หน�วยท่ี 5 การบัญชีเกี่ยวกับต๋ัวเงินรับขายลด

สาระสําคัญ ต๋ัวเงินรับท่ีอยู�ในมือของกิจการ หากต๋ัวครบกําหนดกิจการจะได รับเงินตามต๋ัวพร อมดอกเบ้ียต๋ัวเงิน หากกิจการต องการใช เงินก�อนต๋ัวครบกําหนด อาจนําต๋ัวเงินรับท่ีถือไว ในมือไปขายให กับธนาคารก�อนวันครบกําหนดได เรียกว�าต๋ัวเงินรับขายลด การบันทึกบัญชี จะต องคํานวณจํานวนเงินท่ีได รับจากการนําต๋ัวไปขายท่ีธนาคารโดยจําแนกเป-นต๋ัวมีดอกเบ้ียและไม�มีดอกเบ้ีย โดยเป.ดบัญชีต๋ัวเงินรับขายลดข้ึน เนื่องจากผู นําต๋ัวไปขายลดต องรับผิดชอบใช เงินตามต๋ัวจึงบันทึกจํานวนเงินจากต๋ัวเงินรับขายลดไว ในบัญชีตั๋วเงินรับขายลดแทนท่ีจะหักจากบัญชีตั๋วเงินรับทันที

สาระการเรียนรู� 1. ความหมายของการขายลดต๋ัวเงินรับ 2. การคํานวณจํานวนเงินและการบันทึกบัญชีเก่ียวกับต๋ัวเงินรับขายลด 3. การแสดงรายการต๋ัวเงินรับขายลดในงบแสดงฐานะการเงิน

จุดประสงค#การเรียนรู� 1. บอกความหมายของการขายลดต๋ัวเงินรับได 2. คํานวณจํานวนเงินและบันทึกบัญชีเก่ียวกับต๋ัวเงินรับขายลดได 3. แสดงรายการต๋ัวเงินรับขายลดในงบแสดงฐานะการเงินได 4. มีการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรม ค�านิยม คุณลักษณะอันพึงประสงค: และเจตคติท่ีดีต�อ

วิชาชีพบัญชี

157

หน�วยที่ 5 การบัญชีเกี่ยวกับตั๋วเงินรับขายลด

คําช้ีแจง - แบบทดสอบนี้มีจํานวน 10 ข�อ ข�อละ 1 คะแนน เวลา 10 นาที - ให�ทําเครื่องหมายกากบาท (X) ทับตัวอักษรข�อท่ีถูกเพียงข�อเดียว 1. ต๋ัวเงินชนิดมีดอกเบ้ียจะมีมูลค�าเม่ือครบกําหนด คือข อใด ก. จํานวนเงินหน าต๋ัวบวกดอกเบ้ียครบกําหนด ข. จํานวนเงินหน าต๋ัวหักดอกเบ้ียครบกําหนด ค. จํานวนเงินหน าต๋ัวบวกส�วนลดท่ีธนาคารคิด ง. จํานวนเงินหน าต๋ัวหักส�วนลดท่ีธนาคารคิด 2. การหาระยะเวลาขายลดต๋ัว คือข อใด ก. นับจากวันท่ีลงในต๋ัวถึงวันขายลดต๋ัว ข. นับถัดจากวันท่ีลงในต๋ัวถึงวันขายลดต๋ัว ค. นับจากวันขายลดต๋ัวถึงวันครบกําหนด ง. นับถัดจากวันขายลดต๋ัวถึงวันครบกําหนด 3. จํานวนเงินท่ีได รับจากการขายลดต๋ัว คือข อใด ก. จํานวนเงินหน าต๋ัวบวกส�วนลดท่ีธนาคารคิด ข. จํานวนเงินหน าต๋ัวบวกดอกเบ้ียครบกําหนด ค. มูลค�าต๋ัวเม่ือถึงวันครบกําหนดหักส�วนลดท่ีธนาคารคิด ง. มูลค�าต๋ัวเม่ือถึงวันครบกําหนดหักดอกเบ้ียครบกําหนด จากโจทย:ต�อไปนี้ให ตอบคําถามข อ 4-10 กิจการมีต๋ัวเงินรับชนิดไม�มีดอกเบ้ียฉบับหนึ่งจํานวนเงิน 60,000 บาท ต๋ัวลงวันท่ี 16 พฤศจิกายน 2557 กําหนดเวลา 60 วัน ต�อมากิจการนําต๋ัวเงินรับนี้ไปขายลดให ธนาคาร ในวันท่ี 21 พฤศจิกายน 2557 โดยธนาคารคิดส�วนลดในอัตรา 15% ต�อปE พอถึงวันครบกําหนดธนาคารแจ งมาว�าเก็บเงินตามต๋ัวได ครบแล ว (กําหนด 1 ปE = 360 วัน) 4. มูลค�าต๋ัวเม่ือถึงวันครบกําหนดคิดเป-นเงินก่ีบาท ก. 61,500 บาท ข. 60,000 บาท ค. 58,500 บาท ง. 58,625 บาท

แบบทดสอบก�อนเรียน

158

5. วันครบกําหนดของต๋ัวคือวันใด ก. 14 มกราคม 2557 ข. 15 มกราคม 2557 ค. 16 มกราคม 2557 ง. 17 มกราคม 2557 6. ระยะเวลาขายลดต๋ัวก่ีวัน ก. 45 วัน ข. 50 วัน ค. 55 วัน ง. 60 วัน 7. ส�วนลดท่ีธนาคารคิดก่ีบาท ก. 1,375 บาท ข. 1,500 บาท ค. 1,550 บาท ง. 1,600 บาท 8. จํานวนเงินท่ีได รับจากการขายลดต๋ัวเท�ากับก่ีบาท ก. 61,375 บาท ข. 60,000 บาท ค. 58,500 บาท ง. 58,625 บาท 9. กิจการจะบันทึกบัญชีเม่ือวันท่ีนําต๋ัวไปขายลดอย�างไร ก. เดบิต เงินสด/ธนาคาร 58,625 บาท เครดิต ต๋ัวเงินรับขายลด 58,625 บาท ข. เดบิต เงินสด/ธนาคาร 58,625 บาท เครดิต ต๋ัวเงินรับขายลด 58,625 บาท ค. เดบิต เงินสด/ธนาคาร 58,625 บาท ดอกเบ้ียจ�าย 1,375 บาท เครดิต ต๋ัวเงินรับขายลด 60,000 บาท ง. เดบิต เงินสด/ธนาคาร 60,000 บาท เครดิต ต๋ัวเงินรับขายลด 58,625 บาท ดอกเบ้ียรับ 1,375 บาท

159

10. ในวันส้ินงวดบัญชกีิจการจะปรับปรุงบัญชอีย�างไร ก. เดบิต ดอกเบ้ียจ�ายล�วงหน า 343.75 บาท เครดิต ดอกเบ้ียจ�าย 343.75 บาท ข. เดบิต ดอกเบ้ียจ�าย 1,375 บาท เครดิต ดอกเบ้ียจ�ายล�วงหน า 1,375 บาท ค. เดบิต ดอกเบ้ียจ�ายล�วงหน า 1,375 บาท เครดิต ดอกเบ้ียจ�าย 1,375 บาท ง. เดบิต ดอกเบ้ียจ�าย 343.75 บาท

เครดิต ดอกเบ้ียจ�ายล�วงหน า 343.75 บาท

160

แผนภูมิปะการัง : หน�วยที่ 5

1. ความหมายของการขายลดตั๋วเงินรับ

3. การแสดงรายการตั๋วเงินรับขายลดในงบแสดงฐานะการเงิน

2. การคํานวณจํานวนเงินและการบันทึกบัญชีเก่ียวกับตั๋วเงินรับขายลด

2.1 ตั๋วเงินรับขายลดชนิดไม�มดีอกเบ้ีย

การบัญชีเก่ียวกับตั๋วเงิน

รับขายลด

2.2.1 กรณดีอกเบ้ียในตั๋วมากกว�าส�วนลดในการขายตั๋ว 2.2.2 กรณีดอกเบ้ียในตั๋วน อยกว�าส�วนลดในการขายตั๋ว

