20190130- rosamur sanitation assessment report (mmr final) · campus du jardin tropical 45 bis...

Campus du Jardin tropical

45 bis avenue de la Belle Gabrielle

94736 Nogent-sur-Marne Cedex, France

Tél. : 33 (0)1 70 91 92 00

Fax : 33 (0)1 70 91 92 01

[email protected] - http://www.gret.org

ROSAMUR Project

Sanitation Assessment - Report

June 2018

____________________________________________________

EPAD PROGRAM

�

SA

NIT

AT

IO

N A

SS

ES

SM

EN

T R

EP

OR

T

ii

Sanitation Assessment Report, Magway City

TABLE OF CONTENT

I. နဒါနး ..........................................................................................................................................1

II. ေနာကခသတငးအခကအလက .....................................................................................................1

1. ၿမ႔ပတ၀နးကငအေနအထား .............................................................................................................. 1

1.1 တညေနရာ ............................................................................................................................... 1

1.2 မးေလ၀သ ................................................................................................................................ 3

2. ေၿမမကႏာသြငၿပငအေနအထား ........................................................................................................ 4

3. သဘာ၀ေဘးအႏရာယထခကခရမႈ ................................................................................................... 4

4. ၿမ႔၏ဖြ႔စညးပ ...................................................................................................................................... 5

4.1 ေၿမေနရာခထားမႈ ..................................................................................................................... 5

4.2 ၿမ႔ၿပစမကနးႏင ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈ ................................................................................................ 6

4.3 ၿမ႕ျပေဆာကလပေရးက႑၊ လမးမားႏင ေရေျမာငးမား ........................................................... 7

5. ၿမ႔လဥးေရအခးအစား ....................................................................................................................... 8

6. ၿမ႔၏လမႈစးပြားေရးဆငရာအခကအလကမား .................................................................................. 11

III. နညးလမးဥပေဒသမား ........................................................................................................... 13

1. မလာႏငေရဆးစြန႔ပစၿခငး ............................................................................................................... 13

1.1 ေရဆးစြန႔ပစမႈလပငနးစဥကြငးဆက ...................................................................................... 15

1.2 ပမေကာငးမြနေသာ ေဂဟစနစ .............................................................................................. 15

2. မလာအညစအေႀကးစးဆငးမႈၿပဇယား ............................................................................................. 17

3. သတငးအခကအလကမားစေဆာငးၿခငး ........................................................................................ 17

3.1 အမေထာငစမားအား ကြငးဆငးေလလာၿခငး ......................................................................... 18

3.2 တာ၀နရသမားႏင ေမးၿမနးေဆြးေႏြးၿခငး ................................................................................ 18

3.3 ေစာငႀကညေလလာမႈမား ....................................................................................................... 19

3.4 ေလလာေတြ႔ရခကမားအား ၿပနလညသးသပၿခငး .................................................................. 19

IV. ေရဆးစြန႔ပစမႈအေၿခအေန အကၿဖတေလလာမႈ.......................................................................... 19

1. ေရဆးစြန႔ပစမႈႏင လကေတြ႔ကငသးမႈမား ....................................................................................... 19

2. ေရဆးစြန႔ပစမႈ လပငနးစဥအားအကၿဖတေလလာၿခငး .................................................................... 25

2.1 မလာကန ............................................................................................................................... 25

2.2 ပငမေရဆးသယေဆာငသညစနစ (၂) ခ၏ အဓကလပငနး ................................................... 36

2.3 မလာစြန႔ထတၿခငး .................................................................................................................. 39

2.4 သယယပ႔ေဆာငၿခငးႏငစြန႔ပစၿခငး ......................................................................................... 48

2.5 သန႔စငၿခငးႏင ၿပနလညအသးၿပၿခငး ..................................................................................... 50

iii


3. ပမေကာငးမြနေသာ ပတ၀နကငးေကာငးဖနတးၿခငး ....................................................................... 51

3.1 ၿမ႔နယစညပင၏ မလာအညစအေႀကးစမခန႔ခြၿခငး ဖြ႔စညးပ .................................................... 51

3.2 တာ၀နရသမား၏ အခနးက႑အေၿခၿပေၿမပ ........................................................................... 52

1.1 ဥပေဒ၊ လပထးလပနညးမား .................................................................................................. 55

1.2 ဘ႑ာေရးဆငရာ ေလလာမႈ .................................................................................................. 56

1.3 ၀နထမးအရငးၿမစ ................................................................................................................... 58

V. နဂးခပ ..................................................................................................................................... 59

1. မေကြးၿမ ႔ မလာစးဆငးမႈအေၿခၿပဇယား ............................................................................................ 59

2. အႏစခပ......................................................................................................................................... 60

VI. ေရ႔ဆကေလာကရန အႀကၿပခကမား ...................................................................................... 62

1. ေရဆးစြန႔ပစစနစ၏ နညးပညာဆငရာႏင စမခန႔ခြေရးရာအား တးတကေစၿခငး .............................. 62

1.1 စတခရေသာ မလာစနစအားလတငးအသးၿပေစၿခငး ............................................................. 62

1.2 မလာအညစအေၾကးမား ပမေကာငးမြနေအာင စမျခငး (ရငးလငးျခငး၊ သယယျခငး ႏင စြန႕ပစျခငး) ......................................................................................................................................... 63

1.3 စမခန႕ခြမႈဆငရာႏင ၀နေဆာငမႈအတြက နညးပညာမားတထြငေပးၿခငး ................................ 64

1.4 ၿပငပ၀နေဆာငမႈလပေဆာငသမားအား ကညၿခငး ................................................................. 66

2. အဖြ႕အစညးႏင ဘ႑ာေရးဆငရာဆငရာအခနးက႑ .................................................................... 66

2.1 ထေရာကမႈရေသာ FSM ၀နေဆာငမႈအား စမခန႔ခြၿခငး ........................................................... 66

2.2 FSM ဖြ႔စညးပအား မြမးမၿခငးႏင အားၿဖညၿခငး .............................................................................. 69

2.3 FSM စနစအားစးပြားၿဖစ အလပအကငအခြငအလမးအၿဖစဖနတးေပးၿခငး ..................................... 70

3. FSM ဆငရာ အသပညာေပးမားၿပလပၿခငး ၀နေဆာငမႈတးၿမငၿခငး ................................................. 71

4. ဥပေဒေရးဆငရာစမမႈက အားၿဖညၿခငး လကနာေစၿခငး .................................................................. 73

iv


FIGURES

Figure 1 - Location of Magway ...................................................................................................... 2

Figure 2-Temperature variation throughout the year (Between 1981-2010) .................................. 3

Figure 3- Rainfall pattern of Magway ............................................................................................ 4

Figure 4-Current land use in Magway ............................................................................................ 5

Figure 5-Proposed urban development plan of Magway City ........................................................ 6

Figure 6-Drainage system map of Magway city ............................................................................. 8

Figure 7-Magway city's Map showing population density ........................................................... 10

Figure 8-Monthly income ranges of Magway’s households......................................................... 12

Figure 9 -Level of education of the most educated person of the household ............................... 13

Figure 10 -Sanitation Ladder ........................................................................................................ 14

Figure 11- Sanitation Value Chain ............................................................................................... 15

Figure 12- Enabling environment for sanitation ........................................................................... 16

Figure 13 -Access to Sanitation Facilities by Magway Residents ................................................ 20

Figure 14 Shared toilet facilities access rate in each ward ........................................................... 21

Figure 15 Level of income per ward ............................................................................................. 21

Figure 16 -Access to unsafe toilet facilities .................................................................................. 22

Figure 17 -Shared toilet facility found in Kyuu community in Magway city .............................. 23

Figure 18-People's perspective on their sanitation facilities ......................................................... 24

Figure 19-Disposal of the feaces of children and disabled people ............................................... 24

Figure 20-Identity of household members who clean the toilets .................................................. 25

Figure 22-Types of user interface and containment commonly used in Magway City ................ 29

Figure 23-Cement ring containment ............................................................................................. 30

Figure 24-Cement ring production site in Magway city ............................................................... 32

Figure 25-Sources of water used by Magway residents ............................................................... 34

Figure 26-Distance between latrines and tube wells..................................................................... 34

Figure 27-Pollution of the water table by a pit latrine .................................................................. 35

Figure 28-Location of the Pyi Daw Tar and Regional Hospital Sewerage discharge points ....... 36

Figure 29-The primary main collection tank of Pyi Daw Tar housing sewer system .................. 37

Figure 30-Sedimentation tank of Pyi Daw Tar Housing Unit (left) and of the Regional Hospital

(right) .................................................................................................................................... 38

v


Figure 31-Workers connecting the small suction pump to the pipe of vacuum truck for

desludging ............................................................................................................................. 40

Figure 32-TDC old 500-liter vacuum truck being loaded with the faecal sludge ........................ 41

Figure 33-Process of service order and fee payment for Desluding in Magway .......................... 42

Figure 34-Faecal sludge management practices of households in Magway ................................. 44

Figure 35-Faecal sludge management practices of commercial users in Magway ....................... 44

Figure 36-Different types of containments which never get full .................................................. 45

Figure 37-Life spam of the toilets which never get full................................................................ 46

Figure 38-Frequency of biopowder application ............................................................................ 47

Figure 39-Shared toilet with a full pit using by low income families .......................................... 48

Figure 40-TDC truck dumping faecal sludge at the waste dumping site ...................................... 49

Figure 41-Aerial view of the location of Waste dumping site of Magway City........................... 50

Figure 42-Organization chart of TDC Cleansing division in relation to the FSM service ........... 52

Figure 43-Key sanitation stakeholders of Magway city ............................................................... 53

Figure 44 Financial flow mechanism of FSM service in Magway ............................................... 57

Figure 45-Financial flow of the FSM service at TDC (for one service day) ................................ 58

Figure 46-Shit flow diagram (SFD) of Magway city .................................................................... 59

Figure 47-Planted sludge drying bed (top); Unplanted sludge drying bed (bottom) .................... 64

Figure 48 TDC's Faecal sludge desludging service logbook ........................................................ 65

Figure 49-Performing the manual desludging with local made equipment .................................. 66

Figure 50- Organizational set up of a full-scale faecal sludge management division .................. 69

Figure 51 Business opportunities across the sanitation service chain .......................................... 71

Figure 52-Sample business model of a FSM service of a city of Bangladesh .............................. 71

Figure 53-Promotion material used for awareness–raising on sanitation in Dumaguete city, the

Philippines............................................................................................................................. 72

Figure 53-Picture of one of the scheduled desludging advertisements in Malaysia ..................... 73

Figure 55-Sample flyer promoting a spetage treatment program in the Philippines .................... 73

vi


TABLES

Table 1 Population distribution in Magway city............................................................................. 9

Table 2 Occupation of the person earning the most money in the household .............................. 11

Table 3 Types of containments used by Magway Households ..................................................... 27

Table 4 Price of the concrete rings ............................................................................................... 31

Table 5 Current roles and responsibilities of TDC FSM service providers .................................. 52

Table 6 Sanitation stakeholders of Magway city and their responsibilities.................................. 54

Table 7 Possible options for FSM service provision by different stakeholders ........................... 68

Table 8 Responsibilities of the proposed sub-units of the FSM division ..................................... 70

Table 9 Regulatory documents for a sound sanitation and FSM legal framework ....................... 75

vii


ACRONYMS

CGIAR Research program on Water, Land and Ecosystems

DHUD Department of Urban Housing and Development

DMH Department of Meteorology and Hydrology

DoH Department of Health

FS Faecal sludge

FSM Faecal sludge management

GAD General Administrative Department

JMP Joint Monitoring Program

KPI Key performance indicators

MIMU Myanmar Information management unit

MMK Myanmar Kyat

SDG Sustainable Development Goals

SFD Shift flow diagram

SSWM Sustainable Sanitation and Water Management Toolbox

TDC Township Development Committee

UN United Nations

UNICEF United Nations Children's Fund

WHO World Health Organization

1


I. နဒါနး

ဤအစရငခစာတြင၂၀၁၇ခႏစ၊စကတငဘာလမ၂၀၁၈ခႏစ၊ဇနနဝါရလအထ ေလလာေတြ႕ရရေသာ ေရဆးစြန႔ပစစနစႏငပတသကသညေလလာခကမားႏငအႏစခပေတြ႕ရခကမားကတငျပထားပါသည။ ဤေလလာမႈသညGRETမအေကာငအထညေဖာၿပး ျပငသစအလႉရငမားမ ရနပေငြ မတည ထားေသာ Rosamurပေရာဂက၏ တစစတတစပငးျဖစကာမေကြးၿမ႕အတြက ေရေပးေဝမႈစနစ ေရဆးစြန႔ပစမႈႏင အမႈကသ႐ကအညစအေၾကးမားစမခန႔ခြမႈလပငနးမား ဖြ႕ၿဖးတးတကေစရန ရည႐ြယခကအတြကျဖစပါသည။

ကနဦးေလလာေတြ႕ရခကမားႏငကြငးဆငးေလလာမႈ႕မားအရ

မေကြးၿမ႕၏ေရဆးစြန႔ပစမႈအေျခအေနႏငပတသက၍အားကးအားထားျပရမညအခကအလကမားလး၀မရသညအျပငေရဆးစြန႔ပစစနစႏငပတသကၿပးၿမ႕၏အေျခအေနႏငျပညသလထ၏လကေတြ႕ကငသးမႈအပငးမာလညး စတေကနပမႈမရသညက ေတြ႔ရရပါသည။

ထအေျခအေနကေကာငးမြနလာေစရနအလ႔ငာၿမ႕၏လကရအေျခအေနကနားလညၿပး တက မနကနေသာ သတငးအခကအလကမားစေဆာငးရနလအပပါသည။

ထသ႔ေသာအေၾကာငးအရာမားေၾကာငGRETမမေကြးၿမ႕တြငေရဆးစြန႔ပစစနစႏငပတသကေသာ ရငးလငးသည ေလလာအကျဖတမႈမားက ေအာကပါရည႐ြယခကမားျဖင ျပလပပါသည။

1) ေရဆးစြန႔ပစမႈအေျခအေနမားႏငပတသက၍သတငးအခကအလကမားကစညးမဥးစညးကမးဆငရာ၊ဖြ႕စညးပဆငရာ၊ ေငြေၾကးဆငရာ၊စြမးေဆာငခကဆငရာ၊နညးစနစပငးဆငရာစသညတ႔က႐ႈေထာငအမးမးမပါဝငေအာငစေဆာငးရန။

2) မေကြးၿမ႕၏မလာအညစအေၾကးစးဆငးမႈက ေရးဆြၿပး လကရမလာေရစးလမးေၾကာငး စနစ၏ အားသာ ခကႏင အားနညးခကတ႔က ေလလာရန။

3) ေလလာေတြ႕ရခကမားအေပၚမတည၍ေရဆးစြန႕ပစစနစလပငနးစဥ၏ ဥးစားေပး လပငနး တစခခငးစ ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈအတြက အၾကျပရန။

II. ေနာကခသတငးအခကအလက

1. ၿမ ႔ပတ၀နးကငအေနအထား

1.1 တညေနရာ

မေကြးၿမ႕သညမေကြးတငးေဒသၾကး အဓကၿမ႕ေတာျဖစၿပး၊ ျမနမာႏငင၏အလယပငပျပငး

2


ေျခာကေသြ႕ဇန ေျမျပန႔ေဒသတြငတညရပါသည။ ၎ေျမျပန႔ေဒသသည မေကြးၿမ႕သ/သား မား၏ရည႐ြယခကမးစျဖင (ေသာကသးျခငး၊ အမတြငးေရအသး၊ စကပးေရးႏင ကးသနးေရးစသျဖင)အားထားရသညဧရာ၀တျမစအေရ႕ကမး႐းတနးႏငစညးျခားထားသည။ မေကြးၿမ႕က ကနးေၾကာငး ပ႔ေဆာငေရးျဖင အလြယတက ျမနမာျပည ေနရာအႏ႔ ဆကသြယသြားလာႏငသည။

Figure 1 - Location of Magway

Source: MIMU

Magway

3


1.2 မးေလ၀သ

မေကြးၿမ႕၏ ရာသဥတက အဓကအားျဖင သးမးခြျခားထားပါသည။ � မးရာသမာ ေမလမ ေအာကတဘာလအထ � ေဆာငးရာသမာ ႏဝငဘာလမ ေဖေဖာဝါရလအထ � ေႏြရာသမာ မတလမ ဧၿပလအထ

အပခနမာႏစတစေလၽာကလးတြင ရဖနရခါျမငမားေသာလညး ေဆာငးလမားျဖစသည (ဒဇငဘာမေဖေဖာဝါရ)တြငအနညးငယ ေလာနညးသည။မးရာသအႀကလမားျဖစသည မတလမ ေမလတြငပမးမၽအျမငဆး အပခန40.Cဝနးကငအထ ပျပငးသည။ မးေလ၀သႏင ဇလေဗဒ ဆငရာဌာနမရရေသာ မးေလ၀သေလလာ ေတြ႕ရခကအရ၁၉၈၁ခႏစမ၂၀၁၀ခႏစအတြငး ပမးမၽအျမငဆးအပခနမာဧၿပလတြင 40.9.Cအထရၿပးအနညးဆးအပခနမာဇနနဝါရလတြင 11.4.C အထ ရပါသည။

Figure 2-Temperature variation throughout the year (Between 1981-2010)

Source: Myanmar Climate Report, 2017

မေကြးၿမ႕သညျမနမာႏငင၏ အပပငးဇနတြငတညရသညအတြက အျခားေသာ ၿမ႕နယမားထက မး႐ြာသြနးမႈမာအလြနနညးပါးပါသည။ပ(၃)တြင၁၉၈၁ခႏစမ၂၀၁၀ခႏစအထ မးရြာသြနးမႈပမာဏႏင မးရြာသြနးသညရကမားကေဖာျပထားပါသည။ထကာလအေတာအတြငးမးရြာသြနးရက၂၃၂၉ရကသာရၿပး(ပမးမအားျဖင တစႏစတြငမးရြာသြနးရက၇၈ရကမ)လစဥပမးမအမားဆးမးရြာသြနးမႈမာ

4


စကတငဘာလႏင အနညးဆး မးရြာသြနးမႈမာဇနန၀ါရလတြင ျဖစသညက ေတြ႕ရရပါသည။ ၎အခကအလကမားက မေကြးၿမ႕ရ မးေလ၀သႏင ဇလေဗဒဆငရာဌာန (Department of Meteorology and Hydrology) မ ရရပါသည။

Figure 3- Rainfall pattern of Magway

Source: Myanmar Climate Report, 2017

2. ေၿမမကႏာသြငၿပငအေနအထား

မေကြးၿမ႕သညပထဝဝငအေနအထားအရျမနမာႏငင၏ ဗဟခကတြငတညရကာ ဧရာ၀တျမစ၏ အလယပငးတစေလၽာကတြင ရပါသည။၎၏အေနာကေတာငဘက နယနမတမာ ရခင႐းမ တစေလၽာကျမငတကေနသညေတာငတနးမားႏငထစပေနသည။ ကနသညအပငးမာ ေတာငဘက ကမး႐းတနးမတသရာသဥတတြငပါဝငၿပး မး႐ြာသြနးမႈနညးပါးေသာ အပပငးဇန တစချဖစသည။ ျမနမာႏငင၏ေဂဟေဒသတစခလညးျဖစ၍ႏနးေျမမားလညးရပါသည။ျမနမာႏငင၏အႀကးဆးျမစျဖစၿပးကးသနးေရာငးဝယေရးအတြကအေထာကအကျပကာစးပြားေရးအတြကပငမေသြးေၾကာသဖြယ ျဖစသည ဧရာ၀တျမစႀကးမသမငးႏငယဥေကးမႈဓေလအရ အေရးႀကးသညအခနးက႑တြင ပါဝင ပါသည။ မေကြးၿမ႕မလြ၍ပခကႏင မငးဘးမာ အဓကၿမ႕နယမားျဖစၾကသည။ 3. သဘာ၀ေဘးအႏရာယထခကခရမႈ လြနခေသာ သဘာ၀ေဘးအႏရာယ ျဖစစဥမတတမးမားအရ မေကြးၿမ႕သည ေရလႊမးမးမႈ၊ ငလငဒဏႏင မးေခါငေရရားပါးမႈကခရေသာဝနးကငျဖစပါသည။သ႔ေသာလညးမေကြးၿမ႕ေတာသည အျခားေသာၿမ႕မားႏငစာလၽင သဘာ၀ေဘးအႏရာယမားေၾကာငျဖစေသာ ဆး႐ႈးမႈမား အလြနနညးပါးပါသည။ မေကြးၿမ႕တြငေကာငးမြနျခငးမရေသာ ေရေျမာငးစနစမားေၾကာင ေရႀကးမႈ

5


ျဖစပြားေသာလညး သသာထငရားေသာ ပစၥညးဆး႐ႈးမႈႏင လထခကမႈမားမရပါ။ ျမနမာႏငင ငလငဒဏကာကြယေရး ေကာမတမမေကြးၿမ႕အားငလငဒဏခႏငအား သးသပခကအရ "အားျပငးဇန" (ငလငဒဏအဆင ငါးဆငရရာ အဆငသး)တြင ပါဝငသည။

4. ၿမ ႔၏ဖြ႔စညးပ

4.1 ေၿမေနရာခထားမႈ မေကြးၿမ႕၏ လကရေျမေနရာခထားမႈမာ ေအာကပါေျမပအတငးျဖစပါသည။ ေျမပတြင ျပထားသည အတငးလေနအမဝနးကင (အဝါေရာငေတာကေတာကျဖငေဖာျပထားသည)မာ စစေပါငး ေျမမကႏာျပင၏ သးပႏစပဝနးကငျဖစၿပး၊ ကနရသညမားမာအစးရႏငပဂၢလကအေဆာကအအ၊ ေနရာလပမားျဖစပါသည။ Figure 4-Current land use in Magway

