ส ช่วยคน ไทยพ้นความยากจน · 2018-03-22 ·...
TRANSCRIPT
ปท 4 ฉบบท 45 เดอนเมษายน 2561“สาระเพอการพฒนาชนบทอยางยงยน”
ปดทองสานตอพระราชดำาร ร.9ชวยคนไทยพนความยากจน
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
อานตอหนา 16
ปดทองหลงพระฯ เดนหนากาวสปท 9 เรงสบสานและทำางานตาม
แนวพระราชดำารอยางมความสขและมประสทธภาพ เพอสอดรบการ
เปลยนแปลงของสภาพสงคมไทยและสงคมโลก พรอมชโมเดล
การทำางานของทม D ในการสรางความสำาเรจอยางยงยน
ม.ร.ว.ดศนดดา ดศกล ประธานกรรมการสถาบนสงเสรมและ
พฒนากจกรรมปดทองหลงพระ สบสานแนวพระราชดำาร กลาวถง
ผลการดำาเนนงานในปทผานมาวา
หลงจากทดำาเนนการมาได 8 ป ในพนทตนแบบ 7 แหง ใน
9 จงหวด ประกอบดวย จงหวดนาน จงหวดอดรธาน จงหวดกาฬสนธ
จงหวดขอนแกน จงหวดเพชรบร จงหวดอทยธาน และพนท 3 จงหวด
ชายแดนใต
ในปทผานมา สามารถตอยอดการพฒนาระบบนำา จนมพนท
รบประโยชนเพมขน 41,668 ไร รวมเปน 217,557 ไร
ตอยอดฟนฟแหลงนำ�พระร�ชดำ�ร
2
ขาว สบสานแนวพระรา
ชดำร มลนธปดทองห
ลงพระ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
เจาของ : มลนธปดทองหลงพระ สบสานแนวพระราชดำาร
สำานกงานปลดสำานกนายกรฐมนตร ทำาเนยบรฐบาล เลขท 1 ถนนนครปฐม เขตดสต กรงเทพมหานคร 10300
: สถาบนสงเสรมและพฒนากจกรรมปดทองหลงพระ สบสานแนวพระราชดำาร
อาคารสยามทาวเวอร ชน 26 เลขท 989 ถนนพระราม 1 แขวงปทมวน เขตปทมวน กรงเทพมหานคร 10330
โทรศพท 0-2611-5000 โทรสาร 0-2658-1413
ทปรกษา : หมอมราชวงศดศนดดา ดศกล, นายการณย ศภกจวเลขการ, นายพพฒน เลศกตตสข
บรรณาธการ : นายธนยนนท ธนนทปพฒน ผชวยบรรณาธการ : นายสชาต ถนอม
ผจดทำา : บรษท แอรบอรน พรนต จำากด 1519/21 ซอยลาดพราว 41/1 ถนนลาดพราว แขวงสามเสนนอก
เขตหวยขวาง กรงเทพมหานคร 10310
โทรศพท 0-2939-9700 โทรสาร 0-2512-2208 E-mail : [email protected]
www.pidthong.org
www.twitter.com/pidthong
www.facebook.com/pidthong
www.youtube.com/pidthongchannel
สถาบนสงเสรมและพฒนากจกรรมปดทองหลงพระฯ เผยผลวจย
ปรบปรงซอมแซมฝายทวจงหวดนาน 663 โครงการ ยนชาวบาน
มรายไดเพมขนจาก 6,000 บาท/ไร/ป เปน 8,400 บาท/ไร/ป
พนทเกษตรไดรบประโยชนเพมขน 107,000 ไร เตรยมจบมอ
กรมชลประทานซอมแซมแหลงนำาอนเนองมาจากพระราชดำารพนท
จงหวดนาน 44 โครงการ เรยกประชมหนวยงานทเกยวของกำาหนด
โมเดลชแจงชาวบานรวมเปนแรงงานขบเคลอน
นายจำาเรญ ยตธรรมสกล ทปรกษาสถาบนสงเสรมและพฒนา
กจกรรมปดทองหลงพระ สบสานแนวพระราชดำาร และเลขาธการมลนธ
รากแกว เปดเผยถงความคบหนาโครงการซอมแซม ปรบปรงเสรม
ฝาย อางเกบนำา การสงนำาดวยระบบทอ ตามยทธศาสตรขบเคลอน
การพฒนาตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ในภาคการเกษตรและ
ชนบทของจงหวดนาน วาตามทสถาบนสงเสรมและพฒนากจกรรม
ปดทองหลงพระฯ ไดใหการสนบสนนงบประมาณกบทางจงหวดนาน
เพอดำาเนนการปรบปรงซอมแซมฝายทวทงจงหวด วงเงน 200 ลานบาท
นนพบวา ผลการขบเคลอนเปนไปอยางนาพอใจ โดยปจจบนอนมต
งบประมาณไปแลวทงสน 1,095 โครงการ ครอบคลมพนท 15 อำาเภอ
ของจงหวดนาน โดยในป 2557 และป 2558 อนมตงบเพอไปปรบปรง
ซอมแซมฝาย 663 โครงการ วงเงน 133 ลานบาท และในป 2560 และ
2561 อนมตเพมเตมอก 432 โครงการ วงเงน 54.8 ลานบาท
ภายหลงการซอมแซมฝาย 663 โครงการแลวเสรจ คาดวาจะม
พนทของเกษตรกรทไดรบประโยชนเพมขน 107,000 ไร คดเปนรายได
ประมาณ 600 ลานบาท/ป โดยจากการทำาวจยรวมกนของจฬาลงกรณ
มหาวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ และวทยาลยชมชนนาน
