คู่มือ การให้เลขหมวดหมู่ห นังสื...

กการใหหเลขหมวด

คมอ

ดหมห

อ

หนงส

สอระบ

กองว

บบดว

วทยาการ

วอ

ขส.ทร.

1

คานา

กวก.ขส.ทร. ไดจดทาคมอการจดหมวดหมหนงสอและการบนทกขอมลลงในระบบงานสารสนเทศของหองสมด มการกลาวถงการจดหมวดหมหนงสอ ระบบการจดหมหนงสอแบบดวอ การทาบตรรายการหนงสอ การเรยงบตรรายการ เลขเรยกหนงสอ การกาหนดสญลกษณแทนเลขหมหนงสอบางประเภท องคประกอบของเลขเรยกหนงสอ และการบนทกขอมลหนงสอลงในระบบงานหองสมด รายละเอยดตาง ๆ ทไดกลาวมามความสาคญกบระบบของงานในหองสมด

ดงนน กวก.ขส.ทร. ไดตระหนกถงความสาคญของการจดการความร จงไดจดทาคมอการจดหมวดหมหนงสอและการบนทกขอมลลงในระบบงานสารสนเทศของหองสมด ไวเพอใชประโยชนตอการปฏบตราชการ อกทงยงเปนคมอใหแกผทยายเขามาปฏบตงานการทาบตรรายการของบรรณารกษหองสมดทวไปได

เนองจากการจดทามเวลาจากด ผจดทาขอนอมรบความผดพลาดหรอความบกพรองอนอาจจะมและจะแกไขใหสมบรณยงขนในโอกาสตอไป

สดทายน ผเรยบเรยงหวงเปนอยางยงวาเอกสารนจะเปนประโยชนแกบคคลทวไปไดอยางสมความมงหมาย

หองสมด แผนกวทยาการ กวก.ขส.ทร.

2

..... สารบญ .....

หนา

* ความสาคญของหองสมด 3

* วตถประสงคของหองสมด 4

* การจดหมวดหมหนงสอ 5

* ระบบจดหมวดหมหนงสอแบบทศนยมดวอ 6

* ขอดของระบบทศนยมดวอ 19

* การทาบตรรายการหนงสอ 20

* การเรยงบตรรายการ 27

* เลขเรยกหนงสอ 28

* การกาหนดสญลกษณแทนเลขหมหนงสอบางประเภท 30

* องคประกอบของเลขเรยกหนงสอ 34

* การบนทกขอมลหนงสอลงในระบบงานหองสมด กรมการขนสงทหารเรอ 36

3

การจดทาหมวดหมหนงสอ

หองสมด

หองสมด (library) คอแหลงสารนเทศ ทรวบรวมทรพยากรขอมลขาวสารในรปแบบตางๆ เชน หนงสอ วารสาร หนงสอพมพ จลสาร กฤตภาค หรอบทความทางวชาการ วสดเทปและโทรทศน CD-ROM DVD VCD โดยมบรรณารกษ เปนผดาเนนงาน และบรหารงานตางๆ ในหองสมด ใหจดเกบอยางเปนระบบหมวดหมและเปนระเบยบเรยบรอย เพอใหผใชหองสมด มความสะดวกตอการใชงานหองสมดในปจจบน ทาหนาทเกบรวบรวมสอสารนเทศตางๆ ตลอดจนถงเทคโนโลยทางคอมพวเตอร และเทคโนโลยทางการสอสาร อกทงยงมเครองมอในการคนหาและดาเนนการใหบรการสอตางๆ เพอใหเกดประโยชนสงสดแกผใชบรการหองสมด หองสมด ยงมคาเรยกตางๆ อกมากมาย เชน ศนยขอมล, ศนยวสด, ศนยวสดการศกษา, สถาบนวทยบรการ, ศนยเอกสาร และ ศนยสารนเทศ เปนตน

ความสาคญของหองสมด หองสมดมความสาคญมากตอบคคลทงหลาย เปนทรวมวทยาการตาง ๆ ทผใชสามารถคนหาขอมลความรไดทกสาขาวชา หองสมดยงเปนสถานททผใชสามารถเลอกอานหนงสอ และคนควาหาความรตางๆ ดวยตนเอง อยางอสระ และ ตามความสนใจของแตละบคคล และยงเปนสถานท ทกอใหเกดนสยรกการอาน จนกระทงทาใหผใช สามารถมองเหนความแตกตางของหนงสอ วาเลมไหนเขยนไดด และสามารถจดจาแนวทางการเขยนทด เพอนามาประยกตใชได ทงยงชวยใหรจกใชเวลาวางใหเปนประโยชนและเปนสถานทพกผอนหยอนใจ หองสมด ยงเปนศนยขอมล มความรททนสมยและทนตอเหตการณอยเสมอ เพราะหองสมดจาเปนตองมขาวสารใหมๆ ไวบรการผใช

บทบาทสาคญของหองสมด

หองสมด มบทบาทสาคญตอบคคลตางๆ มากมาย ซงหองสมด สามารถทาประโยชนตอสงคมในดานตางๆ

4

๑. ดานการศกษา หองสมดเปนแหลงความรท นกเรยน นกศกษา สามารถคนหาความรดวยตนเอง โดยหองสมดมบทบาท ในการเสรมความร และสนบสนนการศกษาในระบบ และใหโอกาสในการเขาถงการศกษาไดใชศกษาคนควาเพมเตมเพอพฒนาอาชพใหทนกบวทยาการ และเทคโนโลยใหแกผทไมมโอกาสเขาศกษาในโรงเรยน หรอผทไดสาเรจการศกษาแลว ๒. ดานวฒนธรรม หองสมดเปนทบารงรกษาวฒนธรรมของชาต ใหสบทอดไปยงอนชนรนตอไป เนองจากหองสมด เปนแหลงทจดเกบขอมลทางดานสารนเทศ ซงสงเสรมศลปะและวฒนธรรมตางๆ และสามารถใชบงบอกความเจรญกาวหนาของ ประเทศนนๆ อกดวย

วตถประสงคของหองสมด

วตถประสงคหลกทวไปของหองสมดมอยดวยกน ๕ ประการ ดงน

๑. เพอการศกษา การใชหองสมด เปนหวใจของการศกษา เพราะหองสมดเปนแหลงรวบรวมความร สามารถใหผคน รจกศกษาหาความรไดดวยตนเอง เพอใหเกดความรเพมเตมจากทราเรยน ไมวาจะเปนนกเรยนระดบอนบาล ประถมศกษา มธยมศกษา อดมศกษา รวมไปถงผทจบการศกษาแลว ประชาชนทวไป สามารถใชหองสมดศกษาหาความรไดตลอดชวต

๒. เพอใหความรและขาวสาร ทกวนนวยาการตางๆ กาวไปอยางรวดเรว หองสมดเปนสถานทสาหรบศกษาวทยาการตางๆ และตดตามขาวความเคลอนไหวทงภายในและภายนอกประเทศทวโลก ชวยใหรจกขาวคราว ททนสมย ทนตอเหตการณ มความคดรเรมสรางสรรค ชวยพฒนาประเทศตอไป

