อง 2556 กษา - silpakorn university · 2015. 2. 19. · จ 55051209: major: urban design...

สภาพแวดลอมกบการพฒนา : กรณศกษายานชายหาดพทยาใต

โดย นางสาวพรทพา ปยะกมลรตน

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการออกแบบชมชนเมอง

ภาควชาการออกแบบและวางผงชมชนเมอง บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2556 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

สภาพแวดลอมกบการพฒนา: กรณศกษายานชายหาดพทยาใต

โดย นางสาวพรทพา ปยะกมลรตน

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการออกแบบชมชนเมอง

ภาควชาการออกแบบและวางผงชมชนเมอง บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2556 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ


ENVIRONMENT AND DEVELOPMENT: A CASE OF SOUTH PATTAYA BEACH DISTRICT

By Miss Porntipa Piyakamonrat

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Master of Architecture Program in Urban Design

Department of Urban Design and Planning Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2013 Copyright of Graduate School, Silpakorn University

สำนกหอ


บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “สภาพแวดลอมกบการพฒนา: กรณศกษายานชายหาดพทยาใต” เสนอโดย นางสาวพรทพา ปยะกมลรตน เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการออกแบบชมชนเมอง ……....................................................................... (รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ) คณบดบณฑตวทยาลย วนท.........เดอน.................................พ.ศ............ อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ผชวยศาสตราจารย ดร.ณฐวฒ ปรยวนตย คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ ................................................................ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.สพกตรา สทธสภา) ..................../..................../.................... ................................................................กรรมการ (รองศาสตราจารยไตรรตน จารทศน) ..................../..................../.................... ................................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.ณฐวฒ ปรยวนตย) ..................../..................../....................

สำนกหอ


ง

55051209: สาขาวชาการออกแบบชมชนเมอง คาสาคญ: อาคารรกลาบรเวณชายหาดพทยาใต / การตงถนฐานชมชนเมอง / ระบบอปถมภ พรทพา ปยะกมลรตน: สภาพแวดลอมกบการพฒนา: กรณศกษายานชายหาดพทยาใต. อาจารยทปรกษาวทยานพนธ: ผศ. ดร. ณฐวฒ ปรยวนตย. 210 หนา. ในชวเวลาเพยงหาทศวรรษ พทยา ไดเตบโตจากหมบานชาวประมงขนาดเลก กลายเปนชมชนเมองทนสมยขนาดใหญ อนเปนแหลงทองเทยวระดบนานาชาต การพฒนาชมชนเมองพทยาเกดขนอยางรวดเรวและไรระเบยบแบบแผน นามาซงปญหาในหลายดาน ทงในเชงสงแวดลอม เศรษฐกจ และสงคม การศกษานเปนงานวจยทมงศกษาววฒนาการของการตงถนฐานชมชนเมองพทยา โดยเนนไปทการพฒนาทางกายภาพของ ‘ยานชายหาดพทยาใต’ คาถามสาคญของการวจยไดแก 1) ยานชายหาดพทยาใตมลาดบการพฒนาทางกายภาพอยางไร 2) การพฒนาทางกายภาพในยานชายหาดพทยาใตกอใหเกดผลกระทบในแงมมตางๆ อยางไรบาง และ 3) ปจจยใดบางทสงอทธพลตอการกอรปทางกายภาพและลกษณะการตงถนฐานของยานชายหาดพทยาใตในปจจบน ในการตอบคาถามเหลาน ผวจยใชทงวธการสบคนเอกสารและการสารวจภาคสนามรวมกน ทงนโดยเนนพเศษทการสมภาษณบคคลผมสวนรเหนและเกยวของในกระบวนการพฒนาพนทชายหาดพทยาใต การวจยใหผลสรปวา การพฒนาทางกายภาพในบรเวณชายหาดพทยาใตกอรางขนจากธรกจทองเทยวและบนเทง รวมทงนโยบายสงเสรมของรฐทมงเนนการพฒนาโครงสรางพนฐาน แมเศรษฐกจพทยาใตจะเตบโตอยางกาวกระโดด แตผลกระทบทางลบจากการพฒนากเกดตามมามากมายหลายดาน โดยเฉพาะดานสงแวดลอมและดานสงคม รฐบาลมนโยบายแกไขปญหาสงแวดลอมในยานชายหาดพทยาใต โดยการไลรออาคารรกลาบรเวณชายหาดพทยาใต และจดระเบยบทางกายภาพของพนทเสยใหม ในสองสามทศวรรษทผานมา มการศกษา นาเสนอแนวทางในการวางผง และออกมาตรการควบคมหลายประการ อยางไรกตาม นโยบายของรฐไมเคยสมฤทธผล งานวจยนคนพบวา ปจจยทเกอหนนใหยานชายหาดพทยาใตตานทานนโยบายของรฐได คอการดารงอยเครอขายผมสวนไดสวนเสยในทองถน อนประกอบดวยชมชน ผประกอบการ และองคกรปกครองทองถน ทผกโยงกนดวย ระบบอปถมภ และแวดวงพวกพอง

ภาควชาการออกแบบและวางผงชมชนเมอง บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ลายมอชอนกศกษา................................................... ปการศกษา 2556 ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ...................................................

สำนกหอ


จ

55051209: MAJOR: URBAN DESIGN

KEY WORDS : BUILDING ENCROACHMENT SOUTH PATTAYA BEACH / URBAN

SETTLEMENT / PATRONAGE SYSTEM

PORNTIPA PIYAKAMONRAT: ENVIRONMENT AND DEVELOPMENT: A CASE OF

SOUTH PATTAYA BEACH DISTRICT. THESIS ADVISOR: ASST. PROF. NATTAWUT

PREYAWANIT, Ph. D. 210 pp.

In the past five decades, Pattaya has grown from a small fishing outpost to

become a large modern city, internationally recognised as a popular sea-side tourist

destination. Urban development in Pattaya has been very rapid and disorganised, leading to

multifaceted urban problems. The research is a study of the process of urban changes of the

city with an emphasis on a city’s district known as ‘South Pattaya’. The research questions

include: 1) How has the urban settlement in South Pattaya developed? 2) How has such

urban development affected the area? 3) Why can South Pattaya retain its physical

configuration as it is today despite of many government’s plans to change it? To answer the

questions, standard research tools including literature reviews and primary data collections

are applied. The emphasis is given to the interviews of key persons who have been directly

involved in the development of South Pattaya. It is found that tourism and entertainment

business is the primary engine which drives the urban growth and defines the urban form of

South Pattaya. It is supported by persistent government’s policies which largely lays

emphasis on infrastructure construction. Although the thriving economy is good for many, its

side-effects which derive from uncontrolled profit-seeking greatly destroy South Pattaya

environment. To tackle the environment problem, the government has long pursued repetitive

urban renewal policies which are based on settlement clearance and rebuilding. In the past 2-

3 decades, many studies are carried out, many plans are introduced and many measures are

adopted. However, none of them are achieved. The existence of a network of local folks,

businessmen and local officials who are tied together by patronising and cronyism is the basis

for which South Pattaya can resist the government force to change its urban form.

Department of Urban Design and Planning Graduate School, Silpakorn University

Student's signature ........................................ Academic Year 2013

Thesis Advisor's signature ........................................

สำนกหอ


ฉ

กตตกรรมประกาศ

ในการศกษาเรอง “สภาพแวดลอมกบการพฒนา: กรณศกษายานชายหาดพทยาใต” ในครงนสาเรจลลวงไดดวยความกรณาอยางดยง จากผชวยศาสตราจารย ดร.ณฐวฒ ปรยวนตย ทไดใหคาแนะนา ขอเสนอแนะ ขอคดเหนทเปนประโยชน รวมทงการตรวจสอบแกไขวทยานพนธใหมความสมบรณยงขน สงผลใหการศกษาในครงนสาเรจลลวงไดดวยด ผศกษารสกซาบซงในความกรณาของอาจารยเปนอยางยง และขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงมา ณ ทน และขอขอบพระคณอาจารยภาควชา การออกแบบและวางผงชมชนเมอง คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยศลปากรทกทาน ทชวยใหความร คาแนะนาทดเสมอมา ขอขอบพระคณเมองพทยา ทไดอนญาตใหขาพเจาไดมาศกษาตอเพอนาความรกลบไปพฒนาหนวยงาน และขอขอบคณเจาหนาทสวนทองถนของเมองพทยา ในความกรณาดานขอมลพนฐาน รวมถงกลมผใหขอมลทไดกรณาใหสมภาษณ และผทเกยวของทไดใหความอนเคราะหในขอมลดานตางๆ ทายสดน ผศกษาขอมอบความดและประโยชนใดๆ ของการศกษาครงน แด บดา มารดา ผมพระคณอนยงใหญหาทเปรยบมได รวมทงครอบครว พนองทกทาน ทใหการสนบสนนดวยดเสมอมา อกทงผทมสวนเกยวของทไมไดเอยนามไว ณ ทน ทเปนกาลงใจและใหการสนบสนน สงผลใหผศกษามพลงในการดาเนนงานวทยานพนธเลมนสาเรจเรยบรอยดวยด

สำนกหอ


ช

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย ....................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ.................................................................................................................. จ กตตกรรมประกาศ ........................................................................................................................ ฉ สารบญตาราง ............................................................................................................................... ญ สารบญภาพ .................................................................................................................................. ฎ สารบญแผนภม ............................................................................................................................. ฒ บทท 1 บทนา ........................................................................................................................... 1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา.............................................................. 1 ความมงหมายและวตถประสงคการวจย.............................................................. 3 คาถามนาการวจย................................................................................................ 3 ขอบเขตของการวจย............................................................................................ 4 การออกแบบกระบวนการวจย ............................................................................ 5 กรอบแนวคดการวจย .......................................................................................... 6 ขอตกลงเบองตนในการศกษา.............................................................................. 7 ความจากดของการวจย ....................................................................................... 8 นยามศพทเฉพาะ................................................................................................. 9 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ .................................................................................. 11 การนาเสนอผลงานวจย ....................................................................................... 12 2 การศกษา องคความร ทฤษฎ และแนวคดทเกยวของ ................................................. 13 องคความร ทฤษฎ และแนวคดทเกยวของ.......................................................... 13 แนวคดการเมองสเขยว................................................................................ 13 แนวคดในระบบอปถมภ .............................................................................. 18 แนวคดการพฒนาทยงยน: แนวทางการพฒนาเพอสงคมทยงยนไรความขดแยง 22 เอกสารการศกษา และงานวจยทเกยวของ.......................................................... 28 สรปเนอหา องคความร ทฤษฎ และแนวคดทเกยวของ....................................... 33 3 วธการวจย.................................................................................................................... 35 การออกแบบกระบวนการวจย ............................................................................ 35 วธการวจย ........................................................................................................... 37 เครองมอทใชในการวจย ...................................................................................... 41

สำนกหอ


ซ

บทท หนา ระยะเวลาและแผนการดาเนนการวจย................................................................ 43

บทสรปวธการวจย ............................................................................................... 43

4 ขอมลพนฐานพนทศกษา.............................................................................................. 45

ความเปนมา การตงถนฐาน และการพฒนาเมอง ................................................ 45

ลกษณะกายภาพในพนท ..................................................................................... 46

ชวงท 1 กอนป พ.ศ. 2499 (การตงถนฐาน) ............................................... 46

ชวงท 2 พ.ศ. 2502 (การตงถนฐานและการพฒนาพนท) ........................... 52

ชวงท 3 พ.ศ. 2520 (หลงสงครามเวยดนามสความเปนเมองทองเทยว ...... 63

ชวงท 4 พ.ศ. 2532 (การฟนฟและพฒนาเมอง) ......................................... 70

ชวงท 5 พ.ศ. 2552 (การพฒนาเมองสความยงยน ..................................... 83

ดานเศรษฐกจ สงคม ............................................................................................ 85






ดานสงแวดลอม ................................................................................................... 101






ขอระเบยบ กฎหมาย แผน และนโยบาย............................................................. 115






บทสรปขอมลพนทศกษา ..................................................................................... 129

สำนกหอ


ฌ

บทท หนา 5 การวเคราะหขอมลและผลการศกษา ........................................................................... 131 การวเคราะหและสรปผลการศกษาดานกายภาพ ................................................ 131 การวเคราะหและสรปผลการศกษาดานเศรษฐกจ สงคม .................................... 147 การวเคราะหและสรปผลการศกษาดานสงแวดลอม ............................................ 156 การวเคราะหและสรปผลการศกษาดานขอระเบยบ กฎหมาย แผน และนโยบาย... 171 บทสรปการวเคราะหขอมลและผลการศกษา ...................................................... 174 6 สรป อภปรายผล .......................................................................................................... 177 สรปผลการวจย.................................................................................................... 177 ดานกายภาพ ............................................................................................... 177 ดานเศรษฐกจ สงคม.................................................................................... 179 ดานสงแวดลอม ........................................................................................... 180 ดานขอระเบยบ กฎหมาย แผน และนโยบาย ............................................. 184 อภปรายผลการศกษา .......................................................................................... 185 ปญหาทพบในการวจย ......................................................................................... 186 ขอเสนอแนะ ........................................................................................................ 186 รายการอางอง............................................................................................................................... 188 ภาคผนวก ..................................................................................................................................... 193 ประวตผวจย ................................................................................................................................. 210

สำนกหอ


ญ

สารบญตาราง ตารางท หนา 1 แสดงประเภทโครงการฟนฟบรณะเมองพทยา ตามแผนแมบทในการพฒนาเมองพทยา พ.ศ. 2532........................................................................................................... 30 2 แสดงระยะเวลาและแผนการดาเนนงานวจย ............................................................... 43 3 แสดงการประมาณการประชากร และประชากรแฝงในพนทเมองพทยาและพนท เชอมโยง .............................................................................................................. 101 4 แสดงการเปลยนแปลงพนทชายหาด ระหวางป พ.ศ. 2499-2556.............................. 161 5 ตารางแสดงการวเคราะหการเปลยนแปลงชายฝงของหาดพทยาในปจจบน และ การคาดการณการเปลยนแปลงชายฝงหาดพทยาในอนาคต ............................... 167

สำนกหอ


ฎ

สารบญภาพ ภาพท หนา 1 ภาพแสดงขอบเขตพนทศกษาบรเวณชายหาดพทยาใต ถนนคนเดน (Pattaya Walking Street) เมองพทยา อาเภอบางละมง จงหวดชลบร ............................................ 5 2 ภาพแสดงความหมายการพฒนาแบบยงยน (Sustainable development)............. 26 3 ภาพแสดงระดบของการวเคราะหขอมลในการวจย ..................................................... 40 4 ภาพแสดงผลจากกระบวนการวเคราะห: จากขอมลเชงประจกษสขอสรปเชงทฤษฎ .. 41 5 ภาพถายบรเวณอาวพทยา พ.ศ.2495 (ถายจากบรเวณเขาทพพระยา) ....................... 50 6 ภาพถายทางอากาศอาวพทยา พ.ศ.2496 แสดงพนทชายหาด และเสนทาง การสญจรทางบก ................................................................................................. 50 7 ภาพถายแสดงแนวชายหาดพทยาและตาแหนงทตงอาคารสโมสรเรอใบ..................... 54 8 ภาพถายทางอากาศอาวพทยา พ.ศ.2510 แสดงพนทชายหาด และเสนทาง การสญจรทางบก ................................................................................................. 55 9 ภาพถายแสดง .............................................................................................................. 56 10 ภาพถายแสดง ............................................................................................................. 57 11 ภาพแสดงเสนทางหลวงแผนดนหมายเลข 331 เชอมตอระหวางฐานบนโคราชกบ ฐานบนบารงกาลงสตหบ .................................................................................... 60 12 ภาพถายบรเวณอาวพทยา พ.ศ.2510 (ถายจากบรเวณเขาทพพระยา) ....................... 61 13 ภาพถายถนนพทยา-นาเกลอ (ปจจบนคอถนนพทยาสาย 1) บรเวณพทยาใต พ.ศ.2504 ............................................................................................................ 62 14 ภาพถายบรเวณถนนพทยาสาย 1 (ปจจบนคอ Pattaya Walking Street) ป พ.ศ.2510 ........................................................................................................ 63 15 ภาพแสดงขอบเขตเมองพทยา ตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการ เมองพทยา พ.ศ.2521 ......................................................................................... 64 16 ภาพถายแสดงสภาพแวดลอมเมองพทยา พ.ศ.2520................................................... 65 17 ภาพถายทางอากาศอาวพทยา พ.ศ.2517 แสดงพนทชายหาด และเสนทางการสญจร ทางบก........................................................................................................................... 66 18 ภาพแสดง Existing Road Network of Pattaya City (1978) ................................. 68 19 ภาพถายแสดงเสนทางเขาถงพนทเมองพทยา ............................................................ 69 20 ภาพถายทางอากาศอาวพทยา พ.ศ.2539 แสดงแนวชายหาด และเสนทางการสญจร ทางบก........................................................................................................................... 72

สำนกหอ


ฏ

21 ภาพถายแสดงบรเวณพนทชายหาดพทยาใต (ถนนคนเดน) พ.ศ.2535 ....................... 73 22 ภาพถายแสดงการใชพนทบรเวณชายหาดพทยาเพอการขน - ลงเรอ (พ.ศ.2536) ..... 74 23 ภาพถายแสดงสภาพปญหาในพนทบรเวณชายหาดพทยาใต ....................................... 75 24 ภาพแสดงแนวอาคารรกลาชายหาดบรเวณพทยาใต พ.ศ.2541.................................. 78 25 ภาพถายแสดงแนวอาคารรกลาชายหาดบรเวณพทยาใต (พ.ศ.2541)......................... 79 26 ภาพผงทตงโครงการและขอบเขตพนทศกษาบรเวณรอบอาวพทยาใต เมองพทยา ..... 80 27 ภาพแสดงอาคารรกลาชายหาดพทยาใต (แสดงจดเรมตนและสนสดโครงการฯ)......... 81 28 ภาพถายทางอากาศแสดงบรเวณพนทอาวพทยา พ.ศ.2556 แสดงพนทชายหาดและ เสนทางสญจร ...................................................................................................... 84 29 ภาพแสดงทศนยภาพบรเวณอาวพทยา พ.ศ. 2557..................................................... 84 30 ภาพแสดงแนวอาคารรกลาทสงผลกระทบตอการกดเซาะบรเวณแนวชายหาด พทยาใต พ.ศ.2557 ............................................................................................. 85 31 ภาพถายรานคาบรเวณถนนพทยาสาย 1 (ปจจบนคอ ถนนคนเดน) ป พ.ศ.2510 ...... 87 32 ภาพถายชมชนบรเวณชายหาดพทยาใต ป พ.ศ.2510................................................. 87 33 ภาพแสดงงานเทศกาลเมองพทยา บรเวณชายหาดพทยา พ.ศ.2530.......................... 94 34 ภาพแสดงบรเวณชายหาดพทยาใต พ.ศ.2530 ............................................................ 95 35 ภาพถายแสดงอาคารรกลาชายหาดบรเวณชายหาดพทยาใต (พ.ศ.2541) .................. 98 36 ภาพถายทางอากาศอาวพทยา พ.ศ.2496 เปรยบกบป พ.ศ.2510 .............................. 102 37 ภาพถายทางอากาศอาวพทยา พ.ศ.2510 เปรยบกบป พ.ศ.2517 .............................. 103 38 ภาพถายบรเวณชายหาดพทยา พ.ศ.2510................................................................... 103 39 ภาพถายแสดงสภาพปญหาสงแวดลอมในพนทเมองพทยา (พ.ศ.2520)...................... 105 40 ภาพถายแสดงสภาพปญหาสงแวดลอมในพนทเมองพทยา (พ.ศ.2520)...................... 106 41 ภาพถายทางอากาศอาวพทยา พ.ศ.2517 เปรยบเทยบกบป พ.ศ.2539 ..................... 107 42 ภาพถายทางอากาศอาวพทยาเปรยบเทยบ พ.ศ.2539 กบ พ.ศ.2545........................ 109 43 ภาพถายบรเวณชายหาดพทยา พ.ศ.2535................................................................... 110 44 ภาพถายบรเวณชายหาดพทยา พ.ศ.2555................................................................... 110 45 ภาพแสดงผงจดตรวจวดคณภาพนาทะเลและนเวศทางนา .......................................... 112 46 ภาพถายทางอากาศอาวพทยาเปรยบเทยบ พ.ศ.2545 กบ พ.ศ.2556........................ 114 47 ภาพถายแสดงบรเวณพนทบรเวณชายหาดพทยาใต และบรเวณแหลมบาลฮาย ......... 114 48 ภาพผงเมองฉบบแรกของเมองพทยา ตามกฎกระทรวงฉบบท 6 พ.ศ.2526 และ ผงเมองรวมเมองพทยา พ.ศ. 2546 ..................................................................... 118

สำนกหอ


ฐ

ภาพท หนา 49 ภาพถายแสดงอาคารรกลาบรเวณชายหาดพทยาใต พ.ศ.2521 .................................. 119 50 ภาพแสดงผงขอบเขตและทตงโครงการถมทะเลบรเวณชายหาดพทยาใต ................... 124 51 ภาพถายทาเรอ และทจอดรถบรเวณชายหาดพทยาใต พ.ศ.2520 .............................. 125 52 ภาพแสดงผงขอบเขตและทตงโครงการทาเทยบเรอทองเทยวพทยา ........................... 125 53 ภาพแสดงผงขอบเขตและทตงโครงการฟนฟบรณะชายหาดพทยา ............................. 126 54 ภาพแสดงทศนยภาพโครงการพฒนาพนทแหลมบาลฮาย .......................................... 128 55 ภาพถายกายภาพยานชายหาดพทยาใต (ถนนคนเดน) เปรยบเทยบป พ.ศ.2510 กบ พ.ศ.2520...................................................................................................... 132 56 ภาพถายทางอากาศแสดงแนวอาคารรกลาจดแยกแนวชายหาดเปน 2 สวน ............... 133 57 ภาพถายแสดง .............................................................................................................. 135 58 ภาพถายแสดงแนวอาคารรกลา ................................................................................... 136 59 ภาพถายทางอากาศอาวพทยาแสดงการเปลยนแปลงทางกายภาพ (ป พ.ศ.2496 – พ.ศ.2556) ........................................................................................................... 137 60 ภาพถายแสดงบรเวณทาเทยบเรอทองเทยวเมองพทยา (แหลมบาลฮาย) ................... 138 61 ภาพถายแสดงสงกอสรางลวงลาลานาบรเวณชายหาดพทยา....................................... 140 62 ภาพถายแสดงผลกระทบทางดานกายภาพของการเปลยนแปลงพนทชายหาด ในเขตเมองพทยา ............................................................................................... 142 63 ภาพถายแสดงผลกระทบทางดานกายภาพของการเปลยนแปลงพนทชายหาด ในเขตเมองพทยา................................................................................................. 143 64 ภาพถายแสดงบรเวณถนนคนเดน (Pattaya walking street) ชวงทปดเสนทางการ จราจร ....................................................................................................................... 144 65 ภาพถายแสดงสงกอสรางบรเวณแนวชายหาดพทยา ซงขวางทางระบายนา ตามธรรมชาต ...................................................................................................... 144 66 ภาพถายแสดงพนทชายหาดในอดตระหวางป พ.ศ.2503 – 2533 .............................. 145 67 ภาพถายแสดงพนทชายหาดในปจจบน (พ.ศ.2557).................................................... 146 68 ภาพถายทศนยภาพบรเวณยานชายหาดพทยาใต ........................................................ 147 69 ภาพถายแสดงบรเวณยานชายหาดพทยาใต (ถนนคนเดน) เปรยบเทยบป พ.ศ.2510 กบ พ.ศ.2520...................................................................................................... 148 70 ภาพแสดงผงแนวอาคารรกลาชายหาดบรเวณพทยาใต พ.ศ 2521, ภาพถายบรเวณ ยานชายหาดพทยาใต .......................................................................................... 151

สำนกหอ


ฑ

ภาพท หนา 71 ภาพแสดงการใชประโยชนทดนบรเวณอาคารบรเวณแนวชายหาดพทยาใต พ.ศ.2547 ............................................................................................................ 152 72 ภาพแสดงการใชประโยชนทดนบรเวณอาคารบรเวณแนวชายหาดพทยาใต พ.ศ.2556 ............................................................................................................ 152 73 ภาพแสดงการใชประโยชนทดนบรเวณพนทศกษา ป พ.ศ.2547................................. 153 74 ภาพถาย ....................................................................................................................... 158 75 ภาพแสดงการเปรยบเทยบความเปลยนแปลงของชายฝง ระหวางป พ.ศ.2496-2510 (15 ป) ........................................................................................................................... 161 76 ภาพแสดงการเปรยบเทยบความเปลยนแปลงของชายฝง ระหวางป พ.ศ.2510-2517 (8 ป) ......................................................................................................................... 162 77 ภาพแสดงการเปรยบเทยบความเปลยนแปลงของชายฝง ระหวางป พ.ศ.2517-2539 (23 ป) ........................................................................................................................... 162 78 ภาพแสดงการเปรยบเทยบความเปลยนแปลงของชายฝง ระหวางป พ.ศ.2539-2545 (7 ป) ......................................................................................................................... 163 79 ภาพแสดงการเปรยบเทยบความเปลยนแปลงของชายฝง ระหวางป พ.ศ.2496-2545 (50 ป) ........................................................................................................................... 163 80 ภาพถายทางอากาศแสดงการเปรยบเทยบของแนวชายหาด พ.ศ.2496-2545 ........... 165 81 ภาพถายแสดงสงกอสรางบรเวณแนวชายหาด (กาแพงกนคลน) บรเวณชายหาด พทยาใต ............................................................................................................... 166 82 ภาพแสดงหลกการเคลอนตวของมวลทราย ไปสความเสยหายของชายฝงทะเล ......... 168 83 ภาพถายแสดงกาแพงปองกนตลงทกอสรางเปนกาแพง ค.ส.ล และบนไดลงชายหาด ค.ส.ล. .................................................................................................................. 169 84 ภาพถายแสดงการกดเซาะบรเวณชายหาดพทยา พ.ศ.2556....................................... 169 85 ภาพแสดงการเปลยนแปลงทางดานกายภาพบรเวณอาวพทยา ตงแตป พ.ศ. 2495 – พ.ศ. 2557............................................................................................................ 178

สำนกหอ


ฒ

สารบญแผนภม แผนภมท หนา 1 แสดงกรอบแนวคดการวจย.......................................................................................... 6 2 แสดงการออกแบบกระบวนการวจย............................................................................ 36 3 แสดงวธการเกบรวบรวมขอมลการวจย ....................................................................... 38 4 แสดงปรมาณนกทองเทยวจากประเทศตางๆ ทวโลกทมาเยอนอาเซยน ...................... 89 5 แสดงสดสวนนกทองเทยวชาตตางๆ ทมาเยอนอาเซยน จานวนนกทองเทยวและรายได จากอตสาหกรรมการทองเทยวของประเทศไทย (พ.ศ.2521-2535) ................... 90 6 แสดงสถตนกทองเทยวทมาประเทศไทยและเมองพทยา (พ.ศ.2525-2535) ............... 92 7 แสดงสถตผมาเยยมเยอนเมองพทยา (พ.ศ.2529-2535) ............................................. 92 8 แสดงรายไดจากการทองเทยวของเมองพทยา (พ.ศ.2528-2535) ............................... 93 9 แสดงสถานทและสงอานวยความสะดวกทางการทองเทยวของเมองพทยา (พ.ศ.2536) .......................................................................................................... 93 10 แสดงรายไดจาการทองเทยวของเมองพทยา (พ.ศ.2537-2541) ................................. 97 11 แสดงคาใชจายเฉลยตอคนของนกทองเทยวเมองพทยา............................................... 97 12 แสดงประมาณการสภาพเศรษฐกจของจงหวดชลบร (พ.ศ.2552-2572)..................... 100

สำนกหอ


1

บทท 1

บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา กอนป พ.ศ.2499 พนทบรเวณชายหาดพทยาใตนนเปนเพยงหมบานชาวประมงเลก ๆ ทมประชากรอาศยอยเพยงไมกครวเรอน ประชากรในพนสวนใหญประกอบอาชพประมงเพอหาเลยงชพเปนหลก0

1 ตอมาราวป พ.ศ.2502 ซงเปนชวงสงครามเวยดนาม กองทพทหารสหรฐอเมรกาไดเขามาตงฐานทพบรเวณฐานบนอตะเภา เพอสงกองกาลงทหารอเมรกนเขารวมรบในสงครามเวยดนาม ในชวงวนหยดทหารอเมรกนจะเดนทางเขามาพกผอนทชายหาดพทยา 1

2 โดยเฉพาะอยางยงบรเวณชายหาดพทยาใตซงในขณะนนเรมมการเปลยนแปลงจากหมบานประมง เปนสถานททองเทยวเพอรองรบทหารสหรฐอเมรกาทเขามาพกผอนในชวงการพกรบ เมอสงครามยตลง กองทพสหรฐอเมรกาไดกลบไปพรอมคาบอกกลาวทบอกตอของบรรดาทหารจไอไปสชาวตะวนตก2

3 ทาใหเมองพทยาเตบโตเปนเมองทองเทยวทรจกกนทวโลกนบแตนนเปนตนมา การเจรญเตบโตอยางรวดเรว และองคประกอบในดานอน ๆ ทาใหขณะนนเรมมการใชพนทหนาแนนขน จะเหนไดจากมการกระจายตวของอาคารจากแนวฝงตะวนออกของถนนพทยาสาย 1 (ถนนเลยบชายหาดพทยา) มายงบรเวณฝงตะวนตกของอกดานถนนซงอยบรเวณพนทของชายหาดพทยาใตนนเอง บรเวณชายหาดพทยาใต ถอเปนแหลงรวมของสถานบรการบนเทงยามราตรทใหญทสดในพทยา ความเฟองฟทางดานการทองเทยวมาพรอมกบปญหาตาง ๆ ททวขนทกขณะโดยไมไดรบการแกไข สงผลใหในเวลาตอมาเมองพทยาไดประสบกบวกฤตปญหาทางดานสงแวดลอม เชน มการใชประโยชนทดนอยางแออด ปญหามลพษ ขยะ ปญหานาเนาเสย ปญหาการกดเซาะบรเวณชายหาด เปนตน ในทสด ภาพรวมดานการทองเทยวและเศรษฐกจของเมองกตกตาลง ในชวงทเศรษฐกจการทองเทยวตกตา ภาคธรกจ ภาครฐ ประชาชน รวมถงนกการเมองทองถน ไดรวมตวกนเพอหาทางฟนฟเศรษฐกจของเมอง มการรเรม

1 เมองพทยา, ประวตเมองพทยา, เขาถงเมอ 20 มถนายน 2556, เขาถงไดจาก http://www.pattaya.go.th/history/ 2 รชต รตนวจารณ, ฐานทพอากาศของสหรฐฯในประเทศไทย, เขาถงเมอ 25 มถนายน 2556, เขาถงไดจาก http://www.thaifighterclub.org/webboard/13095/ 3 สมภาษณ สวช ฉายสวางวงศ, ประธานสภาเมองพทยา, 17 มถนายน 2556.

สำนกหอ


2

โครงการถนนคนเดนบรเวณชายหาดพทยาใต (Pattaya Walking Street) เพอสงเสรมสนบสนนกจกรรมการทองเทยว ในเวลาตอมาโครงการดงกลาวไดกลายเปนจดขายของเมองพทยา ทาใหพทยาเปนแหลงทองเทยวทมชอเสยงไปทวโลกจวบจนปจจบน แมจะมความเคลอนไหวในการแกปญหาเศรษฐกจ แตปญหาสภาพแวดลอมกยงไมไดรบการแกไขอยางจรงจง เทากบวามาตรการทางเศรษฐกจมไดจดการกบตนตอของปญหา การกระทาของมนษย อนไดแก การกอสรางบรเวณพนทชายหาด เชน การกอสรางอาคารรกลาลงไปในทะเล ทาเทยบเรอ การถมทะเล และการทงสงปฏกลลงทะเล มขอบเขตทกวางขวางและหนาแนนมากขนทกขณะ สงผลใหสภาพแวดลอมชายฝงทเสอมโทรมลง มการกดเซาะชายฝงทะเลอยางรนแรง นาทะเลสกปรก และธรรมชาตใตนาถกทาลาย กระทงทศวรรษ 2530 เมองพทยาไดเรมหาแนวทางในการแกไขปญหาสงแวดลอม ควบคไปกบการวางแผนการพฒนา ในป 2532 JICA ไดจดทาแผนแมบทการพฒนาใหกบเมองพทยา ในสวนของกายภาพและสงแวดลอม 3

4 แผนแมบทเสนอและการศกษาความเหมาะสม และออกแบบรายละเอยดโครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา ไดเสนอใหมการรอถอนอาคารรกลาชายหาดพทยาใต รายงานการศกษาทเปนฐานทางวชาการใหกบแผนแมบทชวา อาคารดงกลาวสมควรถกรอถอน เนองจาก เปนสงปลกสรางทผดกฎหมาย และเปนแหลงทมการทงขยะมลฝอย สงปฏกล และนาเสยลงทะเลโดยตรง กอใหเกดมลภาวะทาลายสงแวดลอมบรเวณชายฝง มการออกคาสงใหรอถอนอาคารรกลาดงกลาวทงหมด คาสงรอถอนถกคดคานจากนกธรกจทองถนอยางหนก จงทาใหไมสามารถดาเนนการได จนในป พ.ศ. 2542 คณะกรรมการการทองเทยวและคณะกรรมาธการของสภาผแทนราษฎรมความเหนใหชะลอการรอถอนอาคารรกลาออกไป ตามการเรยกรองจากนกธรกจทองถน 4

5 โดยใหเหตผลวา อาคารเหลานนเปนเอกลกษณของเมองพทยา เปนจดดงดดนกทองเทยว และหากมการรอถอนจะสงผลกระทบตอการทองเทยวของเมองพทยา ตอมาในป พ.ศ.2547 เมองพทยาไดจดทาโครงการศกษาแนวทางปรบปรงพนทอาวพทยาใต การศกษาดงกลาวมวตถประสงคเพอหาทางออกอนเหมาะสมใหกบปญหาทางกายภาพทเกดขนในพนท อยางไรกตาม ขอเสนอแนะจากผลการศกษามไดถกนาไปปฏบต เนองมาจากประสบปญหาขนตอนวธการดาเนนการของหนวยงานภาครฐ ปจจบน คณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบในการประกาศใหเมองพทยาและพนทเชอมโยงเปนพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน ถงกระนน กยงมไดมการจดการเปลยนแปลงพนทพทยาใตตามนโยบายปรบปรงทางกายภาพและสงแวดลอมอยางจรงจงแตอยางใด จะเหนไดวา

4 กระทรวงมหาดไทย, การศกษาความเหมาะสม และออกแบบรายละเอยดโครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา จ.ชลบร, (กรงเทพฯ: กรมโยธาธการ, 2547), 1-2. 5 สมภาษณ นรนดร วฒนศาสตรสาธร, อดตนายกเมองพทยา (พ.ศ.2547-2551), 27 มถนายน 2556.

สำนกหอ


3

แมจะมนโยบายการพฒนาเมองมาอยางตอเนอง แตกยงหาขอสรปทชดเจนไมไดวาการแกไขปญหาและแนวทางการพฒนาจะมงไปในทศทางใด ดวยเหตนผวจยจงเลอกทาการศกษาถงความเปนมา สปญหาและแนวทางการพฒนาพนทบรเวณชายหาดพทยาใต ถนนคนเดน (Pattaya Walking Street) เพอศกษาถงจดเรมตนทนาไปสปญหา และแนวทางการแกไขทจะนาไปสการสงเสรมการพฒนาพนทใหมคณภาพซงตอบสนองทางดานสงแวดลอม เศรษฐกจ และสงคม สการพฒนาเมองทองเทยวอยางยงยนตอไป ความมงหมายและวตถประสงคการวจย 1. ความมงหมายของการวจย เปนการศกษาถงสภาพปญหาพนทบรเวณชายหาดพทยาใต ถนนคนเดน (Pattaya Walking Street) เพอเปนพนฐานใหกบแนวทางแกไขและการพฒนาพนทอยางเหมาะสม ดวยหลกการแนวคดทมความสอดคลองกบสภาพแวดลอมของพนท 2. วตถประสงคของการวจย 2.1 เพอศกษาการพฒนาทางดานกายภาพ การตงถนฐานตงแตอดตจนถงปจจบนในยานชายหาดพทยาใต 2.2 เพอศกษาการพฒนาทางกายภาพทกอใหเกดผลกระทบในพนท และปจจยทสงอทธพลตอการกอรปทางกายภาพของยานชายหาดพทยาใต 2.3 เพอศกษาทฤษฏ หลกการ แนวคด เพอนาไปสการทาความเขาใจกระบวนการการพฒนาทางกายภาพในพนทศกษา หมายเหต ผศกษาไดใหความสาคญกบวตถประสงคการวจย จานวน 3 ขอ (หวขอ 2.1–2.3) ดงกลาวขางตน โดยไมไดตงสมมตฐานไว เนองจากการตงสมมตฐานทาใหการศกษาขาดความเปนอสระ โดยเปนการชนา ตกรอบ หรอกาหนดทศทางไวลวงหนาแลว อกทงสมมตฐานเปนเพยงหวขอยอยของวตถประสงคการวจย และไมควรใหความสาคญกบสมมตฐานหรอการพสจนสมมตฐานเทยบเทา หรอมากกวาวตถประสงคการวจยของการศกษาครงนซงถอเปนหวใจของการศกษาครงน คาถามนาการวจย 1. คาถามนาในการวจย สภาพปญหาของอาคารบรเวณพนทชายหาดพทยาใต ถนนคนเดน (Pattaya Walking Street) มความเปนมาอยางไร และเหตใดจงยงไมสามารถดาเนนการแกไขปญหาดงกลาวได 2. ประเดนของคาถาม 2.1 ยานชายหาดพทยาใตมลาดบการพฒนาทางกายภาพอยางไร

สำนกหอ


4

2.2 การพฒนาทางกายภาพในยานชายหาดพทยาใตกอใหเกดผลกระทบในแงมมตางๆ อยางไรบาง 2.3 ปจจยใดบางทสงอทธพลตอการกอรปทางกายภาพและลกษณะการตงถนฐานของยานชายหาดพทยาใตในปจจบน ขอบเขตของการวจย ขอบเขตของการวจยในการศกษาครงน แบงเปน 2 ดาน คอ ขอบเขตเชงเนอหา และขอบเขตเชงพนท โดยมรายละเอยด ดงน 1. ขอบเขตเชงเนอหา ในการศกษาขอบเขตเชงเนอหาครงน ไดทาการศกษาโดยแบงตามหวขอ ดงน 1.1 ศกษาความเปนมาของการพฒนาทางกายภาพของพนทศกษาและบรบทแวดลอมเชงเนอหาของยานชายหาดพทยาใต ในระดบเมอง และระดบภมภาค 1.2 ศกษาองคความร หลกการ แนวคด ทฤษฎทเกยวของ เพอนาไปสการทาความเขาใจกระบวนการการพฒนาทางกายภาพในพนทศกษา 2. ขอบเขตเชงพนท ในการศกษาขอบเขตเชงพนทครงน ไดทาการศกษาโดยแบงตามหวขอ ดงน 2.1 กรณศกษาพนท ยานชายหาดพทยาใต โดยเนนท ถนนคนเดน (Pattaya Walking Street) และบรเวณทมอาคารรกลาชายหาด 2.2 บรบทแวดลอมเชงพนทของยานชายหาดพทยาใต ในระดบเมอง และระดบภมภาค บรเวณพนทในการศกษาครงน ไดมงเนนการจดการพนทบรเวณชายหาดพทยาใต ถนนคนเดน ซงอยในพนทอาวพทยา บรเวณพทยาใต ถนนคนเดน เมองพทยา ตาบลหนองปรอ อาเภอบางละมง จงหวดชลบร โดยสวนของการกาหนดขอบเขตดานพนทศกษาไดยดเอาบรเวณพนททมความสาคญ ซงเปนปญหาในการพฒนา ทงในดานกายภาพ เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และขอระเบยบ กฎหมาย แผน นโยบาย การเมองในพนท โดยในการศกษาครงนไดกาหนดขอบเขตความยาวพนทศกษาประมาณ 850 เมตร โดยขนานกบถนนคนเดน บรเวณพนทชายหาดพทยาใต

สำนกหอ


5

Not to scale

ภาพท 1 ภาพแสดงขอบเขตพนทศกษาบรเวณชายหาดพทยาใต ถนนคนเดน (Pattaya Walking

Street) เมองพทยา อาเภอบางละมง จงหวดชลบร (ดดแปลงจาก เมองพทยา Pattaya Topographic) การออกแบบกระบวนการวจย กระบวนการวจยประกอบไปดวยขนตอนการดาเนนการ 6 ขนตอนหลก ๆ ดงน ขนตอนท 1 การนาเสนอโครงการ ประกอบดวย 1. การกาหนดปญหาการวจย 2. การกาหนดหวขอเรอง 3. การรางเคาโครงการ เพอนาเสนอและขออนมตโครงการ ขนตอนท 2 การศกษาองคความร หลกการ งานวจย แนวคด ทฤษฎทเกยวของกบปญหาของการพฒนาพนทบรเวณชายหาดพทยาใต ถนนคนเดน (Pattaya Walking Street) สาหรบกรอบแนวคด ทฤษฎ ในการวจยครงนเปนเสมอน สวนสนบสนนการวจย โดยเปนสวนหนงขององคความรแนวคดทชวยใหการดาเนนการวจยเขาใจถงปญหาการวจยไดกระจางซงมสวนสาคญยงในการเรมตนการวจย5

6

6 ผองพรรณ ตรยมงคลกล และสภาพฉตรภรณ, การออกแบบการวจย, พมพครงท 5 (กรงเทพฯ: สานกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2549), 213.

6

กรอบแนวคดการวจย แผนภมท 1 แสดงกรอบแนวคดการวจย

กรอบแนวคดการวจย

วเคราะหบรบทพนท

1.ดานกายภาพ 2.ดานเศรษฐกจ สงคม 3.ดานสงแวดลอม 4.ดานขอระเบยบ กฎหมาย แผนนโยบาย

ผมสวนรวม 4 ฝาย 1) ภาคธรกจในพนท องคกรพฒนาเอกชน 2) นกวชาการ 3) ภาครฐ และ 4) คนทองถน

กอน พ.ศ.2499

พ.ศ.2502 การตงถนฐาน

พ.ศ.2520 หลงสงครามเวยดนามสการเปน

เมองทองเทยว

คาถาม 3.ปจจยใดบางทสงอทธพลตอการกอรปทางกายภาพและลกษณะการตงถนฐานของยานชายหาดพทยาใตในปจจบน

พ.ศ.2532 การฟนฟและพฒนาเมอง

เมองพทยา พ.ศ.2552 เมองพทยาและพนท

เชอมโยง (พนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน)

คาถาม 1.ยานชายหาดพทยาใตมล า ด บ ก า ร พ ฒ น า ท า งกายภาพอยางไร 2.การพฒนาทางกายภาพในยานชายหาดพทยาใตกอใหเกดผลกกระทบในแงมมตาง ๆ อยางไรบาง

7

ขนตอนท 3 การออกแบบการวจย แบบแผนในการวจยครงน เรมดวยกรอบการวจยแบบมมกวาง โดยแบบแผนการวจยเปนประเภทคอย ๆ กอตว (Emergent Design) โดยการเรมตนสมผสความเปนจรงในบรบททศกษา ในการปรบคาถามใหตรงทางและคมชด และปรบวธการเขาถงขอมลใหเหมาะสมทสดในบรบทนน โดยกระบวนการวจยทกขนตอน ตงแตการเลอกกลมผใหขอมล การเกบขอมล และการวเคราะหตความ เปนกระบวนการทดาเนนการไปพรอม ๆ กบการศกษา (On-going process) 7 เพอใหไดมาซงคาตอบของการวจย ขนตอนท 4 การดาเนนการวจย การดาเนนการตรวจเอกสาร สารวจแนวคดเพอประโยชนในการทาความเขาใจของบรบท และการเกบรวบรวมขอมลภาคสนาม ในลกษณะ การวจยแบบมสวนรวม (Participatory Action Research: PAR) 8 โดยผมสวนรวม ม 4 ฝาย ไดแก 1) ภาคธรกจในพนท องคกรพฒนาเอกชน 2) นกวชาการ 3) ภาครฐ และ 4) คนทองถน เพอนาขอมลมาตรวจสอบเพอนาไปวเคราะหในขนตอนตอไป ขนตอนท 5 สรปผลการวเคราะห อภปรายผล และขอเสนอแนะ การสรปผลการวเคราะห แบบอปนย การจาแนกชนดของขอมล และการเปรยบเทยบขอมล เพอนาผลสรปของการวเคราะหมาอภปราย และจดทาขอเสนอแนะสาหรบนาผลการวจยไปใชประโยชนตอไป ขนตอนท 6 การจดทารายงานสรปผลการศกษา การเขยนรายงานผลการวจย เปนการเสนอผลงานทไดจากการศกษา คนควา นาไปสองคความรใหม รวมถงการจดทาเอกสารสาหรบการเผยแพรในการประชมวชาการหรอวารสารวชาการ8

9 เพอเปดโอกาสใหผสนใจไดนาไปใชประโยชนตอไป ขอตกลงเบองตนในการศกษา 1. งานวจยครงนไดทาการศกษาถงความสมพนธระหวางสภาพแวดลอมและปญหาของอาคารบรเวณพนทยานชายหาดพทยาใตซงสงผลตอการพฒนาพนท โดยศกษาเพยงแหงเดยว คอ บรเวณยานชายหาดพทยาใต ถนนคนเดน (Pattaya Walking Street) ซงพนทดงกลาวถกพฒนามาอยางตอเนอง พรอมดวยศกยภาพและปญหาตาง ๆ ทสะสมมาในอดตจนถงแผนการพฒนาพนทใน

7 เรองเดยวกน, 214. 8 สภางค จนทวานช, วธการวจยเชงคณภาพ, พมพครงท 16 (กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2551), 71. 9 เรองเดยวกน, 161.

8

ปจจบน เชน ปญหาการกอสรางอาคารบรเวณพนทชายหาดพทยาใต และปญหาตอสภาพแวดลอมชายฝง โดยแผนการพฒนาไดมองขามผานปญหาทเกดขนตงแตในอดตจนถงปจจบน ดงนนผศกษาไดพจารณาแลววาพนทดงกลาวควรศกษาเพอหาแนวทางการแกไขปญหาทเกดขนกอนทจะดาเนนการพฒนาพนทบรเวณดงกลาวตอไป โดยหากไมมการแกไขปญหาดงกลาว อาจสงผลกระทบตอการพฒนาพนทในอนาคตตอไป 2. ปจจยทางดานเศรษฐกจและสงคม โดยจะทาการศกษาเฉพาะในสวนของสภาพเศรษฐกจทสงผลกระทบในเรองการทองเทยวของพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใต และในสวนดานสงคมเปนการศกษาถงผลกระทบตอการดารงชวต พฤตกรรม และทศนคตของประชาชนในพนทตอการแกไขปญหาและการพฒนาพนท 3. ปจจยคณภาพสงแวดลอมทเกดขนจากอาคารบรเวณพนทบรเวณชายหาดพทยาใต ซงสงผลกระทบตอสงแวดลอมในพนท อนไดแก ปญหานาเนาเสย ปญหามลพษจากขยะ และผลกระทบของการกดเซาะบรเวณพนทชายหาด ซงเปนปจจยทสาคญตอสภาพแวดลอมภายในพนท แตจากการศกษาองคความรและแนวคดทฤษฎทเกยวของ รวมถงพจารณาสภาพพนทศกษา พบวา แนวทางการแกไขปญหาดงกลาว มความเกยวของกบมาตรการควบคม ระบบบรหารจดการ รวมถงการใชเทคโนโลยในการจดการ ซงองคความรดงกลาวนน อยนอกเหนอในกรอบความรทผวจยไดเลอกทาการศกษา 4. ลกษณะการเปลยนแปลงทางดานกายภาพในพนท ทนามาใชในการวจย เปนการสารวจทไดจากรายงานวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมโครงการเสรมทรายบรณะชายหาดพทยา จงหวดชลบร พ.ศ.2555 โดย สถาบนวจยทรพยากรทางนา จฬาลงกรณมหาวทยา ศกษาเพอการพฒนาของกรมเจาทา กระทรวงคมนาคม และ นาวาโทวรฬห โชตบตร สถานการณการกดเซาะชายฝงบรเวณอาวพทยา 27 กมภาพนธ 2552 ซงผลการศกษาของพนทชายหาดอาจมการคลาดเคลอน อนเนองมาจากวธการและมาตรฐานทใชในการสารวจของแตละหนวยงาน ซงในการศกษาในครงนไดใชเปนเพยงการอางองถงการเปลยนแปลงทางดานกายภาพบรเวณพนทยานชายหาดพทยาใตเทานน ความจากดของการวจย ความจากดของการวจยครงน แบงเปน 3 ดาน ดงตอไปน 1. ความจากดดานเนอหา การศกษาครงน ผศกษาทาการศกษาเฉพาะเนอหาทสอดคลองกบวตถประสงคการวจย และขอบเขตการวจยขางตนเทานน โดยไมครอบคลมเนอหาทเกยวกบดานอน เชน ดานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม ดานการออกแบบ เปนตน

9

2. ความจากดดานพนท การศกษาครงน ผศกษาทาการศกษาเฉพาะพนทยานชายหาดพทยาใต ถนนคนเดน (Pattaya Walking Street) เมองพทยาในเขตพนทเมองพทยา ตาบลหนองปรอ อาเภอบางละมง จงหวดชลบรเทานน ไมครอบคลมไปถงพนทสวนอน ๆ ของชายหาดพทยา 3. ความจากดดานประชากรและกลมตวอยาง การศกษาครงน เปนการเกบรวบรวมขอมลลกษณะการวจยแบบการมสวนรวมประกอบดวยประชากร 4 ฝาย ประกอบดวย 1) ภาคธรกจในพนท องคกรพฒนาเอกชน 2) นกวชาการ 3) ภาครฐ และ 4) คนทองถน นยามศพทเฉพาะ เพอใหเกดความเขาใจในความหมายและศพททใชเฉพาะในการศกษาครงน ผศกษาจงขอนานยามศพทเฉพาะมาแสดงเพอสอใหผอานเขาใจความหมายแตละคาทใชในการศกษาครงนตรงกนหรอเปนไปในทศทางเดยวกนกบผศกษา รวมทงทาใหผศกษาไมหลงประเดนและสามารถศกษาไดตรงกบความหมายทไดใหไวในนยามศพทเฉพาะนดวย9

10 โดยหลกเกณฑในการกาหนดนยามศพทเฉพาะจานวน 11 หวขอขางลางน ไดนามาจากคาสาคญทปรากฏอยในหวขอวทยานพนธ วตถประสงคการวจย ไดแก 1. บรบทพนท หมายถง สภาพแวดลอมของพนททอยรอบ ๆ ทมสวนเกยวของ และชวยขยายหรออธบายความเขาใจใหชดเจนยงขน 2. การตงถนฐาน หมายถง เปนกระบวนการอยางหนงทมนษยเขาไปบกเบก ครอบครอง และดดแปลงพนทเพอตงหลกแหลงทอยอาศยและทามาหากน1 0

11 โดยเปนความสมพนธของมนษยกบมนษย และมนษยกบสภาพแวดลอม ในดานของการเชอมโยงระหวางสภาพแวดลอมทางดานกายภาพ และทรรศนะการครอบครองพนท11

12

10 วรช วรชนภาวรรณ, หลกการและเทคนคการเขยนงานวจย วทยานพนธ และรายงาน, (กรงเทพฯ: โฟรเพซ, 2553), 56. 11 วลาวณย ภมรสวรรณ, แนวคดเกยวกบการตงถนฐานของมนษยและเอกลกษณชมชน, เขาถงเมอ 30 มกราคม 2557, เขาถงไดจาก http://203.114.124.2/elnweb/Photo/ 342/342_100.pdf 12 มหาวทยาลยแมโจ, คณะสถาปตยกรรมและการออกแบบสงแวดลอม, ทฤษฎการวางผงเมองและผงภาค, เขาถงเมอ 30 มกราคม 2557, เขาถงไดจาก http://coursewares.mju.ac. th:81/e-learning50/la471/course_chapt_01-1.html

10

3. อาคารรกลา หมายถง อาคารทกอสรางรกลาทสาธารณะประโยชน โดยในการศกษาครงน ไดแก อาคารทกอสรางรกลาพนทชายหาด บรเวณชายหาดพทยาใต ถนนคนเดน (Pattaya Walking Street) 4. ลกษณะทางกายภาพ หมายถง ลกษณะของพนทภายในชมชนบรเวณพนทยานชายหาดพทยาใต ซงสามารถวดผลไดในเชงปรมาณ เชน จานวน ระยะทาง ขนาด ความตอเนอง และความหนาแนนของพนท12

13 เปนตน 5. สภาพเศรษฐกจ สงคม หมายถง ผลกระทบตอสภาพเศรษฐกจ สงคมในพนทบรเวณชายหาดพทยาใต โดยจะไดกลาวถงเฉพาะในสวนของการเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจ สงคมในพนท ทสงผลกระทบพฤตกรรม ทศนคต วถชวต ตอการดารงชวตของประชากรในพนท 6. คณภาพสงแวดลอม หมายถง ลกษณะสภาพแวดลอมทางธรรมชาต และทมนษยสรางขนทเปนรปธรรม และนามธรรม ตลอดจนสงทใหคณและใหโทษ ซงสงผลตอการดารงชวตของมนษย13

14 โดยการศกษาครงนประกอบดวย 3 ดาน คอ สภาพแวดลอม สภาพเศรษฐกจ และสภาพสงคม 7. การเมองสเขยว หมายถง แนวทางนเวศนวทยาการเมอง (Green Politics) เปนลกษณะอดมการณทางการเมองเพอแกไขปญหาหลากหลายมต ไดแก ปญหาทางเศรษฐกจ ปญหาสงคม และปญหาตอระบบนเวศน1 4

15 เพอใหเกดความสมดลยของหนาทเมอง ดวยหลกทางธรรมชาต ความยงยน 8. กดเซาะชายหาด หมายถง มวลทรายเกดการเคลอนทสนอกชายฝง ทาใหพนทชายฝงทะเลถกกดลกเขาหาบรเวณพนทแนวชายหาด15

16 9. มลพษทางสงแวดลอม หมายถง คณภาพสงแวดลอมทเกยวกบมลภาวะในบรเวณพนทยานชายหาดพทยาใต โดยในงานวจยนจะหมายถงเฉพาะคณภาพนาทะเล และสงปฏกลบรเวณพนทชายหาด

13 นชา ตนตเวส, “องคประกอบทางกายภาพในการออกแบบชมชนเมองอตสาหกรรมเพอสงเสรมการรกษาคณภาพสงแวดลอม: กรณศกษา สวนอตสาหกรรม เครอสหพฒนพบล จากด ศรราชา จงหวดชลบร,” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการออกแบบชมชนเมอง บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2553), 8. 14 จฑาทพ คลายทบทม, การเมองเรองสงแวดลอม (กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2553), 4. 15 เรองเดยวกน, 73. 16 จฬาลงกรณมหาวทยาลย, รายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม โครงการเสรมทรายบรณะชายหาดพทยา จงหวดชลบร (กรงเทพฯ: สถาบนวจยทรพยากรทางนา, 2555).

11

10. ระบบอปถมภ หมายถง ความสมพนธทเกดจากความไมเสมอภาค ในการแลกเปลยนทรพยากร หรอผลประโยชนในดานการเมอง เศรษฐกจ สงคม ระหวางผอปถมภกบผรบอปถมภ โดยสอความหมายทเกยวของกบ อานาจหนาท (Authority) ผลประโยชน (Benefit) และ สายสมพนธ (Connection) 11. การพฒนาอยางยงยน หมายถง การพฒนาทตอบสนองความตองการของสทธมนษยในการใชทรพยากรธรรมชาตในปจจบนทไมเปนการเบยดเบยนสทธของมนษยในยคตอไป โดยเปนการพฒนาททาใหเกดความสมดลใน 3 ดาน อนไดแก 1) เศรษฐกจ 2) ดานสงคม และ 3) ดานสงแวดลอม เปนการปรบดลยภาพของมนษยใหสอดคลองกบกฎเกณฑของธรรมชาต โดยยดหลกการดาเนนชวต และการพฒนาทเปนแนวทางสายกลาง ประโยชนทคาดวาจะไดรบ การศกษาครงนคาดวาจะกอใหเกดประโยชนหลายประการ โดยผศกษาไดแบงเปน 4 หวขอ ไดแก องคความรใหม ประโยชนในทางวชาการ ประโยชนในทางปฏบต และประโยชนตอประชาชน ดงน 1. องคความรใหม การศกษาครงน จะทาใหเกดองคความรใหม หรอเกดการสรางความรทางวชาการใหม กลาวคอ องคความรทชดเจน ของหลกการ แนวทางในการแกไขปญหา สแนวทางการพฒนาพนทอนเหมาะสมกบบรบทของสภาพกายภาพ เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม รวมถงการกาหนดแผน นโยบาย ในพนท 2. ประโยชนในทางวชาการ แบงเปน 2 ขอ ดงน 2.1 เมองพทยาและหนวยงานทเกยวของจะไดประโยชนในทางวชาการในเรองของหลกการ แนวทางในการแกไขปญหา สแนวทางการพฒนาพนทบรเวณชายหาดพทยาใต ถนนคนเดน (Pattaya Walking Street) เพอเปนแนวทางในการกาหนดนโยบาย และการวางแผนเพอการพฒนาสความยงยน 2.2 สถาบนการศกษาทงภาครฐและภาคเอกชน รวมทงนกศกษาหากนาผลการศกษาครงนไปศกษา จะไดรบประโยชนในทางวชาการดานการเรยนการสอน และการวจยในเรองทเกยวกบหลกการ หรอเปนพนทกรณศกษาตวอยาง แนวทางในการแกไขปญหา สแนวทางการพฒนาพนทบรเวณชายหาดพทยาใต 3. ประโยชนในทางปฏบต หนวยงานของรฐและเจาหนาทของรฐจะไดรบประโยชนในทางปฏบตอยางนอย 2 ขอ ดงน

12

3.1 เมองพทยา กรมเจาทา และหนวยงานทเกยวของ สามารถนาผลการศกษาในครงนไปปรบใชสาหรบการปฏบตราชการ การกาหนดนโยบาย และการวางแผนเพอการพฒนาของเมองพทยาไดจรง 3.2 หนวยงานทองถนอน ๆ สามารถนาผลการศกษาในครงนไปปรบใชสาหรบการปฏบตราชการ หรอนาไปใชในการพฒนาพนททมลกษณะใกลเคยงกนตอไป 4. ประโยชนตอประชาชน ในสวนของประชาชนหากนาไปศกษา จะชวยใหเกดความรความเขาใจวาในหลกการ แนวทางในการแกไขปญหา สแนวทางการพฒนาพนทยานชายหาดพทยาใต ถนนคนเดน (Pattaya Walking Street) และเกดความมนใจวา ผลการศกษาครงน จะกอใหเกดประโยชนกบประชาชนและยงเปนการตอบสนองความตองการของประชาชนได รวมทงนาไปใชประโยชน เชน นาไปใชเปนขอมลพนฐานสาหรบการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมหรอในการตดตาม และการตรวจสอบหนวยงานของรฐ และเจาหนาทของรฐในเรองการแกไขปญหาและแนวทางการพฒนาพนท ทงน ตามบทบญญตของรฐธรรมนญ หรอตามกฎหมายดวย การนาเสนอผลงานวจย การเขยนรายงานผลการวจยคอการนาเสนอผลงานทไดศกษา คนควา ซงไดคนพบความจรงหรอไดองคความรใหม16

17 ประการใดบาง โดยการนาเสนอผลงานวจยนประกอบไปดวย 5.1 รายงานขนาด A4 ตามรปแบบของบณฑตวทยาลยกาหนด ซงในรายงานจะประกอบดวย เนอหา ภาพ แผนท ตาราง และแผนภมทเกยวของกบการศกษาครงน 5.2 File ขอมล pdf โดยจดบนทกในรปแบบ CD จานวน 1 แผน 5.3 เอกสารสาหรบเผยแพรบทความทางวชาการ เพอนาเสนอในการประชมวชาการ หรอวารสารทางวชาการ

17 สภางค จนทวานช, วธการวจยเชงคณภาพ, 161.

13

บทท 2

การศกษา องคความร ทฤษฎ และแนวคดทเกยวของ

ในการวจย สภาพแวดลอมกบการพฒนา: กรณศกษายานชายหาดพทยาใต นน ไดทา

การศกษาในสวนของทฤษฎและองคความรทเกยวของกบความเปนมา และการเปลยนแปลงของพนท

ชมชน ซงนาไปสปญหาตาง ๆ ในพนท ทงในดานกายภาพ เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม รวมถงขอ

ระเบยบ กฎหมาย แผน นโยบาย โดยไดศกษาถงองคความร ทฤษฎตาง ๆ ท เ กยวของกบ

องคประกอบทสงผลกระทบตอการพฒนาพนท เพอนามาสนบสนนกรอบแนวคดทจะทาการศกษา

และเพอใชในการอธบายปรากฎการณตาง ๆ ของพนทในการวจย โดยเปนการผสมผสานหลกคด

ทฤษฎและวธการอยางหลากหลาย ซงผศกษาไดศกษาคนควาทบทวนวรรณกรรม และแนวคดท

เกยวของจากหนงสอ ตารา เอกสาร ผลงานวจย บทความ และเอกสารตาง ๆ พรอมกบจดแบงหรอ

กาหนดหวขอของบทท 2 น ใหสอดคลองกบวตถประสงคการวจย โดยแบงเปน 5 สวน ดงน 1) แนวคด

การเมองสเขยว 2) แนวคดในระบบอปถมภ ทสงผลกระทบตอการเปลยนแปลงของพนทศกษา 3)

แนวคดการพฒนาทยงยน: แนวทางการพฒนาเพอสงคมทยงยนไรความขดแยง 4) เอกสารการศกษา

และงานวจยทเกยวของ และ 5) สรปเนอหา องคความร ทฤษฎ และแนวคดทเกยวของ

องคความร ทฤษฎ และแนวคดทเกยวของ

แนวคดการเมองสเขยว

การศกษาในหวขอนไดศกษาคนควาถงความหมายและแนวคดการเมองสเขยว หรอ

นเวศวทยาการเมอง และแนวคดอน ๆ ทเกยวของกบการอธบายถงแนวคดการเมองสเขยวหรอ

นเวศวทยาการเมอง อนเนองจากเปนแนวคดทแสดงถงความสมพนธของมนษยกบธรรมชาตทมความ

สอดคลองกบการเจรญเตบโตของเมองเพอนาไปสแนวทางการจดการและการพฒนาพนท โดยม

หนวยงาน และนกวชาการหลายคนไดแสดงความคดเหนไว ดงน

จฑาทพ คลายทบทม กลาววา การเมองสเขยว หรอนเวศวทยาการเมอง หมายถง

กระบวนทศนใหมทแสดงออกทางการเมองโดยใหความสาคญกบความยงยนของธรรมชาต โดยการ

ปรบเปลยนสมพนธภาพระหวางมนษยกบธรรมชาตโดยมงใหมนษยออนโยนไมเบยดเบยนธรรมชาต

14

ในขณะเดยวกนความสมพนธระหวางมนษยกบมนษยดวยกนตองมลกษณะเออเฟอโอบออมอาร

เพอใหมนษยไดฝกฝนพฒนาคณคาภายในของตนอนจะนาไปสสงคมแหงความสงบสข0

1

ปรชญาของการเมองสเขยว มสาระสาคญดงตอไปน 1. เนนความสมพนธระหวางมนษยกบธรรมชาตในลกษณะของความเกอกลโอบออมอารตอกน 2. ปรบเปลยนจาก “โลกทศนมนษยเปนศนยกลาง” ไปส “โลกทศนแบบธรรมชาตเปนศนยกลาง” 3. ใหความสาคญกบการกระจายอานาจโดยมงพฒนาการเมองทองถนเนองจากทองถนเปนกลมบคคลทไดรบผลกระทบจากปญหาสงแวดลอมและเปนผรปญหาของทองถนไดดกวาสวนกลาง 4. ยดหลกความเสมอภาคทางเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม 5. ไมเนนดชนชวดทางเศรษฐกจ เชน GDP GNP แตใหความสาคญเรองคณภาพชวตและความยงยนของธรรมชาต 6. อนรกษสงแวดลอมและนเวศวทยาโดยควบคมการใชทรพยากร การพงตนเองและสรางเครอขายเศรษฐกจชมชนทองถนแบบนเวศ Neil Carter (2004) (อางใน จพาทพ คลายทบทม) ในหนงสอ เรอง “การเมองเรองสงแวดลอม” ไดอธบายแนวคดอดมการณการเมองสเขยว คอ การยอมรบในเรองขอจากดของการเจรญเตบโต (limits to growth) ทยอมรบวาการเบยดเบยนธรรมชาตโดยการนาทรพยากรธรรมชาตมาใชเพอมงใหเกดการเตบโตทางเศรษฐกจ ในทสดแลวทรพยากรจะรอยหรอลดลง เสอมโทรมจนหมดไปในทสด ถายงคงลางผลาญใชทรพยากรอยางฟมเฟอย ในทสดความเสอมโทรมของระบบนเวศจะเปนแรงกดดนและกอใหเกดขอจากดของการเตบโตทางเศรษฐกจ1

2 หลกการพนฐานอดมการณการเมองสเขยว จาแนกได 4 ประการดงน2

3 1. ธรรมชาตคอองครวม (Nature as an interconnected whole) หมายถง สรรพสงทงหลายในระบบธรรมชาตไมวาจะเปนสงมชวตและสงไมมชวตลวนแลวแตดารงอยรวมกนโดยมความสมพนธโยงใยอาศยพงพาซงกนและกนทกปจจย ทกองคประกอบในธรรมชาตตางม

1 จฑาทพ คลายทบทม, การเมองเรองสงแวดลอม, (กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2553), 73. 2 เรองเดยวกน, 74-75. 3 เรองเดยวกน, 75-82.

15

ความสมพนธตอการดารงอยของระบบ การเปลยนแปลงของปจจยใดหรอการเปลยนแปลงของสงใดสงหนงแมเพยงเลกนอยกสงผลกระทบตอระบบธรรมชาตทงมวล 2. ความยงยน (Sustainability) เปนการพฒนาทตงอยบนหลกการทคานงถงความยงยน

ในอนาคต โดยทผลกระทบทางการพฒนาทางเศรษฐกจจากการนาเอาทรพยากรธรรมชาตไปใชเพอ

การผลตและกจกรรมทางเศรษฐกจในปจจบนจะตองไมลดรอน ทาลายหรอทาใหคนในรนตาง ๆ ใน

อนาคตไมมโอกาสไดใชประโยชน หรอไมมโอกาสไดตอบสนองตอความตองการของคนในรนอนาคต

ดงนนหลกความยงยนทเปนหวใจสาคญของการเมองสเขยวจงเปนการผสมผสานระหวางโลกทศน

แบบเนนมนษยเปนศนยกลาง (Anthropocentrism) ทมงปกปองอนาคตไวใหคนรนอนาคต ผสมเขา

กบโลกทศนแบบธรรมชาตเปนศนยกลาง (Egocentrism) ทมจดประสงคในการพทกษรกษาธรรมชาต

และสงแวดลอม

3. เลกนนงาม (Small is beautiful) ตามหลกการทวา มนษยควรกลบไปใชชวตใน

ชมชนขนาดเลกซงเหมาะสมกบธรรมชาตของมนษย เนองจากชมชนขนาดเลกมลกษณะการกระจาย

อานาจเปนระบบทเหมาะสมกบธรรมชาตของมนษย ซงความสมพนธระหวางมนษยในชมชนจะตงอย

บนพนฐานของความเออเฟอ รจกมกคนและประสานกลมเกลยวกน จงเปนวธการสงเสรม

ประชาธปไตยแบบมสวนรวม โดยทปจเจกชนแตละคนจะมสวนรวมในการตดสนใจและสามารถตดสน

ปญหาของชมชนรวมกน

4. ความรบผดชอบสวนบคคล (Individual responsibility) กลาวคอ การแกไขปญหา

สงแวดลอมจาเปนจะตองอาศยความรวมมอและการมสวนรวมของทกภาคสวนอยางจรงจงในการ

แกปญหาสงแวดลอม

บญนาค ตวกล กลาววา เมอมนษยเขาใจในเรองระบบนเวศททกสงทกอยาง ทงทมชวต

และไมมชวตลวนสมพนธและพงพากนและกน ดงนนเมองตองมววฒนาการแตมใชเพอใหมขนาดใหญ

มรายไดมากซงถาปลอยใหเปนเชนนนเรอยไปโดยไมมการปรบเปลยนความสมดลของธรรมชาตจะเสย

ไป สงคมจะมปญหา เมองตองมขดจากดของการเตบโต เมองในอดมคตตองไมหยดนง ตองมวสยทศน

ทตองมองความสมพนธของสงคมและสงแวดลอม เพอใหเกดความสมดลยของหนาทเมองในดาน

แหลงทรพยากรทจะนามาใชกบการคาเสรทตองการความมงคง หรอการเปนเขตทมการขยายตวอยาง

กวางขวางกบการเปนเมองทสามารถดแลตวเองกเพยงพอแลว3

4

4 บญนาค ตวกล, เมองและสงแวดลอม (นครปฐม: โรงพมพมหาวทยาลยศลปากร, 2546), 93.

16

โดยกลยทธการจดการสงแวดลอมเมอง ควรมแนวทางการดาเนนการแกปญหาสงแวดลอมในมตใหม คอการรวมมอของผคนหลายฝายมใชการเผชญหนาแลวบงคบดวยกฎหมายแตเพยงอยางเดยว แตขนอยกบความรวมมอของประชาชน และความเขมแขงของหนวยงานในระดบทองถน การประสานงานภาครฐบาล เอกชน ผประกอบธรกจ และสาธารณชนทวไป สมพร เทพสทธา อางใน ธนากร สงเขป ปรชญาสเขยวในทางเศรษฐศาสตร กลาววาการตอบสนองความตองการทางวตถไมอาจทาใหมนษยหรอสงคมมความสขสมบรณมากขนเทาใดนก การแสวงหาวตถของคนกลมหนง จะทาใหคนอกกลมหนงตองตกอยในความทกขยากเพราะคนกลมนอยกลมนน จะเอาทรพยากรสวนใหญไปครอบครองและไปใชเกอบหมด ดงนนกลมเศรษฐศาสตรแนวนจงยดหลกสาคญ 2 ประการคอ4

5 1. การแสวงหาเพอตอบสนองความตองการทแทจรงของคนทกคนในสงคมเปนความยตธรรมทควรเกดขนในสงคม 2. การตอบสนองความตองการจะตองไมเกดขนทามกลางการทาลายลางธรรมชาตของโลก คอ เรองของการรกษาระบบนเวศใหยงยนยาวนานนนเอง ปรชา เปยมพงศสานต กลาววา นเวศวทยาการแนวลกเปนการเรยกรองใหมการปฏวตทางวธคดของมนษยเสยใหม อนเปนการนาไปสการลมลางโลกทศนแบบเกา ซงมเนอหาทใหความสาคญแกประโยชนนยมของมนษย (Anthropocentric ethics) นเวศวทยาแนวลกเสนอโลกทศนแบบ Holism ซงไมแยกธรรมชาตจากมนษยและใหความสาคญสงแกจรยธรรมแนวนเวศ (Ecocentric ethics) ซงสอนใหมนษยมภาระหนาทพทกษรกษาระบบนเวศ ไมใชพชตธรรมชาตหรอขดรดธรรมชาตเพอผลประโยชนของมนษย5

6 นเวศวทยาแนวลกยงเปนพนฐานของการสรางสงคมทใชหลกการเศรษฐศาสตรแบบใหมดวย ซงเรยกวา “Green Economics” แนวคดนมองวาระบบเศรษฐกจเปนสงมชวต อนประกอบดวย ความสมพนธระหวางมนษย สงคมและ ธรรมชาต เปาหมายของระบบนตองการสรางความสขสมบรณใหแกชวตมนษยโดยใชวถทางทเรยบงายของการดารงชวตอยรวมกบธรรมชาต นพนนท อนรตน กลาววา ขบวนการนเวศวทยาการเมอง หรอ Green movement ในทวโลกมหลกการรวมกนคอการปฏเสธกรอบความคดภายใตกระบวนทศนแบบเกา ทมองโลกแบบแยกสวนและเนนคณคาความสาคญของมนษยเหนอกวาองคประกอบอนในระบบนเวศ โดยแนวคดน

5 ธนากร สงเขป, การพฒนาทยงยน, พมพครงท 2 (กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2556), 3. 6 ปรชา เปยมพงศสานต, นเวศเศรษฐศาสตรและนเวศวทยาการเมอง, พมพครงท 2 (กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2543), 190-191.

