5/2016 · phát hành trái phiếu đủ điều kiện. những trái phiếu loại này sẽ...
TRANSCRIPT
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
2
MỤC LỤC
A. THỊ TRƯỜNG TIỀN TỆ ................................................................. 3
I. Thị trường tiền tệ - tín dụng .................................................... 3
II. Thị trường ngoại hối và vàng ................................................ 13
B. THỊ TRƯỜNG VỐN ...................................................................... 21
I. Thị trường chứng khoán ........................................................ 21
II. Thị trường BĐS ....................................................................... 31
C. PHẢN HỒI CHÍNH SÁCH ............................................................ 33
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
3
A. THỊ TRƯỜNG TIỀN TỆ
I. Thị trường tiền tệ - tín dụng
Thị trường tiền tệ - tín dụng thế giới
Bộ Lao động cho biết số liệu việc làm lĩnh vực phi nông nghiệp
tăng chỉ 38.000 việc trong tháng trước, tăng ít nhất kể từ tháng 9/2010.
Việc tăng số lượng việc làm cũng bị hạn chế bởi cuộc đình công kéo dài
một tháng của công nhân Verizon. Báo cáo này nhấn mạnh sự suy yếu, các
chủ sử dụng lao động đã thuê 59.000 nhân công ít hơn trong tháng 3 và 4
so với báo cáo trước đó. Chứng khoán Mỹ cũng giảm trong khi giá trái
phiếu kho bạc Mỹ tăng. Các nhà kinh tế đã dự báo số liệu việc làm tăng
164.000 việc trong tháng 5 và tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống 4,9%.
Sau khi thông tin về việc làm được công bố, tất cả 19 chuyên gia
kinh tế của các ngân hàng hàng đầu tại Phố Wall tham gia cuộc khảo sát
của Reuters đều nhất trí cho rằng Fed sẽ duy trì lãi suất cơ bản không đổi
ở mức 0,25-0,5% khi các nhà hoạch định chính sách nhóm họp vào ngày
14-6 và 15-6 do tác động của bức tranh kém tươi sáng từ thị trường lao
động Mỹ và cuộc trưng cầu dân ý ngày 23-6 của Anh về việc ra đi hay ở
lại Liên minh châu Âu (EU). Đa số các chuyên gia này nhận thấy Fed sẽ
điều chỉnh tăng lãi suất khoảng 0,25 điểm phần trăm vào cuối tháng 9-
2016.
Chủ tịch Fed Janet Yellen ngày 6/6 đã bày tỏ lạc quan về triển
vọng tăng trưởng kinh tế Mỹ và khẳng định kịch bản nâng lãi suất đối với
nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn đang nằm trong lộ trình. Tuy nhiên,
người đứng đầu ngân hàng trung ương nước Mỹ vẫn giữ một thái độ thận
trọng khi đề cập đến vấn đề này. Trong bài phát biểu tại Hội đồng các vấn
đề thế giới Philadelphia, Chủ tịch Fed nêu rõ có nhiều lý do để tin rằng các
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
4
nhân tố tích cực - hỗ trợ tăng trưởng việc làm và lạm phát - sẽ tiếp tục "lấn
át" các nhân tố tiêu cực. Theo bà Yellen, thị trường lao động của Mỹ nhìn
chung đã mạnh lên khá nhiều kể từ cuộc Đại suy thoái. Người đứng đầu
Fed dự báo, chi tiêu tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế có thể khởi sắc sau
bước khởi đầu năm 2016 không mấy "sôi nổi". Chủ tịch Yellen nói báo
cáo việc làm vừa được công bố là “đáng thất vọng”, song cũng cảnh báo
dư luận không nên quá để tâm vào một báo cáo tháng và khẳng định một
chính sách tiền tệ thắt chặt hơn cần phải được đưa ra dần dần trên cơ sở thị
trường lao động tiếp tục phát đi những tín hiệu sáng và chỉ số lạm phát
tiến dần đến mức mục tiêu 2%.
Dự kiến, các quan chức hàng đầu của Fed sẽ nhóm họp vào ngày
14-15/6 tới để thảo luận về khả năng cho đợt điều chỉnh lãi suất tiếp theo.
Trước đó, hồi cuối năm ngoái, Fed đã công bố quyết định nâng lãi suất cơ
bản lần đầu tiên sau gần một thập kỷ. Hồi tháng Ba vừa qua, Chủ tịch
Yellen đã bày tỏ sự tin tưởng đối với triển vọng tăng trưởng của nền kinh
tế đầu tàu thế giới, song nhấn mạnh thể chế tài chính này sẽ không vội
tăng lãi suất cơ bản trong bối cảnh những rủi ro đối với nền kinh tế toàn
cầu vẫn chưa chấm dứt.
Ngày 8/6, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) bắt đầu mua
trái phiếu do doanh nghiệp phát hành. Động thái chưa từng có tiền lệ này
được cho là một trong những nỗ lực nhằm góp phần khởi động đà tăng
trưởng cũng như cải thiện chỉ số lạm phát thấp của Khu vực sử dụng đồng
tiền chung châu Âu (Eurozone). Trong lần giao dịch đầu tiên này, ECB đã
mua hàng triệu euro trái phiếu của hai doanh nghiệp lớn là công ty năng
lượng Engie của Pháp, tập đoàn viễn thông Telefonica của Tây Ban Nha.
Ngoài ra, các công ty khác cũng được ECB mua lại khoản nợ là
hãng sản xuất bia của Bỉ Banheurser - Bush, tập đoàn chế tạo khổng lồ
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
5
Siemen, hãng ô tô Pháp Renault. Đây là những doanh nghiệp có khả năng
phát hành trái phiếu đủ điều kiện. Những trái phiếu loại này sẽ được định
giá bằng đồng euro, được xếp hạng đầu tư và có thời hạn dao động từ 6
tháng đến 30 năm.
Giám đốc Ngân hàng trung ương Châu Âu Mario Draghi hi vọng
chương trình mua trái phiếu doanh nghiệp sẽ giúp các công ty mở rộng sản
xuất, thúc đẩy đầu tư, tạo việc làm... nhờ đó làm tăng sức sống cho nền
kinh tế ảm đạm của khu vực, nơi có tới 19 quốc gia không đạt được mục
tiêu tăng trưởng. Các giao dịch sẽ được thực hiện thông qua 6 ngân hàng
trung ương các nước như Phần Lan , Pháp, Bỉ, Đức, Tây Ban Nha và
Italia.
Như vậy, ngoài việc duy trì mức lãi suất 0% và bơm một lượng
lớn tiền mặt vào thị trường tài chính, ECB bắt đầu tài trợ trực tiếp doanh
nghiệp băng cách mua lại các khoản nợ của họ thông qua thị trường trái
phiếu với số tiền hàng tỷ euro mỗi tháng.
Giới phân tích dự báo để thực hiện chính sách này ECB sẽ phải
chi ra từ 5 đến 10 tỷ euro mỗi tháng. Hiện tổng khối lượng các trái phiếu
đủ điều kiện của các doanh nghiệp ước tính từ 500 đến 700 tỷ euro.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
6
Biểu đồ 1: Lãi suất đồng USD và EUR trên Thị trường liên ngân
hàng London tháng 5/2016
EUR USD
Nguồn: www.homefinance.nl
Biểu đồ 2: Lãi suất đồng USD và EUR trên Thị trường liên ngân
hàng London 5 tháng đầu năm 2016
EUR USD
Nguồn: www.homefinance.nl
Theo Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, việc hoãn tăng thuế
cho đến cuối năm 2019 sẽ tạo điều kiện để nước này đẩy mạnh
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
7
chính sách phục hồi tăng trưởng có tên gọi Abenomics. Lần tăng
thuế vào tháng 4/2014 được cho là nguyên nhân khiến kinh tế Nhật
Bản rơi vào suy thoái. Nhiều người lo ngại một lần tăng thuế nữa sẽ
tác động bất lợi đến nền kinh tế lớn thứ ba thế giới khi ảnh hưởng
tới chi tiêu tiêu dùng.Kinh tế Nhật Bản tránh được suy thoái trong
quý 1, khi tăng trưởng 0,5% so với quý trước. Tuy nhiên, tốc độ
phục hồi vẫn là điều đang gây lo ngại.
Theo bản tóm tắt nội dung cuộc họp tháng Ngân hàng trung
ương Nhật Bản (BoJ), một số nhà hoạch định chính sách của BoJ
nhấn mạnh sự cần thiết phải thực hiện các biện pháp kích thích bổ
sung nếu cần để đạt mục tiêu lạm phát 2%, khi rủi ro đối với nền
kinh tế và giá cả được cho là rất lớn. Điều này cho thấy quyết định
của BoJ về việc giữ nguyên chính sách tiền tệ hiện hành là dựa trên
quan điểm chủ đạo của các nhà hoạch định chính sách là cần thêm
thời gian để đánh giá xem quyết định tại cuộc họp tháng Một về áp
dụng lãi suất âm sẽ tác động ra sao đến nền kinh tế.
