5new-design2.pdf 1 4/8/58 be 11:19 pm - oap · 2019. 8. 17. · optima_pet_ct_560_spotlight2.jpg) 5...

5New-Design2.pdf 1 4/8/58 BE 11:19 PM

2Office Of AtOms fOr PeAce Newsletter

เจาของ ส�ำนกงำนปรมำณเพอสนต กระทรวงวทยำศำสตรและเทคโนโลยทปรกษา1. ดร.อจฉรำ วงศแสงจนทร เลขำธกำรส�ำนกงำนปรมำณเพอสนต 2. นำยกตตศกด ชนอดมทรพย รองเลขำธกำรส�ำนกงำนปรมำณเพอสนตคณะท�างานจดท�าจดหมายขาวปรมาณเพอสนต1. นำยปฐม แหยมเกต อดตเลขำธกำรส�ำนกงำนปรมำณเพอสนต (2546 – 2548) ทปรกษำคณะท�ำงำน2. นำงสรวรรณ เรองรอง นกวชำกำรเผยแพรช�ำนำญกำรพเศษ ประธำนคณะท�ำงำน3. นำงสำวจำรณ ไกรแกว นกนวเคลยรเคมช�ำนำญกำรพเศษ ผท�ำงำน4. นำงอภสรำ เจรญศร นกนวเคลยรเคมช�ำนำญกำรพเศษ ผท�ำงำน5. นำยรงธรรม ทำค�ำ นกฟสกสรงสช�ำนำญกำร ผท�ำงำน6. นำงสำวปยะพร สนโศรก นกฟสกสรงสช�ำนำญกำร ผท�ำงำน7. นำยพงศพนธ นำคแกว วศวกรนวเคลยรช�ำนำญกำร ผท�ำงำน8. นำงสำวกรรณกำ มณวรรณ นกวชำกำรเผยแพรช�ำนำญกำร ผท�ำงำน และเลขำนกำร9. นำงสำวบษบำ ยศวงใจ นกวชำกำรเผยแพร ผท�ำงำน และผชวยเลขำนกำรพมพท : โรงพมพส�ำนกงำนพระพทธศำสนำแหงชำต

ปท 28 ฉบบท 1มกราคม-มนาคม 2558


จดหมำยขำวปรมำณเพอสนตฉบบน เปนฉบบยำงเขำสปท 28 ของกำรจดท�ำวำรสำร

ขำวของส�ำนกงำนปรมำณเพอสนต แสดงถงควำมกำวหนำของกจกรรมดำนพลงงำน

ปรมำณเพอสนตในประเทศไทย ทมตอเนองตำมวนเวลำทผำนไป

คณะผจดท�ำไดมแนวคดวำจะพยำยำมจดท�ำจดหมำยขำวน เพอสอถงกจกรรมของส�ำนกงำนในงำน

ดำนก�ำกบดแลกำรใชประโยชนทำงรงสและนวเคลยรใหปลอดภย แตกเหนวำกำรเสนอขำวกจกรรม

รปแบบขำวจะท�ำใหไมสอเนอหำทำงวทยำกำรได จงใชเนอหำบทควำมในเชงวชำกำรมำเปน

บทควำมน�ำฉบบ

จดหมำยขำวฉบบน คณะผจดท�ำไดน�ำบทควำมเรอง What is PET/CT ? มำเปนบทควำมน�ำฉบบ

โดยเนนเรองควำมปลอดภยในกำรตรวจวนจฉยดวยเครองมอน และตดตำมดวยบทควำมระเบยบ

กำรขออนญำตเกยวของกบกำรใชประโยชนจำกวสดกมมนตรงส ททำงส�ำนกงำนปรมำณเพอสนต

ไดปรบปรงขนใหม เพอสรำงควำมเขำใจทถกตองตอหนวยงำนและเจำหนำทผปฏบตงำนทำงรงส

ทกภำคสวน

นอกเหนอจำกบทควำมหลกสองเรองแลว กยงมบทควำมควำมรทว ๆ ไป ไดแกเรอง James Bond

Gadgets บทเรยนจำกโรงไฟฟำนวเคลยรฟคชมะ และบทปกณกะปรมำณ เรอง “ไฟฟานวเคลยร

เอเชย” และภำพขำวกจกรรมของส�ำนกงำนปรมำณเพอสนต ขอเชญตดตำมอำนไดในฉบบ

อนงคณะผจดท�ำใครขอรบควำมคดเหนจำกผอำนทกทำน กรณำสละเวลำตอบแบบสอบถำมเพอ

กำรปรบปรง ”จดหมายขาวปรมาณเพอสนต” ตำมแบบสอบถำมทแนบมำพรอมน จกขอบคณยง

บรรณาธการ

บก.เปดเลม

\


Contents

จดหมำยขำวปรมำณเพอสนต เปนจดหมำยขำวรำยสำมเดอน เพอเผยแพรภำรกจและกำรด�ำเนนงำนของส�ำนกงำนฯ รวมทงบทควำมวชำกำรและขำวสำร ทเกยวของกบนวเคลยรและรงส ตลอดจนเปนสอกลำงในกำรแลกเปลยนควำมคดเหน ขอเสนอแนะตำง ๆ อนจะเปนประโยชนตอกำรสงเสรมควำมรควำมเขำใจในวทยำศำสตรเทคโนโลยนวเคลยรใหกวำงขวำงยงขน บรรณำธกำรขอสงวนสทธในกำรคดเลอกและแกไขตนฉบบทงเรองและภำพตำมแตจะเหนสมควร โดยไมตองขอควำมเหนชอบจำกเจำของเรอง และไมสงตนฉบบคน **ขอคดเหน หรอ บทควำมในเอกสำรฉบบน เปนควำมเหนสวนตวของผเขยนซงไมมขอผกพนกบส�ำนกงำนปรมำณเพอสนตแตอยำงใด**

ผสนใจสงขอเขยน หรอ ขอเสนอแนะสำมำรถตดตอไดท งำนเผยแพรและกำรประชำสมพนธ ส�ำนกงำนปรมำณเพอสนตเลขท 16 ถนนวภำวดรงสต แขวงลำดยำว เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900 โทร. 0 2579 5230, 0 2596 7600 ตอ 1126 โทรสำร 0 2579 2888 E-mail : [email protected]

What is Pet/Ct? 4

8

11

16

18

23

21

การขออนญาตผลต มไวในครอบครอง หรอใช หรอน�าเขา และสงออก ซงวสดกมมนตรงส หรอพลงงานปรมาณจากเครองก�าเนดรงส

James Bond Gadgetsจากภาพยนตรสโลกความเปนจรง

รอบรวปรมาณ

รายงานพเศษปส. ผลกดนงานวจย ม.เชยงใหมน�าสอมวลชนชมผลงานภายใตความรวมมอกบไอเออเอ

หวงใย.....ใสใจ.....แบงปน“บทเรยนจาก...โรงไฟฟาพลงงานนวเคลยรฟคชมะ ไดอจ”

ปกณกะปรมาณไฟฟานวเคลยรเอเชย


เครอง PET/CT เปนเครองมอตรวจวนจฉยโรคทมความกาวหนาและทนสมย

โดยการผสมผสานเครองมออเลกทรอนกส 2 ชด มาท�างานรวมกน ไดแก

เครอง PET (Positron Emission Tomography, PET) และเครอง CT (Computed

Tomography,CT)

เครอง PET เปนนวตกรรมเครองมอกำรตรวจทำงเวชศำสตรนวเคลยร ใชตรวจกำรท�ำงำนของอวยวะ

ในรำงกำย โดยกำรถำยภำพกำรกระจำยตวของอนภำคโพสตรอนทปลอยอยภำยในอวยวะของ

ผปวยหลงจำกไดรบสำรเภสชรงสเขำไป สำรเภสชรงสทใชสวนใหญเปนไอโซโทปรงสครงชวตสน ๆ

ทไดจำกเครองเรงอนภำคไซโคลตรอน เชน คำรบอน-11 (C-11) ไนโตรเจน-13 (N-13) ออกซเจน-15

(O-15) และฟลโอรน-18 (F-18) ไอโซโทปเหลำนจะเปนไอโซโทปรงสทปลอยอนภำคโพซตรอน

ทมคำครงชวตสนคอ 20.33 นำท, 9.97 นำท, 122.24 วนำท และ 109.97 นำท ตำมล�ำดบ ภำพถำย

ของอวยวะทไดจะใหขอมลทำงสรรวทยำ (Physiology) บอกสภำวะกำรท�ำงำนของอวยวะทตองกำร

ตรวจไดด ส�ำหรบสำรเภสชรงสทถกน�ำมำใชในกำรตรวจมะเรงมำกทสดในปจจบน ไดแก 18F-FDG

(2-[fluorine-18]fluoro-2-deoxy-D-glucose) ซงเปนอนพนธของน�ำตำลกลโคส โดยน�ำตำลชนดทม

ไอโซโทปรงสนจะซมเขำสเนอเยอเกอบทกชนดในรำงกำย โดยเฉพำะเนอเยอทมกจกรรมกำรท�ำงำน

หรอกำรแบงตวมำก (เชน เนอเยอมะเรงหลำย ๆ ชนด และเนอเยอสมอง) จะจบน�ำตำลน ไวใน

ปรมำณมำกกวำเนอเยอปกต และเปลงรงสออกมำในปรมำณสง จำกนนแพทยจะใชเครอง PET

What is PET/CT?

