คดีปกครองเกี่ยวกับการเงิน พัสดุ...
DESCRIPTION
คดีปกครองเกี่ยวกับการเงิน พัสดุ และการงบประมาณ. นายตรีภพ คริสต์รักษา ตุลาการศาลปกครองเชียงใหม่. ศาลปกครองเชียงใหม่. ศาลปกครอง และวิธีพิจารณาคดีปกครอง. ก.ก.ต. สำนักงาน ก.ก.ต. ป.ป.ช. สำนักงาน ป.ป.ช. ค.ต.ง. สำนักงาน ค.ต.ง. ฯลฯ. การจัดองค์กรของรัฐ. นิติบัญญัติ. บริหาร. ตุลาการ. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
คดปกครองเกยวกบการคดปกครองเกยวกบการเงน พสด และการงบเงน พสด และการงบ
ประมาณประมาณ
นายตรภพ ครสตรกษาตลาการศาลปกครองเชยงใหม
ศาลปกครองเชยงใหม
ศาลปกครองและวธพจารณาคด
ปกครอง
การจดองคกรของรฐ
นตบญญต บรหาร ตลาการ
องคกรอสระตาม รธน.
คณะรฐมน
ตรรฐบาล ฝาย
ปกครองสวนราชก
ารรฐวสาหกจ
หนวยงานของรฐอน
ก.ก.ต.สำานกงาน
ก.ก.ต.ป.ป.ช.
สำานกงาน ป.ป.ช.
ฯลฯ
สำานกงาน ค.ต.ง.
ค.ต.ง.
ศาลรฐธรรมน
ญศาลยตธรรม
ศาลทหาร
ศาลปกครอง
ศาลตามรฐธรรมนญศาลตามรฐธรรมนญศาลรฐธรรมนญ
ศาลทหาร
ศาลปกครอง
ศาลยตธรรม (และศาลฎกาแผนกดดอาญาของผดำารงตำาแหนงทางการเมอง ) รฐธรรมนญ (ม199. )คณะกรรมการวนจฉยชขาดอำานาจหนาทระหวางศาล
ศาลชำานญพเศษศาลชำานญพเศษศาลเยาวชนและครอบครว1
ศาลแรงงาน2
ศาลภาษอากร3
ศาลทรพยสนทางปญญาและการคาระหวางประเทศ
4
ศาลลมละลาย5
ศาลชำานญพเศษอนๆ6
องคกรตามรฐธรรมนญ องคกรตามรฐธรรมนญ ((รฐธรรมนญป รฐธรรมนญป 50 50 หมวด หมวด 11)11)
คณะกรรมการการเลอกตง1
ผตรวจการแผนดน2
คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต
3
คณะกรรมการตรวจเงนแผนดน4
ก ) องคกรอสระตามรฐธรรมนญ
รฐธรรมนญ รฐธรรมนญ 2550 2550 มม . . 223 223 วรรคหนงวรรคหนง
ศาลปกครองมอำานาจพจารณาพพากษาคดพพาทระหวางหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ องคกรปกครองสวนทองถนหรอองคกรตามรฐธรรมนญ หรอเจาหนาทของรฐกบเอกชน หรอระหวางหนวยราชการ
หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ องคกรปกครองสวนทองถน หรอองคกรตามรฐธรรมนญ
หรอเจาหนาทของรฐดวยกน อนเนองมาจากการใชอำานาจทางปกครองตามกฎหมาย หรอเนองมาจากการดำาเนนกจการทาง
ปกครอง...ทงน ตามทกฎหมายบญญต ...
ความหมายของศาลความหมายของศาลปกครองปกครอง
ศาลปกครองเปนศาลทมอำานาจพจารณาพพากษาคดปกครอง
คดทขนศาลปกครองคดทขนศาลปกครอง1. คดพพาทระหวางหนวยงานของรฐหรอเจาหนาทดวยกนหรอกบเอกชน 2. คดพพาทจากการใชอำานาจทางปกครองตามกฎหมายหรอการดำาเนนกจการทางปกครอง3. เปนคดทกำาหนดไวในมาตรา 9
ศพททใชตางจากคดแพงศพททใชตางจากคดแพง1. ผฟองคด ไมใช โจทก
2. ผถกฟองคด ไมใช จำาเลย
3. คกรณ ไมใช คความ
การทำางานของหนวยงานมปญหามากนำาหลกความโปรงใส ตรวจสอบได มาใชแนวคดปฏรประบบราชการ โดยใชกฎหมายเปนเครองมอนำาไปสการตรากฎหมายปกครองทสำาคญ 1. พ.ร.บ . วธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ . ๒๕๓๙ 2. พ.ร.บ . ความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ . ๒๕๓๙3. พ.ร.บ . ขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ . ๒๕๔๐4. พ.ร.บ . จดตงศาลปกครองและวธพจารณาคด ปกครอง พ.ศ . ๒๕๔๒
ความเปนความเปนมามา
เหตใดจงตองมศาลปกครอง ขอพพาทระหวางประชาชนกบทางราชการ เปนขอพพาททางปกครอง
คดปกครองมลกษณะพเศษจงตองใช “ระบบไตสวน” ศาลทมความเปนกลาง และเชยวชาญในหลกกฎหมายปกครอง
และการบรหารราชการแผนดน
สรางความสมดลระหวางประโยชนสาธารณะ กบการคมครองสทธเสรภาพของประชาชน
เหตผลในการตรากฎหมาย
- การพจารณาจำาเปนตองใช “ระบบไตสวน” เพอหาขอเทจจรงทแทจรง
- รฐธรรมนญบญญตใหจดตง “ศาลปกครอง”พจารณาคดทเปนขอพพาทระหวางเอกชนกบหนวยงาน / จนท . ของรฐหรอหนวยงาน / จนท . ของรฐ ดวยกนเอง
เกยวกบการกระทำา / การละเวนการกระทำาอำานาจหนาทอนเปนเรองของกฎหมายมหาชน
- ระบบพจารณาคดจำาเปนตองมกระบวนการเปนพเศษตางจากคดทวไปคำาพพากษามผลกระทบตอการบรหารราชการแผนดนหรอตองจายเงนภาษอากรเอกชนอยในฐานะทเสยเปรยบ ไมทราบขอมลจากหนวยงานของรฐ
- ตลาการมความเชยวชาญเฉพาะ ตรวจสอบได / หนวยงานธรการ ทเปนอสระ
ความเปนมาของศาลปกครอง- 2417 รชกาลท 5 ทรงจดตงเคานซลออฟสเตด
- 2476 คณะกรรมการกฤษฎกา- 2492 คณะกรรมการเรองราวรองทกข
- 2517 รฐธรรมนญบญญตใหมการจดตงศาลปกครอง- 2522 คณะกรรมการกฤษฎกา
คณะกรรมการรางกฎหมาย คณะกรรมการวนจฉยรองทกข คณะกรรมการพฒนากฎหมาย
- 2542 กฎหมายจดตงศาลปกครอง- 2544 ศาลปกครองเปดทำาการครงแรก
- 2540 รฐธรรมนญบญญตใหมการจดตงศาลปกครอง
โครงสรางของศาลปกครอง
ศาลปกครองในภมภาคศาลปกครองในภมภาค 1. ศาลปกครองเชยงใหม 8( จงหวดภาคเหนอ) 2 . ศาลปกครองสงขลา 7( จงหวดภาคใต)
3. ศาลปกครองนครราชสมา 4( จงหวดภาคอสาน) 4. ศาลปกครองขอนแกน 4 จงหวดภาคอสาน )
5. ศาลปกครองพษณโลก 8( จงหวดภาคเหนอ) 6. ศาลปกครองระยอง 7 จงหวดภาคตะวนออก)
7. ศาลปกครองนครศรธรรมราช 7 จงหวดภาคใต) 8. ศาลปกครองอดรธาน 6 จงหวดภาคอสาน )
9. ศาลปกครองอบลราชธาน 5 จงหวดภาคอสาน ) 10. ศาลปกครองภเกต 4 จงหวดภาคใต กระบ พงงา ภเกต
ระนอง ) 11. ศาลปกครองเพชรบร 4 จงหวดภาคกลาง
ประจวบครขนธ เพชรบร ราชบร สมทรสงคราม ) 12. ศาลปกครองนครสวรรค 4 จงหวดภาคกลาง ชยนาท
นครสวรรค เพชรบรณ อทยธาน )
เขตอำานาจศาลปกครองเขตอำานาจศาลปกครองเชยงใหมเชยงใหม1 .จงหวดเชยงราย
2. จงหวดเชยงใหม 3. จงหวด
แมฮองสอน 4. จงหวดลำาปาง5. จงหวดลำาพน6. จงหวดนาน7. จงหวดพะเยา8. จงหวดแพร
ศาลปกครองมอำานาจพจารณา ศาลปกครองมอำานาจพจารณา ““คดคดปกครองปกครอง”” คกรณ (เปนคดพพาทระหวาง)
หนวยงานทางปกครอง/เจาหนาทของรฐ กบเอกชน หนวยงานทางปกครอง/เจาหนาทของรฐ ดวยกนเอง
ลกษณะคดพพาท (พพาทในเรอง) หนวยงานฯ/จนท.ของรฐ กระทำาการโดยไมชอบดวยกฎหมาย จากการออกกฎ คำาสง หรอการกระทำาอน หนวยงานฯ/เจาหนาทของรฐ ละเลยตอหนาท ปฏบตหนาทลาชา เกนสมควร ละเมดของเจาหนาท และความรบผดอยางอน สญญาทางปกครอง กฎหมายกำาหนดใหหนวยงานฯ/เจาหนาทของรฐ ฟองคดตอศาล ปกครอง กฎหมายกำาหนดใหอยในอำานาจของศาลปกครอง
ส ว น ร า ช ก า ร ร ฐ ว ส า ห ก จ ห น ว ย ง า น อ น ข อ ง ร ฐ ห น ว ย ง า น อ น
ห น ว ย ง า น ท า ง ป ก ค ร อ ง
สวนกลาง
สวนภมภาค
สวนทองถน
พ.ร.บ.
พ.ร.ฎ
องคการมหาชน
องคกรอสระตามรฐธรรมน
ญ
ใชอำานาจ
ดำาเนนกจกรรม
ทางปกครอง
หนวยงานทางปกครองหนวยงานทางปกครอง1. กระทรวง ทบวง กรม สวนราชการทเรยกชออยางอนและมฐานะเปนกรม ราชการ สวนภมภาค ราชการสวนทองถน 2. รฐวสาหกจทตงขนโดยพระราชบญญตหรอพระราชกฤษฎกา3. หนวยงานอนของรฐ 4. หนวยงานทไดรบมอบหมายใหใชอำานาจทางปกครองหรอใหดำาเนนกจการทางปกครอง
รฐวสาหกจทจดตงโดย รฐวสาหกจทจดตงโดย พพ..รร..บบ . .1. พ.ร.บ.การรถไฟแหง
ประเทศไทย พ.ศ . 2494
2. พ.ร.บ.การไฟฟานครหลวง พ.ศ . 2501
3. พ.ร.บ.การประปาสวนภมภาค พ.ศ . 2522
4. พ.ร.บ . การเคหะแหงชาต พ.ศ .2537
องคการของรฐบาลทจดตงโดย องคการของรฐบาลทจดตงโดย พพ..รร..ฎฎ..
1. องคการเลยงไก
2. องคการสวนสตว
3. องคการรบสงสนคาและพสด
4. องคการคลงสนคา
หนวยงานของรฐทเปนองคการหนวยงานของรฐทเปนองคการมหาชน มหาชน
3 . กองทนหมบานและชมชนเมอง แหงชาต 2. สำานกงาน
รบรองมาตรฐานและประกนคณภาพการศกษา
1 . โรงพยาบาลบานแพว
4 . สำานกงานสงเสรมอตสาหกรรมซอฟตแวรแหงชาต
พพ..รร..บบ..กองทนบำาเหนจบำานาญขาราชการ กองทนบำาเหนจบำานาญขาราชการ พพ..ศศ.2539.2539
ใหกองทนเปนนตบคคล (ม5. )
กองทนไมเปนสวนราชการหรอรฐวสาหกจตามกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณ และรายได
ของกองทนไมตองนำาสงเปนรายไดแผนดน (ม.1 1 )
หนวยงานทไดรบมอบหมายใหดำาเนนกจการหนวยงานทไดรบมอบหมายใหดำาเนนกจการทางปกครองทางปกครอง
สภาทนายความ ,แพทยสภา ,สภาวศวกร
มหาวทยาลยเอกชน
บรษทไปรษณย
ไทยบรษท TOT
เจาหนาทของรฐเจาหนาทของรฐ1. ผปฏบตงานในหนวยงานทางปกครอง2 . คณะกรรมการวนจฉยขอพพาท คณะกรรมการ หรอบคคลทกฎหมาย ใหอำานาจในการออกกฎ คำาสง หรอมต ทมผลตอบคคล3 . บคคลในบงคบบญชาหรอในกำากบดแล ของหนวยงานทางปกครอง หรอเจาหนาท
เจาหนาทของรฐ- ขาราชการ พนกงาน ลกจาง คณะบคคล หรอผปฏบตงาน
ในหนวยงานทางปกครอง
- คณะกรรมการวนจฉยขอพพาท คณะกรรมการหรอบคคลซงกฎหมายใหอำานาจออกกฎ คำาสง หรอมตทมผลกระทบตอบคคล- ผทอยในบงคบบญชาหรอในกำากบดแลของหนวยงานทางปกครอง / เจาหนาทของรฐ
เจาหนาทของรฐเจาหนาทของรฐ
นายอำาเภอ , ผวาราชการ
จงหวด
รมต.,อธบด , ปลด
กระทรวง
นายกเทศมนตร ,
นายก อบจ .นายก อบต.
คณะรฐมนตร
นายกรฐมนตร
คำาสงศาลปกครองสงสดท คำาสงศาลปกครองสงสดท 1616 (12546 (12546 ปป.).) การใชอำานาจของสภา อบต .
และคณะกรรมการบรหาร อบต . เปนสวนหนงของการใชอำานาจทางบรหาร โดยมนายอำาเภอและผวาราชการจงหวดเปนผใชอำานาจกำากบดแล
ศาลปกครองจงมอำานาจตรวจสอบความชอบดวยกฎหมายของการกระทำาของ อบต .ได ไมวาในเรองความชอบดวยกฎหมายของขอบญญตทองถน การใชอำานาจหนาท หรอการกระทำาในความสมพนธระหวางสภา อบต .กบคณะกรรมการบรหาร
5 . คดทกฎหมายบงคบใหฟองศาลเพอบงคบบคคลใหกระทำา
6 . คดอนทกฎหมายกำาหนด
1. การออกกฎ คำาสง หรอการกระทำา ฝายเดยว โดยไมชอบดวยกฎหมาย
4. สญญาทางปกครอง
2. ละเลยตอหนาทหรอปฏบตหนาทลาชา
3. ละเมดหรอความรบผดอยางอน
คดปกครอง (มาตรา 9)
ตวอยางของคำาสงทางตวอยางของคำาสงทางปกครองปกครองคำาสงทมตอประชาชน
1. คำาสงไมออกใบอนญาต ไมรบจดทะเบยน เพกถอน หรอพกใชใบอนญาต
2 . คำาสงเกยวกบการจดซอจดจางของทางราชการ
3 . คำาสงใหกระทำาหรองดเวนกระทำา
4 . คำาวนจฉยอทธรณคำาสง
ตวอยางคำาสงทางตวอยางคำาสงทางปกครองปกครองการออกใบอนญาตกอสราง
อาคารการจดทะเบยนจดตงบรษทการอนญาตใหมอาวธปนการออกโฉนดทดนการเพกถอนโฉนด หรอ น.ส .3 ก.
กฎกระทรวง ฉบบท กฎกระทรวง ฉบบท 12 12((พพ..ศศ . 2543) . 2543)การดำาเนนการสงซอหรอสงจาง
ของทางราชการ เชน สงรบหรอไมรบคำาเสนอขายหรอรบจาง
อนมตสงซอหรอสงจางสงยกเลกกระบวนการพจารณา คำาเสนอ
สงใหเปนผทงงาน
ตวอยางของคำาสงทางตวอยางของคำาสงทางปกครองปกครอง
คำาสงทมตอขาราชการคำาสงทมตอขาราชการหรอเจาหนาทของรฐหรอเจาหนาทของรฐ
คำาสงทเกยวกบการบรหารงานคำาสงทเกยวกบการบรหารงานบคคล ลงโทษทางวนยบคคล ลงโทษทางวนย
คำาสงทเกยวกบสวสดการตางๆ คำาสงทเกยวกบสวสดการตางๆ
คำาสงอน ๆ คำาสงอน ๆ
ตวอยางของกฏตวอยางของกฏ1
พระราชกฤษฎกา
2
กฎกระทรวง
3
ประกาศกระทรวง
4
ขอบญญตทองถน
5
ระเบยบ ขอบงคบ
6บทบญญตอนทมผล
บงคบเปนการทวไป โดยไมมง
หมายใชบงคบแกกรณใด
หรอบคคลใดเปนการเฉพาะ
การกระทำาทไมชอบดวยการกระทำาทไมชอบดวยกฎหมายกฎหมาย 1. ไมมอำานาจหรอนอกเหนออำานาจหนาท
2 . ไมถกตองตามกฎหมาย 3 . ไมถกตองตามรปแบบ ขนตอน
หรอวธการอนเปนสาระสำาคญ 4 . ไมสจรต 5 . เลอกปฏบตทไมเปนธรรม 6 . สรางขนตอนโดยไมจำาเปนหรอสราง
ภาระเกนสมควร 7 . ใชดลพนจโดยมชอบ
คดละเลยตอหนาทหรอปฏบตหนาทลาชา
คดเรองเหตเดอด
รอนรำาคาญ
(ม 9. วรรคหนง(2)
คดละเลยไมบงคบตามกม.ควบคม
อาคาร
คดละเมดในอำานาจศาลคดละเมดในอำานาจศาลปกครองปกครอง 1. ละเมดจากการปฏบตหนาท
ของเจาหนาท 2. การปฏบตหนาทในกรณ ดงน การใชอำานาจตามกฎหมาย กฎ คำาสงทางปกครอง หรอคำาสงอน
ละเลยตอหนาททกฎหมายกำาหนด
ปฏบต หรอปฏบตหนาทลาชา
คำาสงศาลปกครองสงสดท คำาสงศาลปกครองสงสดท 2712545/ ( 2712545/ (ปป .) .) พเคราะหมาตรา 66 แหงพระราชบญญต
สภาตำาบลฯ การขดคสงนำาและถมถนนตามคำาฟองเปนสวนหนงของการจดใหมทางนำาและ
ทางบกตามอำานาจหนาทของผถกฟองคดตามกฎหมายแมผถกฟองคดจะทำาสญญาขดคสงนำาและถม
ถนนกบนายวโรจน ถอไดวาผถกฟองคดใชอำานาจหนาท ตามกฎหมายดำาเนนการจดใหมและบำารงรกษา ทางนำาและทางบก ... โดยมอบหมายใหนายวโรจน ผรบจางเปนผดำาเนนการแทน ..จงเปนคดพพาทเกยวกบการกระทำา
ละเมดตามมาตรา 9 วรรคหนง 3( ) แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองฯ
ตวอยางคดละเมดทไมขนศาลตวอยางคดละเมดทไมขนศาลปกครองปกครอง
11ละเมดจากละเมดจากอบตเหตอบตเหตรถชน รถชน
22ละเมดจากละเมดจากการรกษาการรกษา
พยาบาลทไมดพยาบาลทไมดของแพทยของแพทย
ของโรงของโรงพยาบาลของพยาบาลของ
รฐรฐ
สญญาทางปกครอง สญญาทางปกครอง ((มาตรา ๓มาตรา ๓))
หมายความรวมถง สญญาทคสญญาอยางนอยฝายใดฝายหนงเปนหนวยงานทางปกครอง หรอเปนบคคลซงกระทำาการแทน
รฐ และมลกษณะเปนสญญาสมปทาน สญญาทใหจดทำาบรการ
สาธารณะ หรอจดใหมสงสาธารณปโภค หรอแสวง
ประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต
สญญาทางปกครองสญญาทางปกครอง 1. คสญญาอยางนอยฝายหนงเปนฝายรฐ
เพอแสวงหาประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต
2 . ประเภท เนอหา หรอวตถประสงคของสญญาเปนการสมปทาน ใหจดทำาบรการ
สาธารณะ จดใหมสงสาธารณปโภค หรอแสวงหา
ประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต โดยใหเขาดำาเนนการ
หรอรวมดำาเนนการบรการสาธารณะโดยตรง หรอมขอกำาหนดพเศษในสญญาทแสดงถง
เอกสทธของรฐ
ตวอยางสญญาทางปกครอง
พพ..รร..บบ..การเดนเรอในนานนำาไทย พทธศกราช การเดนเรอในนานนำาไทย พทธศกราช 2456 ( 2456 (มาตรา มาตรา 90)90)
มาตรา 90 ... ใหเจาทา หรอเจาพนกงาน ผมหนาทตามมาตรา
89 บงคบใหรอถอนแพคนอย หรอเรอนทปกเสาลงใน
ชายฝงนำาโดยใหผเปนเจาของเสยคารอถอนนน
เอง ในกรณทเจาของไมรอถอนภายในกำาหนดเวลาทเจาทาหรอเจาพนกงานผมหนาทตามมาตรา 89 กำาหนดใหเจาทารองขอตอศาลเพอมคำาสงใหเจา
ทาเปนผจดการใหมการรอถอน...
พพ..รร..บบ..ควบคมอาคาร ควบคมอาคาร พพ..ศศ .2522 .2522 มม .42 .42 ถาการกระทำาตามมาตรา 40 เปนกรณ
ทไมสามารถแกไขเปลยนแปลงใหถกตองได หรอเจาของอาคารมไดปฏบตตามคำาสง
ของเจาพนกงานทองถนตามมาตรา 41ใหเจาพนกงานทองถนมอำานาจสงใหเจาของ
หรอผครอบครองอาคาร ผควบคมงานหรอผดำาเนนการรอถอนอาคารนนทงหมดหรอบางสวนไดภายในระยะเวลาทกำาหนด
แตตองไมนอยกวาสามสบวน ...
พพ..รร..บบ..ควบคมอาคาร ควบคมอาคาร พพ..ศศ .2522 .2522 มม .43 (1) .43 (1) ถาไมมการรอถอนอาคารตามคำาสง
ของเจาพนกงานทองถนตามมาตรา 42ใหเจาพนกงานทองถนมอำานาจดงตอไปน (1 ) ยนคำาขอฝายเดยวโดยทำาเปนคำารอง
ขอตอศาล ... ขอใหศาลมคำาสงจบกมและกกขงบคคลซงมไดปฏบตการตามคำาสง
ของเจาพนกงานทองถน ...
(2 ) ดำาเนนการหรอจดใหมการรอถอนอาคารดงกลาวไดเอง...
พพ..รร..บบ..ระเบยบขาราชการพลเรอน พระเบยบขาราชการพลเรอน พ..ศศ . . 2551 ( 2551 (มาตรา มาตรา 116116
เมอ ก.พ.ค .พจารณาวนจฉยอทธรณแลว ใหผบงคบบญชาซงมอำานาจสง
บรรจตามมาตรา 57 ดำาเนนการใหเปนไปตามคำาวนจฉยนนภายในสามสบวนนบ
แตวนท ก.พ.ค .มคำาวนจฉย ในกรณทผอทธรณไมเหนดวยกบ
คำาวนจฉยอทธรณของ ก.พ.ค . ใหฟองคดตอศาลปกครองสงสดภายในเกาสบวนนบ
แตวนททราบหรอถอวาทราบคำาวนจฉยของ ก.พ.ค .
คดทไมอยในอำานาจของศาลปกครอง คดทไมอยในอำานาจของศาลปกครอง ((มาตรา มาตรา 9 9 วรรคสองวรรคสอง))
1
การดำาเนน
การเกยวกบวนยทหาร
2
การดำาเนนการของ
ก.ต.
