คู่มือ - inlandfisheries · 2019-01-09 · คู่มือ และการ ......
TRANSCRIPT
คมอ
การเพมประสทธภาพ
และการลดตนทน
การเลยงปลานล
กองวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวนาจด กรมประมง
ค าน า
ปลานล (Oreochromis niloticus) เปนปลานาจดทมความสาคญทางเศรษฐกจชนดหนง มถนกาเนดแถบลมแมนาไนลในประเทศอยปต และไดรบความนยมในการบรโภคเปนอยางมากทงในประเทศไทยและยงมความตองการของตลาดโลกสง เนองจากมรสชาตด เนอมสขาว สามารถนามาปรงอาหารไดหลายรปแบบ จงทาใหเปนทตองการของประชาชนเพมมากขน ในป 2557 ประเทศไทย มผลผลตประมาณ 204,787 ตน จากพนทเพาะเลยง 270,493 ไร แตปญหาทพบในการเลยงปลานลเชงพาณชย คอ ปญหาตนทนการผลตสง ขดความสามารถในการแขงขนกบตลาดโลกตา ซงสาเหตสวนใหญมาจากการจดการการเลยงทไมเหมาะสมและการใชปจจยในการเลยงไมเหมาะสม เอกสารฉบบนจงนาเสนอแนวปฏบตการลดตนทนการผลตปลานลเพอใหเกษตรกรเลอกนาไปใชอยางเหมาะสมกบศกยภาพของเกษตรกรอยางมประสทธภาพตอไป
กรมประมง พ.ศ. 2559
สารบญ
หนา สายพนธปลานลในประเทศไทย.............................................................. 1 ท าไมตองลดตนทนการเลยงปลานล......................................................... 3 แนวปฏบตในการลดตนทนการผลตปลานลในกระชง............................. 4
-กระชงและการวางกระชง............................................................... 5 -ลกพนธปลานล................................................................................ 6 -อาหารและการใหอาหารปลานลในกระชง...................................... 7
แนวปฏบตในการลดตนทนการผลตปลานลในบอดนเชงพาณชย............ 9 -การเตรยมบอดน............................................................................. 9 -ลกพนธปลา.................................................................................... 13 -อาหารในการอนบาลลกปลานล 3 เดอนแรก................................. 14 -การเลยงปลานลในบอดน............................................................... 15 -อาหารและการใหอาหารปลานลในบอดน...................................... 16
สารบญ (ตอ)
หนา -การเพมประสทธภาพการเลยง........................................................ 17
-เกรดความร การใชปยหมกในบอปลา............................................... 18 -การใชจลนทรยในบอเลยงสตวน า..................................................... 19
แนวทางการลดตนทนของปราชญปลานล............................................... 20 -แนวทางการลดตนทนของปราชญปลานลจงหวดเชยงราย…........…. 20 -แนวทางการลดตนทนของปราชญปลานล จงหวดพระนครศรอยธยา…………………..................…………………...….
23
-แนวทางการลดตนทนของปราชญปลานล จงหวดชลบร……………………………………………….........................………
25
-แนวทางการลดตนทนของปราชญปลานล จงหวดกาญจนบร…........……..….........................................................
26
-แนวทางการลดตนทนของปราชญปลานลจงหวดปทมธานและจงหวดกาญจนบร……………………………………………......................…….
