บทท 4

ผลการด าเนนงาน

การศกษาเพอการออกแบบบอบ าบดน าเสยในโรงงานผลตอาหารสตวส าหรบกรณศกษานจะ

ครอบคลมการรวมรวมขอมลเพอใชในการก าหนดความเหมาะสมของขนาดของบอบ าบดน าเสยทจะ

ออกแบบตามการด าเนนการศกษาดงตอไปน

1. ศกษาขอมลเพอการออกแบบบอบ าบดน าเสยในโรงงานผลตอาหารสตว

2. ก ำหนดรปแบบควำมเหมำะสมขนำดของบอบ ำบดน ำเสย

3. ขอพจารณาในการตดสนใจสรางบอบ าบดน าเสย

4.1 การศกษาเพอออกแบบบอบ าบดน าเสย

การศกษาขอมลเพอการออกแบบบอบ าบดน าเสยในโรงงานผลตอาหารสตวประกอบดวย

1. ศกษาสภาพปญหาดานสงแวดลอม

2. ศกษำคณสมบตและคำมำตรฐำนทเกยวของกบระบบบ ำบดน ำเสย

3. ศกษำขอมลทเกยวของกำรตรวจสอบวเครำะหน ำเสยทปลอยออกจำกโรงงำน

4. ศกษำสภำพปญหำกำรใชงำนของระบบบ ำบดน ำเสยในปจจบน

4.1.1 การศกษาสภาพปญหาดานสงแวดลอม

การศกษาสภาพปญหาดานสงแวดลอมในโรงงานผลตอาหารสตวพบวา ในกระบวนการผลต

อาหารสตวจะตองมการใชน าเพอการผลต การท าความสะอาดเครองจกร และการท าความสะอาดสถานท

ภายในโรงงาน น าเหลานนจะตองผานกระบวนการบ าบดกอนทจะถกปลอยใหไหลลงสแหลงน าสาธารณะ

เนองจากเปนน าทมความเนาเสยจากกากอาหารซงมลกษณะทมกลนเหมนและน ามสด า เกดผลกระทบตอ

ดานสงแวดลอมและเปนแหลงพาหนะน าเชอโรค จากการศกษาสภาพการด าเนนการดานการบ าบดน าเสย

ภายในโรงงานพบวามเพยงกระบวนการใหน าไหลสการตกตะกอนและใชบอดกจบไขมน น าเสยทเกดขน

จะมลกษณะทเกนพกดคณภาพตามกฎหมายสงแวดลอม จ าเปนตองมการลงทนสรางบอบ าบดน าเสยทจะ

26

ชวยปองกนไมใหเกดน าเสยทสงผลกระทบตอสงแวดลอมได การศกษาสภาพปญหาดานสงแวดลอมใน

โรงงานผลตอาหารสตวนพบลกษณะปญหาการด าเนนดานสงแวด คอ เสมอนหนงไมมกำรบ ำบดเลย บำง

วนทมควำมพยำยำมในกำรบ ำบดแตกมกำรบ ำบดดวยกระบวนกำรทไมเหมำะสม หรอมกำรบ ำบดเหมำะสม

ในบำงสวนเชนกำรปองกนกลนไดแตไมเพยงพอตอกำรรองรบอตรำกำรเกดน ำเสยไดเพยง ท ำใหเกดควำม

จ ำเปนในกำรศกษำขอมลตำมขอเทจจรงดำนคณสมบตใชเปรยบเทยบกบคำมำตรฐำนน ำเสยทใชควบคม

โดยจะใชขอมลทไดในกำรออกแบบระบบในกำรบ ำบดน ำเสยตอไป

4.1.2 การศกษาคณสมบตและคามาตรฐานทเกยวของกบระบบบ าบดน าเสย

จำกกำรศกษำคณสมบตและคำมำตรฐำนทเกยวของกบระบบบ ำบดน ำเสยตำมประกำศฉบบท 3

(2539) ของกระทรวงวทยำศำสตรเทคโนโลยและสงแวดลอม ลงวนท 3 มกรำคม 2539 เรองกำรก ำหนด

มำตรฐำนควบคมกำรระบำยน ำทงจำกแหลงก ำเนดตำมประเภทโรงงำนอตสำหกรรมและนคมอตสำหกรรม

ซงตพมพในรำชกจจำนเบกษำ เลมท 113 ตอนท 13 ลงวนท 13 กมภำพนธ 2539 ไดขอสรปตำมตำรำงท 4.1

ซงแสดงขอก ำหนดคณสมบตและคำมำตรฐำนตำง ๆ ของคณภำพทใชควบคมน ำทงอตสำหกรรมทจะระบำย

ลงแหลงน ำสำธำรณะ เชน คำควำมเปนกรดและดำง (pH) คำทดเอส (TDS/Total Dissolved Solids) สำร

แขวนลอย (Suspended Solids) คำบโอด สำรพษตำง ๆ เปนตน และตำรำงท 4.2 แสดงสรปคำขดควำม

จ ำกดของสำรโลหะหนกในน ำทงทระบำยลงแหลงน ำสำธำรณะ

ในการออกแบบบอบ าบดน าเสยในโรงงานผลตอาหารสตวส าหรบกรณศกษานจะตองค านงถงเงอนไขคณสมบตของน าทงทจะระบำยลงแหลงน ำสำธำรณะไมใหเกดมลภำวะตอสงแวดลอมตำมขอก ำหนดนอยำงเครงครดเพอใหเปนไปตำมกฎหมำยควบคมสงแวดลอมพรอมทงควำมเหมำะสมของขนำดของบอบ ำบดน ำเสยทมควำมคมทนในกำรกอสรำงดวย

