(3)

บทคดยอ หวขอภาคนพนธ ผวจย

ภาวะผน าของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานชวงชนท 3 - 4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 อษฎาวธ ประเสรฐผล

สาขา การบรหารการศกษา ปการศกษา 2555 ประธานกรรมการควบคม ดร.นพนธ วรรณเวช กรรมการควบคม ดร.สรยงค ชวนขยน การวจยครงนมจดประสงคเพอ เพอศกษาระดบภาวะผน า ของผบรหารสถานศกษาชวงชนท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 ตามการรบรของครและเพอเปรยบเทยบภาวะผน า ของผบรหารสถานศกษาชวงชนท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 ตามการรบรของคร จ าแนกตามประสบการณการสอนของคร

กลมตวอยางทใชในการวจยคอ ครผสอน สถานศกษาชวงชนท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 ซงก าหนดขนาดกลมตวอยางโดยใชตารางของเครจซและมอรแกน ทระดบความเชอมนรอยละ 95 ไดจ านวน 260 คน โดยวธการสมอยางงายอยางเปนสดสวน เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามเกยวกบภาวะผน าของผบรหารตามแนวคดของเซอรจโอวานน สถตทใชคอ การแจกแจงความถ คารอยละ คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบแบบท

ผลการวจยพบวา 1. ภาวะผน าของผบรหารสถานศกษา ชวงชนท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา

ราชบร เขต 2 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ภาวะผน าของผบรหารสถานศกษาทมการปฏบตในระดบมาก เรยงตามล าดบของคาเฉลยจากมากไปหานอย คอ ดานหลกการท างาน ดานการบรหารคน ดานความจ าเปนพนฐาน ดานความยนหยด ดานหลกการปกครอง ดานความรกสถาบน ดานการมองการณไกล และดานการวางแผน สวนการปฏบตในระดบปานกลาง คอ ดานมหลกการ และดานความมงประสงค

2. ผลการเปรยบเทยบภาวะผน าของผบรหารสถานศกษา ชวงชนท 3-4 สงกดส านกงานเขต

พนทการศกษาราชบร เขต 2 จ าแนกตามประสบการณของคร โดยภาพรวมและรายดานมความ

แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01

(4)

ABSTRACT

Thesis Title ADMINISTRATORS’ LEADERSHIP IN LEVEL 3 – 4 BASIC EDUCATION SCHOOLS UNDER RATCHABURI EDUCATIONAL SERVICE AREA OFFICE 2

Researcher Assadawut Prasertpol Program Educational Administration Academic Year 2012 Chairman Thesis Adviser Nipon wannawed , Ed. D. Thesis Adviser Suriyong Chuankayan , Ed. D. This research is intended to administrators’ leadership in level 3 – 4 basic education schools under ratchaburi educational service area office 2 as a teacher and to compare the perception of leadership. Of school administrators to decile 3-4 Ratchaburi Educational Service Area Office 2 District as perceived by the teacher. Taught by the teacher.

The sample used in this study were teachers decile 3-4 schools under the Office of the General Education Area 2, which determines the size of the sample using the amp and Craig Morgan. The 95% confidence level is 260 percent, by means of a simple random proportions. Tools used in this research was a questionnaire about executive leadership of the concept of Sergio yesterday. Statistics used. Frequency, percentage, mean and standard deviation. And t - test. Result of research is 1. Leadership of school administrators in level 3 – 4 basic education schools under ratchaburi educational service area office 2 overall level. Considering the finding that Leadership of school administrators who are performing at a high level. Sort of average of the work is descending. Management of people. The basic necessity. The stand. The governing principles. Love the institution. The foresight. And planning. The action level is the principle. And its purpose.

(5)

2. Compare of administrators’ leadership in level 3 – 4 basic education schools under

ratchaburi educational service area office 2 by experienced teachers. Overall, and with the

difference statistically significant at the 0.01 level.

(6)

