บทที่ 3 ความสัมพันธ์ระหว่าง ...thailandaccount.com...

Created by Amzy R. Nirvana

บทท 3

ความสมพนธระหวางตนทน-จ านวน-ก าไร

Cost-Volume-Profit Relationships

2thailandaccount.com accthai.wordpress.com

เรยนผใชสอทกทาน

เนองจากเปนไฟลอานอยางเดยวไมสามารถแกไขได

หากทานพบขอผดพลาด กรณาแจงใหคณะผเขยนทราบดวยจกขอบคณยง แจงชอไฟล (หวขอ หรอ บทท) เลขทสไลด มาท [email protected] เมอไดแกไขเรยบรอยแลว จะสงไฟลกลบไปใหทานและอปโหลดขน website และ blog

คลก >> บลอก accthai เพอเขาตรวจดวาไฟลททานใชอยมขอผดพลาดหรอไมไฟลทพบขอผดพลาดและไดมการแกไขแลวจะเขยนค าวา แกไข ก ากบไว

https://accthai.wordpress.com/2012/12/07/powerpoint-presentation-ma/


แยกเปน 2 กรณ:

1. ก าไรสวนเกนตอหนวย (Unit Contribution Margin; UCM)

2. อตราก าไรสวนเกน (Contribution Margin Ratio; CMR)

แนวความคดในการวเคราะห ตนทน - จ านวน - ก าไร 49


ตวอยางทใชอธบายหวขอน

• รานคาแหงหนงขายน ามนพชเพยงอยางเดยว

• ซอน ามนพชมาในราคาลตรละ 15 บาท

• ขายใหกบลกคาในราคาลตรละ 20 บาท

• เสยคาเชารานเดอนละ 2,000 บาท

49แนวความคดในการวเคราะห ตนทน - จ านวน - ก าไร


งบก าไรขาดทนแบบแสดงก าไรสวนเกน

ปรมาณการขาย (หนวย) 1 2 400 401 1,000

ขาย 20 40 8,000 8,020 20,000

หก ตนทนผนแปร 15 30 6,000 6,015 15,000

ก าไรสวนเกน 5 10 2,000 2,005 5,000

หก ตนทนคงท 2,000 2,000 2,000 2,000 2,000

ก าไรฯ (ขาดทนฯ) (1,995) (1,990) - 0 - 5 3,000

50 วเคราะหโดยใชก าไรสวนเกนตอหนวย


งบก าไรขาดทนแบบแสดงก าไรสวนเกน

ปรมาณการขาย (หนวย) 1 2 400 401 1,000

ขาย 20 40 8,000 8,020 20,000

หก ตนทนผนแปร 15 30 6,000 6,015 15,000

ก าไรสวนเกน 5 10 2,000 2,005 5,000

หก ตนทนคงท 2,000 2,000 2,000 2,000 2,000

ก าไรฯ (ขาดทนฯ) (1,995) (1,990) - 0 - 5 3,000



จดคมทน = ตนทนคงท / ก าไรสวนเกนตอหนวย

สวนเกนจดคมทน = ก าไรทตองการ / ก าไรสวนเกนตอหนวย

จ านวนหนวยขายทมก าไร = จดคมทน + สวนเกนจดคมทน

จ านวนหนวยขายทมก าไร = (ตนทนคงท / ก าไรสวนเกนตอหนวย) + (ก าไรทตองการ / ก าไรสวนเกนตอหนวย)

