4h kløverknekten

Medlemsblad for 4H Sogn og Fjordane • Nr. 2 – 2015 – 35. årgang

Kløverknekten

Klart for superhelg i 4H

Side 4-5

Tok sjansen på fylkesleir

Side 12-13

Draume-plassane

Side 19

Foto

: Jar

le B

ergh

eim

2 Kløverknekten | Medlemsblad for 4H Sogn og Fjordane

Ne

ola

b b

y K

no

wit

FORSIKRING MED LOJALITETSBONUS

Som trufast kunde hos i tre år får duautomatisk 5 % rabatt på skadeforsikringane dine. Lojalitetsbonus kallar vi det.

Kjøp forsikring frå Frende på spv.no eller ta kontakt med eit av våre kontor.

YES

Kløverknekten | Medlemsblad for 4H Sogn og Fjordane 3

Kjære medlemmar og klubbrådgjevarar no er haustfestane unnagjort og vi er i innspurten på 4H-året 2015.

I 2016 skal vi bryte gamle vanar og sjå mot nye vegar å følgje. Vi har vore i ein tøff prosess der vi held på å omorganisere adminis-trasjonen i 4H. Frå å ha vore 19 fylkeskontor med ein dagleg leiar på kvart kontor, vert det no 8 regionskontor med ein regionleiar. I tillegg kjem fylka til å ha eigne tilsette. Det kjem framleis til å vere fylkesstyre i kvart fylke og aktiviteten skal gå vidare som før. Det har vore blod, sveitte, tårar og vi har kjempa til siste slutt for å halde på så mykje tilsetteressursar i fylka som mulig. Frå og med sommaren 2016 skal vi vere i region med Møre og Romsdal og regionskontoret er lagt til Førde!

Fleire av oppgåvene som kontoret gjer no må fylkesstyret ta over som blant anna klubb-besøk og Storkurs. Ein må rekne med at vi treng meir hjelp av dei frivillige i klubbane til å ta på seg meir an-svar på fl eire arrangement som for eksempel fylkesleiren. Eg mei-ner at vi er eit sterkt fylke som kjem godt ut av denne omstillinga og vi har allereie eit godt samarbeid med dokke frivillige. Dokke står på og hjelper oss når vi trenge det. Det er dokke som framsnakkar og gjer 4H synleg i fylket. No skal vi vise oss enda meir fram og ser fram til eit godt samarbeid også utanom fylkesgrensa.

Vi ser veldig fram til å samarbeide med naboane i nord og jobbe vidare med å utvikle 4H og 4H-gardane.

HelsingInger-Margrethe SørlandFylkesleiar i 4H Sogn og Fjordane

Frå fylkesstyret

UTGJEVAR:4H Sogn og FjordanePostboks 14, 6801 FØRDETlf: 576 43 196 – Fax: 578 21 777www.4h.no/sognogfjordane/

REDAKTØR:Hilde SværenOpplag: 1 700

GRAFISK UTFORMING:A til Å Grafi sk Design og Media - www.atilaa.no

Redaksjonen er avslutta 16. oktober 2015.

PÅ 4H-KONTORET I HAFSTADGÅRDEN I FØRDE FINN DU:

Dagleg leiar i 4H Sogn og Fjordane Åge Avedal576 43 [email protected]

KontormedarbeidarKari Anne Grimelid Årset576 43 [email protected]

ProsjektleiarHanna deGroot576 43 [email protected]

OrganisasjonsrådgjevarHilde Sværen576 43 [email protected]

MILJØMERKET

241

Trykksak

600

Inger-Margrethe Sørland, leiar i 4H Sogn og Fjordane.

Sogn Jord- og Hagebruksskule - landsline for okologisk landbruk -/

Sogn Jord- og HagebruksskuleSkulevegen 24, 5745 Aurland tlf 57632650 - epost [email protected]

www.sjh.no

Tlf: 576 43 196 – Fax: 578 21 777


Superhelg er styrekurs for alle som sit i styret i 4H-klubben, det er inspirasjons-samling for vaksne i 4H og det er fyl-kesårsmøte. Vi arrangerer no Superhelg for fjerde gang. Stadig fleire har delteke desse åra, og vi håpar på godt over 200 i 2016!

Superhelg styrekursHer kan du som sit i styret i 4H-klubben velje mellom seks ulike delkurs:• «Ny i klubbstyret» - for deg mellom 10 og 13 år, som er fersk i klubbstyret.

• Leiar – for deg som er leiar eller nestleiar.• Kasserar – for deg som er kasserar og har økonomiansvar.• Sekretær – for deg som er sekretær i klubben.• Ringrev - for deg som er over 14 år, som har delteke på styrekurs før og vil lære meir om klubbdrifta.• «Gjer 4H-klubben synleg» - eit kurs for deg som vil jobbe med media og lære om korleis 4H-klubben kan bli meir synleg

Klart for Superhelg i 4H!

Koseleg på sovesalen under Superhelga i 2015

Møt andre vaksne i 4H for idear og tips under inspirasjonssamlinga

5.-7. februar er du som sit i klubbstyret, er klubbrådgjevar eller vaksen ressursperson i 4H invitert til Superhelg i 4H på Skei.


Styrekurset blir arrangert fredag 5. og laurdag 6. februar på Skei skule. Fylkes-årsmøtet er søndag 7. februar, og er ein del av styrekursopplæringa. Kurset får også besøk fredag kveld av «Mobbepro-fessoren».