Thủ tướng Shinzo Abe nói Chính phủ phải thực hiện các giải
pháp nhằm phục hồi nền kinh tế cũng như tiến hành cải cách chi
tiêu, đề cập đến các mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đưa
ngân sách đạt thặng dư cơ bản vào tài khóa 2020.
Ngân hàng Thế giới (World Bank) vừa hạ dự báo tăng
trưởng toàn cầu 2016 xuống 2.4% từ mức ước tính 2.9% trong tháng
1 do giá hàng hóa tiếp tục duy trì ở mức thấp, nhu cầu ảm đạm tại
các nền kinh tế phát triển, thương mại yếu kém và dòng vốn đầu tư
ngày càng sụt giảm. World Bank kỳ vọng các nền kinh tế này chỉ
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
8
tăng trưởng 0.4% trong năm nay, thấp hơn so mức ước tính trong
tháng 1 là 1.2%. Trong khi đó, World Bank cho biết các quốc gia thị
trường mới nổi phụ thuộc vào hoạt động nhập khẩu hàng hóa lại có
thể đạt được kết quả tốt hơn, nhưng những lợi ích từ đà sụt giảm của
giá năng lượng và các hàng hóa khác thấp vẫn còn chậm trở thành
hiện thực.
Trong số các nền kinh tế lớn tại thị trường mới nổi, World
Bank giữ nguyên dự báo tăng trưởng của Trung Quốc ở mức 6.7%
sau đà mở rộng 6.9% trong năm 2015. Ngân hàng này dự báo tăng
trưởng của Trung Quốc sẽ tiếp tục giảm tốc về mức 6.3% vào năm
2018 khi nền kinh tế lớn thứ hai thế giới chuyển từ mô hình tăng
trưởng dựa trên xuất khẩu sang dựa vào tiêu dùng. Đà tăng trưởng
kinh tế mạnh mẽ của Ấn Độ cũng có thể duy trì ở mức 7.6% trong
năm nay, trong khi Nga và Brazil được dự báo sẽ lún sâu hơn vào
suy thoái so với dự báo trong tháng 1. Dự báo của World Bank cho
thấy Nam Phi sẽ tăng trưởng với tốc độ 0.6% trong năm 2016, thấp
hơn 0.8% so với ước tính đưa ra hồi tháng 1 năm nay.
Thị trường tiền tệ - tín dụng trong nước
Về diễn biến lãi suất ngân hàng trên thị trường, một số ngân
hàng đã rục rịch hạ lãi suất tiền gửi, trong khi lãi suất liên ngân hàng
và lãi suất trái phiếu Chính phủ giảm mạnh. Ba yếu tố này có thể
làm cho lãi suất cho vay giảm trong thời gian tới
Hàng loạt ngân hàng (NH) lớn như Sacombank, Eximbank,
ACB, VPBank… vừa giảm lãi suất tiết kiệm từ 0,1-0,3 điểm phần
trăm. Hiện mặt bằng lãi suất huy động dao động 4,5%-5,4%/năm
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
9
đối với kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng; 5,4%-6,5%/năm đối với
kỳ hạn từ 6 tháng đến dưới 12 tháng; kỳ hạn trên 12 tháng ở mức
6,4%-7,2%/năm.
Trong khi đó, NH giảm nhẹ lãi suất huy động một số kỳ hạn
là để cơ cấu lại nguồn vốn nhằm hạ giá thành vốn đầu vào, làm cơ
sở duy trì lãi suất thấp với các gói cho vay. Thế nhưng, nhiều tháng
trước, không ít NH đưa ra lãi suất cao dẫn đến vốn huy động nhiều
hơn cho vay nên phải mua trái phiếu Chính phủ. Do lãi suất trái
phiếu giảm nên các NH phải giảm lỗ bằng cách giảm lãi suất huy
động.
Theo báo cáo kinh tế vĩ mô mới nhất của Trung tâm Nghiên
cứu NH Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), trong tháng 5-2016,
lãi suất trái phiếu Chính phủ đã giảm 0,25%. Còn dư nợ cho vay đến
cuối tháng 4-2016 tăng 3,57% so với cuối năm 2015 (tăng trưởng tín
dụng cùng kỳ đạt gần 4%), trong khi huy động vốn đạt trên 4,5%.
Thị trường ghi nhận 4 NH thương mại nhà nước đã giảm
0,5%/năm lãi suất cho vay ngắn hạn, giảm lãi suất cho vay trung và
dài hạn về tối đa 10%/năm đối với các khách hàng tốt. Hiện nay,
mặt bằng lãi suất cho vay phổ biến đối với các lĩnh vực ưu tiên ở
mức 6%-7%/năm đối với ngắn hạn, lãi suất cho vay thông thường ở
mức 6,8%-9%/năm đối với ngắn hạn; 9,3%-11%/năm đối với trung
và dài hạn. Do huy động nhiều hơn cho vay gần 1% nên giới phân
tích cho rằng hệ thống NH đang thừa vốn, báo hiệu xu hướng giảm
lãi suất, nhất là trong bối cảnh lãi suất trái phiếu Chính phủ tiếp tục
giảm.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
10
Mặt khác, do chênh lệch giữa lãi suất huy động với cho vay
khá thấp nên lợi nhuận của các NH rất yếu. Trong khi đó, NH luôn
bị ám ảnh bởi “bóng ma” nợ xấu từ nhiều năm trước và phải sử
dụng lợi nhuận để xử lý. Do đó, để bảo đảm có lãi, NH khó có thể
giảm lãi suất cho vay.
Báo cáo kinh tế vĩ mô của Trung tâm Nghiên cứu BIDV dự
báo lãi suất trái phiếu Chính phủ trong tháng 6-2016 tiếp tục giảm
bởi tín dụng chưa vào mùa vụ giải ngân mạnh, dao động quanh mức
4,5%-4,8% đối với kỳ hạn 1 năm, 4,7%-5% đối với kỳ hạn 2 năm,
5,2%-5,5% đối với kỳ hạn 3 năm và 5,9%-6,2% cho kỳ hạn 5 năm.
Lãi suất vay vốn NH bạn (liên NH) xuống còn 1,2%/năm đối
với kỳ hạn qua đêm, kỳ hạn 1 tuần xuống còn 1,5%/năm. Đây là
một trong những nguyên nhân khiến nhiều NH giảm nhẹ lãi suất
huy động tiền gửi.
Theo Chỉ thị 04 của Thống đốc NH Nhà nước Lê Minh
Hưng về một số giải pháp điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động
NH những tháng cuối năm 2016, các NH thương mại chủ động cân
đối giữa nguồn vốn và sử dụng vốn để bảo đảm thanh khoản, ổn
định lãi suất huy động, có điều kiện giảm lãi suất cho vay. Mặt
khác, Chỉ thị 04 cũng lưu ý các NH thương mại tiết giảm chi phí
hoạt động để có điều kiện giảm lãi suất cho vay nhằm chia sẻ khó
khăn với khách hàng nhưng bảo đảm an toàn tài chính trong hoạt
động; kiểm soát tốc độ tăng trưởng tín dụng phù hợp với khả năng
huy động vốn và theo chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng đã được NH Nhà
nước thông báo, bảo đảm tăng trưởng tín dụng an toàn, tạo điều kiện
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
11
thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc tiếp cận vốn tín dụng; tập
trung tín dụng vào lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, nhất là lĩnh vực ưu
tiên theo chỉ đạo của Chính phủ.
Biểu đồ 3: Diễn biến lãi suất trên thị trường liên ngân hàng
tháng 5/2016
Nguồn: sbv.gov.vn
Nhìn đồ thị cho thấy, lãi suất bình quân trên thị trường liên ngân
hàng có xu hướng giảm từ đầu tháng. Lãi suất huy động bằng VND phổ
biến ở mức 0,3-4.6%/năm đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới
1 tháng; 4,6-5.5%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6
tháng; 6-6,8%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 6 tháng đến dưới 12
tháng; kỳ hạn trên 12 tháng ở mức 6.8%-7.5%/năm.
Trên thị trường mở, NHNN đã hút ròng trong gần cả tháng 5 (xem
biểu đồ 4)
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
12
Biểu đồ 4: Diễn biến thị trường mở tháng 5/2016
Nguồn: Tổng hợp
Tuần thứ nhất, thị trường OMO tiếp tục ở trạng thái hút ròng
tương đối mạnh. Trong tuần chỉ có 5.030 tỷ đồng được bơm mới
qua kênh này trong khi lượng vốn đáo hạn là 18.979 tỷ đồng. Do
vậy, 13.949 tỷ đồng đã được NHNN hút ròng về qua kênh OMO
trong tuần qua.
