581msp055

8/3/2019 581MSP055

1/83

T.C.

MLL ETM BAKANLII

NAAT TEKNOLOJS

ELK ZMLER581MSP055

Ankara, 2011

8/3/2019 581MSP055

2/83

Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereveretim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarakrencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renmemateryalidir.

Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir. PARA LE SATILMAZ.

8/3/2019 581MSP055

3/83

i

AIKLAMALAR................................................................................................................... iiiGR ....................................................................................................................................... 1RENME FAALYET-1 ..................................................................................................... 31. ELK PROFL VE LEVHA ZMLER ......................................................................... 3

1.1. eliin Yaps ve elik Mamulleri ............................................................................... 31.1.1. eliin Yaps ........................................................................................................ 31.1.2. Standart Profiller .................................................................................................... 41.1.3. zel retim Profilleri ............................................................................................ 61.1.4. Kapal Yap Profilleri (Borular)............................................................................. 61.1.5. Ak Yap Profilleri ............................................................................................... 71.1.6. Lamalar .................................................................................................................. 8

1.2. elik Profil izimleri.................................................................................................... 81.3. elik Profillerin llendirilmesi ............................................................................... 121.4. elik Levhalar............................................................................................................. 15

1.4.1. Dz Levhalar....................................................................................................... 151.4.2. Silindirik ve Kubbeli Levhalar ............................................................................ 151.4.3. Baklaval veya kntl Levhalar........................................................................ 161.4.4. Oluklu Levhalar ................................................................................................... 16

1.5. elik Levha izimleri ................................................................................................. 171.6. elik Levhalarn llendirilmesi .............................................................................. 19UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 20LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 22

RENME FAALYET-2 ................................................................................................... 23

2. ELK BRLEM GERELER ZM ........................................................................ 232.1. elik Birleim Gereleri ............................................................................................. 23

2.1.1. Bulon (Cvata) ..................................................................................................... 232.1.2. Perin ................................................................................................................... 242.1.3. Kaynak ................................................................................................................. 252.1.4. elik Birleim Gerelerinin Projede Gsterilii .................................................. 27

2.2. elik Ba Levhas izimleri ....................................................................................... 302.3. elik Birleim Gereleri ve Sembol izimleri ........................................................... 33

2.3.1. Bulon Gsterim izimleri.................................................................................... 332.3.2. Perin Gsterim izimleri ................................................................................... 372.3.3. Kaynak Gsterim izimleri ................................................................................. 37

UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 39LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 40

RENME FAALYET-3 ................................................................................................... 423. BAST KESTL ELK KONSTRKSYON VE BRLEM DETAYLARI ............... 42

3.1. Basit Kesitli elik Konstrksiyonlar.......................................................................... 423.1.1. elik Temeller ..................................................................................................... 423.1.2. elik Kolonlar..................................................................................................... 473.1.3. elik Kiriler....................................................................................................... 493.1.4. elik Demeler.................................................................................................. 513.1.5. elik Kirili atlar.............................................................................................. 53

NDEKLER

8/3/2019 581MSP055

4/83

ii

3.2. elik Kafes Kirili at Tipik Birleim Detaylar....................................................... 553.2.1. Bulonlu Birleim Detay izimleri ve lmlendirilmesi ................................... 61

3.2.2. Kaynakl Birleim Detay izimleri ve lmlendirilmesi.................................. 663.2.3. Perinli Birleim Detay izimleri ve lmlendirilmesi .................................... 68

UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 73LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 75

MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 76CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 77KAYNAKA ......................................................................................................................... 78

8/3/2019 581MSP055

5/83

iii

AIKLAMALAR

KOD 581MSP055

ALAN naat Teknolojisi

DAL/MESLEK elik Yap Teknik Ressaml

MODLN ADI elik izimler

MODLN TANIMI

Bu modl elik profiller ve levhalar, birleim gereleri, basit kesitli elik konstrksiyon ve birleim detaylarileilgili bilgi, beceri, tavr ve tutumlarn kazandrld

renme materyalidir.SRE 40/24 (40/24 uygulama tekrar yapmal)

N KOUL Bu modln n koulu yoktur.

YETERLK Basit elik yap elemanlarn izmek

MODLN AMACI

Genel AmaGerekli ortam salandnda izim kurallarna uygunolarak elik proje temel izimlerini yapabileceksiniz.Ama1. elik profil ve levha izimlerini doru olarak

yapabileceksiniz.2. elik birleim gereleri izimlerini doru olarakyapabileceksiniz.

3. Basit kesitli elik konstrksiyon ve birleim detayizimlerini doru olarak yapabileceksiniz.

ETM RETMORTAMLARI VE

DONANIMLARI

Ortam: Teknik resim atlyesiDonanm: Planlar ve izim aralar

LME VE

DEERLENDRME

Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonraverilen lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz.retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli

test, doru-yanl testi, boluk doldurma, eletirme vb.)kullanarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi vebecerileri lerek sizideerlendirecektir.

AIKLAMALAR

8/3/2019 581MSP055

6/83

1

GR

Sevgili renci,

Deiimin en byk olgusu, ona ayak uydurmak ve gelitirmektir. Geliim ierisindeyaplan bulular, retim sistemleri, insanlara byk kolaylklar salar. Teknolojinin hzlagelimesi ile oluan yeni yaklamlar, sistemleri renmek ve takip etmek olmasaolmazlarmzdan olmaldr.

elik izimler; elik yap proje izimleri, ayrntl detay izimleri ve tasarm yapmagibi yeterliklere hazrlk amac tamaktadr. Burada kazanlacak bilgi ve becerilerin, tutum

ve davranlarn, eksiksiz olarak yerine getirilmesi ve uygulanmas elik yaplarn izimi veimalatnda hatasz retim iin temel etkendir.

Bu modl sizlere elik yap projelerinin, birletirme gerelerinin, elik yapelemanlarnn, gerelerinin ve elik kafes kiri tip detay izimlerinin standart veynetmeliklere uygun olarak izim tekniini kullanarak lekli izebilme, beceri ve meslekialkanlklar kazandrmak amac ile hazrlanmtr.

Bu modl sonunda, elik profillerin, levhalarn, elik yap elemanlarnn basit kesitlerive elik kafes kirilerin tip birleim detaylarn izmeyi reneceksiniz.

GR

8/3/2019 581MSP055

7/83

2

8/3/2019 581MSP055

8/83

3

RENME FAALYET-1

Bu faaliyette verilen bilgiler dorultusunda ve uygun ortam salandnda elikstandart, zel retim, kapal ve ak profil izimleri ile elik levha izimlerini doru olarakyapabileceksiniz.

elik yaplarn iziminde kullanlan lek eitlerini aratrnz ve snfortamnda arkadalarnzla paylanz.

1. ELK PROFL VE LEVHA ZMLER1.1. eliin Yaps ve elik Mamulleri

1.1.1. eliin Yaps

elik malzeme, tabiatta bulunan demir cevherinden, birtakm ilemler sonucu, hadde

veya dkmmamul olarak elde edilir.Demir cevherinde C (karbon), Mn (manganez), P (fosfor), Si (silis), S (kkrt) gibi

maddeler kark olarak bulunur. Karmda bulunan zararl maddelerin belirli bir yzdeyekadar uzaklatrlmalar ve baz maddelerin de ilave edilmesi gerekir. Fazla karbon, kkrt,fosfor, arsen, bakr, silisyum, azot vb. maddelerin uzaklatrlmas; krom, manganez,silisyum, molibden gibi maddelerin ilave edilmesi gerekir.

Bu maddeler:

Krom : Mukavemeti artrr. Manganez : Mukavemeti artrr, scakta ilenmesini kolaylatrr. Silisyum : Mukavemeti artrr. Molibden : Bilhassa yksek scaklklarda eliin mukavemetini artrr. Karbon : eliin mukavemeti zerindeki etkisi ok byktr. Fosfor : eliin ok gevrek olmasna ve abukkrlmasna yol aar. Bu da

zararl bir etkendir. Kkrt : eliin yksek scaklkta gevremesine ve krlmasna neden olur.

RENME FAALYET1

AMA

ARATIRMA

8/3/2019 581MSP055

9/83

4

1.1.2. Standart Profiller

Hadde eliinden yaplan standart profiller; tek balarna, perinli, cvatal ve kaynakl balantlarla birletirilerek yap eleman olarak kullanlabilmektedir. Boylar 610 marasnda deien standart profiller balk ve gvde denilen iki ksmdan oluur ve kesitekillerine gre isim alr.

1.1.2.1. I Profilleri

Normal I profiliBu profiller cm olarakykseklikleri ile belirtilir. rnein 22 cm ykseklii I elii, I

22 iareti ile belirtilir. I eliklerinin h ykseklii 860 cm, balklarnn eimi % 14'e eittir.

Bu nedenle bulonla birleimde kama biiminde pul kullanlmas gerekir. Deme kiriiolarak kullanldklar takdirde az bel verirler. Bu kirilerde kuvvetler, gvde dzlemi iindekiri eksenini dik olarak etkiler.

Geni bal I profiliGeni balkl ve balk yzeyleri birbirine paralel olan IP elikleri de cm olarak

ykseklikleri ile belirtilir. rnein; IP 22 gibi. Balk i yzeyleri eimli olabilir (h=1018cm'ye kadar eim % 9). Balk yzeyleri birbirine paralel olan IP eliklerinin h ykseklikleri10-100 cmdir. Bu profiller mesnetlerde (dayanaklarda) amaca uygun olarak kullanld gibisnrlanm yapm ykseklii hlinde esas kiri olarak da kullanlr. Balklarnda perinleme

ve vidalama kolaydr.

Geni ve paralel balkl I profiliGvdenin alt ve stndeki balklar dzdr. Gvde ykseklikleri 300 mm'ye kadar

olanlarn genilikleri yksekliklerine eit olur. Gvde kalnl 100210 mm arasnda olan buprofillere H profili denir.