17

เชอวาแบบแผนความคดดงกลาวนเองคอมลเหตสาคญอนนาไปสการกอรปโครงสรางทางเศรษฐกจสงคมทมงกระตนความตองการสวนเกนของมนษย เพอเพมปรมาณการผลตและบรโภคอยตลอดเวลา และโครงสรางดงกลาวไดขบเคลอนกลไกหลกททาลายลางสมดลแหงสงคมและระบบนเวศมาอยางตอเนอง6

7 หลกการสาคญของขบวนการนเวศวทยาการเมอง มดวยกน 4 ประการคอ 1) นเวศวทยา 2) ความเปนธรรมทางสงคม 3) ประชาธปไตยระดบ รากฐาน และ 4) สนตวธ ดงจะเหนไดวานโยบายตาง ๆ มไดมงเฉพาะการอนรกษสภาพแวดลอม แตหากเปนการมงสการปฏรปการเปลยนแปลงของสงคมในทก ๆ ดานใหกาวไปสแนวทางการพฒนาภายใตกระบวนทศนใหม ทมองปญหาในทกดานเชอมโยงและสงผลกระทบถงกนอยตลอดเวลา ดงนนการแกไขปญหายอมไมอาจแยกเรองใดเรองหนงออกมาจดการอยางโดด ๆ แตตองดาเนนการปรบเปลยนทงระบบใหคนกลบสสมดล วมล ไทรนมนวล กลาว “นเวศวทยา” ถอเปนทฤษฎใหมทพยายามหาทางออก หรอแกปญหาโลกหายนะและความไมเปนธรรมในสงคมมนษย โดยไดพฒนามาจากระบบทนนยมทงของเอกชนและทนนยมโดยรฐ (ลทธสงคมนยม-คอมมวนสต) โดยนาเอาองคความร “นเวศวทยา” ผนวกเขาไปดวย โดยเฉพาะในกระบวนการ “การพฒนา” ดานตาง ๆ ทงระบบเศรษฐกจ สงคม การเมอง โดยเรยกวา “ยทธศาสตรสเขยว” 8 ยทธศาสตรสเขยว แบงเปน 2 แนวทาง คอ 1) แนวแวดลอมนยม (Environmentalism) ซงแนวทางนยงอยในกระบวนทศนกระแสหลกหรอทนนยมเสร และ 2) แนวนเวศนยม (Ecologism) กลมแนวคดนยดระบบนเวศเปนศนยกลางหรอนเวศประมาณนยม (Ecocentrism) โดยมองวามนษยเปนสวนหนงในระบบนเวศโลกและดาเนนไปตามกฎนเวศ โดยกฎดงกลาวตงอยบนพนฐานของจรยธรรมและการปฏบตกจกรรมทงหลายของมนษย โดยนเวศนยมนยงแบงยอยออกเปนอก 5 กลม ไดแก 1) กลมนเวศวทยาแนวลก (Deep ecology) 2) กลมนเวศวทยาแนวสงคมนยม (Eco socialism) 3) กลมนเวศวทยาการเมอง (Political ecology) 4) กลมนเวศวทยาแนวสตรนยม (Ecology feminism) และ 5) กลมนเวศนยมทางดานจตวญญาณ (Spiritual ecology)

7 นพนนท อนรตน, บนเสนทางสเขยว: การเมองสเขยว วถแหงสงคมและระบบนเวศ, เขาถงเมอ 20 มกราคม 2557, เขาถงไดจาก http://www.oknation.net/blog/print.php?id= 595136 8 วมล ไทรนมนวล, เหตแหงหายนะ ตอนท 3 สนเวศรฐ, เขาถงเมอ 21 กมภาพนธ 2557, เขาถงไดจาก http://www.naewna.com/columnonline/8432

18

จากการศกษาแนวคดในหวขอท 1 สามารถเชอมโยงสรปและวเคราะหแนวคดเกยวกบคาวา “แนวคดการเมองสเขยว” ของนกวชาการทงหลายทไดนาเสนอไวแลวขางตน ผศกษาไดนามาสรปเปนความหมายของ การเมองสเขยว กลาวคอ “การเมองสเขยวหรอนเวศวทยาการเมอง ถอเปนแนวคดใหมทแสดงออกถงความสมพนธระหวางมนษยกบธรรมชาตแวดลอม โดยการปรบเปลยนแนวคดจากการยดมนษยเปนศนยกลาง เพอนาไปสแนวคดการยดธรรมชาตเปนศนยกลาง การพฒนาทไมเปนการเบยดเบยนธรรมชาต รวมถงการพฒนาทมงเนนหลกความเสมอภาคทงในดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม เพอใหเกดความสมดลของหนาทเมอง ดวยหลกทางธรรมชาต ความยงยน ความรบผดชอบและความรวมมอกนของประชาชน หนวยงานในระดบทองถน ภาครฐ เอกชน และสาธารณชนทวไป โดยการเมองสเขยวถอเปนการกาหนดนโยบายทมงสการปฏรปการเปลยนแปลงของสงคมในทก ๆ ดานใหกาวไปสการพฒนาทคานงถงปญหาในทก ๆ ดาน ซงมความเชอมโยงและสงผลกระทบซงกนและกน ดงนนการแกไขปญหาจะตองเปนการจดการในทกระบบเพอกอใหเกดความสมดลยกนในทกดาน” แนวคดในระบบอปถมภ เพอใหสอดคลองกบวตถประสงคการวจย และขอบเขตการวจยของการศกษาครงนครอบคลมถงแนวคดทสอดคลองกบการศกษา โดยเนนเรองปจจยทสงผลกระทบตอการเจรญเตบโตทางดานกายภาพของพนทศกษา จากการศกษาพบวาระบบอปถมภถอเปนสาเหตหนงทเปนอปสรรคในการพฒนาพนทศกษา ดงนนผศกษาจงนาแนวคดเกยวกบระบบอปถมภ มาเสนอไวในทนดวย ดงน อมรา พงศาพชญ และปรชา ควนทรพนธ กลาววา แนวคดในระบบอปถมภ เปนการจดระเบยบทซอนอยภายใตการจดระเบยบทเปนทางการในชมชนเลก ๆ ทความสมพนธสวนตวมความสาคญมากกวาความสมพนธทเปนทางการ8

9 อคน รพพฒน (2547: 49) กลาววา ระบบอปถมภเปนผลมาจากความเชอของคนไทยทยดถอความแตกตางในระดบสง-ตาของฐานะตาแหนงเปนหลก โดยความสมพนธระหวางบคคลทแตกตางกนในฐานะตาแหนงเปนแบบทมความสาคญยงในการจดระเบยบทางสงคม ในดานพฤตกรรมความสมพนธทสาคญและเหนไดงายกคอ ความสมพนธแบบผใหญ-ผนอย หรอความสมพนธแบบลกพ-ลกนอง ความสาคญแบบดงกลาวเปนความสมพนธทตงอยบนรากฐานแหงความไมเสมอภาคในการแลกเปลยนผลประโยชนไมวาจะเปนผลประโยชนในดานเศรษฐกจ การเมอง หรอสงคมกตาม ซงความสมพนธในลกษณะนเองทเราเรยกวา “ความสมพนธแบบผอปถมภและผรบอปถมภ” 10

9 อมรา พงศาพชญ และปรชา ควนทรพนธ, ระบบอปถมภ, พมพครงท 3 (กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2545), 45. 10 อาคน รพพฒน, การมสวนรวมของประชาชนในงานพฒนา (กรงเทพฯ: ศนยการศกษานโยบายสาธารณสข, 2547).

19

โดยความสมพนธแบบอปถมภเปนความสมพนธในแนวดงทเปนความสมพนธระหวางผมทรพยากรตางกน ทรพยากรในทนไมไดหมายถงทรพยสนแตเพยงอยางเดยว แตหมายถงอยางอน ๆ ซงอาจเปนอานาจทางการเมองและสทธพเศษทางสงคม Anthony Hall (อางใน อมรา พงศาพชญ และปรชา ควนทรพนธ) กลาววา ผอปถมภ (Patron) หมายถง บคคลผมอานาจ สถานภาพ และอทธพล โดยบคคลเหลานจะตองเขามาเกยวของสมพนธกบผทมอานาจดอยกวาหรอเปน ผรบอปถมภ (Client) ทตองการความชวยเหลอและการปกปอง โดยผอปถมภใหประโยชนโดยหวงจะไดผลประโยชนตอบแทนในรปของสนคา ความภกด การสนบสนนทางการเมองและการบรการในรปแบบตาง ๆ จากผรบอปถมภของตน10

11 สนท สมครการ กลาววา ระบบอปถมภ (Patronage system) เปนระบบการชวยเหลอพวกพองซงตรงกนขามกบระบบคณธรรม (Merit system) ทยดถอความรความสามารถในการปฏบตงานเปนสาคญ และยงหมายรวมถง ลกษณะของความสมพนธทางสงคมประเภทหนงซงผทมความสมพนธแตละฝายมบทบาท หนาท และความคาดหวงตอกนบางประการ ซงเปนทรบรหรอยอมรบกนตามธรรมเนยมประเพณหรอวฒนธรรมของสงคม11

12 ความสมพนธระหวาง ผอปถมภ-ผรบบรการ (Patron-client relations) ซงมลกษณะของการพงพาอาศยกนอยมาก แมวาฝายอปถมภจะเปนผใหมากกวากตามแตกมไดเปนการใหเปลา ผลตอบแทนจากผรบบรการจะมใหแกผอปถมภเสมอ แมวาอาจจะไมใชในดานวตถกอาจเปนดานจตใจ ความจงรกภกดหรอการไปออกเสยงลงคะแนนให เปนตน ลกษณะของความสมพนธแบบนมองคประกอบของความเปนมตรอยดวยแตเปนมตรภาพทขาดดลยภาพ (Lob-sided friendship) ในแงทวาฝายหนงมอานาจเหนออกฝายหนงมากเกนไป เปนการใชความสนทสนมคนเคยกนแสวงหาผลประโยชนจากกนหรอจากผอน (Instrumental friendship) โดยสรประบบอปถมภมลกษณะของความสมพนธทางสงคมทเดน ๆ ดงตอไปนคอ 1. เปนความสมพนธทมลกษณะคอนขางถาวร (Relatively permanent) 2. เปนความสมพนธทมลกษณะตางตอบแทน (Reciprocal) 3. เปนความสมพนธทตางฝายตางหวงผลประโยชนจากกนและกน (Interest orientation) 4. ผอปถมภซงเปนฝายทมฐานะทางเศรษฐกจและสงคมสงกวาจะใหทางดานวตถแกฝายผรบบรการซงมฐานะดอยกวา และ

11 อมรม พงศาพชญ และปรชา ควนทรพนธ, ระบบอปถมภ, 27. 12 สนท สมครการ และคณะ, “ระบบอปถมภ,” ใน เอกสารการสอนชดวชาศลปศาสตร: ความสมพนธระหวางครอบครวเครอญาตกบระบบอปถมภ (นนทบร: โรงพมพมหาวทยาลยสโขทย ธรรมาธราช, 2545), 25-26.

20

5. ผรบบรการจะตอบแทนดวยความจงรกภกดหรอบรการอน ๆ ทตนสามารถทาได ชยนต วรรธนะภต กลาววา กรอบคดแบบโครงสราง การงานหนาทมองเหนการแลกเปลยนผลประโยชนเปนสาระสาคญของความสมพนธระหวางผอปถมภและผไดรบอปถมภ โดยในทศนะของ อคน รพพฒน ไดกลาววา การรวมตวของคนในสงคมไทยเปนไปตามแนวดงระหวางคนทมฐานะอานาจและยศศกดแตกตางกน “ความสมพนธแบบลกพ-ลกนอง หรอแบบผใหญ-ผนอย หลาย ๆ สายสมพนธทมตอคน ๆ หนงซงเปนผอปถมภ ทาใหเกดกลมชนดหนงทเรยกวา กลมอปถมภ (Entourage) ซงประกอบดวยผนาคนหนงกบลกนองจานวนหนง ผนาสามารถผกพนความจงรกภกดของลกนองไวไดโดยการจดสรรผลประโยชนใหแกลกนองไดอยางเปนทพอใจของลกนองโดยทวหนากน แนวความคดเกยวกบกลมอปถมภ (หรอกลมแนวดง) เปนสงทนาสนใจมากและชวยใหเราเขาใจลกษณะกลมประเภทตาง ๆ ในสงคมไทยไดด ซงแตกตางไปจากกลมผลประโยชน (กลมแนวนอน) หรอชนชนในความหมายของ Weber วา12

13 1. กลมอปถมภเกดจากความสมพนธของคนตางฐานะ ยศศกด อานาจบารม ทไดประโยชนซงกนและกน สวนกลมแนวนอนเกดจากคนทมผลประโยชนรวมกนและมความคดคลาย ๆ กน มารวมกน 2. คนทมารวมในกลมอปถมภ ตางมงพงพาหาประโยชนจากหวหนากลม ซงเปนผอปถมภในขณะทสมาชกของกลมอกชนดหนงมารวมกนเพอปรกษาหารอ หาทางปองกนหรอเพมพนผลประโยชนใหกลม 3. ความยงยนของกลมอปถมภขนอยกบสวนบคคลทเปนผอปถมภ ขนกบอานาจบารมและความสามารถทจะแจกแจงผลประโยชนใหแกสมาชกกลม สาหรบกลมแนวนอนนนความยงยนขนอยกบวาสมาชกจะมผลประโชนรวมกนหรอไม หรอมอดมคตททกคนเหนชอบวาถกตองหรอไม โดยยดถอหลกการเปนหลก 4. การแลกเปลยนความคดอยางอสระในกลมอปถมภเปนไปไดโดยยาก สมาชกกลมแตละคนตางตองการทจะใหผนารกชอบเพอจะไดผลประโยชนตอบแทน ดงนนจงมกจะมการประจบสอพลอ หรอมการเกรงใจผนากลม 5. ในกลมอปถมภในสงคมไทย สมาชกกลมมกจะมความอจฉารษยาซงกนและกน หรอแขงขนกน ทจะทาใหหวหนากลมใหผลประโยชนแกตนมากกวาคนอน สวนสมาชกของกลมแนวนอนมกจะแขงขนในการแสดงความคดเหน หรอทากจกรรม เพอใหคนในกลมยอมรบ

13 ชยนต วรรธนะภต, รวมบทความและขอเขยนในวาระครบรอบอาย 60 ป ม.ร.ว. อคน รพพฒน (ขอนแกน: สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยขอนแกน, 2536), 63-65.

21

6. ในกลมอปถมภทหวหนากลมกระทากจกรรมหรอตดตอกบบคคลหรอหนวยงานภายนอกแตเพยงผเดยว สมาชกของกลมไมสามารถควบคม หรอขดแยงการกระทาของหวหนากลมไดเลย เพราะความกลววาหวหนากลมจะไมแบงผลประโยชนให ในขณะทการรวมตวของกลมแนวนอนนน หวหนากลมจะคานงถงผลประโยชนของทกคนเปนสาคญ และสมาชกจะสามารถควบคมการทางานของกลมโดยสมาชก วรช วรชนภาวรรณ กลาวไววา ลกษณะอปนสยทยดมนในระบบอปถมภ ความสมพนธของคนไทยจะเปนแบบผนา-ผตาม ลกพ-ลกนอง หรอผใหญ-ผนอย ความสมพนธนตงอยบนพนฐานของการแลกเปลยนผลประโยชนซงกนและกน จากการรวมกนของพวกพองทมผลประโยชนตองกน พองกน และเหมอนกนแลวใชพลงกลมพลงอานาจนนไปดงงานถวงงานเพอหาผลประโยชนในทางมชอบ13

14 จกษวชร ศรวรรณ กลาววา สงคมไทยเปนสงคมอปถมภอนเกดจากลกษณะเฉพาะของสงคมทมการใหความชวยเหลอหรออปถมภซงกนและกน การอานวยประโยชนใหแกกนและกนในลกษณะของการอะลมอลวย ชวยเหลอผอนผนเบาใหกนน ไดมพฒนาการของกลไก ขนตอน กระบวนการ และเครอขายเรอยมา14

15 ระบบอปถมภ สอความหมายเกยวของกบ 1) อานาจหนาท (Authority) หมายถง ผมอานาจหนาทตามกฎหมายทสามารถดาเนนการหรอจดการงานใด ๆ อนกอใหเกดผลกระทบตอบคคลอน ไมวาจะเปนในทางบวกหรอทางลบกตาม 2) ผลประโยชน (Benefit) หมายถง ผลประโยชนทเคยไดรบ ไดรบไปแลว อาจไดรบ และ/หรอ ผลประโยชนทกาลงจะไดรบ อนเปนไปเพอตอบแทนการปฏบตงานของผอปถมภทเอออานวยประโยชนใหแกผรบอปถมภ ไมวาจะเปนผลประโยชนในรปธรรม นามธรรม หรอผลประโยชนในทางตรงหรอผลประโยชนทางออม เปนตน และ 3) สายสมพนธ (Connection) หมายถง สายสมพนธระหวางผอปถมภกบผรบอปถมภ ไมวาจะเปนสายสมพนธในทางตรงหรอทางออมกตาม ซงสายสมพนธดงกลาวนนเชอมโยงกบความไววางใจระหวางกน และอาจเชอมโยงกบผลประโยชน รวมถงความคาดหวงในการพฒนาความสมพนธทดในอนาคต โดยความสมพนธระหวางบคคลทงในแนวดงและแนวราบ ทเกยวของกบการปฏบตงานของผมอานาจหนาท

14 วรช วรชนภาวรรณ, วเคราะหลกษณะอปนสยของขาราชการไทยทเปนอปสรรค ตอการพฒนาประเทศและการปฏรประบบราชการ, เขาถงเมอ 25 ธนวาคม 2556, เขาถงไดจาก http://www.charuaypontorranin.com/images/column_1379206764/Bad%20charactetrs.pdf 15 จกษวชร ศรวรรณ, ระบบอปถมภ กบ การบรหารงานแบบสองมาตรฐาน, เขาถงเมอ 25 ธนวาคม 2556, เขาถงไดจาก www.oknation.net/blog/print.php?id=738483

22

นวพร เรองสกล กลาววา ระบบอปถมภเปนระบบความสมพนธทบคคลสองฝายทมสถานภาพสงคมไมเทาเทยมกน แตอยดวยกนไดเพราะมลกษณะตางตอบแทนกนและกน มผลประโยชนรวมกน และมความเปนเพอนระหวางกนอยดวย ระบบอปถมภอาจแบงไดเปน 3 ลกษณะ ไดแก 1) ระบบอปถมภทเปนความสมพนธระหวางบคคลทว ๆ ไป 2) ระบบอปถมภในวงราชการ และ 3) ระบบอปถมภระหวางขาราชการกบนกธรกจ15

16 จากการศกษาความหมายและแนวคด “ระบบอปถมภ”จากนกวชาการทงหลายทไดนา เสนอไวขางตนนน ผศกษาจงไดวเคราะหเพอนามาหาขอสรปเปนความหมายของ ระบบอปถมภ ทสอดคลองกบวตถประสงคในการศกษาครงน ดงน แนวคดระบบอปถมภ (Patronage system) หมายถง “ระบบอปถมภในสงคมไทยทเกดจากความเชอและวฒนธรรมทมมาแตในอดต อนไดแก การยดถอความแตกตางในชนชน วรรณะ ความสง-ตาของฐานะทางเศรษฐกจและสงคม รวมถงการยดตดกบความสมพนธระบบผใหญ-ผนอย ความสมพนธในระบบเครอญาต ลกพ-ลกนอง ซงความ สมพนธดงกลาวเกดจากความไมเสมอภาคในการแลกเปลยนทรพยากร หรอผลประโยชนในดานการเมอง เศรษฐกจ สงคม ระหวางผอปถมภและผรบอปถมภ อกทงยงหมายรวมถง ความไมเสมอภาคในสวนของอานาจ สถานภาพ และอทธพลในสงคม ซงความสมพนธกนในลกษณะนเปนความสมพนธทแตละฝายมบทบาท หนาท และความคาดหวงตอกนบางประการซงตางตอบแทนกนและกน มผลประโยชนรวมกน โดยระบบอปถมภในสงคมไทยมลกษณะของความชวยเหลอ อปถมภ อานวยประโยชนใหแกกนและกน ซงจะเหนไดวาระบบอปถมภ มลกษณะตรงกนขามกบระบบคณธรรม (Merit system) ดงนนอาจสรปไดวา ระบบอปถมภ สอความหมายทเกยวของกบ 1) อานาจหนาท (Authority) 2) ผลประโยชน (Benefit) และ 3) สายสมพนธ (Connection)” แนวคดการพฒนาทยงยน: แนวทางการพฒนาเพอสงคมทยงยนไรความขดแยง การพฒนาทมงเนนการเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจเปนสาคญซงสงผลใหการเตบโตของเศรษฐกจยอนกลบมาสรางปญหาและสงผลกระทบทางดานสงแวดลอมและสงคม เปนทแนชดวาหากการพฒนาทไมยงยนยงคงดาเนนตอไปในทสดแลวความเจรญทางเศรษฐกจกไมอาจดารงอยไดหากตนทนทางดานสงแวดลอมเสอมโทรมหรอหมดไป นอกจากนการพฒนาทเนนดานเศรษฐกจเปนสาคญไดสรางผลกระทบใหแกสงคมไทย ดงนนในหวขอนจะไดกลาวถงนยาม ความหมายของ การพฒนาทยงยน เพอเปนการตอบสนองแนวทางการพฒนาเพอสงคมทยงยนไรความขดแยง โดยมหนวยงาน และนกวชาการหลายคนไดแสดงความคดเหนไว ดงน

16 นวพร เรองสกล, คดใหมกบระบบอปถมภ, เขาถงเมอ 20 พฤศจกายน 2556, เขาถงไดจาก http://www.nidambe11.net/ekonomiz/2005q1/article2005march16p1.htm

23

คณะกรรมาธการโลกวาดวยสงแวดลอมและการพฒนา (The World Commission on

Environment and Development) (อางใน จฑาทพ คลายทบทม, การเมองเรองสงแวดลอม) ให

คานยามของการพฒนาทยงยนวา “การพฒนาทยงยนคอการพฒนาทสนองความตองการของปจจบน

โดยไมทาใหสงแวดลอมเสยหายหรอเสอมโทรม หรอทาใหทรพยากรธรรมชาตลดนอยลงไป จนทาให

คนรนหลง ในอนาคตซงกมความตองการของเขาอยจะไมสามารถสนองความตองการของเขาได

เตมท” 17

พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต) (อางใน จฑาทพ คลายทบทม, การเมองเรองสงแวดลอม)

ไดนยามการพฒนาทยงยนวา หมายถงการพฒนาทยงยนมลกษณะทเปนบรณาการ คอทาใหเกดเปน

องครวม หมายความวา องคประกอบทงหลายทเกยวของจะตองมาประสานกนครบองค และมลกษณะ

อกอยางหนง คอมดลยภาพหรอพดอกนยหนงคอ การทาใหกจของมนษยสอดคลองกบกฎเกณฑของ

ธรรมชาต นนกคอการกาหนดแนวทางการพฒนาจะตองคานงถงปจจยดานมนษยโดยใหคณคาทาง

วฒนธรรมรวมอยในกจกรรมทางเศรษฐกจและสงคม รวมทงการแกปญหาสงแวดลอมดวย17

18

Global ecology handbook (อางใน จฑาทพ คลายทบทม, การเมองเรองสงแวดลอม)

กลาววา การพฒนาทยงยน คอนโยบายทสนองความตองการของประชาชนในปจจบนโดยตองไม

ทาลายทรพยากรทจะเปนทตองการในอนาคต ทงนการพฒนาทยงยนมเปาหมายเพอสรางสงคมท

ยงยน ซงกคอสงคมทสนองความตองการของตนไดโดยไมทาใหสตวจาพวกอนและประชาชนรนตอ ๆ

ไปในอนาคตตองยอมลดความตองการของเขา เพราะไมมทรพยากรธรรมชาตเหลอใหคนรนหลงอก

ตอไป18

19

จฑาทพ คลายทบทม กลาววา การพฒนาทยงยนหมายถงการพฒนาทสนองความ

ตองการของคนในรนปจจบนโดยไมทาลายสงแวดลอม หรอสรางความเสยหายใหทรพยากรธรรมชาต

จนทาใหคนรนหลงไมสามารถสนองความตองการของเขาไดเตมท กลาวคอคนในรนปจจบนอยอยางม

ความสข คนในอนาคตกตองอยอยางมความสขดวย ทงนการจะเกดการพฒนาทยงยนอยางแทจรง

ตองทาใหเกดความสมดลใน 3 ดานคอ 1) ดานเศรษฐกจ 2) ดานสงคม และ 3) ดานระบบนเวศโดย

การพฒนาทางเศรษฐกจจาเปนตองพฒนาควบคกบการใหการคมครองสภาพแวดลอม19

20

17 จฑาทพ คลายทบทม, การเมองเรองสงแวดลอม, 112. 18 เรองเดยวกน, 113. 19 เรองเดยวกน, 112-113. 20 เรองเดยวกน, 114.

24

สมพร เทพสทธา ไดกลาวถง การพฒนาทยงยนไวดงน การพฒนายงยน คอการพฒนาท

สมดลใน 3 เรอง ไดแก 1) เศรษฐกจเจรญเตบโตอยางตอเนอง 2) มการกระจายรายไดทเปนธรรม

และ 3) มคณภาพชวตทด โดยการพฒนาทยงยนเปนการพฒนาททาใหดกวาเดมในปจจบนและไม

ขดขวางการพฒนาทใหดกวาในอนาคต และสนองตอบความตองการของคนในรนปจจบน โดยไม

กระทบกระเทอนตอความสามารถของคนรนตอไป20

21

Corson (อางใน ธนากร สงเขป, การพฒนาทยงยน) นยามความหมายของการพฒนาท

ยงยนวา คอ นโยบายทสนองความตองการของประชาชนในปจจบน โดยไมตองทาลายทรพยากรซง

จะเปนทตองการในอนาคต21

22

ฉลอง โชตกะคาม กลาววา การพฒนาแบบยงยน คอ การพฒนาทสามารถพทกษรกษา

ธรรมชาตและสงแวดลอมของวนนใหดารงอยอยางยงยนยาวนานไปถงอนาคตเพอสนองความตองการ

ของชนรนปจจบนดวย22

23

ธนากร สงเขป กลาววา การพฒนาทยงยนนนจะตองไมทาลายธรรมชาตและสงแวดลอม

โดยมแนวคดทเกยวของ23

24 ดงน

1. แนวคดการพฒนาเชงวฒนธรรม กลาวคอ ในการพฒนาเศรษฐกจ สงคม และ

สงแวดลอมใหนาวฒนธรรมมาเปนแกนกลางหรอเปนหวใจของการพฒนาในชวงนน โดยมตทาง

วฒนธรรมใหความสาคญกบมนษยและวฒนธรรมใหรวมอยในกจกรรมทางเศรษฐกจและสงคม

รวมทงการแกปญหาสงแวดลอมดวย

2. แนวคดทางธรรมชาตและสงแวดลอม กลาวคอ การพฒนาจะยงยนไดจะตองยด

หลกการดาเนนชวตและการพฒนาทเปนแนวทางสายกลาง ทางสายกลางในดานเศรษฐกจ และดาน

ระบบนเวศ โดยมความสามารถทจะววฒนศกยภาพของมนษย (Evolvability) เปนตวสอดแทรกซง

จะตองสมดลกลมกลนกนไป โดยสอดคลองกบหลกคาสอนเรองมชฌมาปฏปทาในพระพทธศาสนา

21 สมพร เทพสทธา, การพฒนาแบบยงยน (กรงเทพฯ: สภาสงคมสงเคราะหแหงประเทศไทยในพระบรมราชปถมภ, 2537), 59-60. 22 ธนากร สงเขป, การพฒนาทยงยน, พมพครงท 2 (กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2556), 120. 23 ฉลอง โชตกะคาม, การพฒนาการเกษตรแบบยงยน (กรงเทพฯ: เซนเตอรดสคพเวอร, 2542), 38. 24 ธนากร สงเขป, การพฒนาทยงยน, 15-21.

25

3. แนวคดการพฒนาตามแนวทางพระพทธศาสนา วถแหงพทธ เปนแนวการพฒนาอยางยงยน โดยใชหลกธรรมคาสอนมงใหเกดการพฒนาอยางยงยนและนาไปสความยงยนสงสด (นพพาน) ดงนน อาจสรปไดวา การพฒนาเชงวฒนธรรม การพฒนาทยงยน และการพฒนาตาม

แนวทางพระพทธศาสนานนเปนเรองเดยวกน กลาวคอ วฒนธรรมเปนรากเหงาของมนษยและเปน

รากเหงาของสงคม เปนมรดกตกทอดทตอยอดและพฒนามา เปนเครองบงบอกถงความเจรญกาวหนา

ของมนษยและสงคมแตละยคแตละสมย เปนสงทดงามเปนแบบแผนการดาเนนชวตของมนษยทาให

มนษยทาในสงทถกตองเหมาะสม ซงสอดคลองกบหลกของพระพทธศาสนาทเนนความเปนธรรมชาต

สอดคลองกบแนวทางการพฒนาทยงยน

4. แนวคดเกยวกบความขดแยงในตวเอง กลาวคอ ชวตเตมไปดวยความขดแยงในตวเอง

(Paradox) เปนความคดเหนทตรงกนขามทไมสามารถขจดใหหมดไปได แตถาเรยนรทจะสรางความ

สมดล (Balance) กจะไดประโยชนทาใหโลกมนษยเจรญกาวหนา พาราดอกซทเกดขนในโลกซงอาจ

เรยกวา โลกปฏทศน (World of paradox) ซงแสดงถงความขดแยงของโลก 2 ขน หรอ โลก 2 ทาง จะม

จดตดซงเปนจดสมดลทจะทาใหโลก 2 ทางมาบรรจบกนเปนมชฌมาปฏปทา (ทางสายกลาง) ตอบสนอง

ความตองการของทง 2 ฝาย ซงเปนแนวทางการพฒนาทยงยน

ดงนน สรปคอ การพฒนาทยงยน หมายถง การพฒนาทกดานอยางเปนองครวมมดลย

ภาพอยางตอเนอง ตอบสนองความตองการของคนในปจจบนและในอนาคตอยางเทาเทยมกน

ชยสทธ ดานกตตกล กลาววา การพฒนาอยางยงยน หมายถง การพฒนาเพอบรรลถง

ความตองการของมนษยชาตในปจจบน ในขณะเดยวกนกจะตองไมเปนการลดทอนหรอเบยดบง

โอกาสทจะบรรลความตองการพนฐานของมนษยในรนตอไปดวย24

25

ปาจรย ทองสนท กลาววา การพฒนาทยงยน คอ การตอบสนองความตองการของคนรน

ปจจบน โดยไมมผลกระทบในทางลบตอความตองการของคนรนตอไปในอนาคต ซงแสดงถงหลก

ความยตธรรมระหวางคนสองรน และความยตธรรมระหวางกลมคนภายในรนเดยวกน ซงหลกการณ

ดงกลาวนตองมการปฏบตเพอใหสงคมบรรลเปาหมายของคาวา ยงยน25

26

25 ชยสทธ ดานกตตกล, “การพฒนาอยางยงยน,” ใน เอกสารการสอนชดวชาสภาพแวดลอมชมชนเมองและการพฒนาทยงยน, 19. 26 ปาจรย ทองสนท, แนวคดในการจดการอนามยสงแวดลอมอยางยงยน, เขาถงเมอ 20 มกราคม 2557, เขาถงไดจาก http://phnumis.health.nu.ac.th/phnu/ckeditor/upload/ files/1379315905_789.pdf

26

สมศกด ชณหรศม ไดกลาววา การพฒนาอยางยงยน แบงเปน 1) มมมองเชงสงแวดลอม ไมทาลายสงแวดลอมในระยะยาว 2) มมมองเชงการเมองการจดการ การมสวนรวมของทกสวนในสงคม 3) มมมองเชงเศรษฐกจ ไมเกนกาลงความสามารถทางการเงนทเปนอย และ 4) มมมองเชงโครงสรางสงคม สรางพนฐานและศกยภาพทมนคงในทกระดบโดยเฉพาะระดบรากหญา26

27 ธราวฒ บญเหลอ ไดใหคานยามวา การพฒนา (Development) เปนการตอบรบการขยายตวทางดานเศรษฐกจ สงคม ความยงยน (Sustainable) เปนผลตอเนองทเกดจากการพฒนา โดยการพฒนานนจะไมทาลายความเปนธรรมชาตใหหมดไป และมผลกระทบทางสงแวดลอมทจะเกดขนนอยทสด27

28

ภาพท 2 ภาพแสดงความหมายการพฒนาแบบยงยน (Sustainable development) (ดดแปลงมาจาก ธราวฒ บญเหลอ, แนวความคดและทฤษฎการพฒนาเมองแบบยงยน กรณศกษาในประเทศองกฤษ)

27 สมศกด ชณหรศม, การพฒนาอยางยงยน: การปฏรปภาครฐเพอการพฒนาอยางยงยน, เขาถงเมอ 20 มกราคม 2557, เขาถงไดจาก www.nesdb.go.th/portals/0/news/ annual_meet/46/.../presentE3_3.ppt 28 ธราวฒ บญเหลอ, “แนวความคดและทฤษฎการพฒนาเมองแบบยงยน กรณศกษา ในประเทศองกฤษ,” ใน เอกสารสอนคณะสถาปตยกรรมศาสตร ผงเมองและนฤมตศลป มหาวทยามหาสารคาม, 2.

27

นชา ตนตเวส กลาววา แนวคดการพฒนาอยางยงยนนนเปนแนวทางทผสานรปแบบการ

พฒนาชมชนเมอง ทงทางดานสงแวดลอม เศรษฐกจ และสงคม ใหควบคและสอดคลองอยางเทา

เทยมกน โดยจากแนวทางการพฒนาตงแตชวงการปฏวตอตสาหกรรมทผานมา รปแบบแนวทางการ

พฒนานนมงเนนความเจรญกาวหนาเพยงในมตของเศรษฐกจเปนหลก โดยปราศจากการคานงถง

ความสาคญในมตเชงสงคม และโดยเฉพาะอยางยงทางดานสงแวดลอม ซงเปนทเขาใจผดวา แนว

ทางการพฒนาอยางยงยนนนจะใหความสาคญเฉพาะในเชงทางดานสงแวดลอมเพยงอยางเดยว สงผล

ใหแนวคดดงกลาวถกมองในแงลบจากเหลานกธรกจ นกลงทน และประเทศอตสาหกรรมหลายแหง

ในทงทจรงแลวแนวทางการพฒนาอยางยงยนนน ตองใหความสาคญทงทางดานเศรษฐกจ สงคม และ

สงแวดลอม ไปพรอม ๆ กน28

29

จากการศกษาแนวคดในหวขอท 3 ผศกษาไดวเคราะห และสรปถงหลกการแนวคดจาก

นกวชาการ และการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบ “แนวคดการพฒนาทยงยน” ทงหลายทได

นาเสนอไวดงกลาวขางตน เพอหาขอสรปทตรงตามวตถประสงคของการวจยในครงน โดยสรปไดวา

“แนวคดการพฒนาทยงยน” หมายถง “การบรณาการองคประกอบทงหลายทเกยวของ การปรบดลย

ภาพของมนษยเพอใหสอดคลองกบกฎเกณฑของธรรมชาต โดยการกาหนดแนวทางการพฒนาท

ตอบสนองความตองการในปจจยของมนษย โดยยดหลกการดาเนนชวตและการพฒนาทเปนแนวทาง

สายกลาง ทงในดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม โดยการพฒนาทยงยนอาจกลาวไดวาเปนการ

พฒนาทตอบสนองความตองการของสทธมนษยในการใชทรพยากรธรรมชาตในปจจบนทไมเปนการ

เบยดเบยนสทธของมนษยในยคตอไป โดยวตถประสงคหลกของการพฒนาอยางยงยน กเพอสราง

สงคมท ยงยน สงคมทมความเปนธรรม การมคณภาพชวตท ด รวมถงการมเศรษฐกจทมการ

เจรญเตบโตอยางตอเนอง โดยไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม ดงนนจงอาจสรปไดวา การพฒนาอยาง

ยงยนทแทจรงจะตองทาใหเกดความสมดลใน 3 ดาน อนไดแก 1) ดานเศรษฐกจ 2) ดานสงคม และ

3) ดานสงแวดลอม โดยปรบดลยภาพของมนษยใหสอดคลองกบกฎเกณฑของธรรมชาต”

29 นชา ตนตเวส, “องคประกอบทางกายภาพในการออกแบบชมชนเมองอตสาหกรรมเพอสงเสรมการรกษาคณภาพสงแวดลอม: กรณศกษา สวนอตสาหกรรม เครอสหพฒนพบล จากด ศรราชา จงหวดชลบร” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการออกแบบชมชนเมอง บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2553), 19.

28

เอกสารการศกษา และงานวจยทเกยวของ การศกษาในหวขอนเปนการศกษาถงงานวจย รายงานเอกสารทเกยวของกบรปแบบงานวจยทคลายคลงกบการวจยในครงน โดยเปนการศกษาเนอหาขอมล วธการศกษา แนวทางการคนควา ตลอดจนขอมลดานตาง ๆ ทเกยวของกบการศกษาวจยในครงน โดยสรปผลการคนควาโดยมรายละเอยดดงน แผนแมบทการพฒนาเมองพทยา 1. Pattaya tourism development 1978 โดย Japan international cooperation agency (JICA) องคประกอบหลกของแผนการพฒนาน ไดเนนในการพฒนาในสวนโครงสรางพนฐาน และการรกษาสงแวดลอมของพนทเปนหลก ซงตอบสนองกบสภาพปญหาในพนทปจจบน โดยผลการศกษาไดแบงการพฒนาในสวนของโครงสรางพนฐานทตองการพฒนาอยางเรงดวน และทตองการปรบปรงใหดขน โดยไดแบงพนทศกษาเปน 2 สวน คอ สวนท 1 พนททองเทยวบรเวณชายหาดพทยา พนทเกาะลาน และสวนท 2 พนทพกอาศยของประชาชนทองถนบรเวณเมองพทยา และนาเกลอ โดยสรปไดดงน สวนท 1 พนททองเทยวบรเวณชายหาดพทยา และพนทเกาะลาน ไดแก 1. โครงสรางพนฐานทตองการพฒนาอยางเรงดวน ไดแก 1.1 ระบบระบายนาเสย 1.2 ระบบการระบายนา 1.3 ทาเทยบเรอทองเทยว 2. โครงสรางพนฐานทตองการปรบปรงใหดขน ไดแก 2.1 ระบบกาจดขยะ 2.2 ถนน และระบบคมนาคมขนสง สวนท 2 พนทพกอาศยของประชาชนทองถนบรเวณเมองพทยา และนาเกลอ ไดแก 1. โครงสรางพนฐานทตองการพฒนาอยางเรงดวน ไดแก 1.1 ระบบระบายนาเสย 1.2 ระบบการระบายนา 2. โครงสรางพนฐานทตองการปรบปรงใหดขน ไดแก 2.1 ระบบกาจดขยะ 2.2 ถนน และระบบคมนาคมขนสง 2. Eastern seaboard-regional environmental management 1986 โดย

Office of the national environment board with seatec international usaid/dtec emerging

problems in development program โดยแผนแมบทนเปนจดเรมตนทจะเปนการวางรากฐานสาหรบ

29

พนทชายฝงทะเลตะวนออก และเปนการจดสภาพแวดลอมการวางแผนการจดการในระดบภมภาค

ดาเนนการโดยคณะกรรมการสงแวดลอม และตอมาไดรบการสนบสนนและใหคาปรกษาจาก United

States Agency for International Development (USAID) โดยรายงานไดนาเสนอวตถประสงค

ของการเตรยมการวางแผนปรบปรงดานสงแวดลอมทครอบคลมการวางแผนการจดการทรพยากร

เพอเตรยมแผนการดาเนนการสาหรบรฐบาลอยางตอเนอง 2 9

30 โดยวตถประสงคหลกของแผนการ

พฒนาพนททางภาคตะวนออก ไดแก

2.1 การวางแผนการจดการทรพยากรนาในระดบภมภาค

2.2 การวางแผนการจดการทรพยากรชายฝงตะวนออก

2.3 การวางแผนการจดการคณภาพอากาศในระดบภมภาค

2.4 การวางแผนการจดการสงแวดลอมชมชน

2.5 การวางแผนการจดการสงแวดลอมสาหรบการพฒนาพนท

2.6 การวางแผนการจดการสตวปาและลมนา ปาไม

2.7 การวางแผนการจดการสงแวดลอมเมองพทยา

โดยบทสรปของการจดการแผนปฏบตการในระดบภมภาคดานการจดการสงแวดลอม

ประกอบดวย

1. แผนการจดการพนทเมองพทยา

2. แผนการจดการพนทจงหวดชลบร และ บานเพ จงหวดระยอง

3. การจดการทรพยากรนาบรเวณชายฝงทะเล

4. การจดการควบคมมลพษสาหรบพนทอตสาหกรรมมาบตาพด และแหลมฉบง

5. แผนการดาเนนจดการพนทชมชนทมอย

6. แผนการดาเนนการโครงการจดการลมนา ปาไม และการจดการสตวปา

7. การดาเนนการตรวจสอบ พนทในระดบภมภาค

8. การประเมนผลกระทบดานสงแวดลอม

9. แผนแมบทในการปองกนอบตเหตและเหตการณฉกเฉน

10. การพฒนาจดตงสถาบนการพฒนาพนทชายฝงทะเลตะวนออก

30 Office of the National Environment Board with Seatec International, “Final Report Eastern Seaboard-Regional Environmental Management Plan,” September, 1986.

30

3. แผนแมบทเพอการพฒนาเมองพทยา พ.ศ.2532 โดย Japan international

cooperation agency (JICA) โดยวตถประสงคหลกของแผนแมบทฉบบน เพอเปนการฟนฟเมอง

พทยาใหเปนสถานทตากอากาศทมชอเสยงระดบนานาชาต เพอสนองบทบาทการเปนศนยกลาง

ภมภาคของชายฝงทะเลดานตะวนออก และเพอสงเสรมคณภาพชวตของประชากรทองถน โดย JICA

ไดศกษาปญหาตาง ๆ ของเมองพทยาทเกดขน โดยไดเสนอโครงการเรงดวนเพอฟนฟบรณะเมอง

พทยา ซงโครงการดงกลาวเปนโครงการเพอแกปญหา และพฒนาะระบบสาธารณปโภค สาธารณปการ

ของเมองพทยา 5 โครงการ และเปนโครงการพฒนาชายฝงทะเลของเมองพทยา 4 โครงการ รวมเปน

9 โครงการดงน30

31

ตารางท 1 แสดงประเภทโครงการฟนฟบรณะเมองพทยา ตามแผนแมบทในการพฒนาเมองพทยา

พ.ศ. 2532

โครงการแกปญหาและพฒนา

ระบบสาธารณปโภค โครงการปรบปรงพนทหนาทะเล

1. โครงการกอสรางระบบบาบดนาเสย

2. โครงการกอสรางระบบระบายนา

3. โครงการกอสรางและขยายระบบประปา

4. โครงการกาจดขยะมลฝอยและสงปฏกล

5. โครงการกอสรางถนนพทยาสาย 3

1. โครงการกอสรางทาเทยบเรอทองเทยวพทยา

2. โครงการถมทะเลบรเวณพทยาใต

3. โครงการกอสรางทาเทยบเรอเกาะลาน

4. โครงการฟนฟบรณะชายหาดพทยา

จากแผนแมบทฉบบดงกลาวทางกรมโยธาธการ กระทรวงมหาดไทย จงไดดาเนนการ

เพอนาไปสการศกษาความเหมาะสม และออกแบบรายละเอยดโครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมอง

พทยา จงหวดชลบร พ.ศ.2537

31 กระทรวงมหาดไทย, กรมโยธาธการ, “การศกษาความเหมาะสม และออกแบบรายละเอยด โครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา จงหวดชลบร,” กมภาพนธ 2537.

31

4. โครงการจดทาแผนแมบทการบรหารการพฒนาพนทพเศษเมองพทยาและพนทเชอมโยง พ.ศ.2552 โดยสถาบนวจยและใหคาปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร และคณะ โดยเปาหมายในการพฒนาพนทพเศษเพอการทองเท ยวทย งยนระดบภาคของพนทชายฝงทะเลตะวนออก เปนการพฒนาสความยงยนหรอ Sustainable Development (SD) คอ การสรางความสมดลในทก ๆ ดาน ทงสงแวดลอม สงคม ควบคไปกบเศรษฐกจ 31

32 ดงนน การจดทา “แผนแมบทการบรการการพฒนาพนทพเศษเมองพทยา และพนทเชอมโยง” มวตถประสงค เพอสงเสรมและสนบสนนใหมการพฒนาและรกษาสงแวดลอมเพอการทองเทยวอยางยงยน มการบรหารจดการทองเทยวโดยการสงเสรมในทกภาคสวนทงภาครฐ องคกรปกครองทองถน ภาคเอกชน ประชาชนและชมชน และสงเสรมการพฒนาพนททมศกยภาพในการทองเทยวเพอใหเกดการจางงานและยกระดบคณภาพชวตและความเปนอยของชมชนใหดขน โดยแผนแมบทไดนาเสนอโครงการออกแบบพฒนาพนท เมองพทยาและพนท เ ช อมโยง โดยโครงการเรงดวน ไดแก 1. โครงการพฒนาพนทศนยกลางการเปลยนถายการสญจร (Pattaya intermodal center) 2. โครงการออกแบบปรบปรงพนทหนาหาดพทยา (Pattaya beachfront revitalization) 3. โครงการปรบปรงฟนฟพนทนาเกลอ 4. โครงการพฒนาพนทแหลมบาลฮาย รายงานการศกษาความเหมาะสม โครงการตาง ๆ ทเกยวของ 1. โครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา พ.ศ. 2537 โดย บรษท ทม คอนซลตง เอนจเนยร จากด, บรษท แอสดคอน คอรปอเรชน จากด, บรษท Scott Wilson Kirkpatrick company limited หนวยงานรบผดชอบ กรมโยธาธการ กระทรวงมหาดไทย โดยโครงการดงกลาวเปนโครงการสบเนองจากแผนแมบทเพอพฒนาเมองพทยา พ.ศ.2532 โดยเปนโครงการแกปญหาและพฒนาชายฝงทะเลของเมองพทยา ซงรวมทงการศกษาผลกระทบสงแวดลอมของโครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยาประกอบดวยโครงการยอย ๓ โครงการ คอ 1) โครงการถมทะเลบรเวณพทยาใต 2) โครงการทาเทยบเรอทองเทยวพทยา และ 3) โครงการฟนฟบรณะชายหาดพทยา โครงการทไดรบความเหนชอบจากสานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (สผ.) มเพยงโครงการทาเทยบเรอทองเทยวพทยาเทานน

32 สถาบนวจยและใหคาปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตรและคณะ, “รายงานสรปผบรหารโครงการจดทาแผนแมบทการบรหารการพฒนาพนทพเศษเมองพทยาและพนทเชอมโยง,” สงหาคม 2553.

32

2. โครงการตดตามแกไขปญหาการกดเซาะชายหาด พ.ศ.2544 โดยบรษททมคอนซลตง เอนจเนยร จากด หนวยงานรบผดชอบ กรมโยธาธการ กระทรวงมหาดไทย โดยหลงจากสานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ไมเหนชอบโครงการถมทะเลพทยาใตและโครงการฟนฟชายหาดพทยาแลวนน ในป 2544-2547 กรมโยธาธการไดจางบรษททปรกษาทาการสารวจชายหาด เพอพสจนทราบวามการกดเซาะจรงหรอไมโดยตงขอสมมตฐานไววาจะตองมการกดเซาะอยางมนยสาคญ 3 2

33 กลาวคอมการกดเซาะไมนอยกวา 1.00 เมตรตอป โดยไมกลบคน โดยหลงจากมการสารวจทกเดอน ทกฤดกาล เปนเวลา 3 ป โดยจดทาเปนรปตดทางขวางของหาดทรายชายหาดพทยาเปรยบเทยบกน และรายงานวามการเคลอนยายของทรายตามฤดกาล และยงไมพบวามการกดเซาะอยางมนยสาคญ ดงนนจงไดมมตใหชะลอโครงการนไว 3. โครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต เมองพทยา พ.ศ.2547 โดย บรษท แอสดคอน คอรปอเรชน จากด หนวยงานรบผดชอบ เมองพทยา จากมตคณะรฐมนตรเมอวนท 6 ตลาคม 2541 เหนชอบกบแผนการรอถอนอาคารรกลาชายหาดพทยาใต จานวน 101 อาคาร ตามทกรมโยธาธการและจงหวดชลบรเสนอ ซงในเวลาตอมาในป พ.ศ. 2542 คณะกรรมการการทองเทยวและคณะกรรมาธการของสภาผแทนราษฎรมความเหนวาใหชะลอการรอถอนอาคารรกลา ออกไป 3 ป เปนเหตใหเมองพทยาซงเปนหนวยงานรบผดชอบพนทไดทบทวนเพอหาขอสรปในการจดการพนท โดยไดวาจางบรษททปรกษาฯ เพอหาแนวทางการแกไขปญหาดงกลาว เพอใหเกดผลกระทบกบทกฝายใหนอยทสด โครงการดงกลาวมวตถประสงคเพอปรบปรงพนทบรเวณอาวพทยาใต เพอปรบปรงสภาพแวดลอมบรเวณอาวพทยาใตทเสอโทรมใหดขน รวมทงเสนอแนวทางการแกไขปญหาการจราจร ปญหานาเสย ขยะมลฝอยบรเวณชายหาด และเปนการปรบปรงทศนยภาพของอาวพทยาใต 3 3

34 โดยการนาเสนอใหพนทบรเวณอาวพทยาเปนพนทสนบสนนกจกรรมการทองเทยวของเมองพทยาตอไป 4. โครงการเสรมทรายบรณะชายหาดพทยา จงหวดชลบร พ.ศ.2555 โดยสถาบนวจยทรพยากรทางนา จฬาลงกรณมหาวทยาลย หนวยงานรบผดชอบ กรมเจาทา ในป พ.ศ.2552 กรมเจาทาไดวาจางสถาบนวจยทรพยากรทางนา จฬาลงกรณมหาวทยาลย เพอทาการศกษาโครงการเสรมทรายบรณะชายหาดพทยา จงหวดชลบร โดยมวตถประสงคเพอหาแนวทางการฟนฟบรณะชายหาดพทยาจากปญหาการถกกดเซาะมาเปนระยะเวลายาวนาน เพอใหชายหาดพทยากลบมาเปนแหลง

33 สานกการชาง เมองพทยา, “สรปสถานการณการกดเซาะชายฝงบรเวณอาวพทยา,” กมภาพนธ 2554. 34 เมองพทยา, “รายงานฉบบสมบรณ การศกษาออกแบบเบองตนและวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมโครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต เมองพทยา จงหวดชลบร,” ธนวาคม 2547.

33

ทองเทยวทมความสาคญของประเทศตอไป โดยผลการศกษาไดขอสรปวา ใหมการเสรมทรายบรเวณชายหาดพทยาตงแตบรเวณโคงดสตถงบรเวณพทยาใต ออกไปประมาณ 35 เมตร เพอใหสอดคลองกบสภาพชายหาดเดมทถกกดเซาะไปในอดต โดยโครงการดงกลาวอยระหวางดาเนนการจดหางบประมาณเพอดาเนนการตอไป 5. โครงการประเมนผลและปรบปรงผงเมองรวมเมองพทยา โดยบรษท พสทธ เทคโนโลย จากด, บรษท ปญญา คอนซลแตนท จากด หนวยงานรบผดชอบ สานกการชาง เมองพทยา โดยสรปผลของการประเมนผลผงเมองรวมเมองพทยา พ.ศ.2546 วาควรมการปรบปรงผงเมองรวม โดยคงเขตผงเทาเดม แตทาการปรบปรงการใชประโยชนทดน ปรปปรงระบบคมนาคมและขนสง และปรบปรงขอกาหนด 3 4

35 โดยรายงานไดแสดงใหเหนถงการขยายตวของเมองทงในดานพนทและประชากร การสนบสนนใหเมองพทยาเปนเมองทองเทยวในระดบนานาชาต เปนศนยกลางดานธรกจและบรการทเกยวกบการทองเทยว จากการศกษาเอกสาร และงานวจยทเกยวของ สามารถสรปไดวา แผนแมบทรวมถงแผนการพฒนาโครงการตาง ๆ ของเมองพทยาตงแตในอดตไดมงเนนนโยบายในการพฒนาเมองไปสเมองทองเทยวระดบนานาชาต การมงเนนการพฒนาโครงสรางพนฐานเปนหลกซงสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตทมเปาหมายในการพฒนาพนทชายฝงทะเลตะวนออก เพอนาไปสการกระตนในสวนของภาคเศรษฐกจในระบบทนนยม การพฒนาโดยมองขามผานปญหาทางดานสงแวดลอม ซงจะเหนไดวาผลการศกษาตาง ๆ ไดมกลาวถงการแนวทางการแกไขปญหาสงแวดลอม แตอยางไรกตามแผนดงกลาวไมไดนามาสการปฏบตอยางจรงจง รวมถงกฎหมาย ขอระเบยบตาง ๆ ทถอเปนอปสรรคในการพฒนา จงเปนสาเหตทาใหปญหาดงกลาวทวความรนแรงขน และยงคงไมไดรบการแกไขจนกระทงปจจบน (พ.ศ.2557) สรปเนอหา องคความร ทฤษฎ และแนวคดทเกยวของ การศกษาองคความร ทฤษฎ และแนวคดทเกยวของ ไดแก แนวคดการเมองสเขยว แนวคดในระบบอปถมภ แนวคดการพฒนาทยงยน และเอกสารการศกษา และงานวจยทเกยวของ สามารถสรปสาระสาคญ ไดดงน แนวทางในการลดผลกระทบตอปจจยทกอใหเกดปญหาบรเวณชายหาดพทยาใตนนควรมงเนนการพฒนาทลดผลกระทบกบธรรมชาตและสงแวดลอมในพนท รวมถงการพฒนาทยดหลกความเสมอภาค อนไดแก การกาหนดแผน นโยบายการพฒนาทมงสการปฏรปการเปลยนแปลงของเมองในทกมต ไดแก ดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม เพอกอใหเกดความ

35 เมองพทยา, “โครงการประเมนผลและปรบปรงผงเมองรวมเมองพทยา,” เมษายน 2553.

34

สมดลยของเมอง จะเหนไดวาในอดตการชนโยบายเศรษฐกจเปนหลกสงผลใหเกดปญหาตามมาอยางมากมาย ไมวาจะเปนในสวนของผลกระทบทางดานสงคม และทสงแวดลอม อนเกดจากการประกอบธรกจในพนทโดยไมยดหลกของกฎหมายและขอระเบยบ อาทเชนการกอสรางอาคารรกลาบรเวณพนทชายหาดพทยาใต การกระทาดงกลาวเกดขนจากความสมพนธในระบบอปถมภ ของผมสวนไดสวนเสยของผ อปถมภและผรบอปถมภในพนท อนเกดจากการแลกเปลยนทรพยากร หรอผลประโยชนในดานการเมอง เศรษฐกจ ระหวางผประกอบธรกจ ชมชน ทเกยวของกบอานาจ สถานภาพ และอทธพลในพนท ซงในความสมพนธนสงผลกระทบตอการบงคบใชกฎหมาย ขอระเบยบอยางตรงไปตรงมา ดงนนการพฒนาพนทควรเนนหลกคณธรรม ยดถอความถกตองสอดคลองในทกดาน เพอลดขอขดแยงในพนท โดยการกาหนดแนวทางการพฒนาควรมการบรณาการองคประกอบทงหลายทเกยวของเพอตอบสนองปจจยของประชาชน ผประกอบการ เจาหนาทภาครฐ และผมสวนเกยวของ โดยยดหลกการพฒนาทเปนแนวทางสายกลางในทกดาน เพอนาไปสการพฒนาอยางยงยน เพอสรางเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมทยงยนไมเบยดเบยนสทธของมนษยในยคตอไป จากผลสรปดงกลาวขางตน จงสามารถนาไปสการวเคราะหขอมล เพอนาไปสขอสรปผลการศกษา โดยเนอหาในสวนของวธการวจย ขอมลพนฐาน และการวเคราะหขอมลนนจะไดนาเสนอรายละเอยดเนอหาในบทถดไป

35

บทท 3

วธการวจย วธดาเนนการวจย หรอระเบยบวธวจย (methodology) เปนสวนสาคญทาใหการศกษาครงนเปนระบบ ไดรบการยอมรบในทางวชาการ เกดความชดเจน ผอานเขาใจงาย การนาเสนอจงตองมขนตอนเปนระบบทชดเจน และใชภาษาทงายตอความเขาใจ0

1 โดยในการวจยเรอง สภาพแวดลอมกบการพฒนา: กรณศกษายานชายหาดพทยาใต นน ไดทาการศกษาในสวนของทฤษฎและองคความรทเกยวของกบความเปนมา และการเปลยนแปลงของพนทชมชน โดยไดกาหนดขนตอน การนาเสนอวธการดาเนนการวจยเปน 5 สวน ประกอบดวย 1) การออกแบบกระบวนการวจย 2) วธการวจย 3) เครองมอทใชในการวจย 4) ระยะเวลาและแผนการดาเนนการวจย และ 5) บทสรป การออกแบบกระบวนการวจย การศกษาวจยครงน มความแตกตางจากงานวจยทวๆ ไปทมกจะเปนเรองทางดานเทคนค หรอศกษาเพอเปนขอมลแกผวางแผนทาการตดสนใจเปนสาคญ โดยการศกษาครงนไมเปนการยดเอาหลกการ แนวคดทฤษฎ หรอวธการอยางใดอยางหนงเปนหลก แตเปนการพยายามนามาผสมผสาน และดาเนนการศกษาดวยวธการอยางหลากหลายเพอเปนแนวทางในการหาคาตอบการวจย 1

2 ทสามารถใชเปนแนวทางในการกาหนดนโยบายและวางแผนในการแกไข และพฒนาพนทตอไป ในการวจยเรอง “สภาพแวดลอมกบการพฒนา: กรณศกษายานชายหาดพทยาใต” นน สามารถสรปขนตอนการออกแบบกระบวนการดาเนนการวจยได ดงน ขนตอนท 1 การนาเสนอโครงการ ขนตอนท 2 การศกษาองคความร หลกการ งานวจย แนวคด ทฤษฎทเกยวของ ขนตอนท 3 การออกแบบการวจย ขนตอนท 4 การดาเนนการวจย ขนตอนท 5 สรปผลการวเคราะห อภปรายผล และขอเสนอแนะ ขนตอนท 6 การจดทารายงานสรปผลการศกษา 1 วรช วรชนภาวรรณ, หลกการและเทคนคการเขยนงานวจย วทยานพนธ และรายงาน, (กรงเทพฯ: โฟรเพซ, 2553), 58-59. 2 ผาสก พงษไพจตร และคณะ, หวย ซอง บอน ยาบา เศรษฐกจนอกกฎหมายกบนโยบายสาธารณะในประเทศไทย (กรงเทพฯ: โอ.เอส.พรนตง เฮาส, 2543), 8.

36

ซงจะไดแสดงรายละเอยดขนตอนกระบวนการดาเนนการวจยโดยมรายละเอยด ดงน

แผนภมท 2 แสดงการออกแบบกระบวนการวจย

ขอมลเอกสาร อาศยความร หลกการ งานวจย แนวคด ทฤษฎทเกยวของกบพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใต

ขอมลบรบทของพนทบรเวณยาน ชายหาดพทยาใต

การนาเสนอโครงการ

การกาหนดปญหาการวจย การกาหนดหวเรอง การสารวจโครงการเพอนาเสนอและขออนมต

การเกบรวบรวมขอมล และศกษาเอกสาร

- สงเกตแบบมสวนรวม

การดาเนนการวจย การตรวจสอบ Checking/examining

การสรางเครองมอการวจย การเขาถงขอมล

การสอบถาม/การสมภาษณ การเกบรวบรวมขอมลภาคสนาม

- การวเคราะหเอกสาร - การวเคราะหหลกฐาน

การเฝาด

- การสมภาษณกลม - การสมภาษณเชงลกเฉพาะราย

- ภาคธรกจในพนทองคกรพฒนาเอกชน - นกวชาการ - ภาครฐ - คนทองถน

ผลกระบวนการศกษา จากขอมลภาคสนาม สขอสรปเขาทฤษฎ

การวเคราะหขอมลการวจย

สรปผลการวเคราะห

สรป อภปรายผลการวจย การพฒนาพนทบรเวณชายหาดพทยาใต

37

วธการวจย วธการวจยทใชในการดาเนนการวจย ในขนตอนทสาคญ ไดแก 1) ขนตอนการเกบรวบรวมขอมล 2) ขนตอนการวเคราะหขอมล และ 3) ขนตอนการนาเสนอ โดยแตละขนตอนจะชวยเตมเตม ซงกนและกนเพอใหไดขอสรปทสอดคลองกบความเปนจรงของบรบทพนทโครงการ2

3 โดยมรายละเอยดดงน ขนตอนการเกบรวบรวมขอมล 1. การรวบรวมขอมลเกยวกบทฤษฎความรทเกยวของ ในลกษณะขอมลทตยภม โดยการรวบรวมขอมลจากเอกสารทมการตพมพ เชน วารสาร บทความวชาการ หนงสอ ผลงานวจย วทยานพนธ และเอกสารตางๆ จากสถาบนทเกยวของ บทความวจยในประเทศ และตางประเทศทเผยแพรในเวปไซตตางๆ รวมถงการรวบรวมเอกสารทเกยวของกบหนวยงานทรบผดชอบหรอเกยวของกบพนทศกษา 2. การเกบรวบรวมขอมลพนทศกษา ในลกษณะขอมลปฐมภม ไดแก การเกบขอมลดวยวธการลงสารวจพนทศกษา ตามวธพนฐาน 3 กลม ไดแก 1) โดยการเฝาด (Watching) 2) การตรวจสอบ (Checking) และ 3) การสมภาษณ สอบถาม-พดคย (Asking) โดยการเขาถงบรบทและเขาถงขอมล (Indwelling) ในทกมตในบรบทของประเดนทศกษา3

4 จนไดขอมลทสะทอนความเปนจรง ดงน 2.1 โดยการเฝาด (Watching) ซงเปนวธการเกบขอมลในลกษณะผสมผสาน ไดแก การสงเกตแบบมสวนรวม (Participant observation) โดยการเขาไปเปนสวนหนงของบรบทในพนทศกษา ในทนผศกษาไดลงพนทเพอทาการสงเกตการณของบรบทพนทศกษา เพอเกบรวบรวมขอมลและทาความเขาใจปรากฏการณของพนทในทกดาน ทกมต ซงใชควบคกบเทคนคการพดคยสอบถามรวมกบการสงเกตดวย 2.2 การตรวจสอบ (Checking) แบงเปน 2 ประเภท ไดแก 1) โดยการวเคราะหเอกสาร (Documentary analysis) ซงเปนขนตอนเรมตนในการวจยครงน โดยมจดมงหมายเพอสารวจตรวจสอบถงองคความรทมอยเดม เชน แผนพฒนาเมอง และรายงานผลการศกษาโครงการตางๆ ทเกยวของ เพอใหสามารถทาความเขาใจและใหความหมายตอปรากฏการณไดอยางตรงไปตรงมา และ 2) ในสวนของการวเคราะหหลกฐาน (Archival analysis) ผวจยไดทาความเขาใจและใหความสาคญกบสาระจากขอมลทไดมการจดเกบไวจากแหลงตางๆ อาทเชน เอกสารจากทางราชการ การนาเสนอขอมลเชงวชาการ เอกสารประกอบการประชมทเกยวของ เปนตน

3 ผองพรรณ ตรยมงคลกล และสภาพ ฉตรภรณ, การออกแบบการวจย, พมพครงท 5 (กรงเทพฯ: สานกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2549), 223-233. 4 เรองเดยวกน, 223.

38

2.3 การสมภาษณ สอบถาม-พดคย (Asking) โดยแบงเปน 2 ประเภท ไดแก 1) การสมภาษณเชงลก เฉพาะราย (In-depth interviewing) โดยการซกถามพดคยในลกษณะเจาะลกเพอหาคาตอบอยางละเอยดถถวนถงปรากฏการณของบรบทในพนท โดยคาถามมงเนนใหผใหขอมล (Informant) อธบายถงปรากฏการณตางๆ ในพนท รวมถงการอธบายถงเหตผลของเหตการณเพอใหครอบคลมหวขอทมความสาคญ และเปนประโยชนตรงตามวตถประสงคและปญหาของการวจย และ 2) การสมภาษณกลม (Focused group) ในการศกษาครงนไดทาการสมภาษณกลม ในลกษณะการสนทนากลม ซงเปนการสมภาษณแบบเจาะลกแบบหนง โดยสบหาขอเทจจรงและความคดเหนเกยวกบปรากฏการณทเกดขนในพนท และความคดเหนในการแกไขปญหา รวมถงแนวทางการพฒนาพนทยานชายหาดพทยาใต โดยการสนทนากลมไดเปดใหผรวมสนทนา โตตอบ ถกประเดนปญหา และอภปรายรวมกน เพอเปนการแลกเปลยนทศนะกนอยางกวางขวางในประเดนตางๆ เพอจดมงหมายในการตอบวตถประสงคและคาถามในการวจยครงน เนองจากพนทศกษาโดยสวนใหญมการประกอบธรกจบนพนทรกลาชายหาด (พนทสาธารณะ) ซงมอาจจดอยในสารบบของกฎหมายได ดงนนจงไมอาจใหขอมลทเปนฐานขอมลตามกฎหมายไดโดยตรง ซงจากการสมภาษณเชงลก เฉพาะรายและการสมภาษณกลม ในสวนของบางบทสนทนาทเปนความลบซงเปนขอมลกจกรรมทผดกฎหมาย ผสมภาษณจงไมสามารถเปดเผยชอผใหขอมลในบางสวนไดเพอความปลอดภยของผใหขอมล แผนภมท 3 แสดงวธการเกบรวบรวมขอมลการวจย ทมา: ดดแปลงมาจาก ผองพรรณ ตรยมงคลกล และสภาพ ฉตรภรณ, การออกแบบการวจย, พมพครงท 5 (กรงเทพฯ: สานกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสต, 2549).

การเกบขอมล การนาเสนอขอมล

การลดทอนขอมล การสรปและยนยนผล

ความเชอมโยงในกระบวนการเกบและวเคราะหขอมล

กระบวนการเกบขอมลและการวเคราะหขอมล

39

3. การเกบรวบรวมขอมลภาคสนาม ในลกษณะ การวจยแบบมสวนรวม (Participatory Action Research: PAR) 5 ซงประกอบไปดวยผใหขอมลของคนในพนท และคนภายนอกพนท ในการวจยลกษณะน ผวจยถอวา คนในพนทนนเปนผทรขอมลในพนทศกษาและถอวามสวนรวมในการกาหนดปญหารวมกบผวจย ดงนนการวจยครงนอาจกลาวไดวาเปนวธมองปญหาของคนแตละกลมทเกยวของกบการวจย ซงประกอบดวย ผมสวนรวม ม 4 ฝาย ไดแก 1) ภาคธรกจในพนท องคกรพฒนาเอกชน 2) นกวชาการ 3) ภาครฐ และ 4) คนทองถน โดยในสวนของภาคธรกจในพนท, คนทองถนถอเปนผใหขอมลทเปนคนในพนท และในสวนของนกวชาการ, ภาครฐนนถอเปนคนภายนอกพนท ดงนนการวจยแบบมสวนรวมในการศกษาครงนเปนการนาเอาคณสมบตของฝายตางๆ ทใหขอมลในลกษณะตางๆ และนาขอมลเพอเชอมตอสอสารกนระหวางคนภายในและคนภายนอก โดยโลกทศนของแตละฝายนนเปนไปตามกรอบแนวคดทตนยดถอ ดงนนการวจยลกษณะนจงเปนการเชอมตอสอสารเพอใหเกดโลกทศนรวม และความเขาใจรวมกนในเรองของการแกปญหาและการพฒนาพนท ขนตอนการวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลในการวจยครงน เปนกระบวนการทางานทตอเนอง (on-going process) ซงเกดขนตงแตเรมตนเกบขอมลจนถงเมอสนสดการเกบขอมล การวเคราะหขอมลเปนการลดทอนขอมลเชงประจกษทไดจากการเกบขอมลภาคสนามเพอใหไดกลมทมความหมายรวมกน และวเคราะหความสมพนธระหวางกลมของขอมลจนไดแบบแผนของความเชอมโยงทใชอธบายปรากฏการณทศกษาไดดทสด5

6 1. การวเคราะหขอมลในระหวางการเกบขอมลภาคสนาม เปนการรวบรวมวเคราะหจากแหลงขอมลดบทไดจากความเปนจรงในพนทศกษา เพอนามาสรปประเดนตามบรบทและขอสงเกตของผวจย ตลอดระยะเวลาการเกบขอมล 2. การวเคราะหขอมลเมอเสรจสนการเกบขอมลภาคสนาม โดยการใชกระบวนการอปมาน (inductive process) ในการวเคราะหขอมลอยางเปนขนตอน6

7 ดงน 2.1 การสกดขอมล (unitizing) คอ การสกดความหมายของขอมลทละสวนซงใหความหมายในประเดนใดประเดนหนง โดยการวจยครงนไดคนควาและสะกดความหมายของขอมลโดยจาแนกทละสวน เชนการสรปประเดนความหมายจากบทสนทนาในการใหสมภาษณของผใหขอมล ซงผลทไดคอหนวยหนงของขอมลทมความหมายเรยกวา “unit of meaning”

5 สภางค จนทวานช, วธการวจยเชงคณภาพ, พมพครงท 16 (กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2551), 71. 6 ผองพรรณ ตรยมงคลกล และสภาพ ฉตรภรณ, การออกแบบการวจย, 226. 7 เรองเดยวกน, 230.

40

2.2 การจดกลมขอมล (categorizing) เปนการสงเคราะหหนวยของขอมลตางๆ ทไดสกดไวจากทกแหลง ตามคณลกษณะทเกยวของเชอมโยงกนโดยจดเปนกลมใหญและกลมยอยตามลาดบ ซงในการวจยครงนไดแยกลกษณะขอมลเปน 4 กลม ไดแก 1) ดานกายภาพ 2) ดานเศรษฐกจ สงคม 3) ดานสงแวดลอม และ 4) ดานขอระเบยบ กฎหมาย แผน นโยบาย ซงเปนการเทยบเคยงไดกบการตงชอตวแปร ในทางปฏบต 2.3 การสงเคราะหแบบแผนความสมพนธ (pattern forming) โดยการหาความเชอมโยงระหวางกลมของขอมล เพอใหไดขอสรปทนามาอภปรายผลการศกษา โดยจากขอมลในการแบงกลมขอมลดานตางๆ ทสอดคลองกบความสมพนธของชวงระยะเวลาทเกดปรากฎการณทาใหไดขอสรปทมความหมายตรงตามความเปนจรงสอดคลองกบบรบทในพนท โดยอาจมมากกวา 1 แบบแผนเพอนามาตอบปญหาของการวจย 2.4 การสงเคราะหขอสรปเชงทฤษฎ (theory constructing) เปนการสงเคราะหแบบแผนตางๆ โดยดจากความสมพนธเชอมโยงและเปนเหตเปนผลระหวางกน เพอใหไดขอสรปจากขอมลเชงประจกษ จากกระบวนการดงกลาวอาจสรปไดวา กระบวนการวเคราะหขอมลผลการศกษาครงน เปนการคอยๆ กลนขอมลทละสวน โดยการจาแนกขอมลเปน 4 กลม และแบงตามชวงเวลาทมความสมพนธกบปรากฎการณทเกดขนในพนท โดยใหความสาคญกบความหมายของขอมลทละหนวย เพอใหไดขอสรปของบรบทพนทซงเทยงตรงและมความสอดคลองกน เพอนามาสรปผลหาความสมพนธเชอมโยงและความเปนเหตเปนผลระหวางกนในเชงทฤษฎ เพอใหไดขอสรปจากขอมลเชงประจกษ

ภาพท 3 ภาพแสดงระดบของการวเคราะหขอมลในการวจย ทมา: ดดแปลงมาจาก ผองพรรณ ตรยมงคลกล และสภาพ ฉตรภรณ, การออกแบบการวจย, พมพครงท 5 (กรงเทพฯ: สานกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสต, 2549).

ระดบท 3 การสรางขอสรปเชงทฤษฎเพอการอธบาย

ระดบท 2 การสรางแบบแผนความสมพนธเพอการอธบาย

ระดบท 1 การบรรยาย/พรรณนา

ปญหา และแนวทางการพฒนา

ปญหาอาคารบรเวณแนวชายหาดพทยาใต

41

ภาพท 4 ภาพแสดงผลจากกระบวนการวเคราะห: จากขอมลเชงประจกษสขอสรปเชงทฤษฎ ทมา: ดดแปลงมาจาก ผองพรรณ ตรยมงคลกล และสภาพ ฉตรภรณ, การออกแบบการวจย, พมพครงท 5 (กรงเทพฯ: สานกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสต, 2549).

