1

ASANSR YNETMELNE (95/16/AT) GRE ASANSR TANIMI

Erhan BAYRAK Sanayi ve Ticaret Bakanl

Sanayi Genel Mdrl Asansr ve Teleferik ubesi, 0.312.2860365/2526

erhan.bayrak@sanayi.gov.tr ZET Bilindii zere Yeni Yaklam Direktifleri arasnda yer alan Asansr Direktifinden (95/16/EC) uyarlanarak mevzuatmza kazandrlan Asansr Ynetmelii (95/16/AT), 15 Austos 2004 tarihinden itibaren lkemizde zorunlu olarak uygulanmaya balamtr. Gerek lkemizde ve gerekse Avrupa Birlii yesi lkelerde genel olarak kaldrma tehizat diyebileceimiz rnlerden hangilerinin Asansr Ynetmelii (95/16/AT) kapsamnda olduuna dair tereddtler yaanmaktadr. Bir retici veya montajcnn piyasaya rnn arz etmeden nce gerekli uygunluk deerlendirmelerini gerekletirerek mevzuata uyabilmesi asndan ncelikli olarak rnnn hangi mevzuat kapsamnda olduunu aratrmas ve belirlemesi sorumluluu bulunmaktadr. Bu almada konuya aklk getirilerek hangi rnlerin Asansr Ynetmelii (95/16/AT) kapsamnda yer ald detayl olarak incelenmitir. almann ilk blmnde kapsam dnda kalan asansrlere yer verilmi, ikinci blmde ise Asansr Ynetmeliinde (95/16/AT) geen asansr tanm zerinde durulmutur. Son blmde ise 29 Aralk 2009 tarihinden itibaren Makine ve Asansr Direktiflerinde yrrle girecek olan deiiklikler hakknda bilgi verilmitir. 1. KAPSAM DIINDA YER ALAN ASANSRLER Bir tesisatn Asansr Ynetmelii (95/16/AT) kapsamnda yer alp almadn renmek iin ncelikli olarak kapsam dnda yer alp almadna baklmal, eer kapsam iinde yer alyorsa tanm ierisindeki unsurlarn deerlendirilmesine geilmelidir. Asansr Ynetmeliinde (95/16/AT) kapsam dnda tutulan asansrler u ekilde sralanmtr: 1.1. KAMU VEYA ZEL SEKTR TARAFINDAN NSAN TAIMACILIINA YNELK OLARAK, DEMR YOLU HATTINDA HALATLA EKLEN VAGONLAR DAHL, KABLOLU TAIMA SSTEMLER Asansr Ynetmeliinin (95/16/AT) ikinci maddesinde Bu Ynetmelik; binalarda ve inaatlarda srekli olarak kullanlan asansrleri kapsar hkmleri yer almaktadr. Havai hatlar bu nedenle kapsam dnda tutulmutur. nsanlarn tanmasna ynelik kablolu tama tesisatlar, 2000/9 EC direktifi kapsam ierisinde yer almaktadr.

2

ekil-1 Kablolu Tama Sistem 1.2. ASKER VEYA POLSYE AMALAR N ZEL OLARAK TASARLANMI VE MAL EDLM ASANSRLER Bu tanmlamada gvenlie ynelik olarak zel tasarmlanan asansrler kastedilmekte olup, askeri binalarda normal ulam amacyla kullanlan asansrler doal olarak Asansr Ynetmelii (95/16/AT) kapsamnda yer almaktadr. 1.3. MADEN OCAI VNLER Maden havalandrma bacalarnn alma katlarna inen ve kan insanlar tamaya ynelik maden oca vinleri, Avrupa Topluluu tarafndan uyumlatrlacak mevzuatlar arasnda deerlendirilmemitir.

ekil-2 Maden Oca Asansr 1.4. SAHNE ASANSRLER Burada sanatlar sahne performans esnasnda hareket ettirmeyi amalayan asansrler kastedilmektedir. Tiyatrolarda halka ak alanlara eriim salayan veya tiyatro personeli

3

tarafndan tiyatronun dier blmlerine erimek iin monte edilen asansrler doal olarak Asansr Ynetmelii (95/16/AT) kapsamndadr.

ekil-3 Sahne Asansr 1.5. TAIT ARALARINA MONTE EDLM ASANSRLER Asansr Ynetmeliinin (95/16/AT) ikinci maddesinde Bu Ynetmelik; binalarda ve inaatlarda srekli olarak kullanlan asansrleri kapsar hkmleri yer almaktadr. Dolaysyla karayolu aralar, trenler, gemiler, uaklar vb. gibi nakliye vastalarna monte edilen asansrler kapsam dnda tutulmulardr.

ekil-4 Bir Araca Monte Edilmi Asansr 1.6 MAKNELERE BALI VE SADECE ALIMA YERNE GR AMALI ASANSRLER Makinelere bal ve sadece altrma pozisyonlar veya bakm noktalarna eriim iin amalanm olan asansrler, rnein src kabinine eriim iin vinlere monte edilen asansrler kapsam dnda yer almaktadr.