27
-แนวทางการลดตนทนของปราชญปลานลปตตาน……….…….........…. 29
ปลานลสายพนธ จตรลดา 1 เปนปลานลทปรบปรงพนธมาจากการคดเลอกสายพนธแบบภายในครอบครว (within family selection) เรมด าเนนการปรบปรงพนธตงแตป พ.ศ. 2528 ซงทดสอบพนธแลวพบวาอตราการเจรญเตบโตดกวาปลานลพนธทเกษตรกรเลยง 22 % ลกษณะทส าคญ มการเจรญเตบโตด เลยงงาย ทนทาน และออกลกงาย (กองพฒนาและถายทอดเทคโนโลยการประมง, 2553)
ปลานลสายพนธ จตรลดา 2 ไดจากการปรบเปลยนพนธกรรมปลานลสายพนธอยปต ใหพอพนธมโครโมโซมเพศเปน “YY” เรยกวา “YY-male” หรอ Supermale เมอน าไปผสมกบแมพนธปกต จะไดลกพนธปลานลเปนเพศผทงหมด มลกษณะสวนหวเลก ล าตวกวาง สขาวนวล เนอหนาและแนน รสชาตด อาย 6-8 เดอน สามารถเจรญเตบโตไดขนาด 2-3 ตวตอกโลกรม ใหผลผลตตอไร สงกวาปลานลพนธทเกษตรกรเลยง 45% (กองพฒนาและถายทอดเทคโนโลยการประมง, 2553) และเนองจากปลานลสายพนธนตองใชเทคโนโลยขนสงและยากตอการเพาะพนธจงไมนยมน ามาเลยง
1
ปลานลพนธจตรลดา 1
ปลานลพนธจตรลดา 2
สายพนธปลานลในประเทศไทย
“ปลานลสายพนธจตรลดา 3” เปนพนธปลานลทไดรบการพฒนาปรบปรงพนธส าเรจในป 2550 โดยปรบปรงจากปลานลสายพนธ GIFT (Genetic Improvement of Farmed Tilapia) รนท 5 ของหนวยงาน International Center for Living Aquatic Resource Management (ICLARM) ประเทศฟลปปนส (ซงมสายพนธจตรลดาดงเดมผสมอยดวย) “ปลานลสายพนธจตรลดา 3” ผานการปรบปรงพนธดวยวธการคดเลอกแบบหม (Mass Selection) เพอใหมการเจรญเตบโตด มอตรารอดและใหผลผลตสง มลกษณะเดนคอ หวเลก ตวหนา เนอแนนและมาก
“ปลานลสายพนธจตรลดา 4” เปนพนธปลานลทไดรบการพฒนาปรบปรงพนธส าเรจในป 2552 โดยปรบปรงจากปลานลสายพนธ GIFT รนท 9 จาก WorldFish Center ประเทศมาเลเซย (ซงมสายพนธจตรลดาดงเดมผสมอยเชนเดยวกน) “ปลานลสายพนธจตรลดา 4” ผานการปรบปรงพนธดวยวธการประเมนจากคาการผสมพนธ (Estimated Breeding Value, EBV) ของน าหนก เพอใหไดผลผลตสง มลกษณะเดน คอ สวนหวเลก ล าตวกวาง สนหนา
2
ปลานลพนธจตรลดา 3
ปลานลพนธจตรลดา 4
สายพนธปลานลในประเทศไทย
ท าไมตองลดตนทนการเลยงปลานล เนองจาก ตนทนการผลตสงขน - ท าใหเกษตรกรมก าไรลดลง บางรายประสบปญหาการขาดทน หรอไมสามารถด าเนนกจการตอไปได - เพอตองการลดตนทนการผลตลง เพมโอกาสในการแขงขนในการสงออกสตลาดตางประเทศ - มการน าเขาปลานลจากตางประเทศเพอแปรรปสงออกเพมขน เนองจากราคา ถกกวาในประเทศ
ระบบการเลยงปลานลเชงพาณชย
3
1. การเลยงปลานลในบอดน 2. การเลยงปลานลในกระชง
