2557

สำนกหอ

สมดกลาง

2557

สำนกหอ

สมดกลาง

FORMATION AND BUSINESS STRATEGY OF NURSING HOME SERVICES

By

Miss Nannapat Subchoktanakul

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree

Master of Business Administration Program in Entrepreneurship

Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2014

Copyright of Graduate School, Silpakorn University

สำนกหอ

สมดกลาง

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “รปแบบและกลยทธการ

ดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย” เสนอโดย นางสาวนนทนภส ทรพยโชคธนกล เปนสวนหนงของ

การศกษาตามหลกสตรปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการประกอบการ

……...........................................................

(รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)

คณบดบณฑตวทยาลย

วนท..........เดอน.................... พ.ศ...........

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ

ผชวยศาสตราจารย ดร.วโรจน เจษฎาลกษณ

คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ

.................................................... ประธานกรรมการ

(อาจารย ดร.สวรรยา ธรรมอภพล)

............/......................../..............

.................................................... กรรมการ

(ผชวยศาสตราจารย ดร.กฤตชน วงศรตน)

............/......................../..............

.................................................... กรรมการ

(ผชวยศาสตราจารย ดร.วโรจน เจษฎาลกษณ)

............/......................../..............

สำนกหอ

สมดกลาง

55602339 : : / /

: . : . . . 134 .

2

1)

2)

3)

4)

5)

........................................ 2557

........................................

สำนกหอ

สมดกลาง

55602339 : MAJOR : ENTREPRENEURSHIP KEY WORDS : FORMATION AND STRATEGY/ BUSINESS OPERATION/ NURSING HOME SERVICES NANNAPAT SUBCHOKTANAKUL : FORMATION AND BUSINESS STRATEGY OF NURSING HOME SERVICES. THESIS ADVISOR : ASST.PROF.VIROJ JADESADALUG, Ph.D. 134 pp.

This study aimed to investigate a business model and responsibility, market condition and competition trend as well as strategy and factor contributing success of nursing home services. The two groups of samples included 1) nursing home business owner and staff. The instruments were in-depth interviews and observation of the phenomena in the nursing home. The results indicated that 1) the nursing home which was the place to service elderly on health aspect had different types of service on taking care of senior people's daily routines and medical related activities. 2) Service standard focused on its quality to suite the health conditions of the elderly to live in atmosphere, safety, facilities, staff, communication, activities, and good management. 3) On market condition and competition trend, the results revealed that there were marketing communications of the care home to be acknowledged and trusted to serve the potentially growing market in the future which will be more bigger and competitively aggressive. 4) The strategy employed to operated the business emphasized improvement of competition abilities, technology difference, fast service, and reasonable price. 5) service quality in aspect of satisfaction, trust, and management would be the key factors contributing the success of elderly nursing home business. The results, conclusion, and suggestion of this study could further the insight of the business to be a guideline for sectors, organizations, and owners to be aware of and ready for the elderly nursing home services. Moreover, they could also motivate individuals to operate different types of elderly nursing home and other healthcare services business to be the ways to access more various kinds of service to serve the potentially increasing demand in the future with the prefect elderly community.

Program of Entrepreneur Graduate School, Silpakorn University Student's signature ........................................ Academic Year 2014 Thesis Advisor's signature ........................................

สำนกหอ

สมดกลาง

ฉ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธเรอง “รปแบบและกลยทธการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย” สาเรจลลวง

ไดดวยความกรณาเปนอยางสงจากทานผชวยศาสตราจารย ดร.วโรจน เจษฎาลกษณ อาจารยทปรกษา

วทยานพนธ ซงทาใหผวจ ยไดพบกบมมมองใหมๆและสามารถตอยอดความคด วธการ ใน

การศกษาการรปแบบและกลยทธของผประกอบการสถานดแลผสงอาย อกท งยงใหความร วธคด

เทคนค และคาแนะนาตางๆทเปนประโยชนอยางย งตอการศกษา ผวจยขอกราบขอบพระคณเปน

อยางสง

ขอขอบพระคณทานอาจารย ดร.สรรยา ธรรมอภพล ประธานกรรมการ ทานอาจารย

ดร.พมพาภรณ พงบญพาณชย และทานผชวยศาสตราจารย ดร.กฤตชน วงศรตน คณะกรรมการ

ตรวจสอบวทยานพนธ ทชวยตรวจสอบแกไขขอบกพรองและชแนะแนวทางตางๆ เพอให

วทยานพนธเลมนเกดความสมบรณมากยงขน

ขอขอบพระคณผประกอบการสถานดแลผสงอายทกทานทสละเวลาเพอใหขอมลทเปน

ประโยชนอยางย งตอการวจย ตลอดจนขอขอบพระคณมารดาและครอบครว ทใหความรกความ

หวงใย กาลงใจ รวมทงการใหความสนบสนนสงเสรมทางดานการศกษาและทกๆดานในชวตของ

ผวจยเปนอยางดตลอดมา ขอบคณเพอนรกทกๆคนทคอยหวงใย ใหคาปรกษา และอยเคยงขางกน

เสมอตลอดมาทงในยามทกขและยามสข ตงแตเรมตนจบวทยานพนธฉบบนสาเรจลงดวยด

สดทายน หากวทยานพนธฉบบนสามารถเปนประโยชนตอสงคมดานการเปน

ผประกอบการในการจดการเชงกลยทธ เพอนาไปสการปรบปรงพฒนาบรการทตอบโจทยไดตรง

กบความตองการของผสงอายมากย งขนใหธรกจ และพฒนาผลการดาเนนงานใหเปนไปตาม

เปาหมาย ตลอดจนเปนการแสวงหาโอกาสทางการตลาดใหกบธรกจสถานดแลผสงอายตอไป

นบเปนความปตยนดเปนอยางยง ซงหากวทยานพนธเลมนมขอผดพลาดประการใด ผวจยกราบขอ

อภยไว ณ ทน

สำนกหอ

สมดกลาง

ช

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย ........................................................................................................................ ง

บทคดยอภาษาองกฤษ ................................................................................................................... จ

กตตกรรมประกาศ ........................................................................................................................ ฉ

บทท

1 บทนา ............................................................................................................................ 1

ความเปนมาและความสาคญของปญหา .............................................................. 1

วตถประสงคของการวจย..................................................................................... 3

ขอบเขตของการวจย ............................................................................................ 4

ขอบเขตทางดานพนทในการศกษา ........................................................... 4

ขอบเขตทางดานเนอหาของการศกษา ....................................................... 4

ขอบเขตกลมผใหขอมล ............................................................................. 4

ขอบเขตดานเวลา....................................................................................... 4

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ.................................................................................. 4

คาจากดความทใชในการศกษา ............................................................................ 5

สถานดแลผสงอาย .................................................................................... 5

รปแบบการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย .............................................. 5

หนาททางธรกจของสถานดแลผสงอาย .................................................... 5

มาตรฐานของสถานดแลผสงอาย .............................................................. 6

กลยทธการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย ............................................... 6

สภาวะตลาดและแนวโนมของการแขงขน ................................................ 6

ปจจยแหงความสาเรจในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย ................... 6

ปญหาและอปสรรคในการดาเนนธรกจ .................................................... 6

2 วรรณกรรมทเกยวของ .................................................................................................. 7

แนวคดนโยบายการจดสวสดการสงคมสาหรบผสงอายประเทศไทย .................. 7

นโยบายเรงดวนทจะเรมดาเนนการในปแรก ............................................. 8

ธรกจสถานดแลผสงอาย ...................................................................................... 9

แนวคดการดาเนนธรกจ ............................................................................ 10

แนวคดทางการตลาด ................................................................................. 11

สำนกหอ

สมดกลาง

ซ

บทท หนา

แนวคดสวนประสมทางการตลาดสาหรบธรกจบรการ ............................. 14

แนวคดการบรการและคณภาพของบรการ ................................................ 15

ธรกจสถานดแลผสงอาย ........................................................................... 18

หนาทหลกในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย ............................................... 21

มาตรฐานการจดบรการของสถานดแลผสงอาย ................................................... 23

สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขนเชงธรกจภายในประเทศไทย .................... 25

โครงสรางประชากรและกลมลกคา ........................................................... 25

สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขนภายในประเทศ .............................. 26

สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขนในตางประเทศ ............................... 27

ความสามารถในการแขงขน...................................................................... 27

แนวคดการจดการเชงกลยทธในการดาเนนธรกจ ................................................ 28

แนวคดทสาคญในการจดการเชงกลยทธ................................................... 29

หลกการสาคญของการจดการเชงกลยทธ ................................................. 29

องคประกอบของการจดการเชงกลยทธ .................................................... 30

ปจจยแหงความสาเรจในการดาเนนธรกจ ............................................................ 32

งานวจยทเกยวของ ............................................................................................... 34

3 วธดาเนนการวจย .......................................................................................................... 41

การเลอกพนทศกษา ............................................................................................. 41

ผใหขอมลหลก .................................................................................................... 42

เครองมอทใชในการวจย ...................................................................................... 43

การสรางเครองมอในการวจย .............................................................................. 44

การพทกษสทธผใหขอมล ................................................................................... 45

แหลงทมาของขอมล ............................................................................................ 45

การบนทกขอมลภาคสนาม .................................................................................. 46

ระยะเวลาทใชในการเกบรวบรวมขอมล ............................................................. 46

การวเคราะหขอมล .............................................................................................. 47

การตรวจสอบขอมล ............................................................................................ 47

4 ผลการวเคราะหขอมล ................................................................................................... 48

สวนท 1 รปแบบการดาเนนธรกจและหนาททางธรกจของสถานดแลผสงอาย ... 49

สำนกหอ

สมดกลาง

ฌ

บทท หนา

รปแบบการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย ............................................... 49

หนาททางธรกจของสถานดแลผสงอาย ..................................................... 56

สวนท 2 มาตรฐานการบรการของสถานดแลผสงอาย ......................................... 67

สวนท 3 การประเมนองคกรและวเคราะหสภาวะตลาดและแนวโนมของการ

แขงขน ........................................................................................................

72

การวเคราะหสภาพแวดลอมของธรกจสถานดแลผสงอาย ......................... 72

การศกษาสภาพการณตลาดและทศทางแนวโนมการแขงขน ..................... 75

สวนท 4 กลยทธการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย ........................................... 81

กลยทธระดบธรกจ ..................................................................................... 83

กลยทธระดบปฏบตการ ............................................................................. 84

สวนท 5 ปจจยทสงผลตอความสาเรจในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย ...... 90

ปจจยดานกลยทธ ....................................................................................... 91

คณภาพการบรการ ..................................................................................... 93

ระบบบรหารจดการ ................................................................................... 94

ทรพยากรบคคล.......................................................................................... 95

สภาพแวดลอมทางกายภาพ ........................................................................ 96

จรยธรรมของผประกอบการ ...................................................................... 97

5 สรปผลการศกษา........................................................................................................... 98

สรปผลการศกษา ................................................................................................. 98

รปแบบการดาเนนธรกจและหนาททางธรกจของสถานดแลผสงอาย ........ 98

รปแบบการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย ...................................... 98

หนาททางธรกจของสถานดแลผสงอาย ............................................ 99

มาตรฐานบรการของสถานดแลผสงอาย .................................................... 100

การประเมนองคกรและวเคราะหสภาวะตลาดและแนวโนมของการ

แขงขน........................................................................................................

100

การวเคราะหสภาพแวดลอมของธรกจสถานดแลผสงอาย ................ 100

การศกษาสภาพการณตลาดและทศทางแนวโนมการแขงขน ............ 101

กลยทธการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย ................................................ 102

ปจจยทสงผลตอความสาเรจในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย ........... 103

สำนกหอ

สมดกลาง

ญ

หนา

อภปรายผลการศกษา ........................................................................................... 105

รปแบบและหนาทในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย .......................... 105

มาตรฐานการบรการของธรกจสถานดแลผสงอาย...................................... 107

การประเมนองคกรและวเคราะหสภาวะตลาดและแนวโนมของการ

แขงขน ................................................................................................

108

กลยทธการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย ................................................ 110

ปจจยความสาเรจในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย ............................ 111

ประโยชนจากการวจย.......................................................................................... 111

ประโยชนเชงทฤษฎ (Theoretical Contributions) ....................................... 112

ประโยชนเชงนโยบาย (Policy Contributions) ............................................ 113

ประโยชนเชงการจดการ (Managerial Contributions) ................................ 114

ขอจากดของการวจย ............................................................................................ 115

ขอเสนอแนะสาหรบการวจยในอนาคต ............................................................... 115

รายการอางอง .................................................................................................................................. 116

ภาคผนวก ........................................................................................................................................ 124

ภาคผนวก ก แบบสมภาษณ ......................................................................................... 125

ภาคผนวก ข แบบสงเกตพฤตกรรม ............................................................................. 132

ประวตผวจย .................................................................................................................................... 134

สำนกหอ

สมดกลาง

1

บทท 1

บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา

แนวโนมการเปลยนแปลงดานสงคมทสาคญของโลกทเราตองเผชญ คอแนวโนมการ

เปลยนแปลงโครงสรางประชากร ซงปจจบน “โลก” กาลงเตมไปดวย “ผสงอาย” จากการประเมน

สถานการณขององคการสหประชาชาตกลาววาป พ.ศ. 2544 - 2653 จะเปนศตวรรษแหงผสงอาย

ซงหมายถงการทมประชากรอาย 60 ปขนไป มากกวารอยละ 10 ของประชากรรวมทวโลก โดยใน

สวนของประเทศไทย สานกงานสถตแหงชาตระบวาประเทศไทยไดถกจดใหเปนประเทศทอยใน

สงคมผสงอายมาตงแตป พ.ศ. 2548 กลาวคอ ในขณะนนประเทศไทยมประชากรผสงอายรอยละ

10.4 ของประชากรทงหมด ซงสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตได

พยากรณโครงสรางประชากรไทยทกาลงเปลยนผานเขาสสงคมผสงอายวา “ประเทศไทยจะเปน

สงคมผสงอายสมบรณแบบ” ภายในชวงระหวางป พ.ศ. 2551 - 2571 โดยสดสวนประชากรทมอาย

60 ปขนไปจะเพมขนจากรอยละ 11.1 เปนรอยละ 23.5 หรอ 1 ใน 4 ของประชากรท งประเทศ

(ปราโมทย ประสาทกล และปทมา วาพฒนวงศ, 2555)

การเปลยนแปลงสถตประชากรของโครงสรางอายในสงคมไทย อนเนองมาจาก

กระบวนการลดลงของการตายและการเจรญพนธ ทาใหเกดการเพมจานวนในสดสวนประชากร

ผสงอายและสงผลกระทบตอสงคมและระบบเศรษฐกจ ตลอดจนการจดสรรทรพยากรของประเทศ

ในอนาคต (สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต, 2555: 1-2) เพราะถงแมวาคนไทยจะมอายทยน

ยาวขนแตไมไดหมายความวาคณภาพชวตของคนไทยจะดขนตามไปดวย หากแตเปนวยสงอายทม

ธรรมชาตการเปลยนแปลงในทางทเสอมลงทงทางดานรางกาย จตใจและสงคม ทาใหผสงอายเปน

ประชากรกลมใหญทใชบรการทางสขภาพและมคาใชจายดานสขภาพเพมมากขน

เหลานลวนสะทอนใหเหนถงความจาเปนทจะตองเตรยมความพรอมในระบบบรการ

ทางสงคมและสขภาพ (สถาบนเวชศาสตรผสงอาย, 2548: 11-14) ซงเปนประเดนทกาลงมปญหา

และไดรบความสนใจอยางมากทงในสวนของภาครฐและเอกชน เพราะมผลกระทบอยางกวางขวาง

ในแงของเศรษฐกจและสงคมในระดบมหภาคและจลภาค (วลลยา วรยะสมน, 2555) ตลอดจนภาค

การผลตของประเทศ การเปลยนแปลงของอปสงคทางดานสนคาและบรการ เนองจากรปแบบการ

บรโภคของผสงอายทแตกตางจากวยทางาน ทาใหเกดความตองการบรโภคสนคาทแตกตางออกไป

สำนกหอ

สมดกลาง

2

เปนการใชจายเกยวกบสขภาพและการรกษาพยาบาล อปสงคตอสนคาทเปลยนไปตามสภาวะสงคม

ผสงอายยอมจะมผลกระทบท งในแงเศรษฐกจและสงคม รวมถงดานการผลตและการคาของ

ประเทศในอนาคตอยางหลกเลยงไมได (เพอนแกว ทองอาไพ, 2554)

นอกจากนนแลวการเปลยนแปลงจากสงคมเกษตรกรรมสสงคมอตสาหกรรม สงผลให

คนหนมสาวอพยพเขาสเมองเพอแสวงหางานทา รวมท งความสาเรจของการลดภาวะเจรญพนธ

สงผลใหโครงสรางครอบครวในสงคมไทยมขนาดเลกลง ดงนนปรากฏการณการดแลกนโดย

ครอบครวอยางทปฏบตสบตอกนมาในอดตอาจลดนอยลง ประกอบกบแนวโนมของผสงอายทเพม

มากขน นามาซงภาวะความเสยงและปญหาดานสขภาพ โดยเฉพาะการเจบปวยและปญหาโรค

เรอรงททาใหผสงอายอยในภาวะพงพาและตองการการดแลเพมมากขน ซงจากการศกษาความ

ตองการผดแลผสงอายทชวยตนเองไมไดในอก 2 ทศวรรษของสวทย วบลผลประเสรฐ, พนทสร

เหมพสทธ และทพวรรณ อสรพฒนสกล (2540) พบวา ผสงอายทชวยเหลอตนเองไมไดมจานวน

เพมขนและมความตองการการดแลเพมขน โดยผสงอายตองการการดแลเพมขนท งการดแลภายใน

ครอบครวและการดแลในสถานบรการ ในสวนของการดแลในสถานบรการพบวา จานวนผสงอาย

ทตองการการดแลเพมขนจาก 5,779 คน ในป พ.ศ. 2538 เปน 35,302 คน ในป พ.ศ. 2548 และคาด

วาจะเพมขนเปน 101,916 คน ในป พ.ศ. 2558 หรอคดเปนรอยละ 47.5 ของจานวนผสงอายทตองการการ

ดแลทงหมด (ศรพนธ สาสตย และเตอนใจ ภกดพรหม, 2552: 45-46)

จากการเปลยนแปลงเขาสสงคมผสงอายในไทย รวมท งการขยายตวของโรคเรอรง

สงผลใหผสงอายอยในภาวะพงพาและตองการการดแลเพมขนทงภายในครอบครวและการดแลใน

สถานบรการ ดงนน สถาบนวจยระบบสาธารณสขและมลนธสถาบนวจยและพฒนาสงคมไทยจง

ไดดาเนนโครงการศกษาสถานดแลผสงอายระยะยาวในประเทศไทยทใหบรการแกผทมอาย 60 ป

ขนไปใน พ.ศ. 2552 ซงผลการศกษาพบวา มจานวนสถานบรการดแลผสงอายระยะยาวท งสน

จานวน 138 แหง โดยเปนสถานบรบาลจานวน 60 แหง รองลงมาเปนบานพกหรอสถานสงเคราะห

คนชราจานวน 44 แหง สถานดแลระยะยาวในโรงพยาบาลจานวน 25 แหง สถานทใหการชวยเหลอ

ในการดารงชวตจานวน 6 แหง และสถานดแลผปวยระยะสดทายจานวน 3 แหง ซงสถานบรการ

ดแลผสงอายระยะยาวสวนใหญ รอยละ 49.3 มการกระจกตวอยในเขตกรงเทพมหานครและ

ปรมณฑล (สานกนโยบายและยทธศาสตร, สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข, 2552)

แนวโน มด งกลาวทาใหธรกจสถานบรการผสงอายกลายมาเปนธรกจบรการท

สามารถตอบสนองความตองการในการแกไขปญหา สงผลใหธรกจไดรบความสนใจและขยาย

ตวอยางรวดเรว รวมถงมผนยมใชบรการมากขน ภาคเอกชนทแสวงหาผลกาไรจงเรมใหความสนใจ

ผสงอายในฐานะกลมลกคาเปาหมายมากขน ในขณะทธรกจบรการผสงอายนนมสดสวนนอยมาก

สำนกหอ

สมดกลาง

3

เมอเทยบกบจานวนผสงอาย และยงไมมการทาการตลาดอยางจรงจงในธรกจบรการประเภทน

(ผจดการออนไลน, 2555) โดยเหตผลสวนใหญทมผมาใชบรการอนดบแรกคอไมมเวลา และสอง

คอไมมความรในการดแลผสงอาย จานวนสถานบรการดแลระยะยาวทเพมขนสะทอนถงจานวน

ของผสงอายทมภาวะทพพลภาพและมภาวะพงพาทตองการใชบรการโดยปรยาย อกท งอาจ

ประมาณไดวาผสงอายในเขตกรงเทพมหานครมภาวะพงพามากกวาผสงอายทอาศยอยตามภมภาค

(บษกร ภแส, 2552)

การเตรยมความพรอมระยะยาวตามสภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขนใน

ตางประเทศ ประกอบกบการทประเทศไทยเขารวมเปนสวนหนงของประชาคมเศรษฐกจอาเซยนท

มรปแบบการคาเสรไรพรมแดนทงในสวนของตลาดการคาสนคาและบรการในป พ.ศ. 2558 จงเปน

สงสาคญอยางยง เพราะกลมผสงอายจากประเทศตางๆนนเปนตลาดทมขนาดใหญนบพนลานคน

และมสดสวนทสงขนทกปอยางกาวกระโดด (คมอธรกจสถานดแลผสงอาย, 2556) ธรกจสถานดแล

ผสงอายจงเปนธรกจบรการในการสรางโอกาสใหกบประเทศไทยไดทามกลางความเปลยนแปลงท

ผนผวน เพอรองรบแนวโนมการเปลยนแปลงของประชากรทวโลก

ดงนน ในฐานะผประกอบการจงจาเปนตองมการเตรยมตวใหพรอมรบกบสภาพการณ

แนวโนมการเปลยนแปลงและการแขงขนทเขมขนมากขน ดวยเหตผลดงกลาวผวจยจงมความสนใจ

ในการศกษารปแบบการดาเนนธรกจและหนาททางธรกจของสถานดแลผสงอาย มาตรฐานการ

บรการ สภาวะตลาดและแนวโนมของการแขงขนทางธรกจ กลยทธการดาเนนธรกจ ปจจยแหง

ความสาเรจ ตลอดจนปญหาและอปสรรคในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย อนเปนประโยชน

ตอผประกอบการสถานดแลผสงอาย เพอเปนแนวทางในการพฒนาธรกจและกาหนดกลยทธท

เหมาะสม รวมไปถงการนาผลการศกษาไปใชในการตดสนใจสาหรบผประกอบการรายใหมท

สนใจธรกจสถานดแลผสงอาย เพราะปจจยเหลานยอมเปนสงทสรางทงโอกาสและความทาทายตอ

ธรกจบรการผสงอายของประเทศไทยเปนอยางมาก

วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษารปแบบการดาเนนธรกจและหนาททางธรกจของสถานดแลผสงอาย

2. เพอศกษามาตรฐานการบรการของธรกจสถานดแลผสงอาย

3. เพอศกษาสภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขนทางธรกจสถานดแลผสงอาย

4. เพอศกษากลยทธในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

5. เพอศกษาปจจยแหงความสาเรจในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

สำนกหอ

สมดกลาง

4

ขอบเขตของการวจย

1. ขอบเขตทางดานพนทในการศกษา

การศกษาในครงนผวจ ยก าหนดขอบเขตของพนทในเขตกรงเทพมหานครและ

ปรมณฑลเปนพนทในการวจย เนองจากกรงเทพมหานครเปนเมองทความเจรญรงเรองทาง

เศรษฐกจ การคมนาคมสะดวก และเปนพนททมประชากรอาศยอยอยางหนาแนน ซงรวมถง

ประชากรผสงอายดวย สงผลใหมความหลากหลายของสถานประกอบการทดาเนนธรกจสถานดแล

ผสงอาย

2. ขอบเขตทางดานเนอหาของการศกษา

เนนการศกษาลกษณะและรายละเอยดของการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอายในเขต

กรงเทพมหานครและปรมณฑล สวนของรปแบบการดาเนนธรกจและหนาททางธรกจของสถาน

ดแลผสงอาย มาตรฐานการบรการ กลยทธการดาเนนธรกจ สภาวะตลาดและแนวโนมของการ

แขงขนทางธรกจในปจจบนและอนาคต การศกษาปจจยแหงความสาเรจในการดาเนนธรกจ

ตลอดจนปญหาและอปสรรคทเกดขนจากการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย พรอมท งเสนอแนะ

แนวทางแกไขเพอรบมอกบปญหา

3. ขอบเขตกลมผใหขอมล

ประชากรทใชในการศกษาครงนคอ ผประกอบการสถานดแลผสงอายและบคลากร

ผใหบรการในสถานดแลผสงอาย โดยเลอกศกษาเฉพาะสถานดแลผสงอายทใหบรการในรปแบบ

ของสถานพกฟน สถานดแล สถานบรบาล ศนยบาบดฟนฟสขภาพ และอนๆ ทเปนสถาน

ประกอบการภาคเอกชนทมการจดกจกรรมใหบรการทางสขภาพสาหรบผสงอายแบบระยะสนและ

ระยะยาว ใหบรการการดแลรกษาในสถานททมทพกและสงอานวยความสะดวกครบครน ในเขต

พนทกรงเทพมหานครและปรมณฑล

4. ขอบเขตดานเวลา

ผวจยไดกาหนดระยะเวลาในการวจยต งแตเดอนมถนายน 2556 ถง เดอนธนวาคม

2556 เปนเวลาทงสน 7 เดอน

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ทาใหทราบรปแบบการดาเนนธรกจและหนาททางธรกจ มาตรฐานของการจดบรการ

ตลอดจนกลยทธการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

2. เกดความรความเขาใจเกยวกบสภาวะตลาดและแนวโนมของการแขงขนทางธรกจของสถานดแลผสงอาย ตลอดจนปญหาและอปสรรคในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

สำนกหอ

สมดกลาง

5

3. สามารถนาผลการวจยนไปเปนแนวทางในการวางแผน ปรบปรง และกาหนด

นโยบายตางๆเพอพฒนาคณภาพของธรกจสถานดแลผสงอาย ใหมประสทธภาพและประสทธผล

มากยงขน

4. ทาใหเกดสถานดแลผสงอายในภาคเอกชนและสถานบรการทางสขภาพทเกยวของกบผสงอายในรปแบบตางๆ ทเกดจากชองวางทางธรกจบรการสาหรบผสงอาย ซงรองรบกบสภาพ

ปญหาความตองการ ตลอดจนแนวโนมของการเปลยนแปลงทางโครงสรางประชากรในอนาคต

5. ทาใหบคคลทวไปทราบถงประโยชนและความสาคญของสถานดแลผสงอาย และเลงเหนชองทางในการเขาถงบรการทางสขภาพของผสงอาย

6. ใชเปนขอมลประกอบสาหรบการตดสนใจของผประกอบการรายใหมทสนใจในธรกจสถานดแลผสงอาย และเปนแนวทางในการปฏบตเพอพฒนาและตอยอดทางธรกจตอไปได

คาจากดความทใชในการศกษา

1. สถานดแลผสงอาย

หมายถง สถานพกฟน สถานดแล สถานบรบาล ศนยบาบดฟนฟสขภาพ และอนๆ

โดยเปนสถานประกอบการภาคเอกชนทมการจดกจกรรมใหบรการทางสขภาพสาหรบผสงอาย

แบบระยะสนและระยะยาว โดยใหบรการการดแลรกษาในสถานททมทพกและสงอานวยความ

สะดวกครบครน รวมถงการบรการแบบรายวนไป-กลบทครอบคลมกจกรรมตางๆ ไดแก การดแล

สขภาพสาหรบโรคทวไปหรอโรคเฉพาะทางดานอายรกรรม มการวนจฉยและใหคาปรกษา และ

การรกษาตามสภาพความเจบปวย โดยแพทยเวชปฏบตและแพทยเฉพาะทางรวมกบการพยาบาล

การดแลสขภาพตามระดบความตองการการพยาบาลทตางกน ตลอดจนการดแลในลกษณะอนๆ

ตามความตองการเฉพาะราย ซงเปนกจกรรมทปฏบตโดยไมใชแพทย แตเปนบคลากรทาง

การแพทยสาขาอนทสามารถใหการดแลผสงอายไดถกตอง (กรมพฒนาธรกจการคา, 2556)

2. รปแบบการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

หมายถง ลกษณะของกจกรรมหรอรปแบบการดาเนนงาน ทมวตถประสงคเพอให

บรการผสงอาย ซงการดาเนนธรกจสามารถจดต งไดหลากหลายรปแบบ ทงแบบเจาของคนเดยว

หางหนสวน หรอบรษทจากด โดยผประกอบการธรกจสถานดแลผสงอายสามารถเลอกรปแบบการ

ดาเนนธรกจไดหลายรปแบบตามความเหมาะสมของเงนทน ความพรอมของทรพยากร และอนๆ

3. หนาททางธรกจของสถานดแลผสงอาย

หมายถง บทบาทหรอหนาททางธรกจของหนวยงานตางๆทสาคญในองคกรทถก

แบงแยกหนาทรบผดชอบ ใหแตละหนวยงานมหนาทรบผดชอบในการทางานทแตกตางกน การ

สำนกหอ

สมดกลาง

6

ดาเนนธรกจตองอาศยหลายๆบทบาทหรอหนาททางธรกจเปนองคประกอบหลกทสาคญ จงจะเกด

กจกรรมในการดาเนนธรกจ ผประกอบการจะตองพจารณาและใหความสาคญกบหนาททางธรกจ

โดยแตละสวนจะมความสาคญมากนอยนนขนอยกบลกษณะและประเภทของธรกจ

4. มาตรฐานของสถานดแลผสงอาย

หมายถง ขอกาหนด ขนตอน หรอหลกเกณฑของกระบวนการทางานตางๆของ

องคกรธรกจ โดยไดรบความเหนชอบและเปนทยอมรบกนทวไปในการใหบรการ เพอใหเกดการ

พฒนาประสทธภาพและประสทธผลของการดาเนนงาน และบรรลตามวตถประสงคทวางไวในการ

สรางความพงพอใจใหกบผใชบรการ

5. กลยทธการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

หมายถง ความสามารถในการแบงหรอจาแนกลกษณะของตลาดตามความสามารถ

ในการกาหนดราคา คแขง ลกษณะของสนคาและบรการ ตลอดจนการสรางและการกาหนดรปแบบ

ของเทคนคตางๆทจะนามาใชในการพฒนาดานราคา สถานทต ง การสงเสรมการขาย และบรการ

ทงนเพอทาใหผลการดาเนนงานขององคกรธรกจมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอยางชดเจน ตาม

เปาหมายทองคกรธรกจไดกาหนดไว

6. สภาวะตลาดและแนวโนมของการแขงขน

หมายถง สถานการณดานการตลาด ผลตภณฑ การแขงขนของธรกจสถานดแล

ผสงอาย รวมถงสงแวดลอมระดบมหภาค เชน ประชากร เศรษฐกจ เทคโนโลย การเมอง กฎหมาย

สงคมและวฒนธรรม ทแสดงอตราการแขงขนและความเจรญเตบโตของตลาด ตลอดจนขอมล

เกยวกบความตองการ การรบร และแนวโนมพฤตกรรมการซอของผบรโภคในปจจบนและอนาคต

7. ปจจยแหงความสาเรจในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

หมายถง องคประกอบหรอตวแปรสาคญสาหรบองคกรภาคธรกจในการนามาใชเปน

หลกการ แนวทาง หรอวธการดาเนนกจการเพอใหสามารถบรรลเปาหมายความสาเรจตามวสยทศน

ขององคกร เปนการศกษาปจจยแหงความสาเรจ จดเดนของธรกจ ปญหา อปสรรค และขอจากด

ของธรกจบรการผสงอายในปจจบนและการคาดการณในอนาคตวามอะไรบาง คแขง พนกงาน

กลมลกคา การสนบสนนของภาครฐ และควรมรปแบบการจดการอยางไรในการทาธรกจบรการ

สาหรบผสงอาย

8. ปญหาและอปสรรคในการดาเนนธรกจ

หมายถง ประเดนทเปนอปสรรค ความยากลาบาก ความตานทาน ความทาทาย หรอ

สถานการณใดๆทเปนปญหาตอองคกรธรกจ ขดขวางการดาเนนงานของธรกจไมใหบรรล

วตถประสงคหรอเปาหมายทวางไว

สำนกหอ

สมดกลาง

7

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ

การศกษา เรอง “รปแบบและกลยทธการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย” ผวจยได

ทบทวนแนวคด ทฤษฎ วรรณกรรม ตารา วารสาร เอกสาร และบทความ ตลอดจนงานวจยท

เกยวของ เพอชวยกาหนดกรอบความคดใหแกผวจยทงกอนการตดสนใจทาวจย ระหวางดาเนนการ

วจย และภายหลงการเกบรวบรวมขอมล เนองจากการนาเสนอผลการทบทวนวรรณกรรมและ

งานวจยทเกยวของเปนการแสดงใหเหนวาประเดนหรอหวขอทผวจยตองการศกษาวจยนนไดมผ

ทาการศกษามาแลวมากนอยเพยงใด และผลการศกษานนไดขอสรปทมความเกยวของเชอมโยงกบ

ประเดนทผวจยตองการศกษาอยางไร การสบคนขอมลจากผอนทไดทาการศกษามาแลวจงเปน

“องคความร”สาคญทนามาเปนกรอบความคดทางทฤษฎ การทบทวนวรรณกรรมและงานวจยท

เกยวของชวยทาใหผวจยทราบถงความกวางและความลกของขอมลและเนอหาทผวจยจะตองสารวจ

รวบรวมอยางเปนระบบ มการจดระเบยบขอมลทไดเพอสามารถนาไปใชใหเปนประโยชนในการ

เขยนวเคราะหตอไป (ปรชา อปโยคน, 2554) โดยการศกษาดงกลาวผวจยไดทบทวนวรรณกรรมท

เกยวของประกอบดวย

1. แนวคดนโยบายการจดสวสดการสงคมสาหรบผสงอายประเทศไทย

2. ธรกจสถานดแลผสงอาย

3. หนาทหลกในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

4. มาตรฐานการจดบรการของสถานดแลผสงอาย

5. สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขนเชงธรกจในประเทศไทย

6. แนวคดการจดการเชงกลยทธในการดาเนนธรกจ

7. ปจจยความสาเรจในการดาเนนธรกจ

8. งานวจยทเกยวของ

1. แนวคดนโยบายการจดสวสดการสงคมสาหรบผสงอายประเทศไทย

งานสวสดการสงคมเปนเรองทเกยวของกบคนทกคนในสงคมต งแตแรกเกดจนกระทง

เสยชวต อาจกลาวไดวาวฏจกรชวตของคนในสงคมแตละคนตองไดรบบรการขนพนฐานทจาเปน

สำนกหอ

สมดกลาง

8

ตอการดารงชวต เชน บรการดานสขภาพอนามย บรการดานการศกษา บรการดานทอยอาศย เปน

ตน (ระพพรรณ คาหอม, 2545: 5-18, อางถงใน ศรกญญา แกนทอง, 2548: 3)

ในอดตการดแลคมครองสมาชกของสงคมเปนหนาทของครอบครว ครอบครวจงเปน

สถาบนแรกทสาคญตอการสรางระบบความมนคงทางสงคมใหกบครอบครว ซงขนอยกบเศรษฐานะ

ของครอบครวนนๆวาเปนอยางไร ถาครอบครวไมสามารถทาหนาทดงกลาวได เครอญาต เพอน

บานกจะทาหนาทใหการดแลสงเคราะหชวคราว จากลกษะเชนนจงทาใหรฐตองเขามามบทบาท

รบผดชอบในการจดบรการขนพนฐานทจาเปน ตอกลมคนทไมสามารถชวยเหลอตนเองได ใน

ลกษณะของการจดตงสถาบนหรอองคกรรบผดชอบ เพราะหนาทของรฐทสาคญประการหนงคอ

การดแลรบผดชอบใหทกคนในสงคมไดรบบรการทางสงคมหรอสวสดการสงคมจากรฐ

นโยบายการบรหารราชการแผนดนของรฐบาลดานผสงอายในป พ.ศ. 2554 โดยม

นางสาวยงลกษณ ชนวตร เปนนายกรฐมนตร มประเดนสาคญดงตอไปน

1.1 นโยบายเรงดวนทจะเรมดาเนนการในปแรก

นโยบายเรงดวนทจะเรมดาเนนการในปแรกน นจะเปนการยกระดบคณภาพชวต

ของประชาชนโดยเพมกาลงซอภายในประเทศ สรางสมดลและความเขมแขงอยางมคณภาพใหแก

ระบบเศรษฐกจมหภาค รวมถงจดใหมเบยยงชพรายเดอนแบบขนบนไดสาหรบผสงอาย โดยผทม

อาย 60-69 ป จะไดรบ 600 บาท อาย 70-79 ป จะไดรบ 700 บาท อาย 80-89 ป จะไดรบ 800 บาท

และอาย 90 ปขนไป จะไดรบ 1,000 บาท

1.2 นโยบายหลกในการบรหารประเทศภายในชวงระยะเวลา 4 ป

ซงในสวนของนโยบายหลกในการบรหารประเทศภายในระยะเวลา 4 ปน จะให

ความสนใจในสวนของนโยบายสงคมและคณภาพชวต โดยมง 2 ประเดนหลกคอ

1. นโยบายการพฒนาสขภาพของประชาชน ดวยการมงเนนพฒนาคณภาพชวตของ

ประชาชนต งแตในชวงต งครรภ วยเดก วยเจรญพนธ วยบรรลนตภาวะ วยชรา และผพการ

สนบสนนโครงการสงเสรมเชาวปญญาของเดก และใหความชวยเหลอ แนะนา ฝกอบรม

ผปฏบตงานศนยพฒนาเดกกอนวยเรยน สนบสนนโครงการพฒนาศนยสงเสรมสขภาพสตรเพอ

ดแลสขภาพของสตรและเดกอยางบรณาการทวประเทศ รวมทงเผยแพรใหความรและดแลปองกน

การตงครรภในวยรนและการตงครรภทไมพงประสงค ลดความรนแรงตอเดกและสตร สนบสนน

โครงการจดต งศนยสงเสรมคณภาพชวตผสงอายและผพการเพอดแลผสงอายและผพการใหม

คณภาพชวตทด โดยใหไดเขาถงการบรการอยางมศกดศร มคณภาพ และเปนธรรม รวมท งใหม

ระบบการฟนฟสขภาพในชมชน จดการประชาสมพนธเชงรกเพอเผยแพรความรดานสขภาพผาน

สอแขนงตางๆอยางเปนระบบ

สำนกหอ

สมดกลาง

9

2. นโยบายความมนคงของชวตและสงคม ดวยการเสรมสรางใหผสงอาย ผพการ

และผดอยโอกาสมคณภาพชวตทดขน ดวยการจดสงอานวยความสะดวกสาธารณะตางๆสาหรบ

รองรบผสงอายและคนพการ สรางความพรอมในการเปนสงคมผสงอาย พฒนาบรการสขภาพ

อนามย ใหการสงเคราะห จดการศกษา จดสวสดการ รวมถงหาอาชพใหแกผดอยโอกาส ผพการ

หรอทพพลภาพ และสนบสนนใหผสงอายรวมเปนพลงขบเคลอนสงคมภายใตหลกคดทวา ผสงอาย

เปนบคคลทมประสบการณสง สมควรใหมามสวนรวมในการพฒนาบานเมอง (สานกสงเสรมและ

พทกษผสงอาย, 2556)

ดงน น ถงแมวาในปจจบนประเทศไทยจะมการจดสวสดการสงคมหลกๆโดย

หนวยงานภาครฐใหแกผสงอาย ทงแบบประจาในรปของเบยยงชพ การรกษาพยาบาลผานโครงการ

ประกนสขภาพถวนหนา สวสดการรกษาพยาบาลขาราชการเกษยณ ศนยพฒนาการจดสวสดการ

สงคมผสงอาย และสถานสงเคราะหผสงอาย อยางไรกตาม การจดสวสดการและบรการทางสงคม

แกผสงอายของหนวยงานภาครฐนนกยงไมสามารถครอบคลมกลมเปาหมายและตอบสนองความ

ตองการไดอยางตรงจด ประกอบกบผลของการเขาสสงคมผสงอายนนยงทาใหภาครฐตองเรงจดหา

สวสดการและบรการเพมเตม ทงในรปของปรมาณและคณภาพเพอรองรบจานวนผสงอายทเพม

มากขนตามลาดบ ซงจะสงผลกระทบตอภาระคาใชจายทเพมมากขนตามความจาเปนทจะตอง

เตรยมพรอมสาหรบการจดหาสวสดการและบรการสาหรบผสงอายทจะเกดขนในอนาคต

หนวยงานภาครฐบาลจงไดหาแนวรวมทจะเขามาชวยในดานการจดสวสดการ

สาหรบผสงอาย ดวยการมนโยบายสนบสนนใหองคกรภาคเอกชนเขามามสวนรวมในการ

จดบรการตางๆสาหรบผสงอาย เพอใหผสงอายไดรบบรการขนพนฐานดานตางๆอยางกวางขวาง

ทวถงและสามารถตอบสนองความตองการของผใชบรการได และเพอตระหนกถงความสาคญและ

เตรยมความพรอมสการเปนผสงอายทมคณภาพนน องคกรภาคเอกชนในการดาเนนธรกจสถาน

ดแลผสงอายจงมบทบาทสาคญในการเปนบรการทางเลอกทเขามาเพมประสทธภาพในการ

จดบรการสาหรบผสงอาย โดยระบบสวสดการและบรการทจดโดยหนวยงานภาคเอกชนนนจะตอง

สามารถตอบสนองตอมตความตองการในดานกาย จต และสงคมของผสงอาย ตลอดจนสามารถ

รองรบผสงอายใหสามารถดารงชวตอยกบครอบครวและชมชนไดอยางมคณภาพและมความสขสมวย

2. ธรกจสถานดแลผสงอายในประเทศไทย

ธรกจเกยวของกบชวตประจาวนของทกคนอนสงผลตอมาตรฐานชวตทดขน มโอกาส

ไดใชสนคาหรอบรการไมวาจะเปนสนคาอปโภคหรอสนคาบรโภคกตาม การดาเนนงานของธรกจ

สงผลดตอทงประชาชน อตสาหกรรม และประชาชาต ทาใหระบบเศรษฐกจและสงคมของประเทศ

สำนกหอ

สมดกลาง

10

มการพฒนาทดขนในทกๆดาน การดาเนนงานของธรกจในปจจบนอยในสภาวการณ ทมการ

เปลยนแปลงอยางรวดเรวตลอดเวลา ไมวาจะเปนสภาพแวดลอมภายในประเทศหรอสภาพแวดลอม

ระหวางประเทศ ลวนสงผลกระทบโดยตรงตอการดาเนนงานของธรกจทจะตองมการปรบตว

เปลยนแปลงตามสภาพแวดลอมอยางทนทวงท สามารถดาเนนงานใหเกดความเจรญเตบโต

กาวหนาอยางย งยนตอไปอยางมประสทธภาพ (มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม, 2552)

2.1 แนวคดการดาเนนธรกจ

นกวชาการตางๆไดใหความหมายของธรกจ ไวดงน

Ricky W. Griffin & Ronald J. Ebert ไดใหความหมายของธรกจไววา “กจการททา

การผลตสนคาขนมา มการจาหนายสนคาหรอใหบรการโดยหวงผลกาไร”

Joseph T. Straub and Raymond F. Attnet ไดใหความหมายของธรกจไววา

“องคการทดาเนนงานในการผลตสนคาและใหบรการโดยหวงผลกาไร”

ดงนนธรกจจงหมายถง ความพยายามของผประกอบการทจะผลต ซอขายสนคา

หรอบรการ เพอตอบสนองความตองการของลกคา โดยหวงทจะไดผลกาไรและยอมรบความเสยง

ในการขาดทนหรอไมไดผลกาไรตามตองการ มความรบผดชอบตอสงคมและมจรยธรรมทางธรกจ

ผประกอบการจงตองทมเทเวลา ความพยายามและเงนทนเพอดาเนนธรกจใหประสบผลสาเรจ ทง

ดานประสทธผลและประสทธภาพ โดยเปาหมายในการดาเนนธรกจตางๆไมวาจะเปนธรกจ

ประเภทใดกตาม สงทผประกอบการใหความสนใจและตองการคอกาไร แตนอกเหนอจากกาไร

แลวยงมสงอนอกทธรกจจะตองคานงถง โดยวตถประสงคหลกทสาคญของการประกอบธรกจม

ดงตอไปน

1. เพอมงหวงผลกาไร กาไรจะเปนผลตอบแทนกลบคนใหกบเจาของกจการทได

ลงทนในการดาเนนธรกจ การผลตสนคาและบรการตางๆทสนองความตองการของผบรโภค

2. เพอมงหวงทจะทาใหกจการอยรอด เจาของกจการเมอไดลงทนดาเนนการตาง

มงหวงใหกจการดาเนนงานตอไปอยางตอเนองไมหยดชะงกหรอปดกจการ แตสามารถผลตสนคา

และบรการตางๆใหกบผบรโภคไดอยางตอเนอง

3. เพอมงหวงความเจรญเตบโตของกจการ ซงนอกเหนอจากการบรหารงานใหเกด

การอยรอดแลว กจการยงตองการความเจรญกาวหนา มการขยายขอบเขตการดาเนนงาน ผลตสนคา

ใหมๆออกสตลาด ขยายสาขา เพมการลงทน ทาใหกจการมฐานะและสนทรพยจานวนเพมมากขน

4. เพอมงหวงสนองความรบผดชอบตอสงคม การดาเนนธรกจนนจะตองมความ

รบผดชอบตอสงคมท งภายในและภายนอกกจการ เชน มความรบผดชอบตอผถอหน พนกงาน

ลกคา สงแวดลอม แหลงชมชน เปนตน ไมเอารดเอาเปรยบหรอสรางปญหาใหกบสงคม

สำนกหอ

สมดกลาง

11

โดยในสวนของรปแบบการดาเนนธรกจ สามารถแบงประเภทตามลกษณะของการ

ดาเนนงานได 3 รปแบบ ประกอบดวย 1) ธรกจพาณชย ทมลกษณะการดาเนนงานในดานการซอ

ขายแลกเปลยนรวมถงกจการคาปลก การคาสง กจการคลงสนคา การขนสง การประกนภย และการ

ธนาคาร 2) ธรกจอตสาหกรรม ทมลกษณะการดาเนนการผลตสนคาและบรการ สนคาและบรการ

ทมการผลตขน ไดแก สนคาอปโภคบรโภค ซงเปนสนคาทนาไปใชในการอปโภคบรโภคไดทนท

และสนคาอกรปแบบหนงคอสนคากงสาเรจรป ซงเปนสนคาทจะตองถกนาไปใชในการผลตสนคา

และบรการชนดอนตอไป และ 3) การบรการ ซงเปนการดาเนนธรกจทมวตถประสงคในการ

ใหบรการลกคา เชน ธรกจการเงน ธนาคาร ศนยการคา ธรกจการบน ธรกจการทองเทยว เปนตน

(มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม, 2552)

2.2 แนวคดทางการตลาด

การตลาด เปนกระบวนการทเกยวของกบสงคมและการจดการ โดยบคคลหรอกลม

คนมความจาเปนและความปรารถนา อนนาไปสการสรางสรรคและการแลกเปลยนผลตภณฑและ

คณคากบบคคลอน (Kotler, 2003: 9, อางถงใน มหาวทยาลยหอการคาไทย, 2554)

องคประกอบของแนวความคดหลกทางการตลาด

1. การวเคราะหเกยวกบความจาเปน ความตองการ และความตองการซอ (อปสงค)

1.1 ความจาเปน เปนอานาจพนฐานททาใหบคคลตองการสงใดสงหนง เพอ

สนองความตองการขนพนฐานของมนษยดานรางกาย หรอความตองการปจจย 4 ซงประกอบดวย

อาหาร เครองนงหม ทอยอาศย และยารกษาโรค

1.2 ความตองการ เปนความปรารถนาของบคคลทจะไดรบการตอบสนองความ

พอใจ ซงเปนความตองการในระดบทลกซงกวาความจาเปน โดยไดรบอทธพลมาจากวฒนธรรม

และบคลกภาพสวนบคคล เกดจากการเรยนรดานวฒนธรรมและการยกยองทางสงคม รวมถง

ตองการประสบความสาเรจสงสดในชวต

1.3 ความตองการซอ (อปสงค) เปนความตองการผลตภณฑใดผลตภณฑหนง

ซงประกอบดวย ความตองการหรอความจาเปนในผลตภณฑ ความสามารถในการซอหรอมอานาจ

ซอ และความเตมใจทจะซอ

2. ผลตภณฑ (product) เปนสงทนาเสนอตอตลาด เพอตอบสนองความจาเปนหรอ

ความตองการของผบรโภค อาจเปนสงทมลกษณะทางกายภาพซงเรยกวาสนคา (good) และรวมถง

บรการ (services) ซงเปนกจกรรมหรอผลประโยชนทมการเสนอขาย ดงนนการเสนอผลตภณฑจง

ควรคานงถงผลประโยชนทผบรโภคจะไดรบมากกวาทจะเปนตวผลตภณฑ

สำนกหอ

สมดกลาง

12

3. คณคา (value) ผบรโภคจะตดสนใจซอสนคาหรอไมยอมคานงถงคณคาของ

สนคาหรอบรการ ทเปนสงจงใจใหเกดการแลกเปลยน ดงนน ผลตภณฑทนาเสนอใหกบลกคาจง

จาเปนตองมคณคาในมมมองของผบรโภค ซงคณคาดงกลาวนเปนผลลพธของความตางในเชง

เปรยบเทยบ ระหวางผลประโยชนทไดรบจากการบรโภคผลตภณฑเทยบกบตนทนทตองจายไป

ทงน ความพงพอใจของลกคาจะเกดจากการไดรบผลตภณฑทมคณคาสงกวาตนทนทเขาตองจายไป

และยงขนกบเครองมอการตลาดและกจกรรมการตลาดอนๆดวย

4. การแลกเปลยนและการตดตอธรกจ

4.1 การแลกเปลยน เปนกจกรรมทไดรบผลตภณฑจากบคคลหนง โดยการเสนอ

สงทมคณคาเปนการตอบแทน กลาวคอ นกการตลาดจะตองเสนอเครองมอการตลาด (ผลตภณฑ

ราคา ชองทางการจดจาหนาย การสงเสรมการตลาด) ทเหมาะสม เพอสนองความตองการของลกคา

หรอผทคาดวาจะเปนลกคาใหเกดความพงพอใจ และในขณะเดยวกนเขากตองการขายผลตภณฑได

ในราคาทเหมาะสม การชาระเงนตรงเวลา และการเจรจาขายไดผล

4.2 การตดตอธรกจ ประกอบดวย การทาการคาระหวางผซอและผขาย โดยการ

ตดตอธรกจจะตองประกอบดวย 1) ตองมสองสงทมคณคา 2) มการตกลงภายใตเงอนไข 3) ม

ระยะเวลาของการตกลง และ 4) มสถานทในการตกลง

4.3 การตลาดเพอความสมพนธทด เปนการสรางความสมพนธอนดแกกลมตางๆ

โดยจะมการสงมอบสนคาและบรการทมคณภาพ ราคาเหมาะสม การจดจาหนายรวดเรว และการ

สงเสรมการตลาดทเหมาะสม ซงผลลพธของการสรางความสมพนธทดนจะกอใหเกดความสามารถ

ในการทากาไร และสงทมคณคากบองคกรทเรยกวา "เครอขายการตลาด" ซงเปนกลมบคคลตางๆท

ใหการสนบสนนและมอทธพลตอการดาเนนธรกจขององคกร

5. การตลาด คอ กลมเปาหมายของการขายผลตภณฑทหมายถงลกคา ซงมศกยภาพ

ทงหมดทมความจาเปนและความตองการผลตภณฑ อาจมความเตมใจและความสามารถทจะ

แลกเปลยน เพอสนองความจาเปนหรอความตองการสวนบคคล โดยใชเงนในการจายเพอซอความ

พงพอใจเหลานน (ศรขวญ กลบตร, 2557)

แนวความคดพนฐานทางการตลาด (Core Marketing Concept)

การตลาดเปนการตอบสนองความจาเปนและความตองการ ตลอดจนความตองการ

ซอของผบรโภค ผานกระบวนการแลกเปลยนซอขายผลตภณฑ และมการสรางสมพนธทาง

การตลาดอยางเปนระบบ กระบวนการทางการตลาดทพยายามศกษาและวเคราะหเพอหาสงทม

คณคามาสนองความตองการของผบรโภคนนไดมววฒนาการทางดานปรชญาในการบรหารการตลาด

ซงแบงออกเปน 5 ลกษณะ ดงน

สำนกหอ

สมดกลาง

13

1. แนวคดทางดานการผลต (The Production Concept) เปนแนวคดทเชอวาผบรโภค

จะชอบผลตภณฑทราคาถกและสามารถหาซอไดงาย องคกรจงมงเนนไปทการปรบปรงและพฒนา

ทางดานกระบวนการผลต ใหเกดประสทธภาพสงสด เพอใหสามารถผลตสนคาไดในปรมาณทมาก

สามารถตงราคาสนคาไดต ากวาคแขงขน เนองจากเกดการประหยดจากขนาดการผลตรวมถงมงเนน

ไปทการกระจายตวสนคาอยางทวถงเพอใหผบรโภคสามารถหาซอสนคาไดงาย

2. แนวคดทางดานผลตภณฑ (The Product Concept) เปนแนวคดทเชอวาผบรโภค

จะใหความสาคญกบผลตภณฑทมคณภาพด มการทางานทด มรปลกษณทสวยงาม องคกรจง

มงเนนไปทการปรบปรงและพฒนาผลตภณฑใหมอยางตอเนอง

3. แนวคดทางดานการขาย (The Selling Concept) เปนแนวความคดทเชอวา

ผบรโภคจะซอผลตภณฑของบรษทเพยงเลกนอยเทานน องคกรซงตองการขายสนคาใหไดใน

ปรมาณมากๆ จงมงเนนไปทการใชความพยายามในการขายใหมากขนผานทางพนกงานขาย และ

มงเนนไปทการทากจกรรมสงเสรมการขายเพอกระตนการซอของผบรโภค

4. แนวคดทางดานการตลาด (The Marketing Concept) เปนแนวความคดทเชอวา

องคกรจะสามารถบรรลเปาหมายทวางไวได จะตองทาการพจารณาศกษาถงความจาเปนและความ

ตองการของตลาดเปาหมายเสยกอน จงจะทาการผลตเปนผลตภณฑ โดยผลตภณฑน นจะตอง

สามารถตอบสนองความตองการ และสรางความพงพอใจใหแกผบรโภคไดดกวาคแขงขน

5. แนวคดทางดานการตลาดเพอสงคม (The Societal Marketing Concept) เปน

แนวคดทเชอวาองคกรมงความสาคญกบการพจารณาถงความจาเปนและความตองการของตลาด

เปาหมาย เพอตอบสนองความตองการและสรางความพงพอใจใหแกผบรโภคเหนอคแขงขน ใน

วถทางทจะรกษาและปรบปรงความเปนอยของคนและสงคมใหดย งขน (อรวรรณ อศวมาศบนลอ,

2556)

