สารชี�วโมเลกุ�ล

Biomolecule

ประเภทของสารชี�วโมเลกุ�ล

สารชี�วโมเลกุ�ล หล�กุๆ สามารถแบ่�งเป�น 4 ประเภท ดั�งน��

1. โปรตี�น ( Protein)

2 . คาร"โบ่ไฮเดัรตี ( Carbohydrate)

3 . ไขม�น ( Lipid)

4 . กุรดัน%วคล�อ%กุ ( Nucleic acid)

1. โปรตี�น ( Protein ) โครงสร&างท�'ส(าค�ญของโปรตี�นประกุอบ่

ดั&วย กุรดัอะม%โน ตี�อ กุ�นเป�นโซ่�ดั&วยพั�นธะเพัปไทดั" ( Peptide )

ร.ปร�างโมเลกุ�ลของโปรตี�นอาจจะม�แขนงกุ%'งกุ&านสาขา เป�นเส&นตีรง หร0อขดัม&วนเป�นเกุล�ยว เป�นแผ่�นกุ2ไดั&แล&วแตี�ชีน%ดัของโปรตี�น เม0'อกุรดัอะม%โนตี�างๆ มาเกุ%ดัพั�นธะกุ�นจะไดั&โมเลกุ�ลท�'ใหญ� เร�ยกุว�า โปรตี�น

íćêč øšĂ÷úąēé÷öüú

ÙćøŤïĂî 44 – 55 % (đÞúĊę÷ǰ50 %) ĂĂÖàĉđÝî 19 – 25 % (đÞúĊę÷ǰ23 %) ĕăēéøđÝî 6 – 8 % (đÞúĊę÷ǰ7 %) ĕîēêøđÝî 14 – 20 % (đÞúĊę÷ǰ16 %) àĆúđôĂøŤǰ 0 – 3 % ôĂÿôĂøĆÿ 0 – 3 % ēúĀąĂČęîėǰđߊîǰFe Zn Cu îšĂ÷öćÖ

ส�วนประกุอบ่ของปร%มาณของธาตี�ตี�างๆ ในโปรตี�น

กุรดัอะม%โน ( Amino acid )

ค0อ กรดอิ�นทรย์�ท�มีหมี��คาร�บอิกซิ�ล ( -COOH ) และหมี��อิะมี�โน ( -NH2 ) เป็�นหมี��ฟั�งก�ชั นร�วมีก น

โดย์ท �วไป็แล#วเมี$�อิไฮโดรไลต์�โป็รต์นจากสิ่��งมีชัว�ต์ จะได# กรดอิะมี�โน และมีสิ่�ต์รโครงสิ่ร#างขอิงกรดอิะมี�โนมีด งน*

R CH C

NH2

OH

O

กุรดัอะม%โน แบ่�งไดั&เป�น 2 ประเภท

1.1 กุรดัอะม%โนจ(าเป�น (essential amino acid) ค$อิกรดอิะมี�โน

ท�ร �างกาย์ต์#อิงการแต์�ไมี�สิ่ามีารถสิ่ร#างเอิงได#ต์#อิงอิาศั ย์การ

ร บป็ระทานอิาหารเข#าไป็

1.2 กุรดัอะม%โนไม�จ(าเป�น (non essential amino acid) ค$อิ กรดอิะมี�โนท�ร �างกาย์สิ่ามีารถสิ่ร#างเอิงได# ไมี�จ-าเป็�น

ต์#อิง ได#ร บจากอิาหาร

กุรดัอะม%โนจ(าเป�น ม� 8 ชีน%ดั ค0อ• Lysine

• Leusine• Isoleusine• Methionine• Phenylalanine• Threonine• Tryptophan• Valine

• ส(าหร�บ่เดั2กุต์#อิงการเพิ่��มีอิก2ชัน�ด

• ได#แก� Histidine และ Arginine

สมบ่�ตี%ท�'วไปของกุรดัอะม%โน 1. สถานะ เป็�นขอิงแข/งถ#าบร�สิ่0ทธิ์�2จะเป็�น

ผล4ก ไมี�มีสิ่

2 . กุารละลาย กรดอิะมี�โนสิ่ามีารถละลาย์น-*าได#ด ( เป็�นโมีเลก0ลมีข *ว ) เก�ดแรงย์4ดเหน�ย์วระหว�างโมีเลก0ลเป็�นพิ่ นธิ์ะไฮโดรเจน และแรงแวนเดอิร�วาลสิ่�

3 . จ�ดัหลอมเหลวส.ง โดย์มีากมี กจะสิ่ลาย์ต์ วท�อิ0ณหภู�มี�ระหว�าง - 150 30

0 อิงศัาเซิลเซิย์สิ่

4 . ความเป�นกุรดัเบ่ส กรดอิะมี�โนมีสิ่มีบ ต์�เป็�นได#ท *งกรดและเบสิ่ เรย์กว�า สิ่ารแอิมีโฟัเทอิร�ร�ก ( Amphoteric substance )

5 . กรดอิะมี�โนมีหมี��ฟั�งก�ชั น 2 แบบ ค$อิ หมี��คาร�บอิกซิ�ล และหมี��อิะมี�โน ด งน *นจ4งแสิ่ดงสิ่มีบ ต์�ทางเคมีต์ามีหมี��ฟั�งก�ชั นท *ง 2แบบค$อิ แสิ่ดงสิ่มีบ ต์�คล#าย์กรดอิ�นทรย์� และเอิมีน

6 . กรดอิะมี�โนสิ่ามีารถท-าป็ฏิ�ก�ร�ย์าก นได# โดย์ใชั#หมี��อิะมี�โนขอิงกรดอิะมี�โนโมีเลก0ลหน4�งท-าป็ฏิ�ก�ร�ย์าก บหมี��คาร�บอิกซิ�ลขอิงกรดอิะมี�โนขอิงอิกโมีเลก0ลหน4�ง ได#สิ่ารป็ระกอิบพิ่วกเพิ่ป็ไทด�

เปปไทดั" และพั�นธะเปปไทดั"• เปปไทดั" ค$อิ สิ่ารป็ระกอิบท�เก�ดจากหมี��-COOH ขอิงกรด

อิะมี�โนในโมีเลก0ลหน4�ง รวมีก บหมี��-NH2ขอิงอิกโมีเลก0ลหน4�ง

โดย์ด4งน-*าอิอิก 1 โมีเลก0ล ท-าให#เก�ดพิ่ นธิ์ะเป็ป็ไทด�ข4*น ด งสิ่มีการ

C

NH2

CH

H3C

O

OHC

NH2

CH

H3C

O

OH

H2N-CH- CO-NH-CH-COOH CH3 H

+ H2OH2N-CH- COOH CH3

H2N-CH-COOH H

+

alanine glycine พิ่ นธิ์ะเป็ป็ไทด�

กุารท(าลายสภาพัธรรมชีาตี%

กุารท(าลายสภาพัธรรมชีาตี%ของโปรตี�น ค$อิ กระบวนการอิย์�างหน4�งท�ท-าให#โครงสิ่ร#างขอิงโป็รต์นเป็ล�ย์นไป็ส%'งท�'ท(าลายสภาพัของโปรตี�น

1. ความีร#อิน และร งสิ่อิ0ลต์ราไวโอิเลต์

2. ถ�กต์ วท-าละลาย์อิ�นทรย์� เชั�น เอิทานอิล อิะซิโต์น

3. ความีเป็�นกรด หร$อิความีเป็�นเบสิ่

4. รวมีต์ วก บเกล$อิขอิงโลหะหน ก เชั�น Hg2+ Ag+

5. การฉาย์ร งสิ่เอิ/กซิ�

6. การเขย์�าแรงๆ ให#ต์กต์ะกอิน

สมบ่�ตี%ของโปรตี�น 1. กุารละลาย โป็รต์นสิ่�วนมีากไมี�

ละลาย์น-*า และโป็รต์นบางชัน�ดละลาย์น-*าได#เล/กน#อิย์

2 . ขนาดัโมเลกุ�ล และมวลโมเลกุ�ล โป็รต์นมีมีวลโมีเลก0ลสิ่�งมีาก และมีขนาดใหญ่�

3 . สถานะ โป็รต์นบร�สิ่0ทธิ์�2เป็�นขอิงแข/งอิสิ่ ณฐาน และบางชัน�ดสิ่ามีารถอิย์��ในร�ป็ผล4กได#