Superhelg inspirasjonssamlingDette er samlinga for deg som er klub-brådgjevar, alumn eller vaksen ressurs-person i 4H. Samlinga er fredag 5. og laurdag 6. februar på Skei hotell. å pro-grammet er mellom anna: • «Lær å mobbe»: Her får du møte «mobbeprofessoren» Tor Arne Johnsen i ei forestilling som vekslar mellom ellevill humor og stort alvor.

• Trygg i 4H: Eit kurs om å vere vaksen i 4H. Her lærer vi å legge til rette for trygge aktivitetar, praktisk førstehjelp, og snakkar om inkludering, tryggleik og grenseoverskridande åtferd. • «Fikser atl!»: Få idear til kva de kan gjere som del av satsingsom rådet til 4H i 2016 og 2017. • 4H si omorganisering: Leiar i landsstyret i 4H Norge Kari Heggelund fortel om 4H si framtidige organisering.

FylkesårsmøteÅrsmøtet i 4H Sogn og Fjordane er søn-dag 7. februar frå kl. 09.30 - 15.00. Årsmøtet er ein del av styrekursopplæ-ringa og alle på styrekurset er automa-

tisk påmeldt årsmøtet. Dei som er med på inspirasjonssamlinga heile helga er også påmeldt årsmøtet. Møtet er også ope for dei som ikkje er med på super-helga. Desse melder seg på ved å sende e-post til 4H-kontoret.

Praktisk infoPris:Superhelg styrekurs: kr 850,- per deltakar.

Superhelg inspirasjonssamling: • Fredag til søndag: Kr 2300,-

per deltakar i dobbeltrom / kr 2800,- per deltakar i enkelt-rom / kr 1200,- for dagpakke (utan overnatting, inkl. alle måltid).

• Fredag til laurdag: Kr 1900,- per deltakar i dobbeltrom / kr 2300,- per deltakar i enkelt-rom / kr 950,- for dagpakke (inkl. middag fredag og lunsj laurdag).

Ein kan også bestille trippelrom til ein rimelegare pris.

Fylkesårsmøte: Er inkludert i prisen for superhel-ga. Dei som berre deltek på års-møtet betalar kr 350,-.

Faktura blir sendt til klubben. Bin-dande påmelding. Berre avmel-ding pga. sjukdom blir refundert.

Påmelding: Personleg påmelding via «min side» på heimesidene. Meld deg på «Superhelg styrekurs» og det delkurset du skal vere med på (leiar/nestleiar, sekretær, kasse-rar, ny i klubbstyret, ringrev eller gjer klubben din synleg) eller på «Superhelg inspirasjonssamling» (vaksensamlinga). Påmeldinga opnar i november.

Påmeldingsfrist: Innan 20. januar.

Stad: Superhelga blir arrangert på Skei skule og Skei hotell.

Informasjon til dei påmelde blir sendt på e-post og/eller i posten til dei påmelde 1-2 veker før kurs-start.

Mobbeprofessoren lærer deg å bli ein god mobbar.


Den 17.-20.september var det instruk-tørkurs i 4H på Lygnasæter i Oppland, og Eirik Førde og Inger-Margrethe E. Sørland frå Eggenipa 4H var deltakarar.

Programmet for kurset er fullpakka, og deltakarane går gjennom tema som synleggjering, tale- og presentasjons-teknikk, korleis halde kurs og fordjuping i korleis å vere ein leiar, kasserar, sekre-tær og styremedlem. På kurset er det 30 deltakarar frå alle delar av landet, så det er ikkje berre teori og alvor heile tida: -Vi har det veldig kjekt ilag, og lærings-miljøet her er ganske bra! Ein god del sosialt samvære, kombinert med mykje teori og samarbeid gjer at vi blir godt fø-rebudde til den dagen vi skal halde kurs, smiler Eirik.

Det som ventar kursdeltakarane no etter dette kurset er ein praksisdel der

dei skal vere instruktørar på styrekurs rundt omkring i fylka, og så skal det vere ei oppsummeringssamling med alle kursdeltakarane i mars der ein utvekslar erfaringar og lærer meir.

–Vi gler oss til å møte dokke på kurs under Superhelga!

Tekst og foto: Eirik Førde

Framtidas kurshaldarar–Målet med dette kurset er at vi til neste år skal bli kursinstruktørar på Superhelga, der vi m.a. driv med styre- og demokratiopplæring, fortel Inger-Margrethe.

· Konstruksjon

· Bygningsteknikk

· Byggesaker og Frådeling

· VVS og energi

· Elektro

· Prosjektadministrasjon

· Fornybar energi

· VA og veg

· Planarbeid

· Arkitektur

iVest Consult ASStrandgt. 15 · 6900 FlorøT: 97 62 70 00E: [email protected]

www.ivestconsult.no


Satsar på vekst i4H-gardaneKristin Haanshuus (28) har nyleg teke til som prosjektleiar

i forprosjektet til 4H-gard i vekst på vestlandet.

Kristin Haanshuus (28) har nyleg teke til som prosjektleiar i forpro-sjektet til 4H-gard i vekst på vest-landet.4H-gard i vekst skal løfte arbeidet med besøksgardar på Vestlandet. Det er 4H Rogaland, 4H Hordaland, 4H Sogn og Fjordane og 4H Møre og Romsdal som står bak prosjektet, saman med 4H-gard Norge.

