33-kapali alanlarda 2013

7/29/2019 33-KAPALI ALANLARDA 2013

1/51


2/51

Tanmlar Kapal ortam:Tamamen veya ksmen kapatlm snrl bir

hacmi olan, ierisinde snrl miktarda hava bulunan vealma yeri olarak tasarlanan alanlar kapal ortamolarak adlandrlr.

Kapal ortamlar potansiyel olarak tehlikeli veya zararlseviyede gaz, toz, buhar veya duman ihtiva eder.


3/51

Kapal alandaki tehlikeli hava ;

pis hava,

zehirli hava, patlayc hava

tozlu hava olarak

drt grupta incelenir.


4/51

Pis hava,% 19den daha az oksijen ihtiva eder ve bu tiphava karm bulunan yerlerdeki almalarda ksazaman iinde yorgunluk belirtileri grlr.

Zehirli hava,insan hayatn tehlikeye dren zararlgazlardan oluan havadr. Bu ekildeki hava, insan

organizmasna kimyasal etkisinden dolay zararlolmakta ve hatta lm meydana getirmektedir. Bugazlara rnek olarak karbonmonoksit, azot oksitleri,hidrojenslfr, kkrtdioksit ve radon gazlargsterilebilir.


5/51

Patlayc hava,btn yanc gazlar bileimindebulunduran havadr. Bu gazlar, zellikle metan, etan,propan, btan gibi hidrokarbonlar ve hidrojen gibigazlardr.

Tozlu hava ise, ierisinde belli konsantrasyonda tozihtiva eden havay belirtir.


6/51

Kapal ortamlarda rastlanabilecek boucu gazlar

genel olarak iki snfta incelenebilir. Bunlar:

Basit boucu gazlar : Karbondioksit (CO2), Metan(CH4), Etan (C2H6), Propan (C3H8), Btan

(C4H10), Hidrojen (H2), Azot (N2)

Kimyasal boucu gazlar : Karbonmonoksit (CO),Hidrojen slfr (H2S), Hidrojen siyanr (HCN),

vb. dir.


7/51

BAST BOUCU GAZLAR

Havadaki oksijenin yerini alarak oksijen azlndankaynaklanan boulmaya sebep olurlar.1) Karbondioksit (Siyah Gaz veya Boucu Gaz)Renksiz kokusuz gazdr. zgl arl, 1.977 kg/m3dr.

Bundan dolay, bulunduu kapal ortamn tabanndatoplanr.


8/51

Etkisi:Karbondioksit miktarnn artmas oksijeniazaltacandan solunum says ve skl artar.

%1-3younluunda orta srede tehlikesizdir.%3-6younluunda ba arlar balar.%6-10younlukta , ba dnmesi, grme bozukluklar,

uursuzluk balar.%10dan fazla younlukta narkotik etki grlr. Boucu

etki CO2 fazlalndan ok, oksijen azlndan olur.


9/51

2)Metan (Grizu)

Metan gaz, sulu ortamda biriken bitkisel maddeler vebataklklarda biriken bitkisel ve hayvansal organik

maddelerin kimyasal bozunmaya maruz kalmas sonucundaoluan ve bataklk gaz da denilen bir gazdr.


10/51

Havadan hafif, renksiz, kokusuz ve parlayc bir gazdr.

Havaya oranla daha hafif olduundan dolay, bulunduukapal ortamn tavan ksmlarnda toplanr. Havada, % 4-15

oranlarnda bulunduunda patlaycdr.


11/51

Metan,esas itibariyle zehirli bir gaz deildir. Dokularzerinde bir etkisi yoktur. Ancak, fazla miktarda metanbulunan havada oksijen oran dk olacandan,konsantrasyonun %10u gemesi durumunda oksijen yzdesi%16nn altna deceinden, havasz (oksijensiz) kalmasonucu lm meydana gelebilir.


12/51

Metann esas tehlikesi, yanc ve patlayc bir gazolmasdr.

Tam yanma, % 9 metan ieren hava karmnda olur.

Ancak, patlamay douran s kaynann iddeti ve

sresi, basn ve kapal ortamn ekli de patlamayetkilediinden, metann % 4-15 arasnda tehlikeliolduu kabul edilir ve bu oranda metan bulunanhavaya madencilikte grizu ad verilir.


13/51

3) Lpg

lkemizde kullanma sunulduu ekliyle (tpgaz veotogaz olarak) LPG (svlatrlm petrol gaz) hacimce %30 propan (C3H8) ve % 70 btan (C4H10) ierir.

LPG havadan daha youndur ve basn altnda sv halde

depolanr. LPG yksek derecede yanc bir maddedir veatmosferik koullara maruz kaldnda hzla patlayc havave hidrokarbon karm oluturur.


14/51

LPG buharhavadan ardr. Younluk fark ve hava hareketiile ak alanlarda dk kodlu blgelerde, evlerde ise altkatlarda birikebilir.

LPG svsderi veya gz ile temas ettiinde souk yanklaroluur.Yksek konsantrasyonda LPG buharn solumakbaygnla ve/veya lme sebep olabilir.


15/51

LPG buharnn solunmas burun ve boazda tahrie,ba ars ve mide bulantsna, ba dnmesine ve bilincinbulanmasna sebep olabilir.

Solunum yolu ile maruziyet halinde LPG ile temaseden kii acilen temiz havaya kartlmal ve en yakn

salk kuruluuna ulatrlmaldr.


16/51

KMYASAL BOUCU=(ZEHRLEYC) GAZLAR

1) Karbonmonoksit (Beyaz Gaz) Renksiz, kokusuz, tahri etkisi olmayan ok zehirli gaz

olarak tanmlanr. zgl arl 1.255 kg/m3 olup, havannkine ok yakndr.

Hava ile % 13-75 oranlarndaki karm patlayc zelliesahip olup, en tehlikeli patlama konsantrasyonu % 30civarndadr.


17/51

Etkisi:Havadaki miktarna, maruziyet sresine vekiinin duyarllk derecesine gre deiir.Genellikle ;

%0,01 (100 ppm) konsantrasyonda uzun srede

ba ars yapar. %0,05 (500 ppm)de iddetli ba arlar, ba

dnmesi, baygnlk olur.

%0,2 (2000ppm)de derin bir uursuzluk, nabzve solunum zayflamas sonucunda lm gelir.


18/51

Kronik Zehirlenme:

Dk konsantrasyonlarda uzun sreli aylar veya yllarcaetkilenme sonucunda yorgunluk, ba arlar, miza

deiiklii, uyku bozukluklar, kalp ve mide bozukluklarhafza bozukluu grlr.


19/51

Korunma:yeri havasndaki miktar kontrol edilir. Sigarayasaklanr. Ksa sreli almalar uygulanr, gerekirse maskekullanlr.

Tedavi:Etkilenen biri derhal temiz havaya karlr oksijenverilir.


20/51

2) Hidrojen slfr (H2S)

Hidrojen slfr renksiz, havadan ar, kendine zgrk yumurta kokusu olan, petrol alanlar,kanalizasyon ve kimyasal endstri alanlarnda skarastlanan bir gazdr.


21/51

Yanc bir gaz olup hava ierisinde %6 orannda patlayczellie sahiptir;

Zehirleyici bir gazdr. Havadan ar olup ocakta tabanksmlarnda bulunur.


22/51

Etkisi:

Havada %0,0001 konsantrasyonda tipik kokusu iletannr. Daha yksek konsantrasyonlarda bir sre sonra koku

alma sinirleri felce urar ve koku alnmaz olur. Solunum yolu ile alnan H2S toksik tesir gsterir,

mukozolar (salg reten doku tabakas) tahri eder. Zehirlenme belirtileri 200cc/m3 te balar, 600cc/m3

te ksa sre iinde lm gelir.


23/51

Korunma: Havadaki miktar kontrol edilmeli, evre tedbirleri ile

birlikte, kiisel koruyucular kullanlmal. Tehlikenin fazla olduu yerlerde periyodik muayenelerle

sinirsel bozukluklar aranmal. Zehirlenme halinde;suni solunum yaptrmal, %5 CO2

ieren oksijen (Karbojen) verilmeli, gzler iyiceykanmaldr.


24/51

KAPALI ALANLARDA ALIMALARDA ALINACAKGENEL KORUNMA NLEMLER

1) Kapal alanlarda asla yalnz allmamal, mutlakaikinci kiiler kapal alan dnda yardmc olarakbulunmaldr.

2) Kuyu veya dier yeralt tesislerinde yaplacak bakm

ve onarm ilerinde zararl, zehirleyici, boucu veyaparlayc gaz veya svlarn tehlikeli bir ekildebirikebilecei gz nnde bulundurularak gerekli veyeterli gvenlik nlemleri alnmaldr.

Bu gibi yerlerde, tecrbeli ve usta iiler altrlmal,bunlara uygun kiisel koruyucu donanm verilmeli vetecrbeli bir veya birden fazla gzlemci

grevlendirilmelidir.


25/51

3) Tehlikeli maddelerin tand boru ve kanallarn onarmileriyle grevlendirilen iilere, tanan maddelerinzelliklerine uygun kiisel korunma donanmlar verilmelidir.

4) Kuyu ve lam ukurlar gibi derin yerlerde altrlacakiilere gvenlik kemeri ve sinyal ipleri gibi uygun koruyucudonanm verilmelidir. Gerekli durumlarda, bu gibi almayerlerine temiz hava salanmaldr.


26/51

4) Ortamda oksijenin olmama ihtimali yksek olduu iintemiz hava beslemeli maskeler kullanlmaldr. Bu maskelere

temiz hava salanma ilemi dalglarda olduu gibi tpleveya temiz hava pompasndan(hava gei ayar bulunan)salanmaldr.

5) Yeralt ilerinde, delme ve kazma srasnda alanlarnsaln koruyacak ve gvenliini salayacak yeterli ve uygunhavalandrma tesisat yaplmaldr.


27/51

6) eitli gazlarn hava ile patlayc bir karm meydanagetirebilecei yeralt ilerinde ak alevli lamba veya cihazlarkullanlmamaldr.

7) alanlar; pis su, gaz ve dumanlarn bulunduu depolara

ancak deponun iyice havalandrlp temizlendiine eminolunduktan sonra sokulmal ve alt sre boyunca depohavas denetim altnda bulundurulmaldr.


28/51

8) Tehlikeli gaz, buhar veya sislerin meydana gelebilecei

tank veya depolar iinde yaplacak bakm ve onarmilerinde, iilere maskeler, solunum cihazlar ileemniyet kemerleri gibi uygun kiisel korunma donanmverilerek ve i sresince tank veya depo aznda bir

gzlemci bulundurulmaldr.

9) Onarlacak depo veya tanklar, baka depo veyatanklarla balantl olduunda, balant borularnnvanalar gvenli bir ekilde kapatlmal veya bu borularsklerek balant azlar, kr tapa veya kapaklarlakapatlmaldr.


29/51

10) Gmlekli veya ift cidarl veya kapal kaplarda s veya

kaynak ileri yaplmadan nce bunlar iyice havalandrlmalve kaynak ilerinin yapld srece hibir ekilde oksijenverilmemelidir.

11) Yeralt ilerinde, delme ve kazma srasnda alanlarnsaln koruyacak ve gvenliini salayacak yeterli veuygun havalandrma tesisat yaplmaldr.


30/51

12) Kaz ilerinin yaplaca yerlerde, elektrik kablolar, gaz

borular, su yollar, kanalizasyon ve benzeri tesisatnbulunup bulunmad nceden aratrlmal ve durumagre gereken nlemler alnmaldr.

13) Kaz srasnda, zehirli ve boucu gaz bulunduuanlald hallerde, alanlar derhal oradanuzaklatrlmal, gaz k nlenmeli ve biriken gazboaltlmadka kaz ilerine balanlmamaldr.


31/51

14) Patlayc maddelerin kullanld veya serbest silisin

bulunduu yerlerde, kaz topra slatlmaldr.

15) Kaya kazlmasn gerektiren yer alt ilerinde, sulu delicimakineler kullanlmal veya tozlarn alanlarn salna

zarar vermemesi iin gerekli dier nlemler alnmaldr.


32/51

16) Elektrikle aydnlatlm yer alt iyerlerinde, akmnkesilmesi halinde iilerin tahliye edilmelerini salamak veancak bu srede kullanlmak zere madenci lambalar veyafenerleri ya da benzeri uygun aydnlatma aralarbulundurulmaldr


33/51

17) Parlayc, patlayc, tehlikeli ve zararl maddelerinretildii, ilendii veya depoland binalarda inaat,

bakm ve onarm ilerine balanmadan nce, aadakinlemler alnmaldr: i. ksmen veya tamamen durdurulmaldr. ii.O mahalde bulunan btn parlayc, patlayc,

tehlikeli ve zararl maddelerle bunlarn bileimlerinegiren dier maddeler, tehlikeli blgenin dnakarlmaldr.

iii.Onarlacak ksm, btn parlayc, patlayc,

tehlikeli ve zararl maddelerin artklarndan vebulaklarndan tamamen temizlenmelidir.

iv.naat, bakm ve onarm, teknik, yetkili ve sorumlubir elemann devaml nezareti ile salanmaldr.


34/51

18) Parlayc, patlayc, tehlikeli ve zararl zellikteki eitli

kimyasal maddelerin ortam havasnda bulunan miktarlar,belli ve gerekli zaman aralklar iinde llerek bumiktarlarn, kimyasal maddelerin ortam havasndabulunmasna izin verilen ve orada alanlarn saln

bozmayacak olan en ok miktardan fazla olup olmadllerek tespit edilmeli ve havalandrma tesisat yeterlilikbakmndan yetkili elemanlarca kontrol edilmelidir.


35/51

19) Parlama ve patlama tehlikesi oluturabilen organik tozun

meydana geldii, tand, aktarld ve alld yerlerde,elektrik motor ve jeneratrleri toz geirmez-etanj tiptenolmal veya devaml olarak temiz hava beslenen yaltlmhcrelerde bulundurulmaldr

20) Sonu olarak, her iyerinde dzenli aralklarla riskdeerlendirmesi yaplmal ve gerekli nlemler alnmaldr


36/51

Kapal alanlarda kullanlabilecek Emniyet ekipmanlar


37/51

KAPALI ALANLARDA KAYNAK YAPARKEN ALINACAK

NLEMLER Kaynak ve kesme ilemleri esnasnda kaynaknn

saln etkileyebilecek dumanlar, tozlar ve gazlar oluur.Kaynak, kesme ve ilgili ilemlerdeki salk ve gvenlik

kurallarnda belirtildii ekilde kaynak, oluan bu zararlmaddelerden kendisini korumaldr.


38/51

Bu nedenle alma alanlar, kaynak yntemine,malzemelere ve uygulama koullarna gre, zararlmaddelerden arndrlm temiz hava teneffs etmeyi

salayacak ekilde planlanm ve aadaki ekildedonatlm olmaldr. Kaynak duman olutuu noktadan dar atlmaldr. Teknik havalandrma salanmaldr.

Normal bir havalandrma yaplmaldr. Dier havalandrma yntemleri kullanlmaldr.

Yukardaki seeneklerin bir veya birka birliktekullanlmaldr.


39/51

Kaynak blgesinin havalandrma teknikleri


40/51

Kaynatlan Malzemenin Oluturduu Tehlikeler

Kaynak malzemeleri iin gvenlik bilgileri ieren

Malzeme Gvenlik Bilgileri mevcuttur. Bu malzeme gvenlik bilgileri aadaki maddeleri ierir.

Kaynak yapmadan nce bu bilgilere dayanarak emniyettedbirleri alnmaldr.

a) Zararl bileenler,

b) Bu malzemeyi kullandnzda oluabilecek zararlar,

c) lkyardm kurallar,

d) alma alan iin gereken snr deerleri,e) Atklarn nasl bertaraf edilecei.


41/51

Kaynak malzemesinin ierii dnda, kaynak ark ss ilebirlikte de zararl maddeler de oluabilir. Bu zararl maddeleraadaki nedenlerden oluabilir :

Metalik kaplamalar,galvaniz(inko),kurun gibi,

Boyalar, inko ve kurun ieren boyalar

Yzey koruyucu bileikler, ya, gres gibi kirlilikler


42/51

Kurun, kadmiyum, inko, krom ieren metalleri kaynakyaparken zel bir dikkat gsterilmelidir. nk bu

elementler zararl ve zehirli maddeler oluturur. Bu,yzeyinde plastik, ya ve gres ieren malzemeler iin dedorudur.

Yzeyinde hidroklorik-asit veya hidrokarbonlu bileiklerbulunan i paralar, kaynak ncesi bu bileiklerdenarndrlmaldr. nk kaynak esnasnda zehirliphosgene (MAK : 0,1 ml/m3) oluumuna neden olurlar.

(Not: Phosgene (COCl2) gaz ok zehirli bir gazdr.Solunumu engeller. Kimyasal silah olarak dakullanlmtr. Oluumu: CO + Cl2 COCl2)


43/51

Kaynak Ortamnn Havalandrlmas: alma ortamndaki solunacak havada MAK- deerlerine

ulamamak iin doal veya teknik bir havalandrma

mutlaka yaplmaldr


44/51

Ak havada kaynak yaparken de zararl maddelerinsolunulan havaya girmediinden emin olunmaldr.

Dar ve kapal alanlarda kaynak yaparken, kirli havanndarya atlmas veya temiz hava ile alma alannn

havalandrmas yaplmaldr.


45/51

Deiik gaz emme sistemleri


46/51

Kapal alanlarda kaynak yaparken zehirli maddelerinolumamas,

yanc gazlarn birikmemesi ve oksijenin azalmamasiin duman emme sistemleri veya yapay havalandrmayntemleri kullanlmaldr.


47/51

Duman emme veya teknik bir havalandrmann mmknolmad yerlerde, uygun solunum ekipmanlarkullanlmaldr.

Kapal alanlarda, nitrik-oksitlerin oluumu kabul edilebilirsnrlarn zerine kmasna neden olabilecek oksi-gazkayna, alevle kesme ve stma ilemlerinde yaparkenhavalandrmaya zel bir dikkat sarf edilmelidir.


48/51

Dikkat !

Yanma nedeniyle ciddi kazalara neden olaca iinkapal alanlarda oksijen kullanlarak havalandrmayaplmasna izin verilmez.


49/51

alma alanndaki atmosfer, en az %17 oksijen ieriyorsa,ihtiyaca gre koruma zelliine sahip filtre kullanm yararlolur. Fakat bu filtrelerin konteyner, boru hatt, tank, vagonv.b. gibi kapal alanlarda kullanlmasna izin verilmez.


50/51

Hava Besleme

alma blgesinden emilen hava, ancak zararlmaddelerden arndrldktan sonra geri beslenebilir. Eer sala zararl maddelerin konsantrasyonu, greceli

MAK-deerlerinin n amazsa, geri beslenen hava

zararl maddelerden yeterince arndrlm olarak kabuledilebilir.


51/51

33-kapali alanlarda 2013

Documents