1

๑๐ ปทรบใชครอาจารย

2

3

๑๐ ปทรบใชครอาจารย

เกรดประวตทานพระอาจารยสาคร ธมมาวโธ

4

๑๐ ป ทรบใชครอาจารยเกรดประวตทานพระอาจารยสาคร ธมมาวโธ

วดเวฬวน ๓๑๓ หม ๑ ต.ทาขนน อ.ทองผาภม จ.กาญจนบร ๗๑๑๘๐

วดปามณกาญจน ๖๗/๓ หม ๓ ต.ศาลากลาง อ.บางกรวย จ.นนทบร ๑๑๑๓๐

วดสวนปาสรธโร บานวงไผทอง ต.วงหม อ.วงนำาเขยว จ.นครราชสมา ๓๐๓๗๐

6

อาจารยบชา

ทานพระอาจารยสาคร ธมมาวโธ ไดถวายตวเปนศษยของหลวงปฝน

อาจาโร แหงวดปาอดมสมพร อำาเภอพรรณานคม จงหวดสกลนคร และไดรบ

ใช ใกลชดอปฏฐากองคหลวงป เปนเวลาถง ๑๐ ปดวยกน

นบเนองตงแตป พ.ศ. ๒๕๑๐ ถง พ.ศ. ๒๕๒๐ ในวาระชวตขององค

หลวงปฝนนน ทานไดรบการอบรม สงสอน ถกเคยวเขญ คอยขนาบจากองค

หลวงปฝน ตลอดเวลาทอยวดปาอดมสมพร ไมวาจะเปนเรอง ขอวตรปฏบต

ปฏปทา คณธรรมจรยธรรม เรองการหลบการนอน การขบการฉน การทำางาน

รบใชอปฏฐาก ดแลแบงเบาภาระหนาทของพอแมครบาอาจารย และอยางยง

คอ การทำาความพากความเพยรทางใจ ซงสงเหลานนน ทานยงทำาใหเหนเปน

แบบอยางอยสมำาเสมอ มาถงปจจบน

ดงคำาททานกลาวไววา “อยางเราอยกบหลวงปฝน ๑๐ ป เราไมเคย

ขาด หลวงปไมเคยอยนอกสายตาของเรา ตงแตหลวงปตน จนกระทงหลวง

ปหลบ คอยถวายการลางกระโถน ถวายนำาลางหนา ถวายยาสฟน ถวายนำา

บวนปาก แลวกมาเกบขาวเกบของทกอยาง ในขอวตรตางๆเหลาน เราคยได

จนตายเลย เขาไปอยวดปาอดมสมพร เราทำาได ๔ อยาง นอนทหลง ตนกอน

ฉนอาหารทหลง อมกอน ขนาดนนกยงหาเวลาไปเดนจงกรมภาวนา ทำาความ

พากความเพยร ฝกฝนอบรมจตใจตวเอง”

7

ปรารภเนองในวาระอาย ๖๗ ป ๔๘ พรรษา ของทานพระอาจารยสาคร

ธมมาวโธ ในวนเสารท ๒๐ ตลาคม พ.ศ. ๒๕๕๕ ศษยานศษยทงบรรพชต

และคฤหสถ จงขอโอกาสจดพมพคำาเทศนาททานไดแสดงในแตละวน ใน

สวนททานอยดวยกบองคหลวงปฝน มารวบรวมเรยบเรยง ถายทอดออกมา

เปนคตธรรมแกพระเณรวงศกรรมฐาน และผสนใจ ใหทราบถง ใหซงถงชวต

พระปากรรมฐาน การปฏบตสมณธรรมของทานพระอาจารยสาคร ทไดอบรม

ฝกฝน พฒนาตนเอง เพอใหเปนตวแทนของพอแมครบาอาจารยในเวลาตอ

มา

วาระน ขอทานทงหลายจงตงกลยาณจตนอมนำาเอาธรรมคตทถายทอด

ออกจากใจพระอาจารย สใจศษย ดวยความเคารพในองคทาน ทงนำาเอาเนต

ธรรม แบบอยางแหงบคคล ผอบรมตนดแลวน ไว ในใจตลอดเวลา

คณะศษยานศษย

๒๐ ตลาคม ๒๕๕๕

8

สารบญ

๑. ประเพณของพอแม บรรพบรษ

๒. พบหลวงปชอบ

๓. ทกขำ อรยสจจำ

๔. แขกพเศษ

๕. หอนพญานาค

๖. ผโปงคาง หนาเหมอนลง

๗. หลวงปชอบยนแผนดน

๘. พบหลวงปหลย

๙. ประสบการณวนโกน

๑๐. จตไหวเมอหลวงปเรยกหา

๑๑. ปากพอง...นคดถงแม

๑๒. เสอจะกน อดพทโธอยางเดยว

๑๓. เยยมบานเกด

๑๔. พบพระเถระ

๑๕. ถงวดปาอดมสมพร

๑๖. หนเสอปะจระเข

๑๗. เอาตา เอาห มาดวยหรอเปลา

๑๘. คยไดจนตาย

๑๙. ธรรมมอปการะมาก

๒๐. ฟงเทศนจนสวาง

๒๑. ปทนอน

๒๒. โยมแมถงแกกรรม

๒๓. รกษาโรคกระเพาะ

๒๔. อดอาหาร

๒๕. ชางศกตองผอม

10

14

17

22

24

27

30

33

36

39

42

44

47

50

53

56

59

62

66

68

72

74

78

82

86

9

๒๖. เตโชกสณ

๒๗. ไมเคยคลาดสายตา

๒๘. ไมตองให ใครไปตาม

๒๙. นอนใตถนกฏ

๓๐. กจนมนตกรงเทพฯ

๓๑. พระ (ไม) รอ

๓๒. ไมเคยหนงาน

๓๓. ไมกวาดแขง ไมกวาดออน

๓๔. นำาลางเทา

๓๕. ภาระสวนรวม

๓๖. โดนนอกยก ๖

๓๗. มาตรการเดดขาด

๓๘. ของผดกฎหมาย

๓๙. รวาไมถกไล

๔๐. ยารอน ไมใชแกงเลยง

๔๑. เผลอไมได

๔๒. หลวงปฝนหายตว

๔๓. อทธบาท ๔

๔๔. พพธภณฑวดปาสทธาวาส

๔๕. อฐธาตบรพาจารย

๔๖. กระดกตวเอง ไมสนใจ

๔๗. ออกวเวกเตรยมการตวเอง

๔๘. มนขดกบอนจจำ ทกขำ อนตตา

๔๙. เขาเวร ๔๔ วน

๕๐. หลวงปฝนมรณภาพ

๕๑. กระโถนทองพระโรง

88

92

96

99

102

106

109

112

114

117

120

123

126

128

132

136

138

140

143

146

149

152

155

160

162

166

10

เรองท ๑

ประเพณของพอแม บรรพบรษ

11

การทเราบวชนเพราะวาประเพณของพอแม ญาตพนองบรรพบรษ

มาดงเดม พวกเราเปนผชายตองมาบวชอยางหนง ตองไปตด

ทหารอยางหนง สองอยางน ถาไมไปตดทหารกตองบวช ถาไมบวชกตองตด

ทหาร นเปนประเพณรบใชชาตบานเมองมาดงเดม

พออาย ๒๐ เรากบวช เรานบวน นบเดอน นบป เราตงใจวาจะบวช

ใหได สงทมาดลใจเราใหอยากจะบวชมากๆ เปนประเพณอยางหนงแลวยง

ไมพออก ใจเจาของเรายงคดอยากจะบวชตลอด เหนความเกดเปนทกขอยาง

มาก เพราะตองตามโยมพอทเปนหมอยาหมอตำาแย ไปชวยคนเจบคนทอง

คลอดลก เหนแลวเราสลดสงเวชอยางมากวา “มงจะตาย หรอลกมงจะตาย”

อนนเปนสงทดลใจเรามากทสด คอเหนความเกดเปนทกข ปดโธ นอนอยนน

เหยยดแขนเหยยดขากไมได ตง ๗-๘ เดอน นแนะมนนาจะหาทางออก

อยางเราฟงเทศนในงานเทศกาลตาง ๆ ทานวาความเกดเปนทกข พอ

เรามาเหนกจรงอยางททานวา ความเกดอนนเปนทกขจรงๆ เพราะไปนอน

อยในทอง ทองนนกวางขนาดไหนไมถงศอก คนทงคนไปนอนขดอยตง ๗-๘

เดอนไมตายกคางเหลอง บางคนกตายตอนทคลอด บางคนกตายทงแมทง

ลก เราเหนเปนประจำา สมยกอนไมมโรงพยาบาล คลอดกนเองตามบาน ไป

ตามหมอตำาแย เหนอนนนอนหนงทวาจะตองหาทางออกตรงนใหได

12

ฉะนน พอเราอายครบเรากเลยตงใจบวช บวชกเปนจงหวะทชวยงาน

อาจารย คอสรางโบสถตอใหเสรจจากเจาอาวาสองคกอน เรากทำาหนาท

ตรงนนไดชวยงาน ทำาโบสถเสรจจนไดฉลองโบสถ ไดคดเลอกทหาร พอไมตด

ทหารแลวกเปนหนาทของเราทจะไปเทยว ไปเหนครบาอาจารยอยางทานพระ

อาจารยแถว ถาวโร๑ ทเปนพระกรรมฐานทเราเหนเปนครงแรก

ทานพระอาจารยแถวตองการกลบไปเพชรบรณบานเกดของทาน

เราเลยถออโอกาสไปเทยวกบทาน ไปเทยวอยแถวภลมโล แถวบานปา

หญาคา ทแรกเราวาจะอยจำาพรรษากบทานพระอาจารยแถวสกป เสรจ

แลวกจะไปเทยวทางภาคเหนอตอ แตโชคดหรอโชคไมดกไมร เราไปเจอ

พระทมาจากสกลนคร คอทานพระอาจารยทองด ชตนธโร จงไดอยจำาพรรษา

รวมกนทวดนรมลวฒนา๒

ทานพดถงวาทานมาอยทางภาคเหนอ ๓-๔ ปแลว ทานมาหาสถานทท

จะปฏบต หาครบาอาจารย บอกวาหลวงปตอ อจลธมโม๓ กจะกลบสกลนคร

คงอยแตหลวงปแหวน สจณโณ๔ หลวงปสม พทธาจาโร

๕ ทเปนพระเถระ แต

หลวงปแหวน หลวงปสม เปนไขเหลออก ไมมเวลาทจะใหพระเณรผปฏบต

จรงๆ จงๆ เพราะพระเณรมากเกนไป แลวผคนกมากเกนไป สำาหรบปฏบต

ฝกหดอบรมตนเองจรง ๆ พระอาจารยทองดทานไปศกษามา ทานมาเลาใหฟง

“เราเหนอยทางเดยวทสกลนคร ยงมหลายสถานทมครบาอาจารย

อยางหลวงปฝน เรากเคยไปอยถำาขาม” ทานเลา

“ถาทานอาจารยเหนวาอยางนน ไปกไป กลบกกลบ”

พอออกพรรษาได ๕ วน เยบผาจวรเสรจ เรงเยบผาจวรกนทงกลางวน

ทงกลางคน พอตากผาแหงวนนนกเดนทางวนนนเลย

เดนทางออกจากเพชรบรณรอนแรมมาตามปาตามเขาแลวกมาถง

อำาเภอ ไมรพกทไหนตอทไหน เดนตามปามา สมยนนหมบานกยงไมม ทางรถ

ลาดยางกไมม เปนทางปาแบบเดยวกบทางเขาทงใหญนเรศวรฯ จากอำาเภอ

หลมเกามาหาอำาเภอเมองจงหวดเลย เดนทางมาตามปาผานอำาเภอดานซาย

13

แลวกมาผานหมบานสานตม พอมาถงหมบานสานตม กถามดวามพระเถระ

อยแถวนบางไหม

(สมภาษณ ๑๐ กนยายน ๒๕๕๕)

------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ ศษยกรรมฐาน หลวงปหลอด ปโมทโต วดสรกมลาวาส (วดใหมเสนานคม) ลาดพราว กรงเทพฯ

ภมลำาเนาเดม บานปาคา ตำาบลแคมปสน อำาเภอเขาคอ จงหวดเพชรบรณ

๒ ตำาบลหลมเกา อำาเภอหลมเกา จงหวดเพชรบรณ จำาพรรษาท ๒ พ.ศ. ๒๕๐๙

๓ วดปาอรญญวเวก ตำาบลบานขา อำาเภอศรสงคราม จงหวดนครพนม

๔ วดดอยแมปง ตำาบลแมปง อำาเภอพราว จงหวดเชยงใหม

๕ วดถำาผาปลอง ตำาบลเชยงดาว อำาเภอเชยงดาว จงหวดเชยงใหม

เรองท ๒

พบหลวงปชอบ

14

15

พอผานมาเมองเลย เรากถามขาวครบาอาจารยท อยแถวน

เดนผานหมบานมา ชาวบานเขากถามวาจะไปหาใคร จะไปหา

หลวงปชอบ ฐานสโม๑ หรอจะไปหาหลวงปหลย จนทสาโร

๒ เรากแวะเขาไป

อยกบหลวงปชอบระยะหนง ทวดปามวงไข๓

นสยหลวงปชอบ พดนอย ไมใยดกบใคร พระเณรจะไปจะมากไมได

สนใจ ผคนจะมากราบมาไหวทานกนงดเฉยๆ ในสมยนน

ตอนนนพระเณรอยกบหลวงปชอบมอย ๑๐ องค ๑๑ กบเรา แลวก

เณรอก ๓ หรอ ๔ องค ทจำาไดมพระอาจารยจนทรเรยน คณวโร๔ องคหนง

แลวกพระอาจารยขนต าณวโร๕ อกองคหนง ทอยกบหลวงปชอบยคนน อย

กบหลวงปชอบทำางานทงวน

หลวงปสรางวดปหนงไดหลายวดในจงหวดเลย พอสรางเสรจกให

พระองคนนอย องคนอย มคนมานมนตทานไป ทานกไปตอแลว วดทสราง

เสรจกใหพระอกองคอย นคอนสยหลวงปชอบ ไปวดใหมกไปสรางใหมอก

กอนอนกทำาศาลา พอทำาศาลาเสรจ กกนหองใหหลวงปขนไปพก เสรจ

แลวกทำากฏหลวงป แลวมาทำาโรงไฟ ทำากฏพระ ลอมรว หาฟนใสโรงไฟให

เตม พอฟนเตมโรงไฟกมคนมานมนตแลว ไปสรางวดใหมตอ ใหพระอกองค

อย ทำาดวยมอทงหมด เครองไมเครองมอไมม แบกไมมาทำาเสากฏ ไพจาก

กนเอง (เอาใบจากมงหลงคา) ทบฟากกนเอง ถาทำากฏหางกนมาก กตองทำา

16

รวกวาง เพราะเปนปา ผคนกยงมนอยสมยนน กตองทำาวดใหแคบ ทำากฏให

เขามาใกลศาลา แตกฏหลวงปอยไกล กจำาเปนตองลอมไปถงกฏหลวงป ไมให

สตวเขาในวด เอาไมทแหงแลวมาทำาเปนรว

ตอนเยนกทำาภารกจสรงนำา บางแหงเดนลงไปในหวย ๔๕ องศา ชน

มาก พระ ๒ องคหามนำาขนมาไดนำาปบเดยว องคหนงถอไมหามวางลงกบขา

อกองคหนงยกขนสดมอ บานมวงไขสมยกอนตองหามนำา

(รายการธรรมะบนดาลใจ)

-----------------------------------------------------------------------–––––––––––––––––––––––

๑ วดปาสมมานสรณ บานโคกมน ตำาบลผานอย อำาเภอวงสะพง จงหวดเลย

๒ วดถำาผาบง บานนาแก ตำาบลผาบง อำาเภอวงสะพง จงหวดเลย

๓ บานมวงไข ตำาบลสานตม อำาเภอวงสะพง จงหวดเลย

๔ วดถำาสหายจนทรนมตร บานผาสงห ตำาบลหมากหญา อำาเภอหนองววซอ จงหวดอดรธาน

๕ วดปามวงไข บานมวงไข ตำาบลสานตม อำาเภอภเรอ จงหวดเลย

เรองท ๓

ทกข อรยสจจ

17

18

ประเพณการปฏบตของหลวงปชอบ ทานจะใหดของทมอยให

เหนเปน ทกข อรยสจจ ป ๒๕๐๙ อาจารยเขาไปตอนนนอยท

บานมวงไข ตำาบลสานตม อำาเภอวงสะพง อากาศคดวาประมาณ ๓-๔ องศา

ชวงนนเดอนพฤศจกายน ธนวาคม กรองนำาใสขวดแกวไวไมได แตกหมด

ตอนเชา มนเปนนำาแขง

หลวงปชอบทานมกจวตรประจำาวนอยกคอ ตนนอนประมาณต ๓ โคตร

หนาว กำามอเขาไปแลว เวลาเหยยดออกมาจบอะไรกตองเอามาถใสกบขาถง

จะออก พอเวลาจะกำาเขามาใหม กตองเอามาถใสกบขา หรอถใสกบตนไมถง

จะออก ไมอยางนนเหนบ ต ๓ กตนไปรองนำาหมอกไดวนละ ๓ ปบ จากต

๓ จนถงสวาง นำาหมอกไหลเปยกไปหมดในศาลา ถาเราจะรองแตหวคำา ดง

หนวกห กฏหลวงปกอยไกลขามเขาไปอกลกหนง แตทานวาดงหนวกห อยา

ไปรองหวคำา ใหรองตอนใกลสวาง รองนำาหมอกไดวนละ ๓ ปบ เอาไวกรอง

ฉนตอนเชา กอนสวางกกวาดลานวดเทาทเราจะกวาดได หวขวดหวควำาไป

อยางนน มอมนแขง

พอสวางเตมทแลวถงออกบณฑบาต บณฑบาตกลบมาแลว เณรกจด

อาหารทไดเปนหอๆ มาสก ๓-๔ หอ เสรจแลวกมาแกงรวมกน บางวนกใส

นำาเสยจนเตมหมอ บางวนกเคมเสยจนไมมอะไรจะเคม เพราะมแตเอาเกลอ

ใส กฉนไปอยางนนพอไมใหตาย ตกราดขาวเหนยวคนละทพพ พอไดราด

19

ขาวเหนยวฉน ฉนเสรจแลวกไปลางบาตร ตากบาตร ตากผาจวร แลวกเดน

จงกรมอยสกพก

พอบายโมงกวาๆ หลวงปกเปานกหวดปดๆ ๆ รวมพลไปผาฟน ขวานก

ลบมาจากบานโคกมน ทำามาจนถงเดอนพฤศจกายน ลบมดขวาน อาจารยไป

ฟนวนแรกมอแตกตลอดนว พอเลกงานตอน ๔ โมงเยน เหยยดนวมอไมออก

เลอดตดแขง เปนตะครวแกะไมออกทง ๒ ขาง ตองใหหมพระเณรมาเอา

ออกให “เอา ทำาไมไมวางขวาน วางซ” อยากวางอยแตวางไมได เปนตะครว

มอลอค มนหนาวดวย

บาย ๓ โมง ๔ โมง ไมอยากอาบนำาแลว พอสดทายมา สรงนำาเสรจก

เดนจงกรมถงทมครง ขนศาลา

(๑๙ สงหาคม ๒๕๕๓)

ศาลาเปนฟากไมไผสบ ไมใหญเทาไหร พระเณร ๑๐ องคนงอาสนสงฆ

กเตมพอด ขางลางกนงได ๑๐-๒๐ คนประมาณนน ศาลาไมไผเลกๆ ถาทำา

หลงใหญกเสรจชา ถาทำาหลงเลกกเสรจเรว แตบดนเวลาคนหนงขยบ ศาลา

หลงเลกสะเทอนไปทงหลง

กอนหลวงปชอบทานจะมาไหวพระทำาวตรสวดมนต พวกเราจะขน

มาศาลาตงแตทมหนง ทานจะมาประมาณทมครงหรอ ๒ ทม แลวแตบางวน

พวกเรากนงคอยหลวงปไป พอขนมาบนศาลา กราบพระ นงเขาทแลวก

นงภาวนาไปเลย สวนมากกจะนงพบเพยบกน พอหลวงปขนมา ทานกราบ

พระพทธแลว พวกเรากกราบหลวงป ทานกลบมานงพงหมอน ทานกจะสบ

บหร ฉนหมาก ฉนหมาก สบบหร สบบหร ฉนหมาก ไปนนนะ ทานกจะนงด

พระเณรบาง ดทวๆ ไปบาง

สดทายมา ถามใครขยบขา ทานจะพดประโยคหนงทประทบใจทสด กคอ

“พวกนเคารพขามากกวาเคารพธรรม อตสาหสะพายบาตร สะพาย

กลดเขาปาเขาดงไป เพอจะแสวงหาวโมกขธรรม แตเวลาธรรมะคอสจจะเกด

20

ขนมาแลว มนวงหน”

เรามาวเคราะหดซ สจจะทเปนธรรมเกดขนมาแลว เราวงหน กคอ

เวลาเวทนาเกดขนมาทขา ทานบอกวามนเคารพขามากกวาเคารพธรรม แต

กพยายามไปแสวงหาวโมกขธรรม ทานพดไปเรอยบดน พดไปดวย ฉนหมาก

สบบหรไปดวย พดชาๆ เปนประโยคๆ ไป

“การแสวงหาธรรมะ เราจะไปแสวงหาทไหน ถาไมหาทกายกบใจของ

เรา” ทานวา “นงนานๆ เพอใหเกดทกขเวทนาขนมา เราจะไดพจารณาวาทกข

เปนเรา หรอเราเปนทกข” ทานกวาไปเรอย บางทเปนชวโมง สองชวโมง

กอนทานจะพาทำาวตรเยน นน ตก ๕ ทมไปแลว ดซ นงตงแตทมหนง

ไปถง ๕ ทม แลวทานกจะพาทำาวตรเยน พอทำาวตรเยนเสรจ ทานกจะสวด

มนตเอกเทส ๒ สตร ฉบบหลวง ๒ สตร กเปน ๔ สตรแลว แลวกสวดบรพา

รสมง บารม ๓๐ ทส อะไรตออะไรกสวดไป สวดบทเมตตา สวดกรณยเมตต

สตร ไหวรอยพระบาท สดทายมาถงจะวา อหำ สขโต โหมฯ เทยงคนไปแลว

กวาจะสวดมนตจบ

เสรจแลวกฉนหมาก สบบหร สบบหร ฉนหมาก ไปใกลๆ ต ๑ ต ๒ ทาน

จะพดธรรมะใหฟง ถามคนขยบขาคนเดยว ทานเลกเลย “มนไมเคารพธรรม”