แนวปฏบตในการลดตนทนการผลตปลานลในกระชง กระชงและการวางกระชง
แนวปฏบต ผลทไดรบ
1. ขนาดกระชง มหลายขนาดขนกบทนของเกษตรกรและโครงกระชงทสราง เชน 5x5x2.5 เมตร, 3x6x2.5 เมตร
กระชงยงใหญยงตองลงทนมาก แตหากสามารถเลยงปลาไดอตรารอดมากจะได ผลผลตสง
2. ขนาดชองตาอวน ใชตงแต ½ นวขนไป เมอปลาโตขนจะมการเปลยนขนาดตาอวนตามไปดวย
เพอใหน าไหลถายเทผานกระชงและพดพาเอาของเสยออกจากกระชง ท าใหปลาโตเรว
3. วางกระชงในแหลงน าไหลหรอแหลงน าขนาดใหญทมความลกไมต ากวา 3 เมตร
น าทมคณภาพดไดไหลถายเทผานกระชง และปองกนกระชงอดตนเรวขน ท าใหปลาโตเรว
4. วางกระชงใหหางกน 2 - 3 เมตร และวางซอนกนไมเกน 2 แถว
เพอใหน าไหลถายเทผานกระชงไดด และไมอดตนงาย
สามารถลดตนทน 50 % ของคาจางแรงงานเนองจากลดการใชแรงงานในการท าความ สะอาดกระชง
5. ตองหมนท าความสะอาดกระชง หรอเปลยนกระชงบอย ๆ
เพอใหน าไหลถายเทผานกระชงไดด
4
รปแบบการสรางกระชง
การวางกระชงในแหลงนาเปด
ตวอยางแผนผงกระชง การเลยงปลานล
5
ลกพนธปลานล
แนวปฏบต ผลทไดรบ 1.ใชลกพนธปลานลทผานการปรบปรงพนธแลว ไดแก ปลานลจตรลดา 3 และเปนปลานลแปลงเพศ
ปลามลกษณะหวเลก ตวกวาง เนอหนา ปลามการเจรญเตบโตเรว ไดผลผลตสงกวาพนธปลานลทวไป 40 % มอตรารอดสงกวาปลานลทวไป 24 %
2. กรณทแหลงน ามคณภาพด ไมมความเสยงตอการเลยงปลาเปนเวลานานควรปลอยพนธปลาขนาด 25 กรม กรณแหลงน ามความเสยงตอการเลยงปลานลเปนเวลานาน ควรปลอยปลานลขนาด 40 - 60 กรม
ถาปลอยพนธปลาขนาด 25 กรม สามารถลดตนทนลงได 13 % ของราคาคาพนธปลาตอตว
3. ปลอยปลาในอตรา 15 - 20 ตวตอลกบาศกเมตร
ปลาเจรญเตบโตเรว ไดขนาดตวปลาสม าเสมอ สามารถจดการการเลยงไดทวถง ลดตนทนคาพนธปลาไดประมาณ 50 % ของ
ราคาพนธปลาตอลกบาศกเมตร
6
อาหารและการใหอาหารปลานลในกระชง
แนวปฏบต ผลทไดรบ 1. ใหอาหารปลานลโปรตน 30 - 32 % สลบมอกบการใหโปรตน 25 - 28 % ในชวง 3 เดอนสดทายของการเลยง ส าหรบการปลอยลกปลาขนาด 25 กรม และใหในระยะ 2 เดอนสดทายของการเลยง ส าหรบการปลอยลกปลาขนาด 40 – 60 กรม
ลดปรมาณการใชอาหารโปรตน 30 – 32 % ลงจากเดมใหตลอดระยะเวลาการเลยง
ลดตนทนคาอาหารตอกโลกรม ประมาณ 5.18 % ของคาอาหารทใหโปรตนสงลวน
2. ความถในการใหอาหาร 2 - 3 มอตอวน การใหอาหารปลานลอยางมประสทธภาพชวยลดการสญเสยอาหารปลา
3. ใชเวลาเลยง 3 - 4 เดอน ใชระยะเวลาในการเลยงนานขนประมาณ 1 เดอน
7
อาหารปลานลทผลตขนใชเอง วธการใหอาหารปลานลในกระชง
ฉลากแสดงวตถดบทส าคญและคณคาอาหารปลานล
8
แนวปฏบตในการลดตนทนการผลตปลานลในบอดน
การเตรยมบอดน
แนวปฏบต ผลทไดรบ
