หนวยท 3 การจดการเชงกลยทธกบการบรหารงานสาธารณสข ผชวยศาสตราจารย ดร.วรางคณา ผลประเสรฐ ผเขยน ผชวยศาสตราจารย ดร.วรางคณา ผลประเสรฐ วฒ พย.บ., วท.ม. (สาธารณสขศาสตร), ปร.ด. (ประชากรศาสตร) มหาวทยาลยมหดล ต าแหนง ผชวยศาสตราจารยประจ าสาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช หนวยทเขยน หนวยท 3

2

หนวยท 3 การจดการเชงกลยทธกบการบรหารงานสาธารณสข เคาโครงเนอหา

ตอนท 3.1 แนวคดและลกษณะของการจดการเชงกลยทธและการบรหารงานสาธารณสข 3.1.1 แนวคดเกยวกบการบรหารงานสาธารณสข 3.1.2 ลกษณะของการจดการเชงกลยทธ ตอนท 3.2 ระดบของการจดการเชงกลยทธดานสขภาพ

3.2.1 การจดการเชงกลยทธในระดบองคการ 3.2.2 การจดการเชงกลยทธในระดบธรกจ 3.2.3 การจดการเชงกลยทธในระดบปฏบตการ

ตอนท 3.3 กระบวนการจดการเชงกลยทธดานสขภาพ

3.3.1 การวเคราะหเชงกลยทธ 3.3.2 การก าหนดกลยทธ 3.3.3 การน ากลยทธไปสการปฏบต

3.3. 4 การควบคมก ากบกลยทธ แนวคด 1. การบรหารงานสาธารณสข เปนศลปะในการท างานใหบรรลเปาหมายรวมกบผอน โดยการประสานทรพยากรตางๆ เพอใหการด าเนนงานเปนไปในแนวทางทจะบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคทก าหนดไวอยางมประสทธผลและประสทธภาพ สวนการจดการเชงกลยทธเปนการบรหารอยางมระบบทตองอาศยวสยทศนของผน า และอาศยการวางแผนอยางมขนตอน โดยผานการตดสนใจและการประเมนแลววาเหมาะสมกบองคการ และสามารถน าไปปฏบตไดจรง อนจะน าความส าเรจมาสองคการได

3

2. ระดบของการจดการเชงกลยทธ มสามระดบคอ ระดบองคการ ระดบธรกจและระดบปฏบตการ โดยผบรหารจะมหลกการและวธการจดการเชงกลยทธในแตละระดบแตกตางกนแตจะการด าเนนงานจะตองสอดคลองกนตามล าดบขนของกลยทธ 3. ในการจดการเชงกลยทธนนมองคประกอบพนฐานของกระบวนการจดการเชงกลยทธ 4 ขนคอ การวเคราะหเชงกลยทธ การก าหนดกลยทธ การน ากลยทธไปสการปฏบต และการการควบคมก ากบกลยทธ วตถประสงค เมอศกษาหนวยท 3 จบแลว นกศกษาสามารถ

1. อธบายแนวคดและความเชอมโยงของการจดการเชงกลยทธและการบรหารงานสาธารณสขได 2. อธบายการจดการเชงกลยทธในระดบตางๆ ได 3. อธบายองคประกอบพนฐานของกระบวนการจดการเชงกลยทธได

4

บทน า ในการบรหารองคการสาธารณสขในปจจบนเปนทตระหนกดวาการด าเนนงานมการแขงขนคอนขางสง แนวคดหรอวธการในการบรหารแบบเดมๆ ไมสามารถน าพาองคการไปสความส าเรจไดเหมอนในอดต จงมความจ าเปนอยางยงทผบรหารงานสาธารณสขจะตองอาศยชนเชงในการบรหารทเหนอกวาคแขง หรออาศยความวองไวในการปรบตวใหทนตอภาวะการแขงขนทเกดขนในสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงอยตลอดเวลา การจดการเชงกลยทธจงเปนแนวทางหนงทจะชวยใหนกบรหารงานสาธารณสขก าหนดทศทางขององคการ วเคราะหสภาพแวดลอมทงภายนอกและภายในองคการ ชวยก าหนดกลยทธทเหมาะสมกบองคการ เพอทจะน ากลยทธเหลานนไปประยกตปฏบต และควบคมประเมนผลการด าเนนงานขององคการได กลยทธการบรหารททรงประสทธภาพน จะตองดพรอมสมบรณตามความหมายของการบรหารทงสองอยาง คอ การมประสทธผล (Effectiveness) ทสามารถก าหนดเปาหมายทด และสามารถบรรลผลส าเรจในเปาหมายนนๆ ได และการมประสทธภาพ (Efficiency) ทสามารถท าส าเรจในเปาหมายเหลานน โดยมตนทนคาใชจายทต าทสดดวย หรอ ถากลาวอยางสรป กลยทธการบรหารงานสาธารณสขททรงประสทธภาพนนจะตองสรางประสทธผล และประสทธภาพใหเกดขนไดทกแงมม คอทงในแงของรายบคคล กลม (ทมงาน) และตลอดทงองคการดวย ทงนไมจ ากดเฉพาะแตองคการภาครฐหรอภาคเอกชนแตอยางใด กลยทธขององคการจะเปนสงส าคญทจะก าหนดความส าเรจหรอความลมเหลวขององคการได ดงนนผบรหารงานสาธารณสขนอกจากตองท าความเขาใจและการพยายามศกษากระบวนการบรหารแลว ยงตองศกษาถงระดบและกระบวนการจดการเชงกลยทธดวยเพอทจะท าใหนกบรหารงานสาธารณสข ไดทราบถงความส าคญของกลยทธ ทจะชวยสนบสนนองคการใหประสบความส าเรจ และจะตองมการพจารณาเลอกกลยทธและประยกตใชใหเหมาะสมกบองคการ

5

ตอนท 3.1 แนวคดเกยวกบการจดการเชงกลยทธและการบรหารงานสาธารณสข โปรดอานแผนการสอนประจ าตอนท 3.1 แลวจงศกษาเนอหาสาระ พรอมปฏบตกจกรรมในแตละเรอง หวเรอง เรองท 3.1.1 แนวคดเกยวกบการบรหารงานสาธารณสข เรองท 3.1.2 แนวคดเกยวกบการจดการเชงกลยทธ แนวคด 1. การบรหารงานสาธารณสข เปนศลปะในการท างานใหบรรลเปาหมายรวมกบผอน โดยการประสานทรพยากรตางๆ เพอใหการด าเนนงานเปนไปในแนวทางทจะบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคทก าหนดไวอยางมประสทธผลและประสทธภาพ การจดการเปนเรองทเกยวของกบการ “งาน” และ “คน” อยตลอดเวลา ผบรหารงานสาธารณสขจงตองท าหนาทจดการเรองระบบงานดานตางๆ และวธการปฏบตงาน เพอใหเกดระบบการผลต การใหบรการ หรอการด าเนนงานดานตางๆ ทกดานเปนไปดวยด 2. การจดการเชงกลยทธเปนการบรหารอยางมระบบทตองอาศยวสยทศนของผน า และอาศยการวางแผนอยางมขนตอน โดยผานการตดสนใจและการประเมนแลววาเหมาะสมกบองคการ และสามารถน าไปปฏบตไดจรง อนจะน าความส าเรจมาสองคการได การจดการเชงกลยทธจงเปนแนวทางหนงทจะชวยใหนกบรหารก าหนดทศทางขององคการ วเคราะหสภาพแวดลอมทงภายนอกและภายในองคการ ชวยก าหนดกลยทธทเหมาะสมกบองคการ เพอทจะน ากลยทธเหลานนไปประยกตปฏบต และควบคมประเมนผลการด าเนนงานขององคการได วตถประสงค เมอศกษาตอนท 3.1 จบแลว นกศกษาสามารถ

1. อธบายแนวคดเกยวกบการบรหารงานสาธารณสขได 2. อธบายแนวคดเกยวกบการจดการเชงกลยทธได

6

เรองท 1.1.1 แนวคดเกยวกบการบรหารงานสาธารณสข 1. การบรหารงานสาธารณสข

การบรหารงานสาธารณสขมหลกการเหมอนกบการบรหารงานทวไป โดยเปนเรองทเกยวของกบการ “งาน” และ “คน” อยตลอดเวลา ผบรหารจงตองท าหนาทจดการเรองระบบงานดานตางๆ และวธการปฏบตงาน เพอใหเกดระบบการผลต การใหบรการ หรอการด าเนนงานดานตางๆ ทกดานเปนไปดวยด พรอมๆ กนกบการทตองจดการเรองคน หรอบคลากร ซงจะเปนผเขาไปรบมอบหมายและปฏบตงานตามหนาทหรอต าแหนงงานตางๆ ทก าหนดไว เพอใหทกคนมมานะ ทมเทก าลงความสามารถ ทงกายและใจใหเกดผลงานทด และประสานกนกบการท างานของบคคลฝายอนๆ อยางดดวย กลาวคอผบรหารมหนาทในการจดใหการท างานของสองระบบน คอระบบงานและระบบคน ใหสามารถประสานท างานรวมกนไปอยางมประสทธภาพ การจดการจงไมไดมคลอบคลมในเรองการท างานเพอใหงานเสรจสนไปแตเพยงอยางเดยวโดยการจดการจะสงผลตอทงระบบคนและระบบงาน

โดยในดานการบรหารระบบงาน คอการบรหารทรพยากรทไมมชวต ไดแก ทรพยสน เงนทน เครองจกร วสดอปกรณ แตตองมคนทมการจดการทด จะสงผลใหเกดประสทธภาพในงาน คณคาในดานประสทธภาพ (Efficiency) หมายถง การท างานไดส าเรจและไดรบประโยชนสงสดโดยใชทรพยากรนอยทสด ท าใหการใชจายงบประมาณเกดประโยชนสงสดไดผลผลตสงสด ประหยดทงคน เงน วสดสงของและเวลา สวนคณคาในดานประสทธผลเปนการปฏบตภารกจใหส าเรจลลวงไปตามเปาหมายทตงไวหรอทคาดหวงไวเรยกวาการจดการงานนนมประสทธผล (Effectiveness) แตผลส าเรจของงานดงกลาวนอาจไมประหยดหรอไมมประสทธภาพไดหากไมใชหลกวชาการเขาชวยในการบรหาร นอกจากนการบรหารทดยงชวยเพมประสทธภาพของการตดสนใจ และชวยใหเกดการประสานความรวมมอ ตลอดจนสามารถตอบสนองตอสภาพแวดลอมภายนอกองคการไดอยางมประสทธภาพ

ส าหรบการบรหารระบบคนนนกคอ มนษยหรอทรพยากรบคคลทเปนผปฏบตงานโดยใชทรพยากรตางๆ หรอสงของ เพอทจะกอใหเกดผลส าเรจใหกบองคการ นกวชาการบางทานใหขอคดวาการบรหารทส าเรจและถอวามประสทธภาพนนจะตองสงผลถงความพงพอใจของบคคลทเกยวของดวย การจดการในองคการหากปฏบตตามความพอใจของผบรหารและบคลากรในองคการ ยอมจะกอใหเกดความเปนธรรมขน สงผลในคนในองคการเกดขวญและก าลงใจในการปฏบตงาน ซงจะสงผลไปถงคณภาพ ประสทธภาพของงานทปฏบต ในทกดานและบคลากรจะมความรบผดชอบงานเพมขน และท าใหคนในองคการมการประสานความรวมมอและท างานเปนทมทด

7

ฉะนนการทผบรหารมความเขาใจในเรองการจดการและมความสามารถในการจดการทดจะชวยใหมองเหนลทางปฏบตงานหรอบรหารงานใหลลวงไปอยางมประสทธภาพและเปนทยอมรบของผมาขอรบบรการได (สมคด บางโม 2538: 65)

2. กระบวนการบรหารงานสาธารณสข

แนวคดเกยวกบการบรหาร เปนแนวคดทสามารถใชไดกบการบรหารทกชนด ไมวาจะเปนการบรหารงานสาธารณสขหรอการบรหารองคการธรกจ โดยมผเสนอแนวคดในการบรหารหลายแนวคด เชน POCCC, POSLC, POSDCoRB ซงกระบวนการบรหารทนยมใชเปนกรอบในการเรยนการสอนดานบรหารงานสาธารณสขมากวา 20 ป ประกอบดวย การวางแผน (Planning) การจดองคการ (Organizing) การสงการ (Commanding) การประสานงาน (Coordinating) และการควบคม (Controlling) (เขยนยอวา POCCC) และตอมาในชวงกลางป 1950 นกวชาการจาก UCLA ไดปรบมาเปน การวางแผน (Planning) การจดองคการ(Organizing) การจดการพนกงาน (Staffing) การสงการ (Directing) และการควบคม (Controlling) (เขยนยอวา POSDC) ดงน

2.1 การวางแผน (Planning) ซงเกยวของกบการคาดการณ (Forecasting) การก าหนดวตถประสงค (Set Objective) การพฒนากลวธ (Develop Strategies) ในการวางแผน โดยจ าแนกแผนออกเปนโครงการ (Program) ก าหนดงบประมาณ (Budget) และแนวปฏบต (Procedure) ตลอดจนตองตนตวปรบปรงนโยบาย (Policy) ใหสอดคลองและทนกบเหตการณอยเสมอ หรอกลาวโดยสรปกคอ เปนการเตรยมการขนแรกในการปฏบตงานนนเอง

2.2 การจดองคการ (Organizing) หมายถง ซงเกยวของกบการทจดโครงสรางขององคการ การสรางขอบเขตของงานและความสมพนธของงานตางๆ (Delineate Relationship) การก าหนดต าแหนงหนาท (Create Position Description) ตลอดจนการก าหนดคณสมบตทตองการต าแหนงนนๆ กลาวโดยสรป การด าเนนงานชนนเปนการจดงานใหประสานสอดคลองเพอบรรลวตถประสงคทก าหนดไว

2.3 การเจาหนาท (Staffing) เปนขนตอนทเกยวกบการเลอกสรร (Select) การปฐมนเทศ (Orientation) การฝกอบรม (Training) และการพฒนาบคคล (Personal Development) เพอใหบคคลทด ารงต าแหนงตางๆ มความรเหมาะสมกบต าแหนงหนาทความรบผดชอบทมอย ซงอาจสรปกระบวนการขนนไดวาเปนการเลอกสรรบคคล เพอใหไดบคคลทมความร ความสามารถเหมาะสมกบต าแหนงทก าหนดไวส าหรบรายละเอยดในเรองนเปนเนอหาของวชาการบรหารงานบคคลเปนสวนใหญ

2.4 การอ านวยการ (Directing) การบรหารขนนเปนหนาทเกยวกบการตดสนใจ (Decision Making) มอบหมายหนาทการงาน (Delegation) การจงใจ (Motivation) การประสานงาน (Coordination) การจดใหมสวนรวม

8

(Participation) ในการปฏบตงาน เพอกอใหเกดการเปลยนแปลง (Change) ไปในทางสรางสรรคความเจรญกาวหนาใหแกองคการ บรรลวตถประสงคทก าหนดไว

2.5 การควบคม (Control) ในการควบคมงานนนจะตองก าหนดระบบการรายงาน (Establish Reporting System) พฒนามาตรฐานการปฏบตงาน (Develop Performance Standard) การวดผลงาน (Measurement Result) ด าเนนการแกไขขอบกพรอง (Correct) ทงนเพอใหงานด าเนนไปโดยถกตอง ความมงหมายส าคญของการควบคมงานกคอ ตองการใหงานบรรลวตถประสงคทก าหนดไว และหากไมบรรลวตถประสงคกจกไดทราบอปสรรคขอขดของได ซงถาแบงงานเปนขนตอนดวยแลวกเปนความสะดวกทจะแกไขอปสรรคทเกดขนแตตนมอกอนทเหตเหลานนจะลกลามเสยหายมากมายจนเกนแก

ตอมาในชวงหลง ไดมการยอกระบวนการจดการ 5 ประการน เปนหนาทพนฐาน 4 ประการของผบรหาร ไดแก การวางแผน (planning) การจดองคการ(organizing) การโนมน า (leading/influencing) และการควบคม (controlling) อยางไรกตาม งานในแตละสวนของกระบวนการจดการทกลาวขางตนนมความสมพนธและมผลกระทบซงกนและกน โดยผบรหารท าหนาทบรหารจดการงานและคน ซงจดเปน “สงน าเขา” (Input) โดยผาน “กระบวนการ” (Process) ในกจกรรม การวางแผน การจดองคการ การน าสงการ และการควบคม ใหสามารถประสานท างานรวมกนไป เพอใหได “ผลลพธ” (Output) ซงกคอการบรรลถงเปาหมายผลส าเรจตางๆ ทงทางดานประสทธภาพ ประสทธผล คณภาพ และความพงพอใจของลกคา เปนตน (ทมา ศรวรรณ เสรรตน และคณะ 2545) ดงภาพท 3.1

1) การวางแผน (Planning) หมายถง กระบวนการในการก าหนดเปาหมาย แผนงาน และตดสนใจหาวธการทดทสดทท าใหเปาหมายนนบรรลผลส าเรจ 2) การจดองคการ (Organizing) หมายถง กระบวนการในการจดตงและจดวางทรพยากรบคคล และทรพยากรทไมใชบคคล โดยวางแผนใหสามารถบรรลผลส าเรจขององคการ 3) การน าและสงการ (Leading and Directing) หมายถง กระบวนการของการมอทธพล เหนอบคคลอนในการทจะใหบคคลอนมพฤตกรรมในการท างานทตองการ และท าใหบรรลเปาหมายขององคการ 4) การควบคม (Controlling) หมายถง กระบวนการในการก าหนดกจกรรมตางๆ ขององคการใหเปนไปตามมาตรฐาน และเปาหมายทองคการคาดหวง และก าหนดไว

9

สงทน าเขา (Input) ทรพยากรมนษย เงน ทรพยากรทางกายภาพ เชน วตถดบ วธการ เครองจกร กระบวนการบรหาร (Process) ควบคม C วางแผน P น า/สงการ D จดองคการ O ผลลพธ (Output) ประสทธภาพ ประสทธผล คณภาพ ความพอใจของลกคา ขอมลปอนกลบ บรบทแวดลอม ภาพท 3.1 กระบวนการบรหารงาน ทมา: ปรบจาก ศรวรรณ เสรรตนและคณะ 2545

