บทที่ ๖ กาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวาน ·...
TRANSCRIPT
๑
บทท ๖ กาพยเหชมเครองคาวหวาน
แผนผงมโนทศน ชดวรรณคดวจกษ ชน ม.๑ บทท ๖ กาพยเหชมเครองคาวหวาน
กาพยเหชมเครองคาวหวาน
ฟง ด
เขยน
อาน
พด
อานส านวนภาษาไทย อานท านองเสนาะ
การอานในใจ
เขยนอธยาย
เขยนวจารณ
การน าเสนอผลงาน ฟงการอธบาย
ดภาพประกอบ
พดแสดงความคดเหน
การพดเสนอผลงาน
๒
มาตรฐาน ท ๕.๑ เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทยอยางเหนคณคาและน ามาประยกตใชในชวตจรง ตวชวด มาตรฐาน ท ๕.๑ ม.๑ / ๒ วเคราะหวรรณคดและวรรณกรรมทอานพรอมยกเหตผลประกอบ สาระส าคญ
การอานวเคราะหเนอหาจากบทเรยน เปนการเพอจบใจความส าคญแลวแสดงความคดเหนเชงวเคราะหและประเมนคา เปนพนฐานทจ าเปนในการศกษาหาความร จงควรฝกฝนใหเกดความช านาญ จนสามารถวเคราะหและแสดงความคดเหน ในงานเขยนทกประเภทไดเรยนรและเกดความภาคภมใจในฝมอคนไทย จดประสงคการเรยนร ๑. นกเรยนบอกรายละเอยดของกาพยเหชมเครองคาวหวานได ๒. นกเรยนบอกคณคาของกาพยเหชมเครองคาวหวานได ๓. นกเรยนบอกประวตผแตงของบทเรยนได คณลกษณะอนพงประสงค ๑. มความสนใจใฝเรยนร ๒. ชนชมความสามารถของกวไทย ๓. มความภาคภมใจในภาษาไทย ๔. วเคราะหคณคาของโคลงโลกนตได ๕. เลอกอานวรรณคดทมคณคาได สาระการเรยนร ๑. เนอหารายละเอยดของกาพยเหชมเครองคาวหวาน ๒. คณคาของบทเรยนได
๓. ผแตงกาพยเหชมเครองคาวหวาน การจดกระบวนการจดการเรยนร
ขนท ๑ นกเรยนทกคนท าแบบทดสอบกอนเรยนบทท ๖ กาพยเหชมเครองคาวหวาน เสรจแลวน าสงครตรวจสอบความถกตองและประกาศผลโดยทยงไมตองเฉลย
ขนท ๒ นกเรยนอานออกเสยงบทวเคราะหเกยวกบการวเคราะห กาพยเหชมเครองคาวหวาน โดยอานออกเสยงตอกนคนละ ๑ ยอหนา จากหนงสอเรยนภาษาไทย ชดวรรณคดวจกษ ชน ม.๑ หนา ๑๔๕ – ๑๔๘
ขนท ๓ นกเรยนอานประวตผแตงกาพยเหชมเครองคาวหวาน (ทายแผน) จากนนรวมกนสนทนาถงรายละเอยดของบทเรยน
ขนท ๔ นกเรยนท าแบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๑ ( ทายแผน ) ชดตอบค าถาม จากบทเรยน เสรจแลวน าสงครตรวจสอบประเมนผลและประกาศผลการประเมน พรอมทงแนะน าแกไขขอบกพรองเปนรายๆ ขนท ๕ ครมอบหมายใหนกเรยนไปอานเนอหาของกาพยเหชมเครองคาวหวาน เปนการบานโดยอานใหละเอยดเพอเตรยมท ากจกรรมในชวโมงตอไป
แผนการจดการเรยนรท ๑ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑ ชดวรรณคดวจกษ บทท ๖ กาพยเหชมเครองคาวหวาน เวลา ๖ ชวโมง เรอง การอานวเคราะหบทเรยน เวลา ๑ ชวโมง
๓
สอ / แหลงเรยนร / บคคล
ล าดบท รายการสอ กจกรรมทใช แหลงทไดมา ๑ ใบความร ศกษาชวประวตผแตง ครจดเตรยม
๒ แบบทดสอบกอนเรยน นกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน ครจดท า
๓ แบบฝกหดชดท ๑ นกเรยนตอบค าถาม ครจดท า
๔ หนงสอเรยน ชด วรรณคดวจกษ ชน ม. ๑ นกเรยนดภาพและฝกอาน ครจดหา ๕ เฉลยแบบทดสอบกอนเรยนเฉลยแบบฝกหด ตรวจสอบแบบทดสอบ
ตรวจสอบการจบค ครจดท า
๖ แบบประเมนการสงเกตพฤตกรรม และแบบประเมนผลงานรายบคคล
บนทกการสงเกตพฤตกรรม และบนทกผลงานรายบคคล
ครจดท า
วดผลประเมนผล
กจกรรมทประเมน เครองมอทใชในการประเมน วธการประเมน เกณฑการประเมน ๑. สงเกตพฤตกรรมดาน ความพอเพยง
แบบประเมนการสงเกตพฤตกรรม และแบบประเมนผลงาน
สงเกตรายบคคล ๑๖ = ดมาก ๑๓ – ๑๕ = ด ๑๐ – ๑๔ = พอใช ต ากวา ๑๐ = ปรบปรง
๒. นกเรยนท าแบบทดสอบ กอนเรยน
แบบทดสอบกอนเรยน ตรวจงานรายบคคล ๒๖ – ๓๐ = ดมาก ๑๘ - ๒๕ = ด ๑๕ – ๑๖ = พอใช ต ากวา ๑๕ ปรบปรง
๓. นกเรยนอานและตงค าถาม ตอบค าถาม
แบบประเมนการสงเกตพฤตกรรม และแบบประเมนผลงาน
สงเกตรายบคคล ๕ = ดมาก ๔ = ด ๓ = พอใช ต ากวา ๓ = ปรบปรง
๔. นกเรยนท าแบบฝกหด แบบประเมนการสงเกต พฤตกรรม และแบบประเมนผลงาน
ตรวจงานรายบคคล ๘ - ๑๐ = ดมาก ๖ – ๗ = ด ๕ = พอใช ต ากวา ๕ = ปรบปรง
๔
ค าชแจง ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน ๑. กาพยเหชมเครองคาวหวาน เปนค าประพนธประเภทใดบาง ๒. ผแตงกาพยเหชมเครองคาวหวานคอใคร ๓. อาหารทกลาวถงในกาพยเหชมเครองคาวหวานทนยมกนในปจจบนคออะไร
๔. เนอหาของกาพยเหชมเครองคาวหวานเปนเรองเกยวกบสงใด ๕. จดประสงคของการแตงกาพยเหชมเครองคาวหวาน คออะไร ๖. ลกษณะเดนของกาพยเหชมเครองคาวหวาน คออะไร ๗. “กาพยเห” แตกตางกบ“ กาพยเหเรอ” อยางไรบาง ๘. กาพยเหชมเครองคาวหวานไดน าเสนอสงใดแกผอานบาง ๙. ขอคดทไดจากกาพยเหชมเครองคาวหวานคออะไร ๑๐. ใหนกเรยนบอกชออาหารประเภทของคาวและของหวานจากกาพยเหเรอ มาอยางละ ๕ ชอ
ค าชแจง ตอนท ๑ ใหนกเรยนเลอกตอบค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว ๑. กาพยเหชมเครองคาวหวานแตงดวยค าประพนธประเภทใด ก. โคลงผสมกาพย ข. โคลงผสมราย ค. กลอนแปดผสมโคลง ง. กาพยผสมกลอน ๒. เนอหาใน กาพยเหชมเครองคาวหวานสวนใหญมงเนนสงใดเปนส าคญ ก. อาหารคาว ข. ของหวาน ค. วธการปรงอาหาร ง. อาหารคาวหวาน ๓. ผแตงกาพยเหชมเครองคาวหวาน คอทานใด ก. รชกาลท ๑ ข. รชกาลท ๒ ค. สนทรภ ง. กรมพระยาด ารงราชานภาพ ๔. อาหารในค าประพนธขอใดมรสเผดจด ก. ขนมจบเจาจบหอ ข. มสมนแกงแกวตา ค. ตบเหลกลวกหลอนตม ง. กอยกงปรงประทน ๕. กาพยเหชมเครองคาวหวาน ใชโวหารประเภทใดในการด าเนนเรอง ก. สาธกโวหาร ข. พรรณนาโวหาร
ค. บรรยายโวหาร ง. อปมาโวหาร ๖. ขอใดเปนชอผก ก. หวาน ข. ทองหยบ ค. มสมน ง. เทโพ
๗. ขอใดเปนชอปลา ก. ยหรา ข. โฉม
ค. เทโพ ง. รงนก
แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๑
แบบทดสอบกอนเรยน บทท ๖ กาพยเหชมเครองคาวหวาน
๕
๘. “ กอย” เปนชออาหารของคนภาคใด ก. ภาคกลาง ข. ภาคใต
ข. ภาคเหนอ ง. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ๙. ค าวา “ ภญช ” หมายความวาอยางไร
ก. อรอย ข. รบประทาน ค. ปรงอาหาร ง. จดอาหาร
๑๐. ขอใดเปนชออาหาร ก. เมองบน ข. ย าใหญ ค. มอนาง ง. ยหรา
๑๑. “ รางชาง ” หมายความวาอยางไร ก. อรอยมาก ข. รสจดมาก ค. สวยงามมาก ง. หอมมาก
๑๒. ขอใดเปนชออาหารวาง ก. พลา ข. ลาเตยง
ค. สะระแหน ง. ลกเอน ๑๓. ขอใดเปนชออาหารคาว
ก. ทองหยบ ข. หรม ค. ไตปลา ง. ผกโฉม
๑๔. อาหารชนดใดทปราศจากสาร โคเลสเตอลอน ก. มสมน ข. แกงไตปลา ค. กอยกง ง. หมปาตม
๑๕. โคลงสสภาพเนนบงคบในเรองใดเดนทสด ก. จ านวนค า ข. เสยงหนกเบา ค. วรรณยกตเอกโท ง. ค าคลองจอง ๑๖. ผกอะไรทมรสชาตเผดรอน
ก. ผกโฉม ข. ยหรา ค. ทองหลาง ง. สะระแหน ๑๗. ค าประพนธประเภทใดทมในกาพยเหชมเครองคาวหวาน ก. กาพยสรางคนางค ข. กาพยฉบง ๑๖ ค. กาพยยาน ๑๑ ง. วสนตดลกฉนท ๑๘. ขอใดไมใชชอขนมไทย ก. ทองมวน ข. ทองด า ค. ทองหยบ ง. ทองหยอด ๑๙. แกงประเภทใดท าจากปลา ก. แกงเทโพ ก. แกงไตปลา ค. แกงมสมน ง. แกงเปรอะ ๒๐. รงนก เปนอาหารประเภทใด
ก. ของหวาน ข. ของคาว ค. ของวาง ง. บ ารงก าลง
๖
ตอนท ๒ ( ๕ คะแนน ) ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนบรรยายภาพนตามความรสกของตนเอง คนละไมนอยกวา ๑๐ บรรทด
ตอนท ๓ ( ๕ คะแนน ) ค าชแจง ใหนกเรยนวเคราะหเนอหาของวรรณคดเรอง กาพยเหชมเครองคาวหวาน ในแงมมทเกยวของหลกปรชญาเศรษฐกจ พอเพยงทง ๓ ดาน ความประมาณตน ความมเหตมผล การมภมคมกนทด มาดานละ ๓ – ๔ บรรทด
เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยน
๑. ก ๒. ง ๓. ข ๔. ง ๕. ข ๖. ก ๗. ค ๘. ง ๙. ข ๑๐. ข ๑๑. ค ๑๒. ข ๑๓. ค ๑๔. ค ๑๕. ค ๑๖. ข ๑๗. ค ๑๘. ข ๑๙. ก ๒๐. ง
๗
แบบบนทกผลการประเมนการเรยนร กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑
ชดวรรณคดวจกษ บทท ๖ ประกอบแผนการเรยนรท ๑ การวเคราะหบทเรยน
เลขท
ชอ – สกล
ดานคณลกษณะอนพงประสงค
รวมค
ะแนน
ดานค
ณลก
ษณะ
ฯ
ดานผลงาน
รวม
ผาน
/ ไมผ
าน
มควา
มสนใ
จใฝเ
รยนร
ชนชม
ในคว
ามสา
มารถ
ของก
วไทย
มควา
มรกแ
ละภา
คภมใ
จในภ