3
คดของศาล
ชำานญพเศษ
พพ..รร..บบ..จดตงศาลแรงงานฯ จดตงศาลแรงงานฯ มาตรา มาตรา 88ศาลแรงงานมอำานาจพจารณาพพากษาคด
หรอมคำาสงในเรองดงตอไปน 1( ) คดพพาทเกยวดวยสทธหรอหนาท
ตามสญญาจางแรงงาน หรอตามขอตกลงเกยวกบสภาพการจาง (2 ) คดพพาทเกยวดวยสทธหรอหนาทตามกฎหมายแรงงานฯ …
5( ) คดอนเกดแตมลละเมดระหวางนายจางและลกจางสบเนองจากขอพพาทแรงงาน …
รฐธรรมนญรฐธรรมนญ . . ป ป 50 50 มม .2 3 9 .2 3 9วรรคสองวรรคสอง
ในกรณทประกาศผลการเลอกตงแลว ถาคณะกรรมการการเลอก
ตงเหนวาควรใหมการเลอกตงใหม หรอ เพกถอนสทธเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร ... ใหยนคำารองตอศาล
ฎกาเพอวนจฉย ... ในกรณทศาลฎกามคำาสงใหมการเลอกตงใหมในเขตเลอกตงใด หรอเพกถอนสทธเลอกตง...ให
สมาชกภาพของสมาชกสภา...ในเขตเลอกตงนนสนสดลง
รฐธรรมนญ ป รฐธรรมนญ ป 50 50 มม . 239 . 239วรรคสวรรคส
ใหนำาความในวรรคหนง วรรคสอง และวรรคสาม มาใชบงคบกบการเลอกตงสมาชกสภาทองถนและ
ผบรหารทองถนดวยโดยอนโลม โดยการยนคำารองตอศาลตามวรรค
สอง ใหยนตอศาลอทธรณและใหคำาสงของศาลอทธรณเปน
ทสด
หลกทวไป : กระทำาไดโดยงาย ไมมขอยงยากเงอนไขการฟองคด
เปนผเดอดรอนหรอเสยหาย หรออาจจะเดอดรอนหรอเสยหาย ผตรวจการแผนดน
ตองเปนผมสทธฟองคด
ความสามารถของผฟองคด ตองฟองคดภายในระยะเวลาทกฎหมายกำาหนด
คำาฟองทยนตอศาลไมมรปแบบ แตตองมรายการตามทกฎหมายกำาหนด ดำาเนนการตามขนตอนและวธการทกฎหมายกำาหนดแลว
ฟองซำา ฟองซอน ดำาเนนกระบวนพจารณาซำา คาธรรมเนยมศาล
ระยะเวลาการฟองคด (อายความการฟองคด)คดปกครองทวไป (ขอใหศาลสงเพกถอนกฎ คำาสง การกระทำา)
ภายใน 90 วน นบแตวนทรหรอควรรถงเหตแหงการฟองคด ผออกคำาสงไมระบวธการยนคำาฟองและระยะเวลาการฟองในคำาสง
ใหแจงใหผรบคำาสงทราบโดยไมชกชา ใหเรมนบระยะเวลาใหม หากไมแจงเลย หากระยะเวลานอยกวา 1 ป ใหขยายเปน 1 ป
คดละเลย ลาชา ภายใน 90 วน นบแตวนพนกำาหนด 90 วน ทยนหนงสอ
90 วน 90 วน ฟองคด
ยน
คดกระทำาละเมดหรอความรบผดอยางอน / สญญาทางปกครอง ภายใน 1ป / 5 ป นบแตวนทรหรอควรร แตไมเกน 1
0 ป นบแตมเหต คดเกยวกบการคมครองประโยชนสาธารณะ / สถานะบคคล ฟองเมอใดกได
ศาลเหนวาคดเปนประโยชนแกสวนรวมหรอมเหตจำาเปนอน ศาลรบคำาฟองไวพจารณากได
กรณคกรณตายใหรอการพจารณาจนกวา ทายาทฯ มคำาขอเขามาแทนท หรอ ผมสวนไดเสยมคำาขอเขามา หรอ ศาลหมายเรยกใหเขามาเพราะคกรณมคำาขอ
คำาขอตองยนภายใน 1 ป นบแตวนทคกรณตาย
ลกษณะคำาฟอง ตองทำาเปนหนงสอ
ใชถอยคำาทสภาพ และอยางนอยตองมรายการ… 1 ชอทอยของผฟองคด
2. ผถกฟองคด (หนวยงานทางปกครอง / เจาหนาทของรฐ) 3 . การกระทำาทเปนเหตแหงการฟองคดตามสมควร
4. คำาขอ 5. ลงลายมอชอของผฟองคด
6 . ตองจดทำาสำาเนาคำาฟองและพยานหลกฐาน เทาจำานวนผถกฟองคด
การยนคำาฟองตอศาลปกครองยนฟองตอศาลปกครอง
ศาลปกครองชนตน ทผฟองคดมภมลำาเนา หรอ ทมลคดเกด
ศาลปกครองสงสด ทมลคดเกด
ยนฟองตอศาลปกครองสงสดวธการยนคำาฟอง
ยนฟองดวยตนเอง ยนฟองโดยสงคำาฟองทางไปรษณยลงทะเบยน
วธพจารณาคดปกครองคกรณ ผฟองคด ผถกฟองคด ผรองสอด
ตลาการตลาการองคคณะ
ศาลปกครองสงสดอยางนอย 5 คน ศาลปกครองชนตนอยางนอย 3 คน
ตลาการหวหนาคณะตลาการเจาของสำานวนตลาการผแถลงคด
พนกงานคดปกครอง
ผเกยวของในการพจารณาคด
๑. ยนคำาฟองตอเจาหนาทของศาลหรอสงทางไปรษณยลงทะเบยน
๒. เจาหนาทรบคำาฟองและออกใบรบให
๓. สรปคำาฟองเสนอ อธบดฯ สงจายให
องคคณะและ ตงตลาการผแถลงคด
๔. องคคณะจายใหตลาการเจาของ
สำานวน
๑๓. ตลาการผแถลงคดเสนอคำาแถลงการณดวยวาจา
๑๔ ศาลมคำาสง/คำาพพากษา ๑๕ . อทธรณคำาสง/คำาพพากษา
๕. ตลาการเจาของสำานวนพจารณาวาเปนคดทอยในอำานาจศาลปกครองและเปนไปตามเงอนไขการฟองคดปกครองหรอไม
ศาลสงใหผฟองคดแกไขเพมเตมคำาฟองหรอสงไมรบคำาฟองไวพจารณาและจำาหนายคดในกรณแกไขไมไดหรอไมแกไขตามคำาสงศาล
๑๒. นงพจารณาคด คกรณยนคำาแถลงเปนหนงสอกอนวนหรอระหวางนงพจารณาคด
สงสำาเนาคำาใหการเพมเตมใหผฟองคดทราบ
๖. ศาลสงรบคำาฟองไวพจารณาและสงสำาเนาคำาฟองใหผถกฟองคดทำาคำาใหการ
๑๑. สงสำานวนใหตลาการผแถลงคดจดทำาคำาแถลงการณแลวกำาหนดวนนงพจารณาครงแรก
แสวงหาขอเทจ จรงเพมเตม เชน
มคำาสงเรยกผเกยวของมาไตสวน
๑๐. สรปสำานวน นำาเสนอองคคณะและอธบดสงสรปขอเทจจรงใหคกรณและกำาหนดวนสนสดการแสวงหาขอเทจจรง
๙. ตรวจสอบขอเทจจรงวาครบถวนเพยงพอหรอไม
๘. ศาลสงสำาเนาคำาคดคานคำาใหการใหผถกฟองคดทำาคำาใหการเพมเตม
๗. ศาลสงสำาเนาคำาใหการใหผ
ฟอง คดทำาคำาคดคานคำาใหการภายในกำาหนดเวลา
ศาลมคำาสงจำาหนายคดหากไมแจงวาประสงคจะดำาเนนคดตอไป
ไมเพยงพอ
กรณสงภายในกำาหน
ดเวลา
กรณไมสงภายในกำาหน
ดเวลา
ใช
ไม
แกไข
ภาพการนงพจารณาคดในศาลปกครอง
ภาพการนงพจารณาคดในศาลปกครอง
ภาพการนงพจารณาคดในศาลปกครอง
วธการชวคราวกอนศาลมคำาพพากษา
11การขอทเลาการขอทเลาการบงคบการบงคบ
ตามกฎหรอตามกฎหรอคำาสงทางคำาสงทางปกครองปกครอง
22การบรรเทาทกขชวคราว
การอทธรณคำาพพากษา / คำาสงตองยนอทธรณภายใน 30 วน นบแตวนทมคำาพพากษา / คำาสง
ชอผอทธรณและชอผถกอทธรณ ขอคดคานคำาพพากษา / คำาสง แสดงขอเทจจรง / ขอกฎหมายสนบสนน
ไมมแบบกำาหนดเฉพาะ ทำาเปนหนงสอระบรายการ
คำาขอของผอทธรณ ลายมอชอผอทธรณ ยนอทธรณแทนตองสงใบมอบฉนทะ
ยนดวยตนเอง / มอบฉนทะ เจาหนาทจะออกใบรบไวเปนหลกฐาน สงทางไปรษณยลงทะเบยน
ยนอทธรณตอศาลปกครองชนตนทมคำาพพากษา / คำาสง
ศาลปกครองสงสดมคำาพพากษา / คำาสงชขาดอทธรณ คดถงทสด
คดทตองฟองตรงตอศาลคดทตองฟองตรงตอศาลปกครองสงสดปกครองสงสด
ความชอบดวยกฎหมายของพระราชกฤษฎกาหรอกฎทออกโดยคณะรฐมนตร หรอโดยความเหนชอบของคณะรฐมนตร
ระเบยบทประชมใหญฯ วาดวยวธพจารณาฯ ระเบยบทประชมใหญฯ วาดวยวธพจารณาฯ ((ขอ ขอ 39)39)
ในกรณทองคคณะเหนวาคดทยนฟองตอศาลปกครองชนตนอยในอำานาจของ ศาลปกครองสงสด ใหเสนออธบดศาลปกครองชนตน เพอพจารณาสงใหสงคำาฟองนนไปยง
ประธานศาลปกครองสงสดเพอพจารณาดำาเนนการ
ขอดของวธพจารณาคดปกครองฟองงาย เสยคาใชจายนอย
มเจาหนาทของสำานกงานศาลปกครองใหคำาปรกษาในการดำาเนนคดตอสคดไดอยางเทาเทยมกนกบหนวยงาน / เจาหนาทของรฐไดรบการตดสนคดจากผทมความเปนกลางและมความเชยวชาญมระบบการตรวจสอบและถวงดลการพจารณาพพากษาคดการตดสนคดยดหลกประโยชนสวนรวมและประโยชนเอกชนควบคกน
ประโยชนจากการจดตงศาลปกครองเปนชองทางใหประชาชนรองขอใหมการตรวจสอบการกระทำา
ของหนวยงานหรอเจาหนาทของรฐวากระทำาการโดยไมชอบประชาชนจะไดรบการคมครองสทธเสรภาพจากการกระทำาทไมชอบดวยกฎหมายของหนวยงาน / เจาหนาทของรฐ
หนวยงานทางปกครอง / เจาหนาทของรฐ จะทำางานโดยยดหลกความชอบดวยกฎหมาย โปรงใส ตรวจสอบได และมประสทธภาพ
กอใหเกด “การบรหารราชการทด” เปนฐานสำาคญในการพฒนาประเทศ
ปญหาการบงคบคดตามคำาพพากษาของศาลปกครอง
1 .คำาพพากษาทไมจำาเปนตองมการบงคบคด ไดแก คำาพพากษาในคดทฟองขอใหศาลปกครอง
มคำาพพากษาแสดงความเปนอยแหงสทธ คำาพพากษาทศาลปกครองสงใหเพกถอนกฎ คำา
สงทางปกครอง 2. คำาพพากษาทจำาเปนตองบงคบคด ไดแก
คำาพพากษาทศาลกำาหนดบงคบใหฝายปกครองกระทำาการหรอสงหามกระทำาการ หรอสงให
ปฏบตหนาทภายในระยะทกำาหนดหรอสงใหชำาระเงน
ใหสงมอบทรพยสน
ลกษณะของคำาพพากษาคดปกครอง
การบงคบคดปกครองตามคำาพพากษา พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธ
พจารณาคดปกครอง พ.ศ .2542 บญญตใหนำาบทบญญตวาดวยการบงคบคดตามประมวล
กฎหมายวธพจารณาความแพงมาใชบงคบโดยอนโลม
1. กรณศาลมคำาพพากษาใหชำาระเงน- ยด อายด ทรพยสน- ขายทอดตลาด
2. กรณศาลมคำาพพากษาใหกระทำาการ หรอละเวนกระทำาการ
2 .1 ใหบคคลภายนอกกระทำาการแทน 22 ใหถอเอาคำาพพากษาของศาลแทน
การแสดง เจตนาของลกหนตามคำาพพากษา
23. ออกหมายจบกม และกกขง ลกหนตามคำาพพากษา
(1 )คำาบงคบใหเพกถอนกฎ คำาสงทางปกครอง(2) คำาบงคบใหใชเงน
ป.ว.แพง กำาหนดใหยด อายด ขายทอดตลาดทรพยสนลกหน
ก . สามารถใชประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพงบงคบแกเอกชน รฐวสาหกจ(บางกจการ)องคกรควบคม ผประกอบวชาชพและหนวยงานทไดรบมอบอำานาจใหใชอำานาจ
ปกครอง
ประเภทของคำาบงคบ และมาตรการในการบงคบตามคำาพพากษา
ข . ไมสามารถใชประมวลกฎหมายวธ พจารณาความแพงได
1. ราชการสวนกลางและราชการสวนภมภาค
ปญหา ลาชาขอเสนอแนะ
1( ) ควรบญญตไวใน พระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง กำาหนดระยะเวลาทแนนอนใหฝายปกครองปฏบต
(2 ) พนกำาหนดไมชำาระหน ควรกำาหนดใหเจาหนยนขอรบชำาระหนจากกระทรวงการคลงโดยตรง
2. ราชการสวนทองถน และรฐวสาหกจปญหา ลาชาขอเสนอแนะ
ควรกำาหนดใหเปนหนาทของหวหนาสงสดของหนวยงานนนๆตองเรงดำาเนนการชำาระหน หากงบประมาณไมเพยงพอตองรบดำาเนนการขออนมตงบประมาณรายจายเพมเตมจากสภาของหนวยงานนนๆ
(3) คำาบงคบใหฝายปกครองกระทำาการหรองดเวนการกระทำาการปญหา ฝายปกครองไมปฏบตตาม
ขอเสนอแนะ 1( ) ควรบญญตไวในพระราชบญญตจดตงศาล
ปกครองและวธพจารณาคดปกครอง กำาหนดระยะเวลาทแนนอนใหฝายปกครองปฏบต
(2) พนกำาหนดไมปฏบต กรณทโดยสภาพสามารถมอบใหผอนดำาเนนการ แทน
ได ควรกำาหนดใหศาลปกครองมอำานาจสงใหผอนดำาเนนการแทนโดยฝายปกครองเปนผเสยคาใชจายกรณทโดยสภาพไมสามารถมอบใหผอนดำาเนนการ
แทนได ควรกำาหนดใหศาลมอำานาจสงปรบ
มาตรการเสรมในการบงคบคด เปนการแกไขปญหาในระยะตนกอนมการ
แกกฎหมาย 1( ) การมขอสงเกตเกยวกบแนวทางหรอ
วธการดำาเนนการใหเปนไปตามคำาพพากษา (2 ) การรองเรยนตอผตรวจการแผนดน (3 ) ความรบผดทางอาญาและทางวนย
ของเจาหนาท (4 ) ความรบผดทางละเมด
หลกปฏบตราชการเกยวกบ
การจดซอจดจาง
แผนผงกระบวนการจดซอจดจาง
ผซอซองประกวดราคา/สอบราคา
ผดขอกำาหนดในสญญา
เลกจาง คา K ทงงาน อนญาโตฯ
หลกประกนซอง
(คำาสงทาง
ปกครองทวไป )
ประกาศ ประกวด
ราคา/สอบราคา
เอกสารทวไป
(คำาสงทางปกครอง )
ตามกฎกระทรวงรบ/ไมรบ
ระบบอเลคทรอนคส
ทำาสญญาทางปกครอง
ไดคสญญา
หลกประกนซอง
คำาสง สญญา คำาสง สญญา
ประกาศสอบราคาจดซอจดจางตามระเบยบ สำานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ . ๒๕๓๕ เปนคำาสง
ทางปกครองตามกฎกระทรวง (ฉบบท ๑๒ ) ออกตามความในพระราชบญญตวธปฏบตราชการ ทางปกครอง พ.ศ .
๒๕๓๙ ทกำาหนดไววาa.การดำาเนนการเกยวกบการกระทำาหรอใชสทธประโยชนใน
กรณดงตอไปน(๑ ) การสงรบหรอไมรบคำาเสนอขาย รบจาง แลกเปลยน ให
เชา ซอ เชา หรอใหสทธประโยชน(๒ ) การอนมตสงซอ จาง แลกเปลยน เชา ขาย ใหเชา หรอให
สทธประโยชน(๓ ) การสงยกเลกกระบวนการพจารณา คำาเสนอ
หรอการดำาเนนการอนใดในลกษณะเดยวกน(๔ ) การสงใหเปนผทงงาน
ประกาศประกวดราคา : เปนคำาสงทางปกครองทวไป ไมตองอทธรณคำาสงดง
กลาวกอนนำาคดมาฟองตอศาลปกครอง
(คำาสงศาลปกครองสงสดท ๑๖๕/๒๕๕๑)
สญญาสอบราคา : กรณทตามประกาศ มขอกำาหนดใหยดหลกประกนหาก
ผซอซองสอบราคา/ประกวดราคา ซอซองหรอเอกสารแลวไมมายนซองตาม
กำาหนดเวลา
(คำาสงศาลปกครองสงสดท ๓๕๕/๒๕๕๐)
สญญาสอบราคา : กรณทเมอมการประกวดราคาไดแลวแตไมยอมไปทำา
สญญากบหนวยงานทางปกครอง จงถกรบหลกประกนซองอกครงหนง
(คำาสงศาลปกครองสงสดท ๓๕๒/๒๕๔๘)
สญญาหลกประกนซอง : ประกาศ การประมลทางอเลคทรอนคสทมขอกำาหนดวาเมอผผานการตรวจสอบคณสมบตแลวจะ
ตองมาเคาะราคาโดย มหลกประกนซองไวดวย หากไมมาเคาะตามกำาหนดเวลาจะถกรบ
หลกประกน
(คำาสงศาลปกครองสงสดท ๖๕๘/๒๕๕๑)
สญญาทางปกครองเกดขนไดโดย...การเจรจาตอรองกอนทจะตกลงทำาสญญา
(คำาเสนอ,คำาสนอง)องคประกอบa.บคคลในคสญญาb.วตถประสงคของสญญา (ตองไมขดตอกฎหมาย ไมพนวสย ไมขดตอ
ความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน)
c.เจตนาตรงกบในใจจรงd.แบบหลกวธการในการแสดงเจตนา (วาจาหรอ
ลายลกษณอกษร)
ขอพพาททเกยวกบการพสด ฟองวาการกระทำาหรอคำาสงทางปกครองไมชอบดวยกฎหมาย เชน
ฟองวา ประกาศประกวดราคาไมชอบดวยกฎหมายฟองวา คำาสงไมรบคำาเสนอราคาไมชอบดวยกฎหมายฟองวา คำาสงยกเลกการประกวดราคาไมชอบดวยกฎหมาย
ฟองวาหนวยงานหรอเจาหนาทละเลยตอหนาทหรอปฏบตหนาทลาชาเกนสมควร เชนฟองวา หนวยงานฯ พจารณาผลการประกวดราคาลาชา
เกนสมควร ฟองวาหนวยงานหรอเจาหนาทกระทำาละเมดอนเกดจาก
การกระทำาทไมชอบดวยกฎหมาย หรอละเลยตอหนาทหรอปฏบตหนาทลาชาเกนสมควร เชนฟองวา หนวยงานฯ ออกคำาสงยกเลกการประกวดราคา
ไมชอบดวยกฎหมาย และทำาใหไดรบความเสยหาย ขอใหเพกถอนคำาสงยกเลกการประกวดราคา หรอขอใหชดใชคาเสยหาย
ความทวไปเกยวกบการพสด
การพสดความหมาย
การจดทำาเอง การซอ การจาง
การจางทปรกษา การจางออกแบบและควบคมงาน
การแลกเปลยน การเชา การควบคม การจำาหนาย และการดำาเนนการอนๆ
ทกำาหนดไวในระเบยบน
หลกการคดเลอกคสญญา ผมหนาทรบผดชอบในการจดหาพสดแตละ
ขนตอนตองดำาเนนการ ดงตอไปน... เปดเผยตรวจสอบได เปดโอกาสใหมการแขงขนกน
อยางเปนธรรมคำานงประโยชนของทางราชการเปนสำาคญ สามารถอธบายไดอยางมเหตมผล รบฟงได
89
ความรบผดตามระเบยบพสดฯการกระทำา ความรบผด
ผมอำานาจหรอหนาทดำาเนนการตามระเบยบนหรอผหนงผใด
1. กระทำาการใดโดยจงใจหรอประมาท เลนเลอไมปฏบตตามระเบยบน หรอ
2 . กระทำาการโดยมเจตนาทจรต หรอ 3 . กระทำาการโดยปราศจากอำานาจ
หรอนอกเหนออำานาจหนาท 4 . มพฤตกรรมทเอออำานวย
แกผเขาเสนอราคาหรอเสนองาน ใหมการขดขวางการแขงขนราคา อยางเปนธรรม
ความรบผดทางวนย(1) ถาการกระทำามเจตนาทจรต หรอเปน
เหตใหทางราชการเสยหายอยางรายแรง ใหดำาเนนการลงโทษอยางตำาปลดออกจากราชการ
(2) ถาการกระทำาเปนเหตใหทางราชการเสยหายแตไมรายแรง ใหลงโทษอยางตำาตดเงนเดอน
(3) ถาการกระทำาไมเปนเหตใหทางราชการเสยหายใหลงโทษภาคทณฑหรอวากลาวตกเตอนโดยทำาคำาสงเปนลายลกษณอกษร
• ความรบผดทางแพง (ละเมด)• ความรบผดทางอาญา
2 .ความรบผดอยางอน
ปฏบตหนาทถกตอง ชอบดวยกฎหมาย
การปฏบตหนาท
ปฏบตหนาทไมถกตอง ไมชอบดวยกฎหมาย
รบผดทางอาญา
เจตนาทจรต กลนแกลงใหเสยหาย
รบผดทางละเมด
ทำาใหเกดความเสยหาย
รบผดทางวนย
เขาเหตตามมาตรา
-8185
การปฏบตหนาท กบความรบผดของเจาหนาท
เปนเหตใหพนจากตำาแหนงผ
บรหารทองถน /สมาชกสภาทองถน
1. ไมมความรบผด
“ศาล”ตรวจสอบความชอบฯ
สรางหลกฐานเพอใหมการเบกจายเงนเทจ
: เปนการกระทำาผดวนย ผฟองคดจดทำาฎกาเบกเงนเปนคาปรบปรงถนน และเขยนเชคจายใหกบ หจก.ธ พรอมกบจดทำาสมดคมการสงจายเชคในฐานะ
หวหนาสวนการคลงไดลงนามในเอกสารใสแฟมเสนอเซนวางไวบนโตะทำางาน เจาหนาทจงได
นำาแฟมเสนอปลด อบจ . และนายก อบจ .1 ผมอำานาจสงจายเงนและไดมการลงนามในเอกสาร
คณะกรรมการตรวจการจางพบวางานเสรจ 10% จงไมตรวจรบ ตอมาผฟองคดไดมหนงสอใหยนยนการสงมอบงานถง
หจก.ธ โดยไมมอำานาจ และสงใหเจาหนาทลงทะเบยนสงยอนหลงแทรกลงในสมดทะเบยนสงโดยใชเลขหนงสอซำาฯ และสง
ใหลงทะเบยนรบหนงสอสงมอบคาซอมแซมปรบปรงถนนของ หจก.ธ โดยลงทะเบยนรบยอน
หลงแทรกในสมดทะเบยนรบดวย
คำาพพากษาศาลปกครองสงสดท อ .5382551/
แมวาการกระทำาของผฟองคดจะไมเปนความผดฐานปลอมเอกสารราชการแตกเปนการสรางหลกฐานเทจเพอใหมหลกฐานการเบก
จายเงนสมบรณ แมตอมาไดสงใหยกเลกฎกาเบกเงนและมใหจายเชคใหกบผรบจาง ทางราชการ ยงไมไดรบความเสยหาย แตกถอวาไดกระทำาความผดฐาน ไมปฏบตหนาทราชการดวยความ
ซอสตยสจรตและเทยงธรรม อาศยหรอยอมใหผอนอาศยอำานาจหนาทราชการของตน ไมวาจะโดยทางตรงหรอทางออมหา
ประโยชนแกตนเองหรอผอน ทงไมปฏบตหนาทราชการใหเปนไปตามกฎหมายหรอระเบยบของทางราชการ และรายงานเทจตอผบงคบบญชา โดยการปกปดขอความจรงซงตองแจงใหผบงคบ
บญชาทราบ แมอาจใชดลพนจเตรยมการจดทำาฎกาและเขยนเชคสงจายเงนไวลวงหนาเพอใหสามารถเบกจายเงนไดทนท
เมอตรวจรบงานแลวได แตตองเปนกรณทผฟองคดทราบวางานใกลจะเสรจตามสญญา การทผฟองคดกบนาย ว . หนสวนผจดการ
หจก.ธ เปนสามภรรยากน อาศยอยดวยกน จงยอมทราบดวาทำางานเสรจเพยง 1 0%
คำาสงลงโทษตดเงนเดอนผฟองคดของนายก อบจ 1. จงชอบดวยกฎหมาย ตอมา ผฟองคดโอนไป อบจ. 2 และยนอทธรณคำาสง
ลงโทษ ตอ นายก อบจ 2.