กตตกรรมประกาศ ภาคนพนธฉบบนส าเรจลลวงได ดวยความกรณาและชวยเหลอเปนอยางดยงจาก ดร.นพนธ วรรณเวช ประธานกรรมการควบคมภาคนพนธ ดร.สรยงค ชวนขยน กรรมการควบคมภาคนพนธ และผชวยศาสตราจารย พงษศกด รวมชมรตน ทไดกรณาใหค าปรกษาแนะน าและตรวจแกไขดวยความเอาใจใส ในการด าเนนการจดท าภาคนพนธครงน ผวจยรสกซาบซงและถอเปนพระคณอยางยง จงขอกราบขอบพระคณดวยความเคารพอยางสง ไว ณ โอกาสน และขอกราบขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารย ดร.วชร ชชาต ประธานกรรมการสอบ และ ดร.ชวน ภารงกล กรรมการผทรงคณวฒ ทกรณาใหขอเสนอแนะเพมเตมจนท าใหภาคนพนธนมความถกตองสมบรณยงขน ขอขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารยอกษร ธญญะวานช นางวรวรรณ วงศศรรกษ และนางสาวสรยา ธนวรรณ ทกรณาเปนผทรงคณวฒตรวจสอบเครองมอในการวจย ตลอดจนผบรหารสถานศกษาและคณะครในโรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 ทกทาน ทอนเคราะหตอบแบบสอบถาม ท าใหไดขอมลในการวจยอยางสมบรณท าภาคนพนธส าเรจลลวงไปไดดวยด จงขอขอบพระคณมา ณ โอกาสนดวย คณคาและประโยชนทพงไดรบจากภาคนพนธฉบบน ผวจยขอมอบระลกถงพระคณของบพการ บรพาจารย ไดแก บดา มารดา คร อาจารย และผมพระคณทกทานทได อบรม ใหความรและใหก าลงใจ จนผวจยสามารถศกษาจนบรรลผลส าเรจในครงน

อษฎาวธ ประเสรฐผล

(7)

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย (3) บทคดยอภาษาองกฤษ (4) กตตกรรมประกาศ (6) สารบญ (7) สารบญตาราง (10) สารบญแผนภม (13) บทท

1 บทน า 1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 วตถประสงคของการวจย 4 สมมตฐานของการวจย 4 กรอบแนวคดในการวจย 4 ขอบเขตของการวจย 4 นยามศพทเฉพาะ 5 ประโยชนทไดรบจากการวจย 7

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ 8 บทบาทการบรหารงานของผบรหารสถานศกษา

ความหมายของการบรหาร ความหมายของผบรหาร

การบรหารงานสถานศกษาขนพนฐานชวงชนท 3 - 4 บทบาทและภารกจของผบรหารสถานศกษา คณลกษณะของผบรหารสถานศกษา ภาวะผน าของผบรหารสถานศกษา

แนวคดเกยวกบทฤษฎภาวะผน า

8 8 9 10 12 16 19 21

ความหมายของผน า 21 บทบาทหนาทของผน า 23 คณลกษณะของผน า 29

(8)

สารบญ

บทท หนา ความหมายของภาวะผน า 37 ความส าคญของภาวะผน า 38 ทฤษฎภาวะผน า 41 งานวจยทเกยวของ 64 งานวจยในประเทศ 64 งานวจยตางประเทศ 74 สรปกรอบแนวคดในการวจย 76

3 วธด าเนนการวจย 77 ประชากรและกลมตวอยาง 77 เครองมอทใชในการวจย 78 การสรางเครองมอทใชในการวจย 79 การเกบรวบรวมขอมล 80 การวเคราะหขอมล 80

สถตทใชในการวเคราะหขอมล 81 4 ผลการวเคราะหขอมล 82

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล 82 การวเคราะหขอมล

ผลการวเคราะหขอมล 82 83

ตอนท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม 83 ตอนท 2 ภาวะผน าของผบรหารโรงเรยนชวงชนท 3-4 สงกดส านกงาน

เขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 84

ตอนท 3 การเปรยบเทยบสภาพภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน ชวงชนท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 จ าแนกตามประสบการณของคร

96

(9)

สารบญ

บทท หนา 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ 107 วตถประสงคของการวจย 107 สมมตฐานของการวจย 107 วธด าเนนการวจย 107 สรปผลการวจย 109 อภปรายผลการวจย 113 ขอเสนอแนะ 117 เอกสารอางอง 118 ภาคผนวก 127 ภาคผนวก ก รายนามผทรงคณวฒในการตรวจสอบคณภาพเครองมอ

ภาคผนวก ข หนงสอเชญเปนผทรงคณวฒตรวจสอบเครองมอวจย 128 130

ภาคผนวก ค หนงสอขอความอนเคราะหในการเกบขอมลวจย 134 ภาคผนวก ง แบบสอบถามเพอการวจย 136 ประวตผวจย 143

(10)

สารบญตาราง ตารางท หนา

2.1 ความสมพนธระหวางองคประกอบของผน ากบยทธศาสตรและยทธวธ 36 3.1 4.1

4.2

4.3

ประชากรและกลมตวอยางจ าแนกตามโรงเรยน จ านวนและคารอยละเกยวกบสถานภาพของบคลากร จ าแนกตามเพศ อาย ระดบ การศกษา และประสบการณในการท างาน แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของภาวะผ น าของผ บรหารโรงเรยน ชวงชนท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 ในภาพรวม แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของภาวะผ น าของผบรหารโรงเรยน ชวงชนท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 ดานความจ าเปนพนฐาน

