(ราง) แผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3

(พ.ศ. 2560 - 2564)

กระทรวงการทองเทยวและกฬา

กรมพลศกษา 2560

ค าน า

กรมพลศกษา กระทรวงการทองเทยวและกฬา มภารกจหลกในการสงเสรมกฬาและนนทนาการ แกเดก เยาวชนและประชาชนในชาต ใหมความสขทงทางรางกาย จตใจ อารมณและสงคม เพอเปนรากฐาน ทส าคญยงในการเสรมสรางสงคมไทยใหเขมแขง ตงแตครอบครว ชมชน และสงคม โดยมแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2555 – 2559) ซงเปนแผนแมบทในการพฒนานนทนาการชาต เปนแนวทางในการด าเนนงาน บดนการด าเนนงานไดสนสดระยะเวลาทก าหนดแลว ดงนน กรมพลศกษา จงไดจดท าแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 - 2564) ขน เพอใชเปนกรอบ ในการก าหนดแนวทางพฒนานนทนาการของชาตใหด าเนนเปนไปในทศทางเดยวกนท งประเทศ โดยใหเกดประสทธภาพและประสทธผลสงสด

กรมพลศกษา กระทรวงการทองเทยวและกฬา ขอขอบคณทปรกษ าโครงการ ผทรงคณวฒ คณะท างานและผมสวนเกยวของทกฝาย ตลอดจนหนวยงานตางๆ ทมสวนร วมในการจดท าแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) ใหส าเรจลลวงไปดวยด และหวงเปนอยางยง วาหนวยงานท เกยวของทงภาครฐและภาคเอกชน จะน าแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) ไปสการปฏบตอยางเปนรปธรรมตอไป

กรมพลศกษา กระทรวงการทองเทยวและกฬา

สารบญ

หนา ค าน า สารบญ บทท 1 บทน า 1 บทท 2 การประเมนสภาพแวดลอมทมผลกระทบตอการพฒนานนทนาการ 4 บทท 3 สาระส าคญของแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3

(พ.ศ. 2560 - 2564) 14

- วสยทศน 14 - พนธกจ 14 - วตถประสงค 14 - เปาหมาย 14 - รายละเอยดยทธศาสตรของแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3

(พ.ศ. 2560 – 2564) 15

ยทธศาสตรท 1 การสงเสรมประชาชนใหเหนคณคาของการใชเวลาวาง ใหเปนประโยชน ดวยการเขารวมกจกรรมนนทนาการจนเปนวถชวต

1๖

ยทธศาสตรท 2 การพฒนาการจดการทรพยากรนนทนาการ 1๗ ยทธศาสตรท 3 การพฒนาการจดการความร นวตกรรมนนทนาการ

การเผยแพร และการน าไปใชอยางแพรหลาย 1๘

ยทธศาสตรท 4 การพฒนาการบรหารจดการนนทนาการ 1๙ ยทธศาสตรท 5 การพฒนานนทนาการเชงพาณชย เพอสงเสรมเศรษฐกจ

และสงคม ๒๐

บทท 4 การแปลงแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 - 2564) สการปฏบต

2๑

หนวยงานทเกยวของในการแปลงแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 - 2564) สการปฏบต

3๖

หนวยงานทรบผดชอบ 3๗ ภาคผนวก 3๙ ค าจ ากดความ ๔๐

1

บทท 1 บทน า

หลกการและเหตผล

การด ารงชพในปจจบน ถงแมจะมความย งยากซบซอนมากขนกวาแตกอนเปนอยางมาก มนษยมความจ าเปนตองม เวลาวางเวนจากภาระหนาท ทตองท างานเพอคณภาพชวตทด ปจจบน มการเปลยนแปลงทงในรปแบบของการใชชวต สงแวดลอมและความเชอของบคคล รวมทงกจกรรมนนทนาการมการเปลยนแปลงไปเชนกน ไดแก กจกรรมการเลนและการแขงขนกฬา มหรสพ ภาพยนตร โทรทศนและกจกรรมการทองเทยว เกดการแลกเปลยนทางวฒนธรรมมากขน และมความตองการ ใชทรพยากรมากขน จงกอใหเกดความเสยหายกบสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตมากมาย มนษย เร มมความตนตว ตระหนกในการอนร กษส งแวดลอมและธรรมชาตมากขน เ พอให เปนแหล งทรพยากรธรรมชาตทยงยน กจกรรมทไดรบความนยมมากยงขน ไดแก การอยคายพกแรม การชมนก การศกษาธรรมชาต (ปา ภเขา น าตก ทะเล) เปนตน นอกจากนความเจรญกาวหนาทางการแพทย และการสาธารณสขท าใหอายคาดเฉลยของคนไทยยนยาวขน มความเปนอยดขน สงคมไทยเรมเปลยนแปลง เขาสสงคมผสงอายมากขน มการเคลอนยายแรงงานจากชนบทเขาสเมอง จงกอใหเกดปญหาสงคมเมอง การจราจรตดขด การแขงขนกนท ามาหากน การเอารดเอาเปรยบทางสงคม เกดความขดแยงในสงคม เกดความเครยดสง และเกดกจกรรมเบยงเบนทางสงคมมากขน โดยเฉพาะดานนนทนาการ มการเทยวเตร เลนการพนนทกรปแบบ กจกรรมบนเทงทไมเปนประโยชนกบตนเอง ครอบครวและสงคม มการเผยแพรระบาดและใชสงเสพตดอยางมากมาย

โลกดจทลและขาวสารขอมลในปจจบน มนษยตองเผชญปญหากบกจกรรมนนทนาการรปแบบใหมๆ ทางสอสงคมออนไลน (Social Media) การเผยแพรขอมลและรปภาพออนไลน การเลนเกม การเลนอนเทอรเนต และการเลนโซเชยล ซงมทงเปนประโยชนและเปนโทษตอสงคม กจกรรมเหลานเปนสงทมนษยตางคดคนสรางสรรค เพอสนองตอบความตองการของมนษย คอ ความสข ความพอใจ ซงบางครงไมสามารถควบคมใหอยในกรอบหรอขอบเขตทเหมาะสม เพอปองกนไมใหกระทบตอความสขสนก สขสบาย สขสงบ ตอความเรยบรอยของสงคม จงมความจ าเปนอยางยงทรฐตองใหความร ความเขาใจแกคนในสงคม สามารถเลอกกจกรรมนนทนาการทเปนประโยชนแกตนเอง ครอบครว และสงคม ทงนรฐตองสรางกจกรรมนนทนาการทสามารถชน าใหประชาชนสนใจ ตองการและมโอกาสทดเทยมกนทจะเขารวมกจกรรมไดงาย ตามความถนดและความสนใจ เชน การอนรกษฟนฟขนบธรรมเนยมประเพณ ศลปวฒนธรรม การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การสรางบรรยากาศทางเกษตรกรรม การใหความรแกเดก เยาวชน และประชาชนทกกลม ใหเกดความรก ความผกพนและหวงแหนในมรดกทางวฒนธรรม และมรดก ทางธรรมชาตทบรรพบรษไดปกปองรกษาไวอยางยงยน ดวยเหตผลนานปการ จงมความจ าเปนทรฐตองจดท าแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 - 2564) เพอใหเปนแบบแผนและแนวทาง ใหหนวยงานทเกยวของไดใชเปนกรอบแนวคดในการจดท าแผนฯ ในการปฏบตงาน เพอเปนแนวทาง และทศทางทเปนประโยชนตอสงคมและชาตตอไป

2

สถานการณและแนวโนมของนนทนาการ

สภาพแวดลอมของสงคมในโลกดจทลปจจบน มอทธพลของกระแสทนนยม ท า ใหมนษยแสวงหาความสขและความพอใจจากวตถมากขน กอใหเกดการแขงขน เอารดเอาเปรยบกน ทงในการประกอบอาชพ เศรษฐกจ สงคมและการเมอง สงคมโลกมแนวโนมแยงชงทรพยากรธรรมชาตทมอยจ ากด มการแขงขนสง ประกอบกบสภาพแวดลอมในปจจบนถกท าลายอยางตอเนอง และเกดภยพบตทางธรรมชาตเพมความรนแรงมากยงขน และเกดขนบอย สงตางๆ เหลานลวนมผลกระทบตอคณภาพชวต

คณภาพชวตของบคคลเกดจากการด ารงชวตอยางมความสขซงประกอบดวย ความสขทางกาย จตใจ สงคมและสงแวดลอม ซงก าหนดโดยองคการอนามยโลกชดยอ ฉบบภาษาไทย (WHOQOL-BREF-THAI) การใชเวลาวางอยางมสาระ ดวยนนทนาการยอมเสรมสรางความเจรญแกตนเองและสงคมใหดขนได และชวยรกษาสมดลท าใหบคคลสามารถมคณภาพชวตทดได เพอใหมภมคมกนส าหรบสถานการณ และภาวะแวดลอมทมการเปลยนแปลงอยางมากมาย

รฐบาลชดปจจบนใหความส าคญกบการพฒนาทนมนษย ดงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 - 2564) โดยเนนความมนคง มงคง ยงยน ดวยการพฒนาตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง น าไปสการพฒนาใหคนไทยมความสข ดวยความเสมอภาคกน ดงนน รฐบาลจงมอบหมายใหกระทรวงการทองเทยวและกฬา จดท าแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 - 2564) โดยมงหมายใหนนทนาการเปนเครองมอในการพฒนาคน สงคมและประเทศชาต อยางมนคง มงคง ยงยน

นโยบายของแผนนนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564)

1. นนทนาการเปนยทธศาสตรทส าคญในการพฒนาคณภาพชวตทดโดยพฒนาทางดานรางกาย จตใจ สงคมและจตวญญาณ ท าใหเปนคนทสมบรณ และนนทนาการชวยสรางสมพนธภาพของคนในชมชน ท าใหเกดความสมานฉนท มความเขมแขงทางวฒนธรรม เสรมความเขมแขงของชมชนและมเครอขายชมชน หรอทองถนในการพฒนาทองถน เปนเมองนาอย มความสงบ สะอาด สะดวกและปลอดภย 2. นนทนาการเปนเครองมอในการสรางฐานรากของสงคม สรางความสามคคในชาต เปนสงคม แหงคณธรรม จรยธรรม โดยเนนการพฒนาคน ครอบครว ชมชนและสงคม รวมไปถงกลมพเศษตางๆ เชน กลมคนพการ กลมผดอยโอกาส กลมผสงอาย กลมผตองขง ชนกลมนอย เปนตน ใหมโอกาสเขารวมกจกรรมนนทนาการอยางเทาเทยมกน 3. เพมประสทธภาพของการบรหารหนวยงานนนทนาการทกระดบ สรางเครอขายนนทนการตนแบบ พรอมยกระดบความสามารถ และพฒนาคณภาพคน อปกรณ สถานท สงอ านวยความสะดวก เทคโนโลยสารสนเทศ และการบรหารจดการทด เพอยกระดบนนทนาการใหมมาตรฐานสงขน ใหสามารถแขงขน ในระดบนานาชาตได 4. สรางนกนนทนาการอาชพ ใหแพรหลายและไดมาตรฐาน รวมถงการสนบสนนใหมการเรยน การสอนในสถานศกษา และผลตนกนนทนาการรนใหมทมความร และขดความสามารถในการมวจารณญาณวเคราะห สงเคราะหและตดสนใจ การใชประโยชนจากศาสตรของนนทนาการไดอยางมพลงในการขบเคลอนกระแสนนทนาการไดในยคใหม

3

5. สงเสรมประชาชนทกกลมใหประกอบกจกรรมนนทนาการตามความสนใจของตน จนเปนวถชวต โดยเฉพาะกจกรรมนนทนาการเพออนรกษสงแวดลอมทรพยากรธรรมชาต และอนรกษศลปวฒนธรรมไทย ใหคงอยอยางยงยน 6. พฒนาการจดการองคความร และนวตกรรมนนทนาการ โดยมการน าไปใชอยางแพรหลาย เพอสรางความยงยนใหกบนนทนาการในประเทศไทย 7. พฒนานนทนาการเพอการพาณชย ใหมความสามารถแขงขนในระดบนานาชาตได เพอเปนกลไก ในการขบเคลอนเศรษฐกจและสงคม

4

บทท 2 การประเมนสภาพแวดลอมทมผลกระทบตอการพฒนานนทนาการ

การประเมนสภาพแวดลอมทมผลกระทบตอการพฒนานนทนาการ ได ประเมนจากการประเมนผลแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2555 - 2559) นโยบายของรฐ ดานเศรษฐกจ สงคม การเมองและเทคโนโลย แผนแหงชาตและแผนพฒนาแหงชาตตางๆ รวมทงนโยบายขององคกรตางประเทศ ทเกยวของกบทศทางและสถานการณ ดานสขภาพกายและจต ดงมรายละเอยด ดงน

สหประชาชาตและองคการอนามยโลกไดมการก าหนดเปาหมายสงสดในการพฒนาอยางยงยน ป ค .ศ . 2015 (UN/WHO Sustainable Development Summit 2015) ก าหนดสขภาพเก ยวกบเปาประสงคในการพฒนาอยางยงยน (Health – related Sustainable Development Goals Target; SDG) ใน SDG3 สรปความวา ภายในป ค.ศ. 2030 ประชากรโลกมชวตความเปนอยอยางมสขภาพดและมกา รสงเสรมสขภาวะทกกลมอาย โดยวธการปองกน การรกษาฟนฟ และการสงเสรมสขภาพจตและสขภาวะ

นโยบายรฐบาล พลเอกประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร (แถลงนโยบายตอสภานตบญญตแหงชาต เมอวนท 12 กนยายน พ.ศ. 2557) รฐบาลนจะอนรกษ ฟนฟ และเผยแพร มรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน น าไปสการสรางความสมพนธอนดในระดบประชาชน ระดบชาต ระดบภมภาคอาเซยนและระดบนานาชาต ตลอดจนเพมพนมลคาทางเศรษฐกจใหแกประเทศ

ยทธศาสตรชาต 20 ป (พ.ศ. 2560 - 2579) เพอก าหนดทศทางของประเทศในระยะยาว เพอมงสวสยทศนทวา “ประเทศไทยมความมนคง มงคง ยงยน เปนประเทศพฒนาแลว ดวยการพฒนา ตามหลกการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” ดวยมงเนนการปฏรปและการพฒนากลไกการบรหารราชการแผนดนในการขบเคลอนยทธศาสตรใหสามารถน าไปปฏบตไดอยางจรงจง ซงจะชวยยกระดบคณภาพ ของประเทศในทกภาคสวน ท าใหน าพาประเทศหลดพนจากปญหาทางเศรษฐกจ ปญหาความเหลอมล า ปญหาการทจรตคอรปชน และปญหาความขดแยงในสงคม รวมทงสามารถรบมอกบภยคกคามและบรหารจดการความเสยงทจะเกดขนในอนาคต ส าหรบยทธศาสตรท เกยวข องกบการกฬาและนนทนาการ ไดแก ยทธศาสตรชาตดานการพฒนาและเสรมสรางศกยภาพทรพยากรมนษย ซงมงเนนในการพฒนาเพอใหประชาชนทกชวงวยมคณภาพชวตทดและไดรบการบรการทางสงคมทมคณภาพ