ตามกฎ ก.พ . ฉบบท 16 วาดวยการอทธรณและการพจารณาอทธรณ ขอ 13 กำาหนดวา เมอ อ.ก.พ . จงหวด อ.ก.พ . กรม หรอ
อ.ก.พ . กระทรวง ไดพจารณาวนจฉยอทธรณแลวถาเหนวา การสงลงโทษไมถกตองหรอไมเหมาะสม
กบความผด และเหนวาผอทธรณไดกระทำาผดวนยอยางไมรายแรงแตควรไดรบโทษหนกขน ใหมมตใหเพมโทษเปนสถานโทษหรออตราโทษทหนกขน การท กจจ (2 = อ.ก.พ . กระทรวง
และ อ.ก.พ . กรม ) เหนวา การลงโทษยงไมเหมาะสมกบความผด จงมมตใหเพมโทษเปนลงโทษลดขนเงนเดอน
1 ขน มตจงชอบดวยกฎหมาย และคำาสงทสงเพมโทษตามมตฯ จงเปนคำาสงทชอบดวยกฎหมาย
กฎหมายและระเบยบทเกยวของระเบยบสำานกนายกรฐมนตร วาดวยการพสด พ.ศ . 2535
ระเบยบกระทรวงมหาดไทย วาดวยการพสดของหนวยการบรหารราชการสวนทองถน พ.ศ . 2535
ระเบยบกระทรวงมหาดไทย วาดวยการพสดขององคการบรหาร สวนตำาบล พ.ศ . 2538
พ.ร.บ. วธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539พ.ร.บ . จดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. 2542พ.ร.บ. วาดวยความผดเกยวกบการเสนอราคาตอ หนวยงานของรฐ
พ.ศ. 2542 ระเบยบ คตง. วาดวยวนยทางงบประมาณและการคลง พ.ศ. 2544
ขนตอนการคดเลอกคสญญา
1 )ขนตอนการประกาศจดซอ/จาง2) ขนตอนกอนการเปดซอง3) ขนตอนการพจารณาผล4) ขนตอนอนมตสงซอ สงจาง5) ขนตอนของการทำาสญญา
ลกษณะขอพพาททอาจเกดขน
1 ) ขนตอนการประกาศจดซอจดจาง ลอคสเปก กำาหนดผลงานสงเกนสมควร ไมประกาศใหทราบโดยเปดเผย ไมยอมขายแบบ
2 ) ขนตอนกอนการเปดซอง ไมรบซองเสนอราคา (ยนเกนกำาหนด/เอกสารไมครบ ฯลฯ) การพจารณาวา ผเสนอราคามผลประโยชนรวมกน การพจารณาวา มการขดขวางการแขงขนราคาอยาง
เปนธรรม3) ขนตอนการพจารณาผล
รผลการพจารณาของคณะกรรมการเปนการภายใน ยกเลกการประกวดราคา (อางวามการฮวราคา
ทางราชการ ตองการแกไขเงอนไขการประกวดราคาใหม ฯลฯ) ไมคนหลกประกนซอง กรณไมผานขอเสนอทางเทคนค
4) ขนตอนอนมตสงซอ สงจางการยกเลกการประกวดราคาการสงซอสงจางไมชอบดวยกฎหมาย
5) การยกเลกการจดซอจดจาง6) ขนตอนของสญญา
การบอกเลกสญญา เงนคาปรบการใหทำางานพเศษ คา Kมต ครม . ชวยเหลอผไดรบผลกระทบฯการสงเปนผทงงาน
ความสมพนธระหวางการพสดและสญญา
หาตวคสญญา • ทำาสญญาซอหรอจาง
การดำาเนนการจดซอจดจางตามระเบยบพสดฯ
ประกาศผลการจดซอจดจาง“คำาสงทางปกครอง”
ผกพนตามสญญา และปฏบต
ตามระเบยบพสด/กฎหมาย
คดพพาทเกยวกบการกระทำาโดยไมชอบฯ / ละเลยลาชา / ละเมด
คดพพาทเกยวกบสญญาทางปกครองหรอละเมด
ความรบผดกอนสญญา การพจารณาทางปกครอง
คำาสงทางปกครอง หมายความวา. . .a.การใชอำานาจตามกฎหมายของเจาหนาททมผลเปน
การสรางนตสมพนธขนระหวางบคคลในอนทจะกอ เปลยนแปลง โอน สงวน ระงบ หรอมผลกระทบตอสถานภาพของสทธหรอหนาทของบคคล ไมวาจะเปนการถาวรหรอชวคราว เชน การสงการ การอนญาต การอนมต การวนจฉยอทธรณ การ
รบรอง และการรบจดทะเบยน แตไมหมายความรวมถงการออกกฎ
b. การอนทกำาหนดในกฎกระทรวง
คำาสงทางปกครอง(1 ) ลกษณะทวไป
1 )การใชอำานาจตามกฎหมายของเจาหนาท เชน การสงการ การอนญาตการอนมต การวนจฉยอทธรณการรบรอง การรบจดทะเบยน
2) มผลสรางนตสมพนธระหวางบคคล/กระทบสถานภาพของสทธหรอหนาทของบคคล
3) มผลเฉพาะ “กรณใด หรอบคคลใด”
4) เปนการกระทำาทมผลไปสภายนอกโดยตรง
(2) กฎกระทรวง ฉบบท 12 1) การดำาเนนการเกยวกบ การจดหาหรอใหสทธ ประโยชน ในกรณดงน
1 .การสงรบหรอไมรบคำาเสนอขาย รบจาง แลกเปลยน ใหเชา ซอ เชา หรอใหสทธประโยชน
2. การอนมตสงซอ จาง แลกเปลยน เชา ขาย ใหเชา หรอใหสทธประโยชน
3. การสงยกเลกกระบวนการพจารณาคำาเสนอหรอการดำาเนนการอนใดในลกษณะเดยวกน
4. การสงใหเปนผทงงาน
2) การใหหรอไมให ทนการศกษา
ขอสงเกต กรณการดำาเนนงานเกยวกบการพสดในสวนทเปน
การพจารณาทางปกครอง“ ” และ คำาสงทางปกครอง“ ” จะตองปฏบตตามพระราชบญญตวธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ . 2539 ดวย
คำาสงในกระบวนการจดซอจดจาง ประกาศจดซอจดจาง.......................เปน.......คำาสงทางปกครองทวไป คำาสงรบหรอไมรบคำาเสนอขายหรอจาง.....เปน.....คำาสงทางปกครอง คำาสงอนมตซอหรอจาง...........................เปน.....คำาสงทางปกครอง คำาสงยกเลกการจดซอจดจาง..................เปน.....คำาสงทางปกครอง คำาสงเปนผทงงาน..................................เปน.....คำาสงทางปกครอง
เจาหนาททรบผดชอบในการจดหาพสดจงตองมรความเขาใจกฎหมายวธปฏบตราชการทางปกครองเปนอยางดดวย
คดปกครองเกยวกบคำาสงทางปกครองในคดพสด
ฟองเพกถอนคำาสงจางตองอทธรณกอน (หจก.ประภาพร)
(ไมอทธรณคำาสงไมรบคำาเสนอราคากอนฟองคด) ผฟองคดยนซองประกวดราคาเสนอราคาตำาเปนลำาดบท ๒ แตผเสนอราคาตำาสดเสนอผดเงอนไข คณะกรรมการพจารณาผลฯ จงมความเหนใหผฟองคดเปนผชนะ การประกวดราคาและเรยกไปตอรอง
ราคาแลว ผวจ.ใหคณะกรรมการพจารณาผลฯ พจารณาใหม
ใหผเสนอราคาตำาสดชนะการประกวดราคา และเรยกไปลงนามในสญญาจางแลว
ศาลปกครองเหนวา การท ผวจ . ใหผเสนอราคาตำาสดเปนผชนะ เปนการอนมตสงซอหรอจาง หรอใหสทธประโยชนเปนคำา
สงทางปกครอง เมอผฟองคดนำาคดมาฟองโดยไมไดอทธรณคำาสงดงกลาวกอน ถอวาไมไดดำาเนนการ
ตามขนตอนและวธการสำาหรบการแกไขความเดอดรอนหรอเสยหายฯ กอนนำาคดมาฟองตอศาลปกครอง จง
ไมมสทธฟองคด ศาลจงไมรบคำาฟองไวพจารณา
คำาสงศาลปกครองสงสด ท ๒๒๑/๒๕๔๕
พรบ . วาดวยความผดเกยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ พ.ศ .๒๕๔๒
มาตรา ๗ ผใดใชอบายหลอกลวงหรอกระทำาการโดยวธอนใดเปนเหตใหผอนไมมโอกาสเขาทำาการเสนอราคา
อยางเปนธรรมหรอใหมการเสนอราคาโดยหลงผด ตองระวางโทษจำาคกตงแตหนงปถงหาป และปรบรอยละหาสบของจำานวนเงนทมการ
เสนอราคาสงสดระหวางผรวมกระทำาความผดนนหรอของจำานวนเงนทมการทำาสญญากบหนวยงานของรฐแลวแต
จำานวนใดจะสงกวา มาตรา ๑๐ เจาหนาทในหนวยงานของรฐผใดซงมอำานาจหรอ
หนาทในการอนมต การพจารณา หรอการดำาเนนการใดๆ ทเกยวของกบการเสนอราคาครงใด รหรอมพฤตการณปรากฏแจงชดวาควรร
วาการเสนอราคาในครงนนมการกระทำาความผดตามพระราชบญญตน ละเวนไมดำาเนนการเพอใหมการยกเลกการดำาเนนการเกยวกบการ
เสนอราคาในครงนน มความผดฐานกระทำาความผดตอตำาแหนงหนาท ตองระวางโทษจำาคกตงแตหนงปถงสบป และปรบตงแตสองหมนบาท
ถงสองแสนบาท
106
การยกเลกการประกวดราคาโดยไมชอบฯ(งานน สจ . ขอ ไมใหสทธโตแยงตามมาตรา – 3 0 )
ออป . ประกาศประกวดราคาจางเหมากอสรางเพอปรบปรงและพฒนาแหลงทองเทยวพนทสวนปาเขากระยาง โดย
ขอ 6.5 กำาหนดวา ออป.ทรงไวซงสทธทจะพจารณายกเลกการประกวดราคาและลงโทษผเสนอราคาใหเปนผทงงานไมวาจะเปนผเสนอราคาทไดรบการคดเลอกหรอไมกตาม หากมเหต
ทเชอไดวาการเสนอราคากระทำาไปโดยไมสจรตหรอมการสมยอมกนในการเสนอราคา
ขอ 6 6. กำาหนดวา ในกรณทปรากฏขอเทจจรงภายหลงการเปดซองฯ วา ผเสนอราคาทมสทธไดรบการคดเลอกตามทประกาศรายชอไวเปนผทมผลประโยชนรวมกนกบผเสนอราคารายอน ณ วนประกาศ
สอบราคา หรอเปนผเสนอราคาทกระทำาการอนเปนการขดขวางการแขงขนราคาอยางเปนธรรม ออป . มอำานาจ
จะตดรายชอผเสนอราคาทมสทธไดรบการคดเลอกออกจากประกาศรายชอ และ ออป . จะพจารณาผเสนอราคารายนน
เปนผทงงาน ในกรณน หาก ออป . พจารณาเหนวาการยกเลกการเปดซองใบเสนอราคาทไดดำาเนนการไปแลวจะเปนประโยชนแกทางราชการ
อยางยง ออป . มอำานาจยกเลกการเปดซองใบเสนอราคาได
คำาพพากษาศาลปกครองสงสด คดหมายเลขแดงท อ.๖๑/๒๕๕๒
ยนซองเวลา - 9001030. . น . มผยนซอง 5 ราย รวมทงผฟองคดดวย ผานคณสมบตทกราย
ผฟองคดเสนอราคาตำาสด ๖.๕ ลานบาท (ราคากลาง ๖.๕๗๖ ลานบาท ) ตอรองราคาเหลอ ๖.๔๗ ลานบาท คณะกรรมการ
เปดซองฯ เสนอวาเหนควรเลอกผฟองคดเปนผรบจางกอสราง
นาย ส . จนท . รายงานวา ระหวางเวลา - 13001400. . น . ตนไปสงเกตการณการยน
ซองฯ พบวามการกระทำาในลกษณะสมยอมในการเสนอราคาโดยมกลมบคคล 10คน (ชาย 8 หญง 3) ยนกดกนไมใหมการยนซองโดยพดวา งานน สจ“ .ขอ” และพดวาไดจายคาฮวรายละ 300
00 บาทแลว จงเชอวามพฤตกรรมในการฮวประมล
ออป . จงยกเลกการประกวดราคาโดยใหเหตผลวา ไดรบรายงานซงเชอวามการกระทำาในลกษณะสมยอมเสนอราคาและมพฤตการณตาง ๆ อนทำาใหมไดม
การแขงขนกนเสนอประโยชนสงสดใหแก ออป . ซงเปนการกระทำาผดตาม พรบ . วาดวยความผดเกยวกบ
การเสนอราคาตอหนวยงานของรฐฯ ผฟองคดทราบประกาศเมอ 11 เมษายน 2546
จงอทธรณคำาสงเมอ 21 เมษายน 2546 วา วนยนซองไมปรากฏพฤตการณดงกลาว ตนเสนอราคาตำาสดและตำากวาราคากลางโดยมการตอรองราคากนแลว ขอใหยกเลกประกาศยกเลกฯ และเรยกใหตนทำาสญญาตอไป
ออป . ยนยนวาประกาศเปนคำาสงทชอบแลว ผฟองคดจงนำาคดมาฟองตอศาลปกครอง
ศาลปกครองสงสดเหนวา...ประกาศยกเลกการประกวดราคาเปนคำาสง
ทางปกครองตามกฎฯ ฉบบท ๑๒ ผฟองคดไดซอเอกสารประกวดราคาฯ เขายนซอง และเปน
ผเสนอราคาตำาสดจนคณะกรรมการเปดซองฯ เรยกมาเจรจาตอรองและรายงาน ออป . วาควรเลอกผฟองคดใหเปนผรบจางแลว
จงถอวาผฟองคดเปนผมสทธเขาทำาสญญาฯ เมอ ออป . ยกเลกการประกวดราคาฯ จงถอวาสทธ
ของผฟองคดไดรบผลกระทบ ผฟองคดจงเปนคกรณ การท ออป . จะยกเลกการประกวดราคาอนเปน
การกระทบสทธผฟองคด จงตองแจงขอเทจจรงใหผฟองคดทราบอยางเพยงพอและมโอกาสไดโตแยงแสดงพยานหลกฐานของตนตามมาตรา ๓๐ วปฏบตฯ
การท ออป.ยกเลกการประกวดราคาโดยอาศยเพยงรายงานลบของนาย ส . โดยมไดมการสอบสวนพยานบคคลอน ๆ ทอยใกลชดเหตการณ เชน คณะกรรมการรบซองหรอคณะกรรมการเปดซองฯ ฯลฯ เพอนำาขอมล
มาประกอบการพจารณา ทง ๆ ท ออป . เองกไมแนใจวาขอความตามรายงานลบจะเปนจรงหรอไม จนไมอาจนำาความ
เขาแจงความกลาวโทษตอ พสส . ได ดงคำาใหการของ ออป . ทยนตอศาล
นอกจากนน ออป . กมไดรวบรวมขอเทจจรงทจะใชเปนเหตผลในการประกาศยกเลกฯ แจงใหผฟองคดทราบและใหโอกาสไดโตแยงและแสดง
พยานหลกฐานของตนและนำาพยานหลกฐานจากทงสองฝายมาพจารณาเปรยบเทยบกนวา ฝายใดนาเชอถอกวากน จงจะวนจฉยไปตามนน และการไมแจงขอเทจจรงดงกลาวกมใชกรณทจะกอใหเกด
ผลเสยหายอยางรายแรงตอประโยชนสาธารณะอนจะเขาขอยกเวนตามมาตรา ๓๐ วรรคสาม
การประกาศยกเลกฯ จงไมถกตองตามขนตอนและวธการอนเปนสาระสำาคญตามทกฎหมายกำาหนดไวสำาหรบการกระทำานน คำาสงประกาศยกเลกการ
ประกวดราคาจงเปนคำาสงทไมชอบดวยกฎหมาย
การท ออป . อางในคำาอทธรณวา บรษท พรหมพรามฯ 1(ในกจการรวมคา ) ไดมอบอำานาจใหผแทนเขายนซองประกวด
ราคาดวยระบบอเลกทรอนกสของ ออป.และเสนอราคา ๔.๒๓๖ ลานบาท และไดรบเลอกเปนคสญญา
โครงการน จงเทากบผฟองคดยอมรบผลของการยกเลกการประกวดราคาฯ และสละสทธทจะดำาเนน
การทางกฎหมายตอไปนน เปนขอเทจจรงใหม มไดวากลาวกนมาโดยชอบในศาลปกครองชนตน และไมเปนปญหาความสงบเรยบรอยหรอปญหาเกยวกบประโยชนสาธารณะ จงไมอาจรบไววนจฉยไดและขอเทจจรงนไมอาจทำาใหประกาศของ
ออป . ทเปนคำาสงทไมชอบฯ กลบมามผลเปลยนแปลงไปจงพพากษาใหเพกถอนคำาสงยกเลกการประกวดราคาโดยใหม
ผลยอนหลงไปถงวนทมประกาศดงกลาว
1 .ขนตอนการประกาศจดซอ/จาง- ประกาศจดซอ/จดจางชอบหรอไม- การสง/ปดประกาศชอบหรอไม
การสงประกาศจดซอจดจาง (นายจโรจนฯ/อบจ.นครศรฯ)
ผฟองคดมหนงสอขอให อบจ.สงประกาศจดซอจดจางใหตนทาง ปณ . ทกโครงการ โดยยนดจายคาใชจาย แตไมเคยสงใหเลย จงรอง
เรยน ผวจ . เพอขอใหสงการ อบจ . ใหดำาเนนการ แตกไมมการสงให ขณะดำาเนนคดไดไปขอตรวจดเอกสารการประกาศจดซอ/จาง แต จนท .
บายเบยง จงรอง คขร . จงไดรบอนญาตและทราบวามการจดจางไป ๖๖ โครงการ เหนวาการไมสงประกาศฯ ให เปนการไมปฏบตตา
มระเบยบฯ ทำาใหตนเสยหายไมไดรบรขอมลขาวสารฯ ไมมโอกาสเขาแขงขนราคา อยางเปนธรรม นอกจากนน ตนเคยไปดประกาศทสำา
นกงานฯ ทกสปดาห ปรากฏวา ไมมการปดประกาศ สอบถามแลว จนท.กแจงวาไมมการประกาศจดซอ/จาง แตอยางใด
ขอใหสงประกาศฯ ทาง ปณ.ใหผฟองคดทกโครงการจนกวาจะบอกเลก เปนลายลกษณอกษร โดยยนดรบผดชอบคาใชจายในการจดสง
คำาสงศาลปกครองสงสด ท ๓๓๓/๒๕๔๘
ศาลปกครองสงสดเหนวา ขอ ๓๔ (๑ ) กำาหนดใหเจาหนาทพสด 1) ประกาศเผยแพรการสอบราคาและเอกสารฯไปยงผมอาชพขาย/รบจางทำางานนนโดยตรง หรอทาง ปณ . ลงทะเบยนใหมากทสดเทาทจะทำาได กบ 2) ใหปดประกาศเผยแพรไวโดยเปดเผย ณ ททำาการของ อปท .นน เหนวา ระเบยบฯ ไมไดกำาหนดใหเปนหนาททจะตองจดสงประกาศสอบราคาใหแกผมอาชพรายหนงรายใดโดยเฉพาะ กำาหนดเพยงวาใหจดสงฯ ใหมากทสดเทาทจะทำาได กรณจงเปนการใหดลพนจแก อปท . ในการจดสงประกาศเผยแพรการสอบ ดงนน การท อบจ . ไมจดสงประกาศใหผฟองคด จงหาไดเปน
คดพพาทเกยวกบการละเลยตอหนาทตามทกฎหมายกำาหนดใหตองปฏบตอนอยในอำานาจพจารณาพพากษาของศาลปกครอง
ตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๒ ) ไม
ทอางวา หนงสอ ท มท ๐๓๑๘/ว๒๒๕๒ ลว ๒๖ สค ๔๕ ทกำาหนดวา การซอ /จางโดยวธสอบราคาทกครง หากมผ
ประกอบการแสดงความจำานงตอ อบต . เปนลายลกษณอกษร เพอขอรบประกาศสอบราคาฯ อบต . ควรจดสงไปยง
ผรองขอทกรายเพอใหเกดการแขงขนอยางกวางขวาง เปนกรณเดยวกบ อบจ .สามารถนำามาเทยบเคยงกนไดเหนวา หนงสอ มท.