Tuần hai, thị trường OMO tiếp tục ở trạng thái hút ròng tuần
thứ 3 liên tiếp. Trong tuần, chỉ có 310 tỷ đồng được bơm mới qua
kênh này trong khi lượng vốn đáo hạn là 5.530 tỷ đồng. Do vậy,
5.220 tỷ đồng đã được NHNN hút ròng về qua kênh OMO tuần qua.
Tuần ba, thị trường OMO tiếp tục ở trạng thái hút ròng tuần
thứ tư liên tiếp. Tuy nhiên, khối lượn hút ròng đã giảm rõ rệt so với
ba tuần trước đó, chỉ còn 310 tỷ đồng. Tính ching trong vòng một
tháng qua, NHNN đã hút ròng về tổng cộng 35.300 tỷ đồng thông
qua thị trường mở.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
13
Tuần cuối tháng 5, thị trường OMO ở trạng thái bơm ròng
sau bốn tuần hút ròng liên tiếp. Tuy nhiên, khối lượng bơm ròng ở
mức thấp và không đáng kể (11 tỷ đồng), trong đó không có lượng
vốn nào được đáo hạn trong tuần. Diến biến bơm hút không đáng kể
trên kênh OMO hai tuần vừa qua cho thấy thanh khoản hệ thống
hiện tương đối dồi dào.
II. Thị trường ngoại hối và vàng
1. Thị trường ngoại hối
Thị trường ngoại hối quốc tế
Chỉ số USD Index trong tháng 5 diễn biến tăng liên tục trước
những biến động từ các nền kinh tế khác, cũng như biến động từ giá
vàng và giá dầu trên thế giới. Chỉ số đạt mức cao nhất tại 95,80 ngày
31/5 và thấp nhất tại 92,57 ngày 2/5. Trong nhóm các đồng tiền
mạnh, USD tăng 1,78% so với EUR, tăng 3,1% so với GBP, tăng
0,8% so với CHF, giảm 0,61% so với JPY và tăng 3,9% so với AUD.
Biểu đồ 5 : Diễn biến chỉ số Dollar tháng 5/2016
Nguồn: www.marketwatch.com
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
14
Đà tăng của USD cũng được hỗ trợ khi các quan chức Cục
dự trữ liên bang Mỹ (Fed) cho rằng lãi suất có thể tăng trong thời
gian tới. Đồng USD cũng được hỗ trợ khi báo cáo số liệu cho thấy
GDP quý I/2016 tại nước này điều chỉnh tăng 0,8% so với mức tăng
0,5% trước đó, chứng tỏ kinh tế Mỹ đang trong giai đoạn tăng
trưởng tốt và ổn định.
Theo Bộ Tài chính Nhật Bản, thặng dư tài khoản vãng lai
của nước này trong tài khóa 2015 đã tăng lên 17.980 tỷ yen (166 tỷ
USD), mức cao nhất trong 5 năm qua, trong bối cảnh giá trị xuất
khẩu và nhập khẩu đạt lần lượt 73.140 tỷ yen và 72.510 tỷ yen
(giảm 3,3% và 11,8%). Như vậy Nhật Bản ghi nhận mức thặng dư
thương mại 3 tháng liên tiếp.
Trong hội nghị Bộ trưởng Tài chính G7 ra cảnh báo Nhật
Bản về việc can thiệp để làm suy yếu yên - động thái được coi là cản
trở hành động của Tokyo.
Trên thị trường ngoại hối Trung Quốc biên độ giao dịch của
đồng nhân dân tệ là +-2% so với tỷ giá tham chiếu trong từng phiên
giao dịch. Trong khi đó Ngân hàng nhân dân Trung Quốc (PBoC)
ngày 30/5 tiếp tục bơm tiền vào thị trường nhằm giảm tình trạng
căng thẳng về khả năng thanh khoản. Tân Hoa Xã đưa tin PBoC
ngày 30/5 đã bơm thêm 65 tỷ nhân dân tệ tương đương 9,88 tỷ USD
vào thị trường thông qua Thỏa thuận repo đảo ngược. Theo đó,
Ngân hàng Trung ương mua cổ phiếu của các ngân hàng thông qua
thỏa thuận bán lại chúng trong tương lai. Hợp đồng bán và mua lại
cổ phiếu lần này có kỳ hạn 7 ngày với mức lãi suất 2,25%. Trước
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
15
đó, trong hai ngày 26 – 27/5, PBoC cũng đã bơm thêm lần lượt 75
tỷ nhân dân tệ và 95 tỷ nhân dân tệ vào hệ thống tài chính nước này
với mức lãi suất tương đương. Tại thị trường liên ngân hàng ngày
30/5, chuẩn lãi suất liên ngân hàng qua đêm (Shibor) tại Thượng
Hải tăng 0,1 điểm cơ bản lên 2,002%. Theo Hệ thống giao dịch
ngoại hối Trung Quốc, tỷ giá tham chiếu của đồng nhân dân tệ trong
ngày 30/5 đã giảm 294 điểm cơ bản xuống 6,5784 nhân dân tệ trên 1
USD – mức thấp nhất kể từ tháng 2/2011. Nguyên nhân chủ yếu
khiến nhân dân tệ giảm giá được cho là bình luận từ Chủ tịch Cục
Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) rằng rất có thể ngân hàng này sẽ tiến
hành tăng lãi suất trong vài tháng tới nếu nền kinh tế Mỹ phát đi các
dấu hiệu khởi sắc. Tuyên bố của FED đã ngay lập tức khiến đồng
bạc xanh mạnh lên so với các đồng tiền chủ chốt khác.
Các đơn vị tiền tệ của châu Á bật tăng sau khi đồng USD
chịu tác động nặng nề từ bản báo cáo việc làm yếu kém hơn kỳ vọng
của Mỹ. Tuy nhiên, hiện chưa thể khẳng định liệu đà tăng này có
bền vững hay không. Thậm chí đồng ringgit của Malaysia – đồng
tiền chịu ảnh hưởng từ giá dầu thấp và nhu cầu xuất khẩu ngày càng
sụt giảm cũng như bê bối tham nhũng tại nước này – cũng tăng giá,
với đồng USD giảm xuống mức 4.08 ringgit so với mức 4.1530
trước báo cáo việc làm của Bộ Lao động Mỹ.
Thị trường ngoại hối trong nước
Trong tháng 5 năm 2016, tỷ giá VND/USD diễn biến với xu
hướng chung là tăng, đặc biệt tăng mạnh giai đoạn cuối tháng. Tỷ
giá trung tâm của đồng Việt Nam với USD do Ngân hàng Nhà nước
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
16
công bố tại ngày cuối cùng của tháng là 21.939 đồng/USD. Mặc dù
có xu hướng tăng trong tháng, nhưng so với tháng trước, chỉ số giá
đô la Mỹ tháng 5/2016 lại giảm nhẹ 0,1%.
Biểu đồ 3: Diễn biến thay đổi tỷ giá USD/VND
trong tháng 5/2016
Nguồn: Vietcombank.com
Diễn biến tỷ giá USD/VND trong tháng có xu hướng tăng
đột biến vào cuối tháng là do ảnh hưởng từ những chính sách mới
được áp dụng. Ngày 27/5/2016, Ngân hàng Nhà nước ban hành
Thông tư số 07/2016/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của
Thông tư 24/2015/TT-NHNN ngày 8/12/2015 về quy định cho vay
bằng ngoại tệ của tổ chức tín dụng với khách hàng vay trong nước,
hiệu lực từ 1/6/2016. Theo Thông tư 07, nhóm khách hàng có nhu
cầu vay ngoại tệ ngắn hạn nhằm thực hiện các phương án sản xuất,
kinh doanh hàng xuất khẩu, với điều kiện có đủ nguồn ngoại tệ tái
tạo tương ứng số dư vay, tiếp tục được vay. Tuy nhiên, vay xong,
khách hàng phải bán ngược trở lại đối với đơn vị đã cho mình vay
22.250
22.300
22.350
22.400
22.450
22.500
2/5 6/5 10/5 14/5 18/5 22/5 26/5 30/5
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
17
theo hình thức hối đoái giao ngay. Đối với trường hợp khách hàng
vay để đáp ứng nhu cầu thanh toán bằng ngoại tệ theo hợp đồng đã
ký với đối tác (không trái với quy định luật pháp), khách hàng
không phải bán ngoại tệ cho tổ chức tín dụng đã cho vay. Cũng
trong ngày 27/5/2016, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước ban hành
Chỉ thị số 04/CT-NHNN về một số giải pháp điều hành chính sách
tiền tệ và hoạt động ngân hàng những tháng cuối năm 2016. Trong
đó nêu rõ NHNN sẽ tiếp tục công bố tỷ giá trung tâm hàng ngày phù
hợp với mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ, thực hiện các giải
pháp nhằm ổn định tỷ giá và thị trường ngoại tệ phù hợp với mục
tiêu điều hành kinh tế vĩ mô và chính sách tiền tệ.