หรอ

จ านวนหนวยขายทมก าไร = (ตนทนคงท + ก าไรทตองการ) / ก าไรสวนเกนตอหนวย



แตละหนวยทขายไดเกนกวาจดคมทนจะไดรบก าไรจากการด าเนนงานเทากบก าไรสวนเกนตอหนวย

ก าไรจากการด าเนนงาน = สวนเกนจดคมทน × ก าไรสวนเกนตอหนวย

ขาดทนจากการด าเนนงาน = สวนต ากวาจดคมทน × ก าไรสวนเกนตอหนวย

ก าไรฯเพมขน (ลดลง) = จ านวนหนวยขายทเพมขน (ลดลง) × ก าไรสวนเกนตอหนวย



ยอดรวม ตอหนวย เปอรเซนต

ขาย (1,000 หนวย) 20,000 20 100

หก ตนทนผนแปร 15,000 15 75

ก าไรสวนเกน 5,000 5 25

หก ตนทนคงท 2,000

ก าไรจากการด าเนนงาน 3,000

51 วเคราะหโดยใชอตราก าไรสวนเกน

ใชแนวคดเดยวกนกบก าไรสวนเกนตอหนวย


วเคราะหโดยใชก าไรสวนเกนตอหนวย

จดคมทน = ตนทนคงท / ก ำไรสวนเกนตอหนวย

ยอดขายทมก าไร = (ตนทนคงท + ก าไรทตองการ) / ก ำไรสวนเกนตอหนวย

ก าไรจากการด าเนนงาน = สวนเกนจดคมทน × ก ำไรสวนเกนตอหนวย

ขาดทนจากการด าเนนงาน = สวนต ากวาจดคมทน × ก ำไรสวนเกนตอหนวย

ก าไรฯเพมขน (ลดลง) = ยอดขายทเพมขน (ลดลง) × ก ำไรสวนเกนตอหนวย

หมายถง จ านวนหนวยของสนคา

วเคราะหโดยใชอตราก าไรสวนเกน หมายถง จ านวนเงน

5051


วเคราะหโดยใชก าไรสวนเกนตอหนวย

จดคมทน = ตนทนคงท / อตรำก ำไรสวนเกน

ยอดขายทมก าไร = (ตนทนคงท + ก าไรทตองการ) / อตรำก ำไรสวนเกน

ก าไรจากการด าเนนงาน = สวนเกนจดคมทน × อตรำก ำไรสวนเกน

ขาดทนจากการด าเนนงาน = สวนต ากวาจดคมทน × อตรำก ำไรสวนเกน

ก าไรฯเพมขน (ลดลง) = ยอดขายทเพมขน (ลดลง) × อตรำก ำไรสวนเกน

หมายถง จ ำนวนเงน

5152 วเคราะหโดยใชอตราก าไรสวนเกน


การวเคราะห CVP ในทางปฏบต

• รวบรวมตนทนของกจการทกรายการ (ยกเวน ตนทนทไมเกยวกบการด าเนนงานตามปกต เชน ดอกเบย และ ภาษเงนได)

• แยกตนทนออกเปน 2 กลม คอ ตนทนคงท และ ตนทนผนแปร

• รวมยอดตนทนผนแปรทกรายการ

• รวมยอดตนทนคงททกรายการ

• รวมยอดขายของสนคาทกชนด

• วเคราะห CVP ในภาพรวมทงกจการ (ควรวเคราะหโดยใชอตราก าไรสวนเกน)

52


การวเคราะหจดคมทน• ค านวณหาจดคมทนโดยวธสมการ

• ค านวณหาจดคมทนโดยใชสตร (ศกษาผานมาแลว)

• ค านวณหาจดคมทนโดยใชกราฟ

• การวางแผนก าไร (ค านวณหายอดขายทท าใหไดรบก าไรตามเปาหมายทตงไว โดยวธสมการ ใชสตร และใชกราฟ)

• สวนเกนจดคมทน

• คาความยดหยนของก าไร

52

ทกหวขอศกษาจากขอมลของบรษท สมทย จ ากดผลตและขายโทรทศนสขนาด 14 นว ราคาขายเครองละ 2,000 บาท