หนาททางการตลาด (Marketing Function)

หนาททางการตลาด หมายถง หนาทในการทาใหสนคาและบรการมการเคลอนยาย

จากผผลตไปยงผบรโภคคนสดทาย ซงมหนาททางการตลาด หนาททสาคญดงน

1. หนาทในการวเคราะหตลาด เปนเรองทเกยวของกบการประเมนลกษณะความ

ตองการ พฤตกรรม และขนตอนการซอของผบรโภค ซงจะชวยใหนกการตลาดรถงความตองการ

และความจาเปนของผบรโภคทเปนลกคาของธรกจ

2. หนาทในการแลกเปลยน เปนเรองทเกยวของกบการซอ การขาย การเชาและใหเชา

3. หนาทในการอานวยความสะดวก จะเกยวของกบการจดมาตรฐานสนคา ขอมล

ขาวสาร การเสยงภย และการเงน

สำนกหอ

สมดกลาง

14

4. หนาทเกยวกบสวนประสมทางการตลาด (Marketing Mixs) ซงถอวาเปนหวใจ

หลกทางการตลาด ซงประกอบดวย 1) ผลตภณฑ อนไดแก สนคาและบรการ 2) การกาหนดราคา

3) การจดจาหนาย และ 4) การสงเสรมการตลาด ทงน การตลาดจะสงผลกอใหเกดการขยายตวของ

ธรกจ เพราะตองมการพฒนาและปรบปรงผลตภณฑอยตลอดเวลาเพอรกษาสวนครองตลาด และ

เพอใหเขาถงความตองการของผซอ นอกจากนยงทาใหมการกาหนดราคาทสอดคลองกบลกษณะ

ของผลตภณฑ เกดคนกลางเพอกระจายผลตภณฑไปยงตลาด และทาใหเกดการสงเสรมการตลาดท

เกยวของกบการโฆษณา การประชาสมพนธ การใชพนกงานขาย และการสงเสรมการขาย

5. หนาทในการวจยการตลาด เปนเรองทเกยวของกบการวเคราะหขอมลทางการตลาด

และทเกยวของกบการตลาด เพอชวยใหผผลตเขาใจความตองการของผบรโภคมากขน

6. หนาทในการสอสาร ซงเกยวของกบการตดตอสอสารภายในและภายนอกองคกร

7. หนาทในการรบผดชอบตอสงคม ซงจะเกยวของกบการตอบสนองความตองการ

ของสงคม เชน ความปลอดภยของสนคาอปโภคบรโภค จรยธรรมในการดาเนนธรกจ เปนตน

(วชระ บญธรวร, 2556)

2.3 แนวคดสวนประสมทางการตลาดสาหรบธรกจบรการ

ธรกจในอตสาหกรรมบรการมความแตกตางจากธรกจอตสาหกรรมสนคาอปโภค

และบรโภคทวไป เพราะมท งผลตภณฑทจบตองไดและผลตภณฑทจบตองไมได เปนสนคาและ

บรการทนาเสนอตอลกคาหรอตลาด กลยทธการตลาดทนามาใชกบธรกจการบรการจงจาเปนท

จะตองจดใหมสวนประสมทางการตลาดทแตกตางจากการตลาดโดยทวไป โดยเฉพาะอยางยงธรกจ

ทมการตอนรบขบสหรอการบรการเปนหวใจสาคญในการดาเนนธรกจ (I hotel Marketer, 2555)

Philip Kotler (2003, อางถงใน ศรวรรณ เสรรตน และคณะ, 2546: 434) ไดให

แนวคดสวนประสมทางการตลาดสาหรบธรกจบรการ (Service Marketing Mix) ไววาเปนแนวคดท

เกยวของกบธรกจทใหบรการซงเปนธรกจทแตกตางสนคาอปโภคและบรโภคทวไป จาเปนจะตอง

ใชสวนประสมการตลาด (Marketing Mix) 7 อยาง หรอ 7P's ในการกาหนดกลยทธการตลาดซง

ประกอบดวย

1. ดานผลตภณฑ (Product) เปนสงซงสนองความจาเปนและความตองการของ

มนษยไดคอ ส งทผขายตองมอบใหแกลกคาและลกคาจะไดรบผลประโยชนและคณคาของ

ผลตภณฑนนๆ โดยทวไปแลว ผลตภณฑแบงเปน 2 ลกษณะ คอ ผลตภณฑทอาจจบตองไดและ

ผลตภณฑทจบตองไมได โดยพจารณาจากการตอบสนองความตองการของลกคา

2. ดานราคา (Price) หมายถง คณคาผลตภณฑในรปตวเงน ลกคาจะเปรยบเทยบ

ระหวางคณคาของบรการกบราคาของบรการนน ถาคณคาสงกวาราคาลกคาจะตดสนใจซอ ดงนน

สำนกหอ

สมดกลาง

15

การกาหนดราคาของบรการควรมความเหมาะสมกบระดบการใหบรการชดเจน และงายตอการ

จาแนกระดบบรการทตางกน

3. ดานชองทางการจดจาหนาย (Place) เปนกจกรรมทมความเกยวของกบ

บรรยากาศสงแวดลอมในการนาเสนอบรการใหแกลกคา ซงมผลตอการรบรของผใชบรการในเชง

ของคณคาและคณประโยชนของบรการทนาเสนอ โดยจะตองพจารณาในดานของทาเลทต งและ

ชองทางในการนาเสนอบรการ

4. ดานการสงเสรม (Promotions) ถอเปนเครองมอหนงทมความสาคญในการ

ตดตอสอสารไปยงผใชบรการ โดยมวตถประสงคทแจ งขาวสารหรอชกจงใหเกดทศนคตและ

พฤตกรรมการใชบรการ และเปนกญแจสาคญของการตลาดสายสมพนธ

5. ดานบคคลหรอพนกงาน (Employee) จาเปนตองอาศยการคดเลอก การฝกอบรม

และการจงใจ เพอใหเกดความสามารถในการสรางความพงพอใจแกผใชบรการไดแตกตางเหนอ

คแขงขน ซงเปนความสมพนธระหวางบคลากรผใหบรการและผใชบรการ ดงน น บคลากรจง

จาเปนตองมความสามารถ มทศนคตทสามารถตอบสนองตอผใชบรการได รวมถงการมความคด

รเรมสรางสรรคและความสามารถในการแกไขปญหา ตลอดจนสามารถสรางคานยมใหกบองคกร

6. ดานกายภาพและการนาเสนอ (Physical Evidence/Environment and Presentation)

เปนการแสดงใหเหนถงลกษณะทางกายภาพแลการนาเสนอใหกบลกคาเหนเปนรปธรรม โดย

พยายามสรางคณภาพโดยรวมทงทางดายกายภาพและรปแบบการใหบรการ เพอสรางคณคาใหกบ

ลกคาไมวาจะเปนดานการแตงกายสะอาดเรยบรอย การเจรจาตองสภาพออนโยน และการใหบรการ

ทรวดเรวหรอผลประโยชนอนๆทลกคาควรไดรบ

7. ดานกระบวนการ (Process) เปนกจกรรมทเกยวของกบระเบยบวธการและ

กระบวนการจดการในดานการบรการทนาเสนอใหกบผใชบรการ เพอใหเกดการสงมอบบรการ

อยางถกตองรวดเรวและเกดความผดพลาดนอยทสด ซงจะทาใหผใชบรการเกดความประทบใจและ

ภกดในบรการตอไป

สวนประสมทางการตลาดท ง 7 องคประกอบขางตน เปนสงสาคญตอการกาหนด

กลยทธตางๆทางดานการตลาดของธรกจ ทจะตองมการจดสวนประสมแตละอยางใหมความเหมาะสม

กบสภาพแวดลอมของธรกจและอตสาหกรรมทแตกตางกนไปไมมสตรทตายตว เพอใหเกด

ประสทธภาพทางดานการบรการทดทสด

2.4 แนวคดการบรการและคณภาพของบรการ

ปจจบนธรกจบรการมการแขงขนคอนขางสง แตละองคกรตางตองพยายามสราง

หรอปรบเปลยนกลยทธเพอใหสามารถอยรอดได ซงรวมถงธรกจสถานดแลผสงอายทในปจจบนม

สำนกหอ

สมดกลาง

16

ระดบการแขงขนทเพมสงขน เพอตอบสนองความตองการของผใชบรการใหไดมากทสด โดย

มงเนนไปถงความสะดวกสบายในการเขามาใชบรการ สรางจดเดนใหแตกตางจากสถานดแล

ผสงอายอนๆ ดวยการนาเอากลยทธทางการตลาดและกลยทธการบรหารมาใชในการชวยเสรมสราง

คณภาพใหผมาใชบรการเกดความพงพอใจจากการมาใชบรการ ดงนนคณภาพการบรการจงเปน

สงสาคญและจาเปนตอธรกจสถานดแลผสงอายเปนอยางมาก เพราะการบรการจะเกดประสทธภาพ

มากทสดกตองอาศยมาตรฐานและคณภาพเปนเครองมอชวย โดยเนนไปทความพงพอใจของ

ผใชบรการเปนสาคญ (พฤฒนนท เหลองไพบลย, 2555: 10)

การบรการ (Service) ถอไดวาเปนปจจยสาคญอยางหนงทองคกรใหความสนใจเปน

อยางมาก นอกเหนอจากการนาเสนอผลตภณฑทจบตองได ซงในปจจบนงานดานการบรการไดรบ

ความสนใจจากองคกรธรกจและนกวชาการตลาด โดยจะเหนไดจากมผใหคาจากดความหรอ

ความหมายของการบรการไวหลากหลาย อาท การบรการ หมายถง กจกรรมหรอผลประโยชนซง

ฝายหนงไดเสนอขายใหแกอกฝายหนง โดยทผรบบรการไมไดครอบครองการบรการนนๆอยางเปน

รปธรรม การบรการจงเปรยบเสมอนผลตภณฑทมความเปนนามธรรม ไมสามารถจบตองได

เหมอนสนคาท วๆไป โดยลกษณะของบรการทแตกตางจากสนคาหรอผลตภณฑท วๆไปจะม

ลกษณะเฉพาะทประกอบดวย

1. ไมสามารถจบตองได (Intangibility) บรการไมสามารถมองเหน หรอเกดความรสก

ไดกอนทจะมการซอ ดงน นเพอลดความเสยงของผซอ ผซอตองพยายามวางกฎเกณฑเกยวกบ

คณภาพและประโยชนจากบรการทเขาจะไดรบ เพอสรางความเชอมนในการซอในแงของสถานท

ตวบคคล เครองมอ วสดทใชในการตดตอสอสาร สญลกษณและราคา ดวยเหตดงกลาวองคกรท

ใหบรการจงพยายามทาใหบรการมความเปนรปธรรมหรอสามารถมองเหนจบตองไดจากสงเหลาน

2. ไมสามารถแบงแยกการใหบรการ (Inseparability) การใหบรการเปนการผลต

และการบรโภคในขณะเดยวเดยวกน กลาวคอ ผขายหนงรายสามารถใหบรการลกคาในขณะนนได

หนงราย เนองจากผขายแตละรายมลกษณะเฉพาะตวไมสามารถใหคนอนใหบรการแทนได เพราะ

ตองผลตและบรโภคในเวลาเดยวกน ทาใหการขายบรการอยในวงจากดในเรองของเวลา โดย

กาหนดมาตรฐานดานเวลาการใหบรการทรวดเรวเพอใหสามารถใหบรการไดมากขน

3. ไมแนนอน (Variability) ลกษณะของบรการไมแนนอน ขนอยกบวาผขายบรการ

เปนใคร จะใหบรการเมอไหร ทไหน และอยางไร ดงนนผซอบรการจะตองรถงความไมแนนอนใน

การบรการ และสอบถามผอนกอนทจะเลอกใชบรการ

สำนกหอ

สมดกลาง

17

4. ไมสามารถเกบไวได (Perishability) บรการไมสามารถผลตเกบไวไดเหมอน

สนคาอน นอกจากนนตลาดของการบรการยงสามารถขนลงไดตามความตองการทเปลยนไป

(พฤฒนนท เหลองไพบลย, 2555: 26-27)

สาหรบนกวชาการไทย ไดกลาวถงหลกการใหบรการทสาคญ 5 ประการ คอ

1. หลกความสอดคลองกบความตองการของบคคลเปนสวนใหญ กลาวคอ ประโยชน

และบรการทองคกรจดใหนนจะตองตอบสนองความตองการของบคคลเปนสวนใหญท งหมด มใช

เปนการจดใหแกบคคลกลมใดกลมหนงโดยเฉพาะ

2. หลกความสมาเสมอ กลาวคอ การใหบรการตองดาเนนไปอยางตอเนองและ

สมาเสมอ มใชทาๆหยดๆตามความพงพอใจของผบรหารหรอผปฏบตงาน

3. หลกความเสมอภาค บรการทจดจะตองใหแกผมาใชบรการทกคนอยางเสมอภาค

และเทาเทยมกน ไมมสทธพเศษแกบคคลใดบคคลหนงในลกษณะทมความแตกตางอยางเหนไดชด

4. หลกความประหยด คาใชจายทใชในการบรการจะตองไมมากจนเกนผลทจะ

ไดรบ

5. หลกความสะดวก บรการทจดใหแกผรบบรการจะตองเปนไปในลกษณะปฏบต

ไดงาย สะดวกสบาย สนเปลองทรพยากรไมมาก ทงยงไมเปนการสรางภาระยงยากใจใหแกผให

บรการหรอผใชบรการมากจนเกนไป (อญชลย ชตระกล, 2544: 37-38)

โดยในสวนของ คณภาพของการบรการ (Service Quality) หมายถง การประเมน

ของผใชบรการเกยวกบความดเลศหรอความเหนอกวาของการบรการ นกวชาการทางการตลาด

จานวนไมนอยมทศนคตวาผใชบรการจะประเมนคณภาพของบรการในรปแบบของทศนคต โดย

เปรยบเทยบบรการทคาดหวงกบบรการทรบร วามความความสอดคลองกนเพยงใด แตถาไม

สอดคลองกบความคาดหวงกจะเกดความไมพงพอใจ ตามแนวคดทางการตลาดในการแขงขนดาน

ธรกจบรการ ผใหบรการตองสรางบรการใหเทากบหรอมากกวาคณภาพบรการทผรบบรการ

คาดหวง เมอผรบบรการมาใชบรการกจะเปรยบเทยบบรการทไดรบกบบรการทคาดหวงไว ถา

พบวาบรการทไดรบจรงนอยกวาทคาดหวงไว ผรบบรการจะไมพงใจและอาจจะไมกลบมาใช

บรการอก แตถาบรการทไดรบจรงตรงกบหรอไดรบมากกวาทคาดหวงไว ผรบบรการจะเกดความ

พงพอใจ และประเมนวาการบรการนนมคณภาพสง ท งน คณภาพของการบรการทเปนปจจยท

สงผลตอบรการ ประกอบดวย

1. ทกษะและความสามารถในการตอบสนองความคาดหวงของผใชบรการ

2. คาบรการตองมความเหมาะสม ไมแพงเกนไป ความคมคาในเงนทตองจายไป

3. การบรการทรวดเรว ลดความซบซอนของขนตอนในการใหบรการ

สำนกหอ

สมดกลาง

18

4. การคานงถงความปลอดภยและลดอตราความเสยงในผใชบรการ

5. จรยธรรมและจตสานกของการบรการ ตองเอาใจใสผใชบรการและไมเลอกปฏบต

6. การใหความร เสนอแนะ ทบทวนกระบวนการใหบรการอยางสมาเสมอ

7. ความรบผดชอบตอสงคม กาจดของเสยทไมเปนมตรกบสงแวดลอม

8. ชอเสยงและภาพลกษณทดของกจการ ความนาเชอถอไววางใจของบรการ (เกศสน

กลนบศย, 2540: 8, อางถงใน พฤฒนนท เหลองไพบลย, 2555: 28)

2.5 ธรกจสถานดแลผสงอาย

สถานดแลผสงอาย หมายถง สถานบรการทไมใชโรงพยาบาล มการใหบรการท

พานก บรการยาแกผสงอายทไมตองอยภายใตการดแลของแพทยอยางเปนประจา โดยทวไปจะ

ครอบคลมการใหบรการทพกคางคน อาหาร การดแลความสะอาดเสอผาและทพก ตลอดจนความ

สะอาดของรางกาย พรอมทงตดตามดแลสขภาพเบองตนอยางใกลชด หากมความเจบปวยจะบรการ

นาสงตอแผนกคนไขของโรงพยาบาลใกลเคยงเพอรบการรกษาพยาบาลตอไป (กรมพฒนาธรกจ

การคา, 2555)

ซงจากการศกษาทศทางการดแลระยะยาวดานสขภาพสาหรบผสงอายในประเทศ

ไทยของศรพนธ สาสตย และเตอนใจ ภกดพรหม (2552) พบวา สถานบรการผสงอายทพบไดใน

ประเทศไทยนนสามารถจาแนกตามลกษณะของการบรการทให และแบงตามระดบความตองการ

การดแลของผสงอายออกเปน 5 รปแบบ ดงน

1. บานพกหรอสถานสงเคราะหคนชรา (Residential Home) มลกษณะเปนสถานทท

ใหบรการหองพกและรบผทยงชวยเหลอตวเองได หรออาจจะตองการความชวยเหลอบาง ผพก

อาศยจะตองสามารถเดนเองได แตบางแหงอาจรบผทสามารถเดนไดโดยใชไมเทา ไมชวยเดน หรอ

อปกรณชวยเดน ผพกอาศยจะไมคาดหวงการดแลจากพยาบาลวชาชพหรอผชวยดแล สถานบรการ

บางแหงจะมระบบเชอมตอกบสถานทใหบรการโดยพยาบาลทมทกษะ และมบรการจากบคลากรท

มใบอนญาตในการสงยาและใหการรกษาหากตองการ

2. สถานทใหการชวยเหลอในการดารงชวต (Assisted Living) เปนสถานทพกอาศย

สาหรบผทมขอจากดทางดานรางกายทเกยวของกบการสงอาย หรอความพการทตองการชวยเหลอ

ในการปฏบตกจวตรประจาวนบางอยาง ทาใหไมสามารถพกอาศยอยทบานไดอยางปลอดภย แต

ตองการอยอยางอสระมากทสดเทาทจะมากได มบรการการดแลสวนบคคลและการดแลทเกยวของ

กบสขภาพ ผพกอาศยสามารถทากจกรรมตางๆไดโดยไมตองมผทคอยกากบดแล และไมตองการ

การดแลทตองใชทกษะทางดานการแพทยหรอการพยาบาล มหองรบประทานอาหารรวมและม

ระบบการขอความชวยเหลอฉกเฉน

สำนกหอ

สมดกลาง

19

3. สถานดแลระยะยาวในโรงพยาบาล (Long Stay in Hospital) เปนสถานทใหการ

รกษาพยาบาลทวไป ทใหบรการการดแลระยะยาวสาหรบผสงอายเปนระยะเวลาอยางนอย 3 เดอน

โดยอาจเปนโรงพยาบาลของรฐหรอโรงพยาบาลเอกชน ซงจะขนอยกบความสามารถในการจาย

ของผใชบรการเปนสาคญ ในขณะทโรงพยาบาลของภาครฐสวนใหญไมสามารถใหบรการเชนนได

เนองจากขอจากดดานจานวนเตยง

4. สถานบรบาล (Nursing Home) เปนสถานทใหการดแลระยะยาวสาหรบผสงอาย

ทมอาการเจบปวยไมมากทจะตองรบการรกษาอยในโรงพยาบาลแตไมสามารถอยทบานได และ

เปนสถานทใหบรการการดแลทตองใชทกษะทางการพยาบาลตลอด 24 ชวโมง ใหการชวยเหลอใน

การปฏบตกจวตรประจาวน การเคลอนไหว การดแลทางดานจตสงคมและการดแลสวนบคคล การ

ดแลสนบสนนทางการแพทย เชน การทากายภาพบาบดและกจกรรมบาบด รวมท งบรการหองพก

และอาหาร สถานบรการลกษณะนมกใหการดแลทมลกษณะ “การดแลในระดบสงสด” แกผสงอาย

ทมภาวะเปราะบางหรอมโรคเรอรง มความพการทางดานรางกาย หรอทางดานการรบรดานเชาวน

ปญญา และมความรวมมอกบโรงพยาบาลทอยใกลในการสงตอผสงอายทเจบปวยเฉยบพลน หรอ

ตองการการรกษาทสงขน

5. สถานดแลผปวยระยะสดทาย (Hospice Care) เปนสถานทใหการดแลผปวย

สงอายกอนเสยชวต เพอใหความชวยเหลอและการดแลเพอลดอาการเจบปวดหรออาการอนๆ โดย

มงเนนการใหความสขสบายและเปดโอกาสใหมเวลาอยกบครอบครวและเพอนๆ เปาหมายในการ

ดแลกคอสงเสรมคณภาพชวตมากทสดเทาทจะมากได เพอชวยใหผปวยจากไปอยางสงบในวน

สดทายของชวตโดยไมใหการรกษา

ในปจจบน กรมพฒนาธรกจการคา (2556) ไดแบงประเภทธรกจสถานดแลผสงอาย

ภาคเอกชนตามการใหบรการเปน 2 มตใหญๆดวยกน ไดแก 1) มตระยะเวลาทผสงอายเขารบบรการ

โดยมการจาแนกเปนลกษณะการบรการไปเชาเยนกลบ (Day Care) สาหรบผสงอายทชวยเหลอ

ตนเองไดและมญาตรบสง และลกษณะการบรการแบบสถานบรการดแลระยะยาว ทผสงอายตอง

อาศยในสถานบรการน นชวงเวลาใดเวลาหนง และ 2) แบงตามมตความตองการการดแล ซง

สามารถจาแนกออกเปนลกษณะผสงอายทชวยเหลอตนเองได และลกษณะผสงอายทอยในภาวะ

พงพา ทพพลภาพ มโรคเรอรง หรอตองการการดแลและการรกษาพยาบาลอยางใกลชด

ลกษณะสถานประกอบการและการบรการของสถานดแลผสงอาย

พฤฒนนท เหลองไพบลย (2555: 18-19) ไดกลาวถงลกษณะสถานบรการผสงอาย

และการบรการวาสามารถแบงไดดงน

สำนกหอ

สมดกลาง

20

1. ประเภทของสถานบรการตามการขนทะเบยน/ตามวตถประสงคการบรการ เมอ

แบงสถานบรการออกเปนแตละประเภท พบวา มสถานบรบาลมากทสด รองลงมาคอบานพก

คนชราหรอสถานสงเคราะหคนชรา สถานดแลระยะยาวในโรงพยาบาล สถานทใหการชวยเหลอใน

การดารงชวต และสถานดแลผปวยระยะสดทายตามลาดบ

2. ตนสงกดของสถานบรการ เมอสารวจสถานบรการตามตนสงกด พบวา ภาครฐ

สวนใหญเปนสถานสงเคราะห อยในสงกดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

สวนภาคเอกชนสวนใหญเปนสถานบรบาล

3. ลกษณะบรการ การบรการในสถานบรการดแลผสงอายระยะยาวในประเทศไทย

สวนใหญใหการบรการดานการฟนฟสภาพ รองลงมาเปนการใหบรการดแลผปวยสมองเสอม และ

การดแลสขภาพทบานพบนอยทสด

4. กจกรรมการใหบรการทสาคญ รปแบบการบรการทกประเภทพบในสถาน

บรบาลผสงอายมากกวาในสถานดแลผสงอายระยะยาวประเภทอน กลาวคอ มการดแลผปวยระยะ

สดทาย ดแลผปวยสมองเสอม การดแลกลางวน การดแลชวคราว การฟนฟสภาพ การดแลสขภาพท

บาน และการสงผชวยไปดแลทบาน

5. จานวนเตยงท งหมด จานวนเตยงเฉลยของบานพกคนชราในสวนของภาครฐม

มากทสด สวนสถานบรการภาคเอกชน พบวาจานวนเตยงเฉลยของสถานดแลระยะยาวใน

โรงพยาบาลมมากทสด

6. เกณฑการพจารณารบผสงอายเขาพกอาศยในสถานบรการ สถานบรการ

ภาคเอกชนสวนใหญจะไมมขอกาหนดคณสมบตของผรบบรการทชดเจน ถอวาเปนการบรการจง

คานงถงความสามารถในการจายของผรบบรการเปนสาคญจงไมมการกาหนดอาย อยางไรกตาม ม

สถานบรการบางแหงไดกาหนดคณสมบตทสาคญขอหนง คอผสงอายจะตองไมเปนโรคตดตอ

รายแรง เพอปองกนการแพรเชอโรคในสถานบรการ

7. อตราสวนผใหบรการและผรบบรการ พบวา สถานบรการภาคเอกชนมจานวน

บคลากรทหลากหลายกวาภาครฐ

8. คาบรการ โดยคาใชจายเฉลยในสถานดแลระยะยาวในโรงพยาบาลภาคเอกชนม

คาบรการสงสด สงกวาสถานบรบาลและบานพกคนชราของภาครฐ

9. การขนทะเบยนของสถานบรการ สถานดแลระยะยาวตองขนทะเบยนกบกอง

ประกอบโรคศลปะ กระทรวงพาณชย และกรมการแพทย

การบรการทมคณภาพจะเกดขนไดนนจะตองอาศยปจจยดงกลาวอยางครอบคลม

และรอบคอบในทกๆดาน การใหบรการจงจะมประสทธภาพและประสทธผล (อญชลย ชตระกล,

สำนกหอ

สมดกลาง

21

2544: 38-39) เฉกเชนเดยวกบการทผประกอบการสถานดแลผสงอายจะตองใหความสาคญและใส

ใจในคณภาพการบรการเปนอนดบแรกๆในการดาเนนกจการ เพราะคณภาพของการบรการนนถอ

เปนหวใจของกจการประเภทธรกจบรการ ดงนนแลวคณภาพการบรการจงถอเปนเปาหมายของ

ธรกจสถานดแลผสงอาย ผประกอบการจะตองมการจดบรการทผสงอายสามารถเขาถงบรการทาง

สขภาพไดอยางเทาเทยมและทวถง ตลอดจนการจดเตรยมสภาพแวดลอมและสถานททเออตอ

ผสงอายในการไดรบการดแลทเหมาะสมสาหรบเสรมสรางการมคณภาพชวตทดตอไป บนพนฐาน

การบรการอยางมคณภาพและตอบสนองความตองการและความพงพอใจสงสดของผสงอาย

3. หนาทหลกในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

หนาทหลกในการดาเนนธรกจเปนสวนของหนวยตางๆทสาคญในการดาเนนธรกจ

ธรกจประเภทหนงๆนนจะตองมหนาททางธรกจ ซงเปนองคประกอบสาคญทจะทาใหธรกจเกดขน

และดาเนนตอไปได ผประกอบการจะตองพจารณาและใหความสาคญกบหนาททางธรกจเหลาน

โดยแตละสวนจะมความสาคญมากนอยขนอยกบลกษณะและประเภทของธรกจ ทงน กรมพฒนา

ธรกจการคา (2556: 20-29) ไดกลาวถงหนาททางธรกจทเปนองคประกอบหลกสาคญในการดาเนน

ธรกจสถานดแลผสงอายวาประกอบดวย

1. สถานทตง ผสงอายและครอบครวผสงอายสวนใหญนยมอยในชมชนใกลบานและ

เดนทางสะดวก ควรมสถานทต งแถบชานเมอง มสภาพแวดลอมดอยในบรเวณใกลเคยงกบวด

โบสถ หองสมด โรงละคร สถานบรการดานสขภาพ มลคาการลงทนในสถานทต งจงมความ

หลากหลายขนอยกบทาเลทตงและพนท

2. การกอสราง การออกแบบ และการตกแตงภายใน การกอสรางสถานทสาหรบการ

ดแลผสงอายตองมการออกแบบใหเหมาะสมกบกายภาพของผสงอายและขอจากดทางดานรางกาย

พรอมท งพนทภายในและภายนอกอาคารเพอใชในกจกรรมตางๆ ควรมการออกแบบใหม

บรรยากาศคลายบานพกอาศยทอบอน ซงอาจเปนบานเดยว บานกลม หรออาคารสงไมเกน 5 ชน

นอกจากนนแลว ควรออกแบบใหมอปกรณอานวยความสะดวกครบครน การออกแบบและการ

กอสรางทเหมาะสาหรบการดแลผสงอายควรคานงถงความตองการของบคคลและมองคประกอบ

สาคญ ซงประกอบดวย ความปลอดภยทางดานรางกาย สขภาพอนามย สขภาพจต การดแลรกษา

ความเปนสวนตว และการมปฏสมพนธทางสงคม

3. อปกรณและเครองมอทางการแพทย ซงการเลอกใชอปกรณขนอยกบนโยบายของ

สถานดแลผสงอาย เชน รบดแลผสงอายทสามารถชวยเหลอตวเองเทานนหรอรบดแลผสงอายทอย

สำนกหอ

สมดกลาง

22

ในภาวะพงพา อปกรณและเครองมอทเลอกใชจงมความแตกตางตามความจาเปน โดยสวนใหญจะ

มการใชอปกรณและเครองมอทางการแพทยพนฐานเบองตน

4. บคลากร บคลากรภายในสถานดแลผสงอายเปนองคประกอบสาคญในการจดตงและ

ดาเนนธรกจประเภทน โดยบคลากรหลกๆทสาคญมดงน

4.1 พยาบาล ในกรณทเปนสถานพยาบาล จาเปนตองมพยาบาลวชาชพอยประจา

ทงนมบทบาทในการดแลผสงอายเกยวกบการดแลใหไดรบยาตามแผนการรกษา การบรหารจดการ

เกยวกบการดแล เปนทปรกษาและใหคาแนะนาแกผชวยดแลผสงอายในทมการดแล เมอผชวยม

ปญหาเกยวกบการดแลผสงอายกจะรายงานใหแกพยาบาลในทมรบทราบ และใหความชวยเหลอใน

การแกไขปญหาตอไป

4.2 ผชวยดแลผสงอาย เปนผดแลทมจานวนมากทสดในสถานดแลผสงอาย เปนบคลากรทสาคญใหการดแลผสงอายอยางใกลชด ชวยเหลอดแลผสงอายในการปฏบตกจวตร

ประจาวน เชน การอาบน า การใหอาหารท งการปอนอาหาร การใหอาหารทางสายยาง การชวยพยงเดน

การพลกตะแคงตว การดดเสมหะ การชวยเหลอในการทากจกรรมกลม เปนตน ผชวยดแลสวนใหญ

ผานการอบรมการดแลผสงอายโดยหลกสตรของกระทรวงศกษาธการ

4.3 นกกายภาพบาบด เปนผทใหการชวยเหลอและดแลในเรองกจกรรมการฟนฟ

สภาพเปนหลก โดยจะรวมประชมปรกษากบบคลากรในทมดแลเพอจดกจกรรมทเหมาะสมกบ

ผสงอายแตละราย ซงในสถานดแลผสงอายบางแหงอาจมหองกายภาพบาบดและอปกรณชวยเหลอ

ในการทากจกรรมอยางครบครน

4.4 นกอาชวบาบด เปนผทใหการชวยเหลอในเรองการฝกใชกลามเนอมดเลก

4.5 นกโภชนาการ เปนผดแลเกยวกบการจดอาหารทเหมาะกบผสงอายเฉพาะราย

4.6 พนกงานธรการ เปนผดแลงานธรการ การใหขอมลเกยวกบสถานดแลผสงอาย

4.7 แมบานทาความสะอาด เปนผดแลความสะอาดเรยบรอยและซกรด

4.8 แมครว ประกอบอาหารและเครองดม

อยางไรกด องคประกอบของหนาททางธรกจในแตละสวนนนจะมความสาคญมาก

นอยเพยงใด ลวนขนอยกบลกษณะ ประเภท และกจกรรมทางธรกจทแตกตางกน เฉกเชนเดยวกบ

กบการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอายทจดอยในอตสาหกรรมธรกจบรการ ซงผประกอบการตอง

คานงและพจารณาถงหนาททางธรกจเปนสาคญ เนองจากองคประกอบเหลานไมไดเปนเพยงตว

ผลกดนใหธรกจเกดขนเทานน หากแตยงเกยวเนองไปถงความสามารถในการดารงไวซงความอยรอด

ของธรกจ ตลอดจนความสามารถในการเตบโตและย งยนตอไป

สำนกหอ

สมดกลาง

23

4. มาตรฐานการจดบรการของสถานดแลผสงอาย

มาตรฐานการจดบรการเปนขอกาหนด ขนตอน หรอหลกเกณฑของกระบวนการ

ทางานตางๆขององคกร โดยไดรบความเหนชอบและเปนทยอมรบกนท วไปในการใหบรการ

เพอใหเกดการพฒนาประสทธภาพและประสทธผลของการดาเนนงาน และบรรลตามวตถประสงค

ทวางไวในการสรางความพงพอใจใหกบผใชบรการ ซงการจดบรการของสถานดแลผสงอายนน

จาเปนตองคานงถงมาตรฐานตางๆเพอรองรบและสนบสนนประสทธภาพการใหบรการของสถาน

ดแลผสงอาย ทงน กรมพฒนาธรกจการคา (2556: 44-47) ไดจดทารายการประเมนสาหรบธรกจ

สถานดแลผสงอาย เพอเปนแนวทางในการจดทามาตรฐานเพอการดาเนนงานตอไป โดยแนวทาง

การจดทามาตรฐานของสถานดแลผสงอายมดวยกน 7 ดานหลก ซงประกอบดวย

1. ดานสงแวดลอมและสถานท

1.1 มอากาศถายเทสะดวก 1.2 มพนทกลางแจง 1.3 มแสงสวางเพยงพอ 1.4 ขนาดหองนอนและหองน าทเหมาะสม 1.5 มพนทใชสอยเพยงพอ 1.6 มการจดแบงโครงสรางภายในเหมาะสมสาหรบการใหบรการผสงอาย 1.7 มพนทตรวจ/รกษา/ใหคาปรกษาเปนสดสวน

2. ดานความปลอดภย

2.1 มแนวทางการปองกนและควบคมโรคตดเชอ

2.2 ออกแบบอาคารใหเหมาะสมกบสรระและขอจากดทางกายภาพของผสงอาย

2.3 สภาพทางกายภาพภายในสถานดแลผสงอายมความเหมาะสม เชน มอปกรณ

อานวยความสะดวกใหกบผสงอาย ราวจบเดน ทางลาดชนทเหมาะสม พนผวหองน าทไมลน

3. ดานเครองมอ อปกรณ สงอานวยความสะดวก

3.1 มเครองมอ อปกรณ และสงอานวยความสะดวกทไดมาตรฐาน เพอใหบรการ

ผสงอายไดอยางปลอดภย มคณภาพและประสทธภาพ

3.2 มเครองมอและวสดอปกรณเพยงพอสาหรบการใหบรการ

3.3 มระบบสารองอปกรณ เครองมอทจาเปน ใหพรอมใชงานไดตลอดเวลา

3.4 มระบบบารงรกษาเครองมอและระบบตรวจสอบเพอเตรยมเครองมอและอปกรณใหพรอมทจะใชงานไดตลอดเวลา

สำนกหอ

สมดกลาง

24

4. ดานบคลากร

4.1 มการตรวจสอบประวตบคลากร

4.2 มการจดหาพนกงานทมทกษะและคณสมบตเหมาะสม

4.3 อตราสวนระหวางพยาบาลและผสงอายไมเกน 1:25

4.4 อตราสวนระหวางผชวยดแลและผสงอายไมเกน 1:3

4.5 มการฝกอบรมบคลากรและกจกรรมเพมพนความรและทกษะอยางสมาเสมอ

4.6 มการสงเสรมการมสวนรวมของพนกงานในการพฒนาระบบการจดการและคณภาพการใหบรการ

4.7 มการกาหนดคณสมบตเฉพาะตาแหนงเปนลายลกษณอกษร

4.8 มการทบทวนคณสมบตเฉพาะตาแหนงสมาเสมอ

4.9 มการจดทาแผนพฒนาทรพยากรบคคล

5. ดานการสอสารกบผสงอายและญาต

5.1 ผสงอายและครอบครวไดรบการเตรยมความพรอมกอนการรบบรการ 5.2 มการแลกเปลยนขอมลทจาเปนระหวางผสงอายและญาตกบทมผใหบรการ

5.3 ผสงอายแตละรายไดรบการประเมนและวางแผนการบาบดรกษาเปนระยะเพอตอบสนองความตองการดานปญหาสขภาพ

6. ดานกจกรรมสนทนาการ

6.1 มกจกรรมการสนบสนนสงเสรมใหผสงอายดแลและพงพาตนเอง รวมถงอยกบ

ครอบครวและชมชนไดอยางเหมาะสม

7. ดานการบรหารจดการ

7.1 มกระบวนการรบคารองเรยน/คารองทกขจากผสงอายและเจาหนาท

7.2 มกระบวนการการดาเนนการทางวนยหากมผกระทาผด

7.3 มกลไกการกาหนดแนวทางการปฏบตงาน และมการแกปญหาทมประสทธภาพ

7.4 มกจกรรมพฒนาคณภาพโดยการสงเสรมการมสวนรวมของผสงอายและญาตในการพฒนาคณภาพการใหบรการ

7.5 มกจกรรมพฒนาคณภาพ โดยการวเคราะหความตองการและความคาดหวงของ

ผสงอาย หรอบคคล/หนวยงานทใชบรการ หรอหนวยงานทเกยวของ

7.6 มการระบขนตอนการปฏบตตอผปวยสงอายเมอเกดภาวะฉกเฉน

7.7 มการรกษาความลบของผสงอาย

สำนกหอ

สมดกลาง

25

อยางไรกตาม มาตรฐานการจดบรการสาหรบสถานประกอบการสถานดแลผสงอายนน

ถอเปนปจจยสาคญทผประกอบการจะตองนามาพจารณาใหความสาคญควบคกบองคประกอบอนๆ

ทมความสมพนธ อนเปนปจจยไปสความสาเรจของธรกจ ดงทไดกลาวมาแลววาธรกจสถานด

ผสงอายนนเปนธรกจประเภทบรการทมกลมเปาหมายคอผสงอาย ดงนนการบรการหรอคณภาพ

บรการตลอดจนมาตรฐานการจดบรการจงเปนสงทตองดาเนนควบคกนไป โดยมจดมงหมายสงสด

คอความพงพอใจของผใชบรการ ซงกคอผสงอายนนเอง

5. สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขนเชงธรกจภายในประเทศไทย

การศกษาสภาวะตลาดและแนวโนมทางการแขงขนเปนการศกษาสภาพตามความเปน

จรงหรอขอมลเกยวกบความเปนไปไดของการเสนอขายสนคาหรอบรการ โดยศกษาจาก

กลมเปาหมายประชากรผซอ พฤตกรรมการบรโภค ความสามารถในการซอ วธการซอ และรปแบบ

การซอ ซงวธการดงกลาวเปนแนวความคดทางการตลาดสมยใหมทธรกจจะตองพยายามศกษา

ความตองการของผบรโภคกอนวาผบรโภคตองการอะไร แนวความคดทางการตลาดสมยใหมจง

เปนการเนนผบรโภคเปนสาคญมากกวาการมงทตวสนคาเหมอนแนวความคดสมยเกา เพอ

ตอบสนองความตองการและทาใหลกคาไดรบความพอใจสงสด

ดงน นธรกจจงจ าเปนตองพจารณาสภาวะตลาดและแนวโนมทางการแขงขนเพอ

วเคราะหหาโอกาสทางการตลาด วางแผนและปฏบตการ หรอดาเนนงานดานการตลาดเพอเสนอ

สนคาและบรการแกลกคาและตลาดเปาหมาย รวมทงการสรางขอเสนอแกตลาดและผลประโยชนท

มคณคาทแตกตางไปจากคแขงขนอยางตอเนอง เพอสรางความไดเปรยบทางการแขงขนในระยะ

ยาว ทงน สถานดแลผสงอายทถอเปนธรกจประเภทบรการรปแบบหนงนนกมความจาเปนอยางย ง

ในการทจะตองทาการศกษาสภาวะตลาด ทแสดงถงอตราการแขงขนและความเตบโตของตลาด

ตลอดจนขอมลเกยวกบความตองการ การรบร และแนวโนมพฤตกรรมการซอของผบรโภคท งใน

ปจจบนและอนาคต โดยประเดนในการศกษาสภาวะตลาดและแนวโนมทางการแขงขนในธรกจ

สถานดแลผสงอายหลกๆ ประกอบดวย

5.1 โครงสรางประชากรและกลมลกคา

โครงสรางประชากรของประเทศไทยในปจจบนมประมาณ 66 ลานคน มการ

ปรบเปลยนโครงสรางของประชากรเขาสภาวะประชากรสงอาย (Population Aging) หรอเขาส

สงคมผสงอายดวยเงอนไขการมประชากรผสงอายมากกวารอยละ 10 มาตงแตป พ.ศ. 2548 และม

การประมาณการณไววาจะเพมขนสงถงรอยละ 14.7 ในป พ.ศ. 2562 การเพมขนของประชากร

สำนกหอ

สมดกลาง

26

สงอายของประเทศไทยเปนไปอยางรวดเรวกวาประเทศทพฒนาประมาณ 3 เทา ถอวาสถานดแล

ผสงอายเปนธรกจทมศกยภาพสง และเปนทตองการในปจจบนและอนาคตอนใกล

กลมลกคาในธรกจนหมายรวมถงผสงอาย ญาต และบตรหลาน เพราะมผลตอการ

ตดสนใจในการเลอกใชบรการ โดยเฉพาะอยางย งญาตและบตรหลานทมกเปนผใหการสนบสนน

ทางการเงน ดงนนการศกษาพฤตกรรมของผบรโภคจงตองครอบคลมมมมองของท งสองกลม โดย

สามารถแบงเปนกลมยอยตามลกษณะเฉพาะไดดงน คอ 1) กลมลกคาในเขตชมชนเมอง ผทอยใน

เขตเมองมวถชวตทบตรหลานจาเปนตองออกไปทางานนอกบานและประสบกบปญหาจราจร ทาให

มระยะเวลาในการอยบานเพอดแลผสงอายน นนอยลง สงผลใหมอปสงคในการใชบรการดแล

ผสงอายมากขน ทงน กลมลกคานยมใหมสถานดแลผสงอายใกลบาน หรออยภายในหมบานและใน

เขตชมชนทอยอาศยตางๆ มสภาพแวดลอมดและเดนทางสะดวก 2) กลมลกคาตามความสนใจ

เฉพาะตว นอกเหนอจากการดแลตามสภาวะรางกายแลว ยงมกลมผสงอายทสามารถพงพาตนเองได

และมรายไดสงหรอมรายไดเปนของตนเอง ดงนนการดแลและบรการทนอกเหนอจากการสาธารณสข

โดยจดใหมกจกรรมตามความสนใจเฉพาะตว ถอเปนกลมลกคาทมความหลากหลายและมจานวน

มากขนในปจจบน และ 3) กลมลกคาตามรายได สงผลใหมการออกแบบบรการทแตกตางกน โดย

อาจเนนการบรการพนฐานดานการสาธารณสขสาหรบกลมลกคาทมรายไดไมสงมาก และมการ

ออกแบบบรการเสรมอนๆทนอกเหนอจากพนฐานดานการสาธารณสขเพอเปนทางเลอก และจงใจ

กลมลกคาทมรายไดสงขน

5.2 สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขนภายในประเทศ

การแขงขนภายในประเทศทถอวาเปนธรกจทางเลอกของผบรโภค ไดแก 1) การจาง

ผดแลผสงอายมาดแลทบาน ผสงอายสวนใหญทยงชวยเหลอตนเองไดจะอยกบครอบครวลกหลาน

ทงนเพราะความผกพนของผสงอายกบบตรหลานในสงคมไทยยงมอยมาก จงหาทางออกดวย

วธการจางผดแลผสงอายมาดแลทบาน ดวยเหตนจงเกดโรงเรยนสอนผดแลผสงอายขนมากมาย

เพราะความตองการในลกษณะนมจานวนเพ มขนเปนอยางมาก ดงนนสถานดแลผสงอายจงตองม

การออกแบบการบรการใหอบอนเหมอนเปนครอบครว และมกจกรรมสนทนาการทสนบสนนให

ผสงอายและบตรหลานมสวนรวมในการทากจกรรมรวมกน และ 2) บรการดแลผสงอายใน

โรงพยาบาล ปจจบนทงโรงพยาบาลรฐและโรงพยาบาลเอกชนมการใหบรการเสรมดานนดวย

เชนกน กลาวคอมการจดสรรพนทและกจกรรมประจาวนเพอดแลผสงอายโดยเฉพาะ โดยม

บคลากรจากโรงพยาบาลใหการดแล เชน พยาบาลหรอผชวยพยาบาลทตองการทางานนอกเวลา

โดยสวนใหญมอตราคาบรการทสงกวาสถานดแลผสงอายประจาวนทวไปเกอบ 2 เทา แตหากยง

ไดรบความนยมเพราะมความนาเชอถอในการดแลสขภาพ และหากมเหตฉกเฉนกสามารถสงเขา

สำนกหอ

สมดกลาง

27

รกษากบแพทยทประจาโรงพยาบาลไดทนท ดงนนสถานดแลผสงอายจงตองมการออกแบบการ

บรการอยางเปนระบบ โดยมการตรวจสขภาพโดยแพทยเปนประจาและมมาตรฐานการบนทก

ขอมลตางๆของผสงอาย เพอทสามารถสอสารกบผสงอายและญาตไดอยางมประสทธภาพ

5.3 สภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขนในตางประเทศ

กลมผสงอายจากประเทศตางๆนนเปนตลาดทมขนาดใหญนบพนลานคน ในป พ.ศ.

2553 มการประมาณการวาโลกมประชากรกวา 6,800 ลานคน และเปนประชากรสงอายถง 21%

(จานวนประมาณ 1,410 ลานคน) และมสดสวนทสงขนทกปอยางกาวกระโดด ธรกจสถานดแล

ผสงอายทเปนทพกเพอการพานกระยะยาวถอวาเปนธรกจทนาสนใจ โดยเฉพาะในกลมลกคา

ชาวตางชาตทตองการมาใชชวตอยางมความสขในตางแดนเนองจากมคาครองชพทตากวา สาหรบ

ตลาดตางประเทศธรกจสถานดแลผสงอายทเปนทพกเพอการพานกระยะยาว ถอวาเปนธรกจท

เกยวเนองกบธรกจการทองเทยว จากขอมลจานวนนกทองเทยวทเดนทางเขามาทองเทยวในประเทศ

ไทยในป พ.ศ. 2550 มทงหมด 14.46 ลานคน ในจานวนนเปนนกทองเทยวทมอายตงแต 45 ปขนไป

ถง 5.01 ลานคน คดเปนรอยละ 34 ของนกทองเทยวท งหมด ผสงอายในตางประเทศปจจบนม

ลกษณะและพฤตกรรมแตกตางไปจากเดมมาก ผสงอายมรายไดและมอานาจการใชจายของตวเอง ม

อสระในการตดสนใจในการดาเนนชวต ดวยภาวะคาครองชพในประเทศตางๆมการปรบตวเพมขน

ดงนนจงมผสงวยของประเทศเหลานนเลอกทจะมาพานกและใชชวตอยในตางประเทศทมคาครอง

ชพทตากวา มความพรอมดานบรการทางสขภาพและมความปลอดภย โดยประเทศไทยเปนประเทศ

ทมผเลอกทจะเขามาพานกระยะยาว รวมท งใชชวตหลงวยทางานในประเทศไทยจานวนมาก เมอ

พจารณาเฉพาะประชากรสงอายจากตลาดทมรายไดสงทนาจะเปนกลมเปาหมายคอ ตลาดญปน

สหรฐอเมรกา องกฤษ เยอรมน และสแกนดเนเวย จะพบวามประชากรสงอายกวา 180 ลานคน และ

อตราการเพ มมแนวโนมสงขนทกป

5.4 ความสามารถในการแขงขน

ความสามารถในการแขงขนของธรกจปจจบน สรปเปนประเดนสาคญไดดงน

1. บคลากร ดวยวฒนธรรมและลกษณะเฉพาะของคนไทยถอวาเปนศกยภาพหลก

เพราะมอธยาศยด เปนมตร และมความสภาพ ออนนอม

2. ภมอากาศและสภาพแวดลอม ภมอากาศในประเทศไทยถอวาเหมาะสม เพราะม

อากาศด อบอน มแสงแดดตลอดทงป และในหลายสวนของประเทศมความนาอย สวยงาม มแหลง

ทอยและพกผอนทใกลชดกบธรรมชาตเปนจานวนมาก

3. วฒนธรรม ดวยวฒนธรรมและลกษณะเฉพาะของคนไทยทใหความเคารพตอ

ผใหญและมประเพณทดงาม จงเปนศกยภาพหลกของผประกอบการไทย

สำนกหอ

สมดกลาง

28

4. อาหาร ประเทศไทยมอาหารและผลไมอดมสมบรณ มรบประทานไดทกพนท

และทกฤดกาล และยงเปนแหลงสมนไพรทมประโยชนตอผสงอายอกดวย

5. ระบบการจดการ การจดการภายในองคกรและการใหบรการอยางเปนระบบถอ

วาเปนจดสาคญในการสรางความเชอมนในคณภาพของการบรการ (กรมพฒนาธรกจการคา, 2556

จ: 10-15)

ดงนนในการศกษาและมเขาใจเกยวกบธรกจสถานดแลผสงอาย ท งในดานของ

รปแบบธรกจ ลกษณะของสถานบรการและการใหบรการ หนาทหลกในดาเนนธรกจ ปจจยแหง

ความสาเรจ มาตรฐานการจดบรการ ตลอดจนสภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขนเชงธรกจของ

สถานดแลผสงอายในประเทศไทย ทแสดงถงอตราการแขงขนและความเตบโตของตลาด ตลอดจน

ขอมลเกยวกบความตองการ การรบร และแนวโนมพฤตกรรมการซอของผบรโภคท งในปจจบน

และอนาคต ถอเปนองคความรทางธรกจทสาคญและจาเปนอยางย งสาหรบผประกอบการสถาน

ดแลผสงอาย ในการตอบสนองความต องการของกลม เ ปาหมาย ทมการเปลยนแปลงอย

ตลอดเวลาไดอยางตรงจด ซงจะชวยผลกดนใหผประกอบการดาเนนธรกจอยางมศกยภาพและ

สอดคลองกบเกณฑคณภาพธรกจสถานดแลผสงอายทมมาตรฐานระดบสากล โดยมาตรฐานสากล

นนจะถกนามาใชเปนเครองมอในการประเมนคณภาพของธรกจ โดยจากผลการประเมนนนจะทา

ใหผประกอบการทราบวาธรกจของตนมคณภาพอยในระดบใด ดานใดทยงเปนจดออนและดานใด

ทเปนจดแขง เพอจะเปนแนวทางในการพฒนาธรกจสถานดแลผสงอายอนเปนธรกจภาคบรการของ

ไทยใหมประสทธภาพมากขน และมความสามารถในการแขงขนในอนาคตตอไป

6. แนวคดการจดการเชงกลยทธในการดาเนนธรกจ

การจดการเชงกลยทธเปนการกาหนดวสยทศน พนธกจ วตถประสงค เปาหมายของ

องคการในระยะสนและระยะยาว จากนนจงวางแผนทากจกรรมตางๆเพอใหองคกรสามารถ

ดาเนนงานตามพนธกจ ทนาไปสการบรรลวตถประสงคและเปาหมายทกาหนดไว เนองจาก

สภาพแวดลอมทางธรกจมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ซงอาจกอใหเกดโอกาสหรออปสรรคแก

องคกรได องคกรจงจาเปนตองพจารณาสภาพแวดลอมภายในขององคกร เพอหาจดแขงหรอ

จดออนในการทจะสามารถหลกเลยงจากอปสรรคหรอใชประโยชนจากโอกาสทมอยนนได ดงนน

การจดการเชงกลยทธจงเปนการบรหารโดยคานงถงลกษณะการดาเนนงานขององคกร ลกษณะ

ธรกจในอนาคต สภาพแวดลอม การจดสรรทรพยากร ตลอดจนการปฏบตงานใหบรรลผลตาม

วตถประสงค

สำนกหอ

สมดกลาง

29

6.1 แนวคดทสาคญในการจดการเชงกลยทธ

แนวคดพนฐานทสาคญของการจดการเชงกลยทธ คอ การกาหนดภารกจ

วตถประสงคและเปาหมายของกจการทงในระยะสนและระยะยาว โดยการจดการเชงกลยทธและ

การตดสนใจเชงกลยทธจะมผลตอการดาเนนงานในระยะยาว ดงนนองคกรจงตองมการวางแผน

การทากจกรรมตางๆ เพอใหการดาเนนงานตามภารกจบรรลเปาหมายทต งไว ท งนเพอให

ตอบสนองตอกระแสการเปลยนแปลง ซงอาจจะเปนอปสรรคและบดบงโอกาสในการกาวหนาของ

องคกรได ดงนนองคกรจงตองพจารณาถงจดแขงทมอยแลวนามาใชใหเปนประโยชน และพจารณา

ถงจดออนขององคกรเพอหาแนวทางขจดจดออนเหลานนเสย ทงน แนวคดดานการจดการเชงกล

ยทธน นจะมความแตกตางไปจากการจดการโดยท วไป ซงมกจะศกษาถงบทบาทหนาทของ

ผบรหารตามกระบวนการหรอขนตอนตางๆ และเนนหนกไปทการจดการและการบรหารภายใน

องคกร แตการจดการเชงกลยทธจะใหความสาคญกบปจจยตางๆโดยเฉพาะปจจยภายนอกองคกร

หรอสภาวะแวดลอมภายนอกดานตางๆทเขามาเกยวของกบการแขงขน คานงถงการสรางความ

ไดเปรยบในการแขงขนในระยะยาว และสภาวะการเปลยนแปลงของอตสาหกรรม

6.2 หลกการสาคญของการจดการเชงกลยทธ

การจดการเชงกลยทธจะนาไปสการเพมโอกาสของความสาเรจและความลมเหลว

ขององคกรไดอยางไรนน มหลกสาคญดงน

1. การจดการเชงกลยทธเปนการกาหนดวสยทศน ทศทาง ภารกจ และวตถประสงค

ขององคกรธรกจอยางเปนระบบ ดงนน การจดการเชงกลยทธจงเปนสงทกาหนดทศทางขององคกร

และชวยใหนกบรหารปรบตวตอการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอม การตระหนกถงความ

เปลยนแปลงนน ทาใหนกบรหารสามารถกาหนดวตถประสงคและทศทางการดาเนนงานอยางเปน

รปธรรม สอดคลองกบสภาวะความเปลยนแปลงได

2. การจดการเชงกลยทธนาไปสการจดการความเปลยนแปลงทดขน เนองจากมการ

เตรยมรบกบสถานการณความเปลยนแปลงไวแลว ทาใหองคกรคนหาแนวทางทเหมาะสมทสดตอ

องคกร ทามกลางการเปลยนแปลงของปจจยตางๆทเขามาเกยวของ

3. การจดการเชงกลยทธเปนการนาแนวทางในการดาเนนองคกรทคดคนสรางสรรคขน และนามาประยกตใชเพอใหบรรลเปาหมาย ดงน นความคดสรางสรรคจงเปน

