ไทย

หนงสอเรยนสาระการพฒนาสงคม รายวชาเลอก กฎหมายลขสทธไทย

รหส สค 30229 หลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

สาหรบคนไทยในตางประเทศ

ระดบมธยมศกษาตอนปลาย

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ

สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ กระทรวงศกษาธการ

เอกสารทางวชาการลาดบท 29/2554

หนงสอเรยนสาระการพฒนาสงคม

รายวชาเลอก กฎหมายลขสทธไทย

รหส สค 30229

หลกสตรการศกษานอกระบบ ระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

สาหรบคนไทยในตางประเทศ

ระดบมธยมศกษาตอนปลาย


สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ

กระทรวงศกษาธการ

เอกสารทางวชาการลาดบท 29/2554

ชอหนงสอ หนงสอเรยนสาระการพฒนาสงคม

รายวชาเลอก กฎหมายลขสทธไทย รหส สค 30229

หลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 สาหรบคนไทยในตางประเทศ

ISBN :

พมพครงท : 1/2554

ปทพมพ : 2554

จานวนพมพ : 100 เลม

เอกสารทางวชาการลาดบท 29 /2554

จดพมพและเผยแพร : ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ กระทรวงศกษาธการ โทร. 0 2281 7217 - 8, 0 2628 5329, 0 26285331 โทรสาร 0 2628 5330

เวปไซต : http:/www.nfe.go.th/0101-v3/frontend/

คานา

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ ไดดาเนนการจดทา

หนงสอเรยนสาระการพฒนาสงคม รายวชาเลอก รหส สค 30229 กฎหมายลขสทธไทย ขน เพอใชในการ

เรยนการสอน ตามหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 สาหรบ

คนไทยในตางประเทศ โดยมวตถประสงคเพอพฒนาผเรยนใหมคณธรรม จรยธรรม มสตปญญาและ

ศกยภาพในการศกษาตอ และสามารถดารงชวตอยไดอยางมความสข โดยผเรยนสามารถศกษาคนควา

ดวยตนเอง และปฏบตเพอทดสอบความรความเขาใจในสาระเนอหาน รวมทงหาความรจากแหลงเรยนร

หรอสออน ๆ เพมเตมได

ในการดาเนนการจดทาหนงสอเรยนเลมน ไดรบความรวมมอทดจากผทรงคณวฒและ

ผเกยวของ ทรวมคนควาและเรยบเรยงเนอหาสาระจากสอตางๆ เพอใหไดสอทสอดคลองกบหลกสตร

และเปนประโยชนตอผเรยนทอยนอกระบบอยางแทจรง ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตาม

อธยาศยกลมเปาหมายพเศษ ขอขอบคณคณะทปรกษา คณะผเรยบเรยง ตลอดจนคณะผจดทาทกทาน

ทใหความรวมมอดวยด ไว ณ โอกาสน

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ หวงวาหนงสอเรยน

เลมนจะเปนประโยชนตอผเรยนและการจดการเรยนการสอน หากมขอเสนอแนะประการใดจะขอนอมรบ

ไวดวยความขอบคณยง


2554

สารบญ หนา

คานา สารบญ คาแนะนาในการใชหนงสอเรยน คาอธบายรายวชา โครงสรางรายวชาเลอกกฎหมายลขสทธไทย (สค 30229) บทท 1 ความเปนมาและความสาคญเกยวกบกฎหมายลขสทธไทย 1

เรอง 1 ความหมายและความเปนมาของกฎหมายลขสทธไทย 2 เรอง 2 ความสาคญของกฎหมายลขสทธไทย 4

บทท 2 ผลงานทไดรบลขสทธดานตางๆ 8 บทท 3 ขอบเขตคมครองงานสรางสรรค 12 บทท 4 ลขสทธของลกจาง 15 บทท 5 งานไมมลขสทธ 18 บทท 6 การละเมดลขสทธและโทษการละเมดลขสทธ 21

เรอง 1 การละเมดลขสทธ 22 เรอง 2 โทษการละเมดลขสทธ 26

บทท 7 เวลาคมครองงาน งานลขสทธ 28 แนวเฉลยกจกรรมทายบท 31 บรรณานกรม 34 คณะผจดทา 35

คาแนะนาการใชหนงสอเรยน

หนงสอแบบเรยนสาระวชาการพฒนาสงคม รายวชาเลอก กฎหมายลขสทธไทย รหส 30229 (1 หนวยกต) ตามหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 สาหรบคนไทยในตางประเทศ ประกอบดวยสาระสาคญ ดงน สวนท 1 คาชแจงกอนเรยนรรายวชา

สวนท 2 เนอหาสาระและกจกรรมทายบท สวนท 3 แนวตอบกจกรรมทายบท และหรอแบบทดสอบยอยทายบท

สวนท 1 คาชแจงกอนเรยนรรายวชา ผเรยนตองศกษารายละเอยดในคานาและคาแนะนาการใชหนงสอแบบเรยนเพอสรางความเขาใจและเพอใหบรรลตามมาตรฐานการเรยนรของรายวชา ซงการเรยนรเนอหาและการปฏบตกจกรรมทายบท ควรปฏบตดงน

1. หารอครประจากลม / ครผสอน เพอรวมกนวางแผนการเรยน (ใชเวลาเรยน 40 ชวโมง) 2. ศกษาเนอหาจากหนงสอแบบเรยน หากมขอสงสยเรองใดสามารถศกษาคนควาเพมเตมได

จากสอตางๆ หรอหารอครประจากลม / ครผสอน เพอขอคาอธบายเพมเตม 3. ทากจกรรมทายบทเรยนตามทกาหนด 4. เขาสอบวดผลการเรยนรปลายภาคเรยน 5. สรางความเขาใจเกยวกบการประเมนผลรายวชา ซงมคะแนนเตม 100 คะแนน

โดยแบงสดสวนคะแนนเปนระหวางภาคเรยน 60 คะแนน และปลายภาคเรยน 40 คะแนน ดงน 5.1 คะแนนระหวางภาคเรยน 60 คะแนน แบงสวนคะแนนตามกจกรรมไดแก

1) ทากจกรรมทายบทเรยน 20 คะแนน โดยทากจกรรม ทายบทใหครบถวน 2) ทาบนทกการเรยนร 20 คะแนน โดยสรปเนอหาหรอวเคราะหเนอหาจาการจาร

การศกษา หนงสอแบบเรยนรายวชาน เพอแสดงใหเหนกระบวนการเรยนร และนาความรไปใช โดยทาตามทครกาหนดและจดทาเปนรปแบบเอกสารความรดงน

- สวนบนทกการเรยนร ( เนอหาประกอบดวย : ชอ – นามสกล รหสประจาตว ระดบการศกษา ศกร.กศน. ของผเรยนและศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาศยกลมเปาหมายพเศษ)

- สวนการบนทกการเรยนร ( เนอหาประกอบดวย : หวขอ/เรองทศกษา และจดประสงคทศกษาและขนตอนโดยระบวามวธรวบรวมอยางไร นาขอมลมาใชออยางไร )

- สวนสรปเนอหา ( สรปสาระความรสาคญตามเนอหาทไดบนทกการเรยนร - ประโยชนทเกดกบกบผเรยน ( บอกความรทรบและนามาพฒนาตนเอง / การ

นาไปประยกตใหในรายวชาอน ๆ หรอในซววตประจาวน )

3) ทารายงานหรอโครงงาน คดสดสวน 20 คะแนน โดยจดทาเนอหรอโครงงานตามทครกาหนด รปแบบเอกสารรายงานหรอโครงงานดงน

3.1) การทารายงานหรอโครงงานตามทครมอบหมาย ใหดาเนนตามรปแบบกระบวนการทาการรายงานหรอโครงงาน ตามรปแบบเอกสารดงน

- ปก ( เรองทรายงาน รายละเอยดเกยวกบตวผเรยน : ชอ – นามสกล รหสประจาตว ระดบการศกษา ศกร.กศน. ของผเรยนและศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ )

- คานา - สารบญ - สวนเนอหา ( หวขอหลก หวขอยอย ) - สวนเอกสารอางอง

3.2) การทาโครงงาน ตามทครมอบหมาย และดาเนนการตามกระบวนการทารายงาน โดยจดทาตามรปแบบเอกสารดงน

- ปก ( ชอโครงงาน รายละเอยดเกยวกบตวผเรยน : ชอ-นามสกล รหสประจาตว ระดบการศกษา ศกร.กศน. ของผเรยน และศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ )

- หลกการและเหตผล - วตถประสงค - เปาหมาย - ขอบเขตของการศกษา - วธการดาเนนงานและรายละเอยดของแผน - ระยะเวลาดาเนนงาน - งบประมาณ - ผลทคาดวาจะไดรบ

5.2 คะแนนปลายภาคเรยน 40 คะแนน ผเรยนตองเขาสอบวดความรปลายภาคเรยนโดยใชเครองมอ ( ขอสอบแบบปรนย หรอ อตนย ) ของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมาย

สวนท 2 เนอหาสาระและกจกรรมทายบท ผเรยนตองวางแผนการเรยน ใหสอดคลองกบระยะเวลาของรายวชา และตองศกษาเนอหาสาระ

ตามทกาหนดในรายวชาใหละเอยดครบถวน เพอใหเปนไปตามมาตรฐานการเรยนรของรายวชา ซงในรายวชานไดแบงเนอหาออกเปน 7 บท ดงน

บทท 1 ความเปนมาและความสาคญเกยวกบกฎหมายลขสทธไทย บทท 2 ผลงานทไดรบลขสทธดานตางๆ บทท 3 ขอบเขตคมครองงานสรางสรรค บทท 4 ลขสทธของลกจาง บทท 5 งานไมมลขสทธ บทท 6 การละเมดลขสทธและโทษการละเมดลขสทธ บทท 7 เวลาคมครองงาน งานลขสทธ

สวนกจกรรมทายบท เมอผเรยนไดศกษาเนอหาแตละบท/ตอนแลว ตองทากจกรรมทายบทเรยนหรอแบบฝกหด ตามทกาหนดใหครบถวน เพอสะสมเปนคะแนนระหวางเรยน ( 20 คะแนน )

สวนท 3 แนวตอบกจกรรมทายบทเรยนหรอแบบฝกหดและหรอเฉลยยอย

แนวตอบกจกรรมทายบทเรยนหรอแบบฝกหดและหรอเฉลยแบบทดสอบยอย จดทาแยกในบทเรยงลาดบ

คาอธบายรายวชา สค 32009 กฎหมายลขสทธไทย สาระการพฒนาสงคม ระดบมธยมศกษาตอนปลาย

จานวน 1 หนวยกต (40 ชวโมง)

มาตรฐานท 5.1 มความร ความเขาใจตระหนกถงความสาคญเกยวกบภมศาสตร ประวตศาสตร

เศรษฐศาสตร การเมอง การปกครอง สามารถนามาปรบใชในการดารงชวต

ศกษาและฝกทกษะเกยวกบเรองตอไปน

1. ความเปนมา ความหมายและความสาคญเกยวกบกฎหมายลขสทธ 2. ผลงานทไดรบลขสทธ 3. ขอบเขตคมครองงานสรางสรรค 4. ลขสทธของลกจาง 5. งานไมมลขสทธ 6. โทษการละเมดลขสทธ 7. เวลาคมครองงานงานลขสทธ