(๑๙ กนยายน ๒๕๕๒)

พวกเรากลบกฏกไปเดนจงกรมอยพกหนง แลวกมารองนำา คนนนกไม

ตองนอน นอนกนอนไมได มนเหยยดไมออก แขนขากอดอยอยางน ผาองสะ

กนหนาวกไมมสมยนน ผาหมอยาไปถามหา หมอนอยาไปถามหา เสอปนอน

อยาไปถามหา ไมมหรอก มแตผาจวรเทานน ผาจวร ผาสงฆาฏ ผาอะไรกตาม

เอามาหมรวมกนหมด กไดแตนง เหยยดไมได เหยยดขาออกไปเหมอนไฟ

ไหม เดนจงกรมพกหนงมานง พกหนงกไปรองนำา เดนไปเดนมาพอใหคลาย

เสนยด พอเดนได

21

ทานอยพาปฏบตแบบนน อาจารยคดอยางเดยววาจะตองกลบไปจำา

พรรษาบาน ครบาอาจารยโหดมากขนาดน จะกลบไปจำาพรรษาบานแนๆ

คงทนอยในสภาพอยางนไมได กระดกมนจะแตกออกมาเปนทอนๆ หรอจะผ

ไปเลย นงคนหนง ๖-๗ ชวโมง ตงแตทมกวาๆ ถงต ๒ พอเดนขามจงหวด

เลยไปกจะเปนบานแลว หนองบวลำาภกเปนบาน กลบไปจำาพรรษาบานแนๆ

งานน พอไปๆ มาๆ อยไปอยมากทนอยไปจนได

(๑๙ สงหาคม ๒๕๕๓)

22

เรองท ๔

แขกพเศษ

22

23

บางวนทสบายหนอย คอวนททานมแขกพเศษ ทานไมสงประชม

ทานจะสงตอนเชาเลยวา “วนนเราไมลงประชม” เออ วนนน

คอยยงชวหนอย กมาแอบดกฏทานแลวบดน อาตมาไปแอบดกฏหลวงปอย

หางๆ พอมองเหน บางทกนงอยตรงนนจนเลยเทยงคนไป นงเฝาแอบดกฏ

หลวงป บางทกเกดแสงสวางขนมาในกฏ พวกเรากนงอยนน

พอตอนเชาบดนฟาผาตงแตยงไมสวาง “เหนแตหมามนชอบหากน

อาเจยนคนเมาสรา มนไมพยายามทำาความรความฉลาดขนมาในตวของมน”

ลามไปแลว ตงแตหมผาจวรไปจนถงบานเขา พอรบบณฑบาตแลว พวกเราก

เปดเลย เดนใหเรว หนหลวงป

เราเขาใจในการรบแขกพเศษของทาน แตเราอยากดวาเปนยงไง เรา

ไมเหนหรอก ตาบอด กเหนแตวาเปนแสงสวางเทานน บางครงกสวางเปน

๑๐ นาท ๒๐ นาท แตทานรนะวาพวกเราไปแอบด พอตอนเชามากเอาแต

เชาเลย ลามไปเรอยตงแตพระไปรบยามมา จนขนศาลา จนไปบณฑบาต วน

อยางนนไมไดประชม แตกมเรอง หาเรองจนได

(๑๙ กนยายน ๒๕๕๒)

24

เรองท ๕

หอนพญานาค

24

25

พกอยกบทานเดอนเศษๆ เรากเลยไปบานแกงบง

๑ ถงบานแกง

บงแลว ไดพบกบพระเถระอก ๒ รป คอ พระอาจารยประสทธ

ปมากโร๒ และพระอาจารยบญพน

๓ กตปโ ไปพกอยทนน

พอไปบานแกงบงแลว เราลงไปอยบานนาปลาบา๔เราถงไดไปถำาปา

ฝา๕ พวกชาวบานเขาหลอกไปถำาปาฝา เรากไป เขาสะพายบาตรให เกด

เหตการณทไมคาดคด เราไปไดกระดกพญานาคทนนมา

มนเปนลานหนตรงหวยนาปลาบา ใตนำาตกนาปลาบาลงมาเปนลานหน

ยาวขนาดสก ๓๐๐-๔๐๐ เมตร นำาไหลเปนคลอง คราวนกไหลลงขางๆ ลาน

หนไป

เราเหนทแรกนกวาเปนกระดกควาย พวกชาวบานเขาวาเปนกระดก

พญานาค เรากเลยตามดตรงหว มนตายตามนำา ไมไดทวนนำา หวมนไปอย

ขางลางโนน

ซโครงยาวสกขนาดน ซโครงบางอนกยงตดกบขออย บางอนกไมไดตด

กบขอแลว เรากเลยไปเอากระดกทมนเปนหอน๖ กระดกหอนเหมอนนวยาว

เปนแทงๆ แตเราไมไดเอามามากหรอก กระดกสขางๆ หนงยาวเมตรกวาๆ

26

แสดงวาตวมนใหญกวาตนตาล เราเอานวมอเอาฝามอเราไปเทยบด ความ

กวางของมน หนากจะเทาองมอเรา ยาวขนาดนขางหนง นขางเดยวนะ ยาว

เมตรกวาๆ ตวกคงตองโตกวาโคนตนตาลสก ๓ ตน

(สมภาษณ ๑๐ กนยายน ๒๕๕๕)

------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ บานบง ตำาบลทาศาลา อำาเภอภเรอ จงหวดเลย

๒ วดปาหมใหม ตำาบลแมแตง อำาเภอแมแตง จงหวดเชยงใหม

๓ วดปาผาเทพนมต ตำาบลนคมนำาอน อำาเภอนคมนำาอน จงหวดสกลนคร

๔ บานปลาบา ตำาบลปลาบา อำาเภอภเรอ จงหวดเลย

๕ ปจจบนเรยกวา ถำาปลาฝา

๖ กระดกสวนหวของพญานาค เรยกวาหอน เปนภาษาอสาน

27

เรองท ๖

ผโปงคาง หนาเหมอนลง

27

28

พกอยทนน พอบณฑบาตอยวนสองวน เขากวามถำาขนไปขางบน

โนน จะพาไปเทยวถำา ไปไหม “ไป กพวกเองสะพายบาตรใหเรา”

ถำาเปนลกษณะแง ๒ แง ขางหนานจะเปนหองโถงใหญ สงขนาดยอดหลงคา

ตรงหองโถงขางหนามแงเขาไป เรากอยคนละแงกน ซงทานพระอาจารย

ทองดกบเณรอยแงน เราอยองคเดยวอยแงน เราเขาไปครงหนง ถาเขาไปลก

ไปอากาศจะไมด เขากทำาแครนอนใหนอน

ยงมขอบปากบาตรทแตกแลว แสดงวามพระไปมรณภาพอยตรงนน

แลวกมกลองทเขาตลกใหญๆ กลองไมประดใหญๆ ทยงผไมหมด เหลอไว

หนอย แตลกใหญขนาดเสนผาศนยกลางประมาณเมตร

ไปพกอยได ๔ คน บดนพวกชาวบานเขาอตร ตอนกลางคนพากนไป

ฟนปลา (วธจบปลา) ปลาตามลำาหวยเยอะ

เรากบอกวา “พากนไปอยปาตองพากนรกษาศลนะ ถาจะหาของกน

หากนพวกหนอไมอะไรไป อยาไปหาชวตสตว ตองรกษาศล”

พอคนท ๖ เอะ พวกนทำาไมขยน กอไฟสวางจนเขามาในหนาถำา เราก

เดนจงกรมอย เรามาดดกแลว ๔-๕ ทม เขากกอไฟกนสวางตรงกลาง แลว

กนงหนหลงใสกองไฟกนทง ๒ คน

เขาวาอยขางนอกลมมา กอไผเหมอนจะถอนกอลงไป เขากอไฟจนเหน

ตวผโปงคาง ตวเหมอนกบชะน คนวนท ๖ เขาไมนอนตลอดคน เพราะวานอน

29

ไมไดแลว

“ผโปงคางมนจะมากนเลอด มนจะมากดหวแมตน จะเหนดำาๆ ตงแต

หวเลบตรงน มนจะดดกนเลอดหมด แลวบดนพอกนเลอดจนคนตายแลว มน

กจะลวงตด เอาเครองในออกมา กนเสรจแลวกจะเอาดนอดตดไว” พวกชาว

บานเขามาเลาใหฟง เรากขนลก

“เมอคนนผมเกอบถกมนกน”

“อาว แลวไปทำาอะไร”

“ไปฟนปลา กะวาพรงนจะแกงปลา”

“แตไมไดแกงปลา มนจะแกงพวกแกเอง เขาเรยกวาผดปา ไปกบพระ

ไมรกษาศลกเปนอยางน”

(สมภาษณ ๑๐ กนยายน ๒๕๕๕)

30

เรองท ๗

หลวงปชอบยนแผนดน

30

31

หลวงปชอบทานเอาผาไปปกธงอยบนภบกได

๑

หลวงปทานไป

ตอนฉนเสรจ แลวทานกลบมา พวกเรายงไมไดกวาดตาด นทาน

ไปกลบไดยงไง พอไปอยบานกลางแลวกขนไปภบกได เรากเลยอยากไปดท

หลวงปชอบเคยไปเมอปกอนโนน

พวกชาวบานเขาเลาใหฟงวา “ทานไปกลบมาพระเณรยงไมไดกวาด

ลานวด ฉนนำารอนเลย กประมาณสกบาย ๒-๓ โมง ไปมาไดยงไง” พวกชาว

บานเขามาเลาใหฟงวาเปนสงอศจรรย หลวงปไปภบกได

เราเลยลองไปกน ๓ องค เราเดนตงแตฉนเสรจไปถงตรงนนกจะ

มดคำาแลว พอมดกตองนอนทนน นำากไมไดเตรยม มแตในกระตกทเอา

ไป เอาผาอาบนำาฝนปนอนบนกอนหน ลมมนแรง พอตนกเดนลงมา ไปตด

หนาผาตดเหว โห กวาจะกลบมาถงวดตงเทยงคนกวา กวาจะหลดออกมาได

เดนตดทางตรงนะ เราถงวาทานยนแผนดนได หรอทานเหาะได แตทานไป

องคเดยว มทางไปเสนเดยวทขนหลงภบกได เราเดนตงแตเชากวาจะไปถง

เหนอยลำาไมไผททานปก แตผาททานเอาเปนธงขาดหายไปแลว

32

พอมาพกหายเหนอย ๔-๕ วน แลวกแยกกน เราเขาไปอยบานกลาง๒

ทานพระอาจารยทองดกบเณรเลยไปบานหนสอ๓

สดเสนทางทจะเดนตอ

(๒๙ มนาคม ๒๕๕๑)

------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ ภสงทสดในจงหวดเลย ภเขาเหมอนขนบนได จงไดชอลกษณะตามน อยในเขตรกษาพนธสตวปา

ภหลวง ตำาบลทาศาลา อำาเภอภเรอ จงหวดเลย

๒, ๓ ตำาบลปลาบา อำาเภอภเรอ จงหวดเลย

33

เรองท ๘

พบหลวงปหลย

33

34

ปลายๆ เดอนกมภาพนธ ๒๕๑๐ หลวงปหลยทานกมาตามหาพระ

เณรทจะมารวมฉลองศาลาบานกกกอก๑ ทานเขยนจดหมายให

พวกชาวบานไปตามหาพระในปา “ไปเจอพระทไหนกใหรบเอามาหมด เพอจะ

มาฉลองศาลา เปนงานบญใหญ”

หลวงปหลยทานสรางศาลาทบานกกกอก อาจารยกเลยเดนทางมาท

บานกกกอก แลวกมาพบหลวงปหลย

หลวงปหลยทานมกทำากลดเปนนสยของทาน หลวงปชอบสรางวด

หลวงปหลยทำากลดไวแจกคน

พอทานจดฉลองศาลาเสรจเรากคดอยากจะทำาขาบาตรใชเอง กเลย

ลองทำาขาบาตรอยทบานกกกอก ๓ วน ๓ คน ทำาอนเดยวขาบาตรทใชอยทก

วนน

พอดเณรทปฏบตหลวงปหลยไปคดเลอกทหาร ชวงนนอาจารยจงไดอย

ปฏบตหลวงป อยกบหลวงปทานกไดพาเทยวธดงค เวลาทานจะเดนทาง คน

นนทานจะไมนอน ทานจะจดของ มหนงสอพระไตรปฎก ๒ - ๓ เลม แลวกม

หนงสอบนทกของทาน ทเปนเทศนาของหลวงปมนบาง ของหลวงปเสารบาง

ของทานพระอาจารยสงหบาง หรอทานไปฟงเทศนในงานไหนกตาม ทาน

จะบนทกไว ทานจะวจารณวาองคนเปนยงไง วปสสนาเปนยงไง สมถะเปนยง

ไง ทานจะหอบไปอานดวยทง ๒๐ กวาเลม เอาผาอาบนำาหอแลวขอดสะพาย

35

แลวกมบาตร มกลด เครองมอทำากลด

หลวงปทานไมไดเรยน แตทานทองจำา อยางเสขยวตร ๗๕ ขอ ทานวา

ไปทละขอไดหมด ขนธวตร ๑๔ ขอ ทานกวาไปทละขอไดหมด ธดงควตร ๑๓

ขอ ทานกเรยงลำาดบไปไดเลยวาขอนหมายความวายงไง พระปาฏโมกขทาน

วาไดทงอรรถทงแปล

หลวงปหลยทานพาธดงค อยกบทาน ๒ เดอนกวาๆ มนาคมและ

เมษายน

(รายการธรรมะบนดาลใจ)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ ตำาบลหนองงว อำาเภอวงสะพง จงหวดเลย

36

เรองท ๙

ประสบการณวนโกน

36

37

หลงจากฉลองศาลาเสรจพวกพระเณรเขากกลบหมด อยกบ

หลวงปกบเณรรปหนง อยกนพระ ๒ รปเณรรปหนง แลวเณร

กลงไปคดเลอกทหารตอนปลายเดอนมนาคม เรากเลยตองอยกบหลวงปเปน

พระตดตามหลวงป หลวงปจงพาเดนลงมาบานไรมวง

เดนทางกบหลวงปหลยโหดทสด วนขน ๑๔ คำาออกจากวดเดนทางไป

ตามปาจากบานกกกอก เหนหวยนำาเวลาบาย ๒ โมง ๓ โมง พาโกนหวอาบ

นำา พอเอานำาใสหวใหเพนแลวโกนหว เพนกสรงนำา เรากบดผาเปลยนผาเสรจ

เรากเอานำาใสหวเราโกนหว เราโกนหวเองได สมยกอนใชมดโกนตราตกตาค

เราโกนหวไดครงเดยว หลวงปสรงนำาเสรจแลว เพนกไปนงฉนหมาก มวน

บหรใบตองกลวย มวนบหรเสรจ เพนกวา “ไปเหอะ” แลวเพนกลกเดนเลย

เราไปเกบผาของหลวงปทเราตากไว แลววงลงไปอาบนำาใหผมหลด

ออกบางสวน เอาผาจวรผกเอว สะพายบาตรหลวงปลกหนง บาตรเจาของลก

หนง แลวกหอหนงสอพระไตรปฎกเลมหนาๆ ๓ เลม เอาผาอาบนำาหอ ดแต

ยามไมมของอะไร มแตผาเชดบาตรอยในยาม ของใชกมมดโกน มดตดเลบ

ธมกรก เทานนอยในยาม “ไปเหอะ” กเดนเลย เรากโกนหวไปตามทางแลว

บดน โอย ขางนเลอดไหลลงมาถงคาง ตกหลมตกบอไป โกนหวไป มนปาดไป

38

หมด เลอดแดงหมดเลยขางคางขางห กอนเขาหมบานมหวยนำา กเลยไปลาง

หนาลางเลอดออก เอาผาชบเชดเลอดออก มนแหงไปตามทาง

สดทายมาพาไปอยทบานไรมวง หลวงปซามา อจตโต๑ อยทบานไรมวง

สมยนน ไปพกอยนน ๒-๓ คน หลงจากลงอโบสถเสรจกไปถำาผาป ไปพกอย

กบหลวงปคำาด ปภาโส๒ สกอาทตย

(๒๕ มถนายน ๒๕๕๔)

------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ วดปาอมพวน บานไรมวง ตำาบลนำาหมาน อำาเภอเมอง จงหวดเลย

๒ วดถำาผาป บานนาออ ตำาบลนาออ อำาเภอเมอง จงหวดเลย

39

เรองท ๑๐

จตไหวเมอหลวงปเรยกหา

39

40

ขนไปอยในถำา ขามเขาไปอกลกหนง ไปเดนจงกรมอยทถำา เราเรม

ตงขอสงเกตจตได เวลาจตไหว วนทหลวงปทานเรยกหา ทาน

เคาะระฆงใหพระเณรไปตามหาทงวด เสยงตระฆงเราไมไดยน เรากไปเดน

จงกรม ไปภาวนาอยนน ปกตเราจะออกมาบาย ๒ แตวนนน วนทหลวงปจะ

เดนทาง ทานเกบของออกมาหมดจากกฏ ผาจวรอะไรทานเอาผาเชดบาตร

หอมาหมดเลย ทงบาตรทงอะไรหอมาหมด

เราเหนขอสงเกตทจตไหว เอะเปนอะไร จตถงไหวอยางน มนมอะไร

หลวงปทานเรยกหา เรากเลยลงจากถำา ออกจากทางจงกรม พอลงมายงไมถง

ขางศาลาถำาผาป ไดยนเสยงตระฆง

เอาละโวย บดนมเรองอะไร หลวงปทานสงใหพระเณรไปตระฆง

“เราตามหาทงวดไปอยไหนมา ไมไดยนหรอ”

“ไปอยถำาโนน ไมไดยนอะไรเลย ผมเพงมาไดยนเสยงระฆงอยตรงตน

เขาน”

“แลวทำาไมไมมา เราตามหาตงนาน”

“กรอยวาหลวงปตามหา ปกตผมออกจากทางจงกรมมาบาย ๒ โมง

วนนเดนจงกรมไดพกเดยวแลวออกมาเลย เพราะวนนผดปกต ผมจงออกมา

41

ตอน ๑๑ โมง”

หลวงปเงยบ พอเราวามนผดปกต เพราะเราเหนความเคลอนไหวของ

จต

ทานวาพวกชาวบานเขามารบไปงานศพพระทวดทาแขก อำาเภอ

เชยงคาน พระรปนทานนงมรณภาพ อดอาหารไดเปนเดอน แตเทยวนได

๗ วนหรอ ๙ วน นำาเหลองไหลกอน นำาเหลองหยดใตกฏ เขากเลยไปงดกฏ

เพราะเขาไปแอบดทกวนๆ

เรากไปชวยงานทำาปะรำาทำาอะไรตออะไรอย ชวยงานกบหลวงปไดพก

หนง พอดเณรรปหนงทปฏบตหลวงปเขาคดเลอกทหารเสรจกลบมา เรากเลย

กลบ ขอลาทานเดนทาง

ทานถามวา “จะไปไหน”

“ผมจะไปโนน หาหลวงปฝน”

ทานกวาด ทานสนบสนนตงแตตอนแรกทพบกบทาน วาสมควรจะไป

หาครบาอาจารยทจะอบรมสงสอนตวเอง เราจงตงใจจะไปหาหลวงปฝน

(สมภาษณ ๑๐ กนยายน ๒๕๕๕)

42

เรองท ๑๑

ปากพอง...นคดถงแม

42

43

นดกนไวแลวกบพระอาจารยทองด เดอนเมษายนนเจอกนท

ถำาผาบง๑ กอน ไปเจอกนทบาน ทถำากลองเพล ๓ จดนทไหน

กได นดกนตงแตแยกออกจากกนทบานแกงบง เมอออกจากหลวงปหลยท

อำาเภอเชยงคาน จงเดนไปทถำาผาบง

พอไปถงถำาผาบง ชาวบานเขาบอกวามพระกบเณรมาอยนพกหนง เขา

ออกไปได ๒ อาทตยกวา เรากเลยพกอยนน ไปบณฑบาตไดอาหารมา ใบตอง

กลวยขนาดนเขาใสเกลอไวชอนหนง แลวขางบนเขากใสพรกไวอกชอนหนง

พรกผงพรกปนแบบทเอามาใสกวยเตยว ลมเดอนเมษายนหนาถำาเยนสบาย

ทงจามทงรองไหทผงพรกเขาตา ฉนไปปากพอง เอาเกลอโรยแลวกเอาพรก

โรยขาว แลวกเอาเกลอโรยซำาอกทหนง นำาใสเขาไปทหนง เปนตมเคมตมเผด

เอานำาใสขาวเหนยวเขาไป ทงฉนไปทงรองไหไป

พอปากพองนคดถงอะไร...คดถงแม...เราไมเคยเหนคณคาของแมมาก

ขนาดน ตอนทปากพอง คดถงแมมาก ถาอยบานเรา ตงแตเกดมาไมเคย

กนพรกเปลาๆ แบบน มาเทยวนเราไดกนพรกเปลาๆ คดถงแมอยางแรงเลย

๒-๓ วนอาหารกเปนแบบนทง ๓ วนทบณฑบาต

(สมภาษณ ๑๐ กนยายน ๒๕๕๕)