Source: TDC

6


4.2 ၿမ ႔ၿပစမကနးႏင ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈ

မေကြးၿမ႕ရအေျခခေနထငသ လဦးေရ တးပြားလာသညႏငအမၽၿမ႕ဧရယာမာလညး ကယျပန႔ လာသည။ တးတကလာသည လဥးေရအခးအရ စးပြားေရးဆငရာ တးတကမႈျဖစသည ေဈးဝယ စငတာမားႏင ဘကစတကခနးအေဆာကအအ အသစမား ေပၚထြကလာသည။

Figure 5-Proposed urban development plan of Magway City

Source: DHUD

၂၀၁၄ခႏစတြငၿမ႕ျပႏင အမယာဖြ႕ၿဖးေရးဥးစးဌာန(DHUD)ကႏငငေတာအဆင ဝနႀကးဌာန ဦးေဆာငလမးၫႊနမႈျဖငမေကြးၿမ႕ေတာ၏ၿမ႕ျပအးအမဖြ႕ၿဖးမႈဆငရာစမကနးကေဆာငရြကခသည။ထစမကနးအရၿမ႕ေတာ၏ ေဆာကလပေရးပငးဆငရာ လေလာကေသာ ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈသည ေနာငလာမည အနာဂတအတြက စးပြားေရးအရအေရးႀကးပါသည။ ထဖြ႕ၿဖးေရးစမကနးသည ၿမ႕ျပအေျခခအေဆာကအအဆငရာဖြ႕ၿဖးေရး(တညေဆာကေရး)က အဓကထားသည။

7


4.3 ၿမ႕ျပေဆာကလပေရးက႑၊ လမးမားႏင ေရေျမာငးမား

တငးေဒသႀကးအစးရႏငၿမ႕နယဖြ႕ၿဖးတးတကေရးေကာမတတ႔သညၿမ႕တြငးရလမးမားႏငေရေျမာငးမားကအဆငျမႇငၿပးဖြ႕ၿဖးတးတကလာေအာငလပေဆာငေပးလကရပါသည။ တငးေဒသအစးရသည အဓကအားျဖငကတရာလမးမားႏင ၿမ႕၏ပငမလမးမားအတြက အတျဖငျပလပထားေသာ ေရေျမာငးမား တညေဆာကမႈ ရနပေငြမတညေပးၿပး (TDC) သည ၎တညေဆာကမႈမားအေပၚ ဖြ႕ၿဖးတးတကေအာငလပေဆာငေပးသညအျပငၿမ႕၏အျခားေသာ ေနရာမားကလညးဖြ႕ၿဖးေအာင လပေဆာငေပးသည။ ၿမ႕ေတာ၏ ေရေျမာငးၿပးစးမႈမာ၅၀%ထကနညးၿပး ေရေျမာငးမားမာ အဓကအားျဖငၿမ႕၏ အလယပငး တြငသာရၾကသည။သ႔ေသာယခအခါတြင လာမညႏစအတြက ေရလႊမးမးမႈက သသသာသာေလၽာ႔ခေစရနရည႐ြယခကျဖင ၿမ႕၏ေရေျမာငးစနစမားက စဥဆက မျပတတးတကေစရန လပေဆာငပါသည။ မေကြးၿမ႕၏ေရအသြားအလာစနစႏင ေရစးေၾကာငးက ေအာကပါပတြင ျပသထားပါသည။ပတြငဧရာ၀တျမစဘကသ႔ ဆကသြယစးဆငးေသာၿမ႕၏ ေရထြကေပါကေျခာကခကပါ ေဖာျပထားပါသည။

1) ၀ကလက ေရႏႈတေျမာငး 2) ဆ ရပကြက ေရႏႈတေျမာငး 3) မထးလမး 4) ျပညေတာသာလမးမ ေရထြကေပါက 5) အမတ(၂)လမး ေရထြကေပါက 6) ကငးတတားေရေျမာငး

8


Figure 6-Drainage system map of Magway city

Source: TDC

5. ၿမ ႔လဥးေရအခးအစား

မေကြးၿမ႕အား ရပကြကႀကး ၁၅ချဖင ဖြ႕စညးထားပါသည။ အေထြေထြႀကးၾကပေရးဌာန (GAD) မ အခကအလကမား အရ ႏဝငဘာ ၂၀၁၇-ခႏစအတြငး မေကြးၿမ႕တြငေနထငသ ဦးေရ (၇၅၇၄၄) ရသည။(ေအာကေဖာျပပါဇယားတြငၾကညပါ။)ရပကြကမားတြငအေျခခေနထငသဥးေရႏင လဥးေရ သပသညးမႈကေအာကပါဇယားတြင ေဖာျပထားပါသည။ လဦးေရျပ႒ာနး ဇယားမားက အေထြေထြ အပခပေရးဥးစးဌာန (GAD) မ ေစာငၾကညမတတမးယပါသည။

9


Table 1 Population distribution in Magway city

Source: GAD, 2017

ေဖာျပပါအခကအလကအရ (လဦးေရ)သပသညးမႈအမားဆးဧရယာမာ ေျမပ၏အေနာက ေျမာကဘကပငး ႏင အလယပငးဧရယာတြင ရပါသည။ လဦးေရတးပြားလာႏႈနးအရ မေကြးၿမ႕နယ အတြက၁.၄၇ရာခငႏႈနးက အေထြေထြအပခပေရးဥးစးဌာန (GAD)မလညးေကာငး၊ ၂၀၁၄ခႏစ အတြကမေကြးၿမ႕ရလဥးေရ တးပြားမႈႏႈနးမာ အေထြေထြအပခပေရးဥးစးဌာန၏ တြကခကမႈမားအရ ၁.၄၇ရာခငႏႈနးျဖစၿပးအးအမဖြ႕ၿဖးေရး ဥးစးဌာန၏ တြကခကမႈ႕မားအရ ၀.၉၇ရာခငႏႈနးအသးသး ရသညက ေတြ႕ရရပါသည။ ပတြငၾကညျခငးအားျဖင မေကြးၿမ႕သည တစျခားေသာ ျမနမာႏငင၏ ဒတယၿမ႕ႀကးမားထကလဦးေရတးပြားႏႈနးအနညးငယေလာနညးေနသညကေတြ႔ရရသည။ သ႔ေသာ (တးပြားႏႈနး၂ရာခငႏႈနး ဝနးကင)ရသည။ မေကြးၿမ႕၏လကရဖြ႕ျဖးတးတက ေနမႈသညအဓက ကနသြယေရးလမးေၾကာငးေပၚတြင မတညေနျခငးမဟတသညကေတြ႕ရရပါသည။

မေကြးၿမ႕သည အျခားေသာေဒသမားမ တကသလေကာငးသား/သမားလာေရာက ေလလာဆညးပးေနထငၾကေသာၿမ႕တစၿမ႕ျဖစသည။၎တ႔အျပငခရးသြားမား(အမားစမာစကပးေရးႏငဆငေသာကနသြယေရးလပသည စးပြားေရးသမားမားႏင ေရနလပငနးရငမား) အလညအပတ လာေရာကၾကသမားသညမေကြးၿမ႕လဦးေရသပသညးရျခငး၏ဒတယအေရးႀကးဆးအပငးျဖစသည။

Item Name of ward Number

of house Household Population Inhabitant/km2

1 Kan-Thar 1167 1318 5580 7440

2 Thein-Gar 1350 1660 6757 3652

3 Myo-Houng 805 1050 4785 19938

4 Sone 239 303 1449 6300

5 Zale-Soe 280 307 1560 4588

6 Sar-Shwe-Kin 1143 1223 5311 4964

7 Myo-Ma-Oe-Bo 267 292 1432 6819

8 Pyi-Daw-Thar 977 1048 4478 6785

9 Ywar-Thit-PaweGyo 920 943 4427 5903

10 Myin-Thar 1370 1451 6250 3956

11 Aung-Yadanar 1015 1144 5370 1500

12 Aung-Chan-Thar 1240 1280 5258 5654

13 Min-Kan-Gyi 1785 1890 9971 2809

14 Aung-Myit-Tar 1095 1284 6541 1504

15 Aung-Mingalar 1430 1936 6575 4269

Total 15083 17129 75744

10


သ႔ေသာျငားလညး အခကအလကမားမရေသာေၾကာင ဤျဖစစဥမားက တြကခကခန႔မနးဖ႔ရာ ခကခပါသည။

Figure 7-Magway city's Map showing population density

Source: GRET

11


6. ၿမ ႔၏လမႈစးပြားေရးဆငရာအခကအလကမား � အလပအကင

မေကြးၿမ႕သညေကာကပသးႏအမးမး(ႏမး၊ေျမပ၊ ပါး၊ဘစားပႏင ပအမးမး၊ ေျပာငးဆန၊ေျပာငးဖး၊ င႐တသး၊ ၾကကသြန၊ အာလး၊ ေနၾကာႏင ေဆး႐ြကႀကး) ထြကရေသာစကပးေရးဇန တစခအျဖစ သရထားသည။ မေကြးၿမ႕သညစကပးေရးသာမကပ ႏငင၏အဓကေရနထတလပသည ဧရယာ တစခလညးျဖစသည။ သ႔ေသာလညး GRET၏လမႈစးပြားတငးတာခကအရ မေကြးၿမ႕ေန ျပညသလထသည ၎တ႔၏အသကေမြးဝမးေကာငးအျဖစထစကပးေရးႏင ေရနတးေဖာေရး က႑ မားတြင လပကငျခငးထက အျခားအလပမားကသာအားကးအားထားျပၾကသည။ ဇယားနပါတ(၂)တြငအမားဆးဝငေငြရရသည အလပအကငအမးအစားအမတြငး ေလလာေတြ႕ရ ခကမား အရအမေထာငစတစခခငးစအလက ကြငးဆငးေလလာေတြ႕ရခကမားက ေဖာျပထား ပါသည။

Table 2 Occupation of the person earning the most money in the household

Source: GRET’s socio-economic survey

� ၀ငေငြအေၿခအေန

မေကြးၿမ႕၏အေရးႀကးေသာ စးပြားေရးလပငနးမား စကပးေရးဆငရာပစၥညးမား၏ ကနသညႏင ပြစားမား၊ဆစကပငရငမား၊ ဟတယပငငမားအစရသညတ႔)မတစပါး ပငမလဦးေရ၏ ၇၀ရာခငႏႈနး သည လစဥဝငေငြ ၁၅၀၀၀၀ ႏင ၄၅၀၀၀၀ကပျဖငၾကား ရရၾကသညက ေတြ႕ရပါသည။

Occupation of the main income holder in family

Percentage (%)

Self employed 39

Staff of NGOs/Company 17

Seller 13

Civil servant 11

Labor work (Daily, weekly) 10

Professional (doctor, teacher,

etc.)

5

Retired or dependent 3

Other 2

12


၂၀၁၆မရရေသာအခကအလကအရ ျမနမာႏငင၏ၿမ႕တစၿမ႕ အနမဆးလပအားခ သတမတခက လတစဦး၏တစေန႔ဝငေငြ၁၀၃၀ကပျဖင တနဖးသတမတထားသည။ ၎တနဖးႏႈနးထားအရဆလင အမေထာငတစစတြင ပမးမၽမသားစဝငတစေယာက ဝငေငြတစလ၁၅၀၀၀၀ႏင စစေပါငး ငါးေယာကစာသည အနမဆးလပအားခ သတမတခကေအာကတြင ရပတညေနပါသည။ ေအာကပါ ဇယားတြငျပထားသညမာ GRETမဦးေဆာငခသည လမႈစးပြားတငးတာခကအရ အမေထာငစမားက ေမးျမနးစစမးခသည ၎တ႔၏ လစဥဝငေငြ ပမာဏမားျဖစပါသည။

Figure 8-Monthly income ranges of Magway’s households


� ပညာေရး

မေကြးၿမ႕လဦးေရ၏စာတတေျမာကမႈႏႈနးမာ၉၁.၂ရာခငႏႈနးရသညဟ၂၀၁၄ခႏစသနးေခါငစာရငးက ေဖာျပထားသည။ GRETမဦးေဆာငေသာ လမႈစးပြားဆငရာ တငးတာခကအရ အမေထာငစမား၏ ပညာတတ အမားစမာ အထးသျဖငဘြ႕ရမားျဖစၾကသည။ ေအာကပါဇယားတြင တငျပထားသည အတငး သသာထငရားသည လဦးေရတစစတတစပငးမာ အထကတနးပညာေရးအဆငထက မေကာလြနၾကပါ။

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Less than 150,000 MMK Between 150,000 and

450,000 MMK

Between 450,000 and

900,000 MMK

More than 900,000 MMK

%H

ou

se

ho

lds

in M

ag

wa

y

Level of income of the households

13


Figure 9 -Level of education of the most educated person of the household


III. နညးလမးဥပေဒသမား

1. မလာႏငေရဆးစြန႔ပစၿခငး

ေရဆးစြန႔ပစမႈဆသညမာ သန႔စငခနးအသးျပမႈႏင မလာအညစအေၾကးမား စနစကက စမမႈ (Fecal Sludge Management)က ဆလပါသည။ မေကြးၿမ႕ရေရဆးစြန႔ပစစနစႏငပတသက၍ ပမသရနားလညရနအတြက အမေထာငစအတြငး တငးတာေလလာမႈမား ျပလပသည။ ဤတငးတာ ေလလာခကမားအရ ၿမ႕၏သန႔စငခနးအေရအတြကကခန႔မနးရန ေအာကပါပတြင ျပထားသညအတငး "SanitationLadder"အရအသးျပထားသည သန႔စငခနးအမးအစား မားက ဆနးစစေလလာရန၊ ေရဆးစြန႔ပစအေပၚျပညသလထအသပညာ၊ သေဘာထား၊ လကေတြ႕ ကငသးမႈ KAPမားက ခြျခမးစတျဖာရန။ မလာအညစအေၾကးစမမႈအတြက နားလည သေဘာေပါက သည ဝနေဆာငမႈလပငနးစဥက ေဆာင႐ြကေစကာ မေကြးၿမ႕တြင FSM၏ ဖြ႕စညးမႈဆငရာ၊ အပခပေရးဆငရာ၊ နညးစနစပငးဆငရာႏင ၏ေငြေၾကးဆငရာ အေျခအေနမားက နားလည သေဘာေပါကၿပး FSMလပငနးစဥ၏ လကေတြ႕အေရးပါမႈႏင အကးရမႈကပါ သရေစရန ျဖစပါသည။ အကျဖတမႈႏစခလးသည ေရဆးစြန႔ပစမႈေၾကာငျဖစသည။ လကရပတဝနးကင အေျခအေနႏင လထကနးမာေရး ျပနာမားကပါအေထာကအပျဖစ၍အသးဝငေစကာ အဓက ဦးစားေပး လပငနးမား တးတကမႈအတြကကလညး အကးရေစပါသည။

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

Primary school Middle school High school University/college Bachelor Master

the level of education

Magway

14


Figure 10 -Sanitation Ladder

“Definition” of the Indicator of Sanitation Ladder (UN/ JMP/ WHO)

Source: JMP (Joint Monitoring program) by WHO/UNICEF

၂၀၁၅-ခႏစတြင ကမၻာတစဝမးလးအရ ၂.၄ ဘလယရေသာ လမားသည အေျခခမလာစနစမား လအပလကရၿပး ကနးမာေရးက မသရၾက၍ ၉၇၅သနးမာ အေျခခ မလာစနစမားလအပလက ရၿပး

Open defecation When human faeces are disposed of in fields, forest, bushes, open bodies of water, beaches or other open spaces or disposed of with solid waste.

Unimproved

Sanitation

Facilities

Do not ensure hygienic separation of human excreta from human contact. Unimproved facilities include pit latrines without a slab or platform, hanging latrine and bucket

latrines.

Shared Sanitation

Facilities

Sanitation facilities of an otherwise acceptable type shared between two or more households. Only facilities that are not shared or not public are considered improved.

Improved/ Basic

Sanitation

Facilities

Are likely to ensure hygienic separation of human excreta from human contact. They

include the following facilities: - Flush/pour flush to:

- Piped sewer system - Septic tank

- Pit latrine - Ventilated improved pit (VIP) latrine

- Pit latrine with slab - Composing toilet.

Safely Managed Use of improved facilities which are not shared with other households and where excreta

are safely disposed in situ or transported and treated off-site

15


မစငစြန႕ပစျခငးက ကငသးေနၾကသည။ ကနးမာေရးဆငရာ ေရရညစမကနးအဆင သတမတခက (Sanitation Ladder)၏ ေျခလမးအသစျဖစေသာ ကနးမာေရးအဆငသညလညး ၿမ႕ျပအေျခခ အေဆာကအအမားအတြက လအပပါသည။ မေကြးၿမ႕ရမလာအညစအေၾကးမားႏင ေရဆး အေျခအေနက ေလလာဆနးစစ၍ကနးမာေရးဆငရာ ေရရညစမကနးအရလအပခကမားက ခြျခား သရရန လအပပါသည။

1.1 ေရဆးစြန႔ပစမႈလပငနးစဥကြငးဆက

အညႊနးကနးမားအရ မလာႏငေရဆးစြန႕ပစစနစ၏ လပငနးကြငးဆကက ျခငေဖာျပထားျခငး ျဖစပါသည။ ထ႔ေၾကာင ဤလပငနးစဥသည ေနာကဆကတြအဆငမားျဖစသည မလာအညစ အေၾကးမား သမးဆညးမႈ၊ ၎တ႔အား သယယပ႔ေဆာငမႈ၊သန႔စငမႈ၊ စြန႔ပစမႈႏင ျပနလညအသးခမႈ တ႔က အခတအဆက ျဖစေစပါသည။ အေပၚတြငျပသထားသညအတငး ဤေလလာေတြ႕ရ ခကသည ေရဆးစြန႔ပစမႈနညးစနစႏင FSMလပငနးစဥ ႏစခလးျဖစသည ေရဆးစြန႔ပစမႈ လပငနးစဥ ကြငးဆကက ၿခငမေစသည။

Figure 11- Sanitation Value Chain

Source: Adapted from the source picture of Bill and Milena Gates Foundation

1.2 ပမေကာငးမြနေသာ ေဂဟစနစ

ေရဆးစြန႔ပစမႈစနစ၏ ေအာငျမငမႈသည ရႈေထာငမား အခကအလကမားအေပၚ မတညပါသည။ ေအာကပါပတြင ေရဆးစြန႔ပစမႈအေၾကာငးအရာမားက ၿခင၍ ပေဖာျပထားသည။ ေရဆးစြန႔ပစမႈ ဆငရာအခကအလကအားလးႏင အခကအလကအားလးႏင ေကာငးမြနစြာလပေဆာငေနေသာ အေရးပါေသာ ျဖစစဥမားကလပငနးကြငးဆကကေထာကပေပးသည။ထအေထာကအပေပးသည

16


အခက မားသည ပမေကာငးမြနေသာပတဝနးကငေကာငး ျဖစလာေစရနအတြက လအပသည ေရဆးစြန႔ပစမႈ လပငနးစဥမားက ဖြ႕စညးထားျခငးျဖစပါသည။ ဆန႔ကငဖကအေနျဖင ၎အခက မား မရပါကစနစက ပကျပားေစပါသည။ ထအခကမားသည လမႈစးပြားေရး နညးစနစပငး၊ ဖြ႕စညး တညေဆာက၊ ၿမ႕၏ေရဆးစြန႔ပစမႈဆငရာ အခးအစားႏင ဆကႏြယပါသည။

ၿမ႕၏ ေရဆးစြန႔ပစမႈစနစမား ေကာငးမြနၿပး အဆငျမငလာေစရနအတြက ထအခကမား အားလးက ထညသြငးစဥးစားရန လအပပါသည။ ထ႔ေၾကာင ဤေလလာေတြ႕ရခကသည အထကတြင ေဖာျပထားသညအတငး မေကြးၿမ႕၏ေဂဟာစနစေကာငးမြနရနႏင ေရဆးစြန႔ပစမႈ၏ အဓပၸာယက တကေသခာစြာ ေဖာေဆာငႏငရနအတြက အေထာကအက ျဖစပါသည။

Figure 12- Enabling environment for sanitation

Source: Jeremie Sanchez, University of Lausanne

ေအာကတြငေဖာျပထားသညစာရငးသညလကရေဘာငအတြငး ေလလာေတြ႕ရခကတြင ပါဝငသည အခကမား ျဖစသည။

17


� တာဝနရလႀကးပငးမား၏ စြမးေဆာငခကမား ၎တ႔၏ အခနးက႑ႏင ပါဝငမႈ။ � ဥပေဒမား၊ စညးမဥးစညးကမးႏင ဖြ႕စညးမႈပစ။ � ေငြေၾကးလညပတမႈ ယႏရား။ � စမခန႔ခြျခငးႏင လပငနးလညပတမႈ။ � လမႈ - စးပြားအေျခအေနႏင ျပညသလထ၏ သေဘာေပါကနားလညမႈ။

2. မလာအညစအေႀကးစးဆငးမႈၿပဇယား

မလာအညစအေၾကးစးဆငးမႈျပဇယား(ShitFlowDiagram)သညၿမ႕တစေလၽာက စးဆငးေနသည မလာအညစအေၾကးမားကဇယားျဖင အႏစခပပေဖာရငးျပေပးသည အရာျဖစပါသည။ မလာအညစ အေၾကးစးဆငးမႈျပဇယား (ShitFlowDiagram)သညၿမ႕တြငထြကရသည မလာအညစအေၾကးမား၏ စးဆငးရာ လမးေၾကာငးႏင ေနာကဆး ေရာကရမည ေနရာမားက ျပသေပးသည။

မလာအညစအေၾကးစးဆငးမႈျပဇယား (Shit Flow Diagram)တြင မလာအညစအေၾကးစးဆငးမႈ အသြားအလာက အေရာငျခယျမႇားမားျဖင အသးျပကာေဖာျပထားသည။ ျမႇားအေရာငက အေရာင သးမးျဖင ေဖာျပေပးထားသည။

� အနေရာငသညစနစမကေသာ မလာအညစအေၾကးစးဆငးမႈက ကယစားျပသည။ � အစမးေရာငသညစနစတကေဘးကငးေသာမလာအညစအေၾကးစးဆငးမႈက