– Spanande!Haanshuus er opphavleg frå lands-bygda i Sør-Trøndelag, og bur no i Florø. Ho har mastergrad i Natur-basert reiseliv frå Norges miljø- og biovitenskapelige universitet.

– I feltarbeidet til masteroppgåva var intervju av gardbrukarar sen-tralt, det er det også i forprosjektet til4H-gard i vekst, fortel den unge prosjektleiaren. Ho held fram:– Gjennom utdanninga og arbeids-erfaring etterpå fekk eg også god trening i prosjektarbeid, og det kjem godt med no.

Oppgåva med å førebu hovudpro-sjektet i løpet av eit halvt år er i gang for fullt: – Dette er spanande! Og ikkje minst utfordrande og lærerikt, fortel Haanshuus.

Kunnskap om primærnæringane4H-gardane er opne gardsanlegg som tar imot born, unge og vaksne til pedagogisk tilrettelagte besøk. Hovudmålet er å vise fram kva som skjer på ein gard med både planter og dyr.

– 4H-gardane er ein arena for å

auke kunnskapen om primærnæ-ringane hos born, unge og vaksne, fortel prosjektleiaren, og held fram:– Den vil også bidra til i å auke sjan-sen for rekruttering til næringa. Ein 4H-gard vil på sitt vis synleggjere verdiane til 4H og forhåpentlegvis forankre desse i nærmiljøet, avslut-tar ho.

4H-gard i vekstPå Vestlandet finst det i dag ni 4H-gardar, og dei har gode besøkstal og mange spanande tilbod. På landsba-sis er det over 40 4H-gardar. Målet med prosjektet er fleire gardar og breiare tilbod på dei gardane ein har allereie. Erfaringane frå forprosjek-tet vil ein ta med vidare i hovudpro-sjektet, som vil gå over tre år.

Tekst: Linda Slåtten Foto: Linda Slåtten

og Hilde Sværen


Ut- og innvendig målingFlis og golv • Belegg

Tepper • Tapet

Lang erfaringog gode referansar

Gjer draumen din til verkelegheit! Ber du på ein draum om å skape noko nytt eller har du ein god ide du kan tene pengar på? Då kan det neste 4H-prosjektet ditt bli til ei 4H-bedrift! Er du ein kreativ 4H-ar på 15 år eller eldre og ser du muligheitene og har lyst til å gjere dei til verkelegheit er dette noko for deg. Du kan skape ei 4H-bedrift• med idear frå 4H sine prosjekthefte • med dine egne nye idear • åleine, samen med klubbvenner eller med hele klubben.

Bli prisvinnar! 4H-bedrifta eller ideen vert presentert

på haustfesten, og vert så sendt inn til 4H-kontoret i fylket innan 01.11.2016.Deretter nominerer ein fylkesjury dei beste kandidatane til ein nasjonal konkurranse innan 31.12. Prisen vert delt ut under 4H sin ungdomskonfe-ranse eller på landsleiren.

Juryen legg vekt på:

• kreativitet

• innovasjon/nytenking

• plan og muligheit til å gjennomføre

• muligheit for å tene pengar

• muligheit for at bedrifta / ideen

har ei framtid

• miljøomsyn

• samfunnsansvar

På www.4h.no finn du meir rettleiing.

«The Star Rockers» imponerte stort på scena under Standal 4H sin haustfest. Frå venstre Rakel Johanne Glosli på gitar, Tiril Sørdal på trommer (delvis gøymd), vokalist Valeria Ogarkova, og Guttorm Glosli på el-gitar. Foto: Anita Sæther.

Elise Marina Litlere Eikevik har gjennomført heile 4H løpet og mottok plakettnåla på haustfesten. Her saman med Margunn Frammarsvik som delte ut merke, og klubbrådgjevar Elin Sæther Standal. Foto: Anita Sæther.

Haustfest i Standal 4H


Du finn oss fylgjande stader i Sogn og Fjordane:

• Sogndal • Førde (sentrum sør) • Sandane

www.mobelringen.no

Foto

: Od

dfr

id V

ang

e B

erg

fjo

rd

Trygt med ein

BONDE i ryggen!

Hafstadvegen 39, 6800 Førde [email protected]

www.bondelaget.no/sognogfjordane

Juryen legg vekt på:

• kreativitet

• innovasjon/nytenking

• plan og muligheit til å gjennomføre

• muligheit for å tene pengar

• muligheit for at bedrifta / ideen

har ei framtid

• miljøomsyn

• samfunnsansvar

På www.4h.no fi nn du meir rettleiing.

Norsk oppdrettslaks er ei av dei rikaste kjeldene til marint Omega-3. Det er godt for hjartet og fl ott for deg!

BRAVO SEAFOOD AS

Tel.: +47 5700 9300 · Web: bravoseafood.no

Address: Strandgata 15

P.O. Box 100, N-6901 Florø, Norway

Et fisk så blir du frisk – og glad


22. juni ønskte eg mann og fire små barn lykke til med fire veker heime aleine og reiste til Oslo. Der møtte eg den andre reiseleiaren Anne Dahle og ein stor gjeng med spente 4H-arar. Vi sette kursen mot Washington og National 4H Youth Conference senter. I Washington blei vi møtt av Crystal som var vår kontaktperson gjennom heile opphaldet i USA. Vi brukte ein dag i Washington til å bli betre kjende – lære om utvekslingsprogrammet og det blei også tid til litt sightseeing. Etter ei halv natt med søvn var det tid for å reise vidare – no skulle vi få treffe familiane vi skulle bu hjå dei neste fire vekene. Vi blei fordelte på 8 forskjellege statar over heile Amerika. Eg skulle til Kansas, der var eg så heldig å få bu hjå to fantastiske og veldig forskjellige familiar.