------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ บานนาแก ตำาบลผาบง อำาเภอวงสะพง จงหวดเลย

44

เรองท ๑๒

เสอจะกน อดพทโธอยางเดยว

44

45

พอวนท ๔ เกดเรองแลว เราไมไดสงเกตหรอกวามนมอะไร ม

ตนมะขามตนหนงอยหนาถำา ตนจะเทากบเสาตนน แลวความ

เขาใจของเราเสยงดงกรอบๆ เราเขาใจวาเสอมาเหยยบใบไมแหง ชวงตน

เดอนเมษา โอโหความคดถงแมไมรหายไปไหน

อดพทโธอยางเดยวเลย กลวเสอจะกน เพราะวาไมมทางไปแลว เรา

นงอยอยางน นงหนหนาออกหนาถำา ขางหลงเปนถำาทงหมด ไมมทางไป

เพราะเสออยดานหนา เสยงมนอยดานหนาเรา เราจะลงไปกไมได เราหนไป

ทางไหนกไมมทางไป

เรากนงอดพทโธอยางเดยว เงยบ จตสงบ จตสงบไปแลวถงมา

พจารณาสงขารรางกาย พจารณาทเดยวรางกายกหายไปเลย ไมรหายไป

ไหน แลวกกลบไปสความสงบใหม พจารณาอยอยางนน แลวกกลบออกมา

ด ไมเหลอรางกายใหเหน ทนไดไปเหนแตกระดกหนอยหนง แลวกหายไปอก

อยอยางนน นงตงแตตอน ๒ ทมกวาถง ๗ โมงกวา ถงถอยออกมาได กไป

บณฑบาต

ไปบณฑบาตกลบมากมาฉน พอจตเราสงบแลวทำาไมปากไมพอง วน

นฉนไดอยางเอรดอรอย ฉนพรกเปลาๆ ฉนตมเคมตมเผดอยางเกา กพรก

ชอนเกานนแหละ คนเกานนแหละทเขาใสบาตรพรกกบเกลอ อยทนน ๒-๓

อาทตยได

สงเกตตนไมไปเหนลกมะขามทรวงอยหนาถำา หยบขนมาด เอา อนน

46

รอยบางกนมะขามน บางใหญตวมนกเทาแมวตวใหญๆ รอนมาจากไกลๆ มา

ลงทดน แลวกกระโดดขนตนมะขาม พอกระโดดขนตนมะขาม สะเกดกรวง

ลงเหมอนกบเสยงเสอ นานๆ กดงครากๆ ทหนง อนนสญญาเกาทเคยไดยน

เสยงเสอมาแลว กเลยบอกวาเสอ

(สมภาษณ ๑๐ กนยายน ๒๕๕๕)

47

เรองท ๑๓

เยยมบานเกด

47

48

อาตมากำาหนดเสนทางเดนไดทเดยว ตอนไปมกกโลเมตร เดน

จากถำาผาบง มาถนนใหญ ๗ กโลเมตร เดนจากถนนใหญมาถง

อำาเภอวงสะพงอก ๗ กโลเมตร เดนจากวงสะพงไปถงบานดอนนอย๑ ๗๑

กโลเมตร เดนจากบานดอนนอยไปทไรประมาณสก ๒ กโลเมตร เดน ๗

ชวโมง ไดระยะทาง ๘๗ กโลเมตร สมยนนเดนจาก ๙ โมงเชา ไปถงทไร

บาย ๔ โมงเยน ไดกำาหนดกโลเมตรทเดยว นอกจากนนไมเคยกำาหนด มแต

เดนไปเรอยๆ เพราะตรงนอยากวดระยะทางดวาวนหนงเดนคนเดยวไดระยะ

ทางเทาไหร เดนแบบไมมองขางหลง นาทหนงเราเดนไดสงสด ๑๗๐ - ๑๙๐

กาว เคยกำาหนดเอานาฬกาด ถาเดนธรรมดาๆ ก ๑๕๐ กาว

(๒๕ มถนายน ๒๕๕๔)

49

เดน ๘๗ กโลเมตร ชวโมงหนงได ๑๒ กโลเมตรกวาๆ ธรรมดาคนเดน

ชวโมงละ ๔ กโลเมตรกแทบตายแลว แตนเราเดนมา ๕ เดอนกวา เราถงเดน

เรวอยางนนได

ถาพก ๒-๓ วน ตองเอามดปาดบาออก มนหนา มดปาดบาแลวกปาด

ฝาเทา มนหนา ตองเอามดเฉอนสนเทาออก ถาไมเฉอนออกมนจะพอง เวลา

เราเดนทางฉนนำาทเดยว ตอนฉนเสรจเทนำาทงเลย ไมตองไปถอใหหนก ถา

ไดเดนแลวกคอไมหยด ถาไปกนนำาระหวางทาง ภาษานกเดนทางเขาเรยกวา

ลงพน

พอไปถงบาย ๔ โมงกวาสรงนำาเสรจแลว เราขนไปทไรโยมพอโยมแม

มกระตอบ เราทำาไวอย เราเพงมาบวชได ๒ ป กระตอบยงไมพง เราเลยไป

นอนกระตอบทไร พอเชามาออกบณฑบาตกเอาของไปพรอมหมดเลย เดน

บณฑบาตในหมบาน แลวกเลยถามพวกโยมวามใครบางจะขนไปอดรฯ “เรา

ขอขรถสกทเถอะเดนมานานแลว” โยมแมพระอาจารยตบ (บญรอง กมโล)๒

จะขนไปอดรธาน กเลยขออาศยรถเขาไปลงทบานหวยเดอ๓ เดนเขาไปวดถำา

กลองเพล๔

(รายการธรรมะบนดาลใจ)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ ตำาบลหนองภยศนย อำาเภอเมอง จงหวดหนองบวลำาภ

๒ วดปาโนนสงเปลอย ตำาบลโพธชย อำาเภอเมอง จงหวดหนองบวลำาภ

๓ ตำาบลโนนทน อำาเภอเมอง จงหวดหนองบวลำาภ

๔ ตงอยเชงเขาภพาน ตำาบลโนนทน อำาเภอเมอง จงหวดหนองบวลำาภ

50

เรองท ๑๔

พบพระเถระ

50

51

ขรถบสไปลงทบานหวยเดอ เดนขามเขาขนไปถงถำากลองเพล เดน

หาทานพระอาจารยทองด ไปถามหมพระเณร ไดเจอทานพระ

อาจารยทองดทนน คยกนอยวาหลวงปขาวปวย กเลยพากนเดนไปกฏหลวงป

ขาว อนาลโย ไปเขาเวร พวกพระเถระทานกจะนงอยตามทนง สวนมากทาน

จะฉนหมากกน พวกเรากจะไปเขาเวร ไปนงภาวนาเหมอนกน เอากระโถนไป

ลาง คอยเปลยนกระโถนครบาอาจารย คอยดแลเรองนำาของครบาอาจารย

กลางวนกเตรยมการสำาหรบทจะทำาทพก ทำาหองนำา ไปเหนหลวงป

สวจน สวโจ๑ ทานพระอาจารยวน อตตโม

๒ ทานพระอาจารยจวน กลเชฏโ

๓

ทานพระอาจารยสงหทอง ธมมวโร๔ เปนพระเถระหลายองคอยในทนน พา

กนกออฐทำาหองนำา หลวงปสวจนลงไปกออฐ ทานพระอาจารยสงหทองถอ

เชอก ดงเชอกเหวยงออกไปๆ สกพกหนงทานกเอาเชอกมากลบทเกา โอย ด

ซ หลวงปอตสาหใสแวนกออฐ ดซวาเชอกกบอฐอยทเดยวกนหรออยคนละท

เอา รอ รอเสรจกกออกอยอยางนน บดนอาตมาเลยไปชวยกอดวย ไมใหทาน

พระอาจารยสงหทองดง เอาตะปเสยบทางโคนตนเสา แลวตองคอยด เดยว

เพนจะมายกเชอกใหเรากอไปตามเชอกอก กออฐทำาหองนำาจนเสรจ ๔ หอง

พกอยตรงนนไดเวลาพอสมควรแลว พากนเดนทางตอกบทาน

พระอาจารยทองด ไปถงอำาเภอพงโคน สกลนคร แลวเดนเลยวไปอำาเภอ

วานรนวาสกอน ๒๘ กโลเมตร เดนจากวานรนวาสไปอำาเภออากาศอำานวย

52

อก ๔๐ กโลเมตร งานศพหลวงปสลา อสสโร๕ ไปพกอยทวดบานวาใหญ ชวย

ทำางานจนงานศพเสรจ ไดพบหลวงปฝน อาจาโร ครงแรกอยตรงนน หลวง

ปฝนไปเปนประธานเผาศพหลวงปสลา จดงานศพเสรจอกพกหนง ทานเกบ

ของเสรจ เรากเดนไปอำาเภอพรรณานคม เดนไปอก ๓๕ กโลเมตร เราไมได

เดนระยะยาว พกไปเรอยๆ กะวาวนลงอโบสถใหเราไปถงกอนเทยง

(๒๕ มถนายน ๒๕๕๔)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ วดปาเขานอย ตำาบลเสมด อำาเภอเมอง จงหวดบรรมย

๒ วดถำาอภยดำารงธรรม (ถำาพวง) ตำาบลปทมวาป อำาเภอสองดาว จงหวดสกลนคร

๓ วดเจตยาครวหาร (ภทอก) ตำาบลนาแสง อำาเภอศรวไล จงหวดหนองคาย

๔ วดปาแกวชมพล ตำาบลคอใต อำาเภอสวางแดนดน จงหวดสกลนคร

๕ วดอสระธรรม ตำาบลวาใหญ อำาเภออากาศอำานวย จงหวดสกลนคร

53

เรองท ๑๕

ถงวดปาอดมสมพร

53

54

ไปอยตอนแรก มพระ ๕ องค เราเขาไปเปนองคท ๖ ของวด ได

เรยนทานวาเปนชาวหนองบวลำาภ ไปจำาพรรษาทเพชรบรณ ได

พบพระเถระ คอ หลวงปชอบ กบหลวงปหลย “อาจารยหลยเคยอยดวยกน

กบเรา” เคยไปกราบหลวงปคำาด ปภาโส แลวกมากราบหลวงปขาว “เรากเพง

ไปเยยมหลวงปขาวมา ทแรกเขาวาจะตาย ๆ เราไปเยยม ไมตายหรอก”

เขาไปวนแรกขน ๑ คำา เดอน ๖ พอขน ๙ คำา เดอน ๖ หลวงปหลยกบ

หลวงปชอบกมาพรอมกน ทานลงมาจากรถ มพระตดตามมา ๓ องค มาพกท

นนถงวน ๑๕ คำา วนอโบสถวสาขบชา เสรจแลวทานกเรมคยกนเลย หลวงป

หลยเรมพรรณนาสรรพคณของเราใหหลวงปฝนฟง เพราะเราเคยอยกบทาน

๒ เดอน ทานกรจกนสยใจคอเราพอสมควร หลวงปฝนทานวา “ไมรซ เพงเขา

มา เรายงไมไดดอะไรเลย” หลวงปหลยทานฝากใหดแล

กอนจะออกจากหลวงปหลย กพดไววาจะไปหาหลวงปฝน หลวงป

หลยทานกสนบสนน ทานบอกวา “ด พระในประเทศไทยททานอาจารยใหญ

(หลวงปมน ภรทตโต) ยกยองกมทานอาจารยฝนนแหละองคหนง”

๕-๖ วนน หลวงปฝนกยงไมมปฏบตการอะไร พอทำาวสาขะเสรจ วน

รงขนเรากไปหารถใหหลวงปชอบหลวงปหลยขนไปบานหนองผอ วดปาบาน

หนองผอ๑เสรจแลวหลวงปฝนกเรมปฏบตการ เรมอบรมสงสอน เรมถาม

โนนถามน ถามนถามนน เดนจงกรมกชวโมงตอวน นงสมาธกชวโมงตอวน

55

ทำางานอะไรบางแตละวนๆ ทานกบดเขาไปเรอยๆ ไมมวนคลาย มแตบดกบ

บดหนกมอขนไปทกวน ทแรกเรากจะถอดใจเหมอนกน

พรรษานนป ๒๕๑๐ มพระไมถง ๑๐ รป พระอาจารยปน ปยธมโม ท

เปนพระอปฏฐากทานอยเดมไมอย ทานมางานทำาบญโยมแมทลพบร แลว

ทานกเลยหนขนไปเทยวภาคเหนอไมกลบ เราเปนพระหนม นอกจากนนมแต

หลวงตาแกๆ ๔ องค แลวกมเณรอย ฉะนน เรากเขาไปทำาหนาทพระอปฏฐาก

เราจะตองดแลของทงหมด ตอนนนหลวงปเพงฟนจากการปวย ตองฉนยา

เปนประจำา

เราเคยคดวาอยากจะอยใกลชดครบาอาจารย แตพอเราเขาไปอย

ใกลๆ จรงๆ แลว มนไมใชงายอยางทเราคด เพราะความเขมขนมากของ

ครบาอาจารย

(รายการธรรมะบนดาลใจ)

------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ วดภรทตตถราวาส บานหนองผอ ตำาบลนาใน อำาเภอพรรณานคม จงหวดสกลนคร

56

เรองท ๑๖

หนเสอปะจระเข

58

57

นกวาอยกบหลวงปชอบโหดแลวนะ พออยสกลนครหนกเขาไป

กวาเกาอก อนนเรยกวาหนเสอปะไอเข เสอมนยงจะกดกนเปน

คำาๆ ไอเขงาบทเดยวกลนลงไปเลย

ขยบตวไมไดเลยอยกบหลวงปฝน เราจะตองตงจตของเราไวอยางน

ตลอดเวลา แวบออกไปทางไหนกไมได ไมวาแตเราจะไปพดไปคยอะไรกตาม

เราจะตองตงตวเราใหตรงอยตลอดเวลา ทงเดน ทงยน ทงนง ทงนอน

“โอโหย ไมอยากพด หลวงปฝนบดเหมอนกบบดผา ไมเคยราออกเลย

มแตบดเขาไปเรอยๆ บดเขาไปทกวนๆ มแตบด มนจะขาดเมอไหรกยงไมร”

กอนหนานนตอนทหลวงปหลยยงไมไดพดอะไร ยงพอสบายอย พอม

เวลาไดหายใจ แตพอหลวงปหลยไปฝากฝงไวกบหลวงปฝนเทานนบดน พอ

เอย มนจะตายไปกอนทจะไดเขาพรรษาหรอเปลา เพนทำาวนวสาขบชาเสรจ

เพนขนไปบานหนองผอ พอหลวงปหลยออกจากวดใหหลงไปบดน หลวงปฝน

กเรมบดเราเลย บดลงไปทกวนๆ บดเขาไปๆ ไมเคยคลาย

เราคดอะไรกไมได เราขยบอะไรกไมได เมอเราขยบไมไดแลวบดนก

อดอดอยากหน อยากหนกวาอก อยากกลบบานกวาอก อยากไปทไหนกมแต

วาทงนน สดทายมาอยากขนไปวดถำาขาม๑ อยากขนไปวดดอยธรรมเจดย

๒

พอขนไปลางหนาใหตอนกลางวน เอาเลย “วดดอยธรรมเจดย กเราน

ไปสรางกบทานอาจารยกงมา จะไปดอะไร มนกมแตเสา มแตปน มแตหน ม

58

แตทรายแคนน” สดทายมา อยากไปถำาขามกไปไมได กบอก “วดถำาขามเราน

เปนคนสราง”

เราคดเฉยๆ วาอยากจะไป ขนไปทกฏทานอดกอนแลว ฉะนน จะบอก

วาพะอดพะอม หรอจะบอกวายงไงกบอกไมถก บอกไมได เขาถงเรยกวาโหด

อยกบครบาอาจารยสมยกอน

(๑๙ สงหาคม ๒๕๕๓)

------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ ตำาบลไร อำาเภอพรรณานคม จงหวดสกลนคร

๒ ตำาบลตองโขบ อำาเภอโคกศรสพรรณ จงหวดสกลนคร

59

เรองท ๑๗

เอาตา เอาห มาดวยหรอเปลา

59

60

จากคำาพดของเณรทวดปาอดมสมพรป ๒๕๑๐ เราถามวา “หลวง

ปฉนยาอะไร” วนหนงหลวงปทานจะฉนยาตอนเชา ๓ เมด ตอน

เยน ๕ เมด บางวนก ๒ เมด เราถามแคนนแหละ

เณรพดยงไง เณรบอกวา “ครบาเอาตามาดวยหรอเปลา แลวครบา

เอาหมาดวยหรอเปลา”

โอโฮ เกดมาเรากไมเคยไดยนคนพดวา เอาตามาดวยหรอเปลา เอาห

มาดวยหรอเปลา เอาใจมาดวยหรอเปลา

เราไปทไหน เราไมมตา ไมมห เราจะไปไดยงไง ถงแมคนตาบอดกยงม

ตาอย แตตาบอดเทานนเอง คนมหกคอหหนวก มนไมไดยนเทานนเอง มนม

รปรางลกษณะของหอย แตหพการไปเสย หรอตาพการไปเสยเทานนเอง

เรากลบไปเดนจงกรม ไปทบทวนดเลยวา มาอยวดน ถาเราไมรเรอง

ทงหมดของวดน ตองตายอยทนแนนอน เราถงไดทำาทกสงทกอยาง เณรสอน

เรา

บดนเราไดยนเสยงคนทำางานอยทไหนกตาม เราตองตามไปดวาเขาทำา

อะไร เราจะชวยเหลอเขาไดอะไร ถางานไมเลก หรองานนนไมเสรจ เรากตอง

เกบเครองไมเครองมอเพราะเราเปนลกมอเขา

ทำาตงแตกฏ ๑๐ หลง จนมากฏ ๕๐ กวาหลงทวดปาอดมสมพร ทำา

61

กนเอง ถำาขามมกฏอย ๙ หลง ทำามาได ๓๐ กวาหลง แบกไมทำาอะไรทกอยาง

ขดสระ ทำาศาลา เกบเครองไมเครองมอ เกบขาวเกบของ

ฉะนน การปฏบตเราลงไปในสนามรบเลย เราอยากรเรองอะไร เรา

เขาไปสนามรบนนเลย อยากรเรองศกสงครามหรอ เรากไปรบเลย ไมตอง

กลว ไมใชวาจะตองไปถามเขาเสยกอนวา ขาศกมมดกเลม มปนกกระบอก

ไมใช ฆาอยางเดยว ขอใหเปนขาศก

ขาศกของการปฏบตคอกเลส คอความขเกยจ หรอความหลง รกตวแต

กลวตาย มนจะพนไหมความตาย ไมมวนพน เราจะตองไมกลวตาย ไมกลว

คนกนแรง เรากลวแตผกนแรงอยางเดยว

(๓๐ กนยายน ๒๕๕๑)

62

เรองท ๑๘

คยไดจนตาย

62

63

อาตมาคยไดจนถงตายเลย เขาไปอยวดปาอดมสมพร อาตมา

ทำาได ๔ อยาง นอนทหลงหลวงป ตนกอนหลวงป ฉนอาหาร

ทหลงหลวงป แลวกอมกอนหลวงป

(๒๒ มนาคม ๒๕๕๑)

นอนทหลง ตนกอน

เลกศาลากเทยงคน จบเสนชวโมงหนง หนารอนทานจะเลกศาลาเทยง

คน หรอตำาๆ ก ๕ ทม ตอนเขาไปใหมๆ ยงไมใชในพรรษา ถาในพรรษาพา

ทำาวตรเชาต ๔ หรอบางทกทำาวตรเชาต ๓ ถงวาไมมเวลากนเวลานอนอยท

วดปาอดมสมพร กวาจะจบเสนเลกต ๑ ชวงนทานพก ๒ ชวโมง ชวงเดอน

พฤษภาคมและมถนายน ทานจะตนต ๓ ถาเราจบเสนกจะจบอยชวโมงหนง

ทานใหหยด เอามงลง ถงจะกลบกฏมาเดนจงกรมพกหนง

พอกลบกฏทาน กจะมาลางกระโถน เตรยมนำาบวนปาก ยาสฟน นำาลาง

หนา นำาฉน ทานจะฉนนำาแกวหนงตอนเชา หลวงปฉนนำารอนทใสกระตกไว

สมยกอนใชกระตกตรานกยงลกใหญ หลวงปทานจะใหผสมนำาลางหนาใหอน

ลางได นำาฉนกจะทำาใหอน เวลาจะทำานำาใหอนทำายงไง เอานำาเทใสแกว แลว

กเทกลบไปกลบมาอย ไมมหก ขนาดนำาเดอดๆ เอามาเทแบบน สก ๓ นาท

64

กฉนไดแลว หลวงปทานจะไมฉนนำาเยน ฉนนำารอนตลอด ตอนเยนกเหมอน

กน ตอนฉนยากฉนนำารอน ไมฉนนำาเยน เรากตนกอนหลวงป นอนกนอนหลง

หลวงป หรอไมนอนเลย

(๒๕ มถนายน ๒๕๕๔)

ฉนทหลง อมกอน

วนหนงเราลางบาตร ๕ ใบ ลางบาตรตวเอง แลวกลางบาตรทานพระ

อาจารยแปลง สนทโร๑ ลางบาตรทานพระอาจารยอทย สรธโร

๒ ลางบาตร

หลวงปสวจน สวโจ สดทายลางบาตรหลวงปฝน

หลวงปทานจะใชเวลาฉนประมาณ ๒๕ นาท ฉนอาหารในบาตรใชเวลา

ประมาณ ๑๘ นาท แลวกจะฉนผลไมอก ๖-๗ นาท

เราจะใชเวลาฉนไมเกน ๗ นาท ทงลางบาตร ทงอะไรเสรจเรยบรอย

เชดบาตรเชดอะไรเสรจเรยบรอย เสรจแลวกไปลางบาตรทานพระอาจารย

แปลง พอลางบาตรทานพระอาจารยแปลงเสรจกมาใหทานพระอาจารยอทย

เชด แลวกไปลางบาตรทานพระอาจารยอทย

(๒๒ มนาคม ๒๕๕๑)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ วดปาอดมสมพร ตำาบลพรรณา อำาเภอพรรณานคม จงหวดสกลนคร

