สำ นักง นพัฒน นโยบ ยสุขภ พระหว่...
TRANSCRIPT
สำ�นกง�นพฒน�นโยบ�ยสขภ�พระหว�งประเทศ
ร�ยง�นภ�ระโรคและก�รบ�ดเจบของประช�กรไทย พ.ศ. 2554
หนวยงานสนบสนน : สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) และ
สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.)
ปทจดพมพ : พ.ศ. 2557
จำ�นวนพมพ : 1,000 เลม
จดพมพโดย
มลนธเพอพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ
สำานกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ
แผนยทธศาสตรการพฒนาดชนประเมนภาระโรคและสขภาพของประชากรไทย
ชน 2 อาคารคลงพสด ซอยสาธารณสข 6 กระทรวงสาธารณสข
ถนนตวานนท อำาเภอเมอง จงหวดนนทบร 11000
โทร. 0 2590 2383 โทรสาร. 0 2590 2380
E-mail : [email protected] www.thaibod.net
ISBN : 978-616-91548-6-0
สำ�นกพมพ : สำานกงานกจการโรงพมพสงเคราะหองคการทหารผานศก
2/9 ซอยกรงเทพฯ นนทบร 31 เขตบางชอ กรงเทพฯ 10800
โทร. 0 2910 7001
รายงานฉบบนนำาเสนอการศกษาภาระโรคและการบาดเจบของประชากรไทย พ.ศ. 2554 เพอแสดงภาระทาง
สขภาพของประชากรไทยในภาพรวมจากทงการตายกอนวยอนควร การเจบปวยและความพการทเกดขนตามมาจาก
โรคภยและการบาดเจบตางๆ ในระดบประเทศ ซงประมาณคาภาระทางสขภาพโดยปรบปรงขอมลจากการศกษาภาระโรค
และการบาดเจบของประชากรไทย พ.ศ. 2552 บนฐานของการเปลยนแปลงของการตายใน พ.ศ. 2554 และสมมตฐานให
อบตการณของโรคและการบาดเจบคงทจาก พ.ศ.2552
คณะผจดทำาหวงเปนอยางยงวารายงานฉบบนจะมประโยชนตอการนำาไปใชเพอนำาไปสการลดภาระโรคอยางม
ประสทธภาพตอไป
ก
รายงานการศกษาภาระโรคและการบาดเจบของประชากรไทย พ.ศ. 2554 สำาเรจไดอยางสมบรณ โดยไดรบ
ความอนเคราะหขอมลจากสำานกนโยบายและยทธศาสตร และหนวยงานตางๆ คณะทำางานกลางการศกษาภาระโรค
และปจจยเสยงของประเทศไทย จงขอขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน
ขอขอบพระคณสำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) และสำานกงานหลกประกนสขภาพแหง
ชาต (สปสช.) ทเหนความสำาคญและสนบสนนงบประมาณในการศกษาวจยครงน
หากรายงานฉบบนมขอบกพรองประการใด คณะทำางานขอนอมรบความผดพลาดไวแตเพยงผเดยว
ข
1. ศ.นพ.วระศกด จงสววฒนวงศ ประธานคณะกรรมการ คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร2. นพ.สวทย วบลผลประเสรฐ กรรมการ ผทรงคณวฒดานควบคมปองกนโรค กระทรวงสาธารณสข3. นพ.พงษพสทธ อดมสข กรรมการ ผเชยวชาญพเศษ สำานกหลกประกน สขภาพระหวางประเทศ คลสเตอร 14. นพ.อภชย มงคล กรรมการ อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย5. นพ.ศภมตร ชณหสทธวฒน กรรมการ กรมควบคมโรค6. นพ.ศภกจ ศรลกษณ กรรมการ นายแพทยทรงคณวฒดานเวชกรรม ปองกน7. ผอำานวยการสำานกระบาดวทยา กรรมการ สำานกระบาดวทยา กรมควบคมโรค8. นพ.จเดจ ธรรมธชอารย กรรมการ ผอำานวยการสำานกหลกประกนสขภาพ ระหวางประเทศ สำานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต9. นางเบญจมาภรณ จนทรพฒน กรรมการ ผอำานวยการสำานกสนบสนนการเรยนร สขภาวะ สำานกงานกองทนสนบสนน การสรางเสรมสขภาพ10. นพ.วโรจน ตงเจรญเสถยร กรรมการ สำานกงานพฒนานโยบายสขภาพ ระหวางประเทศ11. นพ.ชาญวทย วสนตธนารตน กรรมการ ผอำานวยการสำานก 7 สำานกงานกองทนสนบสนน การสรางเสรมสขภาพ12. ผอำานวยการสำานกนโยบายและยทธศาสตร กรรมการ สำานกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข13. ทพญ.กนษฐา บญธรรมเจรญ กรรมการและเลขานการ สำานกงานพฒนานโยบายสขภาพ ระหวางประเทศร�ยชอคณะทำ�ง�นกล�งก�รศกษ�ภ�ระโรคและปจจยเสยงของประเทศไทย พ.ศ. 25541. ทพญ.กนษฐา บญธรรมเจรญ สำานกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ2. นางสาวณฐพชร มรรคา สำานกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ3. นางจกรวดา อมรวสยสรเดช สำานกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ4. สพญ.สชญญา องกลานนท สำานกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ5. นางสาวขนษฐา กศรสกล สำานกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ6. นางสาวรตนสดา สายทอง สำานกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ7. นางสาวนสารตน สงประเสรฐ สำานกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ8. นางสาวกมลทพย ใหมวงศธำารง สำานกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ
ค
1. ศ.นพ.วระศกด จงสววฒนวงศ หนวยระบาดวทยา คณะแพทยศาสตร
มหาวทยาลยสงขลานครนทร
2. ศ.นพ.วชย เอกพลากร ภาควชาเวชศาสตรชมชน
คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล
3. พญ.ชลพร จระพงษา สำานกระบาดวทยา กรมควบคมโรค
4. นพ.ยศ ตระวฒนานนท โครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ
5. นพ.ปยะ หาญวรวงศชย ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม
คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย
ง
คำานำา ก
กตตกรรมประกาศ ข
คณะกรรมการกำากบทศทาง ค
รายชอคณะทำางานกลางการศกษาภาระโรคและปจจยเสยงของประเทศไทย พ.ศ. 2554 ค
คณะกรรมการทปรกษาวชากการกลาง ง
สารบญ จ
สารบญตาราง ฉ
สารบญรป ช
บทสรปสำาหรบผบรหาร 1
การสญเสยปสขภาวะ (DALY) 3
ระเบยบวธการศกษา 6
แหลงขอมลทใช 7
จำานวนประชากร 7
ขอมลการตาย 7
ขอมลการเจบปวย 7
ผลการศกษา 8
อตราตายรายเพศและอาย 8
การตายจำาแนกรายกลมโรคหลก และรายโรค 8
การสญเสยปสขภาวะจากการตายกอนวยอนควร (Year of Life Lost: YLL) 10
ปสขภาวะทสญเสยจากภาวะบกพรองทางสขภาพ (Year Lost due to Disability: YLD) 14
ปสขภาวะทสญเสยจากการตายกอนวยอนควรและความบกพรองทางสขภาพ 16
(Disability-Adjusted Life Year: DALY)
การสญเสยปสขภาวะในกลมวยตางๆ 19
สรปผลการศกษา 25
บรรณานกรม 27
ภาคผนวก 29
ภาคผนวก 1 การจดกลมโรค 31
ภาคผนวก 2 จำานวน Death, YLL, YLD, DALY 39
จ
ตารางท 1 การจดอนดบจำานวนตายของประชากรไทย พ.ศ.2554 จำาแนกตามเพศ และรายโรค 9
ตารางท 2 การจดอนดบจำานวนปสขภาวะทสญเสยจากการตายกอนวยอนควรของประชากรไทย 13
พ.ศ. 2554 จำาแนกตามเพศ และรายโรค
ตารางท 3 การจดอนดบจำานวนปสขภาวะทสญเสยจากภาวะบกพรองทางสขภาพของประชากรไทย 16
พ.ศ. 2554 จำาแนกตามเพศ และรายโรค
ตารางท 4 การจดอนดบความสญเสยปสขภาวะของประชากรไทย พ.ศ. 2554 18
จำาแนกตามเพศ และรายโรค
ตารางท 5 การจดอนดบความสญเสยปสขภาวะของประชากรไทย อาย 0-14 พ.ศ. 2554 20
จำาแนกตามเพศ และรายโรค
ตารางท 6 การจดอนดบความสญเสยปสขภาวะของประชากรไทย อาย 15-29 ป พ.ศ. 2554 21
จำาแนกตามเพศ และรายโรค
ตารางท 7 การจดอนดบความสญเสยปสขภาวะของประชากรไทย อาย 30-59 ป พ.ศ. 2554 23
จำาแนกตามเพศและรายโรค
ตารางท 8 การจดอนดบความสญเสยปสขภาวะของประชากรไทย อาย 60 ปขนไป พ.ศ. 2554 24
จำาแนกตามเพศ และรายโรค
ตารางท 9 การแบงกลมโรคตามบญชจำาแนกโรคระหวางประเทศ ฉบบแกไขครงท 10 31
(International Classification of Diseases, Tenth Revision : ICD-10)
จำาแนกตามรายการโรค
ตารางท 10 จำานวน Death, YLL, YLD, DALY จำาแนกตามกลมโรค และเพศ 39
ฉ
รปท 1 อตราตายรายเพศและอาย พ.ศ. 2554 (แสดงในมาตราสวนลอการทม) 8
รปท 2 สดสวนการตายของประชากรไทย พ.ศ. 2554 จำาแนกตามอาย เพศ และกลมโรคหลก 9
รปท 3 จำานวนปสขภาวะทสญเสยจากการตายกอนวยอนควรของประชากรไทย พ.ศ. 2554 11
จำาแนกตามเพศ และกลมโรค
รปท 4 จำานวนปสขภาวะทสญเสยจากการตายกอนวยอนควรของประชากรไทย พ.ศ. 2554 12
จำาแนกตามกลมอาย และกลมโรคหลก
รปท 5 อตราความสญเสยเนองจากการตายกอนวนอนควรของประชากรไทย พ.ศ. 2554 13
จำาแนกตามเพศ กลมอาย และกลมโรค
รปท 6 จำานวนปสขภาวะทสญเสยจากภาวะบกพรองทางสขภาพของประชากรไทย พ.ศ. 2554 14
จำาแนกตามเพศ และกลมโรค
รปท 7 อตราความสญเสยจากภาวะบกพรองทางสขภาพของประชากรไทย พ.ศ. 2554 15
จำาแนกตามเพศ กลมอาย และกลมโรค
รปท 8 จำานวนปสขภาวะของประชากรไทย พ.ศ. 2554 จำาแนกตามเพศ และกลมโรค 17
รปท 9 อตราความสญเสยปสขภาวะของประชากรไทย พ.ศ. 2554 จำาแนกตามเพศและกลมโรค 17
รปท 10 ความสญเสยปสขภาวะของประชากรไทยกลมอาย 0-14 ป พ.ศ. 2554 จำาแนกตามเพศ และกลมโรค 19
รปท 11 ความสญเสยปสขภาวะของประชากรไทยกลมอาย 15-29 ป พ.ศ. 2554 จำาแนกตามเพศ และกลมโรค 21
รปท 12 ความสญเสยปสขภาวะของประชากรไทยกลมอาย 30-59 ป พ.ศ. 2554 จำาแนกตามเพศ และกลมโรค 22
รปท 13 ความสญเสยปสขภาวะของประชากรไทยกลมอาย 60 ปขนไป พ.ศ. 2554 จำาแนกตามเพศ และกลมโรค 24
ช
ซ
1
การศกษาภาระโรค (Burden of disease) ของประชากรไทยใน พ.ศ. 2554 ไดประเมนภาวะการสญเสยดาน
สขภาพ หรอ ชองวางสขภาพ (Health gap) ในหนวย “ปสขภาวะทสญเสย (Disability-Adjusted Life Year: DALY)”
จากโรคและการบาดเจบของประชากร ประกอบดวยปสขภาวะทสญเสยจากการตายกอนวยอนควร (Year of Life Lost: YLL)
กบปสขภาวะทสญเสยจากการมชวตอยกบความบกพรองทางสขภาพ (Year of Life Lost due to Disability: YLD)
โดยผลการศกษาพบวา
ความสญเสยปสขภาวะ (DALY) ของประชากรไทยใน พ.ศ. 2554 คดเปน 10.6 ลานป โดยเพศชายมความสญเสย
มากกวาเพศหญงประมาณ 1.3 เทา นนคอเพศชายมความสญเสยประมาณ 6.1 ลานป และเพศหญงมความสญเสยประมาณ
4.5 ลานป สาเหตอนดบแรกของความสญเสยปสขภาวะสำาหรบประชากรชาย ไดแก การเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอล
(Alcohol dependence/harmful use) คดเปนรอยละ 9 จากความสญเสยทงหมด รองลงมาคอ อบตเหตทางถนน
โรคหลอดเลอดสมอง โรคหวใจขาดเลอด และมะเรงตบ ตามลำาดบ สำาหรบเพศหญง สาเหตอนดบแรกของความสญเสยป
สขภาวะ คอ โรคเบาหวาน และโรคหลอดเลอดสมอง ซงมคาใกลเคยงกน คอรอยละ 8 จากความสญเสยทงหมด รองลงมา
คอ โรคซมเศรา โรคหวใจขาดเลอด และโรคตอกระจก ตามลำาดบ
ความสญเสยปสขภาวะจากการตายกอนวยอนควร (Year of Life Lost: YLL) มคาประมาณ 6.4 ลานป ซงเปน
รอยละ 61 ของการสญเสยปสขภาวะ (DALY) ทงหมด ผชายไทยสญเสยปสขภาวะจากการตายกอนวยอนควร 3.9 ลานป
ขณะทผหญงไทยมความสญเสยจากการตายกอนวยอนควรประมาณ 2.5 ลานป ซงมคาประมาณ 2 ใน 3 ของความสญเสย
YLL ในเพศชาย สาเหตรายโรคทกอใหเกดความสญเสยอนเนองมาจากการตายกอนวยอนควร 10 อนดบแรก ครอบคลม
รอยละ 57 ของความสญเสยในเพศชาย และรอยละ 52 ในเพศหญง โดยสาเหตททำาใหเกดความสญเสยสงสดในเพศชาย
ไดแก อบตเหตทางถนน คดเปนรอยละ 12 ของความสญเสย YLL ในเพศชาย สาเหตรองลงมาคอ โรคหลอดเลอดสมอง
โรคมะเรงตบ โรคหวใจขาดเลอด และการตดเชอเอชไอว/เอดส ตามลำาดบ สวนในเพศหญง สาเหตททำาใหเกดความ
สญเสยสงสด ไดแก โรคหลอดเลอดสมอง คดเปนรอยละ 11 ของความสญเสย YLL ในเพศหญง สาเหตรองลงมา ไดแก
โรคเบาหวาน โรคหวใจขาดเลอด การตดเชอเอชไอว/เอดส และอบตเหตทางถนน ตามลำาดบ
ความสญเสยปสขภาวะจากภาวะบกพรองทางสขภาพ (Year of Life Lost due to Disability: YLD) ของประชากร
ไทยทงหมด มคาถง 4.2 ลานป โดยเปน 2.2 ลานป ในเพศชาย และ 2 ลานป ในเพศหญง สาเหตรายโรค 10 อนดบแรก
ทกอใหเกดความสญเสยอนเนองมาจากภาวะบกพรองทางสขภาพ มสดสวนสงถงประมาณ 2 ใน 3 ของความสญเสย YLD
ทงหมด สาเหตหลกของความสญเสยปสขภาวะเนองจากภาวะบกพรองทางสขภาพในเพศชายคอ การเสพตดเครองดม
ทมแอลกอฮอล ซงมคาสงถงรอยละ 23 ของความสญเสย YLD ในเพศชาย รองลงมาคอ โรคตอกระจก โรคซมเศรา
โรคเบาหวาน และโรคขอเสอม ตามลำาดบ ในเพศหญงโรคซมเศราเปนสาเหตหลก คดเปนรอยละ 11 ของความสญเสย YLD
ในเพศหญง สาเหตรองลงมาคอ โรคตอกระจก โรคขอเสอม โรคเบาหวาน และโรคโลหตจาง ตามลำาดบ
2
ส�เหตส�มอนดบแรกของก�รสญเสยปสขภ�วะในแตละชวงวย มดงนl นำาหนกแรกเกดตำา (Low birth weight) และทารกขาดอากาศแรกเกด (Birth trauma & asphyxia)
เปนสาเหตทกอใหเกดความสญเสยสองอนดบแรกในเดกกลมอาย 0-14 ป ทงเพศชายและเพศหญง
l สาเหตสามอนดบแรกของความสญเสยปสขภาวะของเพศชายวย 15-29 ป ไดแก อบตเหตทางถนน
การเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอล และการถกทำาราย สวนในเพศหญงวย 15-29 ป มสาเหตของความ
สญเสยปสขภาวะทสำาคญคอ อบตเหตทางถนน โรคซมเศรา และการตดเชอเอชไอว/เอดส
l สาเหตสามอนดบแรกของความสญเสยปสขภาวะของเพศชายวย 30-59 ป ไดแก การเสพตดเครองดมทม
แอลกอฮอล รองลงมาเปนอบตเหตทางถนน และการตดเชอเอชไอว/เอดส สำาหรบในเพศหญงวย 30-59 ป
มสาเหตของความสญเสยทสำาคญคอ โรคซมเศรา โรคเบาหวาน และโรคขอเสอม
l สำาหรบประชากรไทยกลมอาย 60 ปขนไป โรคทเปนสาเหตของความสญเสยสามอนดบแรกในเพศชาย คอ
โรคหลอดเลอดสมอง โรคปอดอดกนเรอรง และโรคหวใจขาดเลอด สวนเพศหญง คอ โรคหลอดเลอดสมอง
โรคเบาหวาน และโรคหวใจขาดเลอด
3
ความสญเสยทางสขภาพจากความเจบปวย พการและการตาย สามารถวดไดโดยใชดชน (indicator) ตวหนงท
เปนทรจกและใชกนแพรหลายในระดบนานาชาต เรยกวา “DALY: Disability adjusted life Year”หรอ “ปสขภาวะทสญเสย”
ซงเปนดชนวดสถานะสขภาพของประชากรแบบองครวม ทวดการสญเสยสขภาพหรอชองวางสขภาพ (Health gap) โดย
มหนวยนบเปนปสขภาวะ ซงหนงหนวย (1 DALY) เทากบการสญเสยชวงอายของการมสขภาพทสมบรณไปจำานวน 1 ป
อนอาจเกดจากการตายกอนถงวยอนควร หรออาจเกดจากการมชวตอยดวยความเจบปวยหรอพการ ซง DALY นเปน
เครองชวดภาระโรคทใชบอกขนาดปญหาสขภาพในภาพรวมของประชากรได
ก�รสญเสยปสขภ�วะจ�กก�รต�ยกอนวยอนควร (YLL)
จากหลกการทวาการเสยชวตทอายตางกน ยอมบงบอกถงระดบการสญเสยทตางกน โดยระดบการสญเสยทวาน
สามารถวดเชงปรมาณไดในระดบหนง เปนหนวย จำานวนปทมชวต (life Year) ทสญเสยไป ณ อายทตางกน ดงนนจำานวน
ปทสญเสยไปกอนวยอนควร (Year of Life Lost : YLL) หรอ การตายกอนเวลาอนควร (premature death) เปนการวดท
อยบนพนฐานของเวลาของชวตทหายไปจากการตายกอนเวลาอนสมควร โดยเทยบกบอายขยเฉลย (Life Expectancy) ท
บคคลหนงจะสามารถมชวตอยได ทงนอายขยเฉลยทจะนำามาใชเทยบนนมหลายประเภทแตกตางกนตามแบบแผนการตาย
ในการคำานวณ YLL สำาหรบการศกษาน ใช Standard Expected Year of Life Lost ซงองตารางชพมาตรฐาน Coale and
Demeny West Level 26 ทมอายขยเฉลยแรกเกดของชายและหญงท 80 และ 82.5 ป ตามลำาดบ
สตรการคำานวณ YLL คอ
ก�รสญเสยปสขภ�วะจ�กภ�วะบกพรองท�งสขภ�พ (YLD)
สวนจำานวนปทสญเสยเนองจากภาวะบกพรองทางสขภาพ (YLD) อนเปนอกองคประกอบหนงของดชนวดภาระโรค
คำานวณไดจากอบตการณการเกดโรคและความผดปกต (disability incidence) ระยะเวลาทมภาวะบกพรองทางสขภาพนนๆ
(disability duration) อายทเรมมภาวะบกพรองทางสขภาพ (age at onset) และการกระจายระดบความรนแรงของโรค
หรอความผดปกต (disability by severity class) ซงขอมลดงกลาวตองมการแจงเปนอาย และเพศดวย
YLL = N x L
N = จำานวนตาย
L = อายคาดเฉลยรายอาย (age-specific life expectancy)
DALY = YLL (Year of Life Lost due to premature death) + YLD (Year Lost due to Disability)
ปทสญเสยสขภาวะ = ปทสญเสยจากการตายกอนวยอนควร + ปทสญเสยจากความเจบปวยหรอพการ
4
สตรก�รคำ�นวณ YLD คอ
ในการนำาเสนอผลการศกษาของไทยใชคาลดทอน (Discount Rate) รอยละ 3 ในแตละปเชนเดยวกนกบการศกษาของ
ภาระโรคในระดบโลก (Global Burden of Disease: GBD) ค.ศ. 2000 ซงเปนการปรบคาจำานวนในอนาคต โดยไมถวงนำาหนกตางกน
ตามอายตางๆ เชนเดยวกนกบการศกษาของออสเตรเลย ซงการใหคาลดทอนนจะทำาใหจำานวนปสขภาวะทคำานวณได
ลดคาลงไปรอยละ 3 ตอป ทำาใหการสญเสยชวตแรกเกดในเพศหญงมคาเทากบการสญเสยปสขภาวะไป 30.5 ป
เนองจากขอจำากดของขอมลอบตการณของแตละรายโรค ซงจะมรายงานทกๆ 5 ป โดยปลาสดทมการรายงาน
คอ พ.ศ. 2552 ทำาใหในการคำานวณ YLD ของ พ.ศ. 2554 ไมสามารถใชวธการขางตนได ดงนนสำาหรบการประมาณคา
YLD ของการศกษา พ.ศ . 2554 น จงเลอกวธการคำานวณโดยใชสดสวนของ YLD ตอ YLL ของ พ.ศ. 2552 มาประมาณคา
จาก YLL ของ พ.ศ. 2554 ซงคำานวณไดตามสมการ 1
(1)
โดย และ คอคาประมาณ YLD และ YLL รายเพศ i อาย j และสาเหต k ของประชากรทงประเทศ
พ.ศ. 2552
คอคาประมาณ YLL รายเพศ i อาย j และสาเหต k ของประชากรทงประเทศ พ.ศ. 2554
คอคาประมาณ YLD รายเพศ i อาย j และสาเหต k ของประชากรทงประเทศ พ.ศ. 2554
i คอ เพศ (ชาย, หญง)
j คอ กลมอาย (0-4, 5-14, 15-29, ..., 70-79, 80+)
k คอ สาเหต (ตามการจดกลมโรคในภาคผนวก 1)
สำาหรบโรคทกอใหเกดการตายแตไมมการตายเกดขน หรอมการตายเกดขนแตนอยมาก ในการศกษาน เชน
โรคหชนกลางอกเสบ การคลอดตดขด ภาวะปญญาออน เปนตน และโรคทไมกอใหเกดการตาย เชน โรคในกลมโรคความ
ผดปกตทางการรบร ภาวะโลหตจาง โรคซมเศรา โรคอารมณสองขว โรคขอเสอม และโรคในกลมความผดปกตในชองปาก
เปนตน ซงกลมโรคเหลานจะไมสามารถคำานวณคา YLL ได ดงนนในการคำานวณคา YLD ของ พ.ศ. 2554 จงไมสามารถ
ใชวธการเดยวกบการคำานวณโรคทกอใหเกดการตายตามสมการ 1 ได ฉะนนในการคำานวณ YLD ของกลมโรคเหลานจงใช
สดสวนของประชากรของแตละเพศและกลมอายมาคดจาก YLD ของ พ.ศ. 2552 ตามสมการ 2
(2)
YLD = I x DW x L
I = อบตการณของโรคในชวงเวลาใดเวลาหนง
DW = คาถวงนำาหนกของภาวะบกพรองทางสขภาพ
L = ระยะเวลาเฉลยของภาวะบกพรองทางสขภาพ (ป)
5
โดย คอ คาประมาณ YLD รายเพศ i อาย j และสาเหต k ของประชากรทงประเทศ พ.ศ. 2554
คอ คาประมาณ YLD รายเพศ i อาย j และสาเหต k ของประชากรทงประเทศ พ.ศ. 2552
คอ จำานวนประชากรรายเพศ i อาย j พ.ศ. 2552
คอ จำานวนประชากรรายเพศ i อาย j พ.ศ. 2554
i คอ เพศ (ชาย, หญง)
j คอ กลมอาย (0-4, 5-14, 15-29, ..., 70-79, 80+)
k คอ สาเหต (ตามการจดกลมโรคในภาคผนวก 1)
6
ก�รจดกลมอ�ย การศกษานจดกลมอายตามระเบยบวธของ GBD 2000 โดยแบงเปน 8 กลมอาย ไดแก 0-4, 5-14, 15-29, 30-44,
45-59, 60-69, 70-79 และ 80 ปขนไป
ก�รจดกลมโรค จดกลมโรคเปน 3 กลมตาม GBD 2000 คอ 3 กลมหลก 20 กลมยอย และ 107 รายโรคเฉพาะ
กลมท 1 โรคตดเชอ ความผดปกตในมารดาและปรกำาเนด และภาวะโภชนาการบกพรอง (Infections, maternal,
perinatal and nutritional conditions)
กลมท 2 โรคไมตดตอเรอรง (Non-communicable diseases)
กลมท 3 อบตเหต (Injuries)
สำาหรบ 20 กลมยอย จะแบงลงไปจากกลมหลกแตละกลม เชน กลมท 1 แบงออกเปน 5 กลมยอย ไดแก
Infectious diseases, Respiratory infections, Maternal conditions, Perinatal conditions, และ Nutritional disorders
ระดบสดทาย คอรายโรคเฉพาะ ซงไมนบรวมโรคทเปนกลมทเหลอตางๆ เชน โรคมะเรงอนๆ มทงหมด 107 โรค
รายละเอยดในภาคผนวก 1
ค�อ�งอง/ค�ท�งสงคม (Social values) อ�ยค�ดเฉลยทค�ดหวง ใชคาเดยวกบการศกษาของ GBD 1990-2000 จากตารางชพมาตรฐาน Coale and
Demeny West Level 26 ทมอายขยเฉลยแรกเกดของชายและหญงท 80 และ 82.5 ป เพอใหสามารถเปรยบเทยบกบ
ประเทศอนไดและสอดคลองกบ GBD
อตร�ลดทอน (Discount rate) ใชอตรา 3% ตอปเชนเดยวกบ ระเบยบวธของ GBD
ค�ถวงนำ�หนกอ�ย (Age weight) การศกษานตางจาก ระเบยบวธของ GBD โดยไมคดคาถวงนำาหนกอาย หรอ
ใหคานำาหนกเทากนทกอาย
ค�ถวงนำ�หนกคว�มพก�ร (DW : Disability weight) ใชคาถวงนำาหนกความพการตามการศกษาของ GBD 2000
และการศกษาภาระโรคของประเทศออสเตรเลย
เนองจากคาทางสงคมตางๆ เหลาน มผลตอผลการศกษา ในการศกษานเลอกใชอตราลดทอนท 3% และคานำาหนก
แตละอายทเทากนและนำาเสนอผลการศกษาในรายงานนตามคาทเลอกทไดกลาวไปแลว อยางไรกตามคณะผศกษาได
ประมาณคาทไมใชอตราลดทอน และใชอตราลดทอนและถวงนำาหนกอายแบบ GBD ไวดวยเชนกน ซงผสนใจสามารถ
ตดตอขอรายละเอยดโดยตรง ไดจากคณะทำางานฯ
7
จำ�นวนประช�กร การศกษาครงน ใชจำานวนประชากรกลางป (mid-Year population) พ.ศ. 2554 ซงจดทำาโดยสำานกนโยบายและ
ยทธศาสตร โดยใชขอมลจากสำานกบรหารการทะเบยน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ทจำาแนกรายอาย และเพศ
ขอมลก�รต�ย การศกษาครงน ใชฐานขอมลการตาย พ.ศ. 2554 จากสำานกทะเบยนราษฎร กระทรวงมหาดไทย ซงบนทกรหส
สาเหตการตายรายโรคตาม International Classification of Diseases, Tenth Revision (ICD-10) โดยปรบจำานวนความ
ครบถวน และสาเหตการตาย
การปรบความไมครบถวนของขอมลการตาย จากสำานกทะเบยนราษฎร กระทรวงมหาดไทย ในการศกษาครง
นไดปรบดวยการศกษาของ ปทมา วาพฒนวงศ และปราโมทย ประสาทกล (พ.ศ. 2554) สำาหรบการตายในกลมอาย 5 ป
ขนไป และในกลมอายนอยกวา 5 ป ปรบดวยการสำารวจการเปลยนแปลงประชากร (Survey of Population Change: SPC)
พ.ศ. 2548-49 และเนองจากจำานวนการตายในกลมเดกตำากวา 5 ป มจำานวนนอยจงใชคาอตราตายรวมปรบดวยสดสวน
ความแตกตางระหวางเพศดวยขอมลการตายจากทะเบยนการตาย
เนองจากขอมลการตายจากสำานกทะเบยนราษฎรดงกลาวมการบนทกสาเหตการตายทไมแนชด และไมถกตอง
ตามมาตรฐานการใหสาเหตการตายขององคการอนามยโลก จงไดใชขอมลจากการศกษาสาเหตการตายของคนไทยใน พ.ศ.