\

เรยบเรยงโดย พรพล พลำยนอย และวรำภรณ จนทรเทศ ส�ำนกก�ำกบดแลควำมปลอดภยทำงรงส

บทความ

รปท 1 แสดงเครอง PET/CT(ภาพจาก : http://www3.gehealthcare.com/~/media/Images/Product/Product-Categories/PET-CT/PET-CT-Optima-560/Optima_PET_CT_560_spotlight2.jpg)


ซงเปนเครองแปลผลรงสทเปลงออกมำ ใหเปนภำพถำยทำงรงส

ซงภำพทไดจะแสดงใหเหนกำรมอยหรอไมของเนอเยอมะเรง/

โรคตำง ๆ แตเนองจำกภำพเนอเยอทตรวจไดจำกเครอง PET นม

ลกษณะขอบเขตของภำพทไมชดเจน เนองจำกขำดจดอำงองทำง

กำยภำพ (Anatomical landmark) ท�ำใหแพทยไมสำมำรถก�ำหนด

ต�ำแหนงของรอยโรค/ต�ำแหนงทเกดโรคได จงไดมกำรน�ำเครอง

ถำยภำพรงสสวนตดอำศยคอมพวเตอร (Computed Tomography,

CT) ทสำมำรถบอกควำมผดปกตทำงดำนกำยวภำค หรอเนอเยอ

ของรำงกำยได เมอน�ำกำรตรวจทงสองมำรวมกนในเครองเดยว

ท�ำใหภำพทไดมขอมลทงดำนโครงสรำงรำงกำยและดำนสรรวทยำ

ทมควำมแมนย�ำยงขน เปนผลใหมประสทธภำพสงในกำรน�ำมำ

ใชตรวจวนจฉยโรคมะเรง โดยสำมำรถบอกต�ำแหนงของรอยโรค

ควบคกบระดบกำรท�ำงำนของเซลล ท�ำใหเพมควำมชดเจนและ

ควำมแมนย�ำยงขนโดยไมตองเคลอนยำยผปวยไปตรวจแตละครง

นอกจำกโรคมะเรงแลว เครอง PET/CT ยงมควำมสำมำรถใน

กำรตรวจควำมผดปกตของรำงกำยในโรคอนๆ ไดอกดวย เชน

โรคหวใจขำดเลอด โรคควำมจ�ำเสอม โรคพำรกนสน และโรคลมชก

เปนตน

ขอดของการตรวจดวยเครอง PET/CT 1. บงบอกระยะของโรค (Staging) มะเรง ท�ำใหสำมำรถก�ำหนด

วธกำรรกษำไดถกตองเหมำะสม ลดภำวะแทรกซอนทอำจเกดขน

และลดคำใชจำยจำกกำรรกษำทไมจ�ำเปน

2. สำมำรถดกำรกระจำยของมะเรงไดทงตวจำกกำรตรวจครงเดยว

3. ใชประเมนผลในระหวำงกำรรกษำ (Therapy monitoring)

ซงจะเปนประโยชนอยำงยงส�ำหรบผ ปวยในกำรจะพจำรณำ

เปลยนแปลงกำรรกษำ แทนทจะรกษำจนเสรจสนแลวจงพบวำกำร

รกษำนนไมไดผล

4. ในบำงกรณสำมำรถพยำกรณสภำวะกำรของโรค (Prognosis)

หรอโอกำสในกำรหำยจำกโรคได ผปวยมะเรงยอมอยำกทรำบวำ

โรคของตนจะมกำรด�ำเนนไปอยำงไร โอกำสหำยมมำกนอยเพยงใด

ท�ำใหผปวยทเปนมะเรงสำมำรถวำงแผนชวตไดดขน และสำมำรถ

ใชชวตหลงรบกำรรกษำไดตำมปกต

5. ใชตรวจในกรณสงสยมะเรงกลบเปนซ�ำหรอแพรกระจำย

(Re-Staging) ท�ำใหกำรวำงแผน กำรรกษำของผปวยนนถกตอง

สมบรณทสด

6. เปนกำรตรวจทปลอดภย ซงผปวยจะไมได

รบควำมเจบปวดใดๆ

นอกจำกนแพทยทำงรงสรกษำสำมำรถน�ำภำพ

จำก PET/CT มำใชในกำรวำงแผนกำรรกษำ

ดวยกำรฉำยรงส (radiation therapy treatment

planning) ท�ำใหสำมำรถก�ำหนดต�ำแหนงกำร

ฉำยรงส (contour maps) ใหครอบคลมรอย

โรคไดอยำงถกตอง

ขอจ�ากดและขอหามของการตรวจดวยเครอง PET/CTขอจ�ากด

1. ในโรคมะเรงทเพงเรมเกด หรอเรมแพร

กระจำย จงยงมเซลลมะเรงนอย (Hypocellular

tumor) เมอกอนมะเรงมขนำดเลก กำรตรวจ

ดวย PET/CT อำจใหผลวำไมมโรค (False

negative) กลำวคอ มโรคมะเรงแตกำรตรวจ

ใหผลวำ ไมพบโรคมะเรง

2. ในผปวยโรคเบำหวำนในบำงกรณ อำจม

ปญหำในกำรตรวจ เนองจำกในกำรตรวจตอง

ใชน�ำตำลกลโคสทเกยวของกบโรคเบำหวำน

3. ผปวยซงกลวทแคบ อำจไมยอมรบกำรตรวจ

เนองจำกเครองตรวจมลกษณะเปนอโมงคแคบ

ขอหาม

คอ หำมตรวจในหญงตงครรภ เพรำะสำร

กมมนตรงสจำก PET และรงสจำกกำรตรวจ CT

อำจสงผลถงทำรกในครรภจนอำจเปนสำเหตให

ทำรกพกำร หรอเกดกำรแทงได

นอกจำกนน ถำจ�ำเปนตองตรวจในหญงใหนม

บตร ทบวงกำรพลงงำนปรมำณระหวำงประเทศ

(IAEA, International Atomic Energy Agency)

แนะน�ำว ำ ตองหยดใหนมบตรอยำงนอย

ประมำณ 2-3 ชวโมงหลงกำรตรวจ เนองจำก

จะมสำรกมมนตรงสปนมำกบน�ำนมได ซงอำจ

กออนตรำยในระยะยำวตอทำรก คอ เปนปจจย


เสยงตอกำรเกดโรคมะเรงเมอทำรกโตขน ดงนน เมอจ�ำเปน

ตองตรวจดวยเครอง PET/CT แพทยจะแนะน�ำใหมำรดำ

เกบน�ำนมไวกอนลวงหนำ และสำมำรถใหนมบตรได

ประมำณ 2-3 ชวโมงหลงกำรตรวจเสรจสนแลว ทงน

เพรำะสำรกมมนตรงสทใชตรวจ เปนชนดทสลำยตวหมด

คณสมบตใหรงส หรอทเรยกวำ ชวงระยะครงชวต (Half

life) สนมำกๆ ประมำณเปนนำทขนอยกบชนดของสำร

กมมนตรงส ดงนนชวงระยะเวลำ 2-3 ชวโมงหลงตรวจ

ใหมำรดำดดน�ำนมออกทงไป และเรมใหนมไดตำมปกต

2-3 ชวโมงหลงกำรตรวจ อยำงไรกตำม แพทยมกแนะน�ำ

ใหหยดใหนมบตรประมำณ 1 วน โดยระหวำงนนใหดด

น�ำนมทง

ผลขางเคยงจากการตรวจดวยเครอง PET/CTกำรตรวจวนจฉยโรคดวยเครอง PET/CT เปนกำรตรวจทม

ควำมปลอดภยสง กำรแพสำร 18F-FDG แทบไมพบเลย

และสำรนไมเปนอนตรำยตอตบ หรอไตโดยสนเชง

การเตรยมตวกอนตรวจดวยเครอง PET/CT1. ผรบกำรตรวจ ดวยเครอง PET/CT ตองงดอำหำรกอน

กำรตรวจ อยำงนอย 6 ชวโมง ควรบรโภคอำหำรจ�ำพวก

โปรตนสง แตมแปงและน�ำตำลใหนอยในวนกอนวนตรวจ

2. ผ ปวยทเปนโรคเบำหวำน ตองแจงแพทยผ ตรวจ

ลวงหนำกอนวนตรวจ เพอไดรบค�ำแนะน�ำพเศษในกำรใช

ยำโรคเบำหวำน

3. ไมออกก�ำลงกำยกอนท�ำกำรตรวจอยำงนอย 24 ชวโมง

4. ดมน�ำเปลำใหมำกตงแตกอนวนตรวจและในวนทมำ

รบกำรตรวจ

5. เพอใหกำรอำนผลตรวจไดถกตอง ผเขำรบกำรตรวจ

ตองเปลยนเสอผำตำมทโรงพยำบำลจดไวใหกอนรบกำร

ถำยภำพ และตองถอดเครองประดบ เชน สำยสรอย แหวน

เขมกลด หรอ วสดใดๆ ทมสวนประกอบของโลหะออก

เพรำะสงเหลำนจะบดบงรงส และกอใหเกดภำพผดปกต

สงผลใหแพทยอำนผลตรวจผดพลำดได

การปฏบตตวขณะตรวจดวยเครอง PET/CTผ รบกำรตรวจดวยเครอง PET/CT จะไดรบกำรฉด

18F-FDG เขำทำงหลอดเลอดด�ำ และจะตองตองนอน

พกอยำงสงบในหองแยกโดยล�ำพง ประมำณ 1 ชวโมง

ไมควรอยำงยงทจะมกจกรรมใดๆ ไมวำจะเปนกำรพดคย

โทรศพท หรออำนหนงสอ จำกนนจงเขำเครองตรวจ

PET/CT ซงจะใชเวลำในกำรตรวจประมำณ 30 นำท

ในบำงสถำบนอำจมกำรฉดสำรทบแสง/ฉดส (Contrast

media) รวมดวย เชนเดยวกบในกำรตรวจเอกซเรย

คอมพวเตอร

ชวงทสองเปนชวงกำรถำยภำพ ใชเวลำประมำณ 15-30

นำท ผรบกำรตรวจควรนอนนงๆ หำยใจตำมปกต และ

ผอนคลำย แตตองไมขยบตว ทงนจะมเจำหนำทรงส

รปท 2 แสดงภาพทางรงสของเครอง PET/CT(ภาพจาก : http://www.upmc.com/patients-visitors/education/tests/pages/petct-scan.aspx)


เทคนคผควบคมกำรตรวจ/เครองตรวจ แนะน�ำเพมเตมแลวแต

เทคนคของแตละสถำบนทใหกำรตรวจ

การปฏบตตวหลงจากตรวจดวยเครอง PET/CTหลงกำรตรวจดวยเครอง PET/CT ผรบกำรตรวจสำมำรถเดนทำง

