บทท 2

ทฤษฎทเกยวของ

ในบทนกลาวถงอปกรณการใชงานในกบโครงงาน ทงในดานความเปนมา วธการใชงานในดานอน ๆ และคณสมบตตางๆของตวอปกรณ

2.1 บอรด Arduino Mega 2560 R3

บอรด Arduino Mega 2560 R3 เปนบอรด Arduino ทออกแบบมาส าหรบงานทตองใช I/O มากงานทตองการรบสญญาณจาก Sensor หรอควบคมมอเตอร Servo หลายๆ ตว ทงน บอรด Mega 2560 R3 ยงมความหนวยความจ าแบบ Flash มาก ท าใหสามารถเขยนโคดโปรแกรมเขาไปไดมากกวา มจ านวน Analog Input port 16 ชอง Digital Input 54 ชอง PWM 4 ชอง Flash memory 256 kB ไมโครคอนโทรลเลอรทใชคอ ATmega2560 Clock 16 MHz ระดบแรงดนท างาน

ของ Port 5 V Shi [1]

รปท 2.1 บอรด Arduino Mega 2560 R3

6

2.2 เซนเซอรวดความชนสมพทธ (Relative Humidity Sensor)

เซนเซอรวดความช นสมพท ธ(Relative Humidity Sensor) คอ อปกรณส าหรบวดอตราสวนมวลไอน าในอากาศ เทยบกบมวลไอน าสงสดทอณหภมเดยวกน มหนวยเปน %RH โดยทวไปสามารถวดคาความชนสมพทธไดในชวง 10-90 %RH

รปท 2.2 เซนเซอรวดความชน

ความชนสมพทธ (Relativety Humidity) หมายถง “อตราสวนของปรมาณไอน าทมอยจรงในอากาศ ตอ ปรมาณไอน าทจะท าใหอากาศอมตว ณ อณหภมเดยวกน” หรอ “อตราสวนของความดนไอน าทมอยจรง ตอ ความดนไอน าอมตว” คาความชนสมพทธแสดงในรปของรอยละ (%)ความชนสมพทธ =(ปรมาณไอน าทอยในอากาศ / ปรมาณไอน าทท าใหอากาศอมตว )x 100%หรอความชนสมพทธ =(ความดนไอน าทมอยในอากาศ / ความดนไอน าของอากาศอมตว)x 100%ใน

การวดความชนสมพทธ สามารถใชเครองมอซงเรยกวา “ไฮโกรมเตอร”(Hygrometer)[2]

7

2.3 การวดอณหภม (Temperature Measurement)

การวดอณหภม (Temperature Measurement) คอ การวดทอาศยหลกการแตกตางจากหลกการวดปรมาณทางฟสกสของตวแปรอนๆ ตรงทการวดอณหภมสนใจ "สเกล" (scale) ในขณะทการวดอนๆ สนใจ "หนวย" (unit) เชน การวดความยาว หากใหนยามวาไม 1 อนมความยาวเทากบ 1 เมตร ถาน าไม 2 อนทมความยาวเทากบทก าหนดนยามไวมาวางตอกน จะไดความยาวเทากบ 2 เมตร โดยแนวคดนไมสามารถน ามาใชกบการวดอณหภมได เชน แกวน า 2 ใบบรรจน าดวยปรมาณทเทากน อณหภมเทากนเทากบ T เมอน ามาเทรวมกนในแกวใบท 3 ผลทไดคอ น าในแกวใบท 3 มปรมาณเพมขนในขณะทอณหภมยงคงเทาเดมซงมคาเทากบ T

อณหภม คอ ระดบความรอน โดยความรอนนนจะถายเทจากอณหภมสงไปต าเสมอ การวดอณหภมทถกตอง ควรวดหลงจากเกดสมดลทางความรอนระหวางเทอรโมมเตอรและวตถทตองการวดกลาวคอ ตองรอใหเทอรโมมเตอรไดรบการถายเทความรอนจากวตถทตองการวดอยางสมบรณเสยกอนมเทคนคการวดอณหภมมากมายพฒนาจากการเปลยนแปลงสมบตพนฐานทางไฟฟาและฟสกสของวสดเมออณหภมเปลยนแปลงไป

