2017 faalİyet raporuir.tav.aero/uploads/documents/052318114123_2017fr_full_.pdf · yeni rekorlar...
TRANSCRIPT
GENİŞLEME
DÖNÜŞÜMYÜKSELİŞ
2017 FAALİYET RAPORU
ADNAN MENDERES H
AVALİM
ANI
ZAGREB HAVALİ
MANI
MİLAS BODRUM HAVALİMANI
BATUM HAVALİMANI
ESENBOĞA HAVALİMANI
ÜSKÜP HAVALİMANI GAZİPAŞA HAVALİMANI
OHRİD HAVALİMANI
MONASTIR HAVALİMANI
TİFLİS HAVALİMANI
ENFİDHA HAVALİMANI
RİGA HAVALİMANI
ATAT
ÜR
K H
AVAL
İMAN
I
MED
İNE
HAV
ALİM
ANI
BİR BAKIŞTA TAV HAVALİMANLARI 04 TAV ve ADP’nin Havalimanı Operasyonları 06 TAV’ın Büyüme Stratejisi 08 Yönetim Kurulu’nun Mesajı 10 İcra Kurulu Başkanı’nın Mesajı 12 İmtiyazlar Genel Görünüm
2017 YILI GELİŞMELERİ 14 Havacılık Sektörü ve TAV 24 Finansal Gelişmeler 25 2017 Yılındaki Yatırımlar 25 Ödüller ve Başarılar 26 Hizmet Şirketlerimizin 2017 Yılı 33 2017’de Öne Çıkanlar 35 2017’nin Ardından 36 Yatırımcı İlişkileri ve BİST Performansı
KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK 38 Sürdürülebilirlik 40 Risk Yönetimi ve İç Denetim 43 Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu 58 Komite Çalışma Esasları 60 Olağan Genel Kurullar 62 Yönetim Kurulu 68 Üst Yönetim 72 Yönetim Organı Üyeleri İle Üst Düzey Yöneticilere Sağlanan Mali Haklar 73 Esas Sözleşme Değişiklikleri 75 Kâr Dağıtım 75 Bağlı Şirket Raporu76 Bağımsız Denetçi Raporu 77 Riskin Erken Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında Denetçi Raporu 78 Sorumluluk Beyanı 79 Bağımsızlık Beyanları
OPERASYONEL VE FİNANSAL VERİLER80 Avro Bazlı Finansal Veriler80 Hedefler ve Gerçekleşmeler 80 2017 Yılı Gerçekleşmeleri 81 2018 Yılına İlişkin Beklentiler 81 Operasyonel ve Finansal Performans 82 Havalimanı Şirketleri 83 Hizmet Şirketleri 83 Rakamlarla TAV 85 Konsolide Mali Tablolar ve Denetim Raporu222 Sözlük
İÇİNDEKİLER
Havalimanı işletmeciliğinde Türkiye’nin dünyadaki önemli markası
TAV Havalimanları olarak yükselişimizi sürdürüyoruz.
2017 yılında hem Türkiye'de hem de yurt dışında faaliyet gösterdiğimiz havalimanları yolcu
sayısında güçlü bir büyüme yaşadık.
Farklı coğrafyalara yayılan havalimanı portföyümüz sayesinde havacılık sektöründeki
büyümeden fazlasıyla yararlanıyoruz.
Stratejik iş birliklerimiz ve uluslararası deneyimimiz ile yeni şartlara uyum ve dönüşüm
için gerekli kabiliyete sahibiz.
Suudi Arabistan’da üç yeni havalimanı
TAV Havalimanları Yanbu, Qassim ve Hail havalimanlarının
işletme imtiyaz hakkını aldı.
Gürcistan yatırımıyla %43’lük yolcu büyümesi
Havalimanı kapasitesini artıran yatırımlarla yüksek yolcu
büyümesi yakaladı.
166 milyon TL toplam yatırım
TAV Havalimanları havalimanı işletmeciliğinin geleceğine
yatırım yapmaya devam ediyor.
115 milyonyolcuya hizmet
TAV Havalimanları hizmet şirketleriyle birlikte,
4 kıtada 19 ülkede toplam 77 havalimanında
hizmet veriyor.
%40 FAVÖK artışı2017 yılı FAVÖK’ü bir önceki
yıla göre %40 artarak 2,14 milyar TL’ye yükseldi.
718 milyon TL net kârTAV Havalimanları
2017 kârlılığını geçen yıla göre
%69 artırdı.
Groupe ADP ilebüyük bir stratejik ortaklık
Groupe ADP, TAV Havalimanları’ndaki paylarını daha da artırarak, TAV'ın ve Türkiye'nin geleceğine ilişkin
güvenini ifade etti.
23 havalimanı ve228 milyon yolcudan
oluşan portföyBu ortaklık iki şirketin bilgi
birikimi ve portföyünü ortak bir platform haline getirdi.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU4
BİR BAKIŞTA TAV HAVALİMANLARI: TÜRKİYE’NİN HAVALİMANI İŞLETMECİLİĞİNDEKİ KÜRESEL MARKASI
Dünyanın önde gelen havalimanı işletmecileri arasında yer alan TAV Havalimanları, Türkiye’de İstanbul Atatürk, Ankara Esenboğa, İzmir Adnan Menderes, Gazipaşa Alanya ve Milas Bodrum Havalimanlarında faaliyet göstermektedir. Suudi Arabistan’da 2012 yılından bu yana işletmekte olduğu Medine Havalimanı’nın yanı sıra 2017 yılında Yanbu, Hail ve Qasssim Havalimanlarının da işletme hakkını kazanan TAV Havalimanları, Letonya’nın başkenti Riga Havalimanı’nın, Hırvatistan’da Zagreb Havalimanı’nın ve Makedonya, Tunus ve Gürcistan’da ikişer havalimanının da işletmesini yürütmektedir. Türkiye’de havalimanı işletmeciliği sektörünün kurumsallaşmasına öncülük eden TAV Havalimanları, iştirakleri ve bağlı ortaklıkları ile birlikte gümrüksüz satış, yiyecek-içecek hizmetleri, yer hizmetleri, bilgi işlem, güvenlik ve işletme hizmetleri gibi havalimanı operasyonunun diğer alanlarında da faaliyet göstererek uluslararası platformda sektörün gelişmesine de katkı sağlamaktadır.