ตนทนผนแปร 800 บาทตอเครอง และตนทนคงท 240,000 บาทตอเดอน


การค านวณหาจดคมทน - โดยวธสมการ53

ขาย = ตนทนผนแปร + ตนทนคงท + ก าไรจาการด าเนนงาน

ขาย – ตนทนผนแปร – ตนทนคงท = ก าไรจากการด าเนนงานจดสมการใหมไดดงน


53

ขอมลบรษทสมทย: ราคาขาย 2,000 บาทตอหนวย ตนทนผนแปร 800 บาทตอหนวย (40% ของราคาขาย) และตนทนคงท 240,000 บาทตอเดอน

S = 0.40 × S + 240,000 + 0

0.60S = 240,000

S = 240,000 / 0.60 = 400,000 บาท

สมมตให S คอ ยอดขำย (จ ำนวนเงน) ทจดคมทน (ก ำไรฯ = 0)

การค านวณหาจดคมทน - โดยวธสมการ



53

จดคมทน (จ านวนหนวย) = ตนทนคงท / ก าไรสวนเกนตอหนวย

จดคมทน (จ านวนเงน) = ตนทนคงท / อตราก าไรสวนเกน

การค านวณหาจดคมทน - โดยใชสตร


53

จดคมทน = 240,000 / (2,000 – 800) = 200 หนวย

จดคมทน = 240,000 / (100% – 40%) = 400,000 บาท

การค านวณหาจดคมทน - โดยใชสตร

จดคมทน (จ านวนหนวย) = ตนทนคงท / ก าไรสวนเกนตอหนวย

จดคมทน (จ านวนเงน) = ตนทนคงท / อตราก าไรสวนเกน

ขอมลบรษทสมทย: ราคาขาย 2,000 บาทตอหนวย ตนทนผนแปร 800 บาทตอหนวย (40% ของราคาขาย) และตนทนคงท 240,000 บาทตอเดอน


0100200300400500600700

0 50 100 150 200 250 300 350ปรมาณการขาย (หนวย)

จ านว

นเงน

(พนบ

าท)

ตนทนคงท

ตนทนผนแปร

กราฟตนทน - จ านวน - ก าไร

ก าไรฯด าเนนงาน

54 การค านวณหาจดคมทน - โดยใชกราฟ


0100200300400500600700

0 50 100 150 200 250 300 350ปรมาณการขาย (หนวย)

จ านว

นเงน

(พนบ

าท)

ตนทนผนแปร

ตนทนคงท

ก าไรฯด าเนนงาน

กราฟตนทน - จ านวน - ก าไร (แบบแสดงก าไรสวนเกน)

ก าไรสวนเกน

55 การค านวณหาจดคมทน - โดยใชกราฟ


ขอมลบรษทสมทย: ราคาขาย 2,000 บาทตอหนวย ตนทนผนแปร 800 บาทตอหนวย (40% ของราคาขาย) และตนทนคงท 240,000 บาทตอเดอนตองการก าไรจากการด าเนนงานในแตละเดอน 120,000 บาท


การวางแผนก าไร (Profit Planning) - วธสมการ56

สมมตให S คอ ยอดขำย (จ ำนวนเงน) ทท ำใหไดรบก ำไร 120,000 บำท




การวางแผนก าไร (Profit Planning) - วธสมการ56

S = 0.40 × S + 240,000 + 120,000

0.60S = 360,000

S = 360,000 / 0.60 = 600,000 บาท

สมมตให S คอ ยอดขำย (จ ำนวนเงน) ทท ำใหไดรบก ำไร 120,000 บำท


56 การวางแผนก าไร (Profit Planning) - โดยใชสตร

ยอดขายทมก าไร = (ตนทนคงท + ก าไรทตองการ) / ก าไรสวนเกนตอหนวย

ยอดขายทมก าไร = (ตนทนคงท + ก าไรทตองการ) / อตราก าไรสวนเกน


ยอดขายทมก าไร = (ตนทนคงท + ก าไรทตองการ) / ก าไรสวนเกนตอหนวย

ยอดขายทมก าไร = (ตนทนคงท + ก าไรทตองการ) / อตราก าไรสวนเกน

56 การวางแผนก าไร (Profit Planning) - โดยใชสตร


ยอดขาย = (240,000 + 120,000) / (2,000 – 800) = 300 หนวย

ยอดขาย = (240,000 + 120,000) / (100% – 40%) = 600,000 บาท


- 300

- 200

- 100

0

100

200

300

0 100 200 300 400ปรมาณการขาย (หนวย)