Bu profillerin pek ok eitleri vardr. rnek olarak I profili; IPE, IPEo, IPEv, IPB,IPBl, IPBv vb. profiller bulunmaktadr. Ayrca I profilleri olarak Avrupa HE, HL, HD, HP,ve IPN profilleri ile ngiliz UB, UC ve Amerikan W profilleri de bulunmaktadr (EuronormAvrupa kesit I profilleri).

ekil 1.1: I profilleri

8/3/2019 581MSP055

10/83

5

1.1.2.2. U Profili

Ykseklii 30400 mm, balk genilii 33~110 mm ve gvde kalnl 50~140 mm,balk eimi %5~% 8 arasnda deiir. Yap elemanlarnn oluturulmasnda tek olarak veyaiki U profili gvdelerden veya balklardan birletirilerek kullanlr. areti yanna cmolarak yksekliinin yazlmas suretiyle belirtilir (DIN1026) (ekil 1.2).

ekil 1.2: U profilleri

1.1.2.3. L Profili

Kebent veya korniyer profilidir. Kesit boyutlar 20x30x3 mm ile 100x200x16 mmarasnda deiir.

Eit kollu L profili (korniyer)Kol genilikleri 20~200 mm'dir. L iareti yanna mm olarak kol ykseklii X kol

genilii X kol kalnl L xh x dj yazlarak gsterilir. rnein; L 80x80x10 gibi.Kuvvettayan perinler iin minimum L 50x50x5 gereklidir. Ekonomik bakmdan byk kolkalnlklarndan mmkn olduunca kanlmaldr. Eit kollu L elikleri; ek yerlerinde, dolugvdeli kirilerin balklarnda; kafes kiri ubuklarnda vb. yerlerde kullanlr.

Eit kollu olmayan L profili (korniyer)Bunlar da L iareti yanna mm olarak kol ykseklii X kol genilii X kol kalnl h

xb x dj yazlarak gsterilir. rnein; L 100x50x8 gibi. Kol genilikleri 30x20 veya 40x20mm'den 150x 100 veya 200x 100 mm'ye kadar deiir (ekil 1.3).

ekil 1.3: L profilleri

8/3/2019 581MSP055

11/83

6

1.1.2.4. T Profili

Yksek gvdeli T profiliYkseklik ile ayak genilii birbirine eit olup 2-14 cmdir. Bu profiller, iareti

yanna yksekliin yani geniliin cm olarak yazlmas ile gsterilir. rnein, 5 gibi. Ayakyzeylerinin eimi % 2'dir. Caml rt demelerine ara demiri olarak ve kaynakl elikyaplarda kullanlr.

Geni ayakl T profiliYkseklik ayak geniliinin yarsna eittir. Ayak genilikleri 2~ 14 cmdir. Bu

profiller, iareti yanna cm olarak ayak genilii X ykseklik yazlarak gsterilir. rnein,

12x6 gibi. Ayak st yzeyinin eimi % 2, gvdenin iki yanal yzeyinin eimi % 4tr.

1.1.2.5. Z Profili

Yap eleman olarak az kullanlan bu profillerin ykseklikleri 30~200 mm, genilikleri30~80 mm ve gvde kalnlklar 4-10 mm arasnda deiir.

1.1.3. zel retim Profilleri

Standart profiller dnda, uygulama projesinin gerektirdii ekillerde profillerhaddeden ekilerek veya bklerek yaplabilir. Profil kesitleri elik boyunca ayn veya farklolacak ekilde yaplabilir. Hafiflik iin I profilinin gvdesi boyunca zikzakl olarakkesilmesiyle elde edilen iki parann kaydrlp ek para kullanlarak kaynak ile yeniden

birletirilmesi sonucu petek kiriler elde edilebilir (ekil 1.4).

ekil 1.4: zel retim profiller (petek kiriler)

1.1.4. Kapal Yap Profilleri (Borular)

Mat ve D.K.P. elik bantlardan yaplan kapal profiller daire, kare ve dikdrtgenkesitinde yaplr. Profil borular eitli ve standart boyutlarda bulunur. Bu profiller yktayc eleman olarak genellikle kolonlarda,mobilya ve kaplama ilerinde, ayrca T, Z ve Lkesitinde olanlar elik kap ve pencere doramalarnn yapmnda kullanlr (ekil 1.5).

8/3/2019 581MSP055

12/83

7

ekil 1.5: Kapal yap profilleri1.1.5. Ak Yap Profilleri

elik yap elemanlar iin zel olarak istek zerine yaplr. Yk tayc olmaktan okkaplama, dorama ve elik konstrksiyon ilerinde kullanlr. Mat ve D.K.P. elik borular

profilin anm ls kadar genilikte kesilir, bklerek istenilen profil elde edilir. Bumalzemelere bkme profiller de denir (ekil 1.6).

ekil 1.6: Ak yap profilleri

8/3/2019 581MSP055

13/83

8

1.1.6. Lamalar

1.1.6.1. Dar Lama elikleri

Genilikleri 500 mmye kadar, kalnlklar ise 8 mmye kadar olan erit biimindekilama eliklerine ince lama elii ad verilir.

1.1.6.2. Normal Lama elikleri

Genilikleri 12~ 1500 mm ve kalnlklar 5~60 mm olan dikdrtgen kesitli lamaelikleri 30 m uzunlua kadar retilebilmektedir.

1.1.6.3. Geni Lama elikleri

Bu lama eliklerinin kenarlar keskin olup dikdrtgen eklindeki kesitlerinin genilii152~ 1 000 mm ve kalnlklar 5~60 mm arasndadr. Bu lama elikleri balk levhas olarakkullanlr. Dm levhas olarak kullanlmalar uygun deildir (ekil 1.7).

ekil 1.7: Lama elikleri

1.2. elik Profil izimleri

elik konstrksiyon projelerinde ska kullanlan profiller ve izimleri nemli yertutmaktadr. ncelikle kesiti izilecek olan profil kesitine karar verilir. izimlerde genellikle1 / 1, 1 / 2, 1 / 5 ve 1 / 10 lekleri kullanlr. rnek olarak biz IPE serisi profile ait bir izimyapalm (ekil 1.8).

8/3/2019 581MSP055

14/83

9

ekil 1.8: IPE Serisi profiller

IPE profiller balklar dz olan yap profilleridir ve piyasada genellikle St.44eliinden imal edilmi olanlar bulunmaktadr. Trkiyede genellikle St.37 cinsi profilretilmektedir. IPE serisi profil tablosu aada gsterilmitir.

Avrupa kesit

I-profillerIPE 100600Euronorm 19-57

IPE A 100600IPE O 180600IPE 750

KEST LLERKEST

TASARIM LLER YZEY ALANIALANI

G h b tw tf r A hi d Min pmax AL AGkg/m mm mm mm mm mm cm2 mm mm Mm mm m2 /m m2/t

IPE 180 18,8 180 91 5,3 8,0 9 23,95 164,0 146,0 M10 48 48 0,698 37,13

IPE O 180 21,3 182 92 6,0 9,0 9 27,10 164,0 146,0 M10 50 50 0,705 33,12

IPE A 200 18,4 197 100 4,5 7,0 12 23,47 183,0 159,0 M10 54 58 0,764 41,49

IPE 200 22,4 200 100 5,6 8,5 12 28,48 183,0 159,0 M10 54 58 0,768 34,36

IPE O 200 25,1 202 102 6,2 9,5 12 31,96 183,0 159,0 M10 56 60 0,779 31,05

IPE A 220 22,2 217 110 5,0 7,7 12 28,26 201,6 177,6 M12 60 62 0,843 38,02

IPE 220 26,2 220 110 5,9 9,2 12 33,37 201,6 177,6 M12 60 62 0,848 32,36

IPE O 220 29,4 222 112 6,6 10,2 12 37,39 201,6 177,6 M10 58 66 0,858 29,24

IPE A 240 26,2 237 120 5,2 8,3 15 33,31 220,4 190,4 M12 64 68 0,918 35,10

IPE 240 30,7 240 120 6,2 9,8 15 39,12 220,4 190,4 M12 66 68 0,922 30,02

IPE O 240 34,3 242 122 7,0 10,8 15 43,71 220,4 190,4 M12 66 70 0,932 27,17

Tablo 1.1: IPE serisi profil tablosu

8/3/2019 581MSP055

15/83

10

rneimizde IPE 200 kesitini ele alacaz. Profilin genel kesiti ekil 1.9daki gibidir.

ekil 1.9: izilecek IPE 200 profili

Profilin B ile gsterilen ve tf kalnlnda olan ksmna profilin bal adn veriyoruz.Ayn ekilde balklara dik olarak konumlanm ve tw kalnlndaki ksm da gvde olarakadlandryoruz.

Profili izebilmek iin ekil 1.9da da grld gibi baz parametrelere ihtiyavardr.

B: Kesitin geniliiH: Kesitin yksekliitf: Balk kalnltw: Gvde kalnlr: Gvdenin bala birletii ksmdaki eyrek dairenin yarap

Bir profil izimine balayabilmek iin profilin kesit geometrisini bilmemizgerekmektedir. Bu deerler genellikle elik profil reticileri ya da elik profil ithal edenfirmalar tarafndan elik projesi izen brolara sunulmaktadr. IPE 200 serisi profiltablosunda deerleri Tablo 1.1deki IPE serisi profil tablosundan alnm, bu deerler Tablo1.2de gsterilmitir.

KEST LLER KEST TASARIM LLER YZEY ALANIALANI

IPE 200

G h b tw tf r A hi d min pmax AL AGkg/m mm mm mm mm mm cm2 mm mm mm mm m2 /m m2/t

22,4 200 100 5,6 8,5 12 28,48 183,0 159,0 M10 54 58 0,768 34,36

Tablo 1.2: IPE 200 serisi profil tablosu deerleri

Bu tabloya gre;B: 100 mm , H: 200 mm,

tf: 8,5 mm, tw: 5,6 mm,

r:12 mmdir.