๒ วดเขาใหญ ญาณสมปนโน ตำาบลโปงตาลอง อำาเภอปากชอง จงหวดนครราชสมา

65

66

เรองท ๑๙

ธรรมมอปการะมาก

66

67

อาจารยน ถาวนไหนหลวงปไมตำาหนไมวา ฉนไมอรอยดวยซำาไป

อยากไดยนไดฟงอยตลอดเวลา เพราะการทวาคอการให

สตเรา ธรรมทมอปการะมาก คอ สตกบสมปชญญะ ครบาอาจารยทานให

สตสมปชญญะกบเรา แตถา ๒-๓ วนไปทานไมวา รสกฉนไมอรอย นอนกไม

คอยหลบ

แตถาวาเชา วาสาย วาบาย วาเยน เดนไปสบาย มปตมความสขอยใน

ตวของมน สตสมปชญญะของเราจะตงมนอยตลอดเวลา เดนอยตลอดเวลา

ถาถกวา จตใจของเราจะผองแผวถาถกวา ไมเฉอยชา คลองแคลววองไว เรา

จะมองเบองตน ทามกลาง ทสด ไดทงหมดทกเรองไป เปนการสนบสนนธรรม

ทมอปการะมากกบเรา

ฉะนน เราตองทำาความเขาใจกบตวของเราใหม สสสส ลภเต ปญญ

ผฟงดวยดยอมมปญญา

(๑๓ สงหาคม ๒๕๕๔)

68

เรองท ๒๐

ฟงเทศนจนสวาง

68

69

ฤดหนาวหลวงปทานจะลกประมาณต ๑ ในฤดหนาวเราจะไมนอน

กลางคน นอนไมได ถานอนแลวจะไปลางกระโถนไมทน จะไป

ถวายยาสฟน ถวายนำาบวนปากไมทน

เราจะเลกจากศาลากประมาณ ๕ ทมกวา หลวงปจะเขาหองประมาณ

๕ ทมครง ๖ ทม แลวกจะจบเสนอยประมาณชวโมงหนง พอจบเสนเสรจ กลง

ไปเดนจงกรม เดนจงกรมหมดเทยนเลมหนง กมาทกฏหลวงป

ทกฏหลวงปมกรรมของเวรอนหนง กคอตะเกยงทเปนทองแดง สมย

แรกทเราเขาไปอยไมมไฟฟา ตองจดตะเกยงนำามนกาดตวน ตะเกยงนำามน

กาดตวนจะให ใครจดกไมได ใครจดกลก เหมนควนนำามนกาด แตถาเราจด

ทำายงไงกไมลก แตคนอนจดมนจะลก แลวกเหมนควน โอย ตะเกยงกรรม

ของเวร จะใหพระไปเปลยนกไมได เราตองไปจดตะเกยงใหตอนเชา ปรบ

อณหภมหองหลวงป

หลวงปลกขนมา เรากไปหาเรองแหยทาน ใหทานเทศนใหฟงแตละ

เรอง สวนมากหนาหนาวทานจะเทศนตงแตต ๑ จนถงสวางแทบทกคน ฉะนน

เรากเลยเปนคนหนงทไดยนไดฟงมามากพอสมควร เรองขนบธรรมเนยม

ประเพณตางๆ อะไรตออะไร

แมแตคนจะมาวด หลวงปทานบอกได วนนจะมคนนนมาคนนมา

70

หลวงปทานบอกได อยางอาจารยหมออวย เกตสงห จะขนไปวด หลวงปทาน

บอกไดเลย “วนนพวกหมอจะมานะ ใหไปดกฏ” คอมกฏพกสำาหรบอาจารย

หมออวย

เรากหาเรอง “มผหญงกคน ผชายกคน”

โหย ขนเลย ทานขนมาประโยคแรกคอ “มนมตงแตหมาชอบไปหากน

อาเจยนคนเมาสรา” เรากไดฟงตาสวางขนมา “มนหากนเกบเศษเกบเหลอไป

มนทำาไรทำานากนเองไมเปน”

เราถามคอเราจะไดจดถกยงไง ถามผหญงมาดวยหลายคน เราจะได

ไปจดบานรบรองวามกคน ตองหาเรองแหยทกวน มนมเรองทจะตองแหยให

ทานพดธรรมะใหฟง โนนแลวบดนเหงอออกเปนเมดๆ ๆ เลยพอถกทานด

ฉะนน ถงวาการไดยนไดฟงเปนการดทสด วธการตางๆ เรองประวต

หลวงปเสาร ประวตหลวงปมน ประวตครบาอาจารยตางๆ เราแหยหมด ทาน

กเลาใหฟง การปฏบต แนวทางการปฏบตทกรปแบบ ปญหาทางดานจตใจทก

รปแบบจะมทางไหนมา เรากพอเขาใจวาอะไรเปนอะไร เพราะเราเคยไดยน

ไดฟงมาแลวทงนน

ถงวาการปฏบต แนวทางการปฏบตททำาอยทกวน เราไมมอะไรทจะ

สงสยในการปฏบตในทางดำาเนน วธการทจะดำาเนนทางดานจตใจ ในการทำา

สมาธภาวนากไมสงสย เพราะวาครบาอาจารยพาเราทำามาแบบน แลวเราก

เชอมนในครบาอาจารยของเราวาทานไมพาเราผดทาง ตลอดถงเรองอาหาร

การฉนทกอยาง ฉนอะไรเวลาไหน อะไรควรฉน อะไรไมควรฉน พวกเรากพอ

เขาใจ อะไรทฉนได อะไรทฉนไมได เรากไดถามครบาอาจารยมาตลอด

การปฏบต แนวทางการปฏบตทดำาเนนกนมา คดวาไมมตรงไหนเลยท

วาเราจะสงสยในการปฏบต การเดนจงกรม การนงทำาสมาธ การดำาเนนทาง

ดานจตใจในสมถะกรรมฐานกตาม ในวปสสนากรรมฐานกตาม

(๑๔ มนาคม ๒๕๕๑)

71

72

เรองท ๒๑

ปทนอน

72

73

พวกเราดแลบรขารของหลวงปฝน ไมเกน ๗ วนเราตองรอทนอน

รออะไรออกมาทงหมดมาตาก ตากแลวกไมใชหน ตากทนอน

ตองยนเฝา มไมเคาะๆ ทนอน พวกพรม เราไดทำาหนาทดแลบรขารของครบา

อาจารย

มพระเณรเขาอยากไดบญดวย เอาซ จะมาทำาดวยกนกมา หลวงปทาน

ใชผาหมทงหมด ผนไหนอยขางลาง ผนไหนอยขางบน ผนไหนอยตรงกลาง

ผนไหนเปนผาปขางบนสด เราใหไปรอทนอนเลย แตเวลาป บดนตวเองไม

สงเกต ไมรผนไหนอยขางลาง ผนไหนอยขางบน หลวงตารองไหไปหาเราท

กฏ

“เปนอะไรหลวงตาถงไดรองไห”

“ชวยไปปทนอนใหหลวงปหนอย”

“เอา หลวงตาเปนคนรอ กปเองจะเปนไรไป”

“โอย ไมไดหรอก เดยวโดนเทศนคนนแนนอน เดยวตอนสรงนำาเอา

แน ไปดใหหนอย”

หลวงตาเอย พอเราไปดไมถกจรงๆ ผาปทนอนผนบนลงไปอยขาง

ลางสด ไมสงเกต ไปเอาผาหมมาเปนผาปทนอน ทำางานอยากไดบญ ชวยจด

บรขาร ชวยทำาอะไรตออะไร เราตองอาศยความจำาบาง เรยกวาสมปชญญะ

คอ ความรตว สต คอ ความระลกได

(๖ กนยายน ๒๕๕๔)

74

เรองท ๒๒

โยมแมถงแกกรรม

74

75

เราเขาไปอยวดปาอดมสมพร วทยกไมม โทรศพทกไมม เขยน

จดหมายกลบบาน มจดหมายมาหา จดหมายกจะตองสงทกฏหลวง

ป หลวงปจะตองเรยกมาถามดกอน “เอา เปดมาดกอนซ จดหมายนเขยนถง

เรองอะไร มขาวเรองอะไร”

อยางใบโทรเลข พอเปดมาตองเอาอานใหเพนฟงวาเขาโทรเลขมา

เรองอะไร แลวเพนกจะบอกวาใหตอบหรอไมใหตอบ จะใหไปหรอไมใหไป

ตวอยางทเขาโทรเลขไปบอกเราวาโยมแมถงแกกรรม ตอนนนกำาลง

ทำางานไปหาหนมาลงฐานเจดย ๕ ยอดทอยหลงกฏเพน ไปเอาหนอยในปา

โนน ไปงดหนกน ปลายป ๒๕๑๐ เราเขาไปอยพรรษาแรก ไปกบพวกคนงาน

ไปกบพวกรถหน ขนไดวนละ ๒ เทยว เราพกกลางวนอย กำาลงนงฉนนำาอย

กบพระอาจารยอม สขกาโม

๑ พวกคนงานเขากนขาวกน รถไปสงหนเทยวแรก

กลบมา ทำาไมเขาไมไดไปกนขาว เขาเดนมาหาเรา เรามความรสกวา เอะ คน

เดนมาแปลกๆ เดนมาเรองอะไร คดขนมาไดเลยวา โอ นโยมแมถงแกกรรม

ไปแลว พอสดทายมากมาเปดโทรเลขด เขาบอกวาโยมแมถงแกกรรมแลว จะ

เผาอก ๒ วน พระอาจารยอมยงวา “ทำาไมแมนขนาดนน” กไมร เหนเขาถอ

76

กระดาษขาวๆ มา

เอาหนขนรถแลวพากนกลบมาบาย ๓ โมง ๔ โมง มาถงขนไปสรงนำา

เพนเสรจ สรงนำาเสรจกเอาโทรเลขมาใหเพนดวาโยมแมถงแกกรรม แลวเขา

จะเผามะรนน พออานโทรเลขใหเพนฟง เพนบอกวา “ทานไปจะฟนไหม หรอ

จะไปเผา” เพนถามแคนนแหละ เราไปกเผา เราไมไปกเผา เรองเผานไมม

ทางทเขาจะเอาเกบไว เผาอยางเดยว เพราะเขาบอกวาเขาจะเผาวนมะรนน

สดทายมากลงจากกฏไปเดนจงกรม จนกวาถงเวลาจะมารบยามไป

ศาลา เดนกไมสงบ จะไปไมไป ไปไมไป เลกจากศาลามาแลวกจบเสน จบ

เสนแลวกมาเดนจนถงต ๓ คนนนเดนไมสงบเลย ไมไดนอนตลอดคน กลาง

วนกทำางาน กลางคนกไมไดนอน เดนทงคนจนถงต ๓ ถงตดสนใจไดวาไมไป

เพราะไปเขากเผา เราไมไปเขากเผา

พอตอนเชามา เพนสงใหโยมไวยาวจกรเอาปจจยให ๑ หมน แลวเพน

กสงตอนทเราไปถวายยา “เอาปจจยกบอาจารยแนม หมนหนง แลวกเอาผา

ไตรอยทกฏ ๑๐ ไตร”

เราตดสนใจทนท เราบอกวา “ไดพจารณาแลววาไมไป”

พอไมไปทานกเลยพด “โอย แมเราตายกเหมอนกน เรากไมไดไป เรา

ถงไดมาสรางวดปาอดมสมพร” ตอนออกพรรษาแลวถงไดขนไปกบหลวงป

ออน ไปทำาบญกน ทำาบญเสรจแลวถงมาพกอยทปาชา พกอยทหนองนำา เลย

มาสรางวดนเสยเลย เมอเปนเวลาทสะดวก เวลาทไมมการมงานถงไป

พอปหลงมา ถงไดไปกบทานพระอาจารยทองด ทานพระอาจารยอทย

ไปทำาบญ นมนตพระ ๒๐ กวาองค ทำาบญเสรจทานพระอาจารยอทยขนไป

เทยวภาคเหนอ เรากวาจะไปกบทานพระอาจารยอทย พวกโยมทางวดเขา

ตามมาอยทถำากลองเพล เขามารบกลบไป

อยางพวกจดหมาย ถามจดหมายเขาวดมา เพนจะตองถาม เอามาอาน

ใหเพนฟง “นแสดงวาเขยนจดหมายไปโดยทไมไดบอกเรา” ฟงเทศนกนไป

บดนเปนเดอน

อยางทานพระอาจารยอทย ๗ ป ทานไมกลบไปเลย พวกชาวบาน

77

------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ วดปาภผาผง ตำาบลกกตม อำาเภอดงหลวง จงหวดมกดาหาร

มาตามหา มาเจออยทถำาขาม ทแรกเขาวามาตามดทางสกลนครทางอดรธาน

แลว ถาไมเจอ กลบไปกจะทำาบญให เพนไมเคยเขยนจดหมาย ไมเคยเขยน

อะไร มาอยถำาขามกเปนพระดแลหลวงป เสรจแลวกไมมเวลาทจะตดตอกบ

ทางบาน ญาตพนองกไมไดตดตอ ใครกไมไดตดตอ

ทานพระอาจารยสงหทอง ๕ ปถงไดกลบไป ตอนทเรมจะไปเขานาค

ลงบอกวา “ถาไอสงหทองมนบวชไดถง ๓ ป มาขใสไดเลยทบานเรา”

พอ ๕ ป เพนกลบไป ไปถามหาเลยวา “อลง มงจะใหกขทตรงไหน”

“เอาเลยหลาน ขใสทนอนลงนนละ”

ดซ ครบาอาจารยเปนครบาอาจารยมา เพราะเพนตดอารมณขางนอก

ออกไป ไมเขาไปเกยวของกบอารมณภายนอก จตทจะสงบลงไปไดตองม

อารมณแตนอย ไมไดไปหมกมนอยกบนวรณธรรม หมกมนอยกบโลกธรรม

หรอไปหมกมนอยกบเครองกงวลใจตางๆ

(๒๐ พฤษภาคม ๒๕๕๑)

78

เรองท ๒๓

รกษาโรคกระเพาะ

78

79

เราอดอาหาร เราไมเคยกนพวกนมพวกเนย เราฉนนำาปานะธรรมดา

ปกต ป ๒๕๑๑ เราอดอาหารไป ๒ เดอนกวา รกษาโรคกระเพาะ

เราฉนยาเดอนหนงประมาณ ๒ ลงแมโขง เขาใสมาลงละ ๔ ขวด เดอนหนง

ฉนหมด ๒ ลง ๘ ขวด เปนโรคกระเพาะไมหาย กไดแตอาศยกนยาน

ภายหลงมากเลยไปพจารณาดจะทำายงไง งานขอวตรปฏบตกตองทำา

เดยวบางวนกทองเสย บางวนกทองอด บางวนกอาเจยน จะเอายงไงกบมน

เลยไปไดความรขนในความฝน

ไปยนดเขากำาลงสขาว เหนเมลดขาวเปลอกออกไปกบขาวสาร เมลด

ขาวเปลอกออกไปกบรำากบปลายขาว ไปยนดเขาอย พอเขาเหนมากเขา ๆ ก

วงไปดบเครอง เขากโกยขาวในหวขดออก เปดหวขนมา ตะแกรงมนรว เขา

กเปลยนตะแกรงขดใหม พอเปลยนตะแกรงขดใหมเรยบรอยแลว กปดหวลง

มา แลวกเอาขาวใสเขาไป แลวกไปเดนเครองใหม เบาเครอง เดนเครองให

ออนกอน แลวกเดนเครองแรงขนๆ ๆ ปลอยขาวสธรรมดาปกต ไมมเมลดขาว

เปลอกทออกไปกบเมลดขาวสาร เปนขาวสารทงหมด

ไปเลาใหหลวงปฟง ทานกเลยวา “ลองอดอาหารด”

ขอโอกาสทานวา “ถาอยางนนผมจะเรมอดตงแตวนพรงน แตขอ

โอกาสไมขนจบเสนดวย งานอนจะทำา ไปประเคนอาหารกจะไป ไปจดอาหาร

ใสบาตรกจะไป”

80

งานอนกธรรมดา จบเสนใชแรงมาก ไมมหนารอนหนาหนาว เหงอออก

ทกหนาเวลาจบเสน ใชแรงเยอะ ขอโอกาสทานไมจบเสน จะใหหมเขาชวยจบ

เสน จบเสนชวยเขาเปนบางวนทแรงไมตก ชวงแรงตกเรากจบไมไหว

เรมอดวนท ๑ วนท ๒ วนท ๓ หวว กวาดลานวด กวาดรอบกฏ วาง

ไมกวาดปลายไมไมถงดนเลย หวควำา ซวนซดซวนเซ กเลยบอกพระวาวนน

จะไมขนไปสรงนำาหลวงป ชวยดดวยกแลวกน แลวกบอกเขาดวยวาจะไมขน

ศาลาเพราะไปไมไหว เดนจงกรม ๕ โมงกวา ซวนซดซวนเซ ทางจงกรมกวาง

๒ วา เดนเตมทางจงกรม ธรรมดาเราจะเดนแนวประมาณ ๓๐ เซนตเมตร

แตนเดนเตมพนท ๒ วาเลย แตกเดนไปถง ๔-๕ ทม จตกเรมสบาย ใน

ระหวางทกายหวว จตมนคง มความแนวแนในตวเอง มความมนคงในตวเอง

ดวยอรยสจ อรยมรรค ๕ ทมกวาๆ ขนกฏ ไปนงฉนนำาเปลาแกวสองแกว ก

เลยนงภาวนา เราไมไดเขากฏ อยขางนอกกฏตลอด

นงภาวนาไปสกพกเดยว อยในคำาบรกรรมไดพกเดยว จตกคลายคำา

บรกรรมออก เขาสขณกสมาธ อปจารสมาธ ทะลจตลงไปเปนอปปนาสมาธ

เลย โดยทไมยงอยในปฏภาคนมต อคคหนมต พอทะลจตลงไปเปนอปปนา

สมาธ โอโฮ เหมอนโลกนทงโลกมแตเราคนเดยวไมวาในแงไหนมมไหนตางๆ

ความเบาความสบายไมเคยพบเคยเหนมากอน ไปอยในอปปนาสมาธตาม

สมควร แลวกถอยกลบมาพจารณากาย

พอพจารณาไปพกเดยว ไปเหนแผลทในกระเพาะ “ไปปลอยใหเปน

แผลไดทำาไม ทำาไมถงไมเอาอะไรมาปดไว เอายามาใส” พอนกวา “เอายามา

ใส” แผลกหาย ยอนกลบไปหาอปปนาสมาธ ยอนไปยอนมา ยอนมายอนไป

ตอนตนพรรษาหลวงปตนต ๔ พอไดเวลาต ๔ กไปลางกระโถน เสรจ

แลวเลาใหทานฟง ทานวา “พจารณาตอไปใหมากกวาน”

วนท ๔ ไปชงนำาหนกดตอนเชา ได ๕๖ กโล แตกอน ๕๕ กโล ขนมา

กโล กฉนนำาธรรมดา นำาผงกไมไดฉน พอจตใจสบายขนมา รางกายกสบายขน

มา อยมาได ๖ วน วนท ๗ กเลยลงมาฉน นำาหนกขนมาจาก ๕๕ กโล ขนมา

อยท ๖๐ กโล ขนมา ๕ กโล หยดอาหารไป ๒ เดอน นบวนดในพรรษานเรา

81

อดอาหารไป ๖๐ วน ฉนนำาธรรมดา ตอนเชากอนไปกฏหลวงป ตนขนมาจะ

ฉนสกแกวหนง

(๓๑ สงหาคม ๒๕๕๔)

82

เรองท ๒๔

อดอาหาร

82

83

เราอยวดปาอดมสมพร ๑๐ ป เราจะอดชวงวนท ๑๓ สงหาคม แลว

จะไปฉนเอาวนท ๒๐ สงหาคม นเปนการอดประจำาป

วนท ๑๒ สงหาคม คนมาทำาบญเยอะ ขาวไมไดกนสกคำา มนเหนอย

อมกอน ไปประเคนอาหาร ไปจดอาหารใสบาตรหลวงป กวาจะเสรจหมดแรง

กอนไมอยากกน กนแซนดวชไปคหนงกลนแทบไมลง หมดแรง คยวาจะกน

เตมทวนน พระเณรเขาจดอาหารให ใสบาตรเราไวเปนเจดยเลย ฝาบาตรก

เตม ไมรอะไรเปนอะไร เพราะอาหารเยอะ ๙ โมงครงกวาจะจดอาหารเสรจ

จดอาหารตงแต ๗ โมง ชวโมงครงกวาจะจดอาหารเสรจ กวาจะได ใหพร เรม

อดตงแตวนท ๑๒ สงหาคม กนแซนดวชคเดยว ไปถงวนท ๒๐ สงหาคม เรา

จะลงไปฉน ฉนอย แตกวาเราจะจดอาหารใหหลวงปเสรจ หมดแรงกอน ฉน

ไมลง วนธรรมดากยงพอทำาเนา บางทวนเสารวนอาทตยเรายงไมอยากฉน

เลย จดอาหารหลวงปเสรจ เทขาวบาตรออก แลวกหน กนไมลง ผาจวรเปยก

ครงผนกวาจะเสรจงานรบประเคนของ เปดพดลมเทาไหรกไมเยน

จะอดอาหารตองดกอนวาเราจะอดเพราะเหตอะไร เราใชวธการอนได

ไหม ผอนอาหารเพอไมใหธาตขนธสะดด เรามาอยน๑ เรากอด มาไมอดตงแต

ป ๒๕๓๐-๒๕๓๑ กอนหนานเรากอดทกป การอดอาหารจะตองมเหตผล ไม

ไดอดเพราะนอนตนสาย ไมไดอดเพราะอายทำากน รางกายกำาเรบหรอจตใจ

กำาเรบ หรอเกดความงวงเหงาหาวนอน อาหารทบ เราตองพจารณามาได

84

ความเสยกอนวาอาหารมนทบ แตเราผอนอาหารไมได กนนอยไมเปน ถาเปน

อยางนนเราถงจะอด เราผอนอาหารเอาไมใหรางกายสะดด

การทำาความเพยรนนเราจะตองมรปแบบของเรา มขบวนการของเรา

การกำาจดกเลสสวนหยาบ สวนกลาง สวนละเอยด เปนกเลสชนดไหนทเราจะ

ทำางาน

(๒๙ กนยายน ๒๕๕๔)