ก าไร (ข

าดทน

) ฯ (พ

นบาท

)

- 240

ขอมล : จดคมทน 200 หนวย และ ตนทนคงท 240,000 บาทตอเดอน กราฟแสดงความสมพนธระหวางปรมาณและก าไร

พนทขาดทนฯ

พนทก าไรฯ120

57 การวางแผนก าไร (Profit Planning) - โดยใชกราฟ


สวนเกนจดคมทน

สวนเกนจดคมทนหรอสวนเกนแหงความปลอดภย (Margin of Safety; MS) คอสวนของปรมาณขายจรง (หรอขายตามงบประมาณ) ทเกนกวาจดคมทน

สวนเกนจดคมทน = (ปรมาณขาย – จดคมทน) / ปรมาณขาย

57


สวนเกนจดคมทน

สวนเกนจดคมทนหรอสวนเกนแหงความปลอดภย (Margin of Safety; MS) คอสวนของปรมาณขายจรง (หรอขายตามงบประมาณ) ทเกนกวาจดคมทน

สวนเกนจดคมทน = (ปรมาณขาย – จดคมทน) / ปรมาณขาย

57

สวนเกนจดคมทน = (800,000 - 400,000) / 800,000 = 50%หรอ สวนเกนจดคมทน = (400 - 200) / 400 = 50%

ขอมลบรษทสมทยบนสไลดกอนหนา: จดคมทน 200 หนวย (400,000 บาท)สมมตวาปรมาณขายจรงของอยท 400 หนวย (800,000 บาท)

สวนเกนจดคมทนเทากบกเปอรเซนต?


ปจจบน เมอยอดขายเพมขน 10%

บรษท A บรษท B บรษท A บรษท B

ขาย 1,000 1,000 1,100 1,100

ตนทนผนแปร 200 700 220 770

ก าไรสวนเกน 800 300 880 330

ตนทนคงท 700 200 700 200

ก าไรจากการด าเนนงาน 100 100 180 130

คาความยดหยนของก าไร (Degree of Operating Leverage; DOL)