การจดประสบการณการเรยนร 1. จดใหผเรยนศกษาหาความรจากผร สอ ตารา วารสาร หนงสอพมพแลวจดทารายงาน ผลงานทไดลขสทธของประเทศไทย และประเทศตาง ๆ ในโลก (เปนรายบคคลหรอกลม) 2. จดหาวรรณกรรม นาฏกรรม ศลปกรรม ฯลฯ หรอผลงานทไดรบลขสทธมาจดไวในแหลงเรยนร 3. แบงกลมใหอภปรายประเดน “ ถาทานจะซอวรรณกรรม นาฏกรรม ศลปกรรม โสตทศนวสด ภาพยนตร ฯลฯ ทานจะเลอกซอสงทมลขสทธหรอไม เพราะเหตใด”

การวดและประเมนผล การสงเกต การเขารวมกจกรรม การอภปราย ผลงาน และการทดสอบ

โครงสรางรายวชาเลอกกฎหมายลขสทธ (สค 32009)

สาระสาคญ

ประชาชนทกคนมหนาทในฐานะพลเมองดของชาต การเคารพและปฏบตตามกฎหมายภายใต

การปกครองในระบอบประชาธปไตย มความรในเรองกฎหมายลขสทธไทยและตระหนกในการละเมด

ลขสทธและโทษของการละเมดลขสทธ

ผลการเรยนรทคาดหวง

1. อธบายเกยวกบความเปนมาและความสาคญเกยวกบกฎหมายลขสทธไทยได

2. อธบายและตระหนกในผลงานทไดรบลขสทธ

3. อธบายเกยวกบขอบเขตคมครองงานสรางสรรคได

4. อธบายเกยวกบลขสทธของลกจางได

5. อธบายเกยวกบงานไมมลขสทธได

6. อธบายเกยวกบการละเมดลขสทธโทษการละเมดลขสทธ

7. อธบายเกยวกบเวลาคมครองงาน งานลขสทธ

ขอบขายเนอหา

บทท 1 ความเปนมาและความสาคญเกยวกบกฎหมายลขสทธไทย บทท 2 ผลงานทไดรบลขสทธดานตางๆ บทท 3 ขอบเขตคมครองงานสรางสรรค บทท 4 ลขสทธของลกจาง บทท 5 งานไมมลขสทธ บทท 6 การละเมดลขสทธและโทษการละเมดลขสทธ บทท 7 เวลาคมครองงานลขสทธ

หนงสอเรยนสาระการพฒนาสงคม รายวชาเลอก กฎหมายลขสทธไทย (สค 30229) ระดบมธยมศกษาตอนปลาย

1


ประเทศไทยกาหนดใหมกฎหมายลขสทธในครงแรกโดยมผลบงคบใชเมอป พ.ศ. 2537 เพอ

ปองกนการละเมดลขสทธในงานดานวรรณกรรม ตอมาไดมการปรบปรงแกไขกฎหมายลขสทธให

ครอบคลมงานอนๆ และมผลบงคบใชจนถงปจจบน ภายใตความรบผดชอบดแลของกรมทรพยสนทาง

ปญญา กระทรวงพาณชย กฎหมายลขสทธเปนกฎหมายสาคญตอการสรางสรรคงาน เนองจากงานทม

ลขสทธจะชวยใหบคคลทมความสามารถ ทมเทสรางสรรคผลตงานอนเปนฝมอของตนเพอใหบคคลอนได

ชนชม


อธบายความเปนมาและความสาคญเกยวกบกฎหมายลขสทธไทยได


เรอง 1 ความหมายและความเปนมาของกฎหมายลขสทธไทย เรอง 2 ความสาคญของกฎหมายลขสทธไทย

บทท 1

ความเปนมาและความสาคญเกยวกบกฎหมายลขสทธไทย

2 หนงสอเรยนสาระการพฒนาสงคม รายวชาเลอก กฎหมายลขสทธไทย (สค 30229) ระดบมธยมศกษาตอนปลาย

เรอง 1 ความหมายและความเปนมาของกฎหมายลขสทธไทย

ลขสทธ คอ อะไร ลขสทธ (CopyRight) หมายถง สทธแตผเดยวทกฎหมายรบรองใหผสรางสรรคกระทาการใด ๆ เกยวกบงานทตนไดทาขน อนไดแก สทธทจะทาซา ดดแปลง หรอนาออกโฆษณา ไมวาในรปลกษณะอยางใดหรอวธใด ลขสทธเปนผลงานทเกดจากการใชสตปญญาความร ความสามารถ และความวรยะอตสาหะของตนเองในการสรางสรรค โดยไมลอกเลยนงานของผอน ซงถอวาเปน “ทรพยสนทางปญญา” ประเภทหนงทมคาทางเศรษฐกจ ดงนนเจาของผลงานทสรางสรรคตองเปนงานตามประเภททกฎหมายลขสทธใหคมครอง โดยผสรางสรรคจะไดรบความคมครองทนททสรางสรรคโดยไมตองจดทะเบยน

ลขสทธ เปนทรพยสนทสามารถซอ ขาย โอนสทธ กนได ทงทางมรดก หรอโดยวธอน ๆ การโอนลขสทธควรทจะทาเปนลายลกษณอกษร หรอทาเปนสญญาใหชดเจน จะโอนสทธทงหมดหรอบางสวนกได งานทไดรบความคมครอง ไมวางานดงกลาวจะแสดงออกโดยวธหรอรปแบบอยางใด กฎหมายลขสทธใหความคมครองแกงานสรางสรรค 9 ประเภท ไดแก

1. งานวรรณกรรม (หนงสอ จลสาร สงพมพ คาปราศรย โปรแกรมคอมพวเตอร ฯลฯ) 2. งานนาฏกรรม (ทารา ทาเตนฯลฯ) 3. งานศลปกรรม (จตรกรรม ประตมากรรม ภาพพมพ ภาพถาย ศลปประยกตฯลฯ) 4. งานดนตรกรรม (ทานอง ทานองและเนอรอง ฯลฯ) 5. งานสงบนทกเสยง ( เทป ซด) 6. งานโสตทศนวสด (วซด ดวด ทมภาพหรอมทงภาพและเสยง) 7. งานภาพยนตร 8. งานแพรเสยงแพรภาพ 9. งานอนใดในแผนกวรรณคด วทยาศาสตร หรอศลปะ ( เชน ฝนเทยม แกมลง)

การไดมาซงลขสทธ ผสรางสรรคงานไดรบความคมครองตามกฎหมายลขสทธทนททมการสรางสรรคงานขน ผทคด

งานขนจงเปนเจาของ สทธในงานทตนคดขนโดยอตโนมตทนท สวนใหญแลวงานอนเปนลขสทธจะไมมการจดทะเบยนเพอแสดงวาเปนเจาของเพราะสงทผนนคดขนยอมเปนเจาของทนท นอกจากการไดลขสทธมาดวยการสรางสรรคดวยตนเอง ยงอาจไดมาดวยการรบโอนลขสทธจากผเปนเจาของลขสทธโดยทางนตกรรมหรอทางมรดกไดอกดวย


3

ดงนน เจาของลขสทธ จงควรทจะปกปองคมครองสทธของตนเอง โดยการเกบรวบรวมหลกฐานตาง ๆ ทไดทาการสรางสรรคผลงานนนขน เพอประโยชนในการพสจนสทธ หรอความเปนเจาของในโอกาสตอไป

เจาของลขสทธ นอกจากจะเปนผสรางสรรคงานแลว บคคลอนอาจมสทธในงานทสรางสรรคนนกได ทงนขนอยกบขอเทจจรงตางๆ ในการไดมาซงลขสทธ เชน การสรางสรรคงานรวมกน การวาจางใหสรางสรรคงาน การโอนสทธในลขสทธ เปนตน ดงนนผมลขสทธ จะเปนบคคล หรอกลมบคคล ตอไปน

1. ผสรางสรรคงานขนใหม ทงทสรางสรรคงานดวยตนเองเพยงผเดยว หรอผสรางสรรคงานรวมกน

2. ผสรางสรรคในฐานะพนกงาน หรอลกจาง 3. ผวาจาง 4. ผรวบรวมหรอประกอบกนเขา 5. กระทรวง ทบวง กรม หรอหนวยงานอนใดของรฐหรอทองถน 6. ผรบโอนลขสทธ 7. ผสรางสรรคซงเปนคนชาตภาคอนสญญาระหวางประเทศ เชน อนสญญากรงเบอรน และ

ประเทศในภาคสมาชกโองการคาโลก 8. ผพมพโฆษณางานทใชนามแฝงหรอนามปากกาทไมปรากฏชอผสรางสรรค

การแจงขอมลลขสทธ ลขสทธ เปนสทธทเกดขนทนททมการสรางสรรคผลงานโดยไมตองจดทะเบยน อยางไรกตาม

กรมทรพยสนทางปญญา กระทรวงพาณชย ไดรบทาใหมการแจงขอมลลขสทธ เพอใชเปนฐานขอมลและรวบรวมขอมลเบองตน เกยวกบลขสทธ ซงจะเปนองคประกอบหนง ในการพทกษและคมครองสทธเจาของลขสทธ นอกจากนแลวยงเปนแหลงขอมลสาหรบผตองการขออนญาตใชลขสทธ สามารถตรวจคนเพอประโยชนในการตดตอธรกจกบเจาของลขสทธ ดวย

การแจงขอมลลขสทธ ไมไดหมายความวาจะทาใหผแจงไดรบสทธในผลงานนน หรอเปนเจาของลขสทธ ดงนนการแจงขอมลลขสทธ จะไมกอใหเกดสทธใดๆ เพมขนจากสทธทมอยเดมของเจาของลขสทธ ทแทจรง

ความเปนมาของกฎหมายลขสทธไทย ในประเทศไทยการกาหนดลขสทธไดปรากฏครงแรก พ.ศ.2445 ในรชกาลท 5 เพอปองกนการ

ละเมดลขสทธในงานวรรณกรรม (Literary) เรอง “วชรญาณวเศษ” และไดมการปรบปรงแกไขกฎหมายใหมในป พ.ศ. 2457 สมยรชกาลท 6 โดยยงคงเนนงานดานวรรณกรรม ตอมาในป พ.ศ. 2474 สมยรชกาลท 7 ไดมการปรบปรงแกไขกฎหมายฉบบนมความสมบรณครอบคลมงานอน ๆ อก เชน


งานคดคนทางวทยาศาสตรและผลงานของชาวตางชาตแกกฎหมายฉบบน มบทลงโทษในสถานเบา ในป พ.ศ. 2521 ไดเพมงานสอภาพ เสยง และวดโอ ใหครอบคลมของกฎหมาย จากนนอก 15 ป คอ พ.ศ. 2534 รฐบาลไดประกาศขยายความครอบคลมงานดานวรรณกรรมทเกยวของกบโปรแกรมคอมพวเตอร การนาไปเผยแพรและการใหเชา งานดานสอภาพ เสยง (Visual - Sound - Video) ตอมาในปพ.ศ.2537 รฐบาลไดตราพระราชบญญตลขสทธ และกฎหมายฉบบนถกใชมาจนถงปจจบนภายใตความรบผดชอบดแลของกรมลขสทธทางปญญากระทรวงพาณชย (Department of Intellectual Property – DIP)