------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ วดเวฬวน ตำาบลทาขนน อำาเภอทองผาภม จงหวดกาญจนบร

85

86

เรองท ๒๕

ชางศกตองผอม

86

87

เวลาฉนเรากตองด ฉนใหพออยได อยาฉนไปจนกระทงวามนขเกยจ

ฉนพออยได ใหวาไดฝกตวเอง ชางศกตองผอม ถาอวนมนงวง

หลบ ขเกยจออกศก ชางศกเวลาออกศกกเดนไมไหวแลว

นนดรปทเราถายคกนกบทานพระอาจารยอทย ไหปลาราตรงนเอานำา

ใสแกวหนงยงไมเตมเลย ป ๒๕๑๘ ถายบนถำาขาม ไอเพงเปนตากลอง

รปนนวนท ๒๐ สงหาคม ทยนถอบาตรอยหลงหลวงป เราเปนคนสง

บาตรใหหลวงปเสรจแลว เหนเขาถอกลองมา เรากเดนไปขางหลง วาจะ

บงใหมด ไมมด หลวงปบงเราไมมด ยงมองเหนอย

(๒๒ มนาคม ๒๕๕๑)

เราเลยงชางตองใหผอม อยาใหอวน ถาเลยงชางใหอวน ตกมนขนมา

แลวเอาไมอย เราเลยงหมเลยงใหอวน กนแลวกนอน กนแลวกนอน รอวน

เขาเอาไปเชอด

(๒ กนยายน ๒๕๕๔)

88

เรองท ๒๖

เตโชกสณ

88

89

ทากสณกกำาหนดลงไปขางใน พอเรากำาหนดลงไปขางใน ให

เหนประกายไฟแปบๆ ๆ ๆ เสรจแลวกำาหนดใหนง พอมน

นง เรากขยายให ใหญออกๆ ใหทวมตวเรา แลวบดนพอขยายออกมากขนๆ

ทำาใหรางกายโปรงแสง พอโปรงแสงแลวจะเหนจดดำาๆ พอเหนจดดำาๆ นน

กดงมนออกไปไวขางนอกรางกายของเรา แลวกเพงไฟใสเขาไปตรงจดดำาๆ

นน ใหมนหายใหหมดเลย

ป ๒๕๑๒ หลวงตาไขทานปวยเปนทบ (วณโรค) มารกษาอยทโรง

พยาบาลขอนแกน เราเปนปจฉาสมณะมากบทาน มาโรงพยาบาลโรคทรวงอก

มาถงอาการมนขน พอฉายเอกซเรยออกมา จะเปนนำาฝาขาวไปหมดเลยใน

ปอด นำาทวมปอด พดไมมเสยงแลว

พวกหมอดฟลมเขาบอกวา “ทานอาจารยไมตองกลบ พกอยทวดปา

เหลางาน คดวาหลวงตาคงไมพนคนน”

“เอาอยางงนเลยหรอ”

“ตรงนมเตา การเผาจะไดสะดวก”

90

เลยถามหลวงตาวา เดยวนสภาพรางกายจตใจเปนยงไงจรง ๆ ทานพด

ไมมเสยง เรากจบความเอา ใชภาษากลาง (ภาษาใบ) บางวาจะอยทน หรอจะ

กลบวด พยกหนา กลบวด

“ไหวนะหลวงตา”

“ไหว” ไดยาแลว กเลยพากนกลบวด

สมยกอนนงรถบส ไมมรถสวนตวขอยางทกวนน ขฝนตลบ ไมมรถแอร

นงอยางทกวนน จากขอนแกนไปอดรธาน จากอดรธานไปสกลนคร นงรถบส

ขฝนตลบไปตลอดทาง หนาเราลบไมได มแตทรายทงนน เปนทางลกรง ป

๒๕๑๒

พอกลบไปถงวด ลงรถบสไดเอาพวกทายรถ ๒ คนอมลง เรากถอ

บรขาร ลงไปขางทางกนงพงเสารวสถานตำารวจเลย เรากเขาไปทสถานตำารวจ

ไปขอรถตำารวจเขาไปสงทวด ถามดวาอาการเปนยงไง จบความไดวาหนก

หนกกไมเปนไร ทานใหไปบอกชาวบาน บอกญาต บอกลกใหลงไปทวด พวก

ชาวบานไปถงวดประมาณบาย ๓ บาย ๔ จากขอนแกน

พอลงจากรถกอมประคองไปศาลาหลงเลก หานำาเชดตว เสรจแลวเลย

ไปหาหลวงป เลาใหทานฟงวา หลวงตาหนก หมอจะไมใหกลบมา จะใหอยวด

เหลางา กลวจะไมพนคนน ตอนไปยงพดมเสยง ตอนนพดไมมเสยง

พอ ๖ โมงกวาๆ หลวงปกไปเยยมหลวงตา ทานอธบายเรองกสณนให

หลวงตาฟงจนถงทม ทมครงทานกขนศาลา หลวงตาลกไมไดแลว นอนฟง

อยางเดยว ฟงรเรอง มสตดอย

พอ ๕ ทมกวาเลกจากศาลา แลวไปจบเสนหลวงป เทยงคนกวาๆ เณร

รองเสยงหลง วงกนไปคนละทศ หลวงปวา หลวงตาเปนอะไรไปหรอเปลา

เรากเลยลงมาฉายไฟฉายดกเณรไมใหวง

เราวา “อะไรๆ”

“ไมร”

“ไมรไดยงไง”

91

หลวงตาลกขนมาจบแขนเณร มอทานเยน ใหเณรเฝาอย ๒ องค ไป

จบองคนกวง ไปจบอกองคกวง เพราะเณรนอนอย ๒ ฝง วงลงอกทาง โดด

ลงศาลาไปเลย หลวงตาพดพอมเสยงบาง ทานชใสนำา เราวาอนนเราประเคน

หมดเรยบรอยแลว ฉนไดเลย

ตอนเชากมาคยกนวาเปนยงไง ตอนเชาทานพดได พดมเสยง เมอคน

หลวงปอธบายเรองกสณใหฟง กทำากสณได เสรจแลวกเลยสบาย เอาปอด

ออกไปไวขางนอก เพงทเปนจดดำาใหเปนจณ ไฟไหมหายไปเลย

หลวงปฝนมรณภาพ ป ๒๕๒๐ หลวงตาไขทานเพงมามรณภาพ ป

๒๕๓๓ อาย ๙๖-๙๗ ป ทานอยไดดวยกสณ

ทำาความรสกใหเกดความอบอนแกรางกาย สวางอยตลอดเวลา โรคภย

ไขเจบกเขามาไมได เวลาเจบไขไดปวย เวลาธาตวปรต เราเขากสณเลย นน

พอจะเปนเครองอยของใจได นอกจากนนไมมทไหนจะเปนเครองอยของใจ

(๙ ธนวาคม ๒๕๕๐)

92

เรองท ๒๗

ไมเคยคลาดสายตา

92

93

การคมครองครบาอาจารย มนคมครองอาบตได ตองมอปสมบน

(พระภกษ) อนปสมบน (ผทไมใชภกษ เชน สามเณร อบาสก)

คอยดแลครบาอาจารย

เราอยกบหลวงปฝน ๑๐ ป เราไมเคยขาด ไมเคยอยนอกสายตาของ

เรา ตงแตเราตน จนกระทงเราหลบ ยกเวนเวลาเพนเขาหองนอน ยงมบาง

ครงไปอยในหองเพนตลอดทงวนทงคน เวลาเพนไมสบาย ออกไปฉนขางนอก

ฉนเสรจกลบมา ใหพระเปลยน หรอใหเณรเปลยน ตองดแลตลอด ไมใช

เวลาเลกศาลาแลวตางคนตางหนเลย เพนลกไปหรอยง ตองมคนด อนนเปน

ธรรมเนยม เปนประเพณปฏบตกน

กบอกวา “นอนทหลง ตนกอนครบาอาจารย ฉนทหลง อมกอนครบา

อาจารย” ฉนทหลง อมกอน เราจะไดลางบาตร ทำาอะไรตออะไร นอนทหลง

เรากจะไดเกบขาวเกบของ

ของทเขาเอามาถวายเปนของสวนกลาง เปนของสวนรวม เปนของทก

คน เอามาถวายครบาอาจารยกจรงอย แตครบาอาจารยกใชวาจะเอาไปใชคน

94

เดยวทไหน นำาทา ผา เครองนงเครองหม ปจจย ๔ เอามาเกบเปนของสวน

กลางทงหมด ครบาอาจารยไมไดเอาไปเกบเปนของสวนตวสกอยาง เวลาเรา

จะใชจะฉน เรากใชกฉนสวนนน แตเวลาทำาหนาทเราไมทำา เวลาเขาปรบอาบต

ไมไดปรบอาบตครบาอาจารยนะ เขาปรบอาบตพระอปฏฐาก หรอปจฉาสมณะ

ปจฉาสมณะ คอคอยคมครองอาบต เวลาพระอปฏฐากออกไปทำางาน

จะตองมปจฉาสมณะ เวลาครบาอาจารยรบแขกรบคนอย เรากหาทนงหลบ ๆ

อย นงอยสวนขางดานใดดานหนง เวลาเพนตองการเรยกอะไร มาถงไดเลย

มคนเดยวทเราไมไดขนจบเสนหลวงป คนแรกทเราเขาไปนอนวดปา

อดมสมพร เพราะคนนนเขามงานศพ เราเลยไปดประเพณเผาศพตงแต

หวคำา วนนนเราไดสรงนำาหลวงป แตไมไดขนจบเสน ไปดฟนทเขาเอามา

เผา ไมเหยงสดๆ เขาเอามาเผา เรานกวาจะไมไหม มไมแหงไมกชน ไมกดน

นอกจากนนเปนไมสดทงหมด เอามาวางพาดๆ กน ตดไมเทาขา ๆ เขาเผากน

อยแถวนน ตรงทสรางเมรทกวนน ตอนบายเราไปสวดมาตกา ตอนกลางคน

เลยไปดวาฟนสดๆ ไหมจรงหรอ วนนนเราไมไดขนจบเสนหลวงป แตลงศาลา

เลกจากศาลาเราเดนไปโนนเลย นอกจากนนไมมทเราไมไดขน นอกจากเรา

เจบไขไดปวย เรากบอกหมพระเณร ใหไปเปลยนกนดแลครบาอาจารย

มงานนมนตบางงานทเขานมนต ๒ องค เฉพาะหลวงปกบทานพระ

อาจารยแปลง ถาไปตางจงหวดมป ๒๕๑๔ เราไมลงไปดวย ขอเพนอยถำาขาม

เพนกใหอยถำาขาม พระอาจารยเสถยร คณวโร๑ ทอยวดถำาพระทกวนนไป

ดวย ไปจนทบรแลวกเขากรงเทพฯ ไมมใครไป กเลยเรยกเอาอาจารยเสถยร

ไป

การไปอยกบครบาอาจารยตางท เพนตนตงแตต ๓ ต ๔ กวาเพนจะ

นอนเทยงคน ทำาคนเดยวหมดทกอยาง ตงแตลางกระโถน ถวายนำาลางหนา

ถวายยาสฟน ถวายนำาบวนปาก แลวกมาเกบขาวเกบของทำาทกอยาง ตมนำา

อยางมาวดพระศรมหาธาต บางเขน มาวดเสนาฯ (วดสรกมลาวาส) สมยกอน

ไมมเตาแกสหรอก ตมนำากไปหาเกบเอากงฉำาฉาแหงทรวงลงมา หาเอากง

ใหญๆ มาทำาทตมนำาสรง ตมนำาฉน ของทจะฉนกเอาเตรยมไปพรอม ใบยานาง

95

แดง เสอโครง สมอแหง เวลาเพนตองการ เพนวา “นงนานๆ ๒-๓ วน หายา

ระบายมาหนอย” เรากตมสมอแหงใสสก ๗ ลก กบใบบวบก ขงเรากเตรยม

ไปพรอม ตมใหไดนำาแกวหนง

ฉะนน การทำาหนาทในความเปนสมณะ ไมใชมตงแตบวชนงเหลองหม

เหลองแลวกแลวไป มกจวตรอยางอนอก เรยกวาอปชฌายวตร สทธวหารก

วตร อาจารยวตร อนเตวาสกวตร

(๒๑ มกราคม ๒๕๕๒)

ถาวนไหนเพนอาการไมคอยดความดนขน เรากอยตลอดคนตลอด

วน ไมไดลงจากกฏ ลงไปกไปเขาหองนำาเทานน ๒ คน ๓ คน ตดตอกนไม

ไดหลบเลย จบเสนตลอดวนตลอดคน จนขอมอบวม มครงหนงจบเสนกบ

พระอาจารยอมอยตลอดวนตลอดคน ๒ คน ชวงเขาพรรษาเดอนกนยายน ป

๒๕๑๑ ความดนขน ๑๘๐/๑๐๐

(๓๑ พฤษภาคม ๒๕๕๔)

------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ วดถำาพระภวว ตำาบลโสกกาม อำาเภอเซกา จงหวดบงกาฬ

96

เรองท ๒๘

ไมตองใหใครไปตาม

96

97

เรามาอยวดปาอดมสมพร ไมตองให ใครไปตาม เวลาหลวงปฝน

ตองการอะไร อก ๕ นาทหรอ ๑๐ นาท เรากตองมาถง

คลายๆ กบวาทานมองดเราอยตลอดเวลา มนจะเกดความรสกวาทาน

มองดเราตลอดเวลา เราจะขยบอะไรกตาม เราจะกาวขาไปทางไหนกตาม

เราจะจบตวเราได ความเคลอนไหวของจตทมาเกยวของกบใจกบตวของเรา

ตงแตอยกบหลวงปหลยทถำาผาปเทยวนน จะเกดความรสกอยางนนตงแตนน

มา

เราไปสงยามทานเสรจ เราออกไปเดนจงกรมอยทปาชาโนน บางทกจะ

แวะเขาหองนำากอน กจะใชเวลาอกนดหนอย ๑๐ นาทมาถง มาถงใกลกฏ

กทำาทาเดนใหเรวๆ ๆ เรวผดปกต กมลวดลายเหมอนกน ไมใชไมมลวดลาย

เราจะเดนมาทางไหนกตาม ทางหนาทานกตาม ทางหลงทานกตาม เดนมา

จากทางหลงกฏทานกตาม เราจะมาคอยขนาดไหนกตาม ทานจะรบความรสก

ทเราเดนเขามาได พอเรากราบยงไมเสรจ ทานกจะมองกลบไป สงใหไปเอา

ของมาใหหนอย ทงททานไมไดมองมาขางหลงเลยนะ

98

อยกบหลวงปเราตองตงจตของเราไวตลอดเวลา ใหร สกวาความ

เคลอนไหวเปนอยางไร ถาเราไมตงจตไวอยางนน เดยวกโดนเลาอะไรตอ

อะไรใหฟงบาง ถาเราสายจตออกไป ทานกจะเลานทานใหฟง เดยวเดยวเลา

ไป เหงอกจะออกเปนเมดๆ ฉะนน เราตองตงจตของเราไวตลอดเวลา

อยางเวลาเราไปรบหนาทประเคนของจดอาหาร เราไมตองมองคน มา

ถงในระยะทจะรบประเคนของ เราโยนผาออกไปเลย เราอยดานขาง อยดาน

หลง เวลาคนเดนเขามาจะมอาการลมปะทะ ลมนจะรอนวบๆ ๆ เขามา เราก

เลยไดขอสงเกตวา ออ หลวงปกตองกำาหนดรแบบน ลมทมาสมผสจากคนท

เดนเขามาหา

(สมภาษณ ๑๐ กนยายน ๒๕๕๕)

99

เรองท ๒๙

นอนใตถนกฏ

99

100

อยกฏหลงใหญๆ รำาคาญเทานนแหละ เดยวกถกไลไปนอนขาง

นอกอกแลว เดยวกไลไปนอนทอน อยางอยทวดอดมฯ สดทาย

มาไมนอนในหองเสยเลย อยขางนอก เอาเตยงมาตงขางลาง ครบาอาจารย

มากไปพกขางบน

อยางหลวงตาบว าณสมปนโน๑ ไปกลางวน หรอหลวงปสวจนไป ก

ใหไปพกขางบน เราทำาความสะอาด มเสอผนเดยว มหมอนใบหนง ผาหมก

ไมม หลวงปสวจนยงถามวาอยกนยงไง ผาหมกไมม “ผมไมไดอยขางบน ผม

นอนเตยงขางลาง” งวงมากนอนตรงนน ไมไดยากอะไร ถาเรามของมาก เรา

ตองขนขาวขนของออกเวลาครบาอาจารยมาพก ทานจะพกตรงนจะทำายงไง

อยางหลวงปสวจนมา ทานกจะมาพกตรงน จะพกเดยวน เดนขนไปแลว ถา

เรามของกตองไปขนของออก นไมมของอะไร หลวงตาบวไปหากไปทตรงนน

แลวกจบเสน จบเสนเสรจไดเวลาหลวงปออก กพาทานไปหาหลวงปเทานน

เอง ถาทานตองการจะคยบนกฏ กพาทานขนไปคยบนกฏ หลวงปสวจน

ตองการไปคยบนกฏ กพาขนไปคยบนกฏ

101

อยกฏใหญๆ ยายไปยายมาอยอยางนน ไปนอนเตยงขางลางเสยเลย

อยาไปสนใจยง เวลาเรางวงนอนจรงๆ ไมไดไปสนใจยงหรอก เวลาเราไมงวง

ถงจะไดยนเสยงมนบน

(๖ กมภาพนธ ๒๕๕๑)

------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ วดปาบานตาด ตำาบลบานตาด อำาเภอเมอง จงหวดอดรธาน

102

เรองท ๓๐

กจนมนตกรงเทพฯ

102

103

เดนทางกบหลวงปเปนเวลา ๑๐ ป ไปงานนมนตทกจงหวด และเขา

กรงเทพฯ ดวย งานเขากรงเทพฯ เปนงานทไมอยากมาทสด แตหา

คนเปลยนมาหลวงปไมเอา ทานเรยกเรามากตองมา จำาใจมา

ปลายเดอนเมษายน ๒๕๑๒ มาจดงานฉลองอาย ๗๒ ปของสมเดจ

พระมหาวรวงศ (พมพ ธมมธโร) ทวดพระศรมหาธาต บางเขน มาพกอยนน

เปนงานทโหดทสด มากรงเทพฯ กบหลวงป ๗ วน เหมอนกบมาอย ๗ ป

สมยกอนไมมมงลวดอยางทกวนน ไมมหองแอรใหนอนอยางทกวนน

เอาเกาอ ๒ ตวมาชนกน หนหลงเขาหากน เสรจแลวเอาผาจวรคลมลง เขาไป

นงอยในนน ไมมทจะอย พอปดไฟยงมาเหมอนกบผง พอกลบไปถงวด แขน

เราเปนปนทง ๒ ขาง หนามแตตมยงทงนน จนหนงหนาหนา

(๓๐ มกราคม ๒๕๕๓)

สมยกอนวดพระศรฯ ยงไมมนำาประปาใชหรอก มนำาประปาใชอยทกฏ

หลวงป กบกฏสมเดจฯ บานรบรอง นอกจากนนกหวนำากน อาบนำาในคลอง

104

ตรงขางเมรนนแหละ เดอนกอนเราไปงานศพ ไปยนดอย นเราลงอาบนำาตรง

นแหละ หลวงปสวจน ทานพระอาจารยแปลง ลงอาบนำาในคลองดวยกนทง

นน หลวงปตอยงลงอาบนำาในคลองกนเลย มหลวงปฝนไดอาบนำาในกฏ คณ

ประชา ตนศร อดตผวาการประปานครหลวงเปนคนไปทำาถงนำาให เอานำา

ประปาไปสงใหทกวน

(๒๒ มนาคม ๒๕๕๑)