4 . กุารเผ่าไหม& เมี$�อิเผาโป็รต์นจะเก�ดกล��นไหมี#

5 . โปรตี�นท-าป็ฏิ�ก�ร�ย์าก บกรดไนต์ร�กจะเก�ดสิ่เหล$อิง

6 . ไฮโดัรล%ซ่%ส โป็รต์นเมี$�อิถ�กไฮโดรไลต์�จะได#กรดอิะมี�โนหลาย์ชัน�ด

7 . โปรตี�นสิ่�วนใหญ่�ท-าป็ฏิ�ก�ร�ย์าก บกรดหร$อิเบสิ่ได#

8 . กุารท(าลายสภาพัธรรมชีาตี%ของโปรตี�น ป็�จจ ย์ท-าลาย์สิ่ภูาพิ่ ได#แก� ความีร#อิน ความีเป็�นกรด-ด�าง หร$อิเต์�มีต์ วท-าละลาย์อิ�นทรย์�บางชัน�ด จะท-าให#เป็ล�ย์นโครงสิ่ร#างจ บเป็�นก#อินต์กต์ะกอิน

ความส(าค�ญของโปรตี�นตี�อส%'งม�ชี�ว%ตี สิ่ร#างและซิ�อิมีแซิมีร�างกาย์ และท-าให#

ร�างกาย์แข/งแรง

เป็�นสิ่�วนป็ระกอิบขอิงสิ่ารท�ใชั#ควบค0มีป็ฏิ�ก�ร�ย์าเคมีต์�างๆ และการท-างานขอิงอิว ย์วะต์�างๆ ในร�างกาย์

เป็�นสิ่ารท�ใชั#สิ่-าหร บต์�อิต์#านโรค

ใชั#ในการขนสิ่�งสิ่ารเคมีในเล$อิด

ให#พิ่ล งงานและความีร#อิน

กุารทดัสอบ่โปรตี�น

โป็รต์นจะเก�ดป็ฏิ�ก�ร�ย์าก บสิ่ารละลาย์ CuSO4 ใน NaOH จะให#สิ่ารป็ระกอิบเชั�งซิ#อินขอิงทอิงแดงก บสิ่ารท�มีพิ่ นธิ์ะเป็ป็ไทด� มีสิ่น-*าเง�นมี�วง สิ่-าหร บพิ่วกเป็ป็ไทด�โมีเลก0ลเล/ก ๆ อิาจให#สิ่ไมี�ชั ดเจน ว�ธิ์น*เรย์กว�า Biuret Test

โป็รต์นสิ่ามีารถเก�ดป็ฏิ�ก�ร�ย์าก บกรดไนต์ร�ก (HNO3) เก�ดเป็�นสิ่เหล$อิง

โป็รต์นสิ่ามีารถเก�ดป็ฏิ�ก�ร�ย์าก บสิ่ารละลาย์แอิมีโมีเนย์ (NH3) ซิ4�งจะเห/นเป็�นสิ่เหล$อิงเข#มี

2. คาร"โบ่ไฮเดัรตี (Carbohydrate)คาร"โบ่ไฮเดัรตี

ค0อ สารท�'ประกุอบ่ดั&วยธาตี�คาร"บ่อน ไฮโดัรเจน และออกุซ่%เจน ซ่5'งอาจเข�ยนส.ตีรไดั&เป�น Cx(H2O)y หร0อ (CH2O)n คาร"โบ่ไฮเดัรตี แบ่�งตีามขนาดัของ

โมเลกุ�ล ไดั& 3 ประเภทค0อ 1. มอนอเเซ่2กุคาไรดั"

( monosaccharide)

2. ไดัเเซ่2กุคาไรดั" ( disaccharide)

3. พัอล%เเซ่2กุคาไรดั" ( polysaccharide)

1 . โมโนแซ่2กุคาไรดั" (Monosaccharide) โมโนแซ่2กุคาไรดั" เป�น น(�าตีาล

โมเลกุ�ลเดั�'ยวท�'ไม�สามารถแตีกุตี�วเป�นโมเลกุ�ลเล2กุไดั&อ�กุ ม�จ(านวนคาร"บ่อนในโมเลกุ�ลตี��งแตี� 3 ถ5ง 8 อะตีอม

กุารเร�ยกุชี0'อน(�าตีาล- ม�หม.�ฟอร"ม%ล H-C=O อ�าน Aldo + อ�านจ(านวน C + ose เชี�น น(�าตีาลคาร"บ่อน 5 อะตีอม เร�ยกุ Aldopentose - ม�หม.�คาร"บ่อน%ล C = O อ�าน Keto + อ�านจ(านวน C + ose เชี�น น(�าตีาลคาร"บ่อน 5 อะตีอม เร�ยกุ Ketopentose