าษาไ
ทย
วเคร
าะหค
ณคา
ของโ
คลงโ
ลกนต
ได
เลอก
อานว
รรณ
คดทม
คณคา
ได
การท
าแบบ
ทดสอ
บกอน
เรยน
ท าแบ
บฝกเ
สรมท
กษะ
ชดท
๑
๒ ๒ ๒ ๒ ๒ ๑๐ ๓๐ ๑๐ ๕๐
๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙
๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓ ๑๔ ความหมายระดบคณภาพ ๒ หมายถง ด เกณฑระดบคะแนน ๔๕ – ๕๐ = ๒
๑ หมายถง พอใช ๓๐ – ๔๔ = ๑ ๐ หมายถง ปรบปรง ๐ - ๒๙ = ๐
เกณฑการผาน ไดคะแนน ๑ ขนไป ลงชอ...........................................ผประเมน
( ........................................... )
๘
แบบประเมนกอนเรยนและหลงเรยน บทท ๖ เรองกาพยเหชมเครองคาวหวาน
เลขท
ชอ – สกล
แบบทดสอบ กอนเรยน
แบบทดสอบ หลงเรยน
ผลตาง
สรป
๓๐ ๓๐ ผาน ไมผาน ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙
๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓ ๑๔ ๑๕ ๑๖ ๑๗ ๑๘ ๑๙ ๒๐ ๒๑ ๒๒ ๒๓ ๒๔
๙
มาตรฐาน ท ๕.๑ เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทยอยางเหนคณคาและน ามาประยกตใชในชวตจรง ตวชวด มาตรฐาน ท ๕.๑ ม.๑ / ๖ ทองจ าบทอาขยานตามทก าหนดและบทรอยกรองทมคณคาตามความสนใจ สาระส าคญ กาพยเปนค าประพนธประเภทรอยกรองประเภทหนงทเกดจากการเรยบเรยงค าใหสละสลวยท าใหเกดอรรถรสมความงดงามทางภาษา มลกษณะทโดดเดนคอจะมสมผสคลองจองกนตามกฎเกณฑของแตละประเภท ท าใหเกดความไพเราะเวลาอาน จดประสงคการเรยนร ๑. นกเรยนบอกรปแบบและอานกาพยยาน ๑๑ ไดถกตอง ๒. นกเรยนบอกรปแบบและอานโคลงสสภาพไดถกตอง ๓. นกเรยนแตงกาพยยาน ๑๑ และโคลงสสภาพได คณลกษณะอนพงประสงค ๑. มระเบยบวนยในตนเอง ๒. เปนผน าและผตามทดได ๓. รกและภมใจในเอกลกษณไทย ๔. เปนผน าและผตามทด ๕. รจกประหยดอดออม สาระการเรยนร ๑. การอานกาพยยาน ๑๑ และโคลงสสภาพ ๒. รปแบบฉนทลกษณของกาพยยาน ๑๑ และโคลงสสภาพ ๓. การแตงกาพยยาน ๑๑ และโคลงสสภาพ การจดกระบวนการเรยนร
ขนท ๑ นกเรยนแบงกลมออกเปนกลมละ ๔ – ๕ คน แตละกลมประกอบไปดวยนกเรยนทมระดบภมปญญาสง กลาง และต า ใหแตละกลมเลอกหวหนากลม รองหวหนากลม และเลขานการกลม ควรใชกลมเดมตลอดบทเรยน
ขนท ๒ ใหนกเรยนทกคนฟงครอานหรอฟงเทป / ซด “ กาพยยาน ๑๑” จากหนงสอเรยนชดวรรณคดวจกษ บทท ๖ กาพยเหชมเครองคาวหวานครสนทนาเกยวกบรปแบบรายใหนกเรยนฝกสงเกต จากนนใหแตละกลมอานแบบรอยแกวธรรมดากอน
ขนท ๓ ครอานกาพยเหชมเครองคาวหวาน ตอนใดตอนหนง เปนท านองเสนาะใหนกเรยนฟง ๒ ครง ใหนกเรยนฝกอานตาม จากนนครใชแผนภมตวอยางกาพยยาน ๑๑ จากแหลงอน อานใหนกเรยนฟง ดงน สวรรณหงสทรงภหอย งามชดชอยลอยหลงสนธ เพยงหงสทรงพรหมนทร ลนลาศเลอนเตอนตาชม เรอชยวยวองวง รวดเรวจรงยงอยางลม เสยงเสาเราระดม หมทายเยนเดนคกน
นกเรยนฝกอานทง ๒ บท ทละกลม ขนท ๔ นกเรยนศกษารปแบบกาพยยาน ๑๑ และโคลงสสภาพ จากใบความร ( ทายแผน ) จากนนใหแตละกลม
ชวยกนแตงตอกาพยยาน ๑๑ กลมละ ๒ บท และโคลงสสภาพกลมละ ๑ บท โดยท าในแบบฝกหด ชดท ๒.๑ ( ทายแผน ) เสรจแลวใหทกกลมอานค าประพนธทแตงเสรจแลวทละกลม
แผนการจดการเรยนรท ๒ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑ ชดวรรณคดวจกษ บทท ๖ กาพยเหชมเครองคาวหวาน เวลา ๖ ชวโมง เรอง ลกษณะค าประพนธ เวลา ๑ ชวโมง
๑๐
ขนท ๕ นกเรยนทกคนท าแบบฝกหดชดท ๒.๒ ( ทายแผน ) ชด แตงกาพยยาน ๑๑ หวขอ “ สมต า” เสรจแลวน าสงครตรวจสอบและประเมนผลโดยการใหเปนคะแนนตามระดบคณภาพ สงคนนกเรยนเกบรวบรวมในแฟมสะสมผลงาน สอ / แหลงเรยนร / บคคล
ล าดบท รายการสอ กจกรรมทใช แหลงทไดมา ๑ ใบความรเรองโคลงสสภาพ นกเรยนเรยนรค าศพทและบอกความหมาย ครจดเตรยม
๒ แฟมสะสมผลงาน นกเรยนเกบสะสมผลงาน ครจดท า
๓ ใบความร เรอง กาพยยาน ๑๑ นกเรยนศกษาเรอง กาพยยาน ๑๑ ครจดเตรยม
๔ แบบฝกหดชดท ๒.๑ นกเรยนแตงกาพยยาน ๑๑ และโคลงสสภาพ ครจดท า
๕ แบบฝกหด ชดท ๒.๒ นกเรยนแตงกาพยยาน ๑๑ ครจดท า
๖ หนงสอเรยน ชด วรรณคดวจกษ ชน ม.๑ นกเรยนดภาพและฝกอาน ครจดหา ๗ เฉลยแบบฝกหด ตรวจสอบแบบฝกหด ครจดท า ๘ แบบประเมนผลงานรายกลม ประเมนผลงานกลม ครจดท า ๙ แบบประเมนการสงเกตพฤตกรรม และ
แบบประเมนผลงานรายบคคล บนทกการสงเกตพฤตกรรม และบนทกผลงานรายบคคล
ครจดท า
วดผลประเมนผล
กจกรรมทประเมน เครองมอทใชในการประเมน วธการประเมน เกณฑการประเมน ๑. สงเกตพฤตกรรมดานคณลกษณะ แบบประเมนการสงเกตพฤตกรรม
และแบบประเมนผลงาน สงเกตรายบคคล ๑๖ = ดมาก
๑๓ – ๑๕ = ด ๑๐ – ๑๔ = พอใช ต ากวา ๑๐ = ปรบปรง
๒. นกเรยนอานบทรอยกรอง แบบบนทกผลงานรายกลม ตรวจงานรายกลม ๕ = ดมาก ๔ = ด ๓ = พอใช ต ากวา ๓ = ปรบปรง
๓. นกเรยนแตงบทรอยกรอง แบบบนทกผลงานรายกลม ตรวจงานรายกลม ๘ - ๑๐ = ดมาก ๖ – ๗ = ด ๕ = พอใช ต ากวา ๕ = ปรบปรง
๔. นกเรยนท าแบบฝกหด ๒.๑ แบบประเมนรายกลม สงเกตรายกลม ๘ - ๑๐ = ดมาก ๖ – ๗ = ด ๕ = พอใช ต ากวา ๕ = ปรบปรง
๕. นกเรยนท าแบบฝกหดท ๒.๒ แบบประเมนการสงเกต พฤตกรรม และแบบประเมนผลงาน
ตรวจงานรายบคคล ๘ - ๑๐ = ดมาก ๖ – ๗ = ด ๕ = พอใช ต ากวา ๕ = ปรบปรง
๑๑
แผนผงของกาพยยาน ๑๑
บาทเอก
บาทโท
บาทเอก
บาทโท
ตวอยาง กาพยยาน ๒ บท
สวรรณหงสทรงภหอย งามชดชอยลอยหลงสนธ เพยงหงสทรงพรหมนทร ลนลาศเลอนเตอนตาชม เรอชยวยวองวง รวดเรวจรงยงอยางลม เสยงเสาเราระดม หมทายเยนเดนคกน
ทมา : กาพยเหเรอ เจาฟาธรรมธเบศร ( กง )
ค าอธบาย รปแบบ
กาพยยาน ๑ บทม ๒ บาท คอ บาทเอก และ บาทโท ๑ บาท ม ๒ วรรค คอ วรรคหนา ม ๕ ค า วรรคหลงม ๖ ค า
คลองจองหรอสมผส ๑. ค าสดทายของวรรคแรกบาทเอกสมผสกบค าท ๓ วรรคหลงของบาทเดยวกน
๒. ค าสดทายของบาทเอกสมผสกบค าสดทายวรรคแรกบาทโท ๓. ค าสดทายบทแรกสมผสกบค าสดทายบาทเอกของบทตอไป
สมผสพเศษ
๑. อาจเพมสมผสนอกระหวางค าสดทายวรรคแรกบาทโทกบค าทสามวรรคหลงของบทเดยวกน ๒. อาจเพมสมผสอกษรหรอสมผสสระภายในวรรคทกวรรค ๓. ค าสดทายของบาทเอกควรเปนค าทเสยงวรรณยกตสามญหรอจตวาและเปนค าเปนโอกาสทใช ใชบรรยาย
หรอพรรณนาความทวไป
ใบความร
๑๒
แผนผงบงคบการสมผสของโคลงสสภาพ ค าสมผส คอ ค าคลองจองกน นยมใชในค าประพนธทกชนด แบงออกเปนสองอยาง คอ สมผสนอก และสมผสใน ๑. สมผสนอก เปนสมผสบงคบของค าประพนธชนดนนๆ สวนมากเปนสมผสตางวรรค สมผสทใชตองเปนสระเดยวกน ถามตวสะกดกตองอยในมาตราเดยวกน หรอทเรยกวา สมผสสระ เชน อนความกรณาปราณ จะมใครบงคบกหาไม หลงมาเองเหมอนฝนอนชนใจ จากฟากฟาสราลยสแดนดน ๒. สมผสใน คอ ค าทคลองจองกนภายในวรรค ไมไดถอวาเปนขอบงคบ แตถาค าประพนธใดมสมผสในกถอวาไพเราะ สมผสในนนใชทงสมผสสระ และสมผสพยญชนะ เปนการใชค าทมพยญชนะเดยวกน เชน แพรว – พราว ฝน – ฝน ฟาก – ฟา แดน – ดน มวย – มรณ เชญ – ชวย * โคลงสสภาพจะบงคบเอกโทหรอทเรยกวา เอกเจด โทส หมายความวาในโคลงสสภาพ ๑ บทจะตองมวรรณยกตเอกอย ๗ แหง และค าทมวรรณยกตโทอย ๔ แหง ตามแผนผงขางตน
ตวอยางโคลงสสภาพ ๑ บท
เสยงลอเสยงเลาอาง อนใด พเอย เสยงยองยอยศใคร ทวหลา สองเขอพหลบใหล ลมตน ฤาพ สองพคดเองอา อยาไดถามเผอ
ทมา : ลลตพระลอ
ค าสมผส
๑๓
ค าชแจง ใหนกเรยนแตละกลมแตงกาพยยาน ๑๑ หวขอ โรงเรยนของฉน กลมละ ๒ บท และโคลงสสภาพ ๑ บท
ค าชแจง ใหนกเรยนแตละกลมแตงกาพยยาน ๑๑ หวขอ “สมต า” คนละ ๒ บท
แบบประเมนการตรวจผลงานรายกลม ประกอบแผนการจดการเรยนรท ๒
รายการตรวจและใหคะแนน ๑. การอานบทรอยกรอง ๒. การน าเสนอผลงาน ๓. การท าแบบฝกเสรมทกษะ ๔. ความสามคคภายในกลม ๕. การแสดงบทบาทชองสมาชกในกลม
ชอกลม รายการตรวจใหคะแนน รวม
๓๐
ผลการประเมน ๑
๕ ๒ ๕
๓ ๕
๔ ๑๐
๕ ๕
ความหมายระดบคณภาพ ๒ หมายถง ด เกณฑระดบคะแนน ๒๖ – ๓๐ = ๒
๑ หมายถง พอใช ๒๐ – ๒๕ = ๑ ๐ หมายถง ปรบปรง ๐ - ๑๙ = ๐
เกณฑการผาน ไดคะแนน ๑ ขนไป
ลงชอ...........................................ผประเมน ( .........................................)
แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๒.๑
แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๒.๒
๑๔
แบบบนทกผลการประเมนการเรยนร กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑
ชดวรรณคดวจกษ บทท ๖ กาพยเหชมเครองคาวหวาน ประกอบแผนการเรยนรท ๒ โคลง กาพย
เลขท
ชอ – สกล
ดานคณลกษณะอนพงประสงค
รวมค
ะแนน
ดานค
ณลก
ษณะ
ฯ
ดานผลงาน
รวม
ผาน
/ ไมผ
าน
มระเบ
ยบวน
ยในต
นเอง
เปนผ
น าแล
ะผตา
มทด
รกแล
ะภมใ
จในภ
าษาไ
ทย
เปนผ
น าแล
ะผตา
มทด
รจกป
ระหย
ดอดอ
อม
การท
าแบบ
ฝกหด
ชดท
๒.๒
การอ
านโค
ลง ก
าพย
๒ ๒ ๒ ๒ ๒ ๑๐ ๑๐ ๑๐ ๓๐
๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙
๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓
ความหมายระดบคณภาพ ๒ หมายถง ด เกณฑระดบคะแนน ๒๕ – ๓๐ = ๒
๑ หมายถง พอใช ๑๘ – ๒๔ = ๑ ๐ หมายถง ปรบปรง ๐ - ๑๗ = ๐
เกณฑการผาน ไดคะแนน ๑ ขนไป ลงชอ...........................................ผประเมน
( ............................. )
๑๕
มาตรฐาน ท ๕.๑ เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทยอยางเหนคณคาและน ามาประยกตใชในชวตจรง ตวชวด มาตรฐาน ท ๕.๑ ม.๑ / ๕ ทองจ าบทอาขยานตามทก าหนดและบทรอยกรองทมคณคาตามความสนใจ สาระส าคญ
การอานออกเสยงค าประพนธประเภทรอยกรองผอานตองอานถกตองทงดานอกขระ การเวนวรรคตอน ระดบสงต าของเสยงตามบรบทแหงเนอหา จงจะท าใหเกดอรรถรสและเพมคณคาเดนชดทางดานวรรณศลป จดประสงคการเรยนร ๑. นกเรยนอานท านองเสนาะโลงสสภาพและกาพยยาน ๑๑ ๒. นกเรยนถอดบทรอยกรองเปนรอยแกวได ๓. นกเรยนเกบใจความส าคญของเรองทอานได คณลกษณะอนพงประสงค ๑. มความรอบคอบในการท างาน ๒. เปนผน าและผตามทด ๓. มความภาคภมใจในภาษาไทย ๔. อานบทรอยกรองเปนท านองเสนาะ ๕. ใชทรพยากรไดอยางประหยด สาระการเรยนร ๑. การอานท านองเสนาะโคลงสสภาพและกาพยยาน ๑๑ ๒. การถอดบทรอยกรองเปนรอยแกว
๓. การอานและบอกความหมายค ายากในบทเรยน การจดกระบวนการจดการเรยนร
ขนท ๑ นกเรยนแบงกลมออกเปนกลมละ ๔ – ๕ คน แตละกลมประกอบไปดวยนกเรยนทมระดบภมปญญาสง กลาง และต า ใหแตละกลมเลอกหวหนากลม รองหวหนากลม และเลขานการกลม ควรใชกลมเดมตลอดบทเรยน
ขนท ๒ ครอธบายลกษณะการอานท านองเสนาะนกเรยนซกถามขอสงสย จากนนใหนกเรยนศกษาใบความรเรอง การอานท านองเสนาะ ( ทายแผน )
ขนท ๓ เปดเทปการอานท านองเสนาะหรอครอานใหนกเรยนฟง นกเรยนฝกอานตาม จากนนใหแตละกลมอานท านองเสนาะกลมละ ๕ บท จากเรองกาพยเหเรอชมเครองคาวหวาน รวมกนวจารณการอานของแตละกลม ขนท ๔ หวหนากลมแตละกลมดแลใหสมาชกทกคนอานท านองเสนาะคนละ ๓ บท และประเมนการอานของสมาชกทกคน ขนท ๕ นกเรยนแตละกลมท าแบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๓.๑ ( ทายแผน ) ชด คดลอกบทรอยกรองจากกาพยเหเรอชมเครองคาวหวาน กลมละ ๓ บท แลวถอดค ากลอนเปนรอยแกว เสรจแลวน าสงครตรวจสอบและประเมนผล จากนนประกาศผลการประเมนใหทกกลมไดรบทราบ ขนท ๖ นกเรยนทกคนท าแบบฝกเสรมทกษะ ท ๓.๒ ( ทายแผน ) ชด หาความหมายของค าทก าหนดให เสรจแลวครเฉลยบนกระดานนกเรยนแลกเปลยนกนตรวจน าสงครสรปและประกาศผล
แผนการจดการเรยนรท ๓ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑ ชดวรรณคดวจกษ บทท ๖ กาพยเหชมเครองคาวหวาน เวลา ๖ ชวโมง เรอง การอานท านองเสนาะ เวลา ๑ ชวโมง
๑๖
สอ / แหลงเรยนร / บคคล
ล าดบท รายการสอ กจกรรมทใช แหลงทไดมา ๑ เทป / ซด นกเรยนฟงการอานท านองเสนาะ ครจดเตรยม
๒ แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๓. ๑ นกเรยนถอดค าประพนธ ครจดท า
๓ แบบฝกหดชดท ๓.๒ นกเรยนหาความหมายของค า ครจดท า
๔ หนงสอเรยนชด วรรณคดวจกษ ชน ม. ๑ นกเรยนดภาพและฝกอาน ครจดหา ๕ เฉลยแบบฝกเสรมทกษะ ตรวจสอบแบบฝกเสรมทกษะ ครจดท า ๖ แบบประเมนผลงานรายกลม ประเมนผลงานรายกลม ครจดท า ๗ แบบประเมนการสงเกตพฤตกรรม และ
แบบประเมนผลงานรายบคคล บนทกการสงเกตพฤตกรรม และบนทกผลงานรายบคคล
ครจดท า
วดผลประเมนผล
กจกรรมทประเมน เครองมอทใชในการประเมน วธการประเมน เกณฑการประเมน ๑. สงเกตพฤตกรรมดาน ความพอเพยง
แบบประเมนการสงเกตพฤตกรรม และแบบประเมนผลงาน
สงเกตรายบคคล ๑๖ = ดมาก ๑๓ – ๑๕ = ด ๑๐ – ๑๔ = พอใช ต ากวา ๑๐ = ปรบปรง
๒. นกเรยนอานท านองเสนาะ แบบประเมนผลงานรายกลม สงเกตรายกลม ๘ - ๑๐ = ดมาก ๖ – ๗ = ด ๕ = พอใช ต ากวา ๕ = ปรบปรง
๓. นกเรยนท าแบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๓.๑
แบบประเมนรายกลม ตรวจงานรายกลม ๘ - ๑๐ = ดมาก ๖ – ๗ = ด ๕ = พอใช ต ากวา ๕ = ปรบปรง
๔. นกเรยนท าแบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๓.๒
แบบประเมนการสงเกตพฤตกรรม และแบบประเมนผลงาน
ตรวจงานรายบคคล ๕ = ดมาก ๔ = ด ๓ = พอใช ต ากวา ๓ = ปรบปรง
๑๗
๑. ความหมายของ “การอานท านองเสนาะ” การอานท านองเสนาะคอวธการอานออกเสยงอยางไพเราะตามลลาของบทรอยกรองประเภท โคลงฉนท กาพย กลอน ( พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ หนา ๓๙๘ ) บางคนใหความหมายวา การอานท านองเสนาะคอ การอานตามท านอง ( ท านอง = ระบบเสยงสงต า ซงมจงหวะสนยาว ) เพอใหเกดความเสนาะ ( เสนาะ , นาฟง , เพราะ , วงเวงใจ ) ๒. วตถประสงคในการอานท านองเสนาะ การอานท านองเสนาะเปนการอานใหคนอนฟง ฉะนนท านองเสนาะตองอานออกเสยง เสยงท าใหเกดความรสก - ท าใหเหนความงาม - เหนความไพเราะ - เหนภาพพจน ผฟงสมผสดวยเสยงจงจะเขาถงรสและความงามของบทรอยกรอง ทเรยกวาอานแลวฟงพรง – เพราะเสนาะโสด การอานท านองเสนาะจงมงใหผฟงเขาถงรสและเหนความงามของบทรอยกรอง ๓. ทมาของการอานท านองเสนาะ เขาใจวา การอานท านองเสนาะมมานานแลวแตครงกรงสโขทย เทาทปรากฎหลกฐานในศลาจารกพอขนรามค าแหง พทธศกราช ๑๘๓๕ หลกทหนง บรรทดท ๑๘ - ๒๐ ดงความวา “ ……….. ดวยเสยงพาเสยงพณ เสยงเลอน เสยงขบ ใครจกมกเลนเลน ใครจกมกหว – หว ใครมกจกเลอน เลอน ……………..”จากขอความดงกลาว ฉนทชย กระแสสนธ กลาววา เสยงเลอนเสยงขบ คอ การรองเพลงท านองเสนาะ
สวน ทองสบ ศภะมารค ชแจงวา “ เลอน ” ตรงกบภาษาไทยถนวา “ เลน ” หมายถง การอานหนงสอเออนเปนท านอง ซงคลายกบทประเสรฐ ณ นคร อธบายวา เลอน เปนภาษาถน แปลวา อานท านองเสนาะ โดยอางอง บรรจบ พนธเมธา กลาววา ค านเปนภาษาถนของไทย ในพมา คอไทยในรฐฉานหรอไทยใหญนนเอง จากความคดเหนของผร ประกอบกบหลกฐาน พอขนหลามค าแหงดงกลาว ท าใหเชอวา การอานท านองเสนาะของไทยมมานานหลายรอยปแลว โดยเรยกเปนภาษาถนวา “ เลอน ”
ทมาของตนเคาของการอานท านองเสนาะพอจะสนนษฐานไดวา นาจะมบอเกดจากการด าเนนวถชวตของคนไทยสมยกอนทมความเกยวพนกบการรองเพลงท านองตาง ๆ ตลอดมา ทงนจากเหตผลทวา คนไทยมนสยชอบพดค าคลองจองใหมจงหวะดวยลกษณะสมผสเสมอ ประกอบกบค าภาษาไทยทมวรรณยกตก ากบจงท าใหค ามระดบเสยงสงต าเหมอนเสยงดนตร เมอประดษฐท านองงาย ๆ ใสเขาไปกท าใหสามารถสรางบทเพลงรองขนมาไดแลว ดงนนคนไทยจงมโอกาสไดฟงและชนชมกบการรองเพลงท านองตาง ๆ ตงแตเกดจนตายทเดยว
ศลปะการอานท านองเสนาะจงขนอยกบความสามารถของผอาน และความไพเราะของบทประพนธแตละประเภท โดยเฉพาะอยางยงผอานท านองเสนาะจงตองศกษาวธการอานใหไพเราะและตองหมนฝกฝนการอานจนเกดความช านาญ อนงศลปะการอานท านองเสนาะอยทตวผอานตองรจก วธการอานทอดเสยง โดยผอนจงหวะใหชาลง การเออนเสยง โดยการลากเสยงชา ๆ เพอใหเขาจงหวะและใหหางเสยงใหไพเราะ การครนเสยง โดยท าเสยงสะดดสะเทอนเพอความไพเราะเหมาะสมกบบทกวบางตอน การหลบเสยง โดยการหกเหใหพลกกลบจากเสยงสงลงมาเปนต า หรอจากเสยงต าขนไปเปนเสยงสง เนองจากผอานไมสามารถทจะด าเนนตามท านองตอไปไดเปนการหลบหนจากเสยงทเกนความสามารถ จงตองหกเหท านองพลกกลบเขามาด าเนนท านองในเขตเสยงของตน และ การกระแทกเสยง โดยการอานกระชากเสยงใหดงผดปกตในโอกาสทแสดงความโกรธหรอความไมพอใจหรอเมอตองการเนนเสยง ( มนตร ตราโมท ๒๕๒๗ : ๕๐ )