ကယစားျပသည။ � လေမၼာေရာငသညစနစမကပရငးရငးလငးလငးမရေသာအေျခအေနက ကယစားျပ

ပါသည။ � ျမႇားတစခစ၏အကယသည မလာစြန႔ပစသည လဦးေရရာခငႏႈနးႏင အခးက

ပါသည။

မေကြးၿမ႕ေတာအတြက Shit Flow Diagram ပျပဇယားသည ၿမ႕တြငး စေဆာငးရရထားေသာ သတငးအခက အလကမားအရ ထတလပထားပါသည။

3. သတငးအခကအလကမားစေဆာငးၿခငး အခကအလကစေဆာငးမႈအခနကာလက စကတငဘာလလယ၂၀၁၇ မ၂၀၁၇မတလလယအထ အရညအေသြးႏငအေရအတြကဆငရာ တငးတာခကပစမားႏငအေမးအေျဖပစမားျဖင ေကာကယ စေဆာငးခသည။အခကအလကမားကေကာကယေလလာခနတစေလၽာကလးလအပသညသတငးအခကအလကမားရရေအာင နညးလမးမးစျဖင အသးခခသည။ အခကအလကစေဆာငးမႈတြင အမေထာငစ ကြငးဆငးေလလာမႈ ဖြ႕စညးထားေသာသတငးေပးသမားႏငအေမးအေျဖပစမား

18


ျပလပမႈမား အကခတေလလာရန သြားေရာကလညပတမႈမား၊ ဌာနဆငရာမား၏ တရားဝင စာ႐ြကစာတမးမားက ၾကည႐ႈေလလာမႈမားႏင အြနလငးမ ရာေဖြမႈမားပါဝငပါသည။

3.1 အမေထာငစမားအား ကြငးဆငးေလလာၿခငး

အေမးအေျဖပစမားမတဆငအရညအေသြးဆငရာကြငးဆငးေလလာမႈမား ျပလပၿပးေနာက ေမးခြနး ေမးသမားသည အေရအတြကဆငရာ ကြငးဆငးေလလာမႈမားက အမေထာငစ ၇၆၀ ႏင စးပြားေရး လပငနး ၅၂ခတ႔အတြက ျပလပခၾကသည။

ေမးခြနးပစမားမာ – ေရဆးစြန႔ပစစနစက သရနားလညမႈဆငရာ ေမးခြနးမား၊ အသပညာ ဗဟသတ၊ စတေနသေဘာထား၊ လကေတြ႕ကငသးမႈမားႏင စတေကနပမႈ မားျဖစပါသည။

3.2 တာ၀နရသမားႏင ေမးၿမနးေဆြးေႏြးၿခငး

မေကြးၿမ႕ေတာ၏ ေရဆးစြန႔ပစမႈစနစႏင ဆကစပေသာ လကရလပငနးတာဝနမားႏင လပေဆာင ခေသာ လပငနးမားက လကေတြ႕ပမသရနားလညေစရန စနစတကဖြ႕စညးထားေသာ အေမးအေျဖ မားက တာ၀နရလႀကးမားအား ေမးျမနးခသည။ ဤအေမးအေျဖမားသည စနစတကျပငဆင ထားသည ေမးခြနးပစမားျဖစေသာလညး ကန႔သတထားသည အေမးအေျဖ ပစမးမဟတ ေသာေၾကာင တာ၀နရသမားက ၎တ႔၏ အေတြ႕အႀကႏငသးသပခကမားက လြတလပစြာ ေဆြးေႏြးဖလယႏငသည။

ေဆြးေႏြးေမးျမနးခသည တာဝနရသမားမာ အဓကအားျဖင ေရဆးစြန႔ပစမႈလပငနးႏင တက႐က ေသာလညးေကာငး၊ သြယဝက၍ေသာလညးေကာငး ပတသကဆကႏြယသည အစးရဌာနဆငရာ မားႏင ၿမ႕ေန ျပညသမားျဖစၾကသည။

အကျဖတေလလာမႈအတြက အဓကေဆြးေႏြးခႀကသမားမာ-

� မေကြးၿမ႕နယ စညပငသာယာေရးေကာမတ (TDC) � ၿမ႕ျပႏငအးအမဖြ႕ၿဖးတးတကေရး ဥးစးဌာန (DHUD, Magway Region) � ၿမ႔နယ အေထြေထြအပခပေရး ဥးစးဌာန(GAD, ward level) � တငးကနးမာေရးဥးစးဌာန(DoH, Magway Region) � ေကာကေခြေရာငးခသမား � မလာသန႔ရငးေရးသမားမား � မေကြးၿမ႕ေနထငသမား

19


3.3 ေစာငႀကညေလလာမႈမား လကေတြ႕ေျမျပငအေနအထားႏင ျပညသလထ၏ နားလညသေဘာေပါကမႈက ပမနားလည သရႏငရန ေလလာစမးစစမႈ႕ အမားအျပား ေဆာငရြကခပါသည။ ဤလပေဆာငခကသည အမေထာငစ ကြငးဆငးေလလာမႈအတြက အေထာကအပျဖစကာယငးေလလာမႈမားမ ရရသည ရလဒမားကေကာငးမြနစြာ နားလညသေဘာေပါကေစသည။ ေလလာဆနးစစမႈမားက

� အမႈက စြန႔ပစရာေနရာမား � ေရေျမာငးထြကေပါကမား � မလာစြန႔ပစသညေနရာမား စသညတ႔တြင ျပလပခသည။

ထသ႔ေသာ အကျဖတေလလာမႈမားသည လထ၏လကေတြ႕ကငသးခကမားႏင သေဘာေပါက နားလညမႈသာမက ျပငပတြင လကေတြ႕လပငနး လညပတေအာင လပေဆာငေနၾကသမားပါ အေထာကအက ျပပါသည။

3.4 ေလလာေတြ႔ရခကမားအား ၿပနလညသးသပၿခငး

ေလလာခနတစေလာကလးတြင အြနလငးႏငျပငပမ ရရႏငေသာ အခကအလကအားလးက စေဆာငးပါသည။ အငတာနကအြနလငးမ မေကြးၿမ႕ ေရဆးစြန႕ပစမႈႏင ပတသကဆကႏြယေသာ စာရြကစာတမးမား၊ အစရငခစာမားကရာေဖြခေသာလညး လး၀မရသေလာကျဖစေနသညက ေတြ႕ရရပါသည။ သတငးအခကအလကမား စေဆာငးမႈက အျခားပတသကဆကႏြယေသာ အဖြ႕အစညးမားႏင အစးရဌာနမားမ ရယေသာလညးလပငနးလညပတမႈအပငး၊ စမခန႕ခြမႈအပငး၊ ညႊနၾကားမႈအပငးႏငဆငေသာ အခကအလကမားမာမရသေလာကနးနးျဖစေနသညက ေတြ႕ရရ ပါသည။ ေယဘယအားျဖင ရရလာေသာ သတငးအခကအလက အနညးငယမာလညး စနစမကမႈႏင တကေသခာမႈမရေသာ စာရြကစာတမးမား အေနျဖငသာ ေတြ႕ရရပါသည။

IV. ေရဆးစြန႔ပစမႈအေၿခအေန အကၿဖတေလလာမႈ

1. ေရဆးစြန႔ပစမႈႏင လကေတြ႔ကငသးမႈမား

GRETမ ျပလပခေသာ လထအေျချပကြငးဆငးေလလာခကမားအရ

တစၿမ႕လး အတငးအတာအေနျဖင အမားသးသန႕စငခနး အသးျပေသာ အမေထာငစ အေရအတြကမာ သးပတစပခန႕ရၿပး အမသာမ အညစအေၾကးစြန႕ပစသဥးေရအတြကမာ နညးပါးေသာလညး ကနးမာေရးဆငရာ ေရရညစမကနးအဆင သတမတခက (Sanitation

20


Ladder)အရၾကညရာတြင “ကနးမာေရးႏင မညညြတေသာ၊ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈမရေသာ အဆင” ေအာကတြင ရပါသည။

Figure 13 -Access to Sanitation Facilities by Magway Residents


ေအာကပါဇယားတြင ၿမ႕နယတစခစ၏ အမားသးသန႕စငခနး အသးျပမႈရာခငႏႈနးက ေဖာျပထား ပါသည။ လဥးေရသပသညးသည ရပကြကဧရယာ (ရပကြကတစခခငးစ၏ လဥးေရသပသညးမႈက အထကေဖာျပပါတြငၾကညပါ)တြင အမားသးသန႕စငခနးအသးျပသည ရာခငႏႈနး ျမငမားသညက ေတြ႕ရရပါသည။ၿမ႕နယရလဥးေရ၏ စးပြားေရးအေျခအေန နမကသညအေလာက အမားသး သန႕စငခနး အသးျပမႈမာလညး ျမငတကလာသည။

တစနညးအားျဖငဆေသာ လဥးေရအသပသညးဆးႏင ဆငးရသညေနရာသည အမားသး သန႕စငခနး အသးျပမႈ အျမငဆးျဖစပါသည။ အမားသးသန႕စငခနးအသးျပမႈႏင ပတသကေသာ လမႈစးပြားဆငရာ အခကမားႏင ဆးကးမား(မေကာငးေသာ အကးဆကမား)ဥပမာ-ကနးမာေရး

ျပနာ ျဖစပြားမႈက သရနားလညႏငရနေလလာစစမးမႈမားက ပ၍လပရမညျဖစသည။ နကနေသာ

ေလလာစစမးမႈမားသည ပမနနညးဗဟာက တးတကေစရန ကညေပးၿပး အဆငျမႇငသည ေရဆးစြန႕ပစပစၥညးမားက အားလးအသးျပႏငရန ကညေပးႏငပါသည။

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

1

Basic facilities 70%

Shared facilities 29%

Open Defecation 1%

% A

ccess

to S

an

itati

on

Sanitation facilities Access (According to UN 's

Sanitation Ladder)

21


Figure 14 Shared toilet facilities access rate in each ward

Figure 15 Level of income per ward

ေအာကပါဇယားတြင သြားေရာကေလလာခေသာ သန႕စငခနးမား၏ အေျခအေနက ေဖာျပထား ပါသည။ လဥးေရ၏သတထားမေလာကသည အပငးကသာ တစကယရညသန႕စငခနးမားက အသးျပႏငၾကေသာလညး အျခားအပငးမာမ(သန႕စငခနး)မား လျခမႈမရျခငး၊ အန႕ဆးမား ထြက၍ ေသာလညးေကာငး အညစအေၾကးမား ယစမမႈ စသျဖင ဆးရြားသည အေျခအေနတြင ရပါသည။

ကြငးဆငးေလလာမႈအရ သန႕စငခနးမား(၃၆%)၏ မလာကနမားသည ေသခာဖးအပ ထားျခငး မရသညက ေတြ႕ရရပါသည။ ထအခကသည ေရာဂါျဖစေစႏငသည(ျခင၊ယင)မား

23% 22%

41%

19%

28%

22%

30%

35%

20%

26%

39%

48%

31%

15%

23%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

Perc

en

tage

Wards

Shared toilets using in each ward

22


ေပါကဖြားမႈႏင ၎တ႕မတဆငျဖစပြားေသာ ကးစကေရာဂါမားကျဖစေပၚေစၿပး မးရာသတြင မလာကနေရလမႈ ျဖစပြားေစကာ နးစပရာကပါထခကႏငသည။ ကြငးဆငးေလလာမႈ အေတာ အတြငးတြင (အမသာ) စစေပါငး၏ ၁၆%သည အန႕ဆးမားထြကကာ အျခား ၁၆%သညလညး ပးမႊားမားက ကာကြယႏငမႈ မရသညကေတြ႕ရရသည။ (သန႕စငခနး)မား၏ ၃%သညလညး ေရေျမာငးမားႏင ဆကသြယထားသညက ေတြ႕ရရပါသည။

Figure 16 -Access to unsafe toilet facilities


ေျမျမႇပထားေသာ(သန႕စငခနး)မားႏင အဓကပတသကသည အခကမားကပါ ထညသြငးၾကည႐ႈ ပါက အခ႕ေသာအမသာမား၏ တညေဆာကမႈမားသည အလြနဆး႐ြား၍ အသးျပသမားအတြက လညး လျခမႈမရသညကေတြ႕ရရသည။ အမသာမား၏ တညေနရာသညလညး စးရမစရာ တစရပ ျဖစသည။ အခ႕ေသာအမသာအသးျပသမား၏ ေျပာၾကားခကမားအရ ၎တ႕သည ညအခန အမသာ အသးျပရာတြင အခကအခ(စတေၾကာငၾကမႈမားခစားရ)ေၾကာငး အေၾကာငးျပခက မားစြာျဖင သရရပါသည။ (အမသာႏငအလြနေ၀း၍ေသာလညးေကာငး၊ အလငးေရာင(မး) မရ၍ ေသာ၎ စသညၿဖင)

23


Figure 17 -Shared toilet facility found in Kyuu community in Magway city

Photo: GRET

သ႕ျဖစ၍လအမားစသညညအခါအမသာအသးျပျခငးက ေရာငၾကဥကာ အနးတစ၀ကတြငသာ အမသာမအညစအေၾကးစြန႔ပစၾကသည။ ေအာကပါပသည မေကြးၿမ႕အတြငးတြင တရားမ၀င ေနထငေသာလထ (ကး)သ႕ သြားေရာကေလလာရာတြင ေတြ႕ရခသည အမသာပစျဖစပါသည။ အမားသးသန႕စငခနး/ ဘအမသာ အသးျပမႈႏငပတသက၍ကြငးဆငးေလလာေတြ႕ရရသညမာ ပမးမအားျဖင အမေထာငစသးစ အတတကြ အသးျပၾကၿပး အမားဆးမာအမေထာငစ ကးစအထ အမသာတစလးတညးကသာ အတတကြအသးျပၾကသည။ အထကပါအေၾကာငးအရာတြင ေဖာျပ ထားသည ေရဆးစြန႕ပစမႈႏင အမသာအသးျပမႈအေျခအေနမာ စတေကနပမႈမရသညက ေတြ႕ရ ေသာလညး ကြငးဆငးေလလာမႈအတြငး ေမးျမနးရာတြငအမေထာငစ၏ ၉၀ရာခငႏႈနးသည လကရ အသးျပရသည သန႕စငခနးမားအေပၚ စတေကနပမႈရၾကသညက ေတြ႕ရသည။

ပတ၀နးကငတြင လအမားစသည ကနးမာေရးညညြတေအာင ေနျခငးထက မလာ အညစအေၾကး မား မားျပားလာေအာင ျပလပေနျခငးက ျပသနာတစရပအျဖစေတြ႕ရရပါသည။ ဤအေၾကာငးအရာ

မားကအေျခခ၍ ၾကညျခငးအားျဖင မေကြးၿမ႕ေနျပညသလထသည ေရဆးစြန႕ပစမႈ၏ အေရးႀကးပ

က ကယကယျပန႕ျပန႕ သရနားမလညေၾကာငး ေတြ႕ရရပါသည။

24


Figure 18-People's perspective on their sanitation facilities


အမသာအသးျပမႈႏင ပတသက၍ ထပမေလလာရာတြင ေန႕စဥေန႕တငး ကေလးသငယမား၏ အညစအေၾကးမား၊ သကႀကးရြယအမားႏင နာမကနးျဖစေနသမား (အမသာက ကယတင အသးမျပႏငေသာ လမမာမား)၏ အညစအေၾကးမားက မညသ႕ကငတြယေျဖရငးသနညးဆသည အခကမားကပါေလလာခသည။ ေအာကပါပတြငအမားစမာ အမသာအတြငးသ႕ အညစအေၾကး စြန႕ပစၾကေသာလညးအျခားသသာထငရားေသာ အမေထာငစမားျဖစသည ျပငပပတ၀နးကင (အမႈကပး၊ ျခပတမားႏင အမျပငပ)တြင အညစအေၾကးစြန႕ပစမႈေၾကာင ျဖစေပၚလာမည အကးဆကမားက နားမလညဘ စြန႕ပစၾကသညအေရအတြကမားကလညး ေဖာျပထားပါသည။ ထသ႕ေသာ ကငသးမႈမားသညျပငပပတ၀နးကငသ႕ တက႐ကအညစအေၾကးမား ေရာကရ ေသာေၾကာင ၎က အမသာမအညစအေၾကးစြန႔ပစျခငးတြင ထညသြငးစဥးစားႏငပါသည။ Figure 19-Disposal of the feaces of children and disabled people


0%

20%

40%

60%

80%

100%

Not at all Somehow Moderately Satisfy Very satisfy

Satisfaction on exsiting sanitation facilties by users

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Into toilet Into the garbage bin

In the bushes

Outside of my house

Other

Feces disposal of people who couldn't use toilet

Children feces Elderly or sick people feces

25


လမႈယဥေကးမႈဆငရာအခကမားသညလညး ေရဆးစြန႕ပစမႈဆငရာ လကေတြ႕ကငသးခကမား တးတကေကာငးမြနလာေစရနအတြက အလြနအေရးႀကးေသာအခနးက႑တြင ပါ၀ငပါသည။ ကြငးဆငးေလလာရာတြင ေရဆးႏငအညစအေၾကးမားက ရငးလငးသမားမာ အမးသမးမား (အထးသျဖင၊ အမရငမမားႏင သမးျဖစသမား) ျဖစၾကသညက ေတြ႕ရရပါသည။ “အမရ႕ (သန႕စငခနး)ကမညသအဓက ေဆးေၾကာသန႕စငသလ”ဟေသာ အေမး၏ ေျဖၾကားမႈ၈၀% မာလညး အမးသမးမားျဖစသညက ေတြ႕ရရပါသည။

Figure 20-Identity of household members who clean the toilets


2. ေရဆးစြန႔ပစမႈ လပငနးစဥအားအကၿဖတေလလာၿခငး 2.1 မလာကန

� မလာကနအမးအစားမား

မလာအညစအေၾကးမားကစနစကကေျဖရငးရာတြငမလာအညစအေၾကးမားစြန႕ပစႏငသည အမသာ၏ မလာကန (ေျမကငး၊ ကန) စစဥမႈမ စတငပါသည။

မလာကနမားသည အညစအေၾကးမားရရာ အဓကရငးျမစျဖစသညအေလာက မေကြးၿမ႕တြင အသးျပသည မလာကနအမးအစားမားမာ စနစက မနကနသည အေျခအေနမဟတဘ ၎တ႕၏ ၃ရာခငႏႈနးသာလင မလာကနက ပမနသန႕ရငးေရး ျပလပသည။ မလာကန အမးအစား ေရြးခယမႈႏငစမခန႕ခြမႈအပငးသည အသးျပမည တစဥးတစေယာကခငးစ(၀ယသ၊ ေဆာကလပသ၊

26


အသးျပသ၊ထနးသမးသ)၏တာ၀နျဖစၿပးကနရသညမာ စနစကမနကနသည ညႊနၾကားခကႏင လကေလာညေထြကာ တတစြမးသည နညးလမးမားျဖင အသးျပရမည ျဖစပါသည။


အထကပါဇယားတြငမေကြးၿမ႕ရအမေထာငစမား၏ ကြျပားျခားနားေသာ မလာကန အမးအစား မားကေဖာျပထားပါသည။ ဇယားတြင ညႊနျပထားေသာ အေရာငခြထားသညအပစမားက ၾကညျခငး အားျဖင အဓကအမေထာငစအမားအျပား (၇၀ရာခငႏႈနး)ခန႕သည ေျမေအာကေရႏင သဘာ၀ ပတ၀နးကငက အႏရာယျဖစေစႏငသညမလာကနမားက အသးျပေၾကာငး ေတြ႕ရရ ပါသည။

ေအာကပါ အေသးစတေဖာျပထားေသာ ဇယားတြင မေကြးၿမ႕၏အမေထာငစမားအတြငး စးပြားေရး အရ လကရအသးျပလကရသညမလာကနအမးအစားမားႏင ၎တ႕၏ပတ၀နးကင၊ လတ႕၏ ကနးမာေရး ထခကမႈမားက ေဖာျပထားပါသည။

27


Table 3 Types of containments used by Magway Households

Types of

Containment

Residential

premises

Commercial

premises

Risk toward environment and human

health

Ground pit (just

a hole) >10% Not found

Permeability to the ground water is very high.

This type of containment can thus be a great

source of hazard (spreading of waterborne

diseases, ground water contamination, etc.)

depending on the type of soil, the ground

water table and the use of groundwater sources

nearby.

Pit unlined at

the bottom with

wall lined in a

(semi)permeable

way (such as

bamboo sheet or

wooden sheet)

>10% 2%

Permeability to the ground water is very high.

This type of containment can thus be a great

source of hazard (spreading of waterborne

diseases, ground water contamination, etc.)

depending on the type of soil, the ground

water table and the use of groundwater sources

nearby.

Cement box/ring

unlined at the

bottom

Nearly 50%

(most

commonly

used type by

the residents)

13%

Since the bottom of the pit is open,

permeability to the ground water could be

high. This type of containment can thus be a

great source of hazard (spreading of

waterborne diseases, ground water

contamination, etc.) depending on the type of

soil, the ground water table and the use of

groundwater sources nearby.

Cement box/ring

lined at the

bottom

<5% 6%

Can be regarded as safe form of containment

for the ground water pollution (if the sludge/

liquid of the containment is handled in

appropriate ways)

Septic Tank >25% 79%

“Septic tank” mostly refers to rectangular

shape ground pit with brick walls, constructed

by local masons. The design and types vary

from house to house. It cannot be actually

qualified as “safe” since some of them have

not been designed properly with open bottom,

and leakages.