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๖๐ มการบญญตเรองการกฬาการสงเสรม และการพฒนา การสรางเสรมสขภาพ ในมาตรา 71 รฐพงเสรมสรางความเขมแขงของครอบครว อนเปนองคประกอบ พนฐานทส าคญของสงคม จดใหประชาชนมทอยอาศยอยางเหมาะสม สงเสรมและพฒนา การสรางเสรมสขภาพเพอใหประชาชนมสขภาพทแขงแรงและมจตใจเขมแขง รวมตลอดทงสงเสรมและ พฒนาการกฬาใหไปสความเปนเลศและเกดประโยชนสงสดแกประชาชน

แผนพฒนาการกฬาแหงชาต ฉบบท 6 (พ.ศ. 2560 - 2564) ก าหนดวสยทศนดงน “การกฬา เปนสวนส าคญของวถชวต ประชาชนทกภาคสวน และเปนกลไกส าคญในการสรางคณคาทางสงคมและสงเสรมเศรษฐกจของประเทศ” ซงม 3 ประเดนยทธศาสตรท เกยวของกบนนทนาการ คอ ยทธศาสตรท 1 การสงเสรมใหเกดความรและความตระหนกดานการออกก าลงกายและการกฬาขนพนฐาน โดยเนน แนวทางการพฒนาทส าคญ ไดแก (1) การเรงสรางและพฒนาพลศกษาและสขศกษาในสถานศกษาทวประเทศ (2) การสงเสรมการพฒนาการออกก าลงกายและการกฬาขนพนฐานในชมชนทองถนนอกสถานศกษา

5

และ (3) การจดวางระบบโครงขายและสรางความเชอมโยงระหวางสถานศกษาและชมชน ยทธศาสตรท 2 การสงเสรมใหมวลชนมการออกก าลงกายและมสวนรวมในกจกรรมกฬา โดยเนนแนวทางการพฒนาทส าคญ ไดแก (1) การจดหาและพฒนาสถานทและอปกรณกฬาทเพยงพอและเหมาะสมเพอการออกก าลงกาย และการเลนกฬาของมวลชน (2) การเสรมสรางความเสมอภาคในการเขาถงการออกก าลงกาย และการเลนกฬาส าหรบประชากรทกกลม และ (3) การสงเสรมการพฒนาอาสาสมครและบคลากรการกฬาเพอมวลชนเปนระบบ และยทธศาสตรท 4 การพฒนาอตสาหกรรมการกฬาเพอเปนสวนส าคญในการสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจ โดยเนนแนวทางการพฒนาทส าคญ ไดแก การสงเสรมและสนบสนนอตสาหกรรม การกฬาและการพฒนาการกฬาเพอการทองเทยวและนนทนาการ (Sports Tourism)

ประเทศไทย 4.0 เปนโมเดลพฒนาเศรษฐกจใหมเพอพฒนาประเทศใหกาวหนาสการเปนประเทศ ทมรายไดสง ขบเคลอนเศรษฐกจดวยนวตกรรม โมเดลประเทศไทย 4.0 ประกอบดวยกลไกการขบเคล อน (New Growth Engine) 3 กลไกส าคญ คอ (1) กลไกขบคเลอนผานการสรางและยกระดบผลตภาพ (Productive Growth Engine) (2) กลไกขบเคลอนทคนสวนใหญมสวนรวมอยางเทาเทยมและทวถง ( Inclusive Growth Engine) และ (3 ) กลไกการขบ เคล อนท เปนมตรกบส งแวดลอม อย างย งยน (Green Growth Engine) ซงจ าเปนจะตองมการปรบโครงสรางเศรษฐกจของประเทศใหมความไดเปรยบ เชงการแขงขนและน าไปสโครงสรางเศรษฐกจอตสาหกรรมทสรางมลคาทางเศรษฐกจ

ยทธศาสตรประชารฐ เปนแนวคดของรฐบาลในป พ.ศ. 2559 ภายใตการน าของพลเอกประยทธ จนทรโอชา เพอเปาประสงคใหเกดความรวมมอตามยทธศาสตรประชารฐ ซงเปนการท างานรวมกนของภาครฐ ภาคเอกชน และประชาชนอยางใกลชด อนจะน าไปสการขบเคลอนการปฏรปประเทศไปสเปาหมาย ทลดความเหลอมล า พฒนาคณภาพคน เพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ โดยการขบเคลอน ผานยทธศาสตร 4 เสาหลก ไดแก (1) การมธรรมภบาล (2) การสรางนวตกรรมและผลตภาพ (Productivity) (3) การยกระดบคณภาพทนมนษย และ (4) การสงเสรมการมสวนรวมเพอความมงคงของประเทศ

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 – 2564) ก าหนดแนวทางการพฒนาประเทศ โดยมงเนนยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและค านงถง “การพฒนาทยงยน” โดยใช “คนเปนศนยกลางในการพฒนา มการเรยนรตลอดชวต” โดยประเดนยทธศาสตรท เกยวของ กบการกฬาและนนทนาการ คอ การเสรมสรางและพฒนาศกยภาพมนษยและการลดความเหลอมล า ในสงคมไทย เพอมงลดปจจยเสยงทางสขภาพและสงเสรมประชาชนใหมพฤตกรรมสขภาพทด ประกอบดวย (1) สงเสรมการพฒนาความรในการดแลสขภาพ (2) พฒนารปแบบการออกก าลงกายและโภชนากา ร ทเหมาะสมกบแตละวย รวมถงสนบสนนการสรางสภาพแวดลอมและการรณรงคใหมการตลาดเชงกจกรรม ทเออตอการสงเสรมทางกายและสขภาพแกประชาชนกลมตางๆ และ (3) สรางกลไกในการจดท านโยบายสาธารณะทตองค านงถงผลกระทบตอสขภาพ

แผนพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2555 - 2559) มวสยทศน คอ “เดกและเยาวชน มความมนคง แขงแรง ด มสข และสรางสรรค” และมเปาหมายหลก ดงน เดกและเยาวชน มความมนคงในการด ารงชวตอยางทวถง มความแขงแรงทางรางกายและจตใจ มคณธรรม จรยธรรม มส านกความเปนพลเมอง (Civic Mind) กลาคด และแสดงออกอยางสรางสรรค ตามวถประชาธปไตยและมความสข โดยมประเดนทเกยวของกบนนทนาการ ในยทธศาสตรท 1 การสรางภมคมกนในการด ารงชวตของเดก และเยาวชน โดยก าหนดมาตรการในการเพมบทบาทใหองคกรปกครองสวนทองถนจดพนทแล ะกจกรรม ใหเดกและเยาวชนสามารถใชเวลาวาง เพอแสดงออกทางความคดและศกยภาพในเชงสรางสรรคทเหมาะสม

6

กบชวงวยของเดกและเยาวชนทมงมนเปนนกกจกรรมดานตางๆ ทงดานวชาการ การกฬา ศลปะ วฒนธรรม การน าหลกศาสนา มาปฏบต และการมจตสาธารณะ ในสงคมอยางตอเนอง

พระราชบญญตผสงอาย (ฉบบท 2) พ.ศ. 2553 มเหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย มาตรา 53 ก าหนดใหบคคลซงมอายเกนหกสบปบรบรณ และไมมรายไดเพยงพอแกการยงชพ มสทธไดรบสวสดการสงอ านวยความสะดวกทเหมาะสมจากรฐ ดงนน เพอใหสอดคลองกบบทบญญตของรฐธรรมนญดงกลาว สมควรแกไขเพมเตมบทบญญตเกยวกบอ านาจ หนาท ของคณะกรรมการผสงอายแหงชาต สทธเรองเบยยงชพของผสงอาย และอ านาจหนาทของ คณะกรรมการบรหารกองทนผสงอาย เพอใหผสงอายมสทธ ไดรบเบยยงชพเปนรายเดอนอยางทวถงและ เปนธรรมจากรฐ และจากแผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2545 - 2564) ฉบบปรบปรงครงท 1 พ.ศ. 2552 ไดก าหนดวสยทศนคอ “ผสงวยเปนหลกชยของสงคม” และเพมเตมรายละเอยดไวในวสยทศน อก 5 ประการ ประกอบดวย (1) ผสงอายทมคณภาพชวตทดคอ มสขภาพทดทงกายและจต ครอบครวมสข สงคมเอออาทร อยในสงแวดลอมทเหมาะสม ปลอดภย มหลกประกนทมนคง ไดรบสวสดการและการบรการ ทเหมาะสม อยอยางมคณคา มศกดศร พงตนเองได เปนทยดเหนยวทางจตใจและมสวนรวมในครอบครว ชมชนและสงคม และมโอกาสเขาถงขอมลและขาวสารอยางตอเนอง (2) ครอบครวและชมชนเปนสถาบนหลกทมความเขมแขงสามารถใหการเกอหนน แกผสงอายไดอยางมคณภาพ (3) ระบบสวสดการและบรการ จะตองสามารถรองรบผสงอายใหด ารงอยกบครอบครวและชมชนไดอยางมคณภาพและมมาตรฐาน (4) ทกภาคสวนจะตองมสวนรวมในระบบสวสดการและบรการใหแกผสงอาย โดยมการก ากบดแลเพอการคมครองผสงอาย ในฐานะผบรโภค และ (5) ตองมการด าเนนการทเหมาะสมเพอชวยใหผสงอายททกขยากและตองการ การเกอกลใหด ารงชวตอยในชมชนไดอยางดและตอเนอง

แผนพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต ฉบบท 4 (พ.ศ. 2555 - 2559) มสาระส าคญทเกยวของกบนนทนาการในเปาประสงคขอ 4 ทกลาววา “คนพการเขาถงและใชประโยชนไดจากระบบบรการ ดานสขภาพ การศกษา อาชพและการทองเทยว รวมถงสรางระบบการปองกนภยพบตทางธรรมชาต ” และมความเกยวของกบยทธศาสตรท 3 สรางเสรมพลงอ านาจใหแกคนพการและผดแลคนพการ โดยมแนวทางและมาตรการดงน เสรมพลงคนพการ เพอเขาถงสทธเสรภาพในการเดนทางทองเทยวและนนทนาการบนพนฐานของความเทาเทยมกบบคคลทวไป และเสรมพลงคนพการใหมความถงพรอม ในการออกก าลงกายและเลนกฬาเพอสขภาพ และไดรบการพฒนาศกยภาพดานกฬาสความเปนเลศ

แผนงานของส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ซง สสส. มบทบาทหนาทรเรม ผลกดน กระตน สนบสนนและรวมกบหนวยงานตางๆ ในสงคม เพอขบเคลอนกระบวนการสรางเสรมสขภาพ เพอใหคนไทยมสขภาพดครบ 4 ดาน กาย จต ปญญา สงคม และรวมสรางประเทศไทยใหนาอย โดยม แผนงานหลก 15 แผนงาน ซงแผนงานทเกยวของกบนนทนาการ ไดแก “แผนสงเสรมกจกรรมทางกาย” ทมงเนนการสงเสรมวถชวต สขภาวะ และสอสารสงคมเพอสรางทศนคต คานยมและพฤตกรรมใหเกดการ เพมจ านวนผมกจกรรมทางกายในชวตประจ าวน ทงในโรงเรยน ทบาน ทท างาน และเพมจ านวนผเขารวมกจกรรมในยามวาง ทงกจกรรมนนทนาการ กจกรรมออกก าลงกายและกจกรรมกฬา เพอลดปจจยเสยง ทางสขภาพของประชาชน

แผนยทธศาสตร กระทรวงการทองเทยวและกฬา ฉบบท ๔ (พ.ศ. 25๖๐ – 25๖๔) มประเดนส าคญทเกยวของกบนนทนาการ มวสยทศนคอ “มงพฒนาและบรณาการดานการทองเทยวและการกฬา สรางเสรมความเจรญเตบโตของเศรษฐกจและสงคมของประเทศ” และมพนธกจทเกยวของกบนนทนาการ ไดแก

7

(๑) จดท านโยบายและยทธศาสตร เพอการพฒนาการทองเทยวและการกฬาทสอดคลองกบแนวทาง การพฒนาของประเทศ (๓) พฒนาปจจยสนบสนนดานการทองเทยวและกฬาทจ าเปน ทงในดานบคลากร โครงสรางพนฐาน และปจจยสนบสนนอนๆ ทจ าเปนอยางครบถวนและไดมาตรฐาน (๔) พฒนาระบบเทคโนโลยและสารสนเทศ เพอการบรหารและเพอการใหบรการ ตลอดจนองคความรและนวตกรรมตางๆ ทสามารถเพมมลคาทางเศรษฐกจของอตสาหกรรมการทองเทยวและกฬา (๕) สรางใหเกดการทองเทยวรวมกนระหวางหนวยงานในอตสาหกรรมการทองเทยวและกฬา ในแบบบรณาการรวมกนกบทกภาคสวน ทมความเกยวของ และมยทธศาสตรทเกยวของกบนนทนาการ ไดแก

ยทธศาสตรท ๓ สงเสรมและสนบสนนการออกก าลงกาย กฬาพนฐานและกฬามวลชน โดยมมาตรการและแนวทางปฏบต ๑. สนบสนน สงเสรมการออกก าลงกาย การเลนกฬาพนฐานและกฬามวลชน ยทธศาสตรท ๔ สงเสรมและสนบสนนกฬาเปนเลศและกฬาอาชพ โดยมมาตรฐานและแนวทางปฏบต ๑. พฒนาการกฬาเพอความเปนเลศทกมตอยางเปนระบบ ๒. พฒนากฬาเพอสความส าเรจในระดบอาชพอยางเปนระบบครบวงจร ๓. พฒนาการศกษาใหมมาตรฐาน

ยทธศาสตรท ๕ การพฒนาอตสาหกรรมกฬาและการเพมมลคาทางเศรษฐกจดวยองคความร และนวตกรรม โดยมมาตรการและแนวทางปฏบต ๑. พฒนา สง เสรมและสนบสนนการเตบโต ของอตสาหกรรมกฬา และการกฬาเพอการทองเทยวและนนทนาการ ๒. รวบรวม จดการ พฒนาองคความรนวตกรรมทางการกฬาอยางเปนระบบ และยทธศาสตรท ๖ การบรณาการการบรหารการจดการการทองเทยวและกฬาทกระดบใหมประสทธภาพ โดยมมาตรการและแนวทางปฏบต ๑. สงเสรม พฒนา ปรบปรง ปจจย ทมผลตอประสทธภาพของการบรหารการจดการการทองเทยวทงระบบ ๒. สงเสรม พฒนา ปรบปรง ปจจย ทมผลตอประสทธภาพของการบรหารการจดการกฬาทงระบบ

