ข�อม�ลเบองต�นเร�องเส�ยง

กฤต�กา เล�ศสว�สด�� - สมาช�กชมรมหรเสยงกร�งเทพ

ภ�ยจากการได�ย�นเส�ยงด�งเก�นไป

หากน�กถ�งค�าว�า “เสยง” เราอาจมค�าถามว�า เสยงเป�นพ�ษเป�นภ!ยด#วยหร$อ อาจเพราะว�า เราค�#นช�นก!บเสยง เราใช#เสยงในการมชว�ตอย)�ท�กว!นอย�างรอมชอม ว!นไหนทเราไม�รอมชอมก!นเราจะร)#ส�กไม�สบายกายหร$อใจจากเสยงทด!งเก�นไป ในขณะเดยวก!นเราก-ชอบเสยงดนตร เสยงจากน.�าตก แมลง แต�ละคนก-เพล�นก!บเสยงเหล�าน.ในระด!บทไม�แตกต�างก!น มคนกล�าวไว#ว�า ถ#าเราขาดอากาศหายใจเราจะตาย ย!งมอกข#อทคนอาจไม�ค�อยน�กถ�ง ค$อ นอกจากขาดอากาศหายใจแล#วะเราก-จะไม�ได#ย�นเสยงด#วยเพราะเสยงต#องเด�นทางผ�านอากาศ คนทไม�ได#ย�นเสยง หร$อคนห)หนวก จะต#องเรยนร)#การใช#ชว�ตทแตกต�างออกไป เอาเป�นว�าเราแทบจะขาดเสยงไม�ได# แต�ก-ไม�ชอบทม!นด!งเก�นไป

ถ#าจะอธ�บายเร$องเสยง ลองเร�มต#นจากทมาของเสยง มท!.งทมาจากธรรมชาต� ซ�งเราเก$อบจะเข#าไปจ!ดการไม�ได#เลย เสยงฟ6าร#อง เสยงฝนตก เสยงลมพ!ด เสยงนกร#อง เสยงแมลงหาค)� เสยงส�น!ข แต�เสยงทคนเราท�าให#เก�ดข�.นไม�ว�าจะโดยตรงหร$อโดยอ#อม เช�น เสยงเพ$อนบ#านร#องเพลงคาราโอเกะ (ทเราอาจไม�อยากได#ย�น) เสยงจากส�งประด�ษฐ:ของมน�ษย: เป�นต#น เสยงกล��มหล!งน.ม!กจะเป�นเสยงทเป�นต#นเหต�ของเสยงทเราไม�อยากได#ย�น ต!.งข#อส!งเกตได#ข#อหน�งว�า เสยงทคนท�าให#เก�ดข�.นน!.นล#วนมาจากความพยายามทจะสร#างความสะดวกสบายให#ต!วเองท!.งส�.น เช�น เสยงรถยนต: เคร$องบ�น เร$อ รถจ!กรยานยนต: เคร$องจ!กรในอ�ตสาหกรรม เคร$องใช#ในบ#าน หร$อเสยงจากก�จกรรมของเราในชว�ตประจ�าว!น ทส�าค!ญแต�ละคนร!บร)#และตอบสนองก!บเสยงในกล��มหล!งน.ไม�เหม$อนก!น เก�ดความร)#ส�กไม�อยากได#ย�นหร$อร�าคาญแตกต�างก!น แต�สามารถจ!ดการให#เหมาะสมถ)กทถ)กทางได#

ห�ของเราได�ย�นเส�ยงได�อย"างไร???

