50. yıl dedeman İmam hatip ortaokulu 5....

50. Yıl Dedeman İmam Hatip Ortaokulu

5. Sınıf

Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi Notları

Bilişim Teknolojileri Öğretmenleri

Emrah ŞAHİNVolkan YAMAN

5. Sınıf Ders Notları

2. Hafta: Bilgisayar Kullanımı ve Sağlık

Bilgisayar Kullanırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?

Bilgisayar satın alırken monitörünün ne kadar radyasyon yaydığı, klavye ve faresinin ergonomik olup olmadığı gibi konulara da dikkat edin.

Bilgisayarın bulunduğu mekânın havasının mutlaka belli aralıklarla nemlendirilmesini sağlayın.

Masanızı düenleyin, Sık kullandığınız kâğıtları, kitapları veya diğer araç gereçleri kolayca uzanabileceğiniz mesafelerde tutun.

Ortamın ve ekranın tozunun ıslak bezle sık sık alınması ekrandaki görüntünün netleşmesinisağlar.

Çalışma sandalyesi satın alırken yükseklik ile sırtlığının ayarlanabilir olup olmadığına dikkat edin.

Sandalyenin yanlarda kolları dinlendirebilecek yerlerinin olması ve sırtlığının dik olması çalışma sırasında sizi rahat ettirir.

Sandalyeye oturduğunuz zaman başınızın dik, sırtınız destekli, kollarınız rahat, gözleriniz ekranın tam karşısında olsun.

Ekrana olan uzaklığınızın 50-70 cm arasında olmasına özen gösterin.

Yüksek masalar çalışmak için uygun değildir. Oturulan masanın yüksek olmaması, omuzların yüksekte kalmaması gerekir. Omuzlar ne aşağı inmeli ne de yukarı çıkmalıdır.

Oda aydınlatması için gündüzleri gün ışığı kullanın. Akşamları ise lambanın ışık şiddetinin normalden yarı yarıya daha az olmasını sağlayarak ışık yansımalarını aza indirmeye çalışın. Monitörünüzü yan tarafı pencereye bakacak biçimde yerleştirerek pencereden gelen ışık yansımalarından korunun.

Uzun süre hareketsiz oturmak rahatsızlık ve kas yorulmasına yol açabileceği için, çalışırkenküçük molalar verilip esneme egzersizleri yapılmalıdır. Bilgisayarda uzun süre çalışacaksanız en azından saatte bir, mümkünse daha da sık olarak kısa molalar verin.

Gözlerinizi kırpmayı unutmayın. Aslında göz kırpmak düşünmeksizin, kendiliğinden yaptığımız bir eylemdir.

Ancak insanlar normal şartlarda bilgisayar kullanırken daha az göz kırpar. Bu durum gözleriçin zararlıdır. Göz kırpmak, gözlerinizi doğal olarak koruyup nemlendirir ve göz kuruluğunun önlenmesine yardımcı olur.

Her 20 dakikada bir önünüzdeki ekrana bakmaktan vazgeçip yaklaşık 5-6 metre uzaklıktaki bir nesneye bakarak göz kaslarınızın gevşemesini sağlayın.

Dizüstü bilgisayarları masa başına oturmadan uzun süreli kullanmayın.

Yatak gibi rahat mekânlarda dizüstü bilgisayarla çalışırken, ister istemez öne doğru eğiliriz ya da bilgisayarı kucağımıza alırız. Bu tür uzun süreli kullanımlar duruş bozukluğu, omuz, boyun ve bel kaslarının zorlanması ile şiddetli ağrılar duyulmasına neden olabilir. Bu riski


azaltmak için, dizlerinizin üstüne koyduğunuz bilgisayarın ekranını yükseltmek için bacaklarınızın üzerine mutlaka bir destek (kalın bir kitap gibi) koyun.

Uygun Çalışma Ortamı Nasıl Olmalı?

Ekranın üst kenarı göz hizasında;

Ekran kol boyu mesafede (40-80cm)

Koltuk arkalığı iyi bir bel desteği sağlar

Koltuk arkalığı ve oturağın yüksekliği ile yatıklığı kullanıcı tarafından kolayca ayarlanabilir

Klavye yüksekliği, kol ile ön kolun gevşek ve yere paralel durmasına imkan sağlar

Bilekler düzgün

Eğer gerekiyorsa, yumuşak yüzeyli ve hareketli birbilek desteği

Bacaklar yere paralel

Çalışma yüzeyinin altında bacaklar için geniş alan

Ayaklar tamamen yere veya bir ayaklığa basıyor.