ไมมสถานะเปนกฎหมาย เปนเพยงคำาแนะนำาภายในเพอใหเจาหนาทและหนวยงานในสงกด ถอเปนแนวทางปฏบต
เทานน ซงเจาหนาท/หนวยงานสามารถใชดลพนจในการจดสงประกาศสอบราคา
และเอกสารฯได ทศาลปกครองชนตนไมรบคำาฟองจงชอบแลว
116
การสงประกาศฯ (หจก . สจรรยา/อบต . แซงบาดาล และ อบต.หนองแวง)
เมอ อบต . ไดดำาเนนการประกาศสอบราคาครบถวนตามทระเบยบขอ ๒๗(๑ ) กำาหนดแลว การทไมไดสงประกาศสอบราคาใหผฟองคดจง
ไมถอเปนการปฏบตทผดระเบยบเพราะไมมกฎหมายระเบยบใดทกำาหนดใหตองแจงใหผใดโดยตรงเปนการเฉพาะ และถอเปนหนาทของผประกอบการทตองตดตามขอมลการประกาศประกวดราคาของหนวยงานราชการดวยตนเองเพราะมผประกอบการเปนจำานวนมาก หนวยงานราชการไมสามารถจดสงให
แกผประกอบการไดเปนการเฉพาะราย
ประกอบกบไมปรากฏวา ไดมการดำาเนนการโดยไมชอบนอกจากขอกลาวหาของผฟองคด และโครงการไดดำาเนนการเสรจกมไดมการ
รองเรยนจากประชาชนในทองทแตอยางใด ดงนน การออกประกาศสอบราคาจางจงเปนไปโดยชอบ
ดวยกฎหมาย
คำาพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ.๒๕๒/๒๕๔๙
การประกาศสอบราคาไมชอบดวยกฎหมาย(หจก . พ . บญม ท ๑ กบพวกรวม ๗ คน / อบต . หนเหลกไฟ)
อบต . ออกประกาศสอบราคาโครงการกอสรางประปากำาหนดออกประกาศสอบราคาเมอวนท ๒๗ มถนายน ๒๕๔๔ซอแบบ/เอกสารฯ ณ ททำาการ อบต . ตงแต ๒๘ มถนายน - ๘
กรกฎาคม ๒๕๔๔ยนซองวนท ๙ กรกฎาคม ๒๕๔๔ เปดซองวนท ๑๐ กรกฎาคม ๒๕๔๔
ผฟองคดไปขอซอแบบฯ เมอ ๕ กรกฎาคม ๒๕๔๔ แตปด ทำาการ จงเหนวา ระยะเวลาขายแบบตรงกบวนหยด ๖ วน เหลอเวลาขายแบบเพยง ๕ วน ซงไมถกตองตามระเบยบ ทกำาหนดใหมชวงเวลาการขายแบบไมนอยกวา ๑๐ วน แตผรบเหมาบางรายทรจกกบปลด อบต . สามารถโทรศพทซอแบบฯ ไดในวนหยดราชการ
คำาพพากษาศาลปกครองสงสดท อ.๑๓๘/๒๕๔๙
การขายแบบฯ ตองไมนอยกวา 10 วนทำาการ
28
29
30
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
11
12
1 2ส อ จ
3อ4
พ5
พฤ ศ ส อ จ อ พ พฤ
มถนายน กรกฎาคม
ประกาศสอบราคาฯ1. ตดตอขอซอแบบฯ ระหวางวนท 28 มถนายน –8 กรกฎาคม ในวนและเวลาราชการ (วนท - 56 เปนวนมาฆะบชา-วนเขาพรรษา) 2. ยนซองฯ 9 กรกฎาคม3. เปดซองฯ 10 กรกฎาคม
ยนซอง
เปดซอง
กำาหนดซอแบบ
การกระทำาของ อบต.มลกษณะเปนการสมยอมและปกปด เพอชวยเหลอผรบเหมาบางรายทเปนพวกพอง ทำาใหผฟองคดซอแบบ
ตามเวลาทกำาหนดและรฐสญเสยรายไดคาซอแบบฯ อบต . อางวา ไดปฏบตถกตองตามระเบยบแลว เพราะไดประกาศ
ขยายเวลาการขายแบบฯ ตงแตวนท ๒๘ กรกฎาคม ๘ กรกฎาคม –๒๕๔๔ โดยไมเวนวนหยดราชการ รวมทงมคำาสงให หน.สวนการคลง
มาปฏบตงานในวนหยดราชการเพอขายแบบฯ ซงผรบเหมาหลายรายสามารถซอแบบฯ ไดในวนหยด
ราชการดงกลาว ผวจ.สงเอกสารสำานวนการสอบสวนการทจรตโครงการดงกลาว
ตามคำาสงศาล และผแทน อบต . ปลด อบต . ชแจงวา จนท . ผพมพประกาศใหการวาประกาศขยายเวลาฯ จดทำาขนภายหลงจากสนสด
ระยะเวลาในการขายแบบแลว ประธาน อบต . ใหถอยคำาวา มไดเปนผลงนามอนมตใหผเสนอราคาตำาสดเปนผชนะการสอบราคา และไมได
ลงชอในฐานะผวาจางตามสญญาจาง
ผฟองคดเหนวา การกระทำาของ อบต . ไมชอบดวยกฎหมาย ขอใหศาลเพกถอนประกาศสอบราคาโครงการพพาท และใหมการสอบราคาใหม
ศาลปกครองสงสดวนจแลวเหนวา ระเบยบ ขอ ๒๗ วรรคหนง กำาหนดวา การซอ/จางโดยวธสอบราคา
ใหดำาเนนการดงน (๑) กอนวนเปดซองสอบราคาไมนอยกวา ๑๐ วน ใหเจาหนาทพสดสงประกาศเผยแพรการสอบราคาและเอกสารสอบราคาไปยงผมอาชพขายหรอรบจางทำางานนนโดยตรง หรอโดยทางไปรษณยลงทะเบยนใหมากทสดเทาทจะทำาได กบใหปดประกาศเผยแพรการสอบราคาไวโดยเปดเผย ณ ททำาการ อบต . และทวาการอำาเภอนน
วรรคสอง กำาหนดวา การให/ขายเอกสารสอบราคาซงรวมทงคณลกษณะเฉพาะ หรอรายละเอยด ใหถอปฏบตตามการให/ขายเอกสารของวธการประกวดราคาโดยอนโลม ทงน ใหเรมดำาเนนการให/ขาย ตงแตวนถดจากวนประกาศสอบราคาจนถงกอนวนเปดซองสอบราคา
ขอ ๓๒ วรรคหนง กำาหนดวา การให/ขายเอกสารประกวดราคาซงรวมทงคณลกษณะเฉพาะ หรอรายละเอยด ใหกระทำา ณ
ททำาการ อบต . หรอสถานททสามารถตดตอไดโดยสะดวกและไมเปนเขตหวงหามกบจะตองจดเตรยมไว
ใหมากพอสำาหรบความตองการของผมาขอรบ/ซอ ทมอาชพขาย/รบจางทำางานนนอยางนอยรายละ ๑ ชด โดยไมมเงอนไขอน
ในการให/ขาย ทงน ใหเรมให/ขายกอนวนรบซองไมนอยกวา ๑๐ วน และใหมชวงเวลาในการให/ขาย ไม
นอยกวา ๑๐ วนดวยขอ ๓๓ วรรคหนง กำาหนดวา กอนวนเปดซองประกวดราคา หากม
ความจำาเปนทจะตองชแจงหรอใหรายละเอยดเพมเตม เพอประโยชนแก อบต . หรอมความจำาเปนตองแกไขคณลกษณะเฉพาะหรอรายละเอยดทเปนสาระสำาคญซงมไดกำาหนดไวใน
เอกสารประกวดราคามาแตตน ใหจดทำาเปนประกาศและเอกสารประกวดราคาเพมเตม
และดำาเนนการตามขอ ๓๑ โดยอนโลม กบแจงเปนหนงสอใหผทขอรบ/ซอเอกสารประกวดราคาไปแลวทกรายดวย
ประกาศสอบราคามลกษณะเปน “คำาสงทวไปของฝาย”ปกครอง ทมไดกำาหนดตวผรบคำาสงไวโดยเฉพาะ เพยงแต
กำาหนดคณสมบตกวาง ๆ ไวเพอใหผทมคณสมบตตามคำาสงทประสงคจะเสนอตวเขาเปนคกรณกบหนวยงานของรฐ
ทราบ และมสทธทจะเสนอราคาตามเงอนไขและเวลาทกำาหนด เมอฟองวาประกาศดงกลาวไมชอบดวยกฎหมาย จงเปนคด
พพาทเกยวกบการทหนวยงานทางปกครองออกคำาสงโดยไม ชอบดวยกฎหมายตามมาตรา ๙ วรรคหนง (๑ ) และผฟองคด
มใชคกรณตามคำาสงทางปกครองจงสามารถนำาคดมาฟองตอศาลปกครองโดยไมตองอทธรณคำาสงกอน
เมอ อบต . ประกาศขายแบบฯ โดยเปนหยด ๖ วน และมเวลา ขายเพยง ๕ วน เทานน ดวยเหตน ประกาศสอบราคาฯ ในสวนทเกยวกบกำาหนดวนขายแบบ
จงมกำาหนดระยะเวลาทไมเปนไปตามขอ ๓๒ วรรคหนง ประกอบกบขอ ๒๗ วรรคสอง และมผลกระทบตอเนองไปทำาใหกำาหนดวนยนซองและกำาหนดเปดซองสอบราคาทกำาหนดไวในวนท ๙ และ ๑๐ กรกฎาคม ๒๕๔๔ ไมชอบดวยระเบยบไปดวย
ทอางวา ไดออกประกาศขยายเวลาโดยขายไมเวนวนหยดราชการ เพอใหเปนไปตามขอ ๓๒ และเปนประโยชนแกทางราชการ มปญหาวาไดม
การออกประกาศดงกลาวจรงหรอไม เพราะผฟองคดอางวาไมเคยพบเหน และเขาใจวาเปนการทำาประกาศเพอปองกนความผด ประธาน
อบต . ชแจงวา เปนผลงนามในประกาศดงกลาว แตไมทราบวามการปดประกาศหรอไม ปลด
อบต . ชแจงวา มการออกประกาศทง ๒ ฉบบโดยยนยนวาไดมการปดประกาศประกาศฉบบแรกแลว แตไมไดกลาว
ถงประกาศขยายเวลาวามการปดประกาศหรอไม จนท.ใหถอยคำาในการสอบสวนวา จนท . ผพมพประกาศขยายเวลา
ใหการวาประกาศขยายเวลาจดทำาขนภายหลงจากสนสดระยะเวลาขายแบบฯ โดยปลดเปนผรางประกาศฯ กรณจงไมอาจรบฟงเปนยตวา ไดมการอกประกาศขยายเวลาจรงหรอไม แตไมวาจะมการประกาศจรงหรอไมกตาม กไมมพยานคนใดยนยนวา ไดมการปดประกาศโดยเปด
เผยและสงประกาศแกผมอาชพตาม ขอ ๓๓ วรรคหนง โดยชอบแลว
ดงนน การขยายเวลาขายแบบฯ ไมวาจะมประกาศจรงหรอไม จงยงไมเปนไปตามขนตอนและวธการเพอแจงใหผเกยวของหรอบคคลทวไปไดทราบถงการมประกาศขยายเวลา ซงถอเปนสาระสำาคญใน
การสอบราคาตามทกำาหนดไวในระเบยบ เปนเหตใหประกาศสอบราคาทวนจฉยแลววาเปนคำาสงทไมชอบ
ดวยกฎหมายยงคงเปนคำาสงทไมชอบดวยกฎหมายอยเชนเดม ดงนน อทธรณของ อบต . ทวา ไดดำาเนนการตามระเบยบแลว จงไมอาจ
รบฟงได และแมไดมการออกประกาศขยายเวลาจรง การทมได
ปดประกาศโดยเปดเผยและสงประกาศตามระเบยบ ซงเกดขนหลงจากการออกประกาศสอบราคาแลว หาไดมผลกระทบตอความชอบดวยกฎหมายของประกาศสอบราคา เพยงแตเปนเหตใหประกาศขยายเวลาไมมผลเปนการขยายเวลาขายแบบในวนหยดราชการ
กรณจงไมตองเพกถอนประกาศขยายเวลา พพากษาใหเพกถอนประกาศสอบราคาของ อบต.
ประกาศประกวดราคาลอคสเปค (หจก.แมฮองสอนคอนกรต/ทม.แมฮองสอน)
ทม.ประกาศประกวดราคาจางเหมากอสรางระบตองปพนแบบ Cobble Stone หรอมาตรฐานเทยบเทา ซงเปนชอสนคาของ
บ.ซแพค ไมใช มอก . ทำาใหผฟองคดไมสามารถเขาแขงขนได เพราะสนคาดงกลาวใน จ.เชยงใหม มราคาสง และทำาใหสนคา มอก . ท
ผลตใน จ.แมฮองสอน ไมมโอกาสจำาหนาย ผฟองคดไดชแจงและขอใหแกไขแลว แต ทม . เพกเฉยและยงไดสอบราคาตอไป
ขอใหเพกถอนประกาศประกวดราคาฯ และใหระงบการสอบราคาชวคราว
ศาลปกครองสงสดเหนวา ประกาศฯ แมจะใชกบบคคลทวไปทสมครใจจะเขาเสนอราคา เฉพาะการจางเหมาเฉพาะรายไมใช
เปนการทวไป ประกาศจงมสถานะเปนเพยงการชชวน โดยมการกำาหนดคณลกษณะของสงของและกำาหนดคณสมบตของผทจะเขา
เสนอราคาเทานน
คำาสงศาลปกครองสงสด ท ๘๐๖/๒๕๔๘
ประกาศฯแมจะกำาหนดเกณฑของวสด แตกเปนวสดทผเขาแขงขนทกรายสามารถทจะหาไดในสถานะเทาเทยมกนในขณะ
เสนอราคา หาไดมผลกระทบตอสทธของผฟองคดโดยเฉพาะแตอยางใด
ผฟองคดจงไมใชผไดรบความเดอดรอนหรอเสยหายหรออาจจะเดอดรอนหรอเสยหายตามมาตรา ๔๒ วรรคหนงฯ และทอทธรณวา ไดรบความเดอดรอนหรอเสยหายเพราะ ไมสามารถหาวสดทกำาหนดไวได เหนวา การกำาหนดวสดฯจะมผลกระทบตอผชนะการประกวดราคาและไดรบ การคดเลอกเขาเปนผรบจางเทานน
หากใชเปนผลโดยตรงจากประกาศดงกลาว ผฟองคดเปนเพยงผซอแบบแปลนยงไมไดเปนผชนะ การประกวดราคา จงไมใชผไดรบความเดอดรอนเสยหาย ทจะมสทธ
ฟองคดตอศาลปกครอง จงไมรบคำาฟองไวพจารณา
ประกาศประกวดราคาลอคสเปค (บ.เอเทค/อบจ.พะเยา)
อบจ.ประกาศประมลซอดวยระบบอเลกทรอนกสโครงการจดซอเครองคอมฯ พรอมอปกรณ ๔๐๐ ชด โดยกำาหนดคณลกษณะเฉพาะของคอมฯ วา
ตองเปนผลตภณฑทไดรบการรบรองคณภาพผานการทดสอบการทำางานเขากนไดระหวาง hardware & software ใน
ระบบปฏบตการ Microsoft Windows & Linux Soft Ware จากสถาบน NSTL และ NECTEC
ตองมศนยบรการสาขาทไดรบ ISO เปดบรการไมนอยกวา ๕ ป ตงอยในจงหวดภาคเหนอ
เปนการกำาหนดโดยเฉพาะเจาะจงหรอใกลเคยงกบผลตภณฑของ SVOA เพยงยหอเดยวหรอผขายเพยงรายเดยวกดกนไมใหผฟองคดทจำาหนายยหอ ATEC ทไมมคณลกษณะและไมมศนยบรการลกษณะดงกลาวเขา
รวมแขงขนราคา จงไมชอบดวยระเบยบ / มต ครม.ทหามกำาหนดลกษณะเฉพาะ (Specification) ของสงของใหใกลเคยง
กบยหอใดยหอหนง หรอผขายรายใดรายหนงโดยเฉพาะเจาะจง
คำาพพากษาศาลปกครองกลาง ท ๑๖๑๗/๒๕๔๙
ขอใหเพกถอนประกาศประกวดราคาฯ ใหระงบการประกวดราคา และใหออกประกาศใหมทเปดกวางเพอใหมการแขงขน การเสนอราคาท
เปนธรรม ศาลปกครองกลางเหนวา ระเบยบฯ กำาหนดวา ขอ ๑๑ ให อปท.ใชพสดทผลตในประเทศไทย และหรอกจการ
ของคนไทยตามหลกเกณฑดงน (๕ ) ..มผไดรบอนญาตแสดงเครองหมาย ประเภท ชนด หรอขนาดเดยวกน และเปนพสดทผลตจากโรงงานทไดรบการรบรองระบบคณภาพตงแต ๓ รายขนไป ใหระบความ
ตองการเฉพาะผลตภณฑททำาในประเทศไทยซงไดรบการรบรองคณภาพเทานน (๙ ) การดำาเนนการตาม (๕ ) ใหถอตามทปรากฏในบญชคมอผซอหรอใบแทรกคมอผซอท อก . จดทำาขนถงเดอนกอน
หนาทจะประกาศซอหรอจางขอ ๒๓ อปท . ประสงคจะคดเลอกผมคณสมบตเบองตน
ในการซอหรอจางใหกระทำาไดในกรณทจำาเปนตองจำากดเฉพาะ ผทมความสามารถโดยกำาหนดหลกเกณฑและวธการคดเลอกประกาศใหผ
สนใจทราบโดยเปดเผย
วรรคสอง ในการคดเลอกใหเจาหนาทพสดจดทำารายงานเสนอขออนมตหวหนาฝายบรหาร อปท . ผานหวหนาเจาหนาทพสด พรอม
เอกสารคดเลอกคณสมบตเบองตน โดยมรายละเอยดอยางนอยดงน ..(๓ ) คณสมบตของผมสทธเขารบการคดเลอกซงเปนเกณฑ
ความตองการขนตำา เชน ประสบการณและผลงานทผานมา สมรรถภาพเกยวกบเจาหนาท เครองมอและโรงงาน ฐานะทางการเงน
เปนตน เหนไดวา ระเบยบเปดโอกาสให อปท . สามารถใชดลพนจกำาหนด
คณลกษณะเฉพาะของพสดทประสงคจะซอใหเหมาะสมตามวตถประสงคในการใชงานแตละครงได เพยงแตตองเปนพสดทผลตในประเทศไทยทไดรบเครองหมายมาตรฐานผลตภณฑ และผลตจาก
โรงงานทไดรบการรบรองระบบคณภาพตงแต ๓ รายขนไป และ อปท .ยงสามารถคดเลอกผมคณสมบตเบองตนในการซอหรอจางโดยการกำาหนดเกณฑความตองการขนตำา ไมวาจะเปนประสบการณฯ ของผ
เสนอราคาไดอกดวย
ทผฟองคดอางวา อปท . กำาหนดคณลกษณะเฉพาะของคอมฯ วาตองไดรบการรบรองคณภาพผานการทดสอบการทำางานฯ อน
เปนการกำาหนดเงอนไขทเจาะจงใหใกลเคยงกบยหอ SVOA เพยงยหอเดยวนน ขอเทจจรงตามคำาใหการของ อบจ . ฟงไดวา
ผลตภณฑทมคณลกษณะดงกลาวมหลายยหอ เชน Belta DTK Laser และ SVOA ซงผฟองคดไมไดโตแยง จงเหนไดวา เปนกรณมผไดรบการรบรองเกน ๓ รายขนไป ไมไดเปนการระบเจาะจง
เฉพาะผลตภณฑดงทอาง สวนประเดนเรองศนยบรการนน เหนวา การกำาหนดคณสมบตของ
ผมสทธเขาเสนอราคาดงกลาวเปนการกำาหนดเกณฑความตองการขนตำาเกยวกบสมรรถภาพในสวนทเกยวของกบเจาหนาท เครองมอ และโรงงานในการบรการหลงการขายทสะดวกและรวดเรว อนถอ
เปนเหตผลและความจำาเปนซงเปนประโยชนแกทางราชการตอไปในอนาคต ซง อบจ . สามารถกำาหนดไดตามระเบยบฯ
อกทงผเสนอราคาทผานเกณฑขนตำาและไดรบ การพจารณาม ๒ ราย และผฟองคดกรบวามตวแทนจำาหนายของ
ผฟองคดทมลษณะดงกลาวอยทจงหวดพษณโลกเชนกน ดงนน การกำาหนดคณสมบตขนตำาของผมสทธเสนอราคาจง
หาไดเปนการไมชอบดวยกฎหมายแตอยางใด จงฟงไดวา การกำาหนดคณลกษณะเฉพาะของคอมฯ และการ
กำาหนดคณสมบตของผมสทธเสนอราคาครงน มไดมลกษณะเจาะจงหรอระบใหใกลเคยงผลตภณฑยหอใดยหอหนงหรอผขายเพยงรายเดยวอนไมชอบดวยกฎหมายดงทอาง จงไมม
เหตเพกถอนประกาศฯ หรอ มคำาสงให อบจ . ยตการจดซอ พพากษายกฟอง
ประกาศประกวดราคากดกนไมใหเสนอราคา : ขอใหกำาหนดมาตรการชวคราว (บ.ไทยวนเนอรฯ)
ผฟองคดฟองวา ทน.ยะลา ประกาศประกวดราคาซอรถดบเพลง กำาหนดคณสมบตกดกนไมใหมการแขงขนการเสนอราคา ทำาใหผฟองคดไมสามารถเสนอราคาได จงฟองขอใหเพกถอนประกาศประกวดรา
คาฯ และระงบการรบและเปดซอง และระงบการทำาสญญา ศาลปกครองชนตน มคำาสงใหกำาหนดวธการชวคราว หามมใหทำา
สญญาซอรถดบเพลง ศาลปกครองสงสดเหนวา ทน.กำาหนดคณสมบตตามหลกเกณฑทกำาหนดในหนงสอของ มท . ผฟองคดไมไดเปนผขายรถดบเพลง ไมไดซอ/ยนซอง ความเสยหายยงไกลเมอเทยบกบ กรณทซอและยนซองแลว จงถอวาความเสยหายของผฟองคดยงไมเกด และเมอพจารณา
วา ทน.รบผดชอบบรการสาธารณะทจะปกปองภยพบตอนเกดจากอคคภย แมมรถอย ๖ คน แต ทน.อางวาไมเพยงพอ เกา ถาจดซอรถดบ
เพลงลาชา ผลกระทบดานการบรหารงบประมาณ และความรบผดชอบของ ทน . อปสรรค
ทอาจเกดขนกบการทำางานจงใหยกคำาขอวธการคมครองชวคราว
คำาสงศาลปกครองสงสด ท ๒๒๑/๒๕๔๕
การแบงจางหจก . สจรรยาฟอง อบต . โดยอางวามการจดจางโดย
การแบงจาง และใชวธตกลงราคา รวม ๓ คด คอ คำาพพากษาศาลปกครองสงสดท อ . 149/2549
ระหวาง หจก . สจรรยา กบ อบต . นามน คำาพพากษาศาลปกครองสงสดท อ . 252/2549
ระหวาง หจก . สจรรยา กบ อบต . แซงบาดาล และ อบต.หนองแวง
คำาพพากษาศาลปกครองสงสดท อ . 381/2549ระหวาง หจก . สจรรยา กบ อบต . ศรสมเดจ
ศาลปกครองสงสดมคำาวนจฉยในแนวเดยวกน คอ
การแบงจาง (หจก . สจรรยา / อบต . นามน)
อบต . จดทำาโครงการกอสรางและซอมแซมถนน ๑๙ โครงการ งบประมาณ ๑.๐๙ ลานบาท โดยขอจายขาดจาก
เงนสะสม และไดจดจางดวยวธตกลงราคา แยกจางเหมากอสรางฯ ถนน ๑๙ สาย เปน ๑๙ สญญา โดยทำาบนทกตกลงการจางกบผรบจาง ๓ ราย แตละโครงการวงเงนไมเกน
๑๐๐,๐๐๐ บาทผฟองคดจงรองเรยน นอ.นามน วาเปนการแบงจางลด