เรอง 2 ความสาคญของกฎหมายลขสทธไทย ตามพระราชบญญตลขสทธ กฎหมายลขสทธมวตถประสงคใหความคมครองปองกนผลประโยชนทงทางเศรษฐกจและทาง

ศลธรรม ซงบคคลพงไดรบจากผลงานสรางสรรคอนเกดจากความนกคดและสตปญญาของตน นอกจากนยงมงทจะสนบสนนสงเสรมใหเกดการสรางสรรคผลงาน กลาวคอ เมอผสรางสรรคไดรบผลตอบแทนจากหยาดเหงอแรงกายและสตปญญาของตน ไดรบผลประโยชนตอบแทนจากการลงทน กยอมจะเกดกาลงใจทจะคดคนสรางสรรคและเผยแพรผลงานใหแพรหลายออกไปมากยงขน อนจะเปนประโยชนตอการพฒนาประเทศชาต ทงดานเศรษฐกจ สงคม และเทคโนโลย การกระตนใหเกดการพฒนาสตปญญาของคนในชาต เปนปจจยสาคญทสดทจะนาไปสการพฒนาทยงยนตอไปในอนาคต

ประเทศไทยไดประกาศใชพระราชบญญตลขสทธ พ.ศ. 2537 เพอใชบงคบแทน พระราชบญญตลขสทธ พ.ศ. 2521 โดยมผลบงคบใชเมอวนท 21 มนาคม 2538 พระราชบญญตลขสทธ ใหความคมครองตอโปรแกรมคอมพวเตอร โดยจดเปนผลงานทางวรรณกรรมประเภทหนง และงานทไดจดทาขนกอนวนทพระราชบญญตนใชบงคบ และเปนงานทไดรบความคมครองลขสทธตามพระราชบญญตน จะไดรบความคมครองลขสทธตามพระราชบญญตน

แมวาประเทศไทยจะมกฎหมายคมครองลขสทธมาเปนระยะเวลานานแลว แตความเขาใจของประชาชนโดยทวไปในเรองลขสทธยงไมชดเจน ความตระหนกรถงความสาคญของการคมครองลขสทธ และทศนคตทถกตองเกยวกบการคมครองทรพยสนทางปญญาเปนปจจยสาคญ ทจะนาไปสการคมครองทรพยสนทางปญญา ทยงยนกวาการปราบปรามการละเมดลขสทธซงเปนการแกปญหาทปลายเหต

พระราชบญญตลขสทธ พ.ศ. 2537 ไดใหความหมายของคาวา "ลขสทธ" วา หมายถง สทธแตเพยงผเดยวทจะทาการใดๆตามพระราชบญญตน" เกยวกบงานทผสรางสรรคไดทาขน นนกหมายความ วา เจาของลขสทธเพยงผเดยวเทานนทมสทธจะทาอยางไรกได กบงานอนมลขสทธของตนเอง


5

กฎหมายลขสทธไทย เปนกฎหมายทมผลบงคบใชเมอ พ.ศ. 2537 กาหนดงานทไดรบความคมครอง อนไดแก งานสรางสรรคประเภท วรรณกรรม นาฏกรรม ศลปกรรม ดนตรกรรม โสตทศนวสด ภาพยนตร สงบนทกเสยง งานแพรเสยงแพรภาพ หรองานอนใดในแผนกวรรณคด แผนกวทยาศาสตร หรอแผนกศลปะ ของผสรางสรรค ไมวางานดงกลาวจะแสดงออกโดยวธหรอรปแบบอยางใด

งานดานวรรณกรรมทกฎหมายลขสทธคมครอง ไดแก งานนพนธททาขนทกชนด เชน หนงสอ จลสาร สงเขยน สงพมพ ปาฐกถา เทศนา คาปราศรย สนทรพจน รวมถง โปรแกรมคอมพวเตอร การคมครองงานสรางสรรคเหลานจะเกดขนทนทเมอสรางขนโดยไมม ขนตอนทางกฎหมายใดๆและไมจาตองมการเผยแพรผลงานสสาธารณชนกอน จงหมายความวา เมอทานสรางสรรคงานหรอเขยนงานนพนธขนชนหนง กฎหมายใหความคมครองงานชนนนทนท เจาของผลงานเทานนมสทธในการเผยแพรงานสสาธารณชน เวนแตไดรบความยนยอมหรออนญาตจากเจาของ หากผใดทาละเมดนางานไปเผยแพร คดลอก ดดแปลง ไมวาบางสวนหรอทงหมด จกตองรบโทษอาญาและชดใชคาเสยหายทางแพงแก ผสรางสรรคงานชนนน สวนการจดแจงงานลขสทธทกระทากบกรมทรพยสนทางปญญานน มใชการจดทะเบยนลขสทธ แตเปนการเผยแพรชองานลขสทธของตนแกบคคลภายนอกเพอประโยชนในการ คนหา ตดตอ กบเจาของชนงาน อนเปนความชวยเหลอของทางการในการเปนแหลงขอมลแกเอกชนทสนใจใช ประโยชนจากงานลขสทธ

ลขสทธเกดขนทนทเมอมการสรางสรรคงานขน ใครผลต สรางขนกอน ยอมถอเปนเจาของลขสทธคนแรก ผใดจะนางานชนนนไปพมพซา เผยแพรทกรปแบบไมได จนกวาจะรบความยนยอมจากเจาของชนงานกอน ดงนน การสรางสรรคงานอนมลขสทธและไดรบความคมครองจากกฎหมายนนไรขน ตอนยงยาก หากคนไทยชนชอบสรางสรรคงาน ยอมสงผลตอความเจรญของชาต แมจะเปนงานวรรณกรรม เพราะการเขยนอกษรบงบอกถงการพฒนาทางปญญา แนวความคด ของคนในชาต จกสงเกตไดวาชาตตะวนตก ญปน จน เกาหล ตางมงานวรรณกรรมหลากหลาย คนในชาตชอบเขยนและอาน ประเทศจงเจรญพฒนาอยางรวดเรวและเปนทนาเกรงขามในสายตาของชาตอน ดวย งานวรรณกรรมของหลายประเทศนารายไดเขาประเทศสงมาก ถอเปนงานสงออกชนเอก เชน หนงสอแฮร พอตเตอร การตนและนยายรกหรอลกลบของญปนกบเกาหล นยายรกหรอกาลงภายในของจน ฮองกง หรอไตหวน เปนตน รายไดจากลขสทธงานของตนอาจเปลยนแปลงชวตไปอกรปแบบหนงได ตวอยางเชน บลเกตทผลตซอฟแวรไมโครซอฟทซงคนใชทงโลก เจาของกเกล เซรชเอนจนระดบตนของโลก เปนตน การผลตงานอนมลขสทธยอมเปลยนแปลงชวตของคนไทยไดเชนกน ขอเพยงมความมงมนตอการสรางสรรคงานทกชนด การลอกเลยน คดลอก ดดแปลง งานของผอน เปนการทาลายเกยรตภมของตวเอง ตดโอกาสแสดงฝมอแทจรงใหประจกษแกสายตาของผอน จงควรทมเทพลงสรางสรรคแลวผลตงานอนเปนฝมอของตนเพอใหคนอนได ชนชมชนงานเหลานน มนเปนความภมใจของตวเองและประเทศชาต หากเปนทสนใจของคนทวโลก กเปลยนแปลงชวตของผสรางสรรคไดอนเปนผลตอบแทนจากความอตสาหะของตน


งานอนมลขสทธ

งานสรางสรรคทจะไดรบความคมครองตามพระราชบญญตลขสทธตองเปนงานในสาขา วรรณกรรม นาฏกรรม ศลปกรรม ดนตรกรรม โสตทศนวสด ภาพยนตร สงบนทกเสยง งานแพรเสยงแพรภาพ รวมถงงานอน ๆ ในแผนกวรรณคด วทยาศาสตร หรอแผนกศลปะ งานเหลานถอเปนผลงาน ทเกดจากการใชสตปญญา ความรความสามารถ และความวรยะอตสาหะ ในการสรางสรรคงานใหเกดขน ซงถอเปนทรพยสนทางปญญาประเภทหนงทมคณคาทางเศรษฐกจ

การคมครองลขสทธ

ผเปนเจาของลขสทธ มสทธแตเพยงผเดยว ในการใชประโยชนจากผลงานสรางสรรคของตน ในการทาซา ดดแปลง หรอเผยแพรตอสาธารณชน รวมทงสทธในการใหเชา โดยทวไปอายการคมครองสทธจะมผลเกดขนทนททมการสรางสรรคผลงาน โดยความคมครองนจะมตลอดอายของผสรางสรรค และคมครองตอไปอก 50 ปนบแตผสรางสรรคเสยชวต

ประโยชนของลขสทธ 1. ประโยชนของเจาของลขสทธ เจาของลขสทธ ยอมไดรบความคมครองตามกฎหมายลขสทธ

และมสทธแตเพยงผเดยวทจะกระทาการใดๆ ทจะทาประโยชนจากงานของตนทไดสรางสรรคขน หรอผลงานตามขอใดขอหนงดงทกลาวไวขางตน ดงนนเจาของลขสทธ จะมสทธ ทาซา หรอดดแปลง จาหนาย ใหเชา คดลอก เลยนแบบ ทาสาเนา การทาใหปรากฏตอสาธารณชน หรออนญาตใหผอนใชสทธของตนทงหมด หรอแตบางสวนกได โดยเจาของลขสทธ ยอมไดรบคาตอบแทนทเปนธรรม

2. ประโยชนของประชาชนหรอผบรโภค การคมครองและพทกษสทธในผลงานลขสทธ มผลใหเกดแรงจงใจแกผสรางสรรคผลงาน ทจะสรางสรรคผลงานทเปนประโยชน มคณคาทางวรรณกรรม และศลปกรรมออกสตลาดใหมากขน สงผลใหผบรโภคไดรบความร ความบนเทง และไดผลงานทมคณภาพ

กจกรรมทายบท จงตอบคาถามตอไปน

1. จงบอกความหมายของคาวา “ลขสทธ” .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ....................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................


7

2. ในฐานะทนกศกษาเปนเจาของลขสทธจงบอกวธการปกปองคมครองสทธในงานสรางสรรคของตนเอง อธบายพอสงเขป

.......................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................

3. จงบอกประโยชนของกฎหมายลขสทธมา 1 ขอ

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .......................................................................................................................................................................

4. ทานคดวาปจจยใดสามารนาไปสการคมครองทรพยสนทางปญญาไดอยางดทสด ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................