เครองมอทใชในการวจย การศกษาครงนเปนการวจยทใหความสาคญกบการเกบรวบรวมขอมลสนามหรอวจยสนามเปนหลก การสมภาษณบคคลผมสวนรเหนและเกยวของในกระบวนการพฒนาพนท โดยแบงผมสวนรวมเปน 4 ฝาย ไดแก 1) ภาคธรกจในพนท องคกรพฒนาเอกชน 2) นกวชาการ 3) ภาครฐ และ 4) คนทองถน เพอใหไดขอมลทแทจรงของบรบทพนทศกษา โดยการสมภาษณ เพอเกบขอมลจากผใหขอมล มรายละเอยดดงน 1. วตถประสงค เพอเปนการสอบถาม เพอใหผใหขอมลไดบรรยายถงความเปนมา และความคดเหนโดยมแนวทางคาถาม เพอเปนการหาลาดบการพฒนาทางกายภาพในยานชายหาดพทยาใต และผลกระทบในแงมมตางๆ ทเปนปจจยตอการกอรปทางกายภาพและการตงถนฐานของยานชายหาดพทยาใต อยางไรบาง และมรายละเอยดรวมทงความสมพนธเชอมโยงกนในดานกายภาพ เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และขอระเบยบ กฎหมาย แผนและนโยบาย อยางไร 2. การกาหนดกลมผใหขอมล (Informant) โดยมเปาหมายเพอใหไดผลการศกษาทตรงตามความเปนจรง ดงนนการวจยครงนมลกษณะเปนการวจยเชงคณภาพทใชการสมกลมผใหขอมลแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive sampling) โดยผวจยไดเลอกกลมผใหขอมลไวอยางชดเจนตงแตการเรมดาเนนการวจย โดยใชหลกคดและเปาหมายของการสมแบบเจาะจง โดยเลอกผใหขอมล

ขอมลดบ

หนวยความหมาย

C C C C C C

ขอมลเอกสาร/ การสมภาษณ

หมวดหม/ หมวดหมยอย

กรอบแบบฉบบ

กฎหมาย

แนวคด ทฤษฎ

สงแวดลอม เศรษฐกจ สงคม กายภาพ

42

ไดลมลก (Information-rich cases) เพราะตองการสะทอนความเปนจรงไดดทสด7

8 โดยใชเทคนควธการสมกรณหลากหลาย (Maximum variation sampling) ซงเปนการเลอกกลมผใหขอมลจานวนไมมากแตครอบคลมความหลากหลายมากทสดเทาทจะเปนไปได 8

9 ซงจะไดขอสรปทสะทอนสถานการณในทกมตทศกษา โดยในการวจยครงนไดกาหนดกลมผใหขอมล จานวนทงหมด 14 คน โดยแบงเปนกลมผใหขอมล (Informants) และกลมผใหขอมลหลก (Key informants) ซงจาแนกเปน 4 ฝาย ดงทไดกลาวไวในขางตน 3. กรอบในการสมภาษณ โดยการสมภาษณแบบมโครงสราง (Structured interview) โดยเนนการสมภาษณแบบเชงลก เฉพาะราย และการสมภาษณกลม ทมความยดหยนของรปแบบ ซงในการสมภาษณใชเวลาประมาณ 30 นาท ถง 1 ชวโมงสาหรบการสมภาษณแบบเชงลก เฉพาะราย และ 1-2 ชวโมงสาหรบการสมภาษณกลม โดยแบงเปน 2 สวน ดงน 3.1 ขอมลเกยวกบรายละเอยดสวนตว เพอจาแนกคณลกษณะของแตละบคคล เชน ประสบการณ สภานภาพในองคกร หรอชมชนนนๆ เปนตน 3.2 คาถามในลกษณะการสมภาษณความรถงความเปนมาการตงถนฐาน เพอเปนการหาลาดบการพฒนาทางกายภาพในยานชายหาดพทยาใต และผลกระทบในแงมมตางๆ ทเปนปจจยตอการกอรปทางกายภาพและการตงถนฐานของยานชายหาดพทยาใต รวมถงการรบฟงความคดเหน ซงเปนคาถามลกษณะปลายเปด โดยเปนการเปดโอกาสใหผใหขอมลไดเสนอแนะในการใหขอมลในการแกไขปญหาในพนท เพอนาไปสการพฒนาพนททครอบคลมปญหาในทกดาน ทกมต เพอนาขอมลจากการสมภาษณมาเชอมโยงกนโดยไดจาแนกตามโครงสรางทไดทาการศกษาไว ประกอบไปดวย 1) ดานกายภาพ 2) ดานเศรษฐกจ สงคม 3) ดานสงแวดลอม และ 4) ดานขอระเบยบ กฎหมาย แผน โนโยบาย อยางไรกด ในการศกษาครงน ยงไดใหความสาคญกบการเกบรวบรวมขอมลจากการสบคนเอกสารดวย เชน การรวบรวมขอมลในลกษณะของการทบทวนเอกสาร รายงานทเกยวของ เพอนาขอมลมาตรวจสอบ โดยการตรวจสอบเอกสารถอเปนขนตอนเรมตนของการวจย ทมจดมงหมายเพอสารวจตรวจสอบองความรทมอย 9

10 ซงทาใหเขาใจและความหมายตอปรากฎการณทเกดขน เพอเขาสการวเคราะหเอกสาร (Documentary analysis) ซงเปนวธการเกบขอมลทนกวจยทาความเขาใจและใหความหมายตอสาระจากขอมลทไดจดเกบไวแลว1 0

11 จากแหลงตางๆ เชน จากเอกสาร รายงาน เอกสารราชการ แผน นโยบาย เปนตน เพอนาผลการวเคราะหมา สรป และอภปรายผลตอไป

8 เรองเดยวกน, 220-221. 9 เรองเดยวกน, 222. 10 เรองเดยวกน, 225 11 เรองเดยวกน.

43

ระยะเวลาและแผนการดาเนนการวจย การศกษาครงน เรมตงแตวนท 15 มถนายน 2556 ถง วนท 15 กมภาพนธ 2557 รวมระยะเวลา 8 เดอน โดยแผนการดาเนนงานตลอดโครงการมระยะเวลา 8 เดอน ดงน 1. การรวบรวมขอมลจากการวจยเอกสาร 2 เดอน 2. การรวบรวมขอมลจากการวจยสนาม 3 เดอน 3. การประมวลขอมลและการวเคราะหขอมล 1 เดอน 4. การเสนอผลการศกษาและการจดทาเปนรปเลมทสมบรณ 2 เดอน ตารางท 2 แสดงระยะเวลาและแผนการดาเนนงานวจย

ระยะเวลาดาเนนงาน 8 เดอน แผนการดาเนนงานตลอดโครงการ

1 2 3 4 5 6 7 8

1. การรวบรวมขอมลจากการวจยเอกสาร เชน หนงสอ บทความ และเอกสาร เกยวกบความเปนมา สภาพทวไป สถต อานาจหนาท และกฎหมายทเกยวของของเมองพทยา เปนตน

2. การรวบรวมขอมลจากการวจยสนาม โดยสอบถามความคดเหนจากผมสวนรเหน 4 ฝายตามวตถประสงคการวจย และขอบเขตการวจย

3. การตรวจสอบขอมลและการวเคราะหขอมล

4. การเสนอผลการศกษาและการจดทาเปนรปเลมทสมบรณ

บทสรปวธการวจย สรปกระบวนการวจย ประกอบดวยขนตอนการนาเสนอโครงการ เพอนาไปสการดาเนนการวจย โดยวธการทใชในการวจยครงนประกอบดวย 1) ขนตอนการเกบรวบรวมขอมล 2) ขนตอนการวเคราะหขอมล และ 3) ขนตอนการนาเสนอ การวจยครงนใหความสาคญกบการเกบรวบรวมขอมลภาคสนามเปนหลกซงเครองมอทใชในการวจยประกอบดวย การสมภาษณบคคลผมสวนรเหน โดยแบงเปน 4 ฝาย ไดแก 1) ภาคธรกจในพนท องคกรพฒนาเอกชน 2) นกวชาการ 3) ภาครฐ และ 4) คนทองถน เพอเกบขอมลในการศกษาความคดเหนในเชงลก โดยคดเลอกกลมตวอยางแบบเจาะจงจานวน 14 คน มแนวทางคาถามคอ หาลาดบการพฒนาทางกายภาพในยานชายหาดพทยาใต

44

และผลกระทบในแงมมตางๆ ทเปนปจจยตอการกอรปทางกายภาพและการตงถนฐานของยานชายหาดพทยาใต รวมถงการเกบรวบรวมขอมลจากการสบคนเอกสารทเกยวของ เพอนาเขาสกระบวนการเกบขอมล ตรวจสอบ และการวเคราะหขอมลโดยการสงเคราะหแบบแผนความสมพนธ และการสงเคราะหขอสรปเชงทฤษฎ เพอนาผลการวเคราะหมาหาขอสรป อภปรายผลการศกษา

45

บทท 4

ขอมลพนฐานพนทศกษา เนอหาภายในบทนเปนการนาเสนอถงขอมลพนฐานทเกยวของกบพนทศกษา ไดแก พนทบรเวณชายหาดพทยาใต ถนนคนเดน (Pattaya Walking Street) เมองพทยา จงหวดชลบร โดยในสวนของเนอหาจะแบงออกเปน 4 ดาน ไดแก 1. ดานกายภาพ 2. ดานเศรษฐกจ สงคม 3. ดานสงแวดลอม 4. ดานขอระเบยบ กฎหมาย แผนนโยบาย ความเปนมา การตงถนฐาน และการพฒนาเมอง โดยการอธบายเนอหาในแตละดานนน จะไดกลาวถงตามชวงระยะเวลาทสาคญ ทมสวนในการเปลยนแปลงในพนท จนถง ณ.ปจจบน ซง ณ.ทนจะกลาวถงภาพรวมความเปนมา การตงถนฐานในอดต การเปลยนแปลงทางดานกายภาพ เศรษฐกจ สงคม รวมถงชวงเวลาการเปลยนแปลงจากหมบานชาวประมงสจดเรมตนของการเปนแหลงทองเทยว ในชวงสงครามเวยดนาม ไปสปญหาทเกดขนในพนท รวมถงการฟนฟและการพฒนาเมอง โดยมแบงตามชวงระยะเวลาดงน ชวงท 1 กอนป พ.ศ.2499 (การตงถนฐาน) เปนชวงทเรมมการตงถนฐานในชวงสงครามโลกครงท 2 โดยบรเวณพนทชายหาดพทยาใตขณะนนเปนเพยงหมบานชาวประมงเลกๆ ชวงท 2 พ.ศ.2502 (การตงถนฐาน และการพฒนาพนท) เปนชวงทมการเปลยนแปลงจากหมบานชาวประมงสจดเรมตนของการเปนแหลงทองเทยวมาจนกระทงปจจบน ชวงท 3 พ.ศ. 2520 (หลงสงครามเวยดนามสการเปนเมองทองเทยว) ในชวงระยะเวลานถอเปนยคเฟองฟของเมองพทยา ซงนาไปสในชวงระยะทเมองประสบวกฤตการณสงแวดลอม ชวงท 4 ป พ.ศ.2532 (ฟนฟและพฒนาเมอง) เปนชวงแหงการแกไข และฟนฟบรณะเมองจากปญหาตางๆ อาทเชน ปญหาเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอมทเกดขนในบรเวณพนท และ ชวงท 5 พ.ศ.2552 (การพฒนาเมองสความยงยน) ซงมการพฒนาเมองเพอนาไปสพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยนกระทงปจจบน (พ.ศ.2557)

46

ลกษณะกายภาพในพนท

โดยในหวขอนจะไดกลาวถง ความเปนมาในการตงถนฐาน และการพฒนาเมอง ในดาน

กายภาพของพนทศกษา ไดแก พนทบรเวณชายหาดพทยาใต ถนนคนเดน (Pattaya Walking

Street) เมองพทยา ซงเนอหาจะแบงตามชวงระยะ โดยมรายละเอยดเนอหาดงน

เมองพทยาตงอยทางตอนใตของจงหวดชลบร โดยอยหางจากกรงเทพมหานคร ประมาณ

150 กโลเมตร ตงอยในเขตพนท ตาบลหนองปลาไหล ตาบลหนองปรอ ตาบลนาเกลอ และตาบล

หวยใหญ อาเภอบางละมง จงหวดชลบร มอาณาเขตทศเหนอ ตดกบคลองกระทงลาย ในพนทตาบล

หนองปลาไหล ทศตะวนออกเปนแนวขนานกบถนนสขมวท (หางจากถนนสขมวทไปทางทศตะวนออก

ประมาณ 900 เมตร) ทศตะวนตกขนานกบแนวชายฝงทะเล หาดกระทงลาย หาดวงศอมาตย อาวพทยา

และหาดจอมเทยน และทศใตจรดพนทตาบลหวยใหญ รวมพนททงหมด 208.10 ตารางกโลเมตร โดย

มความยาวชายหาดประมาณ 15 กโลเมตร

1. ชวงท 1 กอนป พ.ศ.2499 (การตงถนฐาน)

เมองพทยา ตงอยในอาเภอบางละมง จงหวดชลบร ซงอยในบรเวณทางดานใตของ

จงหวดชลบรมพนทตดกบอาเภอสตหบ จงหวดระยอง โดยในทนจะไดกลาวถงสภาพโดยรวมทางดาน

กายภาพในพนทจงหวดชลบรมดงน จงหวดชลบรลกษณะภมประเทศผสมผสานกน ประกอบไปดวยท

ราบลกคลนและเนนเขา ทราบชายฝงทะเล ทราบลมแมนาบางประกง พนทสงชนและภเขา รวมถง

เกาะนอยใหญอกมากมาย โดยทราบลกคลนและเนนเขาของจงหวดชลบร พบไดทางดานตะวนออก

ของจงหวด ในเขตอาเภอบานบง พนสนคม หนองใหญ ศรราชา บางละมง สตหบ และบอทอง พนทน

มลกษณะสงๆ ตาๆ คลายลกระนาด ปจจบนพนทนสวนใหญถกใชไปในการปลกมนสาปะหลง สาหรบ

ทราบชายฝงทะเลนนพบตงแตปากแมนาบางปะกงถงอาเภอสตหบ เปนทราบแคบๆ ชายฝงทะเล ม

ภเขาลกเลกๆ สลบเปนบางตอน โดยพนทบรเวณอาเภอศรราชานนเปนตนนาของอางเกบนาบางพระ

เปนแหลงนาอปโภคบรโภคหลกแหงหนงของจงหวด โดยจงหวดชลบรมชายฝงทะเลยาวถง 160

กโลเมตร เวาแหวงคดโคงสวยงาม เกดเปนหนาผาหน หาดทรายทอดยาว ปาชายเลน ชายหาดฯลฯ

ซงอาวหลายแหงสามารถพฒนาไปเปนทาจอดเรอกาบงคลนลมไดเปนอยางด อาท ทาจอดเรอรบท

อาเภอสตหบ เปนตน สาหรบเกาะสาคญมอยไมนอยกวา 46 เกาะ โดยเกาะเหลานทาหนาทเปน

ปราการธรรมชาต ชวยปองกนคลนลม ทาใหชลบรไมคอยมคลนขนาดใหญ ตางจากจงหวดระยอง

จนทบร และตราด ซงมกมคลนใหญกวา ดวยเหตนเองชายฝงของชลบรจงเตมไปดวยทาจอด

เรอประมง และเหมาะแกการสรางทาจอดเรอพาณชยขนาดใหญ อาท ทาเรอแหลมฉบง เปนตน ดวย

ความทจงหวดชลบรนนมภมประเทศทมความหลากหลาย ทาใหมการพฒนากจกรรมตางๆ ไดอยาง

ตอเนองในพนท ไมวาจะเปนดานการเกษตร ประมง อตสาหกรรม การพาณชย การทองเทยว การ

47

คมนาคม จะเหนไดวาศกยภาพในพนทของจงหวดชลบร สงผลตอการพฒนาทเจรญเตบโตอยางรวดเรว

โดยเฉพาะในดานการทองเทยวนนเมองพทยาถอเปนสถานททองเทยวทอยในทาเลทตงทมความ

เหมาะสม โดยประกอบไปดวยพนทเนนเขาเตย พนทราบและรวมถงชายหาดอาวพทยา0

1

โดยพนทบรเวณชายหาดพทยาใต เมองพทยาเปนเพยงหมบานประมงเลกๆ จากแผนท

สารวจโดยกรมโยธาธการและผงเมอง (สานกผงเมองเดม) ในป พ.ศ.2535 ชายหาดพทยาเปนชายหาด

ทอยในวงลอมของอาวโคงประมาณ ¼ ของวงกลม มความยาวของหาดตงแตพทยาเหนอถงพทยาใต

ประมาณ 4.6 กโลเมตร1

2 (ความยาวจากบรเวณโคงโรงแรมดสต จนถงบรเวณแหลมบาลฮาย) มจดเรมตน

ในอดตจากพนทบรเวณชายหาดพทยาใตซงเปนทตงของหมบานชาวประมงเลกๆ ดวยลกษณะภมศาสตร

ความโคงของชายหาดซงเหมาะแกการประกอบอาชพการทาประมง โดยลกษณะทางกายภาพรปโคง

ของอาวพทยาดานบรเวณทศเหนอมลกษณะโคงงอ ทาใหเกดพนทยนออกมาเพอลดขอบอาวดานบน

(ปจจบนคอพนทโรงแรมดสต รสอรท พทยา) และทางทศใตเปนแหลมโคงของเขาทพพระยา (ปจจบน

คอบรเวณทาเทยบเรอทองเทยวแหลมบาลฮาย) ทาใหอาวพทยาเปนอาวลกษณะโคงเสยวพระจนทร

ซงลกษณะทางธรรมชาตเปนพนทปองกนแรงลมจากพายโดยตรง ลกษณะพนททเกดขนตามธรรมชาต

ไดสรางชายหาดทสวยงาม สามารถปกปองทรายบรเวณชายหาดใหสามารถคงอยตามหลกของธรรมชาต

กลาวคอ เมอถงฤดรอนลมจะพดมาทางดานตะวนตกเฉยงใตพดพาทรายมาทางดานทศเหนอคอแหลม

ดสต รสอรททาใหฤดกาลนชายหาดบรเวณพทยาเหนอจะทอดยาวสวยงาม และเมอถงฤดหนาวซงลม

จะมการเปลยนทศจากทางเหนอมาทางทศใตทาใหทรายไปกองรวมกนอยบรเวณแหลมบาลฮาย ซง

เปนวฏจกรทธรรมชาตสรางขน ทาใหพนทชายหาดเมองพทยาในอดตมชายหาดทกวางออกไปในทะเล

ทสวยงาม และจากภาพถายทางอากาศป พ.ศ.2495 เมอระดบนาทะเลขนสงสดในขณะนน จะเหนได

วาความกวางหนาชายหาดเฉลยประมาณ 35.60 เมตร ทอดยาวไปตลอดแนวอาวพทยา โดยพนททราย

ชายหาดไมพดออกไปไหนไกลจากทรงโคงของอาวพทยา จากรปลกษณทางกายภาพของพนทในอดตจง

เปนจดเรมตนของประชาชนทเขามาประกอบอาชพการทาประมง ดวยเพราะสภาพภมศาสตรในพนท

“ถอเปนบรเวณทมทาเลทดและมลมทะเลชนดหนงชอวา “ลมพทธยา” เปนลมทพดจากทศตะวนตก

เฉยงใตไปทางทศตะวนออกเฉยงเหนอ ไดพดผานเขามาทนเปนประจาทกปในตอนตนฤดฝน จงไดเรยก

1 จงหวดชลบร, สภาพทางกายภาพจงหวดชลบร, เขาถงเมอ 27 พฤศจกายน 2556, เขาถงไดจาก http://www.chonburi.go.th/ 2 แอสดคอน คอรปเรชน, “รายงานฉบบสมบรณการศกษาออกแบบเบองตนและวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมโครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต เมองพทยา จงหวดชลบร,” ธนวาคม 2547, 3-1.

48

สถานทบรเวณนวา “หมบานพทธยา” และในเวลาตอมาไดเปลยนเปน “พทยา” มาจนถงปจจบน” 3

โดยพนทบรเวณนเหมาะแกการเปนพนทหลบภยทางธรรมชาต พาย และความอดมสมบรณทาง

ธรรมชาต ซงถอเปนจดเรมตนกอใหเกดหมบานประมงเลกๆ ขน ซงชาวบานใชประโยชนพนทบรเวณ

ชายหาดพทยาใตสาหรบการทาประมงเพอหาเลยงชพในสมยนน

โดยลกษณะภมประเทศของเมองพทยาเปนทเนน มทราบนอย บรเวณชายหาดพทยา

ขนไปทางตอนบน โดยทราบจะถกลอมรอบเนนเขาเตย ๆ สงไมเกน 100 ม. (จากระดบนาทะเลปาน

กลาง) นบตงแตทศเหนอลงมาเปนเนนเขาเตย ความสงประมาณ 35 ม.(ระดบนาทะเลปานกลาง)

บรเวณถดลงมาเปนเขานอย เขาตาโลและเขาเสาธง สงประมาณ 65 ม. (ระดบนาทะเลปานกลาง)

แนวเขานแตกตวออกไปตอเนองกบเขา พทยาทางดานทศตะวนตก ซงตดกบชายฝงทะเล สงประมาณ

98 ม. (ระดบนาทะเลปานกลาง) ซงทาใหเกดสนดาบระหวางเชงเขากบชายฝงทะเลอก 2 แหง อยทาง

ตอนบนและตอนลาง โดยทราบตอนบนสวนใหญเปนพนทบรเวณนาเกลอ ซงเปนทตงของศนยกลาง

ของชมชนแถบน สวนทราบตอนลางมลกษณะเปนแถบยาวขนานไปกบชายฝงทะเล ซงหางจากชายฝง

ทะเลประมาณ 1 กโลเมตร และจากลกษณะของเนนเขาและทราบดงกลาว ทาใหเกดทางนาตาม

ธรรมชาต ลกษณะลานาโดยทว ๆ ไป มขนาดเลกและตนเขน3

4 โดยขณะนนประชาชนสวนใหญเรมเขา

มาจบจองพนทบรเวณฝงตะวนออกของถนนสขมวท เนองจากบรเวณนสามารถทาการเพาะปลกทาง

การเกษตรไดเปนอยางด มแองนา ลาธารทอดมสมบรณ ไดแก อางนาหวยขนจต อางนามาบประชน

อางนาหวยชากนอก อางนาหนองกลางดง และอางนาหนองคอ โดยมคลองระบายนาสทะเล ไดแก

คลองกระทงลาย คลองนาเกลอ คลองปกพลบ คลองพทยาใต และคลองนกยาง โดยคลองพทยาใตใน

อดต ซงเปนแหลงระบายนาทสาคญของเมองพทยา มความกวางประมาณ 30 เมตร ในสมยนน

เรอประมงสามารถเขา-ออกโดยใชเสนทางของคลองพทยาใต เพอออกมาสทะเลบรเวณทายหาด

พทยาใต (แหลมบาลฮายในปจจบน) โดยบรเวณรมคลองจะมบานของประชาชนอาศยอยประปราย

สวนใหญใชพนทเพอการเพาะปลกเชนกน แตโดยสวนมากพนทเพาะปลกจะตงอยในบรเวณดานใน

เมองมระยะทางเขามาจากพนทชายหาดระยะหนง4

5 เนองจากบรเวณพนทชายหาดนนเปนททไมเหมาะ

แกการทาการเพาะปลก ดงนนประชาชนทอยบรเวณชายหาดนนจะประกอบอาชพประมงเปนหลก

3 เมองพทยา, ประวตเมองพทยา, เขาถงเมอ 20 มถนายน 2556, เขาถงไดจาก http://www.pattaya.go.th/history/ 4 กองวชาการและแผนงาน เมองพทยา, “แผนพฒนาเมองพทยา 3 ป (พ.ศ.2555-2557),” ตลาคม 2554, 5-6. 5 สมภาษณ สมควร คาขาย, ประชาชนในพนทศกษา, 4 กรกฎาคม 2556.

49

โดย ณ.ชวงเวลาทมการตงถนฐานจะมชมชนเกดขน 2 ชมชน ไดแก ชมชนบรเวณนาเกลอ และชมชน

บรเวณชายหาดพทยาใต โดยเฉพาะอยางยงบรเวณพนทชายหาดพทยาใต ทเปนจดเรมตนของแหลง

ชมชนชาวประมง อนเนองมาจากสภาพทางกายภาพเปนพนททเหมาะแกการอยอาศย การทาประมง

เนองจากพนทของอาวมลกษณะโคงปกปองคลนลมจากทะเลกอใหเกดชมชนชาวประมงขนในบรเวณ

พนทดงกลาว

ขณะนนพนทบรเวณชายหาดพทยาใต จะแบงพนทออกเปน 2 ทา ไดแก 1) ทาตาหง

และ 2) ทาฉลอม5

6 โดย 2 ทานจะมเสนแบงเขตพนทบรเวณโรงแรมสยามเบยชอรในปจจบน) ซงม

ทมาจากสภาพแวดลอมของพนทในขณะนน ดงน บรเวณท 1) ทาตาหง คอ พนทบรเวณทายหาด

พทยาใต ในอดตจะมลมทพดเอาสงของตางๆ มารวมกนอยบรเวณทายหาดน ซงในสมยนนเมอ

ชาวประมงออกไปหาปลาในทะเลและจมนาเสยชวตกจะมลมพดรวมกบกระแสนานารางของศพมาขน

ฝงทบรเวณทายหาดนอยเสมอ ทาใหบรเวณทายหาดสวนใหญจงเปนทฝงศพ เปนสสาน ปาชา ของคน

ในสมยนน ทาใหประชาชนไมคอยอาศยอยในบรเวณนมากนก โดยบรเวณน เรยกวา “ทาตาหง”หรอ

“ทาตายโหง” จงเปนทอยของนกเลงทคมหมบาน เนองจากเปนพนทเปลยวและเปนปาชา ประกอบ

กบบรเวณดานหลงยงเปนปาเขาทยงรกรางอย (ปจจบนคอบรเวณเขาทพพระยา) และบรเวณท 2) ทา

ฉลอม คอ บรเวณพนทชายหาดพทยาใตชวงตน ในอดตจะเรยกบรเวณนวา “ทาฉลอม” โดยสวนใหญ

ประกอบอาชพประมง มประชาชนอาศยอยมากกวาบรเวณทาตาหง ซงประชาชนทอยอาศยบรเวณน

จะเปนระบบเครอญาตกนโดยสวนใหญ ซงตอมาประมาณป พ.ศ. 2498 เรมมการคาขายทางเรอ โดย

การคาขายทางเรอใบ เปนการเดนเรอเพอไปคาขายทางแมกลอง และกรงเทพฯ ซงพอเดนเรอมาถง

บรเวณปากนา สมทรปราการ กจะใชเรอลากไปสงบรเวณสะพานพทธเพอรบ-สงสนคาทจะนามา

คาขาย โดยเสนทางการเดนเรอในสมยนนถอเปนการแลกเปลยนซอขายสนคาทสะดวกกวาทางบก

เนองจากเสนทางทางบกในสมยนนยงไมสะดวกสบาย เปนลกษณะทางเกวยนและไมมความตอเนอง

ดงนนการเดนทางทางนาจงเปนเสนทางของการแลกเปลยนสนคากนในขณะนน ซงสนคาทนาไปขาย

ทแมกลองสวนใหญเปนไมและฟน เนองจากอดตบรเวณนยงมตนไมและผนปาจานวนมาก ประชาชน

เรมนามาตดและทาฟนเพอนาไปขายทกรงเทพฯ และแมกลองเปนสวนใหญ

6 สมภาษณ สมควร คาขาย, ประชาชนในพนทศกษา, 4 กรกฎาคม 2556.

50

ภาพท 5 ภาพถายบรเวณอาวพทยา พ.ศ.2495 (ถายจากบรเวณเขาทพพระยา) ทมา: สถาบนวจยทรพยากรทางนาจฬาลงกรณมหาวทยาลย, “เอกสารการประชมชแจงโครงการศกษาวางแผนแมบทและสารวจออกแบบเพอการเสรมทรายชายหาดพทยา จงหวดชลบร,” พ.ศ.2554.

ภาพท 6 ภาพถายทางอากาศอาวพทยา พ.ศ.2496 แสดงพนทชายหาด และเสนทางการสญจรทางบก (ดดแปลงจาก ภาพถายทางอากาศ พ.ศ.2496 ของกรมแผนททหาร)

51

โดยในชวงกอนป พ.ศ.2499 จะมเพยงบานพกอาศยชาวประมงตงอยประปรายบรเวณดานตะวนออกของทางเกวยนเลยบชายหาด (ปจจบนคอถนนพทยาสาย 1) ตงแตหวหาดพทยาใตไลลงมาถงบรเวณทายหาดพทยาใต (ปจจบนคอบรเวณแหลมบาลฮาย) สวนฝงดานตะวนตกของทางเกวยนขณะนนยงเปนเพยงพนทสาหรบวางกองไมกองฟนทจะนาไปขาย และทวางอปกรณการประมง โดยหากบานใครตงอยบรเวณใดกจะไดใชสทธในการใชพนทบรเวณชายหาดเพอวางขาวของเครองใชในบรเวณนน6

7 ซงถอเปนทเขาใจของชาวบานในขณะนน ดงนนลกษณะการใชพนทบรเวณชายหาดขณะนนยงไมมสงปลกสรางบรเวณชายฝงทะเล เปนเพยงทสาหรบวางสงของเพอการประกอบอาชพของชาวบานในสมยนน ซงวถชวตของชาวบานเกยวของกบทะเลเปนสวนใหญ เนองจากการเดนทางทางบกในสมยนนเปนไปดวยความยากลาบาก โดยบรเวณเลยบชายหาด มเพยงเสนทางเกวยนทเชอมตอกบถนนทางหลวง (ถนนสขมวท) 2 เสนทาง คอเสนทางถนนพทยาใต และถนนพทยาเหนอ (ในปจจบนคอถนนพทยากลาง) ซงการเดนทางสมยนนโดยสวนใหญเปนการเดนเทาเพอตดตอซอขายสนคากน และการลากเกวยนเพอขนสงทางการเกษตร ทาใหการเดนทางหรอการประกอบอาชพทางทะเลในสมยนน มความสาคญกบประชาชนในพนทเปนการทาประมงเพอใชในการเลยงชพมากกวาเพอใชในเพอคาขาย โดยจะเหนไดวาเสนทางคมนาคมในชวงนยงยากลาบาก ดงนนบรเวณชมชนประมงพทยาใตยงถอเปนพนทชมชนทเขาถงไดจากเสนทางนาเปนหลก ตอมาราวป พ.ศ. 2491 ไดมการบกเบกพฒนาทดนของเมองพทยา โดยไดมบคคลสาคญ คอ คณ ปรญญา ชวลตธารง ซงทานไดซอทดนบกเบกและสรางความเจรญใหกบเมองพทยา เมอทานไดเลงเหนถงมนตเสนหของหาดทรายขาว นาทะเลใส ทศนยภาพทสวยสดงดงาม หาดทรงโคงครงวงกลม และคาดการณถงความเจรญในภายภาคหนา จงตดสนใจซอทดน7

8 (บรเวณพทยาเหนอในปจจบน) โดยในขณะนนการซอขายทดนเปนลกษณะของการซอขายสทธในกรรมสทธเพอเขามาประกอบกจกรรม เชน การทาไร การทาประมง ซงในขณะนนพนทบรเวณชายหาดยงเปนพนทโลงมเพยงวชพช และผงบงทะเลขนจานวนมากไมสามารถทาประโยชนได แตเรมมประชาชนเขามาสรางบานพกตากอากาศ โดยผท เขามาปลกบานพกตากอากาศสวนใหญเปนคนท เดนทางมาจากกรงเทพมหานคร 8

9 ซงขณะนนมบานพกเพยงไมกหลงตงอยบรเวณรมชายหาดพทยา บรเวณพทยากลางและพทยาใต (บรเวณสโมสรเรอใบเกา) โดยบรเวณชายหาดพทยาใตฝงตะวนตกของถนนเรมมผเขามาขอซอสทธในการปลกสรางอาคารบรเวณชายหาดเปนแหงแรกโดยไดซอสทธจากชาวบานในสมยนนเพอปลกบานพกตากอากาศบรเวณชายหาดพทยา และถอเปนจดเรมตนของการสรางอาคารท

7 สมภาษณ สมควร คาขาย, ประชาชนในพนทศกษา, 4 กรกฎาคม 2556. 8 เมองพทยา, ประวตเมองพทยา. 9 สมภาษณ ศภวรรณ โพธแกว, ประชาชนในพนท, 27 มถนายน 2556.

52

นอกเหนอจากใชพนทเพอการประกอบอาชพประมง และคาขายของชาวบานในสมยนน9

10 โดยจดแรกของพนทบรเวณชายหาดพทยาใตทมการสรางบานพกตากอากาศ เปนสทธการใชทดนบรเวณพนทชายหาดซงชาวบานไดเปลยนจากการประกอบอาชพประมงมาทาการคาขาย ดงนนจงไมไดใชประโยชนทดนบรเวณชายหาดเพอการประกอบอาชพประมง ชาวบานในสมยนนจงขายสทธในการใชพนทใหกบบคคลอน ซงจากทไดกลาวไวขางตนเมอประมาณป พ.ศ.2495 ชายหาดพทยามระยะจากชายฝงถงนาทะเลขนสงสดโดยเฉลยยาวประมาณ 35.60 ม. ตลอดแนวอาวพทยา1 0

11 ดงนนการสรางอาคาร บานพกรวมถงบานพกตากอากาศในสมยนนจงเกดขนบรเวณชายหาดทเปนพนทราย ไมสงผลกระทบเขาไปในบรเวณพนททเปนนาทะเลซงหางจากตวอาคารออกไปเปนบรเวณกวาง ดงนนบรเวณนาทะเลจงหางจากตวอาคาร โดยมการสรางสะพานปลาเพอเชอมไปยงทะเลสาหรบเทยบเรอประมงดงจะเหนไดจากหมบานชาวประมงโดยทวไป 2. ชวงท 2 พ.ศ.2502 (การตงถนฐานและการพฒนาพนท) จากหมบานชาวประมงเลกๆ บรเวณชายหาดพทยาใต เรมมความเปลยนแปลงจากเหตการณตางๆ ทเกดขนทาใหลกษณะทางกายภาพเรมมการเปลยนแปลงตามสถานการณ และในชวงเวลาน ไดมเหตการณทสงผลตอการเปลยนแปลงทสาคญ 2 เหตการณ ซงสงผลใหหมบานประมง แปรเปลยนเปนแหลงพกผอนตากอากาศเพอการทองเทยวของทงชาวไทย และชาวตางประเทศ โดยเหตการณท 1 เกดขนราวป พ.ศ.2508 เมอพระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดเสดจทรงเรอใบทบรเวณอาวพทยา และทรงประทบ ณ.พระตาหนกพทยาใต (บรเวณโรงแรมรอยลคลฟ เขาทพพระยาในปจจบน) ซงในขณะนน เมองพทยา แมเรมเปนทรจกกนวาเปนเมองชายหาดสวย ทรายสะอาด นาทะเลใสสคราม เปนแหลงทองเทยวทเรมจะตงไขชวงป 2507 จนถงป 2509 แตมาโดงดงเอาป 2510 ปทมการแขงขนเรอใบ ซเกมสหรอกฬาแหลมทอง อนเนองจากขาวสารทงหลาย ระหวางท พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงรวมแขงขน และพระราชทานสมภาษณพเศษ ณ พระตาหนกพทยาใต ไดถกเผยแพรไปทวโลก และ “นเองจงกลายเปนทมาของคาวา SEA- SAND –SUN ในเวลาตอๆมา เพราะ เมองพทยา อาวพทยาถกใชเปนสนามแขงขนเรอใบกฬาประเภทโอเค.ในกฬาแหลมทอง” 12 ทงน ทกครงทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงพระราชดาเนนมาแขงขนเรอใบ ทรง

10 สมภาษณ สมควร คาขาย, ประชาชนในพนทศกษา, 4 กรกฎาคม 2556. 11 สถาบนวจยทรพยากรทางนา จฬาลงกรณมหาวทยาลย, “รายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม โครงการเสรมทรายบรณะชายหาดพทยา จงหวดชลบร,” มนาคม 2555. 12 สรตน บณฑตย, บนทกคนขาว เพอพอของแผนดน กษตรยนกกฬาไทย-ผสรางพทยา, เขาถงเมอ 11 กรกฎาคม 2556, เขาถงไดจาก http://www.manager.co.th/Local/ ViewNews.aspx?NewsID=9520000146728

53

ซอมเรอใบ ซงทรงตอเรอออกมาใหมๆและนามาทดสอบทจงหวดชลบร ไมวาจะเปนทอางเกบนาบางพระ อ.ศรราชา หรอทอาวพทยา ณ วารนาคลบหรอสโมสรเรอใบราชวรณบรเวณชายหาดพทยา หรอทอาวดงตาลสตหบ จ.ชลบร และในปเดยวกนน พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงแลนเรอใบขามอาวทะเลพทยาไปสพระราชวงไกลกงวลหวหน เปนการทรงเรอใบขามอาวไทยจากตะวนออกสหวหน จงหวดเพชรบร ซงถอเปนการบกเบกเสนทางในขณะนน และจากเหตการณทสมเดจพระเจาอยหวททรงเขารวมการแขงขนเรอใบในการแขงขนกฬาซเกมสหรอกฬาแหลมทอง ไดแพรภาพออกไปทวโลกทาใหภาพชายหาดพทยาเปนทรจกของประชาชนไทย และชาวตางประเทศนบแตนนเปนตนมา นอกจากความสนพระราชหฤทยสวนพระองคแลว พระบาทสมเดจพระเจาอยหวยงทรงสนบสนนใหกฬาเรอใบเปนทนยมแพรหลาย โดยพระราชทานพระบรมราชานญาตใหสโมสรกรมอทหารเรอสรางเรอใบมด และเรอใบซเปอรมดและทรงตงสโมสรเรอใบสวนพระองคชอ "สโมสรหมวดเรอใบหลวงจตรลดา" และมสโมสรอนๆ ในพระบรมราชปถมภของพระองค ไดแก สมาคมแขงเรอใบแหงประเทศไทย, สโมสรเรอใบราชวรณ สโมสรเรอใบบรเวณอาวพทยา ซงสโมสรเรอใบบรเวณอาวพทยาถอเปนสโมสรเรอใบแหงแรกของไทย ในอดตสโมสรเรอใบบรเวณอาวพทยาแหงน เคยเปนสถานทถวายการตอนรบ พระเจาอยหว พระราชวงศ และแขกบานแขกเมองมากมายทมาเลนเรอใบทพทยา และถอเปนสวนหนงททาใหพทยาเปนทรจกไปทวโลก โดยบรเวณนในอดตยงเปนทารถประจาทางกรงเทพฯ - พทยาของบรษทสองอศวน (ปจจบนคอ บรษทรงเรองทวร) ซงบรเวณนถอเปนจดศนยกลางของเมองพทยาในขณะนน12

13

13 ทว จลละทรพย, สโมสรเรอใบพทยา, เขาถงเมอ 11 กรกฎาคม 2556, เขาถงไดจาก https://www.facebook.com/photo.php?fbid=661049377244478&set=a.660779270604822.1073741835.151214734894614&type=3&theater

54

(ก) (ข)

ภาพท 7 ภาพถายแสดงแนวชายหาดและตาแหนงทตงอาคารสโมสรเรอใบ (ก) แสดงตาแหนงทตงอาคารสโมสรเรอใบ (ข) แสดงอาคารสโมสรเรอใบ บรเวณอาวพทยา (พทยากลาง) ทมา: ทว จลละทรพย, ประวต ผลงาน ACM. Dawee Chullasapya, เขาถงเมอ 11 กรกฎาคม 2556, เขาถงไดจาก 0https://www.facebook.com/photo.php?fbid=661049377244478&set ณ.ชวงเวลานเมองพทยาเรมมความเจรญเตบโตในพนทอยางตอเนอง โดยในขณะนนเรมมผเขามาจบจองทดน ซงถอเปนจดเรมตนของการพฒนาถนนหนทาง ระบบสาธาณปโภคพนฐาน ไฟฟา ประปา โดยถนนสายแรกในพทยา คอ “ถนนสายพทยา – นาเกลอ” 14 เรมตงแตตลาดนาเกลอวงตรงมาถงชายทะเล (บรเวณโรงแรมดสต รสอรท และโรงแรมอมารฯ ในปจจบน) แลวเลยวเลยบชายทะเลมาถงบรเวณพทยาใต (แหลมบาลฮาย) โดยเรมแรกสภาพถนนเปนถนนดนลกรง ทางสขาภบาลเรมเขามาดาเนนการกอสรางเปนถนนดาหรอถนนยางมะตอย (Asphalt concrete) โดยระหวางทางดานขวามอไดมการตดถนนไปลงชายทะเลดวยเชนกน โดยตดถนนเปนซอย เชน ซอยวงศอามาตย ซอยชวลตธารง และ ซอยผงผา (ตงชอซอยตามนามสกล เพอเปนเกยรตแกผมสวนในการพฒนา บกเบกเมองพทยา) ซงซอยตางๆ ไดเชอมเขาสหาดอาววงศอมาตย และเปนสถานพกตากอากาศชนดในสมยนน

14 เมองพทยา, ประวตเมองพทยา.

55

ภาพท 8 ภาพถายทางอากาศอาวพทยา พ.ศ.2510 แสดงพนทชายหาด และเสนทางการสญจรทางบก (ดดแปลงมาจาก วรฬห โชตบตร, สถานการณการกดเซาะชายฝงบรเวณอาวพทยา, 27 กมภาพนธ 2552)

56

(ก) (ข)

(ค) (ง)

ภาพท 9 ภาพถายแสดง (ก) ถนนพทยา-นาเกลอ บรเวณโคงดสต รสอรทพทยา พ.ศ.2510 (ข) ถนนพทยา-นาเกลอ (ปจจบนคอถนนพทยาสาย 1 บรเวณถนนคนเดนเมองพทยา

(Pattaya Walking Street) พ.ศ.2510) (ค) เสนทางถนนขนบรเวณเขาทพพระยา, (ง) เสนทางถนนพทยา-นาเกลอ บรเวณชายหาดพทยาใต (ภาพไดรบจากบานหอทองคา) ทมา: สถาบนวจยทรพยากรทางนา จฬาลงกรณมหาวทยาลย, “การประชมชแจงโครงการศกษาวางแผนแมบทและสารวจออกแบบเพอการเสรมทรายชายหาดพทยา จงหวดชลบร,” พ.ศ.2554. หลงจากทมการขยายเขตสขาภบาลนาเกลอเมอ พ.ศ.2507 เรมมการตดถนนเพมขนเนองจากในชวงสมยนนเรมมการขยายตวของชมชนเพมมากขน โดยไดมการสรางถนนเพมขนใหม คอ ถนนพทยาสายสอง ซงเรมตนจากบรเวณถนนพทยากลางขนานมากบถนนพทยา-นาเกลอ (ถนนสายชายหาดในปจจบน) และมาสนสดทบรเวณหมบานชาวประมงพทยาใตในขณะนน ตอมาไดมการขยายเสนทางใหยาวขนเพอตดถนนขนไปบนเขาทพพระยา โดยขณะนนถนนยงมลกษณะเปนทางโคง ซง

57

ตอมาอาจารยโป เจาอาวาสวดชยมงคลในขณะนนไดเดนทางขนไปกอสรางวหารบนเขาทพพระยาและมการประกอบพธสงฆในสมยนนจงไดขอตดผานทดนของตระกลคาขาย (บรเวณหนาโรงแรมไวทโรสในปจจบน) 15 เพอใหเสนทางของถนนเปนแนวตรงขนไปบรเวณเขาทพพระยาโดยตอมาเมอจบพธจงไดยกใหเปนถนนพทยาสายสองมาจนถงปจจบน โดยเสนทางนยงเปนเสนทางทขนไปสบรเวณพระตาหนกทประทบของพระเจาอยหว ดงนนทางสขาภบาลนาเกลอจงไดเขาดาเนนการปรบปรงใหเกดเสนทางโดยทาเปนถนนยางมะตอย (Asphalt concrete) ขนไปถงบรเวณพระตาหนกทประทบ (ซงปจจบนคอบรเวณโรงแรมรอยล คลฟ พทยา) โดยขณะนนบรเวณชายหาดพทยาเรมมบานพกตากอากาศเพมมากขน ในบรเวณชายหาดพทยากลางถงบรเวณชายหาดพทยาใต และในสวนของหมบานบรเวณชายหาดพทยาใต เรมมความหนาแนนเพมมากขน ทาใหมการกอสรางอาคารบรเวณรมชายหาดฝงตะวนตกของถนนเรมมจานวนเพมมากขน จากความหนาแนนทเพมมากขนของพนทฝงตะวนออกของถนนพทยาสาย 1 โดยกจกรรมในขณะนนไดแก รานคา รานอาหารชายทะเล และหมบานประมง สะพานปลา จานวน 2 แหงบรเวณพทยาใต และแหลมบาลฮาย ซงยงคงดารงอยในขณะนน เรอประมงของประชาชนจอดอยบรเวณรมชายหาดตลอดแนวชายหาด และยงถอเปนอาชพหลกของประชาชนทอาศยอยในบรเวณชายหาดพทยาใต

(ก) (ข)

ภาพท 10 ภาพถายแสดง (ก) บรเวณจอดเรอประมงตามแนวชายฝงทะเลพทยาใต (ข) สะพานปลาบรเวณหมบานประมงพทยาใต (ไดรบภาพจาก วรวฒน คาขาย)


58

เหตการณท 2 ถอเปนเหตการณสาคญซงถอเปนจดเปลยนของพนทจากหมบาน

ชาวประมง สการเปนสถานทพกผอนของชาวตางประเทศ เกดขนในชวงสงครามเวยดนาม “ภายใต

สนธสญญาปองกนเอเชยตะวนออกเฉยงใต หรอ ซโต (SEATO) ซงจดตงขนเมอวนท 8 กนยายน

2497 เพอใหมการปฏบตการคมครองดนแดนในเอเชยตะวนออกเฉยงใตเพอตอตานลทธคอมมวนสต

ประกอบกบขอตกลงทางทหารทรฐบาลไทยมตอรฐบาลสหรฐฯ ในการแลกเปลยนความชวยเหลอทาง

ทหารทมตอกนนบตงแตสนสดสงครามโลกครงท 2 เปนตนมา โดยเฉพาะขอตกลงใน 8 เรองททาขน

ระหวางป 2493 – 2510 มผลทาใหรฐบาลไทยมขอผกพนกบรฐบาลสหรฐฯ ตองยนยอมใหสหรฐฯ

สามารถตงฐานทพของตนในประเทศไทยได และมอภสทธในประเทศไทย พรอมทงสามารถสงทหาร

ไทยเขารวมรบในเวยดนาม ลาว และใหความชวยเหลอทางทหารแกกมพชา โดยฐานทพของสหรฐฯ

ในประเทศไทยจานวน 12 แหง คอ ท (1) อตะเภา (2) ตาคล (3) อบลราชธาน (4) อดรธาน (5)

นครพนม (6) นาพอง (7) สตหบ (8) ลพบร (9) เขอนนาพง (10) โคราช (11) กาญจนบร และ (12)

ศนยบญชาการใหญ และหนวยจสแมก ตงอยในกรงเทพมหานคร โดยมฐานทพทสาคญ ประกอบดวย

ฐานบนอดร จงหวดอดรธาน, ฐานบนนครพนม จงหวดนครพนม, ฐานบนอบล จงหวดอบลราชธาน,

ฐานบนตาคล จงหวดนครสวรรค, ฐานบนนาพอง จงหวดขอนแกน, ฐานบนโคราช จงหวดนครราชสมา

และฐานบนอตะเภา จงหวดระยอง” 16

“นอกจากฐานทพอากาศตางๆ ทกองทพสหรฐฯ ไดจดกาลงทางอากาศ มาประจา

อยางเปนทางการแลว ยงมการสงกาลงทหารเขามาประจา ณ ทตงตางๆอกมากมาย อาท ฐานทพ

อากาศดอนเมอง (ปจจบนคอกองบน 6 ของกองทพอากาศไทย) ฐานบนสงกาลงบารงสตหบ (เดมคอ

กองบน 7 (71) ของกองทพอากาศไทยตอมาไดโอนคนใหกบราชนาว และยกเลกการเปนสนามบน),

ฐานบนกองกาลงพเศษเขอนนาพง จงหวดขอนแกน และฐานปฏบตการพเศษของ CIA ทจงหวด

กาญจนบร สกลนคร และพษณโลก” 17 โดยป พ.ศ. 2504 นบเปนปแรกทรฐบาลสหรฐฯ ไดสงกาลง

ทหารนาวกโยธนจานวน 10,000 นาย เขามาประจาการในประเทศไทย โดยประจาอยในฐานทพอดร ใน

จงหวดอดรธาน โดยในปถดมา มการสงกาลงทหารมาเพมอก 5,000 นาย หลงจากนนกาลงทหารของ

สหรฐฯ กหมนเวยนเขามาประจาการในประเทศไทย และจดเรมตนของการเปลยนแปลงในพนทเกดขน

จากการยายกองกาลงและการขนยายยทโธปกรณของฐานบนตางๆ โดยเฉพาะฐานบนโคราช จงหวด

นครราชสมา ฐานทพอากาศแหงนเปนทตงของฝงบนขบไลและโจมต (กองบนขบไลยทธวธท 388),

16 รชต รตนวจารณ, ฐานทพอากาศของสหรฐฯในประเทศไทย, เขาถงเมอ 25 มถนายน 2556, เขาถงไดจาก http://www.thaifighterclub.org/webboard/13095/ 17 เรองเดยวกน.

59

ฐานบนอตะเภา จงหวดระยอง ฐานทพแหงนเปนทตงของฝงบนทงระเบด B52 (กองบนทงระเบดทาง

ยทธศาสตรท 307) ฐานบนอตะเภาถอเปนฐานบนทใหญทสดทสหรฐอเมรกามาสรางเพอเปนฐานทพ

ในไทย ในชวงสงครามเวยดนามและสงครามเยน) และฐานบนสงกาลงบารงสตหบ จงหวดชลบร เปน

ฐานกาลงบารง17

18

ฐานบนโคราช ฐานบนอตะเภา และฐานบารงกาลงสตหบ ซง 3 ฐานบนดงกลาวนถอ

เปนเสนทางยทธศาสตรในการขนเสบยง อาวธยทโธปกรณจากฐานบนโคราชมายงฐานบนอตะเภา

และฐานบนสตหบ โดยมเสนทางผานในชวงนนคอทางหลวงหมายเลข 3 (ถนนสขมวท) ในขณะนน

เปนเสนทางลาเลยงอาวธยทโธปกรณ กอนททหารสหรฐจะไดกอสรางเสนทางการลาเลยงเสบยง

อาวธยทโธปกรณ สายใหมทเชอมระหวางฐานบนโคราช และฐานบารงกาลงสตหบ เรยกกนวา “ถนน

สายยทธศาสตร 331 โดยไดรบความชวยเหลอจากประเทศสหรฐอเมรกนในการกอสรางถนน (ปจจบน

คอเสนทางหลวงหมายเลข 331) โดยเรมจากทางหลวงแผนดนหมายเลข 304 (ฉะเชงเทรา-กบนทร

บร) มาสนสดททางหลวงแผนดนหมายเลข 3 (ถนนสขมวท) ทตาบลพลตาหลวง อาเภอสตหบ จงหวด

ชลบร รวมระยะทาง 134 กโลเมตร เสนทางสายนกอสรางขนและเปดใชเมอป พ.ศ.2517 ในสมยรฐบาล

จอมพลถนอม กตตขจร เสนทางดงกลาวถอเปนเสนทางใหมเพอสนบสนนภารกจทางการทหารใน

สงครามอนโดจน เนองจากฐานบารงกาลงสตหบ และฐานบนอตะเภานนถอเปนฐานบนขนาดใหญซง

นากาลงพลทหารของสหรฐเขามายงพนททางภาคตะวนออกเพมมากขน

18 เอมไทย ดอทคอม, ประวตสนามบนอตะเภา ทคนไทยทกคนตองร, เขาถงเมอ 25 มถนายน 2556, เขาถงไดจาก http://talk.mthai.com/topic/343719

60

ภาพท 11 ภาพแสดงเสนทางหลวงแผนดนหมายเลข 331 เชอมตอระหวางฐานบนโคราชกบฐานบน

บารงกาลงสตหบ ทมา: สมาคมทางหลวงแหงประเทศไทย, เขาถงเมอ 16 กมภาพนธ 2557, เขาถงไดจาก http:// www.roadassothai.com/html/map_th.html พนทบรเวณชายหาดพทยาไดถกบกเบกขนในฐานะเมองทองเทยวพกผอนตากอากาศของชาวตางชาตมจดเรมตนจากการเขามาใชพนทของฐานบนอตะเภาและฐานบนสตหบ โดยสนนษฐานวา เมอกองกาลงทหารสหรฐเขามาใชพนทบรเวณฐานบนอตะเภา และฐานบนสตหบมการลาดตระเวนพนทและไดมองเหนภมประเทศของพนทเปนอาวโคงทมความสวยงาม เงยบสงบ โดยหลงจากททหารสหรฐมการพกรบ ซงเรยกวา R&R นน1 8

19 “กองกาลงทหารสหรฐจะนงรถย เอม ซ เดนทางเขามาพกผอนทอาวพทยา โดยขณะนนบรเวณพนทชายหาดบรเวณพทยาใต เรมมการเปลยนแปลงการใชพนทจากหมบานชาวประมง เปนพนทประกอบธรกจการคาเพอรองรบทหารสหรฐทเขามาพกผอนในชวงการพกรบ” 20 พนทบรเวณชายหาดอาวพทยา เรมกลายเปนแหลงทองเทยวของทหารสหรฐ นบแตนนเปนตนมา

19 สมภาษณ สวช ฉายสวางวงศ, ประธานสภาเมองพทยา, 17 มถนายน 2556. 20 เมองพทยา, ประวตเมองพทยา.

61

ณ ชวงเวลานเรมมการขยายตวของชมชนโดยเฉพาะบรเวณพนทชายหาดพทยาใตเรมมการปลกสรางอาคารพกตากอากาศ รานอาหาร บารเบยร เพอรองรบกองกาลงทหารสหรฐทเขามาทองเทยวในขณะนน โดยพนทบรเวณดงกลาวเรมมความหนาแนนเพมมากขน กจกรรมในพนทเรมเปลยนไปจากหมบานชาวประมง เปนสถานทพกตากอากาศซงยงคงความสอดแทรกกนไประหวางประชาชนในพนท และประชาชนทเรมยายเขามาตงถนฐานเพอประกอบกจการรานคา รานอาหาร บารเบยร และบานพกตากอากาศ โดยกจกรรมการคากเรมเกดขน ณ.ชวงเวลานนนเอง ทาใหเรมมการยายถนฐานของคนภายนอกเขามาเพมมากขน

ภาพท 12 ภาพถายบรเวณอาวพทยา พ.ศ.2510 (ถายจากบรเวณเขาทพพระยา) ทมา: จฬาลงกรณมหาวทยาลย, สถาบนวจยทรพยากรทางนา, การประชมชแจงโครงการศกษาวางแผนแมบทและสารวจออกแบบเพอการเสรมทรายชายหาดพทยา จงหวดชลบร พ.ศ.2554, เขาถงเมอ 20 มถนายน 2556, เขาถงไดจาก 1www.9leang.com ดงนน จากหมบานชาวประมงเลกๆ เรมเปลยนแปลงพนทเปนสถานพกตากอากาศ และกจกรรมการคาและความบนเทงเพอรองรบทหารสหรฐทเขามาพกผอน ทาใหบรเวณพนทมการเจรญเตบโตขนอยางรวดเรว เรมมการกอสรางโรงแรมแหงแรกบรเวณพทยากลาง คอ โรงแรมนภาลอจด ซงตอมาในบรเวณชายหาดพทยาใตไดเรมมการสรางบานพกตากอากาศสวนตวบรเวณ

62

ชายหาด และเรมมการสรางสถานพกตากอากาศบรเวณชายหาดพทยาใตเพอใหเชา (บงกะโล) โดยเกดขนเปนทแรก คอ เพชรพทยา อยบนพนทของพระยาสนทร 2 0

21 ตงอยทางดานทศตะวนออกของถนนพทยา-นาเกลอ (บรเวณตนมะขามใน Pattaya Walking Street ปจจบน) โดยเปนบงกะโลขนาด 25 หองพก และมสถานบนเทงอยบรเวณดานหลง เพอรองรบการมาพกผอนของทหารสหรฐ โดยในสวนฝงตะวนตกของถนนพทยา-นาเกลอ (ปจจบนคอถนนพทยาสาย 1) บรเวณพนทชายหาดยงคงเปนหมบานชาวประมง และเรมมการกอสรางอาคาร กจการรานอาหาร และบารเบยรเกดขนไมมากนก โดยเปนการซอขายสทธการใชพนทชายฝงในขณะนน ซงชาวประมงเรมมจานวนนอยลงและบางสวนยายไปประกอบอาชพบรเวณนาเกลอแทน โดยสวนมากอาคารรานคายงอยในบรเวณทางดานทศตะวนออกของถนน เนองจากยงมพนทวางอยจานวนมาก ในสวนของพนทบรเวณชายหาดฝงตะวนตกของถนน ยงคงเปนบานพกอาศยของชาวประมง และมรานคาบางประปราย

ภาพท 13 ภาพถายถนนพทยา-นาเกลอ (ปจจบนคอถนนพทยาสาย 1) บรเวณพทยาใต พ.ศ.2504 ทมา: จฬาลงกรณมหาวทยาลย, สถาบนวจยทรพยากรทางนา, การประชมชแจงโครงการศกษาวางแผนแมบทและสารวจออกแบบเพอการเสรมทรายชายหาดพทยา จงหวดชลบร พ.ศ.2554, เขาถงเมอ 20 มถนายน 2556, เขาถงไดจาก 2www.9leang.com; พทยาพเพล มเดยกรป, เมองพทยา, เขาถงเมอ 30 กรกฎาคม 2556, เขาถงไดจาก http://www.pattayapeople.com

21 สมภาษณ สวรรณา ศภชาตไกลสร, ประธานบรษทเครอไดมอนด พทยา, 14 มถนายน 2556.

63

ภาพท 14 ภาพถายบรเวณถนนพทยาสาย 1 (ปจจบน คอ Pattaya Walking Street) ป พ.ศ.2510 (ไดรบภาพจาก วรวฒน คาขาย) 3. ชวงท 3 พ.ศ.2520 (หลงสงครามเวยดนามสความเปนเมองทองเทยว) เมองพทยา ณ. ชวงเวลาน ถอเปนสถานททองเทยวทมความสาคญเปนอนดบทสองของประเทศ โดยมภมประเทศเปนทราบชายฝงทะเล มชายหาดและเกาะแกง มสถานททองเทยวมากมายทงทางบกและทางนา21

22 โดยเฉพาะชายหาดพทยาเปนชายหาดทมชอเสยงทสดแหงหนงของประเทศ โดยบรเวณพนทในสวนของสขาภบาลนาเกลอมการขยายเขตการปกครองเพอใหครอบคลมกบการเจรญเตบโตในบรเวณพนทชายหาดพทยาใต โดยไดเปลยนการปกครองจากสขาภบาลนาเกลอเปน เมองพทยา ในป พ.ศ.2521 ไดมการจดตงรปแบบการปกครองขนในพนทเมองพทยา และเปนการกอตงเมองพทยาขนเปนจดเรมตองของการปกครองในรปแบบพเศษ22

23 โดยมพนททางกายภาพเขตปกครองเมองพทยา ตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเมองพทยา พ.ศ. 2521 ครอบคลมพนทรวมทงสน 208.10 ตารางกโลเมตร ครอบคลมทงพนดน พนนา และพนทเกาะ ซงประกอบดวย ตาบลนาเกลอ (รวมเกาะลาน เกาะครก และเกาะสาก) ตาบลหนองปรอ ตาบลหวยใหญ และตาบลหนองปลาไหล ทเหลอเปนพนนาประมาณ 154.66 ตารางกโลเมตร มชายหาดยาวทงสน 15 กโลเมตร อาณาเขตของเมองพทยา ทศเหนอ เรมจากแนวคลองกระทงลาย, ทศใตจรดเขต

22 กระทรวงมหาดไทย, กรมโยธาธการ, “การศกษาความเหมาะสมและออกแบบรายละเอยด โครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา จงหวดชลบร,” 15 กมภาพนธ 2537. 23 กองวชาการและแผนงาน เมองพทยา, “แผนพฒนาเมองพทยา 3 ป (พ.ศ.2555-2557),” ตลาคม 2554, 5-6.

64

พนทตาบลหวยใหญ, ทศตะวนออกขนานกบถนนสขมวท (ขนานถนนสขมวทไปทางตะวนออก 900 ม.), ทศตะวนตกขนานกบแนวชายฝงทะเล โดยภาพรวมของเมองทางดานทศตะวนตกบรเวณแนวชายฝงทะเลเปนพนทชมชนอาศยอยหนาแนนตลอดแนวชายฝง สวนพนทตอนในระหวางชายฝงทะเลและถนนสขมวทสวนใหญยงคงเปนพนทเกษตรกรรม ในสวนของพนทบรเวณนาเกลอยงคงเปนศนยกลางพาณชยกรรมและชมชนอยอาศย โดยบรเวณปากคลองนาเกลอมการประกอบอาชพประมง เปนหมบานชาวประมงนาเกลอ สวนดานทศตะวนออกของถนนสขมวท สวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรม เปนชมชนทอยอาศยเบาบาง การขยายตวของชมชน เกดจากการเพมของประชากรเมอง และประชากรนกทองเทยว การยายถนฐาน ซงมแนวโนวการขยายตวเพมมากขน โดยเฉพาะประชากรนกทองเทยวทมจานวนเพมมากขนหลงจากชวงสงครามเวยดนาม ทาใหชมชนตางๆ มการขยายตวเพมมากขน โดยเฉพาะอยางยงบรเวณชายหาดพทยาใตเรมมความหนาแนน ซงพนทสวนใหญเปนพนทพาณชยกรรมเพอรองรบบรการดานการทองเทยวเปนหลก

ภาพท 15 ภาพแสดงขอบเขตเมองพทยา ตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเมองพทยา พ.ศ.2521

(ดดแปลงจาก แผนททายพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเมองพทยา พ.ศ.2521)

65

(ก) (ข)

(ค) (ง) ภาพท 16 ภาพถายแสดงสภาพแวดลอมเมองพทยา พ.ศ.2520 (ก) บรเวณยานพทยาใต ถงพทยาเหนอ (ข) สถานพกตากอากาศบรเวณชายหาดพทยา (ค) สงอานวยความสะดวกบรเวณชายหาดพทยาเหนอ (ง) บรเวณพนทฝงตะวนตก ทมา: Japan International Cooperation Agency, “Final Report Feasibility Study Pattaya Tourism Development,” December 1978.

66

ภาพท 17 ภาพถายทางอากาศอาวพทยา พ.ศ.2517 แสดงพนทชายหาด และเสนทางการสญจรทางบก (ดดแปลงมาจาก ภาพถายทางอากาศ พ.ศ.2517 ของกรมแผนททหาร) การเจรญเตบโตของเมองพทยามมาอยางตอเนอง จนกระทงตอมาในชวงป พ.ศ. 2520 นกทองเทยวจากตะวนตกซงเปนชาวยโรป เรมเขามาทองเทยว ทาใหเมองพทยาเตบโตขนมาก ในยคนพทยารงเรองสดขดถงกบไดรบการขนานนามวาเปน “รเวยราแหงเอเชย” 24 ดงนน การเจรญเตบโตจากหมบานประมง จนกลายเปนแหลงทองเทยวระดบนานาชาตนนไดมการพฒนาขนอยางตอเนอง กอเกดแหลงการคา การทองเทยวและแหลงบนเทงขนอยางรวดเรวโดยเฉพาะอยางยงบรเวณชายหาดพทยาใต โดยหลงจากทสขาภบาลนาเกลอไดขยายแนวเขตปกครองครอบคลมพนทบรเวณพทยาใต ในป พ.ศ.2507 และไดเปลยนรปเปน “เมองพทยา” เมอวนท 29 พฤศจกายน พ.ศ.2521 โดยมพระราชบญญตระเบยบ บรหารราชการเมองพทยา พ.ศ.2521 เนองจากรฐบาลเลงเหนวาการปกครองทเปนสขาภบาลอยเดมนน ไมอาจจะบรหารงานและใหบรการไดทนกบความเจรญอยางรวดเรวและแกปญหาตางๆ ได โดยหลงจากเปลยนรปแบบการปกครองเปนเมองพทยาในระยะแรก ในสวนของโครงสรางพนฐานทลงทนโดยภาครฐบาล กลบยงไมเพยงพอทจะรองรบความเจรญเตบโต


67

ไดทนถวงท อกทงการเจรญเตบโตของเมองยงขาดการควบคมและวางแผนทถกตอง จากปญหาทเกดขนตางๆ24

25 ทาใหเมองพทยาเลงเหนวาหากไมไดรบการวางแผนและควบคมดแลทถกตองจะทาใหเกดปญหาเพมมากขน ดงนนเมองพทยา และคณะกรรมการพฒนาพนทชายฝงทะเลดานตะวนออก จงไดประสานขอความรวมมอจากองคการสงเสรมการทองเทยวแหงประเทศไทย (อ.ส.ท.) เพอประสานขอความรวมมอจากทาง องคการความรวมมอระหวางประเทศแหงประเทศญปน ไดแก JAPAN INTERNATIONAL COOPERATION AGENCY (JICA) 26 ซงเปนองคกรความรวมมอระหวางประเทศของญปน ทมงเนนภารกจในการพฒนามนษยชาตใหมคณภาพชวตทด โดยเฉพาะประเทศทยากจน ดวยการสนบสนนเทคโนโลย ผเชยวชาญ และความรวมมอดานการวจยกบองคกรตางๆ ทวโลก โดยทาง JICA ไดใหความรวมมอและไดเขามาทาการศกษาถงสภาพปญหาพรอมทงหาแนวทางแกไข เพอวางแผนแมบทในการพฒนาเมองพทยา ภายใตชอโครงการ “PATTAYA TOURISM DEVELOPMENT” โดยมวตถประสงคในการหาแนวทางในการแกไขปญหาทางดานกายภาพและสงแวดลอม เพอเปนการพฒนาเมองพทยาอยางยงยน โดยผลการสารวจศกษาพนทเมองพทยาปรากฎวา ในสวนของโครงสรางพนฐานระบบถนน และเสนทางหลก ไดแก ทางหลวงแผนดนหมายเลข 3 (ถนนสขมวท), ถนนพทยา-นาเกลอ, ถนนพทยากลาง, ถนนพทยาใต โดยณ.ขณะนนอยในความดแลของกรมทางหลวง และมถนนสายรอง ไดแก ถนนพทยาสาย 2, ถนนเลยบชายหาดนาจอมเทยน และถนนซอยยอยตางๆ ซงอยในความดแลของเมองพทยา โดยถนนสวนใหญเปนถนนลาดยางมะตอย (Asphalt) ซงยงไมมระบบทอระบายนา และถนนสวนใหญชารดเสยหายไมไดมาตรฐาน26

27

25 กระทรวงมหาดไทย, กรมโยธาธการ, “การศกษาความเหมาะสม และออกแบบรายละเอยด โครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา จงหวดชลบร,” กมภาพนธ 2537. 26 สมภาษณ ปญญโชต สอนคม, อดตหวหนาฝายสถาปตยกรรม สานกการชาง เมองพทยา, 3 กรกฎาคม 2556. 27 Japan International Cooperation Agency, “Final Report Feasibility Study Pattaya Tourism Development,” (December 1978).

68

ภาพท 18 ภาพแสดง Existing Road Network of Pattaya City (1978) ทมา: Japan International Cooperation Agency, “Final Report Feasibility Study Pattaya Tourism Development,” December 1978. ตอมาไดมถนนทเชอมตอระหวางถนนสขมวท (ทางหลวงหมายเลข 3) กบถนนพทยา นาเกลอเพยง 2 สาย ไดแกถนนพทยาเหนอ (ปจจบนคอถนนพทยากลาง) และถนนพทยาใต ซงในขณะนนยงไมมถนนพทยากลาง จนกระทงตอมาภายหลงคณปรญญา ชวลตธารง ไดมอบทดนใหกบทางเมองพทยา จานวน 10 ไร เพอเปนทตงของศาลาวาการ “เมองพทยา” ในปจจบน และไดมอบทดนเพอสรางสาธาณะประโยชน คอ ถนนพทยาเหนอ (ในปจจบน) เพอเชอมระหวางถนนสขมวท (ทางหลวงหมายเลข 3) กบถนนพทยา-นาเกลอ ความกวางประมาณ 20-30 เมตร โดยไดใชชอวา “ถนนพทยาเหนอ” 28 มาจนถงปจจบน จากนนไดเปลยนชอถนนพทยาเหนอเปนถนนพทยากลาง โดยในขณะนนทาใหมถนนหลกทเชอมตอถนนสขมวท กบถนนพทยา-นาเกลอ เพอเขาพนทชายหาด 3 เสนทางคอ (1) ถนนพทยาเหนอ (2) ถนนพทยากลาง และ (3) ถนนพทยาใต และมคลองพทยาใตเปนเสนทางระบายนาหลกของพนทบรเวณพทยาใต และในสวนของพนทนาเกลอ มคลองนาเกลอเปนเสนทางการระบายนาลงสทะเลบรเวณบานนาเกลอ


69

(ก) (ข)

(ค) (ง)

ภาพท 19 ภาพถายแสดงเสนทางเขาถงพนทเมองพทยา (ก) ถนนสขมวท ระหวางกรงเทพฯ – เมองพทยา (ข) ถนนสขมวทบรเวณเมองพทยา (ค) ถนนพทยาเหนอบรเวณทางเขาชายหาด (ง) ถนนสขมวท- พทยากลาง บรเวณทางเขาชายหาด ทมา: Japan International Cooperation Agency, “Final Report Feasibility Study Pattaya Tourism Development,” December 1978. เนองจากมการเจรญเตบโตอยางรวดเรวของพนทบรเวณเมองพทยา ทาใหพนทเมอง

พทยาเรมประสบปญหาตางๆ ตามมาทงในดาน สงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอมภายในพนท ดงนน

ในป พ.ศ.2521 จงไดมการจดทาแผนแมบทในการพฒนาเมองพทยา โดย JAPAN INTERNATIONAL

COOPERATION (JICA) ซงองคประกอบหลกของการพฒนาไดเนนในสวนของโครงสรางพนฐาน

และการรกษาสงแวดลอมของพนทเปนหลก (แสดงรายละเอยดในบทท 2 หนา 28) ซงตอมายงไดม

70

การพฒนาในภาครวมของพนทบรเวณภาคตะวนออก อนไดแก แผนพฒนาพนททางภาคตะวนออก พ.ศ.

2529 EASTERN SEABOARD-REGIONAL ENVIRONMENTAL MANAGEMENT PLAN 1986 (แสดง

รายละเอยดในบทท 2 หนา 28) โดยหลงจากไดมการดาเนนการจดทาแผนการพฒนาพนทแลวเสรจ

สงผลใหเกดแหลงงาน และแหลงอตสาหกรรม การเจรญเตบโตในพนท ซงถอเปนยคโชตชวงของพนท

ภาคตะวนออก โดยรฐบาลไดจดสรรงบประมาณในการพฒนาพนทเพอเปนการกระตนเศรษฐกจในพนท

มการกอสรางระบบสาธารณปโภค สาธารณปการในพนทเกดขนจากโครงการตางๆ ตามแผนการพฒนา

พนทภาคตะวนออก ดงนนเมองพทยาถอเปนพนทสวนหนงของแผนการพฒนาการจดการพนทชายหาด

สงผลใหเกดการลงทนในพนทเพมมากขน ในแหลงทองเทยวบรเวณชายหาดพทยา โดยเฉพาะอยางยง

บรเวณชายหาดพทยาใตซงถอเปนแหลงทองเทยวทสาคญอยางมากในขณะนน การเจรญเตบโตใน

พนทยงมอยางตอเนอง ทาใหพนทบรเวณชายหาดพทยาใตเรมมความหนาแนน มการกอสรางและตอ

เตมอาคารเขาไปในบรเวณพนทชายหาดเพมมากขน 2 8

29 โดยขณะนนอาคารไดเรมเขาไปในพนทของ

บรเวณทเปนชายฝงทมนาทะเลทวมถง อนเนองมากจากพนทชายหาดทหายไป และเมอมการ

เจรญเตบโตมากขน อาคารตางๆ กไดกอสรางตอเตมรกเขาไปในบรเวณทเปนผนนาทะเลมากขน โดย

ในอดตการกอสรางอาคารบรเวณฝงชายหาดพทยาใตนนอยหางจากบรเวณผนนาทะเลเนองจากพนท

หนาหาดมความกวางและมพนทชายหาดมจานวนมาก แตเนองจากพนทชายหาดทมนอยลง กอร

ปกบการเจรญทางเศรษฐกจ ทาใหผประกอบการบรเวณนไดมการตอเตมอาคารรกเขาไปในบรเวณ

ชายหาดเพมมากขน ทาใหขณะนนอาคารบรเวณชายฝงเกอบทงหมดไดรกลาเขาไปบรเวณทเปนผนนา

ทะเล หมบานชาวประมง และสะพานปลาเพอจอดเรอประมงไดยนเขาไปอยในบรเวณนาทะเล มการ

จอดเรอประมง และเรอทองเทยวบรเวณชายหาดพทยาใตเพมมากขน ซงสงผลใหเกดการเปลยนแปลง

ของทศทางการไหลเวยนของทรายบรเวณอาวพทยา และทาใหกายภาพในพนทมการเปลยนแปลงไป

โดยบรเวณชายหาดพทยาใตนนลดลงอยางเหนไดชด กอรปกบปญหาดานสงแวดลอมทเรมทวความ

รนแรงขน

4. ชวงท 4 พ.ศ.2532 (การฟนฟและพฒนาเมอง)

เมอเขาสยคทเกดวกฤตการณทางดานสงแวดลอมในชวงประมาณ พ.ศ.2532 สภาพ

กายภาพในพนทของเมองพทยาทางดานทศตะวนตกของถนนสขมวท (ทางหลวงหมายเลข 3) ซงเปน

แนวชายฝงทะเลยาวขนานกบถนนสขมวทนนเปนพนททมชมชนอาศยอยหนาแนนตลอดแนว โดย

สวนใหญบรเวณแนวชายฝงทะเลจะเปนพนทสวนพาณชยกรรมโดยเฉพาะบรเวณชายหาดพทยาใต

สวนพนทตอนในซงเปนพนทเกษตรกรรม มประชาชนอาศยอยอยางเบาบางกระจายอยทวไป บรเวณ

29 สมภาษณ สนทร กงศรกล, ประธานชมชนวอลคกงสตรท, 30 กรกฎาคม 2556.