2.2 ตั๋วเงินรับขายลดชนิดมีดอกเบ้ีย

161

บทนํา ต๋ัวเงินรับ ท่ีกิจการได รับชําระจากลูกหนี้ ผู ถือต๋ัวเงินรับจะได รับเงินในวันต๋ัวครบกําหนด รวมท้ังดอกเบ้ียต๋ัว ซ่ึงผู ถือต๋ัวเงินรับในมือหากมีความจําเป-นต องใช เงิน อาจนําต๋ัวเงินรับไปขายลดท่ีธนาคาร ก�อนต๋ัวจะครบกําหนดก็ได โดยเสียส�วนลดบางส�วนให ธนาคารซ่ึงเม่ือขายลดต๋ัวแล วธนาคารจะเป-นผู ถือต๋ัวแทนกิจการ ซ่ึงเรียกว�า ต๋ัวเงินรับขายลด

1. ความหมายของการขายลดตั๋วเงินรับ การขายลดต๋ัวเงินรับ (Discounting Notes Receivable) หมายถึง การนําต๋ัวเงินรับท่ีมี

อยู�ในมือไปขายลดให กับธนาคาร สถาบันการเงินหรือบุคคลอ่ืน ซ่ึงอาจจะเป-นต๋ัวเงินรับชนิดมีดอกเบ้ียหรือชนิดไม�มีดอกเบ้ีย โดยผู ซ้ือจะคํานวณส�วนลด (Discount) และหักไว ก�อน ณ วันท่ี ขายลด แล วจึงจ�ายเงินท่ีเหลือให ไป

เม่ือนําต๋ัวไปขายลดกับธนาคาร กิจการยังมีภาระหนี้สินอันเกิดจากผู จ�ายเงินตามต๋ัวไม�สามารถจ�ายได เม่ือถึงวันครบกําหนด กิจการอาจต องจ�ายเงินแทน การบันทึกบัญชีจึงใช บันทึกไว ในบัญชีต๋ัวเงินรับขายลด เม่ือครบกําหนดธนาคารได รับเงินตามต๋ัวแล ว กิจการจึงบันทึกยกเลิกบัญชี ต๋ัวเงินรับขายลด

2. การคํานวณจํานวนเงินและการบันทึกบัญชีเกี่ยวกับตั๋วเงินรับขายลด ต๋ัวเงินรับ มีท้ังชนิดไม�มีดอกเบ้ียและมีดอกเบ้ีย ดังนั้น การคํานวณจํานวนเงินและการบันทึก

บัญชีเก่ียวกับต๋ัวเงินรับขายลด จึงแบ�งออกเป-น 2 กรณี คือ 2.1 ตั๋วเงินรับขายลดชนิดไม�มีดอกเบ้ีย การคํานวณจํานวนเงินและการบันทึกบัญชีเม่ือนําต๋ัวเงินรับชนิดไม�มีดอกเบ้ียไปขายลด มี

ข้ันตอนดังนี้ 2.1.1 คํานวณหาจํานวนเงินตามตั๋วเม่ือครบกําหนด จํานวนเงินตามต๋ัว = จํานวนเงินท่ีระบุไว หน าต๋ัว

หน�วยท่ี 5 การบัญชีเกี่ยวกับต๋ัวเงินรับขายลด

162

2.1.2 คํานวณหาส�วนลดท่ีธนาคารคิด (1) คํานวณหาวันครบกําหนดของต๋ัวเงิน (2) คํานวณหาระยะเวลาท่ีธนาคารคิดส�วนลด คํานวณโดยเริ่มนับวันถัด

จากวันขายลดจนถึงวันครบกําหนดของต๋ัวเงิน (3) คํานวณหาส�วนลดท่ีธนาคารคิด

ส�วนลดธนาคาร = จํานวนเงินตามต๋ัว ณ วันครบกําหนด x อัตราส�วนลดธนาคาร x ระยะเวลาท่ีธนาคารคิดส�วนลด

2.1.3 คํานวณหาจํานวนเงินท่ีได�รับจากการขายลดตั๋วเงินรับ จํานวนเงินท่ีได รับ = จํานวนเงินตามต๋ัว ณ วันครบกําหนด หัก ส�วนลดธนาคาร

ตัวอย�างท่ี 5.1 เม่ือวันท่ี 30 พฤศจิกายน 2557 กิจการนําต๋ัวเงินรับไปขายลดธนาคารซ่ึงเป-นต๋ัวลงวันท่ี 10 พฤศจิกายน 2557 จํานวนเงิน 60,000 บาท กําหนดเวลา 90 วัน โดยธนาคารคิดส�วนลดในอัตรา 12% ต�อปE ในวันครบกําหนดธนาคารเรียกเก็บเงินตามต๋ัวได เรียบร อยแล ว ให คํานวณหาจํานวนเงินท่ีได รับจากการขายลดต๋ัวเงิน การคํานวณ

1. คํานวณหาจํานวนเงินตามต๋ัว ณ วันครบกําหนด จํานวนเงินตามต๋ัว = จํานวนเงินท่ีระบุไว หน าต๋ัว = 60,000 บาท

2. คํานวณหาส�วนลดท่ีธนาคารคิด 2.1 คํานวณหาวันครบกําหนดของต๋ัว พ.ย. 30-10 = 20 วัน ธ.ค. = 31 วัน ม.ค. = 31 วัน ก.พ. = 8 วัน รวม = 90 วัน

163

2.2 คํานวณหาระยะเวลาท่ีธนาคารคิดส�วนลด นําต๋ัวไปขายลดวันท่ี 30 พฤศจิกายน 2557 ธ.ค. = 31 วัน ม.ค. = 31 วัน ก.พ. = 8 วัน รวม = 70 วัน

2.3 คํานวณหาส�วนลดธนาคาร ส�วนลดธนาคาร = จํานวนเงินตามต๋ัว x อัตราส�วนลด x ระยะเวลาคิดส�วนลด

= 360

701001260,000 ××

= 1,400 บาท 3. คํานวณหาจํานวนเงินท่ีได รับจากการขายลดต๋ัว

จํานวนเงินท่ีได รับ = จํานวนเงินตามต๋ัวเม่ือครบกําหนด หัก ส�วนลดธนาคาร = 60,000 – 1,400 = 58,600 บาท จํานวนเงินท่ีได รับจากการขายลดต๋ัว 58,600 บาท

การบันทึกบัญชีเก่ียวกับตั๋วเงินรับขายลดและวันครบกําหนด การนําต๋ัวเงินรับชนิดไม�มีดอกเบ้ียไปขายลด ส�วนลดท่ีธนาคารคิด ถือเป-นดอกเบ้ียจ�ายถ าต๋ัว

ถึงกําหนดในงวดบัญชีปaจจุบัน ให ถือเป-นดอกเบ้ียจ�ายท้ังจํานวนและถ าต๋ัวถึงกําหนดในงวดบัญชีถัดไป ให แบ�งดอกเบ้ียจ�ายออกเป-น 2 ส�วน คือ ดอกเบ้ียจ�ายในงวดบัญชีปaจจุบัน และดอกเบ้ียจ�ายสําหรับงวดบัญชีถัดไป ซ่ึงถือเป-นดอกเบ้ียจ�ายล�วงหน า

การคํานวณดอกเบ้ียจ�ายล�วงหน าหรือดอกเบ้ียสําหรับงวดบัญชีถัดไป สามารถคํานวณได 2 วิธี คือ

วิธีท่ี 1 คํานวณเช�นเดียวกับการคํานวณดอกเบ้ียโดยระยะเวลาท่ีนํามาคํานวณจะเริ่มนับวันเริ่มต นงวดบัญชีใหม�จนถึงวันครบกําหนดของต๋ัวเงิน

ดอกเบ้ียจ�ายล�วงหน า = จํานวนเงินตามต๋ัว ณ วันครบกําหนด x อัตราส�วนลด x ระยะเวลาในงวดบัญชีใหม�

วิธีท่ี 2 คํานวณจากจํานวนดอกเบ้ียท่ีบันทึกไว แล ว นําระยะเวลาในงวดบัญชีถัดไปมาคํานวณเทียบสัดส�วนกับระยะเวลาของดอกเบ้ียท่ีบันทึกไว