Bilgisayar Karşısında Yanlış Oturuş Şekilleri


3. Hafta: E-Devlet

E-Devlet:Devletin vatandaşlara karşı yükümlü olduğu görev ve hizmetler ile vatandaşların devlete karşı olan görev ve hizmetlerinin karşılıklı olarak elektronik iletişim ve işlem ortamlarında kesintisiz ve güvenli olarak yürütülmesidir.

E-devlet uygulamaları için hangi internetadresini kullanılır?

www.turkiye.gov.tr

E-devlet ile neler yapılabilir?

Mahkeme dava dosyası takibi yapılabilir.

Tapu bilgileri kontrol edilebilir.

Emekli aylık bilgisisorgulanabilir.

Mobil HatSorgulanabilir.(Adımıza açılmış ceptelefonu hatları)

Vergi BorcuÖğrenilebilir.

Plaka ile AraçSorgulabilir.

Adli Sicil KaydıSorgulanabilir.

Sınav Yeri ve Sonucu Öğrenilebilir.

Cumhurbaşkanı, Başbakanlık ve TBMM'e ile yazışılabilir.

Hava Durumu, Günlük Döviz Kurları ve En Yakın PTT'yi öğrenme (Bu maddedekiler şifresiz öğrenilebilir)

E-devletin yararları

Zamandan kazanç sağlar.

Maliyetler düşer, vatandaş ve devlet daha ucuza işini yapabilir.

Memnuniyet artar,

Kağıt bağımlılığı ve kullanımı azalır.


İnsan yanlışları en aza indirilir.

Vatandaş ile devlet arasındaki ilişki olumlu şekilde gelişir, güven ortamı oluşarak kuvvetlenir.

E-devlet Şifresi Nasıl Alınır?

PTT şubesine gidilir.

Nüfus Cüzdanı ile birlikte 2 TL ücret verilir

18 Yaşından büyük olmak gerekir

Şifrenin kaybolması halinde daha önceden iletişimbilgileri de girilmemişse 4 TL'ye yeni şifre alınabilir.

4. Hafta: Donanım

Donanım: Bilgisayarın elle tutulup gözle görülebilen parçalarının hepsine birden donanım denir.

Bilgisayar donanımları bulunduklar yere göre ikiye ayrılır

1-İç Donanım :Bilgisayar kasasının içinde bulunan parçalardır.

Anakart, işlemci, ekran kartı, ram bellek, sabir disk (harddisk), ağ kartı, ses kartı, CD-ROM...

2-Dış Donanım: Bilgisayar Kasası dışında bulunanan çevre birimleridir.

Ekran, yazıcı, tarayıcı, hoparlör, kulaklık, kamera, mikrofon, oyun çubuğu...

İç Donanım Birimleri

1-Anakart: Birçok iç donanım parçasını üzerine takılmasını ve buparçaların düzenli çalışmasını sağlar. Kasa içerisinde en büyük yerkaplayan donanımdır.

2-İşlemci (CPU): Bilgisayarınbeynidir. Tüm mantıksal vematematiksel işlemleri yapar.Bilgisayarın hızı işlemciyebağlıdır. Bilgisayarın beynidiyebiliriz.

3-RAM Bellek: Bilgisayarda yapılan işlemlerin bilgileri geçici olarak Ram de tutulur. Bilgisayar kapatıldığında bu bilgiler silinir. RAM Belleğin fazla olması bilgisayarda birden çok programı aynı anda hızlı bir şekilde çalıştırmaya yardımcı olur.

Anakart

İşlemci

Resim 1: RAM Bellek


4-Sabit Disk (Harddisk): Bilgisayarda yapılan işlemlerin bilgileri kalıcıolarak saklandığı birimdir. Tüm dosyalarımız (klasör, program, müzik,film vs.) kalıcı olarak bu donanım parçasının içine kaydedilir.

5-Ekran Kartı:Görüntüyü işler veişlenen görüntünün ekrana aktarılmasınısağlar. Oyunların akıcı çalışmasındaönemi büyüktür.

6-Güç Kaynağı: Bilgisayara elektriksağlayan ve şebeke elektriğini içdonanım parçalarının ihtiyaçduyduğu büyüklükteki elektriğedönüştüren parçadır.

5. Hafta: Görevlerine Göre Donanım Birimleri

1-Giriş Birimi:Bilgisayarlara veri girişi yapmak için kullanılan parçalara giriş birimleri denir.

Örnek:Klavye,Fare,Tarayıcı,Mikrofon,Kamera

2-Çıkış Birimi: Bilgisayarlara girilen verilerin işlenerek kullanıcılara sonuç olarak iletilmesi sağlayan parçalardır.

Örnek: Ekran, Yazıcı, Hoparlör

Depolama Birimi:Bilgisayarda bütün komut ve verilerin işlem görmek üzere depo edildiği, değişik işlemler sırasında oluşan ara sonuç ve bilgilerin saklandığı kayıt ortamlarıdır.