๓. เพอใชในการคนควา ในหองสมด มสารนเทศมากมาย เพอใหบรการแกผใช เหมาะสาหรบเปนเครองมอในการวจย ผทจะทาการวจบ จาเปนตองใชขอมลเบองตนจากเรองทมอยแลว

๔. เพอจรรโลงใจมนษย การอานหนงสอ นอกจากจะไดรบความรแลว ยงทาใหผอานมความสขไดอกดวย เนองจากความซาบซงในความคดทดงาม ใหความจรรโลงใจในสงทดแกผอาน กอใหเกดแรงบนดาลใจ ใหทาประโยชนตอสงคม เชน การอานหนงสอ ธรรมะ ทาใหซาบซงถงคาสงสอนของพระพทธเจา หนงสอวรรณกรรม วรรณคด ทาใหเกดจตนาการ ๕. เพอนนทนาการ นอกจากการอานหนงสอวชาการแลว หองสมดยงเปนสถานทในการพกผอนหยอนใจ เพราะหองสมด ยงมหนงสอประเภทตางๆ เพอใหความบนเทงเบาสมอง

5

เชน นวนยาย เรองสน นตยสาร การตน เปนตน ทาใหผใช ใชเวลาวางใหเกดประโยชน และปลกสานกรกการอาน รจกอานหนงสออยางมวจารณญาณ

การจดหมวดหมหนงสอ

ความหมาย

การจดหมหนงสอ หมายถง การพจารณาแยกแยะและจดทรพยากรสารสนเทศในหองสมด ซงในปจจบนนยมแยกและจดทาตามเนอหาของหนงสอ โดยมการกาหนดสญลกษณแทนเนอหาของหนงสอแตละประเภท สญลกษณทกาหนดขนเปนเครองหมายระบตาแหนงของหนงสอในหองสมด โดยใชระบบการจดหม (Classification System) ระบบใดระบบหนงเปนหลกเกณฑ

วตถประสงคของการจดหม

การจดหมในหองสมด มวตถประสงค เพออานวยความสะดวกแกผใชหองสมดและบรรณารกษในการเขาใชทรพยากรหองสมดทมหลากหลาย และเพอความเปนระบบของการจดงานหองสมด

ประโยชนของการจดหม

๑. ผใชหองสมดใชเปนจดเขาถง (Access Point) ทรพยากรสารสนเทศทหองสมดมไวบรการ

๒. หนงสอทกเลมในหองสมดมสญลกษณและมตาแหนงทแนนอน

๓. ชวยใหบรรณารกษจดหาและควบคมทรพยากรใหตรงตามนโยบายและทราบจานวนทรพยากรสารสนเทศแตละสาขาวชา

การจดหมหนงสอ (Classification System)

๑. ระบบทศนยมดวอ (Dewey Decimal Classification) เรยกโดยยอวา ระบบ DDC หรอ DC

๒. ระบบหอสมดรฐสภาอเมรกน (Library of Congress Classification) เรยกโดยยอวา ระบบ LC หรอ LCC

6

๓. ระบบทศนยมสากล (Universal Decimal Classification) เรยกโดยยอวา ระบบ UDC

๔. ระบบหอสมดแพทยแหงชาตอเมรกน (National Library of Medicine) เรยกโดยยอวา ระบบ NLM ตอไปนจะพดถงระบบทศนยมของดวอ เนองจาก หองสมด กองวทยาการ ไดนาระบบการจดหมหนงสอแบบทศนยมดวอ มาจดหองสมดในระบบนอยและเปนระบบการจดหมวดหมหนงสอทนยมกนแพรหลาย ซงจะกลาวถงระบบนเพยงอยางเดยวเทานน

ระบบการจดหมหนงสอแบบทศนยมดวอ (Dewey Decimal Classification) ระบบทศนยมของดวอ (Dewey Decimal Classification System) นยมเรยกสนๆ วาระบบ D.D.C. เปนทใชตวเลขแทนเนอหาของหนงสอ การจดหมระบบทศนยมของดวอเปนระบบทใชตวเลขในระบบทศนยมแทนเนอหาของหนงสอ โดยในลาดบแรกแบงประเภทของหนงสอเปน ๑๐ หมวดใหญ (Classes) และจากหมวดใหญแตละหมวดแบงยอยออกไปอก ๑๐ หม (Divisions) แตละหมกแบงยอยลงไปอก ๑๐หมยอย (Sections) และแตกยอยลงไปไดอกเรอยๆ ทาใหเขาใจและจาไดงายไมสบสน สะดวกในการใชจงเปนทนยมใชทวโลกระบบทศนยมดวอ (Dewey Decimal Classification) เรยกยอๆ วา D.C. หรอ D.C.C. เปนระบบการจดหมวดหมหนงสอในหองสมดทนยมระบบหนง คดคนขนโดยชาวอเมรกนชอ เมลวล ดวอ โดยเขาไดแบงหนงสอออกเปนหมวดหมตางๆ จากหมวดหมใหญไปหาหมวดหมยอย การแบงหมวดหมหนงสอครงท ๑ ตามประเภทของสรรพวชาใหญ ๑๐ หมวด และแบงครงท ๒ แบงออกเปนอก ๑๐ หมวดยอย โดยใชตวเลขหลกสบเปนตวบงช รวมเปน ๑๐๐ หมวดยอย นยมใชในการจดหมหนงสอสาหรบหองสมดขนาดเลกและขนาดกลาง ทมหนงสอทวๆ ไปหลายประเภท เชน หองสมดโรงเรยน หองสมดประชาชนและหองสมดวทยาลย ดงน

7

สญญลกษณ เนอหาวชา

000 ความรทวไป ( วทยาการคอมพวเตอร บรรณารกษศาสตรและสารสนเทศ

ศาสตร พพธภณฑวทยา สอขาว วารสารศาสตร และการพมพ )

100 ปรชญา (จตวทยา ตรรกวทยา และจรยศาสตร )

200 ศาสนา

300 สงคมศาสตร (สถตทวไป รฐศาสตร เศรษฐศาสตร กฎหมาย รฐประศาสนสาตร

การบรหารรฐกบปญหาสงคม สงคมสงเคราะห การคา การศกษา การคมนาคม การขนสง ขนบธรรมเนยมประเพณ และคตชนวทยา )

400 ภาษาศาสตร

500 วทยาศาสตรทวไป ( คณตศาสตร ดาราศาสตร ฟสกส เคม ชววทยา

พฤกษศาสตร และสตววทยา )

600 เทคโนโลย ( วทยาศาสตรประยกต แพทยศาสตร วศวกรรมศาสตร

เกษตรศาสตร คหกรรมศาสตร การจดการธรกจ โรงงานและผลตภณฑ

และการกอสราง )

700 ศลปะ วจตรศลป มณฑศลป ( ภมสถาปตย สถาปตยกรรม ประตมากรรม

การวาดเสน จตรกรรม ศลปกราฟก การถายภาพ ดนตร นนทนาการ

ศลปะการแสดง และกฬา )

800 วรรณคด ( ศลปะการเขยน ศลปะการพด และวรรณกรรม )