8/3/2019 581MSP055

16/83

11

izim yapabilmenin birkayolu vardr. Bunlardan biri direkt kt zerine elle izim

yapmaktr. Bunun iin de cetvel kalem ve pergel gibi aralara ihtiya duyulmaktadr. Fakatgnmzde artk projelerin neredeyse hepsi bilgisayar ortamnda CAD programlarylaizilmektedir.

Profil tablodan alnan deerlerle r yarap kullanlmadan izilir daha sonra da dairecetveli veya pergel (CAD ortamnda fillet komutu) kullanlarak balk ve gvdenin birletiinoktalar yuvarlatlr. Tablodan alnan deerler ekil 1.10da gsterilmitir.

ekil 1.10: Tablodan alnan deerler

El ile izimde kurun kalemle st balk ve gvde iin paralel izgiler izilerek snrlarbelirlenir. Profil bal ile gvdenin kesitikleri i kelerden (r) kadar uzaklktan pergel iledaireler ya da daire paralar izilir. Bu daireler profil izgilerine teettir (ekil 1.11).

ekil 1.11: Kurun kalem ile profil ve daire izimleri

8/3/2019 581MSP055

17/83

12

yi bakldnda IPE profilimizi oluturan hatlar gze arpmaktadr. Artk rapido

kalem ile kesiti tamamlamak kalmtr. Uygun izgiler birletirildiinde IPE profil kesitimizhazrdr (ekil 1.12).

ekil 1.12: I Profilinin inilenmesi

1.3. elik Profillerin llendirilmesi

ekil 1.13: I profilinin llendirilmesi ve izimi bitmi profil

8/3/2019 581MSP055

18/83

13

Ayn mantkla dier yap profilleri de izilebilmektedir.

Uygulama:

Aada verilen deerler nda;UPN 200 serisi U profilini iziniz (ekil 1.14, Tablo 1.3, 4, 5).

ekil 1.14: UPN serisi profiler

8/3/2019 581MSP055

19/83

14

Avrupa kesit

U- profiller

DIN 1026-1, 2000,NF A 45-202 (1983)

KEST LLERKEST

TASARIM LLER YZEY ALANIALANI

G h b tw tf r1 r2 A d emin emax AL AGkg/m mm mm mm mm mm mm cm2 mm mm mm m2 /m m2/t

UPN 100 10,6 100 50 6 8,5 8,5 4,5 13,5 64 - - - 0,372 35,1

UPN 120 13,4 120 55 7 9 9 4,5 17,0 82 - - - 0,434 32,52

UPN 140 16,0 140 60 7 10 10 5 20,4 98 M12 33 37 0,489 30,54

UPN 160 18,8 160 65 7,5 10,5 10,5 5,5 24,0 115 M12 34 42 0,546 28,98

UPN 180 22,0 180 70 8 11 11 5,5 28,0 133 M16 38 41 0,611 27,8

UPN 200 25,3 200 75 8,5 11,5 11,5 6 32,2 151 M16 39 46 0,661 26,15

UPN 220 29,4 220 80 9 12,5 12,5 6,5 37,4 167 M16 40 51 0,718 24,46

UPN 240 33,2 240 85 9,5 13 13 6,5 42,3 184 M20 46 50 0,775 23,34

UPN 260 37,9 260 90 10 14 14 7 48,3 200 M22 50 52 0,834 22

UPN 280 41,8 280 95 10 15 15 7,5 53,3 216 M22 52 57 0,89 21,27

UPN 300 46,2 300 100 10 16 16 8 58,8 232 M24 55 59 0,95 20,58

UPN 320 59,5 320 100 14 17,5 17,5 8,75 75,8 246 M22 58 62 0,982 16,5

UPN 350 60,6 350 100 14 16 16 8 77,3 282 M22 56 62 1,047 17,25

UPN 380 63,1 380 102 13,5 16 16 8 80,4 313 M24 59 60 1,11 17,59

UPN 400 71,8 400 110 14 18 18 9 91,5 324 M27 61 62 1,182 16,46

Tablo 1.3: UPN serisi profil tablosu

Avrupa kesit

U- profiller

DIN 1026-1, 2000,

NF A 45-202 (1983)

KESTSTATK DEERLER

KUVVETL EKSEN y-y ZAYIF EKSEN z-z

G Iy Wel.y Wpl.y iy Avz Iz Wel.z Wpl.z iz ss It Iwx10-3 ys ym

kg/m cm4 cm3 cm3 cm cm2 cm4 cm3 cm3 cm mm cm4 cm6 cm cm

UPN 100 10,6 206 41,2 49 3,91 6,46 29,3 8,49 16,2 1,47 20,3 2,81 0,41 1,55 2,93

UPN 120 13,4 364 60,7 72,6 4,62 8,8 43,2 11,1 21,2 1,59 22,2 4,15 0,9 1,6 3,03

UPN 140 16,0 605 86,4 103 5,45 10,41 62,7 14,8 28,3 1,75 23,9 5,68 1,8 1,75 3,37

UPN 160 18,8 925 116 138 6,21 12,6 85,3 18,3 35,2 1,89 25,3 7,39 3,26 1,84 3,56

UPN 180 22,0 1350 150 179 6,95 15,09 114 22,4 42,9 2,02 26,7 9,55 5,57 1,92 3,75

UPN 200 25,3 1910 191 228 7,7 17,71 148 27 51,8 2,14 28,1 11,9 9,07 2,01 3,94

UPN 220 29,4 2690 245 292 8,48 20,62 197 33,6 64,1 2,3 30,3 16 14,6 2,14 4,2

UPN 240 33,2 3600 300 358 9,22 23,71 248 39,6 75,7 2,42 31,7 19,7 22,1 2,23 4,39

UPN 260 37,9 4820 371 442 9,99 27,12 317 47,7 91,6 2,56 33,9 25,5 33,3 2,36 4,66

UPN 280 41,8 6280 448 532 10,9 29,28 399 57,2 109 2,74 35,6 31 48,5 2,53 5,02

UPN 300 46,2 8030 535 632 11,7 31,77 495 67,8 130 2,9 37,3 37,4 69,1 2,7 5,41

UPN 320 59,5 10870 679 826 12,1 47,11 597 80,6 152 2,81 43 66,7 96,1 2,6 4,82

UPN 350 60,6 12840 734 918 12,9 50,84 570 75 143 2,72 40,7 61,2 114 2,4 4,45

UPN 380 63,1 15760 829 1014 14 53,23 615 78,7 148 2,77 40,3 59,1 146 2,38 4,58

UPN 400 71,8 20350 1020 1240 14,9 58,55 846 102 190 3,04 44 81,6 221 2,65 5,11

Tablo 1.4: UPN serisi profil3 tablosu statik deerler

KEST LLER KESTALANI

TASARIM LLER YZEY ALANI

UPN

UPN

8/3/2019 581MSP055

20/83

15

G h b tw Tf r1 R2 A d emin emax AL AG

kg/m mm mm mm Mm mm mm cm2 mm mm mm m2/m m2/t

UPN 200 25,3 200 75 8,5 11,5 11,5 6 32,2 151 M16 39 46 0,661 26,15

Tablo 1.5: UPN 200 serisi profil tablosunda deerleri

1.4. elik Levhalar

eitli kalnlk ve boyutlarda bulunur, levha olarak ve ayrca dier profillerin eldeedilmesinde kullanlr. Presler altnda istenilen dzgnle getirilebilir ve ekillendirilebilir.Sac levhalar yzey ekillerine gre dz, baklaval veya kntl, oluklu, silindirik veyakubbeli levhalar olmak zere drt gruba ayrlr.

1.4.1. Dz Levhalar

elik yap elemanlarnda birletirme, kaplama ve st ilemlerinde kullanlan saclevhalar, kalnlklarna gre ince, orta ve kaln olmak zere ksma ayrlr. nce saclevhalarn kalnlklar 3 mmden az, orta sac levhalar 3~5 mm kalnlnda ve kaln levhalar5~60 mm kalnlndadr (ekil 1.15).

ekil 1.15: Dz sac levhalar (ince, orta ve kaln)

1.4.2. Silindirik ve Kubbeli Levhalar

Dz veya galvanizli sac kullanlr. Kullanm yerlerine gre grnlerinigrselletirmek veya gerilimlerini artrmak amacyla orta ksmlar silindir veya kubbeeklinde eimli yaplr(ekil 1.16).

8/3/2019 581MSP055

21/83

16

ekil 1.16: Silindirik veya kubbeli levhalar

1.4.3. Baklaval veya kntl Levhalar

Bir yzeyi dz, dier yzeyinde 1,5~2,5 mm yksekliinde kabarklklar bulunan, ortave kaln sac levhalardr. zerinde bulunan kntlar kaymay nlediinden elik kprlerde,merdiven basamaklarnda veya kaldrmlarda kullanlr (ekil 1.17).

ekil 1.17: Baklaval ve kntl levhalar

1.4.4. Oluklu Levhalar

nce sacdan ve ounlukla ince galvanize edilmi olarak kullanlan dalgal saclevhalardr. Dalga yksekliinin geniliine oran bakmndan e ayrlr. Dalga geniliiyksekliinin iki katna eit olanlara normal levha denir. Dalga genilii yksekliinin ikikatndan fazla olanlar yas oluklu olup at oluklu levhas ad verilir. Dalga geniliiyksekliinin iki katndan az olan levhaya kiri oluklu levha denir (ekil 1.18).