4

1.7. DL RAYDA ALIAN TRENLER Kremayer ve dili trenler, Asansr Ynetmelii (95/16/AT) kapsam dndadr. nk bunlarda tpk havai hatlar gibi, binalara ve inaatlara yerletirilmemilerdir. Bu rnler Avrupa Topluluu tarafndan uyumlatrlmamtr. Kremayer ve dili trenler, Asansr Ynetmelii (95/16/AT) kapsamnda yer alan kremayer ve dili asansrler ile kartrlmamaldr.

ekil-5 Dili Trenler 1.8. NSAN VEYA NSAN VE YKLERN TAINMASI AMALI NAAT ANTYELERNDE KULLANILAN ASANSRLER Asansr Ynetmeliinin (95/16/AT) ikinci maddesinde Bu Ynetmelik; binalarda ve inaatlarda srekli olarak kullanlan asansrleri kapsar hkmleri yer almaktadr. naat antiyesi asansrleri, geici olarak, inaat iilerinin ve malzemelerin inaat veya tamirat ilemi esnasnda binann farkl katlarna tanmas iin yerletirilen asansrlerdir. Revize Makine Direktifi (2006/42) ECnin ulusal mevzuatmza kazandrlmasyla birlikte, 29.12.2009 tarihinden itibaren bu asansrler Makine Direktifi kapsamnda olacaktr.

ekil-6 antiye Asansr

Kapsam dnda kalan asansrlere bakldnda; insan, yk, insan ve yk tama amac olmalarna karn, bu asansrlerin zel alanlarda kullanld grlmektedir.

5

2. ASANSR TANIMI 31.01.2007 tarih ve 26420 sayl Resmi Gazetede yaymlanan Asansr Ynetmeliinin (95/16/AT) tanmlar blm ierisinde asansr u ekilde tanmlanmtr: Belirli seviyelerde hizmet veren, sabit ve yataya 15 dereceden fazla bir a oluturan raylar boyunca hareket eden bir kabine sahip olup; a) nsanlarn, b) nsan ve yklerin, c) Kabine ulalabiliyorsa, yani bir kii kabine zorlanmadan girebiliyorsa ve kabinin iinde bulunan veya kabin iindeki kiinin eriim mesafesinde yer alan kumandalarla tehiz edilmi ise, sadece yklerin, tanmasna ynelik bir tertibatlardr. Kapsam dnda yer almayan ve binalara ve inaatlara srekli kullanm amacyla monte edilecek bir asansrn, Asansr Ynetmelii (95/16/AT) kapsamnda deerlendirilebilmesi iin aada detaylar verilen artlar salamas gerekmektedir. 2.1. BELRL SEVYELERDE HZMET VERME Bu, monte edilecek asansrn, insanlarn kabine binebilecei veya inebilecei sabit, nceden belirlenmi dzeyler (katlar) arasnda hareket etmesi gerektii anlamna gelmektedir. Yani kapsama dahil olacak asansr, sabit ve belirlenmi en az iki dzey (kat) arasnda ulam salamaldr. Belirli ykseklikteki konumlara ulamak amac tayan ancak nceden belirlenmi katlara gre tasarlanmam asansrler Asansr Ynetmelii (95/16/AT) kapsam dnda yer almaktadr. 2.2. SABT RAYLAR Genel olarak, Asansr Ynetmelii (95/16/AT) kapsamnda yer alan asansrlerin kabinleri, esnek olmayan klavuzlar boyunca hareket etmektedir. Ancak, Ynetmeliin ikinci maddesinin b fkras; sabit raylar boyunca hareket etmese dahi, sabit bir mesafe boyunca hareket eden asansrleri (makas asansr gibi) de kapsama dahil etmitir.

ekil-7 Makas Asansr

6

2.3. YATAYA 15 DERECEDEN FAZLA BR AI OLUTURAN RAYLAR BOYUNCA HAREKET ETME Asansr Ynetmelii (95/16/AT), sabit ve yatayla 15 dereceden fazla a oluturan klavuzlara sahip asansrlere uygulanr. rnein bu artlar salayan eimli asansrler, bina ve inaatlara servis veren tesisatlar olup, kablolu tesisat kapsamnda dnlmemelidir. Yatayla ann 15 dereceden dk olduu durumlarda bu tip tesisatlar, Makine Direktifi kapsamna girmektedir.

