भाग i) 3(4)cea.nic.in/reports/committee/nep/nep_hindi_jan_2018.pdfक द र य ઋ द य...

482
रारीय वियुत योजना (भाग I) उपादन [वियुत अधिननयम 2003 की िारा 3(4) के अंतगगत कीय वियुत ाधिकरण की बायता की पूनतग के म म ] भारत सरकार वियुत मंालय कीय वियुत ाधिकरण जनिरी 2018

Upload: others

Post on 18-Feb-2020

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • राष्टर्ीय् विद्युत् योजना

    (भाग I) उत्पादन

    [विद्यतु्अधिननयम्2003्की्िारा्3(4) के्अतंगगत ्कें द्रीय्विद्यतु्प्राधिकरण्की्बाध्य्ता्की्पनूत ग् के्क्रम्में]

    भारतसरकार विद्यतुमतं्रालय

    कें द्रीयविद्यतुप्राधिकरण

    जनिरी 2018

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    विषय-सूची i

    विषय-सचूी अध्यायस.ं विषय पेजस.ं

    i विषय-सचूी i-viii ii शब्दसकं्षेप ix-xix iii उद्देशशका xx –lxix iv प्रमखुविशषेताएं lxx- lxxii

    1 प्रस्तािना 1.0 पषृ्टठ्भमूम् 1.1 1.1 विद्यतु्अधिननयम्2003, राष्टर्ीय्विद्यतु्नीनत्2005 और्टैररफ्नीनत्

    2016 1.1

    1.2 देश्में्विद्यतु्पररदृश्य्् 1.3 1.3 सरकार्की्विमभन्न््पहलें् 1.9 1.4 डिजजटल्पहलें् 1.24

    अनबुिं 1.1 अल्टर्ा्मेगा्पािर्पररयोजनाओं्की्जथिनत् 1.27

    2 12िींपचंिषीययोजना(2012-17)केदौरानक्षमताअशभिदृ्धिकीसमीक्षा

    2.0 प्रथत्ािना् 2.1 2.1 12िीं्येाजना्का्पारंपररक्स्रोतों्से्क्षमता्अमभिदृ्धि्लक्ष्य्् 2.1 2.2 12िीं्पचंिषीय्येाजना्के्दौरान्पारंपररक्स्रोतों्से्क्षमता्अमभिदृ्धि् 2.2 2.3 12िीं्पचंिषीय्येाजना्के्दौरान्हामसल्की्गई्अनतररक्त््क्षमता्

    अमभिदृ्धि्(्जो्88,537 मेगािाट्की्लक्षक्षत्क्षमता्अमभिदृ्धि्में्शाममल्नहीं्है)

    2.6

    2.4 वपछली्पचंिषीय्योजना्के्साि्12िीं्पचंिषीय्योजना्की्तलुना् 2.8 2.5 कोयला्आिाररत्िमगल्क्षमता्अमभिदृ्धि् 2.10 2.6 12िीं्पचंिषीय्योजना्के्क्षमता्अमभिदृ्धि्लक्ष्य््से्पीछे्छूट्रही्

    पररयोजनाएं् 2.12

    2.7 12िीं् पचंिषीय्योजना्से्पररयोजनाओं् के्पीछे्छूटने्के्मलए्उत्त्रदायी्प्रमखु्कारण्

    2.13

    2.8 निीनीकरण्और्आिनुनकीकरण्कायगक्रम् 2.14 2.9 कैजटटि्पािर्टल्ाटं् 2.16

    2.10 12िीं्पचंिषीय्योजना्के्दौरान्निीकरणीय्ऊजाग्स्रोतों्से्क्षमता्अमभिदृ्धि्

    2.17

    2.11 ननष्टक्षग् 2.19

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    विषय-सूची ii

    अध्यायस.ं विषय पेजस.ं अनबुिं

    2.1 31.03.2017्की् जथिनत्के्अनसुार्12िीं्पचंिषीय्योजना् (2012-17)्के्दौरान्थि्ावपत्की्गई्/्पीछे्छूट्गई्राज्य्िार,्क्षेत्रिार्क्षमता 2.20

    2.2 31.03.2017्की्जथिनत्के्अनसुार्12िीं्पचंिषीय्योजना्के्दौरान्थि्ावपत्पररयोजनाओं्की्सचूी 2.22

    2.3 31.3.2017् की् जथिनत् के् अनसुार् 12िीं् पचंिषीय् योजना् के् क्षमता्अमभिदृ्धि्लक्ष्य््से्पीछे्छूट्गई्पररयोजनाओं्की्सचूी 2.38

    2.4 31.03.2017् की् जथिनत् के् अनसुार् 12िीं् पचंिषीय् योजना् के् दौरान्एलई्और्आर्एंि्एम्कायगक्रम्की्उपलजधियों्के्वििरण 2.45

    3 मागंपक्षप्रबिंन,ऊजााकुशलताऔरसरंक्षण 3.0 पषृ्टठ्भमूम् 3.1 3.1 ऊजाग्सरंक्षण्अधिननयम्और्ऊजाग् कुशलता्धय्रूो्की्थि्ापना् 3.1 3.2 ऊजाग्कुशलता्उपायों्का्मलू्टय्ांकन्और्12िीं्पचंिषीय्योजना्तक्

    उपलजधिया ं 3.2

    3.3 ऊजाग्बचत्के्पिूागनमुान्और्बचाई्गई्पीक्विद्यतु् 3.6 3.4 िषग् 2017-22्और्2022-27्के्मलए्मांग्पक्ष्प्रबिंन्तिा्ऊजाग्

    कुशलता्लक्ष्य्् 3.7

    3.5 लक्ष्य््हामसल्करने्के्मलए्ककए्गए्उपाय् 3.9 3.6 जलिायु् पररितगन्के्ममशनों्के्सदंभग् में्उपलजधियां्और्योजनाएं 3.17 3.7 ननष्टक्षग् और्मसफाररशे्ं 3.25

    अनबुिं 3.1 िषग् 2017-18्से्2026-27्के्मलए्राज्य्िार्ऊजाग्बचत्लक्ष्य्् 3.27 4 मांगपिूाानमुान

    4.0 प्रथत्ािना् 4.1 4.1 कें द्रीय्विद्यतु्प्राधिकरण्–्इलेजक्रक्पािर्सिेक्षण्सममनत्द्िारा्मांग्

    का्मलू्टय्ांकन्और्पिूागनमुान् 4.1

    4.2 अपनायी्गई्कायगप्रणाली 4.1 4.3 विद्यतु्मांग्को्प्रभावित्करने्िाली्सरकार्की्नीनतगत्पहलें 4.2 4.4 विद्यतु्मांग्के्पिूागनमुान्का्मसहंािलोकन् 4.4 4.5 कैजटटि्पािर्टल्ाटं्(सीपीपी) 4.6 4.6 ननष्टक्षग् 4.9

    अनबुिं

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    विषय-सूची iii

    अध्यायस.ं विषय पेजस.ं 4.1 राज्य्/्सघं्राज्य््क्षेत्रिार्विद्यतु्ऊजाग्आिश्य्कता्(यटुटमलटी)्(एक्स्-

    बीयएूस)्(एमय)ू 4.10

    4.2 राज्य्/्सघं्राज्य््क्षेत्रिार्पीक्विद्यतु्ऊजाग्मांग्(यटुटमलटी)्बीयएूस्(मेगािाट)

    4.12

    5 उत्पादनआयोजना 5.0 प्रथत्ािना् 5.1 5.1 भारत्में्विद्यतु्उत्प्ादन्के्मलए्विकल्टप्् 5.1 5.2 भारत्में्पारंपररक्स्रोतों्से् उत्प्ादन् 5.1 5.3 निीकरणीय्ऊजाग् स्रोतों्से्उत्प्ादन् 5.3 5.4 उत्प्ादन्आयोजना्के्मसद्िांत् 5.3 5.5 आयोजना्टूल्– आयोजना्मॉिलों्के्वििरण् 5.5 5.6 आयोजना्पहंुच् 5.7 5.7 विश्ि्सनीयता्मानदंि्के्मलए्अपनाई्गई्शते्ं 5.11 5.8 आयोजना्शते्ं 5.12 5.9 िषग् 2017-22् और् 2022-27् के् दौरान् उत्प्ादन् विथत्ार् आयोजना्

    (आिार्मामला) 5.16

    5.10 िषग् 2017-22् और् 2022-27् की् अिधि् के् मलए् उत्प्ादन् विथत्ार्आयोजना्अध्य्यन्के्पररणाम