1. กรณเปนบอใหม ก าจดวชพชและพรรณไมน าไปกองสมท าเปนปยพชสด กรณเปนบอเกา ตองน าเลนออกนอกบอหรอใชวธไถพรวนดน 2 - 3 ครง ตากบอแลวบดพนบอใหแนน
ชวยใหเกดอาหารธรรมชาตในบอ ลดการใชปยเคม
2. ก าจดศตรปลานล ดวยโลตนสดหรอแหง 1 กโลกรมตอปรมาณน า 100 ลกบาศกเมตร โดยทบหรอบดโลตนใหละเอยดน าลงแชน าประมาณ 1 - 2 ปบ จนน ายางสขาวออกแลวน าไปสาดให ทวบอ
เปนการเพมอตรารอดปลานล
9
วชพชทขนในบอ สามารถท าเปนปยพชสดได
กรณบอเกาควรไถพรวนดนและอดพนบอใหแนน
การก าจดวชพช การก าจดศตรปลานล
10
การเตรยมบอดน
แนวปฏบต ผลทไดรบ
3. หวานปนขาวใหทวพนบอและขอบบอใน อตรา 100 - 150 กโลกรมตอไร หลงจากนนใหตากบอประมาณ 3 - 7 วน
ชวยปรบสภาพดนพนบอใหเหมาะสมตอการเลยงปลานลใหมการเจรญเตบโตด
ชวยลดการสญเสยปลานลจากเชอโรคและกาซไขเนาซงเปนพษตอสตวน าทพนบอ
4. หวานปยมลสตวแหงหรอผานการหมกโดยสมบรณ ในอตรา 100 - 200 กโลกรมตอไร หรอ อาม-อาม 100 - 150 ลตรตอไร (การใชตองระวง เนองจากขบวนการยอยสลายอาม-อาม ดงออกซเจนละลายน าเปนปรมาณมาก)
เพมอาหารธรรมชาตในบอระยะแรกของการ เตรยมบอ
5. กรองน าเขาบอโดยผานถงกรองเบอร 26 หรอถกวา ซอนกน 2 ชน
เพมอตรารอดปลานล ปองกนศตรลกปลานล
6. เตรยมบอทงไวประมาณ 1 สปดาห เพอเพมปรมาณอาหารธรรมชาตในบอ
11
การก าจดศตรปลาทคางในบอ
ตากบอทงไว 3 – 7 วน
กรองน าเขาบอโดยผานถงกรองปองกนศตรลกปลา
เตรยมบอทงไวประมาณ 1 สปดาห
12
ลกพนธปลา
แนวปฏบต ผลทไดรบ
1. ใชลกพนธปลานลทผานการปรบปรงพนธแลวไดแก ปลานลจตรลดา 3 และเปน ปลานลแปลงเพศ
ปลามลกษณะหวเลก ตวกวาง เนอหนา ปลามการเจรญเตบโตเรว ไดผลผลตสงกวาพนธปลานลทวไป 40 % มอตรารอดสงกวาปลานลทวไป 24 %
2. ปลอยลกปลานลขนาด 2 - 3 ซม. ในอตรา 2,500 - 4,000 ตวตอไร อนบาลประมาณ 3 เดอน ซงจากเดมปลอยลกปลา 10,000 ตวตอไร
ปลาเจรญเตบโตเรว และมขนาดสม าเสมอ ลดตนทนได 25 - 40 % ของคาพนธปลาท
ปลอย 10,000 ตวตอไร
13
การใหอาหารลกปลานล
อาหารในการอนบาลลกปลานล 3 เดอนแรก
แนวปฏบต ผลทไดรบ
1. สรางอาหารธรรมชาตเปนหลก โดยอาจจะใชฟางแหง, มลสตวแหง, มลสตวหมก, อาม-อาม (กากเหลอจากโรงงานผลตผงชรส) และปยพชสด หรอ ปยหมก อตรา 150 – 300 กโลกรมตอไรตอเดอน ส าหรบชวงอนบาลลกปลานลและในชวง 3 เดอนแรก ควรรกษา สน าใหคงทเพอใหมนใจวามอาหารธรรมชาตอยเสมอ
ลดตนทนในการสรางอาหารธรรมชาตในบอเลยงโดยการใชประโยชนจากปยทมในทองถน เชน ฟางแหง มลสตวแหง
ลดตนทนคาอาหารในการเลยงปลานล
2. ชวง 1 - 1.5 เดอนแรกของการอนบาล ใหอาหารเสรมเพมเตม ไดแก ร าละเอยด ชวง 1.5 - 3 เดอนของการอนบาลใหอาหารเมดส าเรจรปโปรตน 30 %