โครงสรางตนทนของบรษทใดดกวา

ตนทนของ 2 บรษทเทากน200 + 700 vs 700 + 200




ขาย 1,000 1,000 1,100 1,100

ตนทนผนแปร 200 700 220 770

ก าไรสวนเกน 800 300 880 330

ตนทนคงท 700 200 700 200





ปจจบน เมอยอดขายลดลง 10%


ขาย 1,000 1,000 900 900

ตนทนผนแปร 200 700 180 630

ก าไรสวนเกน 800 300 720 270

ตนทนคงท 700 200 700 200






DOL ณ ระดบยอดขายตางๆ = ก าไรสวนเกน / ก าไรจากการด าเนนงาน

เปนการวดอตราการเปลยนแปลงในก าไร เทยบกบ อตราการเปลยนแปลงในปรมาณขายวา

อตราการเปลยนแปลงในก าไร เปนกเทาของ อตราการเปลยนแปลงในปรมาณขาย

58




ก าไรสวนเกน 800 300 880 330

ตนทนคงท 700 200 700 200






ก าไรสวนเกน 800 300 880 330

ตนทนคงท 700 200 700 200



DOL = 8 DOL = 3

ก าไรจากการด าเนนงานเพมขนหรอลดลง (%) = ยอดขายเพมขน (%) × DOL


ความสมพนธระหวาง คาความยดหยนของก าไร กบ สวนเกนจดคมทน

ขาย (บาท) 500,000 800,000 1,000,000

คาความยดหยนของก าไร (DOL) 5 2 1.67

สวนเกนจดคมทน (MS) 20% 50% 60%

สวนเกนจดคมทน vs คาความยดหยนของก าไร59


การวางแผนและตดสนใจเพอเปลยนแปลงผลการด าเนนงาน60

ก าไรสวนเกน (1,200 บาทตอเครอง × 300 เครอง) 360,000 บาท


ก าไรจากการด าเนนงาน 120,000 บาท

ศกษาจากขอมลของบรษท สมทย จ ากดผลตและขายโทรทศนสเดอนละ 300 เครอง ราคาขายเครองละ 2,000 บาท ตนทนผนแปร 800 บาทตอเครอง และตนทนคงท 240,000 บาทตอเดอน



ถาจางพนกงานขายเพมขนอก 1 คน ซงจะไดรบเงนเดอนเดอนละ 10,000 บาทคาดวาจะท าใหปรมาณขายเพมขนเปน 320 หนวย (เพมขน 20 หนวย)

ก าไรสวนเกน (1,200 บาท × 300) 360,000 บาท












วเคราะหอกรปแบบหนง (แบบสวนตาง) Next







ก าไรสวนเกนเพมขน (1,200 บาทตอหนวย × 20 หนวย) 24,000 บาท

หก ตนทนคงททเพมขน (เงนเดอนพนกงานขาย) 10,000 บาท

ก าไรจากการด าเนนงานจะเพมขน 14,000 บาท


การวเคราะหสวนผสมการขาย (Sales Mix Analysis)

• สวนผสมการขาย (Sales Mix) คอสดสวนของการขายสนคาแตละชนด

• สนคาแตละชนดจะท าก าไรไดไมเทากน

• การเปลยนแปลงสดสวนของการขาย จะท าใหก าไรของบรษทเปลยนแปลงไป

62


มะล พกล รวม

ปรมาณขาย 500 300 800 หนวย

ขาย (800 และ 1,000 บาทตอหนวย) 400,000 300,000 700,000 บาท

ตนทนผนแปร (600 และ 400 บาทตอหนวย) 300,000 120,000 420,000

ก าไรสวนเกน (200 และ 600 บาทตอหนวย) 100,000 180,000 280,000

ตนทนคงท 128,100


ขอมลทประมาณการ62









ขอมลทประมาณการ

สดสวนการขายสนคา มะล : พกล = 5 : 3 หรอ 62.50% : 37.50% (5/8 : 3/8)ก าไรสวนเกนเฉลยตอหนวย = 280,000 บาท / 800 หนวย = 350 บาท

62









ขอมลทประมาณการ

สดสวนการขายสนคา มะล : พกล = 5 : 3 หรอ 62.50% : 37.50% (5/8 : 3/8)ก าไรสวนเกนเฉลยตอหนวย = 280,000 บาท / 800 หนวย = 350 บาท

จดคมทน (มะล + พกล) = 128,100 / 350 = 366 หนวยแยกเปน มะล 229 หนวย (366 หนวย × 5/8) และ พกล 137 หนวย (366 หนวย × 3/8)

สวนเกนจดคมทน = (800 หนวย – 366 หนวย) / 800 หนวย = 54.25%DOL = 280,000 บาท / 151,900 บาท = 1.84

62









ขอมลทประมาณการ62

อตราก าไรสวนเกนเฉลย = 280,000 / 700,000 = 40%สดสวนการขาย มะล : พกล = 4 : 3 หรอ 57.14% : 42.86% (4/7 : 3/7)

จดคมทน (มะล + พกล) = 128,100 / 40% = 320,250 บาทแยกเปน มะล 183,000 บาท (320,250 × 4/7) และ พกล 137,250 บาท (320,250 × 3/7)