Örnek: Flash Bellek, Sabit Disk( Harddisk), Hafıza Kartı, Disket, CD, DV

Sabit Disk

Ekran Kartı

Güç Kaynağı


Yazılım Nedir?

Bilgisayarı kullanmamızı ya da bilgisayarımız ile bir işlem yapmamıza sağlayan programların tümüdür.

Kulanım Haklarına Göre Yazılım Türleri

• Lisanslı Yazılım: Kullanım hatları satın alınmış,veya bu hususta sözleşme imzalanmış bir kişi yada bir grup tarafından kullanılabilen yazılımdır. Orjinal veya Ücretli Yazılım olarakta isimlendirilebilir.

• Deneme Yazılım (Demo): Para ile satılan lisanslı bir programı kullanıcılara tanıtmak ve o ürünü satmak için ürünün bazı özelliklerini kullanıcılara sunmak amacıyla dağıtılan ücretsiz yazılımlara demo yazılım denir.

• Paylaşılan Yazılım (Shareware): Para ile satılan lisanslı bir programı kullanıcılara tanıtmak ve o ürünü satmak için ürünün birçok özelliğinin belirli bir süre içerisinde kullanılabildiği (15-30 gün gibi) yazılımlara denir.

• Ücretsiz Yazılım (Freeware): Kullanımı ve dağıtımı ücretsiz olan, süre kısıtlaması yada özelliklik kısıtlaması olmayan yazılımlardır.

6. Hafta: İşletim Sistemleri

İşletim Sistemi: Bilgisayardaki tüm donanımların, yazılımların ve dosyaların yönetimini sağlayan en temel yazılımdır.

Görevleri

İşlemciyi ayrı işlere yönlendirmek ve yönetmek.

Ana belleği yönetmek.

Harici kayıt cihazlarını yönetmek.

Giriş/çıkışları kontrol etmek.

Bilgisayar sisteminin güvenliği ve kontrolünü sağlamak.

Dosya yönetimini sağlamak.

İşletim Sistemi Olmazsa..

İşletim sistemi yüklü olmadan bilgisayar, tablet veya telefonumuzu kullanamayız.


İşletim Sistemi Nerelerde Kullanılır?

İşletim sistemleri bilgisayar, tablet, video oyun konsolları, cep telefonları, web sunucularında, arabalarda, beyaz eşyalarda hatta kol saatlerinin içinde bile yüklü olabilir.

Popüler İşletim Sistemleri

Masaüstü İşletim Sistemleri

Günümüz kişisel bilgisayarında çoğunlukla Windows, MacOS veya Linux işletim sistemleri kullanılır.

Windows İşletim Sistemi

Microsoft tarafından piyasaya sürülen veülkemizde en çok kullanılan işletimsistemidir. Windows XP, 7 ve 8 halenkullanılmakta olan sürümleridir.

MacOS İşletim Sistemi

Apple şirketine ait işletim sistemidir.Genellikle Grafik Tasarımcılar tarafındantercih edilmektedir.

Mac OS İşletim Sitemi

Windows 8 İşletim Sistemi


Linux İşletim Sistemi

Linux ücretsiz ve açık kaynak kodlu birişletim sistemi ailesidir. Bir şirkettarafından değil dünyanın farklı yerlerindeninsanların bağımsız olarak geliştirdikleriuygulamaların bir araya getirilmesi ileoluşur. Vakıf ve dernekler Linux'ün bazıdağıtımlarını destekleyerekyaygınlaşmasına çalışmaktadırlar. Linuxdağıtımlarından bazıları:

•

•

•

•

•

Mint, Ubuntu, Pardus,Lubuntu

Mobil İşletim Sistemleri

Cep telefonu ve tabletlerde ise Android, iOS ve Windows işletim sistemleri yaygın olarak kullanılır

Android İşletim Sistemi: Bugün birçok tablet, akıllı telefon ve hatta kol saatlerinde kullanılan Google’a ait işletim sistemidir.

iOS İşletim Sistemi Apple’ın kendi ürettiği tablet ve telefonlar için çıkardığı işletim sistemidir.

Windows Mobil İşletim Sistemi: Microsoft’un akıllı telefonlar ve tabletler için ürettiği işletim sistemidir.

7. Hafta: Dosya Yönetimi

Dosya:Bilgisayarda bilgilerin kaydedildiği birimlere dosya adı verilir. Dosya içerisinde bilgi olarakresim, yazı, çizim, ses gibi her şey olabilir.

Yazılımlar ürettiği bilgileri dosyalarda saklar. Örneğin çizdiğimiz bir resme daha sonra bakmak istiyorsak onu bir dosyada saklamamız gerekir.