ลดคาอาหารไดประมาณ 60 % ของคา อาหารทใชในการอนบาล
14
แนวปฏบต ผลทไดรบ
หลงจากอนบาลได 3 เดอน ลกปลาจะมขนาด 50 - 60 กรมตอตว ด าเนนการยายปลาไปบออนโดยปลอยในอตรา 1,200 ตวตอไร ใชระยะเวลาเลยงอก 4 - 5 เดอน
ปลานลไดอยในสภาวะแวดลอมทด ท าใหปลาเจรญเตบโตด
ลดตนทนดานการจดการการเลยง สามารถลดตนทนลงได 70 % ของราคาพนธ
ปลานล ท าใหไดปลาขนาดใหญขนจาก 800 กรม เปน
1,000 กรมตอตว ในระยะเวลาเลยงทเทากน
การเลยงปลานลในบอดน
15
อาหารและการใหอาหารปลานลในบอดน
(เลยงจากปลาขนาด 50 – 60 กรม จนไดขนาดจ าหนายตลาด)
แนวปฏบต ผลทไดรบ
ม 4 วธ ในการลดตนทนการเลยง ดงน
วธท 1 : การใหอาหารโปรตน 30 % สลบมอกบการใหอาหารโปรตน 25 % วนละ 4 มอ
สามารถลดตนทนอาหารลง 5 - 7 % ของคาอาหารปลาตอวน และใชเวลาเลยงประมาณ 3 - 4 เดอน
วธท 2 : การใหอาหารโปรตน 25 % ตลอดชวงการเลยง ใหวนละ 3 - 4 มอ
สามารถลดตนทนอาหารลง 6.25 - 10 % ของคาอาหารปลาตอมอ และใชเวลาเลยงประมาณ 4 - 5 เดอน
วธท 3 : การใหร าอดเมดเปนอาหารโดยตลอดการเลยงจนจบขาย
เนนใชอาหารธรรมชาตในบอและร าละเอยดอดเมด สามารถลดตนทนอาหารลง 58 % ของอาหารตอกโลกรม แตใชเวลาเลยงนาน 5 - 7 เดอน
วธท 4 : การใหอาหารเมดส าเรจรปแบบแขวนในสวง
ลดการสญเสยอาหาร ลดการใชแรงงาน
16
แนวปฏบต ผลทไดรบ
1. การเลยงแบบผสมผสาน ปลอยกงขาวหรอกงกามกรามเสรมในบอ เลยงปลานล
เพอเพมผลผลต ลดของเสยบรเวณกนบอ
2. ใสจลนทรย ปม.1 หรอจลนทรยหมก ลดการเนาเสยของพนบอ ปรบสภาพน าและควบคมคณภาพน าใน
บอ ใหเหมาะสม
การเพมประสทธภาพการเลยง
17
เกรดความร การใชปยหมกในบอปลา
การผลตปยหมก 1. น าเศษพช เชน ฟางขาว เศษหญา หรอผกตบชวา กองเปนชนรวมกบปยคอกและ
จลนทรย เชน พด.1 กลบกองปยหมก 7 – 10 วนตอครง เพอระบายอากาศ รดน ารกษาความชน ปยหมกพรอมใชงานเมอวสดมสน าตาลเขมหรอด า กลนคลายดนธรรมชาต
2. ผลตกองปยหมกมมบอปลา โดยปกไมกนไมใหกองปยหมกกระจาย กองตนขาวและวชพชกบปยคอกแหงเปนชนๆ จากนนน าน าเขาประมาณ 30 เซนตเมตร พกไว 1 อาทตย เพมน าอกประมาณ 20 เซนตเมตร
อตราการใชปยหมก กรณเปนบอใหมใชปยหมกเตรยมบอ อตรา 300 – 600 กโลกรมตอไร การสรางอาหารธรรมชาตในชวง 1 – 3 เดอนแรก ใชปยหมกในอตรา 150 – 300 กโลกรมตอไรตอเดอน
18
ในการเลยงปลาแตละรน วธบรหารจดการน า คอการหมนเวยนน าภายในฟารม โดยระหวางการเลยงจะมการเตมน าหมนเวยนกนในฟารม 10 – 20 % เดอนละ 1 - 2 ครงใชน าหมก จลนทรย หรอ EM ประมาณ 30 - 50 ลตรตอ 1 ไร สาดใหทวบออยางนอยเดอนละ 2 ครง เพอควบคมคณภาพน าในบอเลยงใหมคณภาพทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของสตวน า (กองวจยและพฒนาประมงน าจด, 2558)
