7 munduarekin harremanetan ( haritza- anaya)
DESCRIPTION
Ingurune 4. mailarako egokitzapenaTRANSCRIPT
Laguntza gela
1
7
Munduarekin
harremanetan
Laguntza gela
2
GURE ZENTZUMENAK
Ikusmena eta begiak
Begia da ikusmenaren organoa.
Ikusmenari esker inguruan daukaguna ikus dezakegu.
KANPOKOAK BEGIAREN ATALAK hauexek dira
BARRUKOAK
BEGIAREN FUNTZIONAMENDUA honelakoa da:
bekaina
betileak
betazala
Begi-ninia
irisa
Begi-ninia
kristalinoa
erretina
Nerbio optikoa
1- Argia 2- Kristalinoak 3- Erretinan 4- Garunari esker, gauzen sartzen da. fokatzen du. irudia forma, kolorea, distantzia sortzen da. eta mugimendua ikusten dira
1 2 3 4
Laguntza gela
3
- Ariketak
1- Erantzun:
Zein da ikusmenaren organoa?
Ikusmenaren organoa ……………………………. da.
Zer egin dezakegu ikusmenari esker?
Ikusmenari esker ……………………………… daukaguna
………………………… dezakegu.
2- Zeintzuk dira begiaren atalak? KANPOKOAK
BARRUKOAK
Laguntza gela
4
Entzumena eta belarriak
Belarria da entzumenaren organoa.
Entzumenari esker inguruko soinuak entzun ditzakegu.
KANPOKOAK BELARRIAREN ATALAK hauexek dira
BARRUKOAK
BELARRIAREN FUNTZIONAMENDUA honelakoa da:
Belarriak
Entzunbidea
Tinpanoa Barrasakiloa
1-2- Bibrazioak 3-Tinpanoak 4- Barraskiloak 5- Garunari esker sartzen dira. bibratu bibraziaok seinale soinuak entzuten egiten du. bihurtzen ditu. ditugu.
1 2
3 4
Entzumen-nerbioa
Hezurtxo katea
5
Kaixo,
Kaixo !!!
Laguntza gela
5
- Ariketak
3- Erantzun:
Zein da entzumenaren organoa?
Entzumenaren organoa ……………………………. da.
Zer egin dezakegu entzumenari esker?
Entzumenari esker inguruko ………………………………….
………………………… ditzakegu.
4- Zeintzuk dira belarriaren atalak? KANPOKOAK
BARRUKOAK
Laguntza gela
6
Usaimena eta sudurra
Sudurra da usaimenaren organoa.
Usaimenari esker usaindu dezakegu.
KANPOKOAK SUDURRAREN ATALAK hauexek dira
BARRUKOAK
SUDURRAREN FUNTZIONAMENDUA honelakoa da:
Sudurra
1- Airean 2-Pituitarioak 3- Garunari esker usaina substantziak seinalea hartzen dugu. daude. sortzen du.
1 2
3
Usaimen-nerbioa
Pituitarioa
Laguntza gela
7
- Ariketak
5- Erantzun:
Zein da usaimenaren organoa?
Usaimenaren organoa ……………………………. da.
Zer egin dezakegu usaimenari esker?
Usaimenari esker …………………………………. dezakegu.
6- Zeintzuk dira sudurraren atalak? KANPOKOAK
BARRUKOAK
Laguntza gela
8
Dastamena eta mihia
Mihia da dastamenaren organoa.
Dastamenari esker zaporeak har ditzakegu.
MIHIAREN ATALAK hauexek dira
MIHIAREN FUNTZIONAMENDUA honelakoa da:
1- Elikagaiak 2-Dastamen-papilek 3- Garunari esker ahora sartzen seinalea zaporea hartzen dira. sortzen dute. dugu.
1
2
3
Dastamen-papilak
Laguntza gela
9
Ukimena eta azala
Azala da ukimenaren organoa.
Ukimenari esker hotza, beroa, mina… senti ditzakegu.
AZALAREN ATALAK hauexek dira
AZALAREN FUNTZIONAMENDUA honelakoa da:
1- Azala 2- Nerbio-bukaerek 3- Garunari esker ukitzen da. seinalea hotza, beroa, mina … sortzen dute. sentitzen dugu.
1
2
3
Nerbio-bukaerak
Azala
Laguntza gela
10
- Ariketak
7- Erantzun:
Zein da dastamenaren organoa?
Dastamenaren organoa ……………………………. da.
Zer egin dezakegu dastamenari esker?
Dastamenari esker ………………………… ……………… ditzakegu.
8- Zeintzuk dira mihiaren atalak?
9- Erantzun:
Zein da ukimenaren organoa?
Ukimenaren organoa ……………………………. da.
Zer egin dezakegu ukimenari esker?
Ukimenari esker ……………………….., …………………………,
…………………………. … senti ditzakegu.
10- Zeintzuk dira azalaren atalak?
