2886 SAYILI DEVLET HALE KANUNUOsman Can YENCE ileri Bakanl BakontrolrOCAK 2010

KAPSAM

Kanunun 1inci maddesine gre; Genel bteye dahil daireler Katma bteli idareler zel dareler Belediyeler Kanun kapsamndadr.

KANUN KAPSAMINDAK LER

Satm Kira (Kiraya Verme) Trampa Mlkiyetin gayri ayni hak tesisi

HALE YETKLS

Kanunun 3nc maddesine gre; Bu Kanunda yazl ileri yaptrmaya ve ihaleye, idarelerin ita amirleri yetkilidir. ileri Bakanl Mahalli dareler genel Mdrlnn 24.02.2006 tarih ve B050MAH074000l/45181 sayl ve Harcama yetkilisi ve ihale yetkilisi konulu Genelgesinin C-2 blmne gre; 2886 sayl Devlet hale Kanununa tabi ilerin ihalesinde bu idarelerin st yneticileri (vali ve belediye bakan) ihale yetkilisi sfatn kullanmaya devam edeceklerdir.

HALE KOMSYONLARIKanunun 13nc maddesine gre; l zel idarelerine ait ihaleler, il daimi encmenince, belediyelere ait ihaleler belediye encmenince bu Kanun hkmlerine gre yrtlr. Uygulamada baz belediyelerde 2886 sayl Kanuna gre yaplan ihalelerde de 4734 sayl Kamu hale Kanunundaki gibi ihale komisyonu kurulduu grlmektedir. Bu durum mevzuata aykrdr.

HALE KOMSYONU EKSK TOPLANABLR M?

2886 sayl Devlet hale Kanununun Komisyonlarn almas baln tayan 14nc maddesine gre; hale komisyonlar eksiksiz olarak toplanr. Komisyon kararlar ounlukla alnr. Oylarn eit olmas halinde bakann bulunduu taraf ounlukta kabul edilir. Kararlarda ekimser kalnamaz. Muhalif kalan ye kar oy gerekesine kararn altna yazarak imzalamak zorundadr. Komisyon bakan ve yeleri, oy ve kararlarndan sorumludurlar. Ancak, 5393 sayl Belediye Kanununun 35inci maddesinin 2nci fkrasna gre; Encmen ye tam saysnn salt ounluuyla toplanr ve katlanlarn salt ounluuyla karar verir. Encmenin 2886 sayl Devlet hale Kanunu uyarnca ihale komisyonu olarak yapaca toplantlarda da bu hkm geerlidir. Belediye encmeni, 2886 sayl Devlet hale Kanunu uyarnca ihale komisyonu olarak yapaca toplantlarda da salt ounluu salamak kaydyla eksik olarak toplanabilecektir.

HALE KOMSYONLARININ ALIMASI Kanunun 14nc maddesine gre; Komisyon kararlar ounlukla alnr. Oylarn eit olmas halinde bakann bulunduu taraf ounlukta kabul edilir. Kararlarda ekimser kalnamaz. Muhalif kalan ye kar oy gerekesini kararn altna yazarak imzalamak zorundadr. (Uygulamada karara muhalif komisyon yelerinin karar imzalamad gzlemlenmektedir. Bu durum mevzuata aykrdr.) Komisyon bakan ve yeleri, oy ve kararlarndan sorumludurlar.

HALEYE KATILABLME ARTLARI

Kanunun 5inci maddesine gre;Bu Kanuna gre yaplacak ihalelere katlabilmek iin kanuni ikametgah sahibi olmak, gerekli nitelik ve yeterlii haiz bulunmak, istenilen teminat ve belgeleri vermek zorunludur. Bu madde ayn zamanda ihale aamasnda hangi belgeleri isteyeceimiz konusunda da bize yol gstermektedir. Bu belgeler neler olabilir? kametgah belgesi, Tebligat iin Trkiye'de adres, Gerek kiilerin T.C. kimlik numaras, tzel kiilerin vergi kimlik numaras, Geici teminat yatrdklarna dair belge,

zel hukuk tzel kiilerinin, idare merkezlerinin bulunduu yer mahkemesinden veya siciline kaytl bulunduu ticaret veya sanayi odasndan yahut benzeri meslek kurulutan, ihalenin yapld yl iinde alnm sicil kayt belgesi, tzel kiilik adna ihaleye katlacak veya teklifte bulunacak kiilerin tzel kiilii temsile tam yetkili olduklarn gsterir noterlike tasdik edilmi imza sirks veya vekletname, Kamu tzel kiilerinin, tzel kiilik adna ihaleye katlacak veya teklifte bulunacak kiilerin tzel kiilii temsile yetkili olduunu belirtir belge, in gereine gre Belediyece tespit edilecek dier belgeler, (rnein belediye ihaleye katlacak kiilerden belediyeye vadesi gemi borcu olmadna dair belge isteyebilir. )

HALEYE KATILAMAYACAK OLANLAR

Kanunun 6nc maddesine gre; ta amirleri: Belediyelerde belediye bakan, hale ilemlerini hazrlamak, yrtmek, sonulandrmak ve denetlemekle grevli olanlar: 1-hale ilemlerini hazrlayanlar: hale dokmann, ihale ilem dosyasn, projeleri, idari ve teknik artnameleri hazrlayanlar, tahmin edilen bedeli tespit edenler, 2-hale ilemlerini yrtenler: hale komisyonu yeleri, bu komisyonlara yardmc olarak katlanlar ve gr verenler, ihalenin herhangi bir aamasnda grevlendirilenler, 3-hale ilemlerini sonulandranlar: hale komisyonu yeleri, ihale konusu iin kontrolyle grevli olanlar, muayene ve kabul komisyonu yeleri, anlalmaktadr. Saylan kiiler hibir ekilde ihalelere katlamayacaklardr.

(a) ve (b) bentlerinde belirtilen ahslarn eleri ve ikinci dereceye kadar (ikinci derece dahil) kan ve shri hsmlar:4721 sayl Trk Medeni Kanununun kan hsml baln tayan 17nci maddesine gre; Kan hsmlnn derecesi, hsmlar birbirine balayan doum saysyla belli olur. Biri dierinden gelen kiiler arasnda stsoy-altsoy hsml; biri dierinden gelmeyip de, ortak bir kkten gelen kiiler arasnda yansoy hsml vardr. Ayn Kanunun kayn hsml baln tayan 18inci maddesine gre; Elerden biri ile dier ein kan hsmlar, ayn tr ve dereceden kayn hsmlar olur.Kayn hsml, kendisini meydana getiren evliliin sona ermesiyle ortadan kalkmaz.

Burada dikkat edilmesi gereken husus evliliin sona ermesi yani boanma kayn hsmln ortadan kaldrmamaktadr.

Kan hsmlnn derecesi, doum adedi ile belli olur. Bir kimseyle onun kan hsm olan ahs arasnda ka doum varsa bunlar arasndaki hsmlk derecesi de o kadardr. Bir kimse ile ana ve babas veya ocuklar arasnda birinci dereceden kan hsml vardr. Zira arada bir doum mevcuttur. Oysa, bir kimse ile kardei arasndaki kan hsml ikinci derecedendir. Zira, burada bir kendisinin doumu bir de kardeinin doumu olmak zere iki doum vardr. Kayn hsmlnn derecesi de ayndr. Dolaysyla kar ile kocann babas veya anas arasnda birinci dereceden kayn hsml, kar ile kocann kardeleri arasnda ise ikinci dereceden kayn hsml vardr.... Kanunun ( a ) ve ( b ) bentlerinde belirtilenlerin ikinci derece (dahil) kan ve kayn/shri hsmlarnn belediyenin at ihalelere katlmas mmkn deildir. rnek vermek gerekirse; ihaleyi yapan belediyenin ihale yetkilisi olan belediye bakannn ei, ocuklar, annesi, babas, kardeleri, einin annesi, einin babas, einin kardeleri ihaleye katlamazlar.

(a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen ahslarn ortaklar (bu ahslarn ynetim kurullarnda grevli olmadklar anonim ortaklklar hari): (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtilenlerin ortaklar ile bu kiilerin ynetim kurullarnda grevli bulunmadklar veya sermayesinin % 10undan fazlasna sahip olmadklar anonim irketler hari, irketleri ihalelere katlamayacaktr. Bu Kanun ve dier kanunlardaki hkmler gereince geici veya srekli olarak kamu ihalelerine katlmaktan yasaklanm olanlar: Bu Kanunda ihalelere katlmaktan yasaklama 84nc maddede dzenlenmitir. haleyi yapan idareler, ihalelere katlmaktan yasaklamay gerektirir bir durumla karlatklar takdirde, gereinin yaplmas iin bu durumu ilgili bakanla bildirmekle ykmldrler. (Belediyeler ileri Bakanlna)

Dier kanunlara rnek vermek gerekirse, 4734 sayl Kamu hale Kanunu uyarnca da ihalelere katlmaktan yasaklananlar ihaleye katlamazlar. 4734 sayl Kanuna gre vergi, SSK borcu gibi borlar olanlar ihale d braklacaklar halde bu kiiler 2886 sayl Kanuna gre yaplan ihalelere katlabilirler. nk ortada verilmi bir yasaklama karar yoktur. Ayn ekilde 3713 sayl Terrle Mcadele Kanunu kapsamna giren sulardan ve organize sulardan dolay hkml bulunanlar 4734 sayl Kanuna gre ihaleye katlamayacaklar halde bu kiiler 2886 sayl Kanuna gre yaplan ihalelere katlabilirler.