ห)ของมน�ษย:เป�นอว!ยวะทมล!กษณะเฉพาะต!ว เป�นหน�งประสาทส!มผ!สทใช#ต�ดต�อก!บโลกภายนอก ห)ของเราจะได#ย�นเสยงเม$อมคล$นเสยงทเก�ดจากการส!นสะเท$อนของโมเลก�ลของต!วกลาง ในทน.ค$อ อากาศ มใบห)ช�วยในการด!กคล$นเสยงให#เข#าส)�ท�อน�าเสยงในห) มการขยายส!ญญาณเล-กน#อยให#เหมาะสมก!บระบบร!บส!ญญาณภายใน คล$นเสยงจะเด�นทางไปย!งเย$อแก#วห)ซ�งเป�นเน$.อเย$อบางๆ ทจะส!นไปตามคล$นเสยงทผ�านท�อน�าเสยงเข#ามา แล#วส�งต�อการส!นสะเท$อนจากเย$อแก#วห) ต�อไปย!งกระด)กสามช�.นเล-กๆ ในห)ช!.นกลาง ทเรยกว�า ค#อน ท!ง โกลน ซ�งเป�นอว!ยวะทจะน�าคล$นเสยงพร#อมท�าหน#าทขยายส!ญญาณเสยงให#เหมาะสมทจะเข#าส)�อว!ยวะแปรผลทอย)�ในห)ช!.นใน ภายในห)ช!.นในจะมอว!ยวะส�าหร!บร!บส!ญญาณเสยงเพ$อส�งไปแปรผลทระบบประสาทให#ทราบว�าเสยงทได#ย�นด!งแค�ไหน เสยงอะไร อว!ยวะทท�าหน#าทร!บส!ญญาณเสยง เรยกว�า เซลขน (Hair cell) ทอย)�ในท�อร)ปหอยโข�ง (Cochlea) แต�ละเซลของเซลขนจะตอบสนองต�อเสยงแต�ละความถไม�เหม$อนก!นและมการตอบสนองต�อเสยงท�#มหร$อแหลมไม�เท�าก!น การส!นมากส!นน#อยจะแทนการได#ย�นเสยงว�ามระด!บเสยงด!งเท�าใด เม$อเซลขนส!นตามความถของเสยงน!.นๆ แล#วจะส�งต�อส!ญญาณไปแปรผลทระบบประสาทต�อไป เราจะร!บร)#ว�าเสยงด!งแค�ไหน ท�#มหร$อแหลม เม$อผสมก!บการเรยนร)#ของคน ก-จะทราบว�าเป�นเสยงอะไร

เม�อเส�ยงด�งเก�นไป จะเก�ดอะไรก�บเราบ�าง???

1. ภ!ยของเสยงด!งเก�นไปทเก�ดก!บร�างกายเราโดยตรง ค$อ ท�าให#ห)ของเราส)ญเสยการได#ย�น (Noise-Induced Hearing Loss, NIHL) หากเราได#ร!บเสยงด!งเก�นไปในระยะเวลานานเก�นไป อว!ยวะร!บการได#ย�นเสยงของเราจะเก�ดความเหน$อยล#า (Auditory fatigue) เก�นสมควร ค$อเซลขนท�างานอย�างหน!กเก�นไปจนเก�ดความล#า เม$อกล#ามเน$.อของเซลขนหร$ออว!ยวะร!บส!มผ!สเสยงภายในห)ได#พ!กผ�อน ก-จะท�างานได#ตามปกต� เรยกว�า การส)ญเสยการได#ย�นแบบช!วคราว (Temporary Threshold Shift, TTS) เพ$อให#เราพ�งระม!ดระว!งตนเอง เช�น ไปเทยวงานว!ดทสนามหลวง 3 ช!วโมง ย$นอย)�ร�มถนนราชปรารภ 8 ช!วโมง ไปฟ?งดนตรร@อค 5 ช!วโมง เป�นต#น แต�ถ#าท�าให#ห)ช!.นในเหน$อยล#าบ�อยๆ นานๆ อาจเก�ดการส)ญเสยการได#ย�นแบบถาวร (Noise-Induced Permanent Threshold Shift, NIPTS) ซ�งมผลให#ต#องใช#ระด!บเสยงทด!งมากข�.นจ�งจะได#ย�นเสยง หร$อห)ต�งน!.นเอง หร$อส)ญเสยการได#ย�นเป�นบางความถของเสยง แบบน.จะท�าให#คนน!.นได#ย�นเสยงไม�เหม$อนก!บคนปกต�ท�าให#เข#าใจผ�ดและออกเสยงผ�ด ไม�สามารถส$อสารก!บผ)#อ$นได# แต�ทหน!กหนาสาห!สทส�ดค$อ ห)ได#ร!บความกระทบกระเท$อนถ�งข!.นทสามารถได#ย�นเสยงอกเลย เป�นการส)ญเสยการได#ย�นอย�างถาวร

2. เสยงด!งเก�นไป ย!งเก�ดผลกระทบต�อร�างกายส�วนอ$นๆ ของเราได#โดยตรง

2.1 การรบกวนการนอนหล!บ (Sleep Interference) ค$อเสยงด!งทท�าให#เราต$นกลางด�ก หร$อนอนไม�หล!บ เม$อร�างกายพ!กผ�อนไม�เพยงพอระบบอ$นๆ ของร�างกายอาจจะท�างานผ�ดพลาดไปด#วย