    5.21

    5.11 क्षमता्अमभिदृ्धि्के्मलए्िकैजल्टपक्पररदृश्य्् 5.26 5.12 ननष्टक्षग् 5.30

    अनबुिं 5.1 िषग् 2017-22् के् दौरान् लाभ् प्रदान् करने् की् सभंािना् िाली्

    ननमागणािीन/सथंत्तु्जल्विद्यतु्पररयोजनाओं्की्सचूी् 5.33

    5.2 िषग् 2017-22् के् दौरान् लाभ् प्रदान् करने् की् सभंािना् िाले्ननमागणािीन/सथंत्तु्नामभकीय्विद्यतु्टल्ाटंों्की्सचूी

    5.36

    5.3 िषग् 2022-27्के्दौरान्लाभ्प्रदान्करने्की्सभंािना्िाले्ननमागणािीन्नामभकीय्विद्यतु्टल्ांटों्की््सचूी

    5.37

    5.4 िषग् 2017-22्(31.03.2017्की्जथिनत्के्अनसुार)्के्दौरान्लाभ्प्रदान्करने्की्सभंािना्िाली् ननमागणािीन्कोयला्आिाररत्पररयोजनाओं्की्सचूी

    5.38

    5.5 माचग् 2022्तक्बदं्करने्के्मलए्विचार्की्गई्पररयोजनाओं् की्सचूी्(अगथत््2017्की्जथिनत्के्अनसुार)

    5.42

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    विषय-सूची iv

    अध्यायस.ं विषय पेजस.ं 5.5(क) नई् पयागिरण् शतों् के् अनसुार् बदं् करने् के् मलए् विचार् की् गई्

    पररयोजनाओं् की्सचूी््््््््््््््््््््््््््््््््््््््््््््््््््् 5.47

    5.6 िषग् 2022-27्के्दौरान्बदं्करने् के् मलए् विचार्की्गई्पररयोनजाओं्की्सचूी्

    5.53

    5.7 िषग् 2017-22् के् दौरान् पडोसी् देशों् से् जल् विद्यतु् आयात् से् जुडी्पररयोजनाओं् की्सचूी

    5.58

    5.8 ऐसी्िमगल्पररयोजनाओं् की्सचूी,्जजनका्िषग् 2017-22्के्दौरान्लाभ्प्राटत््होना्अननजश्चत्है।्

    5.59

    5.9 ऐसी्ननमागणािीन्िमगल्पररयोजनाओं्की्सचूी,्जजनका्लाभ्िषग् 2017-22्के्बाद्प्राटत््होने्की्उम्म्ीद्है।्

    5.61

    6 निीकरणीयऊजाास्रोत 6.0 प्रथत्ािना् 6.1 6.1 निीकरणीय्ऊजाग् स्रोतों्से्विद्यतु्उत्प्ादन्का्िजैश्िक्पररदृश्य् 6.1 6.2 निीकरणीय्ऊजाग् स्रोत 6.2 6.3 भारत्में्निीकरणीय्ऊजाग्उत्प्ादन्की्क्षमता्/्सभंािनांए ं 6.7 6.4 भारत्में्निीकरणीय्ऊजाग्स्रोतों्का्विकास् 6.9 6.5 िषग् 2021-22 तक्निीकरणीय्ऊजाग्लक्ष्य् 6.11 6.6 निीकरणीय्ऊजाग् उत्प्ादन्का्पिूागनमुान 6.14 6.7 निीकरणीय्ऊजाग के्विकास्में्अभी्हाल्में्प्राटत््की्गई्उपलजधिया ं 6.15 6.8 अभी्हाल्ही्में्शरुू्की्गई्पहलें 6.15 6.9 सौर्और्पिन्विद्यतु्उत्प्ादन्प्रोफाईल 6.18

    6.10 निीकरणीय्ऊजाग स्रोतों्का्धिि्के्साि्एकीकरण 6.25 6.11 आरक्षक्षत्भिंार् )ररजिग( 6.30 6.12 ननष्टक्षग् 6.32

    अनबुिं् 6.1 भारत् में् निीकरणीय् विद्यतु् के् मलए् अनमुाननत् क्षमता् के् राज्य्िार्

    वििरण 6.33

    6.2 31.03.2017्की्जथिनत्के्अनसुार्धिि्से्सबंद्ि्निीकरणीय्विद्यतु्की्राज्य्िार्थि्ावपत्क्षमता

    6.35

    6.3 175््करने्के्मलए््प्राटत्वपत्क्षमता्का्सधंचत्लक्ष्य्गीगािाट्की्थि्ािषग्2022्् के्ककए् जाने् िाले् निीकरणीय् ऊजाग् लक्ष्य््तक् प्राटत्

    रेिार्धय्ौसभंावित्राज्य्

    6.37

    7 भारतमेंजलविद्यतु

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    विषय-सूची v

    अध्यायस.ं विषय पेजस.ं 7.0 प्रथत्ािना 7.1 7.1 जल्विद्यतु्सभंािना्और्विकास 7.1 7.2 जल्विद्यतु् – एक्लचीला्समािान 7.10 7.3 पपं्थट्ोरेज्टल्ांट्–्विद्यतु्धिि्के्सिगशे्रष्टठ््ममत्र 7.13 7.4 ितगमान्पररदृश्य््में्जल्विद्यतु्का्महत्ि् 7.17 7.5 ितगमान्मदु्दे्और्चुनौनतयां् 7.18 7.6 जल्विद्यतु्क्षमता्बढाने्के्मलए्ककए्गए्नीनतगत्उपाय 7.20 7.7 ननष्टक्षग् 7.23 8 गसैआिाररतपािरपलांट

    8.0 प्रथत्ािना् 8.1 8.1 पषृ्टठ्भमूम् 8.1 8.2 ितगमान्जथिनत् 8.3 8.3 गसै्आिाररत्पािर्टल्ांटों्के्लाभ् 8.5 8.4 िषग् 2017-22्के्दौरान्क्षमता्अमभिदृ्धि्और्गसै्की्आिश्य्कता् 8.6 8.5 पीककंग्टल्ांट्के्रूप्में्गसै्आिाररत्पािर्टल्ांट् 8.7 8.6 गसै्की्कमी्को्दरू्करने्के्मलए्सरकार्द्िारा्उठाए्गए्कदम 8.8 8.7 गसै्आिाररत्उत्प्ादन्क्षमता्के्सदपुयेाग्के्मलए्योजना् 8.9 8.8 मसफाररशें् 8.10

    अनबुिं 8.1 अप्रलै् 2016् से् माचग् 2017् की् अिधि् के् मलए् देश् में् जथित् गसै्

    आिाररत्पािर्थटे्शनों् के् मलए्ईंिन्की्आपनूत ग् /्खपत्पर्समािेशी्ररपोटग्

    8.12

    8.2 ननमागणािीन्गसै्आिाररत्पािर्टल्ाटंों्की्सचूी 8.16 9 कोयलाकीआिश्यकता

    9.0 प्रथत्ािना् 9.1 9.1 कोयला्आपनूत ग् पररदृश्य्् 9.1 9.2 कोयला्की्मांग्और्आपनूत ग् 9.7 9.3 िषग् 2021-22्और्2026-27्के्दौरान्कोयले्की्मागं्और्उपलधि्ता 9.9 9.4 पािर्टल्ाटंों्को्कोयला्आपनूत ग् से्सबंधंित्मदु्दों्के्समािान्के्मलए्

    नए्प्रयास्(पहलें) 9.12

    9.5 भारत्में्कोयला्िाशररज 9.14 9.6 मलग्न्ाइट् 9.15 9.7 ननष्टक्षग् 9.16

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    विषय-सूची vi

    अध्यायस.ं विषय पेजस.ं 10 प्रमखुइनपटु

    10.0 प्रथत्ािना् 10.1 10.1 क्षमता्अमभिदृ्धि्योजना् 10.2 10.2 उपथक्रों्की्उपलधि्ता् 10.3 10.3 प्रमखु्सामिी्की्उपलधि्ता् 10.6 10.4 रेल्पररिहन् 10.11 10.5 सडक्पररिहन् 10.13 10.6 बदंरगाह 10.15 10.7 अतंरदेशीय्जलमागग 10.16 10.8 प्राकृनतक् गसै् के् पररिहन् के् मलए् एलएनजी् रीगमैसकफकेशन् और्

    पाइपलाइन् 10.19

    10.9 निीकरणीय्ऊजाग् पररयोजनाओं्के्मलए्इनपटु््(आिश्य्क्सामिी) 10.19 10.10 िमगल्थटे्शनों्के्मलए्भमूम्और्पानी् 10.20 10.11 ननमागण्मशीनरी् 10.22 10.12 ननष्टकषग् और्मसफाररशें 10.24