2548 จากโครงการ SPICE (Setting Priority using Information on Cost-Effectiveness) ในการปรบสาเหตการตายจาก
มรณบตรตามเพศ และกลมอาย ในกลมเดยวกน
ขอมลก�รเจบปวย ขอมลอตราอบตการณ ความชก และตวแปรอนๆ ไดจากการศกษาภาระโรคและการบาดเจบของประชากรไทย
พ.ศ. 2552
8
อตร�ต�ยร�ยเพศและอ�ย อตราตายรายเพศและอายของประชากรไทยแสดงในรปท 1 จะเหนไดวาอตราตายเพศชายสงกวาเพศหญงทก
ชวงอาย โดยเฉพาะในชวงวย 15-54 ป ซงสงกวาเพศหญงมากกวา 2 เทา และสงมากถง 3 เทา ในวย 15-29 ป ทงนอตรา
ตายรายอาย 15-59 ป เปน 452 และ 196 ตอแสนประชากรในชายและหญง ตามลำาดบ
รปท 1 อตราตายรายเพศและอาย พ.ศ. 2554 (แสดงในมาตราสวนลอการทม)
ก�รต�ยจำ�แนกร�ยกลมโรคหลก และร�ยโรค จากการศกษาการตายจำาแนกรายกลมโรคหลกของประชากรไทย พ.ศ.2554 พบวา การตายสวนใหญของ
ประชากรไทยทงเพศชายและหญง เปนการตายจากโรคไมตดตอ (Non-communicable diseases) โดยเฉพาะในประชากร
อายตงแต 45 ปขนไป ขณะทในกลมเดกทารกอาย 0-4 ป สวนใหญจะเปนการตายจากจากโรคตดเชอ ความผดปกตใน
มารดาและปรกำาเนด และภาวะโภชนาการบกพรอง สวนการบาดเจบเปนสาเหตหลกของการตายในกลมประชากรเพศชาย
อายระหวาง 5-29 ป และในกลมประชากรเพศหญงอายระหวาง 5-14 ป (รปท 2)
9
รปท 2 สดสวนการตายของประชากรไทย พ.ศ. 2554 จำาแนกตามอาย เพศ และกลมโรคหลก
เมอพจารณาการตายจำาแนกตามรายโรคของประชากรไทยทกอายใน พ.ศ. 2554 จะพบวาในเพศชายมการตาย
มาจากโรคหลอดเลอดสมองมากทสด รอยละ 10.6 รองลงมาคอ อบตเหตทางถนน รอยละ 8.1 โรคหวใจขาดเลอด รอยละ
7.7 และโรคมะเรงตบ รอยละ 6.7 ตามลำาดบ สวนในเพศหญง มการตายมาจากโรคหลอดเลอดสมองมากทสด รอยละ
14.3 รองลงมาคอ โรคหวใจขาดเลอด รอยละ 9.1 โรคเบาหวาน รอยละ 8.8 และโรคไตอกเสบและไตพการ (nephrisis and
nephrosis) รอยละ 3.9 ตามลำาดบ (ตารางท 1)
ต�ร�งท 1 การจดอนดบจำานวนตายของประชากรไทย พ.ศ.2554 จำาแนกตามเพศ และรายโรค
ลำ�ดบ
ช�ย หญง
โรคDeaths
(‘000)รอยละ รอยละ
Deaths
(‘000)โรค
1 โรคหลอดเลอดสมอง 27 10.6 14.3 28 โรคหลอดเลอดสมอง 2 อบตเหตทางถนน 21 8.1 9.1 18 โรคหวใจขาดเลอด3 โรคหวใจขาดเลอด 20 7.7 8.8 17 โรคเบาหวาน4 โรคมะเรงตบ 17 6.7 3.9 8 โรคไตอกเสบและไตพการ5 โรคปอดอดกนเรอรง 15 6.0 3.9 8 โรคมะเรงตบ 6 โรคมะเรงหลอดลมและปอด 11 4.1 3.2 6 การตดเชอทางเดนหายใจสวนลาง 7 การตดเชอเอชไอว/เอดส 10 4.0 2.7 5 โรคปอดอดกนเรอรง 8 โรคเบาหวาน 10 3.9 2.6 5 อบตเหตทางถนน
10
ลำ�ดบ
ช�ย หญง
โรคDeaths
(‘000)รอยละ รอยละ
Deaths
(‘000)โรค
9 ภาวะตบแขง 10 3.8 2.5 5 การตดเชอเอชไอว/เอดส 10 วณโรค 7 2.8 2.5 5 โรคมะเรงหลอดลมและปอด11 การตดเชอทางเดนหายใจสวนลาง 7 2.7 2.5 5 โรคมะเรงปากมดลก และมดลก12 โรคไตอกเสบและไตพการ 6 2.2 2.2 4 โรคมะเรงลำาไสใหญและทวารหนก13 โรคมะเรงลำาไสใหญและทวารหนก 5 1.9 2.0 4 โรคมะเรงเตานม 14 การทำารายตนเอง 4 1.7 1.8 4 วณโรค 15 การถกทำาราย 4 1.7 1.7 3 โรคอจจาระรวง 16 การจมนำา 4 1.5 1.6 3 ภาวะตบแขง 17 การพลดตกหรอลม 4 1.4 1.4 3 การพลดตกหรอลม 18 โรคมะเรงปากและลำาคอ 3 1.3 1.2 2 โรคสมองเสอม 19 โรคอจจาระรวง 3 1.1 1.1 2 โรคหวใจจากความดนโลหตสง 20 โรคหอบหด 2 0.9 1.0 2 โรคแผลในกระเพาะอาหาร
รวมทกโรค 257 100 100 196 รวมทกโรค
ก�รสญเสยปสขภ�วะจ�กก�รต�ยกอนวยอนควร (Year of Life Lost: YLL) 1. จำ�นวนปสขภ�วะทสญเสยจ�กก�รต�ยกอนวยอนควร จำ�แนกต�มเพศ และกลมโรค
จากการประมาณการจำานวนปทสญเสยจากการตายกอนวยอนควร ใน พ.ศ. 2554 พบวา เพศชายมความ
สญเสยจากการตายประมาณ 3.9 ลานป และเพศหญงมความสญเสยจากการตายประมาณ 2.5 ลานปโดยจำาแนกตามกลมโรค
ของความสญเสยในเพศชายและหญง ดงรปท 3
อบตเหต เปนสาเหตหลกของความสญเสยเนองมาจากการตายกอนวยอนควรสำาหรบเพศชาย คดเปนรอยละ
19 รองลงมาคอโรคมะเรง และกลมโรคหวใจและหลอดเลอด คดเปนรอยละ 18
สำาหรบเพศหญง สาเหตหลกของความสญเสยอนเนองมาจากการตายกอนวยอนควรไดแก โรคมะเรงคดเปน
รอยละ 23 รองลงมาคอ กลมโรคหวใจและหลอดเลอดคดเปนรอยละ 22 รองลงมาไดแก โรคเบาหวาน คดเปนรอยละ 9
11
รปท 3 จำานวนปสขภาวะทสญเสยจากการตายกอนวยอนควรของประชากรไทย พ.ศ. 2554 จำาแนกตามเพศ และกลมโรค
2. จำ�นวนปสขภ�วะทสญเสยจ�กก�รต�ยกอนวยอนควร จำ�แนกต�มกลมอ�ย
เมอพจารณาจำานวนปสขภาวะทสญเสยจากการตายกอนวยอนควรของประชากรไทย พ.ศ.2554 จำาแนกตาม
กลมอาย และกลมโรคหลก ดงรปท 4 พบวา จำานวนปสขภาวะทสญเสยเนองจากการตายสำาหรบเพศชายมคาสงในกลม
อายตำากวา 5 ป และลดลงตำาสดในกลมอาย 5-14 ป จากนนเพมขนและมคาสงสดในกลมอาย 45-59 ป แลวหลงจากนนลดลง
สำาหรบเพศหญงมจำานวนปทสญเสยจากการตายกอนวยอนควรในกลมอายตางๆ เปนรปแบบเดยวกบ
เพศชาย แตมคาตำากวา และความสญเสยระหวางวย 45-59 ป กบ 60 ปขนไป ไมแตกตางกนมากเมอเทยบกบเพศชาย
โดยสาเหตหลกของคาความสญเสยของเพศหญงในกลมอายตำากวา 5 ป ไดแก กลมโรคตดเชอ ความผดปกตในมารดาและ
ปรกำาเนด และภาวะโภชนาการบกพรอง สวนสาเหตหลกในกลมอายตงแต 45 ปขนไป คอ การตายจากกลมโรคไมตดตอ
เรอรง (Non-communicable diseases)
12
รปท 4 จำานวนปสขภาวะทสญเสยจากการตายกอนวยอนควรของประชากรไทย พ.ศ. 2554 จำาแนกตามกลมอาย และ
กลมโรคหลก
3. อตร�คว�มสญเสยปสขภ�วะจ�กก�รต�ยกอนวยอนควรจำ�แนกต�มเพศ กลมอ�ย และกลมโรค
อตราการสญเสยปสขภาวะจากการตายกอนวยอนควร มคาลดลงในกลมอาย 5-14 ป เมอเทยบกบกลม
อายนอยกวา 5 ป และมแนวโนมเพมสงขน ในกลมอายตงแต 15 ปขนไป ซงเปนรปแบบเดยวกนทงเพศชายและหญง
(รปท 5) กลมโรคทเปนสาเหตการสญเสยดงกลาว มดงน
อบตเหต เปนสาเหตหลกของการสญเสยจากการตายกอนวยอนควรของเพศชาย ในกลมอาย 15-29 ป และ
30-44 ป แตในกลมอาย 70 ขนไป สาเหตหลกคอ กลมโรคหวใจและหลอดเลอด และกลมโรคอนๆ
สำาหรบเพศหญง โรคทเปนสาเหตสำาคญของความการสญเสยจากการตายกอนวยอนควรในกลมอาย 30-69 ป
คอ โรคมะเรง สวนในกลมอาย 70 ปขนไป สาเหตสำาคญคอ กลมโรคหวใจและหลอดเลอด
13
รปท 5 อตราความสญเสยเนองจากการตายกอนวนอนควรของประชากรไทย พ.ศ. 2554 จำาแนกตามเพศ กลมอาย และ
กลมโรค
4. จำ�นวนปสขภ�วะทสญเสยจ�กก�รต�ยกอนวยอนควร จำ�แนกต�มเพศ และร�ยโรค
โรคทกอใหเกดความสญเสยอนเนองมาจากการตายกอนวยอนควร 20 อนดบแรก ซงครอบคลมคาความสญเสย
ถงรอยละ 64 และ 57 ของความสญเสยทงหมดสำาหรบเพศชาย และหญง ตามลำาดบ (ตารางท 2) โดยสาเหตททำาใหเกด
ความสญเสยสงสดสำาหรบเพศชาย ไดแก อบตเหตทางถนน รอยละ 12.2 รองลงมาคอ โรคหลอดเลอดสมอง โรคมะเรงตบ
และโรคหวใจขาดเลอด ตามลำาดบ สวนเพศหญงสาเหตทสญเสยสงสดคอ โรคหลอดเลอดสมอง รอยละ 10.5 รองลงมา
ไดแก โรคเบาหวาน โรคหวใจขาดเลอด และการตดเชอเอชไอว/เอดส ตามลำาดบ
สาเหตสำาคญทมความแตกตางระหวางเพศอกประการ คอความสญเสยจากการทำารายตนเอง ซงจดอยใน
อนดบท 11 ในเพศชาย แตไมอยใน 20 อนดบแรกของเพศหญง (อนดบท 22)
ต�ร�งท 2 การจดอนดบจำานวนปสขภาวะทสญเสยจากการตายกอนวยอนควรของประชากรไทย พ.ศ. 2554 จำาแนกตาม
เพศ และรายโรค
ลำ�ดบ
ช�ย หญง
โรคYLL
(‘000)รอยละ รอยละ
YLL
(‘000)โรค
1 อบตเหตทางถนน 471 12.2 10.5 267 โรคหลอดเลอดสมอง 2 โรคหลอดเลอดสมอง 321 8.3 8.6 218 โรคเบาหวาน3 โรคมะเรงตบ 258 6.7 7.2 182 โรคหวใจขาดเลอด4 โรคหวใจขาดเลอด 255 6.6 4.6 117 การตดเชอเอชไอว/เอดส 5 การตดเชอเอชไอว/เอดส 234 6.1 4.6 116 อบตเหตทางถนน 6 ภาวะตบแขง 175 4.5 4.3 109 โรคมะเรงตบ 7 โรคมะเรงหลอดลมและปอด 137 3.5 3.5 88 โรคไตอกเสบและไตพการ8 โรคปอดอดกนเรอรง 136 3.5 3.2 82 โรคมะเรงปากมดลก และมดลก9 โรคเบาหวาน 122 3.1 2.8 72 โรคมะเรงเตานม
14
ลำ�ดบ
ช�ย หญง
โรคYLL
(‘000)รอยละ รอยละ
YLL
(‘000)โรค
10 การถกทำาราย 99 2.6 2.7 70 โรคมะเรงหลอดลมและปอด11 การทำารายตนเอง 96 2.5 2.5 63 การตดเชอทางเดนหายใจสวนลาง 12 วณโรค 92 2.4 2.0 52 โรคปอดอดกนเรอรง 13 การจมนำา 87 2.3 2.0 51 โรคมะเรงลำาไสใหญและทวารหนก14 การตดเชอทางเดนหายใจสวนลาง 82 2.1 2.0 51 ภาวะตบแขง 15 โรคไตอกเสบและไตพการ 68 1.8 1.6 41 วณโรค 16 โรคมะเรงลำาไสใหญและทวารหนก 62 1.6 1.3 32 โรคมะเรงเมดเลอดขาว 17 การพลดตกหรอลม 60 1.5 1.1 29 โรคอจจาระรวง 18 โรคมะเรงปากและลำาคอ 47 1.2 1.1 27 การพลดตกหรอลม 19 นำาหนกแรกเกดตำา 44 1.1 1.0 24 ทารกขาดอากาศแรกเกด 20 การเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอล 41 1.1 0.9 24 การจมนำา
รวมทกโรค 3,867 100 100 2,548 รวมทกโรค
ปสขภ�วะทสญเสยจ�กภ�วะบกพรองท�งสขภ�พ (Year Lost due to Disability: YLD) 1. จำานวนปสขภาวะทสญเสยจากภาวะบกพรองทางสขภาพ จำาแนกตามเพศ และกลมโรค
จำานวนปทสญเสยจากภาวะบกพรองทางสขภาพจากการเจบปวยและความพการในเพศชายมคา 2.2 ลานป และเพศหญง
เปน 2 ลานป โดยจำาแนกตามกลมโรค ดงรปท 6
สาเหตหลกของการสญเสยจากภาวะบกพรองทางสขภาพในเพศชาย ไดแก ความผดปกตทางจตคดเปน
รอยละ 34 รองลงมาคอ ความผดปกตทางการรบร คดเปนรอยละ 20 และสำาหรบเพศหญง สาเหตหลกไดแก ความผดปกต
ทางการรบร คดเปนรอยละ 26 และรองลงมาคอความผดปกตทางจต คดเปนรอยละ 21
รปท 6 จำานวนปสขภาวะทสญเสยจากภาวะบกพรองทางสขภาพของประชากรไทย พ.ศ. 2554 จำาแนกตามเพศ และ
กลมโรค
15
2. อตร�คว�มสญเสยปสขภ�วะจ�กภ�วะบกพรองท�งสขภ�พจำ�แนกต�มเพศ กลมอ�ย และกลมโรค
อตราการสญเสยจากภาวะบกพรองทางสขภาพมคาลดลงในกลมอาย 5-14 ป เมอเทยบกบกลมอายนอย
กวา 5 ป และเพมสงขนเรอยๆ ในกลมอาย 15 ถง 59 ป หลงจากนนเพมสงมากขนในกลมอาย 60 ปขนไป ซงมรปแบบ
ใกลเคยงกนทงเพศชายและหญง ดงรปท 7
ความผดปกตทางจตเปนสาเหตหลกของความสญเสยจากภาวะบกพรองทางสขภาพทงของเพศชายและ
หญง ในกลมอาย 30-44 ป แตในกลมอาย 60-69 ป สาเหตหลกคอกลมความผดปกตทางการรบร เชนกนทงสองเพศ
รปท 7 อตราความสญเสยจากภาวะบกพรองทางสขภาพของประชากรไทย พ.ศ. 2554 จำาแนกตามเพศ กลมอาย และ
กลมโรค
3. จำ�นวนปสขภ�วะทสญเสยจ�กภ�วะบกพรองท�งสขภ�พ จำ�แนกต�มเพศ และร�ยโรค
สาเหตหลกของการสญเสยปสขภาวะจากภาวะบกพรองทางสขภาพในเพศชายคอ การเสพตดเครองดมท
มแอลกอฮอล คดเปนรอยละ 22.6 สวนเพศหญงคอ โรคซมเศรา คดเปนรอยละ 12.4 โดยตารางท 3 แสดง 20 อนดบแรก
ของความสญเสยจากภาวะบกพรองทางสขภาพ จำาแนกตามเพศ และรายโรค
โรคตอกระจก และโรคซมเศรา เปนสาเหตของความสญเสยเนองจากภาวะบกพรองทางสขภาพอนดบท 2
และ 3 ในเพศชาย โดยคดเปนรอยละ 5.8 เทากน สวนเพศหญง สาเหตของความสญเสยเนองจากภาวะบกพรองทางสขภาพ
อนดบท 2 และ 3 คอโรคตอกระจก และโรคขอเสอม โดยคดเปนรอยละ 8.4 และ 7.3 ตามลำาดบ
16
ต�ร�งท 3 การจดอนดบจำานวนปสขภาวะทสญเสยจากภาวะบกพรองทางสขภาพของประชากรไทย พ.ศ. 2554 จำาแนก
ตามเพศ และรายโรค
ลำ�ดบ
ช�ย หญง
โรคYLD
(‘000)รอยละ รอยละ
YLD
(‘000)โรค
1 การเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอล 495 22.6 12.4 245 โรคซมเศรา 2 ตอกระจก 127 5.8 8.4 166 ตอกระจก 3 โรคซมเศรา 127 5.8 7.3 145 โรคขอเสอม 4 โรคเบาหวาน 100 4.6 7.1 141 โรคเบาหวาน5 โรคขอเสอม 96 4.4 6.2 122 โรคสมองเสอม 6 โรคปอดอดกนเรอรง 79 3.6 6.0 118 ภาวะโลหตจาง7 โรคจตเภท 79 3.6 4.5 90 โรคหลอดเลอดสมอง 8 โรคหลอดเลอดสมอง 79 3.6 3.9 77 หหนวก 9 ภาวะโลหตจาง 67 3.1 3.3 65 โรควตกกงวล 10 โรคหอบหด 61 2.8 2.2 44 โรคหอบหด11 หหนวก 55 2.5 2.2 44 โรคจตเภท 12 โรคตอมลกหมากโต 45 2.0 1.8 36 การเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอล 13 โรคสมองเสอม 39 1.8 1.4 28 ตอหน14 อบตเหตทางถนน 37 1.7 1.3 25 โรคลมชก15 โรควตกกงวล 30 1.4 0.7 15 โรคขออกเสบรมาตอยด 16 ตอหน 29 1.3 0.7 13 อาการปวดหลง 17 โรคไวรสตบอกเสบ 15 0.7 0.6 13 นำาหนกแรกเกดตำา 18 โรคลมชก 15 0.7 0.6 13 โรคปอดอดกนเรอรง 19 นำาหนกแรกเกดตำา 15 0.7 0.6 12 ภาวะไมมฟน 20 การพลดตกหรอลม 13 0.6 0.6 12 โรคอารมณสองขว
รวมทกโรค 2,189 100 100 1,974 รวมทกโรค
ปสขภ�วะทสญเสยจ�กก�รต�ยกอนวยอนควรและคว�มบกพรองท�งสขภ�พ (Disability-Adjusted
Life Year: DALY) 1. จำ�นวนปสขภ�วะทสญเสย จำ�แนกต�มเพศ และกลมโรค
ความสญเสยปสขภาวะของประชากรไทย พ.ศ.2554 คดเปน 10.6 ลานป โดยเพศชายสญเสยเปน 1.3 เทาของ
เพศหญง นนคอเพศชายมความสญเสยประมาณ 6.1 ลานป และเพศหญงมความสญเสยประมาณ 4.5 ลานป ดงรปท 8
สำาหรบเพศชาย กลมโรคทเปนสาเหตหลกของความสญเสยปสขภาวะไดแก อบตเหต คดเปนรอยละ 14
จากความสญเสยทงหมดในเพศชาย รองลงมาคอโรคหวใจและหลอดเลอด และความผดปกตทางจตคดเปนรอยละ 13 เทากน
สำาหรบเพศหญง กลมโรคทเปนสาเหตหลกของความสญเสยปสขภาวะไดแก กลมโรคหวใจและหลอดเลอด
คดเปนรอยละ 15 ของความสญเสยทงหมดในเพศหญง รองลงมาคอ โรคมะเรง คดเปนรอยละ 13 และความผดปกตทางการ
รบร คดเปนรอยละ 11
17
รปท 8 จำานวนปสขภาวะของประชากรไทย พ.ศ. 2554 จำาแนกตามเพศ และกลมโรค
2. อตร�คว�มสญเสยปสขภ�วะ
อตราความสญเสยปสขภาวะมคาเพมขนตามกลมอาย ตงแตอาย 5 ปขนไป และเพมสงมากในกลมอาย
60-69 ป โดยมรปแบบคลายคลงกนทงชายและหญง ดงรปท 9
สาเหตหลกของอตราการสญเสยปสขภาวะในเพศชาย กลมอาย 15-29 ป คอ อบตเหต แตสำาหรบกลมอาย
30-44 ปสาเหตหลกไดแก ความผดปกตทางจต และสำาหรบกลมอาย 60 ปขนไป สาเหตหลกคอ โรคหวใจและหลอดเลอด
โรคมะเรง และความผดปกตทางจต
สำาหรบเพศหญง สาเหตหลกของความสญเสยปสขภาวะ ในกลมอาย 15-29 ป คอ ความผดปกตทางจต
อบตเหต และความผดปกตทางการรบร ในกลมอาย 30-44 ป ไดแก ความผดปกตทางจต และโรคมะเรง ในกลมอาย
45-59 ป สาเหตหลกคอโรคมะเรง กลมอาย 60 ปขนไป โรคทเปนสาเหตหลกของความสญเสยปสขภาวะไดแก โรคหวใจ
และหลอดเลอด ความผดปกตทางการรบร และความผดปกตทางระบบประสาท
รปท 9 อตราความสญเสยปสขภาวะของประชากรไทย พ.ศ. 2554 จำาแนกตามเพศ และกลมโรค
18
3. ก�รสญเสยปสขภ�วะจำ�แนกต�มเพศ และร�ยโรค
สาเหตของความสญเสยปสขภาวะใน 20 อนดบแรก สำาหรบประชากรไทย พ.ศ. 2554 แสดงในตารางท 4
พบวา อนดบแรกของความสญเสยปสขภาวะสำาหรบเพศชาย ไดแก การเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอล คดเปนรอยละ 8.8
จากความสญเสยทงหมดในเพศชาย รองลงมาคอ อบตเหตทางถนน คดเปนรอยละ 8.4
สำาหรบเพศหญง อนดบแรกของความสญเสยคอ โรคเบาหวาน และโรคหลอดเลอดสมอง คดเปนรอยละ
ใกลเคยงกนคอ 7.9 จากความสญเสยทงหมดในเพศหญง รองลงมาคอ โรคซมเศรา คดเปนรอยละ 5.4
ต�ร�งท 4 การจดอนดบความสญเสยปสขภาวะของประชากรไทย พ.ศ. 2554 จำาแนกตามเพศ และรายโรค
ลำ�ดบ
ช�ย หญง
โรคDALY
(‘000)รอยละ รอยละ
DALY
(‘000)โรค
1 การเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอล 536 8.8 7.9 359 โรคเบาหวาน2 อบตเหตทางถนน 508 8.4 7.9 357 โรคหลอดเลอดสมอง 3 โรคหลอดเลอดสมอง 400 6.6 5.4 245 โรคซมเศรา 4 โรคหวใจขาดเลอด 266 4.4 4.2 191 โรคหวใจขาดเลอด5 โรคมะเรงตบ 262 4.3 3.7 166 ตอกระจก 6 การตดเชอเอชไอว/เอดส 246 4.1 3.2 146 โรคขอเสอม 7 โรคเบาหวาน 222 3.7 3.0 136 โรคสมองเสอม 8 โรคปอดอดกนเรอรง 216 3.6 2.8 126 อบตเหตทางถนน 9 ภาวะตบแขง 183 3.0 2.8 125 การตดเชอเอชไอว/เอดส 10 โรคมะเรงหลอดลมและปอด 138 2.3 2.6 120 ภาวะโลหตจาง11 ตอกระจก 127 2.1 2.4 111 โรคมะเรงตบ 12 โรคซมเศรา 127 2.1 2.2 99 โรคไตอกเสบและไตพการ13 การถกทำาราย 108 1.8 1.8 83 โรคมะเรงปากมดลก และมดลก14 วณโรค 102 1.7 1.7 77 หหนวก 15 โรคขอเสอม 100 1.6 1.7 75 โรคมะเรงเตานม 16 การทำารายตนเอง 96 1.6 1.6 71 โรคมะเรงหลอดลมและปอด17 โรคหอบหด 90 1.5 1.5 66 การตดเชอทางเดนหายใจสวนลาง 18 การจมนำา 87 1.4 1.4 65 โรควตกกงวล 19 การตดเชอทางเดนหายใจสวนลาง 85 1.4 1.4 64 โรคปอดอดกนเรอรง 20 โรคจตเภท 84 1.4 1.4 64 โรคหอบหด รวมทกโรค 6,056 100 100 4,523 รวมทกโรค
19
ก�รสญเสยปสขภ�วะในกลมวยต�งๆ 1. คว�มสญเสยปสขภ�วะในกลมเดกอ�ย 0-14 ป
ความสญเสยปสขภาวะสำาหรบเดกอาย 0-14 ป มคารวมทงสนประมาณ 0.7 ลานป โดยคดเปน 0.4 ลานป
ในเพศชาย และ 0.3 ลานป ในเพศหญง จำาแนกตามกลมโรค ดงรปท 10 ซงกลมโรคทเปนสาเหตหลกทงเพศชายและหญง
ไดแก โรคทเกดในชวงปรกำาเนด (Perinatal conditions) รองลงมาคอ อบตเหตในเพศชาย และโรคจากความผดปกตแต
กำาเนด (Congenital anomalies) ในเพศหญง
เมอพจารณาสาเหตรายโรคของความสญเสยปสขภาวะทจดอยใน 10 อนดบแรก ดงตารางท 5 ในเพศชาย
พบวา นำาหนกแรกเกดตำา (Low birth weight) เปนอนดบแรก สญเสยรอยละ 14.1 ตามดวย ทารกขาดอากาศแรกเกด
รอยละ 8.6 สวนในเพศหญง พบวา สาเหตอนดบแรกของความสญเสยปสขภาวะคอ นำาหนกแรกเกดตำา และตามดวยทารก
ขาดอากาศแรกเกด คดเปนรอยละ 8.5 และ 8.2 ตามลำาดบ
รปท 10 ความสญเสยปสขภาวะของประชากรไทยกลมอาย 0-14 ป พ.ศ. 2554 จำาแนกตามเพศ และกลมโรค
20
ต�ร�งท 5 การจดอนดบความสญเสยปสขภาวะของประชากรไทย อาย 0-14 ป พ.ศ. 2554 จำาแนกตามเพศ และรายโรค
ลำ�ดบ
ช�ย หญง
โรคDALY
(‘000)รอยละ รอยละ
DALY
(‘000)โรค
1 นำาหนกแรกเกดตำา 58 14.1 8.5 28 นำาหนกแรกเกดตำา 2 ทารกขาดอากาศแรกเกด 35 8.6 8.2 26 ทารกขาดอากาศแรกเกด 3 อบตเหตทางถนน 32 7.6 6.8 22 ภาวะโลหตจาง 4 การจมนำา 31 7.5 5.0 16 อบตเหตทางถนน 5 ภาวะโลหตจาง 25 6.1 4.9 16 โรคหวใจพการแตกำาเนด 6 โรคหวใจพการแตกำาเนด 17 4.2 3.5 11 การตดเชอทางเดนหายใจสวนลาง 7 กลมอาการดาวน 13 3.2 3.5 11 การจมนำา 8 หชนกลางอกเสบ 12 3.0 1.8 6 กลมอาการดาวน 9 ภาวะปญญาออน 6 1.5 1.6 5 ภาวะปญญาออน 10 ฟนผ 5 1.2 1.5 5 การตดเชอเอชไอว/เอดส
รวมทกโรค 413 100 100 324 รวมทกโรค
2. คว�มสญเสยปสขภ�วะในกลมอ�ย 15-29 ป
ในกลมประชากรอาย 15 – 29 ป มความสญเสยปสขภาวะทงหมด 0.9 ลานป โดยเพศชายมคาความ
สญเสยมากกวาเพศหญงประมาณ 2.1 เทา คอมความสญเสยปสขภาวะเปน 0.6 ลานป และ 0.3 ลานป ในเพศชายและ
หญง ตามลำาดบ
สาเหตหลกของความสญเสยปสขภาวะของกลมอายนในเพศชาย ไดแก อบตเหต และความผดปกตทางจต
ซงทงสองกลมโรคนครอบคลมความสญเสยปสขภาวะในเพศชายรอยละ 55 ของความสญเสยทงหมดในเพศชาย สวนใน
เพศหญงสาเหตหลก ไดแก ความผดปกตทางจต อบตเหต และความผดปกตทางการรบร คดเปนรอยละ 51 ของความ
สญเสยทงหมดในเพศหญง ดงรปท 11
เมอพจารณาการจดอนดบสาเหตหลก 10 อนดบแรก ทกอใหเกดความสญเสยปสขภาวะในตารางท 6 พบวา
สาเหตอนดบแรกของความสญเสยในเพศชาย คอ อบตเหตทางถนน ประมาณรอยละ 31.9 รองลงมาคอ การเสพตด
เครองดมทมแอลกอฮอล ประมาณรอยละ 8.6 สำาหรบเพศหญง สาเหตอนดบแรกของการสญเสยปสขภาวะคอ อบตเหต
ทางถนน คดเปนรอยละ 12.8 รองลงมาคอ โรคซมเศรา คดเปนรอยละ 11.2
21
รปท 11 ความสญเสยปสขภาวะของประชากรไทยกลมอาย 15-29 ป พ.ศ. 2554 จำาแนกตามเพศ และกลมโรค
ต�ร�งท 6 การจดอนดบความสญเสยปสขภาวะของประชากรไทย อาย 15-29 ป พ.ศ. 2554 จำาแนกตามเพศ และรายโรค
ลำ�ดบ
ช�ย หญง
โรคDALY
(‘000)รอยละ รอยละ
DALY
(‘000)โรค
1 อบตเหตทางถนน 197 31.9 12.8 37 อบตเหตทางถนน 2 การเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอล 53 8.6 11.2 32 โรคซมเศรา 3 การถกทำาราย 42 6.9 9.2 26 การตดเชอเอชไอว/เอดส 4 การตดเชอเอชไอว/เอดส 33 5.4 7.6 22 ภาวะโลหตจาง5 การทำารายตนเอง 24 3.9 6.2 18 โรควตกกงวล 6 โรคซมเศรา 20 3.2 1.9 5 โรคไตอกเสบและไตพการ7 การจมนำา 15 2.4 1.7 5 การทำารายตนเอง 8 โรควตกกงวล 10 1.6 1.6 5 โรคหลอดเลอดสมอง 9 โรคลมชก 10 1.6 1.6 5 โรคมะเรงเมดเลอดขาว 10 การพลดตกหรอลม 6 1.1 1.5 4 การเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอล
รวมทกโรค 617 100 100 288 รวมทกโรค
22
3. คว�มสญเสยปสขภ�วะในกลมอ�ย 30-59 ป
ความสญเสยปสขภาวะของประชากรในกลมอาย 30-59 ป มคารวมทงสนประมาณ 4.7 ลานป โดยเพศชาย
มความสญเสยมากกวาหญงประมาณ 1.8 เทา คอมคาเปน 3.0 ลานป ในเพศชาย และ 1.7 ลานป ในเพศหญง
จากรปท 12 พบวา สาเหตหลกของความสญเสยปสขภาวะในเพศชาย ไดแก ความผดปกตทางจตคดเปน
รอยละ 18 ของความสญเสยทงหมดในเพศชาย รองลงมาคอ อบตเหต โรคหวใจและหลอดเลอด และโรคมะเรง ซงมคา
ใกลเคยงกน สวนในเพศหญง สาเหตอนดบแรกของความสญเสยปสขภาวะในเพศหญงคอโรคมะเรง คดเปนรอยละ 19
รองลงมาคอ ความผดปกตทางจต และโรคหวใจและหลอดเลอด คดเปนรอยละ 15 และ 12 ตามลำาดบ
เมอพจารณาการจดอนดบสาเหตความสญเสยปสขภาวะของกลมอาย 30-59 ป ตามรายละเอยดในตารางท
7 สาเหตอนดบแรกของความสญเสยในเพศชาย คอ การเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอล ประมาณรอยละ 12.7 รองลงมา
คอ อบตเหตทางถนน รอยละ 8.2 ตามลำาดบ สำาหรบเพศหญงสาเหตอนดบแรกของความสญเสยปสขภาวะคอ โรคซมเศรา
ประมาณรอยละ 8.1 รองลงมาคอ โรคเบาหวาน และโรคขอเสอม คดเปนรอยละ 6.9 และ 5.4 ตามลำาดบ
รปท 12 ความสญเสยปสขภาวะของประชากรไทยกลมอาย 30-59 ป พ.ศ. 2554 จำาแนกตามเพศ และกลมโรค
23
ต�ร�งท 7 การจดอนดบความสญเสยปสขภาวะของประชากรไทย อาย 30-59 ป พ.ศ. 2554 จำาแนกตามเพศและรายโรค
ลำ�ดบ
ช�ย หญง
โรคDALY
(‘000)รอยละ รอยละ
DALY
(‘000)โรค
1 การเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอล 382 12.7 8.1 138 โรคซมเศรา 2 อบตเหตทางถนน 246 8.2 6.9 119 โรคเบาหวาน3 การตดเชอเอชไอว/เอดส 201 6.7 5.4 93 โรคขอเสอม 4 โรคหลอดเลอดสมอง 185 6.1 5.3 91 โรคหลอดเลอดสมอง 5 โรคมะเรงตบ 158 5.2 5.0 85 การตดเชอเอชไอว/เอดส 6 ภาวะตบแขง 145 4.8 3.5 60 อบตเหตทางถนน 7 โรคหวใจขาดเลอด 139 4.6 3.4 58 โรคมะเรงเตานม 8 โรคเบาหวาน 99 3.3 3.1 54 โรคหวใจขาดเลอด9 โรคซมเศรา 78 2.6 3.1 54 โรคมะเรงปากมดลก และมดลก10 โรคจตเภท 71 2.3 3.0 52 โรคมะเรงตบ
รวมทกโรค 3,015 100 100 1,713 รวมทกโรค
4. คว�มสญเสยปสขภ�วะในกลมอ�ย 60 ปขนไป
ความสญเสยปสขภาวะของประชากรอาย 60 ปขนไป มคาประมาณทงสน 4.2 ลานป โดยเพศชายมความ
สญเสยนอยกวาเพศหญงเลกนอย โดยความสญเสยสำาหรบเพศชายประมาณ 2 ลานป และสำาหรบเพศหญงประมาณ 2.2
ลานป
จากรปท 13 พบวา สาเหตหลกของความสญเสยปสขภาวะทงในเพศชายและเพศหญง ไดแก โรคหวใจและ
หลอดเลอด ประมาณรอยละ 20 รองลงมาเปน โรคมะเรง ในเพศชายคอ คดเปนรอยละ 16 สวนในเพศหญงรองลงมาไดแก
ความผดปกตทางการรบร คดเปนรอยละ 14
จากการจดอนดบสาเหตทกอใหเกดความสญเสยปสขภาวะของกลมอาย 60 ปขนไป ในตารางท 8 สรปไดวา
โรคทเปนสาเหตของความสญเสยสองอนดบแรกในเพศชายคอ โรคหลอดเลอดสมอง และโรคปอดอดกนเรอรง คดเปน
รอยละ 10.3 และ 8.8 ตามลำาดบ สวนเพศหญง คอ โรคหลอดเลอดสมอง และโรคเบาหวาน คดเปนรอยละ 11.8 และ
10.8 ตามลำาดบ
24
รปท 13 ความสญเสยปสขภาวะของประชากรไทยกลมอาย 60 ปขนไป พ.ศ. 2554 จำาแนกตามเพศ และกลมโรค
ต�ร�งท 8 การจดอนดบความสญเสยปสขภาวะของประชากรไทย อาย 60 ปขนไป พ.ศ. 2554 จำาแนกตามเพศ และรายโรค
ลำ�ดบ
ช�ย หญง
โรคDALY
(‘000)รอยละ รอยละ
DALY
(‘000)โรค
1 โรคหลอดเลอดสมอง 207 10.3 11.8 260 โรคหลอดเลอดสมอง 2 โรคปอดอดกนเรอรง 177 8.8 10.8 236 โรคเบาหวาน3 โรคหวใจขาดเลอด 123 6.1 6.2 136 โรคหวใจขาดเลอด4 โรคเบาหวาน 122 6.1 6.1 133 โรคสมองเสอม 5 การเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอล 101 5.0 5.4 119 ตอกระจก 6 โรคมะเรงตบ 99 4.9 3.4 74 โรคซมเศรา 7 ตอกระจก 85 4.2 3.0 66 โรคไตอกเสบและไตพการ8 โรคมะเรงหลอดลมและปอด 78 3.9 3.0 65 หหนวก 9 โรคตอมลกหมากโต 51 2.5 2.7 60 โรคปอดอดกนเรอรง 10 หหนวก 43 2.1 2.6 58 โรคมะเรงตบ
รวมทกโรค 2,010 100 100 2,198 รวมทกโรค
25
การศกษาภาระโรคและการบาดเจบของประชากรไทยใน พ.ศ.2554 โดยปรบปรงขอมลการตายและประมาณ
คาความสญเสยปสขภาวะจากการตายกอนวยอนควร (YLL) โดยใชขอมลการตายจากสำานกทะเบยนราษฎร กระทรวงมหาดไทย
ปรบดวยการศกษาสาเหตการตายของคนไทยใน พ.ศ.2548 จากโครงการ SPICE (Setting Priority using Information on
Cost-Effectiveness) และการประมาณ YLD โดยใชขอมลภาระโรคใน พ.ศ.2552 เปนพนฐานพบวา ประชาชนไทยสญเสย
ปสขภาวะ (DALY) รวมทงสน 10.6 ลานป โดยเพศชายมความสญเสยมากกวาเพศหญงประมาณ 1.3 เทา และเมอจำาแนก
กลมโรคเปน 3 กลม จะมสดสวนการสญเสยปสขภาวะดงน กลมโรคตดตอรอยละ 13 กลมโรคไมตดตอรอยละ 75 และ
กลมการบาดเจบรอยละ 12
โรคทเปนสาเหตสำาคญของการสญเสยปสขภาวะของเพศชายไดแก ความผดปกตของการใชเครองดมแอลกอฮอล
ซงเปนทงการเสพตดและใชเครองดมแอลกอฮอลในทางทเปนอนตราย และอบตเหตทางถนน ตามลำาดบ สวนเพศหญง
ไดแก โรคเบาหวาน โรคหลอดเลอดสมอง และโรคซมเศรา ตามลำาดบ
อยางไรกตาม เนองจากการประมาณคา YLD ในการศกษานมสมมตฐานวาอตราอบตการณเปนสดสวนกบอตรา
การตาย และในโรคทไมมการตายยงคงใหอตราอบตการณเทากบ พ.ศ.2552 ดงนนจงควรแปลผลการศกษาดวยความ
ระมดระวงและตระหนกถงความแตกตางของทมาของขอมลและวธในการประมาณคา ดงนนไมสามารถเปรยบเทยบกบผล
การศกษา พ.ศ. 2554 กบผลการศกษาทผานมาใน พ.ศ. 2542, 2547 และ 2552 ไดโดยตรง
26
27
แพทยหญงเยาวรตน ปรปกษขาม แพทยหญงพรพนธ บญรตพนธ บรรณาธการ, การสำารวจสภาวะสขภาพอนามยของ
ประชาชนไทย โดยการตรวจรางกายครงท 3 พ.ศ. 2546 – 2547. กรงเทพ : สำานกงานกจการโรงพมพองคการ
สงเคราะหทหารผานศก ในพระบรมราชปถมภ, 2549.
สำานกงานสำารวจสขภาพประชาชนไทย. รายงานการสำารวจสขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจรางกาย พ.ศ. 2551-2552.
นนทบร:สถาบนวจยระบบสาธารณสข. ไมระบป.
ศาสตราจารย ดร.ปราโมทย ประสาทกล และ ดร.ปทมา วาพฒนวงศ. ภาวะการตายและความยนยาวของชวตประชากร
ไทย,[ออนไลท]. เขาถงไดจาก :http://www.ipsr.mahidol.ac.th/content/home
/ConferenceII/Article/Article01.htm. (วนทคนขอมล 16 กนยายน 2552)
Bundhamcharoen K, Odton P, Phulkerd S, Tangcharoensathien V. Burden of disease in Thailand: changes in
health gap between 1999 and 2004. BMC Public Health.2011 ;11:53. doi:10.1186/1471-2458-11-53
Murray C, Lopez A, eds, The global burden of disease and injury series, volume 1: a comprehensive assessment
of mortality and disability from diseases, injuries, and risk factors in 1990 and projected to 2020.
Cambridge, MA: Published by the Harvard School of Public Health on behalf of the World Health
Organization and the World Bank, Harvard University Press, 1996.
Pattaraarchachai J, Rao C, Polprasert W, Porapakkham Y, Poa-in W, Singwerathum N, Lopez AD. Cause-specific
mortality patterns among hospital deaths in Thailand: validating routine death certification. Popul
Health Metr.2010;8:12. doi:10.1186/1478-7954-8-12.
Polprasert W, Rao C, Adair T, Pattaraarchachai J, Porapakkham Y, Lopez AD. Cause of death ascertainment
for deaths that occur outside hospitals in Thailand: application of verbal autopsy methods. Popul
Health Metr.2010;8:13. doi: 10.1186/1478-7954-8-13.
Rao C, Porapakkham Y, Pattaraarchachai J, Polprasert W, Sawanpanyalert N, Lopez AD. Verifying causes of
death in Thailand: rationale & methods for empirical. Popul Health Metr.2010;8:10. doi: 10.1186/1478-
7954-8-11.
Thai Working group on Burden of Disease, Burden of disease and injuries in Thailand: priority setting for policy.
Bangkok: Veteran Publishing House, 2002.