Có thể thấy, thị trường tiền tệ liên ngân hàng trong tháng qua
diễn biến ổn định; tỷ giá không có nhiều biến động, thị trường ngoại
hối hoạt động ổn định. Ngoài ra, theo Báo cáo Kinh tế vĩ mô tháng
5/2016 của Trung tâm Nghiên cứu BIDV, tính đến ngày 20/05/2016,
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã bơm VND ra thị trường qua kênh
ngoại hối với lượng bơm đạt hơn 72.000 tỷ trong tháng 4 và tháng
5/2016. Như vậy, từ đầu năm đến nay, NHNN đã mua vào khoảng 7
tỷ USD để tăng dự trữ ngoại hối.
2.Thị trường vàng
Thế giới
Thị trường vàng thế giới trong tháng 5 năm 2016 diễn biến
với xu hướng chính là giảm, đặc biệt giảm mạnh giai đoạn cuối tháng.
Trong tháng, giá vàng (giao ngay tại thị trường NewYork) lên cao
nhất tại mức 1.290,9 USD/oz ngày 2/5 và thấp nhất là 1.202,4
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
18
USD/oz ngày 30/5. Tính chung cả tháng, giá vàng thế giới đã tăng
6,2%.
Biểu đồ 7: Diễn biến giá vàng thế giới tháng 5/2016
Nguồn: kitco.com
Thị trường vàng thế giới đã có một tháng giảm điểm mạnh
do đồng USD tăng điểm mạnh mẽ trước các đồng tiền chủ chốt
trong rổ tiền tệ.
Trong tháng, giá vàng có những giai đoạn tăng điểm do các
nhà đầu tư lo ngại về kết quả kinh tế trong tháng 5. Cùng với đó là
sự suy yếu của thị trường chứng khoán là những nguyên nhân hỗ trợ
giá vàng đi lên. Tuy nhiên, đà tăng của giá vàng không quá mạnh
một phần do báo cáo số liệu kinh tế cho thấy hoạt động sản xuất của
Mỹ trong tháng 5/2016 tăng tháng thứ 3 liên tiếp và Ngân hàng
trung ương Châu Âu (ECB) đã cảnh báo rằng họ có thể thực hiện
chính sách kích cầu tiền tệ hơn nữa để vực lại nền kinh tế khu vực
đồng tiền chung Euro.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
19
Trong nước
Trong tháng 5, giá vàng trong nước diễn biến với xu hướng
giảm là chính do chịu ảnh hưởng trực tiếp từ diễn biến của giá vàng
thế giới và biến động của đồng USD. Giá vàng SJC tăng mạnh nhất
lên 33,75 – 34,98 triệu đồng/lượng (mua vào - bán ra) ngày 19/5 và
thấp nhất tại 32,97 – 33,22 triệu đồng/lượng (mua vào - bán ra) ngày
30/5. Chỉ số giá vàng tháng 5/2016 tăng 1,45% so với tháng trước.
Chênh lệch giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới tại thời
điểm cuối tháng 5 tăng lên khoảng 600 nghìn đồng/lượng.
Biểu đồ 8: Diễn biến giá vàng trong nước tháng 5/2016
Nguồn: sjc.com.vn
Ảnh hưởng từ xu hướng giảm liên tục của giá vàng thế giới
khiến giá vàng miếng trong nước trượt mạnh từ mức đỉnh khoảng
34,98 triệu đồng/lượng vào giữa tháng 5 giảm liên tục mất khoảng
gần 1.000.000 đồng/lượng tình đến thời điểm cuối tháng. Nhu cầu
vàng miếng vẫn trầm lắng, chủ yếu là những người mua nhỏ lẻ với
mục đích tiết kiệm, tích trữ lâu dài.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
20
Có thể thấy, vai trò kênh đầu tư an toàn của vàng đang suy
yếu khi đồng USD tăng giá trở lại và thị trường chứng khoán toàn
cầu tăng điểm. Do đó, dự đoán trong tháng tới, giá vàng trong nước
sẽ vẫn giữ ổn định, với biên độ dao động không đáng kể.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
21
B. THỊ TRƯỜNG VỐN
I. Thị trường chứng khoán
1. Thị trường chứng khoán thế giới
Biểu đồ 9: Biến động các chỉ số Dow Jones công nghiệp (▬),
Nasdaq tổng hợp (▬) và S&P500 (▬) trong tháng 5/2016
Nguồn: Yahoofinance
Trong tháng 5/2016, số lượng việc làm của nền kinh tế Mỹ
tăng yếu nhất trong gần 6 năm qua, khi hoạt động tuyển dụng trong
lĩnh vực sản xuất và xây dựng giảm mạnh. Nền kinh tế Mỹ chỉ tạo
thêm 38,000 việc làm trong tháng trước, thấp hơn dự báo tăng
164.000 việc làm từ các nhà phân tích tham gia cuộc thăm dò của
MarketWatch. Các chuyên viên giao dịch đã cắt giảm đáng kể khả
năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ nâng lãi suất trong cuộc
họp tháng 6/2016 và tháng 7/2016. Điều này đã tác động tiêu cực
đến lĩnh vực ngân hàng, vốn được hưởng lợi từ môi trường lãi suất
ngày càng tăng. Nhóm cổ phiếu ngân hàng rớt 1,38%, mức lao dốc
mạnh nhất trong 2 tháng. Trong đó, cổ phiếu Bank of America và
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
22
Citigroup giảm mạnh. Ngược lại, lĩnh vực tiện ích tiến thêm được
1,66%. 6/10 lĩnh vực chính thuộc S&P 500 đều nhuốm sắc đỏ trong
khi Nasdaq Composite chấm dứt 7 phiên tăng điểm liên tiếp. Sau
những tín hiệu từ Fed trong tháng trước, thị trường toàn cầu đang
chờ đợi cơ quan này nâng lãi suất trong thời gian tới. Được biết,
trong tháng 12/2015, Fed đã nâng lãi suất lần đầu tiên trong gần 1
thập kỷ. Nhà đầu tư sẽ chuyển sự chú ý sang bài phát biểu của Chủ
tịch Fed Janet Yellen vào ngày thứ Hai để lấy thông tin về động thái
kế tiếp của cơ quan này.
Vào ngày thứ Ba-ngày giao dịch cuối cùng của tháng 5, số
liệu thống kê về chi tiêu và thu nhập cá nhân tại Mỹ cho thấy nền
kinh tế quốc gia này đang hồi phục trở lại, trong đó chi tiêu cá nhân
bất ngờ tăng vọt 1% trong tháng 4/2016. Tuy nhiên, các chỉ số ảm
đạm về niềm tin người tiêu dùng và hoạt động sản xuất ở vùng
Trung Đông đã làm dấy lên mối lo lắng rằng đà hồi phục có thể chỉ
diễn ra trong thời gian ngắn. Kết thúc phiên giao dịch ngày 31/5
(thứ Ba), chỉ số Dow Jones hạ 86,09 điểm (tương ứng 0,48%) xuống
17.787,20 điểm, chỉ số S&P 500 lùi 2.11 điểm (tương ứng 0,1%)
còn 2.096,95 điểm nhưng chỉ số Nasdaq Composite tiến 14,55 điểm
(tương ứng 0.29%) lên 4.948,06 điểm, theo dữ liệu của Thomson
Reuters.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
23
Biểu đồ 10: Biến động các chỉ số FTSE 100 (▬), DAX (▬),
và CAC 40 (▬) trong tháng 5/2016
Nguồn: Yahoofinance
Kể từ đầu năm tới nay, tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội
(GDP) của Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) đã trở lại
mức đỉnh trước khủng hoảng, nhu cầu nội địa tăng mạnh và thị
trường lao động được cải thiện. Bản thân Ngân hàng Trung ương
châu Âu (ECB) cũng đang cố gắng duy trì động lực tăng trưởng
kinh tế này, thông qua các kế hoạch tăng cường mua tài sản và cắt
giảm lãi suất hồi tháng Ba vừa qua. Tuy nhiên, thị trường chứng
khoán “lục địa già” hiện vẫn trong tình cảnh “ảm đạm” và chỉ có thể
mơ về triển vọng “bừng sáng” hơn trong thời gian tới. Tính tới đầu
tháng 5/2016, Chỉ số chứng khoán MSCI của Eurozone đã giảm 3%
trong năm nay, so với mức giảm chỉ 0,03% của Chỉ số chứng khoán
thế giới MSCI World Index. Các quỹ đầu tư chứng khoán châu Âu
cũng phải đối mặt với nguy cơ dòng vốn ròng chảy ra bên ngoài, sau
giai đoạn thu hút đầu tư ổn định kể từ cuối năm 2014. Theo kết quả
khảo sát mới công bố của Ngân hàng Credit Suisse, chỉ có dưới 40%
nhà đầu tư tin tưởng “lục địa già” sẽ là khu vực có màn trình diễn
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
24
tốt nhất trong quý III/2016, giảm mạnh so với mức gần 70% của giai
đoạn cuối năm 2015.