    अनबुिं 10.1 बदंरगाहों्में्पीपीपी्पररयोजनाएं् 10.26 11 ननधिआिश्यकता

    11.0 प्रथत्ािना् 11.1 11.1 2017-22्की्अिधि्के्मलए्ननधि्आिश्य्कता् 11.1 11.2 2022-27्की्अिधि्के्मलए्ननधि्आिश्य्कता 11.3 11.3 ननधियों्के्स्रोत् 11.5

    अनबुिं 11.1 विद्यतु्पररयोजनाओं्की्लागत्का्अनमुान्लगाने्के्मलए्पिूागनमुान 11.6 11.2 विद्यतु् पररयोजनाओं् के् पूजंीगत् लागत् का् अनमुान् लगाने् के् मलए्

    अनमुान् -िषग् 2017-22् और् 2022-27् की् अिधि् के् मलए् विद्यतु्पररयोजनाओं् के्व्य्य्की्फेजजंग

    11.7

    12 विद्यतुक्षते्रसेउत्सजान 12.0 प्रथत्ािना् 12.1 12.1 िमगल्पािर्थटे्शनों्से्उत्स्जगन् 12.1 12.2 पािर्टल्ाटंों्से् उत्स्जगन्को्कम्करने्के्मलए्िमगल्पािर्थटे्शनों्द्िारा्

    उठाए्गए्कदम 12.6

    12.3 िमगल्पािर्टल्ांटों्के्मलए्नए्उत्स्जगन्मानक 12.8

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    विषय-सूची vii

    अध्यायस.ं विषय पेजस.ं 12.4 विद्यतु्क्षते्र्पर्नए्उत्स्जगन्मानकों्की्बाध्य्ताएं् 12.10 12.5 विद्यतु्क्षते्र्से्काबगन्उत्स्जगन् 12.11 12.6 सपुर्कक्रटटकल्प्रौद्योधगकी्आिाररत्कोल्पािर्थटे्शनों्से्क्षमता्

    अमभिदृ्धि्के्कारण्CO2 के्उत्स्जगन्पर्प्रभाि 12.14

    12.7 निीकरणीय्ऊजाग् स्रोतों्से्व्य्ापक्क्षमता्अमभिदृ्धि्के्कारण्CO2 के्उत्स्जगन्पर्प्रभाि

    12.15

    12.8 िषग् 2021-22 और्2026-27्में्काबगन्उत्स्जगन्के्पिूागनमुान् 12.16 12.9 काबगन्उत्स्जगन्को्घटाने्के्मलए्भारत्सरकार्की्पहल् 12.17

    12.10 जलिायु् पररितगन्पर्देश्का्पक्ष्-्आईएनिीसी 12.17 12.11 ननष्टक्षग् 12.19

    13 विद्यतुक्षते्रमेंअनसुिंानएिंविकास 13.0 प्रथत्ािना् 13.1 13.1 2017-22्के्दौरान्और्उसके्बाद्अनसुिंान्और्विकास्चुनौनतयां 13.2 13.2 उत्प्ादन्क्षते्र्की्अनसुिंान्एिं् विकास्पहलें् 13.3 13.3 पारेषण्क्षेत्र्में्अनसुिंान्एिं् विकास् 13.10 13.4 वितरण्क्षेत्र्में्अनसुिंान्एिं् विकास् 13.16 13.5 निीकरणीय्उजाग्में्अनसुिंान्एिं् विकास् 13.19 13.6 माइक्रो्धिि्में्अनसुिंान्एिं् विकास् 13.21 13.7 सचंार्प्रणाली्में्अनसुिंान्एिं् विकास् 13.23 13.8 पयागिरण्के्क्षेत्र्में्अनसुिंान्एिं् विकास् 13.24 13.9 परीक्षण्और्प्रमाणन्के्मलए्अिसरंचना् 13.25

    13.10 प्रौद्योधगकी्प्रबिंन्में्चुनौनतयां 13.28 13.11 विद्यतु्क्षते्र्में्अनसुिंान्एिं् विकास्में्सिुार्के्मलए्पहलें 13.29 13.12 मसफाररशें 13.34

    14 मानिससंािनविकास 14.0 प्रथत्ािना् 14.1 14.1 जनशजक्त्मलू्टय्ांकन् 14.1 14.2 जनशजक्त्की्उपलधि्ता् 14.11 14.3 प्रमशक्षण्आिश्य्कता्मलू्टय्ांकन्् 14.12 14.4 ननधियन् 14.21 14.5 मसफाररशें 14.23 15 ननष्टकषाऔरशसफाररशें

    15.1 12िीं्पचंिषीय्योजना्क्षमता्अमभिदृ्धि 15.1

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    विषय-सूची viii

    अध्यायस.ं विषय पेजस.ं 15.2 मांग्पक्ष्प्रबिंन् 15.1 15.3 मांग्पिूागनमुान् 15.2 15.4 क्षमता्अमभिदृ्धि्आिश्य्कता् 15.3 15.5 िमगल् 15.5 15.6 ईंिन्की्आिश्य्कता् 15.6 15.7 जल्विद्यतु् 15.7 15.8 निीकरणीय्ऊजाग् 15.8 15.9 प्रमखु्इनपटु् 15.8

    15.10 ननधि्आिश्य्कताएं् 15.9 15.11 पयागिरण् 15.9 15.12 विद्यतु्क्षते्र्में्अनसुिंान्एिं् विकास् 15.10 15.13 मानि्ससंािन् 15.10

    ---++---

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    शधद््संक्षेप् ix

    शब्दसकं्षेप् शब्दसकं्षेप विस्तार

    एसी अल्टट्रनेटटगं्करेंट् एसीक्य ू ऐनअुल्कांरैक्टे्ि्क्ि्ैंटटटी एजीडीएसएम कृवष्मांग्साइि्प्रबिंन एपीसी सहायक्विद्यतु्खपत एपीडीआरपी त्ि्ररत्विद्यतु्विकास्एिं् सिुार्कायगक्रम एपीएम प्रशामसत्कीमत्ततं्र् एटीएंडसी कुल्तकनीकी्तिा्िाणणजज्यक बीएय ू बबजनेस्ऐज्यजुअुल बीसीयएूम,बीसीएम,बीएम3

    बबमलयन्क्य्बूबक्मीटर्

    बीईई ऊजाग्कायगकुशलता्धय्रूो् बीएचईएल भारत्हैिी्इलेक्रकल्टस््मलममटेि बीआईएस धय्रूो्ऑफ्इंडियन्थट्ैंििग् बीएलआई बचत्लैंप्योजना् बीओपी बलैेंस्ऑफ्पेमेंट/्बलैेंस्ऑफ्टल्ांट बीपीएल गरीबी्रेखा्से् नीच ेबीटी बबमलयन्टन बीय ू बबमलयन्यनूनट बीडब््यआूर धऑ्यमलगं्िाटर्ररएक्ट्र सीएडी कंटय्टूर्ऐििे्डिजाइन सीएजीआर ममधश्रत्िावषगक्िदृ्धि्दर् सीबीआईपी केन्द््रीय्मसचंाई्और्ऊजाग्बोिग् सीबीएम कोल्बेि्ममिेन सीसीईए आधिगक्कायों्पर्मबंत्रमिंल्सममनत् सीसीजीटी कंबाइंि्साइकल्गसै्टबागइन सीडीएम थि्च्छ््विकास्ततं्र् सीईए केन्द््रीय्विद्यतु्प्राधिकरण् सीईडी चंिीगढ्इलेजक्रमसटी्डिपाटगमेंट सीईआरसी सेंरल्इलेजक्रमसटी्रेगलेुटरी्कमीशन