หลกการวดอณหภมแบงตามการเปลยนแปลงสมบตไดเปน 4 กลม ดงน

1. หลกการวดอณหภมโดยอาศยการเปลยนแปลงสมบตทางไฟฟา

คาสมบตทางไฟฟาจะเปลยนแปลงตามอณหภม เชน เทอรโมคปเปล (Thermocouple) ท างานโดยอาศยหลกการเปลยนแปลงคาแรงดนไฟฟาอารทด (RTD) และเทอรมสเตอร (Thermister) ท างานโดยอาศยหลกการเปลยนแปลงคาความตานทาน เปนตน

2. หลกการวดอณหภมโดยอาศยการเปลยนแปลงสมบตทางแสงและการแผรงส

การวดอณหภมทสงมากๆ ไมสามารถใชเครองมอวด ( instrument) ดงกลาวขางตนได เนองจากอาจท าใหเกดความเสยหายตอเครองมอวดจงจ าปนตองใชเครองมอวดชนดพเศษทสามารถวดอณหภมไดโดยไมตองสมผสกบวตถทตองการวด แตอาศยการวดการแผรงสความรอนของวตถเพอบงบอกอณหภม โดยทวไปวตถในชวงอณหภมประมาณ 800 ถง 1,800 องศาเซลเซยส แผรงสออกมาในรปของแสงในยานทตามองเหน สวนวตถในชวงอณหภมต ากวา 800องศาเซลเซยส จนถงอณหภมหอง วตถจะแผรงสออกมาในยานของรงสอนฟราเรด ( infrared radiation)ซงอณหภมแตกตางกนความยาวคลนหรอความถของรงส ทแผออกมาจากวตถจะแตกตางกนดวย เครองมอวดอณหภมทอาศยหลกการแผรงสและสมบตเชงแสงนเรยกวา

8

ไพโรมเตอร (pyrometer) สามารถแบงประเภทตามหลกการท างานได 3 ประเภท คอ ไพโรมเตอรชนดเทยบความสวางของไสหลอด (optical pyrometer) ไพโรมเตอรชนดวดการแผรงส (radiation pyrometer) และไพโรมเตอรชนดอนฟราเรด (infrared pyrometer)

3. หลกการวดอณหภมโดยอาศยการเปลยนแปลงสมบตทางกล

หลกการวดอณหภมของเทอรโมมเตอรประเภทนมหลายแบบขนอยกบชนดของเทอรโมมเตอร เชน เทอรโมมเตอรแบบของเหลวบรรจในหลอดแกวปด ( liquid filled in glass thermometer) ท างานโดยอาศยการเปลยนแปลงการขยายตวของของเหลวทบรรจอยภายในหลอดแกวเทอรโมมเตอรแบบเปลยนการขยายตวเปนความดน (pressure thermometer) และเทอรโมมเตอรแบบแถบโลหะค (bi-metal thermometer)โดยเทอรโมมเตอรประเภทนมชวงของการวดอณหภม (range) คอนขางแคบขนอยกบวสดทใชและชนดของเทอรโมมเตอร

4. หลกการวดอณหภมโดยอาศยการเปลยนแปลงสมบตทางเคม เครองมอวดอณหภมประเภทนท างานโดยอาศยอณหภมเฉพาะทสารเคมละลายหรอเปลยนสเปนจดสงเกต เชน อปกรณวดอณหภมแบบดนสอ (crayon temperature indicator) อปกรณวดอณหภมแบบแลกเกอร (lacquer temperature indicator) อปกรณวดอณหภมแบบเมดยา (pellet temperature

indicator) และอปกรณวดอณหภมแบบแผนฉลาก (label temperature indicator) เปนตน[3]