ใบความร เรองการอานท านองเสนาะ
๑๘
๔. รสทใชในการอานท านองเสนาะ ๔.๑ รสถอย ( ค าพด ) แตละค ามรสในค าของตนเอง ผอานจะตองอานใหเกดรสถอย ตวอยาง สกวาหวานอนมหมนแสน ไมเหมอนแมนพจมานทหวานหอม กลนประเทยบเปรยบดวงพวงพะยอม อาจจะนอมจตโนมดวยโลมลม แมนลอลามหยามหยาบไมปลาบปลม ดงดดดมบอระเพดตองเขดขม ผดไพรไมประกอบชอบอารมณ ใครฟงลมเมนหนาระอาเอย ( พระเจาบรมวงศเธอกรมหลวงบดนทรไพศาลโสภณ ) ๔.๒ รสความ (เรองราวทอาน) ขอความทอานมเรองราวเกยวกบอะไร เชน โศกเศรา สนกสนาน ตน เตน โกรธ รก เวลาอานตองอานใหมลลาไปตามลกษณะของเนอเรองนน ๆ ตวอยาง : บทโศกตอนทนางวนทองไปสงพลายงามใหไปหายาทองประศรทสพรรณบร ลกกแลดแมแมดลก ตางพนผกเพยงวาเลอดตาไหล สะอนร าอ าลาดวยอาลย แลวแขงใจจากนางตามทางมา เหลยวหลงยงเหนแมแลเขมน แมกเหนลกนอยละหอยหา แตเหลยวเหลยวเลยวลบวบวญญาณ โอเปลาตาตางสะอนยนตะลง ( เสภาขนชางขนแผน ตอนก าเนดพลายงาม : สนทรภ ) ตวอยาง : บทสนกสนาน ในนราศพระบาท ขณะมมวยปล า ละครหยดอตลดดวยมวยปล า ยนประจ าหมายสเปนคขน มงคลใสสวมหวไมกลวกน ตงประจนจดจบขยบมอ ตเขาปบรบโปกสองมอปด ประจบตดเตะผางหมอขวางหวอ กระหวดหวดหววผวาเสยงฮาฮอ คนดออเออกนสนนอง ๔.๓ รสท านอง ( ระบบสงต าซงมจงหวะสนยาว ) ในบทรอยกรองไทยจะประกอบดวยท านองตาง ๆ เชน ท านองโคลง ท านองฉนท ท านองกาพย ท านองกลอน และท านองราย เปนตน ผอานจะตองอานใหถก ตองตามท านองของรอยกรองนน เชน โคลงสสภาพ สตว พวกหนงนชอ พหบา ทาแฮ ม อเนกสมญา ยอกยอน เทา เกดยงจตวา ควรนบ เขานอ มาก จวบหมนแสนซอน สดพนประมาณ ฯ ๔.๔ รสคลองจอง ในบทรองกรองตองมค าคลองจองในค าคลองจองนนตองใหออกเสยงตอเนองกน โดยเนนเสยงสมผสนอกเปนส าคญ เชน ถงโรงเหลาเตากลนควนโขมง มคนโพงผกสายไวปลายเสา โอบาปกรรมน านรกเจยวอกเรา ใหมวเมาเหมอนหนงบาเปนนาอาย ท าบญบวชกรวดน าขอส าเรจ พระสรรเพชญโพธญาณประมาณหมาย ถงสราพารอดไมวอดตาม ไมใกลกรายแกลงเมนกเกนไป ไมเมาหลาแตเรายงเมารก สดจะหกหามจตคดไฉน ถงเมาเหลาเชาสายกหายไป แตมาใจนประจ าทกค าคน ( นราศภเขาทอง : สนทรภ )
๑๙
๔.๕ รสภาพ เสยงท าใหเกดภาพ ในแตละค าจะแฝงไปดวยภาพ ในการอานใหเหนภาพตองใชเสยง สง – ต า ดง – คอย แลวแตจะใหเกดภาพอยางไร เชน “ มดเอยมดแดง เลกเลกเรยวแรงแขงขยน ” “ สพรรณหงสทรงพหอย งามชดชอยลอยหลงสนธ ” “ อยธยายศลมแลว ลอยสวรรค ลงฤา ” ๕. หลกการอานท านองเสนาะ มดงน ๕.๑ กอนอานท านองเสนาะใหแบงค าแบงวรรคใหถกตองตามหลกค าประพนธเสยกอน โดยตองระวงในเรองความหมายของค าดวย เพราะค าบางค าอานแยกค ากนไมได เชน “ สรอยคอขนมยระ ยงงาม ” ( ขน – มยระ , ขนม – ยระ ) “ หวนหวงมวงหมอนทอง อกอกรองรสโอชา ” ( อก – อก – รอง , อ – กอ – กรอง ) “ ดเหวาจบเตารางรอง เหมอนจากหองมาหยารศม ” ( เหมอน – มด , เหมอน – มด – อด )
๕.๒ อานออกเสยงธรรมดาใหคลองกอน
๕.๓ อานใหชดเจน โดยเฉพาะออกเสยง ร ล และค าควบกล าใหถกตอง เชน “ เกดเปนชายชาตรอยาขขลาด บรรยากาศปลอดโปรงโลงสมอง หยบน าปลาตราสบปะรดใหทดลอง ไหนเลานองครมนวดหนาทาใหท เนอนนมโปรตนกนเขาไว คนเคราะหรายคลมคลงเรองหนงผ ใชน าคลองกรองเสยกอนจงจะด เหนมาลคลบานหนาบานเอย ”
๕.๔ อานใหเออสมผส เรยกวา ค าแปรเสยง เพอใหเกดเสยงทไพเราะ เชน พระสมทรสดลกลน คณนา ( อานวา พระ – สะ – หมด – สด – ลก – ลน คน – นะ – นา ) ขาขอเคารพอภวาท ในพระบาทบพตรอดสร ( ขา – ขอ – เคา – รบ – อบ – พ – วาด ใน – พระ – บาด – บอ – พด – อะ – ดด – สอน ) ขอสมหวงตงประโยชนโพธญาณ ( อานวา ขอ – สม – หวง – ตง – ประ – โหยด – โพด – พ – ยาน )
๕.๕ ระวง ๓ ต อยาให ตกหลน อยาตอเตม และอยาตตว ๕.๖ อานใหถกจงหวะ ค าประพนธแตละประเภทจะมจงหวะแตกตางกน ตองอานใหถกวรรคตอนตามแบบแผน
ของค าประพนธนน ๆ เชน มทงคนาฉนท ( ๒ - ๒ - ๓ ) “ ปะโทน / ปะโทน / ปะโทนโทน บรษ / สโอน / สะเอวไหว อนงค / น าเคลอน / เขยอนไป สะบด / สไป / วไลตา ”
๒๐
๕.๗ อานใหถกท านองของค าประพนธนน ๆ ( รสท านอง ) ๕.๘ ผอานตองใสอารมณตามรสความของบทประพนธนน ๆ รสรก โศก ตนเตน ขบขน โกรธ แลวใสน าเสยงใหสอดคลองกบรสหรออารมณตาง ๆ เหลานน ๕.๙ อานใหเสยงดง ( พอทจะไดยนกนทวถง ) ไมใชตะโกน ๕.๑๐ ถาเปนฉนท ตองอานใหถกตองตามบงคบของคร - ลห ของฉนทนน ๆ ลห คอ ทผสมดวยสระเสยงสน และไมมตวสะกด เชน เตะ บ และ เถอะ ผวะ ยกเวน ก บอ นอกจาก นถอเปนค าคร ( คะ – ร ) ทงหมด ลห ใหเครองหมาย ( ) แทนในการเขยน
คร ใชเครองหมาย ( ) แทนในการเขยน ตวอยาง : วสนตดลกฉนท ๑๔ มคร - ลห ดงน
อาเพศกเพศนชอนงค อรองคกบอบบาง ( อานวา อา – เพด – ก – เพด – น – ชะ – อะ – นง อะ – ระ – อง – กอ – บอบ – บาง ) ควรแตผดงสรสะอาง ศภลกษณประโลมใจ ( อานวา ควน – แต – ผะ – ดง – ส – หร – สะ – อาง ส – พะ – ลก – ประ – โลม – ใจ ) ๕.๑๑ เวลาอานอานอยาใหเสยงขาดเปนชวง ๆ ตองใหเสยงตดตอกนตลอด เชน “ วนนนจนทร มดารากร เปนบรวาร เหนสนดนฟา ในปาทาธาร มาลคลบาน ใบกานอรชร ” ๕.๑๒ เวลาจบใหทอดเสยงชา ๆ ๖. ประโยชนทไดรบจากการอานท านองเสนาะ ๖.๑ ชวยใหผฟงเขาถงถงรสและเหนความงามของบทรอยกรองทอาน ๖.๒ ชวยใหผฟงไดรบความไพเราะและเกดความซาบซง ( อาการรสกจบใจ
อยางลกซง ) ๖.๓ ชวยใหเกดความสนกสนาน ความเพลดเพลน ๖.๔ ชวยใหจ าบทรอยกรองไดรวดเรวและแมนย า ๖.๕ ชวยกลอมเกลาจตใจใหเปนคนออนโยนและเยอนเยน ๖.๖ ชวยสบทอดวฒนธรรม ในการอานท านองเสนาะไวเปนมรดกตอไป
๒๑
ค าชแจง ใหนกเรยนแตละกลมคดเลอกค ากลอนจากเรองกาพยเหชมเครองคาวหวานกลมละ ๓ บท แลวถอดค ากลอนเปนรอยแกว
ค าชแจง ใหนกเรยนบอกความหมายของค าทก าหนดใหตอไปน
ล าดบท ค า ความหมาย ๑ กล ๒ กอย ๓ ความข า ๔ เครา ๕ ดวงแด ๖ นทร ๗ พรอง ๘ พลา ๙ ไฟฟอน
๑๐ ภญช ๑๑ เมองบน ๑๒ รางชาง ๑๓ ลาเตยง ๑๔ ลกเอน ๑๕ แสรงวา ๑๖ หรม ๑๗ หนหอม ๑๘ อรชร ๑๙ เอวบาง ๒๐ โอชารส
แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๓.๒
แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๓.๑
๒๒
แบบประเมนการตรวจผลงานรายกลม ประกอบแผนการจดการเรยนรท ๓
รายการตรวจและใหคะแนน ๑. การอานท านองเสนาะ ๒. การวจารณการอาน ๓. การท าใบงานกลม ๔. ความสามคคภายในกลม ๕. การแสดงบทบาทชองสมาชกในกลม
ชอกลม รายการตรวจใหคะแนน รวม
๓๐
ผลการประเมน ๑
๕ ๒ ๕
๓ ๑๐
๔ ๕
๕ ๕
ความหมายระดบคณภาพ ๒ หมายถง ด เกณฑระดบคะแนน ๒๖ – ๓๐ = ๒
๑ หมายถง พอใช ๒๐ – ๒๕ = ๑ ๐ หมายถง ปรบปรง ๐ - ๑๙ = ๐
เกณฑการผาน ไดคะแนน ๑ ขนไป
ลงชอ...........................................ผประเมน ( ......................................... )
๒๓
แบบบนทกผลการประเมนการเรยนร กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑ ชดวรรณคดวจกษ บทท ๖ ประกอบแผนการเรยนรท ๓ เรองการอานท านองเสนาะ
เลขท
ชอ – สกล
ดานคณลกษณะอนพงประสงค
รวมค
ะแนน
ดานค
ณลก
ษณะ
ฯ
ดานผลงาน
รวม
ผาน
/ ไมผ
าน
มควา
มรอบ
คอบใ
นการ
ท างา
น
เปนผ
น าแล
ะผตา
มทด
มควา
มรกแ
ละภา
คภมใ
จในภ
าษาไ
ทย
อานบ
ทรอย
กรอง
เปนท
านอง
เสนา
ะได
ใชทร
พยาก
รอยา
งประ
หยด
การอ
านท า
นองเส
นาะ
การท
าแบบ
ฝกเส
รมทก
ษะ ช
ด ๓.