Hisseleri, Borsa İstanbul’da “TAVHL” koduyla işlem görmekte olan TAV Havalimanları, 2017’de yaklaşık 836 bin uçak seferine ve yaklaşık 115 milyon yolcuya hizmet sunmuştur.
*Groupe ADP’nin tamamına sahip olduğu iştiraki TANK ÖWA alpha GmbH 131 Aralık 2017 itibarıyla
TAV HAVALİMANLARI ORTAKLIK YAPISI1
GROUPE ADP* %46,12
TEPE İNŞAAT SANAYİ A.Ş.%5,06
SERA YAPI ENDÜSTRİSİ VE TİCARET A.Ş.%1,29
HALKA AÇIK KISIM DİĞER%44,33
ŞİLİ
TÜRKİYEİstanbul Atatürk H.%100
Gazipaşa Alanya H.%100
İzmir Adnan Menderes H.%100
Milas Bodrum H%100
Ankara Esenboğa H.%100
Ticari Uçuş Adedi668 BinYolcu Sayısı97 Milyon
TAV Ticari Uçuş Adedi
TAV Operasyonları
ADP Operasyonları
ADP’nin İştirak Payı
TAV’ın İştirak Payı
TAV Yolcu Sayısı
ADP Yolcu Sayısı
Riga H.%100
Sadece Ticari Alanlar
Paris Charles de Gaulle H.%100Paris Orly H.%100Yolcu Sayısı101,5 Milyon
Zagreb H.%15Zagreb H.%21Ticari Uçuş Adedi42 BinYolcu Sayısı3,1 Milyon
İmtiyaz Sahibi
HIRVATİSTAN
LETONYA
FRANSA
ÜRDÜN
Amman Queen Alia H.%9Yolcu Sayısı7,9 MilyonYönetim Danışmanlığı Stratejik Ortak
HALKA AÇIK OLMAYAN DİĞER %3,20
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 5
TAV VE ADP’NİN HAVALİMANI OPERASYONLARI
MORİTYUS
MADAGASKAR
SUUDİ ARABİSTAN
TÜRKİYE
GİNE
GÜRCİSTAN
ÜRDÜN
TUNUS
HIRVATİSTANBELÇİKA
FRANSA
LETONYA
MAKEDONYA
HOLLANDA
SUUDİ ARABİSTANCidde H.Hac Terminali
Yolcu Sayısı8,0 MilyonYönetim Danışmanlığı Stratejik Ortak
MORİTYUS CUMHURİYETİ
MADAGASKAR
Morityus H.%10
Madagaskar H. %35 (2016 Aralık ayından bu yana)
Yolcu Sayısı3,7 Milyon
Yolcu Sayısı1,1 Milyon
İşletmeci Stratejik Ortak
Yönetim Danışmanlığı
GİNEKonakri H.%29Yolcu Sayısı0,5 Milyonİşletmeci
ŞİLİSantiago de Chile H.%45Yolcu Sayısı21,4 Milyonİmtiyaz Sahibi
HOLLANDAAmsterdam Schiphol H.%8Yolcu Sayısı68,5 MilyonEndüstriyel İş Birliği
BELÇİKA
Liège H.%25,6Stratejik Ortak
TUNUS
Monastır H.%67Enfidha H.%67Ticari Uçuş Adedi12 BinYolcu Sayısı1,7 Milyon
İmtiyaz Sahibi
Ohrid H.%100Üsküp H.%100Ticari Uçuş Adedi18 BinYolcu Sayısı2,0 Milyon
İmtiyaz Sahibi
İmtiyaz Sahibi
SUUDİ ARABİSTANMedine H.%33Ticari Uçuş Adedi58 BinYolcu Sayısı7,8 Milyon
TAV VE ADP
4 KITA
15 ÜLKE
23 HAVALİMANI
228 Milyon YOLCU
*Schiphol ve Riga Havalimanı yolcu sayıları hariçtir.**2017 yılı içerisinde Hail, Qassim ve Yanbu Havalimanları’nın işletmesi ve geliştirilmesi için sözleşme imzalanmasına karşın, söz konusu Havalimanları henüz devralınmadığı için rakamlara dahil edilmemiştir
MAKEDONYA
GÜRCİSTAN
Tiflis H.%80Batum H.%76Ticari Uçuş Adedi38 BinYolcu Sayısı3,7 Milyon
İmtiyaz Sahibi
TAV
3 KITA
7 ÜLKE
14 HAVALİMANI
115 Milyon YOLCU
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU6
TAV’IN BÜYÜME STRATEJİSİ
TAV Havalimanları büyüme stratejisini organik büyüme, inorganik büyüme ve hizmet şirketlerinin büyümesi olmak üzere üç temel üzerine konumlandırmıştır.
ORGANİK BÜYÜME
İNORGANİK BÜYÜME
HİZMET ŞİRKETLERİMİZİN TAV DIŞINDA BÜYÜMESİ
Üç kıtada, yedi ülkede, 14 havalimanındayız. 2017 yılında hizmet verdiğimiz yolcu sayısı %10 artarak 115 milyona ulaştı. Önümüzdeki dönemde öncelikli hedefimiz hâlihazırda işlettiğimiz tüm havalimanlarında gelirimizi ve kârlılığımızı artırmak olacaktır.
TAV Havalimanları olarak önümüzdeki dönemde, güçlü ortağımız ve entegre iş modelimiz ile dünyanın her yerindeki yeni ve kârlı iş fırsatlarına odaklanacağız.