900 ภมศาสตรและประวตศาสตร ( ภมศาสตรและการทองเทยว ชวประวต

และประวตศาสตร )

8

000 เบดเตลดหรอความรทวไป (Generalities) วชาความรทไมอาจจดไวในหมวดใดๆ

010 บรรณานกรมและบญชรายการ (แคตตาลอก)

020 บรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร

030 หนงสอรวบรวมความรทวไป สารานกรม

040 (ไมไดกาหนดใช)

050 สงพมพตอเนอง วารสาร นตยสาร

060 สมาคม องคการตางๆ และพพธภณฑวทยา

070 วารสารศาสตร การพมพ

080 รวมเรองทวไปทไมอาจจดลงในหมวดหมใดหมวดหมหนงได

090 หนงสอตนฉบบตวเขยนและหนงสอหายาก

9

100 ปรชญา (Philosophy) เปนวชาทมนษยตองการทราบวา ตนคอใคร เกดมาทาไม

110 อภปรชญา

120 ทฤษฎแหงความร ความเปนมนษย

130 จตวทยานามธรรม

140 ความคดทางปรชญาเฉพาะกลม

150 จตวทยา

160 ตรรกวทยา

170 จรยศาสตร จรยธรรม ศลธรรม

180 ปรชญาสมยโบราณ ปรชญาสมยกลาง ปรชญาตะวนออก

190 ปรชญาตะวนตกสมยใหม

10

200 ศาสนา (Religion) วชาทมนษยตองการคนหาความจรงททาใหเกดทกขและ ความหลดพนจากความทกข

210 ปรชญาและทฤษฎทางศาสนา

220 คมภรไบเบล

230 เทววทยาตามแนวครสตศาสนา

240 ศลธรรมของชาวครสเตยน

250 ครสตศาสนาในทองถนและระเบยบแบบแผนปฏบต

260 องคกรของชาวครสต งานสงคมสงเคราะหของชาวครสต

270 ประวตครสตศาสนา

280 นกายตางๆ ในครสตศาสนา

290 ศาสนาเปรยบเทยบและศาสนาอนๆ

11

300 สงคมศาสตร (Social Science) วชาทกลาวถงความสมพนธของมนษย เมอมนษย มาอยรวมกนเปนสงคมขนมา

310 สถตทวไป

320 รฐศาสตร การเมอง

330 เศรษฐศาสตร

340 กฎหมาย

350 รฐประศาสนศาสตร การบรหารรฐกจ การบรหารกองทพ

360 ปญหาสงคมและบรการสงคม

370 การศกษา

380 การพาณชย การสอสาร การขนสง

390 ขนบธรรมเนยม ประเพณ คตชนวทยา

12

400 ภาษาศาสตร (Language) วชาทชวยในการสอสาร ทาใหมนษยเขาใจซงกนและกน

410 ภาษาศาสตร

420 ภาษาองกฤษ

430 ภาษาเยอรมนและภาษาอนทเกยวของ

440 ภาษาฝรงเศสและภาษาอนทเกยวของ

450 ภาษาอตาเลยน ภาษาโรมน และภาษาอนทเกยวของ

460 ภาษาสเปน ภาษาโปรตเกส

470 ภาษาละตน

480 ภาษากรกเกาและภาษากรกใหม

490 ภาษาอนๆ

13

500 วทยาศาสตร (Science) วชาทมนษยตองการทราบความจรงของธรรมชาต

510 คณตศาสตร

520 ดาราศาสตร

530 ฟสกส

540 เคม

550 โลกวทยา (การศกษาเรองราวเกยวกบโลก)

560 บรรพชวนวทยา ฟอสซล ชวตสมยโบราณ

570 วทยาศาสตรของสงมชวต ชววทยา

580 พช พฤกษศาสตร

590 สตว สตววทยา

14

600 วทยาศาสตรประยกต หรอเทคโนโลย (Technology) วชาทมนษยเอาความรเกยวกบความจรงของธรรมชาตมาประยกตใชใหเกดประโยชนกบตน

610 แพทยศาสตร

620 วศวกรรมศาสตร

630 เกษตรศาสตร

640 การจดการบานเรอนและครอบครว

650 การบรหารจดการและการประชาสมพนธ

660 วศวกรรมเคมและเทคโนโลยทเกยวของ

670 โรงงาน ผลตภณฑจากโรงงาน

680 โรงงานผลตสงของเพอประโยชนเฉพาะอยาง

690 อาคารและการกอสราง

15

700 ศลปกรรมและการบนเทง (Arts and Recreation) วชาทมนษยสรางสรรคขนมาเพอความบนเทงใจของตน

710 ศลปะภมทศนหรอภมสถาปตย การออกแบบบรเวณพนท

720 สถาปตยกรรม

730 ประตมากรรม เซรามกส และงานโลหะ

740 การวาดเสนและศลปะตกแตง

750 จตรกรรม การเขยนภาพ

760 เลขศลปหรอศลปะกราฟก ศลปะการพมพภาพ

770 การถายภาพและศลปะคอมพวเตอร

780 ดนตร

790 นนทนาการ ศลปะการแสดง การกฬา

16

800 วรรณคด (Literature) วชาทมนษยตองการแสดงความคด ความประทบใจไวดวยสญลกษณทเปนตวอกษร

810 วรรณคดอเมรกนทเปนภาษาองกฤษ

820 วรรณคดองกฤษ

830 วรรณคดเยอรมนและวรรณคดอนทเกยวของ

840 วรรณคดฝรงเศสและวรรณคดอนทเกยวของ

850 วรรณคดอตาเลยน วรรณคดโรมน และวรรณคดอนทเกยวของ

860 วรรณคดสเปน วรรณคดโปรตเกส

870 วรรณคดละตน

880 วรรณคดกรกคลาสกและวรรณคดกรกสมยใหม

890 วรรณคดอนๆ

17

900 ประวตศาสตรและภมศาสตร (History and Geography) วชาทไดบนทกเหตการณทเกดขนในยคสมยตางๆ เพอใหอนชนรนหลงไดรบทราบ

910 ภมศาสตรและการทองเทยว

920 ชวประวต ประวตบคคล

930 ประวตศาสตรโลกโบราณ (ถงประมาณ ค.ศ. 499)

940 ประวตศาสตรทวปยโรป

950 ประวตศาสตรทวปเอเชย

960 ประวตศาสตรทวปแอฟรกา

970 ประวตศาสตรทวปอเมรกาเหนอ

980 ประวตศาสตรทวปอเมรกาใต

990 ประวตศาสตรสวนอนๆ ของโลกและบรเวณนอกโลก

18

นอกจากนหนงสอบางประเภท หองสมด ผ.วทยาการ กวก.ขส.ทร. ไดกาหนดใหใชอกษรยออน ๆ อก เพอความสะดวกของผใชในการหาหนงสอทตองการ โดยแยกจดตามประเภท ดงน