27

ตารางท 4.1 ขอก ำหนดคณสมบตและคำมำตรฐำนของคณภำพทใชควบคมน ำทง

ดชนคณภาพน า คามาตรฐาน

คำควำมเปนกรดและดำง (pH) pH 5.5 – 9.0

คำทดเอส (TDS/Total Dissolved Solids) · ไมเกน 3,000 mg/l หรออำจแตกตำงแลวแตประเภทของแหลงรองรบน ำทง หรอประเภทของโรงงำนอตสำหกรรม ทคณะกรรมกำรควบคมมลพษเหนสมควรแตไมเกน 5,000 mg/l น ำทงทจะระบำยลงแหลงน ำกรอยทมคำควำมเคม (Salinity) เกน 2,000 mg/l หรอลงสทะเลคำ TDS ในน ำทงจะมคำมำกกวำคำ TDSทมอยในแหลงน ำกรอย หรอน ำทะเลไดไมเกน 5,000 mg/l

สำรแขวนลอย (Suspended Solids) · ไมเกน 50 mg/l หรออำจแตกตำงแลวแตประเภทของแหลงรองรบน ำทง หรอประเภทของโรงงำนอตสำหกรรม หรอประเภทของระบบน ำเสยตำมทคณะกรรมกำรควบคมมลพษเหนสมควรแตไมเกน 150mg/l

อณหภม (Temperature) ไมเกน 40°C

สหรอกลน ไมเปนทพงรงเกยจ

ซลไฟด (Sulfide) ไมเกน 1.0 mg/l

ไซยำไนด (Cyanide) ไมเกน0.2 mg/l

น ำมนและไขมน · ไมเกน 5.0 mg/l หรออำจแตกตำงแลวแตประเภทของแหลงรองรบน ำทง หรอประเภทของโรงงำนอตสำหกรรม หรอประเภทของระบบน ำเสยตำมทคณะกรรมกำรควบคมมลพษเหนสมควรแตไมเกน 15 mg/l

ฟอรมลดไฮด (Formaldehyde) ไมเกน 1.0 mg/l

สำรประกอบฟนอล (Phenols) ไมเกน 1.0 mg/l

คลอรนอสระ (Free Chlorine) ไมเกน 1.0 mg/l

สำรทใชปองกนหรอก ำจดศตรพชหรอสตว(Pesticide) ตองตรวจไมพบตำมวธตรวจสอบทก ำหนด

คำบโอด (5 วนทอณหภม 20OC / Biochemical Oxygen Demand: BOD)

· ไมเกน 20 mg/l หรออำจแตกตำงแลวแตประเภทของแหลงรองรบน ำทง หรอประเภทของโรงงำนอตสำหกรรม หรอประเภทของระบบน ำเสยตำมทคณะกรรมกำรควบคมมลพษเหนสมควรแตไมเกน 60mg/l

คำทเคเอน (TKN: Total Kjeldahl Nitrogen) · ไมเกน 100 mg/l หรออำจแตกตำงแลวแตประเภทของแหลงรองรบน ำทง หรอประเภทของโรงงำนอตสำหกรรม หรอประเภทของระบบน ำเสยตำมทคณะกรรมกำรควบคมมลพษเหนสมควรแตไมเกน 200 mg/l

คำซโอด (COD: Chemical Oxygen Demand) · ไมเกน 120 mg/l หรออำจแตกตำงแลวแตประเภทของแหลงรองรบน ำทง หรอประเภทของโรงงำนอตสำหกรรม หรอประเภทของระบบน ำเสยตำมทคณะกรรมกำรควบคมมลพษเหนสมควรแตไมเกน 400 mg/l

แหลงทมำ: http://www.waterindex.com/doc1-wastewater-from-industry1.htm

28

ตารางท 4.2 คำขดควำมจ ำกดของสำรโลหะหนกในน ำทง

โลหะหนก

สงกะส ไมเกน 5.0 mg/l

โครเมยมชนดเฮกซำวำเลนท (Hexavalent Chromium) ไมเกน 0.25 mg/l

โครเมยมชนดไตรวำเลนท (Trivalent Chromium) ไมเกน 0.75 mg/l

ทองแดง ไมเกน 2.0 mg/l

แคดเมยม ไมเกน 0.03 mg/l

แบเรยม ไมเกน 1.0 mg/l

ตะกว ไมเกน 0.2 mg/l

นคเกล ไมเกน 1.0 mg/l

แมงกำนส ไมเกน 5.0 mg/l

อำรเซนค ไมเกน 0.25 mg/l

เซเลเนยม ไมเกน 0.02 mg/l

ปรอท ไมเกน 0.005 mg/l

แหลงทมำ: http://www.waterindex.com/doc1-wastewater-from-industry1.htm

4.1.3 การศกษาขอมลทเกยวของการตรวจสอบวเคราะหน าเสยทปลอยออกจากโรงงาน

จำกกำรศกษำ ตรวจสอบ และวเครำะหน ำเสยทปลอยออกจำกโรงงำน ตำมเงอนไขตำมขอก ำหนดมำตรฐำนควบคมกำรระบำยน ำทงจำกแหลงก ำเนดตำมประเภทโรงงำนอตสำหกรรมและนคมอตสำหกรรม กำรควบคมตำมประกำศฉบบท 3 (2539) ของกระทรวงวทยำศำสตรเทคโนโลยและสงแวดลอม พบขอสรปดงรำยละเอยดตำมตำรำงท 4.3 ซงแสดงผลกำรตรวจสอบวเครำะหน ำเสยทปลอยออกจำกโรงงำนอำหำรสตวในกรณศกษำในระยะเวลำทผำน ๆ มำ ซงพบวำมปญหำไมเปนไปตำมขอก ำหนดหลำย ๆ ประกำร จ ำเปนตองศกษำสภำพกำรใชงำนของระบบบ ำบดน ำในปจจบนเพอกำรออกแบบบอน ำดวยกำรก ำหนดรปแบบควำมเหมำะสมขนำดของบอบ ำบดน ำเสยพรอมทงกำรเปรยบเทยบควำมคมทนในกำรกอสรำงบอ

29

บ ำบดน ำเสยทจะสำมำรถแกไขปญหำระบบน ำทงทระบำยสแหลงน ำสำธำรณะใหเปนไปตำม

ขอก ำหนดของกฎกระทรวงดำนกำรควบคมสงแวดลอมตอไป

ตารางท 4.3 ผลกำรตรวจสอบวเครำะหน ำเสยทปลอยออกจำกโรงงำน

Test Items Test Method LOQ Results Units

1. pH (at 25 C) Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater, APHA, AWWA, WEF, 22nd edition, 2012, part 4500-H+B