10

3. ระดบในการบรหารจดการดานสาธารณสข

ในการบรหารองคการดานสาธารณสขนนสวนน าเขาเปนปจจยทถกน ามาใชประโยชนในการท างานของสวนโครงสรางหรอกระบวนการ สวนน าเขา เชน นโยบายสาธารณสข เครองมออ านวยความสะดวก เวชภนฑตางๆ อาคารสถานท ทรพยากรบคคลไดแกบคลากรในองคการ และทรพยากรทางการเงน ส าหรบสวนการบรหารไดแก การงางแผนขององคการ การจดองคการ/บทบาทหนาท การสงการ และการควบคม เปรยบเสมอนกลไกหรอวธการท างานทจะใหองการบรรลผลตามทก าหนดไวซงกคอ การด าเนนงานทมประสทธภาพ ประสทธผล เกดคณภาพและสรางความพงพอใจใหแกผรบบรการทงภายในและภายนอกองคการ นอกจากนในสวนของบรบทแวดลอม (Context) ทอยรอบองคประกอบหลกทง 3 กเปนปจจยส าคญทผบรหารสาธารณสขจะตองท าความเขาใจและทนตอการเปลยนแปลงของบรบทแวดลอม ทงนเพราะบรบทแวดลอมเปนปจจยทสงผลตอกระบวนการบรหารไดทกระยะ และบรบทแวดลอมเปนสงทเปลยนแปลงไดอยตลอดเวลา

นอกจากนนผบรหารงานสาธารณสขยงตองใหความส าคญ กบ การก าหนดจดมงหมาย (Purpose) ขององคการ ซงเปนสงทองคการคาดหวงและตองการในการด าเนนงานในปจจบนและอนาคต การบรรลจดมงหมายขององคการได จะตองมสงสนบสนนทสอดคลอง ไดแก การมวสยทศนและสรางวสยทศนรวม (Vision and share vision) การก าหนดพนธกจ (Mission) องคการทครอบคลมเหมาะสม การก าหนดเปาประสงค (Goals) ทชดเจนในแงของปรมาณหรอพนทปฏบตการหรอการสรางคณคาแกองคการ และการก าหนดวตถประสงคขององคการ (Objective)

ส าหรบระดบในการบรหารจดการดานสาธารณสขนน แบงได เปน 2 ลกษณะคอ

3.1 ระดบตามลกษณะภารกจ ซงหมายถงหนวยงานดานสาธารณสขตางๆ มภารกจหรอไดรบมอบหมายใหรบผดชอบด าเนนงานในลกษณะทตางกน ตามลกษณะโครงสรางของระบบงานซงมกพบในรปทเปนเครอขายโดยมการมอบหมายงานและการสอสารระหวางหนวยงาน การบรหารจงมความแตกตางกนไปตามระดบความรบผดชอบ โดยแบงเปน

3.1.1 การบรหารจดการระดบสง ซงเปนหนวยงานทใหความส าคญในเชงนโยบายเปนหลก เปนผก าหนดนโยบาย การจดสรรงบประมาณและทรพยากรทจ าเปนส าหรบหนวยงานระดบลางลงไป สวนใหญจะเปนหนวยงานในสวนกลาง เชน ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข กรมวชาการตางๆ

11

3.1.2 การบรหารระดบกลาง หนวยงานลกษณะนเปนเหมอนตวกลางระหวางหนวงานระดบสงกบระดบตน ภายใตเงอนไขการด าเนนงานแบบเครอขายหรอในระบบราชการ การบรหารในระดบนเนนทการถายทอดนโยบายและการสนบสนนหนวยงานระดบตนในรปของงบประมาณ ทรพยากร และการชวยเหลอทางวชาการ หนวยงานดานสาธารณสขในระดบนในสวนกลางไดแก ส านกงานเขตตรวจราชการสาธารณสขกองตางๆ ในส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ส าหรบในสวนภมภาค ไดแก ส านกงานสาธารณสขจงหวดและส านกงานสาธารณสขอ าเภอ

3.1.3 การบรหารจดการระดบตน เปนหนวยงานสาธารณสขในระดบลางสดทมภารกจในการจดบรการหรอสนบสนนภาวะสขภาพของประชาชน การบรหารจดการจะเนนทการรบผดชอบตนเอง และสนองตอการบรการระดบกลางและระดบสง หนวยงานในระดบน เชน สถานอนามย โรงพยาบาล เปนตน

3.2 ระดบตามอ านาจหนาทในการด าเนนงาน ลกษณะภารกจความรบผดชอบอกลกษณะหนงคอแบงตามระดบอ านาจหนาทในการด าเนนงานเปนการค านงถงความรบผดชอบในการปฏบตงานโดยหนวยงานเองระดบการบรหารจดการตามลกษณะนมแนวคดเกยวกบการรวมศนยและการกระจายอ านาจ โดยแบงเปน

3.2.1 การบรหารจดการสวนกลาง ซงขอบเขตหนาทในการด าเนนงานของหนวยงานสาธารณสขซงถอวาอยในระดบสวนกลางเปนขอบเขตทคลอบคลมทวทงประเทศ โดยทวไปเปนการบรหารจดการแบบรวมศนยอ านาจ หนวยงานในระดบนไดแก กระทรวงสาธารณสข ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต

3.2.2 การบรหารจดการสวนภมภาค การด าเนนงานสาธารณสขครอบคลมพนทระดบเขตและจงหวด แมจะดเหมอนวาเปนการบรหารจดการแยกออกจากสวนกลาง แตโดยทางปฏบตยงคงมลกษณะการอางองอ านาจจากสวนกลาง เชน การยดกฎระเบยบตามทสวนกลางก าหนด ซงยงไมเปนการกระจายอ านาจเตมรปแบบ หนวยงานในระดบนไดแก ส านกงานสาธารณสขจงหวด/อ าเภอ หรอส านกงานเขตตรวจราชการสาธารณสข การบรหารจดการของหนวยงานระดบนจะคลายกบสวนกลางตางทขอบเขตอ านาจหนาทจ ากดอยในพนททรบผดชอบ

3.2.3 การบรหารจดการสวนทองถน เปนหนวยงานทเกดขนตาม พรบ.การกระจายอ านาจสทองถนของรฐบาล ทตองการกระจายอ านาจออกจากสวนกลางโดยหลกการแลวหนวยงานทรบผดชอบดานสาธารณสขภายใตเงอนไขการปกครองทองถนจะอยภายใตการบรหารจดการขององคการปกครองสวนทองถน

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 3.1.1 แลว โปรดปฏบตกจกรรม 3.1.1

12

ในแนวการศกษาหนวยท 3 ตอนท 3.1 เรองท 3.1.1

13

เรองท 3.1.2 ลกษณะของการจดการเชงกลยทธ

ดงทกลาวมาแลววาในการบรหารหรอการจดการทวไป หนาทของผบรหารจะประกอบดวยการวางแผน (Planning) การจดการองคการ (Organizing) การชน า (Leading) และการควบคมประเมนผล (Evaluating and Controlling) หนาทดงกลาวจะคลายคลงกบหนาทการบรหารตามแนวคดของการจดการเชงกลยทธ แตความแตกตางจะอยทการจดการเชงกลยทธ จะพจารณาและค านงถงปจจยตางๆ โดยเฉพาะอยางยงปจจยภายนอกองคการ เชน สภาวะแวดลอมภายนอก สภาวะเศรษฐกจ กฎหมายและกฎระเบยบตางๆ คแขงขนและการสรางความไดเปรยบทางการแขงขน เปนตน การบรหารโดยทวไปจะเนนหนกทการบรหารภายในองคการมากกวา ในขณะทการจดการเชงกลยทธจะเนนหนกทการแขงขนระหวางองคการตางๆ เพอสรางความไดเปรยบในระยะยาว สวนการบรหารงานโดยทวไปจะมงเนนการสรางความไดเปรยบในระยะสน โดยใหความส าคญตอผลการด าเนนงานทางการเงนและการจดการองคการภายในเปนหลก การจดการเชงกลยทธจะท าใหผบรหารตระหนกถงแนวโนมในการเปลยนแปลงของสภาวะแวดลอมซงอาจกอใหเกดโอกาสหรอขอจ ากดกด รวมทงมสวนชวยใหผบรหารสามารถสรางแนวคดในการปรบปรงทรพยากรตางๆ ภายในองคการใหสอดคลองกบสภาวะแวดลอมทเปลยนแปลงอยตลอดเวลา

การทผบรหารงานสาธารณสขจะตองศกษาหรอท าความเขาใจการจดการเชงกลยทธเนองจากการจดการเชงกลยทธจะสงผลตอองคการ ดงน

1. ชวยใหองคการมกรอบและทศทางทชดเจน โดยก าหนดวสยทศน ภารกจ และวตถประสงคขององคการอยางเปนระบบ ดงนน การจดการเชงกลยทธจงเปนสงทก าหนดทศทางขององคการ จะเปนแนวทางในการก ากบใชทรพยากรขององคการไดอยางเหมาะสม

2. ชวยใหผบรหารคดอยางเปนระบบ โดยการพจารณาถงปจจยสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกองคการ ท าใหผบรหารงานสาธารณสขสามารถปรบตวตอการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอม การตระหนกถงความเปลยนแปลงนน ท าใหนกบรหารสามารถก าหนดวตถประสงคและ ทศทางการด าเนนงานอยางเปนรปธรรมสอดคลองกบสภาวะความเปลยนแปลงได

3. ชวยสรางความพรอมใหองคการ ในการก าหนดวธการหรอแนวทางในการด าเนนงานและกจกรรมตางๆ ขององคการ องคการจะตองท าการวเคราะหและประเมนปจจยตางๆ ทงภายในและภายนอกองคการเพอคดคนแนวทางในการด าเนนงานทเหมาะสมทสดทามกลางการเปลยนแปลงของปจจยตางๆ น าไปสการจดการความเปลยนแปลงทดขน ท าใหองคการมการเตรยมความพรอมในการรบกบสถานการณความเปลยนแปลง รวมทงชวย

14

เตรยมความพรอมและพฒนาบคลากรทอยภายในองคการ เนองจากการพฒนาเชงกลยทธจะตองมการสรางความเขาใจและแนวทางในการเตรยมพรอมเพอรบกบความเปลยนแปลงทจะเกดขนของสภาพแวดลอมและคแขง

4. ชวยสรางประสทธภาพในการแขงขน ความไดเปรยบทางการแขงขนนสามารถเกดขนจากการน าเสนอสนคาและบรการทมคณภาพ การน าเสนอสนคาและบรการทมคณคาเหมาะสมกบราคา การจดการเชงกลยทธจงเปนความพยายามในการแขงขนกบศกยภาพของตนเอง หรอในเชงเปรยบเทยบกบองคการอนๆ เพอมงไปสเปาหมายตามความคาดหวงของผรบบรการหรอผมสวนเกยวของจะชวยสรางประสทธภาพและศกยภาพในการแขงขนใหแกองคการ และเสรมสรางการพฒนาขดความสามารถทางการบรหารของนกบรหารงานสาธารณสข

5. ชวยใหการท างานเกดความสอดคลองในการปฏบตหนาท เนองจากมการก าหนดกลยทธ การประยกตใช และการตรวจสอบควบคมไวอยางชดเจน ท าใหเกดความเขาใจตรงกนและเกดความรวมมอ โดยเฉพาะความเขาใจในวตถประสงคขององคการ อกทงจะชวยใหมการจดสรรทรพยากรเปนไปอยางมประสทธภาพสอดคลองกบ การบรหารองคการในสวนตางๆ นอกจากนแลวการจดการเชงกลยทธยงชวยใหผทเกยวของในองคการเขาใจในภาพรวมโดยเฉพาะเปาหมายในการด าเนนงานท าใหสามารถจดล าดบการด าเนนงานตามล าดบความส าคญเรงดวนได 6. ชวยใหองคการมมมมองทครอบคลม โดยค านงถงผมสวนไดสวนเสย การจดการเชงกลยทธเปนวธการบรหารทค านงถงปจจยภายในและภายนอก ซงหมายความรวมถงผมสวนไดสวนเสยกบองคการ เชน เจาหนาท ประชาชน ผรบบรการ และคแขง ซงบคคลเหลานลวนมความคาดหวงตอองคการแตกตางกน หากองคการสามารถตอบสนองความคาดหวงดงกลาวไดกจะท าใหบคคลเหลานนใหการสนบสนนหรอใหความรวมมอในการด าเนนงานในทางกลบกน หากองคการละเลยความคาดหวงดงกลาวอาจเกดความเคลอนไหวทสงผลลบตอองคการ เชน การฟองรอง หรอไมใหความรวมมอในการด าเนนงาน เปนตน

ดงนน อาจกลาวไดวาการจดการเชงกลยทธเปนเครองมอส าคญของนกบรหารงานสาธารณสขสมยใหม เพราะการจดการเชงกลยทธจะเกยวของกบอนาคตในระยะยาวขององคการทงหมด จะน าไปสการเพมโอกาสของความส าเรจและความลมเหลวขององคการได เสนหและความทายของการจดการเชงกลยทธอยทการศกษา วเคราะหและประเมนสภาพการณ เพอการวางแผนและผลกดนกลยทธไปสเปาหมาย ซงลกษณะส าคญของการจดการเชงกลยทธ มดงน

1) เปนการบรหารทมงเนนถงอนาคต (Future - Oriented) การจดการเชงกลยทธเปนการ บรหารทมงเนนอนาคต โดยการสรางหรอก าหนดวสยทศน พนธกจ และวตถประสงคขององคการอยางเปนระบบ โดยการ

15

คาดการณแนวโนมองการเปลยนแปลงทนาจะเกดขนในอนาคต และน ามาปรบทศทางการด าเนนงาน เพอใหองคการมทศทางและเปาหมายทชดเจน ซงจะแตกตางจากการบรหารวนตอวน อนเปนการมงแกปญหาเฉพาะหนาเปนส าคญ อยางไรกด วสยทศน พนธกจ และวตถประสงคทก าหนดไวนน ไมจ าเปนตองมลกษณะทคงทเสมอไป สามารถปรบเปลยนไดเพอใหสอดคลองกบสภาวะแวดลอมทมการเปลยนแปลงไป

2) เปนการบรหารทมงเนนการจดการตอการเปลยนแปลงขององคการ (Change - Oriented) การจดการเชงกลยทธมงเนนนความส าคญตอการจดการการเปลยนแปลงขององคการทงระบบ ซงครอบคลมโครงสรางขององคการ เทคโนโลย บคลากรและทรพยากรตางๆ ทจ าเปน เพอใหสอดคลองและเกอหนนตอยทธศาสตรขององคการและสามารถผลกดนใหองคการบรรลถงเปาหมายทก าหนดไวได

3) เปนการบรหารองคการแบบองครวม (Holistic Approach) การจดการเชงกลยทธมงเนนทภาพรวมทงหมดขององคการ มากกวาการพจารณาองคการแบบแยกสวน เปนการบรหารทมงเนนการบรรลถงเปาหมายโดยรวมขององคการทงหมด และยงมการถายทอดวสยทศน พนธกจ วตถประสงคโยบาย และกลยทธจากระดบบนลงสระดบลาง เพอใหทศทางการเนนการขององคการเปนไปในทศทางทน าไปสจดหมายเดยวกน ในการจดการเชงกลยทธนน การถายทอดเจตนารมณเชงกลยทธ ถอเปนสงส าคญทกอใหเกดการบรรลเปาหมายโดยรวมขององคการ

4) เปนการบรหารองคการทมงเนนผลลพธในการด าเนนงาน (Result – Based Focus) การจดการเชงกลยทธเปนการบรหารทมงเนนและใหความส าคญตอผลลพธการด าเนนงาน โดยมการระบเปาหมาย วตถประสงค รวมทงตวชวดผลการด าเนนงานอยางชดเจน มการประสานและหลอหลอมทรพยากรไปใชในทศทางเดยวกน เพอใหสามารถปฏบตตามยทธศาสตรและประสบความส าเรจตามวตถประสงคขององคการทตงไว โดยเปนวตถประสงคทตอบสนองตอสภาวะแวดลอมทงภายนอกและภายในองคการ

5) เปนการบรหารทใหความส าคญตอผมสวนไดสวนเสยกบองคการ (Stakeholder - Oriented) การจดการเชงกลยทธเปนการบรหารทมงเนนและค านงถงความตองการขององคการ และความส าคญของผทมสวนไดสวนเสยกบองคการหลายกลม เชน ประชาชน ผน าชมชน หนวยงานของรฐทเกยวของ องคการอสระ และองคการบรหารสวนทองถน เปนตน ผบรหารงานสาธารณสขมความจ าเปนตองวเคราะหความตองการของฝายตางๆ ทเกยวของ ขณะเดยวกน ตองค านงถงและสามารถจดล าดบความส าคญทเหมาะสมในการสนองตอบตอผมสวนไดสวนเสยตางๆ ทเกยวของกบองคการทงหมดอกดวย

6) เปนการบรหารจดการทมงเนนการวางแผนระยะยาว (Long – Range Planning) การจดการเชงกลยทธและการตดสนใจทางดานกลยทธ มกจะมความเกยวของหรอมผลตอทศทางการด าเนนงานในระยะยาวขององคการ

16

ค าถามทมกจะพบเสมอส าหรบการศกษาทางดานการจดการเชงกลยทธกคอ การจดการเชงกลยทธมความ

แตกตางจากการจดการในดานอนๆ อยางไร ซงถาจะพจารณากนจรงๆ แลวการจดการเชงกลยทธนบเปนทกษะทางดานการจดการชนดหนง จะแตกตางจากการจดการโดยทวไปบางในบางประเดน โดยเมอพจารณาภาพรวมทางการจดการทง 2 ประเภท มดงน

1.1. ภาพรวมการจดการทวไปประกอบดวยดานใหญๆ 3 ดานคอ

1.1.1. ดานแผนงาน หรอความสามารถในการบรหารองคการ โดยวางแผนใหองคการโดยสวนรวมสามารถเลอกท าธรกจทดทสด ทซงจะชวยองคการส าเรจผลในทางตางๆ ไดสง โดยมการเสยงนอย

1.1.2. ดานโครงสราง คอการสามารถบรหารทรพยากรขององคการใหมการจดรปขนมาเปนโครงสรางองคการและระบบการท างานตางๆ ทสามารถน ามาใชด าเนนการปฏบต เพอท างานตามแผนงานบรรลผลส าเรจทกขนตอนอยางมประสทธภาพ

1.1.3. ดานกระบวนการปฏบต คอการสามารถสรางประสทธผล และประสทธภาพในขนตอนการปฏบตงานจรง โดยพนกงานทกกลมทกระดบ ทซงเปนทรพยากรมนษย โดยใหมการทมเทคดรเรมสรางสรรค และประสานสามคคจนเกดผลดในการชวยสรางผลงาน และผลส าเรจใหกบภารกจในระยะยาวได

1.2. ภาพรวมการบรหารเชงกลยทธ มดงน 1.2.1. กลยทธการก าหนดทศทางท าธรกจ (Strategy หรอ Business Strategy) คอการพจารณายทธศาสตรของ

องคการในการเลอกวตถประสงค นโยบายและกลยทธในการด าเนนธรกจขององคการใหส าเรจผลสงสด ภายในสภาพตลาดทแขงขนและภายใตเงอนไขสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ สงคมและการเมองทเปลยนไป