นอกจากน มผลการประเมนแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2555 – 2559) สรปการประเมนตามยทธศาสตร ผลผลตและตวชวด ดงรายละเอยดตอไปน ยทธศาสตรท 1 การสงเสรมเดก เยาวชน และประชาชนใหมความร ความเขาใจ ตระหนกถงคณคาของการใชเวลาวางใหเปนประโยชนและประกอบกจกรรมนนทนาการเปนประจ าจนเปนวถชวต ผลการด าเนนงาน เปนไปตามเปาหมาย ม 3 ขอ ไดแก 1) สถานศกษาทกระดบและองคกรบรหารสวนทองถนรอยละ 80 มการเรยนรและจดกจกรรมนนทนาการอยางหลากหลายทวถงและตอเนอง พบวา สถานศกษาจดการเรยนการสอนนนทนาการ ในระดบปานกลางถงมากทสด รวมรอยละ 94.4 และองคกรปกครองสวนทองถน จดกจกรรมนนทนาการ เดก เยาวชน ประชาชนทกกลม โดยเสมอภาค ในระดบปานกลางถงมากทสด รวมรอยละ 85.1 2) คร ผน าและอาสาสมครนนทนาการไดรบการพฒนาเพมขน เพอท าหนาทเปนผสอน ผน า และจดกจกรรมนนทนาการในสถานศกษาและชมชน พบวา กรมพลศกษาอบรมเชงปฏบตการผน าการออกก าลงกาย และ ผน านนทนาการ ป 57 (2,048 คน) ป 58 (2,929 คน) 3) มศนยนนทนาการในระดบต าบลไมนอยกวารอยละ 80 ท าหนาท ใหบรการประชาชน และจดกจกรรมนนทนาการ รวมทงกจกรรมเกยวกบการสงเสรม อนรกษทรพยากรธรรมชาต ศลปวฒนธรรม ประเพณไทยอยางตอเนอง ตามความสนใจและศกยภาพของชมชน พบวา ศนยนนทนาการระดบ ต าบล/เทศบาล จดกจกรรมนนทนาการ ในระดบปานกลางถงมากทสด รอยละ 85.1 มกจกรรมนนทนาการ เพออนรกษฯ ในระดบปานกลางถงมากทสด รอยละ 86.6

8

สวนผลการด าเนนงาน ไมเปนไปตามเปาหมาย ม 2 ขอ ไดแก 1) เดก เยาวชน และประชาชนทกกลม รวมทงบคคลกลมพเศษและผดอยโอกาส ไมถงรอยละ 80 มความร เจตคต และประกอบกจกรรมนนทนาการตามความถนดและความสนใจเปนประจ า พบวา ประชาชนทกกลมมความร ในระดบปานกลางถงมากทสด รวมรอยละ 79.9 เจตคต ในระดบปานกลางถงมากทสด รวมรอยละ 84.6 ประกอบกจกรรมนนทนาการ ในระดบปานกลางถงมากทสด รวมรอยละ 76.8 และประกอบกจกรรมนนทนาการประเภทเกมและกฬา/การออกก าลงกายเปนประจ า รอยละ 23.9 2) สถานศกษาและชมชนไมถงรอยละ 80 จดหาแหลงนนทนาการ มอปกรณ สถานทและสงอ านวยความสะดวกทางนนทนาการทไดมาตรฐานและมความปลอดภย พบวา สถานศกษาจดหาวสดอปกรณนนทนาการทไดมาตรฐานและปลอดภย รอยละ 78.7 สวนองคกรปกครองสวนทองถน รอยละ 72.2 ยทธศาสตรท 2 การผลตและพฒนาบคลากรในการเปนผน าและการจดบรการนนทนาการ ผลการด าเนนงาน เปนไปตามเปาหมาย ม 2 ขอ ไดแก 1) บคลากรนนทนาการไดรบการพฒนาการเปนผน านนทนาการและการจดบรการนนทนาการอยางตอเนอง พบวา สถานศกษามบคลากรทางนนทนาการไดรบการอบรมการเปนผน านนทนาการ รอยละ 20.2 สวนองคกรปกครองสวนทองถน รอยละ 23.6 และมการจดอบรมคร ผน านนทนาการ/ อาสาสมครนนทนาการ ในระดบปานกลางถงมากทสด รอยละ 68.6 2) บคลากรนนทนาการอาชพมจ านวนเพมขนและมโอกาสในการประกอบอาชพนนทนาการ ตามความสามารถ พบวา มสถาบนอดมศกษาหลายแหง ผลตบณฑตสาขานนทนาการ เชน จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ และสถาบนการพลศกษา 17 วทยาเขต เปนตน สวนผลการด าเนนงาน ไมเปนไปตามเปาหมาย ม 1 ขอ ไดแก

1) ไมมการจดตงองคกรรบรองมาตรฐานวชาชพนนทนาการ ยทธศาสตรท 3 การพฒนาการบรหารจดการนนทนาการ ผลการด าเนนงาน เปนไปตามเปาหมาย ม 3 ขอ ไดแก 1) ศนยนนทนาการในสถานศกษาและชมชนรอยละ 80 มระบบและกลไกการบรหาร งานไดอยางเปนเอกภาพและมประสทธภาพ พบวา ศนยกฬาและนนทนาการในสถานศกษาระดบอดมศกษา มทกแหง/อบจ. มครบทกจงหวด มระบบและกลไกการบรหารเปนของหนวยงานเอง 2) สถานประกอบการนนทนาการเพอการพาณชยมมาตรฐานสามารถแขงขนกบประเทศอาเซยน ไดพบวา สถานประกอบการทองเทยวและโรงแรมไดรบการประเมนสมรรถนะ ประกอบวชาชพทวประเทศ เตรยมเขาสประชาคมอาเซยน 3) มศนยขอมลเผยแพรกจการนนทนาการ มระบบสารสนเทศและการประชาสมพนธเชอมโยงเครอขายทวประเทศรวมทงนานาประเทศ พบวา มศนยขอมลทกจงหวดเชอมโยงสนานาชาตไดผานเครองมอคนหา (Search engines) ทนยมทสดคอ Google สวนผลการด าเนนงาน ไมเปนไปตามเปาหมายม 2 ขอ ไดแก

1) ไมมการปรบปรง กฎหมาย ขอบงคบใหเหมาะสมตอการด าเนนการดานนนทนาการ 2) ไมมผลการศกษา วจย คนหาและพฒนานวตกรรมดานนนทนาการในระดบประเทศและ

ระดบนานาชาต ยทธศาสตรท 4 การพฒนาสภาวะแวดลอมและการสงเสรม อนรกษทรพยากรธรรมชาต ศลปวฒนธรรมอยางยงยนดวยนนทนาการ

9

ผลการด าเนนงาน เปนไปตามเปาหมาย ม 4 ขอ ไดแก 1) หนวยงานราชการ สถาบนการศกษา ชมชนและองคกรปกครองสวนทองถนใหความส าคญ และสนบสนนกจกรรมนนทนาการทสงเสรมการอนรกษทรพยากรธรรมชาต ศลปวฒนธรรมและพฒนาสงแวดลอม อยางตอเนอง พบวา หนวยงานราชการ 20 กระทรวง และ 4 สวนราชการอน มกจกรรมปลกปา สถานศกษา มกจกรรมอนรกษทรพยากรธรรมชาต/ สงแวดลอม อยางยงยน รอยละ 40.2 และองคกรปกครองสวนทองถนปลกตนไมวนส าคญๆ ในระดบมากถงมากทสด รอยละ 55.5 2) เดก เยาวชน ประชาชนเขารวมกจกรรมนนทนาการของกลมชมรมในการเฝาระวงการท าลายทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทวทกทองถน พบวา มกลมชมรม อาสาสมครพทกษปาและชมรมรกษปารกษโลก เฝาระวงการท าลายทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทกจงหวด 3) ศลปวฒนธรรมประเพณไทยไดรบการพฒนา อนรกษ และสงเสรมอยางตอเนอง พบวา องคกรปกครองสวนทองถนและกรงเทพมหานคร จดกจกรรมนนทนาการวนส าคญทางศาสนา วนสงกรานต ในระดบมากถงมากทสด รวมรอยละ 66.3 4) สถานทและสงอ านวยความสะดวกเกยวกบนนทนาการไดรบการปรบปรงพฒนาและไดรบ การตรวจสอบมาตรฐานอยางเปนระบบ พบวา สถานศกษารอยละ 30.9 ไดรบการตรวจสอบมาตรฐาน ความปลอดภย สวนเครองเลนและของเลนเดกมเครองหมาย มอก.รบรอง และมส านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค (สคบ.)

สวนผลการด าเนนงาน ไมเปนไปตามเปาหมาย ม 1 ขอ ไดแก 1) เดก เยาวชน ประชาชน ไมถงรอยละ 80 มความเขาใจ ตระหนกถงคณคาของศลปวฒนธรรม

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมและชวยกนทะนบ ารงไวใหยงยน พบวา มความร ความเขาใจ และเหนคณคาการใชเวลาวางใหเกดประโยชนของเดก เยาวชน รอยละ 75.4 และประชาชน รอยละ 66.3 องคกรปกครองสวนทองถนและสถานศกษาจดกจกรรมอนรกษทรพยากร/สงแวดลอมอยางยงยน รอยละ 29.7 และ 40.2 ตามล าดบ

10

สถานการณของนนทนาการในภาพรวม

จากการวเคราะหสถานการณของโลกในปจจบนและผลการประเมนแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2555 - 2559) สรปสถานการณของนนทนาการในภาพรวมได ดงน

๑. สงคมโลกในยคปจจบนและแนวโนมในอนาคตทตองการใหประชากรโลกมความเทาเทยมกน ในการมชวตความเปนอยอยางมสขภาพดและมสขภาวะด มการรกษาทรพยากรสงแวดลอมทางธรรมชาต ไวเปนมรดกของโลกอยางยงยน

๒. อทธพลของกระแสทนนยมและวตถนยม ท าใหเกดการแขงขนสงมาก ใชเวลาในการหารายไดเพมขน ท าใหขาดความรวมมอในการสงเสรมนนทนาการ การใชเวลาวางอยางมคณคาดวยนนทนาการ ท าใหเกดปญหาทางสงคมมากยงขน สงคมโลกมการแขงขนสง กอใหเกดความเครยด เปนผลเสยตอ สขภาพกายและสขภาพจต

๓. กจกรรมนนทนาการอยในวถชวตของคนไทยตลอดชวต แตยงขาดความร ความเขาใจและ เหนคณคาของนนทนาการอยางแทจรง

๔. มความจ าเปนตองสงเสรมเศรษฐกจและสงคมดวยนนทนาการเพอการพาณชยหรออตสาหกรรมนนทนาการ ใหมความสามารถแขงขนกบนานาประเทศได โดยเฉพาะในภมภาคเอเชย ปญหาและอปสรรคของนนทนาการ

๑. ประชาชนทกกลม มความร ความเขาใจ เกยวกบนนทนาการนอยและมการปฏบตกจกรรมนนทนาการ เปนประจ าจนเปนวถชวต ยงไมมากและกจกรรมไมหลากหลาย สวนใหญปฏบตกจกรรมนนทนาการในครอบครว

๒. การสรางและประสานงานกบเครอขายนนทนาการ ตงแตระดบทองถนจนถงระดบประเทศ และนานาชาต มประสทธภาพนอยและไมครอบคลม

๓. การสรางรปแบบการบรหารศนยนนทนาการชมชน/ศนยนนทนาการในระดบต าบล โดยเนน การมสวนรวมของประชาชน โดยชมชนเปนผมสวมรวมในการบรหารศนยฯ และผลประโยชนทไดรบ เปนของชมชน ยงไมมความชดเจน และไมมศนยนนทนาการชมชนตนแบบ

๔. ขาดการจดเกบขอมลอยางเปนระบบ ขาดระบบสารสนเทศ และไมมการแลกเปลยนขอมลนนทนาการใหเหมาะสมกบสถานการณนนทนาการทเพยงพอ ทนสมยและสามารถน าไปใชปฏบตไดด รวมไปถงขาดการประชาสมพนธเชงรก ทสามารถกระตนสงคมไรพรมแดนดานนนทนาการ

๕. ขาดความตอเนองในการพฒนาความเปนมออาชพของบคลากรทางนนทนาการ สวนการผลต นกนนทนาการทมประสทธภาพ พรอมออกไปประกอบอาชพไดยงมนอย และหนวยงานภาครฐและภาคเอกชน ขาดความสนใจทจะรบเขาท างาน

11

การประเมนศกยภาพองคกรและสภาพแวดลอมภายนอก ในดานจดแขงและจดออนภายใน สภาพแวดลอมในดานโอกาส และอปสรรคจากภายนอก มรายละเอยดดงน การประเมนศกยภาพภายในดานจดแขง

๑. นนทนาการสามารถน าไปสรางอาชพและน ารายไดมาสครอบครว ซงเปนการพฒนาเศรษฐกจ และสงคมของประเทศอกทางหนง

๒. สงคมไทยอยกบวฒนธรรมทมนนทนาการในชวตประจ าวน และมการอนรกษ ตลอดจน การสบทอดแกคนรนหลง

๓. กจกรรมนนทนาการลวนมคณคา และเปนสวนทสรางสงคมไทยใหนาอย ๔. ภาษา ทองถน วฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณของประเทศไทยแขงแกรง และมการอนรกษ

สบทอดกนมาโดยตลอด ๕. กรมพลศกษา กระทรวงการทองเทยวและกฬา รบผดชอบโดยตรง และมองคกรเครอขาย

ทงภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน ในการขบเคลอนแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 ๖. มประสบการณการด าเนนงานแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 1 และ ฉบบท 2

และมงบประมาณด าเนนการ ๗. นนทนาการสามารถพฒนาคณภาพชวตของประชาชนไดโดยเนนพฒนาสขภาพกายและสขภาพจต ๘. ประเทศมเครอขายนนทนาการหลากหลาย ท าใหกจกรรมนนทนาการมความหลากหลาย

การประเมนศกยภาพภายในดานจดออน

๑. ผน าทองถนและประชาชนยงขาดความรความเขาใจ และไมเหนคณคาของนนทนาการอยางแทจรง ๒. ประชาชนยงขาดความรความเขาใจ และไมเหนคณคาของการรกษาสงแวดลอมทรพยากรธรรมชาต

และการอนรกษศลปวฒนธรรม ๓. ปจจยพนฐานของนนทนาการ ไดแก สถานท สงอ านวยความสะดวก การบรการ ยงไมไดคณภาพ

และมาตรฐาน ๔. หนวยงานตางๆ ไมเขาใจบทบาทของนนทนาการอยางแทจรง จงท าใหการด าเนนงานไมบรรล

วตถประสงคของแผนนนทนาการแหงชาต ๕. บคลากรทท าหนาท ในการขบเคลอนแผนนนทนาการยงไมเขมแขงมากพอทจะขบเคลอน

ไปสการปฏบตได ๖. ขาดการดแลมาตรฐานผน านนทนาการในประเทศไทย ต าแหนงงานทรองรบบณฑตทส าเรจ

การศกษาสาขานนทนาการมนอย ๗. ขาดการน าทรพยากรทมอยมาบรหารจดการใหเปนแหลงนนทนาการ เนองจากขาดองคความร

ทจะสรางสงทมอยใหเกดประโยชนอยางแทจรง ๘. สถาบนการศกษาทมการเรยนการสอนนนทนาการและผลตบคลากรนนทนาการ ขาดเอกภาพ

ในแนวคด หลกการนนทนาการและไมยอมรบซงกนและกน ๙. บคลากรนนทนาการไมสามารถรวมพลงกนจดตงสมาคมวชาชพเพอพฒนาตนเอง และก าหนด

มาตรฐานวชาชพรวมกน ๑๐. การเผยแพรประชาสมพนธ การใหความรแกประชาชน และการนเทศแผนไมทวถง

12

๑๑. การประสานงานและสรางความสมพนธกบบคลากรในพนท มประสทธภาพนอย ๑๒. งบประมาณมจ ากดและบคลากรทมความรนนทนาการพรอมใชมนอย ๑๓. การก าหนดใหมองคกรรบรองมาตรฐานวชาชพนนทนาการในแผนพฒนานนทนาการแหงชาต

ฉบบท 2 ไมสามารถท าไดเพราะไมมพระราชบญญตหรอกฎหมายรองรบ การประเมนศกยภาพภายนอกดานโอกาส