164

ดอกเบ้ียจ�ายล�วงหน า = ดอกเบ้ียท่ีบันทึกไว xส�วนลด �ธนาคารคิดระยะเวลาที

ดไปงวดบัญชีถัระยะเวลาใน

ระยะเวลาท่ีธนาคารคิดส�วนลด = 70 วัน ระยะเวลาในงวดบัญชีปaจจุบัน = 31 วัน ระยะเวลาในงวดบัญชีถัดไป = 39 วัน ส�วนลดธนาคารหรือดอกเบ้ียจ�าย = 1,400 บาท

ดอกเบ้ียจ�ายสําหรับงวดบัญชีปaจจุบัน = 360

311001260,000 ××

= 620 บาท

หรือ = 70311,400×

= 620 บาท

ดอกเบ้ียจ�ายล�วงหน าสําหรับงวดบัญชีถัดไป = 360

391001260,000 ××

= 780 บาท

หรือ = 70391,400×

= 780 บาท จํานวนเงินท่ีได รับจากการขายลดต๋ัวเงิน = 58,600 บาท

วันท่ีท่ีต องบันทึกบัญชี ได แก� วันท่ี 30 พฤศจิกายน 2557 เป-นวันขายลดต๋ัวเงิน วันท่ี 31 ธันวาคม 2557 เป-นวันสิ้นงวดบัญชีบันทึก รายการปรับปรุง

ดอกเบ้ียจ�ายล�วงหน า วันท่ี 1 มกราคม 2557 เป-นวันเริ่มงวดบัญชีใหม� บันทึกรายการโอนกลับรายการปรับปรุงท่ี

บันทึกไว เม่ือวันท่ี 31 ธันวาคม 2557 วันท่ี 8 กุมภาพันธ: 2557 เป-นวันท่ีตั๋วถึงกําหนด บันทึกยกเลิกบัญชีตั๋วเงิน

รับขายลด และบันทึกลดสินทรัพย:ประเภทต๋ัวเงินรับ

165

การบันทึกบัญชีในวันขายลดและวันครบกําหนด สมุดรายวันท่ัวไป หน า 1

พ.ศ.2557 รายการ

เลขท่ี บัญชี

เดบิต เครดิต เดือน วันท่ี

พ.ย.

ธ.ค.

2558 ม.ค.

ก.พ.

30

31 1 8

เงินสด ดอกเบ้ียจ�าย ต๋ัวเงินรับขายลด นําต๋ัวเงินรับชนิดไม�มีดอกเบ้ียไปขายลดให ธนาคาร คิดส�วนลด 12% ต�อปE

101 506 204

106 504

504 106

206 104

58,600 1,400

780

780

60,000

- -

- - -

60,000

780

780

60,000

-

- - -

ดอกเบ้ียจ�ายล�วงหน า ดอกเบ้ียจ�าย ปรับปรุงดอกเบ้ียจ�ายล�วงหน าสําหรับระยะเวลา 39 วัน ดอกเบ้ียจ�าย ดอกเบ้ียจ�ายล�วงหน า โอนกลับรายการปรับปรุงในวันสิ้นงวดบัญชี ต๋ัวเงินรับขายลด ต๋ัวเงินรับ ต๋ัวเงินรับขายลดครบกําหนดและธนาคารเรียกเก็บเงินตามต๋ัวได เรียบร อย

การบันทึกบัญชีในวันท่ีนําต๋ัวเงินรับไปขายลดให กับธนาคารจะบันทึกเฉพาะทางด านกิจการ

ท่ีนําต๋ัวเงินไปขายลด ด านกิจการผู จ�ายเงินจะบันทึกในวันท่ีต๋ัวเงินครบกําหนด การบันทึกบัญชีคือเม่ือนําต๋ัวเงินรับไปขายลด นั่นหมายความว�าต๋ัวเงินรับลดลง แทนท่ีจะเครดิตต๋ัวเงินรับ แต�จะบันทึกโดยเครดิตต๋ัวเงินรับขายลดอยู� ซ่ึงจะหมดความรับผิดชอบต�อเม่ือธนาคารเก็บเงินตามต๋ัวได แล วเพราะฉะนั้นในวันท่ีขายลด จะบันทึกไว ในบัญชีต๋ัวเงินรับขายลดรอไว ก�อน บัญชีต๋ัวเงินรับขายลดนี้

166

ถือเป-นหนี้สินท่ีอาจจะเกิดข้ึน ต�อมาเม่ือถึงวันครบกําหนดถ าธนาคารเรียกเก็บเงินตามต๋ัวได แล ว จึงจะบันทึกยกเลิกต๋ัวเงินรับขายลด และต๋ัวเงินรับฉบับท่ีนําไปขายลด การบันทึกบัญชีจะเป-นดังนี้ เดบิต ต๋ัวเงินรับขายลด xx เครดิต ต๋ัวเงินรับ xx

2.2 ตั๋วเงินรับขายลดชนิดมีดอกเบ้ีย ข้ันตอนการคํานวณจํานวนเงินท่ีได รับจากการขายลดต๋ัวชนิดมีดอกเบ้ีย จําแนกเป-น

2 กรณี คือ 2.2.1 กรณีดอกเบ้ียในตั๋วมากกว�าส�วนลดในการขายตั๋ว ข้ันตอนการคํานวณมีดังนี้ (1) คํานวณหาจํานวนเงินตามต๋ัว เม่ือครบกําหนด

จํานวนเงินตามต๋ัวเม่ือครบกําหนด = จํานวนเงินท่ีระบุไว หน าต๋ัว + ดอกเบ้ียต๋ัว ณ วันครบกําหนด

(2) คํานวณหาส�วนลดท่ีธนาคารคิด - คํานวณหาวันครบกําหนดของต๋ัว - คํานวณระยะเวลาท่ีธนาคารคิดส�วนลด (Discount Period) คํานวณโดยเริ่ม

นับถัดจากวันขายลดจนถึงวันครบกําหนดของต๋ัวเงิน - คํานวณหาส�วนลดท่ีธนาคารคิด ส�วนลดธนาคาร = จํานวนเงินตามต๋ัว ณ วันครบกําหนด x อัตราส�วนลด

ธนาคาร x ระยะเวลาท่ีธนาคารคิดส�วนลด (3) คํานวณหาจํานวนเงินท่ีได รับจากการขายลดต๋ัวเงินรับ จํานวนเงินท่ีได รับ = จํานวนเงินตามต๋ัว ณ วันครบกําหนด หัก ส�วนลดธนาคาร

ตัวอย�างท่ี 5.2 เม่ือวันท่ี 12 กันยายน 2557 กิจการนําต๋ัวเงินรับไปขายลดธนาคาร ซ่ึงเป-นต๋ัวลงวันท่ี 20 สิงหาคม 2557 จํานวนเงิน 40,000 บาท กําหนดระยะเวลา 60 วัน อัตราดอกเบ้ีย 10% ต�อปE โดยธนาคารคิดส�วนลดในอัตรา 12% ต�อปE ในวันครบกําหนด ธนาคารเรียกเก็บเงินตามต๋ัวได เรียบร อยแล ว ให คํานวณหาจํานวนเงินท่ีได รับจากการขายลดต๋ัวเงิน

167

การคํานวณ 1. คํานวณหาจํานวนเงินเม่ือต๋ัวครบกําหนด

จํานวนเงินตามต๋ัวเม่ือครบกําหนด = จํานวนเงินท่ีระบุไว หน าต๋ัว + ดอกเบ้ียต๋ัว ณ วันครบกําหนด

ดอกเบ้ียต๋ัว ณ วันครบกําหนด = จํานวนเงินท่ีระบุไว ในต๋ัว x อัตราดอกเบ้ีย x ระยะเวลาครบกําหนด

= 360

601001040,000 ××

= 666.67 บาท จํานวนเงินตามต๋ัวเม่ือครบกําหนด = 40,000 + 666.67 = 40,666.67 บาท

2. คํานวณหาส�วนลดท่ีธนาคารคิด 2.1 คํานวณหาวันครบกําหนดของต๋ัวเงิน

ส.ค. 31-20 = 11 วัน ก.ย. = 30 วัน ต.ค. = 19 วัน

วันครบกําหนดของต๋ัว คือ วันท่ี 19 ตุลาคม 2557 2.2 คํานวณหาระยะเวลาท่ีธนาคารคิดส�วนลด