วงเงนขดตอระเบยบ และขอใหสงใหมการจดจางใหม นอ.ชแจงวา อบต.ดำาเนนการตามระเบยบแลว ผฟองคดจงรองเรยน ผวจ . ใหสอบสวนขอเทจจรง แตไมไดรบแจงผล
จงนำาคดมาฟองตอศาลปกครองคำาพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ.๑๔๙/๒๕๔๙
ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา ระเบยบ ขอ ๑๖ กำาหนดวา การซอหรอการจางตามขอ ๑๓
และขอ ๑๔ ถาผสงซอหรอสงจางเหนสมควรจะสงใหกระทำาโดยวธกำาหนดไวสำาหรบวงเงนทสงกวากได การแบงซอหรอแบงจาง
โดยลดวงเงนทจะซอหรอจางในครงเดยวกนเพอใหวงเงนตำากวาทกำาหนดโดยวธหนงวธใดเพอใหอำานาจสงซอสงจางเปลยนไป จะ
กระทำามได เวนแต การแบงซอหรอแบงจางวสดทงายตอการเนาเสย หรอ โดยสภาพไมอาจดำาเนนการซอหรอจางในครงเดยวกน
ทงจำานวนเงน โดยอนโลมใหแบงซอหรอแบงจางไดตามทเหนสมควร
หนงสอ มท ๐๓๑๘/ว ๒๒๕๒ ลว ๒๖ สค ๒๕๔๕ ขอ ๕ ระบวา หาก อบต .มความตองการใชพสดประเภทเดยวกนในระยะเวลาเดยวกน ควร
ดำาเนนการจดซอ/จางในคราวเดยวกน โดยกำาหนดเงอนไขการพจารณาตดสนดวยราคาตอรายการหรอพจารณาตดสนเปนราย
โครงการแลวแตกรณ
เหนวา โครงการกอสรางฯ ถนน ๑๙ โครงการ แมจะเปนโครงการทมความตองการใชพสดเหมอนกนหลายรายการ และระยะเวลา
ดำาเนนการใกลเคยงกนกตาม แตสถานทตงของทง ๑๙ โครงการ ไมเชอมตอและมสถานทตงหางไกลกน โดย
สภาพจงไมอาจรวมวาจางเปนโครงการเดยวกนไดและเมอพจารณาจากวงเงนคาจางเหมาของแตละโครงการ
ไมเกน ๑๐๐,๐๐๐ บาท ซงขอ ๑๓ กำาหนดใหจางโดยวธตกลงราคา ดงนน การท นายก.อบต.สงจางโดยวธตกลงราคา
จงเปนการจางทชอบดวยระเบยบแลว ทอางวา ม อบต . หลายแหงดวยความสจรตจงไดรวมการจดจาง
แลวใชวธการสอบราคานน เหนวา แมขอ ๑๓ กำาหนดใหใชวธตกลงราคากตาม แตขอ ๑๖ วรรคหนง กำาหนดให
การซอ/จางตามขอ ๑๓ และขอ ๑๔ ถาผสงซอ/จาง เหนสมควร “ ”จะสงใหกระทำาโดยวธทกำาหนดไวสำาหรบวงเงนทสงกวากได
คำาวา เหนสมควร หมายถง“ ” ระเบยบใหอำานาจผสงซอ/จางกระทำา การสงซอ/จางนอกเหนอจากวธทระเบยบกำาหนดไวสำาหรบวงเงนนน ซงขอ ๑๖
กำาหนดใหอำานาจตดสนใจอยางอสระแกผสงซอ“ /จาง ” ทจะสงซอ/จางดวยวธอนซงระเบยบนกำาหนดไวสำาหรบวงเงนทสงกวา อนไดแก วธสอบราคาหรอ
ประกวดราคากได หากผสงซอ/จาง เหนวาวธทตนเลอกสามารถดำาเนนการใหเปนไปตามความมงหมายแหงอำานาจหนาท
ของตนไดอยางดทสด ซง ไมวาจะเลอกใชวธใดกลวนแตชอบ“ดวยกฎหมายทงสน”
ดงนน เมอ อบต . ใด ใชดลพนจแลวเหนสมควรสงจางครงหนงไมเกน ๑๐๐,๐๐๐ บาท โดยวธสอบราคาซงเปนวธทสงกวา จงเปนการกระทำา
ทชอบดวยกฎหมายเชนกน แตไมผกมดให อบต . อน ๆ สงจางดวยวธเดยวกน และอำานาจดลพนจดงกลาวนเปนอำานาจการบรหารภายใน ของฝายปกครอง
โดยเฉพาะ หากผสงซอ/จางไดใชดลพนจกระทำาการสงซอ/จางอยภายในขอบเขตของความชอบดวยกฎหมายแลว ศาล
ไมอาจกาวลวงไปกำาหนดใหผสงซอ/จางใชดลพนจเปนอยางอน ผถกฟองคดท ๓,๔ เปนเพยงเจาหนาทผมสวนในการเตรยมการเพอเสนอนายก
อบต . พจารณาออกคำาสงเทานน ไมใชผออกคำาสงอนกระทบสทธ ผฟองคด จงพพากษายกฟอง
การแบงจาง (หจก . สจรรยา / อบต . ศรสมเดจ) เมอแตละโครงการตงอยตางหมบานและอยหางจากกน ไมเชอมตอใกลเคยงกน แมจะจดกลมตามทผฟองคดมคำาขอ ใหรวม
จดจางเปนโครงการเดยวกนโดยอาศยลกษณะงานอยางเดยวกนหรอคลายกนกตาม กยอมเหนไดวาไมเหมาะสมทจะรวมจดจางเชนนน เพราะการกอสรางและปรบปรงถนน
ตางพนทยอมมรายละเอยดแตกตางกน ขอเทจจรงจงเขาขายเปนกรณทไมอาจดำาเนนการจางในครงเดยวกนทงจำานวนเงนไดตามขอ
ยกเวนตามขอ ๑๖ วรรคสาม การแยกจดจางเปนแตละโครงการจงมใชการฝาฝนขอหามตามขอ
๑๖ วรรคสอง ดงนน การท อบต . ใชดลพนจในการจดจางโดยวธตกลงราคา จงมใชการใชดลพนจทไมมเหตผล
ทอางวาแบงจางมมลเหตจงใจจากการเรยกรบเงนสนบนเปนเพยงขออางทไมมพยานหลกฐานสนบสนน
ศาลปกครองชนตนเหนวา หากโครงการกอสรางเสนหนง“แตแบงซอยออกเปน ๒ โครงการเพอลดวงเงนใหจางดวยวธตกลง
ราคาได จงจะถอวาเปนการแบงจางซงตองหามตามขอ ๑๖”
คำาพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ.๓๘๑/๒๕๔๙
การรวมจาง (หจก . วนสตอพเซอรวส กบ กรมพฒนาฝมอแรงงาน) กรมฯ ประกาศสอบราคาจางเหมางาน ๓ ประเภท ไดแก งานรกษาความ
ปลอดภย งานทำาความสะอาด และงานดแลสนามหญา รวมในคราวเดยวกน
ผทมคณสมบตเฉพาะบางงานและไดยนซองสอบราคาเฉพาะงานใดงานหนงไมไดรบการพจารณา ทำาใหผเสนอราคาดงกลาวเหนวาไมไดรบความเปนธรรมเพราะมลกษณะกดกนผประกอบการขนาดเลกและไม
ชอบดวยระเบยบเนองจากระเบยบไมไดมวตถประสงคใหจางหลายงานทมลกษณะแตกตางกนรวมกน
ศาลปกครองสงสดเหนวา สวนราชการมอำานาจกำาหนดคณสมบตของงานจางโดยรวมงานทมลกษณะแตกตางกนไวในการสอบราคาคราว
เดยวกนได หากเปนการกระทำาเพอประโยชนตอทางราชการโดยแทจรงตามขอ ๔๒(๓ )
แตหากมวตถประสงคหรอกอใหเกดการผกขาดในการเสนอราคาจาง หรอเจาะจงเพอคดเลอกผเสนอราคา หรอมงประสงค
ในประการทไมเปนประโยชนแกทางราชการ การสอบราคานนยอมไมชอบดวยกฎหมาย
คำาพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ.๑๕๙/๒๕๔๘
กรณทกรมฯ ไดประกาศสอบราคาโดยรวมงาน ๓ ประเภท ไวในคราวเดยวกนโดยมเหตผลวา เพราะเปนงานทมเวลา
การทำางานเหลอมซอนกนอย หากใหเอกชนตางรายเปนผรบจางแลว อาจกอใหเกดปญหาในการรกษาความปลอดภยของอาคารสถานทและทรพยสนของทางราชการ และยงอาจกอใหเกด
ปญหาในการเรยกรองคาสนไหมฯ จากผรบจางในกรณเกดความเสยหายขน เพราะเปนการยากทจะพสจน
ไดวาเกดจากความผดหรอบกพรองของฝายใด นน เปนกรณทเหนไดวาเปนการประกาศสอบราคาทเปนไปเพอประโยชน
ของทางราชการตามขอ ๔๒(๓ ) กรมฯ จงมอำานาจดำาเนนการได นอกจากนน กรณทเอกสารสอบราคากำาหนดวา จะพจารณาตดสน
จากราคารวมเปนหลกอนเปนผลใหผเสนอราคาตองเสนอราคาเปนราคารวมนน เปนดลพนจของผประกาศสอบ
ราคาทจะกำาหนดใหมการเสนอราคารวมทงสนอยางเดยว หรอเปนราคารวมทงสนพรอมราคาตอหนวยหรอรายการไดตามความจำาเปนและเหมาะสมตามขอ ๔๐(๖ )
ดงนน เมอไมปรากฏวามความไมเหมาะสมในการกำาหนดใหเสนอราคารวมทงสนอยางเดยว การไมไดใหผเสนอราคาเสนอราคาเปนตอหนวยหรอตอรายการจงไมขดตอขอ ๔๐(๖ ) ประกาศ
สอบราคาจางของกรมฯ จงชอบดวยระเบยบแลว พพากษายกฟอง
2. ขนตอนกอนเปดซอง
เสนอราคา
ทราบมาวาไมรบซองเสนอราคา จงนำาคดมาฟอง (บ .อรลกษณฯ)
ผฟองคดยนซองประกวดราคา ตอมาทราบดวยวาจาจากเจาหนาทรบซองและเปดซองประกวดราคาวา ผฟองคดมผลงานผดเงอนไขและไมพจารณาซองทยนเสนอมา
วนถดมาผฟองคดไดรองขอความเปนธรรมจาก ผวจ.และอธบด และถดมาอกวนกไดนำาคดมาฟองตอศาลปกครองขอใหเพกถอนผลการเปดซองราคา และระงบการดำาเนนการตามผลการประกวดราคา
ศาลปกครองเหนวา หนวยงานยงไมไดสงการใด ๆ เกยวกบการประกวดราคาครงน โดยยงอยในขนการพจารณาของหนวยงาน ยงไมมคำาสงทางปกครอง ยงไมมขอพพาททางปกครองทศาลจะรบไวพจารณาได ศาลจงไมรบคำาฟองไวพจารณา
คำาสงศาลปกครองสงสด ท ๒๒๑/๒๕๔๕
6
การกระทำาททำาใหผอนไมมโอกาสเสนอราคามการวงราวซองเสนอราคากอนหมดเวลายนซอง ๕
นาท ทำาใหมผไมอาจเขาเสนอราคาไดหนวยงานประกาศรายชอผไดรบการคดเลอก
แตเมอผยนซองไมทนรองคดคานหนวยงานจงประกาศยกเลกการประกวดราคาครงท ๑ และประกาศ
ราคาครงท ๒ผไดรบการคดเลอกในการประกวดราคาครงท ๑
นำาคดมาฟองตอศาล ขอใหเพกถอนคำาสงประกาศยกเลกการประกวดราคาครงท ๑ และการประกวดราคาครงท ๒
คำาพพากษาศาลปกครองกลาง คดหมายเลขแดงท ๕๔๘/๒๕๔๔
คำาพพากษาของศาลปกครอง มาตรา ๑๐ แหง พ.ร.บ.วาดวยความผดเกยวกบ
การเสนอราคาฯ เจาหนาทรหรอควรรวามการกระทำาผดกฎหมายน ละเวนไมดำาเนนการใหมการยกเลกการเสนอราคามความผด
การทเจาหนาท ยกเลกการประกวดราคา ครงท ๑จงเปนการกระทำาทชอบดวยกฎหมาย
ไมพจารณาการเสนอราคาเพราะถกตดสทธเสนอราคา (ขนบญชดำา)
(บ . หนงพฒนาการฯ / กรมโยธาธการและผงเมอง) ผฟองคดยนซองเสนอราคางานกอสรางเขอนปองกนตลง รม
แมนำาโขง โดยเปนผเสนอราคาตำาสด แตกรมฯ ไมรบพจารณาการเสนอราคาอางวากรมฯ ไดประกาศตดสทธไมใหเสนอราคากบกรมฯ
ในทกสาขางานกอสราง ๓๐ วน เพราะผฟองคดทำางานกอสรางปรบปรงเขอนชายหาดบางแสนลาชา ผ
ฟองคดชแจงปญหาอปสรรคการกอสรางใหคณะกรรมการตรวจการจางทราบโดยตลอด และมหนงสอแจงการเขาดำาเนนการสถานท
กอสรางไมไดจงขอหยดงานชวคราวและสงวนสทธขอตออายสญญา
หลงจากนน ผฟองคดไดอทธรณการตดสทธไมใหเสนอราคาไปยงกรมฯ แตถกปฏเสธโดยใหเหตผลวา ผฟองคด
ไมประสานงานกบ ทต.แสนสข ในการเขาพนทกอสราง
คำาพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ.๒๒๑/๒๕๔๘ สวนของละเมดกลบคำาพพากษาของจวเสร
ผฟองคดเหนวา เปนหนาทของกรมฯ ทจะตองสงมอบพนทกอสราง รวมทงกรมฯ ไดดำาเนนการในลกษณะเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรม
เพราะใหประโยชนกบอก ๓ บรษท ทงทมปญหาเชนเดยวกบผฟองคด
ผฟองคดเหนวา การไมพจารณาการเสนอราคาของผฟองคดเปนการกระทำาทไมชอบดวยกฎหมาย เปนเหตใหผฟองคดเสยหาย
๒.๘ ลานบาท ศาลปกครองสงสดเหนวา มประเดนตองพจารณาวา การทกรมฯ
ประกาศตดสทธมใหผฟองคดเสนอราคารบจางงานกอสรางกบกรมฯ เปนการกระทำาทชอบดวยกฎหมายหรอไม ตา
มระเบยบฯ ขอ ๑๕ ทว วรรคหนง กำาหนดให ผมหนาทรบผดชอบการจดหาพสดตองดำาเนนการโดยเปดเผย โปรงใส และเปดโอกาส
ใหมการแขงขนกนอยางเปนธรรม ทงนโดยคำานงถงคณสมบตและความสามารถของผเสนอราคา
หรอผเสนองาน
ขอ ๕๐ กำาหนดใหคณะกรรมการพจารณาผลการประกวดราคา มหนาทดงน
(๑) ตรวจสอบคณสมบตของผเสนอราคา ใบเสนอราคา เอกสารหลกฐานตาง ๆ พสดตวอยาง แคตตาลอก หรอแบบรปและรายการละเอยด แลวคดเลอกผเสนอราคาทถกตองตามเงอนไขในเอกสารประกวดราคา ในกรณทผเสนอราคารายใดเสนอรายละเอยดแตกตางไปจากเงอนไขทกำาหนดในเอกสารประกวดราคาในสวนทมใชสาระสำาคญ และความแตกตางนนไมมผลทำาใหเกดการไดเปรยบเสยเปรยบตอผเสนอราคารายอน หรอเปนการผดพลาดเลกนอย ใหพจารณาผอนปรนใหผเขาประกวดราคาโดยไมตดผเขาประกวดราคารายนนออก และในการพจารณา คณะกรรมการอาจสอบถามขอเทจจรงจากผเสนอราคารายใดกไดแตจะใหผเสนอราคารายใดเปลยนแปลงสาระสำาคญทเสนอไวแลวมได
(๒) พจารณาคดเลอกสงของ หรองานจาง หรอคณสมบตของผเสนอราคาทตรวจสอบแลวตาม (๑) ซงมคณภาพและคณสมบตเปนประโยชนตอทางราชการ แลวเสนอใหซอหรอจางจากผเสนอราคารายทคดเลอกไวแลว ซงเสนอราคาตำาสด
เหนไดวา การพจารณาคณสมบตและความสามารถของผเสนอราคาหรอผเสนองาน ตองดำาเนนการตามหลกเกณฑและเงอนไขทระเบยบใหอำานาจไว ทงจะตองไมขดตอเจตนารมณของระเบยบทมงคมครองใหการจดหาพสดตองกระทำาโดยเปดเผย โปรงใส และมการแขงขนกนอยางเสรและเปนธรรมดวย
เมอพเคราะหเงอนไขประกาศประกวดราคาฯ ทตดสทธมให ผฟองคดเขาเสนอราคารบจางกบกรมฯ ดวยเหตทเคยกอสรางเขอนชายหาดบางแสนลาชาอนเปนการหามมให ผเสนอราคาทเคยมประวตรบจางกอสรางบกพรองอยางหนงอยางใดมากอนเขาเสนอราคากบสวนราชการ เหนไดวา ไมมบทบญญตใดของระเบยบกำาหนดไว ซงไมเปนธรรมแกผฟองคด ไมโปรงใส และไมเปดโอกาสใหมการแขงขนอยางเปนธรรมตามขอ ๑๕ ทว
ดงนน การทกรมฯ มประกาศตดสทธมใหผฟองคดเสนอราคารบจางกอสรางกบกรมฯในทกสาขางานกอสราง จงเปนการกระทำาทไมชอบดวย
กฎหมาย ทอทธรณวา มาตรา ๘ และมาตรา ๓๒ แหง พรบ . ระเบยบบรหารราชการ
แผนดน ประกอบกบมาตรา ๓(๒ ) แหง พรฎ . แบงสวนราชการกรมโยธาธการ ใหอำานาจหนาทกรมฯ ดำาเนนการเกยวกบการออกแบบและกอสรางโครงสรางพนฐาน ซงรวมถงเขอนปองกนตลงดวย จงตองควบคมดแล
การจดหาพสดตามอำานาจหนาทใหถกตองและเปนธรรม และมใหประโยชนของทางราชการหรอประโยชน
สาธารณะเสยหาย จงจำาเปนตองออกประกาศดงกลาวนน เหนวา บทบญญตแหงกฎหมายดงกลาว ไมไดใหอำานาจกรมฯ ในการตดสทธไมใหผฟองคดเขาเสนอราคาฯ แตเปนเพยงกำาหนดอำานาจหนาทของกรมฯ
เทานน ไมอาจแปลความขยายอำานาจหนาทใหรวมถงการตดสทธไมใหผฟองคดเขาเสนอราคารบจางงานกอสรางกบกรมฯ ไวเปนการลวงหนาได
สวนการควบคมดแลการจดหาพสดตามอำานาจหนาทใหถกตองและมใหประโยชนของทางราชการหรอประโยชนสาธารณะเสยหาย นน กรมฯ สามารถกำาหนดไวในขอสญญาใหผรบจางตองรบผดจากการไมปฏบตตามสญญา หรอการปฏบตงานลาชา และสามารถบงคบตามขอสญญาไดอยแลว ไมอาจนำากรณการปฏบตงานลาชาตามโครงการหนงมาเปนขออางตดสทธมใหเสนอราคา
หรอเสนองานนน กรมฯตองพจารณาความพรอมหรอความสามารถของผเสนอราคาในขณะ
ทเสนอราคา และตองดำาเนนการคดเลอกผรบจางตามหลกเกณฑและเงอนไขทกำาหนดไวในระเบยบ ทงในการเสนอราคามไดหมายความวา ผเสนอราคาจะไดรบ
การพจารณาใหเขาทำาสญญาเสมอไปไม อทธรณของกรมฯ จงฟงไมขน
การประกาศตดสทธเปนกรณการใชอำานาจเกนกวาทระเบยบกำาหนดไว และขดตอเจตนารมณของระเบยบเทานน ยงไมอาจถอไดวา
เปนการใชอำานาจในการจำากดเสรภาพหรอสทธของบคคลในการประกอบอาชพทขดตอ รธน . มาตรา ๕๐ แต
อยางใด ประเดนตอมา คอ การทกรมฯ ไมรบพจารณาการเสนอราคาของผ
ฟองคด โดยอางวาไมมสทธเสนอราคากบกรมฯ ตามประกาศฯ นน เปนการกระทำาละเมดตอผฟองคดหรอไม และกรมฯ ตองชดใชคาเสยหายหรอไมเพยงใด เหนวา เมอการออกประกาศฯ เปนการกระทำาทไมชอบดวยกฎหมาย ดงนน การทกรมฯ ไมรบพจารณาการเสนอ
ราคางานโดยอางประกาศดงกลาวจงเปนการกระทำาละเมดตอผฟองคด
สำาหรบคาเสยหาย ๒.๘ ลานบาท ทอางมา เปนคาเสยหายจากการทไมไดเขาทำาสญญาและดำาเนนการ
กอสราง นน เหนวา คาเสยหาย ๒.๗ ลานบาท เปนคาตอบแทนการดำาเนนการ (กำาไร ) นน
แมจะเสนอราคาตำาสด แตกหาใชวาจะไดเขาทำาสญญาเปนการแนนอน และหากไดเขาทำาสญญา
กไมอาจคาดหมายไดวาจะไดกำาไรตามจำานวนทกลาวอาง ทงเปนคาเสยหายในอนาคตทยงไมแนนอน
และไกลเกนเหต ไมอาจคาดหมายได ศาลจงไมอาจกำาหนดคาเสยหายใหได
สวนคาเสยหายทกรมฯ ตองชดใชใหแกผฟองคดจากการเสนอราคาจาง ไดแก คาซอแบบประกวดราคา
๑๐,๐๐๐ บาท คาธรรมเนยมทำาหนงสอคำาประกน ๑,๒๘๙ บาท คาธรรมเนยมรบรองเครดตของ
ธนาคาร ๑,๕๕๐ บาท และคาอากรแสตมป๑๐ บาท รวม ๑๒,๘๔๙ บาท
และคาเสยหายงานกอสรางอกโครงการหนง ๒๓,๗๕๐ บาท รวม ๒ โครงการ ๓๖,๕๙๙ บาท
ตามคำาพพากษาของศาลปกครองชนตน ซงศาลไดพจารณากำาหนดใหตามคาเสยหายทเกดขนจรงนน ถอ
ไดวาเปนคำาวนจฉยทชอบดวยเหตผลและเปนธรรมแลว อทธรณฟงไมขน
3. ขนตอนการพจารณาผล
กรณมผเสนอราคารายเดยว การสอบราคา
คำาพพากษาศาลปกครองสงสด คดหมายเลขแดง ท อ . ๔๓/๒๕๔๖ (ทม.ปตตาน/จวเสร )
การประกวดราคา - คำาพพากษาศาลปกครองกลาง ท ๑๑๔๐/๒๕๔๔
(อบจ.สพรรณบร/สนทรพยทว) - คำาพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ.๙๖/๒๕๔๙
(บ.ดพรอมภณฑ/กรมควบคมโรค)
การประกวดราคาทมผเสนอราคารายเดยว (เดม)
การประกวดราคากอสรางมผเสนอราคาเพยงรายเดยว
หนวยงานปร ะกาศยกเลกการประกวดราคา โดยไมไดประกาศใหผเสนอราคาไดรบการคดเลอก และประกาศประกวดราคาครงท ๒ โดยใหเหตผลวา
เนองจากมผเสนอราคาเพยงรายเดยว
ผเสนอราคานำาคดมาฟอง และขอคมครองชวคราว
คำาพพากษาศาลปกครองกลาง ท ๑๑๔๐/๒๕๔๔ (บ.สนทรพยทว/อบจ.สพรรณบร )