71

ทเปนชมชนสามารถแบงออกกวางๆ ไดเปน 3 ลกษณะ คอ 1) ชมชนรมทะเลตอนเหนอของเมอง

พทยาในเขตตาบลนาเกลอ มลกษณะเปนชมชนเมองศนยกลางของการบรการ การพาณชยกรรมและ

ตลาด ชมชนนเปนชมชนหลกของประชาชนในทองถน ทตงถนฐานถาวรดงเดม 2) ชมชนแหลง

ทองเทยวตามแนวชายฝงทะเล ตงแตตาบลนาเกลอ (บรเวณถนนพทยาเหนอ) เลยบชายหาดมาจนถง

บรเวณตาบลหนองปรอ (บรเวณถนนพทยาใต) โดยชมชนนจะประกอบกจกรรมตางๆ สาหรบบรการ

นกทองเทยวเปนสวนใหญ โดยมรานคาและแหลงบนเทงตางๆ รวมตวอยในบรเวณอาวพทยา ระหวาง

พทยาสาย 1 และพทยาสาย 2 และมความหนาแนนมากในบรเวณอาวพทยาตอนใต และ 3) ชมชนตง

ถนฐานใหมซงไดแรงดงดดจากการเปนแหลงทองเทยวสาคญชมชนเหลานสวนใหญเปนบานจดสรร

อาคารพาณชยประเภทตกแถว และอาคารทพกอาศยของประชากรทมาจากแหลงอน ครอบคลมพนท

บรเวณตอนในโดยทวไป ระหวางบรเวณชายหาดแหลงทองเทยวกบถนนสขมวท และมความหนาแนน

ตามแนวถนนพทยาเหนอ พทยากลาง ถนนพทยาใตและถนนสขมวท29

30

การกระจายตวของการใชประโยชนทดน อาคารและนกทองเทยว พบวา ในป พ.ศ.

2536 มลกษณะกระจายตวตามแนวยาวตลอดชายฝงทะเล การใชประโยชนทดนสวนใหญจะเปน

โรงแรมและทพกตากอากาศขนาดใหญ แตยงคงมบานพกตากอาคารสวนตวปะปนอย โดยเฉพาะใน

ถนนซอยทเชอมตอระหวางถนนพทยาสาย 131 (เดมคอถนนพทยา-นาเกลอ โดยหลงจากมการตด

ถนนพทยาเหนอขนจงแบงถนนนาเกลอออกเปน 2 สวนคอ จดเรมของถนนบรเวณนาเกลอถงบรเวณ

จดตด (ปจจบนคอบรเวณวงเวยนปลาโลมา) ถนนพทยาเหนอ ใชชอวาถนนพทยา-นาเกลอ และ

บรเวณจดตดถนนพทยาเหนอเลยบชายหาดมายงบรเวณพทยาใต ใชชอวาถนนพทยาสาย 1) และ

ถนนพทยาสาย 2 โดยเฉพาะบรเวณแยกถนนพทยาใตกบถนนพทยาสาย 1 และถนนพทยาสาย 2 จะ

เปนศนยกลางหลกทมการรวมตวของรานคา บรการ และสถานเรงรมยทรองรบกจกรรมการทองเทยว

จงทาใหบรเวณดงกลาวมความคบคงทงนกทองเทยวและยานพาหนะ โดยเฉพาะอยางยงบรเวณ

ชายหาดพทยาใต ในชวงเวลากลางคน จะเตมไปดวยยานพาหนะ และคนเดนถนน โดยในชวงบรเวณ

ชายหาดพทยาใตนจะขนาบไปดวยอาคารรานคาและแหลงบนเทงทงสองฝากฝง ทาใหความหนาแนน

บรเวณนมมากกวาบรเวณชายหาดในสวนอนๆ

30 กระทรวงมหาดไทย, กรมโยธาธการ, “การศกษาความเหมาะสม และออกแบบรายละเอยด โครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา จงหวดชลบร,” กมภาพนธ 2537. 31 เรองเดยวกน.

72

ณ.ชวงเวลานเมองพทยาถอมวามการเจรญเตบโตขนอยางรวดเรว มการลงทนพฒนาจากภาคเอกชนเปนจานวนมาก ทาใหโครงสรางพนฐานทลงทนโดยภาครฐบาลไมเพยงพอทจะรองรบความเจรญเตบโตไดทน3 1

32 อกทงการเจรญเตบโตของเมองขาดการควบคมและการวางแผน จงทาใหเกดปญหาทสาคญขนหลายประการ เชน ความสกปรกของชายหาด และชายหาดแคบมากเมอเวลานาทะเลขนสงสด เพราะพนทชายหาดเกอบทงหมดจมนา ทาใหไมมพนททจะเดนตามชายหาดได ปญหาการขาดแคลนนาประปา ปญหาการกาจดนาเสยและมลภาวะชายหาด ปญหาดานผงเมอง ปญหานาทวมและการระบายนา ปญหาการจดการขยะ ปญหาการจราจรในตวเมอง ปญหาการขาดแคลนสงอานวยความสะดวกสาหรบเรอทองเทยว และปญหาการรกลาทสาธารณะและชายหาด เปนตน

ภาพท 20 ภาพถายทางอากาศอาวพทยา พ.ศ.2539 แสดงแนวชายหาด และเสนทางการสญจรทางบก ทมา: โทวรฬห โชตบตร, “สถานการณการกดเซาะชายฝงบรเวณอาวพทยา,” 27 กมภาพนธ 2552.

32 เรองเดยวกน.

73

(ก) (ข)

ภาพท 21 ภาพถายแสดงบรเวณพนทชายหาดพทยาใต (ถนนคนเดน) พ.ศ.2535 (ก) ทศนยภาพบรเวณชายหาดพทยา พ.ศ.2535 (ข) บรเวณถนนพทยาสาย 1 (ภาพจากวเชยรโฟโตพทยากลาง) ทมา: จฬาลงกรณมหาวทยาลย, สถาบนวจยทรพยากรทางนา, การประชมชแจงโครงการศกษาวางแผนแมบทและสารวจออกแบบเพอการเสรมทรายชายหาดพทยา จงหวดชลบร, พ.ศ.2554, เขาถงเมอ 20 มถนายน 2556, เขาถงไดจาก 3www.9leang.com จากปญหาตางๆ ทเกดขน ทาใหสภาพแวดลอมของเมองพทยาตกตาลงไปมาก ซงขณะนนไดมการจดตงคณะกรรมการพฒนาพนทชายฝงทะเลดานตะวนออก โดยมจดมงหมายเพอใหเมองพทยาเปนศนยกลางการคาและการบรการ เปนศนยกลางการทองเทยวและแหลงทองเทยวหลกของชายฝงทะเลดานตะวนออก ดงนนจากปญหาดงกลาวขางตนถอเปนเรองทสาคญของเมองพทยา ซงหากไมมการแกไขจะทวความรนแรงมากขนเรอยๆ ซงจะทาใหเมองพทยาสญเสยชอเสยงในการเปนสถานทพกผอนตากอากาศในระดบนานาชาตไปได ดงนนคณะกรรมการพฒนาพนทชายฝงทะเลดานตะวนออก จงไดขอความชวยเหลอไปยงองคการความรวมมอระหวางประเทศแหงประเทศญปน Japan International Cooperation Agency (JICA) ใหทาการศกษาปญหาตางๆ ของเมองพทยา32

33 ซงไดมการจดทาแผนแมบทเพอการพฒนาเมองพทยา พ.ศ.2532 (รายละเอยดในบทท 2 หนา 30)


74

โดยความจาเปนในการปรบปรงพนทหนาทะเลของเมองพทยานน เปนผลมาจากการศกษาของ JICA ซงพบวา พนทหนาทะเลของเมองพทยามปญหาหลายประการ ดงน 1. การใชประโยชนของพนทหนาทะเลในบรเวณอาวเกนขดจากด และการกาหนดขอบเขตทไมแนชดของกจกรรมตางๆ นาไปสความแออด ความสบสนวนวาย และเสยงตอการเกดอบตเหต โดยเฉพาะการขนและลงเรอของผโดยสาร ซงกระทากนตรงชายหาด 2. ชายหาดแคบ และการกดเซาะเพมขนไปเรอยๆ ทาใหบรเวณพกผอนหยอนใจ และสนทนาการมไมเพยงพอ

(ก) (ข)

ภาพท 22 ภาพถายแสดงการใชพนทบรเวณชายหาดพทยาเพอการขน - ลงเรอ (พ.ศ.2536) (ก) การกอสรางทลวงลาแนวเขตชายฝงตามธรรมชาต ทาใหเกดการกดเซาะชายฝง

โดยเฉพาะบรเวณพทยาใต (ข) ภตตาคาร รานคา และแหลงบนเทงทรกลาชายฝงยานพทยาใตทงขยะมลฝอยและสง

ปฏกลลงทะเลโดยตรง ทาใหเกดมลภาวะขน ทมา: กระทรวงมหาดไทย, กรมโยธาธการ, “รายงานฉบบสดทายการศกษาความเหมาะสม และออกแบบรายละเอยดโครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา จงหวดชลบร,” 15 กมภาพนธ 2537.

75

(ก) (ข)

(ค) (ง)

ภาพท 23 ภาพถายแสดงสภาพปญหาในพนทบรเวณชายหาดพทยาใต (ก) สงกอสรางรกลาชายหาดบรเวณพทยาใต (พ.ศ.2536) (ข) ชายหาดทสกปรกนาเนาเสย บรเวณหาดพทยา (พ.ศ.2536) (ค) ทาเทยบเรอ บรเวณพทยาใต (พ.ศ. 2536) (ง) การระบายนาเนาเสยจากคลองพทยาใต (พ.ศ.2536) ทมา: กระทรวงมหาดไทย, กรมโยธาธการ, “การศกษาความเหมาะสม และออกแบบรายละเอยด โครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา จงหวดชลบร,” 15 กมภาพนธ 2537. 3. ขาดแคลนพนทชายฝงในบรเวณพทยาใต ถนนเลยบชายหาดเพอการเดนเลนและสาธารณปโภคทจาเปน เนองจากชายฝงบรเวณพทยาใตถกรกลาโดยรานคา ภตตาคาร และแหลงบนเทง

76

4. ขาดแคลนสงอานวยความสะดวกทปลอดภยและมประสทธภาพในการขนลงเรอ การจอดรบและสงผโดยสารของเรอทองเทยวและเรอบรการอนๆ 5. อาคารรกลาบกรกลงไปในทะเลมากขนเรอยๆ รวมถงปญหาการระบายนาเนาเสย

จากคลองพทยาใตลงสทะเลบรเวณพทยาใต

จากผลการศกษาสภาพปญหาของ JICA และไดมการจดทาแผนแมบทในการพฒนา

เมองพทยา ซงคณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 14 สงหาคม พ.ศ. 2533 โดยอนมตใหดาเนนการตาม

แผนแมบทเพอพฒนาเมองพทยา ตามโครงการเรงดวนเพอฟนฟบรณะเมองพทยาจานวน 9 โครงการ

โดยไดจดหมวดหมโครงการดงกลาวเปน 2 กลมโครงการ และไดมมตเมอวนท 17 สงหาคม 2535 ให

กรมโยธาธการดาเนนการโครงการเรงดวนตามท JICA ไดเสนอไว 5 โครงการ คอ 1) โครงการถม

ทะเลบรเวณพทยาใต 2) โครงการกอสรางทาเทยบเรอทองเทยวพทยา 3) โครงการฟนฟบรณะ

ชายหาดพทยา 4) โครงการกอสรางทาเทยบเรอเกาะลาน และ 5) โครงการกอสรางถนนพทยาสาย 3

โดยในสวนทเหลออก 4 โครงการไดมอบหมายใหการประปาสวนภมภาค กรมควบคมมลพษและเมอง

พทยารบผดชอบดาเนนการ ซง ณ.ขณะนนโครงการตางๆ อยในระหวางการดาเนนการกอสราง และ

บางโครงการอยในระหวางการศกษาความเหมาะสมเพอออกแบบกอสราง โดยแตละหนวยงานไดเรง

ดาเนนการตามแผนเพอใหบรรลวตถประสงคของแผนการพฒนาเมองพทยา และเพอเปนการฟนฟ

เมองพทยาโดยการลงทนโดยภาครฐดานการฟนฟโครงสรางพนฐานของเมองพทยาเพอเปนการ

กระตนใหเกดการลงทนในสวนของภาคเอกชน และนาเปนการเพมรายไดจากการทองเทยวของ

ประเทศตอไป

โดยโครงการทกรมโยธาธการไดรบมอบหมายใหดาเนนการนน ทางกรมโยธาธการได

วาจางใหบรษททปรกษา ไดแก บรษท ทม คอนซลตง เอนจเนยร จากด, Scott Wilson Kirkpatrick

Company Limited และบรษท แอสดคอน คอรปอเรชน จากด ดาเนนการศกษาความเหมาะสมและ

ออกแบบรายละเอยดโครงการ รวมทงศกษาผลกระทบสงแวดลอมของโครงการฟนฟบรณะและ

พฒนาเมองพทยา ซงโครงการทวาจางทปรกษาฯ ประกอบไปดวย 3 โครงการยอย ไดแก 1) โครงการ

ถมทะเลบรเวณพทยาใต 2) โครงการทาเทยบเรอทองเทยวพทยา และ 3) โครงการฟนฟบรณะ

ชายหาดพทยา 3 3

34 ซงหลงจากททางบรษททปรกษาฯ ไดดาเนนการศกษาความเหมาะสม และ

ออกแบบรายละเอยด โดยไดดาเนนการจดทารายงานผลกระทบสงแวดลอมเพอขอความเหนชอบใน

การดาเนนโครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยานน ซงโครงการทผานความเหนชอบจากสานก


77

นโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดแก 1) โครงการทาเทยบเรอทองเทยวพทยา

และ 2)โครงการถมทะเล โดยโครงการถมทะเลนนคณะกรรมการผชานาญการพจารณา รายงานการ

วเคราะหผลกระทบสงแวดลอม ดานโครงการโครงสรางพนฐาน และโครงการอนๆ ของรฐและ

รฐวสาหกจในคราวการประชมครงท 9/2540 วนท 1 ธนวาคม 2540 และคราวประชมครงท 1/2541

วนท 26 มกราคม 2541 ไดมมตใหปรบลดขนาดของโครงการ จากเดมทเสนอใหถมทะเลบรเวณ

ชายหาดพทยาในเนอทประมาณ 120 ไร เพอกอสรางสงอานวยความสะดวกสาหรบทาเทยบเรอโดย

ใหปรบลดลง เปนพนททผานความเหนชอบประมาณ 18.79 ไร3 4

35 ในสวนของโครงการฟนฟบรณะ

ชายหาดตงแตบรเวณพทยาเหนอถงบรเวณพทยาใต ยาวประมาณ 2,700 เมตร กวางประมาณ 50

เมตร นนไมผานความเหนชอบ เนองจากคณะกรรมการมความเหนวาปญหาการกดเซาะชายหากนน

ยงไมถอวามนยสาคญ จงใหกรมโยธาธการเฝาระวงและตรวจสอบสภาพชายฝงวามการกดเซาะอยางม

นยสาคญหรอไมเพอนาเสนอตอคณะกรรมเพอพจารณาตอไป โดยกรมโยธาธการไดวาจางบรษทท

ปรกษา ไดแก บรษท ทม คอนซลตง เอนจเนยร จากด สารวจและศกษาเฝาระวงการกดเซาะชายหาด

พทยาเปนระยะเวลา 3 ป (พ.ศ.2544-2547)36 เพอพสจนทราบวามการกดเซาะจรงหรอไม โดยตงขอ

สมมตฐานไววาจะตองมการกดเซาะอยางมนยสาคญ กลาวคอมการกดเซาะไมนอยกวา 1.00 เมตรตอ

ป โดยทรายไมกลบคน โดยหลงจากมการสารวจทกเดอน ทกฤดกาล เปนระยะเวลา 3 ป เพอจดทา

รปตดทางขวางของทรายชายหาดพทยาเปรยบเทยบกน และรายงานวามการเคลอนยายของทราย

ตามฤดกาล โดยรายงานสรปไดวายงไมพบวามการกดเซาะอยางมนยสาคญ จงไดชะลอโครงการนไว

ในสวนของโครงการถมทะเลบรเวณพทยาใตนน โดยสบเนองจากรายงานการวเคราะหผลกระทบ

สงแวดลอมของโครงการดงกลาว ไดมการเสนอใหรอถอนอาคารรกลาชายหาดพทยาใต โดยใหสาเหต

วาอาคารดงกลาวทาใหชายหาดขาดความตอเนองของชายหาดพทยาและเสยทศนยภาพ นอกจากน

บรเวณใตอาคารรกลายงเตมไปดวยนาเสยและสงปฏกล จาเปนจะตองปรบปรงใหดขนและจาก

ขอเสนอดงกลาว ทาใหเมอป พ.ศ. 2541 ไดมมต คณะรฐมนตรเหนชอบตามทกระทรวงวทยาศาสตร

เทคโนโลยและสงแวดลอม เสนอมตคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต เรองรายงานการวเคราะห

ผลกระทบสงแวดลอม โครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา โดยมตเหนชอบกบแผนการรอถอน

อาคารรกลาชายหาดพทยาใต ตามทกรมโยธาธการและจงหวดชลบรเสนอ จากเหตผลวาอาคาร

35 กระทรวงมหาดไทย, กรมโยธาธการ, “รายงานแผนปฏบตการลดผลกระทบ และตดตามตรวจสอบคณภาพสงแวดลอม การศกษาวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม โครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา จงหวดชลบร,” กมภาพนธ 2541. 36 สมภาษณ อดตผอานวยการ สานกการชาง เมองพทยา, 30 กรกฎาคม 2556.

78

ดงกลาวกอใหเกดปญหาตาง ๆ ดงน เปนอาคารทกระทาผดกฎหมายรกลาทสาธารณะประโยชน

รานคา ภตตาคาร และแหลงบนเทง ทงขยะมลฝอย สงปฏกล และนาเสยลงทะเลโดยตรง ทาใหเกด

มลภาวะทาลายสงแวดลอมบรเวณชายฝง

ภาพท 24 ภาพแสดงแนวอาคารรกลาชายหาดบรเวณพทยาใต พ.ศ.2541 ทมา: เมองพทยา, “รายงานฉบบสมบรณ การศกษาออกแบบเบองตนและวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมโครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต เมองพทยา จงหวดชลบร,” ธนวาคม 2547. ดงนน สรปไดวาโครงการทผานความเหนชอบมเพยงโครงการถมทรายทะเลพทยาใตพนทประมาณ 18.79 ไร เพอกอสรางโครงการทาเทยบเรอทองเทยวเมองพทยา โดยโครงการไดดาเนนการกอสรางแลวเสรจนน ซงในเวลาตอมาในป พ.ศ. 2542 คณะกรรมการการทองเทยวและคณะกรรมาธการของสภาผแทนราษฎรมความเหนวาใหชะลอการรอถอนอาคารรกลา ออกไป 3 ป ตามการเรยกรองจากนกธรกจเจาของอาคาร และอยระหวางการเสนอใหคณะรฐมนตร ทบทวนมตกรณคาสงรอถอน โดยใหถอวาอาคารเหลานนเปนเอกลกษณของเมองพทยา ซงเปนจดดงดดนกทองเทยว ซงหากมการรอถอนจะสงผลกระทบตอการทองเทยวของเมองพทยา

79

(ก) (ข)

(ค) (ง)

(จ) (ฉ)

ภาพท 25 ภาพถายแสดงแนวอาคารรกลาชายหาดบรเวณพทยาใต (พ.ศ.2541) (ก) บรเวณถนนคนเดนเมองพทยา (Pattaya Walking Street) (ข) บรเวณถนนคนเดนเมองพทยา (Pattaya Walking Street) (ค) บรเวณสะพานทาเทยบเรอ มมมองจากอาวพทยา (ง) บรเวณสะพานทาเทยบเรอ มมมองจากอาวพทยา (จ) บรเวณอาคารรกลาชายหาดพทยาใต มมมองจากอาวพทยา (ฉ) บรเวณอาคารรกลาชายหาดพทยาใต มมมองจากอาวพทยา ทมา: เมองพทยา, “การศกษาความเหมาะสม แนวทางการฟนฟและปรบปรง อาคารเศรษฐกจ 101 ราย บรเวณพทยาใต เมองพทยา จงหวดชลบร,” ธนวาคม 2542.

80

ภาพท 26 ภาพผงทตงโครงการและขอบเขตพนทศกษาบรเวณรอบอาวพทยาใต เมองพทยา ทมา: เมองพทยา, “รายงานฉบบสมบรณ การศกษาออกแบบเบองตนและวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม โครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต เมองพทยา จงหวดชลบร,” ธนวาคม 2547. โดยจะเหนไดวาหลงจากทม มตคณะรฐมนตรใหดาเนนการรอถอนอาคารรกลาบรเวณชายหาดพทยาใตนน เมองพทยาซงเปนหนวยงานรบผดชอบใหดาเนนการ ไดพบปญหาอปสรรคอยางมากในการดาเนนการ ทงในสวนของกฎหมาย และมวลชนในบรเวณพนท ดงนนผบรหารเมองพทยาจงไดดาเนนการเพอหาแนวทางการแกไขปญหาดงกลาว เพอใหเกดผลกระทบกบทกฝายใหนอยทสดซงเปนเหตสาคญอยางยงในการแกไขปญหาดงกลาว3 6

37 ทจะสงผลกระทบตอสภาพเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมของเมองพทยาเปนอยางยงหากไมไดรบการแกไข โดยตอมาเมองพทยาไดวาจาง บรษท แอสดคอน คอรปอเรชน จากด ทาการศกษาออกแบบเบองตนและวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม โครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต เมองพทยา จงหวดชลบร ในป พ.ศ.2547 โดยม วตถประสงคเพอทาการปรบปรงพนทบรเวณอาวพทยาใต และเพอปรบปรงสภาพแวดลอมบรเวณอาวพทยาใตทเสอมโทรมใหดขน ไดแก นาเสย ขยะมลฝอย บรเวณชายหาด และทศนยภาพของอาวพทยาใต โดยการกอสรางถนนยกระดบเลยบชายหาด รวมทงแกไขปญหาการจราจรทคบคงบรเวณ

37 สมภาษณ นรนดร วฒนศาสตรสาธร, อดตนายกเมองพทยา, 27 มถนายน 2556.

81

ถนนพทยาสาย 1 (ถนนเลยบชายหาด) และใชเปนพนทสนบสนนกจกรรมการทองเทยวของเมองพทยา 3 7

38 โดยเมองพทยาไดตงเปาหมายในการดาเนนการในครงนจะเปนการแกไขปญหาทเกดขนในพนทบรเวณดงกลาวซงนาไปสขอยตของปญหาทเกดขนตอไป

ภาพท 27 ภาพแสดงอาคารรกลาชายหาดพทยาใต (แสดงจดเรมตนและสนสดโครงการฯ) ทมา: เมองพทยา, “รายงานฉบบสมบรณ การศกษาออกแบบเบองตนและวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม โครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต เมองพทยา จงหวดชลบร,” ธนวาคม 2547. โดยหลงจากทไดดาเนนโครงการศกษาออกแบบเบองตนและวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม โครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต เมองพทยา จงหวดชลบร แลวเสรจ เมองพทยาจงไดมอบหมายใหทางบรษททปรกษาฯ ซงไดรบใบอนญาตเปนผมสทธจดทารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม จากสานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ใหดาเนนการเสนอรายงานวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม ตามประกาศกระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงแวดลอม เรอง กาหนดประเภทและขนาดของโครงการหรอกจการของสวนราชการ รฐวสาหกจ หรอเอกชนทตองมการจดทารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม ฉบบท 2 พ.ศ.2535 ประกาศ

38 เมองพทยา, “รายงานฉบบสมบรณ การศกษาออกแบบเบองตนและวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมโครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต เมองพทยา จงหวดชลบร,” ธนวาคม 2547.

82

ณ วนท 9 กนยายน พ.ศ.2535 ใหรฐมนตรโดยความเหนชอบของคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ประกาศในราชกจจานเบกษา กาหนดใหทางหลวงหรอถนนทกขนาดทเทยบเทาหรอสงกวามาตรฐานตาสดของทางหลวงชนบทขนไป โดยรวมความถงการกอสรางคนทางใหมเพมเตมจากคนทางทมอยเดม ทตดผานพนทเขตชายฝงทะเลในระยะ 50 เมตร หางจากระดบนาทะเลขนสงสด38

39 ซงโครงการดงกลาวจะตองดาเนนการจดทารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม เสนอตอสานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมพจารณาใหความเหนชอบกอนดาเนนการ แตเมอโครงการไดนาเสนอเพอพจารณารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม โครงการของสวนราชการ รฐวสาหกจ และโครงการรวมกบเอกชนดานคมนาคม เมอกมภาพนธ 2549 ทประชมฯ มมตใหเมองพทยาถอนเรองเสนอเพอพจารณารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม โครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต เมองพทยา จงหวดชลบร และใหนาเรองการดาเนนการตดตามมตคณะรฐมนตร กรณการรอถอนอาคารรกลาชายหาดพทยา ซงหากไมมการขอแกไขมตดงกลาว ทางคณะกรรมการจะไมสามารถพจารณารายงานดงกลาวไดเนองจากขดกบมตคณะรฐมนตร นอกจากน คณะกรรมการ ผชานาญการฯ ไดมขอสงเกตวา โครงการดงกลาวตองมความสอดคลองกบขอกาหนดและกฎหมายทเกยวของ เชน ประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เรอง กาหนดพนทมาตรการคมครองสงแวดลอมในพนทบรเวณเมองพทยา จงหวดชลบร พ.ศ.2546 และผงเมองรวมเมองพทยา โดยการปรบปรงพนทอาวพทยาใต ตองพจารณาใหกลมกลนกบสภาพแวดลอมธรรมชาตใหมากทสดและมผลกระทบสงแวดลอมนอยทสด ควรพจารณาทางเลอกของการออกแบบและวธการในการปรบปรงพนทใหเหมาะสม อกทงในเรองของการมสวนรวมและการสารวจความเหนของประชาชนจะตองมกลมเปาหมายทครอบคลมปญหาและผลกระทบ รวมทงประโยชนตอสาธารณะหรอสวนรวมอยางแทจรงจากโครงการ ดงนนโครงการดงกลาวจงยงไมไดเขารบการพจารณาขอรบความเหนชอบจากคณะกรรมสงแวดลอมแหงชาต เนองจากบรเวณพนทโครงการดงกลาว ไดมมตคณะรฐมนตรใหดาเนนการรอถอนอาคารรกลาบรเวณพทยาใต และ ณ.ขณะนนยงไมมขอสรปทชดเจนในการรอถอนอาคารดงกลาว หรอการดาเนนการใดๆ เพอขอแกไขมตคณะรฐมนตร โครงการดงกลาวจงไดถกชลอไป เพอนาปญหาดงกลาวกลบมาหาขอสรปเพอแกไขปญหาดงกลาวตอไป

39 เมองพทยา, “รายงานฉบบสมบรณ การศกษาออกแบบเบองตนและวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม โครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต เมองพทยา จงหวดชลบร,” ธนวาคม 2547.

83

5. ชวงท 5 พ.ศ.2552 (การพฒนาเมองสความยงยน) จากปญหาทสะสมมาในอดต บางสวนไดดาเนนการแกไขและในบางสวนยงไมไดรบการแกไขอนสบเนองมาจากปญหาตางๆ ดงเชน ปญหาทเกดขนในบรเวณชายหาดพทยาใต (Pattaya Walking Street) ปญหาดงกลาวสะสมมาจนกระทงปจจบน (พ.ศ.2557) ยงไมมนโยบายและแผนเพอดาเนนการจดการกบปญหาทเกดขน สงผลถงความเปลยนแปลงทางดานกายภาพในพนท โดยเหนไดอยางชดเจนจากปญหาพนทชายหาดทลดลงอยางตอเนอง โดยจากโครงการตางๆ ทไดนาเสนอเพอดาเนนการแกไขปญหากบไมรบการตอบรบ และอนมตจากหนวยงานทเกยวของ อาทเชน โครงการถมทะเลพทยา (พ.ศ.2537) และโครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต (พ.ศ.2547) อนเนองมาจากประเดนขอเสนอของคณะกรรมสงแวดลอมแหงชาต ซงไมใชประเดนทางดานเทคนคแตหากเปนประเดนเกยวกบกบเหตผลและความจาเปนในการอนมตใหมโครงการซงเปนประเดนทางดานนโยบาย ซง ณ.ปจจบน (พ.ศ.2557) คณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตกยงไมไดมขอพจารณเกยวกบโครงการดงกลาวอก โดยตอมา ป พ.ศ.2552 กรมเจาทาไดเลงเหนถงสภาพปญหาทเกดขน จงไดวาจางสถาบน วจยทรพยากรทางนา จฬาลงกรณมหาวทยาลย เพอทาการศกษาโครงการเสรมทรายบรณะชายหาดพทยา จงหวดชลบร โดยมวตถประสงคเพอเปนการฟนฟบรณะชายหาดพทยาจากปญหาการถกกดเซาะมาเปนระยะเวลายาวนาน เพอหาแนวทางแกไขปญหาทเหมาะสมและเปนไปตามหลกวชาการเพอใหชายหาดพทยากลบมาเปนแหลงทองเทยวทมความสาคญของประเทศตอไป 3 9

40 โดยผลการศกษาไดขอสรปวา ใหมการเสรมทรายบรเวณชายหาดพทยาออกไปประมาณ 35 เมตร เพอใหสอดคลองกบสภาพชายหาดเดมทถกกดเซาะไป แตอยางไรกตามปจจบน (พ.ศ.2557) โครงการดงกลาวยงคงไมไดดาเนนการซงสงผลกระทบกบสภาพกายภาพในบรเวณพนทชายหาด ดงจะเหนไดจากการคะเนพนทชายหาดทจะหายไปหากไมดาเนนการแกไข โดยนกวชาการไดทาการวเคราะหตามหลกวชาการซงปรากฏผลการวเคราะหมการคาดคะเนวาหากไมดาเนนการแกไขปญหาดงกลาว พนทชายหาดเมองพทยาจะหายไปหมดในป พ.ศ.2559

40 สถาบนวจยทรพยากรทางนา จฬาลงกรณมหาวทยาลย, “รายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม โครงการเสรมทรายบรณะชายหาดพทยา จงหวดชลบร,” มนาคม 2555.

84

ภาพท 28 ภาพถายทางอากาศแสดงบรเวณพนทอาวพทยา พ.ศ.2556 แสดงพนทชายหาดและ

เสนทางสญจร ทมา: ดดแปลงจาก Google Map, เขาถงเมอ 14 กมภาพนธ 2557, เขาถงไดจาก https:// www.google.co.th/maps/@13.1248702,100.4860532,10z

ภาพท 29 ภาพแสดงทศนยภาพบรเวณอาวพทยา พ.ศ.2557

85

ภาพท 30 ภาพแสดงแนวอาคารรกลาทสงผลกระทบตอการกดเซาะบรเวณแนวชายหาดพทยาใต

พ.ศ.2557 ดานเศรษฐกจ สงคม โดยในทนจะกลาวถง สภาพเศรษฐกจและสงคมภายในพนทเมองพทยา บรเวณชายหาดพทยาใต (Pattaya Walking Street) โดยแบงเนอหาตามชวงเวลาทมการเปลยนแปลงในพนท ดงน ชวงท 1) กอนป พ.ศ.2599 ทมการตงถนฐานในชวงสงครามโลกครงท 2 ชวงท 2) พ.ศ.2502 เปนชวงทมการเปลยนแปลงจากหมบานชาวประมงสจดเรมตนของการเปนแหลงทองเทยว ชวงท 3) พ.ศ. 2520 (หลงสงครามเวยดนาม) ชวงท 4) ป พ.ศ.2532 (เปนชวงฟนฟเมองและพฒนา) และชวงท 5) พ.ศ.2552 ซงมการพฒนาเมองพฒนาเพอนาไปสพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยนกระทงปจจบน (พ.ศ.2556) ดงน 1. ชวงท 1 กอนป พ.ศ.2499 (การตงถนฐาน) บรเวณพนทหมบานประมงในอดต (บรเวณชายหาดพทยาใต) มประชาชนอาศยอยเพยงเลกนอยโดยสวนมากประกอบอาชพประมงเปนหลก จากบรเวณนาเกลอ มาสนสดทบรเวณชายหาดพทยาใต (ปจจบนคอบรเวณตนมะขามใหญ ในถนนคนเดน Pattaya Walking Street) ซงสภาพทางบรเวณนนยงคงเปนเสนทางเกวยน ลกษณะถนนเปนดนลกรง โดยขณะนนบรเวณชายหาด

86

พทยาใตเปนหมบานของชาวทองถนทยายมาตงถนฐานและประกอบอาชพชาวประมง 4 0

41 ซงผทมาบกเบกพนทบรเวณพทยาใต ไดแก ตระกลคาขาย ตระกลเชอจน เปนตน โดยเปนคนทองถนทอยอาศยบรเวณนรวมประมาณ 100 กวาป แรกเรมประกอบอาชพประมง และเพาะปลก และในสวนของประชาชนทอพยพและยายถนฐานมาอยบรเวณนไดแก ชาวจนทยายมาจากบรเวณบานอาเภอและสตหบ สมยสงครามโลกครงท 2 เนองจากบรเวณบานอาเภอและสตหบนนเปนพนทฐานทพของทหาร จงไมอนญาตใหคนตางดาวอยในพนท จงมการอพยพยายถนฐานของชาวจนเขามาในบรเวณพนทนาเกลอ 4 1

42 และพทยาซงถอเปนยคของการบกเบกพนทในสมยนน โดยในขณะนนบรเวณชายหาดพทยาใตเปนเพยงหมบานชาวประมงเลกๆ ในสวนของฝงตะวนออกของถนนมอาคารบานเรอนประชาชนประกอบอาชพคาขายและบานพกอาศยประมาณ 20 หลง และในสวนพนทชายฝงทะเลยงคงเปนทวาง และในสวนประชาชนอกจานวนหนงไดไปตงถนฐานบรเวณนาเกลอ โดยสวนใหญเปนทพกอาศยและศนยกลางคาขายของชาวจนทอพยพกนมานนเอง โดยบรเวณนาเกลอถอเปนพนทศนยกลางการคาขายของอาเภอบางละมง ซงมประชากรอาศยอยหนาแนนกวาบรเวณอน ดงนนจะเหนไดวาการเจรญเตบโตของเมองในยคน พนทของเมองพทยานนจะแบงไดอยางชดเจนโดยพนทในสวนท 1 บรเวณทางดานทศเหนอของเมองพทยา (บรเวณนาเกลอ) โดยสวนใหญเปนศนยกลางการคา บานพกอาศย และในสวนท 2 บรเวณทางดานทศใตของอาวพทยา ประชาชนสวนใหญประกอบอาชพประมงเปนหลกและเปนเพยงหมบานเลกๆ มระยะทางจากพนทบรเวณนาเกลอประมาณ 6 กโลเมตร โดยมเสนทางเชอมตอกนของ 2 บรเวณคอเสนทางเลยบชายหาด หรอถนนพทยา-นาเกลอ โดยประชาชนทอาศยอยในพนทบรเวณชายหาดพทยาใต สวนใหญเปนระบบเครอญาตกนในพนท เชนเดยวกนกบบรเวณพนทนาเกลอ อนเนองจากการอพยพเขามาจากบรเวณพนทของบานอาเภอ สตหบในขณะนน ซงอาจถอไดวาพนท 2 ชมชนนถอเปนจดเรมตนของแหลงชมชนทมการตงถนฐานในพนทเมองพทยา 2. ชวงท 2 พ.ศ.2502 (การตงถนฐานและการพฒนาพนท) โดยชวงสงครามเวยดนามขณะนน จากหมบานชาวประมงบรเวณชายหาดพทยาใต เมองพทยายงเงยบสงบอย โดยชวงสงครามเวยดนามมทหารจากกองกาลงสหรฐอเมรกาไดเขามาทองเทยวบรเวณชายหาดพทยาใตทาใหสภาพเศรษฐกจในพนทเรมมการเปลยนแปลงจากการทาประมง เรมมประชาชนเขามาประกอบธรกจการคาเพมมากขน ในขณะทบรเวณพนทยงไมอยในพนทปกครองของสขาภบาลนาเกลอในขณะนน จนกระทงตอมาในป 2507 จงไดมการขยายอาณาเขต สขาภบาลนาเกลอ จากตาบลนาเกลอไปจนถงเขตพทยาใต ซงครอบคลมพนทบรเวณหมบานชาวประมง บรเวณชายหาดพทยาใต

41 สมภาษณ สมควร คาขาย, ประชาชนในพนทศกษา, 4 กรกฎาคม 2556. 42 สมภาษณ วจตร ศภรสหสรงษ, นกธรกจในพนทพทยา, 20 สงหาคม 2556.

87

สภาพเศรษฐกจในขณะนนถอวามการจบจายจากกองกาลงทหารสหรฐจานวนมาก ทาใหประชาชนในพนทบางสวนเรมเปลยนจากการทาอาชพประมง มาทาการคาขายโดยรานคาแรกในบรเวณถนนชายหาดพทยาเปนเพยงรานกาแฟเลกๆ หลงจากทมกองกาลงทหารสหรฐเขามา ความตองการสนคาอนๆ จงเกดขนตามลาดบ ประชาชนเรมเดนทางเขากรงเทพมหานครเพอนาสนคาเขามาจาหนาย โดยชวงเวลานนมรานคาทวไป (โชหวย) อยประมาณ 2 ราน สวนทเหลอจะเปนรานอาหาร บารเบยร โดยสวนมากยงคงเปนประชาชนในพนททเปลยนจากการทาประมงมาคาขายเพอรองรบนกทองเทยวทมาเยอน42

43 โดยตอมาพนทบางสวนประชาชนในพนทไดนาไปจานาบาง ขายสทธกนบาง ทาใหเรมมคนภายนอกเขามาลงทนในพนท ทาใหบรเวณพทยาใตเรมกลายมาเปนศนยกลางของการทองเทยวของเมองพทยาใน ณ.ขณะนน

ภาพท 31 ภาพถายรานคาบรเวณถนนพทยาสาย 1 (ปจจบนคอ ถนนคนเดน) ป พ.ศ.2510 (ไดรบภาพถายจาก วรวฒน คาขาย)

ภาพท 32 ภาพถายชมชนบรเวณชายหาดพทยาใต ป พ.ศ.2510 (ไดรบภาพถายจาก วรวฒน คาขาย)


88

ซงสนคาทนามาคาขายนนไดนามาจากกรงเทพมหานคร โดยการเดนทางในขณะนนเรมสะดวกสบายขน สนคาทนามาขายมแถบทกประเภทเชน เสอผา รองเทา กระเปา ของใชอปโภค บรโภค ซงโดยสวนใหญทหารสหรฐฯ ทเขามาพกผอนจะนาเงนมาใชจานวนมาก 4 3

44 เนองจากชวงสงครามนนอาจกลาวไมไดวาจะหาความสขจากการพกผอนไดเชนนอกเมอไร ดงนนการพกผอนของทหารสหรฐฯ จงเปนการใชจายทเตมท ทงดม กน ใชจายสนคา และบรการ โดยทวไปจะมหญงชาวไทยทมาคอยดแลบรการเพอความสะดวกสบาย และรวมถงการจบจายใชสอยสาหรบหญงไทยทมาคอยใหบรการ ทาใหพนทบรเวณชายหาดพทยาใตมความคกคก ทงรานคา บารเบยร รวมถงสถานบนเทงตางๆ อกดวย โดยขณะนนเรมมแหลงบนเทงแหงแรกบรเวณพทยาใต ซงตงอยบรเวณตนมะขามใหญ (ภายในถนนคนเดนปจจบน) โดยทหารสหรฐฯ และนกทองเทยวเรมเขามาทองเทยวยามราตร นงกน ดมเปนเวลานานถงโตรง ซงถอเปนจดเรมตนของสถานบนเทงยามราตรของบรเวณพทยาใต44

45 โดยหลงจากนนเรมมนกธรกจตางพนท รวมถงชาวตางชาตเขามาลงทนทาธรกจประเภทนเพมขนเรอยๆ จงถอเปนจดเรมตนของถนนบนเทงนบแตนนเปนตนมา โดยขณะนน ทหารเรอสหรฐไดใชชายหาดพทยาเปนสถานทพกผอนและทองเทยว ทาใหมความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางรวดเรว เปนสถานพกตากอากาศทมทงนกทองเทยวชาวไทยและชาวตางประเทศนยมมาพกผอน ซงเปนการนารายไดมาสประเทศเปนจานวนมาก4 5

46 จนกระทงสงครามยตลง ทหารหนวยสดทายออกจากประเทศไทยป พ.ศ.2516 ณ.ชวงขณะนนชอเสยงของเมองพทยาเรมเปนทรจกจากการบอกตอของบรรดาจไอไปสชาวตะวนตกอนๆ ทาใหเมองพทยาเตบโตและเปนทรจกในฐานะเมองทองเทยวนบแตนนเปนตนมา 3. ชวงท 3 พ.ศ.2520 (หลงสงครามเวยดนามสความเปนเมองทองเทยว) ภายหลงจาก “เมองพทยา” เตบโตขนอยางรวดเรว ทงในเรองของโครงสรางของเมอง อตราการเพมของประชากร การเคลอนยายถนฐานและแรงงาน จานวนนกทองเทยวทเพมขน และองคประกอบในดานอนๆ ประกอบกบรฐบาลในขณะนนไดเลงเหนความสาคญของ “เมองพทยา” ตลอดจนเลงเหนถงความสาคญดานกจกรรมการสงเสรมการทองเทยว ไดเสนอใหนาการปกครองรปแบบพเศษมาใชทเมองพทยา เพอแกไขปญหาและเพอสรางอนาคตทสดใสมนคงใหแกเมองพทยา46

47

44 สมภาษณ สมควร คาขาย, ประชาชนในพนทศกษา, 4 กรกฎาคม 2556. 45 สมภาษณ สวรรณา ศภชาตไกลสร, ประธานบรษทเครอไดมอนด พทยา, 14 มถนายน 2556. 46 รชต รตนวจารณ, ฐานทพอากาศของสหรฐฯในประเทศไทย, เขาถงเมอ 25 มถนายน 2556, เขาถงไดจาก http://www.thaifighterclub.org/webboard/13095/ 47 เมองพทยา, ประวตเมองพทยา.

89

เหตผลในคาสงกระทรวงมหาดไทย ท 736/2519 ลงวนท 3 พฤศจกายน พ.ศ. 2519 ระบวา เมองพทยานอกจากมความเจรญในดานวตถแลว อตราการถายเทของประชากรในเมองพทยากอยในระดบสง ไมแนนอนเหมอนกบทองถนทวไป และเมองพทยากมความสาคญตอการพฒนาประเทศเปนอยางมาก จากศกยภาพของเมองพทยาทมความพรอมในดานตางๆ พทยาจงเปนเมองทไดรบการจบตามอง และใหความสาคญในการพจารณาเปนกรณพเศษ จากขอมลสถตนกทองเทยวจากประเทศตางๆ ทมาเยอนภมภาคอาเซยน ไดแก อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร และไทย พบวา ประเทศไทยมสวนแบงทางการตลาดของจานวนนกทองเทยวเปนอนดบท 2 (ประมาณรอยละ 25) โดยนกทองเทยวทมาเทยวเมองพทยาโดยเฉลยคดเปนประมาณรอยละ 20 ของจานวนนกทองเทยวทมาประเทศไทย โดยตงแตป พ.ศ.2521-2535 ประเทศไทยมจานวนนกทองเทยวและรายไดจากการทองเทยวเพมขนเปนลาดบ47

48

แผนภมท 4 แสดงปรมาณนกทองเทยวจากประเทศตางๆ ทวโลกทมาเยอนอาเซยน ทมา: กระทรวงมหาดไทย, กรมโยธาธการ, “การศกษาความเหมาะสม และออกแบบรายละเอยด โครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา จงหวดชลบร,” กมภาพนธ 2537.


90

แผนภมท 5 แสดงสดสวนนกทองเทยวชาตตางๆ ทมาเยอนอาเซยน จานวนนกทองเทยวและรายได

จากอตสาหกรรมการทองเทยวของประเทศไทย (พ.ศ.2521-2535) ทมา: กระทรวงมหาดไทย, กรมโยธาธการ, “การศกษาความเหมาะสม และออกแบบรายละเอยด โครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา จงหวดชลบร,” กมภาพนธ 2537. จากหมบานประมงรมทะเล เปลยนแปลงเปนสถานทรองรบทหารอเมรกนทเวนวางจากการทาสงครามและเขามาพกผอนในบรเวณชายหาดพทยา ดงนนธรกจบรการตางๆ จงเรมมการขยายตวอยางรวดเรว เชน บงกะโล บารเบยร คลบ รานอาหาร โดยยคสงครามเวยดนามสวนใหญจะเปนประชาชนทองถนและชาวตางชาตทเขามาทาธรกจ จากนนคอยเรมมคนไทยเขามาทาธรกจนบาง พรอมๆ กบการเขามาของธรกจบนเทงทหลากหลาย โดยเฉพาะบรเวณพทยาใต ซงมการใชประโยชนทดนคอนขางหนาแนน ซงเปนแหลงรวมของสถานบรการบนเทงยามราตรทใหญทสดในพทยา 4 8

49 ซงเปนแหลงรวมกจกรรมบนเทงทกอยางในพทยา โดยมรานคา รานอาหาร และสถานบนเทง ซงรวมตวกนอยอยางมากมาย ทาใหสภาพเศรษฐกจในพนทเตบโตขนอยางมาก โดยเปนสถานททองเทยวของนกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางชาตทไดรบความนยมสงสดในขณะนน

49 สมภาษณ, สนทร กงศรกล, อดตประธานชมชนวอลคกงสตรท, 30 กรกฎาคม 2556.

91

4. ชวงท 4 พ.ศ.2532 (การฟนฟและพฒนาเมอง) การขยายตวของชมชนเมองพทยา เก ดจากการขยายตวของประชากรเมอง ประชากรนกทองเทยว และการยายถนฐาน ซงแนวโนมของการขยายตวจะเปนเชนเดยวกบทเปนมาในอดต 4 9

50 คอ มการขยายตวในบรเวณชมชนนาเกลอ ชวงระหวางอาวพทยาและถนนสขมวท โดยเฉพาะอยางยงในบรเวณทวางระหวางถนนพทยาเหนอ ถนนพทยากลางและถนนพทยาใต และมกจกรรมทางพาณชยกรรมอยอยางหนาแนนตามถนนสายสาคญดงกลาว การขยายตวของนกทองเทยวทงในปจจบนและในอนาคตทเพมมากขนนน ทาใหการขยายตวของชมชนขยายตวไปตามแนวชายหาดของหาดจอมเทยน การเจรญเตบโตอยางรวดเรวทงในดานการทองเทยว โดยเมองพทยาไดรบการพฒนาใหเปนแหลงทองเทยวหลกของภาคตะวนออกสาหรบนกทองเทยวชาวไทยและจากนานาชาต มการพฒนาอยางจรงจงตงแตแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 5 (พ.ศ.2525-2529) และตอเนองถงแผนพฒนาฉบบท 6 (พ.ศ.2530-2534) ทกาหนดใหชลบรเปนเมองหลกของการทองเทยว เปนศนยกลางการกระจายความเจรญไปสภาคตะวนออก เปนศนยกลางกจการคา การบรการ การบรหารราชการ และเปนแหลงอตสาหกรรมขนาดยอมของภาคตะวนออก การทองเทยวของเมองพทยาไดมการขยายตวมาเปนลาดบ จานวนนกทองเทยวทมาพทยาโดยเฉลยแลวคดเปนประมาณรอยละ 20 ของจานวนนกทองเทยวทมาประเทศไทยในแตละปนกทองเทยวชาวตางประเทศทมาพทยา คดเปนประมาณรอยละ 23 ของนกทองเทยวชาวตางประเทศทมาไทย ในป พ.ศ.2525 มนกทองเทยวมาเยอนพทยาประมาณ 6 แสนคน เพมขนเปนประมาณ 1.42 ลานคน ในป พ.ศ.2530 และเพมขนประมาณ 1.73 ลานคนในป พ.ศ.2531 ซงเปนปทมผมาเยอนพทยามากทสดหลงจากนนจานวนนกทองเทยวของเมองพทยาไดลดลงเปนลาดบ เปนประมาณ 1.6 ลานคนในป พ.ศ.2532 เปน 1.58 ลานคนในป พ.ศ.2533 และ 1.45 ลานคนในป พ.ศ. 2535 ซงเปนผลสบเนองจากปญหาตางๆ ทเกดขนและทาลายบรรยากาศการทองเทยวของเมองพทยา ไดแก ปญหามลพษ ปญหาสงแวดลอม โดยเฉพาะการปลอยนาเสยลงทะเล และการทงขยะใตอาคารรกลาบรเวณพทยาใต ชายหาดสกปรก ประกอบกบไดเกดวกฤตการณสงครามอาวเปอรเซย50

51

50 กระทรวงมหาดไทย, กรมโยธาธการ, “การศกษาความเหมาะสม และออกแบบรายละเอยด โครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา จงหวดชลบร,” กมภาพนธ 2537. 51 เรองเดยวกน.

92

แผนภมท 6 แสดงสถตนกทองเทยวทมาประเทศไทยและเมองพทยา (พ.ศ. 2525-2535) ทมา: กระทรวงมหาดไทย, กรมโยธาธการ, “การศกษาความเหมาะสม และออกแบบรายละเอยด โครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา จงหวดชลบร,” กมภาพนธ 2537.

แผนภมท 7 แสดงสถตผมาเยยมเยอนเมองพทยา (พ.ศ.2529-2535) ทมา: กระทรวงมหาดไทย, กรมโยธาธการ, “การศกษาความเหมาะสม และออกแบบรายละเอยด โครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา จงหวดชลบร,” กมภาพนธ 2537.

93

แผนภมท 8 แสดงรายไดจากการทองเทยวของเมองพทยา (พ.ศ.2528-2535) ทมา: กระทรวงมหาดไทย, กรมโยธาธการ, “การศกษาความเหมาะสม และออกแบบรายละเอยด โครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา จงหวดชลบร,” กมภาพนธ 2537.

แผนภมท 9 แสดงสถานทและสงอานวยความสะดวกทางการทองเทยวของเมองพทยา (พ.ศ.2536) ทมา: กระทรวงมหาดไทย, กรมโยธาธการ, “การศกษาความเหมาะสม และออกแบบรายละเอยด โครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา จงหวดชลบร,” กมภาพนธ 2537.

94

จากแผนภมสถตจะเหนไดวา จากป พ.ศ.2525 ปรมาณนกทองเทยวเพมมากขนเปนลาดบ อาจเนองมาจากการรวมตวกนของผประกอบการทตองการเหนเมองพทยามความเจรญเตบโตในฐานะเมองทองเทยวระดบโลก ทาใหมการจดงานและประชาสมพนธเมองดานการทองเทยวอยางตอเนอง โดยงานเทศกาลพทยาเกดขนเปนครงแรกเมอป พ.ศ.2519 “โดยทการจดตงเมองยงไมเปนรปเปนราง จงพอจะพดไดวา งานเทศกาลเมองพทยาเปนจดปฏสนธ ททาใหชายหาดพทยาทเคยเปนหมบานประมงเลกๆ เตบโตดานธรกจการทองเทยวอยางรวดเรว จนกลายเปนแหลงทองเทยวระดบโลก หากผรวมกนบกเบกระยะแรกทเขามาปกหลกทามาหากนทหาดพทยา อ.บางละมง ไมรวมกนแขงขนดวยการจดงานนขนมา กคาดเดากนยากวาพทยาจะ “บม” มากถงขนาดน” 52 จะเหนไดวาการรวมตวกนของภาคธรกจเอกชนและประชาชนในพนทถอเปนกาลงสาคญในการขบเคลอนการทองเทยวของเมองพทยาเปนอยางมาก

ภาพท 33 ภาพแสดงงานเทศกาลเมองพทยา บรเวณชายหาดพทยา พ.ศ.2530

(ไดรบภาพถายจาก สวรรณา ศภชาตไกรสร, เมษายน 2530)

52 สวรรณา ศภชาตไกรสร, “บทสมภาษณ ประธานฝายประชาสมพนธ งานเทศกาลพทยา” หนงสอพมพเมองพทยา (24-30 ธนวาคม 2529).

95

โดย ณ.ขณะนนผประกอบการไดมขอเสนออยากใหทางราชการ มความตนตวในดานการทองเทยว และปญหาดานสงแวดลอมมากกวาในปจจบน และอกปญหาทสาคญคอเรองของการจดระเบยบแหลงบนเทงยามราตร โดยผประกอบการมความเหนวา “ปญหาสาคญคอเรอง เวลาเปด-ปดแหลงบนเทงเรงรมย ซงบรเวณชายหาดพทยาใต เมองพทยามเอกลกษณทโดดเดนเรอง “ไนททวร” ซงเปนชวตธรกจคนกลางคน นกทองเทยวทงชาวตางชาตและชาวไทยตองการมาสมผส หากทางราชการจะยอมรบความจรงวา การทารายไดของพทยา มาจากการขายบรการในยามราตรแลว กนาจะหาทางปรบเวลาการเปด-ปด สถานบรการใหสอดคลองกบการขยายตวของภาคธรกจเอกชน” 53 ซง ณ.ชวงเวลานสภาพเศรษฐกจของประเทศตกตาลง การเกษตรของไทยอยในสภาพ “ซโร โกรวธ” และรฐบาลไดเนนใหเปนปทองเทยวไทย ดงนนควรมการประนประนอมปรบเปลยนการจดการเพอเปนการกระตนการทองเทยว ณ.ขณะนน โดยในสวนของภาครฐควรมการเปดใจและยอมรบถงจดขายของพนท ซงถอเปนการทารายไดดานการทองเทยวใหกบทองถน ควรมมาตรการบรหารจดการ เพอเปนการกระตนเศรษฐกจในพนทของเมองพทยา

ภาพท 34 ภาพแสดงบรเวณชายหาดพทยาใต พ.ศ.2530 ทมา: กนกนภา บญลขต, “รายงานขาวการทองเทยวเมองพทยา,” 2 กมภาพนธ 2530. โดย ป พ.ศ.2530 ซงเปนปแหงการทองเทยวไทย ถอเปนปทองของการทองเทยว ภาคธรกจทองเทยวมการตนตวเปนอยางมาก เชนเดยวกบทเมองพทยาหลงจากมแรงผลกดนจากภาครฐเพอเปนการกระตนเศรษฐกจของประเทศ เปนผลใหมการเพมขนของจานวนนกทองเทยวทไดเดนทางมาเทยวเมองพทยา จากจานวนนกทองเทยวทเพมมากขน สวนทางกบสภาพแวดลอมทแยลงเนองจากขาดการดแลจดการจากหนวยงานภาครฐ ระบบโครงสรางพนฐานมไมเพยงพอตอการเจรญเตบโต โดยตอมาเมอถงป พ.ศ.2532 ซงเปนชวงเวลาทเรมเกดวกฤตปญหาทางดานสงแวดลอม

53 สวรรณา ศภชาตไกรสร, “บทสมภาษณ ประธานฝายประชาสมพนธ งานเทศกาลพทยา หนงสอพมพเมองพทยา,” 16 มกราคม 2530.

96

โดยเฉพาะอยางยงปญหานาเสยและมลภาวะบรเวณชายหาด ทาใหภาพพจนของเมองพทยาตกตาลงไปมาก โดยจากขอมลสถตจะเหนไดวา เมอป พ.ศ.2532 นกทองเทยวเรมลดนอยลงตามลาดบ สภาพเศรษฐกจทชลอตวลงซงมผลจากสภาพปญหาของแหลงทองเทยวของเมองพทยา ทาใหในสวนของภาครฐซงเลงเหนวาหากไมมการแกไขปญหาจะทาใหเศรษฐกจการทองเทยวซงถอเปนรายไดหลกของประเทศตกตาลง สงผลตอภาพรวมของประเทศได ทางเมองพทยาและรฐบาลจงไดขอความรวมมอไปยงองคการความรวมมอระหวางประเทศแหงประเทศญปน (JICA) ตามทไดกลาวแลวขางตน เพอเขามาศกษาปญหาตางๆ ของเมองพทยาทเกดขนและหาแนวทางการแกไขปญหา เพอเปนการฟนฟเมองพทยาตอไป โดยตอมาประมาณป พ.ศ. 2537 จากจานวนนกทองเทยวทลดลง และการแกไขปญหาในสวนของเมองพทยาทลาชา ทาใหผประกอบการภาคเอกชนในเมองพทยาไดรวมตวกนเพอหาแนวทางการแกไขปญหาจากวกฤตการณการทองเทยวในสวนของเมองพทยา จงไดมการจดตงโครงการ Pattaya Walking Street หรอ ถนนคนเดนเมองพทยา บรเวณชายหาดพทยาใตขนมาเพอสงเสรมสนบสนนกจกรรมการทองเทยว โดยไดประสานขอความรวมเมองกบเมองพทยา ณ.ขณะนนถอเปนการจดประกายและถอเปนจดเรมตนของถนนคนเดนในประเทศไทยเปนแหงแรก โดยทไดเหนตวอยางการทาถนนคนเดนจากตางประเทศ โครงการไดเรมขนในป พ.ศ.2538 ซงในชวงเรมตนไดมการหารอกบผประกอบการในพนท โดยเมองพทยาถอเปนคนกลางในการเจรจาเพอหามตของผประกอบการในพนทวามความเหนดวยกบโครงการหรอไม โดยการประชมในครงแรกพบวามผเหนดวยจานวนมากกวา จงเรมดาเนนการ53

54 โดยในเวลาตอมามการเรยกรองจากผไมเหนดวยกบโครงการไดขอใหมการประชมเพอแสดงความเหนกนอกครง โดยครงตอมาฝายทเหนดวยกยงมเสยงขางมากอย โดยขณะนนจงไดขอสรปใหดาเนนการโครงการตอไป โดยถอเปนการทดลองทาถนนคนเดนแหงแรกในประเทศไทย ซงมวตถประสงคเพอเปนการกระตนใหเกดแหลงทองเทยวแหงใหม โดยขณะนนชายหาดพทยาประสบปญหาดานสงแวดลอมทเสอมโทรมลงทาใหไมสามารถดงดดนกทองเทยวได ทาใหเมองไมมจดเดนในทางการขายดานการทองเทยว54

55 โดยชวงเรมแรกของโครงการถนนคนเดนมการจดกจกรรมตางๆ เชน กจกรรมบนเวท ดนตร ดนตรไทย มการประชาสมพนธการทองเทยวบรเวณพนทเพมมากขน ซงตอมาไดรบการตอบรบทดขน ทงแงของการทองเทยวและในแงของการใชพนท เนองจากแตเดมบรเวณพนทจะเปดใหรถยนตสามารถวงเขา-ออกได แตเมอทาเปนถนนคนเดนขน กทาใหเกดความปลอดภยในการเดนไมตองระวงเรองของรถยนตทวงในพนท โดย ณ.ขณะนนการ

54 สมภาษณ นรนดร วฒนศาสตรสาธร, อดตนายกเมองพทยา (พ.ศ.2547-2551), 27 มถนายน 2556. 55 สมภาษณ สวช ฉายสวางวงศ, ประธานสภาเมองพทยา, 17 มถนายน 2556.

97

บรหารจดการของเมองพทยาและความรวมมอของชมชนวอลคกงสตรท ถอวาประสบความสาเรจในระดบทนาพอใจ สงผลใหตวเลขของนกทองเทยวมเพมมากขนในเวลาตอมา

แผนภมท 10 แสดงรายไดจากการทองเทยวของเมองพทยา (พ.ศ.2537-2541) ทมา: การทองเทยวแหงประเทศไทย, สถตการทองเทยวเมองพทยา (กรงเทพฯ: ม.ป.พ., 2542).

แผนภมท 11 แสดงคาใชจายเฉลยตอคนของนกทองเทยวเมองพทยา ทมา: การทองเทยวแหงประเทศไทย, สถตการทองเทยวเมองพทยา (กรงเทพฯ: ม.ป.พ., 2542).

98

ภาพท 35 ภาพถายแสดงอาคารรกลาชายหาดบรเวณชายหาดพทยาใต (พ.ศ.2541) (ดดแปลงจาก รายงานการศกษาความเหมาะสม แนวทางการฟนฟและปรบปรง อาคาร

เศรษฐกจ 101 ราย บรเวณพทยาใต เมองพทยา) 5. ชวงท 5 พ.ศ.2552 (การพฒนาเมองสความยงยน) ปจจบนเมองพทยาเจรญเตบโตมาอยางตอเนอง ถอเปนเมองทองเทยวทมชอเสยงระดบโลก โดยเมอวนท 25 มนาคม 2552 คณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบในการประกาศใหเมองพทยาและพนทเชอมโยงเปนพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน ซงเมองพทยาจะไดประโยชนในหลายดาน โดยเฉพาะการพฒนาแหลงทองเทยวทจะมงบประมาณอดหนนจาก คณะรฐมนตรโดยตรง ซงในปจจบนเมองพทยาไดจดทาโครงการเพอการพฒนาไว 2 โครงการหลก ไดแก โครงการพฒนาพนทเกาะไผ และโครงการออกแบบพฒนาพนทใชสอยเมองบนทะเล (Pattaya on Pier) บรเวณพทยาใต ซงเปนการเพมแหลงทองเทยวแหงใหมในพนทเมองพทยา โดยเฉพาะโครงการพฒนาพนทใชสอยเมองบนทะเล (Pattaya on Pier) นนทผานมาเมองพทยามแนวคดทจะจดทาถนนสาธารณะประโยชน เพอแกไขปญหาการจราจรทตดขดบรเวณถนนสายชายหาดพทยา และลานกจกรรม (Urban Space) ของเมองพทยา เพอใชจดกจกรรมตาง ๆ ของเมองพทยา ซงพนทดงกลาวอยในบรเวณพทยาใตถง

99

ทาเรอแหลมบาลฮาย โดยมวตถประสงคเพอใหปรบปรงฟนฟพนทบรเวณชายหาดพทยาใต แหลมบาลฮายซงถอเปนทตงทมมมมองดทสดในอาวพทยา ใหเปนศนยกลางการทองเทยวและเปนพนทเชอมโยงไปยงบรเวณพนทขางเคยง เพอเปนการสนบสนนทางดานการทองเทยว และเปนการกระตนเศรษฐกจในพนท โดยทผานมาอตราการเจรญเตบโตของผลตภณฑจงหวดระหวางป พ.ศ.2543-2552 มอตราการเตบโตโดยเฉลยรอยละ 15 ตอป และจากสถานการณวกฤตเศรษฐกจโลกซงสงผลตอผลผลตมวลรวมของจงหวดชลบรสงผลกระทบทาใหในป พ.ศ.2552 ผลผลตมวลรวมตกตาลง55

56 แตอยางไรกตามจากการประมาณการสภาพเศรษฐกจของจงหวดโดยคณะทปรกษา ขอมลจากการผลผลตมวลรวมจงหวดชลบร ไดมการคาดการณถงการเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจในพนทจงหวดชลบร โดยจะเหนไดวามการคาดการณถงการเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจของเมองพทยาซงถอวาเปนเมองทองเทยวทไดรบการพฒนาใหเปนแหลงทองเทยวหลกของภาคตะวนออก โดยประชากรสวนใหญประกอบอาชพทเกยวของกบการทองเทยวและการบรการนกทองเทยวเปนหลก โดยปจจบนกจกรรมทางเศรษฐกจทสาคญทสดของเมองพทยาไดแกการจางแรงงานในภาคอตสากรรมการทองเทยวซงคดเปนรอยละ 90 ของแรงงานทงหมดในเขตเมองพทยา โดยเศรษฐกจดานอตสาหกรรมอนมเพยงรอยละ 3 การเกษตรกรรม มเพยงรอยละ 3 และการพาณชยกรรม การทาธรกจ การคาปลก ธรกจ นาเขา-สงออก ประมาณรอยละ 4

56 สถาบนวจยและใหคาปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตรและคณะ, “รายงานสรปผบรหารโครงการจดทาแผนแมบทการบรหารการพฒนาพนทพเศษเมองพทยาและพนทเชอมโยง,” สงหาคม 2553, 2-41.

100

แผนภมท 12 แสดงประมาณการสภาพเศรษฐกจของจงหวดชลบร (พ.ศ.2552-2572) ทมา: สถาบนวจยและใหคาปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตรและคณะ, “รายงานสรปผบรหารโครงการจดทาแผนแมบทการบรหารการพฒนาพนทพเศษเมองพทยาและพนทเชอมโยง,” สงหาคม 2553, 2-37. ดานสภาพสงคมในพนทเมองพทยา ปจจบนชมชนศนยกลางเมองพทยาอยในเขตพนทเมองพทยาบรเวณถนนพทยาสาย 1 ถนนพทยาสาย 2 พทยาเหนอ พทยากลาง และพทยาใต เปนตน ซงเปนศนยกลางทางดานการบรการ การคาและพาณชยกรรมอนเนองมาจากการทองเทยว ประชากรโดยมากจะประกอบอาชพทางดานใหบรการเกยวกบการทองเทยว ซงมแนวโนมการขยายตวเพมมากขน และจบตวกนเปนกลมกอนโดยเฉพาะอยางยงบรเวณแนวชายหาดพทยาใต โดยจะเหนไดวาสดสวนของประชากรในพนททมการอพยพเขามาตงรกรากจะเปนประชากรในวยแรงงาน โดยเฉลยประชากรทมอายนอยกวา 40 ปมสดสวนถงรอยละ 67 ของจานวนประชากรในพนททงหมด56

57 และทเหนไดชดจากขอมลสถตพบวาประชากรแฝงในเขตเมองพทยามจานวนมากกวาประชากรในทะเบยนราษฎรถง 2.3 เทา โดยประชากรแฝงมการเปลยนแปลงขนลงอยางตอเนองขนอยกบฤดการทองเทยวในพนท ซงประกอบกบสภาพเศรษฐกจ สถานการณการเมอง และสถานการณตางๆ ทเกดขน สงผลกบจานวน

57 สถาบนวจยและใหคาปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตรและคณะ, “รายงานสรปผบรหารโครงการจดทาแผนแมบทการบรหารการพฒนาพนทพเศษเมองพทยาและพนทเชอมโยง,” สงหาคม 2553, 2-12.

101

นกทองเทยวทเพมขนและลดลง โดยมการคาดการณจานวนประชากร และประชากรแฝงทจะมเพมมากขนอนเนองมากจากการกระตนทางดานเศรษฐกจการทองเทยว ซงอาจสงผลทาใหเกดการอพยพเขามาตงถนฐาน และนกทองเทยวทเพมมากขน ตารางท 3 แสดงการประมาณการประชากร และประชากรแฝงในพนทเมองพทยาและพนทเชอมโยง

ป 2552 2557 2562 2567 2572

จานวนประชากรตามทะเบยนราษฎร 249,609 290,080 329,552 368,740 407,311

จานวนประชากรแฝง 499,218 665,099 820,897 1,047,696 1,337,154

สดสวนประชากรแฝงตอประชากรตามทะเบยราษฎร

2.0 2.3 2.5 2.8 3.3

ทมา: สถาบนวจยและใหคาปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตรและคณะ, “รายงานสรปผบรหารโครงการจดทาแผนแมบทการบรหารการพฒนาพนทพเศษเมองพทยาและพนทเชอมโยง,” สงหาคม 2553, 2-37. 3ดานสงแวดลอม ในหวขอดานสงแวดลอมน จะไดกลาวถงสภาพแวดลอมของเมองพทยา บรเวณชายหาดพทยาใต (Pattaya Walking Street) โดยจะไดกลาวถงภาพรวมในชวงเวลาตางๆ ทกอใหเกดการเปลยนแปลงในดานสงแวดลอมทสงผลกระทบกบบรเวณพนท ดงน ชวงท 1) กอนป พ.ศ.2599 ทมการตงถนฐานในชวงสงครามโลกครงท 2 ชวงท 2) พ.ศ.2502 เปนชวงทมการเปลยนแปลงจากหมบานชาวประมงสจดเรมตนของการเปนแหลงทองเทยว ชวงท 3) พ.ศ. 2520 (หลงสงครามเวยดนาม) ชวงท 4) ป พ.ศ.2532 (เปนชวงฟนฟเมองและพฒนา) และชวงท 5) พ.ศ.2552 ซงมการพฒนาเมองพฒนาเพอนาไปสพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยนกระทงปจจบน (พ.ศ.2556) ดงน 1. ชวงท 1 กอนป พ.ศ.2499 (การตงถนฐาน) สภาพแวดลอมทางธรรมชาตในอดตบรเวณอาวพทยาเปนแหลงชกชมของสตวนาจานวนมาก บรเวณชายหาดประมาณป พ.ศ. 2496 มความกวางหนาชายหาดประมาณ 35.60 เมตรลาดลงไปในทะเล โดยมพนทหาดประมาณ 96,128 ตารางเมตร (60ไร) 58 โดยบรเวณชายหาดม


102

ผกบงทะเลจานวนมาก ซงสอดรบกบในสวนของนาทะเลทแมงกระพรนมากเชนกนเปนหลกสมดลทางธรรมชาต ซงในขณะนนชาวบานประมงซงออกไปหาปลา บรเวณอาวพทยา จะพบปลาโลมาบอยครงในบรเวณอาว ซงสนนษฐานไดวาเปนทมาของสญลกษณทนามาใชในเมองพทยา บรเวณวงเวยนปลาโลมานนเอง 5 8

59 และจากสภาพแวดลอมทสวยงามของชายหาดททอดยาว รวมกบพนทสดอาวพทยา (แหลมบาลฮาย) จะเปนเขาทพพระยาซงเปนปาทอดมสมบรณ ซงบรเวณเชงเขาจะมคลองไหลผานลงทะเล (คลองพทยาใต) เนองจากระดบพนทของอาวพทยาจะลาดลงบรเวณทะเล ทาใหพนทบรเวณนมสภาพเปนชายเลน คลายกบพนทบรเวณนาเกลอทมคลองนาเกลอไหลผานมาลงทะเลบรเวณนาเกลอ 2. ชวงท 2 พ.ศ.2502 (การตงถนฐานและการพฒนาพนท) สภาพสงแวดลอมในพนทชายหาดพทยา ประมาณป พ.ศ.2510 ชายหาดมพนทหาด 55,818 ตารางเมตร (34 ไร) มความกวางเฉลยประมาณ 20.60 ม. จะเหนไดวาความกวางของชายหาดมขนาดเลกลงจากเมอป 2496 และตอมาประมาณป พ.ศ.2517 ชายหาดมพนทหาด 49,919 ตารางเมตร (31 ไร) มความกวางเฉลย 18.50 เมตร จะเหนไดวาพนทชายหาดไดลดลงไปเรอยๆ โดยเหนไดจากภาพถายผลการศกษา GIS และขอมลระยะไกล (RS)

ภาพท 36 ภาพถายทางอากาศอาวพทยา พ.ศ.2496 เปรยบกบป พ.ศ.2510 (ดดแปลงจาก ภาพถายทางอากาศ (พ.ศ. 2496, พ.ศ.2510) ของกรมแผนททหาร)

59 สมภาษณ ศภวรรณ โพธแกว, อดตเจาหนาทเมองพทยา, 27 มถนายน 2556.