ก.ย. 30-12 = 18 วัน ต.ค. = 19 วัน รวม = 37 วัน ระยะเวลาท่ีธนาคารคิดส�วนลด 37 วัน

2.3 คํานวณหาส�วนลดท่ีธนาคารคิด ส�วนลดธนาคาร = จํานวนเงินตามต๋ัว ณ วันครบกําหนด x อัตราส�วนลดธนาคาร

x ระยะเวลาท่ีธนาคารคิดส�วนลด

= 360

371001240,666.67 ××

= 501.55 บาท

168

3. คํานวณหาเงินท่ีได รับจากการขายลดต๋ัวเงินรับ จํานวนเงินท่ีได รับ = จํานวนเงินตามต๋ัวเม่ือครบกําหนด หัก ส�วนลดธนาคาร = 40,666.67 – 501.55 = 40,165.12

จํานวนเงินท่ีได รับจากการขายลดต๋ัวเงินรับ 40,165.12 บาท วิธีการบันทึกบัญชีในวันท่ีขายลดต๋ัว และวันครบกําหนดของต๋ัวเงิน สมุดรายวันท่ัวไป หน า 1

พ.ศ.2557 รายการ

เลขท่ี บัญชี

เดบิต เครดิต เดือน วันท่ี

ก.ย.

พ.ย.

12

11

ธนาคาร ต๋ัวเงินรับขายลด ดอกเบ้ียรับ นําต๋ัวเงินรับชนิดมีดอกเบ้ียไปขายลดให ธนาคาร คิดส�วนลด 12% ต�อปE

102 206 404

206 404

40,165

40,000

12

-

40,000

165

40,000

-

12

- ต๋ัวเงินรับขายลด ต๋ัวเงินรับ ต๋ัวเงินรับครบกําหนดและธนาคารเรียกเก็บเงินได เรียบร อย

ถ ากิจการนําต๋ัวเงินรับชนิดมีดอกเบ้ียไปขายลดให กับธนาคาร จํานวนเงินท่ีได รับจากธนาคาร

มากกว�าจํานวนเงินหน าต๋ัว ส�วนท่ีมากกว�านี้ถือเป-นผลกําไรจากการจําหน�ายสินทรัพย:ประเภทต๋ัวเงินรับ ไม�ใช�ดอกเบ้ียรับ ในทางปฏิบัติเก่ียวกับการบันทึกบัญชีนิยมบันทึกไว ในบัญชีดอกเบ้ียรับ เนื่องจากผลกําไรนี้ไม�ใช�ดอกเบ้ีย ในวันสิ้นงวดบัญชีจึงไม�ต องปรับปรุงบัญชีเก่ียวกับดอกเบ้ียรับ

ในทางตรงกันข าม ถ าจํานวนเงินท่ีได รับจากธนาคารน อยกว�าเงินหน าต๋ัว ส�วนท่ีน อยกว�านี้ถือเป-นผลขาดทุนจากการจําหน�ายสินทรัพย:ประเภทต๋ัวเงินรับ ไม�ได ดอกเบ้ียจ�าย ในทางปฏิบัตินิยมบันทึกไว ในบัญชีดอกเบ้ียจ�าย และในวันสิ้นงวดบัญชีจึงไม�ต องปรับปรุงบัญชีเก่ียวกับดอกเบ้ียจ�ายเช�นเดียวกัน

2.2.2 กรณีดอกเบ้ียในตั๋วน�อยกว�าส�วนลดในการขายตั๋ว

169

ข้ันตอนการคํานวณ มีดังนี้ (1) คํานวณหาจํานวนเงินตามต๋ัว เม่ือครบกําหนด

จํานวนเงินตามต๋ัวเม่ือครบกําหนด = จํานวนเงินท่ีระบุไว หน าต๋ัว + ดอกเบ้ียต๋ัว ณ วันครบกําหนด

(2) คํานวณหาส�วนลดท่ีธนาคารคิด - คํานวณหาวันครบกําหนดของต๋ัว - คํานวณระยะเวลาท่ีธนาคารคิดส�วนลด คํานวณโดยเริ่มนับถัดจากวันขาย

ลดจนถึงวันครบกําหนดของต๋ัวเงิน - คํานวณหาส�วนลดท่ีธนาคารคิด ส�วนลดธนาคาร = จํานวนเงินตามต๋ัว ณ วันครบกําหนด x อัตราส�วนลด

ธนาคาร x ระยะเวลาท่ีธนาคารคิดส�วนลด (3) คํานวณหาจํานวนเงินท่ีได รับจากการขายลดต๋ัวเงินรับ

จํานวนเงินท่ีได รับ = จํานวนเงินตามต๋ัว ณ วันครบกําหนด หัก ส�วนลดธนาคาร ตัวอย�างท่ี 5.3 เม่ือวันท่ี 15 มิถุนายน 2557 กิจการนําต๋ัวเงินรับไปขายลดให ธนาคาร ซ่ึงเป-นต๋ัวลงวันท่ี 10 มิถุนายน 2557 จํานวน 30,000 บาท กําหนด 60 วัน อัตราดอกเบ้ีย 10% ต�อปE โดยธนาคารคิดส�วนลดในอัตรา 15% ต�อปE ในวันครบกําหนด ธนาคารเรียกเก็บเงินตามต๋ัวได เรียบร อยแล ว ให คํานวณหาจํานวนเงินท่ีได รับจากการขายลดต๋ัวเงิน การคํานวณ

1. คํานวณหาจํานวนเงินตามต๋ัวเม่ือครบกําหนด จํานวนเงินตามต๋ัวเม่ือครบกําหนด = จํานวนเงินท่ีระบุไว หน าต๋ัว + ดอกเบ้ียต๋ัว ณ วัน

ครบกําหนด ดอกเบ้ียต๋ัว ณ วันครบกําหนด = จํานวนเงินท่ีระบุไว หน าต๋ัว x อัตราดอกเบ้ีย x

ระยะเวลาครบกําหนด

= 360

601001030,000 ××

= 500 จํานวนเงินตามต๋ัวเม่ือครบกําหนด = 30,000 + 500 = 30,500

2. คํานวณหาส�วนลดท่ีธนาคารคิด

170

2.1 คํานวณหาวันครบกําหนดของต๋ัว มิ.ย. 30-10 = 20 วัน ก.ค. = 31 วัน ส.ค. = 9 วัน รวม = 60 วัน วันครบกําหนดของต๋ัวเงิน คือ วันท่ี 9 สิงหาคม 2557 2.2 คํานวณหาระยะเวลาท่ีธนาคารคิดส�วนลด

มิ.ย. 30-15 = 15 วัน ก.ค. = 31 วัน ส.ค. = 9 วัน รวม = 55 วัน

2.3 คํานวณหาส�วนลดท่ีธนาคารคิด ส�วนลดธนาคาร = จํานวนเงินตามต๋ัว ณ วันครบกําหนด x อัตราส�วนลดธนาคาร x

ระยะเวลาท่ีธนาคารคิดส�วนลด

= 360

551001530,500 ××

= 698.96 บาท 3. คํานวณหาจํานวนเงินท่ีได รับจากการขายลดต๋ัว

จํานวนเงินท่ีได รับ = จํานวนเงินตามต๋ัวเม่ือครบกําหนด หัก ส�วนลดธนาคาร = 30,500 – 698.96 = 29,801.04 บาท

171

การบันทึกบัญชีในวันขายลดและวันครบกําหนด

สมุดรายวันท่ัวไป หน า 1

พ.ศ.2557 รายการ

เลขท่ี บัญชี

เดบิต เครดิต เดือน วันท่ี

มิ.ย.

ส.ค.