1.2.2. กลยทธการบรหารโครงสราง (Structure) คอการคดถงยทธศาสตรในการแบงสรรทรพยากรทกชนดใหออกมาเปนกลมการแบงงานทมประสทธภาพ คอ เปนโครงสรางองคการ (organization structure) ทเหมาะสม เชน การแบงฝาย แผนก การก าหนดขนาด การกระจายอ านาจเพอการท างานทมประสทธภาพ รวมทงการคดถงกลยทธรปแบบโครงสรางใหเปนแบบศนยก าไร (profit center) รวมทงการจดทมงานปฏบตการและฝายวชาการเพอคอยใหการสนบสนน ตลอดจนการจดระบบงาน กระแสการไหลของงาน และวธท างานตางๆ ดวย

17

1.2.3. กลยทธการบรหารการปฏบต (Process) คอการคดเกยวกบ ยทธศาสตรการบรหารคนผปฏบตงาน ซงจะรวมทงการจงใจบคคล การก ากบพฤตกรรมกลม และการประสานพฤตกรรมขององคการ ใหเปนพลงรวมททมเทการท างานใหกบองคการไดสงสด

1.3.เมอเปรยบเทยบการจดการทวไปและการจดการเชงกลยทธ พบประเดนความแตกตางทส าคญ ดงน

1.3.1. ในแนวคดดานการจดการทวไปนน หนาทของผบรหารตามกระบวนการหรอขนตอนตางๆ ประกอบดวย การวางแผน (Planning) การจดองคการ (Organizing) การจดคนเขาท างาน (Staffing) การชน า (Directing) และการควบคม (Controlling) หนาทดงกลาวคลายคลงกบหนาทการบรหารตามแนวคดการจดการเชงกลยทธ โดยผบรหารขององคการทมหนาทในการจดท ากลยทธจะตองมทกษะและความสามารถในการจดการทวไป กลาวคอ การจดท ากลยทธ (Strategic Formulation) ซงมลกษณะทคลายคลงกบการวางแผน การปฏบตตามกลยทธ (Strategic Implementation) ตองอาศยทกษะและความสามารถในการจดองคการ จดคนเขาท างาน ชน า และควบคม เหมอนกบการจดการทวไป แตความแตกตางของการจดการเชงกลยทธกบการจดการโดยทวๆ ไปนนอยทการจดการเชงกลยทธจะพจารณาและค านงถงปจจยตางๆ โดยเฉพาะปจจยภายนอกองคการมากกวา เชน สภาวะแวดลอมภายนอกดานตางๆ กฎหมาย กฎระเบยบ เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม เทคโนโลย เปนตน ในขณะทการจดการโดยทวไปจะเนนหนกทการจดการและบรหารงานภายในองคการมากกวา และการจดการเชงกลยทธจะเนนหนกทการแขงขนระหวางองคการตางๆ เพอสรางความไดเปรยบในการแขงขนในระยะยาว สวนการจดการทวไปจะเนนการสรางความไดเปรยบในระยะสน โดยใหความส าคญตอผลการด าเนนงานทางการเงนและการจดองคการภายในเปนหลก นอกจากนการจดการเชงกลยทธจะท าใหผบรหารมความตนตวและตระหนกถงแนวโนมการเปลยนแปลงของสภาวะแวดลอมกอใหเกดโอกาสใหมๆ หรอขอจ ากดตางๆ รวมทงชวยใหผบรหารมแนวคดในการประเมนจดแขง จดออน ความเหมาะสม และความตองการของหนวยงานในดานทรพยากรตางๆ ทงดานการเงนและทรพยากรบคคล และมการปรบปรงเปลยนแปลงอยตลอดเวลาเพอใหสามารถด าเนนกลยทธและประสบความส าเรจในการบรหารงาน 1.3.2. การจดการเชงกลยทธเปนการจดการทค านงถงความตองการและความส าคญของผทมสวนสมพนธกบองคการ (Stakeholders) หลายกลม ไดแก ลกคา ผรบบรการ ผก ากบดแล พนธมตร สงคม ฯลฯ ซงในการทจะสามารถบรหารองคการใหประสบความส าเรจไดนน ผบรหารจะตองเรยนรวาการตดสนใจในดานตางๆ ของตนจะเขาไปมผลกระทบหรอมอทธพลตอ Stakeholders แตละกลมอยางไรบาง ในขณะทการบรหารหรอการจดการโดยทวๆ ไป

18

มกจะค านงแตเฉพาะฝายหรอเฉพาะแผนกของตนเอง ซงจะใหความส าคญตอ Stakeholders ทมความเกยวของกบตนเองมากกวา Stakeholders ทเกยวของกบทงองคการ 1.3.3. การจดการเชงกลยทธเปนการจดการทมงเนนการบรรลถงเปาหมายโดยรวมขององคการทงองคการ ผบรหารจะใหความส าคญตอการถายทอด วสยทศน พนธกจ วตถประสงค นโยบาย และกลยทธ เพอใหหนวยงานในองคการมความเขาใจและมวสยทศนรวมกน ซงแตกตางจากการบรหารแบบเดมทแตละหนวยงานในองคการตางมจดหมายทอาจจะขดแยง และไมสอดคลองกบจดมงหมายโดยรวมขององคการมผลท าใหองคการนนๆ ไมประสบความส าเรจ 1.3.4. การจดการเชงกลยทธเปนการรวมหรอหลอหลอมหนาทตางๆในองคการเขาไวดวยกน โดยปกตแลวองคการควรจะตองมความเชยวชาญหรอความช านาญในหนาทหรองานดานใดดานหนงโดยเฉพาะ แตความช านาญในสาขาหรอในดานตางๆ เพยงอยางเดยวยงไมเพยงพอตอการแขงขนในสภาวการณปจจบน จงจ าเปนตองมการหลกการจดการทสามารถรวมและประสานความเชยวชาญในแตละสาขาเขาไวดวยกน ซงการจดการเชงกลยทธเปนหลกวชาทประสานและรวมความเชยวชาญพเศษในแตละดานเพอใหเกดประโยชนตอองคการโดยสวนรวม แตการจดการทวไปจะเนนทการเชยวชาญเฉพาะทางเพยงอยางเดยว

1.3.5. การจดการเชงกลยทธท าใหเกดการชน าองคการใหไปในทศทางทชดเจนและสอดคลองกน ท าใหรวาในขณะนองคการก าลงท าอะไรอยและตองการทจะบรรลวตถประสงคใด โดยมการประสานและน าทรพยากรไปใชในทศทางเดยวกน เพอใหสามารถปฏบตการตามกลยทธใหบรรลความส าเรจตามวตถประสงคขององคการทวางไว ซงเปนวตถประสงคทตอบสนองตอสภาวะแวดลอมทงภายในและภายนอกองคการทเปลยนแปลงอยเสมอและมการปรบเปลยนทเปนพลวต สวนการจดการทวไปนนจะเนนทผลลพธสดทายของการด าเนนงานของแตละหนวยงานมากกวาการประสานในภาพรวมขององคการ

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 3.1.2 แลว โปรดปฏบตกจกรรม 3.1.2

ในแนวการศกษาหนวยท 3 ตอนท 3.1 เรองท 3.1.2

19

ตอนท 3.2 ระดบของการจดการเชงกลยทธดานสขภาพ โปรดอานแผนการสอนประจ าตอนท 3.2 แลวจงศกษาเนอหาสาระ พรอมปฏบตกจกรรมในแตละเรอง หวเรอง

เรองท 3.2.1 การจดการเชงกลยทธในระดบองคการ เรองท 3.2.2 การจดการเชงกลยทธในระดบธรกจ เรองท 3.2.3 การจดการเชงกลยทธในระดบปฏบตการ

แนวคด 1. กลยทธระดบองคการจะเปนตวก าหนดทศทางโดยรวมขององคการและบทบาทของแตละหนวยธรกจทางกลยทธ กลยทธระดบองคการจงเกยวของกบการตดสนใจเพอก าหนดทศทางการด าเนนงานขององคการ เปนกลยทธทตอบสนองวตถประสงคหลกในภาพรวมขององคการ หรอเปนกลยทธในระดบนโยบายทตอบสนองแผนงานขององคการ 2. กลยทธระดบธรกจเปนวธการเพอสรางความไดเปรยบเหนอคแขงขนและการด ารงอยไดขององคการอยางย งยน 3. กลยทธระดบปฏบตการ เปนกลยทธทใชก าหนดวธการในการสนบสนนกลยทธในระดบธรกจ โดยเปนกลยทธทเกยวของกบหนวยงานยอยๆ ภายในองคการ การก าหนดกลยทธในการพฒนาหรอวธการท างานของหนวยงานยอยเหลานกเพอสนบสนนกลยทธในระดบธรกจทก าหนดขน วตถประสงค เมอศกษาตอนท 3.2 จบแลว นกศกษาสามารถ

20

1. อธบายการจดการเชงกลยทธในระดบองคการได 2. อธบายการจดการเชงกลยทธในระดบธรกจได 3. อธบายการจดการเชงกลยทธในระดบปฏบตการได

บทน า

21

กลยทธเปนมาตรการส าคญในการด าเนนกจกรรมตางๆ ขององคการใหบรรลวตถประสงคทตองการโดยสามารถเผชญกบการเปลยนแปลงของสภาวะตางๆ ไดอยางเหมาะสม การก าหนดกลยทธทเหมาะสมจะท าใหสามารถแขงขนกบคแขงธรกจเดยวกนหรอธรกจใกลเคยงได ท าใหองคการมก าไรและอยรอดไดในทสด ในการด าเนนกจกรรมขององคการเพอใหสามารถบรรลวสยทศนไดนน องคการตองอาศยผบรหารในระดบตางๆ และผปฏบตงานภายในองคการ เพอน าพาองคการไปสวสยทศนทก าหนดไว ดงนน ความรบผดชอบในการจดการเชงกลยทธจงมไดจ ากดอยแตเฉพาะผบรหารระดบสงเทานน แตจะมการด าเนนงานครอบคลมไปทวทงองคการ เพอใหองคประกอบทกสวนขององคการด าเนนงานอยางสงเสรมและสอดคลองกน โดยมวสยทศนขององคการเปนจดมงหมายรวมกน ซงสามารถจ าแนกระดบกลยทธในองคการ ได 3 ระดบ คอ 1) กลยทธระดบองคการ (Corporate strategy) 2 ) กลยทธระดบธรกจ ( Business strategy) และ 3 ) กลยทธระดบปฏบตการ (Functional strategy)

ตารางท 3.1 ความหมายและตวอยางกลยทธในแตละระดบ

ระดบกลยทธ ความหมาย ตวอยางกลยทธ

กลยทธระดบองคการ วาดวยเรองการตดสนใจลงทน หรอการตดทอนธรกจ

โรงพยาบาล ก. ขยายการลงทนไปในธรกจ การแพทยทางเลอก

กลยทธระดบหนวยธรกจ กลยทธหลกทางการแขงขน ในแตละอตสาหกรรม

- สปาแขงทตนทน - ผลตภณฑสปาแขงทความแตกตาง

กลยทธระดบปฏบตการ กลยทธการด าเนนงานแตละ แผนก

สอดคลองกบกลยทธหนวย ธรกจ - กลยทธการฝกอบรม ... - กลยทธการโฆษณา ...

22

ผบรหารแตละระดบจะรบผดชอบหรอมหนาททเกยวของกบการจดการเชงกลยทธแตกตางกน อยางไรกตามกลยทธในแตละระดบจะตองมความสอดคลองกนตามล าดบขนของกลยทธเพอใหการด าเนนงานขององคการบรรลตามเปาหมายทก าหนดไว ผบรหารระดบสงจะก าหนดกลยทธระดบองคการ ทเปนภาพรวมขององคการในอนาคต ซงผบรหารระดบกลางจะน าเปาหมายทผบรหารระดบสงก าหนดไวไปจดท ากลยทธระดบธรกจ และผบรหารระดบตนซงเปนหนวยปฏบตระดบตนจะก าหนดกลยทธระดบปฏบตการของหนวยงานตนเพอใหคลองคลองกบกลยทธในระดบทเหนอขนไป ดงภาพท ดงภาพท 3.2

การวางแผนระดบนโยบาย กลยทธระดบองคการ (Corporate strategy) คด แผนพฒนา/แผนหลก กลยทธระดบธรกจ (Business strategy) พด แผนปฏบตการ/โครงการ กลยทธระดบหนาท (Functional strategy) ท า ผบรหารระดบสง (Top management) ผบรหารระดบกลาง (Middle management) ผบรหารระดบลาง (First-Level Management)

23

ภาพท 3.2 ความสมพนธระหวางระดบกลยทธกบบทบาทผบรหาร

24

เรองท 3.2.1 การจดการเชงกลยทธในระดบองคการ 1. แนวคดทวไปของกลยทธระดบองคการ

กลยทธระดบองคการ (Corporate strategy) เปนตวก าหนดทศทางโดยรวมขององคการและบทบาทของแตละหนวยธรกจทางกลยทธ (Strategic Business Unit: SBU) กลยทธระดบองคการจงเกยวของกบการตดสนใจเพอก าหนดทศทางการด าเนนงานขององคการ เปนกลยทธทตอบสนองวตถประสงคหลกในภาพรวมขององคการ หรอเปนกลยทธในระดบนโยบาย (Policy-Level Strategy) ทตอบสนองแผนงานขององคการทเปนหนวยราชการ ส าหรบหนวยงานภาครฐนนกลยทธระดบองคการ จะเปรยบเทยบไดดงน (นตยา เพญศรนภา 2544)

กลยทธระดบองคการในระดบชาต คอกลยทธในแผนพฒนาสขภาพแหงชาต ซงจะตองใหทศทางการด าเนนงานดานสาธารณสขของชาตทครอบคลมงานของกระทรวงสาธารณสขและกระทรวงอนๆ รวมทงภาคเอกชนทด าเนนงานเกยวของกบการสาธารณสข

กลยทธระดบองคการในระดบจงหวด คอกลยทธในแผนนโยบายของส านกงานสาธารณสขจงหวด ซงจะตองใหทศทางครอบคลมการด าเนนงานดานสาธารณสขของส านกงานสาธารณสขจงหวด ส านกงานสาธารณสขอ าเภอ โรงพยาบาลทงของรฐและเอกชน รวมทงองคการสาธารณประโยชนตางๆ ทด าเนนงานดานสาธารณสขในจงหวด เปนตน

กลยทธระดบองคการในระดบองคการในพนท เชน สถานอนามย โรงพยาบาลทงของรฐและเอกชน คอ กลยทธในแผนนโยบายถกก าหนดโดยทมผบรหารของหนวยงาน ซงจะตองใหทศทางครอบคลมการด าเนนงานของกลมงานบรการตางๆ หรอ แผนกตางๆ ในโรงพยาบาลนนๆ

ลกษณะส าคญของกลยทธในระดบนจะเปนหนาทของผบรหารหรอทมงานบรหารระดบสงซงมหนาทรบผดชอบเกยวกบการวางต าแหนงขององคการวาจะมภาพ/ลกษณะการด าเนนงานในกลม (Corporate theme) เปนเชนไร เชนจะใหความส าคญกบการด าเนนนการในธรกจเดยว (Single business concentration) เพอใหไดประโยชนจากความประหยดตอขนาด (Economic of scale) หรอจะด าเนนการกระจายธรกจ (Diversification) เพอแสวงหาประโยชนจากความประหยดในขอบเขต (Economic of scope) ในกรณทเปนประเภทธรกจเดยว กลยทธระดบองคการและกลยทธระดบธรกจจะแยกกนไมออกและจะเปนสงเดยวกน โดยกลยทธระดบองคการจะรวมไปถงการก าหนดกลยทธเพอการแขงขนและถอเปนหนาทของผบรหารและทมผบรหารระดบสง แตหากประเภทธรกจมลกษณะกระจายหลากหลาย กลยทธระดบองคการจะเปนเรองของการก าหนดรปแบบหรอลกษณะการด าเนนธรกจในกลมธรกจ (Corporate theme)

25

ในการก าหนดกลยทธระดบองคการ นนผบรหารจะใหความส าคญกบการด าเนนงาน 4 ดาน ดงตอไปน 1. การก าหนดต าแหนงทางธรกจ ผบรหารองคการจะตองพจารณาสวนประสมของกลมธรกจ โดยพจารณาโครงสรางวาหนวยธรกจใด กระจายธรกจสอตสาหกรรมใด ตองการขยายตวเขาไปด าเนนงานในอตสาหกรรมใด และก าหนดต าแหนงของอตสาหกรรมอยางไรเพอใหเกดผลสงสดตอองครวมของกลมธรกจ (Synergy) 2. การบรหารกลมธรกจ ก าหนดแนวทางทกลมธรกจจะด าเนนงานอยางมประสทธภาพ และพฒนาไปสการไดเปรยบทางการแขงขน กรเจรญเตบโตทย งยน และมผลประกอบการทด 3. การเสรมความเขมแขงในกลมธรกจ เปนการสรางความไดเปรยบทางการแขงขนโดยเปลยนหรอการใชทรพยากรเชงกลยทธรวมกน เชน เทคโนโลย เทคนคการด าเนนงานหรอทรพยากรทางการบรหารเพอใหเกดผลดสดตอองครวมของกลมธรกจ และเกดความเปนเอกภาพ 4. การก าหนดล าดบความส าคญ เนองจากในแตละธรกจจะมทรพยากรทจ ากด มความเขมแขงและจดออนทแตกตางกน ตลอดจนขอจ ากดของสภาพแวดลอมทมเฉพาะตว ท าใหผบรหารตองจดล าดบความส าคญของการด าเนนงานในกลมธรกจ โดยการจดสรรทรพยากรไปยงหนวยธรกจทเขมแขงหรอมอนาคต 2. กลยทธพนฐานระดบองคการ จดมงหมายของกลยทธระดบองคการเพอท าใหองคการและกลมธรกจขององคการสามารถสรางผลประโยชนสงสดไดโดยมการสนบสนนซงกนและกน องคการจงตองเลอกแนวทางใดแนวทางหนงในการด าเนนงานเพอใหสามารถแสวงหาประโยชนจากความประหยดตอขนาด (Economic of scale) แสวงหาประโยชนจากความประหยดในขอบเขต (Economic of scope) และสามารถท าการจดสรรทรพยากรทมจ ากดไดอยางมประสทธภาพ