ขอพจารณาของศาลปกครองตามระเบยบไดกำาหนดเปนขอยกเวนวาอาจไมตองเสนอ
ยกเลกการประกวดราคาได หากเหนวามเหตผลสมควรทจะดำาเนนการตอไป
คณะกรรมการฯ จงตองพจารณาเหตผลทกครงวา “ถาไมยกเลกมเหตผลสมควรใดบาง”
การใชดลพนจ ๑ ) ตองใชดลพนจ ๒ ) ใชอยางเหมาะสม จำานวนผซอซองประกวดราคา ไปดสถานท ประสบการณทำางาน การคำาประกนของธนาคาร
คำาพพากษาของศาลปกครอง
การอางเหตผลของหนวยงานเปนการใชดลพนจโดยไมชอบ ถอวาเปนการกระทำาโดยไมชอบดวยกฎหมาย ดงนน คำาสงทใหยกเลกการประกวดราคาจงเปนคำาสงทไมชอบดวยกฎหมาย
ศาลมขอสงเกต โดยใหหนวยงานและคณะกรรมการพจารณาผลการประกวดราคาพจารณาผลตอไปโดยถอเสมอนไมมการยกเลกการประกาศราคา
หลกกฎหมาย คำาสงยกเลกการประกวดราคา เปนคำาสง ทาง
ปกครอง
คำาสงไมไดกระทบสทธบคคลใดเปนการเฉพาะ ผฟองคดจงไมใช “คกรณ” ทจะมสทธอทธรณคำาสงฯ จงสามารถฟองคดไดโดยไมตองอทธรณคำาสงตาม
กฎหมายวธปฏบตราชการกอน
การใชดลพนจ ในกรณกฎหมายใหใชดลพนจ เจาหนาทจะตองใชดลพนจ และใชอยางมเหตมผล ถกตอง และ
ชอบดวยกฎหมาย
2
การประกวดราคาทมผเสนอราคารายเดยว (ใหม)
กรมประกวดราคาซอสารเคม ๔ รายการ มผซอเอกสาร ๑๒ ราย มผมายนซอง ๔ ราย
แตคณะกรรมการรบและเปดซองรบซองไวเพยง ๒ ราย คอ ผฟองคด และ บ.เคมโปรฯ สวน
๒ ราย ยนซองลาชาจงไมรบซองไว ผฟองคดยนเสนอราคาเฉพาะรายการท ๑ และ ๓ สวน
บ.เคมโปร ยนเฉพาะรายการท ๑ เมอเปดซองรายการท ๑ ผฟองคดเสนอราคาตำาสด
คณะกรรมการฯจงเสนอใหซอกบผฟองคดและทำาสญญาแลว
คำาพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ.๙๖/๒๕๔๗ (บ.ดพรอมภณฑ/กรมควบคมโรค )
รายการท ๒ และ ๔ ไมมผเสนอราคา คณะกรรมการฯ จงเสนอยกเลกการประกวดราคาและอนมตใหจดซอโดยวธพเศษ ซงได
ทำาสญญาซอขายแลว สวนรายการท ๓ ผฟองคดเสนอราคารายเดยว คณะกรรมการ
พจารณาผลการประกวดราคาเสนอใหยกเลกการประกวดราคาโดยอางขอ ๕๑ กรมฯจงอนมตใหยกเลก เนองจาก
มผเสนอราคารายเดยวและเพอตองการใหมการแขงขนราคา ซงขณะนน คณะกรรมการฯ ทราบแลววา ยงมผทขนทะเบยนไวกบ อย .อก ๑ ราย นอกจากนน กรมฯเหนวายงมสารเคมใชไดอก ๑-๒ เดอน การไมตกลงซอจากผเสนอราคารายเดยวไมทำาใหทางราชการเสยหาย อกทงไมมขอจำากดเรองงบประมาณรายจาย จงเหนวาไมม
เหตผลสมควรทจะดำาเนนการตอไป และหากมการประกวดราคาใหมจะเปนประโยชนแกทางราชการมากกวา อกทงผฟองคดกมสทธยนซองเสนอราคาตามเงอนไขประกวดราคาครงใหมไดอยแลว
เมอยกเลกการประกวดราคาแลว กรมฯ ไดมประกาศประกวดราคาใหม และไดมหนงสอแจงผฟองคดทราบ ผฟองคด
เหนวาการยกเลกการประกวดราคารายการท ๓ ไมชอบดวยกฎหมายโดยอางคำาพพากษาศาลปกครองกลาง
ท ๑๑๔๐/๒๕๔๔ และมหนงสอขอให กรมฯ ยกเลกการประกวดราคารายการท ๓ ครงใหม และทบทวนผล
การประกวดราคาเดม กรมฯ มหนงสอแจงผฟองคดวา ไดใชดลพนจในการพจารณาแลวเหนควรประกวดราคาใหม
เพอเปดโอกาสใหมการแขงขน ผฟองคดจงนำาคดมาฟองตอศาล
ขอใหเพกถอนคำาสงยกเลกการประกวดราคารายการท ๓ และใหผฟองคดเขาทำาสญญา และยกเลกการประกวดราคาครงใหม รวม
ทงเพกถอนการจดซอโดยวธพเศษ (รายการท ๒,๔ ทงทตนเองไมไดเสนอราคา ) โดยดวนและสงหามใหหยดดำาเนนการทกอยางทนท มฉะนนอาจจะทำาใหยาก
ตอการแกไขเยยวยาความเสยหายตองบประมาณของรฐได
สารเคม ผยนซองเสนอราคา ผลการพจารณา
1. สารเคม D ผฟองคด บ.เคมโปร ฯ เสนอราคาสงกวา
บ.แทคซาโกฯ ไมรบซอง
บ . เคมฟลทฯไมรบซอง
อนมตซอผฟองคด
2 . สารเคม C บ.แทคซาโกฯไมรบซอง
บ . เคมฟลทฯไมรบซอง
ยกเลก
3 . ทรายฯ ๑%
ผฟองคด ยกเลก
4. ทรายฯ ๒%
บ.แทคซาโกฯไมรบซอง
บ . เคมฟลทฯไมรบซอง
ยกเลก
หมายเหต - . 1. บรษท แทคซาโก จำากด และ บรษท เคมฟลท จำากด ยนซองลาชา จงไมรบซองเสนอราคา
2. รายการท 2 และ 4 ไมมผเสนอราคาจงยกเลกการประกวดราคา ตอมาไดจดซอโดยวธพเศษจากบรษท แทคซาโก จำากด
ศาลปกครองสงสด เหนวา คดมประเดนตองวนจฉยวา การยกเลกการประกวดราคารายการท ๓ และดำาเนนการประกวด
ราคาครงใหมเปนการกระทำาทชอบดวยกฎหมายหรอไม ขอ ๕๑ [อปท.ขอ ๔๔/อบต.ขอ ๓๗] กำาหนดวา
เมอคณะกรรมการพจารณาผลการประกวดราคาไดพจารณาตามขอ ๕๐ (๑ ) แลวปรากฏวา มผเสนอราคาราย
เดยวหรอมผเสนอราคาหลายรายแตถกตองตรงตามรายการรายละเอยดและเงอนไขทกำาหนด
ในเอกสารประกวดราคาเพยงรายเดยว โดยปกตใหเสนอหวหนาสวนราชการยกเลกการประกวดราคาครงนน
แตถาคณะกรรมการฯ เหนวามเหตผลสมควรทจะดำาเนนการตอไปโดยไมตองยกเลกการประกวดราคากให
ดำาเนนการตามขอ ๕๐ (๒ ) โดยอนโลม (เสนอใหซอหรอจาง)
ดงนน หากขอเทจจรงปรากฏวา เมอคณะกรรมการฯไดตรวจสอบคณสมบตของผเสนอราคา ใบเสนอราคา เอกสารหลกฐานตาง ๆ และรายการละเอยดแลว คดเลอกผเสนอราคาทถกตองตามเงอนไข ในเอกสาร
ประกวดราคาแลวปรากฏวา มผเสนอราคารายเดยวหรอมผเสนอราคาหลายรายแตถกตองฯ เพยงรายเดยว โดยปกตใหเสนอหวหนาสวนราชการยกเลกการประกวดราคา
นน ๆ แตในกรณทคณะกรรมการฯ เหนวา มเหตผลสมควรทจะดำาเนนการตอไปโดยไมตองยกเลกฯ กใหคณะกรรมการฯ ดำาเนน
การพจารณาคดเลอกสงของหรองานจาง หรอคณสมบตของผเสนอราคา
ทตรวจสอบแลววามคณภาพและคณสมบตเปนประโยชนตอทางราชการแลวเสนอใหซอ
หรอจางตอไปโดยอนโลม
ขอเทจจรงในคดฟงไดวา การยนเสนอราคารายการท ๓ มผฟองคดเสนอราคาเพยงรายเดยว และคณะกรรมการฯ เหนวา
เปนผเสนอราคาทถกตองตามเงอนไข อยางไรกตาม คณะกรรมการฯ เสนอใหกรมฯ ยกเลก
การประกวดราคาเนองจากผฟองคดเปนผเสนอราคารายเดยว ทำาใหไมมการแขงขนเพอเปรยบเทยบราคา ประกอบ
กบในขณะนน คณะกรรมการฯ ทราบแลววา ยงมผทขนทะเบยนไวกบ อย . อก ๑ ราย และกรมฯ ยงมสารเคมใชอก ๑-๒
เดอน ทงไมมขอจำากดเรองงบประมาณรายจาย คณะกรรมการฯ จงเหนวา ไมมเหตผลสมควรทจะดำาเนนการตอไปและ
การประกวดราคาใหมจะเปนประโยชนแกทางราชการมากกวา กรมฯ จงอนมตใหยกเลกการประกวดราคา
จงเหนไดวา การทคณะกรรมการฯ ไดพจารณาตรวจสอบและคดเลอกผเสนอราคาทถกตองตามเงอนไขแลวปรากฏวา มผฟองคดเพยงรายเดยวทยนซอง
เสนอราคา และถกตองตามเงอนไขฯ ซงเมอพจารณาตามขอ ๕๑ แลว ปรากฏวา
มผเสนอราคารายเดยวโดยปกตใหเสนอหวหนาสวนราชการยกเลกการประกวดราคา
ดงนน การทคณะกรรมการฯ เสนอใหยกเลก การประกวดราคา และกรมฯ ไดอนมตใหยกเลก จง
เปนการกระทำาทชอบดวยกฎหมาย ตามขอ ๕๑
ทอางวา การทคณะกรรมการฯ ไมพจารณาวาการประกวดราคามเหตผลสมควรทจะดำาเนนการตอไป
ตามขอ ๕๐(๒ ) หรอไม กอนยกเลกการประกวดราคา เปนการกระทำาทไมชอบ
ดวยกฎหมาย นน เหนวา ขอ ๕๑ เหนไดวา การยกเลกการประกวดราคา คณะกรรมการฯ ไมจำาตองพจารณาตอไปวามเหตผลสมควรทจะดำาเนนการตอไปตามขอ ๕๐(๒ ) หรอไม
เพราะดำาเนนการตามทกฎหมายกำาหนดไวหากขอเทจจรงครบถวนตามหลกเกณฑทกำาหนด
ในระเบยบฯ กยอมเปนสทธของคณะกรรมการฯทจะเหนสมควรใหยกเลกการประกวดราคาได
เวนแตเปนกรณทคณะกรรมการฯเหนสมควรทจะมการดำาเนนการเสนอเพอใหจดซอ/จางตอไป
คณะกรรมการฯ จะตองมเหตผลอนสมควรและเพยงพอทจะรบฟงไดวาการดำาเนนการตอไปจะมผลดตอ
ทางราชการหรอไม เพอปองกนมใหมการเออประโยชนตอฝายใดฝายหนงหรอมการทจรตเกดขน เพราะการดำาเนนการเสนอใหมการจดซอ/จางตอไป ยอมเสยงตอการทจะมความผดพลาดเกดขนได เพราะมไดมผเสนอราคารายอนเสนอราคาเขามาใหคณะกรรมการฯ พจารณาเปรยบเทยบราคาได อนมใชหลกการของ
การประกวดราคาทตองการใหมการแขงขนราคาเพอใหสวนราชการได
ประโยชนสงสดจากการประกวดราคา
ดงนน การทคณะกรรมการฯ มไดพจารณาวามเหตผลสมควรทจะดำาเนนการตอไปตามขอ ๕๐(๒ ) หรอไม นน
จงไมอาจถอไดวาเปนการกระทำาทไมชอบดวยกฎหมาย หรอมลกษณะเปนการเออประโยชนแกฝายใดฝายหนง ขออาง
จงไมอาจรบฟงได ทอางวา การทอกบรษทหนงยนซองประกวดราคา
ไมทนเวลา จงเปนเหตใหมผฟองคดยนซองเพยงรายเดยว ไมใชความผดของผฟองคด แตเปนความผดของอกบรษทนนเอง และทกรมฯ ใหเหตผลวา สารเคมมสำารอง
ใชอก ๑-๒ เดอน ไมจำาเปนตองจดซอ เหนไดวาเปนการเปลยนแปลงหลกการเดมทจดประกวดราคา นน เหนวา เมอศาลวนจฉยแลววา การดำาเนนการของกรมฯ ในการยกเลกการประกวดราคาชอบดวยกฎหมาย จงไมจำาตองวนจฉย
ประเดนอนอกตอไปจงพพากษายกฟอง
การสอบราคาทมผเสนอราคารายเดยว การสอบราคากอสราง วงเงนไมเกน ๑ ลาน มผเสนอราคา
เพยงรายเดยว โดยเสนอตำากวางบประมาณและราคากลาง
หนวยงานประกาศยกเลกการสอบราคาโดยใหเหตผลวา เนองจากมผเสนอราคาเพยงรายเดยว
ผฟองคดจงนำาคดมาฟองเรยกคาเสยหาย
อกปเศษ จงไดจดจางดวยวธพเศษ โดยอางประชาชนไดรบความเดอดรอน ในราคาทตำากวาเพยง ๘๐๐ บาท และ
กอสรางงานเสรจแลว
คำาพพากษาศาลปกครองสงสด (อทธรณ ) คดหมายเลขแดงท อ . ๔๓/๒๕๔๖ (จวเสร )
ศาลปกครองสงสดวนจฉยวา เมอคณะกรรมการเปดซองตรวจสอบคณสมบต และรายการเอกสารแลว
ครบถวนถกตอง จงเปดซองโดยเปรยบเทยบราคากบราคากลาง และตอรองราคาใหตำากวาราคากลาง และงบฯ
และรายงานวา ราคาทลดราคาใหเปนราคาทเหมาะสม การ“ ”ดำาเนนการของคณะกรรมการจงชอบดวยกฎหมาย
แมอำานาจการจดจางเปนของนายกเทศมนตร แตจะสงยกเลกการสอบราคากจะตองมเหตผลเพยงพอใหเหนวาเปนการใชดลฯโดยชอบ
และความเหนของคณะกรรมการฯไมชอบอยางไร เพอใหเปนไปตามเจตนารมณของกฎหมายทมงใหเกดความโปรงใส ตรวจสอบได ขออาง
เพยงวา ไมทำาใหเปรยบเทยบราคาได หากตองการใหยกเลก ตองกำาหนดไวตงแตในชนของคณะกรรมการเปด
ซองแลว คำาสงยกเลกการสอบราคาจงขดตอหลกเกณฑการจดจางตามขอ ๓๕(๑ )
ไมเปนประโยชนกบทางราชการ และกอความเดอดรอนแกประชาชน เปนการใชดลพนจโดยไมชอบ
ขออางวามอำานาจยกเลกฯไดเพอประโยชนของทางราชการไมอาจรบฟงได
สวนความเสยหาย ใหศาลปกครองชนตนไปพจารณา
การพจารณาวาไมผานเกณฑขอเสนอทางเทคนค
(การประกาศเงอนไขทางเทคนคไมชอบ)
175 10
ประกาศเงอนไขทางเทคนคไมครบถวน
คดกจการรวมคา CCDCK & กรมทางหลวงวธจางเหมาแบบเบดเสรจ(Turnkey ) อยในบงคบระเบยบพสด ? เงนงบประมาณ = …เงนซงสวนราชการไดรบไว
โดยไดรบอนญาตจาก รมว.กค.ใหไมตองสงคลง…”
เอกสารประกวดราคาระบ ขอเสนอทางเทคนค แตไมไดระบ หลกเกณฑการพจารณาใหคะแนน และคะแนนเทาใดถอวาผาน ชอบหรอไม ? กำาหนดหลกเกณฑการพจารณาโดยไมครบถวน ไม
ถกตองตามขนตอนขอ ๕๔
คำาพพากษาศาลปกครองกลาง คดหมายเลขแดงท ๑๓๑๔/๒๕๔๕
คกก.พจารณาผลฯ กำาหนดหลกเกณฑการพจารณาฯ และคะแนนทผานการประเมนภายหลงวน
ยนขอเสนอ แตกอนเปดซองชอบหรอไม ?
ไมกอใหเกดไดเปรยบเสยเปรยบ ไมทำาให การแขงขนราคาอยางเปนธรรมตองเสยไป ดงนน การ
ประประกวดราคาจงไมเสยไป
คำาสงวาผฟองคดไมผานเกณฑขอเสนอทางเทคนค อนเปนคำาสงไมรบคำาเสนอรบจาง เปนคำาสง
โดยชอบดวยกฎหมาย ? หลกเกณฑการพจารณาฯไมทำาใหการประกวดราคาเสย
ไป จงฟงไดวาคำาสงไมรบขอเสนอชอบแลว
คณะกรรมการพจารณาผล เหนวามคณสมบตไมครบถวน นำาคดมาฟองในขณะทผมอำานาจ
ยงไมไดมคำาสงซอ
คดลอกเลย & กทม.การจดซอคอมพวเตอร
กทม.จดประกวดราคาซอเครองคอมพวเตอรผฟองคดเปนผยนซองประกวดราคา
คณะกรรมการพจารณาผลการประกวดราคามความเหนวาผฟองคดมคณสมบตไมครบถวน
(ผว.กทม . ยงไมมคำาสง)ผฟองคดจงนำาคดมาฟองตอศาลปกครอง
ศาลเหนวาความเหนของคณะกรรมการฯ ยงไมมผลกระทบตอผฟองคด จงยงไมเปนผเดอดรอนหรอเสยหาย จงยงไมเปนผมสทธฟองคด
คำาสงศาลปกครองสงสด ท ๒๙/๒๕๔๗
ผมอำานาจ มคำาสง
การจดซอจดจางเสนอ
ผมอำานาจเพอมคำาสง
คกก.พจารณาผลการประกวดราคา
ยนซองประกวดราคา
ยงไมกระทบสทธยงไมเปน ผเดอดรอนหรอเสยหาย
เปน “คำาสงทางปกครอง” ตามวปฏบต (กฎ ๑๒)
กรณอน ๆ
ผจดการลงลายมอชอและประทบตรา ในเอกสาร แตไมมคำาวา รบรองสำาเนาถกตอง“ ”
คดกจการรวมคา บรษททรพยมากกอสรางฯ
ผถกฟองคดจดประกวดราคาจางปรบปรงอาคารทพกผโดยสาร คากอสราง ๑๖๕ ลานฯ มผเสนอราคา ๘ ราย
ผฟองคดเสนอราคาตำาสด แตคณะกรรมการพจารณาผลการประกวดราคาเหนวา หนงสอคำาประกนการยนราคา ไม
ครบ ๑๒๐ วนนบแตวนเปดซองเสนอราคา (๑๒๐ วนนบแตวนยนซองเสนอราคา ) ผดเงอนไขและเปนสาระสำาคญ จง
เสนอใหผเสนอราคาลำาดบท ๒ เปนผชนะการประกวดราคา ผฟองคดจงนำาคดมาฟองตอศาลขอใหเพกถอน
ผลการพจารณาของคณะกรรมการฯ และใหพจารณาราคา ทเสนอ และใหเพกถอนคำาสงทใหผเสนอราคาลำาดบท ๒ ชนะการ
ประกวดราคา
คำาสงศาลปกครองสงสด ท ๑๖๒/๒๕๔๖
ระหวางการพจารณาคด รมว.คค . อนมตสงจางผเสนอราคาลำาดบท ๒ และผถกฟองคดไดมหนงสอแจงผฟองคดทราบ
ศาลปกครองสงสดเหนวา การทหนวยงานแจงผลใหทราบกอนท รมว.คค . จะมคำาสง ไมใชคำาสง
ไมรบคำาเสนอราคาทจะเปนคำาสงทางปกครอง เพราะอำานาจเปนของ รมว.คค . การแจงดงกลาวจงยงไมกระทบสทธผฟองคด
เมอมาฟองกอน รมว.คค . จะอนมตใหจางฯ จงยงไมใชผเดอดรอนหรอเสยหายฯ ทจะมสทธฟองคดตอศาล
พพากษายนทไมรบคำาฟองไวพจารณา แตโดยทผลของการพจารณาของ รมว.คค . ทไมรบคำาเสนอราคาของผฟองคด เกดระหวางการพจารณาคด เพอประโยชนแหงความยตธรรม จงอนญาตใหผฟองคดยนฟองคดนใหมไดภายใน ๙๐ วนนบแตวนทศาลมคำาพพากษา
ขอสงเกต อำานาจสงจาง และอำานาจในการสงไมรบคำาเสนอราคา“ ”
4. ขนตอนอนมตสงซอ สงจาง
ฟองเพกถอนคำาสงจาง/คำาสงยกเลกการประกวดราคา (คำาสงทางปกครอง ) ตองอทธรณคำาสงกอน
5 . ขนตอนการยกเลกการจดซอ
จดจาง
ขอกฎหมาย : การยกเลกการประกวดราคา
[ สวนราชการ ขอ ๕๓ /อปท . ขอ ๔๖ /อบต . ขอ ๓๙ ] หลงจากการประกวดราคาแลว แตยงไมไดทำาสญญาหรอ
ตกลงซอหรอจางกบผเสนอราคารายใด ถามความจำาเปนเพอประโยชนของทางราชการเปนเหตให
ตองเปลยนแปลงสาระสำาคญในรายการละเอยดหรอเงอนไขทกำาหนดไวในเอกสารประกวดราคาซงทำาใหเกด
การไดเปรยบเสยเปรยบระหวางผเขาเสนอราคาดวยกน ใหหวหนาสวนราชการพจารณายกเลกการประกวดราคาครง
นน
ขอกฎหมาย : การยกเลกการสอบราคา
[ สวนราชการ ขอ ๔๓(๓) /อปท . ขอ ๓๖(๓ ) /อบต . ขอ ๒๙(๓ ) ]
ราคาของผเสนอราคารายทคณะกรรมการเหนสมควรซอหรอจางสงกวาวงเงนทจะซอหรอจาง และ
เรยกผเสนอราคารายตำาสดและผเสนอราคาทกรายมาตอรองราคาแลวไมไดผล
ใหเสนอความเหนตอหวหนาสวนราชการเพอประกอบการใชดลพนจวาจะสมควรลดรายการ ลดจำานวน หรอลดเนองาน หรอขอเงนเพมเตมหรอยกเลกการสอบราคาเพอ
ดำาเนนการสอบราคาใหม
ลกษณะการยกเลกการจดซอจดจางทชอบดวย
กฎหมาย
กทพ . มอำานาจยกเลกการประกวดขอเสนอไดภายใตเงอนไขวา หากภายหลงการประกวดขอเสนอแลว
แตยงไมทำาสญญาหรอตกลงซอหรอจาง ถามความจำาเปนเพอประโยชนของ กทพ . เปนเหตใหตองเปลยนแปลงสาระสำาคญในรายละเอยดหรอเงอนไข
ทกำาหนดไวในประกาศ ตามขอ ๓๘ วรรค ๑ ขอ ๑๔๘ ขอ ๑๕๐ ว ๒
คำาพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ.๓๓/๒๕๔๘
(บ.วทยการบน จำากด และ กทพ.)
เมอ คกก.กทพ.เหนวา มความจำาเปนเพอประโยชนของ กทพ .โดยเหนวา เงอนไขทกำาหนดใหพนทพฒนา ๕ ป
นอยไป อาจไมคมตอการลงทน ทำาใหมผยนขอเสนอเพยงรายเดยว จงไดปรบปรงเงอนไขและขอกำาหนดอน
ใหเหมาะสมชดเจนยงขน และขยายเวลาพฒนาเปน ๑๐ ป เพอใหคาตอบแทนการเชาเปนไปตามมาตรฐานและสอดคลองกบภาวะเศรษฐกจ จงเปนกรณทมความจำาเปนเพอประโยชนของ กทพ.