พระราชบญญตลขสทธ พ.ศ. 2537 มาตรา 6 ไดกาหนดงานอนมลขสทธตามพระราชบญญตน ซงประกอบดวย งานดานวรรณกรรม นาฏศลป ศลปกรรม ดนตรกรรม โสตทศนวสด ภาพยนตร สอบนทกเสยง ผสรางสรรคงานอนมลขสทธตามพระราชบญญต มสทธทจะแสดงวาตนเปนผสรางสรรคงานดงกลาว และมสทธทจะหามมใหผรบโอนลขสทธ หรอบดเบอน ตดตอน ดดแปลง หรอทาโดยประการอนใด


อธบายและตระหนกในผลงานทไดรบลขสทธ


ผลงานทไดรบลขสทธ

บทท 2

ผลงานทไดรบลขสทธดานตางๆ


9

เรอง ผลงานทไดรบลขสทธ

มาตรา 4 ในพระราชบญญตน

ผสรางสรรค หมายความวา ผทาหรอผกอใหเกดงานสรางสรรคอยางใดอยางหนงทเปนงานอนม

ลขสทธตามพระราชบญญตน

ลขสทธ หมายความวา สทธแตผเดยวทจะทาการใด ๆ ตามพระราชบญญตนเกยวกบงานทผ

สรางสรรคไดทาขน

ตามพระราชบญญตลขสทธ พ.ศ.2537 ไดกาหนดงานอนมลขสทธ ดงน 1. งานวรรณกรรม หมายความวา งานนพนธททาขนทกชนด เชน หนงสอ จลสาร สงเขยน

สงพมพ ปาฐกถา เทศนา คาปราศรย สนทรพจน และใหหมายความรวมถงโปรแกรมคอมพวเตอรดวย โปรแกรมคอมพวเตอร หมายความวา คาสง ชดคาสง หรอสงอนใดทนาไปใชกบเครอง

คอมพวเตอร เพอใหเครองคอมพวเตอรทางานหรอเพอใหไดรบผลอยางหนงอยางใด ทงน ไมวาจะเปนภาษาโปรแกรมคอมพวเตอรในลกษณะใด

2. งานนาฏกรรม หมายความวา งานเกยวกบการรา การเตน การทาทา หรอการแสดงทประกอบขนเปนเรองราว และใหหมายความรวมถงการแสดงโดยวธใบดวย

3. งานศลปกรรม หมายความวา งานอนมลกษณะอยางหนงอยางใดหรอหลายอยางดงตอไปน (1) งานจตรกรรม ไดแก งานสรางสรรครปทรงทประกอบดวยเสน แสง ส หรอสงอน อยาง

ใดอยางหนงหรอหลายอยางรวมกน ลงบนวสดอยางเดยวหรอหลายอยาง (2) งานประตมากรรม ไดแก งานสรางสรรครปทรงทเกยวกบปรมาตรทสมผสและจบตองได (3) งานภาพพมพ ไดแก งานสรางสรรคภาพดวยกรรมวธทางการพมพ และหมายความ

รวมถงแมพมพหรอแบบพมพทใชในการพมพดวย (4) งานสถาปตยกรรม ไดแก งานออกแบบอาคารหรอสงปลกสราง งานออกแบบตกแตง

ภายในหรอภายนอก ตลอดจนบรเวณของอาคารหรอสงปลกสราง หรอการสรางสรรคหนจาลองของอาคารหรอสงปลกสราง

(5) งานภาพถาย ไดแก งานสรางสรรคภาพทเกดจากการใชเครองมอบนทกภาพโดยใหแสงผานเลนซไปยงฟลมหรอกระจก และลางดวยนายาซงมสตรเฉพาะ หรอดวยกรรมวธใด ๆ อนทาใหเกดภาพขน หรอการบนทกภาพโดยเครองมอหรอวธการอยางอน

(6) งานภาพประกอบ แผนท โครงสราง ภาพราง หรองานสรางสรรครปทรงสามมตอนเกยวกบภมศาสตร ภมประเทศ หรอวทยาศาสตร


(7) งานศลปประยกต ไดแก งานทนาเอางานตาม (1) ถง (6) อยางใดอยางหนงหรอหลายอยางรวมกนไปใชประโยชนอยางอน นอกเหนอจากการชนชมในคณคาของตวงานดงกลาวนน เชน นาไปใชสอย นาไปตกแตงวสดหรอสงของอนเปนเครองใช หรอนาไปใชเพอประโยชนทางการคา

ทงน ไมวางานตาม (1) ถง (7) จะมคณคาทางศลปะหรอไม และใหหมายความรวมถงภาพถายและแผนผงของงานดงกลาวดวย

4. งานดนตรกรรม หมายความวา งานเกยวกบเพลงทแตงขนเพอบรรเลงหรอขบรอง ไมวาจะมทานองและคารองหรอมทานองอยางเดยว และใหหมายความรวมถงโนตเพลงหรอแผนภมเพลงทไดแยกและเรยบเรยงเสยงประสานแลว

5. งานโสตทศนวสด หมายความวา งานอนประกอบดวยลาดบของภาพโดยบนทกลงในวสดไมวาจะมลกษณะอยางใด อนสามารถทจะนามาเลนซาไดอกโดยใชเครองมอทจาเปนสาหรบการใชวสดนน และใหหมายความรวมถงเสยงประกอบงานนนดวย ถาม

6. งานภาพยนตร หมายความวา โสตทศนวสดอนประกอบดวยลาดบของภาพ ซงสามารถนาออกฉายตอเนองไดอยางภาพยนตรหรอสามารถบนทกลงบนวสดอน เพอนาออกฉายตอเนองไดอยางภาพยนตร และใหหมายความรวมถงเสยงประกอบภาพยนตรนนดวย เชน วดโอเทป

7. งานสงบนทกเสยง หมายความวา งานอนประกอบดวยลาดบของเสยงดนตร เสยงการแสดง หรอเสยงอนใด โดยบนทกลงในวสดไมวาจะมลกษณะใด ๆ อนสามารถทจะนามาเลนซาไดอกโดยใชเครองมอทจาเปนสาหรบการใชวสดนน แตทงน มใหหมายความรวมถงเสยงประกอบภาพยนตรหรอเสยงประกอบโสตทศนวสดอยางอน

นกแสดง หมายความวา ผแสดง นกดนตร นกรอง นกเตน นกราและผซงแสดงทาทาง รอง กลาว พากย แสดงตามบทหรอในลกษณะอนใด

8. งานแพรเสยงแพรภาพ หมายความวา งานทนาออกสสาธารณชนโดยการแพรเสยงทางวทยกระจายเสยง การแพรเสยงและหรอภาพทางวทย โทรทศน หรอโดยวธอยางอนอนคลายคลงกน ผมลขสทธในงานแพรเสยงแพรภาพ ไดแก ผทาการแพรเสยแพรภาพ ซงอาจเปนสถานวทยกระจายเสยง สถานวทยโทรทศนหรอองคกรแพรภาพแพรเสยง

9. งานอนใดในแผนกวรรณคด แผนกวทยาศาสตร หรอแผนกศลปะ หมายถงงานสรางสรรคอนทไมอาจจดเขาอยในงานประเภทใดประเภทหนงได ซงงานดงกลาวนาจะตองมลกษณะทานองเดยวกนกบงาน 8 ประเภททกลาวมา เชน

ฝนเทยม หรอฝนหลวงเปนกรรมวธการเหนยวนานาจากฟา ใชเครองบนบรรจสารเคมขนไปโปรยในทองฟา โดยดจากความชนของเมฆและสภาพทศทางลมประกอบกน ปจจยสาคญททาใหเกดฝนคอ ความรอนชนปะทะความเยน และมแกนกลนตวทมประสทธภาพในปรมาณทเหมาะสม กลาวคอ เมอมวลอากาศรอนชนทระดบผวพนขนสอากาศเบองบน อณหภมของมวลอากาศจะลดตาลงจนถงความสงท


11

ระดบหนง หากอณหภมทลดตาลงนนมากพอกจะทาใหไอนาในมวลอากาศอมตว จะเกดขบวนการกลนตวเองของไอนาในมวลอากาศขนบนแกนกลนตว เกดเปนฝนตกลงมา ฉะนนสารเคมทใชจงประกอบดวย "สตรรอน" ใชเพอกระตนเรงเรากลไกการหมนเวยนของบรรยากาศ, "สตรเยน" ใชเพอกระตนกลไกการรวมตวของละอองเมฆใหโตขนเปนเมดฝน และสตรทใชเปนแกนดดซบความชน เพอใชกระตนกลไกระบบการกลนตวใหมประสทธภาพสงขน

แกมลง เปนแนวพระราชดารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช เกยวกบพนทหนวงนา (detention area) เพอแกปญหานาทวม มแนวคดจากการทลงอมกลวยไวในกระพงแกมไวไดคราวละมากๆ พระบาทสมเดจพระจาอยหว ไดมพระราชกระแสอธบายวา "ลงโดยทวไปถาเราสงกลวยใหลงจะรบปอกเปลอก เอาเขาปากเคยว แลวนาไปเกบไวทแกมกอนลงจะทาอยางนจนกลวยหมดหวหรอ เตมกระพงแกม จากนนจะคอยๆ นาออกมาเคยวและกลนกนภายหลง" มการวางแผนพนทแกมลงอยางเปนระบบ โดยหนวยงานตางๆ เชน กทม. กรมชลประทาน เปนตน แกมลง ม 3 ขนาด จากใหญ กลาง เลก มวตถประสงคเพอการชะลอนากอนทจะจดการระบายออกในเวลาตอมา สามารถเปนไดทงพนทของรฐและเอกชน

ปจจบนมพนท แกมลงขนาดใหญอยทางฝงตะวนออกของกรงเทพ เหนอทาอากาศยานสวรรณภม โดยกาหนดในผงการใชทดนเปนพนทเขยวลาย ไมเหมาะกบการพฒนา นอกจากนยงมแกมลงเลกใหญกระจายอยทว กทม. กวา 20 จด

กจกรรมทายบท 1. จงยกตวอยางผลงานทไดรบลขสทธประเภท นาฏกรรม มา 1 อยาง

.......................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................

2. ในฐานะพลเมองไทย ทานมวธการใดทจะสงเสรมใหบคคลอนเกดความตระหนกและไมกระทาการใด ๆ อนเปนการละเมดลขสทธ .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ....................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................