๒
๒ ๒ ๒ ๒ ๒ ๑๐ ๑๐ ๑๐ ๓๐
๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙
๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓
ความหมายระดบคณภาพ ๒ หมายถง ด เกณฑระดบคะแนน ๒๕ – ๓๐ = ๒
๑ หมายถง พอใช ๑๘ – ๒๔ = ๑ ๐ หมายถง ปรบปรง ๐ - ๑๗ = ๐
เกณฑการผาน ไดคะแนน ๑ ขนไป ลงชอ...........................................ผประเมน
( ............................. )
๒๔
มาตรฐาน ท ๔.๑ เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การเปลยนแปลงของภาษาและพลงของภาษา ภมปญญาทางภาษา
และรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต ตวชวด มาตรฐาน ท ๔.๑ ม.๑ / ๖ จ าแนกและใชส านวนทเปนค าพงเพยและสภาษต สาระส าคญ
การรหลกเกณฑทางภาษาเรองค าและส านวน ชวยท าใหการใชภาษาในการสอสารไดอยางถกตองและมประสทธภาพ และใหอารมณ ความรสกเปนพนฐานทส าคญในการใชภาษาไทยทงในการพดและการเขยน จดประสงคการเรยนร ๑. นกเรยนบอกความหมายของส านวนภาษาได ๒. นกเรยนใชส านวนภาษาไดถกตองตามสถานการณ ๓. นกเรยนท าพจนานกรมส านวนไทยได คณลกษณะอนพงประสงค ๑. ชนชมในเอกลกษณความเปนไทย ๒. อนรกษและสบสานวฒนธรรมไทย ๓. เผยแพรเอกลกษณความเปนไทยได ๔. น าขอคดมาใชในชวตประจ าวน ๕. ประยกตขอคดใชใหเกดประโยชน สาระการเรยนร ๑. ส านวนภาษา ๒. เรอง “ ออมไวก าไรชวต” ๓. พจนานกรมส านวนไทย กระบวนการจดการเรยนร
ขนท ๑ นกเรยนแบงกลมออกเปนกลมละ ๔ – ๕ คน แตละกลมประกอบไปดวยนกเรยนทมระดบภมปญญาสง กลาง และต า ใหแตละกลมเลอกหวหนากลม รองหวหนากลม และเลขานการกลม ควรใชกลมเดมตลอดบทท ๒
ขนท ๒ นกเรยนน าพจนานกรมส านวนไทยทไวในชวโมงกอนๆ ขนมา ครแจงใหทกกลมวาในบทเรยนเรอง กาพยเหชมเครองคาวหวานน จะไดท าพจนานกรมความหมายของส านวนภาษาเปนของตนเองตอทกคน โดยจะเปนส านวนเกยวกบอาหารจากนนใหนกเรยนแตละกลม ชวยกนหาส านวนภาษาทปรากฏในบทเรยนเรองนพรอมทงใหนกเรยนฝกคนหาความหมายจากพจนานกรมหรอสอแหลงอนๆ ใหหาส านวนออกมากลมละ ๑๐ ส านวน พรอมทงบอกความหมายของส านวนทหามาทงหมด
ขนท ๓ ใหแตละกลม สงตวแทนอานส านวนภาษาทกลมของตนเองหามาไดทหนาชนเรยน จากนนศกษาใบความรเรอง “ ส านวนไทย ” ( ทายแผน )
ขนท ๔ ครแจกกระดาษ A ๔ ใหสมาชกในกลมทกคน คนละ ๑ แผน จากนนใหแตละคนพบ ครงแบงกระดาษออกเปน ๖ สวนเทาๆกน แลวออกแบบวาดลวดลายกรอบในกระดาษแตละแผน เขยนส านวนภาษาพรอมทงบอกความหมายคนละ ๖ ส านวน น าไปตดลงในสมดวาดเขยนเลมใหญ ( ควรใชสมดวาดเขยนทมขนาดเทากนทกคน ) ใหแตละคนออกแบบท าปกเขยนชอ เลขท ชนตดทบปกสมดวาดเขยนอกครง น าสงครตรวจสอบและเกบผลงานนนลงใน กลองเกบผลงานทท าในชวโมงกอนๆ
แผนการจดการเรยนรท ๔ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑ ชดวรรณคดวจกษ บทท ๖ กาพยเหชมเครองคาวหวาน เวลา ๖ ชวโมง เรอง ส านวนภาษา เวลา ๑ ชวโมง
๒๕
ขนท ๕ นกเรยนทกคนท าแบบฝกหดชดท ๔.๒ ( ทายแผน ) ชด จบคส านวนภาษาและความหมาย เสรจแลวครเฉลยบนกระดาน นกเรยนแลกเปลยนกนตรวจผลงานครประกาศผลจ านวนขอทแตละคนท าไดถกตอง สอ / แหลงเรยนร / บคคล
ล าดบท รายการสอ กจกรรมทใช แหลงทไดมา ๑ บตรค าศพท นกเรยนเรยนรค าศพทและบอกความหมาย ครจดเตรยม
๒ แฟมสะสมผลงาน นกเรยนเกบสะสมผลงาน ครจดท า
๓ กรรไกร กาว กระดาษ ดนสอส ไมบรรทด นกเรยนท าพจนานกรมส านวนภาษาไทย ครจดเตรยม
๔ แบบฝกหดชดท ๓ นกเรยนท าใบงานกลม ครจดท า
๕ ใบความรเรอง “ส านวนไทย” นกเรยนศกษาเรอง ส านวนไทย ครจดท า
๖ หนงสอเรยน ชด ภาษาพาท ชน ป.๔ นกเรยนดภาพและฝกอาน ครจดหา ๗ เฉลยแบบฝกหด ตรวจสอบแบบฝกหด ครจดท า ๘ แบบประเมนผลงานรายกลม ประเมนผลงานกลม ครจดท า ๙ แบบประเมนการสงเกตพฤตกรรม และแบบ
ประเมนผลงานรายบคคล บนทกการสงเกตพฤตกรรม และบนทกผลงานรายบคคล
ครจดท า
วดผลประเมนผล
กจกรรมทประเมน เครองมอทใชในการประเมน วธการประเมน เกณฑการประเมน ๑. สงเกตพฤตกรรมดานคณลกษณะ แบบประเมนการสงเกต
พฤตกรรม และแบบประเมนผลงาน สงเกตรายบคคล ๑๖ = ดมาก
๑๓ – ๑๕ = ด ๑๐ – ๑๔ = พอใช ต ากวา ๑๐ = ปรบปรง
๒. นกเรยนหาส านวนภาษา และบอกความหมาย
แบบบนทกผลงานรายกลม ตรวจงานรายกลม ๕ = ดมาก ๔ = ด ๓ = พอใช ต ากวา ๓ = ปรบปรง
๓. นกเรยนรายงานหนาชนเรยน แบบบนทกผลงานรายกลม ตรวจงานรายกลม ๘ - ๑๐ = ดมาก ๖ – ๗ = ด ๕ = พอใช ต ากวา ๕ = ปรบปรง
๔. นกเรยนท าแบบฝกหด แบบประเมนรายกลม สงเกตรายกลม ๘ - ๑๐ = ดมาก ๖ – ๗ = ด ๕ = พอใช ต ากวา ๕ = ปรบปรง
๔. นกเรยนท าพจนานกรม ส านวนภาษา
แบบประเมนการสงเกต พฤตกรรม และแบบประเมนผลงาน
ตรวจงานรายบคคล ๘ - ๑๐ = ดมาก ๖ – ๗ = ด ๕ = พอใช ต ากวา ๕ = ปรบปรง
๒๖
ส านวน คอ ถอยค า หรอ ขอความทสบตอกนมาชานาน มความหมายไมตรงตามตว หรอมความหมายอนแฝงอยในเชงเปรยบเทยบ ส านวนหมายรวมถงค าพงเพย สภาษต ดวยค าพงเพย สภาษต
กงเกวยนก าเกวยน เปนค าพงเพย หมายถง ท ากรรมอยางไรกไดรบกรรมอยางนน กระตายตนตม เปนค าพงเพย หมายถง คนทแสดงอาการตนตกใจ งายโดยไมทนไตรตรอง ใหถองแท จบปลาสองมอ เปนค าพงเพย หมายถง มใจไมแนนอน หมายจะเอาใหไดทงสองอยาง ซงอาจไมส าเรจทงสองอยาง ธรรมยอมรกษาผประพฤตธรรม เปนสภาษต ความไมมโรคเปนลาภอนประเสรฐ เปนสภาษต ความประมาทเปนทางแหงความตาย เปนสภาษต จะเหนไดวา ค าพงเพย เปนค ากลาวเชงเปรยบเทยบ แฝงดวยขอคดเตอนใจ สวน สภาษต เปนค ากลาวทดงาม ใชถอยค าสน ๆ แตกนความลกซง เปนค าสอนหรอหลกความจรง
ประเภทของส านวนไทย ส านวนไทยแบงออกเปน ๔ ประเภท ดงน
๑. ประเภทคลองจอง ๒. ประเภทเปรยบเทยบ ๓. ประเภทซ าค า ๔. ส านวนไทยอน ๆ ๑. ประเภทคลองจอง ประเภทนมการเรยงค าเปน ๔ ค า ๖ ค า ๘ ค า และ ๑๐ ค า มเสยงสมผส คลองจอง ท าใหจ างายและไพเราะ
เรยง ๔ ค า มสมผส
กวางใหญไพศาล กอกรรมท าเขญ เกดดอกออกผล เกบหอมรอมรบ คอขาดบาดตาย ครบาอาจารย ฉกชงวงราว ช ารดทรดโทรม
เรยง ๖ ค า มสมผส ขงกรา ขากแรง ชวเจดท ดเจดหน นกมห หนมปก หลงสฟา หนาสดน ขดดวยปาก ถากดวยขา ทรพยในดน สนในน า มอถอสาก ปากถอศล สวยแตรป จบไมหอม
ใบความร เรองส านวนไทย
๒๗
เรยง ๘ ค า มสมผส - กนอยกบปาก อยากอยกบทอง - ไกงามเพราะขน คนงามเพราะแตง - คบทอยได คบใจอยยาก - เพอนกนหางาย เพอนตายหายาก
เรยง ๑๐ ค า มสมผส - สเทายงรพลาด นกปราชญยงรพลง - ดชางใหดหาง ดนางใหดแม - น ามาปลากนมด น าลดมดกนปลา - มทองเทาหนวดกง นอนสะดงจนเรอนไหว
๒.ประเภทเปรยบเทยบ ประเภทนแตละส านวนมค าตงแต ๓ – ๗ ค า ลกษณะเดนของส านวนเปนการกลาวถงสงหนงแทนอกสงหนง
๑) เรยง ๓ ค าไมมสมผส ๒) เรยง ๔ ค าไมมสมผส ๓) เรยง ๖ – ๗ ค าไมมสมผส
๓. ประเภทซ าค า ประเภทนมการเรยงค า ๔ ค า ค าท ๑ ซ ากบค าท ๓ เชน
เกลอจมเกลอ กางขวางคอ กาคาบพรก ขมเปนยา ไขในหน ถานไฟเกา เดกอมมอ แพะรบบาป
กระดไดน า แกวงเทาหาเสยน ใจเปนปลาซว ผกชโรยหนา ลงตกตนไม หวงน าบอหนา
กวาถวจะสก งากไหม นวไหนราย ตดนวนน ต าน าพรกละลายแมน า ขมเขาโคขนใหกนหญา นกนอยท ารงแตพอตว เขยนดวยมอ ลบดวยเทา
กนนอกกนใน ขามหนาขามตา เขาดายเขาเขม คงเสนคงวา กนบานกนเมอง ตอปากตอค า ตวใครตวมน เตนแรงเตนกา
๒๘
ค าชแจง ใหนกเรยนเตมพยญชนะลงในชองวางหนาส านวนใหถกตอง
…….๑) ขมนกบปน ก. เพลนจนลมตว
…….๒) รอยางเปด ข. คนทเกงแตพด
…….๓) ควาน าเหลว ค. เหนดเหนอยเพราะท างานหนก
…….๔) ตดหางปลอยวด ง. มความประพฤตด ซอสตยสจรต
…….๕) ละเลงขนมเบองดวยปาก จ. มทาทางด แตท าอะไรไมไดเรอง
…….๖) วาวตดลม ฉ. ไมรจรงสกอยางเดยว
…….๗) สายตวแทบขาด ช. ตดขาดไมเกยวของ
…….๘) มอสะอาด ซ. ไมไดผลตามตองการ
…….๙) ทาดทเหลว ฌ. ดแตพดแตท าไมได
…….๑๐) หมาเหาใบตองแหง ญ. ชอบววาทกนเมออยใกลกน
อธบายความหมายของส านวนตามความเขาใจของนกเรยน
๑) กนอยกบปากอยากอยกบทอง……………………………………………………..