H

CHO

OH

OHH

OHH

CH2OH

PENTOSES ( ม� C 5 อะตีอม )

HO

CHO

H

OHH

OHH

CH2OH

OHH

OHH

CH2OH

O

CH2OH

Aldopentose

Ketopentose

-DRibose

-DArbinose

-DRibulose

HEXOSES ( ม� C 6 อะตีอม )

Aldohexose Ketohexose

H

CHO

OH

HHO

OHH

OHH

CH2OH

H

CHO

OH

HHO

HHO

OHH

CH2OH

C-Galactose

-D Glucose

CH2OH

HHO

OHH

OHH

CH2OH

O

-DFructose

น(�าตีาลโมเลกุ�ลเดั�'ยวท�'ส(าค�ญน(�าตีาลโมเลกุ�ลเดั�'ยวท�'ส(าค�ญ

oCH2

OH

HH

HO

HO

H OH

H

H

OH

oCH2

OH

H

H

HOHO

H OH

H

H

OH

Glucose

Galactose

O H

CH2

OH

OH

H HO

HHO

HOH2

C

Fructose

2. ไดัแซ่2กุคาไรดั" (Disaccharide)ไดแซิ/กคาไรด� เป็�นน-*าต์าลโมีเลก0ลค��

ป็ระกอิบด#วย์น-*าต์าลโมีเลก0ลเด�ย์ว 2โมีเลก0ล และเสิ่ย์โมีเลก0ลขอิงน-*าอิอิกไป็ เมี$�อิถ�กไฮโดรไลสิ่�ด#วย์ กรด จะกลาย์เป็�นน-*าต์าลโมีเลก0ลเด�ย์ว

ซิ�โครสิ่ + H2O , H+ กล�โคสิ่ + ฟัร0กโต์สิ่

แล/กโต์สิ่+ H2O , H+ กล�โคสิ่ + กาแลกโต์สิ่

มีอิลโทสิ่ + H2O , H+ กล�โคสิ่ + กล�โคสิ่

3 . พัอล%แซ่2กุคาไรดั" (Polysaccharide)พัอล%แซ่2กุคาไรดั" เป�นคาร"โบ่ไฮเดัรตี

โมเลกุ�ลขนาดัใหญ� เกุ%ดัจากุมอนอแซ่2กุคาไรดั"จ(านวนมากุ ตี��งแตี� - 100 10000,หน�วยมารวมตี�วกุ�นและเส�ยน(�าออกุไป เชี�น แป8ง ไกุลโคเจน ว� &น เซ่ลล.โลส เและอ%นซ่.ล%น เป�นตี&น โครงสร&างอาจเป�น โซ่�ตีรงหร0อ โซ่�กุ%'ง

สายโซ่�ตีรงLinear

polysaccharide

โซ่�กุ%'ง Branch- chain polysaccahride

1. แป8ง (Starch)- ประกุอบ่ดั&วยพัอล%แซ่2กุคาไรดั" 2

ชีน%ดั ไดั&แกุ� อะม%โลส (Amylose) กุ�บ่ อะม%โลเพัคตี%น

(Amylopectin) - ม�ส.ตีรท�'วไปเป�น (C6H10O5)n

พัอล%แซ่2กุคาไรดั"ท�'ส(าค�ญ มีด งต์�อิไป็น*

กุารหม�กุC12+H22O11 + H2O 2C6H12O6

4C2H5OH + 4CO2

ย์สิ่ต์� ย์สิ่ต์�

2 . เซ่ลล.โลส (Cellulose)

เป็�นพิ่อิล�เเซิ/กคาไรด�ท�พิ่บมีากท�สิ่0ดในธิ์รรมีชัาต์�

เป็�นโครงสิ่ร#างขอิงพิ่$ชัท�ป็ระกอิบด#วย์กล�โคสิ่ป็ระมีาณ 5000, หน�วย์ต์�อิก นเป็�นเสิ่#นย์าวต์รง

มีล กษณะเป็�นไฟัเบอิร�เหนย์ว ทนทาน และไมี�ละลาย์น-*า

เซ่ลล.โลส เซ่ลโลไบ่โอส กุล.โคส (Polysaccharide) ( Disaccharide

) ( Monosaccharide)

3. ไกุลโคเจนเป็�นพิ่อิล�เเซิ/กคาไรด� ท�สิ่ะสิ่มีอิย์��ในคนและสิ่ ต์ว� โดย์เฉพิ่าะในต์ บและในกล#ามีเน$*อิขอิงคน