2.2 การรบกวนการสนทนาและการเรยนร)# (Speech Intelligibility) เร$องน.หากเก�ดข�.นก!บผ)#ใหญ�ก-จะต#องพยายามพ)ดให#ด!งข�.นหร$อใช#เคร$องขยายเสยง หร$อท�าให#เหน$อยและเครยดมากกว�าปกต� แต�ถ#าเก�ดก!บเด-ก ล)กๆ หลานๆ ของค�ณ ขณะทพวกเขาต#องเรยนร)#หร$อท�าความเข#าใจก!บค�า หร$อประสบการณ:ต�างๆ ในชว�ตประจ�าว!น โดยเฉพาะในห#องเรยน อาจถ�งข!.นท�าให#พ!ฒนาการด#านการเรยนร)#ของเด-กต�ากว�าเกณฑ:มาตรฐาน หร$อขาดความสนใจในการเรยนร)#

2.3 เสยงด!งเก�นไปย!งท�าให#อารมณ:ของคนเราแปรปรวน อารมณ:มผลอย�างมากต�อระบบการท�างานอ$นๆ ของร�างกาย เช�น ว�งเวยนศรษะ คล$นไส#อาเจยน อาจเป�นโรคกระเพาะ โรคความด!นโลห�ตส)ง โรคจ�ต เน$องจากเสยงทด!งเก�นไปท�าให#เก�ดความเครยด เป�นต#น จะร)#ได#อย�างไรว�าเสยงด!งเก�นไป???

-ย$นห�างก!นราว 1 เมตร แล#วค�ยก!นด#วยเสยงปกต�แต�ฟ?งก!นไม�ร)#เร$อง ต#องพ)ดด!งข�.นหร$อตะโกน

-ได#ย�นเสยงด!งจากล�าโพง หร$อเคร$องขยายเสยง ด!งเก�นไปจากห#องอ$นๆ บ#านผ)#อ$น รถยนต:ของผ)#อ$น หร$อ ห)ฟ?งส�วนต!วของผ)#อ$น

-การเต#นของห!วใจได#ร!บผลจากเสยงทเราได#ย�น เช�น เวลาได#ย�นเสยงด!งจากล�าโพงเสยงท�#ม จะท�าให#ห!วใจเราเต#นแรงกว�าปกต�ได# เป�นต#น

ผ)#ทอ�อนไหวต�อเสยงทด!งเก�นไปค$อใครบ#าง???

กล��มคน เด-ก หร$อน!กเรยน น!กศ�กษา / สถานท โรงเรยน สถานศ�กษา

กล��มคน คนชรา หร$อ คนปCวย / สถานท โรงพยาบาล สถานพ!กฟDEนคนชรา สถานทอ$นใดทท�าหน#าทด)แลผ)#ปCวยและคนชรา

กล��มคน พระ หร$อน!กบวช / สถานท ว!ด สถานทปฏ�บ!ต�ธรรม สถานทส�าค!ญทางศาสนา

เราจะป6องก!นต!วเอง อย�างไรไม�ให#ได#ร!บเสยงด!งเก�นไป

-หย�ดก�จกรรมหร$ออ�ปกรณ:ทท�าให#เก�ดเสยงน!.น หร$อหรเสยงให#เบาลง

-ใช#น�.วม$ออ�ดห) หร$อใช#อ�ปกรณ:ป6องก!นเสยงส�วนบ�คคล (Ear Plug or Ear Muff)

-ก!.นบร�เวณทเราต#องอย)�ให#พ#นจากเสยงด!ง (Enclosure room or partition)

-หลกเลยงไม�ไปอย)�ในบร�เวณทมเสยงด!งนานจนเก�นไป

-ขอร#องหร$อขอความร�วมม$อให#เพ$อนบ#านหรเสยงให#อย)�ในระด!บทไม�ท�าให#เก�ดอ!นตรายต�อการได#ย�น และเก�ดเหต�ร�าคาญเก�นสมควร

-แจ#งหน�วยงานทเกยวข#องให#ท�าการควบค�ม และจ!ดการให#แหล�งก�าเน�ดเสยงต�างๆ มระด!บเสยงเบาลงจนถ�งระด!บทเราสามารถอาศ!ยอย)�ได#โดยไม�ได#ร!บอ!นตรายและร�าคาญ