๒) ไกงามเพราะขนคนงามเพราะแตง………………………………………………….
๓) ขงกราขากแรง……………………………………………………………………….
๔) กลบเนอกลบตว……………………………………………………………………..
๕) ยใหร า ต าใหรว……………………………………………………………………..
เฉลยแบบฝกหด ชดท ๔
๑. ญ ๒. ฉ ๓. ซ ๔. ช ๕. ข ๖. ก ๗. ค ๘. ง ๙. จ ๑๐. ฌ
แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๔.๑
๒๙
แบบประเมนการตรวจผลงานรายกลม ประกอบแผนการจดการเรยนรท ๔
รายการตรวจและใหคะแนน ๑. การหาส านวนและความหมาย ๒. การพดรายงาน ๓. ความสามคคในกลม ๔. การท าใบงานกลม ๕. การแสดงบทบาทชองสมาชกในกลม
ชอกลม รายการตรวจใหคะแนน รวม
๒๕
ผลการประเมน ๑
๕ ๒ ๕
๓ ๕
๔ ๕
๕ ๕
ความหมายระดบคณภาพ ๒ หมายถง ด เกณฑระดบคะแนน ๒๐ – ๒๕ = ๒
๑ หมายถง พอใช ๑๕ – ๑๙ = ๑ ๐ หมายถง ปรบปรง ๐ - ๑๔ = ๐
เกณฑการผาน ไดคะแนน ๑ ขนไป
ลงชอ...........................................ผประเมน ( ...................................... )
๓๐
แบบบนทกผลการประเมนการเรยนร กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชดวรรณคดวจกษ
ชน ม.๑ บทเรยนท ๖ กาพยเหชมเครองคาวหวาน ประกอบแผนการเรยนรท ๔ เรองส านวนภาษา
เลขท
ชอ – สกล
ดานคณลกษณะอนพงประสงค
รวมค
ะแนน
ดานค
ณลก
ษณะ
ฯ
ดานผลงาน
รวม
ผาน
/ ไมผ
าน
ชนชม
ในเอ
กลกษ
ณไท
ย
อนร
กษแล
ะสบส
านวฒ
นธรร
มไทย
เผยแ
พรเอ
กลกษ
ณคว
ามเป
นไทย
น าขอ
คดมา
ใชใน
ชวตป
ระจ า
วน
ประย
กตขอ
คดให
เกดป
ระโย
ชน
การท
าแบบ
ฝกหด
ชดท
๓
การท
าพจน
านกร
มส าน
วนภา
ษา
๒ ๒ ๒ ๒ ๒ ๑๐ ๑๐ ๑๐ ๓๐
๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙
๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓ ๑๕ ความหมายระดบคณภาพ ๒ หมายถง ด เกณฑระดบคะแนน ๒๕ – ๓๐ = ๒
๑ หมายถง พอใช ๑๘ – ๒๔ = ๑ ๐ หมายถง ปรบปรง ๐ - ๑๗ = ๐
เกณฑการผาน ไดคะแนน ๑ ขนไป ลงชอ...........................................ผประเมน
(…………………)
๓๑
มาตรฐาน ท ๔.๑ เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การเปลยนแปลงของภาษาและพลงของภาษา ภมปญญาทางภาษา
และรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต ตวชวด มาตรฐาน ท ๔.๑ ม.๑ / ๓ วเคราะหชนดและหนาทของค าในประโยค สาระส าคญ ภาษาไทยจะมค าทใชเรยกชอคน สตว สงของเครองใชอยเปนจ านวนมาก ค าทใชเรยกชอดงกลาว เรยกวา “ค านาม” สวนค าทบอกลกษณะ สณฐาน รปหรอขนาดของค านามสามญ เรยกวา “ค าลกษณนาม” นามทบอกความเปนหมวดหม หรอกลม เรยกวา “สมหนาม” นามทบอกอาการ ซงจะมค าวา การ หรอ ความ น าหนาเรยกวา “อาการนาม” เพอใหการเรยนรและการใชภาษาไทยเปนไปอยางมประสทธภาพ นกเรยนควรท าความเขาใจและน าไปใชใหถกตอง จงจะถอวาการเรยนภาษาประสบความส าเรจ จดประสงคการเรยนร
๑. บอกความหมายของค านามและค านามชนดตาง ๆ ไดถกตอง ๒. อาน เขยนค านาม และค านามชนดตางๆ ทก าหนดใหไดถกตอง ๓. น าค านามและค านามชนดตาง ๆ ทก าหนดใหไปแตงประโยคเพอการสอสารไดถกตอง
คณลกษณะอนพงประสงค ๑. ชนชมในเอกลกษณความเปนไทย ๒. อนรกษและสบสานวฒนธรรมไทย ๓. เผยแพรเอกลกษณความเปนไทยได ๔. น าขอคดมาใชในชวตประจ าวน ๕. ประยกตขอคดใชใหเกดประโยชน สาระการเรยนร ๑. การอานจบใจความเรอง “ ขนมไทยไรเทยมทาน” ๒. การตงค าถาม - ตอบค าถามจากเรอง ๓. การเลาเรองทอาน กระบวนการจดการเรยนร
ขนท ๑ นกเรยนแบงกลมออกเปนกลมละ ๔ – ๕ คน แตละกลมประกอบไปดวยนกเรยนทมระดบภมปญญาสง กลาง และต า ใหแตละกลมเลอกหวหนากลม รองหวหนากลม และเลขานการกลม ควรใชกลมเดมตลอดบทท ๒
ขนท ๒ นกเรยนดบทรอยกรอง อานเสรมในหนงสอเรยนภาษาไทย ม.๑ ชด วรรณคดวจกษ หนา ๑๔๙ – ๑๕๐ “ กาพยเหชมเครองคาวหวาน” โดยใหแตละกลมอานท านองเสนาะพรอมกน แลวอภปรายเกยวกบเนอหาของบทรอยกรอง
ขนท ๓ นกเรยนแตละกลมศกษาเรองค านามและค านามชนดตาง ๆ จากใบความร ( ทายแผน ) แลวสนทนาอภปรายแสดงความคดเหนเกยวกบค านามและค านามชนดนน ๆ ครใหความรเพมเตมวา“ค านามคอค าทใชเรยกชอคน สตว สงของเครองใช สวนค าทบอกลกษณะ อาการ สณฐาน รปหรอขนาดของค านามสามญ เรยกวา “ค าลกษณนาม” นามทบอกความเปนหมวดหม หรอกลม เรยกวา “สมหนาม” นามทบอกอาการ ซงจะมค าวา การ หรอ ความ น าหนา เรยกวา “อาการนาม” ค านามชนดตางๆ จะท าหนาทตาง ๆ ในประโยค อาจท าหนาทเปนประธานของประโยค ท าหนาทเปนกรรมของประโยคกได”
แผนการจดการเรยนรท ๕ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑ ชดวรรณคดวจกษ บทท ๖ กาพยเหชมเครองคาวหวาน เวลา ๖ ชวโมง เรอง เรยนรเรองค า เวลา ๑ ชวโมง
๓๒
ขนท ๔ ใหนกเรยนแตละกลมหาค านาม ทอยในบทเรยน “ กาพยเหชมเครองคาวหวาน” หรอจากแหลงเรยนร เชน หนงสอเรยนภาษาไทยชนอนๆ ทมเรองเกยวกบค านามมากมาย หรอสอบถามจากนกเรยนรนพ ใหรนพพาศกษาท าความเขาใจ หรอสอบถามจากครภาษาไทยทานอน ๆ ขอรองใหทานชวยแนะน าแหลงเรยนรให แลวศกษาจนเปนทเขาใจ จากนนท าใบงาน ชดท ๕.๑ (ทายแผน ) ท าตามขนตอนในใบงานเสรจแลวสงครตรวจตอไป
ขนท ๔ นกเรยนทกท าแบบฝกหด ชดท ๕.๒ ( ทายแผน ) ชดบอกชนดของค านามและแตงประโยค จากนนน าแสนอท หนาชนเรยน ครประเมนผลงานนกเรยนเกบสะสมในกลองสะสมผลงาน
ขนท ๕ นกเรยนทกคนท าแบบฝกหดชดท ๕.๓ ( ทายแผน ) ชดยกตวอยางค านามตามทก าหนดให สงครตรวจสอบประเมนผลและแจงผลการประเมนใหทกคนรบทราบ สอ / แหลงเรยนร / บคคล
ล าดบท รายการสอ กจกรรมทใช แหลงทไดมา ๑ บตรค าศพท นกเรยนเรยนรค าศพทและบอกความหมาย ครจดเตรยม
๒ แฟมสะสมผลงาน นกเรยนเกบสะสมผลงาน ครจดท า
๓ ใบความรเรอง ค านาม นกเรยนศกษาความรเรอง ค านาม ครจดเตรยม
๔ แบบฝกหดชดท ๕.๑ , ๕.๒ , ๕.๓ นกเรยนท าใบงานกลม ครจดท า
๕ หนงสอเรยน ชด ภาษาพาท ชน ป.๔ นกเรยนดภาพและฝกอาน ครจดหา
๖ เฉลยแบบฝกหด ตรวจสอบแบบฝกหด ครจดท า ๗ แบบประเมนผลงานรายกลม ประเมนผลงานกลม ครจดท า ๘ แบบประเมนการสงเกตพฤตกรรม และ
แบบประเมนผลงานรายบคคล บนทกการสงเกตพฤตกรรม และบนทกผลงานรายบคคล
ครจดท า
วดผลประเมนผล
กจกรรมทประเมน เครองมอทใชในการประเมน วธการประเมน เกณฑการประเมน ๑. สงเกตพฤตกรรมดาน คณลกษณะ
แบบประเมนการสงเกตพฤตกรรม และแบบประเมนผลงาน
สงเกตรายบคคล ๑๖ = ดมาก ๑๓ – ๑๕ = ด ๑๐ – ๑๔ = พอใช ต ากวา ๑๐ = ปรบปรง
๒. นกเรยนเขยนสรป ใจความส าคญ ๕.๑
แบบบนทกผลงานรายกลม ตรวจงานรายกลม ๕ = ดมาก ๔ = ด ๓ = พอใช ต ากวา ๓ = ปรบปรง
๔. นกเรยนรายงานหนาชนเรยน แบบประเมนรายกลม สงเกตรายกลม ๘ - ๑๐ = ดมาก ๖ – ๗ = ด ๕ = พอใช ต ากวา ๕ = ปรบปรง
๔. นกเรยนท าแบบฝกหด ๕.๒ , ๕.๓
แบบประเมนการสงเกต พฤตกรรม และแบบประเมนผลงาน
ตรวจงานรายบคคล ๘ - ๑๐ = ดมาก ๖ – ๗ = ด ๕ = พอใช ต ากวา ๕ = ปรบปรง
๓๓
การเลอกใชค าใหถกตองตามชนดและหนาทจะชวยใหสอสารท าความเขาใจไดตรงตามความตองการและรวดเรว ค าในภาษาไทยแบงออกเปน ๗ ชนด คอ ๑. ค านาม ๒. ค ากรยา ๓. ค าสรรพนาม ๔. ค าวเศษณ
๕. ค าบพบท ๖. ค าสนธาน ๗. ค าอทาน
ค านาม
ค าทใชเรยกชอคน สตว สงของ สภาพธรรมชาต สถานทตาง ๆ ทงทเปนสงมชวตและไมมชวต ทงทเปนรปธรรมและนามธรรม เรยกวา ค านาม อานและพจารณาประโยคตอไปน
๑. มนษยและลงกนกลวยเปนอาหาร ๒. หลายประเทศในโลกมเศรษฐกจดขน ๓. มะมวงเขยวเสวยมรสชาตอรอย ๔. นก กางเขนก าลงบนกลบรง ๕. ไมสกใหความหมายในดานการมยศศกด
ค าทพมพตวหนาในประโยคตวอยางขางตน เปนค านามทวไป เรยกวาค านามสามญ ยงมค านามสามญบางค าทพมพตวเอน
คอ เขยวเสวย กางเขนสก เปนชนดยอยของค านามสามญ เรยกวา ค านามสามญยอย ของค านาม มะมวง นก และไม ตามล าดบ
อานและพจารณาประโยคตอไปน ๑. นกทองเทยวชอบไปชมวดพระเชตพนวมลมงคลาราม ๒. ประเทศไทย มสนคาออกทส าคญ คอ ขาว ๓. วนอาทตยหนาเราจะไปเทยวทะเลกน ๔. ตดตก าลงเลนกบเจามอมสนขตวโปรด ค าทพมพตวหนาในประโยคตวอยางขางตน เปนค าทตงขนเพอเปนชอเฉพาะของคน สตว สงของ และสถานท เรยกวา
ค านามวสามญ ค านามวสามญสวนใหญเมอจะใชมกมค านามสามญ (ค าทพมพตวเอน) อยขางหนาดวย อานและพจารณาประโยคตอไปน ๑. เสอตาย ๓๕ ตว เพราะตดเชอไขหวดนก
๒. นาฬกาขอมอเรอนนนสวยจรง ๆ ค าทพมพตวหนา เปนค าบอกลกษณะ รป หรอขนาดของค านามสามญ (ค าทพมพตวเอน ) เรยกวา ค าลกษนาม ตวอยาง