Eg var litt skeptisk til dette med Kansas, men det viste seg å vere heilt supert. Når

ein først skal reise så langt, er det kult at ikkje alt er som heime. Med fjell på eine sida av huset og fjord på den andre, var det veldig rart å kome til eit landskap der alt er berre flatt. Så langt auget kan sjå. Prærie og jorder over alt. Eg fekk bu midt på landsbygda og det var heilt topp.

Varmen der var eit kapittel for seg sjølv. Dei har veldig høg luftfuktigheit, noko som gjer lufta veldig klam og får det til å virke mykje heitare enn det eigentleg var. Temperaturen låg på rundt 37 grader under heile opphaldet. Med mindre folk var ute og jobba i slåtten på gardane, oppheldt dei seg stort sett inne fordi det var rett og slett for varmt til å vere ute. Dei fleste arbeidskøyretya dei hadde på gardane hadde også aircondition. Det var like vanleg å ha aircondition i alle hus og bygningar der, som det er at vi har oppvarming her.

Den første familien eg budde hjå var The Traxon family. Julie og Greg budde i ein trailer, ein mobilheim, som forøvrig hadde stått på same plass i 15 år. Dei hadde tre hestar, to geiter og ein labrador som budde på området deira. Julie jobbar for 4H, og kunne fortelje meg mykje om korleis 4H er i USA. Greg er historielærar og lærte meg mykje om korleis USA blei til.

Den andre familien eg fekk bu hjå var The Koch family. Susan og Luke, med deira tre born, Tanner 13 år, Laura 11 år, Bryson 7 år. Heile familien var veldig engasjerte i 4H, og eg fekk gleda av å halde eit foredrag til 4H klubben deira der eg fortalde om Noreg, 4H i Noreg og og meg sjølv.

Sjølv om vi er i forskjellige land, såg eg dei same grunnverdiane i 4H. For meg var dei største forskjellen at dei ikkje hadde Haustfest med vurdering av prosjekta.

Heldige meg, eg fekk lov å vere reiseleiar for 27 nydelege 4H-ungdomar i alderen 15-20 år til landet der 4H blei grunnlagt i året 1902 på USA-utvekslinga i sommar.

Opplev verda med 4H– ein månad i USA


Dei hadde eit «marked», fair, som gjekk over fleire dagar. Her stillte dei ut så mange oppgåver som dei ynskte. Dei blei rangerte etter kor godt dei gjorde det, og fekk sløyfer i forskjellege fargar etter kor gode prestasjonane deira var. Dei beste gjekk vidare til State Fair og ev. National Fair. Dersom du hadde ei dyrerelatert oppgåve, var det veldig vanleg å selje dyra på auksjon etter at du hadde stilt dei ut. Dette tente 4H-arane gode pengar på, ein sau kunne vere verdt fleire 100 dollar.

Andre små forskjellar var at kvart år skulle klubben ha eit veldedigheitsprosjekt der dei støtta nokon som har det mindre bra i samfunnet. Dette er ein del av 4H-lovnaden deira. Dei vart også veldig overraska når eg fortalde at volleyball er 4H-sporten vår, det var heilt ukjend for dei.

Under heile opphaldet var det mi og Anne si oppgåve å halde kontakta med 4H-ungdomane. VI heldt kontakt via telefon, SMS og Facebook/messenger. Det var veldig overraskande kor dårlege mobilforhold det var der. Og det var ikkje alltid like enkelt å kome i kontakt med kvarandre. Gjennom opphaldet lærte både eg og dei andre 4H-arane mykje om oss sjølve og kvarandre. Eg hadde full jobb med oppfølging av 4H-ungdomane. Det var ikkje alle som alltid hadde det like enkelt og då er det godt å kunne ha nokon frå sin eigen kultur å snakke med. Gjennom dette arbeidet lærte eg utruleg mykje og det var godt å kunne bidra til dei eg reiste på utveksling saman med.

Neste år er det vår tur til å ta imot ungdom og reiseleierar frå USA, og om to år er det

på ny norske 4H-arar som kan søkje om å få vere med til USA. Dette er eit flott program som eg vil oppmode alle som er nysgjerrige og reiselystne til å delta på. Du får oppleve landet, kulturen og folka på ein heilt anna måte enn når du reiser som turist.

Opplev verda med 4H – takk for ein fantastisk tur!

Helsing Camilla Nesheim Klubbrådgjevar A Troda 4H31 år frå Nordfjord Gift, 4 bornbusett på Endal, driv dyrebutikk på Nordfjordeid

Opplev verda med 4H– ein månad i USA

I pledge my head to clearer thinking,

my heart to greater loyalty,

my hands to larger service, and

my health to better living,

for my club, my community,

my country and my world.

Glade leirdeltakarar ventar på finale i Ta sjansen. Foto Åge Avedal.

Deltakarane skapte flotte kunstverk med air-

brush painting. Her er det Evita Uglumfrå Sogn-

dal som målar. Foto Astrid D. Raftevold.