สาระสาคญ เมอผสรางสรรคงานไดรบความคมครองจากกฎหมายลขสทธแลว จงตองรบรสทธของตนวา

กฎหมายคมครองมขอบเขตเพยงใด เพอปกปองสทธแหงความคมครองตามทกฎหมายลขสทธกาหนด

ผลการเรยนรทคาดหวง อธบายขอบเขตคมครองงานสรางสรรคได

ขอบขายเนอหา ขอบเขตคมครองงานสรางสรรค

บทท 3

ขอบเขตคมครองงานสรางสรรค


13

เรอง ขอบเขตคมครองงานสรางสรรค

การใหความคมครองงานอนมลขสทธตามพระราชบญญตลขสทธ พ.ศ. 2537 เปนการใหความคมครองแกงานสรางสรรคอนมลขสทธทนททสรางงานนนเสรจ หรอเปนการใหความคมครองโดยอตโนมต (automatic protection) ไมมแบบพธ (non-Formality) ไมตองนางานอนมลขสทธไปขอจดทะเบยนแตอยางใด

ความคมครองงานสรางสรรคจากกฎหมาย ลขสทธ มขอบเขตคมครองโดยกฎหมายกาหนดสทธไวดงตอไปน

1. ทาซาหรอวาดดแปลง 2. เผยแพรตอสาธารณชน 3. ใหเชาตนฉบบหรอสางานโปรแกรมคอมพวเตอร โสตทศนวสด ภาพยนตร และสงบนทกเสยง 4. ใหประโยชนอนเกดจาก ลขสทธ แกผอน 5. อนญาตใหผอนใหสทธดงกลาวขางตน โดยจะกาหนดเงอนไงอยางใดอยางหนงหรอไมกได

แตเงอนไงดงกลาวจะกาหนดในลกษณะทเปนการกาจดการแขงขนโดยไมเปนธรรมไมไดเจาของงานอนม ลขสทธ แตผเดยวมอานาจกระทาทง 5 ขอน ผใดททาละเมดสทธของเจาของงานซงกฎหมายคมครองไว จกตองรบโทษอาญาและจายคาเสยหายทางแพงแกเจาของงาน การคมครองสทธในงานอนม ลขสทธ ชวยสงเสรมใหคนไทยมกาลงใจในการสรางสรรคงานใหม มใชการคดลอก ดดแปลงงานของผอนกฎหมายจงกาหนดบทลงโทษหนกและคาปรบทสงมาก ซงไมคมกบการเสยเวลาคดลอกงานแลวอางเปนฝมอของตน นอกจากนนยงเสยโอกาสในการแสดงฝมอสรางสรรคงานของตวเองไป การเปนแคเงาดาจกตองอยขางหลงตวตนแทจรงเสมอ ถามฝมอเกงจรง ตองกาวออกจากเงามดแลวปรากฏกายแสดงพลงแทจรงใหประจกษแกสายตาของผอนเพอชนชมผลงานของตน

พระราชบญญต ลขสทธ พ.ศ. 2537 ไดกาหนดเรองการทาซา ดงน

ทาซา หมายความรวมถง คดลอกไมวาโดยวธใด ๆ เลยนแบบ ทาสาเนา ทาแมพมพ บนทกเสยง บนทกภาพ หรอบนทกเสยงและภาพ จากตนฉบบ จากสาเนา หรอจากการโฆษณาในสวนอนเปนสาระสาคญ ทงน ไมวาทงหมดหรอบางสวน สาหรบในสวนทเกยวกบโปรแกรมคอมพวเตอรใหหมายความถง คดลอกหรอทาสาเนา โปรแกรมคอมพวเตอรจากสอบนทกใด ไมวาดวยวธใด ๆ ในสวนอนเปนสาระสาคญ โดยไมมลกษณะเปนการจดทางานขนใหม ทงน ไมวาทงหมดหรอบางสวน

ดดแปลง หมายความวา ทาซาโดยเปลยนรปใหม ปรบปรง แกไขเพมเตม หรอจาลองงานตนฉบบในสวนอนเปนสาระสาคญโดยไมมลกษณะเปนการจดทางานขนใหม ทงน ไมวาทงหมดหรอบางสวน


(1) ในสวนทเกยวกบวรรณกรรม ใหหมายความรวมถง แปลวรรณกรรม เปลยนรปวรรณกรรมหรอรวบรวมวรรณกรรมโดยคดเลอกและจดลาดบใหม

(2) ในสวนทเกยวกบโปรแกรมคอมพวเตอร ใหหมายความรวมถง ทาซาโดยเปลยนรปใหม ปรบปรง แกไขเพมเตมโปรแกรมคอมพวเตอรในสวนอนเปนสาระสาคญ โดยไมมลกษณะเปนการจดทาขนใหม

(3) ในสวนทเกยวกบนาฏกรรม ใหหมายความรวมถง เปลยนงานทมใชนาฏกรรมใหเปนนาฏกรรม หรอเปลยนนาฏกรรมใหเปนงานทมใชนาฏกรรม ทงน ไมวาในภาษาเดมหรอตางภาษากน

(4) ในสวนทเกยวกบศลปกรรม ใหหมายความรวมถง เปลยนงานทเปนรปสองมตหรอสามมต ใหเปนรปสามมตหรอสองมต หรอทาหนจาลองจากงานตนฉบบ

(5) ในสวนทเกยวกบดนตรกรรม ใหหมายความรวมถง จดลาดบเรยบเรยงเสยงประสาน หรอเปลยนคารองหรอทานองใหม

เผยแพรตอสาธารณชน หมายความวา ทาใหปรากฏตอสาธารณชน โดยการแสดง การบรรยาย การสวด การบรรเลง การทาใหปรากฏดวยเสยงและหรอภาพ การกอสราง การจาหนาย หรอโดยวธอนใดซงงานทไดจดทาขน

การโฆษณา หมายความวา การนาสาเนาจาลองของงานไมวาในรปหรอลกษณะอยางใดททาขนโดยความยนยอมของผสรางสรรคออกจาหนายโดยสาเนาจาลองนนมปรากฏตอสาธารณชนเปนจานวนมากพอสมควรตามสภาพของงานนน แตทงนไมหมายความรวมถง การแสดงหรอการทาใหปรากฏซงนาฏกรรม ดนตรกรรม หรอภาพยนตร การบรรยายหรอการปาฐกถาซงวรรณกรรม การแพรเสยงแพรภาพเกยวกบงานใด การนาศลปกรรมออกแสดงและการกอสรางงานสถาปตยกรรม

กจกรรมทายบท ใหนกศกษายกตวอยางการทาซาหรอดดแปลง วาสามารถกระทาไดในลกษณะใดบาง ใหยก

ตวอยางมา 1 ตวอยาง..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

บทท 4

ลขสทธของลกจาง


15


งานทสรางสรรคขนในฐานะพนกงานหรอวาลกจาง ถามไดทาเปนหนงสอตกลงกนไวเปนอยางอน ใหลขสทธในงานนนเปนของผสรางสรรค แตนายจางมสทธนางานนนออกเผยแพรตอสาธารณชนไดตามทเปนวตถประสงคของการจาง


อธบายเกยวกบลขสทธของลกจางได


ลขสทธของลกจาง

เรอง ลขสทธของลกจาง


ตามหลกกฎหมาย ลขสทธ นนสรางสรรคงานจะเปนเจาของชนงานทนทสรางมน บางกรณอาจมขอสงสยวา ถาเจานายสงใหพนกงานสรางงานขน เชน บรรณาธการใหลกนองเขยนบทความใสหนงสอของตนเอง ใครจะเปนเจาของงานเขยนชนนน เปนตน กฎหมายกาหนดไววา งานทสรางสรรคขนในฐานะพนกงานหรอวาลกจาง ถามไดทาเปนหนงสอตกลงกนไวเปนอยางอน ใหลขสทธในงานนนเปนของผสรางสรรค แตนายจางมสทธนางานนนออกเผยแพรตอสาธารณชนไดตามทเปนวตถประสงคของการจางแรงงาน ดงนน ถามไดตกลงกนไวแตกตางกฎหมายและตองทาเปนหนงสอชดเจน ลกจางซงเขยนบทความยอมเปนเจาของลขสทธ แตบรรณาธการมสทธนางานเขยนนนไปใชในกจการของตนซงผเขยนเปนลกจางอยได ดวยหลกกฎหมายลขสทธดานความเปนเจาของชนงานของลกจาง จงทาใหนายจางบางคนทาขอตกลงระหวางตนกบลกจางไววา ถาผลตชนงานในขณะเปนลกจาง นายจางจะเปนเจาของลขสทธมใชแคมสทธนางานออกเผยแพรเทานน ผสรางสรรคงานจงตองพจารณาชงนาหนกระหวางสทธตามกฎหมายกบขอตกลงระหวางนายจางและลกจางวา สงใดมประโยชนสงสดตอตนหรอตอสงคม

กรณเมอลกจางรบทราบสทธในงานสรางสรรคของตนซงทาเพอสถานประกอบการไดชดเจน ถานายจางตองการใหงานสรางสรรคอนเปนประโยชนตอหนวยงานสามารถนาไปใชไดยาวนาน แมลกจางคนนนจกลาออกไป ยอมมวธแกไขโดยการทาหนงสอขอตกลงโอนลขสทธในงานชนนนระหวางนายจางและลกจางใหชดเจน ระยะเวลาในการใชงานซงลกจางสรางสรรคขน นายจางยอมมสทธใชประโยชนไดตามวตถประสงคแหงการจางแรงงานโดยอานาจของกฎหมายเพยงเทาทผสรางสรรคยงคงเปนลกจางอย แตผลของคดจกแตกตางไปหากคพพาทเปนหนวยงานของรฐซงกฎหมายกาหนดใหงานทสรางสรรคตามคาสงหรอการจางหรอในความควบคมของตน ถอเปนลขสทธของหนวยงานรฐ ดงนน นายจางและลกจางตองตระหนกและเคารพในสทธของแตละฝายตามทกฎหมายกาหนดไวดวย จงอยรวมกนอยางสงบสขได (ทมา: เวปไซทกระทรวงพาณชย)

กจกรรมทายบท


17

หากนกศกษาอยในฐานะเปนนายจางและมลกจางผลตผลงานสรางสรรคออกมา จงอธบายวามวธการใดทจะทาใหทานสามารถเปนเจาของลขสทธในผลงานดงกลาวไดดวย ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

บทท 5

งานไมมลขสทธ



พระราชบญญตลขสทธไดกาหนดคมครองงานสรางสรรค 9 ประเภท ซงการคมครองดงกลาวไม

คลมถงความคด หรอขนตอน กรรมวธหรอระบบ หรอวธใชหรอทางาน หรอแนวความคด หลกการ การ

คนพบ หรอทฤษฎทางวทยาศาสตร หรอคณตศาสตร


อธบายเกยวกบงานไมมลขสทธได


ขอบขายงานไมมลขสทธ

เรอง งานไมมลขสทธ


19

ความหมาย

งานทพระราชบญญตลขสทธไมไดกาหนดความคมครอง โดยบคคลอนนอกเหนอจากผสรางสรรค

สามารถนาไป ทาซา ดดแปลง หรอเผยแพรตอสาธารณชนได ซงไดแกงานทมลกษณะเปนความคด

ขนตอน กรรมวธ ระบบ วธใชหรอวธ ทางาน แนวความคด หลกการ การคนพบ หรอทฤษฎทาง

วทยาศาสตร หรอคณตศาสตร

งานลกษณะไหนทไมมลขสทธ หรอวางานทกประเภทมลขสทธหมด

กคอ งานประเภททไมไดใชความคดสรางสรรคผลตขนมา ไมไดใชมนสมอง ความคด จนตนาการ

ความสามารถ หรอฝมอสรางขนมา แลวกไมใชเรองเฉพาะตวของใครคนใดคนหนง งานแบบนกไมม

ลขสทธ ใครจะหยบไปใชยงไงกไดตามใจชอบ

กฎหมายลขสทธกาหนดงานทถอวาไมมลขสทธไวดวย หมายความวา ทกคนสามารถนาชนงาน

ทงหมดหรอบางสวนไปใชเพอประโยชนสวนตนหรอสวนรวมไดโดยไมตองขออนญาตหรอจายคาตอบแทน

กอน อนไดแก

(1) ขาวประจาวน และขอเทจจรงตางๆ ทมลกษณะเปนเพยงขาวสารอนมใชงานในแผนกวรรณคด แผนกวทยาศาสตร หรอแผนกศลปะ