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    शधद््संक्षेप् x

    शब्दसकं्षेप विस्तार सीएफबीसी सकुग लेटटगं्फ्लिूाइज्ि््बेि्कंधश्न् सीएफडी कंटय्टेूशनल्फ्लिू्िायनेममक्स्् सीएफएल कंपेक्ट््फ्लोरेसेंट्लैंप् सीएफएफपी सेंरल्फोजग् एंि्फाउंड्री्टल्ाटं् सीआईएमएफआर सेंरल्इंथट्ीटट्यटू्ऑफ्माइननगं्एंि्फ्यलू्ररसचग सीआईआई कंफेिरेशन्ऑफ्इंडियन्इंिथर्ी् सीआईएल कोल्इंडिया्मलममटेि् सीएलए केन्द््रीय्ऋण्सहायता् सीओडी िटे्ऑफ्कॉममसगयल्ऑपरेशन सीओ कॉबगन्मोनो्ऑक्स्ाइि् सीओ2 काबगन्िाइ्ऑक्स्ाइि् सीपीपी कैजटटि्पािर्प्रोड्यसूर् सीपीआरआई केन्द््रीय्विद्यतु्अनसुिंान्सथंि्ान् सीपीएसयू केन्द््रीय्सािगजननक्क्षेत्र्उपक्रम् सीआरएस करोड् सीआरजीओ कोल्टि््रॉल्टि््िने्ओररएटेंि सीआरएनजीओ कोल्टि््रॉल्टि््नॉन्िेन्ओररएंटेि सीएस केन्द््रीय्क्षेत्र् सीएसआईआर िजै्ञाननक्और्औद्योधगक्अनसुिंान्पररषद् सीएसपी कंसेंरेटेि्सोलर्पािर सीएसटी सेंरल्सेल्टस््टैक्स्् सीटी कूमलगं्टॉिर सीटीओ कंसेंट्टू्ऑपरेट सीयएूफ कैपेमसटी्यटूटलाइजेशन्फैक्ट्र् डीएई परमाणु्ऊजाग् विभाग् डीबीएफओटी डिजाइन्–बबल्टि्-्फाइनेंस-्रांसफर डीबीएफओओ डिजाइन,्बबल्टि्,्फाइनेंस,्ओन्एंि्ऑपरेट डीसी िजेजगनेटेि्कंज्य्मूसग डीडीजी विकेन्द््रीकृत्वितररत्उत्प्ादन्

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    शधद््संक्षेप् xi

    शब्दसकं्षेप विस्तार डीडीयजूीजेिाई दीन्दयाल्उपाध्य्ाय्िाम्ज्य्ोनत्योजना डीईईपी डिसकिरी्ऑफ्एकफमसएटं्इलेजक्रमसटी्प्राईस डीईएलपी िोमेजथटक्एकफमसएंट्लाइटटगं्प्रोिाम डीजीएच महाननदेशक्हाइड्रोकाबगन् डीजी िीजल्जेनरेटटगं् डडस्कॉम वितरण्कंपनी् डीपीआर विथत्तृ्पररयोजना्ररपोटग् डीआर डिमांि्रेथप्ासं् डीएसएम मांग्–्पक्ष्प्रबिंन् डीएसटी विज्ञान्और्प्रौद्योधगकी्विभाग् डीिीसी दामोदर्िलैी्कॉपोरेशन् डीिीआर िाइनेममक्िोल्टटे्ज्रेथट्ोरर् ईए2003 विद्यतु्अधिननयम,्2003् ईसी एनजी्कंजिेशन ईसीएक्ट एनजी्कंजिेशन्ऐक्ट्् ईसीबीसी एनजी्कंजिेशन्बबजल्टिगं्कोि ईई एनजी्एकफमसएंसी ईईएफपी एनजी्एकफमसएंसी्फाइनेंमसगं्टल्ेटफॉमग ईईएसएल एनजी्एकफमसएंसी्सविगसजे्मलममटेि ईईजेड एक्स्क्ल्मुसि्एकोनॉममक्जोन ईजीईएएस विद्यतु्उत्प्ादन्विथत्ार्विश्ल्ेषण्प्रणाली् ईजीओएम एंपाििग् िपु्ऑफ्ममननथट्सग् ईएलसीओएमए इलजेक्रक्लैंप्एंि्कंपोनेंट्मनै्य्फैूक्च्ररग’्असोमसएशन्ऑफ्इंडिया् ईएनएस एनजी्नॉट्सव्ि्ग् ईपीसी इंजीननयररगं्प्रोक्य्ोरमेंट्कॉरेंक्ट्् ईपीएस इलेजक्रक्पािर्सिे् ईपीएससी इलेजक्रक्पािर्सिे्कममटी ईआरडीए विद्यतु्अनसुिंान्और्विकास्सघं् ईएससीओ ऊजाग्सेिा्कंपनी्

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    शधद््संक्षेप् xii

    शब्दसकं्षेप विस्तार ईएससीईआरटी एनजी्सेविगं्सटटगकफकेट ईएसपी इलेक्र्ो्थरे्टटक्प्रेसीवपटेटर् ईय ू यरूोवपयन्यनूनयन एफएयपूी फ्लाई्ऐश्यटूटलाइजेशन्प्रोिाम् एफबीसी फ्लिूाइज्ि््बेि्कंधश्न् एफईईईडी फे्रमिकग ्फॉर्एनजी्एकफमसएंट्इकोनॉममक्ििेलपमेंट एफजीडी फ्लू् गसै्डिसल्टफ्राइजेशन एफआईसीसीआई फेडरेशनऑफइंडडयनचैंबसाऑफकॉमसाएंडइंडस्री एफओ फोथि्ग् आउटेज्् एफओआर ननयामकों्का्फोरम् एफआरपी फाइबर-ररइनफोथि्ग् टल्ाजथटक् एफएसए फ्यलू्सटल्ाई्एिीमेंट जीएआईएल(गेल) गसै्अिॉररटी्ऑफ्इंडिया्मलममटेि जीसीिी िॉस्कैलोररकफक्िलै्टय्ू् जीसीएफ िीन्क्ल्ाइमेट्फंि जीडीपी िॉस्िोमेजथटक्प्रोिक्ट्् जीएचएिीपी गोरखपरु्हररयाणा्अणु्विद्यतु्पररयोजना जीएचजी िीन्हाउस्गसै् जीआईएस ज्य्ोिाकफक्इंफॉमेशन्मसथट्म जीपीएस भौगोमलक्अिजथिनत्प्रणाली् जीआर सामान्य््समीक्षा् जीएसपीसी गजुरात्थटे्ट्पेरोमलयम्कॉपोरेशन् जीटी गसै्टबागइन् जीडब््यईू गीगा्िाट्(विद्यतु)् एचबीज े हजीरा्–्बीजापरु्–्जगदीशपरु्(पाइपलाइन)् एचएफओ हैिी्फ्यलू्ऑयल् एचईपी हाइड्रो्इलेजक्रक्प्रोजेक्ट्् एचईएलपी हाइड्रोकाबगन्एक्स्टल्ोरेशन्एंि्लाइसेंमसगं्पॉमलसी एचएचिी हाइयर्हीटटगं्िलै्टयू्

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    शधद््संक्षेप् xiii

    शब्दसकं्षेप विस्तार एचआरडी मानि्ससंािन्विकास् एचएसडी हाई्थप्ीि्िीजल् एचटी हाई्टेंशन् एचिीडीएस हाई्िोल्टटे्ज्वितरण्प्रणाली् एचिीएसी हाई्िोल्टटे्ज्अल्टट्रनेटटगं्करेंट एचिीडीसी हाई्िोल्टटे्ज्िायरेक्ट््करेंट एचिीज े हजीरा-्विजयपरु-जगदीशपरु आईएईए इंटरनेशनल्एटॉममक्एनजी्एजेंसी् आईसी इंथट्ाल्टि््कैपमेसटी आईडी इंड्यथूि््ड्राफ्ट् आईईए इंटरनेशनल्एनजी्एजेंसी आईईपी एकीकृत्ऊजाग्नीनत् आईईईएमए इंडियन्इलेजक्रकल्एंि्इलके्र्ॉननक्स््मनै्य्फैूक्च्रसग् असोमसएशन आईजीसीएआर इंटदरा्गांिी्परमाणु् अनसुिंान्केन्द््र् आईजीसीसी इंटीिेटेि्गसैीकफकेशन्कंबाइंि्साइकल् आईआईएससी भारतीय्विज्ञान्सथंि्ान् आईआईटी भारतीय्प्रौद्योधगकी्सथंि्ान् आईएमटीएफ इंटर-मीननजथरयल्टाथक््फोसग आईएनडीसी इंटेंििे्नेशनली्डिटरमाइंट्कंरीधय्शून् आईपीडीएस इंटीिेटेि्पािर्ििेलपमेंट्थक्ीम् आईपीपी थि्ततं्र्विद्यतु्उत्प्ादक् आईआरपी इंटीिेटेि्ररसोसग् टल्ाननगं् आईटीआई इंिथर्ीयल्रेननगं्इंथट्ीटट्यटू् आईएस इंडियन्थट्ैंििग् आईएससीसी इंटीिेटेि्सोलर्कंबाइंि्साइकल् आईएसओ अतंरागष्टर्ीय्मानक्सगंठन् आईटी सचूना्प्रौद्योधगकी् जेिीएस ज्ि्ाइंट्िेंचसग् केएपीपी काकरापार्एटॉममक्पािर्टल्ांट