BELEDYELERN KURDUU VEYA ORTAK OLDUU BR RKET, ORTAI OLAN BELEDYENN TAINMAZLARININ SATIINDA HALEYE KATILABLR M?

Saytayn 16.6.1999 tarih ve 1004/1 sayl Kararnda; bu

ihalede amiri ita olan Belediye Bakan ile birlikte ihale ilemlerini hazrlayan, yrten, sonulandran ve denetimle grevli olanlar da dolayl olarak ihaleye katlm olmaktadrlar. Bu ortamda rekabetin gerekleeceini sylemek doru olmaz. Sonu olarak Belediye Bakannn irketin

ortaklar kurulu yesi sfatyla, ihaleye katlmas 2886 sayl Kanunun 6 nc maddesine aykr olduundan, gndem konusu szleme dosyasnn tescilinin mmkn bulunmadna ounlukla,karar verildi.denilmektedir. ileri Bakanl Mahalli dareler Genel Mdrlnn 12.12.2000 tarih ve B050MAH0740001/47539 sayl genelgesinde; ihalelerde aklk ve rekabetin salanarak en uygun

bedelle ihalenin gerekletirilmesi ve sonularnn denetlenmesi asndan, il zel idareleri ve belediye personelinin ynetim ve denetiminde

yer ald irketler, bu idareler tarafndan alan ihalelere katlamazlar. Kanunun ak hkmnn hilafna uygulamalar ilgililerasndan su unsuru oluturmaktadr... denilmektedir.

Yukarda deindiimiz Saytay karar, ileri Bakanl genelgesi ve 2886 sayl Devlet hale Kanununun 6nc maddesi uyarnca; ihale yetkilisinin, ihaleyi yapan idarenin ihale konusu ile ilgili her trl ihale ilemlerini hazrlamak, yrtmek, sonulandrmak ve denetlemekle grevli olanlarn, rneklendirmek gerekirse belediyelerde; belediye bakannn veya ihale ilemleriyle grevli bir belediye personelinin ynetim kurulu bakan, ynetim kurulu yesi, irket yneticisi olduu belediyenin ortak olduu irket; ortak belediyenin am olduu tanmaz sat ihalesine katlamaz.

BELEDYELERN KURDUU VEYA ORTAK OLDUU BR RKET, ORTAI OLAN BELEDYENN TAINMAZLARININ KRAYA VERLMESNDE HALEYE KATILABLR M?

Saytayn 16.6.1999 tarih ve 1004/1 sayl Kararnda; bu ihalede amiri ita olan Belediye Bakan ile birlikte ihale ilemlerini hazrlayan, yrten, sonulandran ve denetimle grevli olanlar da dolayl olarak ihaleye katlm olmaktadrlar. Bu ortamda rekabetin gerekleeceini sylemek doru olmaz.Sonu olarak Belediye Bakannn irketin ortaklar kurulu yesi sfatyla, ihaleye katlmas 2886 sayl Kanunun 6 nc maddesine aykr olduundan, gndem konusu szleme dosyasnn tescilinin mmkn bulunmadna ounlukla, karar verildi.denilmektedir. ileri Bakanl Mahalli dareler Genel Mdrlnn 12.12.2000 tarih ve B050MAH0740001/47539 sayl genelgesinde; ihalelerde aklk ve rekabetin salanarak en uygun bedelle ihalenin gerekletirilmesi ve sonularnn denetlenmesi asndan, il zel idareleri ve belediye personelinin ynetim ve denetiminde yer ald irketler, bu idareler tarafndan alan ihalelere katlamazlar. Kanunun ak hkmnn hilafna uygulamalar ilgililer asndan su unsuru oluturmaktadr... denilmektedir.

Yukarda deindiimiz Saytay karar, ileri Bakanl genelgesi ve 2886 sayl Devlet hale Kanununun 6nc maddesi uyarnca; ihale yetkilisinin, ihaleyi yapan idarenin ihale konusu ile ilgili her trl ihale ilemlerini hazrlamak, yrtmek, sonulandrmak ve denetlemekle grevli olanlarn, rneklendirmek gerekirse belediyelerde; belediye bakannn veya ihale ilemleriyle grevli bir belediye personelinin ynetim kurulu bakan, ynetim kurulu yesi, irket yneticisi olduu belediyenin ortak olduu irket; ortak belediyenin am olduu tanmaz kiralama ihalesine katlamaz.

BELEDYE MECLS YES BELEDYE TAINMAZLARININ SATIINDA HALEYE KATILABLR M?

5393 sayl Belediye Kanununun 28inci maddesine gre; Belediye bakan grevi sresince ve grevinin sona ermesinden itibaren iki yl sreyle, meclis yeleri ise grevleri sresince ve grevlerinin sona ermesinden itibaren bir yl sreyle, belediye ve bal kurulularna kar dorudan doruya veya dolayl olarak taahhde giremez, komisyonculuk ve temsilcilik yapamaz. Konumuz ihale olduundan sadece taahht konumuzu ilgilendirmektedir.Trk Hukuk Szlnde;Taahht; (yklenme) Kendi nam ve hesabna hakiki bir ahsa veya hususi yahut amme hkmi ahsna kar mukaveleli veya mukavelesiz bir iin yaplmasnn veya bir maln tesliminin hakiki veya hkmi ahslar tarafndan deruhte edilmesi olarak tanmlanmtr. Tanmdan anlalaca zere, taahhde girmek bir iin veya hizmetin yapmn stlenmek, bir mal teslim etmeyi kabul etmek demektir.Belediye maln kiralamak bir iin veya hizmetin yapmn stlenmek, bir mal teslim etmeyi kabul etmek niteliinde olmadna gre, (ayn zamanda encmen yesi olmayan) belediye meclis yelerinin belediye tanmaznn sat ihalesine girmesinde bir saknca olmad kanaatindeyim.

BELEDYE MECLS YES BELEDYE TAINMAZLARININ KRAYA VERLMESNDE HALEYE KATILABLR M? 5393 sayl Belediye Kanununun 28inci maddesine gre; Belediye bakan grevi sresince ve grevinin sona ermesinden itibaren iki yl sreyle, meclis yeleri ise grevleri sresince ve grevlerinin sona ermesinden itibaren bir yl sreyle, belediye ve bal kurulularna kar dorudan doruya veya dolayl olarak taahhde giremez, komisyonculuk ve temsilcilik yapamaz. Konumuz ihale olduundan sadece taahht konumuzu ilgilendirmektedir. Trk Hukuk Szlnde;Taahht; (yklenme) Kendi nam ve hesabna hakiki bir ahsa veya hususi yahut amme hkmi ahsna kar mukaveleli veya mukavelesiz bir iin yaplmasnn veya bir maln tesliminin hakiki veya hkmi ahslar tarafndan deruhte edilmesi olarak tanmlanmtr.

Yine ayn Szlkte,car (Kira): car akdi veya icar mukavelesi demektir. car akdi yle bir mukaveledir ki onunla kiralayan, kiracnn kendisine dedii veya teminini iltizam eyledii bir bedel mukabilinde bir eyin veya bir hakkn kullanlmasn veya intifan muayyen bir zaman iin kiracya terk eylemeyi taahht ve iltizam eder. Denilmektedir. Tanmdan anlalaca zere, taahhde girmek bir iin veya hizmetin yapmn stlenmek, bir mal teslim etmeyi kabul etmek demektir. Ayrca kira mukavelesinde de taahht eden kiralayandr. Belediye maln kiralamak bir iin veya hizmetin yapmn stlenmek, bir mal teslim etmeyi kabul etmek niteliinde olmadna gre, (ayn zamanda encmen yesi olmayan) belediye meclis yelerinin belediye tanmaznn kira ihalesine girmesinde bir saknca olmad kanaatindeyim.

ARTNAMELERKanunun 7nci maddesine gre; hale konusu ilerin her trl zelliini belirten artname ve varsa ekleri idarelerce hazrlanr. Bu artnamelerde iin mahiyetine gre konulacak zel ve teknik artlardan baka genel olarak aadaki hususlarn da gsterilmesi zorunludur: a) in nitelii, nevi ve miktar, b) Tanmaz mallarn sat, kiraya verilmesi, trampa edilmesi ve zerlerinde mlkiyetin gayri ayni hak tesisinde tapu kaytlarna gre yeri, snr, yzlm, varsa pafta, ada ve parsel numaras ve durumu, c) Tahmin edilen bedeli, geici teminat miktar ve kesin teminata ait artlar,

f) steklilerde aranlan artlar ve belgeler, g) haleyi yapp yapmamakta ve uygun bedeli tespitte idarenin serbest olduu, h) hale kararnn karar tarihinden itibaren en ge 15 ign iinde ita amirince onaylanaca veya iptal edilebilecei, i) Vergi, resim ve harlarla szleme giderlerinin kimin tarafndan denecei, n) htilaflarn zm ekli, (artnameleri hazrlarken Hazine Tanmazlarnn daresi Hakknda Ynetmelik ekindeki artnamelerden faydalanabilirsiniz.)

TAHMN EDLEN BEDELN TESPTKanunun 9uncu maddesine gre; Tahmin edilen bedel, idarelerce tespit edilir veya ettirilir. in zelliine gre gerektiinde bu bedel veya bu bedelin hesabnda kullanlacak fiyatlar ticaret odas, sanayi odas, borsa gibi kurululardan veya bilirkiilerden soruturulur. Tahmin edilen bedel, bunun dayanaklarnn da eklendii bir hesap tutananda gsterilir ve asl evrak arasnda saklanr. Bu bedel gerektiinde ihale komisyonlarnca tahkik ettirilir.