รปท 2.3 เครองมอวดอณหภม

9

2.4 ฮตเตอร

ฮตเตอร มหลกการท างานคอ เมอมการแสไหลผานขดลวดตวน าทมคาความตานทาน จะท าใหลวดตวน ารอน และถายเทความรอน ดงนน ลวดตวน าความรอนจะตองมคณสมบตททนความรอนไดสงส าหรบการผลตฮตเตอร โดยสวนใหญในตวฮตเตอรจะมผงฉนวนแมกนเซยมออกไซด(ยกเวนฮตเตอรอนฟราเรด,ฮตเตอรรดทอและฮตเตอรแผน) อยภายใน เพอท าหนาทกนระหวาง ขดลวดตวน ากบผนงโลหะของฮตเตอร ซงผงฉนวนนจะมคณสมบตน าความรอนไดดมาก แตจะมคาความน าทางไฟฟาต า ดงนนขอควรระวง คอ หามมความชนในผงฉนวนนเดดขาด เพราะจะท าใหมคาความน าทางไฟฟาสงขน และอาจจะท าใหฮตเตอรเกดการลดวงจรได หากพบวาฮตเตอรมความชน (ผลจากการวดโดยใชเครองมอทางไฟฟา) สามารถแกไขโดยการน าฮตเตอรไปอบเพอไลความชนออกจากตวฮตเตอร ฮตเตอรทดควรผานการทดสอบหาคาความเปนฉนวนของฮตเตอร เพอใหแนใจวาในการน าไปใชงาน จะไมมกระแสไฟฟารวไหลจากขดลวดตวน า ดงนนมาตรฐานการทดสอบความเปนฉนวนของฮตเตอรควรจะไมต ากวา 1500 VDC และคาความเปนฉนวนตองไมต ากวา 500 เมกะโอหม

ฮตเตอร (Heater) เปนอปกรณใหความรอนแกชนงานในโรงงานอตสาหกรรม โดยใชหลกการจายกระแสไฟฟาไหลผานลวดตวน า (ตวความตานทาน R) ซงสงผลใหลวดตวน ามความรอนเกดขน โดยแหลงจายไฟสามารถใชไดกบแรงดน 220VAC และ 380VAC ท าใหผใชสามารถใชงานฮตเตอร (Heater) ไดงายและสะดวก เนองจากการใชงานฮตเตอร (Heater) นนสามารถเขาใจหลกการท างานไดงาย ซงโรงงานอตสาหกรรมสวนใหญนยมหนมาใชฮตเตอร (Heater) มากยงขน เนองจากราคาถก และสงขนาด รปทรง และวตตไดตามความตองการ

10

2.4.1 ฮตเตอรแบงออกไดเปน 15 ประเภท ดงน

2.4.1.1 ฮตเตอรตมน ายาเคม

ใชส าหรบอนหรอตมของเหลวไดเกอบทกประเภททไมท าปฏกรยากบสแตนเลส 316 (SUS 316) เชนน า หรอ น ามน และยงใชอน หรอ ตม ของเหลวทเหนยวขนไดหลากหลาย การตดตงสามารถท าไดโดยเชอมเกลยวตวเมยตดกบถงแลวใสฮตเตอรแบบเกลยวเขาไปโดยตวฮตเตอรขนานกบพนถงควรระวงไมใหสวนของฮตเตอรโผลพนของเหลวเนองจากจะท าใหสวนทอยเหนอของเหลวรอนจดเกนไปท าใหอายการใชงานสน และเพอใหความรอนกระจายทวถงควรตดตงใบพดกวนของเหลวควบคกนดวย

รปท 2.4 ฮตเตอรตมน ายาเคม

2.4.1.2 ฮตเตอรฮอตรนเนอร (Hot runner Heater)

คอฮตเตอรทไดรบการออกแบบใหเหมาะสมกบทอหวฉด ทตดกบแมพมพ เพอถายเทความรอนไดอยางสม าเสมอและทวแทงฮตเตอร ฮตเตอรฮอตรนเนอรเหมาะสมกบงานอตสาหกรรมพลาสตก, เครองฉดพลาสตก และฝาพลาสตก สามารถก าหนดขนาดตามความตองการไดฮตเตอรขดลวด (Hot runner Heater) ผลตจากขดลวดฮตเตอรคณภาพสงมอายการใชงานยนยาว ปราศจากสนมเพราะตวขอลวดดานนอกท าจากสแตนเลสเกรด 304 แท อกทง มการทดลองกอนน าสงใหลกคาจงมนใจไดวาฮตเตอรขดลวดของเราจะมคณภาพและใหความรอนไดสงตามสเปกททานตองการ ฮตเตอรขดลวดเหมาะส าหรบใชในการใหความรอนของเหลวตางๆหรอ

