50 jaar onderweg - pgschagenpgschagen.nl/wp-content/uploads/2018/06/150jrgerefkerk.pdfvoorwoord dit...
TRANSCRIPT
50 JAAR ONDERWEG
i
Uit de geschiedenis van de Gereformeerde kerk van Schagen en omstreken
1 9 3 8 . 1 9 8 8
Colofon
"50 jaar onderweg"
verschijnt ter gelegenheid van het
50-jarig bestaan van de Gereformeerde Kerk
van Schagen en omstreken
en is samengesteld aan de hand van
gegevens uit het kerkelijke archief van deze kerk.
De samenstelling was in handen
van een werkgroep bestaande uit:
D. Rus
F. Timmer
U. Voorbraak.
Rita van der Land verzorgde het t y p e - w e r k f
terwijl de 4 tekeningen van de kerkgebouwen
gemaakt werden door flnkie Prij.
Druk: Lialpurgis te Nieuwe Niedorp.
Voorwoord
Dit jaar is het 50 jaar geleden dat in Schagen een Gereformeerde
Kerk is g e ï n s t i t u e e r d 0
Voor de Kerkeraad uas dit aanleiding het voorliggende boekje te
laten maken waarin de geschiedenis van onze kerk wordt beschreven.
Wanneer die geschiedenis wordt bekeken dan vlat al snel op dat het
een geschiedenis is van mensen, die met elkaar voor hun kerk
vochten. De mensen hadden er erg veel voor over om de kerk te laten
voortbestaan.
De offerbereidheid en inzet was en is erg groot; dat zijn dingen
waarop met dankbaarheid teruggezien kan worden. Ook uo|r de toe
komst geeft dat vertrouwen, naar de ijver voor de kerk ging soms
over in nietsontziende drift waarmee eigen gelijk werd nagestreefd.
Hierdoor ontstonden er nog al eens ruzies of kibbelpartijen. Dat
gebeurt nu ook en zal in de toekomst ook nog wel gebeuren juist
omdat we gewone mensen zijn die zich inzetten voor de kerk.
We hoeven daar niet moedeloos van te worden maar kunnen dankbaar
vaststellen dat ondanks deze menselijke tekortkomingen de gemeente
bestaan blijft. Ook in de toekomst zal er een gemeente zijn, vere
nigd rondom Schrift en Tafel, die vindplaats is vgn Heil.
We hopen dat het lezen van dit boekje U ook vervult met gevoelens
van dankbaarheid en vertrouwen»
3. Prij,
voorzitter kerkeraad.
1
i - .. K E . n f ^ ' n e i e i u . : : v « n « . . .
; S c K 6 1 G ...£-ri;E.«*0,
. . . G j e t i l t K È i T t r v -
CJU N i j ; & . O , n Crl O T l T . * ^ 9 3 8 ,
^ c i U D E n ï. f h'G e.ry. * S i 1“' r~> iV i k p t~f
V . m - . - p Q .
~r° / f -;'y^: Ji j ^ U ^ f
-r ij / i y y
De eerste bladzijde uit het boekje waarin de ambtsdragers met hun handtekening de belijdenisgeschriften en de drie formulieren van enigheid onderschrijven.
2
Het allereerste begin
Op 25 of 26 januari 1921 houdt een klein groepje gereformeerden
een samenkomst op een voor een kerkdienst wel heel vreemde plaats:
op het toneel van de landbouwsociëteit "Ceres",
Er is dan nog lang niet sprake van een zelfstandige gemeente, in
tegendeel, de groep valt onder de verantwoordelijkheid van de
kerkeraad van Dirkshorn.
In een brief, gedateerd op 19 januari 1921, geeft deze kerkeraad
haar toestemming: de samenkomsten zullen 's middags gehouden worden,
maar van de broeders en zusters in Schagen wordt wel verwacht "dat
des morgens te Dirkshorn de dienst des Uoords en der Sacramenten
worden bijgewoond". Men regelt de zaken meteen goed. Broeder
C. Kooy mag voorgaan in gebed en een leerrede (dat is een preek)
lezen en de broeders Ruinard en Sjoerdsma worden belast met het
beheer der financiën, die "besteed of bewaard zullen worden met
het oog op de belangen in Schagen".
Kennelijk heeft men op deze brief zitten wachten en was alles ter
plaatse al geregeld, want een haastig kattebelletje op een oude
envelop van 27-1-'21 - slechts één week later dus! - vormt de
bevestiging van dit schrijven èn de melding dat de eerste samen
komst al is gehouden.
Zonder enige twijfel is de bovengenoemde toestemming de vervulling
van een lang gekoesterde wens en het resultaat van langdurig over
leg. Veel is daarover niet bekend, maar uit een brief van 26 oktober
1920 blijkt dat de Schagenaars op eigen benen willen staan: men
wil een eigen gebouwtje, waarooor men een "collecte langs de huizen"
wil houden. Het antwoord uit Dirkshorn is even duidelijk als ont
moedigend: geen huis-aan-huis-collecte en men kan ook niet ingaan
op een verzoek om geldelijke steun; men zal het zelf beetje bij
3
6 t4s£j-4. c^^tjL AuuO Cj ijfyiA. U - U ^ A _d4 ,,'j
H^tr-cL &iAó^cüdL*L . ‘■i-t hjuji ,
Ll/L/* U~«~\ CL*. ^ t-f ^ - t . l f (fLi A-tj / U ^ r f< CyAjj-»-*)
h*-4 CL^, ~ït. /-4-v- ju£&4_£ v^aLa-^ , cCc* A <*£t a-o e,
/U * óLuu) A^v» cLa~ cLed- {Ltst oLt. eb-i *•*.'*/ /rtT.t}? »
/-J /tt-W e.__JrtncLt & ‘j *
j} ^Yi\~ihi'j,i Cf Ct-t/U. dx k.t\ lt^iMJ3^eL d J /—, . 1 r, j . u Ju J
tl*- eru«-ef CL.t , t-X^CLt, lf-\ trbcjÜL*. hv~~*~~v£x-'jTt~LLj~*> .
Y- (Ti$ L*\*.ett. dt it cLt-) >\ cU*.l£, uJ^xi,
Oix k-t-)4ux aute-tiL t.t~L*i i<-i.LJ(f*-4 ci-*y jh Ui-C«^< 2. /Vt^-y. i (jdLoJ
éuLA-L- L\ dx. in Xr-l CL. ^ ^ t~l>JUoL / (vt-C_j /"i^
/ t t v U •
CU k-L +XJcLt o ^.^jiLL^eux oL jlj ƒ f j’o-tsujLc
ILl Lis!, ij. &>tJ[-i~L-tc , (-rt-UuU, ifa^tfkxj^vj 6^JrX.i*
ii.trv ij? ft*- i* Cj , Aytu. LnjM cLxj , /rtncLtj H-v^vOiJ. /sjl+cLa—
l? trdt k. K t m }L^ tt>-$ (La; , C'i f'J h-itJuc L Ci^oU COO/_ <£-&. . oji CL,\JI. ydLdj. Z^’CLt-
(LtA-t Lv-tAx eO_j /'-’- i / ' k i r\^e*~*y £c .
^ i t/\J!r t^*-yiL /«ws rfX/ /Ct_j ^i-c fj^ejj~»‘ .
5 ,tVt ” ft*>-vvJjY tvw* itftj ^ KJt •
>-Y> rf-M fcvAx* tt-* A. VjCytu-J- ftxvO
jUJKo^i^trv^ .
W L ^
U-Uj j’ U.
De kerkeraad vsm Dirkshorn geeft toestemming om samenkomsten te houden in Schagen.
4
beetje bij elkaar moeten brengen.
Uit alles blijkt dat Ceres een noodoplossing is geweest en men
heeft er dan ook maar korte tijd "gekerkt".
Er komen bezwaren. Een uitgaansgelegenheid laat zich nu eenmaal
slecht combineren met orgelspel en psalmgezang, zeker in die tijd.
Naar het schijnt is het groepje nog korte tijd samengekomen in de
Hoep, in een statig pand met een hoge stoep, tegenover de begraaf
plaats .
Het initiatief bloedt echter dood. De groep pioniers is te klein
en van groei is geen sprake. De enkele gereformeerde die hier
woont, gaat weer naar Dirkshorn naar de kerk.
I
'De bevestiging van de vorige brief staat op een gebruikte envelop gekrabbeld.
De eerste samenkomst is dan al gehouden.
6
13 maart 1938
een zelfstandige kerk
Ide schrijven inmiddels 1933 als de situatie veränderte,
In dat jaar stichten een klein groepje gereformeerden en h e r
vormden van de zgn. Bethelgroep een christelijke school. D a a r
mee wordt aan een belangrijke voorwaarde voor gereformeerden om
zich in een plaats te vestigen, voldaan en dat is te merken in
het aantal gereformeerden dat in de daaropvolgende jaren in
Schagen en omgeving komt wonen. Met name het bollenbedrijf van
Zonneveld en Philippo speelt daarin een rol.
Er rijdt intussen iedere zondagmorgen ten behoeve van de kerk
gangers een bus vanuit Schagen naar Dirkshorn en t e r u g ^
De financiering van deze bus geeft echter problemen: de kerk
gangers uit Schagen zijn niet bij machte de onderneming zelf te
bekostigen, maar ook de moederkerk Dirkshorn kampt met een t e k o r t 0
Het is dan ook niet zo vreemd dat de oude wens, om in Schagen zelf
te kerken, weer boven komt. Vanuit de kerkeraad van Dirkshorn
wordt een commissie gevormd, bestaande uit de heren Krimp en Pilon
en de plaatselijke predikant ds. Greving, die op zoek gaat naar een
passende lokaliteit waar men kan samenkomen. Die vindt men uit
eindelijk in het gebouw van het Kantongerecht - bij ons beter be
kend als het belastingkantoor - in de L a n d b o u w s t r a a t . In het kerk
archief treffen we een uitvoerige correspondentie aan van de heer
Krimp met de Ontvanger der Registratie en Domeinen te Schagen.
Men huurt de zaalruimte met ingang van 1 april 1936 voor de duur
van 1 jaar met het recht van verlenging met telkens nog een jaar.
Wist men toen al dat het Kantongerecht ook maar zeer tijdelijk
onderdak zou bieden? Leefde begin 1936 weer de wens om een eigen
gebouw te hebben, net als in 1920?
In ieder geval opent het eerste notulenboek van de Gereformeerde
7
8
Kerk van Schagen met een verslag van de op vrijdag 8 oktober
1937 gehouden vergadering van de Commissie voor Gereformeerde
Kerkbouw te Schagen»
Die commissie bestaat uit de predikanten Greving uit Dirkshorn,
en Bosma uit Krabbendam en de heren Krimp, Pilon, doling en
Verschoor. Korte tijd later maakt ook de heer Philippo deel uit
van de groep.
Men blijkt al het nodige werk verzet te hebben: men heeft al
grond op het oog en er ligt al een tekening van de te bouwen
kerk ter tafel. Tijdens deze eerste vergadering slaan de heren
aan het rekenen, iets wat ze in volgende vergaderingen nog vaak
zullen doen. Bovendien besluit men om een circulaire om steun voor
deze kerkbouw rond te zenden naar alle mogelijke kerken en per
sonen. I*len is echter wel zo reëel om niet te verwachten dat dit
rondschrijven het hele bedrag op zal brengen; er zal een flinke
hypotheek nodig zijn.
Nog geen twee maanden later, op 24 november 1937, worden de kerk
leden ingelicht. Er is op die vergadering in het voormalige Kanton
gerecht ongeveer 30 man aanwezig.
Officieel zijn zij allen lieden van de gereformeerde kerken van
Dirkshorn en Krabbendam, maar we mogen aannemen dat dit de mensen
zijn die in Schagen kerken. Ide kennen hun namen echter niet.
Men wil voortaan iedere zondag een kandidaat voor laten gaan, zodat
een keuze voor een te beroepen hulpprediker kan worden gemaakt.
Een definitieve keuze wil men echter pas na de stichting van de
kerk maken.
De commissie werkt hard en bijzonder snel. Wen wint inlichtingen
in bij prof. Kuyper over de officieel te volgen weg naar een ze l f
standige kerk; men zoekt en vindt steun in verband met de te be
roepen hulpprediker bij het comité "Overvloed van werk en w e r k
krachten"; men maakt een kaart van het gebied dat tot Schagen
moet gaan behoren, waaruit blijkt dat zowel Dirkshorn als Kr a b b e n
dam leden kwijt zullen raken.