สงจาเปนสาหรบนกบรหาร

4. การวางแผนกลยทธเปนหนาทหลกของนกบรหาร เนองจากตองวางแผน

ประยกตใช และกาหนดทศทางในการดาเนนงานขององคกร การจดทาและปฏบตใหสอดคลองตาม

แผนกลยทธจงมความสาคญโดยเฉพาะในระยะยาว ดงนนความสามารถในการกาหนดกลยทธของ

สำนกหอ

สมดกลาง

30

นกบรหารและความสามารถในการควบคมใหการปฏบตเปนไปตามกลยทธทวางไวได จะเปนสง

สะทอนศกยภาพของผบรหารไดเปนอยางด

5. การจดการเชงกลยทธทาใหเกดความไดเปรยบในการแขงขน จะชวยสราง

ประสทธภาพและศกยภาพในการแขงขนใหแกธรกจ และเสรมสรางการพฒนาขดความสามารถ

ทางการบรหารของนกบรหาร รวมทงชวยเตรยมความพรอมและพฒนาบคลากรทอยภายในองคกร

เนองจากการพฒนาเชงกลยทธจะตองมการสรางความเขาใจและแนวทางในการเตรยมพรอม เพอ

รบกบความเปลยนแปลงทจะเกดขนของสภาพแวดลอมและคแขง นอกจากน การจดการเชงกลยทธ

ยงชวยใหผทเกยวของในองคกรเขาใจในภาพรวม โดยเฉพาะเปาหมายในการดาเนนงานทาให

สามารถจดลาดบการดาเนนงานตามลาดบความสาคญเรงดวนได

6. การจดการเชงกลยทธชวยใหการทางานเกดความสอดคลองในการปฏบตหนาท

เนองจากมการกาหนดกลยทธ การประยกตใชและการตรวจสอบควบคมไวอยางชดเจน ทาใหเกด

ความเขาใจตรงกน เกดความรวมมอ และเขาใจในวตถประสงคขององคกร อกท งจะชวยใหมการ

จดสรรทรพยากรเปนไปอยางมประสทธภาพสอดคลองกบการบรหารองคกรในสวนตางๆ

6.3 องคประกอบของการจดการเชงกลยทธ

การจดการเชงกลยทธ ประกอบดวยองคประกอบยอยพนฐาน 5 ประการ คอ

1. กาหนดทศทาง (Direction Setting) โดยในการกาหนดทศทางขององคกร

ประกอบดวย การกาหนดวสยทศนและการกาหนดภารกจ หรอกรอบในการดาเนนงานทชดเจนจะ

ชวยใหองคกรสามารถกาหนดทศทางในระยะยาว และแสดงถงความตงใจในการดาเนนธรกจ

2. การประเมนองคกรและสภาพแวดลอม (Environment Scanning) ทงน ในการ

ประเมนสภาพแวดลอมขององคกรนนจะประกอบไปดวยการประเมนสภาพแวดลอมภายนอกและ

การประเมนสภาพแวดลอมภายใน โดยมจดมงหมายเพอใหทราบถง จดแขง จดออน โอกาส และ

อปสรรคหรอภยคมคาม ประกอบดวย 1) การวเคราะหสภาพแวดลอมภายในขององคกร จะทาให

ทราบถงจดออนและจดแขงขององคกร ชวยใหประเมนอดตและแนวโนมในปจจบน การวเคราะห

ภายในสามารถทาไดโดยการวเคราะหปจจยทจะนาไปสความสาเรจ การวเคราะหหวงโซคานยม

และวเคราะหกระบวนการหลก ซงจะทาใหองคกรมความสามารถหลกทโดดเดน และ 2) การ

วเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกองคกร จะประกอบดวยสวนของสภาพแวดลอมทวไป ไดแก

การเมอง เศรษฐกจ สงคม และเทคโนโลย และสวนของสภาพแวดลอมในการดาเนนงาน ซงจะทา

ใหเราทราบถงสมรรถภาพคแขงทเขามาใหม ทราบความตองการของลกคา สามารถสรางความ

รวมมอกบผจดสงวตถดบ ปองกนการเขามาของการสนคาทดแทน และเปนเครองมอทชวยในการ

วเคราะหคแขงไดเปนอยางด

สำนกหอ

สมดกลาง

31

3. การกาหนดกลยทธ (Strategy Formulation) เปนการพฒนาแผนระยะยาวบน

รากฐานของโอกาสและอปสรรค ทไดจากการวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก และการวเคราะห

จดแขงจดออนทไดจาการวเคราะหสภาพแวดลอมภายใน โดยองคกรจะตองกาหนดและเลอกกล

ยทธทดทสดทเหมาะสมกบองคกร ผบรหารตองพยายามตอบคาถามวาทาอยางไรองคกรจงจะไปถง

เปาหมายทไดกาหนดไวได โดยใชความไดเปรยบในการแขงขนขององคกรกาหนดเปนกลยทธ

ทงนจะตองคานงถงระดบทแตกตางกนของกลยทธดวย ซงมท งสน 3 ระดบ คอ 1) กลยทธระดบ

องคกร เปนกลยทธทครอบคลมและบงบอกถงกลยทธโดยรวม และทศทางในการแขงขนของ

องคกรวาองคกรจะมการพฒนาไปสทศทางใด จะดาเนนงานอยางไร และจะจดสรรทรพยากรไปยง

แตละหนวยขององคกรอยางไร 2) กลยทธระดบธรกจ เปนการกาหนดกลยทธในระดบทยอยลงไป

จะมงปรบปรงฐานะการแขงขนขององคกรกบคแขง และระบถงวธการทองคกรจะใชในการแขงขน

มงปรบปรงฐานะการแขงขนของผลตภณฑใหสงขน โดยอาจรวมกลมผลตภณฑทคลายกนไว

ดวยกนภายในหนวยธรกจเชงกลยทธเดยวกน กลยทธระดบธรกจของ SBU นจะมงการเพ มกาไร

และขยายการเตบโตใหมากขน บางครงจงเรยกกลยทธในระดบนวา “กลยทธการแขงขน” ซง

โดยทวไปจะมอย 3 กลยทธ คอ การเปนผนาดานตนทนตา การสรางความแตกตาง และการจากด

ขอบ การมงเนนหรอการรวมศนย และ 3) กลยทธระดบปฏบตการ ซงเปนการกาหนดกลยทธท

ครอบคลมวธการในการแขงขนแกผเกยวของในหนวยงานตางๆ มงเนนใหแผนกงานตามหนาท

พฒนากลยทธขนมา โดยอยภายใตกรอบของกลยทธระดบองคกรและกลยทธระดบธรกจ เชน

แผนการผลต แผนการตลาด แผนการดาเนนงาน แผนการทรพยากรบคคล แผนการเงน เปนตน

4. การนากลยทธไปปฏบต (Strategy Implementation) คอกระบวนการทผบรหาร

หรอผประกอบการแปลงกลยทธและนโยบายไปสแผนการดาเนนงาน กาหนดรายละเอยดดานตางๆ

เชน ดานงบประมาณ หรอวธการดาเนนงาน ซงกระบวนการนอาจจะเกยวของกบการเปลยนแปลง

ภายในดานวฒนธรรม โครงสราง หรอระบบการบรหาร เพอใหสามารถดาเนนการตามกลยทธได

อยางเปนรปธรรม ความสาเรจขององคกรเกยวของกบประสทธภาพในการนากลยทธไปประยกต

ปฏบต ทงนผบรหารควรมการมอบหมาย และกาหนดแนวทางหรอวธการในการปฏบตงาน สงท

สาคญในการนากลยทธไปปฏบตใหประสบผลสาเรจนน ผปฏบตจะตองมความรความเขาใจ และ

ทกษะในการปฏบตงานอยางถองแท

5. การประเมนผลและการควบคม (Evaluation and Control) โดยการควบคมกลยทธ

เปนหนาทสาคญทเกยวของกบการตดตาม ตรวจสอบ ประเมนผลกลยทธทนาไปปฏบต ทงนในการ

นากลยทธไปปฏบตนนมกจะเกดขอผดพลาดทตองการการปรบปรง เพอใหแนใจวากลยทธนนจะ

กอใหเกดผลการปฏบตงานทตรงตามแผนทไดตงไว การตรวจสอบกลยทธจะมการวดผลท งในเชง

สำนกหอ

สมดกลาง

32

ปรมาณและเชงคณภาพ มการกาหนดเกณฑและมาตรฐานโดยมาตรวดการดาเนนงานทเหมาะสม

กบแตละองคกร ซงในแตละองคกรจะกาหนดมาตรฐานและเกณฑการดาเนนงานของตนเอง ทงน

การกาหนดมาตรฐานควรมความระมดระวงเพอใหสามารถสะทอนผลการทางานไดอยางเปน

รปธรรม การตดตาม ควบคม และประเมนผลนนจาเปนทจะตองมการจดต งหนวยงานขนมาดแล

แผนกลยทธโดยเฉพาะ ซงจะตองมบคลากรทมความรบผดชอบเตมเวลา สามารถทมเทใหกบการ

ตดตามและประเมนผลไดอยางเตมท หนวยงานนควรอยกบฝายวางแผนทมผบรหารในฝายอยใน

ระดบผบรหารชนสง อยางไรกตาม ในการดาเนนกลยทธนนจาเปนตองไดรบความรวมมอทดจาก

ทกฝายตลอดเวลา จงอาจมความจาเปนในการตงคณะกรรมการตดตามและประเมนผลแผนกลยทธ

ทประกอบดวยผแทนระดบบรหารจากฝายตางๆรวมดวย (การจดการเชงกลยทธ, 2556)

การจดการเชงกลยทธจงเปนแนวทางหนงทจะชวยใหนกบรหารกาหนดทศทางของ

ธรกจสถานดแลผสงอายได โดยการวเคราะหสภาพแวดลอมทงภายนอกและภายในองคกร ซงการ

วเคราะหปจจยดงกลาวจะชวยกาหนดกลยทธทเหมาะสมกบองคกร เพอทจะนากลยทธเหลานนไป

ประยกตปฏบต และควบคมประเมนผลการดาเนนงานขององคกรได การจดการเชงกลยทธจงถอ

เปนเครองมอของนกบรหารหรอผประกอบการสถานดแลผสงอาย ทชวยในการกาหนดกรอบการ

ดาเนนงานทชดเจนหรอการกาหนดทศทางของธรกจในระยะยาว สามารถกาหนดกลยทธท

เหมาะสมท งในระดบบรษท ระดบธรกจ และระดบหนาท มการวางแผนการตลาด แผนการ

ดาเนนงานทวไป แผนการดานทรพยากรบคคล แผนการเงน ตลอดจนมมาตรฐานและเกณฑการ

ดาเนนงานทสามารถประเมนผลการดาเนนงานไดทงในเชงปรมาณและเชงคณภาพ เพอนาไปสการ

จดการ การตอบสนอง ตลอดจนการเตรยมความพรอมในการรบมอตอการเปลยนแปลงของสงคม

ผสงอายและการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมทเพมขนในดานตางๆ ทาใหผประกอบการสถานดแล

ผสงอายสามารถคนหาแนวทางทเหมาะสมทสดตอองคกร ทามกลางการเปลยนแปลงของปจจย

ตางๆทเขามาเกยวของและเกยวพนกบอนาคตในระยะยาวของธรกจสถานดแลผสงอาย

7. ปจจยแหงความสาเรจในการดาเนนธรกจ

ปจจยแหงความสาเรจในการดาเนนธรกจเปนปจจยทสาคญยงตอการบรรลความสาเรจ

ตามวสยทศนขององคกร ปจจยหลกแหงความสาเรจเปนแนวทางทเปนรปธรรมในการยดโยงการ

ปฏบตงานทกระดบใหมงไปในทศทางเดยวกน ทาใหเจาหนาทและผบรหารขององคกรรวาตองทา

สงใดบางเพอใหผลสมฤทธขององคกรตอบสนองวสยทศน หากปราศจากปจจยหลกแหงความสาเรจ

วสยทศนขององคกรจะไมไดรบการตอบสนอง ปจจยหลกแหงความสาเรจไมจาเปนตองวดผลได

แตจะทาหนา ท ชนาหรอเปนหลกสาค ญตอการบรรลวสยทศนขององคกรธรกจ (สถาบน

สำนกหอ

สมดกลาง

33

เทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2547) ทงน กรมพฒนาธรกจการคา (2556: 43-44) ได

กลาวถงปจจยสาคญในการประกอบธรกจสถานดแลผสงอายระยะยาวใหประสบความสาเรจนน

จะตองประกอบดวย

1. กลยทธการดาเนนธรกจ ซงกลยทธในการดาเนนธรกจใหประสบความสาเรจสาหรบ

ธรกจสถานดแลผสงอาย สามารถวเคราะหกลยทธทสามารถเพมขดความสามารถในการแขงขน

ไดแก กลยทธดานคณภาพ เพราะความนาเชอถอในการใหบรการและการดแลผสงอายเปนปจจยท

สาคญทสดในการตดสนใจของบตรหลานและตวผสงอายเอง และกลยทธในการสรางความ

แตกตาง เพอเปนการสรางความแตกตางและจดเดนในการใหบรการไดโดยการออกแบบการ

บรการเสรมจากการบรการหลก และการดแลผสงอายเฉพาะกลม เชน ใหบรการกลมผสงอายท

พงตนเองได แตตองการมสงคมในกลมคนวยเดยวกนและมความสนใจใกลเคยงกน เปนตน

2. ทตง ผสงอายและญาตสวนใหญตองการใหสถานดแลผสงอายอยใกลบาน ทงนเพอ

ความสะดวกในการมาเยยม นอกจากนควรอยใกลบรเวณชมชนเพอสงเสรมใหมกจกรรมรวมกน

ควรอยในบรเวณใกลเคยงกบโรงพยาบาลหรอสถานพยาบาล ไมควรอยใกลกบแหลงมลภาวะท ง

ทางดานอากาศ การมองเหน กลนและการไดยน และไมควรอยใกลกบยานอตสาหกรรมตางๆ

3. สภาพแวดลอมภายในและสภาพทางกายภาพของสถานดแลผสงอาย ควรทจะมความ

เหมาะสมแกการพกผอนอยางเปนสวนตว มพนททากจกรรมท งภายในและภายนอกตวอาคาร ม

ความปลอดภยทางดานรางกายและสขภาพอนามย มพนทเพอสงเสรมปฏสมพนธทางสงคม และม

พนททจะใหแตละบคคลและครอบครวไดพบปะและทากจกรรมรวมกนภายในทอยอาศย

4. จานวนและทกษะบคลากร จานวนของพยาบาลและผชวยดแลผสงอายตองมความ

เหมาะสม ขนอยกบสภาวะและขอจากดทางดานรางกายของผสงอาย โดยทวไปมอตราสวนของ

พยาบาลตอผสงอาย 1:15 ถง 1:25 และอตราสวนของผชวยดแลผสงอายตอผสงอาย 1:3 ในกรณท

ผสงอายสามารถชวยตวเองได

5. ระบบการบรหารจดการ การจดการภายในองคกรและการใหบรการอยางเปนระบบ

ถอวาเปนจดสาคญในการสรางความเชอมนในคณภาพของการบรการ เชน มระบบบนทกขอมล

ของผสงอายอยางเปนลายลกษณอกษร และควรมกลไกในการบรหารและพฒนาคณภาพการ

ใหบรการ โดยสนบสนนการมสวนรวมจากทงทางบคลากรภายใน ผสงอาย และญาต

6. คาบรการ ไมจาเปนตองเปนคาบรการตาเสมอไป เพราะลกคาไมไดพจารณาเลอกใช

บรการตามความสามารถในการจายเทานน แตจะพจารณาจากความเหมาะสมของระดบคณภาพการ

บรการ การดแลเอาใจใส และความนาเชอถอมากกวา

สำนกหอ

สมดกลาง

34

ปจจยแหงความสาเรจในการดาเนนธรกจจงเปนองคประกอบหรอตวแปรสาคญสาหรบ

องคกรภาคธรกจในการนามาใชเปนแนวทางหรอวธการดาเนนกจการเพอใหสามารถบรรล

เปาหมายความสาเรจตามวสยทศนขององคกร การศกษาเพอคนหาปจจยแหงความสาเรจในการ

ดาเนนธรกจสถานดแลผสงอายนนเปนขอทาทายสาหรบผประกอบการเปนอยางมาก ในการทจะ

เรยนรและทาความเขาใจเกยวกบธรกจสถานดแลผสงอายอยางถองแท เรยนรจดแขง จดออน ระบบ

การบรหารจดการ ปญหา อปสรรค และขอจากดของธรกจสถานดแลผสงอายในปจจบน รวมถง

การคาดการณในอนาคตวามอะไรบาง คแขง บคลากร ผใชบรการ ตลอดจนการสนบสนนของ

หนวยงานภาครฐ เพอทาใหผประกอบการมการเตรยมความพรอมในการวางแผนการดาเนนธรกจส

ความสาเรจและย งยนตอไป

8. งานวจยทเกยวของ

องคณา ตณฑเอกคณ (2545) ไดศกษาคณภาพการดแลตามความคาดหวงของผสงอายท

พกอาศยในสถานสงเคราะหคนชรา พบวา คณภาพการดแลตามความคาดหวงของผสงอายทพก

อาศยในสถานสงเคราะหคนชราม 4 ประเดนหลก ไดแก 1) อาหาร 2) การดแล 3) สงแวดลอมและ

4) บคลากร จากผลการศกษาครงนทาใหทราบถงคณภาพการดแลตามความคาดหวงของผสงอายท

ตองการรบการดแลจากสถานสงเคราะหคนชรา เพอเปนแนวทางในการวางแผนจดบรการและ

พฒนาการดแลใหมคณภาพตามความคาดหวงของผสงอาย และในการวจยทางการพยาบาลเพอให

ผสงอายไดรบการดแลอยางมคณภาพตอไป

อมภสชา พานชชอบ (2546) ไดทาการศกษาคณภาพชวตของผสงอายในสถานสงเคราะห

คนชราบานบางแค และสถานทพกผสงอายเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล พบวา

คณภาพชวตของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชราบานบางแคและสถานทพกผสงอายเอกชน

สวนใหญอยในระดบด รอยละ 48.8 และ รอยละ 73.8 ตามลาดบ ปจจยทเกยวของกบคณภาพชวต

ผสงอาย ไดแก เพศชาย มอายต ากวา 70 ป การศกษาระดบอนปรญญาขนไป สวนใหญประกอบ

อาชพขาราชการ กอนเขาพกดารงชวตอยกบคสมรสและพกอาศยในบานพกของตนเอง เขากนไดด

กบสมาชกในครอบครวกอนเขาพกคสมรสดแลอยางใกลชด มคณภาพชวตอยในระดบด สวน

สถานภาพสมรสและเหตผลในการเขาพกนน พบวาลกษณะทแตกตางกนไมทาใหคณภาพชวต

ตางกน จากการศกษาเปรยบเทยบ 2 กลม พบวาคณภาพชวตดานสภาพเศรษฐกจ ดานสขภาพ

สภาพแวดลอม การพงพาตนเอง และคณภาพชวตดานรวมของผสงอายทพกในสถานทพกผสงอาย

เอกชนดกวาผสงอายทพกในสถานสงเคราะหคนชราบานบางแค สวนดานกจกรรมพบวาไมมความ

แตกตางกน และจากการศกษาความสมพนธของปจจยสวนบคคล พบวาความพงพอใจในดาน

สำนกหอ

สมดกลาง

35

กจกรรมและความพงพอใจดานสมพนธภาพทางสงคม มความสมพนธกบคะแนนคณภาพชวต

สวนความพงพอใจในลกษณะการบรการนนไมมความสมพนธกบคะแนนคณภาพชวต

เกยรตชย วระญาณนนท (2549) ไดศกษากลยทธการพฒนานวตกรรมธรกจบรการ

สาหรบผสงอาย โดยมวตถประสงคเพอศกษารปแบบของธรกจบรการสาหรบผสงอายทมอยใน

ปจจบน ความตองการทแทจรงของผสงอายตอการไดรบการบรการในดานตางๆ ตลอดจนการ

แสวงหาแนวทางการพฒนารปแบบธรกจและการนาเสนอกลยทธเพอพฒนานวตกรรมธรกจบรการ

สาหรบผสงอาย ซงพบวา การใหบรการผสงอายในประเทศไทยม 3 กลมคอ กลมแรกเปนของ

ภาครฐ กลมทสองเปนของมลนธ และกลมทสามเปนของภาคเอกชนททาเปนธรกจ ซงสวนใหญ

เปนสถานดแลคนชราทออนแอและมโครงการทอยอาศยพรอมบรการดานสขภาพสาหรบผสงอายท

ทาเปนรปธรรมอยจานวนนอย ผสงอายในแตละชวงวยนนมความตองการทแตกตางกน การดแล

ผสงอายในสงคมไทยพบวาสวนใหญยงดแลกนเองในครอบครว ดวยยงยดตดในคานยมวฒนธรรม

ทลกตองเปนผเลยงดพอแม ยดตดลกหลานและถนทอยเดม แตสภาพเศรษฐกจของไทยในปจจบน

และความเปนสงคมครอบครวเดยวเพ มมากขน ผสงอายไทยจงมแนวโนมทตองพงพาตนเองมากขน

ดรณ ทายะต (2549) ไดศกษานโยบายและการจดบรการดแลผสงอายของประเทศ

ออสเตรเลยและไทย พบวา ประเทศออสเตรเลยมการพฒนาปรบปรงนโยบายดานการดแลผสงอาย

เปนระบบอยางตอเนอง มการศกษาปญหาและความตองการของผสงอาย ศกษารปแบบและทดลอง

ปฏบตการใหบรการตางๆไดสอดคลองกบสภาวะการณปจจบน โดยความรวมมอจากองคกรภาครฐ

และเอกชนเปนอยางด ตลอดจนการไดรบการสนบสนนงบประมาณอยางเหมาะสม ทาใหผสงอาย

ไดรบบรการทมคณภาพและไดมาตรฐาน สามารถดารงชวตไดอยางเปนสข สาหรบประเทศไทยซง

ถอวาผสงอายเปนผมคณคาตอสงคม รฐบาลจงไดกาหนดแผนผสงอายแหงชาตทมลกษณะบรณาการ

เนนใหครอบครวและชมชนมสวนรวมในการดแลผสงอาย โดยสวนใหญรฐจดสวสดการเสรม

สวนภาคเอกชนทมทงใหบรการแบบแสวงหากาไรและแบบไมแสวงหากาไร สามารถจดบรการให

ผสงอายไดเพยงบางกลม เนองจากการปฏบตงานของแตละหนวยงานเปนลกษณะตางฝายตางทา

และขาดองคกรกลางทจะชวยประสานความรวมมอระหวางกนอยางชดเจน เพอกอใหเกดการใช

ทรพยากรตลอดจนบคลากรรวมกนอยางมประสทธภาพ

ทศนา ชวรรธนะปกรณ ลนจง โปธบาล และจตตวด เหรยญทอง (2550) ไดศกษาการ

ดแลผสงอายทตองพงพาในสถานสงเคราะหคนชรา โดยมวตถประสงคเพอศกษาการดแลผสงอายท

ตองพงพาในสถานสงเคราะหคนชรา รวมท งปญหาและอปสรรคในการดแล ซงพบวา การดแล

ผสงอายทตองพงพามรปแบบทสามารถสรปเปนหมวดหมได 4 แบบ ไดแก การชวยเหลอในการทา

กจวตรประจาวน การดแลสขภาพเบองตน การจดการดานอาหาร การตอบสนองดานจตใจ ดาน

สำนกหอ

สมดกลาง

36

อปสรรคและปญหาในการดแลผสงอายทตองพงพา ประกอบดวย 2 ดานคอ บคลากรไมเพยงพอ

และการขาดแคลนอปกรณ

ศรพนธ สาสตย (2552) ไดทาการศกษาเรองสถานดแลผสงอายระยะยาวในประเทศไทย

ทใหบรการแกผทมอายเกน 60 ปบรบรณขนไป พบวา มจานวนสถานบรการดแลผสงอายระยะยาว

ทงหมด 138 แหง รอยละ 49.28 อยในเขตกรงเทพมหานคร รอยละ 43.48 เปนสถานบรบาล สถาน

สงเคราะหคนชราใหบรการทกระดบความตองการการดแล สวนสถานบรบาลใหบรการต งแตสง

ผชวยดแลไปดแลทบานจนถงการดแลระยะสดทาย รอยละ 45 ของสถานสงเคราะหไมมพยาบาล

ประจา รอยละ 45.5 ของสถานบรการไมไดขนทะเบยน สถานสงเคราะหของภาครฐมจานวนเตยง

เฉลยมากทสด สถานดแลระยะยาวในโรงพยาบาลเอกชนเกบคาบรการสงสด ผพกอาศยสวนใหญ

เปนเพศหญง มอายระหวาง 60-74 ป สถานภาพสมรสหมาย เกอบครงไมมบตร สาเหตการยายเขา

ไปอยในสถานบรการคอไมมผดแล รอยละ 86.8 มโรคประจาตว ปญหาสขภาพทพบบอยคอโรค

ความดนโลหตสง โรคขอเขาเสอม ปวดขอ โรคเบาหวานและโรคหวใจ จากการคดกรองรอยละ

41.6 มภาวะสมองเสอม รอยละ 29.5 มภาวะซมเศราปานกลางถงรนแรง รอยละ 15.9 อยในภาวะ

พงพาผอนทงหมด

ศรพนธ สาสตย และคณะ (2552) ศกษารปแบบการปฏบตการดแลผสงอายระยะยาวใน

สถานบรการในประเทศไทย พบวา การดแลผสงอายระยะยาวในสถานบรการแบงเปน 2 รปแบบ

คอ 1) รปแบบการดแลผสงอายระดบตา เปนการดแลผสงอายทไมเนนการรกษาจากแพทย แตเนน

การดแลทางสงคม การชวยเหลอการดารงชวตและการดแลสขภาพเบองตน เชน บานพกคนชรา

และสถานดแลชวยเหลอเพอการดารงชวต มบคลากรประกอบดวย นกสงคมสงเคราะห พยาบาล

นกกายภาพบาบด นกอาชวะบาบด และนกโภชนาการ 2) รปแบบการดแลผสงอายระดบสง เปน

การดแลผสงอายทมอาการเจบปวยเรอรงหรอภาวะเปราะบาง ตองการการชวยเหลอดแลและตดตาม

อาการอยางตอเนอง มการพยาบาลและการรกษาจากแพทย เชน สถานบรบาล สถานดแลระยะยาว

ในโรงพยาบาล และสถานดแลระยะสดทาย การดแลจงเนนในดานความสขสบายทวไปและฟนฟ

สภาพ ทงน พบวาความตองการการดแลในสถานบรการทมแนวโนมเพมมากขน แตยงไมมแนว

ทางการปฏบตการดแลผสงอายระยะยาวทดและยงไมมระบบการกากบดแลทชดเจน

วาทน บญชะลกษ และยพน วรสรอมร (2552) ศกษาเรองภาคเอกชนกบการใหบรการ

ทางสขภาพและการดแลผสงอายในประเทศไทย พบวา การจดบรการดแลผสงอายในโรงพยาบาล

และสถานดแลผสงอายทมงผลกาไรจะมองวาธรกจมแนวโนมทจะดาเนนไปได ขณะเดยวกนกเนน

การชวยเหลอสงคม ไดดแลผสงอายแทนลกหลานทตองออกไปทางานนอกบาน และเปนการแบง

เบาภาระของภาครฐในระยะยาว ซงในสวนของภาคเอกชนทใหการสงเคราะหผสงอายตองการให

สำนกหอ

สมดกลาง

37

ภาครฐจดอบรมการดแลผสงอายทถกหลกวธใหแกเจาหนาทผใหบรการ โดยในสวนของราคา

คาบรการของสถานพยาบาลเอกชนแตละแหงจะแตกตางกนไป ท งนขนกบอาการของโรคและ

ประเภทของโรงพยาบาลทไปรบการตรวจรกษา ซงทศนะของผสงอายสวนใหญทเกยวกบประเดน

ความคมคาของบรการทไดรบเมอเทยบกบคาบรการทเสยไปตางตอบวาคมคา ทงนเพราะผสงอาย

เหนวาตนเองมสขภาพดขน ไดรบการบรการและการดแลเอาใจใสทด และมแพทยเชยวชาญใหการ

ดแลอยางตอเนอง

วรเวศน สวรรณระดา และคณะ (2553) ศกษาระบบการดแลระยะยาวเพอเสรมสราง

ความมนคงเพอวยสงอาย พบวา กรงเทพมหานครเปนพนททมผใหบรการภาคเอกชนในการดแล

ผสงอายระยะยาวเปนจานวนมากและหลากหลายประเภท ไดแก โรงพยาบาลทรบดแลผสงอาย

ระยะยาว สถานบรบาล ศนยจดสงผดแล และสถานสงเคราะหในลกษณะของศนยบรการ และพบวา

สถานบรบาลผสงอายจะมลกษณะการบรการทหลากหลายรปแบบ ประกอบดวย การใหบรการผสงอาย

แบบรายวนและแบบรายเดอน สวนใหญจะมแพทยและพยาบาลประจาอยนอย บางแหงแพทยหรอ

พยาบาลเขามาดแลผสงอายแบบเปนครงคราว ผดแลสวนใหญเปนเจาหนาทททางสถานบรบาล

จดการอบรมให ในสวนของบรการจดสงเจาหนาทนนจะมแบบรายวนและรายเดอน รวมถงบรการ

จดสงสาหรบดแลผสงอายในเวลากลางคน นอกจากน สถานบรบาลผสงอายบางแหงกทาหนาทเปน

ศนยจดสงเจาหนาทใหบรการนอกสถานทดวย

ฐตารย นะวาระ และนตนา ฐานตธนกร (2554) ศกษาปจจยสวนประสมทางการตลาดท

มผลตอการตดสนใจเลอกใชสถานบรการดแลผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร โดยมวตถประสงค

เพอศกษาปจจยสวนประสมทางการตลาดทมผลตอการตดสนใจเลอกใชสถานบรการดแลผสงอาย

พบวา ปจจยสวนประสมทางการตลาดทสงผลตอการตดสนใจเลอกใชสถานบรการดแลผสงอายใน

เขตกรงเทพมหานครอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ไดแก ดานผลตภณฑ ดานราคา ดาน

สถานท ดานบคลากร และดานลกษณะทางกายภาพ ซงปจจยสวนประสมทางการตลาดทสงผลตอ

การตดสนใจเลอกใชสถานบรการดแลผสงอายในเขตกรงเทพมหานครมากทสด ไดแก ดานลกษณะ

ทางกายภาพ รองลงมา คอ ราคา สถานท บคลากร และผลตภณฑ ตามลาดบ สวนปจจยสวนประสม

ทางการตลาดทไมสงผลตอการตดสนใจเลอกใชสถานบรการดแลผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร

ไดแก การสงเสรมการตลาด และกระบวนการใหบรการของสถานดแลผสงอาย

พฤฒนนท เหลองไพบลย (2555) ไดศกษาเปรยบเทยบระบบการใหบรการของสถาน

ดแลผสงอายในเชงธรกจของประเทศไทยและประเทศสงคโปร ผลการวจยพบวา ระบบการ

ใหบรการของสถานดแลผสงอายในเชงธรกจของประเทศไทยและประเทศสงคโปรในดานการ

ดาเนนงานน นมความสอดคลองกนในเรองลกษณะของการดาเนนกจการและแรงจงใจในการ

สำนกหอ

สมดกลาง

38

ดาเนนกจการดแลผสงอาย เพอตอบสนองตอสภาพปญหาของสงคมในปจจบน ทมจานวนผสงอาย

เพมมากขนและกอใหเกดปญหาตอผสงอายทไมมคนดแล และไมสอดคลองกนในเรองการขอจดตง

และดาเนนกจการ ระยะเวลาทเปดดาเนนการ และการดาเนนธรกจในอนาคต ในดานการ

บรหารงานนนมความสอดคลองกนในเรองนโยบายหรอแนวทางการใหบรการดแลผสงอาย ซงเนน

ใหการดแลผสงอายแบบองครวมครอบคลมทกดาน และไมสอดคลองกนในเรองของคณลกษณะ

ของผบรหารกจการอนสงผลใหเกดความแตกตางเกยวกบมมมองในการทางาน และในดานคณภาพ

การใหบรการนนมความสอดคลองกนในเรองของการกาหนดเกณฑมาตรฐานในการใหบรการของ

สถานบรการ และความพงพอใจในการมาใชบรการของผสงอาย และไมสอดคลองกนในเรองของ

คณภาพการบรการของสถานดแลผสงอาย

Lynn Unruh (2004) ไดศกษากรอบแนวทางสาหรบระบบการประเมนคณภาพการ

ใหบรการในสถานดแลผสงอาย จากการศกษาพบวา สถานดแลผสงอายใหความสาคญอยาง

ตอเนองเกยวกบคณภาพของการดแลในสถานบรบาล การใชกรอบทฤษฎเพอเปนแนวทางสาหรบ

วธการจดการระบบทมคณภาพเปนสงสาคญย ง โดยแตละกรอบแนวทางทมอยไมไดกอใหเกด

รปแบบหรอมการดาเนนการในรปแบบสมยนยม ซงในความเชอมโยงทเกดขนจรงระหวาง

องคประกอบทมคณภาพนนอาจจะไมไดดอยางทระบไว การทบทวนผานกรอบแนวทางคณภาพ

ของสถานดแลผสงอายและการศกษาเชงประจกษ Unruhไดพยายามสรางกรอบทางสาหรบคณภาพ

ของสถานดแลผสงอายทเชอมโยงองคประกอบตามบรบทของโครงสรางทมคณภาพ ดวยโครงสรางท

มกระบวนการและขนตอนทมผลมงเนนคณภาพของการใหบรการ ซงการวจยในอนาคตควรขยาย

กรอบการทางานทจะรวมองคประกอบทนอกเหนอไปจากคณภาพของการใหบรการดวย

Gyani-Karani, K. and Fraccastoro, K. (2010) ศกษาความตานทานของการผลดเปลยน

ตราสนคาของกลมผบรโภควยสงอาย โดยการตรวจสอบลกษณะทมากกวาความภกดตอตราสนคา

ของผบรโภควยสงอาย พบวา ประชากรยคเบบบมเมอรวยเกษยณจะเปนหนงในกลมทมอทธพล

มากทสดในตลาด ซงไมเพยงแตการมรายไดทเพมขน หากแตยงมความภกดตอตราสนคามากกวา

วยหนมสาว ทาใหผสงอายเหมาะทจะเปนกลมลกคาเปาหมายของธรกจ ความภกดไมไดจากดอยท

พฤตกรรมการซอในตราสนคาทชนชอบและมแนวโนมทจะซอซ าเทานน แตยงมความตานทานท

แขงแกรงตอการผลดเปลยนตราสนคา อนเปนผลทเกดจากทศนะเชงประสบการณทดตอตราสนคา

ทชนชอบ จนกวาจะมปจจยทสงผลกระทบมากพอทจะทาใหผสงอายเปลยนแปลงตราสนคาใหม

และเปนเรองทยากมากย งขนสาหรบคแขงในการแยงชงกลมลกคาเหลาน การศกษานจะมงไปท

ล กษณะเฉพาะทางจตวทยาการรคดของผบ รโภควยสงอาย ทอาจเปนไปไดวาสงผลใหเกด

พฤตกรรมตานทาน ซงการพยายามทาความเขาใจเกยวกบแนวโนมทางพฤตกรรมดงกลาว จะ

สำนกหอ

สมดกลาง

39

สามารถเปนแนวทางใหกบธรกจเพอรกษาระดบฐานลกคาเดมทมอย หรอความพยายามในการ

โนมนาวเปลยนแปลงกลมลกคาของคแขงมาเปนของตนเอง

Sigrid Nakrem (2011) ศกษาความสาคญของการวดคณภาพของการดแลในสถาน

บรบาล พบวา คณภาพของการดแลในสถานบรบาลระยะยาวตองมดวยกนอยางนอย 4 ดาน คอ

คณภาพของทพกอาศย คณภาพบคลากร คณภาพของการบรการ และคณภาพของสภาพแวดลอม

ทางสงคม ดงนนจงจาเปนทจะตองมตวชวดทครอบคลม เนนทงคณภาพของสถานทและการบรการ

ทตอบสนอง รวมถงผลลพธทางสขภาพ สามารถวดไดและมการประเมนผลทนาเชอถอ การรบร

เชงประสบการณของผสงอายและครอบครวเกยวกบคณภาพบรการชใหเหนวา สวนใหญตาง

มงเนนทางดานการมสขภาพกายและจตทด ความสมพนธระหวางบคคล สงแวดลอมทางสงคมท

ปลอดภย และบรการโดยบคลากรมออาชพทมการปฏบตอยางเคารพ รวมถงมการแสดงความ

คดเหนและกระบวนการตดสนใจรวมกนในการวางแผนการดแลระยะยาวของทมบคลากร ซง

ตวชวดคณภาพสถานบรบาลทมงหวงในอนาคต จะเปนเครองมอทสาคญตอการตรวจสอบคณภาพ

ของบรการและแสดงถงขอบกพรอง อนจะกอใหเกดความพยายามในการปรบปรงตอไป

จากการทผวจยไดศกษาคนควางานวจยทเกยวของกบธรกจสถานดแลผสงอายของ

ประเทศไทยและตางประเทศมาพอสมควรน น พบวา การศกษาวจยทเกยวของกบสถานดแล

ผสงอายในตางประเทศไดมผทาการศกษาวจยเปนจานวนมาก ทงในบรบทของบรการสาธารณะ

และบรบทเชงธรกจ เนองมาจากการตระหนกถงความสาคญจาเปนของสถานการณการ

เปลยนแปลงโครงสรางประชากรโลก ทสงผลใหเกดอตราการเพ มจานวนประชากรผสงอายมาเปน

ชวงระยะเวลาหนงแลว สงผลใหในหลายประเทศมการเตรยมพรอมรบมอกบผลกระทบทจะเกดขน

โดยมมาตรการในการดาเนนงานเพอรองรบ อนเกยวเนองถงรปแบบการจดสวสดการและบรการ

ทางสงคมโดยภาครฐและภาคเอกชน กอใหเกดความหลายหลายของสนคาและบรการรปแบบตางๆ

เพอตอบสนองความตองการทมลกษณะเฉพาะ ซงในสวนของการศกษาวจยทเกยวของกบธรกจ

สถานดแลผสงอายในประเทศไทย พบวา บรบทของสถานดแลผสงอายจะอยในรปแบบการจด

สวสดการสงคมโดยหนวยงานภาครฐเปนสวนใหญ

ดงนน การศกษาเกยวกบสถานดแลผสงอายจงยงเปนเรองทมความนาสนใจเปนอยางย ง

ทงน เนองมาจากการศกษาเกยวกบสถานดแลผสงอายในบรบทเชงธรกจของประเทศไทยมผศกษา

หรอกลาวถงเพยงจานวนนอย ซงจะเปนผลกอใหเกดการจากดขอบเขตขององคความรทครอบคลม

ในมตตางๆสาหรบการดาเนนธรกจ ทาใหผวจยมความตองการทจะศกษาวจยในหวขอ รปแบบและ

กลยทธการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย เพอขยายขอบเขตขององคความร รวมถงเปนแนวทาง

สาหรบผประกอบการในการตระหนกและเตรยมความพรอมในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

สำนกหอ

สมดกลาง

40

ตลอดจนการพฒนาศกยภาพของธรกจบรการผสงอาย อนเปนธรกจทสอดรบกบแนวโนมและ

บรบททางสงคมในปจจบนและอนาคตของประเทศไทยและของโลก ในการเปนสงคมผสงอาย

อยางสมบรณแบบตอไป

สำนกหอ

สมดกลาง

41

บทท 3

วธดาเนนการวจย

การวจย รปแบบและกลยทธการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย เปนการวจยเชงคณภาพ

(Qualitative Research)โดยผวจยเลอกใชแนวทางในการศกษาแบบปรากฏการณวทยา(Phenomenology)

ซงอาศยแนวคดและทศนะจากปรชญาปรากฏการณวทยาเปนเครองมอในการศกษาปรากฏการณ

และประสบการณของมนษย โดยมงทาความเขาใจความหมายประสบการณชวตทบคคลไดประสบ

มาเปนหลก การศกษาวาบคคลบอกเลาหรอบรรยายเกยวกบปรากฏการณตางๆทประสบไดดวย

การวเคราะห การรบร และตความหมาย โดยวตถประสงคหลกของการวจ ยคอการไดมาซง

ประสบการณทแตกตางอยางหลากหลายของผใหขอมลหรอกลมตวอยาง ดงนนในการวเคราะห

ผวจยจะเปรยบเทยบประสบการณของหลายๆบคคลเพอหาลกษณะรวมกนของประสบการณ (ชาย

โพธสตา, 2550: 189-191, อางถงใน พชญสน ชมภคา และพมพทอง สงสทธพงศ, 2552: 24) ผวจย

เลอกใชวธปรากฏการณวทยาในการวจย เนองจากในการเกบขอมลน นตองอาศยขอมลจาก

ประสบการณตรงของผประกอบการสถานดแลผสงอาย ทผานการตความหมายในประเดนการรบร

เกยวกบสภาวการณผสงอาย องคความรในแงมมตางๆและกลยทธการดาเนนธรกจ ตลอดจนปจจย

แหงความสาเรจในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย ในงานวจยผวจยเปนผเกบรวบรวมขอมล

ดวยตนเอง โดยเกบรวบรวมขอมลภาคสนามเปนหลกจากการสมภาษณแบบเจาะลกและการสงเกต

แบบไมมสวนรวม นอกจากนยงศกษาจากเอกสารตางๆทเกยวของ เพอใหไดขอมลทเปนประโยชน

ตอการวเคราะหใหไดมากทสด โดยมวธดาเนนการวจยเปนขนตอนดงตอไปน

1. การเลอกพนทศกษา

การวจยครงนผวจยไดเลอกพนทศกษาแบบเจาะจง(Purposive Selective) เพอใหได

ตวอยางทเหมาะสมกบวตถประสงคและลกษณะของการวจยเปนหลก โดยเลอกศกษาเฉพาะสถาน

ดแลผสงอายทตงอยในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล ดวยเหตผลสาคญคอ กรงเทพมหานคร

และปรมณฑลเปนพนททมประชากรอาศยอยอยางหนาแนน เนองจากมการอพยพเขามาเพอหางาน

ทาของแรงงานภาคชนบท ซงหนงในจานวนประชากรทเพมขนนนคอวยผสงอาย จงมสถานท

ใหบรการทางสงคมสาหรบผสงอายทงในสวนของภาครฐและภาคเอกชนตงอยอยางแพรหลาย เพอ

รบกบจานวนประชากรผสงอายทเพมมากขน และจานวนผสงอายทอยในสภาวะพงพง ทาใหผวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

42

สามารถเขาไปเกบขอมลของสถานดแลผสงอายอนเปนกลมประชากรทตองการศกษาไดอยางสะดวก

และรวดเรว

2. ผใหขอมลหลก

เนองจากผวจยไดทาการสบคนจากแหลงขอมลตางๆท วไปทสามารถเขาถงได และ

พบวาขนาดของประชากรทตองการศกษามจานวนไมแนชด ทาใหไมทราบขนาดประชากรทชดเจน

ดงนนผวจยจงกาหนดลกษณะประชากร โดยมคณสมบต ดงน

1. สถานดแลผสงอายในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑลทใหบรการในรปแบบของสถานพกฟน สถานดแล สถานบรบาล ศนยบาบดฟนฟสขภาพ และอนๆ โดยเปนสถาน

ประกอบการภาคเอกชนทมการจดกจกรรมใหบรการทางสขภาพสาหรบผสงอายแบบระยะสนและ

ระยะยาว ใหบรการการดแลรกษาในสถานททมทพกและสงอานวยความสะดวกครบครน เปน

สถานททนาเชอถอและเปนทรจก มการใหบรการทเปนมาตรฐาน ตลอดจนไดรบการยอมรบจาก

ผใชบรการหรอมประสบการณในการใหบรการผสงอายอยางนอย 1 ป

2. สถานดแลผสงอายจะตองเปนสมาชก Eldercare Thailand ซงเปนเวบไซดทใหขอมล

เกยวกบสถานดแลผสงอาย บรษทจดสงพนกงานดแลผสงอาย โรงเรยนสอนผชวยพยาบาล นก

กายภาพบาบดทบาน บทความใหความรเกยวกบสขภาพ และการดแลผปวย และไมมประวตการถก

รองเรยนจากผใชบรการ

ซงการเลอกกลมผใหขอมลหลกนน ผวจยไดใชวธการเลอกแบบเจาะจงเพอใหไดมาซง

ขอมล และต งอยบนเงอนไขของความสะดวกในการใหขอมลสถานประกอบการ โดยกลมผให

ขอมลหลกประกอบดวย

1. ผประกอบการธรกจสถานดแลผสงอายในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล

จานวน 7 คน เพอใหทราบขอมลเกยวกบรปแบบการดาเนนธรกจ หนาททางธรกจ กลยทธทใชใน

การดาเนนธรกจ และปจจยความสาเรจในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

2. บคลากรผใหบรการในสถานดแลผสงอายแหงละ 5 คน รวมจานวนทงสน 35 คน

เพอใหทราบถงการใหบรการทตอบสนองท งในสวนของคณภาพการบรการและมาตรฐานการ

ปฏบตงานในสถานดแลผสงอาย

โดยใชแบบสมภาษณตางชดกน จากขอมลพนฐานเหลานทาใหผวจยสามารถศกษาถง

บรบทของพนททผวจยจะเขาไปศกษา เพอนาไปสผลของการวจยเพอบรรลวตถประสงคตามทต ง

ไว อยางไรกตาม จานวนผใหขอมลหลกทใชในการเกบขอมลอาจมการเปลยนแปลงไปตามขอมลท

สามารถเกบรวบรวมไดหรอความอมตวของขอมล กลาวคอเมอทาการเกบขอมลจากไปไดชวง

สำนกหอ

สมดกลาง

43

ระยะเวลาหนง และขอมลทไดนนไมมความแตกตางหรอประเดนใหมๆเพมเตมนอกเหนอจาก

ขอมลทสามารถเกบรวบรวมได ผวจยกจะหยดทาการเกบขอมลจากกลมตวอยางทเหลอ แตหาก

ผวจยไดทาการเกบขอมลจากกลมตวอยางจนครบแลวพบวามขอมลทเปนประเดนใหมๆเพมขน

และมความแตกตางกนจากการเกบขอมลในแตละกลมตวอยาง ผวจยจะทาการขยายขอบเขตกลม

ตวอยางเพอใหไดขอมลทครอบคลมและครบถวนในทกประเดนทเกยวของกบบรบทของสงท

ตองการศกษา

3. เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจย (Research Instruments) เปนสงทผวจ ยนามาใชใหไดมาซง

ขอมล เพอนาไปวเคราะหแลวสรปออกมาเปนผลของการวจย เครองมอทใชในการวจยแบงออกได

หลายชนด แตละชนดจะมลกษณะและชอเรยกทแตกตางกนไปตามความเหมาะสมของวธการวจย

โดยเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลสาหรบการวจยในครงน ประกอบดวย

1. แบบสมภาษณ ซงเปนชดของคาถามทใชถามและใชจดบนทกคาตอบของการสมภาษณ

โดยผสมภาษณเปนผบนทกคาตอบทไดจากผใหสมภาษณ ซงการวจยในครงนผวจยเลอกใชแบบ

สมภาษณลกษณะกงโครงสราง โดยการสมภาษณแบบนผสมภาษณไมตองสรางขอคาถามตางๆไว

ลวงหนา ไมมการกาหนดคาถามคาตอบไวตายตวแนนอน เพยงแตก าหนดเปนแนวทางการ

สมภาษณไวคราว เๆทานน การสมภาษณแบบนจงมความยดหยนสง ผสมภาษณตองอาศยประสบการณ

และความชานาญเขาชวย โดยอาศยวตถประสงคในการวจ ยเปนหลกในการคนหาขอเทจจรง

ผสมภาษณและผถกสมภาษณจงมอสระในการถามตอบอยางเตมท ผวจยไดกาหนดหวขอประเดน

ของคาถาม เพอใชเปนแนวทางในการสมภาษณกลมผใหขอมลจานวน 2 ฉบบ โดยมรายละเอยด

ดงน

ฉบบท 1: ประเดนคาถามเพอใชเปนแนวทางการสมภาษณผประกอบการสถานดแล

ผสงอาย โดยแบงประเดนหลกของขอคาถามออกเปน 4 สวน ประกอบดวย

สวนท 1 รปแบบการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

สวนท 2 ประเมนองคกรและวเคราะหสภาวะตลาดและแนวโนมทางธรกจแขงขน

สวนท 3 กลยทธการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

สวนท 4 ปจจยทสงผลตอความสาเรจในการประกอบธรกจสถานดแลผสงอาย

ฉบบท 2: ประเดนคาถามสาหรบเพอใชเปนแนวทางการสมภาษณบคลากรผใหบรการ

โดยแบงประเดนหลกของขอคาถามออกเปน 5 สวน ประกอบดวย

สวนท 1 คณลกษณะของบคลากรผใหบรการ

สำนกหอ

สมดกลาง

44

สวนท 2 ประสบการณในการทางาน และลกษณะภาระงานทรบผดชอบ

สวนท 3 กลมผสงอายทมาใชบรการ

สวนท 4 ปญหา อปสรรค และขอจากดในการทางาน

สวนท 5 การประเมนผลการปฏบตงาน และการมสวนรวม

2. แบบสงเกต ผวจยจะทาสงเกตกลมผใหขอมลทระบไวขางตน โดยจะมงสงเกตท

บคลากรผใหบรการในสถานดแลผสงอาย ซงวธการสงเกตนน ผวจยจะทาการสงเกตกระบวนการ

ของการใหบรการ และปรากฏการณตางๆทเกดขนภายในสถานดแลผสงอาย รวมถงสภาพแวดลอม

ลกษณะอาคารสถานท และการดาเนนชวตประจาวนของผสงอาย

นอกจากแบบสมภาษณอนเปนเครองมอหลกทใชในกระบวนการเกบรวบรวมขอมล

และแบบสงเกตเพอเปรยบเทยบและยนยนความสอดคลองของกระบวนการเชงพฤตกรรมกบขอมล

ทสามารถรวบรวมได ผวจยยงไดใชเครองบนทกเสยง ซงเปนอปกรณสาคญทชวยในการเกบขอมล

เพอความสะดวกรวดเรว และสามารถเกบขอมลในการสนทนา การสมภาษณรายบคคล เพอใหได

ขอมลครอบคลมเนอหาครบถวน โดยเฉพาะขอมลสาคญๆทผวจยไมสามารถบนทกไวไดทนขณะ

ซกถามทงหมด เพอใหสามารถเกบขอมลทเปนประโยชนโดยไมตกหลน และไดขอมลทตรงตาม

วตถประสงคมากทสด

4. การสรางเครองมอในการวจย

การวจยครงน ผวจยไดสรางเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลการวจย โดยสราง

แบบสมภาษณประเภทกงโครงสรางเพอความยดหยนตอการเกบรวบรวมขอมล จานวน 2 ฉบบ

ผวจยไดดาเนนการตามขนตอนดงน

4.1 ศกษาทฤษฎ แนวคด หลกการจากหนงสอ ตารา เอกสารและงานวจย สอบถาม

บคคลทเกยวของกบการประกอบธรกจสถานดแลผสงอาย เพอนาขอมลทไดจากการศกษามาเปน

แนวทางประกอบในการสรางแบบสมภาษณ

4.2 ศกษาวตถประสงคของการวจย เพอกาหนดประเดนคาถามทตองการถามใหสอดคลอง

กบวตถประสงคในการวจย

4.3 กาหนดหวขอประเดนหลกและประเดนยอยของแนวคาถามสมภาษณ เพอชวยให

การสรางแนวประเดนคาถามเกดความครอบคลม และเออตอการไดมาซงขอมลทมรายละเอยด

เนอหาครบถวนตามวตถประสงคทผวจยตองการจะศกษา

สำนกหอ

สมดกลาง

45

4.4 พจารณาประเดนคาถามสมภาษณ วาแตละประเดนของขอคาถามนนมความเปน

ปรนยหรอความชดเจนทางภาษาเหมาะกบการถามกลมผใหขอมล และครอบคลมทกประเดนท

ตองการสมภาษณท งหมดหรอไม จากน นผวจยจะนาประเดนขอคาถามไปขอใหกรรมการ

ผทรงคณวฒ/อาจารยทปรกษาตรวจสอบวาประเดนขอคาถามทไดสรางขนน นวดไดตรงและ

ครอบคลมประเดนทตองการจะศกษาทงหมดแลวหรอไม

4.5 ปรบปรงประเดนคาถามสมภาษณ ตามคาแนะนาของกรรมการผทรงคณวฒ/อาจารย

ทปรกษา

5. การพทกษสทธผใหขอมล

ในการเกบขอมลผวจยไดคานงถงจรรยาบรรณผวจยและสทธผใหขอมล ต งแตเรมตน

กระบวนการเกบขอมลจนกระท งนาเสนอผลการวจย โดยแนะนาตนเองแกผใหขอมล พรอมท ง

บอกวตถประสงคการวจย วธการและขนตอนในการเกบขอมล ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการ

วจย ระยะเวลาทคาดวาจะใชในการสมภาษณพดคย พรอมทงแจงใหทราบวาขอมลทไดจากการวจย

เปนเพยงขอมลทางการศกษาเทานน ซงจะไมสรางความเสยหายใหกบกลมผใหขอมล โดยขอให

ผใหขอมลแจงถงความพรอมและความยนยอมทจะเปนผใหขอมลในการวจย รวมท งขออนญาต

บนทกขอมลตลอดการสมภาษณและเปดโอกาสใหผใหขอมลซกถามขอสงสยตางๆทเกยวกบการ

วจย ซงในระหวางการเกบขอมลหากมคาถามใดไมสะดวกใจทจะตอบกมอสระทจะไมตอบ และ

สามารถซกถามขอของใจเพมเตมจนมความกระจางได รวมท งสามารถยตการใหความรวมมอได

ตลอดเวลา นอกจากน ในการรายงานผลการวจย ผวจยจะใหความระมดระวงในการเผยแพรผล

การศกษาทผานการตรวจสอบความถกตองและความนาเชอถอแลวเทานน จะไมเผยแพรผลการศกษาท

ยงคลมเครอหรอยงไมไดตรวจสอบอยางรอบคอบ

6. แหลงทมาของขอมล

ในการเกบขอมลใหไดตามวตถประสงคทกาหนดไว ผวจยไดทาการเกบรวบรวมขอมล

จากแหลงขอมลตางๆดงน

6.1 แหลงขอมลปฐมภม (Primary Data Source) จากการสมภาษณแบบเจาะลก (In-

depth Interview) ในประเดนตางๆทผวจยใหความสนใจ ซงผใหขอมลคนสาคญมาจาก 2 กลม

ไดแก ผประกอบการธรกจสถานดแลผสงอายจานวน 7 คน และบคลากรผใหบรการในสถานดแล

ผสงอายจานวน 35 คน และจากการสงเกตแบบไมมสวนรวมผานการสงเกตเชงพฤตกรรมในการ

ปฏบตงานของบคลากรผใหบรการ

สำนกหอ

สมดกลาง

46

6.2 แหลงขอมลทตยภม (Secondary Data Source) การวจยเชงคณภาพน นอกจากการ

สมภาษณแบบเจาะลกอนเปนวธการหลกทผวจ ยใชในการเกบรวบรวมขอมล ผวจยยงใชวธ

การศกษาจากเอกสารตางๆทเกยวของรวมดวย ท งในรปแบบของเอกสารชนตนซงเปนเอกสาร

ตนฉบบ และเอกสารชนรองซงเปนเอกสารทมผรวบรวมเอาไวแลว อาท งานวจยทเกยวของ แผน

พบประชาสมพนธ หนงสอและเอกสาร บทความ คมอการประกอบธรกจสถานดแลผสงอาย

เวบไซดของสถานดแลผสงอายเชงธรกจของประเทศไทย และสงพมพอนๆทเกยวของ เพอใหไดขอมล

ประกอบการวจยมากทสด ซงวธการเกบรวบรวมขอมลจากการศกษาเอกสารน จะเปนแนวทางท

ชวยใหผวจยสามารถกาหนดประเดนสาคญ แนวคดนา วเคราะหจบประเดนทาความเขาใจ คนหา

ความหมาย เชอมโยงความสมพนธ และนาไปสการสรางขอสรปแบบอปนยเพอตอบโจทยของการ

วจย

7. การบนทกขอมลภาคสนาม

การศกษาภาคสนาม การบนทกจะชวยทาใหการศกษาภาคสนามในการวจยครงนม

ความสมบรณหรอมคณภาพ เพราะหากใชเพยงการจาอยางเดยว อาจจะทาใหขอมลขาดหายหรอ

คลาดเคลอนไปได โดยผวจยไดทาการบนทกขอมลภาคสนามซงเปนขอมลจากการสนทนาพดคย

หรอการสมภาษณ เพอใหเกดบรรยากาศทเปนกนเองมากทสดและไมใหเกดความระแวงระหวาง

ผวจยกบผใหขอมล จงทาการบนทกหลงจากเสรจสนการสนทนา แตในบางครงผวจยไดขออนญาต

ผใหขอมลใชเทปบนทกเสยงชวยเกบขอมลในกรณทเปนขอมลทสาคญๆมากและไมสามารถจดจา

ไดทงหมด มประโยชนเพอใหสามารถเกบขอมลไดมากทสดโดยไมตกหลน และขอมลทไดเปนจรง

มากทสด ทงนผวจยไดสรางความสนทสนมไววางใจและเปนกนเอง ทาใหการสนทนามความเปน

ธรรมชาตมากทสด และหลงจากนนผวจยจะรบถอดเทปบนทกเสยงทนท

8. ระยะเวลาทใชในการเกบรวบรวมขอมล

ระยะเวลาทใชในการเกบรวบรวมขอมลทงสน 3 เดอน โดยแบงเปน 3 ระยะ คอ

ระยะท 1 หลงจากทผวจ ยไดศกษาแนวคด ทฤษฏ และผลงานวจยทเกยวของ จงได

ดาเนนการเกบรวบรวมขอมลพนฐานเกยวกบสถานดแลผสงอาย เพอนามาประกอบการเขยน

โครงการวจยโดยใชเวลาประมาณ 1 เดอน ตงแตเดอน มถนายน พ.ศ. 2556

สำนกหอ

สมดกลาง

47

ระยะท 2 เรมตงแตเดอน กรกฎาคม - กนยายน พ.ศ. 2556 ในระยะนผวจยไดเขาไปคลก

คลกบผประกอบการสถานดแลผสงอาย พรอมท งสงเกต สมภาษณ ตลอดจนเขาไปมสวนรวมใน

กจกรรมตางๆ โดยทาการวเคราะหขอมลไปพรอมๆกนและเรมเขยนใหอาจารยทปรกษาตรวจสอบ

ใหคาแนะนาปรบปรงแกไขเปนระยะๆ

ระยะท 3 เรมตงแตเดอน ตลาคม พ.ศ. 2556 หลงจากผวจยไดทาการเกบรวบรวมขอมล

เสรจแลว เมอเกดปญหาทจาเปนตองเกบรวบรวมขอมลเพมเตม ผวจยจะเขาไปในพนทศกษาอกเปน

ระยะๆ เพอเกบขอมลจนกวาจะไดขอมลทชดเจนสมบรณทจะสามารถตอบคาถามไดตรงประเดน

เพอเขยนรายงานผลการวจย

9. การวเคราะหขอมล

ในแตละครงทผวจ ยไดเขาไปยงพนทในการศกษาเพอทาการเกบรวบรวมขอมลน น

ผวจยจะนาขอมลทไดจากการจดบนทกและการถอดเทปบนทกเสยงมาลาดบเหตการณ เรยบเรยง

แยกประเภท และจดหมวดหมตามประเดนตางๆ รวมถงการวเคราะหขอมลและเชอมความสมพนธ

ไปสขอสรปช วคราวทกระทาไปพรอมกบการเกบขอมล ทาใหผ วจยเหนภาพโครงสราง

ความสมพนธของขอมลและทศทางการวจยไดดยงขน โดยผวจยไดอาศยวธการวเคราะหเชงพรรณนา

(Description Analysis) ผานการตความทไดจากการสมภาษณ รวมกบการวเคราะหขอมลเชงเนอหา

ทไดจากการศกษาเอกสารตางๆ ดงนน การมกรอบความคด ทฤษฎ ทหลากหลายจะชวยวเคราะห

ขอมลไดลกซง และนาไปสการสรางขอสรปทตอบโจทยของการวจย

10. การตรวจสอบขอมล

สาหรบการตรวจสอบความถกตองตรงประเดนและความนาเชอถอของขอมล ผวจยได

ใชวธการตรวจสอบขอมลแบบสามเสา (Data Triangulation) ในดานของขอมล โดยนาขอมลทได

จากการเกบรวบรวมในเวลา สถานท และกลมผใหขอมลทตางกนมาวเคราะหวาขอมลทไดมความ

สอดคลองกนระหวางผใหขอมลหลกกบแนวคาถามหรอไม และตรวจสอบขอมลแบบสามเสาใน

ดานวธการรวบรวมขอมล ดวยการใชวธเกบรวบรวมขอมลตางกนเพอรวบรวมขอมลเรองเดยวกน

ซงการวจยในครงนผวจยไดใชวธการสมภาษณควบคกบการศกษาจากเอกสาร เพอเปนการยนยน

และหาขอสรปขอมลนนใหเกดความชดเจน สวนขอมลทเปนทสงสยไมสามารถพสจนทราบได

หรอขาดความนาเชอถอ ผวจยจะไมนาขอมลนนมาใช และถาไดขอมลไมเพยงพอทจะศกษากจะทา

การเกบขอมลเพมเตมใหสมบรณ และสอดคลองกบความเปนจรงตามประสบการณของกลมผให

ขอมลมากทสด

สำนกหอ

สมดกลาง

48

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลและการนาเสนอผลการวเคราะห เพอใหเปนไปตามวตถประสงค

ของการวจยเรอง “รปแบบและกลยทธการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย” ในเขตกรงเทพมหานคร

ผวจยใชวธการสมภาษณแบบเจาะลก ซงมลกษณะเปนแบบสมภาษณกงโครงสราง โดยทาการเกบ

ขอมลจากผประกอบการธรกจสถานดแลผสงอายและบคลากรผใหบรการในสถานดแลผสงอาย

จานวน 7 แหง ไดแก 1) ศนยพยาบาลพเศษ 24 ชวโมง เฮอนสวสด 2) สถานบาบดฟนฟ บ-เวลล

เฮลธแคร 3) กดแคร เนอรสซงโฮม 4) ศนยดแลผสงอายและบาบดผปวย สไมลด เนอรสซงโฮม

5) 101 โฮมแคร 6) ศนยดแลผสงอาย ลฟว งเวล และ 7) เบสแคร เนอรสซงโฮม เพอทาการเกบ

รวบรวมขอมลเกยวกบรปแบบและกลยทธการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอายจากผประกอบการ

และบคลากรผใหบรการในสถานดแลผสงอาย โดยไดรบความอนเคราะหทางดานการประสานงาน

รวมถงการใหสมภาษณจากผทเกยวของ เพอทาการศกษาถงรปแบบและหนาททางธรกจ มาตรฐาน

การจดบรการ กระบวนการบรหารและการจดการองคกร ลกษณะของบรการทตอบสนอง ตลอดจน

ทาการวเคราะหความสอดคลองของขอมลทไดรบกบพฤตกรรมเชงปฏบตการ การสมภาษณเพอ

เกบขอมลสถานประกอบการทดาเนนธรกจสถานดแลผสงอายในครงน สามารถแบงขอมลนาเสนอ

ออกเปน 5 สวน ประกอบดวย

สวนท 1 รปแบบและหนาทในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

สวนท 2 มาตรฐานการจดบรการของธรกจสถานดแลผสงอาย

สวนท 3 การประเมนองคกรและวเคราะหสภาวะตลาดและแนวโนมของการแขงขน

สวนท 4 กลยทธการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

สวนท 5 ปจจยทสงผลตอความสาเรจในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

จากการเปลยนแปลงเขาสสงคมผสงอายในประเทศไทย รวมท งการขยายตวของโรค

เรอรง สงผลใหผสงอายอยในภาวะพงพาและตองการการดแลเพมขนท งภายในครอบครวและการ

ดแลในสถานบรการ ประกอบกบผลการศกษาสถานดแลผสงอายระยะยาวในประเทศไทย ของ

สถาบนวจยระบบสาธารณสขและมลนธสถาบนวจยและพฒนาสงคมไทยในป พ.ศ.2552 ชใหเหนวา

สถานบรการดแลผสงอายระยะยาวของประเทศไทย รอยละ 43.5 หรอเกอบครงเปนสถานบรบาล

จานวน 60 แหง รองลงมาเปนบานพก/สถานสงเคราะหคนชรา จานวน 44 แหง (รอยละ 31.9)

สำนกหอ

สมดกลาง

49

สถานดแลระยะยาวในโรงพยาบาลจานวน 25 แหง (รอยละ 18.1) สถานทใหการชวยเหลอในการ

ดารงชวต จานวน 6 แหง (รอยละ 4.3) และสถานดแลผปวยระยะสดทาย จานวน 3 แหง (รอยละ

2.2) สถานบรการดแลผ สงอายระยะยาว สวนใหญครงหนง รอยละ 49.3 กระจกอยใน

กรงเทพมหานคร ดงตารางท 1

ตารางท 1 จานวนและรอยละของสถานบรการดแลผสงอายระยะยาว จาแนกตามรายภาค พ.ศ.2552

ประเภท/ภาค เหนอ ตะวนออก

เฉยงเหนอ กลาง กรงเทพมหานคร ใต

1. บานพก/สถานสงเคราะหคนชรา 4 9 19 7 5

2. สถานทใหการชวยเหลอในการ

ดารงชวต

2 - 3 1 -

3. สถานดแลระยะยาวในโรงพยาบาล 2 3 2 18 -

4. สถานบรบาล 2 - 17 41 -

5. สถานดแลผปวยระยะสดทาย - 1 1 1 -

รวม 10

(7.25%)

13

(9.42%)

42

(30.43%)

68

(49.26%)

5

(3.62%)

ทมา: สถาบนวจยระบบสาธารณสขและมลนธสถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย, “โครงการศกษา

สถานดแลผสงอายระยะยาวในประเทศไทย,” รายงานของสถาบนวจยระบบสาธารณสขและมลนธ

สถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย, 2552

จากจานวนสถตสถานบรการดแลผสงอายระยะยาวดงกลาวทมอยอยางแพรหลายและม

การกระจกตวอยในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล ซงแสดงถงจานวนความตองการการดแล

ในสถานบรการผสงอายทเพมมากขน ทาใหผวจยมความตองการศกษาเรอง รปแบบและกลยทธ

การดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย โดยผลการวเคราะหขอมลในแตละสวนมรายละเอยด ดงน

สวนท 1 รปแบบและหนาทในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

1. รปแบบการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

จากการศกษาพบวา สถานดแลผสงอายภาคเอกชนมลกษณะเปนสถานบรการทาง

สขภาพสาหรบผสงอาย ครอบคลมในดานของการดแลทวไป การใหการบาบดฟนฟสขภาพ การพกฟน

สำนกหอ

สมดกลาง

50

ตลอดจนการใหบรการการรกษาทางการแพทยตามความเชยวชาญและศกยภาพของสถานดแล

ผสงอายแตละแหง เปนผลใหมความหลายหลากของการใหบรการ ต งแตการดแลสขภาพพนฐาน

อนามยเบองตนจนถงการทาหตถการ ครอบคลมในสวนของผปวยสงอาย ผสงอายทชวยเหลอตวเอง

ไมได ผสงอายทตองการผดแล และผสงอายทปวยดวยโรคทตองเขารบการรกษาอยางตอเนอง

โดยมรปแบบการใหบรการทงในแบบระยะสนและระยะยาว โดยใหบรการการดแลรกษา ทพกอาศย

และสงอานวยความสะดวกครบครน มการดแลสขภาพสาหรบโรคทวไปหรอโรคเฉพาะทาง การ

ตรวจวนจฉยและใหคาปรกษา รวมถงใหการรกษาตามสภาพความเจบปวย โดยแพทยเวชปฏบต

และแพทยเฉพาะทางรวมกบการพยาบาล ภายใตการวางแผนดแลแบบองครวม เนนการใชทกษะ

และความสามารถพเศษสาหรบการดแลผสงอายเฉพาะบคคลตามระดบความตองการทตางกน

พรอมการใหบรการทถกสขลกษณะและการดแลตลอด 24 ชวโมง ภายใตบรรยากาศรมรนและเปน

ธรรมชาต เพอตอบสนองความตองการทมากกวาทางดานสขภาพใหไดคณภาพสงสด

“เบสแคร เนอรสซงโฮม ศนยดแลฟนฟสขภาพผสงอายและผปวยระยะพกฟน พรอม

ใหการดแลบคคลอนเปนทเคารพรกของทาน โดยทมผเชยวชาญมความรและประสบการณดานการ

ดแลผสงอายโดยตรง ภายใตการวางแผนดแลแบบองครวม พรอมการใหบรการทถกสขลกษณะ

สะอาด ปลอดภย เอาใจใส มเจาหนาทดแลตลอด 24 ชวโมง และทสาคญคอสามารถไววางใจไดวา

ผสงอายทกทานจะไดใชชวงเวลาพกฟนอยางอบอนและไมวาเหว ภายใตบรรยากาศรมรนและเปน

ธรรมชาต นบแตกาวแรกทเขามา” (เบสแคร เนอรสซงโฮม, 2556)

“ศนยดแลผสงอายและบาบดผปวย สไมลด เนอรสซงโฮม ใหบรการดแลผสงวย

คณพอคณแมจะไมถกทอดทง เพราะทางศนยมทมแพทย พยาบาล ผชวยพยาบาล คอยใหการดแล

ตลอดเวลา ดวยหองพกสบายแบบบาน อาหารสะอาด ผกปลอดสารพษจากโครงการหลวง รวมถง

อาหารเสรมทปลอดภยเพมความแขงแรง ตอตานการเกดโรค” (สไมลด เนอรสซงโฮม, 2556)

“กดแคร เนอรสซงโฮม สถานดแลผสงอายและผปวยระยะพกฟนโดยทมแพทย

ผเชยวชาญ พรอมดวยอปกรณทางการแพทย สภาพแวดลอมในบานทสะอาด และบรรยากาศ

โดยรอบทเตมไปดวยธรรมชาต เราจะทาใหรสกวาทนคอบานและรกคณเหมอนครอบครว” (กดแคร

เนอรสซงโฮม, 2556)

โครงสรางองคกร

จากการศกษา พบวา สถานดแลผสงอายสวนใหญมการขนทะเบยนจดต งสถาน

ประกอบการเพอดาเนนกจกรรมทางธรกจกบกรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชย ซงสวนใหญ

มการขนทะเบยนธรกจในรปแบบของหางหนสวนจากดและบรษทจากด มสถานภาพเปนนตบคคล

ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย การขนทะเบยนของสถานประกอบการสวนใหญมการขน

สำนกหอ

สมดกลาง

51

ทะเบยนในหมวดธรกจและมวตถประสงคของการจดตงทแตกตางกน นอกจากนยงพบวา สถานดแล

ผสงอายบางแหงไดมการขนทะเบยนกบกองการประกอบโรคศลปะ ซงเปนการขออนญาตประกอบ

ธรกจในรปแบบสถานพยาบาล ตามพระราชบญญตสถานพยาบาล พ.ศ. 2541 และพระราชบญญต

สถานพยาบาล (ฉบบท 2) พ.ศ. 2547 ซงเปนไปตามกฎกระทรวงวาดวยการประกอบกจการ

สถานพยาบาล พ.ศ. 2545 รวมถงไดมการเขารวมเปนสมาชกสมาคมผสงอายของโรงพยาบาล

สมาชกของสมาคมผสงอาย และไดรบการรบรองจากสมาคมสงเสรมธรกจบรการผสงอายไทยอก

ดวย ทงน ความหลายหลายของการขนทะเบยนกบทางหนวยงานราชการนนเปนผลมาจากการท

ปจจบนยงไมมมาตรการกากบดแลควบคมคณภาพของสถานประกอบการโดยหนวยงานภาครฐ

และไมมกฎหมายหรอพระราชบญญตรองรบการจดตงสถานประกอบการลกษณะนอยางชดเจน จง

ทาใหมความหลากหลายของการขนทะเบยน

“เฮอนสวสดจดทะเบยนจดตงธรกจเมอวนท 10 พฤศจกายน พ.ศ. 2549 นามของหาง

หนสวนจากดเฮอนสวสด ซงเปนนตบคคลประเภทหางหนสวนจากด เลขท 0103549039076 ทน

จดทะเบยน 500,000 บาท ในหมวดธรกจท 81100 ซงเปนกจกรรมสนบสนนการอานวยความสะดวก

แบบเบดเสรจ โดยมวตถประสงคเพอรบจาง” (กรมพฒนาธรกจการคา, 2557)

“101 โฮมแครจดทะเบยนจดตงธรกจเมอวนท 30 กนยายน พ.ศ. 2556 ซงเปนการจด

ทะเบยนนตบคคลประเภทหางหนสวนจากด เลขท 0103556060395 ทนจดทะเบยน 1,000,000 บาท

ในหมวดธรกจท 87301 ซงเปนกจกรรมการดแลรกษาในสถานททมทพกและมคนดแลประจา

สาหรบผสงอาย โดยมวตถประสงคเพอใหบรการรบดแลผสงอาย” (กรมพฒนาธรกจการคา, 2557)

“สถานดแลผสงอาย ลฟว งเวล จดทะเบยนจดตงธรกจเมอวนท 27 มนาคม พ.ศ. 2556

นามของบรษท ลฟว งเวลวฒนะ จากด ซงเปนนตบคคลประเภทบรษทจากด เลขท 0105556054281

ทนจดทะเบยน 5,000,000 บาท ในหมวดธรกจท 87301 ซงเปนกจกรรมการดแลรกษาในสถานทท

มทพกและมคนดแลประจาสาหรบผสงอาย โดยมวตถประสงคเพอประกอบกจการสถานบรบาล

ผสงอายและผปวยพกฟน ศนยกายภาพบาบด สปา สนทนการ และนวดเพอสขภาพ” (กรมพฒนา

ธรกจการคา, 2557)

โดยในสวนของลกษณะโครงสรางองคกร พบวา สถานดแลผสงอายสวนใหญมการ

จดโครงสรางองคกรแบบงายและไมเปนทางการ มลกษณะการบรหารงานแบบครอบครว โดยอาศย

พนฐานทางดานผลประโยชนและสายสมพนธฉนทเพอน ลกษณะของความสมพนธภายในจงไมม

กฎเกณฑขอบงคบทแนนอน ในดานการจดสรรงานนนจะแบงตามหนาทหรอลกษณะงานทตองทา

ตามความถนดและความชานาญของแตละบคคล ทาใหมลกษณะความเปนทางการนอยและมชวง

การควบคมกวาง ซงการจดการตามหนาทหลกดงกลาวจะทาใหเกดประสทธภาพ นอกจากนยงใช

สำนกหอ

สมดกลาง

52

ทมเปนศนยกลางในการตดตอประสานงาน และสนบสนนใหผปฏบตงานมอานาจหนาทความ

รบผดชอบ ดวยวธการกระจายอานาจใหบคลากรคนอนๆในทมตดสนใจและดแลรบผดชอบงาน

ทงหมด มอสระในการตดสนใจดาเนนการในเรองตางๆ จงทาใหงายตอการประสานงานและการ

ควบคมตดตามผล อกทงกอใหเกดความยดหยนคลองตว เปดกวาง และปรบตวไดงาย ซงลกษณะ

โครงสรางดงกลาวขางตนนนจะแตกตางจากสถานดแลผสงอายทมสถานภาพเปนนตบคคลประเภท

บรษทจากด อาท สถานดแลผสงอาย ลฟว งเวล เปนสถานประกอบการทมผถอหนในกจการ เจาของ

สถานประกอบการจะทาหนาทในการกาหนดกลยทธทางการตลาดเพอสรางมาตรฐานในการใหบรการ

มผจดการศนยเพอดแลรบผดชอบภาพรวมของการปฏบตงาน และมบคลากรฝายตางๆในการปฏบต

หนาทในการใหบรการผสงอาย ดงนนจะเหนไดวารปแบบการดาเนนธรกจจะมลกษณะทสมพนธ

กบการจดโครงสรางองคกร ซงจะสงผลตอความซบซอนของการดาเนนงานทแตกตางกน

“เปนการบรหารงานแบบครอบครว โดยมพชายเปนหมอและตนเองจะมหนาทดแล

ความเรยบรอยทกอยางในศนย บญชการเงน ประสานงานกบญาตผปวย รวมท งประเมนอาการ

ตางๆของผสงอายทดแลทกวน ซงทางศนยจะมผบรหารแค 2 คน คอ พชายและตนเอง รองลงมาคอ

ตาแหนง PN, NA จะทาหนาทเหมอนผชวยทคอยดแลความเรยบรอยทกอยางของทางศนย โดย

รบคาสงโดยตรงจากผบรหาร และอกตาแหนงคอแมบาน/แมครว มหนาททาความสะอาดศนยและ

ทาอาหารตามหลกโภชนาการทเหมาะสมกบผสงอาย” (อสยะ อษณกรกล, 2556)

“มผถอหนทเปนหมอและบคคลทวไปรวมท งหมด 10 คน ทาหนาทในการกาหนด

กลยทธทางการตลาดตางๆเพอสรางมาตรฐานในการบรหาร และมผจดการประจาแตละศนยทาหนาท

ในการดแลความเรยบรอยทกๆดาน รองลงมาคอระดบซปเปอรไวเซอรหรอหวหนาเวรซงจะทา

หนาทดแลการปฏบตหนาทของเจาหนาททกคน สวนเจาหนาทกจะมการกาหนดตาแหนงหนาท

ของแตละคนไวอยางชดเจน มหนาทในการดแลผปวยสงอายอยางใกลชดและเอาใจใสอยางเตมท”

(พลกฤษณ ชตพงษ, 2556)

“เปนการบรหารงานแบบครอบครว โดยมนองชายทาหนาทฝกอบรมเจาหนาทใน

การดแลผสงอาย และตนเองทาหนาทในการบรการลกคา ตดตอญาต รวมท งดแลความเรยบรอย

โดยภาพรวมทงหมด ซงจะมผบรหารแค 2 ทาน คอ นองชายกบตนเอง” (ชลฤทย คามงคล, 2556)

“ทางศนยมหมอเปนเจาของทาหนาทดแลความเรยบรอยทวไป มผจ ดการศนยทา

หนาทคอยดแลเรองการทางานของเจาหนาทและสอนเจาหนาทในการทางาน สวนเจาหนาทจะดแล

ผปวยสงอายตามความรบผดชอบของตนเองทไดรบมอบหมาย” (ศรจนทร ยงบรรทม, 2556)

สำนกหอ

สมดกลาง

53

ลกษณะของการบรการ

ลกษณะการใหบรการของสถานดแลผสงอาย โดยสวนใหญใหบรการเกยวกบการดแล

กจวตรประจาวนของผสงอายทวไปตลอด 24 ชวโมง เชน ดแลความสะอาดของรางกาย การขบถาย

การเดนและชวยเหลอในการทากจกรรมตางๆ ดแลอาการเจบปวยโดยจดยาตามคาแนะนาของแพทย

จดอาหารใหเหมาะสมกบโรคและถกหลกโภชนาการ ทากายภาพบาบด ตรวจสขภาพอนามย

พนฐาน วดความดน ผสงอายทมาใชบรการสวนใหญจะปวยเปนอมพฤกษ อมพาต นอกจากน

ยงมกจกรรมนนทนาการและกจกรรมตางๆทนอกเหนอไปจากบรการหลก ไดแก การทา

กายภาพบาบดเบองตน การจดงานตามเทศกาลตางๆ กจกรรมทศนาจร การจดกจกรรมทางศาสนา

มทมแพทยและพยาบาลเขาเย ยมตรวจสขภาพและใหคาแนะนา ไมไดท าการรกษาแบบ

โรงพยาบาลหรอเปลยนแปลงการรกษาของแพทยเจาของไขเดมแตอยางใด ทาใหผสงอายไดรบการ

ดแลทกสวนเกยวกบผสงอายอยางใกลชด ทงนยงพบวา สถานดแลผสงอายจานวนหนงมลกษณะ

ของการบรการทเกยวเนองทางการแพทยอกดวย เบองตนพบวา ลกษณะผใชบรการหรอกลมเปาหมาย

แบงออกเปน 3 กลมหลกๆ ไดแก 1) ผสงอายทชวยตวเองได 2) ผสงอายหรอผปวยพกฟนทตองการ

ความชวยเหลอ และ 3) ผสงอายหรอผปวยพกฟนทตองการความชวยเหลอหรอตองการการดแล

เปนพเศษ ซงในปจจบนผใชบรการสถานดแลผสงอายสวนใหญจะอยในชวงอายระหวาง 65-80 ป

ทงน การบรการดานสขภาพโดยรวมจงเปนการเนนการบรการเพอฟนฟสขภาพ ใหบรการแก

ผสงอายทตองการการดแลดานการรกษาพยาบาลอยางใกลชด การชวยเหลอในการดาเนนกจวตร

ประจาวนแกผสงอายทเจบปวยดวยโรคเรอรงหรออยในภาวะพงพา ผใชบรการทเขามาใชบรการท

สถานดแลผสงอายจงไมไดอยในภาวะวกฤต หากแตถาผสงอายเกดภาวะวกฤตขนจะไดรบการ

ชวยเหลอเบองตน และมการสงตอไปยงโรงพยาบาลทใหบรการดานสขภาพทมความพรอมตอไป

รวมถงการบรการจดสงบคลากรเพอใหบรการนอกสถานทอกดวย

“ภาระงานทรบผดชอบอยคอ วดความดน อาบน า ปอนอาหาร ทากายภาพบาบด ดแล

ความเรยบรอยโดยทวไปของผสงอาย ซงลกษณะผสงอายทมาใชบรการท นสวนใหญจะเปน

ผสงอายททงเดนได กนได และผทไมสามารถเดนได ตองใหอาหารทางสายยาง โดยผสงอายทมา

อยทนมอายประมาณ 70 ปขนไป สวนใหญเปนอมพฤกษ อมพาต และอลไซเมอร” (ชน แซเกา,

2556)

“ลกษณะของผสงอายทเขามาใชบรการทนสวนใหญจะเปนผสงอายทไมสามารถ

ชวยเหลอตวเองได ปวยเปนอมพฤกษ อมพาต หรอผสงอายทเพงจะออกมาจากโรงพยาบาล

ตองการพกฟนสภาพรางกาย ผสงอายทลกหลานไมมเวลาดแล และผสงอายทปวยและมโรค

ประจาตว เชน โรคเบาหวาน โรคความดน เปนตน” (บญเหรยญ สดประเสรฐ, 2556)

สำนกหอ

สมดกลาง

54

จากการศกษาพบวา จานวนบคลากรผใหบรการตอจานวนผใชบรการของสถานดแล

ผสงอายสวนใหญอยทอตราสวน 1:2 (3) กลาวคอ บคคลากรหรอเจาหนาทผใหบรการ 1 คน จะ

ดแลผสงอาย 3 คน เพอความทวถงและครอบคลมในการใหบรการทตอบสนองความตองการ

ของผสงอายไดมากทสด สถานดแลผสงอายดงกลาวเปนการดาเนนธรกจขนาดกลางและขนาดยอม

ดงนนความสามารถในการรองรบผมาใชบรการจงแปรผนตามขนาดของธรกจ สามารถรองรบผมาใช

บรการไดต งแตจานวน 6 - 40 คน ทงนขนอยกบความสามารถในการใหบรการของสถานดแล

ผสงอายแตละแหง ซงปกตผใชบรการในสถานดแลผสงอายแตละแหงจะมจานวนคงท ไมคอยม

การเปลยนแปลง โดยขนตอนการเขาใชบรการหรอเกณฑการพจารณารบผสงอายเขาพกอาศยใน

สถานบรการ ปกตทวไปจะรบผสงอายทกคนทมความตองการทจะมาใชบรการ ไมมหลกเกณฑใน

การเลอกผสงอายทชดเจน ทงนผสงอายทจะเขาใชบรการตองสงประวตการรกษา แจงขอมลเกยวกบ

โรคประจาตว ระบความตองการในการรกษาหรอดแล เพอสะดวกตอการใหบรการอยางถกตอง

เหมาะสมเฉพาะราย ไมรบผสงอายทมอาการปวยหนกมากเกนไป และตองไมมปญหาทางดานจต

เวช โดยผสงอายจะตองเตรยม 1) สาเนาทะเบยนบานของผสงอายและญาต 2) สาเนาบตรประจาตว

ประชาชนของผสงอายและญาต 3) บตรทองผสงอาย/บตรสทธเบกคารกษาพยาบาล 4) บตร

ประจาตวผปวยจากโรงพยาบาลทรบการรกษาอย และ 5) ของใชสวนตวและยารกษาโรคประจาตว

“มเจาหนาทประจาศนยท งหมด 8 คน เจ าหนาท 1 คน ทาหนาทดแลผสงอาย

ประมาณ 3 คน ทางศนยมความสามารถในการรองรบผใชบรการได 17 คน มเตยงอยท งหมด

จานวน 17 เตยง ซงในแตละเดอนจะมการเปลยนแปลงขนลงอยทระหวาง 15-17 เตยง ผสงอายทจะ

เขามาใชบรการทศนยจะตองไมเปนโรคตดตอหรอโรครายแรง เชน โรคมะเรง โรคเอดส หรอ

โรคตดตอตางๆ ซงจะตองเตรยมสาเนาบตรประจาตวประชาชนของผปวยและญาตของผปวย ตอง

วางเงนมดจาลวงหนา 1 เดอน และมการวางเงนคาประกนอกประมาณครงหนงของคาใชจายแตละ

เดอน” (อสยะ อษณกรกล, 2556)

“โดยปกตทางศนยจะรบผสงอายทกคนทตองการจะมาใชบรการ ยกเวนเฉพาะ

ผสงอายทมปญหาทางจตเวช โรควณโรค และโรคตดตออนๆททางศนยจะไมรบ ซงการเขาใช

บรการจะตองเตรยมสาเนาบตรประจาตวประชาชนทงของผสงอายและญาตของผสงอายมาใหทาง

ศนยดวย” (พลกฤษณ ชตพงษ, 2556)

“ทางศนยจะรบทกคน ไมมหลกเกณฑในการเลอก เพราะลกคาทกคนตองการการ

ดแล ถอวาชวยเหลอทกคนอยางเทาเทยมกน โดยเอกสารทตองนามาใหกบทางศนยคอ สาเนาบตร

ประจาตวประชาชนและสาเนาทะเบยนบานของผสงอายและญาต” (ศรจนทร ยงบรรทม, 2556)

สำนกหอ

สมดกลาง

55

อตราคาบรการของสถานดแลผอาย สามารถพจารณาออกเปน 3 ลกษณะไดแก1)

อตราคาบรการรายวน เรมตนท 500 -1000 บาทตอคนตอเดอน 2) อตราคาบรการรายเดอน เรมตนท

12,000-30,000 บาทตอคนตอเดอน 3) อตราคาจดสงบคลากร/เจาหนาท ผชวยพยาบาลเพอให

บรการนอกสถานทรายวน เรมตนท 1,000-1,200 บาทตอวน ทงน อตราคาบรการของสถานดแล

ผสงอายแตละแหงจะพจารณาตามลกษณะอาการความเจบปวยและบรการตามความตองการของ

ผสงอายแตละคน โดยอตราคาบรการเบองตนนนอาจจะครอบคลมหรอไมครอบคลมคาใชจายใน

สวนของคาอาหาร ของวาง คาของใชสวนตว คาแผนรองซบ คาบรการพยาบาลพเศษเฝาไขเฉพาะ

บคคล คาทากายภาพทเฉพาะเจาะจงเพอฟนฟสมรรถภาพรางกายโดยนกกายภาพบาบด คายา และ

เวชภณฑทางการแพทยอนๆ คายานพาหนะรบสง รวมถงการดแลรกษาโรคประจาตว ทงนขนอย

กบเงอนไขทระบไวสาหรบสถานดแลผสงอายแตละแหง

“ผสงอายทตองการจะเขามาใชบรการจะตองไมเปนโรคตดตอ และจะตองเตรยม

สาเนาบตรประจาตวประชาชนของผปวยและญาตของผปวยมาใหกบทางศนยในวนทมาใชบรการ

คาใชจายเดอนละ16,000 บาทตอคน หรอมากกวาขนอยกบอาการของผสงอาย ราคาดงกลาวจะรวม

คาอาหาร 3 มอ และอาหารวางตางๆ ทางศนยสามารถรองรบลกคาทมาใชบรการได 20 คน มเตยง

อยทงหมด 20 เตยง ซงจานวนลกคาจะมการเปลยนแปลงขนลงอยทระหวาง 7-8 เตยงตอเดอน” (นชจร

เพงปภาร, 2556)

“โดยปกตทางศนยจะรบผสงอายทกคนทตองการใชบรการ ยกเวนเฉพาะผสงอายทม

ปญหาทางจตเวช โรควณโรค และโรคตดตออนๆททางศนยจะไมรบ ซงการเขาใชบรการจะตอง

นาสาเนาบตรประจาตวประชาชนทงของตวเองและญาตมาใหทางศนยดวย โดยเจาหนาท 1 คน จะ

ดแลผสงอาย 2 คน ซงทางศนยสามารถรองรบผสงอายได 40 คน มเตยงอยท งหมด 40 เตยง ในแต

ละเดอนจะอยขนลงอยท 38-40 คน ซงปกตจะเตมเกอบทกเดอนและไมคอยมการเปลยนแปลงมาก

คาบรการเดอนละ 20,000 บาท ซงรวมอาหาร 3 มอ อาหารวาง กายภาพบาบด การตรวจของแพทย

และการพาเทยวตามเทศกาลตางๆ” (พลกฤษณ ชตพงษ, 2556)

การบรหารงาน

สถานดแลผสงอายมการบรหารงานและดแลโดยแพทยผชานาญการรวมกบพยาบาล

นกกายภาพบาบด และทมบคลากรผมประสบการณในการดแลฟนฟสขภาพผสงอายโดยเฉพาะ

เนนการบรการทด เอาใจใสตอผสงอาย วางแผนการใหบรการโดยพจารณาความเหมาะสมของ

ผสงอายแตละราย โดยกระทาและมการปรบเปลยนภายใตเงอนไขความตองการการตอบสนองของ

ผสงอายเปนสาคญ เนนใหผปวยสงอายมสขภาพทแขงแรงขน มมาตรฐานและถกตองตามหลก

สำนกหอ

สมดกลาง

56

วชาการ เพอตอบสนองความตองการทมากกวาทางดานสขภาพ ใหไดคณภาพสงสดท งทางดาน

รางกายและจตใจ

“เฮอนสวสดเนรสซงโฮมมนโยบายใหเจาหนาททกคนดแลผสงอายอยางใกลชด เนน

คณภาพของการบรการ และสรางความอบอนใหกบผสงอายเสมอนอยกบลกหลาน จะตองมความร

เรองงานทกระทาอยางชดเจน มใจรกการบรการ โดยการเนนทคณภาพการบรการและจะตองม

ระเบยบวนยในการดแลผสงอายใหดทสด” (ชลฤทย คามงคล, 2556)

“แนวทางการบรหารงานของสถานบาบดฟนฟ บ-เวลล เฮลธแคร จะกระทาและม

การปรบเปลยนภายใตเงอนไขความตองการการตอบสนองของผสงอายเปนสาคญ เนนใหผปวย

สงอายทอยในศนยมสขภาพทแขงแรงขน และเนนการสนองความตองการ เพอใหผสงอายเกด

ความสบายใจมากทสด อนสงผลตอสขภาพกายและสขภาพจตทดและสามารถชวยเหลอตนเองได

อยางมนคงตอไป” (นชจร เพงปภาร, 2556)

ทงน ถงแมรปแบบและลกษณะการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอายของแตละแหงจะ

มบรบทความแตกตางกนในเรองของรายละเอยดปลกยอย แตอยางไรกตามจะเหนไดวาสถานดแล

ผสงอายภาคเอกชนน นมปรชญาแนวคดทนาไปสนโยบายและแบบแผนของการใหบรการท

คลายคลงกน กลาวคอ บรการทเนนการรกษาพยาบาลและฟนฟสภาพผสงอายแบบครบวงจรจาก

บคลากรทมความเขาใจในการดแลผสงอายอยางใกลชดตลอด 24 ชวโมง ยดหลกการใหบรการ

ผสงอายประดจญาต ซงนอกจากใหบรการทางดานกายภาพทเกยวของกบสขภาวะรางกายแลว ยง

มนเนนความสาคญในเรองของคณภาพชวตทด และการสรางสมพนธภาพอนดของผสงอาย

ครอบครวและสงคมอกดวย

2. หนาททางธรกจสถานดแลผสงอาย

การดาเนนธรกจสถานดแลผสงอายนนจะตองอาศยปจจยพนฐานในการดาเนนธรกจ

ทมความเกยวของกบการดาเนนงานเปนองคประกอบหลก เพอกอใหเกดเปนบรการทสงมอบใหกบ

ผสงอาย ซงจากการศกษาพบวา หนาททางธรกจของสถานดแลผสงอายทสาคญ มดงน

2.1 ทาเลทตง

ทาเลทต งของสถานประกอบการจะตองมพนทกวางขวาง รมรน สะอาด

บรรยากาศเงยบสงบ มพนทสเขยวใหกบผสงอายไดพกผอน อากาศถายเทไดสะดวก มพนทสาหรบ

กายภาพบาบด ใกลโรงพยาบาล และใกลแหลงชมชน เพอความสะดวกสบายตอการเดนทางของ

ผใชบรการและกรณเมอเกดเหตฉกเฉน ตลอดจนมระบบรกษาความปลอดภยทด เพอใหผปวย

สงอายมชวตทสดใส และสขภาพทแขงแรง นอกจากน ดวยเงอนไขทจากดอนเนองมาจากการซอ

สำนกหอ

สมดกลาง

57

กจการตอจากเจาของเดม จงทาใหไมสามารถกาหนดรปแบบไดตามตองการเทาทควร แตกไดม

การปรบภมลกษณะของสถานดแลผสงอายเดมใหมรปแบบทเออตอผสงอายมากทสด

“ทาเลทตงโดยมงเนนดานความสงบ ใกลแหลงธรรมชาต และความสะดวกตอ

การเดนทางเพอใหญาตของผสงอายสามารถมาเยยมไดตลอดเวลา เนองจากผใชบรการสวนใหญ

เลอกมาใชบรการทศนยเพราะวาใกลกบทอยอาศยหรอททางานของตนเอง เพอความสะดวกในการ

เยยมผสงอาย” (อสยะ อษณกรกล, 2556)

“ตองใกลแหลงชมชน สามารถเดนทางไดสะดวกและมจดเดนชดเจน เพอให

ลกคาสามารถมองเหนไดงาย เพราะถอเปนการภาพลกษณทดใหกบลกคาทจะตองจดจาได รวมท ง

จะตองมพนทบรเวณใหกบลกคาไดรบความสะดวกสบายในทกๆดาน เชน ทจอดรถสาหรบญาต

ผสงอาย” (พลกฤษณ ชตพงษ, 2556)

“ทาเลทตงจะตองมระบบรกษาความปลอดภยทด มงเนนดานความสะดวกสบาย

ในการเดนทางเพอเออตอการเยยมของญาตผสงอาย จะตองมอากาศทถายเทไดสะดวก มพนท

สเขยวใหกบผสงอายไดพกผอน เสมอนผสงอายอยกบบานตวเอง” (ชลฤทย คามงคล, 2556)

2.2 การกอสรางและออกแบบของอาคารสถานท

การกอสรางและออกแบบของอาคารสถานทรวมถงตอเตมทพกอาศยเดมเพอให

เปนสถานดแลผสงอาย โดยสวนใหญจะเปนลกษณะบานชนเดยวเพอความสะดวกและปลอดภยใน

การดแลผสงอาย มการออกแบบอยางถกสขลกษณะ อากาศถายเทสะดวก สงบรมรนในการพก

อาศย รปแบบเรยบงาย มพนทสาหรบการพกผอนและใชสอยเหมาะสม มสงอานวยความสะดวก

ตางๆทจาเปน อปกรณตางๆตองวางไวในพนทๆเหมาะสมไมกดขวางทางเดน รวมถงหองตางๆจะม

ความตอเนองและเชอมตอถงกน เพอความสะดวกในการใชงานและการดแลผปวยสงอาย

“จากการประเมนลกษณะของสถานทตงเดมแลว เหนวามความเหมาะสมเพราะ

อยไมหางจากแหลงชมชน มความสะดวกในการเดนทาง การออกแบบสถานทกมความเหมาะสม ม

การตกแตงทสวยงามเรยบงาย หองแตละหองจะมความตอเนองและเชอมตอถงกน สะดวกในการ

ใชงานและการดแลผปวยสงอาย จงไมตองมการปรบเปลยนหรอแกไขลกษณะทางกายภาพของ

สถานดแลผสงอายมาก” (ศรจนทร ยงบรรทม, 2556)

“จะตองมพนทสาหรบผสงอายในการพกผอนและมพนทใชสอยใหเหมาะสมกบ

ผสงอาย ออกแบบอยางถกสขลกษณะใหเปนศนยฟนฟสขภาพผสงอายครบวงจร เนนดานความ

สะอาด นาอยอาศย มอากาศถายเทสะดวก อปกรณทจะใชจะตองวางไวในพนทๆเหมาะสมไมกด

ขวางทางเดนของผสงอาย และสามารถเชอมโยงหองตางๆถงกนไดงาย เพอใหผปวยสงอายมชวตท

สดใสและสขภาพทแขงแรงขน” (นชจร เพงปภาร, 2556)

สำนกหอ

สมดกลาง

58

“เปนบานทซอมากอนทจะเปดเปนศนย และมาตอเตมหองทใหสาหรบผปวยได

พกผอน ซงสถานทเหมาะสมเพราะวาเปนบานชนเดยวไมตองเดนขนลง หองมความตอเนองและ

สามารถเดนผานได ทาใหสามารถดแลผปวยสงอายไดงายและสะดวก” (กญญา ยนด, 2556)

2.3 อปกรณเครองมอทางการแพทย

อปกรณเครองมอทางการแพทยและสงอานวยความสะดวกตางๆเปนสงทม

ความสาคญและเปนประโยชนในการดารงชวตประจาวนของผสงอาย ตองมการเตรยมพรอม

สาหรบสถานการณฉกเฉนตางๆอยางครบครนและถกสขลกษณะของการใชงาน รวมถงความพรอม

ในการใหบรการทเพยงพอแกความตองการของผสงอาย โดยอปกรณเครองมอทางการแพทยและ

สงอานวยความสะดวกทสาคญประกอบดวย ถงออกซเจน เครองวดความดน ปรอท เครองตรวจวด

ระดบน าตาลในเลอด เครองเจาะคอ ดดเสลด เครองใหอาหารทางสายยาง เครองชวยหายใจ และ

เครองมอทเออตอการเดน เชน วอคเกอร ไมเทา รถเขน เปนตน โดยอปกรณทกตวสถานดแล

ผสงอายจาเปนจะตองมเพอใชสาหรบผสงอายเฉพาะราย เพออานวยความสะดวกในการตรวจด

อาการของผสงอายอยางสมาเสมอตามแตละกรณของผปวยสงอาย อนเปนการรกษาอาการใน

เบองตน และสามารถใชไดอยางสะดวกในกรณทผปวยสงอายตองการใชอยางฉกเฉนเรงดวน

“มอปกรณและการดแลผปวยททนสมยและไดมาตรฐาน เชน เครองชวยหายใจ

เครองวดความดน ถงออกซเจน และเครองมอทใชในการเดนทางตางๆ เชน วอคเกอร ไมเทา

รถเขน เพอสรางความสะดวกใหกบลกคาทตองการเปลยนบรรยากาศ ไมจาเปนตองนอนอยบน

เตยงตลอดเวลา มหองน าทไดรบการออกแบบเฉพาะใหผสงอายและผปวยทมปญหาดานการ

เคลอนไหว” (พลกฤษณ ชตพงษ, 2556)

“จะตองมอปกรณทเตรยมพรอมเสมอใหกบผสงอาย โดยอปกรณทขาดไมไดเลย

คอ เครองวดความดน ปรอทวดไข และเตยงลม เพอรองรบสาหรบผสงอายทไมสามารถเดนได

สวนเรองยาจะมหนาทจดใหทาน ตามเวลาทแพทยสง” (ชลฤทย คามงคล, 2556)

“อปกรณเครองมอทางการแพทยทตองมคอ เครองวดความดน ถงออกซเจน

เครองดดเสลด ปรอท เครองตรวจวดน าตาลในเลอด เพอตรวจดอาการของผสงอายอยางสมาเสมอ

ตามแตละกรณของผปวยสงอาย และสามารถใชไดในกรณทผปวยสงอายตองการใชในกรณเรงดวน

เชน เครองชวยหายใจ” (กญญา ยนด, 2556)

2.4 บคลากร

ในสวนของบคลากรคนถอเปนปจจยพนฐานทสาคญมากทสดในการดาเนนธรกจ

บรการ การจดหาทรพยากรบคคล จงจะตองจดหาผทมคณภาพและเหมาะสมกบตาแหนงงาน

บคลากรเจาหนาททกคนจะตองมความรบผดชอบในหนาทของตนเองและดแลผสงอายอยางใกลชด

สำนกหอ

สมดกลาง

59

จากการศกษาพบวา แนวทางการสรรหาและคดเลอกบคลากรของสถานดแลผสงอายมดวยกน 3

ลกษณะไดแก 1) การคดเลอกบคลากรทมประสบการณในการผานการอบรมหลกสตรจากโรงเรยน

บรบาลทสอนเกยวกบการดแลผสงอาย ไดรบประกาศนยบตรวชาชพ และผานการฝกปฏบตงาน 2)

บคลากรสวนทเปนนางพยาบาลวชาชพ ตดตามมาจากโรงพยาบาลทแพทยผเปนเจาของสถานดแล

ผสงอายทางานอย เพอดแลผปวยทตองการรกษาตวอยางตอเนอง และ 3) คดเลอกบคลากรจาก

ลกษณะพนฐานของการมใจรกในงานบรการผสงอาย ถงแมวาจะไมมประสบการณการใหบรการ

ดแลผสงอาย ทางสถานดแลผสงอายกจะสงไปเรยนหลกสตรการดแลผสงอาย รวมถงการจดอบรม

โดยการวาจางบคลากรผเชยวชาญและมทกษะในการดแลผสงอายมาใหความรและสอนการ

ปฏบตงานอยางสมาเสมอ ดงน น สถานดแลผสงอายจงจาเปนตองมมทมแพทย พยาบาล ผชวย

พยาบาลและเจาหนาทจานวนมากเพยงพอในการรองรบผมาใชบรการ ซงบคลากรดงกลาวจะตองม

ใจในการรกการบรการ ทาหนาทดแลผปวยสงอายในทกข นตอน ต งแตตนนอน อาบน า

รบประทานอาหาร เจาะเลอด ตรวจวดความดน ดแลการรบประทานยาของผปวยใหตรงตาม

กาหนด ตลอดจนการทากายภาพบาบด

“เจาหนาทสวนใหญนนจะตามมาจากโรงพยาบาลททางานอย เพราะตองการดแล

ผปวยสงอายทตองการรกษาตวอยางตอเนอง ซงทกคนตองมใจรกในการบรการ โดยท วไป

เจาหนาทของศนยจะมหนาทในการดแลผปวยทกขนตอน ตงแตตนนอน อาบน า รบประทาน เจาะ

เลอด ตรวจวดความดน ดแลการรบประทานยาของผปวยใหตรงตามกาหนด และทากายภาพบาบด

เบองตน แตจะไมทาหตถการ” (นชจร เพงปภาร, 2556)

“เหตผลในการตดสนใจทางานใหบรการดแลผสงอาย เพราะเปนผชวยพยาบาล

อยในโรงพยาบาลทเจาของกจการเปนพยาบาลอยแลวชกชวนมาทางาน คดวาทางานแลวไดบญ ได

ชวยเหลอผสงอาย ทาแลวสบายใจ และคาดวายงคงจะทางานในอาชพนตอไปเรอยๆ เพราะชอบ

ดแลผสงอาย ทางานแลวเหมอนไดดแลผสงอายในครอบครว สวนประสบการณฝกอบรมทางดาน

การดแลผสงอาย เคยเขารบการฝกอบรมเกยวกบการดแลผสงอายเปนเวลาประมาณ 6 เดอน และ

ไดรบใบประกาศนยบตร” (รงทวา, 2556)

“เจาหนาทของทางศนยจะถกสงมาจากโรงเรยนบรบาลทสอนเกยวกบการดแล

ผสงอาย จะมเจาหนาท 5 คน ใหการดแลผปวยสงอายอยตลอดเวลาดวยความใกลชด จะตองมใจรก

การบรการ และจะตองดแลผปวยสงอายเหมอนญาตของตนเอง มหนาทในการอาบน า เชดตว ปอน

อาหาร ตรวจวดความดน กายภาพบาบดเบองตน ซงเจาหนาททกคนถอวาสาคญมากทสด เพราะถา

ไมมเจาหนาทกจะไมมคนชวยเหลอดแลผปวยสงอาย ถาไมมเจาหนาททางศนยกไมสามารถรบ

ลกคาเขามาทศนยได” (กญญา ยนด, 2556)

สำนกหอ

สมดกลาง

60

ทงน สถานดแลผสงอายมลกษณะการดาเนนกจกรรมในการใหบรการทาง

สขภาพทเหมาะสมแกผสงอาย ซงมขอจากดทางกายภาพในเรองของสขภาพ ทสงผลใหผสงอายแต

ละรายมระดบศกยภาพในการชวยเหลอตนเองทแตกตางกน บทบาทหรอหนาททางธรกจของสถาน

ดแลผสงอายจงมการแบงสวนการทางานทแตกตางกน ไดแก ทาเลทตง การออกแบบอาคารสถานท

อปกรณเครองมอทางการแพทย และบคลากร ซงหนาททางธรกจเหลานทจะประสานการทางาน

เพอใหไดผลตภณฑออกมาเปนบรการทมคณภาพและมคณคาในมมมองของผใชบรการทาใหไดรบ

ความสะดวกสบายแกการประกอบกจวตรประจาวน ไดรบการบาบดฟนฟทางสขภาพ รวมถงการ

ตอบสนองความตองการดานตางๆ และการบรการทเกยวเนองทางการแพทย เพอใหผสงอายไดรบ

ความพงพอใจและเกดอรรถประโยชนสงสด สามารถตอบสนองความตองการของผใชบรการได

อยางสมบรณ

สำนกหอ

สมดกลาง

61

ตารางท 2 ตารางเปรยบเทยบรปแบบการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

สถานดแลผสงอาย

รปแบบการดาเนนธรกจ

เฮอนสวสด

เนอรสซงโฮม บ-เวลล เฮลธแคร

กดแคร

เนอรสซงโฮม

สไมลด

เนอรสซงโฮม 101 โฮมแคร ลฟวงเวล

เบสแคร

เนอรสซงโฮม

1. ขอมลทวไป

1.1 ระยะเวลาการดาเนนธรกจ

8 ป

1 ป

1 ป 6 เดอน

8 ป

4 ป

3 ป

4 ป

1.2 ผประกอบการ พยาบาล พยาบาล แพทย พยาบาล แพทย แพทย ทวไป 1.3 แรงจงใจ

พยาบาลทเปนเพอน

ของแนะนาใหทาธรกจ

น เพราะวามรายไดด

ไดชวยเหลอผสงอาย

ประกอบกบมใจรกใน

งานบรการ

เนองจากไดทราบถง

ปญหา และตองการให

ผสงอายทปวยไดรบ

การรกษาและการดแล

อยางตอเนองทางดาน

สขภาพ

เจาของเปนแพทย จง

อยากนาความรและ

ความสามารถทมมา

ชวยเหลอผสงอาย ให

สามารถเขาถงบรการ

ทมคณภาพ

เกดจากใจรกดานการ

บรการ ทตองการให

ผสงอายไดรบการดแล

รกษาอยางตอเนอง ม

สขภาพกายและใจทด

เกดจากความตองการ

ทอยากจะชวยเหลอ

ผสงอายทเจบปวยให

ไดรบการดแลทดและ

มความตอเนอง

เกดจากความตองการ

ทตนเองนนอยากจะ

ชวยเหลอผสงอายท

ปวยและตองการการ

ดแลทด และยงคาดวา

ธรกจนจะสามารถ

ขยายตวไดในอนาคต

เนองจากมรายไดทด

และเปนอาชพทมนคง

อกทงยงคาดวาธรกจน

จะสามารถเตบโตได

อก และเปนทตองการ

ของตลาด

1.4 วสยทศน พนธกจ

ตองมความรชดเจน ม

ใจรกในการบรการ

ผสงอาย โดยเนนท

คณภาพของบรการ

เปนสาคญ

ใหการดแลผสงอาย

เพอใหมสขภาพกาย

และสขภาพจตทด

และสามารถชวยเหลอ

ตนเองไดอยางมนคง

ดแลสขภาพผสงอาย

และผปวยสงอายท

ถกตอง มมาตรฐาน

ใหการบาบด/พนฟ

สมรรถภาพรางกาย

และจตใจอยางถกวธ

จะตองมการบรการทม

คณภาพมาตรฐาน และ

เกดประโยชนสงสด

กบผสงอาย

มงมนในการบรการ

ดแลฟนฟสขภาพของ

ผสงอาย ทงทางดาน

รางกายและดานจตใจ

ประหนงคอญาตมตร

ใหผปวยสงอายนนม

คณภาพชวตทดขน

ทงทางรางกายและ

จตใจ

ใหการบรการภายใต

ปรชญาของการดแล

ผสงอายอยางดทสด

มงสรางสขทางดาน

จตใจ และยกระดบ

คณภาพชวต

1.5 สาขา ไมม ไมม ไมม ไมม ไมม 3 สาขา 2 สาขา

1.6 การขนทะเบยน หางหนสวนจากด หางหนสวนจากด หางหนสวนจากด หางหนสวนจากด หางหนสวนจากด บรษทจากด หางหนสวนจากด