အထကပါဇယားတြငျပထားသညအတငး မေကြးၿမ႕တြငေနထငသမားသည ေအာကေျခအပတ မပါေသာ ေကာကေခြအမးအစားျဖစသညမလာကနမားကအမားဆးအသးျပၾကသညက ေတြ႕ရရ ပါသည။ ဆားဗစကန (မလာအတကန)မားကလညး မေကြးၿမ႕တြင ေနထငသမားသည စးပြားေရး အရ(အေလာက) အသးျပၾကသည။ အထကပါဇယားတြင ေဖာျပထားသညအတငး အမေထာငစ အမားစသည ကနးမာေရးမညညြတေသာမလာကနမားကသာ အားထားေနၾကသည။ ေဘးဥပဒ

28


အႏရာယအဆင သတမတခကသည ေနရာတစခ၏ ေျမမကႏာသြငျပငႏင ပတ၀နးကင အေနအထားအေပၚ မတညပါသည။ (ေျမေအာကေရအေနအထား၊ ေျမဆလႊာအမးအစား၊ ေရလႊမးမးႏငေသာ ဧရယာႏင ေျမေအာကတြငးေရမား တညရမႈႏင အသးျပမႈ) လကရအႏရာယ ျဖစေစရန အလားအလာရသည အေျခအေနက ခြျခားသရႏငရန စမထြကႏငေသာ မလာကနမားႏင ၿမ႕၏သကဆငရာ ေျမမကႏာသြငျပငအေနအထား ေျမပျပလပမႈႏငပတသကေသာ သေတသန ေလလာမႈမား ျပလပရန လအပပါသည။

� မလာကနမား၏ နညးစနစပငးဆငရာ အကၿဖတေလလာၿခငး

ပမးမအားျဖငလအမားစသည ၎တ႕၏အမသာက ၅ႏစတာၾကာေအာင အသးျပၾကၿပး တစခ႕ဆလင လြနခသည ရာစႏစကတညးက အသးျပၾကသည။ (ျဖစစဥတစခတြင ၅၅ႏစၾကာ သကတမးရသည အမသာက ေတြ႕ရရပါသည။)

အမသာမား၏ နညးစနစပငးဆငရာဒဇငးႏင အေျခအေနမားသည တစအမႏငတစအမ ကြျပား ျခားနားသညက ေတြ႕ရရသည။

ေအာကပါပတြင ျပထားသညမာ မေကြးၿမ႕တြငလကရေတြ႕ရသည မလာကနအမးအစားမား၊ အမသာခြကမားႏင အမသာတညေဆာကမႈ ပစမားျဖစပါသည။ ဇယားက ေထာငလကဖတ႐ႈပါက မညသည မလာကနအမးအစားသညမညသညအမသာခြက(အခငးႏငအထကခြက)အမးအစားႏင ခတဆကထား သညက ေတြ႕ရမညျဖစသည။

29


Figure 21-Types of user interface and containment commonly used in Magway City

Source: GRET

ေအာကပါစာပဒမားတြင မလာကနအမးအစားတစခစ၏ အေၾကာငးက အေသးစတ ေဖာျပထားသည။

• ေကာကေခြ

ေကာကေခြသည အဆငသငအသးျပႏငေသာ ကြနကရစ(ကြငးပစ)ေခြျဖစၿပး ေစးကြကတြင အလြယတက ရရႏငပါသည။ ေကာကေခြကငးမားကေျမႀကးအတြငး ေထာငလကကက ထပထားေသာ ေကာကေခြမားျဖင ျပလပထားၿပး၎ေကာကေခြမားသည ေျမကငး၏ နရသဖြယ ျဖစကာတစခါတရ ကငးေအာကေျခသည ဖြငလကထားရသည။ အထကပါပတြင ေဖာျပထားသည အတငး မေကြးၿမ႕ရအမေထာငစ အနညးငယေလာကသာကငးေအာကေျခက ပတထားသည။

30


အခ႕ေနရာမားတြင မသားစဥးေရႏင၎တ႕၏ ေငြေၾကးတတႏငမႈအေပၚ မတည၍ အမေထာငစ အခ႕သည ေကာကေခြကငးက ႏစခအၿပငထားရၾကသည။ ဤတြငဒတယကငးမာ ပထမကငး၏ အရညၾကညက လကခရနအသးျပၾကသည။ (ဆားဗစကနတစခ၏ အေျခခလပေဆာငမႈႏင အတတပငျဖစသည။) ဒတယကငးမာမားေသာအားျဖင ေအာကေျခမာဖြငထားေသာေၾကာင အရညၾကညမားသည ေျမေအာကအတြငးသ႕ စမ၀ငပ႕ႏ႕သြားသည။ အခ႕ေနရာမားတြင လအားျဖင ဒတယကနမအရညၾကညမားကပးမားအသးျပကာ ခပထတၿပးအနးတစ၀ကေၿမပငက ပကဖနးေစသည။

ေကာကေခြမလာကနသည ၎၏ရရႏငမႈ၊ ၾကာရညခႏငစြမးႏင မလာအညစအေၾကးမားက ၾကာရညစြာထနးသမးထားႏငမႈ(အသးျပသသညေျမကငးက မၾကာခဏ ျပနလညတးရနမလဘ၊ မလာမား စပထတရာႏင ျပနလညအသးျပရာတြငလညး အလြနလြယကသည။) ၎တ႕၏ မလာကငးအသစျပညသြားပါက လကေဟာငးျဖစေသာ မလာကငးကျပနလညအသးျပရနအတြက ကငးေဟာငးမ ေျခာကေသြ႕ေသာ မလာအညစအေၾကးမားက တးေဖာဖယရားပစကာ အသးျပ ၾကသည။

Figure 22-Cement ring containment

Photo: GRET

ေကာကေခြကငးသည ႐း႐းအမသာကငးက အဆငျမႇငထားသည ပစမးျဖစၿပး ၎သည မလာကန က -

31


မလာကန အမးအစား၏ ျပနာတစရပမာ ကငးေအာကေျခအပတမဟတလင ၎သည ေျမေအာကေရက ညစညမးေစႏငသည။ ထေအာကေျခဖြငထားသည ကငးမားက ေျမေအာက ေရျပငျမငတကသည ေနရာႏငတြငးေရကသာအားထားရသည လမားေနထငေသာ ေနရာတြင အသးျပပါက ကနးမာေရးႏငမညညႊတပါ။

အထကတြငေဖာျပခသညအတငး ေကာကေခြမားက ေစးကြကအတြငးတြင အလြယတက ရရႏငကာ ထတလပသအမားအျပားကလညး မေကြးၿမ႕တြငေတြ႕ရႏငပါသည။ ထထတလပသ မားသည အသငျပလပၿပးကြနကရစျပားမားကသ႕ေသာ အျခားကြနကရစပစၥညးမားကလညး ထတလပေရာငးခၾကသည။ ၎တ႕ထမတစေယာကက ကြငးဆငးေလလာခနအတြငးေမးျမနးစစမး ရာတြင ေအာကပါအတငး သတငးအခက အလကမားရရခသည။

ေကာကေခြမားက အမးအစားႏစမးျဖင ထတလပထားသည။

ေကာကေခြပစ(၂)မးထတလပသညကေတြ႕ရရပါသည။ (ေအာကေျခအဖြငႏင ေအာကေျခအပတ) ေအာကေျခအဖြငက အမားအားျဖငမလာကနျပလပရာတြင အသးျပၿပး ေအာကေျခအပတက ေရသေလာငကနျပလပရာတြငအသးျပပါသည။ေကာကေခြမား၏ အရြယအစားသည တစဆငႏင တစဆင အနညးငယကြျပားျခားနားပါသည။ ေအာကပါစာရငးဇယားတြင ၿမ႕၏ ေကာကေခြ အေရာငးဆငႀကး တစဆငမ ရရႏငသညေကာကေခြအရြယအစားမားက ေဖာျပထားျခငး ျဖစပါသည။

Table 4 Price of the concrete rings

Note: Construction means the cost for digging the earth and putting the rings in the pit.

Source: GRET’s survey

ေကာကေခြေရာငးခသညဆငပငရငမား၏ေျပာျပခကအရၿမ႕တစေလာက ေကာကေခြဆငအသစမားေပၚေပါကလာျခငးေၾကာင

Type of

concrete

ring

Dimension

(meter,m)

(diameter x

height)

Quantity Price (concrete ring +

delivery fees) MMK

Price (concrete ring +

delivery fees +

construction fee)

MMK

Close ring 0.5x 0.8 1 7000 -

Close ring 0.7x 0.9 1 11000 -

Open ring .9x 0.3 1 4500 8000

Open ring 0.9x 0.5 1 4500 8000

Open ring 1.2x 0.3 1 10000 15000

Open ring 0.7x0.4 1 4000 7000

32


ေကာကေခြစးပြားေရးသညလညးအၿပငအဆငျဖစလာခသညက ေတြ႕ရရပါသည။ ထ႕ေၾကာင ၎တ႕၏ ထတကနမား ဆြေဆာငမႈရေစရန လအပသညအတြက ပစၥညးအရညအေသြးအာမခမႈ (အရညအေသြးေကာငးေသာ ကနၾကမးမားႏင ဘလပေျမမႈန႕မား အသးျပထားေသာေၾကာင) ၀ယယသမားက one package service ကသ႕ေသာ ထပေဆာငး၀နေဆာငမႈမားေပးျခငး (သယယပ႕ေဆာငမႈႏင ေျမကငးတးေပးသည ၀နေဆာငမႈ)မား ျပလပၾကသည။

Figure 23-Cement ring production site in Magway city

Photo: GRET

ေကာကေခြေရာငးခသ၏ေျပာၾကားခကအရ လအမားစသည ကငးတစကငးအတြက ၆ေခြမ ၁၀ေခြအထ အသးျပၾကသညက သရရပါသည။ ၎ကငးမား၏ ခန႕မနးထထညမာ 1.25 m3 ရသည။ အမေထာငစ၏ အရြယအစားေပၚ မတညကာ ကငးသည ၅ႏစတာမ ခႏငရညရသည။

• Septic tank(ဆားဗစကန)

ဆားဗစကနမားက အခမးသာဆးအမမား သ႕မဟတ စးပြားေရးႏင အဖြ႕အစညးဆငရာ အေဆာကအအ မားတြင ေတြ႕ရရသည။ ဤမလာကနအမးအစားက ၿမ႕ခမားကဆားဗစကန (သ႕မဟတ) ဆပတစကနအေနျဖင သရၾကသည။ ဆားဗစကနက ၿမ႕ခပနးရမားက တညေဆာကၾကသည။ ဆားဗစကန၏အရြယအစားႏင ဒဇငးသညပငရငမား၏ ေငြေၾကး တတႏငမႈႏင ေျမေနရာေပးႏငမႈ အေပၚတြင အေျခခကာကြျပားၾက ပါသည။ ကြငးဆငးေလလာမႈ အတြငးေျဖၾကားသမား၏ ေျပာျပခကအရ မလာလကခသညကန(ပထမန)သည

33


တစခါတစရေအာကေျခတြင အပတမပါသညက သရရသည။ ေနရာအမားအျပားတြငမ ဒတယကန (အၾကညကန)သည ေအာကေျခတြင အပတမပါသညကလညး သရရသည။ ဆားဗစကနမား၏ အထြကေပါကသည ေရ႕ေရေျမာငးႏင ခတဆကထားသညကလညး ေတြ႕ရရပါသည။

• အမသာေၿမကငး

ဤအမးအစားသည ႐းရငးေသာေျမကငးတစချဖစၿပး အနားသတပါ၍ေသာ၎၊ မပါ၍ေသာ၎ ေတြ႕ရရပါသည။ အနားသတပါပါက အသးျပသညပစၥညးမားမာ ၀ါးျခမးျပားမားႏင ကားတာယာ အေဟာငးမားျဖစၾကသည။ ထအနားသတပစၥညးအမးအစားမားသည ေရစမ၀ငႏငၿပးေျမကငးရ အရညမားက မစမထြကေအာင မတားဆးႏငကာ ေျမေအာကေရကလညး ညစညမးေစပါသည။ ထကငးအမးအစားသည အေပၚပငးတြငေသသပစြာ ဖးအပထားျခငးမရသည အတြကေၾကာင ၾကြက(သ႕မဟတ) ယငမားကကငးအတြငးသ႕၀ငေရာကေစႏငကာ ကးစကေရာဂါအႏရာယက တးပြားေစႏငသည။ ၎မလာကန အမးအစားသည အန႕အသကမားကလညး ထြကေစႏငသည။

ထသ႕ေသာဆးကးမားရေသာျငားလညး အမသာေျမကငးမားက မေကြးၿမ႕တြငး အမေထာငစ ၂၀ရာခငႏႈနးနးပါး အသးျပလကရၾကသည။ ေျမကငးက မၾကာခဏ (၁ႏစတာ) အသစျပနလည ျပျပငရသည။ ေျမနရမားၿပကျခငး(သ႕)မးရာသတြင မးေရမားျပညလျခငးေၾကာင အလြနဆငးရ ေသာ အမမားတြင ကငးေရလပါက အသစတစချပလပရန အခကအခရသညက ေတြ႕ရသည။ ဤအေျခအေနေၾကာင အႏရာယရေသာ ကးစကေရာဂါမားပ႕ႏ႕ေစကာ ပတ၀နးကင မားက ညစညမးမႈမားျဖစေပၚေစသည။

� ေၿမေအာကေရညစညမမႈဆးကး

ေအာကပါပအရ မေကြးၿမ႕၏ ေရသးစြမႈအဓကရငးျမစတစခမာတြငးေရျဖစၿပး ေသာကသးျခငး၊ ခကျပတျခငးႏင အျခားေသာ ရညရြယခကမားျဖငအသးျပၾကသည။ ကြငးဆငးေလလာမႈအရ အမေထာငစ(၄၃)ရာခငႏႈနးသည၎တ႕၏ျခတြင ေရတြငးရၿပး အမသာႏငမလမးမကမးတြင တညရသည။

34


Figure 24-Sources of water used by Magway residents


ေအာကပါပတြင အမသာႏင ေရတြငး၏အကြာအေ၀းက ေဖာျပထားပါသည။ ကြငးဆငးေလလာမႈ အတြငး ေနထငသမားသည၎တ႕၏အမသာႏင ေရတြငးအကြာအေ၀းက ခန႕မနးေျပာဆထား ပါသည။

Figure 25-Distance between latrines and tube wells


0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Purified

water/bottle water

Tube well Piped water

supply

Water deliverer River water

Use of water resources

Drinking Cooking Washing and Bathing

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

0-5 m 5-9 m 9-12 m Above 12 m

Horizontal distance between containment and ground water well/pump (in use)

Pits of all types Pits (which has higer risk of ground water pollution)

35


ေအာကပါပတြင အမသာကငး (ေအာကခအပတမပါေသာကန) မားေၾကာင ေျမေအာကေရ ညစညမးမႈ ျဖစစဥက ေဖာျပထားပါသည။ ေျဖၾကားသမား၏ ေျပာျပခကအရ မေကြးၿမ႕၏ ေတာငဘကပငး ျမစအနးတစ၀ကရဧရယာအခ႕သညေျမေအာကေရျပငျမငသည အေနအထား ရပါသည။ ထ႕ေၾကာင ၎ဧရယာတစ၀ကတြင ေျမေအာကေရညစညမးမႈ အႏရာယမာ အလြနျမင ပါသည။ ေျမေအာကေရအတြငးပ႕ႏ႕မႈေၾကာင ေျမေအာကေရ အရငးအျမစက အႏရာယျဖစေစကာ ထကငးမားမတဆင ေရာဂါျဖစေစႏငေသာ အညစအေၾကးမားသည ေရအရငးအျမစရရာသ႕ သယေဆာငသြားသည။ ထျဖစစဥေၾကာင မေကြးၿမ႕တြင ေျမေအာကေရက သန႕စငမႈမျပလပပ ေသာကသးသမားသည ေရေၾကာငျဖစပြားေသာ ကးစကေရာဂါမားက ရရေစႏငသည။

Figure 26-Pollution of the water table by a pit latrine

Source : Memento de l’assainissement (GRET, 2017)

နညးစနစကကၾကညလင ၿမ႕၏အလယပငးရ ေျမေအာကေရျပငသည နမသညက ေတြ႕ရရသည။ ဤအခကသည သတထားဖြယရာအခကျဖစၿပး ၀ါရငေျမတးသမားတစေယာက၏ ေျပာၾကားခက အရ ေပအနညးမကငးတေသာအခါကငးအတြငးေရမားစမ၀ငလာေၾကာငး ထသ႕စမ၀ငလာသည အပငးမားက တညးခအေဆာငမားရရာၿမ႕၏ဗဟတြငေတြ႕ရရေၾကာငး လြနခေသာ အခနမားက ၎ေနရာမားတြင ထကသ႕ မျဖစေၾကာငး သရရပါသည။

36


2.2 ပငမေရဆးသယေဆာငသညစနစ (၂) ခ၏ အဓကလပငနး

ၿမ႕တြငျပညေတာသာ အေဆာကအအေဟာငးႏင ၿမ႕နယေဆး႐မထြကရသည ေရဆးမားက သယေဆာငသည အဓကေရဆးပကစနစ (၂)ခရပါသည။ ၎ေရဆးလငးမားက ၁၉၅၈-ခႏစတြင ျပညပမပညာရငမားက ဒဇငးေရးဆြထားသညဟ သရထားေသာလညးတကေသခာသည သတငး အခကအလကမား မရသညက ေတြ႕ရရပါသည။

Figure 27-Location of the Pyi Daw Tar and Regional Hospital Sewerage discharge points

Source: GRET

ျပညေတာသာ အေဆာကအအေဟာငးတြင ေရဆးပကစနစမား ခတဆကထားေသာ အခနးေပါငး၂၄၄ခနး ရပါသည။ ေရဆးပကစနစက ၿမ႕ျပအးအမဖြ႕ၿဖးတးတကေရးဥးစးဌာန (DUHD)မ၀နထမး (Operation)တစဥးမလညပတေအာင လပေဆာငပါသည။ ေအာပေရတာသည

37


ကနဥးျဖစသည အဓကသေလာငကနမ အညစအေၾကးအနညကနမားသ႕ မလာအညစအေၾကးမား စြန႕ထတႏငရနတစေန႕လင ႏစႀကမ အငဂငျဖငတြနးပ႕ရသည။ ေနထငသမားသည တစလတစခါ ၂၅၀ကပ(ခန႕မနးေျခUSDေဒၚလာ0.18)သာ သန႕ရငးစရတအျဖစ ေပးေဆာငရသည။ ၎တြင ၀နေဆာငမႈမားျဖစသည ေရဆးစြန႔ပစမႈႏင အမႈကသ႐ကအညစအေၾကးသမးဆညးမႈပါ၀ငပါသည။

ကြငးဆငးေလလာမႈအရ အဓကသေလာငကနမားသည အမေထာငစမားမေရဆးမားက ေျမဆြ အားျဖင သမးဆညးေပးသည။ ၎ကနသည စလငဒါပစ ကနအဖြငျဖစၿပး ထထည 2057 m3 ရပါသည။ ကနမား၏သးပႏစပမာ ေျမေအာကတြင ျမႇပႏထားၿပး ကနရသညမားကေျမေပၚတြင တညေဆာကထားသည။ ၎ကနက ကာယလပသားမားျဖင ၂၅ႏစ (သ႕) ၃၀ႏစ တစခါ သန႕ရငးေရး ျပလပသညက သရရပါသည။ အမမား၏ အဓက မလာကနေပါက သ႕မဟတ သေလာငကနႏင ခတဆကထားေသာ ေရဆးပကမား ပတေနေသာအခါ အလပသမားမားသည ၎ပကလငးမားထသ႕ ေရမားထးသြငး၍ သန႕ရငးမႈျပလပၾကပါသည။ ထသေလာငကနမ တဆငမလာအညစအေၾကးမား (အထးသျဖငအရညမား)က ၂နာရၾကားတစခါစပထတေပးၿပး စကပးေရး႐း ေနရာေဟာငးရရာ မလာအညစအေၾကး အနညကနထသ႕ေပးပ႕သည။

Figure 28-The primary main collection tank of Pyi Daw Tar housing sewer system

Photo: GRET

ဤေနရာတြင ကနႏစကနတစဆကတညးထားရၿပး ပထမကနျပညလပါက ဒတယကနရရာသ႕ သြားေစသည။ ထ(အညစအေၾကးအနညကနမား၏ အရြယအစားမားက ေသခာမသေသာလညး ျပညေတာသာ ေရဆးလပငနး လညပတသ၏ေျပာၾကားခကအရ ၎တ႕တစခစသည ထထည

38


အားျဖင 834m3ပတလညရသညက သရရပါသည။ အနညကနႏစကနစလးသည ထက၀ကမာ ေျမေအာကတြင ျမပႏထားၿပး ကနတစ၀ကမာေျမေပၚတြငတညေဆာကထားသညက ေတြ႕ရရ ပါသည။ ထ႕ေနာကသန႕စငၿပးသား ေရဆးမားသည နးစပရာ ေျမာငး (ၿမ႕လယေခာငး) အတြငးသ႕ စးဆငးကာဧရာ၀တျမစတြင အဆးသတသည။ ၾကာေဟာငးၿပျဖစေသာ နညးစနစေၾကာင သန႕စငမႈ အပငးမာလညး စြမးေဆာငရည အလြနကဆငးပါသည။ (အနညကသည အခနသည မလေလာက စသညျဖင) အနညကနမားအနးေနထငသမား၏ ေျပာၾကားခကအရ ေရဆးမားက ေျမာငးအတြငး သ႕ လႊတသညအခါတြင အန႕အသကမား အလြနျပငးေၾကာငး သရရသည။

ေဒသဆငရာေဆး႐၏ ေရဆးစနစက စစေဆးျခငး မျပလပခပါ။ သ႕ေသာလညး ျပညေတာသာ မလာပကလငးစနစ ေအာပေရတာ၏ ေျပာၾကားခကအရ ေဆး႐၏မလာပကလငးစနစသည အေဆာကအအေဟာငးတစခ (ျပညေတာသာတြငတညရ)၏ စနစႏင တညေသာလညး အနညကန မာ တစခသာရပါသည။ အနးတစ၀ကတြင ေနထငသမား၏ ေျပာၾကားခကအရ ေဆး႐ရ ကနသည ေရဆးမားက တစပတလင ႏစႀကမ(သ႕)သးႀကမ စြန႕ထတၿပးျပညေတာသာရကနမာ ေန႕တငးနးပါး စြန႕ထတေၾကာငး သရရပါသည။ ေနထငသမားေျပာၾကသညမာ ေဆး႐ကန၏ ေရဆးစြန႕ထတ မႈသညအန႕အသကအလြန ဆး၀ါးၿပး ေျမာငးအတြငးသ႕ စြန႕ထတခနတြင ထအန႕က ခႏငမႈ မရေၾကာငး သရရပါသည။