เปนเหตใหตองเปลยนแปลงสาระสำาคญในรายละเอยดหรอเงอนไขทกำาหนดไว
ในประกาศฯ คกก.กทพ . ยอมมอำานาจยกเลกการประกวดขอเสนอและดำาเนนการประกวดขอเสนอใหมไดตามระเบยบฯ คำาสงของ คกก.กทพ . ทยกเลกการประกวดขอเสนอจงชอบดวยกฎหมาย
เมอคำาสงชอบดวยกฎหมาย แมจะทำาใหผฟองคดเสยหาย กทพ .กไมจำาตองชดใชคาเสยหายใหแกผฟองคด
ผวจ . มคำาสงยกเลกการประกวดราคาจางเหมากอสรางอาคารโรงพยาบาลเพราะเหตทราคาทผเสนอราคาตำาสดยง
สงกวาวงเงนงบประมาณและราคากลางซงหากดำาเนนการตอไปจำาเปนตองปรบลดรายการกอสรางในเอกสารประกวดราคาอนจะมผล ทำาใหเกดความไดเปรยบเสยเปรยบระหวางผเขาเสนอราคาดวยกน แตผเสนอราคาตำาสดซงคณะกรรมการพจารณาผลการประกวดราคาเสนอ
วาเหนควรจางผเสนอราคาดงกลาวเหนวาเปนการยกเลกการประกวดราคา
ทไมชอบดวยกฎหมาย จงฟองขอใหเพกถอนคำาสงฯ
คำาพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ.๕-๖/๒๕๔๖
(บ.เหมองแรสายทอง จำากด กบ ผวจ . สมทรสาคร (นายวระ เสรรตน)
ศาลปกครองสงสดเหนวา เนองจากการประกวดราคานน จงหวดไดกำาหนดแบบเอกสารใบเสนอราคาโดยใหผเสนอราคา
กรอกรายการคากอสรางเปนคาวสดกอสรางและคาแรงงานในแตละรายการ แลวรวมคากอสรางและคาแรงงานทกรายการ
มาคำานวณเปนคาอำานวยการ กำาไร ภาษ คาความผนผวน และคาดอกเบย โดยไมไดแยกรายการทอยนอกเหนอจากคาวสดกอสรางและคาแรงงานไวอยางชดแจง ซงผเสนอราคาแตละรายมหลกเกณฑเฉพาะในการคำานวณรายการทอยนอกเหนอดงกลาวแตกตางกนโดยจงหวดไมอาจลวงรหลก
เกณฑในการคำานวณนนได
ดงนน การเสนอราคาในลกษณะดงกลาวจงเปนกรณทไมสามารถนำาราคาทมการปรบลดรายการกอสรางมาปรบลดราคา
คากอสรางตามทมการเสนอไวในใบเสนอราคาได ซงการปรบลดรายการกอสรางเปนการเปลยนแปลงสาระสำาคญในรายละเอยดหรอเงอนไขท
กำาหนดไวในเอกสารประกวดราคาอนทำาใหเกดการไดเปรยบเสยเปรยบระหวางผเขาเสนอราคาดวยกน
เมอปรากฏวากรณเปนการเปลยนแปลงสาระสำาคญทจำาเปนเพอประโยชนของทางราชการ จงเปนกรณทอยใน
หลกเกณฑซง ผวจ . ในฐานะหวหนาสวนราชการมอำานาจทจะพจารณายกเลก
การประกวดราคาไดตามขอ ๕๓ คำาสงยกเลกการประกวดราคาของ ผวจ . จงเปนคำาสงทชอบ
ดวยกฎหมาย จงพพากษายกฟอง
ฟองเพกถอนคำาสงยกเลกการประกวดราคาตองอทธรณกอน (หจก.ประภาพร)
ผฟองคดชนะการประกวดราคา แตไมยอมเขาทำาสญญาเนองจากเนองานไมตรงตามประกาศจาง เมอไดรบการชแจงแลว ผฟองคดจงขอเขาทำาสญญาแต อบต . ไดยกเลก การประกวดราคาแลว
ผฟองคดจงไดขอทราบเหตผลการยกเลกการประกวดราคาจาก ผวจ . แตยงไมทราบผล ตอมาไดนำาคดมาฟองตอศาลปกครอง
ศาลปกครองเหนวา คำาสงยกเลกการประกวดราคาเปนการสงยกเลกกระบวนพจารณาคำาเสนอหรอการดำาเนนการอนใด
ในลกษณะเดยวกน จงเปนคำาสงทางปกครอง การทมหนงสอถง ผวจ . ถอเปนการอทธรณคำาสงดงกลาวแลว แตเมอยง
ไมทราบผลแลวนำาคดมาฟองตอศาลปกครอง ถอวาไมไดดำาเนนการตามขนตอนและวธการและไดมการสงการ
ตามกฎหมาย หรอไมไดสงการภายในเวลาอนสมควรหรอภายในเวลาทกฎหมายกำาหนด ผฟองคดจงไมมสทธ
ฟองคด ศาลจงไมรบคำาฟองไวพจารณา
คำาสงศาลปกครองสงสด ท ๒๒๑/๒๕๔๕
ลกษณะการยกเลกการจดซอจดจางทไมชอบดวยกฎหมาย
เรยกคาเสยหายจากการยกเลกการประกวดราคา
(หจก.เอว โปรดคชน / กรมอนามย)กรมฯ ประกาศประกวดราคาซอครภณฑการแพทย เครองวดสวนสง ๑๒,๐๐๐ เครอง โดยกำาหนดใหแนบสำาเนาใบอนญาตประกอบกจการโรงงานของ อก . (รง . ๔ ) ผฟองคดเขายนซองเสนอราคารวมกบผเสนอราคารายอนอก ๒ ราย คณะกรรมการพจารณาผลการประกวด
ราคาทำาบนทกเสนอใหยกเลกการประกวดราคา เนองจากผเสนอราคาทง ๓ ราย ผดเงอนไขตาม
เอกสารประกวดราคา ซงผฟองคดยนใบ รง.๔ เฉพาะลำาดบท ๑,๗,๙ โดยผฟองคดเคยรวมการประกวดราคา
กบกรมฯ มา ๔ ครง และทกครงกไดรบการคดเลอกเขาทำาสญญา รวมทง หจก . เอส เสนอเครองวดสวนสงและยนใบ
รง . ๔ ในลำาดบท ๑,๙ กไดรบการคดเลอกใหเปนคสญญา
คำาพพากษาศาลปกครองสงสด ท อ.๑๕๔/๒๕๔๗
ผฟองคดเหนวา การยกเลกการประกวดราคาเปนไปโดย ไมชอบดวยกฎหมาย และทำาใหเกดความเสยหาย อยางไร กตาม เมอม
การประกวดราคาครงใหม จำานวน ๖,๐๐๐ เครอง ผฟองคดกเปนผชนะการประกวดราคาและเขาทำาสญญาแลว
ศาลปกครองสงสดพจารณาแลวเหนวา มประเดนพจารณาวา การยกเลกการประกวดราคาชอบดวยกฎหมายหรอไม เหนวา ขอ ๖ ของ
กฎกระทรวง ฉบบท ๕ ออกตามกฎหมายโรงงาน กำาหนดใหการอนญาตประกอบกจการโรงงาน การขยาย
การตออาย และการอนญาตใหโอนกจการโรงงาน ใหใชแบบ รง . ๔ ซงมเอกสารทงหมด ๑๐ ลำาดบ โดยใบอนญาตประกอบ
กจการโรงงานแสดงไวเปนลำาดบท ๑ เมอประกาศประกวดราคากำาหนดใหแนบสำาเนาใบอนญาตประกอบกจการโรงงานอตสาหกรรม
(รง . ๔ ) ของผผลตดวย และผฟองคดไดยนเพยงเอกสารลำาดบท ๑,๗,๙ นน
กรณจะถอวา เปนการเสนอราคาไมถกตองในสวนทเปนสาระสำาคญ หรอเสนอรายละเอยดแตกตางไปจากเงอนไข
ทกำาหนดในเอกสารประกวดราคาทเปนสาระสำาคญหรอมผลทำาใหเกดความไดเปรยบเทยบเสยเปรยบแกผเสนอราคารายอนตามหลกเกณฑและสทธในการพจารณาราคาทกรมฯ กำาหนดหรอไม เพอพจารณาวา
กรมฯ ยกเลกการประกวดราคาโดยชอบดวยกฎหมายหรอไม
เหนวา ในการประกวดราคาครงทผานมา ผฟองคดกไมเคยยนใบ รง . ๔ ครบทง ๑๐ ลำาดบ ในการเสนอราคากบกรมฯ รวมทง
ผเสนอราคารายอนดวย กไดรบการคดเลอกใหเขาทำาสญญา ดงนน แมใบ รง . ๔ ทสมบรณจะตองประกอบดวยเอกสาร ๑๐ ลำาดบ แตผเสนอราคามไดยนครบทงหมด กรมฯกเคยผอนผนมาโดยตลอด จง
แสดงวา การยนใบ รง . ๔ ลำาดบท ๑,๗,๙ ของผฟองคดไมเปนการผดเงอนไขในสวนทเปนสาระสำาคญ ทงกรมฯ
ชแจงวา เหตทผอนผนกรณผดเงอนไขครงทผานมาเพราะผฟองคดเสนอราคาเพยงรายเดยวไมมผลตอผเสนอราคารายอน
แตโดยทขอ ๕๐(๑ ) วรรคสอง กำาหนดวา หากเปนการเสนอราคาเพยงรายเดยวกตองถอเสมอนวาเสนอราคาผดเงอนไขและไมอาจรบไว
พจารณาราคาได
แสดงใหเหนวา การทกรมฯ มอำานาจผอนผนนนเฉพาะแตในกรณทตองเปนการผดเงอนไขในสวนทไมใชสาระสำาคญหรอผดพลาดเลก
นอยเทานน เมอกรมฯ เคยใชดลพนจพจารณาวา การยน รง . ๔ ไมครบทกลำาดบมใชการผดเงอนไขของเอกสารประกวดราคาในสวนท
เปนสาระสำาคญแลว เมอไมปรากฏวาการประกวดราคาครงนและครงกอนมขอเทจจรงตางกน กรมฯ จงมหนาทผกพนกบการใชดลพนจดงกลาว เวนแตกรมฯ จะกำาหนดไวชดเจนในครงนวา จะตองยนครบทง
๑๐ ลำาดบ ทอางวา กรมฯ ไมจำาตองผกพนกบการใชดลพนจครงกอน
การแตงตงคณะกรรมการพจารณาผลฯ กเปนครง ๆ ไป การพจารณากเปนครง ๆ ไปเชนกน จงรบฟงไมไดในกรณน เพราะกรมฯ เปนผมอำานาจตามกฎหมายในการออกประกาศประกวดราคา
และพจารณาใชดลพนจสงการเกยวกบการประกวดราคา คณะกรรมการตาง ๆ ทอางเปนเพยงเจาหนาทท
เตรยมการและดำาเนนการเพอเสนอกรมฯ ใหม คำาสง“ทางปกครอง เกยวกบการประกวดราคาเทานน ”
ทอางวา ผฟองคดไมนำา รง . ๔ ลำาดบ ๓ มาแสดงจงผดเงอนไข การประกวดราคา นน เหนวา กรมฯ มไดแสดงใหเหนวาตองการให ผเสนอ
ราคานำาใน รง . ๔ ทง ๑๐ ลำาดบมาแสดง เพยงแตตองการใหผฟองคดนำาใบ รง . ๔ ลำาดบท ๓ ซงแสดงเพยงวาไดแจงประกอบกจการ กำาหนดสนใบอนญาต และการตอใบอนญาตมาแสดงเทานน ซงมาตรา ๑๓ วรรคหนง
ของกฎหมายโรงงาน กำาหนดวา ใบอนญาตใหใชไดจนถงสนปปฏทนแหงปท ๕ นบแตปทเรมประกอบกจการ เวนแตมการยายโรงงาน หรอเลก
ประกอบกจการ ใหถอวาใบอนญาตสนอายในวนทออกใบอนญาตใหม หรอวนทเลกประกอบกจการโรงงาน จงเหนไดวา ใบ รง . ๔ ลำาดบท ๑ ไดแก ใบอนญาตประกอบกจการโรงงานไดรบอนญาตเมอ ๓ กพ ๓๗ ซงจะสนอาย ๓๑ ธค ๔๒ กรณน แมกรมฯ ไมทราบกอาจตรวจสอบไดจากเอกสาร
ลำาดบท ๗ หรอ ๙ หรอสอบถามจากผฟองคดได
ดวยเหตน จงเหนวา การยกเลกฯ เนองจากไมนำาใบ รง . ๔ ลำาดบท ๓ มาแสดง ไมมเหตผลอนควรและเปนการเลอกปฏบตตอกรณทมขอเทจจรงอยางเดยวกน รวมทงไมเปนไปตามหลกเกณฑของระเบยบฯ การยกเลกฯ
จงไมชอบ
ประเดนท ๒ หากการยกเลกการประกวดราคาไมชอบดวยกฎหมาย ผฟองคดสมควรไดรบการชดใชคาเสยหายหรอไม อยางไร
ศาลปกครองชนตนวนจฉยวา ผฟองคดควรไดรบผลกำาไรจากการประกวดราคาเครองวดสวนสงไปแลว ๖,๐๐๐ เครอง จงควร
ไดรบผลกำาไรบางสวนจากอก ๖,๐๐๐ เครองเทานน โดยคำานวณ ๑๐ % จากราคาตอเครอง (๕๙๐ บาท ) เปนเงน ๓๕๔,๐๐๐ บาท อน
เปนคาสนไหมทดแทนทเหมาะสมเปนธรรม และพอสมควรแกพฤตการณและความรายแรง
แหงละเมด รวมกบคาธรรมเนยมธนาคารในการออกแคชเชยรเชค และหนงสอคำาประกนสญญา รวมเปนเงน ๓๕๘,๔๓๕ บาท พรอม
ดอกเบย ๗.๕ %
ผฟองคดอทธรณวา ผลกำาไรตองคดจาก ๑๒,๐๐๐ เครอง ไมใช ๖,๐๐๐ เครอง และคดราคากลางคอ ๖๐๐ บาท ไมใช ๕๙๐
บาท จะไดกำาไรสทธ ๒,๕๐๐,๐๐๐ บาท
สวนกรมฯ แกอทธรณวา คำาพพากษาใหกรมฯ จายคาสนไหมทดแทนโดยพจารณาจากจำานวนเงนทเสนอราคา คณกบจำานวนเครองวดสวนสงในสวนทยงไมมการจดซอ ๖,๐๐๐
เครอง นน เหนวา จำานวนเงนดงกลาวมาจากฐานราคาทขายรวมกบ VAT ๑๐ % จงเปนจำานวนสงกวาราคาขายจรง หากจะคำานวณคาเสยหายกนาจะพจารณาจากฐานราคาขายสทธเมอหก VAT ออกแลว โดยไมไดชแจงวา กำาไรรอยละ ๑๐ %
มทมาอยางไร เชอถอไดหรอไม
เหนวา คำาสงยกเลกการประกวดราคาเปนคำาสงทางปกครอง และละเมดจากคำาสงทางปกครองศาลยอมสามารถกำาหนดคา
สนไหมทดแทนไดตามพฤตการณและความรายแรงแหงละเมด
ผฟองคดยอมเรยกรองคาสนไหมฯไดเฉพาะทเปนผลโดยตรงจากผลของคำาสงทางปกครอง ตลอดจนคาเสยหายทผไดรบความเสยหายจะพงไดรบการชดใช จะตองมความสมพนธใกล
ชดกบความเสยหายทเกดขนแลวอยางแทจรงคดน คาเสยหายทไดจายไปจรงและเกดขนโดยไมอาจหลก
เลยงได ไดแก คาธรรมเนยมซอแคชเชยรเชคใชเปนหลกประกนซอง การออกหนงสอคำาประกนสญญา เปนเงน ๔,๔๓๕ บาท สวนคาเสยหายจากคาขาดประโยชนจากกำาไร
๒.๕ ลานบาท นน
เหนวา แมจะอางวาหากเขาทำาสญญาจะไดกำาไร แตผฟองคดไดนำาหลกฐานทไดจากการทำาสญญาครงอนทเกดขนภายหลงจากทกรมฯ ออกคำาสงยกเลกการประกวดราคาครงนมาแสดง อนเปนการคาดหมายวาจะไดรบกำาไรเชนนน ซงเปนเพยงเรองการคาดหมายทไมอาจพสจนคาเสยหายทใกลเคยงทศาลจะกำาหนดใหได และเปนผล
ตอบแทนทผฟองคดองกจะตองปฏบตตามสญญาเปนการตอบแทนดวย
ดงนน เมอการทำาสญญาไมไดเกดขน เพราะไดยกเลกการประกวดราคาแลว ทำาใหผฟองคดไมตองปฏบตตามสญญา การอางเอากำาไรอนเปนประโยชนคาตอบแทนดวย โดยไมตองปฏบตตามสญญาในสวนของตนเปนการตอบแทนเลย จงเปนสงทไมถกตอง และเพราะคดนเปนเรองการเรยกคาเสยหายจากการออกคำาสงทางปกครองโดยไมชอบมใชการเรยกคาเสยหายทเกดจากการผดสญญาทาง
ปกครองทผฟองคดอาจพสจนความเสยหายระหวางการปฏบตตามสญญาทางปกครอง ศาลจงกำาหนดคาเสยหายในสวนนใหไมได
สวนความเสยหายอนอนอาจจะเกดกอนมการทำาสญญา อนเปนความเสยหายทกรมฯ อาจตองรบผดชอบเนองมาจากความไววางใจของผฟองคดทเชอวาจะไดมการทำาสญญาเกดขน จงได
ตระเตรยมดำาเนนการบางอยางกอนทำาสญญา และเปนความเสยหายทเกดขนจรงแกผฟองคด นน เหนวา ไดมความเสยหายดง
กลาวเกดขนกบผฟองคดดวย และมไดกำาหนดคาสนไหมฯ ไวลวงหนาสำาหรบความรบผดกอนสญญา ในกรณทสญญาไมเกดขน
เพราะเหตทกรมฯ ไมตองรบผดชอบ ศาลจงไมอาจกำาหนดคาเสยหายใหได
จงพพากษาใหกรมฯ จายคาเสยหาย ๔,๔๓๕ บาท พรอมดอกเบย ๗.๕ %
สรปประเดนประกวดราคาซอฯ เครองชง 12,000 เครอง ยกเลก ตอมา ประกวดราคาซอฯ ครงท 2 จำานวน 6,000 เครอง
ผฟองคดชนะการประกวดราคา
ศาลปกครองชนตนพพากษาวา การยกเลกฯ ไมชอบ เปนละเมด ใหชดใชคาเสยหาย
กำาไร เครองชง 6,000 เครอง ๆ ละ 590 บาท = 354,000 บาท
คาธรรมเนยมธนาคาร รวมแลวเปนเงน 358,435 บาท
ผฟองคดอทธรณขอคาเสยหายกำาไรจากเครองชง 12,000 เครอง ๆ ละ 600 บาท =
2,500,000 บาท กรมฯ อทธรณขอใหลดคา VAT 10%
ศาลปกครองสงสดพพากษาวา การยกเลกฯ ไมชอบ เปนละเมด ใหชดใชคาเสยหาย
กำาไร เปนการคาดการณ ไมแนนอน ไมอาจพสจนได ไมให ใหจายคาธรรมเนยมธนาคาร รวมแลวเปนเงน 4,435 บาท
ยกเลกการสอบราคา (หจก.จวเสร/ทม.ปตตาน)
ทม.ประกาศสอบราคาจางเหมากอสรางคระบายนำา มผซอซอง ๓ ราย แตผฟองคดยนซองเพยงรายเดยว เมอตอรองราคากนแลว
ปรากฏวาเสนอราคาตำากวาราคากลาง และงบประมาณทตงไว คณะกรรมการเปดซองฯบนทกวา ราคาตามทลดลงเปนราคาทเหมาะสม
นายกฯ มคำาสงใหยกเลกการสอบราคาโดยไมระบเหตผล แตไดชแจง ผวจ . วา เพราะมผเสนอราคารายเดยว ไมสามารถเปรยบเทยบราคาได (ระเบยบฯขอ ๔๔ ) ผวจ . แจงผฟองคดวา ทม . ดำาเนนการชอบ
ดวยระเบยบแลว ผฟองคดจงอทธรณผลการพจารณาไปยงจงหวดปตตาน
ตอมานายกฯไดประกาศสอบราคาจางเหมาครงท ๒ ผฟองคดขอใหระงบการสอบราคาไวกอน ทม . จงยกเลกการสอบราคาครงท ๒
ผฟองคดมหนงสอเรยกคาเสยหาย (คาเอกสารสอบราคา คาจางวศวกร กำาไร VAT ) และขอให ผวจ . เรงรดใหชำาระคาเสยหาย
คำาพพากษาศาลปกครองสงสด คดหมายเลขแดงท อ.๔๓/๒๕๔๖
ผวจ . วนจฉยอทธรณวา ทม . ดำาเนนการถกตองแลว ทม . มอำานาจทจะรบหรอไมรบราคาตำาสด หรอราคาหนงราคาใด หรอ
ราคาทเสนอทงหมดกได การสงจางเปนดลพนจของผสงจาง (ขอ ๓๕(๕ ))
การตอรองราคาเปนการปฏบตหนาทของคณะกรรมการฯ (ขอ ๓๖(๑ )) แมยอมลดราคาตำากวางบประมาณ แตการเสนอรายเดยวไมทำาใหเกดการเปรยบเทยบราคา หากมผเสนอราคาหลายรายกยอมม
การแขงขนราคาอาจทำาใหไดราคาตำากวา เปนประโยชนแกทางราชการมากกวา
การยกเลกการสอบราคา ผฟองคดไมอาจเรยกคาเสยหายจาก ทม . ได
ตอมากองคลงไดเสนอขออนมตนายกฯเพอจางโดยวธพเศษ โดยใหเหตผลวา งบฯ ป ๔๑ กนไวไดเพยง ก.ย . ๔๒ และประชาชนเดอดรอนมากเพราะนำาทวมขง หากสอบราคาใหมเกรงวาจะเกดปญหาอก นายกฯอนมต และตอมาไดทำาสญญาจาง หจก . ธนพล ในราคา (๙๔๘,๐๐๐ บาท ) ตำากวา
ราคาของผฟองคด ๘๐๐ บาท และไดมการกอสรางเสรจเรยบรอยแลว
ศาลปกครองสงสดมคำาวนจฉยดงนคำาสงยกเลกการสอบราคาชอบดวยกฎหมายหรอไม
กรณมผเสนอราคารายเดยว สำาหรบการจดซอจดจางโดยวธสอบราคา คณะกรรมการเปดซองสอบราคาตองดำาเนนการตอ
ไปเชนเดยวกบกรณทมผยนซองสอบราคาหลายราย สวนการจดซอจดจางโดยวธประกวดราคานน คณะกรรมการ
พจารณาผลการประกวดราคาโดยปกตแลวจะตองเสนอผสงซอสงจางยกเลกการประกวดราคาเสมอ เวนแตจะมเหตผล
สมควรทจะดำาเนนการตอไป เมอคณะกรรมการเปดซองสอบราคาไดทำาการ (๑ ) ตรวจสอบ
คณสมบตและรายการเอกสารของผฟองคดแลว มคณสมบตครบถวน (๒ ) จงเปดซองเสนอราคาโดยเทยบราคาตามลำาดบรายการกบราคากลาง และ (๓ ) ไดทำาการตอรองราคาลงอก
กระทงราคาตำากวาราคากลางและงบประมาณฯ โดยทำาบนทกไวเปนลายลกษณอกษร และ (๔ ) รายงานผลและความเหนให
นายกฯเพอสงการ โดยเสนอวาเปนราคาทเหมาะสม การดำาเนนการของคณะกรรมการฯจงชอบดวย ขอ ๓๕(๔)(๕)
แมนายกฯจะมอำานาจในการจดซอจดจางกตาม แตการทพจารณาไมเหนชอบดวยกบความเหนของคณะกรรมการฯทไดดำาเนนการโดยถกตองตามระเบยบ โดยมคำาสงยกเลกการสอบราคา การมคำาสงยกเลกการสอบ
ราคาจะตองมเหตผลเพยงพอทสามารถแสดงใหเหนไดวาเปนการใชดลพนจโดยชอบ
ทงสามารถชแจงไดวาความเหนของคณะกรรมการฯไมชอบอยางไร เพอใหเปนไปตามเจตนารมณของ
กฎหมายทมงประสงคใหเกดความโปรงใสในการจดซอจดจาง และสามารถตรวจสอบได
เมอพจารณาเหตผลของนายกฯทยกเลกคำาสงสอบราคา โดยใหเหตผลวาไมสามารถเปรยบเทยบราคาได จงเปน การขดตอหลก
เกณฑการจดซอจดจางโดยวธสอบราคา ตามขอ ๓๕(๔) [หากประสงคใหยกเลกกรณมผเสนอราคารายเดยว กควรตองกำาหนดใหยกเลกตงแตในชนคณะกรรมการ] นอกจากนนทอางวาหากมผเสนอราคาหลายรายยอมมการแขงขน อาจไดราคาตำากวา เปนประโยชนกบทางราชการ ขดกบขอเทจจรงทใหมการจาง
โดยวธพเศษ และไมไดนำาความเดอดรอนของประชาชนมาประกอบการพจารณา โดยตองกอสรางชาไปเกอบ ๑ ป ทำาใหประชาชนเดอด