Vapattanawong, P. and Prasartkul, P. “Under-registration of deaths in Thailand in 2005-2006: results of cross-
matching data from two sources”, Bulletin of the World Health Organization, 2011; Vol.89(11):
pp.806 – 812.
World Health Organisation.World health statistics 2011. Geneva: WHO. 2011.
28
29
30
31
ต�ร�งท 9 การแบงกลมโรคตามบญชจำาแนกโรคระหวางประเทศ ฉบบแกไขครงท 10 (International Classification of
Diseases, Tenth revision : ICD-10) จำาแนกตามรายการโรค
กลมโรค3 กลมโรคหลก (I,I,III)
20 หมวดหมโรค (A-V)
107 กลมโรคกลมโรคหลก
I. กลมโรคตดเชอ, ความผดปกตในมารดาและปรกำาเนด และ/ ภาวะโภชนาการบกพรอง
(Infections, maternal, perinatal and nutritional conditions)
II. โรคไมตดตอ (Non-communicable diseases)
III. การบาดเจบ (Injuries)หมวดหมโรค
A. กลมโรคตดเชอและปรสตบางชนด
(Infectious diseases)
B. โรคตดเชอระบบทางเดนหายใจ
(Respiratory infections)
C. ความผดปกตในมารดา
(Maternal conditions)
D. ความผดปกตปรกำาเนด
(Perinatal conditions)
E. ภาวะโภชนาการบกพรอง
(Nutritional disorders)
F. โรคมะเรง
(Cancer)
H. โรคเบาหวาน
(Diabetes mellitus)
I. ความผดปกตของตอมไรทอและเมตะบอลซม
(Other endocrine and metabolic disorders)
J. ความผดปกตทางจต
(Mental disorders)
L. ความผดปกตทางการรบร
(Sense disorders)
M. โรคหวใจและหลอดเลอด
(Cardiovascular diseases)
N. โรคระบบทางเดนหายใจเรอรง
(Chronic respiratory diseases)
O. ความผดปกตทางระบบยอยอาหาร
(Digestive disorders)
P. โรคของระบบสบพนธและขบถายปสสาวะ
(Genito-urinary diseases)
R. ความผดปกตทางกระดกและกลามเนอ
(Musculo-skeletal diseases)
S. ความผดปกตแตกำาเนด
(Congenital anomalies)
T. ความผดปกตในชองปาก
(Oral conditions)
U. อบตเหต
(Unintentional injuries)
32
กลมโรค ICD-10K. ความผดปกตทางระบบประสาท
(Neurological disorders)
V. การบาดเจบโดยเจตนา
(Intentional injuries)
(A) 1 วณโรค (Tuberculosis)
2 โรคตดตอทางเพศสมพนธ
(Sexually transmitted diseases
excluding HIV)
a โรคซฟลส (Syphilis)
b โรคคลามเดย (Chlamydia)
c โรคหนองในแท (Gonorrhoea)
d โรคเชงกรานอกเสบ
(Pelvic inflammatory disease (PID))
3 การตดเชอเอชไอว/เอดส (HIV/AIDS)
4 โรคอจจาระรวง (Diarrheal diseases)
5 โรคทปองกนไดดวยวคซน
(Childhoold-cluster diseases)
a โรคไอกรน (Pertussis)
b โรคโปลโอ (Poliomyelitis)
c โรคคอตบ (Diphtheria)
d โรคหด (Measles)
e โรคบาดทะยก (Tetanus)
f โรคหดเยอรมน (Rubella)
g โรคเยอหมสมองอกเสบจากเชอฮโมฟลส
(Haemophilus influenza B)
6 การตดเชอเมนงโกคอกคส
(Bacterial meningitis and meningococ-
caemia)
7 โรคไวรสตบอกเสบ (Hepatitis)
a โรคไวรสตบอกเสบ A (Hepatitis A)
b โรคไวรสตบอกเสบ B (Hepatitis B)
c โรคไวรสตบอกเสบ C (Hepatitis C)
d โรคไวรสตบอกเสบอนๆ (Other hepatitis)
8 โรคมาลาเรย (Malaria)
A15-A199, B90-B909, P370
A50-A64, N70-N739
A50-A539
A55-A568
A54-A549
N70-N739
B20-B24, C46, D84
A00-A01,A03-A04,A06-A09
A33-A379, A80-A809, B05-B069, B91, G000, J05
A37-A379
A80-A809, B91
A36-A369
B05-B059
A33-A35
B06-B069
G000, J05
A39-A399, G001-G009, G03
B15-B199
B15-B159
B16-B169, B170, B180-B181
B171, B182
B172-B178, B188-B199
B50-B54
33
กลมโรค ICD-109 โรคเรอน (Leprosy)
10 โรคไขเดงก (Dengue)
11 โรคฉหน (Leptospirosis)
12 โรคตดเชอและปรสตอนๆ
(Other infection diseases)
13 การตดเชอในกระแสเลอด
(Septicemia)
A30-A309, B92 (sequelae)
A90-A91
A27
A02, A05, A20-A269,A28, A31-A329, A38, A42-A499,
A65-A799, A81-A89, A92-A99, B00-B04, B07-B09, B25-
B49, B55-B89, B94-B998, G01-G02,G04-G058
A40-A41
(B) 1 โรคตดเชอทางเดนหายใจสวนลาง
(Lower respiratory infections)
2 โรคตดเชอทางเดนหายใจสวนบน
(Upper respiratory infections)
3 โรคหชนกลางอกเสบ
(Otitis media)
J09-J189, J20-J22
J00-J069
H65-H669
(C) 1 ภาวะอาการเลอดออกในมารดา
(Maternal haemorrhage)
2 ภาวะตดเชอในกระแสเลอดในมารดา
(Maternal sepsis)
3 ภาวะความดนโลหตสงในระหวางตงครรภ
(Hypertensive disorders of pregnancy)
4 การคลอดตดขด (Obstructed labour)
5 ภาวะการแทงบตร (Abortion)
6 โรคอนๆ ของมารดา
(Other maternal conditions)
O44-O46, 067, 072
O85-O86
O10-O16
O64-O66
O00-O08
O20-O43, O47-O63, O68-O71, 073-O75, O87-O99
(D) 1 นำาหนกแรกเกดตำา (Low birth weight)
2 ทารกขาดอากาศแรกเกด
(Birth asphyxia and birth trauma)
3 โรคอนๆ ในความผดปกตปรกำาเนด
(Other perinatal conditions)
P05-P07
P03, P10-P15, P20-P22
P00 - P02, P04, P08, P23-P299, P35-P369, P371-P96
(E) 1 โรคขาดโปรตนและพลงงาน
(Protein-energy malnutrition)
2 ภาวะโลหตจาง (Iodine deficiency)
E40-E46, E640
E00-E02, E031
34
กลมโรค ICD-103 ภาวะขาดวตามนเอ
(Vitamin A deficiency)
4 โรคโลหตจางจากการขาดสารอาหาร
(Deficiency anaemia)
5 ภาวะโภชนาการบกพรองอนๆ
(Other nutritional deficiencies)
E50-E509, E641
D50-D53
E51-E63, E642-E649
(F) 1 โรคมะเรงปากและลำาคอ
(Mouth & pharynx cancer)
2 โรคมะเรงหลงโพรงจมก (Nasopharynx cancer)
3 โรคมะเรงหลอดอาหาร (Oesophagus cancer)
4 โรคมะเรงกระเพาะอาหาร (Stomach cancer)
5 โรคมะเรงลำาไสใหญและทวารหนก
(Colon and rectum cancer)
6 โรคมะเรงตบ (Liver cancer)
7 โรคมะเรงตบออน (Pancreas cancer)
8 โรคมะเรงกลองเสยง (Larynx cancer)
9 โรคมะเรงหลอดลมและปอด
(Bronchus & Lung cancer)
10 โรคมะเรงผวหนงและเมลาโนมา
(Skin cancer and melanoma)
11 โรคมะเรงเตานม (Breast cancer)
12 โรคมะเรงปากมดลก และมดลก
(Cervix uteri cancer)
13 โรคมะเรงเยอบโพรงมดลก (Endometrium cancer)
14 โรคมะเรงเยอบมดลก (Endometrium cancer)
15 โรคมะเรงรงไข (Ovarian cancer)
16 โรคมะเรงตอมลกหมาก (Prostate cancer)
17 โรคมะเรงกระเพาะปสสาวะ (Bladder cancer)
18 โรคมะเรงตอมนำาเหลองชนดฮอดจกน
(Hodgkin lymphomas)
19 โรคมะเรงตอมนำาเหลองชนดนอนฮอดจกน
(Non-Hodgkin lymphomas)
C00-C10, C12-C14
C11
C15
C16
C18-C21
C22
C25
C32
C33-C34
C43-C44
C50
C53
C54.0, C54.2, C54.3, C54.8, C54.9
C54.1
C56
C61
C67
C81
C82-C85, C96
35
กลมโรค ICD-1020 โรคมะเรงเมดเลอดขาว (Leukaemia)
21 โรคมะเรงถงนำาด (Billiary tract cancer)
22 โรคมะเรงตอมไทรอยด
(Thyroid cancer)
23 โรคมะเรงตอมไรทออนๆ
(Other endocrine glands cancer)
24 โรคมะเรงในระบบประสาทสวนกลาง
(Central nervous system)
25 โรคมะเรงอนๆ (Other system cancer)
26 โรคมะเรงทไมระบรายละเอยด
(Ill-defined cancer)
27 โรคมะเรงมดลกไมระบสวน
(Uterine cancer - not specified)
C91-C95
C23-C24
C73
C74-C75
C70-C72
C17, C26-C31, C35-C42, C45, C47-C49, C51-52,
C57-C60, C62-C66, C68-C69, C76, C86-C90
C77-C80, C97
C55
(G) โรคเนองอกเฉพาะท (Benign neoplasms) D00-D48(H) โรคเบาหวาน (Diabetes mellitus) E10-E14(I) 1 ธาลสซเมย (Thalassaemia)
2 ความผดปกตของตอมไรทออนๆ
(Other endocrine disorders)
D56
D55, D57-D83, D85-D89, E030, E032-E07, E15-E16,
E20-E34, E65-E89(J) 1 โรคซมเศรา (Depression)
2 โรคอารมณสองขว (Bipolar disorder)
3 โรคจตเภท (Schizophrenia)
4 การเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอล
(Alcohol use disorder)
5 การตดสารเสพตด (Drug use/dependence)
6 โรควตกกงวล (Anxiety disorders)
7 ความผดปกตทางจตอนๆ
(Other mental disorder)
F32-F33
F30-F31
F20-F29
F10
F11-F16, F18-F19
F40-F42
F04-F09, F17, F34-42, F43-F69, F80-99
(K) 1 โรคสมองเสอม (Dementia)
2 โรคลมชก (Epilepsy)
3 โรคพาคนสน (Parkinson’s disease)
F00-F03, G30-G32
G40-G41
G20-G21
36
กลมโรค ICD-104 ภาวะปญญาออน (Mental retardation)
5 ความผดปกตทางระบบประสาทอนๆ
(Other neurological disorders)
F70-F79
G06-G13, G22-G26, G35-G37, G43-G99
(L) 1 ตอหน (Glaucoma)
2 ตอกระจก (Cataract)
3 ภาวะการสญเสยการมองเหนสาเหตอนๆ
(Other vision disorders)
4 ภาวะหหนวก
(Hearing loss adult onset)
5 ภาวะหหนวกอนๆ
(Other hearing loss)
H40
H25-H26
H00-H24, H27-H39, H42-H59
H90-H91
H60-H62, H67-H75, H80-H83, H92-95
(M) 1 โรคหวใจรมาตก
(Rheumatic heart disease)
2 โรคหวใจขาดเลอด
(Ischaemic heart disease)
3 โรคหลอดเลอดสมอง
(Cerebrovascular disease)
4 การอกเสบของหวใจ
(Inflammatory heart disease)
5 โรคหวใจจากความดนโลหตสง
(Hypertensive diseases)
6 โรคหวใจและหลอดเลอดอนๆ
(Other cardiovascular disease)
7 โรคหวใจทไมระบรายละเอยด
(Ill-defined heart disease)
8 โรคหวใจลมเหลว (Heart failure)
9 โรคความดนโลหตสง (Hypertension)
I01-I09
I20-I25
I60-I69
I30-I33, I38, I40-I42
I11, I13
I12, I15, I26-I28, I34-37, I39, I43-I45, I47-I49, I51-I51. 4,
I52, I71-I99
I46, I51. 5-I51. 9, I70
I50
I10(N) 1 โรคปอดอดกนเรอรง
(Chronic obstructive pulmonary disease)
2 โรคหอบหด (Asthma)
3 ความผดปกตระบบหายใจเรอรงอนๆ
(Other chronic respiratory system)
J40-J44
J45-J46
J30-J39, J47-J99
37
กลมโรค ICD-10(O) 1 โรคแผลในกระเพาะอาหาร
(Peptic ulcer disease)
2 ภาวะตบแขง (Cirrhosis of the liver)
3 ไสตงอกเสบ (Appendicitis)
4 ความผดปกตทางระบบยอยอาหารอนๆ
(Other digestive disorders)
K25-K27
K70, K74
K35-K37
K20-K24, K28-K31, K38-K69, K71-K73, K75-K99
(Q) โรคผวหนง (Skin diseases) L00-L99(P) 1 โรคไตอกเสบและไตพการ
(Nephritis and nephrosis)
2 โรคตอมลกหมากโต
(Benign prostatic hypertophy)
3 โรคของระบบปสสาวะ (Genito-urinary
disease)
N00-N19
N40
N20-N39, N41-N99
(R) 1 โรคขออกเสบรมาตอยด
(Rheumatoid arthritis)
2 โรคขอเสอม (Osteoarthritis)
3 ภาวะปวดหลง (Low back pain)
4 ความผดปกตทางกระดกและกลามเนออนๆ
(Other musculoskeletal disorders)
M05-M06
M15-M19
M464, M469-M483, M488-M489, M51-M519,
M538-M539, M543-M549
M00-M04, M07-M14, M20-M463, M465,
M484-M487,M49-M50, M52-M537, M540-M542,
M55-M99(S) 1 ความผดปกตของไขสนหลง (Spina bifida)
2 โรคหวใจพการแตกำาเนด
(Congenital heart disease)
3 โรคปากแหวงเพดานโหว
(Cleft lip +palate)
4 กลมอาการดาวน (Down’s syndrome)
5 ความผดปกรตของโครโมโซมอนๆ
(Other chromosomal disorders)
6 ความผดปกตแตกำาเนดอนๆ
(Other congenital disorders)
Q05
Q20-Q28
Q35-Q37
Q90
Q91-Q99
Q00-Q04,Q06-Q18, Q30-Q34, Q38-Q89
38
กลมโรค ICD-10(T) 1 โรคฟนผ (Dental caries)
2 โรคปรทนต (Periodontal disease)
3 ภาวะไมมฟน (Edentulism)
4 ความผดปกตในชองปากอนๆ
(Other oral conditions)
K02
K05
K06
K00-K01, K03-K04, K07-K14
(U) 1 อบตเหตทางถนน
(Road traffic accidents)
2 อบตเหตจากการสมผสสารพษ (Poisonings)
3 การพลดตกหรอลม (Falls)
4 อบตเหตจากเพลงไหม (Fires)
5 การจมนำา (Drowning)
6 อบตเหตอนๆ
(Other unintentional injuries)
V01-V89, Y85
X40-X49
W00-W19
X00-X09
W65-W74
V90-V99, W20-W64, W75-W84, W85-W99, X10-X39,
X50-X59, Y40-Y84, Y86, Y88-Y98
(V) 1 การทำารายตนเอง
(Self-inflicted injuries (suicide) )
2 การถกทำาราย (Violence/homicide)
3 การบาดเจบจากสงคราม (War)
4 การบาดเจบโดยเจตนาอนๆ
(Other intentional injuries)
X60-X84, Y870
X85-Y09, Y87 1
Y36
Y35
39
ต�ร�
งท 10
จำานว
น De
ath, YLL, Y
LD, D
ALY
จำาแน
กตาม
กลมโ
รค แ
ละเพ
ศ
กลมโ
รคDe
ath
YLL
YLD
DALY
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
กลมท
1 ก
ลมโรคต
ดเชอ
, ควา
มผด
ปกตใ
นมาร
ดาแล
ะปรก
ำาเนด
และ
/
ภาวะ
โภชน
าการ
บกพร
อง (Infec
tions,
mat
erna
l, pe
rinat
al a
nd nutritiona
l
cond
itions)
60,112
35,154
24,959
980,30
561
4,70
836
5,59
736
7,52
016
8,96
419
8,55
51,34
7,82
478
3,67
256
4,15
2
กลมท
2 โรค
ไมตด
ตอเรอร
ง
(Non
-com
mun
icab
le d
iseas
es)
335,97
417
8,65
215
7,32
24,25
8,39
82,32
8,79
81,92
9,60
03,64
8,78
71,90
1,28
11,74
7,50
57,90
7,18
44,23
0,07
93,67
7,10
5
กลมท
3 ก
ารบา
ดเจบ
(Inju
ries)
56,651
42,738
13,914
1,17
6,39
192
3,27
425
3,11
714
6,82
111
8,48
128
,341
1,32
3,21
31,04
1,75
528
1,45
8
รวม
452,73
825
6,54
319
6,19
56,41
5,09
43,86
6,78
02,54
8,31
44,16
3,72
92,18
9,03
01,97
4,69
910
,578
,823
6,05
5,81
14,52
3,01
3
หมวด
หมโรค
(Dise
ase
cate
gory)
Aกล
มโรค
ตดเชอแ
ละปร
สตบา
งชนด
(Infectious d
iseas
es)
40,108
24,446
15,661
668,98
342
8,80
024
0,18
392
,026
51,206
40,821
761,00
948
0,00
628
1,00
4
Bโรคต
ดเชอ
ระบบ
ทางเดน
หายใ
จ
(Res
piratory in
fections)
13,332
6,94
06,39
214
6,98
282
,439
64,542
23,127
15,336
7,79
117
0,10
997
,776
72,334
Cคว
ามผด
ปกตใ
นมาร
ดา (M
aterna
l
cond
itions)
191
019
13,57
00
3,57
05,73
60
5,73
69,30
50
9,30
5
Dคว
ามผด
ปกตป
รกำาเนด
(Perinat
al
cond
itions)
4,72
03,07
91,64
214
3,40
693
,299
50,107
47,876
27,165
20,711
191,28
212
0,46
370
,819
Eภา
วะโภ
ชนาก
ารบก
พรอง
(Nutritiona
l diso
rders)
1,76
168
81,07
317
,365
10,170
7,19
519
8,75
475
,258
123,49
621
6,11
985
,428
130,69
1
Fโรคม
ะเรง
(Can
cer)
89,452
50,492
38,960
1,28
6,00
770
6,06
657
9,94
139
,351
17,235
22,116
1,32
5,35
872
3,30
160
2,05
8
40
กลมโ
รคDe
ath
YLL
YLD
DALY
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
Gโรคเ
นองอ
กเฉพ
าะท
(Ben
ign ne
oplasm
s)
2,43
01,43
499
637
,065
21,375
15,691
895
389
506
37,960
21,764
16,197
Hโรคเ
บาหว
าน (D
iabe
tes m
ellitu
s)27
,336
10,045
17,291
339,67
312
1,70
321
7,97
024
1,10
910
0,29
814
0,81
158
0,78
222
2,00
135
8,78
1
Iคว
ามผด
ปกตข
องตอ
มไรท
อและ
เมตะ
บอลซ
ม (O
ther e
ndoc
rine
and
metab
olic d
isorders)
3,97
01,66
72,30
464
,535
26,980
37,555
18,386
6,62
511
,761
82,921
33,604
49,316
Jคว
ามผด
ปกตท
างจต
(Men
tal d
isorders)
3,37
22,80
356
959
,064
50,708
8,35
61,14
8,39
974
5,01
940
3,38
01,20
7,46
379
5,72
741
1,73
6
Kคว
ามผด
ปกตท
างระ
บบปร
ะสาท
(Neu
rologica
l diso
rders)
8,31
43,64
84,66
610
6,17
354
,596
51,577
241,03
175
,270
165,76
134
7,20
412
9,86
621
7,33
8
Lคว
ามผด
ปกตท
างกา
รรบร
(Sen
se d
isorders)
139
1712
282
616
166
594
3,18
743
0,73
251
2,45
594
4,01
343
0,89
351
3,12
0
Mโรคห
วใจแ
ละหล
อดเลอด
(Cardiov
ascu
lar d
iseas
es)
112,68
756
,829
55,858
1,26
9,67
870
4,75
456
4,92
423
2,40
611
0,87
712
1,52
91,50
2,08
381
5,63
168
6,45
3
Nโรคร
ะบบท
างเด
นหาย
ใจเรอร
ง
(Chron
ic re
spira
tory d
iseas
es)
29,743
20,953
8,79
030
0,22
020
7,96
992
,251
211,34
414
8,60
862
,737
511,56
435
6,57
715
4,98
7
Oคว
ามผด
ปกตท
างระ
บบยอ
ยอาห
าร
(Diges
tive
diso
rders)
25,174
15,873
9,30
035
7,38
524
3,71
811
3,66
753
,109
25,512
27,597
410,49
426
9,23
014
1,26
4
Pโรคข
องระ
บบสบ
พนธแ
ละขบ
ถาย
ปสสา
วะ
(Gen
ito-u
rinary dise
ases
)
20,591
9,22
711
,364
231,88
010
1,36
213
0,51
885
,996
63,003
22,993
317,87
616
4,36
515
3,51
1
Qโรคผ
วหนง
(Skin
dise
ases
)2,54
799
11,55
627
,292
11,532
15,760
16,499
4,77
311
,726
43,791
16,305
27,486
41
กลมโ
รคDe
ath
YLL
YLD
DALY
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
Rคว
ามผด
ปกตท
างกร
ะดกแ
ละ
กลาม
เนอ
(Muscu
lo-ske
leta
l dise
ases
)
6,69
73,02
43,67
384
,722
34,211
50,510
306,04
312
0,58
518
5,45
839
0,76
415
4,79
623
5,96
8
Sคว
ามผด
ปกตแ
ตกำาเนด
(Con
genita
l ano
malies)
3,10
81,39
81,71
088
,933
40,428
48,505
60,984
30,621
30,363
149,91
771
,049
78,868
Tคว
ามผด
ปกตใ
นชอง
ปาก
(Oral c
onditio
ns)
412
249
163
4,94
53,23
61,70
950
,049
21,736
28,313
54,994
24,972
30,022
Uอบ
ตเหต
(Uninten
tiona
l injur
ies)
46,285
34,036
12,249
945,10
072
7,38
321
7,71
713
5,89
810
9,40
426
,494
1,08
0,99
883
6,78
724
4,21
1
Vกา
รบาด
เจบแ
บบเจตน
า
(Intentiona
l injur
ies)
10,366
8,70
21,66
423
1,29
119
5,89
135
,400
10,923
9,07
71,84
624
2,21
520
4,96
837
,246
กลมโ
รค (D
iseas
e grou
p)
A1
วณโรค
(Tube
rculo
sis)
10,595
7,06
13,53
313
2,89
891
,680
41,218
17,893
10,815
7,07
815
0,79
110
2,49
548
,296
2โรคต
ดตอท
างเพ
ศสมพ
นธ
(Sex
ually tran
smitted
dise
ases
)
139
5980
2,80
31,49
71,30
63,15
41,44
21,71
35,95
82,93
93,01
9
3กา
รตดเ
ชอเอชไ
อว/เอ
ดส
(HIV/A
IDS)
15,191
10,244
4,94
735
1,21
323
3,96
011
7,25
320
,090
12,498
7,59
237
1,30
324
6,45
812
4,84
5
4โรคอ
จจาร
ะรวง
(Diarrh
oea)
6,28
72,90
43,38
359
,030
29,761
29,268
12,469
6,76
35,70
571
,498
36,525
34,974
5โรคท
ปองก
นไดด
วยวค
ซน
(EPI-
cluster)
7759
181,73
91,43
830
113
066
641,86
91,50
436
5
6โรคเ
ยอหม
สมอง
อกเสบ
(Men
ingitis)
324
163
161
6,90
53,60
23,30
31,76
571
41,05
08,67
04,31
64,35
3
7โรคไ
วรสต
บอกเ
สบ (H
epat
itis)
1,34
792
242
624
,565
17,275
7,29
026
,929
15,259
11,671
51,495
32,534
18,961
8โรคม
าลาเรย
(Malaria)
128
100
281,99
61,54
345
371
4625
2,06
81,58
947
8
42
กลมโ
รคDe
ath
YLL
YLD
DALY
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
9โรคเ
รอน
(Lep
rosy)
3735
242
536
065
236
8015
666
144
122
1
10โรคไ
ขเลอ
ดออก
(Den
gue)
216
138
786,09
23,94
12,15
136
817
619
26,46
04,11
72,34
3
11โรคฉ
หน (L
eptosp
irosis
)65
057
872
13,228
11,811
1,41
713
103
13,241
11,821
1,42
0
12โรคต
ดเชอ
และป
รสตอ
นๆ
(Other in
fectious d
iseas
es)
5,11
62,18
42,93
368
,087
31,930
36,157
8,90
93,33
65,57
276
,996
35,267
41,730
B1
โรคต
ดเชอ
ทางเด
นหาย
ใจสว
นลาง
(Low
er re
spira
tory trac
t
infections)
13,168
6,91
66,25
214
5,70
682
,236
63,470
5,17
92,75
12,42
815
0,88
584
,987
65,898
2โรคต
ดเชอ
ทางเด
นหาย
ใจสว
นบน
(Upp
er re
spira
tory trac
t
infections)
159
2213
81,17
814
41,03
41,57
233
81,23
32,75
048
32,26
7
3โรคห
ชนกล
างอก
เสบ
(Otitis med
ia)
52
298
5939
16,377
12,248
4,12
916
,475
12,306
4,16
8
C1
ภาวะ
อากา
รเลอ
ดออก
ในมา
รดา
(Mat
erna
l hae
morrhag
e)
36-
3695
6-
956
64-
641,02
0-
1,02
0
2ภา
วะตด
เชอใ
นกระ
แสเล
อดใน
มารด
า (M
aterna
l sep
sis)
1-
126
-26
803
-80
382
8-
828
3ภา
วะคว
ามดน
โลหต
สงใน
ระหว
างตง
ครรภ
(Hyp
ertension in pregn
ancy
)
18-
1846
1-
461
1,12
8-
1,12
81,58
9-
1,58
9
4กา
รคลอ
ดตดข
ด
(Obs
tructed
labo
ur)
--
--
--
848
-84
884
8-
848
5ภา
วะกา
รแทง
บตร (A
bortion
)21
-21
579
-57
92,61
8-
2,61
83,19
6-
3,19
6
43
กลมโ
รคDe
ath
YLL
YLD
DALY
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
6โรคอ
นๆ ข
องมา
รดา
(Other m
aterna
l con
ditio
ns)
116
-11
61,54
9-
1,54
927
5-
275
1,82
4-
1,82
4
D1
นำาหน
กแรก
เกดต
ำา
(Low
birth weigh
t)
1,92
11,43
748
458
,327
43,540
14,787
27,316
14,567
12,749
85,643
58,107
27,536
2ทา
รกขา
ดอาก
าศแร
กเกด
(Birth tra
uma
& as
phyx
ia)
1,83
21,03
879
455
,692
31,465
24,227
6,16
03,89
72,26
361
,851
35,362
26,490
3โรคอ
นๆ ในค
วามผ
ดปกต
ปรกำา
เนด
(Other p
erinat
al con
ditio
ns)
967
604
363
29,388
18,294
11,094
14,400
8,70
05,69
943
,788
26,995
16,793
E1
โรคข
าดโป
รตนแ
ละพล
งงาน
(Protein-e
nergy malnu
tri-
tion)
1,21
233
987
37,75
92,64
25,11
712
,068
6,81
25,25
519
,826
9,45
410
,373
2ภา
วะโล
หตจา
ง (A
naem
ia)
156
115
51,45
534
1,42
118
4,91
266
,804
118,10
918
6,36
866
,838
119,53
0
3ภา
วะขา
ดวตาม
นเอ
(Oth
er
nutritio
nal d
isorders)
393
348
458,15
17,49
465
71,77
41,64
213
29,92
59,13
678
9
F1
โรคม
ะเรง
ปากแ
ละลำา
คอ
(Mou
th &
pha
rynx
can
cer)
4,94
73,27
71,67
067
,279
47,434
19,845
1,34
053
680
568
,619
47,970
20,649
2โรคม
ะเรง
หลงโพร
งจมก
(Nas
opha
rynx
can
cer)
460
263
197
7,22
43,89
93,32
51,48
663
784
98,71
04,53
64,17
4
3โรคม
ะเรง
หลอด
อาหา
ร
(Oes
opha
gus c
ance
r)
2,24
81,64
959
929
,797
23,334
6,46
283
437
845
630
,631
23,713
6,91
9
4โรคม
ะเรง
กระเพา
ะอาห
าร
(Stomac
h ca
ncer)
2,71
31,43
21,28
137
,429
19,653
17,776
1,09
243
266
038
,521
20,085
18,437
44
กลมโ
รคDe
ath
YLL
YLD
DALY
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
5โรคม
ะเรงลำา
ไสให
ญแล
ะทวา
รหนก
(Colon
& re
ctum
can
cer)
9,23
94,92
84,31
011
3,43
662
,110
51,326
4,00
81,80
82,20
011
7,44
463
,918
53,526
6โรคม
ะเรง
ตบ (L
iver c
ance
r)24
,669
17,105
7,56
436
6,91
725
8,26
110
8,65
75,57
03,57
41,99
637
2,48
726
1,83
511
0,65
3
7โรคม
ะเรง
ตบออ
น (Pan
crea
s)1,40
274
765
518
,728
10,277
8,45
129
714
215
519
,025
10,419
8,60
6
8โรคม
ะเรง
กลอง
เสยง
(Laryn
x ca
ncer)
575
328
247
9,03
04,87
44,15
682
526
556
09,85
55,13
94,71
6
9โรคม
ะเรง
หลอด
ลมแล
ะปอด
(Bronc
hus &
Lung
can
cer)
15,503
10,564
4,93
920
6,46
813
6,77
069
,699
2,96
61,72
71,23
920
9,43
413
8,49
670
,938
10โรคม
ะเรง
ผวหน
งและ
เมลา
โนมา
(Skin
can
cer a
nd m
elan
oma)
924
567
357
14,056
8,86
75,18
974
232
042
214
,798
9,18
75,61
1
11โรคม
ะเรง
เตาน
ม
(Breas
t can
cer)
4,02
515
4,01
071
,798
223
71,575
3,55
5-
3,55
575
,353
223
75,130
12โรคม
ะเรง
ปากม
ดลก
และม
ดลก
(Cervix
uteri ca
ncer)
4,82
8-
4,82
881
,963
-81
,963
1,35
9-
1,35
983
,322
-83
,322
13โรคม
ะเรง
มดลก
(Uterus)
623
-62
39,50
8-
9,50
832
9-
329
9,83
7-
9,83
7
15โรคม
ะเรง
รงไข
(Ova
rian ca
ncer)
1,00
2-
1,00
216
,351
-16
,351
939
-93
917
,290
-17
,290
16โรคม
ะเรง
ตอมล
กหมา
ก
(Prosta
te can
cer)
2,10
42,10
4-
18,094
18,094
-44
444
4-
18,538
18,538
-
17โรคม
ะเรง
กระเพา
ะปสส
าวะ
(Bladd
er can
cer)
811
567
244
8,77
06,39
82,37
259
948
811
19,36
96,88
62,48
3
18โรคม
ะเรง
ตอมน
ำาเหล
องชน
ด
ฮอดจ
กน
(Hod
gkin ly
mph
omas
)
240
178
623,38
12,39
698
548
3512
3,42
82,43
199
7
45
กลมโ
รคDe
ath
YLL
YLD
DALY
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
19โรคม
ะเรง
ตอมน
ำาเหล
องชน
ด
นอนฮ
อดจก
น
(Non
-Hod
gkin ly
mph
omas
)
2,42
91,80
162
834
,182
24,225
9,95
784
451
632
835
,025
24,740
10,285
20โรคม
ะเรง
เมดเ
ลอดข
าว
(Leu
kaem
ia)
3,44
51,60
61,83
860
,232
27,828
32,404
587
265
322
60,819
28,093
32,726
21โรคม
ะเรง
ถงนำา
ด
(Billiary tra
ct)
1,69
465
01,04
420
,772
7,81
112
,961
516
136
380
21,288
7,94
813
,340
22โรคม
ะเรง
ตอมไ
ทรอย
ด
(Thyroid
canc
er)
585
168
417
7,99
42,36
35,63
165
613
652
08,65
02,49
96,15
1
23โรคม
ะเรง
ตอมไ
รทออ
นๆ
(Other e
ndoc
rine
glan
ds
canc
er)
7221
5298
829
269
627
521
1,01
529
771
7
24โรคม
ะเรง
ในระ
บบปร
ะสาท
สวนก
ลาง
(Cen
tral n
ervo
us sy
stem)
1,93
282
01,11
234
,797
15,689
19,108
808
255
553
35,605
15,945
19,661
25โรคม
ะเรง
อนๆ
(Other can
cer)
2,98
01,70
11,27
946
,815
25,267
21,547
9,47
95,13
44,34
556
,294
30,402
25,892
G1
โรคเ
นองอ
กเฉพ
าะท
(Ben
ign ne
oplasm
s)
2,43
01,43
499
637
,065
21,375
15,691
895
389
506
37,960
21,764
16,197
H1
โรคเ
บาหว
าน
(Diabe
tes m
ellitu
s)
27,336
10,045
17,291
339,67
312
1,70
321
7,97
024
1,10
910
0,29
814
0,81
158
0,78
222
2,00
135
8,78
1
I1
ธาลส
ซเมย
(Tha
lassa
emia)
337
164
173
5,70
72,72
32,98
43,11
21,60
31,50
98,81
94,32
64,49
3
46
กลมโ
รคDe
ath
YLL
YLD
DALY
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
2คว
ามผด
ปกตข
องตอ
มไรท
อ
อนๆ (O
ther e
ndoc
rine
diso
rders)
3,63
31,50
32,13
058
,828
24,257
34,571
15,274
5,02
210
,252
74,102
29,279
44,823
J1
โรคซ
มเศร
า (D
epressi
on)
--
--
--
372,17
212
6,92
424
5,24
837
2,17
212
6,92
424
5,24
8
2โรคอ
ารมณ
สองข
ว
(Bipolar d
isorder)
--
--
--
24,013
11,790
12,223
24,013
11,790
12,223
3โรคจ
ตเภท
(Sch
izoph
renia)
322
252
706,05
04,40
61,64
412
3,55
779
,301
44,257
129,60
783
,707
45,900
4กา
รเสพ
ตดเค
รองด
มทม
แอลก
อฮอล
(Alcoh
ol d
epen
denc
e/
harm
ful u
se)
2,51
42,20
431
045
,824
40,632
5,19
253
0,84
849
4,95
735
,891
576,67
253
5,58
941
,083
5กา
รตดส
ารเสพต
ด
(Drug
depe
nden
ce/
harm
ful u
se)
208
190
184,64
84,22
742
11,88
71,78
510
26,53
56,01
252
3
6โรคว
ตกกง
วล
(Anx
iety d
isorders)
--
--
--
95,297
29,964
65,333
95,297
29,964
65,333
7คว
ามผด
ปกตท
างจต
อนๆ
(Other m
enta
l diso
rders)
329
158
171
2,54
21,44
21,10
062
529
932
63,16
71,74
11,42
6
K1
โรคส
มองเสอ
ม (D
emen
tia)
3,58
11,27
72,30
423
,626
9,66
613
,961
161,67
839
,315
122,36
318
5,30
448
,981
136,32
3
2โรคล
มชก
(Epileps
y)1,45
087
957
125
,703
16,359
9,34
340
,065
14,625
25,439
65,767
30,985
34,783
3โรคพ
าคนส
น
(Parkin
son’s d
iseas
e)
347
137
210
4,03
61,17
12,86
516
,768
9,26
37,50
520
,804
10,434
10,370
47
กลมโ
รคDe
ath
YLL
YLD
DALY
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
4ภา
วะปญ
ญาอ
อน
(Men
tal retarda
tion no
t
clas
sified
else
whe
re)
--
--
--
11,588
6,39
45,19
411
,588
6,39
45,19
4
5คว
ามผด
ปกตท
างระ
บบปร
ะสาท
อนๆ (O
ther neu
rologica
l
cond
itions)
2,93
61,35
61,58
052
,809
27,400
25,409
10,933
5,67
25,26
063
,741
33,073
30,669
L1
ตอหน
(Glauc
oma)
--
--
--
57,472
29,207
28,265
57,472
29,207
28,265
2ตอ
กระจ
ก (C
atarac
ts)-
--
--
-29
3,73
712
7,26
416
6,47
229
3,73
712
7,26
416
6,47
2
3ภา
วะกา
รสญ
เสยก
ารมอ
งเหน
สาเห
ตอนๆ
(Other vision
diso
rders)
139
1712
282
616
166
546
0,35
021
9,70
724
0,64
346
1,17
721
9,86
824
1,30
9
4ภา
วะหห
นวก
(Dea
fnes
s)-
--
--
-13
1,62
854
,553
77,074
131,62
854
,553
77,074
M1
โรคห
วใจร
มาตก
(Rhe
umat
ic hea
rt dise
ase)
1,42
359
982
325
,301
10,401
14,900
3,01
51,11
11,90
428
,316
11,512
16,804
2โรคห
วใจข
าดเลอด
(Isch
aemic hea
rt dise
ase)
37,747
19,820
17,927
437,51
925
5,03
718
2,48
219
,068
10,838
8,23
045
6,58
726
5,87
519
0,71
3
3โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง (Stro
ke)
55,138
27,147
27,991
588,35
032
1,15
526
7,19
416
8,90
079
,143
89,757
757,24
940
0,29
835
6,95
1
4กา
รอกเ
สบขอ
งหวใ
จ
(Infla
mmat
ory h
eart dise
ase)
1,99
897
11,02
731
,737
16,091
15,646
4,12
51,91
52,21
135
,862
18,006
17,856
5โรคห
วใจจ
ากคว
ามดน
โลหต
สง
(Hyp
ertensive
hea
rt dise
ase)
3,75
31,58
12,17
236
,106
15,927
20,179
1,07
251
955
337
,178
16,446
20,732
6โรคห
วใจแ
ละหล
อดเลอด
อนๆ
(Other cardiov
ascu
lar
dise
ases
)
12,628
6,71
05,91
815
0,66
586
,142
64,523
36,226
17,351
18,874
186,89
010
3,49
383
,397
48
กลมโ
รคDe
ath
YLL
YLD
DALY
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
N1
โรคป
อดอด
กนเรอร
ง (C
OPD
)20
,781
15,459
5,32
218
8,24
613
6,41
451
,832
92,022
79,382
12,640
280,26
821
5,79
664
,472
2โรคห
อบหด
(Asth
ma)
4,16
22,32
91,83
349
,227
29,171
20,056
104,50
960
,451
44,058
153,73
789
,622
64,114
3คว
ามผด
ปกตร
ะบบห
ายใจ
เรอร
ง
อนๆ (O
ther chron
ic
resp
iratory d
iseas
es)
4,80
03,16
51,63
662
,747
42,384
20,363
14,813
8,77
46,03
977
,560
51,158
26,401
O1
โรคแ
ผลใน
กระเพา
ะอาห
าร
(Pep
tic ulcer d
iseas
e)
3,58
31,62
41,96
030
,396
15,145
15,250
11,158
4,87
56,28
341
,554
20,020
21,533
2ภา
วะตบ
แขง (C
irrho
sis)
12,922
9,84
53,07
822
5,40
017
4,78
350
,618
14,406
7,72
06,68
623
9,80
618
2,50
357
,303
3ไส
ตงอก
เสบ
(App
endicitis)
391
131
260
4,29
81,12
33,17
53,40
82,01
31,39
57,70
73,13
64,57
1
4คว
ามผด
ปกตท
างระ
บบ
ยอยอ
าหาร
อนๆ
(Other d
iges
tive
diso
rders)
8,27
84,27
44,00
497
,291
52,667
44,624
24,137
10,903
13,233
121,42
863
,571
57,857
P1
โรคไ
ตอกเ
สบแล
ะไตพ
การ
(Nep
hritis
& nep
hros
is)
13,328
5,59
87,73
115
6,49
768
,208
88,289
23,395
12,925
10,470
179,89
281
,133
98,760
2โรคต
อมลก
หมาก
โต
(Ben
ign p
rosta
tic hy
pertrop
hy)
1,05
91,05
9-
6,62
36,62
3-
44,585
44,585
-51
,208
51,208
-
3โรคข
องระ
บบปส
สาวะ
(Other g
enito
-urin
ary
cond
itions)
6,20
42,57
13,63
368
,760
26,531
42,229
18,015
5,49
312
,523
86,775
32,024
54,751
Q1
โรคผ
วหนง
(Skin
diso
rders)
2,54
799
11,55
627
,292
11,532
15,760
16,499
4,77
311
,726
43,791
16,305
27,486
R1
โรคข
ออกเ
สบรม
าตอย
ด
(Rhe
umat
oid
arthritis)
400
156
244
6,54
82,51
94,02
925
,608
11,011
14,597
32,155
13,529
18,626
2โรคข
อเสอ
ม (O
steoa
rthritis)
752
495
257
5,25
43,52
11,73
324
0,70
896
,036
144,67
224
5,96
299
,557
146,40
5
49
กลมโ
รคDe
ath
YLL
YLD
DALY
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
3ภา
วะปว
ดหลง
(Occ
upat
ion ba
ck p
ain)
--
--
--
20,625
7,70
612
,919
20,625
7,70
612
,919
4คว
ามผด
ปกตท
างกร
ะดกแ
ละ
กลาม
เนออ
นๆ (O
ther
muscu
loskeletal con
ditio
ns)
5,54
52,37
33,17
272
,920
28,172
44,748
19,102
5,83
213
,270
92,022
34,004
58,018
S1
ความ
ผดปก
ตของ
ไขสน
หลง
(Spina
bifid
a)
11
-44
44-
3,12
61,59
01,53
63,17
01,63
31,53
6
2โรคห
วใจพ
การแ
ตกำาเนด
(Con
genita
l hea
rt dise
ase)
1,46
063
982
140
,935
18,303
22,632
13,474
5,38
18,09
354
,409
23,684
30,725
3โรคป
ากแห
วงเพ
ดานโ
หว
(Cleft
palate a
nd lip
)
--
--
--
1,08
458
549
91,08
458
549
9
4กล
มอาก
ารดา
วน
(Dow
n synd
rome)
274
170
103
8,24
55,14
33,10
211
,204
8,22
82,97
619
,449
13,371
6,07
8
5คว
ามผด
ปกตข
องโค
รโมโ
ซม
อนๆ (O
ther chrom
osom
al
diso
rders)
133
5577
4,03
41,67
02,36
422
,884
11,677
11,208
26,918
13,347
13,571
6คว
ามผด
ปกตแ
ตกำาเนด
อนๆ
(Other con
genita
l
cond
itions)
1,24
153
270
835
,674
15,268
20,406
9,21
23,16
16,05
244
,887
18,429
26,458
T1
โรคฟ
นผ (D
enta
l caries)
--
--
--
10,992
5,67
05,32
110
,992
5,67
05,32
1
2โรคป
รทนต
(Periodo
ntal d
iseas
e)
--
--
--
17,311
7,27
910
,032
17,311
7,27
910
,032
3ภา
วะไม
มฟน
(Ede
ntuli
sm)
--
--
--
20,569
8,11
612
,453
20,569
8,11
612
,453
4คว
ามผด
ปกตใ
นชอง
ปากอ
นๆ
(Other o
ral c
onditio
ns)
412
249
163
4,94
53,23
61,70
91,17
767
050
76,12
23,90
62,21
6
50
กลมโ
รคDe
ath
YLL
YLD
DALY
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
รวม
ช�ย
หญง
U1
อบตเ
หตทา
งถนน
(Traffic
acc
iden
ts)
25,842
20,695
5,14
758
6,80
347
0,52
311
6,28
047
,368
37,403
9,96
563
4,17
150
7,92
612
6,24
5
2อบ
ตเหต
จากก
ารสม
ผสสา
รพษ
(Poiso
ning
s)
489
262
227
8,39
75,09
63,30
141
731
610
18,81
45,41
23,40
2
3กา
รพลด
ตกหร
อลม
(Falls)
6,34
83,67
72,67
186
,499
59,505
26,993
18,811
12,961
5,85
010
5,31
072
,466
32,843
4อบ
ตเหต
จากเ
พลงไหม
(Fire
s)39
029
794
7,49
25,77
51,71
78,64
47,28
71,35
716
,136
13,062
3,07
4
5กา
รจมน
ำา (D
rowning
s)4,91
53,86
01,05
511
1,00
887
,342
23,666
8761
2511
1,09
587
,403
23,691
6อบ
ตเหต
อนๆ (O
ther uninten
-
tiona
l injur
ies)
8,30
05,24
43,05
614
4,90
299
,142
45,760
60,571
51,375
9,19
620
5,47
215
0,51
754
,956
V1
การท
ำาราย
ตนเอง (Suicide
s)5,49
54,41
81,07
811
7,88
795
,649
22,238
383
254
129
118,27
095
,903
22,367
2กา
รถกท
ำาราย
(Hom
icide an
d
violenc
e)
4,83
24,24
758
611
2,47
099
,331
13,139
10,521
8,80
31,71
812
2,99
110
8,13
514
,857
3กา
รบาด
เจบจ
ากสง
คราม
(Leg
al in
terven
tion an
d war)
3938
193
491
123
2020
-95
493
123
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย
พ.ศ. 2554
ส�ำนกงำนพฒนำนโยบำยสขภำพระหวำงประเทศ
ภำระโรคระดบเขตสขภำพและภมภำคของประเทศไทย พ.ศ.2554
หนวยงำนสนบสนน : ส�ำนกงำนหลกประกนสขภำพแหงชำต (สปสช.) และ
ส�ำนกงำนกองทนสนบสนนสรำงเสรมสขภำพ (สสส.)