5.5 6.8 -

2. Odor APHA, 22nd edition, 2012, 2550 - To Smell - 3. Temperature APHA, 22nd edition, 2012, 2550 B 40 28 - 4. Color APHA, 22ndedition, 2012, 2120C 1,970.75 Pt.Co 5. Salinity APHA, 22nd edition, 2012, 2520 B 0.10 0.89 ppt 6.TotalDissolved Solids

Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater, APHA, AWWA, WEF, edition, 2012, part 2540C, dried at 180±2oC

5000 847 mg/L

7. Total Suspended Solids

Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater, APHA, AWWA, WEF, 22nd edition 2012 part 2540D

50 127 mg/L

8. Free Chlorine APHA, 22ndedition, 2012, 4500-Cl B 1 <0.90 mg/L 9. Sulfide (S)

APHA, 22nd edition, 2012, 4500-S2-F 1 14.59 mg/L

10. Phenol APHA, 22nd edition, 2012, 5530-C 0.001 0.001 mg/L 11. Cyanide APHA, 22nd edition, 2012, 4500-CN

-C,E 0.02 0.001 mg/L

12. Formaldehyde (S)

ASTM D 6303-98 1 <0.01 mg/L

*LOQ=Limit of Quantity

30

ตารางท 4.3 ผลกำรตรวจสอบวเครำะหน ำเสยทปลอยออกจำกโรงงำน (ตอ)

Test Items Test Method LOQ Results Units

13.Total Kjeldahl Nitrogen (TKN)

APHA, 22nd edition, 2012, 4500-NorgB 100 39.31 mg/L

14. BOD (S) APHA, 22nd edition, 2012, 5210 B 20 315 mg/L

15.COD (S) Standard Method for the Examination of Water and Wastewater, APHA, AWWA, WEF, 22nd edition, 2012 part 5220D

120 398 mg/L

16. Oil & Grease(S)

APHA, 22nd edition, 2012, 5520D 5 17.5 mg/L

17. Mercury (Hg) APHA, 22nd edition, 2012, 3500-Hg, 3112B

0.005 <0.001 mg/L

18.Selenium (Se) APHA, 22nd edition, 2012, 3500-Se B, 3114C

0.02 <0.001 mg/L

19.Arsenic (As) APHA, 22nd edition, 2012, 3500-Se B, 3114C

0.025 <0.001 mg/L

20.Barium (Ba) APHA, 22nd edition, 2012, 3030E, 3111D 1 <0.20 mg/L

21.Chromium (VI) (S) APHA, 22nd edition, 2012, 3500-Cr B 0.25 <0.01 mg/L

22.Chromium (III) (S) APHA, 22nd edition, 2012, 3030E, 3111B 0.25 <0.02 mg/L

23.Cadmium (Cd) In-house method based on Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater, APHA, AWWA, WEF 22nd edition (2012) part 3030E and part 3111B

1 <0.02 mg/L

31

ตารางท 4.3 ผลกำรตรวจสอบวเครำะหน ำเสยทปลอยออกจำกโรงงำน (ตอ)

Test Items Test Method LOQ Results Units

24.Lead (Pb) In-house method based on Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater, APHA, AWWA, WEF 22nd edition (2012) part 3030E and part 3111B

0.2 <0.10 mg/L

25.Nickel (Ni) In-house method based on Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater, APHA, AWWA, WEF 22nd edition (2012) part 3030E and part 3111B

0.1 <0.04 mg/L

26.Copper (Cu) In-house method based on Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater, APHA, AWWA, WEF 22nd edition (2012) part 3030E and part 3111B

2 0.04 mg/L

27.Zinc (Zn) In-house method based on Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater, APHA, AWWA, WEF 22nd edition (2012) part 3030E and part 3111B

5 0.39 mg/L

28.Manganese (Mn) In-house method based on Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater, APHA, AWWA, WEF 22nd edition (2012) part 3030E and part 3111B

5 0.58 mg/L

29.Pesticide organochlorine

- alpha-BHC

- beta-BHC

Gas Chromatographic (ECD) method (SM 2012:6630C)

Not detected

µg/L

32

จำกกำรศกษำคณสมบตและคำมำตรฐำนทเกยวของกบระบบบ ำบดน ำเสย เปรยบเทยบกบผลของ

กำรศกษำขอมลกำรตรวจสอบวเครำะหน ำเสยทปลอยออกจำกโรงงำนพบวำสวนทเกนกวำขอก ำหนดของ

มำตรฐำนคณภำพทใชควบคมน ำทงประกอบดวย

1. สและกลน 2. ควำมเปนกรดและดำง 3. สำรตกคำง 4. น ำมนและไขมน 5. ซลไฟด 6. BOD 7. COD

ผลกำรศกษำวเครำะหชบงวำน ำเสยของโรงงำนแหงนตองไดรบกำรบ ำบดผำนระบบกำรบ ำบดกอนปลอยไปสแหลงชมชนรอบขำงโรงงำนโดยกำรลงทนสรำงบอบ ำบดน ำเสย

4.1.4 การศกษาสภาพปญหาการใชงานของระบบบ าบดน าเสยในปจจบน

จำกกำรศกษำสภำพปญหำในดำนกำรใชงำนระบบบ ำบดน ำเสยในปจจบนของโรงงำนอำหำรสตว

ในกรณศกษำพบวำ แมวำโรงงำนจะมระบบก ำจดกลนและระบบบ ำบดน ำเสย เพอดแลน ำเสยไมให

ระบำยออกลงสแหลงน ำสำธำรณะ สงผลกระทบตอสภำพแวดลอมภำยนอกโรงงำนกตำม แตสมรรถนะ

ของระบบบ ำบดน ำเสยไมเพยงพอตอกำรดแลน ำเสย น ำเสยจำกโรงงำนอำหำรสตว มลกษณะเชนเดยวกบ

น ำเสยจำกอตสำหกรรมเกษตรอน ๆ คอมสำรอนทรยอยในปรมำณสง สงกลนเหมน มสภำพของน ำเสยท

เกนกวำขอบเขตมำตรฐำนน ำเสย ซงจ ำเปนตองใชกระบวนกำรบ ำบดทำงชวภำพ โดยสำมำรถเลอกใชระบบ