ในการบรหารจดการผบรหารจะตองเลอกแนวทางใดแนวทางหนงในการด าเนนงาน ไดแก 1) การอยในธรกจเดม การขยายธรกจหรอการหดตว 2) การอยในธรกจเดมหรอการขยายตวไปสธรกจอน และ 3) หากตองเลอกการขยายตวไปสธรกจอนองคการจะเลอกการขยายตวจากภายในหรอภายนอก กลมกลยทธทองคการสามารถเลอกใชเปนกลยทธระดบนโยบายหรอกลยทธขององคการได 4 กลม คอ 1) กลยทธทมงเนนการเจรญเตบโต (Growth Strategy) 2) กลยทธการรกษาเสถยรภาพ (Stabilization Strategy) 3) กลยทธการถอนตว/ตดทอน (Retrenchment Strategy) และ 4) กลยทธผสมผสาน (Mix or Combination Strategies) (เกรกยศ ชลายชเดชะ 2546 : อนวช แกวจ านง 2551 : วชต ออน 2548: ณฐพนธ เขจรนนทน 2552 : ธนชย ยมจนดา 2548) 2.1 กลยทธทมงเนนการเจรญเตบโต (Growth strategies) เปนกลยทธทใชในกรณทวเคราะหขอมลแลวพบวากจการมความเขมแขงและองคการจะเพมระดบการปฏบตงานเพอการขยายตวขององคการ เปนลกษณะการใช

26

กลยทธทยดตามนโยบาย “ผแขงแกรงยอมเปนผชนะ” (Bigger is better) โดยกลยทธทมงเนนการเตบโตแบงออกเปนกลยทธทมงเนนการเตบโตจากภายนอก และกลยทธทมงเนนการเตบโตจากภายใน ดงน 2.1.1 กลยทธทมงเนนการเตบโตจากภายนอก (External growth strategy) เปนลกษณะการใชกลยทธทมงเนนการขยายตวเขาสธรกจ ผลตภณฑหรอบรการใหม เพอขยายขนาดและอตราการเตบโตขององคการดวยการเขาไปด าเนนธรกจใหมๆ ทมความคลายหรอไมเกยวของกบธรกจเดมกได การเตบโตจากภายนอกท าใหองคการสามารถเพมการตอรองของธรกจและลดตนทนตอหนวยจากการประหยดขนาด กลยทธทมงเนนการเตบโตจากภายนอก สามารถด าเนนไดหลายรปแบบดงน 1) การรวมธรกจตามแนวดง (Vertical integration growth strategy) เปนกลยทธการเจรญเตบโตทเกยวพนกบการซอหรอรวมตวกบผจดจ าหนายวตถดบ ซงเรยกวาการรวมธรกจไปขางหลง (Backward integration) เชน โรงพยาบาลทมบรษทขายยา โรงงานผลตยา หรอเวชภณฑ เปนธรกจรวม การรวมธรกจตามแนวดงอาจจะกระท าโดยการซอหรอรวมธรกจกบคนกลางในชองทางการจดจ าหนาย ทเรยกวาการรวมธรกจไปทางขางหนา (Forward integration) เชน โรงพยาบาลทผลตยาสมนไพรเอง รวมมอกบรายขายยาในพนทในการขายยาสมนไพรทผลตขน 2) การรวมธรกจตามแนวนอน (Horizontal integration growth strategy) เปนการขยายองคการโดยการซอหรอควบรวมกจการกบองคการในลกษณะเดยวกน เพอเปนการขยาย เพอครอบครองตลาดและเพอสรางชองทางในการจดจ าหนายแกลกคาเพมขน เชน การควบรวมกจการโรงพยาบาลโดยโรงพยาบาลทมความเขมแขงมากกวา เปนตน

3) การกระจายธรกจแบบไมเกาะกลม (Conglomerate diversification) เปนการขยายตวเขาไปในธรกจอนทไมมสวนเกยวของกบผลตภณฑเดม การเลอกใชกลยทธเมอพจารณาพบวาธรกจเดมมแนวโนมการเตบโตลดลงจงตองมองหาธรกจอนทมโอกาสเตบโตมากกวา 2.1.2 กลยทธทมงเนนการเตบโตจากภายใน(Internal growth strategy) เปนการเจรญเตบโตในลกษณะของการพฒนาผลตภณฑใหมหรอขยายตวในกจการเดม การเตบโตจากภายในมกลยทธดงน 1) การเจาะตลาด (Market penetration) กลยทธนใชในกรณทมความตองการเพมยอดขายหรอสวนครองตลาดเพม เนองจากองคการอยในอตสาหกรรมทยงมการเจรญเตบโตแตมสวนครองตลาดนอย การใชกลยทธหารเจาะตลาดควรด าเนนการวเคราะหวงจรชวตองคการกอนเปนล าดบแรกโดยตองอยในขนการเตบโตเตมทและมสวนแบงตลาดไมเปนทพอใจ

27

2) การพฒนาผลตภณฑ (Product development) เปนกลยทธการพฒนาและปรบปรงผลตภณฑทมอยเดมใหเปนผลตภณฑใหมและจ าหนายในตลาดเดมเพอเพมสวนแบงการตลาด โดยเนนการพฒนาหรอปรบปรงผลตภณฑใหมเปนระยะๆ อยางตอเนองเพอสนองความตองการของตลาดและผรบบรการ 3) กลยทธพฒนาและขยายตลาด (Market development and expansion) กลยทธนยดหลกของผลตภณฑเดมในตลาดใหม โดยใชวธการปรบแตงและพฒนาผลตภณฑ 4) การกระจายธรกจ (Diversification growth strategy) เปนกลยทธการขยายหรอกระจายตวเขาไปในสายงานอน เปนการสรางความหลากหลายและความแตกตางในการด าเนนงานซงอาจเกยวพนหรอไมเกยวพนกบผลตภณฑเดมขององคการกได โดยยดหลกการของผลตภณฑใหมในตลาดใหม 2.2 กลยทธการรกษาเสถยรภาพ (Stabilizing strategies) เปนกลยทธทมลกษณะคงทไมมการเปลยนแปลงทส าคญใดๆ ใชส าหรบกรณทมแนวโนมวาในอนาคตจะไมมการเปลยนแปลงมากนก หรอกรณทเศรษฐกจซบเซา และองคการยงคงมความสามารถในการแขงขนทอาจจะไดเปรยบหรอไมเสยเปรยบ คแขงขนจงควรเนนการด าเนนการตามกลยทธเดม โดยมงเนนการปรบปรงความสามารถในการแขงขนใหดขน การด าเนนการตามกลยทธรกษาเสถยรภาพจะยดตามแนวคดการด าเนนงาน “แบบคอยเปนคอยไป” กลยทธการรกษาเสถยรภาพแบงออกเปน 3 กลยทธดงน 2.2.1 กลยทธการยบยง หรอการด าเนนการดวยความระมดระวง ( Pause or proceed with caution strategy) เปนกลยทธทใชภายหลงจากทองคการใชกลยทธการเตบโตโดยการเพมหนวยธรกจ ท าใหองคการอาจขาดทรพยากรหรอเกดการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมทมผลกระทบตอการด าเนนงานขององคการ 2.2.2 กลยทธการไมเปลยนแปลง (No change strategy) เปนการด าเนนการตามกลยทธเดม เนองจากกลยทธเดมทวางไวประสบความส าเรจดวยดและสภาพแวดลอมขององคการไมเปลยนแปลง 2.2.3 กลยทธการท าก าไร (Profit strategy) เปนกลยทธทองคการพยายามลดคาใชจายตางๆ เพอทจะท าใหก าไรขององคการสงขน เงนปนผลของผถอหนสงขนในระยะสน แตการเตบโตในระยะยาวหยดชะงก 2.3 กลยทธการถอนตวหรอกลยทธตดทอน (Retrenchment strategies) เปนกลยทธการปองกนตวทผบรหารตองการลดการด าเนนงานขององคการลง เมอองคการอยภายใตความยงยากทางดานการเงน มการคกคามจากคแขงขน หรอมการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมอยางรนแรง โดยองคการไมประสบผลส าเรจกบกลยทธเดมทใชอย ส าหรบกลยทธการตดทอนนผบรหารอาจเลอกวธด าเนนการไดหลายรปแบบ ดงน

28

2.3.1 กลยทธการฟนฟ (Turnaround) ผบรหารอาจใชกลยทธนเพอพลกผนสถานการณทเลวรายและกลบมาท าก าไรใหม กลยทธนจะใชในกรณทองคการประสบปญหาในการปรบตวใหเขากบสภาวะแวดลอมทเปลยนแปลงไปในชวงเวลาสนๆ มผลท าใหผลกาด าเนนงานลดลงชวคราวท าใหตองปรบลดตนทนและเพมประสทธภาพการบรหาร การด าเนนการและการใหบรการ โดยกลยทธนผบรหารอาจจะลดเงนเดอนและสวสดการของผปฏบตงานลงหรอยกเลกผลตภณฑหรอบรการบางอยางทไมท าก าไร และพยายามเพมความพงพอใจของลกคา ตลอดจนการปรบราคาเพอท าก าไรทดขนดวย 2.3.2 กลยทธการเกบเกยว (Harvest) เปนกลยทธทใชในขณะองคการอยในภาวะตกต าโดยผบรหารจะใชนโยบายการลงทนนอยและพยายามใหมเงนสดจากการด าเนนงานใหมากทสด โดยมแผนเพอขายกจการหรอเลกกจการในระยะยาว ในกลยทธนผบรหารอาจเพมราคาเพอใหมก าไรสงทสดในขณะเดยวกนจะลดตนทนการโฆษณาและตนทนทางการตลาดอยางอนๆ 2.3.3 กลยทธการไมลงทน (Divestiture) กลยทธนใชในกรณทองคการมปญหาการปรบตวและมรายไดลดลงซงปญหาดงกลาวมแนวโนมจะเปนปญหาทเกดขนถาวร ผบรหารจะทบทวนถงความคมคาในการลงทนเพอสรางศกยภาพในการแขงขนกลบคนหากไมคมคาผบรหารอาจไมลงทนในหนวยธรกจทไมสอดคลองกบการด าเนนงานขององคการ หรอเปนหนวยธรกจทไมมผลตอการบรรลเปาหมายในระยะยาวขององคการ 2..3.4 กลยทธการเลกลม (Liquidation) กลยทธนใชในกรณทมปญหาในดานฐานะทางการเงนอยางรนแรง ขาดทนอยางตอเนองหรออนาคตขององคการมความมดมนไมสามารถด ารงอยได การลมเลกองคการเปนกลยทธการตดตอนทส าคญประการหนง 2.4 กลยทธผสมผสาน (Mix or Combination Strategies) เปนกลยทธทมการน ามาใชมากทสดซงเปนการน าวธการหรอแนวทางหลายๆ แนวทาง มาประยกตใชรวมกนในการด าเนนงานเพอใหบรรลผลส าเรจ กอนทผบรหารจะน ากลยทธการผสมผสานมาใชในองคการจะตองพจารณาปจจยสภาพแวดลอมรวมดวย ตวอยางการใชกลยทธผสมผสาน เชน การน ากลยทธเจรญเตบโตใชรวมกบกลยทธการถดถอย การทองคการตดสนใจใชกลยทธผสมผสานอาจมสาเหตจากหลายๆ ดาน เชน การทองคการมกจการในเครอขายหลายประเภททมความแตกตางกนไปจงตองเลอกกลยทธในการด าเนนงานทแตกตางกน ทงนสามารถจ าแนกกลยทธผสมผสานในการขยายตวใน 4 รปแบบ ดงน (สมชาย ภคภาสววฒน 2547) 2.4.1 การท า Sub-contracting เปนการขยายกจการโดยไมไดด าเนนการเองเพยงแตใหผรบเหมารายอนหรอผรวมสญญาเขาไปด าเนนการแทนในกจการทองคการไดรบสมปทานหรอในกจการทองคการก าลง

29

ด าเนนการอยแตตองการขยายโดยการน าบคคลอนเขามารวมดวย โดยการท าสญญาในลกษณะมคสญญายอย เชน องคการบรหารสวนต าบลท าสญญากบคลนกในพนทในการใหการดแลดานสขภาพแกประชาชนในเขตรบผดชอบ 2.4.2 การท า Cross licensing เปนการใหสทธรวมกนโดยไปขอ license รวมกนซงเปนการลดคาใชจายและสามารถขยายกจการโดยอาศยผเขามารวมโดยเฉพาะในการผลตทตองอาศยเทคโนโลยชนสง 2.4.3 การท า Consortium เปนการรวมกจการทสามารถลดความเสยงในการด าเนนงานได โดยรปแบบทพบในปจจบนคอ สถาบนทางการเงนปลอยกใหกบลกคารายใดรายหนงทตองการเงนจ านวนมาก สถาบนการเงนอาจไมด าเนนการล าพงแตจะเชญชวนสถาบนการเงนอนเขามารวมปลอยกดวย 2.4.4 การท า Joint-venture เปนการขยายกจการโดยดงผรวมทนเขามาทรวมทนในลกษณะตางๆ เชน กลยทธใยแมงมม (Spider web strategy) คอ การรวมทนของธรกจขนาดเลกจ านวนมากเพอตอสกบธรกจขนาดใหญ หรอกลยทธรวมกนตอนแรกแยกกนตอนหลง (Go together-split strategy) เปนการรวมทนกนในตอนแรกเมอธรกจด ารงอยไดกแยกกน เปนตน กลาวโดยสรปกลยทธในระดบองคการนน ม 4 กลมดวยกน ดงภาพท 3.2 กลยทธระดบองคการ (Corporate Strategy) กลยทธมงเนนการเจรญเตบโต (Growth Strategy) กลยทธการรกษาเสถยรภาพ (Stability Strategy) กลยทธการตดทอน (Retrenchment Strategy) กลยทธผสมผสาน (Combination Strategy) การเตบโตภายนอก การเตบโตภายใน การยบย ง การไมเปลยนแปลง การท าก าไร การฟนฟ การเกบเกยว การไมลงทน การเลกลม

30

Sub-contracting Cross licensing Consortium Joint-venture ภาพท 3.2 กลยทธระดบองคการ 3. หนาทและความรบผดชอบของผบรหารกลยทธระดบองคการ

กลยทธระดบองคการเปนกลยทธทถกก าหนดขนโดยผบรหารระดบสง ซงอาจเปนประธานคณะกรรมการประสานงานระดบอ าเภอ นายกองคการปกครองสวนทองถน ผอ านวยการโรงพยาบาล หรอคณะกรรมการบรหารโรงพยาบาล เพอจะควบคมผลประโยชนและการด าเนนงานขององคการ เปนกลยทธระดบทกวางสดของการจดการเชงกลยทธ ผบรหารระดบสงจะมหนาทและความรบผดชอบทเกยวของกบกลยทธในระดบน คอ (ธนชย ยมจนดา 2548)

1. ก าหนดตลาดหรอธรกจทองคการควรจะด าเนนการ 2. ก าหนดแนวทางวาธรกจลกษณะใดทองคการควรจะเขาไปด าเนนการหรอตองการทจะด าเนนการ

3. ตดสนใจในดานการจดสรรทรพยากรใหกบธรกจตางๆ 4. การสรางและพฒนาทรพยากรมนษยในองคการเพอใหมความสามารถในการแขงขน 5. การพฒนาองคการเพอใหมความสามารถในการแขงขน อยางไรกตามส าหรบการใหบรการดานสขภาพโดยองคการภาครฐทมงด าเนนการเพอการดแลสขภาพของ

ประชาชน ในดานการสงเสรมสขภาพ ปองกนโรค รกษาพยาบาลและฟนฟสภาพ โดยค านงถงสทธขนพนฐานทประชาชนพงไดรบตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ในการจดบรการสขภาพทจ าเปนขนพนฐานใหแกประชาชนแลว ยงตองค านงถงความเสมอภาคและความเปนธรรม ดงนน การตดสนใจเลอกกลยทธระดบองคการ อาจไมเปนไปตามรปแบบทไดกลาวไวในตอนตน นอกจากน งบประมาณของประเทศในดานการจดบรการสขภาพก

31

มจ ากด ประกอบกบนโยบายในเรองของการประกนสขภาพถวนหนา ตลอดจนนโยบายการเมองของผบรหารระดบสง นบเปนปจจยส าคญอกปจจยหนงทมอทธพลอยางมากตอการเลอกกลยทธในระดบองคการ

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 3.2.1 แลว โปรดปฏบตกจกรรม 3.2.1 ในแนวการศกษาหนวยท 3 ตอนท 3.2 เรองท 3.2.1

32

เรองท 3.2.2 การจดการเชงกลยทธในระดบธรกจ 1. แนวคดทวไปของกลยทธระดบธรกจ หลงจากทไดด าเนนกลยทธระดบองคการเปนทเรยบรอยแลวมความจ าเปนอยางยงทตองหาวธการเพอสรางความไดเปรยบเหนอคแขงขน และการด ารงอยไดขององคการอยางย งยน เพอใหองคการสามารถบรรลผลในเปาหมายดงกลาวการก าหนดกลยทธระดบธรกจ หรอกลยทธแขงขน (Business or Competitive strategy ) จงเปนวธการทเหมาะสมและสอดคลองทสดเนองจากเปนกลยทธทก าหนดโดยผบรหารระดบกลางเพอสรางความสามารถทางการแขงขน หรอเพอด าเนนกจกรรมใหสอดคลองกบกลยทธหลกขององคการหรอสามารถด าเนนกจกรรมตามกลยทธทองคการก าหนดขน เพอใชในการด าเนนงานทมงปรบฐานะการแขงขนของผลตภณฑหรอบรการ กลยทธระดบธรกจเปนแผนการกระท าของผบรหารเชงกลยทธทจะใชทรพยากรและความสามารถดเดนเพอการสรางขอไดเปรยบในการแขงขนเหนอคแขงขน ภายในอตสาหกรรม (สมยศ นาวการ 2544) ถาองคการใดมธรกจเพยงชนดเดยวกจะมกลยทธธรกจเพยงอยางเดยว แตถาองคการมการขยายตวสธรกจหลายประเภทแตละประเภทกตองมกลยทธธรกจส าหรบการแขงขนในแตละธรกจ (พกตรผจง วฒนสนธ และพส เตชะรนทร 2545) กลยทธระดบธรกจไดถกศกษาครงแรกโดย Micheal E. Porter โดยน าเสนอแนวคดวาการด าเนนงานขององคการจะมทางเลอก 3 ทาง ไดแก การเปนผน าดานตนทน การสรางความแตกตาง และการจ ากดขอบเขตของกลยทธ การก าหนดกลยทธระดบธรกจเปนการตอบค าถามของหนวยธรกจทางกลยทธใหไดวา “จะท าการแขงขนโดยสรางความไดเปรยบเหนอคแขงขนทางธรกจไดอยางไร หรอดวยวธการใด” จดเรมตนของการด าเนนงานดานกลยทธระดบธรกจคอการพจารณาวาองคการอยในธรกจใดเพอแบงสวนของธรกจใหมความชดเจน กจกรรมตางๆ ของธรกจจะกระท าโดยหนวยธรกจทางกลยทธ (Strategic Business Unit: SBU) ดงนนหนวยธรกจทางกลยทธ จงหมายถงหนวยปฏบตทรบผดชอบในการวางแผนผลตภณฑหรอการใหบรการแตละประเภทขององคการเพอใหการด าเนนงานสามารถเขาถงกลมเปาหมายไดเมอเทยบการแขงขนของคแขงขน โดยทวไปการพจารณาเพอก าหนดกลยทธในระดบธรกจนนจะตองพจารณาปจจยทส าคญ 6 ประการ คอ