(2) รฐธรรมนญ และกฎหมาย (3) ระเบยบ ขอบงคบ ประกาศ คาสง คาชแจง และหนงสอโตตอบของกระทรวง ทบวง กรม

หรอหนวยงานอนใดของรฐหรอของทองถน (4) คาพพากษา คาสง คาวนจฉย และรายงานของทางราชการ (5) คาแปลและการรวบรวมสงตางๆ ตาม (1) ถง (4) ทกระทรวง ทบวง กรม หรอหนวยงานอน

ใดของรฐหรอของทองถนจดทาขน



ใหนกศกษาบอกความหมายของงานทไมมลขสทธ

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

บทท 6

การละเมดลขสทธและโทษการละเมดลขสทธ


21


เมอผสรางสรรคงานไดรบความคมครองจากกฎหมายลขสทธแลว ผใดททาละเมดสทธของเจาของงานซงกฎหมายคมครองไวจกตองรบโทษทางอาญาและจายคาเสยหายทางแพงแกเจาของงาน

ผลการเรยนรทคาดหวง 1. อธบายเกยวกบการละเมดลขสทธ

2. บอกโทษของการละเมดลขสทธได

ขอบขายเนอหา เรองท 1 การละเมดลขสทธ

เรองท 2 โทษการละเมดลขสทธ

เรองท 1 การละเมดลขสทธ


กฎหมาย ลขสทธ กาหนดวาพฤตกรรมใดเปนการละเมดลขสทธงานของผอนไวชดเจน ไดแก การทาซาหรอดดแปลง เผยแพรงานตอสาธารณชน ซงงานลขสทธของผอนโดยมไดรบอนญาต สวนงานโปรแกรมคอมพวเตอรนนไดเพมการกระทาละเมดอกอยางหนงไว คอ การใหเชาตนฉบบหรอวาสาเนางาน หากผใดกระทาการดงกลาว ถอ เปนการละเมดลขสทธ ตองรบโทษอาญาและจายคาเสยหายแกเจาของงานดวย หากผใดรอยแลวหรอมเหตอนควรรวางานใดไดทาขนโดยละเมดลขสทธของผอน กระทาการตอไปนแกงานนนเพอหากาไร ใหถอวาผนนกระทาละเมดลขสทธดวย ไดแก

1. ขาย มไวเพอขาย เสนอขาย ใหเชา เสนอใหเชา ใหเชาซอ หรอเสนอใหเชาซอ 2. เผยแพรตอสาธารณชน 3. แจกจายในลกษณะทอาจกอใหเกดความเสยหายแกเจาของลขสทธ 4. นาหรอสงเขามาในราชอาณาจกร

การละเมดนางานลขสทธไปหากาไรโดยรหรอมเหตอนควรรได จะใชลงโทษ เจาของรานคา ผจดการ ลกจางทรชดหรอเหตควรรวา กาลงขาย เผยแพร นาเขา งานอนมลขสทธ ดงนน รานคาใดขายแผนซดเพลงหรอภาพยนตรหนงสอ ซงละเมดลขสทธ ผทตองรบโทษในคดประเภทน คอ เจาของราน ผจดการ ลกจางขายของ ซงตองรหรอวากาลงจาหนายงานละเมดลขสทธดวย พวกเขาจงตองรบโทษอาญาหรอจายคาเสยหายแกเจาของงานกรณสานกพมพผลตหนงสอทละเมดลขสทธงานของผอน นอกจากนกเขยนทลอกหรอดดแปลงงานนนตองรบโทษอาญาแลว หากสานกพมพทราบวาผลตงานโดยมไดรบอนญาตจากเจาของงานกอน แลวยงออกจาหนายอก จะตองรบโทษรวมกบนกลอกดวยซงการทาเพอเหนแกการคาหากาไร ผกระทาจะรบโทษจาคกสงขนและปรบมากขนเปนกรณพเศษ ดงนน การผลตงานเผยแพรจงตองระวงเปนพเศษ โดยเฉพาะเมอมการแจงเตอนใหพจารณาวาละเมดงานลขสทธตองรบตรวจสอบทนทและงดเผยแพรงานเพอมใหตองรบโทษอาญารวมกนนกคดลอกดวย แตสานกพมพมไดเสยสทธในการเรยกคาเสยหายจากนกคดลอกทสรางความเสยหายแกองคกรของตน หากมการรองเรยนคาเสยหายจากนกคดลอกเหลานน จะเปนการปรามนกคดลอกรนตอไปมใหยดเปนเยยงอยางดวยและความเสยหายของตนได

หากมผใดกระทาการดงกลาวโดยมไดรบอนญาตจากผเปนเจาของลขสทธ ถอวาบคคลดงกลาวกระทาการละเมดลขสทธซงมความรบผดตามกฎหมาย นอกจากน พระราชบญญตลขสทธฯ ยงไดกาหนดใหนกแสดงมสทธแตเพยงผเดยวในการกระทาอนเกยวกบการแสดงของตน เชน การแพรเสยงแพรภาพ บนทกการแสดงของตนทยงมไดมการบนทกไวแลว หรอทาซาสงบนทกการแสดงทมผบนทกไว ซงหากมบคคลใดกระทาการดงกลาว โดยมไดรบอนญาตจากนกแสดงกอนยอมถอเปนการละเมดลขสทธของนกแสดงอนมความรบผดตามกฎหมาย


23

การละเมดลขสทธ ม 2 ประเภท ไดแก 1. การละเมดลขสทธโดยตรง คอ การทาซา ดดแปลง เผยแพรโปรแกรมคอมพวเตอรแก

สาธารณชนรวมทงการนาตนฉบบหรอสาเนางานดงกลาวออกใหเชา โดยไมไดรบอนญาตจากเจาของลขสทธ

2. การละเมดลขสทธโดยออม คอ การกระทาทางการคา หรอการกระทาทมสวนสนบสนนใหเกดการละเมดลขสทธดงกลาวขางตนโดยผกระทารอยแลว วางานใดไดทาขนโดยละเมดลขสทธของผอน แตกยงกระทาเพอหากาไรงานนน ไดแก การขาย มไวเพอขาย ใหเชา เสนอใหเชา ใหเชาซอ เสนอใหเชาซอ เผยแพรตอสาธารณชน แจกจายในลกษณะทอาจจะกอใหเกดความเสยหายตอเจาของลขสทธและนาหรอสงเขามาในราชอาณาจกร

ขอยกเวนการละเมดลขสทธ ตาม พรบ.ลขสทธ พ.ศ. 2537 มาตรา 32 การกระทาแกงานอนมลขสทธของบคคลอนตามพระราชบญญตน หากไมขดตอการ

แสวงหาประโยชนจากงานอนมลขสทธตามปกตของเจาของลขสทธและไมกระทบกระเทอนถงสทธอนชอบดวยกฎหมายของเจาของลขสทธเกนสมควร มใหถอวาเปนการละเมดลขสทธ

ภายใตบงคบบทบญญตในวรรคหนง การกระทาอยางใดอยางหนงแกงานอนมลขสทธตามวรรคหนง มใหถอวาเปนการละเมดลขสทธ ถาไดกระทาดงตอไปน

(1) วจยหรอศกษางานนน อนมใชการกระทาเพอหากาไร (2) ใชเพอประโยชนของตนเอง หรอเพอประโยชนของตนเองและบคคลอนในครอบครวหรอ

ญาตสนท (3) ตชม วจารณ หรอแนะนาผลงานโดยมการรบรถงความเปนเจาของลขสทธในงานนน (4) เสนอรายงานขาวทางสอสารมวลชนโดยมการรบรถงความเปนเจาของลขสทธในงานนน (5) ทาซา ดดแปลง นาออกแสดง หรอทาใหปรากฏ เพอประโยชนในการพจารณาของศาลหรอ

เจาพนกงานซงมอานาจตามกฎหมาย หรอในการรายงานผลการพจารณาดงกลาว (6) ทาซา ดดแปลง นาออกแสดง หรอทาใหปรากฏโดยผสอน เพอประโยชนในการสอนของตน

อนมใชการกระทาเพอหากาไร


(7) ทาซา ดดแปลงบางสวนของงาน หรอตดทอนหรอทาบทสรปโดยผสอนหรอสถาบนศกษา เพอแจกจายหรอจาหนายแกผเรยนในชนเรยนหรอในสถาบนศกษา ทงน ตองไมเปนการกระทาเพอหากาไร

(8) นางานนนมาใชเปนสวนหนงในการถามและตอบในการสอบ มาตรา 33 การกลาว คด ลอก เลยน หรออางองงานบางตอนตามสมควรจากงานอนมลขสทธ

ตามพระราชบญญตน โดยมการรบรถงความเปนเจาของลขสทธในงานนน มใหถอวาเปนการละเมดลขสทธ ถาไดปฏบตตามมาตรา 32 วรรคหนง

มาตรา 34 การทาซาโดยบรรณารกษของหองสมดซงงานอนมลขสทธตามพระราชบญญตน มใหถอวาเปนการละเมดลขสทธหากการทาซานนมไดมวตถประสงคเพอหากาไร และไดปฏบตตามมาตรา 32 วรรคหนง ในกรณดงตอไปน

(1) การทาซาเพอใชในหองสมดหรอใหแกหองสมดอน (2) การทาซางานบางตอนตามสมควรใหแกบคคลอนเพอประโยชนในการวจยหรอการศกษา มาตรา 35 การกระทาแกโปรแกรมคอมพวเตอรอนมลขสทธตามพระราชบญญตน มใหถอวา

เปนการละเมดลขสทธ หากไมมวตถประสงคเพอหากาไร และไดปฏบตตามมาตรา 32 วรรคหนง ในกรณดงตอไปน

(1) วจยหรอศกษาโปรแกรมคอมพวเตอรนน (2) ใชเพอประโยชนของเจาของสาเนาโปรแกรมคอมพวเตอรนน (3) ตชม วจารณ หรอแนะนาผลงานโดยมการรบรถงความเปนเจาของลขสทธในโปรแกรม

คอมพวเตอรนน (4) เสนอรายงานขาวทางสอสารมวลชนโดยมการรบรถงความเปนเจาของลขสทธในโปรแกรม

คอมพวเตอรนน (5) ทาสาเนาโปรแกรมคอมพวเตอรในจานวนทสมควรโดยบคคลผซงไดซอหรอไดรบโปรแกรม

นนมาจากบคคลอนโดยถกตอง เพอเกบไวใชประโยชนในการบารงรกษาหรอปองกนการสญหาย (6) ทาซา ดดแปลง นาออกแสดง หรอทาใหปรากฏเพอประโยชนในการพจารณาของศาลหรอ

เจาพนกงานซงมอานาจตามกฎหมาย หรอในการรายงานผลการพจารณาดงกลาว (7) นาโปรแกรมคอมพวเตอรนนมาใชเปนสวนหนงในการถามและตอบในการสอบ (8) ดดแปลงโปรแกรมคอมพวเตอรในกรณทจาเปนแกการใช (9) จดทาสาเนาโปรแกรมคอมพวเตอรเพอเกบรกษาไวสาหรบการอางอง หรอคนควาเพอ