แบบไรอำกำศ (Anaerobic) ดวยกำรท ำในระบบปดเปนกำรปองกนไมใหกลนระบำยออกสภำยนอก หรอ

อำจเลอกใชระบบชวภำพแบบทใชอำกำศ (Aerobic) เชน ระบบ Activated Sludge ทมระบบรวบรวมและ

บ ำบดกลนประกอบ หรอจะใชทง 2 แบบรวมกน

ผลกำรศกษำจำกกำรตรวจสอบวเครำะหน ำเสยทปลอยออกจำกโรงงำนมลกษณะเกดพกดของขอก ำหนดตำมกฎกระทรวงกระทรวงวทยำศำสตรเทคโนโลยและสงแวดลอม น ำเสยเหลำนออกจำกสวนของกระบวนกำรผลตโดยจำกกำรลำงเครอง และกระบวนกำรผสมวตถดบ เชน ปลำปน มนส ำปะหลง ดวยน ำและอดเมดอบแหง น ำเสยถกปลอยไปตำมทอระบำยน ำรอบขำง ๆ โรงงำน ในดำนกลนจะมไอน ำทม

33

กลนของวตถดบ ไดแก เอมน และ กรดไขมนออกมำในอำกำศ กำรขนสงวตถดบ เชน มน

ส ำปะหลงอดเมด ปลำปน หำกไมมกำรปดมดชดกมกลนรบกวนได

สภำพปญหำกำรบ ำบดน ำเสยของโรงงำนในปจจบนมลกษณะเปนไปโดยคอนขำงไปในดำนกำร

ขำดกำรดบ ำบดแมวำปจจบนมควำมพยำยำมในกำรดแลดวยกำรปองกนและแกไขดงตอไปน

ท ำควำมสะอำดพนทท ำงำนอยำใหมเศษวตถดบตกคำง กำรปดคลมวตถดบและผลตภณฑ จะสำมำรถลดกลนทเกดขนได ควบคมกลนทเกดขนโดยเลอกใชวธบ ำบดตำมควำมเหมำะสม ไดแก วธกำรใชสำรกลบกลน

ระบบกำรเผำไหมโดยตรง ระบบสครบบง ระบบดดซบ และระบบชวภำพ ใชกำรดแลระบบบ ำบดน ำเสยทมอยโดยเครงครดขน

4.2 การก าหนดรปแบบความเหมาะสมขนาดของบอบ าบดน าเสย

กำรศกษำขอมลรปบอบ ำบดทมควำมเหมำะสมกบโรงงำนโดยใชหลกกำรท ำงำนของระบบบ ำบดน ำ

เสยแบบแอกตเวเตดสลดจ (Activated Sludge) ซงเปนระบบทเหมำะกบพนทจ ำกด โดย ประกอบดวยสวน

ส ำคญ 2 สวนคอ ถงเตมอำกำศ (Aeration Tank) และถงตกตะกอน(Sedimentation Tank) โดยน ำเสยจะถก

สงเขำถงเตมอำกำศ ซงมสลดจอยจ ำนวนมำก สภำวะภำยในของถงเตมอำกำศ จะมสภำพทเออตอกำร

เจรญเตบโตของจลนทรยแบบแอโรบค จลนทรยเหลำนจะท ำกำรยอยสลำยสำรอนทรยในน ำเสยใหอยในรป

ของคำรบอนไดออกไซดและน ำในทสด น ำเสยทผำนกำรบ ำบดแลวจะไหลตอไปยงถงตกตะกอนเมอมกำร

แยกสลดจออกจำกน ำใส สลดจทแยกตวอยทกนถงตกตะกอนสวนหนงจะถกสบกลบเขำไปในถงเตมอำกำศ

ใหมเพอรกษำควำมเขมขนของสลดจในถงเตมอำกำศใหไดตำมทก ำหนด และอกสวนหนงจะเปนสลดจ

สวนเกน(Excess Sludge) ทตองน ำไปห ำจดตอไปส ำหรบน ำใสสวนบนจะเปนน ำทงทสำมำรถระบำยออก

นอกโรงงำน รปท 4.1 แสดงทอระบำยน ำในโรงงำน

ในกระบวนกำรทจะใชในกำรออกแบบ โดยระบบจะมกำรรวบรวมแหลงน ำเสยทเกดขนใน

กระบวนกำรผลตแยกออกจำกทอระบำยน ำฝน น ำมำสกำรกระบวนกำรบ ำบด โดยน ำเสยจำกเครองลำง

อดเมดอำหำรสตว จะถกปลอยน ำไหลผำนตะแกรงดกเศษอำหำร และเขำสบอดกไขมน ไหลเขำสบอเตม

อำกำศเพอท ำหนำทยอยสลำยสำรอนทรย(BOD) ในบอเตมอำกำศ Aeration Tank ลดBOD โดยใชวธ กวน

34

เรว (Rapid Mixing)น ำทผำนกำรบ ำบดจะไหลเขำสบอตกตะกอนและไหลไปยงบอพกกอนปลอยออกส

แหลงน ำสำธำรณะ ตำมขนตอนรปท 4.1 ดงน

รปท 4.1 กระบวนกำรทใชในกำรออกแบบระบบบ ำบดน ำเสย

รปท 4.2 แสดงทอระบำยน ำในโรงงำน และรปท 4.3 ระบบเอกตเวกเตดสลดจแบบกวนสมบรณ

บอเตมอากาศ

ตะแกรงดก

บอดกไขมน

บอพกน า

บอตกตะกอน

ปลอยลงแหลงน าธรรมชาต

35

รปท 4.2 ทอระบำยน ำในโรงงำน

รปท 4.3 ระบบเอกตเวกเตดสลดจแบบกวนสมบรณ

ลกษณะของระบบแอกตเวกเตดสลดจแบบกวนสมบรณ จะตองมถงเตมอำกำศทสำมำรถกวนใหน ำ

และสลดจทอยในถงผสมเปนเนอเดยวกนตลอดทวทงถง ระบบนสำมำรถรบภำระสำรอนทรยทเพมขนอยำง

รวดเรว (Shock Load) ไดดเนองจำกน ำเสยจะกระจำยไปทวถง และสภำพแวดลอมตำง ๆ ในถงเตมอำกำศม