ปทจดพมพ : พ.ศ. 2558
จ�ำนวนพมพ : 1,000 เลม
จดท�ำและเผยแพรโดย
ส�ำนกงำนพฒนำนโยบำยสขภำพระหวำงประเทศ
แผนยทธศำสตรกำรพฒนำดชนประเมนภำระโรคและสขภำพประชำกรไทย
ชน 2 อำคำรคลงพสด ซอยสำธำรณสข 6 กระทรวงสำธำรณสข
ถนนตวำนนท อ�ำเภอเมอง จงหวดนนทบร 11000
โทร. 0 2590 2383 โทรสำร. 0 2590 2380
E-mail : [email protected]
www.thaibod.net
พมพท : ส�ำนกงำนกจกำรโรงพมพองคกำรสงเครำะหทหำรผำนศก
ISBN 978-616-11-2592-9
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
ค�าน�า
ประเทศไทยมภำระคำใชจำยดำนสขภำพมำกกวำ 2 แสนลำนบำท ใน พ.ศ. 2554 กำรจดสรรงบประมำณ
ลงไปในแตละพนทจงเปนเรองทมควำมส�ำคญเปนอยำงมำกในกำรตดสนใจวำงแผนกำรดแลสขภำพของ
ประชำกร กำรวดภำระโรคโดยดชนปสขภำวะทสญเสย (Disability Adjusted Life Year : DALY) เปนกำรวด
สถำนะสขภำพของประชำกรแบบองครวม ซงสำมำรถสะทอนใหเหนสถำนะสขภำพของประชำกรทสมบรณขน
และสำมำรถน�ำไปใชประโยชนในกำรจดล�ำดบควำมส�ำคญของปญหำและกำรวำงแผนกำรลงทนดำนสขภำพ
รวมถงกำรน�ำไปสนบสนนกำรก�ำหนดนโยบำยดำนสขภำพไดอยำงมประสทธภำพ
กำรศกษำภำระโรคระดบเขตสขภำพและภมภำคของประเทศไทย พ.ศ. 2554 ฉบบน ประกอบดวย
ขอมลสถำนกำรณกำรตำยและภำระโรค จ�ำแนกตำมเขตสขภำพ 13 เขต และภมภำค 4 ภำค เพอน�ำไปใช
ประโยชนในกำรบรหำรจดกำรแกไขปญหำสขภำพในระดบเขตสขภำพและภมภำคไดอยำงสอดคลองกบสภำพ
ปญหำทแทจรง
คณะผจดท�ำหวงเปนอยำงยงวำ รำยงำนฉบบนจะมประโยชนตอกำรน�ำไปใชเพอกำรลดภำระโรคของ
ประชำชนไทย อยำงมประสทธภำพตอไป
ก
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
กตตกรรมประกาศ
กำรศกษำภำระโรคระดบเขตสขภำพและภมภำคของประเทศไทย พ.ศ. 2554 นส�ำเรจไดอยำง
สมบรณ โดยไดรบควำมอนเครำะหขอมลจำกส�ำนกนโยบำยและยทธศำสตร และหนวยงำนตำงๆ รวมทง
ขอเสนอแนะจำกผเชยวชำญ ผทรงคณวฒ และนกวชำกำร คณะท�ำงำนกลำงกำรศกษำภำระโรคและปจจย
เสยงของประเทศไทย จงขอขอบพระคณเปนอยำงสงไว ณ โอกำสน
ขอขอบคณ คณอรพน ทรพยลน ส�ำนกนโยบำยและยทธศำสตรทไดใหควำมอนเครำะหขอมลกำร
ตำยทใชในกำรศกษำน
ขอขอบพระคณส�ำนกงำนหลกประกนสขภำพแหงชำต (สปสช.) และส�ำนกงำนกองทนสนบสนน
กำรสรำงเสรมสขภำพ (สสส.) ทเหนควำมส�ำคญและสนบสนนงบประมำณในกำรศกษำวจยครงน
ข
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
คณะกรรมการก�ากบทศทาง
1 ศ.นพ.วระศกด จงสววฒนวงศ ประธำนหลกสตรระบำดวทยำ ประธำน
มหำวทยำลยสงขลำนครนทร
2 นพ.สวทย วบลผลประเสรฐ ผทรงคณวฒดำนควบคมปองกนโรค กรรมกำร
กระทรวงสำธำรณสข
3 นพ.อภชย มงคล ผตรวจรำชกำรกระทรวงสำธำรณสข กรรมกำร
เครอขำยบรกำรท 7
4 นพ.ศภมตร ชณหสทธวฒน นำยแพทยทรงคณวฒ กรมควบคมโรค กรรมกำร
5 นพ.พงษพสทธ จงอดมสข ผอ�ำนวยกำรสถำบนวจยระบบสำธำรณสข กรรมกำร
6 ผอ�ำนวยกำรส�ำนกระบำดวทยำ ผอ�ำนวยกำรส�ำนกระบำดวทยำ กรรมกำร
กรมควบคมโรค
7 นพ.ศภกจ ศรลกษณ นำยแพทยทรงคณวฒดำนเวชกรรมปองกน กรรมกำร
8 นพ.จเดจ ธรรมธชอำรย ผอ�ำนวยกำรส�ำนกนโยบำยและแผน กรรมกำร
ส�ำนกงำนหลกประกนสขภำพแหงชำต
9 นำงเบญจมำภรณ จนทรพฒน ผอ�ำนวยกำรส�ำนกสนบสนนกำรพฒนำ กรรมกำร
ระบบสขภำพและบรกำรสขภำพ
10 นพ.วโรจน ตงเจรญเสถยร เลขำธกำรมลนธเพอกำรพฒนำนโยบำย กรรมกำร
สขภำพระหวำงประเทศ
11 ผอ�ำนวยกำรส�ำนกนโยบำยและยทธศำสตร ผอ�ำนวยกำรส�ำนกนโยบำยและยทธศำสตร กรรมกำร
12 ผอ�ำนวยกำรส�ำนก 7 ผอ�ำนวยกำรส�ำนก 7 กรรมกำร
ส�ำนกสนบสนนกำรพฒนำระบบสขภำพ
ส�ำนกงำนกองทนสนบสนนกำรสรำงเสรมสขภำพ
13 ทพญ.กนษฐำ บญธรรมเจรญ ผวจยหลกโครงกำรวจยภำระโรค กรรมกำรและ
ส�ำนกงำนพฒนำนโยบำยสขภำพ เลขำนกำร
ระหวำงประเทศ
ค
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
คณะท�างานภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาค
ของประเทศไทย พ.ศ. 2554
1. ทพญ.กนษฐำ บญธรรมเจรญ ส�ำนกงำนพฒนำนโยบำยสขภำพระหวำงประเทศ
2. สพญ.สชญญำ องกลำนนท ส�ำนกงำนพฒนำนโยบำยสขภำพระหวำงประเทศ
3. นำงสำวณฐพชร มรรคำ ส�ำนกงำนพฒนำนโยบำยสขภำพระหวำงประเทศ
4. นำงสำวรตนสดำ สำยทอง ส�ำนกงำนพฒนำนโยบำยสขภำพระหวำงประเทศ
5. นำงจกรวดำ อมรวสยสรเดช ส�ำนกงำนพฒนำนโยบำยสขภำพระหวำงประเทศ
6. นำงสำวนสำรตน สงประเสรฐ ส�ำนกงำนพฒนำนโยบำยสขภำพระหวำงประเทศ
7. นำงสำวขนษฐำ กศรสกล ส�ำนกงำนพฒนำนโยบำยสขภำพระหวำงประเทศ
ง
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
สารบญ หนำ
ค�ำน�ำ ก
กตตกรรมประกำศ ข
สำรบญ จ
สำรบญตำรำง ช
สำรบญรป ซ
บทสรปส�ำหรบผบรหำร 1
Executive Summary 3
บทท 1 บทน�ำ 5
ทมำและควำมส�ำคญ 5
วตถประสงค 5
บทท 2 วธกำรศกษำ 7
1. ขอมลทใช 7
2. กำรจดกลมเขตสขภำพและภมภำค 7
3. กำรประมำณคำ 8
บทท 3 ผลกำรศกษำ 11
สวนท 1 กำรตำยของประชำกรไทย ระดบเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554 11
1.1 กำรตำยระดบเขตสขภำพและภมภำค 11
1.2 สำเหตกำรตำยรำยกลมโรค 15
1.3 สำเหตกำรตำยรำยโรค 18
สวนท 2 ภำระโรคของประชำกรไทย ระดบเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554 19
2.1 กำรสญเสยปสขภำวะจำกกำรตำยกอนวยอนควร (Year of Life Lost due to premature
death : YLL) 19
2.2 กำรสญเสยปสขภำวะจำกควำมบกพรองทำงสขภำพ (Year of Life Lost due to Disability :
YLD) 21
2.3 กำรสญเสยปสขภำวะ (Disability Adjusted Life Year : DALY) 22
2.4 กำรสญเสยปสขภำวะรำยกลมโรค 24
2.5 กำรสญเสยปสขภำวะรำยโรค 27
2.6 กำรจดล�ำดบ 5 อนดบแรกของกำรตำยและกำรสญเสยปสขภำวะ 28
บทท 4 สรปผลกำรศกษำ 33
สรปผลกำรศกษำ 33
ขอจ�ำกดในกำรศกษำ 35
ขอเสนอแนะเชงนโยบำย 35
เอกสำรอำงอง 36
จ
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
ภำคผนวก 37
ค�ำอธบำยศพทเฉพำะ 39
ภำคผนวก 1 จ�ำนวนประชำกรจ�ำแนกตำมเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554 40
ภำคผนวก 2 โครงสรำงประชำกรมำตรฐำน กบประชำกร พ.ศ. 2554 จ�ำแนกตำมอำย และเพศ 41
ภำคผนวก 3 จ�ำนวนประชำกรจ�ำแนกตำมอำย เพศ เขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554 42
ภำคผนวก 4 จ�ำนวนตำยจ�ำแนกตำมอำย เพศ เขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554 43
ภำคผนวก 5 อตรำตำยรำยอำยจ�ำแนกตำมเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554 44
ภำคผนวก 6 อตรำตำยปรบฐำนรำยกลมโรค จ�ำแนกตำมเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554 (เพศชำย) 45
ภำคผนวก 7 อตรำตำยปรบฐำนรำยกลมโรค จ�ำแนกตำมเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554 (เพศหญง) 46
ภำคผนวก 8 จ�ำนวนปสขภำวะทสญเสยรำยกลมโรค จ�ำแนกตำมเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554
(เพศชำย) 47
ภำคผนวก 9 จ�ำนวนปสขภำวะทสญเสยรำยกลมโรค จ�ำแนกตำมเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554
(เพศหญง) 48
ภำคผนวก 10 กำรจดอนดบโรคทเปนสำเหตกำรตำยในระดบเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554 (เพศชำย) 49
ภำคผนวก 11 อตรำตำยปรบฐำนของโรคทเปนสำเหตกำรตำยในระดบเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554
(เพศชำย) 50
ภำคผนวก 12 กำรจดอนดบโรคทเปนสำเหตกำรตำยในระดบเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554 (เพศหญง) 51
ภำคผนวก 13 อตรำตำยปรบฐำนของโรคทเปนสำเหตกำรตำยในระดบเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554
(เพศหญง) 52
ภำคผนวก 14 กำรจดอนดบโรคทเปนสำเหตกำรสญเสยปสขภำวะในระดบเขตสขภำพและภมภำค
พ.ศ. 2554 (เพศชำย) 53
ภำคผนวก 15 อตรำกำรสญเสยปสขภำวะปรบฐำนของโรคทเปนสำเหตในระดบเขตสขภำพและภมภำค
พ.ศ. 2554 (เพศชำย) 54
ภำคผนวก 16 กำรจดอนดบโรคทเปนสำเหตกำรสญเสยปสขภำวะในระดบเขตสขภำพและภมภำค
พ.ศ. 2554 (เพศหญง) 55
ภำคผนวก 17 อตรำกำรสญเสยปสขภำวะปรบฐำนของโรคทเปนสำเหตในระดบเขตสขภำพและภมภำค
พ.ศ. 2554 (เพศหญง) 56
สารบญ (ตอ) หนำ
ฉ
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
สารบญตารางหนำ
ตำรำงท 1 กำรจ�ำแนกเขตสขภำพและภมภำค 7
ตำรำงท 2 สำเหตกำรตำยและกำรสญเสยปสขภำวะสงสด 5 อนดบแรก จ�ำแนกตำมเขตสขภำพและภมภำค
พ.ศ. 2554 (เพศชำย) 30
ตำรำงท 3 สำเหตกำรตำยและกำรสญเสยปสขภำวะสงสด 5 อนดบแรก จ�ำแนกตำมเขตสขภำพและภมภำค
พ.ศ. 2554 (เพศหญง) 31
ช
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
สารบญรป
หนำ
รปท 1 อตรำตำยปรบฐำน จ�ำแนกตำมเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554 (เพศชำย) 12
รปท 2 อตรำตำยปรบฐำน จ�ำแนกตำมเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554 (เพศหญง) 12
รปท 3 และ 4 อตรำตำยรำยอำยจ�ำแนกตำมเพศ และเขตสขภำพ พ.ศ. 2554 (เพศชำย) 13
รปท 5 และ 6 อตรำตำยรำยอำยจ�ำแนกตำมเพศ และเขตสขภำพ พ.ศ. 2554 (เพศหญง) 14
รปท 7 อตรำสวนกำรตำยปรบฐำนอำยจ�ำแนกตำมเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554 (เพศชำย) 14
รปท 8 อตรำสวนกำรตำยปรบฐำนอำยจ�ำแนกตำมเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554 (เพศหญง) 15
รปท 9 กำรตำยรำยกลมโรค จ�ำแนกตำมเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554 (เพศชำย) 17
รปท 10 กำรตำยรำยกลมโรค จ�ำแนกตำมเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554 (เพศหญง) 17
รปท 11 กำรสญเสยปสขภำวะจำกกำรตำยกอนวยอนควรจ�ำแนกตำมเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554
(รวม) 20
รปท 12 กำรสญเสยปสขภำวะจำกกำรตำยกอนวยอนควรจ�ำแนกตำมเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554
(เพศชำย) 20
รปท 13 กำรสญเสยปสขภำวะจำกกำรตำยกอนวยอนควรจ�ำแนกตำมเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554
(เพศหญง) 21
รปท 14 กำรสญเสยปสขภำวะจำกควำมบกพรองทำงสขภำพจ�ำแนกตำมเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554
(รวม) 21
รปท 15 กำรสญเสยปสขภำวะจำกควำมบกพรองทำงสขภำพจ�ำแนกตำมเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554
(เพศชำย) 22
รปท 16 กำรสญเสยปสขภำวะจำกควำมบกพรองทำงสขภำพจ�ำแนกตำมเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554
(เพศหญง) 22
รปท 17 กำรสญเสยปสขภำวะจ�ำแนกตำมเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554 (รวม) 23
รปท 18 กำรสญเสยปสขภำวะจ�ำแนกตำมเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554 (เพศชำย) 23
รปท 19 กำรสญเสยปสขภำวะจ�ำแนกตำมเขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554 (เพศหญง) 23
รปท 20 กำรสญสยปสขภำวะ จ�ำแนกรำยกลมโรค เขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554 (เพศชำย) 26
รปท 21 กำรสญสยปสขภำวะ จ�ำแนกรำยกลมโรค เขตสขภำพและภมภำค พ.ศ. 2554 (เพศหญง) 26
ซ
ารศกษาภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาค
ของประเทศไทยพ.ศ. 2554 มวตถประสงคเพอ
ศกษาสถานการณการตายและภาระโรคของประชากรไทย
ระดบเขตสขภาพและภมภาคพ.ศ.2554และเพอจดล�าดบ
ความส�าคญของปญหาสาธารณสข ในการสนบสนน
นโยบายดานสขภาพระดบพนท โดยรปแบบการศกษา
เปนแบบภาคตดขวางเชงพรรณา (cross-sectional
descriptive study) ใชขอมลตายจากส�านกบรหารการ
ทะเบยนกรมการปกครองกระทรวงมหาดไทยและขอมล
สาเหตการตายและการสญเสยปสขภาวะจากรายงาน
ภาระโรคและการบาดเจบของประชากรไทย พ.ศ. 2554
จ�าแนกตามเขตสขภาพของส�านกงานหลกประกนสขภาพ
แหงชาต และกระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2556 ผลการ
ศกษามดงน
การตายของประชากรไทยระดบเขตสขภาพและภมภาค พ.ศ. 2554 อตราตายปรบฐาน พบวา ภาคเหนอมอตราตาย
ปรบฐานสงสดทงเพศชายและหญง (861 และ 659
ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)สวนเขตสขภาพทมอตรา
ตายปรบฐานสงสดในเพศชายคอเขต1(889ตอประชากร
แสนคน)เพศหญงคอเขต7(719ตอประชากรแสนคน)
และเขตทมอตราต�าสดทงเพศชายและหญง คอ เขต 13
(594และ427ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
อตราสวนการตายปรบฐานอาย พบวาพนททม
อตราสวนการตายปรบฐานอายสงกวาอตราของประเทศ
ทงเพศชายและหญง สวนใหญอยในภาคเหนอและภาค
ตะวนออกเฉยงเหนอไดแกเขต1เขต2เขต3เขต7
และเขต10
1ส�านกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ
บทสรปส�ำหรบผบรหำร
สาเหตการตายรายกลมโรคและรายโรค 1) สาเหตการตายรายกลมโรค กลมโรคหวใจ
และหลอดเลอดมอตราตายปรบฐานสงสดทงเพศชาย
และหญงในเกอบทกภาคยกเวนเพศชายในภาคตะวนออก
เฉยงเหนอทมสาเหตจากกลมโรคมะเรง สวนระดบเขต
สขภาพพบวา กลมโรคหวใจและหลอดเลอดมอตราตาย
ปรบฐานสงสดทงเพศชายและหญงในเกอบทกเขตยกเวน
เพศชายในเขต7เขต8เขต10และเขต13เปนสาเหต
จากกลมโรคมะเรง และเพศหญงในเขต 7 เปนสาเหต
จากกลมโรคเบาหวาน
2) สาเหตการตายรายโรคโรคหลอดเลอดสมอง
มอตราตายปรบฐานสงสดทงเพศชายและหญงในเกอบทก
ภาคยกเวนเพศชายในภาคตะวนออกเฉยงเหนอทมสาเหต
จากโรคมะเรงตบ และภาคใตมสาเหตจากโรคหวใจขาด
เลอด สวนเพศหญงในภาคตะวนออกเฉยงเหนอมสาเหต
จากโรคเบาหวานส�าหรบเขตสขภาพพบวาโรคหลอดเลอด
สมองมอตราตายปรบฐานสงสดทงเพศชายและหญง
ในเกอบทกเขตยกเวนเพศชายในเขต7เขต8และเขต
10 ทมสาเหตจากโรคมะเรงตบ และเขต 11 เขต 12
และเขต13มสาเหตจากโรคหวใจขาดเลอดสวนเพศหญง
ในเขต1มสาเหตจากโรคปอดอดกนเรอรงและเขต7เขต
8และเขต10มสาเหตจากโรคเบาหวาน
ภาระโรคของประชากรไทยระดบเขตสขภาพและภมภาค พ.ศ. 2554 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมอตราการสญเสย
ปสขภาวะปรบฐานสงสดทงเพศชายและหญง (757 และ
581ตอประชากรพนคนตามล�าดบ)สวนเขตสขภาพทม
อตราการสญเสยปสขภาวะปรบฐานสงสดในเพศชาย คอ
ก
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 25542
เขต1(251ตอประชากรพนคน)สวนเพศหญงคอเขต7
(167 ตอประชากรพนคน) และเขตทมอตราการสญเสย
ปสขภาวะปรบฐานต�าสดทงเพศชายและหญงคอเขต13
(136และ104ตอประชากรพนคนตามล�าดบ)
ภาระโรครายกลมโรคและรายโรค 1) ภาระโรครายกลมโรค กล มอบตเหตเปน
สาเหตใหอตราการสญเสยปสขภาวะปรบฐานสงสดในเพศ
ชายเกอบทกภาค ยกเวนภาคใตทมสาเหตจากกลมโรค
หวใจและหลอดเลอดสวนเพศหญงเกอบทกภาคมสาเหต
จากโรคหวใจและหลอดเลอด ยกเวนภาคตะวนออกเฉยง
เหนอทมสาเหตมาจากโรคเบาหวาน สวนเขตสขภาพ
พบวากลมอบตเหตเปนสาเหตใหอตราการสญเสยปสขภาวะ
ปรบฐานสงสดในเพศชายเกอบทกเขตยกเวนเขต1เขต7
และเขต 9 ทมสาเหตจากกลมความผดปกตทางจต และ
เขต 8 มสาเหตจากกลมโรคมะเรง สวนเพศหญงเกอบ
ทกเขตมสาเหตมาจากโรคหวใจและหลอดเลอดยกเวนเขต
7และเขต8มสาเหตจากกลมโรคเบาหวานและเขต10
และเขต13มสาเหตจากกลมโรคมะเรง
2) ภาระโรครายโรค การเสพตดเครองดมทม
แอลกอฮอลมอตราการสญเสยปสขภาวะปรบฐานสงสด
ในเพศชายภาคเหนอ และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
โดยภาคกลางและภาคใตมสาเหตมาจากอบตเหตทางถนน
สวนเพศหญงเกอบทกภาคมสาเหตมาจากโรคหลอดเลอด
สมอง ยกเวนภาคตะวนออกเฉยงเหนอมสาเหตจาก
โรคเบาหวาน สวนในระดบเขตสขภาพ พบวา อบตเหต
ทางถนนมอตราการสญเสยปสขภาวะปรบฐานสงสดในเพศ
ชายในเกอบทกเขตยกเวนเขต1เขต7และเขต9มสาเหต
จากการเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอล เขต 8 มสาเหต
จากโรคมะเรงตบและเขต13มสาเหตจากโรคหลอดเลอด
สมอง สวนเพศหญงโรคหลอดเลอดสมองมอตราการ
สญเสยปสขภาวะปรบฐานสงสดในเกอบทกเขต ยกเวน
เขต 7 เขต 8 และเขต 10 มสาเหตมาจากโรคเบาหวาน
และเขต13มสาเหตจากโรคซมเศรา
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
3
Thesubnationalburdenofdiseasestudy
ofThailandbyregionalhealthandgeographical
regionin2011aimedtoinvestigatethemortality
anddiseaseburdenintheThaipopulation,and
toprioritizehealthproblemsatregionalhealth
andregionallevelforfuturepolicysupport.The
study employed a cross-sectional descriptive
study approach. Data were obtained from
the Bureau of Registration Administration,
theDepartmentofProvincialAdministration,and
the Ministry of Interior Affairs. Mortality and
disabilityadjustedlifeyears(DALYs)dataacquired
fromtheReportofBurdenofDiseasesandInjuries
of Thai Population 2011 were analyzed by
regional health as described by the National
HealthSecurityOfficeandtheMinistryofPublic
Health in 2013. The results of the study are
summarizedasfollows.
Mortality in Thai population by health region and geographical region levels in 2011 Thestandardizeddeathratewasfoundthe
highest in the northern male and female
population (861 and 659 per 100,000 people
respectively). At the health region level, the
highestadjustedmortalityrateinmaleswasfound
inhealthregions1(889per100,000people),while
females in health regions 7 had the highest
Executive Summary
adjustedmortalityrate(719per100,000people).
Health regions 13had the lowest rateboth in
males and females (594 and 427 per 100,000
peoplerespectively).
Thestandardizedmortalityratio(SMR)was
highest in northern and northeastern parts of
Thailandincludinghealthregions1,2,3,7,10.
Causes of death by disease group and by disease 1) Cause of death by disease group:
cardiovascular diseases caused the highest
adjustedmortality rate both in themale and
femalepopulation inmostof thegeographical
regions except for themales in the northeast
where the main cause was cancer. At the
regional health level, cardiovascular diseases
caused the highest adjustedmortality rate in
malesandfemalesinmostofthegeographical
regionsexceptforthemalepopulationinhealth
regions 7, 8, 10, and 13 whose residents
mainlydiedfromcancer,andfemalesinhealth
region7fromdiabetes.
2) Cause of death by disease:strokehad
thehighestadjustedmortalityrate inthemale
andfemalepopulationinmostofthegeograph-
ical regions except formales in the northeast
regionwhosemajor cause of deathwas liver
cancerandmales inthesouthwhere ischemic
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 25544
heartdiseasewasthemaincause.Asforfemales
in thenortheast, themaincauseofdeathwas
diabetes.Atthehealthregionlevel,cardiovascu-
lardiseaseshad thehighestadjustedmortality
rateinmostofthegeographicalregionsexcept
formales in health regions 7, 8, and 10who
mostlydiedfromlivercancerandmalesinhealth
regions11,12,and13whosemaincauseofdeath
wasischemicheartdisease.Themajorityofthe
femalepopulationinhealthregion1diedfrom
chronic obstructive pulmonary disease (COPD),
whereas those in health regions 7, 8, and 10
mainlydiedfromdiabetes.
Burden of diseases in Thai popula-tion at health and geographical re-gional level 2011 ThehighestDALYs inmalesand females
werereportedintheNortheast(757and581per
1,000peoplerespectively).Atthehealthregion
level, region 1 has the highest DALYs inmales
(251per1,000people)whilefemales inhealth
region 7 had the highest DALYs (167per 1,000
people).Healthregion13hadthelowestDALYs
bothinmaleandfemale(136and104per1,000
peoplerespectively).
Burden of disease by disease group and by disease 1) Burden of disease by disease group:
injurywasthemaincauseforthehighestDALYs
in the male population in most of the
geographical regions except for the south
where cardiovascular diseases were themain
cause. Cardiovascular diseaseswere themain
causeofdeathforfemalesinmostoftheregions
exceptforthoseinthenortheastwherediabetes
wasthemaincause.Atthehealthregionlevel,
injurywasthemaincauseforthehighestDALYs
inmalesinmostoftheregionsexceptforhealth
regions1,7,and9wherementaldisorderswere
themaincauseofDALYs,andcancerforhealth
region 8. Females inmost of the geographical
regions suffered from cardiovascular diseases
exceptforthoseinhealthregions7and8where
diabeteswasthemaincause,anddepressionwas
themaincauseofDALYs for females inhealth
region13.
2) Burden of diseases by disease:
alcoholismcontributedtothehighestDALYsfor
males inthenorthandthenortheast,whereas
those living the central and the south regions
mainlysufferedfromroadaccidents.Thefemale
population inmostof thegeographical regions
suffered from stroke except for those in the
northeastwherediabeteswastheleadingcause.
At the health regions level, road accidents
contributedtothehighestDALYsinmalesinmost
healthregionsasidefromtheregions1,7,and9
where alcoholismwas the leading cause. Liver
cancerwas themain causeofDALYs inhealth
region8,andcardiovasculardiseasesforhealth
region 13. Stroke contributed to the highest
DALYs inthefemalepopulation inmostofthe
geographical regions except for those living in
healthregions7,8,and10whomainlysuffered
from diabetes, and depression as the leading
causeinhealthregion13.