Er blijkt al heel snel grond aan de C o r n .Bokstraat aangekocht te
zijn. Bijzonder goedkoop, zegt de notulen, maar een prijs wordt
niet genoemd, helaas.
9
De eerste secretaris had niet veel papier nodig...
(De twee hier afgedrukte velletjes meten elk
15 x 10,5 cm.)
Men besluit ook om geen mededelingen aan de pers te zullen doen (l).
Alles raakt in een stroomversnelling als er bericht komt dat de
classis op 2 februari 1938 het verzoek uit Schagen om een zelf
standige kerk te mogen worden, heeft ingewilligd.
Er mogen nu dus ouderlingen en diakenen gekozen worden.
Op 25 februari daaropvolgend wordt een ledenvergadering gehouden,
waarop uit een voordracht van de moederkerken Dirkshorn en K r a b b e n
dam de eerste ambtsdragers gekozen worden. De uitslag van deze
eerste verkiezing is uit de notulen bekend:
Als diaken
b r . de Graaf 12 stemmen
b r . Krimp 14 stemmen
b r . Pilon 12 stemmen
br. Philippo 5 stemmen
cr • B o dengraven 1 stem
br . Doling 13 stemmen
br. Philippo 13 stemmen
cr ►i • A b bink
br.
b r .
D ongerling
de Geus )elk; 1 stem
cr • V erschoor
De eerste ambtsdragers van Schagen zijn derhalve de brs. de
Graaf, Krimp,en Pilon als ouderling en de brs. Doling en
Philippo als diaken. Aangezien er geen predikant is treedt ds.
Donner van Broek op Langedijk op als consulent. De bevestiging
van deze ambtsdragers zal plaats vinden op zondag 13 maart.
Onder de instituering van de kerk verstaat men de
instelling van de kerkelijke ambten,,
Als stichtingsdatum van de Gereformeerde Kerk van
Schagen e.o. geldt dan ook
ZONDAG 13 MAART 1938„
11
12
Een eigen gebouw en een eigen dominee
Nog voor de eerste ambtsdragers bevestigd zijn, treden de eerste
conflicten aan het licht. Het gaat niet om de kerkbouw - daar zet
men eendrachtig de schouders onder -, maar om een veel delicater
zaak: de zondagsrust, ofwel de aanvangstijd van de kermis.
Br. Pilon heeft hierover een aantal keren een artikel geschreven
in de Schager Courant. Desgevraagd heeft br. Krimp de uitspraken
van Pilon wat afgezwakt en zelfs gedeeltelijk weerlegd. De kwestie
wordt uitgebreid besproken op de kerkeraadsvergadering en loopt
hoog op. Pilon's geschrijf doet de Gereformeerde zaak geen goed;
men spreekt in Schagen al van "Pilonisten" en " K r i m p i a r ^ n " ,
De consulent, ds. Donner, tracht tevergeefs de zaak te sussen.
Niemand kan br. Pilon van zijn ongelijk overtuigen en men besluit
de kerkvisitatoren van de classis om een uitspraak te vragen. Deze
kunnen of willen, na vele uren praten, geen bindende uitspraak doen.
Wel zijn ook zij van mening dat de artikelen van Pilon, hoe goed
ook bedoeld, meer kwaad dan goed doen. Waarmee de laatste nog steeds
niet overtuigd is. Het wordt een slepende zaak die de gemoederen
lang bezig houdt.
Het leidt echter niet tot een breuk; br. Pilon blijft lid van de
kerkeraad en blijft zich inzetten voor de kerkbouw«,
De kerkeraadsverslagen geven daarover zo af en toe wat informatie.
Zo meldt het verslag van 13 april 1938 de aanbesteding, compleet
met een lijstje van de inschrijvers:
1. A. Bakker ƒ 8 . 3 5 2 , — , bezuiniging ƒ 554
2. W. Giltjes ƒ 8.371 , — , bezuiniging ƒ 352
3. Th. Boekel ƒ 8 .42 0 , — , bezuiniging ƒ 471
4. Modder-Couperus ƒ 8.767, — , bezuiniging ƒ 435
5. Uitterdi jk ƒ 9.379, — , bezuiniging ƒ -
6. Blaauwboer-v.d. Hoven ƒ 9.500, — , bezuiniging ƒ -
13
IfyP.. . 1 .. . Ijf'J ; i , J <ƒ
! ^
. ’ <?/>: I
£.i //Vj. '.........
■* i J ~i?
j /Loy\ ;
. . . _______
. fyJL*i. OU. .
e ^ £ ^ f — —
! _ > ? . * . ^ 4 . . . . . .
u^L. xL«™. -fy--93 r r * y ,.----- - ._
L ^ i z ;ï 4yJ5>
__<£2«< .dt2^yu± //'/£ t Co
.;_____U Z ^& -&
financiële zaken:
Boven: De collecten.Onder: De vrijwillige bijdragen.
14
Na een scherpe woordenwisseling met één der inschrijvers be
sluit men te gunnen volgens bestek en de verdere afwikkeling
over te laten aan architect Dekker, "waarna deze vertrekt om
te gaan kegelen".
Terwijl de aannemer met de bouw van het kerkgebouw kan gaan be
ginnen, buigt de kerkeraad zich over de inventaris: banken, klap-
stoelen en een plaatsenregeling; de preekstoel die men mee wil
nemen uit de k a n t o n g e r e c h t s z a a l , maar die dan wel veranderd moet
worden; een orgel, dat men uiteindelijk koopt van St. Pancras
voor ƒ 100,— (De onkosten zullen volgens de plaatsers Pels en Zn.
hooguit ƒ 25,— belopen.); de eerste steenlegging, waarvoor men -
hoe kan het anders na de ontvangen goede raad en financiële steun! -
ds. Schweitzer als afgevaardigde van het Comité "Overvloed van werk
en werkkrachten" zal vragen.
Zo snel als alles gaat met het kerkgebouw, zo moeizaam gaat het
vinden van een hulpprediker. Direkt na de installatie van de ambts
dragers is men begonnen met het beroepingswerk. DiverseP namen pas
seren de reveu, diverse kandidaten worden aangeschreven, maar even
zoveel bedankbrieven komen binnen. Op 5 juni 1938 valt voor het
eerst de naam van kandidaat W a m s t e k e r . En hij zegt JA, Hij zal op
15 augustus zijn werk beginnen. Zijn salaris wordt uiteindelijk
vastgesteld op ƒ 1.000,--, later verhoogd met ƒ 100,-- in verband
met kamerhuur.
Intussen nadert het kerkgebouw haar voltooiing. In de notulen van
maandag 14 november 1938 lezen we dat op de daaropvolgende woens
dagavond de eerste dienst in de nieuwe kerk gehouden zal worden.
Van de dienst zelf weten we niets anders dan dat de brs. Krimp en
Pilon als regelingscommissie op zullen treden, dat Pilon graag een
koortje in de dienst wilde hebben (maar of het ook gezongen heeft?)
en dat er vanaf die dienst steeds met 2 zakjes tegelijk en met ha n d
schoenen aan gecollecteerd zal worden.
Eind 1938 heeft Schagen een zelfstandige gereformeerde kerk, een
eigen kerkgebouw en een predikant.
15
Vi'oenadag 24 Februari 1938
2 uur Kantongerechtsgebouw.- - 0- -
Aanwezig de predikanten, Da. Donnar, Greving, v.Andel en Ouderling Baas, da broeders Pilon* Phillppo, Joling, Abbink, j en Krimp . Ky
De Consulent benoemd door de Olaaais, Dg. Donnar, opent; v~ net ^ebed en geeft aan overzicht over de kerk ven Sohagen, i ■ en wil bespreken de morgen D.V. ta houden ledenvergadering- er zal worden beaprokenj ‘ 1 T
Kerkbouw 9n opdracht van de Gemeente vragen, br.Pilon deelde mede dat er ruim F.2750.- schoon over ia, Ds.Donnar, L Stelt br. rilon F.10.- terhand als gift uit B.O.L., br.P. ; '• zal op da vergadering een overzioht totaal ingekomen giften* ^even,
jrkbouw. Da. Doimer wil de uitnoodigingen aangevuld hebben net nog ,,1 Gerof.Aannemers, de namen worden genoemd van tfodder-Ooupeif ’ den Helder, Leegy.'ater H.II.Wafcrd, Kloosterboer en v. helder
73.0.Ti., Zwaan Stikhuizen, Seor. zal deze heeren morgen alsi uitnoodl^en. ï J
Ambèsdragers. Dirkshorn heeft besloten voor te stellen de broedersen Krimp ala Ouderling, G.Joling als Diaken. R> *
Krabbendam, br. Philippo nla ouderling, br.Abbink al3 Diaken,br. f i vraagt;’’Dua geen l:eus?", Ds.Donner geeft een voorbeeld ii'< Slootdorp, 5 broed3ra zoo aanbieden als Ambtsdragers.br. Thillppo heeft bezwaar, geheele dicusale volgt, brrt„(t zegt het ia niet da keus der a.s.Gemeente, allen willen Grsaf ala ouderling, Da.Boama zegt;" Op de Glasais heefj1
¥,
bendnm al protest tegen bede Gr. zyn gaan naar "cliEgen hl: bracht, br.Kr. ia hei er niet mede eens, br.Ph.blyft zv*1' zv;aren houden, ondanks deze bezwaren meenen de heeren dikanten het zoo te moeten voorstellen.
Gebouw Sohagerbrug. v/ordt zeer uitvoerig besproken, Krabbendam z'a* niet tot verhuur overgaan, nadnr zal dit tusschen de ker‘ moeten v.orden geregeld,oudo reohten wegens verhuur zul] blyven bestaan.Ds.Donner wil Krabbendam nogmaals adviseeren, het verdei te verhuren.Ds.Greving wil een bestaande schuld over collecte en by gen nog bespreken en geeft hierover cyfera, Voorz'. zegt dit nu maar sohriftelyk opgeven, kunnen de ker’teraden^ semen uitwerken, want D. heeft ook nog een zeer oude,-r aan behagen, Da. BoSma wil dit nu afwerken, br.Krin^-' niet eena met de opgaaf van Ds. Greving,Voorz. hao^ • voorstel. f/-.Hieta meer aan do orde zynde, gaat Da. Bosma voor„ * bed en sluit de voorz. deze vergadering en hoopt &«' avond te ontmoeten. I
Namens de kerk der Gemeente te Schag'
Verslag van een van de eerste bouwvergaderingen.*.
Op de kerkeraadsvergadering van woensdag 4 januari 1939 wordt de
bouwperiode afgesloten, en geeft de penningmeester een afgerond
overzicht per 31 december 1938i
Ontvangen van de kerken
bijzondere collecten
diverse giften
hypotheek
particulieren
Uitgaven in totaal
ƒ 1.206,68^
82,39
230,17
10.000,—
2.673,11
ƒ 14.192,35^
ƒ 13.753,27^
Blijft over
Uitgaven nog te doen (geschat)
Architect ƒ 350,—
v .d .Pruik 300,—
Bras 87,—
Schaafsma 100,—
Aannemer 41 8 , —
ƒ
ƒ 1 .255,—
439,08
"indien er nog wat rekeningen bijkomen zou er tekort zijn onge
veer met nog te betalen gas enz. afgerond ƒ 1.000,— ...... wil
Praeses bij elkander zien te werken, waar allen voor zijn, Scriba
krijgt machtiging om namens den kerkeraad een verzoek te doen
voor collecte in een andere gemeente, of het succes heeft kan
scriba niet beloven, zal het probeeren."
17
V B R Q U N N I R Q
T O T H E T
OPRIOHTEN OF VEHNIEUWEM VAM EEN GEBOUW.
Burgemeester on Wethoudora van Sohagon;
Gezien a r t . 6, eerste l i d , onder a , der Woningwet}
B E S L U I T E N i
aan . -<■ j *-«-«■y -*-•—
to Behagen op verzoek dd. ^ -^6> 19/ ^ ,
v e r g u n n i n g t e v e r l o e n e n
om, overeenkomstig het t ij deze vergunning behoorende bouwplan
en met inachtnem ing van de bepalingen der verordening voor
deze gemeente, bedoeld in a r t ik e l 1 der Woningwet, op het te r
re in , gelegen aan c: r .
kadastraa l bekond gemeente Sohagen, fieotie j 2 n r .
S/ïo. 32.7/12. t
Onderwerp;
Luohtboooherming . „art, 8 bis Woningviot, Lepos f .