๑. กระแสสงคมมการรกษสขภาพของประชาชนสงขน ๒. พนฐานคนไทยมใจรกความสนกสนานรนเรง และมประเพณวฒนธรรมดานนนทนาการ หลากหลาย ๓. ประชาชนมความเชอวากจกรรมนนทนาการจะท าใหคนมชวตทเปนสข ๔. บคลากรนนทนาการมอย ในทกหนวยงานของประเทศ สามารถรวมตวกนพฒนางาน

ดานนนทนาการได ๕. เทคโนโลยททนสมยท าใหประชาชนสามารถรบรขาวสารกจกรรมดานนนทนาการ กฬา

และการทองเทยวไดอยางกวางขวางจากสอตางๆ ๖. มหนวยงานและสถานศกษาใหความรวมมอและสนบสนนการพฒนาดานนนทนาการ ๗. มการประสานความรวมมอจากองคกรตางๆ สามารถใชเปนก าลงในการขบเคลอนแผนนนทนาการ

ไปสความส าเรจได ๘. นโยบายดานสงคมของรฐบาลมการสงเสรมกจกรรมนนทนาการชดเจน ๙. การเขาประชาคมอาเซยนเปนโอกาสในการพฒนาบคลากรทางนนทนาการ

๑๐. มกจกรรมอาสาสมครหลากหลาย ซงเปนสวนหนงของกจกรรมนนทนาการ ๑๑. มสวนสาธารณะ/สวนสขภาพส าหรบการสงเสรมกจกรรมนนทนาการทวประเทศ ๑๒. ประเทศไทยมปจจยทจะสนบสนนกจกรรมดานนนทนาการมากมาย ๑๓. ปจจบนเปนชวงเวลาของการปฏรปหลายดาน และใหความส าคญกบการมสวมรวมของประชาชน

(ประชารฐ) ๑๔. มองคกรนนทนาการภาคเอกชนเกดขนใหมๆ มการประสานงานใหภาคเอกชนมารวมพฒนา

นนทนาการ การประเมนศกยภาพดานอปสรรคภยคกคามจากภายนอก

๑. สถานศกษา หนวยงานภาครฐ รวมทงภาคเอกชน ไมใหความส าคญตอกจกรรมนนทนาการเทาทควร ๒. เทคโนโลยการสอสารมความกาวหนาอยางรวดเรวท าใหเกดปญหากบเดกและเยาวชนมากขน ๓. ระบบทนนยมท าใหคนเขาใจวาความสขของคนขนอยกบวตถและทรพยสน สงคมมการแขงขน

กนสงมาก ๔. คนในชาตไมตระหนกและเหนคณคาของทรพยากรธรรมชาตและใชอยางไมคมคา ๕. กระแสโลกาภวตนของวฒนธรรมขามชาตท าใหคนไทยเกดกระแสความนยม ๖. สภาพแวดลอม และภาวะเศรษฐกจ สงคมมการแขงขนในการประกอบอาชพสงมาก ท าใหคนไทย

ไมมเวลาสนใจในเรองนนทนาการ ๗. ประเทศตางๆ ใหความส าคญและพฒนากจการนนทนาการอยางเขมแขงเพราะเปนแหลงรายได

ซงเปนคแขงส าคญของไทย

13

๘. ภาวะโลกรอน/ภมอากาศเปลยนแปลง ท าใหธรรมชาตและสงแวดลอมถกท าลาย ๙. การแพรระบาดเรองยาเสพตด การมวสมทางเพศและการเลนเกมคอมพวเตอรกอใหเกดปญหา

สงคม เยาวชนเปนกลมเสยงตออาชญากรรม เนองจากใชเวลาวางไมเหมาะสม ๑๐. ความเปนหนงเดยวของศาสตรนนทนาการ ยงมความแตกตางกน นกวชาการนนทนาการ

ยงก าหนดประเภทของกจกรรมนนทนาการแตกตางกน บคลากรนนทนาการจะผลกดนใหประชาชนมความร ความเขาใจนนทนาการไดยาก

14

บทท 3 สาระส าคญของแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 - 2564)

วสยทศน

คนไทยมนนทนาการเปนวถชวต พนธกจ

๑. สงเสรมใหประชาชนมความร ความเขาใจ เหนคณคาและเขารวมกจกรรมนนทนาการจนเปนวถชวต ๒. พฒนาการจดการทรพยากรนนทนาการ ไดแก บคลากร แหลงนนทนาการ สถานท สงอ านวยความสะดวก

เกยวกบนนทนาการ ระบบการบรหารจดการ ใหมคณภาพและมาตรฐานสากล ๓. สงเสรม สนบสนนการจดการ และใหบรการองคความร นวตกรรมและเทคโนโลยนนทนาการ

แกสงคม ๔. พฒนาระบบบรหารจดการนนทนาการใหทนสมยและมประสทธภาพ ๕. สงเสรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมดวยนนทนาการ

วตถประสงค

๑. เพอใหประชาชนมความร ความเขาใจ เหนคณคาของการใชเวลาวางใหเปนประโยชน ดวยนนทนาการ และเขารวมกจกรรมนนทนาการจนเปนวถชวต

๒. เพอพฒนาทรพยากรนนทนาการ ไดแก บคลากร แหลงนนทนาการ สถานท สงอ านวยความสะดวกเกยวกบนนทนาการ ระบบการบรหารจดการ ใหมคณภาพและมาตรฐานสากล

๓. เพอสงเสรมการสรางและพฒนาองคความร นวตกรรมดานนนทนาการ ตลอดจนน าไปใช อยางแพรหลาย น าไปสการพฒนานนทนาการอยางยงยน

๔. เพอพฒนาการบรหารจดการนนทนาการใหมความทนสมย มประสทธภาพ สอดคลองกบสถานการณปจจบน

๕. เพอสงเสรมเศรษฐกจและสงคมดวยนนทนาการเชงพาณชย เปนการสรางความมนคง ใหกบประเทศชาต เปาหมาย

1. ประชาชน มความร ความเขาใจ เหนคณคา และเขารวมกจกรรมนนทนาการเปนประจ า จนเปนวถชวต 2. บคลากรนนทนาการ ไดแก ผน านนทนาการและนกนนทนาการอาชพ ไดรบการพฒนา อยางตอเนอง และมการผลตบณฑตนนทนาการในสาขาตางๆ เพมมากขน 3. แหลงนนทนาการ สถานท และสงอ านวยความสะดวกเกยวกบนนทนาการ ไดรบการพฒนา ใหไดมาตรฐานสากล และมการตรวจสอบรบรองมาตรฐานอยางเปนระบบ 4. มการสรางและพฒนาองคความร นวตกรรมนนทนาการ และมการน าไปใชอยางแพรหลาย

15

5. การบรหารจดการนนทนาการมความทนสมยและมประสทธภาพ 5.1 มการขบเคลอนนโยบายนนทนาการเปนวาระแหงชาต มคณะกรรมการก ากบนโยบาย และตดตามงานอยางตอเนอง มองคกรหลก ท าหนาทรบผดชอบ ก ากบดแล และประสานงานการด าเนนงานนนทนาการของประเทศ 5.2 มการสรางและพฒนาเครอขายการด าเนนงานนนทนาการ ตงแตระดบพนท ทองถน ประเทศ และนานาชาต 5.3 มความรวมมอในการบรหารจดการนนทนาการ เชอมโยงทกภาคสวนทงภาครฐ ภาคเอกชน และประชาชน มการจดนนทนาการในสถานทตาง ๆ เชน นนทนาการในชมชน นนทนาการในโรงเรยน นนทนาการในโรงพยาบาลและสถานสงเคราะห และนนทนาการในโรงงานอตสาหกรรม เปนตน 6. นนทนาการเชงพาณชย สามารถสรางเศรษฐกจและสงคมของชาตได รายละเอยดยทธศาสตรของแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564)

ยทธศาสตรท 1 การสงเสรมประชาชนใหเหนคณคาของการใชเวลาวางใหเปนประโยชนดวยการ เขารวมกจกรรมนนทนาการจนเปนวถชวต

ยทธศาสตรท 2 การพฒนาการจดการทรพยากรนนทนาการ ยทธศาสตรท 3 การพฒนาการจดการความร นวตกรรมนนทนาการ การเผยแพร และการน าไปใช

อยางแพรหลาย ยทธศาสตรท 4 การพฒนาการบรหารจดการนนทนาการ ยทธศาสตรท 5 การพฒนานนทนาการเชงพาณชย เพอสงเสรมเศรษฐกจและสงคม

16

วตถประสงค เพอพฒนาประชาชนใหมความร ความเขาใจ และตระหนกถงคณคาของการใชเวลาวางใหเปนประโยชนดวยการเขารวมกจกรรมนนทนาการเปนประจ าจนเปนวถชวต ผลผลต

๑. ประชาชน มความร ความเขาใจ และตระหนกถงคณคาของนนทนาการ ๒. ประชาชนเขารวมกจกรรมนนทนาการ ตามความถนดและความสนใจ ๓. ประชาชนเขารวมกจกรรมนนทนาการเปนประจ าจนเปนวถชวต

ตวชวด

๑. ประชาชนมความร ความเขาใจ และตระหนกถงคณคาของนนทนาการ เพมมากขน ๒. ประชาชน เขารวมกจกรรมนนทนาการ ตามความถนดและความสนใจ เพมมากขน ๓. ประชาชนเขารวมกจกรรมนนทนาการเปนประจ าจนเปนวถชวต เพมมากขน

กลยทธ

๑. เผยแพรความร ความเขาใจ เรองการใชเวลาวางใหเปนประโยชนดวยนนทนาการ ใหประชาชนตระหนกถงคณคาของนนทนาการ

๒. สงเสรมใหประชาชนทกกลม ไดแก เดก เยาวชน ผใหญ ผสงอาย รวมทงบคคลกลมพเศษ ผดอยโอกาสเขารวมกจกรรมนนทนาการตามความถนดและสนใจจนเปนวถชวต

๓. สรางกระแสความนยมนนทนาการโดยใชสอและเทคโนโลยหลากหลาย เพอใหประชาชน เขาถงขอมลไดโดยงาย

๔. สงเสรมกจกรรมนนทนาการทใหประชาชนทกกลมตระหนกถงคณคาของศลปวฒนธรรม อยางตอเนอง

๕. ใหมกลไกสนบสนนการรวมกลมทางสงคม เพอเปนปจจยสนบสนนใหเกดกจกรรมนนทนาการ

ยทธศาสตรท 1 การสงเสรมประชาชนใหเหนคณคาของการใชเวลาวางใหเปนประโยชน ดวยการเขารวมกจกรรมนนทนาการจนเปนวถชวต

17

วตถประสงค

๑. เพอพฒนาศกยภาพและมาตรฐานบคลากรนนทนาการ ๒. เพอพฒนาแหลงนนทนาการ สถานท และสงอ านวยความสะดวกเกยวกบนนทนาการใหมมาตรฐาน ๓. เพอพฒนาการบรหารจดการนนทนาการใหมมาตรฐาน ๔. เพอจดหาแหลงทน/งบประมาณ สนบสนนภารกจการพฒนางานนนทนาการทงระบบ ๕. เพอพฒนา กฎ ระเบยบ ทเกยวของกบนนทนาการ

ผลผลต

๑. บคลากรนนทนาการไดรบการพฒนาศกยภาพ มจ านวนเพมขน ๒. แหลงนนทนาการ สถานทและสงอ านวยความสะดวกเกยวกบนนทนาการไดรบการพฒนา

สมาตรฐานสากลและตามหลกอารยสถาปตย (Universal Design) มจ านวนเพมขน ๓. ระบบการบรหารจดการนนทนาการไดรบการพฒนาใหไดมาตรฐานสากล ๔. มงบประมาณและแหลงเงนทนสนบสนนการพฒนางานนนทนาการทงระบบ ๕. มการแกไข กฎ ระเบยบ ทเกยวของกบนนทนาการ

ตวชวด

๑. บคลากรนนทนาการมความรความสามารถ ตรงตามเกณฑมาตรฐานทกรมพลศกษาก าหนด ๒. จ านวนแหลงนนทนาการ สถานทและสงอ านวยความสะดวกเกยวกบนนทนาการ มมาตรฐานสากล

และตามหลกอารยสถาปตย (Universal Design) เพมขน ๓. จ านวนองคกรนนทนาการมมาตรฐานการบรหารจดการระดบสากล เพมขน ๔. งบประมาณและแหลงเงนทนสนบสนนนนทนาการ มจ านวนเพมขน ๕. กฎและระเบยบทเกยวของกบนนทนาการ ไดรบการแกไขและน าไปบงคบใช

กลยทธ

๑. พฒนาบคลากรนนทนาการ โดยจดฝกอบรมและรวมมอกบสถาบนการศกษา เพอผลตบคลากรนนทนาการในทกสาขา ไดแก สาขานนทนาการเพอการสงเสรมสขภาพ สาขานนทนาการเพอการบ าบดรกษา สาขานนทนาการเพอการทองเทยว สาขานนทนาการเพอการพาณชย เปนตน

๒. พฒนาแหลงนนทนาการสมาตรฐานสากลและตามหลกอารยสถาปตย (Universal Design) เพอใหประชาชนทกกลมสามารถเขาถงได

๓. พฒนาระบบการบรหารจดการสมาตรฐานสากล ๔. จดหาแหลงเงนทนเพอสนบสนนกจการนนทนาการ ๕. พฒนากฎ ระเบยบทเกยวของกบนนทนาการ

ยทธศาสตรท 2 การพฒนาการจดการทรพยากรนนทนาการ

18

วตถประสงค

๑. เพอพฒนาองคความร นวตกรรมนนทนาการ ๒. เพอการเผยแพรและการน าไปใชอยางแพรหลาย

ผลผลต

๑. จ านวนองคความร ผลงานวจยและนวตกรรมนนทนาการ มมากขน ๒. มการน าความร ผลงานวจยและนวตกรรมนนทนาการ ไปใชอยางแพรหลาย ๓. มศนยสารสนเทศในการเผยแพรความรทางนนทนาการ

ตวชวด

1. องคความร ผลงานวจยและนวตกรรมนนทนาการ มจ านวนเพมขน 2. องคความร ผลงานวจยและนวตกรรมนนทนาการ ไดถกน าไปด าเนนการ 3. มฐานขอมลทางนนทนาการททนสมยและมศนยสารสนเทศทประชาชนสามารถเขาถง

และน าความร นวตกรรมนนทนาการไปใชไดสะดวก กลยทธ

๑. พฒนาองคความรและนวตกรรมนนทนาการ ๒. เผยแพรองคความรและนวตกรรมนนทนาการทสรางและพฒนา น าไปใชอยางแพรหลาย ๓. พฒนาฐานขอมลและพฒนาระบบสารสนเทศทางนนทนาการ เพอใหทกภาคสวนสามารถเขาถง

และน าองคความร นวตกรรมนนทนาการไปใช

ยทธศาสตรท 3 การพฒนาการจดการความร นวตกรรมนนทนาการ การเผยแพรและการน าไปใช อยางแพรหลาย

19

วตถประสงค เพอพฒนาการบรหารจดการนนทนาการ ใหมความทนสมย มประสทธภาพและธรรมาภบาล ผลผลต

๑. นโยบายนนทนาการไดรบการขบเคลอนเปนวาระแหงชาต มคณะกรรมการระดบชาต ก ากบตดตามการด าเนนงานอยางตอเนอง