11

ใหความรอนกบเตาไฟฟา ไดหากทานสามารถเลอกไดวาจะใหทางเราดดเปนรปแบบตางๆเพอความเหมาะสมในแตละงาน ทงนเรายงสามารถผลตและออกแบบใหทานไดตามตองการ เชนก าลงวตตไฟฟา แรงดนทใช หรอ ขนาดของขดลวด มใหเลอกหลายขนาด เพอตอบสนองความตองการการใชงานฮตเตอรขดลวดไดอยางมประสทธภาพและเตมก าลงการใชงาน เปนฮตเตอรทมขนาดเลกแตสามารถท าความรอนไดสงเหมาะใชกบเครองฉดสามารถใหอณหภมในการใชงาน ไดถง 1,400 ° F (760 ° C) ขนอยกบการออกแบบดวย

รปท 2.5 ฮตเตอรฮอตรนเนอร (Hot runner Heater)

2.4.1.3 เซรามคฮตเตอร (Ceramic Band Heater)

คอฮตเตอรทใหความรอนไดสง และตอเนองเหมาะส าหรบเครองฉดพลาสตก ทตองการใชอณภมสง และใชตอเนองเปนเวลานานๆ โครงสรางท าจากเซรามค อายการใชงานนาน ปลอดภย สามารถก าหนดขนาดไดตามความตองการ และสามารถใหอณภมระดบปานกลางจนถงสง เนองจากเซรามคเปนตวน าความรอนและยงเปนฉนวนไฟฟาทดอกดวย ฮทเตอรเซรามคสามารถท าไดหลากหลายรปแบบ ทงกลม และ แบบแผน ซงเหมาะกบงานประเภทอตสาหกรรมพลาสตก งานแมพมพ และ อตสาหกรรมผลตยางทกชนด เซรามคยงใหความรอนตอเนองไดเปนเวลานาน มอายการใชงานทยาวนานและปลอดภย และยงสามารถใชใหความรอนกบของเหลวทอยในทอ ใชใหความรอนกบทอ หรอถงรปทรงกระบอกโดยรดจากภายนอก เชน งานฉดพลาสตก หรอตมน า เลอกการตอไฟไดทงออกสาย ขวนอต และปลก

12

รปท 2.6 เซรามคฮตเตอร (Ceramic Band Heater)

2.4.1.4 ฮตเตอรแทง (Cartridge heater)

คอฮตเตอรทใชในการอน และใหความรอนใหแกแมพมพ , ชนงานเหลก, หวพนกาว, เครองพมพทอง, เครองรดถงพลาสตก นอกจากนยงสามารถน ามาใสเกลยว เพอตมน าเคมกาวใน

ทอ หรอถาดไดฮทเตอรแทงแบงเปน 2 ชนด

1. ฮทเตอรแทงแบบไฮเดนมกใชกบงานทไมรอนเกน 350°C

2. ฮทเตอรแทงแบบโลเดนใชกบงานทไมควรรอนเกน 150°C อนงฮทเตอรไฮเดนดกวา

ใชงานไดนานกวา ราคาแพงกวาแตไมมากจงมผใชมากกวา

รปท 2.7 ฮตเตอรแทง (Cartridge heater)

13

2.4.1.5 ฮตเตอรจม-ฮตเตอรตมน า (Immersion Heater)

คอฮตเตอรทใชใหความรอนกบของเหลว เชน ตมน า หรอ อนน ามนของเหลวตางๆ ไดเกอบทกประเภททไมท าปฏกรยากบสแตนเลส ซงเหมาะส าหรบทกงานอตสาหกรรมทมการอน หรอตมของเหลวหลายชนด และยงอนหรอตมของเหลวทเหนยวขน เชน อนกาวยางมะตอย การตดตงสามารถท าไดโดยเชอมเกลยวตวเมยตดกบถงแลวใสฮทเตอรแบบเกลยวเขาไป โดยตวฮทเตอรขนานกบพนถง ควรระวงไมใหสวนของฮทเตอรโผลพนระดบของเหลวเนองจากจะท าใหสวนทอยเหนอของเหลวรอนจดเกนไปเพราะไมไดระบายความรอนใหกบของเหลวจงท าใหอายการใชงานสนลง