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    शधद््संक्षेप् xiv

    शब्दसकं्षेप विस्तार केसीएएल ककलो्कैलोरी् केजीओई ककलोिाम्ऑफ्ऑयल्इक्ि्ीिलैेंट् केजीडीजी कृष्टण्ा्गोदािरी्िीरूभाई्6 केकेएनपीपी कंुिनकुलम्परमाणु्ऊजाग्पररयोजना् केडब््यू ककलो्िाट् केडब्यएूच ककलो्िाट्घटंा एलई जीिन्विथत्ार एलईपी/एलई जीिन्विथत्ार्कायगक्रम् एलईडी लाईट्एमीटटगं्िायोि एलएफ लोि्फैक्ट्र् एलएनजी तरल्प्राकृनतक्गसै् एलओए अधिननणगय्का्पत्र् एलओएलपी लोि्लाभप्रदता् एलपी लीननयर्प्रोिाममगं् एलएसएचएस लो्सल्टफ्र्हैिी्थट्ॉक् एलटी लो्टेंशन् एलडब््यआूर लाइट्िाटर्ररएक्ट्र् एमसीएम मममलयन्क्य्बूबक्मीटर् एमसीपी माकेट्जक्लयररगं्प्राईस एमएमपीटीए मीमलयन्मीटरक्टंस्प्रनत्िषग एमएमएससीएमडी मममलयन्मीटरक्थट्ैंििग् क्य्बूबक्मीटर्प्रनत्टदन् एमएनआरई निीन्एिं् निीकरणीय्ऊजाग्मतं्रालय् एमएनपी न्य्नूतम्आिश्य्कता्कायगक्रम् एमओईएफएंडसीसी पयागिरण,्िन्और्जलिायु् मतं्रालय् एमओपी विद्यतु्मतं्रालय् एमओपीएंडएनजी ममननथर्ी्ऑफ्पेरोमलयम्एंि्नेचुरल्गसै् एमओआरटीएच ममननथर्ी्ऑफ्रोि्रांसपोटग्एंि्हाइिे एमओय ू मेमोरंिम्ऑफ्अिंरथट्ैंडिगं्(समझौता्ज्ञापन) एमयडूीएसएम म्य्नुनसपमैलटी्डिमांि्साइि्मनेैजमेंट

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    शधद््संक्षेप् xv

    शब्दसकं्षेप विस्तार एमटी मममलयन्टन् एमटीईई माकेट्रांसफॉमेशन्फौर्एनजी्एकफमसएंसी एमटीओई मममलयन्टन्ऑयल्इजक्िलेंट् एमय ू मममलयन्यनूनट् एमएंडिी मॉननटररगं्एंि्िरेरकफकेशन् एमडब््यू मेगा्िाट् एनएपीसीसी नेशनल्एक्श्न्टल्ान्ऑन्क्ल्ाइमेट्चेंज् एनएपीएस नरौरा्परमाणु्ऊजाग्थटे्शन् एनसीडीपी न्य्ू् कोल्डिथर्ीधय्शून्पॉमलसी एनडीटी नॉन्डिथरजक्टि््टेथट्् एनईसीए नेशनल्एनजी्कंजिेशन्अिाड्गस् एनईएफ नेशनल्इलेजक्रमसटी्फंि एनईपी राष्टर्ीय्विद्यतु्योजना एनईएलपी न्य्ू् एक्स्टल्ोरेशन्लाइसेंमसगं्पॉमलसी एनईटीआरए एनटीपीसी्एनजी्टेक्न्ॉलॉजी्ररसचग् अलायसं् एनएचपीसी नेशनल्हाइड्रो्इलेजक्रक्पािर्कॉपोरेशन् एनआईडब््यईू नेशनल्इंथट्ीट्यटू्ऑफ्वििं्एनजी एनएलसी नेिेली्मलग्न्ाइट्कॉपोरेशन्मलममटेि् एनएमडीसी नेशनल्ममनेरल्ििेलपमेंट्कॉपोरेशन् एनएमईईई नेशनल्ममशन्फॉर्एनहांथि््एनजी्एकफमसएंसी एनएमएल नेशनल्मेटालजजगकल्लबैोरेटरी एनओएक्स नाइरोजन्के्ऑक्स्ाइि् एनपीपी नेशनल्पसगपेजक्टि्टल्ान् एनपीसीआईएल न्य्जूक्लयर्पािर्कॉपोरेशन्ऑफ्इंडिया्मल.् एनपीटीआई राष्टर्ीय्विद्यतु्प्रमशक्षण्सथंि्ान् एनपीएमय ू नेशनल्थम्ाटग्धिि्ममशन्प्रोजेक्ट््मनेैजमेंट्यनूनट एनएसजीएम नेशनल्थम्ाटग्धिि्ममशन् एनएसएम नेशनल्सोलर्ममशन् एनटीपीसी नेशनल्िमगल्पािर्कॉपोरेशन्

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    शधद््संक्षेप् xvi

    शब्दसकं्षेप विस्तार ओसीजीटी ओपन्साइकल्गसै्टबागइन् ओएण्डएम प्रचालन्और्रख्रखाि् ओडीसी ओिर्िायमेंशन्कंसाइनमेंट/ओिर्िाइमेंशन्कागो् पीएपी प्रोजेक्ट््अफेक्टे्ि्पीपल पीएटी परफॉमग् एचीि्एंि्रेि पीसी पल्टि्राइज्ि््कोल् पीसीआरए पेरोमलयम्कंजिेशन्ररसचग् असोमसएशन् पीएफए पािर्फॉर्ऑल् पीएफबीसी प्रेसराइज्ि््फ्लिूाइज्ि््बेि्कंधश्न् पीएफसी पािर्फाइनेंस्कॉपोरेशन् पीजीसीआईएल पािर्धिि्कॉपोरेशन्इंडिया्मलममटेि् पीएचडब््यआूर प्रेसराइज्ि््हैिी्िाटर्ररएक्ट्र् पीआईई पाटगनरमशप्इन्एक्स्ीलेंस् पीआईबी पजधलक्इंिेथट्मेंट्बोिग् पीएलएफ टल्ाटं्लोि्फैक्ट्र् पीएलएल फेज-लॉक्ि््लपू पीएमजीिाई प्रिानमतं्री्िामोदय्योजना् पीएमपी फेज्ि््मनै्य्फैूक्च्ररगं्प्रोिाम पीपीएमपी पािर्प्रोजेक्ट््मॉननटररगं्पनैल पीपीपी पजधलक्प्राइिटे्पाटगनरमशप् पीआरजीएफ पामशगयल्ररथक््गारंटी्फंि पीओएसओसीओ पािर्मसथट्म्ऑपरेशन्कॉपोरेशन् पीपीए पािर्पचेज्एिीमेंट पीपीएम पाट्गस्पर्मममलयन् पीआरजीएफईई पामसगयल्ररथक््गारंटी्फंि्फॉर्एनजी्एकफमसएंसी पीएस ननजी्क्षते्र् पीएसए पािर्सटल्ाई्एिीमेंट पीएससी उत्प्ादन्साझा्सवंिदा् पीएसडीएफ पािर्मसथट्म्ििेलपमेंट्फंि

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    शधद््संक्षेप् xvii

    शब्दसकं्षेप विस्तार पीएसपी पटंि्थटोरेज्टलांट् पीिी फोटो्िोल्टटे्नयक् पीएसएस पम्प््थट्ोरेज्थक्ीम् पीएसय ू सािगजननक्क्षेत्र्उपक्रम् आरएण्डडी अनसुिंान्एिं् विकास् आरएण्डएम निीनीकरण्और्आिनुनकीकरण् आर-एपीडीआरपी ररथर्क्च्िग् एक्स्ीलरेटेि्पािर्ििेलपमेंट्एंि्ररफॉमगस्प्रोिाम् आरएपीएस राजथि्ान्ऐटममक्पािर्थटे्शन् आरईबी क्षेत्रीय्विद्यतु्बोिग् आरईसी िामीण्विद्यतुीकरण्ननगम् आरईसीटीपीसीएल आरईसी्रांसममशन्प्रोजके्ट््स्मलममटेि आरईएस ररन्य्एूबल्एनजी्सोसेज् आरएफपी ररक्ि्थेट््फॉर्प्रोपोजल आरएफक्यू ररक्ि्थेट््फॉर्कोटेशन आरजीजीिीिाई राजीि्गांिी्िामीण्विद्यतुीकरण्योजना् आरजीटीआईएल ररलायसं्गसै्रांसपोटेशन्इंफ्राथर्क्च्र्मलममटेि् आरएचई िामीण्पररिार्विद्यतुीकरण् आरएलए रेमसिुअल्लाइफ्असेसमेंट् आरएलडीसी ररजनल्लोि्डिथप्चै्सेंटर् आरएलएनजी रर्गमैसफाईि्मलक्ि्ीफायि्नेचुरल्गसै् आरएम आरक्षक्षत्माजजगन् आरओएम रन्ऑफ्माइंस् आरओआर रन्ऑफ्ररिर आरओडब््यू राईट्ऑफ्ि ेआरपीसीएस ररजनल्पािर्कमीटीज् आरपीओ ररन्य्एूबल्पचेज्ऑधल्ीगेशन् आरएसओपी ररसचग् थक्ीम्स््ऑन्पािर् आरएंडएम रेनोिेशन्एंि्मािनागइजेशन आरएंडआर ररहैबबमलटेशन्एंि्ररसेटलमेंट्