Trong tháng 5, số lượng người thất nghiệp đã giảm 11.000
người, cao hơn so với ước tính giảm 5.000 người trước đó. Cổ phiếu
tài chính hầu như đều đi xuống. Có thể kể đến như các ngân hàng
của Đức Commerzbank (DE: CBKG) và Deutsche Bank (DE:
DBKGn) giảm lần lượt 0,09% và 0,67%. Trái lại, cổ phiếu các ngân
hàng Pháp Societe Generale (PA: Sogn) cùng với BNP Paribas (PA:
BNPP) tăng tương ứng 0,09% và 0,34%; nhưng nhìn chung, thị
trường chứng khoán Châu Âu có một tháng “mong manh hồi phục”.
Kết thúc phiên giao dịch ngày 31/5, chỉ FTSE 100 tại Anh tăng
45,20 điểm (+0,73%), lên 6.230,80 điểm so với phiên đầu tháng.
Chỉ số DAX tại Đức tăng 139,47 điểm (+1,38%), lên 10.262,74
điểm so với phiên đầu tháng. Chỉ số CAC 40 tại Pháp tăng 62,87
điểm (+1,42%), lên 4.505,62 điểm.
Biểu đồ 11: Biến động các chỉ số Nikkei 225 (▬), Hang Seng
(▬), Shanghai Composite (▬) và Kospi Composite (▬) trong
tháng 5/2016
Nguồn: Yahoofinance
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
25
Kinh tế khó khăn, nhiều công ty Nhật phải tìm tới con đường
sát nhập. Các thương vụ M&A có liên quan tới các công ty Nhật
Bản trong 5 tháng đầu năm 2016 tăng 62%, lên mức 55,4 tỷ USD,
so với cùng thời gian năm ngoái, theo số liệu tổng hợp của
Bloomberg. Đây là giá trị cao nhất trong một thập kỷ qua, khi một
số công ty lớn nhất Nhật Bản, bao gồm cả Toshiba Corp và
Mitsubishi Motors Corp, đều tìm đến M&A như một giải pháp gỡ
khó cho hoạt động kinh doanh. Bức tranh về nền kinh tế Trung
Quốc cũng không mấy khả quan. Chỉ số chứng khoán tương lai của
Trung Quốc (CSI 300) là chỉ số chứng khoán tính theo giá trị vốn
hóa thị trường của 300 cổ phiếu loại A (những cổ phiếu được giao
dịch bằng nhân dân tệ) tại thị trường chứng khoán Đại lục. Diễn
biến trong tháng 5 vừa qua cho thấy, chỉ số CSI 300 diễn ra tương tự
biến cố sụt giảm bất ngờ của chỉ số Hang Seng China Enterprises tại
Hong Kong vào ngày 16/5, khiến giới đầu tư càng thêm lo lắng về
những rủi ro tiềm ẩn tại thị trường chứng khoán Trung Quốc. Thị
trường giao dịch tương lai của Trung Quốc là một trong những thị
trường sôi động nhất trên thế giới. Tuy nhiên, sau biến cố khiến 5
nghìn tỷ USD bốc hơi khỏi thị trường chứng khoán vào hè năm
ngoái, giới chức Trung Quốc đã siết chặt các quy định tại thị trường
này, khiến khối lượng giao dịch giảm đi đáng kể.
Mặc dù bức tranh kinh tế không mấy khả quan như vậy.
Trên thị trường chứng khoán, kết thúc phiên giao dịch gày 31/5, thị
trường chứng khoán châu Á tăng điểm phiên thứ 5 liên tiếp do
chứng khoán Trung Quốc tăng điểm mạnh và đồng yen Nhật tiếp
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
26
tục giảm giúp chứng khoán Nhật Bản tiếp tục tăng. Chỉ số MSCI
châu Á Thái Bình Dương tăng 0,72% lên 129,163 điểm tại Hong
Kong, giúp thu hẹp mức giảm trong tháng 5 xuống còn 1,6%. Chỉ số
Nikkei 225 của Nhật Bản tăng 0,98% lên 17.234,98 điểm. Chỉ số
Hang Seng của Hong Kong tăng 0,9% lên 20.815,09 điểm. Chỉ số
CSI 300 của Trung Quốc tăng 3,35% lên 3.169,56 điểm.
2. TTCK trong nước
Thị trường chứng khoán niêm yết:
Diễn biến của thị trường chứng khoán Việt Nam tháng 5 vừa
qua đã ghi nhận một tháng giao dịch với sự bứt phá về điểm số.
Theo dữ liệu lịch sử thì tháng 5 thường là tháng của sự “ra đi và sụt
giảm” trên thị trường chứng khoán thế giới; bởi thế mà thành ngữ
“Sell in May and go away” đã ăn sâu vào tâm trí của các nhà đầu tư
quốc tế. Nhưng có vẻ nhận định này dường như không đúng với thị
trường chứng khoán Việt Nam trong những năm gần đây; thống kê
bốn năm trở lại đây cho thấy, có tới ba năm Vn-Index tăng điểm
trong tháng 5 và trong tháng 5 năm 2016 này là một sự bứt phá về
điểm số. Một trong những đóng góp quan trọng giúp thị trường tăng
điểm trong tháng 5 vừa qua trước tiên phải kể đến đó là dòng tiền từ
khối ngoại; tính riêng trong tháng 5 này, giá trị mua ròng của khối
ngoại trên thị trường đạt xấp xỉ gần 1.000 tỷ đồng và đây cũng là
tháng mua ròng mạnh nhất kể từ đầu năm đến nay. Tiếp theo là tác
động hồi phục của giá dầu thế giới, kể từ đầu năm tới nay giá dầu
đã tăng gấp đôi và hiện nay đã chạm mốc 50 USD/thùng, điều này
tác động tích cực trực tiếp tới cổ phiếu dầu khí trong nước-nhóm cổ
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
27
phiếu có giá trị chiếm tỷ trọng vốn hóa lớn trên thị trường. Ngoài ra,
việc sửa đổi Thông tư 36/2014/TT-NHNN với nội dung quan trọng
là tăng hệ số rủi ro các khoản phải đòi để kinh doanh bất động sản
từ 150% lên 200% thay vì 250% như dự kiến; tỷ lệ vốn ngắn hạn
cho vay trung dài hạn giữ nguyên 60% đến hết năm 2016 rồi hạ dần
cũng giúp nhóm cổ phiếu bất động sản, ngân hàng giao dịch tích cực
hơn. Những nhân tố thuận lợi này đã thúc đẩy, tạo động lực để thị
trường có một sự tăng điểm đáng kể vào tháng 5.
Biểu đồ 12: Diễn biến hai chỉ số Vn-Index và HNX-Index
trong tháng 5/2016
Nguồn số liệu: HOSE, HNX
Khép lại giao dịch của tháng 5, sắc xanh đã bao trùm trên cả
hai sàn giao dịch. Trong ngày giao dịch cuối cùng của tháng (31/5),
nhờ thông tin giá dầu tăng đã giúp nhóm cổ phiếu dầu khí tăng
mạnh tạo động lực kéo thị trường khởi sắc hơn, có thời điểm VN-
Index đã vượt ngưỡng 620 điểm. Tuy nhiên, áp lực bán xuất hiện
0
50
100
150
200
585
590
595
600
605
610
615
620
625
630
04
/05
07
/05
10
/05
13
/05
16
/05
19
/05
22
/05
25
/05
28
/05
31
/05
KLGD (triệu cp) VN-INDEX (điểm)
0
10
20
30
40
50
60
70
80
79
79,5
80
80,5
81
81,5
82
82,5
04
/05
07
/05
10
/05
13
/05
16
/05
19
/05
22
/05
25
/05
28
/05
31
/05
KLGD (triệu cp) HNX-INDEX (điểm)
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
28
trong cuối phiên buổi chiều khiến VN-Index chưa thể vượt mốc 620
điểm, đóng cửa ở 618,44 điểm, tăng 20,07 điểm so với phiên cuối
của tháng trước (tương đương với +3,35%) với 119 mã tăng và 100
mã giảm. Tổng khối lượng giao dịch trong phiên đạt 121,5 triệu đơn
vị, giá trị 2.179 tỷ đồng. HNX-Index cũng không thể vượt qua mốc
82 điểm, chốt phiên 31/5 tăng 1,24 điểm so với phiên cuối của tháng
trước (tương đương với +1,53%), lên 81,92 điểm với 128 mã tăng
và 74 mã giảm. Tổng khối lượng giao dịch trong phiên đạt 75,2 triệu
đơn vị, giá trị 792 tỷ đồng. Khối ngoại trên thị trường phiên cuối
cùng của tháng 5 tiếp tục tích cực khi có phiên mua ròng thứ 7 liên
tiếp. Trên sàn HOSE, khối ngoại mua ròng 84 tỷ đồng (giảm 41,5%
so với phiên trước), tương ứng khối lượng mua ròng đạt 2,99 triệu
cổ phiếu. Trên sàn HNX, khối ngoại cũng mua ròng đạt hơn 16 tỷ
đồng (tăng 34% so với phiên trước), tương ứng khối lượng mua
ròng đạt 786.050 cổ phiếu.