ONAY BELGES

Kanunun 11inci maddesine gre; halesi yaplacak her i iin bir onay belgesi hazrlanr. Onay belgesinde, ihale konusu olan iin nevi, nitelii, miktar, , tahmin edilen bedeli, ihalede uygulanacak usul, yaplacaksa ilann ekli ve adedi, alnacaksa geici teminat miktar belirtilir. Onay belgesinde ayrca, artname ve eklerinin bir bedel karlnda verilip verilmeyecei, bedel karl verilecekse bedelin ne olaca gsterilir.

HALE LEM DOSYASI

Kanunun 15inci maddesine gre; hale suretiyle yaplacak iler iin bir ilem dosyas dzenlenir. Bu dosyada onay belgesi, varsa tahmin edilen bedele ilikin hesap tutana, artname ve ekleri, gerekli projeler, ilana ilikin belge ve gazete nshalar, szleme tasars ile saklanmasnda yarar grlen dier belgeler bulunur. artnamelerde teknie uygun olmayan veya gereklemesi mmkn bulunmayan kayt ve artlarn bulunduu anlald takdirde, komisyonlar ilgili idareye artnameleri dzelttirmek zere ihaleyi erteler. Bu durumda ihale, yeniden dzenlenecek artnameye ve 19 uncu madde uyarnca yaplacak ilana gre gre yrtlr.

HALENN LANI

Kanunun 17nci maddesine gre; 1. halenin yaplaca yerdeki ilanlar: a) Gnlk gazete kan yerlerde ihaleler, ihalenin yaplaca yerde kan gazetelerde en az bir gn aralkla yaynlanmak suretiyle iki defa duyurulur. Gazete ile yaplacak ilk ilan ile ihale gn aras 10 gnden, son ilan ile ihale gn aras 5 gnden az olamaz. b) Gnlk gazete kmayan yerlerdeki ihalelerde ilan, bu fkrann (a) bendindeki sreler iinde ilgili idare ile hkmet ve belediye binalarnn ilan tahtalarna aslacak yazlar ve belediye yayn aralar ile yaplr. Bu ilemler bir tutanakla belgelenir. Bu yerlerde en ok 7 gn aralklarla gazete kyorsa ayrca gazete ile bir defa ilan yaplr. (RNEN yerel ilan gerektiren bir ihalede kasabada gazete kmyorsa ilede kan gazetede ilana gerek yoktur.)

2. Dier ehirlerde yaplacak ilanlar: Tahmin edilen bedeli her yl Genel Bte Kanunu ile belirlenecek miktar aan ihale konusu iler (1) numaral fkraya gre yaplacak ilanlardan baka, tiraj gz nne alnarak ili Basn-lan Kurumunca tespit olunacak gnlk gazetelerden birinde, ihale tarihinden an az 10 gn nce bir defa daha ilan edilir. (2010 Yl 400.000 TL) 3. Resmi Gazete ile yaplacak ilanlar: Tahmin edilen bedeli (2) numaral fkra uyarnca belirlenecek miktarn katn aan ihale konusu iler, ihale tarihinden en az 10 gn nce bir defa da Resmi Gazete'de ilan edilir. (2010 Yl 1.200.000 TL) Pazarlk usul ile yaplacak ihaleler iin idareler, ilan yapp yapmamakta serbesttirler.

LANLARDA BULUNMASI ZORUNLU HUSUSLAR

Kanunun 18inci maddesine gre; lanlarda aadaki hususlarn belirtilmesi zorunludur. a) hale konusu olan iin nitelii, yeri ve miktar, b) artname ve eklerinin nereden ve hangi artlarla alnaca, c) halenin nerede, hangi tarih ve saatte ve hangi usulle yaplaca, d) Varsa tahmin edilen bedel ve geici teminat miktar, e) steklilerden aranlan belgelerin neler olduu, f) Kapal teklif usulyle yaplacak ihalelerde, tekliflerin hangi tarih ve saate kadar nereye verilecei.

ARTNAME VE EKLERNDE DEKLK HALNDE LAN

Kanunun 19uncu maddesine gre; lan yapldktan sonra artname ve eklerinde deiiklik yaplamaz. Deiiklik yaplmas zorunlu olursa, bunu gerektiren sebep ve zorunluluklar bir tutanakla tespit edilerek nceki ilanlar geersiz saylr ve i yeniden ayn ekilde ilan olunur.

LANIN UYGUN OLMAMASI

Kanunun 20 nci maddesine gre;17 ve 18 inci maddelerdeki hkmlere uygun olmayan ilanlar geersizdir. Bu durumda ilan yenilenmedike ihale yaplamaz. lanlarn geersizlii ihale yapldktan sonra anlalrsa, ihale veya szleme feshedilir. Ancak, ide ivedilik ve ihalede Devletin yarar varsa, ihale ve szleme Maliye Bakanlnn uygun gr ve birinci derece ita amirinin onay ile geerli saylabilir. halenin veya szlemenin bozulmas halinde, mteahhit veya mterinin fesih tarihine kadar yapm olduu gerek masraflar ile, varsa, tahakkuk etmi hakedileri verilir.

MALYE BAKANLII UYGUN GR

2002/1 sayl Devlet haleleri Genelgesinin II.M-7nci maddesine gre; Belediyeler; 2886 sayl Kanunun 20, 44, 51/i, l, p ve 71inci maddelerine gre Maliye Bakanlndan uygun gr alnmas gereken hallerde belediye encmeninden uygun gr alacaklardr.

GEC TEMNAT

Kanunun 25 inci maddesine gre; steklilerden, ihale konusu olan iin tahmin edilen bedelinin % 3' orannda geici teminat alnr. Pazarlk usul ile yaplacak ihalelerde, geici teminat alp almamakta idareler serbesttir.

Fazla Geici Teminat Alnabilir mi?

4706 sayl Hazineye Ait Tanmaz Mallarn Deerlendirilmesi ve Katma Deer Vergisi Kanununda Deiiklik Yaplmas Hakknda Kanunun 7/A maddesine gre; Hazinenin zel mlkiyetinde veya Devletin hkm ve tasarrufu altnda bulunan yerlerin kiralanmas, sat, snrl ayni hak tesisi veya n izin verilmesi ihalelerinde tahmini bedelin % 3'nden az olmamak zere % 30'una kadar geici teminat alnabilir. Hazinenin zel mlkiyetinde veya Devletin hkm ve tasarrufu altnda bulunan yerlerin kiralanmas ilgili ihalelerde geici teminat konusunda getirilen imkan belediyeler iin mevcut deildir.

TEMNAT OLARAK KABUL EDLECEK DEERLER

Kanunun 26 nc maddesine gre; Geici veya kesin teminat olarak kabul edilecek deerler aada gsterilmitir a) Tedavldeki Trk Paras, b) Bankalar ve zel finans kurumlarnn verecekleri sresiz teminat mektuplar, c) Hazine Mstearlnca ihra edilen Devlet i borlanma senetleri veya bu senetler yerine dzenlenen belgeler (Nominal bedele faiz dahil edilerek ihra edilmi ise bu ilemlerde anaparaya tekabl eden sat deerleri esas alnr).

Bankalarca ve zel finans kurumlarnca verilen teminat mektuplar dndaki teminatlarn istekliler tarafndan mal sandklarna yatrlmas zorunlu olup, bunlar komisyonlarca teslim alnamaz. zerlerine ihale yaplanlarn teminat mektuplar ihaleden sonra mal sandklarna teslim edilir ve zerlerine ihale yaplmayan isteklilerin geici teminatlar hemen geri verilir. Her ne suretle olursa olsun idarece alnan teminatlar haczedilemez ve zerine ihtiyati tedbir konulamaz. Bu Kanun kapsamnda teminat olarak kabul edilecek geici, kesin ve avans teminat mektuplarnn kapsam ve eklini tespite Maliye Bakanl yetkilidir.

UYGUN BEDELN TESPT

Kanunun 28 inci maddesine gre;Artrmalarda uygun bedel; tahmin edilen bedelden aa olmamak zere teklif edilen bedellerin en ykseidir. Uygun bedelin tercihinde kullanlacak kriterler ile eksiltmelerde kabul edilecek azami indirim miktar veya oranlar; iin nitelii, nevi ve miktar, birim fiyatlar,istekli tarafndan talep edilen avans miktar ve isteklinin buna benzer teknik ve mali yeterlii ile ilgili dier hususlar da gznnde bulundurulmak ve gerektiinde dier bakanlklarn da grleri alnmak suretiyle her yl Bayndrlk ve skan Bakannn koordinatrlnde Milli Savunma, Maliye ve Gmrk, Tarm Orman ve Ky leri, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlarnca tespit olunarak Resmi Gazete'de yaymlanr. (En son 2002 ylnda yaynland, kat karl yapm ilerinde kullanlabilir)

KOMSYONLARIN HALEY YAPIP YAPMAMAKTA SERBEST OLMASI

Kanunun 29 uncu maddesine gre; Komisyonlar gerekesini belirtmek suretiyle ihaleyi yapp yapmamakta serbesttir. Komisyonlarn ihaleyi yapmama karar kesindir.