1.7 หนสวนทางธรกจ ไมม ม ไมม ไมม ไมม ม ไมม

สำนกหอ

สมดกลาง

62

ตารางท 2 ตารางเปรยบเทยบรปแบบการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย (ตอ)

สถานดแลผสงอาย

รปแบบการดาเนนธรกจ

เฮอนสวสด

เนอรสซงโฮม บ-เวลล เฮลธแคร

กดแคร

เนอรสซงโฮม

สไมลด

เนอรสซงโฮม 101 โฮมแคร ลฟวงเวล

เบสแคร

เนอรสซงโฮม

1.8 ทตง

40/113 ม.ทมเรองเวช

พหลโยธน 48

แขวงอนสาวรย

เขตบางเขน

กรงเทพมหานคร

302 ถนนสามคค 30

ตาบลทาทราย

อาเภอเมอง

จงหวดนนทบร

92/112 ถนนเสรไทย

แขวงคลองกม

เขตบงกม

กรงเทพมหานคร

67/637 หมบานชวนชน

บางเขน ซอย 15/2

ถนนแจงวฒนะ

ทงสองหอง เขตหลกส

กรงเทพมหานคร

885 ม.6 ซอยทบภกด

ลาดพราว 101

แขวงบงทองหลาง

เขตบางกะป

กรงเทพมหานคร

273 ถนนสามคค

ปากซอยสามคค 27

อาเภอเมอง

จงหวดนนทบร

41/3 หมบานปฐว ม.6

ถนนแจงวฒนะ

ตาบลบานใหม

อาเภอปากเกรด

จงหวดนนทบร

1.9 จดเดน

-มารดาเปนพยาบาล

-นองชายไดเรยนจบ

หลกสตรดานผชวย

พยาบาล

-ดาเนนงานโดยทม

แพทยและพยาบาล

โรงพยาบาลศรราช

-เจาของเปนแพทย

- มการประเมนผล

อาการ และตดตามผล

การใหบรการผาน

โปรแกรมSkype

-เจาของเปนพยาบาล

- ดาเนนงานภายใตทม

แพทย/พยาบาล และ

ผชวยพยาบาลทคอย

ใหการดแลผสงอาย

ตลอดเวลา

- เจาของเปนแพทย

- ดาเนนงานโดยแพทย/

พยาบาลทมความรและ

ประสบการณการดแล

ฟนฟสขภาพผสงอาย

โดยเฉพาะ

- มแพทย/พยาบาลทม

ประสบการณทางดาน

กายภาพบาบด ดแล

ผปวยแผลกดทบ และ

ดานระบบประสาท

- มแพทย/พยาบาลทม

ความเชยวชาญและม

ประสบการณในการ

ดแลผสงอาย ภายใต

การวางแผนดแลแบบ

องครวม

2. โครงสรางองคกร แบบงาย แบบงาย แบบงาย แบบงาย แบบงาย แบบงาย แบบงาย

3. ลกษณะของการบรการ

3.1 ลกษณะการใหบรการ

ดแลเกยวกบการปฏบต

กจวตรประจาวน และ

ใหการพยาบาลในขน

พนฐาน

ใหบรการพยาบาล

ขนพนฐานเกยวกบ

กจวตรประจาวน

กายภาพบาบด และ

ตรวจสขภาพอนามย

ดแลในดานการปฏบต

กจวตรประจาวน และ

ใหการพยาบาลในขน

พนฐาน

ใหบรการดานกจวตร

ประจาวนของผปวย

สงอายและผทตองการ

การดแลอยางใกลชด

ใหบรการดแลในดาน

กจวตรประจาวนและ

กายภาพบาบด มการ

ตรวจสขภาพอนามย

ใหบรการเกยวกบการ

ดแลกจวตรประจาวน

การทากายภาพบาบด

การพยาบาลพนฐาน

ใหบรการเกยวกบการ

ดแลกจวตรประจาวน

ตรวจสขภาพอนามย

และทากายภาพบาบด

3.2 จดสงบคลากรนอกสถานท ม ไมม ม ไมม ไมม ไมม ไมม

สำนกหอ

สมดกลาง

63

ตารางท 2 ตารางเปรยบเทยบรปแบบการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย (ตอ)

สถานดแลผสงอาย

รปแบบการดาเนนธรกจ

เฮอนสวสด

เนอรสซงโฮม บ-เวลล เฮลธแคร

กดแคร

เนอรสซงโฮม

สไมลด

เนอรสซงโฮม 101 โฮมแคร ลฟวงเวล

เบสแคร

เนอรสซงโฮม

3.3 กจกรรมนนทนาการ/อนๆ

- ทาบญตกบาตร

- ออกกาลงกาย

- สวดมนตเชา-เยน

- จดเลยงสงสรรค

-ทาบญตกบาตร

- ออกกาลงกาย

- สวดมนต

- ฟงเพลง

- จดเลยงสงสรรค

-ทาบญตกบาตร

- ออกกาลงกาย

- สวดมนต

- ฟงเพลง

- จดเลยงสงสรรค

-ทาบญตกบาตร

- ออกกาลงกาย

- สวดมนต

- ฟงเพลง

- จดเลยงสงสรรค

-ทาบญตกบาตร

- อานหนงสอ

- ดโทรทศน

- สวดมนต

- ฟงเพลง

-ทาบญตกบาตร

- นวดบาบด

- ออกกาลงกาย

- รองเพลง

- ตกบาตร

- ฟงธรรมะ

- ทาบญตกบาตร

- ออกกาลงกาย

- สวดมนต

- ฟงเพลง

- จดเลยงสงสรรค

- อานหนงสอ

3.4 กลมเปาหมาย/ ผใชบรการ

ผปวยสงอายทเปนอม

พฤต อมพาต ผสงอาย

ทใหอาหารทางสาย

ยาง ผปวยระยะพกฟน

ผปวยทตองการการ

ดแล

ผสงอายทวไป ผท

ชวยเหลอตนเองได

ไมได ผปวยระยะพก

ฟนทตองการความ

ชวยเหลอและตองการ

การดแลเปนพเศษ

ผสงอายทตองการ

คนดแล อมพฤกษ

อมพาต ผปวยระยะ

พกฟน ผทหลงลม

ผปวยทใหอาหาร

ทางสายยาง

ผสงอายทปวยเปน

อมพฤกษ อมพาต

เบาหวาน ผปวยระยะ

พกฟน กายภาพบาบด

และตองการการดแล

ผสงอายทวไป ผปวย

สงอายทเปนอม

พฤกษ อมพาต ผปวย

ระยะพกฟน และ

ผปวยทตองใหอาหาร

ทางสายยาง

ผปวยสงอายทเปนอม

พฤต อมพาต ผสงอาย

ทมปญหาทางระบบ

ประสาท สมอง และ

ผปวยแผลกดทบ

ผสงอายทสามารถ

และไมสามารถ

ชวยเหลอตนเองได

รวมถงผปวยเรอรง

ในระยะพกฟน

3.5 เกณฑพจารณารบผใชบรการ

รบผสงอายทกคน

ยกเวนกรณของสงอาย

ทมอาการรนแรง และ

ผทมปญหาทางจตเวช

รบผสงอายทกคนท

ตองการจะมาใช

บรการ ยกเวนกรณ

ของผสงอายทมปญหา

ทางจตเวชและ

โรคตดตออนๆ

รบผสงอายทกคน

ยกเวนกรณของ

สงอายทปวยเปน

โรคตดตอรายแรง

หรอโรคตดตอตางๆ

รบผสงอายทกคน

ทงน ตองสงประวต

การรกษาหรอแจง

ความตองการ เพอ

งายตอการวางแผน

บรการทเหมาะสม

รบผสงอายทกคนท

ตองการจะมาใช

บรการ ยกเวนกรณ

ของผสงอายทมปญหา

ทางจตเวช

รบทกคนทตองการใช

บรการ ยกเวนในกรณ

ผปวยจตเวช โรควณ

โรค และโรคตดตอ

อนๆ

รบผสงอายทกคนท

ตองการใชบรการ

ยกเวนผปวยจตเวช

ผปวยทใชเครองชวย-

หายใจ และเปน

โรคตดตอตางๆ

สำนกหอ

สมดกลาง

64

ตารางท 2 ตารางเปรยบเทยบรปแบบการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย (ตอ)

สถานดแลผสงอาย

รปแบบการดาเนนธรกจ

เฮอนสวสด

เนอรสซงโฮม บ-เวลล เฮลธแคร

กดแคร

เนอรสซงโฮม

สไมลด

เนอรสซงโฮม 101 โฮมแคร ลฟวงเวล

เบสแคร

เนอรสซงโฮม

3.6 การเตรยมเอกสารหลกฐาน

และอนๆ

1) สาเนาบตร

ประชาชนผสงอาย

และญาต

2) แผนผงทตงบาน

ญาตผสงอาย

3) ของใชสวนตว

1) สาเนาบตร

ประชาชนผสงอาย

และญาต

2) บตรโรงพยาบาล

3) ของใชสวนตว

1) สาเนาบตร

ประชาชนผสงอาย

และญาต

1) สาเนาบตร

ประชาชนผสงอาย

และญาต

2) สาเนาทะเบยน

บานของผสงอาย

และญาต

3) ของใชสวนตว

1) สาเนาบตร

ประชาชนผสงอาย

และญาต

2) สาเนาทะเบยน

บานของผสงอาย

และญาต

3) ของใชสวนตว

1) สาเนาบตร

ประชาชนผสงอาย

และญาต

2) สาเนาทะเบยน

บานของผสงอาย

และญาต

3) ของใชสวนตว

1) สาเนาบตร

ประชาชนผสงอาย

และญาต

2) สาเนาทะเบยน

บานของผสงอาย

และญาต

3) ของใชสวนตว

3.7 อตราบคลากรตอผสงอาย 1 : 3 1 : 3 1 : 2 1 : 2 1: 3 1 : 2 1 : 2

3.8 ความสามารถในการรองรบ 6 คน 20 คน 15 คน 15 คน 18 คน 40 คน/สาขา 25 คน/สาขา

3.9 ความผนแปรของผใชบรการ

ตอเดอน คอนขางคงท

(เตมเกอบทกเดอน)

คอนขางคงท

(ประมาณ 15-17 คน)

คอนขางคงท

(ประมาณ 8-10 คน)

คอนขางคงท

(ประมาณ 8-10 คน)

คอนขางคงท(ประมาณ

16-17 คน)

คอนขางคงท

(เตมเกอบทกเดอน)

คอนขางคงท

(ประมาณ 20 คน)

3.10 อตราคาบรการ (เรมตน)

- 1,000 บาท/วน

- 15,000 บาท/เดอน

- จดสงนอกสถานท

1,200 บาท/วน

- 14,000 บาท/เดอน

(คาบรการแปรผนตาม

อาการ/ความตองการ/

คาใชจายสวนทเกดขน

จรง)

- 800 บาท/วน

- 15,000 บาท/เดอน

(คาบรการแปรผน

ตามอาการ/ความ

ตองการ/คาใชจาย

สวนทเกดขนจรง)

- 700 บาท/วน

- 15,000 บาท/เดอน

- 20,000 บาท/เดยว

(คาบรการแปรผน

ตามอาการ/ความ

ตองการ/คาใชจาย

สวนทเกดขนจรง)

- 12,000 บาท/เดอน

- 15,000 บาท/พเศษ

- 15,000 บาท/เหมา

กรณผปวยแผลกดทบ

- 20,000 บาท/เดอน

(ครอบคลม)

- 16,000 บาท/เดอน

(ครอบคลม)

สำนกหอ

สมดกลาง

65

ตารางท 2 ตารางเปรยบเทยบรปแบบการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย (ตอ)

สถานดแลผสงอาย

รปแบบการดาเนนธรกจ

เฮอนสวสด

เนอรสซงโฮม บ-เวลล เฮลธแคร

กดแคร

เนอรสซงโฮม

สไมลด

เนอรสซงโฮม 101 โฮมแคร ลฟวงเวล

เบสแคร

เนอรสซงโฮม

3.11 คณภาพของการบรการ

พจารณาตามความ

เหมาะสมของ

ผสงอายเฉพาะราย

เพอตอบสนองตาม

ความตองการ

พจารณาตามความ

เหมาะสมของ

ผสงอายเฉพาะราย

เพอตอบสนอง

ตามความตองการ

พจารณาตามความ

เหมาะสมของ

ผสงอายเฉพาะราย

เพอตอบสนองตาม

ความตองการ

พจารณาตามความ

เหมาะสมของ

ผสงอายเฉพาะราย

เพอตอบสนองตาม

ความตองการ

พจารณาตามความ

เหมาะสมของ

ผสงอายเฉพาะราย

เพอตอบสนองตาม

ความตองการ

พจารณาตามความ

เหมาะสมของ

ผสงอายเฉพาะราย

เพอตอบสนองตาม

ความตองการ

พจารณาตามความ

เหมาะสมของ

ผสงอายเฉพาะราย

เพอตอบสนองตาม

ความตองการ

4. การบรหารงาน

จะเนนคณภาพใน

การใหบรการ และ

สรางความอบอน

เสมอนไดอยกบ

ครอบครว

การปรบเปลยน

ภายใตเงอนไขของ

การตอบสนอง

ความตองการ เนน

ใหผสงอายม

สขภาพกายและใจ

ทด

จะเนนการบรการท

ด เอาใจใสตอ

ผสงอาย พจารณา

ความเหมาะสม

รายบคคลเพอให

ผสงอายไดรบ

ประโยชนสงสด

จะมงเนนเรองความ

สะอาด ถกหลก

อนามย และการ

บรการทด

ดแลฟนฟสขภาพของ

ผสงอายตามมาตรฐาน

เพอตอบสนองความ

ตองการทมากกวา

สขภาพใหไดคณภาพ

สงสด

มงทาใหผสงอายม

สภาวะทางดาน

สขภาพกายและ

สขภาพจตทดทสด

จะเนนการบรการท

ดแลผสงอายเหมอน

ญาตผใหญ ใหม

ความสขเสมอนบาน

ของตนเอง

5. หนาททางธรกจ

5.1 ทาเลทตง

เปนธรรมชาต เนน

ความสะดวกสบายใน

การเดนทางของ

ผใชบรการ

เปนธรรมชาต เนน

ความปลอดภยทด

และสะดวกตอการ

เดนทาง

เปนธรรมชาต สงบ

ตงอยใกลกบแหลง

ชมชนและสถานท

สาคญๆ เพอใหเกด

ความสะดวกในการ

เดนทาง

เปนธรรมชาตบรเวณ

กวางขวาง รวมถงม

ความสะดวกในการเดน

ทางเขาออก

เนนความสงบเงยบ

เปนธรรมชาต ตงอย

ในแหลงชมชน

เพอใหสะดวกตอการ

เดนทาง

มความเปนธรรมชาต

ใกลแหลงชมชน ม

บรเวณทกวางขวาง

เดนทางสะดวก และม

จดเดนชดเจนเพอสราง

ภาพลกษณทดใหลกคา

จดจาได

มความเปนธรรมชาต

บรรยากาศเงยบสงบ ม

พนทกวางขวาง ตง อย

ใกลโรงพยาบาล และม

ความสะดวกในการ

เดนทาง

สำนกหอ

สมดกลาง

66

ตารางท 2 ตารางเปรยบเทยบรปแบบการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย (ตอ)

สถานดแลผสงอาย

รปแบบการดาเนนธรกจ

เฮอนสวสด

เนอรสซงโฮม บ-เวลล เฮลธแคร

กดแคร

เนอรสซงโฮม

สไมลด

เนอรสซงโฮม 101 โฮมแคร ลฟวงเวล

เบสแคร

เนอรสซงโฮม

5.2 การกอสราง/ออกแบบ

ลกษณะบานชนเดยว

เพอความสะดวกและ

ปลอดภย ทาใหรสก

เสมอนไดอาศยอยบาน

ตนเอง อากาศถายเท

สะดวก มพนท

กวางขวาง

อากาศถายเทสะดวกม

พนทใชสอยอยาง

เพยงพอ เหมาะแก

พกผอนและคานงถง

ความปลอดภยของ

ผสงอายเปนสาคญ

ดดแปลงและตกแตง

สถานทตามลกษณะ

ของโรงพยาบาล ไมม

สงกดขวางทางเดน

และเชอมโยงหองถง

กน เพอความสะดวก

ดดแปลงตอเตมบานชน

เดยว โดยการตอเตม

หองพกเพ มขน มพนท

ใชสอย อากาศหมนเวยน

ถายเททด เหมาะแกการ

พกผอน

เปนการซอตอกจการ

แตสถานทมรปแบบ

โครงสรางทดและ

เหมาะสมอยแลว จง

ดดแปลงตอเตมเพยง

เลกนอย และตกแตงให

สวยงาม

มการออกแบบทถก

สขลกษณะ และม

มาตรฐานทเหมาะสมแก

การดแลผสงอาย สะอาด

นาอย อากาศถายเท

สะดวก

มการออกแบบอยางถก

สขลกษณะของการเปน

ศนยฟนฟสขภาพทครบ

วงจร สะอาด พนทใช

สอยกวางขวาง อากาศ

ถายเทไดสะดวก

5.3 อปกรณเครองมอ

อปกรณ/เครองมอทาง

การแพทยและสง

อานวยความสะดวก

ตางๆมจานวนเพยงพอ

และเตรยมพรอมเสมอ

ใหกบผสงอาย

อปกรณ/เครองมอทาง

การแพทยตางๆท

จาเปนจะมการ

เตรยมพรอมไวเสมอ

สาหรบเหตฉกเฉน

อปกรณ/เครองมอทาง

การแพทยตางๆ เนน

อปกรณทเปน

ประโยชนตอกจวตร

ประจาวนผสงอาย

และเตรยมพรอมกบ

สถานการณฉกเฉน

อปกรณ/เครองมอทาง

การแพทยตองม

เตรยมพรอมไวเสมอ

ใชตรวจเชคสภาพ

อาการของผสงอาย

อยางสม าเสมอ และใช

ในกรณฉกเฉน

อปกรณ/เครองมอ

ทางการแพทยและสง

อานวยความสะดวก

จะตองมเตรยมพรอม

และใหเพยงพอตอ

ความตองการเสมอ

อปกรณ/เครองมอทาง

การแพทยตองมครบ

ครน เพอความสะดวก

แกการดาเนนชวตของ

ผสงอาย และพรอม

สาหรบสถานการณ

ฉกเฉน

อปกรณ/เครองมอทาง

การแพทยตางๆตองม

พรอมครบครนและถก

สขลกษณะของการ

ใหบรการ เพอชวย

อานวยความสะดวกให

ผสงอาย

5.4. บคลากรผใหบรการ

บคลากรจะตองผานการ

อบรมหลกสตรการดแล

ผสงอาย และจะตองผาน

การฝกปฏบตงานจรง

บคลากรตองเปนผทม

ความร ทกษะ และ

ประสบการณในการ

ดแลผสงอาย รวมถงม

ใจรกในงานบรการ

บคลากรตองมใจรกใน

ดานการบรการเปน

อนดบแรก

บคลากรจะตองผานการ

ฝกอบรมในดานการ

ดแลผสงอายจาก

โรงเรยนบรบาล เพอ

พรอมปฏบตงานอยาง

มออาชพ

บคลากรตองมใจรก

ในดานการบรการ

เปนอนดบแรก

บคลากรจะตองผานการ

อบรมและผานการฝก

ปฏบตงานจรง

บคลากรจะตองผานการ

ฝกอบรมในดานการดแล

ผสงอายจากโรงเรยน

บรบาล และมใบ

ประกาศนยบตรรบรอง

สำนกหอ

สมดกลาง

67

สวนท 2 มาตรฐานการบรการของสถานดแลผสงอาย

มาตรฐานการบรการเปนประสทธผลโดยรวมของกระบวนการดาเนนงานตามทกาหนด

และมความสมาเสมอ กอใหเกดประสทธภาพการปฏบตงานการใหบรการสงสด ในการตอบสนอง

ตามความตองการจาเปนและความคาดหวงของผใชบรการ และสรางความพงพอใจใหก บ

ผใชบรการ ซงจากการศกษาพบวา ระดบคณภาพการบรการของสถานดแลผสงอายนนเกดจากการ

ดาเนนธรกจภายใตมาตรฐานการจดบรการทมการกาหนดคณลกษณะและเกณฑมาตรฐานเบองตน

ทใชวดประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรในสวนตางๆโดยสถานดแลผสงอายเอง ซงมาตรฐาน

การบรการดงกลาว เกดจากความพยายามของผประกอบการในการสรางระบบการบรหารจดการ

เพอกาหนดทศทางการดาเนนงานขององคกร จงเปนผลใหมาตรฐานการบรการของสถานดแลผสงอาย

แตละแหงมลกษณะเฉพาะ และสามารถใชวดผลประเมนผลไดเพยงภายในองคกรเทานน ซง

สอดคลองกบการศกษาระบบสถานบรบาลผสงอายของศรพนธ สาสตย และคณะ (2552) ทพบวา

การกาหนดมาตรฐานการดแลผสงอายในประเทศไทย ยงไมมการกาหนดมาตรฐานและการรบรอง

มาตรฐานของสถานบรการผสงอายในภาคเอกชน แตมรปแบบการบรการทหลากหลายและมการ

พฒนารปแบบการบรการทคอนขางรวดเรว เพอตอบสนองความตองการของผบรโภค โดยมเพยง

บางหนวยงานทกาหนดมาตรฐานการดแลผสงอายบางประเภท เชน ศนยพฒนาการจดสวสดการ

สงคมผสงอาย ไดมการจดทามาตรฐานการจดบรการเพอกาหนดและพฒนามาตรฐานการดาเนนงาน

การจดบรการทางสงคมแกผสงอาย ซงมาตรฐานการดแลดงกลาวมขอบเขตเฉพาะสถานสงเคราะหของ

ภาครฐเทานน รวมถงในสวนของมาตรฐานการดแลผสงอายทกาหนดโดยกองการประกอบโรค

ศลปะ กเปนมาตรฐานทมขอบเขตเฉพาะในสถานพยาบาลเชนกน

อยางไรกด จากการศกษาเอกสารตางๆทเกยวของเกยวกบมาตรฐานบรการของสถาน

ดแลผสงอาย ผวจยพบวา ขณะนหนวยงานภาครฐหลายฝายไดตระหนกและเตรยมการรบมอกบการ

เขาสสงคมผสงอายโดยสมบรณ ไดมการสงเสรมและผลกดนธรกจบรการผสงอายเพอเรงเสรมสราง

ศกยภาพและยกระดบมาตรฐานการบรการเทยบเทาสากล เพอสรางความไดเปรยบเชงการแขงขน

จากการเปดเสรทางการคา ทงน กรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชย ไดมการจดทาคมอสถาน

ดแลผสงอายขน เพอเปนแนวทางในการดาเนนธรกจรวมถงไดมการจดทารายการประเมนมาตรฐาน

คณภาพธรกจสถานดแลผสงอาย เพอใหผประกอบการไดประเมนศกยภาพขององคกรในดานตางๆ

และเพอเปนแนวทางการจดทามาตรฐานเพอการดาเนนงานของธรกจตอไป ซงจะชวยเพมความ

นาเชอถอใหกบผใชบรการมากย งขน ดงนนผวจยจงหยบยกรายการประเมนมาตรฐานของกรม

พฒนาธรกจการคานมาเปนแนวทางในการวเคราะหมาตรฐานการบรการของสถานดแลผสงอายท ง

7 แหง ซงจากการทผวจยไดมการสมภาษณแบบเจาะลกและสงเกตกระบวนการเชงพฤตกรรมใน

สำนกหอ

สมดกลาง

68

การปฏบตงานของบคลากรผใหบรการ และนาขอมลทไดมาวเคราะหเปรยบเทยบกบรายการประเมน

มาตรฐานคณภาพธรกจสถานดแลผสงอาย ไดผลดงตารางท 3

ตารางท 3 ลกษณะมาตรฐานการบรการของสถานดแลผสงอายทสอดคลองกบรายการประเมน

มาตรฐานคณภาพธรกจสถานดแลผสงอาย กรมพฒนาธรกจการคา

รายการประเมนมาตรฐานคณภาพธรกจสถานดแลผสงอาย

เฮอน

สวสด

เนรส

ซงโฮม

บ-เวลล

เฮลธ

แคร

กดแค

ร เนอรสซ

งโฮม

สไมล

ด เนอรสซ

งโฮม

101โฮม

แคร

ลฟวงเวล

เบสแ

คร เน

อรสซ

งโฮม

1. ดานสงแวดลอมและสถานท

- มอากาศถายเทสะดวก

- มพนทกลางแจง

- มแสงสวางเพยงพอ

- ขนาดหองนอนและหองน าทเหมาะสม

- มพนทใชสอยเพยงพอ

- มการจดแบงโครงสรางภายในเหมาะสม

- มพนทตรวจ/รกษา/ใหคาปรกษาเปนสดสวน

2. ดานความปลอดภย

- มแนวทางการปองกนและควบคมโรคตดเชอ

- ออกแบบอาคารเหมาะสมกบขอจากดทางกายภาพผสงอาย

- สภาพทางกายภาพภายในสถานดแลผสงอายมความเหมาะสม

3. ดานเครองมอ อปกรณ สงอานวยความสะดวก

- มเครองมอ อปกรณทไดมาตรฐาน มคณภาพและประสทธภาพ

- มเครองมอและวสดอปกรณเพยงพอสาหรบการใหบรการ

- ระบบบารงรกษาตรวจสอบและระบบสารองเครองมอ ใหพรอมใชงานตลอดเวลา

4. ดานบคลากร

- มการตรวจสอบประวตบคลากร

- มการจดหาพนกงานทมทกษะและคณสมบตเหมาะสม

- อตราสวนระหวางพยาบาลและผสงอายไมเกน 1:25

- อตราสวนระหวางผชวยดแลและผสงอายไมเกน 1:3

- มการฝกอบรมบคลากรเพอเพ มพนความรและทกษะสมาเสมอ

- สงเสรมการมสวนรวมของพนกงาน

- กาหนดคณสมบตตาแหนงเฉพาะเปนลายลกษณอกษร และทบทวนคณสมบต

สมาเสมอ

- มการจดทาแผนพฒนาทรพยากรบคคล

สำนกหอ

สมดกลาง

69

ตารางท 3 ลกษณะมาตรฐานการบรการของสถานดแลผสงอายทสอดคลองกบรายการประเมน

มาตรฐานคณภาพธรกจสถานดแลผสงอาย กรมพฒนาธรกจการคา (ตอ)

จากการวเคราะหเปรยบเทยบพบวา มาตรฐานการบรการเบองตนของสถานดแลผสงอายท ง

7 แหง มลกษณะสอดคลองกบรายการประเมนมาตรฐานคณภาพธรกจสถานดแลผสงอายของกรม

พฒนาธรกจการคาทไดกาหนดไว 7 ดาน ประกอบดวย 1) ดานสงแวดลอมและสถานท 2) ดาน

ความปลอดภย 3) ดานเครองมอ อปกรณ สงอานวยความสะดวก 4) ดานบคลากร 5) ดานการ

สอสารกบผสงอายและญาต 6) ดานกจกรรมสนทนาการ และ 7) ดานการบรหารจดการ ซงจะเหน

ไดจากขอมลการใหสมภาษณของผใหขอมลหลก ดงน

“มาตรฐานทสาคญของศนยคอสถานทจะตองรมรน มพนทใหผสงอายเดนเลน กวางขวาง

ดานความปลอดภยจะมการเปดไฟตลอด 24 ชวโมง เพราะปองกนการเกดอบตเหต และดแลผปวย

สงอายอยางใกลชด ในดานการสอสารกบญาตผสงอายจะมการพดคยถงอาการทกครงทไดพบเจอกน

เพอรายงานความคบหนาและความเปลยนแปลงเกยวกบอาการของผปวยสงอายใหญาตทราบ

ตลอดเวลา ดานบคลากรจะตองมมาตรฐานในการบรการ จตใจตองออนโยน สามารถดแลผสงอาย

ได และตองมใจรกดานการบรการดวย โดยในสวนการประเมนผลการใหบรการจะใชวธการ

รายการประเมนมาตรฐานคณภาพธรกจสถานดแลผสงอาย

เฮอน

สวสด

เนรส

ซงโฮม

บ-เวลล

เฮลธ

แคร

กดแค

ร เนอรสซ

งโฮม

สไมล

ด เนอรสซ

งโฮม

101โฮม

แคร

ลฟวงเวล

เบสแ

คร เน

อรสซ

งโฮม

5. ดานการสอสารกบผสงอายและญาต

- ผสงอายและญาตไดรบการเตรยมความพรอมกอนการใชบรการ

- แลกเปลยนขอมลจาเปนระหวางผสงอายและญาตกบผใหบรการ

- มการประเมน/วางแผนบรการเปนระยะเพอตอบสนองปญหาสขภาพผสงอาย

6. ดานกจกรรมสนทนาการ

- มกจกรรมสงเสรมใหผสงอายพงพาตนเองและอยรวมกบผอนไดเหมาะสม

7. ดานการบรหารจดการ

- มกระบวนการรบคารองเรยนจากผสงอายและเจาหนาท

- มกระบวนการดาเนนการทางวนยหากมผกระทาผด

- มแนวทางการปฏบตงาน การสอสาร และการแกปญหาทมประสทธภาพ

- สงเสรมการมสวนรวมของผสงอายและญาตในการพฒนาคณภาพบรการ

- วเคราะหความตองการและความคาดหวงของผใชบรการ

- มการระบขนตอนการปฏบตตอผปวยสงอายเมอเกดภาวะฉกเฉน

- มการรกษาความลบของผสงอาย

สำนกหอ

สมดกลาง

70

ประเมนจากการเขาไปพดคยกบผปวยสงอายโดยตรง เพอสอบถามถงการปฏบตหนาทของ

เจาหนาทวาดแลเอาใจใสมากนอยเพยงใด และปฏบตงานไดตรงตามมาตรฐานทกาหนดไวหรอไม”

(เดชวรตม สทธเวช, 2556)

ซงสอดคลองกบการใหขอมลของ คณบญเหรยญ ตาแหนงผจดการศนย ทกลาววา

“ในการประเมนการทางานของเจาหนาทของทางศนย ทางเราจะดต งแตการดแล

ผสงอายในขณะปฏบตงานเลย จะตองมความเปนระเบยบเรยบรอย ซงจะนาไปปรกษากบเจาของ

กจการเพอประเมนในเรองของคาตอบแทน เจาหนาทจะตองมใจรกการบรการและรกความสะอาด

ซงในปจจบน เจาหนาททางานไดมประสทธภาพเพมมากขน เพราะทางศนยจะมการฝกอบรม

ใหกบเจาหนาทอยเสมอ อาจจะมเจาหนาทจากสาธารณสขหรอพยาบาลผเชยวชาญเขามาอบรม

วธการดแลผสงอายใหอยางสมาเสมอ ซงสวนใหญจะอยกบทางศนยมากกวา 2 ป เจาหนาททกคน

สามารถแสดงความคดเหนเพอแลกเปลยนประสบการณกนไดตลอดเวลา ทาใหการทางานในการ

ดแลผสงอายราบรน และสามารถตอบสนองความตองการของผสงอายได” (บญเหรยญ สดประเสรฐ,

2556)

“การกาหนดกฎเกณฑมาตรฐานของการใหบรการของลฟว งเวลมการกาหนดไวโดย

เนนทางดานคณภาพของบรการ ทระบวาเจาหนาททกคนจะตองปฏบตตามกฎระเบยบอยางเครงครด

และดานสงแวดลอมและสถานทตองสะอาด ทงดานอาคาร สถานท อปกรณทใชในการดแลผปวย

สงอาย รวมถงการจดวางเตยงจะตองไมแออด โดยจะมการประเมนผลการใหบรการจะใชวธการ

โหวตจาก 3 สวน คอ โหวตจากผบรหาร โหวตจากหวหนา และโหวตจากเจาหนาทดวยกนเอง

วาในแตละเดอนใครทาหนาทไดดทสด ดความขยนและวธการทางานทมมาตรฐานตามทกาหนด

ใครไดรบโหวตมากทสดจะไดรบรางวลเปนเงนสวนเพมจากเงนเดอน” (พลกฤษณ ชตพงษ, 2556)

“ทางศนยจะเนนดานความปลอดภย มกลองวงจรปดทกจด เพอดแลความเรยบรอยและ

ความปลอดภยของผสงอาย มหมอเขามาตรวจสขภาพประจาทกสปดาห เพอคอยดอาการของ

ผสงอายใหดขน ซงจะเปนหมอทเชยวชาญเฉพาะดานสาหรบผสงอายแตละคน รวมท งมาตรฐาน

ดานการบรการทเจาหนาททกคนจะตองดแลเอาใจใสผสงอายตลอดเวลา และจะตองมระเบยบวนย

ในการทางาน ดานสถานทจะตองมความสะอาดอยตลอดเวลา ในขณะทการสอสารกบญาตผสงอาย

จะมการประสานงานทนทเมอเกดเหตการณผดปกตกบผสงอาย เพอใหญาตสามารถตดสนใจได

ทนทวงท” (อสยะ อษณกรกล, 2556)

“ดานบคลากรนนจะทาหนาทดแลผสงอายอยางใกลชดและใหความเปนกนเองเหมอน

ลกหลาน ดานการสอสารจะมการประสานงานกบญาตของผสงอายอยางสมาเสมอ มการวดความ

ดนวดไขผสงอายทกวน เพอดสภาพรางกายและการเปลยนแปลงของผสงอาย และรายงานความ

สำนกหอ

สมดกลาง

71

คบหนาของอาการหรอการดารงชวตใหญาตไดทราบ และสอบถามความพงพอใจของผสงอาย ดาน

กจกรรมสนทนการ จะมการดทวและรบประทานอาหารรวมกน โดยแยกเครองใชสวนตวของแตละคน

อกทงจดใหมการตกบาตรรวมกน โดยทางศนยจะนมนตพระเขามาบณฑบาตร (ชลฤทย คามงคล,

2556)

“จะเนนมาตรฐานทางดานความสะอาด ทงดานสถานทและอปกรณตางๆทใชกบผปวย

สงอาย โดยคานงถงดานสาธารณสขมากทสด รวมทงจะมการตงมาตรฐานการบรการของพนกงาน

ทกคนไววาจะตองผานการอบรม NA มาทกคน เพราะทกคนถกสงมาจากโรงเรยนบรบาล ซงทกคน

จะตองมใจรกการบรการผสงอาย และทเนนอกดานกคอดานโภชนาการ ผปวยสงอาย จะตองไดรบ

อาหารทครบ 5 หม ซงอาหารของผปวยทกคนจะไดรบการดแลตามแตละอาการของผสงอาย ดาน

ความปลอดภยจะมเจาหนาทเฝาดแลโดยแบงแยกกนตามโซนทกาหนดไว ทาใหผสงอายไดรบการ

ดแลอยางใกลชดตลอดเวลา” (กญญา ยนด, 2556)

ซงจะเหนไดวามาตรฐานบรการของสถานดแลผสงอายสวนใหญจะมงเนนการบรการท

ดแลอยางใกลชด ดานสงแวดลอมและสถานทจะตองสงบ รมรน และสะดวกในการดารงชวตของ

ผสงอาย ดานความปลอดภยจะมเจาหนาทคอยดแลผสงอายอยตลอดเวลา กาหนดใหบคลากร

รายงานรายละเอยดเกยวกบผสงอายประจาวน เพอดพฒนาการการเปลยนแปลงทางสภาพรางกาย

ของผสงอายตามทไดกาหนดไวในแตละวน รวมถงการสอบถามผสงอายเพอทราบผลตอบรบความ

พงพอใจตอการใหบรการ มตาแหนงหวหนาในการทาหนาทคอยดแลและใหคาปรกษาบคลากร

อยางใกลชดในขณะปฏบตงาน ซงถอเปนการประเมนผลการปฏบตงานเพอใหเกดความถกตองและ

สามารถดแลผปวยสงอายไดเปนอยางด มการพดคยถงปญหาทเกดขนกบผสงอายเพอพจารณา

ปญหาเปนรายบคคลตามความเหมาะสม และรวมกนหาแนวทางการแกไขปญหารวมทงประเมนผล

แตละกรณไป ท งน การประเมนผลของการบรการจะใชวธการประเมนความเปลยนแปลงของ

ผสงอายท งในดานสขภาพกายและสขภาพจต ซงถาหากผสงอายมการเปลยนแปลงเชงบวกยอม

แสดงถงคณภาพของการบรการทมประสทธภาพ

สวนท 3 การประเมนองคกรและวเคราะหสภาวะตลาดและแนวโนมของการแขงขน

การวเคราะหสภาพแวดลอมเปนสงจาเปนในการจดการขององคกรธรกจ เพราะวา

องคกรตางๆทมอยในปจจบนมปฏสมพนธซงกนและกนกบสงแวดลอมภายใตทฤษฎระบบทวา

ลกษณะขององคกรปจจบนเปนระบบเปดมากกวาระบบปด (อรรถไกร พนธภกด, 2545) การ

เปลยนแปลงของสภาวะแวดลอมกอใหเกดการเปลยนแปลงทางดานการแขงขนของแตละอตสาหกรรม

ทาใหขอบเขตหรอขอจากดของอตสาหกรรมเปลยนไป ดวยเหตน ผประกอบการธรกจสถานดแล

สำนกหอ

สมดกลาง

72

ผสงอายจงจาเปนตองพจารณาและหาประโยชนจากปจจยทเออตอการดาเนนงานเพอบรรล

วตถประสงคขององคกร และขจดปจจยทไมเออตอการดาเนนงานอนจะนาไปสความลมเหลว ทงน

การประเมนองคกรและวเคราะหสภาวะตลาดและแนวโนมการแขงขนของธรกจสถานดแลผสงอาย

จะแบงเนอหาออกเปน 2 สวน ประกอบดวย 1) การวเคราะหสภาพแวดลอมของธรกจสถานดแล

ผสงอาย และ 2) การศกษาสภาพการณตลาดและทศทางแนวโนมของการแขงขน ซงมรายละเอยด

ดงน

1. การวเคราะหสภาพแวดลอมของธรกจสถานดแลผสงอาย

การวเคราะหสภาพแวดลอมหรอการวเคราะห SWOT เปนการประเมนสภาพการณ

ภายในและสภาพการณภายนอก เพอหาจดแขง จดออน โอกาส และอปสรรคของธรกจ ทจะชวยให

ผประกอบการทราบถงการเปลยนแปลงตางๆทเกดขนและแนวโนมการเปลยนแปลงในอนาคต ผล

จากการวเคราะหนสามารถใชเปนแนวทางในการตดสนใจดาเนนกจกรรมตางๆ เพอใหธรกจเกด

การพฒนาไปในทางทเหมาะสมตอไป (Kerin, Hartley and Rudelius, 2008) ซงผลจากการวเคราะห

สภาพแวดลอมของธรกจสถานดแลผสงอาย มดงน

ตารางท 4 แสดงการประเมนสภาพแวดลอมธรกจสถานดแลผสงอาย

จดแขง (STRENGTHS) จดออน (WEAKNESSES)

1.บรการทมคณภาพ สอดคลองความตองการ

2.บคลากรเฉพาะทางในการดแลผสงอาย

3. มาตรฐานบรการทด

4. ทาเลทตงและสภาพแวดลอมเหมาะสม

1. ขาดการวางแผนและกาหนดทศทางของ

การดาเนนงานทชดเจน

โอกาส (OPPORTUNITIES) อปสรรค (THREATS)

1. ขนาดของกลมผใชบรการใหญขน

2. เกดความจาเปน/ตองการในบรการเพ มขน

3. การขยายตวของตลาดบรการผสงอาย

4. การเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

1. ขาดการสนบสนนจากหนวยงานภาครฐ

2. ความไดเปรยบของผมากอน

3. ความคาดหวงนอกเหนอขอบเขตของบรการ

จดแขงของธรกจ

1. การบรการทมคณภาพ ซงการใหบรการของสถานดแลผสงอายจะเนนคณภาพการ

บรการทด ดแลเอาใจใสผสงอายอยางใกลชด มความเปนกนเอง ใชลกษณะการดแลแบบครอบครว

สำนกหอ

สมดกลาง

73

มความจรงใจในการใหบรการ มความซอสตยในการทางาน สถานดแลผสงอายนนจะดแลผสงอาย

ตามธรรมชาตรปแบบวถการดาเนนชวตของผสงอายแตละคนทมความแตกตางกน เพอใหเกดการ

ตอบสนองความพงพอใจและสรางความสะดวกสบายใหกบตวผสงอายมากทสด รวมถงความสมาเสมอ

และตอเนองในการใหบรการ เนองจากทางสถานดแลผสงอายจะมการตดตามผลสถานการณความ

เปลยนแปลงทางสภาพรางกายและจตใจของผสงอายอยาสม าเสมอ กอใหเกดความตอเนองในการ

วางแผนการรกษาและการดแลอยางเหมาะสม สอดคลองกบความตองการของผสงอายทแตกตางกน

2. ความเชยวชาญดานการบรการของบคลากร โดยสถานดแลผสงอายสวนใหญจะม

ความเชยวชาญดานการบรการทางการแพทย และมบคลากรเฉพาะทางในการดแลผสงอายประจา

สถานดแลผสงอาย คอยใหการดแลและเฝาระวงทางสขภาพแกผปวยสงอายอยางใกลชดตลอด 24

ชวโมง และพรอมใหการชวยเหลอตลอดเวลาเมอเกดเหตฉกเฉน

3. มาตรฐานการบรการทด ภายใตการใหความสาคญทครอบคลมในสวนของ

สงแวดลอมและสถานท ความปลอดภย เครองมอ อปกรณ และสงอานวยความสะดวก บคลากร

การสอสารกบผสงอายและญาต กจกรรมนนทนาการ และการบรหารจดการ

4. ทาเลทตงของสถานดแลผสงอายมพนทกวางขวางรมรน มความเงยบสงบ เออตอ

การพกผอนสาหรบผสงอายทงในดานสขภาพกายและสขภาพจต นอกจากน สถานดแลผสงอายยง

ตงอยไมไกลจากแหลงชมชนและโรงพยาบาล สะดวกในการเดนทางของผใชบรการและญาต

จดออนของธรกจ

ขาดการวางแผนและกาหนดทศทางของการดาเนนงานทชดเจน เนองจากการศกษา

พบวา สถานดแลผสงอายสวนใหญเปนวสาหกจขนาดยอม ทมรปแบบการดาเนนธรกจในลกษณะ

ของหางหนสวนจากด ซงเปนรปแบบธรกจทจดต งไดงาย เปนองคกรขนาดเลก มสายงานทไม

ซบซอน และมอสระในการบรหารจดการมากกวาการดาเนนธรกจในรปแบบบรษทจากด ทมการ

ควบคมและการบรหารงานในรปของคณะกรรมการ ซงจะมการกระจายงานตามหนาทและความ

รบผดชอบอยางเปนระบบและมขนตอน

โอกาสของธรกจ

1. การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรในอนาคต เนองจาก ปจจบนประเทศไทย

กาลงกาวเขาสสงคมของผสงอาย ซงมอตราการการเกดของประชากรทคอนขางคงท โดยสาเหตท

ประชากรผสงอายของประเทศไทยเพมขนอยางรวดเรวนนเปนผลมาจากนโยบายการคมกาเนด ม

ระบบการแพทยและสาธารณสขทมประสทธภาพ ประชากรมความรเกยวกบภาวะโภชนาการทด

ตลอดจนมการดแลรกษาสขภาพทดและนยมหนมาออกกาลงกายเพอสขภาพมากขน

สำนกหอ

สมดกลาง

74

2. ลกษณะโครงสรางครอบครวและแบบแผนการดาเนนชวตทเปลยนแปลง กลาวคอ

สถานการณครอบครวไทยในปจจบนมการเปลยนแปลงหลายดาน ถงแมวาบทบาทหนาทของ

สถาบนครอบครวยงคงมสาคญ แตผลกระทบทเกดจากการเปลยนแปลงเชงโครงสรางดงกลาวเปน

ผลใหรปแบบความสมพนธและปฏสมพนธในครอบครวลดนอยลง ผสงอายถกทอดทงใหอยลาพง

ซงกอใหเกดความยากลาบากในการประกอบกจวตรประจาวน เนองดวยขอจากดทางกายภาพ

3. การขยายตวของตลาดบรการสาหรบผสงอาย จากการกาวเขาสสงคมผสงอายทมจานวนประชากรผสงอายเพมขนอยางตอเนอง กอใหเกดโอกาสและชองวางทางการตลาดของธรกจ

บรการสาหรบผสงอายอกมาก

4. การเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ในป พ.ศ. 2558 ทมการเคลอนยาย

แรงงานและการผานเขตแดนทสะดวกขน ทาใหผสงอายจากประเทศตางๆสามารถเดนทางเพอเขา

มาใชบรการสถานดแลผสงอายในประเทศไทยไดสะดวกมากขน และเปนโอกาสดทในการขยาย

ธรกจภาคบรการสาหรบผสงอายใหเตบโตเพอแขงขนในตลาดอาเซยน อกท งผประกอบการยง

สามารถเพมพนองคความรในการประกอบธรกจและใหบรการผานการเชอมโยงเครอขายธรกจใน

ประเทศอาเซยนไดอกดวย

อปสรรคของธรกจ

1. ขาดการดแลและใหการสนบสนนจากหนวยงานภาครฐ เนองจากปจจบนยงไมม

หนวยงานภาครฐททาหนาทดแลรบผดชอบการขนทะเบยนจดต งสถานดแลผสงอาย การควบคม

คณภาพการบรการ การคมครองสทธผใชบรการ รวมถงการควบคมมาตรฐานสถานดแลผสงอาย

เปนเหตใหธรกจสถานดแลผสงอายยงคงขาดมาตรฐานสาหรบการดาเนนงานรวมกน ซงจะสง

ผลกระทบตอความเชอมน และเปนขอจากดในการพฒนาคณภาพเพอยกระดบมาตรฐานของธรกจ

สถานดแลผสงอายเทยบเทาสากล และสามารถแขงขนไดในตลาดตางประเทศ

2. ความไดเปรยบของผมากอน ซงหมายถง คณคาของประสบการณและความเชอมน

ในสายตาผใชบรการ เนองจากผใชบรการมพฤตกรรมการใชบรการโดยมกจะเลอกใชบรการสถาน

ดแลผสงอายทมชอเสยง มความนาเชอถอ และมประสบการณในการใหบรการมายาวนานมากกวา

สถานดแลผสงอายทเกดขนใหม แมวาจะมความพรอมทางการแพทยและการบรการทดกวากตาม

3. ความคาดหวงของผใชบรการและญาต ซงการทางานในดานการดแลผสงอาย

จะตองเนนการบรการทเอาใจใสดแลผสงอายไมใหเจบปวย หรอในกรณของผปวยสงอายกจะตอง

ดแลเยยวยาบรรเทาการใหดขน อนเนองมากจากสาเหตความเจบปวยทอาจกระทบตอการดาเนนชวต

กตองสามารถชวยเหลอผสงอายใหมความสะดวกตอการดาเนนชวตไดมากขน ทาใหสถานดแล

ผสงอายมกถกคาดหวงจากผใชบรการหรอญาตเกยวกบบรการทดและความสามารถในการดแล

สำนกหอ

สมดกลาง

75

รกษาผสงอายใหหายขาดจากโรค โดยเปนความคาดหวงทอยนอกเหนอขอบเขตของการใหบรการ

และเกนความสามารถทไดกาหนดไวในแตละแหง

จากการวเคราะหจดแขง จดออน โอกาส และอปสรรค พบวา ธรกจสถานดแล

ผสงอายเปนธรกจทนาสนใจและนาลงทนอยางย ง เนองจากประเทศไทยมขอไดเปรยบในดาน

คณภาพในการใหบรการและความเชยวชาญทางการแพทย ในขณะเดยวกนจานวนผสงอายท

เพมขน การมความสามารถในการจบจายใชสอยสนคาและบรการ ประกอบกบวถชวตของวย

แรงงานทเปลยนแปลงไป รวมถงการเปดเสรทางการคาในภมภาคอาเซยน จะเปนโอกาสทดสาหรบ

ผประกอบการรายใหมในการลงทนประกอบธรกจสถานดแลผสงอาย และการเตบโตของตลาดใน

ขอบเขตทกวางขวางขน ท งนผประกอบการจาเปนตองเรงพฒนาบคลากรผใหบรการ รวมถง

ปรบปรง ออกแบบกระบวนการบรหารจดการ และยกระดบคณภาพของการบรการ เพอตอบโจทย

ลกคากลมผสงอายมากยงขน

2. การศกษาสภาพการณตลาดและทศทางแนวโนมการแขงขน

ระบบเศรษฐกจเกดขนจากหนวยของธรกจหลายๆหนวยรวมกน กอใหเกดการเปลยน

โอนสนคาและบรการ มการไหลเวยนของกระแสเงนจากจดหนงไปยงอกจดหนงตามความตองการ

และอานาจซอของแตละบคคลแตละทองถน ธรกจจงถอเปนหนวยยอยๆหนวยหนงของระบบท

ไมวาจะอยในสภาวะใดกตาม หนาทประการหนงทสาคญของผประกอบการสถานดแลผสงอายคอ

การศกษาสภาพการณตลาดและคาดคะเนทศทางและแนวโนมเศรษฐกจ ทงในปจจบนและอนาคต

ทถกกาหนดโดยอปสงคและอปทานของตลาด การวเคราะหพฤตกรรมผบรโภค และการวเคราะห

คแขง เพอเปนแนวทางในการผลตสนคาและบรการเพอตอบสนองความตองการของผบรโภค

ตอไป ซงมรายละเอยดดงน

วเคราะหผใชบรการ

การศกษาและวเคราะหถงกลมลกคาเปาหมายเพอการดาเนนธรกจตางๆ ถอเปนสง

สาคญมาก โดยผประกอบการจะตองใหความสาคญกบความตองการหรอปญหาของลกคา เพราะ

ความเปลยนแปลงของกลมลกคายอมสงผลกระทบตอธรกจ ซงเปนโอกาสสาหรบผประกอบการ

และในขณะเดยวกนนกอาจเปนภาวะคกคามไดเชนกน ทงน หากผประกอบการทาความรจก เขาใจ

ในความตองการหรอปญหา และเรยนรถงประสบการณของลกคาอยางแทจรงและสมาเสมอ กจะ

ทาใหธรกจไมพลาดในการนาเสนอสนคาหรอบรการทสามารถตอบสนองความตองการของลกคา

และประสบความสาเรจในการประกอบธรกจตอไปในอนาคต

ซงในปจจบนขณะน ประชากรประเทศไทยยคเบบบมเมอรกาลงอยในชวงวยสงอาย

ดงนนอปสงคของสนคาและบรการสาหรบผสงอายจงสงขนตามจานวนประชากร ในมโนทศนของ

สำนกหอ

สมดกลาง

76

สขภาพทกวางกวามตทางการแพทยและสาธารณสข (อจฉราวรรณ งามญาณ และณฐวชร เผาภ ,

2555: 62-87) เนองจากวยสงอายเปนชวยวยทมการถดถอยของสมรรถภาพการทางานของอวยวะ

ตางๆในรางกายและการเจบปวยเรอรง โดยภาวะดงกลาวมกนามาซงภาวะทพลภาพ ทาใหมภาวะ

พงพงในการดารงชวตและตองการไดรบการดแลจากบคคลในครอบครวหรอสงคม จากการสารวจ

ภาวะสขภาพประชากรไทยและคาดประมาณจานวนผสงอายทมภาวะพงพงจากความจากดในการ

ทากจวตรประจาวน ซงตองการผอนในการชวยเหลอดแลน นจะเพมขนเปน 100,000 คน และ

140,000 คน ในป พ.ศ.2562 รวมถงการลดลงของศกยภาพการดแลเกอหนนผสงอายในครอบครวม

แนวโนมลดลงโดยตลอดและคาดวาจะลดลงไปอกในอนาคต นอกจากนนแลว สวนใหญครอบครว

จะเปนผใหการดแลนน เมอจาแนกผสงอายเปนกลมทมภาวะพงพงสงกลบพบวา ผทใหการดแลใน

กจวตรประจาวนเปนผทรบจางถงรอยละ 4.8 โดยทรอยละ 90.5 ของผสงอายทมภาวะพงพงระดบ

ตาเปนผดแลตนเองและตองการผดแลแตไมม ท งน บคคลในครอบครวซงเปนผทใหการดแล

ผสงอายจานวนมากทตองอยในสถานะทเรยกวา “บทบาทเชงซอน” คอการทตองรบบทบาทหลาย

ดาน แนวโนมการลดลงอยางรวดเรวของอตราความสามารถในการดแลผสงวยนอาจทาใหคณภาพ

ชวตของผสงอายและวยแรงงานดอยลง (สมฤทธ ศรธารงสวสด และกนษฐา บญธรรมเจรญ, 2553:

30-31) เหลานสะทอนใหเหนถงโอกาสทางธรกจสาหรบผประกอบการ ในการผลตบรการเพอให

สอดคลองกบความตองการเฉพาะดานของผสงอายและรองรบกลมลกคาทจะมปรมาณเพมสงขน

ในอนาคต

จากการศกษาพบวา ผประกอบการสถานดแลผสงอายไดมการแบงสวนทางการตลาด

ของธรกจสถานดแลผสงอาย โดยเลอกเจาะกลมเปาหมายในเขตพนทกรงเทพมหานครและเขต

ปรมณฑล เนองมาจากกรงเทพมหานครเปนพนทเขตเศรษฐกจ มการเคลอนยายเขามาของแรงงาน

เปนจานวนมาก ปจจยทางดานเศรษฐกจ สงคม และวถการดารงชวตทเปลยนแปลงไปกอใหเกด

ผลกระทบตอการดแลผสงอาย ผประกอบการจงไดมงตอบสนองความเปลยนแปลงดงกลาว และ

จาแนกกลมผสงอายทเปนเปาหมายออกเปน 3 ลกษณะ คอ ผสงอายทวไป ผปวยสงอาย และผปวย

สงอายในระยะพกฟน ซงมแรงจงใจในการเลอกใชบรการทมาจากปจจยดานสขภาพทตองการการ

ดแลทเพมขน แตทงน วถการดาเนนชวตในปจจบนทบบรดใหสมาชกในครอบครวมปจจยดานเวลา

ทจากด ทาใหไมสามารถดแลผสงอายไดตามความเหมาะสมกบความตองการทสอดคลองกบ

ภาวะสขภาพ ทาใหเกดธรกจสถานดแลผสงอายขนมาเพอตอบโจทยความตองการของผใชบรการ

ผประกอบการสถานดแลผสงอายมองวาธรกจของตนเองนนมความสามารถตอบโจทยความตองการ

ของผสงอาย โดยใหบรการทครอบคลมท งในดานกาย จต และสงคม หากแตปจจบนยงมกลม

สำนกหอ

สมดกลาง

77

ผใชบรการททางสถานดแลผสงอายยงไมสามารถใหการตอบสนองไดกคอ กลมของผสงอายทปวย

อาการสาหสและผปวยจตเวช

นอกจากน สถานดแลผสงอายสามารถสรางความเชอมนตอผใชบรการไดในระดบหนง

เนองจากผประกอบการสถานดแลผสงอายสวนใหญเปนแพทยและพยาบาลวชาชพทมความ

เชยวชาญในการดแลรกษาผสงอาย ผใชบรการสถานดแลผสงอายสวนใหญเคยไดรบการดแลรกษา

จากแพทยและพยาบาลในโรงพยาบาล เมอแพทยและพยาบาลออกมาดาเนนธรกจสถานดแล

ผสงอายจงตามมาใชบรการเพอความตอเนองในการดแลรกษา และอกสวนหนงเปนผใชบรการท

ไดรบการบอกเลาแบบปากตอปากจากผทเคยมาใชบรการ ซงวชาชพของผประกอบการและการ

บอกเลาแบบปากตอปากสามารถสรางความนาเชอถอและความเชอมนไววางใจในสถานดแล

ผสงอายใหกบผสงอายไดเปนอยางด

“ลกคาทเขามาใชบรการหวงทจะไดรบบรการทด มการดแลเอาใจใส และสามารถ

ชวยเหลอผปวยสงอายทไมสามารถชวยเหลอตวเองได ทาใหสรรหาศนยทมหมอเปนเจาของหรอ

เปนทปรกษา เพราะสามารถดแลอาการของผปวยได ซงศนยทไมมหมอดแลอาจจะทาใหเกดปญหา

ดานความเชอมนได” (เดชวรตม สทธเวช, 2556)