Başarımızda büyük katkısı olan hizmet şirketlerimiz, işletmesini TAV’ın yapmadığı havalimanlarında da hizmet vermeye başladı. İnanıyoruz ki, dünya havacılık sektörü kısa bir zamanda, gümrüksüz satış, yiyecek-içecek, yer hizmetleri, işletme hizmetleri ve bilişim gibi alanlarda Türkiye’den yükselen yıldız şirketlerimizle tanışacak.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 7
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU8
YÖNETİM KURULU’NUN MESAJI
2017 yılında Groupe ADP, TAV Havalimanları’ndaki payını %46’ya çıkardı. Bu hisse alımıyla Groupe ADP, kendi büyüme stratejisi içerisinde TAV Havalimanları’nı Doğu Avrupa, Baltık Ülkeleri, BDT, Orta Doğu ve Afrika bölgesindeki ana büyüme platformu olarak tanımladı.
Ali Haydar KurtdarcanYönetim Kurulu Başkan Vekili
Antonin BeurrierYönetim Kurulu Başkan Vekili
Edward ArkwrightYönetim Kurulu Başkanı
2017 yılına küresel ekonomi açısından risk faktörü olarak değerlendirilen Brexit, Fed faiz artırımları, ABD seçimleri gibi konuların gölgesinde girmiş olmamıza rağmen 2017 yılı krizden bu yana ekonomik büyüme açısından en kuvvetli yıl olarak kapandı ve bu performansla 2008 krizinin geride bırakıldığı genel olarak kabul edildi.
Yılın ana teması ABD ekonomisindeki büyümenin hızlanması idi. 2016 yılında tam istihdama ulaşarak %1,3 büyüyen ABD ekonomisi 2017 yılında hızlanarak %2,1 büyümeye ulaştı. ABD’de ekonomik büyümenin hızlanması ile birlikte enflasyon da hedeflenen %2 seviyesini geçti ve Fed’in bir dizi faiz artırımına gitmesine yol açtı. Böylece ABD’de kısa vadeli faizlerde de genel bir yükseliş yaşandı.
Avro Bölgesi’nde de büyümenin az da olsa hızlandığına ve enflasyonda da ufak bir kıpırdanmayı tetiklediğine şahit olduk. Avro Bölgesi hala hedeflenen %2’lik enflasyon hedefine ulaşabilmiş değil ancak bu kıpırdanma Avrupa Merkez Bankası’na da kendi genişleme programını yavaşlatma konusunda cesaret verdi ve bu beklentiyle Avro yıl içinde önemli bir değerlenme yaşadı. Fed’in benzer bir süreç içine girmesi ile faiz artırımına başlaması arasında iki yıl geçtiği düşünülürse, bu sürecin yavaş ve verilere bağımlı bir şekilde geçeceğini söyleyebiliriz.
Dr. M. Sani ŞenerYönetim Kurulu Üyesi veİcra Kurulu Başkanı
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 9
2017 yılı BDT, Doğu Avrupa ve Orta Afrika için de oldukça iyi geçti. Bu bölgelerin ekonomileri de 2016 performanslarının çok üstünde bir büyüme performansı yakaladılar. 2017 yılının yüksek performanslı ekonomileri arasında Türkiye de bulunuyor. Ülkemiz, çok zor geçen bir 2016’nın etkilerini üstünden hızlıca atarken %5,1’lik bir büyüme oranı ile yılı en çok büyüyen ülkeler arasında kapattı. Öte yandan büyümedeki hızlanma ülkemizde enflasyonist bir etki de yarattı.
2018 yılında ABD ekonomisindeki büyümenin daha da hızlanması bekleniyor. Hindistan, Çin, Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Orta Afrika’da da büyüme oranlarında 2017’ye kıyasla artış yaşanması bekleniyor. Makro beklentilerin genel olarak bu şekilde olumlu şekillendiği bir ortamda Türkiye’nin de yaklaşık %5 civarındaki büyüme performansını devam ettirmesi en yüksek ihtimal olarak gözüküyor. 2018 yılı genel itibarıyla hem dünya ekonomisi için hem de TAV Havalimanları’nın ana faaliyet coğrafyası için oldukça umut verici görünüyor.
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) istatistiklerine göre küresel hava trafiğinin önümüzdeki 20 yıl içerisinde ortalama yılda %3,4 büyüyerek iki katına çıkması bekleniyor. Aynı süre içinde hava trafiğinin yılda ortalama %4,7 büyüyeceği öngörülen Türkiye'nin, dünyanın en büyük dokuzuncu havayolu pazarı haline gelmesi bekleniyor. Bu kuvvetli büyüme trendi havacılık sektöründe altyapı yatırımlarına ihtiyacı yüksek tutmaya devam edecek. Dünyada havalimanlarının özelleştirilmesi trendi artarak sürecek.
Bu nedenle hem önümüzdeki dönemde hem de uzun vadede, havalimanı işletmeciliği, yüksek değer yaratan bir sektör olmaya devam edecek. İş yaptığımız ve yapmayı hedeflediğimiz ana faaliyet coğrafyası da bu büyümeden azami faydayı almak için stratejik olarak doğru konumlandırılmış durumda.
2017 yılında Groupe ADP TAV Havalimanları’ndaki payını %46’ya çıkardı. Bu hisse alımıyla Groupe ADP TAV Havalimanları’nın geleceğine olan inancını açık bir şekilde ifade etmenin yanı sıra ve kendi büyüme stratejisi içerisinde TAV Havalimanları’nı Doğu Avrupa, Baltık Ülkeleri, BDT, Orta Doğu ve Afrika bölgelerindeki ana büyüme platformu olarak tanımladı. Bu nedenle geleceğin TAV Havalimanları açısından önemli fırsatlar barındırdığına inanıyoruz.
Tüm hissedarlarımıza ve çalışanlarımıza bu büyük markayı yaratıp bugüne getirmek ve geleceğe taşımak için verdikleri destekleri için teşekkür ederiz.