Có thể nói, thị trường tháng 5 vừa qua có được sự tăng điểm
mạnh mẽ phần lớn nhờ vào diễn biến giao dịch tích cực của khối
ngoại. Khối ngoại trên thị trường đã mua ròng trở lại sau tháng 4
bán ròng rất mạnh, chính điều này đã khiến tâm lý nhà đầu tư trong
nước trở nên vững vàng hơn. Cụ thể, khối ngoại trên HOSE và
HNX trong tháng 5 đã thực hiện mua vào tổng cộng hơn 222 triệu
cổ phiếu, trị giá gần 7.300 tỷ đồng, trong khi bán ra gần 167 triệu cổ
phiếu, trị giá hơn 6.352 tỷ đồng. Tổng khối lượng mua ròng đạt hơn
55 triệu cổ phiếu, tương ứng hơn 925 tỷ đồng. Trên sàn HOSE, khối
ngoại đã mua ròng trở lại hơn 739 tỷ đồng, tương ứng khối lượng
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
29
mua ròng đạt hơn 46,7 triệu cổ phiếu, đây cũng là tháng mua ròng
thứ 2 của khối ngoại trên HOSE kể từ đầu năm tới nay. Trên sàn
HNX, khối ngoại tiếp tục mua ròng hơn 186 tỷ đồng (giảm 20% so
với tháng 4), tương ứng khối lượng mua ròng đạt hơn 8,4 triệu cổ
phiếu. Như vậy, khối ngoại trên sàn HNX đã mua ròng liên tục
trong cả 5 tháng đầu năm. Thị trường chứng khoán Việt Nam trong
tháng 5 còn đón nhận một tin tốt lành đó là chuyến thăm chính thức
Việt Nam của Tổng thống Mỹ Barack Obama diễn ra từ ngày 23-
25/5, điều này hứa hẹn một làn sóng đầu tư mới của các doanh
nghiệp Mỹ vào Việt Nam-một động lực để thị trường chứng khoán
Việt Nam tiếp tục có những bứt phá vào thời gian tới.
Thị trường UPCoM:
Trên thị trường UPCoM, tháng 5 có thêm 11 mã cổ phiếu
đăng ký giao dịch mới (FCC, MTL, VLF, NSG, PXL, S12, SRB,
SQC, HD2, CTN, CID), nâng tổng số cổ phiếu đăng ký giao dịch
trên thị trường UPCoM lên 299 mã cổ phiếu. Diễn biến chỉ số
UPCoM-Index tháng qua với 8 phiên tăng điểm, 12 phiên giảm
điểm, tổng cộng giảm 4,36 điểm (7,55%), dừng tại mức 53,41 điểm
tại thời điểm đóng cửa phiên giao dịch cuối tháng. Tổng cộng có
144,74 triệu cổ phiếu được chuyển nhượng, tương ứng với giá trị
giao dịch đạt 1.768 tỷ đồng, tính bình quân, khối lượng giao dịch đạt
7,23 triệu cổ phiếu/phiên và giá trị giao dịch đạt 88,43 tỷ đồng/phiên
(giảm 32,81% về khối lượng giao dịch, giảm 31,17% về giá trị giao
dịch so với tháng trước).
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
30
Biểu đồ 13: Diễn biến chỉ số UPCoM-Index tháng 5/2016
Nguồn: HNX
Kết thúc ngày giao dịch cuối tháng (31/5), UPCom ghi điểm
trọn phiên đóng cửa ngày giao dịch, cộng thêm được 0,33 điểm
(tương đương tăng 0,59%) đứng mức 56,41 điểm. Sau phiên hồi
phục thành công chiều qua, UPCoM-Index tiếp tục ghi điểm ngay
khi thị trường mở cửa phiên sáng nay. Tuy nhiên, nhà đầu tư vẫn tỏ
ra thận trọng khiến giao dịch không có sự đột phá. Sức mua chỉ nhẹ
nhàng, UPCoM-Index duy trì sắc xanh nhẹ trong trọn phiên cuối
tháng. Điểm tích cực là lực cầu khá bền vững giúp chỉ số không bị
điều chỉnh giảm một nhịp nào. Phần lớn thời gian giao dịch,
UPCoM lình xình trong khoảng mức 56,25 - 56,5 điểm. Thanh
khoản thay đổi không nhiều so với phiên trước đó. Tổng khối lượng
giao dịch toàn sàn đạt 5.680.443 đơn vị, tương ứng với giá trị giao
dịch là 63,04 tỷ đồng. Thống kê tại thời điểm đóng cửa, toàn sàn có
105 mã tham gia giao dịch, trong đó có 44 mã tăng giá, 28 mã đứng
giá và có 33 mã giảm giá. Nỗ lực ghi điểm, ICN trở thành cổ phiếu
0
2
4
6
8
10
12
14
54,5
55
55,5
56
56,5
57
57,5
04/05 07/05 10/05 13/05 16/05 19/05 22/05 25/05 28/05 31/05
KLGD (triệu cp) UPCOM-INDEX (điểm)
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
31
có mức tăng mạnh nhất trong phiên, tăng trần 3.000 đồng (tương
đương 14,93%), giá đóng cửa lên mức 23.100 đồng/cổ phiếu, khối
lượng khớp lệnh thành công khá cao, đạt 2.100 đơn vị.
II. Thị trường BĐS
Theo thông báo của NHNN, kết quả giải ngân gói tín dụng
30.000 tỷ đồng tính đến hết ngày 10/05/2016, các ngân hàng thương
mại đã ký hợp đồng cam kết cho vay là 34.826 tỷ đồng với 56.240
khách hàng. Tính đến ngày 20/05/2016, tổng số tiền đã giải ngân là
26.733 tỷ đồng, trong đó đã giải ngân cho khách hàng cá nhân là
21.667 tỷ đồng.
Sức mua của thị trường trong tháng 5 nhìn chung vẫn không
có nhiều sự đột phá. Về giá bán, hầu hết các dự án đã hoàn thiện
giao nhà trong thời gian này đều ghi nhận tình trạng tăng giá.
Thị trường căn hộ Hà Nội đang có thanh khoản mạnh, giá
bán và cả nguồn cung đều tăng. Tuy nhiên, thị trường cũng đang
diễn ra nghịch lý là nhà hoàn thiện có giá thấp hơn các dự án nhà ở
hình thành trong tương lai. Hiện việc mua nhà ở hình thành trong
tương lai đang diễn ra phổ biến, vì vậy, để tránh những rủi ro có thể
xảy ra, người mua nhà cần tìm hiểu kỹ vấn đề pháp lý trước khi giao
dịch, tham khảo thông tin từ Sở Xây dựng các tỉnh, thành để biết
điều kiện dự án có được mở bán hay không, và tìm hiểu thông tin từ
phía ngân hàng để biết tài sản đó đã bị thế chấp hay chưa.