พบวา เมอชาวบานมแหลงนำาเพยงพอทำาใหสามารถทำาเกษตรได
ปรมาณมากขน สงผลใหมรายไดมากขน ประมาณ 8,400 บาท/ไร/ป
สงกวาททางปดทองฯ ไดประมาณการไว คอ 6,000 บาท/ไร/ป
ผลวจยซอมฝายนานสรางรายได
3
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะขาวสาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
๏ นดคนขอมล 12 ม.ค. 2561
ทงน จากการวจยทง 663 โครงการ ซงแมวาภาพรวมจะเกด
ประโยชนจรง ทำาใหเกษตรกรมนำาใชมากขน มรายไดตอไรสงขน
จากทประมาณการ แตกตองยอมรบวามบางโครงการทยงบรหาร
จดการไมด ซงสถาบนสงเสรมและพฒนากจกรรมปดทองหลงพระฯ
นดประชมเพอทำาการคนขอมลใหชาวบานนำากลบไปปรบปรงแกไข
ในวนท 12 มนาคม 2561 ทผานมา
๏ รวมมอกรมชลฯ ปรบปรงแหลงนำ� อนเนองม�จ�กพระร�ชดำ�ร
นายจำาเรญกลาวเพมเตมวา แนวคดการทำางานของปดทอง
หลงพระฯ ไดรบความสนใจจากกระทรวงเกษตรและสหกรณ โดย
นายกฤษฎา บญราช รฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณ
ไดสงการใหกรมชลประทานสำารวจแหลงนำาอนเนองมาจากพระราชดำาร
ทง 69 จงหวด ซงมอยประมาณ 1,317 โครงการ บางโครงการ
ไมใหญ แตเปนโครงการอนเนองมาจากพระราชดำาร ซงกรมชลประทาน
ไมสามารถถายโอนใหทองถนดแลได โดยใหนำาแนวคดของปดทองฯ
ในการทำางานมาปรบใชกบการปรบปรงซอมแซมแหลงนำาอนเนอง
มาจากพระราชดำารดงกลาว
๏ น�นประชมกำ�หนดโมเดลชแจงช�วบ�น
ทงน ในสวนของพนท 9 จงหวดทสถาบนสงเสรมและพฒนา
กจกรรมปดทองหลงพระฯ ลงไปพฒนา มแหลงนำาอนเนองมาจาก
พระราชดำารทตองทำาการปรบปรงซอมแซมและทางกรมชลประทาน
ไดสำารวจมาทงสน 208 โครงการ วงเงน 200 ลานบาท พนทจงหวด
นานมโครงการปรบปรงซอมแซมมากทสดคอ 44 โครงการ โดย
เมอวนท 19 กมภาพนธ 2561 สถาบนสงเสรมและพฒนากจกรรม
ปดทองหลงพระฯ ไดเชญผทเกยวของมารวมประชม ประกอบดวย
ปลดจงหวดนาน ชลประทานจงหวดนาน และอสพ.ปดทองในแตละ
พนท เพอกำาหนดโมเดลในการชแจงทำาความเขาใจกบชาวบาน ทได
รบประโยชนจากการปรบปรงซอมแซมแหลงนำาอนเนองมาจาก
พระราชดำารทง 44 โครงการดงกลาว
โดยเบองตนไดขอสรปวา จะแบงการทำางานออกเปน 3 เฟส
กลาวคอ เฟสแรกจะใชแรงงานชาวบานทไดรบประโยชนจากโครงการ
นนๆ เฟส 2 จะวาจางผทมรายไดนอยตามทะเบยนผทไดรบบตร
สวสดการจากรฐมาเปนแรงงาน สวนเฟส 3 จะใหผทเปนจตอาสา
ตามโครงการของในหลวงรชกาลท 10 มาตอยอด โดยคาดหวงวาจะ
ใชรปแบบการทำางานของจงหวดนานเปนโมเดลการขบเคลอนของ
ทง 9 จงหวด
4
รายงานความกาวหนาปดทองหลงพระฯสาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
พนทตนแบบจงหวดนาน
ในสวนของการสงเสรมอาชพลดรายจาย สรางรายไดนน อำาเภอ
ทาวงผามการเกบผลผลตพรกแดงใหญสงขายใหกบพอคาในพนท
ใกลเคยง ราคารบซอปจจบนกโลกรมละ 11 บาท สรางรายไดให
กบเกษตรกรผปลก 521,207 บาท บางสวนนำาไปอบแหงไวบรโภค
ในครวเรอน เหลอขายเปนรายไดเสรม โดยชาวบานจะนำาไปอบในตอบ
พลงงานแสงอาทตยซงไดรบการสนบสนนจากสำานกงานพลงงาน
จงหวดนาน และเกษตรกร 3 ราย ยงเกบผลผลตใบยาสบในพนท
รวมผลผลตได 11,108 กโลกรม ราคารบซอปจจบนกโลกรมละ
7 บาท สรางรายได 77,756 บาท
ในสวนของอำาเภอเฉลมพระเกยรต เกษตรกรจากบานนำารเกบ
ผลผลตกลวย จำานวน 34 ราย ไดผลผลต 2,995 หว ราคารบซอ
หวละ 5 บาท สรางรายได 14,975 บาท ซงทางเกษตรกรไดสงขาย
ใหกบกลมแปรรปกลวยกรอบ อำาเภอทงชาง และตลาดสด อำาเภอ
เชยงกลาง
เกษตรกรในพนทตำาบลขนนานจำาหนายผลผลตฟกทองและ
ฟกเขยว จำานวน 13 ราย รวมผลผลตได 416 กโลกรม รบซอกโลกรม
ละ 4 บาท สรางรายได 1,664 บาท นอกจากฟกเขยวและฟกทอง
แลว เกษตรกรตำาบลขนนาน จำานวน 96 ราย เกบผลผลตกงจำาหนาย
ใหกบพอคาทงในและนอกพนท 2,051 กโลกรม ราคากโลกรมละ
30-35 บาท สรางรายได 66,805 บาท
ในพนทโซน 5 บานกลาง และ 6 บานบน ตำาบลขนนาน ปจจบน
อยในชวงเกบผลผลต เพอจำาหนายใหกบพฒนาทดนจงหวดนาน
รวมผลผลตได 679.6 กโลกรม ราคารบซอกโลกรมละ 20 บาท
สรางรายได 13,592 บาท
5
รายงานความกาวหนาปดทองหลงพระฯสาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
โครงการอางเกบนำาหวยคลาย อนเนองมาจากพระราชดำาร จงหวดอดรธาน
นายถนอม เพยมล ผใหญบาน หม 11
บานแสงบรพา ตำาบลหนองออ อำาเภอ
หนองววซอ จงหวดอดรธาน กลาววา พนท
บรเวณตำาบลหนองออ มเกษตรกรปลกถวเหลอง
500 ไร เปนแหลงใหญทสดในจงหวด และทำา
มากวา 20 ป โดยฤดกาลผลตป 2560/2561
ทผานมาใชเมลดพนธกวา 12,000 กโลกรม
ราคากโลกรมละ 26-28 บาท เมอทางปดทองฯ
ไดชวนเกษตรกรหนมาปลกและขายถวเหลองเปนเมลดพนธ เพราะเหน
วาทผานมาตองใชเงนไปซอเมลดพนธเปนจำานวนมาก หากผลตไดเอง
กจะชวยประหยดและมเงนหมนเวยนในชมชน จงไดรวมกบสหกรณ
การเกษตรอำาเภอหนองววซอ ตดตอนกวชาการจากศนยวจยพชไร
ขอนแกนมาใหความร
ทผานมาชาวบานปลกถวเหลองแบบขายเพอบรโภค เรยกวาขายคละ
ในราคากโลกรมละ 16-18 บาท หากขายเปนถวคดหรอเปนเมลดพนธ
ราคาอยท 20-25 บาท ผลผลตทไดจำาหนายใหกบสหกรณการเกษตร
อำาเภอหนองววซอ เพอนำาไปขายตอ ไดราคาดกวาขางตน 4 บาท
และจะคนใหสมาชกอกกโลกรมละ 1.50 บาท ทำาใหชาวบานมแรงจงใจ
ทจะปลกตอ
อยางไรกด การขายเปนเมลดพนธตองเอาใจใสดแลมากกวา
ขายแบบคละ หากมพนธอนปะปนในแปลงตองตดออก ตองคอยด
ดอกและลำาตน ในขนการเกบเกยวใชแรงงานคน ขณะนมเกษตรกร
เขารวมโครงการ 9-10 ราย พนทรวมประมาณ 20 ไร
6
รายงานความกาวหนาปดทองหลงพระฯสาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
โครงการแผนพฒนาชนบทเชงพนทประยกต ตามแนวพระราชดำาร บานโปงลก-บางกลอย
สบเนองจากบานโปงลก-บางกลอยมแผนการพฒนาโครงสรางพนฐาน
ดานนำาเพอใชในดานการเกษตรและอนๆ รวมถงใหมการบรหารจดการ
พลงงานทดแทนโดยชมชนเอง โดยทางสถาบนปดทองฯ ทำา MOU รวมกบ
มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร มแนวทางการดำาเนนงาน
โดยใหชาวบาน อสพ. และเจาหนาทศกษาการจดการดแลระบบไฟฟา
ไมโครกรดเบองตน ณ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร
และนำากลบมาถายทอดความรใหชาวบานและผนำาตอไป จากโครงการ
อนรกษดนและนำาของพฒนาทดนไดเขาพนทเพอปรบปรงบอดกตะกอน
ในพนท 24 บอ ไดลงพนทตดตามความคบหนา พบวามการเสรม
คนบอโดยเอาปนผสมดนและหนใสกระสอบเรยงเสรมบรเวณคนบอ
เพอเสรมความแขงแรงและปองกนการเซาะของหนาบอ โดยทกบอ
สามารถเกบนำาไดเนองจากมฝนตกในพนท แตยงไมมการใชประโยชน
จากบอดกตะกอน เชน การเลยงปลา การสบนำาเพอใชในการเกษตร
ปญหาทพบจากการลงพนท พบวามคนบอดกตะกอนพงทลายเนองจาก
ฝนตกหนกตดตอกน 3 วน และมบอทเสยหาย คาดวาถาฝนตกอก
อาจจะไดรบความเสยหายหนกกวาเดม จงไดแนะนำาใหชาวบานรบ
ปรบปรงในเบองตน โดยทมจะตดตามความคบหนาอกครงในระยะตอไป
กจกรรมโครงการเสรมศกยภาพไมผลเดมในพนทและไมผลปลกใหม
ไดมการวางแผนการตดตามศกยภาพไมผลเดมในพนทและไมผล
ปลกใหม ซงในสวนของทเรยนไดมการตดตามในชวงน คอเรองการดแล
ใหเสมอตนเสมอปลาย เพราะชวงนทเรยนเรมออกดอกแลว ทงน
ไดแนะนำาเกษตรกรในเรองการใหนำาอยางเสมอตนเสมอปลายเพอ
ปองกนดอกทเรยนรวง ถามการขาดนำาหรอใหนำามากเกนไป เชน ถา
1-2 วน รดนำา 1 ครง กตองปฏบตอยางตอเนอง ยกเวนเหตทปองกน
ไมได เชน มฝนตกตอเนองในปรมาณมากๆ สวนอกเรองคอการกำาจด
วชพชเพอปองกนโรคและแมลง จากการตดตามยงไมพบปญหา
7
รายงานความกาวหนาปดทองหลงพระฯสาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
โครงการพฒนาแกมลงหนองเลงเปอย อนเนองมาจากพระราชดำาร จงหวดกาฬสนธ
นางวนเพญ โคตะเพชร เลขานการเครอขายผกปลอดภย
หนองเลงเปอย อ.รองคำา จ.กาฬสนธ เปดเผยวา เมอไมนานมาน
นายไกรสร กองฉลาด ผวาราชการจงหวดกาฬสนธไดมาเยยมเยอน
พบปะเกษตรกรรอบหนองเลงเปอยทสำานกงานปดทองฯ จ.กาฬสนธ
โดยไดมาพดนโยบายการปลกผกอนทรยของกาฬสนธ เพอทำาใหเปน
ตลาดสเขยว พรอมรบปากวาจะมาชวยชาวบานในการปลกผกปลอดภย
อยางยงยน ซงจะตองมการรวมกลมกน สรางเครอขายและจดตงเปน
สหกรณ โดยจะดงเกษตรกรในอำาเภออนใหมาเชอมโยงกนดวย
ทผานมา ผวาฯ เคยรวมกลมเกษตรอนทรยทซำาสง จ.ขอนแกน
จนสำาเรจมาแลวจงอยากมาทำาทนดวย โดยระบวาหากชาวบาน
กระตอรอรนทจะทำา ผวาฯ กจะพาทำา พรอมแนะนำาวา การรวมกลม
ใหเกดความเขมแขงนน สมาชกจะตองเสยสละ ไมเหนแกประโยชน
สวนตน ตองมจตอาสา และตองมใจรกจรงๆ
หลงจากนจะประชมกลมแกนนำาเพอทำาแผนการปลก และตอไป
จะคดเลอกเฉพาะสมาชกทตองการทำาจรงๆ เทานน และจะมาวางแผน
หาวธการทำาเพอใหกลมมผกขายไดตลอดทงป ซงทกวนนทางกลม
ปลกพช 10 ชนด ตามความตองการของตลาด เชน ผกบง คะนา
กวางตง โดยสมาชกของกลมมรายไดจากการปลกผกเดอนละ
2,000 บาท นอกจากจะทำาใหแตละครอบครวมรายไดเสรมแลว
ยงชวยลดรายจายของครอบครวดวย
8
รายงานความกาวหนาปดทองหลงพระฯสาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
โครงการบรหารจดการนำา ตำาบลทงโปง อำาเภออบลรตน จงหวดขอนแกน
หลงจากเจาหนาทจากหนวยงานตางๆ ของทม D ไดลงพนทสำารวจ
การทำาการเกษตรประเภทตางๆ ของเกษตรกรในพนท จ.ขอนแกน กอน
นำาขอมลมาทำาแผนเพอพฒนาการผลต ลาสดทางบรษท มตรผล จำากด
(มหาชน) ไดเดนหนาโครงการปลกออยกบเกษตรกรในพนทใน
ปการผลต 2561/2562 มพนทปลกออย 1,026 ไร คดเปน 19.29 % ของ
พนทเดม 5,318 ไร
เบองตนเรมดำาเนนการในกลมออยปลกนำาราด 10 ราย ในพนท
81 ไร โดยบรษทนำาเครองจกรเขามาเตรยมดนเมอเดอนกมภาพนธ
ทผานมา สวนเกษตรกรอก 2 ราย เตรยมดน
และปลกออยเอง สวนทเหลออก 2 ประเภท คอ
ออยตอ มพนท 269 ไร กำาหนดแลวเสรจเดอน
มนาคม 2561 และออยปลกเดอนตลาคม ม
พนท 379 ไร ทงน เกษตรกรทเขารวมโครงการ
จะตองปรบแปลงใหม เพอใหเครองจกรเลก
เขาไปเตรยมดน ไถพรวน ปลกและตดดวย
เครองได ทสำาคญจะทำาใหเพมผลผลตมากกวา
การปลกแบบแถวชดกน จากเดมไดผลผลต 8-10 ตน/ไร เพมปน
15 ตน/ไร นอกจากนนยงขายออยไดราคาสงกวาทลาน เชน เกษตรกร
ขายผรบเหมาได 850 บาท/ตน แตบรษทจายคาความหวานและอนๆ
รวมแลวเฉลยตนละ 1,100 บาท
ดานนางทองจนทร และนายบญทอม โนนทะราช เกษตรกรบาน
หวยยาง ต.ทงโปง อ.อบลรตน จ.จอนแกน กลาววา ปลกออยมา 10 ป
บนพนท 9 ไร หลงจากสามไปดงานทภเขยว จ.ชยภม และเหนวา
แปลงแรกททำาไวแลวตรงกบเงอนไขของบรษทจงมาตอยอดเพม ทสำาคญ
ประสบกบปญหาขาดแคลนแรงงาน ทผานมาตองจางคนงานมาชวย
ขณะทนายพงษตย พลเยยม เจาหนาทสงเสรมชาวไร กลาววา
ชาวบานสนใจเขารวมโครงการเพราะ 1. มพนกงานสงเสรมมาดแล
ในพนท 2. ขาดแคลนแรงงาน ไมมคนตดในไร แตบรษทมเครองจกร
ชวยตดออยแทนการใชแรงงานคน 3. มจดรบซอของโรงงานตงอย
ใกลพนทของเกษตรกร
9
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะขาวสาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
∗∗ เดนหนาพฒนาพนทกนอยางตอเนอง กบ
พนท 3 จงหวดชายแดนใต ทเจาหนาทและ อสพ.
ทกคนทำางานกนอยางขยนขนแขง ลาสดม
การสงเสรมให อสพ.ทมความสนใจในการทำา
โรงเรอนแบบเปดและแบบปด เขาเรยนรและ
ฝกอบรมการทำาโรงเรอนทสวนเรยนร ชมชน
แปลงเกษตรทฤษฎใหมแบบกาวหนา บานฮแต
ทวอ ต.โคกเคยน อ.เมอง จ.นราธวาส โดย
รวมมอกบปราชญชาวบานและคณะกรรมการ
กลมของศนยชวยถายทอดองคความร ดาน
นวตกรรมการทำาโรงเรอน “ประหยด มนคง
แขงแรง” เพอสามารถนำากลบไปถายทอด
และขยายผลในพนทตนแบบของตนเอง โดย
อสพ.เปนครภมปญญาดานการทำาโรงเรอน
ชมชนมสวนรวมสละแรงงาน เกดการบรหาร
จดการในรปแบบกลม สามารถตอยอดและ
ขยายผลใหยงยนไดในอนาคต ∗∗ เรเขามาจา
เรเขามา นคอการบรรจผกในถงแบบสญญากาศ
โดยนองๆ มอ.ปตตาน ทมาทำางานเปนผชวยวจย
อาจารยในพนทปดทองหลงพระฯ 3 จงหวด
ชายแดนใต และสอนการบรรจผกในถงเพอลด
การหายใจของผก ชวยใหผกสด กรอบ ไดนาน
มากขน ซงผลตอบรบจากผบรโภคคอนขางชอบ
การบรรจแบบสญญากาศ เพราะดสะอาด ดงดดใหอยากซอมากขน... เอา เตรยมโกยสตางคเขากระเปาไดเลยจา ∗∗ เมอวนท 8-9 มนาคม
2561 ทผานมา เจาหนาทและ อสพ. ในภาคอสาน ประกอบดวย พนทขอนแกน อดรธาน และกาฬสนธ ไดเขารวมอบรม เพอเสรมทกษะและ
เรยนรกระบวนการสอสารทมประสทธภาพ อาท
ทฤษฎการสอสาร เทคนคการจบประเดน เทคนค
การพด/การเขยน และการนำาเสนอใหนาสนใจ
∗∗ มากนทภาคเหนอกนบาง กบพนทตนแบบ
จงหวดนาน ทเจาหนาทและ อสพ. รวมกบ
คณะกรรมการชาวบานสะเกยง ทหารพราน ขดลอก
หนาฝายหวยปอ พรอมตอระบบทอเขาถง 300 คว
เสรมระบบนำาเดมจากฝายนำาวา เพอเกบนำาไวใช
ในฤดแลง ระยะทาง 300 เมตร โดยใชเวลาดำาเนนการเพยง 1 วน และนาปลมใจตรงทชาวบานรวมออกแรงและออกคาใชจายกนเอง
ดวย จากนนเจาหนาทและ อสพ. ยงไดรวมกบผนำาคณะกรรมการ ชาวบานสะเกยง ตำาบลขนนาน อำาเภอเฉลมพระเกยรต ทหารพรานท
3203 ทำาแนวกนไฟในเขตปาใชสอย ปาอนรกษ และแนวเขตชายแดนไทย-ลาว เพอปองกนไฟลกลามเขาไปในพนทปา รวมระยะทาง 12 กม.
นบจากรวมกลมเปนสหกรณหาทนในป 2483 เพอแกปญหาชาวนา
เดอดรอน ขาดแคลนเงนทน มหนสน รายไดไมพอเลยงชพเกอบ
ทงชมชน และถกเอารดเอาเปรยบจากพอคาคนกลาง พฒนามาเปน
“สหกรณการเกษตรบานลาด จำากด” ในป 2518 จากสมาชกเรมตน
400 ครวเรอน จาก 32 สหกรณหาทน ปจจบนมสมาชก 8,577 คน
ซงรอยละ 99 ประกอบอาชพเกษตรกรรม จากกลมยอยในสหกรณ
82 กลม และมการขยายธรกจอยางตอเนอง ตงแตการรบซอขาว
ทำาโรงส แปรรปขาว ขายขาวถง ขายปจจยการผลต เพมพชเศรษฐกจ
สหกรณก�รเกษตรบ�นล�ด จำ�กด
ใหมๆ เชน กลวยหอมทองสงญปนและรานสะดวกซอ รวมทง
การแปรรปกลวย ผลตผกปลอดสาร ตลาดเกษตรอนทรย รองรบ
ผลผลตของเกษตรกรในพนท รวม 9 ธรกจ มสวสดการและสทธ
ประโยชนใหกบสมาชกเทยบเทาขาราชการ ดแลชมชน มเงนทน
หมนเวยนมากกวา 1,300 ลานบาท รวมทงเงนทนสำารองและเงนทน
ขยายงาน มการทำางานรวมกบหนวยงานตางๆ ทงภาครฐและเอกชน
อยางใกลชดตอเนอง ทำาใหสหกรณการเกษตรบานลาด จำากด อยใน
ระดบท 3 อยางยงยนมนคง
จงหวดเพชรบร
บทความ
10
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
ตวอยางชมชนตวอยาง
ชมชน
ทงหมดนเปนผลมาจากสมาชกของกลมรหนาทและมวนย ผบรหาร
ใหความสำาคญกบการบรหารงานและเงนตามหลกสหกรณ มการนำา
ขอมลมาใชปรบปรงการบรหารกลม มการขยายธรกจอยางเปนลำาดบ
ขน มการจดสรรกำาไรเพอประโยชนสมาชก และสรางความเขมแขงให
สหกรณไปพรอมกน รวมทงตดตาม รบร และแกไขปญหาใหสมาชก
อยางตอเนอง ผานการประชมกลมยอยทกเดอนและรวมกนตดสนใจ
ในการประชมใหญ มการนำาเทคโนโลยและนวตกรรมใหมๆ มาใช
ควบคกบการวจยเพอพฒนาผลตภณฑ ทสำาคญคอการสรางคนรนใหม
ไวรองรบทงภาคเกษตรและสวนของการจดการสหกรณ
11
บทความสาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
สร�งทกษะก�รทำ�ง�นรวมกบหนวยง�น ใหตรงจดสำ�คญและตอเนอง
คว�มสำ�เรจในก�รรวมกลม : ระดบ 7
บทความ
12
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
ปนฝน เดอะบณฑต SEASON 4
จฬาลงกรณมหาวทยาลยเปนอกหน งทมทผานเขามาใน
โครงการปนฝน เดอะบณฑต ซซน 4 ดวยเจตนารมณท มงมน
กบการสานฝนทำาสงทเปนประโยชนเพอชมชน กบภารกจทมชอวา
โครงการจฬาฯ-รากแกว อาสาพฒนาชมชนทองถนจงหวดนาน
หรอโครงการจฬาฯ ฮกนาน ซงเหลาวาทบณฑตรวจามจรขออาสา
ลงไปทำาภารกจ ณ หมบานวงตาว ตำาบลสะเนยน อำาเภอเมองนาน
จงหวดนาน
หมบานวงตาวนบเปนหมบานทถอไดวามทรพยากรแหลงนำา
อยางด เนองจากมอางเกบนำาหวยปปานซงเปนอางเกบนำาขนาดใหญ
แตดวยชาวบานทน มกจะใชทรพยากรนำาตามวถชวตท เปนอย
อยางเดมๆ ทงทความเปนจรงแลว หากมการจดการทรพยากรนำา
อยางมแบบแผน ชาวบานจะสามารถนำานำาทมอยมาใชและจดสรร
กนในชมชนไดอยางเตมท เพอใหงานนนไปถงเปาหมายอยางมทศทาง
เนองจากการทำางานครงนตองอาศยความรวมมอของหลายภาคสวน
และตองระดมกำาลงนกศกษากวารอยชวต ฉะนนการวางแผนงาน
จงตองรดกมและรอบคอบ เพอใหงานสามารถขบเคลอนไปได
อยางไหลลน ไมใหเกดขอผดพลาดในทกกระบวนการของการทำางาน
เมอถงเวลาลงพนท ทงแกนนำาและนองๆ จตอาสากวารอยชวต
เดนทางไปยงหมบานวงตาว เพอทำาการตอทอจากอางเกบนำา
หวยปปาน กระจายออกไปยงเสนทางการวางทอตามแผนผง
ทนองๆ ชวยกนสรางขนมา ซงไดแบงงานวางทอออกเปน 2 สาย
แตละสายจะมพนทในชมชนไดรบประโยชนจากการกระจายนำา
เกอบ 300 ไร แมจะเปนการลงพนทครงแรก แตงานกเดนหนา
ไปไดพอสมควร ในครงหนาพวกเขากจะตองกลบมาอกครง เพอ
ทำาใหทกอยางเสรจสมบรณตามทตงเปาไว
หลงจากนนอก 1 เดอน นองๆ ไดกลบมารวมตวกนอกครง
เพอเกบงานใหแลวเสรจ นองๆ เรมงานดวยการพบปะพดคย
กบชาวบาน เพอบอกเลาถงความคบหนาจากครงทแลว และการทำางาน
กบโครงการ อ�ส�พฒน�ชมชนทองถนจงหวดน�นจฬ�ลงกรณมห�วทย�ลย
13
บทความสาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
รวมกบชาวบานในครงน เพอใหทกอยางเสรจสนและสงมอบงานตอไป
นองๆ จะเรมงานดวยการวางทอในสวนทเหลอ โดยการตอทอมายง
ปลายนำาซงเปนพนทของแปลงเกษตรผสมผสาน นองๆ และชาวบาน
ตางกลงแรงชวยกนทงขดแนววางทอ ขนทอ ตอทอ เพอใหงานเสรจทน
ภายในวนเดยวทงหมด
หลงจากทวางทอเสรจเรยบรอย ตอนนนองๆ แกนนำาหลกของ
โครงการกออกเดนทางไปตรวจเยยมชมชน เพอพดคยกบชาวบาน
เกยวกบสงทนองๆ ทำาและขอคดเหนอนๆ ทชาวบานอยากจะเสนอแนะ
จากการสำารวจขอมลความตองการของชาวบาน ทำาใหนองๆ ไดมา
นงขบคดวางแผนถงการทำางานสำาหรบวนรงขน โดยจะเดนทางไป
พบปะพดคยกบแมคาในตลาดตวเมองนาน เพอสำารวจพชผกทเปน
ความตองการของตลาด ซงขอมลเหลานจะสามารถนำาไปเปนแนวทาง
ใหกบชาวบานในชมชน ไดเขาใจถงการสรางมลคาและการปรบผลผลต
ทางเกษตรของพวกเขาใหเขากบความนยมของผคนสวนใหญนนเอง
หลงจากทไดสอบถามขอมลแลวพบวา ขอมลทแตละรานคาให
มานน ลวนแลวแตมประโยชนตอการนำามาเปนขอมลไปพดคยกบ
ชาวบาน ซงเปนสงทพวกเขาหวงวาจะเปนประโยชนในดานการ
ประกอบอาชพและคณภาพชวตทดขน นอกเหนอไปจากทไดชวย
ใหชมชนมนำาใชอยางทวถงไปแลว
การลงพนทของนองๆ จฬาลงกรณมหาวทยาลยในครงน พสจน
ใหเหนแลววา พลงของเยาวชนสามารถพฒนาและสรางสรรคสงทด
ใหกบชมชนไดอยางภาคภมใจ นบเปนบททดสอบการฝกทกษะชวต
ทชวยใหทกคนสามารถปรบตวเขาสสงคมของการเรยนรและการอย
รวมกบผอนไดเปนอยางด ทสำาคญพวกเขาสามารถบรหารจดการนำา
เพอจดสรรใหกบชมชนไดนำานำาไปใชทำาการเกษตรใหเกดประโยชน
สงสดไดสำาเรจนนเอง
รวมตดต�มและใหกำ�ลงใจนองๆ ไดท�ง : www.facebook.com/punfunthebundid/
หลงจากทำาการปดปรบปรงไปนานกวา 3 ป ในวนน “พพธภณฑ
เมองอดรธาน” ในรปโฉมใหม ไดเปดใหบรการแกประชาชนทวไปไดม
โอกาสเขาเยยมชม ศกษาเรยนร และสมผสในทกมตของความเปน
“อดรธาน” ทครอบคลมและใกลชดกวาเกา
สำาหรบพพธภณฑเมองอดรธานในรปโฉมใหมไดรบการปรบปรง
สำาหรบใชในการจดแสดงทงในรปของนทรรศการถาวรและหมนเวยน
รวมทงหมด 26 หอง แบงเปนชนลาง 11 หอง ชนบน 15 หอง แตละ
หองไดรวบรวมเกรดความร ประวตศาสตร ประเพณ ศลปวฒนธรรม
บทความ
14
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
พพธภณฑเมองอดรธ�นรปโฉมใหมใกลชดครอบคลมทกมตความเปนอดรฯ
เหตการณสำาคญๆ ทเกยวของกบชาวเมองอดรฯ ทงแตอดตในยคสมย
ดกดำาบรรพ การพฒนาปรบเปลยนตอเนองเรอยมา รวมถงวถชวต
และความเปนไปของความเปนอดรฯ ในปจจบน
โดยการนำาเสนอผานเทคโนโลยตางๆ ทงในรปแบบเเสง ส เสยง
และกจกรรมรวมในรปแบบตางๆ เพอสรางประสบการณในการเรยนร
และใหความเพลดเพลนในการศกษาเยยมชม อาท หองผนดนอสาน
ใตทะเล ทจำาลองบรรยากาศทองทะเลดกดำาบรรพในพนทภาคอสาน
เมอกวา 300 ลานปทผานมา สดนแดน “อาณาจกรเกลอ” บนทองทง
ภาคอสานและอารยธรรมตางๆ ทเกยวของ รวมถงหองทจดแสดงเกยว
เนองแตครนการตงรากฐานเมอง ในยคสมย ร.ศ. 112 บคคลสำาคญ
ทางประวตศาสตรทสรางคณประโยชนใหกบเมองอดรธาน สงคราม
และผลกระทบทสรางอทธพลความเปลยนแปลงสความเปนเมอง
อดรธานในปจจบน และแนวโนมของการพฒนาตอไปในอนาคต
พพธภณฑเมองอดรธานถอเปนอาคารเกาแก มอายรวมกวา 100
ป ทยงคงเหลออยเพยงไมกหลงภายในตวเมองอดรธาน กอสรางขน
โดยดำารพระยาศรสรยราชวรานวตร สมหเทศาภบาล สำาเรจราชการ
มณฑลอดร คณหญง ขาราชการ พอคา และประชาชนในจงหวด เมอ
ป พ.ศ. 2463 สำาหรบใชเปนอาคารเรยน โรงเรยนนารอปถมภ และ
สรางเสรจในป พ.ศ. 2468 ตอมาพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจา
อยหว โปรดเกลาฯ พระราชทานนามโรงเรยนขนใหมวา “ราชนทศ”
สำาหรบใหชาวอดรธานไดเรยนหนงสอ ซงแสดงถงความเสมอภาค
ของหญงชาย ตอมาไดกอสรางเปนพพธภณฑเมองอดรธาน และไดรบ
การขนทะเบยนเปนโบราณสถานเมอป พ.ศ. 2551
พพธภณฑเมองอดรธาน ตงอยบน ถ.โพศร ต.หมากแขง อ.เมอง
อดรธาน จ.อดรธาน เปดใหเขาชมฟร ไมมคาใชจาย ทกวนองคาร
-วนอาทตย ตงแตเวลา 09:00-16:00 น. ตดตอ : 0-4224-5976
15
บทความสาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
บทความ
16
สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
สบสานแนวพระราชดำร
มลนธปดทองหลงพร
ะ
ปดทอง สานตอฯ ตอจากหนา 1
ทำาใหเกดโอกาสทางอาชพเพมขน ประชาชนในพนทตนแบบมรายได
เสรมไมตำากวา 102.4 ลานบาท เพมจากปทผานมา 28.9 ลานบาท
คดเปน 28.8% โดยพนทจงหวดเพชรบรมรายไดเพมมากทสด รองลง
มาคอจงหวดขอนแกน ทงน รายไดดงกลาวยงไมรวมรายไดจากพนท
3 จงหวดชายแดนใตซงยงอยในระยะเรมตน
ม.ร.ว.ดศนดดากลาวเพมเตมวา นอกจากเรองรายไดทเพมขนแลว
จากรายงานการสำารวจของจฬาลงกรณมหาวทยาลยชวา ชาวบาน
มความรและมความมนใจในการประกอบอาชพมากขน ซงเปนตวบงช
ถงโอกาสทจะพฒนาใหยงยนตอไปในอนาคต ถอเปนการเดนตาม
แนวพระราชดำารทพระราชทานไวอยางแทจรง เพราะเมอชาวบาน
มความร มความมนใจ กจะเทำาใหเกดความมนคงและยงยน
ขณะเดยวกนไดขยายความรวมมอออกไปเพอใหเกดการมสวนรวม
จากทกภาคสวน ทงทเปนหนวยงานภาครฐและเอกชน รวมถงสถาบน
การศกษา โดยไดรวมกนทำางานทงในระดบพนทและระดบนโยบาย
ลาสดไดรวมมอกบพนธมตรภาคธรกจ 10 บรษท ไดแก ทร ธนาคาร
กรงศรฯ ธนาคารไทยพาณชย เครอเจรญโภคภณฑ เอสซจ บางจาก
นำาตาลมตรผล ไทยเบฟฯ เทสโก โลตส และบรษทประชารฐฯ รวมถง
4 มลนธ ไดแก มลนธแมฟาหลวงฯ มลนธ ปดทองหลงพระฯ มลนธ
รากแกว และมลนธมนพฒนา รวมสบสานแนวพระราชดำาร ภายใต
ชอ “ทม D” ทผานมาไดมการคยกนแลว 1 ครง เพอสลายการทำางาน
จาก 14 แหงเปนหนงเดยวกน โดยจะใหเลอกพนทพฒนาคนละ 1 แหง
รวมเปน 14 แหงตนแบบ จากนนใหคนอนๆ ไดมารวมดวยชวยกน
ทำางาน โดยการทำางานตองยดคำาวาคณธรรม หากทำาไมไดกตองออก
จากความรวมมอไป
พนทแรกท “ทม D” ไดเขาไปดำาเนนการคอทอำาเภออบลรตน
จงหวดขอนแกน โดยมบรษทนำาตาลมตรผลและเครอเจรญโภคภณฑ
เปนแกนนำา สงเสรมการเกษตรและสงเสรมการทำาแปลงเกษตรทฤษฎ
ใหม โดยเฉพาะการผลตนำาตาลซงขณะนอยในขนเรมตน โดยทงสอง
หนวยงานไดสงพนกงานลงไปทำางานรวมกบทมงานของปดทองฯ
โดยไดเขาไปเกบขอมลดานตางๆ ของประชาชนเพอนำามาศกษา
และวางแผนเขาไปดำาเนนงาน ซงการทำางานกวาจะเหนคาดวาจะตอง
ใชระยะเวลามากกวา 5 ป ถงจะมาดผลสมฤทธวาเปนอยางไร
ทงในเรองรายไดครวเรอน ดานสงคม เรองการนำาเทคโนโลย
เครองจกรกลเขามาใชในการทำาเกษตร ดานสงแวดลอม และสดทาย
คอเรองวฒนธรรม หากทกอยางผานเกณฑ เชอวาจะเกดความยงยน
ซงถอเปนเปาหมายสงสด
“สงสำาคญทสดในการทำางานกคอบรษทตองมคณธรรม ไมไป
กดขชาวบาน และชาวบานกจะตองไมเอาเปรยบบรษทเชนกน โดยทาง
ปดทองฯ คอยเปนตวกลางในการตรวจสอบและใหการชวยเหลอ
หากทกอยางไปไดด กจะใชการดำาเนนงานของทขอนแกนเปนแมบท
ในการขยายงานไปสพนทอนๆ ตอไป” ม.ร.ว.ดศนดดากลาว
สวนการดำาเนนงานในการกาวสปท 9 จะใชคำาขวญ “สบสาน
เบกบานใจ” เพอกระตนการทำางานตามแนวพระราชดำารอยางม
ความสขเพอใหสมฤทธผล เกดการ “สบสาน รกษา ตอยอด”
ไดอยางมประสทธภาพ หลงจากนจะเปนเวลาของการสบสาน
พระราชดำารอยางจรงจง ทำางานดวยหวใจ ไมใชเพราะเปนหนาท
เพราะจะไมเกดความยงยน ทงน ประเทศไทยยงตองเผชญกบ
ความทาทายอกมากทงจากภายในและภายนอกประเทศ ประเทศไทย
แมจะเลกแตกอดมสมบรณ ถาเราหนมาเอาจรงกบแนวพระราชดำาร
มนใจไดวาเราจะปลอดภยและมความสข
ดานนางจนทรเพญ ไชยคำา เกษตรกรในพนทตนแบบ ตำาบล
ทงโปง อำาเภออบลรตน จงหวดขอนแกน กลาวภายหลงการรวม
ทำางานกบทางปดทองฯ วาในชวงหลายปทผานมาไดรบการอบรม
ปรบเปลยนวธการเพาะปลกมาเปนเกษตรผสมผสานทงทไมมนใจเลย
การดำาเนนงานของปดทองฯ ทำาแบบครบวงจร ทงการพฒนาแหลงนำา
ความรในการทำาเกษตร รวมถงนำาตลาดมาดวย ทำาใหมนใจวา เมอ
ตลาดไมลม คนกไมลม หลงจากไดทำางานรวมกน ขณะนสามารถ
ปลดเปลองภาระหนสนไดจำานวนมาก และจะยงคงยดแนวทางและ
การทำางานรวมกบทางปดทองฯ ตอไป