ประโยชนของสาธารณชน มาตรา 36 การนางานนาฏกรรม หรอดนตรกรรมออกแสดงเพอเผยแพรตอสาธารณชนตามความ

เหมาะสมโดยมไดจดทาขน หรอดาเนนการเพอหากาไรเนองจากการจดใหมการเผยแพรตอสาธารณชนนน


25

และมไดจดเกบคาเขาชมไมวาโดยทางตรง หรอโดยทางออมและนกแสดงไมไดรบคาตอบแทนในการแสดง

นน มใหถอวาเปนการละเมดลขสทธ หากเปนการดาเนนการโดยสมาคม มลนธ หรอองคการอนทม

วตถประสงคเพอการสาธารณกศล การศกษา การศาสนา หรอการสงคมสงเคราะห และไดปฏบตตาม

มาตรา 32 วรรคหนง

มาตรา 37 การวาดเขยน การเขยนระบายส การกอสราง การแกะลายเสน การปน การแกะสลก

การพมพภาพ การถายภาพ การถายภาพยนตร การแพรภาพ หรอการกระทาใดๆ ทานองเดยวกนนซง

ศลปกรรมใดอนตงเปดเผยประจาอยในทสาธารณะ นอกจากงานสถาปตยกรรม มใหถอวาเปนการละเมด

ลขสทธในศลปกรรมนน

มาตรา 38 การวาดเขยน การเขยนระบายส การแกะลายเสน การปน การแกะสลก การพมพ

ภาพ การถายภาพ การถายภาพยนตรหรอการแพรภาพซงงานสถาปตยกรรมใด มใหถอวาเปนการละเมด

ลขสทธในงานสถาปตยกรรมนน

มาตรา 39 การถายภาพหรอการถายภาพยนตรหรอการแพรภาพซงงานใดๆ อนมศลปกรรมใด

รวมอยเปนสวนประกอบดวย มใหถอวาเปนการละเมดลขสทธในศลปกรรมนน

มาตรา 40 ในกรณทลขสทธในศลปกรรมใดมบคคลอนนอกจากผสรางสรรคเปนเจาของอยดวย

การทผสรางสรรคคนเดยวกนไดทาศลปกรรมนนอกในภายหลงในลกษณะทเปนการทาซาบางสวนกบ

ศลปกรรมเดม หรอใชแบบพมพ ภาพราง แผนผง แบบจาลอง หรอขอมลทไดจากการศกษาทใชในการทา

ศลปกรรมเดม ถาปรากฏวาผสรางสรรคมไดทาซาหรอลอกแบบในสวนอนเปนสาระสาคญของศลปกรรม

เดม มใหถอวาเปนการละเมดลขสทธในศลปกรรมนน

มาตรา 41 อาคารใดเปนงานสถาปตยกรรมอนมลขสทธตามพระราชบญญตน การบรณะอาคาร

นนในรปแบบเดม มใหถอวาเปนการละเมดลขสทธ

มาตรา 42 ในกรณทอายแหงการคมครองลขสทธในภาพยนตรใดสนสดลงแลว มใหถอวาการนา

ภาพยนตรนนเผยแพรตอสาธารณชนเปนการละเมดลขสทธในวรรณกรรม นาฏกรรม ศลปกรรม ดนตร

กรรม โสตทศนวสด สงบนทกเสยงหรองานทใชจดทาภาพยนตรนน

มาตรา 43 การทาซา เพอประโยชนในการปฏบตราชการโดยเจาพนกงาน ซงมอานาจตาม

กฎหมายหรอตามคาสงของเจาพนกงานดงกลาวซงงานอนมลขสทธตามพระราชบญญตนและทอยในความ

ครอบครองของทางราชการ มใหถอวาเปนการละเมดลขสทธ ถาไดปฏบตตามมาตรา 32 วรรคหนง


เรองท 2 โทษการละเมดลขสทธ

กฎหมายคมครองงานอนมลขสทธของผสรางสรรค แลวกาหนดโทษหนกแกผทาละเมดไวชดเจน

การละเมดตองานของผสรางสรรคทงทาซา ดดแปลงงาน เผยแพรตอสาธารณชนโดยไมไดรบความ

ยนยอมตามกฎหมาย ตองมโทษปรบตงแตสองหมนบาทถงสองแสนบาท หากพฤตกรรมทาละเมด

ดงกลาวเพอการคา ผกระทาจะมโทษจาคกตงแตหกเดอนถงสป หรอปรบตงแตหนงแสนบาทถงแปดแสน

บาทหรอทงจาทงปรบทงปรบ ตวอยาง เชน นกลอกนานยายของนกเขยนอนมาดดแปลงแลวอางเปนงาน

ของตนเพอจดพมพเปนเลมออกขายในตลาด เปนตน หากสานกพมพนางานอนมลขสทธทถกละเมดโดย

นกลอกดงกลาวไปจาหนายทงทรวาเปนการละเมดลขสทธของผอนจกตองรบโทษจาคกสามเดอนถงสองป

หรอปรบตงแตหาหมนบาทถงสแสนบาทหรอทงจาทงปรบดวย ผทาละเมดสทธตองรบโทษอาญาแลว

ผนางานอนละเมดดงกลาวไปหาประโยชนทางการคาจกรบโทษอาญาในสวนความผดของตนอกดวย ถา

เคยโดนลงโทษฐานความผดละเมดลขสทธมาแลว ยงกระทาความผดเดยวกนอกภายในหาป เขาจะถก

ลงโทษหนกเปนสองเทาของโทษทพจารณาคดในเวลานนฐานไมเขดหลาบอกดวย การละเมดลขสทธเปน

เรองตองหามและควรหลกเลยงอยางยง เพราะตองรบโทษอาญา รบความอบอายตอสาธารณชนในการ

ประจานตวเอง ตองจายคาเสยหายจานวนสงซงอาจมากกวารายไดซงเคยรบเงนไวกได นกลอกและ

สานกพมพตองเสยชอเสยงซงมอาจประเมนคาเปนเงน โดยเฉพาะขาดความเชอถอตออนาคตของการ

ทางานหรอสถานะทางสงคมไป ดงนน การสรางสรรคงานใหมดวยฝมอของตนเอง นอกจากเปนความ

ภมใจสวนตวแลว ยงสรางรายได เกยรตภมใหตนเองและครอบครว มากกวาการเปนนกคดลอก

ดดแปลงแอบอางอยางแนนอน

บทกาหนดโทษ


27

1. การละเมดลขสทธโดยตรง : มโทษปรบตงแต 20,000 บาท ถง 200,000 บาท หากเปนการกระทาเพอการคา มโทษจาคกตงแต 6 เดอน ถง 4 ป หรอปรบตงแต 100,000 บาท ถง 800,000 บาท หรอทงจาทงปรบ

2. การละเมดลขสทธโดยออม : มโทษปรบตงแต 10,000 บาท ถง 100,000 บาท หากเปนการกระทาเพอการคา มโทษจาคกตงแต 3 เดอน ถง 2 ป หรอปรบตงแต 50,000 บาท ถง 400,000 บาท หรอทงจาทงปรบ

- ผใดกระทาความผดตองระวางโทษตามพระราชบญญตลขสทธฉบบน เมอพนโทษแลวยงไมครบกาหนดหาปกระทาความผดตอพระราชบญญตนอก จะตองระวางโทษเปนสองเทาของโทษทกาหนดไวสาหรบความผดนน

- กรณทนตบคคลกระทาความผดตามพระราชบญญตน ใหถอวากรรมการหรอผจดการทกคนของนตบคคลนนเปนผรวมกระทาความผดกบนตบคคลนน เวนแตจะพสจนไดวามไดรเหนหรอยนยอมดวย

- คาปรบทไดมการชาระตามคาพพากษานน ครงหนงจะตกเปนของเจาของลขสทธอยางไรกดการไดรบคาปรบดงกลาวไมกระทบตอสทธของเจาของลขสทธ ทจะฟองเรยกคาเสยหายในทางแพงสาหรบสวนทเกนจานวนเงนคาปรบทเจาของลขสทธไดรบไวแลวนน


1. การละเมดลขสทธมกประเภท อะไรบาง จงอธบายและยกตวอยางประกอบใหเหนอยางชดเจน ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. โทษสงสดของการละเมดลขสทธโดยตรง กาหนดโทษไวอยางไรบาง


………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


กฎหมายคมครองสทธและประโยชนของผสรางสรรคงานโดยมบทลงโทษเขมงวดแลว ยงกาหนดระยะเวลาไวดวย โดยใหคมครองตลอดอายของผสรางสรรค และมอยตอไปอกหาสบป นบแตผสรางสรรคถงแกความตาย ซงทายาทของผสรางสรรคจกหาประโยชนจากงานอนมลขสทธไดในชวงนน เมอพนหาสบปแลว งานชนนจะตกเปนสมบตของแผนดนซงรฐจะเปนผดแลผลประโยชนตางๆ รวมทงดแลมใหเกดการดดแปลงดงกลาวไปเกนขอบเขตอนควรหรอเปนการทาลายงานชนนน คนไทยสามารถนาไปตพมพ เผยแพรงานตอสาธารณชนได


อธบายเกยวกบเวลาคมครองงาน งานลขสทธได


เวลาคมครองงาน งานลขสทธ

บทท 7

เวลาคมครองงาน งานลขสทธ


29

เรอง เวลาคมครองงาน

กฎหมายคมครองสทธและประโยชนของผสรางสรรคงานโดยมบทลงโทษเขมงวดแลว ยงกาหนดระยะเวลาไวดวย โดยใหคมครองตลอดอายของผสรางสรรค และมอยตอไปอกหาสบป นบแตผสรางสรรคถงแกความตาย ซงทายาทของผสรางสรรคจกหาประโยชนจากงานอนมลขสทธไดในชวงนน เมอพนหาสบปแลว งานชนนจะตกเปนสมบตของแผนดนซงรฐจะเปนผดแลผลประโยชนตางๆ รวมทงดแลมใหเกดการดดแปลงดงกลาวไปเกนขอบเขตอนควรหรอเปนการทาลายงานชนนน คนไทยสามารถนาไปตพมพ เผยแพรงานตอสาธารณชน ตวอยาง เชน นายนพเขยนนยายเรองหนง กฎหมายจะคมครองนายนพในฐานะเจาของลขสทธนยายเรองดงกลาวตลอดอายของเขา หามผใดทาซา ดดแปลง เผยแพรตอสาธารณชน โดยไมไดรบอนญาตจากนายนพกอน หลงจากนายนพตายแลว ทายาทของเขาเปนผรบมรดกนยายเรองนตอไปอกหาสบปในการหาประโยชนหรอดแลมใหเกดการละเมดงานชนน หากพนหาสบปไปแลวงานชนนจะไปอยในความดแลของรฐในฐานะสมบตของแผนดนซงคนไทยสามารถนาไปตพมพเผยแพรซาไดโดยไมตองจายคาลขสทธหรอจายดวยอตรานอยซงแลวแตกตกาของรฐ ณ เวลานน เปนตน ตาม พ.ร.บ.ลขสทธ พ.ศ.2537 ไดกาหนดเวลาแหงการคมครองลขสทธ ไวดงน