ทมาและความส�าคญ การวดภาระโรคโดยดชนป สขภาวะทสญเสย
(Disability Adjusted Life Year : DALY) เปนการวด
สถานะสขภาพของประชากรแบบองครวม ซงสามารถ
สะทอนสถานะสขภาพดวยหนวยเดยวกน ท�าใหสามารถ
เปรยบเทยบปญหาระหวางโรคทท�าใหเสยชวตกบโรค
ทไมเสยชวตได การศกษาภาระโรคและการบาดเจบของ
ประชากรไทย พ.ศ. 2554 แสดงใหเหนวาประชากรไทย
สญเสยปสขภาวะ (DALY) ทงหมด 10.6 ลานป (ชาย
6.1ลานปและหญง4.5ลานป)โดยกลมโรคทเปนสาเหต
หลกของความสญเสยปสขภาวะในเพศชาย คอกล ม
อบตเหต รองลงมาคอกล มโรคหวใจและหลอดเลอด
(รอยละ14และ13ของความสญเสยทงหมดในชายตาม
ล�าดบ)ส�าหรบเพศหญงคอกลมโรคหวใจและหลอดเลอด
และรองลงมาคอกลมโรคมะเรง (รอยละ 15 และ 13
ของความสญเสยทงหมดในหญงตามล�าดบ)1
การศกษาดงกลาวน�าเสนอภาพรวมของภาระโรค
ระดบประเทศยงไมสามารถสะทอนปญหาสภาพทมความ
แตกตางกนในระดบพนท เนองจากสภาพทวไปของพนท
ในระดบเขตสขภาพและภมภาคมความหลากหลายทงดาน
วฒนธรรมเศรษฐกจสงคมและสงแวดลอมปจจยตางๆ
เหลานยอมสงผลใหมความแตกตางกนจงควรมการศกษา
บทท 1 บทน�ำ
ภาระโรคของประชากรไทยในระดบเขตสขภาพและ
ภมภาค เพอใหมขอมลภาระโรคทสามารถสะทอนปญหา
สาธารณสขในระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศ
การศกษานประมาณคาความสญเสยปสขภาวะ
ของประชากรระดบเขตสขภาพและภมภาค และล�าดบ
ความส�าคญของปญหาสาธารณสขโดยจ�าแนกเขตสขภาพ
ตามการบรหารงานของส�านกงานหลกประกนสขภาพ
แหงชาตและกระทรวงสาธารณสขพ.ศ.2556ซงหวงวา
ขอมลจะเปนประโยชนตอการวางแผนการด�าเนนงาน
เพอปองกนหรอชวยลดภาระโรคในระดบเขตสขภาพ
และภมภาคของประเทศ นอกจากนยงเหนขอจ�ากดของ
ขอมลจากแหลงตางๆ ทใชในการศกษา ซงจะน�าไปสการ
พฒนาระบบและคณภาพขอมลของประเทศตอไป
วตถประสงค 1) เพอศกษาสถานการณการตายและภาระโรค
ของประชากรไทย ระดบเขตสขภาพและภ มภาค
พ.ศ.2554
2) เพ อ จ ดล� า ด บความส� าคญของป ญหา
สาธารณสข ระดบเขตสขภาพและภมภาค พ.ศ. 2554
และเปนขอมลสนบสนนการก�าหนดนโยบายทางสขภาพ
ระดบเขตสขภาพและภมภาค
ภำระโรคระดบเขตสขภำพและภมภำคของประเทศไทย พ.ศ. 2554 5
การศกษานเปนแบบภาคตดขวางเชงพรรณา
(cross-sectionaldescriptivestudy)โดยการวเคราะห
ขอมลทตยภมจากแหลงตางๆโดย
1. ขอมลทใช ข อมลประชากร ใช ข อมลประชากรกลางป
(mid-year population) ของส�านกนโยบายและ
ยทธศาสตร ซ งค� านวณจากฐานข อมลประชากร
ส�านกบรหารการทะเบยน กรมการปกครอง กระทรวง
มหาดไทยซงมขอมลใน2สวนคอ
1) ขอมลประชากร (รายจงหวด)จ�าแนกตามกลม
อายและเพศพ.ศ.2554
2) ขอมลประชากรมาตรฐาน (ระดบประเทศ)
จ�าแนกตามกลมอายและเพศพ.ศ.2552
ขอมลการตาย ใชขอมลการตายจากส�านกนโยบาย
และยทธศาสตรทประมวลจากส�านกบรหารการทะเบยน
กรมการปกครองกระทรวงมหาดไทยจ�าแนกตามจงหวด
สาเหตการตายกลมอายและเพศ
บทท 2 วธกำรศกษำ
2. การจดกลมเขตสขภาพและภมภาค การศกษานจ�าแนกจงหวดเปนระดบภมภาค4ภาค
และระดบเขตสขภาพ13เขตตามทก�าหนดโดยส�านกงาน
หลกประกนสขภาพแหงชาต2 และกระทรวงสาธารณสข
พ.ศ.25563รายละเอยดดงตารางท1
ตารางท 1 การจ�าแนกเขตสขภาพและภมภาค
ภำระโรคระดบเขตสขภำพและภมภำคของประเทศไทย พ.ศ. 2554 7
ภาคเหนอ
เขต 1 เชยงใหมล�าพนล�าปางแพรนานพะเยา
เชยงรายแมฮองสอน
เขต 2 อตรดตถ ตาก ส โขทย พษณโลก
เพชรบรณ
เขต 3 ชยนาทนครสวรรคอทยธานก�าแพงเพชร
พจตร
ภาคกลาง
เขต 4 นนทบร ปทมธาน พระนครศรอยธยา
อางทองลพบรสงหบรสระบรนครนายก
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 25548
3. การประมาณคา 3.1 ความสมบรณของขอมลตาย
ขอมลตายจากการรายงานมปญหาความ
ไมครบถวนเนองจากการตกจดหรอการไมรายงานการตาย
ในบางกรณ ซงเปนผลใหขอมลทรายงานนนต�ากวาความ
เปนจรง การศกษานใชจ�านวนตายจากรายงานภาระโรค
และการบาดเจบของประชากรไทยพ.ศ. 25541ซงมการ
ปรบความไมครบถวนของขอมลการตายดวยการศกษาของ
ปทมา วาพฒนวงศ และปราโมทย ประสาทกล4และ
การส�ารวจการเปลยนแปลงประชากร (Survey of
PopulationChange:SPC)พ.ศ.2548-49
3.2 การตายรายสาเหต
การประมาณจ�านวนตายรายเพศ อาย
และสาเหต ในแตละเขตสขภาพ (Nijk) ค�านวณจาก
จ�านวนตายรายเพศ อายและสาเหต ( ) จากขอมล
ทะเบยนการตาย(มรณบตร)และปรบเพอใหสอดคลองกบ
ผลการประมาณคาการตายในระดบประเทศ( )ซงผล
การประมาณคาระดบประเทศนมาจากรายงานภาระโรค
และการบาดเจบของประชากรไทยพ.ศ.2554ทเปนขอมล
การตายรายสาเหตทปรบดวยผลการศกษาของโครงการ
สอบสวนสาเหตการตาย5ดงสมการ
โดยท Nijk คอ จ�านวนตายอายiเพศjสาเหตk
i คอ กลมอาย(0,1-4,5-9,...,80-84,
85+)
j คอ เพศ(ชายและหญง)
k คอ สาเหตการตาย(ตามการจดกลมโรค
ในรายงานภาระโรคและการบาดเจบ
ของประชากรไทยพ.ศ.25541)
3.3 อตราตายปรบฐาน (Adjusted Death
Rate or Standardized Death Rate)
อตราตายปรบฐานเปนอตราตายทปรบความแตก
ตางของโครงสรางประชากรเพอเปรยบเทยบอตราตาย
ในแตละพนท6
อตราตายปรบฐานเขยนเปนสมการไดดงน
อตราตายปรบฐาน=[∑(Psi * m
i)/P
s] * k
โดยท Psi คอ จ� า น ว น ป ร ะ ช า ก ร ม า ต ร ฐ า น
ในกลมอายi
Ps คอ จ�านวนประชากรมาตรฐานรวม
mi คอ อตราตายในกลมอายiของ
ประชากรทศกษา
i คอ กลมอาย(0,1-4,5-9,…,80-
84,85+)
k คอ คาคงทนยมใช100,000
ประชากรมาตรฐานในการศกษา (ภาคผนวก 2)
เปนจ�านวนประชากรทงประเทศพ.ศ.2552แยกเพศและ
กลมอายเพอเปรยบเทยบกบผลการศกษาภาระโรคระดบ
เขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 25526
ซงคาทไดไมสามารถน�าไปเปรยบเทยบระหวางเพศได
เขต 5 ราชบรกาญจนบรสพรรณบรนครปฐม
สมทรสาครสมทรสงครามเพชรบรประจวบครขนธ
เขต 6 สมทรปราการ ชลบร ระยอง จนทบร
ตราดฉะเชงเทราปราจนบรสระแกว
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
เขต 7 ขอนแกนมหาสารคามรอยเอดกาฬสนธ
เขต 8 หนองบวล�าภ อดรธาน เลยหนองคาย
สกลนครนครพนม
เขต 9 นครราชสมาบรรมยสรนทรชยภม
เขต 10 ศ รสะ เกษ อบลราชธา น ย โสธร
อ�านาจเจรญมกดาหาร
ภาคใต
เขต 11 นครศรธรรมราช กระบ พงงา ภเกต
สราษฎรธานระนองชมพร
เขต 12 สงขลาสตลตรงพทลงปตตานยะลา
นราธวาส
เขต 13 กรงเทพมหานคร
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
9
Lij คอ อายคาดเฉลยรายอาย(age-
specificlifeexpectancy)
ของอายiเพศj
(Lijไดจากตารางชพมาตรฐาน
WestLevel26)
i คอ กลมอาย(0,1-4,5-9,…,80-84,
85+)
j คอ เพศ(ชายและหญง)
k คอ สาเหตการตาย(ตามการจด
กลมโรคในรายงานภาระโรค
และการบาดเจบของประชากรไทย
พ.ศ.25541)
เนองดวยขอจ�ากดของขอมลอบตการณของโรค
ตางๆในระดบเขตสขภาพยงไมมการรายงานฉะนนในการ
ค�านวณYLDระดบเขตสขภาพ(YLDijk)จงตองอยภายใต
ขอสมมตของความสญเสยระดบประเทศโดยความสญเสย
จากภาวะบกพรองทางสขภาพเปนสดสวนโดยตรงกบความ
สญเสยจากการตายกอนวยอนควร ซงค�านวณไดจาก
สมการ
โดยท YLDijkl คอ จ�านวนปสขภาวะจากภาวะ
บกพรองทางสขภาพอายi
เพศjสาเหตkพนทl
YLLijkl คอ จ�านวนปสขภาวะจากการ
ตายกอนวยอนควรอายi
เพศjสาเหตkพนทl
คอ จ�านวนปสขภาวะจากภาวะ
บกพรองทางสขภาพระดบ
ประเทศ1เพศjสาเหตk
คอ การสญเสยปสขภาวะจาก
การตายกอนวยอนควรระดบ
ประเทศ1เพศjสาเหตk
i คอ กลมอาย(0-4,5-14,…,80+)
j คอ เพศ(ชายและหญง)
3.4 อตราสวนการตายปรบฐานอาย (Standard-
ized Mortality Ratio : SMR)
อตราสวนการตายปรบฐานอายเปนอตราสวน
ระหวางจ�านวนตายทเกดขนจรงของประชากรกลมหนงกบ
จ�านวนตายทคาดวาจะเกดขนถาประชากรนนมโครงสราง
อายเชนเดยวกบประชากรมาตรฐาน7
อตราสวนการตายปรบฐานอายเขยนเปน
สมการดงน
SMR = (Dp/D
sp x 100)
โดยทDp คอ จ�านวนตายทเกดขนจรงของ
ประชากร
Dsp คอ จ�านวนตายทคาดวาจะเกดเมอ
ประชากรนนมโครงสรางอาย
เชนเดยวกบประชากรมาตรฐาน
3.5 ปสขภาวะทสญเสย
ปสขภาวะทสญเสย (Disability Adjusted
LifeYear:DALY)ประกอบดวยความสญเสยจากการตาย
กอนวยอนควร(YearofLifeLostduetopremature
death : YLL) และความสญเสยจากภาวะบกพรองทาง
สขภาพ(YearofLifeLostduetoDisability:YLD)
DALY = YLL + YLD
จ�านวนปทสญเสยจากการตายกอนวยอนควร
รายกลมอายเพศและสาเหตของแตละเขตสขภาพค�านวณ
ไดจากสมการ
โดยท YLLijk คอ จ�านวนปสขภาวะทสญเสยจาก
การตายกอนวยอนควรอายi
เพศjสาเหตk
Nijk
คอ จ�านวนตายอายiเพศj
สาเหตk
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 255410
k คอ สาเหตการตาย(ตามการจด
กลมโรคในรายงานภาระโรค
และการบาดเจบของประชากรไทย
พ.ศ.25541)
l คอ พนท(เขต1,เขต2,…,
เขต13)
หมายเหต:กรณโรคทไมไดจ�าแนกสาเหตการตาย
เปนรายโรคการประมาณคา YLDของแตละเขตสขภาพ
จะใชสดสวนของYLD/YLLของกลมโรคแทนและในกลม
โรคทไมกอใหเกดการตายเลย เชน กลมโรคความผดปกต
ทางการรบร ประมาณคา YLD ของแตละเขตสขภาพ
จากอตรา YLD ของทงประเทศ และจ�านวนประชากร
ของแตละเขตสขภาพ
ค�านวณอตราปรบฐานของการสญเสยปสขภาวะ
จากการตายกอนวยอนควร (YLL) การสญเสยปสขภาวะ
จากความบกพรองทางสขภาพ (YLD) และการสญเสย
ปสขภาวะ(DALY)โดยวธตรง(directmethod)8
ารศกษาภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาค
ของประชากรไทย พ.ศ. 2554 เปนการศกษา
สถานการณการตายและภาระโรคของประชากรไทย
ในระดบเขตสขภาพและภมภาคโดยน�าเสนอผลการศกษา
เปน2สวนดงน
สวนท 1 การตายของประชากรไทย ระดบเขต
สขภาพและภมภาค พ.ศ. 2554
1.1 การตายระดบเขตสขภาพและภมภาค
1.2 สาเหตการตายรายกลมโรค
1.3 สาเหตการตายรายโรค
สวนท 2 ภาระโรคของประชากรไทย ระดบเขต
สขภาพและภมภาค พ.ศ. 2554
2.1 การสญเสยปสขภาวะจากการตายกอน
วยอนควร(YearofLifeLostduetoprematuredeath
:YLL)
2.2 การสญเสยปสขภาวะจากความบกพรอง
ทางสขภาพ(YearofLifeLostduetoDisability:YLD)
2.3 การสญเสยป สขภาวะ (Disability
AdjustedLifeYear:DALY)
2.4 การสญเสยปสขภาวะรายกลมโรค
2.5 การสญเสยปสขภาวะรายโรค
2.6 การจดล�าดบ5อนดบแรกของการตาย
และการสญเสยปสขภาวะ
บทท 3 ผลกำรศกษำ
สวนท 1 การตายของประชากรไทย ระดบเขตสขภาพและภมภาค พ.ศ. 2554 ประเทศไทย ในป พ.ศ. 2554 มประชากรทงสน
64 ลานคน เพศชาย 31.5 ลานคน และเพศหญง
32.5ลานคนในจ�านวนนมผเสยชวตจ�านวน4.5แสนคน
คดเปนอตราเทากบ 7 ตอประชากรพนคน เปนเพศชาย
ประมาณ 2.6 แสนคน (8 ตอประชากรพนคน) และ
เพศหญงเทากบ1.9แสนคน(6ตอประชากรพนคน)
1.1 การตายระดบเขตสขภาพและภมภาค
อตราตายปรบฐาน ภาคเหนอมอตราตายปรบ
ฐานสงสดทงในเพศชายและหญง (861 และ 659
ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)โดยภมภาคทมอตราตาย
ปรบฐานต�าสดคอภาคกลางในเพศชายและภาคใตในเพศ
หญง (752 และ 501 ตอประชากรแสนคน ตามล�าดบ)
ส�าหรบเขตสขภาพทมอตราตายปรบฐานสงสดในเพศชาย
คอเขต1(889ตอประชากรแสนคน)สวนเพศหญงคอ
เขต7 (719ตอประชากรแสนคน)สวนเขตนมอตราตาย
ปรบฐานต�าสดทงเพศชายและหญง คอ เขต 13 (594
และ 427 ตอประชากรแสนคน ตามล�าดบ) (รปท 1
และ2)
ส�ำนกงำนพฒนำนโยบำยสขภำพระหวำงประเทศ 11
ก
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 255412
รปท 1 อตราตายปรบฐานจ�าแนกตามเขตสขภาพและภมภาคพ.ศ.2554(เพศชาย)
รปท 2อตราตายปรบฐานจ�าแนกตามเขตสขภาพและภมภาคพ.ศ.2554(เพศหญง)
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
13
อตราตายรายอายและเพศระดบเขต พบวา
เพศชายมอตราตายสงกวาเพศหญงในทกกลมอายและม
อตราเพมขนเรอยๆ ตามอายทเพมขน และเมอพจารณา
ในระดบเขตพบวามความแตกตางกนดงน(รปท3-6)
อาย 0–4 ป เพศชายมอตราตายสงสดในเขต 1
สวนเพศหญงมอตราตายสงสดในเขต 8 (อตราตาย 364
และ312ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
อาย 5–14 ป เพศชายมอตราตายสงสดในเขต3
เพศหญงมอตราตายสงสดในเขต2(อตราตาย75และ51
ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
อาย 15–29 ป เพศชายมอตราตายสงสดในเขต1
เพศหญงมอตราตายสงสดในเขต12(อตราตาย236และ
83ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
รปท 3 และ 4 อตราตายรายอายจ�าแนกตามเพศและเขตสขภาพพ.ศ.2554(เพศชาย)
อาย 30–44 ป เพศชายมอตราตายสงสดในเขต1
เพศหญงมอตราตายสงสดในเขต3(อตราตาย554และ
222ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
อาย 45–59 ป ทงเพศชายและเพศหญงมอตรา
ตายสงสดในเขต 3 (อตราตาย 1,114 และ 528 ตอ
ประชากรแสนคนตามล�าดบ)
อาย 60–69 ปเพศชายมอตราตายสงสดในเขต1
เพศหญงมอตราตายสงสดในเขต7(อตราตาย2,422และ
1,727ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
อาย 70–79 ป เพศชายมอตราตายสงสดในเขต7
เพศหญงมอตราตายสงสดในเขต1(อตราตาย5,860และ
4,676ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
อาย 80 ปขนไป ทงเพศชายและเพศหญงมอตรา
ตายสงสดในเขต7(อตราตาย14,682และ14,212ตอ
ประชากรแสนคนตามล�าดบ)
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 255414
รปท 5 และ 6 อตราตายรายอายจ�าแนกตามเพศและเขตสขภาพพ.ศ.2554(เพศหญง)
อตราสวนการตายปรบฐานอาย ส�าหรบเพศชายในพนททมอตราสวนการตายปรบฐานอายมากกวาระดบประเทศ
ไดแกภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เขต1 เขต2 เขต3 เขต7 เขต10และเขต12สวนเพศหญงไดแก
ภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอเขต1เขต2เขต3เขต7เขต8เขต10ดงรปท7และ8
รปท 7อตราสวนการตายปรบฐานอายจ�าแนกตามเขตสขภาพและภมภาคพ.ศ.2554(เพศชาย)
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
15
รปท 8อตราสวนการตายปรบฐานอายจ�าแนกตามเขตสขภาพและภมภาคพ.ศ.2554(เพศหญง)
1.2 สาเหตการตายรายกลมโรค
สาเหตการตายรายกล มโรคทมอตราตาย
ปรบฐานสงสด 3 อนดบแรก ในแตละเขตสขภาพและ
ภมภาคมรายละเอยดดงน(รปท9และ10)
ภาคเหนอ สาเหตการตายทมอตราตายปรบ
ฐานสงสด 3 ล�าดบแรก ในเพศชาย คอ กลมโรคหวใจ
และหลอดเลอด กลมโรคมะเรง และกลมอบตเหต (181,
149และ127ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)สวนเพศ
หญง คอ กลมโรคหวใจและหลอดเลอด กลมโรคมะเรง
และกลมโรคระบบทางเดนหายใจเรอรง (191, 116 และ
59ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
ภาคกลาง สาเหตการตายทมอตราตายปรบ
ฐานสงสด 3 ล�าดบแรก ในเพศชาย คอ กลมโรคหวใจ
และหลอดเลอด กลมโรคมะเรง และกลมอบตเหต (175,
150และ116ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)สวนเพศ
หญง คอ กลมโรคหวใจและหลอดเลอด กลมโรคมะเรง
และกลมโรคตดเชอและปรสตบางชนด(157,110และ47
ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ สาเหตการตายทม
อตราตายปรบฐานสงสด3ล�าดบแรกในเพศชายคอกลม
โรคมะเรงกลมโรคหวใจและหลอดเลอดและกลมอบตเหต
(165, 146 และ 103 ตอประชากรแสนคน ตามล�าดบ)
สวนเพศหญงคอกลมโรคหวใจและหลอดเลอดกลมโรค
มะเรง และกลมโรคเบาหวาน (147, 125 และ 98
ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
ภาคใต สาเหตการตายทมอตราตายปรบฐาน
สงสด 3 ล�าดบแรก ในเพศชาย คอ กลมโรคหวใจและ
หลอดเลอดกลมโรคมะเรงและกลมอบตเหต(207,120
และ 98ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ) สวนเพศหญง
คอ กลมโรคหวใจและหลอดเลอด กลมโรคมะเรง และ
กลมโรคตดเชอและปรสตบางชนด (171, 85 และ 42
ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
เขต 1 สาเหตการตายทมอตราตายปรบฐาน
สงสด3ล�าดบแรกทงเพศชายและหญงคอกลมโรคหวใจ
และหลอดเลอด (เพศชาย 168 และเพศหญง 180 ตอ
ประชากรแสนคนตามล�าดบ)รองลงมาคอกลมโรคมะเรง
(เพศชาย 161 และเพศหญง 133 ตอประชากรแสนคน
ตามล�าดบ) และกลมอบตเหตในเพศชาย และกลมโรค
ระบบทางเดนหายใจเรอรงในเพศหญง (เพศชาย 119
และเพศหญง96ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
เขต 2 สาเหตการตายทมอตราตายปรบฐาน
สงสด3ล�าดบแรกทงเพศชายและเพศหญงคอกลมโรค
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 255416
หวใจและหลอดเลอด (เพศชาย 181 และเพศหญง 195
ตอประชากรแสนคน ตามล�าดบ) รองลงมาคอกลมโรค
มะเรง (เพศชาย 142 และเพศหญง 101 ตอประชากร
แสนคนตามล�าดบ)และกลมอบตเหตในเพศชายและกลม
โรคตดเชอและปรสตบางชนดในเพศหญง (เพศชาย 129
และเพศหญง53ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
เขต 3 สาเหตการตายทมอตราตายปรบฐาน
สงสด 3 ล�าดบแรกในเพศชาย คอ กลมโรคหวใจและ
หลอดเลอดกลมอบตเหตและกลมโรคมะเรง(208,140
และ134ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)สวนเพศหญง
คอกลมโรคหวใจและหลอดเลอดกลมโรคมะเรงและกลม
โรคตดเชอและปรสตบางชนด (207, 100 และ 53
ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
เขต 4 สาเหตการตายทมอตราตายปรบฐาน
สงสด3ล�าดบแรกทงเพศชายและเพศหญงคอกลมโรค
หวใจและหลอดเลอด (เพศชาย 179 และเพศหญง
167 ตอประชากรแสนคน ตามล�าดบ) รองลงมาคอกลม
โรคมะเรง(เพศชาย140และเพศหญง108ตอประชากร
แสนคน ตามล�าดบ) และกลมอบตเหตในเพศชาย และ
กลมโรคตดเชอและปรสตบางชนดในเพศหญง (เพศชาย
112และเพศหญง40ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
เขต 5 สาเหตการตายทมอตราตายปรบฐาน
สงสด3ล�าดบแรกทงเพศชายและเพศหญงคอกลมโรค
หวใจและหลอดเลอด (เพศชาย 176 และเพศหญง 155
ตอประชากรแสนคน ตามล�าดบ) รองลงมาคอกลมโรค
มะเรง(เพศชาย149และเพศหญง108ตอประชากรแสน
คนตามล�าดบ)และกลมอบตเหตในเพศชายและกลมโรค
ตดเชอและปรสตบางชนดในเพศหญง (เพศชาย 119
และเพศหญง47ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
เขต 6 สาเหตการตายทมอตราตายปรบฐาน
สงสด3ล�าดบแรกทงเพศชายและเพศหญงคอกลมโรค
หวใจและหลอดเลอด (เพศชาย 170 และเพศหญง 150
ตอประชากรแสนคน ตามล�าดบ) รองลงมาคอกลมโรค
มะเรง(เพศชาย159และเพศหญง114ตอประชากรแสน
คนตามล�าดบ)และกลมอบตเหตในเพศชายและกลมโรค
ตดเชอและปรสตบางชนดในเพศหญง(เพศชาย118และ
เพศหญง53ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
เขต 7 สาเหตการตายทมอตราตายปรบฐาน
สงสด3ล�าดบแรกในเพศชายคอกลมโรคมะเรงกลมโรค
หวใจและหลอดเลอดและกลมอบตเหต(178,150และ
101ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ) สวนเพศหญงคอ
กลมโรคเบาหวาน กลมโรคมะเรง และกล มโรคหวใจ
และหลอดเลอด (153, 143 และ 139 ตอประชากร
แสนคนตามล�าดบ)
เขต 8 สาเหตการตายทมอตราตายปรบฐาน
สงสด3ล�าดบแรกในเพศชายคอกลมโรคมะเรงกลมโรค
หวใจและหลอดเลอด และกล มอบตเหต (177, 136
และ92คนตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)สวนเพศหญง
คอ กล มโรคหวใจและหลอดเลอด กล มโรคมะเรง
และกลมโรคเบาหวาน(143,137และ120ตอประชากร
แสนคนตามล�าดบ)
เขต 9 สาเหตการตายทมอตราตายปรบฐาน
สง สด 3 ล�าดบแรกท ง เพศชายและเพศหญง คอ
กลมโรคหวใจและหลอดเลอด(เพศชาย151และเพศหญง
155 ตอประชากรแสนคน ตามล�าดบ) รองลงมาคอ
กลมโรคมะเรง (เพศชาย 145 และเพศหญง 108 ตอ
ประชากรแสนคนตามล�าดบ)และกลมอบตเหตในเพศชาย
และกลมโรคเบาหวานในเพศหญง(เพศชาย116และเพศ
หญง54ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
เขต 10สาเหตการตายทมอตราตายปรบฐาน
สงสด 3 ล�าดบแรก ในเพศชาย คอ กล มโรคมะเรง
กลมโรคหวใจและหลอดเลอด และกลมอบตเหต (166,
145 และ 100 ต อประชากรแสนคน ตามล�าดบ)
สวนเพศหญง คอ กลมโรคหวใจและหลอดเลอด กลม
โรคมะเรง และกลมโรคเบาหวาน (145, 120 และ 82
ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
เขต 11 สาเหตการตายทมอตราตายปรบ
ฐานสงสด 3 ล�าดบแรก ในเพศชาย คอ กลมโรคหวใจ
และหลอดเลอด กล มโรคมะเรง และกล มอบตเหต
(172, 126 และ 106 ตอประชากรแสนคน ตามล�าดบ)
สวนเพศหญงคอกลมโรคหวใจและหลอดเลอดกลมโรค
มะเรงและกลมอบตเหต(150,90และ42ตอประชากร
แสนคนตามล�าดบ)
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
17
เขต 12 สาเหตการตายทมอตราตายปรบ
ฐานสงสด 3 ล�าดบแรก ในเพศชาย คอ กลมโรคหวใจ
และหลอดเลอด กลมโรคมะเรง และกลมอบตเหต (242,
114และ91ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)สวนเพศ
หญง คอ กลมโรคหวใจและหลอดเลอด กลมโรคมะเรง
และกลมโรคตดเชอและปรสตบางชนด(190,80และ48
ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
เขต 13 สาเหตการตายทมอตราตายปรบ
ฐานสงสด3ล�าดบแรกในเพศชายคอกลมโรคมะเรงกลม
โรคหวใจและหลอดเลอด และกลมโรคตดเชอและปรสต
บางชนด (155, 152 และ 58 ตอประชากรแสนคน
ตามล�าดบ)สวนเพศหญงคอกลมโรคหวใจและหลอดเลอด
กลมโรคมะเรง และกลมอบตเหต (125, 118 และ 27
ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
รปท 9 การตายรายกลมโรคจ�าแนกตามเขตสขภาพและภมภาคพ.ศ.2554(เพศชาย)
รปท 10การตายรายกลมโรคจ�าแนกตามเขตสขภาพและภมภาคพ.ศ.2554(เพศหญง)
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 255418
1.3 สาเหตการตายรายโรค
สาเหตการตายรายโรคทมอตราตายปรบฐาน
สงสด 5 อนดบแรก ในระดบเขตสขภาพและภมภาค
มรายละเอยดดงน(ภาคผนวก10-13)
ภาคเหนอ สาเหตการตาย 5 อนดบแรกใน
เพศชาย ไดแก โรคหลอดเลอดสมอง อบตเหตทางถนน
โรคปอดอดกนเรอรงโรคหวใจขาดเลอดและโรคมะเรงตบ
(94,77,70,54และ48ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
สวนเพศหญง ไดแก โรคหลอดเลอดสมอง โรคหวใจ
ขาดเลอด โรคปอดอดกนเรอรง โรคเบาหวานและโรคไต
อกเสบและไตพการ(96,59,48,32และ26ตอประชากร
แสนคนตามล�าดบ)
ภาคกลางสาเหตการตาย5อนดบแรกในเพศ
ชาย ไดแก โรคหลอดเลอดสมอง อบตเหตทางถนน
โรคหวใจขาดเลอด โรคปอดอดกนเรอรง และการตดเชอ
เอชไอว/เอดส (83, 69, 63, 39 และ 37 ตอประชากร
แสนคนตามล�าดบ)สวนเพศหญงไดแกโรคหลอดเลอดสมอง
โรคหวใจขาดเลอดโรคเบาหวานการตดเชอทางเดนหายใจ
สวนลางและโรคมะเรงปากมดลกและมดลก(78,56,24,
23และ17ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ สาเหตการตาย
5 อนดบแรกในเพศชาย ได แก โรคมะเร ง ตบ
โรคหลอดเลอดสมองอบตเหตทางถนนโรคเบาหวานและ
โรคหวใจขาดเลอด(81,74,64,52และ45ตอประชากร
แสนคน ตามล�าดบ) สวนเพศหญง ไดแก โรคเบาหวาน
โรคหลอดเลอดสมอง โรคหวใจขาดเลอด โรคมะเรงตบ
และโรคไตอกเสบและไตพการ(98,78,42,40และ34
ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
ภาคใต สาเหตการตาย 5 อนดบแรกในเพศ
ชาย ไดแก โรคหวใจขาดเลอด โรคหลอดเลอดสมอง
อบตเหตทางถนนโรคปอดอดกนเรอรงและการถกท�าราย
(92,82,69,50และ41ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
สวนเพศหญง ไดแก โรคหลอดเลอดสมอง โรคหวใจขาด
เลอด โรคเบาหวาน อบตเหตทางถนน และการตดเชอ
เอชไอว/เอดส (81, 59, 33, 21 และ 15 ตอประชากร
แสนคนตามล�าดบ)
เขต 1สาเหตการตาย5อนดบแรกในเพศชาย
ได แก โรคหลอดเลอดสมอง โรคปอดอดกนเรอรง
อบตเหตทางถนน โรคมะเรงตบ และโรคมะเรงหลอดลม
และปอด(89,84,73,52และ45ตอประชากรแสนคน
ตามล�าดบ) สวนเพศหญง ไดแก โรคปอดอดกนเรอรง
โรคหลอดเลอดสมอง โรคหวใจขาดเลอด โรคไตอกเสบ
และไตพการและโรคเบาหวาน(85,84,50,34และ33
ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
เขต 2 สาเหตการตาย5อนดบแรกในเพศชาย
ไดแก โรคหลอดเลอดสมอง อบตเหตทางถนน โรคหวใจ
ขาดเลอดโรคปอดอดกนเรอรงและโรคมะเรงตบ(87,83,
58, 54 และ 46 ตอประชากรแสนคน ตามล�าดบ)
สวนเพศหญง ไดแก โรคหลอดเลอดสมอง โรคหวใจ
ขาดเลอด โรคเบาหวาน โรคปอดอดกนเรอรง และการ
ตดเชอทางเดนหายใจสวนลาง(101,64,33,21และ20
ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
เขต 3 สาเหตการตาย5อนดบแรกในเพศชาย
ไดแก โรคหลอดเลอดสมอง อบตเหตทางถนน โรคหวใจ
ขาดเลอด โรคปอดอดกนเรอรง และโรคมะเรงตบ (114,
78, 67, 58 และ 40 ตอประชากรแสนคน ตามล�าดบ)
สวนเพศหญง ไดแก โรคหลอดเลอดสมอง โรคหวใจ
ขาดเลอด โรคเบาหวาน โรคสมองเสอม และอบตเหต
ทางถนน(115,68,31,21และ19ตอประชากรแสนคน
ตามล�าดบ)
เขต 4 สาเหตการตาย5อนดบแรกในเพศชาย
ไดแก โรคหลอดเลอดสมอง โรคหวใจขาดเลอดอบตเหต
ทางถนน การตดเชอเอชไอว/เอดส และโรคมะเรงตบ
(80,75,57,35และ35ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
สวนเพศหญง ไดแก โรคหลอดเลอดสมอง โรคหวใจ
ขาดเลอดการตดเชอทางเดนหายใจสวนลางโรคเบาหวาน
และโรคมะเรงเต านม (79, 65, 25, 18 และ 16
ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
เขต 5 สาเหตการตาย5อนดบแรกในเพศชาย
ไดแก โรคหลอดเลอดสมอง อบตเหตทางถนน โรคหวใจ
ขาดเลอด โรคปอดอดกนเรอรง และการตดเชอเอชไอว/
เอดส (87, 74, 59, 48 และ 38 ตอประชากรแสนคน
ตามล�าดบ) สวนเพศหญง ไดแก โรคหลอดเลอดสมอง
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
19
โรคหวใจขาดเลอดโรคเบาหวานการตดเชอทางเดนหายใจ
สวนลางและการตดเชอเอชไอว/เอดส (77,54,32,22
และ20ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
เขต 6 สาเหตการตาย5อนดบแรกในเพศชาย
ไดแก โรคหลอดเลอดสมอง อบตเหตทางถนน โรคหวใจ
ขาดเลอดโรคมะเรงตบและโรคปอดอดกนเรอรง(83,75,
56, 42 และ 39 ตอประชากรแสนคน ตามล�าดบ) สวน
เพศหญง ไดแก โรคหลอดเลอดสมองโรคหวใจขาดเลอด
โรคเบาหวาน การตดเชอทางเดนหายใจส วนล าง
และโรคมะเรงปากมดลกและมดลก (79, 47, 22, 21
และ20ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
เขต 7 สาเหตการตาย5อนดบแรกในเพศชาย
ไดแก โรคมะเรงตบ โรคเบาหวาน โรคหลอดเลอดสมอง
อบตเหตทางถนน และโรคหวใจขาดเลอด (95, 85, 75,
63และ43ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)สวนเพศหญง
ไดแก โรคเบาหวาน โรคหลอดเลอดสมอง โรคมะเรงตบ
โรคไตอกเสบและไตพการ และโรคหวใจขาดเลอด (153,
76,49,38และ34ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
เขต 8 สาเหตการตาย5อนดบแรกในเพศชาย
ไดแก โรคมะเรงตบ โรคหลอดเลอดสมอง โรคเบาหวาน
อบตเหตทางถนนและโรคหวใจขาดเลอด(99,67,58,57
และ 48ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ) สวนเพศหญง
ไดแก โรคเบาหวาน โรคหลอดเลอดสมอง โรคมะเรงตบ
โรคหวใจขาดเลอด และโรคไตอกเสบและไตพการ (120,
70,57,44และ43ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
เขต 9 สาเหตการตาย5อนดบแรกในเพศชาย
ไดแกโรคหลอดเลอดสมองอบตเหตทางถนนโรคมะเรงตบ
โรคหวใจขาดเลอดและโรคปอดอดกนเรอรง(81,70,55,
42และ37ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)สวนเพศหญง
ไดแก โรคหลอดเลอดสมอง โรคเบาหวาน โรคหวใจ
ขาดเลอด โรคมะเรงตบ และการตดเชอทางเดนหายใจ
สวนลาง(86,54,42,22และ20ตอประชากรแสนคน
ตามล�าดบ)
เขต 10สาเหตการตาย5อนดบแรกในเพศ
ชาย ไดแก โรคมะเรงตบ โรคหลอดเลอดสมอง อบตเหต
ทางถนนโรคหวใจขาดเลอดและโรคเบาหวาน (84,71,
64, 47 และ 44 ตอประชากรแสนคน ตามล�าดบ) สวน
เพศหญง ไดแก โรคเบาหวาน โรคหลอดเลอดสมอง
โรคหวใจขาดเลอด โรคไตอกเสบและไตพการ และโรค
มะเรงตบ(82,75,49,45และ40ตอประชากรแสนคน
ตามล�าดบ)