กลบบำนและใชชวตไดตำมปกต เพรำะสำรกมมนตรงสในรำงกำย

จะสลำยอยำงรวดเรว เนองจำกมระยะครงชวตทสนมำกดงได

กลำวแลว และสำรกมมนตรงสนสวนมำกจะถกเกบอยทกระเพำะ

ปสสำวะ หลงกำรตรวจควรดมน�ำมำกๆ เพอชวยใหกำรขบถำยสำร

กมมนตรงสใหออกจำกรำงกำยไดเรวขนดวย แตเมอตองสมผส

คลกคลกบเดกออน หรอหญงตงครรภ ทมควำมไวตอรงสเปนพเศษ

ถงแมรงสจำกกำรตรวจ จะนอยมำกๆ และยงไมเคยมรำยงำนเปน

สำเหตกอควำมผดปกตตอทำรกในครรภ หรอตอเดกออน แพทย

มกแนะน�ำใหระมดระวงในชวง 24 ชวโมงแรกหลงตรวจ โดยใหใช

เวลำใหนอยทสดในกำรสมผสคลกคลกบคนกลมน

จำกรำยงำน Safety Report Series No.58 “Radiation Protection

in Newer Medical Imaging Technique: PET/CT” ระบวำปรมำณ

รงสยงผล (Effective Dose) ทผปวยไดรบจำกกำรวนจฉยดวย PET/

CT ทวรำงกำย ประมำณ 15-20 มลลซเวรต (mSv) ซงปรมำณรงส

ทผปวยไดรบจำกกำรวนจฉยและรกษำโรคน

จะไมน�ำมำเปรยบเทยบกบปรมำณรงสยงผล

ส�ำหรบประชำชนทวไป ทระบอยในกฎกระทรวง

ก�ำหนดเงอนไข วธกำรขอรบใบอนญำต และ

กำรด�ำเนนกำรเกยวกบวสดนวเคลยรพเศษวสด

ตนก�ำลง วสดพลอยได หรอพลงงำนปรมำณ

พ.ศ. ๒๕๕๐

จะเหนไดวาเครอง PET/CT นนมประโยชน

หลากหลายตามทไดกลาวมาขางตนแลวนน

ทงนเพอใหการใชงานเครอง PET/CT เปนไป

อยางถกตองและเหมาะสม เปนไปตามหลก

มาตรฐานสากล และปลอดภยตอผใชงาน

ผทเกยวของ ประชาชนทวไป รวมทงไมสง

ผลกระทบตอสงแวดลอม ดงนนหนวยงาน

ทตดตงและใชเครอง PET/CT ใหด�าเนนการ

ขออนญาตผลต มไวในครอบครอง หรอใช

ซงพลงงานปรมาณจากเครองก�าเนดรงส

ตอพนกงานเจาหนาท ณ ส�านกงานปรมาณ

เพอสนต

เอกสารอางอง1. เทคนคกำรสรำงภำพ. ใน: จรำภรณ โตเจรญชย, ภำวนำ ภสวรรณ, บรรณำธกำร. เทคโนโลยทำงเวชศำสตรนวเคลยร (ฉบบแกไขปรบปรง). กรงเทพฯ: พ.เอ.ลฟวง; 2545,61-73.2. Abass Alavi. PET Imaging. Radiologic Clinics of North America 2005; 43: 983-1003. 3. Von Schulthess GK. Radiopharmaceuticals for clinical PET, PET/CT, and SPECT/CT imaging. In : Von Schulthess GK, ed. Clinical molecular anatomic imaging. PET, PET/CT, and SPECT/CT. Philadelphia : Lippincott Williams &Wilkins, 2003:103-5. 4. Juweid ME, Cheson BD. Positron-Emission Tomography and Assessment of Cancer Therapy. N Engl J Med 2006; 5:496-506.5. Eugene Lin. (2005). PET and PET-CT: a clinical guide. 6. Stefan Dresel (2008). PET in Oncology.7. https://rpop.iaea.org/RPOP/RPoP/Content/InformationFor/HealthProfessionals/6_OtherClinicalSpecialities/PETCTscan.htm#PETCT_FAQ08 [2012,Aug6]. 8. http://electromedicinspector.wordpress.com/2010/04/06/basic-principle-of-petct/9. www.petscaninfo.com/zportal/portals/pat/my_pet_scan/pet_medicare

รปท 3 แสดงภาพการตรวจวนจฉยโรคดวยเครอง PET/CT(ภาพจาก :http://www.managedmedicalimaging.com/products_PET-CT-Florida_repair_service_company.asp)


การใชประโยชนจากวสดกมมนตรงส รวมทงพลงงานปรมาณ

จากเครองก�าเนดรงส ในประเทศไทยเปนกจกรรมทมการ

ด�าเนนงานอยางตอเนองมาเปนระยะเวลากวาครงศตวรรษ

นบตงแตการกอตงส�านกงานปรมาณเพอสนต (ปส.) เมอป พ.ศ. 2504

(ส�านกงานพลงงานปรมาณเพอสนต เดม) ในปจจบน การใชประโยชนดงกลาว

มความแพรหลายในทงในดานลกษณะการใชประโยชน ไมวาเปนทาง

การแพทย ทางอตสาหกรรม ทางศกษาวจย และทางดานอนๆ หรอในดาน

ชนดของตนก�าเนดรงส เชน โคบอลต-60 ซเซยม-137 ไอโอดน-125

ไอโอดน-131 นกเกล-53 รวมทง เครองเอกซเรย เครองเรงอนภาค หรอเครอง

ไซโคลตรอน เปนตน หากนบจ�านวนของสถานประกอบการทไดรบใบอนญาต

จากส�านกงานปรมาณเพอสนต (ปส.) มสถานประกอบการทางรงสทไดรบ

ใบอนญาตจาก ปส. เปนจ�านวนเกนกวา 2,000 แหง ทวประเทศ

เนองจำกกำรใชประโยชนจำกวสดกมมนตรงส หรอพลงงำนปรมำณจำกเครอง

ก�ำเนดรงส เปนกจกรรมทอำจกอใหเกดควำมเสยงอนตรำยจำกกำรไดรบปรมำณรงส

(radiation exposure) ดงนน ผใดทตองกำรน�ำวสดกมมนตรงสหรอพลงงำนปรมำณ

การขออนญาตผลต มไวในครอบครอง หรอใช หรอน�าเขา

และสงออก ซงวสดกมมนตรงส หรอพลงงานปรมาณจากเครองก�าเนดรงส

โดย ดร.รงธรรม ทาค�า ส�ำนกงำนก�ำกบดแลควำมปลอดภยทำงรงส

\

บทความ


จำกเครองก�ำเนดรงสมำใชประโยชนในประเทศไทย จะตองได

รบใบอนญำตจำก ปส. กอนทจะน�ำเขำ ผลต มไวในครอบครอง

หรอใชประโยชน รวมทงสงวสดกมมนตรงสออกนอกประเทศ

ทงน เปนไปตำมพระรำชบญญตพลงงำนปรมำณเพอสนต

พ.ศ. 2504 และมำตรฐำนสำกลในดำนกำรปองกนอนตรำย

จำกรงส โดยกำรรบเรอง พจำรณำและออกใบอนญำตเกยวกบ

กำรใชประโยชนจำกวสดกมมนตรงส หรอพลงงำนปรมำณจำก

เครองก�ำเนดรงส นน ปส. เปนหนวยงำนเดยวในประเทศไทยท

ด�ำเนนกำรในเรองน

กำรขออนญำตหรอกำรขอรบใบอนญำตนน แยกออกเปน

ประเภทตำงๆ ไดดงน

(1) กำรขอรบใบอนญำตผลต มไวในครอบครอง หรอใช

ซงวสดกมมนตรงส (วสดนวเคลยรหรอวสดพลอยได) ผขอรบ

ใบอนญำตตองยนแบบ ปส. 1ก


ซงวสดนวเคลยรพเศษ (ยเรเนยมเสอมสมรรถนะ หรอ depleted

uranium) ผขอรบใบอนญำตตองยนแบบ ปส. 1ข


ซงพลงงำนปรมำณจำกเครองก�ำเนดรงส ผขอรบใบอนญำต

ตองยนแบบ ปส. 1ค

(4) กำรขอรบใบอนญำตน�ำหรอสงเขำมำในรำชอำณำจกร

หรอน�ำหรอสงออกนอกรำชอำณำจกร ซงวสดกมมนตรงส

ผขอรบใบอนญำตตองยนแบบ ปส. 3ก

(5) กำรขอรบใบอนญำตน�ำหรอสงเขำมำในรำชอำณำจกร

หรอ น�ำหรอสงออกนอกรำชอำณำจกร ซงวสดนวเคลยรพเศษ

ผขอรบใบอนญำตตองยนแบบ ปส. 3ข

แบบฟอรมค�ำขอรบใบอนญำตประเภทตำงๆ สำมำรถ

ดำวนโหลดไดจำกเวปไซตของส�ำนกงำนปรมำณเพอสนต

ตำมทอย URL น http://www.oaep.go.th

ค�ำขอรบใบอนญำตใดทไดรบกำรพจำรณำวำมควำมครบถวน

ถกต องและเป นไปตำมเงอนไขของกำรพจำรณำและ

ออกใบอนญำตแลวนน ปส. จะด�ำเนนกำรออกใบอนญำตใหแก

ผขอรบใบอนญำต ดงน

(1) ใบอนญำต พ.ป.ส. 4ก-x ส�ำหรบกำรผลต

มไวในครอบครอง หรอใชซงวสดกมมนตรงส

(เครองหมำย x ขำงทำยใบอนญำตนน หมำยถง

ตวเลขแสดงระยะเวลำ (เปนป) ทก�ำหนดอำย

ของใบอนญำตนน เชน พ.ป.ส. 4ก-3 หมำยควำม

วำใบอนญำตฉบบนมอำย 3 ป)

(2) ใบอนญำต พ.ป.ส. 4ข ส�ำหรบกำรผลต มไว

ในครอบครอง หรอใชซงวสดนวเคลยรพเศษ

โดยใบอนญำต พ.ป.ส. 4ข ไมมตวเลขตอทำย

แตก�ำหนดใหมอำย 1 ป

(3) ใบอนญำต พ.ป.ส. 4ค-x ส�ำหรบกำรผลต

มไวในครอบครอง หรอใชซงพลงงำนปรมำณ

จำกเครองก�ำเนดรงส (เครองหมำย x ขำงทำย

ใบอนญำตนน หมำยถง ตวเลขแสดงระยะเวลำ

(เปนป) ทก�ำหนดอำยของใบอนญำตนน เชน

พ.ป.ส. 4ก-3 หมำยควำมวำใบอนญำตฉบบน

มอำย 3 ป)

(4) ใบอนญำต พ.ป.ส. 6ก-ข ส�ำหรบกำรน�ำหรอ

สงเขำมำในรำชอำณำจกร ซงวสดกมมนตรงส


(5) ใบอนญำต พ.ป.ส. 6ข-ข ส�ำหรบกำรน�ำ

หรอสงเขำมำในรำชอำณำจกร ซงวสดนวเคลยร

พเศษ

(6) ใบอนญำต พ.ป.ส. 6ก-อ ส�ำหรบกำรน�ำหรอ

สงออกนอกรำชอำณำจกร ซงวสดกมมนตรงส

(5) ใบอนญำต พ.ป.ส. 6ข-อ ส�ำหรบกำรน�ำ

หรอสงออกนอกรำชอำณำจกร ซงวสดนวเคลยร

พเศษ

ทงน ใบอนญำต พ.ป.ส. 6ก-ข พ.ป.ส. 6ข-ข

พ.ป.ส. 6ก-อ และ พ.ป.ส. 6ข-อ มอำย 6 เดอน

หรอสนอำยทนทเมอไดด�ำเนนกำรตำมทได

รบอนญำตเสรจสน แลวแตวำอยำงใดจะเกด

ขนกอน

กำรยนค�ำขอรบใบอนญำต ผมควำมประสงคจะ

ขอรบใบอนญำต สำมำรถยนค�ำขอฯ ดวยตนเอง

หรอมอบอ�ำนำจใหผ อนด�ำเนนกำรแทนได

ตอพนกงำนเจำหนำท ณ หองรบค�ำขอรบ

ใบอนญำต (One Stop Service) ชน 1

อำคำรทท�ำกำร ส�ำนกงำนปรมำณเพอสนต

เลขท 16 ถนนวภำวดรงสต แขวงลำดยำว เขตจตจกร

กรงเทพมหำนคร 10900 หรอยนผำนทำงไปรษณย

หรอยนผ ำนระบบใบอนญำตอ เ ลกทรอนกส

(E-License) ตำมทอย http://www.oaep.go.th

โดยตองมกำรลงทะเบยนเพอขอรบ username และ

password จำกพนกงำนเจำหนำทกอนทจะสำมำรถ

ด�ำเนนกำรเพอยนค�ำขอรบใบอนญำตได

ส�ำหรบระยะเวลำในกำรพจำรณำและออกใบ

อนญำตประเภทตำงๆ นน หำกค�ำขอรบใบอนญำต

ทผขอรบใบอนญำตไดยนตอ ปส. นน มควำม

ครบถวนถกตอง และเปนไปตำมเงอนไขและ

หลกเกณฑในกำรพจำรณำและออกใบอนญำตตำม

กฎกระทรวงก�ำหนดเงอนไข วธกำรขอรบใบอนญำต

และกำรด�ำเนนกำรเกยวกบวสดนวเคลยรพเศษ

วสดตนก�ำลง วสดพลอยได หรอพลงงำนปรมำณ

พ.ศ. ๒๕๕๐ แลวนน ปส. จะใชเวลำในกำรพจำรณำ

และออกใบอนญำตไมเกน 45 วนท�ำกำร

รายละเอยดเกยวกบการด�าเนนงานเพอ

พจารณาและออกใบอนญาตเกยวกบวสด

นวเคลยร วสดกมมนตรงส และพลงงาน

ปรมาณจากเครองก�าเนดรงส ผสนใจสามารถ

ดาวนโหลดไดจากเวบไซตของ ปส. ท http://www.