Trong lúc nguồn cung phân khúc căn hộ dồi dào, giá bán hầu
như không có gì đột biến thì nhà phố, đất nền tại một số khu vực của
Tp.HCM tăng quá nóng, trong vòng 1 năm đã tăng thêm 50%, đặc
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
32
biệt tăng mạnh khu vực Tây bắc của thánh phố. Nguyên nhân của
việc tăng giá này là do nhà đầu tư khu vực này đang kỳ vọng vào
nhiều dự án hạ tầng giao thông sắp được triển khai, đơn cử như dự
án cải tạo thoát nước kênh Tham Lương - Bến Cát - Rạch Nước Lên
sẽ tạo một diện mạo mới về giao thông, kết nối nhiều quận như Tân
Phú, Bình Tân, Gò Vấp, Tân Bình. Hay dự án Thảo cầm viên Safari
Sài Gòn (Củ Chi), tuyến metro Bến Thành - Tham Lương. Trong
khi quỹ đất để phát triển các dự án nhà phố khu vực Tnày hầu như
không còn, vì vậy sản phẩm ngày càng khan hiếm.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
33
C. PHẢN HỒI CHÍNH SÁCH
Trong 3 năm trở lại đây, tháng 5 thường là thời gian TTCK có
những diễn biến kém lạc quan, khi điểm số và thanh khoản đều
giảm sút. Tuy nhiên, việc VN-Index vượt qua mốc 600 điểm trong
phiên ngày 5/5 đang gieo hy vọng về sức bật mới của thị trường
trong tháng 5/2016. Để có được điều này, không thể không kể đến
nỗ lực của các cơ quan quản lý trong việc xây dựng chính sách,
khung pháp lý giúp thị trường hoạt động minh bạch, hiệu quả và
khởi sắc. Tính từ đầu năm đến nay, cơ quan quan lý đã ban hành
trên 10 thông tư, nghị định. Điểm qua trong tháng 5 này, các cơ
quan quản lý cũng đã ban hành một số chính sách như sau:
1. UBCKNN lưu ý công ty đại chúng thực hiện Thông tư số
121/2012/TT-BTC
Ngày 11/05/2016, UBCKNN có Công văn số 2463/UBCK-QLCB
đề nghị các Công ty đại chúng thực hiện Thông tư số 121/2012/TT-
BTC ngày 26/7/2012 của Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định về quản
trị công ty áp dụng cho các công ty đại chúng theo nguyên tắc quán
triệt tinh thần Luật Doanh nghiệp năm 2014, trong đó UBCKNN lưu
ý một số nội dung sau:
Về Thông tư 121/2012/TT-BTC:
1. Về định nghĩa người có liên quan quy định tại Khoản 1 Điều 2
Thông tư 121/2012/TT-BTC: Thực hiện theo quy định tại Khoản 34
Điều 6 Luật Chứng khoán và Khoản 17 Điều 4 Luật Doanh nghiệp.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
34
2. Về quyền tham dự tại đại hội đồng cổ đông: Thực hiện theo quy
định tại Khoản 4 Điều 6 Thông tư 121/2012/TT-BTC và Điều 140
Luật Doanh nghiệp.
3. Về việc Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm nhiệm chức danh Tổng
Giám đốc (Giám đốc) công ty: Thực hiện theo quy định tại Khoản 3
Điều 10 Thông tư 121/2012/TT-BTC và Khoản 2 Điều 152 Luật
Doanh nghiệp.
4. Về việc thành viên ký Biên bản họp Hội đồng quản trị quy định
tại Khoản 2 Điều 15 Thông tư 121/2012/TT-BTC: Thực hiện theo
quy định tại Điểm i Khoản 1 Điều 154 Luật Doanh nghiệp.
5. Về việc công bố thù lao Hội đồng quản trị: Thực hiện theo quy
định tại Khoản 3 Điều 16 Thông tư 121/2012/TT-BTC và Khoản 3
Điều 158 Luật Doanh nghiệp.
6. Về tiêu chuẩn và điều kiện của thành viên Ban kiểm soát: Thực
hiện theo quy định tại Điều 18 Thông tư 121/2012/TT-BTC và Điều
164 Luật Doanh nghiệp.
7. Về tiêu chuẩn của Trưởng Ban Kiểm soát theo quy định tại
Khoản 2 Điều 19 Thông tư 121/2012/TT-BTC: Thực hiện theo quy
định tại Khoản 2 Điều 163 Luật Doanh nghiệp.
8. Về việc công khai các lợi ích liên quan: Thực hiện theo quy định
tại Điều 23 Thông tư 121/2012/TT-BTC và Điều 159 Luật Doanh
nghiệp.
9. Về giao dịch với các bên có liên quan theo quy định tại Khoản 3
Điều 24 Thông tư 121/2012/TT-BTC: Thực hiện theo quy định tại
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
35
Khoản 5 Điều 113, Khoản 1 Điều 115 và Điều 189 Luật Doanh
nghiệp.
Về Điều lệ mẫu ban hành kèm theo Thông tư số 121/2012/TT-
BTC:
1. Về giá trị tài sản được giao dịch thuộc thẩm quyền Đại hội đồng
cổ đông tại Điểm m Khoản 2 Điều 14 Điều lệ mẫu: thực hiện theo
quy định tại Điểm d Khoản 2 Điều 135 của Luật Doanh nghiệp.
2 Về việc lập Danh sách cổ đông có quyền dự họp Đại hội đồng cổ
đông tại Điểm a Khoản 2 Điều 17 Điều lệ mẫu: Thực hiện theo quy
định tại Khoản 1 Điều 137 Luật Doanh nghiệp.
3. Về việc gửi thông báo mời họp Đại hội đồng cổ đông tại Khoản 3
Điều 17 Điều lệ mẫu: Thực hiện theo quy định tại Điều 139 Luật
Doanh nghiệp.
4. Về điều kiện tiến hành họp Đại hội đồng cổ đông tại Điều 18
Điều lệ mẫu: Thực hiện theo quy định tại Điều 141 Luật Doanh
nghiệp.
5. Về việc thông qua quyết định của Đại hội đồng cổ đông tại Điều
20 Điều lệ mẫu: thực hiện theo quy định tại Điều 144 Luật Doanh
nghiệp.
6. Về việc lấy ý kiến cổ đông bằng văn bản để thông qua Nghị quyết
Đại hội đồng cổ đông tại Điều 21 Điều lệ mẫu: thực hiện theo quy
định tại Khoản 4 Điều 144 và Điều 145 Luật Doanh nghiệp.
7. Về công bố Biên bản họp Đại hội đồng cổ đông tại Điều 22 Điều
lệ mẫu: Thực hiện theo quy định tại Khoản 3 Điều 146 Luật Doanh
nghiệp.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
36
8. Về việc Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm nhiệm Tổng Giám đốc
công ty tại Khoản 1 Điều 26 Điều lệ mẫu: Thực hiện theo quy định
tại Khoản 3 Điều 10 Thông tư 121/2012/TT-BTC và Khoản 2 Điều
152 Luật Doanh nghiệp.
9. Về thời hạn tiến hành họp Hội đồng quản trị sau khi có đề xuất
họp tại Khoản 4 Điều 27 Điều lệ mẫu: Thực hiện theo quy định tại
Khoản 5 Điều 153 Luật Doanh nghiệp.
10. Về việc gửi thông báo họp Hội đồng quản trị tại Khoản 7 Điều
27 Điều lệ mẫu: Thực hiện theo quy định tại Khoản 6 Điều 153 Luật
Doanh nghiệp.
11. Về tiêu chuẩn của Trưởng ban Kiểm soát và Thành viên Ban
Kiểm soát tại Khoản 1 Điều 32 Điều lệ mẫu: Thực hiện theo quy
định tại Điều 18 Thông tư 121/2012/TT-BTC, Khoản 2 Điều 163 và
Điều 164 Luật Doanh nghiệp.
2. Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE) công bố
Quyết định ban hành Quy tắc xây dựng và quản lý Bộ chỉ số
HOSE-Index phiên bản mới, có hiệu lực từ ngày 01/07/2016.
Việc cải tiến chỉ số HOSE-Index là yêu cầu tất yếu của thị
trường. Đầu năm 2012, HOSE đã tiên phong triển khai ra thị trường
chỉ số VN30 - chỉ số của 30 công ty có giá trị vốn hóa và thanh
khoản lớn hàng đầu niêm yết trên sàn HOSE. Tiếp sau đó, các chỉ số
VNMidcap, VNSmallcap, VN100 và VNAllshare lần lượt ra mắt thị
trường vào đầu năm 2014 và 10 chỉ số ngành theo chuẩn GICS®
cũng được HOSE tính toán triển khai vào đầu năm 2016.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
37
Đến nay, bộ chỉ số HOSE-Index đã được hoàn thiện về cấu
trúc, đáp ứng các chuẩn mực và thông lệ quốc tế về minh bạch,
thanh khoản, khả năng đầu tư được, phản ánh toàn diện những phân
khúc thị trường khác nhau, là công cụ chỉ báo cho thị trường và
cũng đồng thời tạo tiền đề để phát triển các sản phẩm đầu tư dựa
trên chỉ số như ETF, phái sinh. Chỉ số VN30 đã được Công ty quản
lý quỹ VFM chọn là chỉ số tham chiếu cho quỹ ETF đầu tiên
VFMVN30, được niêm yết và giao dịch trên HOSE vào tháng
10/2014.