คำสม ำเสมอท ำใหจลนทรยชนด ตำง ๆ ทมอยมลกษณะเดยวกนตลอดทงถง

กลไกในกำรท ำงำนของระบบแอตตเวกเตดสลดจน คอ อำศยจลนทรยทงหลำยทมอยในถงเตมอำกำศของระบบเปนตวยอยสลำย สงสกปรกทมอยในน ำเสยใหหมดไปหรอจนมควำมสะอำดพอทจะระบำยทงไดโดยไมกอใหน ำคคลองเนำเลยอกสงสกปรกในน ำเสยทจลนทรยสำมำรถยอยสลำยไดสวนใหญ

36

เปนพวกสำรอนทรยทงในรปทละลำยน ำไดและในรปของคอลลอยดผลผลตสดทำยทไดจำกกำรยอยไดแกกำซคำรบอนไดออกไซด น ำ เซลจลนทรยตวใหม และพลงงำนดงน

น ำเสย ( สำรอนทรย )+จลนทรย+ออกซเจน -> คำรบอนไดออกไซด+น ำ+จลนทรยตวให+พลงงำน

เซลจลนทรยโดยทวไปประกอบดวยสวนทเปนสำรอนทรย 70-90 % และสวนทเปนสำรอนนทรยอก 10-30 % ดงนน จะเหนไดวำสำรอนทรยซงเปนสงสกปรกสวนใหญในน ำเสยจะถกเปลยนมำเปนเซลของจลนทรยนนเองเนองจำกตะกอนจลนทรยมน ำหนกมำกกวำซงสำมำรถแยกออกจำกน ำไดงำยดวยถงตกตะกอน

สวนประกอบทส ำคญ ของระบบแอคตเวตเตดสลดจในระบบบ ำบดน ำเสยจงไดมกำรออกแบบใหมสวนประกอบทส ำคญอย 3 สวนคอ

1. ถงเตมอำกำศ )Aeration Tank ) 2. ถงตะกอน )Sedimentation Tank) 3. ระบบสบตะกอนยอนกลบ )Sludge Recycle)

ถงเตมอำกำศ ( Aeration Tank ) ท ำหนำทกำรยอยสลำย สำรอนทรยในน ำเสย โดยกำรใชแบคทเรยชนดใชอำกำศ (Aerobic Bacteria)กำรท ำใหอำกำศในบอนใช Air Blower เปำอำกำศผำน Air Diffusers ซงจะได ฟองอำกำศทละเอยด ( Fine Bubble) Aeration Tank ออกแบบเปนระบบ Extended Aeration ซงมขอดคอ ประสทธภำพในกำรลด BOD ในน ำเสยไดสงกวำรอยละ 96 และตะกอนสวนเกนทตองน ำไปก ำจดมกลนเหมนนอยลง หรอสำมำรถน ำไปท ำเปนปยหมก โดยใชขนำดบอดงน

ขนำดบอ = 10(ก) x 8(ย) x 3 (ล) m

ควำมลกน ำ = 2 m

ควำมจใชงำน = 10 x 8x 2

= 160 m3

ควำมตองกำร O2 (BOD) = 1.5 x BOD Removal

1.5 x BOD Loading

= 1.5 x 3000 x10

1000 x 24

37

= 1.875 Kg O2 / hr

ถงตะกอน (Sedimentation Tank)ท ำหนำทรบน ำเสยจำก Aeration Tank เพอแยกน ำใสและตะกอนแบคทเรยออกจำกกน น ำใสสวยบนทผำนกำรบ ำบดแลว จะไหลลนไปยง ทอระบำยน ำ ออกนอกโรงงำน ถงแยกตะกอนจลนทรยออกจำกน ำทบ ำบดแลวซงสงมำจำกถง เตมอำกำศโดยน ำตะกอนจะถกกกอยในถงนชวงเวลำหนง น ำสวนใสจะไหลลนไป สวนตะกอนทอยกนถงสวนหนงจะถกสบกลบไปยงถงเตมอำกำศอกครง และอกสวนหนงจะเปนตะกอนสวนเกนทตองน ำไปก ำจด ขนำดเสนผำศนยกลำงบอ = 5 m พนทน ำลน = 2

4 = 156 m2

Check SOR (Surface Over Flow Rate) SOR = 125 24 x 156 = 0.03 m3 / m2 -hr ควำมลกรวม = 4.6 m ควำมลกน ำ = 4.0 m ควำมจใชงำน = 4 x 156 = 624 m3 อตรำสบตะกอนยอนกลบ = 50 -100% คดเปนปรมำตรตะกอนกำรสบกลบ= 125 m3 /day อตรำกำรไหลของน ำเขำถง = 125 +125 =250 m3 /day หรอ 10 m3 /hr Check เวลำเกบกก = 624 10 = 62.4 hrs

ระบบสบตะกอนยอนกลบ (Sludge Recycle)ท ำหนำทสเปนบอรบน ำตะกอนแบคทเรยทจมตวลงกนถง Sedimentation Tank น ำตะกอนแบคทเรยน จะถกดนสงมำยง Aeration Tank แลวกลบมำยงถงเตม

38

อำกำศอกครงทงนเพอควบคมปรมำณจลนทรย ในถงเตมอำกำศใหเหมำะสม และเพยงพอตอกำรท ำลำยสงสกปรกในน ำเสย

ตวส ำคญ แปรส ำหรบกำรควบคมระบบแอตตเวตเตดสลดจ มอย 2 ตวแปรดงน

1. อำยตะกอน )Sludge Age) 2. อตรำสวนอำหำรตอจลนทรย

อำยตะกอน หมำยถงระยะเวลำเฉลยทตะกอนจลนทรยหมนเวยน อยในถงเตมอำกำศกำรควบคมกระท ำไดโดยกำรน ำตะกอนสวนเกนออกจำกระบบ ควบคมใหมคำคงทไดตำมตองกำร โดยทวไปจะควบคมใหมระบบอำยตะกอน 5-15 วน กำรรกษำคำอำยตะกอนใหคงททเปนอกวธหนงทจะควบคมกำรเดนระบบตะกอนเรงใหท ำงำนไดอยำงมประสทธภำพ ส ำหรบ ระบบ อตรำสวนอำหำรตอจลนทรย (F/M ratio หมำยถง อตรำสวนของน ำหนกสำรอนทร ยในน ำเสยทเขำระบบ ( กโลกรมตอวน ) ตอน ำหนกตะกอน จลนทรยในระบบ ( กโลกรม ) โดยทวไปจะควบคมใหระบบมคำ F/M ratio ระหวำง 0.1-0.4 ตอวนคณสมบตของน ำเสย มกมกำรเปลยนแปลงอยตลอดเวลำทงในแงอตรำกำรไหลและควำมเขมขนของสำรอนทรยทเขำสระบบท ำใหกำรควบคมระบบ โดยใช F/M ratio กระท ำไดยำกและมควำมไมแนนอน ในทำงปฏบตจงนยมควบคมระบบโดยอำยตะกอนมำกกวำ

ปญหำส ำคญทพบมำกทสดในกำรควบคมระบบแอตตเวตเตดสลดจม 2 ปญหำคอ ปญหำกำรลอยตวของตะกอนในถงตะกอน (Rising Sludge) และปญหำตะกอนเบำจมตวล ำบำก (Bulking Sludge)

1. กำรลอยตวของตะกอนในถงตกตะกอน 2. ตะกอนเบำจมตวล ำบำก

สำเหตกำรลอยตวของตะกอนในถงตกตะกอนเนองมำจำก ตะกอนตกอยในกนถงตกตะกอนนำน

เกนไปจนท ำใหเกดปฏกรยำชวเคมเปลยนสำรประกอบ ไนไตรทและไนเตรตเปนกำซไนโตรเจน กำซท

เกดขนจะถกกกอยในตะกอนถำมมำกจะพำตะกอนลอยขนสผวน ำ

ในสวนตะกอนเบำจมตวล ำบำก ระบบแอคตเวตเตดสลดจทมประสทธภำพกำรบ ำบดสงตะกอน

จลนทรยในถงเตมอำกำศจะมสน ำตำลแกจบกน เปนกอนใหญและจมตวไดอยำงรวดเรว ในกรณทเกด

ตะกอนเบำนนจะเปนตะกอนละเอยดจมตวไดชำและไมอดตวแนนสำเหต มสองประกำรคอ อำจเกดจำก

เชอรำทเปนเสนใย หรออำจเกดจำกมน ำอยในตะกอนระหวำงเซลของจลนทรยมำกท ำใหตะกอน มควำม

หนำแนนเกอบเทำกบน ำจงจมตวไดล ำบำก

39

4.3 ขอพจารณาในการตดสนใจสรางบอบ าบดน าเสย

จำกกำรศกษำพบวำ ลกษณะน ำเสยทเกดขนจำกกระบวนกำรผลตและกระบวนท ำควำมสะอำดเครองจกรและกำรผลต เมอเขำสกระบวนกำรบ ำบดจะเกดกำรตกตะกอนมลกษณะสน ำตำลไปจนสด ำ มกลนเหมน และปรมำณน ำเสยทเกดขน มปรมำณ 10 ลกบำศกเมตรตอวน น ำทระบำยออกนอกโรงงำนทพบวำมปญหำเนองจำกกระบวนกำรบ ำบดยงไมถกตอง โรงงำนจ ำเปนตองตดสนใจเพอลงทนในกำรกอสรำงบอบ ำบดน ำเสยทจะสำมำรถรองรบกบปญหำน ำเสยทเกดขน

ขอพจำรณำในกำรตดสนใจสรำงบอบ ำบดน ำเสยจะประกอบดวย

1. รปแบบระบบบ ำบดน ำเสย 2. ขนำดของบอบ ำบดน ำเสยทสำมำรถรองรบน ำเสยทเกดขนวนละ 10 ลกบำศกเมตร 3. คำกอสรำงบอบ ำบดน ำเสยเปรยบเทยบกบคำจำงเหมำในกำรบ ำบดน ำเสย

4.3.1 รปแบบระบบบ าบดน าเสย

ในดานรปแบบระบบบ าบดน าเสย ตามเงอนไขความจ ากดของพนทในบรเวณโรงงานผลตอาหารสตวในกรณศกษา บอบดน าเสยทจะสรางจะตองมความขนาดเนอทไมมากนก จงพจารณารปแบบลกษณะของระบบแอกทเวเตดสลดจแบบกวนสมบรณ ทตองมถงเตมอากาศซงสามารถกวนใหน าและสลดจทอยในถงผสมเปนเนอเดยวกนตลอดทวทงถงจะเปนขอพจารณาในการตดสนใจทส าคญประการแรก

4.3.2 ขนาดของบอบ าบดน าเสยทสามารถรองรบน าเสยได

โดยมเงอนไขอตรำกำรเกดน ำเสย 01 ลกบำศกเมตรตอวน ขอพจำรณำขนำดของบอบ ำบดน ำเสยทสำมำรถรองรบน ำเสยไดจะตองออกแบบใหรองรบส ำรองกำรเกบน ำเสยไดอยำงนอย 2 สปดำห จงพจำรณำโดยกำรออกแบบขนำดบอพกน ำไวทขนำด 01X8X3 m3 ซงจะพกน ำสงระดบ 2 เมตร จะไดบอบ ำบดทสำมำรถรองรบน ำเสยไดปรมำณ 061ลกบำศกเมตร ซงสงผลท ำใหเกดควำมสำมำรถในกำรรองรบน ำเสยตำมปรมำณน ำเสยทสำมำรถรบไดสงสดตอวน สงผลใหกำรบ ำบดน ำเสยตำมขนตอนกำรออกแบบนนมประสทธภำพในกำรลดปญหำน ำเนำเสยกอนปลอยออกนอกโรงงำนไดอยำงมประสทธภำพ

4.3.3 คากอสรางบอบ าบดน าเสยเปรยบเทยบกบคาจางเหมาในการบ าบดน าเสย

ขอพจารณาดานคากอสรางบอบ าบดน าเสยเปรยบเทยบกบคาจางเหมาในการบ าบดน าเสย จะเปนการพจารณาเพอตดสนใจลงทนในสวนของระบบบดน าเสยตามการออกแบบบอบ าบดดวยระบบแอกทเวเตดสลดจแบบกวนสมบรณมขอมลเพอการเปรยบเทยบคากอสรางดงน

40

1. คากอสรางบอบ าบดของผจางเหมาซงจะเปนผเสนอราคาการออกแบบ ตามขอมลประกอบการออกแบบระบบบ าบดน าเสยและอปกรณทตองใชแสดงตามตารางท 4.1 และ 4.2 ซงมการเสนอราคาคาสรางไว 2,130,370 บาท

2. คาใชจางบ าบดน าเสยในกรณไมไดกอสรางบอบ าบดน าจะใชขอมลตามรางการคดคาปรบและบรการบ าบดน าเสยของการนคมอตสาหกรรมส าหรบอตราคาบ าบดน าเสยตามลกษณะน าเสยทประมาณ 60 บาทตอลกบาศกเมตรตามเกณฑมาตรฐานไดถง

BOD = 665 มก.ล/. COD มคำ 2,634 มก.ล/. SS มคำ 2,010 มก.ล/. Grease & Oil มคำ 1,108 มก.ล/.

ตารางท 4.4 ขอมลประกอบกำรออกแบบระบบบ ำบดน ำเสย

ระบบบ าบดน าเสยโรงงานผลตอาหารสตว-นครปฐม

ปรมำณน ำเสย 10 ลบ.ม./วน

ประเภทน ำเสย= โรงงำนอำหำรสตว

แหลงน ำเสย -น ำทงลำงเครองจกรอำหำรสตว 5 ลบ.ม./ วน

-น ำลำงหองน ำ 4 ลบ.ม./ วน -น ำทงอนๆ 1 ลบ.ม./ วน

รวมปรมาณน าเสย 10 ลบ.ม./ วน

คณลกษณะน าเสยทรบได BOD = 3,000 mg/l COD= 5,000 mg/l SS= 500 mg/l O&G = 50 mg/l pH = 6-9 mg/l

41

ขนาดการบ าบด 1 ระบบสบสงน ำเสยจำกแหลงก ำเนดมำยงระบบบ ำบดน ำเสยรวม

2. ระบบดก แยก เศษวสดดวยตะแกรงแบบ Statie Screen

3. ระบบเกรอะกรองไรอำกำศ

4. ระบบเตมอำกำศเลยงตะกอนจลนทรยแบบ Biocontact Aeration Process

5. ระบบแยกน ำใสและตะกอนแบบ Sedimentation

6. ขนำดบอทตองกำรรบ น ำเสยจำกโรงงำน ขนำดบอพก = 10X8X3 m ควำมลกน ำ = 2 m ควำมจทใชงำน =10X8X2 =160 m³

42

ตารางท 4.5 อปกรณทตองใช

ล าดบ รายละเอยด จ านวน หนวย หนวยละ บาท

1 บอสบน ำเสย 1 (บรเวณหนำโรงบดผสมอำหำรสตว) ชนด Pump Sump ขนำดบอ Dia = 0.6 m H = 1.0 m

1 Set 30,000 30,000

2 เครองสบน ำเสย (Pl) ชนด = Sumbersible Pump ผลตภณฑ =GSD / VP 50.75-50 Capacity =2-3 Cu.m/hr TDH =8 m มอเตอร = 0.75kw (l Hp) /380 v,3P,50Hz

1 set 20,000 20,000

3 ทอน ำเสย จำกบอสบน ำเสย 1 ไปยงระบบบ ำบดน ำเสย ชนดทอ = HDPE ขนำดทอ = 2-3 INCH ระยะสบสง =150 เมตร

1 Lot 75,000 75,000

4 บอสบน ำเสย 2 (บรเวณดำนหลงหองน ำ – ส ำนกงำน) ชนด = Pump Sump วสด =FRP ขนำดบอ = DIA = 0.6 m H = 1.0 m

1 set 30,000 30,000

5 เครองสบน ำเสย(P2) ชนด = Sumbersible Pump ผลตภณฑ =GSD / VP 50.75-50 Capacity =2-3 Cu.m/hr TDH =8 m มอเตอร = 0.75kw (l Hp) /380 v,3P,50Hz

1 set 20,000 20,000

6 ทอสงน ำเสยจำกบอสบน ำเสย 2 ไปยงระบบบ ำบดน ำเสย ชนดทอ = HDPE ขนำดทอ = 2-3 INCH ระยะสบสง =180 เมตร

1 Lot 90,000 90,000

43

ตารางท 4.5 อปกรณทตองใช (ตอ)

ล าดบ รายละเอยด จ านวน หนวย หนวยละ บาท

7 บอบ ำบดรวมน ำเสย ชนด = Collecting Sump วสด =FRP ขนำดถง = W = 1.12 m , L = 1.95m , H = 1.55 m

1 set 30,000 30,000

8 เครองสบน ำเสยดกขยะและปอนระบบบ ำบดน ำเสย( P3,P4) ชนด = Sumbersible Pump ผลตภณฑ =GSD / VP 50.4-50 Capacity =1-2 Cu.m/hr TDH = 6m มอเตอร = 0.4kw (l/2 Hp) /380 v,3P,50Hz

1 set 20,000 20,000

9 เครองดกขยะ ชนด = Static Sereem ผลตภณฑ =INOX วสด =SUS -304 ชองตะแกรง = 0.5 mm. Capacity = 2-5 Cu. m/hr