รปท 2.8 ฮตเตอรจม-ฮตเตอรตมน า (Immersion Heater)

2.4.1.6 ฮตเตอรอนฟาเรด (Infrared Heater)

คอฮตเตอรทใชสงผานความรอนแบบแผรงส จงมประสทธภาพสง ความสญเสยต า ประหยดไฟ สามารถใหความรอนวตถไดถงเนอในจงท าใหประหยดเวลาได และยงสามารถน ามาประยกตใชงานในงานอบแหงตางๆ เชน อบส, แลคเกอร, กาว, เมลดพนธพช, อพอกซ ใชกบงานอตสาหกรรมพลาสตก อบพลาสตกใหออนตวกอนน าไปเขาเครองเปา มลกษณะเปนทอกลมเสนตรงมทงสด า (เซรามก) สขาว (แกวควอต)

ใชส าหรบงานอบแหง, ไลความชน, อบสกรน, อบอาหารหรองานบรรจสนคาโดยใชซองพลาสตกฟลมหดโดยใชในเครองอบฟลมหด

14

ใชในงานอบแหงตางๆ เชน ส, แลคเกอร, กาว, เมลดพนธพช,อพอกซ ใชกบงานอตสาหกรรมอาหาร เชน ขนมปง, เบเกอร

การใหความรอนของฮทเตอรอนฟาเรด สงทส าคญทตองค านงถงคอ ตววตถจะตองมคณสมบตในการดดซบรงสไดด ดงนน วตถบางชนดทมผวมนวาว หรอมคณสมบตในการสะทอนแสงไดดจะไมเหมาะกบการใหความรอนดวยวธน

รปท 2.9 ฮตเตอรอนฟาเรด (Infrared Heater)

2.4.1.7 ฮตเตอรแผน (Strip Heater)

คอฮตเตอรทมโครงสรางแบบเดยวกนกบฮตเตอรรดทอแตรปทรงจะเปนรปสเหลยมจตรส หรอสเหลยมผนผา เหมาะส าหรบใหความรอนกบแมพมพ สามารถระบชนดวสดทตองการได รวมทงความยาว, แรงดน, ก าลงวตต ใชใหความรอนกบวตถผวเรยบ โดยใชวธยดตดใหแนนโดยการใชนอตหรอการรด วสดทน ามาท าสามารถเลอกไดทง สแตนเลส และ ซงค การตอไฟไดทงออกสาย, ขวนอต, เตา และออกปลก

ฮตเตอรแผน (Strip Heater) เปนอปกรณใหความรอนกบงานทวไป ซงเหมาะส าหรบงานทตองการใหความรอนกบงานทวไป เชน เครองบรรจหบหอมดตดพลาสตก เตาอบแบบตางๆ ทตองการใหความรอนอยางสม าเสมอกบชนงาน และใหความรอนในงานอตสาหกรรมตางๆ ใชให

15

ความรอนกบแผนแมพมพ ลกษณะงานเหมอนฮทเตอรแทง มลกษณะเปนสเหลยมหรอวงกลม สามารถเจาะรได

รปท 2.10 ฮตเตอรแผน (Strip Heater)

2.4.1.8 ฮตเตอรบอบบน (Bobbin Heater)

คอฮตเตอรแบบจมชนดหนง ถกออกแบบใหความรอนกบของเหลวสามารถเคลอนยายไดงายใชใหความรอนกบของเหลว เชนงานชบ งานแชในกรด หรอสารละลายวสดทเปนควอทซส าหรบกรดหรอสารละลายกดกรอนพเศษและยงน าไปใชอนหรอตมน ายาเคม และ ของเหลวเกอบทกชนด ใหความรอนคงทสม าเสมอ ไมท าปฏกยากบสารเคมเกอบทกประเภท ลกษณะของ ฮตเตอรบอบบน (Bobbin Heater) คอฮตเตอรจะสอดเขากบทอส าหรบใหความรอนกบของเหลว โดยไมท าปฏกรยากบสารเคมเกอบทกประเภท สามารถถอดออกมาซอมบ ารงไดสะดวก เหมาะกบงานอนน า หรอตมน ายาเคม น ามน แวกซ หรอ ไขมน เปนตน