Tính đến nay, thị trường chứng khoán Việt Nam ngày càng
có sự cải thiện rõ rệt về quy mô và thanh khoản. Tại thời điểm triển
khai VN30 vào năm 2012, mức thanh khoản của thị trường HOSE
còn hạn chế với tổng giá trị giao dịch bình quân dao động trong
khoảng 800-900 tỷ đồng/ngày. Từ năm 2014 trở đi, thanh khoản thị
trường đã cải thiện một cách vượt bậc. Giá trị giao dịch bình quân
hàng ngày trên HOSE năm 2014 đã tăng lên 2,172 tỷ VND/ngày,
gấp 2.5 lần so với lúc triển khai, năm 2015 đạt 1,934 tỷ VND/ngày
và 3 tháng đầu năm 2016 đạt 2,188 tỷ VND/ngày. Giá trị giao dịch
bình quân tính trên các chỉ số tăng trưởng đáng kể. Giá trị giao dịch
bình quân của VN30 của kỳ 2/2015 đạt 1.071 tỷ/ngày, tăng 206% so
với kỳ 1/2012; Giá trị giao dịch bình quân của VNMidcap và
VNSmallcap của kỳ 2/2015 lần lượt đạt 465 tỷ/ngày và 208 tỷ/ngày,
tăng 139% và 68% so với đầu kỳ 1/2014. Trung bình, cứ mỗi kỳ
VN30 đã tăng 15%, VNMidcap tăng 24.37% và VNSmallcap tăng
13.79%.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
38
Về quy mô vốn hóa, quy mô thị trường cuối năm 2015 đạt
hơn 1,1 triệu tỷ VND, tăng hơn 150% so với đầu năm 2012. Giá trị
vốn hóa của các rổ chỉ số tăng ổn định qua các kỳ. Giá trị vốn hóa
bình quân rổ chỉ số VN30 tăng 74% từ khoảng 411 nghìn tỷ vào kỳ
1-2012 lên đến khoảng 716 nghìn tỷ vào kỳ 2-2015, trung bình mỗi
kỳ tăng 7.16%. Qua 4 năm vận hành, để các chỉ số có thể phản ánh
tốt nhất sự thay đổi của thị trường, phù hợp với tình hình thanh
khoản, đảm bảo độ ổn định của rổ chỉ số, HOSE đã tiến hành xem
xét và thực hiện chỉnh sửa Quy tắc chỉ số, tập trung ở 3 điểm chính
sau:
(1) Thay đổi công thức đo lường thanh khoản của cổ phiếu từ
phương pháp bình quân sang phương pháp trung vị và mở rộng thời
gian tính từ 6 tháng sang 12 tháng nhằm hạn chế sự ảnh hưởng của
các giá trị bất thường và gia tăng chất lượng thanh khoản của Bộ
chỉ số HOSE-Index.
Để đo lường mức thanh khoản của cổ phiếu, quy tắc hiện tại
sử dụng Bình quân giá trị giao dịch hàng ngày của 6 tháng gần nhất.
Theo quy tắc cải tiến, sẽ sử dụng bình quân của trung vị giá trị giao
dịch hàng ngày trong tháng của 12 tháng gần nhất. Việc tăng khung
thời gian xem xét và sử dụng phương thức trung vị sẽ giúp giảm bớt
tác động của các biến động mang tính thời điểm. Áp dụng quy tắc
mới sẽ khiến việc sàng lọc vào HOSE-Index nghiêm ngặt hơn, số
lượng cổ phiếu bị loại do thanh khoản tăng gấp đôi so với quy tắc
cũ. Chất lượng thanh khoản của các cổ phiếu trong Bộ chỉ số
HOSE-Index cũng được nâng cao đáng kể.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
39
(2) Thay đổi điều kiện sàng lọc free-float để tăng tính đại diện của
Bộ chỉ số HOSE-Index, đáp ứng điều kiện đặc thù của thị trường
Việt Nam.
Theo quy tắc hiện tại, các cổ phiếu có tỷ lệ free-float nhỏ
hơn 5% sẽ bị loại khỏi Bộ chỉ số. Những cổ phiếu có tỷ lệ free-float
từ 5% đến 10% sẽ được xem xét đưa vào Bộ chỉ số khi giá trị vốn
hóa thuộc top-10 thị trường. Quy tắc này nhằm đảm bảo tính có thể
đầu tư được của các cổ phiếu thành phần HOSE-Index. Tuy nhiên,
do đặc thù của thị trường Việt Nam, cổ đông nhà nước vẫn còn nắm
giữ phần lớn sở hữu của đa số doanh nghiệp sau cổ phần hóa dẫn
đến nhiều công ty có quy mô vốn hóa rất lớn nhưng tỷ lệ free-float
lại rất nhỏ. BID và GAS là 2 mã cổ phiếu đã bị loại khỏi Bộ chỉ số
theo trường hợp nói trên (free-float của ID và GAS đều <5%) mặc
dù xét về thực tế, giá trị vốn hóa sau điều chỉnh free-float và giá trị
giao dịch của GAS và BID vẫn rất lớn hơn nhiều so với một số cổ
phiếu trong VN30.
Để đáp ứng các điều kiện đặc thù thị trường, Hội đồng chỉ số
đã thống nhất cải tiến quy tắc theo hướng chọn lọc các cổ phiếu có
tỷ lệ free-float lớn hơn 10% tham gia vào chỉ số, đồng thời áp dụng
điều kiện ngoại trừ đối với những cổ phiếu có tỷ lệ free-float từ 10%
trở xuống nhưng có Giá trị vốn hóa sau điều chỉnh free-float lớn hơn
mức trung vị của top 90% Giá trị vốn hóa free-float của thị trường.
Điều chỉnh này sẽ giúp tăng mức đại diện thị trường của Bộ HOSE-
Index lên thêm hơn 15% về giá trị vốn hóa, cụ thể là chỉ số VN30,
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
40
mà vẫn đảm bảo các cổ phiếu thành phần của HOSE-Index đạt
chuẩn có thể đầu tư.
(3) Thay đổi cách chọn cổ phiếu thành phần của chỉ số VN30 để
tăng độ ổn định và mức đại diện thị trường cho chỉ số VN30.
Theo quy tắc hiện tại, cổ phiếu thành phần VN30 sẽ được
lựa chọn dựa trên Giá trị giao dịch sau khi đạt một chuẩn nhất định
về Giá trị vốn hóa. Phương thức này đảm bảo VN30 sẽ bao gồm các
cổ phiếu có thanh khoản tốt nhất trong nhóm các cổ phiếu có giá trị
vốn hóa lớn nhất. Tuy nhiên, khi thanh khoản thị trường càng ngày
cải thiện, thanh khoản của các cổ phiếu hầu như đáp ứng mức có thể
đầu tư, việc chọn rổ VN30 dựa trên giá trị giao dịch có thể dẫn đến
thành phần rổ VN30 biến động vì giá trị giao dịch dễ bị tác động bởi
những yếu tố bên ngoài thị trường.
Quy tắc cải tiến mới đảm bảo quy trình chọn lọc rổ thống
nhất theo thông lệ quốc tế đối với các chỉ số theo quy mô vốn hóa,
cụ thể là Giá trị vốn hóa sẽ là tiêu chí chính để chọn lọc các cổ
phiếu theo từng quy mô chỉ số. Riêng đối với thị trường Việt Nam,
để đảm bảo VN30 là chỉ số có thanh khoản cao nhất, các cổ phiếu
thành phần của chỉ số này phải đạt chuẩn nhất định về Giá trị giao
dịch (lớn hơn giá trị tối thiểu của top 90% Giá trị giao dịch của
VNAllshare). Qua dữ liệu mô phỏng theo quy tắc mới cho thấy độ
ổn định của VN30 đã tăng đáng kể so với quy tắc trước đây, tạo
thuận lợi cho các quỹ đầu tư xây dựng sản phẩm dựa trên chỉ số.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
41
3. Lấy ý kiến Dự thảo hướng dẫn báo cáo về hoạt động
của NĐT nước ngoài theo hình thức điện tử
Thực hiện nhiệm vụ xây dựng Hệ thống tiếp nhận báo cáo
phục vụ công tác quản lý nhà nước về nhà đầu tư nước ngoài, Ủy
ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã xây dựng dự thảo Quy
chế hướng dẫn báo cáo về hoạt động của nhà đầu tư nước ngoài cho
UBCKNN theo hình thức điện tử. Để chính thức đưa Hệ thống vào
sử dụng, UBCKNN đề lấy ý kiến các đơn vị và thành viên thị
trường góp ý kiến cho Dự thảo Quy chế. Việc lấy ý kiến này được
thực hiện trước ngày 10/6/2016./.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 5/2016
42
Ghi chú
Xin vui lòng tham khảo thêm các “Báo cáo thị trường chứng
khoán” định kỳ hàng quý và các “Báo cáo chuyên đề” của phòng
Phân tích dự báo thị trường để có thêm thông tin và phân tích đầy
đủ.
Liên hệ
Phòng Phân tích & Dự báo Thị trường,
Trung tâm NCKH-ĐTCK (UBCKNN)
Số 234 Lương Thế Vinh, Từ Liêm, Hà Nội
Điện thoại: 04-35430667; Fax: 04-35535869
Email: [email protected]
Nhóm nghiên cứu
Ông. Phạm Quang Huy (TP)
Cn. Đỗ Huy Hoàng
Cn. Phạm Thanh Phương
Cn. Nguyễn Việt Chương