ขอมลประมาณการ มะล พกล รวมปรมาณขาย 500 300 800 หนวยขาย (800 และ 1,000 บาทตอหนวย) 400,000 300,000 700,000 บาทตนทนผนแปร (600 และ 400 บาทตอหนวย) 300,000 120,000 420,000ก าไรสวนเกน (200 และ 600 บาทตอหนวย) 100,000 180,000 280,000ตนทนคงท 128,100ก าไรจากการด าเนนงาน 151,900 บาท

ผลการด าเนนงานจรง มะล พกล รวมปรมาณขาย 800 100 900 หนวยขาย (800 และ 1,000 บาทตอหนวย) 640,000 100,000 740,000 บาทตนทนผนแปร (600 และ 400 บาทตอหนวย) 480,000 40,000 520,000ก าไรสวนเกน (200 และ 600 บาทตอหนวย) 160,000 60,000 220,000ตนทนคงท 128,100ก าไรจากการด าเนนงาน 91,900 บาท

62

63


ขอมลประมาณการ มะล พกล รวมปรมาณขาย 500 300 800 หนวยขาย (800 และ 1,000 บาทตอหนวย) 400,000 300,000 700,000 บาทตนทนผนแปร (600 และ 400 บาทตอหนวย) 300,000 120,000 420,000ก าไรสวนเกน (200 และ 600 บาทตอหนวย) 100,000 180,000 280,000ตนทนคงท 128,100ก าไรจากการด าเนนงาน 151,900 บาท

ผลการด าเนนงานจรง มะล พกล รวมปรมาณขาย 800 100 900 หนวยขาย (800 และ 1,000 บาทตอหนวย) 640,000 100,000 740,000 บาทตนทนผนแปร (600 และ 400 บาทตอหนวย) 480,000 40,000 520,000ก าไรสวนเกน (200 และ 600 บาทตอหนวย) 160,000 60,000 220,000ตนทนคงท 128,100ก าไรจากการด าเนนงาน 91,900 บาท

62

63

ก าไรจากการด าเนนงาน ต ากวาประมาณการ 60,000 บาทเปนผลมาจาก

120,000ก าไรสวนเกนของพกลลดลง (200 หนวย × 600 บาทตอหนวย)

ก าไรสวนเกนของมะลเพมขน (300 หนวย × 200 บาทตอหนวย)

60,000

60,000

ก าไรจากการด าเนนงานลดลง


มะล พกล

ราคาขายตอหนวย (บาท) 800 1,000

ตนทนผนแปรตอหนวย (บาท) 600 400

ก าไรสวนเกนตอหนวย (บาท) 200 600

ตนทนคงทตองวด 128,100 บาท สดสวนการขาย มะล : พกล = 5 : 3

ค านวณหาจดคมทนโดยใชหนวยรวม1 หนวยรวมประกอบดวย มะล 5 หนวย และ พกล 3 หนวย

ก าไรสวนเกนตอหนวยรวม = (200 × 5) + (600 × 3) = 2,800 บาทจดคมทน = 128,100 / 2,800 = 45.75 หนวยรวม

ประกอบดวย มะล = 45.75 × 5 = 229 หนวย และ พกล = 45.75 × 3 = 137 หนวย

การวเคราะหสวนผสมการขาย (Sales Mix Analysis)


• ราคาขายตอหนวย ตนทนผนแปรตอหนวย และตนทนคงทตองวดจะตองไมมการเปลยนแปลงตลอดชวงปรมาณกจกรรมทก าหนด(Relevant Range)

• กรณขายสนคาหลายชนด สดสวนการขายตองคงทตลอดชวงปรมาณกจกรรมทก าหนด

• สนคาคงเหลอไมมการเปลยนแปลงนนคอปรมาณการผลตเทากบปรมาณการขาย

64 ขอสมมตในการวเคราะห C – V – P


End of Chapter 3

ตวเลขทมมบนดานซายของสไลด หมายถง

เนอหาในสไลดนนจะตรงกบเนอหาในหนงสอการบญชบรหาร หนาทเทานน

บทที่ 3 ความสัมพันธ์ระหว่าง ...thailandaccount.com...

Documents