Figure 29-Sedimentation tank of Pyi Daw Tar Housing Unit (left) and of the Regional Hospital

(right)

Photo: GRET

ျပညေတာသာအေဆာကအအတကခနးေဟာငးမားႏငေဒသဆငရာ ေဆး႐မထြကရေသာ ေရဆး မားသည သန႕စငမႈမရဘ ဧရာ၀တျမစအတြငးသ႕ စြန႕ပစၾကရာ မေကြးၿမ႕ ေနထငသ အခ႕သည ၎ျမစေရက ေသာကသးမႈႏင ခကျပတရာတြင အသးျပၾကသျဖင သတထားရမညျဖစပါသည။

39


2.3 မလာစြန႔ထတၿခငး � လပငနးလညပတမႈ မေကြးၿမ႕တြင မလာစပထတသည ၀နေဆာငမႈပစႏစမး ရပါသည။ မေကြးၿမ႕နယ စညပငသာယာေရး ေကာမတ (TDC)မပစတက လပေဆာငေပးေသာ စကအားျဖင မလာစပထတ ေသာ၀နေဆာငမႈႏငျပငပမလာကငးတးလပသားမားမလပေဆာငေပးေသာလအားျဖငမလာဖယရားေသာ၀နေဆာငမႈ (၎တ႕သညမေကြးၿမႈ႕နယ စညပငသာယာေရးေကာမတ (TDC) မ အလပသမား မား (သ႕မဟတ) အျခားအလပသမားမားျဖစႏငသည။)

• စနစတက ၀နေဆာငမႈေပးၿခငး

မေကြးၿမ႕နယစညပငသာယာေရးေကာမတ (TDC) သညသာလင ၿမ႕၏ တရား၀င မလာစပထတသည ၀နေဆာငမႈေပးသည အဖြ႕အစညး ျဖစသည။ ၎သည မေကြးၿမ႕တြငသာ ၀နေဆာငမႈေပးသည မဟတဘ မငးဘးၿမ႕ကသ႕ အနးတစ၀ကတြင ရေသာၿမ႕မားကလညး ၀နေဆာငမႈေပးသညက ေတြ႕ရသည။ မေကြးၿမႈ႕နယ စညပငသာယာေရးေကာမတ (TDC)၏ ၀နေဆာငမႈလပငနး အေထာကအကသညအေျခခ ေတာငးဆခကအရ ျပလပေပးၿပး အေၾကာငး ၾကားထားသည ရကမႏစရက(သ႕မဟတ) သးရကေျမာကတြင ၀နေဆာငမႈ ေပးပါသည။ ျခြငးခက အေနျဖင အခ႕ေသာ ရာထးျမငမားသည အစးရ႐းပငးဆငရာ အမမားႏင အဖြ႕အစညးမားမာ (ဥးစားေပးခရ၍) မၾကာခဏ အခမျပလပေပးသည။

ထမလာစပထတမႈက ျပလပရနအတြက မေကြးၿမႈ႕နယ စညပငသာယာေရးေကာမတ (TDC) တြင လတာ၅၀၀ ဆန႕၀ငသည တ႐တမလာစပထရပကား ႏစစးရသညက ေတြ႕ရရသည။ ၎တ႕အနက တစစးမာအလြနေဟာငးေန၍ကနတစစးမာလြနခေသာတစႏစက ၿမ႕နယအစးရ၏ မတညရနပ ေငြျဖင၀ယယထားျခငးျဖစသည။ မေကြးၿမ႕နယ စညပငသာယာေရးေကာမတ (TDC)၏ ေျပာၾကားခကအရ ၀နေဆာငမႈလအပခကမာအလြနနညးပါးသျဖင ေဟာငးေနသည ထရပကား ကသာ အသးျပၿပး အသစကမ အသးျပေနခနအတြငး ပကစးယယြငးမႈမားျဖစမညက မလလား သျဖင သးစြမႈမျပသညက သရရပါသည။

ထရပကားႏစစးလးတြငနညးစနစပငးဆငရာကန႕သတခကမားျဖစသညအားေပာေသာ စပအား ႏင တေသာစပပကမားရသျဖင မေကြးၿမႈ႕နယ စညပငသာယာေရးေကာမတ (TDC) သည ထပေဆာငး အပ စပစကေမာတာအေသးစား (ေအာကပါပတြင ၾကည႐ႈပါ။)က အသးျပရပါသည။

ထကသ႕နညးပညာပငးဆငရာစနေခၚမႈမားေၾကာငမေကြးၿမႈ႕နယ စညပငသာယာေရး ေကာမတ (TDC)၏ ထရပကားမားသညမလာကနမားမ မလာအညစအေၾကးအရညအပငးကသာ စပထတ ေပးႏငၿပး မလာကနမားႏငခတဆကရန ေ၀းကြာသည ေနရာမားကလညး ၀နေဆာငမႈ မေပးႏငပါ။

40


ထရပကား၏သေလာငကန ၀ငဆႏငမႈ(ထထည)မာလညး နညးပါးသျဖင မလာစြန႕ပစရာေနရာသ႕ ၂ ေခါက(သ႕) ၂ေခါကထကမနညး သြားေရာကရပါသည။ အကးဆကအေနျဖင ၀နေဆာငမႈ လပငနးမာလညး အရညအေသြးနမကသြားၿပး မေကြးၿမႈ႕နယစညပငသာယာေရးေကာမတ (TDC) ၀နေဆာငမႈ ေတာငးဆခကမားလညး ေလာကလာသည။

Figure 30-Workers connecting the small suction pump to the pipe of vacuum truck for

desludging

Photo: GRET

41


Figure 31-TDC old 500-liter vacuum truck being loaded with the faecal sludge

Photo: GRET

မေကြးၿမ႕နယစညပငသာယာေရးေကာမတ (TDC)၏ သန႕ရငးေရးအဖြ႕သည မလာစပထတသည လပငနး၏ ေခါငးေဆာငျဖစေသာလညး ၎တ႕ႏင ဆကႏြယေသာ တရား၀ငမတတမး၊ ေဒတာ အခကအလကႏင ေစာငၾကညေလလာမႈမား မရသညကေတြ႕ရရပါသည။ သန႕ရငးေရးအဖြ႕၏ ေခါငးေဆာငျဖစသသည ေဖာကသညမားထမ ေအာဒါမားလကချခငး၊ လပငနးကအလပသမား မားႏင အခနဇယားဆြျခငး အစရသညမားက ဥးေဆာငေဆာငရြကသည။ သန႕ရငးေရးအဖြ႕ ေခါငးေဆာငသည အလပသမားမားက လပငနးမားလပေဆာငႏငရန အခနဇယားဆြေပးသည ထရပကားေမာငး သမားမားက သတငးေပးသည။ လပငနးခနစတငသညမာ အမားအားျဖင ညေန၅နာရမ စတငၿပးည ၁၁နာရ (သ႕မဟတ) ၁၂နာရ (သြားရသည ခရးစဥ အေရအတြကေပၚ မတည၍) ၿပးစးသည။ ေအာကတြငေဖာျပထားေသာပမာ - လပငနးစဥလမးေၾကာငးႏင TDC (၀နေဆာငမႈေပးသ)ႏင ေဖာကသည(မေကြးၿမ႕ေနထငသမား)ၾကား အဖးအခ ေကာကယမႈက ေဖာျပထားျခငးျဖစသည။ (တရားမ၀င၀နေဆာငမႈေပးသမားႏင ေဖာကသညမားလညး ပါ၀င ပါသည။)

42


Figure 32-Process of service order and fee payment for Desluding in Magway


• (တရားမ၀င) ၀နေဆာငမႈေပးသမား

ျပငပမတာ၀နရသမားသည လအားျဖင မလာစြန႕ပစဖယရားျခငးက ျပလပၾကသည။ ထျပငပမ တာ၀နရသမားသည တစခါတရတြင မေကြးၿမ႕နယစညပငသာယာေရးေကာမတ (TDC)၏ ၀နထမးမား ျဖစၾကၿပး အထးသျဖငၾကရာ ကပနးအလပမားက မခေနရသည ေန႕စား အလပသမားမား ျဖစၾကသည။ ၿမ႕တြငးေနထငသမားႏင ျပငပလပသားမားက ေမးျမနးစစမးမႈမား အရ ၎တ႕ထမ အခ႕မာ ၿမ႕တြငေနထငၾကၿပး အခ႕မာ အနးတစ၀က ေကးရြာမားမ လာေရာက လပကငသမား ျဖစၾကသည။

မေကြးၿမ႕နယ စညပငသာယာေရးေကာမတ (TDC)၏ ၀နေဆာငမႈမာ နညးစနစပငးဆငရာ ကန႕သတခကမား (မလာကနမားမ မလာအညစအေၾကး အရညမားကသာ စပထတေပးျခငး) ရသျဖင ၿမ႕တြငးေနထငသမားသည ၎တ႕၏ မလာကနလး၀ရငးလငး သြားေစရန အလ႕ငာ တရားမ၀ငလပသားမားက ငားရမးၾကသည။

တရားမ၀ငမလာသန႕ရငးေရးလပသားတစဥးေျပာၾကားသညမာအလပသမားမားသညမလာကနအတြငးသ႕၀ငကာ မလာမားက ပးမားျဖင ခပထတေပးရသည။ လေလာကေသာ ေနရာလြတ

43


ရပါက ေျမကငးတစကငးတးၿပးထမလာအညစအေၾကးမားက ေျမျမႇပသည။ ဤသ႕ ျပလပျခငး သညလညး ေျမမကႏာသြငျပငအေနအထားအရ ေျမေအာကေရက ညစညမးေစသည။ ေနရာလြတ မရပါက မလာအညစအေၾကးမားက ေရလကနတစခတြငထညကာ ၿမ႕၏ေျမျမႇပရာေနရာသ႕ အမနတကယ စနစတကစြန႕ပစသညမာလညး တကေသခာမႈမရသညက ေတြ႕ရရပါသည။ အလပသမားမားသည မလာကနမ မလာအညစအေၾကးမား ရငးလငးမႈႏင စြန႕ပစမႈအပါအ၀င လပအားခက ပတျပတျဖင ယပါသည။ မလာအညစအေၾကးမားကေျမကငးတြင ျမႇပမညဆပါက မလာကငးတသမားမားက မလာသန႕ရငးမႈမျပလပခငေန႕ပငးတြင ေျမကငးတးထားၿပး ညပငးတြင လပငနးက လပေဆာငပါသည။ လအားျဖင မလာသနရငးျခငးသည ပမနေစးႏႈနးဟ၍ မရပါ။ မလာသန႔ရငးေရး သမားမားႏင အမေထာငစမားမ ေျပာၾကားခကအရ မလာကနအရြယအစားႏင ကန၏အကြာအေ၀းေပၚ မတည၍ ေစးႏႈနးမာ 20000 MMK မ 300000MMK အထ ေျပာငးလ သညက သရရပါသည။ အလပသမားမားႏင ေမးျမနးစစမးမႈမားမအရ လအားျဖင မလာသန႕ရငး ရာတြင အကာအကြယ ၀တစမား မပါရၾကသညက သရရပါသည။ အလပသမား မားမာ တစခါတစရ တြင အရကေသာကရန လအပၿပးအရကေသာကၿပးမ မလာကန အတြငးသ႕ သြားႏငရနႏင အန႕အသကမားက ခႏငရညရရန(aestheticproblems)အတြက ျဖစသည။ လအမားစသည လအားျဖင မလာသန႕ရငးေရး လပရနအတြက တရားမ၀ငလပသားမားက သငယခငးမားႏင အမနးခငးမားမတစဆင ငားၾကသည။ တစခါတစရတြင မေကြးၿမ႕နယ စညပငသာယာေရး ေကာမတ (TDC) မလညး ေဖာကသညမားက လအားျဖင မလာသန႕ရငးမႈျပရန ေတာငးဆလာပါက ၎တ႕၏ မလာသန႕ရငးေရးသမားမားက ခတဆကေပးသည။ သ႕ေသာ မေကြးၿမ႕နယ စညပငသာယာေရးေကာမတ (TDC)သည၎စးပြားေရးႏင ပတသကၿပး ထအဆငမ လႊ၍ ပါ၀ငမႈမရပါ။ မေကြးၿမ႕နယစညပငသာယာေရးေကာမတ (TDC)ေျပာၾကားသညမာ တရားမ၀င လပသားမားမလာသန႕ရငးမႈျပေနသညကေတြ႕ရပါက ထလပသားမား မလာသန႕ရငးေရးျပလပၿပး မလာအညစအေၾကးမားက စနစတက ကငတြယ ေျဖရငးရန သတေပးေျပာၾကားပါသည။

� မလာသန႔ရငးေရးအတြကလအပခကမား ႐းႏငျပငပလပသားမား၏ ေဖာျပခကအရ မလာသန႕ရငးေရးအတြက ေတာငးဆမႈမာ အလြန နညးသည။ မေကြးၿမႈ႕နယစညပငသာယာေရးေကာမတ (TDC)၏ေအာပေရတာမား (လပငနး လညပတသမား)မေျပာၾကားခကအရ မေကြးၿမႈ႕နယစညပငသာယာေရးေကာမတ (TDC) သည မလာသန႕ရငးေရးလပငနးက တစပတလင ေျခာကအမ(ႏစစဥမေကြးၿမ႕တြငရေသာ အမစစေပါငး ၏ ၂ရာခငႏႈနးသာလင)ကသာ လပေဆာငရပါသည။

44


Figure 33-Faecal sludge management practices of households in Magway


ေအာကပါဇယားတြငျပထားသညမာ အမေထာငစမား၏၂ရာခငႏႈနးသာလင ၎တ႕၏ မလာကန ျပညပါက မေကြးၿမႈ႕နယ စညပငသာယာေရးေကာမတ (TDC) ၏ ၀နေဆာငမႈက ေတာငးဆ ၾကသညက ေတြ႕ရပါသည။ ကြငးဆငးေလလာမႈ အရ အမေထာငစမား၏ ၁ရာခငႏႈနးေလာကသာ လအားျဖင မလာသန႕ရငးသည ၀နေဆာငမႈက အသးျပၾကသည။

Figure 34-Faecal sludge management practices of commercial users in Magway


31%

6%

62%

2%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Desludge Make a new pit It was never full Take out the liquid into the front drain

Pe

rce

nta

ge

FSM practices by commercial users

Desludge Make a new pit It was never full Take out the liquid into the front drain

45


၆၀ရာခငႏႈနး အမေထာငစမားႏင စးပြားေရးလပငနးရငမားသည ၎တ႕၏ မလာကနမားမာ ဘယေသာအခါမ မျပညေၾကာငးက စတ၀ငစားဖြယရာ မတသားရပါသည။ ထအခကက နားလည သေဘာေပါကရန အလ႕ငာပတသကဆကႏြယေသာျဖစစဥမား (မလာကနမား၏ အမးအစားႏင အေျခအေန (သ႕မဟတ) အမေထာငစမားက ၎တ႕ကမျပညေအာင ကာကြယ တားဆးသည အခကစသညျဖင)က ကြငးဆငးေလလာမႈအတြငး စစေဆးခပါသည။ ေအာကပါ ဇယားတြင မလာကနအမးအစားႏင ကနမျပညျခငးၾကားတြင ရငးလငးေသာ ဆကႏြယမႈ မရေၾကာငး ေတြ႕ရရ ပါသည။ ေလလာစစေဆးမႈအရကငးမားသညေရမလသျဖင မလာကနရ မလာ ေရဆးမားသည ေဘးပတ၀နးကငသ႕ စမယသညအခကက ေတြ႕ရရပါသည။ (နရမား(သ႕မဟတ) ေအာကေျခက အနားသတပတထားေသာလညး)

Figure 35-Different types of containments which never get full


မလာကငးအမားစ မညသညအခါမ မျပညသညအေၾကာငးျပခကတစခမာ သန႕စငခနး၏ သကတမးျဖစသည။ အမနအားျဖင ေျဖၾကားသမား၏ တစ၀ကနးပါးထမ သတငးအခကအလကမား မရရပါ။ (ျဖစႏငသညမာ ၎တ႕သည အမကအငားထားထားျခငး (သ႕မဟတ) ေျမကငးမား တးခနတြင ေနထငသမားမရချခငး) လး၀ျပညလမႈမရသညမလာကနမား၏ ၃၅ရာခငႏႈနးသည သကတမး ၁ႏစမ၅ႏစအထရေၾကာငး ေတြ႕ရရပါသည။ ေအာကတြငေဖာျပထားသည ဇယားအတငး

25%

36%

11%

16%

12%

Types of containment (never gets full since its construction)

Septic tank

Cement box or ring unlined at the bottom

Cement box or ring lined at

the bottom

Pit lined with bamboo/

wooden wall ring or layer

Unlined pit (just a ground

hole)

46


ရာခငႏႈနးမ သန႕စငခနးသကတမးအရ ေလာကသညက ေတြ႕ရရသည။ သန႕စငခနးသကတမး ၾကာလာသညအေလာက ျပညလမႈမရသည ကငးမား၏ ရာႏႈနးမာလညး ကလာေလျဖစပါသည

Figure 36-Life spam of the toilets which never get full


� ဇ၀ကမၼ မလာေခဖကမႈန႕(Biopowder) အသးျပမႈ

အျခားစတ၀ငစားဖြယေတြ႕ရမႈတစခမာ ၄၁ ရာခငႏႈနးရေသာ “လး၀မျပညလသည မလာကန အသးျပမႈမား” သည မညသည မလာကနအမးအစားျဖစျဖစ ၎တ႔သည ကနထသ႔ biopowder (မလာေခဖကသည အမႈန႔)မား ထညၾကသည။ ေအာကပါဇယားတြင အသးျပႏႈနးကြျပားပက ေဖာျပ ထားသည။ အခ႕လမားသည biopwderက တစႏစတြင ႀကမဖနမားစြာ ထညၾကၿပး အျခားေသာသမားမာ တစႏစတတြင တစခါ(သ႔)တစႏစအထကတြင တစခါႀကမေရ နညးနညး အသးျပၾကသည။

35%

9%

5%3%4%

44%

Life time of the toilet which was never full

1-5 years

6-10 years

11-15 years

16-20 years

21-55 years

N/A

47


Figure 37-Frequency of biopowder application


ဇ၀ကမၼ မလာေခဖကမႈန႕ (Biopowder) သည (မလာအညစအေၾကးထထညေလာခ သညအမႈန႔) အျဖစ ပ၍ သၾကၿပး မေကြးၿမ႕၏ ေစးကြကတြင အလြယတက ရရႏငသည။ ဇ၀ကမၼ မလာ ေခဖကမႈန႕ (Biopowder) အသးျပသည ေျဖၾကားသ တစ၀ကသည ၎တ႔ကအေရာငးေအးဂင မားက လစဥလာေရာကေရာငးခသြားေၾကာငး သရရပါသည။ ေျဖၾကားသမားမ ဇ၀ကမၼမလာ ေခဖကမႈန႕ (Biopowder)ေစးဆငႏင ကမၸဏ၏ အမးအမညဆယခေလာကရေၾကာငး သရရ ပါသည။ အခ႕လမားသညဇ၀ကမၼ မလာေခဖကမႈန႕ (Biopowder)က ေဆာကလပေရးပစၥညး အေရာငးဆငမားမလညး ၀ယယၾကသည။ စစမးေမးျမနးမႈမားအရ အခ႕ေသာ ဇ၀ကမၼ မလာ ေခဖကမႈန႕ (Biopowder) အမးအစားမားသည အကးသကေရာကမႈမရဘ တစခါတစရတြင မလာအညစအေၾကးထထည ပမာဏက ျမငတကေစႏငေၾကာငး သရပါသည။

ေနာကဆးတြင မလာကနမားအဘယေၾကာငျပညလမႈ မရသညကအေၾကာငးျပခကမားျဖင ရငးျပ ထားပါသည။

၎တ႔၏၀ငဆမႈပမာဏာႏင အသးျပသည အေရအတြက ဥပမာ (ႀကးမားေသာမလာကနႀကးက မသားစငယမားက အသးျပျခငး) (သ႔မဟတ)ေျမဆလႊာ၏ သဘာ၀(သဆနေသာ ေျမအမးအစား သည ေရစပႏငမႈျမငမားၿပးမလာကနေအာကေျခအဖြင (သ႔) ေရစမႏငေသာ နရမားေၾကာင ထြကရ ပ႕ႏ႔လာသည ေရဆးမားက စပယျခငး) ထအခကအလကမားကမ ရငးလငးအကျဖတ မေလလာ ခေၾကာငး ေတြ႕ရရပါသည။

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

Once in 2 to 3

months

Once in every six

month

Once in a year Once in more

than 1 year

Others

Frequency of Biopowder addition into Households' toilets in Magway

48


� ေငြေၾကးတတႏငမႈႏင မလာဖယရားသည ကနကစရတ

အထကတြငေဖာျပခသညအတငး မလာအညစအေၾကးဖယရားျခငးအတြက ေတာငးဆမႈမာ အလြန နညးၿပး အမေထာငစအမားစ( ၀ ရာခငႏႈနးေလာက)က လကရအသးျပသည ကငးျပညပါက ကငးအသစက ျပလပၾကပါသည။ (ပမန မလာအညစအေၾကး ဖယရားသည စရတမာ ေကာကေခြကငးအသစတစခ ျပလပသညထက နညးေသာလညး ကငးအသစသာ ျပလပ ၾကသည။) (မလာအညစအေၾကးဖယရားသည၀နေဆာငမႈ ေစးႏႈနးမာေျပာငးလေသာလညး) အခ႕ေသာ အမေထာငစမားသည ၀နေဆာငမႈ ေပးသမားထမျမနဆနေသာ အေၾကာငးျပနခက တ႔ျပနခကရရန ခကခေသာေၾကာင မမတ႔ဘာသာ မလာကငး၊ သန႔စငခနး အသစက ျပလပ ၾကသည။ ၀ငေငြနညးပါးေသာ မသားစမားအေနျဖင ၎တ႔ထမာ အခ႕ေသာသမားသည မလာအညစအေၾကးစြန႔ပစဖယရားရန ေငြေၾကးမတတႏငသျဖင ကငးျပညသညအခါ ပပါအတငး ထားသညက ေတြ႕ရရပါသည။ (ေအာကတြငၾကည႐ႈပါ။)

Figure 38-Shared toilet with a full pit using by low income families

Photo: GRET

2.4 သယယပ႔ေဆာငၿခငးႏငစြန႔ပစၿခငး

မေကြးၿမ႕နယစညပငသာယာေရးေကာမတ (TDC)သညမလာအညစအေၾကးမားက သမးဆညးၿပး ေနာက ၿမ႕၏ အေနာကေျမာကဘကတြငရေသာ အမႈကစြန႔ပစသညေနရာသ႔ သယေဆာင သြားသည။ ထအမႈကစြန႔ပစရာေျမေနရာသညၿမ႕မ ထြကရေသာအမႈကသ႐က မားကစြန႔ပစေသာ ေနရာျဖစၿပး အမႈကေကာကသမားမား အမႈကပးမားမ ျပနလညေရာငးခႏငမည ပစၥညးမားက

49


ရာေဖြစေဆာငးရာေနရာလညးျဖစပါသည။ အမႈကစြန႔ပစရာေျမသည အမႈကေကာကသမားမား၏ ကနးမာေရးက အႏရာယျဖစေစႏင႐တငမကပ အနးတစ၀ကတြငရေသာ ျမစေခာငးမားႏင ေျမေအာကေရကပါ ညစညမးေစႏငသည။ ၎သည တရစၧာနမတဆင ကးစကတတေသာ ေရာဂါ မားကလညး ပ႕ႏ႔ေစပါသည။

ျပငပ(လအား)လပသားမားျဖင မလာဖယရားၿပးေနာကတြင ထမလာအညစအေၾကးမားက မညသညေနရာတြငစြန႔ပစခသညႏင ပတသက၍တကေသခာေသာအခကအလကမရသညက ေတြ႕ရရပါသည။ အထကတြငေဖာျပခသညအတငး ျပငပမလာသန႔ရငး ေရးသမားတစဥးမ ေျပာၾကား သညမာ မလာကနအနးတ၀ကတြငကငးတးရနေနရာလြတမရပါက မလာအညစအေၾကး မားက အမႈကစြန႔ပစရာ ေနရာသ႔သြားေရာကစြန႔ပစၾကေၾကာငး သရခရသည။ ထလကေတြ႕ကငသး မႈမာ ေမးခြနးထတစရာ ျဖစေနၿပး မေကြးၿမႈ႕နယစညပငသာယာေရးေကာမတ (TDC)မေျပာၾကားသညမာ ျပငပ မလာသန႔ရငးေရးအလပသမားမား (TDCမမဟတသည အလပသမားမား)သည မလာအညစ အေၾကးမားက စနစတကကငတြယ ေျဖရငးမႈမရဟ ေျပာၾကားထားသည။ သ႔ေသာလညး အမန တကယ လကေတြ႕ကငသးမႈမားႏငပတသက၍ သတငးအခကအလကမားလး၀ မစေဆာငးမ သညက ေတြ႕ရရပါသည။

Figure 39-TDC truck dumping faecal sludge at the waste dumping site

Photo: GRET

50


Figure 40-Aerial view of the location of Waste dumping site of Magway City

2.5 သန႔စငၿခငးႏင ၿပနလညအသးၿပၿခငး

မေကြးၿမ႕တြင မလာအညစအေၾကး သန႔စငမႈစနစမရ၍ ၎အညစအေၾကးမားသည ပတ၀နးကင အတြငးသ႔မသန႔စငဘေရာကရသြားသည။(အထကတြငေဖာျပခသညပငမေရဆးသယေဆာငသည စနစ(၂)ခသည အလြနအေျခခ ကသည စနစျဖစပါသည။)

ျပနလညအသးျပမညဆပါက မလာအညစအေၾကးမားသည ဥးစြာ ေျမၾသဇာအျဖစ စပစၿခ မားႏင ဟငးသးဟငးရြကၿခမားတြင အသးျပခၾကသည။ လယသမားမားႏင ၀နေဆာငမႈေပးသမား၏ ေျပာၾကားခကအရ ၎လပငနးေဆာငတာမားသည ယခအခါတြင ဆကလက၍ မလပေဆာငေတာ သညက သရရပါသည။

ကမ႓ာတစ၀မးအရ မလာအညစအေၾကးမားသည အမႈကစြန႔ပစေနရာ(သ႔)ေရေျမာငးမ တစဆင ျမစထသ႔(သ႔) မလာကနမားမ တက႐က ယစမပ႕ႏ႔မႈေၾကာငေျမလႊာအတြငးသ႔ စသျဖင အဆးသတ သြားၾကသည။ ေနာကဆးတြငမအေပၚတြငတငျပခသညအတငး အမသာမအညစအေၾကးစြန႔ပစမႈက ကငသးေသာ ရာခငႏႈနး အနညးငယရသည။ လမားကေလးငယမား၏ အညစအေၾကးစြန႔ပစမႈ

51


သကႀကးရြယအမားႏငနာမကနးျဖစသမား၏ အညစအေၾကးမားသည ေနာငတြင ပတ၀နးကင က ညစညမးေစႏငသည။

3. ပမေကာငးမြနေသာ ပတ၀နကငးေကာငးဖနတးၿခငး 3.1 ၿမ ႔နယစညပင၏ မလာအညစအေႀကးစမခန႔ခြၿခငး ဖြ႔စညးပ

မလာအညစအေၾကး ဖယရားမႈလပငနးေဆာငရြကသမား (TDC) သန႔ရငးေရးအဖြ႕ႏင ျပငပမ မလာ သန႔ရငးေရး လပသားမား)သည မေကြးၿမ႕ FSM က႑၏ လကရ အႀကးပငးမား ျဖစၾကသည။ သ႔ေသာလညး တရား၀ငလပငနးေဆာငရြကသ (TDC) မားအတြက လပငနးမာ စနစတက (သ႔) စာရြကစာတမးပစ မျဖစသညကေတြ႕ရရပါသညတာ၀နအမားစမာသန႔ရငးေရးအဖြ႕ေခါငးေဆာငမ ပပးကညၿပး အမႈကသ႐ကစမခန႔ခြမႈ စးပြားေရးလငစင လပငနးမား ေျမျမႇပသၿဂလခြငျပမႈ(Grave yard permission) ႏင အျခားလပငနးမားကပါ ဥးစးဥးေဆာငျပသည။

ေအာကပါပတြင ေဖာျပထားသညမာ မလာအညစအေၾကး သမးဆညးမႈအတြက သန႔ရငးေရး အဖြ႕၏ ဖြ႕စညးပဇယား သယယပ႔ေဆာငသညလပငနးရင မေကြးၿမ႕နယစညပငသာယာေရးေကာမတ (TDC)တြင လပငနးအတြငးပါ၀ငေသာ ၀နထမးမား၏ လကရတာ၀နယမႈ အပငးမားျဖစပါသည။

၎တ႔၏ ေန႔စဥလပငနးတာ၀နမားက သရနားလညျခငးျဖင FSMသည မေကြးၿမ႕နယ စညပငသာယာေရးေကာမတ (TDC)အတြက အသအမတျပသညအရာ(သ)႔က႑ မဟတေသာ ျငားလညး ၎၏သန႔ရငးေရးအဖြ႕မာ အမနတကယ တာ၀နယရမညျဖစသည။ စရတေငြ၏ ၁၇ရာခငႏႈနးက လပငနးအတြက ေကာကယၿပးလပငနးအခြနအျဖစ မေကြးၿမ႕နယစညပင သာယာေရး ေကာမတ (TDC)သ႔ ေရာကရေသာလညး မေကြးၿမ႕နယ စညပငသာယာေရး ေကာမတ (TDC)၏ အျခားဌာနမားက လပငနးစမခန႔ခြမႈ အပငးတြင ပါ၀ငမႈ မရပါ။

52


Figure 41-Organization chart of TDC Cleansing division in relation to the FSM service


Table 5 Current roles and responsibilities of TDC FSM service providers


3.2 တာ၀နရသမား၏ အခနးက႑အေၿခၿပေၿမပ

ၿမ႕တြငလပေဆာငသည အကျဖတေလလာမႈက အေျခခကာေအာကပါပတြငျပထားသညအတငး မေကြးၿမ႕၏ ေရဆးစြန႔ပစမႈတြင ပါ၀ငေဆာငရြကၾကေသာအႀကးပငးမား၏ တာ၀နကသရရပါသည။

Actor Responsibilities

Head of Division

• Receiving and managing the orders

• Informing the staff about the orders

• Managing the Finance and other logistic

• Managing the maintenance of the truck

Truck Driver

• Coordinating with both Head of Department and

Emptying workers (to serve the orders to the houses)

• Managing the routes and pre-checking at the houses

the requirement before servicing

• Leading the Emptying workers

• Driving the trucks

• Collection of service fees

Collection Workers

• Going with the TDC sludge emptying truck to the

customer houses

• Handling the desludging equipment while emptying and discharging

53


အႀကးပငးမားကတ႔၏ေဆာငရြကမႈမားအဆငႏင ေရဆးစြန႔ပစမႈတြငအဓ လပေဆာငသမားႏင ေအဂငစမား အေနျဖင ပါ၀ငမႈအႀကမေရက အေျခခကာ ႏစမးခြျခားထား ပါသည။ ေရဆးစြန႔ပစမႈ အတြကအဓကလပေဆာငသမား (အႀကးပငးမား)သည မလာအညစအေၾကးစမမႈ (FSM)လပငနး ေဆာငရြကသမား (TDCႏင ျပငပမလာသန႔ရငးေရးသမားမား) ေရဆးစြန႔ပစမႈဆငရာထတကန ထတလပသမား ေရာငးခသမားႏင လပငနး၀နေဆာငမႈ လကခၾကသမား (i.e မေကြးၿမ႕ေနထင သမား) တငးကနးမာေရးဥးစးဌာန (DOH)ႏင အေထြေထြအပခပေရး ဥးစးဌာန GADသည ေရဆးစြန႔ပစမႈႏငဆငေသာလပငနးမားက လပေဆာငသည က႑တစချဖစသည ဒတယအဖြ႕တြင ပါ၀ငပါသည။ Figure 42-Key sanitation stakeholders of Magway city

Source: GRET

ေအာကပါဇယားတြင မေကြးၿမ႕၏ေရဆးစြန႔ပစမႈဆငရာ အႀကးပငးမား၏ လပေဆာငၿပးေသာ တာ၀နယမႈမားႏင လပငနးတာ၀နမားက အၾကမးဗဥးေဖာျပထားပါသည။

54


Table 6 Sanitation stakeholders of Magway city and their responsibilities

Stakeholders Responsibilities/ Activities

National government - Development and enforcement of Laws, and regulations

- Development of national policies, strategies and plan

- Planning the budget for national sanitation

Regional government - Development and enforcement of regionalized laws and

regulations

- Development of regional policies, strategies and plan

- Planning and allocating the budget for regional sanitation

TDC (Township development

committee)

- Operating the sanitation services

- Implementation of sanitation plan and strategies

- Enforcement of the laws, and regulations and standard

guidelines

- Monitoring of the sanitation related activities and

processes

DoH (Department of Health) - Providing the hygiene and sanitation knowledge to the

residents (especially at the rural area)

- Supporting the rehabilitation of toilets (after disaster

events) or upon request also to the residents who do not

have toilets to defend the open defecation

- Solving the sanitation related complaints for the residents

- Providing health care service, and distributing the

medicine in case of seasonal disease incident or outbreak.

(The activities mentioned here are only the sanitation related activities

of DoH. The information was collected from the interview with DoH,

Magway)

GAD (general administrative

department) – ward level

- Solving the sanitation related complaints for the residents

- Coordinating with the other organization such as TDC or

DoH, when required to provide services or collect

information in the wards

Informal workers - Provide desludging services

- Provide pit digging services for new pits

Sanitation product sellers - Selling toilet structure, cement ring, other related

sanitation facilities

- Selling biopowder (in burmese it is being called as “say

mont”) (sludge volume reduction powder)

Magway residents - Producing the waste

- Manging their waste

- Requesting and Receiving the services

လပငနးေဆာငရြကသမားႏင ေနထငသမားသညမၾကာခဏ ဆကသြယမႈ (လပငနး အေထာက အကႏင လပငနးတာ၀နမားအျပနအလန လကချခငး ရၾကေသာလညး အျခားလပေဆာငသမားမ ဆကသြယမႈ ပမနထက နညးေနသညက ေတြ႕ရရပါသည။

55


� အခ႕ကစၥမားတြင အေထြေထြအပခပေရးဥးစးဌာန (GAD)မၿမ႕သ/ၿမ႕သားမားက မလာ အညစအေၾကးဖယရားမႈအတြက မေကြးၿမ႕နယစညပငသာယာေရး ေကာမတ(TDC)မ လပငနးေဆာငရြကသမားက ဆကသြယကညေပးသည။ အေထြေထြအပခပေရး ဥးစးဌာန (GAD)သညၿမ႕သ/သားႏင၎တ႔၏ အမနးခငးမား၏ မလာအညစအေၾကးဆငရာ စမခန႔ခြမႈ (သ႔) ေရဆးစြန႔ပစမႈႏင ပတသကေသာ အျငငးပြားဖြယရာမားႏင ျပနာမားက ကည ေျဖရငးေပးပါသည။

� ၿမ႕သ၊ၿမ႕သားမားသည ၎တ႔၏အမနးခငးတြင ေရဆးစြန႔ပစမႈႏငပတသကဆကႏႊယေသာ ျပနာမားကတငျပရန တငးကနးမာေရးဥးစးဌာန (DOH)ကဆကသြယၾကသည။ ထကစၥရပမားတြင တငးကနးမာေရးဥးစးဌာန (DOH)အေထြေထြအပခပေရး ဥးစးဌာန (GAD)ႏင ပးေပါငး၍ စစမးစစေဆးျခငးႏင ျပနာ ေျဖရငးျခငးမားျပလပသည။ DOH သည ကနးမာေရးႏင ေရဆးႏင ပတသကေသာ ကနးမာေရးကာကြယမႈမား ၀နေဆာငမႈ မားက ၎ငးတ႔၏ ၿမ႕နယ၀နထမးအား ျပသ၍ ကညေပးသည။

� မေကြးၿမ႕နယစညပငသာယာေရးေကာမတ(TDC) ႏင တငးကနးမာေရးဥးစးဌာန (DOH) သညမေကြးၿမ႕၏ ေရဆးစြန႔ပစမႈႏင ပတသကေသာ လပငနးမားတြင ပါ၀ငၾကေသာ အဖြ႕အစညးႏစခ ျဖစေသာလညး၎တ႔၏ ဆကသြယခတဆကမႈပငးက ျမငေတြ႕ရသညမာ အလြနရားသည။ ပတ၀နးကငဆငရာဥပေဒႏင အေကာငအထညေဖာ တကတြနးမႈ ပတ၀နးကငအတြငး အမႈကသ႐ကႏင အညစအေၾကးစြန႔ပစမႈက ေစာငၾကညေလလာမႈတ႔၏ တာ၀နယထားသည ပတ၀နးကငထနးသနးေရးဌာန (ECD)သည အႀကးပငးတြင အေရးႀကးေသာ အဖြ႕ျဖစႏငေသာလညး ၎တ႔သည လကရတြင မေကြးၿမ႕၏ ေရဆး စြန႔ပစျခငး က႑တြင မပါ၀ငပါ။

1.1 ဥပေဒ၊ လပထးလပနညးမား

ေရဆးစြန႔ပစမႈ၏ စညးကမးဆငရာ႐ႈေထာငမား (တရား၀ငစာရြကစာတမးမား၏ တညရမႈႏင လကနာ ေဆာငရြကမႈ၊ စညးမဥးမားစႏႈနးမားႏင လပငနးစဥ)မာ လပငနးလညပတမႈဆငရာ အဆငတြငသာမကဘ ႏငငအဆငတြငပါအားနညးပါသည။(ေလလာမႈျပလပခသညအတြငး ႐းပငး ဆငရာ အကျဖတမႈမားသည အငတာနကမ တဆငႏငTDCႏငအတစစေဆးျခငးမား (အခ႕ေသာ ဥပေဒႏငစညးမဥးမားသည စာရြကစာတမး အေနျဖငသာရၿပး ၎တ႔က ဂ႐ျပမ။)

အေသးစတကေသာ ေရဆးစနစ(သ႔) မလာအညစအေၾကးႏငဆကႏႊယေသာ ဥပေဒမားႏင စညးမဥးမားသည ႏငငအဆငႏင မေကြးၿမ႕အဆငႏစခစလးတြင မတညရပါ။ ေအာကပါစာရငး

56


ျပထားသည စာရြကစာတမးမားသာလင ေရဆးစြန႔ပစမႈႏငပတသကဆကႏႊယမႈရၿပး အမနတကယ လကနာကငသးမႈရပ မေပၚေၾကာငး သရရပါသည။

� ျပညသ႔ကနးမာေရးဥပေဒ (1972) (လကရ ျပနလညစစေဆးဆ) � ေရာဂါထနးခပမႈ ဥပေဒ (1996) � ပတ၀နးကင ဆငရာထနးသမးမႈ ဥပေဒ (2012) � ျမနမာအေဆာကအဥဆငရာ နညးဥပေဒမား

ဤကသ႔တရား၀ငလပငနးေဘာငမရျခငးေၾကာငေရဆးစြန႔ပစမႈ လပငနးစဥကြငးဆက အေျခအေန သည မလအားအပေသာ ဆးကးမားပတ၀နးကငႏင လ႔ကနးမာေရးအေပၚက ေရာကရေစသည။

1.2 ဘ႑ာေရးဆငရာ ေလလာမႈ

မေကြးၿမ႕နယစညပငသာယာေရးေကာမတ (TDC) သည ျပညေထာငစ အစးရ(သ႔) ၿမ႕နယအစးရ ထမရပေငြ လး၀မရရၾကာငးသရရပါသည။ ၿမ႕နယအစးရသည ၿမ႕အတြငး အျခားရငးႏးျမႇပႏမႈမား (လမးမားတညေဆာကျခငးႏင ယာဥမားထတလပျခငး)မားအေပၚ တက႐ကေငြေၾကး မတည ေသာလညး မေကြးၿမ႕နယစညပငသာယာေရးေကာမတ (TDC)သည အခြနမားက အဓကအားျဖင သးခမရရပါသည။

� သးစြသအခြန:အမေထာငစမားႏငစးပြားေရးလပငနးမား၏

အေဆာကအအႏငေျမခြန၊လမးမးခြန၊အမႈကခြနႏင ေရခြနစသညျဖင၎၀နေဆာငမႈမားက

ေကာကခၿပးပါက DAOsသညယာဥပငရငမားက ဘးခြနေကာကခသည။

� ပမနလငစငခ:ၿမ႕တြငးစးပြားေရးမားသညမေကြးၿမ႕နယစညပငသာယာေရးေကာမတ

(TDC)၏အခြနမားျဖစသည။ ကယျပနေသာ ၿမ႕တြငးစးပြား ေရးမားသည ၎တ႔လပကင

ႏငရနအတြက TDC မလငစငလအပပါသည။

� စးပြားေရးလပငနးမားအတြက တငဒါလငစင :TDCs သညသားသတ႐မားႏင ဖယရကား

မားက ေလလဆြေစကာ ၎တ႔မ အခြနေကာကခသည။

ကယျပန႔ေသာအရငးအျမစမားမာ အခြနမားစေဆာငးျခငးႏင ၎တ႔အား လပငနးလညပတေအာင အကးရရ စမခန႔ခြျခငးသညလပငနးလညပတမႈဆငရာ စနေခၚမႈမားထမ တစခအပါအ၀င ျဖစပါသည။

57


� ေယဘယအားျဖငTDC၏ ဘတဂကပလေငြမားသည ႏစကနတြင၎တ႔၏ၿမ႕နယ/တငး အစးရ(ႏငငေတာအစးရက ပလေငြအပႏသ)ထသ႔ ဘတဂကစစဥမႈျပနာျဖစေစၿပး တးလာသည အခြနေကာကခေကာကခမႈအေပၚကန႔သတမႈ ရေစသည။

� ပေရာဂကမားသည အခြနေဆာငရမည တစႏစအတြငး ၿပးေျမာကရမညျဖစသျဖင ႏစစဥ ဘတဂကေငြေကာကချခငးသည ပေရာဂကလပငနးႀကးမားက အေကာငအထည ေဖာရာတြင ႐ႈပေထြးေစသည။ FSMလပငနးႏငေရႏငအမႈကသ႐က စမခန႔ခြမႈလပငနးမား အတြက သးသန႔ခြျခားထားသည ဘတဂကေငြႏငစမကနးဟ၍ မရသညက ေတြ႕ရရပါသည။

ေငြေၾကးအသြားအလာ (၀ငေငြႏငထြကေငြ)သညလညး စာရြကစာတမးျဖင ျပလပမထား ေသာေၾကာင FSM၏ ႏစစဥေငြပမာဏအႏစခပက ခန႔မနးရာတြငလညး ခကခပါသည။ FSM လပငနး၏ အခြနေငြမားႏင ၎လပငနး၏ သးစြစရတမားသည စညပငသာယာ၏ ဘတဂက စစေပါငးတြငပါ၀ငပါသည။ ထ႔အျပင TDC၏ဘ႑ာေရးဆငရာ ရငးလငးခကမားသညလညး ၎တ႔၏ လပငနးမားၾကားရ အသးစရတအေသးစတက မျပလပႏငပါ။