เขต 11 สาเหตการตาย 5 อนดบแรกใน
เพศชาย ไดแก โรคหวใจขาดเลอด อบตเหตทางถนน
โรคหลอดเลอดสมอง โรคปอดอดกนเรอรง และการ
ตดเชอเอชไอว/เอดส (78, 75, 71, 55 และ 39
ตอประชากรแสนคน ตามล�าดบ) สวนเพศหญง ไดแก
โรคหลอดเลอดสมองโรคหวใจขาดเลอดอบตเหตทางถนน
โรคเบาหวานและการตดเชอเอชไอว/เอดส(73,52,24,
22และ15ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
เขต 12 สาเหตการตาย 5 อนดบแรกใน
เพศชาย ไดแก โรคหวใจขาดเลอด โรคหลอดเลอดสมอง
อบตเหตทางถนนการถกท�ารายและโรคปอดอดกนเรอรง
(107,93,64,51และ46ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
สวนเพศหญงไดแกโรคหลอดเลอดสมองโรคหวใจขาดเลอด
โรคเบาหวานอบตเหตทางถนนและโรคหอบหด(89,66,
44,18และ16ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
เขต 13 สาเหตการตาย 5 อนดบแรกใน
เพศชาย ไดแก โรคหวใจขาดเลอด โรคหลอดเลอดสมอง
โรคมะเรงหลอดลมและปอดโรคมะเรงตบและการตดเชอ
เอชไอว/เอดส (64, 62, 36, 33 และ 29 ตอประชากร
แสนคนตามล�าดบ)สวนเพศหญงไดแกโรคหลอดเลอด
สมองโรคหวใจขาดเลอดโรคเบาหวานโรคมะเรงล�าไสใหญ
และทวารหนก และโรคมะเรงเตานม (53, 42, 24, 22
และ19ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
สวนท 2 ภาระโรคของประชากรไทย ระดบเขตสขภาพและภมภาค พ.ศ. 2554 2.1 การสญเสยปสขภาวะจากการตายกอนวย
อนควร (Year of Life Lost due to premature
death : YLL)
การสญเสยปสขภาวะจากการตายกอนวย
อนควรระดบภมภาคพบวาภาคเหนอมอตราการสญเสย
ปสขภาวะจากการตายกอนวยอนควรปรบฐานสงสด
เทากบ109ตอประชากรพนคน(เพศชาย133และเพศ
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 255420
หญง86ตอประชากรพนคน)โดยภาคกลางมอตราต�าสด
มคาเทากบ 94ตอประชากรพนคน (เพศชาย118และ
เพศหญง71ตอประชากรพนคน)สวนในระดบเขตสขภาพ
พบวา เขต 1 มอตราการสญเสยปสขภาวะจากการตาย
กอนวยอนควรปรบฐานสงสด มคาเทากบ 118 ตอ
ประชากรพนคน (เพศชาย 149 และเพศหญง 90 ตอ
ประชากรพนคน)รองลงมาเปนเขต9มคาเทากบ108ตอ
รปท 11 การสญเสยปสขภาวะจากการตายกอนวยอนควรจ�าแนกตามเขตสขภาพและภมภาคพ.ศ.2554(รวม)
รปท 12 การสญเสยปสขภาวะจากการตายกอนวยอนควรจ�าแนกตามเขตสขภาพและภมภาคพ.ศ.2554(เพศชาย)
ประชากรพนคน (เพศชาย 140 และเพศหญง 80 ตอ
ประชากรพนคน)และเขต7มคาเทากบ90ตอประชากร
พนคน (เพศชาย 114 และเพศหญง 69 ตอประชากร
พนคน) โดยเขต 13 มอตราต�าสด มคาเทากบ 72
ตอประชากรพนคน (เพศชาย 91 และเพศหญง 55
ตอประชากรพนคน)ดงรปท11-13
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
21
รปท 13การสญเสยปสขภาวะจากการตายกอนวยอนควรจ�าแนกตามเขตสขภาพและภมภาคพ.ศ.2554(เพศหญง)
รปท 14 การสญเสยปสขภาวะจากความบกพรองทางสขภาพจ�าแนกตามเขตสขภาพและภมภาคพ.ศ.2554(รวม)
2.2 การสญเสยปสขภาวะจากความบกพรอง
ทางสขภาพ (Year of Life Lost due to Disability :
YLD)
การสญเสยปสขภาวะจากความบกพรองทาง
สขภาพระดบภมภาคพบวาภาคเหนอมอตราการสญเสย
ปสขภาวะจากความบกพรองทางสขภาพปรบฐานสงสด
เทากบ77ตอประชากรพนคน(เพศชาย91และเพศหญง
63ตอประชากรพนคน)โดยภาคกลางมอตราต�าสดเทากบ
55 ตอประชากรพนคน (เพศชาย 57 และเพศหญง 54
ตอประชากรพนคน) สวนในระดบเขตสขภาพ พบวา
เขต1มอตราการสญเสยปสขภาวะจากความบกพรองทาง
สขภาพปรบฐานสงสด เทากบ 89 ตอประชากรพนคน
(เพศชาย 114 และเพศหญง 64 ตอประชากรพนคน)
โดยเขต 13 มอตราต�าสด มคาเทากบ 47 ตอประชากร
พนคน(เพศชาย45และเพศหญง48ตอประชากรพนคน)
ดงรปท14-16
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 255422
รปท 15 การสญเสยปสขภาวะจากความบกพรองทางสขภาพจ�าแนกตามเขตสขภาพและภมภาคพ.ศ.2554(เพศชาย)
รปท 16 การสญเสยปสขภาวะจากความบกพรองทางสขภาพจ�าแนกตามเขตสขภาพและภมภาคพ.ศ.2554(เพศหญง)
2.3 การสญเสยป สขภาวะ (D isabi l i ty
Adjusted Life Year : DALY)
การสญเสยปสขภาวะระดบภมภาค พบวา
ภาคเหนอ มอตราการสญเสยปสขภาวะปรบฐานสงสด
เทากบ186ตอประชากรพนคน(เพศชาย224และเพศ
หญง149ตอประชากรพนคน)โดยภาคกลางมอตราต�าสด
เทากบ149ตอประชากรพนคน(เพศชาย175และเพศ
หญง 125ตอประชากรพนคน) สวนในระดบเขตสขภาพ
พบวาเขต1มอตราการสญเสยปสขภาวะปรบฐานสงสด
เท ากบ 202 ต อประชากรพนคน (เพศชาย 251
และเพศหญง 154 ตอประชากรพนคน) โดยเขต 13
มอตราต�าสด มคาเทากบ 119 ตอประชากรพนคน
(เพศชาย 136 และเพศหญง 104 ตอประชากรพนคน)
ดงรปท17-19
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
23
รปท 17 การสญเสยปสขภาวะจ�าแนกตามเขตสขภาพและภมภาคพ.ศ.2554(รวม)
รปท 18 การสญเสยปสขภาวะจ�าแนกตามเขตสขภาพและภมภาคพ.ศ.2554(เพศชาย)
รปท 19 การสญเสยปสขภาวะจ�าแนกตามเขตสขภาพและภมภาคพ.ศ.2554(เพศหญง)
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 255424
2.4 การสญเสยปสขภาวะรายกลมโรค
สาเหตการสญเสยปสขภาวะรายกล มโรค
ทมอตราการสญเสยปสขภาวะปรบฐานสงสด3อนดบแรก
ในแตละเขตสขภาพและภมภาค มรายละเอยดดงน
(รปท20และ21)
ภาคเหนอ สาเหตการสญเสยปสขภาวะ 3
อนดบแรก ในเพศชาย ไดแก กลมความผดปกตทางจต
กลมอบตเหตและกลมโรคหวใจและหลอดเลอด(47,32
และ 26 ตอประชากรพนคน ตามล�าดบ) สวนเพศหญง
ไดแก กล มโรคหวใจและหลอดเลอด กล มโรคมะเรง
และกลมความผดปกตทางการรบร (24,18และ15ตอ
ประชากรพนคนตามล�าดบ)
ภาคกลาง สาเหตการสญเสยปสขภาวะ3อนดบ
แรกในเพศชายไดแกกลมอบตเหต กลมโรคหวใจและ
หลอดเลอด และกลมโรคมะเรง (29, 26 และ 22 ตอ
ประชากรพนคนตามล�าดบ)สวนเพศหญงไดแกกลมโรค
หวใจและหลอดเลอด กล มโรคมะเรง และกล มความ
ผดปกตทางการรบร(20,18และ15ตอประชากรพนคน
ตามล�าดบ)
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ สาเหตการสญเสยป
สขภาวะ 3 อนดบแรก ในเพศชาย ไดแก กลมอบตเหต
กลมความผดปกตทางจตและกลมโรคมะเรง(26,26และ
24 ตอประชากรพนคน ตามล�าดบ) สวนเพศหญง ไดแก
กลมโรคเบาหวาน กลมโรคมะเรง และกล มโรคหวใจ
และหลอดเลอด (20, 19 และ 18 ตอประชากรพนคน
ตามล�าดบ)
ภาคใต สาเหตการสญเสยปสขภาวะ3อนดบ
แรกในเพศชาย ไดแก กล มโรคหวใจและหลอดเลอด
กลมอบตเหต และกลมโรคมะเรง (29,24และ17ตอ
ประชากรพนคนตามล�าดบ)สวนเพศหญงไดแกกลมโรค
หวใจและหลอดเลอด กลมความผดปกตทางการรบร
และกลมโรคมะเรง(21,15และ14ตอประชากรพนคน
ตามล�าดบ)
เขต 1 สาเหตการสญเสยป ส ขภาวะ
3อนดบแรกในเพศชายไดแกกลมความผดปกตทางจต
กลมอบตเหตและกลมโรคหวใจและหลอดเลอด(71,29
และ 24 ตอประชากรพนคน ตามล�าดบ) สวนเพศหญง
ไดแก กล มโรคหวใจและหลอดเลอด กล มโรคมะเรง
และกลมความผดปกตทางการรบร (23, 20 และ 15
ตอประชากรพนคนตามล�าดบ)
เขต 2สาเหตการสญเสยปสขภาวะ3อนดบ
แรกในเพศชาย ไดแก กลมอบตเหต กลมความผดปกต
ทางจต และกลมโรคหวใจและหลอดเลอด (32, 26 และ
26 ตอประชากรพนคน ตามล�าดบ) สวนเพศหญง ไดแก
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
25
กลมโรคหวใจและหลอดเลอด กลมโรคมะเรง และกลม
ความผดปกตทางการรบร(24,17และ15ตอประชากร
พนคนตามล�าดบ)
เขต 3สาเหตการสญเสยปสขภาวะ3อนดบ
แรกในเพศชาย ไดแก กล มอบตเหต กล มโรคหวใจ
และหลอดเลอด และกลมความผดปกตทางจต (35, 30
และ 26 ตอประชากรพนคน ตามล�าดบ) สวนเพศหญง
ไดแก กล มโรคหวใจและหลอดเลอด กลมโรคมะเรง
และกลมความผดปกตทางการรบร (26,16และ15ตอ
ประชากรพนคนตามล�าดบ)
เขต 4 สาเหตการสญเสยป ส ขภาวะ
3อนดบแรกในเพศชายไดแกกลมอบตเหตกลมโรคหวใจ
และหลอดเลอด และกลมโรคมะเรง (28, 27 และ 21
ตอประชากรพนคน ตามล�าดบ) สวนเพศหญง ไดแก
กลมโรคหวใจและหลอดเลอด กลมโรคมะเรง และกลม
ความผดปกตทางการรบร(21,18และ15ตอประชากร
พนคนตามล�าดบ)
เขต 5 สาเหตการสญเสยปสขภาวะ3อนดบ
แรกในเพศชาย ไดแก กลมอบตเหต กลมโรคหวใจและ
หลอดเลอด และกลมโรคมะเรง (29, 25 และ 21 ตอ
ประชากรพนคน ตามล�าดบ) ส วนเพศหญง ได แก
กลมโรคหวใจและหลอดเลอด กลมโรคมะเรง และกลม
ความผดปกตทางการรบร(19,17และ15ตอประชากร
พนคนตามล�าดบ)
เขต 6 สาเหตการสญเสยปสขภาวะ3อนดบ
แรกในเพศชาย ไดแก กลมอบตเหต กลมโรคหวใจและ
หลอดเลอด และกลมโรคมะเรง (29, 26 และ 23 ตอ
ประชากรพนคน ตามล�าดบ) สวนในเพศหญง ไดแก
กลมโรคหวใจและหลอดเลอด กลมโรคมะเรง และกลม
ความผดปกตทางการรบร(19,18และ15ตอประชากร
พนคนตามล�าดบ)
เขต 7 สาเหตการสญเสยปสขภาวะ3อนดบแรก
ในเพศชายไดแกกลมความผดปกตทางจตกลมโรคมะเรง
และกลมอบตเหต (26,26และ25ตอประชากรพนคน
ตามล�าดบ) ส วนเพศหญงไดแก กล มโรคเบาหวาน
กลมโรคมะเรง และกลมความผดปกตทางระบบประสาท
(30,21และ20ตอประชากรพนคนตามล�าดบ)
เขต 8 สาเหตการสญเสยปสขภาวะ3อนดบแรก
ในเพศชายไดแกกลมโรคมะเรงกลมอบตเหตและกลม
ความผดปกตทางจต(25,24และ22ตอประชากรพนคน
ตามล�าดบ) สวนเพศหญง ไดแก กล มโรคเบาหวาน
กลมโรคมะเรงและกลมโรคหวใจและหลอดเลอด(25,21
และ17ตอประชากรพนคนตามล�าดบ)
เขต 9 สาเหตการสญเสยปสขภาวะ3อนดบแรก
ในเพศชายไดแกกลมความผดปกตทางจตกลมอบตเหต
และกลมโรคหวใจและหลอดเลอด (33, 29 และ 22
ตอประชากรพนคน ตามล�าดบ) สวนเพศหญง ไดแก
กลมโรคหวใจและหลอดเลอด กลมโรคมะเรง และกลม
ความผดปกตทางการรบร(19,17และ15ตอประชากร
พนคนตามล�าดบ)
เขต 10 สาเหตการสญเสยปสขภาวะ3อนดบ
แรกในเพศชาย ไดแก กล มอบตเหต กล มโรคมะเรง
และกลมโรคหวใจและหลอดเลอด (25, 24 และ 21ตอ
ประชากรพนคนตามล�าดบ)สวนเพศหญงไดแกกลมโรค
มะเรงกลมโรคหวใจและหลอดเลอดและกลมโรคเบาหวาน
(19,18และ17ตอประชากรพนคนตามล�าดบ)
เขต 11 สาเหตการสญเสยปสขภาวะ3อนดบ
แรกในเพศชาย ไดแก กลมอบตเหต กลมโรคหวใจและ
หลอดเลอด และกลมโรคมะเรง (26, 24 และ 17 ตอ
ประชากรพนคนตามล�าดบ)สวนเพศหญงไดแกกลมโรค
หวใจและหลอดเลอด กลมความผดปกตทางการรบร
และกลมโรคมะเรง(18,15และ14ตอประชากรพนคน
ตามล�าดบ)
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 255426
เขต 12 สาเหตการสญเสยปสขภาวะ3อนดบ
แรกในเพศชาย ไดแก กล มโรคหวใจและหลอดเลอด
กลมอบตเหต และกลมโรคระบบทางเดนหายใจเรอรง
(35,22และ18ตอประชากรพนคนตามล�าดบ)สวนเพศ
หญง ไดแก กลมโรคหวใจและหลอดเลอด กลมความผด
ปกตทางการรบร และกลมโรคมะเรง (24, 15 และ 13
ตอประชากรพนคนตามล�าดบ)
รปท 20การสญสยปสขภาวะจ�าแนกรายกลมโรคเขตสขภาพและภมภาคพ.ศ.2554(เพศชาย)
รปท 21การสญสยปสขภาวะจ�าแนกรายกลมโรคเขตสขภาพและภมภาคพ.ศ.2554(เพศหญง)
เขต 13 สาเหตการสญเสยป สขภาวะ
3 อนดบแรก ในเพศชาย ไดแก กล มโรคหวใจและ
หลอดเลอด กลมโรคมะเรง และกลมอบตเหต (23, 22
และ 13 ตอประชากรพนคน ตามล�าดบ) สวนเพศหญง
ไดแก กล มโรคมะเรง กล มโรคหวใจและหลอดเลอด
และกลมความผดปกตทางการรบร (17, 15 และ 15
ตอประชากรพนคนตามล�าดบ)
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
27
2.5 การสญเสยปสขภาวะรายโรค สาเหตการสญเสยปสขภาวะรายโรคทมอตราการสญเสยปสขภาวะปรบฐานสงสด5อนดบแรกในระดบเขตสขภาพและภมภาค มรายละเอยดดงน (ภาคผนวก14-17) ภาคเหนอ สาเหตการสญเสยปสขภาวะ 5อนดบแรกในเพศชาย ไดแก การเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอล อบตเหตทางถนน โรคหลอดเลอดสมองโรคปอดอดกนเรอรง และการตดเชอเอชไอว/เอดส (37,19, 14, 10 และ 9 ตอประชากรพนคน ตามล�าดบ)สวนเพศหญง ไดแก โรคหลอดเลอดสมอง โรคซมเศราโรคเบาหวานโรคหวใจขาดเลอดและโรคปอดอดกนเรอรง(13,7,7,6และ6ตอประชากรพนคนตามล�าดบ) ภาคกลาง สาเหตการสญเสยปสขภาวะ5 อนดบแรกในเพศชาย ได แก อบ ตเหตทางถนนโรคหลอดเลอดสมองการเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอลการตดเชอเอชไอว/เอดส และโรคหวใจขาดเลอด(17, 13, 10, 9และ9ตอประชากรพนคนตามล�าดบ)สวนเพศหญง ไดแก โรคหลอดเลอดสมอง โรคซมเศราโรคหวใจขาดเลอด โรคเบาหวานและตอกระจก (10,7,6,5และ5ตอประชากรพนคนตามล�าดบ) ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ สาเหตการสญเสยปสขภาวะ 5 อนดบแรกในเพศชาย ไดแก การเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอลอบตเหตทางถนนโรคมะเรงตบโรคเบาหวานและโรคหลอดเลอดสมอง(17,16,12,11และ 11 ตอประชากรพนคน ตามล�าดบ) สวนเพศหญงไดแก โรคเบาหวาน โรคหลอดเลอดสมอง โรคซมเศราโรคมะเรงตบและโรคสมองเสอม (20,10,7,6และ6ตอประชากรพนคนตามล�าดบ) ภาคใต สาเหตการสญเสยป สขภาวะ5 อนดบแรกในเพศชาย ได แก อบ ตเหตทางถนนโรคหวใจขาดเลอด โรคหลอดเลอดสมอง การถกท�ารายและการตดเชอเอชไอว/เอดส (16, 13, 11, 10 และ 9ตอประชากรพนคน ตามล�าดบ) สวนเพศหญง ไดแกโรคหลอดเลอดสมองโรคเบาหวานโรคซมเศราโรคหวใจขาดเลอด และอบตเหตทางถนน (10, 7, 7, 6 และ5ตอประชากรพนคนตามล�าดบ)
เขต 1สาเหตการสญเสยปสขภาวะ5อนดบแรกในเพศชายไดแกการเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอลอบตเหตทางถนน โรคหลอดเลอดสมอง โรคปอดอดกนเรอรง และการตดเชอเอชไอว/เอดส (57, 18, 13, 12และ9ตอประชากรพนคนตามล�าดบ)สวนเพศหญงไดแกโรคหลอดเลอดสมอง โรคปอดอดกนเรอรง โรคเบาหวานโรคซมเศราและการตดเชอเอชไอว/เอดส (11,11,7,7และ6ตอประชากรพนคนตามล�าดบ) เขต 2 สาเหตการสญเสยปสขภาวะ5อนดบแรกในเพศชาย ไดแก อบตเหตทางถนน การเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอล โรคหลอดเลอดสมอง โรคปอดอดกนเรอรงและการตดเชอเอชไอว/เอดส(21,20,13,8และ 8 ตอประชากรพนคน ตามล�าดบ) สวนเพศหญงไดแก โรคหลอดเลอดสมอง โรคซมเศรา โรคเบาหวานโรคหวใจขาดเลอด และอบตเหตทางถนน (อตราการสญเสยปสขภาวะเทากบ13,7,7,7และ5ตอประชากรพนคนตามล�าดบ) เขต 3 สาเหตการสญเสยปสขภาวะ5อนดบแรกในเพศชาย ไดแก อบตเหตทางถนน การเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอล โรคหลอดเลอดสมอง โรคหวใจขาดเลอดและโรคปอดอดกนเรอรง(20,19,17,9และ8 ตอประชากรพนคน ตามล�าดบ) สวนเพศหญง ไดแกโรคหลอดเลอดสมอง โรคสมองเสอม โรคหวใจขาดเลอดโรคซมเศราและโรคเบาหวาน(15,12,7,7และ6ตอประชากรพนคนตามล�าดบ) เขต 4 สาเหตการสญเสยปสขภาวะ5อนดบแรกในเพศชาย ไดแก อบตเหตทางถนน โรคหลอดเลอด
สมอง โรคหวใจขาดเลอด การตดเชอเอชไอว/เอดสและการเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอล (14,13,10,8และ 8 ตอประชากรพนคน ตามล�าดบ) สวนเพศหญงไดแก โรคหลอดเลอดสมอง โรคซมเศรา โรคหวใจขาดเลอดตอกระจกและโรคขอเสอม(11,7,7,5และ4ตอประชากรพนคนตามล�าดบ) เขต 5 สาเหตการสญเสยปสขภาวะ5อนดบแรกในเพศชาย ไดแก อบตเหตทางถนน โรคหลอดเลอดสมอง การเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอล การตดเชอเอชไอว/เอดส และโรคหวใจขาดเลอด (18, 13, 10, 9
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 255428
และ8ตอประชากรพนคนตามล�าดบ)สวนเพศหญงไดแกโรคหลอดเลอดสมองโรคซมเศราโรคเบาหวานโรคหวใจขาดเลอด และอบตเหตทางถนน (10, 7, 7, 6 และ 5ตอประชากรพนคนตามล�าดบ) เขต 6 สาเหตการสญเสยปสขภาวะ5อนดบแรกในเพศชาย ไดแก อบตเหตทางถนน การเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอลโรคหลอดเลอดสมองการตดเชอเอชไอว/เอดส และโรคหวใจขาดเลอด (18,13, 13, 9และ 8 ตอประชากรพนคน ตามล�าดบ) สวนเพศหญงไดแกโรคหลอดเลอดสมองโรคซมเศราโรคหวใจขาดเลอดการตดเชอเอชไอว/เอดส และตอกระจก (10, 7, 5, 5และ5ตอประชากรพนคนตามล�าดบ) เขต 7 สาเหตการสญเสยปสขภาวะ5อนดบแรกในเพศชายไดแกการเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอลโรคเบาหวาน อบตเหตทางถนน โรคมะเรงตบ และโรคหลอดเลอดสมอง(9,18,16,14และ11ตอประชากรพนคน ตามล�าดบ) สวนเพศหญง ไดแก โรคเบาหวานโรคสมองเสอม โรคหลอดเลอดสมอง โรคซมเศร าและโรคมะเรงตบ (30, 18, 10, 7 และ 7 ตอประชากรพนคนตามล�าดบ) เขต 8 สาเหตการสญเสยปสขภาวะ5อนดบแรกในเพศชาย ไดแก โรคมะเรงตบ อบตเหตทางถนนโรคเบาหวาน โรคจตเภท และโรคหลอดเลอดสมอง (15,14, 12, 12 และ 10 ตอประชากรพนคน ตามล�าดบ)สวนเพศหญง ไดแก โรคเบาหวาน โรคหลอดเลอดสมองโรคมะเรงตบ โรคซมเศรา และโรคไตอกเสบและไตพการ(25,9,8,7และ6ตอประชากรพนคนตามล�าดบ) เขต 9สาเหตการสญเสยปสขภาวะ5อนดบแรกในเพศชายไดแกการเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอลอบตเหตทางถนน โรคหลอดเลอดสมอง โรคมะเรงตบและการตดเชอเอชไอว/เอดส(27,18,12,8และ8ตอประชากรชายพนคน ตามล�าดบ) สวนเพศหญง ไดแกโรคหลอดเลอดสมองโรคเบาหวานโรคซมเศราตอกระจกและโรคหวใจขาดเลอด(11,10,7,5และ4ตอประชากรพนคนตามล�าดบ) เขต 10 สาเหตการสญเสยปสขภาวะ5อนดบแรกในเพศชาย ไดแก อบตเหตทางถนน การเสพตดเครองดมทมแอลกอฮอล โรคมะเรงตบ โรคหลอดเลอดสมอง และโรคเบาหวาน (16, 13, 12, 10 และ 9 ตอ
ประชากรพนคน ตามล�าดบ) ส วนเพศหญง ได แกโรคเบาหวานโรคหลอดเลอดสมองโรคซมเศราโรคมะเรงตบและโรคไตอกเสบและไตพการ(17,10,7,6และ5ตอประชากรพนคนตามล�าดบ) เขต 11 สาเหตการสญเสยปสขภาวะ5อนดบแรกในเพศชายไดแกอบตเหตทางถนนโรคหวใจขาดเลอดการตดเชอเอชไอว/เอดส โรคหลอดเลอดสมอง และการถกท�าราย (18,11,10,10และ8ตอประชากรพนคนตามล�าดบ) สวนเพศหญง ไดแก โรคหลอดเลอดสมอง
โรคซมเศร า อบตเหตทางถนน โรคหวใจขาดเลอดและตอกระจก (9, 7, 6, 6 และ 5 ตอประชากรพนคนตามล�าดบ) เขต 12 สาเหตการสญเสยปสขภาวะ5อนดบแรกในเพศชายไดแกอบตเหตทางถนนโรคหวใจขาดเลอดโรคหลอดเลอดสมอง การถกท�าราย และโรคหอบหด(15,15,13,13และ10ตอประชากรพนคนตามล�าดบ)สวนเพศหญง ไดแก โรคหลอดเลอดสมอง โรคเบาหวานโรคซมเศราโรคหวใจขาดเลอดและโรคหอบหด(12,10,7,7และ6ตอประชากรพนคนตามล�าดบ) เขต 13 สาเหตการสญเสยปสขภาวะ5อนดบแรกในเพศชาย ไดแก โรคหลอดเลอดสมอง โรคหวใจขาดเลอด การตดเชอเอชไอว/เอดส อบตเหตทางถนน
และโรคมะเรงตบ(10,9,7,7และ5ตอประชากรพนคนตามล� าดบ ) ส วน เพศหญ ง ได แก โรคซม เศร าโรคหลอดเลอดสมองตอกระจกโรคหวใจขาดเลอดและโรคเบาหวาน (7, 7, 5, 5 และ 5 ตอประชากรพนคนตามล�าดบ)
2.6 การจดล�าดบ 5 อนดบแรกของการตายและการสญเสยปสขภาวะ จดอนดบสาเหตการตายและการสญเสยปสขภาวะ5อนดบแรกของเขตสขภาพและภมภาคพบวาโรคเรอรงและอบตเหตทงในเพศชายและหญงยงคงเปนสาเหตของการตายและการสญเสยปสขภาวะสงกวาสาเหตอนๆไมวาจะเปนโรคหลอดเลอดสมองทเปนสาเหตอนดบหนง
ทงการตายและการสญเสยปสขภาวะในหลายพนทหรอโรคเบาหวาน อบตเหตทางถนน แตจะเหนไดวาการตดเชอเอชไอว/เอดสกยงคงเปนปญหาส�าคญเพราะยงคงตด5อนดบแรก(ตารางท2และ3)
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
29
เขต/
ภาค
การต
าย/ก
ารสญ
เสย
ปสขภ
าวะ
อนดบ
ท 1
อนดบ
ท 2
อนดบ
ท 3
อนดบ
ท 4
อนดบ
ท 5
ภาคเ
หนอ
การต
ายโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
อบตเ
หตทา
งถนน
โรคป
อดอด
กนเรอร
งโรคห
วใจข
าดเล
อดโรคม
ะเรง
ตบ
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
การเสพ
ตดเค
รองด
มทมแ
อลกอ
ฮอล
อบตเ
หตทา
งถนน
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคป
อดอด
กนเรอร
งกา
รตดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
ภาคก
ลาง
การต
ายโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
อบตเ
หตทา
งถนน
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคป
อดอด
กนเรอร
งกา
รตดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
อบตเ
หตทา
งถนน
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
การเสพ
ตดเค
รองด
มทมแ
อลกอ
ฮอล
การต
ดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
โรคห
วใจข
าดเล
อด
ภาคต
ะวนอ
อก
เฉยง
เหนอ
การต
ายโรคม
ะเรง
ตบ
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
อบตเ
หตทา
งถนน
โรคเ
บาหว
านโรคห
วใจข
าดเล
อด
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
การเสพ
ตดเค
รองด
มทมแ
อลกอ
ฮอล
อบตเ
หตทา
งถนน
โรคม
ะเรง
ตบ
โรคเ
บาหว
านโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
ภาคใ
ตกา
รตาย
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
อบตเ
หตทา
งถนน
โรคป
อดอด
กนเรอร
งกา
รถกท
�าราย
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
อบตเ
หตทา
งถนน
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
การถ
กท�าร
ายกา
รตดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
เขต
1กา
รตาย
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคป
อดอด
กนเรอร
งอบ
ตเหต
ทางถ
นน
โรคม
ะเรง
ตบ
โรคม
ะเรง
หลอด
ลมแล
ะปอด
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
การเสพ
ตดเค
รองด
มทมแ
อลกอ
ฮอล
อบตเ
หตทา
งถนน
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคป
อดอด
กนเรอร
งกา
รตดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
เขต
2กา
รตาย
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
อบตเ
หตทา
งถนน
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคป
อดอด
กนเรอร
งโรคม
ะเรง
ตบ
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
อบตเ
หตทา
งถนน
กา
รเสพ
ตดเค
รองด
มทมแ
อลกอ
ฮอล
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคป
อดอด
กนเรอร
งกา
รตดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
เขต
3กา
รตาย
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
อบตเ
หตทา
งถนน
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคป
อดอด
กนเรอร
งโรคม
ะเรง
ตบ
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
อบตเ
หตทา
งถนน
กา
รเสพ
ตดเค
รองด
มทมแ
อลกอ
ฮอล
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคป
อดอด
กนเรอร
ง
เขต
4กา
รตาย
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคห
วใจข
าดเล
อดอบ
ตเหต
ทางถ
นน
การต
ดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
โรคม
ะเรง
ตบ
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
อบตเ
หตทา
งถนน
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคห
วใจข
าดเล
อดกา
รตดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
การเสพ
ตดเค
รองด
มทมแ
อลกอ
ฮอล
เขต
5กา
รตาย
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
อบตเ
หตทา
งถนน
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคป
อดอด
กนเรอร
งกา
รตดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
อบตเ
หตทา
งถนน
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
การเสพ
ตดเค
รองด
มทมแ
อลกอ
ฮอล
การต
ดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
โรคห
วใจข
าดเล
อด
เขต
6กา
รตาย
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
อบตเ
หตทา
งถนน
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคม
ะเรง
ตบ
โรคป
อดอด
กนเรอร
ง
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
อบตเ
หตทา
งถนน
กา
รเสพ
ตดเค
รองด
มทมแ
อลกอ
ฮอล
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
การต
ดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
โรคห
วใจข
าดเล
อด
ตารา
งท 2
สาเหต
การต
ายแล
ะการ
สญเส
ยปสข
ภาวะ
สงสด
5อ
นดบแ
รกจ
�าแนก
ตามเ
ขตสข
ภาพแ
ละภม
ภาค
พ.ศ.2
554
(เพศช
าย)
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 255430
เขต
7กา
รตาย
โรคม
ะเรง
ตบ
โรคเ
บาหว
านโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
อบตเ
หตทา
งถนน
โรคห
วใจข
าดเล
อด
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
การเสพ
ตดเค
รองด
มทมแ
อลกอ
ฮอล
โรคเ
บาหว
านอบ
ตเหต
ทางถ
นน
โรคม
ะเรง
ตบ
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
เขต
8กา
รตาย
โรคม
ะเรง
ตบ
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคเ
บาหว
านอบ
ตเหต
ทางถ
นน
โรคห
วใจข
าดเล
อด
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
โรคม
ะเรง
ตบ
อบตเ
หตทา
งถนน
โรคเ
บาหว
านโรคจ
ตเภท
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
เขต
9กา
รตาย
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
อบตเ
หตทา
งถนน
โรคม
ะเรง
ตบ
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคป
อดอด
กนเรอร
ง
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
การเสพ
ตดเค
รองด
มทมแ
อลกอ
ฮอล
อบตเ
หตทา
งถนน
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคม
ะเรง
ตบ
การต
ดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
เขต
10กา
รตาย
โรคม
ะเรง
ตบ
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
อบตเ
หตทา
งถนน
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคเ
บาหว
าน
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
อบตเ
หตทา
งถนน
กา
รเสพ
ตดเค
รองด
มทมแ
อลกอ
ฮอล
โรคม
ะเรง
ตบ
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคเ
บาหว
าน
เขต
11กา
รตาย
โรคห
วใจข
าดเล
อดอบ
ตเหต
ทางถ
นน
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคป
อดอด
กนเรอร
งกา
รตดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
อบตเ
หตทา
งถนน
โรคห
วใจข
าดเล
อดกา
รตดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
การถ
กท�าร
าย
เขต
12กา
รตาย
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
อบตเ
หตทา
งถนน
กา
รถกท
�าราย
โรคป
อดอด
กนเรอร
ง
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
อบตเ
หตทา
งถนน
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
การถ
กท�าร
ายโรคห
อบหด
เขต
13กา
รตาย
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคม
ะเรง
หลอด
ลมแล
ะปอด
โรคม
ะเรง
ตบ
การต
ดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคห
วใจข
าดเล
อดกา
รตดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
อบตเ
หตทา
งถนน
โรคม
ะเรง
ตบ
เขต/
ภาค
การต
าย/ก
ารสญ
เสย
ปสขภ
าวะ
อนดบ
ท 1
อนดบ
ท 2
อนดบ
ท 3
อนดบ
ท 4
อนดบ
ท 5
ตารา
งท 2
สาเหต
การต
ายแล
ะการ
สญเส
ยปสข
ภาวะ
สงสด
5อ
นดบแ
รกจ
�าแนก
ตามเ
ขตสข
ภาพแ
ละภม
ภาค
พ.ศ.2
554
(เพศช
าย)(
ตอ)
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
31
เขต/
ภาค
การต
าย/ก
ารสญ
เสย
ปสขภ
าวะ
อนดบ
ท 1
อนดบ
ท 2
อนดบ
ท 3
อนดบ
ท 4
อนดบ
ท 5
ภาคเ
หนอ
การต
ายโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคป
อดอด
กนเรอร
งโรคเ
บาหว
านโรคไ
ตอกเ
สบแล
ะไตพ
การ
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคซ
มเศร
าโรคเ
บาหว
านโรคห
วใจข
าดเล
อดโรคป
อดอด
กนเรอร
ง
ภาคก
ลาง
การต
ายโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคเ
บาหว
านกา
รตดเ
ชอทา
งเดน
หายใ
จ
สวนล
าง
โรคม
ะเรง
ปากม
ดลก
และม
ดลก
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคซ
มเศร
าโรคห
วใจข
าดเล
อดโรคเ
บาหว
านตอ
กระจ
ก
ภาคต
ะวนอ
อก
เฉยง
เหนอ
การต
ายโรคเ
บาหว
านโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคม
ะเรง
ตบ
โรคไ
ตอกเ
สบแล
ะไตพ
การ
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
โรคเ
บาหว
านโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคซ
มเศร
าโรคม
ะเรง
ตบ
โรคส
มองเสอ
ม
ภาคใ
ตกา
รตาย
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคเ
บาหว
านอบ
ตเหต
ทางถ
นน
การต
ดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคเ
บาหว
านโรคซ
มเศร
าโรคห
วใจข
าดเล
อดอบ
ตเหต
ทางถ
นน
เขต
1กา
รตาย
โรคป
อดอด
กนเรอร
งโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคไ
ตอกเ
สบแล
ะไตพ
การ
โรคเ
บาหว
าน
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคป
อดอด
กนเรอร
งโรคเ
บาหว
านโรคซ
มเศร
ากา
รตดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
เขต
2กา
รตาย
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคเ
บาหว
านโรคป
อดอด
กนเรอร
งกา
รตดเชอ
ทางเดน
หายใ
จสวน
ลาง
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคซ
มเศร
าโรคเ
บาหว
านโรคห
วใจข
าดเล
อดอบ
ตเหต
ทางถ
นน
เขต
3กา
รตาย
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคเ
บาหว
านโรคส
มองเสอ
มอบ
ตเหต
ทางถ
นน
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคส
มองเสอ
มโรคห
วใจข
าดเล
อดโรคซ
มเศร
าโรคเ
บาหว
าน
เขต
4กา
รตาย
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคห
วใจข
าดเล
อดกา
รตดเชอ
ทางเดน
หายใ
จสวน
ลาง
โรคเ
บาหว
านโรคม
ะเรง
เตาน
ม
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคซ
มเศร
าโรคห
วใจข
าดเล
อดตอ
กระจ
กโรคข
อเสอ
ม
เขต
5
การต
ายโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคเ
บาหว
านกา
รตดเ
ชอทา
งเดน
หายใ
จ
สวนล
าง
การต
ดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคซ
มเศร
าโรคเ
บาหว
านโรคห
วใจข
าดเล
อดอบ
ตเหต
ทางถ
นน
เขต
6
การต
ายโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคเ
บาหว
านกา
รตดเ
ชอทา
งเดน
หายใ
จ
สวนล
าง
โรคม
ะเรง
ปากม
ดลก
และม
ดลก
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคซ
มเศร
าโรคห
วใจข
าดเล
อดกา
รตดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
ตอกร
ะจก
ตารา
งท 3
สาเหต
การต
ายแล
ะการ
สญเส
ยปสข
ภาวะ
สงสด
5อ
นดบแ
รกจ
�าแนก
ตามเ
ขตสข
ภาพแ
ละภม
ภาค
พ.ศ.2
554
(เพศห
ญง)
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 255432
เขต
7กา
รตาย
โรคเ
บาหว
านโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคม
ะเรง
ตบ
โรคไ
ตอกเ
สบแล
ะไตพ
การ
โรคห
วใจข
าดเล
อด
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
โรคเ
บาหว
านโรคส
มองเสอ
มโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคซ
มเศร
าโรคม
ะเรง
ตบ
เขต
8กา
รตาย
โรคเ
บาหว
านโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคม
ะเรง
ตบ
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคไ
ตอกเ
สบแล
ะไตพ
การ
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
โรคเ
บาหว
านโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคม
ะเรง
ตบ
โรคซ
มเศร
าโรคไ
ตอกเ
สบแล
ะไตพ
การ
เขต
9กา
รตาย
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคเ
บาหว
านโรคห
วใจข
าดเล
อดโรคม
ะเรง
ตบ
การต
ดเชอ
ทางเดน
หายใ
จสวน
ลาง
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคเ
บาหว
านโรคซ
มเศร
าตอ
กระจ
กโรคห
วใจข
าดเล
อด
เขต
10กา
รตาย
โรคเ
บาหว
านโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคไ
ตอกเ
สบแล
ะไตพ
การ
โรคม
ะเรง
ตบ
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
โรคเ
บาหว
านโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคซ
มเศร
าโรคม
ะเรง
ตบ
โรคไ
ตอกเ
สบแล
ะไตพ
การ
เขต
11กา
รตาย
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคห
วใจข
าดเล
อดอบ
ตเหต
ทางถ
นน
โรคเ
บาหว
านกา
รตดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคซ
มเศร
าอบ
ตเหต
ทางถ
นน
โรคห
วใจข
าดเล
อดตอ
กระจ
ก
เขต
12กา
รตาย
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคเ
บาหว
านอบ
ตเหต
ทางถ
นน
โรคห
อบหด
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคเ
บาหว
านโรคซ
มเศร
าโรคห
วใจข
าดเล
อดโรคห
อบหด
เขต
13
การต
ายโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคเ
บาหว
านโร
คมะเ
รงล�า
ไสให
ญและ
ทวาร
หนก
โรคม
ะเรง
เตาน
ม
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
โรคซ
มเศร
าโรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
ตอกร
ะจก
โรคห
วใจข
าดเล
อดโรคเ
บาหว
าน
เขต/
ภาค
การต
าย/ก
ารสญ
เสย
ปสขภ
าวะ
อนดบ
ท 1
อนดบ
ท 2
อนดบ
ท 3
อนดบ
ท 4
อนดบ
ท 5
ตารา
งท 3
สาเหต
การต
ายแล
ะการ
สญเส
ยปสข
ภาวะ
สงสด
5อ
นดบแ
รกจ
�าแนก
ตามเ
ขตสข
ภาพแ
ละภม
ภาค
พ.ศ.2
554
(เพศห
ญง)(ต
อ)
ารศกษาภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาค
ของประเทศไทย พ.ศ. 2554 เปนการศกษาเพอ
ประมาณขนาดของภาระโรคในระดบเขตสขภาพและ
ภมภาค เพอประกอบการจดล�าดบความส�าคญของโรค
และปญหาสขภาพ ในการสนบสนนการวางแผนและ
ก�าหนดนโยบายสาธารณสขส�าหรบพนทในระดบเขต
สขภาพและภมภาค
สรปผลการศกษา 1. การตายของประชากรไทย ระดบเขตสขภาพ
และภมภาค พ.ศ. 2554
อตราตายปรบฐาน:ภาคเหนอมอตราตายปรบฐาน
สงสดทงเพศชายและหญง (861และ659ตอประชากร
แสนคน ตามล�าดบ) สวนระดบเขตสขภาพ พบวา อตรา
ตายปรบฐานสงสดของเพศชาย คอเขต 1 (889 ตอ
ประชากรแสนคน) สวนเพศหญงคอเขต 7 (719 ตอ
ประชากรแสนคน) ทงนเขตทมอตราตายปรบฐานต�าสด
ทงเพศชายและหญง คอเขต 13 (594 และ 427
ตอประชากรแสนคนตามล�าดบ)
สาเหตการตายรายกลมโรค : กลมโรคหวใจและ
หลอดเลอดมอตราตายปรบฐานสงสดทงเพศชายและหญง
ในเกอบทกภาค ยกเว นเพศชายในภาคตะวนออก
เฉยงเหนอทสาเหตจากกลมโรคมะเรง(165ตอประชากร
แสนคน) สวนระดบเขตสขภาพ พบวา กลมโรคหวใจ
บทท 4 สรปผลกำรศกษำ
และหลอดเลอดมอตราตายปรบฐานสงสดทงเพศชาย
และหญงเกอบทกเขตเชนเดยวกนยกเวนเพศชายในเขต7
เขต8เขต10และเขต13ทมสาเหตจากกลมโรคมะเรง
(178, 177, 166, และ 155 ตอประชากรแสนคน
ตามล�าดบ) และเพศหญงในเขต 7 ทสาเหตจากกล ม
โรคเบาหวาน(153ตอประชากรแสนคน)
สาเหตการตายรายโรค : โรคหลอดเลอดสมองม
อตราตายปรบฐานสงสดทงเพศชายและหญงในเกอบทก
ภาคยกเวนเพศชายในภาคตะวนออกเฉยงเหนอทมสาเหต
จากโรคมะเรงตบ(81ตอประชากรแสนคน)และภาคใตม
สาเหตจากโรคหวใจขาดเลอด (92 ตอประชากรแสนคน)
สวนเพศหญงในภาคตะวนออกเฉยงเหนอมสาเหตจากโรค
เบาหวาน (98 ตอประชากรแสนคน) ส�าหรบระดบเขต
สขภาพ โรคหลอดเลอดสมองมอตราตายปรบฐานสงสด
ทงเพศชายและหญงในเกอบทกเขตยกเวนเพศชายในเขต
7เขต8และเขต10มสาเหตจากโรคมะเรงตบ(95,99
และ 84 ตอประชากรแสนคน ตามล�าดบ) และเขต 11
เขต 12 และเขต 13 มสาเหตจากโรคหวใจขาดเลอด
(78, 107 และ 64 ตอประชากรแสนคน ตามล�าดบ)
สวนเพศหญงในเขต1มสาเหตมาจากโรคปอดอดกนเรอรง
(85ตอประชากรแสนคน)และเขต7เขต8และเขต10
มสาเหตจากโรคเบาหวาน(153,120และ82ตอประชากร
แสนคนตามล�าดบ)
ส�ำนกงำนพฒนำนโยบำยสขภำพระหวำงประเทศ 33
ก
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 255434
2. การสญเสยปสขภาวะของประชากรไทย
ระดบเขตสขภาพและภมภาค พ.ศ. 2554
การสญเสยปสขภาวะ:ภาคเหนอมอตราการสญเสย
ปสขภาวะปรบฐานสงสดเทากบ77ตอประชากรพนคน
และภาคกลางมอตราการสญเสยปสขภาวะปรบฐานต�าสด
เทากบ 55 ตอประชากรพนคน สวนในระดบเขตสขภาพ
มอตราการสญเสยปสขภาวะปรบฐานสงสด ไดแก เขต1
รองลงมาคอ เขต 7 และ เขต 3 (202, 188 และ 177
ตอประชากรพนคนตามล�าดบ)ในขณะทเพศชายมอตรา
การสญเสยปสขภาวะปรบฐานสงสดในเขต1รองลงมาคอ
เขต 7 และ เขต 3 (251, 208 และ 205 ตอประชากร
พนคน ตามล�าดบ) และเพศหญง มอตราการสญเสยป
สขภาวะปรบฐานสงในเขต7รองลงมาคอเขต1และเขต3
(167,154และ151ตอประชากรพนคนตามล�าดบ)
การสญเสยปสขภาวะรายกลมโรค:กลมอบตเหต
เปนสาเหตท�าใหมอตราการสญเสยปสขภาวะปรบฐาน
สงสดในเพศชายเกอบทกภาคยกเวนภาคใตทมสาเหตมา
จากกลมโรคหวใจและหลอดเลอด(29ตอประชากรพนคน)
สวนเพศหญงเกอบทกภาคมสาเหตมาจากโรคหวใจและ
หลอดเลอดยกเวนภาคตะวนออกเฉยงเหนอทมสาเหตมา
จากโรคเบาหวาน(20ตอประชากรพนคน)สวนในระดบ
เขตสขภาพพบวากลมอบตเหตเปนสาเหตใหมอตราการ
สญเสยปสขภาวะปรบฐานสงสดเพศชายในเกอบทกเขต
ยกเวนเขต1เขต7และเขต9มสาเหตจากกลมความผด
ปกตทางจต (71, 26 และ 33 ตอประชากรพนคน
ตามล�าดบ)และเขต8มสาเหตจากกลมโรคมะเรง(25ตอ
ประชากรพนคน)สวนเพศหญงในเกอบทกเขตมสาเหตมา
จากโรคหวใจและหลอดเลอด ยกเวนเขต 7 และเขต 8
มสาเหตจากกลมโรคเบาหวาน(30และ25ตอประชากร
พนคนตามล�าดบ)เขต10และเขต13มสาเหตจากกลม
โรคมะเรง(17และ19ตอประชากรพนคนตามล�าดบ)
การสญเสยปสขภาวะรายโรค : การเสพตด
เครองดมทมแอลกอฮอลเปนสาเหตทมอตราการสญเสยป
สขภาวะปรบฐานสงสดในเพศชายในภาคเหนอ และภาค
ตะวนออกเฉยงเหนอ (37 และ 17 ตอประชากรพนคน
ตามล�าดบ) สวนภาคกลางและภาคใต มสาเหตมาจาก
อบตเหตทางถนน (17 และ 16 ตอประชากรพนคน
ตามล�าดบ)ส�าหรบเพศหญงในเกอบทกภาคมสาเหตมาจาก
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
35
โรคหลอดเลอดสมอง ยกเวนภาคตะวนออกเฉยงเหนอม
สาเหตจากโรคเบาหวาน(20ตอประชากรพนคน)สวนใน
ระดบเขตสขภาพ พบวา อบตเหตทางถนนมอตราการ
สญเสยปสขภาวะปรบฐานสงสดในเพศชายในเกอบทกเขต
ยกเวนเขต1 เขต7และเขต9มสาเหตจากการเสพตด
เครองดมทมแอลกอฮอล (57,19และ27ตอประชากร
พนคน ตามล�าดบ) โดยเขต 8 มสาเหตจากโรคมะเรงตบ
(15 ตอประชากรพนคน) และเขต 13 มสาเหตจากโรค
หลอดเลอดสมอง(10ตอประชากรพนคน)สวนในเพศหญง
โรคหลอดเลอดสมองมอตราการสญเสยปสขภาวะปรบฐาน
สงสดในเกอบทกเขตยกเวนเขต7เขต8และเขต10ม
สาเหตมาจากโรคเบาหวาน(30,25และ17ตอประชากร
พนคนตามล�าดบ)และเขต13มสาเหตจากโรคซมเศรา
(7ตอประชากรพนคน)
ขอจ�ากดในการศกษา 1. จ�านวนตายทจ�าแนกรายจงหวดเปนการ
จ�าแนกตามทะเบยนบานของผ ตาย อาจจะมความ
คลาดเคลอนกบความเปนจรงทผตายไมไดอาศยในพนท
ตามทะเบยนบาน จงท�าใหขอมลตายไมสะทอนถงปญหา
ในพนททอยอาศยจรง
2. ขอมลสาเหตการตายมความไมครบถวน
สมบรณ เนองจากขอมลการตายทศกษานนมกรณท
ไมทราบสาเหตการตายสงถงรอยละ 40 ของการตาย
ทงหมด ทงนแมแตการตายททราบสาเหตกยงมบางสวน
ทไมชดเจนและอาจไมถกตองนก อาจเปนผลจากการ
รบแจงการตายสวนมากท�าโดยบคลากรอนทมใชแพทย
อกทงปญหาการใหสาเหตการตายในสถานพยาบาลบาง
สวนทยงไมถกตองตามมาตรฐานขององคการอนามยโลก
ท�าใหมขอจ�ากดในการใชขอมลสาเหตการตาย
3. การศกษาภาระโรคในครงนใชการปรบขอมล
สาเหตการตายของแตละเขตสขภาพภายใตขอสมมตวา
ความถกตองของการใหสาเหตการตาย และการหาคา
DALYหาไดจากสดสวนYLD/YLLและใชอตราYLDตอ
ประชากรในโรคทไมกอใหเกดการตายโดยตรงทมแบบแผน
เดยวกนทงประเทศ เนองจากไมมขอมลการเจบปวย
รายโรคทแยกยอยตามเขตสขภาพทคลอบคลม และครบ
ทกสาเหตของโรคทใชในการศกษา ดงนน หากมขอมล
สาเหตการตายทมความถกตองและขอมลอบตการณหรอ
ความชกของโรคในแตละเขตสขภาพ ทมความครอบคลม
นาเชอถอจะท�าใหไดผลการประมาณคาDALYทสะทอน
ปญหาในแตละพนทอยางแทจรง
ขอเสนอแนะเชงนโยบาย 1. ขอมลภาระโรคในระดบเขตสขภาพบงบอกถง
สภาพปญหาสขภาพแบบองครวมในแตละเขตสขภาพซง
เปนประโยชนในการใชวางแผนจดการปญหาในระดบเขต
สขภาพไดอยางตรงจด รวมถงการจดสรรทรพยากร
ทเหมาะสม
2. คณภาพของขอมลการตายมความส�าคญ
อยางยงตอความถกตองแมนย�าของการศกษาภาระโรค
ระดบเขตสขภาพและภมภาค แตคณภาพขอมลสาเหต
การตายในปจจบนยงมปญหา ทงในเรองความครบถวน
และความถกตองของรายละเอยดตางๆของขอมลและท
นบวาส�าคญทสดคอความถกตองของสาเหตการตาย
ซงจากขอมลสาเหตการตายทไมระบชดเจนมมากถง
รอยละ 40 จ�าเปนอยางยงททกหนวยงานทเกยวของ
ตองใหความส�าคญและรวมกนพฒนาคณภาพขอมลสาเหต
การตายของประเทศอยางจรงจงตอไป
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 255436
เอกสำรอำงอง
1. ส�านกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ. รายงานภาระโรคและการบาดเจบ
ของประชากรไทยพ.ศ.2554.นนทบร:กระทรวงสาธารณสข;2557.
2. ส�านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต. สปสช. เขต 13 เขต. [อนเทอรเนต].
[สบคน 22 พฤศจกายน 2555]. แหลงขอมล :http://www.nhso.go.th/FrontEnd/
page-about_structure.aspx
3. กระทรวงสาธารณสข. จดตงส�านกงานเขตบรการสขภาพ และคณะกรรมการเขตบรการ
สขภาพท1-12.2556[อนเทอรเนต].[สบคน22พฤศจกายน2555].แหลงขอมล:
http://www.trathealth.com/report/1_2557/open_pdf2.php?data=C-
CF25102556_00012Copy.pdf
4. VapattanawongP,PrasartkulP.Under-registrationofdeathsinThailandin
2005-2006:resultsofcross-matchingdatafromtwosources.Bulletinofthe
WorldHealthOrganization.2011;89(11):806-12.
5. จนทรเพญชประภาวรรณ,อรพนทรพยลน,รพพรปญจจาร.รายงานผลการศกษาสาเหต
การตายของประชากรไทยทเสยชวตใน1ประหวางปพ.ศ.2540-2542ใน16จงหวด
ของประเทศไทย.นนทบร;2546.
6. ส�านกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศกระทรวงสาธารณสข.รายงานภาระโรค
ระดบเขตและภมภาคของประเทศไทยพ.ศ.2552.นนทบร:กระทรวงสาธารณสข;2556.
7. สถาบนวจยประชากรและสงคมมหาวทยาลยมหดล.ศพทานกรมการวจยทางประชากร
และสงคม.2555[อนเทอรเนต].[สบคน22พฤศจกายน2555].แหลงขอมล:http://
www.popterms.mahidol.ac.th/popterms/showmean.php?id=s00427
8. บญเลศเลยวประไพ.ระเบยบวธทางประชากรศาสตร.สถาบนวจยประชากรและสงคม
มหาวทยาลยมหดล.นครปฐม;2539.
ภำคผนวก
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
39
ดชนปสขภาวะทสญเสย (Disability Adjusted
Life Year : DALY) หมายถง ปสขภาวะหรอปสขภาพท
สมบรณทสญเสยไปจากการตายกอนวยอนควร (Yearof
LifeLostduetoprematuredeath :YLL)รวมกบ
จ�านวนปทมชวตอยกบความบกพรองทางสขภาพ (Year
ofLifeLostduetoDisability:YLD)
อตราตายปรบฐาน (AdjustedDeathRateor
StandardizedDeathRate)หมายถงอตราตายทปรบ
ความแตกตางในองคประกอบอายของประชากรตางกลม
ในเวลาเดยวกนหรอประชากรกลมเดยวกนในตางเวลา
เพราะการเปลยนแปลงของอตราตายอยางหยาบอาจเกด
ขนจากความแตกตางขององคประกอบอายดงนนเพอขจด
อทธพลของความแตกตางดงกลาวจงใชประชากรมาตรฐาน
และการปรบองคประกอบอายและเพศ รวมถงการ
ปรบลกษณะอนๆ ของประชากร หรอเรยกวา การท�าให
เปนมาตรฐาน (Standardization) โดยใชอตราตาย
ปรบฐานโดยตรง
อตราสวนการตายปรบฐานอาย(Standardized
Mortality Ratio : SMR) คอ อตราสวนระหวางจ�านวน
ตายทเกดขนจรงของประชากรกลมหนงกบจ�านวนตาย
ทคาดวาจะเกดขน ถาประชากรนนมโครงสรางอาย
เชนเดยวกบประชากรมาตรฐาน
ค�ำอธบำยศพทเฉพำะ
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 255440
ภาคผนวก 1 จ�านวนประชากรจ�าแนกตามเขตสขภาพและภมภาคพ.ศ.2554
ภาค เขต
ประชากร
ชาย
(‘000)
หญง
(‘000)
รวม
(‘000)
รอยละของจ�านวน
ประชากรทงหมด
เหนอ
เขต1 2,790 2,881 5,672 8.8
เขต2 1,702 1,734 3,436 5.4
เขต3 1,479 1,533 3,012 4.7
รวม 5,971 6,149 12,120 18.9
กลาง
เขต4 2,427 2,596 5,022 7.8
เขต5 2,471 2,583 5,054 7.9
เขต6 2,742 2,839 5,581 8.7
รวม 7,640 8,017 15,657 24.4
ตะวนออกเฉยงเหนอ
เขต7 2,484 2,513 4,997 7.8
เขต8 2,816 2,804 5,620 8.8
เขต9 3,307 3,342 6,649 10.4
เขต10 2,264 2,254 4,518 7.0
รวม 10,871 10,913 21,783 33.9
ใต
เขต11 2,104 2,140 4,244 6.6
เขต12 2,307 2,381 4,689 7.3
รวม 4,411 4,522 8,932 13.9
กรงเทพมหานคร เขต13 2,701 2,987 5,688 8.9
รวมทงประเทศ 31,593 32,588 64,181 100
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
41
ภาคผนวก 2 โครงสรางประชากรมาตรฐานกบประชากรพ.ศ.2554จ�าแนกตามอายและเพศ
(หนวย:รอยละ)
อาย
(ป)
เพศชาย เพศหญง รวม
ประชากร
มาตราฐาน
ประชากร
พ.ศ. 2554
ประชากร
มาตราฐาน
ประชากร
พ.ศ. 2554
ประชากร
มาตราฐาน
ประชากร
พ.ศ. 2554
0-4 6.5 6.4 6.0 5.8 6.3 6.1
5-9 6.7 6.6 6.2 6.0 6.5 6.3
10-14 7.9 7.4 7.3 6.8 7.6 7.1
15-19 8.0 8.1 7.4 7.4 7.7 7.7
20-24 7.7 7.5 7.2 7.1 7.4 7.3
25-29 8.5 8 8.1 7.6 8.3 7.8
30-34 8.7 8.5 8.4 8.2 8.5 8.4
35-39 8.7 8.5 8.7 8.5 8.7 8.5
40-44 8.5 8.4 8.7 8.7 8.6 8.5
45-49 7.6 7.8 7.8 8.1 7.7 8
50-54 6.2 6.5 6.6 6.9 6.4 6.7
55-59 4.8 5.2 5.2 5.6 5.0 5.4
60-64 3.3 3.8 3.7 4.2 3.5 4.0
65-69 2.5 2.6 2.9 2.9 2.7 2.8
70-74 2.0 2.0 2.4 2.5 2.2 2.3
75-79 1.3 1.4 1.7 1.8 1.5 1.6
80-84 0.7 0.8 1.0 1.1 0.8 0.9
85+ 0.4 0.5 0.7 0.8 0.6 0.6
รวม 100 100 100 100 100 100
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 255442
เพศ/
อาย
(ป)
เขตส
ขภาพ
ภมภา
ครว
ม1
23
45
67
89
1011
1213
เหนอ
กลาง
อสาน
ใต
ชาย
2,79
0,29
91,
701,
587
1,47
9,42
62,
426,
586
2,47
1,07
12,
741,
879
2,48
3,53
12,
816,
275
3,30
6,68
72,
264,
063
2,10
3,51
02,
307,
141
2,70
1,26
15,
971,
312
7,63
9,53
610
,870
,556
4,41
0,65
131
,593
,316
0-4
145,83
010
6,03
989
,865
152,89
315
8,45
118
7,30
014
4,02
018
2,62
521
1,49
214
5,14
115
5,88
319
4,55
914
6,28
934
1,73
449
8,64
468
3,27
835
0,44
22,
020,
387
5-14
33
2,61
723
2,12
119
3,27
232
3,86
833
4,42
238
9,06
032
8,80
940
6,86
847
1,74
032
8,97
031
3,13
939
2,93
236
5,58
775
8,01
01,04
7,35
01,53
6,38
770
6,07
14,
413,
405
15-2
965
0,26
838
9,70
833
0,87
254
6,69
459
3,78
763
6,68
558
6,92
366
9,61
878
2,49
155
2,81
851
3,95
659
9,60
261
6,28
01,37
0,84
81,77
7,16
62,59
1,85
01,11
3,55
87,
469,
702
30-4
463
4,14
342
4,97
936
7,40
162
5,58
161
6,62
673
3,78
367
2,05
577
3,40
786
7,01
360
5,21
953
2,68
252
3,43
068
4,81
81,42
6,52
31,97
5,99
02,91
7,69
41,05
6,11
28,
061,
137
45-5
966
3,78
635
1,99
831
2,05
449
7,89
748
6,50
752
1,51
748
2,49
851
4,13
761
1,21
740
3,41
336
7,75
336
8,53
858
1,73
61,32
7,83
81,50
5,92
12,01
1,26
573
6,29
16,
163,
051
60-6
920
1,43
811
2,92
210
4,16
115
4,71
915
7,47
815
6,68
917
2,12
616
8,09
921
0,19
813
7,23
311
6,84
712
1,78
018
3,64
241
8,52
146
8,88
668
7,65
623
8,62
71,
997,
332
70-7
911
6,69
762
,071
61,017
90,637
90,754
85,841
74,441
74,971
113,29
067
,793
72,620
74,305
91,741
239,78
526
7,23
233
0,49
514
6,92
51,
076,
178
80+
45,520
21,749
20,784
34,297
33,046
31,004
22,659
26,550
39,246
23,476
30,630
31,995
31,168
88,053
98,347
111,93
162
,625
392,
124
หญง
2,88
1,47
41,
734,
180
1,53
2,99
82,
595,
578
2,58
3,23
42,
838,
683
2,51
3,12
82,
803,
622
3,34
1,95
02,
254,
172
2,14
0,41
92,
381,
389
2,98
6,85
86,
148,
652
8,01
7,49
510
,912
,872
4,52
1,80
832
,587
,685
0-4
136,45
798
,999
84,432
142,41
114
8,78
817
6,33
113
6,08
017
3,60
919
9,25
313
7,34
514
5,43
018
3,13
213
6,51
531
9,88
846
7,53
064
6,28
732
8,56
21,
898,
782
5-14
31
5,89
221
7,84
218
1,47
630
4,44
131
4,37
936
7,34
731
0,24
538
6,02
144
2,85
630
9,97
729
4,89
237
1,03
534
7,96
271
5,21
098
6,16
71,44
9,09
966
5,92
74,
164,
365
15-2
963
3,71
037
0,47
431
7,02
452
9,06
356
1,01
261
7,67
756
4,03
364
7,57
674
8,50
153
0,47
550
0,72
258
3,12
861
2,12
51,32
1,20
81,70
7,75
22,49
0,58
51,08
3,85
07,
215,
520
30-4
465
8,45
342
5,17
736
9,90
567
9,76
563
8,43
075
8,05
866
6,42
674
9,85
185
5,62
858
5,48
453
6,49
854
7,05
878
1,43
01,45
3,53
52,07
6,25
32,85
7,38
91,08
3,55
68,
252,
163
45-5
972
3,86
537
8,06
534
4,62
557
6,11
155
2,66
857
3,80
350
4,62
652
9,08
364
8,54
541
4,20
738
8,41
140
8,11
368
8,92
11,44
6,55
51,70
2,58
22,09
6,46
179
6,52
46,
731,
043
60-6
921
4,71
812
8,81
712
2,35
019
1,70
218
9,36
418
3,73
619
5,89
418
5,61
523
9,48
115
3,15
713
3,54
914
1,58
523
3,63
846
5,88
556
4,80
277
4,14
727
5,13
42,
313,
606
70-7
913
8,19
181
,061
79,501
119,38
612
1,46
611
1,08
710
0,22
595
,182
146,10
188
,742
92,809
98,337
131,07
529
8,75
335
1,93
943
0,25
019
1,14
61,
403,
163
80+
60,188
33,745
33,685
52,699
57,127
50,644
35,599
36,685
61,585
34,785
48,108
49,001
55,192
127,61
816
0,47
016
8,65
497
,109
609,
043
ภาคผ
นวก
3จ�า
นวนป
ระชา
กรจ�า
แนกต
ามอา
ยเพศ
เขตส
ขภาพ
และภ
มภาค
พ.ศ.2
554
(หนว
ย:ค
น)
หมาย
เหต
ภาคก
ลางไมร
วมกร
งเทพ
มหาน
คร
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
43
เพศ/
อาย
(ป)
เขตส
ขภาพ
ภมภา
ครว
ม1
23
45
67
89
1011
1213
เหนอ
กลาง
อสาน
ใต
ชาย
29,8
9315
,086
14,5
5519
,188
20,6
5320
,908
21,3
6620
,098
25,9
9917
,121
15,7
8118
,716
17,1
7959
,533
60,7
5084
,584
34,4
9725
6,54
3
0-4
530
267
302
435
503
599
352
434
442
466
504
694
459
1,09
91,53
71,69
41,19
95,
988
5-14
14
615
114
514
617
321
324
526
625
820
321
027
012
844
253
297
148
02,
553
15-2
91,53
587
774
31,11
31,18
41,24
81,17
81,31
61,73
51,07
11,10
21,36
789
23,15
53,54
55,30
02,46
915
,361
30-4
43,51
01,97
41,73
42,59
32,60
73,23
52,96
22,68
43,97
52,46
72,22
72,43
41,95
97,21
88,43
412
,089
4,66
234
,361
45-5
96,95
23,62
93,47
84,78
14,66
75,25
15,07
84,63
95,68
33,63
03,11
43,91
44,46
414
,059
14,699
19,030
7,02
859
,280
60-6
94,87
82,51
12,34
03,27
83,40
13,39
23,86
33,64
84,33
62,80
72,26
62,79
73,27
49,72
910
,071
14,654
5,06
342
,791
70-7
96,17
33,14
63,24
73,93
64,27
13,88
64,36
23,79
05,10
43,18
93,07
43,65
03,52
912
,566
12,093
16,445
6,72
351
,356
80+
6,16
82,53
22,56
52,90
63,84
63,08
53,32
73,32
14,46
63,28
93,28
43,58
92,47
411
,264
9,83
814
,402
6,87
344
,852
หญง
23,3
8011
,658
11,6
7914
,728
15,6
9415
,009
17,2
7316
,206
19,4
8312
,878
10,9
1513
,428
13,8
6546
,717
45,4
3065
,840
24,3
4319
6,19
5
0-4
259
219
170
359
301
452
389
542
320
240
298
570
372
649
1,11
21,49
286
94,
494
5-14
10
511
184
121
108
161
102
159
158
107
113
178
8229
939
052
629
01,
588
15-2
949
422
321
634
143
250
631
338
152
137
839
148
126
393
31,27
91,59
287
24,
939
30-4
41,35
576
282
01,02
71,24
21,37
71,08
61,19
31,44
583
898
290
487
52,93
73,64
64,56
21,88
613
,905
45-5
93,75
01,98
31,82
12,50
22,43
42,66
02,44
82,73
83,18
62,03
71,42
11,83
12,40
67,55
47,59
610
,409
3,25
331
,218
60-6
93,48
31,73
11,55
12,09
12,11
72,13
03,38
23,02
33,10
92,11
11,08
11,67
91,94
66,76
46,33
811
,625
2,76
029
,435
70-7
96,46
12,82
82,88
63,43
23,65
73,25
94,49
43,79
04,76
43,33
02,22
53,15
33,20
012
,175
10,347
16,378
5,37
847
,479
80+
7,47
33,80
14,13
24,85
55,40
34,46
55,05
94,38
05,97
83,83
84,40
34,63
14,72
115
,406
14,722
19,255
9,03
463
,138
ภาคผ
นวก
4 จ�า
นวนต
ายจ�า
แนกต
ามอา
ยเพศ
เขตส
ขภาพ
และภ
มภาค
พ.ศ.2
554
(หนว
ย:ค
น)
หมาย
เหต
ภาคก
ลางไมร
วมกร
งเทพ
มหาน
คร
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 255444
เพศ/
อาย
(ป)
เขตส
ขภาพ
ภมภา
ครว
ม1
23
45
67
89
1011
1213
เหนอ
กลาง
อสาน
ใต
ชาย
0-4
364
251
337
285
318
320
244
237
209
321
324
357
314
322
308
248
342
296
5-14
44
6575
4552
5574
6555
6267
6935
5851
6368
58
15-2
923
622
522
520
419
919
620
119
722
219
421
422
814
523
019
920
422
220
6
30-4
455
446
547
241
542
344
144
134
745
940
841
846
528
650
642
741
444
142
6
45-5
91,04
71,03
11,11
496
095
91,00
71,05
290
293
090
084
71,06
276
71,05
997
694
695
596
2
60-6
92,42
22,22
32,24
72,11
92,16
02,16
52,24
42,17
02,06
32,04
51,93
92,29
71,78
32,32
52,14
82,13
12,12
22,
142
70-7
95,28
95,06
85,32
24,34
34,70
64,52
75,86
05,05
64,50
54,70
44,23
34,91
23,84
75,24
04,52
54,97
64,57
64,
772
80+
13,550
11,641
12,340
8,47
411
,640
9,95
214
,682
12,507
11,380
14,009
10,721
11,218
7,93
912
,793
10,003
12,867
10,975
11,4
38
หญง 0-
419
022
220
225
220
225
628
631
216
117
520
531
127
320
323
823
126
423
7
5-14
33
5146
4034
4433
4136
3438
4824
4240
3644
38
15-2
978
6068
6477
8255
5970
7178
8343
7175
6480
68
30-4
420
617
922
215
119
518
216
315
916
914
318
316
511
220
217
616
017
416
9
45-5
951
852
452
843
444
046
448
551
849
149
236
644
934
952
244
649
740
846
4
60-6
91,62
21,34
41,26
81,09
11,11
81,15
91,72
71,62
91,29
81,37
880
91,18
683
31,45
21,12
21,50
21,00
31,
272
70-7
94,67
63,48
93,63
02,87
43,01
12,93
34,48
43,98
13,26
13,75
22,39
83,20
72,44
14,07
52,94
03,80
72,81
43,
384
80+
12,416
11,265
12,266
9,21
29,45
88,81
614
,212
11,940
9,70
811
,032
9,15
29,45
28,55
312
,072
9,17
411
,417
9,30
310
,367
ภาคผ
นวก
5 อต
ราตา
ยราย
อายจ
�าแนก
ตามเ
ขตสข
ภาพแ
ละภม
ภาค
พ.ศ.2
554
(หนว
ย:ต
อประ
ชากร
แสนค
น)
หมาย
เหต
ภาคก
ลางไมร
วมกร
งเทพ
มหาน
คร
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
45
ภาคผ
นวก
6 อต
ราตา
ยปรบ
ฐานร
ายกล
มโรค
จ�าแ
นกตา
มเขต
สขภา
พและ
ภมภา
คพ.