    http://rggvy.gov.in/

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    शधद््संक्षेप् xviii

    शब्दसकं्षेप विस्तार एसएएआरसी क्षेत्रीय्सहयोग्के्मलए्दक्षक्षण्एमशयाई्सघं् एसबीडीएस थट्ैंििग् बीडिगं्िॉक्य्मूेंट्स् एससीएडीए सपुरिायजरी्कंरोल्एंि्िटेा्एक्ि्ीजीशन् एससीआर सेलेजक्टि्कंरोल्ररिक्श्न् एसडीएज थटे्ट्िजेीगनेटेि्एजेंसीज एसडीएल थटे्ट्ििेलपमेंट्लोन् एसईएडी सपुर-एफीमसएंट्अल्टल्ायसं्ििेलपमेंट एसईबी राज्य््विद्यतु्बोिग् एसईसी थफे्मसकफक्एनजी्कंजटंश्न् एसईआईसी सोलर्एनजी्कॉपोरेशन्ऑफ्इंडिया् एसईईपी सपुर-एफीमसएटं्इजक्िपमेंट्प्रोिाम एसईआरसी राज्य््विद्यतु्ननयामक्आयोग् एसजेिीएनएल सतलजु्जल्विद्यतु्ननगम्मलममटेि् एसएलडीसी थटे्ट्लोि्डिथप्चै्सेंटर् एसएलआर थटै्चटुरी्मलक्ि्ीडिटी्रेमशओ एसएडंएल थट्ैंििग् एंि्लेबमलगं् एसएमई थम्ॉल्एंि्मीडियम्एंटरप्राइजेज एसओजी थि्ीकृत्और्जारी् एसओएक्स सल्टफ्र्ऑक्स्ाइि् एसपीएम सथप्ेंििे्पाटटगकुलेट्मटैर् एसएस राज्य््क्षते्र् एसएसटीएस सोमलि्थटे्ट्रांसफर्जथिचजे् एसटीपीपी सपुर्िमगल्पािर्टल्ांट् एसटीपीएस सपुर्िमगल्पािर्थटे्शन् एसटीयएूस राज्य््पारेषण्कंपननयां् एसडब््यएूचएस सोलर्िाटर्हीटर्मसथट्म् टीएण्डडी पारेषण्और्वितरण् टीईआरआई द्एनजी्ररसचग् इंथट्ीट्यटू टीआईएफएसी प्रौद्योधगकी्सचूना्पिूागनमुान्और्मलू्टय्ांकन्पररषद्

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    शधद््संक्षेप् xix

    शब्दसकं्षेप विस्तार टीओडी टाइम्ऑफ्द्ि ेटीओआर टम्स्ग् आफ्रेफरेंस टीओय ू उपयोग्का्समय् टीपीईएस टोटल्प्राइमरी्एनजी्सटल्ाई् टीपीपी िमगल्पािर्टल्ांट् टीपीएस िमगल्पािर्थटे्शन् यएूिी अनमैंि्एररयल्व्ह्ीकल्टस्् यडूीएिाई उज्ि्ल्डिसकॉम्एश्य्ोरेंस्योजना् यजूेएएलए उन्न्त्ज्य्ोनत्बाई्एफॉिबेल्एलईिी्फॉर्ऑल यएूलबी अबगन्लोकल्बॉिीज् यएूमपीपी अल्टर्ा्मेगा्पािर्प्रोजके्ट्् यएून सयंकु्त््राष्टर्् यएूनडीपी सयंकु्त््राष्टर््विकास्कायगक्रम् यएूनएफसीसीसी यनूाइटेि्नेशसं्फे्रमिकग ्कंिेंशन्ऑन्क्ल्ाइमेट्चेंज् यएूससी अल्टर्ा्सपुर्कक्रटटकल् यटूी सघं्राज्य्् िीएटी िलै्टय्ू् ऐििे्टैक्स्् िीसीएफईई िेंचर्कैवपटल्फॉर्एनजी्एकफमसएंसी् िीआरई् िरैरएबल्ररन्य्एूबल्एनजी्

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    उद्देमशका xx

    राष्टरीयविद्यतुयोजना,2015केशलएउद्देशशका विद्यतु्अधिननयम,्2003्की्िारा्3्(4)्में्यह्उल्टल्ेख्ककया्गया्है्कक्कें द्रीय्विद्यतु्प्राधिकरण्(कें .्वि.्प्रा.)्राष्टर्ीय्विद्यतु्नीनत्के्अनसुार्एक्राष्टर्ीय्विद्यतु्योजना्तयैार्करेगा्और्5्िषग् में्एक्बार्ऐसी्योजना्को्अधिसधूचत्करेगा।् परंतु् राष्टर्ीय्विद्यतु्योजना्तयैार्करते् समय्प्राधिकरण्राष्टर्ीय्विद्यतु्योजना्के्मसौदे्को्प्रकामशत्करेगा्और्लाइसेंस्िारकों,् उत्प्ादन् कंपननयों्और्जनता्से् यिाविटहत्समयािधि् के्भीतर् उस्पर्सझुाि्और्आपवियां्आमबंत्रत्करेगा:्् परंतु् सके्अलािा्प्राधिकरण्ननम्न्मलणखत्कायग् भी्करेगा –

    क) ् कें द्र्सरकार्का्अनमुोदन्प्राटत््करने्के्बाद्योजना्को्अधिसधूचत्करना; ख) खंि् (क)् के्अतंगगत्अनमुोदन्प्रदान्करते् समय्कें द्र्सरकार्द्िारा् टदए्गए् ननदेश,यटद्

    कोई्है,्को्इसमें्शाममल्करते् हुए्योजना्को्सशंोधित्करना। इसके्अलािा् उपयुगक्त््अधिननयम्की्िारा्3(5) में् यह् उल्टल्खे् ककया्गया् है् कक् प्राधिकरण् राष्टर्ीय्व िद्यतु्नीनत्के्अनसुार्राष्टर्ीय्विद्यतु्योजना्की्समीक्षा्अििा्उसमें्सशंोिन्कर्सकता्है। राष्टर्ीय्विद्यतु्नीनत्2005्के्परैा्3्में्उल्टल्खे्ककया्गया्है्कक्क्षमता्अमभिदृ्धि्की्आयोजना्के्मलए्मांग्का्आकलन्(मलू्टय्ांकन)्करना्एक्महत्ि्पणूग् पिूग् अहगता्है।्इसके्अलािा्विद्यतु्अधिननयम्की्िारा्73्(क)््में्यह्प्राििान्ककया्गया्है्कक्विद्यतु्प्रणाली्के्विकास्के्मलए्अल्टप्कामलक्और्सभंावित्योजनाएं्तयैार्करना्और्राष्टर्ीय्अिगव्य्िथि्ा्के्टहतों्को्बेहतर्ढंग्से्परूा्करने्की्दृजष्टट्से्ससंािनों्के्अधिकतम्सदपुयोग्के्मलए्विमभन्न््आयोजना्एजेंमसयों्के्कायगकलापों्का्समन्ि्य्करना्कें द्रीय् विद्यतु्प्राधिकरण्(कें .् वि.्प्रा.)् के्कायगकलापों्में् से्एक्प्रमखु्कायगकलाप्होगा।्कें .् वि.्प्रा.्द्िारा्तयैार्की्गई्और्कें द्र्सरकार्द्िारा्अनमुोटदत्इस्योजना्का्इथत्मेाल्भािी्उत्प्ादन्कंपननयों,्पारेषण् कंपननयों् (यटूटमलटी)्और्पारेषण/वितरण्लाइसेंस्िारकों्द्िारा्एक्सदंभग् दथत्ािेज् के्रूप्में्ककया्जा्सकता्है।् तदनसुार्कें .्वि.्प्रा.्राष्टर्ीय्विद्यतु्योजना्तयैार्करेगा्जो्5्िषग् की्अल्टप्ािधि्के्मलए्एक्फे्रमिकग ्के् रूप्में् होगा,् जबकक् उसमें् 15् िषग् की् एक्भािी् योजना् दी्जाएगी्और् उसमें् ननम्न्मलणखत्को्शाममल्ककया्जाएगा्: विमभन्न््क्षेत्रों्के्मलए्अल्टप्कामलक्और्दीघगकामलक्मांग्को्पिूागनमुान;