33

1. คแขงขน (Competitor) องคการตองระบไดวาใครคอคแขงขน 2. ราคาของสนคาและบรการ (Price) ราคาของสนคาและบรการขององคการทเสนอควรก าหนดไวเหมอนกนหรอเปนไปในทศทางเดยวกน

3. ลกคาเปาหมาย (Customer) องคการตองสามารถระไดวาใครคอลกคา 4. คณภาพของผลตภณฑ (Quality) เปนการก าหนดความแตกตางของคณภาพเพอสามารถอธบายถงผลตภณฑขององคการได 5. ความสมพนธกบหนวยธรกจอน (Relations) หนวยงานในองคการอาจมหลายหนวยธรกจทางกลยทธ ซงหนวยธรกจทางกลยทธเหลานควรมความสมพนธกนเพอความสอดคลองในการก าหนดกลยทธระดบองคการ 6. การไมลงทนหรอการเลกด าเนนการ (Divestment or Liquidation) เปนการตดสนใจด าเนนกลยทธจากปจจยหรอทรพยากรทมในองคการเพอใหการด าเนนธรกจประสบผลส าเรจตามเปาหมายขององคการทตงไว หากผลตภณฑและบรการของแตละหนวยธรกจไมสามารถด ารงอยไดควรเลกลงทน

2. กลยทธพนฐานระดบธรกจ

ในการเลอกใชหรอก าหนดกลยทธเพอสรางความไดเปรยบในการแขงขน (The choice of a business competitive strategy) องคการจ าเปนตองมการประเมน/วเคราะหตนเองใหไดวามความเขมแขงในเรองใดและมความสามารถในการท าก าไรจากกลยทธใดและการท าก าไรจะเปลยนแปลงเมอใด เพอก าหนดขอบเขตธรกจ สภาวะการแขงขน ตลอดจนก าหนดขอบเขตของตลาด จากนนมการวเคราะหปจจยภายในธรกจและปจจยภายนอก ตลอดจนคแขงเพอก าหนดกลยทธธรกจทเปนแนวทางในการด าเนนธรกจทมประสทธผลและธ ารงสถานะการแขงขนไวได อยางไรกตาม ถาองคการโดยรวมมธรกจหลายอยาง การก าหนดกลยทธระดบแผนพฒนาของแตละธรกจจะตองไมเกดผลกระทบตอกลยทธของแผนพฒนาของธรกจอนๆ ภายในองคการเดยวกน ซงองคประกอบของความเขมแขงหรอความไดเปรยบในการแขงขนเกดจาก 4 ปจจย ดงน 1. ประสทธภาพ (Efficiency) วดดวยคาใชจายของปจจยการผลต องคการทมประสทธภาพสงจะมตนทนในการผลตทต า การด าเนนงานทมประสทธภาพท าใหตนทนต ากวาคแขง

34

2. คณภาพ (Quality) เปนตวบงบอกความนาเชอถอและคณคาของสนคา และบรการในสายตาของผรบบรการเมอผรบบรการยอมรบคณคาของบรการท าใหมความจงรกภกดตอองคการและมาใชบรการอยางสม าเสมอไมเปลยนไปใชบรการทอน ในขณะเดยวกนการมคณภาพในการใหบรการเปนการลดขอผดพลาดในการด าเนนงานสงผลใหตนทนลดลงดวย 3. การกอใหเกดสงประดษฐใหม (Innovation) ไดแกวธการด าเนนงานขององคการทกอใหเกดผลตภณฑใหมๆ อยเสมอ หรอมกระบวนการผลต ระบบการบรหารงาน และวธการใหมๆ ทองคการน ามาใช ท าใหองคการมเอกลกษณเฉพาะตว 4. การสนองความตองการของลกคา (Customer responsiveness) คอการทองคการสามารถขายสนคาและบรการทตรงกบความตองการของลกคาอยางแทจรง

กลยทธในระดบธรกจอาจจะก าหนดไดจากการท า SWOT Matrix หรออาจพจารณาจากกลยทธทางการ

แขงขนของ Michael E.Porter กได ซงประกอบดวย 3 ลกษณะคอ (เกรกยศ ชลายชเดชะ 2546 : อนวช แกวจ านง 2551 : วชต ออน 2548 : ณฐพนธ เขจรนนทน 2552) 1. กลยทธการเปนผน าดานตนทน (Cost leadership strategy ) เปนกลยทธขององคการทมตลาดเปาหมายกวางโดยการสรางประสทธภาพในการด าเนนงาน ในขณะเดยวกนกมงเนนการเสนอสนคาและบรการดวยตนทนทต ากวาคแขงขน ท าใหองคการมก าไรสงขนและสามารถอยรอดไดในสถานการณทการแขงขนรนแรงได กลยทธนจะเปนกลยทธทหลกเลยงการด าเนนการของธรกจทจะกอใหเกดตนทนการผลตทสงขน เชน การพฒนาและการวจย การสงเสรมการขายทสนเปลอง และการโฆษณา ตวอยางของกลยทธการเปนผน าดานตนทน เชน การน าสมนไพรพนบานมาใชแทนยาแผนปจจบนทมราคาแพง 2. กลยทธการสรางความแตกตางของผลตภณฑ (Differentiation strategy) เปนกลยทธทเสนอผลตภณฑทดกวาใหกบผรบบรการ โดยการสรางความแตกตางของผลตภณฑของตนเองใหมลกษณะทโดดเดนแตกตางจากขององคการอน ส าหรบความแตกตางในเชงการแขงขนมประเดนส าคญทผบรหารตองค านงถง ไดแก ความแตกตางดานการออกแบบผลตภณฑ ดานการอ านวยความสะดวก คณภาพและบรการ ดานภาพลกษณและชอเสยงของกจการ ดานนวตกรรมและเทคโนโลยดานการผลต เปนตน ความแตกตางเหลานแมวาอาจท าใหสนคาและบรการมราคาสงวาคแขงขนแตกยงสามารถสรางความพงพอใจใหกบลกคาไดเนองจากลกคาเชอมนในคณภาพ หรอคณคาทไดรบ ตวอยางของกลยทธการสรางความแตกตางของผลตภณฑเพอสรางความไดเปรยบในการแขงขน เชน การเยยมบานโดยทมสหสาขา การเปดบรการการแพทยทางเลอก เชน การอบสมนไพร

35

3. กลยทธทมงเนนการตอบสนองตลาดเฉพาะสวน (Focus strategy) เปนกลยทธทเนนการเจาะตลาดกบลกคาเฉพาะหรอผรบบรการในบางกลมทมความตองการพเศษ (Niche market) องคการตองสามารถออกแบบสนคาและบรการใหเหมาะสมกบกบตลาดเปาหมายทเลอกเพอสรางความพงพอใจในตลาดนนมากกวาคแขงขน องคการทเลอกใชกลยทธนตองไมพยายามสรางความแตกตางใหเกดขนในหลายตลาดแตควรมงเนนเฉพาะตลาดเดยวเทานน เมอองคการมความช านาญมากขนจงคอยขยายการด าเนนงานไปสตลาดอน ตอไป โดยทวไปกลยทธการมงตอบสนองเฉพาะกลมจะพจารณาจาก 1) กลมของลกคาทนาสนใจ 2) ลกษณะตลาดทธรกจสามารถดงสวนแบงมาจากคแขงขน และ 3) มการแบงสวนของตลาดสนคาอยางชดเจน อยางไรกตามกลยทธนไมเหมาะกบองคการทมประสบการณในการด าเนนงานนอย มเงนทนต า และเปนองคการขนาดเลก ตวอยางกลยทธการมงตอบสนองเฉพาะกลมเชน การจดบรการดแลผสงอาย การผลตอปกรณปองกนอบตเหตในผสงอาย เปนตน ความไดเปรยบทางการแขงขน ขอบเขตในการแขงขน มมมองดานตนทน (ตนทนต า) มมมองดานความแตกตาง มมมองตลาดกวาง มงเนนความเปนผน าดานตนทน (Cost Leadership) มงเนนความเปนผน า ดานความแตกตาง (Differentiation) มมมองตลาดแคบ มงเนนการตอบสนองตลาดเฉพาะสวน (Focus )

36

ภาพท 3.3 กลยทธระดบธรกจจ าแนกตามความไดเปรยบทางการแขงขนและขอบเขตในการแขงขน

3. หนาทและความรบผดชอบของผบรหารกลยทธระดบธรกจ ผรบผดชอบกลยทธในระดบธรกจคอผทมต าแหนงเปนผบรการระดบสงของของธรกจ หรอหวหนาแผนก/ฝาย/กลมงานในโรงพยาบาล มหนาทเปรยบเสมอนผจดการทวไป โดยรบผดชอบการก าหนดกลยทธเพอการแขงขนของแตละหนวยงาน รวมถงการตดสนใจเชงกลยทธในสวนทเกยวกบการสรางคณคาใหกบลกคา โดยหนาทและความรบผดชอบของผบรหารกลยทธระดบธรกจทส าคญ มดงน (ธนชย ยมจนดา 2548)

1. การตดตามและตรวจสอบสภาวะการแขงขนทอาจสงผลตอธรกจ 2. การประสานการด าเนนงานของหนวยงานตามหนาทใหเกดเอกภาพและความสามารถทางการแขงขน 3. ก าหนดต าแหนงทางการแขงขนของสนคา/ผลตภณฑทรบผดชอบ 4. ดแลในเรองคณภาพและราคาของสนคา/ผลตภณฑทรบผดชอบ 5. พจารณาจดสรรทรพยากรใหกบหนวยงานภายในองคการ

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 3.2.2 แลว โปรดปฏบตกจกรรม 3.2.2 ในแนวการศกษาหนวยท 3 ตอนท 3.2 เรองท 3.2.2

37

เรองท 3.2.3 การจดการเชงกลยทธในระดบปฏบตการ 1. แนวคดทวไปของกลยทธระดบปฏบตการ

กลยทธระดบปฏบตการ (Functional strategy) หรอกลยทธระดบหนาท (Operation strategy) เปนกลยทธทใชก าหนดวธการในการสนบสนนกลยทธในระดบธรกจ โดยเปนกลยทธทเกยวของกบหนวยงานยอยๆ ภายในองคการ การก าหนดกลยทธในการพฒนาหรอก าหนดวธการท างานของหนวยงานยอยเหลานกเพอสนบสนนกลยทธในระดบธรกจทก าหนดขนเปนวธการหรอรปแบบทองคการน าไปใชในการด าเนนการขององคการโดยมงเนนทการใชทรพยากรขององคการใหเกดประโยชนสงสดในทกกจกรรมการด าเนนงานของหนวยตางๆ ภายในองคการโดยตองกอใหเกดประสทธภาพและประสทธผลสงสด อาจกลาวไดวาการก าหนดกลยทธระดบนเปนการก าหนดกลยทธในระดบฝายงาน หรอหนวยงาน เชน การตลาด การเงน การวจยและพฒนา การบรหารทรพยากรมนษย เปนตน ซงจะตองมความสมพนธกนเนองจากตางกเปนองคประกอบของกระบวนการสรางคณคาเพมของธรกจ เพราะตางกมงบรรลวตถประสงคของกจการโดยสวนรวม

การก าหนดกลยทธระดบปฏบตการจะเปนการก าหนดกลยทธเพออ านวยความสะดวกตอการก าหนดกลยทธในระดบองคการและระดบธรกจ การก าหนดกลยทธระดบปฏบตการจะแตกตางจากกลยทธทง 2 ระดบ ดงน (เกรกยศ ชลายชเดชะ 2546 : อนวช แกวจ านง 2551 : วชต ออน 2548 : ณฐพนธ เขจรนนทน 2552)

1. การก าหนดกลยทธระดบปฏบตการเปนการก าหนดกลยทธทใชระยะเวลานอยกวาการก าหนดกลยทธในระดบองคการ 2. การก าหนดกลยทธระดบปฏบตการจะมลกษณะและมการก าหนดทศทางการปฏบตงานทเฉพาะเจาะจง และเนนในการปฏบตทตอบสนองตอความตองกรของลกคามากกวาการการก าหนดกลยทธในระดบองคการ

3. การก าหนดกลยทธระดบปฏบตการเปนการปฏบตหนาททแทจรงในองคการ กลยทธระดบปฏบตการเปนกลยทธทฝายงานตองปฏบตเพอใหบรรลวตถประสงคในระดบองคการและ

ระดบธรกจ ซงจะตองสอดคลองกบกลยทธทง 2 ระดบ เชนถากลยทธระดบธรกจเปน Differentiation ฝายผลตจะตองมกระบวนการบรหารคณภาพอยางด ฝายบคคลตองสรรหาบคลากรทมทกษะการท างาน ฝายตลาดตองเนน

38

ชองทางการจดจ าหนายทมประสทธภาพและใชโฆษณาประชาสมพนธ การก าหนด กลยทธระดบปฏบตการทเหมาะสมควรจะพจารณาจาก value chain ขององคการเปนเครองมอในการวเคราะห

2. กลยทธพนฐานระดบปฏบตการ กลยทธระดบปฏบตการจะถกก าหนดขนตามภาระงานตามหนาทตางๆ กลยทธในระดบปฏบตการประกอบดวย 1) กลยทธการผลตและการด าเนนงาน (Product and operation strategy) 2) กลยทธดานการตลาด (Marketing strategy) 3) กลยทธทางการเงน (Financial strategy) 4) กลยทธการจดการทรพยากรมนษย (Human Resource Management strategy) และ 5) กลยทธในการวจยและพฒนา(Research and development strategy) โดยกลยทธเหลานจะตองมการผสมผสานกลยทธใหสอดคลองกนและใหมการขดแยงกนนอยทสด 2.1 กลยทธการผลตและการด าเนนงาน (Product and operation strategy) การก าหนดกลยทธการผลตและการด าเนนงานจะพจารณาจากกจกรรมทางดานการผลตสามารถจ าแนกได 2 ลกษณะคอ

2.1.1 การออกแบบระบบ ผบรหารทท าหนาทก าหนดกลยทธตองค านงถงจดเรมตนในการออกแบบระบบใหสอดคลองกบความตองการของลกคาในการผลตสนคาและบรการโดยค านงถงคาใชจายทต าสด การเลอกกรรมวธการผลต สงอ านวยความสะดวก 2.1.2 การวางแผนและการควบคมการปฏบตการ เปนวธการวางแผนการผลตใหสอดคลองกบตองการทแทจรงของลกคาและบรการ 2.2 กลยทธดานการตลาด (Marketing strategy) เปนการก าหนดกลยทธของบรษทในดานสนคาและบรการของบรษททงทมจ าหนายในตลาดแลวและก าลงจะออกจ าหนายในตลาดวาตรงกบความตองการของลกคาเพยงใด การใชกลยทธดานการตลาดเปนกลยทธทมงเนนความตองการของลกคาเปนส าคญทงทเปนลกคาเกาและลกคาใหม 2.3 กลยทธทางการเงน (Financial strategy) การน ากลยทธทางการเงนมาใช จะตองน าผลการวเคราะหงบการเงนของหนวยงานมาใชเพอใหทราบถงผลการด าเนนงานของหนวยงานทงทางดานจดออนและจดแขง ปจจยทน ามาใชในการก าหนดกลยทธทางการเงนทส าคญม ดงน

39

1. พจารณาการน าปจจยทเกยวของกบเงนทน โดยเงอนไขในการพจารณา คอ ความตองการเงนสดของหนวยงาน วธการคางช าระหนการใหบรการ และการเรยกเกบหนจากผรบบรการ และ วธการในการควบคมสนคาคงคลง

2. พจารณาการน าทรพยากรทางดานการเงนไปใชใหเกดประโยชน โดยพจารณาเปรยบเทยบก าไรในระยะยาว ของโครงการทหนวยงานด าเนนการกบตนทนทเกดขนในองคการ และการพจารณางบประมาณทด าเนนการ และก าลงทด าเนนการปรบปรง 3. พจารณาการเกบรวบรวมทางดานการเงน โดยพจารณาจากพจารณาการสรางระบบบญชทดเพอเปนประโยชนในการพจารณาผลลพธทางดานการเงนของหนวยงาน พจารณาสถานการณทางดานการเงนโดยรวมของหนวยงานวาในกลมธรกจแตละกลมสามารถสรางก าไรใหกบหนวยงานไดหรอไม และพจารณาระยะเวลาในการจดการท ารายงานผลการด าเนนงานของหนวยงานในทกระดบของหนวยธรกจ ส าหรบหนวยงานทแสวงหาก าไรจะพจารณาการด าเนนการทมผลตอผใหก และผถอหน โดยพจารณาวธการในการจายคนผลประโยชนทเกดขนตอผถอหน และพจารณาระยะเวลาในการใหสนเชอแกลกคาหรอผ จดซอทเหมาะสม 2.4 กลยทธการจดการทรพยากรมนษย (Human Resource Management strategy) หลกในการก าหนดกลยทธการจดการทรพยากรมนษย โดยค านงถงหนาทในการจดการทรพยากรมนษย ไดแก การใชทรพยากรมนษยใหเกดประโยชนสงสด การพฒนาทรพยากรมนษยในองคการใหมความพรอมและมความสามารถตรงกบความตองการขององคการ ใชวธการจงใจบคลากรในองคการใหปฏบตงานเปนไปตามความตองการขององคการ และมงเนนการสรางขวญและก าลงใจใหบคลากรในองคการ 2.5 กลยทธในการวจยและพฒนา (Research and development strategy) การเปลยนแปลงเทคโนโลยและสภาพแวดลอมท าใหสนคา และบรการเกดความลาสมยและไมทนตอการแขงขน การวจยและพฒนาจะท าใหทราบความตองการทแทจรงของผรบบรการ ลกคาและตลาด การก าหนดกลยทธในการวจยและพฒนาสามารถจ าแนกได ดงน 1. Innovative R&D Strategy เปนกลยทธในการวจยและพฒนาสนคาและบรการใหมๆ โดยมงเนนใหสนคาและบรการ เกดความแตกตางจากคแขงขนและท าใหผรบบรการ/ลกคามทางเลอกส าหรบสนคา และบรการใหมๆ อยตลอดเวลา 2. Protective R&D Strategy เปนกลยทธในการวจย และพฒนาทมงเนนการวจยเพอปรบปรงคณภาพของสนคาและบรการ รวมถงเทคนคในการผลตสนคาขององคการใหเปลยนไป