Fylkesleir i 4H betyr gjensyn med gamlevenar og nye venskap. Foto Åge Avedal.

Tok sigeren heim. Vinnarlaget i Landkredit vol-

leyballcup frå 4H-klubbar i Stryn.

Foto: Åge Avedal.

Soveposen er god å ha, også når ein skal ut på

tur om natta. Foto: Åge Avedal


Fritt fram på scena. Foto Alf Terje Glomnes.

Paracord var ein ny og kjekk aktivitet

Foto Wence Nesheim.Ein pust i bakken før neste paintball-økt.

Foto Wence Nesheim.Medlemer frå arrangørklubben byggjer benkar

og bord til å ha i teltleiren. Foto Åge Avedal.

Alle deltakarane lærte førstehjelp av Røde Kors.

Foto. Åge Avedal.I god fart på Ta sjansen. Foto Jarle Bergheim.

Klargjering av båten til «Ta sjansen». Foto Kari Anne Årset.


Første leirdagen starta med litt surt ver, men blide leirdeltakarar. Alle fekk opp tel-ta sine og laga koselege tun. Det var også tryggleiksøving og bli kjent aktivitetar.

Fredag starta tevlingane og open leir. Dessutan kom aspirantane for å vere eit døgn på leiren. På Landkreditt volleyball-turneringa deltok det 12 lag og elles var det tevlingar som tautrekking, aktivitetssti og fritt fram på scena. På open leir hadde Ge-org Lipai konsert.

Laurdag var det aktivitetsdag, og det var mange ulike aktivitetar å velje mellom. Tradisjonelle aktivitar som fjelltur og vol-leyball, og heilt nye som paracord og air-brush painting. På kvelden var det Ta sjan-sen tevling, alle tuna hadde pynta kvar sin båt og det var om å gjere å komme seg for-tast mulig fram til bjølla som stod i vatnet.

Søndag var det finaledag og heimreisedag. Stryn med spelarar frå Fossekallen 4H og Varden 4H tok sigeren i volleyballturne-ringa. Laget frå tun 4 vart dei sterkaste i tautrekkinga, der var det deltakarar frå Fjordljos 4H, Fresvik 4H og Hesjastauren 4H. Tun 4 halte og i land sigeren i leirkul-turtevlinga.

Takk til leirkomiteen for at de la til rette for ein flott leir og takk til alle leirdeltaka-rar og vaksenleiarar for at de gjorde det til ein flott leir.

Tekst: Hilde Sværen

I fire dagar var det eit yrande folkeliv på garden Glomnes i Oppstryn. På det meste var det over 300 4H-arar samla til fylkesleir. Og det var ein leir tettpakka med aktivitetar, tevlingar og opplevingar.

Teltleiren sett frå Glomnesnakken. Foto Alf Terje Glomnes.

Fritt fram på scena. Foto Alf Terje Glomnes.

Tautrek-kingstev-linga vart vunnen av tun 4 - sterke sogningar! Foto Kari Anne Årset.


Spar litt kvar gong du handlar!Høyres det rart ut? No kan du setje av nokre kroner på spare kontoen kvar gong du betalar med kort i butikken. Du vel eit fast beløp kvar gong du bruker kortet, eller rundar av kjøpesummen. Du sparer differansen. Småsparing ordnar du enkelt i nettbanken vår.

Ikkje kunde? Ta kontakt med oss på tlf. 578 29 700.

ssf.no/smasparing • meirennbank.no

Vi legg

eit solid grunnlag

for byggeprosjektet ditt!

Telefon 57 74 75 10 E-post: [email protected]

6940 EikefjordTlf.: 57 74 90 55www.fjordpipe.no

Industri - Maritim - OffshoreVVS-sprinkler - Havbruk


Mountains & Fjords – Nordisk lei-arskule var eit samarbeid mellom Nordisk Samorganisasjon for ung-domsarbeid (NSU), Norges Bygde-ungdomslag (NBU) og 4H Norge. 4H Sogn og Fjordane var praktisk tilretteleggjar for leiarskulen som var i Stryn og i Vågsøy 10. – 15. au-gust.

Deltakarane kom frå Karelen (Russ-land), Estland, Danmark, Tyskland, Island og Norge og er leiarar i orga-nisasjonane i heimlandet, og mel-lom 16 og 28 år.

Om føremiddagane underviste NBU i ulike tema som handla om det å vere leiar og korleis leie organisa-sjonen sin. Om ettermiddagane fekk deltakarane prøve seg på norsk fri-

luftsliv. Vi gjekk på tur, besøkte Varden 4H og Loen/Rake 4H sine naturmøteplassar, klatra både i fjel-let og i trea, spikka, laga mat på bål og besøkte Briksdalsbreen. Siste dagen var vi på Norsk Kystleir og

fekk prøve både roing, padling og segling.

Tekst og foto:Hilde Sværen og Marita Gjesdal

“A lifetime experience!”Så kort oppsummerer Anna frå Karelen veka på Nordisk leiarskule i Sogn og Fjordane. 23 ungdommar frå 6 ulike land var samla for å verte betre leiarar.


4H – Moving the World var tema for Nordisk 4H-leir i Finland 23. – 30. juli. Leiren hadde deltakarar frå dei andre nor-diske landa, men også frå Russland, andre europeiske land og 4H-arar på utveksling frå resten av verda. Til saman var vi meir enn 1200 4H-arar samla på leiren.