รอนมากยงขน และราคาตำากวาเดมเพยง ๘๐๐ บาท ดงนน การใชดลพนจของ ทม . จงไมไดเปนประโยชนแกทางราชการ และไมมนำาหนกเพยงพอทจะลบลางความเหนของคณะ
กรรมการฯ ได ทงกอใหเกดความเดอดรอนแกประชาชน จงเปนการใชดลพนจโดยไมชอบ คำาสงยกเลกการสอบราคาจงเปน
คำาสงทไมชอบดวยกฎหมาย
ขออางทวา มอำานาจยกเลกการสอบราคาได เพอประโยชนของทางราชการ เหนวาไมอาจรบฟงได
เนองจากการยกเลกกอใหประชาชนเดอดรอน ไมเกดประโยชนแกทางราชการ ทงขอเทจจรงไมปรากฏวาผ
ฟองคดเปนผทงงาน และไมมเหตเชอวา การเสนอราคากระทำาโดยไมสจรต หรอมการสมยอมกนในการ
เสนอราคาผฟองคดตองชดใชคาเสยหายใหผฟองคดหรอไม เมอคำาสงยกเลกการสอบราคาไมชอบดวยกฎหมาย
จงเปนการกระทำาละเมดตอผฟองคด จงใหศาลปกครองชนตนพจารณากำาหนดคาเสยหายใหแกผ
ฟองคดตอไป
เรยกคาเสยหายจากการยกเลกการสอบราคา
(หจก.จวเสร/ทม.ปตตาน ) (ตอน ๒)คดมประเดนพจารณาวา ทม . ตองรบผดชดใชคาเสยหาย
ใหแกผฟองคด ตามคำาขอทายฟองของ ผฟองคดหรอไม เพยงใด เหนวา
คำาสงของ ทม . ทใหยกเลกการสอบราคาจางเหมาฯ เปนคำาสงทไมชอบดวยกฎหมาย และเปนการกระทำาละเมดตอผ
ฟองคดตามมาตรา ๙(๓ ) แลว
คำาพพากษาศาลปกครองสงสด คดหมายเลขแดงท อ.๘๐/๒๕๔๘
มประเดนพจารณาวา จะตองชดใชคาสนไหมทดแทนอะไรบาง
คาซอเอกสารสอบราคา ๒,๕๐๐.๐๐ บาท คาจางวศวกรคำานวณราคา ๕,๐๐๐.๐๐ บาท คากำาไรทควรจะไดรบ ๙๘,๘๓๘.๖๐ บาท คา VAT ๖,๙๑๘.๗๐ บาท รวม ๑๑๓,๒๕๗.๓๐ บาท
คาซอเอกสาร เปนเงนทจายไปจรง จงถอไดวาเปนคาเสยหายทเกดขนจรง และเปนผลโดยตรงจากคำาสงยกเลกการสอบราคาอนมชอบฯ
คาจางวศวกรคำานวณราคา แมจะไมมใบเสรจรบเงนคาจางดงกลาว แตการคำานวณราคานบวาเปนเรองจำาเปนสำาหรบการยนซองสอบราคา อกทงคาจางมความเหมาะสม ดงนน ถอไดวาคาใชจายดงกลาวเปนความเสยหายทเปนผลโดยตรงจากการกระทำาละเมดของ ทม .ทม . จงตองชดใชคาเสยหายดงกลาว
คา VAT เปนเงนทผฟองคดจะเรยกเกบจาก ทม . และมหนาทตองนำาสงสรรพากร จงไมใชคาเสยหายท ทม . จะตองชดใชใหแกผฟองคด
ประมวลกฎหมายแพงและพาณชยประมวลกฎหมายแพงและพาณชย
มาตรา ๔๒๐ ผใดจงใจหรอประมาทเลนเลอ ทำาตอบคคลอน โดยผดกฎหมาย ใหเขาเสยหาย (แกชวต รางกาย อนามย เสรภาพ ทรพยสน หรอสทธ ) ผนนกระทำาละเมด จำาตองชดใชคาสนไหม
ทดแทนเพอการนน
มาตรา ๔๓๘ คาสนไหมทดแทนจะพงชดใชโดยสถานใด เพยงใดนน ใหศาลวนจฉยตามควรแกพฤตการณและความรายแรงแหงละเมด
คาสนไหมทดแทนนน ไดแก การคนทรพยสนอนผเสยหายตองเสยไปเพราะละเมด หรอใชราคาทรพยสนนน รวมทง คาเสยหายอนจะพงบงคบใหใชเพอความเสยหายอยางใด ๆ อนไดกอใหเกดขนนนดวย
คากำาไร
หลกกฎหมายในเรองการชดใชคาสนไหมทดแทนจากการกระทำาละเมด ไมใชเรองการลงโทษผกระทำาละเมด
แตเปนการเยยวยาใหผเสยหายกลบสสถานะทควรเปน หากไมมการละเมดเกดขน
ผเสยหายจงไมอาจไดรบการเยยวยาเกนกวาความเสยหายทเกดขนจรงตามทไดรบ
ศาลจะตองกำาหนดโดย คำานงถงพฤตการณและความรายแรงแหงละเมด
พจารณาถงพฤตการณและความรายแรงแหงละเมด พจารณาถงผลการกระทำาละเมดวากอใหเกดความเสยหาย
ทแทจรงแกผเสยหายมากนอยเพยงใด
โดยสรป การชดใชคาสนไหมทดแทน คนทรพยสน หรอใชราคาทรพยนนใหแกผถกกระทำาละเมด หากไดรบความเสยหาย กจะตองชดใชคาเสยหายใหดวย
การท ทม . มคำาสงยกเลกการสอบราคา กอใหเกดความเสยหายแกสทธในการเขาทำาสญญาจางฯ ของผฟองคด อนเปนผล
โดยตรงใหผฟองคดเสยโอกาสทจะไดรบกำาไรหากไดเขาทำางานตามสญญาจางฯ
คากำาไรเปนวตถประสงคหลกของผประกอบธรกจ และทางราชการกไดใหการรบรองวาจะไดรบกำาไรเปนการตอบแทนสวนหนง โดยกำาหนดใหผเสนอราคาเสนอคากำาไรมาพรอมกบการเสนอราคาคาวสดและคาแรงงานอนเปนตนทนดวย และในการกำาหนดราคา
กลางกไดมการกำาหนดคากำาไรรวมอยดวย การทผฟองคดเสยโอกาสในการเขาทำาสญญาจางฯ และเสยโอกาสท
จะไดรบกำาไร หากไดเขาทำางานกอสราง ซงเปนผลโดยตรงอนเนองมาจากการกระทำาละเมดของ ทม . ทม . จงยอมตองชดใชคาเสยหาย
ในการเสยโอกาสใหแกผฟองคด (ปพพ . ม . ๔๓๘ วรรคสอง )
ขออางทวา ยงไมไดลงมอเรมดำาเนนการหรอดำาเนนการใด ๆ ในการกอสราง และไมอาจหยงรไดวาจะกำาไรหรอ
ขาดทน ศาลเหนวา ขออางน ไมมผลทำาใหรบฟงไดวาการเสยโอกาสดงกลาวไมเปนคาเสยหายท ทม . ไดกอใหเกด
ขนแกผฟองคด
มประเดนตองพจารณาตอไปวา การคำานวณคากำาไร จะคำานวณอยางไร
กรมบญชกลางชแจง สตรการกำาหนดราคากลางงานกอสราง
ราคากลางงานกอสราง = คางานตนทน X คา FACTOR Fคางานตนทน = คาวสดอปกรณ (รวมคา
ขนสง ) + คาแรงงานคา FACTOR F = คาของคาใชจายในการดำาเนนการกอสราง คา FACTOR F
= คาอำานวยการในการกอสราง + คา ดอกเบยเงนก + กำาไรกำาไร + VATกำาไร= กำาหนดจากคากำาไรเชงธรกจอตราระหวาง
๓.๕๐-๕.๕๐ % ของ คางานตนทนคางานตนทน คากำาไรผนแปรตามคางาน
ตนทน โดย= มอตราสงสำาหรบคางานตนทนตำา และ= มอตราตำาสำาหรบคางานตนทนสง
เพอประโยชนแหงความยตธรรม จงควรชดใชคาสนไหมทดแทนจากการขาดโอกาสใหแกผฟองคดตามสตรการกำาหนดราคากลางของทางราชการในอตรา๕.๕๐ % ของ
คางานตนทน เนองจากเปนงานกอสรางทมตนทนตำา
คาวสดและคาแรงงาน ๗๐๕,๙๙๐ บาท จงมสทธไดรบ ๓๘,๘๒๙.๔๕ บาท
การกำาหนดมาตรการหรอวธการคมครองเพอบรรเทา
ทกขชวคราวกอนการพพากษา
ขอใหระงบการดำาเนนการตามประกาศประกวดราคาไวกอนจนกวาจะมคำาพพากษา
คำาสงศาลปกครองสงสดท ๓๘๐-๓๘๔/๒๕๕๐
เงอนไขแหงการทศาลปกครองจะมอำานาจออกคำาสงกำาหนดมาตรการหรอวธการคมครองเพอบรรเทาทกขชวคราวกอน
การพพากษามอย 3 ประการประกอบกน คอ 1 )คำาฟองมมล
2) มเหตเพยงพอทจะนำามาตรการหรอวธการคมครองเพอบรรเทาทกขชวคราวกอนการพพากษาตามทขอนนมาใช
และ3) คำาสงกำาหนดมาตรการหรอวธการคมครองเพอบรรเทา
ทกขชวคราวกอนการพพากษาตามทขอนนจะไมกอใหเกดอปสรรคแกการบรหารงานของรฐ
- 25442546 ผฟองคดเคยรบจาง กฟภ .
2547 ผฟองคดไมชนะการประกวดราคา - 25482549 กฟภ . ตอสญญากบผรบ
จาง รายเดม ตลาคม 2549 กฟภ . ประกาศประกวดราคา
จดจางบรการงานดานระบบไฟฟาแบบราคาคงทไมจำากดจำานวนดวยวธทางอเลกทรอนกส
ประกาศเดม กำาหนดเงอนไขเกยวกบคณสมบตของผเสนอราคาวา
ตองเปนหางหนสวนหรอบรษททจดทะเบยนตอกระทรวง
พาณชยมวตถประสงครบจางงานดานระบบไฟฟา
มทนจดทะเบยนไมนอยกวา ๓ลานบาท
เคยเปนคสญญากบหนวยงาน ของรฐ รฐวสาหกจ ผถกฟอง
คด หรอหนวยงานเอกชนทมผลงานรบจางงานดานระบบ
ไฟฟาหรอการบรหารแรงงานไมตองมมลคาผลงานแตอยาง
ใด
ประกาศใหม กำาหนดเงอนไขเกยวกบคณสมบตของผเสนอราคาวา
ตองมทนจดทะเบยนไมนอยกวา๒๐ % ของวงเงนจาง
ตองมประสบการณรบจางฯ มาแลว
ไมเกน ๓ ป นบถงวนยนซอง ภายใน ๓ ป ตองมผลงานไมนอย
กวา ๒ ป ไมวาจะตดตอกนหรอไมโดยในแตละปตองมผลงานในสญญาเดยวหรอหลายสญญาทแลวเสรจมมลคางานไมนอยกวาป
ละ ๔๐ % ของวงเงนจาง ในกรณทเปนการเสนอราคาโดย
กลมผเขารวมคา (Joint Venture หรอ Consortium )ตองใชผลงานของผเขารวมคาเพยงรายใดรายหนงมาใชแสดงเปนผลงานเขาเสนอราคา
ขอเทจจรงยอมรบกนวา กอนหนาน กฟภ . ไมไดกำาหนดเงอนไขคณสมบตของผเสนอราคาวาตองมมลคาผลงานแตอยางใด จงเหนวา1 ) คำาฟองของผฟองคดมมล และ2) เหนไดวา กฟภ . ตงใจจะดำาเนนการประกวดราคาตามประกาศฯ ทเปนเหตแหง
การฟองคดทง ๑๓ ฉบบตอไป กรณจงมเหตเพยงพอทศาลจะมคำาสงกำาหนดมาตรการหรอวธการเพอบรรเทาทกขชวคราวกอนการพพากษาโดยการสงใหระงบการดำาเนนการประกวดราคาตามประกาศประกวดราคาฯ ไวจนกวาจะมการพพากษาคด
3) ขอเทจจรงปรากฏวา ในระหวางท กฟภ . ยงไมอาจดำาเนนการประกวดราคาฯ ได กอาจวาจางผรบจางเดมใหดำาเนนการใหบรการฯ โดยวธพเศษได ซง กฟภ .กไดวาจางผรบจางเดมตามสญญาทง ๑๖๖ ฉบบ โดยวธพเศษเปนเวลา ๖ เดอน แลวดวย
กรณยอมเหนไดวา การทศาลมคำาสงกำาหนดมาตรการหรอวธการคมครองเพอบรรเทาทกขชวคราวกอนการพพากษา โดยสงใหผถกฟองคดระงบการดำาเนนการประกวดราคาจางฯ ไวกอนจนกวาจะมคำาพพากษา ไมกอใหเกดปญหาอปสรรคแกการบรหารงานของ กฟภ . แตอยางใด คำาสงของศาลปกครองชนตนจงไมเปนการไมชอบดวยกฎหมายวาดวยการจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง
การประกวดราคาดวยวธการทาง
อเลกทรอนกส
ฟองคดเกยวกบการประกวดราคาดวยวธการทางอเลกทรอนกส
คำาสงศาลปกครองสงสดท ๕๐๔/๒๕๕๑
ผฟองคดฟองรวมสองขอหา คอ 1 )ฟองวา การท สพ . กำาหนดเงอนไขในเอกสารประกวดราคาจางดวยวธ
การทาง E การจางกอสรางอาคารสำานกงานฯ ใหมการยดหลกประกนซองของผมสทธเสนอราคา คอ (๑ ) ผมสทธเสนอราคาไมสงผแทนมาลงทะเบยนเพอเขาสกระบวนการเสนอราคาตามวน เวลา และสถานททกำาหนด (๒ ) ผมสทธเสนอราคาทมาลงทะเบยนแลวไม LOG IN เขาสระบบ (๓ ) ผมสทธเสนอราคา LOG IN แลว แตไมมการเสนอราคา หรอเสนอราคาผดเงอนไขทกำาหนดโดยการเสนอราคาสงกวาหรอเทากบราคาเรมตนการประมล (๔ ) ผมสทธเสนอราคาไมลงลายมอชอในแบบ บก . ๐๐๘ แบบยนยนราคาสดทายในการเสนอราคา เปนการกระทำาทไมชอบดวยกฎหมาย เนองจากขดตอมาตรา ๔ (๒ ) (๕ )และมาตรา ๑๐ พรบ . วาดวยขอสญญาทไมเปนธรรมฯ และมาตรา ๖ พรบ . วาดวยความผดเกยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐฯ ขอใหศาลพพากษาหรอมคำาสงใหเพกถอนขอกำาหนดการยดหลกประกนซองของผมสทธเสนอราคาฯ
คำาฟองขอหานเปนคดพพาทเกยวกบการทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐกระทำาการโดยไมชอบดวยกฎหมาย ไมวาจะเปนการออกกฎ คำาสง หรอการกระทำาอนใด ตามนยมาตรา ๙ วรรคหนง (๑ ) ประกอบกบมาตรา ๗๒ วรรคหนง (๑)ฯ
2 ) ฟองวา การท สพ . มหนงสอแจงใหธนาคารฯ สงเงนตามหนงสอสญญาคำาประกน ไปให สพ . ภายใน 7 วน โดยอางวาผฟองคดทำาผดเงอนไขเอกสารประกวดราคาจางดวยวธการทาง E เปนการกระทำาทไมชอบดวยกฎหมายและไมเปนธรรมกบผฟองคด และคณะกรรมการวาดวยการพสดดวยวธการทาง E พจารณาหนงสออทธรณการยดหนงสอสญญาคำาประกนลาชาเกนสมควร ทำาใหผฟองคดไดรบความเสยหายจากการทตองชำาระคาธรรมเนยมใหกบธนาคารตลอดมา
ขอใหพพากษาหรอมคำาสงใหเพกถอนหนงสอของ สพ . และใหชำาระคาธรรมเนยมสำาหรบหนงสอสญญาคำาประกนเปนรายป ปละ ๔๘,๐๐๐ บาท นบถดจากวนฟองเปนตนไปจนกวาจะชำาระเสรจ
กรณจงมปญหาทตองพจารณาวา คำาฟองขอหาทสองนเปนคดพพาทเกยวกบการทหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐกระทำาการโดยไมชอบดวยกฎหมาย ไมวาจะเปนการออกกฎ คำาสง หรอการกระทำาอนใด และคดพพาทเกยวกบการกระทำาละเมดหรอความรบผดอยางอนของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาทของรฐอนเกดจากการใชอำานาจตามกฎหมาย หรอจากกฎ คำาสงทางปกครอง หรอคำาสงอน หรอจากการละเลยตอหนาทตามทกฎหมายกำาหนดใหตองปฏบตหรอปฏบตหนาทดงกลาวลาชาเกนสมควร ตามนยมาตรา ๙ วรรคหนง (๑ ) และ (๓ ) ประกอบกบมาตรา ๗๒ วรรคหนง (๑ )และ (๓ ) แหงพระราชบญญตจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ . ๒๕๔๒ หรอเปนคดพพาทเกยวกบสญญาทางปกครองตามนยมาตรา ๙ วรรคหนง (๔ ) ประกอบกบมาตรา ๗๒ วรรคหนง (๓ ) แหงพระราชบญญตดงกลาว
การท สพ . ยดหลกประกนซองฯ และมหนงสอเรยกใหธนาคารฯ ชำาระเงนตามสญญา คำาประกน รวมทงการพจารณาอทธรณของคณะกรรมการฯ มใชการใชอำานาจตามกฎหมายหรอการละเลยตอหนาทฯ หรอปฏบตหนาทลาชาเกนสมควรฯ แตเปนการท สพ . และคณะกรรมการฯ ใชสทธตามหนงสอแสดงเงอนไขการซอและการจางโดยการ
ประมลดวยระบบ E ทผฟองคดทำาไวกบ สพ . และ ผใหบรการตลาดกลางฯ ขอหานจงเปนคดพพาทเกยวกบสทธหนาทและความรบผดตาม
สญญา
หนงสอแสดงเงอนไขการซอและการจางโดยการประมลดวยระบบ E ทผฟองคดทำาไวกบ สพ . และผใหบรการตลาดกลางฯ เปนเครองมอหรอวธการทจะทำาใหการดำาเนนกจการทางปกครองของ สพ . บรรลผล หนงสอแสดงเงอนไขการซอและการจางโดยการประมลดวยระบบ E จงเปนสญญาทางปกครองโดยสภาพ
คำาฟองขอหาทสองจงเปนคดพพาทเกยวกบสญญาทางปกครอง สำาหรบคำาขอใหเพกถอนหนงสอของ สพ . แจงใหธนาคารสงเงน
ตามหนงสอสญญาคำาประกนเปนกรณท สพ . ใชสทธเรยกรองตามสญญา มไดใชอำานาจตามกฎหมาย จงไมใชคำาสงทางปกครองหรอคำาสงอนซงศาลอาจเพกถอนไดแตอยางใด แตพอจะแปลเจตนาไดวา ผฟองคดมความประสงคจะให สพ . ระงบการเรยกใหชำาระเงนตามหนงสอสญญาคำาประกนฯ โดยให สพ . คนหลกประกนซองใหแกผฟองคด
ผฟองคดไดซอเอกสารประกวดราคาจางฯ เพอเขาประมลงานกอสราง แตในวนเสนอราคาผฟองคดไมประสงคจะเสนอราคาและขอคน
หนงสอสญญาคำาประกนฯ แตไมสามารถขอคนได โดย สพ . มหนงสอแจงใหธนาคารฯ สงเงนตามหนงสอสญญาคำาประกนฯ โดยอางวาผฟองคดทำาผดตามเงอนไขฯ กรณ LOG IN เขาสระบบแลวแตไม
ทำาการเสนอราคา การทเอกสารประกวดราคาจางฯ กำาหนดเงอนไขใหมการยดหลกประกนซองของผมสทธเสนอราคาในกรณตางๆ จงกอความเดอดรอนหรอเสยหายแกผฟองคด และการแกไขฯ จะกระทำาได
กแตโดยการทศาลปกครองพพากษาหรอมคำาสงใหเพกถอนขอกำาหนดการยดหลกประกนซองฯ ผฟองคดจงเปนผมสทธฟองคดในขอหาทหนง และโดยทเอกสารประกวดราคาจางฯ เปนคำาสงซง
ระเบยบฯ วาดวยการพสดดวยวธการทางอเลกทรอนกสฯ ไมไดกำาหนดขนตอนหรอวธการสำาหรบการแกไขความเดอดรอนหรอเสยหายจากคำาสงดงกลาวไวโดยเฉพาะ ทงไมใชคำาสงทอาจอทธรณไดตามมาตรา ๔๔ วรรคหนง แหง พรบ . วธปฏบตราชการทางปกครองฯ ผฟองคดจงฟองคดขอหานตอศาลปกครองไดทนททไดรบทราบคำาสงดงกลาว
เมอประกาศประกวดราคาจางฯ กำาหนดใหมการซอเอกสารประกวดราคาจางฯ ระหวางวนท ๓ สงหาคม ๒๕๔๙ ถงวนท ๑๑ สงหาคม ๒๕๔๙ และผฟองคดไดซอเอกสารประกวดราคาจางฯ ผฟองคดจงยอมร
หรอควรรถงการทมขอกำาหนดการยดหลกประกนซองฯ แลว ตงแตวนท ๑๑ สงหาคม ๒๕๔๙ เปนอยางชา จงชอบทจะยนฟองขอหาน
ภายใน 90 วน คอ ภายในวนท ๙ พฤศจกายน ๒๕๔๙ การทนำามาฟองเมอวนท ๓๑ สงหาคม ๒๕๕๐ จงเปนการยนฟองเมอพนเวลาการ
ฟองคด การทขอ ๒.๔ ของหนงสอแสดงเงอนไขการซอและการจางฯ กำาหนด
วา เมอผมสทธเสนอราคายนอทธรณแลว จะดำาเนนการขนตอนตอไปไมไดนน เปนกรณทผมสทธเสนอราคาทเขาสกระบวนการเสนอ
ราคาไมเหนดวยกบผลการพจารณาของหวหนาหนวยงานและไดยนอทธรณการเสนอราคาเทานน
จงไมอาจถอไดวาเปนเหตทเปนอปสรรคขดขวางมใหผฟองคดสามารถยนฟองขอหานภายในระยะเวลาทกฎหมายกำาหนดไดแตอยางใด ศาลปกครองจงไมอาจใชดลพนจรบคำาฟองขอหานไว
พจารณาได การทศาลปกครองชนตนมคำาสงไมรบคำาฟองในขอหาทหนงไวพจารณาจงชอบแลว
ปญหาวา ผฟองคดเปนผมสทธฟองคดในขอหาทสองหรอไมเหนวา
การทผฟองคดมหนงสอแจง สพ . วาไมประสงคจะเสนอราคาและขอคนหลกประกนซอง และมหนงสอถง คณะกรรมการฯ เพอขอใหพจารณาการคนหลกประกนซอง รวมทงไดมหนงสอถง สพ . ขอใหคนหลกประกนซอง แต สพ . กลบ
มหนงสอแจงใหธนาคารสงเงนตามหนงสอสญญาคำาประกนยอมถอไดวาเกดขอโตแยงเกยวกบการยดหลก
ประกนซองตามหนงสอแสดงเงอนไขการซอและการจางฯ ซงเปนสญญาทางปกครองแลว และโดยทการท สพ . ยด
หนงสอสญญาคำาประกนไว เปนเหตใหผฟองคดตองเสยคาธรรมเนยมใหแกธนาคารตอไป การยตขอโตแยงดงกลาวจงจำาตองมคำาบงคบของศาลโดยการมคำาสงให สพ . คน
หลกประกนซอง ผฟองคดจงเปนผมสทธฟองคดในขอหาทสอง
โดยทระเบยบฯ ไมไดกำาหนดขนตอนหรอวธการสำาหรบการยตขอโตแยงเกยวกบการยดหลกประกนซองของผมสทธเสนอราคาไว จงฟองคดขอหานไดทนททผฟองคดรหรอควรรถงเหตแหงการฟองคด เมอเจาหนาทของ สพ . แจงวาไมอาจคนหนงสอคำาประกนซองฯ ใหไดในวนท ๑ กนยายน ๒๕๔๙ เหตแหงการฟองคดจงเกดขนในวนดงกลาว และตองถอวาวนดงกลาว การทผฟองคดนำาคดมาฟองเมอวนท ๓๑ สงหาคม ๒๕๕๐ จงเปนการยนฟองคดภายในระยะเวลาทกฎหมายกำาหนด จงชอบทจะรบคำาฟองขอหานของผฟองคดไวพจารณา