FSM လပငနးဘကဂက၏ ခြျခမးစတျဖာမႈမာ မလြယကေသာလညး မလာအညစအေၾကး ဖယရားမႈ လပငနးမရရေသာ အခြနေငြမား၏ ဘ႑ာေရးအသြားအလာက သရရန ျဖစႏငပါသည။ ဤခြျခမး စတျဖာမႈတြငေဖာျပသညမာ တစေန႕လင ပမးမမလာအညစအေၾကးဖယရားျခငးလပငနး သးခမ (တစခလင လပအားခ 30,000 ကပ) ရရေငြ၏ ၁၇ရာခငႏႈနးက TDC အား အခြနအျဖစျပနလည ေပးေဆာငရသည။ အျခားရရေငြမားက အလပသမားမား (ကားေမာငးသမားသညTDC၏ အျမတမး ၀နထမးျဖစသျဖငTDCကလစာေပးရသည။) ေလာငစာ၀ယယသးစြမႈႏင ထရပကား၏ ျပျပင ထနးသမးမႈ အတြကေပးရသည။ ေအာကပါဇယားတြင ဘ႑ာေရးအသြားအလာက ပႏငတကြ ျပသထားသည။

Figure 43 Financial flow mechanism of FSM service in Magway

58


Figure 44-Financial flow of the FSM service at TDC (for one service day)

Source of Figure (42 and 43): GRET’s survey

1.3 ၀နထမးအရငးၿမစ

သန႕ရငးေရးအဖြ႕အတြက လကရေန႕စားအလပသမားမားႏင ၀နထမး ၄၉ေယာက ရသညက ေတြ႕ရသည။ အျမတမး၀နထမးမားအပါအ၀င ၎တ႕ထမ၅ေယာကသာလငမလာအညစအေၾကး စမခန႕ခြမႈလပငနးက လပကငသညက ေတြ႕ရသည။

� အဖြ႕၏ေခါငးေဆာင

� ထရပကားေမာငးသမားႏင

� ေန႕စားအလပသမား ၃ဥး

မလာအညစအေၾကးဖယရားသညလပငနးမာ ေတာငးဆမႈနညးၿပး အခနးက႑ႏင တာ၀နယမႈအပငး မားမာလညး ရငးလငးမႈမရေသာေၾကာင ၎၀နထမးသည FSMအတြက အခနပငးအျဖစသာလပကငၿပးအဖြ႕၏အျခားလပငနးမားတြငလညးပါ၀ငလပကငပါသည။အထကတြင ညႊနျပထားသည အတငး အဖြ႕၏ေခါငးေဆာငသည အထးသျဖင လပငနးတာ၀နမားက ႀကတငစဥးစားႏငရနႏငစမခန႕ခြႏငရန တာ၀နယရပါသည။တညေဆာကမႈသည မလာအညစ အေၾကးစမခန႕ခြသည ကယရညကယေသြးလပငနးမားက အကးရေစရန အေရးႀကးေသာ အခနးက႑တြင ပါ၀ငပါသည။ မေကြးၿမ႕တြငေရဆးစြန႕ပစမႈလပငနး ေအာပေရတာမားႏင အလပသမားမားသည အေသးစတစနစကေသာ လပငနးေလကငမႈက မရရ၍ ၎ကျပလပ

59


ရနလညး အစအစဥမရသညက ေတြ႕ရပါသည။ၾကညရသညမာ ေဒသဆငရာအစးရသည လြနခေသာအခနက ေလကငမႈမားေပး၍ ျပလပခၿပးသညဟ ထငရသည။

V. နဂးခပ

1. မေကြးၿမ႔ မလာစးဆငးမႈအေၿခၿပဇယား

မေကြးၿမ႕၏ (SFD)သည အမေထာငစမားအေပၚတြင ကြငးဆငးေလလာမႈရလဒမး အေျခခ၍ ျပလပထားပါသည။ သတျပရနအေနျဖင ျမႇားတစခစ၏ အထသည မလာအညစအေၾကး စြန႕ထတသည လဥးေရ (ရာႏႈနးျဖင)ႏင အခးကသညက ေတြ႕ရရပါသည။

ပတြငျပထားသညအတငး ၈၀ ရာခငႏႈနးထကပေသာ မလာအညစအေၾကးမားသည စြန႕ပစမႈမတဆင သဘာ၀ပတ၀နးကငသ႕ မသန႕စငဘ ေရာကရသြားသည။ (အမႈကသ႐ကေျမ၊ ေရေျမာငးစနစ၊ အမသာမ အညစအေၾကးစြန႕ပစမႈႏင မလာကနမားမ ယစမပ႕ႏ႕မႈ) ကန ၁၉ ရာခငႏႈနးသညလညး ပါ၀င၍၇ရာခငႏႈနးေလာကသာလင အမႈကပေျမေနရာသ႕ေရာကရၿပး အျခား ၁၂ရာခငႏႈနးသည မလာကနမားအတြငး ကနရေနသည။ သ႕ေသာလညး ေျမဆလႊာ ေျမေအာကေရ အေျခအေနႏင ပတသကေသာ အခကအလကမား မရသညအတြက ျဖစေပၚ လာမည ဆးကး အလားအလာက သရရန ခကခသည။ အားလးျခငၾကညပါက မေကြးၿမ႕တြင ထြကရေသာ မလာ အညစအေၾကး၏ အဓကအပငးသည စနစတက စမခန႕ခြမႈမရဘ ပတ၀နးကင အတြငးသ႕ သာမသန႕စငဘ ျပနလညစးဆငးလကရသညက ေတြ႕ရရပါသည။

Figure 45-Shit flow diagram (SFD) of Magway city

60


Source: SFD (data from GRET’s socio-economic survey)

2. အႏစခပ

အထကတြငေဖာျပခသညအတငး မေကြးၿမ႕၏ မလာအညစအေၾကး စမခန႕ခြမႈမာ မတညၿငမ ေသးသညက ေတြ႕ရရသည။ မလာအညစအေၾကးမားက သန႕စငမႈမရဘ သဘာ၀ပတ၀နးကငသ႕ မၾကာခဏ နေမာနမ စြန႔ပစေသာေၾကာင ျပညသ႕ကနးမာေရးႏင ပတ၀နးကငအတြက ႀကးမားေသာ အႏရာယက ျဖစေစႏငသည။ မေကြးၿမ႕၏ အမေထာငစ ၉၀ရာခငႏႈနးသည ေရဆး စြန႕ပစမႈဆငရာ အသးအေဆာငမားကအသးျပၾကေသာလညး ၎တ႕၏ သးပတစပခန႕သည မေကာငးေသာ အေျခအေနတြငရၿပး သးပတစပခန႕ရေသာ အမေထာငစမားက သန႕စငခနးမားက မေ၀အသးျပၾကသည။ ဤအေျခအေနျဖစသညတငေအာင ျပညသလထသည ၎တ႕၏ သန႕စငခနး အသးအေဆာငက အလြနေကနပၾကသည။ အမေထာငစအမားအျပားသည မလာ အညစအေၾကးဖယရား၍ ရေသာသန႕စငခနးမား ေဆာကလပထားေသာလညး ဖယရားျခငး လပငနးမားက လအပသညမာ အလြနနညးသည။

၀နေဆာငမႈလပငနးမားမာလညး အသးျပသမား အားလးထသ႕ မေရာကရဘမားေသာ အားျဖင စတမခရေသာနညးလမးမားျဖင စမခန႕ခြထားသည။ (အကာအကြယမ၊ လအားျဖင စသညျဖင) ေနရာေတာေတာမားတြင မလာအညစအေၾကးမားသည အမမားတြင ပတျမ ပတလက ရေနၾကသည။

61


တရား၀င TDC ၏ ၀နေဆာငမႈျဖင မလာစပသညတငေအာင မလာအရညအပငးကသာ စမ၍ရၿပး အႏစအပငးက ေျမဆလႊာထတြငသာ အဆးသတသြားသည။ အမေထာငစအမားစသည ေျမေအာကေရက ေသာကသးျခငး (သ႕) ခကျပတျခငးစသည ရညရြယခကမားျဖင အသးျပ ၾကသညအေလာက ဤအေျခအေနသညႀကးမားေသာ အႏရာယက ျဖစေစကာ ေျမသည စမ၀ငလြယပါက ေျမေအာကေရက ညစညမးမႈျဖစေစပါသည။ လကရတညရေနသည ေဆး႐ အေဆာကအအေဟာငး၏ စေပါငး မလာပကစနစမားက တစေနရာတညးမ သန႕စငေပး ႏငသညမာ အခြငအလမးတစချဖစေသာလညး ထကသ႕ စနစဟ၍ မရပါ။အျပနအလနအားျဖင ထစနစမားမထြကရလာသည အညစအေၾကးမားသည ညစညမးမႈကအားျပငးေစေသာေၾကာင အနးတစ၀ကတြင ေနထငၾကေသာ လထ၏ ကနးမာေရးကဆးကးမားျမငတကေစသည။ အလားတ ပဂၢလကေဆး႐မား တညးခခနးမားႏင အေဆာငမားမ ထြကရေသာ မလာအညစအေၾကး စမခန႕ခြမႈသည ရငးလငးမႈမရေသာလညး ၎တ႕မထြကေသာ ေရဆးႏင မလာမားသည သသာထငရားၿပး ညစညမးေစသျဖင လျခစမခမႈမရပါ။

FSM အဖြ႕အစညး၏ ၀နေဆာငမႈလပငနးမားသည မရငးလငးဘ ရေနသညအဖြ႕အတြက ထနးခပရန စညးမဥးစညးကမး လကနာခက၊လပငနးအဆငဆငလညး မရ၍သာမက မလာ ဖယရားမႈအတြက ဥပေဒ ေရဆးစြန႕ပစမႈ အသးအေဆာငမားေဆာကလပမႈ စသျဖငလညး မရပါ။ လႏင စကပစၥညးမားမာလး၀လစဟာေနသည။ လပငနးမားက ေစာငၾကညေလလာမႈ အညစ အေၾကးစြန႔ပစမႈႏင ေရဆးစြန႕ပစမႈဆငရာ အႀကးပငးမား၏ေပါငးစညးလပေဆာငျခငး မာလညး အားနညးေနသညက ေတြ႕ျမငရသည။

ျပညသလထကသတေပးမႈအပငးမာလညး လအမားစက ေရဆးစြန႕ပစမႈ၏အေရးႀကးပက နားလည သေဘာေပါကဟနမေပၚသညက ေတြ႕ရရပါသည။ အၾသစရာမေကာငးသညမာ အမးသမးႀကး မားႏင မနးမငယမားသညသာ သန႕စငခနးမားက သန႔ရငးမႈႏငစမခန႕ခြမႈ အပငးက အမားဆး လပေဆာငၾကသမားျဖစသည။ သတ႕သညခကျပတၿပး မသားစမားအေပၚ ဂ႐စကၾကသည အမေထာငရငမ မားလညး ျဖစၾကသည။ ေနရာေတာေတာမားမားတြင အမးသမးမားသည အသကရင ေနထငမႈအတြက ၀ငေငြရရေအာင တာ၀နယလပေဆာငေနၾကသည လမားျဖစသညက ေတြ႕ရရပါသည။ ေရဆးစြန႕ပစမႈဆငရာ အသေပးခကအစအစဥက လကရအေကာငအထည မေဖာေသး(သ႕) မၾကာမ အေကာငအထညေဖာရန ရပါသည။

ျခငၾကညလင ေရဆးစြန႕ပစမႈ (အထးသျဖင FSM)သည စမကနးေရးဆြသမား၏ ဥးစားေပးမႈ မခရေသး၍မနကနေသာနညးလမးျဖငၿမ႕၏မလာမာ လျခစြာစမခန႕ခြျခငး စနစကကအကးရရ ႏငငသား အားလးဆသ႕ေရာကရရနမဖြ႕စညးရေသးေပ။ လကရ၀နေဆာငမႈလပငနး မားမလညး ေနထငသ အားလးႏင လကလမးမမႏင၍ ၀ငေငြနညးပါးေသာ မသားစမားသညမဖြ႕ၿဖးသည

62


သန႕စငခနး အသးအေဆာငမားက အားကးအားထားျပၾကရသည။ ေရဆးစြန႕ပစမႈသည ၎ႏင ပတသက၍ အေျခခဗဟသတမရသည ေနထငသမားအတြက အဓက စးရမပပနစရာတစခ မဟတသညက ေတြ႕ရရသည။

VI. ေရ႔ဆကေလာကရန အႀကၿပခကမား

အထကပါအကျဖတေလလာမႈအေပၚအေျခခ၍ ဤအပငးသည မေကြးၿမ႕၏ FSM၀နေဆာငမႈ လပငနးမား ေရ႕ဆကရနႏင အေကာငအထညေဖာရနအတြက အၾကျပခကမားက ေဖာျပထား ပါသည။ အၾကျပခကမားကလပေဆာငမႈမားမတစဆငခြျခားၿပးပထမအဆင လပေဆာငခကမား အေပၚ အေျခခထားသည လကေတြ႕အေကာငအထညေဖာႏငရနေရရည လပေဆာငခကမားက ေဖာျပထားပါသည။

1. ေရဆးစြန႔ပစစနစ၏ နညးပညာဆငရာႏင စမခန႔ခြေရးရာအား တးတကေစၿခငး 1.1 စတခရေသာ မလာစနစအားလတငးအသးၿပေစၿခငး ေရဆးစြန႕ပစမႈစနစကြငးဆက တစခလးက စဥးစားၾကညပါ ပထမအဆင၏ ရညရြယခကမာ သငေလာစြာ ပတထားသညမလာကနမားႏငမနကနေသာ တညေဆာကမႈရၿပး လျခမႈေပးႏငကာ အန႕မားႏင ယင၊ ၾကြကမားမ ကာကြယမႈေပးႏငေသာ လျခမႈရသည ေရဆးစြန႕ပစ အသးအေဆာင မားက ရရရန ျဖစပါသည။ အမေထာငစအမားအျပားတြင ထကသ႕သန႕စငခနးမား မရေသး၍ အေကာငအထညေဖာရန အေထာကအပမား ေပးရမညျဖစသည။ ပမ၍အကးသကေရာကမႈ ရေစရန ယခလကရအေျခအေနကအေျခခ၍ တငးတာခကမား ျပလပသငသည။ အမေထာငစ ထက၀ကသည ေကာငးေသာ ကနပစျဖစသည ေကာကေခြမလာကနမားက (ေစးကြကတြင အလြယတက ရရႏငကာမလာအညစအေၾကးကဖယရားႏငၿပး ေသခာစြာပတပါက မလာယစမ ပ႕ႏ႕မႈ မလညး ကာကြယေပးႏငသည။)အသးျပၾကေသာလညးျပနာမာ ေနထငသအမားစသည ေကာကေခြ မလာကငးမား၏ ေအာကေျခကဖြငထားသျဖငေျမဆလႊာထသ႕ မလာအညစအေၾကး အရညမား ယစမပ႕ႏ႕ေစသည။ မလာကနေအာကေျခအဖြငမားေၾကာင ေျမေအာကေရႏင ပတ၀နးကင ညစညမးမႈကသသာထငရားစြာ ျဖစပြားေစႏငေသာလညး အခကအလကမား မရေသာေၾကာင အတညျပရန ခကခပါသည။ ထကသ႕ျပနာက ေကာကေခြျပလပ ေရာငးခသ မားႏင ပနးရနမားကအေျခခေရဆးစြန႕ပစမႈ ဗဟသတမားမတဆင သန႕စငခနးမား တးတကလာ ေစရန ျပျပငေျဖရငးႏငသည။

63


1.2 မလာအညစအေၾကးမား ပမေကာငးမြနေအာင စမျခငး (ရငးလငးျခငး၊ သယယျခငး ႏင စြန႕ပစျခငး)

မလာကနမား အဆငျမႇငတးတကလာပါက (ေသခာစြာ ပတ၍ မလာအညစအေၾကး ရငးလငးရ လြယျခငး)၊ ၀နေဆာငမႈလပငနးမားသညလညး ေနထငသမားအားလးဆသ႕ ေရာကရလာႏငသည။ မလာကန၈၀ရာခငႏႈနးသညမလာရငးထတရလြယေသာေကာကေခြမား(သ႕)ဆားဗစကနမားအတြကျဖစၾကေသာလညး ေတာငးဆမႈမားမာ အလြနနညးသည။ မလာမားေလာနညးသည။ မလာမား ဖယရားရမညျဖစၿပးစြန႕ပစေနရာသ႕ သယယပ႕ေဆာင ရာတြငလညး လျခစတခရသည နညးလမးျဖင သန႕စငမႈအတြကေသာ၎၊စနစတကစြန႕ပစမႈအတြကေသာ၎ ပ႕ေဆာငရမည ျဖစသည။

အထကတြငေဖာျပခသညအတငး မလာစပထတျခငးအတြက ေတာငးဆမႈမားနညးျခငးသည နညးစနစပငးဆငရာ ခ႕ယြငးျခငး မတတႏငသညေငြေၾကးႏႈနးထားမားႏင ၀နေဆာငမႈေႏာငေႏး ၾကန႕ၾကာမႈေၾကာင ျဖစပါသည။ မေကြးၿမ႕ TDC ၏ စညပငသာယာ မလာစပထတျခငး ၀နေဆာငမႈ မားသည အဆငျမႇငတးတကသည နညးစနစမားျဖင ပပးေပးသငသည။(မလာစပထတစနစမား စပစက(သ႕)ေမႊစကျဖင စပထတမႈႏင ေရာေႏာမႈမားျပလပကာ မလာအညစအေၾကးမားက စပထတ ရလြယေအာငျပလပျခငး)လာမည စာပဒတြငေဖာျပခသညအတငး စညပငသာယာမလာ စပထတျခငး ၀နေဆာငမႈ၏တးတကမႈသည ဖြ႕ၿဖးတးတကစြာ အေကာငအထညေဖာႏငေသာ စမခန႕ခြမႈႏင ေစာငၾကညေလလာရမည အခကမား လအပပါသည။

သမးဆညးရရသည မလာမားကစြန႕ပစေနရာသ႕ သန႕စငမႈျပ၍ေသာ၎(သ႕) လျခစတခေသာ စြန႕ပစမႈျဖင သယယပ႕ေဆာငသငပါသည။ လျခစတခရသည စြန႕ပစစနစ(သ႕)႐းရငးၿပး ကနကစရတနညးေသာ သန႕စငမႈစနစက ေထာကပမႈေပးသညက ေတြ႕ရရသည။ အေသးစတက၍ နညးစနစအားျဖငလြယကေသာ ေလလာမႈအတြက သန႕စငမႈ(သ႕) စြန႕ပစမႈ၏ သငေလာေသာ နညးပညာ ဒဇငးႏင အရြယအစားတ႕ လအပပါသည။ ထကသ႕စနစတစခက လကရ ေျမျမပ ေနရာတြင ေဆာကလပၿပးေျခာကေသြ႕ေသာ မလာႏင ေအာဂနစအညစအေၾကးမားက ေပါငးစပရန အလ႕ငာ ေလလာရမညျဖစသည။

ဤအဆငတြင မတပဆငထားေသာ (သ႕) တပဆငထားၿပး ေနေရာငျခညသးအေျခာကခအခငး မားသည သငေတာေသာနညးစနစပငးဆငရာ အေျဖျဖစသည။ ထနညးပညာသည တညေဆာက လညပတရန အလြန႐းရငးၿပး တပဆငမႈအတြကလညး နညးစနစပငးဆငရာ ဗဟသတ အနညးငယႏင သငတငေသာရငးႏးျမႇပႏမႈမားသာ လအပသည။ မညသညစက႐မဆ သငေလာၿပး စဥဆကမျပတလပငနးလညပတမႈအတြက ေလကငမႈရသည ၀နထမးေကာငး လအပပါသည။

64


Figure 46-Planted sludge drying bed (top); Unplanted sludge drying bed (bottom)

Source: SSWM (https://sswm.info)

1.3 စမခန႕ခြမႈဆငရာႏင ၀နေဆာငမႈအတြက နညးပညာမားတထြငေပးၿခငး

ထေရာကစနစကသည မလာအညစအေၾကး သယယပ႕ေဆာငေရး၀နေဆာငမႈ၏ လအပခကက စဥးစားရာတြင႐းရငးေသာ လပငနးလညပတမႈႏင ေစာငၾကညေလလာရမညအခကမား ဖြ႕ၿဖး တးတကရနလအပသည။ တကေသခာသည လအပခကက သေဘာေပါကနားလညျခငး မလာ အညစအေၾကးမား သမးဆညးမႈပမာဏ၊ ၀နေဆာငမႈလပငနး၏ ဘ႑ာေငြစသညျဖင သည လပငနး လညပတေအာငလပေဆာငသမားအတြက၀နေဆာငမႈက ဖြ႕ၿဖးတးတကေစၿပး တးတက လာေစသည။ FSMလပငနးႏင ပတသကဆကႏြယေသာ စာရငးဇယားမားမရ၍လကရတြင အလြနခကခၿပးေရ႕ဆကရမညလပငနးလညပတမႈအပငးအတြကခန႕မနးရာတြငလညး

65


အခကအချဖစေစသည။ ထ႕ေၾကာင႐းရငးလြယကေသာစမခန႕ခြမႈႏင ေစာငၾကညေလလာရမည အခကမား ဥပမာ - မတတမး စာအပ သးစြသမား၏ အခကအလက၊ KPI dashboard၊ နညးစနစပငးဆငရာ လမးညႊနခကမားသည ေအာပေရတာမားက အလပလပကငႏငေစရန မတတမး စာအပသညTDCအတြက မတဆကေပးၿပး(ေအာကပါပတြင ၾကည႐ႈပါ)။ စမခန႕ခြမႈဆငရာ ပစၥညးတစခလညးျဖစပါသည။