ศ.2
554
(เพศช
าย)
(หนว
ย:ต
อประ
ชากร
แสนค
น)
กลมโ
รคเข
ตสขภ
าพภม
ภาค
12
34
56
78
910
1112
13เห
นอกล
างอส
านใต
Aกล
มโรค
ตดเชอแ
ละปร
สตบา
งชนด
(Infe
ctious
dise
ases
)82
7782
6977
8181
6682
7669
7858
8076
7674
Bโรคต
ดเชอ
ระบบ
ทางเดน
หายใ
จ(R
espirato
ryin
fect
ions
)19
2724
2826
2615
1320
1915
1425
2226
1714
Cคว
ามผด
ปกตใ
นมาร
ดา(M
ater
nalc
onditio
ns)
--
--
--
--
--
--
--
--
-
Dคว
ามผด
ปกตป
รก�าเนด
(Per
inat
alcon
ditio
ns)
108
128
1013
98
611
1213
1210
118
12
Eภา
วะโภ
ชนาก
ารบก
พรอง
(Nut
ritiona
ldiso
rder
s)3
13
12
13
31
72
11
22
31
Fโรคม
ะเรง
(Ca
ncer
)16
114
213
414
014
915
917
817
714
516
612
611
415
514
915
016
512
0
Gโรคเ
นองอ
กเฉพ
าะท
(Ben
ignn
eopl
asm
s)10
55
63
65
23
33
32
75
33
Hโรคเ
บาหว
าน(
Diab
etes
mel
litus
)23
1817
1521
1685
5831
4415
3217
2118
5224
Iคว
ามผด
ปกตข
องตอ
มไรท
อและ
เมตะ
บอลซ
ม
(Oth
ere
ndoc
rine
and
met
abol
icdiso
rder
s)7
56
44
37
66
64
43
64
64
Jคว
ามผด
ปกตท
างจต
(Men
tald
isord
ers)
259
105
59
95
137
35
217
69
4
Kคว
ามผด
ปกตท
างระ
บบปร
ะสาท
(Neu
rolo
gicald
isord
ers)
1211
229
139
2510
88
812
514
1112
10
Lคว
ามผด
ปกตท
างกา
รรบร
(Se
nse
diso
rder
s)0
00
00
00
00
00
00
00
00
Mโรคห
วใจแ
ละหล
อดเล
อด(C
ardiov
ascu
lard
iseas
es)
168
181
208
179
176
170
150
136
151
145
172
242
152
181
175
146
207
Nโรคร
ะบบท
างเด
นหาย
ใจเรอร
ง(C
hron
icre
spira
toryd
iseas
es)
9873
7145
6252
5850
5453
7280
3785
5354
76
Oคว
ามผด
ปกตท
างระ
บบยอ
ยอาห
าร(D
igestive
diso
rder
s)55
6457
4945
4364
5155
4735
3431
5746
5435
Pโรคข
องระ
บบสบ
พนธแ
ละขบ
ถายป
สสาว
ะ(G
enito
-urin
arydise
ases
)42
2324
1519
1644
4424
4021
2916
3217
3725
Qโรคผ
วหนง
(Skin
dise
ases
)3
35
34
42
24
22
23
34
32
Rคว
ามผด
ปกตท
างกร
ะดกแ
ละกล
ามเน
อ(M
uscu
lo-ske
leta
ldise
ases
)12
88
45
615
1613
214
33
105
163
Sคว
ามผด
ปกตแ
ตก�าเนด
(Con
genita
lano
malies)
53
46
54
34
54
46
64
54
5
Tคว
ามผด
ปกตใ
นชอง
ปาก
(Oralc
onditio
ns)
11
11
11
11
11
11
11
11
1
Uอบ
ตเหต
(Unint
entio
nalinjur
ies)
119
129
140
112
119
118
101
9211
610
010
691
5512
711
610
398
Vกา
รบาด
เจบแ
บบเจตน
า(In
tent
iona
linjur
ies)
3529
2821
2824
1718
2319
4662
1532
2520
54
หมาย
เหต
ภาคก
ลางไมร
วมกร
งเทพ
มหาน
คร
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 255446
ภาคผ
นวก
7 อต
ราตา
ยปรบ
ฐานร
ายกล
มโรค
จ�าแ
นกตา
มเขต
สขภา
พและ
ภมภา
คพ.
ศ.2
554
(เพศห
ญง)
(หนว
ย:ต
อประ
ชากร
แสนค
น)
กลมโ
รคเข
ตสขภ
าพภม
ภาค
12
34
56
78
910
1112
13เห
นอกล
างอส
านใต
Aกล
มโรค
ตดเชอแ
ละปร
สตบา
งชนด
(Infe
ctious
dise
ases
)53
5353
4047
5350
5552
4136
4827
5347
4942
Bโรคต
ดเชอ
ระบบ
ทางเดน
หายใ
จ(R
espirato
ryin
fect
ions
)19
2018
2522
2112
1020
2211
1419
1923
1613
Cคว
ามผด
ปกตใ
นมาร
ดา(M
ater
nalc
onditio
ns)
10
00
01
10
01
11
01
11
1
Dคว
ามผด
ปกตป
รก�าเนด
(Per
inat
alcon
ditio
ns)
45
46
56
77
25
55
64
65
5
Eภา
วะโภ
ชนาก
ารบก
พรอง
(Nut
ritiona
ldiso
rder
s)3
56
42
23
31
112
11
43
41
Fโรคม
ะเรง
(Ca
ncer
)13
310
110
010
810
811
414
313
710
812
090
8011
811
611
012
585
Gโรคเ
นองอ
กเฉพ
าะท
(Ben
ignn
eopl
asm
s)3
42
24
33
35
13
42
33
33
Hโรคเ
บาหว
าน(
Diab
etes
mel
litus
)33
3331
1832
2215
312
054
8222
4424
3224
9833
Iคว
ามผด
ปกตข
องตอ
มไรท
อและ
เมตะ
บอลซ
ม
(Oth
ere
ndoc
rine
and
met
abol
icdiso
rder
s)6
68
65
510
710
86
74
76
96
Jคว
ามผด
ปกตท
างจต
(Men
tald
isord
ers)
42
11
14
11
21
11
13
21
1
Kคว
ามผด
ปกตท
างระ
บบปร
ะสาท
(Neu
rolo
gicald
isord
ers)
1511
297
1411
3615
1011
914
317
1117
12
Lคว
ามผด
ปกตท
างกา
รรบร
(Se
nse
diso
rder
s)0
00
00
00
00
00
00
00
00
Mโรคห
วใจแ
ละหล
อดเล
อด(C
ardiov
ascu
lard
iseas
es)
180
195
207
167
155
150
139
143
155
145
150
190
125
191
157
147
171
Nโรคร
ะบบท
างเด
นหาย
ใจเรอร
ง(C
hron
icre
spira
toryd
iseas
es)
9634
2013
1412
1514
1519
2034
1159
1316
27
Oคว
ามผด
ปกตท
างระ
บบยอ
ยอาห
าร(D
igestive
diso
rder
s)30
4040
2427
2631
2534
2321
1616
3526
2919
Pโรคข
องระ
บบสบ
พนธแ
ละขบ
ถายป
สสาว
ะ(G
enito
-urin
arydise
ases
)45
3231
2527
2544
5029
5520
2921
3826
4325
Qโรคผ
วหนง
(Skin
dise
ases
)4
68
55
72
35
33
24
65
42
Rคว
ามผด
ปกตท
างกร
ะดกแ
ละกล
ามเน
อ(M
uscu
lo-ske
leta
ldise
ases
)14
716
77
724
2010
133
97
137
166
Sคว
ามผด
ปกตแ
ตก�าเนด
(Con
genita
lano
malies)
54
74
46
44
53
87
95
54
8
Tคว
ามผด
ปกตใ
นชอง
ปาก
(Oralc
onditio
ns)
00
00
00
00
20
00
00
01
0
Uอบ
ตเหต
(Unint
entio
nalinjur
ies)
4342
4940
4242
2931
3230
4230
2744
4130
36
Vกา
รบาด
เจบแ
บบเจตน
า(In
tent
iona
linjur
ies)
78
54
65
24
42
88
37
53
8
หมาย
เหต
ภาคก
ลางไมร
วมกร
งเทพ
มหาน
คร
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
47
กลมโ
รคเข
ตสขภ
าพภม
ภาค
12
34
56
78
910
1112
13เห
นอกล
างอส
านใต
กลมท
1กลม
โรคต
ดเชอ
,ควา
มผดป
กตใน
มารด
าและ
ปรก�า
เนดแล
ะ/ภา
วะโภ
ชนาก
าร
บกพร
อง(Inf
ectio
ns,m
ater
nal,
perin
ataland
nut
ritiona
lcon
ditio
ns)
7443
4161
6579
5954
8055
5358
6215
720
524
911
1
กลมท
2โร
คไมต
ดตอเรอ
รง(N
on-com
mun
icabl
edise
ases
)59
924
122
829
129
931
939
336
044
727
721
827
828
11,06
891
01,47
649
6
กลมท
3ก
ารบา
ดเจบ
(Injur
ies)
106
6662
8290
9574
8011
467
7784
4623
426
633
416
1
รวม
778
349
331
434
454
493
525
493
641
400
348
420
388
1,45
91,
381
2,05
976
8
หมวด
หมโร
ค (D
iseas
e ca
tego
ry)
Aกล
มโรค
ตดเชอแ
ละปร
สตบา
งชนด
(Infe
ctious
dise
ases
)48
2625
3739
4839
3256
3132
3335
9912
315
864
Bโรคต
ดเชอ
ระบบ
ทางเดน
หายใ
จ(R
espirato
ryin
fect
ions
)9
76
109
106
610
65
510
2229
2810
Cคว
ามผด
ปกตใ
นมาร
ดา(M
ater
nalc
onditio
ns)
--
--
--
--
--
--
--
--
-
Dคว
ามผด
ปกตป
รก�าเนด
(Per
inat
alcon
ditio
ns)
95
67
1015
89
710
1114
1020
3233
25
Eภา
วะโภ
ชนาก
ารบก
พรอง
(Nut
ritiona
ldiso
rder
s)8
44
67
76
88
86
66
1721
3012
Fโรคม
ะเรง
(Ca
ncer
)78
3834
5556
6467
7071
5336
3666
150
176
260
72
Gโรคเ
นองอ
กเฉพ
าะท
(Ben
ignn
eopl
asm
s)5
21
21
22
12
11
21
94
53
Hโรคเ
บาหว
าน(
Diab
etes
mel
litus
)19
86
1013
1046
3323
207
1612
3332
122
24
Iคว
ามผด
ปกตข
องตอ
มไรท
อและ
เมตะ
บอลซ
ม
(Oth
ere
ndoc
rine
and
met
abol
icdiso
rder
s)4
22
22
24
34
32
22
96
143
Jคว
ามผด
ปกตท
างจต
(Men
tald
isord
ers)
211
4640
3741
5667
6211
244
2628
2629
713
428
554
Kคว
ามผด
ปกตท
างระ
บบปร
ะสาท
(Neu
rolo
gicald
isord
ers)
168
1210
118
1711
97
69
637
2944
14
Lคว
ามผด
ปกตท
างกา
รรบร
(Se
nse
diso
rder
s)42
2422
3434
3634
3645
2928
2938
8810
414
457
Mโรคห
วใจแ
ละหล
อดเล
อด(C
ardiov
ascu
lard
iseas
es)
8249
5172
6770
5753
7447
5075
6718
221
023
112
5
Nโรคร
ะบบท
างเด
นหาย
ใจเรอร
ง(C
hron
icre
spira
toryd
iseas
es)
5624
2021
2823
2424
3220
2740
1810
072
100
67
Oคว
ามผด
ปกตท
างระ
บบยอ
ยอาห
าร(D
igestive
diso
rder
s)31
1917
2220
2127
2032
1713
1216
6863
9725
Pโรคข
องระ
บบสบ
พนธแ
ละขบ
ถายป
สสาว
ะ(G
enito
-urin
arydise
ases
)25
79
68
725
2113
159
117
4222
7420
Qโรคผ
วหนง
(Skin
dise
ases
)2
12
11
21
12
11
11
45
51
Rคว
ามผด
ปกตท
างกร
ะดกแ
ละกล
ามเน
อ(M
uscu
lo-ske
letald
iseas
es)
188
710
1012
1617
1714
87
1133
3264
15
Sคว
ามผด
ปกตแ
ตก�าเนด
(Con
genita
lano
malies)
72
37
55
45
76
49
712
1722
13
Tคว
ามผด
ปกตใ
นชอง
ปาก
(Oralc
onditio
ns)
21
12
22
22
32
22
25
68
3
Uอบ
ตเหต
(Unint
entio
nalinjur
ies)
8355
5369
7379
6367
9657
5451
3719
122
228
310
4
Vกา
รบาด
เจบแ
บบเจตน
า(In
tent
iona
linjur
ies)
2311
1012
1615
1013
1811
2333
1043
4452
56
หมาย
เหต
ภาคก
ลางไมร
วมกร
งเทพ
มหาน
คร
ภาคผ
นวก
8 จ�า
นวนป
สขภา
วะทส
ญเส
ยราย
กลมโ
รคจ
�าแนก
ตามเ
ขตสข
ภาพแ
ละภม
ภาค
พ.ศ.2
554
(เพศช
าย)
(หนว
ย:พ
นป)
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 255448
ภาคผ
นวก
9 จ�า
นวนป
สขภา
วะทส
ญเส
ยราย
กลมโ
รคจ
�าแนก
ตามเ
ขตสข
ภาพแ
ละภม
ภาค
พ.ศ.2
554
(เพศห
ญง)
(หนว
ย:พ
นป)
กลมโ
รคเข
ตสขภ
าพภม
ภาค
12
34
56
78
910
1112
13เห
นอกล
างอส
านใต
กลมท
1กลม
โรคต
ดเชอ
,ควา
มผดป
กตใน
มารด
าและ
ปรก�า
เนดแล
ะ/ภาว
ะโภช
นากา
ร
บกพร
อง(In
fect
ions
,mat
erna
l,pe
rinat
aland
nut
ritiona
lcon
ditio
ns)
5523
3043
4760
4245
5838
3243
3911
815
018
375
กลมท
2โร
คไมต
ดตอเรอ
รง(N
on-com
mun
icabl
edise
ases
)41
111
421
426
728
227
936
132
536
424
719
425
027
783
282
71,29
844
4
กลมท
3ก
ารบา
ดเจบ
(Injur
ies)
2917
1724
2828
1720
2616
2321
1565
7979
43
รวม
495
154
261
333
357
366
420
390
448
301
249
313
331
1,01
41,
057
1,55
956
2
หมวด
หมโร
ค (D
iseas
e ca
tego
ry)
Aกล
มโรค
ตดเชอแ
ละปร
สตบา
งชนด
(Infe
ctious
dise
ases
)30
1517
1923
3320
2233
1615
2115
6475
9136
Bโรคต
ดเชอ
ระบบ
ทางเดน
หายใ
จ(R
espirato
ryin
fect
ions
)7
44
87
74
48
63
56
1521
218
Cคว
ามผด
ปกตใ
นมาร
ดา(M
ater
nalc
onditio
ns)
20
00
11
10
12
11
02
24
1
Dคว
ามผด
ปกตป
รก�าเนด
(Per
inat
alcon
ditio
ns)
42
36
58
78
35
57
610
1923
12
Eภา
วะโภ
ชนาก
ารบก
พรอง
(Nut
ritiona
ldiso
rder
s)12
17
1110
1110
1113
118
911
2732
4417
Fโรคม
ะเรง
(Ca
ncer
)67
3029
5047
5254
5658
4130
2957
127
150
209
59
Gโรคเ
นองอ
กเฉพ
าะท
(Ben
ignn
eopl
asm
s)1
11
12
11
23
01
11
34
62
Hโรคเ
บาหว
าน(
Diab
etes
mel
litus
)25
811
1219
1379
6437
3810
2316
5044
217
33
Iคว
ามผด
ปกตข
องตอ
มไรท
อและ
เมตะ
บอลซ
ม
(Oth
ere
ndoc
rine
and
met
abol
icdiso
rder
s)4
23
43
35
48
33
43
1010
216
Jคว
ามผด
ปกตท
างจต
(Men
tald
isord
ers)
461
2031
3438
3032
4325
2725
3790
103
130
52
Kคว
ามผด
ปกตท
างระ
บบปร
ะสาท
(Neu
rolo
gicald
isord
ers)
242
279
1914
4517
1414
812
561
4389
20
Lคว
ามผด
ปกตท
างกา
รรบร
(Se
nse
diso
rder
s)49
126
4242
4240
4053
3432
3549
103
127
166
67
Mโรคห
วใจแ
ละหล
อดเล
อด(C
ardiov
ascu
lard
iseas
es)
7638
4862
5755
4344
6838
4157
5217
017
419
398
Nโรคร
ะบบท
างเด
นหาย
ใจเรอร
ง(C
hron
icre
spira
toryd
iseas
es)
477
78
86
88
108
819
765
2234
28
Oคว
ามผด
ปกตท
างระ
บบยอ
ยอาห
าร(D
igestive
diso
rder
s)15
911
1012
1212
920
86
68
3835
4912
Pโรคข
องระ
บบสบ
พนธแ
ละขบ
ถายป
สสาว
ะ(G
enito
-urin
arydise
ases
)20
88
911
1014
1714
156
119
3829
6017
Qโรคผ
วหนง
(Skin
dise
ases
)2
13
32
31
13
11
12
89
72
Rคว
ามผด
ปกตท
างกร
ะดกแ
ละกล
ามเน
อ(M
uscu
lo-ske
letald
iseas
es)
262
1317
1718
2423
2416
1113
2052
5387
24
Sคว
ามผด
ปกตแ
ตก�าเนด
(Con
genita
lano
malies)
52
45
58
56
73
712
1012
1720
19
Tคว
ามผด
ปกตใ
นชอง
ปาก
(Oralc
onditio
ns)
30
12
23
22
32
22
36
710
4
Uอบ
ตเหต
(Unint
entio
nalinjur
ies)
2414
1622
2425
1518
2314
1916
1355
7070
35
Vกา
รบาด
เจบแ
บบเจตน
า(In
tent
iona
linjur
ies)
53
22
33
13
31
44
210
99
8
หมาย
เหต
ภาคก
ลางไมร
วมกร
งเทพ
มหาน
คร
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
49
ภาคผ
นวก
10 ก
ารจด
อนดบ
โรคท
เปนส
าเหต
การต
ายใน
ระดบ
เขตส
ขภาพ
และภ
มภาค
พ.ศ.2
554
(เพศช
าย)
โรค
ประเ
ทศเข
ตสขภ
าพภม
ภาค
12
34
56
78
910
1112
13เห
นอกล
างอส
านใต
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
11
11
11
13
21
23
22
11
22
อบตเ
หตทา
งถนน
23
22
32
24
42
32
38
22
33
โรคห
วใจข
าดเล
อด3
63
32
33
55
44
11
14
35
1
โรคม
ะเรง
ตบ4
45
55
74
11
31
812
45
61
9
โรคป
อดอด
กนเรอร
ง5
24
48
45
76
56
45
63
46
4
การต
ดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
67
77
45
69
127
115
65
85
96
โรคม
ะเรง
หลอด
ลมแล
ะปอด
75
88
66
78
99
107
103
67
87
ภาวะ
ตบแข
ง8
86
69
88
68
67
913
107
87
11
โรคเ
บาหว
าน9
1114
1314
1013
23
85
117
1213
144
8
วณโรค
1014
119
1112
1110
1010
914
1113
912
1012
การต
ดเชอ
ทางเดน
หายใ
จสวน
ลาง
1115
911
109
915
1712
1313
159
109
1314
โรคไ
ตอกเ
สบแล
ะไตพ
การ
1210
1619
2220
1911
713
816
1616
1420
1116
โรคม
ะเรง
ล�าไส
ใหญแล
ะทวา
รหนก
1319
1915
1314
1220
2220
1918
187
1913
2018
การท
�าราย
ตนเอ
ง14
912
1418
1717
2119
1516
1223
2211
1718
15
การถ
กท�าร
าย15
2421
2020
1520
3426
2528
64
2023
1826
5
การจ
มน�า
1621
1816
1718
1619
1814
1520
2617
2016
1524
การพ
ลดตก
หรอล
ม17
1617
1721
2218
1824
1614
2127
2416
2119
25
โรคม
ะเรง
ปากแ
ละล�า
คอ18
3328
2215
1615
3235
1924
1521
1926
1523
17
โรคอ
จจาร
ะรวง
1922
2325
2925
2225
1524
1729
1941
2225
2126
โรคห
อบหด
2029
2944
3838
4122
2333
2524
947
3138
2513
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 255450
ภาคผ
นวก
11 อ
ตราต
ายปร
บฐาน
ของโรค
ทเปน
สาเห
ตการ
ตายใ
นระด
บเขต
สขภา
พและ
ภมภา
คพ.
ศ.2
554
(เพศช
าย)
(หนว
ย:ต
อประ
ชากร
แสนค
น)
โรค
ประเ
ทศเข
ตสขภ
าพภม
ภาค
12
34
56
78
910
1112
13เห
นอกล
างอส
านใต
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
8189
8711
480
8783
7567
8171
7193
6294
8374
82
อบตเ
หตทา
งถนน
6573
8378
5774
7563
5770
6475
6425
7769
6469
โรคห
วใจข
าดเล
อด59
4558
6775
5956
4347
4247
7810
764
5463
4592
โรคม
ะเรง
ตบ51
5246
4035
3242
9599
5584
2521
3348
3681
23
โรคป
อดอด
กนเรอร
ง45
8454
5831
4839
3732
3736
5546
2970
3936
50
การต
ดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
3240
3234
3538
3829
1831
2439
3429
3637
2637
โรคม
ะเรง
หลอด
ลมแล
ะปอด
3245
3228
3233
3229
3027
2526
2536
3833
2826
ภาวะ
ตบแข
ง30
3539
3730
2831
3830
3430
2121
2036
3033
21
โรคเ
บาหว
าน30
2318
1715
2116
8558
3144
1532
1721
1852
24
วณโรค
2120
2128
1921
2029
2025
2513
2216
2220
2418
การต
ดเชอ
ทางเดน
หายใ
จสวน
ลาง
2119
2624
2826
2515
1320
1914
1425
2226
1714
โรคไ
ตอกเ
สบแล
ะไตพ
การ
1725
1412
911
1127
3116
2811
139
1910
2412
โรคม
ะเรง
ล�าไส
ใหญแล
ะทวา
รหนก
1514
1216
1718
1811
813
1111
1127
1418
1111
การท
�าราย
ตนเอ
ง14
2619
1711
1313
1111
1412
1510
722
1312
12
การถ
กท�าร
าย13
910
1110
1511
57
97
3151
810
127
41
การจ
มน�า
1212
1316
1312
1311
1316
1210
89
1313
139
การพ
ลดตก
หรอล
ม11
1713
169
1011
117
1413
97
616
1011
8
โรคม
ะเรง
ปากแ
ละล�า
คอ10
67
1013
1415
64
138
1311
87
148
12
โรคอ
จจาร
ะรวง
911
99
58
109
139
125
113
107
118
โรคห
อบหด
77
74
34
410
75
88
252
64
717
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
51
ภาคผ
นวก
12 ก
ารจด
อนดบ
โรคท
เปนส
าเหต
การต
ายใน
ระดบ
เขตส
ขภาพ
และภ
มภาค
พ.ศ.2
554
(เพศห
ญง)
โรค
ประเ
ทศเข
ตสขภ
าพภม
ภาค
12
34
56
78
910
1112
13เห
นอกล
างอส
านใต
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
12
11
11
12
21
21
11
11
21
โรคห
วใจข
าดเล
อด2
32
22
22
54
33
22
22
23
2
โรคเ
บาหว
าน3
53
34
33
11
21
43
34
31
3
โรคไ
ตอกเ
สบแล
ะไตพ
การ
44
96
913
84
56
49
1010
511
57
โรคม
ะเรง
ตบ5
815
1612
1410
33
45
1319
159
124
17
การต
ดเชอ
ทางเดน
หายใ
จสวน
ลาง
612
67
34
416
155
611
116
114
78
อบตเ
หตทา
งถนน
811
75
116
711
129
93
517
106
104
โรคป
อดอด
กนเรอร
ง9
14
1928
2427
3138
2725
1212
253
2431
9
การต
ดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
107
815
145
617
148
165
714
87
125
โรคม
ะเรง
หลอด
ลมแล
ะปอด
116
1220
1510
1414
1014
108
137
613
1310
โรคม
ะเรง
ปากม
ดลกแ
ละมด
ลก12
1010
88
75
1213
1513
714
912
515
11
โรคม
ะเรง
ล�าไส
ใหญแล
ะทวา
รหนก
1317
1921
108
913
2413
1214
174
189
1716
โรคม
ะเรง
เตาน
ม14
1918
147
1213
2019
2122
1015
516
1021
13
วณโรค
1723
1313
1915
209
1111
725
2126
1720
820
โรคอ
จจาร
ะรวง
1821
2418
1722
1815
617
2420
937
2118
1414
ภาวะ
ตบแข
ง21
2816
1220
1812
2120
1015
2231
2220
1716
29
การพ
ลดตก
หรอล
ม23
1320
2322
2323
2827
2426
1828
1815
2125
25
ความ
ผดปก
ตของ
ตอมไ
รทอแ
ละเม
ตะ
บอลซ
ม24
2731
2623
2726
1821
1620
2423
3227
2519
23
โรคส
มองเสอ
ม25
3234
453
2025
630
5229
3638
5325
2818
41
โรคห
วใจจ
ากคว
ามดน
โลหต
สง26
1523
4732
2621
2342
5638
2922
1126
2339
22
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 255452
ภาคผ
นวก
13 อ
ตราต
ายปร
บฐาน
ของโรค
ทเปน
สาเห
ตการ
ตายใ
นระด
บเขต
สขภา
พและ
ภมภา
คพ.
ศ.2
554
(เพศห
ญง)
(หนว
ย:ต
อประ
ชากร
แสนค
น)
โรค
ประเ
ทศเข
ตสขภ
าพภม
ภาค
12
34
56
78
910
1112
13เห
นอกล
างอส
านใต
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
8084
101
115
7977
7976
7086
7573
8953
9678
7881
โรคห
วใจข
าดเล
อด51
5064
6865
5447
3444
4249
5266
4259
5642
59
โรคเ
บาหว
าน50
3333
3118
3222
153
120
5482
2244
2432
2498
33
โรคไ
ตอกเ
สบแล
ะไตพ
การ
2234
1818
1413
1538
4320
4512
1411
2614
3413
โรคม
ะเรง
ตบ22
2413
1312
1114
5057
2240
99
1018
1340
9
การต
ดเชอ
ทางเดน
หายใ
จสวน
ลาง
1816
2018
2522
2112
1020
2211
1419
1823
1613
อบตเ
หตทา
งถนน
1617
1919
1320
1914
1114
1324
187
1817
1321
โรคป
อดอด
กนเรอร
ง15
8521
115
75
53
67
1114
548
65
12
การต
ดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
1525
1814
1120
1912
1117
1015
1510
2017
1315
โรคม
ะเรง
หลอด
ลมแล
ะปอด
1429
1511
1114
1212
1311
1213
1215
2112
1212
โรคม
ะเรง
ปากม
ดลกแ
ละมด
ลก14
1717
1714
1720
1311
1111
1410
1117
1712
12
โรคม
ะเรง
ล�าไส
ใหญแล
ะทวา
รหนก
1211
1011
1415
1513
711
119
1022
1115
109
โรคม
ะเรง
เตาน
ม12
1111
1416
1413
98
87
1210
1912
148
11
วณโรค
108
1514
810
815
1214
155
85
129
147
โรคอ
จจาร
ะรวง
109
813
108
912
209
77
153
109
1211
ภาวะ
ตบแข
ง9
612
158
913
88
1410
64
510
1010
5
การพ
ลดตก
หรอล
ม8
159
106
86
66
66
75
712
76
6
ความ
ผดปก
ตของ
ตอมไ
รทอแ
ละเม
ตะ
บอลซ
ม
76
68
65
510
710
86
74
76
96
โรคส
มองเสอ
ม6
54
211
86
315
15
33
19
59
3
โรคห
วใจจ
ากคว
ามดน
โลหต
สง6
138
24
67
83
13
58
119
63
7
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
53
ภาคผ
นวก
14 ก
ารจด
อนดบ
โรคท
เปนส
าเหต
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
ในระ
ดบเขตส
ขภาพ
และภ
มภาค
พ.ศ.2
554
(เพศช
าย)
โรค
ประเ
ทศเข
ตสขภ
าพภม
ภาค
12
34
56
78
910
1112
13เห
นอกล
างอส
านใต
การเสพ
ตดเค
รองด
มทมแ
อลกอ
ฮอล
11
22
63
21
81
28
1017
13
19
อบตเ
หตทา
งถนน
22
11
11
13
22
11
15
21
21
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
33
33
22
35
53
44
31
32
53
โรคห
วใจข
าดเล
อด4
106
43
55
97
97
22
27
58
2
โรคม
ะเรง
ตบ5
77
109
107
41
43
916
66
83
14
การต
ดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
65
57
54
47
115
83
63
54
75
โรคเ
บาหว
าน7
1311
1414
1114
23
75
147
914
134
10
โรคป
อดอด
กนเรอร
ง8
44
510
79
1212
1010
69
84
1010
6
ภาวะ
ตบแข
ง9
88
88
98
69
89
1213
118
99
12
โรคม
ะเรง
หลอด
ลมแล
ะปอด
1011
1215
1112
1113
1415
1613
157
1111
1515
โรคซ
มเศร
า11
1514
1212
1312
1415
1111
1012
1015
1211
11
ตอกร
ะจก
1216
1513
1315
1317
1613
1211
1412
1614
1313
การถ
กท�าร
าย13
2624
2220
1421
3327
2327
54
2127
1828
4
วณโรค
1421
1911
1618
1518
2314
1522
1719
1816
1719
การท
�าราย
ตนเอ
ง15
1213
1621
2020
2322
1820
1621
2612
2121
20
โรคข
อเสอ
ม16
1920
2118
1919
2120
2014
1819
1819
1920
18
การจ
มน�า
1723
2217
1921
1822
1716
1920
2623
2120
1922
โรคห
อบหด
1822
1834
2925
2920
1824
2217
534
2427
238
การต
ดเชอ
ทางเดน
หายใ
จสวน
ลาง
1925
1720
1516
1627
2821
2325
2516
2215
2525
โรคจ
ตเภท
206
3941
3640
3941
442
4134
4045
1339
1437
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 255454
ภาคผ
นวก
15 อ
ตราก
ารสญ
เสยป
สขภา
วะปร
บฐาน
ของโรค
ทเปน
สาเห
ตในร
ะดบเ
ขตสข
ภาพแ
ละภม
ภาค
พ.ศ.2
554
(เพศช
าย)
(หนว
ย:ต
อประ
ชากร
พนคน
)
โรค
ประเ
ทศเข
ตสขภ
าพภม
ภาค
12
34
56
78
910
1112
13เห
นอกล
างอส
านใต
การเสพ
ตดเค
รองด
มทมแ
อลกอ
ฮอล
1757
2019
810
1319
527
136
63
3710
176
อบตเ
หตทา
งถนน
1618
2120
1418
1816
1418
1618
157
1917
1616
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
1213
1317
1313
1311
1012
1010
1310
1413
1111
โรคห
วใจข
าดเล
อด8
68
910
88
66
56
1115
97
96
13
โรคม
ะเรง
ตบ8
87
66
57
1415
812
43
58
612
4
การต
ดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
89
88
89
97
48
610
87
99
69
โรคเ
บาหว
าน7
54
44
54
1812
79
38
45
411
6
โรคป
อดอด
กนเรอร
ง6
128
85
75
54
55
87
410
55
7
ภาวะ
ตบแข
ง6
77
76
56
74
66
44
47
66
4
โรคม
ะเรง
หลอด
ลมแล
ะปอด
46
44
44
44
44
34
45
54
44
โรคซ
มเศร
า4
44
44
44
44
44
44
44
44
4
ตอกร
ะจก
44
44
44
44
44
44
44
44
44
การถ
กท�าร
าย3
22
33
43
12
22
813
22
32
10
วณโรค
33
34
33
34
34
32
33
33
33
การท
�าราย
ตนเอ
ง3
64
42
33
33
33
32
15
33
3
โรคข
อเสอ
ม3
33
33
33
33
33
33
33
33
3
การจ
มน�า
33
34
33
33
33
32
22
33
32
โรคห
อบหด
33
32
22
23
32
23
101
32
36
การต
ดเชอ
ทางเดน
หายใ
จสวน
ลาง
32
33
33
32
22
22
23
33
22
โรคจ
ตเภท
39
11
11
11
121
11
11
51
41
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 2554
Burden of disease
55
ภาคผ
นวก
16 ก
ารจด
อนดบ
โรคท
เปนส
าเหต
การส
ญเส
ยปสข
ภาวะ
ในระ
ดบเขตส
ขภาพ
และภ
มภาค
พ.ศ.2
554
(เพศห
ญง)
โรค
ประเ
ทศเข
ตสขภ
าพภม
ภาค
12
34
56
78
910
1112
13เห
นอกล
างอส
านใต
โรคเ
บาหว
าน1
34
67
48
11
21
72
64
51
2
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
21
11
11
13
21
21
13
11
21
โรคซ
มเศร
า3
42
42
22
44
33
23
12
23
3
โรคห
วใจข
าดเล
อด4
75
33
54
108
67
55
55
48
5
ตอกร
ะจก
58
77
58
67
75
86
74
96
77
โรคข
อเสอ
ม6
99
86
109
99
89
89
711
910
8
โรคส
มองเสอ
ม7
1514
236
912
211
3611
2130
377
126
22
อบตเ
หตทา
งถนน
811
69
96
712
1210
124
819
107
126
การต
ดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
96
811
127
513
137
139
1012
88
139
ภาวะ
โลหต
จาง
1013
1010
811
1011
109
1010
118
1210
1111
โรคม
ะเรง
ตบ11
1424
2120
2418
63
115
2332
2417
195
25
โรคไ
ตอกเ
สบแล
ะไตพ
การ
1210
1518
1921
228
614
620
1523
1322
918
โรคม
ะเรง
ปากม
ดลกแ
ละมด
ลก13
1811
1414
1211
1523
2122
1219
1714
1118
16
หหนว
ก14
2020
2015
1519
1616
1515
1314
1320
1715
13
โรคม
ะเรง
เตาน
ม15
2621
1611
1313
2426
2326
1118
922
1326
14
โรคม
ะเรง
หลอด
ลมแล
ะปอด
1612
1929
2217
2421
2224
2119
2214
1523
2319
โรคว
ตกกง
วล17
2425
2217
1820
2019
1920
1516
1625
1817
17
การต
ดเชอ
ทางเดน
หายใ
จสวน
ลาง
1829
2225
1316
1628
3617
1426
2318
2714
2420
โรคห
อบหด
1919
2327
2536
4326
1831
1717
630
1833
2510
โรคป
อดอด
กนเรอร
ง20
213
3547
3954
5561
5343
3020
486
4854
21
ภาระโรคระดบเขตสขภาพและภมภาคของประเทศไทย พ.ศ. 255456
ภาคผ
นวก
17 อ
ตราก
ารสญ
เสยป
สขภา
วะปร
บฐาน
ของโรค
ทเปน
สาเห
ตในร
ะดบเ
ขตสข
ภาพแ
ละภม
ภาค
พ.ศ.2
554
(เพศห
ญง)
(หนว
ย:ต
อประ
ชากร
พนคน
)
โรค
ประเ
ทศเข
ตสขภ
าพภม
ภาค
12
34
56
78
910
1112
13เห
นอกล
างอส
านใต
โรคเ
บาหว
าน10
77
64
74
3025
1017
410
57
520
7
โรคห
ลอดเ
ลอดส
มอง
1011
1315
1110
1010
911
109
127
1310
1010
โรคซ
มเศร
า7
77
77
77
77
77
77
77
77
7
โรคห
วใจข
าดเล
อด6
57
77
65
45
45
67
56
64
6
ตอกร
ะจก
55
55
55
55
55
55
55
55
55
โรคข
อเสอ
ม4
44
54
44
44
44
44
44
44
4
โรคส
มองเสอ
ม4
32
121
53
183
13
21
15
36
1
อบตเ
หตทา
งถนน
44
55
35
54
34
36
42
44
35
การต
ดเชอ
เอชไ
อว/เอ
ดส
46
54
35
53
34
34
42
54
34
ภาวะ
โลหต
จาง
44
44
44
44
44
44
44
44
44
โรคม
ะเรง
ตบ3
32
22
22
78
36
11
13
26
1
โรคไ
ตอกเ
สบแล
ะไตพ
การ
34
22
22
25
63
52
21
32
42
โรคม
ะเรง
ปากม
ดลกแ
ละมด
ลก2
33
32
33
22
22
22
23
32
2
หหนว
ก2
22
22
22
22
22
22
22
22
2
โรคม
ะเรง
เตาน
ม2
22
33
32
22
22
22
32
32
2
โรคม
ะเรง
หลอด
ลมแล
ะปอด
24
22
22
22
22
22
22
32
22
โรคว
ตกกง
วล2
22
22
22
22
22
22
22
22
2
การต
ดเชอ
ทางเดน
หายใ
จสวน
ลาง
22
22
32
21
12
21
22
22
22
โรคห
อบหด
23
22
11
12
21
22
61
21
24
โรคป
อดอด
กนเรอร
ง2
113
11
11
00
11
12
06
11
1