ekil-8 Eimli Asansr

2.4. KABNE SAHP OLMA Asansr Ynetmelii (95/16/AT) kapsamnda deerlendirilecek her asansrn bir kabine sahip olmas zorunludur. Genel olarak kabin, asansr tarafndan tanan kiileri veya kii ve eyalar koruyan bir donanm olarak tarif edilebilir. Ynetmeliin Temel Gvenlik Gereklerini aklayan blmnde; asansr kabinleri, havalandrma aklklar haricinde sabit tavan ve taban dahil olmak zere tam boy duvarlarla tamamen kapal olmal ve tam boy kaplar olmaldr hkmleri yer almaktadr.

ekil-9 Platform eklinde tasarmlanan asansrler

7

2.5. NSANLARIN, NSAN VE YKLERN, KABNE ULAILABLYORSA, YAN BR K KABNE ZORLANMADAN GREBLYORSA VE KABNN NDE BULUNAN VEYA KABN NDEK KNN ERM MESAFESNDE YER ALAN KUMANDALARLA TEHZ EDLM SE, SADECE YKLERN, TAINMASINA YNELK BR TERTBAT Bir asansrn Asansr Ynetmelii (95/16/AT) kapsamnda deerlendirilebilmesi iin; insanlar veya insan ve ykleri ya da kabine ulalabiliyorsa, yani bir kii kabine zorlanmadan girebiliyorsa ve kabinin iinde bulunan veya kabin iindeki kiinin eriim mesafesinde yer alan kumandalarla tehiz edilmi ise, sadece ykleri tama amacna sahip olmas gerekir. Burada dikkat edilmesi gereken husus, sadece yklerin tanmas amalanan asansrlerde, ayet kabin kiilerce eriilebilir ve asansrn kumandalar kabin iinde veya kabin iinden eriilebilir durumdaysa bu durumda asansrn Asansr Ynetmelii (95/16/AT) kapsamnda olduudur. Dier yandan kiilerce eriimsiz olup sadece yk tanmas amalanan asansrler ile yk tanmas amalanan ykleme ve boaltma iin kiilerce eriilebilir olup kumandalar kabin dnda olan ve kabin iinden eriilemeyecek olan asansrler, Makine Direktifi kapsamndadr.

ekil.10 Kabin erisinden Kumandal Yk Asansrleri 3. ASANSR DREKTFNDE YAPILACAK DEKLK Avrupa Birlii Komisyonu ve ye Devletler, Asansr Direktifi ve Makine Direktifi kapsamlar arasndaki snrn yeterli netlikte olmadn kabul etmilerdir. Bundan

8

dolay, Revize Makine Direktifinin (2006/42/EC) 24(1) maddesi, Asansr Direktifi (95/16/EC) kapsamnda bir deiiklik yaplmasn ngrmektedir. Bu deiiklik dorultusunda Asansr Direktifi (95/16/EC) ierisinde yer alan asansr tanm aadaki ekilde olacaktr: Bu Direktifin amacna ynelik olarak , asansr belirli seviyelere hizmet veren, esnek olmayan ve yataya 15 dereceden fazla a yapan klavuzlar boyunca hareket eden bir taycs olan aadakileri tamaya ynelik olan bir kaldrma tehizatn ifade edecektir : kiiler, kiiler ve mallar , ayet tayc eriilebilir ise sadece mallar, yani bir kii zorluk olmakszn iine girebilir ve tayc ieriden kontrol edilebilir veya tayc iinde bir kiinin eriiminde bulunan kontrollerde. Sabit bir seyir yolu zerinde esnek olmayan klavuzlar zerinde olmasa da hareket eden kaldrma tehizatlar bu Direktifin kapsamna giren asansrler olarak deerlendirileceklerdir. Bir tayc asansrn insanlar ve/veya mallarn kaldrlmak veya alaltlmak iin desteklendikleri ksm anlamna gelir. Bu Direktif aadakilere uygulanmaz: hz 0,15 m/s den byk olmayan kaldrma tehizatlar, antiye asansrleri kablolu havai hatlar, funiklerler dahil , zellikle askeri ve polisiye amala tasarlanm ve ina edilmi asansrler, ilerin yerine getirilebilecei kaldrma tehizatlar , maden oca vinlerini, sanatsal faaliyetlerde icraclar kaldrmak iin amalanan kaldrma donatlar ,

tat aralarna monte edilmi asansrler, makinelere bal kaldrma tehizat ve mnhasran i istasyonlarna makinede bakm ve denetim noktalar dahil olmak zere eriim iin amalananlar , kremayer ve pinyonlu trenler ,