Figure 47 TDC's Faecal sludge desludging service logbook

ထ႕အျပင ေစာငၾကညေလလာမႈသည ၀နေဆာငမႈလပငနးတငးအတြက အေရးႀကးေသာ အခနးက႑တြင ပါ၀ငပါသည။ ေရတႏင ေရရညေအာငျမငမႈအတြက ေစာငၾကညေလလာမႈ အခကမားႏင ညႊနၾကားမႈမား၏ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈႏင လပငနးလညပတမႈဆငရာမားက ေန႕စဥ မတသားမႈမာလညး အလြနလအပသည။ ထေစာငၾကညေလလာသညအခကမားက FSM ၀နေဆာငမႈ ကြငးဆကတြင၎၏ထေရာကမႈႏင ထငသာျမငသာရမႈက ေသခာရနအလ႕ငာ အသးျပသငသည။ ၎အခကမားသည၀နေဆာငမႈ၏ စြမးရညက တးတကေစသည။ (၎တ႕ ျပညလပါက ေသခာစစေဆးမႈက ပမနျပျခငး) ေစာငၾကညေလလာသည အခကမားက ဖနတးျခငးႏင အဆငျမငေအာငျပလပျခငးေၾကာငFSMႏင ပတသကဆကႏြယေသာ အခက အလကမားက သမးဆညးကာ ခြျခမးစတျဖာႏငသည။ ဤအခကသည ၀နေဆာငမႈလပငနး၏ လကရႏင အနာဂတတးတကဖြ႕ၿဖးမႈ အတြကအေရးႀကးေသာလညး ၎သညဆးျဖတခကခရာ လပငနးစဥကလညး အေထာကအကျပသည။

66


1.4 ၿပငပ၀နေဆာငမႈလပေဆာငသမားအား ကညၿခငး အျခားႏငငမားတြင(ေအာကပါပတြင ၾကည႐ႈပါ။) လအားျဖင မလာဖယရားျခငးက စတခလျခစြာႏင အကးရစြာ လပကငႏငၾကေသာလညး မေကြးၿမ႕ရ ျပငပလပသားမားမာမ မေသခာသည အေျခအေနတြငရေနသည။ ထ႕ေၾကာင ၎တ႕က ေလကငမႈမားျပလပေပးျခငး၊ နညးစနစပငး ဆငရာ ကရယာမား (မလာအညစအေၾကးမားဖယရားကရယာ) ႏင လျခစတခရသည အကာ အကြယမား ေပးျခငးတ႕သည အလပတြင အကးရေစၿပး၎တ႕၏ကနးမာေရးကလညး ကာကြယ ေပးၿပးျဖစသည။ ထ႕အျပင၎တ႕၏ လပငနးမားက အသအမတျပျခငးႏင တရား၀င အလပသမားမား(TDC)ႏင စေပါငးလပေဆာငမႈ တးတကျခငးသည ၀နေဆာငမႈလပငနးက တညတေစႏငကာ မလာအညစအေၾကးမားစြန႕ပစရာတြငလညးသတမတထားသည ေနရာသ႕ ေရာကရေစႏငသည။ ထသ႕ ျပလပျခငးသည အလပသမားမား၏ ကနးမာေရးအႏရာယႏင ပတ၀နးကငညစညမးမႈက နညးပါးေစသည။

Figure 48-Performing the manual desludging with local made equipment

Source: Susana forum

2. အဖြ႕အစညးႏင ဘ႑ာေရးဆငရာဆငရာအခနးက႑

2.1 ထေရာကမႈရေသာ FSM ၀နေဆာငမႈအား စမခန႔ခြၿခငး

အကးသကေရာကမႈရသည FSM၀နေဆာငမႈလပငနးမား လပေဆာငရန အဖြ႕အစညးဆငရာ တညေဆာကမႈ ၾက႕ခငျခငးႏင အရညအေသြးမားသည မရမျဖစလအပသည။ ထ႕ေၾကာင FSM၀နေဆာငမႈ အရညအေသြးျမငမားရနအတြက လကရတညရေနသည TDC၏ ဖြ႕စညးပက ၾကည႐ႈေလလာကာ စြမးေဆာငရညက ျမငမားေအာင ျပလပရမညျဖစသည။

67


FSM ၀နေဆာငမႈလပငနးတးတကရနႏင တညျမရနအတြက TDCသည ျပငပမအဓက ပါ၀င ေဆာငရြကသမား (ပဂၢလက အဖြ႕အစညးမား၊ NGO စသညျဖင)ႏင PPP (public private partnership)ႏင ၿမ႕ေနရငးႏးျမႇပႏသမား ပးေပါငး၍လပေဆာငသငသည။ သ႕ေသာလညး PPP၏ ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈသည ပဂၢလကအခနးက႑က ထနးခပရနႏင ေစာငၾကညေလလာရနအတြက သငေလာေသာ လမးညႊနခကမားႏင ဥပေဒမား လအပပါသည။ မေကြးၿမ႕ TDC ၏ FSM ၀နေဆာငမႈ ေနာငတးတကေရးအတြက ေအာကပါဇယားတြင FSM

၀နေဆာငမႈတြငပါ၀ငေသာ အဓက ဘကစပါ၀ငေဆာငရြကသမားအတြက ျဖစႏငေသာ လပငနးစဥ

ေဆာငရြကမားက ေဖာျပထားပါသည။

Table 7 Possible options for FSM service provision by different stakeholders

Options Highlights:

To work with the partners This approach is to invite the private organizations or NGO for disposal, treatment and reuse services while

TDC remains responsible for the collection and the transport of faecal sludge in the city. With this approach, TDC still needs to improve the collection and transport modalities by strengthening the equipment and staff

capacity and setting-up proper fees’ collection procedures. After collection, TDC could send the sludge to the treatment plant, which would be constructed and operated by another partner (private organization or NGO).

In that case TDC would need to pay a dumping fee at the treatment plant in order to finance its operation and maintenance. The operation of the treatment plant could also be partially funded by selling end product

(compost).

� TDC doesn’t require capital and human capacity to manage the disposal and treatment as it is the responsibility of a third party

� To monitor and control the activities of other actors, a form of contracting is required

� Required guidelines and standards must be developed and respected by public and private actors alike to ensure that faecal sludge is safely

managed during the whole process

TDC as only FSM service providers

With this approach, TDC remains as the service provider of the whole FSM chain. For that, TDC would require capital investment to improve the collection and transport services and to construct a treatment plant.

TDC should also adapt its organizational structure and train its staff to operate the collection, transport and treatment of the sludge.

� TDC needs significant capital investment to build the treatment

plant and to upgrade the equipment for collection and transport

� TDC needs to adapt its organizational structure and train its staff

� Relevant laws, regulation, standards and monitoring system need to be developed

TDC not anymore in service provision With this approach, the whole FSM service provision chain would be under the responsibility of other

organizations while TDC would remain responsible to enforce the laws and to monitor the service providers’ activities. In that case, collection, transport and treatment could be operated by one or several organizations.

� TDC doesn’t need any financial capital and human investment

� Strict regulations should be enforced and monitoring tools should be developed to control the service providers and to ensure the good

quality and the affordability of the services provided

� FSM experienced organization should bring locally adapted

approach and technologies

2.2 FSM ဖြ႔စညးပအား မြမးမၿခငးႏင အားၿဖညၿခငး

TDC သည FSM ၀နေဆာငမႈလပငနးမားအတြက အဓကလပငနးေဆာငရြကသျဖစလင ၎၏ အဖြ႕အစညးဆငရာ တညေဆာကမႈပစက ျပနလညမြမးမသငၿပးေကာငးမြနစြာ ကၽြမးကင ၀နထမးလညး လအပပါသည။ ေအာကပါပႏင ဇယားတြင မေကြးၿမ႕TDC အတြက ပမ ေကာငးမြနေသာ လကေလာညေထြေအာင ေျပာငးလေပးထားသည ဖြ႕စညးပက အဖြ႕အစညး ဆငရာ ဇယားႏငအဖြ႕မား၏ တာ၀နယမႈႏငတကြ ေဖာျပထားပါသည။ လာထားေသာ အဖြ႕အစညး ဆငရာဇယားသည အခနးက႑မားႏင တာ၀နယမႈအပငးမား ထပေနျခငး၊ မနကနေသာ စမခန႕ခြမႈ မရျခငး၊ ၀နေဆာငမႈက ေစာငၾကညေလလာျခငးႏင ရငးလငးမႈမရသည ဆကသြယေရး လမးေၾကာငးမားစေသာ ျပနာမားအတြက ေျဖရငးႏငရနျဖစသည။

ေရတအရေသာလညးေကာငး TDC သည FSM ၀နေဆာငမႈလပငနးမားက တာ၀နအျပညအ၀ မယခေသာလညး ပပးကညႏငေသာ ၀နထမးရသည မနကနေသာအဖြ႕အစညးသည လပငနး လညပတရနႏင ေစာငၾကညေလလာရနအတြက ရေနရမညျဖစသည။ အထးသျဖင TDC သည ၀နေဆာငမႈ ေတာငးဆခကမားက စမခန႕ခြျခငး ၀နေဆာငမႈမရရေငြ၊ နညးစနစပငးဆငရာ အခကအလကမားကရယၿပး ေစာငၾကညေလလာရန လပေဆာငသငပါသည။

ထ႕အျပငေနာငအနာဂတအတြက ၀နေဆာငမႈေတာငးဆခကမား ျမငတကလာပါက မလာဖယရားမႈ လပငနးအတြက ေလကငထားသည ပ၍ေကာငးမြနေသာ အလပသမားမား လအပပါသည။

Figure 49- Organizational set up of a full-scale faecal sludge management division

70


အဖြ႕အစညးဇယားရ အဖြ႕ခြတစခစ၏ တာ၀နယမႈမားက ေအာကပါဇယားတြင ေဖာျပထားပါသည။ Table 8 Responsibilities of the proposed sub-units of the FSM division

2.3 FSM စနစအားစးပြားၿဖစ အလပအကငအခြငအလမးအၿဖစဖနတးေပးၿခငး

ေရဆးစြန႕ပစျခငး ၀နေဆာငမႈလပငနးကြငးဆက၏ အစတအပငးတငးသည ေသခာစြာ ေလလာရမည စးပြားေရးအခြငအလမးမားစြာက ေဖာျပထားသည။ အထးသျဖင အဓကဘကစ ပါ၀ငေဆာငရြကသမား၏ ေပါငးစညးလပေဆာငမႈ အစအစဥခၿပးပါက ၿမ႕၏ FSM၀နေဆာငမႈ အတြက စးပြားေရးပစႏငရငးလငးေသာ ဘ႑ာေရးလညပတမႈတ႕သညလညး တးတကဖြ႕ၿဖး လာႏငမညျဖစသည။ စးပြားေရးပစသည အခြငအလမးအတြက ရညမနးခကမားထားရရနႏင FSM ကြငးဆကလပငနး၏ အကးသကေရာကမႈကခန႕မနးသရႏငရန အစတအပငးတစခစ၏ အႏရာယ မားကသရႏငရနျဖစသည။ FSM၀နေဆာငမႈလပငနးမား၏ စးပြားေရးအခြငအလမးမားက ေအာကပါ ပတြင ေတြ႕ျမငႏငပါသည။

FSM service provision units Responsibilities

Planning and Management Overseeing the overall management plan for collection/ transport,

treatment

Drafting and making/ participating in the laws and regulations and

relevant policy

Enforcing the laws and regulations Involving in planning all aspects (technical, financial, and legal,

monitoring, etc)

Technical service operation (truck driver, collection

workers)

- Providing the on-site services

Finance (Payroll) - Receiving the money from the customers

- Drawing the cash flow

- Planning the budget

Customer service Communication with customers

- Receiving the orders

- Reporting the orders to the concerned departments

- Providing the customers’ information

Monitoring - Inspection at the houses

- Monitoring of the service operations

- Issuing the fine/ penalties

71


Figure 50 Business opportunities across the sanitation service chain

Source: Adapted from CGIAR (https://wle.cgiar.org)

Figure 51-Sample business model of a FSM service of a city of Bangladesh

Source: Practical Action

3. FSM ဆငရာ အသပညာေပးမားၿပလပၿခငး ၀နေဆာငမႈတးၿမငၿခငး

အထကတြငေဖာျပခသညအတငး မေကြးၿမ႕သညသန႕စငခနးမားက နညးစနစကက တးတက လာေအာင ျပလပရနသာမက မလာအညစအေၾကးဖယရားမႈေတာငးဆခကမားကလညး ျမငတင ရမညျဖစသည။ ေစးကြကအတြငးအေသးစတေလလာမႈအရရညမနးခကမား ျပည၀ရနအတြက အသပညာမားျဖန႕ေ၀ျခငးႏငေစးကြကဆငရာ လႈပရားမႈမားျပလပေရး ဆြသငသည။ ေအာကပါ ပသည ဖလစပငႏငငတြင လျခစတခရသည မလာကနအသးျပရနအတြက ျပလပထားသည နမနာပစ ျဖစပါသည။ မေကြးၿမ႕TDCသညလညး အလားတပစက အသးျပ၍ ေနထငသမားက လကေတြ႕ကငသးႏငရနအတြက အသပညာျဖန႕ေ၀ႏငသည။

72


Figure 52-Promotion material used for awareness–raising on sanitation in Dumaguete city, the

Philippines

“SanitationLadder”၏ အျမငဆးအဆင ၂၀၃၀-ခႏစအတြငး (လတငးလျခစတခစြာ စမ ခန႕ခြထားသည မလာအညစအေၾကးႏင မလာကနအသးျပႏငရမည)ကေရာကရရန မေကြးၿမ႕၏ မလာအညစအေၾကး ဖယရားသည၀နေဆာငမႈက အသးျပသမားထမ အာ႐စကလာရန အေရးႀကး ပါသည။ အထကတြင ရငးျပခသညအတငး အမေထာငစမား၏ ၃ရာခငႏႈနးသာလင ၎တ႕၏ မလာကငးက ပမနသန႕ရငးမႈျပသျဖင ပတ၀နးကငညစညမးမႈကအႏရာယျမငတကလကရသည။ ဆငးရေသာ အမေထာငစမား၏ လကေလာညေထြသည ေနထငမႈပစက မျငမး၍လျခစတခေသာ ေရဆးစြန႕ပစမႈႏငမလာအညစအေၾကးဖယရားသည ၀နေဆာငမႈမားက သရအသးျပႏငရန အတြကက အသပညာေပး လႈပရားမႈမားက အေကာငအထညေဖာသငသည။ အမေထာငစ ကြငးဆငးေလလာမႈတြင ေဖာျပထားသကသ႕ မေကြးၿမ႕ေနထငသမားသည ေရဆးစြန႕ပစမႈဆငရာ ကနးမာေရးႏငအသႏင ပတသက၍သရမႈမာအလြနနညးပါးေသးသည။ ၀နေဆာငမႈလပငနး အသေပးမႈ ျမႇငတငေရးတြင မနကနေသာမလာအညစအေၾကးဖယရားျခငးႏငသတမတရာေနရာသ႕ သယယပ႕ေဆာငျခငးသည သတမတထားသညေလကငမႈရၿပးသား အလပသမားက ျပလပရမည ျဖစေၾကာငး အဓကထားၿပးလပေဆာငသငသည။ သ႕မသာ ပတ၀နးကငႏင ကနးမာေရးက အႏရာယေလာနညးေစပါသည။ မလာအညစအေၾကး ဖယရားျခငးဆငရာ ၀နေဆာငမႈ ျမႇငတကေရးသည အမနးခငးႏငငမား အေကာငအထညေဖာေနေသာ စနစကသည FSM၀နေဆာငမႈ လကေတြ႕ကငသးခကမားက အတယကာ လပေဆာငသငသည။ ဥပမာအားျဖင မေလးရားႏငဖလစပငႏငငမားတြင နညးစနစက ေသာ မလာအညစအေၾကးဖယရားျခငးက ေအာငေအာငျမငျမင လကေတြ႕ကငသးေနၾကၿပး ထသ႕ေသာ ကငသးမႈမားမ သငယရမညျဖစသည။ (ေအာကပါပတြင ၾကည႐ႈပါ။)

“Dumaguete City developed this

poster to educate the public about the

correct way to design a septic tank,

and the impact poorly designed septic

tanks have on human health. Printed

on billboards, this poster was placed

around the city as part of the

Dumaguete’s sanitation promotion

campaign.”

73


Figure 53-Picture of one of the scheduled desludging advertisements in Malaysia

Figure 54-Sample flyer promoting a spetage treatment program in the Philippines

4. ဥပေဒေရးဆငရာစမမႈက အားၿဖညၿခငး လကနာေစၿခငး

အထကတြင ညႊနျပခသညအတငး FSM ဥပေဒႏငစညးမဥးစညးကမးမား လကရတြငလး၀မရဘ မေကြးၿမ႕အဆငႏင ႏငငေတာအဆငတရား၀ငဖြ႕စညးပတစခလးမာလညး အလြနအားနညးသည။ ထ႕ေၾကာင FSM၀နေဆာငမႈလပငနးမားအတြက သငေလာေသာ တရား၀ငဖြ႕စညးပႏင ပတသက ဆကႏြယေသာ ဥပေဒမား လကနာေစမႈက ထညသြငးစဥးစားသငသည။ ၎တြငေရဆးစြန႕ပစမႈ ဆငရာ၀နေဆာငမႈလပငနး ကြငးဆက၏ လမးညႊနခကမား ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ နညးစနစမား၊ ဥပေဒမားႏင စညးမဥးစညးကမးမား သတမတခကမား ပါ၀ငပါသည။ ေအာကပါအကျဖတ ေလလာမႈ၏ အေရးႀကးေသာ ေဖာျပခကမားသည မေကြးၿမ႕TDCႏင အျခားအဓက ပါ၀ငေဆာငရြက

“Malaysia is one of the few countries in the region that

provides professional, scheduled and comprehensive

desludging services for the 25% of the country that relies

on septic tanks. Malaysia’s experiences in building up its

septage and sewerage infrastructure and management

framework offers useful lessons for other cities and

countries that seek to improve their own septage

“Clean your septic tank or swallow the

consequences” Output from social marketing

campaign – Muntinlupa City, the Philippine.

“Cities in the Philippines have developed

dramatic promotional poster that alert the public

about septic tank pollution and encourage

participation in frequent desludging program.”

74


သမား၏ အေျခခအခကအျဖစ အသးျပႏငရနႏငေရဆးစြန႕ပစမႈဆငရာ ၀နေဆာငမႈဆငရာ တရား၀င ဖြ႕စညးပ တးတကဖြ႕ၿဖးရနျဖစပါသည။

� မလာကန၊မလာအညစအေၾကးဖယရားျခငးစြန႕ပစျခငးႏငပတသကေသာ

နညးစနစပငးဆငရာစညးမဥးစညးကမးမားႏငလပငနးစဥမားကငးမမႈ(ထသ႕ျဖစပါကေ

ရဆးစြန႕ပစမႈႏငပတသကသည အရာမားႏင လပေဆာငခကမားက မမနမကန

ျဖစေစသည။)

� လအပေသာနညးဥပေဒမား၊ စညးမဥးစညးကမးမား၊ လပငနးယႏရားလညပတမႈႏင

လကေတြ႕ကငသးမႈမားကေစာငၾကညေလလာမႈကငးမျခငး (သဘာ၀ပတ၀နးကငသ႕

မလာအညစအေၾကးမား စြန႕ပစႏငျခငး)

တရား၀င စာရြကစာတမးမားသည ျပလပ၍သာမကလကနာေစရနအတြက လပေဆာငရမညမာ အလြနအေရးႀကးပါသည။ ထသ႕ျပလပျခငးျဖင လထသည ၎ဥပေဒမားအေၾကာငး သရနားလညၿပး တာ၀နယစတ ျဖစေပၚလာမညျဖစသည။ အထးသျဖင တရား၀ငစာရြကစာတမးမား ျပလပျခငး ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈသည ေဒသတြငးႏငႏငငအဆင အဓကပါ၀ငေဆာငရြကသမား၏ လပေဆာငမႈ လအပပါသည။ FSMဥပေဒႏင စညးမဥးစညးကမးမား တးတကဖြ႕ၿဖးျခငးအတြက မေကြးၿမ႕သည “စမးသပခနး”တစခသဖြယအသးျပၿပးအဆငျမငေသာ လပငနးစဥႏင နညးစနစ မားက သကဆငရာ အာဏာပငမား ေထာကခရနအတြက လပေဆာငရမညျဖစသည။

ေဒသဆငရာႏင ႏငငအဆငမရန အခနလအပသညအေလာက မေကြးၿမ႕သည ပထမဥးစြာ ၎၏မပငလမးညႊနခကမား အထးသျဖင မလာအညစအေၾကး ဖယရားျခငး၀နေဆာငမႈလပငနး မားႏင လတတေလာ စနေခၚမႈမားအတြက သငေလာေသာ သန႕စငခနးမား တညေဆာကမႈမားက တးတကဖြ႕ၿဖးေစရန လပေဆာငရမည ျဖစသည။

ေအာကပါစာရငးမားသည ေရဆးစြန႕ပစမႈႏငFSMတးတကဖြ႕ၿဖးမႈအတြကဥပေဒမားႏင စညးမဥး စညးကမးမား ျဖစပါသည။

75


Table 9 Regulatory documents for a sound sanitation and FSM legal framework

FSM service chain Documents Types of documents

Containment

Construction permit for sanitation facilities Permit document

Specifications for Latrines or toilets (at TDC level)* Guideline

Septic tank design codes Design standard

Sanitation codes Set of rules or laws

Inspection of Construction (Installations) Guideline

Testing of installations Guideline

Construction completion certificate Certificate

Collection/

Transport

Codes for Mandatory desludging

License requirement for emptying services Procedures/ Form

Faecal sludge truck transport regulations Laws/Regulations

Guidelines for emptying methods* Guideline

Scheduling and routing of trucks Management tool/form

Customer service protocols* Procedures and Database

Treatment

Faecal sludge treatment system design (for onsite

treatment)

Guideline

Operation, and Monitoring guidelines Guideline

Effluent standards Standard guideline/ Law/

Regulation

Disposal/Reuse

Identification for Disposal site (certification or

contracts for disposal)

Manifest

Reuse requirement (standard) Standard guideline/ Law/

Regulation

* The guidelines highlighted in yellow are suggested for TDC to be developed soon as priorities, for their FSM

service operation and sanitation promotion.