Heilt frå vi reiste frå Førde seint om kvelden 21. juli og til vi var heime att tidleg natt 1. august var det ein livat gjeng å vere på tur med. Humøret var på topp heile tida, sjølv med lite søvn, lang busstur, mygg og regn utanfor (og for nokre inni) tel-tet.

Dagane på leiren hadde fullt program, dei første dagane var det bli-kjent-lei-kar og ulike kurs, deltakarane frå Sogn og Fjordane fekk prøve seg på alt frå sandslottbygging og fisking, til ansikts-maling og å lage klede av papir.

Så langt kjendest ut som vi reiste då vi tok den lange bussturen heilt til Nurmes aust i Finland for å vere med på Nordisk 4H-leir. 78 sogningar og fjordingar hadde ei spennande og mangfaldig oppleving.

Austafor sol ogvestafor måne


Eit høgdepunkt var fredag ettermid-dag då alle leirdeltakarane var med på å lage ein kjempestor menneske-

kløver. Vi stilte oss opp i kløverfor-masjon og vart fotografert av ei

drone. Moro å vere med på. Alle deltakarane var med på to eks-kursjonar, ein til elva Runaa for å køyre båt ned elvestryka, vått og gøy! Den andre turen gjekk til Koli nasjonalpark der vi fekk ein flott utsikt over skogar og sjøar – og såg heilt til Russland!

Vi stilte med to lag i volleyball-turneringa, spelarane var flinke

og hadde det kjekt, og kom eit godt stykke i turneringa. Om kveldane var det program og konsertar. Alle frå Sogn og Fjordane fekk plass på den store scena og fekk med seg re-sten av deltakarane på fugledansen den eine kvelden. Utanom det fast-sette programmet var det også godt med tid til å vere saman med andre 4H-arar, både i tunet vårt og rundt om i leiren.

Tekst: Hilde SværenFoto: Marita Veiesund,

Benjamin Lillerud, Hilde Sværen,

airmoilanen


Kjekt å lage Barnas Matfestival!Laurdag 26. september gjekk årets Barnas Matfestival av stabelen under Matamål på Sandane. Glade 4H-arar og kokkeelevar serverte god og berekraftig kost til dei mange besøkande.

Grønnkålsmoothie og bringebærterter4H-arane som var med på matkurs og matfestival kom frå Kløveren 4H, Skog-kløveren 4H, Snøklokka 4H, Hauk 4H, Bukta 4H og Eggenipa 4H. På Barnas matfestival hadde me smoothiesykling, ansiktsmaling, epleklovnar og eigen re-

staurant med nydelege økologiske rettar og sunt snop. Det var mange fl inke 4H-kokkar og kelnerar i restauranten. Me selde over 100 kjempegrøne (kjempe-gode!) grønkålsmoothiar og gjekk full-stendig tom for bringebærterter.

Både kokkane og 4H-arane var einig om at det var ein god erfaring og ein kjekk dag. Me håpar me får til ny festival på Sandane til neste år!

Tekst: Linda Slåtten

Litt av utvalet på Barnas bistro.Foto: Hanna deGroot.

Smoothiesykling var populært på Barnas Matfestival. Heile 110 grønkålsmoothiar vart sykla! Foto Åge Avedal.

Klovnane frå Musikk, dans og dramalinja på Firda delte ut epler

Dei unge kokkane fekk lære av dei eldre frå Sogndal vgs. Foto: Åge Avedal.

Barnas Matfestival var i år eit samarbeid mellom

4H Sogn og Fjordane, Sogn Jord- og Hagebruksskule, Sogndal vidaregåande skule

og Firda vidaregåande skule. Før festivalen vart det halde økologisk workshop, der elevar ved restaurant-

og matfaglina ved Sogndal vidaregåande skule hadde ein lærerik dag på Sogn Jord- og Hagebruksskule i Aurland.

Dei ferske kokkeelevane planla så festivalen og førebudde matkurs for 4H-arane.Gjennomføringa av Barnas Matfestival fekk 110 000 kroner i støtte frå Den naturlege skulesekken og Miljødirektoratet. Det vert laga ein kortdokumentar frå festivalen som me håpar skal inspirere til fl eire festivalar.


Korleis går det med draumeplassane?I vår kunne både 4H-klubbar og andre sende oss beskriving av sin draume-naturmøteplass. To plas-sar skulle få 50 000 kvar, pluss prosjekthjelp og arkitekttenester. Det var mange søkjarar og det var slett ikkje lett å bestemme kven som skulle vinne! I juryen var det folk frå 4H kontoret, Fylkeskom-munen og Gjensidigestiftelsen.

Oppi Langedalen I Davik ligg restane av ei gamal seter. Troda 4H har fått lov å byggje på grunnen til ei av uteløene. For at flest mogleg skulle få kome med ideane sine ar-rangert Troda open Draumefangardag for alle i bygda. Sidan har arkitekten Bjørn Are Vollstad gjort draumane om til teikningar. Han har og vore med opp att i Langedalen og vist korleis ein kan snekre enkle ram-mer for å sjå korleis teikningane kjem til

å sjå ut i verkelegheita. Då vart det mykje enklare for medlemane å sjå om dette kom til å bli slik dei hadde tenkt. Grunneiga-rane har gjeve klubben lov å ta ut tømmer til bygginga.