* Kaynak: IMF
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU10
İCRA KURULU BAŞKANI’NIN MESAJI
Dr. M. Sani ŞenerYönetim Kurulu Üyesi veİcra Kurulu Başkanı
Hem ülkemiz hem havacılık sektörü hem de Şirketimiz için zor geçen bir 2016 yılının ardından 2017 yılını yeniden alışılagelmiş büyüme ivmemize geri dönerek geçirdik. Krizden çıkış daha önce birçok defalar tecrübe ettiğimiz gibi hem çok hızlı hem de çok kuvvetli oldu ve sektörümüzün dayanıklılığını bir kere daha göz önüne serdi. Gerek coğrafi dağılım gerekse hizmet verilen pazar segmenti açısından iyi çeşitlendirilmiş bir havalimanı portföyünü yönetiyoruz. Bu çeşitlendirme sonucunda performansı belli bir periyot için düşen havalimanlarımız performansı artan İzmir Adnan Menderes Havalimanı, havalimanlarımızla dengeleniyor. Bu dengeleme bize operasyonel ve finansal bir korunma sağlıyor. 2017 yılının ikinci yarısında İstanbul Atatürk Havalimanı’nı kullanan şehir çıkışlı dış hat yolcu sayısı 2015 yılı seviyesini geçti ve böylece kriz öncesi performansımızın üstüne çıkmış olduk. Transfer yolcu sayısında ise 2017 yılının geneli boyunca yeni rekorlar kırdık. İzmir, 2017 yılında 2015 seviyesini yakaladı. Ankara, yeni faaliyete alınan yurt dışı hatlar sonucunda önemli bir büyüme yakaladı. Gürcistan’daki havalimanlarımız İran, Rusya ve İsrail’den gelen kuvvetli talebe bağlı olarak %43 büyüme yakaladı. Bu büyümeyi öngörerek yolcu konforu, güvenliği ve kapasiteyi artırmak amacıyla Tiflis havalimanına yaptığımız yatırımlar yılın ikinci çeyreğinde tamamlandı ve yeni terminal binasını kullanıma açtık. Zor zamanlarda havacılık sektörüne yatırım yapmaya devam ettik ve sektörün yeniden normale dönmesi ile bu yatırımlarımızdan kısa zamanda iyi bir geri dönüş almayı başardık. 2017 yılında yapılan yatırımlar kapsamında Zagreb Havalimanı yeni yolcu terminalini de birinci çeyrekte değerli yolcularımızın kullanımına sunduk. Kutsal şehirleri hac ve umre ibadetleri kapsamında ziyaret etmek isteyenlerin sayısı arttıkça bu şehirlere gelen havalimanı yolcusu sayısı da artıyor. 2017 yılı Medine için gene kuvvetli bir yıl oldu. Suudi Arabistan’ın 2018 yılında vize sayısında artışa gitmesi ile 2018 yılının da kuvvetli geçmesini bekliyoruz. Havacılık sektörünün önümüzdeki 20 yılı oldukça kuvvetli gözüküyor. Airports Council International (ACI) verilerine göre küresel yolcu trafiğinin yılda ortalama %4,5 büyümesi bekleniyor. Gelişmekte olan ülkelerin de bu trafikten alacağı payın %45’ten %60’a çıkacağı öngörülüyor. Gelişmekte olan ülkelere odaklanmış olan uzmanlığımızla geleceğin trendlerini yakalama açısından oldukça avantajlı bir noktada bulunuyoruz.
Küba projesiyle ilgili sürecin 2018 yılında kapanmasını ümit ediyoruz. Buna ek olarak Doğu Avrupa, Afrika ve Orta Doğu’da çok çeşitli havalimanı işletme fırsatları ile ilgileniyoruz. ATÜ Türkiye, Letonya, Gürcistan ve Tunus’ta yeni mağazalar ve mağaza geliştirme yatırımları yaparak yolcu başına harcama düşüşünü Türk Lirası’nın değer kaybettiği bir ortamda sınırlı bir oranda tutmayı başardı. BTA, Zagreb ve Taif havalimanlarındaki operasyonları devraldı ve Maskat Havalimanı’nın operasyonlarını da Mart 2018’de devralacak.
Ülkemizde edindiğimiz dünya standartlarındaki bilgi birikimimiz ile dünyaya gururla hizmet etmeye devam edeceğiz.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 11
Kendi işlettiğimiz havalimanları haricinde, TAV İşletme Hizmetleri Almanya, ABD, İsviçre, Kenya, Umman, Şili, Ruanda ve Danimarka yolcu salonu operasyonları ile birlikte artık küresel bir şirket niteliği kazandı. TAV İşletme Hizmetleri aynı zamanda TCDD, İDO ve Global Liman Holding’e de hizmet veriyor. Teknolojiyi yoğun olarak kullanıyor ve aynı zamanda teknoloji üretiyoruz. Yolcu ihtiyaçlarını ve beklentilerini tanımlayıp teknoloji yardımıyla bu ihtiyaç ve beklentilere yaratıcı çözümler geliştiriyoruz. Ana teknoloji şirketimiz olan TAV Technologies proje, ürün ve operasyon portföyünü hastane altyapı projelerine de hizmet verebilecek şekilde genişletti. Şirket, Suudi Arabistan ve BAE’nde bilişim sistemlerinin kurulum ve bakımına ilişkin farklı ihaleler kazandı. Altyapı projelerinde küresel bilinirliği olan bir marka haline geldi. TAV Technologies tarafından bu yıl geliştirilen yeni ürünlerin başlıcaları arasında TDAS, Passenger Flow Simulation, What-if Scenario Manager, SMART FIDS, Oculus VR, Car Park Single Space System and MED Airport Mobile Application ürünlerini sayabiliriz. Havaş tarafından hizmet verilen tüm havalimanlarında gerçekleşen uçuş sayılarında önemli artışlar yaşandı ve bu gelişme de Havaş finansallarına oldukça olumlu yansıdı. 2017 yılının en önemli gelişmelerinden biri şüphesiz ki hissedarlık yapımızdaki değişim oldu. Groupe ADP, Akfen Holding’den %8,1’lik TAV Havalimanları hissesi satın alarak hissedarlık payını %46,1’e çıkardı. Bu satın almayla birlikte TAV Havalimanları, Doğu Avrupa, Baltık Ülkeleri, BDT Ülkeleri, Orta Asya, Orta Doğu ve Afrika’yı kapsayan ana faaliyet coğrafyamız içerisinde Groupe ADP’nin ana büyüme platformu haline geldi. Bu yeni dönem tüm hissedarlarımız için Şirketimizin geleceğe hazırlandığı heyecan verici bir sürecin başlangıcı olacak. Mali bünyemiz son derece kuvvetli, beşeri ve sosyal sermaye olarak dünyada alanımızda en iyiler içerisindeyiz, havalimanı işletmeciliğinde küresel bir marka haline geldik ve ana faaliyet coğrafyamızı çok iyi tanıyoruz. Önümüzdeki döneme fazlasıyla hazırız ve bu satınalmayla birlikte hem TAV hem de Group ADP’nin marka bilinirliğinden eşzamanlı olarak faydalanabileceğiz.