78 83

85

86

4.4 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของภาวะผ น าของผบรหารโรงเรยน ชวงชนท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 ดานการมองการณไกล

87

4.5 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของภาวะผ น าของผบรหารโรงเรยน ชวงชนท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 ดานมหลกการ

88

4.6

4.7

4.8

4.9

แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของภาวะผ น าของผบรหารโรงเรยน ชวงชนท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 ดานหลกการท างาน แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของภาวะผ น าของผบรหารโรงเรยน ชวงชนท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 ดานหลกการปกครอง แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของภาวะผ น าของผบรหารโรงเรยน ชวงชนท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 ดานความมงประสงค แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน ชวงชนท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 ดานการวางแผน

89

90

91

(11)

สารบญตาราง ตารางท หนา

4.10 แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของภาวะผ น าของผบรหารโรงเรยน ชวงชนท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 ดานความยนหยด

93

4.11

4.12

4.13

4.14

แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของภาวะผ น าของผบรหารโรงเรยน ชวงชนท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 ดานการบรหารคน แสดงคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของภาวะผ น าของผบรหารโรงเรยน ชวงชนท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 ดานความรกสถาบน การเปรยบเทยบภาวะผ น าของผ บรหารโรงเรยน ชวงช นท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 จ าแนกตามประสบการณของคร ในภาพรวม การเปรยบเทยบภาวะผ น าของผ บรหารโรงเรยน ชวงช นท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 จ าแนกตามประสบการณของครดานความจ าเปนพนฐาน

94

95

96

97

4.15 การเปรยบเทยบภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน ชวงชนท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 จ าแนกตามประสบการณของคร ดานการมองการณไกล

98

4.16 การเปรยบเทยบภาวะผ น าของผ บรหารโรงเรยน ชวงช นท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 จ าแนกตามประสบการณของคร ดานมหลกการ

99

4.17

4.18

การเปรยบเทยบภาวะผ น าของผ บรหารโรงเรยน ชวงช นท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 จ าแนกตามประสบการณของคร ดานหลกการท างาน การเปรยบเทยบภาวะผน าของผบรหารโรงเรยน ชวงชนท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 จ าแนกตามประสบการณของคร ดานหลกการปกครอง

100

101

(12)

สารบญตาราง ตารางท หนา

4.19 การเปรยบเทยบภาวะผ น าของผ บรหารโรงเรยน ชวงช นท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 จ าแนกตามประสบการณของคร ดานความมงประสงค

102 4.20

4.21

4.22

4.23

การเปรยบเทยบภาวะผ น าของผ บรหารโรงเรยน ชวงช นท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 จ าแนกตามประสบการณของคร ดานการวางแผน การเปรยบเทยบภาวะผ น าของผ บรหารโรงเรยน ชวงช นท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 จ าแนกตามประสบการณของคร ดานความยนหยด การเปรยบเทยบภาวะผ น าของผ บรหารโรงเรยน ชวงช นท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 จ าแนกตามประสบการณของคร ดานการบรหารคน การเปรยบเทยบภาวะผ น าของผ บรหารโรงเรยน ชวงช นท 3-4 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบรเขต 2 จ าแนกตามประสบการณของครดานความรกสถาบน

103

104

105

106

(13)

สารบญแผนภม แผนภมท หนา

2.1 แสดงตารางการบรหารงาน The Managerial Grid 45 2.2 แสดงมตการบรหารของเกตเซลสและกบา 46 2.3 มตทงสาม ของทฤษฎ 3 มต ของเรดดน 47 2.4 แบบผน าพนฐาน 4 แบบ ของเรดดน 47 2.5 แบบภาวะผน าทมประสทธผลมาก และแบบภาวะผน าทมประสทธผลนอย

ตามทฤษฎ 3 มต ของเรดดน 49

2.6 แบบของผน าทมลกษณะตอเนองกนไปตามแนวคด แทนเนนบมและ เชอรมดท

50

2.7 จ าแนกการควบคมสถานการณ ในทฤษฎตวแบบสถานการณ ของฟลเลอร 53 2.8 ทฤษฎวถทาง– เปาหมาย 55 2.9 ความสมพนธระหวางพฤตกรรมแบบสงการกบความพอใจในการท างาน

ในสถานการณเกยวกบโครงสรางของภารกจ 56

2.10 ความสมพนธตางๆ ในทฤษฎวถทาง–เปาหมาย 58 2.11 แบบภาวะผน าของเฮอรเซยและแบลนชารด 59 2.12 ความสอดคลองของแบบภาวะผน ากบวฒภาวะของผตาม 62 2.13 ขอสรปของทฤษฎภาวะผน าตามสถานการณ 63 2.14 กรอบแนวความคดในงานวจย 76