No skal klubben bruke vinteren på pro-sjektplanlegging, så vert det byggestart til våren. Dei har også planar om å setje opp ein ny do.

Møteplass:

NaturenMøteplass: Naturen er eit toårig prosjekt som vart sett i gong i Sogn og Fjordane hausten 2014. Gjennom prosjektet skal fleire barn og unge oppleve glede og få auka kunnskap ved å være i naturen. Vi skal bidra til nye naturmøteplassar, samt utvikling av dei plassane som allereie fins. Vi skal og utvikle og tilby kurset «Leiar i friluft» og ei nettside med nyttig informasjon for dei som vil skape eller drifte naturmøtepass.

Møteplass: Naturen er finansiert med midlar frå Extrastiftelsen, Gjensidigestiftelsen, Sparebankstiftinga Sogn og Fjordane og midlar til friluftstiltak gjennom Fylkeskommunen.

For å vite meir kan du kontakte prosjektleiar Hanna de Groot [email protected]

I Solund er det ingen 4H-klubb no, men dei har samla seg ein flott dugnadsgjeng med pensjonistlaget, turlaga, sendebrett-lauget og mange fleir. Skulen er også med. Kommunen har foreslått ein god del pen-gar på budsjettet dei neste åra til prosjek-tet. Dugnadsgjengen vil utvikle eit stort område på Hardbakke, like ved kystarbo-

retet. Dei drøymer om eit fleirbruksom-råde der det vert lettare å ha skule ute, der det er tilrettelagt for at eldre kan komme seg ut i frisk luft, dei planlegg stiar, sende-brettbaner, bålplass og gapahuk. –og dei vil starte prosjektet med å få sett opp eit toalett som har fått det klingande namnet «Draumedassen».

Davik: Byggestart til våren.

Solund: Sendebrettlaug og Draumedass

Draumeplassen i Solund

Stor glede i Troda 4H over gåva på 50 000 kr frå Gjensidigestiftelsen.Foto Åge Avedal.

Kjekt å lage Barnas Matfestival!


Aktivt og artig på storkurs

Stadig fl eire fi nn vegen til Storkurset på Vassenden! I år var heile 130 deltakarar samla til læring, aktivitetar og moro.

Storkurset vart arrangert av Blåklokka 4H og 4H Sogn og Fjordane 11.-13. september. I år kunne deltakarane delta på kurs i foto, band, teater, rappellering, volleyball, kajakk, fotball, kortlaging, hest og husdyr og leiar i friluft.

Leikar, underhaldning frå scena, og nye og gamle vener stod også på menyen. Her er nokre av blinkskota som deltakarane på fotokurset tok denne helga.


Mat til verdaI Ervik Havfi ske-gruppa inngår fl eire selskap som

leverer havfrosen kvalitetsfi sk til verdsmarknaden.

Vi griper muligheter og skaper verdier

www.incgruppen.no

P.O.Box 3 | N-6901 Florø Tel +47 5775 2800 | Mail: [email protected]

NBN Elektro er leverandør av elektrotjenester til - industri - vedlikehold - automasjon - skip- bolig - alarm og styringssystemer

Vi leverer også personell til oljeindustrien.

Tlf.: 03520www.felleskjopet.no

Profesjonell hjelp når du trenger det mest!Vi har 40 kvalitetssikrede verksteder, 100 velutstyrte servicebiler, 200 kompetente mekanikere og ikke minst sentrallager i Norge som har åpent 365 dager i året. Alt for å kunne hjelpe deg raskest mulig med å løse små og store problemer ved en driftsstans.

Det finnes to slags kundeforhold. De som slutter i butikken når du har kjøpt maskinen – og de som er der også når uhellet er ute.


Oppslagstavla:Fylkesleir 2016Velkommen til fylkesleir i Fjærland 30. juni – 3. juli.

Etter kvart som programmet blir klart kjem det meir informasjon på Facebook og på heimesida vår.

*****

4H på Facebook og InstagramBli ven 4H Sogn og Fjordane på Fa-cebook! Vi har no rundt 1200 venar, men vil gjerne ha fl eire.

Vi har også side på Instagram, www.instagram.com/4hsof. Følg oss der, og merk gjerne bileta dine med #4hsof og #vier4h.

*****

VervemånadHeile november er nasjonal verve-månad i 4H, der vi håpar de trør ekstra til for å få med nye 4H-arar. De kan verve både Kløvermedlemer mellom 4 og 9 år og klubbmedle-mer frå 10 år og oppover. Finn på noko kjekt, og la fl eire få vite om 4H! Dei som vervar får premie for det, vervar du ein person får du 4H-turkopp, 2 personar 4H-handkle, 3 personar nødladar og 4 personar høgtalar i etui. Alle som vervar er også med i trekninga av ein iPad. Dess fl eire du vervar dess betre vin-narsjansar har du!

Ta kontakt med 4H-kontoret om du treng tips, vervemateriell, 4H-brosjyrar eller plakatar.

*****

• Eit 4H-prosjekt for å skape meir trivsel i 4H-klubben og i 4H Sogn og Fjordane• Eit 4H-prosjekt som ikkje er lik andre 4H-prosjekt• Eit 4H-prosjekt der medlemmen kan utvikle seg sjølv saman med andre

Trivselsagent

Dette er verdens beste helge-jobb! Vi leitar etter to tidlegare trivselsagen-tar eller aktive alumnar som vil vidare-føre ordninga med trivselsagentar. Det dei to trivselsagentkoordinatora-ne skal gjere er å førebu samlingane, både med praktisk tilrettelegging og

innhald. Det er to samlingar, ei i mars og ei i april.