Dosyaları defterlerimiz gibi düşünebiliriz.

Resim 2: Linux Ailesinden Pardus İşletim Sistemi


Dosya Yapısı

Bir dosya ismi 3 kısımdan oluşur.

1-Dosya Adı: Dosyaya kendimizin verdiği isimdir. Bu isim ile dosya içerisinde ne olduğunu dosyayı açmadan bilebiliriz. Örneğin, Anneler Günü Şiiri.txt dosyasında anneler gününe ait bir şiir olduğunu dosya adı sayesinde açmadan anlayabiliriz.

Dosya isminde hangi karakterler ve isimleri kullanamayız?

< > / \ ? * : “” | con

Dosyalara bu karakter ve isimler niçin verilemez?

Bu karakterler ve ismin bilgisayar sistemimiz için özel anlamlar ifade ettiği için

2-Nokta: Dosya adı ile dosya uzantısı ayıran işarettir. Tüm dosyalarda bulunur.

3-Dosya Uzantısı

• Dosyanın türünü, hangi yazılım tarafından oluşturulduğunu ve açılabileceğini gösteren kısımdır.

• Genellikle 3 harften oluşur. Bu harfler dosya türünün İngilizce karşılığının kısaltmasıdır. • Örneğin şiir yazdığımız bir dosyanın uzantısı TXT’dir. TXT uzantısı TEXT kelimesinin

kısaltılmış hali olup yazı anlamına gelir.• Bir dosyanın sadece uzantısına bakarak içerisindeki bilginin türünü öğrenebiliriz. • Örneğin MP3 uzantılı bir dosyada müzik, PDF uzantılı bir dosyada bir kitap olduğunu

dosyayı açmadan anlayabiliriz.En Çok Rastlanılan Dosya Uzantıları

Dosya Uzantısı İçerik

TXT Yazı

MP3, WAV Ses ve Müzik

BMP, JPG Resim

GİF Hareketli Resim

PDF Kitap

AVİ, MPEG, MOV Film

EXE Çalıştırılabilir Program


Niçin Dosya Uzantıları Bilgisayarımızda Gizlidir?

Kullanıcının yanlışlıkla uzantıyı değiştirip dosya yapısını bozmasını engellemek için.

Klasör Nedir?

Ortak bir özelliğe sahip dosyaları bir arada bulunduran birimlere klasör (dizin) denir.Klasörleri günlük hayatımızda kullandığımız dosya klasörlerine benzetebiliriz.

Niçin Klasör Kullanırız?Çünkü klasörler de dosyalarımızı gruplamamızı ve dilediğimizde kolayca ulaşmamızı sağlar.

8. Hafta: Klavye kısayollarıCTRL+N Yeni

CTRL+S Kaydet

CTRL+O Aç

CTRL+C Kopyala

CTRL+V Yapıştır

CTRL+X Kes

CTRL+P Yazdır

CTRL+Z Geri Al

CTRL+Y Yinele/Tekrarla

CTRL+A Tümünü Seç

CTRL+F Bul

Alt+F4 Kapat

Kapasite Birimleri

Bilgisayarda kullanılan en küçük ölçü birimi bit'dir.

Bit sadece iki değer alabilir: 1 ya da 0.

Bir bilgisayar 8 bit'i bir araya getirerek bir çok bilgiyi yığınlar halinde toplayabilir

Byte bir karakter, yani bir harf, rakam ya da semboldür. Yazılardaki boşluklarda bilgisayarda bir byte yer kaplar Bu cümle, bilgisayarda sizce kaç byte yer kaplar?Bu 2 byte + 1 byte boşluk = 3 byte

Cümle 5 byte = 5 byte

, 1 byte + 1 byte boşluk = 2 byte

bilgisayarda 12 byte + 1 byte boşluk = 13 byte

sizce 5 byte + 1 byte boşluk = 6 byte


kaç 3 byte + 1 byte boşluk = 4 byte

byte 4 byte + 1 byte boşluk = 5 byte

yer 3 byte + 1 byte boşluk = 4 byte

Kaplar 6 byte = 6 byte

? 1 byte = 1 byte

Toplam: = 49 byte

1 KB = Yaklaşık 1 sayfalık yazı

1 MB = 1 kitap

5 MB = 1 MP3 dosyası (Ortalama 5 Dakikalık Şarkı)

1 GB = 1 ansiklopedi seti

1 TB = Büyük bir kütüphane

Byte

Kilobyte ,KB

Megabyte, MB

Gigabyte, GB

Terabyte, TB

1 M

B 10

24

KB

50. yıl dedeman İmam hatip ortaokulu 5....

Documents