8/3/2019 581MSP055

22/83

17

ekil 1.18: Oluklu levhalar

1.5. elik Levha izimleri

elik konstrksiyon projelerinde kullanlan levhalar ve izimleri nemli yertutmaktadr. ncelikle kesiti izilecek olan levha kesitine karar verilir. rnek olarak

galvanizli dz levhaya ait bir izim yapalm (Tablo 1.6).

ller(m)

Uzunluk mm (standart) 2400, 3000 ve istenilen boylarda

Standart levha genilii 1000, 1200, 1500 mm

Levha Kalnl(mm)

0,30 0,35 0,40 0,45 0,50 0,55 0,60 0,65 0,70 0,75 0,80 0,85 0,90 0,95 1,00 1,20 1,50 2,00

Arlk (kg/m) 2,48 2,71 3,10 3,42 3,81 4,21 4,60 4,99 5,38 5,78 6,17 6,56 6,95 7,33 7,74 9,70 12,05 15,97

Tablo 1.6: Levha tablosu

Levha izimi iin 2 mm kalnlnda 1000 mm geniliinde ve 800 mm yksekliindebir levha izelim.

Kurun kalem ile 1000 mm geniliinde ve 800 mm yksekliinde bir dikdrtgenizilir. Levhada birbirini kesen izgiler uzatlr (ekil 1.19).

8/3/2019 581MSP055

23/83

18

ekil 1.19: Levhaya ait kurun kalem izimleri

Uzatlan bu yardmc izimler ile 2 mmlik kesit izilir (ekil 1.20).

ekil 1.20: Kurun kalem ile izimin tamamlanmas

Tamamlanan kurun kalem ilerinden sonra izimin rapido kalem ile izilmesigerekmektedir (ekil 1.21).

8/3/2019 581MSP055

24/83

19

ekil 1.21: eklin rapido kalem ile izilmesi

1.6. elik Levhalarn llendirilmesi

ekli bitmi olan levha llendirilir. ki l izgisi arasnda yaz yazmaya msaitalan yoksa l izgisi bir kenarndan uzatlarak rakamlar yazlr. Burada 2 mmlik profilkalnl iin yeterli yaz boluu olmadndan l yazs l izgisinin yanna yazlmtr

(ekil 1.22).

ekil 1.22: Levhann llendirilmesi

8/3/2019 581MSP055

25/83

20

UYGULAMA FAALYET

Aadaki ekilde verilen elik levha izimini yapnz.

lem Basamaklar neriler

Uygulamaya balamadan nce gerekliolan kalem ve ktlar hazrlaynz.

izim iin gerekli aralar hazrlaynz. Profilin eksenini iziniz. izim leini tespit ediniz. Tablodan (r) deerleri (gvdenin bala

birletii ksmdaki eyrek daireninyarap) alarak IPE 200 profiliningvde ve ba ksmnn birleim yerindeiziniz.

Profilin llendirmesini yapnz. Levhay llendirirken kesit kalnl

lsn, l izgisinin yanna yaznz.

Gerekli gvenlik nlemlerini alnz. izim ara ve gerelerinizin temiz

olmasna nem gsteriniz. lleri tam ve eksiksiz yapnz. Uygun lek belirleyiniz.

UYGULAMA FAALYET

8/3/2019 581MSP055

26/83

21

KONTROL LSTES

Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iinEvet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizideerlendiriniz.

Deerlendirme ltleri Evet HayrUygulamaya balamadan nce gerekli olan kalem ve ktlarhazrladnz m?izim iin gerekli aralar hazrladnz m?Profilin eksenini izdiniz mi?izim leini tespit etiniz mi

Tablodan (r) deerleri (gvdenin bala birletii ksmdakieyrek dairenin yarap) alarak IPE 200 profilinin gvde ve baksmnn birleim yerinde izdiniz mi?Profilin llendirmesini yaptnz m?Levhay llendirirken kesit kalnl lsn, l izgisininyanna yazdnz m?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz

Evet iselme ve Deerlendirmeye geiniz.

8/3/2019 581MSP055

27/83

22

LME VE DEERLENDRME

Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

1. Aadakilerden hangisi elik elemanlarn izim lei deildir?A)1/1

B)1/2C)1/5

D)1/15

2. ki l izgisi arasnda yaz yazmaya msait bir alan yoksa ne yaplr?A)lgili l izgisi bir kenara uzatlarak bu izginin zerine yazlr.B)l yazlmaz.C)l, l izgisini yanna izilen daire iine yazlr.D)l, l izgisinin zerine krmz kalemle yazlr.

3. Aadaki ifadelerden hangisi elik yap elemanlarnn izim yntemlerinden birideildir?A)Bilgisayar program ile izimB)Kurun kalem, cetvel, gnye, pergel vb. teknik resim aletleriyle izimC)Rapido kalemlerle, cetvel, gnye, pergel vb. teknik resin aletleriyle izimD)Krmz kalem kullanarak serbest elle izim

4. Aadakilerden hangisi standart profil deildir?A)I ProfiliB)U Profili

C)L ProfiliD)K Profili

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevapverirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

LME VE DEERLENDRME

8/3/2019 581MSP055

28/83

23

RENME FAALYET-2

Bu faaliyette verilen bilgiler dorultusunda elik birleim gereleri ve sembolizimlerini kurallarna uygun olarak yapabileceksiniz.

Bulon, perin ve kaynak ile ilgili tablolar var m? evrede bulunan elikyaplarn projeleri hakknda retmeninizin rehberliinde bilgi toplayarak snf

ortamnda bunu grsel olarak paylanz.

2. ELK BRLEM GERELER ZM2.1. elik Birleim Gereleri

elik yaplar, profillerin ve levhalarn birletirme elemanlar ile birletirilmesisonucunda elde edilir. Birletirilen elemanlarn zarar vermeden sklp sklememe

durumuna gre ayrlabilir. zlebilen birleim aralar bulonlardr. zlemeyenbirletirme aralar ise perin ve kaynaktr.

2.1.1. Bulon (Cvata)

Bulon (cvata) silindirik gvdeli, alt keli balkl, ucunda spiral di alm ksm bulunan bir birleim aracdr. Deliine konduktan sonra di alm ucuna, altna pul(rondela) konmak suretiyle somunu taklr (ekil 2.1, ekil 2.2).

ekil 2.1: Bulon, somun ve pul

RENME FAALYET2

AMA

ARATIRMA

8/3/2019 581MSP055

29/83

24

eki 2.2: Bulon, somun, pul ve skan levhalar

2.1.2. Perin

Perin; yuvarlak elikten presleme suretiyle elde edilen, delik evresinde ezilme vegvdesinde makaslama etkisiyle yk tayan birletirme aracdr. Bir daha zlemeyecekolan birletirmelerde kullanlr. Yerine konmam perinler, bir ba ve gvdeden meydanagelir. Esas perin ap yerine konmu ve dvlm olandr. nk yerine konmam perin

ap, yerine konmu perin apndan 1 mm kktr. Yerine yerletirilen perinindvldkten sonra delii tamamen doldurmaldr. Bu nedenle yerine konmam bir perinuzunluunu yerine konduktan ve dvldkten sonra hem delii dolduracak ve hem de bir baoluturacak uzunlukta seilmelidir.

Perin retiminde, ana malzemeye gre daha yumuak kalitede elik kullanlr.St.37elii ile yaplan yaplarda kullanlacak perin St.34, St.52 elii ile yaplan yaplardaise, St.44 elii tercih edilir. Kopma uzamalar % 30a yakndr (ekil 2.3).

ekil 2.3: Yerine konmam perin

8/3/2019 581MSP055

30/83

25

Biimlerine gre perin eitleri:

Yuvarlak bal perinler (ekil 2.4) Dz bal (gmme) perinler (ekil 2.5)

ekil 2.4: Yuvarlak bal perin ekil 2.5: Dz bal perin

Her iki perin eidi de balarnn ekline ve aplarna gre isimlendirilir. elikyaplarda en ok yuvarlak bal perinler kullanlr.

ekil 2.6: Yuvarlak bal perinle levhalar birletirme detay

ekil 2.7: Gmme bal perinle levhalar birletirme detay

2.1.3. Kaynak

Ayn veya benzer alaml metallerin s tesiri altnda birbirlerine birletirilmesi ilemiolan kaynak, yaplarda bu yzyln bandan itibaren kullanlmaya balanmtr. lk defayksek yaplarda, sonra gemi inaatnda, daha sonra da kpr yapmnda kullanlan kaynak,

bugn btn elik inaat ve imalat sanayinin balca birletirme arac durumuna gelmitir.Kaynak yaparken metaller ergime derecesine kadar stlarak plastik kvama getirilir. Kaynakyapma metotlar ergitme ve basn kayna diye ikiye ayrlr.

8/3/2019 581MSP055

31/83

26

2.1.3.1. Kaynak Dikileri

Ergitme kayna metotlaryla ekilen kaynak dikileri kt kaynak dikileri ve kekaynak dikileri olmak zere balca iki eittir.

Kt kaynak dikileriAyn dzlemde bulunan iki levhann, yan yana getirilerek aralarna ekilen kaynak

dikiine denir (Tablo 2.1).

Kaynak dikiiismi

I Dikii V Dikii Y Dikii X Dikii U Dikii

Levha

kenarlarekli

Kaynakiareti

Levha tkalnl

5 3~20 8~20 18~40 >16

Tablo 2.1: Kt kaynak dikileri (ller mm)

Ke kaynak dikileriki elik elemann birbirine dik veya en az 60 tekil eden yzeyleri arasndaki

kelere ekilen kaynak dikiine denir (ekil 2.8).

ekil 2.8: Ke kaynak dikileri

Yksek yaplarda a=3 mm, kprlerde ise a=3,5 mm alnr. Her iki yap eidinde demax a=0,7.

mint olur. Burada

mint kaynaklanan iki paradan daha ince olann kalnldr.

8/3/2019 581MSP055

32/83

27

ekil 2.9: Aln dikii ve yan diki

Ke kaynak dikii, dorultusu kuvvet dorultusuna paralel ise yan diki, dik ise aln

dikii adn alr (ekil 2.9).