De Burgemeester,
Siy'L-
De S eo re ta r is ,
doolon nJJ U mede, dat de M in is te r vn.n dintienlrndncho
Zn.ken ons hee ft b e r ic h t * dat. bljzondero voorzieningen
in vorbnnd met bescherming tegen luchtnr.iivp.ilen, a lg
bedoeld in a r t ik e l 6 b is der T»ortinn^et, mot be trekk ing
to t hot onderhavige bouwwerk door hem n ie t rcorden ge-
e is c h t . Zijne E xo e lle n tie verzoekt echter U to ïH.|zon
op de noodzakelijkheid van het t re ffa n vr,n zelfbeechor-
ming3no.tvtreg9lon, waaraan w)J by deze voldoen.
Burgemeester en Wethouders van Schagen,
CLDe BeoretariB ,
S7anden Kerkorand dor
Gereformeerde üoneente
18
De oorlogsjaren
Gereformeerd Schagen lijkt alles te hebben waarnaar men ver
langde en waarvoor men zo hard heeft gewerkt: een zelfstandige
kerk, een eigen splinternieuw kerkgebouw dat dankzij een bloei
end verenigingsleven bijna de hele week wordt gebruikt, en een
eigen predikant.
Toch loopt bepaald niet alles van een leien dakje.
Met grote regelmaat steken de oude conflicten telkens weer de
kop op. Het gaat daarbij niet alléén om de zondagsrust of het
carnaval. Dat zijn slechts de uiterlijke kwesties, de aanleidingen,
die in de kerkeraadsnotulen breed uitgemeten worden. Slechts één
keer wordt de kern geformuleerd: Hoe stellen wij, gereformeerden,
ons op tegenover de buitenwereld; een buitenwereld waar we ons
niet in kunnen vinden, maar waar we in ons dagelijks leven wel
deel van ui t m aken, waar we mee te maken hebben, waar we van eten?
Het is geen Schagens probleem; het is een probleem waar veel ge
reformeerden, overal in het land, het moeilijk mee hebben.
Het resulteert in vaak zeer heftige kerkeraadsvergaderingen onder
voorzitterschap van de consulent, ds. Donner, die - op last van
de classis - ook nu er een predikant is op zijn post blijft. Maar
er komt een verzoening tussen br. Pilon en de kerkeraad, zij het
pas na twee jaar.
In maart 1940 kondigt ds. loJamsteker zijn vertrek aan: hij gaat
naar Montfoord. Schagen is weer herderloos, zij het maar kort
want in juli al doet ds. Kramer zijn intrede als hulpprediker.
Hij breekt zonder twijfel een record, want op 15 september van
datzelfde jaar vertrekt hij alweer.
In één jaar tijd krijgt Schagen zijn derde voorganger in de
persoon van ds. Van der Mi ie.
19
20
In allerlei kleinigheden is merkbaar dat de oorlog ook hier haar
sporen achterlaat. Het zijn geen indrukwekkende gebeurtenissen,
eerder signalen waarachter iedereen zelf het verhaal kan denken.
1de noemen er een aantal:
- Al snel na het begin van de oorlog laat ds. Donner weten dat hij
de vergaderingen niet meer mee kan maken: de laatste trein ver
trekt om even over achten uit Schagen.
Ds. Greving van Dirkshorn neemt zijn plaats in.
- Er is sprake van een bustoelage vanwege de classis, omdat
Schagen een flink aantal Helderse evacué's ter kerke krijgt.
- Men overweegt om huiskerkdiensten te Callantsoog te gaan houden
als de kerkbus door de oorlogsomstandigheden niet meer zal kunnen
rijden. Het komt er in de loop van de oorlog inderdaad van.
- Rotterdam-Delfshaven weet, na het bombardement niet meer waar
haar leden zitten en vraagt of er wellicht ook evacué's in Schagen
beland zijn. Men antwoordt orifckennend.
- De diakonie ontvangt verzoeken om kinderuitzending vanuit Amster
dam. Men gaat hier daadwerkelijk op in. Ook worden k i s ^ n met voed
sel verzonden.
- De verplichte arbeidsdienst komt herhaardelijk ter sprake.
Ook circuleren "strikt v e r t r o u w e l i j k e , niet voor publikatie op
welke manier dan ook bestemde" brieven van synode en classis onder
de gemeenteleden.
- Het gemeentebestuur verzoekt medewerking bij het op last van de
overheid vorderen van de klokken, ook al hangt er in het kerkgebouw
aan de Bokstraat geen klok.
- Op 4 mei 1943 begint de kerkeraadsvergadering in verband met de
spertijd om 18.00 uur. Op die vergadering is br. Gootjes sr, na
een korte vrijheidsberoving weer aanwezig. De brs. Duinkerken en
Bodegraven wordt echter sterkte gewenst: zij moeten,als leden van
de voormalige Nederlandse weermacht weer in krijgsgevangenschap«
- Op de gemeente-avond van 4 april 1944 komt de keuze van de
datum wel heel curieus ter sprake: "door andere vergaderingen
waren alle avonden "met volle maan" reeds bezet".
- Ouderling Straatsma vertrekt "in ieder geval voor de duur van
de oorlog" naar Friesland. Duikt hij onder?
21
In het algemeen genomen nu is — afgezien van bijzondere omstandigheden — te
werkstelling in het buitenland nis zoodanig niet af te keuren. Er kunnen zich echter om
standigheden voordoen, die het vertrek naar elders en verblijf in het buitenland onge
raden maken.
Als zoodanig kunnen gelden: le redenen van geestelijken nnrd, b.v. wanneer iemand
met een zwak karakter onder bepaald toezicht moet blijven of ambtelijke leiding behoeft
en 2e redenen van zedelijkën aard, b.v. moeilijkheden bij de opvoeding der kinderen,
ziekte, echtelijke verstandhouding en andere bijzondere gezinsverhoudingen enz.
Ten deze bestaan voor de Diaconie bit kracht van haar ambt maatstaven, die zij
niet mag prijsgeven, en kunnen voor haar motieven gelden, die ondersteuning recht
vaardigen.
Hierbij zij nog opgemerkt, dat ook de gemeentelijke instanties voor arbeidsbemiddeling
met persoonlijke factoren rekening houden. Bij verschil van opvatting tusschen Uwe
Diaconie en de arbeidsbeurs of den agent voor arbeidsbemiddeling kan men zich ter zake
wenden tot den eerstondergeteekende. Indien dit oVerleg niet leidt tot overeenstemming
zal de diaconale ondersteuning zich er naar moeten richten, dat niet meer dan het nood
zakelijke om het gezin van den werklooze voor broodsgebrek te bewaren In uatura wordt
verstrekt. Ook tijdens den duur van dit overleg kan eenige hulp in natura worden geboden.
W ij deelen U mede, dat wij in onderhandeling zijn met de overheidsorganen en de
organisaties van particuliere liefdadigheid omtrent het in het leven roepen van een centrale
instantie van advies voor geval omtrent de beslissing aangaande het verleenen van steun
geen oplossing wordt verkregen.
Tot het voorkomen van vertrek naar het buitenland leene de Diaconie echter haar
hand niet. Het verstrekken van steun aan hen, voor wie het vertrek ongeraden is, kan
evenwel door de omstandigheden noodig zijn. Van eenige verplichting van overheidswege
tot het mededeelen van de namen van ondersteunden is geen sprake.
Wij zijn gaarne tot nader advies bereid in deze door de omstandigheden moeilijke
materie.
te S krn n ie t anders dan op grand «an de hooP9t ernstige ber.warei
tegen de-n X , -.ulkt r . i j in .h a a r eerste sch r ijv en bee ft u iteengeze t, « Is haa
oo rdee tl y l tnpreken, in t de kerke raden, sok im de X verp lio 'nt-nd i s geatel'
aan de dcorvoiu In aanmerking komeitde Jongen mrnschen en ;a n hunntie ouders
t«n ste rkste behoor» te o n t r a d e n een lg e r le ie actieve medewerking da:
daartoe te Terleenen , soodat e l j / i r n a t ig re innand moeten worden om aéch
gee ne r le i w ij ar te la te n bewegen ie t » te d ie n nu t in gna t tegen Gads fflbod,
Immerchet v e rr ic 'ite n vnn handenarbeid onder eene T*n hooger hand ypgelegde
v e rp lic h t in g moge op e lc h s e if geenszins aondig B ijn , het n t in t b i j het kan
. karak te r tan den X a ls nat-aeo o pvo ed ing s in s titu u t ten seernte te vieeaen
, '’ a t s l j , d ie b i j der,en d ienn t gedwongen nordebn te .lri|!elijfd| z u lle n ge
noopt norden d ijd e n te doen, d io n t r i j d ig r i j n met den uU d r iiU te liJk e n fin<
dee Heeren. 1
In dut gevo l z u lle n c*.e in g e l i j f d e n n ie t mogen cw iohtcn, msar s u lle n
a i j de u l-ernurd n ie t l ic h te roeping hebben on Oode neer g thoortaan te t i jx
dnn de nensoheji. 1'aï rnoet hun van te voren aiet uilen ernpt trorden ror.rgehot
den en wij allen r.ullen r*rn Herrr voor hen moeten bidden om petroumiakende
genade, <>p det r.i.l in de vtrroeking niet ber.wijken, a m r ptnndvnptlg nogen
blijven en vasthouden saji Gods gebod.
De S if< z ic h zeer wel bewuot dnt wat thv if ' vpn de Jonfe n<nrchen en
hunne ouders* r i s nude v?m de erkernden woidt gevraagd ven veel in g r ijp e n
der epid ie don to rn het nog m o r a l l l e n g ing oa den v r iJ w i l l i / jc n o f h n lf
v e rp lic h te n X. i'e rr « i j l n ove.ttulgd det n ie t amlern gehnndeld worden mag
en acht z ic h geroepen u d i t te eeggen opdat g i j de betrokkenen in getrouw
he id hun roeping ccogt voorhouden. •
I Kn de God aller genade e IJ met ons allen, opdat tiet pand dat ons ia
toebetroimd ongerept blijve beY<w«id<
i "T f . j “anienn de 5 het nodersmen.jij rV\r* RviLiy ^
1 A I t L eu
j *■ * ‘ ■ ■
'Twee fragmenten uit herderlijke brieven over de "arbeidsdienst"’. Vooral de tweede brief was -begrijpelijk- "strikt vertrouwelijk". Dergelijke brieven circuleerden onder de gemeenteleden.
22
- In de winter van 1944 blijft de kachel uit. Er is alleen zaag
sel als brandstof beschikbaar, maar dit geeft teveel rookontwik
keling. Bovendien komt het zaagsel van Wehrmacht-hout. Men besluit
om de kerkdiensten niet langer dan één uur te laten duren.
-Tijdens de kerkeraadsvergadering van 12 januari 1945 doet zich bij
het censura morum in verband met het komend-Heilig Avondmaal een
incident voor. Men maakt bezwaar tegen een van de broeders in ver
band met levering van goederen aan de bezetter. De beschuldiging
is ernstig, maar onweerlegbaar. Zo concludeert ook de onderzoeks
commissie van de classis, die de betreffende broeder adviseert om
af te treden. Hij weigert dit echter. Na de oorlog gaat de kerke-
raad over tot schorsing.
- Wonderlijk genoeg wordt nergens in notulen melding gemaakt van
die ene kogel in de preekstoel die - naar mevr. De Geus Cuperus
vermeldt in haar boekje bij het 25-jarig jubileum - de toenmalige
predikant Van der Mije deed uitroepen "Hebt u het al gehoord, de
kogel is nu door de kerk".
Eigenlijk is dit, bij nader inzien, niet zo verwonderlijk.
Er staat veel niet opgetekend: Gok over de ravage na de o n tplof
fing van de munitietrein op het station is niet zoveel terug te
v i n d e n .
Ondanks de oorlog gaan de kerkelijke zaken echter wel door.
Naast het werk in de eigen gemeente maakt men zich sterk voor
de evangelisatie.
Begin 1941 doet de kerkeraad, op aandrang van de commissie van
b e h e e r 9 bij de classis pogingen om een evangelisatiepredikant
te mogen beroepen. De classis beslist aanvankelijk echter nega
tief: het salaris moet ƒ 2.000,— worden en dat is te veel voor
Schagen; een combinatie met Krabbendam zou echter soelaas bieden#
Men is het met dat laatste lang niet eens en er zijn goede redenen:
" 1) De afstand Krabbendam-Schagen is een belemmering voor een
goede gemeentelijke bearbeiding alsmede voor het e vangelisa
tiewerk.