การใชจลนทรยในบอเลยงสตวน า
19
แนวทางการลดตนทนของปราชญปลานลจงหวดเชยงราย ป 2555
1) การท าน าหมกมะขามปอม และมะขามเปยกในการผสมอาหาร 1.1 น ามะขามปอม
มะขามปอมเปนผลไมทมวตามนซสง หางายในทองถนและยงมราคาถก เมอน ามาหมกแลวน าไปผสมอาหารใหพอแมพนธกน จะท าใหพอแมพนธแขงแรงมภมตานทานโรค มปรมาณไขมาก จากการสงเกตของปราชญ ปลานลด ามปรมาณไขประมาณ 2,300 ฟองตอแมตอรอบ
ประโยชน คอไขปลาไมเสยมาก ลกทไดมอตราการรอดสง และแขงแรง นอกจากนใน
มะขามปอมยงมสารแทนนน มผลในการยบยงการเจรญเตบโตของแบคทเรยอกดวย
ขนตอนการหมก 1. น ามะขามปอมจ านวน 10 กโลกรม มาลางใหสะอาด แลวใสลงในถงหมก 2. เตมน าเปลา 12 ลตร 3. ใสน าตาลทรายแดง 2 กโลกรม 4. คนจนน าตาลละลายหมด ปดฝาหมกทงไวประมาณ 3 - 6 เดอน จงน ามาใชได
20
การลดตนทนของปราชญปลานล (องคความรปราชญปลานล 2555)
วธการใช 1. น าน าหมกทไดปรมาณ 10 มลลลตรตอน า 1 ลตร คนใหเขากน 2. น าไปคลกเคลากบอาหาร 10 กโลกรม ผงลมใหแหงใหปลากนทกมอ
น าหมกมะขามปอม
ถงน าหมกมะขามปอม คลกเคลาผสมกบอาหาร
21
1.2 น าหมกมะขามเปยก มะขามเปนผลไมทมวตามนซสง มสรรพคณเปนยาระบาย เมอน ามาผสมใหปลากน
จะท าใหปลามระบบขบถายทด เจรญอาหาร มสขภาพแขงแรง
ขนตอนและวธการใช น ามะขามสกทแกะเอาเปลอกและเมลดออกแลว (มะขามเปยก) จ านวน 200
กรม น ามาขย ากบน าเปลา 1 ลตร เมอไดน ามะขามเปยกแลวน าไปผสมกบอาหาร 10 กโลกรม น าไปผงลมใหแหง
แลวจงน าใหปลากน
ประโยชน คอ จะท าใหปลามระบบขบถายทด เจรญอาหาร มสขภาพแขงแรง
หมายเหต : อาจใชทง 2 ชนดผสมกนในอตราเดม ในน า 1 ลตร ผสมอาหาร 10 กโลกรม
22
2) การผลตจลนทรยหนอกลวย (สตรหวเชอ) สวนผสม
หนอกลวยใบธง สงประมาณ 1 เมตร ทงเหงา ตน (ใชทงใบและดนทตดมาดวย) จ านวน 10 กโลกรม
กากน าตาล (หรอน าตาลทรายแดง ฯลฯ) จ านวน 10 กโลกรม วธการเตรยม
น าหนอกลวยมาหน สบ ต า จากนนน าไปใสในถงหมกแลวคลกเคลาใหเขากนดวยกากน าตาลโดยไมตองใสน า
หมกไวเปนเวลา 1 เดอน หมนคนทกอาทตย เมอครบ 1 เดอน จงคนน าทไดจากการหมกหนอกลวยออกมาใสถงหรอขวด แลวปดฝาใหสนท
วธใชจลนทรยหนอกลวย (สตรหวเชอ) จลนทรย 1 ลตร เตมน า 100 ลตร ฉดพนใหทวบอหลงจากสบน าออกจากบอ
จนแหง
ประโยชน ใชปรบปรงดน บ ารงดน ปรบสภาพน า อกทงยงสามารถใชปองกน และก าจดศตรพช เรงการเจรญเตบโตของพชและใชก าจดกลนเหมนในคอกสตว ยอยสลายอนทรยวตถและฟางในนาขาว โดยไมเกดกาซมเทน