2.1.4. elik Birleim Gerelerinin Projede Gsterilii

Perinlerin projede gsteriliid(mm) 11 13() 15 17() 19 21() 23() 25() 28 31 34 37

aret

() En ok kullanlan perinler

Tablo 2.2: Perinlerin projede gsterilii

Baklan taraftaki ba gmme

Arka taraftaki ba gmme

Her iki ba gmme

Perin antiyede vurulacak

Delik antiyede alacak

Tablo 2.3: Perinlerin zellikleri iin kullanlan iaretler

Bulonlarn projede gsteriliiBulon M10 M12 M16 M20 M22 M24 M27 M30 M33 M36

DIN 407ye gre iareti

Delik ap (D) mm 11 13 17 21 23 25 28 31 34 37Kaba bulon gvde ap d

(mm)10 12 16 20 22 24 27 30 33 36

Uygun bulon gvde ap d(mm)

11 13 17 21 23 25 28 31 34 37

ekirdek alan (cm) 0,509 0,743 1.41 2.20 2.76 3.17 4.19 5.09 6.36 7.45

Tablo 2.4: Bulonlarn projede gsterilii aplar ve ekirdek alanlar

8/3/2019 581MSP055

33/83

28

Perin ve bulonlarn birleimindeki tertibinde baz kurallara uyulmas zorunluluu

vardr. Bu zorunluluklar Tablo 2.5te gsterilmitir.

UzaklkBinalar in Kprler in

Min. Max. Min. Max.

e Perinlerde 3d 8d, 15t 3d 6d, 12t

Bulonlarda 3,5d 8d, 15t 3,5d 6d, 12t

1e 2d 3d, 6t 2d 3d, 6t

2e 1,5d 3d, 6t 1,5d 3d, 6t

Tablo 2.5: Perin ve bulon aralklar, kenaruzaklklar

d Birleim arac ap

t Birleimdeki en ince kalnlke Aralk

1e Kuvvet dorultusunda kenar uzaklk

2e Kuvvete dik dorultuda kenar uzaklk

Kaynaklarn projede gsteriliiKaynak

diki ismiI Dikii V Dikii Y Dikii X Dikii U Dikii

Kaynak iareti(DIN 1912)

Tablo 2.6: Kaynaklarn projede gsterilii

8/3/2019 581MSP055

34/83

29

ekil 2.10: Kaynak sembol

Dz diki Kemerli diki ukur dikiGrnr yzeyde Grnr yzeyde Grnr yzeyde

Grnmez yzeyde Grnmez yzeyde Grnmez yzeyde

Tablo 2.7: Kaynak dikii sembolleri

Montaj ncesi kaynak Btn evresinde kaynak

Btn evresinde kaynak

lgili yerde kaynak

Tablo 2.8: Kaynak yaplacak yerin gsterilmesi

ekil 2.11: Kaynaklarn llendirilmesi

8/3/2019 581MSP055

35/83

30

ekil 12: Kaynak kesitlerinin llendirilmesi

ekil 2.13: Kaynakl birleimlerin projede gsterilmesi

2.2. elik Ba Levhas izimleri

Bu tip balantda, kolon profilleri dikdrtgen eklinde kesilmi elik levhalar ilebirbirine balanr. Ba levhalar her bir profile en az iki perin, iki bulon veya evre dikikayna ile tespit edilmelidir.

8/3/2019 581MSP055

36/83

31

Ba levhalarnn kalnl en az 8 mm olmaldr. Levhann genilii kolonu meydana

getiren profilerin yksekliinin 0,8~1,0 kat alnr ancak bu genilik 15 cmden az olamaz.Birleik kesitli bir kolonda en az 3 adet ba levhas bulunmaldr. Ba levhalar,olabildiince kolonu eit paralara ayrmaldr.

ekil 2.14: Perinli ba levhalar

ki [profili ile tekil edilmi basn ubuunda profiller, ubuk boyunca1

s aralkl balevhalar ve perinle balanmtr (ekil 2.14).

KEST LLER KESTALANI

TASARIM LLER YZEY ALANI

G h b tw tf r1 r2 A d emin emax AL AG

kg/m mm mm Mm mm mm mm cm2 mm mm mm m

2 /m m

2/t

UPN 260 37,9 260 90 10 14 14 7 48,3 200 M22 50 52 0,834 22

Tablo 2.9: UPN 260 serisi profile ait deerler (Tablo 1.3ten alnmtr.)

8/3/2019 581MSP055

37/83

32

Uygulama: ekil 2.14de sada ve Tablo 2.9da verilen deerler dorultusunda

perinli ba levhalarn iziniz.

ekil 2.15: Ke kaynak dikili ba levhalar

8/3/2019 581MSP055

38/83

33

ki [ profili ile tekil edilen basn ubuunda ba levhalar ana profillere ke kaynak

dikileriyle balanmtr. Ke kaynak dikilerinin ekilecei kelerin meydana gelmesiiin ba levhas kenar profil balk kenarndan en az 3a kadar (a=kaynak dikii kalnl)geriye ekilmi olmaldr. Burada yalnzca ubuk profillerine paralel dikilerle birleimyaplmtr (ekil 2.15).

2.3. elik Birleim Gereleri ve Sembol izimleri

2.3.1. Bulon Gsterim izimleri

Gsterim Altgen balklar (DIN7990) M12 M16 M20 M22 M24 M27 M30

Di alm ksmda bulon ap1d (mm) 12 16 20 22 24 27 30

Di alm ksmn uzunluu b (mm) 19.5 23 26 28 29.5 32.5 35

Di alm ksmdan bulon gvdesine geimesafesi

x (mm) 2.5 3 4 4 4.5 4.5 5

Somun bann keden keye uzunluu mine

(mm)20.88 26.17 32.95 35.03 39.55 45.20 50.85

Bulon bann ykseklii k(mm) 8 10 13 14 15 17 19

Somun bann ykseklii m (mm) 10 13 16 18 19 22 24Erilik yarap r (mm) 0.6 0.6 0.8 0.8 0.8 1.0 1.0Somun bann kenardan kenara mesafesi s (mm) 19 24 30 32 36 41 46

Hesap enkesit alan 2cm 0.843 1.57 2.45 3.03 3.53 4.59 5.61

Bulon ekirdek (d dibi) enkesit alan 2cm 0.763 1.44 2.25 2.82 3.24 4.27 5.19

Gvde enkesit alan 2cm 1.13 2.01 3.14 3.80 4.52 5.73 7.07

Apulundaki delik ap mm 13.5 17.5 21.5 24 26 29 32

Tablo 2.10: Kaba bulon tablosu (DIN 7990)

8/3/2019 581MSP055

39/83

34

Gsterim Altgen balkl uygun bulonlar M12 M16 M20 M22 M24 M27 M30

Di alm ksmda bulon ap1d (mm) 12 16 20 22 24 27 30

Gvde ap2

d (mm) 13 17 21 23 25 28 31

Di alm ksmn toplam uzunluu b (mm) 18.5 22 26 28 29.5 32.5 35

Somun bann keden keye mesafesi mine (mm) 22.88 26.17 32.95 35.03 39.55 45.20 50.85

Bulon bann ykseklii k(mm) 8 10 13 14 15 17 19

Somun bann ykseklii m (mm) 10 13 16 18 19 22 24Erilik yarap r (mm) 0.6 0.6 0.8 0.8 0.8 1.0 1.0Somun bann kenardan kenara mesafesi s (mm) 19 24 30 32 36 41 46Bpulundaki delik ap (mm) 13.5 17.5 21.5 24 26 29 35

Tablo 2.11: Uygun bulon tablosu (DIN 7968)

8/3/2019 581MSP055

40/83

35

Di almam ksmdakibulon ap

d M12 M16 M20 M22 M24 M27 M30

Di alm ksmn boyu 1) 21 26 31 32 34 37 40

b 2) 23 28 33 34 37 39 42

c Min. 0.4 0.4 0.4 0.4 0.4 0.4 0.4

Max. 0.6 0.6 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8

ad Max. 15.2 19.2 24 26 28 32 35

wd Min. 20 25 30 34 39 43.5 47.5

e Min. 23.91 29.56 35.03 39.55 45.20 50.85 55.37

k 8 10 13 14 15 17 19

r Min. 1.2 1.2 1.5 1.5 1.5 2 2s 22 27 32 36 41 46 50

1), 2) Gei blgesinin (di ksm alm ksmn n ve arka tarafndaki gei blgesinin dnda) stnde ve altnda kalanboylar iin geerlidir.

Tablo 2.12: Somun ve pul kullanlan yksek mukavemetli bulon tablosu (DIN 6914)

8/3/2019 581MSP055

41/83

36

Rondela (DIN 6916 / UNI 5714 / ISO 7416)

llendirmeler(mm)

d1 d2 s c f Arlkkg/1000

M 12 13 24 3 1.6 0.5 7.00

M 14 15 28 3 1.6 1 9.34

M 14 15 28 4 1.6 1 13.50

M 16 17 30 4 1.6 1 14.60

M 18 19 34 4 1.6 1 18.90

M 20 21 37 4 2 1 19.60

M 22 23 39 4 2 1 24.30

M 24 25 44 4 2 1 30.60

M 27 28 50 5 2.5 1 50.20

M 30 31 56 5 2.5 1 63.00

M 33 34 60 5 2.5 1 75.00M 36 37 66 6 3 1.5 115.00

M 39 40 72 6 3 1.5 133.00

Tablo 2.13: Rondela (pul) tablosu (DIN 6916)

Bulon izimi

ekil 2.16: Bulon izim basamaklar

8/3/2019 581MSP055

42/83

37

lem basamaklar:

Aks izilir. Bulon mili izilir. Bulon miline istenen derinlikte di alr. Bulonun izilmesi ve mil ile birlikte gsterilir. ekil llendirilir.

2.3.2. Perin Gsterim izimleri

ekil 2.17: Perin izim basamaklar

lem basamaklar:

Aks izilir. Perin gvdesi izilir (l=s+4/3d forml gerei l=40+ (4/3)x22=69.33 mm). Balk izilir (D =5.t min - 0.2 forml gerei D=5x2-0,2=4.272 cm). Perin izilirve birletirilen levha kesitleriyle gsterilir (Delik, perin apndan

1 mm daha geni olur.).