103

ภาพท 37 ภาพถายทางอากาศอาวพทยา พ.ศ.2510 เปรยบกบป พ.ศ.2517 (ดดแปลงจาก ภาพถายทางอากาศ (พ.ศ.2510, และ พ.ศ.2517) ของกรมแผนททหาร)

ภาพท 38 ภาพถายบรเวณชายหาดพทยา พ.ศ.2510 ทมา: ธนวฒน จารพงษสกล และคณะ, การประชมชแจงโครงการศกษาวางแผนแมบทและ สารวจออกแบบเพอการเสรมทรายชายหาดพทยา จงหวดชลบร พ.ศ.2554, เขาถงเมอ 20 มกราคม 2556, เขาถงไดจาก www.9leang.com

http://www.9leang.com/�

104

3. ชวงท 3 พ.ศ.2520 (หลงสงครามเวยดนามสความเปนเมองทองเทยว) การเจรญเตบโตอยางรวดเรวของเมอง ในชวงหลงสงครามเวยดนามซงถอเปนยคเฟองฟดานการทองเทยวของเมองพทยา ในขณะทการกอสรางโครงสรางพนฐานทไมเพยงพอตอการขยายตวของเมองกอใหเกดปญหาตางๆ ตามมา อาทเชน ปญหาการจดการขยะ ปญหาการจดการระบายนา ปญหาการจดการนาเสย จากผลสารวจคณภาพนาทะเลบรเวณชายหาดพทยาใต พ.ศ.2521 พบวานาทะเลยงคงมสภาพทด โดยคณภาพนาทะเลจากผลสารวจคณภาพนาปรากฎวาคา pH 7.1 มก./ล. และคา BOD5 มคา <5 ซงแสดงใหเหนถงคณภาพทดมาก แตอยางไรกตามควรไดรบการคมครองดแลเพอไมใหเกดการเนาเสยเพมมากขนจากมลพษและสงปฏกลททงลงทะเล59

60 ซงในเวลาตอมาจากการขาดการควบคมดแลทดทาใหสภาพแวดลอมเมองพทยาเรมมความเสอมโทรมโดยมสาเหตจากการทงขยะมลฝอยลงคลองระบายนาทาใหคลองเนาเสย การระบายนาเรมตดขดและของเสยทงหมดไหลลงทะเล ทาใหนาทะเลเรมเนาเสย อกทงปญหาการรกลาของอาคารบานเรอนบรเวณรมคลองนาเกลอ และบรเวณรมคลองพทยาใต ทาใหคลองมขนาดแคบลงและตนเขนทาใหเรอประมงไมสามารถเขา-ออกไดโดยสะดวก และอาคารรกลาบรเวณชายหาดพทยาใตทเพมมากขนเรอยๆ ซงสงผลตอการขาดความสมดลของมวลทรายชายหาด จากสงกอสรางบรเวณชายหาด ซงสงผลตอปญหาการเคลอนสทธทลดลงของตะกอนทรายชายฝงซงสงผลตอการกดเซาะบรเวณชายหาด

60 Japan International Cooperation Agency, “Final Report Feasibility Study Pattaya Tourism Development,” December, 1978, 34-35.

105

(ก) (ข)

(ค) (ง)

ภาพท 39 ภาพถายแสดงสภาพปญหาสงแวดลอมในพนทเมองพทยา (พ.ศ.2520) (ก) ถนนสขมวท บรเวรปากคลองนาเกลอ (ข) อาคารบานเรอบรเวณคลองนาเกลอ (ค) คลองพทยาใตบรเวณโรงแรมสยามเบยชอร (ง) คลองพทยาใต ทมา: Japan International Cooperation Agency, “Final Report Feasibility Study Pattaya Tourism Development,” December, 1978. แตอยางไรกตามจะเหนไดวาเมองพทยาเปนอกแหลงทองเทยวทเตบโตมาโดยตลอด พรอมดวยศกยภาพ และปญหาตาง ๆ ทสะสมมาในอดตรวมถงปญหาทเกดขนจากการเจรญเตบโตและการขยายเมองอยางรวดเรว จนกลายเปนเมองทองเทยวอยางเตมตว ผลกระทบทเกดขนจะเหน

106

ไดจากปญหาสงแวดลอม การรกลาพนทชายฝงทะเลไดกอมลพษตอสภาพแวดลอมชายฝง ซงจะเหนไดอยางเดนชดจากคณภาพนาทะเลเสอมโทรม พนทชายฝงทะเลเกดการพงทลาย และกดเซาะอยางตอเนอง สาเหตเกดจากปจจยหลายประการ เชน ปรากฏการณธรรมชาต สภาวะโลกรอนทาใหระดบนาทะเลสงขน และการทาลายพนทชายฝงจากการกระทาของมนษย ไดแก การกอสรางสงรกลาบนชายหาด การกอสรางสงรกลาลงไปในทะเล การถมทะเล โดยปญหาการรกลาพนทชายหาดเปนเรองทนาเปนหวง เพราะสงผลกระทบอยางรนแรงตอทรพยากรชายฝงทเสอมโทรมลง จากการทงสงปฏกลลงทะเลและปญหาการกดเซาะชายฝงทะเล โดยอาคารรกลาชายหาดพทยา ซงมการใชประโยชนพนทจนเกนขดจากดนนเอง

(ก) (ข)

ภาพท 40 ภาพถายแสดงสภาพปญหาสงแวดลอมในพนทเมองพทยา (พ.ศ.2520) (ก) อาคารรกลา และทาเรอบรเวณชายหาดพทยาใต (ข) อาคารรกลาบรเวณชายหาดพทยาใต ทมา: Japan International Cooperation Agency, “Final Report Feasibility Study Pattaya Tourism Development,” December, 1978.

107

ภาพท 41 ภาพถายทางอากาศอาวพทยา พ.ศ.2517 เปรยบเทยบกบป พ.ศ.2539 (ดดแปลงจาก ภาพถายทางอากาศ (พ.ศ.2517 และ พ.ศ.2539) ของกรมแผนททหาร) 4. ชวงท 4 พ.ศ.2532 (การฟนฟและพฒนาเมอง) จากยคทมการเจรญเตบโตดานการทองเทยวของเมองพทยา ซงในชวงระยะเวลา 10 ปทตอมาเมองพทยามการลงทนพฒนาทงดานการทองเทยวและอสงหารมทรพยจากภาคเอกชนและทนตางชาตจานวนมาก ทาใหโครงสรางพนฐานทลงทนโดยภาครฐไมเพยงพอทจะรองรบความเจรญเตบโตแบบกาวกระโดด6 0

61 อกทงการเจรญเตบโตของเมองขาดการควบคมและการวางแผนผงเมองทถกตอง จงทาใหเกดปญหาตางๆ ขนหลายประการ ดงนนทาใหการแกไขปญหาตางๆ ของเมองพทยาชากวากระแสการพฒนาเมองทเกดขนแบบกาวกระโดด ในอนาคตปญหาตางๆ เหลานจะทวความรนแรงมาขน ซงจะสงผลใหเมองพทยาสญเสยชอเสยงในการเปนสถานทพกผอนตากอากาศระดบโลกไดหากไมมแผนการแกไขในระยะยาวไวรองรบ หรอแมกระทงปญหาทมอยแตยงไมรบการแกไข และดวยเหตทเมองพทยามการเจรญเตบโตอยางรวดเรวทาใหการบรหารของภาครฐไมทนตอการเจรญเตบโตน กอใหเกดปญหา นาเสยทเกดขนจากกจกรรมตาง ๆ และมการระบายทงลงอาวพทยา ซงสงผลกระทบตอการทองเทยวและเศรษฐกจโดยรวมของเมองพทยาเปนอยางมาก ดงนน

61 ธนวฒน จารพงษสกล, ขอมลวชาการช อก 5 ป พทยาจะไมมหาดเหลอ.

108

กระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงแวดลอม จงไดจดสรรงบประมาณเพอแกไขปญหานาเสยของเมองพทยาอยางเปนระบบทงพนท โดยจะรองรบปรมาณนาเสยทจะเกดขนในเมองพทยาไดถง 20 ปขางหนา61

62 อกทง ปญหาการกดเซาะชายหาดพทยาเปนปญหาทมมาอยางตอเนอง โดยจากการ ศกษาใชเทคโนโลยระบบสารสนเทศภมศาสตร (GIS) และขอมลระยะไกล (RS) พรอมกบมการตรวจสอบขอมลจากภาคสนามและภาพถายเกาๆ ในชวงเวลาทตางๆ กน จากขอมลการแปลภาพถายทางอากาศป พ.ศ.2496, 2510 ,2517, 2539 และ 2545 พบวา หาดพทยามการกดเซาะทรนแรงในพนทบรเวณตงแตพทยาเหนอจนถงพทยาใตระยะทางทงสน 2.7 กโลเมตร สาหรบบรเวณพทยาใตจนถงปลายแหลมบาลฮาย ปจจบนไมพบปญหาการกดเซาะใดๆ ขอมลภาพถายป พ.ศ.2495 บงบอกวาหาดพทยาในอดตมความสวยงามมาก มพนทหนาหาดทงสน 96,128.4 ตารางเมตร หรอประมาณ 60 ไร ความหนาเฉลยของหนาหาดอยท 35.60 เมตร พบวาขอมลป พ.ศ.2510 หนาหาดพทยามการกดเซาะเหลอเพยง 55,818.3 ตารางเมตร หรอประมาณ 34 ไร ความกวางหนาหาดเหลอเพยง 20.60 เมตร และขอมลป พ.ศ. 2517 หนาหาดพทยาถกการกดเซาะเหลอเพยง 49,919.4 ตารางเมตร หรอประมาณ 31 ไร ความกวางหนาหาดลดลงเหลอเพยง 18.5 เมตรเทานน ซงอตราการกดเซาะชายหาดพทยาตงแตป พ.ศ.2495 ถง 2517 มอตราการกดเซาะเฉลยท 0.78 เมตร/ป การกดเซาะชายหาดพทยารนแรงและวกฤตทสดในราวป พ.ศ. 2535-2536 63 ขณะนนพบวาชายหาดแทบไมเหลอพนทหนาหาด โดยเฉพาะขณะนาทะเลขนสง สงผลใหผประกอบการธรกจทองเทยวไดรบความเดอดรอนอยางหนก ไมมหาดไวใชพกผอนสงผลใหนกทองเทยวลดลง จากการแปลขอมลภาพถายทางอากาศป 2539 พบวาชายหาดพทยามความกวางหาดประมาณ 30.3 เมตร มพนทหนาหาดคดเปน 81,778.9 ตารางเมตร หรอคดเปน 51 ไร ซงสามารถตงขอสงเกตไดวาชายหาดมการถมทะเลเพมขนในปใกลเคยงกบป พ.ศ.2539 จากการสอบถามขอมลผประกอบการเชาเตยงผาใบชายหาด กใหขอมลทสอดคลองตรงกนวามการนาทรายมาถมโดยหนวยงานทองถนในขณะนน และเมอเปรยบเทยบกบชายหาดพทยาในป พ.ศ.2545 พบวา ชายหาด

62 กรมควบคมมลพษ, โครงการจดการนาเสยเขตควบคมมลพษเมองพทยา, เขาถงเมอ 20 มกราคม 2557, เขาถงไดจาก http://www.pcd.go.th/Public/News/GetNewsThai. cfm?task=lt2000&id=77 63 เมองพทยา, “รายงานฉบบสมบรณ การศกษาออกแบบเบองตนและวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมโครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต เมองพทยา จงหวดชลบร,” ธนวาคม 2547.

109

พทยาถกกดเซาะดวยอตราประมาณ 1.8 เมตร/ป ทาใหหนาหาดพทยาเหลอความกวางเพยง 18.70 เมตร คดเปนพนทเทากบ 50,500.7 ตารางเมตร หรอประมาณ 31 ไร63

64 โดยทางนกวชาการไดใหขอสงเกตถง สาเหตของการกดเซาะชายหาดพทยาเกดจากการทตะกอนทรายทเคยเตมใหอาวพทยาจากตอนบนของลานา และนาทวมไหลหลากจากพนทชายฝงลงสอาวพทยาไดลดนอยลง การนาพาตะกอนของคลนมการเปลยนแปลง รวมทงใชประโยชนหรอกจกรรมชายหาดทเปลยนแปลงไปในพนทอาวพทยา การกอสรางสงปลกสรางบรเวณชายฝงทะเล ซงลวนสงผลใหเกดการกดเซาะชายหาดพทยาอยางรนแรง64

65

ภาพท 42 ภาพถายทางอากาศอาวพทยาเปรยบเทยบ พ.ศ.2539 กบ พ.ศ.2545 ทมา: ดดแปลงมาจาก วรฬห โชตบตร, “สถานการณการกดเซาะชายฝงบรเวณอาวพทยา, 27 กมภาพนธ 2552.

64 ธนวฒน จารพงษสกล, ขอมลวชาการช อก 5 ป พทยาจะไมมหาดเหลอ. 65 เรองเดยวกน.

110

ภาพท 43 ภาพถายบรเวณชายหาดพทยา พ.ศ.2535 ทมา: สถาบนวจยทรพยากรทางนา จฬาลงกรณมหาวทยาลย, “เอกสารการประชมชแจงโครงการศกษาวางแผนแมบทและสารวจออกแบบเพอการเสรมทรายชายหาดพทยา จงหวดชลบร, 2554,” (ภาพจากคณอาร ยนด และสวรรณา ศภชาตไกรสร, เมษายน 2535).

ภาพท 44 ภาพถายบรเวณชายหาดพทยา พ.ศ.2555 ทมา: สถาบนวจยทรพยากรทางนา จฬาลงกรณมหาวทยาลย, “เอกสารการประชมชแจงโครงการศกษาวางแผนแมบทและสารวจออกแบบเพอการเสรมทรายชายหาดพทยา จงหวดชลบร, 2554.” (ภาพไดรบจากคณวรศกด เชยวกจ)

111

5. ชวงท 5 พ.ศ.2552 (การพฒนาเมองสความยงยน) สภาพแวดลอมในพนทเมองพทยาเขามาสยควกฤตการณสงแวดลอมอกครง หลงจากทการเจรญเตบโตของพนทมมาอยางตอเนอง การออกกฎหมายควบคม รวมถงการออกประกาศจากกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ฉบบท 2 พ.ศ.2535 ประกาศ ณ.วนท 9 กนยายน พ.ศ.2535 ใหรฐมนตรโดยความเหนชอบของคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต โดยกาหนดใหการกอสรางทตดผานแนวชายฝงทะเลในระยะ 50 เมตรหางจากระดบนาทะเลขนสงสด ตองจดรายงานผลกระทบสงแวดลอมเสนอตอสานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมพจารณาใหความเหนชอบกอนดาเนนการ ซงบงคบใชทวประเทศ แตดวยเนองจากสภาพแวดลอมและวกฤตการณสงแวดลอมในพนทอาเภอบางละมง และอาเภอสตหบ ทาใหภาครฐไดเลงเหนถงความสาคญในดานสงแวดลอม จงไดมการออกประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เรอง กาหนดเขตพนทและมาตรการคมครองสงแวดลอมในบรเวณพนทอาเภอบางละมงและอาเภอสตหบ จงหวดชลบร พ.ศ.2553 ซงมผลบงคบใชเมอ 31 กรกฎาคม 2553 ถง 30 กรกฎาคม 2558 ซงบงคบใชเฉพาะบรเวณพนทอาเภอบางละมง และอาเภอสตหบ ดงนนจะเหนไดวามาตรการทบงคบใชนนสะทอนใหเหนถงความสาคญของปญหาสงแวดลอมในพนททเสอมโทรมลงในพนทเมองพทยา ซงหากไมมการดาเนนการบงคบใชกฎหมายอาจสงผลใหสภาพแวดลอมในเมองพทยา ถงจดวกฤตทไมสามารถดาเนนการแกไขได โดยจะเหนไดวาวกฤตสงแวดลอมทเกดขนในเมองพทยาอนไดแกปญหานาเสย อนเนองจากการเจรญเตบโตอยางรวดเรวสงผลใหระบบบาบดนาเสยของเมองพทยา ไมสามารถครอบคลมไดในทกพนทสงผลใหการระบายนาเสยลงพนททะเลกอใหเกดนาทะเลเนาเสย โดยจากการสารวจคณภาพนาทะเล ป พ.ศ.2547 โครงการศกษาออกแบบเบองตนและวเคราะหผลกระสงแวดลอม โครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต เมองพทยา จงหวดชลบร มรายละเอยดดงน การศกษาคณภาพนาทะเลบรเวณชายหาดพทยา โดยการเกบตวอยางคณภาพนาบรเวณพนทโครงการจานวน 4 สถาน โดยมระยะหางจากชายฝงประมาณ 300 ม. และทาการเกบตวอยางนาทะเลในขณะทนาลงตาสดเมอวนท 8 ตลาคม พ.ศ.2547 ไดแก สถานท 1 (ST1): บรเวณปลายแหลมพทยา สถานท 2 (ST2): บรเวณปลายทาเทยบเรอแหลมบาลฮาย สถานท 3 (ST3): บรเวณทาเทยบเรอพทยาใต สถานท 4 (ST4): บรเวณสโมสรเรอใบ (พทยากลาง)

112

ภาพท 45 ภาพแสดงผงจดตรวจวดคณภาพนาทะเลและนเวศทางนา ทมา: ดดแปลงจาก เมองพทยา, “รายงานฉบบสมบรณ การศกษาออกแบบเบองตนและวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมโครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต เมองพทยา จงหวดชลบร,” ธนวาคม 2547. ผลการวเคราะหคณภาพนาทะเลทง 4 สถาน พบวาคา pH มคาระหวาง 7.8-8.0 ปรมาณของแขงแขวนลอยมคาระหวาง 3.8-10.5 มก./ล. ทกสถาน สาหรบฟคอลโคลฟอรมแบคทเรยมคาระหวาง 28-1,000 มก./ล. โดยมคาสงสดทสถานท 2 (ST2) บรเวณปลายทาเทยบเรอแหลมบาลฮาย สวนโคลฟอรมแบคทเรยทงหมดมคาระหวาง 50-5,000 มก./ล. โดยมคาสงสดตรวจวดไดทสถานท 2 (ST2) เชนเดยวกน สวนพวกโลหะหนกไดแก เหลกทงหมดมคาระหวาง 0.079-0.128 มก./ล. แมงกานสมคาระหวาง 0.003-0.006 มก./ล. สงกะสและทองแดงมคาระหวาง 0.022-0.056 มก./ล. และ 0.048-0.052 มก./ล. ตามลาดบ เมอนามาเปรยบเทยบกบมาตรฐานคณภาพนาทะเลชายฝงเพอการวายนาตามประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตฉบบท 7 (พ.ศ.2537) โดยเฉพาะแบคทเรยกลมโคลฟอรมแบคทเรยทกาหนดไมเกน 1,000 มก./ล. แตจากผลการตรวจวเคราะหทสถานท 2 (ST2) และสถานท 4 (ST4) พบวามคาสงเกนเกณฑมาตรฐานกาหนด65

66


113

อกทงปญหาการขาดแคลนนาอปโภค บรโภค การจดการกาจดขยะมลฝอยซงมปรมาณเพมขน และปญหาทสาคญอกประการไดแก ปญหาการกดเซาะบรเวณชายหาดทมมาอยางตอเนอง จากผลการศกษาตางๆ แสดงใหเหนวาชายหาดพทยานนหายไปจากการกดเซาะชายฝง และมการคาดการณวาหากไมไดรบการแกไขปญหาดงกลาวอาจสงผลใหชายหาดพทยาหายไปในทสด โดยสาเหตเนองมาจากตะกอนทรายทเคยเตมใหอาวพทยาจากตอนบนของลานาลดนอยลง การนาพาตะกอนของคลนทมการเปลยนแปลง รวมทงการใชประโยชนหรอกจกรรมบรเวณพนทชายหาดทเปลยนแปลงไป สงผลทาใหเกดการกดเซาะบรเวณชายหาดอยางรนแรงมากขน66

67 และจากปญหานาทะเลกดเซาะชายหาดพทยา จนพนทหนาหาดหดหายไปจากเดมท ปพ.ศ. 2495 มพนทหนาหาดกวางเฉลย 35.60 เมตร โดยปจจบนพบวาชายหาดหดเหลอเพยง 4-5 เมตร67

68 ซงในบางฤดกาลชายหาดถกนาทะเลพดทรายออกไปบางสวนเหลอไมถง 1 เมตรโดยบางชวงไมมพนทหนาชายหาดใหเหนเลย โดยเฉพาะบรเวณทมการกอสรางกาแพงกนคลนดวยโครงสรางแขง ทาใหมวลทรายทพดเอาทรายบรเวณดงกลาวหายไปหมด จากวกฤตการณดงกลาว สงผลกระทบตอการทองเทยวของเมองพทยาอยางยง มการรายงานขาวเรองชายหาดพทยาไปทวโลก ทาใหหนวยงานภาครฐกลบมาเรมใหความสาคญกบปญหาดงกลาว มการศกษาถงปญหาและสาเหตของปญหา เพอหาแนวทางการแกไข68

69

67 ธนวฒน จารพงษสกล, อก 5 ป หาดพทยา อาจหายจากแผนท, เขาถงเมอ 30 พฤศจกายน 2556, เขาถงไดจาก http://www.pattaya.go.th/app/webboards/viewtopic. php?f=8&t=2566 68 ไทยรฐ, “โวย จนท.ทางานอด หาดพทยาหดทกวน,” ไทยรฐ (3 กมภาพนธ 2554). 69 Noppawan Bunluesilp, “Thailand’s Pattaya beach could vanish in just 5 year,” The Times of India and Asian Age. (February 2, 2011).

114

ภาพท 46 ภาพถายทางอากาศอาวพทยาเปรยบเทยบ พ.ศ.2545 กบ พ.ศ.2556 ทมา: ดดแปลงมาจาก วรฬห โชตบตร, “สถานการณการกดเซาะชายฝงบรเวณอาวพทยา,” 27 กมภาพนธ 2552.

ภาพท 47 ภาพถายแสดงบรเวณพนทบรเวณชายหาดพทยาใต และบรเวณแหลมบาลฮาย

115

ปจจบนจะไดเหนไดวา นอกจากอาคารรกลาบรเวณแนวชายหาดพทยาใตซงเปนสาเหต

หนงททาใหเกดปญหาสงแวดลอมในพนท ยงคงมโครงการกอสรางตางๆ ทสงผลกระทบตอการ

เคลอนทของมวลทรายบรเวณอาวพทยา อนไดแก การกอสรางทาเทยบเรอทองเทยว การกอสราง

โครงการทจอดรถ-จอดเรอบรเวณแหลมบาลฮาย รวมถงการกอสรางอาคารบรเวณแนวชายฝงทสงผล

ถงการเปลยนแปลงทศทางลมทางธรรมชาต และยงรวมถงสงกอสรางโครงสรางแขงบรเวณแนวชายฝง

กาแพงกนคลน และสงกอสรางลวงลาลานา (แสดงในภาพท 47 หนา 114) ซงถงแมวาจะมการออก

กฎหมายเขามาควบคมแตในบางสวนแตกยงไมสามารถนามาปฏบตไดอยางจรงจง โดยนอกจากไม

สามารถดาเนนการรอถอนอาคารทรกลาบรเวณแนวชายหาดพทยาใตแลวนน ยงมการกอสรางสงปลก

สรางในทะเลเพมมากขน ซงขดแยงกบแนวทางแกไขปญหาการกดเซาะชายฝงตามหลกวชาการทไดม

การนาเสนอในผลการศกษาตางๆ ของเมองพทยา ซงหากมการดาเนนการกอสรางสงปลกสราง

บรเวณชายหาดเพมเตมในอนาคตโดยมงเนนเพยงจะพฒนาทางดานเศรษฐกจการทองเทยวเปนหลก

อาจสงผลกระทบตอสภาพแวดลอมในพนทตอไปในอนาคต ซงอาจสะทอนมาในรปแบบตางๆ จนทา

ใหเมองพทยาไมเหลอพนทชายหาดตามการคาดการณในอนาคต

ขอระเบยบ กฎหมาย แผน และนโยบาย

โดยในหวขอนจะไดกลาวถง ขอระเบยบ กฎหมาย รวมถงแผนและนโยบาย ทมผลกบ

พนทบรเวณชายหาดพทยาใต (Pattaya Walking Street) และการพฒนาเมอง โดยแบงเนอหาตาม

ชวงเวลาทมการเปลยนแปลงในพนท ดงน ชวงท 1) กอนป พ.ศ.2599 ทมการตงถนฐานในชวง

สงครามโลกครงท 2 ชวงท 2) พ.ศ.2502 เปนชวงทมการเปลยนแปลงจากหมบานชาวประมงส

จดเรมตนของการเปนแหลงทองเทยว ชวงท 3) พ.ศ. 2520 (หลงสงครามเวยดนาม) ชวงท 4) ป พ.ศ.

2532 (เปนชวงฟนฟเมองและพฒนา) และชวงท 5) พ.ศ.2552 ซงมการพฒนาเมองพฒนาเพอนาไปส

พนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยนกระทงปจจบน (พ.ศ.2556) ดงน

1. ชวงท 1 กอนป พ.ศ.2499 (การตงถนฐาน)

ชวงระยะเวลากอนป พ.ศ. 2499 พนทในเขตเมองพทยามประชากรอาศยอยประปราย

โดยแบงพนทหมบานออกเปน 2 สวน ไดแก (1) บรเวณพนทพทยาใตยงเปนเพยงหมบานพกอาศยซง

เปนเพยงหมบานชาวประมงเลกๆ และมประชาชนอยอาศยเพยงเลกนอย อยในเขตปกครองของพนท

อาเภอบางละมง จงหวดชลบร และ (2) พนทบรเวณนาเกลอ มประชาชนทอพยพมาตงถนฐานจานวน

มาก โดยพนทนาเกลอถอเปนศนยกลางของกจกรรมการคา การพกอาศย และการทาประมง ของพนท

อาเภอบางละมง6 9

70 ในขณะนน ทาใหรฐบาลสมยนนเรมเรงเหนความสาคญในการบรหารจดการพนท


116

บรเวณนาเกลอเพอเปนศนยกลางเมอง กระทงตอมาในป 2499 ทางราชการไดจดตงเปนสขาภบาลนา

เกลอขน มพนทในการปกครองประมาณ 22.2 ตารางกโลเมตร ซงขณะนนหมบานชาวประมงบรเวณ

พทยาใต ยงอยนอกเขตสขาภบาลนาเกลอ

ดงนน บรเวณพนทหมบานประมงบรเวณพทยาใต จงอยนอกเขตปกครองของสขาภบาล นาเกลอ โดยขนอยในเขตปกครองของอาเภอบางละมง จงหวดชลบร ซงในขณะนนการออกบานเลขท สามะโนครวประชากร การแจงเกดและการแจงเสยชวต ของพนทนดาเนนการโดยอาเภอบางละมง และในสวนกฎระเบยบการขออนญาตอาคาร ขอกาหนดผงเมอง ในขณะนนยงไมมกฎหมายทใชควบคมในบรเวณพนท70

71 2. ชวงท 2 พ.ศ.2502 (การตงถนฐานและการพฒนาพนท) จากป พ.ศ.2499 ทไดมการจดตงระบบสขาภบาลนาเกลอ (พนทปกครองประมาณ 22.2 ตารางกโลเมตร) ตอมาเมอความเจรญเตบโตของเมองไดมมาอยางตอเนอง จงมการขยายเขตปกครองครอบคลมมาถงบรเวณพทยาใตในป พ.ศ. 2507 (พนทปกครองประมาณ 208.10 ตารางกโลเมตร) โดยรปแบบการปกครองสขาภบาล ครอบคลมในเรองตางๆ เชน การชาง ดแลเรองระบบสาธารณปการ ถนนหนทาง การอนามย ดแลรกษาโรคภยไขเจบแกประชาชน การคลง ดแลเรองงบประมาณ และการเกบภาษรายได และการศกษา ดแลเรองการศกษาของประชาชนในพนท โดยหลงจากขยายพนทปกครองครอบคลมพนทบรเวณชายหาดพทยาใต ทาใหพนทบรเวณนไดขนอยกบสขาภบาลนาเกลอ การแจงเกด แจงเสยชวต หรอการเขา-ออก ยายถนฐานจะตองแจงกบทางสขาภบาลนาเกลอ แตในขณะนนยงไมปรากฏขอกฎหมายหรอขอบงคบในการพฒนาพนททางกายภาพ โดยเมอป พ.ศ.2518 ไดมการออกพระราชบญญต การผงเมอง แตสขาภบาลนาเกลอขณะนนยงไมมการจดทาและดาเนนการผงเมองรวมและผงเมองเฉพาะในบรเวณเมอง ทาใหการสรางหรอการพฒนาเมองยงไมมขอกาหนดทใชในการควบคมการพฒนา โดยในชวงขณะนน เมอมการซอขายทดน ผซอจะไดรบใบครอบครอง ส.ค.1 (ใบแจงการครอบครองทดน เปนหลกฐานแสดงการครอบครองทดน) หรอในสมยนนเรยกวา “ใบเหยยบยาทดน” เพอการเขามาทาประโยชน และการพฒนาทดน โดยสวนมากการออกเอกสารสทธจะใชพจารณาจากภาพถายทางอากาศ เพอใชดาเนนการออกใบเอกสารสาคญตางๆ กนในภายหลง เชน นส.3ก เปนตน71

72

71 สมภาษณ ศภวรรณ โพธแกว, อดตเจาหนาทเมองพทยา, 27 มถนายน 2556. 72 เมองพทยา, ประวตเมองพทยา.

117

3. ชวงท 3 พ.ศ.2520 (หลงสงครามเวยดนามสความเปนเมองทองเทยว) โดยกอนเดอนพฤศจกายน พ.ศ.2521 พทยามฐานะเปนสวนหนงทอยในเขตการปกครองของสขาภบาลนาเกลอ แตเนองจากพทยาไดเจรญเตบโตขนอยางรวดเรว กลายเปนสถานททองเทยวทไดรบความนยมมากทงจากชาวไทยและชาวตางประเทศ หนวยการปกครองทเปนสขาภบาลอยเดม ไมอาจจะบรหารงานและใหบรการไดทนกบความเจรญอยางรวดเรวและแกปญหาตางๆ ดงนนรฐบาลจงไดตราพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเมองพทยา พ.ศ. 2521 ขน7 2

73 ดวยผลแหงพระราชบญญตน เมอวนท 29 พฤศจกายน พ.ศ. 2521 จงทาใหพทยาเปลยนจากการอยในเขตการปกครองของสขาภบาลนาเกลอไปเปนรปแบบการปกครองทองถนรปแบบพเศษ แบบมผจดการเมอง (City Manager) เปนการปกครองทองถนรปแบบท 5 ของไทย และใหเมองพทยามฐานะเทยบเทาเทศบาลนคร การปกครองทองถนรปแบบพเศษของเมองพทยาดงกลาว มความแตกตางไปจากรปแบบการปกครองทองถนอนๆ ทใชกนอยในประเทศไทย มลกษณะคลายกบรปแบบการปกครองของเทศบาลรปแบบสภาและผจดการ (Council and Manager Form) หรอผจดการเทศบาล (City Manager) แบบเดยวกบของสหรฐอเมรกา73

74 หรอกลาวอกนยหนงไดวาเปนการนาเอาระบบบรหารรปแบบผจดการมาใชบรหารเมองพทยานนเอง นบเปนแหงแรกและแหงเดยวในประเทศไทยดวย การทไดทดลองเอารปแบบผจดการมาใชกบเมองพทยาเชนนกดวยตระหนกวา เปนทองถนทอยในเขตศนยกลางแหงการทองเทยว เขตอตสาหกรรมและเขตทาเรอนาลก มความเจรญและมลกษณะพเศษแตกตางจากทองถนอนเปนอนมาก โดยหลงจากทเปลยนการปกครองเปนรปแบบเมองพทยาแลวนน ไดมการจดตงสานกงานขน อยบรเวณซอยพทยา 6 ถนนพทยาสาย 1 โดยในเวลาตอมาการพฒนาเมอง เพอใหสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 5 และ 6 ทมเปาหมายในการพฒนาพนทชายฝงทะเลภาคตะวนออก โดยเรงใหมการจดผงเมองรวมและผงเมองเฉพาะในชมชนบรเวณพนทเปาหมายนคมอตสาหกรรมแหลมฉบง และบรเวณใกลเคยง ไดแก ศรราชา บางละมง อาวอดม และเมองพทยา เพอใหสอดคลองกบการเจรญเตบโตของอตสาหกรรม ดงนนจงไดมการเรงดาเนนการและประกาศกฎกระทรวงบงคบใชผงเมองรวมตามพระราชบญญตการผงเมอง พ.ศ.2518 โดยผงเมองฉบบแรกของเมองพทยา กฎกระทรวง ฉบบท 6 ลงวนท 30 ธนวาคม พ.ศ.2526 ซงมผลบงคบใช 5 ป และไดมการปรบปรงครงท 1 ประกาศบงคบใชโดยกฎกระทรวงฉบบท 61 ลงวนท 30 ธนวาคม 2531 สนสดการบงคบใชเปนเวลา 5 ป ครอบคลมพนทในเขตเมองพทยารวมทงสน 53.4 ตารางกโลเมตร และในสวนของการควบคม

73 เรองเดยวกน. 74 ชวลต สละ, ความรพนฐานเกยวกบการบรหารงานองคกรปกครองสวนทองถน, (กรงเทพฯ: ว.พรนท (1991), 2556), 1111.

118

การพฒนาเมองพทยา ณ.ขณะนน มกฎหมายทสาคญ ไดแก พระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. 2522 ประกาศ ณ.วนท 8 พฤษภาคม พ.ศ.2522

ภาพท 48 ภาพผงเมองฉบบแรกของเมองพทยา ตามกฎกระทรวงฉบบท 6 พ.ศ.2526 และผงเมอง

รวมเมองพทยา พ.ศ. 2546 ทมา: ดดแปลงจาก สทธพร ภรมยรน, ววฒนาการของชมชนและการวางผงเมองในประเทศไทย, ตลาคม 2555). โดยความหนาแนนทเพมมากขนของอาคารบรเวณชายหาดพทยาใตเปนอกตวแปรทแสดงใหเหนถงการเจรญเตบโตของสภาพเศรษฐกจทไดรบจากการทองเทยว ผลของภาพรวมทางดานเศรษฐกจทาใหผประกอบไดเขามาดาเนนกจการบรเวณชายหาดพทยาใตเพมมากขน เรมมการกระทาผดกฎหมาย เนองจากชวงเวลาน มขอกฎหมายทใชเปนตวควบคมการพฒนาไดแกกฎหมายผงเมอง และกฎหมายควบคมอาคาร แตเนองจากการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ ทาใหกลมนกลงทน รวมถงผมอทธพลไดเขามาประกอบกจการในพนทจานวนมาก มการกอสรางอาคารรกลาเขาไปในชายหาดเพมมากขน ประกอบกบขาดการควบคมดแลจากภาครฐอยางเครงครด และรวมถงการควบคมดแลในลกษณะถอยทถอยอาศย เนองจากอาคารบางสวนยงคงเปนของประชาชนทอาศยอยดงเดมปะปนกบผประกอบการรายใหมทเขามาดาเนนการ เมอมผเรมกอสรางรกลาเขาไปในบรเวณชายหาดซงสวนใหญเปนผมบารม มอทธพลในพนท ทาใหเจาหนาทภาครฐนากฎหมายใชการจดการไดยาก ดวยความ

119

เกรงกลวตออานาจ การเมอง ระบบความสมพนธกนในเรองของผลประโยชน ในลกษณะของระบบอปถมภ และอนๆ สงผลให อาคารอนๆ กดาเนนการขดตอกฎหมายในขณะนน ซงหากมการดาเนนการตามกฎหมายกจะตองดาเนนการใหเทาเทยมกนทกหลงคาเรอน ดงนนการนากฎหมมาใชในขณะนนถอเปนจดเรมตนของการตอเตมอาคารบรเวณชายหาดพทยาใต โดยในบางสวนใหเหตผลวาหากไมมการตอเตมเพมขนจะทาใหอาคารบรเวณขางเคยงรกลาเขามาในสวนพนทของตน โดยชวงเวลาทผประกอบการไดดาเนนการกอสรางตอเตมในชวงเวลานาทะเลลด เมอนาทะเลลดชาวบานจะเรมตออาคารเพมเขามาในชายหาดเพมมากขน

ภาพท 49 ภาพถายแสดงอาคารรกลาบรเวณชายหาดพทยาใต พ.ศ.2521 (ก) อาคารรกลา และทาเทยบเรอบรเวณชายหาดพทยาใต (ข) อาคารรกลา และทาเทยบเรอบรเวณชายหาดพทยาใต (ค) อาคารรกลา และทาเทยบเรอบรเวณชายหาดพทยาใต ทมา: Japan International Cooperation Agency, “Final Report Feasibility Study Pattaya Tourism Development,” December, 1978.

(ก) (ค)

(ข)

120

โดยอาคารสวนใหญเปนอาคารทมมาแตเดม เรมตงแตบานเรอนของชาวประมง ในอดตซงยงไมมกฎหมายทใชในการควบคม แต ณ.ชวงเวลาน กฎหมายตางๆ ทออกมาเพอใชในการควบคมการพฒนาถอวาเปนการควบคมของเดมทมอยไมใหเพมมากขน แตในทางกลบกน การควบคมถอไมเปนผลสาเรจ เพราะ ณ.ชวงเวลานอาคารทมอยเดมไดถกตอเตมเพมมากขนเรอยๆ จะเหนไดจากภาพถายทมการเพมจานวนและขนาดของอาคารมาโดยตลอด เปนผลมาจากการเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจซงถอเปนทาเลทองของการประกอบการ โดยไมคานงถงสภาพแวดลอม และผลกระทบตอสงแวดลอมในบรเวณพนท ในสวนของนโยบายและแผนการพฒนาในพนท ณ.ชวงเวลานไดมการดาเนนการจดทาแผนแมบทในการพฒนาเมองพทยา แลวเสรจเมอ ธนวาคม พ.ศ.2521 โดยองคประกอบหลกของการพฒนา ไดเนนในสวนของโครงสรางพนฐาน และการรกษาสงแวดลอมของพนทเปนหลก ซงตอบสนองกบสภาพปญหาในพนทปจจบน74

75 ในเวลาตอมาเหตการณทสงผลใหเกดการเจรญเตบโตของเมองอยางรวดเรว ทงในดานเศรษฐกจการทองเทยว การจางงาน ประชากรยายถนฐานเขามาอยจานวนมากขน อนเนองมาจาก แผนการพฒนาพนททางภาคตะวนออก พ.ศ.2529 Eastern seaboard-egional envitonmental management plan 198676 ดงนนแผนการจดการพนทเมองพทยา ซงเปนหนงในแผนปฏบตการดานการจดการสงแวดลอม โดยไดเสนอใหเมองพทยาดาเนนการเกยวกบการจดการชายหาดพทยา (Pattaya action program) ซงรวมถง การจดการขยะ การระบายนา และนาเสย ซงถอเปนโครงการทมความจาเปนอยางเรงดวนทจะตองดาเนนการ มฉะนนการลงทนขนาดใหญในธรกจโรงแรม ธรกจการทองเทยวและอนๆ จะไดรบผลกระทบอยางแนนอน ซงมผลกระทบตอเศรษฐกจระดบชาตซงหากไมดาเนนการจดการจะมความเสยหายมากกวามลคาการลงทนในการจดการพนทชายหาด โดยทผานมาคณภาพสงแวดลอมบรเวณพนทชายหาดลดตาลง ซงเมองพทยาไดมโครงการจดการสงปฏกล และนาเสยบรเวณชายหาดโดยครอบคลมพนทบรเวณพทยาใต แตเนองจากโครงการมไดมการดาเนนการอยางตอเนอง และขณะนนโครงการยงไมครอบคลมพนททงหมดของชายหาดทาใหโดยภาพรวมคณภาพสงแวดลอมชายหาดยงลดตาลง สาเหตจากการทงขยะมลฝอยบรเวณชายหาด การปลอยนาเสย

75 Japan International Cooperation Agency, “Final Report Feasibility Study Pattaya Tourism Development,” December 1978. 76 Office of the National Environment Board with Seatec International, “Final Report Eastern Seaboard-Regional Environmental Management Plan,” September 1986.

121

บรเวณชายหาด โดยขณะนนการระบายนาเสยในเขตเมองพทยาทงหมด จะไหลลงตามธรรมชาต และไหลมาตามเสนทางคลองนาเกลอ คลองพทยาใต มายงพนทบรเวณชายหาด เมอคลองมสงปฏกลมาจานวนมากทาใหลาคลองเรมตนเขน กอปกบบรเวณปากคลองพทยาใตยงมอาคารรกลาบรเวณชายหาด ดงนนทาใหทศทางการไหลเวยนของนาเปลยนไป ซงกอใหเกดนาเนาเสยบรเวณชายหาดพทยา ดงนนแผนการบรหารจดการสงแวดลอมพนทชายหาดพทยาตองมความครอบคลมในสวนทเกยวเนองทงหมด และหากไมมการดาเนนการกจะทาใหคณภาพสงแวดลอมบรเวณชายหาดพทยาลดตาลงไปเรอยๆ จนสงผลกระทบกบการทองเทยวกบเมองพทยา โดยโครงการทตองเรงดาเนนการประกอบไปดวย 1) Pattaya Wastewater Mgmt. Facillities Plan, 2) Pattaya Wastewater Treatment Plant Operation and Maintenance Training, and 3) Pattaya Solid Waste Mgmt. Program โดยใชงบประมาณในการดาเนนการทงสน 163 ลานบาท โดยไดรบการจดสรรงบประมาณในการจดการจากรฐบาลในเวลาตอไป76

77 4. ชวงท 4 พ.ศ.2532 (การฟนฟและพฒนาเมอง) รปแบบการปกครองของเมองพทยาไดเปลยนแปลงอกครงเพอรองรบการเจรญเตบโตของเมองทตองการความเปนอสระในการบรหารจดการ เพอใหทนตอการขยายตวของเมองอยางรวดเรวของเมองพทยาโดย รฐธรรมนญราชอาณาจกรไทย พ.ศ.2540 มผลบงคบ ไดกาหนดใหผบรหารทองถนและสภาทองถนตองมาจากการเลอกตง จงยกเลกพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเมองพทยา พ.ศ. 2521 และตราพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเมองพทยา พ.ศ. 2542 บงคบใช มผลตงแตวนท 30 พฤศจกายน พ.ศ. 2542 โดยนายกเมองพทยาคนแรกคอ พลเรอเอก สถาปน เกยานนท ซงทานเปนคนทมความรความสามารถจงทาใหการบรหารเมองพทยาในระยะแรกผานไปไดดวยด และในสวน การควบคมการพฒนาเมองพทยานน มกฎหมายทสาคญ 2 ฉบบ ไดแก ผงเมองรวมเมองพทยา และกฎหมายควบคมการกอสรางอาคารชายฝงทะเล เปนตวควบคมการพฒนา แตการควบคมดเหมอนจะไมไดผลนก เพราะมการขยายตวอยางรวดเรวและหนาแนนตลอดแนวถนนทมการควบคม77

78 ในสวนของระเบยบกฎหมายทใชควบคมดานผงเมอง ณ.ขณะน ทสาคญไดแก 1) ผงเมองรวมเมองพทยา ประกาศบงคบใชโดยกฎกระทรวงฉบบท 61 ลงวนท 30 ธนวาคม 2531 และหลงจากนนไดมการขยายเวลาบงคบใชกฎกระทรวงฉบบท 61 ออกไปอก 2 ครง ครงแรกเมอวนท 30

77 เรองเดยวกน. 78 กระทรวงมหาดไทย, กรมโยธาธการ, “การศกษาความเหมาะสม และออกแบบรายละเอยด โครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา จงหวดชลบร,” กมภาพนธ 2537.

122

ธนวาคม พ.ศ.2537 และครงท 2 เมอวนท 30 ธนวาคม พ.ศ.2538 โดยหลงจากนนเมองพทยาไดจดผงเมองรวมเมองพทยา (ปรบปรงครงท 2 ) ไดประกาศใชเมอวนท 22 พฤษภาคม พ.ศ.2546 มอายใชตอเนอง 5 ป และหมดอายบงคบใชเมอวนท 21 พฤษภาคม พ.ศ.2551 โดยการปรบปรงผงเมองรวมเมองพทยาครงท 2 นไดขยายขอบเขตผงไปทางดานทศตะวนออก และพนทในทะเล คดเปนพนทในเขตผงเมองรวมทงสนประมาณ 185 ตารางกโลเมตร และไดทาการตออายผงเมองฉบบนไปอก 2 ครง ครงละ 1 ปและไดหมดอายในวนท 21 พฤษภาคม พ.ศ.2553 ในสวนของกฎหมายควบคมอาคาร ไดแกการใชอานาจแหงพระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ.2522 และในการออกกฎกระทรวงหรอขอบญญตทองถนเพอควบคมอาคารและสงปลกสรางเฉพาะบรเวณชายหาดพทยาใต7 8

79 ซงขณะนนยงไมมการออกกฎกระทรวงหรอขอบญญตในการควบคมการกอสรางอาคารบรเวณดงกลาว โดยกฎหมายท เ กยวของในการควบคมการพฒนาพนทบรเวณชายหาดไดแก พระราชบญญตการเดนเรอในนานนาไทย พ.ศ. 2456 มาตรา 117(61) หามมใหผใดปลกสรางอาคารหรอสงอนใดลวงลาเขาไปในเหนอนา และใตนาของแมนา ลาคลอง บง อางเกบนา ทะเลสาบ อนเปนทางสญจรของประชาชนหรอทประชาชนใชประโยชนรวมกน หรอทะเลภายในนานนาไทยหรอบนชายหาดของทะเลดงกลาว เวนแตจะไดรบอนญาตจากเจาทา ณ.ทนจะไดกลาวถงในสวนทเกยวของกบพนทบรเวณชายหาดพทยาเทานน โดยกฎกระทรวงฉบบท 63 (พ.ศ.2537) ออกตามความในพระราชบญญตการเดนเรอในนานนาไทย พ.ศ. 2456 อาศยอานาจตามความในมาตรา 117 วรรคสองซงแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตการเดนเรอในนานนาไทย (ฉบบท 14) พ.ศ.2535 และมาตรา 14 แหงพระราชบญญตการเดนเรอในนานนาไทย แกไขเพมเตมพทธศกราช 2477 รฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคมออกกฎกระทรวงไวดงตอไปน79

80 ขอ 1 “ลวงลาลาแมนา” หมายความวา ลวงลาเขาไปเหนอนา ในนา และใตนาของแมนา ลาคลองบง อางเกบนา ทะเลสาบ อนเปนทางสญจรของประชาชนหรอทประชาชนใชประโยชนรวมกน หรอทะเลภายในนานนาไทย หรอบนชายหาดของทะเลดงกลาว ขอ 3 ผขออนญาตปลกสรางอาคารหรอสงอนใดลวงลาลาแมนาตองเปนเจาของกรรมสทธหรอเปนผมสทธครอบครอง หรอเปนผมอานาจหนาทดแลรกษาทดนทตดตอกบแมนา

79 กระทรวงมหาดไทย, กรมโยธาธการ, “การศกษาความเหมาะสม และออกแบบ

รายละเอยด โครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา จงหวดชลบร,” กมภาพนธ 2537.

80 “กฎกระทรวงฉบบท 63 (พ.ศ.2537) ออกตามความในพระราชบญญตการเดนเรอในนานนาไทย พระพทธศกราช 2456” ราชกจจานเบกษา เลม 111, ตอน 36 ก (24 สงหาคม 2537),

เขาถงเมอ 10 กรกฎาคม 2556, เขาถงไดจาก http://www.md.go.th/law/policy63.php

123

ลาคลอง บง อางเกบนา ทะเลสาบ อนเปนทางสญจรของประชาชนหรอทประชาชนใชประโยชนรวมกน หรอทะเลภายในนานนาไทยหรอบนชายหาดทะเลดงกลาว ขอ 12 การยนคาขออนญาตปลกสรางอาคารหรอสงอนใดลวงลาลานาแมนาและการแจงการโอนสทธในการปลกสรางอาคารหรอสงอนใดลวงลาลาแมนา ใหยน ณ กรมเจาทา หรอยนทสานกงานเจาทาภมภาค หรอสานกงานเจาทาภมภาคสาขา ซงอาคารหรอสงอนใดลวงลาลาแมนาทขออนญาตปลกสรางตงอยในเขตความรบผดชอบของสานกงานเจาทานนๆ กได ขอ 13 ผใดปลกสรางอาคารหรอสงอนใดลวงลาลาแมนาอยกอนวนทพระราชบญญตการเดนเรอในนานนาไทย (ฉบบท 14) พ.ศ.2535 ใชบงคบ โดยไมไดรบอนญาตหรอไมเปนไปตามทไดรบอนญาต ถาไดเสยคาปรบอยางสงตามกฎหมายและไดยนคาขออนญาตภายในหนงปนบแตวนทกฎกระทรวงนใชบงคบ ใหเจาทาพจารณาอนญาตได แตในกรณทอาคารหรอสงอนใดดงกลาวมลกษณะหรอสภาพเปนอนตรายตอการเดนเรอ หรออาจทาใหทางนาเปลยนแปลงไป หรอเกดผลกระทบสงแวดลอม เจาทาจะสงใหเจาของหรอผครอบครองรอถอน ปรบปรง หรอแกไขอาคาร หรอสงอนใดนนกอนได แผน และนโยบาย ในสวนของนโยบาย และแผนการพฒนาเมองพทยา เปนผลสบเนองมาจากการจดทาแผนแมบทเพอพฒนาเมองพทยาในป พ.ศ.2532 ไดแก โครงการการศกษาความเหมาะสมและออกแบบรายละเอยดโครงการ รวมทงศกษาผลกระทบสงแวดลอมของโครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา ซงโครงการทวาจางทปรกษาฯ ประกอบไปดวย 3 โครงการยอย ไดแก 1) โครงการถมทะเลบรเวณพทยาใต 2) โครงการทาเทยบเรอทองเทยวพทยา และ 3) โครงการฟนฟบรณะชายหาดพทยา โดยมวตถประสงคของโครงการดงน 1. โครงการถมทะเลบรเวณพทยาใต สาเหตเนองจากความเสอมโทรมของชายหาดพทยา โดยเฉพาะบรเวณพทยาใตทมอาคารรกลาไปในทะเล ทาใหหาดขาดความตอเนองและเสยภมทศน นอกจากนบรเวณใตอาคารรกลาเตมไปดวยนาเสยและสงปฏกล จาเปนจะตองปรบปรงใหดขน โครงการถมทะเลจงมวตถประสงคเพอปรบปรงพนททะเลบรเวณดงกลาว ใหมภมทศนดขน และยงเปนการเพมพนทสาธารณะประโยชน ซงสามารถนาไปใชเปนทจอดรถ สวนสาธารณะ ศนยศลปวฒนธรรม หรอเปนพนทใชทาประโยชนทจาเปนและเหมาะสมอนๆ นอกจากนยงเปนการปดกนไมใหมการรกลาเพมของอาคารรกลาทมอยเดมอกดวย

124

ภาพท 50 ภาพแสดงผงขอบเขตและทตงโครงการถมทะเลบรเวณชายหาดพทยาใต ทมา: กระทรวงมหาดไทย, กรมโยธาธการ, “การศกษาความเหมาะสม และออกแบบรายละเอยด โครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา จงหวดชลบร,” กมภาพนธ 2537. 2. โครงการทาเทยบเรอทองเทยวพทยา สาเหตเนองจากขาดความสะดวกและปลอดภยของนกทองเทยวทางเรอ โครงการทาเทยบเรอทองเทยวจงมวตถประสงคเพออานวยความสะดวก ความปลอดภย และเพมประสทธภาพในการขน-ลงเรอของผโดยสาร กอใหเกดระเบยบการจราจรทางนา ตลอดจนเปนการสงเสรมการทองเทยวทางเรอทงภายในประเทศและภายนอกประเทศ

125

ภาพท 51 ภาพถายทาเรอ และทจอดรถบรเวณชายหาดพทยาใต พ.ศ.2520 ทมา: Japan International Cooperation Agency, “Final Report Feasibility Study Pattaya Tourism Development,” December, 1978.

ภาพท 52 ภาพแสดงผงขอบเขตและทตงโครงการทาเทยบเรอทองเทยวพทยา ทมา: กระทรวงมหาดไทย, กรมโยธาธการ, “การศกษาความเหมาะสม และออกแบบรายละเอยด โครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา จงหวดชลบร,” 15 กมภาพนธ 2537.

126

3. โครงการฟนฟบรณะชายหาดพทยา สาเหตเนองจากความสกปรกของชายหาดพทยาและพนทชายหาดเกอบทงหมดจมนาเมอเวลานาทะเลขนสง ทาใหไมมพนททจะเดนตามชายหาด โครงการฟนฟบรณะชายหาดจงมวตถประสงคเพอเพมพนทหาดทรายทสวยงาม และเปนหาดทรายแหงสาหรบการเดนเลน และการพกผอนหยอนใจชายทะเล

ภาพท 53 ภาพแสดงผงขอบเขตและทตงโครงการฟนฟบรณะชายหาดพทยา ทมา: กระทรวงมหาดไทย, กรมโยธาธการ, “รายงานฉบบสดทายการศกษาความเหมาะสม และออกแบบรายละเอยดโครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา จงหวดชลบร,” 15 กมภาพนธ 2537. 5. ชวงท 5 พ.ศ.2552 (การพฒนาเมองสความยงยน) จากนโยบายและแผนการพฒนาเมองพทยาทมมาอยางตอเนอง จนกระทงเมอวนท 25 มนาคม พ.ศ.2552 ไดมมตคณะรฐมนตรประกาศใหเมองพทยาและพนทเชอมโยงเปนพนทพเศษเพอการทองเทยวอยางยงยน โดยตอมาไดมการจดทา “แผนแมบทการบรหารการพฒนาพนทพเศษเมองพทยาและพนทเชอมโยง” โดยมอบหมายใหสถาบนวจยและใหคาปรกษาแหงมหาวทยาลย ธรรมศาสตร, บรษท คอนซลแทนท ออฟ เทคโนโลย จากด, บรษท เอส.เจ.เอ.ทรพ จากด, บรษท แอก ซส แลนดสเคป จากด เปนผดาเนนการจดทาแผนแมบทฯ ดงกลาว “โดยพนททองเทยวเมองพทยา จงหวดชลบรนนเปนพนททมความสาคญทางดานเศรษฐกจทงระดบภาคและระดบประเทศและมชอเสยงเปนทรจกระดบโลก จงทาใหเมองพทยามจานวนของประชากรและนกทองเทยวเดนทาง เขามา

127

ในพนทจานวนมาก ทาใหลกษณะการเตบโตของเมองพทยาทางดานกายภาพและชมชนออกไปสพนทเทศบาลและตาบลขององคกรปกครองสวนทองถนทอยรอบนอก การแกไขปญหาของเมองพทยาในดานตาง ๆ ซงจาเปนตองมการพฒนาพรอมไปกบพนทเชอมโยงโดยรอบอยางเปนระบบ” 81 การพฒนาทมมาอยางตอเนองกอรปกบผลการศกษาทมงเนนการพฒนาทางดานเศรษฐกจ สงผลใหเกดโครงการพฒนาในพนทอนสงผลถงสภาพกายภาพ และสงแวดลอมในพนทอยางตอเนอง จากผลการศกษาดงกลาวไดมการนาเสนอแผนการพฒนาพนทโครงการระยะท 1 เรงดวน (0-5 ป) และ โครงการระยะท 2 (6-10 ป) ไดแก 1) โครงการพฒนาพนทศนยกลางการเปลยนถายการสญจร (Intermodal Station) 2) โครงการออกแบบปรบปรงพนทหนาหาดพทยา (Pattaya Beachfront Revitalization) 3) โครงการปรบปรงฟนฟพนทนาเกลอ และ 4) โครงการพฒนาพนทแหลมบาลฮาย โดยจะเหนไดวาโครงการท 4) โครงการพฒนาพนทแหลมบาลฮาย ซงเกดจากการขยายตวของเมองพทยาเนองจากการทองเทยว ทาใหเมองเรมมความหนาแนนขน ซงตอมากไดมการออกกฎหมายรวมถงขอบงคบทองถนตางๆ เพอบงคบใช โดยเฉพาะกฎหมายทเ กยวของกบสงแวดลอม แตอยางไรกตามกยงไมสามารถนามาปฏบตไดอยางจรงจงในการดาเนนการรอถอนอาคารทรกลาบรเวณชายหาดพทยาใตได ซงถอเปนปญหาทมมาอยางตอเนองตลอดมา จากผลการศกษาในแผนแมบทฯ ซงใหความเหนสอดคลองกบผลการศกษาครงน ไดแก ขอจากดในการพฒนาอนเนองจากมอาคารรกลาชายหาดสาธารณะ ทยงไมสามารถรอถอนออก ซงเปนอปสรรคในการพฒนาพนทชายหาด อกทงยงเปนพนท ทเขาถงไดยาก เพราะตงอยรมปลายหาดพทยาใต ทมการพฒนาทหนาแนนรายลอม 81

82 โดยแผนแมบทฯ ยงไดนาเสนอถงความจาเปนทจะตองมการพฒนาพนท อนเนองจากแนวโนมการทองเทยวในพนทจงไดเสนอใหการพฒนาการทองเทยวพนทพเศษเมองพทยาซงจะตองกาวขามอปสรรคและขอจากดตางๆ ทมอย โดยไดมการนาเสนอใหทาการฟนฟพนทชายหาดพทยาใต การจดทาพนทรมชายหาดใหเปนพนทโลงขนาดใหญ และสรางศนยกลางพนทพทยาใตใหม ใหรองรบการทองเทยว อกทงปรบปรงการเชอมโยงของพนทกบพนทขางเคยง โดยออกแบบภายใตแนวคด Greenovative Image ซงรปแบบทไดนาเสนอเปนการกอสรางโครงสรางแขงลงไปในบรเวณพนททะเล เพอเปนการหลกเลยงปญหาแนวอาคารรกลาชายหาด โดยมการกาหนดการใชสอยพนทเปนลานกจกรรม สวนสาธารณะ ศนยกลางการเชอมโยงพนท เพอเปนศนยกลางการทองเทยวแหงใหมบรเวณพทยาใต

81 สถาบนวจยและใหคาปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร และคณะ, “รายงานสรปผบรหารโครงการจดทาแผนแมบทการบรหารการพฒนาพนทพเศษเมองพทยาและพนทเชอมโยง,” สงหาคม 2553, 2-1. 82 เรองเดยวกน, 6-27, 6-29.

128

ภาพท 54 ภาพแสดงทศนยภาพโครงการพฒนาพนทแหลมบาลฮาย ทมา: ดดแปลงจาก สถาบนวจยและใหคาปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตรและคณะ, “รายงานสรปผบรหารโครงการจดทาแผนแมบทการพฒนาพนทพเศษเมองพทยาและพนทเชอมโยง,” สงหาคม 2553.

129

บทสรปขอมลพนทศกษา จากการศกษาขอมลพนทศกษาขางตน ผวจยไดสรปเนอหาของขอมลพนททไดศกษาโดยไดแบงหวขอตามขอมลศกษาเปน 4 ดาน ดงน 1. ดายกายภาพ จากสรปขอมลพนทศกษาดานกายภาพจะเหนไดวาชมชนเมองบรเวณยานชายหาดพทยาใต ตงอยทางทศใตของอาวพทยา โดยในอดตเปนเพยงหมบานชาวประมงเลกๆ โดยลกษณะกายภาพในพนทมลกษณะเปนอางโคงเสยวพระจนทร มความกวางหนาหาดกวางโดยเฉลย 36.50 เมตร โดยตอมาเกดการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนจากหมบานชาวประมงเปนแหลงทองเทยวซงกอใหเกดการเปลยนแปลงทางดานกายภาพบรเวณพนท การสงปลกสรางชนดตางๆ การกอสรางอาคารตามแนวชายฝงทะเล โดยเฉพาะอยางยงการกอสรางอาคารบรเวณพนทชายหาดพทยาใต การใชประโยชนทดนทเกนขดจากด ทาใหพนทเกดความหนาแนนจากกจกรรมการทองเทยวบรเวณแนวชายฝง ซงสงผลกระทบตอการเปลยนแปลงของพนทหนาหาดทลดลงปจจบนพนทความกวางหนาหาดลดลงโดยเฉลยกวางประมาณ 4-5 เมตร และปญหาอนๆ ตามมาก 2. ดานเศรษฐกจ สงคม จากการศกษาขอมลพนฐานสรปไดวา พนทบรเวณชายหาดพทยาใตในอดตเปนชมชนขนาดเลก โดยประชาชนสวนใหญประกอบอาชพประมงเปนหลก จนกระทงตอมาเกดการเปลยนแปลงของชมชนในพนทจากหมบานชาวประมงเปลยนแปลงเปนพนทเศรษฐกจการทองเทยว ทาใหพนทเจรญเตบโตอยางรวดเรวสงผลใหพนทบรเวณชายหาดพทยาใตกลายเปนพนทเศรษฐกจทสาคญของเมองพทยา จากกจกรรมการใชประโยชนทดนเพอการทองเทยวทางธรรมชาตชายหาด สการเปนแหลงทองเทยวบนเทง รานอาหาร และศนยกลางการคา การบรการ สงผลใหเกดการขยายตวของประชากรในพนท ซงกอใหเกดปญหาทางดานสงคม และสงแวดลอมตามมา โดยจากขอมลพนทศกษาสะทอนใหเหนวา สภาพชมชนในพนทมลกษณะโครงขายทมความสมพนธกนทงในดานระบบเครอญาต และความสมพนธในสวนทเกยวธรกจ การเมอง และอทธพลในพนท ซงถอเปนปจจยในการดารงคอยของชมชนบรเวณยานชายหาดพทยาใต 3. ดานสงแวดลอม จากขอมลพนทศกษาจะเหนไดวา สภาพแวดลอมในอดตของพนทซงเปนชายหาดทมความอดมสมบรณ โดยหลงจากเกดการเปลยนแปลงจากชมชนชาวประมงเปนแหลงทองเทยวทมความเจรญเตบโตอยางรวดเรว ซงมการนาทรพยากรธรรมชาตมาใชอยางเกนขดจากด อกทงการทาลายสงแวดลอมทเกดจากการการขยายตวของเมองสงผลใหเกดขยะมลฝอยทเพมขน การปลอยของเสยลงทะเล การกอสรางอาคารบกรกพนทธรรมชาตทาใหเกดการเปลยนสภาพแวดลอมชายฝง จากการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมตางๆ เปนเหตใหเกดปญหาสงแวดลอมตามมาอยางมากมาย โดยปญหาทมมาแตในอดตทยงไมรบการแกไขสงผลกระทบมาจนกระทงปจจบนสภาพแวดลอมในพนทเสอมโทรมลง ธรรมชาตทอดมสมบรณลดหายไป สงผลกระทบไปยง

130

บรเวณพนทโดยรอบ โดยเฉพาะอยางยงปญหาการกดเซาะบรเวณชายฝงทเปนวงกวาง ปญหาโลกรอนซงสงผลใหระดบนาทะเลขนสง ปญหามลภาวะทางนา เปนตน 4. ดานขอระเบยบ กฎหมาย แผน นโยบาย จากการศกษาขอมลพนทศกษาอาจกลาสรปไดวา พนทเมองพทยานนในอดตประกอบดวย 2 ชมชน ไดแก ชมชนยานนาเกลอ และชมชนยานพทยาใต โดยในอดตป พ.ศ.2499 ชมชนยานนาเกลอ ถอเปนศนยกลางชมชนซงปกครองดวยระบบสขาภบาลนาเกลอ และในสวนของพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใตนนเปนเพยงหมบานชาวประมงเลกๆ ซงตงอยนอกเขตการปกครองสขาภบาลนาเกลอ จนกระทงการเจรญเตบโตจากการทองเทยว จงทาใหมการขยายเขตปกครองครอบคลมพนทมายงบรเวณยานชายหาดพทยาใต ในป พ.ศ.2507 และจากการเจรญเตบโตอยางรวดเรวในเวลาตอมา ป พ.ศ.2521 ไดมการพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเมองพทยา พ.ศ.2521 ซงเปนรปแบบปกครองพเศษเพอใหเกดความรวดเรวในการบรหารจดการ โดยตอมาไดมการตราพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเมองพทยา พ.ศ.2542 เพอรองการเจรญเตบโตของเมองพทยาทตองการอสระในการบรหารจดการ ในดานแผน นโยบาย โดยชวงป พ.ศ.2520 เมองพทยาไดเจรญเตบโตอยางรวดเรวอนเนองจากไดมการผลกดนในการพฒนาเมองตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ทมเปาหมายใหมการพฒนาพนทชายฝงตะวนออก เปนยานนคมออตสาหกรรม จงไดมการรางผงเมองรวมและผงเมองเฉพาะซงเมองพทยาถอเปนสวนหนงของแผนการพฒนาทมงเนนการพฒนาทางดานอตสาหกรรม โดยเฉพาะอตสาหกรรมการทองเทยวชายฝง มการจดทาแผนแมบทเพอการทองเทยว (Pattaya tourism development 1978) และแผนพฒนาพนทอตสาหกรรม (Eastern seaboard3regional environmental management plan 1986) โดยตอมาไดมการจดทาแผนแมบทเพอการพฒนาเมอง พ.ศ.2532 เพอแกไขปญหาทางดานสงแวดลอม และรายงานการศกษาอนเกยวเนองกบแผนแมบทการพฒนาเมอง ป พ.ศ.2532 ซงสงผลกบการพฒนาพนทชายฝง ไดแก โครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา พ.ศ.2537 โครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใตเมองพทยา พ.ศ.2547 โครงการเสรมทรายบรณะชายหาดเมองพทยา พ.ศ.2555 โครงการประเมนผลและปรบปรงผงเมองรวมเมองพทยา เปนตน

131

บทท 5

การวเคราะหขอมลและผลการศกษา จากการรวบรวมขอมลในพนทศกษา โดยการรวบรวมขอมลหนงสอ เอกสาร ผลการศกษาวจย และการสมภาษณภาคธรกจในพนท องคการพฒนาเอกชน, นกวชาการ, ภาครฐ และประชาชนในพนท เพอนาขอมลมาวเคราะหเพอนาไปสสรปผลการศกษา โดยการแบงนาเสนอขอมลเปนสวน 4 สวน ดงน 1. ดานกายภาพ 2. ดานเศรษฐกจ สงคม 3. ดานสงแวดลอม 4. ดานขอระเบยบ กฎหมาย แผน นโยบาย การวเคราะหและสรปผลการศกษาดานกายภาพ การวเคราะหดานกายภาพ ดวยตาแหนงทตงของเมองพทยาซงอยหางจากกรงเทพมหานครเพยง 150 กโลเมตร โดยลกษณะภมประเทศเปนทเนน ลกษณะกายภาพในพนททตงอยมลกษณะชายหาดเปนอาวโคงเสยวพระจนทร โดยมแนวชายหาดความยาวประมาณ 4.6 กโลเมตร มลกษณะเปนอาวโคงมจดเรมตนบรเวณโคงโรงแรมดสต รสอรท พทยา จนถงบรเวณเขาทพพระยา (แหลมบาลฮาย) สภาพกายภาพพนทจากอดต (ราว พ.ศ.2495) มความกวางหนาหาดประมาณ 35.60 เมตร ทอดยาวไปตลอดแนวชายหาดอาวพทยา ลกษณะทางกายภาพในพนทเรมมการเปลยนแปลงโดยเกดจากหลายสาเหต อาทเชน การเปลยนแปลงทเกดขนจากมนษย ไดแกการเปลยนแปลงของชมชน การขยายตวของชมชนในพนท การใชประโยชนทดนเกนขดจากด โดยลกษณะพนทแตเดมเปนเพยงชายหาดธรรมชาตมชายหาดทรายยาวตลอดโคงอาวพทยา แตเมอเรมมการเขามาตงถนฐานในบรเวณพนทชายหาดพทยาใต มการกอสรางอาคาร บานพกอาศย การประกอบอาชพประมง การกอสรางสะพานปลา ทาเทยบเรอประมง ซงถอเปนสวนหนงทสงผลตอกายภาพของพนทสงผลทาใหเกดการเปลยนแปลงทางดานกายภาพโดยจะเหนไดจากแนวอาคารบรเวณยานชายหาดพทยาใต ซงตอมาจดเปลยนทสาคญซงสงผลตอกายภาพพนทไดแก การเจรญเตบโตอยางรวดเรวของชมชน ซงเกดขนราว พ.ศ.2502 (ชวงสงครามเวยดนาม) การเจรญเตบโตทเกดขนอยางรวดเรวของชมชนบรเวณชายหาดพทยาใต รวมถงการเปลยนแปลงจากชมชนประมงพกอาศย เปนพนทแหลงทองเทยวพกผอนหยอนใจของทหารสหรฐ

132

ทาใหพนทมการเปลยนแปลงเพอรองรบกจกรรมทเปลยนแปลงไป การใชพนทเรมมความหนาแนนขนอนเนองมาจากการยายถนฐานเขามาประกอบอาชพและประกอบธรกจเพอรองรบการทองเทยวในขณะนน ซงสงผลใหเกดการขยายตวในพนท ทาใหสภาพแวดลอมเกดการเปลยนแปลงอยางเหนไดชด

ภาพท 55 ภาพถายกายภาพยานชายหาดพทยาใต (ถนนคนเดน) เปรยบเทยบป พ.ศ.2510 กบ พ.ศ.2520 ทมา: วรวฒน คาขาย, พทยาพเพล มเดยกรป, เขาถงเมอ 30 กรกฎาคม 2556, เขาถงไดจาก http://www.pattayapeople.com ความเจรญเตบโตของชมชนบรเวณชายหาดพทยาใตเกดขนอยางรวดเรว ความหนาแนนของการใชพนทเรมเหนไดชด โดยจะเหนไดจากการกอสรางอาคารรกลาบรเวณพนทสาธารณะบรเวณชายหาดพทยาใต เนองจากจดขายของการทองเทยวในขณะนนไดแกพนทบรเวณชายหาดโดยเฉพาะอยางยงบรเวณชายหาดพทยาใต เรมมการกอสรางอาคารเพอใชเปนสถานพกตากอากาศ รานอาหาร รานคาเพอประกอบกจการพาณชยกรรม และบารเบยร เพอรองรบการเจรญเตบโตดานการทองเทยว การใชทดนทเปลยนแปลงไปทาใหกายภาพในพนทมการเปลยนแปลงอยางเหนไดชด ซงสอดคลองกบสาเหตทสาคญทกอใหเกดปญหาสงแวดลอมตามแนวคด การเมองสเขยว (The environmental politics) โดยจะเหนไดวาพนทความกวางหนาชายหาดทอดยาวโดยไมมการรกลาเขาไปใชในบรเวณพนทชายหาด เปลยนแปลงไปโดยสงกอสรางนานาชนด ไดแก อาคาร สะพานปลา ทาเทยบเรอ ซงจากสภาพทเปลยนแปลงไปสงผลกระทบโดยตรงตอความกวางพนทหนาหาดทเรมลดลง ซงถอเปนอกหนงสาเหตทกอใหเกดการเปลยนแปลงบรเวณพนทชายหาดและอาวพทยา โดยสภาพพนทชายหาดทเปลยนแปลงไปจากแนวอาคารบรเวณชายหาดพทยาใตทาใหชายหาดของอาวพทยาขาดความตอเนอง สาเหตจากแนวอาคารทกอสรางเขาไปในบรเวณพนทชายหาดพทยาใต ซงทาใหพนทชายหาดของอาวพทยาถกแบงออกเปน 2 สวน ไดแก สวนท 1) บรเวณชายหาดทเรมตนจากโคงดสต

133

(บรเวณพทยาเหนอ) ถงบรเวณถนนพทยาใต และในสวนท 2) บรเวณคลองพทยาใต จนถงสดโคงชายหาดบรเวณแหลมบาลฮายซงในอดตนนพนทอาวพทยาถอเปนชายหาดลกษณะอาวโคงทมความตอเนองสวยงาม โดยหลงจากมการกอสรางอาคารรกลาเขาไปในบรเวณพนททาใหชายหาดถกแยกแบงเปนสองสวนตามทไดกลาวไปแลวขางตน โดยพนทบรเวณท 1 ถกตดขาดในเรองของกจกรรมการใชพนทออกจากพนทบรเวณท 2 ซงในอดตพนทบรเวณชายหาดแหลมบาลฮายนนเปนพนทปารกรางตอเนองไปยงบรเวณเขาทพพระยาทาใหพนทสวนนไมไดนามาใชประโยชนทดนในขณะนน โดยเปนพนทวางเปลารกราง ซงตอมาจะเหนไดวาจากสภาพกายภาพทเปลยนแปลงกอใหเกดการใชประโยชนทดนทแตกตางกนออกไป โดยพนทบรเวณท 1) ถอเปนจดทองเทยวบรเวณชายหาด โดยประกอบดวยกจกรรมการทองเทยวสนทนาการทางนา การพกผอนบรเวณชายหาด สวนสาธารณะบรเวณรมชายหาด และในสวนของพนทบรเวณท 2 เปนพนทจดเปลยนถายของการสญจรทางบกเพอเชอมตอกบทางสญจรทางนา ซงไดพฒนามาจากการเปลยนแปลงทางดานกายภาพ การตดถนนเพอเชอมตอบรเวณเขาทพพระยา แตเนองจากพนทไดถกแบงออกเปน 2 สวนจงทาใหชายหาดพทยาขาดความตอเนอง ซงทาใหการเขาถงพนทบรเวณท 2 เขาถงไดอยางยากลาบากถนนบรเวณเลยบชายหาดพทยาใตมขนาดเลกทาใหไมสะดวกในการเขาถง จงทาใหมการตดถนนเพมเพอเปนเสนทางในการเขาถงพนทโดยสามารถเขาถงโดยทางถนนพทยาสาย 2 และถนนพทยาสาย 3 อนเนองจากอาคารและการใชพนทบรเวณชายหาดพทยาใตทาใหพนทดงกลาวขาดออกจากกน