40

ตามความตองการของผรบบรการ/ลกคา 3. Catch-Up R&D Strategy เปนกลยทธในการวจย และพฒนาเพอหารปแบบของสนคา และบรการ ตามรปแบบของคแขงขน นนคอ ถาหนวยงานคแขงมผลการด าเนนงานทด ผบรหารควรทจะท าการวจย และน าผลทได มาปรบปรง เปลยนแปลงการด าเนนงานใหเหนอคแขงขน 4.Combination R&D Strategy เปนกลยทธในการวจย และพฒนาทท าการ ผสมผสานกลยทธทง 3 ขางตน โดยขนอยกบความเหมาะสมในแตละกรณ กลยทธระดบธรกจ (Business Strategy) กลยทธระดบปฏบตการ (Functional Strategy) กลยทธในการวจยและพฒนา (Research and development strategy) การจดการ (Management) กลยทธการผลตและการด าเนนงาน (Product and operation strategy) กลยทธดานการตลาด (Marketing strategy) กลยทธทางการเงน (Financial strategy) กลยทธการจดการทรพยากรมนษย (Human Resource Management strategy)

ภาพท 3.4 กลยทธระดบปฏบตการ 3. หนาทและความรบผดชอบของผบรหารกลยทธระดบปฏบตการ ผทมหนาทรบผดชอบกลยทธในระดบปฏบตการคอหวหนาหนวยธรกจเชงกลยทธ (SBU) เชน หวหนาสถานอนามย หวหนางาน มหนาทในการรบผดชอบในสวนทเกยวกบการสรางความเหนอกวาในองคประกอบความสามารถในการแขงขน 4 ดาน คอ คณภาพ ประสทธภาพ นวตกรรม และความสามารถในการสนองตอบลกคาหรอผรบบรการ โดยผบรหารในระดบนจะตองจดท ากลมแผนงาน (Program) หรอแผนงาน (Plan) และ/หรอโครงการ (Project) เพอก าหนดเปนแผนงบประมาณ โดยแผนงาน/โครงการทจดท าจะตองชวยเสรมและพฒนาไปส

41

การมความเหนอกวาในองคประกอบของความสามารถในการแขงขน โดยหนาทและความรบผดชอบของผบรหารกลยทธระดบปฏบตการ มดงน (ธนชย ยมจนดา 2548)

1. ก าหนดแผนการด าเนนงานตางๆ ทสนองกลยทธระดบธรกจ 2. ก ากบและควบคมการปฏบตงาน เพอสรางความสามารถในการแขงขน

3. สรางและพฒนามาตรวดผลการด าเนนงาน ก าหนดมาตรฐานการด าเนนงานเพอน าไปสการปรบปรงอยางตอเนอง 4. ตอบสนองความตองการของลกคาหรอผมารบบรการ เพอสรางความไววางใจและความผกพนตอองคการ

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 3.2.3 แลว โปรดปฏบตกจกรรม 3.23 ในแนวการศกษาหนวยท 3 ตอนท 3.2 เรองท 3.2.3

42

ตอนท 3.3 กระบวนการจดการเชงกลยทธดานสขภาพ โปรดอานแผนการสอนประจ าตอนท 3.3 แลวจงศกษาเนอหาสาระ พรอมปฏบตกจกรรมในแตละเรอง

หวเรอง เรองท 3.3.1 การวเคราะหเชงกลยทธ เรองท 3.3.2 การก าหนดกลยทธ เรองท 3.3.3 การน ากลยทธไปสการปฏบต

เรองท 3.3.4 การประเมนและควบคมกลยทธ

แนวคด 1. การวเคราะหเชงกลยทธเปนกระบวนการเรมแรกทส าคญของการจดการเชงกลยทธในการพฒนากลยทธใหเหมาะสมกบองคการ ผทมสวนเกยวของในการก าหนดกลยทธตองเขาใจในความสมพนธและแนวโนมความเปนไปของสภาพแวดลอมขององคการ ทงสภาพแวดลอมทวไป และสภาพแวดลอมในระบบสขภาพ 2. การก าหนดกลยทธเปนกจกรรมทตอเนองจากการวเคราะหเชงกลยทธ ซงเปนรากฐานทส าคญตอความส าเรจในการด าเนนการเชงกลยทธในแตละองคการท าใหผบรหารสามารถก าหนดเปาหมายขององคการได ตลอดจนสามารถรถงทศทางขององคการในอนาคต 3. การน ากลยทธไปสการปฏบตถอวาเปนขนตอนทมความยากล าบากกวาการจดท ากลยทธ ในขนตอนนเปนการถายทอดกลยทธในระดบองคการทอยในแผนกลยทธไปสกลยทธในระดบธรกจ และกลยทธระดบปฏบต โดยการก าหนดเปนโครงการ แผนปฏบตการ และงบประมาณเพอรองรบ 4. การประเมนและควบคมกลยทธ คอกระบวนการซงผบรหารไดตดตามกจกรรมและผปฏบตงานขององคการอยางสม าเสมอ เพอประเมนวากจกรรมนนๆ ไดรบการปฏบตอยางมประสทธภาพและประสทธผลหรอไม เพอประโยชนในการแกไขและปรบปรงผลการปฏบตงานของผปฏบตงานในองคการ

43

วตถประสงค เมอศกษาตอนท 3.3 จบแลว นกศกษาสามารถ

1. อธบายการวเคราะหเชงกลยทธได 2. อธบายการก าหนดกลยทธ ได 3. อธบายการน ากลยทธ ไปสการปฏบตได 4. อธบายการประเมนและควบคมกลยทธ ได

บทน า

44

การจดการเชงกลยทธเปนศาสตรและศลปในการด าเนนการ ซงอาจมความสลบซบซอนและยากตอความ

เขาใจ ผบรหารจ าเปนตองใชการคดอยางเปนระบบในการก าหนดกรอบของความเปนองคการเพอใหเกดความเขาใจในสวนตางๆ ของการจดการเชงกลยทธ และสามารถมองเหนภาพทงองคการในมมมองทเหมาะสม ซงจะชวยใหผบรหารหลกเลยงการใหความสนใจในประเดนปลกยอยทไมจ าเปน จะเหนไดวาการจดการเชงกลยทธ จะประกอบไปดวยขนตอนพนฐาน 4 ขนตอน คอ (1) การวเคราะหเชงกลยทธ (Strategic Analysis) (2) การก าหนดกลยทธ (Strategic Formulation) (3) การน ากลยทธ ไปสการปฏบต (Strategic Implementation) และ (4) การประเมนและควบคมกลยทธ (Strategic Evaluation and Control)

กระบวนการทง 4 น เปนกระบวนการทตอเนองกน และสามารถยอนกลบมาประเมนและปรบเปลยนภายในแตละกระบวนการ เพอใหเกดความเหมาะสมกบสภาพแวดลอมทงภายใน และภายนอกทเปลยนแปลงไป ดงภาพท 3.5

การวเคราะหเชงกลยทธ (Strategic analysis) การก าหนดกลยทธ (Strategic formulation) การน ากลยทธ ไปสการปฏบต (Strategic implementation) การประเมนและควบคมกลยทธ (Evaluation and control)

ภาพท 3.5 ขนตอนพนฐานของกระบวนการจดการเชงกลยทธ

ทมา: Abbass F, 2003. โดยในตอนท 3.3 นจะน าเสนอใหเหนภาพรวมของกระบวนการจดการเชงกลยทธ ส าหรบรายละเอยดการ

ด าเนนงานและเทคนคทใชในแตละขนตอนจะน าเสนอในหนวยตอๆ ไป

45

เรองท 3.3.1 การวเคราะหเชงกลยทธ

1. แนวคดเกยวกบการวเคราะหเชงกลยทธ การวเคราะหเชงกลยทธ (Strategic analysis) เปนกระบวนการเรมแรกทส าคญของการจดการเชงกลยทธ ใน

การพฒนากลยทธใหเหมาะสมกบองคการ การวเคราะหเชงกลยทธ คอการวเคราะหถงปจจยและสภาวะตางๆ ทเกยวของกบองคการและกลยทธขององคการ เพอทจะไดมความรและความเขาใจเกยวกบปจจยตางๆ เหลาน รวมทงสถานะของตวองคการไดอยางชดเจนยงขน การวเคราะหเชงกลยทธจะบอกใหทราบวาปจจยหรอสภาวะแวดลอมภายนอกมลกษณะอยางไร มการเปลยนแปลงในลกษณะใด และกอใหเกดโอกาสและขอจ ากดตอองคการไดอยางไรบาง นอกจากนการวเคราะหเชงกลยทธจะชวยใหองคการทราบถงทรพยากร (Resources) และความสามารถ (Capabilities) ตางๆ ทมอยภายในองคการวาเปนจดแขงหรอจดออนอยางไร

ผทมสวนเกยวของในการก าหนดกลยทธตองเขาใจในความสมพนธและแนวโนมความเปนไปของสภาพแวดลอมขององคการ ทงสภาพแวดลอมทวไป และสภาพแวดลอมในระบบสขภาพ วตถประสงคหลกของการวเคราะหเชงกลยทธเพอคาดการณปจจยทสงผลกระทบตอองคการซงอาจเปนปจจยบวกบวกทกอโอกาส หรอเปนปจจยลบทสรางขอจ ากดใหกบองคการ ผลลพธทจะไดรบจากการวเคราะหทางกลยทธนน ประกอบดวย โอกาส ขอจ ากด ทเกดจากปจจยภายนอก จดแขง และจดออน ทเกดจากปจจยภายใน หรอทนยมเรยกกนวา การวเคราะห SWOT (SWOT Analysis : Strengths Weaknesses Opportunities and Threats) รวมทงขอมลอนๆ ทเกยวของกบองคการ ถาองคการท าการก าหนดกลยทธโดยขาดการวเคราะห ปจจยแวดลอมทงภายนอกและภายในแลว กลยทธขององคการกจะมแนวโนมทจะประสบความลมเหลวสง เพราะแผนกลยทธขาดความสอดคลองกบสภาพความเปนจรง ในทางกลบกนถาหากองคการใดสามารถทจะปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมได กจะท าใหองคการสามารถสรางโอกาสในการด าเนนงานซงเปนขอไดเปรยบทางการแขงขนได ดงนนผบรหารตองสามารถก าหนดไดอยางชดเจนวาในการวเคราะหเชงกลยทธนนควรจะท าอะไร สามารถท าอะไรได และตองการท าอะไร การวเคราะหเชงกลยทธจะประกอบดวยการวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก และการวเคราะหสภาพแวดลอมภายใน

2. การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก (External Environmental Analysis) การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกสามารถใหผลลพธแกองคการการเปนโอกาส (Opportunities) หรอขอจ ากด (Threats) สภาวะแวดลอมภายนอกจะอยนอกเขตการบรหารจดการขององคการ ดงนนผบรหารจะไมสามารถควบคมสภาพแวดลอมนไดโดยตรง แตพลงเหลานจะมอทธพลอยางมากตอการด าเนนการและการบรรล

46

เปาหมายขององคการ ซงการเปลยนแปลงของปจจยภายนอกไมวาจะเปนปจจยทเกยวของกบองคการโดยตรงหรอไม ยอมสงผลใหเกดโอกาสหรอขอจ ากดตอองคการ รวมทงมผลตอความสามารถในการแขงขนขององคการ การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกขององคการดานสขภาพนน ประกอบดวยการวเคราะหปจจยภายนอกทเกยวของกบองคการโดยตรง และทไมเกยวของโดยตรง ดงน (เกรกยศ ชลายนเดชะ 2546)

1) ปจจยภายนอกทเกยวของกบองคการโดยตรงเปนสภาพแวดลอมภายนอกทมอทธพลโดยตรงตอความส าเรจขององคการมากกวาสภาพแวดลอมภายนอกทไมเกยวของกบองคการโดยตรง ปจจยภายนอกทเกยวของกบองคการโดยตรงส าหรบสถานบรการสาธารณสขไดแก สภาพแวดลอมในระบบบรการสขภาพ เชน กระทรวงสาธารณสข แพทยสภา ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต ประชาชน/ผปวย กองทนประกนสงคม เปนตน

2) ปจจยภายนอกทไมเกยวของกบองคการโดยตรงแตกอใหเกดโอกาสและขอจ ากดแกองคการนน ไดแก อทธพลทางการเมองการปกครอง อทธพลทางเศรษฐกจ อทธพลทางเทคโนโลย อทธพลทางสงคมวฒนธรรม และอทธพลจากนานาประเทศ

เนองจากสภาพแวดลอมภายนอกในปจจบนมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและมความสมพนธกน

อยางซบซอน จงเปนการยากทจะควบคมเพอก าหนดทศทางขององคการไดอยางเหมาะสมตามพลวตการเปลยนแปลงทรวดเรวนน ดงนนในการวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกตามขนตอนจะชวยใหผบรหารตระหนกถงการเปลยนแปลงและผลกระทบทอาจเกดขนจากสภาพแวดลอมภายนอก ซงสามารถจ าแนกขนตอนการด าเนนงานออกเปน 4 ขนตอนคอ (ณฏฐพนธ เขจรนนทน 2552)

1) การตรวจสอบ (Scanning) เปนกระบวนการเกบรวบรวมขอมลสภาพแวดลอมภายนอกองคการในประเดนตางๆ โดยใชวธการทหลากหลาย เชน การสงเกต การใชขอมลจากประสบการณ รายงาน การสมมนา การประชม รวมถงการสอบถามผทเกยวของ

2) การตดตามและตรวจสอบ (Monitoring) เปนการตดตามการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมทเกดขน วามแนวโนมทจะมผลกระทบอยางไรตอองคการ

3) การพยากรณ (Forecasting) เปนการคาดการณถงความเปนไปไดของเหตการณตางๆ ทอาจเกดขนโดยใชขอมลจากการตดตามและตรวจสอบ ซงท าใหทราบถงแนวโนมในอนาคต

4) การประเมน (Assessing) เปนการประเมนถงผลกระทบทอาจเกดขน อทธพลของผลกระทบนน และระยะเวลาของการเกดผลกระทบ

47

3. การวเคราะหสภาพแวดลอมภายใน (Internal Environmental Analysis) สภาพแวดลอมภายนอกมอทธพลตอองคการอยางมากกจรง แตผบรหารตองมความเขาใจและสามารถจดการ

ปจจยภายในองคการดวยการด าเนนงานจงจะบรรลเปาหมาย การวเคราะหสภาพแวดลอมภายในจะไดผลการวเคราะหเปนจดแขง (Strengths) หรอจดออน (Weakness) ขององคการ ส าหรบปจจยภายในขององคการนนมวธทสามารถใชในการวเคราะหหลายวธดวยกน อาทเชน การวเคราะหตามสายงาน (Functional Analysis) การวเคราะหตามตวแบบหวงโซคณคา (Value Chain) การวเคราะหตามตวแบบ 7-S หรอการวเคราะหทรพยากรและความสามารถภายใน (Resources and Capabilities Analysis) ถงแมจะมการวเคราะหไดหลายวธ แตผลลพธทจะไดรบนนไดแกการทราบถงจดแขงและจดออนขององคการ ซงจะชวยในการก าหนดความสามารถในการแขงขนขององคการ โดยปจจยส าคญภายในองคการทผบรหารควรวเคราะหจะคลอบคลมทงสวนประกอบทจบตองไดและจบตองไมไดขององคการ เชน การเงน การตลาด การด าเนนงาน ทรพยากรมนษย ประวตศาสตรขององคการ คานยมและวฒนธรรมองคการ เปนตน โดยปจจยภายในองคการจะเปนเครองบงชความพรอมในการแขงขนและความพรอมในการด าเนนงานขององคการ

โดยปกตการวเคราะหสภาพแวดลอมภายในองคการสามารถท าไดโดยการศกษาทรพยากรพนฐานขององคการเพอใชในการก าหนดจดแขงหรอจดออนขององคการ ซงสามารถท าได ดงน

1) การระบและการแยกแยะประเภทของทรพยากร เปนปจจยภายในขององคการในดานจดแขงและจดออนโดยการเปรยบเทยบกบคแขงขน

2) การระบความสามารถขององคการ เปนการรวมทรพยากรขององคการทเปนความสามารถเฉพาะหรอเปนจดเดนขององคการ

3) การประเมนศกยภาพ โดยประเมนความสามารถในดานการสรางก าไร การดงดดลกคาขององคการจากทรพยากรทเปนขอไดเปรยบทางการแขงขน และความเหมาะสมของผลตอบแทน

4) การเลอกกลยทธขององคการ เปนกลยทธทใชประโยชนจากทรพยากรและความสามารถขององคการไดอยางมประสทธภาพสงสด ซงตองตดสนใจจากโอกาสจากภายนอก

5) การระบชองวางทรพยากร เปนการพจารณาเปรยบเทยบศกยภาพทรพยากรและการใชทรพยากรวามการใชอยางเตมทหรอไม จ าเปนตองลงทนเพมในประเดนเพอใหเกดการใชทรพยากรอยางเตมท หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 3.3.1 แลว โปรดปฏบตกจกรรม 3.3.1

48

ในแนวการศกษาหนวยท 3 ตอนท 3.3 เรองท 3.3.1

49

เรองท 3.3.2 การก าหนดกลยทธ 1. แนวคดเกยวกบการก าหนดกลยทธ

การก าหนดกลยทธ (Strategy formulation) เปนกจกรรมทตอเนองจากการวเคราะหเชงกลยทธ ซงเปนรากฐานทส าคญตอความส าเรจในการด าเนนการเชงกลยทธในแตละองคการ ท าใหผบรหารสามารถก าหนดเปาหมายขององคการได ตลอดจนสามารถรถงทศทางขององคการในอนาคต โดยการน าขอมลและความรตางๆ ทไดรบจากการวเคราะหเชงกลยทธ มาจดท าเปนกลยทธในระดบและรปแบบตางๆ รวมทงประเมนและคดเลอกวากลยทธใดมความเหมาะสมกบองคการมากทสด ผลจากการวเคราะหเชงกลยทธและการก าหนดกลยทธทเหมาะสมจะน าไปสการวางแผนกลยทธ (Strategic Planning) การก าหนดกลยทธจะเรมตนจากการก าหนดจดมงหมายขององคการ ไดแก วสยทศน พนธกจ เปาหมาย และวตถประสงค

การก าหนดกลยทธจงมความส าคญมากตอจดหมายปลายทางในอนาคต การประมวลขอมลทงหมดจากการวเคราะหสวนประกอบ (Portfolio approach) โดยเฉพาะการวเคราะห SWOT จะน ามาก าหนดเปนกลยทธในระดบองคการโดยรวม (Corporate-level strategy) ซงถอเปนกลยทธหลก (Grand strategy) ทผบรหารระดบสงจะเปนผ ตดสนใจวาควรน ากลยทธใดไปด าเนนการ โดยมบรรทดฐานในการตดสนใจเลอกกลยทธ ดงนคอ