Laguntza gela
11
ZAINDU GORPUTZA eta
ONDO FUNTZIONATUKO DU
Zure gorputza eta zentzumenekin gauza asko egin ditzakezu. Hori dela eta, oso garrantzitsua da gorputza eta beren organoak zaintzea.
Denetarik jan.
Behar den beste
lo egin.
Arazoak lagunei kontatu.
Arriskuetatik
alde egin.
Medikuarenera joan.
Erretzeari, alkoholari
eta drogari uko egin.
Kirola egin.
Laguntza gela
12
ETA ARAZOREN BAT BADUGU?
Nahiz eta euren burua zaindu,pertsona batzuek lesioren bat dute
zentzumenen batean edo nerbio-sisteman, gaixotasun edo istripuen
ondorioz.
Arazo batzuk konpontzen dira
Beste batzuk oraindik ezin dira sendatu
Betaurrekoak edo audifonoak erabiliz.
Laguntza gela
13
OZTOPORIK GABEKO MUNDUAREN ALDE
Itsuentzako
informazioa
Braille
sisteman
Itsuentzako
semaforoak
bozgorailuarekin.
Aireportuetan,
geltokietan …
informazioa
ahoz eta idatziz.
Mugitzeko arazoak dituztenentzat:
arrapalak,igogailuak …
Laguntza gela
14
- Ariketak
11- Azaldu irudi bakoitza eta lotu:
Laguntza gela
15
12- Zer egingo zenuke zure herrian …
Zentzumen arazoak dituzten pertsonei laguntzeko?
Mugikortasun arazoak dituzten pertsonei laguntzeko?
Laguntza gela
16
-Moztu eta koadernoan egin
3. ORRIALDEA 1- Erantzun: Zein da ikusmenaren organoa?
Ikusmenaren organoa ……………………………. da.
Zer egin dezakegu ikusmenari esker?
Ikusmenari esker ……………………………… daukaguna
………………………… dezakegu.
2- Zeintzuk dira begiaren atalak?
KANPOKOAK
BARRUKOAK
Laguntza gela
17
5. ORRIALDEA 3- Erantzun:
Zein da entzumenaren organoa?
Entzumenaren organoa ……………………………. da.
Zer egin dezakegu entzumenari esker?
Entzumenari esker inguruko ………………………………….
………………………… ditzakegu.
4- Zeintzuk dira belarriaren atalak? KANPOKOAK
BARRUKOAK
Laguntza gela
18
7. ORRIALDEA 5- Erantzun:
Zein da usaimenaren organoa?
Usaimenaren organoa ……………………………. da.
Zer egin dezakegu usaimenari esker?
Usaimenari esker …………………………………. dezakegu.
6- Zeintzuk dira sudurraren atalak? KANPOKOAK
BARRUKOAK
Laguntza gela
19
10. ORRIALDEA 7- Erantzun:
Zein da dastamenaren organoa?
Dastamenaren organoa ……………………………. da.
Zer egin dezakegu dastamenari esker?
Dastamenari esker ………………………… ……………… ditzakegu.
8- Zeintzuk dira mihiaren atalak?
9- Erantzun:
Zein da ukimenaren organoa?
Ukimenaren organoa ……………………………. da.
Zer egin dezakegu ukimenari esker?
Ukimenari esker ……………………….., …………………………,
…………………………. … senti ditzakegu.
10- Zeintzuk dira azalaren atalak?
Laguntza gela
20
14. ORRIALDEA 11- Azaldu irudi bakoitza eta lotu:
Laguntza gela
21
15. ORRIALDEA 12- Zer egingo zenuke zure herrian …
Zentzumen arazoak dituzten pertsonei laguntzeko?
Mugikortasun arazoak dituzten pertsonei laguntzeko?
Laguntza gela
22
ARIKETA GEHIAGO
1- Erlazionatu:
pituitarioa kristalinoa barraskiloa
begi-ninia mihia erretina tinpanoa
2- Zer organok hartzen dute parte zentzumenetan?
Ikusmena
Entzumena
Dastamena
Usaimena
Ukimena
Laguntza gela
23
7. gaiaren azterketa - MUNDUAREKIN HARREMANETAN
IZENA: …………………………………………...........................
DATA: ……..............................................................................
1- Zeintzuk dira begiaren atalak? KANPOKOAK
BARRUKOAK
2- Zer organok hartzen dute parte zentzumenetan?
Ikusmena Usaimena
Entzumena Ukimena Ukimena
Dastamena
Laguntza gela
24
3- Zer egin dezakegu entzumenari esker?
……………………………………………………………………………………..
eta dastamenari esker?
……………………………………………………………………………………..
eta ukimenari esker?
……………………………………………………………………………………..
4- Badakizu oso garrantzitsua dela zentzumen organoak ondo zaintzea.
Zer egin dezakezu horretarako?
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
5- Zer egingo zenuke zure herrian … Zentzumen arazoak dituzten pertsonei laguntzeko?