ภาพท 56 ภาพถายทางอากาศแสดงแนวอาคารรกลาจดแยกแนวชายหาดเปน 2 สวน (ดดแปลงจาก กรมแผนททหาร, ภาพถายทางอากาศ, 2496)

134

จากพนททขาดความตอเนองซงกอใหเกดปญหาตามมา อาทเชน 1) เรองของการจราจรทขาดความตอเนอง เกดความไมสะดวกในการเขาถงพนท 2) ปญหาการระบายนาในเมอง ซงแนวอาคารบรเวณชายหาดพทยาใตถอเปนสวนหนงทอาจกอใหเกดปญหาในสวนของการระบายนา รวมถงอาคารบรเวณรมคลองพทยาใตทาใหพนทการระบายนาตามธรรมชาตลดลง ซงกอใหเกดปญหานาทวมขงในพนทเมองพทยา 3) ปญหาการกดเซาะบรเวณชายหาด ซงสงผลจากการเปลยนทศทางของกระแสนา การเคลอนตวของทรายบรเวณชายหาดทาใหเกดการกดเซาะของชายหาด ซงอาจมผลจากอาคารบรเวณพทยาใต รวมถงสงปลกสราง เขอนกนคลนบรเวณชายหาดอาวพทยา สะพานทาเทยบเรอ รวมถงแนวอาคารบรเวณพนทชายหาดพทยาทสงผลตอการเปลยนแปลงทศทางของกระแสลมธรรมชาต ทาใหวถทางธรรมชาตเกดการเปลยนแปลง สงผลกระทบตอสภาพกายภาพของพนทชายหาดอยางตอเนอง และ 4) ปญหาเรองมมมองทศนยภาพของอาวทเปลยนแปลงไปทาใหทศนยภาพของชายหาดพทยาขาดความตอเนอง และปญหารปแบบอาคารทกอสรางรกลาบรเวณพนทชายหาดพทยาใตทไมเปนระเบยบยนลาเขามาในบรเวณพนทชายหาด ทาใหเกดทศนยภาพทไมสวยงาม0

1 จากการเจรญเตบโตของเมองมการกระจายตวของอาคารในลกษณะตามแนวยาวตลอดแนวชายฝงทะเลเลยบถนนสายชายหาดพทยา (ถนนพทยาสาย 1) โดยสวนใหญบรเวณแนวชายฝงมการใชประโยชนทดนเกยวของกบพาณชยกรรมและการทองเทยวเปนหลก ซงบรเวณพนทดานชายฝงทะเลเปนสวนของพนทสวนสาธารณะชายหาด โดยในสวนของบรเวณพนทชายหาดพทยาใตนนมลกษณะทแตกตางออกไปจากพนทบรเวณแนวชายหาดอนๆของอาวพทยา ความหนาแนนทเพมมากขนในบรเวณสองฝงถนนบรเวณชายหาดพทยาใตโดยมตวอาคารขนานไปกบถนนสายชายหาดพทยา (ถนนพทยาสาย 1) ถอเปนศนยกลางหลกทมการรวมตวของรานคา การบรการและสถานบนเทงเพอรองรบกจกรรมทเกยวของกบการทองเทยว จนถอไดวาบรเวณพนทชายหาดพทยาใตถอเปนศนยกลางกจกรรมการทองเทยวทสาคญอยางยงของเมองพทยา เปนพนททไมหยดนง อนเนองจากลกษณะกายภาพทแตกตางออกไปจากบรเวณอน ทาใหพนทมการเคลอนตวของกจกรรมตางๆ ตลอดเวลา


135

(ก) (ข)

ภาพท 57 ภาพถายแสดง (ก) พนทกจกรรมและแนวอาคารบรเวณชายหาดพทยา (ถนนพทยาสาย 1) (ข) แนวอาคารรกลา บรเวณยานชายหาดพทยาใต (ดดแปลงจาก เมองพทยา, งานประกวดภาพถายเมองพทยา) ชวงราวป พ.ศ.2532 ถอวามการเจรญเตบโตของพนทอยางรวดเรว มการลงทนพฒนาพนทจากภาคเอกชนจานวนมาก ซงสวนทางกบการพฒนาทขาดการควบคมดแลในเรองของการกอสรางบรเวณพนทชายหาดโดยเฉพาะอยางยงบรเวณยานชายหาดพทยาใต ทาใหเกดการปลกสราง ตอเตมอาคารเพมมากขนกอใหเกดปญหาทสงผลกระทบตอสภาพชายหาดของอาวพทยา สภาพชายหาดทเสอมสภาพลงประกอบกบปญหาสภาพแวดลอมทเกดขนทาใหหนวยงานภาครฐเรมเขามาวางแผนเพอแกไขปญหาตางๆ ในชวงเวลานน กอใหเกดโครงการในการฟนฟบรณะเมองพทยาขนมา โดยมการวางแผนแมบทในการพฒนาเมองพทยา พ.ศ. 2532 แตจะเหนไดวาแผนแมบทตางๆ ทไดถกกาหนดไว เปนการเขามาเพอดาเนนการแกไขปญหาทเกดขนในอดตหลายประการ เชน การใชพนทชายหาดในบรเวณอาวพทยาใตทเกนขดจากด โดยไมมการกาหนดขอบเขตทชดเจนกอใหเกดความแออด และสบสนวนวาย การกอสรางสงลวงลาแนวเขตชายฝงตามธรรมชาต รวมถงปญหาพนทชายหาดทแคบลง การขาดแคลนสงอานวยความสะดวกทปลอดภยในการขนลงเรอ อาคารรกลากอใหเกดนาเนาเสย เปนตน จากปญหาตางๆ นาไปสโครงการทไดรบการพฒนาและดาเนนการตอไป

136

ภาพท 58 ภาพถายแสดงแนวอาคารรกลา จะเหนไดวาหนงในโครงการพฒนาโครงสรางพนฐานซงไดแกการถมทะเลบรเวณชายหาดพทยาใต (ในปจจบนคอพนทแหลมบาลฮาย) ซงเปนพนทตงของอาคารทาเทยบเรอทองเทยวซงตงอยบรเวณพนททมการถมเขาไปในทะเลรวมถงทาเทยบเรอทมการกอสรางในพนททะเลจะเหนไดวาการกอสรางอาคารทาเทยบเรอทองเทยวพทยา บรเวณชายหาดแหลมบาลฮาย พนทบรเวณท 2 และรอถอนอาคารทาเทยบเรอทองเทยวเกาบรเวณแยกถนนพทยาสาย 1กบถนนพทยาใต (บรเวณปากทางถนน Walking Street) การเปลยนแปลงดงกลาวแสดงใหเหนถงกายภาพของพนททเปลยนแปลงไป ทงในเรองของกระแสนา กระแสลมทพดพาทรายในบรเวณชายหาดมการเปลยนแปลงอยางเหนไดชด ทรายบางสวนทพดมายงบรเวณชายหาดแหลมบาลฮายตามฤดกาลไมไหลยอนกลบมายงพนทชายหาดบรเวณพทยาเหนอ กลาวคอเมอในอดตการพดพาของทรายจากทศเหนอไปทศใต โดยในอกฤดกาลหนงทรายจะพดพากลบมายงพนทเดมเปนในลกษณะนมาโดยตลอด แตหลงจากทมการกอสรางทาเทยบเรอทองเทยวนน ทรายทพดไปกลบไมพดกลบมาทาใหเปนอกหนงสาเหตททาใหพนทชายหาดพทยาลดลง สงผลถงสภาพกายภาพบรเวณชายหาดทเปลยนแปลงไป

137

ภาพท 59 ภาพถายทางอากาศอาวพทยาแสดงการเปลยนแปลงทางกายภาพ (ป พ.ศ.2496 – พ.ศ.2556) ทมา: ดดแปลงจาก กรมแผนททหาร, ภาพถายทางอากาศ, 2496; Google Map, เขาถงเมอ 14 กมภาพนธ 2557, เขาถงไดจาก 0https://www.google.co.th/maps/@13.1248702,100. 4860532,10z. โดยจะเหนไดวาในชวงทไดมการจดทาแผนแมบทเพอพฒนาเมอง พนทบรเวณชายหาดทลดลงยงไมถอวามการลดลงอยางมนยสาคญซงเปนการคาดคะเนทผดพลาดอกประการหนงสงผลกระทบมายงปจจบนนนเอง ทไดกลาววาเปนการคาดคะเนทผดพลาดนนอนเนองจากลกษณะการลดลงของพนทหาดทมมาตรฐานการวดเพอพจารณาวาชายหาดนนมการกดเซาะอยางมนยสาคญหรอไม กลาวคอ การกดเซาะททาใหพนทความกวางหนาหาดหายไมเกน 1 เมตรตอปนนถอวาชายหาดลงลดแบบธรรมชาตและไมถอวามการลดลงอยางมนยสาคญทแสดงใหเหนถงความผดปรกต โดยเมอผลการสารวจและศกษาเฝาระวงการกดเซาะชายหาดพทยาเปนระยะเวลา 3 ป (รายละเอยดในบทท 2 หนา

138

32) และเมอสรปผลการศกษาปรากฎวาชายหาดลงลดอยางไมมนยสาคญ จงเปนสาเหตทาใหโครงการถมทะเล และรวมถงโครงการฟนฟบรณะชายหาดพทยานนไดถกชลอไปนนเอง และอกหนงในการชลอโครงการดงกลาวโดยพจารณาเพยงเหตแหงการลดลงของพนทหนาหาด แตไมไดมการพจารณาถงโครงการทไดรบความเหนชอบและอนมตใหดาเนนโครงการวาจะสงผลตอการเปลยนแปลงทศทางกระแสนา และกระแสลม ทาใหเปนผลของการลดลงของชายหาดทไมไดมการคาดคะเนไวในอนาคตนนเอง กลาวคอ ชวงระยะเวลาทไดมการสารวจและศกษาโครงการดงกลาวในขณะนนพนทบรเวณชายหาดพทยาโครงการกอสรางทาเทยบเรอทองเทยวเมองพทยา บรเวณชายหาดแหลมบาลฮาย อยระหวางดาเนนการนน ซงทาใหการสารวจและศกษาเปนเพยงการพจารณาถงสภาพกายภาพของพนทท เปนอย ณ.ขณะนน โดยเปนเพยงการสารวจเฝาระวงพนทชายหาด โดยไมมการพจารณาถงสภาพแวดลอม และกายภาพทเปลยนแปลงไปหลงจากโครงการกอสรางทาเทยบเรอทองเทยวแลวเสรจ ซงจะสงเกตไดวาหากมการเปลยนแปลงทางดานกายภาพในบรเวณพนทชายหาดนนยอมสงผลกระทบตอพนทโดยรอบ รวมถงการเปลยนแปลงของชายหาดทลดลง ดงนนผลการศกษาและเฝาระวงนนหากเปนการคาดการณถงพนทชายหาดทผดพลาดไป ทาใหการวางแผนและการแกไขปญหาเปนในทศทางทผด และเปนปญหาทเรอรงและยากตอการแกไข

ภาพท 60 ภาพถายแสดงบรเวณทาเทยบเรอทองเทยวเมองพทยา (แหลมบาลฮาย)

139

และเมอพจารณาถงสาเหตอกประการหนงคอการเสนอใหมการรอถอนอาคารรกลาชายหาดพทยาใตโดยใหสาเหตวาอาคารดงกลาวทาใหชายหาดขาดความตอเนองของชายหาดและทาใหเสยทศนยภาพ และกอสรางรกลาเขาไปในพนทชายหาดสงผลกระทบตอสงแวดลอมโดยตรง โดยในสวนของทางหนวยงานภาครฐ ไดแก กรมโยธาธการและจงหวดชลบร ไดมมตใหรอถอนอาคารบรเวณชายหาดพทยาใต โดยใหเมองพทยาเปนผดาเนนการรวมกบกรมเจาทาฯ ซงอาคารดงกลาวถอเปนการกระทาผดกฎหมายรกลาทสาธารณะนน แตในทางกลบกนนอกจากการดาเนนการทไมประสบความสาเรจในการรอถอนอาคารดงกลาว กบมการตอเตมและเพมจานวนมากขน เนองจากพนทดงกลาวถอเปนพนทศนยกลางเศรษฐกจของเมองพทยา ทาใหมนกลงทนเขามาดาเนนกจการกนตอโดยไมคานงถง คาสงทใหมการรอถอนอาคารดงกลาว ทาใหทางดานกายภาพในพนทบรเวณชายหาดพทยาใตมการเปลยนแปลงไปจากการตอเตมเพมออกไปในทะเลมากขน อาคารโดยสวนมากมความสงเฉลย 1-3 ชน และมอาคารทมความสงมากสด 7 ชน โดยการกอสรางอาคารเปนอาคารในลกษณะถาวร มการลงฐานรากและโครงสรางคอนกรตอยบรเวณพนทชายหาด ลกษณะโครงสรางอาคารทอยบรเวณชายหาด โครงสรางทขวางทางของกระแสนาและกระแสลม อาจเปนอกหนงสาเหตทกอใหเกดการเปลยนแปลงของพนทบรเวณชายหาด โดยหลงจากทผลการศกษาโครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต เมองพทยา จงหวดชลบร เพอแกไขปญหาและหาแนวทางการพฒนาพนทไมไดรบการตอบรบจากหนวยงานพจารณาเหนชอบ ทาใหปญหาตางๆ ทเกดขนไมไดรบการแกไขและถกมองขามไปในทสด แตเมอมองยอนกลบมาถงปญหาของพนทอาคารรกลาบรเวณชายหาดพทยาใต กบสาเหตทวาการกอสรางอาคารรกลาในพนทชายหาด มไดเปนเพยงเฉพาะพนทบรเวณนเทานน ในสวนของอาคารทาเทยบเรอทองเทยว รวมถงสะพานทาเทยบเรอกยงถอเปนสวนหนงทมการกอสรางเขาไปในสวนของพนทชายหาด รวมถงการกอสรางกาแพงกนคลน การวางทนบรเวณชายหาด ซงเปนการดาเนนการในสวนของหนวยงานภาครฐ กถอเปนอกหนงสาเหตทกอใหเกดการเปลยนแปลงบรเวณชายหาดพทยา และสงผลกระทบซงกนและกนทาใหสภาพแวดลอมและกายภาพในพนทเกดการเปลยนแปลง

140

ภาพท 61 ภาพถายแสดงสงกอสรางลวงลาลานาบรเวณชายหาดพทยา ดงนน จะเหนไดวาการเจรญเตบโตอยางรวดเรวของเมองเปนผลใหเกดการเปลยนแปลงทางดานกายภาพในพนทซงการเปลยนแปลงดงกลาวยอมสงผลกระทบตอสภาพแวดลอมโดยรอบอยางเหนไดชด โดยเฉพาะอยางยงการเจรญเตบโตอยางรวดเรวของพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใต ซงจะเหนไดวาการเปลยนแปลงสวนใหญเกดจากสงทมนษยสรางขน อนไดแกการกอสรางอาคาร บานเรอน สะพานทาเทยบเรอทองเทยว รวมถงการกอสรางกาแพงกนคลนบรเวณชายหาด และยงรวมถงการใชประโยชนทดนทเกนขดจากด การใชประโยชนทดนรกลาทางระบายนา ลาคลอง (บรเวณคลองพทยาใต) รวมถงการกอสรางอาคารเขาไปยงบรเวณพนทชายหาด กอใหเกดปญหาตางๆ ตามมา ซงลกษณะการเปลยนแปลงทางดานกายภาพในพนทบรเวณชายหาดพทยาใต จากทไดกลาวมาแลวขางตน ยอมแสดงใหเหนวาการเปลยนแปลงทเกดขนในพนท มหลายเหตหลายปจจยซงสงผลซงกนและกนเสมอมา โดยอาจสรปไดวากายภาพทเปลยนแปลงไปอนเกดจากการเจรญเตบโตของเมอง และชมชนอนเนองมาจากการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนจากในอดตซงบรเวณพนทมกายภาพและสภาพแวดลอมทเหมาะแกการทาประมง ไดเปลยนแปลงเปนพนทเพอกจกรรมการทองเทยว ลกษณะการเจรญเตบโตทเกดขนทาใหพนทมความเปลยนแปลง จากหมบานชาวประมงทมเพยงประชนชนพกอาศยและประกอบอาชพประมงไมกครวเรอนเมอสถานการณเปลยนไปหมบาน

141

ประมงเปลยนเปนสถานททองเทยว รานคา รานอาหาร บารเบยร สถานบนเทง โรงแรม สถานพกตากอากาศ ทาเทยบเรอทองเทยว โดยอาคารบานเรอนเรมมความหนาแนนและแออด จงทาใหเรมมการขยายตวเขาไปในพนทชายหาด ทาใหเกดแนวอาคารขนาบไปบรเวณชายหาดพทยาใต เปนจดเรมตนททาใหสภาพชายหาดมความเปลยนแปลงไป โดยแบงออกเปน 2 สวนอยางทไดกลาวสรปไวในขางตน สภาพกายภาพทเปลยนแปลงไปสงผลกระทบในหลายๆ ดาน ทงในดานสงแวดลอม สงคม เศรษฐกจ ซงมทงขอดและขอเสยในมมมองตางๆ นามาซงผลการศกษาตางๆ ทจะชใหเหนวาการแกไขปญหาเพอหาแนวทางการพฒนาพนทบรเวณชายหาดพทยาใตสความยงยนนนมแนวทางใด โดยจะเหนไดจากในอดตการแกไขปญหาและแนวทางการพฒนาทผดพลาดกอใหเกดปญหาอนๆ ตามมาทาใหปญหาทเกดขนนอกจากไมไดรบการแกไขแลวนน ยงเปนสาเหตททาใหเกดปญหาอนๆ ตามมาจนกระทงปจจบน โดยตอมาจะเหนไดวาการแกไขปญหาทางดานกายภาพในพนท จงเปนการแกไขปญหาเฉพาะหนาเพอเปนการแกไขปญหาเฉพาะจด อาทเชน การแกไขปญหาการกดเซาะชายหาด โดยจะเหนไดจากผลการศกษาตางๆ แสดงใหเหนถงสาเหตททาใหเกดการกดเซาะบรเวณชายหาดซงมสาเหตจากธรรมชาต เชน การเปลยนแปลงของระดบนาทะเล คลนในฤดมรสม กระแสนาเลยบชายหาด ลม และการขาดแคลนมวลทรายจากบรเวณแผนดนลงมาทดแทนในเขตกระแสนาเลยบชายฝง ซงสาเหตของการกดเซาะทมาจากธรรมชาตนนเปนเหตทคาดคะเนไดยาก แตในสวนของสาเหตทมนษยเปนผกระทานนประกอบไปดวย แผนดนทรดอนเนองมาจากการเคลอนยายทรพยากรธรรมชาต การขดขวางการเคลอนทของมวลทรายตามบรเวณชายฝง ปรมาณความรนแรงของอทธพลของคลนอนเนองมาจากโครงสรางทกอสรางตามแนวชายฝง และการเพมความแตกตางของระดบความสงนาทะเล รวมถงการเปลยนแปลงหรอเคลอนยายลกษณะสณฐานทางธรรมชาตของชายฝงในบรเวณนนออกไป1

2 ซงสาเหตการกดเซาะทเกดขนจากมนษยนนสามารถควบคมมใหเกดการกดเซาะชายหาดไดนน โดยจะเหนไดวาบรเวณพนทชายหาดพทยาใตนน นอกจากอาคารรกลาบรเวณชายหาด สะพานทาเทยบเรอทองเทยว สาเหตการใชประโยชนทดนในพนท ถนนเลยบชายฝงสาธารณะ ทาใหไมมตะกอนเตมลงหาด โครงสรางกาแพง ค.ส.ล (Seawall) ซงเปนสาเหตทาใหเกดการสะทอนมวนกลบของคลนทาใหมวลทรายเกดการเคลอนทสนอกชายฝง กอใหเกดปญหาของมวลทรายสทธเคลอนทออกจากอาวพทยาจานวนมากถงปละประมาณ 10,003 ลบ.ม./ป ทาใหเกดการกดเซาะชายฝงอยางรนแรง2

3 ทาให

2 วรฬห โชตบตร, “สถานการณการกดเซาะชายฝงบรเวณอาวพทยา,” 27 กมภาพนธ 2552. 3 จฬาลงกรณมหาวทยาลย, สถาบนวจยทรพยากรทางนา, “รายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม โครงการเสรมทรายบรณะชายหาดพทยา จงหวดชลบร,” มนาคม 2555.

142

กายภาพในพนทชายหาดเปลยนแปลงตลอดเวลาจะเหนไดวาบรเวณพนทชายหาดในสวนตางๆ ทเกยวเนองกนนน สงผลกระทบซงกนและกนตลอดเวลา การแกไขปญหาเฉพาะพนทยอมสงผลใหบรเวณพนทอนๆ เกดการเปลยนแปลงกายภาพชายฝงไปดวยเชนกน

ภาพท 62 ภาพถายแสดงผลกระทบทางดานกายภาพของการเปลยนแปลงพนทชายหาดในเขต

เมองพทยา

143

ภาพท 63 ภาพถายแสดงผลกระทบทางดานกายภาพของการเปลยนแปลงพนทชายหาดในเขต เมองพทยา

บทสรปผลการศกษาดานกายภาพ จากการเปลยนแปลงทางดานกายภาพในพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใตอนเกดจากการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนจากในอดตพนทหมบานชาวประมง ซงเตบโตขนเปนศนยกลางแหลงทองเทยวยามราตรของเมองพทยา ดงนนจะเหนไดวาการเจรญเตบโตอยางรวดเรวขาดการวางแผนการพฒนาทด อกทงนโยบายการพฒนาทมงเนนการพฒนาเศรษฐกจในพนทอตสาหกรรมการทองเทยว ทาใหเกดการพฒนาโครงสรางพนฐานเปนหลกโดยไมคานงถงปญหาสภาพแวดลอมทางกายภาพทเกดขนในพนท สงผลใหเกดปญหาตามมาอยางมากมาย ปญหาทางดานกายภาพในพนท อนไดแก 1. ปญหาการจราจร อนเนองมาการเปลยนกายภาพในพนทชวงบรเวณชายหาดพทยาใต และการเปลยนแปลงเสนทางการสญจร ทาใหเสนทางจราจรขาดความตอเนองบนถนนพทยาสายหนง (สายชายหาด) การเปลยนแปลงเสนทางจราจร อนเนองจากการเปลยนแปลงกจกรรมการใชประโยชนทดนในบรเวณพนทยานชายหาดพทยาใต โดยการปดเสนทางสญจรในเวลาชวงเยน (18.00 น.) ทาใหเสนทางจราจรบรเวณชายหาดพทยา กบบรเวณแหลมบาลฮายถกตดขาดเปน 2 บรเวณดงทกลาวไวขางตน

144

ภาพท 64 ภาพถายแสดงบรเวณถนนคนเดน (Pattaya walking street) ชวงทปดเสนทางการจราจร 2. ปญหาการระบายนา อนเกดจากการกอสรางอาคารและสงปลกสราง ถนนสวน สาธารณะรมแนวชายหาด รวมถงอาคารรกลาบรเวณแนวชายหาดพทยาใต ซงขวางทางระบายนาตามธรรมชาต โดยจะเหนไดจากปญหานาทวมขงเปนเวลานานเนองจากนาไมสามารถระบายลงทะเลไดโดยตรง การกอสรางสงปลกสรางบรเวณแนวชายฝง และสงปลกสรางในทะเล ซงสงผลตอการเปลยนแปลงกายภาพในพนท

ภาพท 65 ภาพถายแสดงสงกอสรางบรเวณแนวชายหาดพทยา ซงขวางทางระบายนาตามธรรมชาต

ทมา: เดลนวส, เขาถงเมอ 15 มกราคม 2557, เขาถงไดจาก 1http://www.dailynews.co.th/

Content/regional)

145

3. ปญหาการกดเซาะบรเวณชายฝง ซงเปนสวนหนงของปญหาสภาพแวดลอมในพนทชายหาดเมองพทยา โดยจะเหนไดวาสาเหตของการเปลยนแปลงกายภาพของพนทชายหาด อนเกดจากการกดเซาะชายหาด ซงเปนผลใหพนทชายหาดลดลงนนเกดไดจากหลายสาเหตทงสาเหตจากธรรมชาต และสาเหตทเกดจากสงทมนษยเปนผสราง ดงนนไมเพยงอาคารรกลาบรเวณชายหาดพทยาใตเทานนทเปนเหตใหเกดการกดเซาะบรเวณชายหาด สงกอสรางอนๆ บรเวณแนวชายหาดพทยายงถอเปนสาเหตใหเกดการกดเซาะบรเวณชายหาดดวยเชนกน ดงนนการรอถอนอาคารบรเวณชายหาดนน ยงไมเพยงพอทจะเปนการแกไขปญหาดงกลาวในระยะยาว ซงหากตองการแกไขปญหาเพอหาแนวทางสความยงยนจงควรมการศกษารปแบบการแกในภาพรวมทงหมด ไมวาจะเปนในบรเวณพนทอาวพทยาเทานน ควรเสนอใหมแนวทางเพอการพฒนาพนทชายฝงในภาพรวมระดบจงหวด ระดบภาค ระดบประเทศ และระดบโลก เพอนาไปสแนวทางการพฒนาทยงยนตอไป

ภาพท 66 ภาพถายแสดงพนทชายหาดในอดตระหวางป พ.ศ.2503 - 2533 (ดดแปลงจาก กรมแผนททหาร, ภาพถายทางอากาศ)

146

ภาพท 67 ภาพถายแสดงพนทชายหาดในปจจบน (พ.ศ.2557) (ดดแปลงจาก กรมแผนททหาร, ภาพถายทางอากาศ) 4. ปญหาเรองมมมองทศนยภาพของอาวพทยา ซงแนวอาคารทกอสรางรกลาทสาธารณะประโยชนอยางไรระเบยบแบบแผน โครงสรางทตอเตมเพยงเพอเปนการขยายกจการอนเนองมาจากการเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจ ซงทาใหทศนยภาพบรเวณอาวพทยาเกดการเปลยนแปลงอยางเหนไดชดจากสงปลกสรางแนวชายฝงทงในสวนของภาครฐและภาคเอกชน เปนผลใหเกดทศนอจาดในบรเวณอาวพทยา

147

ภาพท 68 ภาพถายทศนยภาพบรเวณยานชายหาดพทยาใต การวเคราะหและสรปผลการศกษาดานเศรษฐกจ สงคม การวเคราะหดานเศรษฐกจ สงคม จากทไดศกษาขอมลพนฐานในดานเศรษฐกจ สงคม ของกระบวนการพฒนาเมองพทยา จะเหนไดวา การเจรญเตบโตของเมองซงสงผลตอการเปลยนแปลงทงทางดาน กายภาพ เศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ซงมความสอดคลองกนอยางเหนไดชด ดงนนในหวขอการวเคราะหขอมลดานเศรษฐกจนจะไดเปนการลดทอนขอมลเชงประจกษทไดจากการเกบขอมลภาคสนาม เพอใชวเคราะหหาความสมพนธของความเชอมโยงทจะใชในการอธบายปรากฏการณทไดศกษา กระบวนการเปนชมชนเมอง (Urbanization) ของเมองพทยา เรมตนในชวงสงครามโลกครงท 2 มการอพยพเพอเขามาตงถนฐานบรเวณนาเกลอ และบรเวณชายหาดพทยาใต ซงเปนเพยงหมบานประมงเลกๆ สวนใหญประกอบอาชพการประมงเปนหลก โดยจดเปลยนทสาคญททาใหสภาพชมชนบรเวณยานชายหาดพทยาใตมการเปลยนแปลงอยางเหนไดชด เกดขนในชวง พ.ศ.2502 (ชวงสงครามเวยดนาม) ซงทหารอเมรกนจานวนมากไดเดนทางเขามาทองเทยวในพทยา สภาพเศรษฐกจในพนทถอวามการเจรญเตบโตอยางเหนไดชด ดงจะเหนไดจากการเปลยนแปลงของชมชนชาวประมง ทเปลยนมาประกอบอาชพคาขาย รานอาหาร รานคา (โชหวย) บารเบยร และสถานพกตากอากาศ ทาใหหมบานชาวประมงเรมเปลยนเปนแหลงทองเทยวเพอรองรบทหารอเมรกนในขณะนน

148

ภาพท 69 ภาพถายแสดงบรเวณยานชายหาดพทยาใต (ถนนคนเดน) เปรยบเทยบป พ.ศ.2510 กบ

พ.ศ.2520 ทมา: วรวฒน คาขาย, พทยาพเพล มเดยกรป, เขาถงเมอ 30 กรกฎาคม 2556, เขาถงไดจาก http://www.pattayapeople.com ตอมาราวป พ.ศ.2520 เมองพทยาในขณะนนถอเปนเมองทองเทยวทมชอเสยงไปทวโลก โดยจากสถตการทองเทยว (รายละเอยดแสดงในบทท 4 หนาท 89-90) ทแสดงใหเหนถงปรมาณนกทองเทยวจากประเทศตางๆ ทวโลกทมาเยอนภมภาคอาเซยน ซงจากขอมลดงกลาวจะเหนไดวา ประเทศไทยถอเปนประเทศทมนกทองเทยวมาเยอนเปนอนดบท 2 ของภมภาค หรอคดเปนรอยละ 25 ของจานวนนกทองเทยวทมาเยอน และจากจานวนนกทองเทยวทมาเยอนเมองพทยาโดยเฉลยคดเปนรอยละ 20 ของจานวนนกทองเทยวทมาเยอนประเทศไทย ดงนนจะเหนไดวาหมบานชาวประมงเลกๆ ซงมพนทชายหาดยาวประมาณ 850 เมตรกบเปนจดทองเทยวทมความสาคญและทารายไดใหกบประเทศเปนอยางมาก ความเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจการทองเทยวมมาอยางตอเนอง ดงจะเหนไดจากสถตทแสดงใหถงนกทองเทยวทมจานวนมากขน นบแตชวงป พ.ศ.2521 – 2535 (รายละเอยดแสดงในบทท 4 หนาท 92 ) แสดงใหเหนถอสดสวนนกทองเทยวชาตตางๆ ทมาเยอนอาเซยน ซงจะเหนไดวาจานวนนกทองเทยวและรายไดจากอตสาหกรรมการทองเทยวของประเทศไทยเจรญเตบโตขนอยางรวดเรวและตอเนองมาจนกระทงป พ.ศ.2532 ซงถอไดวาเปนชวงเกดวกฤตการณสงแวดลอมในพนทเมองพทยาซงสงผลกระทบใหจานวนนกทองเทยวลดลงในป พ.ศ.2533 โดยสาเหตจากการเจรญเตบอยางรวดเรวของเมองซงขาดการควบคมดแล การใชประโยชนทดนคอนขางหนาแนนโดยเฉพาะบรเวณยานชายหาดพทยาใต ซงถอเปนแหลงทองเทยวทเปนแหลงรวมของรานคา รานอาหาร และสถานบนเทง ซงรวมตวกนอยมากมาย ซงทาใหบรเวณยานชายหาดพทยาใตซงถอเปนแหลงเศรษฐกจทเตบโตอยางมาก และนามาซงปญหาสภาพแวดลอมในพนทอน

149

เนองมาจากความแออดของการใชพนทกอใหเกดการรกลาพนทสาธารณะบรเวณชายหาดพทยาใต ซงกอใหเกดปญหาสงแวดลอมตามมา ปญหาดงกลาวสงผลกระทบตอการทองเทยวของเมองพทยาเปนอยางยง โดยเหนไดจากสถตนกทองเทยวทลดลงอยางตอเนองนบจาก ป พ.ศ.2532 เปนตนมา การฟนฟสภาพเศรษฐกจในพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใต เกดจากการรวมตวกนของภาคธรกจในพนท องคกรเอกชน ประชาชนในพนท รวมถงองคการปกครองทองถน ดงจะเหนไดจากการจดกจกรรมตางๆ เพอเปนการกระตนภาคเศรษฐกจ อาทเชน การจดกจกรรมเทศกาลเมองพทยาทเรมมการจดขนในป พ.ศ.2519 เปนครงแรกเพอเปนการกระตนการทองเทยวทตกตาลงอนเนองมาจากปญหาสงแวดลอมทเกดขน จากผลการศกษาและแผนการแมบทการพฒนาเมองพทยา (Pattaya tourism development 1978) ซงชใหเหนวาสภาพแวดลอมเมองพทยาเขาสจดเรมตนของปญหาสงแวดลอมหากไมดาเนนการแกไขจะสงผลกระทบตอการทองเทยวชายหาดของเมองพทยา ซงจากปญหาดงกลาวทยงคงไมไดรบการแกไข สงผลใหในเวลาตอมาสภาพแวดลอมเสอมโทรมลง สภาพเศรษฐกจการทองเทยวตกตาลง แนวทางแกไขปญหาคอการจดกจกรรมอนๆ เพอรองรบนกทองเทยวทมาเยอนซงเปนเพยงการแกไขปญหาเฉพาะหนา โดยในชวงป พ.ศ.2530 ซงถอเปนชวงทสภาพเศรษฐกจของประเทศตกตาลง รฐบาลจงไดรณรงคดานการทองเทยวและจดงานปทองเทยวไทยขนในป พ.ศ.2530 จากกจกรรมดงกลาวสงผลใหสภาพเศรษฐกจการทองเทยวเรมดขน นกทองเทยวมจานวนเพมมากขนแตเปนเพยงแคชวงระยะหนงเทานน ดงจะเหนไดจาก สถตนกทองเทยวป พ.ศ.2533 ทตกตาลง ทาใหชวงเวลาตอมา ภาคธรกจ ชมชนบรเวณยานชายหาดพทยาใต ไดมการเสนอใหภาครฐหนมาตนตวและเปดโอกาสใหมการพฒนาแหลงทองเทยวบนเทงยามราตร ซงถอวาเปนเอกลกษณของยานชายหาดพทยาใตททารายไดใหกบเมองพทยา จากขอเสนอดงกลาวจะเหนไดวามการยอมรบและสงเสรมกนอยางจรงจงในสวนของภาคธรกจกลางคน หรอ “ไนททวร” ซงจะเหนไดจากจานวนธรกจกลางคนท เ พมมากขน ซงสะทอนใหเหนถงนโยบายทมงเนนการเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจเปนหลก ทาใหพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใตไดพฒนาเปนแหลงทองเทยวยามราตรอยางเตมตว การใชพนทอยางหนาแนนทาใหมการขยายตวของแนวอาคารบรเวณรกลาพนทชายหาดเพมมากขน โดยการใชประโยชนทดนบรเวณแนวอาคารรกลาพนทชายหาด ไดถกใชเปนโรงแรม รานคา รานอาหาร รานขายของทระลก และบารเบยรเตมพนทตลอดแนวถนน โครงสรางของอาคารสวนใหญมการตอเตมเพมเตมเพอใชประกอบกจการตางๆ ซงจะมการดดแปลงอาคารหรอเมอมการเปลยนผประกอบการ3

4 หรอการขยายกจการซงสะทอนใหเหนถงการเจรญเตบโต


150

ทางดานเศรษฐกจในพนทเพยงมตเดยว โดยไมคานงถงขอระเบยบ กฎหมาย และสงแวดลอมในพนท เปนผลใหสภาพเศรษฐกจมการเจรญเตบ ในขณะทปญหาสงแวดลอมไดทวความรนแรงขน โดยในเวลาตอมา ป พ.ศ.2537 เศรษฐกจดานการทองเทยวของพทยาตกตาลงอกครงดงจะเหนไดจากจานวนนกทองเทยวทลดลง (รายละเอยดแสดงในบทท 4 หนาท 97) โดยปญหาทเกดขนและถอเปนปญหาหลกททาลายบรรยากาศการทองเทยวของเมองพทยา ไดแก ปญหาดานมลพษ ปญหาดานสงแวดลอมโดยเฉพาะอยางยงการปลอยนาเสยลงทะเล การทงขยะลงทะเล ทาใหชายหาดเมองพทยาซงถอเปนจดขายดานการทองเทยวของเมองพทยาเกดความเสยหาย นาทะเลเรมเนาเสย ชายหาดสกปรก และปญหาทเกดจากปญหาสงคมในดานตางๆ เชน ปญหาอาชญากรรมในพนท การคามนษย และยาเสพตด อนเนองมาจากการยายถนฐานเขามาประกอบการ และใชแรงงานในพนท จานวนประชากรทเพมมากขน และธรกจในพนทยานชายหาดพทยาใตโดยสวนใหญเปนอาชพทมความสมเสยงทกอใหเกดปญหาตางๆ ในสงคมตามมา จากเหตดงกลาวทาใหสภาพเศรษฐกจการทองเทยวตกตาลง ทาใหธรกจในพนทยานชายหาดพทยาใตประสบปญหาอยางมากมการขายกจการในพนทจานวนมาก4

5 เปนผลใหในเวลาตอมา นกธรกจ องคกรเอกชน ประชาชนในพนทบรเวณชายหาดพทยาใตไดรวมตวกนเพอหาแนวทางการแกไขปญหาวกฤต โดยการจดตงโครงการ Pattaya Walking Street (ถนนคนเดนเมองพทยา) บรเวณชายหาดพทยาใต เพอเปนสงเสรมการทองเทยวของเมองพทยาในขณะนน ดงนนเมอเรมดาเนนการโครงการในระยะแรกสภาพเศรษฐกจในพนทเรมกระตนขน ซงตอมาไดรบการตอบรบทดขนเรอยๆ ทงในแงเศรษฐกจและการทองเทยว และถอเปนแหลงทองเทยวทสาคญและเปนสญลกษณการทองเทยวของเมองพทยาททารายไดใหกบพนทเมองพทยาเปนอยางมาก โดยมผประกอบการเรมเขามาจบจองขยายกจการเพอทาธรกจการทองเทยวเปนจานวนมาก พนทดนและอาคารถอเปนมลคาทเพมมากขนอยางกาวกระโดด การเจรญเตบโตในพนทแมวาจะมปญหาในเรองของกฎระเบยบ สงแวดลอม สภาพสงคม มาโดยตลอด จนถง ณ.ปจจบนกไมสามารถหยดการเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจการทองเทยวใน Pattaya Walking Street ไดนน5

6 อาจเปนดวยหลายสาเหต ซงการเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจในพนทถอเปนปจจยหลกททาใหพนทยงคงเปนสถานททองเทยวทสาคญของเมองพทยามาจนถงปจจบน

5 สมภาษณ สวช ฉายสวางวงศ, ประธานสภาเมองพทยา, 17 มถนายน 2556. 6 สมภาษณ สนทร กงศรกล, อดตประธานกรรมการชมชนวอลคกงสตรท เมองพทยา, 26 มนาคม 2556.

151

ภาพท 70 ภาพแสดงผงแนวอาคารรกลาชายหาดบรเวณพทยาใต พ.ศ 2521, ภาพถายบรเวณยานชายหาดพทยาใต

ทมา: Japan International Cooperation Agency, “Final Report Feasibility Study Pattaya Tourism Development,” December, 1978.

152

ภาพท 71 ภาพแสดงการใชประโยชนทดนบรเวณอาคารบรเวณแนวชายหาดพทยาใต พ.ศ.2547 ทมา: ดดแปลงจาก เมองพทยา, “รายงานฉบบสมบรณ การศกษาออกแบบเบองตนและวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมโครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต เมองพทยา จงหวดชลบร,” ธนวาคม 2547.

ภาพท 72 ภาพแสดงการใชประโยชนทดนบรเวณอาคารบรเวณแนวชายหาดพทยาใต พ.ศ.2556 (ดดแปลงจาก เมองพทยา. Pattaya Togographic)

153

ภาพท 73 ภาพแสดงการใชประโยชนทดนบรเวณพนทศกษา ป พ.ศ.2547 (ดดแปลงจาก เมองพทยา, “โครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต เมองพทยา จงหวดชลบร,” 2547) ดานสงคมในพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใตนนมการเจรญเตบโตมาแตในอดต การขยายตวของชมชนสวนใหญเกดจากระบบญาตมตร อนเนองมาจากประชาชนสวนใหญมการยายถนฐานมากจากบรเวณบานอาเภอและสตหบ สมยสงครามโลกครงท 2 และประชาชนบางสวนซงเปนชาวประมงทอาศยอยแตดงเดม กลาวคอในบรเวณชมชนทอยอาศยนนประกอบไปดวยเครอขายญาตมตรกนมาตงแตในอดต โดยหลงจากทบรเวณชมชนเรมมการเจรญเตบโตเพมมากขนโดยเรมจากระบบเครอญาต โดยตอมาเรมมประชาชนภายนอกพนทเขามาตงถนฐานอยบรเวณพนทชายหาดพทยาใต เพอประกอบธรกจอนเนองมาจากการเปลยนแปลงพนท แตอยางไรกตามพนทเดมนนสวนใหญยงคงเปนพนทของประชาชนทอาศยอยแตเดม โดยผทมาจากภายนอกเรมเขาขอเชา หรอซอขายสทธเพอจบจองประกอบการ อาทเชน รานอาหาร บารเบยร สถานพกตากอากาศ โดยสวนใหญประชาชนทเขามาในพนทกจะมความสมพนธสนทสนมและเปนทรจกกนด อนเนองมาจากความเปนชมชนทยงมขนาดเลกอยนนเอง แตอยางไรกตามลกษณะธรกจทเกดขนในพนทสวนใหญเปนธรกจทองเทยวแหลงบนเทงยามราตร โดยลกษณะธรกจสเทาทตองอาศยผมอานาจ ผมอทธพลในการดาเนนธรกจ อกทงการคงอยของระบบอปถมภซงอยภายใตการจดระเบยบของชมชนอยางไมเปนทางการ ซงสวนใหญอาศยความสมพนธสวนตวมากกวาความสมพนธทเปนทางการ ดงจะเหนไดจากผ

154

มอานาจ สถานภาพและผมอทธพลในพนท โดยบคคลเหลานมสวนสมพนธเกยวของกบกลมธรกจในพนท โดยถอเปนผอปถมภทใหความชวยเหลอและปกปองกลมนกธรกจในพนท อนเนองจากความสมพนธสวนบคคล โดยหวงผลตอบแทนซงกนและกนอนไดแก ความภกด ซงสงผลตอการสนบสนนทางดานการเมองและการบรการในรปแบบตางๆ จากผรบอปถมภ โดยหลงจากทเมองพทยามความเจรญเตบโตเพมมากขน โดยเรมมการปกครองในรปแบบเมองพทยา ในป พ.ศ.2521 โดยมรปแบบผจดการเมองพทยา (City Manager) เปนการปกครองในรปแบบทมผจดการเมอง โดยในขณะนน โดยผดารงตาแหนงนายกเมองพทยาและนกการเมองในพนทสวนใหญเปนผทเขามาอยในพนทตงแตแรกเรม โดยสวนใหญเปนผทเขาประกอบธรกจและลงหลกปกฐานในพนท ดงนนจะเหนไดวาเจาหนาททมหนาทดแลปกครองพนทกบประชาชนทอยในพนทสวนใหญมความสมพนธกนอยางเหนไดจากนกการเมองในเขตพนทเมองพทยาโดยสวนใหญประกอบอาชพธรกจภายในพนท และเปนการอปถมภกนในระบบเครอญาต ดงนนสายสมพนธในระบบอปถมภของเมองพทยาจงอาจเปนอปสรรคตอการพฒนาเมองพทยาได โดยจะสอใหเหนวาการบรหารจดการพนทบรเวณชายหาดพทยาใตนนเปนไปไดอยางยากลาบาก อนเนองมาจากระบบเครอขายความสมพนธ หรอ ระบบอปถมภซงสอความหมายเกยวของกบ ผลประโยชน (Benefit) และสายสมพนธ (Connection) ระหวางบคคลทงในแนวดงและแนวราบ ทสอความหมายเกยวของกบการปฏบตงานของผมอานาจหนาท (Authority) ดงนนจะเหนไดวาสงคมไทยนนเปนสงคมอปถมภ อนเกดจากลกษณะเฉพาะของสงคมทมการใหความชวยเหลอหรออปถมภซงกนและกน การอานวยประโยชนใหแกกนและกนในลกษณะของการอะลมอลวย ชวยเหลอผอนหนกผอนเบาใหกนน ไดมการพฒนาของกลไก ขนตอน กระบวนการ และเครอขายเรอยมา จนในปจจบนเปนทรจกกนดในชอวา “ระบบอปถมภ” 7 ดงนนจะเหนไดวาความสมพนธ ผลประโยชน และอานาจหนาท ของบคคลทมความเกยวของกนในพนทซงถอเปนปญหาและอปสรรคอยางยงในการบงคบใชกฎหมายอยางตรงไปตรงมา ซงจะเหนไดจากการบรหารจดการกบปญหาทเกดขนในพนท เรอยมาตงแตในอดตทยงไมสามารถดาเนนการไดจวบจนปจจบน ซงเปนสาเหตทมสวนสาคญอยางยงคอความสมพนธในรปแบบระบบอปถมภทมระหวางประชาชนในพนทและการเมองในพนท โดยหากมการบงคบใชกฎหมายอยางตรงไปตรงมา อาจสงผลกระทบตอความสมพนธระหวางบคคลในพนทกบสวนราชการโดยเฉพาะอยางยงในสวนการเมอง ซงมสวนสมพนธโดยตรงกบประชาชนในพนท โดยหากไมใชหลกการประนประนอมอาจสงผลกระทบกอใหเกดการตอตานจากประชาชนในพนท

7 จกษวชร ศรวรรณ, ระบบอปถมภ กบการบรหารงานแบบสองมาตรฐาน, เขาถงเมอ 6 ธนวาคม 2556, เขาถงไดจาก http://www.oknation.net/blog/print.php?id=738483

155

ดงนนจะเหนไดวาปจจยทเปนปญหาและอปสรรคในการแกไขปญหาในพนทอนไดแกลกษณะของกลมผอปถมภซงในทนอาจกลาวไดคอ กลมผมอานาจ อทธพลในพนทซงเกอหนนใหกลมผรบอปถมภ หรออาจกลาวคอกลมนกธรกจ ประชาชนในพนท โดยการปกปองคมครอง รวมถงการหาแนวทางในการแกไขในการรอถอนอาคารบรเวณแนวชายหาดพทยาใต โดยการออกมาตรการควบคมเพอเปนชวยเหลอ การศกษาวางแผนเพอเปนการแกไขปญหาในพนท โดยจะเหนไดวานโยบายทจะแกไขปญหาบรเวณพนทชายหาดพทยาใต ไมเคยสมฤทธผลอนเนองมาจาก การดารงอยของเครอขายผมสวนไดสวนเสยในทองถน ทเกอหนนกนในหลายประการ อนไดแก การสนบสนนดานการเมอง การมงเนนการพฒนาเศรษฐกจอนกอใหเกดผลประโยชนรวมกน ของผประกอบการและกลมอานาจ กลมอทธพล เปนตน บทสรปผลการศกษาดานเศรษฐกจ และสงคม ดงนนอาจสรปไดวา การเปลยนแปลงของชมชนในพนทจากหมบานชาวประมง เปนพนทเศรษฐกจของเมองพทยา เกดขนจากสถานการณตางๆ โดยจะเหนไดวาการเจรญเตบโตในพนทซงเกดจากการทองเทยวสงผลในเรองของสภาพเศรษฐกจทเจรญเตบโตอยางรวดเรว กลายเปนเมองทองเทยวนานาชาต เกดการขยายตวทางเศรษฐกจ ซงสงผลใหคาครองชพของประชากรสงขน สวนทางกบสภาพแวดลอมทเสอมโทรมลง ซงสภาพแวดลอมทแยลงไดยอนกลบมาเปนปญหาเศรษฐกจการทองเทยว นโยบายทมงเนนภาคเศรษฐกจเปนหลกสงผลใหเกดการนาเอาทรพยากรมาใชอยางมาก สงผลใหเกดปญหาตางๆ ตามมา ไมวาจะเปนปญหาดานสงแวดลอม ปญหาสงคม ซงถอเปนแนวทางการพฒนาทไมยงยน โดยการแกไขปญหาเฉพาะหนาในหลายเหตการณยอมสะทอนใหเหนวาปจจยตางๆ สงผลกระทบซงกนและกนมาโดยตลอด ซงหากเพยงนาเศรษฐกจทเจรญเตบโตมาเปนตวชวด โดยมองขามสภาพแวดลอมทแยลงซงยอมสงผลกลบมาทสภาพเศรษฐกจการทองเทยวทแยลงไปดวยเชนกน โดยเหนไดจากเหตการณในอดตทผานมานนเอง ในชวงจงหวะทเกดวกฤตปญหาสงแวดลอมในพนทสงผลตอสภาพเศรษฐกจการทองเทยวโดยรวมทตกตาลง โดยการแกไขปญหาจากวกฤตการณตางๆ ทเกดขนถอเปนการแกไขปญหาทมจดเรมตนจากผประกอบในพนทเปนสวนใหญ แสดงใหเหนถงการสนบสนนในการแกไขปญหาในสวนของหนวยงานภาครฐ การขาดซงนโยบายและแผนการพฒนาเศรษฐกจ ทครอบคลมในเรองของสงแวดลอม ทาใหเกดวกฤตการณสงแวดลอมอยางตอเนอง นบจากในอดตจนกระทงปจจบนปญหาสงแวดลอมในพนทชายหาดพทยาใตยงคงไมไดรบการแกไข โดยหากเปนเพยงการแกไขในอกแงมมหนงทเหนไดชดจากการรวมตวกนของประชาชน ภาคเอกชนในพนทเพอเปนแรงผลกดนในการพฒนาพนทบรเวณชายหาดพทยาใตในดานของเศรษฐกจการทองเทยว การรวมตวจนเกดชมชน Walking Street ซงเปนการรวมตวของประชาชน นกธรกจผประกอบการ ในพนทเพอแกไขปญหาทเกดขนในพนท และพฒนาพนทใหคงความเปนศนยกลางการทองเทยว โดยจะเหนไดจากการแกไขปญหาตางๆ ในอดต ดงนนอาจสรปไดวา ความ

156

แขงแรงของชมชนทาใหพนทคงอยและมการพฒนามาอยางตอเนองตงแตในอดตจนกระทงปจจบน พนทชายหาดพทยาใตยงถอเปนจดศนยกลางการทองเทยวของเมองพทยา อกทงความหลากหลายทางดานเชอชาตของประชากร และประชากรแฝง ทาใหสภาพสงคมมความซบซอนและหลากหลาย ความสาคญอกประการทสงผลใหพนทบรเวณชายหาดพทยาใตยงคงความเปนศนยกลางการทองเทยวของเมองพทยา ดวยความเปนชมชนทมความเขมแขง รวมถงโครงขายเครอญาต และความสมพนธในสวนทเกยวกบระบบธรกจทดาเนนการในพนท ทาใหมการอาศยซงกนและกน รวมถงระบบอปถมภในพนท ทเกยวของกบเรองของความสมพนธของประชาชนในพนท และยงรวมถงความสมพนธทเกยวเนองกบอานาจหนาท การเมอง อทธพลในพนทโดยเกยวของในเรองของผลประโยชน และเศรษฐกจในพนทสงผลใหการดาเนนการในการจดระเบยบในพนทเปนไปดวยความยากลาบาก ไมสามารถบงคบใชกฎหมายไดอยางตรงไปตรงมา เนองจากชมชนมลกษณะเพอนพอง อกทงลกษณะธรกจในพนทสวนใหญเปนธรกจสเทาซงตองพงพาผมอานาจหนาทในการปกปองดแล การวเคราะหและสรปผลการศกษาดานสงแวดลอม การวเคราะหดานสงแวดลอม 1. การเปลยนแปลงของสงแวดลอมในพนท จะเหนไดวาสภาพแวดลอมในพนทบรเวณชายหาดพทยาในอดตเปนแหลงชกชมของสตวนาจานวนมาก ซงในชวงป พ.ศ. 2499 ประชาชนในพนทประกอบอาชพประมงเปนสวนใหญ โดยตอมาเรมมการเปลยนแปลงการใชประโยชนในพนทจากหมบานประมงเปลยนแปลงเปนแหลงทองเทยว ไดแก รานอาหาร สถานพกตากอากาศ บารเบยร สถานบนเทงยามราตร ดงนนการเปลยนแปลงของพนททาใหเรมมการกอสรางอาคารบรเวณพนทชายหาด อนเนองมาจากความหนาแนนทเกดขนในบรเวณพนทชายหาดพทยาใต ซงการเจรญเตบโตขนในพนทดงกลาวกอใหเกดปญหาตางๆ ตามมาอนเปนสาเหตทสงผลกระทบโดยตรงกบสภาพแวดลอมในพนท โดยเฉพาะการขยายตวของเมองอยางรวดเรวทาใหระบบโครงสรางพนฐานไมเพยงพอตอความตองการในพนท ดงจะเหนไดจาก ปญหาการจดการขยะ ปญหาการจดการระบายนา ปญหาการจดการนาเสย การกอสรางอาคารรกลาพนทสาธารณะ ซงปญหาตางๆ ขาดการวางแผนและการจดการทดสงผลตอสงแวดลอมในบรเวณพนทอยางเหนไดชด โดยเฉพาะในเรองของนาทะเลเนาเสย พนทชายหาดลดลง ปญหานาทวมอนเนองจากการกอสรางอาคารรกลาขวางทางระบายนา การทงขยะเนาเสยทาใหคลองตนเขน โดยจะเหนไดจากผลการศกษาตางๆ ในอดตทแสดงใหเหนถงสงแวดลอมทเปนปญหาทมมาในอดตจนถงปจจบน โดยในป พ.ศ. 2520 ซงถอเปนชวงทเมองมการเจรญเตบโตอยางรวดเรว ในขณะทยงไมมการวางแผนการพฒนาดานโครงสรางพนฐานทด ทาใหสภาพแวดลอมในขณะนนมความเสอมโทรมอยางรวดเรวโดยเฉพาะอยางยงบรเวณพนทชายหาดพทยา ซงในป พ.ศ.2521 ไดมการศกษาเพอ

157

จดทาแผนแมบทเพอการพฒนาการทองเทยวของเมองพทยา โดยผลการศกษาของ Japan International Cooperation Agency (JICA) แสดงใหเหนถงความเสอมโทรมของชายหาดพทยาซงมสาเหตมาจากการทงขยะมลฝอยลงคลองระบายนาทาใหคลองเรมเนาเสย การระบายนาเรมตดขดและของเสยทงหมดจากคลองระบายนาไดไหลลงทะเลโดยขาดการบาบด โดยเฉพาะอยางยงบรเวณคลองนาเกลอ และคลองพทยาใต ซงบรเวณรมคลองยงมการกอสรางอาคารรกลาเขาไปในคลองทาใหคลองมขนาดแคบลงและตนเขนจากตะกอนปฏกล ทาใหเกดปญหาการสญจรของทางเขา-ออกเรอประมงในพนท โดยบรเวณชายหาดพทยาใตในขณะนนมการกอสรางอาคารเพมมากขนกอใหเกดการขาดความสมดลของมวลทรายชายหาด สงผลใหเกดปญหาของการเคลอนสทธทลดลงของตะกอนทรายชายฝงซงสงผลตอพนทชายหาดทลดลง และชายหาดตนเขน ผนทรายบรเวณชายหาดเกดความสกปรก อนเนองมาจากขยะ และสงปฏกลจากพนทเมองไหลรวมมาอยบรเวณปากคลองพทยาใต สงผลกระทบตอระบบนเวศนในพนท จากปญหาสงแวดลอมตางๆ ไมวาจะเปนเรองของสงแวดลอม นาทะเลเนาเสย การทงขยะบรเวณชายหาดนนมทมาจากหลายสาเหต การปลอยนาเสยลงทะเล การทงขยะสงปฏกล มไดมเฉพาะอาคารบรเวณชายหาดพทยาใต หากดจากสภาพกายภาพ ความลาดชนของภมประเทศจะเหนไดวาบรเวณพนทเมองเปนทเนนและลาดลงมายงบรเวณพนทชายหาด ดงนนปญหาในเรองของนาเสย การทงขยะและสงปฏกล หากไมไดรบการบรหารจดการทด ของเสยเหลานนจะไหลลงมายงบรเวณพนทชายหาดทงสน ซงทงหมดนแสดงใหเหนไดวาปญหาของนาเนาเสย และชายหาดทสกปรกนนเปนผลพวงมาจากการปลอยนาเสย การทงขยะและสงปฏกลในพนทเมองทไมไดรบการบาบดและการบรหารจดการทด สงผลใหเกดนาทะเลเนาเสย ดงนนการแกไขปญหาควรแกไขในภาพรวมของทงเมอง

158

(ก) (ข) (ค)

ภาพท 74 ภาพถาย (ก) แสดงสภาพนาเนาเสย บรเวณชายหาดพทยาใต (ข) แสดงสภาพนาเนาเสย บรเวณคลองพทยาใต (ค) แสดงสภาพนาเนาเสย บรเวณคลองพทยาใต ทมา: Japan International Cooperation Agency, “Final Report Feasibility Study Pattaya Tourism Development,” December, 1978. ดงนนจะเหนไดวาอาคารทกอสรางบรเวณพนทชายหาดถอเปนสวนหนงทกอใหเกดปญหาสงแวดลอมตางๆ ตามมาอยางมาก การใชพนทบรเวณชายหาดพทยาใตอยางเกดขดจากด การกอสรางอาคารลวงลาแนวเขตชายฝง ซงเปนสาเหตสาคญทกอใหเกดการลดลงของพนทชายหาด โดยอาคารบรเวณชายหาดพทยาใตยงมปลอยนาเสย ขยะและสงปฏกลลงในทะเล กอใหเกดมลภาวะทางทะลขน อกทงอาคารบรเวณชายหาดพทยาใตยงทาใหชายหาดขาดความตอเนอง ขาดแคลนพนทชายฝง ซงจากผลการศกษาเพอจดทาแผนแมบทในการพฒนาเมองพทยาเมอ ป พ.ศ.2532 ของ JICA นนจะเหนไดวาบรเวณพนทชายหาดพทยาใตเขาขายวกฤตทางดานสงแวดลอมซงตองไดรบการแกไขอยางเรงดวน เนองจากเปนโครงการทสงผลกระทบตอสงแวดลอมโดยตรงและเปนโครงการทเขาขายตองจดทารายงานผลกระทบสงแวดลอม เพอขอรบความเหนชอบกอนดาเนนโครงการ โดยในป พ.ศ.2537 ไดมการดาเนนการศกษาความเหมาะสม และออกแบบรายละเอยดโครงการและเสนอขอความเหนชอบจากสานกนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในป พ.ศ.2540 ดงทไดกลาวในขางตน ซงโครงการทไดรบความเหนชอบมเพยง 1 โครงการไดแกโครงการกอสรางทาเทยบเรอทองเทยวพทยา และในสวนของ โครงการฟนฟบรณะชายหาดพทยา และโครงการถมทะเลบรเวณพทยาใต นนไมไดรบความเหนชอบ ทาใหปญหาทเกดขนไมรบการแกไขอยางทนทวงท สงผลกระทบตอสงแวดลอมในบรเวณพนทชายหาดมาจนกระทงปจจบน

159

ดงนนในทนจะไดวเคราะหถงสาเหตของปญหาในสวนของโครงการถมทะเลบรเวณพทยาใตซงอยในบรเวณพนทศกษา ซงมสาเหตหลายประการททาใหไมสามารถดาเนนการใหเปนไปตามแผนการพฒนาพนท สาเหตหลกเกดจากปญหาในสวนของอาคารบรเวณชายหาดพทยาใต เนองจากในการประชมพจารณาเหนชอบโครงการถมทะเลบรเวณพทยาใต ไดมการเสนอใหรอถอนอาคารรกลาชายหาดพทยาใต โดยใหเหตผลวาอาคารดงกลาวทาใหชายหาดขาดความตอเนอง และเสยทศนยภาพ นอกจากนยงทาใหสงแวดลอมบรเวณพนทเสอมโทรมลงจากขยะและสงปฏกลทเกดจากบรเวณอาคารดงกลาว ดงนนจงไดมมตคณะรฐมนตรเหนชอบกบแผนการรอถอนอาคารรกลาชายหาดพทยาใต หลงจากมมตคณะรฐมนตรดงกลาว ทาใหหนวยงานทรบผดชอบไดดาเนนการตามกฎหมายเพอใหเปนไปตามมตคณะรฐมนตรนน แตเนองจากอาคารดงกลาวถอเปนอาคารทถอเปนเอกลกษณของเมองพทยาในขณะนน ถอเปนจดศนยกลางการทองเทยวของเมองพทยา ซงหากมการรอถอนอาคารดงกลาวอาจสงผลกระทบตอการทองเทยวของเมองพทยา ดงนนจงทาใหมมตใหชลอแผนการรอถอนออกไป 3 ป ซงในชวงระยะเวลาทใหมการชลอแผนการรอถอนนนเปนชวงทประชาชนและผประกอบการในพนท ไดมองยอนกลบมาทปญหาทเกดขนและไดมการรวมตวกนเพอหาแนวทางในการแกไขปญหาอนเปนสาเหตททาใหสงแวดลอมในพนทเสอมโทรมลง การรวมตวของประชาชนในพนทเพอแกไขปญหาทเปนสาเหตใหมมตในการรอถอนอาคาร ไมวาจะเปนในเรองของการจดระเบยบในการจดการขยะมลฝอยและสงปฏกล การจดการนาเสยทปลอยลงทะเล เรมมการตนตวของประชาชนและผประกอบการในพนทมการรณรงคและปฏบตกนอยางเครงครด เพอแสดงใหเหนวาอาคารสามารถคงอยไดโดยไมทาลายสงแวดลอม มการศกษาถงสาเหตของการกระทาตางๆ ทกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอม ซงทาใหสภาพสงแวดลอมในพนทเรมดขนกอปรกบโครงการกอสรางโรงบาบดนาเสยไดดาเนนการแลวเสรจจงทาใหนาทะเลมคณภาพดขน แตนนกยงไมถอวาเปนการแกไขปญหาเพอหาแนวทางออกใหกบพนท โดยหลงจากมมตใหชลอการรอถอนอาคาร เมองพทยาจงไดวาจางบรษททปรกษา เพอสารวจ ศกษาถงสาเหตและแนวทางในการแกไขปญหาดงกลาว เพอหาแนวทางในการดาเนนการและการจดการในพนทเพอเปนทางออกทเหมาะสมสาหรบทกฝาย โดยเปนการนาเสนอตอสานกนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอแสดงใหเหนถงแนวทางการจดการพนทดวยหลกการประนประนอมเพอลดผลกระทบตอทกฝาย และหาทางออกใหกบปญหาทเกดขน โดยผลการศกษาออกแบบเบองตนและวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม โครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต เมองพทยา จงหวดชลบร แลวเสรจในป พ.ศ.2547 เปนระยะเวลา 6 ปหลงจากทไดมมตคณะรฐมนตรใหดาเนนการรอถอนอาคารดงกลาว ซงผลการศกษาฉบบนชใหเหนถงแนวทางการแกไขปญหาทชดเจน โดยครอบคลมในทกๆ ดาน ทงในดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมในพนท โดยหลงจากผลการศกษาแลวเสรจจงไดมการเสนอตอสานกนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอกครง ในการนาเสนอพจารณาเพอขอรบความเหนชอบในครงน

160

ถอเปนแนวทางหนงทเมองพทยาไดเลงเหนแลววาจะเปนการแกไขปญหาทเกดขน เพอเปนทางออกสาหรบทกฝาย โดยทประชมพจารณารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม โครงการของสวนราชการ รฐวสาหกจ และโครงการรวมกบเอกชนดานคมนาคม ไดพจารณาเหนวาใหเมองพทยาถอนเรองโครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต เมองพทยา จงหวดชลบร เพอนาเรองการดาเนนการตดตามมตคณะรฐมนตร กรณใหรอถอนอาคารรกลาชายหาดพทยา โดยทประชมมความเหนวาหากไมมการขอแกไขมตดงกลาวทางคณะกรรมการจะไมสามารถพจารณารายงานดงกลาวได ซงถอเปนการขดตอมตคณะรฐมนตร ดงนนปญหาดงกลาวยงคงไมสามารถดาเนนการแกไขได โดยนบจากป พ.ศ.2541 ทไดมมตใหมการรอถอนอาคารดงกลาว จนกระทงปจจบนป พ.ศ. 2557 เวลาผานมา 15 ป ปญหาดงกลาวกยงไมไดรบการแกไข โดยจะเหนไดวาสภาพแวดลอมในพนทยงคงเปนปญหาและอปสรรคในการแกไข และพฒนาบรเวณพนทบรเวณชายหาดพทยาใต โดยในทางการทองเทยวบรเวณพนทชายหาดพทยาใตยงคงเปนจดศนยรวมการทองเทยวยามราตรจนกระทงปจจบน แตอาคารรกลาทสาธารณะประโยชน ปญหาการจดการขยะ สงปฏกล รวมถงการระบายนาเสยของอาคารยงคงเปนปญหาทยงไมไดรบการแกไข โดยปญหาดงกลาวสงผลอยางยงตอสภาพแวดลอมโดยเฉพาะในเรองของการเปลยนแปลงพนทชายหาด 2. การเปลยนแปลงพนทชายหาด ลกษณะกายภาพในพนทบรเวณชายหาดพทยา มลกษณะเปนแนวชายหาดความยาวประมาณ 4.6 กโลเมตร โดยพนทบรเวณถนนคนเดน (Pattaya Walking Street) มความยาวประมาณ 850 เมตร มลกษณะเปนแนวโคงจนสดบรเวณเขาทพพระยา (แหลมบาลฮาย) ราวป พ.ศ.2499 ความกวางชายหาดโดยเฉลย 35.60 เมตร โดยพนทชายหาดประมาณ 96,128 ตารางเมตร (60 ไร) จากขอมลพนทบรเวณชายหาดมการเปลยนแปลงมาโดยตลอด โดยเกดจากผลกระทบในหลายๆ ดานสงผลกระทบกบบรเวณพนทชายหาดทลดลง โดย พ.ศ.2554 ความกวางชายหาดโดยเฉลยเหลอเพยง 3.50 เมตร มพนทชายหาดประมาณ 13,500 ตารางเมตร (8 ไร) 8 โดยการเปลยนแปลงพนทชายหาดจะไดนาเสนอถงชวงทมการเปลยนแปลงในระยะตางๆ


161

ตารางท 4 แสดงการเปลยนแปลงพนทชายหาดชวงระหวาง ป พ.ศ.2499 – 2556

ป พ.ศ. ความกวางหนาหาดโดยเฉลย (เมตร)

พนทชายหาดประมาณ (ตารางเมตร)

พนทชายหาดประมาณ (ไร)

2499 35.60 96,128.00 60.00

2510 20.60 55,818.00 34.00

2517 18.50 49,919.00 31.00

2539 30.30 81,778.00 51.00

2545 18.70 50,500.00 31.50

2554 3.50 13,500.00 8.50

2495-2517 อตราการกดเซาะ 0.78 ม./ป Qin < Qout = 4,306.00 ลบ.ม./ป

2539-2545 อตราการกดเซาะ 1.80 ม./ป Qin <<< Qout = 10,003.00 ลบ.ม./ป

ทมา: จฬาลงกรณมหาวทยาลย, สถาบนวจยทรพยากรทางนา, “การประชมชแจงโครงการศกษาวางแผนแมบทและสารวจออกแบบเพอการเสรมทรายชายหาดพทยา จงหวดชลบร,” 2554.

ภาพท 75 ภาพแสดงการเปรยบเทยบความเปลยนแปลงของชายฝง ระหวางป พ.ศ.2496-2510 (15 ป) (ดดแปลงมาจาก วรฬห โชตบตร, “สถานการณการกดเซาะชายฝงบรเวณอาวพทยา,” 27 กมภาพนธ 2552)

162

ภาพท 76 ภาพแสดงการเปรยบเทยบความเปลยนแปลงของชายฝง ระหวางป พ.ศ.2510-2517 (8 ป) ทมา: ดดแปลงมาจาก วรฬห โชตบตร, “สถานการณการกดเซาะชายฝงบรเวณอาวพทยา,” 27 กมภาพนธ 2552.

ภาพท 77 ภาพแสดงการเปรยบเทยบความเปลยนแปลงของชายฝง ระหวางป พ.ศ.2517-2539 (23 ป) ทมา: ดดแปลงมาจาก วรฬห โชตบตร, “สถานการณการกดเซาะชายฝงบรเวณอาวพทยา,” 27 กมภาพนธ 2552.