1 Set 200,000 200,000

10 ถงแยกและหมกตะกอน ชนด = Static Sereem วสด =FPR ขนำดถง = W = 2.35 m , L = 4.00m , H = 2.00 m

1 Set 54,000 54,000

11 ถงกรองไรอากาศ ชนด = Anaerobic Filter Tank วสด =FPR ขนำดถง = W = 2.35 m , L = 4.00m , H = 2.00 m

1 Set 93,000 93,000

12 ถงเตมอากาศเสยงตะกอนจลนทรย ชนด = Biocontact Aeration Tank วสด =FPR ขนำดถง = W = 2.35 m , L = 4.00m , H = 2.00 m Bio Medla = Cruss Flow 110

3 Set 93,000 279,000

13 ถงตกตะกอน

ชนด = Sedimentation Tank

วสด =FPR

ขนำดถง = Dia= 1.50 m , H = 2.00 m

1 Set 70,000 70,000

44

ตารางท 4.5 อปกรณทตองใช (ตอ)

ล าดบ รายละเอยด จ านวน หนวย หนวยละ บาท

14 เครองสบตะกอนยอนกลบ (P6) ชนด = Sumbersible Pump

ผลตภณฑ =GSD / VP 50.4-50

Capacity =1-2 Cu.m/hr TDH = 6m

มอเตอร = 0.4kw (l/2 Hp) /380 v,3P,50Hz

1 Set 20,000 20,000

15 เครองเตมอากาศ (AB1 ,2,3) ชนด = Rotary Air Blower

ผลตภณฑ =GSD

Capacity =0.60 Cu.m/hr Pressure = 3,000 mmAq

มอเตอร = 0.75kw (l Hp) /380 v,3P,50Hz

3 Set 40,000 120,000

16 กระบะทรายแยกตะกอนสวนเกน

ชนด = Sludge Drying Bed

วสด =FPR

ขนำดถง = W = 1.0 m , L = 1.0m , H = 0.5 m

4 Set 10,000 40,000

17 บอสบน าทง

ชนด = Effluent Sump

วสด =FPR

ขนำดถง = Dia= 0.6 m , H = 1.0 m

1 Set 20,000 20,000

18 เครองสบน ำทง (P-5) ชนด = Sumbersible Pump

ผลตภณฑ =GSD / VP 5.075-50

Capacity =2-3 Cu.m/hr TDH = 8m

มอเตอร = 0.75kw (l Hp) /380 v,3P,50Hz

1 Set 20,000 20,000

45

ตารางท 4.5 อปกรณทตองใช (ตอ)

ล าดบ รายละเอยด จ านวน หนวย หนวยละ บาท

19 ตควบคมไฟฟำ บอสบ 1,2

ชนด = Outdoor

ควบคม = เครองสบน ำ P1 , P2

2 Set 30,000 60,000

20 ตควบคมไฟฟำ ระบบบ ำบดน ำเสย

ชนด = Outdoor

ควบคม 1. เครองสบน ำดกแยกขยะและปอนระบบ )P3 , P4 (2 เครอง 2. เครองเตมอำกำศ AB 1,2,3 = 3 เครอง 3. เครองสบตะกอนยอนกลบ )P5 (1 เครอง

1 Set 80,000 80,000

21 สำยไฟฟำจำกตควบคมไฟฟำไปยงเครองจกร 1 Lot 40,000 40,000

22 ทอและวำลวในระบบบ ำบดน ำเสย

ชนด = PVC / HDPE

1 Lot 80,000 80,000

23 งานตดตงเครองจกร 1 Lot 80,000 80,000

24 งานโยธา

ขดตดตงบอสบน าเสย 1

ขดตดตงบอสบน าเสย 2

ขดตดตงบอรวมน าเสย ขดตดตงบอสบน าทง ฐาน คสอ รองรบระบบบ าบดน าทง หองเครองเตมอากาศและตควบคมไฟฟา

1 Lot 400,000 400,000

รวมเปนเงน

ภาษมลคาเพม 7%

รวมทงสน

1,991,000 139,370 2,130,370

46

รปท 4.4 และ 4.5 แสดงผงกำรออกแบบระบบบ ำบดน ำเสย

รปท 4.4 ผงกำรออกแบบระบบบ ำบดน ำเสย (1)

47

รปท 4.5 ผงกำรออกแบบบอบ ำบดน ำเสย (2)

48

โดยกำรวเครำะหเปรยบเทยบคำกอสรำงจ ำนวน 2,130,370 บำทและคำบ ำบดน ำเสยถำตองจำยใน

แตละวนท 10 x 60 = 600 บำท ปละ 219,000 บำท มขอสรปดงน

1. กรณปลอดดอกเบย บอบ ำบดน ำเสยจะคมทนใน 2,130,370 / 902,000 = 9.73 ป 2. กรณดอกเบย 6 % บอบ ำบดน ำเสยจะคมทนใน = 15.04 ป 3. กรณดอกเบย 8 % บอบ ำบดน ำเสยจะคมทนใน = 19.42 ป

ตำมขอพจำรณำในกำรตดสนใจสรำงบอบ ำบดน ำเสยดงกลำวโรงงำนในกรณศกษำมควำมคำดหวง

สรปไดดงตอไปน

1. ระบบบอบ ำบดน ำเสยมขนำดเพยงพอตอกำรรองรบน ำเสย 2. คณภำพน ำดขนไมสงกลนเหมนในโรงงำน 3. น ำเสยทออกจำกโรงงำนสแหลงน ำสำธำรณะจะเปนไปตำมขอก ำหนดของน ำเสย 4. ปฏบตถกตองตำมกฎหมำย 5. ลกคำมควำมไววำงใจ 6. ชมชนในเขตพนทโรงงำนไมไดรบผลกระทบจำกน ำเนำเสยและสงกลนเหมน 7. รำคำคำใชจำยในกำรกอสรำงไมสงมำกเมอเทยบกบรำคำทผรบเหมำเสนอมำ