“ในปจจบนศนยตางๆเปดมาโดยมเปาหมายเพอรองรบผสงอายทเปนผปวยหรอไม

สามารถชวยเหลอตวเองได โดยผสงอายหรอญาตจะเลอกศนยทสามารถดแลผสงอายไดอยาง

ใกลชดและสามารถดแลเอาใจใสไดเปนอยางด ซงกลมลกคาทศนยยงไมพรอมใหบรการคอ ผปวย

จตเวชและผปวยทมโรคเรอรง เชน วณโรค ซงเปนกฎระเบยบของทางสมาคมทกาหนดไววา

ไมสามารถรบผสงอายทเปนโรคดงกลาว” (ชลฤทย คามงคล, 2556)

อยางไรกด การดาเนนธรกจสถานดแลผสงอายมความจาเปนอยางย งทจะตองสราง

ความนาเชอถอในสนคาและบรการ เนองจากธรกจบรการสาหรบผสงอายเปนเรองเกยวกบความ

ปลอดภยและสขภาพของผสงอาย บนพนฐานความเขาใจในรปแบบการใชชวตและขอจากดของ

ผสงอาย ทงน ขนาดของประชากรผสงอายทกาลงเพมขนอยางตอเนอง และธรกจหลายประเภทเรม

ใหความสนใจกบตลาดผสงอายมากขน การวเคราะหพฤตกรรมผบรโภคเปนการคนหาหรอวจย

เพอใหทราบถงลกษณะความตองการและพฤตกรรมการซอและการใชของผสงอาย คาตอบทไดจะ

ชวยใหสามารถจดกลยทธการตลาด ทสามารถตอบสนองความพงพอใจของผสงอายไดอยาง

เหมาะสม นอกจากน การทธรกจเรมตอบสนองความตองการของผสงอายโดยเฉพาะมากขน จะยง

เปนชองทางหนงทชวยยกระดบคณภาพชวตผสงอายในอนาคตใหดยงขนได

สำนกหอ

สมดกลาง

78

วเคราะหคแขง

สาหรบผประกอบการแลว คงจะปฏเสธไมไดวาคแขงทางการคาน นมสวนทาให

หนกใจมากทสด สงเกตไดจากยทธวธและเทคนคตางๆทผประกอบการนามาใชสรางความไดเปรยบ

คแขง ปรบปรงและพฒนาการบรการใหเหนอกวาเพอดงดดใจผใชบรการ และรกษาขด

ความสามารถในการแขงขนใหเหนอไปกวาคแขง ผประกอบการสถานดแลผสงอายจงตางมงเนน

เรองศกยภาพของการบรการทด สามารถตอบสนองความตองการของผใชบรการไดอยาง

ครอบคลมและมประสทธภาพ ทงนเนองจากการระบคแขงทางธรกจในตลาดสถานดแลผสงอายวา

เปนใคร เปนการแขงทางตรงหรอทางออมถอเปนเรองททาไดคอนขางยากและไมสามารถใชไดใน

ระยะยาว โดยผประกอบการมทศนะทวาธรกจสถานดแลผสงอายถอเปนธรกจนองใหมสาหรบ

ธรกจภาคบรการสาหรบผสงอาย ตลาดยงมขนาดเลก คแขงมยงมจ านวนนอยราย และใน

ขณะเดยวกนตลาดยงคงมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลาและมแนวโนมเตบโตไดด ซงสภาวะ

ดงกลาวจะกอใหเกดคแขงรายใหมทเขามาในตลาด และผแขงรายเดมทออกจากตลาดเพราะไม

สามารถทนตอแรงกดดนตางๆในตลาดและปรบตวใหอยรอดได ตลาดจงตกอยในสภาวะทมความ

ผนผวนของการเขาและออกของผประกอบการ ทาใหไมสามารถคาดการณจานวนคแขงทแนนอน

ได ผประกอบการสวนใหญจงมงเนนในดานของการสรางภาพลกษณองคกรใหเปนทรจกแกบคคล

ทวไปและกลมเปาหมายของธรกจ เพอสรางการรบรและความเชอมน รวมถงเสนอมมมองทศนคต

เชงบวกตอการใชบรการสถานดแลผสงอาย

“จรงๆแลวทางศนยไมคดวาเปนการแขงขน เพราะแตละศนยจะมวธการบรหารงานท

แตกตางกน แตศนยทมแพทยเปนเจ าของหรอเปนหนสวนน นนาจะมความนาเชอถอมากกวา

อาจจะมศกยภาพในการดแลรกษาคนปวย เพราะมหมอเปนเจาของหรอหนสวน กนาจะมความ

พรอมในดานเครองมอ อปกรณทางการแพทย นาจะเขาใจในการรกษา และสามารถหาเครองมอได

เหมาะสมกบผปวยสงอายไดมากกวา” (เดชวรตม สทธเวช, 2556)

การคาดคะเนจานวนคแขงรายใหมทจะเขามาในตลาดธรกจสถานดแลผสงอายนน

ผประกอบการตางใหความคดเหนสอดคลองไปในทศทางเดยวกนวาในอนาคตจะมจานวน

ผประกอบการสถานดแลผสงอายเพมมากขน รวมถงผประกอบการเดมกจะมการขยายสาขาเพม

มากขนเพอรองรบความตองการใชบรการทเพมขน โดยมแรงจงใจสาคญในการผลกดนใหมการ

เพมจานวนคแขงรายใหมในตลาดธรกจสถานดแลผสงอาย กลาวคอสถานประกอบการในปจจบน

ยงมจานวนนอยหรอเปนตลาดขนาดเลก ซงยงมโอกาสทจะสามารถเจรญเตบโตไดอกมากเมอเทยบ

กบสดสวนของจานวนผสงอายทจะเพมขนอยางตอเนอง ชองวางทางการตลาดดงกลาวจะนามา

ซงผลตอบแทนทางธรกจทเปนสงจงใจใหมผประกอบการรายใหมเขามาในตลาดธรกจสถานดแล

สำนกหอ

สมดกลาง

79

ผสงอายอกเปนจานวนมาก นอกจากน ในสวนของอปสรรคตอการเขามาในตลาดสาหรบ

ผประกอบการรายใหมนน ผประกอบการสถานดแลผสงอายตางมองวาไมมอปสรรค เพราะการ

ดาเนนงานของแตละแหงมลกษณะทแตกตางกน สถานดแลผสงอายทจะเกดขนใหมนาจะมความ

พรอมในดานเทคโนโลยและบคลากรทมความรความสามารถมากขน ซงจดนอาจจะทาใหคแขงด

นาสนใจมากกวา ในมมกลบกนความแตกตางของการบรการจะเปนความโดดเดนทแตกตางไปจาก

ทอน ทาใหผใชบรการสามารถจาแนกและเลอกทจะใชบรการ รวมถงพฒนาไปสความจงรกภกด

ในทสด สงนจะชวยเปนกาแพงปกปองผประกอบการเดมจากคแขงรายใหม นอกจากน ความ

เสยเปรยบดานตนทนของผประกอบการรายใหม เนองมาจากความสามารถนนเกดจากการสง

สมประสบการณของผประกอบการเดมในวงการอตสาหกรรมทมมานานจนเปนขอไดเปรยบ ไมวา

จะเปนเรองของตนทนในการบรการ ทกษะการทางานของบคลากร ตนทนทางดานภาพลกษณและ

ความนาเชอถอ ตลอดจนความไดเปรยบทางชองทางการจดจาหนายบรการและความเปนทนยมใน

ตวของบรการ จะเปนสงทสรางเงอนไขใหผใชบรการยดตดกบการบรการ และเพอปองกนการแยง

ชงสวนแบงการตลาดจากผประกอบการหนาใหม ซงการทาธรกจประเภทนจะตองใชเวลาเพอสราง

ชอเสยงใหเปนทยอมรบ

“ไมมการประเมนคแขง เพราะการทเปนสมาชกของสมาคม จะทาใหเปลยนจาก

คแขงมาเปนคคาแทน ธรกจประเภทนจะมการขยายตวเพมขนอกมากในอนาคต นาจะมากกวา

100% เพราะผประกอบการทจะเขามาลงทนในธรกจประเภทนคดวาสามารถทากาไรไดเยอะ และ

เปนการทาธรกจทไมตองลงทนมากนก สามารถเอาทอยอาศยของตนเองมาเปดกจการไดเลย แต

การทมผคารายใหมเพมขนมาก ทาใหเกดสภาวะการแขงขนทางดานราคามากขน และอาจจะทาให

ปดความรบผดชอบไปทลกคาทจะตองจายเงนเพมมากขน” (อสยะ อษณกรกล, 2556)

วเคราะหสภาวะตลาดและแนวโนมการเตบโตของธรกจสถานดแลผสงอาย

จากการศกษาขอมลของกรมพฒนาธรกจการคา (2556) พบวา โดยภาพรวมของธรกจ

บรการผสงอายในประเทศไทย มแนวโนมอปสงคทเพมสงขนอยางตอเนอง อนมผลมาจากอตรา

ประชากรสงอายทเพมขนและเปนสดสวนสงทสดในภมภาคอาเซยน โดยมจานวนผสงอายมากกวา

9 ลานคน เกดภาวะพงพงทางสงคมมากขน สงผลใหประชากรไทยมแนวโนมใชบรการธรกจสถาน

ดแลผสงอายมากขน เพอใหการดแลผสงอายเปนมาตรฐานและมความปลอดภยมากกวาการดแล

กนเองภายในครอบครว ซงผลการวเคราะหพฤตกรรมตลาดจากการสารวจผบรโภค พบวา

ผใชบรการใหความสาคญกบคณภาพและมาตรฐานการใหบรการมากกวาปจจยดานราคา จงมความ

ออนไหวตอราคาคอนขางตา อยางไรกตามในปจจบนยงคงมจานวนธรกจบรการผสงอายทมมาตรฐาน

การใหบรการในระดบดจานวนไมมาก และยงคงเปนทตองการของตลาดในประเทศ โดยสภาพ

สำนกหอ

สมดกลาง

80

ปญหาและการแขงขนของธรกจบรการผสงอายในประเทศไทยนนมสภาวะการแขงขนสมบรณ

และมจานวนผเลนรายใหมในตลาดเพมสงขนอยางตอเนอง อนเนองมาจากอปสงคในตลาดทแปร

ผนตรงกบจานวนประชากรสงอายทเพมขนในประเทศไทย อยางไรกตามธรกจบรการผสงอายใน

ประเทศไทยยงคงขาดหนวยงานทรบผดชอบในการควบคมมาตรฐานการประกอบธรกจ การดแล

ธรกจ การคมครองผใชบรการ ตลอดจนการจดทะเบยนธรกจ เปนเหตใหธรกจบรการผสงอายม

อปสรรคในการเตบโตในทศทางเดยวกนอยางมนคง นอกจากนผประกอบการสวนใหญในตลาด

ยงคงขาดองคความรดานการบรหารจดการและการตลาด อกท งยงขาดการสนบสนนจากภาครฐ

ดานเงนทน โดยเฉพาะเงนลงทนในอปกรณการแพทยและคาใชจายดานประกนสขภาพเฉพาะ

สาหรบธรกจบรการผสงอาย จงทาใหผประกอบการมขอจากดในการดาเนนธรกจ

ในขณะเดยวกน ตามทศนะของผประกอบการสถานดแลผสงอายตางกมความเหนท

สอดคลองกนวาแนวโนมของตลาดบรการผสงอาย รวมถงธรกจสถานดแลผสงอายจะเตบโตอยาง

สงในอนาคต เพอสอดรบกบปรมาณความตองการของประชากรวยผสงอายทจะมจานวนเพ มสงขน

เรอยๆ นอกจากนนแลว ธรกจสถานดแลผสงอายยงถอเปนเปนเรองใหมและมการจากดขนาดของ

ตลาดทยงไมแพรหลาย เนองมาจากทศนคต คานยม และวฒนธรรมวถการดารงชวตของคนไทยทม

แตมาชานาน หากแตปจจบนธรกจดงกลาวกไดมการยอมรบมากขนจากความแพรหลายของ

วฒนธรรมตะวนตกทเขามามอทธพลตอความคดความเชอของคนไทย สงผลใหคาดวาตลาดบรการ

สาหรบผสงอายในประเทศไทยจะมขนาดทใหญ ตลอดจนการแขงขนกนในตลาดกมแนวโนมจะ

ทวความรนแรงมากขนดวย อยางไรกด การเรมตนทาธรกจประเภทนกไมใชเรองงายมากนก ดงนน

เพอใหประสบความสาเรจในธรกจน ตองทาความเขาใจและสามารถตอบสนองความตองการท

ละเอยดออนของผสงอายแตละคนอยางละเอยดถถวน ซงธรกจจะมความไดเปรยบและสามารถ

รบมอกบความตองการทแตกตางกนออกไปได

และนอกเหนอจากสภาวะตลาดและการแขงขนในประเทศทมทศทางแนวโนมเตบโต

ไดดนน กรมพฒนาธรกจการคา (2556) ยงไดนาเสนอแนวทางการเตรยมความพรอมใหผประกอบ

ธรกจและธรกจไทยในการสรางขดความสามารถของการดาเนนธรกจในตลาดการคาเสร เพอ

ผลกดนใหไดรบประโยชนสงสดจากการเปดตลาดการคาเสรอาเซยน โดยการคดเลอก 8 ธรกจทม

ความสาคญตอเศรษฐกจไทยบนพนฐานศกยภาพ โอกาสทางการตลาด และความนาสนใจในการ

ลงทน ซง 1 ใน 8 ธรกจดงกลาวคอ ธรกจบรการผสงอาย ถงแมวาธรกจบรการผสงอายจะเปนธรกจ

ทยงไมแพรหลายนกในประเทศไทยและภมภาคอาเซยน แตธรกจไทยในสาขานมความพรอมใน

ระดบด มบคลากรทมใจรกบรการและมตนทนทไมสงนกเมอเทยบกบประเทศอนๆในอาเซยน

ธรกจบรการผสงอายในประเทศไทยมศกยภาพทสามารถแขงขนไดดในภมภาคอาเซยน เนองจาก

สำนกหอ

สมดกลาง

81

ตลาดในประเทศมศกยภาพในการเตบโต มแรงงานทมทกษะเฉพาะดาน มธรกจเกยวเนอง

โดยเฉพาะธรกจการแพทยทเขมแขงเชอถอได ทาใหเกดการแลกเปลยนองคความรระหวางธรกจได

อยางมประสทธภาพ นอกจากนธรกจบรการผสงอายไทยยงมความสามารถในการทากาไร เนองจากม

การประยกตใชเทคโนโลยและมความสามารถในการพฒนาการบรการเพอตอบสนองตอความ

ตองการของผบรโภค

ดงนน แนวโนมการเปลยนแปลงทางประชากรศาสตร รวมถงการเปลยนแปลงทาง

สงคมจงชใหเหนวา ความตองการในบรการสาหรบผสงอายมทศทางทเพมมากขนท งตลาดใน

ประเทศและตางประเทศ โดยความตองการดงกลาวมไดจากดเฉพาะจานวนผสงอายทมเพมขน แต

รปแบบของบรการทตองการกมความหลากหลาย อนเปนผลมาจากรสนยมและกาลงซอทแตกตาง

กน ซงปจจบนบรการสาหรบผสงอายยงมนอยและรปแบบของบรการยงมไมมาก หากภาครฐให

ความสนใจสงเสรมและสนบสนนภาคเอกชน สถานดแลผสงอายจะเปนธรกจสาขาหนงทสราง

โอกาสและสรางรายไดใหแกผประกอบการ

สวนท 4 กลยทธการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

การกาหนดกลยทธในการดาเนนธรกจเปนการพฒนาแผนระยะยาวบนรากฐานของ

โอกาสและอปสรรคทไดจากการวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก และการวเคราะหจดแขงจดออน

ทไดจากการวเคราะหสภาพแวดลอมภายใน โดยองคกรจะตองกาหนดและเลอกกลยทธทดและ

เหมาะสมกบองคกรทสด เนองจากการดาเนนธรกจใดกตาม ยอมถอวาอยในสภาวการณทมความ

เสยงดวยกนท งสน ซงอาจประสบกบความลมเหลวไดตลอดเวลา (สานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน, 2557) ดงนน ผประกอบการจงจาเปนทจะตองเตรยมพรอมเพอรบมอกบ

สถานการณทอาจเกดขน ดวยการคานงถงสถานการณขององคกรในระยะยาว ผประกอบการตอง

พยายามตอบคาถามวาทาอยางไรองคกรจงจะไปถงเปาหมายทกาหนดไวได จากการศกษาพบวา

ผประกอบการสถานดแลผสงอายใหความสาคญและมการกาหนดกลยทธในการดาเนนธรกจระดบ

ตางๆ ดงน

สำนกหอ

สมดกลาง

82

ตารางท 5 แสดงการเปรยบเทยบกลยทธทใชในการดาเนนธรกจของสถานดแลผสงอาย

สถานดแลผสงอาย

ระดบกลยทธ

องคการ

ธรกจ ปฏบตการ

การจาก

ดขอบ

เขต/ก

ารมงเนน

การส

รางความแ

ตกตาง

กลยท

ธการให

บรการ

กลยทธการตลาด กลยทธการบรหาร

การก

าหนด

ราคา

การส

อสารทางการตล

าด

การส

งเสร

มการตล

าด

การพ

ฒนา

ตลาด

การทางาน

เปนท

ม

การส

รางแรงจงใจ

การค

ดสรรบค

ลากร

เฮอนสวสดเนรสซงโฮม

บ-เวลล เฮลธแคร

กดแคร เนอรสซงโฮม

สไมลด เนอรสซงโฮม

101โฮมแคร

ลฟว งเวล

เบสแคร เนอรสซงโฮม

จากตารางท 5 สามารถวเคราะหกลยทธทใชเพมขดความสามารถในการแขงขนของ

ธรกจสถานดแลผสงอายได ดงน

1. กลยทธระดบธรกจ

กลยทธระดบธรกจหรอกลยทธในการแขงขน เปนการกาหนดกลยทธในระดบทยอย

ลงไป มความชดเจนและจาเพาะเจาะจงมากกวากลยทธระดบบรษท โดยผบรหารจะใหความสาคญ

ในการมงปรบปรงสถานะของการแขงขนทางธรกจกบคแขง และระบถงวธการทองคกรจะใชใน

การแขงขน กลยทธระดบธรกจนจะมงการเพ มกาไรและขยายการเตบโตใหมากขน ดวยการพยายาม

สรางความไดเปรยบในการแขงขนใหเหนอกวาคแขงขน ซงธรกจสถานดแลผสงอายสามารถ

จาแนกกลยทธในการแขงขนออกเปน

1.1 กลยทธการจากดขอบเขตหรอการมงเนน

กลยทธการจากดขอบเขตหรอการมงเนนจะใหความสาคญกบสวนของตลาดทม

ความเฉพาะ ทาใหสามารถทมเททรพยากรและการดาเนนงานเพอตอบสนองกลมลกคาไดดกวา

คแขงทมตลาดกวาง จากการศกษาพบวา สถานดแลผสงอายมการใชกลยทธการจากดขอบเขตหรอ

สำนกหอ

สมดกลาง

83

การมงเนนดวยวธการจากดขอบเขตในเรองของการรกษาพยาบาล โดยสถานดแลผสงอายจะ

ใหบรการเพยงการดแลรกษาพยาบาลเบองตน การใหความชวยเหลอผสงอายในการดาเนน

ชวตประจาวน และจากดขอบเขตของผใชบรการอยทกลมผใชบรการ 3 ลกษณะ คอ ผสงอายทวไป

ผปวยสงอาย และผปวยสงอายในระยะพกฟน

“สวนใหญจะมอายประมาน 70-80 ป ทนจะใหบรการผสงอายทกประเภท

ผสงอายทไมมผดแล ผปวยทปกตสามารถเดนเองไดหรอเดนไมได อมพฤกษ อมพาต ผปวยระยะ

พกฟน รวมทงผทใหอาหารทางสายยาง เจาะคอ ตองการดดเสมหะ หรอตองการการดแลเปนพเศษ

แตยกเวนผทมอาการทางจต ผสงอายทจะเขามาอยทศนยจะตองไมเปนโรคตดตอหรอโรครายแรง

เชน โรคมะเรง โรคเอดส หรอโรคตดตอตางๆ” (อสยะ อษณกรกล, 2556)

“ผปวยสงอายทปวยและชวยเหลอต วเองไมได ชวยเหลอในการทาการ

กายภาพบาบดผปวยพกฟน สวนมากจะเปนผปวยอมพฤกษ อมพาต เจาะคอ ดดเสมหะ ผทตองให

อาหารทางสายยาง จะรบผปวยสงอายทกประเภทไมจากดอาการ แตญาตของผปวยสงอายจะตองม

การแจงรายละเอยดการปวยของคนไขใหทราบกอน จะไดสามารถปฏบตใหผปวยสงอายไดถกตอง

ตามอาการของผปวย” (สนทรย สานภทร, 2556)

“ดแลผสงอายปกตและดแลผสงอายทปวย รวมท งผสงอายทต องการทา

กายภาพบาบดพเศษ ไมมการสงเจาหนาทไปประจาทบาน สวนใหญทมาจะเปนผปวยสงอายทม

ปญหาทางดานระบบประสาท ดานสมอง นอนตดเตยง มแผลกดทบ อายระหวาง 65-80 ป แต

ยกเวนคนทมปญหาทางจตเวช โรคตดตอ โรควณโรค จะไมรบเขาศนยนอกนนรบทกคน ”

(พลกฤษณ ชตพงษ, 2556)

1.2 กลยทธสรางความแตกตาง

เปนการสรางความแตกตางและจดเดนในการบรการทมความแตกตางจากคแขง

โดยการออกแบบบรการเสรมจากบรการหลก ความแตกตางนจะตองใหความสาคญหรอคณคาของ

ลกคา จากการศกษาพบวา สถานดแลผสงอายใชกลยทธสรางความแตกตางเพอสรางจดเดนใหกบ

ธรกจของตนเอง อาท กดแคร เนอรสซงโฮมไดนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชสรางความแตกตาง

เพอใหญาตสามารถเฝาดผสงอายและการใหบรการจากกลองวงจรปดผานระบบเครอขาย

อนเตอรเนต สาหรบผทม tablet/smart phone กสามารถเยยมและพดคยกบผสงอายแบบเหนหนาได

ทกททกเวลาผานโปรแกรม skype ทเชอมตอระบบอนเตอรเนตความเรวสงของทางศนยทไดจด

เตรยมไว รวมถงการประเมนอาการเจบปวยหรอความผดปกตฉกเฉนโดยแพทยไดตลอดเวลา ในขณะท

สถานดแลผสงอายแหงอนเลอกใชกลยทธสรางความแตกตางดวยวธการมแพทยผเชยวชาญทม

สำนกหอ

สมดกลาง

84

ลกษณะเดนแตกตางกนเพอดแลผสงอายเฉพาะกลม เชน แพทยทชานาญการดานการดแลผสงอาย

แพทยทชานาญการดานระบบประสาท แพทยทชานาญการดานกายภาพบาบด เปนตน

“ญาตสามารถเฝาดผปวยหรอดการบรการของทางศนยไดจากกลองวงจรปดผาน

เครอขายอนเตอรเนตความเรวสงไดทกททกเวลาสาหรบผทม tablet หรอ smart phone กสามารถ

เยยมและพดคยกบผสงอายแบบเหนหนาไดตลอดเวลา เพราะทางศนยมอนเตอรเนตไวคอย

ใหบรการ ทาใหลดขอจากดของการเดนทางมาทศนยดวยตวเอง มการประเมนอาการเจบปวยหรอ

ความผดปกตโดยแพทยตลอดเวลาผานทางโปรแกรม skype อกดวย” (อสยะ อษณกรกล, 2556)

“จดเดนของทนคอเรามบรการทมแพทยผชานาญการดานสมองและระบบ

ประสาทดแลควบคม มทมผดแลผปวยสงอายทมประสบการณไวคอยดแลตลอด 24 ชวโมง ไมเวน

วนหยดราชการ” (พลกฤษณ ชตพงษ, 2556)

2. กลยทธระดบปฏบตการ

กลยทธระดบปฏบตการเปนกลยทธทมระยะเวลาสน ซงจะดาเนนงานเพอตอบสนอง

และสนบสนนกลยทธในการแขงขน โดยผบรหารจะกระจายกลยทธลงไปในแตละหนาททางธรกจ

เชน การตลาด การเงน การผลต ทรพยากรมนษย เปนตน เพอใหการดาเนนงานเชงกลยทธของ

ธรกจเกดประสทธภาพและประสทธผลอยางชดเจนเปนรปธรรม โดยพบวาสถานดแลผสงอายม

การใชกลยทธระดบหนาท ดงน

2.1 กลยทธการใหบรการ

สถานดแลผสงอายทกแหงลวนแลวแตมงเนนดานกลยทธการใหบรการทม

คณภาพเปนสงสาคญ เพราะความนาเชอถอในบรการและการดแลผสงอายเปนปจจยทสาคญทสด

ตอการตดสนใจของญาตและตวผสงอายในการเลอกใชบรการ ใหความสาคญกบการตอบสนอง

ความตองการของกลมเปาหมายอยางรวดเรว เพอสรางความประทบใจใหกบผใชบรการมากทสด

มงเนนบรการทสามารถดแลและตรงตามความตองการทแทจรงของผสงอาย รวมถงมการพฒนาการ

บรการอยางตอเนอง พรอมท งประเมนคณภาพและสารวจความพงพอใจของผสงอายตอบรการท

ไดรบอยางสมาเสมอ เพอใหผสงอายเกดความพงพอใจและไดรบประโยชนอยางสงสด

“เนนดานการบรการทจะพฒนาใหสามารถตอบสนองความตองการของลกคาให

มากทสด ใหผสงอายไดรบผลประโยชนอยางสงสด” (อสยะ อษณกรกล, 2556)

“ทางศนยพรอมทใหบรการลกคาทกทานทมความตองการ โดยมงเนนใหบรการ

ทเปนมตรและจรงใจกบลกคา เนนดานความซอสตยและจรงใจในการใหบรการกบลกคา ใหบรการท

จะสามารถตอบสนองความตองการของลกคาอยางรวดเรวและเอาใจใส เนนดานการพฒนาบรการ

สำนกหอ

สมดกลาง

85

ตางๆ จะมการพดคยกบผปวยสงอายอยเสมอและสอบถามถงความตองการของลกคา เพอทจะ

ตอบสนองความตองการไดอยางถกตอง” (ชลฤทย คามงคล, 2556)

2.2 กลยทธทางการตลาด

คอกลไกทสถานดแลผสงอายดาเนนการเพอสรางคณคาใหแกผใชบรการ เกด

ความสมพนธและการตอบสนองในเชงบวก มความประทบใจในบรการจนเกดการใชบรการซ า

อยางตอเนอง ซงกลยทธทางการตลาดทเลอกใช ไดแก

2.2.1 กลยทธการกาหนดราคา พบวา สวนใหญจะมการกาหนดราคาโดยกาหนดอตราคาบรการในระดบมาตรฐานราคาตลาดของธรกจสถานดแลผสงอาย นอกจากน สถานดแล

ผสงอายบางแหงยงมการกาหนดอตราคาบรการตามลกษณะอาการความเจบปวยและความสามารถ

ในการชวยเหลอตนเองไดของผสงอาย รวมถงการกาหนดราคาตามคาใชจายสวนบคคลทเกดขน

จรงและพจารณาตามความเหมาะสม เพอกาหนดอตราคาบรการทเปนธรรม ทงนยงพบวา สถาน

ดแลผสงอาย ลฟว งเวลไดมกลยทธดานการกาหนดอตราคาบรการทแตกตางไปจากสถานดแล

ผสงอายแหงอน กลาวคอ ลฟวงเวลใชกลยทธการกาหนดอตราคาบรการทสงกวาระดบราคาตลาด

ทวไป โดยลฟว งเวลไดดงเอาจดเดนตรงทมทมแพทยและพยาบาลทเชยวชาญในดานการดแล

ผสงอายประจาศนย ซงความนาเชอถอและความพรอมของทมแพทยเฉพาะทางทใหบรการตลอด

24 ชวโมง สามารถเพ มมลคาใหกบบรการและเพมคณคาของสถานดแลผสงอายลฟว งเวลไดเปน

อยางด จะเหนไดวาอตราคาบรการไมจาเปนตองเปนราคาทตาเสมอไป เพราะผใชบรการจะ

พจารณาจากคณคาความเหมาะสมของคณภาพบรการทดแลเอาใจใสและนาเชอถอมากกวาการ

มลคาของเงนทตองจาย

“การกาหนดราคาขนอยกบขนอยกบคาใชจายในการรกษาทเกดขนจรง

เพราะกาหนดราคาทเหมาสม จะอยทระหวางราคาประมาณ 15,000 บาท ถง 25,000 บาท แลวแต

อาการของผปวยสงอาย” (กญญา ยนด, 2556)

“ถงแมวาคาบรการของทางศนยลฟว งเวลจะมราคาทแพงกวาทอน แตทาง

เรามการดแลรกษาจากทางแพทยเฉพาะทางทใหการดแลอยางใกลชด” (พลกฤษณ ชตพงษ, 2556)

2.2.2 กลยทธชองทางการสอสารทางการตลาด พบวา สถานดแลผสงอายใชกล

ยทธชองทางการสอสารทางการตลาดเพอใหเปนทรจกและเขาถงกลมผใชบรการไดอยางทวถงมาก

ยงขน ดวยวธการอาศยปากตอปาก กลาวคอ ผสงอายทมาใชบรการสวนใหญไดรบการแนะนาบอก

ตอจากประสบการณของผใชบรการทเปนฐานลกคาเกาของทางศนย ผใชบรการทเคยมประสบการณ

ในการรกษากบแพทยและพยาบาลเดมในโรงพยาบาล จงตามมาใชบรการตอทสถานดแลผสงอายท

แพทยและพยาบาลเหลานนเปนเจาของ เพอใหเกดความตอเนองในการรกษา บาบด ฟนฟสขภาพ

สำนกหอ

สมดกลาง

86

รวมถงใชกลยทธการสอสารทางการตลาดผานการแจกโบรชวรประชาสมพนธแนะนาสถานดแล

ผสงอายตามโรงพยาบาลทวไป เพอเปนชองทางในการเขาถงกลมผใชบรการมากย งขน นอกจากน

ยงพบวา สถานดแลผสงอายนยมใชการประชาสมพนธผานทางเครอขายสงคมออนไลนดวยการลง

ประกาศแนะนาสถานดแลผสงอายผานเวบไซดตางๆ เนองจากปจจบนสอออนไลนไดกลายมาเปน

สวนหนงในชวตประจาวนของผคนทกกลมทกชวงวย แนวโนมการบรโภคสอผานทางสงคม

ออนไลนของผคนทเพมมากขนจะสงผลใหสถานดแลผสงอายเปนทรจกในวงกวาง ซงจะมสวนเสรม

ในการเพมฐานจานวนผใชบรการของสถานดผสงอายไดอยางดยง

“สวนใหญลกคาจะแนะนากนเองปากตอปากและใชชองทาง Social

Network โดยการลงประกาศในเวบไซดตางๆเพอเปนการประชาสมพนธใหคนรจก” (ศรจนทร

ยงบรรทม, 2556)

“มการแจกโบชวรไวตามโรงพยาบาลตางๆ แตสวนใหญแลวจะไดจากการ

แนะนาปากตอปาก และการดแลผปวยสงอายทตนดแลในโรงพยาบาล แลวตามมารกษาทศนย

เพอใหเกดความตอเนอง” (นชจร เพงปภาร, 2556)

“ในการทาการตลาดนน ทางศนยจะหาลกคาดวยวธการอาศยการตลาด

แบบปากตอปากเปนสวนใหญ โดยกาหนดราคามาตรฐานในทองตลาด ซงการวดผลตอบรบความ

พอใจของลกคา มาจากการทลกคาสวนใหญจะกลบมาใชบรการอกครง หรอสงลกคามาใหทางศนย

ดแล” (ชลฤทย คามงคล, 2556)

2.2.3 กลยทธการสงเสรมการตลาด เปนวธการสงขอมลขาวสารไปยงผบรโภค

ลกษณะหนงเพอกอใหเกดการเพมจานวนยอดขายใหกบสนคาหรอบรการ จากการศกษาพบวา ม

สถานดแลผสงอาย 2 แหง คอ เบสแคร เนอรสซงโฮมและลฟว งเวล ทเลอกใชกลยทธการสงเสรม

การตลาด ดวยการจดทาโปรโมช นทางการตลาดใหกบลกคาเปนระยะๆอยางตอเนอง ซงเปน

กจกรรมทชวยสงเสรมการขาย เพอดงดดและจงใจใหกลมผสงอายและญาตเกดความสนใจใน

บรการ และเกดการตดสนใจซออยางเรวและงายขน รวมถงเปนการสรางความภกดในบรการอยาง

ตอเนองเพอรกษาระดบฐานจานวนผใชบรการ ซงการจดทาโปรโมชนแตละวธจะขนกบความ

เหมาะสมของสนคาและบรการ โดยพบวาเบสแครเนอรสซงโฮมและลฟว งเวลจดทาโปรโมชนผาน

วธการลดอตราคาบรการเพอเปนการตอบแทนลกคา และมสวนชวยในการเพมยอดผใชบรการใน

อนาคต

“มการจดทาโปรโมชนทใหกบลกคา เชน ลดราคาใหเดอนละ 1,000 บาท

จานวน 3 เดอน เมออยครบ 1 ป” (เดชวรตม สทธเวช, 2556)

สำนกหอ

สมดกลาง

87

“บางครงมการเนนดานการทาโปรโมชนทางการตลาดใหกบลกคาอยาง

ตอเนอง เพอใหเกดการดงดดใจลกคาทเขามาใชบรการใหมากทสด” (พลกฤษณ ชตพงษ, 2556)

2.2.4 กลยทธการพฒนาตลาด ซงจากแนวโนมการเปลยนแปลงโครงสราง

ประชากรในอนาคตทสอดรบกบความตองการใชบรการสถานดแลผสงอายทเพมสงขน ทาให

ผประกอบการมการใชกลยทธการพฒนาตลาด ผานโครงการธรกจทจะขยายสาขาเพมมากขน เพอ

รองรบการเตบโตของตลาดในอนาคต ซงอาจมการขยายสาขาออกไปตางจงหวดเพอใหเกดการ

เขาถงกลมเปาหมายทมขนาดใหญขน ประกอบกบตางจงหวดมบรรยากาศทด มความรมรน เงยบ

สงบ และมความเปนธรรมชาต อนจะสงผลใหสขภาพกายและสขภาพจตของผสงอายอยในสภาวะ

ทดและสมดลมากยงขน

“คาดวาจะขยายสาขาเพมขนอก 5 สาขา ในเวลาไมเกน 5 ป อยากจะเปด

เปนโรงพยาบาลสาหรบผสงอายโดยเฉพาะ เพอรองรบความตองการทจะเกดขนในอนาคต เพราะ

การลงทนในธรกจประเภทนคมคาเงนทากาไรไดอยางแนนอน ตองขยายสาขาใหเรวทสดเพอ

รองรบตลาด และสรางภาพลกษณของศนย ใหเปนทรจกมากขน ซงจะตองมการพฒนาบคลากร

ควบคกนไปดวยเพอเตรยมความพรอมในการขยายสาขา” (เดชวรตม สทธเวช, 2556)

“ทางศนยมโครงการทจะขยายสาขาใหเปน 10 สาขาในอก 4-6 ป เพอ

รองรบการเตบโตของตลาด ซงธรกจประเภทนยงสามารถทากาไรในตลาดไดอก แตกยงมความ

เสยงจากการรกษาผปวยสงอายทอาจจะเกดอาการเจบปวยขนมาไดโดยไมมสาเหต อาจจะทาให

ศนยไดรบผลกระทบจากความเชอมนในการรกษาได” (พลกฤษณ ชตพงษ, 2556)

“มโครงการจะขยายศนยไปตามตางจงหวดเพราะบรรยากาศการอยอาศย

ดกวา มบรเวณพนททสามารถเดนเลนพกผอนได รมรน สงบ เปนธรรมชาต การทาธรกจตองหวง

ผลในระยะยาวและยงสามารถทากาไรได” (ศรจนทร ยงบรรทม, 2556)

“ในอนาคตทางศนยมการวางแผนวาจะมการเพมสาขาอก 1 แหง โดยจะ

เลอกทาเลทไมไกลจากศนยเดมเพอความสะดวกในการดแล เพราะเชอวาธรกจสามารถเตบโตได

อกในอนาคต แตความเสยงของธรกจประเภทนกคอการมจานวนเจาหนาทไมเพยงพอกบความ

ตองการของลกคา โดยปกตแลวการสรางความสมพนธกบพนธมตรโดยการแนะนาทางเลอกใหกบ

ลกคาทตองการแพทยเพอดแลอยางใกลชด แตชวงหลงจะไมแนะนาใหกบศนยอนเพราะเคยม

ปญหาเรองการเงนกบลกคา” (ชลฤทย คามงคล, 2556)

2.3 กลยทธการบรหารจดการ

2.3.1 กลยทธการทางานเปนทม จากการศกษาพบวา ผประกอบการสวนใหญ

ตางใชกลยทธการทางานเปนทมเปนศนยกลางในการตดตอประสานงาน มการกระจายอานาจให

สำนกหอ

สมดกลาง

88

บคลากรสามารถตดสนใจและดแลรบผดชอบงานท งหมด ซงทาใหมอสระในการตดสนใจ

ดาเนนการเรองตางๆ กอใหเกดความยดหยนคลองตว เปดกวาง และปรบตวไดงาย ทกคนจะม

หนาทและความรบผดชอบในการทางานของตนเองอยางชดเจน ขณะเดยวกนกจะชวยเหลอซงกน

และกน ซงทกคนสามารถพดคยถงปญหาตางๆ เกดการแลกเปลยนความรซงกนและกน นามาซง

การกาหนดมาตรฐานตางๆสาหรบการบรการเพอใหเปนแบบอยางเดยวกน อาท ขอมลจากการ

สมภาษณคณสนทรย (ตาแหนงผชวยพยาบาล) ทสอดคลองกบขอมลทไดจากการสมภาษณ

คณกญญา (เจาของสถานดแลผสงอายสไมลด เนอรสซงโฮม) ดงน

“จะมการปรกษาพดคยกนตลอดเวลาในการทางาน เพราะทางานอย

ดวยกนตลอดเวลาและศนยกไมไดใหญมาก จะเปนลกษณะการทางานกนแบบครอบครว สามารถ

แสดงความคดเหนหรอปรกษาหารอกนไดตลอดเวลา สวนใหญจะเปนเรองการดแลผสงอายดาน

โรคภยไขเจบมากกวาทจะตองแกไขปญหาทกวน ขนอยกบผสงอายแตละคน” (คณสนทรย สานภทร,

2556)

“การทางานของเจาหนาททกคนจะถกกาหนดหนาทและความรบผดชอบ

ของตนเองเอาไวอยแลววาจะตองทาอะไรบางในแตละวน และทกคนจะตองทางานโดยการคอย

ชวยเหลอซงกนและกน ซงเจาหนาททกคนสามารถทจะแสดงความคดเหนไดทกเรองทเกยวกบการ

บรหารศนย มการพดคยเพอแลกเปลยนความคดเหนกนทกวน รวมท งการดแลผปวยสงอายใน

แตละกรณดวย” (กญญา ยนด, 2556)

2.3.2 กลยทธการสรางแรงจงใจใหกบบคลากร เนองจากการสรางแรงจงใจเปน

ปจจยสาคญททาใหบคลากรแสดงออกซงพฤตกรรมตางๆในการทางาน และสมพนธกบประสทธภาพ

ในการทางาน จากการศกษาพบวา ผประกอบการไดนากลยทธการสรางแรงจงใจมาใชดวยการให

ผลตอบแทนทเปนเงนและผลตอบแทนทไมใชเงน รวมถงการตอบสนองใหเหมาะสมตามความ

ตองการของบคลากรทแตกตางกนตามปจจยสวนบคคล นอกจากน ยงไดมการนาระบบ

คาตอบแทนไปเชอมโยงกบระบบความกาวหนาในสายอาชพ ใหคณคาและความสาคญกบ

ทรพยากรมนษยดวยการสนบสนนใหบคลากรมโอกาสกาวหนาในหนาทการงาน มการสงใหไป

เขารวมฝกอบรมหรอศกษาดงานเพอพฒนาทกษะในการปฏบตงาน สรางความรสกรวมในการเปน

สวนหนงขององคกร รบฟงความคดเหนและขอเสนอแนะ มการสรางบรรยากาศในสถานททางาน

ใหเปนกนเอง ตลอดจนสรางการยอมรบระหวางบคลากรดวยกน กลยทธการสรางแรงจงใจดงกลาว

จงไมเปนเพยงการใหรางวลและผลตอบแทนเทานน แตอาจจะสงผลตอการธารงไวซงทรพยากร

มนษยขององคกรอกดวย

สำนกหอ

สมดกลาง

89

“ทกคนจะไดรบเงนเดอนประมาณเดอนละ 18,000-20,000 บาทตอคนตอ

เดอน ขนอยกบอายการทางานและหนาทความรบผดชอบของงาน โดยเปนการทางานตลอด 24

ชวโมง ไมมวนหยด แตสามารถผลดเปลยนกนหยดไดในกรณทลกคานอย และมเงนพเศษเพมเตม

ใหในกรณทตองทางานในวนหยดนกขตฤกษ” (กญญา ยนด, 2556)

“มการใหสวสดการกบบคลากรในเรองของเงนเดอน เงนประกนสงคม ม

การจายคาโอทลวงเวลา มชดชดฟอรมพนกงาน และมเงนรางวลใหกบพนกงานทกเดอนในดาน

การบรการดเดน” (พลกฤษณ ชตพงษ, 2556)

“การทางานของเจาหนาทจะมการทางานรวมกนเปนทม โดยเจาหนาท

ทกคนจะตองไดรบการปลกฝงในการรจกชวยเหลอซงกนและกน และตองรจกหนาทในการทางาน

ของตนเอง มการแบงหนาทในการทางานกนอยางชดเจน โดยเจาหนาททกคนจะมเงนเดอนและ

ประกนสงคมททางศนยทาให ซงทกคนสามารถทจะเสนอแนะวธการบรการทดใหก บลกคาได

ตามแตละกรณ” (นชจร เพงปภาร, 2556)

2.3.3 กลยทธการคดสรรบคลากร จากการศกษากลยทธการคดสรรทรพยากร

บคคลของสถานดแลผสงอาย พบวา สามารถจาแนกวธการคดสรรบคลากรได 3 ลกษณะ ไดแก

1) การคดเลอกบคคลทเปนพยาบาลวชาชพ 2) การคดสรรบคคลเขาทางานโดยการเลอกบคลากรทม

ใจรกในงานบรการ อธยาศยด ยมแยมแจมใส สภาพออนโยน มระเบยบวนยในการทางาน สามารถ

ดแลเอาใจใสผสงอายไดเปนอยางด นอกจากน นแลว จะตองเปนมสญชาตไทยเพอปองกนการ

สอสารทผดพลาด ทงนจะคดเลอกจากการใหทดลองปฏบตงานเพอพจารณาระดบความความสนใจ

ในหนาท และศกยภาพการปฏบตงานของบคคล หลงจากน นแลวจะสงมการสงไปฝกอบรม

หลกสตรตางๆ หรอมการจดอบรมหลกสตรดแลผสงอาย โดยการเชญแพทยและพยาบาลวชาชพเขา

มาฝกอบรมอยางสมาเสมอ ท งกอนเรมและระหวางปฏบตงาน ตลอดจนมการประเมนบคลากร

อยางสมาเสมอเพอใหเปนเจาหนาทบรบาลทด และ 3) การคดสรรบคคลเขาทางานจากการเลอก

บคลากรทผานการฝกอบรมจากโรงเรยนการบรบาล ทงน สถานประกอบการจะแจงความจานงไป

ยงโรงเรยนการบรบาลเพอใหทางโรงเรยนจดหาบคลากรมาใหตามความตองการ ซงคณสมบตของ

บคลากรนนทางโรงเรยนจะเปนผคดเลอกใหในเบองตน และหากบคลากรคนใดไมสามารถปฏบตงาน

ไดหรอมคณสมบตทไมตรงกบความตองการของทางศนยกสามารถสงกลบไดทนท ทงนเพอวาทาง

สถานดแลผสงอายจะไดมบคลากรทมทกษะความรความชานาญเพยงพอทจะสามารถใหบรการ

ผสงอายไดอยางถกตองและเหมาะสม

“เจาหนาทจะตองอาย 20 ปขนไป เนนสถานภาพโสด เพราะทางศนย

ไมอยากรบคนทมภาระในการดแลครอบครว เจาหนาทจะตองคอยดแลผปวยสงอายอยตลอดเวลา

สำนกหอ

สมดกลาง

90

ตองมจตใจรกการบรการ อธยาศยทด ย มแยมแจมใส สภาพ จะมพยาบาลเขามาฝกอบรมเกยวกบ

การปฏบตงานใหอยเสมออยางนอยสปดาหละ 1 ครง สวนใหญแลวเจาหนาทจะอาศยหรอทางาน

อยทศนย ไมคอยมการออกไปจากศนยเพราะเราจะอยกนแบบพนองมากกวาเจานายลกนอง” (เดชวรตม

สทธเวช, 2556)

“ทางศนยจะเลอกเฉพาะเจาหนาททเปนคนไทย เพอปองกนการสอสารท

ผดพลาด และจะตองมคณสมบตในการรกการบรการ ใจเยน ดแลเอาใจใสผสงอายไดเปนอยางด

ซงจะมการจดอบรมหลกสตรการดแลผสงอายใหกอนทจะเรมปฏบตงาน และจะมการประเมน

เจาหนาทอยางสมาเสมอ” (ชลฤทย คามงคล, 2556)

สวนท 5 ปจจยทสงผลตอความสาเรจในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

ปจจยแหงความสาเรจถอเปนหลกการ แนวทาง หรอวธการทเปนรปธรรมในการ

เชอมโยงการปฏบตงานทกระดบใหมงไปทศทางเดยวกน เพอใหผลสมฤทธขององคกรตอบสนอง

วสยทศน ปจจยแหงความสาเรจเปนเครองมอของผบรหารในการจดลาดบความสาคญของการ

จดการและการดาเนนธรกจ เพอบรรลเปาหมายการประกอบการทเหนอกวาในกลมอตสาหกรรม

เดยวกน นอกจากนยงเปนเครองมอตรวจสอบความแขงแกรงขององคกรในการบรรลเปาประสงคท

สาคญคอดานการตลาด โดยใชปจจยแหงความสาเรจเปนเครองมอในการจดการดานธรกจภายใต

วกฤตตางๆ การวเคราะหปจจยแหงความสาเรจเปนสงทองคกรตองใหความสาคญ เพอใชเปนเกณฑ

ในการยกระดบผลประกอบการใหสงขน ซงประเดนนจดเปนสงทใชวดประสทธภาพในการ

ตดตามผลการดาเนนงาน (กรมสงเสรมอตสาหกรรม, สานกบรหารยทธศาสตร, 2555: 7) โดยปจจย

ทมผลตอความสาเรจของธรกจตางๆทอยในอตสาหกรรมเดยวกน อาจมความคลายคลงหรอ

แตกตางกนกเปนได ทงน ผลการศกษาประเดนปจจยแหงความสาเรจของธรกจสถานดแลผสงอาย จะ

สามารถใชเปนแนวทางในการสรางกลยทธเพอการบรหารจดการสความสาเรจของธรกจบรการ

สาหรบผสงอายตอไป ซงจากการศกษาพบวา ปจจยแหงความสาเรจของธรกจสถานดแลผสงอายม

ดงน

สำนกหอ

สมดกลาง

91

ตารางท 6 แสดงการเปรยบเทยบปจจยความสาเรจในการดาเนนธรกจของสถานดแลผสงอาย

สถานดแลผสงอาย

ปจจยความสาเรจของธรกจสถานดแลผสงอาย

กลยทธ

คณภาพ

การบรการ

ระบบการ

บรหาร

จดการ

ทรพยากร

บคคล

สภาพ

แวดลอม

กายภาพ

คณธรรม

จรยธรรม

การสร

างคว

ามเชอม

น

กลยท

ธราคา

การวางแผน

การตลาด

เฮอนสวสดเนรสซงโฮม

บ-เวลล เฮลธแคร

กดแคร เนอรสซงโฮม

สไมลด เนอรสซงโฮม

101 โฮมแคร

ลฟว งเวล

เบสแคร เนอรสซงโฮม

จากตาราง 6 แสดงใหเหนถงปจจยทสงผลตอความสาเรจในการประกอบธรกจสถาน

ดแลผสงอายทมความคลายคลงกน ซงมดวยกน 5 ประการ ไดแก

1. ปจจยดานกลยทธ

1.1 กลยทธคาบรการ

ราคามอทธพลตอการรบรของผบรโภคในเชงคณคาและคณภาพของบรการ

รวมถงผลกระทบตอการสรางภาพลกษณของบรการ อตราคาบรการเปนปจจยหนงทมผลตอการ

ตดสนใจเลอกใชบรการของผบรโภค จากการศกษาพบวา สถานดแลผสงอายเฮอนสวสดและ101

โฮมแคร ทตางเหนตรงกนวากลยทธคาบรการทมการกาหนดราคาทเหมาะสมเปนธรรม เปนปจจย

แหงความสาเรจในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย แมวาตนทนในการใหบรการดแลผสงอาย

จะคอนขางสงมาก กจะไมกาหนดคาบรการในราคาทสงเกนไปกวาความเปนจรง “มการกาหนด

ราคาทเหมาะสม ไมแพงกวาทองตลาด และไมหวงผลกาไรมากเกนไป” (ศรจนทร ยงบรรทม,

2556) ใหมความเหมาะสมกบความสามารถในการจายของผใชบรการและการไมคาดหวงผลกาไร

มากเกนไป จะชวยดงดดและจงใจกลมเปาหมายใหมาใชบรการเพมมากขน ซงจะสงผลใหสถาน

สำนกหอ

สมดกลาง

92

ประกอบการสามารถดาเนนธรกจอยไดในระยะยาว และสรางความเชอมนในสายตาของผใชบรการ

เกดการประชาสมพนธในลกษณะแบบปากตอปากของผใชบรการ สงผลตอการเพมขนของฐาน

ลกคาทมาใชบรการในอนาคต

นอกจากนยงพบวา อตราคาบรการของสถานดแลผสงอายหลายแหงไมได

กาหนดจากราคาตลาดเพยงอยางเดยว แตจะกาหนดผานการประเมนลกษณะความตองการ อาการ

ความเจบปวย รวมถงคาใชจายทเกดขนจรงของผสงอายเฉพาะราย เนองจากผสงอายทสามารถ

ชวยเหลอตนเองไดกบผทมอาการเจบปวยและตองการการชวยเหลอ ลกษณะความตองการและการ

บรการทไดรบยอมแตกตางกนตามความเหมาะสมแกระดบความสามารถในการชวยเหลอตนเอง

ของผสงอาย สงผลตออตราคาบรการทแตกตางดวยเชนกน แตทายทสดแลว ผประกอบการตางมอง

วากลยทธราคาเปนปจจยหนงทชวยผลกดนและสงผลใหธรกจประสบความสาเรจ

“จะเกบคาบรการในอตราทไมแพงเกนจรงและมความสมเหตสมผล ทงน

จะดทอาการของผปวยและคาใชจายทเกดขนจรง โดยเนนการบรการดวยใจ ดแลเอาใจใสลกคา

เหมอนญาตของตนเอง ทางศนยไมมพนธมตรทางธรกจ เพราะเจาของศนยเปนพยาบาล จงมฐาน

ของลกคาทคอยรองรบอยแลว” (กญญา ยนด, 2556)

1.2 กลยทธการวางแผนการตลาด

การตลาดเปนเรองสาคญสาหรบธรกจสถานดแลผสงอาย เพราะแมวาธรกจจะ

สามารถเขามาตอบสนองความตองการการดแลทางสขภาพและการมสงคมในกลมวยเดยวกน แต

ทงน ธรกจดงกลาวถอเปนเรองทคอนขางแปลกใหมในสงคมไทย และถกจากดอยภายใตเงอนไข

ความเชอทางวฒนธรรมในเรองของความกตญญ ถงแมจะเชอมนวาตลาดมความตองการในบรการ

ทเพมสงขน แตถาหากคานยมของสงคมสวนใหญยงคงมองวาเปนการทอดทงผสงอาย กอาจสงผล

ตอการคงอยและเตบโตของธรกจสถานดแลผสงอายไดเชนกน ดงนน การสอสารทางการตลาดจง

ถอเปนสงจาเปนและสาคญยง ตองมงนาเสนอมมมองทศนะในการดแลผสงอายแบบทางเลอกดวย

วธการประชาสมพนธรปแบบตางๆใหถงกลมเปาหมาย โดยเนนเสนอสงทดกวาของบรการและ

ความเปนครอบครวอยางอบอน ตลอดจนชใหเหนวาการอยสถานดแลผสงอายไมใชการถกทอดทง

แตเปนบรการทดเหมาะสมกบผสงอาย และถอเปนเรองปกตในตางประเทศทใหการยอมรบและม

ธรกจบรการสาหรบผสงอายเกดขนมานานแลว

“สงทสาคญทจะทาใหธรกจประสบความความสาเรจคอ ตองมการวางแผน

การตลาดทด ตองเปลยนความคดของคนในสงคมวาการใหผสงอายมาอยทนไมใชการทอดทงหรอ

อกตญญ แตเรากาลงนาเสนอทางเลอกทดกวาเพอตวผสงอายเอง จะไดรบการดแลทถกตองและม

สงคมวยเดยวกน การทาธรกจประเภทนจะตองอาศยเวลาในการสรางความนาเชอถอใหกบลกคา

สำนกหอ

สมดกลาง

93

และยงจะตองขอความรจากผเชยวชาญคนอนๆอกดวย จะตองมการบรการทด มความตงใจ สามารถ

ดแลเอาใจใสไดอยางใกลชดเพอสรางความประทบใจใหกบลกคา” (เดชวรตม สทธเวช, 2556)