2.3.3. Kaynak Gsterim izimleri

ekil 2.18: Kaynak sembol izim basamaklar

8/3/2019 581MSP055

43/83

38

lem basamaklar:

aret imleci ucundaki ok ile birlikte izilir. Daire ablonu ile kaynak sembol izilir. Kaynak eidini gsteren sembol izilir. Kaynakkalnl gsterilir.rnekte verilen ke kayna sembolnn bitmi hlidir.

rnek izim

ekil 2.19: Kren kirii birleim detay

8/3/2019 581MSP055

44/83

39

UYGULAMA FAALYET

renme Faaliyetinde verilen bilgilere gre elik yap birleim gerelerinden;

Bulon gsterim biimlerini iziniz. Perin gsterim biimlerini iziniz. Kaynak gsterim biimlerini iziniz.

lem Basamaklar neriler

Uygulamaya balamadan nce gerekliolan kalemleri, ktlar ve izimgerelerini hazrlaynz.

izim leini seiniz. elik birleim gerelerinin sembol

gsterimlerini iziniz. Perinli ba levhalarn iziniz. Bulonu iziniz. Perin iziniz. Kaynak gsterimini iziniz.


olmasna nem gsteriniz. lleri tam ve eksiksiz yapnz. Uygun lek belirleyiniz.

KONTROL LSTES


Deerlendirme ltleri Evet Hayr1. Uygulamaya balamadan nce gerekli olan kalemleri, ktlar

ve izim gerelerini hazrladnz m?2. izim leini setiniz mi?3. elik birleim gerelerinin sembol gsterimlerini izdiniz mi?4. Perinli ba levhalarn izdiniz mi?5. Bulonu izdiniz mi?6. Perin izdiniz mi?7. Kaynak gsterimini izdiniz mi?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnzEvet iselme ve Deerlendirmeye geiniz.

UYGULAMA FAALYET

8/3/2019 581MSP055

45/83

40

LME VE DEERLENDRME


1. Aadakilerden hangisi kemerli ke diki kaynadr?

2. Aada verilen bulon izimbasamann (admnn) ad seeneklerin hangisindedoru verilmitir?

A)Aksn izimiB)Bulon milinin izimiC)Bulon miline istenen derinlikte alacak diin izimiD)eklin llendirilmesi

LME VE DEERLENDRME

8/3/2019 581MSP055

46/83

41

3. Aada ekli verilen perin izim basamann(admnn) ad seeneklerin hangisinde

doru verilmitir?

A)Aks izimiB)Perin gvdesinin izimiC)Balk izimiD)Perinin izilmesi vebirletirilen levhalarn kesitleriyle gsterilmesi

4. Rondela (pul) genellikle hangi birleim arac ile kullanlr?A)Perin

B)KaynakC)Bulon

D)Tel

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevapverirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

8/3/2019 581MSP055

47/83

42

RENME FAALYET-3

Bu faaliyette verilen bilgiler dorultusunda basit kesitli elik konstrksiyon vebirleim detaylarn tekniine uygun olarak izebileceksiniz.

elik yaplarda uygulanan temel ekiller nelerdir? elik kolon eitleri nelerdir?elik deme eitleri nelerdir? Bunlar aratrarak snfta sunumunu yapnz.

3. BAST KESTL ELKKONSTRKSYON VE BRLEM

DETAYLARI

3.1. Basit Kesitli elik Konstrksiyonlar

3.1.1. elik Temeller

Binalarn sabit ve hareketli yklerini zemine nakletmek zere ina edilen temeller,ekillenme ve kullanlan malzemenin cinsine gre snflandrlr. elik yaplarda genellikle

betonarme temel ekilleri uygulanr. Yer alt su ve rutubetinden korunmas iinzel olarakretilen elik profil ve borular kullanlr. B.Aya nazaran ekme ve basn ubuu gerilimifazla ve ekonomik olarak pahalya mal olur. Genellikle mnferit (tekil), zgara kiriler vederin kazk temeller eklinde yaplr.

Tekil (mnferit) temellerelik yaplarda dik dorultuda yk tayan kolonlarn altnda genellikle mnferit temelyaplr. Bu temeller B.A ve elik malzeme kullanlarak ina edilir. Mnferit temellerde en

basit olan ve az kullanlan B.A yuval temel eklidir. elik kolonun ykn nakledeceitemel yuvas, kolon kesitinden 10-20 cm daha geni olacak biimde hazrlanr. elik kolonyuvaya oturtulduktan sonra yanlarda kalan boluk beton ile doldurulur.

Bu tip temellerde zellikle yer sarsntsna, rzgr gibi yatay kuvvetlere, ayrcadinamik etkilere kar kolon ayann temele balanmas gerekir. Balanty salamak zeretemel betonu dklrken iki veya drt adet ankraj bulonu konur. Bulonlar gerekirsemontajdan nce temel iine alan yuvalara konarak yksek dozlu imento harc ile etrafdoldurulur.

RENME FAALYET3

AMA

ARATIRMA

8/3/2019 581MSP055

48/83

43

D merkez yk etkisini nlemek zere taban levhasnda ankraj balant bulonlar

kullanlr. Izgara temellerKuruda ina edilen elik yaplarda, kolonun altna iki veya daha fazla I veya H profil

yan yana getirilerek zgara eklinde elik temel yaplr. Izgara profilleri dzeltilmi, betondklm ve izole edilmi zemin zerine oturtulur. elik kolon yanlarna konulan levha ve L

profillerle zgaralar balanr.

Izgara temelin geni bir yzeye oturtulmas gerektiinde U veya I profilleri yan yanagetirildikten sonra cvata veya kaynakla birletirilerek zgara yaplr. Bu zgaralar zerine dikdorultuda konulan elik profiller zerine elik kolon oturtularak balanr. elik profillerinin

su ve rutubetten korunmas iin etrafna koruyucu beton dklr.

ki elik kolonun birbirine yakn olmas hlinde birleik zgara temel yaplr. Birincisrann zgara profilleri temelin enlemesine, yan yana konulduktan sonra tekil edilenzgaralarn stne, iki veya daha fazla profil temelin uzunluunca konur. Izgara iinkullanlan profiller uygun yerlerinden birbirine balanr. Kolonlarn oturtulaca yerdegerekirse taban levhas konarak balant yaplr.

Kazk temellerTemele gelen yklerin derinde bulunan tabakalara iletilmesi iin yaplan temel

eklidir. Yer alt suyu ve rutubetten korunmas iin bakrl elikten genellikle H profili veyaboru eklinde retilen zel malzeme kullanlr. Boru eklinde yaplanlar silindir veya konikekilli, dz, vidal veya ekme ekilli yaplr. Borular akldktan sonra ileri beton iledoldurulur. Kazk temellerin zerine elikten veya B.Adan temel zgaras yaplr.

ekil 3.1: Ankastre ayak ve BA temelin birlikte grn (Nervrl levha kullanlmamtr.)

8/3/2019 581MSP055

49/83

44

elik temel izimi:

ekil 3.2: elik temel izim basamaklar

lem basamaklar:

Aks izilir [(ekil 3.2 (1)]. Dikdrtgen taban levhas izilir [(ekil 3.2 (2)]. Bulon izilerek yerleimi stten ku bak olarak gsterilir [(ekil 3.2 (3)].

ekil 3.3: elik temel izim basamaklar

8/3/2019 581MSP055

50/83

45

Ayn aks devam ettirilerek kolon kesit grn izilir [(ekil 3.3 (4)].

Hesaplarda nervr levha gerekirse kolon yanlarna nervr levha izimlerieklenir, bulon kesit izimleri gsterilir [(ekil 3.3 (5)].

ekil 3.4: elik temel izim basamaklar, eklin llendirilmesi

llendirmeleryaplr(ekil 3.4).

8/3/2019 581MSP055

51/83

46

ekil 3.5: Bitmi bulonlu ankraj birleim detay

8/3/2019 581MSP055

52/83

47

3.1.2. elik Kolonlar

Basit elik kolonlarelik iskeletli yaplarda kesit ekli deitirilmeden kullanlan kolonlardr. zerine

gelen ykn durumunagre tek bir hadde profilinden veya borudan yaplr. elik borular,statik bakmdan basit profillere kyasla daha elverilidir. Gerektiinde boru kolonlarn iine

beton dklr.

Birleik elik kolonlarKolon zerine gelen ykn fazla olmas hlinde tek profil kullanlmas ekonomik

olmaz. Bu durumda iki veya daha fazla profil yan yana getirilerek perin veya kaynakla

birletirilir. Gerektiinde boy levhalar kullanlr. Kk profillerle yaplan birleik elikkolonlarn yaplmas, tanmas ve montaj kolaydr.

ok paral elik kolonlarki veya daha fazla profille yaplan kolon elemanlarnn yk uygun bir biimde

tamalarn salamak zere birbirine balanr. Balantlar; kolon boyunca eit aralklarlarg ubuklar ve ba levhalar olmak zere iki ekilde yaplr.

rg ubuklar ile yaplan balantda esas profiller eik diyagonal ve yatay ubuklarlabirbirlerine balanr. Lama veya korniyerlerden yaplan rg ubuklar kolonun iki ykne

ayr dorultuda konur.Ba levhalar ile yaplan ok paral elik kolonlarda, karlkl konulan elik profiller

dikdrtgen eklinde kesilmi elik levhalarla aralkl olarak birbirine balanr. Bu kolonlardaen az 8 mm kalnlnda ve 15 cm geniliinde ba levhalar eit aralklarla en az bir kolonda adet olacak ekilde konur.

Tek profil ile ve srekli kaynaklanm paralarla tekil edilen kolonlara ait bazenkesit ekilleri ekil 3.6da gsterilmitir.

ekil 3.6: Srekli kaynaklanm paralarla oluturulan kolonlar

8/3/2019 581MSP055

53/83

48

elik kolon izimi:

ekil 3.7: elik kolon izimi ilem basamaklar

lem basamaklar:

Aks izilir [(ekil 3.7 (1)]. Profil kesiti hesaplardan kan deerlere gre profil tablosundan deerler

alnarak (rneimizde Tablo-3.1deki deerleri alalm.) izilir. Profilinuzunluu kadar (rneimizde profil uzunluu 265 cm alalm) stten grnkartlr [(ekil 3.7 (2)].