HALE KOMSYONLARININ KARARLARINDA BELRTLMES GEREKEN HUSUSLAR

Kanunun 30uncu maddesine gre; hale komisyonlarnca alnan kararlar, komisyon bakan ve yelerinin adlar, soyadlar ve esas grevleri belirtilerek imzalanr. Kararlarda isteklilerin isimleri, adresleri, teklif ettikleri bedeller, ihalenin hangi tarihte ve hangi istekli zerine hangi gerekelerle yapld, ihale yaplmam ise nedenleri belirtilir.

HALE USULLER

Kanunun 35inci maddesine gre; Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazl ilerin ihalelerinde aadaki usuller uygulanr: a) Kapal teklif usul, b) Belli istekliler arasnda kapal teklif usul, c) Ak teklif usul, d) Pazarlk usul, e) Yarma usul. in gereine gre bu usullerden hangisinin uygulanaca, bu Kanun hkmlerine uyularak idarelerince tespit edilir. (Belli istekliler arasnda kapal teklif usul ve Yarma usulnn uygulanabilme ans yoktur.)

HALELERDE KAPALI TEKLF USUL ESASTIR

Kanunun 36 nc maddesine gre; Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazl ilere ilikin ihalelerde, tekliflerin gizli olarak verilmesini salayan kapal teklif usul esastr. Ancak, 44 nc maddede gsterilen iler belli istekliler arasnda kapal teklif usulyle, 45 inci maddede gsterilen iler ak teklif usulyle, 51 inci maddede saylan iler pazarlk, 52 nci maddede gsterilen iler de yarma usulyle yaptrlabilir.

KAPALI TEKLF USUL

Kanunun 37 nci maddesine gre; Kapal teklif usulnde teklifler yazl olarak yaplr. Teklif mektubu, bir zarfa konulup kapatldktan sonra zarfn zerine isteklinin ad, soyad ve tebligata esas olarak gsterecei ak adresi yazlr. Zarfn yaptrlan yeri istekli tarafndan imzalanr veya mhrlenir. Bu zarf geici teminata ait alnd veya banka teminat mektubu ve istenilen dier belgelerle birlikte ikinci bir zarfa konularak kapatlr. D zarfn zerine isteklinin ad ve soyad ile ak adresi ve teklifin hangi ie ait olduu yazlr.Teklif mektuplarnn istekli tarafndan imzalanmas ve bu mektuplarda artname ve eklerinin tamamen okunup kabul edildiinin belirtilmesi, teklif edilen fiyatn rakam ve yaz ile ak olarak yazlmas zorunludur. Bunlardan herhangi birine uygun olmayan veya zerinde kaznt, silinti veya dzeltme bulunan teklifler reddolunarak hi yaplmam saylr.

TEKLFLERN VERLMES

Kanunun 38 inci maddesine gre; Teklifler ilanda belirtilen saate kadar, sra numaral alndlar karlnda komisyon bakanlna verilir. Alnd numaras zarfn zerine yazlr.

Teklifler iadeli taahhtl olarak da gnderilebilir. Bu takdirde d zarfn zerine komisyon bakanlnn adresi ile hangi ie ait olduu, isteklinin ad ve soyad ile ak adresi yazlr. Posta ile gnderilecek tekliflerin ilanda belirtilen saate kadar komisyon bakanlna ulamas arttr. Postadaki gecikme nedeniyle ileme konulmayacak olan tekliflerin aln zaman bir tutanakla tespit edilir. Komisyon bakanlna verilen teklifler herhangi bir sebeple geri alnamaz.

DI ZARFLARIN AILMASI

Kanunun 39 uncu maddesine gre; Tekliflerin alma saati gelince, ka teklif verilmi olduu bir tutanakla belirtildikten sonra d zarflar hazr bulunan istekliler nnde aln srasna gre alarak, istenilen belgelerin ve geici teminatn tam olarak verilmi olup olmad aranr. D zarfn zerindeki alnd sra numaras i zarfn zerine de yazlr. Belgeleri ile teminat usulne uygun ve tam olmayan isteklilerin teklif mektubunu tayan i zarflar almayarak bakaca ileme konulmadan, dier belgelerle birlikte kendilerine veya vekillerine iade olunur. Bunlar ihaleye katlamazlar.

ZARFLARIN AILMASI VE SON TEKLFLERN ALINMASI

Kanunun 40 nc maddesine gre; Teklif mektuplarn tayan i zarflar almadan nce, ihaleye katlacaklardan bakas ihale odasndan karlr. Bundan sonra zarflar numara sras ile alarak, teklifler komisyon bakan tarafndan okunur veya okutulur ve bir listesi yaplr. Bu liste komisyon bakan ve yeleri tarafndan imzalanr.

artnameye uymayan veya baka artlar tayan veya 37 nci maddenin son fkras hkmne uygun olmayan teklif mektuplar kabul edilmez. Kapal teklif usl ile yaplan artrma ihalelerinde; geerli en yksek teklifin altnda olmamak zere, oturumda hazr bulunan isteklilerden szl veya yazl teklif alnmak suretiyle ihale sonulandrlr.

Ancak, geerli teklif saysnn ten fazla olmas durumunda bu ilem, geerli en yksek teklif zerinden, oturumda hazr bulunan en yksek teklif sahibi istekliyle, bu teklif ile ayn olan birden fazla teklifin bulunmas halinde ise bu istekliler dahil edilmek suretiyle yaplr. Komisyon, uygun grd her aamada oturumda hazr bulunan isteklilerden yazl son tekliflerini alarak ihaleyi sonulandrabilir. Bu husus, ihale komisyonunca ikinci bir tutanakla tespit edilir.

HALE SONUCUNUN KARARA BALANMASI

Kanunun 41 inci maddesine gre; 40 nc madde gereince kabul edilen teklifler incelenerek : a) halenin yapld, ancak ita amirinin onayna bal kald b) Tekliflerin daha ayrntl bir ekilde incelenmesi iin sreye ihtiya duyulduu ve artnamelerde daha uzun bir sre ngrlmemi ise ihalenin 15 gn gememek zere baka bir gne brakld, c) halenin yaplmad, Hususlarndan birine karar verilir ve bu husus gerekeli bir karar veya karar zeti halinde yazlarak, komisyon bakan ve yeleri tarafndan imzalanr ve durum hazr bulunanlara bildirilir.

HALENN YAPILAMAMASI

Kanunun 43 nc maddesine gre; Kapal teklif usul ile yaplan ihalelerde, istekli kmad veya teklif olunan bedel komisyonca uygun grlmedii takdirde, ya yeniden ayn usulle ihale alr veya idare yarar grld takdirde, ihalenin biti tarihinden itibaren 15 gn iinde i pazarlkla yaptrlr. in pazarla braklmas halinde artnamede belirtilen nitelik ve artlarn aynen muhafazas zorunludur.

AIK TEKLF USUL

Kanunun 45 inci maddesine gre; Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazl ilerden, tahmin edilen bedeli her yl Genel Bte Kanunu ile tespit edilecek tutar gemeyen ihaleler ak teklif usulyle yaplabilir. (2010 Yl 1.200.000 TL)

AIK TEKLF USULNN UYGULANMASI

Kanunun 46 nc maddesine gre;Ak teklif usulne gre ihaleler, isteklilerin ihale komisyonlar nnde tekliflerini szl olarak belirtmeleri suretiyle yaplr. Ancak; istekliler ilanda belirtilen ihale saatine kadar komisyon bakanlna ulam olmak artyla, 37 nci madde hkmlerine uygun olarak dzenleyecekleri tekliflerini iadeli taahhtl bir mektupla da gnderebilirler. Teklif sahibi komisyonda hazr bulunmad takdirde posta ile gnderilen teklif son ve kesin teklif olarak kabul edilir.

AIK TEKLF USULNDE HALE

Kanunun 47 nci maddesine gre;landa belirtilen ihale saati gelince, komisyon bakan, isteklilerin belgelerini ve geici teminat verip vermemi olduklarn inceleyerek, kimlerin ihaleye katlabileceini bildirir. Katlamayacaklarn belge ve teminatlarnn geri verilmesi kararlatrlr. Bu ilemler, istekliler nnde, bir tutanakla tespit edilir.

Tutanaktan sonra, ihaleye giremeyecekler ihale yerinden kartlr. Dier istekliler, nce artnameyi imzaya ve daha sonra, sra ile tekliflerini belirtmeye arlr. Yaplacak teklifler ihaleye ait artrma ve eksiltme kadna yazlr ve teklif sahipleri tarafndan imzalanr. lk teklifler bu suretle tespit edildikten sonra, komisyon bakan, posta ile yaplm teklifler varsa okutarak bu tekliflerin de ihaleye ait artrma ve eksiltme kadna yazlmasn salar.

Bundan sonra istekliler sra ile tekliflerde bulunmaya devam ederler. haleden ekilen isteklilerin bu durumlar ihaleye ait artrma ve eksiltme kadna yazlr ve imzalar alnr. lgilinin imzadan ekinmesi halinde durum ayrca belirtilir. haleden ekilenler yeniden teklifte bulunamazlar. Teklifler yapld srada, yaplan indirim veya artrmlarn ii uzataca anlalrsa; isteklilerden komisyon huzurunda son tekliflerini yazl olarak bildirmeleri istenebilir. Daha nce ihaleden ekilmi olanlar bu durumda yazl teklif veremezler. Szl veya yazl son teklifler alndktan sonra, ihale 41 inci maddeye gre karara balanr. ( Madde 48)

HALENN YAPILAMAMASI

Kanunun 49 uncu maddesine gre;

Ak teklif usulyle yaplan ihalelerde istekli kmad, isteklilerin belgeleri veya son teklifleri uygun grlmedii takdirde, yeniden ayn usulle ihale alr veya idare yarar grld takdirde, ihalenin biti tarihinden itibaren 15 gn iinde i 43 nc maddenin ikinci fkrasnda belirtilen esaslar dahilinde pazarlkla yaptrlabilir. (in pazarla braklmas halinde artnamede belirtilen nitelik ve artlarn aynen muhafazas zorunludur.)