Ciromuz %3 artarak 1.143 milyon avroya ulaştı. Maliyet kontrolü ve olumlu koşullar nedeniyle FAVKÖK artışı %12 olarak gerçekleşti. FAVÖK ise %13 artışla 519 milyon avroya ulaştı. Yılı İstanbul şehir çıkışlı dış hat yolcusunda %9 büyüme ve İstanbul toplam dış hat yolcusunda %7 büyüme ile kapadık. Net kârımız %37 artışla 175 milyon avroya ulaştı. Yolcu artışının beklentilerimizin üstünde gerçekleşmesi nedeniyle yıl ortasında revize ettiğimiz bütün beklenti kalemlerinde ya beklentilerimize ulaştık ya da beklentilerimizden daha iyi bir performans yakaladık. 2017 yılında “akıllı büyüme” stratejimizin somut ifadesi olan %50 temettü ödeme politikamızla uyumlu bir şekilde 248 milyon TL tutarında temettü dağıttık. 2018 yılı için de Yönetim Kurulumuz Genel Kurul’da 2017 kârının %50’sine denk gelen 406 milyon TL’lik bir temettü dağıtımını hissedarlarımızın onayına sunmaya karar verdi. Gelecekte de hem düzenli temettü ödemeleri ile hem de portföyümüze ekleyeceğimiz yeni projelerle hissedarlarımız için değer yaratmaya devam edeceğiz. Aynı dönemde Şirket SGK, vergi ve kira olarak devlete toplam 2 milyar TL ödeme gerçekleştirdi. Şirket, faaliyet gösterdiği coğrafyalarda kalkınmaya destek olmak üzere sosyal fayda yaratmayı da sürdürecek. 2018 yılının da yolcu büyümesi açısından kuvvetli bir yıl olacağını öngörüyoruz. İstanbul Atatürk Havalimanı’nın tüm yıl boyunca açık kalacağını varsayarak toplam yolcu sayımızda %10-%12 arası, Atatürk Havalimanı dış hat yolcu sayısında %6-%8 arası ve İstanbul şehir çıkışlı dış hat yolcu sayısında %9-%11 arası artış bekliyoruz. Kur varsayımlarımız dâhilinde %2-%4 arası ciro büyümesi %5-%7 arası FAVÖK büyümesi, çift haneli net kâr artışı ve 80 milyon avro tutarında yatırım harcaması bekliyoruz. Tüm hissedarlarımıza, çalışanlarımıza ve iş ortaklarımıza Türkiye’nin küresel markalarından birini yaratmak konusundaki emekleri için teşekkürü bir borç bilirim. Ülkemizde geliştirdiğimiz dünya standartlarındaki know-how ile dünyaya gururla hizmet etmeye devam edeceğiz.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU12
İMTİYAZLAR GENEL GÖRÜNÜM
Havalimanı Tür/İşletim Süresi
TAV Payı
Faaliyet Alanı
Ücret/yolcu Dış Hat
Ücret/yolcu İç Hat
Garanti Yolcu
İmtiyaz/Kira Bedeli
İstanbul Atatürk Kira (Ocak 2021) %100 TerminalUS$15
€2,5 (Transfer)
€ 3 - $140m/yıl + KDV
Ankara Esenboğa Yap-İşlet-Devret
(YİD)(Mayıs 2023)
%100 Terminal€ 15€2,5
(Transfer)€ 3
0,6 M. İç Hat, 0,75 Dış Hat
(2007)+%5 yıllık artış
-
İzmir A. Menderes YİD+İmtiyaz Kira (Aralık 2032) %100 Terminal
€ 15 €2,5
(Transfer)€ 3 -
€29m 2013 yılından itibaren
başlayarak6
Gazipaşa Alanya Kira (Mayıs 2034) %100 Havalimanı € 105 TL7,55 - $50,000+KDV4
Milas Bodrum8 İmtiyaz (Aralık 2035) %100 Terminal €15 €3 - €28,7mn+KDV9
Tiflis YİD (Şubat 2027) %80 Havalimanı US$24 US$6 - -
Batum YİD (Ağustos 2027) %76 Havalimanı US$12 US$7 - -
Monastir & Enfidha YİD+İmtiyaz (Mayıs 2047) %67 Havalimanı € 9 € 1 -
2010 ile 2047 yılları arasında
Cironun %11-26'sı
Üsküp & Ohrid YİD+İmtiyaz (Mart 2030) %100 Havalimanı
€17,5 Üsküp,
€16,2 Ohrid- -
Yıllık Brüt Cironun
%4’ü1
Medine YDİ+İmtiyaz 2037 %33 Havalimanı SAR 872 - - %54,53
Yanbu, Hail & Qassim2,10
YDİ+İmtiyaz2047 %50 Havalimanı SAR 872 SAR 10 -
Yanbu için yıllık brüt cironun %3’ü,
Hail ve Qassim için 2026 yılına kadar yıllık brüt cironun
%3,6’sı, 2026-2047 arası ise %7,2’si
Zagreb YİD+İmtiyaz(Nisan 2042) %15 Havalimanı €157,
€4(transfer) € 7 -
€2.0 - €11.5m sabit %0,5 (2016)
- %61 (2042) değişken
1İmtiyaz kira bedeli, her iki havalimanını kullanan yolcu sayısı 1 milyona ulaşıncaya kadar yıllık brüt cironun %15’i olup, yolcu sayısı 1 milyonu aştığı zaman, bu oran yolcu sayısına bağlı olarak %4 ile %2 arasında degişecektir.2Giden ve gelen yolcunun her biri için 87 SAR yolcu başına ücret alınmaktadır. Yolcu başına ücret, 3 yılda bir kümülatif Tüketici Fiyatı Endeksi'ne göre artış gösterecektir.3İmtiyaz kira bedeli, inşaat bitiminin ardından 2 yıl boyunca %27,3' e düşürülmüştür. 4TAV Gazipaşa Yatırım Yapım ve İşletme A.Ş. işletme süresinin sonuna kadar yıllık 50.000 ABD$+KDV sabit ödeme yapacak olup her işletme yılının sonunda da net dönem kârının % 65’ini DHMİ’ye kâr payı olarak ödeyecektir. 5Yolcu başı tarifeler 1 Ocak 2015 itibarıyla revize edilmiştir.6Nakit baz alınarak. 7Nisan 2014 öncesinde sırasıyla €10, €4, €4 dış hat, iç hat ve transfer yolcu hizmet bedelidir.8Milas Bodrum Dış hatlar terminali 22 Ekim 2015 itibarıyla devralınmıştır.9TAV Milas Bodrum Havalimanı için ihale bedelinin %20’sini oluşturan €143m Ağustos 2014‘te peşin olarak ödenmiştir. 10Söz konusu havalimanlarının 2018’in ilk yarısında devralınması planlanmaktadır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 13
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU14
66
170
2017 YILI GELİŞMELERİ
HAVACILIK SEKTÖRÜ VE TAV
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018B 2019B 2023B
86
103118
130
149
166181 174
193205
223
350
4151
5259
73
8084 71
8389
100
TÜRKİYE TOPLAM YOLCU SAYISI (MİLYON)
%11
Türk havacılık sektörü 2017 yılında %11 büyüyerek 193 milyon yolcu sayısına ulaştı. Kaynak: DHMİ
BEKLENENB:
İÇ HATLAR
DIŞ HATLAR
TOPLAM
58
44
6576
86 97103
110116
123
180
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 15
TÜRKİYE TOPLAM YOLCU SAYISI (MİLYON)
%16
2002-2017 yılları arasında Türkiye yıllık bileşik büyüme oranı %16 oldu.
İÇ HATLAR
DIŞ HATLAR
TOPLAM
2003
25
9
2002
25
9
2004
31
14
2005
36
21
2006
34
31
2007
38
32
2008
44
36
2009
44
41
2010
52
51
2011
59
58
2012
66
65
2013
73
76
2014
80
86
2015
84
97
2016
103
71
2017
110
83
3434
45
57
6570
7986
103
118
130
149
166
181174
193
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU16
2017 YILI GELİŞMELERİ > HAVACILIK SEKTÖRÜ VE TAV
TÜRKİYE TOPLAM TİCARİ UÇUŞ SAYISI (BİN)
%12
2002/2017 yılları arası Türkiye bileşik yıllık büyüme oranı (BYBO) Kaynak: DHMİ
2003
113
207
2002
112
208
2004
151
239
2005
205
266
2006
261
262
2007
306
308
2008
316
338
2009
353
340
2010
400
409
2011
433
459
2012
463
483
2013
505
554
2014
554
606
2015
586
669
2016
699
535
2017
722
569
320321
389
472523
615653
693
809
892
947
1.059
1.160
1.255 1.235
1.291
İÇ HATLAR
DIŞ HATLAR
TOPLAM
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 17
47,652,6
71,7
83,6
94,9
102,5104,7
115,0
2010
18,3
29,3
TAV HAVALİMANLARI TOPLAM YOLCU TRAFİĞİ (MİLYON)
%10
%10 artış gösteren TAV Havalimanları toplam yolcu trafiği, 2017 yılında 115 milyon olarak gerçekleşmiştir.
2011
32,0
20,6
40,9
2012
30,8
2013
47,4
36,2
2014
54,6
40,4
2015
57,6
44,7
2016
58,7
46,0
2017
65,2
49,8
İÇ HATLAR
DIŞ HATLAR
TOPLAM
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU18
319
369 376
416447
570
649
734779
802836
2007
139
181
2008
229
140
237
2009
139
2010
267
149
2011
279
168
2012
331
239
2013
375
274
2014
433
302
2015
460
319
2016
477
325
2017
491
345
2017 YILI GELİŞMELERİ > HAVACILIK SEKTÖRÜ VE TAV
TAV HAVALİMANLARI TOPLAM TİCARİ UÇUŞ SAYISI (BİN)
%4
%4 artış gösteren TAV Havalimanları ticari uçuş sayısı, 2017 yılında 836 bin olarak gerçekleşmiştir.
İÇ HATLAR
DIŞ HATLAR
TOPLAM
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 19
Trafik Beklentileri
1Dünya havayolu trafiğinde gelecek 20 yılda 2 kat artış beklenmektedir.• Boeing’in tahminlerine göre dünya havayolu
trafiğinin 2017-2036 yılları arasında %4,7 Bileşik Yıllık Büyüme (BYB) sergilemesi beklenmektedir.
• Airbus ise 2017-2036 yılları arasında dünya hava yolu trafiğinin %4,4 BYB oranında büyüyeceğini öngörmektedir.
• IATA 2017 yılında yaklaşık 4 milyar olan dünya yolcu sayısının 2036 yılında neredeyse 2 katı artarak 7,8 milyara çıkmasını beklemektedir.
* Kaynak: Airbus Global Pazar Tahminleri 2017, Boeing Mevcut Pazar Görünümü, IATA
2Türk havayolu trafiğinin gelecek 10 yıl içerisinde iki katına çıkması beklenmektedir.• Eurocontrol, Türkiye için 2020 yılına kadar
%7 BYB beklerken, Devlet Hava Meydanları (DHMİ), 2023 yılına kadar %9 BYB öngörmektedir.
• IATA Türkiye yolcu trafiğinin gelecek 20 yılda %4,7 BYB oranında büyümesini öngörmektedir.
* Kaynak: Eurocontrol, DHMİ, IATA
3Türkiye’deki başlıca havayollarının yeni uçak siparişleri artarak devam etmektedir.• 2020 yılı itibarıyla Türk Hava Yollar uçak
sayısını 369’a; Pegasus ise uçak sayısını 94’e çıkarmayı planlamaktadır.
* Kaynak: THY Sunumu (Kasım 2017), Pegasus Sunumu (Kasım 2017)
4Atatürk Havalimanı dış hat koltuk kapasitesinin 2018 yılında %7 seviyesinde artması beklenmektedir.
* Kaynak: DHMİ, Ulaştırma Bakanlığı
Türkiye Kişi Başı GSMH (ABD doları)
Kişi Başı Uçuş
2016 18.937 0,96
2017 19.280 1,03
2018 19.619 1,12
2019 20.058 1,20
2020 20.541 1,28
2021 21.016 1,36
2022 21.613 1,43
2023 22.213 1,51
2024 22.800 1,59
2025 23.389 1,67
2026 23.948 1,74
2027 24.525 1,82
2028 25.098 1,89
2029 25.680 1,97
2030 26.309 2,04
2031 26.970 2,12
2032 27.669 2,19
2033 28.453 2,27
2034 29.267 2,35
2035 30.111 2,42
2036 31.007 2,50
*Kaynak: Airbus
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU20
2017 YILI GELİŞMELERİ > HAVACILIK SEKTÖRÜ VE TAV
HAVALİMANI ÖZELLEŞTİRMESİ FIRSATLARIDünya genelinde havalimanlarının yalnızca %14’ü özel sektör tarafından yönetilmektedir.
KUZEY AMERİKA
GÜNEY AMERİKA
AVRUPA
AFRİKA
ASYA PASİFİK
%1
%60
%75
%11
%45
%41
%26
%31
%4,5
ORTA DOĞU
%13 %2
%12
%14
%1
Özel kuruluşlar tarafından yönetilen veya finanse edilen havalimanlarındaki yolcu trafiği yüzdesi
Özel kuruluşlar tarafından yönetilen veya finanse edilen havalimanları yüzdesi
DÜNYADünya genelinde havalimanlarının yalnızca %14’ü özel sektör tarafından yönetilmektedir.
%41 İMTİYAZ
%24 MÜLKİYET
%23 HALKA AÇIK ŞİRKETLER
%8 O&M ANLAŞMASI ALTINDA OLANLAR
%4 MUHTELİF
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 21
YÜKSELEN PİYASALARDA KİŞİ BAŞINA DÜŞEN GELİRİN GELİŞİMİ
Gelişmekte olan ülkelerin kişi başına düşen geliri artıyor.
İç hat yolcu artışında Türkiye gelecek 20 yılda büyümeye devam edecek.
8.000
7.000
6.000
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
01965 20252000 2005 2010 2015 2020
İç Hat Yolcu Büyümesi (%) 2016-2026 BYBO 2026-2036 BYBO 2016-2036 BYBOOrta Avrupa 5,0 3,0 4,0Bağımsız Devletler Topluluğu 5,0 3,0 4,0Gelişen Asya 8,0 5,4 6,7Hindistan 10,7 6,8 8,8Ortadoğu 3,7 3,4 3,5Kuzey Afrika 4,5 2,8 3,6Rusya 4,1 2,9 3,5Türkiye 7,4 4,3 5,9A.B.D. 1,9 2,1 2,0Batı Avrupa 2,1 1,8 1,9
Kaynak: Airbus
Kişi Başına Düşen Gerçek Gayrisafi Milli Hasıla (ABD Doları)
Kaynak: IHS Market Economics
* Dairesel göstergelerin ölçeği, toplam küresel gayrisafi milli hasıla ile orantılıdır.
%18,4
%21,7
%31,7%36,7
%38,4
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU22
2017 YILI GELİŞMELERİ > HAVACILIK SEKTÖRÜ VE TAV
Faaliyet Gösterdiğimiz Alanlara Ait Makro Veriler*
Ülke Göstergeler Birim Ölçek 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022
Hırvatistan
Gayri Safi Milli Hâsıla, Cari Fiyatlar ABD doları Milyar 48,9 50,7 53,5 57,9 60,4 62,9 65,1 68,9
Kişi Başı Gayri Safi Milli Hâsıla, Cari Fiyatlar ABD doları Bin 11,6 12,2 12,9 14,0 14,6 15,2 15,8 16,7
Enflasyon, ortalama % Değişim -0,5 -1,1 1,1 1,2 1,5 1,7 1,8 1,9
Nüfus Kişi Milyon 4,2 4,2 4,2 4,1 4,1 4,1 4,1 4,1
Gürcistan
Gayri Safi Milli Hâsıla, Cari Fiyatlar ABD doları Milyar 14,0 14,3 15,2 16,7 18,0 19,5 21,2 23,0
Kişi Başı Gayri Safi Milli Hâsıla, Cari Fiyatlar ABD doları Bin 3,8 3,9 4,1 4,5 4,9 5,3 5,7 6,3
Enflasyon, ortalama % Değişim 4,0 2,1 6,0 3,0 3,2 3,0 3,0 3,0
Nüfus Kişi Milyon 3,7 3,7 3,7 3,7 3,7 3,7 3,7 3,7
Letonya
Gayri Safi Milli Hâsıla, Cari Fiyatlar ABD doları Milyar 27,0 27,7 30,2 33,7 35,8 37,9 39,8 41,7
Kişi Başı Gayri Safi Milli Hâsıla, Cari Fiyatlar ABD doları Bin 13,6 14,1 15,4 17,2 18,4 19,5 20,5 21,5
Enflasyon, ortalama % Değişim 0,2 0,1 3,0 3,0 2,5 2,4 2,3 2,3
Nüfus Kişi Milyon 2,0 2,0 2,0 2,0 1,9 1,9 1,9 1,9
Makedonya
Gayri Safi Milli Hâsıla, Cari Fiyatlar ABD doları Milyar 10,1 10,9 11,4 12,3 13,0 13,8 14,5 15,4