1) กลยทธตองตอบสนองตอสงแวดลอมภายนอก 2) กลยทธทดตองค านงถงการรกษาสถานภาพ และความไดเปรยบในการแขงขน 3) กลยทธแตละดานตองมความสอดคลองกน 4) กลยทธทดตองค านงถงความยดหยน 5) กลยทธตองสอดคลองกบพนธกจและเปาประสงค 6) กลยทธทดตองมความเปนไปไดในการด าเนนงาน

ทงนในการตดสนใจเลอกกลยทธควรตองพจารณาเงอนไขตางๆ ประกอบดวย เชน ความเพยงพอของทรพยากร การเผชญกบความเสยง สมรรถนะขององคการโดยรวม ความสมพนธกบหนวยงานทท าหนาทในการจดหาวตถดบ การตดตอผรบบรการ และความรวดเรวในการปรบตวตอสถานการณทนอกเหนอความคาดหมาย เปนตน

50

2. เทคนคทใชในการก าหนดกลยทธ ดงทกลาวมาแลววาการก าหนดกลยทธเปนงานส าคญของผบรหารระดบสงและทมงาน เพราะเปนงานท

ละเอยดออนเกยวเนองกบการด าเนนงานและการด ารงอยขององคการ โดยอาศยความร ประสบการณ และความเขาใจในสภาพความเปนไปของปจจยแวดลอม ในการก าหนดกลยทธนนจะตองพจารณาวาเปนการก าหนดกลยทธในระดบใด ไดแก กลยทธในระดบองคการ กลยทธในระดบธรกจ และกลยทธในระดบปฏบตการ ซงจะมรายละเอยดและขอบเขตการด าเนนงานแตกตางกน โดยขนตอนในการก าหนดกลยทธในแตละระดบจะเหมอนกนคอ 1) พจารณาปจจยน าเพอใชในการเปรยบเทยบ ไดแกปจจยแวดลอมภายในและภายนอก และ 2) การจบคปจจยเพอใชเพอน าไปใชเปนทางเลอกในการก าหนดกลยทธ ส าหรบเทคนคในการก าหนดกลยทธในแตละระดบนนมความแตกตางกน ผบรหารจะตองพจารณาเทคนคตางๆ อยางเหมาะสมกบขอมลทมอย โดยเทคนคทนยมใช มดงน (วชต ออน 2548)

2.1 เทคนคทใชในการก าหนดกลยทธระดบองคการ หลงจากไดวเคราะหลกษณะโดยทวไปขององคการแลวและไดผานกระบวนการวเคราะหปจจยทงภายในและภายนอกในรปของ SWOT analysis แลว มเทคนคทน ามาใชประกอบการตดสนใจเลอกกลยทธระดบองคการ ดงน

2.1.1 แมททรกซทาวซ (TOWS matrix) เปนเทคนคทสามารถน ามาใชในการสรางทางเลอกในการก าหนดกลยทธทกวาง และคอนขางงายตอการเขาใจมากทสดเพราะเปนการพจารณาจากการน าผลลพธจากการวเคราะห SWOT มาใชประกอบการตดสนใจ

2.2.2 แมททรกซประเมนกลยทธและต าแหนง (The strategic position and action evaluation matrix: SPACE matrix) เปนเทคนคในสรางทางเลอกในการก าหนดกลยทธทผวเคราะหตองการใหความส าคญตอสถานการณทางการเงน การไดเปรยบทางการแขงขน ความสามารถของธรกจในอตสาหกรรมและความมนคงของสภาพแวดลอม

2.2.3 แมททรกซกลมปฏรยาบอสตน (BCG matrix) เปนเทคนคในการวเคราะหเพอสรางทางเลอกในการก าหนดกลยทธทไดรบความนยมจากนกวเคราะหกลยทธ การใชเทคนคนจะตองทราบถงสวนแบงทางการตลาด ซงวดจากยอดขายของธรกจเทยบกบยอดขายรวมของคแขงขน และอตราการเตบโตของอตสาหกรรม ซงสามารถน าอตราการเจรญเตบโตของเศรษฐกจมาใช

2.2.4 แมททรกซกลยทธหลก (The grand strategy matrix) ในการน าเทคนคนมาใชจะตองทราบปจจยการเจรญเตบโตของตลาด และปจจยในการแขงขน

51

2.2 เทคนคทใชในการก าหนดกลยทธระดบธรกจ การน าเทคนคตางๆ มาใชในการก าหนดกลยทธระดบธรกจนเนนการน าปจจยทางธรกจมาพจารณา ซงประกอบดวยเทคนคตางๆ ดงน

2.2.1 แมททรกซการเจรญเตบโตของสวนแบงทางการตลาด (Growth-Share matrix) เปนวธการทพฒนามาจาก BCG matrix จะใชเทคนคนเมอองคการมเปาหมายทมงเนนทางดานก าไรและการเจรญเตบโตของหนวยงาน

2.2.2 แมททรกซความดงดดทางอตสาหกรรม-จดแขงของธรกจ (Industry attractiveness- business strength matrix) เปนวธการท General electric ไดคดคนในบางครงเรยก GE matrix เนองจาก GE เหนวาการน าสวนแบงทางการตลาดและอตราการเตบโตของตลาดมาวเคราะหยงไมเพยงพอและเหมาะสม ในการใชเทคนคนจะเนนทการวเคราะหความดงดดทางอตสาหกรรมและจดแขงของธรกจ โดยพจารณาปจจยทมผลกระทบตอธรกจภายนอก (Critical external factors: CEF) ซงเปนสงทธรกจควบคมไมได และปจจยภายในทธรกจควรด าเนนการเพอทจะท าใหธรกจประสบผลส าเรจ(Critical success factors : CSF)

2.2.3 แมททรกซวงจรชวตตลาด-จดแขงในการแขงขน (The market life cycle-competitive strength matrix) เปนการสรางทางเลอกโดยพจารณาจากวงจรชวตตลาดโดยพจารณาขนาดของปจจยทมผลกระทบตอการเจรญเตบโตของตลาดไดแกยอดขายและก าไร และพจารณาระดบของจดแขงในการแขงขน

2.3 เทคนคทใชในการก าหนดกลยทธระดบปฏบตการ เปนวธการทยดหลกการสรางคณคาของ

บรษทและธรกจในสายตาลกคา (Customer value) ซงคานยมพนฐานของลกคา ม 3 ประการ คอตองการสนคาหรอบรการทดกวา ถกกวา และรวดเรวกวา ทงนการทจะผลตสนคาหรอบรการใหไดคณคาตามทลกคาตองการนนจะเปนผลมาจากหวงโซคณคา (value chain) คอคณคาของสนคาหรอบรการเปนผลมาจากกจกรรมยอยๆ หลายกจกรรม ทงกจกรรมพนฐานในการผลตและกจกรรมสนบสนนการผลต ดงนนในการก าหนดกลยทธในระดบนจะตองพจารณาในสวนของลกคาเปนส าคญ โดยพจารณาวาลกคามความตองการอยางไร ทงนตองท าการจ าแนกวาในแตละหนาทปจจยใดบางทเปนจดแขงและจดออน ซงเมอประเมนแลวจะตองมาพจารณารวมกบกลยทธในระดบองคการและระดบธรกจ หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 3.3.2 แลว โปรดปฏบตกจกรรม 3.3.2 ในแนวการศกษาหนวยท 3 ตอนท 3.3 เรองท 3.3.2

52

เรองท 3.3.3 การน ากลยทธไปปฏบต

1. แนวคดเกยวกบการน ากลยทธไปปฏบต

กลยทธทก าหนดขนจากขนตอนการก าหนดกลยทธเปนเพยงแนวความคดทตองไดรบการทดสอบหรอการน าไปใชงานจรง การน ากลยทธไปปฏบต (Strategy Implementation) เปนขนตอนตอเนองจากการก าหนดกลยทธ ทใหความส าคญกบการวางแผนและด าเนนงาน เพอใหกลยทธเกดประโยชนแกองคการอยางเปนรปธรรมและมประสทธภาพ (ณฏฐพนธ เขจรนนทน 2552) การน ากลยทธไปสการปฏบตเปนการด าเนนการในขนตอนท 3 ของกระบวนการจดการเชงกลยทธ เปนขนตอนทมความส าคญทสด และเปนขนตอนทมโอกาสประสบความลมเหลวมากทสดในกระบวนการจดการเชงกลยทธ รวมทงยงเปนขนตอนทถอไดวามความแตกตางในดานจดมงเนนทผดไปจากสองขนตอนแรก โดยในสองขนตอนแรกซงเปนขนตอนของการวเคราะหและการจดท ากลยทธ จะเปนการมงเนนไปทการสรางความสามารถทางการแขงขนและมงเนนไปทการตลาดเปนสวนใหญ ในขณะทขนตอนของการน ากลยทธไปสการปฏบตจะเปนการมงเนนไปทการด าเนนงานภายใน หรอระบบการปฏบตงานภายในองคการ (Operation management) ซงเปนกจกรรมทเกยวของกบกจกรรมในดานการบรหารงานบคคล การเงน และกระบวนการอนๆ ในการควบคมระบบปฏบตงานภายในเปนส าคญ ซงจ าเปนอยางยงทจะตองอาศยความสามารถของผน าองคการในการกระตนและอ านวยการใหเกดการเปลยนแปลงในองคการ สามารถสรางแรงจงใจผปฏบตงานในการพฒนาศกยภาพของตน มการปรบปรงกระบวนการท างานอยางตอเนอง มการสรางสรรควฒนธรรมองคการสนบสนนกลยทธ เพอใหผลการด าเนนงานบรรลเปาหมายตามทไดก าหนดไว การน ากลยทธไปสการปฏบตเปนหนาทของบคลากรทกคนในองคการโดยมผบรหารแตละหนวยงานเปนผน าในการประยกตใชและบคลากรทกคนตองใหความรวมมอ (เกรกยศ ชลายนเดชะ และชชย ศรช าน 2549)

การน ากลยทธไปสการปฏบตถอวาเปนขนตอนทมความยากล าบากมากกวาการจดท ากลยทธ ในขนตอนนเปนการถายทอดกลยทธในระดบองคการ (Corporate Strategy) ทอยในแผนกลยทธไปสกลยทธในระดบธรกจ (Business Strategy ) และกลยทธระดบปฏบต (Functional Strategy) โดยการก าหนดเปนโครงการ แผนปฏบตการ และงบประมาณเพอรองรบ ในขนตอนนผบรหารจ าเปนตองใช ความเปนผน า การจงใจผปฏบตงาน และความสามารถในการเปนผน าการเปลยนแปลงองคการ ซงจะเกยวพนกบทกษะทางการบรหารหลายอยาง เพราะกลยทธใหมทไดมาไมไดหมายความวาผปฏบตงานทงหมดจะเชอฟงและใหความรวมมอในการปฏบตตามกลยทธนน

53

กอนการน ากลยทธไปสการปฏบตผบรหารจะตองตอบค าถาม 3 ขอดงน

1. ใครเปนผน ากลยทธไปสการปฏบต (Who implement strategy?) ในการตอบค าถามขอนขนอยกบโครงสรางขององคการ ผทท าหนาทในการด าเนนกลยทธอาจกระจายไปสหลายคน 2. อะไรเปนสงทตองกระท า (What must be done?) หวหนาฝาย หรอหวหนางานจะเปนผปฏบตตามแนวทางของโครงการ โดยจะตองพจารณาถงวตถประสงคของโครงการทสะทอนการพฒนาวถทางทจะด าเนนกลยทธ พจารณาคาใชจายโดยวางแผนคาใชจายเพอตรวจสอบความเปนไปไดในการด าเนนกลยทธเมอเทยบกบคาใชจาย และพจารณากระบวนการในการด าเนนงานตามกลยทธโดยตองสรางมาตรฐานในการด าเนนงาน (Standard operation procedures: SOPs) 3. ผปฏบตจะตองด าเนนการอยางไร (How are they going to do?) การน ากลยทธไปสแผนปฏบตไดจรงนน องคการจะตองจดระเบยบของแผนไวเปนอยางด และควรมบคลากรในการด าเนนงานตามแผนอยางเพยงพอ โดยผ ปฏบตจะตองท าความเขาใจกลยทธ 2. องคประกอบของการน ากลยทธไปสการปฏบต

กระบวนการทผบรหารแปลงกลยทธ และนโยบายไปสแผนการด าเนนงานก าหนดรายละเอยดดานตางๆ เชน ดานงบประมาณ หรอวธการด าเนนงานซงกระบวนการนอาจจะเกยวของกบการเปลยนแปลงภาย ในดานวฒนธรรม โครงสราง หรอระบบการบรหาร เพอใหสามารถด าเนนการตามกลยทธไดอยางเปนรปธรรมโดยทวไปจะประกอบดวย 4 องคประกอบ คอ (อนวช แกวจ านง 2551 ณฏฐพนธ เขจรนนทน 2552) 2.1 การจดสรรทรพยากร (Resources Allocation) เปนขนตอนของการวางแผนการใชทรพยากรอยางมประสทธภาพ เพอบรรลสกลยทธ โดยการจดสรรทรพยากรตองค านงถงการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมทจะกระทบกบการใชทรพยากรและการบรหารทรพยากร

2.2 การปรบโครงสรางองคการ (Organization restructure) เพอรองรบการเปลยนแปลงของการใชกลยทธ และการใชทรพยากร โครงสรางองคการอาจจ าแนกไดหลายแบบ เชน โครงสรางองคการตามหนาท โครงสรางองคการตามผลตภณฑ โครงสรางองคการแบบเมตรกซ ซงการปรบโครงสรางองคการใหเปนแบบใดนนจะตองพจารณาความเปนไปได และความคมคา

2.3 การปรบปรงเปลยนแปลงในสวนของระบบและการพฒนาทรพยากรบคคล (Organization change and Human resource development) เปนการปรบเปลยนเพอใหสอดคลองกบกลยทธทจะใชในการบรรลสแผน และ

54

ทศทางขององคการ โดยตองค านงถง ประเดนตางๆ เชนระบบขอมลขาวสาร ระบบบรหารบคคล (การใหการศกษา การใหการอบรม การกระตน สงเสรมใหบคลากรในองคการท างานไดอยางเตมทและมประสทธภาพ) การเปลยนแปลงวฒนธรรมในองคการ เปนตน

2.4 การกระจายกลยทธ (Strategic deployment) หากองคการมการสรางวสยทศน สรางพนธกจขนมาแลว แตไมไดมการด าเนนการกจะท าใหเกดการสญเปลาได เพราะแมวาแผนเหลานนจะเปนแผนงานทถกจดท ามาอยางด ผานการระดมความคดมาอยางเขมขนเพยงใดกตาม หากไมลงมอปฏบตกยอมไมเกดผลเปนรปธรรม ดงนนเพอท าใหเกดผลจงจ าเปนตองมการกระจายแผนไปยงทกๆ สวนทวทงองคการ โดยตองสอดประสานกบบทบาทหนาทของหนวยงานตางๆ อยางชดเจน และเขาใจได ซงจากเปาหมายเชงกลยทธ (Strategic goals) อาจถกแปลงเปนเปาหมายยอย (Sub-goals) ก าหนดเปนเปาหมายประจ าป (Annual goals) จากนนจะแตกไปเปนเปาหมายของแตละกลม แตละโครงการ เพอใหทราบวา เปาหมายของตนเองทชดเจนนนคออะไร และควรจะด าเนนการทเรองใดกอน ซงนอกจากจะท าใหผปฏบตงานในระดบลางสดชวยใหเขาใจเปาหมายทไมคลาดเคลอนแลว ยงมประโยชนตอกระบวนการในการวดผลทเหมาะสมดวย ทงยงชวยใหมการจดสรรทรพยากรอยางเหมาะสมพอด เพยงเพอใหบรรลผลในแตละกลมหรอแตละโครงการ 3. ประเดนส าคญในการน ากลยทธ ไปสการปฏบต ในการน ากลยทธไปสการปฏบต มสาระทส าคญ 5 ประการคอ

3.1 การวเคราะหโครงสรางองคการ โครงสรางองคการ (Organization Structure) หมายถง การจดกลมงานเขาดวยกนตามหนาทความรบผดชอบ มสายการบงคบบญชา และมเอกภาพในการบงคบบญชาตามล าดบชน การจดโครงสรางองคการทไมเหมาะสมจะท าใหเกดปญหาในการปฏบตงาน เพราะไมสามารถตอบสนองตอความส าเรจของการน ากลยทธไปสการปฏบตได ดงนน การวเคราะหโครงสรางองคการจงเปนสงส าคญ ทงน เพอใหกลยทธทก าหนดมองคการหรอหนวยงานรองรบในการปฏบตการทจะเกดขนทงในสวนทเปนทางการและไมเปนทางการ การประเมนชองวางระหวางความสามารถขององคการทมอยกบความสามารถและทรพยากรทจะใชในการด าเนนตามกลยทธ ซงองคการอาจจะพจารณาประเมนในประเดนตางๆ ตามโครงสราง 7-S ของ Mckinsey (Mckinsey 7–S Framework) ประกอบไปดวยการประเมนโครงสราง (Structure) กลยทธ(Strategy) ระบบบรหาร (System) เทคนคการบรหาร (Style) ลกษณะและสวนประกอบของผปฏบตงาน (Staff) ทกษะและความช านาญของผปฏบตงาน (Skills) และคานยมรวมของสมาชกในองคการ (Shared Value) หากองคการยงมสมรรถนะและความสามารถไมเพยงพอทจะด าเนนกลยทธตามทไดก าหนดไว ผรหารจ าเปนตองใชความเปนผน าปรบปรงแกไขเพอใหเกดความ

55

พรอม หากไมสามารถปรบปรงแกไขไดกอาจมความจ าเปนตอทบทวนกลยทธและวสยทศนทไดก าหนดไว ซงอาจน าไปสการปรบปรงแกไขกลยทธและวสยทศน กได โดยมแนวทางการพจารณา ดงน

3.1.1 โครงสรางองคการในปจจบนสามารถรองรบการด าเนนการตางๆ ตามกลยทธทก าหนดไดหรอไม

3.1.2 ผบรหารและบคลากรระดบใด กลมใดบางทจะตองมความรบผดชอบในการน ากลยทธไปสการปฏบต

3.1.3 เพอประโยชนในการปฏบตการ มกรณใดบางทจะปลอยใหโครงสรางองคการเปนไปในรปทไมเปนทางการไดบาง

3.2 การวเคราะหวฒนธรรมองคการ ทกองคการมวฒนธรรมและคานยมรวมกน การผลกดนให คนในองคการเหนคณคาหรอมคานยมรวม (Shared values) จงจ าเปนตองใชกลไกในการพฒนาวฒนธรรมมาใชใหเปนประโยชนมากทสด เพอใหเกดการมสวนรวมและผลกดนกลยทธทก าหนดขนไปสการปฏบตในทกระดบขององคการ