KEST LLERKESTALAN

ITASARIM LLER YZEY ALANI

G h b tw tf r A hi d pmi

n

pma

xAL AG

kg/

m

m

m

m

m

M

m

m

m

m

mcm2 mm mm mm

m

mm2 /m m2/t

IPE

24030,7 240 120 6,2 9,8 15 39,12

220,

4

190,

4

M1

266 68 0,922

30,0

2

Tablo 3.1: I profil serisi, IPE 240 profil tablosu

8/3/2019 581MSP055

54/83

49

Profilin yan grn iin profil kesiti yan olarak gsterildikten sonra profilinuzunluu kadar stten grn kartlr [(ekil 3.7 (3)].

3.1.3. elik Kiriler

Uzun ekseni dik dorultuda tesir eden kuvvetler etkisinde eilmeye alan yapelemanlarna kiri denir. elik iskeletli yaplar kiri ve kolonlarn birletirme ekillerinegre rijit ve mafsall olmak zere iki ekilde dzenlenir. Gerektiinde bu iki sisteminkarmndan oluan iskelet ina edilir.

elik kiriler, iskeletli yaplarda genellikle yatay konumda, zerine gelen ykleritayan ve oturduklar mesnetlere nakleden elemanlardr.

elik yaplarda kullanlan kirileri ekillerine gre; elik dolu gvdeli kiriler ve elikkafes kiriler olmak zere iki ksma ayrlr. Bunlardan dolu gvdeli kirileri en fazla 40 makla kadar olan kpr ana kirileri ile kprlerin enleme ve boylama kirilerinde ve dahaok bina inaatlarnda kullanlr. elik dolu gvdeli kiriler, aklk aktardklar ykn

bykl, inaat iin elde mevcut malzeme ve kullanlacak birletirme aracna gre trltekil edilebilir:

Hadde profillerinden tekil edilen dolu gvdeli kirilerAklklarn fazla olmas veya srekli kiri tekili dolaysyla uzun boylu profile

ihtiya olmas, elde mevcut profillerin ksal gibi sebeplerle bu profillerin eklenmesi

gerekir. Bu ek, kullanlacak birletirme aracna gre perinli veya kaynakl olarak tekiledilir. elik yaplarda; kirile geilecek akln kkl, kiriin tayaca ykn azlve elde mevcut veya bulunabilecek malzemenin uygunluu gibi sebepler, dolu gvdelikiriin hadde profillerinden tekilini zorunlu klar.

Perinli dolu gvdeli kirilerBirleik elik kiri yaplrken kirii oluturan paralar perin ile birbirlerine

birletirilir. Birleik kiri yapmnda haddeden ekilmi profiller, levhalar ve korniyerlerkullanlr. Kiriin kullanld yere gre balk levhalar kullanlr. Normal profillerde balklevhas kullanlmas hlinde perinler kesiti zayflatacandan yalnz geni balklprofillerde 10-12 mm kalnlnda balk levhas perin ile birletirilerek salamlatrlr.

Kaynakl dolu gvdeli kirilerBirleik elik kiri yapmnda kullanlan paralar kaynakla birletirilerek dolu gvdeli

kiriler yaplr. Normal ve geni balkl ve gvde levhalar kaynakla birletirilir.

8/3/2019 581MSP055

55/83

50

Kullanlm kiriin normal profillerden farkl ykseklik veya genilikte olmas

gerektiinde T ve L profilleri ile levhalar kullanlabilir. Kiri balklarnn yaplmasnda oksayda ince levhalarn kullanlmas daha iyi sonu verirse de kaynak ii artacandan tercihedilmez.

ereve birleimleri:

ekil 3.8: Kiri kiri birleimleri

ekil 3.9: Kolon kiri birleimleri

8/3/2019 581MSP055

56/83

51

ekil 3.10: ekme ubuu ve basn ubuu ek birleimleri

Birleimler iin genel izim admlar

Aks sistemi izilir. ncelikle birleen elemanlar (kolon kiri vb.) izilir. Birleim aralar levhalar izilir. Levhalar zerine bulonlar, perinler veya kaynaklar ynetmeliklere uygun

olarak hesap sonularna gre yerletirilir. llendirmelerpafta leine gre yaplr.

3.1.4. elik Demeler

elik ereveli yaplardaki demeler sac veya beton ile ya da her ikisi birliktekullanlarak oluturulmaktadr.

ekil 3.11: elik demeler

8/3/2019 581MSP055

57/83

52

ekil 3.12: Sac ve zerine antiyede dklen donatl betondan oluan elik demeler

elik ereveli yaplarda kiriler; yatay yklerin datmnda stn diyafram zelliiolan betonarme demelere kirilerin st balna kaynaklanan kesme balayclar ile

balanmaktadr. Bu balant ile oluan bileik kesitteki elik kiriin tama kapasitesiartarken arlnda salanan ekonomi % 20 ile % 150 oranlar arasnda deimektedir.

Kesme balaycs olarak genellikle zel ivi, U profil, kebent, lama ve U veyahelisel biimli ubuklar kullanlmaktadr. Balants zel kaynak tabancalar ile fabrikadaveya antiyedeksa srede ve kolaylkla yaplabilen zel iviler en yaygn olandr.

ekil 3.13: Deme sac eitleri

8/3/2019 581MSP055

58/83

53

elik deme iin izim admlar:

Kiri aks izilir. Trapez sac kesiti izilir. Stud ivisi izilir. Kiri kesiti izilir ve aksa yerletirilir (rneimizde IPE 200). Betonarme deme kiri zerine istenen kalnlkta izilir. llendirmeler pafta leine gre yaplr.

ekil 3.14: elik kompozit deme

3.1.5. elik Kirili atlar

atlar; at kaplamas, mertekler, aklar ve at makaslar, at balantlar ve gergiubuklarndan oluur (ekil 3.15).

8/3/2019 581MSP055

59/83

54

ekil 3.15: aty oluturan elemanlar

ekil 3.16: elik kiri

8/3/2019 581MSP055

60/83

55

ekil 3.17: elik ak balantlar

elik kirili atlarda birleimler iin izim admlar:

Aks sistemi izilir, aks sistemi oluturulurken at eimi kullanlr. ncelikle birleen elemanlar (kolon kiri vb.) izilir. Birleim aralar levhalar izilir. Levhalar zerine bulonlar, perinler vekaynaklar ynetmeliklere uygun olarak

hesap sonularna gre yerletirilir. llendirmeler pafta leine uygun olarak yaplr.

3.2. elik Kafes Kirili at Tipik Birleim Detaylar

Kafes kiriler byk aklklar gemek iin kullanlr. ekme ve basnubuklarndan oluturulur. gen, trapez, paralel balkl, bir taraftan ve parabolik olmakzere eitli kafes kiriler mevcuttur. Bu eitli kafes kiriler at durumlarna gre seilir.elik kafes kiriler atlyelerde yaplarak inaat sahasna tanr ve konur. Bir kafes kiriin,

bir btn hlinde alabilmesi iin zerine gelen ykleri birleme noktalarna ve oradan

mesnetlere dik dorultuda nakletmesi gerekir. elik kafes kirilerin zerine yk geldiindeveya s deiikliinde kiri boyu da deiir. Bu nedenle kafes kiriin mesnet ularndan birisabit, dieri rulolu veya yatay bir yzeyde kayabilecek ekilde, yani mesnetlerden birihareketli olacak ekilde yaplr.

8/3/2019 581MSP055

61/83

56

Bir kafes kirite elemanlar numaralanr. En steki ubua st ubuk veya st balk

kiri, alttakine alt ubuk veya brakma kirii, bunlarn aralarna konulan ubuklara deyveya eik ubuklar ad verilir. Dey ubuklar basnca alyorsa dikme, ekmeyealyorsa ask ve eik olanlara ise diyagonal denir.

Kafes kirilerin birleme yerlerine dm noktalar denir. Dm noktalarnn mafsalgibi alt kabul edilir. Bu noktalardaki birleimler bulonla yapldnda meydana gelensrtnme kuvvetinden dolay rijit olur. Birleen ubuklar genellikle perin ve kaynaklabirbirlerine balandndan dm noktalar mafsal gibi almaz. Kafes kirileri balkekillerine gre isimlendirilir (ekil 3.18).

8/3/2019 581MSP055

62/83

57

ekil 3.18: Balk ekillerine gre kafes kiriler

Kafes kiriler, tek gvdeli kafes kiriler ve ift gvdeli kafes kiriler olmak zere iki

trde tekil edilebilirler. ubuklar tekil eden paralarn birbirine balants ile ubuklarndm noktalarndaki birleimleri perin veya kaynak yaplmasna gre ayrlabilir. Perinlitekiller gnmzde pek kullanlmamaktadr. ekil 3.19da kafes kirilerin ubuk enkesitekilleri gsterilmitir.

8/3/2019 581MSP055

63/83

58

Perinli kafes kirilerTek gvdeli ift gvdeli

Balkubuklar

rg

ubuklar

Kaynakl kafes kirilerTekgvdeli ift gvdeli

Balkubuklar

rgubuklar

ekil 3.19: Perinli ve kaynakl kirilerin ubuk enkesit ekilleri

8/3/2019 581MSP055

64/83

59

ekil 3.20: Makas kesit grn

8/3/2019 581MSP055

65/83

60

elik kafes sistemler iin genel izim admlar:

Aks sistemi izilir. Aks sistemi izilirken mimari planlar gz nndebulundurulur.