ค าลกษณนามอนๆ เชน คน เลม อน ชน สาย แทง กระบอก ซ ฯลฯ อานและพจารณาประโยคตอไปน ๑. ฝงชนวงกรเขาไปเกบเมลดพนธขาวทลานพธแรกนาขวญ
๒. คณะกรรมการก าลงประชมพจารณาผลการสอบของนกเรยน ค าทพมพตวหนาในประโยคตวอยางขางตน เปนค าบอกหมวดหมของค านามสามญ เรยกวา สมหนาม สมหนามอน ๆ
เชน กลม โขลง หม กอง ชด พวก เหลา ทะลาย ฯลฯ
ใบความร เรองชนดของค า
๓๔
ค าชแจง ใหแตละกลมชวยกนบอกค าลกษณะนามของชอตอไปน
ชอ ลกษณะนาม เขม เทยน มด สมด เชอก ผม สรอย เขมขด แมน า ถนน ป ขลย ชาง (ชางบาน) ชางหลายตว เลอย พระภกษ สามเณร พระพทธรป ยกษ ฤๅษ เบด ซอ รถ โขน ละคร ลเก ดนตร แหวน ก าไล หนาตาง ประต กระจก มง บาน กระทอม ไมบรรทด แวนตา วทย โทรทศน ปากกา
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
ค าชแจง ใหนกเรยนบอกชนดของค านามตอไปนพรอมทงแตงประโยค
ค า ชนดของค า ประโยค นกเขาชวา
หม นายแดง การบาน ความด กระบอก
ดาม มะมวง
ควายเผอก ปาไม
แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๕.๑
แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๕.๒
๓๕
ค าชแจง ใหนกเรยนยกตวอยางค านามตามชนดทก าหนดใหตอไปนอยางละ ๑๐ ค า
แบบฝกหด ชดท ๕.๓
๑. ค านามสามญ ไดแก ........................................................................................ ................................................................................................................................. ..................................................................................................................................
๒. ค านามวสามญ ไดแก ........................................................................................ ................................................................................................................................. ..................................................................................................................................
๓. ค าลกษณะนาม ไดแก ........................................................................................ ................................................................................................................................. ..................................................................................................................................
๓. ค าสมหนาม ไดแก ........................................................................................ ................................................................................................................................. ..................................................................................................................................
๓๖
แบบประเมนการตรวจผลงานรายกลม ประกอบแผนการจดการเรยนรท ๕
รายการตรวจและใหคะแนน ๑. การอานบทรอยกรอง ๒. การรายงานหนาชน ๓. การท าใบงานกลม ๔. ความสามคคภายในกลม ๕. การแสดงบทบาทชองสมาชกในกลม
ชอกลม รายการตรวจใหคะแนน รวม
๓๐
ผลการประเมน ๑
๕ ๒ ๕
๓ ๑๐
๔ ๕
๕ ๕
ความหมายระดบคณภาพ ๒ หมายถง ด เกณฑระดบคะแนน ๒๖ – ๓๐ = ๒
๑ หมายถง พอใช ๑๘ – ๒๕ = ๑ ๐ หมายถง ปรบปรง ๐ - ๑๗ = ๐
เกณฑการผาน ไดคะแนน ๑ ขนไป
ลงชอ...........................................ผประเมน ( .................................... )
๓๗
แบบบนทกผลการประเมนการเรยนร กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชดวรรณคดวจกษ
ชน ม. ๑ บทเรยนท ๖ กาพยเหชมเครองคาวหวาน ประกอบแผนการเรยนรท ๕ เรองค านาม
เลขท
ชอ – สกล
ดานคณลกษณะอนพงประสงค
รวมค
ะแนน
ดานค
ณลก
ษณะ
ฯ
ดานผลงาน
รวม
ผาน
/ ไมผ
าน
ชนชม
ในเอ
กลกษ
ณไท
ย
อนร
กษแล
ะสบส
านวฒ
นธรร
มไทย
เผยแ
พรเอ
กลกษ
ณคว
ามเป
นไทย
น าขอ
คดมา
ใชใน
ชวตป
ระจ า
วน
ประย
กตขอ
คดให
เกดป
ระโย
ชน
การท
าแบบ
ฝกหด
ชดท
๕.๒
การท
าแบบ
ฝกหด
ชดท
๕.๓
๒ ๒ ๒ ๒ ๒ ๑๐ ๑๐ ๑๐ ๓๐
๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙
๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓ ๑๕ ความหมายระดบคณภาพ ๒ หมายถง ด เกณฑระดบคะแนน ๒๕ – ๓๐ = ๒
๑ หมายถง พอใช ๑๘ – ๒๔ = ๑ ๐ หมายถง ปรบปรง ๐ - ๑๗ = ๐
เกณฑการผาน ไดคะแนน ๑ ขนไป ลงชอ...........................................ผประเมน
(…………………)
๓๘
มาตรฐาน ท ๕.๑ เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทยอยางเหนคณคาและน ามาประยกตใชในชวตจรง ตวชวด มาตรฐาน ท ๕.๑ ม.๑ / ๔ สรปความรและขอคดจากการอานเพอประยกตใชในชวตจรง สาระส าคญ การเรยนรวรรณคดนอกจากอรรถรสทางดานวรรณศลปแลว ผเรยนตองรจกการน าเอาความรและสาระตางๆทสอดแทรกไวในเรองเลอกสรรมาประยกตใชกบชวตจรง เพอใชเปนบทเรยนในการด าเนนชวตและเปนแนวทางในการแกปญหาท เกดจรงในชวตจรงตอไป จดประสงคการเรยนร
๑. นกเรยนบอกชออาหารทปรากฏอยในบทเรยนได ๒. นกเรยนบอกขนตอนและวธการปรงอาหารทชอบได ๓. ท าแบบทดสอบหลงเรยนได
คณลกษณะอนพงประสงค ๑. เลอกอานหนงสอทมคณคาได ๒. ใชภาษาใหสอดคลองกบวฒนธรรมไทยได ๓. เลอกใชภาษาไดถกกาลเทศะ ๔. อานวรรณคดทมคณคาได ๕. ประหยดและอยอยางพอเพยง สาระการเรยนร ๑. ชออาหารคาวหวาน ๒. ขนตอน วธการประกอบอาหารทตนเองชอบ ๓. การท าแบบทดสอบหลงเรยน การจดกระบวนการจดการเรยนร ขนท ๑ นกเรยนแบงกลมออกเปนกลมละ ๔ – ๕ คน แตละกลมประกอบไปดวยนกเรยนทมระดบภมปญญาสง กลาง และต า ใหแตละกลมเลอกหวหนากลม รองหวหนากลม และเลขานการกลม ควรใชกลมเดมตลอดบทเรยน
ขนท ๒ นกเรยนแตละกลมชวยกนหาชออาหารประเภทของคาวและประเภทของหวานจากกาพยเหเรอชมเครองคาวหวานใหไดมากทสด ครก าหนดเวลาให ๓ นาท เขยนลงในแผนกระดาษ เมอหมดเวลาน าสงคร ครอานผลงานของแตละกลม พรอมทงประกาศผลหากลมทท าไดมากทสดและถกตอง รวมกนชนชม
ขนท ๓ ใหนกเรยนเลนเกม “ อาหารจานโปรด” มวธการเลนดงน ครท าบตรค าทเปนชอวสดและเครองปรงตางๆ คอ ขาวสวย ป กง ซอส น าตาล น ามนพช กระเทยม พรกไทย ขาวนง มะเขอเทศ ไขสด ไขเคม
มะขามเปยก พรกสด หอมแดง ผกกาดดอง กงแหง เนอหม ขาวคว ผกช ตนหอม น าปลา ปลาชอนสด เหดฟาง น าพรกเผา ทงหมด ๒๕ บตรค า ท าเปนชดตามจ านวนกลมของนกเรยนในหอง วธการเลน ดงนคอ ๑. ครแจกบตรค าใหนกเรยนกลมละ ๑ ชด จากนนแตละกลมเลอก บตรค าออกมาตามเครองปรงทจ าเปนตองใชในการท าอาหารจานโปรดตามทกลมตนเองตกลงกน อาหารนนใชเครองปรงอะไรบาง
แผนการจดการเรยนรท ๖ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑ ชดวรรณคดวจกษ บทท ๖ กาพยเหชมเครองคาวหวาน เวลา ๖ ชวโมง เรอง การเลอกสรรน าไปใช เวลา ๑ ชวโมง
๓๙
๒. เขยนขนตอนและวธการปรงอาหารจานโปรดนน ๓. บอกชอรายการอาหารและวสดทใชนอกเหนอจากอาหารจานโปรด ๔. กลมทปรงไดเรวและไดสารอาหารครบ ๕ หม เปนผชนะ
ขนท ๕ นกเรยนท าแตละกลมชวยกนคดลอกรายการอาหารทกลมตนเองเลนเกม พรอมทงเขยนขนตอนและวธการปรง พรอมทงชอสารอาหารทผบรโภคจะไดรบลงในแบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๖ ( ทายแผน ) ขนท ๖ นกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน ( ทายแผน ) ประจ าบทเรยนท ๖ กาพยเหชมเครองคาวหวาน เสรจแลวครเฉลยบนกระดานนกเรยนแลกเปลยนกนตรวจ น าสงครประกาศผลและบนทกผลการประเมน สอ / แหลงเรยนร / บคคล
ล าดบท รายการสอ กจกรรมทใช แหลงทไดมา ๑ เกม “ อาหารจานโปรด” นกเรยนเลนเกม ครจดเตรยม
๒ บตรค าศพท นกเรยนเลนเกม จากหนงสอเรยน
๓ แบบฝกเสรมทกษะชดท ๙ นกเรยนเขยนรายการขนตอนและวธการปรงอาหาร
ครจดท า
๔ หนงสอเรยน ชด วรรณคดวจกษ ชน ม. ๑ นกเรยนดภาพและฝกอาน ครจดหา ๕ แบบทดสอบหลงเรยน นกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน ครจดท า ๖ เฉลยแบบฝกเสรมทกษะ ตรวจสอบความถกตอง ครจดท า ๗ แบบประเมนผลงานรายกลม ประเมนผลงานรายกลม ครจดท า ๘ แบบประเมนการสงเกตพฤตกรรม และ