2) Het kerkelijk terrein van Schagen is zodanig uitgestrekt dat
een bevredigende oplossing de gehele persoon van de predikant
vraagt".
23
SCHAGEN. Maart 1940.
S C H A G E N .................. en de donkere kop van Noord-Holland.
Vraag: Een Gereformeerd Kerkje te Schagen?
Antwoord: Onder Gods zegen en dank 2ij de hulp van Gereformeerd Nederland is dit
Kerkgebouw er gekomen; de kleine Gemeente is geïnstitueerd 20 Maart 1938.
Aan allen die de Gereformeerde Belijdenis liefhebben.
Broeders en Zusters.
De kleine Gereformeerde Kerk te Schagen heet officieel Schagen en Omstreken
en nu zijn het juist hier de omstreken, die het Kerkelijk leven 200 duur maken.
Vanaf Callantsoog rijdt Zondags op beide Kerkdiensten een autobus over een
afstand van i 1! è 12 K.M. en onderweg op de verschillende kruispunten stappen
zij die naar Godshuis willen In, terwijl er verschillende bij zijn die dan al 20 minuten
hebben moeten fietsen om de bus te bereiken.
Deze busdienst die sinds de institueering van de Kerk van Schagen en Omstreken
In het leven is geroepen, stelt de geloovigen, wonende in de verstrooing, in staat ter
Kerk te komen. Veel Evangelisatie werk wordt hiermede tevens gedaan.
Zegen mochten,wij zien op den arbeid.
De geloovigen wonende In de verstrooing komen weder onder Kerkelifk verband,
het zielental sinds de institueering is verdubbeld, wij zien hen weder terugkeeren die
aan het Kerkelijk leven niet meer dachten en de Wereld begonnen lief te krijgen, de
Kerk is het middel in Gods hand geweest enkele voor afdwaling te behoeden.
Gereformeerd Nederland hielp ons prachtig en toch moeten wij helaas thans nog
maals een beroep op U doen, de Kerkautobus kost ons per Zondag i Fl. 15.—, waar
door wij op zeer zware lasten zitten. Toch mogen wij de Broeders en Zusters iniile
verstrooing dit opgaan naar Gods huis niet ontnemen: dit Evangelisatie werk rad£n
wij niet beeindigen, maar wij kunnen aan onze verplichtingen niet voldoen.
Door Schoonheidscommissie enz., moesten wij voor Kerkbouw nog afzonderlijk
Fl. 1000 leenen en dit bedrag moet afgelost worden. Daarom nemen wij de vrijheid
nogmaals een beroep op U te doen. helpt ons aan dit bedrag.
Uit eigen kring is dit onmogelijk; nauwelijks komen wij er met onze gewone
uitgaven door de steun der diverse instanties, maar het is en blijft hier altijd nog de
donkere kop van Noord - Holland.
Schenke de Heere Zijn rijken Zegen op Uw gave, Hij heeft den blijmoedigen
gever lief.
Namens den Kerkeraad der Geref. Kerk Schagen e.O.
Cand. W . H. WAMSTEEKER, Voorzitter.
W . H. KRIMP , Scriba.
COMM ISSIE VAN BEHEER:
J. J. TE1TSMA. Penningmctsltï.
G. JOL1NG , Secretaris.
P.S. Uw gave s.v.p. te storten op Gironummer der Kerk.
Geref. Kerk Schagen e.O. No. 339300.
L. S.
De Classis Alkmaar beveelt deze aanvrage hartelijk in Uwe liefde aan. De Par
ticuliere Synode en de Classis Alkmaar doen reeds al het mogelijke deze zwakke kerk
te steunen.
De Classis voornoemd,
Ds. D. VISCH . Praeses.
Ds. J. v. N IEUW KOOP. Scriba.
Ds. S. GREV ING . Auesor.
24
Men wil stoppen met de kerkbus die door de oorlogsomtandigheden
toch al wel snel niet meer zal kunnen rijden en bovendien worden
de kosten van de bus bij lange na niet gedekt door de buscollecte.
Het vrijkomende geld kan besteed worden aan het salaris van de te
beroepen predikant.
Op 30 oktober wordt een ledenvergadering gehouden. De stemmen
staken. Uiteindelijk sluit men een compromis: het autobusfonds
blijft; ais er een predikant komt zal er een extra buscollecte
komen in de m i d d a g d i e n s t .
Een aantal kerkleden uit het buitengebied is verontrust over de
gang van zaken en tekent protest aan bij de classis.
Maar wie schetst ieders verbazing! Ondanks haar eerder uitgebrachte
advies, vindt de classis dat "wat het zwaarst is, het zwaarst moet
wegen", anders gezegd: een eigen predikant gaat voor busvervoer!
Men adviseert een boekhoudkundige oplossing: fondsvorming buiten
de kerkelijke begroting om.
Op 7 juli 1942 wordt candidaat D. van der Mije, al werkzaam als
hulpprediker, als predikant beroepen. Men praat weer uiftvoerig
over de bus die dan al weken niet meer rijdt.
Ds. Van der Mije hoeft niet lang na te denken. Binnen een week
zegt hij ja. Claar het wordt toch 20 december voor hij zijn in
trede doet. Het classisexamen speelt hem parten,.
Tijdens diezelfde oorlogsjaren speelt binnen de gereformeerde
kerken ook het conflict met prof. Schilder. Ook in Schagen komen
de aan de orde zijnde leergeschillen regelmatig ter sprake.
Verreweg de meeste ingekomen stukken betreffen deze problematiek
en de schorsing en latere afzetting van prof. Schilder. Er wordt
veel en uitvoerig over gesproken, maar men blijft één.
25
U. ^ PU oU, L a . i u d
/fV/
I A ^ U j *(J
S^<uJ >? Ulk^0% ƒ t/^v i?J> r
x n .3 3 £XÏ2L Z':ti//. -
tS\<Hu~Ul. Jto .lt /a * J
cL . oujX. fé.Sj y - 7 V/ / tP. V9-
'kj ( i j
^ l ^ r v M ^ ^ u U . , 9' r v
■^2jUL. / éji-9r
Lt^. ^ v, ƒ fgj j i
l u ^ u Cuaj
/Tiaöuy / ^ y r/7775r »
/ f n p x/.<//
r^J.
/ .. (v/v . / - / ■ ■ V 'C
/S^ ^ ’' // i » v « fi
^ £>.tf ii'ff j j «°y-ó-f f(,.8b,thf
/*. - «i. J3
f c . a ; ';M -v^ / ? /- 4 3 .44^ 1'
ifePv * u ^ _ ■ ;•' -*
'— /•<*> //./*, //. <?
Vooral het Overzicht is interessant....De posten "Handreiking" en "Div.Leveranties" hebben zich in 1941 meer dan verdubbeld.
26
Veranderende tijden
Ook aan Schagen gaan de veranderingen niet ongemerkt voorbij.
De oorlog is nog maar nauwelijks voorbij of de kerkeraad krijgt
te maken met een aantal danslustige jongeren.
Huisbezoeken en lange gesprekken hebben niet het gewenste resul
taat; de jongelui willen hun dansles niet opgeven. In arrenmoede
besluit men tenslotte de 1e trap van censuur toe te passen en de
jongelui van het avondmaal af te houden. Uiteindelijk geven de
dansers toe en stoppen.
Is het teken des tijds?
In ieder geval wordt regelmatig geklaagd over de slecht^ opkomst,
ook van ouderlingen, en de slechte samenwerking.
Ook heeft men last van b l a d a d i g h e i d , zo zlefs dat de kerkdiensten
erdoor verstoord worden en men extra toezicht van de politie vraagt.
Hoe klein de groep gereformeerden in die jaren nog is, blijkt uit
het ledental op 1 januari 1950:
61 doopleden onder de 10 jaar
16 doopleden van 10 - 16 jaar
32 doopleden boven de 16 jaar
109 doopleden
99 belijdende leden
208 totaal aantal leden.
Een jaar later is dat aantal gestegen tot 228 „
De notulist maakt dan de volgende kanttekeningen:
De gereformeerden maken slechts 2% van de totale bevolking uit;
van het ledental is niet minder dan 10^ n i e t - m e e l e v e n d ; er zijn
57 gezinnen waarvan 12 bestaan uit gemengde huwelijken.
27
Gemeentebestuur van Schagen
N o 5 .V -
Onderwerp:Hedorlandocha arbeiders
naar Duitschland
Schagen, Augustus t-0.Postrekening 68366
M»n bl( ontwooid dolum «n numm« ta «m m Mw
m :
De Secretaris-Qeneraal, Wd.Hoofd van het Departoment
van Sociale Zaken richt zich bij circulaire tot ons met
verzoek te willen bevorderen dat aan werkiooze arbeiders
die passende arbeid in Duitschland weigeren geen steun
ontvangen uit. de Wétkloozen steunregeling, zoomede niet
bij wijze van armenzorg. Wij meenen goed te doen dit verzoek
te Uwer kennis te brengen.
Burganooster en Wethouders v«j|i Schagen,
n
Gemeente Schagen
No. 32 21 .
Onder werp:
Klokkenvordaring. .B ijl.. —
SCHAGEN, 3 December I# 2 . Fostrekcotag (8366Mm ( d i m b | Im< J i l i a •« m i m i I« m a d d i t ,
tlo » burgeme ester
iBecretaris.
Do Commissaris dezer IVovincie
deelt mij mede, dat de Kommissar für Finanz
und Wirtschaft heeft bepaald, dat de kerk
klokken thans met spoed zullen worden inge- nomen•
Ik verdoek U hiermede rokening te
houden en Uwe medewerking te verleenen.
De Burgemeester van SCHAGEN,
' Haar de kerk aan de Corn.Bokstraat had geen klok...
28
Dat is zo ongeveer de situatie als ds. Uiersinqa op 23 oktober
1949 zijn intrede doet.
Hij krijgt te maken met voorzichtige toenaderingspogingen tussen
hervormd en gereformeerd. In Schagen begint dit met een zangdienst
op 2e kerstdag waarvoor men k o n t akt zoekt met de Bethelgroep van
de Hervormde Evangelisatie. Maar op een brief van het landelijke
comité van toenadering gaat de kerkeraad éénstemmig niet in: de
tijd is er nog niet rijp voor.
Toch hangen de veranderingen in de lucht.
Tijdens de ledenvergadering van 3 maart 1951 vragen enkele leden
of er niet rhytmisch gezongen kan worden. Men wil er dan nog niet
aan, maar nog geen jaar later wordt toch - zij het aarzelend en
niet met ieders instemming - een begin gemaakt: 5 minuten voor de
dienst.
Voor ds. Uiiersinga, die trouwplannen heeft, wordt een pastorie ge
huurd, Cornelis Bokstraat 33, Bovendien krijgt hij een aktetas.
Zeker niet als huwelijkscadeau, de reden wordt niet verjjteld. Maar
kort daarvoor heeft hij voor een beroep naar Koudekerk Tiedankt.
Dominee wil orde op zaken stellen en pleit voor de invoering van
doop-, huwelijks- en belijdenisregisters.
De commissie van beheer vindt het niet nodig.
Als de Generale Synode van Rotterdam na lang praten besluit de
vrouwen stemrecht te geven. De kerk is niet langer een m a nnen
aangelegenheid.
Bovendien wordt de nieuwe bijbelvertaling i n g e v o e r d ... Om aan het
modernere taalgebruik te wennen zal de tekst van de preek voor
lopig uit zowel de oude als de nieuwe vertaling gelezen worden.
Op 26 februari 1953 kondigt ds. Wiersinga aan dat hij gaat ver
trekken naar 's Gravenland. Br. Fokkema neemt tijdelijk de voor
zittershamer over.
