6331 sayılı İş sağlığı ve güvenliği kanunu - casgem 2014

Ekrem ÇAKMAK

Burak AYAN ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI

EĞİTİM VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim Uzman Yardımcısı

HOŞGELDİNİZ!

Çalışma ve Sosyal Güvenlik

Eğitim Uzman Yardımcısı

Endüstri Mühendisi

Burak AYAN

[email protected]

www.ekremcakmak.com

0555 838 3883

6331 Sayılı Kanun:

İş Sağlığı ve Güvenliği

Tanıtım Semineri ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI

Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Eğitim Ve Araştırma Merkezi

Çalışma ve Sosyal Güvenlik

Eğitim Uzman Yardımcısı

Makine Mühendisi

Ekrem ÇAKMAK

[email protected]

0554 413 0 314

http://www.ekremcakmak.com/



mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

*İş Kazası *Meslek Hastalığı Nedir?

– (İLO) İş kazası; Belirli bir zarar yada yaralanmaya neden olan, beklenmeyen ve önceden planlanmayan olay olarak tanımlanmıştır.

1) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,

2) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla

3) Sigortalının, işveren tarafından görev ile başka yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,

4) Emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,

5) Sigortalıların işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmesi,

; Sırasında meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olaydır. (5510 SK)

3 Ekrem ÇAKMAK – Burak AYAN / ÇSGB – 28/04/2014

*İş Kazası *Meslek Hastalığı Nedir?

– (5510 SK) Meslek Hastalığı; Sigortalının çalıştırıldığı işin niteliğine göre;

tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, sakatlık veya ruhi arıza halleridir.

?

(Çalıştay Sonuçları)


İstatistikler

Nüfus: 75.627.384 (Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2012)

15+ Nüfus: 55.642.000

İstihdam:26.099.000

İşgücü: 28.785.000

İstihdam Oranı %: 46.9

İşsizlik Oranı %: 9.3

Kaynak: TÜİK İstatistik Bülteni Temmuz 2013


İş Kazası İstatistikleri

6

İşyeri Büyüklüğü

İşyeri Sayısı* İşçi Sayısı* İş Kazası Sayısı**

1- 9 1.326.102

(85,3) 3.629.666

(28,8) 26.119 (%34.9)

10- 49 195.775

(12,6) 3.870.969

(30,7) 15.411 (%20.6)

50 - 249 28.287

(1,8) 2.832.846

(22,5) 15.650 (%20.9)

250 + 4.243 (0,3)

2.281.786 (18,0)

17.691 (%23.6)

Toplam 1.554.407 12.615.267 74.871

* Temmuz 2013 SGK ** SGK 2012 İstatistik Yıllığı

Ekrem ÇAKMAK – Burak AYAN / ÇSGB – 28/04/2014

Kaza ve hastalık istatistikleri

*Dünyada her yıl; – 270 MİLYON KAZA,

– 320 BİN İŞ İLE İLGİLİ ÖLÜM,

– 2 MİLYON İŞLE İLGİLİ HASTALIK

Yaklaşık 15 saniyede 1 kişi hayatını kaybediyor.

İş, savaştan çok daha fazla insan öldürüyor.

ÜLKELERE OLAN MALİYETİ

YURTİÇİ GAYRI SAFİ MİLLİ HASILANIN

%1 – 4’ ü

*ULUSLARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ VERİLERİ


Kaza ve hastalık istatistikleri

*Türkiye’de Her Gün;

– 205 iş kazası olmakta,

– 2 kişi iş kazası nedeniyle ölmekte,

– 6 kişi sürekli iş göremez hale gelmektedir

!!!


İş Kazalarının (Hesaplanabilen) Maliyetleri

– Ulusal ölçekte; Gayrisafi milli hasılanın %4’ ü

– 2013 GSMH = 823 Milyar Dolar

– O halde ülkemiz için maliyeti = 33 Milyar Dolar

!!!



* Direk Maliyet;

– Sürekli iş göremezlik ve ölüm nedeniyle katma değer kaybı,

– Üretim durması kaynaklı katma değer kaybı,

– Sürekli iş göremezlik ve ölüm geliri ödemeleri,

– İş kazası ve meslek hastalığı için yapılan tedavi hizmetleri,

– Geçici iş göremezlik katma değer kaybı vb…



* Dolaylı Maliyet;

– Kaza esnasında işçilerin işi bırakması, doktor, araç getirilmesi ve/veya kazalının taşınması, kaza mahallinin tekrar çalışır konuma getirilmesi v.b. nedenlerle oluşan maliyetlerdir.


İş Kazalarının Maliyetleri

* Dolaylı Maliyetleri?

– Ulusal ve Uluslar arası Arenada Prestijimiz?

– Firma – Kurum ve Kuruluşlarımızın Prestiji?

– Manevi Kayıplarımız?


İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

6331 Sayılı

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

20/06/2012 onaylanmış,

30/06/2012 tarihinde Resmi Gazetede Yayımlanmıştır.


İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuat Tarihçesi 1865 Dilaver Paşa Nizamnamesi (Çalışma, dinlenme ve tatil)

1869 Maadin Nizamnamaesi ( Hekim bulundurma, Bildirim, çalışma ve dinlenme zamanı, eczane bulundurma ve Korucu Önlemler)

1921 114 Sayılı “Zonguldak ve Ereğli Havzası Fahmiyesinde Mevcut Kömür Tozlarının Amale Menafii Umumiyesine Füruhtuna” ( Kömür Tozu satılması)

1921 151 Sayılı “Ereğli Havzai Fahmiyesi Maden Amelesinin Hukukuna Müteallik (8 saat ile sınırlandırılmış, Cezai Hükümlülükler getirilmiştir)

1924 394 Sayılı Hafta Tatili Yasası

1926 818 Sayılı Borçlar Kanunu (Hukuki Sorumlulukları)

1930 1593 Sayılı Umumi Hıfzıssıhha Yasası (Çocuk ve kadın işçilerin korunması)

1930 1580 Sayılı Belediyeler Yasası(Teknik Kontrol yapma , sağlık denetimi yapma)

1936 3008 sayılı İş Yasası(İşçi ve işveren ilişkilerine kapsamlı olarak ilk müdahale)

1950 174 sayılı Yasa (Denetim Yapmak)

1967 931 sayılı İş Yasası (Anayasa Mahkemesi İptal etti)

1971 1475 Sayılı İş Yasası (İSG açısından kapsamlı düzenlemeler)

2003 4857 Sayılı İş Kanunu ( AB Normları)

2012 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu


* Yakın Tarih İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuat Çalışmaları;

– 1992 : Mesleki iş sağlığı ve güvenliği yasa tasarısı (İTKB)!

– 2002 : İş güvenliği kanunu tasarısı,

– 2003 : 4857 sayılı İş Kanununda 5 maddeye iş sağlığı ve güvenliği sıkıştırıldı!

– İş kanununa bağlı yönetmeliklerle iş sağlığı ve güvenliği düzenlemeleri (İş Güvenliği Hizmetleri – Uzmanlık * Hekimlik vb. : Danıştay Kararları!)

– 2008 : Son çeyrekte “İş Sağlığı ve Güvenliği” taslağı başbakanlığa gönderildi, (Seçim Dönemi)

– 2012 - 06 : 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Yayınlandı!

*İlk İş Güvenliği Uzmanlığı ve İş Yeri Hekimleri Eğitimleri ÇASGEM’de verildi!

15

İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuat Tarihçesi


İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu;


* Tanım, Kapsamı ; – İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık ve

güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemektir.

– Belli İstisnalar (*) dışında kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır. • 4857 SK’na tabi çalışanlar,

• Borçlar Kanununa tabi çalışanlar,

• Basın İş Kanununa tabi çalışanlar,

• Deniz İş Kanununa tabi çalışanlar,

• Kamu görevlileri (memurlar, sözleşmeli personel),

tüm bağımlı çalışanları kapsamına almıştır.

17

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu;

*İstisnalar; - TSK,GKK ve MİT faaliyetleri, - Afet ve acil vb, - Ev işlerinde, - Çalışan istihdam etmeksizin, - Hükümlü ve tutuklulara,


18

İş Kazalarının Nedenleri

Tehlikeli Durumlar

Kalabalık iş alanları,

Kusurlu ekipmanlar,

Uygun olmayan şekilde depolanmış patlayıcı yada tehlikeli maddeler,

Yetersiz aydınlatma,

Yetersiz havalandırma,

Yetersiz işyeri düzeni,

Gürültü,

Titreşim,

Uygun olmayan termal konfor,

Radyasyon,

Riskli zemin koşulları,

Sağlam olmayan çalışma platformları

Tehlikeli Hareketler

İş arkadaşlarını uyarmamak yada ekipmanı emniyet altına almamak,

Ekipman noksanlığını önemsememek,

Uygun olmayan şekilde çalışmak,

Uygun olmayan şekilde ekipman kullanmak,

Yetkisiz çalışmak,

Gelişigüzel davranışlar sergilemek,

İlaç ve madde bağımlısı olmak,

Alkol kullanmak,

Sağlık ve güvenlik kurallarını ihlal etmek,

Kişisel koruyucu ve donanımları kullanmamak veya yanlış kullanmak


19

İş Kazaları

(*)Ramak kala kaza verilerinin tutulması çok önemlidir!

1-30-300 Oranı


* Yeni Bir İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası;

– Önleyici Yaklaşım; Olduktan sonra değil olmadan önce farkındalık oluşturmak!

– Güvenlik Kültürü; Hayatımızın her anında Güvenli ve Sağlıklı Ortamlar oluşturulmak!

– Risk Değerlendirmesi; Kazanın olmasını beklemeden tehlike ve risk unsurlarını bilmek, tespit etmek, ortadan kaldırmak!

– Koordinasyon; İşveren – Alt işveren – İşverenler ve Birimler arası koordinasyon!

– İşyerleri İçin Özel Düzenleme; Tehlikeli – Az Tehlikeli- Çok Tehlikeli – Büyük Endüstriyel Kazaları Önleme vb.

20

Kanun Neyi Değiştirdi?


* “Mesleki risklerin önlenmesi” ve bu “risklerden korunulması”na yönelik

çalışmaları da kapsayacak, “iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri”nin sunulması için işveren; – Çalışanları arasından

iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirir.

– Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşların görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılar.

– Çalışanları arasında “belirlenen niteliklere” sahip personel bulunmaması hâlinde, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilir.

– Ancak belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması hâlinde, tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi üstlenebilir.

21

6331: İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri

(*) İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumlulukları ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliği Resmi Gazetede yayınlanmıştır.


* İş güvenliği uzmanlarının görev alabilmeleri için; çok tehlikeli sınıfta yer

alan işyerlerinde (A) sınıfı, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde en az (B) sınıfı, az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olmaları şartı aranır.

– İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının hak ve yetkileri, görevlerini yerine getirmeleri nedeniyle kısıtlanamaz.

– Bu kişiler, görevlerini mesleğin gerektirdiği etik ilkeler ve mesleki bağımsızlık içerisinde yürütür.

– İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları; görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri işverene yazılı olarak bildirir; bildirilen hususlardan hayati tehlike arz edenlerin işveren tarafından yerine getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın yetkili birimine bildirir.

22

6331: İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlığı

(*)Bakanlıkça tehlike sınıfları ile ilgili tebliğ yayınlanmıştır.


* İşveren; Çalışanların işyerinde maruz kalacakları sağlık ve güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar. Aşağıdaki hallerde çalışanların;

– * İşe girişlerinde, * İş değişikliğinde,

– İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri hâlinde,

– İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla(*);

sağlık muayenelerinin yapılmasını sağlamak zorundadır.

– Bu Kanun kapsamında alınması gereken sağlık raporları, işyeri sağlık ve güvenlik biriminde (İSGB) veya hizmet alınan ortak sağlık ve güvenlik biriminde (OSGB) görevli olan işyeri hekiminden alınır.

– Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışacaklar, yapacakları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlatılamayacaklardır.

– Sağlık gözetiminden doğan maliyet ve bu gözetimden kaynaklı her türlü ek maliyet işverence karşılanır, çalışana yansıtılamaz.

23

6331: Sağlık Gözetimi


* Kamu kurum ve kuruluşları hariç olmak üzere ondan az çalışanı

bulunanlardan, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerine, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesi için sağlanacak destekten; – Hizmet sunucusu: İş sağlığı ve güvenliği hizmeti vermek üzere Genel Müdürlükçe

yetkilendirilmiş kişi, kurum veya kuruluşlarca, DESTEKTEN YARARLANACAK İŞYERLERİ: – Destekten Türkiye genelinde ondan az çalışanı bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer

alan işyerlerinin işverenleri faydalanır. – Aynı işverenin Türkiye genelinde birden fazla tescilli işyerinin bulunması halinde, aynı

işveren tarafından SGK'nın ilgili maddesine göre Türkiye genelinde tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalıştırılan toplam sigortalı sayısı esas alınır.

– İşverenden iş alan alt işverenlerce çalıştırılan sigortalılar toplam çalışan sayısına dahil edilir.

– İşyerinde çeşitli nedenlerle ay içinde çalışması bulunmayan ve ücret ödenmeyen sigortalılar toplam çalışan sayısına dahil edilir.

– Her bir ayda Kuruma verilmiş asıl ve ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalı sayısından, iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalı sayısı düşülür.

– İşyerinin, İSG-KATİP’e kayıtlı onaylanmış ve devam eden iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin verilmesine ilişkin, hizmet sunucusu ile yapılmış bir sözleşmesinin olması şarttır.

24

6331: İSG Hizmetlerinin Desteklenmesi


* İşveren, destek elemanları ile çalışan temsilcilerinin aşağıdaki konularda önceden görüşlerinin alınmasını sağlar:

– İşyerinden görevlendirilecek veya işyeri dışından hizmet alınacak işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer personel ile ilk yardım, yangınla mücadele ve tahliye işleri için kişilerin görevlendirilmesi,

– Risk değerlendirmesi yapılarak, alınması gereken koruyucu ve önleyici tedbirlerin ve kullanılması gereken koruyucu donanım - ekipmanın belirlenmesi,

– Sağlık ve güvenlik risklerinin önlenmesi ve koruyucu hizmetlerin yürütülmesi,

– Çalışanların bilgilendirilmesi,

– Çalışanlara verilecek eğitimin planlanması.

Çalışanların veya çalışan temsilcilerinin, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği için alınan önlemlerin yetersiz olduğu durumlarda veya teftiş sırasında, yetkili makama başvurmalarından dolayı hakları kısıtlanamaz.

25

6331: Görüş Alma ve Katılım


* İşveren; riskleri göz önünde bulundurarak, seçim veya atama yoluyla,

çalışan temsilcisini görevlendirir (*) :

– Baş temsilci seçimle belirlenir.

– Çalışan temsilcileri, tehlike kaynağının yok edilmesini için, işverenden gerekli tedbirlerin alınmasını isteme hakkına sahiptir.

– Çalışan temsilcileri ve destek elemanlarının hakları kısıtlanamaz.

26

6331: Çalışan Temsilcisi

(*)Tabloda belirtilen sayıda çalışan temsilcisi olmalıdır.

2-50 arası çalışan 1





2001 ve üzeri çalışan 6


– Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu ,

– Altı aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde işveren,

– iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere kurul oluşturur.

– İşveren, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun kurul kararlarını uygular.

27

6331: İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu


Aynı işyerini birden fazla işverenin paylaşması durumunda veya birden fazla

işyerinin bulunduğu yerlerde her bir işyerinin kendi sağlık ve güvenliklerini sağlamasının yanında bu işyerlerinin birbirlerini etkilemesi muhtemel unsurlara sahip olmaları ve bu konularda ortaklaşa hareket etmelerine olanak tanımak üzere İSG yönünden koordinasyon sağlamaları zorunlu hale getirilmiştir.

– Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri, iş hanları, sanayi bölgeleri veya siteleri gibi yerlerde, iş sağlığı ve güvenliği konusundaki koordinasyon yönetim tarafından sağlanır.

– Yönetim, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden diğer işyerlerini etkileyecek tehlikeler hususunda gerekli tedbirleri almaları için işverenleri uyarır.

28

6331: Koordinasyon


İşveren;

– İş sağlığı ve güvenliği yönünden yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür.

– İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların yapılmasını sağlar.

– *Risk değerlendirmesi yapılırken dikkate alınacak hususlar:

• Belirli risklerden etkilenecek çalışanların durumu,

• Kullanılacak iş ekipmanı ile kimyasal madde ve müstahzarların seçimi,

• İşyerinin tertip ve düzeni,

• Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumu,

29

6331: Risk Değerlendirmesi


30

Risk Değerlendirmesi; Tehlike Kaynakları

4M Modeli 4 Büyük Tehlike Kaynağı

İnsan (Man) : Eğitim ve bilgi eksikliği, dalgınlık, dikkatsizlik, ilgisizlik, düzensizlik, bedenen uyumsuzluk, aile düzeni, beslenme yetersizliği, ruhsal durum (Psikososyal Faktörler) Madde (Material) : Maddenin kimyasal ve fiziksel özellikleri Ekipman (Machine) : Malzeme yorgunluğu, yeterli koruyucu önlemlerin alınmaması, yetersiz kontrol ve bakım, işe uygun makine kullanılmaması ya da makinelerin yanlış kullanılması

Çevre (Media) : Sıcaklık, nem, aydınlatma, gürültü, toz v.b


* İşveren çalışanın ihtiyaç duyduğu kişisel koruyucu donanımları risk analizi ile belirlemek ve temin etmekle yükümlüdür (*);

Kişisel Koruyucu ve Donanım Çeşitleri;

– Kişisel Koruyucu ve Donanım Çeşitleri,

– Baş Koruyucuları,

– Kulak Koruyucuları,

– Göz ve Yüz koruyucuları,

– El ve Kol Koruyucuları,

– Solunum Sistemi Koruyucuları,

– Cilt Koruyucuları,

– Ayak ve Bacak Koruyucuları,

– Gövde ve Karın Bölgesi Koruyucuları,

– Vücut Koruyucuları.

31

6331: Kişisel Koruyucu Donanım

(*)KKD’lerin hijyeni ve alerji yapma durumunu gözetmek, kullanımını teşvik etmek, özel durum ve ihtiyaca göre uygun KKD temin etmek zorundadır.


32

6331:Kişisel Koruyucu Donanımlar


* Acil Durum Planları, Yangınla Mücadele ve İlk Yardım; – Gerekli ölçüm ve değerlendirmeleri yaparak acil durum planlarını

hazırlar.

– İlk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında, işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatı sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapar.

– Acil durumlarla mücadele için işyerinin büyüklüğü ve taşıdığı özel tehlikeler, yapılan işin niteliği, çalışan sayısı ile işyerinde bulunan diğer kişileri dikkate alarak; önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda uygun donanıma sahip ve bu konularda eğitimli - yeterli sayıda kişiyi görevlendirir, araç ve gereçleri sağlayarak eğitim ve tatbikatları yaptırır ve ekiplerin her zaman hazır bulunmalarını sağlar.

33

6331: Acil Durumlar


* Ciddi, yakın ve önlenemeyen tehlikenin meydana gelmesi durumunda işveren;

– Çalışanların işi bırakarak derhal çalışma yerlerinden ayrılıp güvenli bir yere gidebilmeleri için, önceden gerekli düzenlemeleri yapar ve çalışanlara gerekli talimatları verir.

– Durumun devam etmesi hâlinde, zorunluluk olmadıkça, gerekli donanıma sahip ve özel olarak görevlendirilenler dışındaki çalışanlardan işlerine devam etmelerini isteyemez.

34

6331: Tahliye


* İşveren; İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve sürdürülebilmesi amacıyla, çalışanları ve çalışan temsilcilerini işyerinin özelliklerini de dikkate alarak aşağıdaki konularda bilgilendirir:

– İşyerinde karşılaşılabilecek sağlık ve güvenlik riskleri, koruyucu ve önleyici tedbirler.

– Kendileri ile ilgili yasal hak ve sorumluluklar.

– İlk yardım, olağan dışı durumlar, afetler ve yangınla mücadele ve tahliye işleri konusunda görevlendirilen kişiler.

* Başka işyerlerinden çalışmak üzere kendi işyerine gelen çalışanların işverenlerine de gerekli bilgileri verir.

* Risk değerlendirmesi, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili koruyucu ve önleyici tedbirler, ölçüm, analiz, teknik kontrol, kayıtlar, raporlar ve teftişten elde edilen bilgilere, destek elemanları ile çalışan temsilcilerinin ulaşmasını sağlar.

35

6331: Bilgilendirme


* İşveren; İşveren, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini almasını sağlar. Bu eğitim özellikle; işe başlamadan önce, çalışma yeri veya iş değişikliğinde, iş ekipmanının değişmesi hâlinde veya yeni teknoloji uygulanması hâlinde verilir. Eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak yenilenir, gerektiğinde ve düzenli aralıklarla tekrarlanır.

– Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.

– Mesleki eğitim alma zorunluluğu bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde, yapacağı işle ilgili mesleki eğitim aldığını belgeleyemeyenler çalıştırılmaz.

– İş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan çalışana işe başlamadan önce, söz konusu kazanın veya meslek hastalığının sebepleri, korunma yolları ve güvenli çalışma yöntemleri ile ilgili ilave eğitim verilir. Ayrıca, herhangi bir sebeple altı aydan fazla süreyle işten uzak kalanlara, tekrar işe başlatılmadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

36

6331: Eğitimler


* İşveren;

– Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde; yapılacak işlerde karşılaşılacak sağlık ve güvenlik riskleri ile ilgili yeterli bilgi ve talimatları içeren eğitimin alındığına dair belge olmaksızın, başka işyerlerinden çalışmak üzere gelen çalışanlar işe başlatılamaz.

– Geçici iş ilişkisi kurulan işveren, iş sağlığı ve güvenliği risklerine karşı çalışana gerekli eğitimin verilmesini sağlar.

37

6331: Eğitimler

Verilecek eğitimin maliyeti çalışanlara yansıtılamaz. Eğitimlerde geçen süre çalışma süresinden sayılır. Eğitim sürelerinin haftalık çalışma süresinin üzerinde olması hâlinde, bu süreler fazla sürelerle çalışma veya fazla çalışma olarak değerlendirilir.


* Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili aldıkları eğitim ve işverenin bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmemekle yükümlüdür.

* Çalışanların, işveren tarafından verilen eğitim ve talimatlar doğrultusunda yükümlülükleri şunlardır:

– İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak, bunların güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek,

– Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak,

– Teftişe yetkili makam tarafından işyerinde tespit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda, işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak,

– Kendi görev alanında, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.

38

6331: Çalışanların Sorumlulukları;


– Ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışanlar kurula, kurulun

bulunmadığı işyerlerinde ise işverene başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir. Kurul acilen toplanarak, işveren ise derhâl kararını verir ve durumu tutanakla tespit eder. Karar, çalışana ve çalışan temsilcisine yazılı olarak bildirilir.

– Kurul veya işverenin çalışanın talebi yönünde karar vermesi hâlinde çalışan, gerekli tedbirler alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilir. Çalışanların çalışmaktan kaçındığı dönemdeki ücreti ile kanunlardan ve iş sözleşmesinden doğan diğer hakları saklıdır.

– Çalışanlar ciddi ve yakın tehlikenin önlenemez olduğu durumlarda birinci fıkradaki usule uymak zorunda olmaksızın işyerini veya tehlikeli bölgeyi terk ederek belirlenen güvenli yere gider. Çalışanların bu hareketlerinden dolayı hakları kısıtlanamaz.

39

6331: Çalışmaktan Kaçınma


– İşyerindeki bina ve eklentilerde, çalışma yöntem ve şekillerinde veya iş

ekipmanlarında çalışanlar için hayati tehlike oluşturan bir husus tespit edildiğinde; bu tehlike giderilinceye kadar, hayati tehlikenin niteliği ve bu tehlikeden doğabilecek riskin etkileyebileceği alan ile çalışanlar dikkate alınarak, işyerinin bir bölümünde veya tamamında iş durdurulur.

– Ayrıca çok tehlikeli sınıfta yer alan maden, metal ve yapı işleri ile tehlikeli kimyasallarla çalışılan işlerin yapıldığı veya büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde, risk değerlendirmesi yapılmamış olması durumunda iş durdurulur.

40

6331: İşin Durdurulması


İşveren;

– Bütün iş kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutar, gerekli incelemeleri yaparak bunlar ile ilgili raporları düzenler. İşyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan veya çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olan olayları inceleyerek bunlar ile ilgili raporları düzenler.

– İşveren, aşağıdaki hallerde belirtilen sürede Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimde bulunur: • a) İş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü içinde.

• b) Sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıklarını, öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde.

41

6331: Kaza ve Hastalık Bildirimi


– İşletmeye başlanmadan önce, büyük endüstriyel kaza oluşabilecek işyerleri için, işyerlerinin büyüklüğüne göre büyük kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporu işveren tarafından hazırlanır.

– Güvenlik raporu hazırlama yükümlülüğü bulunan işveren, hazırladıkları güvenlik raporlarının içerik ve yeterlilikleri Bakanlıkça incelenmesini müteakip işyerlerini işletmeye açabilir.

42

6331: Güvenlik Raporu

Büyük Kaza Önleme Politika Belgesi


• Yayın

30 Haziran 2012

• Yürürlük

1 ocak 2013

• İSG Profesyonelleri (6,7,8. maddeler) 50’den az çalışanı olan, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri

Temmuz 2013

• İSG Profesyonelleri (6,7,8. maddeler) Kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri

Temmuz 2014

6331: Yürürlüğe Girme Tarihleri


• Yayın

30 Haziran 2012

• Yürürlük

1 ocak 2013

• İSG Profesyonelleri (6,7,8. maddeler) 50’den az çalışanı olan, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri

Temmuz 2014

• İSG Profesyonelleri (6,7,8. maddeler) Kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri

Temmuz 2016

6331: TORBA YASA


1.000 TL

• Acil durum eylem planları, yangınla mücadele, ilk yardım ve tahliye (Her yükümlülük için ve her ay) (Madde 11 ve 12)

• Çalışanların bilgilendirilmesi ve mesleki eğitimleri gibi konulardaki eksiklikler (Her çalışan için) (Madde 16, Madde 17/1,7)

1.500 TL

• İşyeri hekiminin ve iş güvenliği uzmanının mesleki bağımsızlıklarını engellemek (Her ihlal için ayrı ayrı) (Madde 8/1,6)

2.000 TL

• İş kazası veya meslek hastalığını bildirmemek (Madde 14/2)

• İşverenin genel yükümlülüğü – Mevcut durumun iyileştirilmesi ve uygunsuzlukların giderilmesi konularındaki ihmaller (Her yükümlülük için ayrı ayrı) (Madde 4/1/a-b)

• İş sağlığı ve güvenliği kurulu oluşturmamak (Her aykırılık için ayrı ayrı) (Madde 22)

2.500 TL

• İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri - Diğer sağlık personeli çalıştırmamak (Her ay) (Madde 6/1/a)

3.000 TL

• Risk değerlendirmesi yapmamak/yaptırmamak (Devamında her ay 4.500 TL) (Madde 10/1)

5.000 TL

• İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri - İş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırmamak (Her biri için ve her ay) (Madde 6/1/a)

• Toplu işyerlerinde yönetimin koordinasyonu sağlamaması (Madde 23/2)

10.000 TL

• İşin durdurulmasından sonra durdurma şartlarını düzeltmeden işe devam etmek (Madde 25)

50.000 TL

• Büyük kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporu hazırlamamak (Madde 29)

80.000 TL

• Güvenlik raporunun Bakanlıktan onayını almadan işyerini faaliyete geçirmek, işletilmesine izin verilmeyen işyerini açmak ve durdurulan işyerinde faaliyete devam etmek (Madde 29)

6331: İdari Para Cezaları

(*) İdari Para Cezaları; her yıl 6331 Sayılı kanun referans alınarak Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen yeniden değerleme oranına göre hesaplanır.


Temel

• Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi Yönetmeliği

• İş Güvenliği Uzmanlarının / İşyeri Hekimlerinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik

• İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği

İşyeri

• İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği

• İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği

• Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliği

Eğitim

• İş Sağlığı ve Güvenliği ile İlgili Çalışan Temsilcisinin Nitelikleri ve Seçilme Usul ve Esaslarına İlişkin Tebliğ

• Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik

• Tehlikeli ve Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşlerde Çalıştırılacakların Mesleki Eğitimlerine Dair Yönetmelik

Etkenler

• Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik

• Kanserojen veya Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik

• Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik

Etkenler

KKD

• Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik

• Çalışanların Titreşimle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik

• Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik

İşyeri

Ekipman

• İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği

• İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik

• İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik

Hijyen

• Hijyen Eğitimi Yönetmeliği

• İş Hijyeni Ölçüm, Test ve Analizi Yapan Laboratuvarlar Hakkında Yönetmelik

Özel

• Asbest Sökümü İle İlgili Eğitim Programlarına İlişkin Tebliğ

• Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik

• Geçici veya Belirli Süreli İşlerde İş Sağlığı ve Güvenliği Hakkında Yönetmelik

Özel

• Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik

• Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği

• İşyerlerinde İşin Durdurulmasına Dair Yönetmelik

Özel

• Asbestle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik

• Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği

• Balıkçı Gemilerinde Yapılan Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik

6331: İlgili Mevzuat


[email protected]

0554 413 0 314

0 312 527 51 28

Burak AYAN ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim Uzman Yardımcısı

Teşekkürler

[email protected]

www.ekremcakmak.com

0555 838 38 83

0 312 527 51 28

Ekrem ÇAKMAK ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim Uzman Yardımcısı

Teşekkürler


6331 sayılı İş sağlığı ve güvenliği kanunu - casgem 2014

Education