PAZARLIK USUL

Kanunun 50 nci maddesine gre;Pazarlk usul ile yaplan ihalelerde teklif alnmas belli bir ekle bal deildir. haleler, komisyon tarafndan iin nitelik ve gereine gre bir veya daha fazla istekliden yazl veya szl teklif almak ve bedel zerinde anlamak suretiyle yaplr. Pazarln ne suretle yapld ve ne gibi tekliflerde bulunulduu ve zerine ihale yaplanlarn neden dolay tercih edildii pazarlk kararnda gsterilir.

PAZARLIK USULYLE YAPILACAK LER

Kanunun

(Belediyelerde Uygulanabilme mkan Olanlar) a) Yer, zellik (askeri birliklerin kurulu zellikleri dahil) ve nitelikleri itibariyle her yl Genel Bte Kanununda gsterilecek belli tutarlar amayan ve sreklilik gstermeyen, bu Kanunun 1 inci maddesinde gsterilen iler, (2010 Yl l, bykehir ile ve nfusu 50.000i geen ilelerde 40.000; dier ilelerde 20.000) e) 43 nc ve 49 uncu maddeler uyarnca, pazarlk usulyle sonulandrlacak iler, f) darelerin, mtereken veya itirak halinde sahibi bulunduklar tanmaz mallardaki paylarnn paydalara kiraya verilmesi,

51

inci

maddesine

gre;

g)Kullanlarnn zellii, idarelere yararl olmas veya ivedilii nedeniyle kapal veya ak teklif yntemleriyle ihalesi uygun grlmeyen, Devletin zel mlkiyetindeki tanr ve tanmaz mallarn kiralanmas, trampas ve mlkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hkm ve tasarrufu altndaki yerlerin kiralanmas ve mlkiyetin gayri ayni hak tesisi,(!!!) k) abuk bozulan, saklanmas tehlikeli olan, saklama giderleri deerine veya beklemeden doacak yararna oranla yksek bulunan mallarn satm,

TAINMAZLAR PAZARLIK USULYLE KRAYA VERLEBLR M?

Kiraya verme konusunda 2886 sayl Devlet hale Kanununun 51inci maddesinde saylan ilerden (a), (e), (f) ve (g) bentleri konumuzu ilgilendirmektedir. (a) Bendi; Yer, zellik ve nitelikleri itibariyle her yl Genel Bte Kanununda gsterilecek belli tutarlar amayan ve sreklilik gstermeyen, bu Kanunun 1 inci maddesinde gsterilen iler: (2010 Yl l, bykehir ile ve nfusu 50.000i geen ilelerde 40.000; dier ilelerde 20.000) Kiraya verme ii en az bir yllk bir sreyi kapsayan ve sreklilik gsteren bir i olduu iin, her yl Genel Bte Kanununda gsterilen miktarlarn altnda kalsa da kiraya verme ihalesi 2886 sayl Devlet hale Kanununun 51/a maddesine gre pazarlkla yaplamaz.

(e) Bendi; 43 ve 49 uncu maddeler uyarnca, pazarlk usulyle sonulandrlacak iler: Kapal ve ak teklif usulyle yaplan ihalelerde istekli kmad, isteklilerin belgeleri veya son teklifleri uygun grlmedii takdirde, ihalenin biti tarihinden itibaren 15 gn iinde i pazarlkla yaptrlabileceinden bu sreye uyulacaktr. in pazarla braklmas halinde artnamede belirtilen nitelik ve artlar aynen muhafaza edilecektir. rnein tahmin edilen bedel deitirilmeyecektir. (f ) Bendi; darelerin, mtereken veya itirak halinde sahibi bulunduklar tanmaz mallardaki paylarnn paydalara kiraya verilmesi: darenin bir binada, arsada veya arazide hissesi varsa bu hissesi dier hissedara pazarlk usulyle kiraya verilebilir.

(g) Bendi; Kullanlarnn zellii, idarelere yararl olmas veya ivedilii nedeniyle kapal veya ak teklif yntemleriyle ihalesi uygun grlmeyen, Devletin zel mlkiyetindeki tanr ve tanmaz mallarn kiralanmas, trampas ve mlkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hkm ve tasarrufu altndaki yerlerin kiralanmas ve mlkiyetin gayri ayni hak tesisi: (5393 sayl Belediye Kanununun 15inci maddesinin 6nc fkrasna gre; Belediye mallarna kar su ileyenler Devlet malna kar su ilemi saylr. 2886 sayl Devlet hale Kanununun 75 inci maddesi hkmleri belediye tanmazlar hakknda da uygulanr.)

Maddede belirtilen artlar unlardr. 1-Kullanllarnn zellii: Kiraya verilecek tanmazn kullannn hangi zelliinden dolay kapal veya ak teklif yntemleriyle ihalesinin uygun grlmedii ortaya konacaktr. 2-dareye yararl olmas: Kapal veya ak teklif yntemleriyle ihale edilmemesinin idareye salayaca yarar ortaya konacaktr. 3-vedilii: in aciliyeti ortaya konacaktr. Bu konuda farkl yarg kararlar olduundan, belediye tanmazlarnn kiraya verilmesinde bu bendin uygulanmamasnn daha doru olaca kanaatindeyim.

HALE KARARLARININ ONAYI VEYA PTAL EDLMES

Kanunun 31 inci maddesine gre; hale komisyonlar tarafndan alnan ihale kararlar, ita amirlerince karar tarihinden itibaren en ge 15 ign iinde onaylanr veya iptal edilir. ta amirince karar iptal edilirse ihale hkmsz saylr.

KESNLEEN HALE KARARLARININ BLDRLMES

Kanunun 32 nci maddesine gre;ta amirince onaylanan ihale kararlar, onayland gnden itibaren enge 5 ign iinde, zerine ihale yaplana veya vekiline, imzas alnmak suretiyle bildirilir veya iadeli taahhtl mektupla tebligat adresine postalanr. Mektubun postaya verilmesini takip eden yedinci gn, kararn istekliye tebli tarihi saylr. hale kararlarnn ita amirince iptal edilmesi halinde de, durum istekliye ayn ekilde bildirilir.

HALENN SZLEMEYE BALANMASI

Kanunun 53 nc maddesine gre; Btn ihaleler bir szlemeye balanr. Szleme, idare adna ita amiri tarafndan imzalanr. Bu Kanunda belirtilen zel hallerde szleme yaplmas zorunlu deildir.

SZLEME YAPILMASINDA MTERNN GREV VE SORUMLULUU

Kanunun 57 nci maddesine gre;Szleme yaplmas gerekli olan hallerde mteri 31 inci maddeye gre onaylanan ihale kararnn bildirilmesini izleyen gnden itibaren 15 gn iinde geici teminat kesin teminata evirerek noterlike tescil edilmi szlemeyi, idareye vermek zorundadr. Satlara ilikin ihalelerde mterinin ayn sre iinde ihale bedelini ve mteriye ait bulunan vergi, resim ve harlar yatrmas, dier giderleri demesi gerekir. Bu zorunluluklara uyulmad takdirde, protesto ekmeye ve hkm almaya gerek kalmakszn ihale bozulur ve varsa geici teminat gelir kaydedilir.

KRALARDA SZLEME SRES

Kanunun 64 nc maddesine gre;Kiraya verilecek tanr ve tanmaz mallarn kira sresi, on yldan ok olamaz. Turistik tesis kurulacak yerlerin ve turistik tesislerin ve enerji retimi tesisleri ile iletim ve datm tesis ve ebekelerinin ihtiyac olan arazilerin ve doal gaz iletim, datm ve depolama tesis ve ebekelerinin ihtiyac olan arazilerin on yldan fazla sre ile kiraya verilmesi mmkndr. yldan fazla sre ile kiraya verme ilerinde, nceden Maliye Bakanlndan izin alnmas arttr. Katma bteli idarelerde bu izin, idarelerin bal bulunduklar bakanlktan alnr. zel dare ve belediyeler iin kendi zel kanunlar uygulanr. yldan fazla sre ile kiraya verme ilerinde, kira bedeli her yl artname ve szlemesindeki esaslara gre yeniden tespit edilir.

KRA SZLEMELERNN DEVR MMKN MDR?

2886 sayl Devlet hale Kanununun 66nc maddesine gre; Szleme, ita amirinin yazl izni ile bakasna devredilebilir. Ancak, devir alacaklarda ilk ihaledeki artlar aranr. zinsiz devir yaplmas halinde, szleme bozulur ve mteahhit veya mteri hakknda 62 nci madde hkmleri uygulanr. ta amirinin yazl izni ile szlemenin devri mmkndr. Ancak, devir alacaklarda ilk ihaledeki tm artlar aranacaktr. rnein ihaleye katlamayacak olan birisine devir yaplamayacaktr.

zinsiz devir yaplmas halinde, szleme bozulacak ve mteri hakknda 62 nci madde hkmleri uygulanacaktr. (MADDE 62 HKMLER) Protesto ekmeye ve hkm almaya gerek kalmakszn kesin teminat gelir kaydedilir Szleme feshedilerek hesab genel hkmlere gre tasfiye edilir. Gelir kaydedilen kesin teminat mterinin borcuna mahsup edilemez.