16

รปท 2.11 ฮตเตอรบอบบน (Bobbin Heater)

2.4.1.9 ฮตเตอรทอกลม ฮตเตอรทวบลาร (Tubular Heater)

คอฮตเตอรทใชใหความรอนไดกบอากาศ และของเหลว และใชใหความรอนกบน า เชน งานอน หรองานตม และยงใชส าหรบงานทตองการใหความรอนในการอบ เชน อบส, อบชนสวนอะไหลรถยนต, อบไลความชน, อบใยผา, อบแมพมพ, อบพลาสตก, อบอาหาร เปนตน มวสดใหเลอกตามความเหมาะของงาน

ฮตเตอรทอกลมผลตใหมความยาวไดตงแต 1.5ซม. จนถง 6เมตร และสามารถน าไปดดแปลงเปนฮตเตอรอนๆ อกมากมายหลายชนด เชน

เสนตรง ( Straight Line ) ดดตวย ( U- shaped ) ดดตวเอม ( M- shaped ) ตวยหวเกลยว ( With Thread ) ฮทเตอรครบ ฮทเตอรอน – ตมน ายาเคม ฮทเตอรอน – ตมน า ละลายน าแขง ( Defrost ) หวเกลยวประปา(Thread)

17

รปท 2.12 ฮตเตอรทอกลม ฮตเตอรทวบลาร (Tubular Heater)

2.4.1.10 เซอรคเรชนฮตเตอร (Circulation Heater)

เซอรคเรชนฮตเตอรเปนเครองท าความรอนระบบหมนเวยน ทใชน า, น ามน, ลม, แกส เปนตวพาความรอนไปใช และยงใหความรอนของเหลว และกาซภายในทอ ใชสแตนเลสคณภาพดใหความรอนสม าเสมอ สามารถตดตงไดทงแนวตงและแนวนอน ใชสแตนเลสคณภาพด

รปท 2.13 เซอรคเรชนฮตเตอร (Circulation Heater)

18

2.4.1.11 คอยลฮตเตอร (Coil Heater)

เปนฮตเตอรทใชส าหรบใหความรอนในอากาศเหมาะส าหรบใชงานในเตาอบใหความรอนกบชนงาน สามารถวางบนฉนวนกนความรอน เชน Ceramic Fiber หรอ Ceramic Support Heater ออกแบบขนาดโวลทใหถกตองจะท าใหอายการใชงานนานมากขน และนยมใชในงานอตสาหกรรมเตาอณภมสง ซงวสดทน ามาใชมทงลวด เหลก และลวดนเกล น ามาขดขนรปตามขนาดท ตองการใหความรอนสง

รปท 2.14 คอยลฮตเตอร (Coil Heater)

2.4.1.12 ฮตเตอรรดทอ (Band Heater)

เปนฮตเตอรทใชส าหรบใหความรอนกบทอ หรอ ถงทรงกระบอก เชน เครองฉดพลาสตกใหการตอบสนองเกอบจะทนททใชคกบอณภมควบคม ใหความรอนและสงผานความรอนไดเรวขน ทนตอการปนเปอนของการลนจากพลาสตก หรอวสดอนๆ สามารถสงท าไดตามแบบทลกคาตองการ เหมาะส าหรบงานทตองการใหความรอน หรอ อน ของเหลวในทอล าเลยง หรอ ถงพกในสายการผลต เชน ทอล าเลยงกาว ทอสงน ามน ทอสงน ารอน และยงสามารถน าไปใช เปนสวนประกอบของเครองใชไฟฟา ทมการใชความรอนในการท างาน เชน กระตกน ารอน หมอหงขาว เตารด เปนตน

19

รปท 2.15 ฮตเตอรรดทอ (Band Heater)

2.4.1.13 ฮตเตอรอน – ฮตเตอรตมน ายาเคม

คออปกรณทใหความรอนเพออน หรอ ตมของเหลวทกประเภท ทท าปฏกรยากบสแตนเลส ซงเหมาะกบทกงานอตสาหกรรม ทมการอนหรอตมของเหลวไดหลายชนด โดยเฉพาะงานทใหความรอนกบน ายาทใชชบ น ากรด/ดางโดยทวๆไปแลว ฮทเตอรชนดนแบงออกเปนประเภทตางๆ เชน ฮทเตอรหนาแปลน, ฮทเตอรขนเกลยว, ฮทเตอรจมหรอแขวนในบอความรอน

ใชส าหรบอน หรอ ตมของเหลวน ายาทตองการความสะอาดโลหะในขบวนการผลต เชน

ใชส าหรบอน หรอ ตมของเหลวทมความเหนยวขนไดหลากหลาย เชน อนกาวยางมะตอย เปนตน

20

รปท 2.16 ฮตเตอรอน – ฮตเตอรตมน ายาเคม

2.4.1.14 ฮตเตอรแบบท าความอบอนตามบานเรอน

เมอถงฤดหนาวในเมองไทยมกจะมขาววา พนทชนบททางดานภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ประชาชนมนจะสมไฟตอนกลางคนเพราะอากาศทหนาวอาจจะท าใหเจบปวยและมบางทานถงกบเสยชวตได ยงผ ทอาศยอยบนภเขายงหนาวมากกวาอยแลว ฮตเตอร

ประจ าบานสามารถชวยใหหายหนาวได

21

รปท 2.17 ฮตเตอรแบบท าความอบอนตามบานเรอน

2.4.1.15 ฮตเตอรแบบฟลม (Film Heater)

ฮตเตอรแบบฟลม มขอดคอ สามารถมวนเกบตอนขนสงมาประเทศไทยได ไมกนเนอท ประโยชนในการใชงาน สามารถปเปนพนหรอปตดผนงเพอสรางความอบอน ในพนททมอากาศ

หนาวมาก ๆ [4]

รปท 2.18 ฮตเตอรแบบฟลม (Film Heater)

22

2.5 ปจจยทมผลตอการเจรญเตบโตของเหด

เหด (Mushroom) เปนอาหารเพอสขภาพทมมาชานานและยงไดรบความสนใจมากขนเรอยๆ ไมวาจะเปนเหดสดหรอเหดตากแหง รวมทงชนดบรรจกระปองดวย และเหดทงในประเทศและตางประเทศมอยมากมายหลากหลายสายพนธเลยทเดยว แตหลกๆแลวจะมการจ าแนกกลมของเหดออกเปน 3 กลมคอ – เหดชนดทรบประทานไดนยมน ามารบประทานเปนอาหารเพอสขภาพกน อาท เหดนางฟา, เหดฟาง, เหดหหน, เหดนางรม, เหดโคน, เหดเขมทอง ฯลฯ – เหดทน ามาใชเปนยาสมนไพร เนองจากมสรรพคณทางยา อาท เหดหอม หรอเหดหลนจอ ฯลฯ – เหดพษทไมสามารถรบประทานไดและอาจถงแกชวตได อาท เหดระโงกหน , เหดจก, เหดจวกง, เหดสน, เหดหมก, เหดหงหอย ฯลฯ

จงมการนยมปลกเหดกนมากขน โดยการปลกเหดนนมหลายปจจยดงน

1. อณหภม มผลมากตอการเจรญเตบโตและผลผลตของเหด โดยทอณหภมทเหดแตละชนดใชส าหรบการเจรญเตบโตของเสนใยจะมคาสงกวาอณหภมทเหมาะสมตอการเกดดอกเหด

เลกนอย เชน เหดนางฟาระยะการเจรญเตบโตของเสนใยจะอยท 25 – 35 °c สวนระดบอณหภมทเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของดอกเหดนางฟา จะอยระหวาง 20 – 30 °c

2. ความชนของอากาศ มผลกระทบตอการเจรญเตบโตของเหด เหดตองการความชนคอนขางสง ดงนน จงจ าเปนตองเปดกอนเชอภายในโรงเรอนทเกบความชนได และรกษาระดบความชนในอากาศใหอยในระดบ 70-80 เปอรเซนต