oaep.go.th หรอ สอบถามพนกงานเจาหนาท

ไดทางโทรศพท หมายเลข 0 2579 5230 หรอ

0 2596 7600 ตอ 1511, 1517

James Bond GadGETs

เจมส บอนด เปนตวละครสมมตในนวนยายโดย เอยน

เฟลมมง เมอป พ.ศ. 2496 ซงชอ “เจมส บอนด” ไดปรากฏ

อยในนวนยาย 12 ตอน และเรองสนอก 2 เลมของ

เอยน เฟลมมง หลงจากทเอยน เฟลมมง เสยชวตไปในป พ.ศ. 2507

นกประพนธอกหลายทานกไดรบสทธในการประพนธ เจมส บอนด ตอ

นวนยำยเรอง เจมส บอนด ถกน�ำมำสรำงเปนสอตำงๆ มำกมำย เชน ละคร

โทรทศน ละครวทย กำรตน วดโอเกม และภำพยนตร ซงภำพยนตรภำคแรก

เรมจำกตอนทมชอเรองวำ Dr.No เมอป พ.ศ.2505 ปจจบนนภำพยนตรเรอง

เจมส บอนด ถกสรำงมำแลวทงหมด 23 ภำค เปลยนดำรำนกแสดงทรบบทเปน

เจมส บอนด กหลำยคน แตสงหนงทยงคงควำมเปนเอกลกษณของภำพยนตร

เรองนกคอ อปกรณ เครองไมเครองมอทล�ำสมยของสำยลบเจมส บอนด 007

ไมวำจะเปน รถยนต อำวธล�ำสมย เครองมอสอสำร อปกรณชวยในกำรปฏบต

หนำทซงออกแบบให 007 ใชโดยเฉพำะ หรอจะเปนอปกรณล�ำสมยททำงฝำย

ผรำยใช ทงหมดนนถกเรยกรวมๆ วำ James Bond Gadgets ซงจะม Gadget

บำงชนทเปนแนวคดเชงวทยำศำสตรเกยวกบกำรประยกตใชประโยชนจำกรงส

และในปจจบนเรำจะเหนวำ Gadget บำงอยำงทปรำกฏในภำพยนตรเรอง

เจมส บอนด มใชกนจรงๆ แลวบนโลกใบน

เมอกลาวถงตวเลข 007 เชอวาหลายคนคดไปในทางเดยวกน นนคอ “เจมส บอนด รหสลบ 007” ภาพยนตรแนวแอคชน วทยาศาสตร และสบสวนสอบสวน


จากภาพยนตรสโลกความเปนจรง

\

บทความ

โดย นพรตน แกวใหม ส�ำนกก�ำกบดแลควำมปลอดภยทำงรงส

มำดกนเลยดกวำวำมอะไรกนบำง เรมจำกภำคแรก

Dr.No ในภำคนเรำจะเหนเครองมอวดรงสไกเกอร

เคำนเตอร (Geiger counter) ซงยงมขนำดใหญโต

กวำทเรำใชกนในปจจบนนก เจมส ใชวดเรอทถกใช

ขนหนตวอยำงมำจำกเกำะของ ดร.โน (Dr.No) ซงม

กำรใชเตำปฏกรณนวเคลยร เพอพสจนวำหนตวอยำง

นนมรงสปนเปอนอย แตในทำงควำมเปนจรงแลว

เตำปฏกรณนวเคลยรจะมกำรควบคมและก�ำกบดแล

ควำมปลอดภยทำงรงสโดยมกำรตรวจวดกำรปนเปอน

ของสำรรงสทอำจรวไหลออกสสงแวดลอมกอนปลอย

น�ำหรออำกำศออกสสงแวดลอม ดงนนพนทโดยรอบ

เตำปฏกรณฯ จงไมมโอกำสทจะเปอนรงสได นอกเสย

จำกวำเกดอบตเหตทร ำยแรงจรงๆ อยำงเชน เตำ

ปฏกรณฯ ระเบดในประเทศญปน เปนตน แตโอกำส

ทจะเกดขนนนนอยมำกเพรำะมกำรควบคมและ

ออกแบบควำมปลอดภยอยำงเขมงวด

หรอตรเตยม (H-3) ซงเปนสำรกมมนตรงสเขำกบสำรเรองแสง

แลวปำยลงบนต�ำแหนงตวเลขหรอเขมนำฬกำ เพอใหพลงงำน

ของรงสทแผมำจำกสำรกมมนตรงสท�ำใหสำรเรองแสงเกด

กำรเรองแสงอยตลอดเวลำท�ำใหเรำมองเหนเขมนำฬกำและ

ต�ำแหนงตวเลขบนหนำปทมไดแมในทมด แตปรมำณรงสท

ใชอยในปรมำณนอยมำก ในภำพยนตรเจมส บอนด ภำคน

เจมส ใชประโยชนของรงสทมในนำฬกำเปนตวทดสอบกำร

ท�ำงำนของเครองวดรงส ถำมองโดยหลกกำรแลวกถอวำตรง

ตำมหลกวทยำศำสตรซงหลกกำรทดสอบวำเครองวดรงส

ตอบสนองหรอไมกคอกำรน�ำวสดกมมนตรงสทปรมำณไมแรง

มำกมำเปนตวทดสอบ หรอทเรยกวำวสดกมมนตรงสมำตรฐำน

(Standard source) ซงปจจบนทเรำใชกนอยมหลำยขนำด

บำงชนดขนำดเทำกบเหรยญ บำงชนดกเปนเพยงจดเลกๆ

เทำนน วสดกมมนตรงสมำตรฐำนดงกลำวนนมปรมำณรงส

เพยงเลกนอยและมคำแตกตำงกนไปตำมวตถประสงคกำร

ใชงำน

ในปจจบนนำฬกำพรำยน�ำไดเปลยนจำกกำรใชสำรรงสผสม

กบสำรเรองแสงมำเปนกำรใชสำรประกอบของก�ำมะถนหรอ

ซลไฟด เชน แคลเซยมซลไฟด (CaS) แบเรยมซลไฟด (BaS)

เปนสำรเรองแสงและใชพลงงำนจำกแสงสวำงภำยนอกอนๆ

ชวยใหเรองแสงแทน หลงจำกทนำฬกำเขำสควำมมดเรำจะ

ไกเกอร เคานเตอร ในภาพยนตร (พ.ศ. 2505)ทมาของภาพ http://jamesbond.wikia.com/wiki/Gadgets

ไกเกอร เคานเตอร ทใชกนในปจจบน

วสดกมมนตรงสมาตรฐาน (Standard source) ใชส�าหรบทดสอบการตอบสนองของเครองวดรงสทมาของภาพ http://www.unitednuclear.com

Gadget อกชนทนำสนใจในภำค Dr.No คอนำฬกำขอมอ

พรำยน�ำยหอ Rolex (Luminous Rolex wristwatch)

นำฬกำพรำยน�ำในอดตจะผสมเรเดยม-226 (Ra-226)


ยงมองเหนพรำยน�ำเรองแสงอย หลงจำกนนกำรเรองแสงกจะ

คอยๆ หำยไปในทสด และจะเรองแสงใหมเมอนำฬกำไดรบ

แสงสวำงอกครง

ศพทเรยกเฉพำะวำ Dirty bomb ซงปจจบนนองคกร

ตำงๆ ทก�ำกบดแลเรองควำมปลอดภยทำงรงสตำงให

ควำมส�ำคญกบวสดกมมนตรงสทใชกนอยทวไปใหพน

จำกกำรกอกำรรำยโดยกำรวำงระเบดในลกษณะน หำก

มองตำมควำมเปนจรงอนตรำยจำกรงสทปนเปอนอย

กบระเบดนนอำจจะไมไดรนแรงมำกนก แตมผลกระทบ

ดำนอนๆ มำกกวำ เชน ดำนสงคม เศรษฐกจ จตวทยำ

หรอแมกระทงกำรเมอง เนองจำกยงมคนทไมเขำใจ

และกลวรงสอยมำก นนเปนจดออนในสงคมทท�ำให

เปำหมำยของผกอกำรรำยเลงเปำไปท Dirty bomb

ภำคตอมำ ในป พ.ศ. 2508 ชอตอนวำ Thunderball

ภำคนไดน�ำเรองหววดรงสไกเกอร เคำนเตอร มำน�ำเสนอ

อกครงในรปแบบนำฬกำขอมอตดตงหววดรงสขนำด

เลกไวโดยเขมของนำฬกำจะแกวงชระดบรงสทวดได

นาฬกาขอมอยหอ Rolex รน 6538 Submarinerทมาของภาพ http://www.matthewbaininc.com

เครองควบคมอะตอมมคบอมบของโกลดฟงเกอร ในภาพยนตร (พ.ศ. 2507)ทมาของภาพ http://jamesbond.wikia.com/wiki/Gadgets

ภาพ Fort Knox ซงมระบบการรกษาความปลอดภยทแนนหนา ตงอยท มลรฐ Kentucky กรง Washington DC ประเทศสหรฐอเมรกาทมาของภาพ http://www.celebritynetworth.com