    उत्प्ादन् और् पारेषण् की् ममतव्य्नयताओं् (अिगततं्र),् प्रणाली् की् हाननयों,् लोि् कें द्रों् की्आिश्य्कताओं,् धिि् जथिरता,्आपनूत ग् की् सरुक्षा,् िोल्टटे्ज् प्रोफाईल्सटहत् विद्यतु्की् गणुित्त्ा्आटद्और्पनुिागस्एिं् पनुथि्ागपना्सटहत्पयागिरणीय्घटकों्को्ध्य्ान्में्रखते् हुए्उत्प्ादन्एिं्पारेषण्के्क्षेत्र्में्क्षमता्अमभिदृ्धि्के्मलए्सझुाए्गए्क्षेत्र्/्थि्ान;

    ऐसे्सभंावित्थि्ानों्का्पारेषण्प्रणाली् के्साि्एकीकरण्और्पारेषण्प्रणामलयों् के् विमभन्न््प्रकारों्और्उन्ह्ें्हटाने्की्आिश्य्कताओं्सटहत्राष्टर्ीय्धिि्का्विकास;

    दक्षतापिूगक्उत्प्ादन,्पारेषण्और्वितरण्के्मलए्उपलधि््विमभन्न््प्रौद्योधगककयां;्और

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    उद्देमशका xxi

    अिगव्य्िथि्ा,्ऊजाग्सरुक्षा्और्पयागिरण्की्दृजष्टट् से् विचारनीय्घटकों् के्आिार्पर्ईंिन्के्विकल्टप्।्

    राष्टर्ीय्विद्यतु्योजना्तयैार्करते् समय्कें द्रीय्विद्यतु्प्राधिकरण्राज्य््सरकारों्सटहत्सभी्पणिारकों्के्साि्परामशग् करेगा्और् राज्य््सरकारें् राज्य्् थत्र्पर्यह्कारगिाई्अिागत् थि्ानीय्थत्र् पर्सभी्पणिारकों् के्साि्परामशग् करेंगी,् जजनमें् वितरण्लाइसेंस्िारक्और्राज्य््क्षेत्र्की्पारेषण् कंपननयां्(एसटीय)ू्शाममल्होंगी।्अल्टप्कामलक्और्दीघगकामलक्मांग्का्आकलन्करने्के्मलए्आिधिक्रूप्से्अध्य्यन्सचंामलत्करते् समय् वितरण् कंपननयों्द्िारा्लगाए्गए्पिूागनमुानों्को्अपेक्षक्षत्िरीयता्दी्जाएगी।्कें द्रीय्विद्यतु्प्राधिकरण्ऐसी्सथंि्ानों्और्एजेंमसयों्के्साि्भी्बातचीत्करेगा,्जजन्ह्ें्आधिगक्क्षेत्र,्विशषे्रूप्से्मांग्का्पिूागनमुान्लगाने्में्विशषेज्ञता्प्राटत््है।् अिगव्य्िथि्ा्के्विमभन्न््क्षेत्रों्के्मलए्सभंावित्िदृ्धि्दरों्पर्भी्मांग्का्पिूागनमुान्लगाने्के्मलए्की्जा्रही्कारगिाई्के्दौरान्विचार्ककया्जाएगा। तदनसुार,्10िीं्पचंिषीय्योजना्की्समीक्षा,्11िीं्पचंिषीय्योजना्के्मलए्विथत्तृ्योजना्और्12िीं्पचंिषीय्योजना्के् मलए्भािी्योजना्को्शाममल्करते् हुए्पहली्राष्टर्ीय्विद्यतु्योजना्को्अगथत््2007्में्भारत्के्राजपत्र्में्अधिसधूचत्ककया्गया। 11िीं्पचंिषीय्योजना्की्समीक्षा,्12िीं्पचंिषीय्योजना्के्मलए्विथत्तृ्योजना्और्13िीं्पचंिषीय्योजना्के्मलए्भािी्योजना्को्शाममल्करते् हुए्दसूरी्राष्टर्ीय्विद्यतु्योजना्को्टदसबंर्2013्में्दो्खंिों् (िॉल्टय्मू)् (खंड-।,उत्पादनऔरखंड-।।,पारेषण) के्रूप्में्भारत्के्राजपत्र्में्अधिसधूचत्ककया्गया। राष्टर्ीय् विद्यतु्योजना् तयैार्करते् समय्सधचि् (विद्यतु),् विद्यतु्मतं्रालय्की्अध्य्क्षता्में् पिूगिती्योजना्आयोग्द्िारा्गटठत्विद्यतु्पर्कायगकारी्समहू्की्ररपोटग्से्मलए्गए्इनपटु्का्इथत्मेाल्ककया्गया।्योजना्आयोग्को्नीनत्आयोग्के्रूप्में्प्रनतथि्ावपत्कर् टदया्गया् है,्अत:्अध्य्क्ष,्कें द्रीय्विद्यतु्प्राधिकरण्ने्अपने्टदनांक्09.07.2015्के्अिग् शासकीय्पत्र्सखं्य्ा्कें .्वि.्प्रा.्/्पीएलजी्/्आईआरपी्/्2्/्10्/्2015्/्439्के्जररए्विद्यतु्मतं्रालय्से्राष्टर्ीय्विद्यतु्योजना्के्मलए्एक्सममनत् गटठत् करने् के् बारे् में् सझुाि् देने् हेतु् अनरुोि् ककया् िा।् विद्यतु् मतं्रालय् ् ने् टदनांक्27.07.2015्के्अिग् शासकीय्पत्र्सखं्य्ा्38्–्7/1्/2015-पीएनपी्के्जररए्कें .्वि.्प्रा.्को्अध्य्क्ष,्कें .्वि.्प्रा.्की्अध्य्क्षता्में्एक्सममनत्गटठत्करने्की्सलाह्दी्है,्जजसमें्पणिारक्सगंठनों्के्सदथय्ों्को्भी्शाममल्ककया्जाए।्तदनसुार्अध्य्क्ष,्कें .्वि.्प्रा.्ने्अपने्टदनांक्28.08.2015्के्आदेश्सखं्य्ा्कें .्वि.्प्रा.्/्पीएलजी्/्आईआरपी्/्2्/्10्के्जररए्ननम्न्मलणखत्लोगों्को्शाममल्करते् हुए्और्विचारािग् विषयों्(टीओआर)्के्साि्राष्टर्ीय्विद्यतु्योजना्तयैार्करने्के्मलए्राष्टर्ीय्विद्यतु्योजना्2015्हेतु् ्एक्सममनत्गटठत्की।्

    राष्टरीयविद्यतुयोजना2015तयैारकरनेकेशलएसशमनत क. गठन:

    i. अध्य्क्ष,्कें .्वि.्प्रा. - अध्यक्ष् ii. मखु्य््अमभयतंा्(आईआरपी),्कें .्वि.्प्रा. - सदस्यसधचि्