มาอยกรงเทพฯ ๗ วนเหมอนมาอย ๗ ป มคนมาใสบาตรหลวงปฝนต

๓ ตองเอาบาตรออกมาตง พวกทจะไปตางประเทศตอน ๖ โมง เขามาแวะใส

บาตรกอน พวกทจะไปตางจงหวดเขาไปแวะใสบาตรกอน ทานพกทไหนกตาม

ในกรงเทพฯ ในยคนน เรานบรถไดวนเดยว คอวนแรกททานมาถง หลงจาก

นนอยาไปนบ เราอยถงต ๑ ทกคน ต ๓ กมคนมาใสบาตรแลว

มาอยกรงเทพฯ ๗ วนเหมอนกบมาอย ๗ ป เพราะเราตองทำาคนเดยว

หมดทกอยาง ตงแตลางบาตร เกบของอะไรตออะไร เราเปนพระอปฏฐาก

ตองดแลทกอยาง ตงแตตนนอนจนกระทงหลบ แตหลวงปสวจน ทานพระ

อาจารยแปลง ทานมาในนามพระปจฉาสมณะ

ใน ๗ วนทมาอยกรงเทพฯ จะมคนถวายของทานสก ๓๐๐ กลอง ขนาด

กลองแมโขง เรากเอาฝากรถไฟไปลงทอดรธาน ทยอยฝากวนละ ๕๐ กลอง

พอของหมดเรากสงทางอดรธานวาของหมดแลว ใหเอาของไปสงไวทวดปา

อดมสมพร เขาจะเอารถไปสงทสกลนคร ทานพระอาจารยแปลงถาทานไมได

มากบเรา ทานกจะเกบของเขาหอง

พอเรากลบขนไปปบ หลวงปทานกจะทดสอบเรา “เอาโอเลของนาย

ชางวชตมาถวายพระเณร” ชวงหลงมพระเณรอยวด ๓๐-๔๐ รป พระเณรก

จะรมมากราบทาน โอเลเหมอนกนจะเปนของคนอนไมได ตองโอเลของนาย

ชางวชต

105

หลวงปทานกไปยนด “กลองนหรอเปลา กลองนนหรอเปลา” ถาเปดไม

ถกกลองกเปนเรองเลย “ไมมสตสตง” เอาไปเทศนไดอกเปนเดอน

การอยกบครบาอาจารยไมงาย เราทำางานทกอยาง ดแลทกอยางแลว

เรากยงตองทำาภาวนาดวย นนคอเรองสำาคญ

(รายการธรรมะบนดาลใจ)

106

เรองท ๓๑

พระ(ไม)รอ

108

107

เราเปนบคคลทไดฝกหดอบรมเรองสต เรองสมปชญญะมา ตองม

ความกระตอรอรน ตองมความเขาใจ ไมใชเฉอยชาอยตลอดเวลา

มนกลายเปน “พระรอ” ไปหมด นไมใช ความตนตว ความตนใจ ไปไหนมา

ไหนกเหมอนกน โอย...คอย บางทเราจนเบอจนไมอยากไป

สมยทเราเดนทางกบหลวงปฝน พอทานบอกวาจะเดนทาง เราขอเวลา

๑๕ นาท ไปอาบนำากอน อาบนำา แตงตวดวย แตงของดวย จดของดวย เอา

ของขนรถเรยบรอยดวย กอน ๑๕ นาท ทงอาบนำา ทงจดของ ๕ นาทเทานน

เคยจบเวลาด อาบนำา ๓ นาท จดของตวเอง ๒ นาท จดของหลวงป ๖ นาท

ขนรถกอน ๑๕ นาท การเดนทางจะเอาอะไรไปดวย พวกไมสฟน พวกผา

องสะ จะไปกวน มนมกำาหนดอยทงหมดการเดนทาง อยทไหนกเหมอนกน

เพราะเวลามนบบอย เวลาจำากดอยทงหมด แตนไมกระตอรอรน เออย โอย

เรอเกลอ เกบของกเกบเขาเกบออก เกบเขาเกบออก ของทไมตองใชเอาไป

ของทจะใชไมเอาไป

เราเดนทางกบหลวงป ๑๐ ป เราเรมไปครงแรกไปงานครบรอบ

๖๐ ปอาจารยหมออวย เกตสงห วนท ๙ กนยายน ๒๕๑๑ ออกจาก

108

วดอดมฯ ไปนอนทวดถำากลองเพล ไดไปเจอทานพระอาจารยสงหทองกบทาน

พระอาจารยจวน

ทกวนนเหนอยหนาย จดทฉน ทำาอะไรตออะไร ระเบยบวนยกตกา

สงคมไมรมนหายไปไหนหมด เอาอะไรเปนตวตงกไมร

(๒๙ กนยายน ๒๕๕๔)

109

เรองท ๓๒

ไมเคยหนงาน

109

110

สมยทพวกอาตมาไปอยกบหลวงปชอบ หลวงปหลย หลวงปฝน

นำากไมม ไฟกไมม นำากไปหามเอามาเปนกโลๆ มาใช

อยางอยวดปาอดมสมพร กขดบอไมรกบอ เพอจะเอานำามาใช ในฤด

แลง ไปหามกนเอา พวกเณรเลกเณรนอยหามกนทงนน อาตมาหามกบพระ

อาจารยอม เอามาทละ ๘ ปบ ถาเอามาทละ ๒ ปบ ๔ เทยวกวาจะเตมโอง

นเอามาทละโองเลย ทำาไมหามยาวๆ หามทละ ๘ ปบเลยทเดยว ๕ โองก ๕

เทยว

(๑๐ มนาคม ๒๕๕๑)

พวกเราทเขาไปอยทำางานอยางเดยว แตกอนยงไมมสวมซม มอยอน

หนงทหนากฏ กฏทานพระอาจารยแปลงอนหนง ทกฏเบอร ๙ อนหนง และ

กฏเบอร ๑ อนหนง ทงวดมสวมซมอย ๔ อน นอกจากนนกเดนไปใชสวมหลม

เราเขาไปตอนแรก ตอนหลงมากเรมทำากน หาโถสวมไปวาง

ป ๒๕๑๑ คณประชา ตนศร ไปซอทเพมให ๑๐๐ กวาไร อยทางดานกฏ

111

ทเราอย กเลยขยายกฏมาทางน สดทายมาพวกเรากเลยไดทำากฏกนเอง แบก

เสากฏ พวกชาวบานเขาถากเสาให กไม ในวดนนแหละ

(๑๙ มถนายน ๒๕๕๔)

ศาลาถำาขามทำากนเอง โหด แบกไมขนเขา หามกนกไมได ถาคนหนง

พลาดลม หมดเลย อยวดอดมสมพรเรายวะ แบกเสาหามเสาไมหมดเสยท

เราอยกลาง ๓ คน เอาไป ๒ ตน เราอยตรงกลางแบกเสา ๒ บาเลย ตอนไป

ทงลง ทงลงทละบา นงลงใหเขายกใสบาใหเรากอน แลวเราถงยนขน

เราไมเคยหนงาน ครบาอาจารยสงงานไว เรากตองทำาตามทไดรบมอบ

หมายจากครบาอาจารย เราถงยนอยไดทกวนน

กระปองสเอามาตกนำาลางสวม ไมมชกโครกอยางทกวนน เพราะไมม

แปปนำา สมยกอนยงไมมนำาประปา ไมมนำากอก ตองทำากระปองตกนำาเอา เอา

กระปองสมาตดปากลง เคาะปาก พนปากใหม เอาลวดใสใหแขง

ปปหามนำากเอาเทยนมาทาไวไมใหขนสนมถาใครไปควำาปปไมเปน เพน

เดนผานไปกเปนเรอง ควำาปปตองไมใหนำาขงกน

(๓๑ พฤษภาคม ๒๕๕๔)

112

เรองท ๓๓

ไมกวาดแขง ไมกวาดออน

112

113

อยทวดปาอดมสมพร เราจะหาฟนในชวงเดอนเมษายน พฤษภาคม

ไมกวาดกจะตดเดอนเมษายน ไปนอนตดไมกวาดกน เอาไมเปาะ

ททำาขาวหลาม ไปหาเอาดงทตนเลกๆ เทานวกอย ใหเณรไปตด หรอเอาพวก

ชาวบานไปตด ไปนอนเฝา ขนไปนอนแถวอำาเภอสองดาว อำาเภอวารชภม ไป

นอนอยทวดปาวารช๑ บางทกขนไปนอนทบานกดไห บางทกขนไปนอนทบาน

หนองผอ แลวแตบางป ไปนอนบานหนองผอกไปตดทภไมเปาะ ถาไปถำาขาม

แบกไกล ไมไดเอารถเขาไปใกล ถาเปนหนาเดอนกมภาพนธ มนาคม ไมเปาะ

ใบรวงพอด ไมตองไปตใบ เดอนมนาคม เมษายน จะไปตดไมกวาดแขง

ทอดกฐนเสรจกจะไปเกบแขม เดอนพฤศจกายน ธนวาคม และ

มกราคม เกบตนแขมมาทำาไมกวาดออน เกบแขมมาตเอาดอกมนออก ถก

ไมกวาดออนลายหางสงห หวายไมตองซอ เราไปภเขาเรากเอาหวายมาดวย

ตอนหลงมาหาหวายหางหนยาก เอาเชอกเสนสแดง ๆ ถก กเหนยวด

การเตรยมการเตรยมงานพวกนเปนหนาท เปนขอปฏบตทตองทำา เปน

ประเพณทปฏบตกนมาตงแตหลวงปเสาร หลวงปมน มาถงครบาอาจารย

(๔ กรกฎาคม ๒๕๕๔)

------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ อำาเภอวารชภม จงหวดสกลนคร

114

เรองท ๓๔

นาลางเทา

114

115

สมยอยวดปาอดมสมพร บางทเปลยนนำาลางเทาวนละ ๑๐ กวา

หน ๑๕ หนกยงเคย สมยกอนมแตขตมขโคลน ถนนหนทางไมม

ราดยาง รถตดมาตามทาง เขนกนมาตามทาง พอมาถงอางลางเทา ยดลงไป

ในอางลางเทาเลย ทงรองเทา ทงอะไรตออะไร นำาลางเทาขนคลก

พอพวกนนกลบไป เรากตองลางอาง หามนำามาใสอก นำากอกกไมม

สมยแรกๆ เราตองวงลางอางลางเทา ทงปเสอ พอเกบเสอเสรจ เอา คนมา

อก ยงหนาในพรรษา ถาเปนวนเสารวนอาทตย อยางนอยกตอง ๖-๗ คณะ

หรอ ๑๐ คณะขนไปทจะมากราบหลวงป แตละคณะมากเอาขตมขโคลนมาทง

นน มาอยทนถงไมมอางนำาลางเทา แลวไปเปนผลเสยอกอนหนง บางคนเปน

ขเรอนกวางทเลบ กลายเปนโรคตดตอได

การทเราจดการความเปนสาธารณะ จดการตวเราใหเปนคนสาธารณะ

จดการในความคดของเราทจะบำารงของสาธารณะใหทรงคณคา พระศาสนา

เปนของสาธารณะ ธรรมะคำาสงสอนของพระพทธเจาเปนของสาธารณะก

จรงอย แตพอมาเปนธรรมะคำาสงสอนของพระพทธเจาในภาคปฏบต เปน

อสาธารณะ เปนเรองของสวนบคคล

116

คนไหนทจะขะมกเขมนกอบโกยตวเอง ขวนขวายความรความฉลาดใส

ตวเอง เปลยนความคดของตวเอง เปลยนพนธของตวเองใหม จากเปนคนท

ไมคด ไมทำา จากคนทไมมสตปญญา สรางสตปญญาของตวเองขนมา สราง

ศรทธาของตวเองขนมา สรางความเพยรของตวเองขนมา

ถงวา วรเยน ทกขมจเจต บคคลจะลวงทกขไปไดเพราะความเพยร

(๒๑ พฤศจกายน ๒๕๕๑)

117

เรองท ๓๕

ภาระสวนรวม

117

118

ระบบการจดการ ถาชวยกนงานไมหนก งานทำาความสะอาดทำา

อะไรตออะไรพวกนเหมอนกน ชวยกนปดชวยกนกวาดคนละ

วาสองวากเสรจ แตถาทำางานคนเดยวไมเสรจ งานอะไรกตาม ศาลากวางก

เหมอนกน เวลาใชศาลาใชดวยกนทงหมด แตเวลาปดกวาดมคนสองคน

แทนทจะดคนอนเขาทำาอะไร เรากตองทำาไดดวยกนทงหมด เวลาลางถวยลาง

จานกเหมอนกน ของมไมกชน ถาชวยกนทำา นแบกกแบกอยคนเดยว

เราเบอตงแตสมยอยทวดปาอดมสมพร กอกนำาเสยทงวดตองเรยก

เราไปซอมให มอหมนออกแคนนกไมได เปลยนกอกใหมไมได หลอดไฟเสย

กตองมาเรยก ฟวสขาดกตองมาเรยก ไมรเปนอะไร พดลมไหมกตองมาเรยก

ไฟถนนไฟหนากฏหลวงปขาดกตองมาเรยก พอเวลาเราไมอยสกอาทตยหนง

โอย ๕ วนไมไดหยดเลยตอนกลบมา ฉนเสรจไมไดกลบไปกฏเลย ๕ วน ตอง

มาปนเสาไฟฟา ตองมาปนเอาพดลมลง ตองมาปนเปลยนหลอดไฟ ไมถศาลา

ทงเกลอนไมเกบ ผาถศาลา ผาเชดเทาเหมอนกน

ชวยกนเปนภาระสวนรวม ชวยกนรกษาทรพยสมบตทเปนครภณฑ

ลหภณฑ เวลาเราจะทำาสมาธภาวนานน ถงจะมาเปนผล ยงจตใจทมแทง

119

กนเอง คนนนทำามาก คนนทำานอย คนนไมทำา คนนนทำา คอยนงจบผดกน

อยอยางนน ความอจฉารษยาเปนอปสรรคในการปฏบต ความนอยเนอตำาใจ

กเปนอปสรรคในการปฏบต ความฟงเฟอเหอเหมกเปนอปสรรคในการปฏบต

เราทำางานเราไมเคยเอาปจจยสวนกลางไปทำา สงเครองไมเครองมอ

ทำาอะไรตออะไร สวนมากกเปนปจจยสวนตว พวกงานซอมบำารงรกษาอะไร

ตออะไรตางๆ ซอมพดลม ซอมอะไรตออะไร เพนกใหอย หลอดฟนหลอด

ไฟ เพน กให แตกวาจะสงโยม เราตองสตอกของไว พอเราไมอยเครองมอ

กระจายไปหมด มดพราไปคนละทศละทาง เอาไปใชแลวไมเอามาเกบไวท

เดม เอาไปใชเราไมวาเลยของใช เราตองใช แตปญหาอยทเวลาเกบ อยาง

ผาถศาลา ไมกวาด ของทกอยาง ตองเกบเขาทเขาทาง

สงตางๆ เหลานทเปนแขนง ทำาใหจตใจไมเปนไปกบศล สมาธ ปญญา

เพราะเปนอปสรรค เขาเรยกวาเปน ปลโพธ เครองกงวลใจ

(๒๐ สงหาคม ๒๕๕๔)

120

เรองท ๓๖

โดนนอกยก ๖

120

121

งานหยาบมนมาบอกงานละเอยด ทำางานหยาบๆ ทำาการทำางาน แต

พอเสรจงานแลวไมเกบขาวเกบของ นเขาเรยกวาโดนนอกยก ๖

ขาวของทงเกลอนพอเสรจงาน แตพอเวลาทำางาน เอาออกมาใชขนกนออก

มาทไหนๆ เครองไมเครองมอเอาออกมาทำางาน แตพอเสรจงานเทานน ไม

สนใจกบงาน ไมสนใจกบเครองไมเครองมอ นคอโดนนอกยก ๖ คนหยาบ

สนดานหยาบ ตองมาปรบเปลยนสนดานกนใหม

อาตมาไมคดวาจะไดมานงอยในทตรงน สมยกอนเราไมเคยสนใจ

เราสนใจเรองการเดนจงกรม เรองการนงสมาธ เรองการภาวนา เรองการ

ทำาการทำางาน แตเวลาทำางานเราจะเปนคนลงไปทำางานกอน แลวเวลาเลก

งานเราจะตองเลกทหลง เราจะตองเกบเครองไมเครองมอ เกบอะไรตออะไร

ใหเรยบรอยกอน ปดกวาดใหเสรจกอนถงจะหน ถาอยางนนกไปอาราธนาไว

โดนกนทงวด ถาเราไมเกบเครองไมเครองมอ ไมมคนเกบ เราเบอมาถงทกวน

น เวลาทำางานไมอด คนเอาเครองมอออกไปใช แตพอเวลาใชเสรจแลวบดน

ทงเลย

122

สมยกอนบางทเลกงานตงแต ๖ โมง ทมหนงยงเกบเครองมอไมเสรจ

เพราะเราตองเกบขาวเกบของ ทำาความสะอาด ทำาอะไรตออะไร ตองวงไปรบ

ยามเอาลงศาลาอก นำาไมตองอาบ ไปเสยกอน ลงศาลาเสยกอนทงเหงอเตม

ตว เปลยนผาองสะโยนทงไวกอน ผาองสะเปยก เชดๆ เอา แลวกไปลงศาลา

กอน เพราะทมครงตองลงศาลาทกวน ไปบอกทานวา “เครองมอผมยงเกบไม

เสรจ” เพราะวาหมเขาหนหมดกอน เหลออยคนเดยว โนนแนะ พอเลกศาลา

เสรจ บางทตองจบเสนเสรจ ถงจะไดกลบไปเกบของอกทหนง เพราะอะไรเรา

ตองเกบขาวของ ถาไมเกบ เราจะทำางานวนรงขน เราจะเอาเครองไมเครอง

มอไหนไปใช

ทกวนนทงกนเลย เครองไมเครองมอทกอยาง ไมมคนทจะสนใจ สนใจ

เวลาเอาออกไปใชเทานน อนนโดนนอกยก ๖ มนบอกอะไร

บอกไปโนน อนาคตขางหนา จะมสตปญญาพอทจะรกษาทรพยสมบต

ไหม ทรพยสมบตของพอแมหาไวแทบลมแทบตาย พอมาถงยคของตวเอง

เปนยงไง เอาไปจำานองจองจำา บานชองหองหอ ทไรทนาทสวน เอาไปจำานอง

ขายฝาก สดทายมาเจง ตองเชาบานเขาอย ทงๆ ทเปนบานของตวเอง พอแม

เขาหาไว ให พอมาถงยคของตวเอง มกนเปนจำานวนมากทกวนน กเพราะเหต

อะไร เพราะโดนนอกยก ๖ มาตงแตสมยเปนเดก มาตงแตสมยเปนนกเรยน

โดนนอกยก ๖ เรอยมา

(๓ ตลาคม ๒๕๕๔)

123

เรองท ๓๗

มาตรการเดดขาด

123

124

เราอยวดปาอดมสมพร ขนคำาสงผเดยว หลวงปทานสงคนเดยวให

ใครไปทำาอะไร โรงครวอะไรตออะไร ทานสงอยางเดยว ไมมใคร

ทจะไปเปนเจากเจาการในวด ไมวาจะใหคนโนนทำาอยางโนน คนนทำาอยางน

ไมม ไมพอใจกไปเลย แตหลวงปทานวางมาตรการเดดขาด คนทมาบางททาน

ไมใหพก กคอไมใหพก

คนเขามาตอนเชาใสบาตร ทานกบอกวาใหออกไป ใหกลบกรงเทพฯ

เลย ไมใหพกอยในสกลนคร ไมใหพกอยในบรเวณน อนตราย ไมรมอะไร เปน

ผหญง อายประมาณ ๔๐ ตนๆ จำาชอไมได เขากเคยไปวดหลายครงแตกอน ท

แรกตงใจวาจะมาอยวดในพรรษา เคยมาขอทานหลายครง แตทานกไมใหอย

สดทายมาเทยวน ไมรทานคดยงไง เรายงคดไมออกจนถงทกวนน ทานบอก

ตงแตตอนเชาแลววาใหออกไปไมตองพกอยน มรถสกลนครมาแลว ใหขนรถ

กลบกรงเทพฯ เลย

พอตอนบายโมงทานออกมาจากหอง เราขนไปลางกระโถน เพนวา “ไป

หารถมาซ เดยวไปสกลฯ ซะหนอย” เราไมรจะไปทไหน เรากไมไดถาม สง

คณรงเรอง จลชาต ใหเอารถมา หลวงปจะไปสกลนคร คณรงเรองกสงรถ

แลนด ๕ ประต ตดแอร เปนรถสำารองของผอำานวยการเขอนมาพรอมคนขบ

นน เดนทางจนถงสกลพอจะเขาเมอง เราถงไดถามวาหลวงปจะใหไปทไหน

125

ทานวา “ไปกตตโฮเตล” เรากบอกคนขบรถ

พอไปถงโรงแรมจอดรถแลว เจาของวงลงมาหา “ไปบอกคนทมาจาก

กรงเทพฯ เมอเชาน ทพกอยชน ๔ หองเบอร...ลงมา” เราจำาเบอรหองไมได

จนมาถงวนนเรากยงอศจรรยอยวาทานรไดยงไง

พอเรยกลงมาเสรจ “ไปเอากระเปาลงมา” เพนสงเลย “กลบกรงเทพฯ

เดยวน” เขากไปเตรยมของเอากระเปาลงมา เพนกใหขนทายประตหลงรถ

แลนดนนละ เพนไมลงรถดวยซำา เรากไมไดลงรถ

เสรจแลวเลยวไปทขนสง เอาไปสงททารถ เพนสงใหคนขบรถไปซอตว

ให สมยนนยงไมมรถทวร ประมาณป ๒๕๑๕-๒๕๑๖ เพนนงอยในรถททารถ

จนรถออก เหนเขาขนรถ แลวเพนถงพากลบ รถแดงออก ๕ โมงกวา จะไปถง

กรงเทพฯ ประมาณ ต ๕ แลวเพนกไมพดอะไร กลบมาวดเพนกไมไดพดวาม

อะไร เรากไมกลาถาม ถามเดยวกโดนอก เรารอยวาคำาตอบจะมายงไง “หมา

ชอบกนแตอวก ทำากนเองไมเปน” จะมอะไรผดปกตกไมร จะเปนพวกสนต

บาลหรออะไรมากไมร

หลงจากนนกมอก มผหญงแอบหนจากมหาวทยาลย ไมเรยนตอ หน

ไปทไหนกไมร ภายหลงมาพอเขามาถามมาบนใหฟง เพนวา “มนอยนนยงไง

โรงแรมกรองทอง” สดทายกไปรบมาจากโรงแรมกรองทอง เพนรไดยงไงก

ไมรเรองของคน

(๑๙ มถนายน ๒๕๕๔)