Lang hoeft hij deze echter niet te hanteren, want in maart van
het daaropvolgende jaar wordt in de vacature voorzien door
ds. Ja c . P l u q . Speciaal voor hem "en ter bevordering van het ambts
werk", zoals het plechtig heet, besluit men een bromfiets aan te
schaffen,, Ds. Plug was een man van weinig woorden, wat blijkt uit
29
DIACONIE DER GEREF. KERK AMSTERDAM-WEST (SLOTERDIJK) AM STERDAM -W EST........7..Juli......... 18 *3
SECRETARIAAT:O.v.Tan Loohem Ad«.da Ruyterweg 259AmBtsrdam-WTelefoon 8UJ J
Aan da Dlaoonle der Gereformeerde Kerk te Sohagan,
p/a dan Eerwaarden Heer Fh.P.Tan Bodegra-ren,
3 C H A Q B R B B U G .
herwaarde Heeren en Broedera,
Van de Centrale Conmiaale Toor Klnderultsendlng Tan Gereformeerde IMaoonleën ln Nederland Tarnamen wy.dat ln de a.a.somerraoantle ln Uwe Gemeente nog kunnen worden ondergebraoht:
7 kinderen.Het groote dankbaarheid aullen wy Tan dit aanbod
gebruik maken.*Sfeedlg sullen wy U doen toekomen een lyetje mat namen
en andere gegeTena der kinderen.De julete datum Tan de komat der kinderen sullen wy tl
opgeven,coodra wy hlaroTer Tan de Bpovrwegen bericht hebben ontTangen. Vermoedelyk tal dit syn 28 of 29 Juli.Ook de datum der terugreis hangt Tan de Spoorwegen af.
Voor het brengen en afhalen der kinderen aal door ona worden gesorgd.
Indien Toor de rela nog Tan tram of bua moet worden gebulk gemaakt,sou het U dan mogelyksyn,ona een dlenatregellng, alamede een tarief Tan dese Terroergelegenheld te senden?
Dan hebben wy nog leta op ona hart.Volgena da bepalingen Tan de oentrale oommleale la da laeftydagrena Toor uitzending 14 Jaar, nu hebben wy hier een jongen Tan ongeTeer 17 JaartTan saer arme oudere! dia een week of wat bultenluoht en goed aten seer dringend noodlg heeft.Hy le klein Tan atuk en maakt niet den Indruk dat hy al soc^oud le,syn Toorkomen la niet ouder dan aan jaar of Toertlan.Hy gaat iMa de U.U.L.O.aohool en slt ln de tweede klaaae. *
Zou het mogelyk syn om Toor dit kind een plaata by U tereaarTeeren?
Broadera,wy betuigen U by Toorbaat onsen dank Toor het Tele werk.dat dool U ln desen wordt Terrloht.lioge de Heere dit werk, hetwelk wy ln syn dlenat mogen doen,segenen.
Uw antwoord gaarne tegemoet slende.TerblyTen wy
lar
met heilbede en broedergroeten, namena de Dlaoonle Tan de Geref.Kerk t
Ameterdam-Weat
aeor.
B C H A O S M
^ ''^ ^ Jo h a n n e B Viotor Bleel
^ t,w,4»ttl Barnard Bleeker
HendrikuB I . Hansen
Ja.n HoogeTeen
Ber#nd n o n e
' ^ • ^ H e n n l n a Leene
0.Leene
■Vj
19 Sept. •30 Adm.de Ruijterweg 235 I bij de Oeneeak.dienst B-J
9 Mo t . '32 " 235 I «1 A-J
24 Juli '2 6 Jan ETertsenatr.122 11 Bewaker B-J
19 Mo t . '3+ Adm.de Ruljtexwsg 65 IIlEantoor-bedlend# B-J
24 Juni •29 Luoallostr.35 h B . Typograaf B-J
10 Juni '35 " 35 ha. • A-K
12 Juni •31 35 hB. » a -m
30
de geschiedenis die mevr. De Geus in haar boekje vertelt:
"Toen we op eerste Kerstdag allen in de kerk zaten,
ook de kerkeraad aanwezig was rnaar er geen dominee
verscheen, ging één der ouderlingen alvast het briefje
voor de te zingen psalmen en gezangen halen, in de mening
dat dominee zich wat verlaat had.
Toen de man aanbelde, deed dominee zelf open en de ouder
ling stelde dan ook zijn vraag:
" G o e i e m o r g e n , dominee, mag ik alvast het psalmbriefje?"
Het antwoord was even kort als duidelijk: "Man, er zijn
150 psalmen, keus genoeg zou ik zo zeggen." Idaarop de
dominee zich omdraaide en de ouderling zich beteuterd
afvróeg wat er gaande was. Een paar minuten later werd
Keesje Plug geboren."
Toch is het uitgerekend deze weinig spraakzame ds. Plug die
tal van kleine veranderingen doorvoert: bloemen in de kerk, de
gezongen geloofsbelijdenis, de bandrecorder voor de ziel^pn.
naar hij hamert ook op het tanende kerkbezoek. Men laat hem node
gaan als Roosendaal voor de tweede keer een beroep op hem doet.
Men wil nu geen candidaat beroepen, maar een ervaren predikant.
De deputaten Evangelisatie van de classis, waarmee hierover ge
sproken is, raden dit ook aan. Als het erop aankomt, krabbelen
de deputaten echter volledig terug: Schagen moet maar helemaal
niet beroepen, want er is geen evangelisatiegeld en er komt geen
evangelisatiegeld. Gelukkig is op de ledenvergadering die op 1
april 1958 gehouden wordt, de penningmeester van de deputaten
aanwezig. Hem wordt de situatie nog eens duidelijk uitgelegd:
Schagen is noodlijdend, dat wel, maar ook evangelisatiegemeente
en heeft daarom een predikant hard nodig. En het getij keert;
men kan zelfs ƒ 1.000,— meer steun krijgen.
Na een drietal bedankjes van aangeschreven candidaten komt de
kerkeraad in kontakt met dhr. üJ. G i s p e n a Hij studeert nog, maar
kan, zonder tegenslagen, in juni of juli 1959 klaar zijn, Men
besluit met hem in zee te gaan. Het geduld van de gemeente wordt
echter wel op de proef gesteld. Dhr. Gispen zakt een keer voor
31
DIACONIE GttirORMIER.DE KERK
AMSTERDAMZUID
c m cao o m
AMSTEKiiAM_Ä5.JIn».embac_ IM 4.
D . Maurice ,Olym piaweg 87 hs
HM N tNGM H STtl.
Aan de D ia c o n ie der Gereformeerde Kerk te Schegen
p . a . den Eerwaarden Heer Ph .van Bodegraven
Sohagerbrug
Eerwaarde Heeren en Broede rs ,
Ala zus terdiaco nie veroorloven w ij ons hiermede
de v r i j h e i d ons tok U te wenden met een dringend verzoek .
In verband met de hu id ig e omstandigheden verkeeren wij a l l e n ln groo-
ten nood,maar i9 he t in ' t b i j z o n d e r de 3 tedellng ,welk e zwaar ge tro rre n wordt
vanwege de ge br ek kig e moer ook onvoldoende vo e d s elv o o rz ie n in g .In deze teostand l i j d t iemand en daï z i j n wij h ie r b i j n a a l l e n , g e b r e k ,
temeer daar op a l l e aangewezen bonnen geen levensmiddelen te v e r k r i j g e n z i j n .
I n z o nde rhe id z i j n het echter onze minder bedeelde broeders en zu ster s ,
welke in absoluten zin tekort k o m e n , t e r w i j l wij als D iaco nie wel in staat z i j n
om een g e l d e l i j k e u i t k e e r l n g te doen maar n ie t om in natura b i j te spr ingen .
D i t v e r v u lt ons met groote zorg temeer daar de rantsoenen reeds sterk
z i j n verminderd en in de n aas te toekomst nog meer verlaagd zu llen worden.
Ook het helpen met bonnen kan hier geen uitkomst br e n g e n ,d a a r hier
u i t s l u i t e n d be paalde noodbonpen g e l d i g z i j n .
Het eenlge zou z i j n dat wij werden geholpen met levensmiddelen ; a m
a l les is hier groot gebrek en onze arme broeders en zusters z i j n u l ^ r e e r d in
het ve rl e de n n i e t ln s t9 at gene es t eenige voorraad aan te leggen.
Daarom ls ons verz oe k of U als D i a c o n i e ,w e l k e on ge twlj rel d de noodige
r e l a t i e s b e z i t op het p l a t t e l e n d , n i e t in staat z i j t ons te helpen h e t z i j e l dan n i e t tegen b e t a l i n g .
.Mooht U ons ind erdaad kunnen en w il len telpen,dan z a l het vervoerpro-
bleem nog wel m o e i l i j kh e d e n o p le v e r e n ,d o c h het is ons b e k e n d ,d a t nog ^teeds ,
m eestal per b o o t , z e n d i n g e n van n i e t te groote omavng,hler b in ne nk omen ïm o g e -
l i j k dat per eigen ge le ge nhe id nog het een en ander ls a«n te v o e r e n ) . *
Wat de a d r e s s e e r in g b e t r e f t komt het ons het b est e voor geen zending
aan de D iaconie te r ic h te n , m a a r aan het privé adres V 8 n o n d e r g e t e k e n d e .
Bovendien z a l het ons anngena*>m z i j n 8ls U ing eval van een zend ing ,
eveneens aan het adres van ondergeteekende zoudt vüillen berlcht-en wat er is
afgezonden alsook per welke g e l e g e n h e i d , o p d at vilj dan de ze nd in g zoo spoedig m ogeli jk kunnen a f h e l e n .
Verpakking per k i s t of althans zoo s te v ig mogelijk lijkt- ons vielraadzaam.
Vol vertrouwen z i j n w i j , d 9 t U on s , zo o m o g e l i j k , ï:11 f helpen en wij
zoodoende ln 3 tast mogen z i j n de ergste nood te lenigen b i l onze be hoe^^lg e broeders en zu ste r s .
Ten slotte hopen w i j , d o t U ons d l f ons verzoek n l e ' euvel zu il dulden; het ls dringend n oo di g geworden door de benarde on?Kandigheden ,waar in speclapl z i j , d i e aan onze zorgen z i j n toever trouvid , verkeer en .
Gaarne ln afvfag’iting van Uw ber lch t, v e r b l l 1 f 1 lnmiddeld me' broeder-groeten en he ilb ed e
Namens ! .. /.f.!«. : r ülv.ft . : t: 1.
/ < _ > \ ' '
D .K a u r ic e
Olympiaoeg 87 hs
Ams terdam-Zuid;
x us
In Amsterdam heerst ln 1944-45 een ernstig voedseltekort.«.
32
een tentamen. Het wordt uiteindelijk 5 juni 1960 voor ds. U . H 0
Gispen zijn intrede doet.
Hen praat regelmatig over de mogelijkheden om een eigen jeugd
huis te krijgen, en over de bromfiets van de dominee; het oude
brommertje van ds. Plug laat de nieuwe dominee regelmatig in de
steek. Het brommerprobleem is aanmerkelijk sneller opgelost dan
die rond het jeugdhuis.
Op 16 februari 1961 besluit de kerkeraad optie te nemen op een
stuk grond in plan Noord voor eventuele nieuwbouw van de kerk.
Nog geen half jaar later wordt deze optie weer ingetrokken:
volgens berekeningen zal de kerk in de Bokstraat nog wel 10 jaar
mee kunnen voor zij te klein is.
Tijdens de periode Gispen wordt veel en uitvoerig over het evan
gelisatiewerk gesproken. Uooral in de zomer is men erg actief
met l e c t u u r v e r s p r e i d i n g , allerlei clubwerk, jeugd en evangelie
en de zomercampagne in St. Maartenszee. Ten behoeve van het
laatste is er zelfs samen met de andere kerken een stit^iting
Kerk en Recreatie opgericht. Ook is er op initiatief van ds.
Gispen, die een begaafd lekenspelschrijver blijkt te zijn, een
lekenspelgroep actief die 's zomers op een wagen voorstellingen
geeft. Men is vol lof, maar dominee moet de eigen schapen niet
vergeten: de prediking op zondag lijdt onder het e v a n gelisatie
werk. Misschien komt daarom in dezelfde vergadering wel de moge
lijkheid ter sprake om een e v a n g e l i s t ( e ) aan te stellen. En dat
wordt mej. Veenstra, per 1 december 1963 als het aan de kerkeraad
ligt.
Eind november 1963 kondigt ds. Gispen aan te vertrekken naar
T e r n e u z e n .
Van de Naco komt bericht dat de busdienst zal worden opgeheven,
Eens een heet hangijzer en een voortdurend onderwerp van gesprek
blijken er nu, na 45 jaar, nauwelijks nog kerkmensen gebruik van
te maken. Er wordt dan ook nauwelijks aandacht aan geschonken«
Er zijn dan ook wel andere zaken aan de orde: de samenwerking met
de hervormden waar steeds meer stemmen voor opgaan, de vrouw in
het ambt, het jeugdhuisprobleem dat nog steeds niet is opgelost,
33
DIACONIEcm rc m u E R D E kerk
a m st er jd a m zu id______ AMSTERDAM , S .TannnM ______________ 194 5 .
ciM. cno o m
D . l ! n u r ic e ,0 1 y m p i a n e * ! R7 'is mmwcMmiui
Aan de D ia c o n ie dof Tere formeerde t;.erk tc ."chn.jen
p . 8 . der Eer sparden Heer P h . P . v a r Rode^ravcn
3 c ' ï a g e r b r u s .