Ta kontakt med Hilde på 4H-kontoret viss du er interessert eller vil ha meir informasjon.

Trivselsagentkoordinator

Trivselsagent som 4H-prosjekt er for seniorar mellom 16 og 18 år. Også i år inviterer vi til samarbeid med 4H Hordaland og vil ha samlingane saman med dei. Det vert to samlingar, den første er 4.–6. mars, og den andre 8.–10. april.

Ta kontakt med Hilde på 4H-kontoret for å melde deg på eller for å få meir informasjon.


Kvart fylke skal ha ein frivillig verts-familiekoordinator som skal jobbe for fylket. Vedkommande må vere over 20 år og det er ein fordel å ha eigen erfaring med utveksling, enten med å ha vore vertsfamilie tidligare eller å ha vore på utveksling sjølv. Vertsfamilie-koordinatorordninga vil tre i kraft frå 2016.

Vertsfamiliekoordinatoren skal vere fylket sin kontaktperson, både med førarbeid og under den inn reisande sitt opphald. Fylket/regionen skal ha

oppdatert informasjon frå vertsfa-miliekoordinator. 4H i fylket har det overordna ansvaret for at fylket har vertsfamiliar og alt av informasjon og avtaler kjem fram til rette personar.Dette gjeld i første rekkje IFYE-ut-vekslinga (International 4H Youth Exchange) og USA-utvekslinga.Sjå meir informasjon på 4h.no eller ta kontakt med 4H-kontoret dersom du er interessert i å vere frivillig vertsfa-miliekoordinator.

Søknadsfrist: 20.november.

Plakettmottakarar (over 18 år) og alumnar er inviterte på julebord sa-man med alumnklubben i Hordaland, H.A.N.S.A. Julebordet skal vere i Nor-tun ungdomshus mellom Sogndal og Leikanger.

Julebordet kostar kr 250,- (inkl over-

natting i sovepose og liggjeunderlag) dersom du er med på årsmøtet. Der-som du berre er på julebordet kostar det kr 300,-.

Meld deg på til leiar i SOFA på e-post [email protected] innan 16. november.

Dette er det nye satsingsområdet til 4H Norge, her skal vi gjennom mottoet vårt – lære ved å gjere – fremje praktiske ferdigheiter. Det kan du gjere ved å velje 4H-prosjekt som passar, få 4H-klubben til å arrangere aktivitetar du kan lære noko av eller delta i Kløverjakten. Den kan du lese meir om i Aktivitet.

Opplev verda i di eiga stoveTil sommaren får 4H Sogn og Fjor-dane besøk av ein 4H-ungdom frå eit anna land. Du og familien din kan bli kjende med han eller henne ved å invitere IFYE-en til å bu med dykk i eit par veker. Dette er spennande og kjekt – og ikkje noko skummelt ☺

Ta kontakt med Hilde på 4H-konto-ret for meir informasjon.

Opplev verda med 4HHar du 4H-plaketten og lyst på eventyr? 4H tilbyr IFYE-utveksling i Jamaica, USA, Sveits, Østerrike, Taiwan, Costa Rica, Tasmania i Australia, Skottland, Nord-Irland og Wales Søknadsfrist: 15. november 2015 for å reise i 2016

Les meir på: www.4h.no eller ta kon-takt med Hilde på 4H-kontoret for meir informasjon.

LandsleirBli med på Landsleir på Kongsgår-den i Oslo 23–30. juli. 4H Sogn og Fjordane ordnar med fellesreise og vaksenleiarar. Det kjem meir infor-masjon i Aktivitet, på heimesidene og på Facebook.

Klarar vi å fylle to bussar frå Sogn og Fjordane???

Frivillig vertsfamiliekoordinator i 4H-fylkene

Julebord og årsmøte i SOFA 21. – 22. november

FIKSER ALT!

Returadr: 4H Sogn og Fjordane, Pb 14, 6801 Førde

Siste helga i september var tida komen for innhausting og slakting av ein av dei 3 grisene. Dei to andre grisene vart slakta på Nortura sitt anlegg i Førde. Med svært kyndig hjelp av Per Hil-leren frå Sogndal kunne medlemene oppleve at grisen vart slakta på ein human og god måte. Nokon meinte at dette ikkje var særleg kuult, medan andre ikkje kvidde seg for verken å røre i blodet eller skrape bust. Potet-avlinga frå 7 ulike sortar poteter vart god, men for nokon av grønsakene

vart det ein for kald sommar, så in-gen rekordavlingar, men nok avling til suppa til haustfesten.

Med poteter, kålrot og svinekjøt i fry-sen ligg det an til mange festmåltid i klubben utover vinteren, og om alle prosessar går godt vert det spekemat med på leir sommaren 2016.

Tekst og foto: Merete Støfring, Eikås 4H

Serverer 4H-prosjektet på Haustfesten Dei 28 medlemene i Eikås 4H har

dette året hatt felles 4H-prosjekt kalla frå jord til bord, der målet var å dyrke og fore fram råvare-ne til betasuppa til haustfesten.

A til Å - www.atilaa.no

4h kløverknekten

Documents