3.3. การเลอกแนวทางในการตดสนใจ ในการน ากลยทธไปสการปฏบตนน ขนอยกบวธการปฏบตทแตกตางกนไปตามความเหมาะสมและสถานการณภายในองคการ บรอดวนและเบอรจส (David Brodwin และ L. J. Bourgeois) แนะน าแนวทางการปฏบตไว 5 แนวทาง คอ (ปกรณ ปรยา, 2543: 101 -108)

3.3.1 แนวทางการสงการ องคการทมลกษณะเปนการสงการจากระดบบน (Top Down) การมสวนรวมของบคลากรในองคการมนอยแนวคดในการก าหนดกลยทธจงโนมเอยงไปในดานการวเคราะหทางเศรษฐกจ ในองคการบางประเภท การสงการจะเปนประโยชนตอการน ากลยทธไปสการปฏบต ทงนผบรหารตองมอ านาจในการสงการเตมท หรอกลยทธ ตองไมขดแยงกบสถานภาพเดมของบคลากร มเชนนนแลวจะไดรบการตอตาน ขอเสยทส าคญของแนวทางนคอ ท าใหบคลากรในระดบปฏบตการขาดแรงจงใจและ ขาดการมสวนรวม

3.3.2 แนวทางในการปรบเปลยน องคการทมลกษณะเปนการสงการจากระดบบน แตผบรหารมการค านงถงแงมมในเชงพฤตกรรมดวย ปจจยในการพจารณากลยทธจงครอบคลมทงในดานเศรษฐกจ การเมอง แมวาการมสวนรวมของบคลากรในองคการในขนการวางแผนจะนอย แตขนตอนของการปฏบตการจะเนนกระบวนการมสวนรวมคอนขางสง ขอดของแนวทางนคอการเปดทางให บคลากรมโอกาสท าความเขาใจ ปรบตวปรบงาน และปรบสภาพทางความคด และความพรอมตางๆ ทจะท าใหสามารถเผชญกบความเปลยนแปลง

3.3.3 แนวทางในการใหความรวมมอ เปนลกษณะขององคการทมลกษณะรวมคดรวมกนท าระหวางผบรหารระดบตางๆ ผบรหารทมความคดแตกตางกน ไดรบการเกอกล เกอหนนให มโอกาสเสนอความ

56

คดเหน ผบรหารระดบสงกระท าการในฐานะผประสานงาน ขอดของกลยทธนทส าคญคอการรบขอมลจากผบรหารระดบตนทมความใกลชดกบระดบปฏบต เปนการเปดเวททางความคดอยางกวางขวางทอาจเปนผลดตอการกลนกรองขอมล ขาวสารตางๆ ขณะเดยวกนกจะสงผลตอการสรางความผกพนกบกลยทธตางๆ ทก าหนดมากยงขน

3.3.4 แนวทางวฒนธรรม องคการลกษณะนมลกษณะเชนเดยวกบแนวทางการรวมมอ โดยนอกจากจะเปนการรวมมอของผบรหารแลว ยงมการดงเอาเจาหนาทในระดบปฏบตการหรอในระดบลางเขามามสวนรวมดวย แตแนวทางนมขอจ ากดคอการตดสนใจตองใชเวลามาก

3.3.5 แนวทางในการเพมพนความเหน เปนการรบความคดเหนตางๆ จากระดบลาง (Bottom Up) คอขอมลสงจากผปฏบตขนมาทหวหนางาน สงตอมายงผบรหารระดบกลาง ในการจดท าขอเสนอเชงกลยทธ และผบรหารระดบสงใชขอมลตางๆ ทไดรบมาประกอบ และประเมนทางเลอกในการก าหนดกลยทธโดยใชอทธพลของตวเองนอยทสด ขอดทชดเจนของแนวทางนคอการมอสระในทกระดบ ยอมเปนแรงจงใจใหเกดความรวมมอและผลกดนใหการน ากลยทธ ไปสการปฏบตมความส าเรจมากขน

3.4. การวางก าหนดการเชงกลยทธ การน ากลยทธไปปฏบตใหประสบผลส าเรจ หมายถงความสามารถในการแปลงกลยทธไปสการด าเนนการในรปของโครงสรางตามล าดบชนของแผน (Plan) แผนงาน (Programs) โครงการ (Projects) และงบประมาณ (Budgets)

3.5. การสรางองคการแหงการเรยนร การน ากลยทธ ไปสการปฏบตโดยใช แนวทางการสรางองคการแหงการเรยนร ภายใตสถานการณทเปลยนแปลงอยางรวดเรว ผนผวน ดงนนการรกษาความไดเปรยบตองมการสรางองคการใหมพนฐานแหงการเรยนร โดยสามารถน าความรทคนพบมาใชใหเกดประโยชนกบองคการอยางแทจรง

จะเหนไดวางานและหนาทในการปฏบตตามกลยทธเปนสงทมความสลบซบซอนและใชเวลานานทสดในการจดการเชงกลยทธ เนองจากมสวนเกยวของกบทกฝายและทกหนวยงานภายในองคการและจะตองเรมตนจากภายในองคการเอง โดยปกตการปฏบตตามกลยทธจะตองเรมตนจากการวเคราะหและพจารณาการด าเนนงานในปจจบน รวมทงกจกรรมและปจจยตางๆ ขององคการ วามความสอดคลองและเกอหนนตอกลยทธทองคการจะใชหรอไม ถาสงใดทไมสอดคลองหรอสนบสนนยทธศาสตรขององคการกจะตองมการเปลยนแปลง ไมวาจะเปนนโยบายในดานตางๆ หรอ โครงสรางขององคการ หรอแมกระทงบคลากรภายในองคการ ซงการเปลยนแปลงตางๆ ทเกดขนภายในองคการเหลานยอมกอใหเกดแรงตอตานภายในองคการ ดงนนผบรหารจงจ าตองมความรความสามารถในการบรหารการเปลยนแปลงทเกดขนภายในองคการดวย

57

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 3.3.3 แลว โปรดปฏบตกจกรรม 3.3.3 ในแนวการศกษาหนวยท 3 ตอนท 3.3 เรองท 3.3.3 เรองท 3.3.4 การประเมนและควบคมกลยทธ 1. แนวคดเกยวกบการประเมนและควบคมกลยทธ

การประเมนและควบคมกลยทธ (Evaluation and control) มความส าคญและมความสมพนธกบหนาทหลกในการจดการเชงกลยทธ โดยทวไปองคการจะมการจดตงหนวยงานขนมาดแลแผนกลยทธโดยเฉพาะ ซงจะตองมบคลากรทมความรบผดชอบเตมเวลาทสามารถทมเทใหกบการตดตามและประเมนผลไดอยางเตมท หนวยงานนควรอยกบฝายวางแผน อยางไรกตาม ในการด าเนนกลยทธนนจ าเปนตองไดรบความรวมมอทดจากทกฝายตลอดเวลา จงอาจมความจ าเปนในการตงเปนคณะกรรมการตดตามและประเมนผลแผนกลยทธทประกอบดวยผแทนระดบบรหารจากฝายตางๆ ขนรวมดวย

การประเมนและควบคมกลยทธ คอกระบวนการซงผบรหารไดตดตามกจกรรมและผปฏบตงานขององคการ

อยางสม าเสมอ เพอประเมนวากจกรรมนนๆ ไดรบการปฏบตอยางมประสทธภาพและประสทธผลหรอไม เพอประโยชนในการแกไขและปรบปรงผลการปฏบตงานของผปฏบตงานในองคการ การประเมนและควบคมกลยทธจะเปนกลไกทส าคญทเปนเสมอนตวกลางทจะเชอมโยงองคการและสภาพแวดลอมตางๆ เขาดวยกน เปนกจกรรมส าคญทเกยวของกบการตดตาม ตรวจสอบวธการขององคการในการน ากลยทธไปปฏบตวามประสทธภาพและประสทธผลหรอไม เพอใหแนใจวากลยทธนนจะกอใหเกดผลการปฏบตงานทตรงตามแผนทไดตงไว โดยจะมการวดผลทงในเชงปรมาณและเชงคณภาพ มการก าหนดเกณฑและมาตรฐาน ทงนการก าหนดมาตรฐานควรมความระมดระวงเพอใหสามารถสะทอนผลการท างานไดอยางเปนรปธรรม โดยมวตถประสงคทส าคญของการประเมนและควบคมกลยทธ คอ

58

1. เพอตดตามวามการด าเนนงานตามแผนกลยทธทวางไวหรอไม 2. เพอประเมนความเหมาะสมของแผลกลยทธทวางไว และประเมนความสอดคลองกบโครงสราง

ขององคการ 3. เพอประเมนการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมทส าคญและสมพนธกบกจกรรม 4. เพอทราบผลการด าเนนงานทเกดขน บรรลผลตามทก าหนดไวหรอไม มความแตกตางไปจาก

แผนเดมมากนอยเพยงใด สาเหตของการแตกตางคออะไร 5. เพอใหสามารถจดรางวลหรอผลตอบแทนใหเหมาะสมแกผปฏบตงานทสามารถปฏบตไดตาม

แผนกลยทธนนอยางเหมาะสม

2. กระบวนการประเมนและควบคมกลยทธ การควบคมกลยทธเปนขนตอนสดทายของการบรหารเชงกลยทธ ผควบคมกลยทธตองก าหนดขนตอนการ

ปฏบตใหประสานกบระบบกลยทธขององคการโดยการควบคมกลยทธประกอบไปดวย กระบวน ดงน 2.1 การก าหนดวตถประสงคและสงทตองท าการควบคม ผบรหารจะตองก าหนดวตถประสงคของการ

ควบคมวามวตถประสงคหลกเพออะไร โดยทวไปการควบคมจะมวตถประสงคเพอใหองคการมการด าเนนกลยทธไปตามทก าหนดไว นอกจากนจะตองก าหนดวาสงทตองท าการควบคมไดแกเรองใดบาง เชน งบประมาณ เวลา ผลผลต

2.2 การก าหนดเกณฑและมาตรฐาน การทผบรหารจะสามารถตรวจสอบและประเมนความส าเรจของกลยทธขององคการได จะตองมวธการและมาตรวดการด าเนนงานเชงกลยทธวาเปนไปในทศทางและคณสมบตตามทตอการ เพอเปรยบเทยบส าหรบตวชวดความส าเรจแตละตว เชนผลการด าเนนงานขององคการ

2.3 การวดผลการปฏบตงาน ในการวดผลการปฏบตงาน จะวดตามชวงระยะเวลาทก าหนดไวส าหรบการปฏบตงานแตละงานโดยใชสารสนเทศจากแหลงตางๆ เชนขอมลงบการเงน ขอมลดานการใหบรการ ขอมลความพงพอใจของผรบบรการ เปนตน

2.4 การเปรยบเทยบผลการปฏบตงานกบมาตรฐาน เปนการเปรยบเทยบผลลพธทไดจากการปฏบตงานกบเกณฑมาตรฐานทองคการก าหนดไววาตรงตามเปาหมายทตงไวหรอไม ในกรณทแตกตาง อาจหาวธแกไขปรบปรง อาจเปนการปรบเปลยนกลยทธ การปรบกระบวนการท างาน ปรบโครงสรางองคการ หรอการปรบคณะผบรหารองคการ

59

2.5 การปรบปรงแกไข ผควบคมกลยทธจะท าการวเคราะหสาเหตของความแตกตางระหวางผลการปฏบตงานกบมาตรฐานทก าหนดไว เพอก าหนดแนวทางแกไขหรอปรบปรงการด าเนนงานเพอใหกลยทธนนบรรลเปาหมาย เชน การปรบราคา การเปลยนรปแบบการด าเนนงาน การปรบแผนการด าเนนงาน

ก าหนดวตถประสงค ก าหนดเกณฑและมาตรฐาน วดผลการปฏบตงาน เปรยบเทยบผลการปฏบตงานกบมาตรฐาน การปรบปรงแกไข ภาพท 3.6 กระบวนการประเมนและควบคมกลยทธ

กระบวนการควบคมกลยทธ เปนการก าหนดแนวทางปฏบตส าหรบผบรหาร เพอน าไปใชประเมนผลงานทางดานกลยทธอยางเปนระบบ ระบบการควบคมกลยทธทดและมประสทธภาพจะมลกษณะส าคญ 3 ประการคอ (ชาตร บานชน และเกรกยศ ชลายนเดชะ 2544) 1) มความยดหยน เพอใหผบรหารสามารถตอบสนองตอระบบการควบคมในไดทกสถานการณ 2) ระบบการตรวจสอบและประเมนผลควรใหขอมลทถกตองชดเจน เพอชวยใหเหนภาพการปฏบตงานขององคการไดอยางแทจรง 3) การคนหาขอมลเพอการประเมนของผบรหารควรจะเปนวธการทไมยงยาก สามารถจดหาขอมลไดอยางเหมาะสมและทนเวลา เพอใหสามารถตดสนใจไดอยางถกตองบนพนฐานของขอมลทเปนปจจบน

3. องคประกอบในการควบคมทางกลยทธ

ส าหรบกระบวนการประเมนและควบคมกลยทธ จะประกอบดวย 3 องคประกอบทส าคญไดแก

1) การตดตามผลการด าเนนงาน (Track Status) การตดตามผลการด าเนนงานเปนเครองมอส าคญของผบรหารทจะสรางความมนใจไดวาการปฏบตงานขององคการเปนไปในทศทางทถกตองและสามารถสรางผลงานทสอดคลองตามเปาประสงคและเปาหมายทก าหนดไว การตดตามผลการด าเนนงานจะชวยใหผบรหารทราบขอมลท

60

เปนตวบงชปญหาอปสรรคทเกดขนซงจะเปนขอมลส าหรบผบรหารในการปรบเปลยนกลยทธใหสอดรบกบสถานการณทเปลยนแปลงไป การตดตามผลการด าเนนงานนหมายความรวมถงการรวบรวมขอมลผลการด าเนนงานในแตละชวงเวลาของกจกรรม งาน โครงการตางๆ ทสอดคลองตามตวชวดผลส าเรจของการด าเนนงานในแตละระดบทไดก าหนดไวในแผนปฏบตงานประจ าป 2) การรายงานความกาวหนา (Communicate Progress) การรายงานความกาวหนา เปนกระบวน การหลงจากทไดมการรวบรวมขอมลเกยวกบผลการด าเนนงานตามแผนกลยทธภายใตกรอบของตวชวดผลส าเรจของการด าเนนงานในแตละชวงเวลาแลว ผมหนาทในการก ากบตดตามผลจะตองจดท ารายงานสรปเสนอตอผบรหารใหไดรบทราบความกาวหนาในการปฏบตงานเปนระยะ รวมทงควรสงขอมลยอนกลบใหแกผปฏบตงานทเกยวของ เพอจะชวยใหผรบผดชอบแตละระดบด าเนนการปรบปรงแกไขการปฏบตงานใหเปนไปตามแนวทางทเหมาะสม 3) การวดและประเมนผล (Measurement and Evaluation) การวดและประเมนผลจะประกอบดวยกระบวนงานยอย 3 ขนตอน ไดแก การเกบรวบรวมขอมล การวเคราะหและประเมนผลขอมล และการน าเสนอผลการประเมน การวดและประเมนผลจะเปนการประเมนผลส าเรจของการปฏบตงานตามแผนในแตละรอบเวลาทก าหนด ซงผลทไดจากการประเมนจะเปนขอมลพนฐานในการวางแผนกลยทธในรอบเวลาตอไปขององคการ ในระหวางทน ากลยทธไปปฏบตในแตละชวงเวลาควรตองจดท ารายงานผลการปฏบตงาน และจะตองมการควบคม ก ากบ ตดตามความกาวหนาของงาน หากพบปญหา/อปสรรคตางๆ จะไดแกไขไดทนทวงท ตลอดจนมการประเมนผลส าเรจของแผนกลยทธเปนระยะๆ ดวย อาจเปน 3 หรอ 5 ป เพอเปนขอมลยอนกลบ (Feedback) ไปยงขนการวางแผนกลยทธและการน ากลยทธไปปฏบต การประเมนและควบคมกลยทธทดมใชการประเมนผลดวยความรสก(Subjective) แตจะตองประเมนผลดวยการวดทเชอถอได (Objective) โดยมการก าหนดตวชวดผลส าเรจจากการด าเนนงาน (KPI) หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 3.3.4 แลว โปรดปฏบตกจกรรม 3.3.4 ในแนวการศกษาหนวยท 3 ตอนท 3.3 เรองท 3.3.4

61

บรรณานกรม เกรกยศ ชลายนเดชะ (2546) แนวคดการบรหารเชงกลยทธ ใน การวางแผนกลยทธและการพฒนา

คณภาพบรการของโรงพยาบาล มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช นนทบร เกรกยศ ชลายนเดชะ และชชย ศรช าน (2549) การน ากลยทธไปสการปฏบต ใน การวางแผนกลยทธ

และการพฒนาคณภาพบรการของโรงพยาบาล นนทบร พมพครงท 2 มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ณฏฐพนธ เขจรนนทน (2552) การจดการเชงกลยทธ กรงเทพมหานคร ซเอดยเคชน ธนชย ยมจนดา (2548) “แนวคดและหลกการบรหารเชงกลยทธ” ใน การจดการเชงกลยทธ ในภาครฐกจ นนทบร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ปกรณ ปรยากร (2544) การวางแผนกลยทธ แนวคดและแนวทางเชงประยกต กรงเทพมหานคร ส านกพมพสมาธรรม พกตรผจง วฒนสนธ และพส เดชะรนทร (2542) การจดการเชงกลยทธและนโยบายธรกจ

กรงเทพมหานคร โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย วชต ออน (2548) การจดการเชงกลยทธ ขนตอนและวธวเคราะหกรณศกษาเชงกลยทธและแผนธรกจ พมพครงท 2 กรงเทพมหานคร บรษทเซนทรลเอกซเพรส จ ากด เสนาะ ตเยาว (2550) การบรหารกลยทธ พมพครงท 2 กรงเทพมหานคร โรงพมพ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร อนวช แกวจ านง (2551) การจดการเชงกลยทธ สงขลา บรษทน าสนโฆษณา Abbass, F. Alkhafaji. (2003). Strategic Management Formulation, Implementation, and Control in a

Dynamic Environment. New York: Haworth Press. Perce, A. John and Robinson, Richard, B, Jr. (2009). Formulation, Implementation, and Control of

Competitive Strategy. 11th ed. New York: McGraw-Hill. Pitts, Robert A. and Lei, David. (2000). Strategic Management: Building and Sustaining

Competitive Advantage. 2nd U.S.A.: South-Western Publishing. Robins, S.P. and Coulter, M. (2002). Management. New Jersey: Prentice Hall. Scherhorn, John R. (2002).Management. 7th ed. U.S.A.: John Wiley&Sons. Wheelen, T.L. and Hunger, J.D. (2006).Strategic Management and Business Policy. New Jersey:

Prentice Hall.

62