Eervoprde Heeren en B roeders ,
Onder har teli,1'ce d e n k z e ^ c i n 3 bevcsKicen v:M
U hiermede de goede ontvangst v?n Uw schr i jv er van 20 D e c . 1 . 1 . ^ en evens
de goede overkomst van de door U gezonden kis t mek levensmiddelen .
t'et ijroote vretj'de con stateerden ”i i< ,dat U a<?n on-> verzoek
hebt kunnen en w i l len ircvoli; geven } Mierwede 'iebt U ons en onse menpchen een grooton d i e n s t bewezen in deze v d o ” 'ten zoo moeil i^ker t l 4d.
Bele efd verzoeken 'lil U ook onzen dank te “ i l l e n ove^^^entjen aan h e n , d i e U in ste lden deze zending pon ons over tc maken en hen
te v e r z o k e r e n .d a t het ?oe<J be steed za l worden.Bi.1 de on tborfs t behaalden mI* v . 2 , 5 0 vracht'.
Ing evolg e Uïj verzoek zu l le n yi.1 U de k i s * me*' de 2 zakken
zoo spoedig mo^eli lk franco en per d e z e l f d e schipper ,_eT,ui’ zc n d e n .
U nogiraal.? ha+telillr dankend voor a l Uw moeite en Ti« b e r e i d
w i l l i g h e i d en U ’ s Heeren Zo-jen toebiddende op al Uwen a r b e i d , v e r b l i k
inmiddels met b^ oedergroeten en h e il b ede
1N s m c n a » ia c o n ip k e r k ^XM8tEMUrtKU2U»l>
S e c r .
MOTORDIENST h v H o o g l a n dS C H A G E N -1 -A M S T E R D A M
Telef. 564 , Giro 363988
ü
'X r*4
34
de opkomst van de t.v. en het beroepingswerk waarin de klad dreigt
te komen door vermindering van de steun van deputaten h u l p b ehoeven
de kerken.
Toch wordt er beroepen. De kandidaten Span en Detmers wijzen een
beroep naar Schagen af. Na een lange en verwarde discussie be
sluit men candidaat Leene aan te schrijven. Hij reageert po s i
tief en doet op 12 september 1965 zijn intrede.
De vergaderruimten worden een steeds groter probleem, zeker als
"De Buutpaal", 't jeugdgebouw achter de oude Ulo-school in 1965
wordt afgebroken. De school heeft een noodlokaal over maar de
prijs is een bezwaar.
Als in november 1968 ds. Leene zijn vertrek naar de Vrije Univer-
siteit aankondigt komt alweer het samengaan met naburige kerken
(Kolhorn, Krabbendam, Dirkshorn) ter sprake, Men is ronduit tegen;
het evangelisatiewerk kan eventueel samen. Een actie voor verhoging
van de vrijwillige bijdragen levert genoeg op om niet meer afhanke
lijk te hoeven zijn van steun. Candidaat Schouten word^j b e r o e p e n .
Nog juist voor zijn aantreden beleeft Schagen een wellicht his t o
risch moment: de eerste vrouwelijke ouderling doet, in de persoon
van mevr. Van der Laan, haar intrede in de kerkeraad.
De notulen uit de laatste maanden van 1970 worden beheerst door
twee onderwerpen:
1) het evangelisatiewerk en met name de financiële problemen
hieromheen - in maart 1972 lost dit probleem zichzelf op:
mej, Veenstra vertrekt naar elders -.
2) het "Bouwfonds", naar het schijnt begin 1970 gesticht in ver
band met het jeugdwerk. Nu gaan de ideeën echter een heel andere
kant op: kerkbouw.
35
rC^FDÜLING: NEDERLfliJ HF LEVENSVERZEKERD I ITDFfHT
I p f l B E L 1 LJL - MAATSCHAPPIJ - U 1 r U X l l IJa
|v^|4r\ O 5 £• 3. <
vciqcns+uc voorwaaraen aan emMtctijMr. vcmujkiu* tnTytfer ijev&tn
...U ï ^ ^ U K I
verzekeri, op voorstel VAn.(jL.
vclccnj+éc vccnvtt&rden aan omjneznde vermeld.' / y y ^ • ^ . ' \
' ^ geboren der.
ML n SJbetaalbaar b ij overlijden aan Be rechthebbend n
en rulhs fegren eene tvehelijksche premie van A
De prem ie Is slechts gedurende vijf en twintig jaar verschuldigd.
uitrecht. den..f f 1ï?J .Ridder
fAlj.» rechten, voortvloeiende uit dezs verzekering zlto 21 .Augustus 1950 overgedragsn aan de Diaconie
i der Gereformeerde Kerk te Scba£en.die door mede- oncertekonirife heeft verklaard de overdracht te aan-
• -/''y
Hel Baluur, J j
\ vaarden.------------Utrecht, 26
R.V.^uSustus I95O. ' «?. „UritECHT"
I
s
Een niet-alledaags archiefstuk
36
De Ontmoetingskerk
Begin 1971 morden de bouwplannen serieus. Na uitvoerig beraad
tussen kerkeraad en commissie van beheer wordt besloten de depu-
taten kerkopbouw te Utrecht een uitvoerig onderzoek te laten ver
richten naar de behoefte aan kerkbouw te Schagen. Een goede prog
nose voor de toekomst hoort daarbij. Hier zal een bouwcommissie de
noodzakelijke gegevens verzamelen.
Op de ledenvergadering komt - heel toepasselijk - het onderwerp
"Heeft de kerk nog toekomst?" ter sprake, waarbij vooral de in
houdelijke kant aan de orde komt: de vorm van de eredienst, de
iavondmaalsviering en kinderen aan het avondmaal. Korte #ijd later
verschijnt er een rapport van de classis Groningen over dit laatste
onderwerp.
Ondertussen baren de financiën zorgen, ondanks de opbrengst van de
(eerste?) k e r k e v e i l i n g : ƒ 7 . 200,— . Er dreigt een tekort van ƒ 1 0 o000,-
tot ƒ 12.000,-. Men zal de gemeente rondgaan.
Het bureau Harms komt met de eerste cijfers in verband met de ge
vraagde prognose. Men verwacht in 1980 zo'n 1100 leden en advi
seert een kerk van 400 a 450 zitplaatsen en de nodige bijzalen.
üJe kunnen een aantal dingen doen:
1 . A f w a c h t e n .
2. Dubbele diensten als dat nodig is, met daarnaast een be
scheiden gemeentecentrum bouwen, gezien de benodigde bij
zalen.
Kosten _+ ƒ 325,000,--.
3. Huur van b.v. de Herv. Kerk.
4. Bouw van een nieuwe kerk en benodigde bijruimten.
Kosten _+ ƒ 700,000, — «
37
De Ontmoetingskerk
Begin 1971 worden de bouwplannen serieus. Na uitvoerig beraad
tussen kerkeraad en commissie van beheer wordt besloten de depu-
taten kerkopbouw te Utrecht een uitvoerig onderzoek te laten ver
richten naar de behoefte aan kerkbouw te Schagen. Een goede prog
nose voor de toekomst hoort daarbij. Hier zal een bouwcommissie de
noodzakelijke gegevens verzamelen.
Op de ledenvergadering komt - heel toepasselijk - het onderwerp
"Heeft de kerk nog toekomst?" ter sprake, waarbij vooral de in
houdelijke kant aan de orde komt: de vorm van de eredienst, deIavondmaalsviering en kinderen aan het avondmaal. Korte #ijd later
verschijnt er een rapport van de classis Groningen over dit laatste
o n d e r w e r p .
Ondertussen baren de financiën zorgen, ondanks de opbrengst van de
(eerste?) k e r k e v e i l i n g : ƒ 7.200,--. Er dreigt een tekort van ƒ 10„000,-
tot ƒ 12.000,-. Men zal de gemeente rondgaan.
Het bureau Harms komt met de eerste cijfers in verband met de ge
vraagde prognose. Men verwacht in 1980 zo'n 1100 leden en advi
seert een kerk van 400 a 450 zitplaatsen en de nodige bijzalen.
We kunnen een aantal dingen doen:
1. flfwachten.
2. Dubbele diensten als dat nodig is, met daarnaast een be
scheiden gemeentecentrum bouwen, gezien de benodigde bij
zalen.
Kosten _+ ƒ 325«000,--.
3. Huur van b.v. de Herv. Kerk.
4. Bouw van een nieuwe kerk en benodigde bijruimten.
Kosten _+ ƒ 700,000, — e
37
EuâAAtfUiJi 'C*-c' cù <t // tt, ùc^u ,p
/ û o o -éc>-££<StZ^ _ / ^ y 2, J 5 " 0
(f% • K 7 (y.
>^i> / ju2. u j '
to c> > ftr& c ta ^r.^ 0 1 - K ' i/ . {/# f *3 r r j
v J t 3 e$> J 5 ^ 0
/ X Y 'X o — ^ l3 w g X ^ «? X , _- Z ' / £ >
Ä X cajxZj £ ^ c*u (1£i u£ a. <9 / J' - f O j ( J y »
/ / c L - $ ^-G->?~<-V-a-''£<=30r*.
C ^U Â T L ^ / $
2 s ^ ( Ô U « ^ ^ 6 ^ x - t . ^ 3 Ö ^ O
<*'Lf y > ~ / s 9 °
i ^ 5 â - ^ v V ^ » - v ^ « _ ^ - "/- /. ^ ^ ' _____________
æ û ^ ù Æ .< > 4a a ^ i « ^ - />p 3^ ^ __ _______
i S " _________________HyCif'i-dp^<**d!&£^A<^eùi. b û d L / ^ { ° ? , ------- -----
<P-ZjL>~Â<tf'<*- 'ÇjL^\4-*>AsL^LJk_______/ a> i ✓ '^o
kovv^Ult^ty*** y 2 $ sfr" T p J V
(Xis?t «- m ' d</wuu-^ ' jj_________y^-______ ^ ------------
7~ëL 5 C^<xJtLs— cCacn-
— __
/ y - . a
f Lftj.— lAi' f. . >
s i o ÿ cU^ /> 7 ^ p ^ / m - J f ''£+-**£*... '}stAsi ùI— y/nA-èt-, 6 1-<__-. — 1
1962 - Een afrekening in verband met de auto-zending.
38
De bouwcommissie zal over de mogelijkheden adviseren.
Er wordt ook gesproken met de Herv. kerkeraad en de R .K .parochie
raad over gezamenlijke bouw en medegebruik.
Wat betreft dit zakelijke overleg lopen de gesprekken op niets uit.
Wel groeien de kerken door dit intensieve kontakt dichter naar el
kaar toe. Men wil meer en intensievere samenwerking in de toekomst.
En dat is een belangrijk winstpunt.
De bouwcommissie werkt met deze wetenschap gestaag verder. De
architect Cooiman komt met een plan. Men wil voorjaar 1975 gaan
bouwen. De oude kerk wordt verkocht, overdracht 15 april. De
nieuwe kerk zal 2 november 1975 in gebruik worden genomen.
Uiteindelijk moet ƒ 375.000,— geleend worden.
Er is nogal wat discussie over het orgel. Een "echt" kerkorgel zou
mooi zijn, maar wordt veel te duur. Het wordt een electronisch orgel,,
Ook de naam van de kerk is nog een vraag. Moet het "de Bron" of
"Ontmoetingskerk" worden? Er wordt gestemd en wordt " Ontmoetingskerk"
- tegen de zin van de architect.
Intussen gaan ook intern de zaken door. De gemeente groeit en
dat vereist aanpassingen. Er is al sprake van een grote en kleine
kerkeraad, maar er wordt gezocht naar een andere vorm, een "Kerke
raad nieuwe stijl". Er komt een nevendienst voor de kinderen.
Er ontstaat langzamerhand een intensiever en beter kontakt met de
andere kerkgenootschappen, zo zlefs dat er H e r v i / g e r e f , kerkeraads-
vergaderingen plaats vinden en een kanselruildienst die na korte
tijd omgezet wordt in een gezamenlijke dienst.
Als ris. Schouten aangeeft te zullen vertrekken biedt de Hervormde
predikant spontaan aan in noodgevallen in te willen vallen.
Met de Hervormde kerkeraad van Callantsoog vindt in deze tijd in
tensief overleg plaats over een gastliamaatschap.