Makas sistem akslar oluturulur. Kafes sistem elemanlar akslara yerletirilir. Elemanlar birletiren levhalar, dm noktalarna izilir. Makas detayndaki kaynak kalnlklar ve levha lleri izime ilenir. Elemanlar tek tek boylar ile gsterilir. Levha kalnlklar ve kaynak kalnlklar izim altna not olarak dlr. Makas mesnet detay istenirse makas detayna eklenebilir. Dere detay da makas ile birlikte gsterilebilir.

ekil 3.21: Makas dm noktas detaylar (bulonlu ve kaynakl detaylar)

8/3/2019 581MSP055

66/83

61

Makas dm noktas detaylar (bulonlu ve kaynakl detaylar) ekil 3.21de

gsterilmitir. Makas dm noktalarnda perin kullanlmas uygulamada tavsiye edilmez.3.2.1. Bulonlu Birleim Detay izimlerive lmlendirilmesi

ekil 3.22: Bulonlu birleim detay izim admlar (1), (2)

Aks sistemi izilir. Aks sistemi izilirken mimari planlar gz nndebulundurulur. Makas sistem akslar oluturulur

Birletirilen profiller akslara doru olarak yerletirilir.

8/3/2019 581MSP055

67/83

62


Birletirilen profiller akslara doru olarak yerletirilir. Birletirilen profiller akslara doru olarak yerletirilip birleim bayrak levhalar

izilir.


8/3/2019 581MSP055

68/83

63

Birleim aralar yerletirilir. Bu izimde bulon birleim arac olarakkullanldndan bulonlar gsterilmitir. Mesnet detay olduundan ak ve derenin yerleimi yaplmtr. Profil ve levhamarkalar da gsterilmitir.


Profil, kaynak, bulon, levha bilgileri verilmitir. Mesnet detaynn st grn karlmtr. Grn zerinde de gerekli

markalamalar ve bulon yerleimleri gsterilmitir. Detayn ismi yazlmtr.

8/3/2019 581MSP055

69/83

64

ekil 3.26: Bulonlu birleim detay izim admlar (9)

Markalandrlan levhalar detaylandrlmak zere izilmitir. Levha ebatlarndoru olarak izebilmek iin st grn de izilmitir.

8/3/2019 581MSP055

70/83

65

ekil 3.27: Bulonlu birleim detay izim admlar (10)

llendirmeler de yaplarak bulonlu birleim detaylar izimi tamamlanr.

8/3/2019 581MSP055

71/83

66

3.2.2. Kaynakl Birleim Detay izimleri ve lmlendirilmesi

ekil 3.28: Kaynakl birleim detay izim admlar (1),(2),(3) Aks sistemi izilir. Aks sistemi izilirken mimari planlar gz nnde

bulundurulur. Makas sistem akslar oluturulur. Kolon aks izilir. Kolon profili yerletirilir.

ekil 3.29: Kaynakl birleim detay izim admlar (4), (5), (6)

Birletirilen profiller izilir. Bayrak levhas ilave edilir. Profil isimleri yazlr.

8/3/2019 581MSP055

72/83

67

ekil 3.30: Kaynakl birleim detay izim admlar (7)

Kaynak sembolleri gsterilir.

8/3/2019 581MSP055

73/83

68

ekil 3.31: Kaynakl birleim detay izim admlar (8)

Levha markalamalar yaplr. Levhann daha rahat llendirilmesi iin eklinyanna lleri ile birlikte izilir. Kaynakl birleim detay izimlerillendirilerek ekil bitirilir.

3.2.3. Perinli Birleim Detay izimleri ve lmlendirilmesi

ekil 3.32: Perinli birleim detayizim admlar (1), (2), (3)

8/3/2019 581MSP055

74/83

69

Aks sistemi izilir. Aks sistemi izilirken mimari planlar gz nndebulundurulur. Makas sistem akslar oluturulur. Birletirilenprofiller akslara doru olarak yerletirilir.

Bayrak levhas izilir. Kolon kiri birleimlerindeki montaj kolayl iin Lkebentler de izimde gsterilmitir.

ekil 3.33: Perinli birleim detay izim admlar (4), (5)

Birleim aralar perinler yerletirilir. Kaynak sembolleri ve profil isimleri yazlr.

8/3/2019 581MSP055

75/83

70

ekil 3.34: Perinli birleim detay izim admlar (6)

Detaylar alacak olan levha markalamalar yaplr.

8/3/2019 581MSP055

76/83

8/3/2019 581MSP055

77/83

72

Kolona birleen kirilerin kolona yaklama mesafelerini gstermek ve levhayerleimini de grebilmek iin st grn izilmitir.

ekil 3.36: Perinli birleim detay izim admlar (8)

Levha kesim detaylar alanp ekil llendirilerek izim bitirilir.

8/3/2019 581MSP055

78/83

73

UYGULAMA FAALYET

Aada verilen ekle gre 2 numaral detay noktasn iziniz.

lemBasamaklar neriler

Uygulamaya balamadan nce gerekliolan kalem ve ktlar hazrlaynz.

izim iin gerekli aralar hazrlaynz. izim leini seiniz. elik temel akslarn iziniz. elik temeli llendirerek adn veleini yaznz. elik kolon aks iziniz. elik kolonun stten grnn

iziniz. elik deme kiri aksn iziniz. elik deme iin trapez sac kesitini

iziniz. elik deme iin stud ivisini iziniz.


olmasna nem gsteriniz. lleri tam ve eksiksiz yapnz. Uygun lek belirleyiniz. elik kolon iin profil tablosunu

kullannz. elik deme llendirmesini kurallara

uygun olarak iziniz.

UYGULAMA FAALYET

8/3/2019 581MSP055

79/83

74

KONTROL LSTES


Deerlendirme ltleri Evet Hayr1. Uygulamaya balamadan nce gerekli olan kalem ve ktlar

hazrladnz m?2. izim iin gerekli aralar hazrladnz m?3. izim leini setiniz mi?4. elik temel akslarn izdiniz mi?

5. elik temeli llendirerek ad ve leini yazdnz m?6. elik kolon aks izdiniz mi?7. elik kolon iin profil tablosunu kullandnz m?8. elik kolonun stten grnn izdiniz mi?9. elik deme kiri aksn izdiniz mi?10. elik deme iin trapez sa kesitini izdiniz mi?11. elik deme iin stud ivisini izdiniz mi?12. elik deme llendirmesini kurallara uygun olarak izdiniz

mi?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnzEvet iselme ve Deerlendirmeye geiniz.

8/3/2019 581MSP055

80/83

75

LME VE DEERLENDRME


1. elik yaplarda uygulanan temel ekilleri hangileridir?A)Tekil (mnferit) temellerB) Izgara temeller

C)Kazk temellerD)Hepsi

2. Uzun ekseni dik dorultuda tesir eden kuvvetler etkisinde eilmeye alan yapelemanlarna ne denir?A)KiriB)Kolon

C)Temel

D)Perin

3. Aada izimi verilen kaynakl kolon birletirme detaylarndan hangisi kolon profiliyerletiriliriziminin admdr?

4. Aadakilerden hangisi perinli birletirme detay izimlerinin ilk admdr?

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevapverirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.Cevaplarnzn tm doru ise Modl Deerlendirmeye geiniz.

LME VE DEERLENDRME

8/3/2019 581MSP055

81/83

76

MODL DEERLENDRMEBu modl kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin

Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizideerlendiriniz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr1. Uygulamaya balamadan nce gerekli olan kalem ve ktlar

hazrladnz m?2. izim iin gerekli aralar hazrladnz m?3. izim leini belirlediniz mi?4. Profilin eksenini izdiniz mi?5. Tablodan (r) deerleri (gvdenin bala birletii ksmdaki

eyrek dairenin yarap) alarak IPE 200 profilinin gvde ve baksmnn birleim yerinde izdiniz mi?

6. Profilin llendirmesini yaptnz m?7. Levhay llendirirken kesit kalnl lsn l izgisinin

yanna yazdnz m?8. elik birleim gerelerinin sembol gsterimlerini izdiniz mi?9. Perinli ba levhalarn izdiniz mi?10. Bulon izdiniz mi?11. Perinizdiniz mi?

12. Kaynak gsterimini izdiniz mi?13. elik temel akslarn izdiniz mi?14. elik temeli llendirerek ad ve leini yazdnz m?15. elik kolon aks izdiniz mi?16. elik kolon iin profil tablosunu kullandnz m?17. elik kolonun stten grnn izdiniz mi?18. elik deme kiri aksn izdiniz mi?19. elik deme iin trapez sac kesitini izdiniz mi?20. elik deme iin stud ivisini izdiniz mi?21. elik deme llendirmesini kurallara uygun olarak izdiniz

mi?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetlerini tekrar ediniz. Btn cevaplarnzEvet ise bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.

MODL DEERLENDRME

8/3/2019 581MSP055

82/83

77

CEVAP ANAHTARLARI

REMNE FAALYET-1N CEVAP ANAHTARI

1 D

2 A

3 D

4 D

REMNE FAALYET-2NN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 C

3 B

4 C

REMNE FAALYET-3N CEVAP ANAHTARI

1 D

2 A

3 C

4 A

CEVAP ANAHTARLARI

8/3/2019 581MSP055

83/83

KAYNAKA

DEREN Hilmi, Erdoan UZGDER, Filiz PROLU, elik Yaplar, alayanKitabevi, stanbul, 2002.

EREN Necati, elik Yaplar ve zmlenmi Problemler, Birsen Yaynevi,stanbul, 1998.

GNGR Yksel, CPM ile Kpr naat Analizi Yksek Lisans Tezi, GFen Bilimleri Enstits, Ankara, 1996.

GNGR Yksel, elik Yap Ders Notlar, Bursa, 2005. ZTRK A. Zafer, elik Yaplar, Birsen Yaynevi, stanbul, 2002. KARACA Ali Rza, elik Yaplar Lisans Tezi, Osmangazi niversitesi,

Eskiehir, 2001. KUTLU ahin, elik Yaplar, MEB Yaynlar, Ankara, 2001.

KAYNAKA

581msp055

Documents