มาตรา 19 ภายใตบงคบมาตรา 21 และมาตรา 22 ลขสทธตามพระราชบญญตนใหมอยตลอดอายของผสรางสรรค และมอยตอไปอกเปนเวลาหาสบป นบแตผสรางสรรคถงแกความตาย

ในกรณทมผสรางสรรครวม ลขสทธในงานดงกลาวใหมอยตลอดอายของผสรางสรรครวม และมอยตอไปอกเปนเวลาหาสบปนบแตผสรางสรรครวมคนสดทายถงแกความตาย

ถาผสรางสรรคหรอผสรางสรรครวมทกคนถงแกความตายกอนทไดมการโฆษณางานนน ใหลขสทธดงกลาวมอายหาสบปนบแตไดมการโฆษณาเปนครงแรก

ในกรณทผสรางสรรคเปนนตบคคล ใหลขสทธมอายหาสบปนบแตผสรางสรรคไดสรางสรรคขน แตถาไดมการโฆษณางานนนในระหวางระยะเวลาดงกลาว ใหลขสทธมอายหาสบปนบแตไดมการโฆษณาเปนครงแรก


มาตรา 20 งานอนมลขสทธตามพระราชบญญตนทไดสรางสรรคขนโดยผสรางสรรคใชนามแฝงหรอไมปรากฏชอผสรางสรรค ใหลขสทธมอายหาสบปนบแตไดสรางสรรคงานนนขน แตถาไดมการโฆษณางานนนในระหวางระยะเวลาดงกลาว ใหลขสทธมอายหาสบปนบแตไดมการโฆษณาเปนครงแรก

ในกรณทรตวผสรางสรรค ใหนามาตรา 19 มาใชบงคบโดยอนโลม มาตรา 21 ลขสทธในงานภาพถาย โสตทศนวสด ภาพยนตร สงบนทกเสยงหรองานแพรเสยงแพร

ภาพใหมอายหาสบปนบแตไดสรางสรรคงานนนขน แตถาไดมการโฆษณางานนนในระหวางระยะเวลาดงกลาว ใหลขสทธมอายหาสบปนบแตไดมการโฆษณาเปนครงแรก

มาตรา 22 ลขสทธในงานศลปประยกตใหมอายยสบหาปนบแตไดสรางสรรคงานนนขน แตถาไดมการโฆษณางานนนในระหวางระยะเวลาดงกลาว ใหลขสทธมอายยสบหาปนบแตไดมการโฆษณาเปนครงแรก

มาตรา 23 ลขสทธในงานทไดสรางสรรคขนโดยการจางหรอตามคาสงหรอในความควบคมตามมาตรา 14 ใหมอายหาสบปนบแตไดสรางสรรคงานนนขน แตถาไดมการโฆษณางานนนในระหวางระยะเวลาดงกลาว ใหลขสทธมอายหาสบปนบแตไดมการโฆษณาเปนครงแรก

มาตรา 24 การโฆษณางานตามมาตรา 19 มาตรา 20 มาตรา 21 มาตรา 22 หรอมาตรา 23 อนเปนการเรมนบอายแหงการคมครองลขสทธ หมายความถง การนางานออกทาการโฆษณาโดยความยนยอมของเจาของลขสทธ

มาตรา 25 เมออายแหงการคมครองลขสทธครบกาหนดในปใด ถาวนครบกาหนดอายแหงการคมครองลขสทธไมตรงกบวนสนปปฏทน หรอในกรณทไมอาจทราบวนครบกาหนดอายแหงการคมครองลขสทธทแนนอน ใหลขสทธยงคงมอยตอไปจนถงวนสนปปฏทนของปนน

มาตรา 26 การนางานอนมลขสทธออกทาการโฆษณาภายหลงจากทอายแหงการคมครองลขสทธสนสดลงไมกอใหเกดลขสทธในงานนนๆ ขนใหม


กฎหมายคมครองงานงานลขสทธกาหนดเวลาคมครองครองงานไวอยางไรบาง อธบายพอสงเขป ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................


31

.......................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................

แนวเฉลยกจกรรมทายบท

บทท 1 ความเปนมาและความสาคญของกฎหมายลขสทธ 1. จงอธบายความหมายของคาวา”ลขสทธ”

แนวตอบ ลขสทธ หมายถง สทธแตเพยงผเดยวทจะกระทาการใด ๆ เกยวกบงานทผสรางสรรคไดรเรมโดยการใชสตปญญาความร ความสามารถ และความวรยะอตสาหะของตนเองในการสรางสรรค โดยไมลอกเลยนงานของผอน โดยงานทสรางสรรคตองเปนงานตามประเภททกฎหมายลขสทธใหคมครอง โดยผสรางสรรคจะไดรบความคมครองทนททสรางสรรคโดยไมตองจดทะเบยน

2. ในฐานะทนกศกษาเปนเจาของลขสทธจงบอกวธการปกปองคมครองสทธในงานสรางสรรคของตนเอง อธบายพอสงเขป

แนวตอบ เกบรวบรวมหลกฐานตางๆ ทไดทาการสรางสรรคผลงานนนขน เพอประโยชนในการพสจนสทธ หรอความเปนเจาของในโอกาสตอไป

3. จงบอกประโยชนของกฎหมายลขสทธ มา 1 ขอ แนวตอบ 1. เกดแรงจงใจแกผสรางสรรคผลงาน ทจะสรางสรรคผลงานทเปนประโยชน มคณคาทาง

วรรณกรรมและศลปกรรมออกสตลาดใหมากขน สงผลใหผบรโภคไดรบความร ความบนเทง และไดผลงานทมคณภาพ

2. เจาของลขสทธยอมไดรบความคมครองตามกฎหมายลขสทธ และมสทธแตเพยงผเดยวทจะกระทาการใดๆ เกยวกบงานทไดสรางสรรค

4. ทานคดวาปจจยใดสามารนาไปสการคมครองทรพยสนทางปญญาไดอยางดทสด


แนวตอบ การสรางความตระหนกใหแกประชาชนไดรถงความสาคญของการคมครองลขสทธ และทศนคตทถกตองเกยวกบการคมครองทรพยสนทางปญญา

บทท 2 ผลงานทไดรบลขสทธดานตางๆ 1. จงยกตวอยางผลงานทไดรบลขสทธประเภท นาฏกรรม มา 1 อยาง

แนวตอบ นวนยาย เรองสน วารสาร จลสาร บทความ 2. ในฐานะพลเมองไทย ทานมวธการใดทจะสงเสรมใหบคลอน เกดความตระหนกและไมกระทา

การใด ๆ อนเปนการละเมดลขสทธ

แนวตอบ - กระทาเปนตวอยางในการไมละเมดลขสทธของบคคลอน - แจงเบาะแสเมอพบเหนวาบคคลกระทาการละเมดลขสทธ - เกบรวบรวมหลกฐานผลงานทตนเองสรางสรรค เพอแสดงความเปนเจาของลขสทธ

บทท 3 ขอบเขตคมครองงานสรางสรรค ใหนกศกษายกตวอยางการทาซาหรอดดแปลง วาสามารถกระทาไดในลกษณะใดบาง ให

ยกตวอยางมา 1 ตวอยาง แนวตอบ การพมพซาหนงสอโดยไมไดรบอนญาตจากเจาของลขสทธ, การทาสาเนา ซด ฯลฯ

บทท 4 ลขสทธของลกจาง หากนกศกษาอยในฐานะเปนนายจางและมลกจางผลตผลงานสรางสรรคออกมาจงอธบายวา

วธการใดทจะทาใหทานสามารถเปนเจาของลขสทธในผลงานดงกลาวไดดวย แนวตอบ จดทาเปนบนทกขอตกลงในการเปนเจาของลขสทธนอกเหนอจากการเปนเพยงผ

เผยแพรผลงานและนาไปใชในกจการของตนซงผเขยนเปนลกจางอยเทานน

บทท 5 งานไมมลขสทธ

ใหนกศกษาบอกความหมายของงานทไมมลขสทธ

แนวตอบ หมายถง งานสรางสรรคททกคนสามารถนาชนงานทงหมดหรอบางสวนไปใชเพอประโยชนสวนตนหรอสวนรวมไดโดยไมตองขออนญาตหรอจายคาตอบแทนกอน

บทท 6 การละเมดลขสทธและโทษการละเมดลขสทธ 1. การละเมดลขสทธมกประเภท อะไรบาง จงอธบายและยกตวอยางประกอบใหเหนอยางชดเจน


33

แนวตอบ ม 2 ประเภท ไดแก 1. การละเมดลขสทธโดยตรง เชน การทาสาเนาซดเพลง

2. การละเมดลขสทธโดยออม เชน การขายซดเถอน 2. โทษสงสดของการละเมดลขสทธโดยตรง กาหนดโทษไวอยางไรบาง แนวตอบ มโทษปรบตงแต 20,000 บาท ถง 200,000 บาท หากเปนการกระทาเพอการคา ม

โทษจาคกตงแต 6 เดอน ถง 4 ป หรอปรบตงแต 100,000 บาท ถง 800,000 บาท หรอทงจาทงปรบ

บทท 7 เวลาคมครองงาน งานลขสทธ กฎหมายคมครองลขสทธกาหนดเวลาคมครองครองงานไวอยางไรบาง อธบายพอสงเขป แนวตอบ ใหคมครองตลอดอายของผสรางสรรค และมอยตอไปอกหาสบป นบแตผสรางสรรค

ถงแกความตาย ซงทายาทของผสรางสรรคจกหาประโยชนจากงานอนมลขสทธไดในชวงนน เมอพนหาสบปแลว งานชนนจะตกเปนสมบตของแผนดนซงรฐจะเปนผดแลผลประโยชนตางๆ รวมทงดแลมใหเกดการดดแปลงดงกลาวไปเกนขอบเขตอนควร


บรรณานกรม

พ.ร.บ.ลขสทธ พ.ศ. 2537 http://www.tmd.go.th/documents/copyright.pdf

กรมทรพยสนทางปญญา http://www.ipthailand.go.th/ipthailand/index.php?lang=th


35

คณะผจดทา

ทปรกษา

1. นายประเสรฐ บญเรอง เลขาธการ กศน.

2. นายวชรนทร จาป รองเลขาธการ กศน.

3. นางมารสา โกเศยะโยธน ผอานวยการศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ

ผยกรางและเรยบเรยง

1. นางสาววราล แพรคลาย สถาบนสงเสรมและพฒนานวตกรรมการเรยนร

2. นางกญญา สระใหญ ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ

คณะบรรณาธการ

1. นางสาวสพตรา โทวราภา สถาบนสงเสรมและพฒนานวตกรรมการเรยนร

2. นางสาวนรสา ณ นคร สถาบนสงเสรมและพฒนานวตกรรมการเรยนร

3. นางสาววราล แพรคลาย สถาบนสงเสรมและพฒนานวตกรรมการเรยนร

4. นางกญญา สระใหญ ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ


5. นางสาวประภาภรณ คาโอภาส ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ

ผพมพตนฉบบ/ออกแบบปก

นางสาวพรรณราย ดาขา ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ

ไทย

Education