Een aantal gereformeerde kerkleden uit die plaats gaan daar ter
kerke, maar willen wel gereformeerd blijven.
Er wordt een oplossing gevonden in het genoemde g a s t l i d m a a t s c h a p ,
maar zakelijk moet daarvoor heel wat geregeld worden.
Binnen een jaar na het vertrek van ds. Schouten adviseert de be-
39
Schagen 24 oktober 1963 -
L.S
Wat vroeger dan werd verwacht is de uitslag bekend
van de verkoop vr.n de lammeren van de kerk.
De winst voor een lam bedraagt f . .
Cm bet innen te .vereenvoudigen -kunnen zij, die een
gironummer hebben het bedrag gireren op no. 339300
t.n.v. de penningm. v.d. Geref. Kerk te Sctegen,
met pentekening — lammersnaktie— .
Verder kunnen zij, die dit wensen het bedrag in een
enveloppe overhandigen bij de kerk.
Mocht u een andere wijze willen, hoor ik dit wel,
bij voorbar.t dank,
wit vr.gr.
C . G O C T J j'JS.
Voor u is dit bedrag . /
j h - rk
In 1963 wordt een zgm» lammerenactie gehouden
roepingscommissie d s c Lanser uit Metslawier aan,
De gemeente gaat akkoord en op 9 mei 1976 komt deze nieuwe predi
kant de gereformeerde kerk hier versterken. Gezien de vele keren
dat binnen de kerkeraad dan al gesproken is over "randkerkelijk-
heid" en "meeleven" wacht hem werk genoeg.
*
41
42
De laatste 10 jaar
De jongste 10 jaar u/orden gekenmerkt door een grote vergaderinten-
siteit, waarin men vooral worstelt met de eigen struktuur, maar
waarin ook na veel discussie het gezinsavondmaal wordt ingevoerd;
- de wens tot Vrede leidt tot onvrede in eigen kring - maar ook
worden stappen gezet met als doel een betere samenwerking te
krijgen met andere kerken, met name met de Nederlands Hervormde
gemeenten van Schagen, Zijpe en Callantsoog.
Nadat de feestelijkheden bij de opening van de Ontmoetingskerk
voorbij waren, bleek al snel dat Schagen niet zover ging uitbreiden
als oorspronkelijk de bedoeling was. Dit betekende dat ginder m e n
sen beschikbaar zouden zijn om de schuld van het kerkgebouw af te
lossen. De eerste tijd kon door verhuur aan de Lagere Agrarische
School en door gastvrijheid te verlenen aan de Chr. Kleuterschool,
vanwege een brand, het financiële plaatje nog in evenwicht ge
houden worden.
Eind 1981 komt er een eind aan deze inkomsten en nemen de tekorten
snel toe en zelfs de classis moet bijspringen. Dit verandert bij
indiensttreding van de predikanten D. Post Hospers en T. Plattje.
Een groot aantal gemeenteleden doet dan een extra toezegging om
zo te zorgen dat weer een predikant beroepen kan worden. Ook blijkt
het nodig de kerkveiling die afgeschaft was, zo nu en dan weer in
ere te herstellen. Een teruglopend ledental en de nodige onkosten
aan het kerkgebouw zullen ook in de toekomst steeds weer opnieuw
extra collectes voor het begrotingstekort noodzakelijk maken.
In 1978, komt voor het eerst het ledental boven de 1000 leden.
Ter ondersteuning van ds. Lanser wordt dan gesproken over het aan
trekken van een p a s t o r a a l m e d e w e r k e r , eventueel samen met de her-
43
. cc®***«
Schager Qourant \ ZATERDAG 14 MEI 1977
BEKENDMAKINGBurgemeester en wethouders van de gemeerrte Schagen maken bekend, dat gedurende 1 maand voor een ieder ter inzage ligt hun besluit van 26 april 1977 tot uitvoering van artikel 132 van het reglement verkeersregels en verkeerstekens waarbij in het algemeen belang van het verkeer en de veiligheid op de weg noodzakelijk is geacht door plaatsing van borden. volgens model 60 van bijlage II van het reglement verkeersregels en verkeerstekens het pad gelegen ten westen van de Rembrandtlaan, plaatselijk bekend als het toegangspad naar het gereformeerd kerkelijk centrum, aan te duiden als onverplicht fietspad, onder güriijktijdige intrekking van:
a. het besluit, d.d. 21 september 1971, voorzover dit betreft het pad gelegen ten westen ' van de Rembrandtlaan, plaatselijk bekend als het toegangspad naar het gerefor
meerd kerkelijk centrum en waarbij o.a. voomoemd pad werd aangewezen als voetpad door plaatsing van borden volgens model 61 van bijlage II van het reglement verkeersregels en verkeerstekens;
b. het besluit, d.d. 9 december 1975, waarbij werd besloten tot plaatsing van bord 21 aan het toegangspad naar de gereformeerde kerk, aan de zijde van de Rembrandt- Ij laan alsmede tot plaatsing van bord 17 eveneens aan het begin van dat toegangspad # aan de Rembrandtlaan, Welk bord wordt voorzien van een onderbord met de volgende tekst „uitgezonderd auto’s naar gereformeerd kerkelijk centrum ’;
en weik besluit in afschrift is verzonden aan Gedeputeerde Staten van Noord-Holland, de hoofdingenieur-directeur van de Rijkswaterstaat, de A.N.W.B., de K.N.A.C., da Koninklijke Motorrijders vereniging, de Groepscommandant der Rijkspolitie, de directeur Openbare Werken, mr. M. C. Roos, H. W. Beek, N. J. Snaas en het Gereformeerd Kerkelijk Centrum.Tegen dit besluit kan door iedere belanghebbende, binnen 30 dagen na de dag waarop - dit besluit ter openbare kennis is gebracht, bij de Kroon beroep worden ingestekl. Het beroepschrift dient echter bij de Commissaris der Koningin in de provincie Noord- Holtand te worden Ingediend.
Schagen, 14 mei 1977.
Burgemeester en wethouders van de gemeente Schagen:H. DE WILDE, burgemeester ,.
J. S. C. M. LOUTER, secretaris
De kerk stond er.Maar het toegangspad gaf nog wat problemen Mogen er nu. wel of geen auto’s langs?
• • • •
44
vormde kerk. Dit blijkt financieel echter niet haalbaar. In mei
1980 stelt de werkgroep Jeugd aan de kerkeraad voor het jeugd
werk onder te brengen in een stichting. Op 11 december 1980 wordt
de oprichtingsacte van de Stichting Gereformeerd Deugd en J o ngeren
werk Schagen goedgekeurd en ruim een jaar later ook het huishou
delijk reglement. In 1981 volgt ds. Lanser 3 maanden een pastoraal
klinische training. Uiteindelijk vertrekt hij 6 mei 1984 naar
Zaandam.
De beroepingscommissie slaagt er daarna vrij snel in kontakt te
leggen met een jong echtpaar, Trijnie Plattje en Dan Post Hospers
uit Kampen, die graag samen in "parttime"-verband één predikants-
plaats willen opvullen. IMadat de nodige financiële garanties van
de gemeente zijn verkregen treden zij 17 maart 1985 in dienst.
Ds. Trijnie Plattje gaat werken in Groeneweg, Schagen-centrum en
M u g g e n b u r g , terwijl ds. Dan Post Hospers Waldervaart en de buiten
wijk voor zijn rekening neemt. Direkt krijgen zij te maken met de
beroering die het voorgaan van een tweetal predikanten heeft, bij
verschillende gelegenheden, teweeggebracht. *
Véél energie is er in de periode 1976-1981 gestopt in de reali
sering van het g e z i n s a v o n d m a a l . De eerste aanzet was gegeven
tijdens de periode van ds. Schouten (1970-1975), De in 1976 inge
stelde Raad van Eredienst heeft daarna nagegaan in hoeverre reali
sering mogelijk was. Een positief advies volgde in 1979„ Omdat er
toen nogal wat onrust was met betrekking tot de invoering van de
gemeentestruktuur, een cantorij en veranderingen in de liturgie,
werd de discussie in de kerkeraad een jaar opgeschort, om deze in
1980 weer op te pakken. Na t h e m a d i e n s t e n , vele gesprekken, en
opiniepeilingen leidde dit uiteindelijk tot het principe besluit,
om gezinsavondmaal in te voeren (maart 1982). In de ochtenddienst
van 9 januari 1983 vindt dan uiteindelijk de eerste viering plaats.
Aan het begin van de jaren '80 ging de wens om tot een alles om
vattende Wereldvrede te komen ook aan de Gereformeerde kerk van
Schagen niet voorbij en ook bij ons dacht men over de verwezen
lijking van het ideaal verschillend. Alleen V/redeskranten tijdens
de Vredesweek, of ook S j a l o o m - k r a n t e n ; alleen IKV, of ook ICT0?
45
>"‘1' ■ •<7'.* v £ / ü r j c A T A L O é U s ^ ~ i -■
: * ^ ^ r ‘v;t v * ' J. _ ^ . .. *.. . -•>,•■...... »,•• -■ '■
' Z E S D É K E R K V E I L I N G ‘
ï- ■*/.+ •■•“ • V v "• : •.!'■-{ %, . *' 'V , +• - V •!'. -‘ ■* l" 7‘ ;'; ‘ , ; t» houden op 5' . • : .-. . / .- , t. : v •;. - '
:■ j *. > ’4"‘- -!■'■■■ ■' \ * ,'• l ' V y ' V' ■ '
[’■ . -.i.' ■?• : v‘I':1';V "Î4U.Ï-.' v -; U ?-./-• Ä'~?" ./■-
vc V R i J D À ö 2 Â P R I L 1976 ' f t
lp* •■<? i: . r. ' -. .J'avondsom 7.30 uur ? ?■.. ^K ;
.v , : ' ‘■>J»Vavond*,Ofn 7 .30 uur ? ?
■ . ' 7- - ! 7> 1 y ' ■■ ;
^ - .. ^ ' ..0 J ' ' j. :*■ ■ V"~_C ' j j ‘:L- • ~ 'b ~ - v ■; ' ' ' v - r .•/ ;
k it« i" .d e r o d e l e e u v ^ ^ $
: : :-'.-'.~:i r-s-.f'h 16, Schagan. / v * - ï jL ï ’--v ’-ïr~'V-’^ •'• • •* i*c> t 5 'v** » ./•«,..• ''■;; y>. /-<*/* . ,f-? , r ;•'• • ' * t'A'--* \ f -r-' • -.J ' " '• •
- : .-•■•A . ^ .• •. : •- •? - '•• • . ••> ■ ' ■■ '■ v v ••■>..• r>;"y*fM’-V • • - \* ...'-.r/ *^v 'V f / Ç f ;Zaal op«n bni 7 iiür ioot iMt bazichtigön van dé - • .-, ?» ' -vis-- V ; , ' * , . ^ . g o a d a r e n .■, . ' ^ Jr ■/ - -s . '- • > - ' ■ v-
’ ’r- * ; + • **.% 1 • • • -i;- >. . ■ : - •.-•-■ - ■' - I. ' rV - ^ f -, .: > V ' ‘V-1 ' - ~ ‘ j\ * . -. *
/• f : V'-r‘3 ' 5 ^ - -i- f * . ‘ r V r f ^ Ten béhoav« vàh hét bouwfonds van hét v/vr»-*'7:’- '
T; 5 GèraformeerdeONTMOETINGSCENTRUM.: ' . •• ‘ 7^1 lïï~.y:~. >’••■-- r " : r y.-, -
.- ;■ -ç - r ■ v ^ ' ^ , » ' f y, ■'■.>. ■ > . ‘
Î1 ‘r :s c H A Q E N - À i : :*; J.' 'j'1 r ƒ '• V." '•> ••_.* * ' : ''-c> ■
•■ ■ - V-Jr-':; v ; Vf’ ;Vr-: ' h ^ ^ -Î ’ ■ ' '*\ï: I ' ' -■
< «;? / V, O ^ ‘ ' " 7- V' ' r'V'-
De traditionele kerkeveiling
46
De artikelen van Ide Wolzak in de Wijngaard in die tijd hadden soms
felle reacties tot gevolg. De steeds weer oplaaiende discussie over
wat wel en wat niet in de Wijngaard mocht werd voorlopig afgesloten
in een extra kerkeraadsvergadering over "Oorlog en Vrede" in juni
1982, georganiseerd door de Raad van Onderwijs en Toerusting.
G e m e e n t e s t r u k t u u r .