TAINMAZ SATI HALE SRECDikkat Edilecek Hususlar:

Belediye tanmaznn sat konusunda belediye meclis karar alnacaktr. (5393 S. K. Md. 18/e) Belediye meclisi belediye tanmazlarnn sat konusunda karar alacak ihaleyi yine belediye encmeni yapacaktr. Kanunun 7nci maddesinde akland ekilde artname dzenlenecektir. Kanunun 9uncu maddesinde akland ekilde tahmin edilen bedel tespit edilecektir. Kanunun 11inci maddesinde akland ekilde onay belgesi dzenlenecek ve ihale yetkilisi olan belediye bakanna imzalatlacaktr.

Kanunun 15inci maddesinde akland ekilde ihale ilem dosyas dzenlenecektir. Kanunun 17nci maddesine uygun olarak ihale ilan yaplacak, ihale ilanlar Kanunun 18inci maddesinde belirtilen hususlar kapsayacaktr. Kanunun 25inci maddesine gre isteklilerden, ihale konusu olan iin tahmin edilen bedelinin % 3 orannda geici teminat alnacaktr. haleye katlan isteklilerin Kanunun 6nc maddesinde dzenlenen ihaleye katlamayacak olanlardan olup olmadna baklacaktr. Kanunun 28inci maddesine gre artrmalarda uygun bedel; tahmin edilen bedelden aa olmamak zere teklif edilen bedellerin en yksei olduundan uygulamada bu hususa uyulacaktr.

Kanunun 31inci maddesine gre ihale karar ita amirlerince karar tarihinden itibaren en ge 15 ign iinde onaylanacak veya iptal edilecektir. Kanunun 32inci maddesine gre ita amirince onaylanan ihale karar, onayland gnden itibaren enge 5 ign iinde, zerine ihale yaplana veya vekiline bildirilecektir. Mteri 15 gn iinde ihale bedelini ve mteriye ait bulunan vergi, resim ve harlar yatracak, dier giderleri deyecektir. Mteri bu zorunluluklara uymad takdirde, protesto ekmeye ve hkm almaya gerek kalmakszn ihale bozulacak ve varsa geici teminat gelir kaydedilecektir. (84nc madde uyarnca yasaklama karar iin ileri Bakanlna bildirilecektir)

HALESZ SATI STSNASI

3194 sayl mar Kanununun 17nci maddesine gre; Belediye veya valilik, kendi mal olan veya imar planlarnn tatbiki sonucu kamulatrmadan artan paralarla, istikameti deitirilen veya kapanan yol ve meydanlarda hasl olan sahalardan mstakil inaata elverili olmayan paralar, bitiiindeki arsa veya bina sahibine bedel takdiri suretiyle satmak, gayrimenkul sahiplerinin yola giden yerlerden dolay tahakkuk eden istihkaklarn bedel takdiri suretiyle deitirmek ve komu gayrimenkul sahibi takdir edilen bedelle satn almaktan imtina ederse, yulandrp satmak suretiyle imar planna uygunluunu temin ederAyrca belediye veya valilikler ile yulu olan mstakil inaat yapmaya msait bulunan imar parsellerinde, belediye veya valilikler, hisselerini parselin dier hissedarlarna bedel takdiri suretiyle satmaya, ilgililer satn almaktan imtina ederse, yuun izalesi suretiyle sattrmaya yetkilidir Bu maddeye gre bedel takdirleri ve bu bedellere itiraz ekilleri 2942 sayl Kamulatrma Kanunu hkmlerine gre yaplr.

Dantay 6nc Dairesinin 11.07.2005 tarih ve Esas No: 2003/7140 Karar No: 2005/4038 sayl Kararnda 3194 sayl mar Kanununun 17nci maddesinin 3nc fkrasna gre yaplacak olan satlarn Devlet hale Kanununa tabi olmadndan belediye meclisinden sat iin nceden karar alnmas gerekmedii, mstakil inaat yapmaya msait olan parseldeki hissenin dier hissedara satnda belediye encmenlerinin yetkili bulunduu belirtilmitir. dari yarg kararlarnda 3194 sayl mar Kanununun 17nci maddesine gre yaplacak satlarda belediye meclis karar alnmasna gerek olmad belirtildiinden, belediye hissesi satnda belediye meclis karar alnmasna gerek yoktur.

KRA HALE SRECDikkat Edilecek Hususlar:

Belediye tanmazlarnn yla kadar kiraya verilmesinde belediye encmen karar yeterlidir. yldan fazla sreli kiraya verme dnlyorsa bu konuda belediye meclis karar alnacaktr. (5393 s. K. Md. 18/e) Ancak belediye meclis kararyla yaplacak kiralamalar on yldan fazla sreli olamaz. (2886 s. K. Md.64) Belediye meclisi belediye tanmazlarnn on yla kadar kiralanmas konusunda karar alacak ihaleyi yine belediye encmeni yapacaktr. Turistik tesis kurulacak yerlerin ve turistik tesislerin ve enerji retimi tesisleri ile iletim ve datm tesis ve ebekelerinin ihtiyac olan arazilerin on yldan ve doal gaz iletim, datm depolama ve tesis ve ebekelerinin ihtiyac olan arazilerin fazla sre ile kiraya verilmesi mmkndr.Bu durumda da belediye meclisi karar alnmas gerekir. (2886 s. K. Md.64) 2886 sayl Devlet hale Kanununun 7nci maddesinde akland ekilde artname dzenlenecektir.

2886 sayl Devlet hale Kanununun 9uncu maddesinde akland ekilde tahmin edilen bedel tespit edilecektir. 2886 sayl Devlet hale Kanununun 11inci maddesinde akland ekilde onay belgesi dzenlenecek ve ihale yetkilisi olan belediye bakanna imzalatlacaktr. 2886 sayl Devlet hale Kanununun 15inci maddesinde akland ekilde ihale ilem dosyas dzenlenecektir. 2886 sayl Devlet hale Kanununun 17nci maddesine uygun olarak ihale ilan yaplacak, ihale ilanlar Kanunun 18inci maddesinde belirtilen hususlar kapsayacaktr.

2886 sayl Devlet hale Kanununun 25inci maddesine gre isteklilerden, ihale konusu olan iin tahmin edilen bedelinin % 3 orannda geici teminat alnacaktr. haleye katlan isteklilerin 2886 sayl Devlet hale Kanununun 6nc maddesinde dzenlenen ihaleye katlamayacak olanlardan olup olmadna baklacaktr. 2886 sayl Devlet hale Kanununun 28inci maddesine gre artrmalarda uygun bedel; tahmin edilen bedelden aa olmamak zere teklif edilen bedellerin en yksei olduundan uygulamada bu hususa uyulacaktr.

Kanunun 31inci maddesine gre ihale karar ita amirlerince karar tarihinden itibaren en ge 15 ign iinde onaylanacak veya iptal edilecektir. Kanunun 32inci maddesine gre ita amirince onaylanan ihale karar, onayland gnden itibaren enge 5 ign iinde, zerine ihale yaplana veya vekiline bildirilecektir. Mteri 15 gn iinde szleme imzalamad takdirde, protesto ekmeye ve hkm almaya gerek kalmakszn ihale bozulacak ve varsa geici teminat gelir kaydedilecektir. (84nc madde uyarnca yasaklama karar iin ileri Bakanlna bildirilecektir)

BELEDYE BFELER VEYA BFE YERLER HALESZ VEYA GAL HARCI ALINARAK VERLEBLR M? Bfeler yol, otopark, park, yaya blgesi, kaldrm gibi yerlerdedir. 3194 sayl mar Kanununun 11, Planl Alanlar Tip mar Ynetmeliinin 9uncu maddesine gre yol, otopark, park, yaya blgesi, kaldrm gibi yerler belediyelerin tasarrufundadr. Dantay 8inci Dairesinin 21/10/1996 tarih ve Esas No:1995/1127, Karar No: 1996/2737 sayl Kararnn zetinde; yol, park, meydan gibi yerlerde kurulan bfenin kira szlemesine dayal olarak ta verilmi olsa, sakncas belirdiinde, bfe yeri iptal edilerek tahsis ilemi geri alnabilir; tahsis ilemi geri alnarak, kira szlemesi geersiz klndndan uyumazln idari yargda zlmesi gerekir. Denilmektedir.

dari yarg yol, park, meydan gibi kamu mallar zerinde gelip gemeye engel olmayan ve bakaca sakncas grlmeyen alanlarn igaline izin verilmesini bir yer tahsis ilemi olarak deerlendirmektedir. dari Yarg iki unsuru belirtmektedir. Tahsis, - Kira, Bu nedenle nce bfe yerlerinin tahsisi sonra kiralamasnn yaplmas gerekir. Bfe yerlerinin tespiti ve tahsisi konusunda belediye meclisinden karar almak gerekir. (5393 s. K. Md. 18/e) Kiralama sz konusu olduu iin ihale yaplmas gerekir.

2464 sayl Belediye Gelirleri Kanununun 52nci maddesine gre; pazar veya panayr kurulan yerlerin, meydanlarn, mezat yerlerinin, yol, meydan, pazar, iskele, kpr gibi umuma ait yerlerden bir ksmnn geici olarak igali halinde igal harc tahakkuk ve tahsilat yaplr. Bir yerin bfe yeri olarak tahsisi geici bir igal olmayp, sreklilik arz eden bir durumdur. rnein pazar haftann belli gnlerinde kurulmakta, bfeler ise srekli faaliyet gstermektedir. gal harcnn konusu arzi(Geici) igallerdir. Dolaysyla igal harc alnarak bfe yeri verilemez.