มีสิ่�ต์รเชั�นเดย์วก บแป็?งแต์�มี n ต์�างก น (C6H10O5n)n

กุารทดัสอบ่คาร"โบ่ไฮเดัรตี

การทดสิ่อิบน-*าต์าล

1. Benedict test เบเนด�กต์� เทสิ่ต์� เป็�นการทดสิ่อิบการเป็�น ต์ วรด�วซิ� มีอินอิแซิ/กคาไรด�ท�มีหมี�� H-C=O หร$อิ 2R-C=O - - R C H + 2 Cu2+ 5+ OH-

R-RR R - R RR2

R R R32

R

O

ส�ฟ8า ส�แดังอ%ฐ Cu2+

Cu+

กุารทดัสอบ่แป8ง Iodine Test เป�นกุารทดัสอบ่แป8งดั&วยสารละลายไอโอดั�น

ตี�วอย�าง + สารละลายไอโอดั�น

สารละลายเปล�'ยนเป�นส�น(�าเง%น

3. ไขม�นและน(�าม�น (lipid)ไขม�นและน(�าม�น

- เป�นสารประกุอบ่อ%นทร�ย"- เป�นโครงสร&างท�'ส(าค�ญของเหย0'อเซ่ลล"

(cell mambrane)

-เป�นแหล�งสะสมของพัล�งงานสมบ่�ตี%ท�'วไปของ lipid

- ไม�ละลายน(�าแตี�ละลายในตี�วท(าละลายอ%นทร�ย" - ม�ความหนาแน�นน&อยกุว�าน(�าแตี�ส.งกุว�าเอทานอล

โครงสร&างของ Lipid

- ประกุอบ่ดั&วย C, H และ O แตี�อาจม� N และ P- เป�นเอสเทอร"ท�'ม�ส.ตีรโครงสร&างดั�งน��CH2-O-COOR1

CH-O-COOR2

CH2-O-COOR3

+ 32

RRR2

-RR

-CH OH

RR2

-RR+

R1

COORR2

COORR3

COOR- เม0'อไฮโดัรไลซ่%ส จะไดั&กุรดั

ไขม�น

ไตีรกุล�เซ่อไรดั"หร0อไขม�น

กุล�เซ่อรอล

กุรดัไขม�น

ค�ณสมบ่�ตี%ของไขม�นและน(�าม�น

1 .การละลาย์ ไขมี นและน-*ามี น ไมี�ละลาย์น-*าแต์�ละลาย์ได#ในต์ วท-าลาย์ไมี�มีข *ว เชั�น เฮกเซิน เบนซิ�นและอิเทอิร�

2. ความีหนาแน�น ไขมี นและน-*ามี นมีความีหนาแน�นน#อิย์กว�าน-*า แต์�มีความีหนาแน�นสิ่�งกว�าแอิลกอิฮอิล�

3. ไขมี นมีจ0ดเด$อิดและจ0ดหลอิมีเหลวสิ่�งกว�าน-*ามี น จ4งมี กพิ่บว�าไขมี นมี กเป็�นขอิงแข/งท�อิ0ณหภู�มี�ห#อิง

4. ไขมี นและน-*ามี นป็ระกอิบด#วย์ กรดไขมี นอิ��มีต์ วและไมี�อิ��มีต์ วด#วย์ชัน�ดและสิ่ ดสิ่�วนท�แต์กต์�างก น

5. การเก�ดป็ฏิ�ก�ร�ย์าขอิงไขมี นและน-*ามี น แต์กต์�างก น ข4*นอิย์��ก บชัน�ดขอิงกรดไขมี นท�เป็�นอิงค�ป็ระกอิบ

กุรดัไขม�น (fatty acid)

กุรดัไขม�น เป�นกุรดัอ%นทร�ย" ชีน%ดัหน5'ง RCOOH

สิ่�วนท�เป็�น R หร$อิไฮโดรคาร�บอินป็ระกอิบด#วย์คาร�บอินท�ต์�อิก นเป็�นสิ่าย์ต์รงค�อินข#างย์าว