126

เรองท ๓๘

ของผดกฎหมาย

126

127

ป ๒๕๑๔ แมชละไม ตงตรงจตร พสาวของหลวงตาวรรณด

กสลธมโม มาคยกนวานาจะอดเทปหลวงปไวสำาหรบทจะจดงาน

๗๒ ปของหลวงป ใหพระอาจารยปน เปนคนอด อดได ๓ วน เอาไปวางใต

ธรรมาสน พอวนท ๓ เพนเทศนไปไดสกพกหนงกหยด

ทานวา “ใครเอาของผดกฎหมายมา เดยวเราปลอยใหไฟลกนะ” พอ

ทานบอกวาปลอยใหไฟลก มนดงแปะ เทปตดเลย

ตอนไปจบเสน พระอาจารยปนตามไปขออนญาตอกวาเปนของแมช

เขาขอใหอด จะเอามาแจกในงาน ๗๒ ปของทาน วนรงขนมากเลนตงแต

ตอนฉน พวกแมชมาใสบาตรกเอาเลย

“เหนวาเทปหรอเปนสขเปนทกข เหนวาการไดยนไดฟงมากหรอ ถา

อยางนนอยาไปกนขาว อยาไปเคยวขาว อานตำารากบขาวเอาเฉยๆ ไมตองไป

เอาผกเอาหญามาใสหมอแกง”

พอกลางคนมา ทานบอกใหเอาหน “ถาจะอดเทปกใหแมชหนไป หนไป

ทงเทป หนไปทงคน ถายงดออย” ทานวา ไลหนเลย แมชรองไห ไปขอขมา

ทานวาจะไมอดอกแลว “หรอทานปนตองหน หนกลางพรรษานแหละ” เขา

พรรษาไปได ๓-๔ วนเอง กะวาจะอดเทปตลอด ๓ เดอน จะมาทำาเปนเทป

แจกชวงงาน ๗๒ ป

(๑๒ กมภาพนธ ๒๕๕๑)

128

เรองท ๓๙

รวาไมถกไล

128

129

พระเณรทมาบางองคยงไมไดฉนนำา พอพระเณรเขามา มรถจะ

ออกไป เพนบอกใหขนรถกลบไปเลย เพนถามวามสตางคไหม

พอบอกวาไมมเงนคารถทจะไปตอทนนทน เพนกใหไปทละรอยสองรอย จะ

เอาเทาไหรใหไปเลย มเปนประจำาเดอนหนง ๒-๓ องคทเพนใหไป บางองค

ยงไมไดฉนนำา บางองคกไดฉนนำา

บางองคอยถงวนรงขน พระเณรกำาลงเชดบาตร เพนจะถามหาวา

“พระองคไหนมาเมอวานน”

“ผมครบ”

“เชดบาตรเสรจแลว รถเขาจะออกไป ไปกบเขาเลย” แลวเพนกไมพด

อะไรใหเราฟงอก เพยงแตบอกใหเขาไป

เรามาวเคราะหดทกวนน มนมพรธมา อยางวนกอนทเราใหไปกอนวน

ลงอโบสถ มนไมไดถอศล ศล ๕ กไมม ศล ๑๐ กไมม เปนพระ มนมการลวง

ละเมดศลธรรม

เราคดวาเราเขามามบญทไมถกไลหนตงแตวนแรก พอเหนพระเณร

เขามา แลวบดนไมไดนอนคางคนเลย เพนใหออกไป แตเราทำาไมยงไดอย ป

130

นจะไดอยหรอเปลา กมอยแคนน คดอยแคนนวาคนนเราจะไดนอนทนหรอ

เปลา หรอเราจะถกไลออกไป คดอยอยางเดยว

จนป ๒๕๑๔ ขนปท ๕ ทเราเขาไปอย พอดทานพระอาจารยรงส

อาจารยของหลวงปบญเรอง กตตปโ๑ มรณภาพ ทานเจาคณธรรมจนดา

ภรณ๒ อดตเจาอาวาสวดราชบพธฯ องคกอน ขนไปสกลนคร ไปลงอโบสถ

กอนเขาพรรษา

ทานเรยกพวกเราไปตอนททานไปถง เราไปจดทพกให ทานบอกวา

“ทาน ๒ องคนไปอยกบผมทางภาคกลาง” คอ ทานพระอาจารยอทย กบ

อาตมา

“ผมไปไมไดละมง ขนอยกบหลวงป” ทานพระอาจารยอทยกวาแลว

แตหลวงป จะไปอยเพชรบรกได อยราชบรกได อยประจวบกได หรออย

กาญจนบรกได หรออยนครปฐมกได สมยนนทานเปนเจาคณะภาค ๑๔-๑๕

เพราะทานพระอาจารยรงสมรณภาพ หาพระเถระปฏบตทจะอยดานนไมม

สดทายมาพอลงอโบสถ ทานกพดในทประชมพระเณรวา จะขอพระ

๒ องคจากทานอาจารยใหญไปทางภาคกลาง เพราะตอนนมความเดอดรอน

คอทานพระอาจารยรงสทานมรณภาพ อยากไดพระไปชวยงานทางโนนสก ๒

องค

หลวงปทานถามวา “จะเอาใคร”

เจาคณธรรมฯ กเลยบอกวา “จะเอาทานอทย กบทานสาคร”

“ถาเอาทาน ๒ องคนไป ผมกทำางานไมได ทานเปนพระทชวยงานผม

อย ไมไดทง ๒ องค”

นนละถงดใจหนอยวาเราจะไมถกไลออกจากวด นอกจากนนเราไมเคย

ดใจ กลววาจะถกไลอยทกวน คนนเราจะไดนอนหรอเปลา วนนเราจะไดอย

ตลอดวนหรอเปลาพอสวางมาแลว ถกไลไมมขอแม ถาเพนบอกใหไปคอไป

อยางเดยว

(๑๙ มถนายน ๒๕๕๔)

131

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ วดพทธวมตวนาราม ตำาบลพมด อำาเภอไทรโยค จงหวดกาญจนบร

๒ ตอมาคอ สมเดจพระพทธปาพจนบด (ทองเจอ จนตากโร) วดราชบพธสถตมหาสมาราม

132

เรองท ๔๐

ยารอน ไมใชแกงเลยง

132

133

สมอถาฉนทกวนๆ ไมเปนไร ถานานๆ ฉนเสยทหนง เอาเรองเลย

พวกอบาสกาทานกนแลวหรอยงสมอจมเกลอ ถาจะเอากมใบ

บวบก พรกขนก ยางใบบวบกใหพอเกรยมๆ แลวกมาหน หนใหด ๆ อยาให

มเสน โขลกพรกขนกใหละเอยด เอาใบบวบกใสเขาไป โขลกใสกนใหละเอยด

ใหเละเลย เสรจแลวเตมเกลอเขาไปหนอย เอาหวขาออนเผาไฟ หนแลว

โขลกใหละเอยด ทงเผดทงรอน เอามาจม ดกวาจมเกลอเปลาๆ ฉนไดเยอะ

ดวยถามของจม

เสรจแลวกมาตมยารอน นบครบอาย สมอเทากบอาย พรกกเทากบ

อาย พรกแหง พรกสด พรกขนก โขลกใหแตกๆ เอาลงไปดวยกน มาลาเรย

หายเลย ขาแกใส ๙ ฝาน ขงใส ๙ ฝาน ตมเขาไป ใบบวบกใสกำามอหนง ยาง

ไฟใหดเสยกอน หนใหละเอยดแลวใสหมอตม ตมนำาใหเดอดเสยกอน แลวถง

เอาสมอลง

ถามแดดตากแหงไว อยทสกลนครเราตากแหงไว ๓ วนจะทำาถวาย

หลวงปทหนง ใสสมอ ๙ ลก พรกขนก ๒ เมด ตากแหงไว ใบบวบกสด เพราะ

ใบบวบกมตลอดป ขาออนตากแหง ขงออนตากแหง ขาออนของหลวงป

134

ใส ๓ ฝาน ขงกใส ๓ ฝาน ทำาถวายหลวงป ตมนำาขนหนง ใหเหลอแคแกว

มหมอตมเฉพาะ เตมเกลอพอสมควร พรกไทยโขลกใหแตก ๓ เมดใสเขาไป

ไปตมงานศพหลวงปพร สมโน๑ ตองแยกหมอตมถวายหลวงป ทแรก

ไมไดแยกหมอ โหย พวกมาเอาหมด หลวงปบญเพง เขมาภรโต๒ วดถ

ำากลอง

เพล ถกกลนทเราตมใบบวบก ตมยารอน ไดรบการชมเชย ทานเลาวา “สมย

กอนเราตมถวายหลวงปมน รสชาตไมใหหวาน ถาตมใสนำาเปนปบ ตองใส

นำาตาลนดหนง ใสเกลอ รสชาตไมใหหวาน”

ทเขาตมกนทกวนน ใสจนเลยน หวาน ใสกระชาย ยารอนไปทำาใหหวาน

แลวไมนาฉน ตองทำารสชาตเอาแคกลมกลอม ทกวนนไมร ใสอะไรตออะไร ใส

เขาไปจนไมรรสชาตเปนอะไร กลายเปนตมยำา กลายเปนแกงเลยง ใสพอเปน

ยา เขาเรยกวายารอน ไมใชแกงเลยง

(๑ ตลาคม ๒๕๕๔)

------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ วดประชานยม ตำาบลหนองหลวง อำาเภอสวางแดนดน จงหวดสกลนคร

๒ เจาอาวาสวดถำากลองเพล รปปจจบน

135

136

เรองท ๔๑

เผลอไมได

136

137

เปนธรรมชาตของหลวงปฝน ถงไดรบคำาชมเชยจากหลวงปมน ขน

ชอวาจตเคลอนไหวทไหนกตามในโลก หลวงปฝนรหมด ไมวาจะ

เคลอนไหวอยทไหนกตาม ฉะนน การอยกบทานเราตองนงตลอด ขยบไมได

สมาธเราตองตงอยตลอดเวลา เผลอไมได

เคยมพระเณรเขาไปหาทาน ไปนงอยขางหลง ทานพดคยอย ทานวาก

กลบไปขางหลง “มนมาปฏบต หรอมาทำาอะไร มานงฟงซานอยไดยงไง”

เหงอออกเปนเมดๆ เลย เราเหนอยางนนครงสองครง หวหดแลว

ในบานบะทอง บานนาหวชาง อำาเภอพรรณานคม หมบานทง ๒ แหง

น เครองขยายเสยงจะเปดไมไดเลย ภายหลงมามรถขายนำาปลาผานหนาวด

เสยงเขาเปดเพลงไดยนชดเจน ไมถง ๓ นาท เพลงนนกจะ...แอด...เงยบ

เวลาทานออกไปบณฑบาต เขาขรถอะไรมากตาม ขมอเตอรไซค ข

ปคอพ เขาตองพงลงขางทางกอน ไมกลาสวน

ฉะนน เวลาอยกบหลวงปเราตองฝกตวของเรา มเจตนาของเราขนมา

ทจะทำางาน พอเราฝกตวของเราไปแลว กอยไดสบาย

(รายการธรรมะบนดาลใจ)

138

เรองท ๔๒

หลวงปฝนหายตว

138

139

หลวงปฝนสบซการกบบหร ๕๕๕ ทานสบซการวนละ ๒ ตว ตอน

สรงนำาเสรจตอนเยนตวหนง ตอนเชาทานกสบซการตวหนง

บางทเวลาทานฉนเสรจแลว ทานสบซการ

หลวงปทานหายตวใหด พวกเราเชดบาตรอยถำาขาม ทานพนซการเหน

เปนควนขนไป แตตวทานไมเหนนะ ไมเหนตวทาน พวกเราเชดบาตรอย เรา

สะกดพระด อาตมาเคยเหนหลายครงหลวงปทานหายตว ตรงททานนงอย

เหนหมอนกบควนบหรททานพนขนไป เสยงเคาะบหรใสกระโถนดงโปงๆ น

ไดยน เสยงดงผดปกตเราถงหนไปด เหนแตควนลอยขนไป แตไมเหนหลวง

ป อยถำาขามทานทำาใหด ทานเพงรางกายทานใหวางไปเลย เรามองเหนหมอน

อง แตรางกายทานไมม แตเหนควนบหร

(๑๔ มนาคม ๒๕๕๑)

140

เรองท ๔๓

อทธบาท ๔

140

141

หลวงปฝนนำาหนก ๗๘ กโลกรม อาตมาอมคนเดยวไหว ตอนนน

ขาทานบวม ทานจะเขาหองนำา วงลงมาขางลาง หาพระกไมมสก

องค ทานสรงนำาเสรจแลว วงกลบขนไป ใหทานกอดคอ แลวเรากอมแบบอม

เดกนนแหละ ทานนงอยขางนอก ตองอมผานประตหองนอน แลวถงไปเขา

ประตหองนำา โอย แทบตาย ตอนอมไมรสกเหนอย อก ๒ - ๓ คนไปฝนวาได

อมหลวงปเขาหองนำาอก โอโฮ พอฝนเสรจลกขนมานงหายใจแทบไมทน มน

เหนอย

ตอนนนขาทานบวม เดนไมได ลงมาจากถำาขาม ป ๒๕๑๗ พระอาจารย

ณรงค อาจาโร๑ เปนคนไปรบลงมาจากถำาขาม ทำากฏเสรจแลวไมลงมา อยกบ

ทานพระอาจารยอทยบนถำาขาม พอขาทานบวม ทานณรงคกเลยไปรบลง

มา บอกวาหลวงปไมสบายขาบวม ธรรมดาเทาบวมอยเรอย ใครไปใกลไมได

โดนดไปหมด กธรรมดาแลวคนปวย นกเรมจากอาหาร ไปเอาอาหารแสลงใส

บาตรทาน

ลงมากเลยไปคย คนเดยวยบ จากหลงเทาแดงเหมอนลกตำาลงแดง

นากลวจรงๆ แดงจนเขยว จบดนมไปหมดเหมอนจะมหนองแตไมใชหนอง

หมอแสนจะมาผา “ผาไมได อนนไมใชโรคหนอง ไมใชโรคฝ เปนโรคประจำา

ตวทานเฉยๆ เดยวพรงนกหาย”

142

พอไปคยตอนสรงนำาเสรจ คยเรองการพจารณาอทธบาท ๔ เรยกวา

ธรรมแหงเครองสำาเรจ ฉนทะ วรยะ จตตะ วมงสา เราเจรญอทธบาท ๔ เมอ

เจรญใหมาก แมแตจะใหอายขยอยไดถง ๑๒๐ ป กยงได เพราะเราพอใจใน

ความเปนอยตรงนน กคยเรองอทธบาท ๔ คยไปคยมาวา พระพทธเจาขบไล

โรคาพยาธดวยอทธบาท ๔ เปนสงอศจรรยจรงๆ อทธบาท ๔ มคณมาก ม

อานภาพมาก

เรากเลยไปกราบเรยนขอโอกาสหลวงป หลวงปเคยเลาใหฟงเรอง

หลวงปมนปวยป ๒๔๙๑ ทานพระอาจารยสงหทองไปตามหลวงปกลบมาจาก

ถำาพระภวว หลวงปไปกราบเรยนเรองอทธบาท ๔ กบหลวงปมน พอหลวงป

มนพจารณาแลว วนเดยวโรคทงหมดหายเลย เรากเลยขอโอกาสหลวงปลอง

พจารณาด

ทานเงยบไมพดอะไร ทานไมทำาเครงเครยด แลวกไมทำาหนาตาไม

พอใจเราทเรากราบเรยน ทานไมตอบอะไร กแสดงวาทานรบพจารณา ตอน

เชาจดเตรยมทฉนทศาลาไดเลย ทานจะเดนลงไปฉนทศาลาได แมนขนาดนน

ถาทานไมตอวาอะไร

จากทไมเคยลงจากกฏ จากขาบวมเปง หลงเทาโคงขนมาเหมอนหลง

เตา เหมอนกบจะมหนอง พอตอนเชายบหายไปเหมอนกบไมเคยเปนอะไรมา

กอน เปนโรคประจำาตว

พอสดทายมาตอนเชากไปจดอาหารทศาลา เอาบาตรไปตงทศาลา จด

ทนงไว พระเณรกแปลกใจวา “หลวงปจะมาฉนไดเหรอ”

“เราเชอวาหลวงปจะมาฉนทศาลาไดวนน เพราะตอนเชาเราไปลาง

กระโถน ไมเหนทานพดอะไร เหนทานเดนเขาหองนำา นาจะเดนได” คนเดยว

เทานนแหละ ตอนเชามายบหายไปเลย

(๑๖ พฤศจกายน ๒๕๕๑)

------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ วดปากกสะทอน ตำาบลบานตาด อำาเภอเมอง จงหวดอดรธาน

143

เรองท ๔๔

พพธภณฑวดปาสทธาวาส

143

144

ป ๒๕๑๘ เปดพพธภณฑวดปาสทธาวาส รวบรวมบรขารหลวงปมน

ทงหมด อยทไหนๆ อยกบใคร หลวงปฝนทานจะเลาใหฟง

บาตรนาจะไปอยกบเจาคณธรรมเจดย (จม พนธโล)๑ ตลบนวด

หลวงปซามาไดไป สดทายมากไปแซะหาตลบนวด ไมเทา กบหนงจำาปาขน

ปนอน เกบอยทวดภธรพทกษ๒ รวบรวมบรขารหลวงปมน มอยททานพระ

อาจารยวน กม อยทหลวงปหลา เขมปตโต๓ กม ไปตามเกบเอาหมด

เวลาเขาไปหาครบาอาจารยกจะพยายามถามอยางไปหาหลวงป

เทสก เทสรำส๔ กจะถามวา มใครบางทอยในเหตการณ ทไดบรขารของ

หลวงปมนไป ทานใหรวบรวมเอาไปเกบไวทเดยวกน หลวงปเสารเกบไมได

มากพวกบรขาร หลวงปมนเกบไดเยอะ เพราะเรามเวลาหลายป

(๖ กมภาพนธ ๒๕๕๑)

ไปอยวดปาสทธาวาส ๑๘ วน นำาหนกลดไป ๖ กโลกรม ทำางานถำาขาม

๓ เดอนนำาหนกยงไมลดเลย กลางวนทำางานนอกพพธภณฑ กลางคนเขามา

145

ทำาในพพธภณฑ มาจดตอะไรตออะไร ไมไดนอน พอไมไดนอนบดนฉนอาหาร

กไมได

วนทเปดพพธภณฑจรงๆ มอาจารยดมกบเจาตอยชวยจดทนง กรองนำา

สมยกอนไมมนำาขวด กรองนำา ๑,๕๐๐ กาแจกทนงพระ พมพหนงสอประวต

หลวงปมนไป ๒,๐๐๐ เลม แจกหมดพอด ตอนเชาแจกหนงสอ ตอนสาย

วงรบประเคนของ ทกฏสมเดจพระสงฆราช (วาสน วาสโน)๕ กบกฏสมเดจ

พระญาณฯ๖ (ปจจบนคอ สมเดจพระสงฆราช) ๒ หลง ฉน ๒ ท สมเดจพระ

สงฆราชทานฉนรวมกนกบเจาคณธรรมจนดาภรณ วดราชบพธฯ สวนสมเดจฯ

วดบวรฯ ทานฉนรวมกนกบสมเดจฯ วดนรนาถฯ๗ เราวงรบประเคนของ ใหจด

อาหารตงแตเชา เราจะไดเตรยมงานอยางอน เพนไปถง ๗ โมง เราจดถวาย

อาหาร ๗ โมงครง กวาจะไดฉน ๘ โมงกวา

สมยนนหลวงปศร มหาวโร๘ ไปนอนแคร ไมมกฏใหนอน มแตเจาฟา

เจาคณสมเดจ เจาคณอรยเวท (เขยน ฐตสโล)๙ ไปนอนแครดวยกน สมเดจ

พระญาณฯ ทานไปตงแตตอนบาย ทานไปแวะเยยมพระเณรทนอนอยตาม

แคร ไมรจะเอาอะไรปใหนง กเอาเสอปใหนงแคนน ไมมเสอกมฟางปใหนง

หลวงปศรลงมากราบสมเดจพระญาณฯ นงฟาง ครบาอาจารยไดนอนเตยง

พระเณรกปผาอาบนำานอนไปอยางนน

(๒๑ มกราคม ๒๕๕๒)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ วดโพธสมภรณ ตำาบลหมากแขง อำาเภอเมอง จงหวดอดรธาน

๒ ตำาบลธาตเชงชม อำาเภอเมอง จงหวดสกลนคร

๓ วดบรรพตคร (ภจอกอ) ตำาบลหนองสงใต อำาเภอหนองสง จงหวดมกดาหาร

๔ วดหนหมากเปง ตำาบลพระพทธบาท อำาเภอศรเชยงใหม จงหวดหนองคาย

๕ สมเดจพระอรยวงศาคตญาณ (วาสนมหาเถร) สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรณายก

วดราชบพธสถตมหาสมาราม

๖ สมเดจพระญาณสงวร (สวฑฒนมหาเถร) สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรณายก วดบวรนเวศ