๒. มองคกรทรบผดชอบการด าเนนงานนนทนาการ ในระดบประเทศ ๓. มเครอขายการด าเนนงานนนทนาการ ตงแตระดบพนท ทองถน ประเทศและนานาชาต ทม

ความทนสมย มประสทธภาพและธรรมาภบาล ๔. ทกภาคสวน ทงภาครฐ ภาคเอกชนและประชาชน มสวมรวมในการบรหารและด าเนนงานนนทนาการ ๕. มการประเมนผลการด าเนนงานตามแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564)

ตวชวด ๑. มนโยบายนนทนาการเปนวาระแหงชาต ๒. มองคกรทรบผดชอบการด าเนนงานนนทนาการ ในระดบประเทศ ๓. รอยละขององคกรเครอขายทประสบความส าเรจในการด าเนนงานนนทนาการ มความทนสมย

มประสทธภาพและธรรมาภบาล 4. ทกภาคสวนทงภาครฐ ภาคเอกชนและประชาชน มสวมรวมในการบรหารจดการนนทนาการมากขน 5. มการประเมนผลการด าเนนงานอยางเปนระบบ

กลยทธ ๑. ขบเคลอนนโยบายนนทนาการเปนวาระแหงชาต และมคณะกรรมการระดบชาต ก ากบตดตาม

การด าเนนงานอยางตอเนอง ๒. จดตงองคกรรบผดชอบ ประสานงาน และด าเนนงานนนทนาการ ในระดบประเทศ ๓. สรางและพฒนาเครอขายการด าเนนงานนนทนาการ ตงแตระดบพนท ทองถน ประเทศ

และนานาชาต ใหมความทนสมย มประสทธภาพและธรรมาภบาล ๔. สรางและพฒนากระบวนการการมสวมรวมของทกภาคสวน ทงภาครฐ ภาคเอกชนและประชาชน ๕. ก าหนดแนวทางการบรณาการการจดกจกรรมนนทนาการในพนทสาธารณะ (Public Space)

รวมกบแผนพฒนาเมอง

ยทธศาสตรท 4 การพฒนาการบรหารจดการนนทนาการ

20

วตถประสงค เพอพฒนานนทนาการเชงพาณชย ในการสงเสรมเศรษฐกจและสงคมของชาต ผลผลต

๑. มฐานขอมลทจ าเปนและระบบสารสนเทศททนสมย เพอการสงเสรมนนทนาการเชงพาณชย ๒. มแผนและด าเนนงานบรณาการนนทนาการเชงพาณชยกบหนวยงานทเกยวของ ทงทางดาน

เศรษฐกจและสงคม ๓. ภาคเครอขายนนทนาการ ในดานนนทนาการเชงพาณชยและดานพฒนาสงคม มศกยภาพมากขน ๔. มรายงานการตดตามประเมนผลของการสงเสรมนนทนาการเชงพาณชย ทสงผลกระทบตอเศรษฐกจ

และสงคมอยางตอเนอง ตวชวด

๑. รอยละของการพฒนาฐานขอมลและระบบสารสนเทศเกยวกบนนทนาการเชงพาณชยทมความทนสมย ๒. มแผนบรณาการนนทนาการเชงพาณชยกบหนวยงานทเกยวของทงทางดานเศรษฐกจ และสงคม เพมขน ๓. รอยละของภาคเครอขาย ทมศกยภาพในดานนนทนาการเชงพาณชยและดานพฒนาสงคม เพมขน ๔. มรายงานการประเมนผลของการสงเสรมนนทนาการเชงพาณชย ทสงผลกระทบตอเศรษฐกจและสงคม

กลยทธ

๑. พฒนาฐานขอมลทจ าเปนและระบบสารสนเทศเกยวกบนนทนาการเชงพาณชย ใหมความทนสมย และสามารถเขาถงไดอยางรวดเรว

๒. บรณาการความรวมมอกบหนวยงานทเกยวของทงทางดานเศรษฐกจและสงคม ๓. พฒนาศกยภาพภาคเครอขายนนทนาการเชงพาณชย ๔. ตดตามการสงเสรมกจการนนทนาการเชงพาณชย ทสงผลตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคม

ในวงกวาง (Socio-Economic Impact)

ยทธศาสตรท 5 การพฒนานนทนาการเชงพาณชย เพอสงเสรมเศรษฐกจและสงคม

21

บทท 4 การแปลงแผนพฒนานนทนาการแหงชาต

ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 - 2564) สการปฏบต

แผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) เปนแผนยทธศาสตรทชน าทศทาง การพฒนานนทนาการของประเทศ เพอน าไปสวสยทศนการพฒนานนทนาการของชาตในระยะยาว การด าเนนงานตามแผนพฒนานนทนาการแหงชาตฯ ดงกลาว มความเกยวของกบหลายหนวยงาน ทงภาครฐและภาคเอกชน ดงนน การน าแผนพฒนานนทนาการแหงชาตฯ สการปฏบต จ าเปนตองปรบเปลยน กระบวนทรรศนการพฒนาใหม ทงวธคดและวธการท างานเพอใหเกดพลงรวมในสงคม สามารถสรางเครอขาย และประสานความรวมมอในการแปลงยทธศาสตรและแนวทางการพฒนาตามแผนสการปฏบตในทกระดบ ไดอยางมประสทธภาพ ในการแปลงแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) สการปฏบต ประกอบดวยขนตอนวธการด าเนนการทส าคญ ดงน 1. ขนตอนการแปลงแผนฯ สการปฏบต มขนตอนส าคญ ไดแก

ขนตอนท 1 การสรางความรความเขาใจในแนวคดและสาระส าคญของแผนพฒนานนทนาการ แหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) โดยจดใหมระบบการสรางความรและการมสวนรวมจากทกภาคสวน ในสงคมใหเขาใจสาระส าคญของแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) โดยเฉพาะภารกจและบทบาทของตนหรอหนวยงานทจะสนบสนนการแปลงแผนสการปฏบต

ขนตอนท 2 การตรวจสอบยทธศาสตรและกลยทธในแตละยทธศาสตร เพอศกษาวเคราะห ความเชอมโยงกบบทบาทหนาทของกระทรวง หนวยงานหรอองคกร และน าไปประกอบการจดท า เปนแผนปฏบตการตอไป

ขนตอนท 3 การจดท าแผนปฏบตการในระดบตางๆ ทเชอมโยงกนภายใตหลกการทยดพนท ภารกจและการมสวนรวม พรอมกบการจดล าดบความส าคญในการด าเนนงานโดยทแผนปฏบตการ อาจเปนแผนปฏบตการของหนวยงาน แผนปฏบตการระดบพนท แผนปฏบตการในระดบทองถนและชมชน

ขนตอนท 4 การปฏบตตามแผนปฏบตการ เพอใหสามารถบรรลวตถประสงคและเปาหมายของแผนทมลกษณะเปนองครวมไดอยางมประสทธภาพ การปฏบตตามแผนจ าเปนตองมการบรณาการแผนงาน และโครงการ การปรบปรงกลไกการด าเนนงานและการเตรยมบคลากรใหสามารถบรหารจดการ ไดอยางมประสทธภาพ

ขนตอนท 5 การตดตามและประเมนผลการด าเนนงาน 2. วธการด าเนนงานในแตละขนตอน

ขนตอนท 1 การสรางความรความเขาใจเกยวกบแนวคดและสาระส าคญของแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564)

ซงกลมเปาหมายทจะเขารวมกระบวนการสรางความรความเขาใจดงกลาว ตองมความชดเจนหลากหลาย และครอบคลมทกหนวยงานและองคกรทงในสวนกลางและสวนภมภาค โดยวธการ ดงน

1.1 การจดสมมนาเพอเผยแพรและประชาสมพนธแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) โดยการเชญผทมสวนเกยวของทงภาครฐและภาคเอกชน รวมทงชมชนและประชาชน

22

เขารวมการสมมนารบฟงการชแจงแผนฯ ซงประกอบดวยการน าเสนอสรปสาระส าคญของแผนฯ และแนวทางการน าไปปฏบต การอภปรายน าเพอแสดงความคดเหนเกยวกบความเขาใจทมตอแผนดงกลาว และการเปดอภปรายทวไปจากผเขารวมสมมนา ทงน อาจจ าเปนตองจดสมมนาทงในสวนกลางและสวนภมภาค

1.2 การประชมเชงปฏบตการ เปนวธการทใชเพอสรางความรความเขาใจไปพรอมกบการสรางกระบวนการการมสวนรวมในการปฏบต โดยแบงประชมเปน 2 สวน สวนแรก เปนการน าเสนอสรปสาระส าคญของแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) และแนวทาง การน าไปปฏบตเพอเปนการใหขอมลพนฐานแกผ เขารวมประชม รวมทงตองจดใหมการอภปรายน า และการอภปรายทวไปตามความเหมาะสม สวนทสอง การแบงผเขารวมประชมเปนกลมยอย ซงเปนวธ ทสามารถสรางความรความเขาใจไดอยางใกลชด พรอมไปกบการสรางกระบวนการมสวนรวมในการน าไปปฏบตหรอจดท าเปนแผนปฏบตการตอไป โดยมขอแนะน าวาการประชมกลมยอยตองสรางบรรยากาศ ทไมเปนทางการ ตองมความชดเจนในภารกจของกลมและสงทคาดวาจะไดรบจากกลม

1.3 การประสานในระดบพนท ระดบจงหวดหรอกลมจงหวด โดยพจารณาคดเลอกพนททมศกยภาพและมความสนใจของผน าในระดบพนทเปนหลก เพอท าความเขาใจเกยวกบแนวคดสาระของแผนฯ และ น ายทธศาสตรตางๆ ไปปฏบตในลกษณะบรณาการโดยยดภารกจและการมสวนรวมจากทกภาคสวน ในพนทนนๆ (Area-Function-Participation : AFP) และมการสนบสนนงบประมาณอยางเปนระบบทสอดคลองกน ซงวธนจะไดทงความรความเขาใจในแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) และ มการทดลองน ารองไปสการปฏบตตามหลก AFP

1.4 การประสานในระดบนโยบายกบหนวยงานและองคกรทเกยวของโดยตรง เพอท าความเขาใจและขอความรวมมอในการน าไปปฏบต วธนอาจจะเหมาะสมในระดบหนง แตมจดออนคอ ขาดการมสวนรวมจากภาคประชาชนและอาจด าเนนการไดไมครบทกยทธศาสตร

1.5 การเผยแพรสาระส าคญของแผนฯ ผานสอตางๆอยางตอเนอง เพอสรางความเขาใจกบทกฝาย ในสงคม และกอใหเกดความรวมมอในการปฏบตตามแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) รวมทงสอตางๆ ท าหนาทสะทอนความคดเหนและทศนะของทกฝายเกยวกบแผนฯ ซงถอเปน สวนหนงของกระบวนการตดตามประเมนผลดวย

อยางไรกตาม สามารถเลอกใชวธการด าเนนการตางๆ ไดหลายวธพรอมกน ขนอยกบความเหมาะสมของสถานการณและทรพยากรทมอย

ขนตอนท 2 การตรวจสอบยทธศาสตรและกรอบแนวคดในแตละยทธศาสตร ขนตอนนตองศกษาวเคราะหรายละเอยดตงแตเปาหมาย แนวทางและมาตรการในแตละยทธศาสตร

โดยพจารณาในสวนทเกยวของกบบทบาทของหนวยงานหรอองคกรของตนเอง หนวยงานหนงอาจเกยวของมากกวาหนงยทธศาสตร ในบางยทธศาสตรหนวยงานใดหนวยงานหนงอาจท าหนาทเปนหนวยงานหลก แตในบางยทธศาสตรอาจเปนเพยงหนวยงานรองทสนบสนนยทธศาสตรนนๆ ทงน โดยการพจารณากรอบแนวคดแผนงานและโครงการ (Projects Ideas) ควบคไปดวย ซงกรอบแนวคดแผนงานและโครงการทปรากฏ ในแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) นน เปนเพยงการชน ากจกรรมหลกๆ ทมการจดล าดบความส าคญและคาดวาจะสามารถบรรลตามเปาหมาย แนวทางและมาตรการของแตละยทธศาสตร โดยหนวยงานตางๆ ควรด าเนนงาน ดงน

2.1 พจารณายทธศาสตรของแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) วา มความเกยวของกบภารกจของหนวยงานในเรองใดบาง ซงอาจเกยวของไดมากกวา 1 ยทธศาสตร

23

2.2 แตละหนวยงานพจารณาวาในแตละเรองหรอแตละภารกจนน มหนวยงานยอยภายในของตน กหนวยงานทมสวนเกยวของบาง ซงอาจมไดมากกวา 1 หนวยงาน เชน กระทรวงจะพจารณาวามกรมใดบาง ทเกยวของในยทธศาสตรนน ทงน ควรบงบอกถงหนวยงานอนทอยนอกกระทรวง รวมทงบทบาทของหนวยงานนอกภาครฐและของประชาชนทเกยวของในเรองดงกลาวดวย

2.3 วเคราะหยทธศาสตร เปาหมาย แนวทางและแผนงานโครงการทมความสอดคลองกบยทธศาสตรนนๆ ดงแสดงไว ดงน

24

แผนงานโครงการทมความสอดคลองกบยทธศาสตรตามแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564)

ยทธศาสตรท 1 การสงเสรมประชาชนใหเหนคณคาของการใชเวลาวางใหเปนประโยชน ดวยการเขารวมกจกรรมนนทนาการจนเปนวถชวต

กลยทธ แผนงาน/โครงการ ตวชวด

หนวย ผลการด าเนนงานทผานมา

เปาหมาย ผรบผดชอบหลก ป 60 ป 61 ป 62 ป 63 ป 64

กลยทธท 1 เผยแพรความร ความเขาใจ เรองการใชเวลาวางใหเปนประโยชน ดวยนนทนาการ เพอใหประชาชนตระหนกถงคณคาของนนทนาการ

แผนงานท 1 ประชาสมพนธใหความรนนทนาการแกประชาชน

ประชาชนมความร ความเขาใจ และตระหนกถงคณคาของนนทนาการ เพมมากขน

รอยละ 79.9* 85 90 95 100 100 - กระทรวงการทองเทยวและกฬา - กระทรวงศกษาธการ - กระทรวงวฒนธรรม - กระทรวงมหาดไทย - กระทรวงการพฒนาสงคม และความมนคงของมนษย - กระทรวงกลาโหม - องคกรปกครองสวนทองถน - องคกรภาคเอกชน

กลยทธท 2 สงเสรมใหประชาชนทกกลม ไดแก เดก เยาวชน ผใหญ ผสงอาย รวมทงบคคลกลมพเศษ ผดอยโอกาสเขารวมกจกรรมนนทนาการ ตามความถนดและความสนใจ จนเปนวถชวต

แผนงานท 2 จดกจกรรมนนทนาการตามความถนดและความสนใจของประชาชนแตละกลมเปาหมาย จนเปนวถชวต

ประชาชน เขารวมกจกรรมนนทนาการหลากหลาย ตามความถนดและความสนใจ จนเปนวถชวต

รอยละ 76.8* 80 85 90 95 100

แผนงานท 3 นนทนาการในสถาบนการศกษาโดยบรณาการการเรยนร และจดกจกรรมนนทนาการในสถานศกษา ทงในระดบประถมศกษา มธยมศกษา และอดมศกษา