23
แนวทางการลดตนทนของปราชญปลานล จงหวดพระนครศรอยธยา ป 2555
3) ฮอรโมนผลไม (ปราชญปลานลจงหวดพระนครศรอยธยา)
สวนผสม
กลวยน าวาสก 1 กโลกรม ฟกทองแกจด 1 กโลกรม มะละกอสก 1 กโลกรม สบปะรด 1 กโลกรม น าหมกพช 10 มลลลตร กากน าตาล 10 มลลลตร น าสะอาด 9 ลตร
วธการเตรยม
สบกลวย ฟกทอง มะละกอ และสบปะรดใหละเอยด (สวนแรก) น าน าหมกพชกากน าตาลและน าสะอาดใหเขากน (สวนทสอง) จากนนน าสวนผสมทงสองสวนมาคลกเคลาใหเขากน และบรรจลงในถงหมกโดยหมกไวในถงพลาสตกปดฝานาน 15 - 20 วน
ประโยชน : น าสวนทเปนน าจากการหมก (ในถงพลาสตก) ผสมกบอาหารในอตราสวน 10 มลลลตรตออาหาร 2 กโลกรม จะชวยใหลกปลามระบบการยอยอาหารทดขนและ เรงการเจรญเตบโต
24
4) การใหอาหารเมดส าเรจรปในสวง
วสดอปกรณ
สวงใสอาหาร เสาส าหรบใชแขวนสวง
วธการใหอาหาร น าอาหารเมดส าเรจรปใสลงในสวงแขวนไวบรเวณขอบบอ ต ากวาบรเวณผวน าเลกนอย
วธนเปนวธใหอาหารทงายและยงสามารถควบคมอาหารโดยไมใหมากเกน เพราะอาจท าใหน าเนาเสย
ประโยชน : ลดการสญเสยอาหารและทราบ
ปรมาณอาหารทปลากนแนนอน
25
แนวทางการลดตนทนของปราชญปลานลจงหวดชลบร ป 2555
5) ถงใหอาหารอตโนมต
วสดอปกรณ 1. ถงพลาสตกใชส าหรบบรรจอาหาร 2. ทอพวซเจาะรส าหรบปลอยอาหาร
หลกการท างาน อาหารจะถกปลอยออกจากรดานขางของสวนทอเมอมการตอดอาหารของปลาอาหารจากตวถงพลาสตกกคอยๆ เลอนลงไปตามสวนทอเรอยๆ ตามการกนอาหารของปลา
ถงใหอาหารอตโนมต ขณะใชงาน
ลกษณะภายในของ ถงใหอาหารอตโนมต
บรเวณปลายทอท อาหารผาน
26
ประโยชน เปนการชวยลดตนทนดานแรงงานคนและเปนการปองกนสญเสยอาหารซงบางครงอาจจะกระจายออกนอกกระชง ซงเปนการสนเปลองอาหาร
แนวแนวทางการลดตนทนของปราชญปลานล จงหวดกาญจนบร ป 2555
6) การสลบปลาเพอลดการสญเสยระหวางการเคลอนยาย
การใชยาสลบชวยในการขนยายปลาซงมอยดวยกน 2 ชนด คอ ใชน ามนกานพล (Clove Oil) และ Resico 2-Phenoxy Ethanol เพอเคลอนยาย
ปลาไปในน าอณหภมต า เพอลดการสญเสยจากการเคลอนยาย ขอเสยถาใชมากจะท าใหปลาขบเมอกมาก
การจบปลาเพอขนยายจะพบปลาทมอาการเกลดหลด เกลดช า มบาดแผลท าใหปลาออนแอ ตายงาย สงผลเสยตอคณภาพปลา ดงนน เมอมการใชน ามนกานพลสลบปลา จะชวยใหปลาลดการบอบช า และลดจ านวนการตายระหวางขนยายลงได
น ามนกานพล Resico สารควบคมการเคลอนไหว
27
แนวทางการลดตนทนของปราชญปลานลจงหวดปทมธาน และจงหวดกาญจนบร ป 2555