163



164

จะเหนไดวาชวงราวป พ.ศ.2496 ความกวางชายหาดโดยเฉลย 35.60 เมตร พนทชายหาดประมาณ 96,128.00 ตารางเมตร (60 ไร) ซงถอวาเปนชวงทชายหาดมความอดมสมบรณทสด โดยขณะนนเรมมประชาชนเขามาตงถนฐานบรเวณชายหาดพทยาใต ประกอบอาชพประมง โดยชายหาดยงคงสภาพตามธรรมชาตเปนอาวโคง ซงตอมา ราวป พ.ศ.2510 ความกวางชายหาดโดยเฉลยลดลงเหลอเพยง 20.60 เมตร โดยพนทชายหาดเหลอเพยง 55,818.00 ตารางเมตร (34 ไร) จะเหนไดวาพนทชายหาดลดลงอยางเหนไดชดในระยะเวลาประมาณ 15 ป ความกวางหนาหาดลดลงถง 15 เมตร ซงเปนชวงระยะเวลาดงกลาวทมการเปลยนแปลงในพนทโดยเฉพาะอยางยงเรมมการกอสรางอาคาร และทาเทยบเรอประมงขนในบรเวณชายหาดพทยาใต โดยตอมา ราวป พ.ศ. 2517 ความกวางชายหาดโดยเฉลยลดลงเพมอกคงเหลอพนทกวางชายหาดเพยง 18.50 เมตร และมพนทชายหาดเหลอเพยง 49,919.00 ตารางเมตร (31 ไร) จะเหนไดวาในชวงระยะเวลา 8 ป ชายหาดลดลง 2.10 เมตร ซงถอวามการชลอตวลดลงเมอเทยบกบในชวงระยะเวลาแรก และจากสภาพปญหาตางๆ ทเกดขนในพนทของเมองพทยาทาใหมองคกรความรวมมอระหวางประเทศของญ ปน Japan International Cooperation Agency (JICA) ไดเขาสารวจและหาแนวทางแกไขปญหา รวมถงวางแผนแมบทในการพฒนาเมองพทยา โดยในผลการศกษาเมอป พ.ศ.2521 ไดเนนเฉพาะในสวนของโครงสรางพนฐานและรกษาสงแวดลอมเปนหลก โดยโครงการทไดนาเสนอสวนใหญเปนการเนนในเรองของปญหาสงแวดลอม การระบายนา นาเสย การกาจดขยะ และระบบการคมนาคม ในพนทโดยยงไมมการกลาวถงการลดลงของพนทชายหาดทาใหปญหาถกเพกเฉยไปในขณะนน โดยตอในป พ.ศ.2532 JICA ไดเขามาสารวจและศกษาแนวทางการแกไขปญหาเปนครงท 2 ผลการศกษาของ (JICA) ในครงนไดเสนอใหมการถมทะเลบรเวณพทยาใต และเสนอใหมการฟนฟบรณะชายหาดพทยา ซงโครงการดงกลาวเพอเปนการฟนฟพนทชายหาดทหายไปใหคงกลบสภาพเมอในอดต โดยหลงจากไดรบทราบปญหาในบรเวณพนทในป พ.ศ.2532 และทางกรมโยธาธการไดมการวาจางบรษททปรกษาในป พ.ศ.2537 เพอเขามาศกษาความเหมาะสมและออกแบบรายละเอยดโครงการ จะเหนวาจากปทไดมการสรปสภาพปญหา จนถงการนาโครงการเพอศกษาความเหมาะสมมการใชเวลาถง 5 ป ซงถอวาเปนความลาชาในการดาเนนการของหนวยงานทเกยวของในขณะนน โดยระยะเวลาดงกลาวชายหาดลดลงตลอดเวลา ทาใหหนวยงานทเกยวของไดเขาดาเนนการแกไขเฉพาะหนา ซงป พ.ศ. 2539 ความกวางหนาหาดไดเพมขนจากเดมโดยมความกวางหนาหาดประมาณ 30.30 เมตร โดยพนทชายหาดเพมขนเปน 81,778.00 ตารางเมตร (51 ไร) การเพมขนของชายหาดอนเนองมาจากในชวงป พ.ศ.2517 พนทชายหาดลดลงเรอยๆ ดงนนหนวยงานทเกยวของไดเขามาดาเนนการแกไขปญหาโดยการเสรมทรายเขาไปในพนทชายหาดทาใหพนทชายหาดเพมมากขน ดงนนจงเปนเหตใหป พ.ศ.2539 พนทหนาหาดเพมขน 11.80 เมตร เนองจากมการเสรมทรายเขาไปในบรเวณพนทชายหาดพทยาทาใหความกวางหนาหาดเพมมากขนนนเอง ซงในเวลาตอมา ป พ.ศ. 2540 ผลการสารวจความ

165

เหมาะสมและออกแบบรายละเอยดโครงการถมทะเลพทยาใต, โครงการกอสรางทาเทยบเรอทองเทยว และ โครงการฟนฟบรณะชายหาดแลวเสรจ ไดมการนาเสนอเพอขอความเหนชอบจากสานกนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ครงท 1 เมอวนท 1 ธนวาคม พ.ศ.2540 ปรากฎกวามเพยงโครงการกอสรางทาเทยบเรอทองเทยวเทานนทผานความเหนชอบ ในขณะทโครงการถมทะเล และโครงการฟนฟบรณะชายหาดไมไดรบความเหนชอบ เนองจากคณะกรรมการมความเหนวาปญหาการกดเซาะพนทชายหาดนนยงไมมนยสาคญ ดงนนจะเหนไดวาปญหาทเกดขนนนมระยะเวลามายาวนาน กบไมไดรบความสาคญในการแกไขปญหา อกทงหลงจากทไมไดรบความเหนชอบ ทางกรมโยธาธการไดวาจางบรษททปรกษาเพอสารวจวาปญหาการกดเซาะของชายหาดพทยานนมนยสาคญหรอไม โดยใชระยะเวลาศกษาถง 3 ป (ป พ.ศ.2544-2547) ผลการสารวจปรากฎวาการกดเซาะไมมนยสาคญ เปนลกษณะมการกดเซาะตามธรรมชาต ทาใหปญหานไมไดรบการแกไขในเวลาตอมา ซงตอมา ในป พ.ศ.2545 ไดมการสารวจความกวางหนาหาดปรากฎวาพนทหนาหาดลดลงเหลอเพยง 18.70 เมตร พนทชายหาดเหลอเพยง 50,500 ตารางเมตร (31.50 ไร) โดยจะเหนไดวา ชวงระยะเวลาจากป พ.ศ.2539 ทไดมการเสรมทรายบรเวณพนทชายหาดนน จนถงป พ.ศ.2545 เปนระยะเวลา 7 ปความกวางหนาหาดลดลงถง 11.60 เมตร และลดลงตอเนองจนกระทงป พ.ศ.2554 ความกวางหนาชายหาดเหลอเพยง 3.50 เมตร พนทชายหาดเหลอเพยง 13,500 ตารางเมตร (8.50 ไร) จะเหนไดวาจากป พ.ศ.2545 ถง ป พ.ศ.2554 ระยะเวลา 10 ป ความกวางหนาหาดลดลงอยางรวดเรวถง 15.20 เมตร

ภาพท 80 ภาพถายทางอากาศแสดงการเปรยบเทยบของแนวชายหาด พ.ศ.2496-2545 (ดดแปลงจาก จฬาลงกรณมหาวทยาลย, สถาบนวจยทรพยากรทางนา, “เอกสารการประชมชแจงโครงการศกษาวางแผนแมบทและสารวจออกแบบเพอการเสรมทรายชายหาดพทยา จงหวดชลบร,” 2554)

166

ภาพท 81 ภาพถายแสดงสงกอสรางบรเวณแนวชายหาด (กาแพงกนคลน) บรเวณชายหาดพทยาใต (ธนวาคม 2556) โดยในป พ.ศ.2554 ไดมการศกษาวางแผนแมบทและสารวจออกแบบเพอการเสรมทรายชายหาดพทยา จงหวดชลบร เพอเปนการสารวจการลดลงของพนทชายหาด โดยสรปผลการศกษาจะเหนไดวามการลดลงของชายหาดอยางตอเนอง โดยมการคาดคะเนถงแนวโนมการลดลงของชายหาดโดยการวเคราะหการเปลยนแปลงชายฝงของหาดในป พ.ศ.2554 ไปอก 15 ปขางหนาพบวาหากไมมการแกไขปญหาทเกดขนพนทชายหาดจะลดลงเรอยๆ โดยประมาณ 5 ปขางหนาผล

167

การวเคราะหปรากฎวาชายหาดจะหมดไปในราวป พ.ศ. 25599 ซงในปจจบน (ป พ.ศ.2557) จะเหนไดวายงไมการดาเนนการแกไขปญหาดงกลาว ซงอาจสบเนองมาจากขนตอนของหนวยงานภาครฐในการจดทาแผน เพอของบประมาณในการดาเนนการทตองใชระยะเวลานาน โดยเหนไดจากเมอผลการศกษาแลวเสรจในป พ.ศ.2556 จนปจจบน (ป พ.ศ.2556) ยงไมมการดาเนนการแกไขปญหาดงกลาว ซงเปนผลใหการแกไขปญหาเปนไปไดยากและไมทนตอสถานการณทเกดขน โดยจะเหนไดจากการรองเรยนจากประชาชนทเดอดรอน รวมถงการตพมพของสอทแสดงใหเหนถงความลาชาในการแกไขปญหาของหนวยงานทรบผดชอบ กอใหเกดความเดอนรอนของประชาชนในพนท รวมถงนกทองเทยว โดยจะเหนไดวาหากไมมการแกไขปญหาการเปลยนแปลงชายหาดจะสงผลใหชายหาดเมองพทยาหายไปในทสด (ดงแสดงใหเหนในตารางท 5) ตารางท 5 ตารางแสดงการวเคราะหการเปลยนแปลงชายฝงของหาดพทยาในปจจบน และการ

คาดการณการเปลยนแปลงชายฝงหาดพทยาในอนาคต

กดเซาะชายฝงเทยบกบ ป พ.ศ.2554

พนทชายหาด เปลยนแปลงสงสด

พนทชายหาด เปลยนแปลงตาสด

ลาดบ สงสด

(ลบ.ม.) ตาสด (ลบ.ม.)

จานวน (ตร.ม.)

จานวน (ไร)

ความกวางเฉลย (ม.)

จานวน (ตร.ม.)

จานวน (ไร)

ความกวางเฉลย (ม.)

ป 2554 - - 13,500 8.5 5 13,500 8.5 5

ปท 1 10,003 4,306 8,640 5.4 3.2 11,394 7.12 4.22

ปท 3 30,009 12,918 -1,080 -0.68 -0.4 7,182 4.49 2.66

ปท 5 100,030 21,530 -10,800 -6.75 -13.0 2,970 1.86 1.10

ปท 10 150,045 43,060 -35,100 -21.94 -22.0 -7,560 -4.73 -2.80

ปท 15 64,590 -59,400 -37.13 -18,090 -11.31 -6.70

หมายเหต: การวเคราะหการเปลยนแปลงของชายฝงคดเฉพาะในสวนพนทชายหาดพทยาความยาว

2.70 ม. ทมา: จฬาลงกรณมหาวทยาลย, สถาบนวจยทรพยากรทางนา, “การประชมชแจงโครงการศกษาวางแผนแมบทและสารวจออกแบบเพอการเสรมทรายชายหาดพทยา จงหวดชลบร,” 2554.

9 จฬาลงกรณมหาวทยาลย,สถาบนวจยทรพยากรทางนา, “รายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม โครงการเสรมทรายบรณะชายหาดพทยา จงหวดชลบร,” มนาคม 2555.

168

จะเหนไดวาจากผลการศกษาดงกลาวขางตน ความกวางหนาชายหาด รวมถงพนทชายหาดเมองพทยามขนาดลดลงอยางเหนไดชด โดยสาเหตททาใหเกดการกดเซาะบรเวณชายฝง เกดจาก 2 สาเหตหลก ไดแก 1) ธรรมชาตเปนผกระทา (Natural Causes) และ 2) มนษยเปนผกระทา (Man Induced Causes)10 ดงนนจะเหนไดวาปญหาททาใหเกดการลดลงของพนทชายฝงสาเหตหนงนนเกดขนจากมนษยซงเปนผกระทา โดยเฉพาะอยางยงการกอสรางตามแนวชายฝง อนไดแก สะพานปลา สะพานทาเทยบเรอ อาคารบรเวณแนวชายหาดพทยาใต รวมถงผนงกาแพงกนดนตลอดบรเวณชายหาดพทยา ซงหากมการดาเนนการโครงการเสรมทรายชายหาดกถอเปนเพยงการแกไขปญหาเฉพาะหนา ซงยงไมมการพสจนไดวาจะเปนการแกไขปญหาทถกตองและยงยนหรอไม

ภาพท 82 ภาพแสดงหลกการเคลอนตวของมวลทราย ไปสความเสยหายของชายฝงทะเล ทมา: ธนวฒน จารพงษสกล และคณะ, เอกสารการประชมชแจงโครงการศกษาวางแผนแมบทและสารวจออกแบบเพอการเสรมทรายชายหาดพทยา จงหวดชลบร (กรงเทพฯ: สถาบนวจยทรพยากรทางนา จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2554).

10 วรฬห โชตบตร, “สถานการณการกดเซาะชายฝงบรเวณอาวพทยา,” 27 กมภาพนธ 2552.

169

ภาพท 83 ภาพถายแสดงกาแพงปองกนตลงทกอสรางเปนกาแพง ค.ส.ล และบนไดลงชายหาด ค.ส.ล. ทมา: ธนวฒน จารพงษสกล และคณะ, เอกสารการประชมชแจงโครงการศกษาวางแผนแมบทและสารวจออกแบบเพอการเสรมทรายชายหาดพทยา จงหวดชลบร (กรงเทพฯ: สถาบนวจยทรพยากรทางนา จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2554).

ภาพท 84 ภาพถายแสดงการกดเซาะบรเวณชายหาดพทยา พ.ศ.2556

170

บทสรปผลการศกษาดานสงแวดลอม ดงนนจะเหนไดวาปญหาดานสงแวดลอมในบรเวณพนทถงแมวาจะเปนเพยงปญหาเลกๆ รวมถงปญหาทยงคงไมไดรบการแกไขอนจะสงผลกระทบตามมาอยางมากตอประชาชน ตอชมชน เมอง ตอภาครฐ หรอแมกระทงผลกระทบทมตอประชาคมโลก ปญหาสงแวดลอมเปนปญหาในลกษณะหวงโซกลาวคอปญหาดานสงแวดลอมมไดถกจากดอยเพยงภายในขอบเขตของพนทใดพนทหนง แตปญหาสงแวดลอมสงผลกระทบตอสงคม เศรษฐกจ การเมอง อยางทวถง โดยจะเหนไดวาพนทบรเวณชายหาดพทยาใตจากอดตจนกระทงปจจบนมการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมอยางเหนไดชด โดยในอดตประชาชนในพนทไดอาศยสงแวดลอมทรพยากรธรรมชาตในการดารงชวต “อนไดแก ทรพยากรธรรมชาต โดยนามาใชเพออานวยความสะดวกความสบายในการดารงชวตนบตงแตในอดตจนกระทงปจจบนการใชทรพยากรธรรมชาตขอมนษยในอดตนนเปนการใชทรพยากรอยางพอเพยงเพอการดารงชวตประจาวนและสนองตอความตองการขนพนฐานและเทาทจาเปนเทานน แตเมอมนษยไดพฒนาทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย สงแวดลอมไดถกมนษยนามาดดแปลงใชสอยมใชเพยงเพอตอบสนองความตองการขนพนฐานของมนษยเทานน แตสงแวดลอมจานวนมากกลบถกมนษยนามาใชอยางฟมเฟอยและมากกวาความตองการพนฐานในการดารงชวต ทงนเพอใหเกดความทนสมย การพฒนาและความเจรญกาวหนาทางดานเศรษฐกจของทองถนและรฐ การนาสงแวดลอมมาใชจนเกนกาลงผลตและการชดเชยของธรรมชาต นอกจากจะสงผลเสยหายตอสงแวดลอมแลวยงกอใหเกดการปลอยของเสยออกสธรรมชาตจนเกดการรบกวนธรรมชาต ของเสยเหลานคอยๆ สะสมตวเปนระยะเวลายาวนาน และเรมปรากฎผลจนกอใหเกดความเสยหายตอสงแวดลอม” 11 ซงจะเหนไดจากสภาพแวดลอมทเสอมโทรม ระบบนเวศในทะเลเรมมการเปลยนแปลง สตวนาทเคยอาศยอยเรมหายและหมดไปจากบรเวณพนท ปญหาการกดเซาะชายหาดทสงผลทาใหพนทบรเวณชายหาดลดลง จากสาเหตของปญหาสงแวดลอมบรเวณพนทชายหาดพทยาใตอาจสรปไดวา ปญหาตางๆ ทเกดขนในบรเวณพนททงในเรองของการขยายตวของจานวนประชากรในพนทเนองจากความเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจ ทาใหมการอพยพเขามาในพนทเพอประกอบการธรกจการทองเทยว โดยการมงเนนแนวทางทนนยมอตสาหกรรม โดยเฉพาะดานการทองเทยวซงมงเนนการขยายตวของเศรษฐกจเปนหลกตามแผนนโยบายในการพฒนาประเทศในอดตซงไมไดคานงถงสงแวดลอมภายในพนท ทาใหเกดการบกรกธรรมชาต การเอาชนะธรรมชาตดวยการกอสรางสงกอสรางรกลาเขาไปในพนทชายหาด และแนวชายหาดสงผลใหเกดปญหาสงแวดลอมตามมาอยางมาก การปลอยนาเสย การ

11 จฑาทพ คลายทบทม, การเมองเรองสงแวดลอม (ราชบร: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2553), 10-11.

171

ทงขยะ สงปฏกลเปนการทาลายระบบนเวศทมอย ทาใหสภาพแวดลอมในพนทถงจดวกฤตในเรองสงแวดลอม โดยหากหนวยงานภาครฐซงถอเปนผมบทบาทในการกาหนดทศทางในการพฒนา การกาหนดนโยบายโดยเลงเหนถงปญหาสงแวดลอมในพนท ใหเทาเทยมกบการเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจในโลกแหงเสรนยม ซงอาจเปนหนทางทนาไปสกนพฒนาทนาไปสความยงยนในพนท โดยหากหนวยงานภาครฐทเกยวของยงคงคานงถงเพยงมตทางดานเศรษฐกจเปนหลกอาจนามาซงผลลพธทไมคมคา โดยจะเหนไดจากโครงการตางๆ ทเกดขนในบรเวณพนท การวเคราะหและสรปผลการศกษาดานขอระเบยบ กฎหมาย แผน นโยบาย การวเคราะห ดานขอระเบยบ กฎหมาย แผน นโยบาย จากลกษณะการเจรญเตบโตของเมองในอดตจนถงปจจบน พทยาถอวามการเจรญเตบโตในดานตางๆ อยางตอเนอง ความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ การทองเทยว รวมถงการเจรญเตบโตทางดานสงคม มอตราการถายเทของประชากรในเมองพทยาอยในระดบสง ไมวาจะเปนในสวนของประชากรทอยในทะเบยนราษฎร รวมถงประชากรแฝงทมจานวน ประชากรนกทองเทยว ชาวตางชาตทมอตราการเปลยนแปลงไมเหมอนกบทองถนอนๆ ทาใหเมองพทยาเปนทจบตามองถงแนวโนมการเจรญเตบโตของเมองในทศทางตางๆ โดยในหวขอนจะไดกลาวถง การวเคราะหขอระเบยบ กฎหมาย แผน และนโยบาย ตงแตในอดต จนถงปจจบน เพอนาไปเปนขอสรป อภปรายและหาแนวทางการพฒนาขอระเบยบใหสอดคลองกบรปแบบการเจรญเตบโตของเมองตอไป ในอดตชวงกอน ป.พ.ศ.2499 บรเวณพนทการปกครองของชายหาดพทยานนขนกบอาเภอบางละมง จงหวดชลบร การเจรญเตบโตจากการยายถนฐานของประชากรเขามาสพนทบรเวณตาบลนาเกลอ กอใหเกดชมชนขนในบรเวณพนท ดงนน ในป พ.ศ.2499 รฐบาลจงไดมการจดตงรปแบบการปกครองเปน สขาภบาลนาเกลอในพนทดงกลาว โดยพนทบรเวณชายหาดพทยาขณะนนยงมประชากรอาศยอยเบาบาง ทาใหพนทบรเวณชายหาดพทยายงอยนอกเขตการปกครองของ สขาภบาลนาเกลอในขณะนน ทาใหการควบคมดแลของสขาภบาลยงไมเขาถงพนท สงผลใหขาดการควบคมดแลรวมถงการพฒนา โดยลกษณะของการขยายเขตปกครองเปนในลกษณะการปกครองทองถนเพอเปนการควบคมดแลชมชนในพนทนน เกดขนเมอ ป พ.ศ.2496 มเงอนไขตางๆ ดงน จานวนประชากร และความหนาแนน ความเหมาะสมในเรองทตง ความเจรญทางเศรษฐกจ โดยทองถนหรอชมชนนนมรายไดจากภาษเพยงพอในการเลยงตนเอง โดยอานาจหนาทของรปแบบการปกครองทองถน ภายใตการบงคบแหงกฎหมาย ประกอบไปดวยการใหการศกษาแกประชาชนในพนท การจดเกบรายไดการบรหารการเงนเพอพฒนาทองถน การรกษาความสะอาด สขอนามยทด และเพอการสาธารณปโภค สาธารณปการ ดงนนในอดตจะถอไดวาพนทบรเวณชายหาดพทยาใตนนยงถอวาไมเขาขายของพนทการปกครองทองถนทาใหไมมการวางแผน ควบคมและดแลมาแตในอดต ซงตอมา

172

ในชวงป พ.ศ.2502 ซงเปนชวงของการเปลยนแปลงของพนทบรเวณชายหาดพทยาอยางมาก โดยเฉพาะพนทบรเวณชายหาดพทยาใต จากในอดตเปนหม บานชางประมงเลกๆ เกดการเปลยนแปลงสการเปนแหลงพกผอนหยอนใจเปนศนยกลางทองเทยวของเมองพทยา จากการเปลยนแปลงดงกลาวสงผลใหเมองมการเจรญเตบโตอยางรวดเรวสงผลใหมการขยายพนทการปกครองของสขาภบาลนาเกลอในป พ.ศ.2507 โดยขยายเขตการปกครองครอบคลมพนท 208.10 ตารางกโลเมตร เปนการขยายอาณาเขตการปกครองเพอครอบคลมพนททมการเจรญเตบโตในขณะนน คอพนทบรเวณชายหาดพทยา ซงการขยายเขตปกครองครอบคลมถงพนทบรเวณชายหาดพทยาใต เพอเปนการควบคมดแลการเจรญเตบโตของพนทในขณะนน จะเหนไดวาการขยายเขตปกครองยงอยภายใตเงอนไขขอระเบยบตางๆ กลาวคอ เมอมจานวนประชากรเพมขน มความหนาแนนของพนทเพมมากขน จงจะดาเนนการขยายเขตการปกครอง หรอการยกระดบของการปกครอง เปนเหตใหปญหาของพนททเกดขนชวงระหวางทเมองมการเจรญเตบโตไมไดรบการวางแผนไปสการพฒนาในอนาคต กลบกลายเปนวาเมอเมองมการเจรญเตบโต มประชากรหนาแนนเพมมากขนการวางแผนพฒนาและพนทการปกครองกลบตามมาภายหลง ซงเปนการเขามาเพอแกไขปญหาทเกดขนดงนนจะเหนไดวาการพฒนาเมองในชวงแรกๆ นนจะเปนการเขามาแกไขปญหาทมอยซงกอใหเกดผลกระทบกบการวางแผนการพฒนาในอนาคตนนเอง จะเหนไดจากการขยายเขตปกครองสขาภบาลนาเกลอ ซงในขณะนนบรเวณพนทชายหาดเมองพทยามการเจรญเตบโตอยางรวดเรวโดยขาดการควบคม ดแลทาใหพนทชมชนบรเวณชายหาดพทยามการเตบโตแบบไรการวางแผนพฒนา กลาวคอ เมอไมมขอกฎหมาย ระเบยบเขามาควบคมดแล รปแบบเมองจงเปนไปตามธรรมชาต เมอพนทบางสวนเรมมความหนาแนนกมการขยายเขาไปสพนททไมมการใชประโยชน เชน พนทบรเวณชายหาดพทยา โดยเฉพาะอยางยงบรเวณชายหาดพทยาใต ซงในขณะนนยงไมมการควบคมดแลทชดเจนจากหนวยงานภาครฐ ซงยงไมมกฎหมาย ขอระเบยบอนเนองจากพนทอยนอกเขตการปกครอง ทาใหไมมขอกฎหมายเขามาควบคมดแลนนเอง โดยใน ป.พ.ศ.2521 รฐบาลไดตราพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเมองพทยา พ.ศ.2521 ขนเนองจากในชวงป พ.ศ.2507 – พ.ศ.2520 เมองพทยามการเจรญเตบโตอยางรวดเรว กลายเปนสถานททองเทยวทไดรบความนยมอยางมากทงจากชาวไทยและชาวตางชาต ทาใหการปกครองรปแบบสขาภบาลนาเกลอไมสามารถบรหารและใหบรการไดทนกบความเจรญเตบโตทเกดขนอยางรวดเรว ดวยรปแบบการปกครองรปแบบใหมโดยเปนการบรหารแบบมผจดการเมอง ทาใหการบรหารมความสะดวกรวดเรวขน แตอยางไรกตามจะเหนไดวาการบรหารในรปแบบใหมทนามาใชนนกยงไมราบรนโดยเฉพาะในระยะแรกเนองจากเปนรปแบบการปกครองใหม ทาใหการบรหารจดการรวมถงการวางแผนพฒนายงเปนไปดวยความยากลาบาก จะเหนไดจากปญหาตางๆ ทเกดขน ไมวาจะเปนเรองการวางแผนการพฒนาโครงสรางพนฐาน ปญหาสงคมจากการยายเขาตงถน

173

ฐานในพนท ขอระเบยบ กฎหมาย ซงยงเปนการไลตามปญหามากกวาการพฒนาและมองภาพการพฒนาในอนาคต โดยจะเหนไดจากบรเวณพนทศกษานนมการเจรญเตบโตในพนทอยางเหนไดชด โดยเฉพาะทางดานกายภาพ มการกอสรางอาคารบรเวณพนทชายหาดพทยามากขน โดยไมไดมการใชขอกฎหมายอยางเครงครด ความประนประนอมในระบบสงคมไทย ทาใหการนาขอระเบยบ กฎหมาย เปนไปดวยความยากลาบาก ดงนนปญหาตางๆ ทสะสมและยงคงไมไดรบแกไข ซงตอมาจะเหนไดวาเมองพทยาไดรบการพฒนาใหเปนแหลงทองเทยวหลกของภาคตะวนออก สาหรบนกทองเทยวชาวไทยและจากนานาชาต มการพฒนาอยางจรงจงตงแตแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 5 (พ.ศ. 2525-2529) และตอเนองถงแผนพฒนาฉบบท 6 (พ.ศ. 2530-2534) ทกาหนดใหชลบรเปนเมองหลกของการทองเทยว เปนศนยกลางการกระจายความเจรญไปสภาคตะวนออก เปนศนยกลางกจการคาการบรการ การบรหารราชการและเปนแหลงอตสาหกรรมขนาดยอมของภาคตะวนออก11

12 โดยแผนพฒนาไดกาหนดเขตอตสาหกรรมหลกของภาคตะวนออกไว 2 แหง คอทแหลมฉบงในเขต อ.ศรราชา และทมาบตาพดในเขตจงหวดระยอง และแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 8 กไดตงเปาหมายใหพทยาสามารถเปนศนยประชมระดบนานาชาต โดยรฐบาลไดเลงเหนแลววาเมองพทยามการเจรญเตบโตในดานเศรษฐกจ การทองเทยว และการยายถนฐาน รวมถงความผสมผสานของประชากร ทงชาวไทยและชาวตางชาตทอาศยอยในเมองพทยา อกทงเมองพทยายงถอเปนสวนหนงทมผลตอการนารายไดเขาสประเทศเพอนาไปพฒนาประเทศ จากศกยภาพของเมองทาให การเจรญเตบโตมมาอยางตอเนอง ทาใหเกดการลงทนและการวางแผนควบคมดแลจากหนวยงานภาครฐ แตจะเหนไดวาการวางแผนและควบคมจากหนวยงานภาครฐนนไมเพยงพอและเปนในลกษณะของการแกไขปญหาในสวนมาก ขาดการวางแผนทด เปนการไลเกบปญหาทเกดขนมากกวาการวางแผนเพอบรหารจดการในอนาคต จะเหนไดจากโครงการตางๆ อาทเชน โครงการจดทาแผนพฒนาการทองเทยว (PATTAYA TOURISM DEVELOPMENT) ทจดทาโดย JAPAN INTERNATIONAL COOPERATION AGENCY เปนโครงการทดาเนนการเพอเขามาแกไขปญหาทเกดขนจากการเจรญเตบโตของเมอง โดยไดมการวางแผนเพอการพฒนาเมองไปสอนาคต โดยโครงการในขณะนนไมไดรบการตอบรบเทาทควร เนองจากความลาชาของระบบการบรหารจดการในสวนของภาครฐ

12 สถาบนวจยและใหคาปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร และคณะ, “รายงานสรปผบรหารโครงการจดทาแผนแมบทการบรหารการพฒนาพนทพเศษเมองพทยาและพนทเชอมโยง,” สงหาคม 2553, 2-41.

174

บทสรปผลการศกษาดานขอระเบยบ กฎหมาย แผน และนโยบาย จากการเจรญเตบโตของเมองอนเนองจากการทองเทยวสงผลใหเมองมความหนาแนนเพมมากขน การเจรญเตบโตอยางรวดเรวสงผลใหเกดปญหาในดานตางๆ ตามมาอยางตอเนอง การแกไขปญหาโดยการออกกฎหมายรวมถงขอบงคบตางๆ ในทองถนเพอนามาบงคบใชควบคม เชนกฎหมายผงเมอง กฎหมายดานสงแวดลอม รวมถงกฎหมายควบคมอาคาร แตอยางไรกตามการนามาปฏบตนนเปนไปดวยความยากลาบากอนเนองมากจากปจจยตางๆ ทเกอหนนในการบงคบใชกฎหมาย อกทงจะเหนไดวาการออกกฎหมายควบคมพนทบรเวณชายหาดนน ไดประสพปญหามาโดยตลอดโดยเฉพาะขอกฎหมายทมผลผกพนธกบระบบนเวศ ดงเชน ขอกาหนดการกอสรางอาคารบรเวณแนวชายหาด ซงสภาพของทรายชายหาดมการเคลอนไหวเปลยนแปลงไปตามฤดกาลของลมมรสมตะวนตกเฉยงใตและลมจากทศตะวนออกเฉยงเหนอ อทธพลลมประจาพนททงสองกอใหเกดการเปลยนแปลงของทรายชายหาดทกหาด ประกอบกบขณะนไดเกดภาวะเปลยนแปลงของธรรมชาตอยางรนแรงดวยกระแสนาทะเลทสงขนลมแรงมากขน มการกดเซาะชายหาดอยางรนแรงทกจด ดงทปรากฏเปนขาวตามสอตางๆ ในขณะน สงผลใหจดทกาหนดใหเปนคาระดบนาทะเลปานกลางเปลยนแปลงไปโดยสนเชง ไมสามารถกาหนดจดเรมตนทแนนอนในการวดได เสนควบคมอาคารบนฝงทเคยกาหนดไวสาหรบอาคารทเคยอนญาตแลวไมสามารถใชอางองในปจจบนได เปนตน แตอยางไรกตามการใชขอระเบยบ กฎหมาย นโยบายทเนนการพฒนาทางดานเศรษฐกจเปนหลก ซงทาใหเกดนโยบายทมงเนนการพฒนาโครงสรางพนฐานเปนหลก โดยยงเปนการไลตามปญหามากกวาการพฒนาและมองภาพการพฒนาในอนาคตและไมเรงเหนความสาคญทางดานสภาพแวดลอมในพนทสงผลใหเกดปญหาตางๆ ตามมา โดยจะเหนไดจากบรเวณพนทศกษานนมการเจรญเตบโตในพนทอยางเหนไดชด มการกอสรางอาคารบรเวณพนทชายหาดพทยาใตเพมมากขน โดยไมไดมการใชขอกฎหมายอยางเครงครด การใชขอระเบยบ กฎหมายทหยอนยาน ถอเปนจดเรมตนของปญหาทสะสมมาจนกระทงปจจบน โดยแผน นโยบายทผานมานนไมสามารถดาเนนการแกไขไดอนเนองมาจากขอระเบยบในการบรหารของหนวยงานภาครฐนนเอง บทสรปการวเคราะหขอมลและผลการศกษา ผลสรปทไดจากการวเคราะห เอกสาร การวเคราะหขอมลภาคสนาม จากการสมภาษณกลมผใหขอมล 4 ฝาย โดยแบงบรบทพนทออกเปน 4 ดาน ไดแก 1) ดานกายภาพ 2) ดานเศรษฐกจ สงคม 3) ดานสงแวดลอม และ 4) ดานขอระเบยบ กฎหมาย แผน นโยบาย สามารถสรปผลการวเคราะหดงน

175

1. ดานกายภาพ การเปลยนแปลงทางดานกายภาพในพนท เกดจากการเปลยนแปลงทเกดขนจากธรรมชาต และการเปลยนแปลงทเกดขนจากมนษยเปนผกระทา อนไดแกการเปลยนแปลงอนเกดจากการขยายตวของชมชนเมอง การใชประโยชนทดนทเกนขดจากดจากการเจรญเตบโตของเมอง ทาใหเกดการกอสรางอาคารรกลาไปในพนทชายหาดพทยาใต ซงเปนสาเหตทสาคญทกอใหเกดผลกระทบตอการเปลยนแปลงทางดานกายภาพของพนทชายฝงทะเล จากการเปลยนแปลงดานกายภาพในพนทบรเวณชายหาดพทยาใตไดยงสงผลใหเกดปญหาตามมาหลายประการ ไดแก 1) ปญหาการจราจรทตดขดจากการเปลยนแปลงเสนทางการจราจร และการแนวอาคารบรเวณชายหาดพทยาใตยงทาใหเสนทางการจราจรขาดความตอเนองเปนผลใหเกดปญหาการจราจรทตดขดตามมา 2) ปญหาการระบายนาในเมอง อนเนองมาจากการกอสรางอาคาร ถนน และสงปลกสรางขวางการระบายนา 3) ปญหาการกดเซาะบรเวณชายฝง ซงสงกระทบตอการเปลยนแปลงทางดานกายภาพของพนทบรเวณแนวชายหาดพทยา อกทงยงสงผลกระทบตอพนทของหาดอนๆ ในเมองพทยาและบรเวณชายหาดโดยรอบ และ 4) ปญหามมมองทศนยภาพของอาวพทยา ซงสงผลใหเกดทศนะอจาด อนเกดจากการกอสรางอาคารอยางไรระเบยบ การปลกสรางตอเตมจนเกนขดจากด อกทงแนวอาคารบรเวณชายหาดพทยาใตยงทาใหทศนยภาพบรเวณอาวพทยาขาดความตอเนองอกดวย 2. ดานเศรษฐกจ สงคม จดเรมตนของการเกดชมชนเมองเกดขนในชวงสงครามโลกครงท 2 ซงมการอพยพเขามาตงถนฐานบรเวณนาเกลอ และบรเวณพนทชายหาดพทยาใต โดยตอมาการเปลยนแปลงชมชนเมองจากหมชาวประมงไดเปลยนเปนแหลงทองเทยวซงเกดขนในชวงสงครามเวยดนามอนเนองจากการเดนทางเขามาทองเทยวบรเวณพนทชายหาดพทยาของเหลาทหารสหรฐทเขามาตงฐานทพในประเทศไทย ซงสงผลใหสภาพเศรษฐกจในพนทเจรญเตบโตอยางรวดเรว ซงจากการเจรญเตบโตของเมองอยางรวดเรวและไรระเบยบแบบแผนทดสงผลใหเกดปญหาตางๆ ตามมาอยางมากโดยเฉพาะอยางยง ปญหาทางดานสงแวดลอมและสงคม จนในทสดปญหาตางๆ ทเกดขนสงผลกระทบตอการทองเทยวอนเปนแหลงทมาหลกของรายไดของเมอง โดยหลงจากการวกฤตการณดานการทองเทยวในเมองพทยา ไดมการปรบยทธศาสตรการทองเทยวโดยมงเนนสงเสรมการทองเทยวยามราตร ในลกษณะ ไนททวรขนในบรเวณพนทชายหาดพทยาใต ทาใหเศรษฐกจในพนทกลบเจรญเตบโตอกครง โดยจะเหนไดวาวกฤตการณทเกดขนในพนทหลายตอหลายครงผานพนไดไดดวยความแขงแรงของชมชนในบรเวณพนท ดวยระบบโครงขายเครอญาต และความสมพนธในสวนทเกยวของกบธรกจในพนท ความสมพนธของประชาชน นกธรกจทเกยวเนองกบอานาจหนาท การเมอง และอทธพลในพนท ทาใหพนทบรเวณชายหาดพทยายงคงดารงอยได และยงถอเปนพนทเศรษฐกจของเมองพทยาจนกระทงปจจบน

176

3. ดานสงแวดลอม จะเหนไดวาในอดตอาวพทยานนมสภาพทอดมสมบรณ ทองทะเลนอกชายฝงซงเปนแหลงชกชมของสตวนา พนทความกวางหนาหาดททอดยาวตลอดแนวชายฝง จนกระทงเกดชมชนเมองขนในบรเวณพนท และการเปลยนแปลงจากหมบานชาวประมงเปนแหลงทองเทยวสงผลใหสภาพแวดลอมในพนทเรมเสอมโทรมลง ดงจะเหนไดจากปญหาตางๆ ทเกดขนอนไดแก 1) ปญหามลภาวะทางนา ซงเกดจากการทงขยะ สงปฏกลบรเวณชายหาด สงผลใหนาทะเลเนาเสย 2) ปญหาการกดเซาะบรเวณ ชายฝง และ 3) ปญหาอาคารรกลาพนทสาธารณะซงสงเปนสาเหตหนงทกอใหเกดการกดเซาะบรเวณพนทชายฝง และปญหาสงแวดลอมตางๆ ตามมา ซงสาเหตสาคญทกอใหเกดปญหาสงแวดลอมในพนท ประกอบดวย 4 ขอ ดงน 1) ปญหาอนเกดจากการเพมของจานวนประชากรการขยายตวของชมชนเมอง 2) ปญหาอนเนองมาจากการขยายตวทางเศรษฐกจแนวทางทนนยมอตสาหกรรมทมงเนนการขยายตวทางเศรษฐกจเปนหลก 3) ปญหาอนเกดจากการบกรกธรรมชาตบรเวณแนวชายหาดพทยาใต และ 4) ปญหาอนเกดจากกระแสการคาเสรและลทธบรโภคนยม 4. ดานขอระเบยบ กฎหมาย แผน นโยบาย จะเหนไดวาในชวงกอน ป พ.ศ.2499 พนทชายหาดพทยาใต ยงเปนเพยงหมบานชาวประมงเลกๆ อยในพนทปกครองของอาเภอบางละมง จงหวดชลบร ซงอยนอกเขตสขาภบาลนาเกลอ จนกระทงตอมาการเจรญเตบทเกดขนอยางรวดเรว ทาใหใน ป พ.ศ.2521 รฐบาลไดตราพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเมองพทยาขน ซงขณะนนพนทบรเวณชายหาดพทยาใต ไดเปนสวนหนงในพนทปกครองของเมองพทยา ซงจะเหนไดวาชวงทพนทบรเวณชายหาดพทยามการเจรญเตบโตอยางรวดเรวจากการเปลยนแปลงชมชนเมองในพนททาใหเกดปญหาตางๆ ตามมาแตเนองจากรปแบบการบรหารจดการพนทยงคงเปนไปดวยความลาชา ประกอบกบแผน นโยบายทมงเนนการไลตามปญหามากกวาการพฒนาและมองภาพการพฒนาในอนาคต อกทงความหยอนยานในการใหขอระเบยบ กฎหมายเขามาจดการปญหาในพนท สงผลใหปญหาตางๆ ยงคงไมไดรบการแกไข อกทงการกาหนดแผน นโยบายทมงเนนการพฒนาทางดานเศรษฐกจเปนหลก โดยไมคานงถงการพฒนา

177

บทท 6

สรป อภปรายผล ในการศกษาครงน เปนการศกษาจากการคนควาเกบรวบรวมขอมลเอกสาร และขอมลภาคสนามถงความเปนมา สปญหาของพนททเปนอปสรรคในการพฒนา เพอหาแนวทางในการแกไขปญหา โดยมเปาหมายเพอหาแนวทางในการพฒนาเมองอยางยงยน จากการศกษาองคความรทเกยวของ กระบวนการวจยและผลการวเคราะหในบททผานมา ในสวนของบทนจะเปนการนาเสนอการสรป อภปรายเนอหาจากการวจยในสวนทมความสาคญ เพอนาไปสแนวทางการพฒนา และเสนอเปนแนวทางในการศกษาวจยในขนตอไป สรปผลการวจย งานวจยชนนเปนการวจยเชงคณภาพ ซงใหความสาคญกบการเกบรวบรวมขอมลภาคสนามหรอวจยสนามเปนหลก โดยการสมภาษณบคคลผมสวนรเหนและเกยวของกบการพฒนาพนท เพอใหไดขอมลทแทจรงของบรบทพนทยานชายหาดพทยาใต แตอยางไรกดในการศกษาครงนยงไดใหความสาคญกบการเกบรวบรวมขอมลจากการสบคนเอกสาร ดวยการรวบรวมขอมลในลกษณะการทบทวนเอกสาร รายงานทเกยวของ เพอนาขอมลมาตรวจสอบ วเคราะห สรปและอภปรายผลตอไป โดยในหวขอสรปผลการวจย ผศกษาไดแบงประเดนออกเปน 4 ประเดน ประกอบดวย 1) ดานกายภาพ 2) ดานเศรษฐกจ สงคม 3) ดานสงแวดลอม และ 4) ดานขอระเบยบ กฎหมาย แผน และนโยบายของพนท โดยหลงจากการศกษาตามโครงสรางดงกลาว ผศกษาไดสรปเนอหาสาคญตามรายละเอยดดงน ดานกายภาพ การเปลยนแปลงทางดานกายภาพบรเวณยานชายหาดพทยาใตเกดจากการเปลยนแปลงจากชมชนชาวประมง แปรเปลยนเปนแหลงเศรษฐกจการทองเทยวทเจรญเตบโตขนอยางรวดเรวเพยงราวหาทศวรรษทผานมาจากผนดนวางเปลาทเตมไปดวยทรพยากรธรรมชาตชายหาดทอดมสมบรณ แปรเปลยนเปนชมชนเมองทมความแออดจากสงปลกสราง อาคารบานเรอนเพอรองรบการขยายตวของเมอง การอพยพเขามาตงถนฐานในบรเวณพนท สงผลใหเกดการใชประโยชทดนอยางแออดและเกนขดจากด ทาใหเกดการรกลาเขาไปในบรเวณพนทชายหาดสาธารณะ ซงในอดตพนทชายหาดมความกวางหนาหาดประมาณ 36.50 เมตร (ราวป พ.ศ.2496) ซงอาคารบานเรอนทปลกสรางยงคงอยบรเวณพนทชายฝง ซงในเวลาตอมาความกวางพนทหนาชายหาดลดลงอนเกดจาก

178

สาเหตตาง ๆ สงผลใหอาคารบานเรอนทกอสรางนนเกดการรกลาเขาไปพนทของผวนาทะเล สงผลใหเกดการเปลยนแปลงทางดานกายภาพของพนท การเจรญเตบโตจากการทองเทยวโดยเฉพาะบรเวณททสงเสรมใหมการเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจการทองเทยวสง สงผลใหเกดความหนาแนนบรเวณพนท อาทเชนบรเวณอาวพทยาตงแตบรเวณพทยาเหนอจนถงบรเวณพทยาใต มการใชประโยชนทดนเพอการพาณชยกรรม การทองเทยวสนทนาการบรเวณชายหาด และโดยเฉพาะอยางยงบรเวณแนวชายหาดพทยาใตทเปนบรเวณแหลงทองเทยวและสถานบนเทงจานวนมากซงถอเปนสญลกษณทางดานการทองเทยวยามราตรของเมองพทยา สงผลใหการใชพนทหนาแนน และกอใหเกดการรกลาชายหาด สงผลใหเกดปญหาในดานตาง ๆ ตามมา

ภาพท 85 ภาพแสดงการเปลยนแปลงทางดานกายภาพบรเวณอาวพทยา ตงแตป พ.ศ.2495 - 2557 ทมา: ธนวฒน จารพงษสกล และคณะ, “เอกสารการประชมชแจงโครงการศกษาวางแผนแมบทและสารวจออกแบบเพอการเสรมทรายชายหาดพทยา จงหวดชลบร,” (กรงเทพฯ: สถาบนวจยทรพยากรทางนา จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2554). โดยสรปสาเหตการเปลยนแปลงกายภาพในพนทอนเนองจาก 1) การเปลยนแปลงทเกดขนจากธรรมชาต (Natural causes) ไดแก การเปลยนแปลงของระดบนาทะเล (Sea level rise) คลนลมในฤดมรสม (Storm waves) กระแสนาเลยบชายฝง (Littoral current) และการขาดแคลนมวลทรายจากบรเวณแผนดนลงมาทดแทนในกระแสนาเลยบชายฝง (Variability in sediment

179

supply) และ 2) การเปลยนแปลงทเกดขนจากมนษย (Man induced causes) ไดแก การขดขวางการเคลอนทของมวลทรายตามบรเวณชายฝง (Interruption in transport) ปรมาณความรนแรงของอทธพลของคลนอนเนองมาจากโครงสรางทกอสรางตามแนวชายฝง (Concentration of wave energy) การเพมความแตกตางของระดบความสงนาทะเล (Increase water level) และการเปลยนแปลงหรอเคลอนยายลกษณะสณฐานทางธรรมชาตของชายฝงในบรเวณนนออกไป (Change natural coastal protection) ตามกรอบคดดงกลาว จะเหนไดวา การขยายตวของชมชนในพนท การใชประโยชนทดนเกดขดจากด การกอสรางอาคาร และสงกอสรางรกลาไปในพนทชายหาด เปนสาเหตสาคญททาใหเกดการเปลยนแปลงทางดานกายภาพของพนทชายฝง โดยลกษณะการตงถนฐานในยานชายหาดพทยาใตสงผลใหเกดปญหาสงแวดลอมหลายประการ ไดแก การกดเซาะชายหาด ปญหาการระบายนาในเมอง (จากอาคารทกอสรางขวางทางระบายนาของเมอง) ปญหามลภาวะในนาทะเล (จากการทงนาเสยทไมไดรบการบาบด) และปญหามลพษในอากาศ (จากการจราจรอนคบคง) นอกจากนยงมปญหาตอเนองอกดวยเชน ปญหาทศนะอจาด และปญหาการจราจรตดขดเนองจากขาดความตอเนองในพนท ดานเศรษฐกจ สงคม

กระบวนการเปนเมอง (Urbanization) ของเมองพทยา เรมตนในชวงสงครามโลกครงท

2 เมอมกลมชาวจนอพยพมาจากบานอาเภอและสตหบ ตอมาในชวงสงครามเวยดนาม ทหารอเมรกน

จานวนมากไดเขามาทองเทยวในบรเวณชายหาดพทยา ทาใหเศรษฐกจในพนทเจรญเตบโตอยาง

รวดเรว มการยายถนฐานเขามาประกอบธรกจทองเทยวในพทยาอยางตอเนอง การมงเนนการ

เจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจโดยไมคานงถงสภาพแวดลอมในพนท ทาใหในเวลาตอมา

สภาพแวดลอมเรมเสอมโทรมลงเปนลาดบ จนในทสดกสงผลกระทบตอการทองเทยวอนเปน

แหลงทมาหลกของรายไดของเมอง ความตกตาทางเศรษฐกจของพทยาในชวงป พ.ศ. 2520 เปนผล

จากการลดลงของจานวนนกทองเทยว ความเสอมโทรมของสภาพธรรมชาตในพทยา โดยเฉพาะนา

ทะเลเนาเสย ทาใหนกทองเทยวหนไปหาแหลงทองเทยวอน เพอแกปญหาทางเศรษฐกจทผกโยงกบ

สภาพธรรมชาต ไดมการปรบยทธศาสตรการทองเทยวของพทยาเสยใหม โดยมงสงเสรม “ไนททวร”

หรอการทองเทยวทมจดขายอยทแหลงบนเทงเรงรมยยามราตรบรเวณพทยาใต ยทธศาสตรใหม

บรรลผลพอควร ปรมาณนกทองเทยวกระเตองขน เศรษฐกจพทยาฟนตว อยางไรกตาม ปญหา

นกทองเทยวถดถอยและเศรษฐกจตกตาไดหวนคนมาอกครงในป พ.ศ.2532 ซงเปนผลสบเนองจาก

ปญหาสงแวดลอมตาง ๆ ทเกดขนถอเปนการทาลายบรรยากาศการทองเทยวของเมองพทยาอยาง

ตอเนอง จนกระทง ป พ.ศ.2537 ไดมการรวมตวกนของผประกอบการ ประชาชน รวมถงเมองพทยา

ในการจดตง โครงการถนนคนเดน (Pattaya Walking Street) เพอเปนการสงเสรมการทองเทยวใน

180

ดานอน ๆ สงผลใหจานวนนกทองเทยวมสถตเพมมากขนในชวงเวลาดงกลาว แตอยางไรกดใน

ชวงเวลาตอมาไดเกดวกฤตเศรษฐกจตมยากงในป พ.ศ.2540 สงผลถงจานวนนกทองเทยวทลดลง

อยางตอเนองสงผลกระทบตอการทองเทยวและเศรษฐกจโดยรวมของเมองพทยา จนกระทงป พ.ศ.

2543 ไดมการจดสรรงบประมาณเพอแกไขปญหานาเสยของเมองพทยาเพอเปนการกระตนการ

ทองเทยวชายหาด โดยหลงจากไดดาเนนโครงการแลวเสรจสภาพเศรษฐกจในพนทกลบคกคกขนมา

อกครง โดยในเวลาตอมาเหตการณทสงผลกระทบโดยตรงตอการทองเทยวอนเนองมาจากการระบาด

ของโรคไขหวดนกสายพนธใหม H1N1 2009 ในป พ.ศ.2552 รวมถงผลสบเนองจากปญหาทาง

การเมองเรมตงแตในป พ.ศ. 2549 การปดสนามบน การบกเขาไปในการประชมผนาอาเซยนทเมอง

พทยา การชมนมประทวงทมมาอยางตอเนอง รวมถงปญหาอทกภย และภยทางธรรมชาตทเกดขน

โดยเหตการณทกลาวมาทงหมดนลวนแตสงผลกระทบอยางยงตอสภาพเศรษฐกจการทองเทยวของ

เมองพทยา ดงนนจะเหนไดวาสภาวะเศรษฐกจโดยรวมของประเทศและของโลกมสวนอยางมากตอ

ความตกตาทางเศรษฐกจของพทยา ขณะเดยวกนปญหาสงแวดลอมในพนทททวความรนแรงขนกยง

ฉดรงใหสถานการณเลวรายลงไปอก

จากวกฤตเศรษฐกจทเมองพทยาไดเผชญมาอยางตอเนอง จะเหนไดวาการแกไขปญหาท

เกดขนโดยสวนใหญเกดจากการรวมตวของประชาชน และผประกอบการในพนท การกอตงสมาคม

การทองเทยว และรวมถงชมชนวอลคกงสตรท ซงถอไดวาความแขงแรงของชมชนรวมถงโครงขาย

เครอญาต และความสมพนธในสวนทเกยวกบระบบธรกจทดาเนนการในพนท ทาใหมการอาศยซงกน

และกน รวมถงระบบอปถมภในพนท ทเกยวของกบเรองของความสมพนธของประชาชนในพนท และ

ยงรวมถงความสมพนธทเกยวเนองกบอานาจหนาท การเมอง อทธพลโดยเกยวของในเรองของ

ผลประโยชนทางเศรษฐกจทสงผลใหการดาเนนการในการจดระเบยบในพนทเปนไปดวยความ

ยากลาบาก ไมสามารถบงคบใชกฎหมายไดอยางตรงไปตรงมา เนองจากชมชนมลกษณะพวกพอง อก

ทงลกษณะธรกจในพนทสวนใหญเปนธรกจทตองพงพาผมอานาจหนาทในการปกปองดแล ทาใหพนท

คงอยและมการพฒนามาอยางตอเนองตงแตในอดตจนกระทงปจจบน ทาใหพนทบรเวณชายหาด

พทยาใตยงถอเปนจดศนยกลางการทองเทยวของเมองพทยามาจนกระทงปจจบน

ดานสงแวดลอม

ในอดต อาวพทยามสภาพแวดลอมทสมบรณ ทองทะเลนอกฝงเปนเปนแหลงสตวนาชก

ชม ชาวบานสวนใหญทาประมงหาเลยงชพ ตอมาเมอเกดชมชนเมองขน และพทยาไดกลายเปนเมอง

ตากอากาศรมทะเล และแหลงสถานบนเทงยามราตร สภาพแวดลอมเดมกคอย ๆ ถกทาลายเปน

ลาดบ ชายหาดพทยาเสอมโทรมลง จากการทงขยะมลฝอยสงปฏกลลงบนชายหาด นาเสยทเกดจาก

เมองไหลลงทะเลโดยไมบาบดทาใหนาทะเลเนาเสย สงกอสรางรกลาชายหาดและลาคลองขวางการ

181

ระบายนาทาใหเกดปญหานาทวมขง สงกอสรางทยนไปในทะเลขวางการเคลอนทของมวลทรายใน

อาวพทยา สงผลใหชายหาดถกนาทะเลกดเซาะและแคบลงเรอย ๆ การศกษาของหนวยงานภาครฐ

และองคกรตาง ๆ ชวาพทยากาลงเผชญปญหาใหญ ๆ 3 ประการ ไดแก ปญหามลภาวะทางนา

ปญหาการกดเซาะชายหาด และปญหาอาคารรกลาพนทสาธารณะ โดยเฉพาะบรเวณแนวชายหาด

พทยาใต เพอแกปญหาเหลาน ไดมการทาแผนพฒนาเมอง และกาหนดโครงการกอสรางโครงสราง

พนฐานเพอการจดการสงแวดลอม อนเกยวของกบการบาบดนาเสย การจดการสงปฏกล การเสรม

ทรายตามแนวชายหาด และการรอถอนอาคารรกลาบรเวณชายหาดพทยาใต

ในป พ.ศ. 2541 ไดมมตรฐมนตรเหนชอบใหมการรอถอนอาคารรกลาชายหาดพทยาใต

ออกทงหมด อยางไรกตาม มตดงกลาวมไดถกนาไปปฏบต ทงนเนองจาก การตอตานของกลมนก

ธรกจและประชาชนในทองถน โดยอางวาอาคารเหลานเปนท ตงสถานประกอบการทดงดด

นกทองเทยวเปนจานวนมาก จงเปนแหลงรายไดสาคญของพทยา ทงยงเปนเอกลกษณของเมองท

นกทองเทยวทวโลกจดจาได การรอถอนอาคารลงทงหมดจะกระทบตอเศรษฐกจและภาพลกษณของ

พทยา กลมนกธรกจและประชาชนในทองถนไดรวมกนเสนอแนวทางการแกไขปญหาดงกลาว ดงนน

เมองพทยาจงไดมการศกษาโครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต เพอหาความเหมาะสมในการแกไข

ปญหาสาหรบทกฝาย จนกระทงปจจบน พ.ศ.2557 เวลาผานมาเกอบสองทศวรรษความพยายามใน

การแกไขปญหาทมมาอยางตอเนอง ยงคงไมสามารถดาเนนการจดการได อนเนองจากปจจยหลาย

ประการ ทาใหปญหาดงกลาวถกละเลยมาจนกระทงปจจบน

การศกษาครงนสามารถสรปสาเหตทสาคญอนกอใหเกดปญหาสงแวดลอมในพนทดงน

ตามแนวคด การเมองสเขยว (The environmental politics) ประกอบ 4 ขอ ดงน

1. ปญหาสงแวดลอมอนเกดจากการเพมจานวนของประชากรในพนท การขยายตวของ

ชมชนเมอง เกดจากการยายถนฐาน การอพยพของประชาชนจากชนบท เพอเขามาประกอบอาชพใน

บรเวณพนท โดยการขยายตวของพนทกอใหเกดการขยายตวของแหลงเสอมโทรม การขยายตวของ

แหลงบรการนามาซงแหลงอบายมขและกอใหเกดปญหาสงคม การเกดอาชญากรรมในพนท รวมทง

การเพมขนของปญหาขยะและมลพษ ในขณะทการใหบรการสาธารณปโภคของเมองพทยาทไม

เพยงพอกอใหเกดปญหาตางๆ ตามมา อาทเชน ปญหาสขภาพอนามย ปญหาแหลงนาสาหรบอปโภค

บรโภค ปญหาสภาพแวดลอมทเสอมโทรม โดยปญหาดงกลาวหากไมไดรบการจดการแกไขอยางม

ประสทธภาพจะสงผลกระทบโดยตรงกบประชาชน ชมชน ในพนท “การเพมขนของจานวนประชากร

มใชแคสงผลกระทบตอสงแวดลอมทงในแงการนาเอาทรพยากรธรรมชาตมาใชเพมมากขนเพอ

ตอบสนองตอความตองการของประชาชนเทานน แตยงเปนการเพมขนของ “ของเสย” จากการ

อปโภคบรโภคของมนษยทออกมาในรปของ ขยะ มลพษตางๆ นอกจากนการเพมขนของจานวน

182

ประชากรในขณะทภาครฐยงขาดประสทธภาพในการแกไขหรอตงรบปญหาจะทาใหเกดปญหาทาง

เศรษฐกจ สงคม และการเมอง ในทสดจะนาไปสความขดแยงทเกยวเนองกบเรองสงแวดลอม” นนเอง

0

1 2. ปญหาสงแวดลอมอนเกดจาก “การขยายตวทางดานเศรษฐกจ โดยเฉพาะอยางยงการ

พฒนาเศรษฐกจแนวทางทนนยมอตสาหกรรมทมงเนนการขยายตวทางเศรษฐกจทาใหมการนา

ทรพยากรธรรมชาตจานวนมากไปใชเปนปจจยในการผลต ทรพยากรธรรมชาตบางชนดถกดงไปใชจน

รอยหรอหรอบางชนดหมดไป” ดงเชน ระบบนเวศนวทยาทางทะเลในพนท สตวนา ประการง ทอาศย

อยในบรเวณพนทลดลง และหายไปในทสด รวมถงพนทชายหาดทหายไปจนกระทงปจจบนแทบไม

เหลอพนทชายหาดธรรมชาตใหเหน โดยจะเหนไดวาการขยายตวทางดานเศรษฐกจเปนแนวทางการ

พฒนาเศรษฐกจท เปนการพฒนาแบบดงเดม ซงหากมองยอนกลบไปการพฒนาในยคปฏวต

อตสาหกรรมในศตวรรษท 18 นบเปนยคของการพฒนาทครอบคลมถงการพฒนาเฉพาะในเชงของ

เศรษฐกจ จนกระทงตอมาในยคสงครามโลกครงท 2 ยตลง ในขณะนนประเทศสหรฐอเมรกาถอเปน

ผนาแหงโลกเสร และมความเชอวาความเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจถอเปนเครองมอสาคญในการ

สกดกนอทธพลของคายคอมมวนสต ซงขณะนนมสหภาพโซเวยตเปนหว1

2 “โดยอาจกลาวสรปไดวา

การพฒนาประเทศในยคสงครามเยนเปนการพฒนาประเทศในมตเดยวโดยเนนการพฒนาดาน

เศรษฐกจเปนสาคญ เนนการเตบโตทางดานวตถและการพฒนาอสาหกรรม” 3 โดยจะเหนไดจากการ

เตบโตของพนทบรเวณชายหาดพทยาใตเปนการมงเนนทางดานเศรษฐกจเปนหลก เนองจากพนทม

การเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจสง ซงสะทอนใหเหนถงนโยบายทองถน และแผนพฒนาประเทศท

ผานมา อนไดแกแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 1 (พ.ศ.2504-2509) โดยแผนพฒนา

ของประเทศไทยในชวงทศวรรษแรกนนไดใหความสาคญกบการเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจเปน

สาคญโดยไมไดคานงถงการรกษาสงแวดลอม โดยแผนพฒนาประเทศไดยดแนวทางดานการพฒนา

เศรษฐกจเปนหลกจนถงแผนพฒนาฉบบท 9 (พ.ศ.2545-2549) โดยแผนทง 9 ฉบบ ไดมการกาหนด

ทศทางของประเทศในการมงเนนการพฒนาภาคอตสาหกรรมและเศรษฐกจเปนหลก โดยวตถประสงค

ของแผนการพฒนามงเนนการแกไขปญหาความยากจน (Poverty) ความไมรหนงสอ (Ignorance)

และความเจบไขไดปวย (Disease) โดยไมความสาคญตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม “โดย

1 จฑาทพ คลายทบทม, การเมองเรองสงแวดลอม (ราชบร: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2553), 11. 2 เรองเดยวกน, 16. 3 เรองเดยวกน.

183

อาจกลาวสรปไดวาแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 1-9 แมวาจะทาใหประเทศไทยม

อตราการขยายตวทางเศรษฐกจเพมสงขน แตตนทนทางสงคมและทนทางดานสงแวดลอมกลบเสอม

ถอยลง” 4 ดงจะเหนไดจากความเสอมลงของสงแวดลอมทกอใหเกดปญหาตามมาอยางมากมายใน

พนทบรเวณชายหาดพทยา ซงถอไดวาพนทบรเวณนถอเปนศนยกลางเศรษฐกจการทองเทยวของ

เมองพทยานบตงแตชวงสงครามเวยดนามจนกระทงปจจบน โดยจะเหนไดวาการขยายตวทาง

เศรษฐกจทเพมมากขน ในขณะทสงแวดลอมในพนทเสอมโทรมลง จากชายหาดทถอเปนรเวยราแหง

เอเชย ปจจบนพนทชายหาดหายไปจนไมเหลอภาพความสวยงามเมอในอดต ดงนนจะเหนไดวาการ

มงเนนความเจรญทางดานเศรษฐกจเปนหลกกอใหเกดการบกรกธรรมชาตและทาลายสภาพแวดลอม

อยางทเปนอยในปจจบน ซงหากไมไดรบการแกไข อาจยงทวความรนแรงเพมมากขนและในทสดอาจ

ไมเหลอสภาพแวดลอมชายหาดใหเหนอกตอไป ซงจะสงผลกระทบยอนกลบมาทระบบเศรษฐกจดาน

การทองเทยวทตกตาลงในอนาคตอนใกล ดงนนจะเหนไดวาการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจทตองแลก

มาดวยสงแวดลอมทเสอมโทรมลง เปนปญหาทงในระดบทองถน ระดบชาต และระดบโลก

3. ปญหาสงแวดลอมอนเกดจากความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย ในอดต

มนษยถอเปนสวนหนงของธรรมชาตความสมพนธระหวางมนษยกบธรรมชาตมลกษณะพงพาอาศยซง

กนและกน จนกระทงตอมาในชวงศตวรรษท 17 ซงเปนยคแหงโลกทศนทมนษยถอวามนษยเปน

ศนยกลางของจกรวาล “โดยเฉพาะอยางยงเมอเกดการปฏวตอตสาหกรรมในป ค.ศ.1770 ไดสงผลทา

ใหระบบสมพนธระหวางมนษยกบธรรมชาตเปลยนแปลงไป ในทสดโลกทศนแบบธรรมชาตเปน

ศนยกลางไดถกแทนทโดย โลกทศนแบบมนษยเปนศนยกลาง (Anthropocentrism) โลกทศนแบบ

มนษยเปนศนยกลางกอใหเกดการเปลยนแปลงในการมองธรรมชาตของมนษย เนองจากมนษยคดวา

ตนเปนนายของธรรมชาต และมนษยเปนศนยกลางจกรวาล ดวยสตปญญาของมนษยและ

วทยาศาสตรจะทาใหมนษยสามารถเอาชนะธรรมชาต ควบคมสงการธรรมชาตได สามารถดดแปลง

ธรรมชาตและนาธรรมชาตมาใชเพอตอบสนองตอความตองการของมนษย ดงนนโลกทศนแบบมนษย

เปนศนยกลาง จงเปนสาเหตสาคญของวกฤตสงแวดลอม” 4

5 โดยจะเหนไดวาเมอมนษยเรมเอาชนะ

ธรรมชาตโดยการบกรกธรรมชาต การสรางเขอนกนคลนเขาไปในทะเลเพอลดคลนลมการกระทา

ดงกลาวกลบเปนการเรงใหเกดปญหาธรรมชาตเพมมากขนดงจะเหนไดจากเหตการณภยธรรมชาตท

เกดขน ปญหาการกดเซาะชายฝงทะเล นอกจากบรเวณชายหาดพทยาใตทมการกอสรางอาคารรกลา

เขาไปในบรเวณพนทชายหาด สะพานทาเทยบเรอทองเทยว กาแพงกนคลนบรเวณชายหาดพทยาใต

4 เรองเดยวกน, 17.

5 เรองเดยวกน, 20.

184

ลวนเปนสงทมนษยสรางขนเพอจะควบคมสงการธรรมชาต แตผลลพธกลบเปนการสรางปญหา

สงแวดลอมในพนท การเคลอนตวของมวลทรายไมเปนไปตามธรรมชาต ลมธรรมชาตเปลยนทศทาง

อนเนองจากสงกอสรางบรเวณเลยบชายหาด ซงทงหมดทงมวลถอเปนการเอาชนะธรรมชาตของ

มนษยนนเอง

4. ปญหาสงแวดลอมอนเกดจาก “การแพรกระจายของกระแสการคาเสรและลทธ

บรโภคนยม โดยในยคหลงสงครามเยน กระแสหลกของการเมองโลก ปรากฎออกมา 4 กระแส ไดแก

(1) กระแสประชาธปไตย หรอระบบการเมองแบบเปด (2) กระแสสทธมนษยชน (3) กระแสการคา

เสร และ (4) กระแสพทกษรกษาสงแวดลอม โดยกระแสการคาเสรถอเปนกระแสหลกของโลก

ปจจบน” 6 โดยจะเหนไดจากการเนนการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจเปนหลกอยางตอเนอง ซงสราง

ความเสยหายตอระบบนเวศของโลก การคานงถงตวเลขเศรษฐกจเปนหลกโดยไมใสใจสงแวดลอม จะ

เหนไดจากคณภาพสงแวดลอมทแยลงในพนทบรเวณชายหาดพทยาใต ระดบนาเนาเสยมความรนแรง

อยางเหนไดชด โดยขาดมาตรการดแลควบคมจากหนวยงานภาครฐอยางจรงจง ทาใหนาเสยภายใน

เมองสามารถทงลงสทะเลได ดงนนการขยายตวทางเศรษฐกจซงตองแลกดวยความเสอมโทรมของ

สภาพแวดลอม “โดยหากพจารณาอยางถวนถ รอบคอบ มลคาความเสยหายดานสงแวดลอมอาจม

ราคาหรอมมลคาสงกวาเมดเงนจากการพฒนาเศรษฐกจแนวทางทนนยมอตสาหกรรม” 7

ดานขอระเบยบ กฎหมาย แผน และนโยบาย

ในอดตชวงกอน ป.พ.ศ.2499 พนทชายหาดพทยาใตยงเปนเพยงหมบานประมงเลก ๆ ซง

อยนอกเขตสขาภบาลนาเกลอ ทาใหการควบคมดแลของสขาภบาลยงไมเขาถงพนท สงผลใหขาดการ

ควบคมดแล โดยตอมาใน ป.พ.ศ.2521 รฐบาลไดตราพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการเมอง

พทยา พ.ศ.2521 ขนเนองจากเมองพทยามการเจรญเตบโตอยางรวดเรว กลายเปนสถานททองเทยวท

ไดรบความนยมอยางมากทงจากชาวไทยและชาวตางชาต ทาใหการปกครองรปแบบสขาภบาลนา

เกลอไมสามารถบรหารและใหบรการไดทนกบความเจรญเตบโตทเกดขนอยางรวดเรว ดวยรปแบบ

การปกครองรปแบบใหมโดยเปนการบรหารแบบมผจดการเมอง ทาใหการบรหารมความสะดวก

รวดเรวขน

แตอยางไรกตามการใชขอระเบยบ กฎหมาย นโยบายทเนนการพฒนาทางดานเศรษฐกจ

เปนหลก ซงทาใหเกดนโยบายทมงเนนการพฒนาโครงสรางพนฐานเปนหลก โดยยงเปนการไลตาม

ปญหามากกวาการพฒนาและมองภาพการพฒนาในอนาคตและไมเลงเหนความสาคญทางดาน

6 เรองเดยวกน, 22-23 7 เรองเดยวกน, 23.