15 9

ธนาคาร ดอกเบ้ียจ�าย ต๋ัวเงินรับขายลด นําต๋ัวเงินรับชนิดมีดอกเบ้ียไปขายลดให ธนาคาร คิดส�วนลด 15% ต�อปE

102 506 204

206 104

29,801 198

30,000

04 96

-

30,000

30,000

-

- ต๋ัวเงินรับขายลด ต๋ัวเงินรับ ต๋ัวเงินรับครบกําหนดและธนาคารเรียกเก็บเงินได เรียบร อย

3. การแสดงรายการตั๋วเงินรับในงบแสดงฐานะการเงิน

ในวันสิ้นงวดบัญชี หากกิจการยังมีบัญชีตั๋วเงินรับขายลดอยู� ณ วันป.ดบัญชีแสดงว�าต๋ัวเงินรับฉบับท่ีนําไปขายลดจะครบกําหนดในงวดบัญชีถัดไป จึงต องแสดงยอดต๋ัวเงินรับในหมวดสินทรัพย:หมุนเวียน และหักด วยบัญชีตั๋วเงินรับขายลด

บริษัท เพ่ิมทรัพย# จํากัด งบแสดงฐานะการเงิน

วันท่ี 31 ธันวาคม 2557 สินทรัพย#

สินทรัพย:หมุนเวียน เงินสด xxxxx ลูกหนี้ xxxxx ต๋ัวเงินรับ 60,000 หัก ต๋ัวเงินรับขายลด 35,000 25,000

172

หากบัญชีต๋ัวเงินรับท่ีจะครบกําหนดภายใน 1 ปE จะแสดงในงบแสดงฐานะการเงินภายใต

หัวข อสินทรัพย:หมุนเวียน ซ่ึงจะแสดงรวมกับลูกหนี้การค า คือ ลูกหนี้การค าและต๋ัวเงินรับ แต�ถ าต๋ัวเงินรับนั้นมีจํานวนต้ังแต�ร อยละ 10 ของยอดลูกหนี้ท้ังสิ้น ก็แสดงแยกต�างหากจากลูกหนี้การค า ถ าหากกิจการมีต๋ัวเงินรับขายลดให นํายอดต๋ัวเงินรับคงเหลือท้ังสิ้นหักด วยต๋ัวเงินรับขายลด และจะได ตั๋วเงินรับคงเหลือในมือ เพราะฉะนั้น ท ายงบแสดงฐานะการเงินให หมายเหตุไว ด วย เพ่ือจะได ทราบว�า กิจการมีหนี้สินท่ีอาจจะเกิดข้ึนจากการท่ีนําต๋ัวเงินรับไปขายลดจํานวนเท�าใด ปรากฏตามตัวอย�างงบแสดงฐานะการเงิน ดังต�อไปนี้

173

บริษัท เพ่ิมทรัพย# จํากัด งบแสดงฐานะการเงิน

วันท่ี 31 ธันวาคม 2557 สินทรัพย#

สินทรัพย:หมุนเวียน เงินสดและเงินฝากธนาคาร xxxxx เงินลงทุนระยะสั้น xxxxx ลูกหนี้การค าและต๋ัวเงินรับ ลูกหนี้การค า 335,000 หัก ค�าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญ (หมายเหตุ 1) 16,750 318,250 ต๋ัวเงินรับ 150,000 หัก ต๋ัวเงินรับขายลด 36,000 114,000 รวม 432,250 หรือ สินทรัพย:หมุนเวียน ลูกหนี้การค าและต๋ัวเงินรับ ลูกหนี้การค า 335,000 ต๋ัวเงินรับ (สุทธิ) (หมายเหตุ 2) 114,000 449,000 หัก ค�าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญ 16,750 รวมลูกหนี้การค าและต๋ัวเงินรับ (สุทธิ) 432,250 หมายเหตุประกอบงบ

1. บริษัทมีนโยบายประมาณค�าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญเป-น 5% ของยอดลูกหนี้คงเหลือ 2. ต๋ัวเงินรับ จํานวน 36,000 บาท กิจการนําไปขายลดธนาคาร อนึ่ง ในวันสิ้นงวดบัญชี กิจการมียอดบัญชีต๋ัวเงินรับชนิดท่ีมีดอกเบ้ีย ท่ีได นําไปขายลด

ธนาคาร ซ่ึงธนาคารได หักส�วนลดไปแล ว ไม�ว�าผลจากข อตกลงจะเป-นดอกเบ้ียจ�ายหรือดอกเบ้ียรับ ก็ตาม ไม�ต องมีการปรับปรุงดอกเบ้ียต๋ัวนั้นอีก ท้ังนี้เพราะถือว�า ในวันขายลดได คํานวณผลต�าง ระหว�างดอกเบ้ียต๋ัวกับส�วนลดของธนาคารแล ว ซ่ึงดอกเบ้ียรับ หรือ ดอกเบ้ียจ�ายท่ีเกิดข้ึนถือเสมือนเป-นผลกําไรหรือขาดทุนในการจําหน�ายสินทรัพย:

174

บทสรุป การขายลดต๋ัวเงินรับ เป-นการนําต๋ัวเงินรับท่ีมีอยู�ในมือไปขายลดท่ีธนาคาร และธนาคารจะ

คิดส�วนลดจากจํานวนเงินตามต๋ัว ณ วันครบกําหนดของต๋ัว โดยจะคิดส�วนลดตามระยะเวลาท่ีธนาคารถือต๋ัวเงินรับ

การคํานวณจํานวนเงินและการบันทึกบัญชีเก่ียวกับต๋ัวเงินรับขายลด แบ�งเป-น 2 กรณี คือ 1. ต๋ัวเงินรับขายลดชนิดไม�มีดอกเบ้ีย มีข้ันตอนในการคํานวณและบันทึกบัญชีดังนี้

1.1 คํานวณหาจํานวนเงินตามต๋ัวเม่ือครบกําหนด 1.2 คํานวณหาส�วนลดท่ีธนาคารคิด 1.3 คํานวณหาจํานวนเงินท่ีได รับจากการขายลดต๋ัวเงินรับ การบันทึกบัญชี การนําต๋ัวเงินรับไปขายลด เดบิต เงินสด xx ดอกเบ้ียจ�าย xx เครดิต ต๋ัวเงินรับขายลด xx

การปรับปรุงดอกเบ้ียต๋ัวเม่ือวันสิ้นงวดบัญชี เดบิต ดอกเบ้ียจ�ายล�วงหน า xx เครดิต ดอกเบ้ียจ�าย xx เม่ือต๋ัวเงินครบกําหนดธนาคารเรียกเก็บเงินตามต๋ัวได เรียบร อย เดบิต ต๋ัวเงินรับขายลด xx เครดิต ต๋ัวเงินรับ xx

2. ต๋ัวเงินรับขายลดชนิดมีดอกเบ้ีย กรณีดอกเบ้ียในต๋ัวมากกว�าส�วนลดในการขายต๋ัว มีข้ันตอนในการคํานวณและการ

บันทึกบัญชีดังนี้ 2.1 คํานวณหาจํานวนเงินตามต๋ัว เม่ือครบกําหนด 2.2 คํานวณหาส�วนลดท่ีธนาคารคิด 2.3 คํานวณหาจํานวนเงินท่ีได รับจากการขายลดต๋ัวเงินรับ การบันทึกบัญชี การนําต๋ัวเงินรับไปขายลด

เดบิต เงินสด xx เครดิต ต๋ัวเงินรับขายลด xx ดอกเบ้ียรับ xx

175

เม่ือต๋ัวเงินรับครบกําหนด เดบิต ต๋ัวเงินรับขายลด xx เครดิต ต๋ัวเงินรับ XX

กรณีดอกเบ้ียในต๋ัวน อยกว�าส�วนลดในการขายต๋ัว มีข้ันตอนในการคํานวณและการบันทึกบัญชีดังนี้

2.4 คํานวณหาจํานวนเงินตามต๋ัว เม่ือครบกําหนด 2.5 คํานวณหาส�วนลดท่ีธนาคารคิด 2.6 คํานวณหาจํานวนเงินท่ีได รับจากการขายลดต๋ัวเงินรับ การบันทึกบัญชี การนําต๋ัวเงินรับไปขายลด เดบิต เงินสด xx ดอกเบ้ียจ�าย xx เครดิต ต๋ัวเงินรับขายลด xx เม่ือต๋ัวเงินครบกําหนด เดบิต ต๋ัวเงินรับขายลด xx เครดิต ต๋ัวเงินรับ xx

การแสดงรายการต๋ัวเงินรับในงบแสดงฐานะการเงิน ในวันสิ้นงวดบัญชี หากกิจการยังมีบัญชีตั๋วเงินรับขายลดอยู� ณ วันป.ดบัญชีแสดงว�าต๋ัวเงินรับ

ฉบับท่ีนําไปขายลดจะครบกําหนดในงวดบัญชีถัดไป จึงต องแสดงยอดต๋ัวเงินรับในหมวดสินทรัพย:หมุนเวียน และหักด วยบัญชีตั๋วเงินรับขายลด

แหล�งการเรียนรู�เพ่ิมเติม

1. www.dbd.go.th 2. www.fap.or.th 3. www.lawyerscouncil.or.th 4. หนังสือการบัญชีตั๋วเงิน 5. หนังสือการบัญชีชั้นกลาง 1

176

คําศัพท# คําแปล Discounting Notes Receivable การขายลดต๋ัวเงินรับ

Discount ส�วนลด

Discount Period ระยะเวลาท่ีธนาคารคิดส�วนลด

คําศัพท#ที่ควรรู�

177

ตอนท่ี 1 จงตอบคําถามต�อไปนี้ 1. ต๋ัวเงินรับขาดลด หมายถึงอะไร 2. จํานวนเงินตามต๋ัวเงินรับชนิดไม�มีดอกเบ้ีย เม่ือครบกําหนดจะมีจํานวนเท�าใด 3. การคํานวณหาส�วนลดธนาคาร กรณีนําต๋ัวเงินรับไปขายลดมีวิธีการคํานวณหาอย�างไร 4. ระยะเวลาขายลดต๋ัวให กับธนาคาร มีวิธีการนับอย�างไร 5. จํานวนเงินท่ีได จากการขายลดต๋ัวเงินน อยกว�าเงินหน าต๋ัว เกิดข้ึนจากกรณีใดบ าง 6. จํานวนเงินท่ีได รับจากการขายลดต๋ัวมากกว�าเงินหน าต๋ัวเกิดข้ึนจากกรณีใดบ าง 7. ในกรณีนําต๋ัวเงินรับชนิดไม�มีดอกเบ้ียไปขายลดให กับธนาคารจะบันทึกบัญชีในวันขายลดต๋ัวได

อย�างไร 8. ในกรณีนําต๋ัวเงินรับชนิดมีดอกเบ้ียไปขายลดให กับธนาคาร ถ าจํานวนเงินท่ีได รับจากธนาคาร

มากกว�าเงินหน าต๋ัว จะบันทึกบัญชีในวันขายลดต๋ัวได อย�างไร 9. ในวันสิ้นงวดบัญชี ถ าหากมีบัญชีตั๋วเงินรับขายลดคงเหลือจะแสดงบัญชีตั๋วเงินรับขายลดในงบดุล

หมวดใด และอย�างไร 10. ผู เก่ียวข องในต๋ัวเงินรับท่ีนําไปขายลด และไม�ต องบันทึกบัญชี ในวันท่ีขายลดต๋ัวคือใคร

แบบฝAกหัดหน�วยที่ 5

178

ตอนท่ี 2 กิจกรรมฝAกปฏิบัติ

1. ต�อไปน้ีเป-นรายละเอียดเก่ียวกับต๋ัวเงินรับของร านวิภาซ่ึงได นําไปขายลดธนาคาร ธนาคารหักส�วนลดในอัตรา 18% ต�อปE วันออกต๋ัวและวันขายลดต๋ัวอยู�ในปE 2557(1 ปE = 360 วัน)

ฉบับท่ี วันออกต๋ัว จํานวนเงินหน าต๋ัว กําหนดเวลา วันขายลดต๋ัว

1 4 ก.พ. 25,000 60 วัน 26 ก.พ. 2 27 เม.ย. 50,000 1 เดือน 1 พ.ค. 3 21 ก.ย. 65,000 45 วัน 25 ต.ค. 4 2 มี.ค. 29,000 90 วัน 14 พ.ค. 5 31 ต.ค. 43,000 2 เดือน 11 ธ.ค.

ให ทํา 1. คํานวณหาวันครบกําหนด

2. คํานวณหาส�วนลดธนาคาร 3. คํานวณหาจํานวนเงินท่ีได รับจากธนาคาร 4. บันทึกรายการเก่ียวกับต๋ัวเงินรับขายลดในสมุดรายวันท่ัวไป (เม่ือถึงวันครบกําหนด

ธนาคารเรียกเก็บเงินตามต๋ัวได ครบทุกฉบับ)

2. ต�อไปนี้เป-นรายละเอียดเก่ียวกับต๋ัวเงินรับท่ีนําไปขายลดของร านกิตติศักด์ิ วันออกต๋ัวและวัน ขายลดต๋ัวอยู�ในปE 2557 (1 ปE = 360 วัน)

ฉบับท่ี วันท่ี ออกต๋ัว

จํานวนเงิน หน าต๋ัว

อัตรา ดอกเบ้ีย

กําหนด เวลา

วันขายลด อัตรา ส�วนลด

1 1 ม.ค. 15,000 15% 3 เดือน 1 ก.พ. 18% 2 10 มี.ค. 20,000 12% 90 วัน 16 เม.ย. 15% 3 6 เม.ย. 35,000 9% 60 วัน 20 เม.ย. 12% 4 12 มิ.ย. 55,000 10% 120 วัน 1 ก.ค. 8% 5 5 ส.ค. 60,000 12% 2 เดือน 15 ส.ค. 9% 6 20 ก.ค. 40,000 15% 45 วัน 30 ก.ค. 6%

179

ให ทํา 1. คํานวณหาวันครบกําหนด 2. คํานวณหาส�วนลดธนาคาร 3. คํานวณหาจํานวนเงินท่ีได รับจากธนาคาร 4. บันทึกรายการเก่ียวกับต๋ัวเงินรับขายลดในสมุดรายวันท่ัวไป (เม่ือถึงวันครบกําหนด

ธนาคารเรียกเก็บเงินตามต๋ัวได ครบทุกฉบับ) 3. ต�อไปนี้เป-นรายละเอียดเก่ียวกับต๋ัวเงินรับท่ีนําไปขายลดของร านทวีโชค วันออกต๋ัวและวันขายลดต๋ัวอยู�ในปE 2557 (1 ปE = 360 วัน)

ฉบับท่ี วันท่ี ออกต๋ัว

จํานวนเงิน หน าต๋ัว

อัตรา ดอกเบ้ีย

กําหนด เวลา

วัน ขายลด

อัตรา ส�วนลด

ผลต�างดอกเบ้ียรับ

(ดอกเบ้ียจ�าย)

1 1 ม.ค. 60,000 15% 3 เดือน 1 ก.พ. 18% 2 10 มี.ค. 90,000 12% 90 วัน 16 เม.ย. 15% 3 6 เม.ย. 35,000 9% 60 วัน 20 เม.ย. 12% 4 12 มิ.ย. 60,000 10% 120 วัน 1 ก.ค. 8% 5 5 ส.ค. 50,000 12% 2 เดือน 15 ส.ค. 9% 6 20 ก.ค. 45,000 15% 45 วัน 30 ก.ค. 6%

ให ทํา คํานวณจํานวนเงินท่ีได รับว�าเป-นดอกเบ้ียรับหรือดอกเบ้ียจ�ายโดยเติมตัวเลขลงในตาราง 4. ต�อไปนี้เป-นรายการเก่ียวกับต๋ัวเงินรับของร านสุนิสา 2557 ม.ค. 5 ได รับต๋ัวสัญญาใช เงินจากนายสําอางเพ่ือชําระค�าสินค า จํานวน 25,500 บาท

กําหนด 45 วัน 9 สั่งจ�ายต๋ัวแลกเงินให นายสําเริงรับรอง จํานวน 24,400 บาท กําหนด 60 วัน อัตรา

ดอกเบ้ีย 12% ต�อปE นายสําเริงรับรองแล วส�งมาให ในวันนี้ 11 นําต๋ัวสัญญาใช เงินท่ีได รับจากนายสําอางไปขายลด ธนาคารคิดส�วนลด 9% ต�อปE 18 นําต๋ัวแลกเงินท่ีนายสําเริงรับรองไปขายลด ธนาคารคิดส�วนลด 9% ต�อปE เม่ือถึงวัน

ครบกําหนดผู จ�ายเงินชําระเงินให ธนาคารเรียบร อยแล ว

180

ให ทํา บันทึกรายการข างต นในสมุดรายวันท่ัวไป ต้ังแต�ต นจนถึงวันครบกําหนด (เม่ือถึงวันครบกําหนดธนาคารเรียกเก็บเงินตามต๋ัวไปครบทุกฉบับ) 5. ต�อไปนี้เป-นรายการเก่ียวกับต๋ัวเงินของร านสมรักษ: 2557 ธ.ค. 2 ขายสินค าเป-นเงินเชื่อให ร านสมโชค จํานวน 50,000 บาท เป-นราคาท่ีรวม

ภาษีมูลค�าเพ่ิม 7% แล ว เง่ือนไข 2/10, n/30 7 ออกต๋ัวแลกเงินให ร านสมบัติ รับรองเพ่ือชําระหนี้จํานวน 45,000 บาท กําหนด 60

วัน อัตราดอกเบ้ีย 10% ต�อปE 13 ร านสมโชคได นําเงินสดมาชําระหนี้ 30,000 บาท ท่ีเหลือได ออกต๋ัวสัญญาใช เงิน มี

กําหนด 45 วัน อัตราดอกเบ้ีย 10% ต�อปE 15 ร านสมสุขออกต๋ัวสัญญาใช เงินเพ่ือซ้ือสินค า จํานวน 36,000 บาท อัตราดอกเบ้ีย

9% ต�อปE กําหนด 2 เดือน เป-นราคาท่ีรวมภาษีมูลค�าเพ่ิม 7% แล ว 19 นําต๋ัวแลกเงินท่ีร านสมบัติ รับรองไปขายลดให กับธนาคาร ธนาคารคิดส�วนลด 12%

ต�อปE 20 ได รับต๋ัวสัญญาใช เงินจากการชําระหนี้ของร านสมฤดี กําหนด 90 วัน อัตรา

ดอกเบ้ีย 10% ต�อปE จํานวน 19,000 บาท 25 นําต๋ัวสัญญาใช เงินฉบับลงวันท่ี 13 สิงหาคม ไปขายลดให ธนาคาร ธนาคารคิด

ส�วนลด 10 % ต�อปE 31 ป.ดบัญชีภาษีขาย และปรับปรุงบัญชี (ถ ามี)

2558 ม.ค. 15 ชําระภาษีมูลค�าเพ่ิมให กรมสรรพากร ให ทํา บันทึกรายการข างต นในสมุดรายวันท่ัวไป ต้ังแต�ต นจนถึงวันครบกําหนด (เม่ือถึงวันครบกําหนดธนาคารเรียกเก็บเงินตามต๋ัวได ครบทุกฉบับ)

181

ตอนท่ี 3 คําส่ัง : จงทําเครื่องหมาย � หน�าข�อท่ีเห็นว�าถูก และทําเครื่องหมาย � หน�าข�อท่ีเห็นว�าผิด .......... 1. ต๋ัวเงินจ�ายก็สามารถนําไปขายลดได .......... 2. การขายลดต๋ัวเงินรับ ผู ขายลดต๋ัวจะได รับเงินเต็มตามจํานวนเงินหน าต๋ัว .......... 3. กิจการมีต๋ัวเงินรับอยู�ในมือ ถ าต องการใช เงินก�อนท่ีต๋ัวจะครบกําหนด ก็นําไปขายลดท่ี

ธนาคารได ...........4. การนับระยะเวลาท่ีธนาคารคิดส�วนลด จะเริ่มนับวันถัดจากวันขายลดจนถึงวันครบกําหนด .......... 5. การขายลดต๋ัวเงินรับชนิดมีดอกเบ้ีย จะทําให ได รับเงินมากกว�าจํานวนเงินท่ีระบุไว หน าต๋ัว

ในกรณีท่ีธนาคารคิดส�วนลด น อยกว�าดอกเบ้ีย ณ วันครบกําหนด .......... 6. การขายลดต๋ัวเงินรับชนิดมีดอกเบ้ีย ในกรณีท่ีธนาคารคิดส�วนลด มากกว�าดอกเบ้ีย ณ วัน ครบกําหนด ผลต�างจะบันทึกไว ในบัญชีดอกเบ้ียรับ .......... 7. การขายลดต๋ัวเงินรับชนิดไม�มีดอกเบ้ีย ถ าต๋ัวฉบับนั้นครบกําหนดในงวดบัญชีถัดไป ส�วนลด

ท่ีธนาคารคิดจะต องปรับปรุงเป-นดอกเบ้ียจ�ายล�วงหน าบางส�วน .......... 8. การบันทึกบัญชีของผู จ�ายเงินจะบันทึกต้ังแต�วันขายลดต๋ัว .......... 9. การนําต๋ัวเงินรับไปขายลด จะบันทึกบัญชีโดย เครดิต ต๋ัวเงินรับขายลด .......... 10. บัญชีตัว๋เงินรับขายลด ถือเป-นบัญชีหมวดสินทรัพย:

182

หัวข�อกิจกรรม 1. การคํานวณจํานวนเงินและการบันทึกบัญชีเก่ียวกับต๋ัวเงินรับขายลด ชนิดไม�มีดอกเบ้ีย

เครื่องมือและอุปกรณ#ท่ีใช� 1. สื่อในการนําเสนอ (บอร:ด) 2. แบบฟอร:มสมุดรายวันท่ัวไป 3. เครื่องคํานวณ 4. เครื่องฉายภาพ

ข้ันตอนในการปฏิบัติกิจกรรม 1. แบ�งกลุ�มผู เรียนออกเป-น 4 กลุ�ม พร อมเลือกหัวหน ากลุ�มและเลขานุการกลุ�ม โดยยึด

หลักประชาธิปไตย 2. ผู เรียนแต�ละกลุ�มทําโจทย:ตามใบงาน 5.1 ภายในเวลาท่ีกําหนด 3. ผู เรียนแต�ละกลุ�มแลกเปลี่ยนกันตรวจใบงาน 4. ส�งตัวแทนกลุ�มเฉลยหน าชั้นเรียนให เพ่ือนร�วมแลกเปลี่ยนเรียนรู นําเสนอกลุ�มละ 5 นาที 5. ให อีก 3 กลุ�มท่ีเหลือประเมินเพ่ือน 6. กลุ�มท่ีนําเสนอผลงาน ประเมินตนเอง 7. ผู สอนรวบรวมแบบประเมินจาก 4 กลุ�ม พร อมประเมิน 4 กลุ�มท่ีนําเสนอผลงาน 8. ผู สอนให คําแนะนําเนื้อหาสําคัญเพ่ิมเติม

ต�อไปนี้เป-นรายการค าของร านสุขอนันต: (1 ปE = 360 วัน) 2557 เม.ย. 3 กิจการได รับต๋ัวสัญญาใช เงินจากลูกหนี้นายอุ�นใจ จํานวน 82,000 บาท กําหนด 60 วัน

5 ขายสินค าให นายสุธี จํานวน 74,900 บาท รวมภาษีมูลค�าเพ่ิม 7% แล ว นายสุธีรับรองต๋ัวแลกเงินให กําหนด 45 วัน

20 กิจการนําต๋ัวเงินฉบับวันท่ี 3 เมษายน 2557 ขายลดให ธนาคาร โดยธนาคารคิดส�วนลดในอัตรา 8% ต�อปE เม่ือต๋ัวครบกําหนดธนาคารได รับเงินครบเรียบร อย

27 กิจการนําต๋ัวเงินท่ีได รับเม่ือวันท่ี 5 เมษายน 2557 ไปขายลดธนาคาร โดยธนาคารคิดส�วนลดในอัตรา 12% ต�อปE เม่ือต๋ัวครบกําหนดธนาคารได รับเงินครบเรียบร อย

ให ทํา บันทึกรายการในสมุดรายวันท่ัวไปต้ังแต�ต นจนถึงวันครบกําหนด

ใบงาน 5.1 เร่ือง การบัญชีเกี่ยวกับตั๋วเงินรับขายลด

183

หัวข�อกิจกรรม

1. การคํานวณจํานวนเงินและการบันทึกบัญชีเก่ียวกับต๋ัวเงินรับขายลด ชนิดมีดอกเบ้ีย เครื่องมือและอุปกรณ#ท่ีใช�

1. สื่อในการนําเสนอ (บอร:ด) 2. แบบฟอร:มสมุดรายวันท่ัวไป 3. เครื่องคํานวณ 4. เครื่องฉายภาพ

ข้ันตอนในการปฏิบัติกิจกรรม 1. แบ�งกลุ�มผู เรียนออกเป-น 4 กลุ�ม พร อมเลือกหัวหน ากลุ�มและเลขานุการกลุ�ม โดยยึด

หลักประชาธิปไตย 2. ผู เรียนแต�ละกลุ�มทําโจทย:ตามใบงาน 5.2 ภายในเวลาท่ีกําหนด 3. ผู เรียนแต�ละกลุ�มแลกเปลี่ยนกันตรวจใบงาน 4. ส�งตัวแทนกลุ�มเฉลยหน าชั้นเรียนให เพ่ือนร�วมแลกเปลี่ยนเรียนรู นําเสนอกลุ�มละ 5 นาที 5. ให อีก 3 กลุ�มท่ีเหลือประเมินเพ่ือน 6. กลุ�มท่ีนําเสนอผลงาน ประเมินตนเอง 7. ผู สอนรวบรวมแบบประเมินจาก 4 กลุ�ม พร อมประเมิน 4 กลุ�มท่ีนําเสนอผลงาน 8. ผู สอนให คําแนะนําเนื้อหาสําคัญเพ่ิมเติม

ต�อไปนี้เป-นรายการค าของร านสิงห:ทอง (1 ปE = 360 วัน) 2557 มี.ค. 11 กิจการได รับต๋ัวสัญญาใช เงินจากลูกหนี้นางหนูดี จํานวน 90,000 บาท

กําหนด 3 เดือน อัตราดอกเบ้ีย 8% ต�อปE เม.ย. 11 กิจการนําต๋ัวสัญญาใช เงินวันท่ี 11 มีนาคม 2557 ขายลดให ธนาคาร โดยธนาคาร

คิดส�วนลดในอัตรา 12% ต�อปE 20 ขายสินค าให นางแสงอรุณ โดยนางแสงอรุณออกต๋ัวสัญญาใช เงินให จํานวน 85,600

รวมภาษีมูลค�าเพ่ิมแล ว กําหนด 60 วัน อัตราดอกเบ้ีย 10% ต�อปE พ.ค. 9 กิจการนําต๋ัวสัญญาใช เงินวันท่ี 20 เมษายน 2557 ไปขายลดให ธนาคาร โดย

ธนาคารคิดส�วนลดในอัตรา 15% ต�อปE มิ.ย. 11 ธนาคารแจ งว�า ได รับเงินตามต๋ัวเงินครบกําหนดเรียบร อย 19 ธนาคารแจ งว�า ได รับเงินตามต๋ัวเงินครบกําหนดเรียบร อย ให ทํา บันทึกรายการในสมุดรายวันท่ัวไปต้ังแต�ต นจนถึงวันครบกําหนด

ใบงาน 5.2 เร่ือง การบัญชีเกี่ยวกับตั๋วเงินรับขายลด

184

หน�วยท่ี 5 การบัญชีเก่ียวกับตั๋วเงินรับขายลด

คําช้ีแจง - แบบทดสอบนี้มีจํานวน 10 ข�อ ข�อละ 1 คะแนน เวลา 10 นาที - ให�ทําเครื่องหมายกากบาท (X) ทับตัวอักษรข�อท่ีถูกเพียงข�อเดียว 1. จํานวนเงินท่ีได รับจากการขายลดต๋ัว คือข อใด ก. มูลค�าต๋ัวเม่ือถึงวันครบกําหนดหักดอกเบ้ียครบกําหนด ข. มูลค�าต๋ัวเม่ือถึงวันครบกําหนดหักส�วนลดท่ีธนาคารคิด ค. จํานวนเงินหน าต๋ัวบวกดอกเบ้ียครบกําหนด ง. จํานวนเงินหน าต๋ัวบวกส�วนลดท่ีธนาคารคิด 2. การหาระยะเวลาขายลดต๋ัว คือข อใด ก. นับถัดจากวันท่ีลงในต๋ัวถึงวันขายลดต๋ัว ข. นับจากวันท่ีลงในต๋ัวถึงวันขายลดต๋ัว ค. นับถัดจากวันขายลดต๋ัวถึงวันครบกําหนด ง. นับจากวันขายลดต๋ัวถึงวันครบกําหนด 3. ต๋ัวเงินชนิดมีดอกเบ้ียจะมีมูลค�าเม่ือครบกําหนด คือข อใด ก. จํานวนเงินหน าต๋ัวหักดอกเบ้ียครบกําหนด ข. จํานวนเงินหน าต๋ัวบวกส�วนลดท่ีธนาคารคิด ค. จํานวนเงินหน าต๋ัวหักส�วนลดท่ีธนาคารคิด ง. จํานวนเงินหน าต๋ัวบวกดอกเบ้ียครบกําหนด จากโจทย:ต�อไปนี้ให ตอบคําถามข อ 4-10 กิจการมีต๋ัวเงินรับชนิดไม�มีดอกเบ้ียฉบับหนึ่งจํานวนเงิน 60,000 บาท ต๋ัวลงวันท่ี 16 พฤศจิกายน 2557 กําหนดเวลา 60 วัน ต�อมากิจการนําต๋ัวเงินรับนี้ไปขายลดให ธนาคาร ในวันท่ี 21 พฤศจิกายน 2557 โดยธนาคารคิดส�วนลดในอัตรา 15% ต�อปE พอถึงวันครบกําหนดธนาคารแจ งมาว�าเก็บเงินตามต๋ัวได ครบแล ว (กําหนด 1 ปE = 360 วัน) 4. มูลค�าต๋ัวเม่ือถึงวันครบกําหนดคิดเป-นเงินก่ีบาท ก. 60,000 บาท ข. 61,500 บาท ค. 58,625 บาท ง. 58,500 บาท

แบบทดสอบหลังเรียน

185

5. ระยะเวลาขายลดต๋ัวก่ีวัน ก. 50 วัน ข. 45 วัน ค. 60 วัน ง. 55 วัน 6. วันครบกําหนดของต๋ัวคือวันใด ก. 17 มกราคม 2557 ข. 14 มกราคม 2557 ค. 15 มกราคม 2557 ง. 16 มกราคม 2557 7. จํานวนเงินท่ีได รับจากการขายลดต๋ัวเท�ากับก่ีบาท ก. 58,625 บาท ข. 58,500 บาท ค. 60,000 บาท ง. 61,375 บาท 8. ส�วนลดท่ีธนาคารคิดก่ีบาท ก. 1,550 บาท ข. 1,375 บาท ค. 1,600 บาท ง. 1,500 บาท 9. ในวันส้ินงวดบัญชกีิจการจะปรบัปรงุบญัชอีย�างไร ก. เดบิต ดอกเบ้ียจ�ายล�วงหน า 1,375 บาท เครดิต ดอกเบ้ียจ�าย 1,375 บาท ข. เดบิต ดอกเบ้ียจ�าย 343.75 บาท

เครดิต ดอกเบ้ียจ�ายล�วงหน า 343.75 บาท ค. เดบิต ดอกเบ้ียจ�ายล�วงหน า 343.75 บาท เครดิต ดอกเบ้ียจ�าย 343.75 บาท ง. เดบิต ดอกเบ้ียจ�าย 1,375 บาท เครดิต ดอกเบ้ียจ�ายล�วงหน า 1,375 บาท

186

10. กิจการจะบันทึกบัญชีเม่ือวันท่ีนําต๋ัวไปขายลดอย�างไร ก. เดบิต เงินสด/ธนาคาร 58,625 บาท เครดิต ต๋ัวเงินรับขายลด 58,625 บาท ข. เดบิต เงินสด/ธนาคาร 58,625 บาท เครดิต ต๋ัวเงินรับขายลด 58,625 บาท ค. เดบิต เงินสด/ธนาคาร 60,000 บาท เครดิต ต๋ัวเงินรับขายลด 58,625 บาท ดอกเบ้ียรับ 1,375 บาท ง. เดบิต เงินสด/ธนาคาร 58,625 บาท ดอกเบ้ียจ�าย 1,375 บาท เครดิต ต๋ัวเงินรับขายลด 60,000 บาท