สถานศกษาทกระดบมการเรยนรและจดกจกรรมนนทนาการอยางหลากหลายทวถงและตอเนอง

รอยละ 94.4* 100 100 100 100 100 - กระทรวงการทองเทยวและกฬา - กระทรวงศกษาธการ - กระทรวงมหาดไทย - องคกรปกครองสวนทองถน - กระทรวงการพฒนาสงคม และความมนคงของมนษย - กระทรวงวฒนธรรม - กรงเทพมหานครและเมองพทยา

24

* ผลการประเมนแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2555 – 2559)

25

ยทธศาสตรท 1 (ตอ) การสงเสรมประชาชนใหเหนคณคาของการใชเวลาวางใหเปนประโยชน ดวยการเขารวมกจกรรมนนทนาการจนเปนวถชวต

กลยทธ แผนงาน/โครงการ ตวชวด

หนวย ผลการด าเนนงานทผานมา

เปาหมาย ผรบผดชอบหลก ป 60 ป 61 ป 62 ป 63 ป 64

กลยทธท 3 สรางกระแสความนยมนนทนาการ โดยใชสอและเทคโนโลยหลากหลาย เพอใหประชาชนเขาถงขอมลไดโดยงาย

แผนงานท 4 สรางกระแสความนยมนนทนาการ โดยการเผยแพรผานสอและเทคโนโลย

ประชาชนเขาถงขอมลนนทนาการโดยผานสอและเทคโนโลยหลากหลาย

จ านวนสอ 4* 4 5 5 6 6 - กระทรวงการทองเทยวและกฬา - กระทรวงมหาดไทย - องคกรปกครองสวนทองถน - กรงเทพมหานครและเมองพทยา - กระทรวงวฒนธรรม - องคกรภาคเอกชน

กลยทธท ๔ สงเสรมกจกรรมนนทนาการทใหประชาชนทกกลมตระหนกถงคณคาของศลปวฒนธรรมอยางตอเนอง

แผนงานท ๕ จดกจกรรมนนทนาการดานศลปวฒนธรรมตามความสนใจของประชาชนแตละกลมเปาหมาย เพอใหเกดความตระหนกในคณคา

ประชาชนมความตระหนกถงคณคาของศลปวฒนธรรมเพมมากชน

รอยละ N/A ปฐาน +๕ +๕ +๕ +๕ - กระทรวงการทองเทยวและกฬา - กระทรวงศกษาธการ - กระทรวงวฒนธรรม - กระทรวงมหาดไทย - องคกรปกครองสวนทองถน - องคกรภาคเอกชน

กลยทธท ๕ ใหมกลไกสนบสนนการรวมกลมทางสงคม เพอเปนปจจยสนบสนนใหเกดกจกรรมนนทนาการ

แผนงานท ๖ หนวยงานทงภาครฐภาคเอกชนเปนภาคเครอขาย สนบสนน การรวมกลมทางสงคมรวมท ากจกรรมนนทนาการ

มการรวมกลมทางสงคมรวมท ากจกรรมนนทนาการเพมมากขน

รอยละ N/A ปฐาน +๕ +๕ +๕ +๕ - กระทรวงการทองเทยวและกฬา - องคกรภาครฐ - องคกรภาคเอกชน

* ผลการประเมนแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2555 – 2559) N/A = NOT AVAILABLE (ไมมขอมล)

2๕

26

ยทธศาสตรท 2 การพฒนาการจดการทรพยากรนนทนาการ

กลยทธ แผนงาน/โครงการ ตวชวด

หนวย ผลการด าเนนงานทผานมา

เปาหมาย ผรบผดชอบหลก ป 60 ป 61 ป 62 ป 63 ป 64

กลยทธท 1 พฒนาบคลากรนนทนาการ โดยจดฝกอบรมและรวมมอกบสถาบนการศกษา เพอผลตบคลากรนนทนาการในสาขาตางๆ ไดแก นนทนาการเพอการสงเสรมสขภาพ นนทนาการเพอการบ าบดรกษา นนทนาการเพอการทองเทยว นนทนาการเชงพาณชย

แผนงานท 1 ฝกอบรม ผน านนทนาการ

บคลากรนนทนาการ มความรความสามารถ ตรงตามเกณฑมาตรฐาน ทกรมพลศกษาก าหนด

รอยละ 68.6* 70 75 80 85 90 - กระทรวงการทองเทยวและกฬา - กระทรวงศกษาธการ - กระทรวงแรงงาน

แผนงานท 2 ความรวมมอกบสถาบนการศกษา ผลตบคลากรนนทนาการ ในสาขาตางๆ

- สถาบนการศกษาทใหความรวมมอในการผลตบคลากรนนทนาการ - บคลากรทจบการศกษา ดานนนทนาการในสาขาตางๆ

จ านวน รอยละ

88 แหง*

N/A

90

ปฐาน

+5

+5

+5

+5

+5

+5

+5

+5

- กระทรวงการทองเทยวและกฬา - กระทรวงศกษาธการ

กลยทธท 2 พฒนาแหลงนนทนาการสมาตรฐานสากลและตามหลกอารยสถาปตย เพอใหประชาชนทกกลมสามารถเขาถงได

แผนงานท 3 พฒนาแหลงนนทนาการในชมชนสมาตรฐาน ไดแก แหลงทองเทยวอทยานประวตศาสตร โบราณสถาน ภมปญญาทองถน

แหลงนนทนาการ สถานท และสงอ านวยความสะดวก เกยวกบนนทนาการม มาตรฐานสากลและตามหลกอารยสถาปตยเพมขน

จ านวน N/A ปฐาน +5 +5 +5 +5 - กระทรวงการทองเทยวและกฬา - กระทรวงวฒนธรรม - กระทรวงทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอม - กระทรวงมหาดไทย - กระทรวงอตสาหกรรม - องคกรปกครองสวนทองถน - กรงเทพมหานครและเมองพทยา

N/A = NOT AVAILABLE (ไมมขอมล)

2๖

27

ยทธศาสตรท 2 (ตอ) การพฒนาการจดการทรพยากรนนทนาการ

กลยทธ แผนงาน/โครงการ ตวชวด

หนวย ผลการด าเนนงานทผานมา

เปาหมาย ผรบผดชอบหลก ป 60 ป 61 ป 62 ป 63 ป 64

กลยทธท 3 พฒนาระบบการบรหารจดการขององคกรนนทนาการ* สมาตรฐาน

แผนงานท 4 พฒนาระบบบรหารจดการขององคกรนนทนาการใหไดมาตรฐาน

องคกรนนทนาการมระบบบรหารจดการนนทนาการไดมาตรฐาน

รอยละ N/A ปฐาน +5 +5 +5 +5 - กระทรวงการทองเทยวและกฬา - กระทรวงยตธรรม - กระทรวงมหาดไทย - กระทรวงอตสาหกรรม - กระทรวงแรงงาน

กลยทธท 4 จดหาแหลงเงนทน เพอสนบสนนกจการนนทนาการ

แผนงานท 5 ระดมทน/จดตงกองทนเพอพฒนาทรพยากรนนทนาการ

งบประมาณและแหลงเงนทนสนบสนนนนทนาการ

รอยละ N/A ปฐาน +5 +5 +5 +5 - กระทรวงการทองเทยวและกฬา - กระทรวงการคลง - องคกรภาคเอกชน

กลยทธท 5 พฒนากฎ ระเบยบ ทเกยวของกบนนทนาการ

แผนงานท 6 พฒนากฎ ระเบยบ ทเกยวของ เพอก ากบควบคมมาตรฐานดานบคลากร สงอ านวยความสะดวก และการบรหารจดการ

มกฎ ระเบยบ ทเกยวของกบนนทนาการทไดรบการแกไขและน าไปบงคบใช

จ านวน N/A ปฐาน 1 1 1 1 - กระทรวงการทองเทยวและกฬา - กระทรวงยตธรรม - กระทรวงมหาดไทย - กระทรวงอตสาหกรรม - กระทรวงแรงงาน

2๗

หมายเหต N/A = NOT AVAILABLE (ไมมขอมล) *องคกรนนทนาการ หมายถง หนวยงานทท าหนาทเกยวกบนนทนาการโดยตรง ไดแก ศนยนนทนาการชมชน

28

ยทธศาสตรท 3 การพฒนาการจดการความร นวตกรรมนนทนาการ การเผยแพรและการน าไปใชอยางแพรหลาย

กลยทธ แผนงาน/โครงการ ตวชวด

หนวย ผลการด าเนนงานทผานมา

เปาหมาย ผรบผดชอบหลก ป 60 ป 61 ป 62 ป 63 ป 64

กลยทธท 1 พฒนาองคความร และนวตกรรมนนทนาการ

แผนงานท 1 พฒนาองคความรและนวตกรรมนนทนาการ

องคความร งานวจย และนวตกรรมนนทนาการมจ านวนเพมขน

จ านวน N/A ปฐาน +5 +5 +5 +5 - กระทรวงการทองเทยวและกฬา - กระทรวงศกษาธการ - กระทรวงวทยาศาสตร และเทคโนโลย

กลยทธท 2 เผยแพรองคความรและนวตกรรมนนทนาการ ทสรางและพฒนา น าไปใช อยางแพรหลาย

แผนงานท 2 จดโครงการ Thailand Recreation Best Practice Sharing Award

มองคความร งานวจย และนวตกรรมนนทนาการไดถกน าไปด าเนนการ

รอยละ N/A ปฐาน +5 +5 +5 +5 - กระทรวงการทองเทยวและกฬา - กระทรวงศกษาธการ - กระทรวงวทยาศาสตร และเทคโนโลย

กลยทธท 3 พฒนาฐานขอมลและพฒนา ระบบสารสนเทศทางนนทนาการ เพอใหทกภาคสวน สามารถเขาถงและน าองคความร นวตกรรม นนทนาการ ไปใชอยางแพรหลาย

แผนงานท 3 พฒนาระบบฐานขอมลทจ าเปน และจดตงศนยขอมลและสารสนเทศนนทนาการ

มฐานขอมลทางนนทนาการททนสมยและมศนยสารสนเทศทประชาชนสามารถเขาถงและน าความร นวตกรรม นนทนาการไปใชอยางแพรหลาย

จ านวน N/A 1 1 1 1 1 - กระทรวงการทองเทยวและกฬา - กระทรวงศกษาธการ - กระทรวงมหาดไทย - กระทรวงวทยาศาสตร และเทคโนโลย - กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจ

และสงคม - องคกรปกครองสวนทองถน - องคกรภาคเอกชน

2๘

หมายเหต N/A = NOT AVAILABLE (ไมมขอมล)

29

ยทธศาสตรท 4 การพฒนาการบรหารจดการนนทนาการ

กลยทธ แผนงาน/โครงการ ตวชวด

หนวย ผลการด าเนนงานทผานมา

เปาหมาย ผรบผดชอบหลก ป 60 ป 61 ป 62 ป 63 ป 64

กลยทธท 1 ขบเคลอนนโยบายนนทนาการเปนวาระแหงชาต และมคณะกรรมการระดบชาต ก ากบตดตามการด าเนนงานอยางตอเนอง

แผนงานท 1 ขบเคลอนนโยบายนนทนาการ เปนวาระแหงชาต

- มนโยบายนนทนาการเปนวาระแหงชาต - มคณะกรรมการระดบชาต ก ากบ ตดตาม การด าเนนงาน

จ านวน จ านวน

N/A

N/A

-

๑

-

๑

1

1

1

๑

1

๑

- กระทรวงการทองเทยวและกฬา

กลยทธท 2 จดตงองคกรรบผดชอบ ประสานงาน และด าเนนงานนนทนาการในระดบประเทศ

แผนงานท 2 จดตงองคกรรบผดชอบการด าเนนงานนนทนาการในระดบประเทศ

มองคกรทรบผดชอบการด าเนนงานนนทนาการ ในระดบประเทศ

จ านวน N/A - - - - 1 - กระทรวงการทองเทยวและกฬา

กลยทธท 3 สรางและพฒนาเครอขาย การด าเนนงานนนทนาการ ตงแตระดบพนท ทองถน ประเทศ และนานาชาต ใหมความทนสมย ประสทธภาพ และธรรมาภบาล

แผนงานท 3 การสรางและพฒนาประสทธภาพองคกรเครอขายนนทนาการ

มองคกรเครอขายประสบความส าเรจในการด าเนนงานนนทนาการ มความทนสมย ประสทธภาพ และธรรมาภบาล เพมขน

รอยละ N/A ปฐาน +5 +5 +5 +5 - กระทรวงการทองเทยวและกฬา - กระทรวงมหาดไทย - องคกรปกครองสวนทองถน - องคกรภาคเอกชน

กลยทธท 4 สรางและพฒนากระบวนการ การมสวมรวมของทกภาคสวน ทงภาครฐ ภาคเอกชน และประชาชน

แผนงานท 4 ความรวมมอในการด าเนนงานนนทนาการระหวาง ภาครฐ เอกชน และประชาชน

ทกภาคสวน มสวมรวมในการบรหารจดการองคกรนนทนาการมากขน

รอยละขององคกร

นนทนาการ

N/A ปฐาน +5 +5 +5 +5 - กระทรวงการทองเทยวและกฬา - กระทรวงมหาดไทย - องคกรบรหารสวนทองถน - องคกรภาคเอกชน - หนวยงานรฐบาล

2๙

หมายเหต N/A = NOT AVAILABLE (ไมมขอมล)

30

ยทธศาสตรท 4 (ตอ) การพฒนาการบรหารจดการนนทนาการ

กลยทธ แผนงาน/โครงการ ตวชวด

หนวย ผลการด าเนนงานทผานมา

เปาหมาย ผรบผดชอบหลก ป 60 ป 61 ป 62 ป 63 ป 64

กลยทธท ๕ ก าหนดแนวทางการบรณาการการจดกจกรรมนนทนาการในพนทสาธารณะ (Public Space) รวมกบแผนพฒนาเมอง

แผนงานท ๕ ความรวมมอในการบรณาการ การจดกจกรรมนนทนาการใน พนทสาธารณะ (Public Space)

- องคกรภาครฐภาคเอกชนมสวนรวมในการบรณาการการจดกจกรรมนนทนาการในพนทสาธารณะ (Public Space) มากขน

รอยละ N/A

N/A

ปฐาน +๕ +๕ +๕ +๕ - กระทรวงการทองเทยวและกฬา - กระทรวงมหาดไทย - องคกรปกครองสวนทองถน

ยทธศาสตรท 5 การพฒนานนทนาการเชงพาณชย เพอสงเสรมเศรษฐกจและสงคม

กลยทธ แผนงาน/โครงการ ตวชวด

หนวย ผลการด าเนนงานทผานมา

เปาหมาย ผรบผดชอบหลก ป 60 ป 61 ป 62 ป 63 ป 64

กลยทธท 1 พฒนาฐานขอมลทจ าเปนและระบบสารสนเทศเก ยวกบนนทนาการเชงพาณชย ใหมความทนสมย และสามารถเขาถงขอมลไดอยางรวดเรว

แผนงานท 1 จดตงศนยสงเสรมนนทนาการ เชงพาณชย

มศนยสงเสรมนนทนาการเชงพาณชย ทมความทนสมยและสามารถ เขาถงไดขอมลอยางรวดเรว

จ านวน N/A - - - - 1 - กระทรวงการทองเทยวและกฬา - กระทรวงพาณชย - กระทรวงอตสาหกรรม - กระทรวงการตางประเทศ - กระทรวงวทยาศาสตร และเทคโนโลย - กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจ

และสงคม

มการพฒนาฐานขอมลและระบบสารสนเทศ ทมความทนสมย เพอการสงเสรมนนทนาการเชงพาณชย

จ านวน N/A ปฐาน 1 1 1 1

๓๐

หมายเหต N/A = NOT AVAILABLE (ไมมขอมล)

31

ยทธศาสตรท 5 (ตอ) การพฒนานนทนาการเชงพาณชย เพอสงเสรมเศรษฐกจและสงคม

กลยทธท 2 บรณาการความรวมมอกบหนวยงานทเกยวของทงทางดานเศรษฐกจ และสงคม

แผนงานท 2 จดท าแผนและด าเนนงานบรณาการนนทนาการความรวมมอจากหนวยงานทเกยวของ

- มแผนบรณาการนนทนาการเชงพาณชยระหวางหนวยงานทเกยวของ - มการด าเนนงานบรณาการนนทนาการเชงพาณชย กบหนวยงานทเกยวของ ทงทางดานเศรษฐกจและสงคมเพมขน

จ านวน รอยละของความส าเรจ

N/A

N/A

1

ปฐาน

+5

+5

+5

+5

- กระทรวงการทองเทยวและกฬา - กระทรวงพาณชย - กระทรวงอตสาหกรรม - กระทรวงการตางประเทศ - กระทรวงมหาดไทย - กระทรวงทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอม - กระทรวงวฒนธรรม

กลยทธท 3 พฒนาศกยภาพของภาคเครอขาย นนทนาการเชงพาณชย

แผนท 3 พฒนาศกยภาพของภาคเครอขายนนทนาการ เชงพาณชย

จ านวนองคกรนนทนาการทมความสามารถในการแขงขนและศกยภาพดานนนทนาการเชงพาณชยเพมขน

รอยละ N/A ปฐาน +5 +5 +5 +5 - กระทรวงการทองเทยวและกฬา - กระทรวงพาณชย - กระทรวงอตสาหกรรม - กระทรวงการตางประเทศ - กระทรวงยตธรรม

กลยทธท 4 ตดตามการสงเสรมกจการนนทนาการเชงพาณชย ทสงผลตอการพฒนาเศรษฐกจ และสงคม (Socio-Economic impact)

แผนท 4 ประเมนผลกจการนนทนาการทมตอเศรษฐกจและสงคม

ผลการสงเสรมนนทนาการ ทสงผลกระทบตอเศรษฐกจและสงคมมากขน

รอยละ N/A ปฐาน +5 +5 +5 +5 - กระทรวงการทองเทยวและกฬา - กระทรวงพาณชย - กระทรวงอตสาหกรรม - กระทรวงยตธรรม - กระทรวงพฒนาสงคม และความมนคงของมนษย - กระทรวงแรงงาน

หมายเหต N/A = NOT AVAILABLE (ไมมขอมล) * ผลการประเมนแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2555 – 2559)

๓๑

32

ขนตอนท 3 การจดท าแผนปฏบตการในระดบตางๆ การจดท าแผนปฏบตการในระดบตางๆ ทเชอมโยงกนภายใตหลกการทยดพนทภารกจและ

การมสวนรวม พรอมกบการจดล าดบความส าคญในการด าเนนงาน เพอใหการจดท าแผนปฏบตมความชดเจนและเปนไปในทศทางเดยวกน ควรมการท าความเขาใจเกยวกบลกษณะองคประกอบของแผนปฏบตการ และวธการจดท าแผนตามล าดบ ดงน

3.1 ลกษณะประโยชนของแผนปฏบตการ (1) แผนปฏบตการจะเปนเครองมอส าคญในการประสานการด าเนนงานของหนวยปฏบต

ใหเปนไปตามวตถประสงคและเปาหมายของแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) และหนวยงานทจะใชแผนปฏบตการเปนเครองมอส าหรบปฏบตภารกจใหสอดคลองกบแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) และแผนงานของกระทรวง

(2) แผนปฏบตการของกระทรวงใดกระทรวงหนง จะแสดงใหเหนถงรายละเอยดวาจะมกรมใดกรมหนงหรอหลายกรม เปนผรบผดชอบการด าเนนงานตามกลยทธ แผนงาน/โครงการ มาตรการและจะตองใชทรพยากรเทาใดในชวงเวลาของการใชแผน โดยแผนปฏบตการทจดท าขนนนจะไดรบการชน าจากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต แผนพฒนากลมเปาหมายเฉพาะหรอแผนพฒนาเฉพาะเรอง ทเกยวของทงทางตรงและทางออม

(3) แผนปฏบตการจะเปนประโยชนตอการสนบสนนของหนวยงานกลาง ในดานทรพยากร การด าเนนงานทงแหลงเงนงบประมาณและทรพยากรบคคล และจะชวยใหสามารถตดตามและประเมนผล ความส าเรจ ตลอดจนผลกระทบของการด าเนนงานไดชดเจนมากยงขน

3.2 องคประกอบและสาระส าคญของแผนปฏบตการ แผนปฏบตการทสมบรณควรประกอบดวยสาระส าคญ 3 สวนดงน

สวนทหนง : ประกอบดวยหลกการและเหตผลในการจดท าแผนปฏบตการ วสยทศนของหนวยงาน วตถประสงคและภารกจหลก โดยสรปของหนวยงานผจดท าแผนปฏบตการซงเปนภารกจ ทจะตองด าเนนการตามหนาทความรบผดชอบปกตของกระทรวงทสนบสนนแผนพฒนาการนนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564)

สวนทสอง : เปนรายละเอยดของแผนปฏบตการซงประกอบดวย กลยทธ แผนงาน/โครงการและมาตรการ ซงรวมถงการปรบปรงบทบาทภารกจของหนวยงานเจาของแผนปฏบตการดวย โดยทกลยทธแผนงาน/โครงการและมาตรการ ควรแยกเปน 2 ลกษณะ คอ (1) แผนงานปกตทหนวยงานตางๆ ตองด าเนนการอยแลวและอาจไมเกยวของกบ 5 ยทธศาสตรของแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) โดยตรง (2) กลยทธ แผนงาน/โครงการ และมาตรการทสนบสนนยทธศาสตร ตามแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) มการจ าแนกใหเหนถงสดสวนของการใชทรพยากร แหลงทมาของการใชทรพยากรทงจากงบประมาณและจากแหลงอนๆ แยกตามกลมของยทธศาสตร เพอชใหเหนภาพการใชทรพยากรดานการเงนทงหมดทชดเจน และเปนประโยชนในการตดตามประเมนผล ของแผนปฏบตการ

สวนทสาม : การตดตามประเมนผล นอกจากการระบเปนขนตอนส าคญในแตละโครงการแลว แผนปฏบตการจะตองเสนอแนวทางและระบบการตดตามประเมนผลการด าเนนงาน เพอใหทราบ ถงความกาวหนา ปญหา และขอจ ากดของการด าเนนงานตามแผนปฏบตการ รวมทงการก าหนดตวชวด ซงควรครอบคลม 2 สวนคอ

33

- ตวชวดผลส าเรจในวตถประสงคและเปาหมายของแผนปฏบตการ - ตวชวดผลกระทบของการด าเนนงานตามแผนปฏบตการ

3.3 วธการจดท าแผนงานโครงการและมาตรการของแผนปฏบตการ ขนเตรยมการ หนวยงาน/องคกรควรมระบบและกลไกโครงสรางการบรหารและก าหนด ผรบผดชอบ

เปนลกษณะกลมท างานรวมกน ด าเนนการประเมนศกยภาพของหนวยงาน/องคกรโดยการศกษา วเคราะหสภาพแวดลอมทงปจจยภายในและปจจยภายนอก ในดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง กฎระเบยบ โครงสรางการบรหารองคกร และประเมนผลสรปสถานการณทเปนโอกาส ภยคกคาม จดออน จดแขง ของหนวยงาน/องคกร โดยใชเทคนค SWOT ANALYSIS เพอน าไปประกอบการจดท าแผนงาน /โครงการ มาตรการ โดยพจารณาถงการใชโอกาสและจดแขงใหเปนประโยชน ตอการจดท าแผนงานและโครงการใหสอดคลอง กบแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) และสอดคลองกบภารกจขององคกร/หนวยงาน ขณะเดยวกนพจารณาตงรบแกไขจดออนและภยคกคามทหนวยงานตองเผชญไดอยางเหมาะสมและทนการณ

ขนการจดท าแผนงาน โครงการและมาตรการในระดบหนวยงาน ในการจดท าแผนงาน โครงการและมาตรการสนบสนนของกระทรวงและหนวยงานทเกยวของ

มแนวทาง ดงน กรณท 1 : ภารกจดงกลาวอยใตหนวยงานเดยวกน คอ กระทรวงเดยวกนหรอส านกงานเดยวกน (1) ทกหนวยงานทเกยวของรวมพจารณาการจดท าแผนงาน โครงการ มาตรการโดยมกลไก

ส าหรบประสานงานรวมกน เชน ใชหนวยงานทเปนหนวยงานวางแผนของกระทรวง คณะกรรมการ หรอคณะท างาน ทท าหนาทประสานแผนปฏบตการทมอยแลวปรบปรงใหเหมาะสมขน รวมทงอาจพจารณาจดตงคณะท างานขนใหม ในกรณทยงไมมกลไก

(2) การจดท าแผนงาน โครงการ และมาตรการตองยดหลกการ พนท ภารกจ และการมสวน รวม (AFP) ซงทกฝายจะรวมกนพจารณาเลอกพนทเปาหมายทจะด าเนนงานในเรองดงกลาว โดยมการก าหนด บทบาทของทกฝายทเขามารวมด าเนนงานใหชดเจนวาหนวยงานใดรบผดชอบสวนใด และมวธการบรหารจดการและประสานงานรวมกนในระหวางการด าเนนอยางไร รวมถงรวมกน

(3) วเคราะหถงกลมคนทจะไดรบผลกระทบและผลประโยชนจากการด าเนนแผนงานโครงการ และมาตรการในพนทใหชดเจน

(4) ในแตละแผนงาน โครงการ และมาตรการ หนวยงานทเกยวของจะตองรวมกนพจารณา ก าหนดวงเงนทตองการใชทงจากงบประมาณแผนดนและแหลงอนๆ โดยชใหเหนสดสวนการใชทรพยากร ของแตละหนวยงานในแผนงานและโครงการ แยกตามภารกจปกตและภารกจทสนบสนนแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564)

(5) หนวยงานทตองพจารณาแนวทางการจดท า เครองช วดผลส า เรจและผลกระทบ ของแผนงาน โครงการ ตลอดจนมาตรการทไดจดขนท าเพอใหหนวยงานทเกยวของในระดบตางๆ วาสามารถตดตามประเมนผลแผนงาน โครงการ และมาตรการตางๆ วาสามารถตอบสนองยทธศาสตรของแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564)

34

กรณท 2 : ภารกจทตองเกยวของกบหลายหนวยงาน แนวทางการจดท าแผนงาน โครงการและมาตรการสวนใหญจะมลกษณะคลายคลงกบกรณแรก มขนตอน ดงน ในการพจารณาการจดท าแผนงาน โครงการ และมาตรการสนบสนนแตละยทธศาสตรจ าเปนตอง มกลไกการท างานในรปแบบของคณะกรรมการหร อคณะท างานท ม ผ แทนจากทกหน วยงาน ทเกยวของเขารวม ซงอาจเปนกลไกทมอยแลว เพอใหมการท างานเปนระบบ ลดความซบซอนและเกด ความตอเนองในการท างาน คณะกรรมการทจดตงขนรวมกนพจารณาจดสรรงบประมาณแผนดนและจากแหลงอนๆ ใหแก หนวยงานแตละแหงตามเนองานทตองด าเนนการ รวมทงท าหนาทประสานงานพจารณาแนวทางจดท าเครองมอชวดของแผนงานแตละโครงการ เพอวดผลส าเรจและผลกระทบของแผนงานและโครงการ เมอการจดท าแผนและโครงการแลวเสรจ แตละหนวยงานจะน าแผนงาน โครงการและมาตรการทเกยวของ รวมทงงบประมาณจากแหลงตางๆ ไปก าหนดในแผนปฏบตการของกระทรวงทสงกดโดยตรง

ขนตอนท 4 การปฏบตตามแผนปฏบตการ เนองจากแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2555 – 2559) เนนการพฒนานนทนาการ แบบองครวมโดยมหลายฝายรวมด าเนนการ ดงนน เพอใหการด าเนนงานมประสทธภาพสงสดจงใหความส าคญตอการบรหารจดการทยดพนทและเปาหมายรวมกนในการด าเนนงานภายใตการมสวนรวม ตามภารกจของแตละฝายทงภาครฐและเอกชนเพอใหเกดกระบวนการรวมคด รวมท า รวมรบรและ รวมการแปลงแผนงานตางๆ ไปสการปฏบตอยางเปนรปธรรม สามารถประหยดทรพยากรตางๆ รวมทงลด ความซ าซอน และไมกอใหเกดความสบสนระหวางหนวยงานราชการดวยกน หรอระหวางประชาชน กบภาครฐบาล หรอระหวางประชาชนกบประชาชน โดยมแนวทางการด าเนนงาน ดงน

4.1 การบรณาการแผนงานและโครงการ ไดก าหนดขนตอนและวธการดงน 1) ขนตอนการบรณาการ

(1) ใชกลไกทมอยในระดบจงหวด หรอจดตงคณะท างานบรณาการโครงการของจงหวด ซงประกอบดวยผวาราชการเปนประธานคณะกรรมการ โดยมผอ านวยการส านกงานจากหนวยงานทเกยวของทงภาครฐและภาคเอกชนในพนทเปนคณะท างาน หวหนาส านกงานจงหวดและผแทนส านกงานการทองเทยวและกฬาจงหวด เปนคณะท างานและเลขานการรวมกน มหนาทประสานงานบรณาการโครงการตางๆ ทสอดคลองกบยทธศาสตรการพฒนา

(2) คณะท างานฯ รวมประมวลผลโครงการตางๆ ประจ าปงบประมาณ (ซงไดรบอนมตแลว) ของทกสวนราชการในจงหวด แลวน ามาวเคราะหและจ าแนกประเภทโครงการเพอจดกลมตามสภาพปญหา ของจงหวด

(3) คณะท างานฯ จดเจาหนาททเกยวของของหนวยงานตางๆ เพอรบผดชอบในการบรณาการโครงการตางๆ ของกลมและรวมกนแสดงความคดเหน (เจาหนาทหนวยงานตางๆ ทประจ ากลมตองมอ านาจตดสนใจได เพอความคลองตวในการบรณาการ)

(4) สรปผลบรณาการโครงการของแตละกลมในขอ (3) เปนภาพรวมและรายงานผล การบรณาการโครงการ พรอมดวยปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ ขนสดทายเปนการตดตามผลการด าเนนงานโครงการตางๆ ทบรณาการพรอมทงรายงานผล

35

2) วธบรณาการโครงการ (1) พจารณาวตถประสงคโครงการตางๆ ของแตละกลมวามโครงการใดบางทมวตถประสงค

ของโครงการสงเสรมสนบสนนซงกนและกนหรอคลานคลงกน ซงสามารถบรณาการเขาดวยกนได (2) พจารณากลมเปาหมาย โดยพจารณาวาโครงการใดมกลมเปาหมายเดยวกนหรอเปน

โครงการทสามารถรวมกลมเปาหมายเขาดวยกนได หากเปนการฝกอบรมพจารณาเนอหาหลกสตร โครงการใด สามารถจะปรบหลกสตรรวมกนได