ภาพมมสง Fort Knox แสดงใหเหนถงทวางโดยรอบเพอเพมความปลอดภยจากการคกคาม

ในป พ.ศ. 2507 ภำพยนตรเรองเจมส บอนด ภำคทมชอวำ

Goldfinger เปนอกภำคทมเครองมอทเกยวกบรงสใหเหนกนอก

ครำวนเปนเครองมอของฝำยผรำยบำงชอวำ โกลด ฟงเกอร เขำได

ใชใหผเชยวชำญของเขำผลตระเบดทเรยกวำ อะตอมมคบอมบ

ใชระเบด Fort Knox คลงเกบทองค�ำแทงของสหรฐอเมรกำ

ซงเปนสถำนททยำกตอกำรบกเขำไป จดประสงคของเขำกเพอ

ทจะใหทองค�ำเหลำนนเปอนรงสและวธก�ำจดกำกรงสกคอกำร

ขนออกไปจำกสถำนทๆ เรำใชงำนอยไปเกบยงสถำนทเกบกำก

โดยเฉพำะ ในเรองผรำยตองกำรปลนทองค�ำจงวำงแผนวำง

ระเบดอะตอมมคบอมบดงกลำวซงมอำนภำพของระเบดและ

รงสไมรนแรงมำกนก เมอทองค�ำเปอนรงสรฐบำลตองขนออก

และเขำกจะมำท�ำกำรปลน ระเบดทปนเปอนดวยสำรรงสนม

James Bond GadGETs


คดกนงำยๆ กคอระบบอนำลอกนนเอง ซงในปจจบนกม

นำฬกำทตดตงหววดรงสไวภำยในออกมำจ�ำหนำยและ

ไดพฒนำเปนกำรแสดงผลแบบดจตอล นอกจำกควำม

สำมำรถในกำรวดแลว แสดงผลแบบทนทแลว บำงรน

ยงมควำมสำมำรถในกำรบนทกปรมำณรงสสะสมทได

รบอกดวย

นอกจำกนำฬกำขอมอวดรงสแลว ภำค Thunderball นยง

ม Gadget อกชนทนำสนใจเกยวกบรงสคอ Radioactive

homing pill เปนเครองสงสญญำณตดตำมตว โดยจะม

เครองรบชนดพเศษ ดงปรำกฏในฉำกภำพยนตรในขณะ

ท เจมส ถกตำมลำไปตดเกำะแหงหนงและเพอนรวมงำน

ของเขำไดใชเฮลคอปเตอรตดหววดรงสชนดพเศษไวบน

ตำมหำจนพบเจมสในทสด ในภำพยนตรยงกลำวไวอก

วำเปนรงสปรมำณทไมเปนอนตรำยตอคน และเครอง

สงสญญำณนถกบรรจในแคปซลและใหเจมสกลนลงไป

อกดวย ในทำงควำมเปนจรงแลวหำกใชสำรกมมนตรงส

อยในแคปซลใหคนกลนลงไปแลวใชเครองตรวจจบ กคง

ตองใชในปรมำณทมำกอยพอสมควรเพอทจะใหเครอง

วดตรวจไวได ซงวดไดในระยะใกลๆ เทำนน ถำหำงออก

ไปหลำยเมตรเครองกคงวดไมไดเปนแน หรออำจจะตอง

ใชรงสทแรงมำกขนเพอใหหววดอำนคำได แนนอนวำ

ปรมำณรงสทมำกขนกเปนควำมเสยงตอผใชงำนมำก

ยงขน ดงนน Gadget ทน�ำเสนอนจงไมมกำรประยกตขน

มำใชงำนจรงๆ แตกมไดหมำยควำมวำจะไมมอปกรณท

ท�ำหนำทเชนเดยวกนนเสยทเดยว โดยในปจจบนมกำร

พฒนำเปนไมโครชปเพอสงสญญำณระบต�ำแหนงบนพน

โลกทเรำเรยกสนๆ วำ ระบบจพเอส (Global Positioning

System, GPS) อยำงเชน ไมโครชปทฝงไวกบสตวเพอ

ตดตำม เปนตน โดยไมโครชปมขนำดเลกมำกประมำณสองเทำ

ของเมดขำวสำรเทำนนเอง

อก Gadget หนงทท�ำหนำทคลำยๆ กนแคปซลรงสทถกน�ำเสนอ

ในภำพยนตรเจมส บอนด ภำค On Her Majesty’s Secret Service

ในป พ.ศ. 2512 กคอ ส�ำลชบสำรรงส ใชเปนตนก�ำเนดรงสเพอจะ

ใชเครองมอตดตำม โดยจะน�ำไปใสในกระเปำของฝำยตรงขำม

เพอตดตำมควำมเคลอนไหว ขอดกคอเปนเพยงเศษส�ำล

หำกฝำยตรงขำมสงเกตหรอหำเจอกจะไมเปนทสงสยเพรำะ

คนกจะคดแควำเปนเศษส�ำลซงเปนของใชในชวตประจ�ำวน

อยแลวกอำจจะแคโยนมนทงไปเทำนน ดงเชนทกลำวไปแลว

ขำงตนวำเครองตดตำมทจะตอบสนองตอรงสปรมำณเลก

นอยขนำดนคงไมมควำมเปนไปไดเปนเพยงกำรน�ำเสนอใน

ภำพยนตรเทำนน ปจจบนกมเพยงระบบ GPS ทไดกลำวไป

กอนหนำนแลวเทำนนทเปนระบบตดตำมทแมนย�ำและใชงำน

กนอยำงแพรหลำยทสด ไมวำจะเปนกำรตดตำมตวยำนพำหนะ

อปกรณสอสำร หรอแมกระทงตวบคคลหรอสตว

ป พ.ศ. 2538 ภำพยนตรเรองเจมส บอนด ภำค GoldenEye กได

น�ำเสนอ Gadget อกชนทเกยวกบวสดตนก�ำเนดรงส ครำวน

ไมใชวสดกมมนตรงสแตเปนเครองก�ำเนดรงสเอกซเรย ซงใน

ภำพยนตรไดน�ำเสนอเทคโนโลยกำรประยกตใชรงสเอกซ คอ

เครองเอกซเรยแบบถำดเสรฟกำแฟ เปนกำรสมมตใหออกแบบ

เครองเอกซเรยมรปแบบเปนถำดส�ำหรบเสรฟกำแฟ ใชสแกนด

ขอควำมในจดหมำยทน�ำมำวำงไวบนถำดน ซงจะเหนขอควำม

ในจดหมำยโดยไมตองเปดซอง ควำมจรงแลวอำจจะเปนไป

ไดยำกทจะท�ำไดถงขนำดนน แตถำหำกเปรยบเทยบกบใน

ปจจบนนควำมเปนไปไดทใกลเคยงกบเทคโนโลยนทสดกคอ

เครองเอกซเรยแบบคลนสะทอน (Backscatter x-ray) ทใช

นาฬกาขอมอวดรงส (Geiger counter wristwatch) ในภาพยนตร (พ.ศ. 2508)ทมาของภาพ http://jamesbond.wikia.com/wiki/Gadgets

นาฬกาขอมอวดรงสทมจ�าหนายกนในปจจบนทมาของภาพ http://winarco.com/polimaster-pm1208m-wrist-gamma-indicator-watchและ http://www.polimaster.com/products/product_archive/pm1208


ตรวจผตองสงสย ผโดยสำรในสนำมบน เพอหำวตถตองสงสย โดยปกตแลว

กำรเอกซเรยจะเปนกำรสองทะลผำนตวกลำงหรอเปำหมำยไปและใชอปกรณ

รบภำพเงำทเกดขนดำนตรงขำมกบตนก�ำเนดรงสเอกซเพอน�ำภำพมำแสดงผล

แตเครองเอกซเรยแบบคลนสะทอนนจะใชเอกซเรยพลงงำนต�ำสองไปยง

ตวอยำงหรอเปำหมำย ยกตวอยำงเชนผตองสงสยในสนำมบน เปนตน โดยรงส

เอกซพลงงำนต�ำนจะถกดดกลนและสะทอนกลบออกมำเฉพำะบรเวณผวนอก

ของตวคนทอยดำนตนก�ำเนดรงสเอกซเทำนน และมอปกรณรบภำพทสะทอน

ออกมำอกท กำรประยกตใชแบบนจะสำมำรถมองเหนภำพตวอยำงไดทละดำน

นอกเสยจำกวำมตนก�ำเนดรงสเอกซและอปกรณรบภำพมำกกวำ 1 ชด ขน

ไปท�ำงำนพรอมกนในดำนอนๆ ของตวอยำงดวย แตวำเครองเอกซเรยแบบ

คลนสะทอนทเรมตนใชโดยประเทศสหรฐอเมรกำนกถกตอตำนอยไมนอย

เครองสงสญญาณตดตามตวระบบจพเอสทนยมใชฝงกบสตวในปจจบนทมาของภาพ http://www.dogilike.com/content/tip/684

เครองสงสญญาณตดตามตว (Radioactive homing pill) ในภาพยนตร (พ.ศ. 2508)ทมาของภาพ http://jamesbond.wikia.com/wiki/Gadgets

ส�าลชบสารรงส (Radioactive lint) ในภาพยนตร (พ.ศ. 2512)ทมาของภาพ http://jamesbond.wikia.com/wiki/Gadgets

เครองเอกซเรยแบบถาดเสรฟกาแฟ ในภาพยนตร (พ.ศ. 2538)ทมาของภาพ http://jamesbond.wikia.com/wiki/Gadgets

ตวอยางภาพทไดจากเครองเอกซเรยแบบคลนสะทอน (Backscatter x-ray) ทใชในปจจบนทมาของภาพ http://www.vagabondish.com/x-ray-scanners-20-times-dose-quoted-by-tsa

การตดตงเครองเอกซเรยแบบคลนสะทอน (Backscatter x-ray) ในสนามบนทมาของภาพ http://www.justmeans.com

เชนกน เหตเพรำะมผคนบำงสวนเหนวำเปนกำร

ละเมดสทธสวนบคคลของผอนเกนไป เนองจำก

ภำพทเหนบนหนำจอจะแสดงใหเหนถงสรระของ

บคคลไดอยำงชดเจน ถงขนกบเหมอนคนทไมได

ใสเสอผำมำยนอยตรงหนำเจำหนำทเลยทเดยว

จะเหนไดวำเทคโนโลยทภำพยนตร เจมส บอนด

รวมถงภำพยนตรแนววทยำศำสตรอกหลำยๆ เรอง

ไดน�ำเสนอนน เปนเทคโนโลยทมพนฐำนควำมร

หรอแนวคดเชงวทยำศำสตรทเปนไปไดเกอบทงสน

โดยเฉพำะดำนรงส ซงหลำยตอหลำยคนยงม

ควำมเขำใจผดคดวำรงสมแตโทษ อนทจรงแลว

กำรประยกตใชงำนรงสใหเกดประโยชนนนม

มำกมำย ทงทำงดำนอตสำหกรรม กำรแพทย

กำรเกษตร กำรศกษำวจย รวมไปถงงำนดำนควำม

มนคงดวยเชนกน เพยงแตวำกำรใชงำนนนจะตอง

มกำรก�ำกบดแลใหเกดควำมปลอดภยทงตอผใช

งำน ประชำชนโดยทวไป ชนรนหลง และผลกระทบ

ตอสงแวดลอมใหรดกมทสด เพอประโยชนตอ

กำรด�ำรงชวตของชนร นปจจบนและปกปอง

ชนรนหลงใหด�ำรงอยในโลกใบนสบตอไป

James Bond GadGETs



โดย : กลมสงเสรมอบรมและเผยแพรประชาสมพนธ ส�ำนกนโยบำยและบรหำรดำนพลงงำนปรมำณ

รายงานพเศษ

เมอวนท 3 กมภำพนธ 2558 ทผำนมำ ส�ำนกงำน

ปรมำณเพอสนต (ปส.) กระทรวงวทยำศำสตรและ

เทคโนโลย น�ำสอมวลชนเขำเยยมชมและศกษำดงำน

วจยกำรใชประโยชนจำกพลงงำนปรมำณภำยใตโครงกำรควำมรวมมอ

เชงวชำกำรกบทบวงกำรพลงงำนปรมำณระหวำงประเทศ หรอ IAEA ณ

มหำวทยำลยเชยงใหม โดยเขำเยยมชมดงำนในสวนกำรใชเทคโนโลย

เครองผลตสำรเภสชรงส (ไซโคลตรอน) และกำรตรวจวนจฉยโรค

ดวยเครองถำยภำพเพทซท (PET/CT) คณะแพทยศำสตร และกำร

ใชพลงงำนปรมำณในกำรศกษำวจยโดยเครองเรงอนภำคไอออน

คณะวทยำศำสตร โดยมสอมวลชนเขำรวมกจกรรมทงสน....ทำน

ส�ำหรบพธเปดกจกรรม ไดรบเกยรตจำก รองศาสตราจารย

นพ.นเวศน นนทจต อธการบดมหาวทยาลยเชยงใหม เปนผกลำว

ตอนรบ โดยมหำวทยำลยเชยงใหม รสกเปนเกยรตท ปส. ใหกำร

สนบสนนมหำวทยำลยเชยงใหม รวมโครงกำรควำมรวมมอเชงวชำกำร

จำก IAEA และขอขอบคณทสงเสรมควำมรวมมอเชงวชำกำรทกอให

เกดประโยชนตอประเทศไทย โดยเฉพำะอยำงยงกบภำรกจกำรก�ำกบ

ดแลควำมปลอดภยจำกพลงงำนปรมำณใหแกประเทศมำโดยตลอด

มหำวทยำลยเชยงใหมพรอมทจะรวมมอกบ ปส. ในกำรผลตงำนวจย

ทท�ำใหเกดกำรพฒนำประเทศชำตตอไป

น�าสอมวลชนชมผลงานภายใตความรวมมอกบไอเออเอ

หลงจำกนน นายกตตศกด ชนอดมทรพย รองเลขาธการ

ส�านกงานปรมาณเพอสนต ไดกลำววำ ปส. เหนถงควำม

ส�ำคญของงำนวจยและพฒนำกำรใชพลงงำนปรมำณใน

ทำงสนต จงใชโอกำสนน�ำสอมวลชนเขำเยยมชมและ

ศกษำดงำนวจยกำรใชประโยชนจำกพลงงำนปรมำณ

ภำยใตโครงกำรควำมรวมมอเชงวชำกำรจำกทบวงกำร

พลงงำนปรมำณระหวำงประเทศ หรอ IAEA โดยทผำนมำ

ส�ำนกงำนปรมำณเพอสนต ไดสนบสนนใหหนวยงำน

ตำงๆ ของประเทศไทย รวมถง มหำวทยำลยเชยงใหม

เขำรวมโครงกำรควำมรวมมอเชงวชำกำรจำก IAEA ซง

ปส. เหนวำเปนเรองนำยนดทไทยไดรบกำรสนบสนน

ดำนตำง ๆ ทเกยวของมำอยำงตอเนอง และ ปส. เองก

ใหควำมส�ำคญในกำรเผยแพรและประชำสมพนธเรอง

ดงกลำวใหสอมวลชน รวมทง ประชำชนทวไปไดรบทรำบ

และตระหนกร ถงควำมส�ำคญของพลงงำนปรมำณ

นอกจำกน ยงเปนกำรปทำงไปสกำรพฒนำโครงสรำง

พนฐำนของประเทศใหแขงแกรงตอไปดวย

กำรจดกจกรรมครงน เนนใหสอมวลชนในภำคเหนอได

สมผสถงพลงงำนปรมำณในทำงสนต โดยเขำดงำนในสวน

ปส. ผลกดนงานวจย ม.เชยงใหม

\


กำรใชเทคโนโลยเครองผลตสำรเภสชรงส (ไซโคลตรอน) และกำรตรวจ

วนจฉยโรคดวยเครองถำยภำพเพทซท (PET/CT) คณะแพทยศำสตร

และกำรใชพลงงำนปรมำณในกำรศกษำวจยโดยเครองเรงอนภำค

ไอออน คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยเชยงใหม ซงงำนวจยทง ๒ สวนน

ถอวำเปนกำรน�ำพลงงำนปรมำณมำใชประโยชนในทำงกำรแพทยและ

ทำงวทยำศำสตรซงเปนเรองทใกลตวกบประชำชนมำก

ดำน รศ.พญ. มลฤด เอกมหำชย หวหนำภำควชำรงสวทยำ และหวหนำ

ศนยเพทซทและไซโคลตรอน คณะแพทยศำสตร มหำวทยำลยเชยงใหม

ไดอธบำยเพมเตมในสวนเครองผลตสำรเภสชรงส (ไซโคลตรอน) และ

กำรตรวจวนจฉยโรคดวยเครองถำยภำพเพทซท (PET/CT) วำเครอง

ดงกลำวเปนเทคโนโลยททนสมยทสดในปจจบน ส�ำหรบใชในกำรตรวจ

วนจฉยโรคตำง ๆ ทงโรคมะเรง โรคสมอง และโรคหวใจ โดยเฉพำะ

โรคมะเรงซงเปนสำเหตกำรเสยชวตอนดบ ๑ ของคนไทย ซงกำรตรวจ

PET/CT สแกน เปนทำงเลอกใหมในกำรวนจฉยโรคแตเนน ๆ ทมควำม

ชดเจนและแมนย�ำกวำกำรตรวจถำยภำพทำงรงสแบบอนๆ เนองจำก

เปนกำรผสมผสำนเอำเครอง PET (Positron Emission Tomography,

PET) และเครองเอกซเรยคอมพวเตอร (Computed Tomography,

CT) มำรวมไวในเครองเดยว ท�ำใหภำพทไดมขอมลทงดำนโครงสรำง

และดำนสรระวทยำทมควำมแมนย�ำสง รวมทงมประสทธภำพสงใน

กำรน�ำมำใชตรวจวนจฉยโรคมะเรง โดยสำมำรถบอกต�ำแหนงของรอย

โรคควบคกบระดบกำรท�ำงำนของเซลล ซงมควำมชดเจนและควำม

แมนย�ำมำกกวำกำรใชเครองตรวจ PET และ CT ทแยกกน

นอกจำกน ในสวนกำรใชพลงงำนปรมำณในกำรศกษำวจยโดยเครอง

เรงอนภำคไอออน ซง ผศ.ดร.อดมรตน ทพวรรณ ภำควชำฟสกส

และวสดศำสตร คณะวทยำศำสตร อธบำยเพมเตมวำ

ศนยวจยทำงฟสกสของล�ำอนภำคและพลำสมำ มหำวทยำลย

เชยงใหม มเครองเร งอนภำค/ไอออนทงทมพลงงำนสง

เรอนลำนอเลกตรอนโวลตและต�ำเรอนกโลอเลกตรอนโวลต

เครองเรงอเลกตรอนเชงเสน รวมทงเครองก�ำเนดพลำสมำ

ซงในอำเซยนกมเฉพำะประเทศไทยและสงคโปรเทำนน ซงจะ

มประโยชนตองำนวจยพฒนำทำงดำนไมโครอเลกทรอนกส

และเซมคอนดคเตอร ดำนอญมณวทยำ ดำนนำโนวทยำและ

เทคโนโลย ดำนโบรำณคด และดำนอำชญวทยำ เปนตน

รองเลขำธกำร ปส. กลำวในตอนทำยวำ “IAEA และ ปส.

เลงเหนควำมส�ำคญในเรองกำรน�ำพลงงำนปรมำณในทำงสนต

จงพยำยำมผลกดนใหหนวยงำนตำง ๆ วจยและพฒนำเรอง

ดงกลำว เพอกำรพฒนำประเทศ ซงนอกจำกหนวยงำนจะไดรบ

กำรสนบสนนดำนขอมลแลว ยงไดรบกำรสนบสนนเครองมอท

ส�ำคญอน ๆ เพอใชส�ำหรบวจยและพฒนำทเกยวของอกดวย”

ปส. สงเสรมและสนบสนนความรวมมอเชงวชาการ

ทกอใหเกดประโยชนตอประเทศไทย ผลงานความส�าเรจ

ด งกล าวจะได เผยแพร ส สาธารณชนให เหนถ ง

คณประโยชนดานการใชพลงงานปรมาณเพอพฒนา

ประเทศ ซงการใชประโยชนจากพลงงานปรมาณ จะอย

ภายใตการก�ากบดแลความปลอดภยโดยส�านกงาน

ปรมาณเพอสนต กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

เพอใหเกดความปลอดภยกบผปฏบตงานและประชาชน

ทวไป


โดย... อภสรา เจรญศรส�ำนกสนบสนนกำรก�ำกบดแลควำมปลอดภยจำกพลงงำนปรมำณ

หวงใย.....ใสใจ.....แบงปน

แมนวาเวลาผานไปเกอบจะครบรอบ 4 ป แลวกตาม ผเขยนกยงคงจดจ�าความรสก

ตกใจ!!! (ของตนเอง) เมอไดรบทราบขาวการเกดอบตเหตทโรงไฟฟาพลงงาน

นวเคลยรฟคชมะ ไดอจ ณ ประเทศญปน เมอวนท 11 มนาคม 2554 นนไดเปน

อยางด และผลของการเกดอบตเหตในครงนน ท�าใหผเขยนไดตระหนกถงการเตรยมความพรอม

ดานความปลอดภยทางรงสของหนวยงานทเกยวของ ไมวาจะเปนการตรวจวดการปนเปอน

ทางรงสในอาหารทมการน�าเขาจากประเทศญปน หรอการตรวจวดการปนเปอนทางรงสใหแก

บคคลทเดนทางมาจากประเทศญปน(กรณเฉพาะกจ) กด แนนอนวา...เหตการณทเกดขนนนได

สงผลกระทบทางดานจตใจ สรางความกลว และความวตกกงวลตาง ๆ ใหแกบคคลหลาย ๆ ฝาย

ทเกยวของ รวมถง ประชาชนชาวญปน เชนกน นอกจากน ยงสงผลใหการด�าเนนกจการโรงไฟฟา

พลงงานนวเคลยรทวทงประเทศญปนเกดการเปลยนแปลงครงยงใหญ

เมอพดถงอบตเหตโรงไฟฟำพลงงำนนวเคลยรฟคชมะไดอจ คนสวนใหญยงคงนกถงภำพควำมหำยนะ

ทเกดขนภำยหลงจำกเกดแผนดนไหวขนำด 9 รคเตอร ทำงตะวนออกของประเทศญปนและเกดสนำม

ซงมขนำดใหญ (สงประมำณ 14 เมตร) เปนประวตกำรณกระหน�ำตำมมำ จนท�ำใหระบบน�ำหลอเยนของ

โรงไฟฟำใชกำรไมได กระทงน�ำไปสอบตเหตรำยแรงทสดครงหนง อบตเหตครงนนไดรบกำรประเมนโดย

International Nuclear Event Scale (INES) วำมควำมรนแรงสงสด คอ อยทระดบ 7 อนถอเปนอบตเหต

รำยแรง (severe accident) ผลจำกอบตเหตท�ำใหเกดกำรรวไหลของกมมนตภำพรงสออกสบรรยำกำศ

ภำยนอก ท�ำใหตองมกำรอพยพประชำชนญปนกวำ 100,000 คน ซงอำศยอยในรศม 20 กโลเมตร

รอบ ๆ โรงไฟฟำออกไปยงทปลอดภย แตจำกสภำพเหตกำรณควำมเปนจรงนน แมญปนจะเปนประเทศ

ทเจรญกำวหนำและมระเบยบวนยสงเปนแถวหนำของโลก แตกำรแกไขปญหำวกฤตกำรณนวเคลยรท

ฟคชมะ กเปนไปอยำงทลกทเลและสบสน

“บทเรยนจาก...โรงไฟฟาพลงงานนวเคลยรฟคชมะ ไดอจ”

\


คนสวนใหญเข ำใจว ำอบต เหตรนแรงครงนนเป น

ภยธรรมชำต ซงไมมทำงปองกนได อยำงไรกตำม เพอให

เปนไปตำมมำตรฐำนควำมโปรงใส รฐสภำของญปนไดม

กำรแตงตงคณะกรรมำธกำรอสระตรวจสอบหำควำมจรง

ของอบตเหตนวเคลยรทฟคชมะ (The Fukushima Nuclear

Accident Independent Investigation Commission)

ซงประธำนของคณะกรรมำธกำร คอ ศำสตรำจำรย

คโรกำวะ คโยช (Kurokawa Kiyoshi) นกวทยำศำสตร ซง

เปนทยอมรบอยำงกวำงขวำงทงภำยในและนอกประเทศ

ญปน ทงน มสมำชกในคณะกรรมำธกำรอก 9 คน ซงเปน

ผเชยวชำญทมควำมรควำมสำมำรถในดำนตำง ๆ

ในสำสนของประธำนคณะกรรมำธกำรฯ ศำสตรำจำรย

คโรกำวะ ไดแสดงขอคดเหนทตรงไปตรงมำ นำสนใจยงวำ

“แผนดนไหวและสนำมทเกดเมอ 11 มนำคม 2011 นนเปน

ปรำกฏกำรณธรรมชำตขนำดใหญซงสรำงควำมตกตะลง

กบผคนทงโลก อบตเหตอนเกดตำมมำทโรงไฟฟำพลงงำน

นวเคลยรฟคชมะ แมเปนผลจำกเหตกำรณเปลยนแปลง

ทรนแรงนกตำม แตอบตเหตดงกลำวไมสำมำรถ ถอเปน

ภยจำกธรรมชำต สงทเกดขนนเปนควำมหำยนะอนเกด

จำกฝมอมนษย (manmade) อยำงแทจรง ซงสำมำรถ

คำดคะเนได รวมทงปองกนไมใหเกดขนยงกวำน ผลกระทบ

ของมนสำมำรถบรรเทำลงไดดวยกำรตอบสนองทม

ประสทธผลของมนษยมำกกวำน

อบตเหตเชนนเกดขนไดอยำงไรในญป น ประเทศซงมควำม

ภำคภมใจในชอเสยงเกยวกบควำมเปนเลศทำงวศวกรรมและ

เทคโนโลย? คณะกรรมำธกำรฯ นเชอวำประชำชนชำวญปนและ

สงคมโลก สมควรจะไดรบค�ำตอบทครบถวน ซอตรงและโปรงใส

ตอค�ำถำมน”

ภำยหล งกำรตรวจสอบหำควำมจร ง เป น เวลำหกเดอน

คณะกรรมำธกำรฯ มขอสรปส�ำคญวำ “เพอทจะปองกนควำม

หำยนะในอนำคต ตองมกำรปฏรปในระดบรำกฐำนเกดขน

กำรปฏรปดงกลำว ตองครอบคลมทงโครงสรำงของอตสำหกรรม

ผลตไฟฟำและโครงสรำงหนวยงำนทเกยวของของรฐบำล รวมถง

หนวยงำนกำรก�ำกบดแลครอบคลมไปถงกระบวนกำรปฏบตกำร

ทงน ตองครอบคลมทงในสภำวะปรกตและในยำมวกฤต”

คณะกรรมำธกำรฯ ไดน�ำเสนอใหมกำรปฏรปรำกฐำนในหนวยงำน

ตำง ๆ ทเกยวของ โดยเสนอแนวทำงกำรปฏรปหนวยงำนกำร

ก�ำกบดแลวำ “…ควำมปลอดภยของพลงงำนนวเคลยรในญปน

และสำธำรณะจะไมมหลกประกน จนกวำหนวยงำนก�ำกบดแล

ผำนกระบวนกำรปฏรปทจ�ำเปน องคกำรโดยรวมจ�ำเปนตองมกำร

ปรบเปลยนไมเพยงแคพธกำรเทำนน แตตองเปลยนแปลงอยำงม

สำระส�ำคญ หนวยงำนกำรก�ำกบดแลของญปนตองก�ำจดทศนคต

ทคบแคบของกำรเมนเฉยตอมำตรฐำนควำมปลอดภยระหวำง

ประเทศและตองแปรเปลยนตวเองใหเปนองคกำรทไดรบควำม

เชอถอในระดบโลก”

สถานทตงของโรงไฟฟาพลงงานนวเคลยรฟคชมะ ไดอจ


บทสรป...จำกเหตกำรณทเกดขนกบโรงไฟฟำพลงงำนนวเคลยรฟคชมะ ไดอจ กอใหเกดผลกระทบและ

เกดกำรเปลยนแปลงครงยงใหญดำนพลงงำนไฟฟำของประเทศญปน นนคอ กำรด�ำเนนกจกำรโรงไฟฟำ

พลงงำนนวเคลยรทวทงประเทศญปน จ�ำนวน 54 โรง ตองหยดกำรด�ำเนนกจกำรลง และหำกประสงค

จะด�ำเนนกจกำรตอ ตองยนขอใบอนญำตกำรด�ำเนนกจกำรโรงไฟฟำนวเคลยรครงใหม รวมทงกำร

เปลยนแปลงและกำรปรบระดบมำตรฐำนดำนควำมปลอดภยทำงดำนนวเคลยรและรงสตอสำธำรณะ

(ประชำชนและสงแวดลอม) ทงภำยในและนอกประเทศ ทงน เพอกำรพฒนำและยกระดบในกำรด�ำเนน

กจกำรโรงไฟฟำพลงงำนนวเคลยรของประเทศญปนใหมประสทธภำพและสงยงขน

แนนอนวำ... “ควำมเสยหำยมำกมำยทงชวต ทรพยสน และสงแวดลอม ทเกดขนจำกเหตกำรณครงน

ไมวำสำเหตจะเปนเพรำะอบตเหตจำกธรรมชำตและ/หรอจำกควำมบกพรองของมนษยเองกตำม สำมำรถ

เปนกระจกเงำใหกบหลำย ๆ ประเทศรวมทงประเทศไทย เพอใหตระหนกดำนควำมปลอดภยตอสำธำรณะ

ไมวำจะเปนกำรด�ำเนนกจกำรประเภทใด ๆ กด”

เอกสารอางอง : ผศ.ประยร เชยววฒนำ นำยกสมำคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน), อบตเหตโรงไฟฟำพลงนวเคลยรฟคชมะ เปนควำมหำยนะจำกฝมอมนษย (man made), TPA News แกะรอยญปน, October 2012, No.190 (หนำ 17-19)

โดย กลมสงเสรมฝกอบรมและเผยแพรประชาสมพนธ ส�ำนกนโยบำยและบรหำรดำนพลงงำนปรมำณ

6 กมภาพนธ 2558ดร.พเชฐ ดรงคเวโรจน รฐมนตรว ำกำรกระทรวง

วทยำศำสตรและเทคโนโลย พรอมคณะ ตรวจเยยม

และตดตำมผลกำรปฏบตรำชกำรของส�ำนกงำนปรมำณ

เพอสนต โดยม ดร. อจฉรำ วงศแสงจนทร เลขำธกำร

ส�ำนกงำนปรมำณเพอสนต พรอมดวยคณะผบรหำร

ทปรกษำฯ เจำหนำทและนกเรยนทนรฐบำล วท. ในสงกด

รวมใหกำรตอนรบ ณ หองประชมใหญ ส�ำนกงำนฯ จำกนน

เลขำธกำรส�ำนกงำนปรมำณเพอสนต ไดน�ำเสนอรำยงำน

ผลกำรด�ำเนนงำนส�ำนกงำนปรมำณเพอสนตตอรฐมนตร

วำกำรกระทรวงวทยำศำสตรและเทคโนโลย และน�ำเยยมชม

หองปฏบตกำรเฝำระวงภยทำงรงส หองปฏบตกำร

วดรงสมำตรฐำนทตยภม ชมรถปฏบตกำรเฝำระวงภย

ทำงรงส และรถปฏบตกำรระงบเหตฉกเฉนทำงนวเคลยร

และรงส24 – 26 กมภาพนธ 2558ส�ำนกงำนปรมำณเพอสนต รวมกบสมำคมพลงงำน

ปรมำณ จดกำรฝกอบรมเชงปฏบตกำร หลกสตร “ระบบ

กำรยนค�ำขอทำงอเลกทรอนกส ส�ำหรบกำรผลต มไวใน

ครอบครอง หรอใช กำรน�ำหรอสงเขำมำในรำชอำณำจกร

น�ำหรอสงออกนอกรำชอำณำจกร ซงวสดนวเคลยรพเศษ

วสดตนก�ำลง วสดพลอยได และพลงงำนปรมำณจำก

รงสเอกซดวยวธทำงอเลกทรอนกส (e-License) ใหแก

ผประกอบกำร เพอสรำงควำมร ควำมเขำใจทถกตอง

ในกำรใชงำนผำนระบบ e-License โดยรนท 1 ระหวำง

วนท 24 – 26 กมภำพนธ 2558 และรนท 2 ระหวำง

วนท 10 – 12 มนำคม 2558 ณ ส�ำนกบรกำรคอมพวเตอร

มหำวทยำลยเกษตรศำสตร บำงเขน

10 – 13 มนาคม 2558ส�ำนกงำนปรมำณเพอสนต จดประชมเชงปฏบตกำร เรองแผน

และแนวทำงกำรสอสำรในสถำณกำรณฉกเฉนทำงนวเคลยร

และรงส ใหแกนกประชำสมพนธทวทงภำคกลำงและภำคตะวนออก

และผปฏบตงำนดำนควำมปลอดภย จ�ำนวนประมำณ 60 คน

ระหวำงวนท 10 – 13 มนำคม 2558 ณ โรงแรมแคนทำร เบย

จงหวดระยอง เพอแลกเปลยนควำมคดเหนและขอเสนอแนะ

เกยวกบแผนและแนวทำงกำรสอสำรในสถำนกำรณฉกเฉน

ทำงนวเคลยรและรงส โดยส�ำนกงำนฯ จะไดน�ำขอเสนอแนะ

ตำง ๆ ไปเปนขอมลเพอจดท�ำแผนประชำสมพนธในกรณ

เกดสถำนกำรณฉกเฉนทำงนวเคลยรและรงสในอนำคตตอไป


รอบรวปรมาณ


ไฟฟานวเคลยรในประเทศจน

อาจกลาวไดวา กรณอบตภยนวเคลยร

ทเกดขนทโรงไฟฟาฟคชมา ภายหลง

การเกดคลนสนาม ทประเทศญปน

ในป พ.ศ. 2554 ท�าใหประเทศตาง ๆ ตองยอน

พจารณาทบทวนแผนพฒนาไฟฟานวเคลยรของ

ตนเอง มใชวาจะลดหรอเลกโรงไฟฟานวเคลยร

แตสวนใหญจะปรบแผนดานความปลอดภยให

เขมงวดขน ผเขยนไดตดตามขาวมาเลาสกนฟง

ในเชงปกณกะ ดงตอไปน ครบ

ไฟฟานวเคลยรเอเชย

\

ประเทศจนแผนดนใหญปจจบนมโรงไฟฟำนวเคลยร ทก�ำลงเดนเครองอย 23 โรง และทก�ำลงกอสรำง

อก 26 โรง และมแผนจะกอสรำงเพมขนอก โดยตงเปำหมำยทจะผลตกระแสไฟฟำ 58 กกะวตตไฟฟำ

ในป 2563 และเพมเปน 150 กกะวตตไฟฟำ ในป 2573

เหตผลททำงกำรจนพฒนำไฟฟำนวเคลยรเพมมำกขน เพรำะตองกำรลดปญหำ มลพษทำงอำกำศจำก

โรงไฟฟำถำนหน และปจจบน ประเทศจนมควำมสำมำรถทำงเทคโนโลยสงมำกในอนทจะสรำงโรงไฟฟำ

นวเคลยรดวยตนเอง ตำมมำตรฐำนเชนเดยวกบประเทศตะวนตก (self-sufficient in reactor design and

construction) และก�ำลงกำวเขำสประเทศผผลตเทคโนโลยนวเคลยรสตลำดโลกแลว

ปจจบนปรมำณกำรผลต/กำรใชกระแสไฟฟำของประเทศจนสงถง 4994 เทรำวตต-ชวโมง โดยมกำร

กระจำยของตนก�ำเนดคอจำกโรงไฟฟำถำนหน 3785 เทรำวตต-ชวโมง 86 เทรำวตต-ชวโมงจำก

กำซธรรมชำต 97 เทรำวตต-ชวโมงจำกนวเคลยร 872 เทรำวตต-ชวโมงจำกพลงน�ำ และ 147 เทรำวตต-

ชวโมง จำกพลงงำนทดแทน ซงยงไมมเพยงพอตอควำมตองกำรไฟฟำของประชำชนในอนำคต

ไฟฟานวเคลยรญปน

ประเทศญปนจ�ำเปนตองน�ำเขำพลงงำนถงรอยละ 84 ของควำมตองกำรใชพลงงำนทงหมด และนโยบำย

พลงงำนของญปนไดใหน�ำหนกในกำรผลตไฟฟำจำกนวเคลยรตงแตป พ.ศ. 2516 เปนตนมำ จนกระทง

หลงจำกกำรเกดอบตภยนวเคลยรทฟคชมำ จงไดมกำรทบทวนนโยบำยไฟฟำนวเคลยรใหม แตในทสดแลว

ประเทศญปนกยนยนนโยบำยไฟฟำนวเคลยรเชนเดม (ขอมลเมอเดอนมกรำคม 2558) ทงนประเทศญปน

มกำรใชงำนโรงไฟฟำนวเคลยร 50 โรง และผลตกระแสไฟฟำไดรอยละ 30 ของกระแสไฟฟำทตองกำรใช

และมแผนทจะขยำยกำรผลตเปนรอยละ 40 ในป พ.ศ. 2560 โดยครงหนงของกระแสไฟฟำทจะผลตขนนน

จะมำจำกโรงไฟฟำนวเคลยรทมอยในขณะน (โรงไฟฟำนวเคลยร 48 โรง จะเรมเปดท�ำกำรใหม หลงจำก

มกำรตรวจสอบระบบควำมปลอดภยจนเปนทยอมรบไดแลว) ขอเทจจรงทท�ำใหทำงกำรญปนตดสนใจ

เดนหนำนโยบำยไฟฟำนวเคลยรตอไป คอกำรทแมจะเกดอบตภยนวเคลยรทฟคชมำกตำม อบตภยท

เกดขนนนไมกอผลถงชวตตอผใดเลย (killed no one)

ไฟฟานวเคลยรเกาหลใต

ขณะนประเทศเกำหลใตกลำยเปนผสงออกดำนเทคโนโลยนวเคลยรรำยใหญไปแลว โดยมกำรลงนำม

สญญำออกแบบและกอสรำงเครองปฏกรณนวเคลยร 4 โรงทประเทศสหรฐเอมเรต (UAE) ในวงเงนถง

20 พนลำนดอลลำร ส�ำหรบกำรผลตกระแสไฟฟำในประเทศ เกำหลใตมโรงไฟฟำนวเคลยร 24 โรง และ

โดย : “โปรมเธยม 147”

ปกณกะปรมาณ


มสดสวนของไฟฟำจำกพลงงำนนวเคลยร เปนปรมำณหนงในสำมของพลงงำนไฟฟำทงหมด (เทยบเทำ

กบจ�ำนวน 21.6 กกะวตตไฟฟำ) และแผนพลงงำนของเกำหลใตจะเพมสดสวนกำรผลตกระแสไฟฟำ

จำกนวเคลยรเปนก�ำลงผลต 32.9 กกะวตตไฟฟำในป พ.ศ. 2565 แตเกำหลใตมปญหำขอกฎหมำยท

ลงนำมกบประเทศสหรฐอเมรกำ ท�ำใหไมสำมำรถพฒนำระบบ “คนสภำพเชอเพลงนวเคลยร” ส�ำหรบ

ใชงำนใหมอกได

ไฟฟานวเคลยรไตหวน

ไฟฟานวเคลยรในเกาหลเหนอ

ไฟฟานวเคลยรอนเดยอนเดยเปนประเทศทไมลงนำมใน NPT safeguards agreement แตกมควำมสำมำรถออกแบบและ

กอสรำงโรงไฟฟำนวเคลยรของตนเอง และพบวำอนเดยมกำรผลตกระแสไฟฟำจำกนวเคลยรประมำณ

14,600 เมกะวตตไฟฟำ หรอประมำณหนงในสของก�ำลงผลตไฟฟำของประเทศ ซงในอนำคตประเทศ

อนเดย ถกคำดกำรณวำจะเปนผน�ำในกระบวนกำรใชเชอเพลงนวเคลยรทมำจำก thorium fuel cycle

ไฟฟานวเคลยรปากสถาน

ไฟฟานวเคลยรอหราน

นอกจำกทกลำวแลว ประเทศในเอเชยอกหลำยประเทศแสดงควำมตงใจทจะกอสรำงโรงไฟฟำนวเคลยรของตน โดยมประเทศทยนยนหนกแนน

เชน ประเทศกลมสหรฐเอมเรตส (UAE) ซำอดอำ ระเบย จอรแดน คำซคสถำน บงคลำเทศ อนโดนเซย และเวยตนำม และประเทศทแสดง

ควำมตงใจเปนครงครำว เชน ประเทศไทย กำตำร คเวต เยเมน ซเรย ฟลปปนส มำเลเซย สงคโปร อสรำเอล ออสเตรเลย และนวซแลนด

ครบ ถอเปนความร อานเลนๆ กแลวกนครบ

ขณะนเกำหลเหนอไมไดเดนเครองโรงไฟฟำนวเคลยร แตกมเชอเพลงนวเคลยรระดบสำมำรถผลตอำวธ

นวเคลยรไดอยในควำมครอบครอง และไดทดลองระเบดนวเคลยร ในป พ.ศ. 2549 พ.ศ. 2552 และ

พ.ศ. 2556 ตำมล�ำดบ และถกจดเปนประเทศทฝำฝนขอตกลงระหวำงประเทศวำดวย Nuclear

Proliferation Treaty –safeguards agreement

ปำกสถำนเปนประเทศทไมลงนำมใน NPT safeguards agreement เพรำะมโครงกำรผลตอำวธนวเคลยร

ของตน ท�ำใหกำรพฒนำโรงไฟฟำนวเคลยรด�ำเนนไปอยำงจ�ำกด ปจจบนนปำกสถำนมโรงไฟฟำนวเคลยร

ขนำดเลก 1 โรง ก�ำลงผลต 725 เมกะวตตไฟฟำ แตกมนโยบำยขยำยก�ำลงผลตดำนไฟฟำนวเคลยร

โดยควำมชวยเหลอจำกประเทศจน

ประเทศอหรำนมโรงไฟฟำนวเคลยรขนำดใหญ 1 โรง และมแผนทจะกอสรำงอก 1 โรง และมโครงกำรพฒนำ

กระบวนกำรเสรมสมรรถนะเชอเพลงนวเคลยรของตนเอง พรอมกบกระบวนกำรผลตน�ำมวลหนก (heavy

water) อกดวย ท�ำใหถกมองวำเปนประเทศทอำจกอปญหำขดแยงกบขอตกลง NPT อกประเทศหนง

ปจจบนประเทศจนไตหวนมโรงไฟฟำนวเคลยร 6 โรง มก�ำลงผลตกระแสไฟฟำ 4,927 เมกะวตตไฟฟำ

หรอเทยบเทำกบหนงในสของควำมตองกำรกระแสไฟฟำทงประเทศ และมโรงไฟฟำนวเคลยรอยระหวำง

กำรกอสรำงอก 2 โรงแตรฐบำลไตหวนใหหยดกำรกอสรำงไวกอน (ปญหำทำงกำรเมองในประเทศ)

5new-design2.pdf 1 4/8/58 be 11:19 pm - oap · 2019. 8. 17. · optima_pet_ct_560_spotlight2.jpg) 5...

Documents