Het begon allemaal begin 1976; de kerk staat er, er loopt nog een
geschil over het toegangspad, we zitten op 780 leden en Walder-
vaart is in opbouw. Diakenen rapporteren enthousiast na een ver
gadering binnen de classis, dat wijkteams de oplossing zijn om de
afstand tussen kerkeraad en gemeenteleden te verkleinen»
De gemeente wordt opgedeeld in 4 wijken. Naast een voorzitter en
een scriba denkt men 13 ouderlingen en 7 diakenen nodig te h e b b e n e
Onder invloed van ds. Lanser, die juist zijn intrede heeft gedaan
(11 mei 1976) krijgt het plan wat eerst louter praktische over
wegingen als uitgangspunt had, ook een meer "dieper" uitgangspunt;
"de gemeente is draagster van de bedoelingen van de H e e ü " , met
andere woorden de bedoelingen van de kerk dienen primair door de
gemeenteleden aan de basis gerealiseerd te morden»
De hierarchische struktuur moet verdwijnen en omgezet worden in
een struktuur die uitgaat van het grondvlak. In deze opzet worden
de wijken verder opgedeeld in pastorale eenheden met ieder een
k o n t a k t p e r s o o n . In de plaats van de kleine kerkeraad komt er een
moderamen van 4 personen, dat kontakt houdt met wijkteams en c o m
missies. Iedere donderdag wordt vergaderd!
Voorjaar 1978 wordt voor het eerst de nieuwe struktuur geëvalu
eerd, samen met dhr. Ytsma van de landelijke adviesgroep gemeente
struktuur. Op zijn advies bouwt de inmiddels opgerichte commissie
gemeentestruktuur de struktuur verder uits liturgiecommissie wordt
Raad van Eredienst, Commissie van Beheer wordt Raad van Hulpdiensten
en nieuw is de Raad van Onderwijs en Toerusting. Het moderamen en
daarmee ook de kerkeraad wordt uitgebreid met vertegenwoordigers
uit wijkwerkgroepen en raden; dit kunnen ook gewoon gemeenteleden
zijn. Daarmee was de kiem gelegd voor een conflict.wat begin 1981
47
Zo hadden we het on3 gedacht..........in 1976...,
48
tot uitbarsting kwam, toen een meerderheid van de bevestigde ambts
dragers het funktioneren van de niet ambtsdragers onmogelijk maakte.
In een kerkeraadsvergadering die een hele zaterdag duurde werd de
"7 februari commissie" aan het werk gezet. Een half jaar later komt
deze commissie met een rapport met als belangrijkste voorstel dat
de raden en wijkwerkgroepen voortaan door middel van hun voorzitter
vertegenwoordigd moeten w o r d e n ,’die hiertoe dan bevestigd moet
worden als ouderling(e) met een bijzondere taak.
Erg wennen was het voor veel ambtsdragers binnen de nieuwe struk-
tuur. Velen waren er nog niet aan gewend toen hun zittingsperiode
er op zat. Al in november 1981 wordt de Raad van Hulpdiensten weer
gewoon Commissie van Beheer. In 1984 gaat het sektieberaad op in
de wijkwerkgroep en wordt dan " w i j k b e r a a d " .
De struktuur vraagt nogal wat medewerkers. In 1981, toen nog alle
funkties waren bezet, bestond de kerkeraad uit 32 personen. Omdat
toen ook regelmatig sprake was van bezoekers op de "publieke tri
bune" was de kerkeraadskamer te klein. Daarnaast was eejj groot
aantal kontaktpersonen nodig en telde iedere Raad ook nog gemiddeld
7 personen.
Met het teruglopen van het ledental en ook wel van de b etrokken
heid van de gemeenteleden bij het kerkbestuur,, ontstonden de laatste
jaren steeds meer vacatures. Dit had in 1987, de tot nu laatste w i j
ziging in de struktuur tot gevolg, de opheffing van het wijkberaad
en daarmee het verdwijnen van de wijkberaadvoorzitter en een terug
keer van het sektieberaad.
Een commissie die moeite had om zich in te voegen binnen de struk
tuur was de Zendings en Evangelisatie Commissie (ZEC) (eind 1980).
Na een periode van bijna 1-J jaar resulteerde dit in een gedwongen
aftreden van de commissie. Pas in 1983 was er weer een nieuwe c o m
missie gevormd. Prompt wilde deze nieuwe commissie ook weer een
direkte vertegenwoordiging in het moderamen. Via de Missionaire
Raad, waarin de ZEC en de Raad van Onderwijs en Toerusting zijn
opgegaan, is dit in 1986 gelukt.
49
mOGRAfflllA GEMEENÏEZONDAG OP 17 MEI 1987
9.00 u: Oer. Kerk open. Criche in "De Ark".
9.30 u: Korte viering ln~de-Ger. Kerk.
9.45 us Ontbijt met brood, koffie en thee.
10.30 U i Dagdeel 1.
11.45 ui Dagdeel g .
12.45 ut Broodje eten met soep, koffie, melk en limonade
ln "De Ark" en Ger. Kerk.
13.30 U i Dagdeel 3 .
15.00 ui Liturgische afsluiting in de Hed. R e n . Ketk.
Voor elk dagdeel wordt jh 1 uur uitgetrokken, daarna la er ongeveer een kwartier
om naar een volgend onderdeel te gaan.
(hierlangs afknippen)
A A H M B L D I l f G S F O R M U L I E R
Familienaam!.......... ........ Adres:
0 0 0 01 # 3
Aan de gemeentezondag nemen deel .... personen, waarvan voor de cr&cbe .. kinderen. Hij geven de voorkeur Ban de volgende onderdelen en tijden! dagdeelGezinslid 1 2 3 4 onderdelen:
diaserie en gesprek over:"Gen>eente, wat maak je van je Zending"gesprek met een vooraanstaand lid van de Joodse Gem. 0videofilm over de leefwereld op Hoorderhaven Odiscussie n.a.v. "hoe kijken jongeren en ouderen 0naar elkaar?"plakken en collage*s maken 0kleien 0schilderen 0instrumenten maken en muziek 0(welk Instrument neemt u zelf mee? ........levend ganzebord 0spelenhoek voor jong en oud O
000
000O
mlnlkerkepad in Schagen, vertrek tussen 11 en 12 u. Tijd 1S.v.pJ hét rondje zwart maken van max. $ onderdelen waaraan u/je deel wilt nemen en tijdens welk dagdeel(1. g of 3).
000
0000
001ju.
Ik zou wel willen helpen bij onderdeel .................. voor +, ... uur.Itilt u gebruik maken van de autodienst? Ja/Ree. (Vervoer terug kan inHoe laat wilt u gehaald worden? ... uur. overleg plaatsvinden)
Wilt u dit formulier inleveren op één van de volgende adressen of in de speciale bus in de kerk? Graag v ó ó r 15 april a.s. De voorbereidingscommissie:Hevr. S. Beets, Tjallewallerweg 3, A. Visser, Rozenlaan 66,J.H. Tlmpert, Iepenlaan 91, Mevr. A. Bakker, «eidoomstr. 17.lt. de Visser, Spoorlaan 14, Bevr. E. Buiena, Klimopstr. 0,Mévr. Q. Wardenaar, Roodborstjesl. 2, H.S. Oosterhuis, Wilgenlaan 36»
P.O. Veldhuis, Klimopstr. 8.
Samen ,op Weg,maar ook Onderweg,
50
Samenwerking met andere k e r k e n »
De breedste vorm van samenwerking werd 30 augustus 1978 gereali
seerd, toen de Raad van Kerken werd opgericht. Voor die tijd be
stond er al een werkgroep oecumene waarin hervormden, roomskatho
lieken, doopsgezinden en gereformeerden met elkaar samen spraken.
Om verschillende redenen (niet voldoende steun uit de kerken?) is
de Raad nog niet veel verder dan bij de oprichting. Pleer vordering
is er in de samenwerking met de Nederlands Hervormde kerk, met name
met die van Schagen, Bijna een derde deel van de ochtend erediensten
wordt samen gevierd, waaronder 2 avondmaalsdiensten. De catechese
wordt gezamenlijk gedaan en er is samenwerking bij het Deugd en
Dongerenwerk. Gelijksoortige commissies en raden vergaderen een
paar keer per jaar samen. Nieuwe activiteiten worden zoveel mo g e
lijk samen opgestart,
In Schagerbrug groeide in de periode 1977-1983 de samenwerking
tussen de Gereformeerde kerk van Schagen en de Nederlands Her
vormde gemeente N o o r d - Z i j p e 0 Op het hoogtepunt van de samenwer
king werd eenmaal in de 3 weken een gezamenlijke kerkdienst geor
ganiseerd en werd elke 2 maanden gezamenlijk vergaderd, met de
kerkeraad van Noord-Zijpe. Helaas kwam eind 1983 door interne
problemen bij de Hervormde gemeente van Noorrd-Zijpe een eind aan
de samenwerking. Duist dit jaar zijn er hoopgevende signalen dat
een nieuwe samenwerking op termijn mogelijk lijkt.
Al in 1974 werd een overeenkomst gesloten met de Nederlands H e r
vormde gemeente van Callantsoog, die onder andere inhield dat
gereformeerden wonenden in Callantsoog op hun verzoek gastlid
konden worden bij de Nederlands Hervormde gemeente a l d a a r e Kort
daarna werd een gereformeerde broeder lid van de kerkeraad van
de Hervormde gemeente van Callantsoog,
Het laatste jaar wordt geprobeerd om binnen het kader van "Samen
op Weg" de samenwerking een meer officiële kerkrechtelijke vorm
te geven»
51
Tot slot
Toen de kerk aan de Beethovenlaan gebouwd werd, moest er ook een
naam op komen. Er werden twee namen genoemd: "De Bron" en "Ont-
m o e t i n g s k e r k " .
Het werd uiteindelijk de o n t m o e t i n g s k e r k .
Terugkijkend en vooral teruglezend in de oude notulenboeken en
brieven, blijkt die naam een goede keuze te zijn geweest.
Op het eerste gezicht lijken de verschillen van mening, de con
flicten en zelfs de ruzies niet van de lucht te zijn geweest. Maar
men vindt elkaar ondanks alles toch telkens weer terug.
Daar is, naar mijn mening, maar één verklaring voor: het gezamen
lijke doel. Men wilde en wil, hoe verschillend men ook dacht of
denktp samen kerk zijn, samen een gemeente van Christus vormen,
of - zoals het de laatste jaren is genoemd - samen een missionaire
gemeente zijn die onderweg is, dat wil zeggen: niet stil staat,
maar v o o r t b o u w t 0 De kerk is daarbij een rustpunt, een ontmoetings
plaats.
Dat blijft zo, hoe de toekomst er ook uit mag zien, ook als we
met anderen in een breder verband "Samen op Weg" g a a n e
52
Ledenbestand
Datum Belijdende leden Doopleden Totaal
1-1-1939 44 48 92
1-1-1940 69 66 1 35
1-1-1941 72 80 152
1942 - - -
1 943 - - -
1944 - - -
1 945 - - -
1 946 - - -
1947 - - -
1948 - - -
1-1-1949 99 109 208
1-1-1950 113 115 228
1-1-1951 107 124 231
1-1-1 953 1 05 132 231
1-1-1954 105 129 234
1-1*1955 1 09 133 242
1-1-1956 113 146 259
1-1-1957 116 154 270
1-1-1958 112 151 263
1-1-1959 119 152 271
1-1-1960 1 20 157 277
1-1-1961 127 1 70 297
1-1-1 962 140 178 318
1-1-1 963 156 174 330
1 964 - - -
1-1-1965 154 168 322
53
Datum Belijdende leden Doopleden T otaal
1-1-1966 1 59 174 333
1-1-1967 180 1 93 373
1-1-1968 184 211 395
1-1-1969 1 97 209 406
1-1-1970 1 92 202 394
1-1-1971 1 92 204 396
1-1-1 972 230 259 489
1-1-1973 291 307 598
1-1-1974 328 331 659
1-1-1975 370 346 716
1-1-1976 41 0 374 784
31-8-1976 438 405 843
31-8-1977 488 407 955
31-8-1978 516 506 1022
31-8-1979 529 532 1061
w 1 00 1 —* UD CD O 539 522 1061
31-8-1981 520 5 34 1054
31-8-1982 51 9 517 1034
31-8-1983 495 489 984
31-8-1984 491 477 968
31-8-1985 469 473 942
31-8-1986 471 452 923
31-8-1987 443 432 875
54