(3) พจารณาพนทเปาหมาย โดยพจารณาวาโครงการใดบางทสามารถรวมพนทเปาหมาย กนได หรอโครงการใดควรตดพนทด าเนนการลง หรอควรสบเปลยนพนทการด าเนนการเพอใหสามารถ ด าเนนการไปพรอมกนได

(4) พจารณาระยะเวลาด าเนนการปรบเวลาด าเนนการของโครงการตางๆ ใหสามารถด าเนนการไปพรอมๆ กนได เพอประหยดเวลาในการท างานลงได

(5) พจารณารายละเอยดงบประมาณด าเนนการวาจะสามารถปรบลดงบประมาณของโครงการใดลงจ านวนเทาไร เพอใหใชงบประมาณอยางประหยดทสด

(6) พจารณาหนวยงานหลกและหนวยงานสนบสนน ซงเมอโครงการตางๆ ได บรณาการ เขาดวยกนแลว หนวยงานใดควรเปนหนวยงานหลกในการด าเนนงานและตดตาม ประเมนผล

4.2 การเชอมโยงแผนปฏบตงานของหนวยงานกบแผนปฏบตการในระดบพนท ในการจดท าแผนปฏบตการในระดบพนท หนวยงานในระดบพนทสามารถจดท าแผนปฏบตการ

ตามแนวทางการจดการแบบพนท ภารกจ การมสวนรวม และเชอมโยงเขากบแผนปฏบตการของหนวยงาน ในลกษณะตางๆ ดงน 1) การด าเนนการในระดบจงหวดโดยยดพนทตามเขตปกครอง : แผนปฏบตการในระดบพนท (1) แตละพนทโดยคณะกรรมการพฒนาจงหวดน ายทธศาสตรของแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 – 2564) มาพจารณา พรอมทงแยกแยะกลมเปาหมายเพอก าหนดแนวทาง การพฒนาตามสภาพแวดลอมและขอเทจจรงของแตละจงหวด ทงน ในการก าหนดแนวทางการพฒนา จะอาศยการมสวนรวมจากทกฝายทเกยวของในจงหวด (2) การก าหนดเปาหมายการพฒนาตาม (1) ถาหากอยในระดบหมบานตองใหหนวยงานระดบอ าเภอ โดยคณะกรรมการพฒนาอ าเภอเปนผก าหนดขนมาและรายงานใหทางจงหวดทราบ เพอใชเปนเปาหมายททกฝายจะเขามาประสานกจกรรมสเปาหมายเดยวกน (3) ประสานงานโครงการเพอพฒนาในแตละเรอง โดยประกอบดวย โครงการทงภาครฐ และนอกภาครฐทจะประสานกจกรรมลงสเปาหมาย ซงจะพจารณาจากขอมลแผนตางๆ ทจงหวดเกยวของ เชน ในสวนทองถนจะรวมขอมลจากแผนของเทศบาลและสขาภบาล นอกเหนอจากองคการบรหารสวนต าบล พรอมทงระบงบประมาณของแตละโครงการแตละเปาหมายทจะด าเนนการ 2) การด าเนนงานในระดบภาค โดยยดพนทเปาหมายทไดก าหนดขน ส านกงานการทองเทยวและกฬาจงหวด จะท าหนาทในการเสนอแนวทางการพฒนานนทนาการภาคตางๆ เพอน าไปประสานงาน กบหนวยงานในระดบพนทในการเสนอแผนงาน โครงการและมาตรการ เพอตอบสนองแนวทางการพฒนาดงกลาว

36

ขนตอนท 5 การตดตามและประเมนผลการด าเนนงาน ควรแบงเปนระยะ ดงน 5.1 ประเมนผลกอนการด าเนนงาน เพอตรวจสอบความพรอมในการด าเนนงาน 5.2 ประเมนผลระหวางการด าเนนงาน เพอตดตามการด าเนนงาน 5.3 ประเมนผล เพอเสรจสนโครงการ เพอประเมนผลการด าเนนงานโครงการตางๆ พรอมทงรายงานผลการด าเนนงานโดยรวม

หนวยงานทเกยวของในการแปลงแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 3

(พ.ศ. 2560 - 2564) สการปฏบต 1) หนวยงานกลาง ม 2 ระดบ คอ หนวยงานกลางระดบชาตและหนวยงานกลางระดบสาขา ดงน (1) หนวยงานกลางระดบชาต ทท าหนาทสนบสนนการด าเนนงานของหนวยปฏบตในการแปลงยทธศาสตรสการปฏบต ไดแก

- ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต - ส านกงานงบประมาณ - ส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน - ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

(2) หนวยงานกลางระดบสาขา หมายถง ส านกนนทนาการ กรมพลศกษา กระทรวงการทองเทยวและกฬา ประสานงานและกระตนผลกดนใหแผนพฒนานนทนการแหงชาต ฉบบท 3 (พ.ศ. 2560 - 2564) มการน าไปปฏบตอยางมประสทธภาพ กระทรวงการทองเทยวและกฬามโครงสรางองคกรทงในสวนกลาง สวนภมภาคและสวนจงหวด 2) หนวยปฏบตจดท าแผนปฏบตการทสอดคลองกบแผนพฒนานนทนาการแหงชาตฯ โดยมการประสานงานกนระหวางหนวยปฏบตในการจดท าแผน/โครงการในลกษณะบรณาการ ไดแก องคกรหลกภาครฐ

- กระทรวงการทองเทยวและกฬา - กระทรวงศกษาธการ - กระทรวงมหาดไทย - กระทรวงสาธารณสข - กระทรวงกลาโหม - กระทรวงแรงงาน - กระทรวงวฒนธรรม - กระทรวงอตสาหกรรม - กระทรวงพาณชย - กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย - กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม - กระทรวงการคลง - กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย - กระทรวงดจทอลเพอเศรษฐกจและสงคม

37

- กระทรวงเกษตรและสหกรณ - กระทรวงคมนาคม - กระทรวงยตธรรม - กระทรวงพลงงาน - กระทรวงการตางประเทศ - ส านกนายกรฐมนตร - ส านกงานต ารวจแหงชาต - ส านกงานพระพทธศาสนาแหงชาต - องคกรปกครองพเศษ ไดแก กรงเทพมหานคร เมองพทยา - องคกรปกครองสวนทองถน

องคกรสนบสนน

- สภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต - ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต - ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ - รฐวสาหกจในกระทรวงตางๆ - องคกรสาธารณประโยชน - สถาบนวชาการ - องคกรสอมวลชน - สมาคมตางๆ ทเกยวของ - บรษท หางราน ธรกจเอกชน

หนวยงานทรบผดชอบ 1. หนวยงานกลาง ส านกนนทนาการ กรมพลศกษา กระทรวงการทองเทยวและกฬา เปนองคกรหลกรบผดชอบในการจดท าแผนพฒนานนทนาการแหงชาตฯ สวนหนวยงานกลางอนๆ เปนผสนบสนน การด าเนนงานของหนวยปฏบตโดยการกระตนและผลกดนหนวยงานทเกยวของในการแปลงยทธศาสตร สการปฏบต ไดแก

- ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต - ส านกงานงบประมาณ - ส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน - ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

2. หนวยปฏบตจดท าแผนปฏบตการทสอดคลองกบแผนพฒนานนทนาการแหงชาตฯ โดยมการประสานงานกนระหวางหนวยปฏบตในการจดท าแผน/โครงการในลกษณะบรณาการ ไดแก

38

องคกรหลกภาครฐ - กระทรวงการทองเทยวและกฬา - กระทรวงศกษาธการ - กระทรวงมหาดไทย - กระทรวงสาธารณสข - กระทรวงกลาโหม - กระทรวงแรงงาน - กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม - กระทรวงวฒนธรรม - กระทรวงอตสาหกรรม - กระทรวงพาณชย - กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย - กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม - กระทรวงการคลง - กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย - กระทรวงเกษตรและสหกรณ - กระทรวงคมนาคม - กระทรวงยตธรรม - กระทรวงพลงงาน - กระทรวงการตางประเทศ - ส านกนายกรฐมนตร - ส านกงานต ารวจแหงชาต - ส านกงานพระพทธศาสนาแหงชาต - องคกรปกครองพเศษ ไดแก กรงเทพมหานคร เมองพทยา - องคกรปกครองสวนทองถน

องคกรสนบสนน

- สภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต - ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต - ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ - รฐวสาหกจในกระทรวงตางๆ - องคกรสาธารณประโยชน - สถาบนวชาการ - องคกรสอมวลชน - สมาคมตางๆ ทเกยวของ - บรษท หางราน ธรกจเอกชน

39

ภาคผนวก

40

ค าจ ากดความ

1. นนทนาการ หมายถง การใชเวลาวางจากภารกจงานประจ า ซงผเขารวมกจกรรมกระท า ดวยความสมครใจ และมความพงพอใจ โดยกจกรรมนนไมขดตอขนบธรรมเนยมประเพณวฒนธรรมและกฎหมายบานเมอง ท าใหเกดความสนกสนานเพลดเพลน มสขภาพกายและสขภาพจตทด นนทนาการจงเปนสวนส าคญในวถชวต 2. กจกรรมนนทนาการ หมายถง กจกรรมทกอใหเกดประสบการณในการใชเวลาวางจากการเลอกเขารวมกจกรรม แบงเปน 11 ประเภท คอ

2.1 เกมกฬาและการละเลน (กจกรรมเกม กฬา การละเลนไทยและสากล ฯลฯ) 2.2 การเตนร า (การเตนร าพนเมอง การเตนร าตามสมยนยม การลลาศ ฯลฯ) 2.3 ศลปะและหตถกรรม (งานฝมอ งานประดษฐ วาดรป ถายรป ฯลฯ) 2.4 การรองเพลงและดนตร (การรองเพลง เลนดนตร ฟงดนตร ฯลฯ) 2.5 ภาษาและวรรณกรรม (การอาน เขยน พด ปรศนาค าทาย ฯลฯ) 2.6 การแสดงและการละคร (การแสดงละคร ภาพยนตร การเลนมายากล ฯลฯ) 2.7 งานอดเรก (การสะสม ปลกตนไม เลยงสตว ฯลฯ) 2.8 กจกรรมกลางแจง/นอกเมอง (กจกรรมคายพกแรม กจกรรมผจญภยตางๆ การทองเทยว ฯลฯ) 2.9 กจกรรมทางสงคม (งานบวช งานแตงงาน งานบญตางๆ ฯลฯ) 2.10 กจกรรมพเศษตามเทศกาลตางๆ (วนสงกรานต วนขนปใหม วนลอยกระทง ฯลฯ) 2.11 การบรการอาสาสมคร (กจกรรมจตอาสา เชน ปลกปา กจกรรมอาสาสมครทางวฒนธรรม

กจกรรมอาสาทางกฬา ฯลฯ) 3. การศกษาการใชเวลาวาง หมายถง การศกษาการใชเวลาวางให เกดความเขาใจ ตระหนกรการใชเวลาวางอยางคมคา และเปนประโยชนตอตนเอง สงคม และประเทศชาตโดยใชกจกรรมนนทนาการเปนสอ ท าใหมคณภาพชวต ทดมความคดรเรมสรางสรรคเกดสมพนธภาพทดของคนในชมชนเปนสงคมแหงคณธรรม สมานฉนทมนคง และมงคงท าใหประเทศชาตพฒนาอยางยงยน 4. การใชเวลาวาง หมายถง การประกอบกจกรรมในเวลาวางอยางรคณคาดวยความสมครใจทเกดจากแรงจงใจภายในกอใหเกดประสบการณการใชเวลาวางน าไปสความสนกสนาน ความพงพอใจ และความสดชนทงรางกาย และจตใจ ท าใหมคณภาพชวตทดกอใหเกดประโยชนตอตนเอง สงคมและประเทศชาต 5. บคลากรนนทนาการ หมายถง บคลากรทท าหนาท เกยวกบนนทนาการ ไดแก ผน านนทนาการ อาสาสมคร บคลากรนนทนาการอาชพ และผบรหารจดการดานนนทนาการ เปนตน

41

6. ผน านนทนาการ หมายถง ผปฏบตงานดานนนทนาการหรอผผานการอบรมหลกสตรการเปนผน านนทนาการ 7. นกนนทนาการอาชพ หมายถง บคคลทประกอบอาชพนนทนาการโดยส าเรจการศกษา ดานนนทนาการในสาขาใดสาขาหนง ตงแตระดบปรญญาตรเปนตนไป หรอเปนผทไดรบการยอมรบในวงวชาชพนนทนาการ 8. นนทนาการเชงพาณชย หมายถง กจกรรมนนทนาการท ไดรบการพฒนาใหเปนธรกจหรอด าเนนการให เปนกจกรรมเพอ การหารายได 9. ศนยนนทนาการชมชน หมายถง ศนยนนทนาการทจดตงโดยชมชน เพอด าเนนกจกรรมนนทนาการในชมชนนนๆ โดยประชาชนมสวนรวมในการด าเนนงาน ไดเขารวมกจกรรมนนทนาการตามความถนดและความสนใจ ของตนเองอยางทวถง 10. แหลงนนทนาการ หมายถง สถานท อปกรณ สงอ านวยความสะดวกเกยวกบนนทนาการทมการบรหารจดการนนทนาการ งบประมาณ กฎ ระเบยบ หรอกฏหมายทเกยวของกบนนทนาการ 11. สถานศกษาทกระดบ หมายถง สถานศกษาตงแตระดบกอนวยเรยน ประถมศกษา มธยมศกษา และอดมศกษา 12. การประกอบกจกรรมนนทนาการจนเปนวถชวต หมายถง การประกอบกจกรรมนนทนาการเปนประจ าจนเปนสวนหนง ของชวตประจ าวน เชน อานหนงสอ ฟงเพลง ออกก าลงกาย เปนตน 13. ประชาชน หมายถง ประชาชนทกกลม ไดแก เดก เยาวชน ผ ใหญ ผสงอาย รวมทงบคคลกลมพเศษ และผดอยโอกาส - เดก หมายถง บคคลทมอายไมเกน 14 ปบรบรณ - เยาวชน หมายถง บคคลทมอายตงแต 14 ปบรบรณ แตไมเกน 24 ปบรบรณ - ผใหญ หมายถง บคคลทมอายเกน 24 ปบรบรณ - ผสงอาย หมายถง บคคลทมอาย 60 ปบรบรณขนไป - บคคลกลมพเศษ หมายถง บคคลผพการทกประเภท ทกระดบ ไดแก ผพการทางการมองเหน ผพการทางการไดยนหรอสอความหมาย ผพการ ทางรางกาย หรอการเคลอนไหวและผพการทางสตปญญาหรอการเรยนร เปนตน

42

- ผดอยโอกาส หมายถง ผประสบปญหาทกขยาก เดอดรอนในการด ารงชวตประจ าวน และครอบครวขาดความมนคงเพยงพอในการท าหนาทชวยเหลอ ปองกนและพฒนา อกทงไมสามารถเขาถงบรการทางสงคมตามมาตรฐานของการพฒนาคณภาพชวต เชน ผสงอายผยากจน เดกเรรอน เปนตน 14. ธรรมาภบาล หมายถง การบรหารการจดการทด ประกอบดวยลกษณะทส าคญ คอ มความถกตอง มความเปนธรรม มความรบผดชอบ มวนย มจรยธรรม มความโปรงใสและตรวจสอบได