185

สภาพแวดลอมในพนทสงผลใหเกดปญหาตาง ๆ ตามมา โดยจะเหนไดจากบรเวณพนทศกษานนมการ

เจรญเตบโตในพนทอยางเหนไดชด มการกอสรางอาคารบรเวณพนทชายหาดพทยามากขน โดยไมได

มการใชขอกฎหมายอยางเครงครด การใชขอระเบยบ กฎหมายทหยอนยาน ถอเปนจดเรมตนของ

ปญหา ทสะสมมาจนกระทงปจจบน โดยแผน นโยบายทผานมานนไมสามารถดาเนนการแกไขไดอน

เนองมาจากขอระเบยบในการบรหารของหนวยงานภาครฐ

อภปรายผลการศกษา

งานวจยเชงคณภาพชนนเปนการตความขอมลเพอหาคาอธบายถงปรากฎการณของ

บรบททเกดขนในพนทยานชายหาดพทยาใต โดยผลลพธของการตความซงอยในกระบวนการวเคราะห

ขอมลจากขอมลภาคสนามสขอสรปทางทฤษฎ โดยในทนสามารถอธบายความสมพนธระหวางขอมล

พนททศกษากบแนวคดทฤษฎทเกยวของ และผลลพธทไดนถอไดวาตรงตามจดมงหมายของงานวจย

ซงสามารถตอบประเดนคาถามในการวจยไดอยางครบถวน

ผลการวจยในครงนใหผลสรปอภปรายไดวา แบบแผนการตงถนฐานยานชายหาดพทยาใต

ไดกอรางขนจากกจกรรมทางธรกจทเกยวของกบการทองเทยวและบนเทง การขยายตวชมชนเมอง

อยางรวดเรว การกอสรางอาคารรกลาในบรเวณพนทชายหาดพทยาเปนสาเหตหนงทกอใหเกดปญหา

ในดานสงแวดลอมตามมา ดงจะเหนไดจากระดบมลภาวะทสงขน ชายฝงถกกดเซาะ ความเปนอย

อยางแออด และสภาพเศรษฐกจทไมมมนคง นโยบายสงเสรมของภาครฐทมงเนนการพฒนาโครงสราง

พนฐาน ทาใหการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจเปนไปอยางกาวกระโดด แตกลบสงผลกระทบทางลบ

ตามมามากมายหลายดาน ซงตอมารฐบาลไดมนโยบายในการแกไขปญหาสงแวดลอมในพนท โดยไดม

การเสนอใหมการรอถอนสงปลกสรางเดมบรเวณแนวชายหาดพทยาใต (ถนนคนเดน) และจดระเบยบ

ทางกายภาพของพนทเสยใหม ซงจะเหนไดจากในสองสามทศวรรษทผานมา มการศกษา และ

นาเสนอแนวทางในการวางผงและออกมาตรการควบคมหลายประการ แตอยางไรกตามแผนและ

นโยบายตาง ๆ กลบไมสมฤทธผล อนเนองจากขอระเบยบและการดาเนนการบรหารจดการในสวน

ของภาครฐซงถอเปนอปสรรคในการแกไขปญหาเพอหาแนวทางการพฒนาพนท และในสวนของภาค

ประชาชนซงถอเปนปจจยทเกอหนนใหพนทบรเวณชายหาดพทยาใตตานทานนโยบายของรฐได อน

เนองมาจากการดารงอยของเครอขายผมสวนไดสวนเสยในทองถน อนประกอบไปดวยชมชน

ผประกอบการ กลมผลประโยชนและสวนของภาครฐทมความผกพนธและผกโยงกนดวยระบบ

อปถมภและแวดวงพวกพองทถอเปนพนฐานของความสมพนธสวนตวซงทาใหไมสามารถใชกฎหมาย

ในการบรหารจดการไดอยางตรงไปตรงมา

186

ปญหาทพบในการวจย

การวจยครงนเปนการศกษาถงการตงถนฐาน สภาพแวดลอมกบการพฒนาพนทบรเวณ

ยานชายหาดพทยาใต โดยปญหาหลกทคนพบในการวจยครงนซงเกยวของกบพนทบรเวณแนวอาคาร

รกลาบรเวณชายหาดพทยาใต จากการใหขอมลอยางจากดของกลมผใหขอมลซงไมสามารถใหขอมล

ไดอยางตรงไปตรงมา อนเนองจากขอระเบยบและกฎหมายทเกยวของ ดงนนการเรมหาขอมล

เบองตนจงเปนการสบคนจากเอกสาร รายงานการวจยของทางการทมอยแลวนน ตอจากนนจงไดหา

ขอมลรายละเอยดเพมเตมจากการสมภาษณแบบเฉพาะเจาะจงผมสวนรเหนของกลมผใหขอมล

จานวนหนง จากผเกยวของและการแนะนาตอ ๆ กนมาของผใหสมภาษณคนแรก ๆ โดยการขอความ

รวมมอจากลมบคคลในสวนภาครฐ ภาคธรกจและชมชนในพนท ทมความสมพนธใกลชดแบบอปถมภ

ซงกนและกน โดยบางกรณนนจงไมสามารถเปดเผยชอผใหขอมลได ซงวธการนเปนการวจยท

เกยวของกบกจกรรมหรอบรบททเกยวของกบขอระเบยบกฎหมายซงอาจเกดผลกระทบกบผใหขอมล

ไดนน ดงนนรายละเอยดขอมลจากการสมภาษณเจาะลก จากกลมผใหขอมลแบบเจาะจงจงถอเปน

เปนฐานขอมลทนาไปใชในการวเคราะหบรบทของพนทศกษา เพอใหเหนถงปรากฎการณทเกดขนใน

พนท โดยในสวนของขอมลทางสถตของทางการ ผวจยจะใชขอมลสถตของทางการเปนเกณฑ เชน

ขอมลทางดานการทองเทยวซงสะทอนใหเหนถงสภาพเศรษฐกจในพนท อนเนองจากขอมลสถต

เฉพาะพนทนนยงไมมขอมลทสามารถนามาอางองเปนแนวทางในการวเคราะหในการศกษาครงนได

ดงนนอาจกลาวสรปไดวาผลการศกษาในหลายสวนเกดจากการตความวเคราะหดวยบรบทตาง ๆ ของ

ขอมลทคนหาได อนเนองจากนกวชาการทวไปทงทไดทาการศกษาปญหาของพนท และผทใหความ

สนใจในเรองทศกษามจานวนนอยทใหความสาคญกบปญหาทผวจยไดกาหนดในคาถามการวจยใน

ครงน ทาใหไมมขอมลอยางเปนทางการและความเปนมาของปญหาทแสดงใหเหนถงผลกระทบใน

พนท ซงกลายเปนขอจากดประการหนงของการศกษาในครงน แตอยางไรกตามผศกษาไดเลงเหนวา

เรองทไดทาการศกษานนจะเปนประโยชนตอภาพรวมในทกมตของชมชน ทงในแงทจะนามาพฒนา

เพอกาหนดนโยบาย และเหนควรทจะไดรบการพฒนาสาหรบผทสนใจเพอนาไปเปนฐานขอมลไป

ศกษาครงตอไป

ขอเสนอแนะ

การวจยน เปนการศกษาเพอชใหเหนถงลาดบการพฒนาทางกายภาพซงกอใหเกด

ผลกระทบในแงมมตาง ๆ อนเกดจากปจจยทสงอทธพลตอการกอรปทางกายภาพทยงดารงคงอยใน

ปจจบน โดยจากผลการศกษาผวจยไดคนพบปจจยซงแสดงใหเหนถงขบวนการการพฒนาในบรเวณ

ยานชายหาดพทยาใต มไดดารงอยอยางเปนอสระ แตมความสมพนธทเกยวของกนโดยความสมพนธ

187

ของกลมผใหขอมลทเกยวของซอนทบกนอย การคนพบถงปจจยซงถอเปนตวแปรทสาคญในการแกไข

ปญหาเพอนาไปสการพฒนานน ยงเปนการชใหเหนไดวาเหตใดในชวงสองถงสามทศวรรษทผานมาน

จงยงไมสามารถดาเนนการจดการกบปญหาในพนทได อนเนองจากการใชขอกฎหมาย กระบวนการ

กาหนดนโยบายทเนนการเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจ และระบบการเมองทเขามาแทรกแซงการ

จดการตามขอระเบยบ กฎหมาย ดงนนการศกษาวจยครงน ผวจยนนไดทาการศกษาในประเดนท

เกยวของกบภาพรวมหรอเปนขอมลในเชงกวางไวแลวนน ซงอาจเปนฐานขอมลเพอใชในการนาไป

ศกษาในครงตอไป โดยควรเปนการวจยเชงลกเพอใหครอบคลมเจาะลกในทกมตอยางครบถวน ทงใน

เรองแนวทางการพฒนากายภาพ เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอมและการจดการแผน นโยบาย ขอกฎหมาย

ซงเปนประเดนทควรไดรบการศกษาตอไปนน

188

รายการอางอง ภาษาไทย กระทรวงมหาดไทย. กรมโยธาธการ. “การศกษาความเหมาะสมและออกแบบรายละเอยดโครงการ ฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา จงหวดชลบร.” 15 กมภาพนธ 2537. . “รายงานแผนปฏบตการลดผลกระทบ และตดตามตรวจสอบคณภาพสงแวดลอม การศกษาวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม โครงการฟนฟบรณะและพฒนาเมองพทยา จงหวดชลบร.” กมภาพนธ 2541. . “รายงานฉบบสมบรณการศกษาออกแบบเบองตนและวเคราะห ผลกระทบสงแวดลอม โครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต เมองพทยา จงหวดชลบร.” ธนวาคม 2547. “กฎกระทรวงฉบบท 63 (พ.ศ.2537) ออกตามความในพระราชบญญตการเดนเรอในนานนาไทย พระพทธศกราช 2456.” ราชกจจานเบกษา เลม 111. ตอน 36 ก (24 สงหาคม 2537). เขาถงเมอ 10 กรกฎาคม 2556. เขาถงไดจาก 0http://www.md.go.th/

law/policy63.php กองวชาการและแผนงาน เมองพทยา. “แผนพฒนาเมองพทยา 3 ป (พ.ศ.2555-2557).” ตลาคม 2554. จกษวชร ศรวรรณ. ระบบอปถมภ กบการบรหารงานแบบสองมาตรฐาน. เขาถงเมอ 6 ธนวาคม 2556. เขาถงไดจาก 1http://www.oknation.net/blog/print.php?id=738483 จงหวดชลบร. สภาพทางกายภาพจงหวดชลบร. เขาถงเมอ 27 พฤศจกายน 2556. เขาถงไดจาก http://www.chonburi.go.th/ จฑาทพ คลายทบทม. การเมองเรองสงแวดลอม. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตร แหงประเทศไทย, 2553. เจาหนาทฝายบรหารเมองพทยา. สมภาษณ, 20 กรกฎาคม 2556. ฉลอง โชตกะคาม. การพฒนาการเกษตรแบบยงยน. กรงเทพฯ: เซนเตอรดสคพเวอร, 2542. ชวลต สละ. ความรพนฐานเกยวกบการบรหารงานองคกรปกครองสวนทองถน. กรงเทพฯ: ว.พรนท (1991), 2556. ชยสทธ ดานกตตกล. “การพฒนาอยางยงยน.” ใน เอกสารการสอนชดวชาสภาพแวดลอมชมชน เมองและการพฒนาทยงยน. คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยศลปากร. ชยนต วรรธนะภต. รวมบทความและขอเขยนในวาระครบรอบอาย 60 ป ม.ร.ว. อคน รพพฒน. ขอนแกน: สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยขอนแกน, 2536. ไทยรฐ. “โวย จนท.ทางานอด หาดพทยาหดทกวน.” ไทยรฐ (3 กมภาพนธ 2554).

http://www.chonburi.go.th/�

189

ธนวฒน จ ารพงษสกล. อก 5 ป หาดพทยา อาจหายจากแผนท. เขาถงเมอ 30 พฤศจกายน 2556. เขาถงไดจาก 3http://www.pattaya.go.th/app/webboards/

viewtopic.php?f=8&t=2566 ธนากร สงเขป. การพฒนาทยงยน. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณ มหาวทยาลย, 2556. ธราวฒ บญเหลอ. “แนวความคดและทฤษฎการพฒนาเมองแบบยงยน กรณศกษาในประเทศ องกฤษ.” เอกสารสอนคณะสถาปตยกรรมศาสตร ผงเมองและนฤมตศลป มหาวทยา มหาสารคาม. ทว จลละทรพย. สโมสรเรอใบพทยา. เขาถงเมอ 11 กรกฎาคม 2556. เขาถงไดจาก https://www.facebook.com/photo.php?fbid=661049377244478&set นชา ตนตเวส. “องคประกอบทางกายภาพในการออกแบบชมชนเมองอตสาหกรรมเพอสงเสรม การรกษาคณภาพสงแวดลอม: กรณศกษา สวนอตสาหกรรม เครอสหพฒนพบล จากด ศรราชา จงหวดชลบร.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการออกแบบ ชมชนเมอง มหาวทยาลยศลปากร, 2553. นพนนท อนรตน. บนเสนทางสเขยว: การเมองสเขยว วถแหงสงคมและระบบนเวศ. เขาถง เมอ 20 มกราคม 2557. เขาถงไดจาก 4http://www.oknation.net/blog/

print.php?id=595136 นรนดร วฒนศาสตรสาธร. อดตนายกเมองพทยา (พ.ศ.2547-2551). สมภาษณ, 27 มถนายน 2556. นวพร เรองสกล. คดใหมกบระบบอปถมภ. เขาถงเมอ 20 พฤศจกายน 2556. เขาถงไดจาก http://www.nidambe11.net/ekonomiz/2005q1/article2005march16p1.htm บญนาค ตวกล. เมองและสงแวดลอม. นครปฐม: โรงพมพมหาวทยาลยศลปากร, 2546 ปรชา เปยมพงศสานต. นเวศเศรษฐศาสตรและนเวศวทยาการเมอง. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2543. ปาจรย ทองสนท. แนวคดในการจดการอนามยสงแวดลอมอยางยงยน. เขาถงเมอ 20 มกราคม 2557. เขาถงไดจาก 6http://phnumis.health.nu.ac.th/phnu/ckeditor/

upload/files/1379315905_789.pdf ปญญโชต สอนคม. อดตหวหนาฝายสถาปตยกรรม สานกการชาง เมองพทยา. สมภาษณ, 3 กรกฎาคม 2556. ผองพรรณ ตรยมงคลกล และสภาพฉตรภรณ. การออกแบบการวจย. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: สานกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2549.

http://www.nidambe11.net/ekonomiz/2005q1/article2005march16p1.htm�

190

ผาสก พงษไพจตร และคณะ. หวย ซอง บอน ยาบา เศรษฐกจนอกกฎหมายกบนโยบายสาธารณะ ในประเทศไทย. กรงเทพฯ: โอ.เอส.พรนตง เฮาส, 2543. มหาวทยาลยแมโจ. คณะสถาปตยกรรมและการออกแบบสงแวดลอม. ทฤษฎการวางผงเมองและ ผงภาค. เขาถงเมอ 30 มกราคา 2557. เขาถงไดจาก http://coursewares.mju.

ac.th:81/e-learning50/la471/course_chapt_01-1.html เมองพทยา. ประวตเมองพทยา. เขาถงเมอ 20 มถนายน 2556. เขาถงไดจาก http://www.

pattaya.go.th/history/ . “รายงานฉบบสมบรณ การศกษาออกแบบเบองตนและวเคราะหผลกระทบ สงแวดลอมโครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต เมองพทยา จงหวดชลบร.” ธนวาคม 2547. . “โครงการประเมนผลและปรบปรงผงเมองรวมเมองพทยา.” เมษายน 2553. รชต รตนวจารณ. ฐานทพอากาศของสหรฐฯในประเทศไทย. เขาถงเมอ 25 มถนายน 2556. เขาถงไดจาก 7http://www.thaifighterclub.org/webboard/13095/ วจตร ศภรสหสรงษ. นกธรกจในพนทพทยา. สมภาษณ, 20 สงหาคม 2556. วมล ไทรนมนวล. เหตแหงหายนะ ตอนท 3 สนเวศรฐ. เขาถงเมอ 21 กมภาพนธ 2557. เขาถงไดจาก 8http://www.naewna.com/columnonline/8432 วรช วรชนภาวรรณ. วเคราะหลกษณะอปนสยของขาราชการไทยทเปนอปสรรคตอการพฒนา ประเทศและการปฏรประบบราชการ. เขาถงเมอ 25 ธนวาคม 2556. เขาถงไดจาก 9http://www.charuaypontorranin.com/images/column_1379206764/Bad%2

0charactetrs.pdf . หลกการและเทคนคการเขยนงานวจย วทยานพนธ และรายงาน. กรงเทพมหานคร: โฟรเพซ, 2553. วรฬห โชตบตร. “สถานการณการกดเซาะชายฝงบรเวณอาวพทยา.” เอกสารประกอบการบรรยาย สถานการณการกดเซาะชายฝงเมองพทยา, 27 กมภาพนธ 2552 วลาวณย ภมรสวรรณ. แนวคดเกยวกบการตงถนฐานของมนษยและเอกลกษณชมชน, เขาถงเมอ 30 มกราคม 2557. เขาถงไดจากhttp://203.114.124.2/elnweb/Photo/342/342_

100.pdf ศภวรรณ โพธแกว. อดตเจาหนาทเมองพทยา. สมภาษณ, 27 มถนายน 2556 สถาบนวจยทรพยากรทางนา จฬาลงกรณมหาวทยาลย. “รายงานการวเคราะหผลกระทบ สงแวดลอม โครงการเสรมทรายบรณะชายหาดพทยา จงหวดชลบร.” มนาคม 2555.

191

สถาบนวจยและใหคาปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตรและคณะ. “รายงานสรปผบรหารโครงการ จดทาแผนแมบทการบรหารการพฒนาพนทพเศษเมองพทยาและพนทเชอมโยง.” สงหาคม 2553. สนท สมครการ และคณะ. “ความสมพนธระหวางครอบครวเครอญาตกบระบบอปถมภ.” ใน เอกสารการสอนชดวชาศลปศาสตร. นนทบร: โรงพมพมหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช, 2545. สมควร คาขาย. ประชาชนในพนทศกษา. สมภาษณ, 4 กรกฎาคม 2556. สมพร เทพสทธา. การพฒนาแบบยงยน. กรงเทพฯ : สภาสงคมสงเคราะหแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ, 2537. สมศกด ชณหรศม. การพฒนาอยางยงยน: การปฏรปภาครฐเพอการพฒนาอยางยงยน. เขาถงเมอ 20 มกราคม 2557. เขาถงไดจาก 10www.nesdb.go.th/portals/

0/news/annual_meet/46/.../presentE3_3.ppt สนทร กงศรกล. ประธานชมชนวอลคกงสตรท. สมภาษณ, 30 กรกฎาคม 2556 สภางค จนทวานช. วธการวจยเชงคณภาพ. พมพครงท 16. กรงเทพฯ: สานกพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2551. สรตน บณฑตย. บนทกคนขาว เพอพอของแผนดน กษตรยนกกฬาไทย-ผสรางพทยา. เขาถงเมอ 11 กรกฎาคม 2556. เขาถงไดจาก 11http://www.manager.co.th/

Local/ViewNews.aspx?NewsID=9520000146728 สวรรณา ศภชาตไกลสร. ประธานบรษทเครอไดมอนด พทยา. สมภาษณ, 14 มถนายน 2556. . “บทสมภาษณ ประธานฝายประชาสมพนธ งานเทศกาลพทยา.” หนงสอพมพ เมองพทยา. (24-30 ธนวาคม 2529). สวรรณา ศภชาตไกรสร. “บทสมภาษณ ประธานฝายประชาสมพนธ งานเทศกาลพทยา.” หนงสอพมพเมองพทยา. (16 มกราคม 2530). สวช ฉายสวางวงศ. ประธานสภาเมองพทยา. สมภาษณ, 17 มถนายน 2556 สานกการชาง เมองพทยา. “สรปสถานการณการกดเซาะชายฝงบรเวณอาวพทยา.” กมภาพนธ 2554. อดตผอานวยการ สานกการชาง เมองพทยา. สมภาษณ, 30 กรกฎาคม 2556. อมรา พงศาพชญ และ ปรชา ควนทรพนธ. ระบบอปถมภ. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: สานกพมพ แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. 2545. เอมไทย ดอทคอม. ประวตสนามบนอตะเภา ทคนไทยทกคนตองร. เขาถงเมอ 25 มถนายน 2556. เขาถงไดจาก 12http://talk.mthai.com/topic/343719

192

ภาษาตางประเทศ Japan International Cooperation Agency. “Final Report Feasibility Study Pattaya Tourism Development.” December 1978. Noppawan Bunluesilp. “Thailand’s Pattaya beach could vanish in just 5 year.” The Times of India and Asian Age. (February 2, 2011). Office of the National Environment Board with Seatec International. “Final Report Eastern Seaboard-Regional Environmental Management Plan.” September, 1986.

193

ภาคผนวก

194

รายละเอยดการเกบรวมรวมขอมลภาคสนาม

ในการศกษาครงน ผศกษาไดใชวธการสมภาษณ สอบถาม-พดคย (Asking) โดยแบงเปน 2 ประเภท ไดแก 1. การสมภาษณเชงลก เฉพาะราย (In-depth interviewing) โดยการซกถามพดคยในลกษณะเจาะลกเพอหาคาตอบอยางละเอยดถถวนถงปรากฎการณของบรบทในพนท และ 2. การสมภาษณกลม (Focused group) ในลกษณะการสนทนากลม ซงเปนการสมภาษณแบบเจาะลกแบบหนงโดยสอบถามขอเทจจรงและสอบถามความคดเหนเกยวกบปรากฎการณทเกดขน และมมมองความคดเหนในการแกไขปญหาในพนทศกษา เพอจดมงหมายในการตอบวตถประสงคและคาถามในการวจย

การสมภาณกลมผใหขอมล ในการกาหนดกลมผใหสมภาษณเพอใหไดผลการศกษาทตรงตามความเปนจรง ดงนนจงใชวธการสมกลมผใหขอมลแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive sampling) โดยใชเทคนควธการสมกรณหลากหลาย (Maximum variation sampling) เปนการเลอกกลมผใหขอมลจานวนไมมากแตครอบคลมความหลากหลายในทกมตของบรบทในพนท โดยในบางกรณการใหขอมลอยางจากดของกลมผใหขอมลบางฝายซงไมสามารถใหขอมลไดอยางตรงไปตรงมา อนเนองจากขอระเบยบและกฎหมายทเกยวของ ดงนนในบางกรณจงไมสามารถเปดเผยชอผใหขอมลได โดยการสมภาษณกลมผใหขอมลแบงออกเปน 4 ฝาย ไดแก 1. ภาคธรกจในพนท องคกรพฒนาเอกชน 2. นกวชาการ 3. ภาครฐ 4. คนทองถน ตามรายละเอยดดงน

195

ภาคธรกจในพนท องคกรพฒนาเอกชน คณสนทร กงศรกล ประธานชมชนวอลคกงสตรท 1. คาถาม ลาดบความเปนมา การตงถนฐานและการพฒนาพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใต มความเปนมาอยางไร? คาตอบ พทยาเตบโตจากหมบานชาวประมง เรมมการเปลยนแปลงเปนสถานททองเทยวเพอรองรบทหารสหรฐอเมรกาทเขามาพกผอนในชวงการพกรบ เมอสงครามยตลง กองทพสหรฐอเมรกาไดกลบไปพรอมคาบอกกลาวทบอกตอของบรรดาทหารจไอไปสชาวตะวนตก ทาใหเมองพทยาการกลายเปนแหลงทองเทยว และเตบโตเปนเมองทองเทยวทรจกกนทวโลก โดยเฉพาะถนนคนเดน (Pattaya Walking Street) ซงถอเปนไฮไลทของเมองพทยา นกทองเทยวมกจะคนเคยและรจกถนนคนเดน ถงจะรจกเมองพทยา 2. คาถาม การพฒนาทางกายภาพในยานชายหาดพทยาใต กอใหเกดผลกระทบในดานตางๆ อยางไรบาง? คาตอบ ดานสงแวดลอมการปลอยนาเสยลงทะเล ของอาคารบรเวณแนวชายหาดพทยาใต แตนนกไมไดเปนสาเหตของปญหาทงหมด เพราะวาบรเวณนนยงเปนจดปลอยนาของคลองพทยาใตซงถอเปนจดรวบรวมนาของเมองพทยาและปลอยลงสทะเล รวมถงบรเวณนนยงมทาเทยบเรออยจานวนมากนามนจากเรอทองเทยว เรอประมงกถอเปนอกสาเหตหนงซงทาใหเกดปญหานาเนาเสย ในสวนของดานสงคมจะเหนวามกลมผลประโยชนจานวนมากเขามาในพนทเพอแสวงหาผลประโยชนโดยไมคานงถงปญหาตางๆ ทจะตามมาในพนทเชน ปญหาอาชญากรรม โดยจะเหนไดวาธรกจสวนใหญในปจจบนเปนการเขามาลงทนของชาวตางชาต แตสทธในการครอบครองอาคารยงคงเปนของเจาของเดมอย ทาใหประชาชนในพนทเดมนนมจานวนนอยมากทยงคงประกอบธรกจอย 3. คาถาม ปจจยใดบางทสงผลตอการกอรปทางกายภาพและลกษณะการตงถนฐานของยานชายหาดพทยาใตในปจจบน? คาตอบ การเจรญเตบโตทเกดขนมาแตในอดต ทาใหเมองพทยาเตบโตอยางรวดเรว ประกอบกบพนทบรเวณชายหาดพทยาใตถอเปนแหลงทองเทยวทสวยงามและอดมสมบรณมากทสด ดงนนจะเหนวาปจจยทสงผลตอการกอรปทางกายภาพอนไดแกการตงถนฐานเพอประกอบอาชพประมง การวมตวกนกอใหเกดชมชนขนาดเลก และขยายตวขนเปนชมชนทองเทยวขนาดใหญ ทาใหพนทเกดการเปลยนแปลงอยางรวดเรวตงแตชวงป พ.ศ.2500 จนกระทงปจจบน โดยความสมพนธของประชาชนและชมชนในพนท ทมมาแตในอดตจนกระทงปจจบนถอเปนปจจยททาใหการดารงคงอยของพนทมาจนกระทงปจจบน จากปญหาทางการเมอง เศรษฐกจ สงคม รวมถงปญหาสงแวดลอมนอกจากการแกปญหาตางๆ จากหนวยงานภาครฐ การรวมมอกนประชาชนและชมชนในพนทรวมถง

196

ภาคเอกชนยงถอเปนสวนสาคญททาใหปญหาตางๆ ผานพนมาได แตอยางไรกตามปญหาทยงคงอยเราทกฝายควรหาแนวทางแกไขเพอหาทางออกรวมกนในการแกไขปญหา โดยใชหลกรฐศาสตรเขามาจดการมากกวาการใชนตศาสตรเพยงอยางเดยว คณสวรรณา ศภชาตไกรสร ประธานบรษทเครอไดมอนด พทยา 1. คาถาม ลาดบความเปนมา ของธรกจทองเทยวและการพฒนาพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใต มความเปนมาอยางไร? คาตอบ ราวชวงสงครามเวยดนามบรเวณพนทหมบานชาวประมงบรเวณยานชายหาดพทยาใตไดเรมแปรเปลยนเปนแหลงทองเทยว ตอนนนเรมเขามาทาบงกะโลในพนท โดยหลงจากททหารเรมเขามาทองเทยวเพมมากขน กเรมมาเปนธรกจรานอาหาร บารเบยรนงกนดมกน โดยหลงจากทเมองพทยาเรมเปนทรจกเพมมากขนหลงชวงป พ.ศ.2518 ทาใหพนทคกคกมากขนเรมมคนภายนอกพนทเขามาลงทนประกอบธรกจในพนท โดยในอดตพนทบรเวณแนวชายหาดไมคอยมคนสนใจสวนมากคนมฐานะหนอยกจะมาซอทบรเวณถนนสายหลกๆ ทาใหพนทบรเวณชายหาดเปนพนทเปลยว จนกระทงมการเปลยนแปลงซงเกดจากการทองเทยวทาใหพนทบรเวณชายหาดถอเปนทาเลทองซงคนเรมเขามาจบจองเพมมากขน จนกระทงเกดการรกลาเขาไปในพนทแนวชายหาดอนเกดจากผลประโยชนจากการประกอบธรกจ ซงตอนนนเรมขยายเขาไปในทะเลไดกขยายเขาไปเรอยๆ จนมสภาพอยางทเหนในปจจบน 2. คาถาม การเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจการทองเทยว กอใหเกดผลกระทบในดานตาง ๆ อยางไรบาง และในสวนของภาคเอกชนในพนทมแนวทางในการแกไขปญหาอยางไรบาง? คาตอบ การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจการทองเทยวทาใหเกดการแขงขน การแสวงหาผลประโยชนกนอยางไมเกรงกลวตอผลกระทบตางๆ ไมวาจะเปนดานกฎหมาย ดานสงแวดลอม จะเหนไดวาชวงสมยสงครามเวยดนาม และตามมาดวยชวงสงครามอาวเปอรเซย ซงถอวาเปนชวงทเฟองฟอกยคหนง เศรษฐนามนเรมเขามาทองเทยว มการเขามาจบจายใชสอยจานวนมาก ของอปโภคบรโภค การแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ ธรกจบนเทงในพนท โดยจะเหนไดจากบรเวณพนทยานชายหาดพทยาใตจะมนกทองเทยวชาวอาหรบจานวนมากจนกระทงปจจบน จากการเจรญเตบโตดงกลาวกทาใหกลมนกธรกจบางสวนเรมขยายกจการ การรกลาเขาไปในพนทบรเวณชายหาดทเพมมากขน โดยไมคานงถงผลกระทบในดานตางๆ ซงตอมาไดมการรวมตวกนของภาคธรกจเพอรวมมอกนในการวางกฎระเบยบ การจดกจกรรมเพอสงเสรมการทองเทยวในชวงทเศรษฐกจการทองเทยวตกตาลง กไดกลมภาคเอกชนทเขามาชวยกนแกไขและพฒนาพนทกนอยางตอเนอง 3. คาถาม ปจจยใดบางทสงผลตอการดารงอยของภาคธรกจในพนทของยานชายหาดพทยาใตจนกระทงปจจบน? คาตอบ การเจรญเตบโตในพนทนนมมาโดยตลอด แตปญหาตางๆ กตามมาตลอดดวยเชนกน จะเหนไดวาในชวงทการทองเทยวเจรญเตบโตอยางรวดเรวมการใชทรพยากรโดยไมไดดแล

197

จดการทด สงผลตอนาทะเลเนาเสย ซงตอมากสงผลตอภาคธรกจเอกชนจานวนนกทองเทยวทนอยลง ซงการดารงอยและการแกไขปญหาตางๆ ทผานมาเกดขนจากการรวมตวกนของประชาชน ชมชน ภาคเอกชน และภาครฐในพนทโดยการแกไขปญหาตางๆ ดวยการจดกจกรรมการทองเทยวขน เชน การจดกจกรรมเมองพทยาทเรมตนตงแตป พ.ศ.2519 การจดกจกรรมปทองเทยวไทยในป พ.ศ.2530 การจดกจกรรมถนนคนเดนเมองพทยาในป พ.ศ.2539 ซงถอเปนความรวมมอจากทกภาคสวนในการกระตนการทองเทยวของเมองพทยา ซงอยางไรกตามจะเหนไดวาหากไมมการแกไขปญหาตางๆ ในระยะยาวอาจสงผลใหพนทบรเวณแนวชายหาดพทยาใตตองประสบกบปญหาทางดานการทองเทยวอยางเชนในอดต ซงปจจบนมแหลงทองเทยวใหมๆ เกดขนจานวนมากซงถอเปนทางเลอกใหกบนกทองเทยว และหากตองการพฒนาพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใตใหคงอยตอไปควรคานงถงปจจยตางๆ อยางครอบคลมเพอเปนการแกไขปญหาของพนทในระยะยาวตอไป กลมนกธรกจในพนท บรเวณยานชายหาดพทยาใต (จานวน 3 คน) 1. คาถาม ลาดบความเปนมา ของธรกจทองเทยวและการพฒนาพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใต มความเปนมาอยางไร? คาตอบ จากหมบานชาวประมงในอดต โดยไดมการขยายตวของพนทในชวงทมการเขามาทองเทยวของทหารอเมรกน ทาใหยานพทยาใตซงขณะนนถอเปนแหลงกนดม รานอาหารและสถานบนเทงแหงแรกๆ ของเมองพทยา ซงตอมากลายเปนแหลงทองเทยวบนเทง คาขาย และกจกรรมทเกยวกบการทองเทยวเปนหลก โดยภาพลกษณของพนทขณะนนถอเปนจดศนยกลางการทองเทยวของเมองพทยากวาได โดยหลงจากทพนทเจรญเตบโตขน ซงมาพรอมกบปญหาสงแวดลอม และชวงทเศรษฐกจตกตาอนเนองมาจากจานวนนกทองเทยวทลดลง ทาใหมการพฒนาพนทมาเปนยานแหลงกนดม สถานบนเทงอยางเตมตวเพอเปนการดงดดนกทองเทยวเขาทองเทยวในเมองพทยาจนกระทงปจจบนนนเอง 2. คาถาม การเจรญเตบโตทางดานเศรษฐกจการทองเทยว กอใหเกดผลกระทบในดานตาง ๆ อยางไรบาง และในสวนของภาคเอกชนในพนทมแนวทางในการแกไขปญหาอยางไรบาง? คาตอบ การเจรญเตบโตทเกดขนกอใหเกดกลมผลประโยชนทงในและนอกพนท รวมถงชาวตางชาตเรมเขามาแสวงหาผลประโยชนจากความเจรญเตบโตของยานชายหาดพทยาใต ซงผลกระทบตางๆ กมตามมาอยางตอเนอง ไมวาจะเปนการกอสรางอาคารรกลาบรเวณชายหาด การทงขยะ นาเสยลงทะเล ปญหาความแออดในพนท โดยเฉพาะกจกรรมในพนททเรมเปลยนจากรานคา รานอาหาร สวนใหญกลายเปนสถานบนเทงยามราตรซงตอมาถอเปนเอกลกษณของพนทจนกระทงปจจบน ดวยความเปนธรกจกลางคนสวนใหญ ซงจะเหนไดจากสถานบรการสวนใหญจะเปดบรการในชวงเวลากลางคน โดยหนงในกจกรรมทสงเสรมการทองเทยวของยานนไดแกกจกรรมถนนคนเดนซงมการปดถนนเวลา 18.00 น.จนถง 5.00 น.ของวนถดไป ซงเปนการมงสงเสรมกจกรรมยามราตร และ

198

เปนการกระตนการทองเทยวจากการเปนแหลงทองเทยวธรรมชาตเปลยนแปลงจดขายของพนทเปนแหลงทองเทยวยามราตร อนเนองมาจากความเสอมโทรมลงของธรรมชาตชายหาดนนเอง 3. คาถาม ปจจยใดบางทสงผลตอการดารงอยของภาคธรกจในพนทของยานชายหาดพทยาใตจนกระทงปจจบน? คาตอบ ตงแตในอดตประชาชนสวนใหญหรอผประกอบการกยงคงเปนประชาชนในพนท แตจากการทการเจรญเตบโตนนเปนไปอยางกาวกระโดดทาใหพนทเรมเปนทหมายตาของคนภายนอกพนททเขามาเพอแสวงหาผลประโยชน แตเนองจากพนทอาคารบรเวณยานชายหาดพทยาใตนนสวนใหญไมมการออกเอกสารสทธเปนเพยงพนททจบจองกนมาแตในอดต ดงนนผทเขาลงทนในพนทสวนใหญจงเปนการเขามาขอเชาจากประชาชนทถอสทธและอยกนมาแตดงเดมนนเอง ซงสวนใหญแลวประชาชนในพนทรวมถงนกธรกจในพนทกถอวามความสมพนธกนสวนใหญ ทงในดานระบบเครอญาต เพอนฝง หรอแมกระทงความสมพนธในระบบการเมองในพนท ซงสวนใหญหากมปญหาในพนทกจะมการเขามาพดคยเพอหาทางประนประนอมกน ดงนนการทพนทมการขยายตวมาอยางตอเนองพนฐานกเปนความสมพนธของประชาชน สวนราชการ กลมผอทธพล รวมถงกลมการเมองซงสวนใหญกเปนประชาชนในพนทนนเอง และอกสาเหตททาใหพนทยงดารงคงอยไดอนเนองมาจากพนทบรเวณชายหาดพทยาใตนนถอเปนพนทเศรษฐกจของเมองพทยา ซงทารายไดใหกบการทองเทยวของเมองพทยา จะเหนไดวานกทองเทยวทมาพทยานน สวนใหญตองเดนทางมาทบรเวณถนนคนเดน ซงถอเปนเอกลกษณของเมองพทยาไปแลวนน ดงนนธรกจในบรเวณพนทกถอวาทารายไดมาก ดงจะเหนไดจากมนกธรกจมากมายยอมเขามาลงทนในพนท โดยเขามาเชาชวงตอกนในการประกอบธรกจ ดงนนพนทนจงถอเปนรายไดหลกสวนหนงทสงเสรมการทองเทยวใหกบเมองพทยานนเอง นกวชาการ/วชาชพ คณปญญโชต สอนคม อดตกรรมการสภาสถาปนก/อดตสถาปนกเมองพทยา 1. คาถาม ลาดบความเปนมา และการพฒนาพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใต มความเปนมาอยางไร? คาตอบ กอนทจะมการกอตงเมองพทยานน สภาพในพนทชายหาดพทยายงถอวาคงสภาพดมาก แตเนองจากมการเขามาทองเทยวเพมมากขนเรอยๆ ทาใหหนวยงานตางๆ เรมเลงเหนแลววามแนวโนมทสภาพชายหาดจะเสอมโทรมลง ดงจะเหนไดจากในรายงาน Pattaya Tourism Development ของ JICA ในป พ.ศ.2521 ไดระบถงสงแวดลอมในพนทโดยเฉพาะบรเวณชายหาดพทยานนยงคงสภาพดอยแตมแนวโนมทจะเปนปญหาอนเกดจากพฤตกรรมการทองเทยว และกจกรรมทเกดจากการทองเทยวโดยเฉพาะบรเวณแนวชายหาดพทยาใต ซงตอมาในป พ.ศ.2529 เมองพทยาซงอยในพนทของแผนการพฒนาพนทอตสาหกรรมภาคตะวนออก กไดเสนอใหมการ

199

จดการคณภาพสงแวดลอมเมองพทยา และแผนการจดการพนทชายหาดของเมองพทยา ซงสะทอนใหเหนวาขณะนนพนทชายหาดของเมองพทยาเรมเขาสปญหาทางดานสงแวดลอมแลวนน และในป พ.ศ.2532 JICA ไดเขามาศกษาเพอวางแผนแมบทใหกบเมองพทยาอกครง และปญหาทพบเหนไดอยางชดเจนกคอปญหาการขาดแคลนสาธารณปโภค และปญหาของพนทชายหาดพทยานนเอง ดงนนจะเหนไดวามความพยายามในหลายๆ ครงทจะปองกนและแกไขปญหาเพอหาแนวทางการพฒนาพนทบรเวณชายหาดพทยา ซงบางโครงการไดมการดาเนนการแลวนน และยงคงมในบางสวนทยงคงไมไดดาเนนการ 2. คาถาม การพฒนาทางกายภาพในยานชายหาดพทยาใต กอใหเกดผลกระทบในดานตาง ๆ อยางไรบาง? คาตอบ จะเหนไดชดวาการขยายตวของเมองสงผลกระทบในหลายๆ ดานแตทเหนไดชดจากผลการศกษาตางๆ กคอปญหาสงแวดลอม โดยในทนจะกลาวถงในสวนของพนทบรเวณแนวชายหาดพทยาใต เชนผลกระทบทกอใหเกดมลพษทางนา ปญหาทางสญจรบรเวณแนวชายหาด ปญหาการสญจรทางนา ทาเทยบเรอทองเทยว และปญหาทศนยภาพบรเวณชายหาดพทยาใต ซงผลกระทบดงกลาวเกดจากหลายสาเหต อาทเชน การกอสรางอาคารบรเวณแนวชายหาดพทยาใต การถมทะเล การกอสรางสงกอสรางรกลาลานาทงในสวนของภาคเอกชนและในสวนของภาครฐ หรอแมกระทงการปลกสรางอาคารตามแนวชายฝง ซงถอเปนการเปลยนแปลงทศทางคลน ลมทะเล การทงขยะมลฝอย นาเสย ทกอใหเกดมลพษทางนา เปนตน 3. คาถาม ปจจยใดบางทสงผลตอการกอรปทางกายภาพและลกษณะการตงถนฐานของยานชายหาดพทยาใตในปจจบน? คาตอบ เนองจากพนทนมการดารงอยมาตงแตในอดต จะเหนไดวามการพยายามทจะเขามาดาเนนการทจะบรเวณจดการใหอยขอบเขตทถกตอง จะเหนไดจากผลการศกษาโครงการปรบปรงพนทอาวพทยาใต เมองพทยา พ.ศ.2547 ซงถอเปนการหาแนวทางทจะแกไขปญหาในพนทเพอใหเกดผลกระทบกบทกฝายใหนอยทสด โดยโครงการดงกลาวมวตถประสงคเพอปรบปรงสภาพแวดลอมทเสอมโทรมใหดขน รวมทงหาแนวทางในการแกไขปญหาในทกดาน อาทเชน ปญหานาเนาเสย ปญหาขยะมลฝอย ปญหาการจราจร และปญหาทศนยภาพ โดยมการหารอรวมกนของทกภาคสวนเพอหาขอตกลงในการอยรวมกน โดยไดขอสรป ใหอาคารคงอยโดยมการจากดพนทใหเทาเทยมกน และจดการระบบเพอตอบสนองสงแวดลอม รวมถงทศนยภาพ แตอยางไรกตามผลการศกษาดงกลาวทไดมการศกษาจากนกวชาการหลายฝายของบรษทฯทปรกษา กไมไดนามาใชอนเนองมาจากขอระเบยบในสวนของหนวยงานภาครฐนนเอง แตอยางไรกตามจะเหนไดวา มผลการศกษาทใหความเหนสอดคลองกนถงแนวทางการแกไขปญหา เชน โครงการปรบสภาพแวดลอมเพอพฒนาคณภาพชวต และการทองเทยวเมองพทยา โครงการจดทาแผนแมบทเพอการพฒนาอยางยงยน เปนตน

200

นกวชาการทางดานธรณวทยา 1. คาถาม สภาพแวดลอมบรเวณชายหาดพทยาและการพฒนาพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใต กอใหเกดการเปลยนแปลงดานกายภาพอยางไร? คาตอบ จะเหนไดวาการเจรญเตบโตในพนทของชายหาดพทยานนสงผลใหเกดการเปลยนแปลงอยางมากกบพนทชายหาด โดยจะเหนไดวาสาเหตททาใหเกดการกดเซาะบรเวณชายฝงซงถอเปนสาเหตของการลดลงของพนทชายหาดนน ประกอบดวย 1) ธรรมชาตเปนผกระทา อนไดแก การเปลยนแปลงของระดบนาทะเล ทศทางคลนลมในฤดมรสม กระแสนาเลยบบรเวณชายฝง ทศทางลม การขาดแคลนมวลทรายจากบรเวณแผนดนลงมาทดแทน และ 2) สาเหตทเกดจากมนษยเปนผกระทา ซงไดแก แผนดนทรดอนเนองมาจากการเคลอนยายทรพยากรธรรมชาต ออกจากบรเวณชนใตดน การขดขวางการเคลอนทของมวลทรายตามบรเวณชายฝง ปรมาณความรนแรงของอทธพลของคลนอนเนองมาจากโครงสรางทกอสรางตามแนวชายฝง การเพมความแตกตางของระดบความสงนาทะเล การเปลยนแปลงหรอเคลอนยายลกษณะสณฐานทางธรรมชาตของชายฝงในบรเวณนนออกไป ดงนนจะเหนไดวาอาคารบรเวณแนวชายหาดพทยานนถอเปนสาเหตททาใหพนทชายหาดลดลง เปนการกอสรางซงทาใหเกดการเปลยนของคลนเนองจากมโครงสรางอยตามแนวชายฝง และเปนการขดขวางการเคลอนตวทางธรรมชาตของมวลทราย แตกจะเหนไดวาไมเพยงอาคารบรเวณแนวชายหาดพทยาใตเทานน สงปลกสรางบรเวณแนวชายฝง รวมถงสะพานทาเทยบเรอตางๆ กสงผลกระทบกบบรเวณพนทโดยรอบทงหมดเชนกน 2. คาถาม การพฒนาทางกายภาพในยานชายหาดพทยาใต กอใหเกดผลกระทบในดานตาง ๆ อยางไรบาง? คาตอบ การเปลยนแปลงทางดานกายภาพสงผลกระทบทาใหพนทชายหาดลดลงอยางเหนไดชด โดยอาคารบรเวณแนวชายหาดพทยาใตนนถอเปนเพยงหนงสาเหตทสงผลกระทบตอสภาพแวดลอมในพนท โดยจะเหนไดวา แนวกาแพงกนคลนบรเวณสวนสาธารณะชายหาดพทยา สะพานทาเทยบเรอ ทงในสวนของภาครฐ และสวนของเอกชนในบรเวณพนทและบรเวณใกลเคยงซงสงผลกระทบทเกยวของกนทงสน เปนการขดขวางการเคลอนทของมวลทราย และกอใหเกดการเปลยนแปลงของคลนลมตามธรรมชาตนนเอง สวนผลกระทบในดานสงแวดลอมในพนทนนกอใหเกดมลพษทางนาอนเนองมาจากการปลอยนาเสยและสงปฏกลลงทะเล การเปลยนแปลงเสนทางสญจรกเปนสาเหตหนงททาการจราจรตดขดสงผลใหเกดมลพษทางอากาศในบรเวณพนทอนเนองมาจากการปลอยควนเสยของรถยนตนนเอง 3. คาถาม ปจจยใดบางทสงผลตอการกอรปทางกายภาพและลกษณะการตงถนฐานของยานชายหาดพทยาใตในปจจบน? คาตอบ เนองจากพนทเปนพนทออนไหว อนเนองมาจากเปนพนทเศรษฐกจของเมองพทยา การแกไขปญหาหรอการจดการพนทจงเปนไปดวยความยากลาบาก การแกไขปญหาตอง

201

คานงถงดานสงแวดลอม ดานเศรษฐกจ และดานสงคม โดยจะเหนไดจากการจดการปญหาโดยการใชระเบยบกฎหมายเขามาดาเนนการนนไมเปนผลสาเรจเทาทควร มการตอตานของชมชน ภาคเอกชนในพนท อกทงความสมพนธระหวางประชาชน ชมชนในพนทกบสวนของภาครฐทาใหไมสามารถดาเนนการใชกฎหมายไดอยางตรงไปตรงมา ทาใหการดาเนนการแกไขปญหาไมประสบความสาเรจดงนนการหาแนวทางในการแกไขปญหาเพอหาทางออกนนควรเปนความรวมมอกนในทกภาคสวน ภาครฐ นายสวช ฉายสวางวงศ ตาแหนงประธานสภาเมองพทยา 1. คาถาม ลาดบความเปนมา การปกครองและการพฒนาพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใต มความเปนมาอยางไร? คาตอบ แตในอดตนนพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใตนนถอวาอยนอกเขตปกครองของสขาภบาลนาเกลอ ซงตอมาการเขามาทองเทยวในพนทของทหารอเมรกน ทาใหพนทเจรญเตบโตขน จงมการขยายเขตปกครองสขาภบาลนาเกลอมายงพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใต และตอมาในป พ.ศ.2521 ไดเปลยนการปกครองเปนเมองพทยาอนเนองมาจากการขยายตวของเมองอยางรวดเรวซงการปกครองในรปแบบใหมทาใหเมองมความคลองตวมากขนในการบรหารจดการ และเนองจากการเจรญเตบโตทมมาอยางตอเนองทาใหยานชายหาดพทยาใตซงถอเปนแหลงทองเทยวทสาคญของเมองพทยาในขณะนน ถอเปนจดศนยกลางการทองเทยวซงทารายไดใหกบเมองพทยามาอยางตอเนอง จนกระทงปจจบนรปแบบการปกครองของเมองเปนรปแบบการปกคองพเศษ มนายก สภาเมองพทยา 2. คาถาม การพฒนาทางกายภาพในยานชายหาดพทยาใต กอใหเกดผลกระทบในดานตาง ๆ อยางไรบาง? คาตอบ การทยานชายหาดเจรญเตบโตอยางรวดเรวโดยปราศจากการวางแผนทดทาใหเกดปญหาตางๆ ตามมาอยางมากโดยเฉพาะปญหาทางดานสงแวดลอมในทะเล ซงตอมากไดสงผลกระทบตอการทองเทยวทางธรรมชาตชายหาดพทยา ซงสงผลตอการทองเทยวของเมองพทยาในเวลาตอมา แตเนองจากการแกไขปญหาโดยการนาขอระเบยบกฎหมายมาใชนนเปนไปดวยความยากลาบากอนเนองมาจากความสมพนธของประชาชน ชมชนในพนทกบสวนราชการและนกการเมองทองถน โดยสวนใหญจะเหนไดวามแนวทางการแกไขปญหาในหลายรปแบบทไมจาเปนตองดาเนนการรอถอนอาคารบรเวณชายหาดพทยาใตทงหมด หากมการหาแนวทางเพอเปนการแกไขปญหารวมกน โดยประชาชนผประกอบดารงคงอยได โดยอาจมการจดระเบยบอาคาร รปแบบและการเกบภาษเขารฐ ซงถอเปนแนวทางการแกปญหาทควรนามาหารอเพอหาทางออกรวมกน 3. คาถาม ปจจยใดบางทสงผลตอการกอรปทางกายภาพและลกษณะการตงถนฐานของยานชายหาดพทยาใตในปจจบน?

202

คาตอบ การรวมมอกนและความเปนชมชนทมความเขมแขง โดยจะเหนไดวาปญหาทเกดขนจากคาสงทใหมการรอถอนอาคารบรเวณชายหาดพทยาใตนนเปนการดาเนนการทเกดจากการศกษา และตดสนกนโดยบคคลภายนอกทงสน ทงในสวนของภาครฐและบรษททปรกษาทไดเขามาดาเนนการศกษาพนท โดยไมไดศกษาลกลงไปถงในอดตทมการตงถนฐานและการขยายตวของชมชนจนกระทงปจจบน หากศกษาโดยละเอยดจะเหนไดวาพนทนนมความเปนมาแตในอดต และชมชนสวนใหญกอยรวมกนอยางสงบ ดงนนการแกไขปญหาของภาครฐทนาหลกกฎหมายมาใชในการแกไขปญหาโดยไมเขามาศกษาถงปญหาทแทจรงในพนท เชนปญหานาเสย ปญหามลพษทางทะเล ซงทงหมดหากมการศกษารายละเอยดกนอยางลงลก จะเหนไดวาพนทตรงนเปนเพยงสาเหตหนงเทานนสาเหตหลกๆ ทกอใหเกดปญหาสงแวดลอมยงประกอบไปดวยพนทอนๆ ซงหากมการแกไขควรดาเนนการอยางครอบคลมในทกพนท และเปนบรรทดฐานเดยวกน ซงจะเหนไดวาปญหาทเกดขนสวนราชการถอวามสวนอยางยงถอเปนการละเลยปฏบตหนาท แตอยางไรกตามการแกไขปญหาโดยนาขอระเบยบ กฎหมายมาบงคบใช ไมเปนการแกไขปญหาทไดผลโดยจะเหนไดจากในอดตทยงไมสามารถดาเนนการไดจนกระทงปจจบน นายนรนดร วฒนศาสตรสาธร อดตนายกเมองพทยา 1. คาถาม ลาดบความเปนมา การตงถนฐานและการพฒนาพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใต มความเปนมาอยางไร? คาตอบ การพฒนาของเมองพทยาตงแตในอดต จากรปแบบการปกครองสขาภบาลนาเกลอ เปลยนเปนเมองพทยาในป พ.ศ.2521 ตอมาในป พ.ศ.2542 มการเปลยนรปแบบการปกครองอกครงโดยมนายกเมองพทยาคนแรก ทาใหเกดความคลองตวในการบรหารจดการ การจดการภาษทองถน การของบประมาณเพอสนบสนนการบรหารพนทโดยตรง ซงดวยรปแบบการปกครองนทาใหเมองพทยาถอเปนการปกครองในรปแบบพเศษ โดยจะเหนไดวาหมบานชาวประมงเลกๆ นนไดเตบโตจนเปนเขตปกครองพเศษ “เมองพทยา” นนอนเนองมาจากการทมรปแบบเฉพาะของพนท และการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ โดยเฉพาะอยางยงทางดานการทองเทยวทาใหเพยงแคในชวง หาถงหกสบปทผานมานเมองเกดการเปลยนแปลงอยางเหนไดชดทงในดานกายภาพ เศรษฐกจและสงคมในพนท จากหมบานชาวประมงเปนแหลงทองเทยวทมชอเสยงระดบนานาชาต โดยรายไดจากการทองเทยวถอวาทารายไดใหกบประเทศอยางมาก 2. คาถาม การพฒนาทางกายภาพในยานชายหาดพทยาใต กอใหเกดผลกระทบในดานตาง ๆ อยางไรบาง? คาตอบ จะเหนไดวาการเจรญเตบโตทมมาอยางตอเนองทาใหกายภาพในพนทเกดการเปลยนแปลง จากพนทชายหาดลาดยาวโคงวงพระจนทร เรมมประชาชน และนกธรกจกอสรางอาคารบรเวณแนวชายหาดพทยาใต เนองจากแตในอดตพนทนถอเปนจดศนยกลางแหลงทองเทยว ทาใหการเขาถงถนนหนทางเปนไปดวยความสะดวกสบาย ดงนนการพฒนาพนทจงกระจกตวอยใน

203

บรเวณพนทน ซงไดแก แหลงทองเทยว สะพานทาเทยบเรอประมง สะพานทาเทยบเรอทองเทยว รานอาหาร รานคา แหลงบนเทง กจกรรมทเกยวเนองกบการทองเทยว โดยเมองพทยาไดเขาไปบรหารจดการพนท เรมมการพฒนาถนนหนทาง การจดระเบยบของผประกอบการในพนท การกอสรางทาเทยบเรอเพอใหไดมาตรฐาน อยางไรกตามการพฒนาพนททมมาอยางตอเนอง กสงผลใหพนทดงกลาวกลายเปนแหลงเศรษฐกจทนกธรกจ และผประกอบการเขามาในพนทเพมมากขน เพอแสวงหาผลประโยชนจากการประกอบธรกจ ทาใหเกดปญหาตางๆ ตามมา โดยเมองพทยากไดเขาไปดาเนนการศกษาเพอหาแนวทางในการแกไขปญหาในหลายประการ บางกประสบความสาเรจบางกพบอปสรรคปญหา อาทเชน การแกไขปญหาอาคารแนวชายหาดพทยาใต ซงเราไดใชทงหลกทางนตศาสตร และหลกรฐศาสตรเพอเขาไปแกไขปญหา เมองพทยาไดวางจางทปรกษาฯ ทาการศกษาถงแนวทางการพฒนาเพอหาทางออกกบปญหาดงกลาว แตอยางไรกตามถอวายงไมประสบความสาเรจอนเนองมาจากขอระเบยบของสวนงานภาครฐ และขาดการประสานทดของหนวยงานตางๆ ทาใหโครงการดงกลาวชลอไป 3. คาถาม ปจจยใดบางทสงผลตอการกอรปทางกายภาพและการดารงอยของยานชายหาดพทยาใตในปจจบน? คาตอบ การดารงอยของพนท อนเนองมาจากเราไดศกษาและเหนแลววามแนวทางในการแกไขปญหาในหลายรปแบบ การเลอกเอาแนวทางการแกไขโดยทเมองพทยาไดทาการศกษานนถอเปนไปตามหลกวชาการ โดยการใชหลกประนประนอมกน โดยคาถงปญหาทกดานอยางครอบคลม อนไดแก ปญหาดานสงแวดลอม ปญหาเศรษฐกจ สงคม เพอหาแนวทางในการแกไขปญหา แตอยางไรกตามขอระเบยบตางๆ ถอเปนอปสรรคในการแกไขปญหา และการพฒนาพนท ทาใหปญหาดงกลาวยงคงไมไดรบการแกไขมาจนกระทงปจจบน สงผลใหปญหาตางๆ กยงไมมการแกไข โดยจะเหนไดจากหลายๆ โครงการทเมองพทยาซงเปนเจาของพนทและเหนสภาพปญหาอยางคนในพนท แตการเขามาของหนวยงานสวนกลางกสงผลใหการแกไขปญหาเปนไปดวยความยากลาบาก อาทเชน ปญหาการกดเซาะชายหาดในอดตเมองพทยาไดเลงเหนปญหาดงกลาว โดยไดเสนอหนวยงานทเกยวของปรากฎวาเมอมการเขามาตรวจสอบทางวชาการกลบไปพบนยสาคญ ทาใหถกปลอยปละละเลยมาจนกระทงปจจบนชายหาดพทยานนแถบไมเหลอเลย ดงนนการแกไขปญหาควรเปนในลกษณะทเปนความรวมมอกนในทกภาคสวน ทงภาครฐ เอกชน นกวชาการ และประชาชนในพนท เพอเขาถงปญหาไดอยางชดเจนและแกไขปญหาไดอยางตรงจด เจาหนาทฝายบรหาร เมองพทยา 1. คาถาม ลาดบความเปนมา การตงถนฐานและการพฒนาพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใต มความเปนมาอยางไร? คาตอบ ชมชนบรเวณพนทชายหาดพทยาใตถอกลมแรกๆ ทไดเขามาตงถนฐานโดยประกอบอาชพประมงเปนหลก ซงตอมาเมอพนทมการเปลยนแปลงเปนแหลงทองเทยวกไดเปลยนมา

204

ประกอบอาชพคาขายกน โดยประชาชนสวนใหญในพนทนนมความสมพนธกนในระบบเครอญาต แตเนองจากการเจรญเตบของพนททาใหเรมมคนภายนอกเขามาในพนทเพอประกอบธรกจ โดยกลมนกธรกจทเขามาในชวงแรกๆ กมความสมพนธสนทสนมกนจนตอมาในชวงของยคลกหลานตอกไดมบางสวนทประกอบธรกจ บางสวนเปนนกการเมองในพนทจะเหนไดวาพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใตซงถอเปนชมชนหนงทเกดขนจากระบบเครอญาต และเพอนพองกน 2. คาถาม การพฒนาทางกายภาพในยานชายหาดพทยาใต กอใหเกดผลกระทบในดานตาง ๆ อยางไรบาง? คาตอบ การพฒนากอใหเกดผลกระทบตางๆ ตามมาอยางมาก จากทเหนไดชดคอการขยายตวของพนททาใหเกดการกอสรางอาคารบรเวณแนวชายหาดพทยาใต รวมถงบรเวณแนวคลองพทยาใตซงถอเปนคลองระบายนาของเมองพทยา จากปญหาดงกลาวทาใหเกดปญหาสงแวดลอมตามมาอยางมาก ปญหาการระบายนาในพนท มลพษทางนา ปญหาชมชนแออด ปญหาการใชพนทเกนขดจากด 3. คาถาม ปจจยใดบางทสงผลตอการกอรปทางกายภาพและการดารงอยของยานชายหาดพทยาใตในปจจบน? คาตอบ ปจจยททาใหพนทดารงคงอยอนเนองมาจากหลายสาเหต สาเหตหนงอาจเปนการปลอยปละละเลยจากเจาหนาท ไมมการใชกฎหมายอยางตรงไปตรงมา หรอไมมการจดการทชดเจน การขาดเจาภาพในการจดการทชดเจน โดยหากมการแกไขปญหาไมวาจะเปนไปในทศทางใดทศทางหนง เชนการจดระเบยบพนท โดยนาผลประโยชนเขารฐ หรอการรอถอนอาคารทผดกฎหมายทงหมดกอาจเปนการเปลยนแปลงสภาพซงกสงผลกระทบโดยตรงกบพนทซงยงไมสามารถพสจนไดวาเปนแนวทางทถกตองหรอไม ดงนนควรหาแนวทางในการแกไขปญหาอยางจรงจง ไมวาในรปแบบใด โดยคานงถงทกภาคสวน และผลกระทบทจะเกดขนในทกดานดวยเชนกน อดตผอานวยการสานกการชาง เมองพทยา 1. คาถาม ลาดบความเปนมา ของแผนนโยบายและการพฒนาพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใต มความเปนมาอยางไร? คาตอบ เมองพทยาไดมแผนการพฒนาเมองมาแตในอดต ดงจะเหนไดจาก แผนแมบทการพฒนาเมองพทยาของ JICA ในป พ.ศ.2521 ทไดเขามาศกษาปญหาในพนท จนกระทงแผนสงเสรมการพฒนาพนทอตสาหกรรมภาคตะวนออก ในป พ.ศ. 2529 และตอมา JICA ไดเขามาจดทาแผนแมบทเพอการพฒนาเมองพทยาอกครงในป พ.ศ.2532 ซงจากผลการศกษาดงกลาวสงผลใหเกดโครงการฟนฟบรณะเมองพทยา และมโครงการพฒนาตางๆ ตามมาโดยเปนในสวนของการพฒนาระบบสาธารณปโภค และโครงการปรบปรงพนทหนาทะเล ซงหนงในโครงการปรบปรงพนทหนาหาดทเกยวของกบพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใตไดแก โครงการถมทะเลบรเวณพทยาใต การกอสรางทาเทยบเรอทองเทยว และโครงการฟนฟบรณะชายหาด โดยจากผลการศกษาซงชใหเหนถงหนงใน

205

สาเหตทสงผลใหเกดปญหา อนไดแกอาคารบรเวณแนวชายหาดพทยาใต ซงในเวลาตอมาไดมมตคณะรฐมนตรไดมคาสงใหรอถอนอาคารดงกลาว โดยตอมาจะเหนไดวาเมองพทยาไดดาเนนการตามขอระเบยบกฎหมายตางๆ และไดพบวาการรอถอนเปนไปดวยความยากลาบาก ซงตอมาคณะผบรหาร นกการเมองในพนท รวมถงภาคเอกชน และประชาชนในพนท ไดมการประชมเพอหารอกนถงแนวทางการแกไขปญหา ดงนนเมองพทยาจงไดวาจากทปรกษาฯ เพอทาการศกษาถงสาเหตและหาแนวทางการการแกไขปญหาเพอใหครอบคลมทกดาน แตปรากฎวาโครงการดงกลาวไมไดเขารบการพจารณาอนเนองมาจากขอระเบยบกฎหมายในสวนของหนวยงานภาครฐ รวมถงการขาดการประสานงานกนระหวางหนวยงานทเกยวของ ทาใหการดาเนนการแกไขเปนไปดวยความยากลาบาก ดงนนการทางานของหนวยงานตางๆ ควรมการบรการ รวมถงความรวมมอกนเพอหาทางออกรวมกน 2. คาถาม การพฒนาทางกายภาพในยานชายหาดพทยาใต กอใหเกดผลกระทบในดานตาง ๆ อยางไรบาง? คาตอบ การพฒนาพนทแตในอดตไมไดมการวางแผนจดการทดตงแตเรมตน แตอยางไรกตามเมองพทยากไดมการศกษาถงแนวทางการแกไขปญหาดงกลาวมาอยางตอเนองจะเหนไดจากการแกไขปญหานาทะเลเนาเสย โดยมการกอสรางโรงบาบดนาเสย ทาใหในเวลาตอมาปญหานาเสยกลดลงอยางตอเนอง แตอยางไรกตามปญหาตางๆ ทเมองพทยาไดวางแผนเพอดาเนนการแกไขในพนทกยงไมไดดาเนนการตามแผนทมการศกษาไว อนเนองจากสาเหตทกลาวไปแลวขางตน สงผลกระทบใหปญหาดงกลาวยงคงไมไดรบการแกไขอยางจรงจง 3. คาถาม ปจจยใดบางทสงผลตอการกอรปทางกายภาพและลกษณะการตงถนฐานของยานชายหาดพทยาใตในปจจบน? คาตอบ การขยายตวของพนททมมาอยางตอเนองสงผลใหเกดการเปลยนแปลงในพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใตอยางเหนไดชด โดยจากในอดตทดนรกรางวางเปลา เรมมสงปลกสรางเกดขนจานวนมาก จนกระทงเกดการขยายตวทเกนขดจากด ทาใหมการกอสรางอาคารบรเวณพนทชายหาดนนเอง โดยในเวลาตอมาเมองพทยาไดหาแนวทางในการจดระเบยบพนทดวยวธตางๆ การออกขอระเบยบเพอหาแนวทางในการบรหารจดการพนท รวมถงการวางแผนการพฒนาพนทตางๆ ตงแตในอดต ซงอยางไรกตามการจดการเปนไปดวยความยากลาบาก อนเนองจากความสมพนธของประชาชน และผประกอบการในพนท ทมความสมพนธกนกบนกการเมองในพนทสงผลใหการใชขอระเบยบกฎหมายของเจาหนาทเปนไปดวยความยากลาบาก อกทงขอระเบยบกฎหมายของภาครฐทใชเพยงหลกกฎหมายมาบงคบใช ยงไมถอเปนทางออกในการแกไขปญหาจะเหนไดจากเกดการตอตานของชมชนในพนท ดงนนจะเหนไดวาอปสรรคในการแกไขปญหาทงในเรองของระบบอปถมภ ความประนประนอมในการใชขอกฎหมาย ถอเปนอปสรรคอยางยง

206

คนทองถน คณสมควร คาขาย ประชาชนในพนทเมองพทยา 1. คาถาม ลาดบความเปนมา การตงถนฐานและการพฒนาพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใต มความเปนมาอยางไร? คาตอบ ในอดตพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใตเปนเพยงหมบานชาวประมงเลกๆ โดยพนทแบงออกเปน 2 ทาไดแกทาฉลอมทประกอบอาชพประมง และทาตาหงซงเปนพนทเปลยวเปนแหลงมวสมของนกเลงคมหมบาน ตอมามการเขามาทองเทยวของทหารอเมรกนทาใหพนทมการเจรญเตบโต ประชาชนในพนทเรมหนมาประกอบอาชพคาขาย โดยยงมการประกอบอาชพประมงอยแตจดมงหมายเพอรองรบนกทองเทยวทเขามาในขณะนน ในอดตการครอบครองสทธทดนเปนการสบทอดกนมาตงแตในอดต โดยประชาชนอาศยอยทางดานทศตะวนออกของแนวถนนพทยา-นาเกลอ (ถนนเลยบชายหาดพทยา) โดยพนทดานชายฝงทะเลเปนเพยงพนทของทาเทยบเรอ และทเกบสมภาระในการประกอบอาชพประมง ตอมาเมอพนทเตบโตเปนแหลงทองเทยวเรมมการเขามาของเชาพนทจากประชาชนในพนทเพอประกอบธรกจบงกะโล รานอาหารทะเล รวมถงบารเบยร แตเดมกเปนของคนในพนท บางกนาไปจานา จานองพอขาดกตกเปนของคนอนไป โดยการกอสรางอาคารรกลาบรเวณแนวชายหาดพทยาใตเรมตนจากกลมผมอทธพลในพนท และผประกอบการบางสวนทฉวยโอกาสจากการเจรญเตบโตทางดานการทองเทยวซงมมาอยางตอเนองจนกระทงปจจบนจะเหนชาวตางชาตเรมเขามาลงทนมากขน 2. คาถาม การพฒนาทางกายภาพในยานชายหาดพทยาใต กอใหเกดผลกระทบในดานตาง ๆ อยางไรบาง? คาตอบ การพฒนาสงผลดกบประชาชนในพนท ซงนารายไดมาสพนท แตอยางไรกตามเมอมการเจรญเตบโตขนเรอยๆ กเรมมคนภายนอกเขามาแสวงหาผลประโยชนโดยไมคานงปญหาทเกดขน การเขามาเพอผลประโยชนทาใหมการปลอยนาเสย การสรางอาคารรกลาแนวชายหาด เนองจากเขามาเพอหาผลประโยชนทาใหไมมจตสานกรกษทองถน อกทงตอมารปแบบธรกจในพนทเปลยนแปลงไป เปนธรกจยามราตรโดยสวนมากเปนกจการของผมอทธพล ทาใหไมสามารถบรหารจดการใหเปนไปตามขอระเบยบได ซงปจจบนปญหาขยะ นาเสย กยงคงมใหเหนอย รวมถงปญหาชายหาดลดลงจากในอดตมาก สมยกอนอาคารทปลกสรางจะอยแคขอบนา แตชายหาดลดลงตอนนอาคารกเลยตงอยบนนาทะเลอยางทเหนกน 3. คาถาม ปจจยใดบางทสงผลตอการดารงอยของยานชายหาดพทยาใตในปจจบน? คาตอบ การเตบโตทางดานการทองเทยวสงผลใหเกดการเปลยนแปลงอยางมาก จากหมบานททาประมง กเรมทาการคากนเรมมปลกสรางอาคารหนาแนนบรเวณชายหาดพทยาใต รวมไปถงบรเวณคลองพทยาใต ซงเมอกอนคลองกวางมาก พอมคนมาปลกบานกลาเขาไปในคลอง คลองกแคบลงอยางทเหน และปลอยปละละเลยมานานเนองจากพนทบรเวณนเจรญเตบโตมากอนทจะม

207

เมองพทยา พอเมองมากกตองเขามาแกปญหา ซงกทาไดยากเพราะคนทอยกอยกนมานานแลว ตงแตเปนพนทชายหาดวางๆ จนเรมมอาคารขนมาก ตอนนนกยงไมกอตงเปนเมองพทยาทาใหไมมขอระเบยบมาควบคมจดการนนเอง โดยเฉพาะชวงทเฟองฟกมผมอทธพลเขามาลงทนจบจองพนทแตปจจบนกไมไดทาเองแลว สวนมากขายสทธและใหเชาแตกยงดแลอานวยความสะดวกใหอยในลกษณะพวกพอง เพอนฝงกน แตทยงคงดารงอยไดเพราะพนทอาคารกเกดมานานแลว ชาวบานกอยกนมานานมการเปลยนแปลงตามชวงเวลา ถงแมวาบางสวนชาวบานดงเดมจะไมไดอยแลว แตการเจรญเตบโตในพนทกมมานาน ตอนนนกไมมคนมาจดระเบยบ ปลอยมาเรอยๆ พอมปญหาจะเขามารอถอน ชาวบานกไมยอมเขาอยกนมานานแลว ควรหาแนวทางแกไขทแกปญหาใหกบทกๆคน คณวจตร ศภรสหสรงษ ประชาชนในพนทเมองพทยา 1. คาถาม ลาดบความเปนมา การตงถนฐานและการพฒนาพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใต มความเปนมาอยางไร? คาตอบ ในอดตเมองพทยาจะแบงเปน 2 ชมชน คอ ชมชนชาวประมงนาเกลอซงถอเปนศนยกลางการคาขายของอาเภอบางละมง และชมชนชาวประมงบรเวณพทยาใต โดยเดมบรเวณพทยาใตมการตงถนฐานเปนหมบานประมงแตตงเดม ตอมาชวงสงครามโลกครงท 2 ไดมชาวจนทอยบรเวณบานอาเภอ สตหบไดยายถนฐานเขามาในพนทเนองจากบรเวณฐานทพเรอสตหบนนเปนเขตหวงหามใหชาวตางดาวอาศยอย ดงนนหลงจากมการอพยพเขามาของชาวจนทง 2 ชมชนจงเรมมคนอาศยอยเพมมากขน โดยชมชนนาเกลอถอวาเปนชมชนทคนจนอพยพเขามากเรมมการคาขายมากขนกอเปนชมชนศนยกลางของพนทมทางเชอมตอกบชมชนชาวประมงพทยาใตโดยถนนพทยา-นาเกลอ (ถนนเลยบชายหาด) ซงตอมาเมอเรมมทหารอเมรกนเขามาทองเทยวบรเวณชายหาดพทยาใตจากชมชนชาวประมงกเรมเปลยนแปลงมาทาการคาขาย แตกยงเปนการคาขายเพอการทองเทยว มรานอาหาร ทาเทยบเรอ สถานบนเทง แตหลกๆ ศนยกลางชมชนกยงคงอยบรเวณนาเกลอ ซงจะแยกกนอยางเหนไดชด คอชมชนนาเกลอเปนชมชนพกอาศย ศนยกลางการคาขาย สวนชมชนพทยาใตจะเปนศนยกลางเกยวกบการทองเทยวในขณะนน 2. คาถาม การพฒนาทางกายภาพในยานชายหาดพทยาใต กอใหเกดผลกระทบในดานตาง ๆ อยางไรบาง? คาตอบ โดยสวนใหญการพฒนาทางดานการทองเทยวจะอยบรเวณพทยาใต แนวชายหาดพทยากอนในชวงแรก เมอมการขยายตวเพมมากขนในชวงหลงจงมการกอสรางโรงแรม หรอธรกจทองเทยวมาทางยานนาเกลอ แตหลกๆ แลวสวนใหญกยงคงอยทบรเวณชายหาดพทยา โดยเฉพาะบรเวณชายหาดพทยาใต ซงกลายเปนแหลงทองเทยวสถานบนเทง ดงนนพนทบรเวณนกจะหนาแนนมาก พอแนนมากๆ กสรางลงไปในทะเล แตกอนชายหาดกวาง แตตอนนชายหาดแคบลงยง

208

ทาใหไมเหลอพนทชายหาดเหมอนในอดต ซงอาจเกดจากสงกอสรางทหนาแนนบรเวณชายหาด พวกกาแพงกนคลน และอาคารทกอสรางรกลาเขาไปในพนทชายหาดพทยาใตนนเอง 3. คาถาม ปจจยใดบางทสงผลตอการดารงอยของยานชายหาดพทยาใตในปจจบน? คาตอบ การทพนทนนมความเปนมาแตในอดต ดงนนไมไดเพงมกนวนสองวนน เดมนนกเปนหมบานชาวประมง พอนกทองเทยวเดนทางเขามาทองเทยวกกลายเปนแหลงทองเทยว ชาวบานกเปลยนมาทาธรกจกน ซงทารายไดใหมากกวา เรมทาบงกะโล โรงแรม รานคา รานอาหาร พอเตบโตมาเรอยๆ และเรมมการสรางผดระเบยบ แตกมมาตงแตในอดต คณศภวรรณ โพธแกว ประชาชนในพนทเมองพทยา/อดตเจาหนาทเมองพทยา 1. คาถาม ลาดบความเปนมา การตงถนฐานและการพฒนาพนทบรเวณยานชายหาดพทยาใต มความเปนมาอยางไร? คาตอบ ราวป พ.ศ.2502 ชวงนนคนกรงเทพฯ เรมมาปลกบงกะโลเปนบานพกตากอากาศบรเวณชายหาดพทยาใต โดยชวงนนบรเวณพทยาใตกมหมบานประมงเลกๆ สดหาดกเปนปารกรางขนไปถงบรเวณเขาทพพระยา โดยชวงกอนนนคนมฐานะจะไมเอาพนทชายหาดสวนมากจะจบพนทบรเวณทออกมาจากชายฝงเพราะทาการเพาะปลกได คนจนๆ กมาอยแถวชายหาดทาอาชพประมงกน นาทะเลชวงนนอดมสมบรณมาก ออกเรอไปสกระยะจะเหนปลาโลมาวายอยกลางทะเล จะเหนวาพนทบรเวณนธรรมชาตดมากๆ ตอมาเรมมทหารเขามาเทยวกเรมมบงกะโล มรานคา รานอาหาร ตอนนนไฟฟายงไมมเลย แตกถอวาเรมเจรญแลวตอมาเรมมไฟฟาคนกยงเขามาอยกนมากขน ตอนนนทดนแถวนกไมมกรรมสทธอะไร แตพอเรมเปนเมองพทยาพอมบานกตองออกทะเบยนบานให ดงนนพอเวลามการซอขาย หรอเปลยนมอกจะขายเลขทบานกนบางทขายกรรมสทธกนไปตงแตรนกอนกมาเรยกรองสทธกนทเลขทบานทาใหเจาหนาทตองมานงสอบสวนกนถงสทธในการครอบครองอาคาร โดยปรกตนนถามบานมอาคารมคนอยเรากจะออกบานเลขทใหเพอใหเขาไปขอนาขอไฟ ซงกไมมใครมเอกสารสทธทดน เพราะคงออกใหไมไดแตเรองบานเลขทกออกใหไดถาไมออกประชาชนกไมมนามไฟใช กไปรองเรยนกบผใหญ ผใหญกมาใหออกบานเลขทใหซงกเปนนโยบายของนกการเมองสมยนน 2. คาถาม การพฒนาทางกายภาพในยานชายหาดพทยาใต กอใหเกดผลกระทบในดานตาง ๆ อยางไรบาง? คาตอบ การพฒนาทเหนไดชดเรมจากชวงสงครามเวยดนาม ทมการมาตงฐานทพทอตะเภา และสตหบ ตอนนนยงมเพยงถนนสขมวททเปนเสนทางสญจร ซงตอมากไดมการกอสรางเสนทางเพอขนยทโธปกรณระหวางฐานทพสตหบกบฐานทพโคราช หรอทเรยกวาเสนยทธศาสตร 331 หรอปจจบนกคอทางหลวงหมายเลข 331 นนเองตอนนนทหารอเมรกนเปนคนสรางเปนเสนทางทเชอมตอระหวางภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคตะวนออกเสนทางแรกในขณะนน จากทมเสนทาง

209

ผานเขามาในพนทซงทาใหเรมมทหารเขามาในพนทและเหนวามแหลงทองเทยวชายหาดทมความสวยงามจงบอกตอๆ กนมาและเรมเขามาตงฐานหนวยวทยหรอทเรยกกนวา แจสแมคนน บรเวณชายหาดพทยา ดงนนพนทกเรมเจรญเตบโตมาเรอย กสงผลใหหมบานชาวประมงเลกๆ เรมครกครนและเปลยนมาเปนแหลงทองเทยว คนกเขามาอยกนมากขนกหนาแนน โดยเฉพาะบรเวณชายหาดพทยา กเรมสกปรก นากเรมเนาเสย คนทอพยพเขามามากกเปนปญหาสงคม เนองจากมแหลงบนเทงมากปญหาทตามมากมทงยาเสพตด การคาประเวณ การคามนษยเปนตน 3. คาถาม ปจจยใดบางทสงผลตอการดารงอยของยานชายหาดพทยาใตในปจจบน? คาตอบ เนองจากพนทบรเวณนถอเปนจดขายของเมองพทยา และโดยสวนใหญกเจาของสทธกเปนประชาชนดงเดม รวมถงนกการเมอง นกธรกจทมอทธพลในพนท และดวยพนทกอยอาศยกนมาตงแตดงเดม มการเปลยนมอกนการขาย-เชาสทธกนในการประกอบธรกจดงนนความชวยเหลอกนระหวางชมชน สวนราชการ โดยเฉพาะนกการเมองกเปนคนทองทดงเดมสวนใหญ ดงนนจงอยกนอยางประนประนอม ดงนนจะเหนไดวาหากมการแกไขปญหาของพนทกควรตอบสนองกบทกฝาย เพราะแตเดมกอนมเมองพทยาพนทนกมการกอสรางอาคารแนวชายหาดแลวนน แตกยงไมหนาแนนมากขนาดนซงกถอวาเหมอนเปนการหลบตาขางหนงของเจาหนาท แตหากมขอระเบยบตงแตตนกคงแกไขปญหากนไดงายกวาทเปนอย

210

ประวตผวจย ชอ-สกล นางสาวพรทพา ปยะกมลรตน ทอย 407/48 ม.12 ถนนเทพประสทธ ตาบลหนองปรอ อาเภอบางละมง จงหวดชลบร 20150 โทรศพท (038) 115620 E-Mail [email protected], [email protected] ททางาน ศาลาวาการเมองพทยา ถ.พทยาเหนอ ต.นาเกลอ อ.บางละมง จ.ชลบร ประวตการศกษา พ.ศ. 2541 สาเรจการศกษาปรญญาตร หลกสตรครศาสตรอตสาหกรรม สาขาวชาสถาปตยกรรม คณะครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง พ.ศ. 2553 สาเรจการศกษาปรญญาโท หลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาบรหารรฐกจ สาขาวชาวทยาการจดการ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช พ.ศ. 2556 สาเรจการศกษาสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาออกแบบชมชนเมอง คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ประวตการทางาน พ.ศ. 2543-2546 ผชวยสถาปนก ฝายสถาปตยกรรม สวนควบคมการกอสราง สานกการชาง เมองพทยา พ.ศ. 2547-2554 สถาปนก ฝายสถาปตยกรรม สวนควบคมการกอสราง

สานกการชาง เมองพทยา พ.ศ.2555-ปจจบน สถาปนก ฝายสวนสาธารณะ สานกการสงแวดลอม เมองพทยา

mailto:[email protected]�

mailto:[email protected]�

อง 2556 กษา - silpakorn university · 2015. 2. 19. · จ 55051209: major: urban design...

Documents