วธการ รวบรวมปลาในกระชงขนาด 5x6 เมตร โดยใชวธการไลปลามารวมกนทมมกระชงเพอใหเหลอพนทกระชงนอยลง ใชผาใบพลาสตกหมทดานลางของกระชง ปรมาตร น าประมาณ 3 ลกบาศกเมตร น าสารควบคมการเคลอนไหว ประกอบดวย RESICO (2-Phenoxy Ethanol) จ านวน 1 ลตร และน ามนกานพล (CLOVE OIL EXTRA) จ านวน 3 ลตร (1 : 3) มาผสมกน น าสารผสม 25 มลลลตรตอน า 3 ลกบาศกเมตร ใสในกระชงทหมดวยผาใบพลาสตก ปลาจะหยดนงประมาณ 15 นาท ตกปลาใสถงขนสง ขนาดกวาง 0.90 เมตร ยาว 1.20 เมตร สง 1.10 เมตร ปรมาตรน า 1 ลกบาศกเมตร ปรบอณหภมน าดวยน าแขงใหอณหภมน าประมาณ 25 องศาเซลเซยส สามารถล าเลยง ปลาได 700 กโลกรม หรอประมาณ 1,200 ตว หมายเหต : ปราชญปลานลไดทดลองใชสารทงสองชนด หลายครง พบวา ชวยลดปญหาการขนสงไดเปนอยางด
28
แนวทางการลดตนทนของปราชญปลานลจงหวดปตตาน ป 2555
7) EM Ball
วตถดบ ร าละเอยด ร าหยาบ จลนทรย EM (ทขยายหวเชอแลว) และดนทรายหรอ ดนเหนยว (ใชดนจากบอทตองการใส EM Ball) วธการท า ขนท 1 การขยายหวเชอ EM
ใช EM 1 ลตร ผสมกบ กากน าตาล 1 ลตร และน าสะอาด 20 ลตร หมกทงไว 3 – 7 วน จงสามารถน ามาใชได (สงเกตจากการเกดฟองสขาว)
ขนท 2 การปน EM Ball 1. น า EM ทขยายหวเชอแลวมาผสมกบ ร าละเอยด 1 สวน ร าหยาบ 1 สวน
และดนทรายหรอดนเหนยว 1 สวน ผสมใหเขากน 2. ปนเปนลกษณะกอนกลมๆ ขนาดเทาลกเทนนส จงน ามาใชได
วธการใช 1. น า EM Ball โยนใตกระชงกอนการลงกระชงทกครง กระชงละ 5 - 6 กอน EM Ball
จะสลายไปกบน าเรอยๆ จนหมด ซงจะท าหนาทปรบสภาพแวดลอม และคณภาพน าภายในกระชงใหมสภาพทดอยางสม าเสมอ
2. EM Ball จะมอายการใชงานไดนาน 3 - 6 เดอน 3. วธนเหมาะส าหรบการเลยงปลาทงในกระชงและบอดน
29
ดนเหนยว จลนทรย EM ร าละเอยด คลกเคลาสวนผสมใหเขากน
ปนใหไดขนาดเทาลกเทนนส
30
ประโยชน : EM มหนาทยอยสลายสงหมกหมมทกนบอ และปรบสภาพแวดลอมรวมถงคณภาพน าภายในบอเลยงใหมคณภาพดขน
เอกสารอางอง กองพฒนาและถายทอดเทคโนโลยการประมง. 2553. การเพาะเลยงปลานล. โรงพมพชมชนสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด, กรงเทพ. 32 หนา. กองวจยและพฒนาประมงน าจด กรมประมง. 2558. การลดตนทนการเลยงปลานล.8 หนา. ส านกวจยและพฒนาประมงน าจด. 2555. การเพาะเลยงปลานล. 63 หนา. ส านกวจยและพฒนาประมงน าจด. 2555. องคความรปราชญปลานล. โรงพมพชมชน
สหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด, กรงเทพ. 61 หนา.
กองวจยและพฒนาการเพาะเลยงสตวนาจด กรมประมง เลขท 50 เกษตรกลาง แขวงลาดยาว เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900
โทร 0 2562 0600 – 15 ตอ 14407