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    उद्देमशका xxii

    सदस्य i. कें .्वि.्प्रा.्के्सभी्सदथय्् ii. आधिगक्सलाहकार,्विद्यतु्मतं्रालय्(एमओपी)् iii. सयंकु्त््सधचि,्निीन्एिं् निीकरणीय्ऊजाग् मतं्रालय्(एमएनआरई) iv. महाननदेशक,्ऊजाग्सक्षमता्धय्रूो्(बीईई) v. सलाहकार्(ऊजाग),्नीनत्आयोग vi. महाननदेशक,्सीपीआरआई vii. अध्य्क्ष्सह्प्रबिं्ननदेशक,्एनटीपीसी viii. अध्य्क्ष्सह्प्रबिं्ननदेशक,्एनएचपीसी ix. अध्य्क्ष्सह्प्रबिं्ननदेशक,्पीजीसीआईएल x. अध्य्क्ष्सह्प्रबिं्ननदेशक,्पीएफसी xi. मखु्य््कायगकारी्अधिकारी,्(पीओएसओसीओ) xii. अध्य्क्ष्सह्प्रबिं्ननदेशक,्एनपीसीआईएल xiii. अध्य्क्ष्सह्प्रबिं्ननदेशक,्आरईसी ख. एनईपी2015केशलएसशमनतकेविचारार्ाविषय

    i. पारंपररक् ऊजाग् स्रोतों् से् उत्प्ादन् के् साि-साि् कमी,् यटद् कोई् है,् के् कारणों् सटहत् 12िीं्पचंिषीय्योजना्अिधि्के्मलए्ननिागररत्ककए्गए्लक्ष्य्ों्की्तलुना्में्सभंावित्उपलजधियों्की्समीक्षा्करना।

    ii. िषग् 2017-22्की्अिधि्के्मलए्पीक्लोि्और्ऊजाग्आिश्य्कता्का्आकलन्तिा्िषग् 2022-27्के्मलए्भािी्पिूागनमुान्लगाना।

    iii. निीनीकरण् और् आिुननकीकरण् (आर् एंि् एम)् योजनाओं,् निीकरणीय् और् कैजटटि् ् िदृ्धि (इंजेक्श्न)्पर्विचार्करने्के्पश्च्ात्पिूागनमुाननत्लोि्और्ऊजाग्आिश्य्ताओं् को्परूा्करने्के्मलए्उत्त्रोत्त्र्क्षमता्आिश्य्कता्का्आकलन्करना्और्िमगल,् हाइड्रो,् न्य्जूक्लयर्आटद् के्सदंभग् में्व्य्िहायग् धय्ौरों्पर्सझुाि्देना।

    iv. ईंिन,्भमूम,्जल,्थि्देशी्विननमागण्क्षमताओं,्क्षमता्अमभिदृ्धि्आिश्य्कताओं् को्परूा्करने्के्मलए्अिसरंचनात्म्क्एिं् मानि्ससंािनों्जैसी्ससंािन्आिश्य्कताओं्का्आकलन्करना।

    v. िषग् 2017-22्के्दौरान्उत्प्ादन्और्पारेषण्क्षमता्अमभिदृ्धि्के्मलए्ननिेश्सबंिंी्आिश्य्कताओं्का्आकलन्करना।

    vi. मांग्पक्ष्प्रबिंन्के्जररए्ऊजाग्सरंक्षण्के्उपाय्सझुाना्और्कम्काबगन्उत्स्जगन्के्मलए्एक्रणनीनत्पर्सझुाि्देना।

    vii. विद्यतु्क्षते्र्में्निीनतम्प्रौद्योधगकीय्विकास्और्अनसुिंान्एिं् विकास्की्समीक्षा्करना्तिा्भारतीय्पररजथिनतयों्के्मलए्इसकी्उपयकु्त्ता्का्आकलन्करना।

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    उद्देमशका xxiii

    viii. िषग् 2017-22्की्अिधि्के्मलए्एकीकृत्पारेषण्योजना्का्विकास्और्िषग् 2022-27्के्मलए्भािी्योजना्का्विकास,्जजसमें्धिि्सरुक्षा,्निीकरणीय्ऊजाग्स्रोतों्का्दोहन्और्साकग ्देशों्के्साि्धिि्एकीकरण्की्सभंािनाओं्का्पता्लगाना।

    ग. 1. ् राष्टर्ीय् विद्यतु् योजना् सममनत् में् अननिायग् समझे् जाने् पर् ककसी् भी् विशषेज्ञ् को्

    सहयोजजत्अिागत्शाममल्ककया्जा्सकता्है।

    2. ्राष्टर्ीय् विद्यतु्योजना्सममनत् ककसी्भी्पहलू् पर्अलग्उप्सममनतयां्गटठत् कर्सकती्हैं।्उप्सममनत्(सममनतयों)्की्ररपोटग्एनईपी्सममनत्के्विचारािग् प्रथत्तु्की्जाएगी।

    राष्टर्ीय् विद्यतु्योजना,्2015् के् मलए्सममनत्की्पहली्बठैक्अध्य्क्ष,्कें द्रीय् विद्यतु्प्राधिकरण्की्अध्य्क्षता्में्01.09.2015्को्आयोजजत्की्गई्िी,्जजसमें्विद्यतु्क्षते्र्के्विमभन्न््पहलओुं्पर्ध्य्ान्रखने्और्उनके्सबंिं्में्एनईपी्के्मलए्सममनत्को्इनपटु्देने्के्मलए्11्उप्सममनतयां्गटठत्करने्का्ननणगय्मलया्गया्िा।््इसके्पश्च्ात्एनईपी्सममनत्की्बठैकें ्टदनांक्26.11.2015,् 07.01.2016, 09.03.2016, और 26.04.2016् को् आयोजजत् की् गईं।् ् उप् सममनतयों् का् गठन् और् और् उनके्विचारािग् विषय्नीचे्टदए्अनसुार्हैं:

    एनईपी,2015केशलएसशमनतकेअिीनगठठतकीगई11उपसशमनतयोंकागठनऔरविचारार्ाविषय 1. उपसशमनत- 1- सभीकेशलएविद्यतु

    गठन: • सदथय्,्(जीओ्एंि्िी),्कें .्वि.्प्रा.्-्अध्य्क्ष • मखु्य््अमभयतंा्(पीएफए),्कें .्वि.्प्रा.्-्सदथय््सधचि

    सदस्य: • कें .्वि.्प्रा.्–्सीई्(िीपी्एंि्िी), सीई्(पीएसएलएफ) • आरईसी,्एमएनआरई,्बीईई,्पीएफसी,्एफआईससीसीआई्के्प्रनतननधि्

    उपसशमनतकेविचारार्ाविषय:

    • “सभी्के्मलए्विद्यतु”्योजना्के्कारण्मांग्में्िदृ्धि्(मेगा्िाट्और्मेगा्यनूनट)्के्सदंभग् में्आकलन्।्

    • िहनीय्दरों्पर्उपभोक्त्ाओं्को्विश्ि्सनीय्और्गणुित्त्ायकु्त््विद्यतु्उपलधि््कराने्के्मलए्उपाय्।्

    • आर्–्एपीिीआरपी्जैसी्12िीं्पचंिषीय्योजनाओं्की्प्रभािशीलता्की्समीक्षा्करना्और्उनमें्सशंोिन्के्बारे्में्सझुाि्देना्और्/्अििा्मसफाररशें्करना्।्

    2. उपसशमनत2: मांगपक्षप्रबिंन,ऊजाादक्षताऔरसरंक्षण गठन:

  • कें द्रीयविद्युतप्राधिकरण राष्टरीयविद्युतयोजना

    उद्देमशका xxiv

    • महाननदेशक्(बीईई)्- अध्य्क्ष् • मखु्य््अमभयतंा, (टीपीई्एिं्सीसी), कें .्वि.्प्रा. – सदथय््सधचि्

    सदस्य: • ईईएसएल,् पीसीआरए,् सीआईआई,् आईईईएमए,् ईएलसीओएमए,् एमएनआरई,् नीनत् आयोग,्

    कफक्क्ी्के्प्रनतननधि • कें .्वि.्प्रा.-सीई (िीपी्एंि्िी)

    उपसशमनतकेविचारार्ाविषय: • 12िीं्पचंिषीय्योजना्अिधि्के्दौरान्कायागजन्ित् ककए्गए्ऊजाग्सरंक्षण्उपायों्का्आकलन्

    और्उपलजधियों्की्समीक्षा्करना। • मागं्पक्ष्प्रबिंन्(िीएसएम)्और्िषग् 2017-22्के्मलए्ऊजाग्दक्षता्लक्ष्य्ों्तिा्अपनाए्जाने्

    िाले्उपायों्के्जररए्ऊजाग् मांग्और्पीक्मांग्की्कमी्का्आकलन्करना। • जलिायु् पररितगन्के्ममशनों्के्सदंभग् में्उपलजधियां्और्योजनाएं् 3. उपसशमनत 3: मांगपिूाानमुान गठन: • सदथय् (आयोजना), कें .्वि.्प्रा.्-्अध्य्क्ष • मखु्य््अमभयतंा, (पीएलएसएफ), कें .्वि.्प्रा. - सदथय्सधचि

    सदस्य: • कें .्वि.्प्रा.्– सीई्(पीएफए), सदथय्सधचि्(आरपीसी) • बीईई,्नीनत्आयोग,्पीओएसओसीओ,्एमएनआरई्के्प्रनतननधि

    उपसशमनतकेविचारार्ाविषय: • पीएफए,्िीएसएम्और्ऊजाग्सरंक्षण्उपायों्के्प्रभाि्को्ध्य्ान्में्रखते् हुए्िषग् 2017-22्और्

    2022-27्की्अिधि्के्मलए्पीक्लोि्और्ऊजाग