1.3 กลยทธการสรางความเชอมน

การสรางความเชอมนใหกบผใชบรการถอเปนอกหนงกลยทธทผประกอบการ

สถานดแลผสงอายใหความสาคญควบคกบคณภาพของการบรการ ตองทาใหผสงอายอนเปน

กลมเปาหมายและญาตเกดความเชอมนตอสถานประกอบการ ทงน ธรกจสถานดแลผสงอายเกดขน

เพอสอดรบกบการเปลยนแปลงโครงสรางสงคม ประชากร และสถาบนครอบครว การตลาดสวน

ใหญจงมงนาเสนอทศนะเชงบวกและบรการทสามารถสนองตอบความตองการได กลยทธดานการ

สรางความเชอมนของสถานดแลผสงอายจงยดโยงเขากบคณภาพของบรการ เชอวาความสาเรจของ

ธรกจสถานดแลผสงอายจะตองมการสรางความนาเชอถอในสายตาลกคา เพราะถาหากลกคาม

ความประทบใจกจะเกดความเชอมนในบรการและเกดการใชซ า ซงจากการศกษาพบวา สถานดแล

ผสงอายตางใชการสรางความเชอมนเปนปจจยนาไปสความสาเรจทางธรกจ อาท ลฟว งเวลใช

แพทยทมความเชยวชาญเฉพาะดานเพอสรางความนาเชอถอใหสถานประกอบการ อยางไรกตาม

แมวาสถานดแลผสงอายแตละแหงจะใชวธการทแตกตางหรอคลายคลงกน แตทายสดตางกม

จดมงหมายเพอสรางความไววางใจและความเชอถอจากสงคมทวา สถานดแลผสงอายจะเปน

สถานททสามารถดแลผสงอายไดอยางดเยยม และตอบสนองอยางครอบคลมทางดานกาย จต และ

สงคม

“การทาธรกจประเภทนใหประสบความสาเรจนนจะตองมการบรการทด และม

การสรางภาพลกษณทด รวมท งจะตองสรางความเชอมนใหกบลกคาดวยการรกษาโดยหมอทม

ความชานาญเฉพาะดาน คอยดแลอยางใกลชด และมเจาหนาทคอยดแลเอาใจใสผปวยสงอายใหม

สขภาพจตทดขนดวย” (พลกฤษณ ชตพงษ, 2556)

2. คณภาพการบรการ

สถานดแลผสงอายสวนใหญตางใหความสาคญและยดกลยทธการมงเนนคณภาพ

ของการบรการเปนหวใจสาคญในการดาเนนธรกจ อกทงยงถอวาคณภาพการบรการนนเปนปจจย

หลกทสงผลตอความสาเรจในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย ผประกอบการสถานดแลผสงอาย

มองวาการใหความสาคญในเรองของคณภาพการบรการ เปนการชใหผสงอายเหนวาสถาน

ประกอบการของตนเองนนมความเขาใจในรปแบบธรกจ ทราบถงความตองการของผสงอาย และ

สามารถตอบสนองความตองการดงกลาวไดอยางตรงจด โดยคณภาพการบรการในทศนะของ

ผประกอบการจะมความเกยวข องกบมตความพงพอใจและมตคณคาของผใชบรการ ดงน น

สำนกหอ

สมดกลาง

94

คณภาพการบรการของสถานดแลผสงอายจงวดจากความพงพอใจของผใชบรการ ซงกคอผสงอาย

ทมาใชบรการเปนสาคญ

นอกจากน คณภาพของบรการยงใหความสาคญในดานความสะอาดของการบรการ

จะตองถกหลกอนามยและถกหลกโภชนาการ ดงนน การบรการทมคณภาพจงถอเปนสาระสาคญ

ของธรกจสถานดแลผสงอายทจดอยในประเภทธรกจภาคบรการ การบรการดงกลาวจะตองอยบน

พนฐานของใจทรกในงานบรการ และสามารถดแลผสงอายในสถานการณตางๆไดเปนอยางด

“ทางศนยใชกลยทธคณภาพการบรการในดานความซอสตยและความจรงใจในการ

ใหบรการ และเนนดานความซอสตยทางดานการใหบรการและทางดานการเงน มความต งใจใน

การดแล เตมใจในการใหบรการอยางสมาเสมอ เพอใหลกคาเกดความพอใจอยางสงสด และเนน

การบรการทดแลเอาใจใสอยางใกลชด เสมอนลกคาเปนญาตของตนเอง” (นชจร เพงปภาร, 2556)

“เนนดานความสะอาดในการบรการใหกบลกคา เพราะตองถกหลกอนามย และถก

หลกโภชนาการ เกบคาบรการทสมเหตสมผลไมแพงเกนจรง ดทอาการของผปวยและคาใชจายท

เกดขนจรง โดนเนนการบรการดวยใจและดแลเอาใจใสลกคาเหมอนญาตของตนเอง ทางศนยไมม

พนธมตรทางธรกจเพราะเจาของเปนพยาบาลมฐานของลกคาทคอยรองรบอยแลว” (กญญา ยนด,

2556)

“สงทจะทาใหศนยประสบความสาเรจไดกคอการยดการบรการทเนนความตองการ

ของลกคาเปนหลก เพราะจะตองทาใหผปวยสงอายมความสข และมสขภาพทงรางกายและจตใจด

ขนมากทสด ซงถอเปนการตอบโจทยในการใหบรการของทางศนย” (ศรจนทร ยงบรรทม, 2556)

3. ปจจยระบบบรหารจดการ

ผประกอบการสถานดแลผสงอายตางเหนพองตองกนวาการบรหารจดการองคกร ทง

ในสวนของการดาเนนงานและลกษณะบรการของสถานประกอบการทมความยดหยน จะสงผลตอ

ความสาเรจในการดาเนนธรกจมากกวาการยดระบบบรหารจดการเพยงรปแบบเดยว ทงนเพราะ

สภาพแวดลอมและบรบททางสงคมไดมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา อนสงผลตอความตองการ

ของผบรโภค สถานดแลผสงอายซงเปนธรกจภาคบรการจงตองมการปรบเปลยนลกษณะการ

ใหบรการเพอใหสามารถตอบสนองความตองการไดอยางตรงจด และทาใหผใชบรการซงกคอ

ผสงอายไดรบประโยชนสงสด สรางความสะดวกสบายใหกบผสงอายทเขามาใชบรการ ตลอดจน

เปนการพฒนาสภาพแวดลอมของสถานทปฏบตงานใหเออตอการใหบรการ และเพมแรงจงใจ

ใหกบบคลากร อนจะสงผลตอระบบการทางานทมประสทธภาพเพมมากขน

สำนกหอ

สมดกลาง

95

“ใชการทางานแบบ 5 ส คอ ตองปลอยใหเปนตามความตองการของลกคา หรอใน

กรณทเกดปญหาหรอเกดเหตฉกเฉนกสามารถทจะปรบเปลยนวธการทางานใหเหมาะสมกบการ

ใหบรการดวย” (พลกฤษณ ชตพงษ, 2556)

“ยดการบรการทเนนความตองการของลกคาเปนหลก เพราะจะตองทาใหผปวย

สงอายมความสข มสขภาพท งรางกายและจตใจดขนมากทสด และจะมการจดประชมเดอนละ

ประมาณ 2-3 ครง เพอปรกษาหารอถงปญหาตางๆทเกดขนในศนย แลกเปลยนประสบการณในการ

ดแลและการบรการผสงอายซงกนละกน” (ศรจนทร ยงบรรทม, 2556)

“จะมการปรบลกษณะการบรการใหตรงกบความตองการ เพอสรางความสะดวกสบาย

ใหกบผสงอายทเขามาใชบรการและเกดประโยชนสงสดแกผสงอาย” (ชลฤทย คามงคล, 2556)

4. ปจจยทรพยากรบคคล

บคลากรนบเปนปจจยทสาคญประการหนงในการผลกดนใหองคกรขบเคลอนไปส

ทศทางของการบรการทสามารถตอบโจทยความตองการของกลมเปาหมาย จากการศกษาพบวา

สถานดแลผสงอายจะใหความสาคญในเรองของทรพยากรบคคลเปนอยางมาก เนองจากธรกจ

บรการนนจะตองมความเกยวของกบคนในเชงปฏสมพนธ บคลากรทมคณภาพจะนามาซงบรการท

มคณภาพ ซงบคลากรทปฏบตงานในสถานดแลผสงอายสวนใหญจะมาจากสองแนวทางดวยกน

คอ หนง ผานการอบรมมาจากโรงเรยนบรบาลทมการสอนทกษะดานการใหบรการโดยตรง และ

สอง บคลากรทมใจรกในงานบรการและเตมใจพรอมทจะใหบรการผอน แตไมมความรพนฐาน

ดานการบรการทถกตองและมาตรฐานทเหมาะสมสาหรบผสงอายทมาใชบรการ ซงในกรณนทาง

สถานประกอบการจะเปนผเสรมองคความรและพฒนาทกษะของบคลากรใหถกตองและสอดคลอง

กบความตองการของผสงอาย นอกจากนน นแลว บคลากรผใหบรการจะตองมอตราสวนตอ

ผใชบรการทเหมาะสม เพอใหสามารถดแลผใชบรการไดอยางทวถง ดงนน ปจจยทรพยากรมนษย

จงจาเปนตองมศกยภาพทเพยงพอในการปฏบตงาน เพอไปสจดมงหมายของการบรการ

“มการพฒนาคณภาพการบรการของเจาหนาทอยางสมาเสมอ เพอสรางความพงพอใจ

ใหกบลกคา และเตรยมความพรอมท งดานเทคโนโลย หมอ และพยาบาล เพอรองรบกบความ

ตองการของลกคา ใหเกดความไววางใจในบรการและมความเชอมนในสายตาของลกคา เพอ

รองรบการขยายสาขาตอไปในอนาคตดวย” (เดชวรตม สทธเวช, 2556)

“จะตองมการจดอบรมทกษะดานการบรการใหถกตองและเหมาะสมกบลกคา เพอ

เพมทกษะในการบรการของเจาหนาท และมการสรางความไววางใจในการบรการ และมนใจใน

การรกษาดวยการนาหมอเฉพาะดานมาประจาอยทศนย” (พลกฤษณ ชตพงษ, 2556)

สำนกหอ

สมดกลาง

96

“ทางศนยจะไดรบความเชอมนจากลกคาในเรองของเจาหนาทในการใหบรการ

เพราะเจาหนาทกคนทมาประจาทศนยไดผานการอบรมมาจากโรงเรยนบรบาล ทาใหลกคาสามารถ

เชอมนในการบรการได อกทงเจาของศนยและผจดการศนยเปนพยาบาลทเขาใจถงธรรมชาตของ

ลกคาไดดกวา และทางศนยถอคตทวาลกคาคอพระเจา ไมวาตองการอะไรตองสามารถตอบสนอง

ความตองการใหได” (สนทรย สานภทร, 2556)

“สงเสรมใหมการอบรมเพอใหเขาถงวธการบรการทถกตองและมมาตรฐานในการ

บรการทด จะตองมการสรางรปแบบของแบรนดทด เพอรองรบการขยายสาขาตอไปในอนาคต”

(อสยะ อษณกรกล, 2556)

5. ปจจยสภาพแวดลอมทางกายภาพ

สภาพแวดลอมทางกายภาพ หรอ “ทาเลทต ง” เปนหนงในปจจยทสงผลตอ

ความสาเรจในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย ผประกอบการสวนใหญจะเลอกทาเลทต งโดย

ประเมนจากสภาพแวดลอมรอบขางทสงผลกระทบทงทางตรงและทางออมตอผสงอาย จากการศกษา

พบวา สถานดแลผสงอายมลกษณะการเลอกทาเลต งไปในทศทางเดยวกน จะตองเปนสถานททม

บรเวณกวางขวาง เหมาะสมแกการพกผอน สามารถรอบรบปรมาณผสงอายทมาใชบรการได ม

อาณาบรเวณสาหรบการทากจกรรมนนทนาการรวมกนระหวางผสงอาย มอากาศถายเทไดสะดวก

มพนทสเขยว มความเงยบสงบ ใกลสถานทสาคญตางๆ เพอความสะดวกในการเดนทาง มสง

อานวยความสะดวกทเออตอการดแลผสงอาย รวมถงจะตองมความปลอดภยในทกๆดาน เพอลด

ความเสยงตางๆทจะเกดขนกบผสงอาย ผประกอบการสวนใหญตางมความคดเหนวา สถานดแล

ผสงอายทมทาเลทต งอยในสภาพแวดลอมทดและเหมาะสม ความไมหางไกลจากทพกอาศยหรอท

ทางานมากนก และความสะดวกสบายในการเดนทางไปเยยมผสงอาย เปนแรงจงใจสาคญทม

อทธพลตอการตดสนใจเลอกใชบรการสถานดแลผสงอาย สภาพแวดลอมทางกายภาพจงเปนหนง

ในปจจยความสาเรจของการดาเนนธรกจดวยเชนกน

“ทาเลทตงโดยมงเนนดานความสงบ ใกลแหลงธรรมชาต และความสะดวกตอการ

เดนทางเพอใหญาตของผสงอายสามารถมาเยยมไดตลอดเวลา เนองจากผใชบรการสวนใหญเลอก

มาใชบรการทศนยเพราะวาใกลกบทอยอาศยหรอททางานของตนเอง เพอความสะดวกในการมา

เยยมผสงอาย” (อสยะ อษณกรกล, 2556)

“จะตองตงอยไมใกลไมไกลแหลงชมชนและโรงพยาบาลมากนก เพอความสะดวก

ในการเดนทางไปยงสถานทตางๆกรณฉกเฉน” (ศรจนทร ยงบรรทม, 2556)

สำนกหอ

สมดกลาง

97

6. จรยธรรมของผประกอบการ

จรยธรรมของผประกอบการเปนการแสดงออกถงความรบผดชอบตอสงคมโดยรวม

และเปนประโยชนตอธรกจ อนจะกอใหเกดความกาวหนาและเตบโตอยางม นคง ดงน น

ผประกอบการสถานดแลผสงอายจงไดนาเอาหลกจรยธรรมมาใชเปนแนวทางในการปฏบตควบค

กบการดาเนนธรกจ เพอนาไปสความสาเรจ การมจตสานกและตระหนกถงหนาทความรบผดชอบ

ในวชาชพ มจรรยาบรรณในการใหบรการอยางตรงไปตรงมา ยดหลกความยตธรรมทครอบคลมไป

ถงความเสมอภาค และดแลใหบรการผสงอายทกคนอยางเทาเทยมกนโดยไมเลอกปฏบต มความ

ซอสตยสจรตในการปฏบตงาน รวมถงกาหนดอตราคาบรการในราคาทยตธรรมไมเอารดเอาเปรยบ

ผใชบรการ ซงทงหมดนจะตองตงอยบนพนฐานของการบรการทมคณภาพ

“ทางศนยใชกลยทธในดานความซอสตยและความจรงใจในการใหบรการผสงอาย

และเนนดานความซอสตยทางดานการใหบรการและทางดานการเงน มความตงใจในการดแลอยาง

เตมทและเตมใจในการใหบรการทมคณภาพอยางสมาเสมอ” (ชลฤทย คามงคล, 2556)

สำนกหอ

สมดกลาง

98

บทท 5

สรปผลการศกษา

การศกษาเรอง รปแบบและกลยทธการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย มวตถประสงค

เพอศกษารปแบบและหนาททางธรกจ มาตรฐานของการบรการ กลยทธการดาเนนธรกจ สภาวะตลาด

และแนวโนมทางการแขงขน และปจจยแหงความสาเรจในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย ซง

ประโยชนทไดจากการศกษาครงนคอ ไดความกระจางชดในประเดนขององคความรทางธรกจ

สถานดแลผสงอาย เกดความรความเขาใจเกยวกบสภาพการณทางตลาดและบรบทของการแขงขน

ตลอดจนปญหาและอปสรรคในการดาเนนงาน เพอเปนแนวทางในการปฏบตเพอพฒนาและตอยอด

ทางธรกจ อนจะกอใหเกดธรกจบรการผสงอายในภาคเอกชนทมความหลากหลายเพ มขน ซงจะ

สามารถตอบสนองความตองการและเพมชองทางในการเขาถงบรการทางสขภาพของผสงอาย ในมต

ทครอบคลมมากยงขน ตลอดจนเปนแนวทางในการวางแผน ปรบปรง และกาหนดนโยบายของทาง

ภาครฐในการพฒนาศกยภาพเพอเพมขดความสามารถของธรกจ รวมถงมการกาหนดมาตรฐานเพอ

การรบรองและยกระดบคณภาพธรกจสถานดแลผสงอายไทยใหมมาตรฐานเทยบเทาสากล และ

สามารถแขงขนในตลาดระดบภมภาคอาเซยน สอดรบกบการเพ มจานวนประชากรผสงอายในอนาคต

โดยกรอบการศกษาจะประกอบดวยการรวบรวมเอกสารวชาการ และวเคราะหองคความรจาก

ประสบการณ เพอใหไดขอมลทครอบคลมประเดนตางๆดงน

สรปผลการศกษา

1. รปแบบและหนาทในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

1.1 รปแบบการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

สถานดแลผสงอายมลกษณะเปนสถานบรการทางสขภาพสาหรบผสงอาย และ

สวนใหญเปนวสาหกจขนาดยอมทมการขนทะเบยนจดต งกบกรมพฒนาธรกจการคา ในรปแบบ

ของหางหนสวนจากดและบรษทจากด และในบางแหงกขนทะเบยนกบกองการประกอบโรคศลปะ

รวมดวย ทงนเนองมาจากไมมมาตรการกากบดแลควบคมคณภาพการจดต งสถานประกอบการ

ลกษณะนอยางชดเจน จงทาใหมความหลากหลายของการขนทะเบยนกบทางหนวยงานราชการ

ลกษณะการใหบรการจงมรปแบบทหลากหลาย ใหบรการพยาบาลตลอด 24 ชวโมง แกผสงอาย

ทวไปและผทอยในภาวะเปราะบางดวยโรคเรอรง เนนการบาบด ฟนฟ และดแลสขภาพอนามยขน

สำนกหอ

สมดกลาง

99

พนฐาน ใหการชวยเหลอในการปฏบตกจวตรประจาวน กายภาพบาบด การดแลสวนบคคลและการ

ดแลดานจตสงคม ตลอดจนบรการทเกยวเนองทางการแพทย ภายใตการวางแผนดแลแบบองครวม

จากแพทยเฉพาะทาง แพทยเวชปฏบต และบคลากรทางการแพทยอนๆ ตามความเชยวชาญและ

ศกยภาพทแตกตางกนของสถานดแลผสงอายในแตละแหง มบรการทพกอาศย อาหาร และสง

อานวยความสะดวก ตลอดจนมการจดสงบคลากรใหบรการนอกสถานทอกดวย

นอกจากนพบวา อตราสวนบคลากรตอจานวนผใชบรการของสถานดแลผสงอาย

สวนใหญจะอยท 1:2 (3) ซงความสามารถในการรองรบผใชบรการจะขนอยกบขนาดของสถาน

ประกอบแตละแหง และไมมเกณฑการพจารณารบผสงอายทชดเจน โดยปกตจะรบทกคนทม

ประสงคจะใชบรการและมจานวนผใชบรการทคอนขางคงทในแตละเดอน ทงน อตราคาบรการ

ของสถานดแลผสงอายแตละแหงจะแตกตางกน โดยมอตราคาบรการรายวนอยท 500 -1000 บาท

รายเดอนอยทอตรา 12,000-30,000 บาท และการบรการนอกสถานท 1,000 -1,200 บาทตอวน

1.2 หนาททางธรกจของสถานดแลผสงอาย

เนองดวยขอจากดทางกายภาพทสงผลใหผสงอายมระดบศกยภาพในการชวยเหลอ

ตนเองทแตกตางกน ดงนน หนาททางธรกจซงมความเกยวของกบการดาเนนงานของสถานดแล

ผสงอายจงตองมลกษณะทสอดคลองกบความตองการของผใชบรการ โดยหนาททางธรกจทสาคญ

ประกอบดวย 1) ทาเลทตง ตองอยในสภาพแวดลอมทปลอดภย สะดวกสบายในการเดนทาง และ

ตงอยใกลโรงพยาบาลและแหลงชมชน 2) การกอสรางและออกแบบอาคารสถานท มลกษณะบาน

ชนเดยว ซงเปนการตอเตมทพกอาศยเดม เพอความสะดวกและปลอดภยในการดแลผสงอาย มการ

ออกแบบทถกสขลกษณะ อากาศถายเทสะดวก มพนทใชสอยอยางเหมาะสม 3) อปกรณเครองมอ

ทางการแพทยและสงอานวยความสะดวกตางๆ เชน เครองชวยหายใจ วอคเกอร รถเขน เปนสง

สาคญและจาเปนตอการดารงชวตประจาวนของผสงอาย ตองมเตรยมพรอมสาหรบใหบรการและ

เพยงพอแกความตองการของผสงอาย และ 4) บคลากร ไดแก แพทย พยาบาล นกกายภาพบาบด

เจาหนาทบรบาล แมบาน จะตองสรรหาผ ทม คณสมบต เหมาะสมกบตาแหนงงาน โดยม

กระบวนการสรรหาผานการคดเลอกบคคลทเปนพยาบาลวชาชพ ผทผานการอบรมหลกสตรจาก

โรงเรยนบรบาล และผทมลกษณะพนฐานใจรกในงานบรการแตไมมทกษะประสบการณ โดย

สถานดแลผสงอายจะทาการพฒนาบคลากรผานกระบวนการฝกอบรมหลกสตรการดแลผสงอาย

และสอนทกษะการปฏบตงานอยางสมาเสมอ เพอกอใหเกดบรการทมคณภาพสงมอบไปยง

ผใชบรการ

สำนกหอ

สมดกลาง

100

2. มาตรฐานบรการของสถานดแลผสงอาย

การกาหนดมาตรฐานการดแลผสงอายในประเทศไทย ยงไมมการกาหนดและการ

รบรองมาตรฐานของสถานบรการผสงอายในภาคเอกชน ซงจากการทผวจยไดมการสมภาษณแบบ

เจาะลก รวมกบการสงเกตกระบวนการเชงพฤตกรรมในการปฏบตงานของบคลากรและ

สภาพแวดลอมทางกายภาพของสถานดแลผสงอาย พบวา ระดบคณภาพการบรการของสถานดแล

ผสงอายนนมมาตรฐานทสอดคลองกบรายการประเมนมาตรฐานคณภาพธรกจดแลผสงอายของ

กรมพฒนาธรกจการคาในดานตางๆ ซงประกอบดวย 1) สงแวดลอมและสถานท 2) ความปลอดภย

3) เครองมอ อปกรณ สงอานวยความสะดวก 4) บคลากร 5) การสอสารกบผสงอายและญาต 6)

กจกรรมสนทนการ และ 7) การบรหารจดการ โดยมงเนนบรการทดแลอยางใกลชด สงแวดลอม

และสถานทจะตองสงบ รมรน และสะดวกในการดารงชวตของผสงอาย ดานความปลอดภยจะม

เจาหนาทคอยดแลผสงอายอยตลอดเวลา กาหนดใหบคลากรรายงานรายละเอยดเกยวกบผสงอาย

ประจาวน เพอดพฒนาการการเปลยนแปลงทางสภาพรางกายของผสงอายตามทไดกาหนดไวในแต

ละวน มการประเมนผลตอบรบและความพงพอใจของผใชบรการ รวมถงมการพดคยถงปญหา

และหาแนวทางการแกไขรวมกน

3. การประเมนองคกรและวเคราะหสภาวะตลาดและแนวโนมของการแขงขน

3.1 การวเคราะหสภาพแวดลอมของธรกจสถานดแลผสงอาย

จากการวเคราะหสภาพแวดลอมธรกจสถานดแลผสงอายเพอใหทราบถงการ

เปลยนแปลงตางๆทเกดขนและแนวโนมการเปลยนแปลงในอนาคต มดงน

ตารางท 4 แสดงการประเมนสภาพแวดลอมธรกจสถานดแลผสงอาย

จดแขง (STRENGTHS) จดออน (WEAKNESSES)

1. บรการทมคณภาพ สอดคลองความตองการ

2. แพทยและบคลากรเฉพาะทางผสงอาย

3. มาตรฐานบรการทด

4. ทาเลทตงและสภาพแวดลอมเหมาะสม

1. ขาดการวางแผนและกาหนดทศทางการดาเนนงาน

ทชดเจน

โอกาส (OPPORTUNITIES) อปสรรค (THREATS)

1. ขนาดของกลมผใชบรการใหญขน

2. เกดความจาเปน/ตองการในบรการเพ มขน

3. การขยายตวของตลาดบรการผสงอาย

4. การเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

1. ขาดการสนบสนนจากหนวยงานภาครฐ

2. ความไดเปรยบของผมากอน

3. ความคาดหวงทอยนอกขอบเขตของบรการ

สำนกหอ

สมดกลาง

101

พบวา ธรกจสถานดแลผสงอายเปนธรกจทนาสนใจ เนองจากประเทศไทยมขอ

ไดเปรยบในดานคณภาพของบรการและความเชยวชาญทางการแพทย ในขณะเดยวกนจานวน

ผสงอายทเพมขน ความสามารถในการจบจายใชสอยสนคาและบรการ รวมถงวถชวตของวย

แรงงานทเปลยนแปลงไป และการเปดเสรทางการคาในภมภาคอาเซยน จะเปนโอกาสทดสาหรบ

ผประกอบการสถานดแลผสงอาย ท งน จงจ าเปนตองพฒนาบคลากรผ ใหบรการ ปรบปรง

กระบวนการบรหารจดการ และยกระดบคณภาพบรการใหสามารถตอบโจทยผสงอายมากยงขน

3.2 การศกษาสภาพการณตลาดและทศทางแนวโนมการแขงขน

การศกษาสภาพการณตลาดและคาดคะเนทศทางเศรษฐกจท งในปจจบนและ

อนาคต การวเคราะหพฤตกรรมผบรโภค และการวเคราะหคแขง จะชวยเปนแนวทางให

ผประกอบการสถานดแลผสงอายสามารถผลตบรการเพอตอบสนองความตองการของผใชบรการ

ดงน

วเคราะหผใชบรการ เนองจากวยสงอายเปนชวยวยทมการถดถอยของสมรรถภาพ

การทางานของอวยวะตางๆในรางกายและการเจบปวยเรอรง ทาใหเกดภาวะพงพง ประกอบกบการ

ลดลงของศกยภาพการดแลเกอหนนโดยบคคลในครอบครว ทเปนผลมาจากสถานภาพเชงซอน ทาให

ไมสามารถดแลผสงอายไดเหมาะสมตามความตองการทสอดคลองกบภาวะสขภาพ เหลานสะทอน

ใหเหนถงโอกาสทางธรกจสาหรบผประกอบการในการผลตบรการ เพอใหสอดคลองกบความตองการ

เฉพาะดานของผสงอาย และรองรบกลมลกคาเหลานทจะมปรมาณเพ มสงขนในอนาคต ซงมแรงจงใจ

ในการเลอกใชบรการทมาจากปจจยดานสขภาพ นอกจากนยงพบวา ผสงอายเปนกลมผบรโภคทให

ความสาคญกบคณภาพและมาตรฐานการบรการมากกวาปจจยดานราคา จงมความออนไหวตอราคา

คอนขางตา

วเคราะหคแขง ธรกจสถานดแลผสงอายถอเปนธรกจใหมสาหรบธรกจภาค

บรการ ตลาดยงมขนาดเลก คแขงนอยราย และในขณะเดยวกนตลาดยงคงมการเปลยนแปลงอย

ตลอดเวลา และมแนวโนมเตบโตไดดเมอเทยบกบสดสวนจานวนผสงอายทจะเพมขนอยาง

ตอเนอง กอใหเกดคแขงรายใหมทเขามาในตลาด ผประกอบการสวนใหญจงมง เนนในเรอง

ศกยภาพของการบรการและการสรางภาพลกษณองคกรใหเปนทรจก เพอสรางการรบรและความ

เชอมน แมวาสถานดแลผสงอายทจะเกดขนใหมอาจมความพรอมในดานเทคโนโลยและมความร

ความสามารถมากขน ในทางกลบกน ความเสยเปรยบดานตนทนของผประกอบการใหม ในแงมม

ของการสงสมประสบการณ ตนทนการบรการ ทกษะการทางานของบคลากร ตนทนภาพลกษณ

องคกรและความนาเชอถอ ความไดเปรยบของชองทางการตลาดและความเปนทนยมในตวของ

บรการ เหลานจะเปนสงทสรางเงอนไขใหกบผใชบรการและพฒนาไปสความภกดในทสด และ

สำนกหอ

สมดกลาง

102

ชวยปกปองผประกอบการเดมจากการถกแยงชงสวนแบงการตลาดของคแขงรายใหม ซงการทา

ธรกจนตองใชเวลาเพอสรางชอเสยงและการยอมรบ

แนวโนมการเตบโตของธรกจสถานดแลผสงอาย โดยภาพรวมของธรกจบรการ

ผสงอายในประเทศไทยมแนวโนมอปสงคทเพมสงขนอยางตอเนอง อนมผลมาจากอตราประชากร

สงอายทเพมขนและเปนสดสวนสงทสดในภมภาคอาเซยน สงผลใหประชากรไทยมแนวโนมใช

บรการสถานดแลผสงอายมากขน เพอใหการดแลผสงอายเปนมาตรฐานและมความปลอดภยมากกวา

การดแลกนเองภายในครอบครว โดยสภาพปญหาและการแขงขนของธรกจบรการผสงอาย

ในประเทศไทยนนมสภาวะการแขงขนสมบรณ และมจานวนผเลนรายใหมในตลาดเพมสงขนอยาง

ตอเนอง อกท งยงมศกยภาพทสามารถแขงขนไดดในภมภาคอาเซยน เนองจากการมแรงงานทม

ทกษะเฉพาะดาน มธรกจเกยวเนองโดยเฉพาะธรกจการแพทยทเขมแขงเชอถอได ความสามารถใน

การทากาไรจากการประยกตใชเทคโนโลย และมความสามารถในการพฒนาบรการเพอตอบสนอง

ตอความตองการของผบรโภค แนวโนมการเปลยนแปลงทางประชากรศาสตรโครงสราง

ความสมพนธทางสงคมจงชใหเหนวา ความตองการในบรการสาหรบผสงอายมทศทางทเพมมากขน

ทงตลาดในประเทศและตางประเทศ โดยความตองการดงกลาวมไดจากดเฉพาะจานวนผสงอายทม

เพมขน แตรปแบบบรการทตองการกมความหลากหลาย อนเปนผลมาจากรสนยมและกาลงซอท

แตกตางกน สถานดแลผสงอายจะเปนธรกจสาขาหนงทสรางโอกาสและสรางรายได ใหแก

ผประกอบการไดอยางดยง

4. กลยทธการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

จากการศกษาพบวา ผประกอบการสถานดแลผสงอายไดกาหนดกลยทธในการ

ดาเนนธรกจเพอเพมขดความสามารถและสรางความไดเปรยบเหนอคแขงขน ประกอบดวย

4.1 กลยทธระดบธรกจ ซงพบวา สถานดแลผสงอายมการจากดขอบเขตของการ

รกษาพยาบาล โดยจะใหการบรการทเนนการฟนฟสภาพมากกวาการดแลในภาวะวกฤต และ

ชวยเหลอในการปฏบตกจวตรประจาวน อกท งยงใชกลยทธสรางความแตกตางผานเทคโนโลย

สารสนเทศ โดยการออกแบบระบบประเมนอาการและตดตามผลผานเครอขายอนเตอรเนต และ

สรางความแตกตางดวยแพทยผเชยวชาญเฉพาะทางเพอดแลผสงอายเฉพาะกลม

4.2 กลยทธระดบปฏบตการ ซงจะดาเนนงานเพอตอบสนองและสนบสนนกลยทธ

ในการแขงขน โดยผบรหารจะกระจายกลยทธลงไปในแตละหนาททางธรกจ เพอใหการดาเนนงาน

เชงกลยทธของธรกจสถานดแลผสงอายเกดประสทธภาพและประสทธผลอยางชดเจนเปนรปธรรม

ไดแก 1) กลยทธการบรการ ทมงเนนการบรการทสามารถตอบโจทยความตองการ การตอบสนองท

รวดเรว และการพฒนาบรการอยางตอเนอง เพอใหผใชบรการเกดความพงพอใจและไดรบ

สำนกหอ

สมดกลาง

103

ประโยชนสงสด 2) กลยทธการตลาด เปนกลไกทผประกอบการสถานดแลผสงอายใชสรางคณคา

ใหแกผใชบรการเกดความสมพนธและการตอบสนองเชงบวก โดยจะพบวาการกาหนดอตรา

คาบรการมทงต าและสงกวาระดบราคาตลาดทวไป เนองจากผใชบรการจะพจารณาจากคณคาของ

คณภาพบรการมากกวามลคาเงนทตองจาย ในสวนของการสอสารการตลาด จะอาศยวธการปากตอ

ปากผานประสบการณของผ ใชบรการทเปนฐานลกคา เกา รวมกบการแจกโบรชวรและ

ประชาสมพนธผานเครอขายสงคมออนไลน นอกจากน การสงเสรมการตลาดดวยการจดทา

โปรโมชนลดราคา ยงเปนกจกรรมทชวยสงเสรมการขายทชวยดงดดและจงใจกลมผสงอายและญาต

ใหเกดการตดสนใจซออยางรวดเรวและงาย ตลอดจนการพฒนาตลาดผานโครงการขยายสาขาธรกจ

ออกตางจงหวด ซงจะชวยใหสามารถเขาถงกลมเปาหมายทมขนาดใหญขน และ 3) กลยทธการ

บรหารจดการ มการทางานเปนทมและกระจายอานาจใหบคลากรมอสระในการตดสนใจดาเนนการ

เรองตางๆ ซงจะกอใหเกดความยดหยนคลองตว ทกคนจะมหนาทและความรบผดชอบอยางชดเจน

ขณะเดยวกนกจะชวยเหลอและแลกเปลยนความรซงกนและกน นอกจากน การสรางแรงจงใจใน

รปของผลตอบแทนทเปนเงนและไมใชเงน สนบสนนใหมโอกาสกาวหนาในสายอาชพ การพฒนา

บคลากร รบฟงความคดเหนและขอเสนอแนะ รวมถงการสรางความรสกรวม เหลานจะเปนปจจย

สาคญททาใหบคลากรแสดงออกซงพฤตกรรมทสมพนธกบประสทธภาพในการทางาน

5. ปจจยทสงผลตอความสาเรจในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

ปจจยทสงผลตอความสาเรจของธรกจสถานดแลผสงอายน จะสามารถใชเปน

แนวทางในการสรางกลยทธเพอการบรหารจดการสความสาเรจ ประกอบดวย 1) กลยทธ

การสอสารทางการตลาด โดยมงนาเสนอมมมองทศนะของการดแลผสงอายแบบทางเลอก เนน

เสนอสงทดกวาของบรการและความเปนครอบครวอยางอบอน ชใหเหนวาการอยสถานดแล

ผสงอายไมใชการถกทอดท ง แตเปนบรการทดเหมาะสมกบผสงอาย และตอบสนองอยาง

ครอบคลมทางดานกาย จต และสงคม อกท งการกาหนดอตราคาบรการในราคาทเหมาะสมกบ

ความสามารถในการจาย จะชวยดงดดและจงใจกลมเปาหมายใหมาใชบรการเพมมากขน ซงจะ

สงผลใหธรกจสามารถดาเนนอยไดในระยะยาว เพราะถาหากผใชบรการมความประทบใจกจะ

เกดความเชอมนในบรการและเกดการใชซ า 2) คณภาพการบรการ ทราบถงความตองการของ

ผสงอาย และสามารถตอบสนองความตองการดงกลาวได โดยคณภาพการบรการในทศนะของ

ผประกอบการสถานดแลผสงอายจะมความเกยวของกบมตความพงพอใจและมตคณคาของ

ผใชบรการ ดงน น คณภาพการบรการของสถานดแลผสงอายจงว ดจากความพงพอใจของ

ผใชบรการเปนสาคญ 3) ระบบบรหารจดการทมลกษณะยดหยน จงตองมการปรบเปลยนลกษณะ

การใหบรการเพอใหสามารถตอบสนองไดตรงกบความตองการ สรางความสะดวกสบายใหกบ

สำนกหอ

สมดกลาง

104

ผสงอายทเขามาใชบรการ ตลอดจนเปนการพฒนาสภาพแวดลอมของสถานทปฏบตงานใหเออตอ

การใหบรการและเพมแรงจงใจใหกบบคลากร อนจะสงผลตอระบบการทางานทมประสทธภาพ

เพมมากขน 4) ทรพยากรบคคล มความเกยวของกบคนในเชงปฏสมพนธ บคลากรทมคณภาพจะ

นามาซงบรการทมคณภาพ จะตองมความรและพฒนาทกษะใหถกตองและสอดคลองกบความ

ตองการของผสงอาย อกท งจะตองมอตราสวนตอผใชบรการทเหมาะสม เพอใหเกดการดแลได

อยางท วถง ปจจยทรพยากรมนษยจงจาเปนตองมศกยภาพทเพยงพอในการปฏบตงานเพอไปส

จดมงหมายของการบรการ 5) สภาพแวดลอมทางกายภาพหรอทาเลทต ง อยในสภาพแวดลอมทด

และเหมาะสม ไมหางไกลจากทพกอาศยหรอททางาน และสะดวกสบายในการเดนทาง จะเปน

แรงจงใจสาคญทมอทธพลตอการตดสนใจเลอกใชบรการ 6) จรยธรรมของผประกอบการ หรอการ

มจตสานกและตระหนกถงหนาทความรบผดชอบในวชาชพ ใหบรการอยางตรงไปตรงมา และดแล

อยางเทาเทยมกนโดยไมเลอกปฏบต มความซอสตยสจรตในการปฏบตงาน และต งอยบนพนฐาน

ของการบรการทมคณภาพ เหลานจะเปนปจจยสาคญทสงผลตอความสาเรจในการดาเนนธรกจ

สถานดแลผสงอาย

อภปรายผลการศกษา

1. รปแบบและหนาทในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

รปแบบและหนาทในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย พบวา สถานดแลผสงอาย

เปนสถานบรการทางสขภาพสาหรบผสงอาย ใหการบาบดฟนฟสขภาพ การพกฟน โดยสวนใหญ

ใหบรการเกยวกบการดแลกจวตรประจาวนท วไป จดอาหารใหเหมาะสมกบโรคและถกหลก

โภชนาการ รวมถงกจกรรมนนทนาการและกจกรรมตางๆทนอกเหนอไปจากบรการหลก เพอ

ตอบสนองความตองการท งทางดานรางกายและจตใจ ซงสอดคลองกบการศกษาของดรณ ทายะต

(2549) ทพบวา การดแลผสงอายในประเทศไทย รฐบาลไดกาหนดแผนผสงอายแหงชาตทมลกษณะ

บรณาการ เนนใหครอบครวและชมชนมสวนรวมในการดแลผสงอาย โดยรฐเปนผจดสวสดการ

เสรมและสามารถจดบรการใหผสงอายไดเพยงบางกลม สวนภาคเอกชนทมท งใหบรการแบบ

แสวงหากาไรและแบบไมแสวงหากาไร โดยผวจยมความเหนดวยทวาภาครฐมงตอบสนองความ

ตองการขนพนฐานและสามารถจดสวสดการใหกบผสงอายไดเพยงบางสวนเทานน อนเนองมาจาก

ขอจากดดานงบประมาณและการดาเนนงาน อกทงจานวนผสงอายนนมปรมาณทเกนความสามารถ

ทภาครฐจะจดสวสดการไดครอบคลมและทวถง สวสดการทจดโดยภาครฐนนจงจาเปนตองตอบสนอง

ในกลมของผดอยโอกาสทางสงคมกอน โดยในสวนของกลมผสงอายทฐานะทางเศรษฐกจเพยงพอ

แกความสามารถในการจายได ควรสนบสนนใหภาคเอกชนมาทาหนาทในการตอบสนองความ

สำนกหอ

สมดกลาง

105

ตองการในสวนน ซงเปนการกระจายทางเลอกใหผสงอายสามารถเขาถงบรการไดอยางเหมาะสม

สอดคลองกบการศกษาของทศนา ชวรรธนะปกรณ ลนจง โปธบาล และจตตวด เหรยญทอง (2550)

ทพบวา การดแลผสงอายทตองพงพามรปแบบความตองการ ไดแก การชวยเหลอในการทากจวตร

ประจาวน การดแลสขภาพเบองตน การจดการดานอาหาร และการตอบสนองดานจตใจ ซงหาก

พจารณาบนพนฐานคานยมและวฒนธรรมทางสงคมไทยแลว ผทจะทาหนาทตอบสนองความ

ตองการดงกลาวไดดทสดกคอสถาบนครอบครว หากแตผสงอายเปนชวงวยทมความเสอมทางดาน

รางกาย ประกอบกบมโรคภยตางๆทเปนผลทาใหศกยภาพการชวยเหลอตนเองลดตาลง จงตองการ

การดแลและมการพงพาในสวนของความบกพรองทไมสามารถชวยเหลอตนเองได

สถานดแลผสงอายมรปแบบการดาเนนธรกจทมความหลายหลากของการใหบรการ

ตงแตการดแลสขภาพพนฐานอนามยเบองตนจนถงการทาหตถการ โดยมแพทยเฉพาะทางใหการ

รกษาตามความเชยวชาญ และบคลากรทางการแพทยสาขาอนๆใหการดแลผสงอายไดถกตอง

เหมาะสมตามระดบความตองการการดแลทตางกน โดยความพรอมทางดานบคลากรของสถาน

ดแลผสงอายแตละแหงจะมความแตกตางกนไป สอดคลองกบการศกษาของวรเวศน สวรรณ-

ระดา และคณะ (2553) ทพบวากรงเทพมหานครเปนพนททมผใหบรการภาคเอกชนในการดแล

ผสงอายระยะยาวเปนจานวนมากและหลากหลายประเภท มลกษณะการบรการทหลากหลาย

รปแบบ ประกอบดวย การใหบรการผสงอายแบบรายวนและแบบรายเดอน สวนใหญจะมแพทย

และพยาบาลประจาอยนอย บางแหงแพทยหรอพยาบาลเขามาดแลผสงอายแบบเปนครงคราว ผดแล

สวนใหญเปนเจาหนาทททางสถานบรบาลจดการอบรมให ในสวนของบรการจดสงเจาหนาทนน

จะมแบบรายวนและรายเดอน รวมถงบรการจดสงสาหรบดแลผสงอายในเวลากลางคน นอกจากน

สถานบรบาลผสงอายบางแหงกทาหนาทเปนศนยจ ดสงเจ าหนาทใหบรการนอกสถานท ซง

ผวจ ยมความคดเหนวาลกษณะความหลากหลายของการบรการน น เกดจากการทบคลากรของ

สถานดแลผสงอายแตละแหงมจานวนและความสามารถเฉพาะดานทแตกตางกนออกไป จง

สงผลตอกจกรรมการบรการทมความแตกตางกนไปตามศกยภาพของสถานดแลผสงอายนนๆ จงทา

ใหภาพรวมของรปแบบการบรการในสถานดแลผสงอายมขอบขายทไมชดเจน นอกจากน ยง

สอดคลองคลองในเรองของการคดสรรบคลากรผใหบรการทมใจรกในการบรการ แตไมมทกษะใน

การดแลผสงอาย ทางศนยจะฝกอบรมเพอเสรมทกษะใหนน ผวจยมความเหนวา ผใชบรการใน

สถานดแลผสงอายโดยสวนใหญเปนผทอยในภาวะเปราะบาง ปวยดวยโรคเรอรง ดงนน สถานดแล

ผสงอายควรฝกอบรมเพอเสรมทกษะบคลากรผใหบรการทมากกวาการดแลชวยเหลอผสงอายใน

ดานกจวตรประจาวนทวไป เชน การดแลผปวยสงอายทตองใหอาหารทางสายยาง เพอเปนการ

พฒนาศกยภาพในการดแลผสงอายตามระดบความตองการเฉพาะรายไดอยางเหมาะสม

สำนกหอ

สมดกลาง

106

โดยในสวนของการขนทะเบยนจดตงสถานประกอบการเพอดาเนนกจกรรมทางธรกจ

กบทางหนวยงานราชการ พบวามความหลายหลายในการขนทะเบยนของสถานประกอบการท งใน

หมวดหมและวตถประสงคของการจดตงทแตกตางกน เนองจากปจจบนไมมหนวยงานภาครฐทเขา

มาทาหนาทรบรองการจดต งและควบคมคณภาพสถานประกอบการลกษณะนอยางชดเจน ซง

สอดคลองกบผลการศกษาของศรพนธ สาสตย (2552) ทพบวา มจานวนสถานบรการดแลผสงอาย

ระยะยาวท งหมดทต งอยในเขตกรงเทพมหานครเกอบครงหนงนนเปนสถานบรบาลทใหบรการ

ตงแตสงผชวยดแลไปดแลทบานจนถงดแลระยะสดทาย ซงเกอบครงของสถานบรบาลนนไมไดขน

ทะเบยน สาเหตการยายเขาไปอยในสถานบรการคอไมมผดแล มโรคประจาตว ซงเปนปญหา

สขภาพ สวนใหญมภาวะสมองเสอม ภาวะซมเศราปานกลางถงรนแรง อยในภาวะพงพาผอน

ท งหมด ผวจยมความเหนวา การทไมมกฎหมายรองรบการจดต งสถานดแลผสงอาย ทาให

ผประกอบการเกดปญหาเกยวกบกระบวนการดาเนนการจดตง อกทงรปแบบของการใหบรการทม

ความหลากหลาย ไมมการจาแนกประเภทของสถานบรการทชดเจน ตรงนควรมหนวยงานเขามาทา

หนาทควบคมดแลทชดเจน เพอคมครองสทธผใชบรการ

2. มาตรฐานการบรการของธรกจสถานดแลผสงอาย

มาตรฐานการบรการของธรกจสถานดแลผสงอาย พบวา โดยมาตรฐานการบรการท

สถานดแลผสงอายใหความสาคญ ไดแก ดานสงแวดลอมและสถานท ดานความปลอดภย ดาน

อปกรณเครองมอและอานวยความสะดวก ดานบคลากร ดานกจกรรมสนทนการ ดานการบรหาร

จดการ และดานการสอสารกบผสงอายและญาต จะมงเนนการบรการทดแลอยางใกลชดและอานวย

ความสะดวกในการดารงชวตของผสงอาย ซงสอดคลองกบการศกษาขององคณา ตณฑเอกคณ

(2545) ทพบวา คณภาพการดแลตามความคาดหวงของผสงอายทพกอาศยในสถานสงเคราะห

คนชรา ไดแก อาหาร สงแวดลอม และบคลากร ซงมาตรฐานการบรการในดานตางๆของสถานดแล

ผสงอายนน ลวนเปนปจจยทเกยวของและสงผลตอการดารงชวตของผสงอาย

ซงการใหบรการจะมการตดตามและประเมนผลการใหบรการอยางตอเนอง และ

สอบถามผสงอายเพอทราบผลตอบรบความพงพอใจของการใหบรการ นอกจากนมการประเมนผล

การปฏบตงานเพอใหเกดความถกตองและรวมกนพจารณาสภาพปญหาและหาแนวทางการแกไข

ปญหารวมกน เพอใหบรการทสงมอบนนมประสทธภาพและประสทธผล อนจะเปนประโยชนแก

ผสงอายท งในดานสขภาพกายและสขภาพจต สอดคลองกบการศกษาของ Lynn Unruh (2004) ท

พบวา คณภาพของการบรการในสถานดแลผสงอายต องใหความสาคญอยางตอเนองเกยวกบ

คณภาพของการดแล ซงจะตองมการเชอมโยงองคประกอบตามบรบทของโครงสรางทมคณภาพ

และกระบวนการขนตอนทมมงเนนคณภาพของการใหบรการ เชนเดยวกบ Sigrid Nakrem (2011)

สำนกหอ

สมดกลาง

107

ทพบวา คณภาพของการดแลในสถานบรบาลระยะยาวตองประกอบดวย คณภาพของทพกอาศย

คณภาพบคลากร คณภาพของการบรการ และคณภาพของสภาพแวดลอมทางสงคม ดงนนจงจาเปน

ทจะตองมตวชวดทครอบคลม สามารถวดไดและมการประเมนผลทนาเชอถอ การรบร เชง

ประสบการณของผสงอายและครอบครวเกยวกบคณภาพบรการ สวนใหญตางมงเนนทางดานการม

สขภาพกายและจตทด ความสมพนธระหวางบคคล สงแวดลอมทางสงคมทปลอดภย และบรการ

โดยบคลากรมออาชพทมการปฏบตอยางเคารพ รวมถงมการแสดงความคดเหนและกระบวนการ

ตดสนใจรวมกนในการวางแผนการดแลระยะยาว ซงจะเหนไดวาลกษณะการใหบรการของ

สถานดแลผสงอายในภาคเอกชนของประเทศไทย ตางมการกาหนดมามาตรฐานเพอเปนแนวทาง

ในการใหบรการทคลายคลงคลงกน โดยมาตรฐานขององคประกอบตางๆจะเปนผลรวมของ

คณภาพการบรการทสถานดแลผสงอายสงมอบใหผใชบรการ โดยมงสนองความตองการท

ครอบคลมในดานกาย จต และสงคม

แตท งน คณภาพการบรการของสถานดแลผสงอายสวนใหญเปนมาตรฐานทมการ

กาหนดคณลกษณะและเกณฑเบองตนทใชวดประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรโดยสถาน

ดแลผสงอายเอง เพอกาหนดทศทางการของการใหบรการเทานน เนองจากยงไมมการกาหนด

มาตรฐานและการรบรองคณภาพของสถานดแลผสงอายโดยภาครฐ ซงถงสอดคลองกบการศกษา

ของศรพนธ สาสตย และคณะ (2552) ทพบวา การดแลผสงอายระยะยาวในสถานบรการแบงเปน

รปแบบการดแลผสงอายระดบตา ซงเปนการดแลผสงอายทไมเนนการรกษาจากแพทย แตเนนการ

ดแลทางสงคม การชวยเหลอการดารงชวตและการดแลสขภาพเบองตน และรปแบบการดแล

ผสงอายระดบสง เปนการดแลผสงอายทมอาการเจบปวยเรอรงหรอภาวะเปราะบาง ตองการการ

ชวยเหลอดแลอยางตอเนอง มการพยาบาลและการรกษาจากแพทย การดแลจงเนนในดานความสข

สบายทวไปและฟนฟสภาพ ซงความตองการการดแลในสถานบรการทมแนวโนมเพมมากขน แต

ยงไมมแนวทางการปฏบตในการดแลผสงอายระยะยาวทดและยงไมมระบบการกากบดแลทชดเจน

ผวจยมความเหนวา หากมระบบการรบรองมาตรฐานและการกากบดแลทชดเจนตรวจสอบได จะ

เปนการชวยเพมความนาเชอถอใหกบธรกจ และผลกดนใหผประกอบการสถานดแลผสงอายผลต

บรการทมคณภาพไดมาตรฐาน และกอใหเกดนวตกรรมการบรการสาหรบธรกจสถานดแลผสงอาย

ตอไปในอนาคต

3. การประเมนองคกรและวเคราะหสภาวะตลาดและแนวโนมของการแขงขน

การประเมนองคกรและวเคราะหสภาวะตลาดและแนวโนมของการแขงขน พบวา

การทาความรจก เขาใจในความตองการหรอปญหา และเรยนรถงประสบการณของผใชบรการอยาง

แทจรงและสมาเสมอ จะชวยเปนแนวทางใหผประกอบการสามารถผลตบรการเพอตอบสนองความ

สำนกหอ

สมดกลาง

108

ตองการของผใชบรการได ซงจากการวเคราะหผใชบรการพบวา ผสงอายเปนชวยวยทมการถดถอย

ของสมรรถภาพการทางานของรางกาย การเจบปวยเรอรง และนามาซงภาวะทพลภาพ ทาให

ผสงอายอยในภาวะพงพงในการดารงชวตเนองมาจากขอจากดทางกายภาพ และตองการการดแลท

เพมมากขน รวมถงการลดลงอยางรวดเรวของอตราความสามารถในการดแลผสงอายโดยครอบครว

ทเปนผลมาจากสถานภาพของบทบาทเชงซอนของบคคลในครอบครว จงสงผลทาใหคณภาพชวต

ของผสงอายลดลง ซงสอดคลองกบการศกษาของเกยรตชย วระญาณนนท (2549) ทพบวา ผสงอาย

ในแตละชวงวยนนมความตองการทแตกตางกน การดแลผสงอายในสงคมไทยพบวาสวนใหญยง

ดแลกนเองในครอบครว ดวยยงยดตดในคานยมวฒนธรรมทลกตองเปนผเลยงดพอแม ยดตด

ลกหลานและถนทอยเดม แตสภาพเศรษฐกจของไทยในปจจบนและความเปนสงคมครอบครวเดยว

เพมมากขน ผสงอายไทยจงมแนวโนมทตองพงพาตนเองมากขน ดวยความสามารถในการ

ชวยเหลอตนเองของผสงอายทจาก ด ประกอบก บความสามารถในการดแลผสงอายโดย

ครอบครวทลดลง จงจาเปนทจะตองมผทมาทาหนาทดแลผสงอายแทนบคคลในครอบครว

สอดคลองกบการศกษาของพฤฒนนท เหลองไพบลย (2555) ทพบวา ระบบการใหบรการของ

สถานดแลผสงอายในเชงธรกจของประเทศไทยมลกษณะของการดาเนนธรกจและแรงจงใจในการ

ดาเนนธรกจดแลผสงอาย เพอตอบสนองตอสภาพปญหาสงคมในปจจบน ทมจานวนผสงอายเพม

มากขน และกอใหเกดปญหาตอผสงอายทไมมคนดแล

นอกจากน แนวโนมการเตบโตของธรกจสถานดแลผสงอายในประเทศไทย ยงม

แนวโนมอปสงคทเพมอยางตอเนอง มผลมาจากอตราประชากรสงอายทเพมสงขน เกดภาวะพงพง

ทางสงคมมากขน สงผลใหประชากรไทยมแนวโนมใชบรการธรกจดแลผสงอายมากขน เพอให

การดแลผสงอายเปนมาตรฐานและมความปลอดภยมากกวาการดแลกนเองภายในครอบครว ซงใน

ปจจบนจานวนสถานดแลผสงอายยงมจานวนนอยเมอเทยบกบจานวนผสงอายทเพมขน ธรกจ

ดงกลาวจงยงคงเปนทตองการของตลาด และทศทางของการแขงขนในตลาดกเพมสงขนดวย

นอกจากนยงพบวาผใชบรการสวนใหญจะใหความสาคญกบคณภาพและมาตรฐานการบรการ

มากกวาปจจยดานราคา สอดคลองกบการศกษาของวาทน บญชะลกษ และยพน วรสรอมร (2552)