แบบประเมนผลงานรายบคคล บนทกการสงเกตพฤตกรรม และบนทกผลงานรายบคคล
ครจดท า
วดผลประเมนผล
กจกรรมทประเมน เครองมอทใชในการประเมน วธการประเมน เกณฑการประเมน ๑. สงเกตพฤตกรรมดาน ความพอเพยง
แบบประเมนการสงเกต พฤตกรรม และแบบประเมนผลงาน
สงเกตรายบคคล ๑๖ = ดมาก ๑๓ – ๑๕ = ด ๑๐ – ๑๔ = พอใช ต ากวา ๑๐ = ปรบปรง
๒. นกเรยนหาชออาหารคาวหวาน แบบประเมนผลงานรายกลม สงเกตรายกลม ๕ = ดมาก ๔ = ด ๓ = พอใช ต ากวา ๓ = ปรบปรง
๓. นกเรยนเลนเกม แบบประเมนผลงานรายกลม สงเกตรายกลม ๕ = ดมาก ๔ = ด ๓ = พอใช ต ากวา ๓ = ปรบปรง
๔๐
กจกรรมทประเมน เครองมอทใชในการประเมน วธการประเมน เกณฑการประเมน ๔. นกเรยนท าแบบฝก เสรมทกษะ ชดท ๙
แบบประเมนผลงาน รายกลม
ตรวจงานรายกลม ๘ - ๑๐ = ดมาก ๖ – ๗ = ด ๕ = พอใช ต ากวา ๕ = ปรบปรง
๔. นกเรยนท าแบบทดสอบ หลงเรยน
แบบประเมนการสงเกต พฤตกรรม และแบบประเมนผลงาน
ตรวจงานรายบคคล ๒๕ - ๓๐ = ดมาก ๒๐ – ๒๔ = ด ๑๗ – ๑๙ = พอใช ต ากวา ๑๗ = ปรบปรง
ค าชแจง ใหนกเรยนจดท ารายการอาหารตามกจกรรมทเลนในเกม พรอมทงบอกวสด เครองปรง ขนตอนและวธการปรง และสารอาหารทจะไดรบ
แบบฝกเสรมทกษะ ชดท ๖
ชอรายการอาหาร..............................................
อปกรณ เครองปรง ....................................................................... ................................................................... ............................................................................................................................. ............ .......................................................................................................................................... ขนตอนและวธการปรง ............................................................................................................................. ............. ................................................................................................................................ ......... ......................................................................................................................... ................. ............................................................................................................................. ............ สารอาหารทไดรบ ................................................................................. .......................................................………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………. …………………………………………………………………………………………………………………………..
๔๑
ค าชแจง ตอนท ๑ ใหนกเรยนเลอกตอบค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว ๑. กาพยเหชมเครองคาวหวานแตงดวยค าประพนธประเภทใด ก. โคลงผสมกาพย ข. โคลงผสมราย ค. กลอนแปดผสมโคลง ง. กาพยผสมกลอน ๒. เนอหาใน กาพยเหชมเครองคาวหวานสวนใหญมงเนนสงใดเปนส าคญ ก. อาหารคาว ข. ของหวาน ค. วธการปรงอาหาร ง. อาหารคาวหวาน ๓. ผแตงกาพยเหชมเครองคาวหวาน คอทานใด ก. รชกาลท ๑ ข. รชกาลท ๒ ค. สนทรภ ง. กรมพระยาด ารงราชานภาพ ๔. อาหารในค าประพนธขอใดมรสเผดจด ก. ขนมจบเจาจบหอ ข. มสมนแกงแกวตา ค. ตบเหลกลวกหลอนตม ง. กอยกงปรงประทน ๕. กาพยเหชมเครองคาวหวาน ใชโวหารประเภทใดในการด าเนนเรอง ก. สาธกโวหาร ข. พรรณนาโวหาร
ค. บรรยายโวหาร ง. อปมาโวหาร ๖. ขอใดเปนชอผก ก. หวาน ข. ทองหยบ ค. มสมน ง. เทโพ
๗. ขอใดเปนชอปลา ก. ยหรา ข. โฉม
ค. เทโพ ง. รงนก ๘. “ กอย” เปนชออาหารของคนภาคใด
ก. ภาคกลาง ข. ภาคใต ข. ภาคเหนอ ง. ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
๙. ค าวา “ ภญช ” หมายความวาอยางไร ก. อรอย ข. รบประทาน ค. ปรงอาหาร ง. จดอาหาร
๑๐. ขอใดเปนชออาหาร ก. เมองบน ข. ย าใหญ ค. มอนาง ง. ยหรา
๑๑. “ รางชาง ” หมายความวาอยางไร ก. อรอยมาก ข. รสจดมาก ค. สวยงามมาก ง. หอมมาก
๑๒. ขอใดเปนชออาหารวาง ก. พลา ข. ลาเตยง
ค. สะระแหน ง. ลกเอน
แบบทดสอบหลงเรยน บทท ๖ กาพยเหชมเครองคาวหวาน
๔๒
๑๓. ขอใดเปนชออาหารคาว
ก. ทองหยบ ข. หรม ค. ไตปลา ง. ผกโฉม
๑๔. อาหารชนดใดทปราศจากสาร โคเลสเตอลอน ก. มสมน ข. แกงไตปลา ค. กอยกง ง. หมปาตม
๑๕. โคลงสสภาพเนนบงคบในเรองใดเดนทสด ก. จ านวนค า ข. เสยงหนกเบา ค. วรรณยกตเอกโท ง. ค าคลองจอง ๑๖. ผกอะไรทมรสชาตเผดรอน
ก. ผกโฉม ข. ยหรา ค. ทองหลาง ง. สะระแหน ๑๗. ค าประพนธประเภทใดทมในกาพยเหชมเครองคาวหวาน ก. กาพยสรางคนางค ข. กาพยฉบง ๑๖ ค. กาพยยาน ๑๑ ง. วสนตดลกฉนท ๑๘. ขอใดไมใชชอขนมไทย ก. ทองมวน ข. ทองด า ค. ทองหยบ ง. ทองหยอด ๑๙. แกงประเภทใดท าจากปลา ก. แกงเทโพ ก. แกงไตปลา ค. แกงมสมน ง. แกงเปรอะ ๒๐. รงนก เปนอาหารประเภทใด
ก. ของหวาน ข. ของคาว ค. ของวาง ง. บ ารงก าลง ตอนท ๒ ( ๕ คะแนน ) ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนบรรยายภาพนตามความรสกของตนเอง คนละไมนอยกวา ๑๐ บรรทด
๔๓
ตอนท ๓ ( ๕ คะแนน ) ค าชแจง ใหนกเรยนวเคราะหเนอหาของวรรณคดเรอง กาพยเหชมเครองคาวหวาน ในแงมมทเกยวของหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงทง ๓ ดาน มาดานละ ๓ – ๔ บรรทด
เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยน
๑. ก ๒. ง ๓. ข ๔. ง ๕. ข ๖. ก ๗. ค ๘. ง ๙. ข ๑๐. ข ๑๑. ค ๑๒. ข ๑๓. ค ๑๔. ค ๑๕. ค ๑๖. ข ๑๗. ค ๑๘. ข ๑๙. ก ๒๐. ง
ความประมาณตน ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... .........................................................................................................................
ความมเหตมผล ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... .........................................................................................................................
การมภมคมกนทด ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... .........................................................................................................................
๔๔
แบบประเมนการตรวจผลงานรายกลม ประกอบแผนการจดการเรยนรท ๖
รายการตรวจและใหคะแนน ๑. การหาชออาหารคาวหวาน ๒. การเลนเกม ๓. การท าแบบฝกเสรมทกษะ ท ๖ ๔. ความสามคคภายในกลม ๕. การแสดงบทบาทชองสมาชกในกลม
ชอกลม รายการตรวจใหคะแนน รวม
๓๐
ผลการประเมน ๑
๕ ๒ ๕
๓ ๑๐
๔ ๕
๕ ๕
ความหมายระดบคณภาพ ๒ หมายถง ด เกณฑระดบคะแนน ๒๖ – ๓๐ = ๒
๑ หมายถง พอใช ๒๐ – ๒๕ = ๑ ๐ หมายถง ปรบปรง ๐ - ๑๙ = ๐
เกณฑการผาน ไดคะแนน ๑ ขนไป
ลงชอ...........................................ผประเมน ( ...........................................)
๔๕
แบบบนทกผลการประเมนการเรยนร กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑
ชดวรรณคดวจกษ บทท ๖ กาพยเหชมเครองคาวหวาน ประกอบแผนการเรยนรท ๖ การเลอกสรร
เลขท
ชอ – สกล
ดานคณลกษณะอนพงประสงค
รวมค
ะแนน
ดานค
ณลก
ษณะ
ฯ
ดานผลงาน
รวม
ผาน
/ ไมผ
าน
กลาแ
สดงอ
อกใน
ทางท
ด
มคว
ามซอ
สตยส
จรต
มวนย
ในตน
เอง
มควา
มสนใ
จใฝเ
รยนร
อยอย
างพอ
เพยง
การท
าแบบ
ทดสอ
บหลง
เรยน
การส
รปเรอ
งและ
รายง
านหน
าชน
๒ ๒ ๒ ๒ ๒ ๑๐ ๓๐ ๑๐ ๕๐
๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙
๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓ ๑๔ ๑๕ ความหมายระดบคณภาพ ๒ หมายถง ด เกณฑระดบคะแนน ๔๕ – ๕๐ = ๒
๑ หมายถง พอใช ๓๐ – ๔๔ = ๑ ๐ หมายถง ปรบปรง ๐ - ๒๙ = ๐
เกณฑการผาน ไดคะแนน ๑ ขนไป ลงชอ...........................................ผประเมน
( ............................ )