จ-านวนคาร�บอินท�ต์�อิก นจะเป็�นเลขค�� ป็ระมีาณ 12-26 อิะต์อิมีท�พิ่บมีากจะเป็�น

14, 16 หร$อิ 18

ชีน%ดัของกุรดัไขม�นกุรดัไขม�นแบ่�งออกุเป�น 2 ชีน%ดัตีาม

โครงสร&างของหม.� R ค0อ 1. กุรดัไขม�นอ%'มตี�ว(Saturated fatty

acid) เชั�น กรดป็าล�มี�ต์�ก

มีสิ่�ต์รเป็�น CH3(CH2)14COOH

2. กุรดัไขม�นท�'ไม�อ%'มตี�ว (Unsaturated fatty acid) เชั�น กรดโอิเลอิ�ก

มีสิ่�ต์รเป็�น CH3(CH2)7-CH=CH-(CH2)7-COOH

ส.ตีรโครงสร&างจ�ดัหลอมเหลว และแหล�งท�'พับ่ของกุรดัไขม�นกุรดัไขม�น ส.ตีรโครงสร&าง จ�ดัหลอมเหลว oC

แหล�งท�'พับ่กรดไขมี นอิ��มีต์ ว

Butyric acid

Lauric acid

Palmitic acid

Stearic acid

Arachidic acid

CH2

(CH2

)2

COOH

CH2

(CH2

)1

0COOH

CH2

(CH2

)1

4COOH

CH2

(CH2

)1

6COOH

CH2

(CH2

)1

8COOH

-79.

44

63

70

76

เนย์

น-*ามี นมีะพิ่ร#าว

น-*ามี นป็าล�มี น-*ามี นสิ่ ต์ว�

ไขสิ่ ต์ว�

น-*ามี นถ �วล�สิ่ง

กุรดัไขม�น ส.ตีรโครงสร&าง จ�ดัหลอมเหลว oC แหล�งท�'พับ่

กรดไขมี นท�ไมี�อิ��มีต์ ว

Palmictoleic acid

Aleic acid

Linoleic acid

Linolenic acid

CH3(CH2)5CH=CH(CH2)7COOH

CH3(CH2)7CH=CH(CH2)7COOH

CH3(CH2)4CH=CHCH

2) 2(CH2)6 --COOH

CH3CH2(CH=CHCH2)

3(CH2)6 --COOH

-113

4

-5

-11

ไขมี นพิ่$ชัและสิ่ ต์ว�

น-*ามี นมีะกอิก ไขสิ่ ต์ว�

น-*ามี นถ �วเหล$อิง

น-*ามี นข#าวโพิ่ด

4. กุรดัน%วคล�อ%กุ 1. Deoxyribonucleic acid

(DNA) เป็�นสิ่ารท�ควบค0มีล กษณะทางพิ่ นธิ์0กรรมีขอิงสิ่��งมีชัว�ต์ พิ่บอิย์��ในน�วเคย์สิ่

และไมีโทคอินเดรย์ เป็�นสิ่�วนป็ระกอิบหล กขอิง

โครโมีโซิมี น-*าต์าลใน DNA เรย์กว�า Deoxyribose

2. Ribonucleic acid (RNA) อิย์��ในสิ่�วนท�เป็�นน�วคลโอิล สิ่และ

ไซิโทพิ่ลาซิ4มี มีล กษณะเป็�นสิ่าย์เดย์ว มีหน#าท�ในการสิ่ร#างโป็รต์น น-*าต์าลใน RNA เรย์ก

ว�า ribose

ตีารางท�' 4 ส�วนประกุอบ่ตี�างๆ เปร�ยบ่เท�ยบ่ระหว�าง DNA และ RNA

หมี��ฟั�งชั นแนล DNA RNAเบสิ่ พิ่�วรน(purine)

Adenine (A) Adenine (A)

Guanine (G) Guanine (G) ไพิ่ร�มี�ดน(pyrimidine)

Thymine (T) Uracil (U)

Cytosine (C) Cytosine (C)น-*าต์าล ดอิอิกซิไรโบสิ่

(dR)ไรโบสิ่ (R)

หมี��ฟัอิสิ่เฟัต์ ฟัอิสิ่เฟัต์ (P) ฟัอิสิ่เฟัต์ (P)

เอกุสารอ&างอ%งอิ จจนา วงศั�ชั ย์สิ่0ว ฒน� และ จ-าลอิง มี งคละมีณ .

ค.�ม0อหล�กุส.ตีรใหม�เคม� ม - 4 6. . สิ่-าน กพิ่�มีพิ่�ป็ระสิ่านมี�ต์ร . 2533

อิ0ไรวรรณ ศั�วะก0ล . เคม� ม 5 เล�ม 4 . โรงเรย์นวรรณสิ่รณ�ธิ์0รก�จ . 2544