KRA SZLEMESNN BTMNDE NASIL BR LEM YAPILACAKTIR?

5393 sayl Belediye Kanununun 15inci maddesinin 6nc fkrasna gre; Belediye mallarna kar su ileyenler Devlet malna kar su ilemi saylr. 2886 sayl Devlet hale Kanununun 75 inci maddesi hkmleri belediye tanmazlar hakknda da uygulanr. 2886 sayl Devlet hale Kanununun 75inci maddesine gre; Kira szlemesinin bitim tarihinden itibaren, igalin devam etmesi halinde,szlemede hkm varsa ona gre hareket edilir.Aksi halde ecrimisil alnr. gal edilen tanmaz mal, idarenin talebi zerine, bulunduu yer mlkiye amirince en ge 15 gn iinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilir.

ileri Bakanl Mahalli dareler genel Mdrlnn 15.11.2005 tarih ve B050MAH0650002/11753-82652 sayl ve 2886/75 konulu genelgesinde; 5393 sayl Belediye Kanununun yrrle girmesinden sonra belediyelerin sahip olduu tanmazlarn gerek ve tzelkiilerce igali zerine, fuzuli agilden ecrimisil istenmesi, fuzuli agil tarafndan rzaen denmeyen ecrimisil iin 6183 sayl Amme Alacaklarnn Tahsil Usul Hakknda Kanun hkmlerine gre tahsil yoluna gidilmesi ve igal edilen belediye tanmaznn belediyenin talebi zerine, bulunduu yer mlkiye amirince en ge 15 gn iinde tahliye ettirilerek, belediyeye teslim edilmesi gerekmektedir. denilmektedir.

Dantayn 19.12.1991 tarih ve E.1989/2736, K.1991/3850 sayl kararnda; 2886 sayl Yasa kapsamndaki tanmaz mallar, kira sresi dolduunda yeniden ihale ile kiraya verilebilir. denilmektedir. Saytay Genel Kurulunun 21.01.1993 tarih ve 4761/1 sayl kararyla; Genel ve katma bteli idareler, zel idare ve belediyeler ile bunlara bal dner sermayeli kurulular tarafndan 2886 sayl Kanuna gre kiraya verilen gayrimenkullere ait kira szlemelerinin yenilenmesi veya sona erdirilmesi konularnda 2886 sayl Kanun hkmlerinin mi yoksa 6570 sayl Gayrimenkul Kiralar Hakknda Kanunun hkmlerinin mi uygulanaca konusunda ortaya kan tereddt konulu kararyla Genel ve katma bteli idareler, zel idare ve belediyeler ile bunlara bal dner sermayeli kuruluular tarafndan 2886 sayl Kanuna gre kiraya verilen gayrimenkullere ait kira szlemesinin yenilenmesi veya sona erdirilmesi konularnda 2886 sayl Kanun hkmlerinin uygulanmas gerektiine karar verilmitir.

Yargtay 6. Hukuk Dairesinin 12.03.2007 tarih ve E. 2007/723, K. 2007/2564 sayl Kararna gre; 2886 sayl Devlet hale Yasas'nn 75. maddesinden, ancak hazine ile 13.07.2005 tarihinde yrrle giren 5393 sayl Belediye Kanunu 'nun 15. maddesi hkm uyarnca belediyeler yararlanabilir. Yargtay 3. Hukuk Dairesinin 04.11.2008 tarih ve E. 2008/13802 , K. 2008/18696 sayl Kararna gre; Belediye tarafndan kiraya verilen tanmazn szleme bitim tarihinden itibaren tahliye edilmemesi halinde, kirac, fuzuli agil durumuna der. Bu tarihten itibaren ecrimisile hkmetmek gerekir.

Kanun ve genelge hkmlerinden anlalaca zere kira szlemesinin bitiminde ncelikle kiracyla yaplm olan szleme hkmlerine gre hareket edilecektir. Bu nedenle kira szlemelerine szleme bitiminde tanmazn tahliye edileceine ilikin hkm konulmas gerekir. Szleme bitiminde tanmaz boaltlarak yeniden ihale ile kiraya verilecektir. Belirtilen Dantay, Saytay ve Yargtay Kararlar dorultusunda szleme bitimi sonunda belediye gayrimenkullerinin yeniden ihale ile kiraya verilmesi gerekmektedir. Szleme bitiminde kirac tanmaz boaltmyorsa ecrimisil alnmas gerekir. Ayn zamanda tanmazn boaltlmas iin Mlki amirden talepte bulunulacaktr.

BELEDYE ENCMEN VEYA MECLS KARARIYLA YEN KRA MKTARI TESPT EDLEREK SZLEMELER UZATILABLR M?

5393 sayl Belediye Kanununun 18inci maddesinde belediye meclisinin grevleri saylm, bu grevler arasnda belediye tanmazlarnn kira miktarn belirleme, szlemeleri uzatma yer almamtr. 5393 sayl Belediye Kanununun 34nc maddesinde belediye encmeninin grevleri saylm, bu grevler arasnda belediye tanmazlarnn kira miktarn belirleme, szlemeleri uzatma yer almamtr. Gayrimenkullerin her yl kira artlarnn belediye encmeni veya belediye meclisince tespit edilerek belirlenmesi ve szlemelerinin uzatlmas mevzuata aykrdr. Kiradaki tanmazlarn yllk kira artlarnn ihale aamasnda artname ve szlemeye yazlp, kiralarn 2886 sayl Devlet hale Kanununun 64nc maddesine gre her yl artname ve szlemesindeki esaslara gre yeniden tespit edilmesi gerekmektedir.

TRAMPAHukuk szlnde Trampa:Bir maln baka bir malla veya bir hakkn baka bir hakla deitirilmesini konu alan szleme. Takas: Vadesi gelmi ayn cinsten ve karlkl iki alacan birbirine saylmas olarak tanmlanmtr. Trampa ve takas anlam olarak tam birbiriyle rtmese de 2886 sayl Kanunda yer alan trampa kavram 5393 sayl Belediye Kanununda takas olarak yer almtr. Hazine Tanmazlarnn daresi Hakknda Ynetmeliinin 4nc maddesinde ise Trampa: Borlar Kanununun trampa ile ilgili maddelerinde gsterilen ilemler olarak tanmlanmtr.

BELEDYELERMZ TRAMPADA HANG MEVZUATI ESAS ALACAKLARDIR?

Bugne kadar bu konuda herhangi bir dzenleme yaplmam olup, bu konuda Mahalli dareler asndan Hazinenin dzenlemi olduu Hazine Tanmazlarnn daresi Hakknda Ynetmelie paralel bir Ynetmelik dzenlenmesi gerekir. 5018 sayl Kamu Mali Ynetimi ve Kontrol Kanununun 2nci maddesine gre; Bu Kanun, merkezi ynetim kapsamndaki kamu idareleri, sosyal gvenlik kurumlar ve mahall idarelerden oluan genel ynetim kapsamndaki kamu idarelerinin mal ynetim ve kontroln kapsar. Madde hkmnden de anlalaca zere belediyeler genel ynetim kapsamndadr. Ayn Kanunun 44nc maddesine gre; Genel ynetim

kapsamndaki kamu idarelerince, tanr ve tanmaz edinilmesi, ynetilmesi, trampas, elden karlmas, ecrimisilin tahsil ve takibinde izlenecek yntem, Devletin hkmve tasarrufu altndaki yerlerin ynetimi ve korunmas, igalli mallarn tahliyesi gibi hususlar ilgili kanunlarnda dzenlenir. Bu mallarn kayd ile tanrlarn muhafazas, kullanm, mal ynetim hesabnn verilmesi ve mal ynetim sorumlularyla bunlar adna grev yapacak olanlarn belirlenmesine ilikin usl ve esaslar, Maliye Bakanlnca hazrlanacak ve Bakanlar Kurulu tarafndan karlacak ynetmeliklerle belirlenir

Gerek 5018 sayl Kamu Mali Ynetimi ve Kontrol Kanunu, gerek 2886 sayl Devlet hale Kanunu hkmlerinin ve gerekse 5393 sayl Belediye Kanununun 15inci maddesinin 6nc fkras hkmlerinin birlikte deerlendirilmesinde, belediyelerimizin trampa uygulamasnda dzenleme yaplncaya kadar Hazine Tanmazlarnn daresi Hakknda Ynetmelik hkmlerine paralel uygulama yapmalar gerektii kanaatindeyim. (51/g maddesini uygulamamak kaydyla)

TRAMPADA DKKAT EDLECEK HUSUSLAR:

5393 sayl Belediye Kanununun belediyenin yetkileri ve imtiyazlarn dzenleyen 15/h maddesine gre; mahall mterek nitelikteki hizmetlerin yerine getirilmesi amacyla, belediye ve mcavir alan snrlar ierisinde tanmaz almak, kamulatrmak, satmak, kiralamak veya kiraya vermek, trampa etmek, tahsis etmek, bunlar zerinde snrl ayn hak tesis etmek belediyelerin yetkileri arasnda yer almtr. Kanun hkmlerinden anlalaca zere; ancak mahalli mterek

nitelikli hizmetlerin yerine getirilmesi amacyla trampa yaplabilecektir.