3. อากาศ ภายในโรงเรอนควรมอากาศถายเทไดด กรณทโรงเรอนอยในระยะเปดดอกมการระบายถายเทอากาศไมด จะมปญหาคอเหดขาดออกซเจน หากโรงเรอนมปรมาณกาซคารบอนไดออกไซดสงกจะท าใหดอกเหดมลกษณะผดปกตได ท าใหเสนใยเหดไมสามารถสรางตมดอกได สภาพดอกเหดจะผดปกต และผลผลตต า

4. แสงสวาง แมวาเสนใยเหดจะไมตองการแสงในชวงการบมเสนใย แตชวงเปดดอกเหดตองการแสงในระดบหนงทพอเหมาะ จงจะมพฒนาการของดอกเหดทสมบรณ

5. สารอาหาร ควรใหมสารอาหารพอเพยงตามทเหดแตละชนดตองการ คารโบไฮเดรท โปรตน ไขมน แรธาต ไวตามน

6. ความเปนกรดเปนดาง การเจรญเตบโตของเสนใยเหดควรอยในสภาพอาหารทเปนกรด

จนถง

23

ระดบกลาง คอมคา pH ประมาณ 5.5–7 7. แรงดงดดของโลก เหดทมลกษณะเปนทรงรม จะเจรญในแนวตานแรงดงดดของโลก ไม

วาจะจบวางในต าแหนงใด ดอกเหดจะออกดอกตานแรงโนมถวงของโลก สวนเหดหงจะเจรญในแนวขนานกบพนโลก

ตารางท 2.1 อณหภม และระยะเวลาในการบมเสนใยของกอนเชอเหดชนดตางๆ

ชนดเหด ระยะบม

องศาเซลเซยส เดอน

เหดนางรม 24-32 1-1.5

เหดนางฟา 22-25 1-1.5

เหดภฐาน 24-28 1-1.5

เหดเปาฮอ 24-28 1.5-2

เหดหหน 25-32 1.5-2

เหดขอนขาว 28-32 28-30 วน

เหดหอม 24-25 4-5

เหดหวลง 21-25 1.5-2

เหดโคนญป น 24-28 1.5-2

หมายเหต ระยะเวลาการบมเสนใยของกอนเชอเหดขนอยกบชนดของเหด และสภาพแวดลอมตาง ๆ เชน อณหภม ความชน วสดเพาะ อาหารเสรม และแสงสวาง แหลงขอมลจากกรมวชาการเกษตร

24

ตางรางท 2.2 วธการเปดดอก อณหภม ความชนสมพทธ และแสงทเหมาะสมตอการเจรญระยะเปดดอก ของเหดชนดตาง ๆ

ชนดเหด การเปดกอน

ออกดอก เงอนไขการเกดดอก

พกกอน

องศา

เซลเซยส

ความชน แสง วน

เหดนางรม

ดงจกและ

ส าลออก

ถอดคอขวด 20-28 70-90 นอย 3-5

เหดนางฟา ถอดคอขวด 28-35 70-90 นอย 3-5

เหดภฐาน ถอดคอขวด 25-32 70-90 นอย 3-5

เหดเปาฮอ ถอดคอขวด 25-32 70-90 นอย 10-14

เหดหหน รดจก,กรด

ดานขาง

25-35 80-90 นอย 5-8

เหดขอนขาว ปาดปาก 30-35 70-90 กลาง 7-10

เหดหอม ปาดปาก 10-28 60-90 กลาง 15-20

เหดหวลง ถอดคอขวด 15-25 60-70 นอย 10-14

เหดโคน

ญป น

ไมถอดคอขวด 24-30 80-85 นอย 18-21

หลกในการเพาะเหดเบองตนกคอ การศกษาสภาพตางๆในธรรมชาตของเหดนน ๆ แลวน าเหดนนมาเลยงในสภาพแวดลอมทใกลเคยงกบธรรมชาต เนองจากการเจรญเตบโตของเสนใยเหด และปจจยในการเจรญเปนดอกของเหดนนมความแตกตางกน ดงนนจงตองมการศกษาถงขนตอน

ของการเพาะเหดเพอทจะไดเหดทมลกษณะสมบรณ และตรงกบความตองการของผบรโภค[6]