หนงสอประเภททใชเฉพาะสญลกษณแทนหมวดหม

ประเภท สญลกษณทใชแทนหมวดหม หมายเหต

หนงสอภาษาไทย

อนสรณงานศพ อนสรณงานศพ

อนสรณหนวยงานตาง ๆ อนสรณหนวยงาน

นวนยาย นว

ราชกจจนเบกษา ร

หนงสออางอง อ หนงสอประเภทน ไวใชในการคนควา อางอง ไมอนญาตใหยมออกจากหองสมด

สาหรบสอโสตทศนของหองสมด ผ.วทยาการ ไดกาหนดสญลกษณ แทนประเภทของสอโสตทศน ดงน

ประเภทสอโสตทศน สญลกษณทใช

ซด– รอมบนเทง CDM

ซด– รอมวชาการ CD

เทปบนทกเสยงวชาการ TC

19

ขอด ของระบบทศนยมดวอ

๑. สามารถศกษาวธใชเลขหมไดดวยตนเอง โดยมคาอธบายวธใชระบบการจดหมโดยละเอยด

๒. สญลกษณทใชไดมการปรบปรงใหเหมาะสมตามขนาดของหองสมด

๓. มดรรชนสมพนธชวยในการคนหาเลขหมไดสะดวกและรวดเรว

ขอเสย ของระบบทศนยมดวอ

๑. เลขหมตางๆ จะเนนเรองเกยวกบประเทศในทวปยโรปและอเมรกา

๒. การปรบปรงแกไข เพมเตมเลขหม จะดาเนนการทก ๗ ป ทาใหเนอหาของเลขหมไมมความทนสมย

๓.หนงสอในหมวดวรรณคดทมผแตงคนเดยวกน จะแยกกนอยถามลกษณะการประพนธทแตกตางกน

๔. การขยายเลขหมเปนไปไดยากมาก

๕. ไมมหมวดหมใหมสารองใหกบสาขาวชาทเกดขนใหมในอนาคต

๖. เลขหมในบางเรองมความยาวถง ๘ - ๙ ตาแหนง ทาใหจาไดยาก

ความแตกตางของการจดหมวดหมหนงสอระบบทศนยมของดวอและระบบหอสมดรฐสภาอเมรกนสามารถแจงไดเหนภาพไดชดเจนคอ

ระบบทศนยมของดวอ ระบบหอสมดรฐสภาอเมรกน

๑. แบงออกเปน ๑๐ หมวดใหญ ๑. แบงออกเปน ๒๐ หมวดใหญ

๒. ใชตวเลขเปนสญลกษณ ๒. ใชตวอกษรผสมกบตวเลขเปนสญลกษณ

๓. เหมาะสาหรบหองสมดขนาดเลก ๓. เหมาะกบหองสมดขนาดใหญและ

และขนาดกลาง หองสมดเฉพาะ

20

การทาบตรรายการหนงสอ

หองสมดเปนหนวยงานทมหนาทในการจดเกบ และใหบรการทรพยากรสารสนเทศหลากหลายประเภทและมปรมาณมาก ฉะนนเพอชวยใหการคนหาขอมล สารสนเทศ ซงเปนกระบวนการหนงของการสรางความร ปลกฝงสงเสรมสนบสนน นสยการรกการอาน หองสมดจงไดจดทาเครองมอชวยคนสารสนเทศรปแบบตาง ๆ เชน บตรรายการ บรรณานกรม ดรรชนวารสาร ดรรชนหนงสอพมพ และเครองมอสบคนสารสนเทศประเภทสออเลกทรอนกส เปนตน

บตรรายการ

ความหมายของบตรรายการ

บตรรายการตรงกบคาในภาษาองกฤษวา Card catalog หมายความถง รายการหรอบญช ( catalog ) ของหนงสอและวสดในหองสมดทบนทกไวในบตร (Card ) รายการเหลานนจะบนทกลกษณะตาง ๆ ทสาคญของหนงสอแตละเลมหรอวสดหองสมดแตละชนเชนชอผแตง หรอผรบผดชอบชอเรอง รายละเอยดเกยวกบการพมพ ลกษณะของหนงสอหรอวสด เปนตนเพอใชเปนเครองมอสาหรบผใชหองสมด บรรณารกษและเจาหนาทหองสมดคนหาหนงสอและวสดหองสมดทตองการไดโดยรวดเรว

ลกษณะของบตรรายการ

บตรรายการทาดวยกระดาษหนาประมาณ ๒๕๐ ปอนด ขนาด ๓ x ๕ นว หรอ ๗.๕ x ๑๒.๕ ซม. ดานลางของบตรเจาะรสาหรบรอยบตรเกบไวในลนชกต รบตรรายการหางจากขอบบตร ๑/๔ นว บตรรายการนจะเรยงตามลาดบตวอกษรในลนชกตบตร ยกเวนบตรแจงหมจะเรยงไวตามลาดบเลขหมเชนเดยวกบการเรยงหนงสอบนชน

21

สวนตาง ๆ ของบตรรายการ

บตรรายการมสวนประกอบดงน คอ

๑. สวนหวบตร หรอสวนบนสดของบตร ( Heading ) ประกอบดวย

๑.๑ ชอผแตง (Author) อาจเปนบคคล องคการ หรอหนวยงานทรบผดชอบ การลงชอผแตง มหลกเกณฑมากมายแตทควรทราบคอผแตงทเปน ชอบคคลถาเปนคนไทย ใหลงชอตว และตามดวยชอสกลกรณผแตงเปนชาวตางประเทศ ใหขนตนดวยชอสกลและตามดวยชอตว ผแตงทเปนองคกรหรอหนวยงานใชตามทเรยกขาน เชน กรมศลปากร สมาคมหองสมดแหงประเทศไทย

๑.๒ ชอเรอง (Title) ในกรณทไมปรากฏชอบคคล หรอชอองคการสถาบนหรอไมสามารถตดสนไดวาผใดเปนผแตง ( ใชชอทปรากฏในหนาปกใน )

๒. สวนตวบตร ( Body of the entry ) หรอยอหนาท ๑ สวนนมความสาคญมากสามารถคดลอกเปนบรรณานกรมของหนงสอหรอวสดหองสมดได ประกอบดวย

22

๒.๑ รายการชอเรองและขอความบอกผรบผดชอบ ประกอบดวย

๒.๑.๑ ชอเรองทถกตอง (รวมทงชอเรองเผอเรยก )

๒.๑.๒ คาบอกลกษณะทวไปของวสด ( GMD ) รายการนจะลงหรอไมลงในบตรกได โดยทวไปถาเปนบตรรายการของหนงสอ จะไมลงรายการน

๒.๑.๓ ชอเรองเทยบเคยง หรอคาอธบายเกยวกบชอเรอง

๒.๑.๔ ขอความบอกผรบผดชอบ

๒.๒ ครงทพมพ (Edition) จะลงรายการตงแตพมพครงท 2 เปนตนไป ประกอบดวย

๒.๒.๑ ครงทพมพ

๒.๒.๒ ขอความบอกผรบผดชอบในครงทพมพ

๓. พมพลกษณ (Imprint) หมายถงขอมลเกยวกบการพมพประกอบดวย

๓.๑ สถานทพมพ (Place of publication) ไดแกชอจงหวด ทมการจดพมพหนงสอ เชน กรงเทพฯ นครราชสมา

๓.๒ สานกพมพ (Publisher) ไดแก ชอบรษทหางราน ทพมพ หนงสอ เชน ซเอด ดอกหญา ดวงกมล

๓.๓ ปทพมพ (Date of publication) คอตวเลขของปทพมพ

๓.๔ บรรณลกษณ (Collation) คอ รายการแสดงลกษณะของหนงสอ เชน จานวนหนา (Page) จานวนเลม ภาพประกอบ ตาราง แผนภม

๔. ชอหนงสอชด ถาม , จะลงรายการตอจากรายการบรรยายลกษณะของหนงสอและเปนสวนหนงของยอหนาท ๒ และจะอยในเครองหมายวงเลบ

หนงสอชด คอ หนงสอหลายเลมทจดพมพใหมเนอหาวชาเดยวกนหรอเกยวของกนเปนลาดบตอเนองมชอชดปรากฏอยทเลมหนงสอ ชอชดจะเหมอนกนทกเลม อาจมหรอไมมลาดบทของชดกได แตละเลมจะมชอเรองเฉพาะเลมแตกตางกนไป

23

๕. รายการหมายเหต เปนรายการสาคญทเกยวของกบหนงสอ แตไมสามารถจะลงในรายการขางตนได จงตองลงในรายการหมายเหตหนงสอบางเลมอาจจะมรายการหมายเหตหลายรายการได

๖. เลขมาตรฐานหนงสอสากล (International Standard Book Number = ISBN) คอ ตวเลขทกาหนดขนแทนชอหนงสอ สานกพมพ และประเทศ ม ๑๐ หลก สาหรบใชเปนรหสในการตดตอสงซอ ISBN 974 1 – 8156 2 – 20 3 – 6 4

1. เลขประเทศไทย 2. เลขสานกพมพ 3. เลขประจาหนงสอ 4. เลขตรวจสอบในคอมพวเตอร

๗. แนวสบคน (Tracing) เปนขอความทบอกใหทราบวา บตรรายการสาหรบหนงสอเลมหนง ๆ มกบตร และมหวเรองเพมเตมอะไรทเกยวของกน ทาใหการคนหาหนงสอเลมนน ๆ งายขน ประกอบดวย

๗.๑ หวเรอง

๗.๒ รายการเพมสาหรบผแตงรวม , บรรณาธการ , ฯลฯ

๗.๓ รายการเพมชอเรอง

๗.๔ รายการเพมชอชด

๘. เลขเรยกหนงสอ (Call number) เปนเลขหมายประจาตวของหนงสอแตละเลมอยมมซายบนของบตร ประกอบดวย ๘.๑ เลขหมหนงสอ

๘.๒ อกษรตวแรกของชอผแตง และอกษรตวแรกของชอเรอง สาหรบบอกตาแหนงทจดเกบเพอใหคนไดสะดวก

ประโยชนของบตรรายการ

๑. ชวยใหคนหาหนงสอทตองการ เพยงผใชทราบชอผแตง ชอหนงสอ ชอหวเรอง หรอทราบชอผแตงรวม ผแปล ผรวบรวม ชอชด หรอขอมลใดๆ ทหองสมดพมพไวบรรทด

24

แรกของบตร กสามารถใชบตรรายการประเภทตาง ๆ ทหองสมดจดทาขน ไดแก บตรผแตง บตรชอเรอง บตรหวเรอง หรอบตรอน ๆ ตรวจคนวาหองสมดมหนงสอเลมทตองการหรอไม

๒ . บอกตาแหนงทอยของหนงสอแตละเลมในหองสมด เลขเรยกหนงสอในบตรรายการจะชวยใหผใชทราบวาหนงสอเลมทตองการอยทใดของหองสมด

๓ . เปนตวแทนของหนงสอแตละเลมทมอย ในหองสมด รายการตาง ๆ ในบตรรายการ ไดแก ชอผแตง ชอเรอง ครงทพมพ พมพลกษณ บรรณลกษณ ชอชด และหมายเหต รายการเหลานจะชวยใหผใชทราบรายละเอยดกอนไดเหนตวเลมจรง ทาใหสามารถเลอกหนงสอไดตรงกบความตองการ

๔. รายละเอยดของหนงสอทบนทกในบตรรายการสามารถนาไปรวบรวมเขยนบรรณานกรมได หนงสอบางเลมสวนหนาปกในอาจฉกขาดหรอหลดหายไปบางสวนสามารถดรายละเอยดในบตรรายการแทนได

๕. ผทตองการคนควาผลงานของผแตงคนเดยวกน จะสะดวกอยางยงถาดจากบตรผแตง ทาใหทราบนามจรงของผแตงทใชนามแฝงดวย

๖. ผทตองการคนเรองใดเรองหนง สามารถใชบตรหวเรอง ซงจะบอกชอผแตง ชอเรอง และอนๆ ทบนทกรายการสาคญของหนงสอไวดวย จะไดหนงสอจานวนหลายเลมในเรองทตองการ พรอมทงโยงเพมเตมไปยงหวเรองอนทเกยวของใหดวย

๗. บตรโยงนาผใชจากชอบางชอ หรอหวเรองบางหวเรองไปยงชอหรอหวเรองทถกตอง ทาให ผใชสามารถคนพบสารสนเทศทตองการไดงาย

ประเภทของบตรรายการ บตรรายการมหลายประเภท โดยทวไปจะเรยกชอตามขอความบรรทดแรกของบตร บตรรายการทผใชบรการหองสมดควรทราบเนองจากเปนเครองมอชวยสบคนทจะตองใชมดงน

๑. บตรผแตง (Author card) หมายถง บตรทใชเพอคนวาหองสมดมทรพยากร สานสนเทศโดยผแตงผนหรอไมสาหรบผแตงทมผลงานหลายเรองหลายประเภท บตรผแตงจะชวยใหทราบวา หองสมดมผลงานเรองใด หรอประเภทใดของผแตงผนบาง บตรผแตงจะมชอและ

25

นามสกลของผแตงอยบรรทดแรกของบตร สาหรบผแตงทเปนชาวตางประเทศ โดยเฉพาะชาวตะวนตกจะใชนามสกลขนกอนคนดวยเครองหมายจลภาคแลวจงลงชอแรก

บตรผแตง

621.382 โคทม อารยา

ค อเลกทรอนกสกาลง 2. กรงเทพฯ, ซเอดยเคชน, 2546

อ 672 หนา. ภาพประกอบ.

1. อเลกทรอนกส. (1) ชอเรอง.

๒. บตรชอเรอง (Title card) หมายถง บตรทพมพชอเรองของทรพยากร สารสนเทศไวบนบรรทดแรก เพอใหความสะดวกรวดเรวสาหรบผใชบรการเพราะชอเรองของทรพยากรสารสนเทศบางประเภทเปนทรจกอยางแพรหลาย เชน วรรคดคลาสสค นวนยาย ภาพยนตร เทปบนทกภาพ เทปบนเสยง

บตรชอเรอง

อเลกทรอนกสกาลง 2





26

๓. บตรเรอง (Subject card) หมายถง บตรทมหวเรองปรากฏอยบนบรรทดแรกของบตรหวเรอง คอ คากลมคา หรอวลทหองสมดทวไปกาหนดขนใหตรงกน เพอระบเนอหาวชาหรอสาระสาคญของเนอเรองในทรพยากรสารสนเทศ บตรเรองใหความสะดวกแกผใชหองสมดในกรณทไมทราบชอผแตงหรอชอเรอง แตทราบขอบเขตหวขอวชาและสาระสาคญของเรองทตองการอยางคราวๆ เชน ตองการทารายงานเกยวกบดนตรไทย บตรเรองจะแสดงวาหองสมดมทรพยากรสารสนเทศเกยวกบดนตรไทย และเรองอน ๆ ทใกลเคยงกนอยางไร เชน ดนตรไทย เครองดนตรไทย เพลงไทย หนงสอบางเรองสามารถคนไดจากหวเรองหลายหวเรอง

บตรเรอง

อเลกทรอนกส





๔. ในกรณทตองการหนงสอเฉพาะเลมสาหรบหนงสอทมการพมพหลายครง และมลกษณะแตกตางกนออกไป จะดในรายการหมายเหตของบตรโดยจะดทบตรชนดใดกไดวาผใชมขอมลอะไร เชน ถามชอผแตง กดทบตรผแตง ถามชอเรองกดทบตรชอเรอง

การเรยงบตรรายการ

การเรยงบตรรายการจะแยกบตรรายการภาษาไทยและภาษาองกฤษออกจากกน และนาไปจดเรยงไวในลนชกตบตรรายการใหถกตองตามหลกเกณฑการเรยงบตรรายการ เพอใหผใชสามารถคนหาบตรรายการไดอยางสะดวกรวดเรว หนาตบตรรายการจะมอกษรหรอขอความ

27

เพอบอกใหผใชทราบวาในลนชกมบตรประเภทใด และขนตนดวยอกษรหรอขอความใด นอกจากน ภายในลนชกยงมบตรแบงตอน (Guide Card) ซงเปนบตรทมลกษณะสงกวาบตรธรรมดา มตวอกษรหรอขอความซงชวยใหผใชหองสมดทราบวาบตรรายการชวงนน ๆ ขนตนดวยอกษรหรอขอความใด

โดยทวไปการเรยงบตรรายการในหองสมดเปนการเรยงบตร โดยแยกบตรออกเปนบตรผแตง บตรชอเรอง บตรเรองกอน แลวจงเรยงบตรแตละประเภทตามลาดบอกษรแบบพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน สาหรบหนงสอภาษาไทย

การเรยงบตรรายการในหองสมดม ๓ วธ ดงน

๑. การเรยงบตรแบบพจนานกรม (Dictionary Catalog) คอ การเรยงบตรทกประเภทเขาดวยกนไมวาจะเปนบตรผแตง บตรชอเรอง บตรหวเรอง และบตรเพมอน ๆ ยกเวนบตรแจงหมหนงสอหรอบตรทะเบยนเทานน โดยนามาเรยงตามลาดบอกษรตงแต ก – ฮ หรอ A – Z การเรยงบตรรายการดวยวธนเหมาะสาหรบหองสมดขนาดเลกทมหนงสอไมมาก

๒. การเรยงแยกตามชนดของบตร (Devided Catalog) การเรยงบตรวธนเหมาะสาหรบหองสมดขนาดใหญ ซงมหนงสอเปนจานวนมาก ม ๓ แบบ คอ

๑.๑ เรยงบตรผแตงกบบตรชอเรองไวดวยกน สวนบตรหวเรองหรอบตรเรองเรยงแยกไวตางหาก

๑.๒ เรยงบตรหวเรองกบบตรชอเรองไวดวยกน สวนบตรผแตงเรยงแยกไวตางหาก

๑.๓ เรยงบตรแตละชนดแยกออกจากกนเปน ๓ กลม คอ บตรผแตง บตรชอเรอง และบตรหวเรอง แลวนาบตรแตละพวกมาเรยงตามอกษรแบบพจนานกรม

การเรยงบตรตามเลขหมหนงสอ (Classified Catalog) คอ การเรยงบตรตามลาดบเลขหมของหนงสอ ถาหองสมดจดหนงสอตามระบบทศนยมของดวอ กเรยงบตรจากหมวด 000 – 900 โดยลาดบจากเลขหมนอยไปหาเลขหมมาก ถาเลขหม ซากนจะเรยงโดยพจารณาอกษรชอผแตง เลขผแตง และอกษรชอเรองตามลาดบถาหองสมดใชการจดหมหนงสอระบบหอสมดรฐสภาอเมรกน กจดตามลาดบอกษรทเปนสญลกษณแทนประเภทของหนงสอ

28

ถาอกษรเหมอนกนกเรยงตามตวเลข ถาตวอกษรและตวเลขหรอเลขหมยงเหมอนกนอกใหจดเรยงตามลาดบของเลขคตเตอรอกทหนง

เลขเรยกหนงสอ (Call Number) เลขเรยกหนงสอ คอ สญลกษณทหองสมดกาหนดใหกบหนงสอทกเลมในหองสมด เพอใหหนงสอแตละเลมมความแตกตางจากกนหรอมรหสเฉพาะของแตละเลม ทาใหสะดวกในการจดเกบหนงสอขนชน และสะดวกในการคนหาเลขเรยกหนงสอจะปรากฏอยทสนหนงสอแตละเลม และปรากฏทผลการสบคนเมอใชฐานขอมลหนงสอของหองสมด

ประโยชนของเลขหนงสอ

๑. เพอจดหนงสอใหเปนระเบยบบนชนหนงสอ ๒. เพอใหหนงสอทกเลมมเลขเรยกหนงสอ (Call number ) ทสนและถกตอง ๓. เพอใหหนงสอทกเลมมทใสถกตองไมสบสนกน ๔. เพอเปนสญลกษณในการจายหนงสอแกผยม ๕. เพอนาหนงสอกลบคนใสชนหนงสอไดโดยสะดวก ๖. เพอชวยในการสารวจหนงสอ ๗. เพอจดหนงสอทผแตงชออกษรเดยวกน แตงหนงสอประเภทเดยวกนเขาชนหนงสอ

ไดโดยไมสบสน

เลขผแตงหนงสอภาษาไทย ตามทปรากฏอยในหองสมดตาง ๆ ม ๓ รปแบบ คอ ๑. กาหนดจากตารางทกาหนดไวสาหรบพยญชนะ และสระทแบงออกเปนพวก ๆ ( แบบของหอสมดกลาง จฬาลงกรณ ) ๒. กาหนดจากเลขสาหรบพยญชนะและสระทแบงไวเปนพวก ๆ ใชเปนหลกเกณฑทานองเดยวกบตารางเลขหนงสอของหองสมดรฐสภาอเมรกน ๓. กาหนดจากตารางสาเรจรป ใชกฎเกณฑเชนเดยวกบ Cutter – Sanbourn Table

29

สวนประกอบของเลขเรยกหนงสอ

ประกอบดวยสวนสาคญ ๓ สวน ไดแก

๑. เลขหมหนงสอ (Classification number) แสดงเนอหาหรอวธประพนธของหนงสอ ไดมาจากระบบการจดหมวดหม

๒. เลขผแตง (Author number) ประกอบดวยอกษรและเลขประจาตวผแตง ซงไดมาจากตารางเลขประจาตวผแตงของคตเตอร (Cutter Author Tables) อกษรชอเรอง (Workmark) เปนอกษรตวแรกของหนงสอ

ตวอยางเลขเรยกหนงสอ

หนงสอภาษาไทยและภาษาองกฤษ จะมรายละเอยดแตกตางกนในสวนเลขผแตง

ดงน

ภาษาไทย ประกอบดวย อกษรตวแรกของชอผแตง และเลขประจาผแตง

ภาษาองกฤษ ประกอบดวย อกษรสองตวแรกของนามสกลผแตงและเลขประจาผแตง

หนงสอเรองการใชหองสมดของ ศาสตราจารย ดร. ลมล รตตากร มเลขเรยกหนงสอดงน

020 เลขหมหนงสอ

ล47ก พยญชนะตวแรกของชอหนงสอ (ก) รวมเรยกวา รวมเรยก เลขผแตง เลขเรยกหนงสอ เลขประจาผแตง (47) พยญชนะตวแรกของชอผแตง (ล) (Author Number) (Call Number)

30

หนงสอเรอง Linguistics เขยนโดย Mary E. Saramit จะมเลขเรยกหนงสอดงน

410 เลขหมหนงสอ รวมเรยกวา

Sa243L อกษรตวแรกของชอเรอง (L) เลขเรยกหนงสอ

เลขประจาผแตง (243) (Call Number)

อกษรสองตวแรกของนามสกลผแตง (Sa)

ตวอยาง หนงสอเรอง การเขยนรายงานและการใชหองสมด แตงโดย รศ.ธาดาศกด วชรปรชาพงษ

มเลขเรยกหนงสอคอ

025.5 คอ เลขหมหนงสอ แทน การเขยนรายงานและการใชหองสมด

ธ คอ อกษรตวแรกของผแตง ธาดาศกด

ก คอ อกษรตวแรกของชอเรอง การเขยนรายงานและการใชหองสมด

020 หนงสอเรอง สารนเทศและการศกษาคนควา ของ รถพร ซงธาดา

ร214ส

020 คอ เลขหมหนงสอระบบทศนยมดวอ แสดงใหทราบวาเปนหนงสอทมเนอหาเกยวกบ

บรรณารกษศาสตรและสารนเทศศาสตร

ร214 คอ พยญชนะตวแรกของชอผแตง เชน รถพร ซงธาดา

ส คอ พยญชนะตวแรกของชอหนงสอ เชน สารนเทศและการศกษาคนควา

การกาหนดสญลกษณแทนเลขหมหนงสอบางประเภท

หนงสอบางประเภททผอานมไดใหความสาคญทเนอหาสาระทางวชาการ แตให

ความสนใจเกยวกบการใชถอยคา ลลาการเขยน ภาษาทใช และวธการดาเนนเรอง เพอให

31

ความสะดวกรวดเรวในการจดหมวดหมหนงสอ

หองสมดนยมกาหนดสญลกษณโดยใชตวอกษร แทนการใหเลขหมหนงสอ ดงน

ตวอยาง

นวนยายภาษาไทย เรอง จดหมายจากเมองไทย โดย โบตน เลขเรยกหนงสอ คอ

น ยอมาจาก นวนยาย

บ คอ พยญชนะตวแรกของผแตง

จ คอ อกษรตวแรกของชอเรองนวนยาย

รวมเรองสนภาษาไทย เรอง ทางชนะ โดย ชาต กอบจตต เลขเรยกหนงสอ คอ

หนงสอสาหรบเดกและเยาวชนภาษาไทย เรอง จดหมายถงลก โดย นเวศน กนไทยราษฎร เลขเรยกหนงสอ คอ

32

หนงสอสาหรบเดกและเยาวชนภาษาตางประเทศ เรอง Mother goose โดย Aurelins Battaglia เลขเรยกหนงสอ คอ

สญลกษณอนๆ ตามลกษณะหนงสอ หองสมดอาจใชอกษรยอบนและใตเลขเรยกหนงสอ ดงน

๑. สญลกษณทอยบนเลขเรยกหนงสอ ใชจดหนงสอทมการจดพมพพเศษและตองการ

แยกเปนสดสวน ตางหาก ไดแก

หนงสออางองภาษาไทย ใช อ ยอมาจาก อางอง หนงสออางองภาษาตางประเทศ ใช R ยอมาจาก Reference bookหนงสอคมอ ใช ค ยอมาจาก คมอ หนงสอแบบเรยน ใช บ ยอมาจาก แบบเรยน

สญลกษณดงกลาวระบไวเหนอเลขเรยกหนงสอ เชน

33

๒. อกษรยอ ล. (เลมท) สาหรบหนงสอภาษาไทย และ v. (volume) สาหรบหนงสอภาษาตางประเทศ ใชในกรณหนงสอหลายเลมในชดเดยวกน หรอหนงสอนนมหลายเลมจบ

ใชเลขลาดบเลมทไวใตเลขเรยกหนงสอ เชน

๓. อกษรยอ ฉ. (ฉบบท) สาหรบหนงสอภาษาไทย และใช c. (copy) สาหรบหนงสอ

ภาษาตางประเทศ ใชในกรณหนงสอเรองเดยวกน และผแตงคนเดยวกน ซากนหลายเลม ใชเลขลาดบฉบบทไวใตเลขเรยกหนงสอ จะใชตงแต ฉ.2 หรอ c.2 ขนไปเทานน เชน

34

องคประกอบของเลขเรยกหนงสอ

ในหองสมดขนาดใหญจะมหนงสอทมเนอหาสาระเดยวกนเปนจานวนมาก จงทาให สญลกษณทกาหนดแทนเนอหาของหนงสอ หรอเลขหมหนงสอเหมอนกน ทาใหไมเหนความ แตกตางของหนงสอแตละเลม เพอใหหนงสอแตละเลมมสญลกษณไมซากน จงจาเปนตองม เลขเรยกหนงสอ ซงเขยนไวตอนลางของสนหนงสอ เพอชวยในการจดเกบหนงสอขนชนและ สะดวกในการคนหาหนงสอ เลขเรยกหนงสอประกอบดวย ๑. เลขหมหนงสอ ขนอยกบหองสมดแหงนนจดหมวดหมหนงสอดวยระบบใดหากเปนระบบทศนยมของดวอ สญลกษณจะเปนตวเลขลวนๆ แทนเนอเรองของหนงสอ แตถาหากเปน