Ayn Kanunun belediye meclisinin grev ve yetkilerini dzenleyen 18/e maddesinde gre; e) Tanmaz mal almna, satmna, takasna, tahsisine, tahsis eklinin deitirilmesine veya tahsisli bir tanmazn kamu hizmetinde ihtiya duyulmamas hlinde tahsisin kaldrlmasna; yldan fazla kiralanmasna ve sresi otuz yl gememek kaydyla bunlar zerinde snrl ayn hak tesisine karar vermek belediye meclislerinin grev ve yetkileri arasndadr. Bu nedenle belediye gayrimenkulleri takas edilirken mutlaka

belediye meclis karar alnacaktr. haleye katlamayacak olanlarla yaplamayacaktr.

tanmaz

takas

KAMULATIRMA KANUNU LE LGL BR HATIRLATMA

2942 sayl Kamulatrma Kanununun 26nc maddesine gre; Mal sahibinin kabul etmesi halinde kamulatrma bedeli yerine, idarenin kamu hizmetine tahsis edilmemi olan tanmaz mallarndan, bu bedeli ksmen veya tamamen karlayacak miktar verilebilir. Kamulatrma bedeli yerine verilecek tanmaz maln deeri, idarenin ihale komisyonunca yoksa bu amala kuraca bir komisyonca tespit edilir. Tanmaz mal bedelleri arasndaki fark taraflarca nakit olarak karlanr. Ancak idarenin verecei tanmaz

maln deeri, kamulatrma bedelinin yzde yzyirmisini aamaz.

MLKYETN GAYR AYN HAK TESS

Trk Hukuk Lgatnda Ayni haklar: ahsi haklarn aksine olarak, eya zerinde dorudan doruya mutlak hakimiyet salahiyeti veren ve herkese kar ileri srlebilen haklar olarak tanmlanmtr. 2886 sayl Devlet hale Kanununun 4nc Trampa ve mlkiyetin gayri ayni hak tesisi: maddesinde, Borlar Kanunu ile Trk Medeni Kanununun trampa ve mlkiyetin gayri ayni hak tesisi ile ilgili maddelerinde gsterilmi ilemler; olarak tanmlanmtr. 2886 sayl Kanunda yer alan mlkiyetin gayri ayni hak tesisi kavram 5393 sayl Belediye Kanununda tanmazlar zerinde snrl ayn hak tesisi, Trk Medeni Kanununda snrl ayni haklar olarak yer almtr.

Snrl ayni haklar 4721 sayl Trk Medeni Kanununun drdnc kitap, ikinci ksm, birinci blm 779-849uncu maddelerde dzenlenmitir. 4721 sayl Trk Medeni Kanununun 826nc maddesine gre; Bir tanmaz maliki, nc kii lehine arazisinin altnda veya stnde yap yapmak veya mevcut bir yapy muhafaza etmek yetkisi veren bir irtifak hakk kurabilir. Aksi kararlatrlm olmadka bu hak, devredilebilir ve miraslara geer.st hakk, bamsz ve srekli nitelikte ise st hakk sahibinin istemi zerine tapu ktne tanmaz olarak kaydedilebilir. En az otuz yl iin kurulan st hakk, srekli niteliktedir. Hazine Tanmazlarnn daresi Hakknda Ynetmeliinin 4nc maddesinde rtifak hakk: Bir tanmaz zerinde yararlanmaya ve kullanma rza gstermeyi veya mlkiyete ilikin baz haklarn kullanlmasndan vazgemeyi kapsayan ve dier bir tanmaz veya kii lehine ayn hak olarak kurulan ykmllk olarak tanmlanmtr.

BELEDYELERMZ SINIRLI AYN HAK TESSNDE HANG MEVZUATI ESAS ALACAKLARDIR?

Bugne kadar bu konuda herhangi bir dzenleme yaplmam olup, bu konuda Mahalli dareler asndan Hazinenin dzenlemi olduu Hazine Tanmazlarnn daresi Hakknda Ynetmelie paralel bir Ynetmelik dzenlenmesi gerekir. 5018 sayl Kamu Mali Ynetimi ve Kontrol Kanununun 2nci maddesine gre; Bu Kanun, merkezi ynetim kapsamndaki kamu idareleri, sosyal gvenlik kurumlar ve mahall idarelerden oluan genel ynetim kapsamndaki kamu idarelerinin mal ynetim ve kontroln kapsar. Madde hkmnden de anlalaca zere belediyeler genel ynetim kapsamndadr. Ayn Kanunun 44nc maddesine gre; Genel ynetim kapsamndaki kamu idarelerince, tanr ve tanmaz edinilmesi, ynetilmesi, trampas, elden karlmas, ecrimisilin tahsil ve takibinde izlenecek yntem, Devletin hkm ve tasarrufu altndaki yerlerin ynetimi ve korunmas, igalli mallarn tahliyesi gibi hususlar ilgili kanunlarnda dzenlenir. Bu mallarn kayd ile tanrlarn muhafazas, kullanm, mal ynetim hesabnn verilmesi ve mal ynetim sorumlularyla bunlar adna grev yapacak olanlarn belirlenmesine ilikin usl ve esaslar, Maliye Bakanlnca hazrlanacak ve Bakanlar Kurulu tarafndan karlacak ynetmeliklerle belirlenir

Gerek 5018 sayl Kamu Mali Ynetimi ve Kontrol Kanunu, gerek 2886 sayl Devlet hale Kanunu hkmlerinin ve gerekse 5393 sayl Belediye Kanununun 15inci maddesinin 6nc fkras hkmlerinin birlikte deerlendirilmesinde, belediyelerimizin snrl ayni hak tesisinde dzenleme yaplncaya kadar Hazine Tanmazlarnn daresi Hakknda Ynetmelik hkmlerine paralel uygulama yapmalar gerektii kanaatindeyim. (51/g maddesini uygulamamak kaydyla)

KRA-SINIRLI AYN HAK TESS FARKI

Snrl ayni hak tesisi ilemini kiraya vermeyle kartrmamak gerekir. Snrl ayni hak tesisi kiraya vermeden farkldr. yle ki; Snrl ayni hak tesisinde malik arazisinin altnda veya stnde yap yapma, mevcut bir yapy muhafaza etme yetkisi verir. Bu durumda st hakkn alan kii mal sahibi gibi hareket edebilir. Bu hak sahibine gayrimenkul zerinde mutlak hakimiyet yetkisi verir ve herkese kar ileri srlebilir. Snrl ayni hak tesisinde st hakk tapu ktne kaydedilebilir. Kiraya vermede byle bir husus sz konusu deildir. Snrl ayni hak tesisinde aksi kararlatrlmadka bu hak devredilebilir ve miraslara geer. Oysa kiralamada olay farkldr. 2886 sayl Devlet hale Kanununun 66nc maddesine gre szleme ancak ita amirinin izniyle bakasna devredilebilir. Ayn Kanunun 67nci maddesine gre mterinin lm halinde szlemeyi devredip devretmemek idarenin yetkisindedir. Snrl ayni hak tesisi en ok otuz yl iin olabilecektir. Kiraya vermede ise, turistik tesis kurulacak yerler ve turistik tesisler haricinde on yldan fazla sreli kiralama sz konusu olamaz.

SINIRLI AYN HAK TESSNDE DKKAT EDLECEK HUSUSLAR:

5393 sayl Belediye Kanununun belediyenin yetkileri ve imtiyazlarn dzenleyen 15/h maddesine gre; mahall mterek nitelikteki hizmetlerin yerine getirilmesi amacyla, belediye ve mcavir alan snrlar ierisinde tanmaz almak,

kamulatrmak, satmak, kiralamak veya kiraya vermek, trampa etmek, tahsis etmek, bunlar zerinde snrl ayn hak tesis etmek belediyelerin

yetkileri arasnda yer almtr. Kanun hkmlerinden anlalaca zere; ancak mahalli mterek nitelikli hizmetlerin yerine getirilmesi amacyla snrl ayni hak tesis edilebilecektir. merkezi ve alveri merkezi yaptrmak, dkkan yaptrmak gibi hizmetten ziyade ticari faaliyet olan konularda belediye gayrimenkulleri zerinde snrl ayni hak tesis edilemeyecektir.

5393 sayl Belediye Kanununun belediye meclisinin grev ve yetkilerini dzenleyen 18/e maddesine gre; belediye gayrimenkulleri zerinde snrl ayni hak tesis edilirken mutlaka belediye meclis karar alnacaktr. Belediye gayrimenkulleri zerinde snrl ayni hak tesis ilemlerinde 4721 sayl Trk Medeni Kanununun drdnc kitap, ikinci ksm, birinci blm 779-849uncu maddelerindeki hkmlere uyulacaktr. Kanunun 826nc maddesine gre en az otuz yl iin kurulacaktr. haleye katlamayacak olanlara tanmazlar zerinde snrl ayni hak tesisi yaplamayacaktr.

GREVLLERN SORUMLULUU (Md.86)

hale, muayene ve kabul komisyon veya heyetlerinin bakan ve yeleri ile dier ilgililer, grevlerini kanuni gereklere gre tarafszlkla yapmadklar ve taraflardan birinin zararna yol aacak ihmal ve kusurlu hareketlerde bulunduklarnn tespiti halinde haklarnda disiplin cezas uygulanaca gibi, fiil ve davranlarnn zelliine gre ceza kovuturmas da yaplr. Ayrca, taraflarn bu yzden uradklar zarar ve ziyan da kendilerine dettirilir.

KANUN KOYUCU KURALLARI KOYAR; KLER, NYETNE GRE UYGULAR.