9

yryen merdivenler ve mekanik yryen yollar.. 29 Aralk 2009 tarihinden itibaren Revize Makine Direktifinin (2006/42/EC) uygulamasyla birlikte, 0.15 m/s den fazla hzla seyir edemeyen asansrler, Asansr Direktifi (95/16/EC) kapsam dnda kalacak ve dolaysyla Makine Direktifine (2006/42/EC) tabi olacaklardr. Buna ilaveten, revize edilmi Makine Direktifine (2006/42/EC), sabit sahanlklara servis veren kaldrma makineleri ile ilgili belirli riskleri ele almak iin Ek 1 blmnde temel salk ve gvenlik gerekleri ilave edilmitir. Sz konusu Revize Makine Direktifinin (2006/42/EC) 24(2) maddesi, Asansr Direktifinin (95/16/EC) Ek 1inde yer alan 1.2 blmne de bir deiiklik getirmektedir. Buna gre bu tarihten itibaren direktif kapsamndaki her bir asansrn taycsnn kabin olmas zorunlu klnmaktadr. SONU Bir retici veya montajcnn piyasaya rnn arz etmeden nce gerekli uygunluk deerlendirmelerini gerekletirerek mevzuata uyabilmesi asndan ncelikli olarak rnnn hangi mevzuat kapsamnda olduunu aratrmas ve belirlemesi sorumluluu bulunmaktadr. Bu dorultuda, genel olarak kaldrma ve tama ekipmanlar olarak adlandrlan tesisatlarn hangilerinin Asansr Ynetmelii (95/16/AT) kapsamnda yer aldnn belirlenmesi asndan ilk etapta kapsam dnda yer alp almadna baklmal, eer kapsam iinde yer alyorsa bir sonraki aamada tanm ierisindeki unsurlarn deerlendirilmesine geilmelidir. Sz konusu rn, Ynetmeliin asansr tanm ile ilgili hkmlerinin tamamna uyuyorsa, montajc rnnn Asansr Ynetmelii (95/16/AT) kapsamnda olacan bilmeli ve uygunluk deerlendirmesi ilemlerini bu ynetmelik hkmlerine gre gerekletirmelidir. KAYNAKLAR (1) Asansr Ynetmelii (95/16/AT), 31/01/2007 tarih ve 26420 sayl Resmi Gazete, (2) Asansrler 95/16/EC Direktif Uygulama Rehberi, AYSAD Asansr ve Yryen Merdiven Sanayicileri Dernei, Ekim 2007, Cilt Xpress Bask A.., stanbul

/ColorImageDict > /JPEG2000ColorACSImageDict > /JPEG2000ColorImageDict > /AntiAliasGrayImages false /CropGrayImages true /GrayImageMinResolution 300 /GrayImageMinResolutionPolicy /OK /DownsampleGrayImages true /GrayImageDownsampleType /Bicubic /GrayImageResolution 300 /GrayImageDepth -1 /GrayImageMinDownsampleDepth 2 /GrayImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeGrayImages true /GrayImageFilter /DCTEncode /AutoFilterGrayImages true /GrayImageAutoFilterStrategy /JPEG /GrayACSImageDict > /GrayImageDict > /JPEG2000GrayACSImageDict > /JPEG2000GrayImageDict > /AntiAliasMonoImages false /CropMonoImages true /MonoImageMinResolution 1200 /MonoImageMinResolutionPolicy /OK /DownsampleMonoImages true /MonoImageDownsampleType /Bicubic /MonoImageResolution 1200 /MonoImageDepth -1 /MonoImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeMonoImages true /MonoImageFilter /CCITTFaxEncode /MonoImageDict > /AllowPSXObjects false /CheckCompliance [ /None ] /PDFX1aCheck false /PDFX3Check false /PDFXCompliantPDFOnly false /PDFXNoTrimBoxError true /PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXSetBleedBoxToMediaBox true /PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXOutputIntentProfile () /PDFXOutputConditionIdentifier () /PDFXOutputCondition () /PDFXRegistryName () /PDFXTrapped /False

/Description > /Namespace [ (Adobe) (Common) (1.0) ] /OtherNamespaces [ > /FormElements false /GenerateStructure false /IncludeBookmarks false /IncludeHyperlinks false /IncludeInteractive false /IncludeLayers false /IncludeProfiles false /MultimediaHandling /UseObjectSettings /Namespace [ (Adobe) (CreativeSuite) (2.0) ] /PDFXOutputIntentProfileSelector /DocumentCMYK /PreserveEditing true /UntaggedCMYKHandling /LeaveUntagged /UntaggedRGBHandling /UseDocumentProfile /UseDocumentBleed false >> ]>> setdistillerparams> setpagedevice