ระบบสมดรฐสภาอเมรกา สญลกษณจะเปนตวอกษรโรมนผสมกบตวเลขดงกลาวมาแลว

๒. อกษรตวแรกของชอผแตง ถาเปนหนงสอทแตงโดยคนไทยจะใชอกษรตวแรกของชอถาเปนหนงสอทแตงโดยชาวตางประเทศจะใชอกษรตวแรกของชอสกลผแตง (หรอจะใชอกษรสองตวแรกของชอสกลผแตงกได) ในหองสมดขนาดใหญ ซงมจานวนหนงสอมากขนจะใหรายละเอยดในเลขเรยกหนงสอเพมขน คอ

๓. เลขผแตงหรอเลขหนงสอ คอสญลกษณทกาหนดเพมเตมขนเพอใหหนงสอทมเลข

หมเดยวกน มความแตกตางกนมากขนโดยเฉพาะหนงสอทมเลขหมเดยวกนและอกษรตวแรกของ

ชอผแตงเหมอนกน การกาหนดเลขผแตงจะชวยทาใหหนงสอแตละเลมมความชดเจนยงขน คอ

สญลกษณไมซากน การกาหนดเลขผแตงกาหนดจากตารางผแตง (Cutter Table) ตารางเลข

ผแตงของ Sanborn ตารางเลขผแตงของหอสมดรฐสภาอเมรกน สาหรบหนงสอภาษาไทยนยม

ใชตารางเลขผแตงของกองหอสมดแหงชาต ตารางเลขผแตงของหอสมดกลางจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย และตารางเลขผแตงของสานกหอสมด มหาวทยาลยธรรมศาสตร

35

ตวอยาง

นธ มเลขผแตงเปน น 612 นพนธ มเลขผแตงเปน น 616

นยดา มเลขผแตงเปน น 639

นราศ มเลขผแตงเปน น 656

ในกรณทหนงสอไมปรากฏชอผแตงจะใชอกษรตวแรกของชอหนงสอ และเลขหนงสอ

แทนโดยใหใชเทยบเคยงตารางเลขหนงสอจากตารางเลขผแตง

๔. อกษรตวแรกของชอหนงสอ ในหองสมดทมหนงสอเปนจานวนมาก จะมโอกาสท

หนงสอจะมเลขหมและผแตงซากนไดมาก พยญชนะตวแรกของชอหนงสอจะชวยใหผใชเหนความ

แตกตางของหนงสอแตละเลม เชน หนงสอเกยวกบถายภาพยนตร ของสทศน บรภกด ชอ

“การใชกลองภาพยนตร” จะมเลขเรยกหนงสอ 778.5 หนงสอเรอง “ถายภาพและภาพยนตร”

จะมเลขเรยกหนงสอ 778.5 778.5 ส244ก ส244ถ

อกษร ก ซงเปนอกษรตวแรกของชอเรองของเลมแรก และอกษร ถ ซงเปนอกษรตวแรกของเลมทสอง จะชวยแยกใหเหนความแตกตางของหนงสอสองเลมทมเนอเรองประเภทเดยวกน แตงโดยผแตงคนเดยวกน คอ สทศน บรภกด ดงนนหองสมดสวนใหญทมหนงสอเปนจานวนมาก ในปจจบนและมแนวโนมวาในอนาคตจะมปรมาณมากขนเรอยๆ จงนยมกาหนดเลขเรยกหนงสอใหสมบรณโดยมสวนประกอบครบทง ๔ รายการ

36

การบนทกขอมลหนงสอลงใน

ระบบงานหองสมด กองวทยาการ

37

บรษท

โลโก

*. เปด WWW.info.mi.th

บรษท

โลโก

* เลอนลงมาทระบบงานหองสมดแลวคลก

38

บรษท

โลโก

* คลกระบบงานหองสมดกรมการขนสงทหารเรอ

บรษท

โลโก

• หนาจอระบบงานหองสมดกรมการขนสงทหารเรอ

• คลกระบบงานหองสมด

39

บรษท

โลโก

• ใส Username

•ใส Password

•คลก Sign in

บรษท

โลโก

• นาเมาสไปแตะทระบบผแตง

• จะมรายการเพมรายชอผแตงขนมา แลวคลก

40

บรษท

โลโก

• จะปรากฏหนาจอเพมรายชอผแตง

• ใหใสชอผแตง ชอสกลผแตง ประเภท ( ชอ – สกลจรง ) หรอ

นามแฝง คลก บนทก

* บนทกขอมลผแตงเรยบรอยแลว

บรษท

โลโก

• นาเมาสไปแตะทระบบสานกพมพ

• จะมรายการเพมรายชอสานกพมพขนมา แลวคลก

41

บรษท

โลโก

• จะปรากฏหนาจอเพมรายชอสานกพมพ

• ใหใสชอสานกพมพ บนทก

* บนทกขอมลสานกพมพเรยบรอยแลว

บรษท

โลโก

• นาเมาสไปแตะทระบบทะเบยน

• นาเมาสไปคลกทเพมรายชอหนงสอใหม

42

บรษท

โลโก

• จะปรากฏขอความดงน ประเภทหนงสอ หนงสอภาษาไทย

• เลขหมหนงสอ นาเลขหนงสอทไดมาใส

• ใสชอหนงสอ

บรษท

โลโก

• พมพชอสานกพมพทบนทกไปแลว (ไมตองพมพทงหมด ) แลวกดคนหาจะมชอสานกพมพขนมาใหเลอกตรงกบรายชอสานกพมพทลงขอมลหนงสอ

•ใสพมพครงท , ปทพมพ

43

บรษท

โลโก

• ใสวธการไดมา งบประมาณ หรอบรจาค , ใสป งป.

• ใสจานวนหนา , ราคา ............ บาท

• ใส ISBN

บรษท

โลโก

• ชอผแตง พมพชอผแตงทไดบนทกแลว ( ไมตองพมพทงหมด ) คลกคนหา แลวเลอกทไดบนทกไปแลวระบชอผแตง กจะปรากฏชอผแตง

พมพชอจะปรากฏชอขนมาแลวเลอกกดคนหา

• พมพชอ ชอสกลผแตง เลอกวาเปนผแตง ผเรยบเรยง ผแปล

44

บรษท

โลโก

• นาเมาสไปแตะทระบบทะเบยน

• นาเมาสไปคลกทเพมจานวนเลมใหม

บรษท

โลโก

• จะปรากฏหนาจอแบบน พมพรายชอหนงสอแบบยอ ๆ

รายชอหนงสอจะปรากฏชอขนมาแลวเลอกกดคนหา

• แลวกดเลอก

45

บรษท

โลโก

• จะปรากฏรายชอหนงสอทบนทกอยขนมา

ขอมลสถานภาพหนงสออยในหองสมด 1 เลม เมอกดทเพมจานวนเลม จะปรากฏขอมลดงน

บรษท

โลโก

• รายชอหนงสอทบนทกขอมลไว จะปรากฏออกมา และใหใสหมายเลขทะเบยนหนงสอ แลวคลกเพม

• จะทราบวาหมายเลขทะเบยนหนงสอเลมทบนทกมหมายเลขทะเบยนอะไร

• กลบหนาหลก เปนการบนทกหนงสอเสรจ 1 เลม

คู่มือ การให้เลขหมวดหมู่ห นังสื...

Documents