ทพบวาการจดบรการดแลผสงอายในโรงพยาบาลและสถานดแลผสงอายทมงผลกาไรจะมองวา

ธรกจมแนวโนมทจะดาเนนไปได ขณะเดยวกนกเนนการชวยเหลอสงคม ไดดแลผสงอายแทน

ลกหลานทตองออกทางานนอกบาน และเปนการแบงเบาภาระของภาครฐในระยะยาว ซงในสวน

ของภาคเอกชนทใหการสงเคราะหผสงอาย ตองการใหภาครฐจดอบรมการดแลผสงอายทถกหลก

วธใหแกเจาหนาทผใหบรการ และทศนะของผสงอายสวนใหญทเกยวกบประเดนความคมคาของ

บรการทไดรบเมอเทยบกบคาบรการทเสยไปตางตอบวาคมคา ทงนเพราะผสงอายเหนวาตนเองม

สำนกหอ

สมดกลาง

109

สขภาพดขน ไดรบการบรการและการดแลเอาใจใสทด และมแพทยเชยวชาญใหการดแลอยาง

ตอเนอง

โดยในสวนแนวโนมของความตองการดงกลาวทเพมขน ผวจยมความเหนวาเปน

ความจาเปนอยางยงสาหรบผประกอบการทดาเนนธรกจสถานดแลผสงอายจะตองเรงเสรมสรางองค

ความรและแนวทางการใหบรการอยางถกตอง ตลอดจนการเรงพฒนาศกยภาพของบรการ ทงใน

สวนของทกษะความสามารถของบคลากรผใหบรการ การจดสภาพแวดลอม การบรหารจดการทด

เปนตน ซงจะชวยใหธรกจสามารถอยรอดและเตบโตไดภายใตสภาพแวดลอมของการแขงขนทคาด

วาจะมความเขมขนขนในอนาคต อกท งผวจ ยยงมความเหนวา สถานการณผสงอายทมความ

ตองการใชบรการสถานดแลผสงอายทเพมขนนน จะไมใชแคเพยงกลมของผสงอายทถกทอดทงให

อยลาพง ทเปนผลมาจากการเปลยนแปลงลกษณะโครงสรางของสถาบนครอบครวทเปนรปแบบ

เชงเดยวมากขน และบรบทวถชวตภายใตสภาพแวดลอมการแขงขนในระบบสงคมทนนยมเทานน

แตในอนาคตความตองการการดแลจะเกยวเนองไปถงรปแบบของการครองเรอนทเปลยนไปตามสภาพ

สงคม เชน คนนยมความเปนโสด การแตงงานชา และกลมคนรกรวมเพศ เหลานจะกลายเปน

ประชากรทตองการการดแลในอนาคตเมอเขาสวยชรา ซงสมควรทจะตองมบรการทสามารถ

ตอบสนองความตองการทเฉพาะสาหรบผสงอายกลมนดวย

4. กลยทธการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

กลยทธการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย พบวา ผประกอบการสถานดแลผสงอาย

แตละแหงมการใชกลยทธในการดาเนนธรกจในลกษณะททงคลายคลงและแตกตางกน โดยสวนใหญ

จะมงเนนกลยทธระดบธรกจ เพอมงการทากาไรและสรางความไดเปรยบในการแขงขนใหเหนอกวา

คแขงขน ประกอบดวย การจากดขอบเขตของการรกษาพยาบาล การสรางความแตกตางผาน

เทคโนโลยสารสนเทศ และการกาหนดกลยทธระดบปฏบตการ เพอใหการดาเนนงานแตละฝายเกด

ประสทธภาพสงสด ไดแก การตอบสนองความตองการอยางรวดเรว การกาหนดอตราคาบรการ

ตามมาตรฐานราคาตลาดและราคาตามคณคาของการรบร การเพมชองทางการสอสารทางการตลาด

ดวยวธการอาศยปากตอปาก ผานการแนะนาบอกเลาจากประสบการณของผใชบรการทเปนฐาน

ลกคาเกาของทางศนย การขยายสาขาเพมมากขนเพอรองรบการเตบโตของตลาด รวมถงการการ

สรางแรงจงใจและการพฒนาศกยภาพบคลากร ซงสอดคลองกบการศกษาของฐตารย นะวาระ และ

นตนา ฐานตธนกร (2554) ทพบวาปจจยสวนประสมทางการตลาดทสงผลตอการตดสนใจเลอกใช

สถานบรการดแลผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร ไดแก ผลตภณฑ ราคา สถานท บคลากร และ

ลกษณะทางกายภาพ

สำนกหอ

สมดกลาง

110

นอกจากนยงพบวา การบรหารจดการและการสงเสรมการตลาดจดทาโปรโมชน

ทางการตลาดใหกบลกคาดวยการลดราคาใหกบผใชบรการเปนระยะๆอยางตอเนอง เปนกลยทธท

ผประกอบการใชในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย สอดคลองกบแนวคดสวนประสมทาง

การตลาดสาหรบธรกจบรการของ Philip Kotler (2003, อางถงใน ศรวรรณ เสรรตน และคณะ,

2546: 434) ทวาธรกจบรการจาเปนจะตองใชสวนประสมทางการตลาด 7 อยาง ซงหนงในจานวน

นน ไดแก การสงเสรมการตลาด และกระบวนการจดการ โดยการสงเสรมการตลาดมวตถประสงค

ทแจงขาวสารหรอชกจงใหเกดทศนคตและพฤตกรรมการใชบรการ และเปนกญแจสาคญของ

การตลาดสายสมพนธ สวนกระบวนการจดการจะเปนกจกรรมทเกยวของกบการสงมอบบรการไป

ยงผใชบรการอยางถกตองรวดเรว ซงจะทาใหผใชบรการเกดความประทบใจและภกดในบรการ

ตอไป แตไมสอดคลอดกบผลการศกษาของฐตารย นะวาระ และนตนา ฐานตธนกร (2554) ทพบวา

การสงเสรมการตลาดและกระบวนการใหบรการเปนปจจยสวนประสมทางการตลาดทไมสงผล

ตอการตดสนใจเลอกใชสถานบรการดแลผสงอาย ทงน ผวจยมความคดเหนวา บรการเปนสงทม

การผลตและบรโภคในเวลาเดยวกน ผใชบรการจงเปนบคคลทอยกระบวนการผลตและสงมอบ

บรการ ซงคณภาพของบรการคอคณคาในเชงการรบร ดงนนจงมความเปนไปไดทวาผใชบรการจะ

ประเมนคณภาพบรการทคาดหวงจากกระบวนการใหบรการ ซงเปนคณภาพของบรการตามการรบร

โดยในสวนของการสงเสรมการตลาดนนผวจยคดเหนวาการสงเสรมการตลาดเปนการตลาดเชง

สมพนธภาพ ในลกษณะของการตอบแทนผใชบรการ ซงจะกอใหเกดสมพนธภาพทดระหวาง

ผใชบรการกบผใหบรการ อนจะนาไปสการสรางความภกดในบรการอยางตอเนอง ซงจะชวยรกษา

ระดบฐานจานวนผใชบรการและมสวนชวยในการเพมยอดผใชบรการในอนาคต

5. ปจจยความสาเรจในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

ปจจยความสาเรจในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอายประกอบดวย กลยทธทาง

การตลาด อตราคาบรการทเหมาะสม คณภาพการบรการ ระบบบรหารจดการ ทรพยากรบคคล

สภาพแวดลอมทางกายภาพหรอทาเลทต ง และจรยธรรมของผประกอบการ ซงสอดคลองกบ

แนวคดสวนประสมทางการตลาดสาหรบธรกจบรการของ Philip Kotler (2003, อางถงใน ศรวรรณ

เสรรตน และคณะ, 2546: 434) ทวา ธรกจในอตสาหกรรมบรการมความแตกตางจากธรกจอตสาหกรรม

สนคาอปโภคและบรโภคทวไป เพราะมทงผลตภณฑทจบตองไดและผลตภณฑทจบตองไมได กลยทธ

การตลาดทนามาใชกบธรกจการบรการจาเปนจะตองใชสวนประสมการตลาด 7 อยาง หรอ 7P's ใน

การกาหนดกลยทธการตลาด เชนเดยวกบการศกษาของฐตารย นะวาระ และนตนา ฐานตธนกร

(2554) ทพบวา ปจจยสวนประสมทางการตลาดทสงผลตอการตดสนใจเลอกใชสถานบรการดแล

ผสงอายในเขตกรงเทพมหานครอยางมนยสาคญ ไดแก ดานผลตภณฑ ดานราคา ดานสถานท ดาน

สำนกหอ

สมดกลาง

111

บคลากร และดานลกษณะทางกายภาพ และสอดคลองกบการศกษาของ Gyani-Karani, K. and

Fraccastoro, K. (2010) ทพบวา ประชากรวยผสงอายจะเปนหนงในกลมทมอทธพลมากทสดในตลาด

ทาใหผสงอายเหมาะทจะเปนกลมลกคาเปาหมายของธรกจ เนองจากมความภกดทไมไดจากดอยท

พฤตกรรมการซอในตราสนคาทชนชอบและมแนวโนมทจะซอซ าเทานน แตยงมความตานทานท

แขงแกรงตอการผลดเปลยนตราสนคา ทเกดจากทศนะเชงประสบการณทดตอตราสนคาทชนชอบ

จนกวาจะมปจจยทสงผลกระทบมากพอทจะทาใหผสงอายเปลยนแปลงตราสนคาใหม ดงนน

องคประกอบตางๆทเปนปจจยความสาเรจในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอายจงถอเปน

องคประกอบสาคญทมสวนชวยสรางความภกดตอการบรการใหเกดขนกบกลมผใชบรการ บนพนฐาน

ของความพงพอใจในการไดรบการตอบสนอง

ประโยชนจากการวจย

การวจยครงนสามารถใชเปนแนวทางในการกาหนดกลยทธ เพอนาไปสการปรบปรง

พฒนาบรการทตอบโจทยไดตรงกบความตองการของผสงอายมากยงขนใหธรกจ และพฒนาผลการ

ดาเนนงานใหเปนไปตามเปาหมาย ภายใตสภาพแวดลอมทางธรกจทมการเปลยนแปลงสภาพการณ

ของตลาดและการเพ มขนาดความรนแรงในการแขงขน ดงนนผลการวจยจงกอใหเกดประโยชนท ง

ในเชงทฤษฎ (Theoretical Contributions) เพอนาผลการวจยไปพฒนาหรอสรางองคความรใหม

ประโยชนเชงนโยบาย (Policy Contributions) ตลอดจนประโยชนเชงการจดการ (Managerial

Contributions) เพอใหเกดประโยชนในระดบผประกอบการและระดบอตสาหกรรมสถานดแล

ผสงอาย ในการจดการเชงกลยทธสาหรบธรกจภาคบรการตอไป

1. ประโยชนเชงทฤษฎ (Theoretical Contributions)

การวจยครงน ผวจยไดศกษาทฤษฎทสามารถใชเปนกรอบในการอธบายรปแบบและ

หนาททางธรกจ ตลอดจนความสมพนธของสภาพการณตลาดและแนวโนมทางการแขงขน ทมผล

ตอการดาเนนงานและการกาหนดกลยทธ อนนาไปสปจจยแหงความสาเรจในการดาเนนธรกจ

สถานดแลผสงอาย ประกอบดวยสามทฤษฎ ไดแก 1) แนวคดทางการตลาด ทอธบายองคประกอบ

และหนาทของตลาดในการตอบสนองความจาเปนและความตองการ ตลอดจนความตองการซอ

ของผบรโภค ผานกระบวนการแลกเปลยนซอขายผลตภณฑและการสรางสมพนธอยางเปนระบบ

2) แนวคดการบรการและคณภาพของบรการ ซงอธบายลกษณะของกจกรรมทไมสามารถจบตองได

โดยคณภาพของการบรการจะเกดจากการเปรยบเทยบบรการทคาดหวงกบบรการทรบร โดยมปจจย

ตางๆเปนองคประกอบทสงผลตอบรการ และ 3) แนวคดการจดการเชงกลยทธในการดาเนนธรกจ

ซงอธบายแนวทางการบรหารจดการโดยคานงถงการวางแผนการดาเนนงานขององคกร ลกษณะ

สำนกหอ

สมดกลาง

112

ธรกจในอนาคต สภาพแวดลอมตางๆทเกยวของ ตลอดจนการจดสรรทรพยากรเพอใหการ

ปฏบตงานบรรลผลตามวตถประสงค ตอบสนองตอสภาวะการเปลยนแปลงของอตสาหกรรม และ

สรางความไดเปรยบระยะยาวในการแขงขน

จากการวจยทอธบายปรากฏการณดวยทฤษฎพนฐานทง 3 ทฤษฎ เกยวกบรปแบบ

และหนาททางธรกจ ตลอดจนความสมพนธของสภาพการณตลาดและแนวโนมทางการแขงขนทม

ผลตอการดาเนนงานและการกาหนดกลยทธ อนนาไปสปจจยแหงความสาเรจในการดาเนนธรกจ

สถานดแลผสงอายดงกลาวขางตน จงมประโยชนอยางยงตอการพฒนาหรอสรางองคความรใหมใน

เรองการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย และผลกระทบของการเปลยนแปลงเชงโครงสรางและ

บรบทรปแบบการปฏสมพนธทางสงคม ภายใตสภาพแวดลอมการแขงขน ทอาจสงผลกระทบตอ

การดาเนนธรกจ การวจยดงกลาวจงเกดประโยชนอยางยงในเชงทฤษฎและสามารถตอบสนองแก

ธรกจภาคบรการ โดยเฉพาะธรกจสถานดแลผสงอายประเทศไทยในการเตรยมพรอมกบบรบท

ทางสงคมของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

2. ประโยชนเชงนโยบาย

แนวโนมการเปลยนแปลงทางประชากรศาสตร รวมถงการเปลยนแปลงทางสงคม

ชใหเหนวา ความตองการในบรการสาหรบผสงอายมทศทางทเพมมากขนท งตลาดในประเทศและ

ตางประเทศ ความตองการดงกลาวมไดจากดเฉพาะจานวนผสงอายทมเพมขน หากแตหมายรวมถง

รปแบบบรการทตอบสนองกมความหลากหลายเพมมากขน เพอใหการพฒนาศกยภาพและการ

เตรยมความพรอมของสถานดแลผสงอายเชงธรกจในประเทศไทยมแนวทางการดาเนนงานท

เหมาะสมและสอดรบกบสถานการณการเปลยนแปลงทางสงคม เศรษฐกจ รปแบบวถการดารงชวต

ความตองการและทศทางของตลาดในอนาคต ซงขอคนพบบนพนฐานของการวจยดงกลาวนจะ

สามารถกอใหเกดประโยชนกบหนวยงานภาครฐ เพอเปนกรอบพจารณาตดสนใจกาหนดนโยบาย

และทศทางการสงเสรมธรกจสถานดแลผสงอาย เพอใหเกดประสทธภาพในการแขงขนและบรรล

เปาหมายความสาเรจ ทงในระดบผประกอบการและระดบอตสาหกรรมบรการผสงอายของประเทศไทย

ในสงคมประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ผวจยจงขอเสนอแนะความคดเหนในประเดนตางๆบน

พนฐานของขอคนพบจากการศกษา โดยมรายละเอยดดงน

2.1 ดานกฎหมาย พบวา สถานดแลผสงอายในภาคเอกชนมความหลากหลายของการ

ขนทะเบยนจดตงสถานประกอบการและรปแบบการใหบรการ ดงนน ควรมกฎหมายหรอระเบยบ

ขอบงคบทกาหนดแนวทางการจดต งสถานดแลผสงอายอยางชดเจน เพอรองรบธรกจบรการ

ผสงอายภาคเอกชนรปแบบตางๆ ควรมการแบงประเภทสถานบรการและขอบเขตของบรการให

ชดเจน ควรมการจดทามาตรฐานสถานประกอบการและมาตรฐานการบรการ เพอเปนขอกาหนด

สำนกหอ

สมดกลาง

113

และแนวทางในการปฏบตสาหรบผประกอบการสถานดแลผสงอาย เพอใหการดาเนนการ

ใหบรการมระบบความเปนมาตรฐานเดยวกน

2.2 ดานหนวยงานรบผดชอบ พบวา เนองจากในปจจบนยงไมมมาตรการทางกฎหมาย

และหนวยงานทรบผดชอบเกยวกบการจดต งและควบคมดแลมาตรฐานธรกจสถานดแลผสงอาย

ดงนนจงควรใหมการจดตงหนวยงานทมความเชยวชาญเฉพาะในดานผสงอาย ทาหนาทดาเนนงาน

ในการจดตง ควบคมตรวจสอบ และรบรองมาตรฐานสถานประกอบการและมาตรฐานการบรการท

เกยวของกบการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอายรปแบบตางๆ เพอรบผดชอบโดยตรงเกยวกบการ

ดาเนนธรกจบรการสาหรบผสงอาย

2.3 ดานฐานขอมลความร พบวา องคความรทางดานธรกจสถานดแลผสงอายใน

ประเทศไทยนนยงมบรบททไมแพรหลาย เนองจากธรกจสถานดแลผสงอายเปนรปแบบบรการท

ถอเปนเรองทมความใหมในสงคมไทย ประกอบกบการเขาถงฐานขอมลเชงลกของหนวยงานตางๆ

ทมความเกยวของกบธรกจนนยงมขอบเขตทจากด ซงกอใหเกดอปสรรคสาหรบผประกอบการใน

การสบคนขอมลทมความสาคญตอการตดสนใจทางธรกจ ดงนน ภาครฐจงควรมการพฒนาระบบ

ฐานขอมล โดยการเผยแพรองคความรทจาเปนตอการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย และสนบสนน

การเผยแพรขอมลดานการตลาดเชงลก เพอใหผประกอบการสามารถเขาถงและนาขอมลไปใชให

เปนประโยชนในการวางแผนการดาเนนธรกจ ปรบปรงและพฒนารปแบบของบรการใหสอดคลอง

กบความตองการของตลาด

2.4 สนบสนนสนเชอและลดภาษ ซงพบวา ธรกจสถานดแลผสงอายเปน 1 ใน 8 กลม

ธรกจทหนวยงานภาครฐไดจดวาเปนธรกจทมศกยภาพ และขดความสามารถในการดาเนนธรกจใน

ตลาดการคาเสร เมอเปรยบเทยบกบกลมประเทศในอาเซยน ดงนน บทบาทของหนวยงานภาครฐ

ควรใหการสงเสรมศกยภาพของธรกจสถานดแลผสงอาย ผานรปแบบการสนบสนนสนเชอใหกบ

ผประกอบการในลกษณะของเงนกทมอตราดอกเบยพเศษ เพอนามาจดต งธรกจสถานดแลผสงอาย

ตลอดจนยกระดบมาตรฐานการบรการใหเพมสงขน รวมถงมาตรการลดหยอนทางภาษใหกบ

ผประกอบการสถานดแลผสงอาย เพอลดอปสรรคและเออตอการดาเนนธรกจ เนองมาจากธรกจ

ดงกลาวเปนธรกจบรการทใหความสาคญกบผสงอาย เสมอนการตอบแทนสงคมในการดแลและ

สนบสนนสงเสรมใหทรพยากรมนษยอนมคาในสงคมมคณภาพชวตทด

3. ประโยชนเชงการจดการ (Managerial Contributions)

การวจยครงน ผประกอบการธรกจสามารถนาไปประยกตใชเปนแนวทางในการ

วางแผน และการกาหนดกลยทธทใชในการดาเนนธรกจระยะยาว ซงจะชวยเพมสมรรถนะทางการ

สำนกหอ

สมดกลาง

114

บรหารการจดการ อนนาไปสการพฒนาบรการทเปนเลศ การเพมประสทธภาพทางการแขงขน

ตลอดจนเปนการแสวงหาโอกาสทางการตลาดใหกบธรกจสถานดแลผสงอายตอไป ดงน

3.1 ดานบคลากร พบวา ความสามารถในการเตบโตของธรกจสถานดแลผสงอายใน

อนาคต จะสงผลใหเกดความตองการบคลากรทเชยวชาญดานผสงอายมากขน ดงนน เพอกอใหเกด

การยกระดบคณภาพบรการของสถานดแลผสงอาย บคลากรซงเปนหนาททางธรกจหนงทม

ความสาคญในการทาหนาทเปนผผลตบรการ เพอตอบสนองความตองการของผใชบรการ จงควรม

การพฒนาศกยภาพ โดยจดทาแผนพฒนาบคลากรทเปนรปธรรม ใหความสาคญในดานความร ม

การจดฝกอบรมเพอเพมพนทกษะอยางสมาเสมอ รวมถงการพฒนาดานบคลกลกษณะและวธการ

ดแลใหมมาตรฐานสงขน

3.2 ดานระบบการบรหารจดการ พบวา การบรหารจดการทมระบบจะเปนปจจยท

สงผลตอความสาเรจในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย ดงนนผประกอบการธรกจสถานดแล

ผสงอายจงควรมการวางแผนการจดการดาเนนงานทเปนรปธรรมอยางเปนระบบ เชน ดาน

ผใชบรการควรมการจดทาระบบการประเมนและตดตามผล และสารวจความตองการของ

ผใชบรการอยางตอเนอง ดานการคดสรรบคคลเขาทางาน ควรมกระบวนการขนตอนทชดเจน

กาหนดคณสมบตเฉพาะของแตละตาแหนงงาน เปนตน เพอกอใหเกดประสทธภาพของการ

ดาเนนงานทมความคลองตวและตอเนองในการใหบรการ เพอตอบสนองความตองการของ

ผใชบรการ

3.3 การวเคราะหองคกร พบวา สภาพแวดลอมภายนอกทเกดจากการเปลยนแปลง

โครงสรางอายประชากรเปนสงกระตนใหเกดอปสงคในบรการทางสขภาพสาหรบผสงอายทเพม

มากขน ดงนนผประกอบการควรใหความสาคญกบการวเคราะหสถานการณหรอการคาดคะเน

แนวโนมของสถานการณ และปจจยตางๆทจะมผลกระทบตอธรกจท งในปจจบนและอนาคต โดย

ใชขอมลสถานการณทางสงคมและสงแวดลอมเหลาน นประเมนโอกาส เพอแสวงหาลทางของ

ธรกจใหมความไดเปรยบเหนอคแขงขน

ขอจากดของการวจย

การวจยครงนมขอจากดในการเกบรวบรวมขอมล คอ ผวจยใชวธการเกบรวบรวมขอมล

ดวยวธการสมภาษณแบบเจาะลกจากผใหขอมลคนสาคญ ไดแก ผประกอบการธรกจสถานดแล

ผสงอายในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล เพอศกษาปรากฏการณทเปนลกษณะรวมของ

ประสบการณในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย จานวน 7 แหง ประชากรกลมตวอยางทศกษา

จงมขนาดเลก และชดของขอมลทไดมความหลากหลาย ซงอาจทาใหผลการวเคราะหขอมลไมปรากฏ

สำนกหอ

สมดกลาง

115

ความสมพนธของรปแบบการดาเนนธรกจและหนาททางธรกจอยางเดนชดตามการทบทวน

วรรณกรรมทผานมา และตามวตถประสงคของการวจยทไดกาหนดไว ผลการศกษาทไดจงเปน

ตวแทนของชดขอมลทใชอางองไดเพยงเฉพาะประชากรกลมตวอยางเทานน ซงไมสามารถอางอง

ไปยงกลมประชากรทงหมด เนองจากมขอบเขตของกจกรรมทางธรกจทกวางขวางกวา บนมตของ

ความหลากหลายในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

ขอเสนอแนะสาหรบการวจยในอนาคต

อยางไรกตาม ผลจากการพยากรณโครงสรางประชากรไทยโดยสานกงานสถตแหงชาต

ทระบวาในอก 10 ปขางหนา ประเทศไทยจะเปนสงคมผสงอายสมบรณแบบ โดย 1 ใน 4 ของ

ประชากรทงประเทศจะเปนวยสงอาย ซงถอเปนกลมผบรโภคทมขนาดใหญและมอทธพลตอตลาด

โดยขอเสนอแนะสาหรบงานวจยในอนาคต อาจมการศกษาเกยวกบโอกาสทางการตลาดของธรกจ

ทเปนสนคาและบรการในรปแบบอนๆทเกยวของกบผสงอาย เพอทจะสามารถตอบสนองผสงอาย

ไดครบคลมในมตทมากกวาความตองการทางสขภาพ

สำนกหอ

สมดกลาง

116

รายการอางอง

ภาษาไทย

กรมพฒนาธรกจการคา. (2555). เรงผลกดนธรกจบรการผสงอายสมาตรฐานสากล รองรบ Trend โลก.

เขาถงเมอ 23 มกราคม. เขาถงไดจาก http://newsletter.dbd.go.th/view.php?id=1109

__________. (2555). คมอสถานดแลผสงอาย. เขาถงเมอ 4 มถนายน. เขาถงไดจาก http://www.

thaifranchisecenter.com/download_file/index.php?group=35&id_s=736

__________. (2556). การจดประเภทธรกจของนตบคคลโดยกรมพฒนาธรกจการคา: ตามหลก

การจดประเภทมาตรฐานอตสาหกรรม (ประเทศไทย) ป 2552 กระทรวงแรงงาน.

ม.ป.ท.

กรมสงเสรมอตสาหกรรม. สานกบรหารยทธศาสตร. (2555). คมอเตรยมความพรอมเพอเขาส

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) สาหรบผประกอบการ SMEs. เขาถงเมอ 24

ธนวาคม. เขาถงไดจาก http://www.dip.go.th/Default.aspx?tabid=160

กญญา ยนด. (2556). เจาของสถานประกอบการ ศนยดแลผสงอายและบาบดผปวย Smild Nursing

Home. สมภาษณ, 18 กนยายน.

การจดการเชงกลยทธ. (2556). เขาถงเมอ 17 มถนายน. เขาถงไดจาก http://www.aircadetwing.co

m/index.php?lay=show&ac=article&Id =5376485&Nty pe=4

เกยรตชย วระญาณนนท. (2549). “กลยทธการพฒนานวตกรรมธรกจบรการสาหรบผสงอาย.”

วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต สาขาการจดการธรกจ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ราชภฏสวนดสต.

ชลฤทย คามงคล. (2556). เจาของสถานประกอบการ เฮอนสวสดเนรสซงโฮม. สมภาษณ,

11 กนยายน.

ชาย โพธสตา. (2550). ศาสตรและศลปแหงการวจยเชงคณภาพ. กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตง

แอนดพบลชชง. อางถงใน พชญสน ชมภคา และพมพทอง สงสทธพงศ. (2552).

“การวจยเชงคณภาพ Qualitative Research.” รายงานประกอบการเรยนรายวชา

090800 หลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการวจยและพฒนาการศกษา

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

ชานาญ ฉายวชต. (2554). ความหมายและความสาคญของธรกจ. เขาถงเมอ 23 มกราคม. เขาถง

ไดจาก https://sites.google.com/site/chamnam2554/home/naew-kar-sxn1

สำนกหอ

สมดกลาง

117

ชน แซเกา. (2556). พนกงานดแลทวไป สถานประกอบการ Good Care Nursing Home. สมภาษณ, 14

กนยายน.

ฐตารย นะวาระ และนตนา ฐานตธนกร. (2554). “การศกษาปจจยสวนประสมทางการตลาดทมผล

ตอการต ดสนใจเลอกใช สถานบรการดแลผสงอายในเขตกรงเทพมหานคร.”

วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม

คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยกรงเทพ.

ดรณ ทายะต. (2549). “นโยบายและการจดบรการดแลผสงอายของประเทศออสเตรเลยและไทย.”

รายงานการวจย คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

เดชวรตม สทธเวช. (2556). เจาของสถานประกอบการ Best Care Nursing Home. สมภาษณ, 11

กนยายน.

ทศนา ชวรรธนะปกรณ, ลนจง โปธบาล และจตตวด เหรยญทอง. (2550). “การดแลผสงอายทตอง

พงพาในสถานสงเคราะหคนชรา.” รายงานกานวจย คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลย

เชยงใหม.

นชจร เพงปภาร. (2556). เจาของสถานประกอบการ B-Well Healthcare. สมภาษณ, 13 กนยายน.

บญเหรยญ สดประเสรฐ. (2556). ผจดการศนย Best Care Nursing Home. สมภาษณ, 11 กนยายน.

บษกร ภแส. (2552). “เนอรสซงโฮมดแลคนชรา ธรกจโตเรวรบกระแสอายรวฒน.” กรงเทพธรกจ 7

(กรกฎาคม): 7.

ประสพชย พสนนท. (2555). การวจยการตลาด Marketing Research. กรงเทพฯ: ทอป.

ปราโมทย ประสาทกล. (2555). “สถานการณผสงอาย แนวโนม และผลกระทบจากการเขาส

ประชาคมอาเซยนในป พ.ศ.2558.” เอกสารประกอบการประชมเชงปฏบตการ เรอง

การขบเคลอนแผนผสงอายแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ.2545-2564) ฉบบปรบปรงครงท 1

พ.ศ.2552 สการปฏบต จดโดย มหาวทยาลยมหดล ณ โรงแรมอสตน มกกะสน

กรงเทพมหานคร, 13 ธนวาคม.

ปราโมทย ประสาทกล และปทมา วาพฒนวงศ. (2555). “โครงสรางประชากรและการเปลยนแปลง.”

ใน สขภาพคนไทย 2555: ความมนคงทางอาหาร, 10-15. ชนฤทย กาญจนะจตรา,

บรรณาธการ. นครปฐม: สถาบนวจยประชากรและสงคม.

ปรชา อปโยคน. (2554). “เทคนคการเขยนผลงานการวจย.” เอกสารประกอบการเรยนการสอน

สานกวชาศลปศาสตร ณ หอง 306 อาคาร D1 มหาวทยาลยแมฟาหลวง, 30 สงหาคม.

สำนกหอ

สมดกลาง

118

ผจดการออนไลน. (2556). ไขกญแจสความสาเรจ: ธรกจบรการผสงอาย. เขาถงเมอ 4 มถนายน.

เขา ถงไดจาก http://www.manager.co.th/iBizChannel/ViewNews.aspx?NewsID

=9540000115736

พฤฒนนท เหลองไพบลย. (2555). “การพฒนาศกยภาพและการเตรยมความพรอมในเชงธรกจของ

สถานดแลผสงอายภาครฐ.” รายงานการศกษาสวนบคคล หลกสตรนกบรหารการทต

สถาบนการตางประเทศเทวะวงศวโรปการ กระทรวงการตางประเทศ.

พลกฤษณ ชตพงษ. (2556). ผจดการสาขาและผถอหน สถานประกอบการ Living Well. สมภาษณ,

17 กนยายน.

พชญนาฏ เชาวชยพฒน, จารวรรณ แสงแจม และณฐพล ภรอด. (2554). “แผนธรกจอพารทเมนท

ใหเชา Cozy Home Apartment.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต หลกสตร

บรหารธรกจมหาบณฑต คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

เพอนแกว ทองอาไพ. (2554). การวเคราะหสารสนเทศงานวจย ดานสงคมผสงอาย. เขาถงเมอ 4

มถนายน 2556. เขาถงไดจาก http://lib.ku.ac.th/blog/?p=4359

มนสการ กาญจนะจตรา. (2556). “กลยทธการตลาดในการเขาถงผสงอาย.” จดหมายขาวประชากรและ

การพฒนา 33, 6 (สงหาคม-กนยายน).

มหทธน พฤทธขจรชย. (2556). ทศทางการสงเสรม SMEs ไทย 2555-2559 (ตอนท 3). เขาถงเมอ

23 มกราคม. เขาถงไดจาก http://www.sme.go.th/Lists/EditorInput/DispF.as px?List

=15dca7fb-bf2e-464e-97e5-440321040570&ID=1477

มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม. (2552). แนวคดทวไปเกยวกบการประกอบธรกจ. เขาถงเมอ 21

มกราคม. เขาถงไดจาก http://202.29.22.164/e-learning/cd-499/soc18/topic1/linkfile/

print5.ht m

มหาวทยาลยหอการคาไทย. (2554). หนาทงานทางธรกจ. เขาถงเมอ 25 มกราคม. เขาถงไดจาก

http://elearning2.utcc.ac.th/officialtcu/ECONTENT/BG002/Chapter03/BG002_

3_01.pdf

ระพพรรณ คาหอม. (2545). สวสดการสงคมกบสงคมไทย. กรงเทพฯ: อารยนมเดย. อางถงใน

ศรกญญา แกนทอง. (2548). “ปจจยสวนบคคลทสมพนธกบความตองการการบรการ

สวสดการสงคมของผสงอาย: กรณศกษา อาเภอเมอง จงหวดนราธวาส.” วทยานพนธ

ปรญญามหาบณฑต สาขาวชาบรหารและนโยบายสวสดการสงคม คณะสงคม-

สงเคราะหศาสตร มหาวทยาลย ธรรมศาสตร.

สำนกหอ

สมดกลาง

119

รงทวา. (2556). ผชวยพยาบาล สถานประกอบการ B-Well Healthcare. สมภาษณ, 13 กนยายน.

วรเวศน สวรรณระดา และคณะ. (2553). “โครงการวจยระบบการดแลระยะยาวเพอเสรมสราง

ความมนคงเพอวยสงอาย.” รายงานวจยฉบบสมบรณ คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

วรเวศม สวรรณระดา. (2552). “โครงการการเงนการคลงสาหรบการดแลระยะยาวของผสงอายใน

เขตกรงเทพมหานคร.” รายงานวจยฉบบสมบรณ คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

วชระ บญธรวร. (2556). รเรองการตลาด. เขาถงเมอ 30 ธนวาคม. เขาถงไดจาก http://www.smed

nc.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=401667

วาทน บญชะลกษ และยพน วรสรอมร. (2552). “ภาคเอกชนกบการใหบรการสขภาพและการดแล

ผสงอายในประเทศไทย.” งานวจย สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล.

วทยา ดานธารงกล. (2547). หวใจการบรการสความสาเรจ (The Heart of Service). กรงเทพฯ:

ซเอดดเคชน.

วพรรณ ประจวบเหมาะ. (2556). “การตดตามและประเมนผลแผนผสงอายแหงชาตระยะท 2 (ป

พ.ศ.2550-2554).” จดโดย วทยาลยประชากรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ,

5 มถนายน.

วพรรณ ประจวบเหมาะ, บรรณาธการ. (2555). สถานการณผสงอายไทย พ.ศ.2554. กรงเทพฯ:

พงศพาณชยเจรญผล.

ศศพฒน ยอดเพชร. (2548). “โครงการระบบการดแลผสงอายในครอบครว.” รายงานการวจย

ฉบบสมบรณ คณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

__________. (2549). “โครงการระบบการดแลระยะยาวในครอบครวสาหรบผสงอาย.” รายงาน

การวจยฉบบสมบรณ คณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ศรขวญ กลบตร. (2557). องคประกอบของการตลาด . เขาถงเมอ 25 มกราคม. เขาถงไดจาก

https://sites.google.com/site/groupmarketingsites/xngkh-prakxb-khxng-kar-tlad

ศรจนทร ยงบรรทม. (2556). ผจดการสถานประกอบการ 101 โฮมแคร. สมภาษณ, 15 กนยายน.

ศรพนธ สาสตย. (2553). “ทศทางและแนวโนมในการดแลผสงอายระยะยาว.” วารวารสภาการ

พยาบาล 25, 3 (กรกฎาคม-กนยายน): 5-10.

สำนกหอ

สมดกลาง

120

ศรพนธ สาสตยและคณะ. (2552). “การศกษาสถานดแลผสงอายระยะยาวในประเทศไทย.”

เอกสารประกอบการประชมเวทระดมความคดเหน เรอง สถานการณการดแลผสงอาย

ในสถาบนของประเทศไทย จดโดย สถาบนวจยระบบสาธารณสข มลนธสถาบนวจย

และพฒนาผสงอายไทย ณ หองประชม 1 ศนยประชมสถาบนวจยจฬาภรณ, 19

มนาคม.

ศรพนธ สาสตย และเตอนใจ ภกดพรหม. (2550). “โครงการทบทวนองคความรเรอง ระบบสถาน

บรบาลผสงอาย.” รายงานวจยฉบบสมบรณ คณะพยาบาลศาสตร จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

ศรพนธ สาสตย, ทศนา ชวรรธนะปกรณ และเพญจนทร เลศรตน. (2552). “รปแบบการปฏบตการ

ดแลผสงอายระยะยาวในสถานบรการในประเทศไทย.” งานวจยคณะพยาบาล จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

ศรวรรณ ศรบญ และชเนตต มลนทางกร, ผรวบรวม. (2551). ทาไมสงคมไทยตองใหความสนใจ

เรองผสงอาย. เขาถงเมอ 4 มถนายน. เขาถงไดจาก http://www.cps.chula.ac.th/rese

arch_divi sion/article_ageing/ageing_001.html

ศนยดแลผสงอายและบาบดผปวย Smild Nursing Home. (2557). ขอมลเบองตน. เขาถงเมอ 23

มกราคม. เขาถงไดจาก http://smild-nursinghome.com/

ศนยดแลและฟนฟผสงอาย Best Care Nursing Home. (2557). เกยวกบเรา. เขาถงเมอ 23 มกราคม.

เขาถงไดจาก http://bestcare.in.th/

สถานดแลผสงอาย Good Care Nursing Home. (2557). ขอมลเบองตน. เขาถงเมอ 23 มกราคม.

เขาถงไดจาก www.goodcare.in

สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. (2547). “คณลกษณะของปจจยหลกแหง

ความสาเรจและ KPI ในการบรหารมงผลสมฤทธ.” QA-NEWS KMITNB 71

(พฤษภาคม): 1-2.

สมฤทธ ศรธารงสวสด และกนษฐา บญธรรมเจรญ. (2553). รายงานการสงเคราะหระบบการดแล

ผสงอายในระยะยาวสาหรบประเทศไทย. กรงเทพฯ: ท คว พ จากด.

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2557). คณลกษณะของนกธรกจ. เขาถงเมอ 23

มกราคม. เขาถงไดจาก http://school.obec.go.th/wichienmatu2/doc/business.htm

สำนกหอ

สมดกลาง

121

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2557). ธรกจบรการสขภาพ.

เขาถงเมอ 23 มกราคม. เขาถงไดจาก http://www.nesdb.go.th/portals/0/tasks/dev_ab

ility/Profile/service/%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0

%B8%B4%E0%B8%88%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%81

%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%82%E0%B8

%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E.pdf

สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต. (2555). “รางยทธศาสตรการวจยรายสาขา: ดานสงคม

ผสงอาย พ.ศ. 2555-2559.” เอกสารประกอบการประชมวชาการหวขอเรอง วพากษ

ยทธศาสตรการวจยของชาตรายสาขา จดโดย ภารกจนโยบายและยทธศาสตรการวจย

สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ณ หองจปเตอร ชน 3 โรงแรมมราเคล แกรนด

คอนเวนชน กรงเทพมหานคร, 13 มนาคม.

สานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข, สานกนโยบายและยทธศาสตร. (2554). “เรองเดนประจา

สปดาห.” สารสขภาพ 4, 48 (สงหาคม): 1-3.

สานกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม. ฝายยทธศาสตร SMEs มหภาค. (2551).

รายงานสถานการณวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ป 2551 และแนวโนมป 2552

การพฒนาศกยภาพธรกจบรการเพอรองรบการเปลยนแปลงเชงโครงสรางของ

ประเทศ. กรงเทพฯ: ม.ป.ท.

สานกสงเสรมและพทกษผสงอาย. (2555). นโยบายรฐบาลดานผสงอาย. เขาถงเมอ 4 มถนายน.

เขาถงไดจาก http://www.oppo.opp.go.th/pages/law/law_06.html

สนทรย สานภทร. (2556). ผชวยพยาบาลของ ศนยดแลผสงอายและบาบดผปวย Smild Nursing

Home. สมภาษณ, 18 กนยายน.

สรรตน ค วฮก และคณะ, บรรณาธการ. (2552). รายงานการประชมระดมความคดเพอกาหนด

กรอบวจยเรองสงคมผ สงอาย: แนวทางและมาตรการรองรบปญหาในอนาคต .

กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต.

โสภาพรรณ รตนย. (2555). คมอการดแลผสงอาย. กรงเทพฯ: แสงดาว.

อภรกษ ชาญศก. (2557). การตลาดเบองตน. เขาถงเมอ 25 มกราคม. เขาถงไดจาก http://life.cpru.ac.th/

E%20 leaning/17%20Business%20Management%201/-บทท-4.htm

อรรถไกร พนธภกด. (2545). บรหารกลยทธ. เขาถงเมอ 23 มกราคม. เขาถงไดจาก http://community.

fortun ecity.ws/roswell/bailey/118/strategy.htm

สำนกหอ

สมดกลาง

122

อรวรรณ อศวมาศบนลอ. (2557). หนาททางการตลาด (Marketing Functions). เขาถงเมอ 25

มกราคม. เขาถงไดจาก http://orwan11000.tripod.com/ll.htm

องคณา ตณฑเอกคณ. (2545). “คณภาพการดแลตามความคาดหวงของผสงอายทพกอาศยในสถาน

สงเคราะหคนชรา.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาพยาบาลศาสตร บณฑต

วทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อจฉราวรรณ งามญาณ และณฐวชร เผาภ. (2555). “ผสงอายไทย: การเตรยมการทางดานการเงน

และลกษณะบานพกหลงเกษยณทตองการ.” วารสารบรหารธรกจ 35, 136 (ตลาคม-

ธนวาคม): 62-87.

อญชลย ชตตระกล. (2544). “การจดบรการแนวใหมสาหรบผสงอายทรอเขารบการสงเคราะห

ประเภทเสยคาบรการของสถานสงเคราะหคนชราบานบางแค.” วทยานพนธปรญญา

สงคมสงเคราะหศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารและนโยบายสวสดการสงคม

คณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

อมภสชา พานชชอบ. (2546). “การศกษาคณภาพชวตของผสงอายในสถานสงเคราะหคนชราบาน

บางแค และสถานทพกผ สงอายเอกชนในกรงเทพมหานครและปรมณฑล .”

วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวทยาศาสตรสขภาพจต บณฑตวทยาลย

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อสยะ อษณกรกล. (2556). ผจดการสถานประกอบการ Good Care Nursing Home. สมภาษณ, 14

กนยายน.

ภาษาตางประเทศ

Baldwin, J. and other. (2003). “The role of the support worker in nursing homes: a consideration

of key issues.” Journal of Nursing Management 11: 410-420.

Bolnick, H. (2004). “A Framework for Long-Term Actuarial Projections of Health Care Cost:

The Importance of Population Aging and Other Factors.” North American Actuarial

Journal 8.4 : 7-15.

Glenda Hawkins. (2005). “Patterns and predictors of home care utilization in Eastern Canada:

Analyzing changes over a 5-year period (1996-2001).” Ph.D. dissertation,

Master of Arts (M.A.) in Family Studies and Gerontology, Mount Saint Vincent

University.

สำนกหอ

สมดกลาง

123

Gyani-Karani, K., and Fraccastoro, K. (2010). “Resistance to Brand Switching: The Elderly

Consumer.” Journal of Business and Economics Research 8, 12 (December), 77-

84.

I hotel Marketer. (2555). 7P's สวนประสมทางการตลาดสาหรบธรกจบรการ. เขาถงเมอ 25

มกราคม. เขาถงไดจาก http://www.ihotelmarketer.com/index.php?option=com_k

2&view=item&id=301:7ps-service-marketing-mix&Itemid=360

Kotler, Philip. (2003). Marketing Management. 11th ed. New Jersey: Prentice Hall International,

Inc. อางถงใน ศรวรรณ เสรรตน และคณะ. (2546). การบรหารการตลาดยคใหม.

ฉบบปรบปรงป 2546. กรงเทพฯ: โรงพมพธรรมสาร.

Lynn Unruh. (2004). “A Systems Framework for Evaluating Nursing Care Quality in Nursing

Homes” Health Services Administration, Department of Health Professions, College

of Health and Public Affairs, University of Central Florida.

Ribbe, M.W. and other. (1997). “Nursing Homes in 10 Nations: a comparison between countries

and setting.” Age and Ageing 26, 2 (September): 3-12. อางถงใน ศรพนธ สาสตย

และเตอนใจ ภกดพรหม. (2552). “ระบบสถานบรบาลผสงอาย.” ประชากร ศาสตร

25, 1 (มนาคม): 45-54.

Roger A. Kerin, Steven William Hartley and William Rudelius. (2008). Marketing : The Core.

New York : McGraw-Hill.

Sigrid Nakrem. (2011). “Measuring quality of care in nursing homes - what matters?.” Ph.D.

dissertation, Department of Public Health and General Practice, Faculty of Medicine,

Norwegian University of Science and Technology.

สำนกหอ

สมดกลาง

ภาคผนวก

สำนกหอ

สมดกลาง

ภาคผนวก ก

แบบสมภาษณ

สำนกหอ

สมดกลาง

126

แบบสมภาษณผประกอบการธรกจสถานดแลผสงอาย

1. รปแบบการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

1.1 ขอมลทวไป

1.1.1 ประวตการจดตงสถานดแลผสงอาย

1.1.2 คณลกษณะผประกอบการ เชน ชอ อาย ระยะเวลาในการดาเนนธรกจ

1.1.3 แรงจงใจในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

1.1.4 วสยทศน พนธกจ คานยม และนโยบายการดาเนนธรกจ

1.2 รปแบบโครงสรางองคกร

1.2.1 ประเภทสถานบรการ

1.2.2 การขนทะเบยนจดตงสถานประกอบการสถานดแลผสงอาย

1.3 ลกษณะของสถานดแลผสงอายและการบรการ

1.3.1 ลกษณะของการบรการ

1.3.2 กจกรรมการใหบรการทสาคญ

1.3.3 ลกษณะผใชบรการ/กลมเปาหมาย

1.3.4 ขนตอนการใหบรการ/การพจารณารบผสงอายเขาพกอาศยในสถานบรการ

1.3.5 อตราสวนบคลากรผใหบรการตอผใชบรการ

1.3.6 ความสามารถในการรองรบผใชบรการ

1.3.7 อตราคาบรการ

1.4 การบรหารงาน

1.4.1 นโยบายหรอแนวทางการใหบรการดแลผสงอาย

1.5 หนาททางธรกจของสถานดแลผสงอาย

1.5.1 หนาททางธรกจของสถานดแลผสงอาย มอะไรบาง

1.5.2 ความสาคญ/จาเปน ของแตละหนาททางธรกจ

2. มาตรฐานการใหบรการ

2.1 การกาหนดกฎเกณฑมาตรฐานในการใหบรการของสถานดแลผสงอาย

2.2 สงแวดลอมและสถานท

2.3 ความปลอดภย

2.4 เครองมอ อปกรณ สงอานวยความสะดวก

2.5 บคลากร

สำนกหอ

สมดกลาง

127

2.6 การสอสารกบผสงอายและญาต

2.7 กจกรรมสนทนการ

2.8 การบรหารจดการ

2.9 การประเมนผลการใหบรการตามเกณฑมาตรฐานทกาหนด

3. การประเมนองคกรและวเคราะหสภาวะตลาดและแนวโนมของการแขงขน

3.1 การวเคราะหสภาพแวดลอมภายในองคกร

3.1.1 จดแขงของธรกจสถานดแลผสงอาย

3.1.2 จดออนของธรกจสถานดแลผสงอาย

3.2 การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกองคกร

3.2.1 โอกาสทสนบสนนหรอเออตอการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

3.2.2 ปญหา อปสรรค ขอจากดตางๆในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

3.3 วเคราะหสภาพแวดลอมโดยทวไป

3.3.1 การเมอง

3.3.2 เศรษฐกจ

3.3.3 สงคม วฒนธรรม

3.3.4 เทคโนโลย

3.3.5 กฎหมาย

3.4 วเคราะหคแขง

3.4.1 ระบคแขง

3.4.2 ประเมนคแขง 3.4.3 การคาดคะเนจานวนคแขงรายใหม

3.4.4 แรงจงใจสาคญในการผลกดนใหมการเพมจานวนคแขงรายใหมในตลาด

3.4.5 อปสรรคตอการเขามาของคแขงรายใหม

3.5 วเคราะหผซอ

3.5.1 ความตองการของกลมเปาหมายปจจบน

3.5.2 แรงจงใจในการซอ

3.5.3 ความสามารถในการตอบโจทยความตองการของผใชบรการ

3.6 วเคราะหตลาด และความสามารถในการแขงขน

3.6.1 ขนาดของตลาด การแบงสวนการตลาด

3.6.2 สวนแบงตลาดทจะเกดขนใหม

สำนกหอ

สมดกลาง

128

3.6.3 อตราการขยายตวของตลาด

3.6.4 ความสามารถในการทากาไร

3.6.5 แนวโนมตลาด

4. กลยทธการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

4.1 กลยทธระดบบรษท

4.2 กลยทธระดบธรกจ

4.3 กลยทธระดบหนาท

4.3.1 การตลาด

4.3.1.1 แผนการตลาด

4.3.1.2 บรการ

4.3.1.3 ราคา 4.3.1.4 ชองทางการจดจาหนาย

4.3.1.5 การสงเสรมการตลาด

4.3.1.6 การพฒนาตลาด

4.3.2 การจดการทรพยากรบคคล

4.3.3 การบรหารจดการ

4.3.3.1 การสรางคานยมรวม

4.3.3.2 การทางานเปนทม

4.3.3.3 การจงใจ

4.3.4 การจดการดานการเงน

4.4 ขอคาถามอนๆ

4.4.1 แผนการขยบขยายกจการและทศทางการดาเนนธรกจในอนาคต

4.4.2 การคมทนของธรกจ

4.4.3 ความเสยงและแนวทางในการจดการความเสยง

4.4.4 พนธมตร/เครอขายในการดาเนนงาน

5. ปจจยทสงผลตอความสาเรจในการดาเนนธรกจสถานดแลผสงอาย

5.1 กลยทธ

5.2 การบรหารจดการ

5.3 ทรพยากรบคคล

5.4 ผใชบรการ

สำนกหอ

สมดกลาง

129

5.5 สภาพแวดลอมทางกายภาพ

5.6 อนๆ

6. ขอเสนอแนะแกหนวยงานภาครฐทเกยวของและผทสนใจในการประกอบธรกจสถานดแล

ผสงอาย

6.1 ดานการจดตง

6.2 ดานบคลากร

6.3 ดานบรการ

6.4 ดานบทบาทของหนวยงานภาครฐ

6.5 ดานกฎหมาย

สำนกหอ

สมดกลาง

130

แบบสมภาษณบคลากรผใหบรการในสถานดแลผสงอาย

1. คณลกษณะของบคลากร

1.1 อาย

1.2 สถานภาพ

1.3 ระดบการศกษา

1.4 ตาแหนง

1.5 ระยะเวลาในการทางานในหนวยงาน

2. ประสบการณในการทางาน และลกษณะภาระงานทรบผดชอบ

2.1 ลกษณะการทางาน

2.2 เหตผลในการตดสนใจทางานบรการดแลผสงอาย

2.3 ความตองการทจะทางานในสายงานดานนตอไป พรอมเหตผล

2.4 ประสบการณการฝกอบรมทางดานการดแลผสงอาย

2.5 ภาระงานทรบผดชอบ

2.6 ระดบความเหมาะสมของภาระงานทรบผดชอบตามทศนะ พรอมเหตผล

2.7 ลกษณะผสงอายทมาใชบรการ

3. ปญหา อปสรรค และขอจากดในการทางาน

3.1 ประสบการณทางดานปญหาในการทางาน

3.2 ลกษณะของปญหาและอปสรรคทเคยพบ

3.3 สาเหตของการเกดปญหาและอปสรรคในการทางาน

3.4 แนวทางการจดการปญหาและอปสรรค

4. การประเมนผลการปฏบตงาน และการมสวนรวมในการกาหนดนโยบายการดาเนนงานขององคกร

4.1 การประเมนลกษณะการปฏบตงานของบคลากร

4.2 หลกเกณฑทใชในการประเมนผลการปฏบตงานบคลากร

4.3 ผลลพธในการประเมนผลการปฏบตงานของบคลากรทงในอดตและปจจบน

4.4 การปรบปรงลกษณะการปฏบตงานเพอเพมประสทธภาพและประสทธผลของ

บรการ

4.5 การมสวนรวมในการแสดงความคดเหน และกาหนดนโยบายการดาเนนงานของ

องคกร

4.6 การนาหรอรบเอากลยทธองคกรมาเปนแนวทางปฏบตในการใหบรการผสงอาย

สำนกหอ

สมดกลาง

131

4.7 ผลลพธหรอการเปลยนแปลงทเกดขนจากการนากลยทธมาเปนแนวทางปฏบตใน

การใหบรการ

4.8 ความคดเหนของบคลากรผใหบรการตอผลลพธหรอการเปลยนแปลงทเกดขน

5. ขอเสนอแนะอนๆ

สำนกหอ

สมดกลาง

ภาคผนวก ข

แบบสงเกตพฤตกรรม

สำนกหอ

สมดกลาง

133

แบบสงเกตพฤตกรรมการใหบรการและสภาพแวดลอมของสถานดแลผสงอาย

พฤตกรรมการใหบรการและสภาพแวดลอม ม ไมแนชด ไมม

พฤตกรรมการใหบรการ

การประสานความรวมมอของบคลากร

การมสวนรวมในการแสดงความคดเหน

การรบฟงความคดเหน

ความตงใจในการปฏบตงาน

การประเมนและตดตามผลการใหบรการ

กจกรรมสนทนาการ

การบรหารจดการ

สภาพแวดลอม

อากาศถายเทสะดวก

ขนาดหองนอนและหองน าทเหมาะสม

การจดแบงโครงสรางพนทใชสอยเหมาะสม

มเครองมอทางการแพทยและสงอานวยความสะดวก

ระบบรกษาความปลอดภย

ใกลแหลงชมชนและโรงพยาบาล

ความสะดวกในการเดนทาง

เกณฑการประเมนพฤตกรรมการใหบรการและสภาพแวดลอมของสถานดแลผสงอาย มดงน

ม = ปรากฏพฤตกรรม หรอลกษณะของสภาพแวดลอม

ไมแนชด = พฤตกรรมและสภาพแวดลอมทปรากฏมความคลมเครอ ไมชดเจน

ไมม = ไมปรากฏพฤตกรรม หรอลกษณะของสภาพแวดลอม

ลงชอ………………………………ผสงเกต

(…………………………….)

………./……………/………

สำนกหอ

สมดกลาง

134

ประวตผวจย

ชอ-สกล นางสาวนนทนภส ทรพยโชคธนกล

วน/เดอน/ป เกด 13 มนาคม 2533

ทอยปจจบน 12/3 หม 4 ตาบลแหลมบว อาเภอนครชยศร จงหวดนครปฐม 73120

ประวตการศกษา

พ.ศ.2554 สาเรจการศกษาปรญญาตรสงคมสงเคราะหศาสตรบณฑต (สส.บ.) สาขาวชา

สงคมสงเคราะหศาสตร คณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

พ.ศ.2555 ศกษาตอในหลกสตรปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาการประกอบการ

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง