8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К...

23
С М Y К М С М Y К WWW.ERKINTOO.KG ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ 9 9 (2973) (2973) Кыргыз Республикасынын мамлекеттик расмий гезити 2 -БЕТТЕ 6-февралда Бишкек шаарындагы жалпы билим берїїчї мектептердеги абал менен таанышкан соў, жогорку жана кесиптик орто окуу жайлардын жетекчилери, окутуучулары жана студенттери менен КМУдагы жолугушууда Президент Сооронбай Жээнбеков Кыргызстан єз келечегин кен байлыктары, калкынын саны менен эмес, билимге гана таянып курат деген пикирин билдирди. Айтымында, учурда Кыргызстанда 1,5 млн экономикалык жактан активдїї адамдардын кесиптик билими жок. Ушундан улам, биздин жарандарыбыз єлкєнїн сыртында квалификациясы тємєн жумуштарда иштєєдє. Демек, кесиптиктехникалык окуу жайларына болгон мамилени єзгєртїї керек. БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, БИЛИМИ КҮЧТҮҮ МИҢДИ ЖЫГАТ Президент Сооронбай Жээнбеков кол койгон Коопсуздук кеўешинин чечимине ылайык, жер казынасын пайдалануу чєйрєсїндє жасалган кылмыштар боюнча козголгон иштердин баарысы кайрадан инвентаризацияланат. Алтын запастарын камтыган кендерге берилген бардык лицензиялардын мыйзамдуулугу жана негиздїїлїгї текшерилет. ТАЗАЛЫК ЇЧЇН ТАКТЫК 7-февралда Президент Сооронбай Жээнбеков Шанхай кызматташуу уюмунун жаўы башкы катчысы Владимир Норовду кабыл алды. БИШКЕККЕ БИРИНЧИ САПАР БУУнун Экономикалык жана социалдык маселелер боюнча департаментинин маалыматтарына таянган countrymeters онлайн- сервисинин божомолунда Кыргызстанда калктын саны 2030-жылы 7 млн, 2050-жылы 8 млн, 2100-жылы 8 миллион 851 миў 936 адам болот. 2100-ЖЫЛЫ 2100-ЖЫЛЫ КАЛКЫБЫЗДЫН КАЛКЫБЫЗДЫН САНЫ КАНЧА БОЛОТ? САНЫ КАНЧА БОЛОТ? 130 ЖЫЛДЫК МААРАКЕ Быйыл кыргыздын легендарлуу балбаны Кожомкул Каба уулунун 130 жылдык мааракеси масштабдуу белгиленет. Ал эми ушул аптада баш калаабыздагы анын ысымын алып жїргєн Спорт ордосунда балбандын музейи ачылды. 8-11- февралда Кыргызстанда жамгыр жаайт . Тоолордо кар кєчкї жїрєт , жолдор тайгак болот . АШУУДА АБАЙЛА! Дональд Трамп Бїткїл дїйнєлїк банктын тєрагалыгына АКШнын финансы министринин орун басары, 62 жаштагы экономист Дэвид Мэлпасты сунуштоодо. Дїйнєлїк банктын башчысы кызматына талапкерлерди сунуштоо расмий тїрдє 7-февралда башталды жана ал 14-мартка чейин созулат. МЭЛПАСТЫН БАГЫ АЧЫЛАБЫ?

Upload: others

Post on 19-Jun-2020

17 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ №9 (2973) Кыргыз Республикасынын

С М YК

С М Y К

С М Y К

WWW.ERKINTOO.KG ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ

№9 №9 (2973)(2973)

Кыргыз Республикасынын мамлекеттик расмий гезити

2-БЕТТЕ

6-февралда Бишкек шаарындагы жалпы билим берїїчї мектептердеги абал менен таанышкан соў, жогорку жана кесиптик

орто окуу жайлардын жетекчилери, окутуучулары жана студенттери

менен КМУдагы жолугушууда Президент Сооронбай Жээнбеков Кыргызстан єз

келечегин кен байлыктары, калкынын саны менен эмес, билимге гана таянып

курат деген пикирин билдирди. Айтымында, учурда Кыргызстанда

1,5 млн экономикалык жактан активдїї адамдардын кесиптик билими жок.

Ушундан улам, биздин жарандарыбыз єлкєнїн сыртында квалификациясы

тємєн жумуштарда иштєєдє. Демек, кесиптик–техникалык окуу жайларына

болгон мамилени єзгєртїї керек.

БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, БИЛИМИ КҮЧТҮҮ МИҢДИ ЖЫГАТ

Президент Сооронбай Жээнбеков кол койгон Коопсуздук кеўешинин чечимине ылайык, жер казынасын пайдалануу чєйрєсїндє жасалган кылмыштар боюнча козголгон иштердин баарысы кайрадан инвентаризацияланат. Алтын запастарын камтыган кендерге берилген бардык лицензиялардын мыйзамдуулугу жана негиздїїлїгї текшерилет.

ТАЗАЛЫК ЇЧЇН ТАКТЫК

7-февралда Президент Сооронбай Жээнбеков Шанхай кызматташуу уюмунун жаўы башкы катчысы Владимир Норовду кабыл алды.

БИШКЕККЕ БИРИНЧИ САПАР

БУУнун Экономикалык жана социалдык маселелер боюнча

департаментинин маалыматтарына таянган countrymeters онлайн-

сервисинин божомолунда Кыргызстанда калктын

саны 2030-жылы 7 млн, 2050-жылы 8 млн, 2100-жылы

8 миллион 851 миў 936 адам болот.

2100-ЖЫЛЫ 2100-ЖЫЛЫ КАЛКЫБЫЗДЫН КАЛКЫБЫЗДЫН

САНЫ КАНЧА БОЛОТ?САНЫ КАНЧА БОЛОТ?

130 ЖЫЛДЫК МААРАКЕБыйыл кыргыздын легендарлуу балбаны

Кожомкул Каба уулунун 130 жылдык мааракеси масштабдуу белгиленет. Ал эми ушул аптада баш калаабыздагы анын ысымын алып жїргєн Спорт

ордосунда балбандын музейи ачылды.

8-11-февралда Кыргызстанда жамгыр жаайт. Тоолордо кар кєчкї жїрєт, жолдор тайгак болот.

АШУУДА АБАЙЛА!

Дональд Трамп Бїткїл дїйнєлїк банктын

тєрагалыгына АКШнын финансы министринин орун

басары, 62 жаштагы экономист Дэвид Мэлпасты сунуштоодо. Дїйнєлїк банктын башчысы кызматына талапкерлерди

сунуштоо расмий тїрдє 7-февралда башталды жана ал

14-мартка чейин созулат.

МЭЛПАСТЫН БАГЫ АЧЫЛАБЫ?

Бекен Назаралиевдин «Баткен туткуну» повести Баткен согушунун 20 жылдыгына оро-пара келип чыкты. Автор єз чыгармасын ийине келтире «ийлегенине» караганда кєп жылдар бою иштегени кєрїнїп турат. Китеп колуна тийген окурмандар бир дем менен бир же эки кїндє окуп коюшканын айтышууда. Чындыгында чыгармадагы сюжет, анын элементтери мыкты чечмеленген.

Алгы пикир Баткенден боевиктер кантип куулган?

Кымбат Нагима апа менен Тєрєкул ата-нын канынан жаралган айбарлуу жазуучу Чыўгыз Айтматов агабыз бала кезде Шекер айылындагы єзї аралашып жїргєн реалдуу адамдардын турмушу, кєп каардуу татаал тагдырлары «Жамила», «Биринчи муга-лим», «Саманчынын жолу», «Бетме-бет», «Эрте жаздагы турналар» повесттеринде, «Сыпайчы», «Ак жаан», «Атадан калган туяк» аўгемелеринде Герман согуш жыл-дарындагы курмандык, кыян-кески, жо-руктар, уурулук, уруш-талаш, ыйкы-тыйкы тирилик кырдаалдар реалдуу чагылтылган.

Бекен Назаралиев да «Кун» жана «Туяк» аттуу чыгармаларында єзї бала чакта Ак-ман жергесинде, єспїрїм кезде Єзгєн, Кы-тайдагы Кашкар, анан Алай, Памир, Па-кистан тараптарда ар тїрдїї кыял, мак-саттагы, ой-ниеттеги, мїнєз турпаттагы адамдардын жашоо кырдаалдарын кошо жїргєндєй таризде, жандуу ишенимдїї жаза билген.

«Туяк» повестинде тукумсуз Чырмаш менен аялы Айнагїлдїн тагдырларынын кайгылуу трагедиясы кыргыз адамдары-нын єз артында туяк калтыруу, элдин кї-чїн улоо вазипасынын ыйыктыгы айкын таасындалган.

«Кун» повестинде сїрєттєлгєн окуя Акман айылынан башталып, Кытайда-гы Кашкарда уланат. Анан Алай, Памир, Ооганстанга чейин созулат. Советтик со-циалисттик системада жашоо режимин жактагандар менен жактабагандардын арасындагы айыгышкан кїрєш, бир-би-ри менен араздашуу трагедиясы баянда-лат. Тарыхый инсан Жаныбек казынын образы жеткиликтїї деўгээлде ачылган. Аны менен таанышып, Акмандагы корба-шы Тилекматтын жалгыз туягы Тыныбек Бедел ашуусунан ашып, Кашкарга бирге барат. Айерде Жаныбек казынын уйгур досунун їйїндє англичандардан кїткєн колдоо болбой, Памир аркылуу Пакис-танга кєчїї абалында Тыныбек Жаныбек казы менен кош айтышып, Памирде жа-шап калат. Памирде Тилекмат душманы Асанкулдун небереси Мундузбек менен бирге жїрїп, аны єлтїргїсї келип бир ок атат, ал ок єз кызы - Мундузбекти сїйїп жїргєн Жибекке тийип, кыз набыт болот.

Повесттеги дагы бир тарыхый инсан - Памир кыргыздарынын ханы Рахман-кул Пакистанга эл кєчїрєт, андан Тїр-

кия элчиси Рахманкулга кыргыздар-ды Тїркия-га кєчїрїїгє жол бергени реалдуу баяндалат.

Бекендин «Баткен туткуну» повестинде Ооганстандын апийи-ми менен нашаа нар-котиктерин Россияга чейин наркотрасса жа-саган таризде жаша-гандар: Барон Камбар, бїкїр Тажик, Табыл-ды, Тєлєгєн, Мирзо, Камол, Хайрулло тур-муш тагдырлары жана Єзбекстан президенти Ислам Каримовдун оппо-зиционери Жума Намангани єзїнїн сакалчан боевиктери менен Баткенге Зар-далы тараптан кирип, Ферганага єтїп ба-рып, Каримовду набыт кылууга умтул-гандардын согушун, ички єз ара кытмыр чыр-чатактарын, татаал таймаштарын реалдуу тастыкталган. Баткендеги алтын казган япон геологдордун рациясы менен Бишкекке сїйлєшїї їчїн алардын арасы-на келип, сакалчан боевиктердин колу-на тїшкєн генерал Анарбек Шамкеевдин туткундугун, кыргыз жоокерлер Максат, Куттубек, Орозматтын эрдиктерин єзї аралашып жїргєндєй Бекен ишенимдїї чагылдырган. Кыргыз турмушундагы жа-ўы тарых окуяларын кєркєм эстетикалык деўгээлде жазууга калемгерлик кудурети жеткен. Анын жаўыдан жарыкка чыккан повесттери дасыккан кєз карашы бар жа-зуучунун сабырдуулук менен ийине кел-тирген бакубат кєркєм туундулары. «Бе-кен бул чыгармалары менен кыргыз ада-биятынын жаўы барагын жаратууда мын-дай жигердїїлїктї єз сабырдуулугу менен жасап, ошонусу менен дїйнєлїк адабиятка єз салымын кошоруна ишенем», - дейт Бе-кендин китептерине жазган баш сєзїндє даанышман филолог илимпоз Сулайман Кайыпов. Эстетикалык билим тажрыйба-сы бар инсандар аркылуу улуттун кєркєм казынасы жаўыланып, жанданып, байып турары интеллектуалдуу єсїп-єнїгєєр эл-ге ишенимдїї зоболо.

Повесть кїтїїсїз пролог менен баш-талат: «Ал атасын єлтїрїп алды… Ороз-

мат єз атасын атып єлтїрїп алганын эртеси гана бил-ди. Атасы артынан сая тї-шїп келе жаткан єжєр жи-гит єз баласы экенин, эми анын колунан мерт боло-рун билген…»

Чыгарманын єзєгї мы-на ушул ата менен бала-нын образы аркылуу сї-рєттєлєт. Борбор Азия єлкєлєрї эгемендикти ал-ган жылдары оор турмуш-ту баштан кечирди. Коўшу-

лаш Тажикстанда 1992-жылы баш-талган жарандык согуш 1997-жы-лы гана тынчы-ды, басылды. Єзбекстан ислам кыймылы (ИДУ) ислам халифа-тын курабыз деп оолугушуп, бир диндеги кандаш-канатташ элдер-дин ортосун-да бєєдє кан тє-гїлдї. Єзбекстан єзїнє бек турду. Тажикстан ме-нен Кыргызстан-дын ошол кезде-ги чабалдыгынан пайдаланып ИДУ кыймылы кыйла

эле чаў-тополоў сал-ды. Повестте Ооганс-

тандан башталган нар-котрафик жолу Кыргызстан аркылуу Казакстанга, андан ары Европага єтїїсї жай сїрєттєлїп келип, Баткен согушуна айланат. Биздин «Легендарлуу парла-мент» Кыргызстанга армиянын кереги жок деп чыккан чакырыкка Баткен со-гушу менен жооп алдык. Франциянын императору Наполеон Бонапарт айт-кан: «Єз армиясын баккысы келбеген эл, башка мамлекеттин армиясын ба-гат» деген сєзїнїн тууралыгына ынан-дык. 1999-жылы Баткен согушу учурун-да Баткен облусун тїзїїгє мажбур бол-дук. Бекен Назаралиев биринчиден, бул окуяларды єз кєзї менен кєрїп келген, экинчиден, каармандар менен баарлаш-кан соў гана чыгарма жазууга кириш-кен. Каармандардын кєбї биздин ара-бызда эле жїрїшєт. Айрым чыгарма-ларды окуганда бир, эки барагын оку-ган соў тажап кетип жаап саласыў да ошол бойдон ачпайсыў. «Баткен тутку-нун» окуган адам кино кєрїп жаткандай болот. Ошондой элес калтырат. Кудум боевик кинолордогудай бир окуя баш-талып, кызуу жерине келгенде башка окуяга єтєсїў. Кыргыз жоокерлери Ата Журтун коргоого дайым даяр экендиги

баяндалат. Мисалы, пулемётчу Куттубек Зайнидинов огу тїгєнїп боевиктердин курчоосунда калганда: “Баткенден ары силерге жол жок! Бїттї!” деп граната-сын жардырып, єзїн курчап турган бое-виктер менен кошо курман болот. Ба-рымтага алынган генерал Шамкеевдин жансакчысы Максат Насиевдин образы кыргыз жоокерлерине їлгї болот. Єзгє-чє Кудаяр хандын чебинде буктурмада жатышкан жоокерлерге «Жїз жоокер баяны» туурасындагы уламыш чыгар-мага жаўы кєрк, жаўы дем берген. Бат-кен єрєєнїнїн кооз жерлери, ошол эле учурда «Зарыл ишиў болбосо Зардалыга барбагын» деген накыл кептин чынды-гына дагы бир жолу ишенесиў. Боевик-тер Баткенден куулду. Бул оўойго тур-ган жок. Келечектеги жаш муундарга са-бак, їлгї болсун їчїн «Баткен туткуну» повестинин негизинде жок эле дегенде телесериалдар тартылса «Кыргыз кере-мети» аталган кино тарыхыбыздын жа-ўы барактары ачылмак. Россияда Кав-каздагы окуялар боюнча мыкты кино-лор тартылды. Баткен согушу боюнча кино тартылса, «Жетинчи ок» тасма-сынан ашса ашып кем калышпайт эле. Баткендин кооз жерлери тасманын кєр-кїн ачса, экинчи жагынан Ата Мекен-ди коргоо, жаштарды патриоттук духта тарбиялоого їндємєк. Ансыз деле бизде мындай жанрдагы тасмалар жокко эсе. Фильмдин сценарийин Бекен Назара-лиев жазып даярдап койду.

Китептин авторун кыргыз журтуна тааныштыруунун анчалык деле зарыл-чылыгы жок. Кесиби сїрєтчї болсо да журналист катары таанылган. Кан кїй-гєн Кавказда болуп, Чеченстандын пре-зидент-генералдары менен жолугушкан. Жарандык согуш болгон Тажикстанда оппозиция єкїлдєрї менен жолугушуп жол очерктерин тартуулаган. Бекендин Кавказга барганы бир чети кызык, бир чети кооптуу болгон, анткени ал їйїн-дєгїлєргє: “Москвага “Комсомольская правда” гезитине стажировкага бара-там”,- деген шылтоону айтып, єз ємї-рїн тобокелге салып Кавказга аттанган. Бекен Назаралиевдин “Баткен туткуну” жана “Кун” повесттерин окуган соў, бу-га чейин сїрєтчї, журналист, жазуучу катары билсек, эми мыкты сценарист катары да таанып калдык. Бекен кино менен драматургия жанрында да єз чы-йырын салат деген ишеним бар.

Повесттин эпилогу: «Кечээ эле бул чєлкємдєгї кыргыз жоокерлеринин жї-рєгїнїн їшїн алып, тїн уйкусун бузган, кєк жал талаа карышкырындай болгон сакалчан боевиктин жансыз денеси єз баласынын бет алдында жатты»,- деп жыйынтыкталат.

Бекендин “Баткен туткуну” повестин окуган соў жогоруда айтылгандай “За-рыл ишиў болбосо Зардалыга барбагын” деген накыл кепке карабастан Зардалы-га баргым келип калды.

Асан ЖУНУСОВ

иа -

я-є

ни яндалат.н «Баткен

талат: «Ал атмад

рєг

р

нл1тт

тодкддгєТндгпычП

е --а--

р, л-о, р-нати

ппмм

д

н

ааииипо-мангани єзїнїн менен Баткенге Зар-

дтуу баштан

лл11тт

т

дккддддгєТндгппккы

элэ е дды. П

т

Сїйєркул ТУРГУНБАЕВ, Кыргыз эл акыны:

”БЕКЕН НАЗАРАЛИЕВ КӨП КЫРДУУ ТАЛАНТ, КАЛЕМГЕРЛИК СӨЗҮ ӨТКҮР, НИЕТ-КЫЯЛДАРЫ КУРЧ, ӨЗ ПРИНЦИПТЕРИНЕН ТАЙБАГАН ОЙЛОРУ ТЕРЕҢ ИНСАН”

Жазуучулук, сїрєтчїлїк, журналисттик їч єнєр єз дээринде ширетилген, їч єнєрдї бир кєєдєнгє сыйдыра алган Бекен Назаралиев кєп кырдуу талант. Калемгерлик сєзї єткїр, ниет-кыялдары курч, єз принциптеринен тайбаган ойлору тереў инсан. Билимдїї, таалим-тарбиялуу, єзїнєн улууларга сый мамиледе, єз чыгармаларын жарыкка чыгарууда єтє сабырдуулук бар. Кєп жылдардан бери проза жанрында жазып келген жигердїї чыгармалары - эми гана «Кун», «Туяк», «Баткен туткуну» аттуу китептери жарыкка чыкты.

«БАТКЕН ТУТКУНУ» ПОВЕСТИ БОЮНЧА КИНО ТАРТЫЛСА

2019-жылдын 8-февралымамлекеттик расмий гезити

2424

Page 2: 8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ №9 (2973) Кыргыз Республикасынын

7-ôåâðàëäà Ïðåçèäåíò Ñîîðîíáàé Æýýíáåêîâ Ðîññèÿíûí Ïðåçèäåíòè Âëàäèìèð Ïóòèí ìåíåí òåëåôîí àðêûëóó ñ¿éëºøò¿.

Ñ¿éëºø¿¿í¿í æ¿ð¿ø¿íäº ìàì-ëåêåò áàø÷ûëàðû ýêè òàðàïòóó æàíà êºï òàðàïòóó êûçìàòòà-øóóíóí àêòóàëäóó ìàñåëåëåðèí òàëêóóëàøûï, áóãà ÷åéèí æåòèøèëãåí ìàêóëäàøóóëàðäû èøêå àøûðóó áîþí÷à æàíà îøîíäîé ýëå Âëàäèìèð Ïóòèíäèí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíà áîëî òóðãàí ìàìëåêåòòèê ñàïàðû òóóðàëóó ïèêèð àëìàøûøòû.

2019-жылдын 8-февралы22мамлекеттик расмий гезити

ЕККУ МЕНЕН АР ТАРАПТУУ КЫЗМАТТАШТЫККА КЫЗЫКДАРБЫЗ

5-ôåâðàëäà Æîãîðêó Êå¢åøòèí Òºðàãàñû Äàñòàíáåê Æóìàáåêîâ Åâðîïàäàãû êîîïñóçäóê æàíà êûçìàòòàøòûê óþìóíóí Áèøêåêòåãè Ïðîãðàììàëûê êå¢ñåñèíèí áàø÷ûñû Ïüåð ôîí Àðêñ ìåíåí æîëóãóøòó.

Òºðàãà Äàñòàíáåê Æóìàáåêîâ Êûðãûçñòàí ýë àðàëûê óþìäàð ìå-íåí áîëãîí àëàêàíû àðòòûðóóãà, àíûí è÷èíåí ÅÊÊÓ ìåíåí êûçìàò-òàøòûêòû êå¢åéò¿¿ãº ºçãº÷º ìààíè áåðåðèí áåëãèëåäè. ÅÊÊÓíóí Áèøêåêòåãè Ïðîãðàììàëûê êå¢ñåñèíèí áàø÷ûñû Ïüåð ôîí Àðêñ Êûðãûçñòàí Îðòî Àçèÿäàãû ÷ûíûãû äåìîêðàòèÿ øàðòòàðûí êàðìàíãàí ºëêº ýêåíèí áèëäèðèï: “Æàðàíäûê êîîìäóí ê¿÷ò¿¿ë¿ã¿, êºï ïàðòèÿ-ëóóëóê æàíà ïàðëàìåíòòèí èøèíèí à÷ûê-àéêûíäóóëóãó æîãîðó áààãà òàòûêòóó”, – äåãåí ïèêèðèí áèëäèðäè. Æîëóãóøóóäà Áèøêåêòåãè ÅÊÊÓ Àêàäåìèÿñûíûí íåãèçèíäå áèëèì áåð¿¿ æààòûíäà äà êûçìàòòàøóó ìàñåëåëåðè òàëêóóëàíäû.

СООРОНБАЙ ЖЭЭНБЕКОВ ВЛАДИМИР ПУТИН МЕНЕН ТЕЛЕФОН АРКЫЛУУ СҮЙЛӨШТҮ

6-ôåâðàëäà Ïðåçèäåíò Ñîîðîíáàé Æýýíáåêîâ Áèøêåê øààðûíûí æàëïû áèëèì áåð¿¿÷¿ ìåêòåïòåðèíèí àáàëû ìåíåí òààíûøòû.

Ìàìëåêåò áàø÷ûñû áîðáîðó-áóçäàãû ¹69 æàíà ¹12 ìåêòåï-òåðãå áàðûï, êëàññòàðäû êºðä¿, îêóó÷óëàð ìåíåí ìàåêòåøòè. Àãà ãåîãðàôèÿ, ìàòåìàòèêà, íåìèñ òèëè, ìóçûêà æàíà ñ¿ðºò òàð-òóó ñàáàêòàðû êàíäàé ºòººð¿í êºðñºò¿øò¿. Îêóó÷óëàð Ïðåçè-äåíòêå îîç êîìóçäà îéíîøóï, àãà ãèìíàñòèêà, áèé ñàáàêòàðûí êºðñºò¿øò¿.

¹12 ìåêòåïòå Áèøêåêòèí ìý-ðè Àçèç Ñóðàêìàòîâ áîðáîðäîãó îêóó÷óëàð òîëóê ýìåñ æàíà àøûê-÷à òîëãîí ìåêòåïòåðäèí àáàëû áîþí÷à êºðñºòìºë¿¿ ìààëûìàò áåðäè. Ïðåçèäåíò àéðûì ìåêòåï-òåð 40%ãà ãàíà òîëãîíóí, àë ýìè áàøêà ìåêòåïòåðäå áàëäàðäûí òîëóøó 300%ãà ÷åéèí àøûê ýêåíè áîþí÷à ìààëûìàòòû óãóï, áóë àáàëäû òåðå¢ òàëäîî ìåíåí òè-éèøò¿¿ ÷å÷èì êàáûë àëóó çàðûë ýêåíèí áåëãèëåäè. Îøîíäîé ýëå ìåêòåï äèðåêòîðëîðó îêóó æàé-ëàðäàãû êîøóì÷à îêóó êîðïóñòà-ðûíûí æåòèøñèçäèãèí àéòûøòû.

«Áóë ìàñåëå ìåíèí 꺢¿ë áîðáîðóìäà. Áûëòûð êîððóïöèÿ ìåíåí ê¿ðºø¿¿äºí ò¿ø¿ï æàòêàí àê÷àíû êîòîðóóãà àòàéûí ýñåï à÷ûëãàí. Îøîë êàðàæàò ׿é îá-ëóñóíäà æàíà Áèøêåêòå ìåêòåï êóðóóãà æóìøàëàò. Áèøêåê ìýðèÿ-

ñû ìåíåí Áèëèì áåð¿¿ æàíà èëèì ìèíèñòðëèãèíå ìåêòåïòåð áîþí÷à òàëäîî æ¿ðã¿ç¿¿ òàïøûðìàñû áå-ðèëãåí. Àíàëèç æàñàëäû. Êàéñû ðàéîíäî ìåêòåï æåòèøñèç áîëñî,

àë æåðëåðäå æà¢û ìåêòåï ñàëû-íàò. Îêóó÷óëàðäûí ñàíû àøûê÷à áîëóï æàòêàí ìåêòåïòåðãå êîøóì-÷à èìàðàò êóðóëàò», - äåäè Ïðåçè-äåíò Ñîîðîíáàé Æýýíáåêîâ.

ЧҮЙ ЖАНА БИШКЕКТЕ МЕКТЕПТЕРДИН ЖЕТИШСИЗДИК МАСЕЛЕСИ ЧЕЧИЛЕТ

КЕСИПТИК БИЛИМ БЕРҮҮ ЭМГЕК РЫНОГУНУН ТАЛАБЫН ЭСКЕ АЛЫШЫ КЕРЕК

ӨКМӨТ БАШЧЫСЫ ТҮШТҮК БОРБОРДО

Ìàìëåêåò áàø÷ûñû áîðáîðóáóçäàãû ¹98 êåñèïòèê ëèöåéäå àëàðäûí èøèí êºð¿ï, îêóó÷óëàð æàíà îêóó æàéäûí æàìààòû ìåíåí ìàåêòåøòè. «ªëêºí¿í áèëèì áåð¿¿ ÷ºéðºñ¿ òûøêû æàíà è÷êè ýìãåê ðûíîêòîðóíäà òàëàï êûëûíãàí àäèñòåðäè äàÿðäàøû êåðåê. Áóë ìàêñàòòà êåñèïòèê-òåõíèêàëûê áèëèì áåð¿¿÷¿ îêóó æàéëàðäûí ì¿ìê¿í÷¿ë¿ã¿í ìàêñèìàëäóó ïàéäàëàíóó çàðûë», - äåï áåëãèëåäè Ñîîðîíáàé Æýýíáåêîâ æîëóãóøóóäà.

Ïðåçèäåíòêå ìààëûìàò òåõíî-ëîãèÿëàðû, òåëåêîììóíèêàöèÿëàð áàãûòòàðû áîþí÷à æàíà êàðäàðëàð ìåíåí èøòºº ÷ºéðºñ¿ ¿÷¿í êâà-ëèôèêàöèÿëóó êàäðëàð äàÿðäàé òóðãàíûí àéòûï áåðèøòè. Ëèöåéäå Ðåãèîíäîðäó ºí¿êò¿ð¿¿ æàíà ºë-êºí¿ ñàíàðèïòåøòèð¿¿ æûëûíûí àëêàãûíäà ðåãèîíäîðäîí êåëãåí æàøòàðäû îêóòóóãà êºï 꺢¿ë áóðóëóóäà. Ðåãèîíàëäûê êåñèï-òèê-òåõíèêàëûê îêóó æàéëàðûíûí îêóòóó÷óëàðû ¿÷¿í òðåíèíãäåð äàéûìà ºò¿ï òóðàò. Ïðåçèäåíò Ñîîðîíáàé Æýýíáåêîâ ìûíäàé ïðàêòèêàíû á¿ò ðåñïóáëèêà áîþí÷à êîëäîíóó çàðûë ýêåíèí áåëãèëåäè.

ªëêº áîþí÷à 98 êåñèïòèê îêóó æàéû áîëñî, àëàðäûí 74 ïàéû-çû, àë ýìè Áèøêåêòå 67 ïàéûçû

îêóó÷óëàð ìåíåí òîëãîí ýìåñ. Ìåêòåïòè á¿ò¿ð¿¿÷¿ëºðä¿í 30 ïàéûçû ãàíà óøóë êåñèïòèê îêóó æàéëàðãà îêóóãà ºò¿øºò.

“Êåñèïòèê-òåõíèêàëûê îêóó æàéëàðûíà áîëãîí ìàìèëåíè ºç-ãºðò¿¿ çàðûë. Çàìàí òåç ºçãºð¿ï, æà¢û òåõíîëîãèÿëàð òóðìóøóáóç-ãà ûê÷àì àðàëàøóóäà. Æàøòàð òóðìóøòà ºç îðäóí òàáóóñó ¿÷¿í êåñèïêå ýý áîëóó äà òåçäèêòè òà-ëàï êûëóóäà», - äåäè Ïðåçèäåíò. Àë ýìãåê ðûíîãóíäà òàëàï-ñóðîîãî ýý, àòààíäàøòûêêà òóðóøòóê áåðå àëà òóðãàí ìûíà óøóíäàé àäèñòåð-äè äàÿðäîîãî ì¿ìê¿í÷¿ë¿ã¿ áàð ýêåíèí, àäèñòåðäè äàÿðäîî òàð-ìàãûíäàãû êåñèïòèê-òåõíèêàëûê áèëèì áåð¿¿ ñèñòåìàñû á¿ò ºëêºãº êå¢èðè òàðàøû êåðåêòèãèí àéòòû.

Ïðåçèäåíò Ñîîðîíáàé Æýýíáåêîâ óøóë ýëå ê¿í¿ Æóñóï Áàëàñàãûí àòûíäàãû Êûðãûç Óëóòòóê óíèâåðñèòåòèíèí èìàðàòûíäà áîðáîð øààðäûí æîãîðêó îêóó æàéëàðûíûí æàíà êåñèïòèê-òåõíèêàëûê îêóó æàéëàðäûí æåòåê÷èëèãè, îêóòóó÷óëàð æàíà ñòóäåíòòåð ìåíåí æîëóãóøòó. Àíäà Ìàìëåêåò áàø÷ûñû ÷îãóëãàíäàð àñòûíäà êå¢èðè ñºç ñ¿éëºä¿.

Ïðåçèäåíò Ñîîðîíáàé Æýýí-áåêîâ ºòêºí æûëû àòêàðûëãàí èøòåð æàíà ìààíèë¿¿ èø-÷àðàëàð áîþí÷à ìààëûìàò áåðèï, àëäûäà-ãû ìèëäåòòåð òóóðàñûíäà êå¢èðè òîêòîëäó.

Ïðåçèäåíò áèëèì áåð¿¿äº ñèñ-òåìàëóó ðåôîðìàëàðäû æ¿ðã¿ç¿¿ òàëàï êûëûíàðûí àéòûï, áèëèì áåð¿¿í¿í ìàêñàòòàðû æàíà àðòûê-÷ûëûêòóó áàãûòòàðû áîþí÷à ñå-ãèç ïóíêòòàí òóðãàí ìèëäåòòåðäè áåëãèëåäè. Áèðèí÷è êåçåêòå, áàë-äàðäûí ýðòåëåï ºí¿ã¿¿ñ¿íº æàíà ìåêòåïêå ÷åéèíêè áèëèì àëóóñóíà ºçãº÷º 꺢¿ë áóðóó. Ýêèí÷è êå-÷èêòèðèëãèñ ìàñåëå – ìåêòåïòå áèëèì áåð¿¿í¿í ñàïàòûí æàêøûð-òóó. Ìûíäà íåãèçãè ýêè áàãûò – àð áèð áàëàíû áèëèì àëóóäàí ÷åòòå êàëòûðáîî æàíà áèëèì áåð¿¿í¿í ñàïàòûí êºòºð¿¿ – áààðûáûçäû ò¿éøºëòêºí ìàñåëå. Áóë ðåãèîí-äîðäó ºí¿êò¿ð¿¿ ¿÷¿í ý¢ çàðûë áîëãîí øàðò, êåëå÷åêòèí ïàéäó-áàëûí ò¿çº òóðãàí ôàêòîð, - äåï áåëãèëåäè Ïðåçèäåíò. ¯÷¿í÷¿ ìàñåëå êàòàðû ìåêòåïòåðäå áàë-äàðäûí àøûê÷à òîëãîí ìàñåëåñèí êºðñºòò¿. È÷êè ìèãðàöèÿíûí àãû-ìû íåãèçèíåí Áèøêåê æàíà ׿é㺠áàãûòòàëãàíäûêòàí, óøóë æåðäå îêóó÷óëàð êºáºé¿ï, ìåêòåïòåðäè êå¢åéò¿¿ çàðûëäûãû æàðàëäû. Áóë ìàñåëåíè ÷å÷¿¿ ¿÷¿í àê÷à êàðàæàòòàðûí áºë¿ï áåðåáèç, - äåäè Ñîîðîíáàé Æýýíáåêîâ. Òºð-ò¿í÷¿äºí, àçûðêû ó÷óðäà 1,5 ìëí ýêîíîìèêàëûê æàêòàí àêòèâä¿¿ àäàìäàðäûí êåñèïòèê áèëèìè æîê. Áèçäèí æàðàíäàðûáûç ºë-êºí¿í ñûðòûíäà êâàëèôèêàöèÿ-ñû òºìºí æóìóøòàðäà èøòººäº.Îøîíäóêòàí êåñèïòèê-òåõíèêàëûê îêóó æàéëàðûíà áîëãîí ìàìè-ëåíè ºçãºðò¿¿ êåðåê. Áóë îêóó æàéëàðäûí á¿ò¿ð¿¿÷¿ëºð¿í¿í êîîìäîãó êàäûð-áàðêûí êºòºð¿ï, Êûðãûçñòàíäûí ýìãåê ðûíîãóíóí

òàëàïòàðûíà òóóðà êåëãåí æóìóø-÷ó êåñèïòåðãå êûçûêòûðóó èøòåðè æ¿ðã¿ç¿ë¿ø¿ êåðåê. Ìàìëåêåò áàø÷ûñû ýíåðãåòèêà, òîî-êåí, àéûë ÷àðáà, òóðèçì, êàéðà èøòå-ò¿¿ òàðìàêòàðûáûçãà çàðûë îðòî çâåíîäîãó àäèñòåð æåòèøñèçäèãèí àéòòû. Æàøòàðäû êåñèïòèê æàê-òàí äàÿðäàï, è÷êè ðûíîêòî ãàíà ýìåñ, ÷åò ýëäèê ðûíîêòî òàòûêòóó æóìóø îðäóí òàáóóãà æºíäºìä¿¿ êûëóó - áèçäèí ìèëäåò, - äåäè àë. Áåøèí÷è ìàñåëå, àçûð æîãîðêó îêóó æàéûí á¿ò¿ï ÷ûêêàí ñòó-äåíòòåðäèí êºï÷¿ë¿ã¿ àëãàí áè-ëèìèíå æàðàøà æóìóøêà îðíîøî àëûøïàéò. Æîãîðêó îêóó æàéëàðû ýìãåê ðûíîãóíóí òàëàáûí æàêøû ïðîãíîç êûëà àëáàé æàòàò. Óíè-âåðñèòåòòåðäåí áèëèìè íà÷àð, ñàïàòû òºìºí ìóãàëèìäåð, èíæå-íåðëåð, âðà÷òàð, ýêîíîìèñòòåð, þðèñòòåð ÷ûêñà – àëàð ºç ºëêºñ¿í ºçäºð¿ òàëêàëàøàò. Ïðåçèäåíò áèëèì áåð¿¿í¿í ñàïàòûíà ºçãº÷º òîêòîëóï, ñàïàòñûç áèëèì áåð¿¿í¿ - áèçäèí êåëå÷åãèáèçãå îëóòòóó çûÿí êåëòèð¿¿ äåï áààëîî êåðåê, - äåï àéòòû. Îøîíäóêòàí áèëèì áåð¿¿í¿í ñàïàòû ìåíåí ºëêºí¿í êåëå÷åãè - àæûðàãûñ ò¿ø¿í¿êòºð. Àëòûí÷ûäàí, ºëêºí¿í ºí¿ã¿¿ñ¿ ¿÷¿í èíæåíåðäèê-òåõíèêàëûê äàÿðäûêòàðäû ê¿÷ºò¿¿ çàðûë. Áèçäèí òîî-êåí ºíºð-æàéûáûç, áèðãåëåøêåí èøêàíàëàð, èíâåñ-òèöèÿëûê äîëáîîðëîð ìóêòàæ áîëãîí àäèñòåðäè äàÿðäàáàé æà-òàáûç, - äåï áåëãèëåäè Ìàìëåêåò áàø÷ûñû. Ïðåçèäåíò æåòèí÷è ìà-ñåëå êàòàðû òàðáèÿ èøèí àëäûãà êîéäó. “Æàøòàðäû òàçà àáèéèð ìåíåí, êîîìäóí ûíòûìàãûí êîð-ãîï, ºç ºëêºñ¿í¿í ïàòðèîòó áîëóï

æàøîîãî òàðáèÿëîî, êºï òèëä¿¿ áèëèì áåð¿¿ çàðûë, - äåï àéòòû Ñîîðîíáàé Æýýíáåêîâ. Ñåãèçèí-÷è, áóë - áèëèì áåð¿¿í¿í à÷ûê-àéêûíäóóëóãó, îêóó æàéëàðäàãû êîððóïöèÿíû æîþó. Àäàì ðåñóðñóí ºí¿êò¿ð¿¿ - Ñèçäåðäèí òàðìàêòûí íåãèçãè ìèëäåòè. Àíû àòêàðóó ¿÷¿í áèëèìäèí ñàïàòû êåðåê. Êîððóïöèÿ áàð æåðäå ý÷ êà÷àí ñàïàòòóó áèëèì áåðèëáåéò, -äåï áåëãèëåäè Ìàìëåêåò áàø÷ûñû.

Ïðåçèäåíò ºç ñºç¿íäº “Óëóòòóê óíèâåðñèòåò – æîãîðêó áèëèì áåð¿¿í¿í ôëàãìàíû” äåï êºï àéòàáûç, - äåï áåëãèëåï, ÷ûí ýëå èø æ¿ç¿íäº îøîíäîéáó, æå àíäàé ýìåñïè, îøîíó ºç êºç¿ ìåíåí êºð¿¿ ¿÷¿í êåëãåíèí àéòòû. Óíèâåðñèòåò ñûðòûíàí æàëòûðàê êºð¿íãºí¿ ìå-íåí è÷èíäå àíäàé ýìåñ ýêåí. Îêóó êîðïóñòàðûíûí àêûáàëû íà÷àð. Òåõíèêàëûê æàêòàí êàìñûçäà-ëûøû òºìºí, - äåäè Ìàìëåêåò áàø÷ûñû. Áèøêåêòå ãàíà ýìåñ, àéìàêòàðäàãû óíèâåðñèòåòòåð æàðàòêàí èéãèëèêòåðãå Óëóòòóê óíèâåðñèòåò æåòèøè ¿÷¿í êèì, ýìíå òîñêîîë áîëóóäà? Óëóòòóê óíèâåðñèòåòòè - îêóó æàéëàðäûí ÷ûíûãû ôëàãìàíû äåãåí äå¢ãýýë-ãå àëûï ÷ûêêûëà! Ðåôîðìàëàðäû æàñàãûëà! Ðåôîðìàëàðäû æàñàø ý÷ êà÷àí î¢îéãî òóðáàéò. Ñèëåðãå äàãû áèð øàíñ, äàãû áèð óáàêûò áåðèëåò, - äåï áåëãèëåï, áèç - êåí áàéëûêòûí ýìåñ, àäàìäàðäûí ñàíû ìåíåí ýìåñ, àêûë-ýñòèí, áèëèìäèí ýñåáèíåí ºç¿í¿í æàð-êûí êåëå÷åãèí êóðà òóðãàí ºëêº-á¿ç! – äåäè Ïðåçèäåíò Ñîîðîíáàé Æýýíáåêîâ.

Äàÿðäàãàí Áåãèì ÒÓÐÄÀËÈÅÂÀ

Президент Сооронбай ЖЭЭНБЕКОВ:

“БИЛИМ БЕРҮҮНҮН САПАТЫ ӨЛКӨНҮН КЕЛЕЧЕГИ МЕНЕН АЖЫРАГЫС МАСЕЛЕ”

7-ôåâðàëäà Ïðåìüåð-ìèíèñòð Ìóõàììåäêàëûé Àáûëãàçèåâ Îø øààðûíûí ìýðèÿñûíûí êîëëåãèÿëûê æûéûíûíà êàòûøòû.

«Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòèíèí «2019-æûëäû Àéìàêòàðäû ºí¿êò¿ð¿¿ æàíà ñàíàðèïòåøòèð¿¿ æûëû äåï æàðûÿëîî æºí¿í亻 Æàð-ëûãûí èøêå àøûðóóíóí àëêàãûíäà àéìàêòàðäû êîìïëåêñò¿¿ ºí¿êò¿ð¿¿ èøòåðèí óëàíòóó çàðûë. Áóë Îø øààðûíà äà òèåøåë¿¿. Èíâåñòèöèÿëàðäû òàðòóó, æà¢û ºíä¿ð¿øò¿ê êóáàòòóóëóêòàðäû æàíà æóìóø îðóíäàðûí ò¿ç¿¿, ñîöèàëäûê æàíà èíôðàñòðóêòóðàëûê îáúåêòòåðäè êóðóó ñûÿêòóó ìàñåëåëåðãå ºçãº÷º 꺢¿ë áóðóó êåðåê. Ìóðäà Îø øààðû èðè ºíºð æàé áîðáîðó áîëóï ñàíàëûï, àíäà áèð êàòàð èðè èøêàíàëàð èøòåï êåëãåí. Êèéèí÷åðýýê èøêàíàëàðäûí êºá¿ ìåí÷èêòåøòèðèëèï æàíà èøòåáåé òîêòîï êàëãàí. Ìóíó ýñêå àëóó ìåíåí Îø øààðûíûí ºíä¿ð¿øò¿ê ì¿ìê¿í-÷¿ë¿êòºð¿í ñàêòîîãî æàíà ºí¿êò¿ð¿¿ãº ºçãº÷º 꺢¿ë áóðóó êåðåê», – äåäè Ìóõàììåäêàëûé Àáûëãàçèåâ.

Page 3: 8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ №9 (2973) Кыргыз Республикасынын

Жаўы кодекстер иштеп жатат

2019-жылдын 8-февралымамлекеттик расмий гезити

33

Ó÷óðäà 2019-æûëäûí áàøûíäà ê¿÷¿íº êèðãåí êîäåêñòåð áîþí÷à òàëêóó êºï áàñà¢äàé ýëåê. Áèðè àíûí àðòûê÷ûëûêòóó æàêòàðûí àéòñà, áèðè êåì÷èëèãèí áàñà áåëãèëåéò. Æàêûíäà þðèäèêà èëèìäåðèíèí äîêòîðó, æà¢û êûëìûø êîäåêñèí èøòåï ÷ûêêàí æóìóø÷ó òîïòóí æåòåê÷èñè Ëåéëà Ñûäûêîâà Áåøèí÷è êàíàë òåëåêîìïàíèÿñûíûí "Ê¿í ºçºê" áåð¿¿ñ¿íº ìàåê áåðãåí. Îêóðìàíäàðãà îøîë ìàåêòè ñóíóøòàéáûç.

- Æà¢û êîäåêñòåðäèí ê¿÷¿íº êèðãåíèíå áèð àé áîëäó. Áàøûí-äà ÷î¢ áèð êàðøûëûê áîëãîí. Ýìè îøîë êàðøûëûê, ÷û¢àëóó áàñà¢äàï æàòêàíäàé. Ýë æà¢û ìûéçàìäàðäû àòêàðóó êåðåêòèãèí ò¿ø¿í¿ï æàòàò? Ýìíåãå êàðøû-ëûê áîëäó, êàíäàé îéëîéñóç?

- Áèëåñèçáè, îáîëó ýìíåãå áèçäèí ìûéçàìäàðäû ºçãºðò¿¿ çàðûëäû-ãûíà êåëãåíèáèçäåí áàøòîî êåðåê. Àçûðêû çàìàíäûí ÷àêûðûêòàðû óøóë ðåôîðìàëàðûáûçãà áàðóóãà ò¿ðòê¿ áîëäó. Ý÷ êèìãå ñûð ýìåñ, êûëìûøòóóëóê ºçãºð¿ï æàòàò.

- Çàìàíáàïòàøûï æàòàò...- Àë çàìàíáàïòàøûï, êîðêóíó÷-

òàðäûí æà¢û ò¿ð¿ ïàéäà áîëóóäà - òåððîðèçì, ýêñòðåìèçì, êîððóïöèÿ. Òðàíñ óëóòòóê óþøêàí êûëìûø-òóóëóê äåãåí ò¿ø¿í¿êòºð ïàéäà áî-ëóóäà. 20 æûë ìóðäàãûãà êàðàãàíäà àçûðêû ÷àêûðûêòàð òàêûð áàøêà. Êàíäàé æà¢û ìåõàíèçìäåðäè èøêå êèðãèç¿¿ êåðåê? Óøóë êûëìûøòóóëóê ìåíåí êàíòèï ê¿ðºø¿¿ êåðåê äåãåí ìàñåëåíè ÷å÷¿¿ êåðåê áîëãîí. Ìà-ñåëåí, ðåöèäèâäèê (êàéòàëàíìà) êûëìûøòûí ºñ¿ø¿ 40%ãà ÷åéèí æåòêåí. Áóë äåãåí ºòº ÷î¢ ºñ¿ø. Äåìåê, ìûéçàì èøòåáåé æàòàò. Àë ýìíåãå èøòåáåé æàòàò? Àíòêåíè ýñêè êîäåêñòå æàçàëîî æàãû êàòóó êàðàëãàí. Ìàñåëåí, ìóðäàãû Êûðãûç ÑÑÐèíèí 1961-æûëêû êîäåêñèíäå ýðêèíåí àæûðàòóó ý¢ êºï äåãåíäå 15 æûëäû ò¿çñº, êºç êàðàíäûñûç Êûð-ãûçñòàí àíû 30 æûë äåï áåëãèëåãåí. Ò¿ç ýëå àéòàëû, 30 æûë áåðèëñå, èø æ¿ç¿íäº àäàìäû ºì¿ð áîþ ýðêèíåí àæûðàòóó äåãåíäè áèëäèðåò. Áóë ñèñòåìàäàí êèéèí àäàì î¢îëóï ÷ûêïàéò. Ñèñòåìà àäàìäû æºí ãàíà ñûíäûðûï æàòàò. Îøîí ¿÷¿í êàéòà-ëàíìà êûëìûø ºñ¿¿äº. Àë óøóí÷à æûë êàìàêòà îòóðóï, îøîãî êºí¿ï, ýðêèíäèêêå ÷ûêêàíäàí êèéèí àë ºç¿í ý÷ æåðäå òàáà àëáàéò. Àíäàí êèéèí àë ºç¿íº òààíûø êûëìûø ÷ºéðºñ¿íº êàéòàò - àë æåðãå êºí¿ï, àãà û¢ãàé-ëàøûï êàëãàí. Êîîì÷óëóê àíû êàáûë àëáàéò.

Îøîíäîé ýëå ºë¿ì æàçàñûí êàéòàðóó ïèêèðëåðè äà àéòûëà áàøòàáàäû áåëå. Áóë º¢ä¿¿ áèë-äèð¿¿ëºðä¿ ïîïóëèçì êàòàðû, êîîì÷óëóêòó êîçãîî ¿÷¿í àéòûëûøû ì¿ìê¿í äåï ýñåïòåéì. Ä¿éíº æ¿ç¿ ýðêèíåí àæûðàòóó, ºë¿ì æàçàñûí êèðãèç¿¿ àðêûëóó êûëìûøòóóëóê ìåíåí ê¿ðºø¿¿ ìàñåëåñèí ÷å÷¿¿ áîëáîé òóðãàíûí ò¿ø¿íãºí. Êûëìûø ìåíåí ê¿ðºø¿¿í¿í æà¢û æîëäîðó, ûêìàëàðû èøòåëèï ÷ûãóóäà. Êûë-ìûø æàçàñûíà òàðòûëãàí àäàìäû ðåàáèëèòàöèÿëîî, àíû êîîìãî êàé-òàðóó ¿÷¿í ñîò àäèëåòòèãèíå ºò¿¿ ìàñåëåñè ïàéäà áîëóóäà. Áàøêà÷à àéòêàíäà, êûëìûø æàñàãàí àäàìäû êàéðà êîîìãî òàðòóó, àëûï êåë¿¿ àðàêåòèí êûëóó çàðûë.

Áèðîê àë ïñèõèêàëûê æàêòàí îîðó-ëóó áîëñî, àíû äàðûëîîíóí ºç¿í¿í æîëäîðó áàð. Ìåí àçûð áîëæîë ìåíåí êûëìûøòàðäûí 60-70%ûí ò¿çãºí îîð ýìåñ êûëìûøòàðäû àéòûï æàòàì. ×ûíûíäà àëàðäû êîîìãî àëûï êåëèï, êîîì ìåíåí æóó-ðóëóøóï, æàøîîñóí óëàíòûø ¿÷¿í êàéòàðóóãà áîëîò. Áèðîê áèçäå áóë ïðîöåññêå ý÷ êàíäàé ìààíè áåðèëãåí ýìåñ. Óøóíäàí óëàì êûëìûøòóóëóê-êà òààñèð ýò¿¿í¿í æà¢û ÷àðàëàðûí êºð¿¿ ìàñåëåñè êåëèï ÷ûêêàí. Îøîí ¿÷¿í ïðîáàöèÿ èíñòèòóòó ïàéäà áîëäó.

Ìóðäàãû êîäåêñ áîþí÷à ýðêèíåí àæûðàòóóíóí ý¢ óçàê 캺íºò¿ 20 æûë áîëóï, àãà êîøî áàøêà êûë-

ìûøòàð ìåíåí áèðèãèï, 25, 30 æûë áîëóï êåòñå, àçûð àë 5 æûëãà êûñ-êàðòûëäû. Òàêòàï àéòêàíäà, ýðêèíåí àæûðàòóóíóí ý¢ óçàê 캺íºò¿ 15 æûë áîëóï, áèð íå÷å êûëìûø æà-ñàñà, àë 20 æûëäàí àøïàéò. Àçûð òàëàø æ¿ð¿ï æàòêàí ìàñåëåíèí áààðû îøîë 5 æûëäûí àéëàíàñûíäà áîëóóäà. Ìóíó òóóðà àéòûø êåðåê. Æàçàëîîíó êàòààëäàøòûðóóíóí àðêàñûíäà òóðãàí àäàìäàð îøîë 5 æûëäû êàéòàðãûñû æå àãà êîøóì÷à êîøêóñó êåëåò.

Ìåíè òࢠêàëòûðãàíû, ìóíó ýë àðàëûê óþìäàð êîëäîãîí áèçäèí àéðûì óêóê êîðãîî÷óëàð àéòûï æà-òûøàò. Ìåíèí áèëèøèì÷å, óþìäàð ãóìàíèçì ïîçèöèÿñûíäà òóðóøó êåðåê ýëå.

- Àéðûì æóðíàëèñòòåð äàë êåë-áåñòèêòåðäè òààï, ìàêàëà æàçûï æàòûøàò. Æà¢û íåðñå êèðãèçèëèï æàòêàíäà àíäàé áîëóøó ì¿ìê¿í. "Ïåäîôèëäåð ¿÷¿í ìàéðàì êåëäè" äåï æàçûï æàòûøàò. Àäâîêàòòàð äà êàðøû ÷ûãûøóóäà. Ïåäîôè-ëèÿ áîþí÷à ÷ûí ýëå æàçà æóì-øàðäûáû?

- Ýêè ìàñåëåíè ºç¿í÷º àæûðàòûï àëàëû. Àëãà÷ ïåäîôèëèÿíû, àíäàí êèéèí àäâîêàòòàðäû òàëêóóëàéëû.

Àðèéíå, ýðêèíåí àæûðàòóóäà æàë-ïû àçàéòóó áîëãîíäîí êèéèí ñàíêöèÿ äà àëìàøóóñó êåðåê. Îîáà, áóë æåð-äå æóìøàðòóó áîëãîí. Áèðîê, ìåí äàéûìà êîäåêñòè áàøûíàí àÿãûíà ÷åéèí îêóó êåðåê äåï àéòàìûí. Ýãåð áèç àíû êîíòåêñòòåí áºë¿ï àëñàê, àíäà áèç ìàñåëåíèí íåãèçèí ò¿ø¿íº àëáàéáûç. Áèðèí÷èäåí, ïåäîôèë-äåðäèí ïñèõèêàëûê àíîìàëèÿñû áàð. Àëàðãà êîøóì÷à äàðûëàíóó äà êåðåê. Áèç àçûð çîðäóêòîî æàñàãàí êèøèëåð òóóðàëóó àéòûï æàòàáûç.

Àëàð æîîïêåð÷èëèêòåí êà÷ûï êåòïåøè ¿÷¿í ºç¿í¿í ìåõàíèçìäåðè áàð. Ýñêè êîäåêñ áîþí÷à ïåäîôèëãå 20 æûë áåðèë÷¿. Àãà êàðàòà àìíèñ-òèÿ, øàðòòóó-캺íºò¿íºí ìóðäà áîøîòóó êîëäîíóëóï, àë 3-4 æûëäàí êèéèí áîøòîíäóêêà ÷ûê÷ó.

Ä¿éíº æ¿ç¿íäº ïåäîôèëèÿíûí æàñàëûøû áîþí÷à Åâðîïà áèðèí-÷è îðóíäà òóðàò. Ðîññèÿäà èçèë-人 æ¿ðã¿ç¿ë¿ï, æàøû æåòå ýëåê, êè÷èíåêåéëåðäè çîðäóêòîîãî áàð-ãàíäàðäûí 64-65 ïàéûçû àëàðäûí òóóãàíäàðû áîëóøêàí. ¯é-á¿ëºí¿í è÷èíäå áîëóóäà. Àë æàáûê ñèñòåìà ýìåñïè. Äåìåê, áèð íåðñå æàñîî, ê¿ðºø¿¿ êåðåê. Áèðîê êûëìûø êîäåêñèíèí æàðäàìû ìåíåí ýìåñ. ¯é-á¿ëº èíñòèòóòóí ÷û¢äîî, æàøû æåòå ýëåêòåðäè êîðãîî àðêûëóó ê¿-ðºø¿¿ êåðåê. Ìèñàëû, Àìåðèêàäà ñàðû àâòîáóñòàð ýìíå ¿÷¿í ïàéäà áîëãîíóí áèëåñèçáè?

- Æîê- Àë àâòîáóñòàð ìåíåí æàøû æå-

òå ýëåê áàëäàð-êûçäàðäû ìåêòåïêå æåòêèðèøåò. Ñåáåáè áåðêè àâòî-áóñòàðäà àëàðãà áè𺺠òèéèøèøè ì¿ìê¿í áîëãîí. Îøîí ¿÷¿í àëàðãà áè𺺠òèéèøïåøè ¿÷¿í áóë ìåõà-íèçì èøòåëèï ÷ûêêàí. Áóë òóóðà. Áèç äåãåí æàçàíû ê¿÷ºò¿¿í¿ ýìåñ, áàøêà ñîöèàëäûê ìåõàíèçìäåðäè èøòåï ÷ûãûøûáûç êåðåê. Áóë äà-éûìà îîð, ÷ûãàøàëóó áîëîò. Êûë-ìûø êîäåêñè ê¿ðºø¿ï æàòàáûç äåï êºðñºòêºí㺠æå¢èë. Æîê, áóë ê¿ðºø ýìåñ. Êûëìûø êîäåêñè æûéûíòûê ìåíåí ê¿ðºø¿¿ áîëóï êàëóóäà. Êûëìûø áîëáîøó ¿÷¿í àëäûí àëóó ÷àðàëàðûí òóóðà óþøòóðóó êåðåê. Òèëåêêå êàðøû, áèçäå àíäàé ýìåñ.

Æîãîðóäà àéòêàíäàé, æàíàãû êûë-ìûøòû æàñàãàí àäàì "æå¢èëäåò¿¿" íîðìàëàðû ìåíåí áîøîòóëóï êåòñå,

àçûð àë àáàêòàí àíòèï ÷ûãà àëáàéò. Æàçàíû ºòºº ìåçãèëè, ïðîöåññè êàòààëäàíûï æàòàò. Øàðòòóó-캺-íºò¿íºí ìóðäà áîøîòóó æîê. Áóë ìûéçàìäà òàê æàçûëãàí. Ìóíàïûñ, êûëìûø æîîáóíà òàðòóó 캺íºò¿í¿í ýñêèðèøè íîðìàëàðû êîëäîíóë-áàéò. Áèðîê ñîò ýñêè𿿠캺íºò¿í êîëäîíóóíó òóóðà êºðñº, 15 æûëäàí 20 æûëãà ÷åéèí ýðêèíåí àæûðàòóó áåðèøè êåðåê. Äàãû áèð ìààíèë¿¿ ìåõàíèçì, îøîë êûëìûøòû æàñîî ó÷óðóíäà ºë¿ì㺠àëûï êåë¿¿÷¿ æàãäàé æå äåí ñîîëóãóíà êàòóó çàëàë êåëòèð¿¿ áîëñî, àë áèð íå÷å êûëìûø, êûëìûøòûí æûéûíäûñû êàòàðû êàðàëàò. Áàøêà÷à àéòêàíäà, çîðäóêòîî æàñàëûï, àë ºë¿ì㺠àëûï êåëñå (àòàéûí æå áàéêàáàñòûêòàíáû - êàðîî êåðåê), æàçàñû 20 æûë áîëîò. Òèëåêêå êàðøû, àäàìäàðäûí ñå-çèìäåðè ìåíåí îéíîãóñó êåëãåíäåð ìàñåëåíèí óøóë æàãûí àéòûøïàéò.

Ýìè àäâîêàòòàð æºí¿íäº. Ìåíè òࢠêàëòûðãàíû, êûëìûø êîäåêñèí òàëêóóëîîãî êå÷ áîëñî äà, þðèñò-òåðäèí êàòûøêàíû áîëóóäà. Êî-äåêñòåðäè òààíûøòûðóó, êîîìäóê òàëêóóëîî áîëóï æàòêàíäà àäâî-êàòòàð àë ïðîöåññêå àí÷à àêòèâä¿¿ êàòûøêàí ýìåñ. Ýìíåãå ýêåíèí áèëáåéì, áèðîê, áîæîìîëóì áàð. Ñîòòóê ûêòûÿð äåãåí ò¿ø¿í¿ê áàð áîë÷ó. Ìàñåëåí, øïèîíàæ ¿÷¿í æîîïêåð÷èëèê 10 æûëäàí 20 æûëãà ÷åéèí ýðêèíåí àæûðàòóó êàðàëãàí. Àéòàéûí äåãåíèì, ñîò áóë êûëìûøêà Áàòêåíäå 10 æûë áåðèï, Áèøêåêòå 20 æûë áåðèøè ì¿ìê¿í. Áèð ýëå êûëìûø ¿÷¿í áóë àéûðìàíû êèì àíûêòàï áåðåò? Áóë àäèëåòò¿¿á¿? Ê¿ìºí¿ì áàð. Àë àäèëåòò¿¿ ýìåñ. Áèð íåðñåäåí áèð íåðñåãå ÷åéèí äåãåí äèàïàçîí æàçà áåð¿¿äº êîð-ðóïöèÿíûí áîëóøóíà ò¿ðòê¿ áåðåò. Îøîíäóêòàí áóë àðàëûêòû àçàéòóó êåðåê áîëãîí. Ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó-ëàð àíû àçàéòóóãà áàðãàí - æàçà áåð¿¿í¿í êàòåãîðèÿñûí êèðãèçèï, ýðêèíåí àæûðàòóóíóí 1, 2, 3, 4, 5, 6 êàòåãîðèÿñû áîþí÷à àðàñû 2,5 æûë äåï áåëãèëåíäè. Ýìè ñîò àäàìäûí êèìäèãèí, æàñàëãàí êûëìûøòûí ì¿-íºç¿í, æå¢èëäåò¿¿÷¿ æå îîðëîòóó÷ó æàãäàéëàðäû ýñêå àëûï, æàçà áåðåò. 1-êàòåãîðèÿ áîëñî 6 àé, 2,5 æûë æå 2,5 – 5 æûë áåðåò.

Áóë æåðäå àäâîêàòòàðãà æàðäàì áåðåáèç, êèðãèçèëãåí ýðåæåãå êó-áàíàò äåãåí ïèêèðäå áîëãîì. Áèðîê áèëåñèçáè, àíäàé êóáàíû÷òû êºðº àëáàäûì.

- Áàëêèì àëàð æàáûðëàíóó÷ó ìåíåí ìûéçàì áóçãàíäàðäûí, ñîò ìåíåí òåð㺺÷¿ëºðä¿í îðòîñóíäà îðòîì÷ó áîëãîíó ¿÷¿í ýìåñïè. ʺï ó÷óðäà àëàðäûí àéðûìäàðû ìûíäàé èøòåðäè "á¿ò¿ð¿¿" ìåíåí àëåêòåí÷¿ ýìåñ áåëå?

- Áîëóøó ì¿ìê¿í. Áóë òóóðàëóó áèçäèí ÷åò ýëäèê êåñèïòåøòåð áåë-ãèëåøêåí. Áèçäèí êàçàêñòàíäûê, óêðàèíàëûê êåñèïòåøòåð äà àë íåðñåãå äóóøàð áîëóøêàí.

Ìåí äàéûìà áèçäèí ñîòòîð êàí÷à æûëãà æàçàëîî æàíà êàéñûë æàêòà æàçàñûí ºòºº ºê¿ì¿í ÷ûãàðóó ¿÷¿í ýðêèíåí àæûðàòóó êîëîíèÿëàðûí ºç êºçäºð¿ ìåíåí êºð¿ï êåë¿¿ñ¿ êåðåê äåï àéòàð ýëåì. ªì¿ð áîþ ýðêèíåí àæûðàòóó êàí÷àëûê êîðêóíó÷òóó ýêå-íèí ý÷ êèì áèëáåéò. Áóë òóóðàëóó ý÷ êèì àéòïàéò. Ìèñàëû, ÷åò ýëäèê ñîòòîð áèðäåí äàÿðäàëûøàò. Àëàð îêóòóó ìààëûíäà æóìóøóíà áàðãàí-äàé ò¿çºò¿¿ êîëîíèÿëàðûíà áèð àé æå àíäàí àøûê óáàêûò áàðûï-êåëèï òóðàò. Æàçàíû ºòºº ïðîöåññèí êºð¿-øºò. Àëàð ºê¿ì ÷ûãàðûï æàòêàíäà áóë àäàìäû ìûí÷à, òèãèíè ìûí÷à óáàêûòòà î¢îëóï ÷ûãàò äåï áèëèøåò. Àãà îëóòòóó ìàìèëå æàñàëàò.

Êûçûãû, àêûðêû èçèë人ëºð áîþí÷à æàçàñûí ºòºï æàòêàí àäàì î¢äîï-ò¿çºò¿¿ ÷àðàëàðûí 1 æûë 7 àéäà ñåçèï êàëàò. Ìóðäà àë 3-4 æûë áîëãîí. Ìûíà îøîë óáàêûòòà àíû ìåíåí èø àëûï áàðûï, òóó-ðà æàøîîãî êàéðà ìîòèâàöèÿëàï ÷ûêñà áîëîò. Àíäàí êèéèí àë áóë ñèñòåìàãà êºí¿ï, êàëãàí óáàêòûñûí æàçàíû ºòºº ìåíåí ãàíà ºòêºðºò. Áèç àäàìäû æîãîòóï, êîîìäîãó êûëìûø-òóóëóê, ñîòòîëãîíäîðäóí ñàíû ºñºò. Îøîíäóêòàí áèç ãóìàíäàøòûðóó æî-ëóíà ò¿ø¿ø¿á¿ç êåðåê ýëå. Áèçäå áàøêà òàíäîî, áàøêà æîëóáóç æîê áîë÷ó. Áóë ä¿éíºë¿ê òåíäåíöèÿ.

- Àäàìäû êûëìûøêåð äåï æºí ýëå êîîìäîí àëûñòàòûï êîéáîé, î¢îï ÷ûãàðóó äà ...

- Îøîí ¿÷¿í ïðîáàöèÿ èíñòèòóòó êèðãèçèë¿¿äº. Àéðûìäàð ïðîáàöèÿ îøîë ýëå øàðòòóó ñîòòîëóó äå-ø¿¿äº. Îîáà, àë ìóðäàãû øàðòòóó ñîòòîëóó èíñòèòóòóíà îêøîø. Øàðò-òóó ñîòòîî èíñòèòóòóí êèì àòêàðãàí? Àíäà ñîòòîëãîíäîð êûëìûø èíñïåê-öèÿñûíäà áåëãèëåíèï òóð÷ó. Êàéðà ýëå ê¿÷ ò¿ç¿ì¿ àë àäàìäûí æ¿ð¿ì-òóðóìóí êºçºìºë㺠àëãàí. Áîëãîíó êºçºìºëäºï, ÷åêòåï òóðãàí. Ýìè àë êèøèíè êîëäîî ìåõàíèçìäåðèí êèð-ãèç¿¿ ìàñåëåñè, àíûí êàéðà êîîìãî àðàëàøóóñó êàðàëãàí. Àëàð êàéðà ýðêèíåí àæûðàòóó ìåêåìåëåðèíåí êàéòà êåëèøåò ýìåñïè. Áàëêèì àë êûëìûø æàñàáàøû ¿÷¿í àãà æàðäàì êåðåê.

Áèð îêóÿ àéòûï áåðåéèí. Øààðãà æàêûí òóðãàí ò¿çºò¿¿ êîëîíèÿëàðû-íàí áèð ñîòòîëãîí æàðàí 5-6 æûëäàí êèéèí ÷ûãàðûëûï, øààðäà äîñóíà æîëóãàò. Àëàð ýñèí æîãîòêîí÷î è÷èìäèê è÷èøåò. Àíäàí êèéèí àëàð çîðäóêòîîãî áàðàò. Àë ýðêèíäèêòå áèð ê¿í äà áîëáîé, îøîë ýëå ê¿í¿ òåð㺺 àáàãûíà êèðãèçèëãåí. Àãà êàðàòà êûëìûø èøè êîçãîëãîí. Ýìè àë ýðêèíäèêêå ÷ûêïàéò. Àë æàø áàëà áîë÷ó.

Àë ýìè ïðîáàöèÿ äåãåí ýìíå? Àë àäàì êî¸ áåðèëèï æàòêàíäà äî-êóìåíòòåðäè äàÿðäîîãî, êàòòîîãî òóðóøó ¿÷¿í æàøàé òóðãàí æåðèíå áàðóóñóíà æàðäàì áåðèøè êåðåê. Àíû ìåíåí áåëãèë¿¿ áèð òàðáèÿëûê èø àòêàðûëûøû çàðûë. Àíû ïðîáà-

öèÿ îðãàíäàðûíûí àòàéûí êûçìàò-êåðëåðè àòêàðûï, àëàð æàðàíäàðäàí ò¿ç¿ëãºí¿ äóðóñ. Àíòêåíè àëàðãà èøåíèì êºá¿ðººê áîëîò. Ìûíäàé ïðîáàöèÿëûê ìåõàíèçìäåð ä¿éíºí¿í êºï ºëêºëºð¿íäº èøòåï æàòàò. Òࢠêàëûøòóóñó, êàçàêñòàíäûê ñîòòîð ìåíåí æîëóêêàíäà àëàð ïðîáàöèÿ èíñòèòóòó êàéòàëàíìà êûëìûøòû 2,5 ýñåãå àçàéòóóãà ì¿ìê¿íä¿ê áåð-ãåíèí àéòûøòû. Áèç ¿÷¿í áóë êûÿë ãàíà.

Áèç àçûð áààðûí àòûï ñàëûø êåðåê, îòóðãóçóó êàæåò äåãåíäè îéëîáîøóáóç çàðûë. Àëàð êàéðà êîîìãî êåëåðèí ò¿ø¿íºá¿ç. Áààðûí îòóðãóçóï, áààðûí àòûï ñàëà àë-áàéñû¢. Àëàð êîîìãî êàéðà êåëåò. Áèç àëàð àäàì ýêåíèí ò¿ø¿í¿ø¿á¿ç êåðåê. Àëáåòòå àë êûëìûø æàñàäû, æàçàñûí ºòºä¿. Ýãåð êûëìûø áîëñî ñîòòîëãîíäóãó êàëàò, àë ýìè êûë-ìûøòûê æîðóê áîëñî ñîòòîëãîíäóãó æîê áîëîò. Áóë áèðèí÷è àñïåêò.

Ýêèí÷è àñïåêòèñè êàëûáûíà êåë-òèð¿¿÷¿ ñîò àäèëåòò¿¿ë¿ã¿í ºí¿êò¿-ð¿¿ êåðåê ýëå. Æàáûðëàíóó÷ó òóóðà-ëóó êèì îéëîíîò? Íåãèçè àë æºí¿íäº ìàìëåêåò îéëîøó êåðåê. Êàíòèï? Ìàìëåêåò àíû êîðãîï, èëèêòºº æ¿ð-ã¿ç¿ï, ïðîêóðîð æàáûðëàíóó÷óíóí óêóãóí êîðãîéò. Áèðîê èø æ¿ç¿íäº àãà çûÿíäûí îðäóí òîëòóðóó æîê äà. Àë æàðàíäûê äîîñó ìåíåí àãà êåë-òèðèëãåí çûÿíäû æå äàðûëàíóóãà êåòêåí ÷ûãûìäû òºëºò¿ï àëóóãà ÷óðêàï æ¿ðºò. Ìûíäàí óëàì æà¢û ìåõàíèçìäåð êèðãèçèëãåí. Àëàð êàéñûëàð? Æàáûðëàíóó÷óíóí çûÿ-íûí òºëºï áåð¿¿÷¿ êûëìûø-óêóêòóê ìåõàíèçìäåð èøòåëèï ÷ûãóóäà. Æàðàíäàð àíû æºí ãàíà êîëäîíóøó êåðåê.

Êûëìûø èøèíäå àë æàáûðëà-íóó÷ó äåï òàáûëûï, ñîò ÷å÷èì ÷ûãàðûï æàòêàíäà äàðîî çûÿíäûí ìûí÷à êºëºìäº îðäó òîëòóðóëñóí äåï æàçûëàò. Ýìè àíû êèì òîëòó-ðàò æàíà êàéñû êûëìûø áîþí÷à àòêàðûëàò? Áèçäèí êàçàêñòàíäûê êåñèïòåøòåð "Æàáûðëàíóó÷óíóí ôîíäó òóóðàëóó" ìûéçàìäû èøòåï ÷ûãûøòû. Ìàìëåêåò áåëãèë¿¿ áèð èøòåðäèí êàòåãîðèÿñû áîþí÷à æàáûðëàíóó÷óãà çûÿíäûí îðäóí òîëòóðóï áåðåò. Ñåáåáè, êîîìäóí àð áèð ì¿÷ºñ¿í¿í êîîïñóçäóãóí êàìñûç-äîî ìàìëåêåòêå æ¿êòºëãºí. Äåìåê, àëàð æàáûðëàíóó÷ó îøîë àáàëãà êåë¿¿ñ¿íº æîë áåðãåíäåí êèéèí àãà êåíåìòå áåðèøè êåðåê. Àëáåòòå, àð áèð êàòåãîðèÿ áîþí÷à áåð¿¿ ì¿ìê¿í ýìåñ. Æîê äåãåíäå ý¢ àçäàí áàø-òàø êåðåê. Áèç àë ìûéçàìäû èøêå êèðãè翿㺠äàÿðäàíóó áàñêû÷ûíäà òóðàáûç. Ýìè àíû àçûð Êàðæû ìèíèñòðëèãè ìåíåí ìàêóëäàøûï, àê÷à èçäåï, ôîíääó ò¿ç¿¿ çàðûë. Óþøòóðóó ïëàíûíäàãû èø áàð. Áóë æàêøû ýìåñïè. Áóë òóóðàëóó ýìíåãå à÷ûê, òóóðà àéòóóãà, ìîþíãà àëóóãà áîëáîéò?

- Êàðøû ìààíàéäàãû êºï ìàêà-ëàëàð æàçûëûï æàòàò. Ìåíèì÷å, ìóíó êºì¿ñêº êèðåøåëåðèíåí àéðûëãàí àäàìäàð àê÷à òºëºï æàçäûðûï æàòàáû äåï îéëîéì. Àëàð æà¢û ìûéçàìäàðãà íààðàçû áîëñî êåðåê?

- Áàëêèì. Áèðîê æàðàíäàð êó-áàíûøû êåðåê. Ñåáåáè, àëàðäûí óêóãó ñàêòàëàò. Ìóðäà ìèëèöèÿãà êåëèï àðûç òàøòàï, àë èøòè àÿãû-íà ÷ûãàðóó ¿÷¿í ºç¿¢ ÷óðêà÷óñó¢. Àë áèð æåðäå æîãîëóï êåòèï, èø à÷ûëáàé êàë÷ó. Èëèêòºº æàãûíäà àãà ìààíè áåðèë÷¿ ýìåñ. Áóë ýëäèí íààðàçûëûãûí òóóäóð÷ó. Àë ýìè àçûð ý÷ íåðñåíè æàøûðóóãà áîë-áîéò. Ó÷óðäà áààðû Êûëìûøòàðäû æàíà æîðóêòàðäû êàòòîî òèçìåñèíå àëûíàò. Àçûðûí÷à áóë áèðèí÷è èø. Ìûíäàí äà áàøêà èøòåð æàñàëàò. Ñîòêî ÷åéèíêè òåêøåð¿¿ ïðîöåññè à÷ûê-àéêûí áîëóøóí êàðàéáûç. Àí-äàí êèéèíêè ýòàïòà ñîò òóðàò - ºê¿ì ÷ûãàðóó æàíà àãà ÷åéèíêè ìåçãèë. Àíäàí êèéèí æàçàëàðäû àòêàðóó æ¿ðºò. Áóë èðè ñèñòåìàäà àäàìäûí êûëìûø-óêóêòóê ñèñòåìàãà êèðèï-÷ûêêàíûíà ÷åéèí êºð¿ï òóðóøóáóç çàðûë. Áèç àíû æîãîòóï àëáàøûáûç êåðåê.

(Êîòîðãîí “Êàáàð” àãåíòòèãè)

“БИЗ ГУМАНДАШТЫРУУ ЖОЛУНА ТҮШҮШҮБҮЗ КЕРЕК ЭЛЕ. БИЗДЕ БАШКА ТАНДОО, БАШКА ЖОЛУБУЗ ЖОК БОЛЧУ”

Лейла СЫДЫКОВА:

Жаўы кодекстерди даярдоо боюнча жумушчу

топтун жетекчиси Лейла СЫДЫКОВА талкууга

тїшкєн кодекстер тууралуу айтып берди.

Page 4: 8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ №9 (2973) Кыргыз Республикасынын

2019-жылдын 8-февралы44мамлекеттик расмий гезити

Негизги маселе Учур маселеси

Элге белгилїї болгондой, 30-январда Президент Сооронбай Жээнбеков Коопсуздук кеўешинин жыйынын єткєрїп, анда “Кыргыз Республикасынын жер казынасын пайдалануу чєйрєсїндє коопсуздукту камсыз кылуу боюнча чаралар жєнїндє” маселе каралды. Жєнєкєй адам же адистер айтса, маселе кєздєгєн жерине оўой менен жете бербейт. Бирок, бул жолу мамлекеттик бийликтин Биринчи адамы катуу айтты. Аны теле жана ММКдан жалпы эл кєрдї. Деги эле буга чейинки президенттер ушул орчундуу маселени кєтєрїї мындай турсун, кєўїл да бурушкан эмес. Кєрсє, коррупция деген “дарт” жетээр жерине чейин жетип, дал ушул жерде гїлдєп, чегинен ашып кеткендиги Єлкє башчысынын єз оозу менен айтылды.

Демек, маселе оор, аны тезинен иретке салуу керек. Бизде чиновник-тер “кєрєбїз, кыймылдап жатабыз, ат-карабыз, мыйзам андай, мыйзам мын-дай” деп жатып эле 5-10 жылды єткє-рїп жиберишчї эле. Бул жолу мын-дайга тїк жол берїїгє болбойт. Себе-би, экономиканын локомотиви болчу тармактын оўолушуна карата єлкєнїн єнїгїшїнїн тагдыры чечилет. Прези-дент белгилегендей, кен чыккан жер-лерди иштетїїгє лицензия берїї ма-селеси – бул чєйрєдєгї эў актуалдуу маселенин бири. Эгемендиктен бери 2571 лицензия берилген экен. Мунун ичинен алтын кени чыккан жерлер-дин бардыгына геологиялык изилдєє жана аны єздєштїрїї їчїн лицен-зиялар жеке компаниялардын колу-на єткєн. Бирок, кен чыккан жерлер-ге уруксат берїїдє, кєпчїлїк учур-да, мамлекеттин жана элдин кызык-чылыгы эске алынган эмес. Тескери-синче, тар чєйрєнїн, айрым “таасир-дїї топтордун” кызыкчылыктарын коргоо басымдуулук кылып кеткен. Анын айынан лицензия “жеў ичинен” берилип, бирок, кен чыккан жерлер єздєштїрїлбєй калган. Кыскасы, ли-цензия берїї накта эле базарга ай-ланган. Ал эми кенди иштетип жат-кан жерлердин экологиялык абалы, канча кен рудалары сыртка чыгып ке-тип жатканы дагы єзїнчє эпопея бо-луучу узак сєз.

“Жылдан-жылга колдо жїргєн ли-цензиялардын санынын єсїшї бай-калууда. Бул тармакта кадимки эле алып-сатарлыкка жол берилип кел-ген. “Жолун тапкандар” коррупция-лык схемалар менен лицензияларды алышып, алып-сатарлык баада сатып келишкен же аны кийин кымбат баа-да сатыш їчїн єздєрїндє кармап жа-тышат. Ошол їчїн мен лицензия бе-рїїнї кылдат анализдеп, инвентариза-ция кылууну тапшырдым. Мунун жы-йынтыгында биз ачык-айкындыкка жетишебиз”, - деди Сооронбай Жээн-беков. Демек, укук коргоо органдары

катуу иштешсе мындан дагы чоў кор-рупциялардын башы ачылат...

Маселен, Башкы прокурор Єткїр-бек Жамшитов: “Кенге тиешеси жок, ємїр бою Ички иштер министрлигин-де иштеген Э. Жумаев деген жаранга 40 000 гектардан ашык жерге ээлик кы-луу укугу менен 41 лицензия берилген. Анын ичинен 8 лицензиясы жалпысы-нан 630 000 долларга жаўыдан тїзїл-гєн 8 компанияга займ келишимдери-нин негизинде кїрєєгє коюлган. Бї-гїнкї кїндє азыркы мыйзамдар ошол 8 лицензияны кайсыл инвестор келсе дагы Жумаев тарабынан єзї келишкен баада сатууга жол берет”, - деп айтты Коопсуздук кеўеште.

Демек, мыйзамдар дагы ушундай коррупциялык иштерге “ылайыкта-лып жазылып калганы” ачыкталып ол-турат. Мисалы, бир адам 100 лицензия ала берїїгє да мїмкїндїк тїзїлгєн. Негизи мамлекеттик органдар да, мый-замдар да коррупцияланышып бїткєн окшойт. Анда эмне їчїн кїнєєлїїлєр жазаланбаш керек? Адистер 2018-жы-лы кабыл алынган “Жер казынасы жє-нїндєгї” мыйзамды башынан аягына чейин кайра оўдоп карап чыгуу керек деп жатышат. Убагында мурунку бий-лик алар сунуш кылган мыйзам дол-боорун карап да коюшкан эмес. Миса-лы, кен иштеткенден тїшїїчї пайда-дан мамлекеттин їлїшї таптакыр алы-нып салынган. Эске сала кетсек, “Кум-тєрдє” мамлекеттин їлїшї бар. Ал эми 1,5 миллиард таза киреше бере турган “Жер-Їй” алтын кенинде мамлекеттин їлїшї “0” пайыз! Ушул жакшы жорук-пу, кєрсє бул “мыйзамга туураланган” турбайбы. Албетте, тоо-кендери жана аларды иштетїїдє, лицензияларды са-тууда орун алган коррупцияга кїнєє-лїї адам азыр тїрмєдє олтурат. Бирок, ага буйрук берген “анабашылар” каяк-та?! Азыр тезинен андай мыйзамдарды оўдоп, “Жер-Їйдї” баш кылып, мам-лекеттик їлїштї калыбына келтирїї бїгїнкї кїндїн талабы. Муну Мамле-кет башчысы айтып жана талап кылып жатат. Аны аткаруу ар бир чиновник-тин жана ЖК депутаттарынын эл ал-дындагы милдети. Учурда Єнєр жай, энергетика жана жер казынасын пай-далануу мамлекеттик комитетинин тє-рагасынын 2 орун басары кызматтары-нан кетирилди жана бул комитеттин жетекчисине Премьер-министр тара-бынан сєгїш берилди. Жазалар муну менен эле токтоп калбастыгы белги-лїї болду.

Кыскасы, тоо-кен єнєр жай тарма-гындагы коррупцияны Президент єзї ашкереледи, ушул тармактагы абал те-зинен оўолбосо болбойт. Ал Кыргыз-стандын келечек єнїгїї тагдырынын башында турат. Бул жерде кааласаў аткар, каалабасаў аткарба деген су-роо болууга да мїмкїн эмес. Теске-рисинче, кааласаў дагы, каалабасаў дагы аткарасыў деген маселе кыры-нан коюлду.

Азизбек ЧАМАШЕВ

ТОО-КЕН ТАРМАГЫН ТЕЗИНЕН ТАРТИПКЕ САЛУУ КЕРЕК

Негедир кийинки кезде рес-публикабыздын дыйкандары кєп мээнет, каражат жумшап єстїрїшкєн айыл чарба єсїм-дїктєрїнєн пайда эмес, тес-керисинче зыян тартышкан жагдайларга учурап келиш-кени эч кимге деле жашыруун эмес. Бирок, айыл чарбасында эмгектенишкендердин баары эле банкроттукка учурашууда деген так кесе ойдон алыспыз. Ооба, рынок шартын тез жана туура баамдап, маўдай терле-ринин їзїрїн кєрїп, єз иште-рин єркїндєткєндєр да жок эмес. Бирок, бир даары али да болсо мезгил талабына шай-кеш кадам шилтей албай, иш-тери єр тартпай жаткандык-тары єкїнїчтїї. Калыстык їчїн белгилей кетїїчї жаг-дай, алардын мындай абалга дуушар болушкандыктары-нын жїйєлїї да, жїйєсїз да себептери бар.

Мисалы, кээ бир дыйкан-дарыбыз єздєрїн тїздєн-тїз тейлеген алардын ийгилиги-не кубанып, кем-карчтарына толук жооптуу болгон Айыл чарба, тамак-аш єнєр жай жа-на мелиорация министрлиги-нен єлкєгє грант катары кел-ген, айыл чарбачылыгына са-паттуу, арзан азык-тїлїк єн-дїрїїгє єбєлгє тїзгєн айыл чарба техникалары, кїйїїчї майлар, минералдык жер се-мирткичтер, кїйїїчї жана майлоочу материалдар, са-паттуу їрєн менен єз учу-рунда камсыздалбагандык-тары кедерги болсо, экинчи-ден бир катар жылдардан бе-ри ар кандай деўгээлдерде ай-тылып, єтє бир кєйгєйгє ай-ланган маселе - єлкєдєгї баба дыйкандардын, болгондо да єздєрїнїн гана аракети, адал мээнеттери менен жыйнаган тїшїмдєрїнє кеткен чыгым-дарын кайтара турган баада сатып-єткєрїї маселеси эч чечилбей келет.

Буга, мындан бир нече жыл мурда таластык дый-кандар маўдай тер, кєп кара-жат жумшап єстїрїшкєн тєє буурчактарын, ал эми чїйлїк дыйкандар пияздарын сатып-єткєрє албай кыйналышка-ны алигиче дыйкандардын эсинде.

Бїгїнкї кїндє ушундай кєйгєйдї ысык-кєлдїк дый-кандар єздєрїнїн жон тери-лери менен сезип отурушат. Тагыраак айтканда, учурда бул облуста тонналаган кар-тошка кампада кардарын кї-тїп жатат. Кїн жылыган са-йын, чирип, єнїп, ага кет-кен чыгым кайтпай, кєлдїк дыйкандар сызга отуруп ка-лышаары ачуу чындык.

Єлкєнїн айыл чарба тар-магындагы айдап-себїїдє, сатып-єткєрїїдє мындай чоў кєйгєйдїн жаралышынын бирден-бир себеби – канча жерге, кандай єсїмдїктєрдї айдоо боюнча пландоо иште-ринин жоктугунан болуп жат-кандыгын бул тармакта иш-тешкен адистер, чет єлкєлїк эксперттер да ырастоодо. Ми-салы, биздин єлкєгє келген айыл чарбачылыгы боюнча америкалык мыкты эксперт-тин айтымында, АКШ мын-дан 60 жыл мурда ушундай оор абалга дуушар болгон экен. Бїгїнкї кїндє, бул кєй-гєй толук чечилген. Себеби,

бул тармакта иштешкен дый-кандар, адистер рынок шар-тынын мыйзамдарын мыкты єздєштїрїїгє жетише алыш-кан. Эў негизгиси, элди са-паттуу, арзан азык-тїлїк ме-нен багууга маўдай терлерин тєгє эмгек єтєшкєн дыйкан-дар эртели-кеч банкрот болом деп сарсанаа болбошу керек. Андыктан, экинчи нан деп эл кадырлаган, оорчулук за-манда кєптєгєн атуулдарды ажал оозунан арачалап кал-ган картошка менен алекте-нишкен дыйкандарыбыз кут-ман элибиздин “Кирбей ту-руп, чыгаарыўды эсте” деген акылман кебин эстерине бе-кем тутуп, єздєрїнє жакын-дан жардам берїїгє милдет-тїї министрликке їмїт ар-тышпай, єздєрї эккен айыл чарба єсїмдїктєрїн эгип, єс-тїрїїдє гана эмес, мээнет, ка-ражат жумшап жыйнаган тї-шїмдєрїн сатып-єткєрїїнїн да жолдорун єздєрї гана из-дєєлєрї туура болчудай... Анан калса, єлкєдєгї мамле-кеттик материалдык резерв Фондусунун алардан сатып алганы чеке жылытпайт. Се-беби, фонд кєп эле дегенде 20 миў тоннаны араў сатып алат, а дыйкандар жыл сайын эл ичинде экинчи нан ката-ры бааланган картошкадан 500-800 миў тоннадан кем эмес тїшїм жыйнашат. Би-рок, эмгек їзїрїн чоў эмгек, кєп каражат коротушкан дый-кандар эмес, эч эмгек єтєбєй эле, жыйналган тїшїмдї ит бекерге сатып алышкан ком-мерсанттар кєрїп жатышка-ны ачуу чындык.

Алыскы-жакынкы єлкєлєр-дє эл, мамлекет їчїн эў маа-нилїї бул тармакта иштеш-кен дыйкандар толук мамле-кеттин кєзємєлїндє иш жїр-гїзїшєт. Биздин дыйкандар-дай алар єстїргєн тїшїмдє-рїн сатып-єткєрїї їчїн кар-дар издеп кїн кечиришпейт. Себеби, мамлекет дыйкан-дардын мол тїшїм єстїрїїгє, жыйноого короткон чыгым-дарын жаап, пайда алып ке-ле турган баада сатып алып, ортодогу айырмачылыкты єз мойнуна алышат да, топ-толгон тїшїмдї кампаларга сактап, кийинчерээк аларды алыскы-жакынкы єлкєлєр-гє экспорттоп, єз чыгымда-рын жабышат. Алар їчїн эў башкысы – дыйкандардын тї-шїмїн сатып алууга кеткен чыгым эмес, кеп, єлкєдєгї бул єтє маанилїї тармакты, дыйкандарды колдоп, алар-ды оор абалда калтырбоо.

Бул мамлекеттин айыл чар-ба тармагындагы эў негизги саясаты.

Биздин бийликтегилер бул дыйкандарга гана эмес, жал-пы кыргыз элине пайдалуу иш-тажрыйбаны билишеби? Ооба, билишет. Ошондуктан єлкє калкынын басымдуу кєпчїлїгї айыл жергесин-де жашап, жашоо-турмушу, билим алуулары, керек бол-со ден соолуктары да ошол айыл жергесиндеги єздєрї-нїн їлїш жерлеринен алган кирешеге тыгыз байланыш-туу экендигин, айыл єнїксє - єлкє єнїгєєрїн, єлкєнїн эко-номикасынын єнїгїшїнїн бирден-бир бараандуу бас-кычы – айыл чарбачылыгы экендигин таасын баамдаган Президент Сооронбай Жээн-беков 2019-жылды кайрадан Аймактарды єнїктїрїї жа-на єлкєнї санариптештирїї жылы деп жарыялады.

Єкїнїчтїїсї, айыл чар-басын єнїктїрїї жєн гана айдап-себїї эмес, мамлекет-тин кїч-кубаттуулугу, элдин байгерчилик жашоосу экен-дигине єлкєнїн агрардык тармакты тейлеген жетек-чиси, бир нече орун басарла-ры, бєлїм башчылары жана ар кандай адистиктеги кєп-тєгєн жамааты менен калк дасторконун сапаттуу, арзан азык-тїлїк менен камсыздаш-кан дыйкандарга жеткилик-тїї кєўїл бєлбєй, алардын кандай айыл чарба єсїмдїк-тєрїн канча кєлємдє эгиши, аларга канча техника, жер се-мирткич, сапаттуу урук, кї-йїїчї май керектиги, кийин мээнет, кєп каражат менен ал-ган тїшїмдєрїн кайда, кан-чадан сатып-єткєрїї боюнча пландоо иштерин колго ала алышпай жаткандыгынын ке-сепетинен бїгїнкї кїндє кєп-тєгєн дыйкандарыбыз кам-паларга жыйнаган тїшїмдє-рїн кайда сатаарын билиш-пей, кыйналып жатышат. Буга кєлдїк дыйкандардын бїгїн-кї абалы толук кїбє. А мын-дай абал биринчи жолу бол-гон жок. Айла канча, эл бак-кан єлкєнїн экономикасы-нын єнїгїшїнє бараандуу салым кошушкан ата мекен-дик фермер-дыйкандардын ат кєтєргїс эмгегин баалоо, колдоо бул тармакты тейлеген жана аны талапка ылайык ре-формалай албаган агрардык сектордун жетекчилери їчїн болгону абстракттуу гана тї-шїнїк окшойт...

Бактыбек ИМАМАДИЕВ

ЄСТЇРГЄН ТЇШЇМДЇ ЄТКЄРЇЇДЄ КЄЙГЄЙ КЄП

Page 5: 8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ №9 (2973) Кыргыз Республикасынын

ШААР БИЙЛИГИН ШААРДЫКТАР КОЛДОЙТ

Бишкек шаарыбыз жылдан-жылга жак-шырып, шаарга кєрк берген кєптєгєн ку-рулуштар курулуп жатат. Борборубуз биз-дин кєз карашыбызда башка ири шаарлар-дан жалпы кєрїнїшї боюнча анчалык де-ле айырмаланбайт. Бак-дарак, бийик ку-рулуштар, кєркємдїї курулган соода жа-на бизнес борборлору єсїп жатат. Бирок шаарыбыздын кєркїн бузуп, кєўїл ирен-житкени кєчєлєрдїн бузулуп-тосулганы, жол боюндагы жана ишкана-мекемелер-дин айлана-тегерегиндеги жашыл бактар жакшы каралбай жатышы, тартип-таза-лык жагы аксап жатканы болууда. Шаа-рыбыздагы кєп эле магистралдык кєчє-лєр оўдолуп-тїзєлїп, айрымдары узар-тылып, туюк жолдорду ачуу иштери жа-салды жана дагы жасалып жатат. Бирок шаарыбыздын борбордук бєлїгїндєгї жана кичи райондордун ички кєчєлєрї толук оўдолбосо шаардын жалпы кар-тинасына кєлєкєсїн тїшїргєнї тїшїр-гєн. Учурда шаар бийлиги борборубузду кєрктєндїрїї, шаардыктардын жашоосу жана эс алуусу їчїн ыўгайлуулуктарды тїзїї аракетин жасап жатканы байкалат. Ошентсе да шаар бийлиги шаардыктар-дын колдоосу жана алардын эриш-аркак аракетисиз шаарды иретке келтире ал-басы бышык. Мэр Азиз Суракматов баш болгон шаар мэриясы, аппарат башчысы Балбак Тїлєбаев єзї киришип, бїгїнкї замандын жетишкендиктери болгон ин-тернет, социалдык тїйїндєр аркылуу да элдин доомат-єтїнїчтєрїн угуп, ыкчам чараларды кєрїп жатканы колдоого та-тыйт. Эл єзїлєрї билген-кєргєн маселе-лерди социалдык тїйїндєр аркылуу шаар бийлигине жеткирип, анын чечилишине себепкер болуп жатышат. Булар албет-те, коомдун демилгеси ашып-ташкан ак-тивдїї катмары жана алардын катары аз эмес. Ошол эле учурда эл билген акчалуу кєп эле адамдар кооз 2, 3 кабаттуу хан сарайларынын айлана-тегерегин заўгы-рата курчап алып, єзїнїн чек арасынан башкага “чатагым жок” дегенсип дарба-засын карс жаап алышып, башка дїйнєдє жашап жатышат. Мисалы, шаардын че-тиндеги “Кєк-Жар” айылы Аламїдїн ра-йонунун бир айылы болсо да, качан эле ал шаарыбыздын бир кварталы болуп алган. Ал жакта абасы таза деп байлар, колунда барлар хан сарайларды курушкан. Кокус жєє-жалаўдап барып калсаў биринен-сала бири заўгыраган їйлєрдїн арасында уў-кур-чуўкур таштак кєчєлєр менен чалы-нып-чулунуп сапар улайсыў. Ушундай эле кєрїнїштєр шаарыбыздын ичинде да толтура. Адамдын кєзї байлыкка тойбойт деген чын. Эгер алар кааласа ошол єзї жа-шаган кєчєнї жєн эле оўдоп алууга куду-

рети жетет. Бирок алар антишпейт, жол айыл єкмєтїнє карайт, оўдосун ошолор деген принципти карманышат. Тирїїўдє жаман-жакшы кєрїнїп, жыйнаган бай-лыгын эч ким єзї менен кошо тиги дїй-нєгє алып кете албайт. Тилекке каршы, даяр байлык-дїнїйєнїн баркын балда-рыў деле биле бербейт. Бирок ага кара-бай эле балдары гана эмес, небере-чєбї-рєлєрїнє чейин жетер байлыгын басып жаткан адамдар биздин арабызда кєп эле кездешет. Бул бирєєнїн чєнтєгїнє кєз артуу эмес. Адам баласы менен бирге жа-ралган марттык, берешендик деген асыл сапаттарды биз кантип єзїбїздєн чийип салдык? Бул адам аттуу пенденин тулку-боюнда сиўирилген улуу касиет эле го. Азыр мына ушул жетишсиз. Адамдар ач кєз, дїнїйєпас болуп баратат. Ооба, жоо-март, бар байлыгын эл менен бєлїшкєн бардар адамдар да жок эмес, бирок алар саналуу.

СООДА БОРБОРЛОРУ ДА, СООПЧУЛУК ИШ ДА КЕРЕК

Азыр Бишкекте байлар кєз жоосун ал-ган кооз соода борборлорун, ресторан-ка-фелерди куруу жагынан атаандашып жат-кансыйт. Бирок алар ошол курулуштары менен катар эле анын айлана-тегерегинде-ги кєчє, тротуарларды, жашыл бактарды да оўдоп-тїздєп, шаарыбыздын кооздугу їчїн кам кєрсє болот да. Адилеттик їчїн айтып коюубуз керек, Ємїрбек Бабанов “Азия-Молл” соода борборун куруп баш-таганда айрымдар эмнеге куруп жатат, ал жерде стадион бар эмес беле, эми ансыз да тыгындуу кєчєнї ого бетер тыгын кы-лат экен деп шыпшынып жатып калышты эле. Бирок эч ким барбай талкаланып-то-сулуп кеткен стадиондун ордуна шаарга кєрк берип жаркыраган заманбап жаўы курулуш тїштї. Азыр ал жер шаардыктар эў кєп барган жайга айланды. Анын ай-лана-тегереги бїт майда-чїйдєсїнє чейин ойлонуштурулуп, машиналар їчїн жетиш-тїї жайлар тїзїлгєн. Тынчтык проспек-тисинен Бакаев кєчєсїнє чыкчу жол са-лынып, машина тыгынын азайтты. Эми Тынчтык проспектисинен шаарыбыздын батыш бєлїгїнє карай барчулар жолду кыскартып, соода борборунун жанындагы

каналды бойлой жаўы ачылган жол менен Бакаев же Гагарин кєчєсїнє шыр чыгып кете алат. Соода борборунун жанынан тїз Бакаев кєчєсїнє чыкчу кєчє кеўейтилип, асфальтталды. Соода борборуна алып кел-чї айлана-тегерегиндеги кичи кєчєлєр асфальтталып, бардык жол кыймылынын белгилери коюлду. Кыскасы, соода бор-бору бїгїн шаардыктар їчїн бардык жа-гынан ыўгайлуу жай болуп калды.

Биздин башка байларыбыз деле жары-шып соода борборлорун куруу менен чек-телбей, анын айлана-тегерегин кєрктєн-дїрїї, жолдорду оўдоп-тїзєє иштерин жа-соону кєўїлгє алуусу керек. Дегеле шаа-рыбызды єнїктїрїї їчїн ошондой чоў-чоў соода жана бизнес борборлорду кур-ган ишкерлерге єз объектисинен 1-2 км радиустагы аралыкта бузулуп-тосулган кєчєлєр болсо оўдоо же башка кєрктєн-дїрїї иштерин, жол кыймылынын бел-гилерин коюп чыгууну милдеттендирип койсок туура эле иш болмок.

ТААСЫН-ТАК БЕЛГИЛЕР КОЮЛСУН

Жол кыймылынын белгилери демекчи, Бишкекте, дегеле республикабыз боюн-ча жол кыймылынын белгилерин коюу тартипке салынбай турат. 12-февралдан баштап видеокамераларга тїшкєн жол эре-желерин бузуулар їчїн айыптар салына баштайт. Бирок ага карата жол белгиле-рин таасын-так коюу иштери жасалышы керек эле. Мисалы, чектелген ылдамдык-ты кєрсєткєн белгиге эмне їчїн ал канча аралыкка чейин тиешелїї экенин жазып коюуга болбосун. Казакстанга барып кал-саўыз жол бою мындай белгилерди кє-рїїгє болот. Ошондой эле кєчєлєрдїн ке-силиштерине кийинки кесилиш кайсы кє-чє экени жана ага канча аралык бар экени бадырайып жазылып турат. Эгерде сен оў-го же солго бурулушуў керек болсо алдын ала багыт алып, тиешелїї жол тилкеси-не єтїп, эреже бузбайсыў. Машина ай-доочулардын баары эле кєчєлєрдїн жай-гашуусун жатка биле бербейт эмеспи. Биз дагы буларды жасашыбыз керек. Ошондой эле туура эмес жерге токтотулган машина-ны алып кетїїнї эскерткен эвакуатордун сїрєтї коюлган белгиге ал канча аралыкка чейин тиешелїї экендигин эмнеге жазып койбойбуз? Мындай кєрсєтмєлїї белги-лер жол эрежелеринин сакталышын шарт-тайт. Кєрсєтмєлїї белгилерди койбой, ай-доочуларга шарт тїзбєй туруп шатыратып айып салуу жакшы эмес.

БОЛГОНУ КЄЗГЄ БАСАР ЭКИ ШААРЫБЫЗ БАР

Ташкентке же Алматы, Астанага барып келгендер ал шаарлардын кооздугун, таза-

лыгын айтып калышат. Жалаў шаар бий-лигинин кїчї, мамлекеттин каражаты ме-нен кыска аралыкта борборду єнїктїрїп-єстїрїї биз їчїн азыркы шартта оўой ма-селе эмес. Казакстан, Єзбекстан Респуб-ликаларында борбор шаарларынан башка да ири аймактык шаарлары кєп. Алардын баары єсїп-єнїгїп жатат. Биздин болсо кєзгє басар 2 гана шаарыбыз бар. Баш-касын айтпаганда да ушу 2 шаарыбызды заманбап єнїктїрїїгє чамабыз чак болуп жатат. Кєкїрєгїндє намысы бар, элим-жерим деген бардар адамдар кантип жєн карап турушат деп ойлойсуў. Ошондой эле аймактарда да оокаттуу ири ишкерлер бар. Алар деле дїнїйєнїн артынан эле жїгїрє бербей эл їчїн, келечек їчїн пайдалуу иш кылып коюуну неге ойлошпойт? Мїм-кїнчїлїгї жеткендер єзїн гана ойлобос-тон айылын, шаарын кєтєрїїгє кичине да болсо салым кошсо жарашат. Туризм єлкєсї болсок дейбиз, демек конок кїткї-бїз келет, кыргыз башка учурда їйїн ка-рабаса да конок келерде мизилдетип їйїн жыйнап, жогун толуктап даярданчу эле го. Анткени, келген киши жаман кеп кылып кетпесин дечї. Чоў-чоў иш-чараларды єт-кєрїп жатабыз, кєп коноктор келип жатат, эмне їчїн алар єз элине биз жєнїндє жа-ман айтып кетпесин дебейбиз? Бул биз-дин каныбыздагы кулк-мїнєзїбїз эле го?..

МАРТТЫК, МЕКЕНЧИЛДИК ЖЄНЇНДЄ “ИКАЯЛАР”

Тїштїк Кореянын эли бир кезде кыйын кырдаалдан колунда болгон ювелирдик жасалгаларынан бери ортого таштап, мам-лекетин дїркїрєтїп єнїктїрїп алышкан. А биздикилер мамлекеттен уурдап, ба-йыганды жакшы кєрїшєт. Анан кантип єнїгєбїз? Былтыр туз буюруп, Кытай мамлекетине барып калдык. Пекин ме-нен тааныштырып жїрїшїп, 2008-жылкы олимпиада объекттерине алып барышты. Алардын бири – мамлекеттен бир тыйын алынбай курулган “Суу борбору” аталган ажайып курулушта суу спорту боюнча мелдештер єтїптїр. 17 000 кєрїїчїнї батырган, жалпы аянты 100 000 чарчы метрлїї їстї жабык бул имарат Кытайдын бай адамдарынын каражатына курулган. Кытайлардын мекенчилдигин, намысын ушундан билиўиз, олимпиаданы Кытай мамлекети єткєрїї укугун алганы їчїн сїйїнїчтєн бїт эл кєтєрїлїп, акча чо-гултуп, олимпиаданы татыктуу єткєрїї їчїн мамлекетке колдоо кылууну башта-шат. Карапайым элден чыккан демилгени колго алып, Кытайдын 7-8 бай адамдары єзїлєрї ошол эбегейсиз чоў курулушту куруп салышкан экен. Алардын сїрєттєрї биринчи кабатта илинип коюлуптур. Бул имарат олимпиададан кийин коомчулук-тун эс алуу борбору болуп кайра тїзїл-гєн. Ал жерде азыр бир эле учурда 6 миў адам сууда сїзїп, мээ сергитип эс алышат. Бїгїн ажайып имарат кытайлыктардын кийинки мууну їчїн да мекенчилдиктин їлгїсї катары заўкайып шаарга кєрк бе-рип турат.

Жакында биздин футбол командабыз баарыбызды кубандырып Азия Кубогун-да татыктуу оюн кєрсєтїштї. Жалпы-быз терибизге батпай кубандык. Бийик, кооз сєздєрдї сїйлєдїк. Бирок спортту єнїктїрїї їчїн ага шарт тїзїї, спорттук чоў стадион курууну баштоо жєнїндє ушу кезге чейин эч ким унчукпайт го... Пре-зидент Сооронбай Жээнбековдун фут-болчулар менен жолугушууда заманбап 35 миў киши баткан стадион куруу жє-нїндєгї сєз ишке ашар бекен деген суроо туулат. Же болбосо борборубузга баш-ка єлкєлєр сыяктуу эле миўдеген киши сыйган концерттик зал курууга неге бол-босун. Кєчмєн элбиз деп жаан-чачын, ысык-суукка карабай кєп эл катышкан иш-чараларды Ала-Тоо аянтында єткєрїп жїрє берелиби? Бизде деле акчалуулар аз эмес. Мамлекеттин кызылын кырып алып, байыгандарды деле эл билет. Алар байлык эч кимге тїркїк болуп бере алба-сын тїшїнїп эле калышкандай болгон чыгар. Ошондуктан Кудай алдында, эл алдында жана єз ыйманынын алдында эртерээк єзїлєрїн “реабилитация” кыл-ганга не жетсин...

Бегим ТУРДАЛИЕВА

Элим-жерим деген намыстуу бардар адамдарга кулак кагыш

“БИШКЕГИМ, БИШКЕГИМ БОРБОРУМ СЕН,БҮТҮНДӨЙ ЖҮРӨККӨ ОРНОДУҢ СЕН”

2019-жылдын 8-февралымамлекеттик расмий гезити

55

Page 6: 8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ №9 (2973) Кыргыз Республикасынын

2019-жылдын 8-февралы66мамлекеттик расмий гезити

- Эсеке, сен кырк жылдан бери жаратылышты коргоо тармагында иштеп, анын же-ўилин жерден, оорун колдон алышып, азыр да ихтиолог ка-тары эмгек єтєп жатасыў. Не-гизги милдетиў эмне?

- Ысык-Кєлдїн, андан тышка-ры Соў-Кєл менен Орто-Токой суу сактагычынын балык бай-лыгын коргоо, єстїрїї, анын жаратылыш дїйнєсїнє илимий байкоо жїргїзїї жумуштарын жїргїзєм. Ихтиологиялык би-лимим, жетишерлик тажрыйбам бар. Иштин абалын, андагы оош-кыйыштарды жогору жакка маа-лымдап, сунуштарымды берем. Омор Султановдун “Эркин Тоо-го” чыккан макаласын окуп, де-милгесин колдоп жатам.

- Ал макаласынын башталы-шында “хвостохранилищелер” туурасында айткан экен...

- Тоўдун Кажы-Сайынын жа-нындагы мындай жайлар буга чейин да кєп сєз болбодубу. Уу-луу заттардын калдыктары кє-мїлгєн жайларды казып, анда-гы темирлерди чогултуп саткан адамдар, анын ичинде єспїрїм-дєр тууралуу канча чуу болду. Баягы эле кайдигерликтин айы-нан аягына чыга албай келата-быз. Єзгєчє эгемендик жылда-ры такыр кєўїл бєлїнбєй калды. Андай жайларды эрежеге ыла-йык зыянсыздандырып, тегерек-четин цементтеп бекитпесек, эл-дин ден соолугуна олуттуу доо кетери шексиз.

- А макалада сєз болгон ба-лык чарбасынын абалы кан-дай? Чындап эле тукум курут боло турган абалга келип кал-дыбы?

- Кєлдїн єзїнїн башынан ба-йырлаган сазан, маринка, ала-буга, май чабак, кєкчаар, ит ча-бак сыяктуу балыктары бар эле

да. Аталарыбыз айтып калыш-чу эле, бала кезде ат менен чаап єтсєў, балыктар аттын туягы-на тийип турчу деп. Балыктар-ды айры менен сайып алгандар-ды угуп, єзїбїз деле окуучу кез-де майке менен кармаган учурла-рыбыз болду. Жашырганда эмне, азыр абал начар, жылдан жыл-га тємєндєп баратат. 1965-жылы кєлдєн єндїрїштїк негизде 1150 тонна балык кармалса, 2003-жы-лы 97 тонна кармалган. Азыр эсеп-кысап деле болбой калды.

- Себеби эмнеде?- Биринчиден, єткєн кылым-

дын 30-50-жылдары Ысык-Кєлдїн биз жогоруда айткан єз балыктарына баа берилбей, акк-лиматизация жолу менен тыш-тан судак, форель, радужевой форель сыяктуу жырткыч ба-лыктар алынып келип коё бе-рилген. Алар кєлдїн єз балык-тарын, алардын икраларын жеп, оўбогондой зыян келтирген. Бї-гїн да тукум курут кылып бара-тат. Жергиликтїї эндемид ба-лыктардын жырткычтардан кор-гонуу инстинкти єєрчїбєгєндїк-тєн туруштук бере алышпады.

Экинчиден, совет мезгилинде балык кармоо планын толтура-быз деп атып балыктардын са-нына жана кєп тїрдїїлїгїнє чоў зыян келтирилген.

Їчїнчїдєн, балык десе кєз-дєрїн кызартып, тїн уйкусу-нан, кїн тынымынан кечишкен браконьерлер кєлдїн їстїн торго толтуруп, аёосуз кырып ийишти.

Эгемендик келгенден кийин кєрїлгєн чаралар - 2008-жылдан тарта балык кармоого мораторий

киргизилгени, балык-ты кайтарган структу-ралардын кєбєйтїлгє-нї, министрлик тарабы-нан айрым документ-тердин кабыл алынга-ны эч жыйынтык бер-ген жок. “Койчусу кєп болсо, кой арам єлєт”, “Корукчу коон тїгєтєт”, “Карышкырга кой кай-тартып” деген сыяктуу

макал-ылакаптар бекер чыккан эмес да. Кєлдїн байлыгын кор-гобой эле, єздєрї суук колдорун салып кордогондордун, талап-тоногондордун саны кєп болуп кетти.

- Ошол мораторий жарыя-ланган жылдары деле ба-зарларда, їйлєргє чейин ке-лип балык саткандар болду. Чолпон-Атадан Балыкчы шаа-рына чейин ышталган балык-тар такай сатылып, кєзємєл-гє алынбады...

- Акча дегенде адамдын алкы ачылып, ыйманын, уят-сыйытын унутуп калат тура. Мораторийге деле карашкан жок. Їстїлєрїн-дє таасирдїї “крышалары” тур-са эмне кыласыў?!

- Кыраарын кырып атышат. Кайра єстїрїї аракети бар-бы же алакан жайып эле оту-рабызбы?

- Тоўдо мамлекеттик балык чарбасы, бул жерде “Каракол ба-лыгы”, Григорьевкада “Балык-чылар” жеке чарбалары иш жїр-гїзїп жатат. Жылда сига-лудога балыгынын 3 млн., Ысык-Кєл форелинин 950 миў даана ик-расы єстїрїлїп, майда чабак-тары кєлгє коё берилет. Бирок, браконьерлердин суук колдору аларга да жетїїдє. Анын їстїнє ал жексурлар жаўы моторлуу ка-йыктарди минип, топ-топ болуп жїргєндїктєн кармоо да кыйын. Алардын кєлдє калган торлору да балыктарды илип, чоў зыян келтирїїдє.

Атайын белгилей кетээрибиз - министрликтин тиешелїї де-партаменти, Кыргыз Єкмєтї

тарабынан кєл бай-лыгына толук маани берилбей жатат. Кєп жылдан бери балык проблемасын чечїїгє акча бєлїнбєдї. Депар-таментте балык чарбасын тїшїнгєн адистер дээрлик жок. Региондордо иштеп жат-кандардын сунуш-пикирлери эч кєўїлгє алынбайт. Айтор, кай-сы тарабынан алсак да, тармак-ты тартипке сала турган єбєл-гєлєр кєрїнбєйт. Жыйындар-да кєбїртїп-жабыртып сїйлєп койгон менен эле маселе чечи-лип, иш бїтїп калбайт да.

- Облустук ички иштер баш-кармасынын жумалык маа-лымдоосунан, гезит беттери-нен баланча браконьер карма-лып, тїкїнчє єлчємдє айып са-лынды, кайыгы, торлору алын-ды деген маалыматтарды окуп калабыз. Бир карасаў бул ба-гытта иш жїрїп жаткандай да туюлуп кетет. Сенде жыл жы-йынтыгы боюнча жалпылан-ган маалымат барбы?

- Муну айта албайм. Облуста кєлдїн жаратылыш байлыгын кєзємєлгє алган мекемелердин ар бири єз алдынча иштеген-диктен, кимиси канча браконь-ер кармап, кандай чара кєрїш-кєнї белгисиз. Ага кызыгуу де-ле жок сыяктуу.

- Омор Султанов да ушу-нун баарын кєрїп-билип, кєлдїн кулуну катары анын байлыгына кїйгєн сєзїн бе-кер айтпаса керек. Абал кан-ча оор болсо да, аракет жасай-лы. Кєлдїктєрдїн патриоттук сезимин ойготуп, туура жолго багыттайлы. Эми ихтиолог-адис катары кандай сунуш ай-таар элеў?

- Мораторийдин мєєнєтї бїт-кєндїктєн, балык чарбаларына кєлдєн белгилїї єлчємдє балык кармоого уруксат берип, тїшкєн каражатты єндїрїштїк иштер-ди кєтєрїїгє, чарбаларды кеўей-тїїгє жумшасак туура болор эле. Облуста Тоўдогу, Караколдогу

жана Григорьевкадагы жогоруда аталган ири чарбалардан сыртка-ры 60ка жакын балык єстїрїїчї чакан фермердик чарбалар бар. Аларга уруктук майда балык-тардан, жемден, документтешти-рїїдєн жардам берип, адистерди окутуп даярдасак жакшы натый-жа болор эле. Жеке чарбаларды коомдук уюмдарга, ассоциация-ларга бириктирип, 4 топ кылып ирилештирген менен байланыш-тары анча болбой жатат. Алар-дын ишин жєнгє салып, товар-дык балыктарды ушундай ассо-циациялардын орток базасында кайра иштетїї, чогуу саттыруу талапка ылайык келер эле.

Облустагы бардык балык єс-тїрїїчїлєрдїн тизмесин так-тоо, аларды каттоодон єткє-рїї, кєлмєлєрдї паспорттош-туруу керек. Балык ооруларына жол бербєє максатында ихтио-потологиялык иштерди жїргї-зїї, лаборатория ачуу да колго алынууга тийиш.

Азыркыдай баш аламан бол-бой, департаменттен тарта єрєєндєгї жергиликтїї бий-ликтерге, коомчулукка, ар бир ихтиолог - адиске чейин бирге-лешип иш жїргїзсєк, эў башкы-сы “кайдигерлик” деген оорудан арылып, ыйманыбызды, адам-дык арыбызды сактасак браконь-ерлерге, жогорку кызмат орун-дарына отуруп алып, “крыша” болуп аткан айрым уятсыз атка минерлерге бєгєт коё алабыз деп ойлойм. Кєл проблемасын чечип, башты кєтєрїп жїрє турган кїн келерине їмїттєнєм.

Абдыжапар ЭГЕМБЕРДИЕВ

Республикалык “Эркин Тоо” гезитинин ушул жылдын 18-январындагы санында Кыргыз эл акыны, “Эл аралык экологиялык Ысык-Кєлдї сактап калуу” фондусунун президенти Омор Султановдун “Ысык-Кєлдїн санжыргасынан ажырайбызбы?” аттуу макаласы жарыяланып, коомчулук, жалпы эле окурмандар арасында чоў сєзгє алынды. Бир катар жерлерде талкуу жїрїп, “кыргыз бермети” аталган кєлїбїздї, анын жаратылыш байлыгын таза сактоо, байытуу тууралуу олуттуу ой-пикирлер айтылып, сунуштар киргизилїїдє. Биз ушул жагдайда Айыл чарба жана мелиорация министрлигинин алдындагы Жайыт, мал жана балык чарба департаментинин Ысык-Кєл облусу боюнча башкы адиси Эсен Аламановду кепке тарттык.

Эсен АЛАМАНОВ:

“КЄЛ БАЙЛЫГЫН КОРГОГОНДОРДОН КОРДОГОНДОР КЄП”

Їн кошуу

Жергебиздин кайталангыс су-луулугун биз дипломаттар эў жакшы билебиз. Чет єлкєлєр-

дє иш сапарда жїргєндє жаратылыш-тын сулуулуктарын салыштыруу, баа-лоо мїмкїнчїлїгїнє туш болобуз. Дїй-нєдє Ысык-Кєл кооздугу, єзгєчє ажайып-туулугу менен єзгєчє. Кєлїбїздїн кєй-гєйлїї маселелери тууралуу “Эркин Тоо” гезитинде Кыргыз эл акыны Омор Султа-новдун макаласы биздин да пикирибиз-ди ортого салууга мажбурлады. “Эл кєй-гєйї акындын жїрєгїнєн єтєт” демекчи,

канчалаган жылдар бою кєлдїн эколо-гиялык абалы жакшырбастан, флора-фауналары жоголуп жатканы акындын тынчын алып, жалпы кыргыз коомчулу-гуна кайрылуу жасоо менен єлкє жетек-чилеринин кєўїлїн буруу болгону баа-рына тїшїнїктїї.

Кєтєрїлгєн маселенин орчундуусу – Жылуу-Булак уран калдыктарын бе-кемдеп кємїї. Мамлекет колго алып че-че турган маселе. Арабыздан бир тобубуз эл аралык уюмдардын кєўїлїн буруп, уулуу заттардын кєлгє коркунучтуулугун

далилдедик. Донорлор тарабынан кара-жат натыйжалуу пайдаланылбаганды-гы зээнди кейитет.

Чет элдик дипломаттар биз менен жо-лугушканда жергебизге єзгєчє суктаны-шаарын билдиришет. Чет элдик дипло-маттар кєл жээгиндеги акыр-чикирлер, булганыч суулардын кєлгє куюшу, эс алуучу жайлардын аймактарында желим баштыктар менен бєтєлкєлєр жыйнал-багандыгы келген меймандарды ирен-житерин кесиптеш катары эскертишет. Мындай кєрїнїштєрдї туристтер саякат-тын терс жактары катары айтышса, Кыр-гызстанда иштеген чет элдиктер жерги-ликтїї эл кєлгє жат адамдардай мамиле кылгандарына таўданышат. Дал ушун-дай кєрїнїштєр жергиликтїї тургун-дарга жакшы сєз алып келбейт. Тазалы-гына жергиликтїї калк бийлик бутакта-ры менен катуу кєзємєл кылуусу керек.

Кєл жээктеги жерлерге айыл тургунда-рын ээлик кылдырып, ал жерлердин та-залыгына жооптуу кылуу талапка ыла-йык болмок.

Балдар бакчаларынан тартып мек-тептерде жаратылышты, анын флора-фауналарын асыроо, коргоо боюнча эко-логия сабагын окуу программаларын-на киргизїї мезгил талабы. Андыктан, Билим берїї жана илим министрлиги єз чечимин тез арада кабыл алып, эко-лог мугалим адистигин даярдоону ке-ўейтїї керек.

Ысык-Кєл мекенибиздин бермети, аны таза сактап, кєздїн карегиндей коргоп, келечек муундарга бермет бойдон жет-кирїї жалпыбыздын милдетибиз.

Э.АСАНАЛИЕВ,“Кыргыз дипломаттары” коомдук

бирикмесинин тєрагасы.

Їн кошуулар

ЫСЫК-КЄЛДЇН ФЛОРА-ФАУНАСЫН КОРГООГО МЕЗГИЛ КЕЛДИ

Page 7: 8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ №9 (2973) Кыргыз Республикасынын

- Жаўы Кодекстердин кабыл алынышы сот-укуктук реформа-лардын алкагында жїрдї. Мый-замдар эки багытта реформалан-ды. Биринчи – граждандык ба-гыттагы мыйзамдар жаўылан-ды. Экинчиси – жазык-укуктук багытта болду. Ушул экинчи ба-гыт боюнча айта турган бол-сок, Кылмыш жаза кодекси жа-ўы редакцияда кабыл алынды. Андан башка Жоруктар боюн-ча кодекс кабыл алынды. Анда коомго чоў зыян келтирбеген кылмыштардын топтому карал-ган. Мурда майда кылмыштар

да кылмыш деп эсептелип, 14 жаштан ашкан адам кылмыш жообуна тартылаар эле. Ада-шып же болбосо биринчи жо-лу кылмыш жасаган єспїрїм-дєр соттолуп, келечегине бал-та чабылып калар эле. Ошон-дуктан аларды жоруктар ката-ры караган єзїнчє Кодекс пай-да болду.

Бул гумандаштыруу максатын-да жасалган иш болду. Эгер жа-ран бир жорук менен кармалган болсо, жумушунан алуу, коом-дук иштерге тартуу, айып пул сыяктуу жазалар колдонулат.

Негизинен бул Кодекс боюнча жазанын алты тїрї бар.

Жоруктар боюнча кодекс ан-ча чоў мыйзам эмес. 187-берене-ден турат. Єзгєчє бєлїгїндє 123 берене бар. Ошонун 78 берене-си боюнча ИИМ иш алып барат. Калган беренелер боюнча башка укук коргоо органдары иш алып барышат.

- Негизги єзгєрїїлєр боюн-ча айтып єтсєўїз?

- Тергєє жїргїзїї єзгєрдї. Кылмыштар боюнча мурдагы-дай тергєє иштери жїргїзїлєт. Ал эми экинчи формасы жорук-тар боюнча иш єндїрїшї жїрєт. Бул деле кадимкидей эле тергєє болот. Жорук жасаган адам ме-нен тергєєчї иш алып барат. Бирок Кодекстин беренелерине

ылайык. Бул тергєєдє деле бар-дык тергєє аракеттери жїрєт.

- Азыр бирдиктїї кылмыш реестри пайда болду. Жаран-дар милицияга кайрылыш їчїн кайда арыз жазышаарын тїшїндїрїп кетиўизчи?

- Арыз жазуу ыўгайлуу бо-луп калды. Мурда жарандар ич-ки иштер бєлїмдєрїнє келип арыз жазышчу. Азыр 102ге те-лефон чалып эле койсо, тергєє-оперативдїї топ ал жаранга ба-рып, арызын алышат да тергєє иштерин башташат.

- 102ге чалып койсо эле

тергєєчїлєр аларга єздєрї кайрылышат деўизчи?

- Эгер ал чалууга жооп кылын-баса, реестрге катталган иш кы-зыл боёк менен боёлуп тура бе-рет. Сєзсїз ар бир чалуу кароого алынат. Ар бир чалуу каттоого алынат. Ага номери ыйгарылат. Милиция электрондук кєзємєл ас-тында иштешет. Этап менен сана-риптештирїї процесстери жїрсє, жарандарга ыўгайлуу болуп ка-лат. Мурда арыздар жазылганы менен кээ бирлери каралбай кал-ган учурлар болуп, иш созулуп кетээр эле. Мына ушул кылмыш ишин козгоо беренеси жоюлган. Азыр арыз катталгандан баштап єндїрїш жїргїзїлєт.

- Кїбєлєр институту боюн-ча айтсаўыз?

- Жарандар кєпчїлїк учурда кїбє болуштан баш тартып жї-рїшкєн. Сот иштерине да терс таасирин тийгизген. Жаўы Ко-дексте техникалык каражаттар калыстардын ордуна колдонулат. Видео, аудио жазуулар, сїрєттєр колдонулат.

- Жарандарды кармоо, ка-моо шарттары єзгєрдїбї?

- Анчалык оор кылмыш жаса-баса, бєгєт коюу чарасы колдо-нулбай эле, иштеген, жашаган жери болсо, иш жагдайына карап камакка алынбай туруп тергєє жїрєт. Эгер кылмыштын жагда-йы оор болсо, камакка алынат.

- Туура эмес деп коомчулук-тун нааразычылыгын жарат-кан беренелер боюнча иштер жїрїп жатабы?

- Учурда атайын топ иштеп жатат. Мисалы, унаалардын терезелерин караўгылаткан

жарандарды кароо иштерин кай-радан ИИМге єткєрїї боюнча жагдайлар каралууда.

- Азыр айдоочулар номер-ге чаптама чапташып каме-ралардан номерин жашырып алса болот экен деп айтып жа-тышат. Бул процессти кантип токтотсо болот?

- Айрым айдоочулар жоопкер-чиликтен качууга аракет жасап жатышат. Бирок, чаптаманын алдындагы номерди кєрє турган аппараттар да коюлууда. “Дозор М2” деген аппарат кайсы унаа номерине чаптама чаптап алга-нын, жалган номерди, айып пу-лун тєлєбєгєн унааны аныктайт.

- Айып пулдарды єндїрїї механизмдери кандай?

- Айып пулдарды Сот атка-руучулар єндїрїшєт. Карызын тєлєбєгєн жарандар соттун че-чимин аткарбаган киши катары жазага тартылышат. Айып пул-дарды бир ай ичинде тєлєбєсє туумдары єсїп кетет.

- Жорук кылып мыйзам бу-зуп, тїкїргєн, туура эмес жер-де тамеки тарткан адамдарды милиция кармап кетеби?

- Аларды кєзємєлдєє жерги-ликтїї єзїн-єзї башкаруу орган-дарына берилген болчу. Бирок, азыр єзгєртїї киргизилїїдє, аларды милиция кармап кете турган болууда.

- Майда кылмыш кылгандар канча убакытка чейин карма-лат?

- 3 саатка чейин кармалат. Про-токол тїзїлгєн соў коё берилет.

Маектешкен Жазгїл КЕНЖЕТАЕВА

Пирманов БЕГАЛИДИН, ИИМдин жоруктар

иштери боюнча башкармалыгынын башчысы:

“ЖАРАНДАРДЫН АРЫЗ, ДАТТАНУУЛАРЫ КАРАЛБАЙ КАЛБАЙТ”

5-февралда Ички иштер министри, милициянын генерал-майору Кашкар Жунушалиев журналисттер їчїн кеўейтилген форматта маалымат жыйынын єткєрїп, суроолорго жооп берди. Аны менен кошо орун басарлары, Жол коопсуздук, Чїй облустук жана Бишкек шаардык ички иштер башкармалыктарынын башчылары, Ардагерлер кеўешинин тєрагасы да катышты.

Сєзїнїн башында министр 2018-жылы Кыргызстанда бо-луп єткєн ири иш-чараларда милициянын аткарган ишин са-нап, жылды ийгиликтїї жы-йынтыктаганын айтты. “Былтыр укук коргоо органдары тарабы-нан 29718 кылмыш катталган. Анын ичинен ички иштер орган-дары тарабынан 26550 кылмыш иши катталып, бардык кылмыш-тардын 89,3%ын тїзгєн. Андан 19861 кылмыштын бети ачылган. Катталган кылмыштарды илик-тєє иш-чаралардан 24284 кыл-мыш иши козголгон. Жалпысы-нан кылмыш жасаган 19619 адам аныкталган. Баўгизат каражатта-рын мыйзамсыз жїгїртїїгє бай-ланышкан кылмыштардын саны 1395 фактыны тїзгєн. Мыйзамсыз 16 тонна 280 кг баўгизаттар алын-ган. Былтыркы жылы жалпы кыл-мыштардын саны 7,4%га кєп бол-гону менен, оор кылмыштардын саны 13,6%га азайган. Киши єл-тїрїї фактылары 19%га азайган. Былтыр ички иштер органдары-нын кызматкерлерине карата 67 кылмыш иши козголгон. Бул ан-дан мурдагы жылга караганда

23 кылмышка аз. 2018-жылдын ичинде ар кандай тартип бузуулар боюнча 5811 кызматкер тартип жазага тартылган. Алардын ичи-нен тартипти одоно бузгандыгы їчїн 71 кызматкер ички иштер ор-гандарынан бошотулса, 205 кыз-маткер ээлеген кызматынан кол жууган. Былтыр мыйзам бузуу боюнча 1475 кызматкер жазага тартылган”, – деген министр бир топ кылмыш фактыларын бирден санап, былтыркы жылга салыш-тырмалуу кылмыштардын азай-гандыгын айтты.

Андан соў суроо-жоопко єт-тї. Биринчи эле суроону “Эркин Тоо” гезити берип, министр кыл-мыштарды азайды деген жалган маалыматтарга дайыма эле ише-не бербей, социалдык тармактар-га кирип, журналисттер, жаран-дык єкїлдєр менен тыгыз иште-шїї керектигин, “Коопсуз шаар” ишке киришип жаткан учурда амалкєй айдоочулар машинанын номурларына пленкаларды чап-тап, кєрїнбєй калыштын айла-сын жасап жатышканын айтты.

“Мен дайыма журналисттер менен тыгыз иштешем. Жаўы ка-был алынган мыйзамдарды, ко-декстерди аткарууну колго ала-быз, артка жол жок. Ага єзгєр-тїїлєр сєзсїз киргизилет. Айрым биздин ичибиздеги кызматкерлер жаўы кодекстерге баа бербей, эс-киче иштегенди каалап, жаўы-га кєнбєй жатышат. Бирок мый-замга кєнїп, иштеп кетет деп ише-нем. Туура, “Коопсуз шаар” боюн-ча алгачкы этап 12-февралда ишке кирет. Ага тїшїндїрїї иштерин жїргїзєбїз. 1-январдан кїчїнє кирген жаўы кодекс, мыйзамдар боюнча да тїшїндїрїї иштерин жїргїзїп келатабыз, - деди.

Журналистиканы коомдун санитары деп айтышат. Андык-тан министр коомдун ичиндеги терс кєрїнїштєрдєн тазалануу їчїн журналисттердин жардам берїїсїн суранды жана Прези-дент Сооронбай Жээнбековдун талабы менен ички иштер орган-дарынан татыктуу эмес кызмат-керлерди тазалоо процесси дайы-ма жїрїп тураарын айтты.

Кылмыш жасоодо милиция-нын єзїнїн да катыштыгы бар фактылар толтура. Бул боюнча суроого генерал-майор “ооба ми-лиция зордуктап жатат, милиция адам єлтїрїп жатат, биз муну жашырбайбыз. Аларга каршы ка-туу кїрєш жїргїзєбїз. Жакында эле ичип алып адам ємїрїн ал-ган факты боюнча милиционер-ге арест жазылды. Ал оорукана-дан айыгып чыкса, сот жообуна тартылат”,- деди.

Жыйында арызын жаза келген журналист болуп єткєн окуяны министрдин єзїнє айтып, мили-циянын кыймылдабай койгонун сындады. Анын бир тууганын 29-январда белгисиз адамдар кє-гала кылып сабап, кабыргаларын сындырып кетишкен. Ошол кїн-дєн ушуга чейин милиция арыз кабыл алып же ордунан козголуп койгон эмес. Журналист болсо єзї кылмышкерлерди таап, єзї милициянын ролун аткарган. Бул боюнча министр ушул кїн-гє чейин кыймылдабай турган Бишкек ШИИБдин башчысына

тапшырма берип, зекип алды. Жаўы кодекстердин кириши

менен машиналардын айнектерин караўгылатуу маселесин негедир Транспорт жана жолдор министр-лиги карап калган. Анын бетин ачып, айып пулдарды салууда сєз-сїз милициянын кийлигишїїсї керек. “Бул маселени Транспорт жана жолдор министрлиги жїр-гїзє албайт, бирок биз азыр да жардам берип жатабыз. Кабыл алынып кеткен мыйзамга єзгєр-тїї киргизилгенге чейин Транс-порт жана жолдор министрлиги айып пулдарды салып, ишти жїр-гїзїп турушат”, - деди Ички иштер министри. Эгер башка єлкєлєрдєй болуп акча тєлєсє машиналардын айнектерин караўгылатууга урук-сат берїї, бербєє маселеси дагы бир жолу каралмакчы.

Коомдо саясатты гана жазып, жалаў проблемаларды кєрїп турган ММК єкїлдєрї да жок эмес. Алардын бири министр-ден Жогорку Кеўеште депутат болуп отурган адамдардын кыл-мыш дїйнєсїнє тиешеси барла-рынын атын атоосун талап кыл-ды. “Алар кандайча, кайсы жол менен депутат болуп келээрин БШК чечип, текшерет. Сиз ал-гач мыйзамдар менен таанышып чыгыўыз”, - деди министр.

Жыйындын аягында “Кыргыс-танда болуп жаткан тири шумдук кылмыштардын тїрїн ММК тез чагылдырып, элдин бїйїрїн кы-зытат. Окуя болгон жерди мили-циядан биринчи билип, сїрєткє, видеого тартып дароо жарыялап жатасыўар. Єсїп келаткан жаш муун їчїн мындай жаўылыктар-ды єтє кєп берїї тескери таасир берет. Ушул жагынан абайлап, жети єлчєп бир кесип, элдин жан дїйнєсїн дїрбєлєўгє тїшїрбє-гєнгє аракеттенїїўїздєрдї су-ранам”,- деди министр Кашкар Жунушалиев.

Сымбат МАКСУТОВА

ИИМдин ичи иргелетКашкар ЖУНУШАЛИЕВ:

“ЖАМАН ЖАЎЫЛЫКТАРДЫ ЖАРЫЯЛАЙ БЕРЇЇДЄН ЭТИЯТ БОЛСОЎУЗДАР”

Кабыл алынган жаўы кодектер боюнча коомчулукка тїшїнїк берїї максатында биз ИИМдин жоруктар иштери боюнча башкармалыгынын башчысы Пирманов Бегалидин мырзага кайрылдык. Суроолорубуз кодекстрдеги єзгєрїїлєргє ылайык милиция бєлїмїндє кармалуу, азыр жазуу, айып пулдарды тєлєє мєєнєттєрї маселелеринин алкагында болду.

2019-жылдын 8-февралы 77мамлекеттик расмий гезити

Page 8: 8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ №9 (2973) Кыргыз Республикасынын

2019-жылдын 8-февралы88мамлекеттик расмий гезити

Äîëáîîð

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНДАГЫ КЫРГЫЗДАРДЫН УЛУТТУК ОЙМОЛОРУ ЖЄНЇНДЄ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН МЫЙЗАМЫI ГЛАВА. Жалпы жоболор

1-áåðåíå. Óøóë Ìûéçàìäûí êîëäîíóëóøó1.Óøóë Ìûéçàì ìàìëåêåòòèê îðãàíäàðäûí æàíà æåðãèëèê-

ò¿¿ ºç àëäûí÷à áàøêàðóó îðãàíäàðûíûí, îøîíäîé ýëå ìàìëå-êåòòèê æàíà ìóíèöèïàëäûê ìåêåìåëåðäèí æàéëàðûíäà æàíà áàøêà îáúåêòòåðèíäå êûðãûçäàðäûí óëóòòóê îéìîëîðóí îð-íîòóóãà, êîëäîíóó æàíà æàéãàøòûðóó òàðòèáèíå æàéûëòûëàò.

2.Óøóë ìûéçàìäûí æîáîëîðó áàøêà ýòíèêàëûê òîïòîðäóí óëóòòóê îéìîëîðóíà, îøîíäîé ýëå êûðãûçäàðäûí óëóòòóê îé-ìîëîðóí êîîìäóê óþìäàð æàíà áàøêà þðèäèêàëûê æàíà æåêå æàêòàðäûí æàéëàðûíäà æàíà îáúåêòèëåðèíäå îðíîòóóãà, êîë-äîíóó æàíà æàéãàøòûðóó òàðòèáèíå æàéûëòûëáàéò.

2-áåðåíå. Êûðãûçäàðäûí óëóòòóê îéìîëîðóíóí ðååñòðè

1. Êûðãûçäàðäûí óëóòòóê îéìîëîðóíóí ðååñòðè (ìûíäàí àðû – Ðååñòð) êûðãûçäàðäûí óëóòòóê îéìîëîðóí êîëäîíóóíóí æàíà æàéãàøòûðóóíóí òàðòèáèí àíûêòîî áîþí÷à Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí ûéãàðûì óêóêòóó ìàìëåêåòòèê îðãàíû òàðàáû-íàí ò¿ç¿ëºò.

2. Ðååñòðãå êûðãûçäûí ºç¿í-ºç¿ óëóòòóê èäåíòèôèêàöèÿëîî áîþí÷à Êîìèññèÿñû òàðàáûíàí æàêòûðûëãàí æàíà Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí ûéãàðûì óêóêòóó ìàìëåêåòòèê îðãàíû áåêèòêåí êûðãûçäàðäûí óëóòòóê îéìîëîðó êèðãèçèëåò.

3. Ðååñòðäè æ¿ðã¿ç¿¿ òàðòèáè Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªê-ìºò¿ òàðàáûíàí áåëãèëåíåò.

3-áåðåíå. Êûðãûçäàðäûí óëóòòóê îéìîëîðóí êîëäîíóóíóí æàíà æàéãàøòûðóóíóí òàðòèáèí àíûêòîî áîþí÷à Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ìàìëåêåòòèê ûéãàðûì óêóêòóó îðãàíû

1. Ìàäàíèÿò, ìààëûìàò æàíà òóðèçì ÷ºéðºñ¿íäºã¿ ìàìëå-êåòòèê ñàÿñàòòû æ¿ðã¿ç¿¿ãº ûéãàðûì óêóêòóó áîëãîí ìàì-ëåêåòòèê îðãàí êûðãûçäàðäûí óëóòòóê îéìîëîðóí êîëäî-íóóíóí æàíà æàéãàøòûðóóíóí òàðòèáèí àíûêòîî áîþí÷à Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ìàìëåêåòòèê ûéãàðûì óêóêòóó îðãàíû áîëóï ýñåïòåëåò.

Êûðãûçäàðäûí óëóòòóê îéìîëîðóí êîëäîíóóíóí æàíà æàéãàø-òûðóóíóí òàðòèáèí àíûêòîî áîþí÷à Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ûéãàðûì óêóêòóó ìàìëåêåòòèê îðãàíûíûí àëäûíäà êûðãûçäàð-äûí óëóòòóê îéìîëîðóíóí Ðååñòðèí æ¿ðã¿çãºí êûðãûçäûí ºç¿í-ºç¿ óëóòòóê èäåíòèôèêàöèÿëîî áîþí÷à Êîìèññèÿñû ò¿ç¿ëºò, àë êûðãûçäàðäûí óëóòòóê îéìîëîðóíóí Ðååñòðèí æ¿ðã¿çºò.

2. Êûðãûçäàðäûí ºç¿í-ºç¿ óëóòòóê èäåíòèôèêàöèÿëîî áîþí-÷à Êîìèññèÿñû æºí¿íäº æîáîíó Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ áåêèòåò.

II ГЛАВА. Кыргыздардын улуттук оймолорун колдонуунун жана жайгаштыруунун тартиби4-áåðåíå1. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäà êûðãûçäàðäûí óëóòòóê îéìî-

ëîðó ìàìëåêåòòèê îðãàíäàðäûí æàíà æåðãèëèêò¿¿ ºç àëäûí-÷à áàøêàðóó îðãàíäàðûíûí æàéëàðûíäà æàíà áàøêà îáúåê-òèëåðèíäå, îøîíäîé ýëå ìàìëåêåòòèê æàíà ìóíèöèïèàëäûê ìåêåìåëåðäèí æàéëàðûíäà ûéãàðûì óêóêòóó ìàìëåêåòòèê îðãàíäûí ìàêóëäóãó áîþí÷à æàéãàøòûðûëàò æàíà Ðååñòðãå ûëàéûê êå뿿㺠òèéèø.

2. Ðååñòðãå êèðãèçèëáåãåí êûðãûçäàðäûí îéìîëîðóí ìàì-ëåêåòòèê îðãàíäàðäûí æàíà æåðãèëèêò¿¿ ºç àëäûí÷à áàøêà-ðóó îðãàíäàðûíûí æàéëàðûíäà æàíà áàøêà îáúåêòèëåðèíäå, îøîíäîé ýëå ìàìëåêåòòèê æàíà ìóíèöèïèàëäûê ìåêåìåëåð-äèí æàéëàðûíäà æàéãàøòûðóóãà æîë áåðèëáåéò.

3. Êûðãûçäàðäûí óëóòòóê îéìîëîðóí êîëäîíóóíóí æàíà æàéãàøòûðóóíóí òàðòèáèí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìº-ò¿ àíûêòàéò.

III ГЛАВА. Корутунду жоболор5-áåðåíå1. Óøóë Ìûéçàì ðàñìèé æàðûÿëàíãàí ê¿íäºí òàðòûï ê¿-

÷¿íº êèðåò.2. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ àëòû àéëûê 캺íºò-

òº ºç¿í¿í ÷åíåìäèê óêóêòóê àêòûëàðûí óøóë Ìûéçàìãà ûëà-éûê êåëòèðñèí.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè

“Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäàãû êûðãûçäàðäûí óëóòòóê îéìî-ëîðó æºí¿í五 Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí äîë-áîîðó Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí êàðîîñóíà ìûéçàì äîëáîîðëîðóí ýðêèí æàíà ûêòûÿðäóó êèðãèç¿¿ áîþí÷à æàðàíäàðäûí ýëäèê ìûéçàì ÷ûãàðóó äåìèëãåñèíèí êîíñòèòó-öèÿëûê óêóãóí æ¿çºãº àøûðóó àðêûëóó äåìèëãåëåíèï æàòàò.

Áºòºí ìàäàíèé áààëóóëóêòàðäû æàíà ïðèíöèïòåðäè òóòó-íóó ìàäàíèÿòòû àëûï æ¿ð¿¿÷¿ëºðä¿í (ýòíîñòóí, óëóòòóí, ýë-äèí) æîê áîëóï êåòèøèíå àëûï êåëåò. Êàíäàéäûð áèð óëóòòóí, àë òóðãàé öèâèëèçàöèÿíûí êûéðàøû ìàäàíèÿòûíûí ºçºã¿íºí ýêåíè òàðûõûé òàæðûéáàäà êîêóñóíàí áîëáîñî êåðåê.

Ìàäàíèÿò – áóë ðóõàíèé æàíà ìàòåðèàëäûê áààëóóëóêòàð, áàøêà÷à àéòêàíäà óëóòòóí òèëè, ñàëòû, êèéèì-êå÷åñè, ñïîðòó, ìóçûêàñû, êºðêºì ºíºð¿, æàøîî øàðòû, æ¿ð¿ì-òóðóìó æàíà á.ó.ñ.

Áóëàðäûí áàðäûãûí áèç ñàêòàøûáûç æàíà êºáºéò¿ø¿á¿ç êåðåê.

Áèð îé÷óë àéòêàí ýêåí: «Ýãåðäå ýë òåêåáåð áîëóï, ºí¿ã¿¿ãº óìòóëóóñóí æîãîòñî, àíäà àë ýë íà÷àðëàé áàøòàéò. Áèðîê, ýãåðäå ýë áºòºí ýëäèí ìàäàíèÿòûí ºçäºð¿íº ñè¢èðèï áàø-òàñà, àíäà àë ºç¿íº ºç¿ ºë¿ì æàçàñûí ÷ûãàðàò».

Àäàìäàð æàëïû ýëäèê êºç êàðàøêà òàðòûëûøàò. Ìûíäàé÷à àéòêàíäà ä¿éíºãº æàëïû êºç êàðàø ïàéäà áîëîò. Ìûíäà ºë-êºí¿í ºç¿í¿í ºí¿ã¿¿ æîëóíäà æàíà àíûí áàðäûê ìà¢ûçûíäà – òèëè, ìàäàíèÿòû, àíûí ñèìâîëäîðó, àíûí ûéûê òóòóíãàíäà-ðû æàíà á.ó.ñ. ºçºêò¿¿ îðóíäó ýýëåéò.

Óëóòòóê îéìîëîð æàíà îéìî-÷èéìåëåð – áóëàð êûðãûç ýëè-íèí ìàäàíèÿòûíûí æàíà ïîòåíöèàëäàðûíûí ºçãº÷º áåëãèëå-ðè æàíà ñûðëàðû.

Áèðîê, áèç êºï÷¿ë¿ê ó÷óðäà êèìäèð áè𺺠àòàéûí êûðãûç-

ãà òààíäûê ýìåñ îéìîëîðóí æàíà îéìî-÷èéìåëåðèí òà¢óóëà-ãàíûí æàíà áóë êûðãûçäûí ºç¿í-ºç¿ óëóòòóê èäåíòèôèêàöèÿ-ëîîñóíóí áóðìàëàíûøûíà òààñèðèí òèéãèçåðèí áàéêàìàêñàí-ãà ñàëàáûç æå àãà êºç æóìàáûç.

Ìèñàëû, àéðûì êóðóëóø êîìïàíèÿëàðû ¿éä¿ êóðóï, àëàðäû êûðãûç ìàäàíèÿòû ¿÷¿í ò¿ø¿í¿êñ¿ç îéìîëîð æàíà îéìî-÷èé-ìåëåð ìåíåí êîîçäîøîò. Áèðîê, áóë ìàñåëåíèí áèð ýëå æàãû æàíà áóãà æåêå áèçíåñ æîë áåðåò. Àíòêåí ìåíåí ìàìëåêåòòèê æàíà ìóíèöèïàëäûê ìåêåìåëåðäå, ìàìëåêåòòèê áèéëèê îðãàí-äàðûíûí èìàðàòòàðûíäà êûðãûçãà òààíäûê ýìåñ îéìîëîðäó æàíà îéìî-÷èéìåëåðäè æàéãàøòûðóóãà æàíà àëàð ìåíåí êîîç-äîîãî æîë áåð¿¿ãº áîëáîéò.

Êûðãûç ýëè ¿÷¿í ñèìâîëäîðäóí æàíà áåëãèëåðäèí òààñèðè êºï æàêòóó æàíà ìààíèë¿¿. Óøóíäàí óëàì «Ýë ¿÷¿í» äåìèëãå-ë¿¿ òîï êûðãûçäàðäûí óëóòòóê îéìîëîðóí ìàìëåêåòòèê æàíà ìóíèöèïàëäûê áèéëèê îðãàíäàðûíûí èìàðàòòàðûíäà, ìàìëå-êåòòèê æàíà ìóíèöèïàëäûê ìåêåìåëåðäå êîëäîíóó æàíà æàé-ãàøòûðóó òàðòèáèí æºí㺠ñàëóó÷ó, îøîíäîé ýëå ÊÛÐÃÛÇÄÀÐ-ÄÛÍ àòà-áàáàëàðûíûí ûéûê ìóðàñòàðû ñàêòàëûøû ¿÷¿í óøóë Ìûéçàì äîëáîîðóí èøòåï ÷ûêòû æàíà ñóíóøòàéò. Áóë òóóðà-ëóó Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ãèìíèíäå ìûíäàé÷à æàçûëãàí:

Àòêàðûëûï ýëäèí ¿ì¿ò, òèëåãè,Æåëáèðåäè ýðêèíäèêòèí æåëåãè.Áèçãå æåòêåí àòà ñàëòûí, ìóðàñûí,Ûéûê ñàêòàï óðïàêòàðãà áåðåëè.

Àëãàëàé áåð, êûðãûç ýë,Àçàòòûêòûí æîëóíäà.

ªðê¿íäºé áåð, ºñº áåð,ªç òàãäûðû¢ êîëóíäà

Óøóë Ìûéçàì äîëáîîðóí êàáûë àëûíóóñó ìåíåí òº-ìºíê¿ ìûéçàì àëäûíäàãû àêòûëàðäû èøòåï ÷ûãóó òà-ëàï êûëûíàò:

- Ðååñòðäè æ¿ðã¿ç¿¿ òàðòèáèí;- Êûðãûçäàðäûí ºç¿í-ºç¿ óëóòòóê èäåíòèôèêàöèÿëîî áîþí-

÷à Êîìèññèÿñû æºí¿íäº Æîáîñóí;- Êûðãûçäàðäûí óëóòòóê îéìîëîðóí êîëäîíóóíóí æàíà æàé-

ãàøòûðóóíóí òàðòèáèí;- Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2013-æûëäûí 3-ìà-

éûíäàãû ¹236 òîêòîìó ìåíåí áåêèòèëãåí Êûðãûç Ðåñïóáëè-êàñûíûí Ìàäàíèÿò, ìààëûìàò æàíà òóðèçì ìèíèñòðëèãè æº-í¿íäº Æîáîãî ºçãºðò¿¿ êèðãèç¿¿ æºí¿íäº.

Áåëãèëåíãåí äîëáîîðäó êàáûë àëóó êàíäàéäûð áèð ñîöèàë-äûê, ýêîíîìèêàëûê, óêóêòóê, óêóê êîðãîî÷óëóê, ãåíäåðäèê, ýêî-ëîãèÿëûê, êîððóïöèÿëûê òåðñ êåñåïåòòåðãå àëûï êåëáåéò æà-íà ìàìëåêåòòèê áþäæåòòåí êîøóì÷à êàðæû ÷ûãûìäàðûí òà-ëàï êûëáàéò.

Îøîíó ìåíåí áèðãå, èøòººäºã¿ óëóòòóê æàíà ýë àðàëûê ìûé-çàìäàðäûí ÷åíåìäåðèíå æ¿ðã¿ç¿ëãºí òàëäîîíóí æûéûíòûê-òàðû áîþí÷à ñóíóøòàëãàí Ìûéçàì äîëáîîðóíóí ÷åíåìäåðè áàøêà ÷åíåìäèê-óêóêòóê àêòûëàðãà êàðøû êåëáåéò, îøîíäîé ýëå äîëáîîð æºí㺠ñàëóó÷ó òààñèðäè òàëäîîãî æàòïàéò, àíò-êåíè èøêåðäèêòè æºí㺠ñàëóóãà áàãûòòàëãàí ýìåñ.

“Ýë ¿÷¿í” äåìèëãå òîáóíóí òºðàãàñû Á.ÊÅÐÈÌÁÅÊÎÂ

“Кыргыз Республикасындагы кыргыздардын улуттук оймолору жєнїндє” Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын долбоорунанегиздеме – маалым кат

«Айыл чарбасын каржылоо -7» долбоору февралдан тарта ишке ашырыла баштады. Долбоорду ишке ашыруу буйругуна Премьер-министр Мухаммедкалый Абылгазиев кол койду. Долбоордун алкагында быйыл да жазгы талаа жумуштарына, мал чарбачылыгына, єсїмдїк єстїрїї жана айыл чарба єндїрїмдєрїн кайра иштетїї багыттарына насыя берилет.

Айыл чарба тармагын кар-жылоо боюнча кезек-теги долбоор єз ишин

баштады. Быйыл «Айыл чарба-сын каржылоо -7» долбоору ар-кылуу айыл чарба єсїмдїктє-рїн, сїт, эт азыктарынын єндї-рїмдїїлїгїн каржылоого жа-на кайра иштетїї тармагына насыя 6%дык їстєк єлчємїн-дє белгиленген. Ал эми 8%дык їстєгї бар насыялар бак єстї-рїїчїлєргє, кїнєсканаларга жа-на башка чарбаларга берилет. 10% їстєгї менен насыялар мал чарбачылыгына, єсїмдїк єстї-рїїгє каралган. Бул тууралуу айыл чарба, тамак-аш єнєр жа-йы жана мелиорация министри-нин орун басары Жаныбек Ке-рималиев билдирди. Анын ай-тымында, насыя жазгы талаа

жумуштарын єз убагында жїр-гїзїїгє жана мал чарбачылыгын єстїрїїгє, продукцияны иште-тїїнї єнїктїрїїгє берилет.

«Насыянын мєєнєтї 36 айдан ашпайт. Ушуну менен катар эле бак єстїрїїчїлїккє, їрєн єстї-рїї жана асыл-тукум чарбала-рына, кайра иштетїї ишканала-рына, кїнєскана чарбаларына, тамчылатып сугаруу системасын киргизїїгє берилїїчї насыялар-ды тєлєє мєєнєтїн 60 айга че-йин белгилєєгє уруксат бери-лет. Айыл єкмєтїнїн жазуу жї-зїндєгї сунушу болсо жеке кре-диттер боюнча 150 миў сомго че-йин жана топтук кредиттер 500 миў сомго чейинки каражат 18 айга чейинки тєлєє мєєнєтї ме-нен кїрєєсїз берилиши мїмкїн. Мындай максатка багытталган жалпы сумма берилїїчї кредит 7%дан ашпоосу керек», - дейт Жаныбек Керималиев.

Бул жылы мал чарбасы ме-нен алектенген фермерлерге на-сыя кєп єлчємдє каралган. Дол-боордун алкагында бир фермер 3 млн сомго чейин насыя ала алат. Асыл-тукум мал жана жасалма жол менен уруктандыруу їчїн мал же жабдууларды сатып алып жаткан субъекттер 10 млн сом-го чейин алууга мїмкїнчїлїк

тїзїлгєн.Нарындык фермер Арстан

Кадыров Єкмєт берген жеўил-детилген насыяны буга чейин алып иштетип кєргєн. Анын ай-тымында, башка насыяларга ка-раганда арзан. Ошону менен бир-ге фермер кайра иштетїї тарма-гына насыяны кєбїрєєк бєлїї керек деген пикирде.

- Мал чарбачылыгына 440 миў сом насыя алып иштеткем. Єсїм-дїк єстїрїїгє да алгам. Эки ба-гытка насыя алууда айырмачы-лык кєп. Єлкєдє мал чарбачы-лыгы абдан жакшы єнїккєн. Ага насыя алуу жеўил. Деге-ним, талап кылган документтер азыраак, 10%дык їстєгї менен. Банктардын насыяларына ка-раганда бир топ эле арзан. Мал чарбасынын кайра иштетїї тар-магына насыяны кєбїрєєк бєл-сє, єндїрїш єнїкмєк.

Деген менен Єкмєттїн же-ўилдетилген насыясына жет-пеген дыйкандар да четтен та-былат. Картошка эгїїгє жылда арыз жазып, арзан насыяга жет-пей, насыянын кєлємїн кєбєй-тїїнї суранган дыйкан Жээнга-зы Карабаевдин оюн да уктук: - Банктарга барып жеўилдетил-ген насыя алууга кезек жетпейт. Каражат тїгєндї деген банк

кызматкерлери кымбат пайыз-дык насыяларды алгыла деп су-нуштап калышат. Айыл чарбасы-на деп насыя алгандардын баш-ка ишке жумшагандары да бар, - дейт.

Жеўилдетилген насыяны дыйкан-фермерлер албай эле тааныш-билиши салып алаа-рын сындагандар да жок эмес. Насыя алуу їчїн менчик банк-тар кардарды жети атасына че-йин сурап, документтерди топ-тоо бир кыйла кыйынчылык жаратат. Єкмєт єзїнїн карама-гындагы каржы булагын дыйкан-фермерлерге берїїдє башка бир формула табуусу керек, антпе-се айылдыктарда кїрєє коюуга шарты жок дешет.

“Айыл банктын” насыялоо

башкармалыгынын адиси

Урмат КЕРБЕНБАЕВ:

- Єкмєттєн берилген жеўил-детилген насыяны айыл чар-ба тармагында эмгектенгендер

тиешелїї документтер – жер їлїшї, мал чарбасы, никеле-шїї тууралуу документтер, пас-порттордун негизинде ала алы-шат. Айыл чарбасын єнїктї-рїїдє класстердик єндїрїшкє 6%, асыл-тукум малды єнїк-тїрїїгє 8%, мал чарбачылы-гына 10%дык єлчєм менен бе-рилет. Жеўилдетилген насыя банкта иштегендерге, алар-дын жакын туугандарына бе-рилбейт. Биздин “Айыл банк-тын” филиалдары аймактарда болгондуктан, кызматкерле-рибиз да айылда иштейт. Алар-дын туугандарына жана мамле-кеттик кызматтарда иштегендер-ге да берилбейт.

Эске салсак, “Айыл чарбасын каржылоо” долбоору 2013-жыл-дан тарта башталган. Єткєн жылы 6-долбоордун алкагында дыйкан-фермерлерге 5,6 млрд сомдон ашуун суммада жеўил-детилген насыялар берилген.

Асел БАРЫКТАБАСОВА

Мамлекеттик колдоод

«АЙЫЛ ЧАРБАСЫН КАРЖЫЛОО – 7» ДОЛБООРУ ИШКЕ КИРДИ

Page 9: 8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ №9 (2973) Кыргыз Республикасынын

2019-жылдын 8-февралы 99мамлекеттик расмий гезити

- Бажы биримдигинин та-лаптарын биздин єлкє кан-дай деўгээлде аткарып жатат?

- Кыргызстан Евразиялык экономикалык биримдикке 2015-жылдын 12-августунан тартып мїчє болгон. Бїгїн мї-чє болгонубузга їч жарым жыл-дын жїзї болду. Алгач, бирим-диктин башкы максаты - интег-рацияны кїчєтїї, жалпы экспор-тубуздун мїмкїнчїлїктєрїн жо-горулатуу, мамлекеттин эконо-микасын туруктуу єнїктїрїї болгон. Бул биримдикке кирип жатканыбызда бир нече кызык-чылыктар алдыга коюлган. Бул жерде экспортубуздун структу-расын карап кєрдїк. Биздин экс-портто эў чоў товар - алтын. Би-рок, алтынды сатуу, сатып алуу єзгєчє шарттар менен жїргїзї-лїп, Улуу Британия аркылуу ке-тет. Алтынга байланышкан соо-да операцияларында ишкерлери-биздин катыштыгы жок болуп, ишкерлик чєйрєгє алтын экспор-тунун тиешеси деле жок. Ал эми Кыргызстандын алтындан тыш-каркы экспорту Орусия менен Ка-закстанга жїргїзїлїп, бул єлкє-лєр экспортубуздагы эў чоў стра-тегиялык єнєктєштєр болуп эсеп-телет. Мына ушул биздин ЕАЭБге кирїїбїздєгї негизги экономика-лык факторлордун биринен болуп эсептелет. Биримдик тїзїлїп жат-канда негизги 4 эркиндикке жете-биз деген максат коюлган: 1 - товар жїгїртїї эркинди-

ги (экспорт, импорт)2 - Жумушчу кїчїнїн эркин

айлануусу3 - Капитал кыймылынын

эркиндиги (акча которуула-рынын бир єлкєдєн экинчи єлкєгє тоскоолдуксуз жїргї-зїлїшї. Инвестиция, экспорт болгон жерде акча эркин жї-гїртїлїшї зарыл). Бул нер-се менен жалпы финансылык сектордо 2025-жылга чейин бирдиктїї рыногун тїзїї максаты турат.

4 - Кызмат кєрсєтїї эркин-диги. Ушул тапта союздаш єлкєлєр Кызмат кєрсєтїї эркиндиги тууралуу сїйлє-шїїлєрдї жїргїзїп жатат. Алдыда, бул эркиндик ишке ашаарына ишеним чоў. (Ми-салы, аудитордук компания биримдикке кирген єлкє-лєрдїн биринде ишмерди-гин жїргїзїї).

- Кыргызстан биримдикке кирээр алдында кыргыз коом-чулугунда кызуу талкуу бол-гону белгилїї, кирген соў кандай жетишкендиктерге жетишти?

- Туура, єлкєбїздє кєптєгєн жана абдан кызуу талкуулар жїргєн. Сєзсїз тїрдє талкуу болушу керек эле. Биримдикке кирїї туура же туура эмес бол-ду деген бааны жалпы коомчу-лук берет. Ошентсе да, їч жарым жылда бир катар иштер аткарыл-ды. 800 миўден ашуун жаранда-рыбыз миграцияда жїрїшєт. Бул жарандарыбыз биримдикке киргенге чейин “мигрант” стату-сунда болгон. Бїгїн бул статус алынып “иштеп жаткан киши-лер” (трудящийся) деген статус-ка єтїштї. Мисалы, жарандары-быз Орусияда иштеп жатса, ушул єлкєнїн жарандарынын укукта-рына теўелгендигин белгилєєгє болот. Анткени, мурда Орусияда иштеген мекендештерибиз линг-вистикалык экзамен тапшыры-шып, каттоого туруу їчїн бир не-че справка, документтерди чогул-тушчу. Бїгїн Казакстан же Ору-сияда иштеп жаткандарга мурда талап кылынган эрежелер кый-ла жеўилдеди. Мурдагыдай ата-йын рейддер жок, патент бар же жогун тиешелїї органдар талап кылышпайт. Биримдикке кир-генибиз стратегиялык тараптан туура болгон. Мисалы, жылдан-жылга соода жїгїртїїнїн кєлє-мї єсїїдє. 2018-жылдын жыйын-тыгын карасак, экспорттун орто-чо єсїїсї 12 %ды тїздї. Мындан тышкары тараптар менен сїйлє-шїп Кыргыз-Орус єнїгїї фонду ачылды. Анын капиталы 1-этап-та 500 млн долларды тїзгєн. Бул каражат чакан жана орто ишкер-чиликти єнїктїрїї максатын-да ишкерлерге жеўилдетилген шарттар менен берилїїдє. Бї-гїн Фонд тарабынан 283.5 млн доллар суммасындагы 1600дєн ашуун долбоор жактырылган жа-на экспортубузга да єз салымда-рын кошууда.

- Биримдикке кирип жат-канда Орусиядан бизге 200 млн доллар грант катары бе-рилген эле. Бул каражат кай-сы тармактарга жумшалды?

- Бул каражат бїгїнкї кїнгє чейин жумшалууда. Бєлїнгєн каражат їчїнчї єлкєлєр бол-гон (Кытай, Єзбекстан, Тажикс-тан - биримдикке кирбеген єл-кєлєр) менен чек араларыбыз-ды жаўы стандарттарга шайкеш келтирїїгє, Кыргыз Республи-касынын маалыматтык систе-масын тїзїїгє жана ЕАЭБ єл-кєлєрїнїн системалары менен адаптациялоого, кыргыз чек ара участкасын техникалык жана инженердик жабдуу менен жаб-дууга, Кыргыз Республикасы-нын мамлекеттик органдарынын

кызматкерлерин окутууга жана квалификациясын жогорулатууга жумшалууда. Анткени, Бирим-дикте їчїнчї єлкєлєр менен чек араларды, бажы постторун жак-шыртуу талабы боюнча атайын чечим кабыл алынган.

- Їчїнчї єлкєлєрдєгї бажы пункттарын жаўылоо этапта-ры аяктадыбы же кайсы этап-та турат?

- Жаўылоо иштеринин жїрї-шї єткєрїї пункттарына карап ар кандай этапта єтїїдє. Бирок жалпысынан алсак, быйыл жа-ўылоо иштеринин акыркы эта-бы бїткєрїї алдында турат. Белгилей кетсек, бажы єткєрїї пункттарын жаўылоо їчїн 129 млн доллар єлчємїндє каражат бєлїнгєн.

- Ошондо їчїнчї єлкєлєр-дєн жїк ташып же ишкерлик кылгандарга жеўилдик боло-бу?

- Бул жеўилдикти пайда кы-лат. Анткени, їч жылдан бери иштелип чыккан Бажы кодекси бекитилип, 2018-жылдын 1-ян-варынан иштеп баштады. Єт-кєрмє пункттары каржыланып, бир стандартка келтирилип жа-тат. Бул жалпы жїк ташуучу-лар, ишкерлер жана ошондой эле тышкы соода-экономикалык иш-мердїїлїктїн субъекттеринин ишине оў натыйжа берет. Текше-рїї жолдору электрондук тїрдє ишке ашып, алардын убакты-сын їнємдєйт. Ошондой эле ар тїрдїї тобокелчилдиктердин алдын алат. Мындан сыртка-ры, 200 млн доллардын ичин-де Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик чек ара кызма-тына чек ара єткєрмє жайларын жаўылоо їчїн 48 млн АКШ дол-лары, Реестрлерди жана маалы-мат системаларын тїзїї їчїн са-нариптештирїї секторуна 16 млн АКШ доллары каралган.

- Кыргызстан менен Казакс-тандын чек арасында ветери-нардык кєзємєл алына элек, бул маселе кандайча чечил-гени турат?

- Биз Бажы биримдигине ки-рип жатканда єлкєнїн ветери-нардык системасын таануу їчїн єткєєл мезгил каралып, мїчє єл-кєлєрдїн кошумча текшерїїсї-нєн кийинкиге калтырылган. Се-беби, ошол убакта башка мїчє єлкєлєрдїн биздин ветеринар-дык системабызга суроолору кєп эле. Бирок, андан бери биз-дин ветеринардык текшерїїлєр системабыз жана эпизоотика-лык абал алда канча жакшы-рып, єлкєнї зоналаштыруу жа-на малдарды идентификациялоо

МаекАлмаз САЗБАКОВ, КР Єкмєтїнїн

Евразия экономикалык бирлигиндеги

иштер боюнча атайын єкїлї:

“СООДА ЖЇГЇРТЇЇНЇН КЄЛЄМЇ ЄСЇЇДЄ”

Кыргызстандын Евразиялык экономикалык биримдикке киргенине їч жарым жылдын жїзї болду. Бул аралыкта бир катар иштер аткарылууда. Биримдикке киргенден кийин соода жїгїртїїнїн кєлємї єсїп, єлкє экономикасына єз натыйжасын арттырууда. Бул багытта Кыргыз Єкмєтїнїн Евразия экономикалык бирлигиндеги иштер боюнча атайын єкїлї менен маектештик.

Кыргызстандын айыл чарба азыктары менен кыргыз балы соўку жыл-дары коўшу жана алыс-кы єлкєлєргє экспортто-лууда. Ал эми эл аралык кєргєзмєлєрдє сапаты-нан айырмаланган таза кыргыз балына дїйнє-лїк коомчулуктун суроо-талабы єсїп жатат.

Расмий маалыматка таянсак, єлкєдє 2018-жы-лы 1819 тоннадан ашуун бал єндїрїлгєн. Эске салсак, єл-кєнїн бардык облустарын-да жылына 2-3 ирет бал алуу мїмкїнчїлїгї бар.

Бул багытта Доха шаа-рында 28-февралдан тартып 7-мартка чейин «Сук Вакиф Бал Кєргєзмєсї» єтєт. Араб элдерине кеўири белгилїї болуп калган кыргыз балы-нын ар кандай тїрїн алып ба-рууга болот. Балчылар бекер мейманкана, бекер сактоочу жай менен камсыздалат, аэ-ропорттон алып кетїї акы-сыз болот. Жарманкеге кат-тоо башталды. Бул тууралуу Кыргызстандын Катардагы

элчиси Нуран Ниязалиев маа-лымдады.

“Катышууну каалаган та-раптар каттоодон єтїшї ке-рек. Балчыларды мейманка-нага жайгаштыруу, балдарды сактоочу жай, аэропорттон алып кетїї чыгымдары акы-сыз болот”, - деди элчи.

Кыргыз балы дїйнєлїк ба-зарда аты таанылып келе жат-каны анык. Єлкєбїздїн бал-чылары продукцияларын Араб єлкєлєрїнє, Тїштїк Ко-рея, Япония, Монголия мам-лекеттерине сатып келишет.

Бетти даярдаганМээрим БАКТЫБЕК кызы

иштери активдїї жїргїзїлдї. Бирок, ошого карабастан бїгїн да бул маселе кєйгєйлїї болуп турат. Биз тараптан бул маселе ЕАЭБ органдарынын кїн тарти-бине мезгил мезгили менен кир-гизилип жатат, маселени чечїї талаптары аягына чыгарына аз калды, бул маселе сєзсїз чечи-лет.

- Биримдиктин негизги та-лаптарынын бири – ветлабо-раторияларды заманга шай-кештєє, эл аралык стандартка тиешелїї тастыктоолорду бе-рїїнї колго алуу эмеспи, бул багыттагы абал кандай?

- Кыргызстанда жалпы 28 вет-лаборатория бар, бирок аларды топтоштуруудан кийин 19 ла-боратория калтырылды. 19дун ичинен Ош жана Бишкектеги ла-бораторияларга 200 млн доллар-дын ичинен 2,5 млн доллар бє-лїнїп, эл аралык стандарттар-га шайкеш келтирилїїдє. Лабо-раториялар 56 пункттан турган жабдуу менен толук болушу аб-зел. 56 пункт толук бїткєн соў 2 лаборатория бардык шарттарга ылайык болот. Лабораториялар-дын сертифкаттары менен єлкє-дєгї єндїрїшчїлєр, ишкер, бал-чы, фермерлер єз продукцияла-рын сырткы єлкєлєргє тоскоолу жок сата алышат. Мындан тыш-кары райондук 17 лаборатория бар, алар толук кандуу стандарт-тарга жооп бербесе дагы єзїнїн деўгээлинде текшерип, кєбїнчє-сї Бишкек менен Оштогу лабора-торияларга жєнєтїлєт. Ошондой

эле Экономика министрлигинин алдында Стандартташтыруу жа-на метрология борбору бар. Бул борбор єнєр жай, кездеме, бут кийим, импорттолгон бардык товарлардын техникалык регла-менттерге жооп берерин карап чыгат. Мындан тышкары фито-санитардык лабораториялар да бар. Гранттык каражаттын эсе-бинен башка лабораторияларга да акча бєлїї жагы каралган. Би-рок, єлкєдєгї бардык ветлабо-раторияларды бирдей деўгээлге жеткирїїгє дагы каражат, уба-кыт керектигин кошумчалайм. Лабораториядагы жаўы жабдык-тар менен иштєє їчїн бир нече кызматкерлер Россиядан окуу-дан єтїп келишти.

- Алмаз мырза, Кыргыз єк-мєтї сырттагы каражаттар-га гана ишенбестен, єз ал-дынча жакшы чечимдер, дол-боорлордун їстїндє иштєєсїн жакшыртса болобу?

- Бул багытта аткарылган иш-тер бар. Мисалы, айыл чарба секторун коргоого багытталган “Айыл чарбаны каржылоо 5” долбоору кабыл алынды. Аны менен катар, кредит алууга кї-рєєсїнїн кєлємї жетишпеген ишкерлер їчїн Кепилдик фон-ду тїзїлїп, анын капиталы кє-бєйтїлїїдє. Бул фонддун иши финансы базарында оў натый-жасын кєрсєтїїдє. Ишкерлерди колдоо максатында ХАССП стан-дарттарын жайылтууну каржы-лоо программасы кабыл алын-ды. Бул стандарттар єндїрїш-тєгї коопсуздукту камсыздайт (тамак-аш, гигиеналык эреже-лердин сакталышы, ташуулар).

- Биримдикке кирген єлкє-лєрдїн бажы алымдары бир казынага топтолот, кайра єл-кєлєргє бєлїнїп берилет, бул процесс кандай жолдо ишке ашып жатат?

- Евразиялык экономикалык биримдигине мїчє болгон 5 єл-кєнїн бажы алымдары бир ка-зынага тїшєт. Бажы алымдары импорттон алынат. Казынада ар бир єлкєнїн їлїшї бар. Мисалы, Кыргыз Республикасынын їлїшї 1,9 %ды тїзєт.

Катталууга шашылгыла

БАЛ ЖАРМАНКЕСИ КАТАРДА ЄТЄТ

Page 10: 8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ №9 (2973) Кыргыз Республикасынын

ОАО "ХАЛЫК БАНК КЫРГЫЗСТАН"ПРОДАЕТ ЖИЛОЙ ДОМ С ПОДВАЛОМ,(Подвал: общая площадь -161,5 кв.м.)(Литер «А»: общая площадь -154,4 кв.м., жилая площадь - 141,4 кв.м.)(Литер «Б»: общая площадь -156,3 кв.м., жилая площадь - 151,0 кв.м.)земельный участок: 1 370,0 кв.м.,

ïî àäðåñó: ã.Áèøêåê, æ/ì Ûíòûìàê, óë.Ìàãèñòðàëüíàÿ, äîì ¹15

Цена: 9 436 500 (девять миллионов четыреста тридцать шесть тысяча пятьсот) сом.

Òåëåôîí: (0312) 32-38-40 Ñ-700

Депутаттардын демилгеси колдоо тапты

ОСАГО 2021-ЖЫЛГА КАЛТЫРЫЛДЫОСАГО 2021-ЖЫЛГА КАЛТЫРЫЛДЫ

ЛИКВИДАТОР ФИНАНСОВОГО КООПЕРАТИВА «КРЕДИТНЫЙ СОЮЗ МАНЗИНИ ГРУПП»

ПРОВОДИТ АУКЦИОН ПО ПРОДАЖЕ ПРОСТЫХ АКЦИЙ ОТКРЫТОГО АКЦИОНЕРНОГО ОБЩЕСТВА

«ФИНАНСОВАЯ КОМПАНИЯ КРЕДИТНЫХ СОЮЗОВ» ОДНИМ ЛОТОМ. Лот №1 простые акции ОАО «ФККС» в количестве 1 554 633 штук, стартовая

цена 1,01 сом за 1 шт. простой акции, т.е. 1 570 180 сом.

Ó÷àñòíèêè àóêöèîíà äîëæíû âíåñòè 100% ñòîèìîñòè ñòàðòîâîé öåíû íà ðàñ-÷åòíûé ñ÷åò áðîêåðà.

Çàÿâêè ïðèíèìàþòñÿ äî 10.00 ÷àñîâ 22.02.2019 ã. Àóêöèîí ñîñòîèòñÿ ïî àäðåñó: ã.Áèøêåê, ïð.×óé, 315, êàá.809, 8-îé ýòàæ, ÇÀÎ «Çàìàí» â 11.00 ÷àñîâ 22.02.2019 ã.

Ñïðàâêè ïî òåë: (0312) 65-84-77, (0772) 82-23-63.

“Мен уялам мына мындан уялам, Кєзгє толор бир чоў эмгек кылбагам.Колун кезеп,. жолуў болгур дегенсийт, Жер шарынан кїлїк учкан заманам”,

- деп улуу акын Алыкул Осмонов айтмакчы уяла турган, эл караган бетибизди жер караткан окуялар том-том.

Акын беделине жетпей, чарчап калган жалгыз кызы Жыпарын тегерек-четиндеги четке каккан-дардан уялганынан, тїн койнун-да бир жан кєрбєсїн деп, жалгыз жашырган. Жалгыз жашыргандай эмне кук эткен кузгун жок, ач та-лаа, куу белде каўгып жїрдї беле? Эл арасында эле жїргєн. Мисалы:“Сулуу тоолор, кєркєм кєлдєр четинде,Кєп гїлдєр бар, кызыл-жашыл тїрлєрдє,Жер аўкыган ошончо жыт ичинен,Атасы їчїн Жыпардай жыт жок эле” - деп арман кылган. Четке каккан четиндегилерден акыл сурагандан кєрє, албетте, єзї айтмакчы алп акындар Пушкин, Шоталардан су-раган єйдє. Анан кантип уялбай-быз, уялабыз.

Ой, ботом кечээ эле, кїн ме-нен тїн теўешкен чыгыш элинин жыл майрамы, улуу кїн Ноорузда шаўкайган "Ала-Тоо" аянтыбыз-га майрамдаганы барсак, Алмаз-бек Шаршенович Атамбаев экс-президентибиз бїткїл дїйнє жїзї-нє (БУУга) чейин белгилїї, кєктєн жанган Чолпон жылдыздай жар-кырап турган ханышабызды чет-ке какты. Уялганыбыздан єлбєгєн тєрт шыйрагыбыз эле калды.

Заманбап интернеттин зама-нында ачып-кєздї жумганча бїт-кїл дїйнє бїйїрїн кызытар окуя-лар кулагыбызга кумдай куюлуп турат, белен! Кубанган жерде куба-нып, уялган жерде уялып, дабабыз канып, жыргап калабыз. Таў гєрї, мурдараак мынчалык популярдуу эмес эле экс-президент ханышабыз. Таў?! Бетим ий, бетим деп уялган-дардын саны жїз эселеп кєбєйдї.

“Ой биз чыгаандарды чырактай кєздєрї барда сыйлабайбыз, ал эми кєздєрї єткєндє єкїртє сый-лайбыз” деп калчубуз. Кєрсє, чир-кин бул айткандарыбыз да чылк

калп экен. Сєздїн ачыгы, кайра єлгєндїн їстїнє кємгєн кылат экенбиз!

Кайран таланттуу акын Жолон Мамытов ташка тамга баскандай жазгандай, Кыргыз єўїн дїйнє жїзїнє тааныткан чыгаан сїрєт-чї, кино актёр Сїймєнкул Чокмо-ровдун “Ала Тоо” кинотеатрынын алдына койгон эстелигин кєрїп, тааныбай уялганыбызды айтпа! Тиги кытайларга кыр кєрсєткєн пикетчилер ушул эстеликтин ал-дында пикет уюштурушуп: “Бу эс-телик Чокморов эмес, чоочун ки-ши. Чокморов тирїї кезинде: “Эгер тилегим иш жїзїнє ашса, кытай элинен Алмамбеттей дос кїткєн айкєл Манастын ролун ойномок-мун” деп жїрїп арманда кеткен”, дешип сыздашса уялбай-этпейле баталарыбызды бермекпиз.

Ток этери, айта берсек, уяла тур-ган кемчиликтерибиз арбын. Ал-бетте, уялбай турган да жактары-быз бар. “Жаман айтпай жакшы жок”. Кудай уялгандан айтсын!

Айчїрєк МАКЕШОВА

Уялбагандан єзїў уялат экенсиў

ЧЕТКЕ КАГЫЛГАНДАР

Í-170

Кыргызстандын Єкмєтї Жогорку Кеўештин депутат-тарынын "Автоунаа ээлери-нин жарандык-укуктук жооп-керчилигин милдеттїї тїр-дє камсыздандыруу жєнїндє" (ОСАГО) мыйзамынын кїчї-нє кирїї мєєнєтїн 2021-жылга калтыруу демилгесин колдойт. Бул тууралуу єкмєттєгї маа-лымат жыйынында Єкмєттїн Аппаратынын Каржы жана на-сыя саясаты бєлїмїнїн башчы-сы Самат Кылжыев билдирди.

Анын айтымында, мындай чечим жыл башынан бери бир нече Кодекс жана мыйзамдар-дын кїчїнє кириши, аны ме-нен катар жол эрежесин буз-гандар їчїн айып пулдардын єсїшї менен байланыштуу. Се-беби, ал автоунаа ээлерине ко-шумча оорчулукту алып кели-ши ыктымал.

"ОСАГО баарынан мурда биз-дин автоунаа ээлерине кошум-ча каржы оорчулукту алып ке-лет. Єкмєт депутаттардын анын кїчїнє кирїїсїн жылдыруу

демилгеси туура кадам болот деп эсептейт", - деди Самат Кылжыев. Келечекте бул дол-боорду ишке киргизїїгє даяр-дык иш-чараларын жїргїзїшї керек. Айдоочулар камсыздоо боюнча кеўири тїшїнїккє ээ болушу шарт. Самат Кылжыев-дин айтымында ОСАГО меха-низмин ишке киргизїїгє Єк-мєттїн токтомдору даярдалган.

ОСАГО жабыркагандардын укугун коргоочу мыйзам. Кам-сыздандырылган унаалар кыр-сыкка учураганда чыгымын

кєтєрїп берет. Ыктыярдуу кам-сыздандыруу болгон менен ай-доочулар єздєрїнїн жоопкер-чилигин камсыздандыруу їчїн кайрылбайт. Буга кайрылган-дар аз. Учурда 16 камсыздан-дыруу компаниясы бар. Ал эми КМШ мамлекеттеринде кам-сыздандыруу полистерин бе-рїїчї компаниялары 10 жыл-дан ашык иштесе, Кыргызстан-да мыйзам келечекте гана кїчї-нє кирмекчи.

Асел БАРЫКТАБАСОВА

Бул тууралуу Freedom House эл аралык укук коргоо уюму "Дїйнєдєгї эркиндик - 2019" аттуу жаўы баяндамасында жарыялады. Анда єткєн жылы дїйнєнїн 68 єлкєсїндє саясий укук жана жарандык эркиндиктин абалы начарласа, 50 єл-кєдє жакшырганы белгиленген. Баяндамада Бор-бор Азия єлкєлєрїнєн жалгыз Кыргызстан гана «жарым-жартылай эркин» єлкєлєрдїн катарына кошулганы баса айтылды. Ага катарлаш Єзбекс-тандагы абалдын жакшырганы айтылды. Ору-сия, Иран жана Азербайжан, ошондой эле Борбор Азиядагы мурдагы советтик республикалардагы кырдаал сынга алынып, аларда акыркы 13 жыл-да демократиялык жетишкендиктер солгундап баратканы белгиленген.

Жазгїл КЕНЖЕТАЕВА

Жакында Єкмєттїн Ысык-Кєл облусундагы єкїлчїлїгїндє аймактын кеўири активи катышкан коллегия болуп єттї. Анда 2018-жылдагы социалдык-экономикалык єнїгїїсїнїн жыйынтыгы, їстїбїздєгї жылдын милдеттери жєнїндє маселе каралды. Коллегияга вице-премьер-министр Ж.Разаков катышты.

Єкмєттїн Ысык-Кєл об-лусундагы ыйгарым укуктуу єкїлї А.Осмоналиевдин бил-дирїїсїнє караганда єнєр жа-йында жакшы жылыштар бар. Єнєр жай єндїрїшїнїн кєлємї

«Кумтєр» кен казуу ишканасы-нын жана энерготїйїндєрї ме-нен бирге алганда продукция єндїрїїнїн жалпы кєлємї 50,9 млрд сомду тїзгєн. Ушул эки ишкананы эске албаганда 2541 млн сомдук продукция єн-дїрїлгєн.

Жетишкендиктерге карабас-тан Кєл аймагында ири иш-каналардын айрымдары ка-ражаттардын жетишсиздиги-нен иштебейт. Ошол эле кезде, мисалы, Балыкчы шаарында жумушсуздук бар. Калаадагы «Алтын дан» ААК, «Балыкчы эт комбинаты» ЖЧК, «Ысык-Кєлоблкурулушматериалдары» ААКда єндїрїш жїрбєйт. Социалдык-экономикалык

маселелер боюнча район-шаарлардын жетекчилерине суроолор берилди.

Вице-премьер-министр Ж.Ра-заков облустун жана анын шаар-райондорунун мїмкїн-чїлїктєрї абдан эле жогору экенин белгиледи. “Кумтєр”, андан тїшкєн акча каражатта-рын пайдалануунун жолдору жана башка маселелер боюнча ой-пикирин ортого салды. Жу-мушчу орундарын кєбєйтїїгє, орто жана ири ишканаларды ачууга басым жасоо керекти-гин белгиледи.

Жыйындын соўунда «Жыл-дын мыктылары» белгиленди.

Канатбек АШЫМБАЕВ

Коллегия

Кєп го... Жогору баа

ЖУМУШЧУ ОРУНДАР, ИШКАНАЛАР ЖУМУШЧУ ОРУНДАР, ИШКАНАЛАР КЄБЄЙЇЇГЄ ТИЙИШКЄБЄЙЇЇГЄ ТИЙИШ

БАШКЫ ПРОКУРАТУРАНЫН БАШКЫ ПРОКУРАТУРАНЫН РЕЕСТРИНДЕ ЖОГОЛГОН ЖЕ РЕЕСТРИНДЕ ЖОГОЛГОН ЖЕ ЖОК КЫЛЫНГАН КЫЛМЫШТАР ЖОК КЫЛЫНГАН КЫЛМЫШТАР 10 МИЎДЕН АШАТ10 МИЎДЕН АШАТ

КЫРГЫЗСТАН ЭРКИН МАМЛЕКЕТКЫРГЫЗСТАН ЭРКИН МАМЛЕКЕТ

Гезиттин 25.01.2019-жылдагы №5 (2969) санынын

20-бетиндеги Мейманалиев Эрнис Сейдрахмановичке

жеке менчик жер участогуна

берилген U №771093

мамлекеттик акт жєнїндєгї жарыя

жараксыз деп табылсын.

Ï/Ï-103

Алардын ичинен кайра каралгандар бар. Бул тууралуу Коопсуздук кеўешинин катчысы Да-мир Сагынбаев билдирди. Коопсуздук кеўеши-нин 2018-жылдын 8-февралындагы чечими менен башкы кєзємєл органында кылмыш иштеринин реестри тїзїлгєн. Анын неги-зинде шалаакылыкка байланыштуу 11 кыл-мыш ишин ачуу чечими кабыл алынган. Бул иштердин жоголушуна, жок болушуна тие-шеси барлар жазасын алышат,- деди Дамир Сагынбаев.

2019-жылдын 8-февралы1010мамлекеттик расмий гезити

Page 11: 8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ №9 (2973) Кыргыз Республикасынын

2019-жылдын 8-февралы 1111мамлекеттик расмий гезити

Туризм тармагы Кыргызстандын экономикалык єнїгїїсїнє туруктуу салым кошо турган келечектїї багыттардын бири экендиги талашсыз. Ошондуктан, туризмди єнїктїрїї боюнча кєп ойлор менен сунуштар айтылып келет. Жылыштар жок деп айтууга болбойт. Бирок, туризм єнїккєн дїйнєнїн башка єлкєлєрїн мындай коёлу, ар бир турист їчїн атаандаштык кїч алган борбор азиялык кошуналарыбыздын фонунда азырынча мактана турган деўгээлге жете элекпиз. Туризм тармагынын ИДПдагы їлїшї 5 пайыздын ары-бери жагында гана термелїїдє. Анткени, Кыргызстанда туризм тармагына аралашкандардын 60 пайыздан ашыгы кємїскє иштешет. 2018-жылы єлкєбїзгє 5 миллион адам кирсе, 2 миллионго жакынын туристтер тїзгєн жана алардын басымдуу бєлїгї же 70 пайызы жайкысын Ысык-Кєлгє эс алууга келген россиялыктар менен казакстандыктар болгон. Арийне, алардын эсебинен болгону 85 миллион сом гана салык жыйналганы таў калтыруучу жана ойго салуучу факт. Иш жїзїндє чет элдик туристтердин ар бири бери дегенде 500 доллардан кем акча калтырышпайт. Эмне кылуу керек жана дагы кандай аракеттер биздин єлкєдє туризм индустриясын алдыга жылдыра алат?

Бул суроонун жообу катары Єкмєт тара-бынан бекитилген єлкєдє туризмди єнїк-тїрїїнїн тєрт жылдык (2019-2023-ж.ж.) Программасын мисал келтирсек болобу? Їмїтсїз шайтан демекчи, аталган доку-менттин 47 пунктунда камтылган иш-чаралар чындап аткарылса, ишибиз ил-герилеп кеткиси бардыр. Буга кошумча туризм чєйрєсїндє мамлекеттик саясат-ты натыйжалуу жїргїзїї, мамлекеттин менчигиндеги санаториялык-курорттук объектилерди сарамжалдуу пайдалануу максатында Маданият, маалымат жана ту-ризм министрлигинин алдында “Кыргыз туризм” деп аталган мамлекеттик ишка-на тїзїї чечими кабыл алынып, тиешелїї токтомго Премьер-министр Мухаммедка-лый Абылгазиев єткєн аптада кол кой-гондугун жана аны менен гезитибиздин ушул санынан таанышууга болорун эс-ке сала кетели. Жаўы мекеменин милде-тине Кыргызстанда туристтик рынокту єнїктїрїї, мамлекеттин карамагындагы туристтик объектилердин, тейлєє бор-борлорунун инфратїзїмдєрїн єркїндє-тїї, туристтик бизнести алдыга жылды-руу їчїн инвестицияларды тартуу кирет. Ал эми мекемени жетектєєчї директору Премьер-министр тарабынан эки жылдык мєєнєткє дайындалат.

Маданият, маалымат жана туризм ми-нистрлигинин туризм департаментинин

директору Максат Дамир уулунун айты-мында, “Кыргыз туризмдин” ишмердигин-де маркетинг маселесине єзгєчє басым жа-салат. Єлкєбїздїн аймактарынан орун ал-ган Бурана мунарасы, Таш-Рабат сыяктуу кєп сандаган маанилїї тарыхый-маданий объектилердин айланасында инфратїзїм-дєрдї єнїктїрїї максатында инвестиция-лык лоттор иштелип чыгат. Ошондой ту-ристтик объектилердин айланасындагы жерлер ижарага берилет жана аларды ко-лунда каражаты бар жарандар ижарага алып иштете алышат. Аларга мамлекет-тик ишкана жол кєрсєтїп жардам берет. Мекеменин ичинде атайын фонд тїзїлїп, ага тармакты єнїктїрїїгє арналган ка-ражаттар топтолот. “Кыргыз туризмдин” ишмердигин жолго салуу їчїн биринчи жылы мамлекеттик бюджеттен 50 мил-лион сом каражат бєлїнєт. Бул сумманын орчундуу бєлїгї маркетинг жїргїзїїгє жана “Кыргызстан” брендин єнїктїрїп, таанытууга жумшалат.

Єткєн айдын соўунда “Кыргыз Респуб-ликасынын Єкмєтїнїн 2019-2023-жыл-дарга туризм чєйрєсїн єнїктїрїї прог-раммасы” талкууланган жыйында Премь-ер-министр Мухаммедкалый Абылгазиев: “Туризм экономиканын келечектїї тар-магы болуп саналат, ошондуктан ага чоў ишеним артылууда. Биз жеке менчик тї-рїнє карабастан, туризм объекттерине єз-

гєчє кєўїл бурууга тийишпиз. “Таш-Ра-бат”, “Сулайман-Тоо”, “Санташ”, “Жырга-лаў”, “Ысык-Ата” сыяктуу маданий объ-ектилерди жана башка мамлекеттик ден соолукту чыўдоочу комплекстерди мам-лекеттик-жеке єнєктєштїк алкагында єнїктїрїї зарыл деп эсептейм. Биз бул объектилер мамлекеттин кызыкчылы-гында натыйжалуу иштешин каалайбыз. Бизнести туризм тармагын єнїктїрїїгє тартуу кажет”, – деп белгилегендигин эс-ке сала кетели.

КЫРГЫЗСТАН ЧЕТ ЭЛДИКТЕРГЕ ЭМНЕ СУНУШТАЙ АЛАТ?

Кыргызстан туристтерди азырынча адам аягы жете элек ажайып табияты менен гана єзїнє тартып жаткандыгын моюнга алуу зарыл. Чынында эле Борбор Азиянын бермети аталган Ысык-Кєлдєн башка єлкєбїздїн ар бир аймагында жа-ратылышы кайталангыс жайлар арбын жана алар атактуу кєлїбїз менен татык-туу атаандаша алышат.

Жылдан-жылга Кыргызстанга келип, жергебиздин кооздугун жарыялаган фото-сїрєттєрї, макалалары аркылуу бїт дїй-нєгє таанытып, даўазалап жаткан чет эл-диктерге бир жагынан ыраазы болушубуз абзел. Мисалы, январь айында англиялык The Guardian гезити 2019-жылы саякаттоо їчїн туристтерге сунуш кылган 40 тїр-лїї жерлердин катарына Кыргызстанды кошту. Тизмеде Кыргызстанды Япония менен Индиядан кийинки їчїнчї орун-га жайгаштырган The Guardian басылма-сы “Кыргызстан – Борбор Азиядагы де-ўизге чыгуучу жолдору жок тоолуу єлкє. Бирок, бул республиканын кєп бєлїгїнє адам колу тие элек, кєчмєндїк салты жа-рым-жартылай сакталган калкы азыр де-ле бїркїт менен аўчылык кылышат. Бул салтты баргандар ак мєўгїлїї тоолор ме-нен курчалган, ЮНЕСКО тарабынан биос-фералык корук катары коргоого алын-ган Ысык-Кєлдєн кєрє алышат. Ал эми Ысык-Кєлдїн батыш тарабынан орун ал-ган Кочкор айылы бийиктиги деўиз деў-

гээлинен 4 миў метрден жогору ашуулар аркылуу єткєн чыйыр жолдору менен жєє туристтер їчїн жакшы база болуп сана-лат. Маршруттардын кєпчїлїгї боз їйлєр тигилген аймактар аркылуу єткєндїктєн, саякатчыларды жергиликтїї малчылар дасторконго чакырып, чайын же кымы-зын беришет” – деп жазды.

Чынында эле акыркы жылдары жерге-бизге алыскы чет єлкєлєрдєн бэкпэкер деп аталган єз алдынча келген туристтер-дин агымы єсє баштагандыгын байкоого болот. Мындай жагдайдын тїзїлїшїнє бир катар єлкєлєрдун жарандары їчїн визасыз режимдин киргизилиши єбєлгє болуп жаткандай.

Мындан тышкары, єлкєбїздун “Аба ко-дексиндеги” жаўы єзгєртїїлєргє ылайык киргизилген абадагы бешинчи эркиндик-ке да чоў їмїттєр артылууда. Бешинчи эр-киндик туристтердин агымын єстїрїїгє канчалык натыйжа кошоорун быйыл эле байкап кєрсєк болот.

Тилекке каршы, жогоруда учкай айтыл-ган аракеттерди эске албаганда туризм-дин єнїгїшїн артка тарткан кєп кєйгєй-лєр бар экендигин да кошумчалай кетке-нибиз жєндїї. Алардын эў башкысы деп инфратїзїмдєрдїн начардыгын же тап-такыр эле жок экендигин айтсак болот. Мїмкїнчїлїктєрї кеўири єлкєбїздє ту-ризмдин єнїгє албай жаткандыгы албет-те, єкїндїрєт. Биз Ысык-Кєлїбїздї жана акыркы жылдарда жандана баштаган тоо-лыжа базаларын бетибизге кармап отура бербешибиз керек. Тарыхый-маданий ту-ризм, экотуризм жана альпинизм сыяк-туу экстремалдык туризмге басым жасай турган мезгил келди. Арийне, туризмдин аталган жана айтылбаган багыттары єнї-гїї стратегиясын талап кылары айтпасак да тїшїнїктїї.

Єкмєт тарабынан туризм тармагын єнїктїрїїгє жасалып жаткан аракеттер жана статистиканы тартипке келтирїї, чет элдик туристтер їчїн єлкєбїздїн бардык аймактарында ыўгайлуу шарттарды тїзїї боюнча коюлуп жаткан талаптар, албетте, баарыбызды кубандырат. “Туризм – со-циалдык-экономикалык єнїгїїнїн на-тыйжалуу катализаторлорунун бири жана ал экономиканын бардык тармагына тїрт-кї болуучу таасирге ээ. Биз 2023-жылга карата ИДПдагы туризмдин їлїшїн 5тен 10 пайызга жеткирїїнї максат кылдык. Бул амбициялуу сандар, бирок биз ар жы-лы кєрсєткїчтєрдї єстїрїї їчїн натый-жалуу механизмдерди иштеп чыгышыбыз керек”, - деген эле єткєн жылдын аягында Єкмєт башчысы М.Абылгазиев.

Айтымында, Казакстан менен Єзбекс-тан биргелешип киргизїїнї болжоп жат-кан “Жибек визасы” же туристтик жалпы виза долбооруна Кыргызстан менен Рос-сия кошулуусу мїмкїн.

Баса, туризмди єнїктїрїї темасы єткєн аптада Россия Федерациясынын Прези-денти Владимир Путин єкмєт мїчєлєрї менен єткєргєн кеўешмеде да талкуула-нып, бул багытта кадрларды кїчтєндїрїї талабы коюлду. Натыйжада, “Ростуризм” федералдык агенттигинин жетекчиси Олег Сафонов кызматынан бошотулду. Атал-ган кеўешмеде премьер-министр Дмит-рий Медведев Россия Федерациясынын аймактарында туристтик инфратїзїм-дєрдї єнїктїрїїгє жакынкы жылдарга 21 млрд рубль каражат бєлїнїп жаткан-дыгын билдирди.

Атай АЛТЫМЫШЕВ

Амбициялуу программа

ТУРИЗМ ТУРУКТУУ ӨНҮГҮҮГӨ САЛЫМЫН КАЧАН КОШОТ?

Бет ачар5-февралда Улуттук илимдер академиясында Ч.Айтматов атындагы Тил жана адабият институту тарабынан уюштурулган Мамлекеттик тилди єнїктїрїї боюнча Кол жазмалар фондунан алынган жарыялана элек “Манас” трилогиясынын варианттарынын, ошондой эле “Манас”, “Саякбай” “Сагымбай” энциклопедияларынын жана “Классикалык изилдєєлєрдїн” бет ачары болуп єттї.

Иш-чаранын жїрїшїндє Ч.Айтматов атындагы Тил жа-на адабият институту тарабы-нан даярдалган, Абдылдажан

Акматалиевдин редакциясынын алдында жарык кєргєн “Манас” їчилтигинин алгачкы жолу жа-рыяланып жаткан 20дан ашык

манасчылардын варианттары, “Манас” эпосу жана “Манас” энциклопедиясынын 2 томду-гу, “Классикалык изилдєєлєр” боюнча китеп кєргєзмє уюш-турулду.

Иш-чарага Президенттин, Жогорку Кеўештин, Єкмєттїн Аппараттарынын єкїлдєрї, оку-муштуулар, Жазуучулар союзу-нун єкїлдєрї, Манас таануучу-лар, адабиятчылар жана ЖОЖ-дордун окутуучулары катышты.

Айнура ШАЙКЕЕВА

“МАНАС”, “САГЫМБАЙ”, “САЯКБАЙ” ЭНЦИКЛОПЕДИЯЛАРЫ ЧЫКТЫ

Page 12: 8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ №9 (2973) Кыргыз Республикасынын

Ñ Ì ¯ Ê

2019-жылдын 8-февралы 1313мамлекеттик расмий гезити

2019-жылдын 8-февралы1212мамлекеттик расмий гезити

Жыл жыйынтыгы жемиштїї

Дїйнє жїзїндє кредиттик союз-дар салттык банктарга караган-да тез темп менен єнїгїїдє. Кыр-гызстандагы кредиттик союздар коммерциялык банктардан, башка финансы – кредиттик уюмдардан айырмаланып, ишмердигин 100% жергиликтїї жарандардын эсе-бинен тїзїлгєн єз капиталдары менен жїргїзїшїїдє. Банктар-га караганда ыўгайлуу шарттар-га жана туруктуулукка ээ болуу менен кредиттик союздар бїгїн-кї кїндє улуттук масштабдагы финансылык тармакка айланган-дыгы талашсыз. Азыркы учурда кредиттик союздар айылдашта-рынын, тууган-туушкандарынын социалдык, турак жай жана кар-жылык кєйгєйлєрїн чечип берїї менен айыл жеринин єнїгїшїнїн локомотиви болууда. Кредиттик союздар негизинен айыл чарба-сына, майда фермерлерге, ишкер-ликти жаўы баштагандарга, їй чарбачылыгына кредит беришет. Бїгїнкї кїндє бїткїл республи-ка боюнча кредиттик союздардын саны 106га жеткен. Айрыкча биз-дин єлкєнїн алыскы тоолуу ра-йондорунда иштеп жаткан кре-диттик союздарды белгилеп ке-тїї абзел.

Ал эми їстїбїздєгї жылдын 25-январында борборубузда бо-луп єткєн КСжКУА уюштурган жыйында бул уюмдун президен-ти, экономика илимдеринин док-тору Абдилашим Исраилович Ис-

раилов 2018-жылда аткарылган иштер боюнча берген отчетунда тємєндєгїлєргє токтолду.

КРЕДИТТИК СОЮЗДАРДЫН ЄЛКЄНЇН ЄНЇГЇШЇНЄ КОШКОН САЛЫМДАРЫ БАРААНДУУ

Баарыбызга белгилїї болгон-дой єткєн 2018-жыл Кыргыз Рес-публикасынын Президенти та-рабынан 2018-жыл “Региондор-ду єнїктїрїї жылы” – деп жа-рыяланган болчу. Бул жылы кре-диттик союздар єзїнїн жемиш-тїї иштери менен региондордо-

гу калктын экономикалык жана социалдык бакубаттуулугун кє-тєрїїдє єз салымдарын кошууга жетишишкен. Мындан сырткары Кыргыз Єкмєтїнїн 2018-жыл-дын апрель айында Жогорку Ке-ўеш тарабынан бекитилген “Би-римдик, ишеним, жаратмандык” программасында аймактарда ча-кан жана орто бизнести єнїк-тїрїїдє зарыл шарттарды жана жумушчу орундарды тїзїї менен ички жана тышкы миграция про-цесстерин азайтуу, айыл жерле-ринде кредиттик ресурстардын пайыздык ставкаларын тємєндє-тїї каралган эмеспи. Бул багытта кредиттик союздар системасынын жана Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы менен биргелешип жїргїзгєн иштери Єкмєттїн жо-

горуда айтылган программасын-да белгиленген милдеттердин ат-карылышына кошкон салымдары салмактуу болду.

КРЕДИТТИК СОЮЗДАРДЫН УЛУТТУК АССОЦИАЦИЯГА КАЙРЫЛУУЛАРЫ

Єткєн жылы кредиттик союздар тарабынан Улуттук ассоциация-га 12 жолу кайрылышкан. Алар-дын басымдуусу уюштуруу иште-рине жана практикалык жардам кєрсєтїїгє байланыштуу бол-гон. Бул кайрылуулардын баары менен Улуттук ассоциация мый-зам чегинде иш алып барган жа-на практикалык жардам сураган-дардын талабын аткарганга да же-тишкен. Мындан сырткары кре-диттик союздардын сыйлык алуу боюнча да суроо-талаптары бол-гон. Улуттук ассоциациянын бул багытта аткарган иштери да ал-гылыктуу. Алсак, 2018-жылы кре-диттик союздар республикалык, областтык жана шаардык масш-табдагы 52 сыйлыктар менен сый-ланышкан. Жакшы кєрсєткїчкє ээ болгон кредиттик союздар эч убакта кєз жаздымында калган эмес. Алар келечекте жогорку да-ражадагы сыйлыктарга татыктуу болору да кїмєн жаратпайт.

УЛУТТУК АССОЦИАЦИЯНЫН БАШКАРУУ ОРГАНЫНЫН АТКАРГАН ИШТЕРИ

Ал эми Улуттук ассоциациянын башкаруу органдары 2018-жылы єз иштерин Уставда кєрсєтїлгєн талаптарга ылайык бекитилген пландын негизинде жїргїзгєн. Улуттук ассоциациянын Прези-диуму 2018-жылы 25 жолу єзїнїн отурумун єткєрїп, ал отурумдар-да бекитилип берилген пландагы аткарылып жаткан иштердин жї-рїшїндє келип чыккан суроолор каралып, аларды чечїї жолдору аныкталган. Мисалы, Президиум-дун отурумунда “Изумурудная до-лина”, “Дыйкан Адилет”, “Кайта-рым”, “Дос-Бай”, “Виват-Альянс” жана “Казна ТСК” єўдїї кредит-тик союздардын берген арыздары-нын негизинде мїчєлїккє кабыл алынган. Ал эми уставдык талап-тарды аткарбагандыгына байла-ныштуу “Элхан”, “Жумагул”, “БАА капиталы” кредиттик союздары жана Нарын АКС мїчєлїктєн чыгарылган. Єткєн жылы план-да белгиленген 18 иш-чаранын 15и аткарылган, алардын їчєє – программалык продукцияны иш-ке киргизїї, аны колдонуучулар-га окутуп-їйрєтїї жана кредит-тик союз системасынын элитасы долбоору аткарылуу процессинде.

Мындан сырткары кредиттик

союздарга жана “Кредиттик союз-дардын каржы компаниясы” ААК-га тийиштїї иштер боюнча КР-нын Улуттук банкы менен 11 жо-лу, республиканын министрлик-тери жана ведомстволору менен 7 жолу иштиктїї жолугушуулар-ды єткєрїшїп, анын негизин-де кредиттик союздардын жана “Кредиттик союздардын каржы компаниясы” ААКнын 2018 – 2021-жылдарда єнїгїшї боюн-ча иш-чаралардын планы иште-лип чыгып, ал талкуудан єткєн-дєн кийин Улуттук банкка берил-ген жана Улуттук ассоциацияга КРнын Билим берїї жана илим министрлиги тарабынан серти-фикат берїї маселеси чечилген жана Араван районундагы кре-диттик союздардын салык масе-леси боюнча суроо-талаптары да орундалган.

ЄТКЄН ЖЫЛКЫ ТЕГЕРЕК СТОЛ ЖАНА СЕМИНАРЛАР

Єткєн жылдын 18-мартында “КСКК” ААКнын жыйындар за-лында кредиттик союздардын, “КСКК” ААКнын, Улуттук ас-социациянын кызматкерлери-нин катышуусунда КРнын Ади-лет министрлигинин кредиттик союздар менен болгон байланы-шы, кєйгєйлєр жана аларды че-чїїнїн жолдору боюнча тегерек стол болуп єткєн. Катышуучу-лар тегерек столдун алгылыктуу жактарын белгилешип, мындай тегерек столду тез-тез єткєрїп ту-рууну сунушташкан болчу. Ошон-дуктан 2-ноябрда экинчи жолу те-герек стол єткєрїлгєн. Анда КР-нын Улуттук банкынын башкар-малыгынын 2017-жылдын 13-де-кабрындагы токтому менен бе-китилген “Кыргыз Республика-сында 2018 – 2021-жылдардагы микрокаржылык секторду єнїк-тїрїїнїн негизги багыттары” ст-ратегиялык документине ылайык иштелип чыккан чаралардын иш пландарынын жїзєгє ашырылы-шы жана КРнын мыйзамдык ак-тыларына жана Улуттук банктын ченемдик-укуктук актыларына киргизиле турган єзгєртїїлєр-дїн долбоору талкууга коюлуп, їч бєлїктєн турган чечим кабыл алынган.

Улуттук ассоциация єткєн жы-лы 15 жолу алдын ала тїзїл-гєн программалардын негизин-де семинарларды єткєргєн. Прог-раммаларды тїзїїгє кредиттик союздар менен жолугушуу учу-рунда айтылган сунуштар, болуп єткєн жыйындардын чечимдери, иштин жїрїшїндєгї єзгєрїїлєр жана єнїгїїнїн келечек планда-ры негиз болгон. Болуп єткєн се-минарларда катышуучулар прог-раммадагы маселелер катуу тал-куулангандыгын, бул семинарлар-да буга чейин бїдємїк болуп кел-ген айрым суроолорго так жооп-торду алып турушту. Муну семи-нардын аягында катышуучулар єздєрї билдирип жатышты.

ЫНТЫМАК ЖАНА БИРИМДИК ИЙГИЛИКТИН АЧКЫЧЫ

Єткєн жылдын жайында Ысык-Кєл облусунун Корумду айылын-да жайгашкан Simiram пансиона-тында кредиттик союздардын 17-спартакиадасы жана ыр кесе-си болуп єттї. Кредиттик союздар арасындагы спорттун бир нече тї-рї боюнча мелдештер курч мїнєз-дє єтє кызыктуу єтїп, жеўїїчї-лєр баалуу сыйлыктарга ээ бо-лушту. Ыр кесе майрамы да шаў-дуу жарык маанайда єтїп, фес-тивалдын жеўїїчїлєрї да баа-луу сыйлыктардан куру калыш-кан жок. Мындай достук, тїшї-нїїчїлїк маанайда єткєн иш-ча-ралар кєп жылдардан бери карай кредиттик союздарды алга сїрєп, ынтымагын, биримдигин бекем-деп келїїдє.

КСжКУАнын президенти А.Ис-раиловдун отчеттук докладынын кыскача мазмуну ушундай болду. Ал эми жыйындын экинчи масе-леси боюнча КСжКУАнын баш-кы эсепчиси Г.Камбарова, їчїн-

чї маселе боюнча КСжКУАнын Текшерїї комиссиясынын тєра-гасы Р.Анаров сєз сїйлєштї. Ан-дан соў, кредиттик союздун же-текчилери сєз сїйлєшїп, кызык-кан суроолорун бере башташ-ты. Алсак, “Виват-Альянс” КС-нын тєрагасы Ж.Алымкулов, “Time is money” КСнын тєрайы-мы Г.Т.Мурхамбетова, “Копилка 777” КСнын тєрайымы К. Жузом-баева, “Камбар-Ата-Тїп” КСнын тєрагасы Т.К.Досмамбетов, “Чет-Байсорун-М” КСнын тєрайымы К.Чынарбекова, “Виват-Альянс” КСнын тєрагасы Ж.Алымкулов, “КСКК” ААКнын Директорлор ке-ўешинин мїчєсї Акбаралы Ис-раилов, “Араван” КСнын тєрайы-мы С.Кимсанова, “Бика” КСнын башкы эсепчиси Н.Бакировалар чогулуштун ишине жигердїї ка-тышышып, кредиттик союздар-дын системасын андан ары єнїк-тїрїї маселелери боюнча єздє-рїнїн ой-пикирлерин ортого са-лышты жана Улуттук ассоциация-нын єткєн жылкы иштерине ток-толушуп, кызыккан суроолоруна жооп алышты жана Улуттук ассо-циациянын ишине канааттанды-рарлык деген бааларын беришти.

ЄЗГЄРТЇЇЛЄР ЄНЇГЇЇГЄ ЄБЄЛГЄ

Кїндїн экинчи жарымында кїн тартибиндеги экинчи масе-ле - "Кредиттик союздардын ке-лечектеги єнїгїїсїнїн багытта-ры" жєнїндє талкуу менен баш-талды. Бул їчїн Кыргыз Респуб-ликасынын мыйзамдарына, Улут-тук банктын укуктук-ченемдик актыларына айрым орчундуу су-нуштарды киргизїї зарылчылы-гы келип чыгууда.

Кыргыз Республикасынын жа-на Улуттук банктын мыйзамда-рына жана укуктук-ченем ак-тыларына сунуштала турган єз-гєртїїлєрдїн долбоору боюнча “КСКК” ААКнын тобокелдик-ме-неджери Э.С.Кармышаков билди-рїї жасады. Билдирїїдєн кийин кредиттик союздардын жетек-чилери абдан кызуу суроо, тал-куу ирээтинде баарлашып жана єз сунуштарын билдиришти. Бул кєрїнїштєн абдан катуу сезилип турду, талкуудагы маселелер кре-диттик союздардын кїнїмдїк иш-аракетинде чоў ролду ээлеп жат-кандыгы билинди.

Талкууга Улуттук банктын Банктык эмес финансылык – кре-диттик мекемелерди кєзємєлдєє башкармалыгынын начальниги Э.Ч.Абдраимов катышып, ага теге-рек столдун катышуучулары тара-бынан буга чейин тїшїнїксїз бо-луп келген жагдайларга жана жа-ўыдан пайда болгон суроолорго так жана жогорку деўгээлде жооп берип тїшїндїрдї. Ошондой эле кєтєрїлгєн маселени Улуттук банк тарабынан керектїї орган-дарга сунуштала тургандыгын жа-на коргой тургандыгын билдирди.

Тегерек столдогу талкуу 3 саат-тан ашык убакытка созулуп, жы-йынтыгында атайын резолюция кабыл алуу менен жыйынтык-талды. Кєтєрїлгєн маселе мын-дан ары тийиштїї органдардын катышуусу менен дагы талкуула-нып. Мыйзамга єзгєртїї кирги-зїї їчїн сунушту Жогорку Ке-ўешке жана укуктук – ченем ак-тылар боюнча Улуттук банкка су-нушталаары белгиленди.

“Кредиттик

союздардын каржы

компаниясы” ААКнын

Башкармалыгынын

тєрагасы

М.ТУРДУКУЛОВ:

“ТЕГЕРЕК СТОЛ ПОЗИТИВДИК МААНАЙДА ЄТТЇ”

Кыргызстандын кредиттик союздарынын Улуттук ассоциа-циясынын 2019-жылдын 25-ян-варында КРнын Улуттук банкы-нын, “Кредиттик союздардын кар-жы компаниясы” ААКнын єкїлдє-рїнїн жана кредиттик союздар-дын єздєрїнїн катышуусу менен кредиттик союздар системасын єнїктїрїї боюнча єткєргєн теге-рек столу абдан позитивдик маа-найда єттї. Анда кредиттик союз-дардын єнїгїїсїнє тоскоол бол-гон орчундуу маселелерге, ошон-дой эле Кыргызстандын кредит-тик союздар системасынын бардык катышуучуларынын ишин жєнгє салуучу мыйзамдык жана ченем-дик-укуктук документтерге єзгєр-тїїлєрдї киргизїї боюнча маселе каралды. Мен адегенде 2018-жыл-дын жыйынтыктарына токтоло ке-тейин. КСжКУАнын мїчєлєрїнїн чогулушунда да жылдык отчет жа-на кредиттик союздар системасын єнїктїрїї боюнча бир катар кы-зыктуу сунуштар кабыл алынды. “КСКК” ААКнын Директорлор ке-ўеши жана Башкармалыгы КСж-КУА менен биргеликте кредиттик союздар системасынын єнїгїїсїнє єбєлгє тїзїїчї кредиттик союз-дар їчїн натыйжалуу иш жана бир катар иш-чараларды уюштурган. Анын натыйжасында 2018-жылы кредиттик союздарга 226,5 млн сом суммасында 147 кредит берил-ди жана 397 колдонуудагы кредит-тердин кредиттик портфели 411,1 млн сомго жетти. Таза пайда 29,3 млн сомду тїздї. Анын бир бєлїгї капиталдаштырууга жана акцио-нерлерге дивиденддерди тєлєє-гє жумшалат. Кредиттик союздар “КСКК” ААКнын акционерлери болуп эсептелет.

Тегерек столдо кредиттик союз-дардын системасы їчїн бїгїнкї кїндє маанилїї болуп эсептел-ген маселелер каралды: “2018 – 2021-жылдарга Кыргыз Республи-касында микрокаржылоо секторун єнїктїрїїнїн негизги багытта-ры”. 2018 – 2021-ж.ж. негизги ба-гыттардын максаты – чакан биз-нести жана жеке менчик ишкер-дикти, калкты жумуш менен кам-сыздоону жана турмуш-тиричили-гин жогорулатууну єнїктїрїїнї каржылоонун маанилїї куралы катары микрокаржылоо тарма-

гын єнїктїрїїгє кємєк кєрсєтїї болуп эсептелет. КРнын Улуттук банкы тарабынан жогоруда ай-тылган максатка жетїї їчїн бир нече милдеттерди аткаруусу ке-рек болууда. Алардын бири мый-замдык-ченемдик жана методоло-гиялык базаны андан ары єнїк-тїрїї болуп эсептелет. Бул жаўы финансылык продуктуларды жана кызмат кєрсєтїїлєрдї иштеп чы-гууга жана колдонууга, микрокар-жылоо тармагын жєнгє салууга жана кєзємєл системасын чыў-доого єбєлгє тїзєт жана анын эл аралык стандарттар менен шай-кеш келїїсїнє, микрокаржылоо кызмат кєрсєтїїлєрдїн жетки-ликтїїлїгїнє алып келет.

2018 – 2021-ж.ж. негизги багыт-тарды ийгиликтїї жїзєгє ашы-руу рыноктун бардык катышуучу-ларынын, ошондой эле Улуттук банктын, ассоциациянын натый-жалуу, ырааттуу жана бирдиктїї иштєєсїнє жараша болот.

Тегерек столдо “КСКК” ААК-нын жана кредиттик союздар-дын ишин андан ары єнїктїрїї їчїн алардын ишин жєнгє салып турган мыйзамдык жана норма-тивдик актыларга єзгєртїїлєр-дї киргизїї боюнча бир катар су-нуштар талкууланып, кийирилди.

20 жыл ичинде Кыргыз Рес-публикасында кредиттик союз-дар бир кыйла ийгиликтерге же-тишти. Мындай ийгиликтердин жаралышына кредиттик союздар-дын катышуучуларында коопера-тивдик системанын андан ары ий-гиликтїї єнїгїїсї їчїн жакшы жагдай тїзгєн єз ара жардамда-шуу, єз алдынча башкаруу, єздїк жоопкерчилик сыяктуу коопера-тивдик тїшїнїктєрдїн калыпта-нуусу менен байланыштуу болду. Айыл калкынын каржылык ке-ректєєсїн туруктуу камсыздоо їчїн орун алган чектєє чарала-рын кайра карап чыгуу керек, анткени, алар Кыргызстандагы кредиттик союздар системасынын катышуучуларынын єнїгїїсїнє тоскоол болбоого тийиш. Коюл-ган милдеттерди натыйжалуу че-чїї, ошондой эле кредиттик союз-дар системасынын єнїгїї процес-сине кєўїл буруу максатында тей-лєєчї (кошумча) структураларды єнїктїрїї максатка ылайыктуу. Кооперативдик системанын толук кандуу иштєєсїн келечекте аудит, камсыздандыруу, тренинг (оку-туучу) борбору сыяктуу єз алдын-ча тейлєє структураларысыз элес-тетїї мїмкїн эмес. Ошондой эле кредиттик союздар системасын єнїктїрїїнїн эл аралык тажрый-баларына да кєўїл бєлїї керек.

“КСКК” ААКнын акционерлери болуп эсептелген кредиттик союз-дар єз системасынын андан ары єнїгїшї їчїн каржылык инсти-тутту тїзє алышты. Директорлор кеўеши тарабынан “КСКК” ААК-нын єнїктїрїї стратегиясын ка-был алуусу жана анда коюлган максаттар жана милдеттер дал ошол кредиттик союздар систе-масынын катышуучуларын єнїк-тїрїїгє багытталган. Кредиттик союздар системасын єнїктїрїї їчїн кємєк кєрсєткєн маани-лїї стимулдардын бири катары мамлекеттин мындан аркы кол-доо кєрсєтїїсї болуп эсептелет. Анткени, мамлекеттик колдоонун жана Азия Єнїктїрїї банкынын арты менен Кыргызстанда кре-диттик союздар системасы жара-лып, азыр ийгиликтїї иш жїргї-зїїдє, ал єлкєнїн аймактарында-гы он миўдеген жарандарды куча-гына алууда.

Абдимухтар АБИЛОВ

Адатта жылдын башында бардык ишкана, мекемелер жана уюмдар єткєн жылдын жыйынтыгын чыгарышып, тегерек столдорду уюштурушуп, алдына келечек пландарын коюшат эмеспи. Мына ушундай тегерек столду жакында Кыргызстандын “Кредиттик союздардын жана кооперативдердин Улуттук ассоциациясынын” (КСжКУА) юридикалык жактарынын бирикмеси (ЮЖБ) республикабыздын бардык региондорунда иштеп жаткан кредиттик союздардын жетекчилеринин, “Кредиттик союздардын финансы компаниясы” ААКнын жана КРнын Улуттук банкынын єкїлдєрїнїн катышуусунда єткєрдї. Бул жыйындын жїрїшї тууралуу баяндап берїїдєн мурда адегенде Кыргызстанда бїгїнкї кїндє ишин їзїрлїї улантып жаткан кредиттик союздардын системасы тууралуу кыскача маалымат бере кетели.

КРЕДИТТИК СОЮЗДАР СИСТЕМАСЫНЫН КРЕДИТТИК СОЮЗДАР СИСТЕМАСЫНЫН ЄНЇГЇШЇНЇН КЕЛЕЧЕГИ КЕЎИРИ ТАЛКУУЛАНДЫЄНЇГЇШЇНЇН КЕЛЕЧЕГИ КЕЎИРИ ТАЛКУУЛАНДЫ

КСжКУА президенти Абдилашим ИСРАИЛОВ

Page 13: 8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ №9 (2973) Кыргыз Республикасынын

2019-жылдын 8-февралы1414мамлекеттик расмий гезити

ЇРЄНЧЇЛЇКТЄГЇ МАМЛЕКЕТТИК ДОТАЦИЯ ЖЄНЇНДЄ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН МЫЙЗАМЫ2018-æûëäûí 27-äåêàáðûíäà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí

Æîãîðêó Êå¢åøè òàðàáûíàí êàáûë àëûíãàí

Óøóë Ìûéçàìäûí ìàêñàòû àðòûê÷ûëûêòóó àéûë ÷àðáà ºñ¿ìä¿êòºð¿í¿í òàñòûêòàëãàí æî-ãîðêó ñàïàòòàãû ñîðòòóê ¿ðºíäºð¿í ºíä¿ð¿¿ æàíà ñàòóó ¿÷¿í ìàìëåêåòòèê äîòàöèÿ ìåõàíèç-ìèí êèðãèç¿¿ àðêûëóó Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí àéûë ÷àðáà òîâàð ºíä¿ð¿¿÷¿ëºð¿í àéûë ÷àð-áà ºñ¿ìä¿êòºð¿í¿í òàñòûêòàëãàí æîãîðêó ñàïàòòàãû ñîðòòóê ¿ðºí ìàòåðèàëäàðû ìåíåí êàì-ñûç êûëóóäà æàíà ¿ðºí÷¿ë¿ê ÷àðáàëàðûíà æàãûìäóó øàðòòàðäû ò¿ç¿¿äº ìàìëåêåòòèê êîë-äîîãî àëóó áîëóï ñàíàëàò.

1-áåðåíå. Óøóë Ìûéçàìäû êîëäîíóó ÷ºéðºñ¿1. Óøóë Ìûéçàì ìàìëåêåòòèê áèéëèê îðãàíäàðûíûí æàíà æåðãèëèêò¿¿ ºç àëäûí÷à áàøêà-

ðóó îðãàíäàðûíûí, ¿ðºí÷¿ë¿ê ÷àðáàëàðûíûí æàíà àéûë ÷àðáà òîâàð ºíä¿ð¿¿÷¿ëºð¿í¿í îð-òîñóíäàãû ìàìèëåëåðäè òóðóêòóó ºí¿êò¿ð¿¿í¿ êàìñûç êûëóó ìàêñàòûíäà ¿ðºí÷¿ë¿êòºã¿ ìàì-ëåêåòòèê äîòàöèÿ ìåõàíèçìèí êèðãèç¿¿í¿í óêóêòóê íåãèçäåðèí ðåãëàìåíòòåéò.

2. ¯ðºí÷¿ë¿êêº ìàìëåêåòòèê äîòàöèÿ áåð¿¿ãº áàéëàíûøòóó êåëèï ÷ûêêàí ìàìèëåëåðäè óêóê-òóê æºí㺠ñàëóó óøóë Ìûéçàìãà, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí áàøêà ÷åíåìäèê óêóêòóê àêòûëà-ðûíà ûëàéûê íåãèçäåëåò æàíà æ¿çºãº àøûðûëàò.

3. Óøóë Ìûéçàìäûí êîëäîíóëóøó Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí àéìàãûíäà ïàéäàëàíóóãà æîë áåðèëãåí ªñ¿ìä¿êòºðä¿í ñîðòòîðóíóí æàíà ãèáðèääåðèíèí ìàìëåêåòòèê ðååñòðèíå êèðãèçèë-ãåí àðòûê÷ûëûêòóó àéûë ÷àðáà ºñ¿ìä¿êòºð¿í¿í ñîðòòîðóíóí æàíà ãèáðèääåðèíèí òàñòûêòàë-ãàí ñîðòòóê ¿ðºíäºð¿í ºíä¿ð¿¿ãº æàíà ñàòóóãà æàéûëòûëàò.

4. Óøóë Ìûéçàìäûí æîáîëîðó Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí áàðäûê àéìàãûíäà áèð æàíà áèð íå÷å àðòûê÷ûëûêòóó àéûë ÷àðáà ºñ¿ìä¿êòºð¿í¿í ¿ðºíäºð¿í ºíä¿ð¿¿ãº, ñàòóóãà æàíà ¿ðºí-äºðä¿ ñåá¿¿ ¿÷¿í ïàéäàëàíóóãà ðàñìèé ñòàòóñó áàð áàðäûê ¿ðºí÷¿ë¿ê ÷àðáàëàðûíà êàðàòà êîëäîíóëàò.

2-áåðåíå. Óøóë Ìûéçàìäà êîëäîíóëóó÷ó ò¿ø¿í¿êòºðÓøóë Ìûéçàìäà òºìºíê¿ òåðìèíäåð, ò¿ø¿í¿êòºð æàíà àëàðäûí àíûêòàìàëàðû êîëäîíóëàò:1) ¿ðºí÷¿ë¿êòºã¿ ìàìëåêåòòèê äîòàöèÿ - Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ òàðàáûíàí

æûë ñàéûí àíûêòàëóó÷ó àðòûê÷ûëûêòóó àéûë ÷àðáà ºñ¿ìä¿êòºð¿í¿í òàñòûêòàëãàí æîãîðêó ñàïàòòàãû ñîðòòóê ¿ðºíäºð¿í ºíä¿ð¿¿äº ¿ðºí÷¿ë¿ê ÷àðáàëàðûíûí ñàðïòîîëîðóíóí áèð áº-ë¿ã¿í¿í îðäóí òîëòóðóóãà áåêåð æàíà êàéòàðûìñûç íåãèçäå áºë¿í¿¿÷¿ áþäæåòòèê êàðàæàò-òàðäûí ñóììàñû;

2) òàñòûêòàëãàí ñîðòòóê ¿ðºíäºð㺠êâîòà - àéûë ÷àðáà ÷ºéðºñ¿íäº ñàÿñàòòû æ¿çºãº àøûðóó÷ó ûéãàðûì óêóêòóó ìàìëåêåòòèê îðãàí òàðàáûíàí àíûêòàëóó÷ó àðòûê÷ûëûêòóó àéûë ÷àðáà ºñ¿ìä¿êòºð¿í¿í äîòàöèÿëûê ¿ðºíäºð¿í¿í êºëºì¿;

3) òàñòûêòàëãàí ñîðòòóê ¿ðºíäºð㺠êâîòàëàðäû áºë¿øò¿ð¿¿ áîþí÷à êîìèññèÿ - àëàð-äûí èøè àéûë ÷àðáà òîâàð ºíä¿ð¿¿÷¿ëºð¿í¿í îðòîñóíäà àðòûê÷ûëûêòóó àéûë ÷àðáà ºñ¿ì-ä¿êòºð¿í¿í òàñòûêòàëãàí ¿ðºíäºð¿íº êâîòàëàðäû áºë¿øò¿ð¿¿ ìåíåí áàéëàíûøêàí ìàìëå-êåòòèê îðãàíäàðäûí æàíà æåðãèëèêò¿¿ ºç àëäûí÷à áàøêàðóó îðãàíäàðûíûí (ìàêóëäàøóó áîþí÷à) ºê¿ëäºð¿;

4) ìàìëåêåòòèê äîòàöèÿ æàéûëòûëóó÷ó àðòûê÷ûëûêòóó àéûë ÷àðáà ºñ¿ìä¿êòºð¿ - ê¿ç-ä¿ê æàíà æàçäûê áóóäàé, àðïà, êàíò êûçûë÷àñû, ïàõòà, æ¿ãºð¿, òºº áóóð÷àê, áåäå æàíà ýñïàðöåò.

3-áåðåíå. Óøóë Ìûéçàìäûí ïðèíöèïòåðèÓøóë Ìûéçàì òºìºíê¿ ïðèíöèïòåðãå íåãèçäåëåò:1) àðòûê÷ûëûêòóó àéûë ÷àðáà ºñ¿ìä¿êòºð¿í¿í ¿ðºíäºð¿í ºíä¿ð¿¿÷¿ æàíà àëàðäû àéûë

÷àðáà òîâàð ºíä¿ð¿¿÷¿ëºð㺠ñàòóó÷ó ¿ðºí÷¿ë¿ê ÷àðáàëàð ¿÷¿í ìàìëåêåòòèê äîòàöèÿíûí áèð-äåé æåòêèëèêò¿¿ë¿ã¿;

2) ºíä¿ð¿ëãºí ¿ðºíäºðä¿í ñàïàòûíûí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäà êàáûë àëûíãàí ñòàíäàðò-òàðãà ûëàéûê êåëèøè;

3) ¿ðºí÷¿ë¿ê ÷àðáàëàðäûí èøèíèí ýêîëîãèÿëûê æàíà ôèòîñàíèòàðäûê êîîïñóçäóãó;4) ñåëåêöèÿ æàíà ¿ðºí÷¿ë¿ê æààòûíäà èøòè æ¿çºãº àøûðãàí èëèìèé-èçèë人 ìåêåìåëåðè

æàíà óþìäàðû ìåíåí ºç àðà àðàêåòòåí¿¿;5) àéûë ÷àðáà òîâàð ºíä¿ð¿¿÷¿ëºð¿í¿í òîâàðëàðûíûí àòààíäàøòûê æºíäºìä¿¿ë¿ã¿í ºí¿êò¿ð¿¿;6) èìïîðòòó àëìàøòûðóó æàíà ýêñïîðòêî áàãûòòàëóó.4-áåðåíå. ¯ðºí÷¿ë¿êòºã¿ ìàìëåêåòòèê äîòàöèÿ ìåõàíèçìèíèí íåãèçãè áàãûòòàðû1. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ¿ðºí÷¿ë¿ê ÷àðáàëàðûíà àðòûê÷ûëûêòóó àéûë ÷àðáà ºñ¿ìä¿ê-

òºð¿í¿í ñóïåðýëèòà, ýëèòà, áèðèí÷è ìóóíäàãû ñîðòòîðóíóí æàíà ãèáðèääåðèíèí áèðèí÷è æà-íà ýêèí÷è ðåïðîäóêöèÿäàãû ñàòûëóó÷ó ¿ðºíäºð¿í ºíä¿ð¿¿ãº êåòêåí ñàðïòîîëîðóíóí 30 ïàéûç-äûê íàðêûíûí îðäóí òîëòóðóóãà áþäæåòòèê êàðàæàòòàðäû áºë¿¿ ¿ðºí÷¿ë¿êòºã¿ ìàìëåêåòòèê äîòàöèÿ ìåõàíèçìèí êèðãèç¿¿í¿í íåãèçãè áàãûòòàðû áîëóï ñàíàëàò.

2. Àéûë ÷àðáà òîâàð ºíä¿ð¿¿÷¿ëºð¿íº àðòûê÷ûëûêòóó àéûë ÷àðáà ºñ¿ìä¿êòºð¿í¿í òàñòûê-òàëãàí ñîðòòóê ¿ðºíäºð¿í áåð¿¿ áîþí÷à áàðäûê ìèëäåòòåìåëåðäè òîëóê àòêàðûøêàí ¿ðºí-÷¿ë¿ê ÷àðáàëàðûíà ìàìëåêåòòèê äîòàöèÿëûê êàðàæàòòàðäû áåëãèëåíãåí òàðòèïòå òºëºï áå-ð¿¿í¿ êàìñûç êûëóó æ¿çºãº àøûðûëàò.

5-áåðåíå. ¯ðºí÷¿ë¿êòº ìàìëåêåòòèê äîòàöèÿíû æ¿çºãº àøûðóó÷ó îðãàíäàð1. Àéûë ÷àðáà ÷ºéðºñ¿íäº ñàÿñàòòû æ¿çºãº àøûðóó÷ó ûéãàðûì óêóêòóó ìàìëåêåòòèê îðãàí,

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í îáëàñòòàðäàãû ûéãàðûì óêóêòóó ºê¿ëäºð¿, æåðãèëèêò¿¿ ìàìëåêåòòèê àäìèíèñòðàöèÿëàð æàíà æåðãèëèêò¿¿ ºç àëäûí÷à áàøêàðóó îðãàíäàðû (ìàêóë-äàøóó áîþí÷à) ¿ðºí÷¿ë¿êòº àðòûê÷ûëûêòóó àéûë ÷àðáà ºñ¿ìä¿êòºð¿í ìàìëåêåòòèê äîòàöèÿ-íû æ¿çºãº àøûðóó÷ó îðãàíäàð áîëóï ñàíàëàò.

2. Àéûë ÷àðáà ÷ºéðºñ¿íäº ñàÿñàòòû æ¿çºãº àøûðóó÷ó ûéãàðûì óêóêòóó ìàìëåêåòòèê îðãàí äîòàöèÿëûê òàñòûêòàëãàí ¿ðºíäºðä¿í êºëºìäºð¿í àíûêòàéò. Àéûë ÷àðáà ÷ºéðºñ¿íäº ñàÿñàò-òû æ¿çºãº àøûðóó÷ó ûéãàðûì óêóêòóó ìàìëåêåòòèê îðãàíäûí ìàìëåêåòòèê äîòàöèÿíûí êºëº-ì¿í àíûêòîî, ìàìëåêåòòèê äîòàöèÿíûí êâîòàëàðûí áåëãè뺺 æàíà êàðàæàòòàðûí òºëºº áîþí-÷à èøèíèí òàðòèáè æàíà øàðòòàðû Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ òàðàáûíàí àíûêòàëàò.

6-áåðåíå. Óøóë Ìûéçàìäûí àòêàðûëûøûí ìàìëåêåòòèê êîíòðîëäîîÓøóë Ìûéçàìäûí àòêàðûëûøûí ìàìëåêåòòèê êîíòðîëäîî ûéãàðûì óêóêòóó ìàìëåêåòòèê

îðãàí òàðàáûíàí æ¿çºãº àøûðûëàò.7-áåðåíå. ¯ðºí÷¿ë¿êòº ìàìëåêåòòèê äîòàöèÿíû êàðæûëîî1. ¯ðºí÷¿ë¿êòº ìàìëåêåòòèê äîòàöèÿ ðåñïóáëèêàëûê áþäæåòòèí êàðàæàòòàðûíûí ýñåáè-

íåí æ¿çºãº àøûðûëàò.2. Ìàìëåêåòòèê äîòàöèÿ ¿÷¿í áºë¿í¿¿÷¿ êàðàæàòòàð êåçåêòåãè ôèíàíñûëûê æûëãà ðåñïóá-

ëèêàëûê áþäæåò æºí¿íäº ìûéçàìäà êàðàëàò.3. Ìóðóíêó (áàçèñòèê) æûëäàãû ôàêò áîþí÷à ¿ðºí÷¿ë¿ê ìàòåðèàëäû ºíä¿ð¿¿í¿í íàðêû êè-

éèíêè æûëãà ðåñïóáëèêàëûê áþäæåòòèí äîëáîîðóí äàÿðäîîäî äîòàöèÿíû ïëàíäîîäî íåãèç êàòàðû àëûíàò.

4. ¯ðºíä¿ ºíä¿ð¿¿í¿í íàðêû àéûë ÷àðáà ÷ºéðºñ¿íäº ñàÿñàòòû æ¿çºãº àøûðóó÷ó ûéãàðûì óêóêòóó ìàìëåêåòòèê îðãàí æàíà ìîíîïîëèÿãà êàðøû ûéãàðûì óêóêòóó ìàìëåêåòòèê îðãàí òà-ðàáûíàí àíûêòàëàò.

5. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ¿ðºí÷¿ë¿ê ÷àðáàëàðûíà ìàìëåêåòòèê äîòàöèÿ áåð¿¿í¿í òàð-òèáèí, øàðòòàðûí æàíà ìåõàíèçìèíèí à÷ûê-àéêûíäûãûí êàìñûç êûëóó Êûðãûç Ðåñïóáëèêà-ñûíûí ªêìºò¿ òàðàáûíàí áåêèòèëãåí æîáîãî ûëàéûê áåëãèëåíåò.

8-áåðåíå. Òàñòûêòàëãàí äîòàöèÿëûê ñîðòòóê ¿ðºíäºðä¿í áàãûòû æàíà àëàðäû ïàé-äàëàíóó

1. Àðòûê÷ûëûêòóó àéûë ÷àðáà ºñ¿ìä¿êòºð¿í¿í òàñòûêòàëãàí äîòàöèÿëûê ¿ðºíäºð¿ ìàêñàò-òóó áàãûòû áîþí÷à ïàéäàëàíûøàò æàíà ñåá¿¿ ¿÷¿í ãàíà àðíàëàò.

2. ¯ðºí÷¿ë¿ê ÷àðáàëàð òàðàáûíàí àðòûê÷ûëûêòóó àéûë ÷àðáà ºñ¿ìä¿êòºð¿í¿í ¿ðºíäºð¿ óøóë Ìûéçàìäûí òàëàïòàðûí áóçóó ìåíåí ñàòûëãàíäà, àéûë ÷àðáà ÷ºéðºñ¿íäº ñàÿñàòòû æ¿çºãº àøûðóó÷ó ûéãàðûì óêóêòóó ìàìëåêåòòèê îðãàí óøóë Ìûéçàìäûí 9-áåðåíåñèíå ûëà-éûê àðòûê÷ûëûêòóó àéûë ÷àðáà ºñ¿ìä¿êòºð¿í¿í äîòàöèÿëûê ¿ðºíäºð¿í ºíä¿ð¿¿ãº æàíà áå-ð¿¿ãº áºë¿íãºí äîòàöèÿëàðäûí îðäóí òîëòóðóóíó òàëàï êûëóóãà óêóêòóó. Êàáûë àëûíãàí ÷å-÷èì äîòàöèÿëûê ¿ðºíäºðä¿ àëóó÷óëàðãà ò¿çäºí-ò¿ç æàíà æàëïûãà ìààëûìäîî êàðàæàòòàðû àðêûëóó æåòêèðèëåò.

9-áåðåíå. Óøóë Ìûéçàìäûí ÷åíåìäåðèí ñàêòàáàãàíû ¿÷¿í æîîïêåð÷èëèê1. Êûçìàò àäàìäàðû, ¿ðºí÷¿ë¿ê ÷àðáàëàð, àéûë ÷àðáà ïðîäóêöèÿñûí ºíä¿ð¿¿÷¿ëºð óøóë

Ìûéçàìäûí ÷åíåìäåðèí áóçãàíû ¿÷¿í Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ìûéçàìäàðûíäà áåëãèëåí-ãåí æàðàíäûê, àäìèíèñòðàòèâäèê æàíà æàçûê æîîïêåð÷èëèãèí òàðòûøàò.

2. ¯ðºí÷¿ë¿ê ÷àðáà òàðàáûíàí àðòûê÷ûëûêòóó àéûë ÷àðáà ºñ¿ìä¿êòºð¿í¿í äîòàöèÿëûê ¿ðºíäºð¿í àëóó÷óëàðãà çûÿí êåëòèðèëãåí ó÷óðäà, óøóë ¿ðºí÷¿ë¿ê ÷àðáà äîòàöèÿëûê ¿ðºí-äºðä¿ àëóó÷óíóí òàëàáû áîþí÷à òºìºíê¿ëºð㺠ìèëäåòò¿¿:

1) ñàïàòñûç ñåáèë¿¿÷¿ ìàòåðèàëäû óøóíäàé ýëå ñàïàòòóó ñîðòêî àëìàøòûðóóãà;2) ñåáèë¿¿÷¿ ìàòåðèàëäû àëìàøòûðûï áåð¿¿ãº ì¿ìê¿í áîëáîãîí ó÷óðäà êåëòèðèëãåí çûÿí-

äûí îðäóí àê÷àëàé ò¿ðäº òîëòóðóï áåð¿¿ãº.10-áåðåíå. Ôîðñ-ìàæîðäóê æàãäàéëàð æàíà òàáèãûé êûðñûêòàðÔîðñ-ìàæîðäóê æàãäàéëàð æàíà òàáèãûé êûðñûêòàð ó÷óðóíäà äîòàöèÿëûê ¿ðºíäºðä¿ àëóó-

÷óëàðãà çûÿíäûí îðäóí òîëòóðóó Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ìûéçàìäàðûíäà áåëãèëåíãåí òàð-òèïòå àíûêòàëàò.

11-áåðåíå. Óøóë Ìûéçàìäû êîëäîíóóãà êèðãèç¿¿ æºí¿íäºÓøóë Ìûéçàì ðàñìèé æàðûÿëàíãàí ê¿íäºí òàðòûï îí ê¿í ºòêºíäºí êèéèí ê¿÷¿íº êèðåò.

Êûðãûç ÐåñïóáëèêàñûíûíÏðåçèäåíòè Ñ.ÆÝÝÍÁÅÊÎÂÁèøêåê ø., 2019-æûëäûí 2-ôåâðàëû, ¹22

ЗАКОН КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИО ГОСУДАРСТВЕННОЙ ДОТАЦИИ В СЕМЕНОВОДСТВЕ

Ïðèíÿò Æîãîðêó Êåíåøåì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè27 äåêàáðÿ 2018 ãîäà

Öåëüþ íàñòîÿùåãî Çàêîíà ÿâëÿåòñÿ ãîñóäàðñòâåííàÿ ïîääåðæêà ñåëüñêîõîçÿéñòâåííûõ òî-âàðîïðîèçâîäèòåëåé â îáåñïå÷åíèè âûñîêîêà÷åñòâåííûì ñîðòîâûì ñåðòèôèöèðîâàííûì ñå-ìåííûì ìàòåðèàëîì ñåëüñêîõîçÿéñòâåííûõ êóëüòóð è ñîçäàíèå áëàãîïðèÿòíûõ óñëîâèé ñåìå-íîâîä÷åñêèì õîçÿéñòâàì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè äëÿ ïðîèçâîäñòâà è ðåàëèçàöèè ñîðòîâûõ âûñîêîêà÷åñòâåííûõ ñåðòèôèöèðîâàííûõ ñåìÿí ïðèîðèòåòíûõ ñåëüñêîõîçÿéñòâåííûõ êóëü-òóð ÷åðåç ââåäåíèå ìåõàíèçìà ãîñóäàðñòâåííîé äîòàöèè.

Ñòàòüÿ 1. Ñôåðà äåéñòâèÿ íàñòîÿùåãî Çàêîíà1. Íàñòîÿùèé Çàêîí ðåãëàìåíòèðóåò ïðàâîâûå îñíîâû ââåäåíèÿ ìåõàíèçìà ãîñóäàðñòâåí-

íîé äîòàöèè â ñåìåíîâîäñòâå â öåëÿõ îáåñïå÷åíèÿ óñòîé÷èâîãî ðàçâèòèÿ îòíîøåíèé ìåæäó îðãàíàìè ãîñóäàðñòâåííîé âëàñòè è ìåñòíîãî ñàìîóïðàâëåíèÿ, ñåìåíîâîä÷åñêèìè õîçÿéñò-âàìè è ñåëüñêîõîçÿéñòâåííûìè òîâàðîïðîèçâîäèòåëÿìè.

2. Ïðàâîâîå ðåãóëèðîâàíèå îòíîøåíèé, âîçíèêàþùèõ â ñâÿçè ñ ïðåäîñòàâëåíèåì ãîñóäàðñò-âåííîé äîòàöèè â ñåìåíîâîäñòâå, îñíîâûâàåòñÿ è îñóùåñòâëÿåòñÿ â ñîîòâåòñòâèè ñ íàñòîÿ-ùèì Çàêîíîì è èíûìè íîðìàòèâíûìè ïðàâîâûìè àêòàìè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

3. Äåéñòâèå íàñòîÿùåãî Çàêîíà ðàñïðîñòðàíÿåòñÿ íà ïðîèçâîäñòâî è ðåàëèçàöèþ ñîðòîâûõ ñåðòèôèöèðîâàííûõ ñåìÿí ñîðòîâ è ãèáðèäîâ ïðèîðèòåòíûõ ñåëüñêîõîçÿéñòâåííûõ êóëüòóð, âêëþ÷åííûõ â Ãîñóäàðñòâåííûé ðååñòð ñîðòîâ è ãèáðèäîâ ðàñòåíèé, äîïóùåííûõ ê èñïîëü-çîâàíèþ íà òåððèòîðèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

4. Ïîëîæåíèÿ íàñòîÿùåãî Çàêîíà äåéñòâóþò íà âñåé òåððèòîðèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ïî îòíîøåíèþ êî âñåì ñåìåíîâîä÷åñêèì õîçÿéñòâàì, èìåþùèì îôèöèàëüíûé ñòàòóñ äëÿ ïðîèç-âîäñòâà, ðåàëèçàöèè è èñïîëüçîâàíèÿ äëÿ ïîñåâà ñåìÿí îäíîé èëè íåñêîëüêèõ ïðèîðèòåòíûõ ñåëüñêîõîçÿéñòâåííûõ êóëüòóð.

Ñòàòüÿ 2. Ïîíÿòèÿ, ïðèìåíÿåìûå â íàñòîÿùåì Çàêîíå íàñòîÿùåì Çàêîíå ïðèìåíÿþòñÿ ñëåäóþùèå òåðìèíû, ïîíÿòèÿ è èõ îïðåäåëåíèÿ:1) ãîñóäàðñòâåííàÿ äîòàöèÿ â ñåìåíîâîäñòâå - åæåãîäíî îïðåäåëÿåìàÿ Ïðàâèòåëüñò-

âîì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ñóììà áþäæåòíûõ ñðåäñòâ, âûäåëÿåìàÿ íà âîçìåùåíèå ÷àñòè çàòðàò ñåìåíîâîä÷åñêèì õîçÿéñòâàì çà ïðîèçâåäåííûå èìè âûñîêîêà÷åñòâåííûå ñîðòîâûå ñåðòèôèöèðîâàííûå ñåìåíà ïðèîðèòåòíûõ ñåëüñêîõîçÿéñòâåííûõ êóëüòóð íà áåçâîçìåçäíîé è áåçâîçâðàòíîé îñíîâå;

2) êâîòà íà ñîðòîâûå ñåðòèôèöèðîâàííûå ñåìåíà - îáúåì äîòàöèîííûõ ñåìÿí ïðèî-ðèòåòíûõ ñåëüñêîõîçÿéñòâåííûõ êóëüòóð, îïðåäåëÿåìûé óïîëíîìî÷åííûì ãîñóäàðñòâåííûì îðãàíîì, îñóùåñòâëÿþùèì ïîëèòèêó â ñôåðå ñåëüñêîãî õîçÿéñòâà;

3) êîìèññèÿ ïî ðàñïðåäåëåíèþ êâîò íà ñîðòîâûå ñåðòèôèöèðîâàííûå ñåìåíà - ïðåäñ-òàâèòåëè ãîñóäàðñòâåííûõ îðãàíîâ è îðãàíîâ ìåñòíîãî ñàìîóïðàâëåíèÿ (ïî ñîãëàñîâàíèþ), äåÿ-òåëüíîñòü êîòîðûõ ñâÿçàíà ñ ðàñïðåäåëåíèåì ìåæäó ñåëüñêîõîçÿéñòâåííûìè òîâàðîïðîèçâî-äèòåëÿìè êâîò íà ñåðòèôèöèðîâàííûå ñåìåíà ïðèîðèòåòíûõ ñåëüñêîõîçÿéñòâåííûõ êóëüòóð;

4) ïðèîðèòåòíûå ñåëüñêîõîçÿéñòâåííûå êóëüòóðû, íà êîòîðûå ðàñïðîñòðàíÿåòñÿ ãî-ñóäàðñòâåííàÿ äîòàöèÿ - îçèìàÿ è ÿðîâàÿ ïøåíèöà, ÿ÷ìåíü, ñàõàðíàÿ ñâåêëà, õëîï÷àòíèê, êóêóðóçà, ôàñîëü, ëþöåðíà è ýñïàðöåò.

Ñòàòüÿ 3. Ïðèíöèïû íàñòîÿùåãî ÇàêîíàÍàñòîÿùèé Çàêîí îñíîâûâàåòñÿ íà ñëåäóþùèõ ïðèíöèïàõ:1) ðàâíàÿ äîñòóïíîñòü ãîñóäàðñòâåííîé äîòàöèè äëÿ ñåìåíîâîä÷åñêèõ õîçÿéñòâ, ïðîèçâî-

äÿùèõ ñåìåíà ïðèîðèòåòíûõ ñåëüñêîõîçÿéñòâåííûõ êóëüòóð è ðåàëèçóþùèõ èõ ñåëüñêîõî-çÿéñòâåííûì òîâàðîïðîèçâîäèòåëÿì;

2) ñîîòâåòñòâèå êà÷åñòâà ïðîèçâîäèìûõ ñåìÿí ñòàíäàðòàì, ïðèíÿòûì â Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêå;3) ýêîëîãè÷åñêàÿ è ôèòîñàíèòàðíàÿ áåçîïàñíîñòü äåÿòåëüíîñòè ñåìåíîâîä÷åñêèõ õîçÿéñòâ;4) âçàèìîäåéñòâèå ñ íàó÷íî-èññëåäîâàòåëüñêèìè ó÷ðåæäåíèÿìè è îðãàíèçàöèÿìè, îñó-

ùåñòâëÿþùèìè äåÿòåëüíîñòü â îáëàñòè ñåëåêöèè è ñåìåíîâîäñòâà;5) ðàçâèòèå êîíêóðåíòîñïîñîáíîñòè òîâàðîâ ñåëüñêîõîçÿéñòâåííûõ òîâàðîïðîèçâîäèòåëåé;6) èìïîðòîçàìåùåíèå è ýêñïîðòîîðèåíòèðîâàííîñòü.Ñòàòüÿ 4. Îñíîâíûå íàïðàâëåíèÿ ìåõàíèçìà ãîñóäàðñòâåííîé äîòàöèè â ñåìåíîâîäñòâå1. Îñíîâíûì íàïðàâëåíèåì ââåäåíèÿ ìåõàíèçìà ãîñóäàðñòâåííîé äîòàöèè â ñåìåíîâîäñò-

âå ÿâëÿåòñÿ âûäåëåíèå áþäæåòíûõ ñðåäñòâ íà âîçìåùåíèå ñåìåíîâîä÷åñêèì õîçÿéñòâàì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè 30-ïðîöåíòíîé ñòîèìîñòè çàòðàò íà ïðîèçâîäñòâî ðåàëèçóåìûõ ñå-ìÿí ñóïåðýëèòû, ýëèòû, ïåðâîé è âòîðîé ðåïðîäóêöèè ñîðòîâ è ãèáðèäîâ ïåðâîãî ïîêîëåíèÿ ïðèîðèòåòíûõ ñåëüñêîõîçÿéñòâåííûõ êóëüòóð.

2. Îáåñïå÷åíèå â óñòàíîâëåííîì ïîðÿäêå âûïëàò ãîñóäàðñòâåííûõ äîòàöèîííûõ ñðåäñòâ îñóùåñòâëÿåòñÿ ñåìåíîâîä÷åñêèì õîçÿéñòâàì, ïîëíîñòüþ âûïîëíèâøèì âñå îáÿçàòåëüñòâà ïî îòïóñêó ñåëüñêîõîçÿéñòâåííûì òîâàðîïðîèçâîäèòåëÿì ñîðòîâûõ ñåðòèôèöèðîâàííûõ ñå-ìÿí ïðèîðèòåòíûõ ñåëüñêîõîçÿéñòâåííûõ êóëüòóð.

Ñòàòüÿ 5. Îðãàíû, îñóùåñòâëÿþùèå ãîñóäàðñòâåííóþ äîòàöèþ â ñåìåíîâîäñòâå1. Îðãàíàìè, îñóùåñòâëÿþùèìè ãîñóäàðñòâåííóþ äîòàöèþ â ñåìåíîâîäñòâå ïðèîðèòåòíûõ

ñåëüñêîõîçÿéñòâåííûõ êóëüòóð, ÿâëÿþòñÿ óïîëíîìî÷åííûé ãîñóäàðñòâåííûé îðãàí, îñóùåñòâ-ëÿþùèé ïîëèòèêó â ñôåðå ñåëüñêîãî õîçÿéñòâà, ïîëíîìî÷íûå ïðåäñòàâèòåëè Ïðàâèòåëüñò-âà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè â îáëàñòÿõ, ìåñòíûå ãîñóäàðñòâåííûå àäìèíèñòðàöèè è îðãàíû ìåñòíîãî ñàìîóïðàâëåíèÿ (ïî ñîãëàñîâàíèþ).

2. Óïîëíîìî÷åííûé ãîñóäàðñòâåííûé îðãàí, îñóùåñòâëÿþùèé ïîëèòèêó â ñôåðå ñåëüñêîãî õîçÿéñòâà, îïðåäåëÿåò îáúåìû äîòàöèîííûõ ñåðòèôèöèðîâàííûõ ñåìÿí. Ïîðÿäîê è óñëîâèÿ ðàáîòû óïîëíîìî÷åííîãî ãîñóäàðñòâåííîãî îðãàíà â ñôåðå ñåëüñêîãî õîçÿéñòâà ïî îïðåäå-ëåíèþ îáúåìà ãîñóäàðñòâåííîé äîòàöèè, óñòàíîâëåíèþ êâîò è âûïëàò ñðåäñòâ ãîñóäàðñòâåí-íîé äîòàöèè îïðåäåëÿþòñÿ Ïðàâèòåëüñòâîì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Ñòàòüÿ 6. Ãîñóäàðñòâåííûé êîíòðîëü çà èñïîëíåíèåì íàñòîÿùåãî ÇàêîíàÃîñóäàðñòâåííûé êîíòðîëü çà èñïîëíåíèåì íàñòîÿùåãî Çàêîíà îñóùåñòâëÿåòñÿ óïîëíîìî-

÷åííûì ãîñóäàðñòâåííûì îðãàíîì.Ñòàòüÿ 7. Ôèíàíñèðîâàíèå ãîñóäàðñòâåííîé äîòàöèè â ñåìåíîâîäñòâå1. Ãîñóäàðñòâåííàÿ äîòàöèÿ â ñåìåíîâîäñòâå îñóùåñòâëÿåòñÿ çà ñ÷åò ñðåäñòâ ðåñïóáëè-

êàíñêîãî áþäæåòà.2. Ñðåäñòâà, âûäåëÿåìûå äëÿ ãîñóäàðñòâåííîé äîòàöèè, ïðåäóñìàòðèâàþòñÿ çàêîíîì î

ðåñïóáëèêàíñêîì áþäæåòå íà î÷åðåäíîé ôèíàíñîâûé ãîä.3. Çà îñíîâó ïðè ïëàíèðîâàíèè äîòàöèé ïðè ïîäãîòîâêå ïðîåêòà ðåñïóáëèêàíñêîãî áþäæå-

òà íà ïîñëåäóþùèé ãîä áåðåòñÿ ñòîèìîñòü ïðîèçâîäñòâà ñåìåííîãî ìàòåðèàëà ïî ôàêòó ïðå-äûäóùåãî (áàçèñíîãî) ãîäà.

4. Ñòîèìîñòü ïðîèçâîäñòâà ñåìÿí îïðåäåëÿåòñÿ óïîëíîìî÷åííûì ãîñóäàðñòâåííûì îðãà-íîì, îñóùåñòâëÿþùèì ïîëèòèêó â ñôåðå ñåëüñêîãî õîçÿéñòâà, è óïîëíîìî÷åííûì ãîñóäàðñò-âåííûì àíòèìîíîïîëüíûì îðãàíîì.

5. Ïîðÿäîê, óñëîâèÿ, îáåñïå÷åíèå ïðîçðà÷íîñòè ìåõàíèçìà ïðåäîñòàâëåíèÿ ãîñóäàðñòâåí-íîé äîòàöèè ñåìåíîâîä÷åñêèì õîçÿéñòâàì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè óñòàíàâëèâàþòñÿ ñîãëàñ-íî ïîëîæåíèþ, óòâåðæäàåìîìó Ïðàâèòåëüñòâîì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Ñòàòüÿ 8. Íàçíà÷åíèå è èñïîëüçîâàíèå äîòàöèîííûõ ñåðòèôèöèðîâàííûõ ñîðòî-âûõ ñåìÿí

1. Äîòàöèîííûå ñåðòèôèöèðîâàííûå ñåìåíà ïðèîðèòåòíûõ ñåëüñêîõîçÿéñòâåííûõ êóëüòóð èñïîëüçóþòñÿ ïî öåëåâîìó íàçíà÷åíèþ è ïðåäíàçíà÷åíû òîëüêî äëÿ ïîñåâà.

2. Ïðè ðåàëèçàöèè ñåìåíîâîä÷åñêèìè õîçÿéñòâàìè ñåìÿí ïðèîðèòåòíûõ ñåëüñêîõîçÿéñò-âåííûõ êóëüòóð ñ íàðóøåíèÿìè òðåáîâàíèé íàñòîÿùåãî Çàêîíà óïîëíîìî÷åííûé ãîñóäàðñò-âåííûé îðãàí, îñóùåñòâëÿþùèé ïîëèòèêó â ñôåðå ñåëüñêîãî õîçÿéñòâà, âïðàâå â ñîîòâåòñò-âèè ñî ñòàòüåé 9 íàñòîÿùåãî Çàêîíà âîñòðåáîâàòü âîçìåùåíèå âûäåëåííûõ äîòàöèé íà ïðîèç-âîäñòâî è îòïóñê äîòàöèîííûõ ñåìÿí ïðèîðèòåòíûõ ñåëüñêîõîçÿéñòâåííûõ êóëüòóð. Ïðèíÿòîå ðåøåíèå äîâîäèòñÿ äî ñâåäåíèÿ ïîëó÷àòåëåé äîòàöèîííûõ ñåìÿí íåïîñðåäñòâåííî è ÷åðåç ñðåäñòâà ìàññîâîé èíôîðìàöèè.

Ñòàòüÿ 9. Îòâåòñòâåííîñòü çà íåñîáëþäåíèå íîðì íàñòîÿùåãî Çàêîíà1. Äîëæíîñòíûå ëèöà, ñåìåíîâîä÷åñêèå õîçÿéñòâà, ïðîèçâîäèòåëè ñåëüñêîõîçÿéñòâåííîé

ïðîäóêöèè íåñóò óñòàíîâëåííóþ çàêîíîäàòåëüñòâîì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ãðàæäàíñêóþ, àäìèíèñòðàòèâíóþ è óãîëîâíóþ îòâåòñòâåííîñòü çà íàðóøåíèå íîðì íàñòîÿùåãî Çàêîíà.

2.  ñëó÷àå óùåðáà, íàíåñåííîãî ñåìåíîâîä÷åñêèì õîçÿéñòâîì ïîëó÷àòåëÿì äîòàöèîííûõ ñåìÿí ïðèîðèòåòíûõ ñåëüñêîõîçÿéñòâåííûõ êóëüòóð, äàííîå ñåìåíîâîä÷åñêîå õîçÿéñòâî, ïî òðåáîâàíèþ ïîëó÷àòåëÿ äîòàöèîííûõ ñåìÿí, îáÿçàíî:

1) çàìåíèòü íåêà÷åñòâåííûé ïîñåâíîé ìàòåðèàë íà êà÷åñòâåííûé àíàëîãè÷íîãî ñîðòà;2) â ñëó÷àå íåâîçìîæíîñòè çàìåíû ïîñåâíîãî ìàòåðèàëà âîçìåñòèòü íàíåñåííûé óùåðá

â äåíåæíîé ôîðìå.Ñòàòüÿ 10. Ôîðñ-ìàæîðíûå îáñòîÿòåëüñòâà è ñòèõèéíûå áåäñòâèÿ ñëó÷àå ôîðñ-ìàæîðíûõ îáñòîÿòåëüñòâ è ñòèõèéíûõ áåäñòâèé âîçìåùåíèå óùåðáà ïî-

ëó÷àòåëÿì äîòàöèîííûõ ñåìÿí îïðåäåëÿåòñÿ â ïîðÿäêå, óñòàíîâëåííîì çàêîíîäàòåëüñòâîì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Ñòàòüÿ 11. Î ââåäåíèè â äåéñòâèå íàñòîÿùåãî ÇàêîíàÍàñòîÿùèé Çàêîí âñòóïàåò â ñèëó ïî èñòå÷åíèè äåñÿòè äíåé ñî äíÿ îôèöèàëüíîãî îïóá-

ëèêîâàíèÿ.

ÏðåçèäåíòÊûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè Ñ.ÆÝÝÍÁÅÊÎÂã.Áèøêåê, 2 ôåâðàëÿ 2019 ãîäà, ¹22

Page 14: 8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ №9 (2973) Кыргыз Республикасынын

2019-жылдын 8-февралы 1515мамлекеттик расмий гезити

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН САЛЫК КОДЕКСИНЕ ЄЗГЄРТЇЇЛЄРДЇ КИРГИЗЇЇ ЖЄНЇНДЄ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН МЫЙЗАМЫ2018-æûëäûí 27-äåêàáðûíäà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí

Æîãîðêó Êå¢åøè òàðàáûíàí êàáûë àëûíãàí

1-áåðåíåÊûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ñàëûê êîäåêñèíå (Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøè-

íèí Æàð÷ûñû, 2008-æ., ¹8, 922-ñò.) òºìºíê¿äºé ºçãºðò¿¿ëºð êèðãèçèëñèí:1) 332-áåðåíåäå:à) 1-áºë¿ã¿í¿í 2-ïóíêòó òºìºíê¿äºé ðåäàêöèÿäà áàÿíäàëñûí:«2) 4-òîïòîãó ì¿ëê îáúåêòòåðèíå - Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ òàðàáûíàí áåëãèëå-

í¿¿÷¿ 캺íºòòº ì¿ëê îáúåêòè êàòòàëãàí æå óáàêòûëóó êàòòàëãàí æåð áîþí÷à.»;á) 3-áºë¿ã¿íäº:-áèðèí÷è àáçàöûíäà «îáúåêòèñèí ºòêºð¿ï áåðãåí» äåãåí ñºçäºð «îáúåêòèí ºòêºð¿ï áåð-

ãåí àéäàí êèéèíêè» äåãåí ñºçäºð㺠àëìàøòûðûëñûí:-ýêèí÷è àáçàöû «àéäûí áàøûíàí òàðòûï» äåãåí ñºçäºðäºí êèéèí «êèéèíêè àé ¿÷¿í» äå-

ãåí ñºçäºð ìåíåí òîëóêòàëñûí;â) áåðåíå òºìºíê¿äºé ìàçìóíäàãû 31-áºë¿ê ìåíåí òîëóêòàëñûí:«31. 4-òîïòîãó ì¿ëê îáúåêòòåðèíå ñàëûê ñàëûêòûê ìåçãèë ¿÷¿í áèð æîëó òºëºíºò. 4-òîïòîãó

ì¿ëê îáúåêòèíå ìåí÷èê óêóêòàðûí ºòêºð¿ï áåð¿¿ ñàëûê òºëºº÷¿ òàðàáûíàí ñàëûêòûí ñóììà-ñû òºëºíãºí øàðòòà ì¿ëêêº ñàëûêòû êàéðàäàí òºëºº ¿÷¿í íåãèç áîëóï ñàíàëáàéò.

Ýãåðäå 4-òîïòîãó ì¿ëê îáúåêòèíå ìåí÷èê óêóêòàðûí ºòêºð¿ï áåð¿¿äº ñàëûê òºëºº÷¿ òàðà-áûíàí ó÷óðäàãû æûë ¿÷¿í ì¿ëêêº ñàëûê òºëºíáºãºí ó÷óðäà, àíäà óêóêòàðäû ìàìëåêåòòèê êàòòîîãî æå êàéðà êàòòîîãî ÷åéèí ñàëûêòûí ñóììàñûí ìàêóëäàøóó áîþí÷à òàðàïòàðäûí áè-ðè áþäæåòêå êèðãè翿㺠òèéèø. Êèéèí óøóë ì¿ëê îáúåêòèíå ìåí÷èê óêóêòàðûí ìàìëåêåòòèê êàòòîî æå êàéðà êàòòîî îøîë ýëå æûëû ì¿ëêêº ñàëûê òºëººãº àëûï êåëáåéò.

4-òîïòîãó ì¿ëê îáúåêòèíå ìåí÷èê óêóêòàðûí ìàìëåêåòòèê êàòòîîäî æå êàéðà êàòòîîäî ó÷óðäàãû æûë ¿÷¿í ì¿ëêêº ñàëûêòûí ñóììàñûí òºëºãºí¿ æºí¿íäº äîêóìåíò êºðñºò¿ëºò.»;

ã) 5 æàíà 6-áºë¿êòºð¿ ê¿÷¿í æîãîòòó äåï òààíûëñûí;ä) 7-áºë¿ã¿í¿í 1-ïóíêòó ê¿÷¿í æîãîòòó äåï òààíûëñûí; 2) 342-áåðåíåíèí 7-áºë¿ã¿ ê¿÷¿í æîãîòòó äåï òààíûëñûí. 2-áåðåíåÊûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ ºç¿í¿í ÷åíåìäèê óêóêòóê àêòûëàðûí óøóë Ìûéçàìãà

ûëàéûê êåëòèðñèí.3-áåðåíåÓøóë Ìûéçàì 2019-æûëäûí 1-ÿíâàðûíàí òàðòûï ê¿÷¿íº êèðåò.

Êûðãûç ÐåñïóáëèêàñûíûíÏðåçèäåíòè Ñ.ÆÝÝÍÁÅÊÎÂ

Áèøêåê ø., 2019-æûëäûí 4-ôåâðàëû, ¹23

2018-ЖЫЛДЫН 26-ЯНВАРЫНДА БИШКЕК ШААРЫНДА КОЛ КОЮЛГАН КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫ МЕНЕН ЭЛ АРАЛЫК

ЄНЇКТЇРЇЇ АССОЦИАЦИЯСЫНЫН ОРТОСУНДАГЫ КАРЖЫЛОО ЖЄНЇНДЄ МАКУЛДАШУУНУ (ЖЫЛУУЛУК МЕНЕН КАМСЫЗДООНУ

ЖАКШЫРТУУ ДОЛБООРУ) РАТИФИКАЦИЯЛОО ТУУРАЛУУ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН МЫЙЗАМЫ2019-æûëäûí 23-ÿíâàðûíäà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí

Æîãîðêó Êå¢åøè òàðàáûíàí êàáûë àëûíãàí

1-áåðåíå2018-æûëäûí 26-ÿíâàðûíäà Áèøêåê øààðûíäà êîë êîþëãàí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû ìåíåí

Ýë àðàëûê ºí¿êò¿ð¿¿ àññîöèàöèÿñûíûí îðòîñóíäàãû Êàðæûëîî æºí¿íäº ìàêóëäàøóó (Æû-ëóóëóê ìåíåí êàìñûçäîîíó æàêøûðòóó äîëáîîðó) ðàòèôèêàöèÿëàíñûí.

2-áåðåíåÊûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ôèíàíñû ìèíèñòðëèãè Ýë àðàëûê ºí¿êò¿ð¿¿ àññîöèàöèÿñûíà

êºðñºò¿ëãºí Ìàêóëäàøóóíóí ê¿÷¿íº êèðèøè ¿÷¿í çàðûë áîëãîí ìàìëåêåòòèê è÷êè æîë-æî-áîëîð Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû òàðàáûíàí àòêàðûëãàíû æºí¿íäº êàáàðëàñûí.

3-áåðåíåÓøóë Ìûéçàì ðàñìèé æàðûÿëàíãàí ê¿íäºí òàðòûï îí ê¿í ºòêºíäºí êèéèí ê¿÷¿íº êèðåò.

Êûðãûç ÐåñïóáëèêàñûíûíÏðåçèäåíòè Ñ.ÆÝÝÍÁÅÊÎÂ

Áèøêåê ø., 2019-æûëäûí 5-ôåâðàëû, ¹24

ЗАКОН КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИО ВНЕСЕНИИ ИЗМЕНЕНИЙ В НАЛОГОВЫЙ

КОДЕКС КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ

Ïðèíÿò Æîãîðêó Êåíåøåì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè27 äåêàáðÿ 2018 ãîäà

Ñòàòüÿ 1Âíåñòè â Íàëîãîâûé êîäåêñ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè (Âåäîìîñòè Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñ-

êîé Ðåñïóáëèêè, 2008 ã., ¹8, ñò. 922) ñëåäóþùèå èçìåíåíèÿ:1) â ñòàòüå 332:à) ïóíêò 2 ÷àñòè 1 èçëîæèòü â ñëåäóþùåé ðåäàêöèè:«2) íà îáúåêòû èìóùåñòâà 4 ãðóïïû - â ñðîê, óñòàíàâëèâàåìûé Ïðàâèòåëüñòâîì Êûðãûçñ-

êîé Ðåñïóáëèêè, ïî ìåñòó ðåãèñòðàöèè èëè âðåìåííîé ðåãèñòðàöèè îáúåêòà èìóùåñòâà.»;á) â ÷àñòè 3:-â àáçàöå ïåðâîì ñëîâà «â êîòîðîì îí ïåðåäàåò îáúåêò» çàìåíèòü ñëîâàìè «ñëåäóþùåãî

çà ìåñÿöåì ïåðåäà÷è îáúåêòà»;-àáçàö âòîðîé ïîñëå ñëîâ «ñ íà÷àëà ìåñÿöà,» äîïîëíèòü ñëîâàìè «ñëåäóþùåãî çà ìåñÿöåì,»;â) ñòàòüþ äîïîëíèòü ÷àñòüþ 31 ñëåäóþùåãî ñîäåðæàíèÿ:«31. Íàëîã íà îáúåêòû èìóùåñòâà 4 ãðóïïû óïëà÷èâàåòñÿ îäèí ðàç çà íàëîãîâûé ïåðèîä. Ïå-

ðåäà÷à ïðàâ ñîáñòâåííîñòè íà îáúåêò èìóùåñòâà 4 ãðóïïû íå ÿâëÿåòñÿ îñíîâàíèåì äëÿ ïîâ-òîðíîé óïëàòû íàëîãà íà èìóùåñòâî ïðè óñëîâèè óïëàòû ñóììû íàëîãà íàëîãîïëàòåëüùèêîì.

 ñëó÷àå åñëè ïðè ïåðåäà÷å ïðàâ ñîáñòâåííîñòè íà îáúåêò èìóùåñòâà 4 ãðóïïû íàëîãîï-ëàòåëüùèêîì íå áûë óïëà÷åí íàëîã íà èìóùåñòâî çà òåêóùèé ãîä, òî äî ãîñóäàðñòâåííîé ðåãèñòðàöèè èëè ïåðåðåãèñòðàöèè ïðàâ ñóììà íàëîãà äîëæíà áûòü âíåñåíà â áþäæåò îä-íîé èç ñòîðîí ïî ñîãëàñîâàíèþ. Ïîñëåäóþùàÿ ãîñóäàðñòâåííàÿ ðåãèñòðàöèÿ èëè ïåðåðå-ãèñòðàöèÿ ïðàâ ñîáñòâåííîñòè íà äàííûé îáúåêò èìóùåñòâà â òîì æå ãîäó íå âëå÷åò óïëà-òû íàëîãà íà èìóùåñòâî.

Ïðè ãîñóäàðñòâåííîé ðåãèñòðàöèè èëè ïåðåðåãèñòðàöèè ïðàâ ñîáñòâåííîñòè íà îáúåêò èìóùåñòâà 4 ãðóïïû ïðåäúÿâëÿåòñÿ äîêóìåíò îá óïëàòå ñóììû íàëîãà íà èìóùåñòâî çà òå-êóùèé ãîä.»;

ã) ÷àñòè 5 è 6 ïðèçíàòü óòðàòèâøèìè ñèëó;ä) ïóíêò 1 ÷àñòè 7 ïðèçíàòü óòðàòèâøèì ñèëó;2) ÷àñòü 7 ñòàòüè 342 ïðèçíàòü óòðàòèâøåé ñèëó. Ñòàòüÿ 2Ïðàâèòåëüñòâó Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ïðèâåñòè ñâîè íîðìàòèâíûå ïðàâîâûå àêòû â ñîîò-

âåòñòâèå ñ íàñòîÿùèì Çàêîíîì.Ñòàòüÿ 3Íàñòîÿùèé Çàêîí âñòóïàåò â ñèëó ñ 1 ÿíâàðÿ 2019 ãîäà.

ÏðåçèäåíòÊûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè Ñ.ÆÝÝÍÁÅÊÎÂ

ã.Áèøêåê, 4 ôåâðàëÿ 2019 ãîäà, ¹23

ЗАКОН КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИО РАТИФИКАЦИИ СОГЛАШЕНИЯ О ФИНАНСИРОВАНИИ МЕЖДУ

КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКОЙ И МЕЖДУНАРОДНОЙ АССОЦИАЦИЕЙ РАЗВИТИЯ (ПРОЕКТ УЛУЧШЕНИЯ ТЕПЛОСНАБЖЕНИЯ),

ПОДПИСАННОГО 26 ЯНВАРЯ 2018 ГОДА В ГОРОДЕ БИШКЕК

Ïðèíÿò Æîãîðêó Êåíåøåì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè23 ÿíâàðÿ 2019 ãîäà

Ñòàòüÿ 1Ðàòèôèöèðîâàòü Ñîãëàøåíèå î ôèíàíñèðîâàíèè ìåæäó Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêîé è Ìåæ-

äóíàðîäíîé àññîöèàöèåé ðàçâèòèÿ (Ïðîåêò óëó÷øåíèÿ òåïëîñíàáæåíèÿ), ïîäïèñàííîå 26 ÿíâàðÿ 2018 ãîäà â ãîðîäå Áèøêåê.

Ñòàòüÿ 2Ìèíèñòåðñòâó ôèíàíñîâ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè óâåäîìèòü Ìåæäóíàðîäíóþ àññîöèàöèþ

ðàçâèòèÿ î âûïîëíåíèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêîé âíóòðèãîñóäàðñòâåííûõ ïðîöåäóð, íåîáõî-äèìûõ äëÿ âñòóïëåíèÿ â ñèëó óêàçàííîãî Ñîãëàøåíèÿ.

Ñòàòüÿ 3Íàñòîÿùèé Çàêîí âñòóïàåò â ñèëó ïî èñòå÷åíèè äåñÿòè äíåé ñî äíÿ îôèöèàëüíîãî îïóá-

ëèêîâàíèÿ.

ÏðåçèäåíòÊûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè Ñ.ÆÝÝÍÁÅÊÎÂ

ã.Áèøêåê, 5 ôåâðàëÿ 2019 ãîäà, ¹24

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ОШ ОБЛУСУНУН АЛАЙ РАЙОНУНУН ЖАЎЫ-АЛАЙ АЙЫЛ АЙМАГЫНДА

ЖАЙГАШКАН ЖЕРЛЕРДИ "АЙЫЛ ЧАРБА БАГЫТЫНДАГЫ ЖЕРЛЕР" КАТЕГОРИЯСЫНАН «КАЛКТУУ КОНУШТАРДЫН

ЖЕРЛЕРИ» КАТЕГОРИЯСЫНА КОТОРУУ ЖЄНЇНДЄ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЄКМЄТЇНЇНТОКТОМУ

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Îø îáëóñóíóí Àëàé ðàéîíóíóí Æà¢û-Àëàé àéûë àéìàãàíûí òóðãóíäàðûíûí ñîöèàëäûê ìàñåëåëåðèí ÷å÷¿¿ ìàêñàòûíäà, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æåð êîäåêñèíèí 20-áåðåíåñèíå, Æåð ó÷àñòîêòîðóí êîòîðóó (òðàíñôîðìàöèÿëîî) æºí¿íäº" Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 6 æàíà 12-áåðåíåëåðèíå "Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ æºí¿íäº" Êûðãûç Ðåñïóá-ëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 10 æàíà 17-áåðåíåëåðèíå ûëàéûê, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Îø îáëóñóíóí Àëàé ðàéîíóíóí Æà¢û-Àëàé àéûë ºêìºò¿í¿í 2015-æûëäûí 15-äåêàáðûíäàãû ¹15/2 òîêòîìóí, Êûðãûç Ðåñïóá-ëèêàñûíûí Îø îáëóñóíóí Àëàé ðàéîíóíóí Æà¢û-Àëàé àéûëäûê êå¢åøèíèí 2015-æûëäûí 14-äåêàáðûíäàãû ¹12/4 òîêòîìóí, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Îø îáëóñóíóí Àëàé ðàéîíäóê ìàìëåêåòòèê àäìèíèñòðàöèÿñûíûí 2015-æûë-äûí 21-äåêàáðûíäàãû ¹110 òîêòîìóí æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìº-ò¿í¿í Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Îø îáëóñóíäàãû ûéãàðûì óêóêòóó ºê¿ë¿í¿í 2016-æûëäûí 26-èþëóíäàãû ¹485-á áóéðóãóí ýñêå àëóó ìåíåí Êûðãûç Ðåñïóá-ëèêàñûíûí ªêìºò¿ òîêòîì êûëàò:

1. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Îø îáëóñóíóí Àëàé ðàéîíóíóí Æà¢û-Àëàé àéûë àéìàãûíäàãû ¹75 êîíòóðäà æàéãàøêàí Àéûë ÷àðáà æåðëåðèíèí ìàìëåêåòòèê ôîíäóñóíóí 46,0 ãà êàéðàê àéäîî æåðè æåêå òóðàê ¿éëºðä¿ êóðóó ¿÷¿í "Àéûë ÷àðáà áàãûòûíäàãû æåðëåð" êàòåãîðèÿñûíàí "Êàëêòóó êîíóøòàðäûí æåðëåðè" êàòåãîðèÿñûíà êîòîðóëñóí.

2. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Îø îáëóñóíóí Àëàé ðàéîíäóê ìàìëåêåòòèê àäìè-íèñòðàöèÿñû òºìºíê¿ëºðä¿ êàìñûçäàñûí:

- æåðäè ýñåïêå àëóó äîêóìåíòòåðèíå òèåøåë¿¿ ºçãºðò¿¿ëºðä¿ êèðãèç¿¿í¿;- óøóë òîêòîìäóí 1-ïóíêòóíäà êºðñºò¿ëãºí æåðëåðãå øààð êóðóó äîêóìåíòòåðèí

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ìûéçàìäàðûíà ûëàéûê èøòåï ÷ûãóóíó æàíà áåêèò¿¿í¿;- óøóë òîêòîìäóí 1-ïóíêòóíäà àòàëãàí æåðëåðäè ìàêñàòòóó áàãûòû áîþí÷à

ïàéäàëàíóóíó.3. Óøóë òîêòîìäóí àòêàðûëûøûí êîíòðîëäîî Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìº-

ò¿í¿í Àïïàðàòûíûí àãðîºíºð æàé êîìïëåêñè æàíà ýêîëîãèÿ áºë¿ì¿íº æ¿êòºëñ¿í.4. Óøóë òîêòîì ðàñìèé æàðûÿëàíãàí ê¿íäºí òàðòûï îí áåø ê¿í ºòêºíäºí êè-

éèí ê¿÷¿íº êèðåò.

Ïðåìüåð-ìèíèñòð Ì.ÀÁÛËÃÀÇÈÅÂ

Áèøêåê øààðû, 2019-æûëäûí 31-ÿíâàðû, ¹31

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН МАДАНИЯТ, МААЛЫМАТ ЖАНА ТУРИЗМ МИНИСТРЛИГИНИН АЛДЫНДАГЫ "КЫРГЫЗ

ТУРИЗМ" МАМЛЕКЕТТИК ИШКАНАСЫН ТЇЗЇЇ ЖЄНЇНДЄ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЄКМЄТЇНЇНТОКТОМУ

Òóðèñòòèê ÷ºéðºäº ìàìëåêåòòèê ñàÿñàòòû íàòûé-æàëóó èøêå àøûðóó æàíà ìàìëåêåòòèê ìåí÷èêòå-ãè ñàíàòîðèéëèê-êóðîðòòóê óþìäàðäûí îáúåêòòå-ðèí ñàðàìæàëäóó ïàéäàëàíóó ìàêñàòûíäà, "Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ æºí¿íäº" Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 10 æàíà 17-áåðåíåëåðèíå ûëàéûê Êûðãûç Ðåñïóá-ëèêàñûíûí ªêìºò¿ òîêòîì êûëàò:

1. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìàäàíèÿò, ìàà-ëûìàò æàíà òóðèçì ìèíèñòðëèãèíèí àëäûíäàãû "Êûðãûç òóðèçì" ìàìëåêåòòèê èøêàíàñû ò¿ç¿ëñ¿í.

2. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìàäàíèÿò, ìàà-ëûìàò æàíà òóðèçì ìèíèñòðëèãèíèí àëäûíäàãû "Êûðãûç òóðèçì" ìàìëåêåòòèê èøêàíàñûíûí óñ-òàâû òèðêåìåãå ûëàéûê áåêèòèëñèí.

3. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2013-æûëäûí 3-ìàéûíäàãû ¹236 "Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí Ìàäàíèÿò, ìààëûìàò æàíà òóðèçì ìèíèñòðëèãèíèí ìàñåëåëåðè æºí¿íäº" òîêòîìóíà òºìºíê¿äºé ºçãºðò¿¿ êèðãèçèëñèí:

- æîãîðóäà àòàëãàí òîêòîì ìåíåí áåêèòèëãåí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìàäàíèÿò, ìààëûìàò æàíà òóðèçì ìèíèñòðëèãèí áàøêàðóó ñõåìàñû òº-ìºíê¿äºé ìàçìóíäàãû ïîçèöèÿ ìåíåí òîëóêòàëñûí:

"

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìàäàíèÿò, ìààëûìàò æàíà òóðèçì ìèíèñòðëèãèíèí àëäûíäàãû "Êûðãûç òóðèçì" ìàìëåêåòòèê èøêàíàñû

".4. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìàäàíèÿò, ìààëû-

ìàò æàíà òóðèçì ìèíèñòðëèãè þñòèöèÿ îðãàíäà-ðûíäà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìàäàíèÿò, ìàà-ëûìàò æàíà òóðèçì ìèíèñòðëèãèíèí àëäûíäàãû "Êûðãûç òóðèçì" ìàìëåêåòòèê èøêàíàñûí áåëãè-ëåíãåí òàðòèïòå êàòòîîäîí ºòêºðñ¿í.

5. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìàäàíèÿò, ìààëû-ìàò æàíà òóðèçì ìèíèñòðëèãè Êûðãûç Ðåñïóáëè-êàñûíûí ªêìºò¿íº êàðàøòóó Ìàìëåêåòòèê ì¿ëêò¿ áàøêàðóó áîþí÷à ôîíä ìåíåí áèðãåëèêòå:

- Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìàäàíèÿò, ìààëûìàò æàíà òóðèçì ìèíèñòðëèãèíèí àëäûíäàãû "Êûðãûç òóðèçì" ìàìëåêåòòèê èøêàíàñûí êîëäîíóóäàãû âå-äîìñòâîëóê îáúåêòòåðäèí àÿíòòàðûíûí ýñåáèíåí àêûñûç ïàéäàëàíóó êåëèøèìèíèí øàðòûíäà, êîì-ìóíàëäûê êûçìàò êºðñºò¿¿ëºð㺠æàíà ýêñïëóàòà-öèÿëûê ÷ûãûìäàð ¿÷¿í òºëºº ìåíåí æàéãàøòû-ðóóñóí êàìñûçäàøñûí;

- ìèíèñòðëèêòåð, ìàìëåêåòòèê êîìèòåòòåð æàíà àäìèíèñòðàòèâäèê âåäîìñòâîëîð ìåíåí ìàêóëäà-øóó áîþí÷à Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìàäàíèÿò, ìààëûìàò æàíà òóðèçì ìèíèñòðëèãèíèí àëäûí-äàãû "Êûðãûç òóðèçì" ìàìëåêåòòèê èøêàíàñûíûí ÷àðáàëûê êîëäîíóóñóíà ºòêºð¿ï áåðèëå òóðãàí èøêàíàëàðäûí æàíà ìåéìàíêàíàëûê êóðîðòòóê-ðåêðåàöèÿëûê ÷àðáàíûí ì¿ëêò¿ê êîìïëåêñòåðè-íèí òèçìåñèí áåëãèëåíãåí òàðòèïòå äàÿðäàøñûí;

- ºçäºð¿í¿í ÷å÷èìäåðèí óøóë òîêòîìãî ûëàéûê êåëòèðèøñèí.

6. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ôèíàíñû ìèíèñòð-ëèãè Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìàäàíèÿò, ìààëû-ìàò æàíà òóðèçì ìèíèñòðëèãèíèí àëäûíäàãû "Êûð-ãûç òóðèçì" ìàìëåêåòòèê èøêàíàñûíûí óñòàâäûê êàïèòàëûí êàëûïòàíäûðóó ¿÷¿í 2019-æûëãà àê÷à êàðàæàòòàðûí áåëãèëåíãåí òàðòèïòå èçäåï òàïñûí.

7. Óøóë òîêòîìäóí àòêàðûëûøûí êîíòðîëäîî Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò Àïïàðàòûíûí áèëèì áåð¿¿, ìàäàíèÿò æàíà ñïîðò áºë¿ì¿íº æ¿êòºëñ¿í.

8. Óøóë òîêòîì ðàñìèé æàðûÿëàíãàí ê¿íäºí òàð-òûï æåòè ê¿í ºòêºíäºí êèéèí ê¿÷¿íº êèðåò.

Ïðåìüåð-ìèíèñòð Ì.ÀÁÛËÃÀÇÈÅÂ

Áèøêåê øààðû, 2019-æûëäûí 31-ÿíâàðû, ¹37

Page 15: 8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ №9 (2973) Кыргыз Республикасынын

2019-жылдын 8-февралымамлекеттик расмий гезити

1616КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЄКМЄТЇНЇН

2014-ЖЫЛДЫН 10-АПРЕЛИНДЕГИ №205 "АВТОУНАА КАРАЖАТТАРЫ ЇЧЇН МАМЛЕКЕТТИК КАТТООЧУ

ЦИФРАЛАРДЫН ЄЗГЄЧЄ АЙКАЛЫШЫНДАГЫ НОМЕРДИК БЕЛГИЛЕРИН САТУУ ЖЄНЇНДЄ ЖОБОНУ БЕКИТЇЇ ТУУРАЛУУ" ТОКТОМУНА

ЄЗГЄРТЇЇЛЄРДЇ КИРГИЗЇЇ ЖЄНЇНДЄ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЄКМЄТЇНЇН ТОКТОМУ

Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðû ¿÷¿í ìàìëåêåòòèê êàòòîî÷ó öèôðàëàðäûí ºçãº÷º àéêàëûøûíäàãû íîìåðäèê áåëãèëåðèíèí òàñòûêòàìàëàðûí êàéðà êàòòîî òàðòèáèí àíûêòîî ìàêñàòûíäà, "Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ æºí¿íäº" Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 10 æàíà 17-áåðåíåëåðèíå ûëàéûê Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ òîêòîì êûëàò:

1. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2014-æûëäûí 10-àïðåëèíäåãè ¹205 "Àâòîóíàà êàðàæàòòàðû ¿÷¿í ìàìëåêåòòèê êàòòîî÷ó öèôðàëàðäûí ºçãº÷º àéêàëûøûíäàãû íîìåðäèê áåëãèëåðèí ñàòóó æºí¿íäº æîáîíó áå-êèò¿¿ òóóðàëóó" òîêòîìóíà òºìºíê¿äºé ºçãºðò¿¿ëºð êèðãèçèëñèí:

æîãîðóäà àòàëãàí òîêòîì ìåíåí áåêèòèëãåí Àâòîóíàà êàðàæàòòàðû ¿÷¿í ìàìëåêåòòèê êàòòîî÷ó öèôðàëàðäûí ºçãº÷º àéêàëûøûíäàãû íîìåðäèê áåëãèëåðèí ñàòóó æºí¿íäº æîáîäî:

- 5-ãëàâàñûíäà:àòàëûøû òºìºíê¿äºé ðåäàêöèÿäà áàÿíäàëñûí:"5. Ìàìëåêåòòèê êàòòîî÷ó öèôðàëàðäûí ºçãº÷º àéêàëûøûíäàãû íîìåðäèê

áåëãèëåðèí áåð¿¿ æàíà òàñòûêòàìàãà áîëãîí æåêå ìåí÷èê óêóãóí áàøêà æàêêà ºòêºð¿ï áåð¿¿ òàðòèáè";

- òºìºíê¿äºé ìàçìóíäàãû 25-ïóíêò ìåíåí òîëóêòàëñûí:"25. Æàðàí òàñòûêòàìàãà áîëãîí æåêå ìåí÷èê óêóãóí áàøêà æàêêà ºòêºð¿ï

áåð¿¿ãº óêóêòóó. Òàñòûêòàìàíû áàøêà æàêêà òàðèç人 ¿÷¿í òàðàïòàð òºìºí-ê¿äºé äîêóìåíòòåðäè áåð¿¿ ìåíåí ûéãàðûì óêóêòóó îðãàíãà êàéðûëûøàò:

- ïàñïîðòòóí (ID-êàðòàíûí) êº÷¿ðìºñ¿í;- òàñòûêòàìàíû ñàòûï àëóóíó êààëàãàí æà¢û ýýñèíå ºòêºð¿ï áåð¿¿í¿

ûðàñòàãàí äîêóìåíò (ñàòóó - ñàòûï àëóó, áåëåêêå áåð¿¿, àëìàøóó êåëè-øèìäåðè æå àë ì¿ëêò¿ àæûðàòóó æºí¿íäºã¿ áàøêà á¿ò¿ìäºð).

Æîãîðóäà àòàëãàí äîêóìåíòòåð áåðèëãåíäåí êèéèí ûéãàðûì óêóêòóó îðãàíäûí êûçìàòêåðè òàñòûêòàìàíû æà¢û ýýñèíå êàéðûëãàí ê¿í¿ àêûñûç íåãèçäå áåðåò.".

2. Óøóë òîêòîì ðàñìèé æàðûÿëàíãàí ê¿íäºí òàðòûï îí áåø ê¿í ºòêºíäºí êèéèí ê¿÷¿íº êèðåò.

Ïðåìüåð-ìèíèñòð Ì.ÀÁÛËÃÀÇÈÅÂ

Áèøêåê øààðû, 2019-æûëäûí 28-ÿíâàðû, ¹22

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЄКМЄТЇНЇН 2016-ЖЫЛДЫН 11-АПРЕЛИНДЕГИ №201

«КООМДУК САЛАМАТТЫК САКТОО ЖААТЫНДАГЫ АКТЫЛАРДЫ БЕКИТЇЇ ЖЄНЇНДЄ» ТОКТОМУНА

ЄЗГЄРТЇЇЛЄРДЇ КИРГИЗЇЇ ТУУРАЛУУ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЄКМЄТЇНЇН ТОКТОМУ

«Êîîìäóê ñàëàìàòòûê ñàêòîî æºí¿í亻 Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 221-áåðåíåñèí èøêå àøûðóó ìàêñàòûíäà, «Êûðãûç Ðåñïóá-ëèêàñûíûí ªêìºò¿ æºí¿í亻 Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 10 æàíà 17-áåðåíåëåðèíå ûëàéûê Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ òîêòîì êûëàò:

1. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2016-æûëäûí 11-àïðåëèíäåãè ¹201 «Êîîìäóê ñàëàìàòòûê ñàêòîî æààòûíäàãû àêòûëàðäû áåêèò¿¿ æº-í¿í亻 òîêòîìóíà òºìºíê¿äºé ºçãºðò¿¿ëºð êèðãèçèëñèí:

- 1-ïóíêòó òºìºíê¿äºé ìàçìóíäàãû æûéûðìà áåøèí÷è - æûéûðìà ñåãè-çèí÷è àáçàöòàð ìåíåí òîëóêòàëñûí:

- «Ûñûê ñóó ìåíåí æàáäóóíóí êîîïñóçäóãóí êàìñûç êûëóó áîþí÷à ñàíè-òàðäûê-ýïèäåìèîëîãèÿëûê òàëàïòàð» æºí¿íäº ñàíèòàðäûê-ýïèäåìèîëî-ãèÿëûê ýðåæåëåð æàíà ÷åíåìäåð, 24-òèðêåìåãå ûëàéûê;

- «Óëüòðà êûçãûëò êºê íóðëàíóó ìåòîäó ìåíåí è÷¿¿÷¿ ñóóíó çûÿíñûç-äàíäûðóó áîþí÷à ñàíèòàðäûê-ýïèäåìèîëîãèÿëûê òàëàïòàð» æºí¿íäº ñàíèòàðäûê-ýïèäåìèîëîãèÿëûê ýðåæåëåð æàíà ÷åíåìäåð, 25-òèðêåìåãå ûëàéûê;

- «Êîîìäóê äààðàòêàíàëàðäû æàéãàøòûðóó æàíà ýêñïëóàòàöèÿëîî áîþí÷à ñàíèòàðäûê-ýïèäåìèîëîãèÿëûê òàëàïòàð» æºí¿íäº ñàíèòàðäûê-ýïèäåìèî-ëîãèÿëûê ýðåæåëåð æàíà ÷åíåìäåð, 26-òèðêåìåãå ûëàéûê;

- «Ñóóíó òàçàëîî æàíà ñóóíó äàÿðäîî ¿÷¿í ïàéäàëàíûëãàí ìàòåðèàë-äàðäûí, ðåàãåíòòåðäèí, æàáäóóëàðäûí êîîïñóçäóãó áîþí÷à ãèãèåíàëûê òàëàïòàð» æºí¿íäº ñàíèòàðäûê ýðåæåëåð æàíà ãèãèåíàëûê ÷åíåìäåð, 27-òèðêåìåãå ûëàéûê;

- óøóë òîêòîìäóí òèðêåìåñèíå ûëàéûê ðåäàêöèÿäà 24-27-òèðêåìåëåð ìåíåí òîëóêòàëñûí.

2. Óøóë òîêòîì ðàñìèé æàðûÿëàíãàí ê¿íäºí òàðòûï îí áåø ê¿í ºòêºíäºí êèéèí ê¿÷¿íº êèðåò.

Ïðåìüåð-ìèíèñòð Ì.ÀÁÛËÃÀÇÈÅÂ

Áèøêåê øààðû, 2019-æûëäûí 28-ÿíâàðû, ¹25

СЫНАМ ЖЫЙЫМЫНЫН СТАВКАЛАРЫН ЖАНА СЫНАМ ЖЫЙЫМЫН ТЄЛЄЄНЇН ТАРТИБИН БЕКИТЇЇ ЖЄНЇНДЄ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЄКМЄТЇНЇН ТОКТОМУ

Ñàëûêòûê ýìåñ êèðåøåëåð æºí¿íäº Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîäåêñèíèí 25-ãëàâàñûí èøêå àøûðóó ìàêñàòûíäà, "Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ æºí¿íäº" Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 10 æàíà 17-áåðåíåëåðèíå ûëàéûê Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ òîêòîì êûëàò:

1. Òºìºíê¿ëºð áåêèòèëñèí:- Ñûíàì æûéûìûíûí ñòàâêàëàðû, 1-òèðêåìåãå ûëàéûê;- Ñûíàì æûéûìûí òºëººí¿í òàðòèáè, 2-òèðêåìåãå ûëàéûê.2. Óøóë òîêòîì ðàñìèé æàðûÿëàíãàí ê¿íäºí òàðòûï îí áåø ê¿í ºòêºíäºí

êèéèí ê¿÷¿íº êèðåò.

Ïðåìüåð-ìèíèñòð Ì.ÀÁÛËÃÀÇÈÅÂ

Áèøêåê øààðû, 2019-æûëäûí 28-ÿíâàðû, ¹29

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ОШ ОБЛУСУНУН ЄЗГЄН РАЙОНУНУН КАРООЛ АЙЫЛ АЙМАГЫНДА ЖАЙГАШКАН ЖЕРЛЕРДИ «АЙЫЛ

ЧАРБА БАГЫТЫНДАГЫ ЖЕРЛЕР» КАТЕГОРИЯСЫНАН «КАЛКТУУ КОНУШТАРДЫН ЖЕРЛЕРИ» КАТЕГОРИЯСЫНА КОТОРУУ ЖЄНЇНДЄ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЄКМЄТЇНЇН ТОКТОМУ

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Îø îáëóñóíóí ªçãºí ðàéîíóíóí Êàðîîë àéûë àéìàãûíûí òóðãóíäàðûíûí ñîöèàëäûê ìàñåëåëåðèí ÷å÷¿¿ ìàêñàòûíäà, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æåð êîäåêñèíèí 20-áåðåíåñèíå, «Æåð ó÷àñòîêòîðóí êîòîðóó (òðàíñôîðìàöèÿëîî) æºí¿í亻 Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 6 æàíà 12-áåðåíåëåðèíå, «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ æºí¿í亻 Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 10 æàíà 17-áå-ðåíåëåðèíå ûëàéûê, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Îø îáëóñóíóí ªçãºí ðàéîíóíóí Êàðîîë àéûë-äûê êå¢åøèíèí 2017-æûëäûí 10-èþíóíäàãû ¹8/13 òîêòîìóí, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Îø îáëóñóíóí ªçãºí ðàéîíóíóí Êàðîîë àéûë ºêìºò¿í¿í 2017-æûëäûí 14-èþíóíäàãû ¹11 òîêòîìóí, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Îø îá-ëóñóíóí ªçãºí ðàéîíäóê ìàìëåêåòòèê àäìè-íèñòðàöèÿñûíûí 2017-æûëäûí 8-àâãóñòóíäàãû ¹80 òîêòîìóí æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Îø îáëó-ñóíäàãû ûéãàðûì óêóêòóó ºê¿ë¿í¿í 2017-æûë-äûí 29-àâãóñòóíäàãû ¹554-á áóéðóãóí ýñêå àëóó ìåíåí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ òîêòîì êûëàò:

1. ªçãº÷º êûðäààëäàðäûí êåñåïåòèíåí æà-áûð òàðòêàí æàðàíäàðäû êº÷¿ð¿¿ ìàêñàòûíäà, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Îø îáëóñóíóí ªçãºí ðàéîíóíóí Êàðîîë àéûë àéìàãûíûí ¹289 êîíòó-

ðóíäà æàéãàøêàí Àéûë ÷àðáà áàãûòûíäàãû æåð-ëåðäèí ìàìëåêåòòèê ôîíäóíà êàðàøòóó 17,1 ãà êºï æûëäûê áàê-äàðàêòàð ºñêºí æåðëåð «Àéûë ÷àðáà áàãûòûíäàãû æåðëåð» êàòåãîðèÿñûíàí «Êàëêòóó êîíóøòàðäûí æåðëåðè» êàòåãîðèÿñûíà êîòîðóëñóí.

2. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Îø îáëóñóíóí ªçãºí ðàéîíóíóí ìàìëåêåòòèê àäìèíèñòðàöèÿñû òºìºíê¿ëºðä¿ êàìñûç êûëñûí:

- æåðäè-ýñåïêå àëóó äîêóìåíòòåðèíå òèåøå-ë¿¿ ºçãºðò¿¿ëºðä¿ êèðãèç¿¿í¿;

- óøóë òîêòîìäóí 1-ïóíêòóíäà àòàëãàí æåð-ëåðäèí øààð êóðóó äîêóìåíòòåðèí Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí ìûéçàìäàðûíà ûëàéûê èøòåï ÷ûãóóíó æàíà áåêèò¿¿í¿;

- óøóë òîêòîìäóí 1-ïóíêòóíäà êºðñºò¿ëãºí æåðëåðäè ìàêñàòòóó áàãûòû áîþí÷à ïàéäàëà-íóóíó.

3. Óøóë òîêòîìäóí àòêàðûëûøûí êîíòðîëäîî Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í Àïïàðà-òûíûí àãðîºíºð æàé êîìïëåêñè æàíà ýêîëîãèÿ áºë¿ì¿íº æ¿êòºëñ¿í.

4. Óøóë òîêòîì ðàñìèé æàðûÿëàíãàí ê¿íäºí òàðòûï îí áåø ê¿í ºòêºíäºí êèéèí ê¿÷¿íº êèðåò.

Ïðåìüåð-ìèíèñòð Ì.ÀÁÛËÃÀÇÈÅÂ

Áèøêåê øààðû, 2019-æûëäûí 28-ÿíâàðû, ¹26

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ОШ ОБЛУСУНДАГЫ ЄЗГЄН РАЙОНУНУН ЗЕРГЕР АЙЫЛ АЙМАГЫНДА ЖАЙГАШКАН ЖЕРЛЕРДИ «АЙЫЛ

ЧАРБА БАГЫТЫНДАГЫ ЖЕРЛЕР» КАТЕГОРИЯСЫНАН «КАЛКТУУ КОНУШТАРДЫН ЖЕРЛЕРИ» КАТЕГОРИЯСЫНА КОТОРУУ ЖЄНЇНДЄ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЄКМЄТЇНЇН ТОКТОМУ

Æåð êº÷ê¿í¿í êåñåïåòèíåí áóçóëãàí ýñêè èìàðàòòûí îðäóíà îðòî æàëïû áèëèì áåð¿¿÷¿ ìåêòåïòèí æà¢û èìàðàòûí êóðóó ìàêñàòûíäà, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æåð êîäåêñèíèí 20-áåðåíåñèíå æàíà «Æåð ó÷àñòîêòîðóí êî-òîðóó (òðàíñôîðìàöèÿëîî) æºí¿í亻 Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 6-áåðåíåñèíå ûëàéûê, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í Îø îáëóñóíäàãû ûéãàðûì óêóêòóó ºê¿ë¿í¿í 2018-æûëäûí 24-ìàéûíäàãû ¹349-á áóéðóãóí, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Îø îáëóñóíóí ªçãºí ðàéîíäóê ìàìëåêåòòèê àäìèíèñòðàöèÿñûíûí 2018-æûëäûí 3-ìàéûíäàãû ¹47 òîêòîìóí ýñêå àëóó ìåíåí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ òîêòîì êûëàò:

1. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Îø îáëóñóíäàãû ªçãºí ðàéîíóíóí Çåðãåð àéûë àéìàãàíäà æàé-ãàøêàí ¹2009 êîíòóðäàãû àÿíòû 0,7 ãà (÷àáûí-äû) æåð ó÷àñòîãó îðòî æàëïû áèëèì áåð¿¿÷¿ ìåêòåïòè êóðóó ¿÷¿í «Àéûë ÷àðáà áàãûòûíäàãû æåðëåð» êàòåãîðèÿñûíàí «Êàëêòóó êîíóøòàðäûí æåðëåðè» êàòåãîðèÿñûíà êîòîðóëñóí.

2. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Îø îáëóñóíäàãû ªçãºí ðàéîíóíóí ìàìëåêåòòèê àäìèíèñòðàöèÿñû òºìºíê¿ëºðä¿ êàìñûç êûëñûí:

- æåðäè ýñåïêå àëóó äîêóìåíòòåðèíå òèåøå-ë¿¿ ºçãºðò¿¿ëºðä¿ êèðãèç¿¿í¿;

- Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ìûéçàìäàðûíà ûëàéûê óøóë òîêòîìäóí 1-ïóíêòóíäà àòàëãàí æåðäèí øààð êóðóó äîêóìåíòòåðèí èøòåï ÷û-ãóóíó æàíà áåêèò¿¿í¿.

- óøóë òîêòîìäóí 1-ïóíêòóíäà àòàëãàí æåð ó÷àñòîãóí ìàêñàòòóó áàãûòòà ïàéäàëàíóóíó.

3. Óøóë òîêòîìäóí àòêàðûëûøûí êîíòðîëäîî Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í Àïïàðà-òûíûí àãðîºíºð æàé êîìïëåêñè æàíà ýêîëîãèÿ áºë¿ì¿íº æ¿êòºëñ¿í.

4. Óøóë òîêòîì ðàñìèé æàðûÿëàíãàí ê¿íäºí òàðòûï îí áåø ê¿í ºòêºíäºí êèéèí ê¿÷¿íº êèðåò.

Ïðåìüåð-ìèíèñòð Ì.ÀÁÛËÃÀÇÈÅÂ

Áèøêåê øààðû, 2019-æûëäûí 28-ÿíâàðû, ¹27

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЄКМЄТЇНЇН 2013-ЖЫЛДЫН 20-ИЮНУНДАГЫ №360 «КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ИЧКИ

ИШТЕР ОРГАНДАРЫНЫН КАТАРДАГЫ ЖАНА ЖЕТЕКТЄЄЧЇ КУРАМЫНЫН КЫЗМАТ ЄТЄШЇ ЖЄНЇНДЄ ЖОБОНУ БЕКИТЇЇ

ТУУРАЛУУ» ТОКТОМУНА ЄЗГЄРТЇЇ КИРГИЗЇЇ ЖЄНЇНДЄ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЄКМЄТЇНЇН ТОКТОМУ

«Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñû æºí¿í亻 Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçà-ìûíûí 52-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿íº, «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ æºí¿í亻 Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìû-íûí 10 æàíà 17-áåðåíåëåðèíå ûëàéûê Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ òîêòîì êûëàò:

1. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2013-æûëäûí 20-èþíóíäàãû ¹360 «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí è÷êè èøòåð îðãàíäàðûíûí êàòàðäàãû æàíà æåòåêòºº÷¿ êóðàìûíûí êûç-ìàò ºòºø¿ æºí¿íäº æîáîíó áåêèò¿¿ òóóðàëóó» òîêòîìóíà òºìºíê¿äºé ºçãºðò¿¿ êèðãèçèëñèí:

æîãîðóäà àòàëãàí òîêòîì ìåíåí áåêèòèëãåí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí è÷êè èøòåð îðãàíäà-ðûíûí êàòàðäàãû æàíà æåòåêòºº÷¿ êóðàìûíûí êûçìàò ºòºø¿ æºí¿íäº æîáîäî:

- 106-ïóíêòóíóí «÷» ïóíêò÷àñû ê¿÷¿í æîãîòòó äåï òààíûëñûí.

2. Óøóë òîêòîì ðàñìèé æàðûÿëàíóóãà òèéèø æàíà 2018-æûëäûí 19-ñåíòÿáðûíàí òàðòûï ê¿÷¿íº êèðåò.

Ïðåìüåð-ìèíèñòð Ì.ÀÁÛËÃÀÇÈÅÂ

Áèøêåê øààðû, 2019-æûëäûí 29-ÿíâàðû, ¹30

Ош обл., Ноокат районунун Гулистан айыл аймагынын тургуну Кураев

Манзирали Исманолиевич ОКПО 23070405,

ИНН 20708198100170æåêå èøìåðä¿¿ë¿ã¿í

òîêòîòêîíäóãóí áèëäèðåò. Äàðåãè: Íîîêàò ðàéîíó, Ãóëèñòàí à/à.

Ï/Ï-0026

Ош обл., Ноокат районунун Кеўеш айыл аймагынын тургуну Асанов

Мирланбек Мийзамидинович ОКПО 28912292,

ИНН 20507198200952æåêå èøìåðä¿¿ë¿ã¿í

òîêòîòêîíäóãóí áèëäèðåò. Äàðåãè: Íîîêàò ðàéîíó, Êå¢åø à/à.

Ï/Ï-0077Òåë.: (0778) 14-33-69.

Page 16: 8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ №9 (2973) Кыргыз Республикасынын

2019-жылдын 8-февралы 1717мамлекеттик расмий гезити

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòà-ñû: òºðàãàëûê êûëóó÷ó - ñóäüÿ Ý.Ò.Ìàìûðîâ, ñóäüÿëàð Ê.Àáäèåâ, ×.À.Àé-äàðáåêîâà, Ì.Ð.Áîáóêååâà, Ì.Ø.Êàñûìàëèåâ, Ê.Ì.Êèðãèçáàåâ, À.Î.Íà-ðûíáåêîâà, ×.Î.Îñìîíîâà, Æ.È.Ñààëàåâäèí êóðàìûíäà, ñîò îòóðóìó-íóí êàò÷ûñû Ñ.À.Äæîëãîêïàåâàíûí,

æîîïêåð òàðàï – Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí èøå-íèì êàò áîþí÷à ºê¿ëäºð¿: Ìóíàðáåê Ýðìàìàòîâè÷ Ñûäûêîâäóí, Îðî-çîáåê óóëó Ìàêñàòòûí;

áàøêà æàêòàð – Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòèíèí Àïïàðà-òûíûí èøåíèì êàò áîþí÷à ºê¿ë¿ Æûðãàë Íóðæàíîâíà Ìóðçàëèåâàíûí, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í èøåíèì êàò áîþí÷à ºê¿ë¿ Ìàê-ñàòáåê Êóëü÷îðîåâè÷ Åñåíàëèåâäèí, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æî-ãîðêó ñîòóíóí èøåíèì êàò áîþí÷à ºê¿ë¿ Ìàðãàðèòà Íàñàðêàíîâíà Ñà-ïèÿíîâàíûí, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíà êàðàøòóó Ñîò àäèëåòòèãèíèí æîãîðêó ìåêòåáèíèí èøåíèì êàò áîþí÷à ºê¿ë¿ ×îëïîí Àñêàðáåêîâíà Áåêáàøåâàíûí êàòûøóóñóíäà,

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 97-áåðåíåñèíèí 1 æà-íà 6-áºë¿êòºð¿í, «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòè-òóöèÿëûê ïàëàòàñû æºí¿í亻 êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 4, 18, 19, 37 æàíà 42-áåðåíåëåðèí æåòåê÷èëèêêå àëûï, «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ñóäüÿëàðûíûí ñòàòóñó æºí¿í亻 Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòó-öèÿëûê Ìûéçàìûíûí 15-áåðåíåñèíèí 3-áºë¿ã¿í¿í ¿÷¿í÷¿ àáçàöûíûí æàíà 17-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿í¿í êîíñòèòóöèÿëóóëóãóí òåêøåð¿¿ æº-í¿íäº èøòè à÷ûê ñîòòóê îòóðóìäà êàðàï ÷ûêòû.

Áóë èøòè êàðîîãî Ì.Ì. Æîðîêóëîâäóí ºò¿í¿÷¿ ñåáåï áîëäó. «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ñóäüÿëàðûíûí ñòàòóñó æºí¿í亻 Êûðãûç

Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 15-áåðåíåñèíèí 3-áº-ë¿ã¿í¿í ¿÷¿í÷¿ àáçàöûíûí æàíà 17-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿í¿í Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíà ûëàéûê êåë¿¿ñ¿ æºí¿íäºã¿ ìà-ñåëåäå ê¿ìºíä¿¿ë¿êò¿í ïàéäà áîëóóñó áóë èøòè êàðîîãî íåãèç áîëäó.

Èøòè ñîòòóê îòóðóìãà äàÿðäàãàí ñóäüÿ-áàÿíäàìà÷û Æ.È.Ñààëàåâ-äèí ìààëûìàòûí óãóï æàíà êåëòèðèëãåí ìàòåðèàëäàðäû èçèëäåï ÷ûãûï, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñû

ÒÀÏÒÛ:

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëà-òàñûíà 2018-æûëäûí 15-àâãóñòóíäà æàðàí Ì.Ì.Æîðîêóëîâäóí «Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ñóäüÿëàðûíûí ñòàòóñó æºí¿í亻 êîíñòèòóöèÿ-ëûê Ìûéçàìäûí 15-áåðåíåñèíèí 3-áºë¿ã¿í¿í ¿÷¿í÷¿ àáçàöûí æàíà 17-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿í Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñû-íûí 5-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿íº, 16-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿í¿í ýêèí÷è àáçàöûíà æàíà 52-áåðåíåñèíèí 4-áºë¿ã¿íº êàðàìà-êàðøû êåëåò äåï òààíóó æºí¿íäº ºò¿í¿÷¿ êåëèï ò¿øêºí.

Àðûçäàíóó÷óíóí ïèêèðè áîþí÷à, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòè-òóöèÿñûíûí 94-áåðåíåñèíèí 5, 8-áºë¿êòºð¿íº ûëàéûê, êóðàãû 40 æàø-òàí êåì ýìåñ æàíà 70 æàøòàí æîãîðó ýìåñ, þðèäèêàëûê æîãîðêó áèëè-ìè æàíà þðèäèêàëûê êåñèáè áîþí÷à êåìèíäå 10 æûë èø ñòàæû áàð Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí æàðàíû Æîãîðêó ñîòòóí ñóäüÿñû æàíà êóðà-ãû 30 æàøòàí êåì ýìåñ æàíà 65 æàøòàí æîãîðó ýìåñ, þðèäèêàëûê æî-ãîðêó áèëèìè æàíà þðèäèêàëûê êåñèáè áîþí÷à êåìèíäå 5 æûëäàí êåì ýìåñ èø ñòàæû áàð Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí æàðàíû æåðãèëèêò¿¿ ñîò-òóí ñóäüÿñû áîëî àëàò.

Îøîë ýëå ó÷óðäà, êàéðûëóó÷ó òàðàï Êîíñòèòóöèÿíûí æîãîðóäà àòàë-ãàí òàëàïòàðûíà æîîï áåðãåí æàðàíäàð òàëàøûëûï æàòêàí ÷åíåìäåð-äèí òàëàáûíà ûëàéûê Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ñóäüÿñûíûí êûçìàò îðäóíà òàëàïêåð áîëóó ¿÷¿í ¿÷ ýòàïòóó ñûíàêòàí ºò¿ï, Êûðãûç Ðåñïóá-ëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíà êàðàøòóó Ñîò àäèëåòòèãèíèí æîãîðêó ìåê-òåáèíäå òîãóç àé îêóóñó êåðåê ýêåíäèãèí áåëãèëåéò.

Ì.Ì.Æîðîêóëîâäóí àéòûìûíäà òàëàøûëûï æàòêàí ÷åíåìäåð ìàòå-ðèàëäûê æàêòàí êàìñûçäàëãàí æàðàíäàðãà ûëàéûêòàëûï, àë ýìè ìàòå-ðèàëäûê àáàëû íà÷àð áîëãîí æàðàíäàðãà òîñêîîëäóê æàðàòêàí äèñêðè-íèìàöèÿëîî÷ó ÷åíåìäåð áîëóï ýñåïòåëåò æàíà îøîíó ìåíåí áèðãå Ñîò àäèëåòòèãèíèí æîãîðêó ìåêòåáèíäå îêóóãà áàéëàíûøòóó áîëî òóðãàí ÷û-ãûìäàðäûí áîëæîëäóó ñóììàñûí ýñåïòåï, ºç êàéðûëóóñóíäà êºðãºçãºí.

Ìûíäàí òûøêàðû, Ì.Ì.Æîðîêóëîâäóí ïèêèðè áîþí÷à «Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí ñóäüÿëàðûíûí ñòàòóñó æºí¿í亻 êîíñòèòóöèÿëûê Ìûé-çàìäûí 15-áåðåíåñèíèí 3-áºë¿ã¿í¿í ¿÷¿í÷¿ àáçàöû æàíà 17-áåðåíå-ñèíèí 2-áºë¿ã¿ ñóäüÿëûê êûçìàò îðäóíà òàëàïêåðëåðãå îêóòóóíóí íà-òûéæàëàðû áîþí÷à áåðèë¿¿÷¿ ñåðòèôèêàòòûí áîëóóñóí êîøóì÷à òàëàï êûëóóäà ºëêºí¿í áàøêà àéìàêòàðûíàí êåëãåí òàëàïêåðëåðäèí ìàòå-ðèàëäûê ÷ûãûìäàðûí ýñêå àëáàñòàí, òàëàïêåðëåðãå áèðäåé ì¿ìê¿í÷¿-ë¿êòºðä¿ æàíà øàðòòàðäû ò¿çáºéò, íàòûéæàäà æàðàíäàð ì¿ëêò¿ê àáà-ëû áîþí÷à êîäóëàíóóäà.

Êàéðûëóó ñóáúåêòè, òàëàøûëûï æàòêàí ÷åíåìäåð ñóäüÿ áîëóóíó êààëàãàí Áèøêåê øààðûíûí òóðãóíäàðûíà û¢ãàéëàøûï, àë ýìè Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí áàøêà àéìàêòàðûíàí êåëãåí òàëàïêåðëåðäè æà-øîî àáàëûíà êàðàòà äèñêðèìèíàöèÿëîîãî áàãûòòàëãàí äåï ýñåïòåéò.

Æîãîðóäà áàÿíäàëãàíãà íåãèçäåíèï, àðûçäàíóó÷ó «Êûðãûç Ðåñïóáëè-êàñûíûí ñóäüÿëàðûíûí ñòàòóñó æºí¿í亻 êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí òàëàøûëûï æàòêàí ÷åíåìäåðèí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿ-ñûíûí 5-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿íº, 16-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿í¿í ýêèí-÷è àáçàöûíà, 52-áåðåíåñèíèí 4-áºë¿ã¿íº êàðàìà-êàðøû êåëåò äåï òàà-íóóíó ñóðàíãàí.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòà-ñûíûí ñóäüÿëàð êîëëåãèÿñûíûí 2018-æûëäûí 20-ñåíòÿáðûíäàãû àíûê-òàìàñû ìåíåí áóë êàéðûëóó ºíä¿ð¿øêº êàáûë àëûíãàí.

Æîîïêåð òàðàïòûí ºê¿ë¿ Ì.Ý.Ñûäûêîâ êàéðûëóó÷ó òàðàïòûí æ¿éºëº-ð¿ ìåíåí ìàêóë áîëãîí æîê æàíà òºìºíê¿äºé êàðøû ïèêèðèí áèëäèðäè.

«Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ñóäüÿëàðûíûí ñòàòóñó æºí¿í亻 Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí òàëàøûëûï æàòêàí ÷å-íåìäåðè ìåíåí ñóäüÿ áîëóóíó êààëàãàí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí áàð-äûê æàðàíäàðûíà òàëàïêåðäèí ì¿ëêò¿ê æå áàøêà àáàëûíà êàðàáàñòàí áèðäåé òàëàïòàð áåëãèëåíãåí, îêóóãà ºò¿¿ ¿÷¿í ñûíàêòûí æàíà àíäàí àðû Ñîò àäèëåòòèãèíèí æîãîðêó ìåêòåáèíäå îêóóíóí Áèøêåê øààðûíäà æå áîëáîñî áàøêà áåëãèë¿¿ áèð àéìàêòà ºòêºð¿ë¿¿ñ¿ êàðàëãàí ýìåñ.

«Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ñóäüÿëàðûíûí ñòàòóñó æºí¿í亻 Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 4-áåðåíåñèíå ûëàéûê ñóäüÿíûí ñòàòóñó àíûí ýýñèíèí èíñàíäûãûíà, êâàëèôèêàöèÿñûíà æà-íà æ¿ð¿ì-òóðóìóíà áèéèê ñòàíäàðòòàðäû êîþó ìåíåí àíû àëóóãà æàíà òîêòîòóóãà æîãîðóëàòûëãàí òàëàïòàð, ñóäüÿëûê ûéãàðûì óêóêòàðäû òà-ëàïòàãûäàé àòêàðáàãàíäûãû ¿÷¿í æîîïêåð÷èëèêòè ê¿÷ºò¿¿, áèéèê ñòà-òóñêà øàéêåø êåë¿¿÷¿ ìàòåðèàëäûê æàíà ñîöèàëäûê êàìñûç êûëóó æà-íà áàøêà êåïèëäèêòåð ìåíåí àíûêòàëàò.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëà-òàñûíûí 2015-æûëäûí 15-àïðåëèíäåãè ×å÷èìèíäå èøìåðä¿¿ë¿ã¿í¿í ìèëäåòèíåí æàíà ì¿íºç¿íºí, ìèëäåòòåðèíèí àëêàãûíàí æàíà êîîì ìåíåí ìûéçàì àëäûíäàãû æîîïêåð÷èëèê äå¢ãýýëèíåí àëûï êàðàãàí-äà, ñóäüÿíûí êûçìàòû ºçãº÷º êàòåãîðèÿãà êèðãèçèëåò äåï êºðñºò¿ëãºí.

Îøîíäîé ýëå, Ì.Ý.Ñûäûêîâ ñîò àäèëåòòèãèí èøêå àøûðóó ó÷óðóí-äà ñóäüÿëàð ÷å÷èìäåðäè Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí àòûíàí ÷ûãàðûø-êàíäûêòàí ñóäüÿ – áóë ºçãº÷º êåñèï, îøîíäóêòàí àëàðãà êàðàòà æîãîð-êó êåñèïêºéë¿ê, êîìïåòåíòò¿¿ë¿ê, æîîïêåð÷èëèê æàíà òèéèøò¿¿ äàÿð-äûêòàðäàí ºò¿¿ áîþí÷à òàëàïòàðäû êîþó çàðûë áîëóï ýñåïòåëåò, àíûí íàòûéæàñûíäà àäàìäàðäûí óêóêòàðû ìåíåí ýðêèíäèêòåðèíèí êîðãîëó-øóíà æàíà æàëïû ýëå ìàìëåêåòòåãè ìûéçàìäóóëóêòóí îðíîøóíà ÷î¢ ºáºë㺠ò¿ç¿ëºò äåï áåëãèëåäè.

Æîãîðóäàãûëàðäûí íåãèçèíäå Ì.Ý.Ñûäûêîâ, «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí ñóäüÿëàðûíûí ñòàòóñó æºí¿í亻 Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñ-òèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 15-áåðåíåñèíèí 3-áºë¿ã¿í¿í ¿÷¿í÷¿ àáçàöû æàíà 17-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿ Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿ-ñûíûí 5-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿íº, 16-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿í¿í ýêèí÷è àáçàöûíà æàíà 52-áåðåíåñèíèí 4-áºë¿ã¿íº êàðàìà-êàðøû êåëáåéò, ñå-áåáè æàðàí Ì.Ì.Æîðîêóëîâ òàðàáûíàí êåëòèðèëãåí æ¿éºëºð (ñûíàêòû æàíà îêóóíó ºòêºð¿¿í¿í æîë-æîáîëîðó æàíà òàðòèáè, îêóó ºòêºð¿ë¿¿÷¿ æàé) òàëàøûëûï æàòêàí ÷åíåìäåð ìåíåí ºç àðà áàéëàíûøòà òóðáàéò äåãåí æûéûíòûê ïèêèðèí áèëäèðäè.

Æîîïêåð òàðàïòûí ýêèí÷è ºê¿ë¿ Îðîçîáåê óóëó Ìàêñàò Ì.Ý.Ñûäû-êîâäóí æ¿éºëºð¿í êîëäîäó.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòèíèí Àïïàðàòûíûí ºê¿ë¿ Æ.Í.Ìóð-çàëèåâà êàéðûëóó÷ó òàðàïòûí æ¿éºëºð¿ ìåíåí ìàêóë áîëãîí æîê æàíà òà-ëàøûëûï æàòêàí ÷åíåì áîþí÷à êèéèíêèäåé ïèêèðèí áèëäèðäè.

Æàðàíäàðäûí æàíà þðèäèêàëûê æàêòàðäûí óêóêòàðûí æàíà ìûé-

çàìäóó êûçûê÷ûëûêòàðûí êîðãîîíó êàìñûçäàãàí ìàìëåêåòòèê áèéëèê áóòàêòàðûíûí áèðèíèí ºê¿ë¿ êàòàðû ñóäüÿíûí æîãîðêó ñòàòóñó ñóäüÿ-ëûê êûçìàòòû ýý뺺㺠òàëàïêåð áîëãîí æàðàíäàðäûí êâàëèôèêàöèÿñû-íà æîãîðêó ñòàíäàðòòàðäû, àíûí è÷èíäå äàÿðäûê äå¢ãýýëèíå êîøóì÷à òàëàïòàðäû êîþóíó øàðòòàéò.

Ñîò èøèíäå òàæðûéáàñû æîê àäàìäàðäûí îêóòóóäàí ºò¿¿ñ¿ êåñèï-òèê æàíà ìîðàëäûê ñàïàòòàðû áîþí÷à ñîò àäèëåòòèãèí èøêå àøûðóóãà äàÿð áîëãîí æîãîðêó êâàëèôèêàöèÿëóó àäèñòåðäè òàíäîî ìàêñàòûíà íå-ãèçäåëãåí. Îøåíòèï, ñîòòóê êîðïóñòó êîìïåòåíòò¿¿ æàíà êºç êàðàíäû-ñûç êûçìàòêåðëåð ìåíåí êàìñûçäîî áîþí÷à ìàìëåêåòòèí æàíà êîîì-äóí òàëàìäàðû îðóíäàëóóäà. Áóë ìàêñàò òèåøåë¿¿ êîíêóðñòóí æ¿ð¿ø¿ æàíà òàëàïêåðëåðäè äàÿðäîî÷ó îêóòóó ïðîöåññèíèí áîëóóñó ìåíåí æå-òèëèï, òàëàïêåðëåðäèí ìàòåðèàëäûê æàíà óþøòóðóó÷óëóê ì¿íºçäºã¿ êûéûí÷ûëûêòàðû àêòàëóóäà.

Òàëàøûëûï æàòêàí ÷åíåìäåðäå êàìòûëãàí êîøóì÷à òàëàïòàðäûí äèñêðèìèíàöèÿëûê ì¿íºç¿ æºí¿íäº æ¿éºëºð îðóíñóç, àíòêåíè àëàð àäàìäàðäûí ýêîíîìèêàëûê ñòàòóñóíà êàðàòà ÷åêòººãº æîë áåðáåéò. Òà-ëàïòàð áèð ãàíà áèëèìãå, ýìãåê ñòàæûíà, æàø êóðàêêà êàðàòà êîþëàò äåï áåëãèëåäè Æ.Í.Ìóðçàëèåâà.

Îøîë ýëå ó÷óðäà, Æ.Í.Ìóðçàëèåâàíûí ïèêèðè áîþí÷à, ñåðòèôèêàò àëãàí òàëàïêåðëåð àíäàí àðû Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ñóäüÿëàðäû òàíäîî áîþí÷à êå¢åøè àðêûëóó òàíäîîäîí ºò¿¿äº áåëãèë¿¿ áèð ñó-ðîîëîð êåëèï ÷ûãàò.

Ìàñåëåí, Ñîò àäèëåòòèãèíèí æîãîðêó ìåêòåáèíäå îêóãàí æàíà îêóó-íó èéãèëèêò¿¿ àÿêòàãàíäûãû æºí¿íäº ñåðòèôèêàò àëãàí òàëàïêåðëåð-äå ñóäüÿíûí êûçìàò îðäóíà äàéûíäàëóóãà ý÷ êàíäàé êåïèëäèêòåð æîê. Òàæðûéáà êºðñºòêºíäºé Ñóäüÿëàðäû òàíäîî áîþí÷à êå¢åøòèí òàí-äîîñóíäàãû áàëë êîþó ñèñòåìàñû áóë òàëàïêåðëåðäè ñóäüÿëûê ñòàæû áàð òàëàïêåðëåðãå ñàëûøòûðìàëóó òå¢ ýìåñ àáàëãà êîåò. Àëàð êºá¿í ýñå ðåéòèíã áîþí÷à òºìºí îðóí àëûï, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðå-çèäåíòè æîãîðó òóðãàí òàëàïêåðëåðäè êàéðà êàéòàðãàí ó÷óðäà ãàíà äà-éûíäàëóóãà ¿ì¿ò êûëà àëûøàò. Îøîë ñåáåïòåí áèð æûëãà ÷åéèí ºíä¿-ð¿øòºí àæûðàòûëûï îêóòóóäàí ºò¿¿ ºç¿í àêòàáàé êàëûï æàòàò.

Áóë ó÷óðäà ýêè æàêòóó êûðäààë ò¿ç¿ëºò, ìàìëåêåò òàëàïêåðëåðäè îêóòóóíóí ìààíèë¿¿ë¿ã¿í ýñêå àëûï, áóë ¿÷¿í îëóòòóó ôèíàíñûëûê ÷ûãûìäàðäû òàðòàò, îøîë ýëå ó÷óðäà îêóòóóäàí ºò¿ï, æûéûíòûãûíäà ñåðòèôèêàò àëãàí òàëàïêåðëåðãå ñóäüÿíûí êûçìàò îðäóíà äàéûíäàëû-øûíà êåïèëäèê áåðå àëáàéò. Íàòûéæàäà áóë áþäæåòòèê êàðàæàòòàðäûí ðàöèîíàëäóó ýìåñ ñàðïòàëûøûíà àëûï êåë¿¿äº. Óøóíäàé ýëå ðàöèî-íàëäóó ýìåñ ìàìèëå òàëàïêåðëåðäèí ðåñóðñòàðûíà êàðàòà äà ò¿ç¿ëä¿.

Óøóãà áàéëàíûøòóó Æ.Í.Ìóðçàëèåâà ñóäüÿíûí êûçìàò îðäóíà òà-ëàïêåð æàðàíäàðäûí óêóêòàðûí êîðãîî ìàêñàòûíäà îêóòóóíóí ôîðìà-òûí êå÷êè, äèñòàíöèÿëûê îêóòóó àðêûëóó îïòèìàëäàøòûðóóíó ì¿ìê¿í äåï ýñåïòåéò.

Æ.Í.Ìóðçàëèåâàíûí ïèêèðè áîþí÷à, æîãîðóäà áàÿíäàëãàíäûí íå-ãèçèíäå, «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ñóäüÿëàðûíûí ñòàòóñó æºí¿í亻 êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí òàëàøûëûï æàòêàí ÷åíåìäåðè Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíà êàðàìà-êàðøû êåëáåéò.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í ºê¿ë¿ Ì.Ê.Åñåíàëèåâäèí òàëà-øûëûï æàòêàí ÷åíåìäèí êîíñòèòóöèÿëóóëóãó òóóðàëóó ïèêèðè áîþí÷à Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 94-áåðåíåñèíèí 9-áºë¿-ã¿íº ûëàéûê Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ñóäüÿëàðûíûí ñòàòóñó êîíñòè-òóöèÿëûê ìûéçàì ìåíåí àíûêòàëàò, àíäà ñóäüÿëàðäûí êûçìàò îðäóíà òàëàïêåðëåðãå êîøóì÷à òàëàïòàð æàíà Æîãîðêó ñîòòóí, Æîãîðêó ñîò-òóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñûíûí æàíà æåðãèëèêò¿¿ ñîòòîðäóí ñóäüÿ-ëàðûíà áåëãèë¿¿ áèð ÷åêòººëºð áåëãèëåíèøè ì¿ìê¿í.

Óøóãà áàéëàíûøòóó «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ñóäüÿëàðûíûí ñòà-òóñó æºí¿í亻 Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí òàëàøûëûï æàòêàí áåðåíåëåðèíäå ñóäüÿ êûçìàò îðäóíà òàëàïêåðëåð ¿÷¿í òèåøåë¿¿ êîøóì÷à òàëàïòàð êàðàëãàí, òàêòàï àéòêàíäà îêóòóóíóí ñî¢óíäà òàïøûðûëóó÷ó ýêçàìåíäèí æûéûíòûêòàðû áîþí÷à áåðèë¿¿÷¿ ñåðòèôèêàòòûí áîëóóñó òàëàï êûëûíàò.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 16-áåðåíåñèíèí 2-áº-ë¿ã¿í¿í ýêèí÷è àáçàöûíà ûëàéûê ý÷ êèì æûíûñû, ðàñàñû, òèëè, ìàéûï-òóóëóãó, ýòíîñêî òààíäûêòûãû, òóòêàí äèíè, êóðàãû, ñàÿñèé æå áàøêà ûíà-íûìäàðû, áèëèìè, òåãè, ì¿ëêò¿ê æå áàøêà àáàëû, îøîíäîé ýëå áàøêà æàãäàéëàðû áîþí÷à êîäóëîîãî àëûíûøû ì¿ìê¿í ýìåñ.

Îøîíó ìåíåí áèðãå, Êîíñòèòóöèÿíûí êºðñºò¿ëãºí áåðåíåñèíèí 2-áº-ë¿ã¿í¿í ¿÷¿í÷¿ àáçàöû ýë àðàëûê ìèëäåòòåíìåëåðãå ûëàéûê àð êàéñû ñîöèàëäûê òîïòîð ¿÷¿í áèðäåé ì¿ìê¿í÷¿ë¿êòºðä¿ êàìñûç êûëóóãà áà-ãûòòàëûï, ìûéçàìäà áåëãèëåíãåí àòàéûí ÷àðàëàð êîäóëîî äåï ýñåï-òåëáåéò äåï êàðàøòûðàò.

Æîãîðóäà áàÿíäàëãàíäûí íåãèçèíäå Ì.Ê.Åñåíàëèåâ «Êûðãûç Ðåñïóá-ëèêàñûíûí ñóäüÿëàðûíûí ñòàòóñó æºí¿í亻 Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí òàëàøûëûï æàòêàí áåðåíåëåðèíèí ÷å-íåìäåðè êåìñèíò¿¿÷¿ áîëóï ñàíàëáàéò æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 5-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿íº, 16-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿-ã¿í¿í ýêèí÷è àáçàöûíà æàíà 52-áåðåíåñèíèí 4-áºë¿ã¿íº êàðàìà-êàð-øû êåëáåéò äåï ýñåïòåéò.

Îøîë ýëå ó÷óðäà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í ºê¿ë¿ êàé-ðûëóó÷óíóí ºò¿í¿÷¿íäº êåëòèðèëãåí ºëêºí¿í àëûñêû àéìàêòàðûíàí êåëãåí òàëàïêåðëåðäèí îêóóãà ñàðïòàëãàí ÷ûãûìäàðûíûí ýñåáèí ýñêå àëãàíäà, òàëàøûëûï æàòêàí ÷åíåìäåðäå êàìòûëãàí êîøóì÷à òàëàïòàð òàëàïêåðëåðäèí àáàëûíûí íà÷àðëàøûíà àëûï êåëåò äåï, ìûéçàìäûê äå¢ãýýëäå ñóäüÿíûí êûçìàò îðäóíà òàëàïêåðëåðäè îêóòóóíóí, àíûí òà-ëàïêåðëåð ¿÷¿í æåòêèëèêò¿¿ë¿ã¿í ýñêå àëãàí óþøòóðóó ìåõàíèçìäåðè-íèí æàíà ïðîöåäóðàëàðûíûí æîê ýêåíäèãèí áåëãèëåéò.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí ºê¿ë¿ Ì.Í.Ñàïèÿíîâà êàéðûëóó÷ó òàðàïòûí æ¿éºëºð¿í íåãèçñèç äåï ýñåïòåï, òºìºíê¿äºé ºç ïèêèðèí áèëäèðäè.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ñóäüÿëàðûíûí ñòàòóñó êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàì ìåíåí àíûêòàëàò, àíäà ñóäüÿëàðäûí êûçìàò îðäóíà òàëàï-êåðëåðãå êîøóì÷à òàëàïòàð æàíà áåëãèë¿¿ áèð ÷åêòººëºð áåëãèëå-íèøè ì¿ìê¿í.

«Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ñóäüÿëàðûíûí ñòàòóñó æºí¿í亻 êîíñòè-òóöèÿëûê Ìûéçàìäûí òàëàøûëûï æàòêàí ÷åíåìäåðè ìåíåí Æîãîðêó ñîòòóí, Æîãîðêó ñîòòóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñûíûí æàíà æåðãèëèê-ò¿¿ ñîòòîðäóí ñóäüÿëàðûíûí êûçìàò îðóíäàðûí ýý뺺㺠áèðèí÷è æî-ëó òàëàïêåð áîëãîí æàíà ñóäüÿëûê èø ñòàæû æîê àäàìäàðãà, îøîíäîé ýëå ñóäüÿëûê èø ñòàæû áàð àäàìäàðãà, ìûíäà àëàðäûí êîíêóðñêà êà-òûøóóãà áåðãåí àðûçû ìåíåí àäàìäû ñóäüÿíûí êûçìàò îðäóíàí áîøî-òóóíóí æå áîëáîñî ñóäüÿíûí ûéãàðûì óêóêòàðûí òîêòîòóóíóí îðòîñóí-äàãû òûíûãóóíóí 캺íºò¿ îí æûëäàí àøñà, òàëàïêåðëåðäè îêóòóóíóí íàòûéæàëàðû áîþí÷à áåðèë¿¿÷¿ ñåðòèôèêàòòûí áîëóóñó òóóðàëóó êî-øóì÷à òàëàï áåëãèëåíãåí.

Ñóäüÿíûí êûçìàò îðäóíà òàëàïêåð áîëóøêàí àäàìäàð 캺íºò¿ áèð æûëãà ÷åéèíêè îêóòóóäàí ºò¿¿ãº òèéèø, áóë ìåçãèëäèí àðàëûãûíäà àãà èø îðäó áîþí÷à ýìãåê àêûñû ñàêòàëáàãàí ýìãåê ºðã¿¿ñ¿ áåðèëåò. Îêó-òóóíóí æûéûíòûêòàðû áîþí÷à ýêçàìåí òàïøûðûëûï, æàðàêòóóëóê 캺-íºò¿ ¿÷ æûëäû ò¿çãºí ñåðòèôèêàò áåðèëåò. Îêóòóóíóí ïðîãðàììàñû, ýê-çàìåíäè àëóó áîþí÷à êîìèññèÿíûí êóðàìû, îøîíäîé ýëå àíû áåð¿¿í¿í òàðòèáè Ñóäüÿëàð êå¢åøè òàðàáûíàí áåêèòèëåò. Îêóòóó àêûñûç æ¿ðã¿-ç¿ë¿ï, óãóó÷óëàð îêóó ìåòîäèêàëûê êàðàæàòòàð ìåíåí êàìñûçäàëûøàò.

Ì.Í.Ñàïèÿíîâàíûí ïèêèðè áîþí÷à ñóäüÿëûêêà òàëàïêåðëåðäè àòàéûí ïðîãðàììà ìåíåí êîøóì÷à îêóòóó æàíà ñóäüÿëûê êåñèïêå äàÿðäîî êîì-ïåòåíòò¿¿, æîãîðêó äå¢ãýýëäåãè êâàëèôèêàöèÿãà ýý àäèñòåðäèí ñóäüÿ-íûí êûçìàòûíà äàéûíäàëûøûí êàìñûçäîîãî áàãûòòàëãàí. Ìûíäàé òà-ëàïòàð ýë àðàëûê-óêóêòóê ñòàíäàðòòàðãà äà æîîï áåðåò. Ìèñàëû, ñîòòóê îðãàíäàðäûí êºç êàðàíäûñûçäûãûíà òèéèøò¿¿ ÁÓÓíóí Íåãèçãè ïðèí-öèïòåðèíäå ñîòòóê êûçìàòêà òàíäàëãàí àäàìäàð áèéèê ìîðàëäûê ñà-ïàòòàð ìåíåí ûêòàðãà, îøîíäîé ýëå óêóê æààòûíäà òèåøåë¿¿ äàÿðäûê æàíà êâàëèôèêàöèÿãà ýý áîëóøó çàðûëäûãû êàðàëãàí.

Ñóäüÿ äåï Êîíñòèòóöèÿäà æàíà ìûéçàìäàðäà êàðàëãàí òàðòèïòå ñîò àäèëåòòèãèí æ¿çºãº àøûðóóãà ûéãàðûì óêóêòóó æàíà ºç¿í¿í ìèëäåò-òåðèí êåñèïêºé íåãèçäå àòêàðãàí àäàìäàð ñàíàëàò. Ñóäüÿíûí ñòàòóñó àíûí ýýñèíèí èíñàíäûãûíà, êâàëèôèêàöèÿñûíà æàíà æ¿ð¿ì-òóðóìóíà áèéèê ñòàíäàðòòàðäû êîþó ìåíåí àíû àëóóãà æàíà òîêòîòóóãà æîãîðó-ëàòûëãàí òàëàïòàð, ñóäüÿëûê ûéãàðûì óêóêòàðäû òàëàïòàãûäàé àòêàð-áàãàíäûãû ¿÷¿í æîîïêåð÷èëèêòè ê¿÷ºò¿¿, áèéèê ñòàòóñêà øàéêåø êå-ë¿¿÷¿ ìàòåðèàëäûê æàíà ñîöèàëäûê êàìñûç êûëóó æàíà áàøêà êåïèë-äèêòåð ìåíåí àíûêòàëàò.

Æîãîðóäàãûëàðäûí íåãèçèíäå Ì.Í.Ñàïèÿíîâà òàëàøûëûï æàòêàí ÷å-íåìäåðäå ñóäüÿíûí êûçìàò îðäóíà òàëàïêåðëåðãå êàðàòà êàðàëãàí êî-

øóì÷à òàëàïòàð êîäóëîî êàòàðû áààëàíûøû ì¿ìê¿í ýìåñ äåï ýñåïòåéò.Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíà êàðàøòóó Ñîò àäèëåòòè-

ãèíèí æîãîðêó ìåêòåáèíèí ºê¿ë¿ ×.À.Áåêáàøåâà êàéðûëóó÷ó òàðàïòûí æ¿éºëºð¿ ìåíåí ìàêóë ýìåñ ýêåíèí áèëäèðèï, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí Æîãîðêó ñîòóíóí ºê¿ë¿ Ì.Í.Ñàïèÿíîâà êåëòèðãåí æ¿éºëºð ìåíåí áè𠺢÷ºé àðãóìåíòòåðäè êåëòèðäè.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëà-òàñû òàðàïòàðäûí æ¿éºëºð¿í òàëêóóëàï, áàøêà æàêòàðäûí ò¿ø¿íä¿ð-ìºëºð¿í óãóï æàíà èøòèí ìàòåðèàëäàðûí èçèëäåï ÷ûãûï, êèéèíêèäåé òûÿíàêòàðãà êåëäè.

1. «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïà-ëàòàñû æºí¿í亻 êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 19-áåðåíåñèíèí 4-áº-ë¿ã¿íº ûëàéûê Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòó-öèÿëûê ïàëàòàñû êàéðûëóóäà ÷åíåìäèê-óêóêòóê àêòûíûí êîíñòèòóöèÿ-ëóóëóãó ê¿ìºí ñàíàëãàí áºë¿ã¿íº ãàíà òèéèøò¿¿ áîëãîí ïðåäìåò áîþí-÷à àêòûëàðäû ÷ûãàðàò.

Îøåíòèï, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñûíûí áóë èø áîþí÷à êàðîî ïðåäìåòè áîëóï «Êûðãûç Ðåñïóá-ëèêàñûíûí ñóäüÿëàðûíûí ñòàòóñó æºí¿í亻 Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí òºìºíê¿äºé ìàçìóíäàãû 15-áåðåíåñèíèí 3-áºë¿ã¿í¿í ¿÷¿í÷¿ àáçàöû æàíà 17-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿ ñàíàëàò:

«15-áåðåíå. Æîãîðêó ñîòòóí, Æîãîðêó ñîòòóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëà-òàñûíûí ñóäüÿëàðûíà êîþëóó÷ó òàëàïòàð, àëàðäû øàéëîîíóí òàðòèáè

3. Æîãîðêó ñîòòóí, Æîãîðêó ñîòòóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñûíûí ñóäüÿñûíûí êûçìàò îðäóí ýý뺺㺠áèðèí÷è æîëó òàëàïêåð áîëãîí æà-íà ñóäüÿëûê èø ñòàæû æîê àäàìäàðãà, îøîíäîé ýëå ñóäüÿëûê èø ñòà-æû áàð àäàìäàðãà, ìûíäà àëàðäûí êîíêóðñêà êàòûøóóãà áåðãåí àðûçû ìåíåí àäàìäû ñóäüÿíûí êûçìàò îðäóíàí áîøîòóóíóí æå áîëáîñî ñóäü-ÿíûí ûéãàðûì óêóêòàðûí òîêòîòóóíóí îðòîñóíäàãû òûíûãóóíóí 캺íºò¿ îí æûëäàí àøñà, òºìºíê¿äºé êîøóì÷à òàëàï áåëãèëåíåò – òàëàïêåðëåð-äè îêóòóóíóí íàòûéæàëàðû áîþí÷à áåðèë¿¿÷¿ ñåðòèôèêàòòûí áîëóøó.

17-áåðåíå. Æåðãèëèêò¿¿ ñóäüÿëàðãà êîþëóó÷ó òàëàïòàð2. Æåðãèëèêò¿¿ ñîòòóí ñóäüÿñûíûí êûçìàòûí ýý뺺㺠áèðèí÷è æîëó

òàëàïêåðëåíãåí æàíà ñóäüÿëûê èø ñòàæäàðû æîê àäàìäàðãà, îøîíäîé ýëå ñóäüÿëûê èø ñòàæäàðû áàð àäàìäàðãà, îøîë ýëå óáàêòà àëàðäûí êîíêóðñêà êàòûøóóãà àðûç áåðãåíäèãè ìåíåí ñóäüÿëûê êûçìàòòàí áî-øîòóëãàí æå ñóäüÿëûê ûéãàðûì óêóãó òîêòîòóëãàí 캺íºòò¿í îðòîñóí-äàãû òûíûãóó îí æûëäàí àøñà, àíäà òºìºíäºã¿äºé êîøóì÷à òàëàïòàð áåëãèëåíåò: êâàëèôèêàöèÿëûê ýêçàìåíäè (ìûíäàí àðû - ýêçàìåí) áå-ð¿¿í¿í íàòûéæàëàðû áîþí÷à áåðèë¿¿÷¿ ñåðòèôèêàòòûí áîëóøó. Ýê-çàìåí òàëàïêåðëåðäè îêóòóóíóí æûéûíòûêòàðû áîþí÷à òàïøûðûëàò. Ñåðòèôèêàò ¿÷ æûë áîþ æàðàêòóó. Îêóòóóíóí ïðîãðàììàñû, ýêçàìåí-äè àëóó áîþí÷à êîìèññèÿíûí êóðàìû, îøîíäîé ýëå àíû áåð¿¿í¿í òàð-òèáè Ñóäüÿëàð êå¢åøè òàðàáûíàí áåêèòèëåò».

«Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ñóäüÿëàðûíûí ñòàòóñó æºí¿í亻 Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìû Êûðãûç Ðåñïóáëèêà-ñûíûí ìûéçàìäàðûíäà áåëãèëåíãåí òàðòèïêå ûëàéûê êàáûë àëûíãàí æàíà «Ýðêèí Òîî» ãåçèòèíèí 2008-æûëäûí 15-èþëóíäàãû ¹51 ñàíûí-äà æàðûÿëàíãàí, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ×åíåìäèê óêóêòóê àêòûëà-ðûíûí ìàìëåêåòòèê ðååñòðèíå êèðãèçèëãåí æàíà êîëäîíóóäàãû àêò áî-ëóï ýñåïòåëåò.

2. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíà ûëàéûê ý÷ êèì æûíû-ñû, ðàñàñû, òèëè, ìàéûïòóóëóãó, ýòíîñêî òààíäûêòûãû, òóòêàí äèíè, êó-ðàãû, ñàÿñèé æå áàøêà ûíàíûìäàðû, áèëèìè, òåãè, ì¿ëêò¿ê æå áàøêà àáàëû, îøîíäîé ýëå áàøêà æàãäàéëàðû áîþí÷à êîäóëîîãî àëûíûøû ì¿ìê¿í ýìåñ (Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 16-áåðåíå-ñèíèí 2-áºë¿ã¿í¿í ýêèí÷è àáçàöû).

Àòàëãàí ïðèíöèïòèí êîíñòèòóöèÿëûê-óêóêòóê ìààíèñè Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñûíûí áèð êà-òàð ÷å÷èìäåðèíäå ÷å÷ìåëåíãåí.

Àòàï àéòñàê, 2018-æûëäûí 19-ñåíòÿáðûíäàãû ÷å÷èìãå ûëàéûê êî-äóëàáîî êîíñòèòóöèÿëûê ïðèíöèáè – áóë èíñàíäûí àíòðîïîëîãèÿëûê æå ñîöèàëäûê ºçãº÷ºë¿êòºð¿íº êàðàé óêóêòàðûí, ýðêèíäèêòåðè ìåíåí ìûéçàìäóó êûçûê÷ûëûêòàðûí ÷åêòººãº æå êåìñèíò¿¿ãº êîíñòèòóöèÿëûê òûþó ñàëóó äåï ò¿ø¿í¿¿ êåðåê. Ìûíäà, óêóê ñóáúåêòèëåðèíèí óêóêòàðû ìåíåí ìèëäåòòåðèíäå àéûðìà÷ûëûêòàðãà àëûï êåë¿¿÷¿ óêóêòóê æºí-㺠ñàëóóíó àð êàíäàé äèôôåðåíöèàöèÿëîî Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 20-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿í¿í òàëàïòàðûí ñàêòîî ìåíåí èøêå àøûðûëóóñó êåðåê, àãà ûëàéûê ýãåðäå àëàð ÷ûíäàï îáú-åêòèâä¿¿, íåãèçä¿¿ æàíà êîíñòèòóöèÿëûê ìààíèë¿¿ ìàêñàòòàðäû êºç-äºãºí áîëñî, àë ýìè áóë ìàêñàòòàðãà æåòèø¿¿ ¿÷¿í êèðãèçèëèï æàòêàí ÷åêòººëºð àëàðãà ºë÷ºìäºø áîëñî àíäàé ÷åêòººëºð㺠æîë áåðèëåò.

ʺðñºò¿ëãºí êîíñòèòóöèÿëûê ïðèíöèï Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñ-òèòóöèÿñûíûí 52-áåðåíåñèíèí 4-áºë¿ã¿íäº áåêåìäåëãåí ìàìëåêåòòèê êûçìàò ÷ºéðºñ¿íäºã¿ òå¢ óêóêòóóëóê æàíà êîäóëàáîî ïðèöèáè ìåíåí áàéëàíûøòà êàðàëóóãà òèéèø. Àòàëãàí ïðèíöèïêå ûëàéûê æàðàíäàðãà ìàìëåêåòòèê êûçìàòêà êèð¿¿äº, ìûéçàìäà êàðàëãàí òàðòèïòå êûçìàò-êà êºòºð¿ë¿¿äº áèðäåé óêóêòàð æàíà áèðäåé ì¿ìê¿í÷¿ë¿êòºð êåïèëäå-íåò, áóë áîëñî æàðàíäàðäûí êààëàãàí ìàìëåêåòòèê êûçìàòòû ý÷ êàíäàé êîäóëîîñóç ýý뺺 óêóãóí áèëäèðåò. Áèðîê, áóë – æàðàí òàëàï êûëóóãà óêóêòóó, àë ýìè ìàìëåêåò òàëàï êûëãàí êûçìàò ìåíåí àíû êàìñûç êû-ëóóãà ìèëäåòò¿¿ äåãåíäè ò¿ø¿íä¿ðáºéò. Ìàìëåêåòòèê êûçìàò òàðìà-ãûíäà, ìàìëåêåòòèê êûçìàòêåðëåðäèí ýìãåê èøìåðä¿¿ë¿ã¿í¿í ºçãº÷º-ë¿ã¿ ìåíåí øàðòòàëãàí ºçãº÷º òàëàïòàðäû æàíà ÷åêòººëºðä¿ îðíîòóó Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñû ìåíåí êåïèëäåíãåí óêóêòàð-äû æàíà ýðêèíäèêòåðäè áóçóó æå ÷åêòºº êàòàðû êàðàëáàéò. Ìàìëåêåò-òèê êûçìàò òàðìàãûíäàãû óêóêòóê æºí㺠ñàëóóíóí ìûíäàé ñïåöèôèêàñû òóðóêòóóëóê, êåñèïêºéë¿ê, èø-áèëãèëèê, îðäóí áàñóó÷óëóê, àëìàøóó÷ó-ëóê æàíà àíûí òóòóìóí äàéûìà æàêøûðòóó ïðèíöèïòåðèí èøêå àøû-ðóóíó êàìñûç êûëàò. Áåëãèë¿¿ êûçìàòòûê îðóíãà èøòººí¿í øàðòòàðûíà òèåøåë¿¿ ÷åêòººëºð㺠óêóêòóê æºí㺠ñàëóóíóí áàðäûê òàðìàêòàðûíäà æîë áåðèëåò æàíà àë èøìåðä¿¿ë¿ã¿í¿í ñïåöèôèêàñûíà, ò¿ð¿íº æàíà øàðòòàðûíà æàðàøà àð êàíäàé êàòåãîðèÿëàðãà òààíäûê áîëãîí æàêòàð-äûí óêóêòóê ñòàòóñóíóí àéûðìàñûíà áàéëàíûøòóó. Áóë ó÷óðäà, ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó òàðàáûíàí êèðãèçèëèï æàòêàí îáúåêòèâä¿¿ æàíà íåãèçäåë-ãåí, æàëïû ìààíèë¿¿ êîíñòèòóöèÿëûê ìàêñàòòàðãà ûëàéûê ÷åêòººëºð Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 20-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿-ã¿íº ûëàéûê òå¢ óêóêòóóëóê æàíà êîäóëàáîî ïðèíöèáèí áóçóó êàòàðû êàðàëûøû ì¿ìê¿í ýìåñ. Ìûíäàé óêóêòóê êºç êàðàøòû Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòà ºç¿í¿í 2014-æûëäûí 30-àïðåëèíäåãè, 2015-æûëäûí 18-ôåâðà-ëûíäàãû ÷å÷èìäåðèíäå áåëãèëåãåí.

3. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû óêóêòóê ìàìëåêåò áîëóï ñàíàëàò, àíäàãû ìàì-ëåêåòòèê áèéëèê ìàìëåêåòòèê áèéëèêòè áºë¿øò¿ð¿¿ (ìûéçàì ÷ûãàðóó, àòêàðóó æàíà ñîò áèéëèêòåðèíå) ïðèíöèáèíå íåãèçäåëãåí (Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 1-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿, 3-áåðåíåñè).

Ñîò áèéëèãè ìàìëåêåòòèê áèéëèêòèí áèð áóòàãû êàòàðû, óêóêòó, ìàì-ëåêåòòèê æàíà êîîìäóê òóðìóøòóí óêóêòóê êàëûïòàíóóëàðûí àð êàíäàé áóçóóëàðäàí, àëàðäû êèì æàñàãàíûíà êàðàáàñòàí êîðãîîãî ìèëäåòò¿¿. Ñîò áèéëèãèíèí êîîìäóê-óêóêòóê ìèëäåòòåðèí àòêàðóóñóíà áàéëàíûø-òóó áåðèëãåí êîíñòèòóöèÿëûê-óêóêòóê ñòàòóñóíàí óëàì ñóäüÿëàðãà æîãî-ðóëàòûëãàí òàëàïòàð êîþëàò – äàñûêêàí êåñèïêºéë¿ê, êîìïåòåíòò¿¿ë¿ê, æîîïêåð÷èëèê, êûçìàòòûê ìèëäåòòåðäè àòêàðóó ¿÷¿í çàðûë áîëãîí òèå-øåë¿¿ äàÿðäûêòàðäûí, êûçìàòòûê ìèëäåòòåðäè àòêàðóó ¿÷¿í çàðûë áîëãîí áèëèìäåð æàíà êºíä¿ìäºðä¿í áîëóóñó.

Ñóäüÿëàðäûí êîìïåòåíòò¿¿ë¿ã¿ ïðèíöèï êàòàðû, ñîòòóê òóòóìäóí êó-ðóëóøó æàíà èøòåøèíèí íåãèçãè áàøàòû êàòàðû êàðàëàò. Ñóäüÿëàðäûí óêóêòóê êâàëèôèêàöèÿñûí òàëàï êûëóó êºïòºãºí ýë àðàëûê-óêóêòóê äî-êóìåíòòåðäå áåêèòèëãåí.

Àëñàê, ñîò îðãàíäàðûíûí êºç êàðàíäûñûçäûãûíà òèéèøò¿¿ ÁÓÓíóí Íåãèçãè ïðèíöèïòåðèíäå «ñîò êûçìàòûíà òàíäàëãàí àäàìäàð áèéèê ìî-ðàëäûê ñàïàòòàð æàíà æºíäºìäºðãº, îøîíäîé ýëå óêóê æààòûíäà òèåøå-ë¿¿ äàÿðäûê æàíà êâàëèôèêàöèÿãà ýý áîëóóñó êåðåê» äåï æàð ñàëûíàò.

Áóë ñóäüÿëàðãà óêóêòóí æàðäàìû ìåíåí ñîöèàëäûê òàëàø-òàðòûø-òàðäû ÷å÷¿¿ áîþí÷à ìààíèë¿¿ ìàìëåêåòòèê ôóíêöèÿëàðäûí æ¿êòºë¿-ø¿ æàíà áóçóëãàí óêóêòàðäû êàëûáûíà êåëòèð¿¿í¿ Áàø ìûéçàìäà, ýë àðàëûê àêòûëàðäà æàíà ìûéçàìäàðäà ñóäüÿãà êàðàòà êîþëãàí áàðäûê òàëàïòàðãà æîîï áåðãåí àäàìäàðãà èøåíèì àðòóó ìåíåí øàðòòàëãàí.

Óøóãà áàéëàíûøòóó ñóäüÿíûí óêóêòóê äàÿðäûãûíûí äå¢ãýýëè, àíûí êâàëèôèêàöèÿñû, êîìïåòåíòò¿¿ë¿ã¿ ñóäüÿëûê ôóíêöèÿíûí ºçºã¿ áîëóï

Максатбек Мергенбаевич Жорокуловдун кайрылуусуна байланыштуу «Кыргыз Республикасынын судьяларынын статусу жєнїндє» Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамынын 15-беренесинин 3-бєлїгїнїн їчїнчї абзацынын жана 17-беренесинин 2-бєлїгїнїн

конституциялуулугун текшерїї жєнїндє иш боюнча

ЧЕЧИМИ2019-æûëäûí 1-ôåâðàëû Áèøêåê øààðû

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН АТЫНАН КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЖОГОРКУ СОТУНУН КОНСТИТУЦИЯЛЫК ПАЛАТАСЫНЫН

(Уландысы 18-бетте)

Page 17: 8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ №9 (2973) Кыргыз Республикасынын

2019-жылдын 8-февралы1818мамлекеттик расмий гезити

ñàíàëàò, àíòêåíè àëàðäàí æóìóøóíóí òèêåëåé íàòûéæàñû êàòàðû – ÷û-ãàðûëóó÷ó ñîòòóê àêòûëàðäûí æàíà ñîò àäèëåòòèãèí æ¿çºãº àøûðóóíóí ñàïàòû ãàíà ýìåñ, îøîíäîé ýëå êîîìäóí ñîò áèéëèãèíå áîëãîí èøåíè-ìèíèí äå¢ãýýëè äà êºç êàðàíäû.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëà-òàñû ºç¿í¿í 2015-æûëäûí 15-àïðåëèíäåãè ×å÷èìèíäå ìèëäåòòåðäèí ñïåöèôèêàñûíà æàíà èøìåðëèêòèí ì¿íºç¿íº, èø-ìèëäåòòåðãå æàíà ìûéçàì ìåíåí êîîìäóí àëäûíäà æîîïêåð÷èëèêòèí äå¢ãýýëèíå æàðàøà ñóäüÿíûí êûçìàòû ºçãº÷º êàòåãîðèÿãà áºë¿í¿ï ÷ûãàðûëàò äåï êºðñºò-êºí. Óøóãà áàéëàíûøòóó, ñóäüÿíûí êûçìàò îðäóíà æîãîðóëàòûëãàí òà-ëàïòàð êîþëàò. Àëàð èíñàíäûê ñàïàòòàðûíà, êâàëèôèêàöèÿñûíà æàíà æ¿ð¿ì-òóðóìóíà æîãîðêó ñòàíäàðòòàðäû áåëãè뺺 æàíà ñóäüÿëûê ûé-ãàðûì óêóêòàðäû òàëàïòàãûäàé àòêàðáàãàíäûãû ¿÷¿í æîîïêåð÷èëèêòè ê¿÷ºò¿¿ àðêûëóó ÷àãûëäûðûëàò.

4. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñû Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí ñóäüÿëàðûíûí êûçìàò îðäóíà òàëàïêåð àäàìäàðãà òàëàïòàðäû áåêèòêåí (94-áåðåíå). Îøîíó ìåíåí áèðãå, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 94-áåðåíåñèíèí 9-áºë¿ã¿íäº ñóäüÿëàðäûí êûçìàò îðäóíà òàëàïêåðëåðãå êîøóì÷à òàëàïòàðäû êîíñòèòóöèÿëûê ìûéçàì ìåíåí áåëãè뺺 ì¿ìê¿í÷¿ë¿ã¿ êàðàëãàí.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí êåëòèðèëãåí äèñïîçè-òèâäèê ÷åíåìèíèí ìààíèñè áîþí÷à ìûéçàì ÷ûãàðóó÷óãà ñóäüÿëàðäûí êûçìàò îðäóíà òàëàïêåðëåðãå Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿ-ñûíäà áåêèòèëãåí òàëàïòàðäàí òûøêàðû êîøóì÷à òàëàïòàðäû áåëãè-뺺 ûéãàðûìû áåðèëãåí.

Àòàëãàí êîíñòèòóöèÿëûê ÷åíåìäè æ¿çºãº àøûðóóäà ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ñóäüÿëàðûíûí ñòàòóñó æºí¿í亻 êîíñòèòó-öèÿëûê ìûéçàìäûí 15 æàíà 17-áåðåíåëåðèíå Æîãîðêó ñîòòóí, Æîãîð-êó ñîòòóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñûíûí æàíà æåðãèëèêò¿¿ ñîòòîðäóí ñóäüÿñûíûí êûçìàò îðäóí ýý뺺㺠áèðèí÷è æîëó òàëàïêåð áîëãîí æàíà ñóäüÿëûê èø ñòàæû æîê àäàìäàðãà, îøîíäîé ýëå ñóäüÿëûê èø ñòàæû áàð àäàìäàðãà, ìûíäà àëàðäûí êîíêóðñêà êàòûøóóãà áåðãåí àðûçû ìåíåí àäàìäû ñóäüÿíûí êûçìàò îðäóíàí áîøîòóóíóí æå áîëáîñî ñóäüÿíûí ûé-ãàðûì óêóêòàðûí òîêòîòóóíóí îðòîñóíäàãû òûíûãóóíóí 캺íºò¿ îí æûë-äàí àøñà, òàëàïêåðëåðäè îêóòóóíóí íàòûéæàëàðû áîþí÷à áåðèë¿¿÷¿ ñåðòèôèêàòòûí áîëóøó òàëàï êûëûíãàí êîøóì÷à òîëóêòîî êèðãèçãåí.

Ñåðòèôèêàòòû àëóó ¿÷¿í çàðûë áîëãîí îêóòóóíóí íåãèçãè øàðòòàðû æîãîðóäà àòàëãàí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 5-4 áåðåíåñèíäå ðåãëà-ìåíòòåøòèðèëãåí. Àãà ûëàéûê ñóäüÿëàðäûí êûçìàò îðäóíà òàëàïêåð-ëåðäè îêóòóóíó Ñîò àäèëåòòèãèíèí æîãîðêó ìåêòåáè æ¿çºãº àøûðàò. Ñóäüÿíûí êûçìàò îðäóíà òàëàïêåð áîëóøêàí àäàìäàð áèð æûëãà ÷å-éèíêè 캺íºòòºã¿ îêóòóóäàí ºò¿¿ãº òèéèø, áóë ìåçãèëäèí àðàëûãûíäà àãà èø îðäó áîþí÷à ýìãåê àêûñû ñàêòàëáàãàí ýìãåê ºðã¿¿ñ¿ áåðèëåò. Îêóó àÿêòàãàíäà êâàëèôèêàöèÿëûê ýêçàìåí ºòêºð¿ëºò.

Ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó, êàéðûëóóíóí ñóáúåêòè òàëàøûï æàòêàí ÷åíåì-äåðäè êàáûë àëûï æàòûï, ºç¿í¿í äèñêðåöèÿñûíûí àëêàãûíäà, áèðèí-÷è êåçåêòå ñóäüÿëûê êîðïóñòó êâàëèôèêàöèÿëóó æàíà êîìïåòåíòò¿¿ êó-ðàì ìåíåí êàìñûç êûëóóäà æàðàíäàðäûí æàíà êîîìäóí êûçûê÷ûëûãûí æåòåê÷èëèêêå àëãàí. «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ñóäüÿëàðûíûí ñòàòó-ñó æºí¿í亻 êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 4-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿íäº êàìòûëãàí óêóêòóê êîìïåòåíòò¿¿ë¿ê ïðèíöèáè ìûéçàì ÷ûãàðóó÷óíóí ñóäüÿëàðäûí ºçãº÷º ñòàòóñóí ýñêå àëûï, àëàðãà ñîò áèéëèãèíèí àëûï æ¿ð¿¿÷¿ëºð¿ êàòàðû êâàëèôèêàöèÿñûíà æîãîðêó ñòàíäàðòòàðäû æàíà áàøêà òàëàïòàðäû, àíûí è÷èíäå äàÿðäûê äå¢ãýýëè áîþí÷à òàëàïòàð-äû êîþøóí áîëæîéò.

Æàðàíäàðäûí ñóäüÿíûí êîìïåòåíòò¿¿ë¿ã¿íºí æàíà ïðîôåññèîíàë-äóóëóãóíàí ê¿ìºí ñàíîîñó êîîìäóê áèéëèêòèí àëûï æ¿ð¿¿÷¿ñ¿ êàòàðû àëàðäûí àðàêåòòåðèíèí ìûéçàìäóóëóãóíàí æàíà íåãèçä¿¿ë¿ã¿íºí øåê-òåí¿¿ëºðä¿ òóóäóðóøó ì¿ìê¿í, àíòêåíè ñîò àäèëåòòèãèí æ¿çºãº àøûðóó íåãèçãè êîíñòèòóöèÿëûê èíñòèòóòòàðäûí, ìàìëåêåòò¿¿ë¿êò¿í ïàéäóáàë ýëåìåíòòåðèíèí áèðè áîëóï ñàíàëàò.

Îøîíó ìåíåí áèðãå, ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó ñóäüÿëàðäûí êûçìàò îðäó-íà òàëàïêåðëåð ¿÷¿í êîøóì÷à òàëàïòàðäû îðíîòóóäà ñóäüÿëàðäûí êûç-

ìàò îðäóíà òàëàïêåðëåðãå áîëãîí êîíñòèòóöèÿëûê òàëàïòàðäûí íåãè-çèíäå æàòêàí ïðèíöèïòåðäè æåòåê÷èëèêêå àëûøû êåðåê áîë÷ó, òàêòàï àéòêàíäà àëàð ìàìëåêåòòèê êûçìàòêà êèð¿¿äº òå¢ óêóêòóóëóê, áèðäåé ì¿ìê¿í÷¿ë¿êòºð ïðèíöèïòåðèíå ûëàéûê êåëèøè êåðåê ýëå (Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 52-áåðåíåñèíèí 4-áºë¿ã¿). Ìûíäà, Ñîò àäèëåòò¿¿ë¿ã¿í¿í æîãîðêó ìåêòåáèíäå îêóòóóãà òàëàïêåðëåðäè êà-áûë àëóóíóí àçûðêû êåçäåãè òàðòèáè Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñ-òèòóöèÿñûíûí æîãîðóäà àòàëãàí òàëàïòàðûí àòêàðóó êàòàðû êàðàëû-øû ì¿ìê¿í ýìåñ ýêåíèí áåëãèëåé êåò¿¿ êåðåê.

Îøåíòèï, ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó òàëàøûëûï æàòêàí ÷åíåìäåðäè êàáûë àëóóäà æàíà ñóäüÿëàðäûí êûçìàò îðäóíà òàëàïêåðëåðãå êàðàòà êîøóì-÷à òàëàïòû îðíîòóóäà, ñóäüÿíûí áîø êûçìàò îðäóí ýýëººäº êºï ñàí-äàãàí òàëàïêåðëåðäèí êîíêóðñêà êàòûøóóñó ¿÷¿í ðåàëäóó òîñêîîë áî-ëóï êàëãàí æàíà ñîöèàëäûê æàíà ì¿ëêò¿ê àáàëûíà áàéëàíûøòóó ì¿ì-ê¿í÷¿ë¿êòºðä¿í àéûðìà÷ûëûãûíà àëûï êåëãåí áèð êàòàð æàãäàéëàð-äû ýñêå àëãàí ýìåñ.

Àëñàê, ñóäüÿ êûçìàòûíà òàëàïêåðëåðäè îêóòóó ê¿íä¿çã¿ ôîðìà áîþí-÷à ãàíà æ¿ðã¿ç¿ëºò, áóë áîëñî îêóóãà êàáûë àëûíãàí èøòåãåí àäàìäàð ¿÷¿í óçàê 캺íºòêº ýìãåê àêûñû ñàêòàëáàãàí ýìãåê ºðã¿¿ñ¿í àëóóíó øàðòòàéò, àíòêåíè àòàëãàí êîíñòèòóöèÿëûê ìûéçàìãà ûëàéûê îêóó ìåç-ãèëè áèð æûëãà ÷åéèí ñîçóëóøó ì¿ìê¿í. Áóë æåðäå ýêè ó÷óð òàëàøñûç: áèðèí÷èäåí, áàðäûê ýëå ìåêåìå æåòåê÷èëåðè æå áàøêà æóìóø áåð¿¿÷¿-ëºð óçàê 캺íºòêº ýìãåê ºðã¿¿ñ¿íº æèáåð¿¿ãº äàÿð ýìåñ, ñåáåáè ìûí-äàé ó÷óðäà áàøêà êûçìàòêåðëåðãå ò¿éø¿ê êºáºéºò, ýêèí÷èäåí, ýãåðäå ýìãåê àêûñû ñàêòàëáàãàí ýìãåê ºðã¿¿ñ¿ áåðèëãåí ê¿íäº äà àë àäàì ýì-ãåê àêûñû ò¿ð¿íäºã¿ êèðåøåñèíåí àéðûëûï êàëàò. Ýãåðäå áóë àäàìäà àéëûê ýìãåê àêûñûíàí áàøêà ºç¿í æàíà ¿é-á¿ëº ì¿÷ºëºð¿í áàãóó ¿÷¿í áàøêà êèðåøå áóëàêòàðû æîê áîëñî, áóë æàãäàé îêóó ¿÷¿í äàë ì¿ëêò¿ê àáàëû áîþí÷à ÷ûíûãû òîñêîîëãî àéëàíàò.

Áóë æàãäàé ñóäüÿëûê êûçìàòêà òàëàïêåðëåðäè îêóòóó Áèøêåê øàà-ðûíäà, àéìàêòàðäàí êåëèï îêóãàíäàðäûí æàøîîñó ¿÷¿í òèåøåë¿¿ øàðò-òàðû æîê Ñîò àäèëåòòèãèíèí æîãîðêó ìåêòåáèíäå ºòêºð¿ëãºíä¿ã¿, áóë áîëñî îêóó 캺íºò¿ á¿òê¿÷ºêò¿ òóðàê æàé æàëäîî çàðûëäûãûí øàðò-òîîñó ìåíåí äà îîðëîøîò. Ìûíäàé ó÷óðäà òóðàê æàé æàëäîî êèðåøå-ñèíèí æàëãûç áóëàãû ýìãåê àêûñû áîëóï ñàíàëãàí, îêóó ìåçãèëèíå ýì-ãåê àêûñû ñàêòàëáàãàí ýìãåê ºðã¿¿ñ¿í àëãàíäûãû ¿÷¿í àíûñûíàí äà àéðûëûï êàëãàí, àéìàêòàðäàí êåëãåí òàëàïêåðëåð ¿÷¿í êîøóì÷à êàð-æûëûê æ¿ê áîëóï êàëàò. Áóë º¢ä¿¿ øàðòòàðäà îêóóãà êûéëà àðòûê÷û-ëûêòóó ì¿ìê¿íä¿êòºð ñûðòòàí êàðæûëûê êîëäîîñó áàðëàð æå êàðæû-ëóóëàð ¿÷¿í ò¿ç¿ë¿ï, ì¿ëêò¿ê àáàëû àð êàíäàé àäàìäàð ¿÷¿í òå¢ ýìåñ øàðòòàðäûí êåëèï ÷ûãóóñóíà ºáºë㺠ò¿ç¿ëºò.

Àðàêåòòåãè òóòóì ñîò êîðïóñóí òàëàïêåðëåðäèí êâàëèôèêàöèÿëóó æàíà êîìïåòåíòò¿¿ êóðàìû ìåíåí êàìñûç êûëóóãà áàãûòòàëñà äà, Ñîò àäèëåòòèãèíèí æîãîðêó ìåêòåáèíå îêóóãà àäàìäàðäûí àáäàí ÷åêòåë-ãåí ñàíûí êàáûë àëóó, «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ñóäüÿëàðûíûí ñòà-òóñó æºí¿í亻 êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 15 æàíà 17-áåðåíåëåðèíäå êºðñºò¿ëãºí êîøóì÷à òàëàïòàðäû ýñêå àëãàíäà, ñóäüÿëûê áîø êûçìàò îðäóíà òàëàïêåð áîëãîí êàòûøóó÷óëàðäûí ñàíûí êûéëà êûñêàðòàò. Íà-òûéæàäà ñóäüÿëûê êûçìàòêà íàãûç òàòûêòóóëàðäûí òàíäàëûøûíà äà òåðñ òààñèðèí òèéãèçåò.

Àíäàí òûøêàðû, îêóòóóíóí àðàêåòòåãè òóòóìó òàëàïêåðëåðäè îêó-òóóãà áþäæåòòèê êàðàæàòòàðäû ñàðïòîîíóí ìàéíàïòóóëóãó æàãûíàí êà-ðàãàíäà ºç¿í àêòàáàéò, àíòêåíè, Ñîò àäèëåòòèãèíèí æîãîðêó ìåêòåáèí-äå îêóóíó àÿêòàãàíäûãû òóóðàëóó ñåðòèôèêàòòûí áîëóóñó òàëàïêåðäèí êåëå÷åêòå ñóäüÿ êûçìàòûí ýý뺺ñ¿íº êåïèëäèê áåðáåéò.

Áàÿíäàëãàíäàðäûí íåãèçèíäå òàëàøûëûï æàòêàí ÷åíåìäåðäèí ñóäü-ÿíûí êûçìàò îðäóíà òàëàïêåðëåðäè òàíäîî ÷ºéðºñ¿íº ìûíäàé òàíäàï òààñèð ýò¿¿ñ¿ æàðàíäàðäûí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûí-äà êåïèëäåíãåí êîäóëîîäîí êîðãîî æàíà ìûéçàì æàíà ñîò àëäûíäà áàð-äûãû áèðäåé áîëóó óêóãóí áóçóóäà. Òàëàøûëûï æàòêàí ÷åíåìäåð ñóäü-ÿíûí êûçìàò îðäóíà òàëàïêåð áîëãîí æàðàíäàð ¿÷¿í àëàðäûí ì¿ëêò¿ê æàíà ñîöèàëäûê àáàëûíà æàðàøà îëóòòóó òîñêîîëäóêòàðäû æàðàòàò.

Ñóäüÿëûê áîø êûçìàò îðäóíà òàëàïêåðëåð ñîò àäèëåòòèãèí òèåøå-ë¿¿ äå¢ãýýëäå æ¿ðã¿ç¿¿ ¿÷¿í òåðå¢ òåîðèÿëûê áèëèìãå æàíà ïðàêòèêà-ëûê êºíä¿ìäºð㺠ýý áîëóóñó àáçåë ýêåíäèãè òàëàøñûç. Áèðîê ìûíäàé êºíä¿ìäºðä¿ àëóó ¿÷¿í óþøòóðóó êàìûëãàëàðûí ò¿ç¿¿ æàðàíäàðäûí óêóêòàðûí ì¿ëêò¿ê æàíà ñîöèàëäûê àáàëû áîþí÷à êåìñèíò¿¿ñ¿ç æ¿çºãº

àøûðûëóóãà òèéèø. Äåìåê, ñóäüÿëàðäûí êûçìàò îðäóíà òàëàïêåð àäàì-äàðäûí îøîë îðóíãà ûëàéûê êåë¿¿ñ¿í áààëîî æàëࢠãàíà Ñîò àäèëåò-ò¿¿ë¿ã¿í¿í æîãîðêó ìåêòåáèíäåãè îêóòóóäàí ºòêºí¿í òàñòûêòàãàí ñåð-òèôèêàòêà ýý áîëóó ôàêòûñûíà íåãèçäåëáåñòåí, àëàðäûí ïðîôåññèî-íàëäûê èøìåðä¿¿ë¿ã¿í¿í íàòûéæàëàðûí, ýìãåêêå áîëãîí ìàìèëåñèí, àëàðäûí èøêåðäèê ñàïàòòàðûí ýñêå àëóóãà ì¿ìê¿í÷¿ë¿ê áåðãåí áèðäåé êðèòåðèéëåðäè êîëäîíóó ìåíåí æ¿çºãº àøûðûëûøû êåðåê.

Ìûíäàé ìàìèëå îêøîø øàðòòàðäà òóðãàí àäàìäàðãà áèðäåé ìàìè-ëå æàñîî çàðûëäûãûí áåëãèëåãåí òå¢ óêóêòóóëóê æàíà àäèëåòò¿¿ë¿ê êîíñòèòóöèÿëûê ïðèíöèïòåðèíå äà ûëàéûê êåëåò. Áóë ïðèíöèïòåðäè ñàêòîî áèðäåé æå îêøîø øàðòòàðäà òóðãàí àäàìäàðäûí óêóêòàðûíà àêòàëáàãàí, îáúåêòèâä¿¿ æàíà àëãûëûêòóó ýìåñ àéûðìà÷ûëûêòàðäû êèðãè翿㺠òûþó ñàëóóíó áèëäèðåò.

Êåëòèðèëãåí êîíñòèòóöèÿëûê òàëàïòàðãà ûëàéûê ìàìëåêåòòèí ìîé-íóíäà ñàïàòòóó æàíà äàñûêêàí êåñèïêºé ñóäüÿëûê êîðïóñòó àëóó ìèë-äåòèíå æîîï áåðãåí æàíà îøîë ýëå ó÷óðäà æàðàíäàðäûí ìàìëåêåò-òèê êûçìàòêà êèð¿¿ñ¿íäºã¿ òå¢ óêóêòóóëóêòó êåïèëäåãåí òàëàïêåðëåð-äè òàíäîîíó æàíà ñóäüÿëàðäû äàÿðäîîíó êàìñûçäîî ìèëäåòè òóðàò. Áóë ìèëäåòòè àòêàðóó ìàêñàòûíäà ìàìëåêåò ìûéçàì æàíà ñîò àëäûí-äà áàðäûãû áèðäåé, àð êèì ìàìëåêåòòèê êûçìàòêà êèð¿¿äº òå¢ óêóêòóó äåãåí ïðèíöèïòåðãå ûëàéûê êåëå òóðãàí êâàëèôèêàöèÿëûê òàëàïòàð-äû îðíîòóóãà ìèëäåòò¿¿.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëà-òàñû àðûçäàíóó÷ó òàðàáûíàí òàëàøûëûï æàòêàí ÷åíåìäåðäèí («Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ñóäüÿëàðûíûí ñòàòóñó æºí¿í亻 êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 15-áåðåíåñèíèí 3-áºë¿ã¿í¿í ¿÷¿í÷¿ àáçàöû, 17-áåðåíåñè-íèí 2-áºë¿ã¿) æºí㺠ñàëóó÷óëóê òààñèðèíèí ê¿÷¿ àòàëãàí êîíñòèòóöèÿ-ëûê Ìûéçàìäûí 5-4, 21-1 áåðåíåëåðè ìåíåí òóòóìäóê áàéëàíûøòà òó-ðàò äåï áåëãèëåéò. Àëàðäà ñóäüÿíûí êûçìàò îðäóíà òàëàïêåðëåðäèí îêóòóóäàí ºò¿ø¿í¿í òàëàïòàðû æàíà àëàðäû êîíêóðñòóê òàíäîîíóí ýðåæåëåðè îðíîòóëãàí. Îøîíó ìåíåí áèðãå ýëå Êûðãûç Ðåñïóáëèêà-ñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñû «Êûðãûç Ðåñïóáëè-êàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñû æºí¿í亻 êîíñòè-òóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 19-áåðåíåñèíèí 4-áºë¿ã¿í¿í òàëàïòàðûíà ûëà-éûê àðûçäàíóó÷óíóí êàéðûëóóñóíäà êºðñºò¿ëãºí ÷åíåìäåðäèí ãàíà êîíñòèòóöèÿëóóëóãóíà áàà áåðãåíèíå êàðàáàñòàí, òàëàøûëûï æàòêàí ÷åíåìäåðäèí êîíñòèòóöèÿëóóëóãóíà áàà áåð¿¿ êîíñòèòóöèÿëûê Ìûé-çàìäûí àëàð ìåíåí òóòóìäóê áàéëàíûøòà òóðãàí áåðåíåëåðèíèí êîë-äîíóëóóñóíà äà òààñèð ýòåò.

Æîãîðóäà áàÿíäàëãàíäàðäûí íåãèçèíäå, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 97-áåðåíåñèíèí 6-áºë¿ã¿í¿í 1-ïóíêòóí, 8 æàíà 9-áº-ë¿êòºð¿í, «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿ-ëûê ïàëàòàñû æºí¿í亻 êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìäûí 46, 47, 48, 51 æà-íà 52-áåðåíåëåðèí æåòåê÷èëèêêå àëûï, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æî-ãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñû

×Å×ÒÈ:

1. «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ñóäüÿëàðûíûí ñòàòóñó æºí¿í亻 Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 15-áåðåíåñèíèí 3-áºë¿ã¿í¿í ¿÷¿í÷¿ àáçàöû, 17-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿ Êûðãûç Ðåñïóá-ëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 5-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿íº, 16-áåðåíå-ñèíèí 2-áºë¿ã¿í¿í ýêèí÷è àáçàöûíà, 52-áåðåíåñèíèí 4-áºë¿ã¿íº êàðà-ìà-êàðøû êåëåò äåï òààíûëñûí.

2. ×å÷èì àêûðêû æàíà äàòòàíóóãà æàòïàéò, æàðûÿëàíãàí ó÷óðäàí òàðòûï ê¿÷¿íº êèðåò.

3. ×å÷èì áàðäûê ìàìëåêåòòèê îðãàíäàð, æåðãèëèêò¿¿ ºç àëäûí÷à áàøêàðóó îðãàíäàðû, êûçìàò àäàìäàðû, êîîìäóê áèðèêìåëåð, þðèäè-êàëûê æàíà æåêå æàêòàð ¿÷¿í ìèëäåòò¿¿ æàíà ðåñïóáëèêàíûí á¿òê¿ë àéìàãûíäà àòêàðûëóóãà òèéèø.

4. Óøóë ÷å÷èì ìàìëåêåòòèê áèéëèêòèí ðàñìèé áàñûëìàëàðûíäà, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñû-íûí ðàñìèé ñàéòûíäà æàíà «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñûíûí Æàð÷ûñûíäà» æàðûÿëàíñûí.

ÊÛÐÃÛÇ ÐÅÑÏÓÁËÈÊÀÑÛÍÛÍ ÆÎÃÎÐÊÓ ÑÎÒÓÍÓÍÊÎÍÑÒÈÒÓÖÈßËÛÊ ÏÀËÀÒÀÑÛ

Максатбек Мергенбаевич Жорокуловдун кайрылуусуна байланыштуу «Кыргыз Республикасынын судьяларынын статусу жєнїндє» Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамынын 15-беренесинин 3-бєлїгїнїн їчїнчї абзацынын жана 17-беренесинин 2-бєлїгїнїн

конституциялуулугун текшерїї жєнїндє иш боюнча

ЧЕЧИМИ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН АТЫНАН КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЖОГОРКУ СОТУНУН КОНСТИТУЦИЯЛЫК ПАЛАТАСЫНЫН

(Башталышы 17-бетте)

по делу о проверке конституционности абзаца третьего части 3 статьи 15 и части 2 статьи 17 конституционного Закона Кыргызской Республики «О статусе судей Кыргызской Республики» в связи с обращением Жорокулова Максатбека Мергенбаевича

ИМЕНЕМ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИРЕШЕНИЕ

КОНСТИТУЦИОННОЙ ПАЛАТЫ ВЕРХОВНОГО СУДА КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ

1 ôåâðàëÿ 2019 ãîäà ãîðîä Áèøêåê

Êîíñòèòóöèîííàÿ ïàëàòà Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè â ñîñòàâå: ïðåäñåäàòåëüñòâóþùåãî - ñóäüè Ìàìûðîâà Ý.Ò., ñóäåé Àá-äèåâà Ê., Àéäàðáåêîâîé ×.À., Áîáóêååâîé Ì.Ð., Êàñûìàëèåâà Ì.Ø., Êèð-ãèçáàåâà Ê.Ì., Íàðûíáåêîâîé À.Î., Îñìîíîâîé ×.Î., Ñààëàåâà Æ.È., ïðè ñåêðåòàðå ñóäåáíîãî çàñåäàíèÿ Äæîëãîêïàåâîé Ñ.À., ñ ó÷àñòèåì:

ñòîðîíû-îòâåò÷èêà – Ñûäûêîâà Ìóíàðáåêà Ýðìàìàòîâè÷à, Îðîçî-áåê óóëó Ìàêñàòà, ïðåäñòàâèòåëåé Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñêîé Ðåñ-ïóáëèêè ïî äîâåðåííîñòè;

èíûõ ëèö – Ìóðçàëèåâîé Æûðãàë Íóðæàíîâíû, ïðåäñòàâèòåëÿ Àï-ïàðàòà Ïðåçèäåíòà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ïî äîâåðåííîñòè, Åñå-íàëèåâà Ìàêñàòáåêà Êóëü÷îðîåâè÷à, ïðåäñòàâèòåëÿ Ïðàâèòåëüñòâà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ïî äîâåðåííîñòè, Ñàïèÿíîâîé Ìàðãàðèòû Íà-ñàðêàíîâíû, ïðåäñòàâèòåëÿ Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ïî äîâåðåííîñòè, Áåêáàøåâîé ×îëïîí Àñêàðáåêîâíû, ïðåäñòàâèòåëÿ Âûñøåé øêîëû ïðàâîñóäèÿ ïðè Âåðõîâíîì ñóäå Êûðãûçñêîé Ðåñïóá-ëèêè ïî äîâåðåííîñòè,

ðóêîâîäñòâóÿñü ÷àñòÿìè 1 è 6 ñòàòüè 97 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, ñòàòüÿìè 4, 18, 19, 37 è 42 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà «Î Êîíñòèòóöèîííîé ïàëàòå Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè», ðàññìîòðåëà â îòêðûòîì ñóäåáíîì çàñåäàíèè äåëî î ïðîâåðêå êîíñ-òèòóöèîííîñòè àáçàöà òðåòüåãî ÷àñòè 3 ñòàòüè 15 è ÷àñòè 2 ñòàòüè 17 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î ñòàòóñå ñóäåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè».

Ïîâîäîì ê ðàññìîòðåíèþ äàííîãî äåëà ÿâèëîñü õîäàòàéñòâî Æî-ðîêóëîâà Ì.Ì.

Îñíîâàíèåì ê ðàññìîòðåíèþ äàííîãî äåëà ÿâèëàñü îáíàðóæèâøàÿ-ñÿ íåîïðåäåë¸ííîñòü â âîïðîñå î òîì, ñîîòâåòñòâóåò ëè Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè àáçàö òðåòèé ÷àñòè 3 ñòàòüè 15 è ÷àñòü 2 ñòàòüè 17 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î ñòàòóñå ñóäåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè».

Çàñëóøàâ èíôîðìàöèþ ñóäüè-äîêëàä÷èêà Ñààëàåâà Æ.È., ïðîâî-äèâøåãî ïîäãîòîâêó äåëà ê ñóäåáíîìó çàñåäàíèþ, è èññëåäîâàâ ïðåäñ-òàâëåííûå ìàòåðèàëû, Êîíñòèòóöèîííàÿ ïàëàòà Âåðõîâíîãî ñóäà Êûð-ãûçñêîé Ðåñïóáëèêè

ÓÑÒÀÍÎÂÈËÀ:

 Êîíñòèòóöèîííóþ ïàëàòó Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè 15 àâãóñòà 2018 ãîäà ïîñòóïèëî õîäàòàéñòâî Æîðîêóëîâà Ì.Ì. î ïðèç-íàíèè àáçàöà òðåòüåãî ÷àñòè 3 ñòàòüè 15 è ÷àñòè 2 ñòàòüè 17 êîíñòèòó-öèîííîãî Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î ñòàòóñå ñóäåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» ïðîòèâîðå÷àùèìè ÷àñòè 1 ñòàòüè 5, àáçàöó âòîðîìó ÷àñòè 2 ñòàòüè 16 è ÷àñòè 4 ñòàòüè 52 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Çàÿâèòåëü îòìå÷àåò, ÷òî â ñîîòâåòñòâèè ñ ÷àñòÿìè 5, 8 ñòàòüè 94 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ñóäüåé Âåðõîâíîãî ñóäà ìîæåò áûòü ãðàæäàíèí Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè íå ìîëîæå 40 ëåò è íå ñòàð-øå 70 ëåò, èìåþùèé âûñøåå þðèäè÷åñêîå îáðàçîâàíèå è ñòàæ ðàáî-òû ïî þðèäè÷åñêîé ïðîôåññèè íå ìåíåå 10 ëåò; ñóäüåé ìåñòíîãî ñóäà ìîæåò áûòü ãðàæäàíèí Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè íå ìîëîæå 30 ëåò è íå ñòàðøå 65 ëåò, èìåþùèé âûñøåå þðèäè÷åñêîå îáðàçîâàíèå è ñòàæ ðà-áîòû ïî þðèäè÷åñêîé ïðîôåññèè íå ìåíåå 5 ëåò.

 òî æå âðåìÿ, îáðàùàþùàÿñÿ ñòîðîíà óêàçûâàåò, ÷òî â ñîîòâåòñò-âèè ñ îñïàðèâàåìûìè íîðìàìè ãðàæäàíå, îòâå÷àþùèå âûøåóêàçàííûì

òðåáîâàíèÿì Êîíñòèòóöèè, äëÿ òîãî ÷òîáû ïðåòåíäîâàòü íà äîëæíîñòü ñóäüè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè äîëæíû ïðîéòè ÷åðåç òðåõ ýòàïíûé êîí-êóðñ è ïðîéòè äåâÿòèìåñÿ÷íîå îáó÷åíèå â Âûñøåé øêîëå ïðàâîñóäèÿ ïðè Âåðõîâíîì ñóäå Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Ïî ìíåíèþ Æîðîêóëîâà Ì.Ì., îñïàðèâàåìûå íîðìû îðèåíòèðîâàíû íà ìàòåðèàëüíî îáåñïå÷åííûõ ãðàæäàí è ÿâëÿþòñÿ äèñêðèìèíàöèîí-íûìè äëÿ ìàëîîáåñïå÷åííûõ ãðàæäàí.  îáîñíîâàíèå ñâîåé ïîçèöèè çàÿâèòåëü â îáðàùåíèè ïðèâîäèò ïðèìåðíóþ ñóììó ðàñõîäîâ, ñâÿçàí-íûõ ñ îáó÷åíèåì â Âûñøåé øêîëå ïðàâîñóäèÿ.

Êðîìå ýòîãî, ïî ìíåíèþ Æîðîêóëîâà Ì.Ì., çàêîíîäàòåëü óñòàíàâëè-âàÿ àáçàöåì òðåòüèì ÷àñòè 3 ñòàòüè 15 è ÷àñòüþ 2 ñòàòüè 17 êîíñòèòó-öèîííîãî Çàêîíà «Î ñòàòóñå ñóäåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» â êà÷åñò-âå äîïîëíèòåëüíîãî òðåáîâàíèÿ íàëè÷èå ñåðòèôèêàòà, âûäàâàåìîãî ïî îêîí÷àíèè ó÷åáû ïðåòåíäåíòàì íà äîëæíîñòè ñóäåé, íå ïðèíÿë âî âíèìàíèå ìàòåðèàëüíûå ðàñõîäû ïðåòåíäåíòîâ, ïðèáûâàþùèõ èç ðàç-íûõ ðåãèîíîâ ñòðàíû, è íå ïðåäóñìîòðåë ðàâíûå âîçìîæíîñòè è óñëî-âèÿ äëÿ ïðåòåíäåíòîâ, â ðåçóëüòàòå êîòîðîãî ãðàæäàíå óùåìëÿþòñÿ ïî èìóùåñòâåííîìó ïîëîæåíèþ.

Ñóáúåêò îáðàùåíèÿ ñ÷èòàåò, ÷òî îñïàðèâàåìûå íîðìû ðàññ÷èòàíû íà æèòåëåé ãîðîäà Áèøêåêà, æåëàþùèõ ñòàòü ñóäüÿìè, è äèñêðèìèíè-ðóþò ïðåòåíäåíòîâ èç äðóãèõ ðåãèîíîâ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ïî èìó-ùåñòâåííîìó ïîëîæåíèþ.

Îñíîâûâàÿñü íà âûøåèçëîæåííîì, çàÿâèòåëü ïðîñèò ïðèçíàòü àá-çàö òðåòèé ÷àñòè 3 ñòàòüè 15 è ÷àñòü 2 ñòàòüè 17 êîíñòèòóöèîííîãî Çà-êîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î ñòàòóñå ñóäåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëè-êè» ïðîòèâîðå÷àùèìè ÷àñòè 1 ñòàòüè 5, àáçàöó âòîðîìó ÷àñòè 2 ñòàòüè 16 è ÷àñòè 4 ñòàòüè 52 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Îïðåäåëåíèåì êîëëåãèè ñóäåé Êîíñòèòóöèîííîé ïàëàòû Âåðõîâíî-ãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè îò 20 ñåíòÿáðÿ 2018 ãîäà äàííîå îáðà-ùåíèå áûëî ïðèíÿòî ê ïðîèçâîäñòâó.

Ïðåäñòàâèòåëü ñòîðîíû-îòâåò÷èêà Ñûäûêîâ Ì.Ý. íå ñîãëàñèâøèñü ñ äîâîäàìè îáðàùàþùåéñÿ ñòîðîíû, âûðàçèë ñëåäóþùåå âîçðàæåíèå.

Îñïàðèâàåìûìè íîðìàìè êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñ-ïóáëèêè «Î ñòàòóñå ñóäåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» óñòàíîâëåíû åäè-íûå òðåáîâàíèÿ êî âñåì ãðàæäàíàì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, æåëàþ-ùèì ñòàòü ñóäüÿìè íåçàâèñèìî îò èõ ìàòåðèàëüíîãî èëè äðóãîãî ïîëî-æåíèÿ è íå ïðåäóñìîòðåíî ïðîõîæäåíèå êîíêóðñà äëÿ ïîñòóïëåíèÿ íà ó÷åáó è ïîñëåäóþùåå îáó÷åíèå â Âûñøåé øêîëå ïðàâîñóäèÿ â ãîðîäå Áèøêåê ëèáî â äðóãîì îïðåäåëåííîì ðåãèîíå.

 ñîîòâåòñòâèè ñî ñòàòüåé 4 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î ñòàòóñå ñóäåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» ñòàòóñ ñóäüè îï-ðåäåëÿåòñÿ ïîâûøåííûìè òðåáîâàíèÿìè ê åãî ïðèîáðåòåíèþ è ïðåêðà-ùåíèþ, óñòàíîâëåíèåì âûñîêèõ ñòàíäàðòîâ ê ëè÷íîñòè îáëàäàòåëÿ, êâà-ëèôèêàöèè è ïîâåäåíèþ, óñèëåíèåì îòâåòñòâåííîñòè çà íåíàäëåæàùåå èñïîëíåíèå ñóäåéñêèõ ïîëíîìî÷èé, ìàòåðèàëüíûì è ñîöèàëüíûì îáåñ-ïå÷åíèåì è èíûìè ãàðàíòèÿìè, ñîîòâåòñòâóþùèìè âûñîêîìó ñòàòóñó.

 Ðåøåíèè Êîíñòèòóöèîííîé ïàëàòû Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè îò 15 àïðåëÿ 2015 ãîäà óêàçàíî, ÷òî, èñõîäÿ èç ñïåöèôè-êè çàäà÷ è õàðàêòåðà äåÿòåëüíîñòè, êðóãà îáÿçàííîñòåé è ñòåïåíè îò-âåòñòâåííîñòè ïåðåä çàêîíîì è îáùåñòâîì, äîëæíîñòü ñóäüè âûäåëÿåò-ñÿ â îñîáóþ êàòåãîðèþ.

Òàêæå, Ñûäûêîâ Ì.Ý. îòìåòèë, ÷òî ñóäüè ïðè îòïðàâëåíèè ïðàâîñóäèÿ

âûíîñÿò ðåøåíèÿ îò èìåíè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, ñóäüÿ – ýòî îñîáàÿ ïðîôåññèÿ, â ñèëó ýòîãî ê íèì ïðåäúÿâëÿþòñÿ ïîâûøåííûå òðåáîâàíèÿ ê èõ ïðîôåññèîíàëèçìó, êîìïåòåíöèè, îòâåòñòâåííîñòè è ïðîõîæäåíèþ ñîîòâåòñòâóþùåé ïîäãîòîâêè. Ýòî ÿâëÿåòñÿ ñåðüåçíîé ïðåäïîñûëêîé äëÿ çàùèòû íà äîëæíîì óðîâíå ïðàâ è ñâîáîä ÷åëîâåêà è óñòàíîâëå-íèÿ çàêîííîñòè â ñòðàíå.

Íà îñíîâàíèè âûøåèçëîæåííîãî, Ñûäûêîâ Ì.Ý. âûðàçèë ìíåíèå, ÷òî àáçàö òðåòèé ÷àñòè 3 ñòàòüè 15 è ÷àñòü 2 ñòàòüè 17 êîíñòèòóöèîííîãî Çà-êîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î ñòàòóñå ñóäåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» íå ïðîòèâîðå÷àò ÷àñòè 1 ñòàòüè 5, àáçàöó âòîðîìó ÷àñòè 2 ñòàòüè 16 è ÷àñòè 4 ñòàòüè 52 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, ïîñêîëüêó äî-âîäû ïðèâåäåííûå ãðàæäàíèíîì Æîðîêóëîâûì Ì.Ì. (ïðîöåäóðà è ïî-ðÿäîê ïðîâåäåíèÿ êîíêóðñà è îáó÷åíèÿ, ìåñòî ïðîâåäåíèÿ îáó÷åíèÿ) íå íàõîäÿòñÿ â ñèñòåìíîé ñâÿçè ñ îñïàðèâàåìûìè íîðìàìè.

Âòîðîé ïðåäñòàâèòåëü ñòîðîíû-îòâåò÷èêà Îðîçîáåê óóëó Ìàêñàò ïîääåðæàë äîâîäû Ñûäûêîâà Ì.Ý.

Ïðåäñòàâèòåëü Àïïàðàòà Ïðåçèäåíòà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè Ìóð-çàëèåâà Æ.Í., íå ñîãëàñèâøèñü ñ äîâîäàìè îáðàùàþùåéñÿ ñòîðîíû, âûñêàçàëà ñëåäóþùåå ìíåíèå â îòíîøåíèè îñïàðèâàåìûõ íîðì.

Ïðåäúÿâëåíèå âûñîêèõ ñòàíäàðòîâ ê êâàëèôèêàöèè, â òîì ÷èñëå äî-ïîëíèòåëüíûõ òðåáîâàíèé ê óðîâíþ ïîäãîòîâêè ãðàæäàí, ïðåòåíäóþùèõ íà äîëæíîñòü ñóäüè, îáóñëîâëåíî âûñîêèì ñòàòóñîì ñóäüè, êàê ïðåäñ-òàâèòåëÿ îäíîé èç âåòâåé ãîñóäàðñòâåííîé âëàñòè, îáåñïå÷èâàþùåãî çàùèòó ïðàâ è çàêîííûõ èíòåðåñîâ ãðàæäàí è þðèäè÷åñêèõ ëèö.

Öåëüþ îáó÷åíèÿ ëèö, íå èìåþùèõ ïðàêòèêè â ñóäåáíîé äåÿòåëüíîñ-òè, ÿâëÿåòñÿ ïîäãîòîâêà ñïåöèàëèñòîâ, ãîòîâûõ ïî ïðîôåññèîíàëüíûì è ìîðàëüíûì êà÷åñòâàì îòïðàâëÿòü ïðàâîñóäèå, äëÿ èõ ïîñëåäóþùåãî îòáîðà íà ñóäåéñêèå äîëæíîñòè. Òàêèì îáðàçîì, âûïîëíÿþòñÿ òðåáî-âàíèÿ ãîñóäàðñòâà è îáùåñòâà ïî îáåñïå÷åíèþ ñóäåáíîãî êîðïóñà êîì-ïåòåíòíûìè è íåçàâèñèìûìè ñîòðóäíèêàìè. Ýòà öåëü äîñòèãàåòñÿ ïðî-âåäåíèåì ñîîòâåòñòâóþùåãî êîíêóðñà è íàëè÷èåì ó÷åáíîãî ïðîöåññà ïîäãîòîâêè ïðåòåíäåíòîâ. Ïðè ýòîì ìàòåðèàëüíûå è îðãàíèçàöèîííûå òðóäíîñòè ïðåòåíäåíòîâ ñâÿçàíû ñ ïîëó÷åíèåì ñîîòâåòñòâóþùåãî îáú-åìà çíàíèé.  ñâÿçè ñ ÷åì, äîâîäû î äèñêðèìèíàöèîííîì õàðàêòåðå äî-ïîëíèòåëüíûõ òðåáîâàíèé, ñîäåðæàùèõñÿ â îñïàðèâàåìûõ íîðìàõ íå îáîñíîâàíû, òàê êàê îíè íå äîïóñêàþò îãðàíè÷åíèÿ ëèö ïî èõ ýêîíîìè-÷åñêîìó ñòàòóñó. Òðåáîâàíèÿ ïðåäúÿâëÿþòñÿ ëèøü ê èõ îáðàçîâàíèþ, òðóäîâîìó ñòàæó è âîçðàñòó.

 òî æå âðåìÿ, ïî ìíåíèþ Ìóðçàëèåâîé Æ.Í., èìåþòñÿ ðÿä âîïðî-ñîâ, ñâÿçàííûõ ñ ïðîõîæäåíèåì ïðåòåíäåíòàìè, ïîëó÷èâøèìè ñåðòè-ôèêàòû, îòáîð ÷åðåç Ñîâåò ïî îòáîðó ñóäåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

 ÷àñòíîñòè, ïðåòåíäåíòó, ïðîøåäøåìó îáó÷åíèå â Âûñøåé øêîëå ïðàâîñóäèÿ è ïîëó÷èâøåìó ñåðòèôèêàò îá åãî óñïåøíîì îêîí÷àíèè, íå ïðåäîñòàâëÿþòñÿ íèêàêèå ãàðàíòèè î íàçíà÷åíèè åãî íà äîëæíîñòü ñóäüè. Êàê ïîêàçûâàåò ïðàêòèêà, ñèñòåìà áàëëîâ Ñîâåòà ïî îòáîðó ñó-äåé ñòàâèò â íåðàâíîå ïîëîæåíèå òàêèõ ïðåòåíäåíòîâ ïî îòíîøåíèþ ê ïðåòåíäåíòàì, èìåþùèì ñóäåéñêèé ñòàæ.  îñíîâíîì îíè çàíèìàþò ïî ðåéòèíãó íèçêèå ìåñòà è ìîãóò íàäåÿòüñÿ íà íàçíà÷åíèå òîëüêî â òîì ñëó÷àå, åñëè Ïðåçèäåíò Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè îòêëîíèò ïðåòåíäåíòà

(Продолжение на 19-ой стр.)

Page 18: 8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ №9 (2973) Кыргыз Республикасынын

2019-жылдын 8-февралы 1919мамлекеттик расмий гезити

èìåþùåãî áîëåå âûñîêèé ðåéòèíã.  ñâÿçè ñ ÷åì, îáó÷åíèå ñ îòðûâîì îò ïðîèçâîäñòâà â òå÷åíèå ãîäà íå îïðàâäûâàåò ñåáÿ.

 ýòîé ñâÿçè âîçíèêàåò äâîÿêîå ïîëîæåíèå, ñ îäíîé ñòîðîíû, ãîñó-äàðñòâî, ó÷èòûâàÿ çíà÷èìîñòü îáó÷åíèÿ ïðåòåíäåíòîâ, íåñåò ñåðüåç-íûå ôèíàíñîâûå ðàñõîäû, ñ äðóãîé ñòîðîíû, íå ìîæåò äàòü ãàðàíòèè ïðåòåíäåíòàì, ïîëó÷èâøèì ñåðòèôèêàòû ïî îêîí÷àíèè ó÷åáû, íàçíà-÷åíèÿ íà äîëæíîñòü ñóäüè.  èòîãå ýòî ïðèâîäèò ê íåðàöèîíàëüíîìó èñ-ïîëüçîâàíèþ áþäæåòà. Òàêîå æå íåðàöèîíàëüíîå îòíîøåíèå íàáëþ-äàåòñÿ è â îòíîøåíèè ðåñóðñîâ ïðåòåíäåíòîâ.

 ñâÿçè ñ ÷åì, Ìóðçàëèåâà Æ.Í. ñ÷èòàåò âîçìîæíûì â öåëÿõ çàùèòû ïðàâ ãðàæäàí, ïðåòåíäóþùèõ íà äîëæíîñòè ñóäåé, îïòèìèçàöèþ ôîð-ìàòà îáó÷åíèÿ ïðåòåíäåíòîâ ÷åðåç âå÷åðíåå, äèñòàíöèîííîå îáó÷åíèå.

Íà îñíîâàíèè âûøåèçëîæåííîãî, Ìóðçàëèåâà Æ.Í. ñ÷èòàåò, ÷òî îñ-ïàðèâàåìûå íîðìû êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î ñòàòóñå ñóäåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» íå ïðîòèâîðå÷àò Êîíñòèòó-öèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Ïî ìíåíèþ ïðåäñòàâèòåëÿ Ïðàâèòåëüñòâà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè Åñåíàëèåâà Ì.Ê., â ñîîòâåòñòâèè ñ ÷àñòüþ 9 ñòàòüè 94 Êîíñòèòóöèè Êûð-ãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ñòàòóñ ñóäüè îïðåäåëÿåòñÿ êîíñòèòóöèîííûì çàêî-íîì, ãäå âîçìîæíî óñòàíîâëåíèå äîïîëíèòåëüíûõ òðåáîâàíèé äëÿ ïðå-òåíäåíòîâ íà äîëæíîñòü ñóäüè è îïðåäåëåííûå îãðàíè÷åíèÿ íà äîëæ-íîñòè ñóäåé Âåðõîâíîãî ñóäà, Êîíñòèòóöèîííîé ïàëàòû Âåðõîâíîãî ñó-äà è ìåñòíûõ ñóäîâ.

 ñâÿçè ñ ýòèì, â îñïàðèâàåìûõ ñòàòüÿõ êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î ñòàòóñå ñóäåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» ïðå-äóñìîòðåíû ñîîòâåòñòâóþùèå äîïîëíèòåëüíûå òðåáîâàíèÿ äëÿ êàí-äèäàòîâ íà äîëæíîñòè ñóäåé, à èìåííî òðåáóåòñÿ íàëè÷èå ñåðòèôèêà-òà, âûäàâàåìîãî ïî ðåçóëüòàòàì ýêçàìåíà ïîñëå îêîí÷àíèÿ îáó÷åíèÿ.

 ñîîòâåòñòâèè ñ àáçàöåì âòîðûì ÷àñòè 2 ñòàòüè 16 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè íèêòî íå ìîæåò ïîäâåðãàòüñÿ äèñêðèìèíàöèè ïî ïðèçíàêó ïîëà, ðàñû, ÿçûêà, èíâàëèäíîñòè, ýòíè÷åñêîé ïðèíàäëåæ-íîñòè, âåðîèñïîâåäàíèÿ, âîçðàñòà, ïîëèòè÷åñêèõ èëè èíûõ óáåæäåíèé, îáðàçîâàíèÿ, ïðîèñõîæäåíèÿ, èìóùåñòâåííîãî èëè èíîãî ïîëîæåíèÿ, à òàêæå äðóãèõ îáñòîÿòåëüñòâ.

Âìåñòå ñ ýòèì, àáçàö òðåòèé îáîçíà÷åííîé ñòàòüè Êîíñòèòóöèè ïðå-äóñìàòðèâàåò, ÷òî íå ÿâëÿþòñÿ äèñêðèìèíàöèåé ñïåöèàëüíûå ìåðû, óñòàíîâëåííûå çàêîíîì è íàïðàâëåííûå íà îáåñïå÷åíèå ðàâíûõ âîç-ìîæíîñòåé äëÿ ðàçëè÷íûõ ñîöèàëüíûõ ãðóïï â ñîîòâåòñòâèè ñ ìåæäó-íàðîäíûìè îáÿçàòåëüñòâàìè.

Íà îñíîâàíèè âûøåèçëîæåííîãî, Åñåíàëèåâ Ì.Ê. ñ÷èòàåò, ÷òî íîðìû îñïàðèâàåìûõ ñòàòåé êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëè-êè «Î ñòàòóñå ñóäåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» íå ÿâëÿþòñÿ äèñêðèìè-íàöèîííûìè è íå ïðîòèâîðå÷àò ÷àñòè 1 ñòàòüè 5, àáçàöó âòîðîìó ÷àñòè 2 ñòàòüè 16 è ÷àñòè 4 ñòàòüè 52 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

 òî æå âðåìÿ ïðåäñòàâèòåëü Ïðàâèòåëüñòâà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëè-êè îòìå÷àåò, ÷òî ñ ó÷åòîì ïðèâåäåííûõ â õîäàòàéñòâå îáðàùàþùåãîñÿ ðàñ÷åòîâ ðàñõîäîâ íà îáó÷åíèå ïðåòåíäåíòîâ, ïðèáûâøèõ èç äàëüíèõ ðåãèîíîâ ñòðàíû, äîïîëíèòåëüíûå òðåáîâàíèÿ, ñîäåðæàùèåñÿ â îñïà-ðèâàåìûõ íîðìàõ, ïðèâîäÿò ê óõóäøåíèþ ïîëîæåíèÿ êàíäèäàòîâ, òàê êàê íà çàêîíîäàòåëüíîì óðîâíå îòñóòñòâóþò îðãàíèçàöèîííûå ìåõàíèç-ìû è ïðîöåäóðû îáó÷åíèÿ ïðåòåíäåíòîâ íà äîëæíîñòü ñóäåé, îáåñïå-÷èâàþùèå åãî äîñòóïíîñòü äëÿ ïðåòåíäåíòîâ.

Ïðåäñòàâèòåëü Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè Ñàïèÿíî-âà Ì.Í. ñ÷èòàåò äîâîäû îáðàùàþùåéñÿ ñòîðîíû íåîáîñíîâàííûìè è âûðàçèëà ñëåäóþùåå ìíåíèå.

Ñòàòóñ ñóäåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè îïðåäåëÿåòñÿ êîíñòèòóöèîí-íûì Çàêîíîì, â íåì ìîãóò áûòü óñòàíîâëåíû äîïîëíèòåëüíûå òðåáî-âàíèÿ è íåêîòîðûå îãðàíè÷åíèÿ äëÿ êàíäèäàòîâ íà äîëæíîñòè ñóäåé.

Îñïàðèâàåìûìè íîðìàìè êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñ-ïóáëèêè «Î ñòàòóñå ñóäåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» ê ëèöàì, âïåðâûå ïðåòåíäóþùèì íà çàìåùåíèå äîëæíîñòè ñóäüè Âåðõîâíîãî ñóäà, Êîíñòè-òóöèîííîé ïàëàòû Âåðõîâíîãî ñóäà, ìåñòíûõ ñóäîâ è íå èìåþùèì ñòàæ ñóäåéñêîé ðàáîòû, à òàêæå ê ëèöàì, èìåþùèì ñóäåéñêèé ñòàæ ðàáîòû, ó êîòîðûõ ïðè ýòîì ñðîê ïåðåðûâà ìåæäó ïîäà÷åé çàÿâëåíèÿ íà ó÷àñ-òèå â êîíêóðñå è îñâîáîæäåíèåì ëèöà îò äîëæíîñòè ñóäüè ëèáî ïðåê-ðàùåíèåì ïîëíîìî÷èé ñóäüè ïðåâûøàåò äåñÿòü ëåò, óñòàíàâëèâàåòñÿ ñëåäóþùåå äîïîëíèòåëüíîå òðåáîâàíèå - íàëè÷èå ñåðòèôèêàòà, âûäà-âàåìîãî ïî ðåçóëüòàòàì îáó÷åíèÿ ïðåòåíäåíòîâ.

Ëèöà, ïðåòåíäóþùèå íà äîëæíîñòü ñóäüè, äîëæíû ïðîéòè îáó÷åíèå ñðîêîì äî îäíîãî ãîäà, â òå÷åíèå êîòîðîãî åìó ïðåäîñòàâëÿåòñÿ îòïóñê áåç ñîõðàíåíèÿ çàðàáîòíîé ïëàòû ïî ìåñòó ðàáîòû. Ïî îêîí÷àíèè îáó-÷åíèÿ ïðîâîäèòñÿ êâàëèôèêàöèîííûé ýêçàìåí, âûäàåòñÿ ñåðòèôèêàò, ñðîê äåéñòâèÿ êîòîðîãî ñîñòàâëÿåò òðè ãîäà. Ïðîãðàììà îáó÷åíèÿ, ñîñ-òàâ êîìèññèè ïî ïðèåìó ýêçàìåíà, à òàêæå ïîðÿäîê åãî ñäà÷è óòâåðæ-äàþòñÿ Ñîâåòîì ñóäåé. Îáó÷åíèå ïðîâîäèòñÿ áåçâîçìåçäíî, ñëóøàòå-ëè îáåñïå÷èâàþòñÿ ó÷åáíî-ìåòîäè÷åñêèìè ïîñîáèÿìè.

Ïî ìíåíèþ Ñàïèÿíîâîé Ì.Í., äîïîëíèòåëüíîå îáó÷åíèå êàíäèäàòîâ â ñóäüè ïî ñïåöèàëüíîé ïðîãðàììå è ïîäãîòîâêà èõ ê ñóäåéñêîé ïðîôåñ-ñèè íàïðàâëåíî íà îáåñïå÷åíèå íàçíà÷åíèÿ íà äîëæíîñòü ñóäüè ñïå-öèàëèñòîâ, îáëàäàþùèõ êâàëèôèêàöèåé âûñîêîãî óðîâíÿ. Òàêèå òðå-áîâàíèÿ îòâå÷àþò è ìåæäóíàðîäíûì ïðàâîâûì ñòàíäàðòàì.  ÷àñòíîñ-òè, â Îñíîâíûõ ïðèíöèïàõ ÎÎÍ, êàñàþùèõñÿ íåçàâèñèìîñòè ñóäåáíûõ îðãàíîâ, ïðåäóñìîòðåíî, ÷òî ëèöà, îòîáðàííûå íà ñóäåáíûå äîëæíîñ-òè, äîëæíû èìåòü âûñîêèå ìîðàëüíûå êà÷åñòâà è ñïîñîáíîñòè, à òàê-æå ñîîòâåòñòâóþùóþ ïîäãîòîâêó è êâàëèôèêàöèþ â îáëàñòè ïðàâà.

Ñóäüåé ÿâëÿåòñÿ ëèöî óïîëíîìî÷åííîå îñóùåñòâëÿòü ïðàâîñóäèå â ïîðÿäêå, ïðåäóñìîòðåííîì Êîíñòèòóöèåé è çàêîíàìè, è âûïîëíÿþùåå ñâîè îáÿçàííîñòè íà ïðîôåññèîíàëüíîé îñíîâå. Ñòàòóñ ñóäüè îïðåäå-ëÿåòñÿ ïîâûøåííûìè òðåáîâàíèÿìè ê åãî îáëàäàòåëþ è óñòàíîâëå-íèåì âûñîêèõ ñòàíäàðòîâ ê åãî ëè÷íîñòè, êâàëèôèêàöèè è ïîâåäåíèþ, óñèëåíèåì îòâåòñòâåííîñòè çà íåíàäëåæàùåå èñïîëíåíèå ñóäåéñêèõ ïîëíîìî÷èé, ìàòåðèàëüíûì è ñîöèàëüíûì îáåñïå÷åíèåì ñîîòâåòñò-âóþùèì âûñîêîìó ñòàòóñó è äðóãèìè ãàðàíòèÿìè.

Íà îñíîâàíèè âûøåèçëîæåííîãî, Ñàïèÿíîâà Ì.Í. ñ÷èòàåò, ÷òî ïðåäóñ-ìîòðåííûå â îñïàðèâàåìûõ íîðìàõ äîïîëíèòåëüíûå òðåáîâàíèÿ ê êàí-äèäàòàì íà äîëæíîñòè ñóäåé íå ìîãóò ðàñöåíèâàòüñÿ êàê äèñêðèìèíàöèÿ.

Ïðåäñòàâèòåëü Âûñøåé øêîëû ïðàâîñóäèÿ ïðè Âåðõîâíîì ñóäå Êûð-ãûçñêîé Ðåñïóáëèêè Áåêáàøåâà ×.À. âûðàçèâ ñâîå íåñîãëàñèå ñ äîâî-äàìè îáðàùàþùåéñÿ ñòîðîíû, ïðèâåëà àíàëîãè÷íûå àðãóìåíòû, êîòî-ðûå èçëîæèëà â ñâîåì âûñòóïëåíèè ïðåäñòàâèòåëü Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè Ñàïèÿíîâà Ì.Í.

Êîíñòèòóöèîííàÿ ïàëàòà Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, îáñóäèâ äîâîäû ñòîðîí, âûñëóøàâ ïîÿñíåíèÿ èíûõ ëèö è èññëåäîâàâ ìàòåðèàëû äåëà, ïðèøëà ê ñëåäóþùèì âûâîäàì.

1.  ñîîòâåòñòâèè ñ ÷àñòüþ 4 ñòàòüè 19 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà «Î Êîíñòèòóöèîííîé ïàëàòå Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» Êîíñòèòóöèîííàÿ ïàëàòà Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè âû-íîñèò àêòû ïî ïðåäìåòó, çàòðîíóòîìó â îáðàùåíèè, ëèøü â îòíîøå-íèè òîé ÷àñòè íîðìàòèâíîãî ïðàâîâîãî àêòà, êîíñòèòóöèîííîñòü êîòî-ðîé ïîäâåðãàåòñÿ ñîìíåíèþ.

Òàêèì îáðàçîì, ïðåäìåòîì ðàññìîòðåíèÿ Êîíñòèòóöèîííîé ïàëàòû Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ïî äàííîìó äåëó ÿâëÿþòñÿ àáçàö òðåòèé ÷àñòè 3 ñòàòüè 15 è ÷àñòü 2 ñòàòüè 17 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î ñòàòóñå ñóäåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóá-ëèêè» ñëåäóþùåãî ñîäåðæàíèÿ:

«Ñòàòüÿ 15. Òðåáîâàíèÿ, ïðåäúÿâëÿåìûå ê ñóäüÿì Âåðõîâíîãî ñó-äà, Êîíñòèòóöèîííîé ïàëàòû Âåðõîâíîãî ñóäà, ïîðÿäîê èõ èçáðàíèÿ

3. Ê ëèöàì, âïåðâûå ïðåòåíäóþùèì íà çàìåùåíèå äîëæíîñòè ñóäüè Âåðõîâíîãî ñóäà, Êîíñòèòóöèîííîé ïàëàòû Âåðõîâíîãî ñóäà è íå èìåþ-ùèì ñòàæ ñóäåéñêîé ðàáîòû, à òàêæå ê ëèöàì, èìåþùèì ñóäåéñêèé ñòàæ ðàáîòû, ó êîòîðûõ ïðè ýòîì ñðîê ïåðåðûâà ìåæäó ïîäà÷åé çàÿâëåíèÿ íà ó÷àñòèå â êîíêóðñå è îñâîáîæäåíèåì ëèöà îò äîëæíîñòè ñóäüè ëè-áî ïðåêðàùåíèåì ïîëíîìî÷èé ñóäüè ïðåâûøàåò äåñÿòü ëåò, óñòàíàâ-ëèâàåòñÿ ñëåäóþùåå äîïîëíèòåëüíîå òðåáîâàíèå - íàëè÷èå ñåðòèôè-êàòà, âûäàâàåìîãî ïî ðåçóëüòàòàì îáó÷åíèÿ ïðåòåíäåíòîâ.

Ñòàòüÿ 17. Òðåáîâàíèÿ, ïðåäúÿâëÿåìûå ê ñóäüÿì ìåñòíûõ ñóäîâ2. Ê ëèöàì, âïåðâûå ïðåòåíäóþùèì íà çàìåùåíèå äîëæíîñòè ñóäüè

ìåñòíîãî ñóäà è íå èìåþùèì ñòàæ ñóäåéñêîé ðàáîòû, à òàêæå ê ëèöàì, èìåþùèì ñóäåéñêèé ñòàæ ðàáîòû, ó êîòîðûõ ïðè ýòîì ñðîê ïåðåðûâà ìåæäó ïîäà÷åé çàÿâëåíèÿ íà ó÷àñòèå â êîíêóðñå è îñâîáîæäåíèåì ëè-öà îò äîëæíîñòè ñóäüè ëèáî ïðåêðàùåíèåì ïîëíîìî÷èé ñóäüè ïðåâû-øàåò äåñÿòü ëåò, óñòàíàâëèâàåòñÿ ñëåäóþùåå äîïîëíèòåëüíîå òðåáî-

âàíèå - íàëè÷èå ñåðòèôèêàòà, âûäàâàåìîãî ïî ðåçóëüòàòàì ñäà÷è êâà-ëèôèêàöèîííîãî ýêçàìåíà (äàëåå - ýêçàìåí). Ýêçàìåí ñäàåòñÿ ïî èòî-ãàì îáó÷åíèÿ ïðåòåíäåíòîâ. Ñåðòèôèêàò äåéñòâèòåëåí â òå÷åíèå òðåõ ëåò. Ïðîãðàììà îáó÷åíèÿ, ñîñòàâ êîìèññèè ïî ïðèåìó ýêçàìåíà, à òàê-æå ïîðÿäîê åãî ñäà÷è óòâåðæäàþòñÿ Ñîâåòîì ñóäåé».

Êîíñòèòóöèîííûé çàêîí Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î ñòàòóñå ñóäåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» ïðèíÿò â ñîîòâåòñòâèè ñ ïîðÿäêîì, óñòàíîâ-ëåííûì çàêîíîäàòåëüñòâîì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, îïóáëèêîâàí â ãàçåòå «Ýðêèí Òîî» îò 15 èþëÿ 2008 ãîäà ¹51, âíåñåí â Ãîñóäàðñòâåí-íûé ðååñòð íîðìàòèâíûõ ïðàâîâûõ àêòîâ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè è ÿâ-ëÿåòñÿ äåéñòâóþùèì.

2.  ñîîòâåòñòâèè ñ Êîíñòèòóöèåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè íèêòî íå ìîæåò ïîäâåðãàòüñÿ äèñêðèìèíàöèè ïî ïðèçíàêó ïîëà, ðàñû, ÿçûêà, èí-âàëèäíîñòè, ýòíè÷åñêîé ïðèíàäëåæíîñòè, âåðîèñïîâåäàíèÿ, âîçðàñòà, ïîëèòè÷åñêèõ èëè èíûõ óáåæäåíèé, îáðàçîâàíèÿ, ïðîèñõîæäåíèÿ, èìó-ùåñòâåííîãî èëè èíîãî ïîëîæåíèÿ, à òàêæå äðóãèõ îáñòîÿòåëüñòâ (÷àñòü 2 ñòàòüè 16 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè).

Êîíñòèòóöèîííî-ïðàâîâîé ñìûñë óêàçàííîãî ïðèíöèïà áûë ðàñê-ðûò â ðÿäå ðåøåíèé Êîíñòèòóöèîííîé ïàëàòû Âåðõîâíîãî ñóäà Êûð-ãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

 ÷àñòíîñòè, â Ðåøåíèè îò 19 ñåíòÿáðÿ 2018 ãîäà óêàçàíî, ÷òî ïîä êîíñòèòóöèîííûì ïðèíöèïîì íåäèñêðèìèíàöèè ïîíèìàåòñÿ êîíñòèòó-öèîííûé çàïðåò îãðàíè÷åíèÿ èëè óùåìëåíèÿ ïðàâ, ñâîáîä è çàêîííûõ èíòåðåñîâ ëè÷íîñòè â çàâèñèìîñòè îò åå àíòðîïîëîãè÷åñêèõ èëè ñî-öèàëüíûõ îñîáåííîñòåé. Ïðè ýòîì ëþáàÿ äèôôåðåíöèàöèÿ ïðàâîâî-ãî ðåãóëèðîâàíèÿ, ïðèâîäÿùàÿ ê ðàçëè÷èÿì â ïðàâàõ è îáÿçàííîñòÿõ ñóáúåêòîâ ïðàâà, äîëæíà îñóùåñòâëÿòüñÿ çàêîíîäàòåëåì ñ ñîáëþäå-íèåì òðåáîâàíèé ÷àñòè 2 ñòàòüè 20 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóá-ëèêè, â ñèëó êîòîðîé îãðàíè÷åíèÿ äîïóñòèìû, åñëè îíè îáúåêòèâíî îï-ðàâäàííû, îáîñíîâàíû è ïðåñëåäóþò êîíñòèòóöèîííî çíà÷èìûå öåëè, à ââîäèìûå îãðàíè÷åíèÿ, èñïîëüçóåìûå äëÿ äîñòèæåíèÿ ýòèõ öåëåé, äîëæíû áûòü ñîðàçìåðíû èì.

Óêàçàííûé êîíñòèòóöèîííûé ïðèíöèï äîëæåí áûòü ðàññìîòðåí âî âçàèìîñâÿçè ñ ïðèíöèïîì ðàâåíñòâà è íåäèñêðèìèíàöèè â ñôåðå ãîñó-äàðñòâåííîé ñëóæáû, çàêðåïëåííûì â ÷àñòè 4 ñòàòüè 52 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.  ñîîòâåòñòâèè ñ äàííûì ïðèíöèïîì ãðàæäà-íàì ãàðàíòèðóþòñÿ ðàâíûå ïðàâà è ðàâíûå âîçìîæíîñòè ïðè ïîñòóï-ëåíèè íà ãîñóäàðñòâåííóþ ñëóæáó, ïðîäâèæåíèè â äîëæíîñòè â ïîðÿä-êå, ïðåäóñìîòðåííîì çàêîíîì, ÷òî îçíà÷àåò ïðàâî ãðàæäàí íà çàíÿòèå ëþáîé ãîñóäàðñòâåííîé äîëæíîñòè áåç âñÿêîé äèñêðèìèíàöèè. Îäíàêî ýòî íå îçíà÷àåò, ÷òî ãðàæäàíèí âïðàâå òðåáîâàòü, à ãîñóäàðñòâî îáÿçà-íî ïðåäîñòàâèòü åìó çàïðàøèâàåìóþ äîëæíîñòü. Óñòàíîâëåíèå îñîáûõ òðåáîâàíèé è îãðàíè÷åíèé â ñôåðå ãîñóäàðñòâåííîé ñëóæáû, îáóñëîâ-ëåííîå ñïåöèôèêîé òðóäîâîé äåÿòåëüíîñòè ãîñóäàðñòâåííûõ ñëóæà-ùèõ, íå ìîæåò ðàññìàòðèâàòüñÿ êàê íàðóøåíèå èëè îãðàíè÷åíèå ïðàâ è ñâîáîä, ãàðàíòèðîâàííûõ Êîíñòèòóöèåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè. Òàêàÿ ñïåöèôèêà ïðàâîâîãî ðåãóëèðîâàíèÿ â ñôåðå ãîñóäàðñòâåííîé ñëóæáû îáåñïå÷èâàåò ðåàëèçàöèþ ïðèíöèïîâ ñòàáèëüíîñòè, ïðîôåññèîíàëèç-ìà, êîìïåòåíòíîñòè, ïðååìñòâåííîñòè, ñìåíÿåìîñòè è ïîñòîÿííîãî ñî-âåðøåíñòâîâàíèÿ åå ñèñòåìû. Îãðàíè÷åíèÿ, êàñàþùèåñÿ óñëîâèé çà-ìåùåíèÿ îïðåäåëåííûõ äîëæíîñòåé, äîïóñòèìû âî âñåõ ñôåðàõ ïðà-âîâîãî ðåãóëèðîâàíèÿ è ñâÿçàíû ñ ðàçëè÷èÿìè ïðàâîâîãî ñòàòóñà ëèö, ïðèíàäëåæàùèõ ê ðàçíûì êàòåãîðèÿì, â çàâèñèìîñòè îò ñïåöèôèêè, ðî-äà è óñëîâèé äåÿòåëüíîñòè. Ïðè ýòîì, ââîäèìûå çàêîíîäàòåëåì îáúåê-òèâíî îïðàâäàííûå è îáîñíîâàííûå îãðàíè÷åíèÿ, ñîðàçìåðíûå îáùåç-íà÷èìûì êîíñòèòóöèîííûì öåëÿì, â ñîîòâåòñòâèè ñ ÷àñòüþ 2 ñòàòüè 20 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè íå ìîãóò ðàññìàòðèâàòüñÿ êàê íà-ðóøåíèå ïðèíöèïà ðàâíûõ ïðàâ è çàïðåòà äèñêðèìèíàöèè. Òàêóþ ïðà-âîâóþ ïîçèöèþ Êîíñòèòóöèîííàÿ ïàëàòà âûðàæàëà â ñâîèõ ðåøåíèÿõ îò 30 àïðåëÿ 2014 ãîäà, 18 ôåâðàëÿ 2015 ãîäà.

3. Êûðãûçñêàÿ Ðåñïóáëèêà ÿâëÿåòñÿ ïðàâîâûì ãîñóäàðñòâîì, â êîòî-ðîé ãîñóäàðñòâåííàÿ âëàñòü îñíîâûâàåòñÿ íà ïðèíöèïå ðàçäåëåíèÿ ãî-ñóäàðñòâåííîé âëàñòè (íà çàêîíîäàòåëüíóþ, èñïîëíèòåëüíóþ è ñóäåá-íóþ) (÷àñòü 1 ñòàòüè 1, ñòàòüÿ 3 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè).

Ñóäåáíàÿ âëàñòü êàê îäíà èç âåòâåé ãîñóäàðñòâåííîé âëàñòè ïðèçâà-íà îõðàíÿòü ïðàâî, ïðàâîâûå óñòîè ãîñóäàðñòâåííîé è îáùåñòâåííîé æèçíè îò ëþáûõ íàðóøåíèé, êòî áû èõ íå ñîâåðøàë. Èñõîäÿ èç êîíñòè-òóöèîííî-ïðàâîâîãî ñòàòóñà ñóäåé, ïðåäîïðåäåëåííîãî òåì, ÷òî îíè îñóùåñòâëÿþò ïóáëè÷íî-ïðàâîâûå çàäà÷è ñóäåáíîé âëàñòè, ê ñóäü-ÿì ïðåäúÿâëÿþòñÿ ïîâûøåííûå òðåáîâàíèÿ – âûñîêèé ïðîôåññèî-íàëèçì, êîìïåòåíòíîñòü, îòâåòñòâåííîñòü, íàëè÷èå ñîîòâåòñòâóþùåé ïîäãîòîâêè, çíàíèé è íàâûêîâ, íåîáõîäèìûõ äëÿ âûïîëíåíèÿ ñëóæåá-íûõ îáÿçàííîñòåé.

Êîìïåòåíòíîñòü ñóäåé ðàññìàòðèâàåòñÿ êàê ïðèíöèï, îñíîâíîå íà-÷àëî ïîñòðîåíèÿ è ôóíêöèîíèðîâàíèÿ ñóäåáíîé ñèñòåìû. Òðåáîâàíèå ïðàâîâîé êâàëèôèêàöèè ñóäåé çàêðåïëåíî âî ìíîãèõ ìåæäóíàðîäíî-ïðàâîâûõ äîêóìåíòàõ.

Òàê, â Îñíîâíûõ ïðèíöèïàõ ÎÎÍ, êàñàþùèõñÿ íåçàâèñèìîñòè ñóäåá-íûõ îðãàíîâ, ïðîâîçãëàøàåòñÿ, ÷òî «ëèöà, îòîáðàííûå íà ñóäåáíûå äîëæíîñòè, äîëæíû èìåòü âûñîêèå ìîðàëüíûå êà÷åñòâà è ñïîñîáíîñòè, à òàêæå ñîîòâåòñòâóþùóþ ïîäãîòîâêó è êâàëèôèêàöèþ â îáëàñòè ïðàâà».

Ýòî îáóñëîâëåíî òåì, ÷òî íà ñóäåé âîçëîæåíû âàæíûå ãîñóäàðñòâåí-íûå ôóíêöèè ïî ðàçðåøåíèþ ñîöèàëüíûõ êîíôëèêòîâ ñ ïîìîùüþ ïðà-âà è âîññòàíîâëåíèå íàðóøåííûõ ïðàâ ìîæåò áûòü äîâåðåíî ëèöàì, ñîîòâåòñòâóþùèì âñåì òðåáîâàíèÿì, ïðåäúÿâëÿåìûì ê ñóäüå Îñíîâ-íûì çàêîíîì, ìåæäóíàðîäíûìè àêòàìè è çàêîíàìè.

 ýòîé ñâÿçè, óðîâåíü ïðàâîâîé ïîäãîòîâêè ñóäüè, åãî êâàëèôèêà-öèÿ, êîìïåòåíòíîñòü ÿâëÿþòñÿ êðàåóãîëüíûì êàìíåì ñóäåéñêîé ôóíê-öèè, ïîñêîëüêó îò íèõ çàâèñèò íå òîëüêî ïðÿìîé ðåçóëüòàò èõ ðàáîòû – êà÷åñòâî âûíîñèìûõ ñóäåáíûõ àêòîâ è îòïðàâëåíèÿ ïðàâîñóäèÿ, íî è óðîâåíü äîâåðèÿ îáùåñòâà ê ñóäåáíîé âëàñòè.

Êîíñòèòóöèîííàÿ ïàëàòà Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè â ñâîåì Ðåøåíèè îò 15 àïðåëÿ 2015 ãîäà óêàçûâàëà, ÷òî, èñõîäÿ èç ñïå-öèôèêè çàäà÷ è õàðàêòåðà äåÿòåëüíîñòè, êðóãà îáÿçàííîñòåé è ñòåïåíè îòâåòñòâåííîñòè ïåðåä çàêîíîì è îáùåñòâîì, äîëæíîñòü ñóäüè âûäå-ëÿåòñÿ â îñîáóþ êàòåãîðèþ.  ýòîé ñâÿçè ê äîëæíîñòè ñóäüè ïðåäúÿâ-ëÿþòñÿ ïîâûøåííûå òðåáîâàíèÿ, êîòîðûå âûðàæàþòñÿ â óñòàíîâëåíèè âûñîêèõ ñòàíäàðòîâ ê ëè÷íîñòè îáëàäàòåëÿ, êâàëèôèêàöèè è ïîâåäå-íèþ, è óñèëåíèåì îòâåòñòâåííîñòè çà íåíàäëåæàùåå èñïîëíåíèå ñó-äåéñêèõ ïîëíîìî÷èé.

4. Êîíñòèòóöèÿ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè óñòàíîâèëà òðåáîâàíèÿ ê ëè-öàì, ïðåòåíäóþùèì íà äîëæíîñòè ñóäåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè (ñòàòüÿ 94). Ïðè ýòîì â ÷àñòè 9 ñòàòüè 94 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëè-êè ïðåäóñìîòðåíà âîçìîæíîñòü óñòàíîâëåíèÿ êîíñòèòóöèîííûì çàêî-íîì äîïîëíèòåëüíûõ òðåáîâàíèé ê êàíäèäàòàì íà äîëæíîñòè ñóäåé.

Ïî ñìûñëó ïðèâåäåííîé äèñïîçèòèâíîé íîðìû Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñ-êîé Ðåñïóáëèêè, çàêîíîäàòåëü íàäåëåí ïîëíîìî÷èåì ïî óñòàíîâëåíèþ äîïîëíèòåëüíûõ òðåáîâàíèé ê êàíäèäàòàì íà äîëæíîñòè ñóäåé, ïîìèìî òåõ, êîòîðûå óæå çàêðåïëåíû â Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

 ðåàëèçàöèþ óêàçàííîé êîíñòèòóöèîííîé íîðìû çàêîíîäàòåëü âíåñ â ñòàòüè 15 è 17 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà «Î ñòàòóñå ñóäåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» äîïîëíåíèÿ, óñòàíàâëèâàþùèå äîïîëíèòåëüíûå òðåáîâà-íèÿ ê ëèöàì, âïåðâûå ïðåòåíäóþùèì íà çàìåùåíèå äîëæíîñòè ñóäüè Âåðõîâíîãî ñóäà, Êîíñòèòóöèîííîé ïàëàòû Âåðõîâíîãî ñóäà, ìåñòíî-ãî ñóäà è íå èìåþùèì ñòàæ ñóäåéñêîé ðàáîòû, à òàêæå ê ëèöàì, èìåþ-ùèì ñóäåéñêèé ñòàæ ðàáîòû, ó êîòîðûõ ïðè ýòîì ñðîê ïåðåðûâà ìåæ-äó ïîäà÷åé çàÿâëåíèÿ íà ó÷àñòèå â êîíêóðñå è îñâîáîæäåíèåì ëèöà îò äîëæíîñòè ñóäüè ëèáî ïðåêðàùåíèåì ïîëíîìî÷èé ñóäüè ïðåâûøàåò äåñÿòü ëåò – íàëè÷èå ñåðòèôèêàòà, âûäàâàåìîãî ïî ðåçóëüòàòàì îáó-÷åíèÿ ïðåòåíäåíòîâ.

Îñíîâíûå óñëîâèÿ îáó÷åíèÿ íåîáõîäèìîãî äëÿ ïîëó÷åíèÿ ñåðòèôè-êàòà ðåãëàìåíòèðîâàíû â ñòàòüå 5-4 âûøåóêàçàííîãî êîíñòèòóöèîííî-ãî Çàêîíà. Ñîãëàñíî óêàçàííîé ñòàòüå îáó÷åíèå ïðåòåíäåíòîâ íà äîëæ-íîñòè ñóäåé îñóùåñòâëÿåòñÿ Âûñøåé øêîëîé ïðàâîñóäèÿ. Ëèöà, ïðå-òåíäóþùèå íà äîëæíîñòü ñóäüè, äîëæíû ïðîéòè îáó÷åíèå ñðîêîì äî îäíîãî ãîäà, â òå÷åíèå êîòîðîãî åìó ïðåäîñòàâëÿåòñÿ îòïóñê áåç ñîõ-ðàíåíèÿ çàðàáîòíîé ïëàòû ïî ìåñòó ðàáîòû. Ïî îêîí÷àíèè îáó÷åíèÿ ïðîâîäèòñÿ êâàëèôèêàöèîííûé ýêçàìåí.

Çàêîíîäàòåëü, ïðèíèìàÿ îñïàðèâàåìûå ñóáúåêòîì îáðàùåíèÿ íîð-ìû, äåéñòâîâàë â ðàìêàõ ñâîåé äèñêðåöèè è ðóêîâîäñòâîâàëñÿ, ïðåæäå âñåãî, èíòåðåñàìè ãðàæäàí è îáùåñòâà â ÷àñòè îáåñïå÷åíèÿ ñóäåéñêîãî êîðïóñà êâàëèôèöèðîâàííûì è êîìïåòåíòíûì ñîñòàâîì. Ïðèíöèï ïðà-âîâîé êîìïåòåíòíîñòè, çàëîæåííûé â ÷àñòè 1 ñòàòüè 4 êîíñòèòóöèîííî-ãî Çàêîíà «Î ñòàòóñå ñóäåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè», ïðåäïîëàãàåò, ÷òî çàêîíîäàòåëü, èñõîäÿ èç îñîáîãî ñòàòóñà ñóäåé, äîëæåí ïðåäúÿâëÿòü ê íèì êàê íîñèòåëÿì ñóäåáíîé âëàñòè âûñîêèå ñòàíäàðòû ê êâàëèôèêà-

öèè è èíûå òðåáîâàíèÿ, â òîì ÷èñëå ïî óðîâíþ ïîäãîòîâêè.Ñîìíåíèÿ ãðàæäàí â êîìïåòåíòíîñòè è ïðîôåññèîíàëèçìå ñóäåé ìî-

ãóò âûçâàòü ñîìíåíèÿ â çàêîííîñòè è îáîñíîâàííîñòè èõ äåéñòâèé êàê íîñèòåëåé ïóáëè÷íîé âëàñòè, ïîñêîëüêó îñóùåñòâëåíèå ïðàâîñóäèÿ ÿâëÿåòñÿ îäíèì èç îñíîâíûõ êîíñòèòóöèîííûõ èíñòèòóòîâ, ôóíäàìåí-òàëüíûõ ýëåìåíòîâ ãîñóäàðñòâåííîñòè.

Âìåñòå ñ òåì, çàêîíîäàòåëü, ïðè óñòàíîâëåíèè äîïîëíèòåëüíûõ òðå-áîâàíèé äëÿ êàíäèäàòîâ íà äîëæíîñòè ñóäåé, äîëæåí áûë ðóêîâîäñòâî-âàòüñÿ òåìè æå ïðèíöèïàìè, êîòîðûå ëåæàò â îñíîâå êîíñòèòóöèîííûõ òðåáîâàíèé ê ïðåòåíäåíòàì íà äîëæíîñòè ñóäåé, à èìåííî, îíè äîëæ-íû áûëè ñîîòâåòñòâîâàòü ïðèíöèïàì ðàâíîãî äîñòóïà, ðàâíûõ âîçìîæ-íîñòåé ïðè ïîñòóïëåíèè íà ãîñóäàðñòâåííóþ ñëóæáó (÷àñòü 4 ñòàòüè 52 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè). Ïðè÷åì, ñëåäóåò îòìåòèòü, ÷òî ñóùåñòâóþùèé ïîðÿäîê ïðèåìà ïðåòåíäåíòîâ íà îáó÷åíèå â Âûñøåé øêîëå ïðàâîñóäèÿ íå ìîæåò ðàññìàòðèâàòüñÿ êàê âûïîëíåíèå âûøåó-êàçàííûõ òðåáîâàíèé Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Òàêèì îáðàçîì, çàêîíîäàòåëü, ïðèíèìàÿ îñïàðèâàåìûå íîðìû è óñ-òàíàâëèâàÿ äîïîëíèòåëüíûå òðåáîâàíèÿ äëÿ êàíäèäàòîâ íà äîëæíîñòè ñóäåé, íå ó÷åë ðÿä îáñòîÿòåëüñòâ, êîòîðûå ñòàëè ðåàëüíûì ïðåïÿòñò-âèåì äëÿ ó÷àñòèÿ â êîíêóðñå áîëüøîãî ÷èñëà ïðåòåíäåíòîâ íà çàìåùå-íèå âàêàíòíîé äîëæíîñòè ñóäüè è ïðèâåëè ê ðàçëè÷èÿì â âîçìîæíîñòÿõ â ñâÿçè ñ ñîöèàëüíûì è èìóùåñòâåííûì ïîëîæåíèåì.

 ÷àñòíîñòè, îáó÷åíèå êàíäèäàòîâ íà äîëæíîñòè ñóäåé ïðîâîäèòñÿ òîëüêî ïî î÷íîé ôîðìå, ÷òî ïðåäïîëàãàåò ðàáîòàþùèì ëèöàì, çà÷èñ-ëåííûì äëÿ ïðîõîæäåíèÿ îáó÷åíèÿ, îôîðìèòü îòïóñê áåç ñîõðàíåíèÿ çàðàáîòíîé ïëàòû íà äëèòåëüíûé ñðîê, òàê êàê ïåðèîä îáó÷åíèÿ, ñîã-ëàñíî óêàçàííîãî êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà, ìîæåò ñîñòàâèòü äî îäíîãî ãîäà. Çäåñü ïðîñëåæèâàþòñÿ äâà ìîìåíòà: ïåðâîå, íå âñå ðóêîâîäèòåëè ó÷ðåæäåíèé ãîòîâû ïðåäîñòàâèòü îòïóñê íà äëèòåëüíûé ñðîê, ïîñêîëüêó â ýòîì ñëó÷àå óâåëè÷èâàåòñÿ íàãðóçêà íà äðóãèõ ñîòðóäíèêîâ, è âòîðîå, åñëè è ïðåäîñòàâëÿåòñÿ îòïóñê áåç ñîõðàíåíèÿ çàðàáîòíîé ïëàòû, òî ëèöî ëèøàåòñÿ äîõîäà â âèäå çàðàáîòíîé ïëàòû. Ó÷èòûâàÿ, ÷òî, åñëè ó ëèöà îòñóòñòâóþò èíûå àêòèâû è èñòî÷íèêè äîõîäà äëÿ ñîäåðæàíèÿ ñåáÿ è ÷ëåíîâ ñâîåé ñåìüè, ýòî ñòàíîâèòñÿ ðåàëüíûì ïðåïÿòñòâèåì äëÿ ïðîõîæäåíèÿ îáó÷åíèÿ èìåííî ïî èìóùåñòâåííîìó ïîëîæåíèþ.

Äàííîå îáñòîÿòåëüñòâî óñóãóáëÿåòñÿ åùå è òåì, ÷òî îáó÷åíèå êàíäè-äàòîâ íà äîëæíîñòè ñóäåé ïðîâîäèòñÿ â ãîðîäå Áèøêåê â Âûñøåé øêîëå ïðàâîñóäèÿ, êîòîðàÿ íå èìååò ñîîòâåòñòâóþùåé èíôðàñòðóêòóðû äëÿ ïðîæèâàíèÿ îáó÷àþùèõñÿ, ïðèåõàâøèõ èç ðåãèîíîâ, ÷òî ïðåäïîëàãàåò àðåíäó æèëüÿ íà âðåìÿ îáó÷åíèÿ. Àðåíäà æèëüÿ â ýòîì ñëó÷àå òàêæå ñòàíîâèòñÿ äîïîëíèòåëüíîé íåïîäúåìíîé ôèíàíñîâîé íàãðóçêîé äëÿ ïðåòåíäåíòîâ èç ðåãèîíîâ, åäèíñòâåííûì èñòî÷íèêîì äîõîäà êîòîðûõ ÿâëÿåòñÿ çàðàáîòíàÿ ïëàòà, êîòîðîé îíè ëèøàþòñÿ â ñâÿçè ñ îôîðìëå-íèåì îòïóñêà áåç ñîõðàíåíèÿ çàðàáîòíîé ïëàòû íà ïåðèîä îáó÷åíèÿ. Ïðè òàêèõ óñëîâèÿõ áîëåå ïðåäïî÷òèòåëüíûå øàíñû íà îáó÷åíèå ïîÿâëÿþò-ñÿ ó òåõ, êòî èìååò ôèíàíñîâóþ ïîääåðæêó ñî ñòîðîíû èëè ÿâëÿþòñÿ ôèíàíñîâî ñîñòîÿòåëüíûìè, ÷òî ñîçäàåò ïðåäïîñûëêè âîçíèêíîâåíèÿ íåðàâíûõ óñëîâèé äëÿ ëèö ñ ðàçíûìè èìóùåñòâåííûìè ïîëîæåíèÿìè.

Äåéñòâóþùàÿ ñèñòåìà õîòÿ è íàïðàâëåíà íà îáåñïå÷åíèå ñóäåéñêî-ãî êîðïóñà êâàëèôèöèðîâàííûì è êîìïåòåíòíûì ñîñòàâîì ïðåòåíäåí-òîâ, îäíàêî íàáîð î÷åíü îãðàíè÷åííîãî êîëè÷åñòâà ëèö íà îáó÷åíèå â Âûñøåé øêîëå ïðàâîñóäèÿ, ñ ó÷åòîì äîïîëíèòåëüíûõ òðåáîâàíèé äëÿ ïðåòåíäåíòîâ, óñòàíîâëåííûõ ñòàòüÿìè 15 è 17 êîíñòèòóöèîííîãî Çà-êîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î ñòàòóñå ñóäåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëè-êè», ñóùåñòâåííî ñóæàåò êðóã ó÷àñòíèêîâ, ïðåòåíäóþùèõ íà âàêàíòíûå ñóäåéñêèå äîëæíîñòè, ÷òî â êîíå÷íîì èòîãå âëèÿåò òàêæå íà îòáîð íàè-áîëåå äîñòîéíûõ íà ñóäåéñêèå äîëæíîñòè.

Áîëåå òîãî, äåéñòâóþùàÿ ñèñòåìà îáó÷åíèÿ ÿâëÿåòñÿ íåîïðàâäàí-íîé ñ òî÷êè çðåíèÿ ýôôåêòèâíîñòè èñïîëüçîâàíèÿ áþäæåòíûõ ñðåäñòâ íà îáó÷åíèå ïðåòåíäåíòîâ, òàê êàê íàëè÷èå ñåðòèôèêàòà, ñâèäåòåëüñò-âóþùåãî îá îêîí÷àíèè îáó÷åíèÿ â Âûñøåé øêîëå ïðàâîñóäèÿ íå ãàðàí-òèðóåò, ÷òî êàíäèäàò â áóäóùåì çàéìåò äîëæíîñòü ñóäüè.

 ñèëó èçëîæåííîãî, òàêîå èçáèðàòåëüíîå âîçäåéñòâèå îñïàðèâàå-ìûõ íîðì íà ñôåðó îòáîðà ïðåòåíäåíòîâ íà äîëæíîñòè ñóäåé íàðóøàåò ãàðàíòèðîâàííûå Êîíñòèòóöèåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ïðàâà ãðàæäàí íà çàùèòó îò äèñêðèìèíàöèè è ðàâåíñòâî âñåõ ïåðåä çàêîíîì è ñóäîì. Îñïàðèâàåìûå íîðìû ñîçäàþò çíà÷èòåëüíûå ïðåïÿòñòâèÿ äëÿ ãðàæ-äàí, ïðåòåíäóþùèõ íà äîëæíîñòè ñóäåé â çàâèñèìîñòè îò èõ èìóùåñò-âåííîãî è ñîöèàëüíîãî ïîëîæåíèÿ.

Áåçóñëîâíî, ïðåòåíäåíòû íà âàêàíòíûå ñóäåéñêèå äîëæíîñòè äîëæ-íû èìåòü ãëóáîêèå òåîðåòè÷åñêèå çíàíèÿ è ïðàêòè÷åñêèå íàâûêè äëÿ îòïðàâëåíèÿ ïðàâîñóäèÿ íà íàäëåæàùåì óðîâíå. Îäíàêî ñîçäàíèå îð-ãàíèçàöèîííûõ ïðåäïîñûëîê äëÿ ïîëó÷åíèÿ òàêèõ íàâûêîâ äîëæíî îñó-ùåñòâëÿòüñÿ áåç óùåìëåíèÿ ïðàâ ãðàæäàí ïî èìóùåñòâåííîìó è ñî-öèàëüíîìó ïîëîæåíèþ. Ñëåäîâàòåëüíî, îöåíêà ñîîòâåòñòâèÿ ëèö, ïðå-òåíäóþùèõ íà äîëæíîñòè ñóäåé, äîëæíà îñóùåñòâëÿòüñÿ ñ èñïîëüçî-âàíèåì îäèíàêîâûõ êðèòåðèåâ, ïîçâîëÿþùèõ ïðèíèìàòü âî âíèìàíèå ðåçóëüòàòû èõ ïðîôåññèîíàëüíîé äåÿòåëüíîñòè, îòíîøåíèå ê òðóäó, èõ äåëîâûå êà÷åñòâà, à íå îñíîâûâàòüñÿ èñêëþ÷èòåëüíî íà ôàêòå îò-ñóòñòâèÿ ó íèõ òðåáóåìîãî ñåðòèôèêàòà, ïîäòâåðæäàþùåãî ïðîõîæäå-íèå îáó÷åíèÿ â Âûñøåé øêîëå ïðàâîñóäèÿ.

Òàêîé ïîäõîä ñîãëàñóåòñÿ è ñ êîíñòèòóöèîííûìè ïðèíöèïàìè ðàâåíñò-âà è ñïðàâåäëèâîñòè, èç êîòîðûõ âûòåêàåò íåîáõîäèìîñòü ðàâíîãî îá-ðàùåíèÿ ñ ëèöàìè, íàõîäÿùèìèñÿ â ðàâíûõ óñëîâèÿõ, è ñîáëþäåíèå êîòîðûõ îçíà÷àåò, ïîìèìî ïðî÷åãî, çàïðåò ââîäèòü íå èìåþùèå îáúåê-òèâíîãî è ðàçóìíîãî îïðàâäàíèÿ ðàçëè÷èÿ â ïðàâàõ ëèö, íàõîäÿùèõñÿ â îäèíàêîâûõ èëè ñõîäíûõ îáñòîÿòåëüñòâàõ.

 ñèëó ïðèâåäåííûõ êîíñòèòóöèîííûõ ïðåäïèñàíèé íà ãîñóäàðñò-âî âîçëîæåíî îáÿçàííîñòü ïî îáåñïå÷åíèþ òàêîé îðãàíèçàöèè îòáîðà ïðåòåíäåíòîâ è ïîäãîòîâêè ñóäåé, êîòîðàÿ îòâå÷àëà áû çàäà÷àì ïîëó-÷åíèÿ êà÷åñòâåííîãî è âûñîêîïðîôåññèîíàëüíîãî ñóäåéñêîãî êîðïóñà, ãàðàíòèðóÿ ïðè ýòîì ðàâíûé äîñòóï ãðàæäàí ê ãîñóäàðñòâåííîé ñëóæáå.  öåëÿõ äîñòèæåíèÿ ýòîé çàäà÷è ãîñóäàðñòâî îáÿçàíî óñòàíîâèòü òàêèå êâàëèôèêàöèîííûå òðåáîâàíèÿ, êîòîðûå áóäóò ñîîòâåòñòâîâàòü ïðèí-öèïàì ðàâåíñòâà âñåõ ïåðåä çàêîíîì è ñóäîì, ðàâíîãî äîñòóïà êàæäî-ãî ê ãîñóäàðñòâåííîé ñëóæáå.

Êîíñòèòóöèîííàÿ ïàëàòà Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè îòìå÷àåò, ÷òî ñèëà ðåãóëÿòèâíîãî âîçäåéñòâèÿ îñïàðèâàåìûõ çàÿâè-òåëåì íîðì (àáçàö òðåòèé ÷àñòè 3 ñòàòüè 15, ÷àñòü 2 ñòàòüè 17 êîíñ-òèòóöèîííîãî Çàêîíà «Î ñòàòóñå ñóäåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè») íà-õîäèòñÿ â ñèñòåìíîé ñâÿçè ñî ñòàòüÿìè 5-4, 21-1 óêàçàííîãî êîíñòèòó-öèîííîãî Çàêîíà, êîòîðûå óñòàíàâëèâàþò òðåáîâàíèÿ ê ïðîõîæäåíèþ îáó÷åíèÿ ïðåòåíäåíòàìè íà äîëæíîñòü ñóäüè è ïðàâèëà èõ êîíêóðñíîãî îòáîðà. Âìåñòå ñ ýòèì, îöåíêà êîíñòèòóöèîííîñòè îñïàðèâàåìûõ íîðì âîçäåéñòâóåò òàêæå íà ïðèìåíèìîñòü ñòàòåé êîíñòèòóöèîííîãî Çàêî-íà, íàõîäÿùèõñÿ â ñèñòåìíîé ñâÿçè ñ íèìè, íåñìîòðÿ íà òî, ÷òî Êîíñ-òèòóöèîííàÿ ïàëàòà Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, â ñîîò-âåòñòâèè ñ òðåáîâàíèÿìè ÷àñòè 4 ñòàòüè 19 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà «Î Êîíñòèòóöèîííîé ïàëàòå Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè», äàåò îöåíêó êîíñòèòóöèîííîñòè òîëüêî òåõ íîðì, êîòîðûå áûëè óêàçà-íû â îáðàùåíèè çàÿâèòåëÿ.

Íà îñíîâàíèè âûøåèçëîæåííîãî, ðóêîâîäñòâóÿñü ïóíêòîì 1 ÷àñòè 6, ÷àñòÿìè 8 è 9 ñòàòüè 97 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, ñòàòüÿìè 46, 47, 48, 51 è 52 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà «Î Êîíñòèòóöèîííîé ïàëà-òå Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè», Êîíñòèòóöèîííàÿ ïàëàòà Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè

ÐÅØÈËÀ:

1. Ïðèçíàòü àáçàö òðåòèé ÷àñòè 3 ñòàòüè 15, ÷àñòü 2 ñòàòüè 17 êîíñòè-òóöèîííîãî Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î ñòàòóñå ñóäåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» ïðîòèâîðå÷àùèìè ÷àñòè 1 ñòàòüè 5, àáçàöó âòîðîìó ÷àñ-òè 2 ñòàòüè 16, ÷àñòè 4 ñòàòüè 52 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

2. Ðåøåíèå îêîí÷àòåëüíîå è îáæàëîâàíèþ íå ïîäëåæèò, âñòóïàåò â ñèëó ñ ìîìåíòà ïðîâîçãëàøåíèÿ.

3. Ðåøåíèå îáÿçàòåëüíî äëÿ âñåõ ãîñóäàðñòâåííûõ îðãàíîâ, îðãà-íîâ ìåñòíîãî ñàìîóïðàâëåíèÿ, äîëæíîñòíûõ ëèö, îáùåñòâåííûõ îáú-åäèíåíèé, þðèäè÷åñêèõ è ôèçè÷åñêèõ ëèö è ïîäëåæèò èñïîëíåíèþ íà âñåé òåððèòîðèè ðåñïóáëèêè.

4. Îïóáëèêîâàòü íàñòîÿùåå ðåøåíèå â îôèöèàëüíûõ èçäàíèÿõ îðãà-íîâ ãîñóäàðñòâåííîé âëàñòè, íà îôèöèàëüíîì ñàéòå Êîíñòèòóöèîííîé ïàëàòû Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè è â «Âåñòíèêå Êîíñòè-òóöèîííîé ïàëàòû Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè».

ÊÎÍÑÒÈÒÓÖÈÎÍÍÀß ÏÀËÀÒÀÂÅÐÕÎÂÍÎÃÎ ÑÓÄÀ ÊÛÐÃÛÇÑÊÎÉ ÐÅÑÏÓÁËÈÊÈ

(Начало на 18-ой стр.)

по делу о проверке конституционности абзаца третьего части 3 статьи 15 и части 2 статьи 17 конституционного Закона Кыргызской Республики «О статусе судей Кыргызской Республики» в связи с обращением Жорокулова Максатбека Мергенбаевича

ИМЕНЕМ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИРЕШЕНИЕ

КОНСТИТУЦИОННОЙ ПАЛАТЫ ВЕРХОВНОГО СУДА КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ

Page 19: 8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ №9 (2973) Кыргыз Республикасынын

2019-жылдын 8-февралы2020мамлекеттик расмий гезити

Ош обл., Ноокат районунун Кыргыз-Ата айыл аймагынын тургуну Касымали кызы Динара

ОКПО 28704339, ИНН 10106197500613æåêå èøìåðä¿¿ë¿ã¿í òîêòîòêîíäóãóí áèëäèðåò.

Äàðåãè: Íîîêàò ðàéîíó, Êûðãûç-Àòà à/à.

Òåë.: (0777) 75-38-27 Ï/Ï-0053

ОБЪЕДИНЕНИЕ ПАСТБИЩЕПОЛЬЗОВАТЕЛЕЙ (ОПП) КОЧКОРБАЕВСКОГО АЙЫЛНОГО АЙМАКА, ЫСЫК-АТИНСКОГО РАЙОНА, ЧУЙСКОЙ ОБЛАСТИ

ОБЪЯВЛЯЕТ ТЕНДЕРНА ЗАКУП ОБОРУДОВАНИЯ - ЭЛЕКТРИЧЕСКИЙ ГЕНЕРАТОР,

ЭЛЕКТРОКОЛОРИФЕР, КОНВЕКТОР.

Çàèíòåðåñîâàííûå êîìïàíèè ìîãóò ïîëó÷èòü èíôîðìàöèþ î òåõ-íè÷åñêèõ ïàðàìåòðàõ è ïðèîáðåñòè ïîëíûé êîìïëåêò äîêóìåíòîâ, ïî íèæåóêàçàííîìó àäðåñó â ðàáî÷èå äíè ñ 8.00 äî 17.00 ÷àñîâ.

Êîíêóðñíûå ïðåäëîæåíèÿ äîëæíû áûòü äîñòàâëåíû â óêàçàí-íûé íèæå îôèñ íå ïîçäíåå 21 ôåâðàëÿ 2019 ãîäà äî 15.00 ÷àñîâ ìåñòíîãî âðåìåíè.

ÎÏÏ Êî÷êîðáàåâñêîãî àéûëíîãî àéìàêà (À/À), ×óéñêàÿ îá-ëàñòü, Ûñûê-Àòèíñêèé ðàéîí, Êî÷êîðáàåâñêèé À/À, ñ. Êåíåø, óë.Ëåíèíà ¹71, êàáèíåò ÎÏÏ (â çäàíèè äîìà êóëüòóðû), ïðåä-ñåäàòåëü ÎÏÏ Êà÷êèíáàåâ Ðóñëàí Òàëàñáåêîâè÷.

Òåë.: (0709) 67-92-66, (0709) 22-38-80; e-mail: kochkorbaev.ao@ mail.ru. Í-162

Нарын областынын Жумгал райондук сот аткаруучулар кызмат бєлїмї

карызкор Аманбек уулу Жаныбекке тиешелїї Нарын областынын Жумгал районунун Куйручук айылынын Ниязалы уулу Субанбек

кєчєсїндєгї №48 дарегиндеги турак жайга биринчи ачык тїрдєгї соода-сатык жарыялайт. Турак жайдын жалпы аянты 55,2 кв.м.,

жашоо аянты 34,0 кв.м. Старттык баасы 361 765 сом.

Ñîîäà-ñàòûêêà êàòûøóóíó êààëàãàíäàð áàøòàïêû áààíûí 5%ûí Æóìãàë ðàéîíäóê ñîò àòêàðóó÷óëàð êûçìàò áºë¿ì¿í¿í ý/ñ÷åò 440504210000240, ÁÈÊ 44001, òºëºì êîäó: 14238900 “ÐÑÊ Áàíê” ÀÀÊ-ãà òºëººñ¿ çàðûë. Ñîîäà-ñàòûê 2019-æûëäûí 12-ìàðòûíäà ñààò 10.00äº Íàðûí îáëàñòûíûí Æóìãàë ðàéîíóíóí Êóéðó÷óê àéûëû-íûí Íèÿçàëû óóëó Ñóáàíáåê êº÷ºñ¿íäºã¿ ¹48 äàðåãèíäå áàøòàëàò.

Ñóðàï-áèë¿¿ òåëåôîíó: (03536) 2-32-69. Ñ-696

Подразделение службы судебных исполнителей Жумгальского района Нарынской области

ОБЪЯВЛЯЕТ ПЕРВИЧНЫЕ ПУБЛИЧНЫЕ ТОРГИ НА ИМУЩЕСТВО: жилой дом по адресу: Нарынская область,

Жумгальский район, с.Куйручук, ул.Ниязалы уулу Субанбек, №48, общая площадь жилого дома - 55,2 кв.м.,

жилой площадь - 34,0 кв.м., принадлежащий должнику Аманбек уулу Жаныбек.

Òîðãè ñîñòîÿòñÿ 12 ìàðòà 2019 ãîäà â 10.00 ÷àñîâ ñî ñòàðòîâîé öå-íû 361 765 ñîìîâ ïî àäðåñó: ñ.Êóéðó÷óê, óë.Íèÿçàëû óóëó Ñóáàí-áåê ¹48 Æóìãàëüñêîãî ðàéîíà Íàðûíñêîé îáëàñòè.

Ëèöàì ó÷àñòâóþøèõ â òîðãàõ íåîáõîäèìî âíåñòè 5% îò ñòîèìîñòè èìóùåñòâà äî íà÷àëî òîðãîâ íà ðàñ÷åòíûé ñ÷åò ÏÑÑÈ Æóìãàëüñêîãî ðàéîíà ïî ñëåäóþùèì ðåêâèçèòàì Ëèöåâîé ñ÷åò: 440504210000240, ÁÈÊ 44001, êîä ïëàòåæà: 14238900 “ÐÑÊ Áàíê”

Êîíòàêòíûå òåëåôîíû: (03536) 2-32-69. Ñ-696

Бакай-Ата райондук соттук аткаруучулар кызматынын бєлїмїнїн соттук аткаруучусу

«Бай Тїшїм» Банкы ЖАКнын пайдасына карызкор Жайлообаева Динара Кермалиевнадан 81 756 сом 66 т. єндїрїї. Єндїрїї Жайлообаева Динара Кермалиевнага таандык – 2000 кв.м., жер ченеминде жайгашкан, жалпы пайдалуу аянты – 56,96

кв.м., жашоо аянты – 45,56 кв.м. тїзгєн, 6-02-05-1001-0962 сандуу иден. коду, Бакай-Ата районунун, Бакай-Ата айылынын

Осконкул кєчєсїндєгї №30 турак жайына биринчи ачык аукцион жарыялайт.

Турак жайдын баштапкы баасы 180 000 (бир жїз сексен миў) сомду тїзєт.

Àóêöèîí 2019-æûëäûí 25-ìàðòûíäà ñààò 10.00äº ì¿ëê æàéãàø-êàí äàðåãèíäå ºòêºð¿ëºò. Àóêöèîíãî êàòûøóóíó êààëàãàí àäàìäàð àóê-öèîí áàøòàëãàíãà ÷åéèí 1 ê¿í ìóðäà òóðàê æàéäûí áàøòàïêû áààñû-íûí 5% ºë÷ºì¿íäºã¿ øåðò ïóëäó Áàêàé-Àòà ðàéîíäóê ÑÀÊÁíûí äå-ïîçèòòèê ñ÷åòó ¹4406022100000123, ÁÈÊ 129022, ÀÀÊ “ÐÑÊ Áàíêû-íà” òºã¿¿ãº ìèëäåòò¿¿. Àóêöèîíäó óòóï àëãàí àäàì òºëºãºí øåðò ïóë ñàòûï àëóó áààñûíûí ýñåáèíå ÷åãåðèëåò.

Ñóðàï-áèë¿¿ òåëåôîíó: Áàêàé-Àòà ðàéîíäóê ñîòòóê àòêàðóó÷óëàð êûçìàòòûê áºë¿ì¿. 0704-66-04-66. Ñ-691

«БЕРЕКЕ-ИНВЕСТ” АИФ ААК 2019-жылдын 2-мартында Бишкек ш., Огомбаев

кєч., 242 дарегиндеги К.Баялинов(мурунку Чернышевский) китепканасынын жыйындар

залына акционерлерди фонддун жылдык жалпы чогулушуна катышууга чакырат.

Àêöèîíåðëåðäè êàòòîî ñààò 9.00äº áàøòàëàò. ×îãóëóø ñààò 10.00äº áàøòàëàò.

Àêöèîíåðëåðäå ïàñïîðòó, àë ýìè ºê¿ëäºð¿íäº èøåíèì êàò æàíà ïàñïîðòó áîëóóñó êåðåê.

×ÎÃÓËÓØÒÓÍ Ê¯Í ÒÀÐÒÈÁÈ:

1. Ýñåïòºº êîìèññèÿñûí øàéëîî.2. 2018-æûë áîþí÷à áóõãàëòåðäèê áàëàíñòû, êè-

ðåøå æàíà ÷ûãàøàëàðäûí ýñåáèí, ôîíääóí êàðæû-÷àðáàëûê èøìåðä¿¿ë¿ã¿ æºí¿íäºã¿ îò-÷¸òóí áåêèò¿¿.

3. 2018-æûë ¿÷¿í òåêøåð¿¿ êîìèññèÿñûíûí êîðó-òóíäóñóí, òûøêû àóäèòîðäóí êîðóòóíäóñóí áå-êèò¿¿.

4. 2018-æûë áîþí÷à äèâèäåíääåðäè òºëººí¿í òàðòèáèí æàíà ºë÷ºì¿í áåêèò¿¿.

5. 2019-æûëãà Äèðåêòîðëîð êå¢åøèíèí ñûé àêû-ñûí áåêèò¿¿.

6. 2019-æûëãà òåêøåð¿¿ êîìèññèÿñûíûí ñûé àêû-ñûí áåêèò¿¿.

7. 2019-æûëãà òåêøåð¿¿ êîìèññèÿñûíûí ì¿÷ºëº-ð¿í øàéëîî.

8. 2019-æûëãà ôîíääóí áþäæåòèí áåêèò¿¿.

Àêòèâäåðäèí òàçà áààñû - 22 796 ìè¢ ñîìäó ò¿çºò. 1 àêöèÿíûí áààñû - 4,56 ñîì. Àêòèâäèí 2,11% áàø-êàðìàëûêòûí ÷ûãûìäàðûí, 4,38% ôîíääóí æàëïû ÷ûãûìäàðûí ò¿çºò.

×îãóëóøêà òèéèøò¿¿ ìàòåðèàëäàð ìåíåí Áèø-êåê ø., Íóðêàìàë êº÷., 29 ÄÊ áîðáîðóíóí 3-êàáè-íåòèíåí òààíûøóóãà áîëîò.

Òåë.: 52-13-34.

ОАО АИФ "БЕРЕКЕ-ИНВЕСТ" приглашает акционеров принять участие в годовом общем собрании фонда, которое состоиться 2 марта 2019 года по адресу: г.Бишкек, ул.Огонбаева, 242 библиотека

К.Баялинова (бывшая Чернышевского) зал ЦИР. Íà÷àëî ðåãèñòðàöèè àêöèîíåðîâ â 9.00 ÷.

Íà÷àëî ñîáðàíèÿ â 10.00 ÷. Àêöèîíåðàì ÿâèòüñÿ ñ ïàñïîðòîì, ïðåäñòàâèòåëÿì àêöèîíåðîâ èìåòü

äîâåðåííîñòü è ïàñïîðò.

ÏÎÂÅÑÒÊÀ ÄÍß ÑÎÁÐÀÍÈß:

1. Âûáîðû ñ÷åòíîé êîìèññèè.2. Óòâåðæäåíèå îò÷åòà î ôèíàíñîâî-õîçÿéñò-

âåííîé äåÿòåëüíîñòè ôîíäà. áóõãàëòåðñêîãî áàëàíñà, ñ÷åòîâ ïðèáûëåé è óáûòêîâ çà 2018 ãîä.

3. Óòâåðæäåíèå çàêëþ÷åíèÿ âíåøíåãî àóäèòîðà, çàêëþ÷åíèÿ ðåâèçèîííîé êîìèññèè çà 2018 ãîä.

4. Óòâåðæäåíèå ðàçìåðà è ïîðÿäêà âûïëàòû äè-âèäåíäîâ çà 2018 ãîä.

5. Óòâåðæäåíèå âîçíàãðàæäåíèÿ Ñîâåòó äèðåêòî-ðîâ íà 2019 ã.

6. Óòâåðæäåíèå âîçíàãðàæäåíèÿ ðåâèçèîííîé êî-ìèññèè íà 2019 ã.

7. Âûáîðû ÷ëåíîâ Ðåâèçèîííîé êîìèññèè íà 2019 ãîä.

8. Óòâåðæäåíèå áþäæåòà ôîíäà íà 2019 ãîä.

Ñòîèìîñòü ÷èñòûõ àêòèâîâ ñîñòàâëÿåò - 22 796 òûñ. ñîìîâ, Ñ×À íà 1 îäíó àêöèþ -4,56 ñîì. Ðàñ-õîäû íà óïðàâëåíèå ñîñòàâëÿþò 2,11% îò Ñ×À, îá-ùèå ðàñõîäû ôîíäà 4,38% îò Ñ×À. Ñ ìàòåðèàëàìè ê ñîáðàíèþ ìîæíî îçíàêîìèòüñÿ ïî àäðåñó: ã.Áèø-êåê, óë.Íóðêàìàëà, 29, ÄÊ Öåíòð 3 êàáèíåò.

Òåëåôîí: 52-13-34.

Решением Межрайонного суда г. Бишкек от 25 декабря 2018 года по делу № ЭД-2488/18-мбс8

ОсОО «АЛЬКОР ТРЕЙД» ïðèçíàí áàíêðîòîì, íà÷àòî ïðîöåäóðà

ñïåöèàëüíîãî àäìèíèñòðèðîâàíèÿ.

Ïðèêàçîì Äåïàðòàìåíòà ïî äåëàì áàíêðîòñòâà ïðè Ìèíèñòåðñò-âå ýêîíîìèêè ÊÐ çà ¹18 îò 31 ÿíâàðÿ 2019 ãîäà ñïåöèàëüíûì àä-ìèíèñòðàòîðàì ÎñÎÎ «Àëüêîð òðåéä» íàçíà÷åí

Äîëáàåâ Àâòàíäèë Áîê÷óáàåâè÷.

Ñîáðàíèå êðåäèòîðîâ ñîñòîèòñÿ 19 ôåâðàëÿ 2019 ãîäà 14.00 ÷à-ñîâ ïî àäðåñó: ã. Áèøêåê, ïðîñïåêò ×óé, 106, êàá. 103. Êðåäèòî-ðîì íåîáõîäèìî íàäëåæàùèì îáðàçîì îôîðìèòü ïðåòåíçèè è ïî-äàòü çà 5 äíåé äî ïðîâåäåíèÿ ñîáðàíèå êðåäèòîðîâ. Ïðåäñòàâèòå-ëè êðåäèòîðîâ äîëæíû èìåòü äîâåðåííîñòè íà ïðàâî ãîëîñîâàíèÿ è äîêóìåíò óäîñòîâåðÿþùèé ëè÷íîñòü.

Òåëåôîí äëÿ ñïðàâîê ñîò.: (0559) 73-29-43.Ñ-697

Í-164

МИНИСТЕРСТВО ФИНАНСОВ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ

Второй проект «Развитие потенциала в области управления государственными финансами» (РП УГФ2)

ОБЪЯВЛЯЕТ КОНКУРС на краткосрочного местного консультанта по оценке бюджетных

кредитов и управлению ими, пакет № INDV-1-7 для Второго проекта «Развитие потенциала в области управления

государственными финансами» (РП УГФ2), реализуемого по гранту №TF0A3998 Трастового фонда (Всемирный Банк).

Áóäåò îòîáðàí êàíäèäàò, ñîîòâåòñòâóþùèé òðåáîâàíèÿì Òåõíè-÷åñêîãî çàäàíèÿ.

Çàèíòåðåñîâàííûå ëèöà ìîãóò ïîëó÷èòü äîïîëíèòåëüíóþ èíôîðìàöèþ íà:

• ñàéòå Ìèíèñòåðñòâà ôèíàíñîâ: www.minfin.kg;• ïîðòàëå ãîñóäàðñòâåííûõ çàêóïîê: www.zakupki.gov.kg;• ñàéòå ìåæäóíàðîäíûõ äîíîðñêèõ îðãàíèçàöèé â ÊÐ: www.donors.

kg;• ñàéòå UNDB - www.devbusiness.com.

Âûðàæåíèå çàèíòåðåñîâàííîñòè (ðåçþìå íà ðóññêîì ÿçûêå) äîëæ-íî áûòü äîñòàâëåíî ïî óêàçàííîìó íèæå àäðåñó íå ïîçäíåå 17.00 ÷àñîâ 22 ôåâðàëÿ 2019 ãîäà èëè ïî ýëåêòðîííîé ïî÷òå:

[email protected] – Øàáðàëèåâà Á.Ê[email protected] – Äîñìàìáåòîâà À.À.

Ìèíèñòåðñòâî ôèíàíñîâ ÊÐ (ïðîåêò ÐÏ ÓÃÔ2) Àäðåñ: áóë. Ýðêèíäèê, 58, êàáèíåò 301.

Òåëåôîí: +996 (312) 62-53-13 äîáàâ.3717 Ñ-698

ÈÇÂÅÙÅÍÈÅ

Единственный учредитель ОсОО «Жыргаланский

каменный уголь» ÈÇÂÅÙÀÅÒ

î ïðîâåäåíèè ïîâòîðíîãî îòêðûòîãî àóêöèîíà ïî ðåàëèçàöèè 100% äîëè â óñòàâíîì êàïèòàëå ÎñÎÎ «Æûðãàëàíñêèé êàìåííûé óãîëü» áåç

îãðàíè÷åíèÿ ìèíèìàëüíîé öåíû â ñóììå 485 600 358

(÷åòûðåñòà âîñåìüäåñÿò ïÿòü ìèëëèîíîâ

øåñòüñîò òûñÿ÷ òðèñòà ïÿòüäåñÿò âîñåìü) ñîì.

Àóêöèîí ñîñòîèòñÿ 26 ôåâ-ðàëÿ 2019 ãîäà â 11.00 ÷àñîâ, ïî àäðåñó: Êûðãûçñêàÿ Ðåñ-ïóáëèêà Èññûê-Êóëüñêàÿ îá-ëàñòü, Àê-Ñóéñêèé ðàéîí, ñ.Æûðãàëàí (êîíòîðà).

Ê ó÷àñòèþ íà àóêöèîí äî-ïóñêàþòñÿ þðèäè÷åñêèå è ôè-çè÷åñêèå ëèöà, âíåñøèå ãà-ðàíòèéíûé âçíîñ 10% îò îáú-ÿâëåííîé öåíû íà ðàñ÷åòíûé ñ÷åò ÎÀÎ «Øàõòà Æûðãàëàí»: ¹1030920000033557, ÁÈÊ 103009, Êàðàêîëñêèé ôèëèàë ÔÎÀÎ «Êîììåð÷åñêèé áàíê Êûðãûçñòàí» èëè â êàññó ÎÀÎ «Øàõòà Æûðãàëàí».

Çàÿâêè íà ó÷àñòèå ïðèíè-ìàþòñÿ äî 18.00 ÷àñîâ, 23 ôåâðàëÿ 2019 ãîäà, ïî àäðå-ñó: ã.Áèøêåê, óë.Áîêîíáàåâà 192 êàáèíåò ¹5. Òàê æå îòñ-êàíèðîâàííóþ çàÿâêó ìîæíî ïîäàòü ïî ýëåêòðîííîé ïî÷òå: [email protected].

ÍÀ ÀÓÊÖÈÎÍ ÂÛÑÒÀÂËßÅÒÑß:

Ëîò ¹1 - 100% äîëÿ â óñòàâíîì êàïèòàëå

ÎñÎÎ «Æûðãàëàíñêèé êàìåííûé óãîëü», (âèä äåÿòåëüíîñòè: äîáû÷à

êàìåííîãî óãëÿ).

Àóêöèîí íå ñîñòîÿòñÿ åñëè äî àóêöèîíà êòî òî ïðåäëîæèò öå-íó ïðåäûäóùåãî àóêöèîíà.

Äîïîëíèòåëüíóþ èíôîðìà-öèþ ìîæíî ïîëó÷èòü ïî àäðå-ñó: ã.Áèøêåê, óë.Áîêîíáàåâà, 192 êàáèíåò ¹5 èëè ïî òåëå-ôîíàì: (0701) 00-08-14, (0550) 09-74-40. Çàÿâêè íà ó÷àñòèå â àóêöèîíå ïðèíèìàþòñÿ åæåä-íåâíî ñ 9.00 äî 18.00 ÷àñîâ.

WhatsApp: (0776) 35-00-22. Ýë.ïî÷òà:

[email protected].

Í-167

Судебный исполнитель ПССИ Сокулукского района, Чуйской области, Алманбет уулу А.

ОБЪЯВЛЯЕТ ПУБЛИЧНЫЕ ТОРГИ НА НЕДВИЖИМОЕ ИМУЩЕСТВО

- на часть домостроения площадью 500,0 кв.м., расположенный по адресу: Сокулукский район, с.СТ «Садовод» участок №97,

идентификационный код №7-08-03-1013-0097, принадлежащий на праве собственности Кадыровой Шааркуль Сабитовны.

Òîðãè ñîñòîÿòñÿ 11 ìàðòà 2019 ãîäà â 10.00 ÷àñîâ â Ïîäðàçäåëå-íèè ñëóæáû ñóäåáíûõ èñïîëíèòåëåé Ñîêóëóêñêîãî ðàéîíà.

Ñòàðòîâàÿ öåíà 209 000 (äâåñòè äåâÿòü òûñÿ÷) ñîì.

Äëÿ ó÷àñòèÿ â òîðãàõ íåîáõîäèìî âíåñòè 5% ãàðàíòèéíîãî âçíîñà â Ñîêóëóêñêèé ôèëèàë ÎÀÎ ÐÑÊ Áàíê, ðàñ÷åòíûé ñ÷åò 1290114132110054, êîä 14511900, íà ëèöåâîé ñ÷åò Ïîäðàçäåëåíèÿ ñëóæáû ñóäåáíûõ èñ-ïîëíèòåëåé Ñîêóëóêñêîãî ðàéîíà, 4403052100000122, ÁÈÊ 129011.

Ïðèåì çàÿâîê íà ó÷àñòèå â àóêöèîíå çàêàí÷èâàåòñÿ çà îäèí äåíü äî íà÷àëî àóêöèîíà.

Ó÷àñòíèê, âûèãðàâøèé ïóáëè÷íûå òîðãè äîëæåí â òå÷åíèå ñåìè äíåé âíåñòè íà ðàñ÷åòíûé ñ÷åò ÏÑÑÈ Ñîêóëóêñêîãî ðàéîíà, ïîêóïíóþ öå-íó çà âû÷åòîì ñóììû ãàðàíòèéíîãî âçíîñà.

Îáðàùàòüñÿ ïî òåë.: (03134) 5-29-46, (0559) 006-833, ñ.Ñîêóëóê óë.Øêîëüíàÿ ¹7à, êàá.10, ÏÑÑÈ Ñîêóëóêñêîãî ðàéîíà. Í-168

Page 20: 8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ №9 (2973) Кыргыз Республикасынын

2019-жылдын 8-февралы 2121мамлекеттик расмий гезити

Жеке ишкер Шерматова Айна

ОКПО 29848478, ИНН 11204195200669ºç èøêåðä¿¿ë¿ã¿í

òîêòîòîò.Äîîìàòòàð ýêè àéäûí è÷èíäå

êàáûë àëûíàò. Äàðåãè: Îø îáë., ªçãºí ðàéîíó, Êóðøàá àéûëû, Áåêìóðçàåâ êº÷ºñ¿.

Ï/Ï-612

Жеке ишкер Орозматов Акматкул

ОКПО 2491485, ИНН 20803194300130ºç èøêåðä¿¿ë¿ã¿í òîêòîòêîíäóãóí

æàðûÿëàéò.Áàðäûê äîîìàòòàð ýêè àé-

äûí è÷èíäå êàáûë àëûíàò. Äà-ðåãè: Îø îáë., ªçãºí ðàéîíó, Àê-Æàð à/î, Áîëüøåâèê àéû-ëû.

Ï/Ï-434

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН КР КЧ 22-01:2018 «УЧУРДАГЫ КУРУЛУШ ИМАРАТТАРЫНЫН ЖЕР

ТИТИРЄЄГЄ ТУРУКТУУЛУГУН БААЛОО» КУРУЛУШ ЧЕНЕМДЕРИН БЕКИТЇЇ ЖЄНЇНДЄ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЄКМЄТЇНЄ КАРАШТУУ АРХИТЕКТУРА, КУРУЛУШ ЖАНА ТУРАК ЖАЙ-КОММУНАЛДЫК

ЧАРБА МАМЛЕКЕТТИК АГЕНТТИГИНИНБУЙРУГУ

Ó÷óðäàãû êóðóëóø èìàðàòòàðûí ðåêîíñòðóêöèÿëîî, êóðóëóøòó æàíäàíäûðóó, òåõíè-êàëûê êàéðà æàáäóó, èìàðàòòàðäû æàíà êóðóëìàëàðäû êàïèòàëäûê î¢äîî èøòåðèí àò-êàðóóäà èìàðàòòàðäûí èøåíèìä¿¿ë¿ã¿í æàíà æåð òèòèðººãº òóðóêòóóëóãóí êàìñûçäîî, îøîíäîé ýëå ó÷óðäàãû êóðóëóø èìàðàòòàðûíûí æåð òèòèðººãº òóðóêòóóëóãóíà áàà áå-ð¿¿, æåð òèòèðººí¿í çàëàëäàðûí òºìºíäºò¿¿ ìàêñàòûíäà, ÊÐ ªêìºò¿í¿í 2014-æûëäûí 15-ñåíòÿáðûíäàãû ¹530 “Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í ûéãàðûì óêóêòàðûí àò-êàðóó áèéëèãèíèí áèð êàòàð ìàìëåêåòòèê îðãàíäàðûíà ºòêºð¿ï áåð¿¿” òîêòîìóí æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2013-æûëäûí 24-èþíóíäàãû ¹372 òîêòîìó ìåíåí áåêèòèëãåí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿íº êàðàøòóó Àðõèòåêòóðà, êóðóëóø æàíà òóðàê æàé-êîììóíàëäûê ÷àðáà ìàìëåêåòòèê àãåíòòèãè (ìûíäàí àðû - Ìàìêóðóëóø) æº-í¿íäº æîáîíó æåòåê÷èëèêêå àëûï, áóéðóê êûëàì:

1. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ÊÐ Ê× 22-01:2018 «Ó÷óðäàãû êóðóëóø èìàðàòòàðûíûí æåð òèòèðººãº òóðóêòóóëóãóí áààëîî» êóðóëóø ÷åíåìäåðè òèðêåìåãå ûëàéûê áåêèòèëñèí.

2. ÊÐ Ê× 22-01:2018 «Ó÷óðäàãû êóðóëóø èìàðàòòàðûíûí æåð òèòèðººãº òóðóêòóóëóãóí áààëîî» êóðóëóø ÷åíåìäåðè Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí àéìàãûíäà 2019-æûëäûí 1-ìàð-òûíàí òàðòûï èøêå êèðåðè àíûêòàëñûí.

3. Ìàìêóðóëóøòóí àëäûíäàãû Æåð òèòèðººãº òóðóêòóó êóðóëóø æàíà èíæåíåðäèê äîë-áîîðëîî ìàìëåêåòòèê èíñòèòóòó (ìûíäàí àðû -ÆÒÒÊæÈÄÌÈ) òàðàáûíàí:

- Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2010-æûëäûí 26-ôåâðàëûíäàãû ¹117 “Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ÷åíåìäèê óêóêòóê àêòûëàðûí ðàñìèé æàðûÿëîî áóëàêòàðû æºí¿í五 òîêòîìóíà ûëàéûê, óøóë áóéðóêòóí ðàñìèé æàðûÿëàíûøû áîþí÷à ÷àðàëàð êºð¿ëñ¿í;

- áóéðóê ðàñìèé æàðûÿëàíãàí ê¿íäºí òàðòûï ¿÷ æóìóø ê¿íä¿í è÷èíäå óøóë áóéðóê-òóí êº÷¿ðìºëºð¿í ýêè íóñêàäà ìàìëåêåòòèê æàíà ðàñìèé òèëäåðäå, êàãàç æàíà ýëåêò-ðîíäóê ò¿ðäº, àòàëãàí áóéðóê æàðûÿëàíãàí áóëàêòû êºðñºò¿¿ ìåíåí ÷åíåìäèê óêóêòóê àêòûëàð Ìàìëåêåòòèê ðååñòðèíå êèðãèç¿¿ ¿÷¿í Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Þñòèöèÿ ìè-íèñòðëèãèíå æºíºò¿ëñ¿í;

- óøóë áóéðóê ê¿÷¿íº êèðãåíäåí òàðòûï ¿÷ æóìóø ê¿íä¿í è÷èíäå êº÷¿ðìºëºð¿ Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í Àïïàðàòûíà ìààëûìàò ¿÷¿í æºíºò¿ëñ¿í.

4. 2019-æûëäûí 1-ìàðòûíàí òàðòûï ÊÐ Ê×æÝ 22-01:98 «Ïàéäàëàíûï æàòêàí èìàðàò-òàðûíûí æåð òèòèðººãº òóðóêòóóëóãóí áààëîî» êóðóëóø ÷åíåìäåðè ê¿÷¿í æîãîòòó äåï òààíûëñûí.

5. Óøóë áóéðóêòóí àòêàðûëûøûí êîíòðîëäîî Ìàìêóðóëóøòóí äèðåêòîðóíóí îðóí áà-ñàðû Ì.À.Àêìàòàëèåâãå æ¿êòºëñ¿í.

Ñòàòñ-êàò÷û Ñ.ÁÎÐÓÁÀÅÂÁèøêåê øààðû, 2018-æûëäûí 31-äåêàáðû, ¹31-íïà

ПРИКАЗГОСУДАРСТВЕННОГО АГЕНТСТВА АРХИТЕКТУРЫ,

СТРОИТЕЛЬСТВА И ЖИЛИЩНО-КОММУНАЛЬНОГО ХОЗЯЙСТВА ПРИ ПРАВИТЕЛЬСТВЕ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ

ОБ УТВЕРЖДЕНИИ СТРОИТЕЛЬНЫХ НОРМ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ СН КР 22-01:2018 «ОЦЕНКА СЕЙСМОСТОЙКОСТИ

ЗДАНИЙ СУЩЕСТВУЮЩЕЙ ЗАСТРОЙКИ»

 öåëÿõ îáåñïå÷åíèÿ íàäåæíîñòè è ñåéñìîñòîéêîñòè çäàíèé ñóùåñòâóþùåé çàñò-ðîéêè ïðè âûïîëíåíèè ðåêîíñòðóêöèè, âîçîáíîâëåíèè ñòðîèòåëüñòâà, òåõíè÷åñêîì ïåðåâîîðóæåíèè, êàïèòàëüíîì ðåìîíòå çäàíèé è ñîîðóæåíèé, à òàêæå îöåíêè ñåéñ-ìîñòîéêîñòè çäàíèé ñóùåñòâóþùåé çàñòðîéêè, óìåíüøåíèÿ óùåðáà îò çåìëåòðÿñå-íèÿ, ðóêîâîäñòâóÿñü ïîñòàíîâëåíèåì Ïðàâèòåëüñòâà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î äå-ëåãèðîâàíèè ïîëíîìî÷èé Ïðàâèòåëüñòâà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ðÿäó ãîñóäàðñòâåí-íûõ îðãàíîâ èñïîëíèòåëüíîé âëàñòè» îò 15 ñåíòÿáðÿ 2014 ãîäà ¹530 è Ïîëîæåíèåì î Ãîñóäàðñòâåííîì àãåíòñòâå àðõèòåêòóðû, ñòðîèòåëüñòâà è æèëèùíî-êîììóíàëüíî-ãî õîçÿéñòâà ïðè Ïðàâèòåëüñòâå Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè (äàëåå-Ãîññòðîé), óòâåðæ-äåííûì ïîñòàíîâëåíèåì Ïðàâèòåëüñòâà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè îò 24 èþíÿ 2013 ãî-äà ¹372, ïðèêàçûâàþ:

1. Óòâåðäèòü Ñòðîèòåëüíûå íîðìû Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ÑÍ ÊÐ 22-01:2018 «Îöåíêà ñåéñìîñòîéêîñòè çäàíèé ñóùåñòâóþùåé çàñòðîéêè» ñîãëàñíî ïðèëîæåíèþ.

2. Óñòàíîâèòü, ÷òî ÑÍ ÊÐ 22-01:2018 «Îöåíêà ñåéñìîñòîéêîñòè çäàíèé ñóùåñòâóþ-ùåé çàñòðîéêè» ââîäèòñÿ â äåéñòâèå íà òåððèòîðèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ñ 1 ìàð-òà 2019 ãîäà.

3. Ãîñóäàðñòâåííîìó èíñòèòóòó ñåéñìîñòîéêîãî ñòðîèòåëüñòâà è èíæåíåðíîãî ïðîåê-òèðîâàíèÿ ïðè Ãîññòðîå (äàëåå - ÃÈÑÑèÈÏ):

- ïðèíÿòü ìåðû ïî îôèöèàëüíîìó îïóáëèêîâàíèþ íàñòîÿùåãî ïðèêàçà â ñîîòâåòñòâèè ñ ïîñòàíîâëåíèåì Ïðàâèòåëüñòâà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Îá èñòî÷íèêàõ îôèöèàëü-íîãî îïóáëèêîâàíèÿ íîðìàòèâíûõ ïðàâîâûõ àêòîâ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» îò 26 ôåâ-ðàëÿ 2010 ãîäà ¹117;

- â òå÷åíèå òðåõ ðàáî÷èõ äíåé ñî äíÿ îôèöèàëüíîãî îïóáëèêîâàíèÿ íàïðàâèòü êîïèþ íàñòîÿùåãî Ïðèêàçà â äâóõ ýêçåìïëÿðàõ íà ãîñóäàðñòâåííîì è îôèöèàëüíîì ÿçûêàõ, íà áóìàæíîì è ýëåêòðîííîì íîñèòåëÿõ, ñ óêàçàíèåì èñòî÷íèêà îïóáëèêîâàíèÿ äàííîãî ïðèêàçà, â Ìèíèñòåðñòâî þñòèöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè äëÿ âêëþ÷åíèÿ â Ãîñóäàðñò-âåííûé ðååñòð íîðìàòèâíî ïðàâîâûõ àêòîâ;

- â òå÷åíèå òðåõ ðàáî÷èõ äíåé ñî äíÿ âñòóïëåíèÿ â ñèëó íàñòîÿùåãî ïðèêàçà íàïðàâèòü åãî êîïèþ â Àïïàðàò Ïðàâèòåëüñòâà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè äëÿ èíôîðìàöèè.

4. Ñ 1 ìàðòà 2019 ãîäà ïðèçíàòü óòðàòèâøèì ñèëó ÑÍèÏ ÊÐ 22-01-98 «Îöåíêà ñåéñ-ìîñòîéêîñòè çäàíèé ñóùåñòâóþùåé çàñòðîéêè».

5. Êîíòðîëü çà èñïîëíåíèåì íàñòîÿùåãî ïðèêàçà âîçëîæèòü íà çàìåñòèòåëÿ äèðåêòî-ðà Ãîññòðîÿ Àêìàòàëèåâà Ì.À.

Ñòàòñ-ñåêðåòàðü Ñ.ÁÎÐÓÁÀÅÂ

ã. Áèøêåê, 31 äåêàáðÿ 2018 ãîäà, ¹31-íïà

ЖОГОЛДУУТЕРЯ

ªçãºí ðàéîíóíóí Êàðîîë à/î, Ìûðçà-Àðûê àéûëûíûí

òóðãóíó ¯÷êåìïèðîâ Àñàéäèëëà Êàäûðîâè÷êå òààíäûê ðàéñòàòòàí æåêå èøêåðëèê áîþí÷à áåðèëãåí ê¿áºë¿êò¿í ÈÍÍ 22811197302659

æîãîëãîíäóãóíà áàéëàíûøòóó æàðàêñûç

äåï òàáûëñûí.Ï/Ï-470

 ñâÿçè ñ óòåðåé ñâèäåòåëüñòâà íà ïðàâî

ïîëüçîâàíèÿ çåìåëüíîé äîëåé ¹7940 íà èìÿ Ðûñêóëîâà

Áàçàðáåêà ñ÷èòàòü íåäåéñòâèòåëüíûì.

Í-160Â ñâÿçè ñ óòåðåé ñâèäåòåëüñòâà

×àëàáàåâà Àéíóðà Êàäûðîâíà êîä ÎÊÏÎ 28554881,

ÈÍÍ 11508197600080 ñ÷èòàòü

íåäåéñòâèòåëüíûì. Í-163

ªçãºí ðàéîíóíóí Êóðøàá à/î, Øàãûì àéûëûíûí òóðãóíó

Íàðìàòîâ Àëòûíáåê Èñìàèëîâè÷êå ðàéñòàòòàí

áåðèëãåí æåêå èøêåðëèê áîþí÷à ê¿áºë¿ê

ÎÊÏÎ 27436783, ÈÍÍ 22412197800071 æîãîëãîíäóãóíà áàéëàíûøòóó

æàðàêñûç äåï òàáûëñûí.Ï/Ï-433

 ñâÿçè ñ óòåðåé ñâèäåòåëüñòâà íà ïðàâî

ïîëüçîâàíèÿ çåìåëüíîé äîëåé ñåðèè «4Æ» VIII «Ê» ¹0739 íà èìÿ Ðûñêóëîâîé Ðàïèè

ñ÷èòàòü íåäåéñòâèòåëüíûì. Í-160

ПССИ ЧАТКАЛЬСКОГО РАЙОНАОБЪЯВЛЯЕТ ВТОРИЧНЫЕ ПУБЛИЧНЫЕ ТОРГИ ПО РЕАЛИЗАЦИИ

НЕДВИЖИМОГО ЗАЛОЖЕННОГО ИМУЩЕСТВА:

1. Жилой дом по адресу: Жалал-Абадская область, Чаткальский район, с. Каныш-Кыя, общей полезной площадью – 93,61 кв.м., жилой

площадью – 59,16 кв.м., земельный участок мерою – 852,00 кв.м. принадлежащий залогодателю Иманалиеву Канатбеку Нурбаевичу на основании Постановления №87 с/у Каныш-Кыя от 20.06.2003 г., гос.

акт серии Ч№108830 от 21.06.2003 г., идентификационный код №3-09-01-1001-0080.

Начальная стартовая цена – 875 000 (восемьсот семьдесят пять тысяч) сом.

2. Жилой дом по адресу: Жалал-Абадская область, Чаткальский район, с. Каныш-Кыя, общей полезной площадью – 42,20 кв.м., жилой

площадью – 32,30 кв.м., земельный участок мерою – 1 500,0 кв.м. принадлежащий залогодателю Иманалиеву Канатбеку Нурбаевичу на

основании Постановления №2047 с/у Каныш-Кыя от 03.04.2008 г., гос.акт серии Ч№205480 от 20.04.2011 г., идентификационный код

№3-09-01-1001-0808. Начальная стартовая цена – 275 000 (двести семьдесят пять тысяч) сом.

3. Торговая точка магазин по адресу: Жалал-Абадская область, Чаткальский район, с. Каныш-Кыя, общей полезной площадью

– 31,64 кв.м., торговой площадью – 21,0 кв.м., земельный участок мерою – 45,0 кв.м. принадлежащий залогодателю Иманалиеву Канатбеку Нурбаевичу на основании Постановления №1189 с/у

Каныш-Кыя от 28.12.2006 г., гос.акт серии Ч№218322 от 14.09.2009 г., идентификационный код №3-09-01-1001-0800.

Начальная стартовая цена – 300 000 (триста тысяч) сом.

4. Жилой дом по адресу: Жалал-Абадская область, Чаткальский район, с. Каныш-Кыя, общей полезной площадью – 100,87 кв.м., жилой площадью

– 77,49 кв.м., земельный участок мерою – 2295,00 кв.м. принадлежащий залогодателю Нурбаевой Бубраим на основании свидетельства о

праве собственности №1-470 от 17.05.2013 года свидетельство о праве на наследства по закону №1-471 от 17.05.2013 года, гос акт о праве

индивидуальной собственности на земельный участок Ч №440417 от 20.05.2013 года. Идентификационный код №3-09-01-1001-0387 в сумме 720 000 (семьсот двадцать тысяч) сом, на основании договора о залоге

заключенного между сторонами от 21 января 2016 года за №1-21, и договора залога от 2 июня 2015 года за №1з-344.

Начальная стартовая цена – 720 000 (семьсот двадцать тысяч) сом.

Æåëàþùèå ïðèíÿòü ó÷àñòèå íà òîðãàõ äî íà÷àëà òîðãîâ îáÿçàíû âíåñòè ãàðàíòèéíûé âçíîñ 5% îò ñòàðòîâîé öåíû íà äåïîçèòíûé ñ÷åò ÏÑÑÈ ×àòêàëüñêîãî ðàéîíà â «ÐÑÊ Áàíê». Ó÷àñòíèê, âûèãðàâøèé òîð-ãè, äîëæåí â òå÷åíèè ñåìüè äíåé ïîñëå òîðãîâ âíåñòè ñóììó (ïîêóï-íóþ öåíó) çà âû÷åòîì ñóììû, ðàíåå âíåñåííîãî ãàðàíòèéíîãî âçíî-ñà. Âûèãðàâøèì òîðãè, ïðèçíàåòñÿ ëèöî, ïðåäëîæèâøèå íàèáîëåå âû-ñîêóþ öåíó. Ãàðàíòèéíûé âçíîñ ó÷àñòíèêà, âûèãðàâøåãî òîðãè, íî íå îïëàòèâøåãî ïîêóïíóþ ñóììó, ïîñòóïàåò â äîõîä ãîñóäàðñòâà. Òîðãè ñîñòîÿòñÿ â 10.00, 10.30, 11.00, 11.30 ÷àñîâ 15 ìàðòà 2019 ãîäà ïî ìåñòó íàõîæäåíèÿ èìóùåñòâà. Çà ñïðàâêàìè îáðàùàòüñÿ: Ñòàðøåìó ñóäåáíîìó èñïîëíèòåëþ ÏÑÑÈ ×àòêàëüñêîãî ðàéîíà.

Òåë. ðàá.: (03749) 3-00-76, ìîá. (0778) 80-00-76, (0555) 10-78-66.Ä-01

Базар-Коргон районунун соттук аткаруучулар кызматынын бєлїмї тарабынан

Р.Акматовага тийиштїї кїрєєгє коюлган Базар-Коргон районунун Бешик-Жон айыл аймагындагы Жон айылынын К.Осмонова

кєчєсїнїн №27 дарегиндеги, жалпы аянты - 64,01 кв.м., жашоо аянты - 52,16 кв.м., жер тилкеси - 1200 кв.м. болгон турак жайы

биринчи жолу ачык соода-сатыкка коюлат.

Турак жайдын баштапкы баасы - 360 миў сом.

À÷ûê ñîîäà-ñàòûê 2019-æûëäûí 15-ìàðò ê¿í¿ ñààò 10.00äº ì¿ëê æàéãàøêàí äàðåêòå æ¿ðã¿ç¿ëºò. Ñàòûêêà êàòûøóóíó êààëàãàíäàð ñà-òûê áîëî òóðãàí ê¿íäºí áèð ê¿í àëäûí àëà ì¿ëêò¿í áàøòàïêû áààñû-íûí 5%ûí ñîîäà-ñàòûê ºòêºð¿ëãºí㺠÷åéèí Áàçàð-Êîðãîí ðàéîíäóê ÑÀÊÁíûí äåïîçèòòèê ýñåáèíå êåïèëäèê òºëºì êàòàðû òºëºï áåð¿¿ ìå-íåí ñàòûêêà êàòûøà àëàò. Ñîîäà-ñàòûêòà óòóï àëãàí àäàìäûí òºêêºí êåïèëäèê ñóììàñû ñàòûï àëóó áààñûíà êîøóëàò. Ñîîäà-ñàòûêòà æå-¢èëãåí êàòûøóó÷óëàðûíà àëäûí àëà òºëºíãºí êåïèëäèê ñóììàëàðû ñîîäà-ñàòûê àÿêòàãàíäàí êèéèí êàéòàðûëûï áåðèëåðèí ò¿ø¿íä¿ðºò. Ñîîäà-ñàòûêòà óòêàí àäàì æåòè ê¿íä¿í è÷èíäå ñîîäà-ñàòûêòûí àë-äûíäà òºêêºí ñóììàíû êîøî ýñåïòºº ìåíåí ì¿ëêò¿í ñàòûï àëûíãàí ñóììàñûí òîëóãó ìåíåí òºëºï áåð¿¿ãº ìèëäåòò¿¿. Áàçàð-Êîðãîí ðà-éîíäóê ÑÀÊÁíûí äåïîçèòòèê ýñåáè: ¹4408032100000108.

Áàéëàíûø òåëåôîíó: (03736) 5-00-79, (0776) 71-18-28. Ä-01

ПССИ СУЗАКСКОГО РАЙОНАОБЪЯВЛЯЕТ ПУБЛИЧНЫЕ ТОРГИ (АУКЦИОН) по реализации арестованного имущество:

Земельная доля находящийся в с. Чолок-Терек, с/о Таш-Булак Сузакского района общая площадь - 6000,0 кв.м. принадлежащее

Камаловой Розахан Якубжановне.

Стартовая цена – 300 000 (триста тысяча) сомов.

Òîðãè ñîñòîèòñÿ ïî ìåñòó íàõîæäåíèÿ èìóùåñòâà â 16.00 ÷àñîâ 18 ìàðòà 2019 ãîäà. Æåëàþùèå ó÷àñòâîâàòü íà òîðãàõ îáÿçàíû âíåñòè ãàðàíòèéíûé âçíîñ â ðàçìåðå 5% îò ñòàðòîâîé ñòîèìîñòè çà îäèí äåíü äî íà÷àëî òîðãîâ â äåï. ñ÷åò ÏÑÑÈ Ñóçàêñêîãî ðà-éîíà. Âûèãðàâøèå òîðãè ïðèçíàåòñÿ ëèöî ïðåäëîæèâøèå íàèáîëåå âûñîêóþ öåíó.

Ó÷àñòíèê, âûèãðàâøèå òîðãè äîëæåí íå áîëåå 7 äíåé ïîñëå ïðîâå-äåíèå òîðãè âíåñòè ïîëíîñòüþ ñóììó, çà êîòîðîå èì êóïëåíî èìóùåñò-âî ñ çà÷åòîì ñóììó âíåñåííûé èì ïåðåä íà÷àëîì òîðãîâ.

Çà ñïðàâêàìè îáðàùàòüñÿ â ÏÑÑÈ Ñóçàêñêîãî ðàéîíà èëè ïî òåë.: (03748) 5-01-34, (0770) 00-02-20. Ä-01

Page 21: 8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ №9 (2973) Кыргыз Республикасынын

2019-жылдын 8-февралы2222мамлекеттик расмий гезити

 ñâÿçè ñ óòåðåé ãîñ. àêòà î ïðàâå ÷àñòíîé ñîáñòâåííîñòè ñåðèÿ ×¹501559 (îò 03.12.2013 ã.)

íà èìÿ Øèñûðà Çàêèðà Èñìàçîâè÷à ñ÷èòàòü íåäåéñòâèòåëüíûì.

Í-166

Îø îáë., Íîîêàò ðàéîíóíóí Ãóëèñòàí àéûë àéìàãûíûí òóðãóíó Êóðàåâ Ìàíçèðàëè Èñìàíîëèåâè÷ æåêå èøìåðä¿¿ë¿ê ê¿áºë¿ã¿ ÎÊÏÎ 23070405,

ÈÍÍ 20708198100170 æîãîëãîíäóãóíà áàéëàíûøòóó æàðàêñûç äåë òàáûëñûí. Äàðåãè: Íîîêàò ðàéîíó, ÿëèñòàí à/à.

Ï/Ï-0021

БЕЙШЕБАЕВА АЙСУЛУУ

Нарын облусунун Ат-Башы районунун Їй-бїлєлїк меди-циналык борборунун Ден соо-лукту чыўдоо кабинетинин бєлїм башчысы Бейшебаева Айсулуу Аскербаевнанын дїй-нєдєн мезгилсиз кайтканды-гына байланыштуу жакында-рына, бир туугандарына жа-на їй-бїлєсїнє Кыргызстан айылдык ден соолук комитет-тери Ассоциациясынын жа-мааты тереў кайгыруу менен кєўїл айтабыз.

Бейшебаева Айсулуу, «Калктын ден соолугун чыў-доо» тармагында «Айылдык ден соолук комитеттери» ме-нен иш алып барууда єзїнїн кесипкєйлїгїн, адамгерчилик сапатын жана талыкпаган эм-геги, жасаган иштери менен биздин эсибизде тїбєлїккє сакталып калат.

Айсулуу жаткан жери жай-луу, ыйманыў саламат болсун!

Кыргызстан айылдык ден соолук комитеттери

Ассоциациясынын жамааты

Í-169

МЭРИЯ ГОРОДА БИШКЕК ОБЪЯВЛЯЕТ ОТКРЫТЫЙ КОНКУРС

на замещение следующих вакантных административных должностей муниципальной службы:

“ФинансКредитБанк” ААК2019-жылдын 5-февралында акционерлердин кезексиз жалпы

жыйыны єткєндїгї тууралуу маалымдайт. Кезексиз жалпы жыйын Бишкек ш., Їсєнбаев к.,2 дарегинди єттї.

ªòêºð¿¿ ûêìàñû – à÷ûê áîëäó. Æûéûíãà êàòûøóó – 96,158%äû ò¿çä¿.

ÀÊÖÈÎÍÅÐËÅÐÄÈÍ ÊÅÇÅÊÑÈÇ ÆÀËÏÛ ÆÛÉÛÍÛÍÛÍ Ê¯Í ÒÀÐÒÈÁÈÍÄÅ:

1. Ýñåïòºº êîìèññèÿñûíûí êóðàìûí áåêèò¿¿.2. “ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê” ÀÀÊíûí Äèðåêòîðëîð êå¢åøèíèí ì¿÷ºëºð¿í¿í óêóêòàðûí 캺-

íºò¿íºí ìóðäà òîêòîòóó æºí¿íäº.3. “ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê” ÀÀÊíûí Äèðåêòîðëîð êå¢åøèíèí æà¢û êóðàìäàãû ì¿÷ºëºð¿í

øàéëîî æºí¿íäº.4. “ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê” ÀÀÊíûí Äèðåêòîðëîð êå¢åøèíèí æà¢û øàéëàíãàí ì¿÷ºëºð¿-

íº òºëºí¿¿÷¿ ñûé àêûëàðäûí ºë÷ºìäºð¿í áåêèò¿¿ æºí¿íäº.5. “ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê” ÀÀÊíûí Äèðåêòîðëîð êå¢åøèíèí áîøîòóëãàí ì¿÷ºëºð¿íº áèð

àéëûê ºë÷ºìäº ñûé àêûëàðäû òºëºº æºí¿íäº.6. “ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê” ÀÀÊ ¿÷¿í êå¢ñå ñàòûï àëóó æºí¿íäº.

ÊÈÉÈÍÊÈÄÅÉ ×Å×ÈÌÄÅÐ ÊÀÁÛË ÀËÛÍÄÛ:

Áèðèí÷è ìàñåëå áîþí÷à: Ýñåïòºº êîìèññèÿñûíûí êóðàìûí áåêèò¿¿.• Êîâàíîâ Àëåêñàíäð Âàñèëüåâè÷ – Áàíêòûí ðååñòð êàðìîî÷óñó, “Òåëåñàò” ÆÀÊòûí

Áàøêû äèðåêòîðó – Ýñåïòºº êîìèññèÿñûíûí òºðàãàñû, Áàíêòûí àêöèÿëàðûíà ýý ýìåñ;• Ýðíèñ êûçû Àëèìà – “ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê” ÀÀÊíûí ôèíàíñû-ýêîíîìèêàëûê áàøêàð-

ìàëûãûí íà÷àëüíèãè;• Êàðûïîâ Ì.Ê. – “ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê” ÀÀÊíûí Þðèäèêàëûê êûçìàòûíûí íà÷àëüíèãè.

“Ìàêóë” – àêöèîíåðëåðäèí æàëïû æûéûíûíà êàòûøêàí àêöèÿëàðäûí 100%û äîáóø áåðäè.

Ýêèí÷è ìàñåëå áîþí÷à: “ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê” ÀÀÊíûí Äèðåêòîðëîð êå¢åøèíèí ì¿-÷ºëºð¿í¿í óêóêòàðûí 캺íºò¿íºí ìóðäà òîêòîòóó æºí¿íäº.

2019-æûëäûí 5-ôåâðàëûíàí òàðòà “ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê” ÀÀÊíûí Äèðåêòîðëîð êå-¢åøèíèí ì¿÷ºñ¿ êûçìàòûíàí 캺íºò¿íºí ìóðäà áîøîòóëóøñóí. 2019-æûëäûí 5-ôåâ-ðàëû “ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê” ÀÀÊíûí Äèðåêòîðëîð êå¢åøèíèí ì¿÷ºëºð¿ Í.Ó.Àñàíáåêîâ, Ñ.À.Àáäðàõìàíîâ, Ò.Ä.Ñóðàíàåâ, Á.Ê.Óçàêîâà, Ý.Ò.Àêèìîâà ¿÷¿í ºç ìèëäåòòåðèí àòêà-ðóóíóí àêûðêû ê¿í¿ äåï ýñåïòåëñèí.

¯÷¿í÷¿ ìàñåëå áîþí÷à: “ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê” ÀÀÊíûí Äèðåêòîðëîð êå¢åøèíèí æà-¢û êóðàìäàãû ì¿÷ºëºð¿í øàéëîî æºí¿íäº.

2019-æûëäûí 6-ôåâðàëûíàí òàðòà 3 æûëäûê 캺íºòêº “ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê” ÀÀÊíûí Äèðåêòîðëîð êå¢åøèíèí æà¢û êóðàìäàãû ì¿÷ºëºð¿ øàéëàíñûí. 2019-æûëäûí 6-ôåâ-ðàëû Ñ.À.Àáäóðàõìàíîâ, Ý.Ò.Àêèìîâà, Ê.Æ.Øàïàêîâ, Ñ.À.Æóìàøåâ, Ì.Æ.Æàêûïîâ êó-ðàìûíà êèðãåí “ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê” ÀÀÊíûí Äèðåêòîðëîð êå¢åøèíèí æà¢û ì¿÷ºëºð¿ ¿÷¿í ºç ìèëäåòòåðèí àòêàðóóíóí áèðèí÷è ê¿í¿ äåï ýñåïòåëñèí.

Òºðò¿í÷¿ ìàñåëå áîþí÷à: “ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê” ÀÀÊíûí Äèðåêòîðëîð êå¢åøèíèí æà¢û øàéëàíãàí ì¿÷ºëºð¿íº òºëºí¿¿÷¿ ñûé àêûëàðäûí ºë÷ºìäºð¿í áåêèò¿¿ æºí¿íäº.

Äèðåêòîðëîð êå¢åøèíèí æà¢û øàéëàíãàí ì¿÷ºëºð¿íº òºëºí¿¿÷¿ ñûé àêûëàðäûí àð àéëûê ºë÷ºì¿ óøóë ïðîòîêîëäóí Òèðêåìåñèíå ûëàéûê áåêèòèëñèí.

Áåøèí÷è ìàñåëå áîþí÷à: “ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê” ÀÀÊíûí Äèðåêòîðëîð êå¢åøèíèí áîøîòóëãàí ì¿÷ºëºð¿íº áèð àéëûê ºë÷ºìäº ñûé àêûëàðäû òºëºº æºí¿íäº.

“ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê” ÀÀÊíûí Äèðåêòîðëîð êå¢åøèíèí áîøîòóëãàí ì¿÷ºëºð¿íº áèð àéëûê ºë÷ºìäº ñûé àêûëàð òºëºíñ¿í.

Àëòûí÷û ìàñåëå áîþí÷à: “ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê” ÀÀÊ ¿÷¿í êå¢ñå ñàòûï àëóó æºí¿íäº.Àêöèîíåðëåð Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Óëóòòóê áàíêûíûí ðåêîìåíäàöèÿëàðûí, îøîí-

äîé ýëå áàíêòûí ó÷óðäàãû ôèíàíñûëûê êºðñºòê¿÷òºð¿í æàíà êå¢ñå ñàòûï àëóó ìàñåëå-ñèí êîøóì÷à èçèëäåï êºð¿¿ çàðûëäûãûí ýñêå àëóó ìåíåí “ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê” ÀÀÊ ¿÷¿í êå¢ñå ñàòûï àëóó æºí¿íäºã¿ ìàñåëåíè êàðàáàé ýëå êîþóíó ÷å÷èøòè.

ОАО "ФинансКредитБанк"сообщает о прошедшем 5 февраля 2019 года Внеочередном

общем собрании акционеров. Внеочередное общее собрание акционеров состоялось по адресу: г.Бишкек, ул. Усенбаева, 2.

Ôîðìà ïðîâåäåíèÿ – î÷íàÿ. Êâîðóì ñîáðàíèÿ - 96,158%.

ÏÎÂÅÑÒÊÀ ÄÍß ÂÍÅÎ×ÅÐÅÄÍÎÃÎ ÎÁÙÅÃÎ ÑÎÁÐÀÍÈß ÀÊÖÈÎÍÅÐÎÂ:

1. Óòâåðæäåíèå ñîñòàâà ñ÷åòíîé êîìèññèè.2. Î äîñðî÷íîì ïðåêðàùåíèè ïîëíîìî÷èé ÷ëåíîâ Ñîâåòà äèðåêòîðîâ ÎÀÎ «ÔèíàíñÊðå-

äèòÁàíê».3. Îá èçáðàíèè ÷ëåíîâ Ñîâåòà äèðåêòîðîâ ÎÀÎ «ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê» â íîâîì ñîñòà-

âå.4. Îá óòâåðæäåíèè ðàçìåðîâ âûïëà÷èâàåìîãî âîçíàãðàæäåíèÿ âíîâü èçáðàííûì ÷ëå-

íàì Ñîâåòà äèðåêòîðîâ ÎÀÎ «ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê».5. Î âûïëàòå âîçíàãðàæäåíèÿ îñâîáîäèâøèìñÿ ×ëåíàì Ñîâåòà äèðåêòîðîâ ÎÀÎ «Ôè-

íàíñÊðåäèòÁàíê» â ðàçìåðå îäíîìåñÿ÷íîãî âîçíàãðàæäåíèÿ.6. Î ïîêóïêå îôèñà äëÿ ÎÀÎ «ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê».

ÏÐÈÍßÒÛ ÑËÅÄÓÞÙÈÅ ÐÅØÅÍÈß:

Ïî ïåðâîìó âîïðîñó: Óòâåðæäåíèå ñîñòàâà ñ÷åòíîé êîìèññèè.• Êîâàíîâ Àëåêñàíäð Âàñèëüåâè÷ – Ãåíåðàëüíûé äèðåêòîð ÇÀÎ «Òåëåñàò», ðååñòðî-

äåðæàòåëü Áàíêà - Ïðåäñåäàòåëü Ñ÷åòíîé êîìèññèè, àêöèè Áàíêà íå èìååò;• Ýðíèñ êûçû Àëèìà – íà÷àëüíèê ôèíàíñîâî - ýêîíîìè÷åñêîãî óïðàâëåíèÿ ÎÀÎ «Ôè-

íàíñÊðåäèòÁàíê»;• Êàðûïîâ Ì.Ê. – Íà÷àëüíèê Þðèäè÷åñêîé ñëóæáû ÎÀÎ «ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê»

«Çà» ïðîãîëîñîâàëî 100% îò ÷èñëà àêöèé, ïðèíèìàþùèõ ó÷àñòèå â îáùåì ñîáðàíèè àêöèîíåðîâ.

Ïî âòîðîìó âîïðîñó: Î äîñðî÷íîì ïðåêðàùåíèè ïîëíîìî÷èé ÷ëåíîâ Ñîâåòà äèðåê-òîðîâ ÎÀÎ «ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê».

Äîñðî÷íî îñâîáîäèòü îò äîëæíîñòè ÷ëåíîâ Ñîâåòà äèðåêòîðîâ ÎÀÎ «ÔèíàíñÊðåäèò-Áàíê» 5 ôåâðàëÿ 2019 ãîäà. Ñ÷èòàòü 5 ôåâðàëÿ 2019 ãîäà ïîñëåäíèì äí¸ì èñïîëíåíèÿ îáÿçàííîñòåé ÷ëåíîâ Ñîâåòà äèðåêòîðîâ ÎÀÎ «ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê» â ñîñòàâå: Àñàíáå-êîâ Í.Ó., Àáäóðàõìàíîâ Ñ.À., Ñóðàíàåâ Ò.Ä., Óçàêîâà Á.Ê., Àêèìîâà Ý.Ò.

Ïî òðåòüåìó âîïðîñó: Îá èçáðàíèè ÷ëåíîâ Ñîâåòà äèðåêòîðîâ ÎÀÎ «ÔèíàíñÊðå-äèòáàíê» â íîâîì ñîñòàâå»:

Èçáðàòü ÷ëåíîâ Ñîâåòà äèðåêòîðîâ ÎÀÎ «ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê» â íîâîì ñîñòàâå ñ 6 ôåâðàëÿ 2019 ãîäà ñðîêîì íà 3 ãîäà. Ñ÷èòàòü 6 ôåâðàëÿ 2019 ãîäà ïåðâûì äí¸ì èñïîëíåíèÿ îáÿçàííîñòåé ÷ëåíîâ Ñîâåòà äèðåêòîðîâ ÎÀÎ «ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê» â ñîñòàâå: Àáäóðàõìàíîâ Ñ.À., Àêèìîâà Ý.Ò., Øàïàêîâ Ê.Æ., Äæóìàøåâ Ñ.À., Æà-êûïîâ Ì.Æ.

Ïî ÷åòâ¸ðòîìó âîïðîñó: Îá óòâåðæäåíèè ðàçìåðîâ âûïëà÷èâàåìîãî âîçíàãðàæäå-íèÿ âíîâü èçáðàííûì ÷ëåíàì Ñîâåòà äèðåêòîðîâ ÎÀÎ «ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê».

Óòâåðäèòü åæåìåñÿ÷íûé ðàçìåð âûïëà÷èâàåìîãî âîçíàãðàæäåíèÿ âíîâü èçáðàííûì ÷ëåíàì Ñîâåòà äèðåêòîðîâ ñîãëàñíî Ïðèëîæåíèþ ê íàñòîÿùåìó ïðîòîêîëó».

Ïî ïÿòîìó âîïðîñó: Î âûïëàòå âîçíàãðàæäåíèÿ îñâîáîäèâøèìñÿ ×ëåíàì Ñîâåòà äèðåêòîðîâ ÎÀÎ «ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê» â ðàçìåðå îäíîìåñÿ÷íîãî âîçíàãðàæäåíèÿ.

Âûïëàòèòü âîçíàãðàæäåíèå îñâîáîäèâøèìñÿ ÷ëåíàì Ñîâåòà äèðåêòîðîâ ÎÀÎ «Ôè-íàíñÊðåäèòÁàíê» â ðàçìåðå îäíîìåñÿ÷íîãî âîçíàãðàæäåíèÿ.

Ïî øåñòîìó âîïðîñó: Î ïîêóïêå îôèñà äëÿ ÎÀÎ «ÔèíàíñÊðåäèòÁàíê».Àêöèîíåðû ïðèíÿëè ðåøåíèå íå ðàññìàòðèâàòü âîïðîñ î ïîêóïêå îôèñà äëÿ ÎÀÎ «Ôè-

íàíñÊðåäèòÁàíê», ó÷èòûâàÿ ðåêîìåíäàöèè Íàöèîíàëüíîãî áàíêà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëè-êè, à òàêæå òåêóùèå ôèíàíñîâûå ïîêàçàòåëè áàíêà è íåîáõîäèìîñòè äîïîëíèòåëüíîãî èçó÷åíèÿ âîïðîñà î ïîêóïêå îôèñà.

Ñ-701

Ãëàâíàÿ äîëæíîñòü

Çàìåñòèòåëü íà÷àëüíèêà Óïðàâëåíèÿ ìóíèöèïàëüíûìè èìóùåñòâà-ìè ìýðèè ãîðîäà Áèøêåê

Çàìåñòèòåëü íà÷àëüíèêà Óïðàâëåíèÿ êàïèòàëüíîãî ñòðîèòåëüñòâà ìýðèè ãîðîäà Áèøêåê

Çàâåäóþùèé îòäåëîì ãðàäîñòðîèòåëüñòâà è ìóíèöèïàëüíîé ñîáñò-âåííîñòè öåíòðàëüíîãî àïïàðàòà ìýðèè ãîðîäà Áèøêåê

Ìëàäøàÿ äîëæíîñòü

Âåäóùèé ñïåöèàëèñò îòäåëà ãðàäîñòðîèòåëüñòâà è ìóíèöèïàëüíîé ñîáñòâåííîñòè öåíòðàëüíîãî àïïàðàòà ìýðèè ãîðîäà Áèøêåê

Îáùèå êâàëèôèêàöèîííûå òðåáîâàíèÿ äëÿ âñåõ äîëæíîñòåé îáÿçàòåëüíû:

Äëÿ çàìåùåíèÿ âàêàíòíîé äîëææíîñòè êîíêóðñàíò äîëæåí ñîîòâåòñòâîâàòü ñëåäóþùèì òðåáîâàíèÿì:

1) ÿâëÿòüñÿ ãðàæäàíèíîì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè;2) áûòü íå ìîëîæå 18 ëåò;3) ñîîòâåòñòâîâàòü êâàëèôèêàöèîííûì òðåáîâàíèÿì, óñòàíîâëåí-

íûì äëÿ îïðåäåëåííîé äîëæíîñòè çàêîíîäàòåëüñòâîì.ÇÍÀÍÈÅ:- Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè;- Òðóäîâîãî êîäåêñà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè;- Çàêîíîâ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè: «Î ãîñóäàðñòâåííîé ãðàæäàíñ-

êîé ñëóæáå è ìóíèöèïàëüíîé ñëóæáå», «Î ãîñóäàðñòâåííîì ÿçû-êå Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè», «Î ïðîòèâîäåéñòâèè êîððóïöèè», «Î ñòàòóñå ñòîëèöû», «Î ìåñòíîì ñàìîóïðàâëåíèè», «Î äåêëà-ðèðîâàíèè äîõîäîâ, ðàñõîäîâ, îáÿçàòåëüñòâ è èìóùåñòâà ëèö, çà-ìåùàþùèõ ïîëèòè÷åñêèå, ñïåöèàëüíûå ãîñóäàðñòâåííûå è ìóíè-öèïàëüíûå ïîëèòè÷åñêèå äîëæíîñòè», «Î ïîðÿäêå ðàññìîòðåíèÿ îáðàùåíèé ãðàæäàí», «Î äîñòóïå ê èíôîðìàöèè, íàõîäÿùåéñÿ â âåäåíèè ãîñóäàðñòâåííûõ îðãàíîâ è îðãàíîâ ìåñòíîãî ñàìîóï-ðàâëåíèÿ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè»;

- Òèïîâîé èíñòðóêöèè ïî äåëîïðîèçâîäñòâó â Êûðãûçñêîé Ðåñïóá-ëèêå, óòâåðæäåííîé ïîñòàíîâëåíèåì Ïðàâèòåëüñòâà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè îò 23 èþëÿ 2012 ãîäà ¹517;

- Êîäåêñà ýòèêè ãîñóäàðñòâåííûõ è ìóíèöèïàëüíûõ ñëóæàùèõ Êûð-

ãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, óòâåðæäåííîãî ïîñòàíîâëåíèåì Ñîâåòà ïî ãîñóäàðñòâåííîé ãðàæäàíñêîé è ìóíèöèïàëüíîé ñëóæáå îò 19 àâ-ãóñòà 2016 ãîäà ¹43.

Âëàäåíèå êîìïüþòåðíîé ãðàìîòíîñòüþ è îðãòåõíèêîé, íåîáõîäè-ìûìè ïðîãðàììíûìè ïðîäóêòàìè;

Âëàäåíèå ãîñóäàðñòâåííûì è îôèöèàëüíûì ÿçûêàìè â îáúåìå, íåîáõîäèìîì äëÿ èñïîëíåíèÿ äîëæíîñòíûõ îáÿçàííîñòåé.

Óìåíèå ðàáîòàòü â êîìàíäå, èíèöèàòèâíîñòü, êîíñòðóêòèâíîñòü, îòâåòñòâåííîñòü.

Íàâûêè ñîñòàâëåíèÿ àíàëèòè÷åñêèõ äîêóìåíòîâ, àíàëèòè÷åñêèå ñïîñîáíîñòè.

Äëÿ ó÷àñòèÿ â êîíêóðñå íåîáõîäèìî ïðå-äîñòàâèòü ñëåäóþùèå äîêóìåíòû:

- ëè÷íîå çàÿâëåíèå ñ óêàçàíèåì âàêàíòíîé äîëæíîñòè;- ëè÷íûé ëèñòîê ïî ó÷åòó êàäðîâ ñ ôîòîãðàôèåé;- ðåçþìå;- àâòîáèîãðàôèÿ (ñ óêàçàíèåì ñâåäåíèé î íàëè÷èè ëèáî îòñóòñò-

âèè ñóäèìîñòè);- êîïèè äèïëîìà îá îáðàçîâàíèè, î ïîâûøåíèè êâàëèôèêàöèè, î

ïðèñâîåíèè ó÷åíîé ñòåïåíè, ó÷åíîãî çâàíèÿ (êîïèÿ äèïëîìà äîëæ-íà áûòü çàâåðåíà íîòàðèàëüíî);

- êîïèÿ òðóäîâîé êíèæêè (êîïèÿ òðóäîâîé êíèæêè äîëæíà áûòü çà-âåðåíà íîòàðèàëüíî èëè â îòäåëå êàäðîâ ïî ìåñòó ðàáîòû);

- êîïèÿ ïàñïîðòà (îðèãèíàë ïàñïîðòà èëè äîêóìåíòà, óäîñòîâå-ðÿþùåãî ëè÷íîñòü, ïðåäúÿâëÿåòñÿ ïî ïðèáûòèè íà êîíêóðñ).

Ïðèìå÷àíèå: Äëÿ äàëüíåéøåãî ó÷àñòèÿ â îòêðûòîì êîíêóðñå áóäóò ïðèãëàøåíû òîëüêî òå ïðåòåíäåíòû, äîêóìåíòû êîòîðûõ ñîîòâåòñòâóþò ê ïðåäúÿâëåííûì òðåáîâàíèÿì. Êîíòàêòíûå äàí-íûå è àäðåñ ïðåòåíäåíòîâ äîëæíû áûòü óêàçàíû òî÷íî.

Äîêóìåíòû ïðèíèìàþòñÿ ñ 8 ïî 21 ôåâðàëÿ 2019 ãîäà äî 18.00 ÷. ïî àäðåñó: ã. Áèøêåê, ïð. ×óé, 166, Ìýðèÿ ãîðîäà Áèøêåê, îòäåë Ó×Ð êàá.118, òåë. äëÿ ñïðàâîê: 61-34-87, 61-08-29, 61-13-47.

Ïîäðîáíàÿ èíôîðìàöèÿ (êâàëèôèêàöèîííûå òðåáîâàíèÿ è äîëæíîñòíûå èíñòðóêöèè) î òðåáîâàíèÿõ ê êàíäèäàòàì íà ñàéòå ìýðèè ã.Áèøêåê: www.meria.kg. Ñ-703

Page 22: 8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ №9 (2973) Кыргыз Республикасынын

ЖОГОЛДУУТЕРЯ

 ñâÿçè ñ óòåðåé ñâèäåòåëüñòâà î

ïåðåðåãèñòðàöèè çà «¹157746-3307-Ó-å» «Òàëàññêîå

ðåãèîíàëüíîå óïðàâëåíèå ïî ãðàäîñòðîèòåëüñòâó

è àðõèòåêòóðå Ãîñóäàðñòâåííîãî

àãåíòñòâà àðõèòåêòóðû, ñòðîèòåëüñòâà è

æèëèùíî-êîììóíàëüíîãî õîçÿéñòâà ïðè

Ïðàâèòåëüñòâå Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» ñ÷èòàòü íåäåéñòâèòåëüíûì.

Ï/Ï-173

´ Юстиция министрлигинен єткєн катталуу

кїбєлїгїнїн №592

Жумасына эки ирет:шейшемби,

жума кїндєрї чыгат.

[email protected]@gmail.com

Èíäåêñè: 68451Áèçäèí äàðåãèáèç:

Бишкек шаары, 720040,Абдумомунов кєчєсї, 193.

R

Áèçäèí ðåêâèçèòòåð: ð/ñ ¹1280010019784103 ÁÈÊ 128001 ÎÊÏÎ 20108596ÈÍÍ. 00107199210141 ÇÀÎ Êûðãûçñêèé-Èíâåñòèöèîííî-Êðåäèòíûé Áàíê (ÊÈÊÁ)Кыргыз Республикасынын мамлекеттик расмий гезити

Башкы редактор

КЕРИМБАЕВДыйканбек

Качкынбаевич

Êàáûëäàìà62-38-75

Башкы редактордун 1-орун басарыЧЕРБЕКОВ Алмаз – 62-38-77

Башкы редактордун орун басарыТЕМИРОВ Таалайбек – 62-38-78

Коммерциялык директорСАТЫКУЛОВ Орункул – 62-19-06 факс

Жооптуу катчыЖУНУСОВ Асан – 62-38-71

Жооптуу катчынын орун басарыАЛТЫМЫШЕВ Атай – 62-38-71

Бєлїмдєр:Саясат жана экономика бєлїмї – 66-22-27

Маданият, илим, спорт жана туризм бєлїмї – 62-38-78

Сот-укук бєлїмї – 62-18-64

Веб-сайт – 62-38-74

Коммерциялык бєлїм – 62-18-66

"Нормативдик актылар"журналы – 62-18-64

Башкы эсепчи – 62-38-73

Компьютердикборбор – 62-38-74

Жарнамалар кыргыз, орус, англис тилдеринде берилет.

– рекламалык материалдар

Жарнамалардын мазмунунаредакция жооп бербейт.

Мыйзамдар бир эле мезгилде кыргыз жа-на орус тилдеринде "Эркин Тоо" гезитин-де жарыяланып, ал расмий жарыялоо бо-луп эсептелет.Автордун кєз карашы редакция нын позиция-сын билдирбейт.

"Учкун" АКсынынбасмаканасында басылды.

Áóéðóòìà ¹184. Íóñêàñû 5894

2019-жылдын 8-февралы 2323мамлекеттик расмий гезити

Подразделение службы судебных исполнителей Тонского района

ОБЪЯВЛЯЕТ АУКЦИОН НА:

1. Жилой дом (земля и строение) общей полезной площадью - 90,93 кв.м., жилой площадью - 60,75 кв.м. с придворными постройками, с огородом, расположенный на зем.участке мерою - 2175,50 кв.м. находящийся по адресу: Иссык-Кульская обл., Тонский р/н с.Кара-Шаар, ул.Маркабаева №16 принадлежащий на праве частной собственности Асыранкулову Муканбеткерим Карыповичу идентификационный код имущества 2-04-09-1003-0040, стартовая цена имущества 600 000 (шестьсот тысяч) сомов.

Òîðãè ñîñòîÿòñÿ 12.03.2019 ã. â 10.00 ÷. â ÏÑÑÈ Òîíñêîãî ðàéîíà ïî àäðåñó: ñ.Áîêîíáàåâà óë.Á.Ìàìáåòîâà ¹43 Òîíñêîãî ðàéîíà. Äëÿ ó÷àñòèÿ íà àóêöèîíå íåîáõîäèìî âíåñòè äî íà÷àëà òîðãîâ ñóììó â ðàçìåðå 5% îò îöåíî÷íîé ñòîèìîñòè èìóùåñòâà ñóäåáíîãî èñïîëíè-òåëÿ. Ïîêóïíàÿ öåíà âíîñèòñÿ â òå÷åíèå 7 äíåé ïîñëå òîðãîâ. Îðãà-íèçàòîð òîðãîâ ñóäåáíûé èñïîëíèòåëü Êåðèìáàåâà Ã.Ê.

Ñïðàâêè ïî àäðåñó: ñ.Áîêîíáàåâà, óë.Á.Ìàìáåòîâà ¹43, òåë.: (03947) 9-32-72, (0772) 23-61-48 Æ.Ð.

ПССИ ПЕРВОМАЙСКОГО РАЙОНА г.БИШКЕКОБЪЯВЛЯЕТ ВТОРИЧНЫЕ ПУБЛИЧНЫЕ ТОРГИ

на недвижимое имущество, жилой дом по адресу: г.Бишкек, ул.Тоголок Молдо, 356 принадлежащей на праве собственности Балбаевой Э. по начальной (стартовой) продажной стоимости 1 656 000 сом.

Äëÿ ó÷àñòèÿ â òîðãàõ íåîáõîäèìî âíåñòè 5% îò íà÷àëüíîé (ñòàðòî-âîé) ïðîäàæíîé ñòîèìîñòè, äî íà÷àëà òîðãîâ íà äåï.ñ÷åò ÏÑÑÈ Ïåð-âîìàéñêîãî ðàéîíà ã.Áèøêåê. Ïîêóïíàÿ öåíà äîëæíà áûòü âíåñåíà íå ïîçäíåå 7 äíåâíîãî ñðîêà ïîñëå òîðãîâ íà äåï.ñ÷åò ÏÑÑÈ Ïåðâ-ãî ðàéîíà ã.Áèøêåê, òîðãè ñîñòîÿòñÿ 12 ìàðòà 2019 ã. â 10.00 ÷à-ñîâ ïî ìåñòó íàõîæäåíèÿ èìóùåñòâà. Îðãàíèçàòîð òîðãîâ ñóä. èñ-ïîëíèòåëü Ìàêååâ Ê.Ì.

Ñïðàâêè ïî òåë.: (0553) 50-21-60. Ñ-694

Судебный исполнитель ПССИ Сокулукского района Чуйской области, Дюшеналиев А.А.

ОБЪЯВЛЯЕТ ПУБЛИЧНЫЕ ТОРГИ НА ЗАЛОЖЕННОЕ ИМУЩЕСТВО

- жилой дом, находящийся по адресу: Сокулукский район, с.Джал ул.Интернациональная дом №61, полезной площадью - 42,6 кв.м., жилой площадью - 30,9 кв,м. (идентификационный код №7-08-17-1001-0178), расположенный на земельном участке мерою 1169,2 кв.м., принадлежащий Койчумановой Сергул Артыковне на праве собственности.

Òîðãè ñîñòîÿòñÿ 11 ìàðòà 2019 ãîäà â 10.00 ÷àñîâ â Ïîäðàçäåëå-íèè ñëóæáû ñóäåáíûõ èñïîëíèòåëåé Ñîêóëóêñêîãî ðàéîíà.

Ñòàðòîâàÿ öåíà 406 000 (÷åòûðåñòà øåñòü òûñÿ÷) ñîìîâ.

Äëÿ ó÷àñòèÿ â òîðãàõ íåîáõîäèìî âíåñòè 5% ãàðàíòèéíîãî âç-íîñà â Ñîêóëóêñêèé ôèëèàë ÎÀÎ «ÐÑÊ Áàíê», äåïîçèòíûé ñ÷åò 4403052100000122; ÁÈÊ 440305; Êîä ïëàòåæà 14511900, ÈÍÍ 00405199510158; ïîëó÷àòåëü Ïîäðàçäåëåíèå ñëóæáû ñóäåáíûõ èñ-ïîëíèòåëåé Ñîêóëóêñêîãî ðàéîíà.

Ïðèåì çàÿâîê íà ó÷àñòèå â àóêöèîíå çàêàí÷èâàåòñÿ çà îäèí äåíü äî íà÷àëî àóêöèîíà.

Ó÷àñòíèê, âûèãðàâøèé ïóáëè÷íûå òîðãè äîëæåí â òå÷åíèå ñåìè äíåé âíåñòè íà äåïîçèòíûé ñ÷åò ÏÑÑÈ Ñîêóëóêñêîãî ðàéîíà, ïîêóï-íóþ öåíó çà âû÷åòîì ñóììû ãàðàíòèéíîãî âçíîñà.

Îáðàùàòüñÿ ïî òåë.: (03134) 5-29-46, (03134) 5-26-69, (0700) 319-320, ñ.Ñîêóëóê, óë.Øêîëüíàÿ ¹7à,

êàá.14, ÏÑÑÈ Ñîêóëóêñêîãî ðàéîíà. Ñ-683

Саламаттыкты сактоо тар-магы бїгїн орду толгус чоў жоготууга учурады, Нарын облусунун Ат-Башы району-нун Ден соолукту чыўдоо ка-бинетинин адиси

БЕЙШЕБАЕВА Айсулуунун

дїйнєдєн мезгилсиз кайт-кандыгына байланыштуу анын бардык жакындарына, бир туугандарына Республи-калык ден соолукту чыўдоо борборунун коллективи те-реў кайгыруу менен кєўїл айтабыз.

Айсулуу, «Калктын ден соолугун чыўдоо» тарма-гында кесипкєйлїгї, адам-герчилик сапаты жана бар-дык кїч кубатын элине ар-нап жасаган эмгеги ошондой эле жасаган иштеринин кє-рїнїктїї натыйжалары ме-нен кесиптештеринин эсин-де калды. Кесиптешибиздин бардык жакындарына кайрат тилейбиз.

Айсулуунун жаткан жери жайлуу болсун.

Ош обл., Ноокат районунун Кара-Таш

айыл аймагынын тургуну Арынов Абабакир Абдыкалыкович ОКПО 24204536,

ИНН 22507198200297

æåêå èøìåðä¿¿ë¿ã¿í òîêòîòêîíäóãóí

áèëäèðåò. Äàðåãè: Íîîêàò ðàéîíó,

Êàðà-Òàø à/à.

Òåë.: (0772) 15-15-25Ï/Ï-0039

ЧУЙСКОЕ ОБЛАСТНОЕ УПРАВЛЕНИЯ СУДЕБНОГО ДЕПАРТАМЕНТА

при ВЕРХОВНОМ СУДЕ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ

ОБЪЯВЛЯЕТ КОНКУРСна замещение вакантной административной

государственной должности:- Специалист Чуйского областного управления Судебного депар-

тамента при Верховном суде Кыргызской Республики (младшая должность, категория М-А, 1 ед.),

Óðîâåíü ïðîôåññèîíàëüíîãî îáðàçîâàíèÿ:- âûñøåå þðèäè÷åñêîå îáðàçîâàíèå.

Ñòàæ è îïûò ðàáîòû:- áåç ïðåäúÿâëåíèÿ ê ñòàæó ðàáîòû.

Ïðîôåññèîíàëüíûå êîìïåòåíöèè: ÇÍÀÍÈß:

- Òðóäîâîé êîäåêñ ÊÐ,- çàêîíîâ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î ñòàòóñå ñóäåáíûõ èñïîë-

íèòåëåé è îá èñïîëíèòåëüíîì ïðîèçâîäñòâå»,- Çàêîí ÊÐ "Îá îáðàùåíèè ãðàæäàí"

ÓÌÅÍÈß:- êà÷åñòâåííîãî èñïîëíåíèÿ ïîðó÷åíèé âûøåñòîÿùèõ ðóêîâîäè-

òåëåé;- ñáîðà, àíàëèçà, ñèñòåìàòèçàöèè è îáîáùåíèÿ èíôîðìàöèè;- êà÷åñòâåííîé ïîäãîòîâêè àíàëèòè÷åñêèõ è èíûõ äîêóìåíòîâ,

èíôîðìàöèè, îòâåòîâ íà çàïðîñû; - ïðîâåäåíèÿ àíàëèçà îòå÷åñòâåííîãî è çàðóáåæíîãî îïûòà â

ñîîòâåòñòâóþùåé îáëàñòè è ïðèìåíåíèÿ åãî íà ïðàêòèêå;- ýôôåêòèâíîãî ïëàíèðîâàíèÿ ñâîåé äåÿòåëüíîñòè è ñîòðóä-

íè÷åñòâà ñ êîëëåãàìè; - ðàññìîòðåíèÿ ïîäãîòîâêè îòâåòîâ ïî îáðàùåíèÿì ãðàæäàí;- äåëîâîé ïåðåïèñêè íà ãîñóäàðñòâåííîì è/èëè îôèöèàëüíîì

ÿçûêå;- ðàáîòû â êîìàíäå.

ÍÀÂÛÊÈ:- ðàáîòû ñ íîðìàòèâíûìè ïðàâîâûìè àêòàìè è ïðèìåíåíèÿ èõ

íà ïðàêòèêå;- ýôôåêòèâíîå ïëàíèðîâàíèÿ ñâîåé ðàáîòû è ïðàâèëüíîãî ðàñï-

ðåäåëåíèÿ ñëóæåáíîãî âðåìåíè;- âåäåíèå ñëóæåáíîé ïåðåïèñêè, ïîäãîòîâêè äåëîâîé êîððåñïîí-

äåíöèè;- ïîäãîòîâêà ïðîåêòíûõ äîêóìåíòàöèè íà ãîñóäàðñòâåííîì è

îôèöèàëüíîì ÿçûêàõ;- îïåðàòèâíîãî ïðèíÿòèÿ â ïðåäåëàõ êîìïåòåíöèè ñàìîñòîÿ-

òåëüíûõ ðåøåíèé ïî ñëóæåáíûì âîïðîñàì;- ïîëüçîâàíèÿ ñîâðåìåííîé îðãòåõíèêîé è ïðîãðàììíûì îáåñ-

ïå÷åíèåì;- ðàáîòû ñ áàçàìè äàííûõ.

Äëÿ ó÷àñòèÿ â êîíêóðñå íåîáõîäèìî ïðåäñòàâèòü: ëè÷íîå çàÿâëåíèå, ëèñòîê ïî ó÷åòó êàäðîâ, àâòîáèîãðàôèÿ, ôîòîãðàôèÿ , êîïèþ ïàñïîðòà, (îðèãèíàë ïðåäúÿâëÿåòñÿ ïî ïðèáûòèþ íà êîíêóðñ), êîïèþ òðóäîâîé êíèæêè (çàâåðåííûå), êîïèþ äèïëîìà (íîòàðèàëüíî çàâåðåííûå), åñëè èìåþòñÿ êîïèè äîêóìåíòîâ, ïîäòâåðæäàþùèõ ïðîôåññèîíàëüíîå îáðàçîâàíèå, ïîâûøåíèå êâàëèôèêàöèè, êîïèè äîêóìåíòîâ î ïðèñâîåíèè ó÷åíîé ñòåïåíè è ó÷åíîãî çâàíèÿ (çàâå-ðåííûå íîòàðèàëüíî èëè ñëóæáîé óïðàâëåíèÿ ïåðñîíàëîì ïî ìåñ-òó ðàáîòû), ðåêîìåíäàöèè ñ ìåñòà ðàáîòû, ðåçþìå.

Äëÿ ó÷àñòèÿ â êîíêóðñå æåëàþùèì íåîáõîäèìî ïðåäñòàâèòü äî-êóìåíòû íå ïîçäíåå 10 äíåé ñî äíÿ ðàçìåùåíèÿ îáúÿâëåíèÿ. Ïî àäðåñó: ã. Áèøêåê, óë. Àõóíáàåâà, 119 «à».

Ñïðàâêè ïî òåë.: 56-20-14, 56-20-16.

Ó÷àñòíèêè êîíêóðñà, ïðåäñòàâèâøèå äîêóìåíòû è ñâåäåíèÿ, íå îòâå÷àþùèå óñòàíîâëåííûì

òðåáîâàíèÿì, ê ó÷àñòèþ â êîíêóðñå íå äîïóñêàþòñÿ.

ОАО «ИНВЕСТИЦИОННЫЙ

БАНК «ЧАНГ АН» СООБЩАЕТ ОБ ИЗМЕНЕНИЯХ

В ОРГАНАХ УПРАВЛЕНИЯ:

Освобождена от должности члена правления/

главного бухгалтера ОАО «Инвестиционный банк «Чанг Ан» Крымская Галия Анваровна по

собственному желанию, согласно поданному

заявлению, с 1 февраля 2019 года.

Ñ-692

Ñ-690

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН УЛУТТУК БАНКЫ

ДИСКТЕРДЕН ТУРГАН ЖАБДУУНУ САТЫП АЛУУ БОЮНЧА ЄТКЄРЇЛЇП ЖАТКАН АЧЫК РЕСПУБЛИКАЛЫК

СЫНАККА КАТЫШУУГА ЧАКЫРАТ.

Сынак боюнча документтер 2019-жылдын 27-февра-лында саат 17.00гє чейин Бишкек шаары, Т.Їмєталиев кєчєсї, 101 дареги боюнча берилет.

Сынак алдындагы конференция 2019-жылдын 19-фев-ралында Бишкек шаары, Т.Їмєталиев кєчєсї, 101 да-реги боюнча саат 15.00дє єткєрїлєт. Конференцияга ка-тышуу боюнча суроолор тууралуу техникалык координа-торго кайрылуу зарыл.

Сынак боюнча сунуштарды кабыл алуу убактысы 2019-жылдын 4-мартында саат 15.00дє бїтєт, дареги: Бишкек шаары, Чїй пр., 168.

Белгиленген мєєнєттєн кечиктирилип берилген сунуш-тар кабыл алынбайт жана каралбайт.

Сынактык сунуштар 2019-жылдын 4-мартында саат 15.00дє каралат, дареги: Бишкек шаары, Чїй пр., 168.

Уюштуруу маселелери боюнча +996 (312) 66-91-52 теле-фону же [email protected] электрондук дареги боюнча тех-никалык координаторго кайрылса болот.

Í-155Ñ-699

Page 23: 8- БИЛЕГИ КҮЧТҮҮ БИРДИ, МИҢДИ ЖЫГАТ · С М y К С М y К С М y К ЖУМА, 2019-ЖЫЛДЫН 8-ФЕВРАЛЫ №9 (2973) Кыргыз Республикасынын

Бекен Назаралиевдин «Баткен туткуну» повести Баткен согушунун 20 жылдыгына оро-пара келип чыкты. Автор єз чыгармасын ийине келтире «ийлегенине» караганда кєп жылдар бою иштегени кєрїнїп турат. Китеп колуна тийген окурмандар бир дем менен бир же эки кїндє окуп коюшканын айтышууда. Чындыгында чыгармадагы сюжет, анын элементтери мыкты чечмеленген.

Алгы пикир Баткенден боевиктер кантип куулган?

Кымбат Нагима апа менен Тєрєкул ата-нын канынан жаралган айбарлуу жазуучу Чыўгыз Айтматов агабыз бала кезде Шекер айылындагы єзї аралашып жїргєн реалдуу адамдардын турмушу, кєп каардуу татаал тагдырлары «Жамила», «Биринчи муга-лим», «Саманчынын жолу», «Бетме-бет», «Эрте жаздагы турналар» повесттеринде, «Сыпайчы», «Ак жаан», «Атадан калган туяк» аўгемелеринде Герман согуш жыл-дарындагы курмандык, кыян-кески, жо-руктар, уурулук, уруш-талаш, ыйкы-тыйкы тирилик кырдаалдар реалдуу чагылтылган.

Бекен Назаралиев да «Кун» жана «Туяк» аттуу чыгармаларында єзї бала чакта Ак-ман жергесинде, єспїрїм кезде Єзгєн, Кы-тайдагы Кашкар, анан Алай, Памир, Па-кистан тараптарда ар тїрдїї кыял, мак-саттагы, ой-ниеттеги, мїнєз турпаттагы адамдардын жашоо кырдаалдарын кошо жїргєндєй таризде, жандуу ишенимдїї жаза билген.

«Туяк» повестинде тукумсуз Чырмаш менен аялы Айнагїлдїн тагдырларынын кайгылуу трагедиясы кыргыз адамдары-нын єз артында туяк калтыруу, элдин кї-чїн улоо вазипасынын ыйыктыгы айкын таасындалган.

«Кун» повестинде сїрєттєлгєн окуя Акман айылынан башталып, Кытайда-гы Кашкарда уланат. Анан Алай, Памир, Ооганстанга чейин созулат. Советтик со-циалисттик системада жашоо режимин жактагандар менен жактабагандардын арасындагы айыгышкан кїрєш, бир-би-ри менен араздашуу трагедиясы баянда-лат. Тарыхый инсан Жаныбек казынын образы жеткиликтїї деўгээлде ачылган. Аны менен таанышып, Акмандагы корба-шы Тилекматтын жалгыз туягы Тыныбек Бедел ашуусунан ашып, Кашкарга бирге барат. Айерде Жаныбек казынын уйгур досунун їйїндє англичандардан кїткєн колдоо болбой, Памир аркылуу Пакис-танга кєчїї абалында Тыныбек Жаныбек казы менен кош айтышып, Памирде жа-шап калат. Памирде Тилекмат душманы Асанкулдун небереси Мундузбек менен бирге жїрїп, аны єлтїргїсї келип бир ок атат, ал ок єз кызы - Мундузбекти сїйїп жїргєн Жибекке тийип, кыз набыт болот.

Повесттеги дагы бир тарыхый инсан - Памир кыргыздарынын ханы Рахман-кул Пакистанга эл кєчїрєт, андан Тїр-

кия элчиси Рахманкулга кыргыздар-ды Тїркия-га кєчїрїїгє жол бергени реалдуу баяндалат.

Бекендин «Баткен туткуну» повестинде Ооганстандын апийи-ми менен нашаа нар-котиктерин Россияга чейин наркотрасса жа-саган таризде жаша-гандар: Барон Камбар, бїкїр Тажик, Табыл-ды, Тєлєгєн, Мирзо, Камол, Хайрулло тур-муш тагдырлары жана Єзбекстан президенти Ислам Каримовдун оппо-зиционери Жума Намангани єзїнїн сакалчан боевиктери менен Баткенге Зар-далы тараптан кирип, Ферганага єтїп ба-рып, Каримовду набыт кылууга умтул-гандардын согушун, ички єз ара кытмыр чыр-чатактарын, татаал таймаштарын реалдуу тастыкталган. Баткендеги алтын казган япон геологдордун рациясы менен Бишкекке сїйлєшїї їчїн алардын арасы-на келип, сакалчан боевиктердин колу-на тїшкєн генерал Анарбек Шамкеевдин туткундугун, кыргыз жоокерлер Максат, Куттубек, Орозматтын эрдиктерин єзї аралашып жїргєндєй Бекен ишенимдїї чагылдырган. Кыргыз турмушундагы жа-ўы тарых окуяларын кєркєм эстетикалык деўгээлде жазууга калемгерлик кудурети жеткен. Анын жаўыдан жарыкка чыккан повесттери дасыккан кєз карашы бар жа-зуучунун сабырдуулук менен ийине кел-тирген бакубат кєркєм туундулары. «Бе-кен бул чыгармалары менен кыргыз ада-биятынын жаўы барагын жаратууда мын-дай жигердїїлїктї єз сабырдуулугу менен жасап, ошонусу менен дїйнєлїк адабиятка єз салымын кошоруна ишенем», - дейт Бе-кендин китептерине жазган баш сєзїндє даанышман филолог илимпоз Сулайман Кайыпов. Эстетикалык билим тажрыйба-сы бар инсандар аркылуу улуттун кєркєм казынасы жаўыланып, жанданып, байып турары интеллектуалдуу єсїп-єнїгєєр эл-ге ишенимдїї зоболо.

Повесть кїтїїсїз пролог менен баш-талат: «Ал атасын єлтїрїп алды… Ороз-

мат єз атасын атып єлтїрїп алганын эртеси гана бил-ди. Атасы артынан сая тї-шїп келе жаткан єжєр жи-гит єз баласы экенин, эми анын колунан мерт боло-рун билген…»

Чыгарманын єзєгї мы-на ушул ата менен бала-нын образы аркылуу сї-рєттєлєт. Борбор Азия єлкєлєрї эгемендикти ал-ган жылдары оор турмуш-ту баштан кечирди. Коўшу-

лаш Тажикстанда 1992-жылы баш-талган жарандык согуш 1997-жы-лы гана тынчы-ды, басылды. Єзбекстан ислам кыймылы (ИДУ) ислам халифа-тын курабыз деп оолугушуп, бир диндеги кандаш-канатташ элдер-дин ортосун-да бєєдє кан тє-гїлдї. Єзбекстан єзїнє бек турду. Тажикстан ме-нен Кыргызстан-дын ошол кезде-ги чабалдыгынан пайдаланып ИДУ кыймылы кыйла

эле чаў-тополоў сал-ды. Повестте Ооганс-

тандан башталган нар-котрафик жолу Кыргызстан аркылуу Казакстанга, андан ары Европага єтїїсї жай сїрєттєлїп келип, Баткен согушуна айланат. Биздин «Легендарлуу парла-мент» Кыргызстанга армиянын кереги жок деп чыккан чакырыкка Баткен со-гушу менен жооп алдык. Франциянын императору Наполеон Бонапарт айт-кан: «Єз армиясын баккысы келбеген эл, башка мамлекеттин армиясын ба-гат» деген сєзїнїн тууралыгына ынан-дык. 1999-жылы Баткен согушу учурун-да Баткен облусун тїзїїгє мажбур бол-дук. Бекен Назаралиев биринчиден, бул окуяларды єз кєзї менен кєрїп келген, экинчиден, каармандар менен баарлаш-кан соў гана чыгарма жазууга кириш-кен. Каармандардын кєбї биздин ара-бызда эле жїрїшєт. Айрым чыгарма-ларды окуганда бир, эки барагын оку-ган соў тажап кетип жаап саласыў да ошол бойдон ачпайсыў. «Баткен тутку-нун» окуган адам кино кєрїп жаткандай болот. Ошондой элес калтырат. Кудум боевик кинолордогудай бир окуя баш-талып, кызуу жерине келгенде башка окуяга єтєсїў. Кыргыз жоокерлери Ата Журтун коргоого дайым даяр экендиги

баяндалат. Мисалы, пулемётчу Куттубек Зайнидинов огу тїгєнїп боевиктердин курчоосунда калганда: “Баткенден ары силерге жол жок! Бїттї!” деп граната-сын жардырып, єзїн курчап турган бое-виктер менен кошо курман болот. Ба-рымтага алынган генерал Шамкеевдин жансакчысы Максат Насиевдин образы кыргыз жоокерлерине їлгї болот. Єзгє-чє Кудаяр хандын чебинде буктурмада жатышкан жоокерлерге «Жїз жоокер баяны» туурасындагы уламыш чыгар-мага жаўы кєрк, жаўы дем берген. Бат-кен єрєєнїнїн кооз жерлери, ошол эле учурда «Зарыл ишиў болбосо Зардалыга барбагын» деген накыл кептин чынды-гына дагы бир жолу ишенесиў. Боевик-тер Баткенден куулду. Бул оўойго тур-ган жок. Келечектеги жаш муундарга са-бак, їлгї болсун їчїн «Баткен туткуну» повестинин негизинде жок эле дегенде телесериалдар тартылса «Кыргыз кере-мети» аталган кино тарыхыбыздын жа-ўы барактары ачылмак. Россияда Кав-каздагы окуялар боюнча мыкты кино-лор тартылды. Баткен согушу боюнча кино тартылса, «Жетинчи ок» тасма-сынан ашса ашып кем калышпайт эле. Баткендин кооз жерлери тасманын кєр-кїн ачса, экинчи жагынан Ата Мекен-ди коргоо, жаштарды патриоттук духта тарбиялоого їндємєк. Ансыз деле бизде мындай жанрдагы тасмалар жокко эсе. Фильмдин сценарийин Бекен Назара-лиев жазып даярдап койду.

Китептин авторун кыргыз журтуна тааныштыруунун анчалык деле зарыл-чылыгы жок. Кесиби сїрєтчї болсо да журналист катары таанылган. Кан кїй-гєн Кавказда болуп, Чеченстандын пре-зидент-генералдары менен жолугушкан. Жарандык согуш болгон Тажикстанда оппозиция єкїлдєрї менен жолугушуп жол очерктерин тартуулаган. Бекендин Кавказга барганы бир чети кызык, бир чети кооптуу болгон, анткени ал їйїн-дєгїлєргє: “Москвага “Комсомольская правда” гезитине стажировкага бара-там”,- деген шылтоону айтып, єз ємї-рїн тобокелге салып Кавказга аттанган. Бекен Назаралиевдин “Баткен туткуну” жана “Кун” повесттерин окуган соў, бу-га чейин сїрєтчї, журналист, жазуучу катары билсек, эми мыкты сценарист катары да таанып калдык. Бекен кино менен драматургия жанрында да єз чы-йырын салат деген ишеним бар.

Повесттин эпилогу: «Кечээ эле бул чєлкємдєгї кыргыз жоокерлеринин жї-рєгїнїн їшїн алып, тїн уйкусун бузган, кєк жал талаа карышкырындай болгон сакалчан боевиктин жансыз денеси єз баласынын бет алдында жатты»,- деп жыйынтыкталат.

Бекендин “Баткен туткуну” повестин окуган соў жогоруда айтылгандай “За-рыл ишиў болбосо Зардалыга барбагын” деген накыл кепке карабастан Зардалы-га баргым келип калды.

Асан ЖУНУСОВ

и а -

я-є

ни яндалат.н «Баткен

талат: «Ал атмад

рєг

р

нл1тт

тодкддгєТндгпычП

е --а --

р, л-о, р-нати

ппмм

д

н

аа иии по-мангани єзїнїн менен Баткенге Зар-

дтуу баштан

лл11тт

т

дккддддгєТндгппккы

элэ е дды. П

т

Сїйєркул ТУРГУНБАЕВ, Кыргыз эл акыны:

”БЕКЕН НАЗАРАЛИЕВ КӨП КЫРДУУ ТАЛАНТ, КАЛЕМГЕРЛИК СӨЗҮ ӨТКҮР, НИЕТ-КЫЯЛДАРЫ КУРЧ, ӨЗ ПРИНЦИПТЕРИНЕН ТАЙБАГАН ОЙЛОРУ ТЕРЕҢ ИНСАН”

Жазуучулук, сїрєтчїлїк, журналисттик їч єнєр єз дээринде ширетилген, їч єнєрдї бир кєєдєнгє сыйдыра алган Бекен Назаралиев кєп кырдуу талант. Калемгерлик сєзї єткїр, ниет-кыялдары курч, єз принциптеринен тайбаган ойлору тереў инсан. Билимдїї, таалим-тарбиялуу, єзїнєн улууларга сый мамиледе, єз чыгармаларын жарыкка чыгарууда єтє сабырдуулук бар. Кєп жылдардан бери проза жанрында жазып келген жигердїї чыгармалары - эми гана «Кун», «Туяк», «Баткен туткуну» аттуу китептери жарыкка чыкты.

«БАТКЕН ТУТКУНУ» ПОВЕСТИ БОЮНЧА КИНО ТАРТЫЛСА

2019-жылдын 8-февралымамлекеттик расмий гезити

2424