วหาร

๗ สมเดจพระมหามนวงศ (สนน จนทปชโชโต) วดนรนาถสนทรการาม

๘ วดประชาคมวนาราม (ปากง) ตำาบลศรสมเดจ อำาเภอศรสมเดจ จงหวดรอยเอด

๙ วดรงสปาลวน ตำาบลโพน อำาเภอคำามวง จงหวดกาฬสนธ

146

เรองท ๔๕

อฐธาตบรพาจารย

146

147

อฐธาตหลวงปเสาร หลวงปมนเปนสงอศจรรย เคยเกบรวบรวม ๔

ป ตงแตป ๒๕๑๒ - ๒๕๑๕ ตอนทจะบรรจบษบกทวดปาสาลวน

ไปตามหาเอามาจากลกศษยหลวงปเสาร หลวงปมน ลกศษยหลวงป

เทสก ขอแบงเขามา ๒ องคบาง ๓ องคบาง ๕ องคบาง ๑๐ องคบาง แลว

แตเขาจะแบงให เกบรวบรวมมา หลวงปมนไดประมาณ ๓๐๐ กวาองค หลวง

ปเสารไดประมาณสก ๑๐๐ กวาองค แลวกมาใสขวดเนสกาแฟ ๒ ขวด ๔ - ๕

เดอนพอเราไดมาเพม กแวะเอามาเกบทวดปาสาลวนทหนง ตอนนนหลวงพอ

พธ านโย๑ อย

ขวดเนสกาแฟ ๒ ขวดใสไว ในเซฟ บดเกลยวใหแนน เราบดดวยมอ

ของเราเอง เอาเทปพนสายไฟพนอยางนอย ๔-๕ รอบ เสรจแลวกเอาเชอก

ผก แลวเอาครงบบตรงหวเชอก ถาคนแกะจะตองร มกญแจเซฟ ๒ ลก อย

กบอาจารยลกหนง อยกบคณจำาลอง สวสดพงษ ลกหนง แลวยงมกญแจต

เอาเซฟไว ในตอก แลวกมสมดบญชคมอยในยามวาเราไปไดมาจากใคร รวม

กบของเกาไดมากองค

มดลอดขวดออกไปหากนไดยงไง มดออกจากขวดตรงไหน ฝากไมม

148

ร เราเอากรรไกรตดผาแบบมหาง กดดตามฝาวามรดวยหรอทเรามองไมเหน

กไมทะลสกททง ๒ ใบ หลวงปเสารจะไปอยรวมกบหลวงปมนกม แตรวม

ไมมาก ๔-๕-๖ เดอน จะไปสกเมดสองเมด แตหลวงปมนจะไปอยกบหลวง

ปเสารบางท ๒๐ กวาเมด สวนมากหลวงปมนจะไปอยกบหลวงปเสาร ๔-๕

เดอนเราไปเปดทหนง หลวงปเสารจะมาอยกบขวดของหลวงปมนไมเกนเมด

สองเมด หรออยางมาก ๕ เมด แตจำานวนไมลดและไมเพมจากบญชของเรา

ทเราไดมา ลดในขวดหนงแตไปอยอกขวดหนง อนนเราเกบดวยมอของเรา

เอง บดเกลยวดวยมอของเราเอง พนเทปสายไฟพนรอบ ๕ ชนดวยมอเรา

เอง ผกเชอกดวยมอเราเอง บบครงดวยมอเราเอง มวนทกำากบ เกบรวบรวม

อย ๔-๕ ป

อฐหลวงปเสารกลม วางไมได ถาวางแลวกลงเลย ของหลวงปมนไม

กลง กลมแตมเหลยม ฟนหลวงปมนกบฟนหลวงปเสารกตางกน ฟนหลวงป

มนจะเลก แตฟนหลวงปเสารจะใหญ ทานเปนคนโบราณรปรางใหญ หลวงป

มนรปรางเลก

(๓ กมภาพนธ ๒๕๕๑)

------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ วดปาสาลวน ตำาบลในเมอง อำาเภอเมอง จงหวดนครราชสมา

149

เรองท ๔๖

กระดกตวเอง ไมสนใจ

149

150

ไปจดงานหลวงปเสาร อาตมาไมไดหยบอฐธาตหลวงปมาสกกอน

อาตมาดใจทสดทไมหยบมา ซงเรามโอกาส แตเราไมไดหยบมา

แมแตกอนเดยว เราเปนคนเขาไปดเขาไปจดอะไรตออะไรอย ตงแตวนท ๓

พฤศจกายน ๒๕๔๕ ทเขาไปอยวดดอนธาต๑ จนกระทงถงวนท ๒๓ มนาคม

๒๕๔๖

ตอนจดงานเปดบษบกทวดปาสาลวนกเหมอนกน เราเรมรวบรวม

อฐธาตหลวงปมน หลวงปเสารตงแตป ๒๕๑๒ แตเรากไมไดหยบมาเลย

แมแตเมดเดยว

จากคำาพดคำาหน งของหลวงปฝน ตอนน นพระเขาขอพระบรม

สารรกธาต หรอขออฐธาตของหลวงปมน กบขอผมของทาน “เราบอกทางท

จะเขาไปหามรรคผลนพพาน แตมนอยากไดอสภะ”

ฟงแลวกงวานอยทใจตลอดเวลา พระขอผมทาน โอย เปนเรองอยตง

เปนเดอน ๆ แตทอาตมาเกบมา ไมไดขอทาน โกนแลวเกบมาเอง เวลาไปตาง

จงหวดกบทาน เรากจะเปนคนเกบ แตถาโกนในวด เราเกบใสผอบอนใหญ ๆ

ไว แลวทานจะเอาแจกคน แตถาพระเณรขอเปนเรอง

151

พอนกถงคำาพดของหลวงป “กระดกตวมนเตมตว ไมสนใจ จะมาเอา

กระดกครบาอาจารย” คำาพดนกงวานอยตลอดเวลา ทงทเรามโอกาส พระ

เณรองคอนเขาหยบกน เราไมกลาหยบ

(๖ กมภาพนธ ๒๕๕๑)

------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ ตำาบลทรายมล อำาเภอพบลมงสาหาร จงหวดอบลราชธาน

152

เรองท ๔๗

ออกวเวกเตรยมการตวเอง

152

153

ป ๒๕๑๙ เราเตรยมการตวของเราเอง เตรยมทำาสมาธภาวนา

ขออนญาตหลวงปฝนไปวเวก ปลกตวไปได ๕ เดอน เราไมไดอย

จำาพรรษาทวดปาอดมสมพร ชวงนนหลวงปฝนยงไมอาพาธ

เราออกจากวดตงแตเดอนกมภาพนธ มาจดงานฉลองวนคลายวนเกด

หลวงปชอบวนท ๑๐-๑๒ กมภาพนธ เราขออนญาตทานวาขอปลกตวไปสก

ระยะหนง พอดพระทอยจงหวดเลยมาขออนญาตหลวงปฝนใหเราไปกลนยา

ใหหลวงปชอบ หลวงปอนญาต เรากเตรยมหมอมากลนยา

สดทายมาหลวงปชอบอยากไปเชยงใหม เรากเลยวางแผนไปเชยงใหม

กบหลวงป ไมไดนอน ๒ คน วางแผนกนกบพระอาจารยขนต วดมวงไข กบ

ทานณรงคอกองค ทอยวดอโศการาม ไปอยวดหวยนำารน๑ เรากลนยาเสรจ

กเลยขนไปเทยวผาแดน ไปพระบาทสรอย แลวกลบมาหาหลวงปทหวยนำา

รน แลวกไปหาหลวงปแหวนเดอนมนาคม สงพระอาจารยเดชกลบวดปาอดม

สมพร แลวเราเลยไปสรางวดอยทบานแกงปนเตา๒ วาจะอยตรงนน มนสงบ

เงยบ อากาศเยนด เดอนมนาคม เมษายน ไมรอน

ขนเดอนพฤษภาคมฝนตก โอโฮ พอเอย บดนคนกนนำาเหลองไหลทง

154

แขน แพคนอกแลว ยงไมเคยเหนตวจนปานน บณฑบาตกลบมาจนไดกางมง

ฉนอยทวดแกงปนเตา สดทายมายอมแพ ทงวด ไมมคนอยกไมเปนไร ทำากฏ

ได ๔-๕ หลงแลว กะวาจะจำาพรรษาทตรงนน เพราะสงบ ภาวนาด

สดทายมากเลยไปจำาพรรษาอยทเขาพรางกบหลวงปสงวน ยตตธมโม๓

เดอนกนยายน ตลาคม เขาถงไดมโทรเลขไปบอกวาหลวงปปวยตงแตวนท

๑๓ กนยายน

(สมภาษณ ๑๔ กนยายน ๒๕๕๕)

------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ ตำาบลขเหลก อำาเภอแมรม จงหวดเชยงใหม

๒ วดแกงปนเตา ตำาบลแมนะ อำาเภอเชยงดาว จงหวดเชยงใหม

๓ วดธดงคนมต (วดเขาพรางลาง) ตำาบลปากแพรก อำาเภอเมอง จงหวดกาญจนบร

155

เรองท ๔๘

มนขดกบ อนจจ ทกข อนตตา

155

156

การดแลผสงอายตองมขบวนการ มความร มประสบการณ มวธ

การพด เราจะพดมากกไมไดอยกบผสงอาย เพราะทานเหนฟา

กอนเรา เราจะตองพดแตนอย เราพดแตสวนทเราจะเอา ถาอนไหนทเราไม

เอา เราอยาไปพด

อยางเวลาหลวงปนงพงหมอน ทานจะนอน ทานกตองขยบแขน ๒ - ๓

ครง เรากขอโอกาส “หลวงปจะนอนใชไหม” ถาทานไมตอบ กแสดงวาทาน

จะนอน ทานนงนานแลว เหนอยนงแลว ถาทานจะลก ทานจะตบหมอน เคาะ

หมอนปอกๆ ๆ เรากประคองเอาทานลก

ปททานมาอยโรงพยาบาลจฬาฯ ตกจงกลน ชน ๓ ทานใหหลวงปสวจน

ไปตามทระยองวา “จงหวดกาญจนตดกบระยอง ทานสวจนไปตามหนอยซ”

มโทรเลขไป ๒ - ๓ ฉบบ บอกวา “หลวงปถามถงทานอาจารย อาตมากเดน

ทางมาจากเมองกาญจน ป ๒๕๑๙

พอพระอาจารยปน หลวงปสวจนออกไปจากหอง สรงนำาเสรจ คย

ธรรมะคยอะไรเสรจแลว พอไดจงหวะคยเรองอทธบาท ๔ โหย ทานขนเลย

“อะไรกอทธบาท ๔ อะไรกอทธบาท ๔ มนขดกบ อนจจำ ทกขำ อนตตา”

157

เทานนละ เราจะชอกตายใหได เกอบนงไมตด เกอบเปนลมชอก

ตายอยตรงนนเลย หวใจมนจะไมเตนเอา มองอนาคตไดเลย อก ๓ เดอน

พฤศจกายน ธนวาคม ๒๕๑๙ และ ๔ มกราคม ๒๕๒๐ หลวงปกเสย หลง

จากททานพดวา “มนขดกบ อนจจำ ทกขำ อนตตา” ไมเหมอนกบคราวกอนท

พดเมอขาทานบวม

แบบเดยวกบหลวงปเทสก ตอน ๕ โมงเยนคยกบหลวงปเทสกเรอง

อทธบาท ๔ ทานพรรณนาเรองอทธบาท ๔

พระพทธเจาทกๆ พระองค พระสาวกทกๆ องค ตองเจรญอทธบาท

๔ กนทงนน แมแตพระพทธเจาอาพาธ พระสารบตร พระโมคคลลานะยงไป

เจรญอทธบาท ๔ ใหฟงเลย พระพทธเจาหายอาพาธได พรรณนาไปเรองอทธ

บาท ๔ คนนนเจรญอทธบาท ๔ อยทนน พระสาวกองคนเจรญอทธบาท ๔ อย

ตรงน ทานพรรณนา โอโฮ เราใจอนขนมา

พอ ๕ ทมกวาไปแลวบดน “มนขดกบ อนจจำ ทกขำ อนตตา” เทยวนนก

เกอบชอกเหมอนกน ทานไลอาตมาหนเลย ตอนเทยงคนกวา ๆ เกอบจะต ๑

“ทานทนฟงไมไดหรอ เราพดเรอง อนจจำ ทกขำ อนตตา มนมอะไรทไม

เปน อนจจำ ทกขำ อนตตา ถาทานทนฟงไมได หนไป”

กไมอยากใหทานพด เพราะวาเราตองการทจะใหทานอย จากวนท ๑๗

พฤศจกายน เดอนเดยวหลวงปเทสกทานกสน วนท ๑๗ ธนวาคม ๒๕๓๗

เดอน ๑ เพญ

การเจรญอทธบาท ๔ เปนธรรมแหงเครองสำาเรจ และกมาเปนสวน

ประกอบ คอ อนทรย ๕ พละ ๕

อนทรย ๕ ยงสมบรณแบบอยไหม ตา ห จมก ลน กาย ใจ พละ ๕

ศรทธา วรยะ สต สมาธ ปญญา ตวอนทรยจะเปนตวทมาเปนสวนประกอบ

วาสมบรณอยไหม อนทรย ๕ กแยกมาจากธาต ๔ ดน นำา ลม ไฟ ฉะนน ใน

เมอธาต ๔ ไมสมดลย อนทรย ๕ กไมสมดลยไปดวย เปนเวลาของมนทจะ

ตองสนสด

158

ฉะนน การเจรญอทธบาท ๔ มผลมาก แตตองมสวนประกอบ เรยกวา

เปนธรรมทจะมาสนบสนนซงกนและกน กคอ อนทรย ๕ พละ ๕ ในจำานวน

อนทรยมความสมดลยไหม รากเหงาของอนทรย คอ ธาตดน ธาตนำา ธาตลม

ธาตไฟ ในเมอธาตสมดลย อนทรยกสมดลย ถาธาตไมสมดลย เราจะเจรญยง

ไงกตาม มนไมเปนสวนประกอบ ไมรวมลงเปนหนง เมอไมรวมลงเปนหนงก

ไปไมรอด

(๑๖ พฤศจกายน ๒๕๕๑)

159

160

เรองท ๔๙เขาเวร ๔๔ วน

160

161

อาจารยเคยเขาเวร ๔๔ วนตอนเฝาหลวงปฝน บางทกเขา ๓

เวร ๔ เวร ตอกนโดยทไมไดพกเลย จดเวร ๓ ผลด ๆ ละ ๖

ชวโมง ผลดท ๑ เขาเทยงถง ๖ โมงเยน ผลดท ๒ เขา ๖ โมงเยนถงเทยงคน

ผลดท ๓ เขาเทยงคนถงสวาง ชวง ๖ โมงเชาถง ๙ โมงเชาเปนหนาทของ

อาจารยเขาคนเดยวตลอด ๔๔ วน เวรเชาไมมคนเปลยน เพราะเปนเวลาฉน

ของหลวงป ไมมคนทำาแทน อาจารยมหนาทตองทำาพเศษอก ๓ อยาง ดแล

ออกซเจน ปรบอณหภมในหองท ๑๕ องศา ถาขางนอก ๘ องศา บางททาน

บอกวาหนาวไป กปรบอณหภมท ๒๐ องศา เพราะขางนอกหองอยท ๖ องศา

หลวงปปวย ปลายป ๒๕๑๙ มรณภาพตนป ๒๕๒๐

(๖ สงหาคม ๒๕๕๔)

162

เรองท ๕๐หลวงปฝนมรณภาพ

162

163

ป พ.ศ. ๒๕๒๐ เดอนมกราคม ทงหนาวทงฝนตก ฝนตกตงแตวนท

๓๐ ธนวาคม ตกถงวนท ๓ วนท ๔ วนลงอโบสถหลวงปมรณภาพ

ฝนไมตก แตอากาศครมมดไปทงหมด พอ ๒ ทมไปแลวบดน อากาศถงเปด

หลงหลวงปมรณภาพแลว กอนหนานนตดตอวทยเปนชวโมง ๆ กตดตอกนไม

ได ตดตอไปแคสถานตำารวจทอำาเภอพรรณานคม ๓-๔ กโลกยงตดตอไมได

หลวงปกำาชบไมให ใครเขามา ทานวา “เราจะพก” พระเณรกไมให

เขา แมแตพวกอยเวรกเขาไดเฉพาะเวลาเวรตวเอง ไมใชเวรตวเองเขาไปท

กฏไมได มพระทเขาออกไดตลอดเวลากมอย ๓ องค ทานพระอาจารยแปลง

หลวงปสวจน หลวงปสม

หลวงปสมไปพกอยทนน ทานใหความเคารพหลวงปตอนทมปญหา

ดานจตใจ หลวงปเปนคนไปแก ให ปญหานนถงไดจบ กเลยใหความเคารพ

หลวงปฝนมาก ทานไปพกประจำาทนนตอนหลวงปฝนไมสบาย

ตงแตวนท ๓๐ – ๓๑ – ๑ – ๒ - ๓ ฝนตกตลอดวนตลอดคน แรงมา

เปนคราวๆ ซๆ มาเปนคราวๆ แลวกลมหนาว ๖ องศา ฝนตกหนาหนาว วนท

๔ อากาศปด ไมมฝน มแตกอนเมฆ มดอยเฉยๆ ไมมฝนหยดสกเมด ฝนเรม

164

ตกวนท ๓๐ ตอนเทยงคน เราเขาเวรตงแต ๖ โมงถงเทยงคน ออกมาจดเวร

แลวกลบกฏไมได ไมมรม กเลยนอนอยใตถนกฏเพน

(๑๙ มถนายน ๒๕๕๔)

วนท ๓ มกราคม วนอภเษกสมรสสมเดจพระบรมโอรสาธราช พอวนท

๔ หลวงปกเสยตอน ๑ ทม ๕๐ นาท ตงนาฬกากอนทหลวงปจะเสย นาฬกา

หลวงปสวจน นาฬกาทกฏหลวงป แลวกนาฬกาผอำานวยการโรงพยาบาล

สกลนคร เอามาเทยบกน นาฬกาผอำานวยการโรงพยาบาลเรวไป นาฬกา

หลวงปสวจนชาไป นาฬกาของเราพอด ตอนทมครงเทยบนาฬกากน อก ๒๐

นาทตอมาหลวงปกเสย

พอหลวงปเสย เรากนงอยทใตถนกฏหลวงป นงอยทตรงนน ๗ วน ๗

คน เพราะเขาเอากฏหลวงปเปนศนยตดตอประสานงานกบทางพวกราชการ

เอาวทยไปตง

จนทำาบญ ๕๐ วนเสรจ เราเอากญแจกฏหลวงปมอบใหเจาอาวาส ก

เลยไปกบทานพระอาจารยอทย ไปเทยวทจงหวดยโสธร ขออนญาตทานพระ

อาจารยแปลงไปชวยทำากฏทวดบานเกดของทานพระอาจารยอทย กฏเสา ๑๒

ตน เราทำาอย ๕ วนถงเสรจ มงหลงคาเสรจ กราบลาทานพระอาจารยอทยไป

เทยวตอ ไปจงหวดศรสะเกษ ไปอำาเภอกนทรลกษ แลวกขนเขาพระวหาร

(๖ สงหาคม ๒๕๕๔)

หลวงปสวจนสงใหเขยนประวตหลวงปฝน ทแรกจะไปเขยนทเขาพระ

วหาร แตแลวกไดไปเขยนอยทวดเขอนจฬาภรณ๑ โดยแบงงานกนเขยนป

นนของคนนน ปนนๆ ของคนนนๆ เฉพาะทเรารวบรวมประวตตงแตป พ.ศ.

๒๔๙๖ ถงปจจบน ไปชวยงาน ๑๐๐ วนหลวงปฝน จงไดสงประวตใหหลวง

ปสวจน วนท ๑๓ เมษายน ๒๕๒๐ เพอเรยบเรยงเปนหนงสอประวตหลวงป

165

ฝน อาจาโร

เสรจงาน ๑๐๐ วนหลวงปฝน เราจงขอหลวงปสวจน ทานพระอาจารย

แปลง ทานพระอาจารยอทย วาจะไปตามหาหลวงปหลยทางปกษใต

(สมภาษณ ๑๔ กนยายน ๒๕๕๕)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

๑ ตำาบลทงลยลาย อำาเภอคอนสาร จงหวดชยภม

166

เรองท ๕๑กระโถนทองพระโรง

166

167

ธรรมดาเขยงกบมด เขยงตองเปนทรองรบสำาหรบฟน สำาหรบหน

สำาหรบเคาะ สำาหรบต สำาหรบทบ กธรรมดา แตตอนแรกเราไมร

จกวาเปนธรรมดา กเลยเดอดรอน ทกวนนมารจกวาเปนธรรมดา

ใครมากตองเชดผาขรวเปนธรรมดา ใครเหยยบขตมมาจากทไหน

กตองมาเชดสะพานเปนธรรมดา ความเปนธรรมดา การอยใกลชดคร

บาอาจารย เขากจะมาเหยยบเราสำาหรบทจะเขาไปหาครบาอาจารย ถาเขาได

เหยยบอยางทเขาตองการ เขากวาด ถาเขาไมไดเหยยบอยางทเขาตองการ

เขากดา กมอยแคนน แลวแตเขาจะวาเพราะไมพอใจ

เราอยตรงกลาง ขางซาย-ขวากพระเณรอดเขามา ขางหลงกหลวง

ปอดเขามา ขางหนาญาตโยมกอดเขามา ทกคนกตองการประโยชนเหมอน

กน คนทมาหาหลวงปกอยากไดประโยชน เราจะจดการอยางไรใหเขาได

ประโยชนตามทเขาตองการ ถาเขาไดอยางทเขาตองการ เขากวาเราด ถาเขา

ไมไดอยางทเขาตองการ เขากวาเราไมด แคนนแหละ ไมตางจากผาขรว ไม

ตางจากกระโถนทองพระโรง

เวลาพระเณรทำาผด หลวงปกจะวาใหเรา เพนพดอะไรกไมร พระ

เณรไปเถยงเพนอยทนน เพนไมวา สรงนำาเสรจแลวทานกลบมาวาเรา ไป

ทไหนกเหมอนกน ไปเหนจากทไหนกตาม เอากลบมาวาตอทวดปาอดมฯ วา

ใหอยทกฏแลว กขนไปวาบนศาลาอก

168

อะไรทานกวาไดทงนน มวธการทจะวาไดหมด วาใหดกได วาไมใหด

กได ดวาใหไมดกได นทเรยกวากระโถนทองพระโรง

(๑๗ กนยายน ๒๕๕๕)