Kişi Başı Gayri Safi Milli Hâsıla, Cari Fiyatlar ABD doları Bin 4,9 5,3 5,5 5,9 6,3 6,6 7,0 7,4
Enflasyon, ortalama % Değişim -0,3 -0,2 0,3 2,6 1,9 2,0 2,0 2,0
Nüfus Kişi Milyon 2,1 2,1 2,1 2,1 2,1 2,1 2,1 2,1
Suudi Arabistan
Gayri Safi Milli Hâsıla, Cari Fiyatlar ABD doları Milyar 654,3 646,4 678,5 708,5 733,1 761,0 793,3 813,7
Kişi Başı Gayri Safi Milli Hâsıla, Cari Fiyatlar ABD doları Bin 21,1 20,4 21,0 21,5 21,8 22,1 22,6 22,8
Enflasyon, ortalama % Değişim 2,2 3,5 -0,2 5,0 2,0 2,2 2,1 2,0
Nüfus Kişi Milyon 31,0 31,7 32,4 33,0 33,7 34,4 35,0 35,7
Tunus
Gayri Safi Milli Hâsıla, Cari Fiyatlar ABD doları Milyar 43,2 42,1 39,9 39,3 41,3 43,6 46,1 48,8
Kişi Başı Gayri Safi Milli Hâsıla, Cari Fiyatlar ABD doları Bin 3,9 3,7 3,5 3,4 3,6 3,7 3,9 4,1
Enflasyon, ortalama % Değişim 4,9 3,7 4,5 4,4 4,0 3,8 3,6 3,5
Nüfus Kişi Milyon 11,1 11,2 11,3 11,5 11,6 11,7 11,8 11,9
Türkiye
Gayri Safi Milli Hâsıla, Cari Fiyatlar ABD doları Milyar 859,4 863,4 841,2 905,7 962,2 1.018,9 1.074,9 1.132,2
Kişi Başı Gayri Safi Milli Hâsıla, Cari Fiyatlar ABD doları Bin 10,9 10,8 10,4 11,1 11,7 12,3 12,8 13,4
Enflasyon, ortalama % Değişim 7,7 7,8 10,9 9,3 8,8 7,9 7,5 7,5
Nüfus Kişi Milyon 78,7 79,8 80,6 81,4 82,2 83,0 83,7 84,4
* IMF Dünya Ekonomik Görünümü, Ekim 2017
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 23
2017 yılı Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) verilerine göre; Türkiye’deki havalimanlarını kullanan toplam yolcu sayısı bir önceki yıla oranla %11 artış göstererek, 2017 yılında 193 milyon seviyesinde gerçekleşmiştir.
TAV Havalimanları’nın Türkiye’de işletmesini üstlendiği İstanbul Atatürk, Ankara Esenboğa, İzmir Adnan Menderes, Milas Bodrum ve Gazipaşa Alanya Havalimanları’nın toplam yolcu sayısının, Türkiye’deki havalimanlarının toplam yolcusuna oranı ise 2017 yılında %50 olarak gerçekleşmiştir. Geçtiğimiz yıl bu oran %51 seviyesindeydi.
Yolcu Sayısı/Pazar Payı Ticari Uçuş Sayısı/Pazar Payı
Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nin (DHMİ) açıkladığı verilere göre; Türkiye’deki havalimanlarını kullanan toplam ticari uçak sayısı 2017 yılında %5 artarak 1,3 milyon olmuştur.
TAV Havalimanları’nın Türkiye’de işletmesini üstlendiği İstanbul Atatürk, Ankara Esenboğa, İzmir Adnan Menderes, Milas Bodrum ve Gazipaşa Alanya Havalimanlarına iniş-kalkış yapan toplam ticari uçak sayısının, Türkiye’deki havalimanlarına iniş-kalkış yapan toplam uçak sayısına oranı ise 2017 yılında %52 olarak gerçekleşmiştir. Bu oran 2016 yılında %53 seviyesindeydi.
%50 %52
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU24
FİNANSAL GELİŞMELER
2017 YILI GELİŞMELERİ
TAV, hisse başına brüt 1,1186141 TL, toplamda 406 milyon TL temettü dağıtmayı Genel Kurul onayına sunacaktır.
Özet Bilanço (bin TL) 2016 2017 %Dönen Varlıklar 2.941.922 3.733.491 %27
Maddi Olmayan Duran Varlıklar 6.840.585 7.972.059 %17
Toplam Varlıklar 11.505.470 13.556.739 %18
Kısa Vadeli Yükümlülükler 3.339.448 4.120.045 %23
Uzun Vadeli Yükümlülükler 5.171.798 5.421.134 %5
Toplam Yükümlülükler 8.511.246 9.541.179 %12
Özkaynaklar 2.994.224 4.015.560 %34
Özet Gelir Tablosu (bin TL) 2016 2017 %Ciro 3.721.986 4.686.016 %26
Brüt Kâr 1.656.555 2.059.658 %24
Esas Faaliyet Kârı 1.172.260 1.559.893 %33
Finansman Giderleri (net) -557.259 -669.210 %20
Vergi Öncesi Kâr 702.051 1.009.289 %44
Net Kâr 424.341 718.234 %69
FAVÖK 1.523.725 2.140.740 %40
FAVKÖK 2.031.682 2.818.381 %39
Net Borç 2.824.578 2.646.792 -%6
Özet Konsolide Nakit Akım Tablosu (bin TL) 2016 2017 %
Dönem Başı Nakit Bakiyesi 672.598 1.169.935 %74
Faaliyetlerden Elde Edilen Net Nakit 2.123.525 1.146.460 -%46
Yatırım Faaliyetlerinde Kullanılan Net Nakit -301.626 -133.996 -%56
Finansman Faaliyetlerinde Kullanılan Net Nakit -1.211.892 -893.671 -%26
Yabancı Para Çevrim Farklarının Etkisi -112.670 265.580 a.d.
Dönem Sonu Nakit Bakiyesi 1.169.935 1.554.308 %33
KONSOLİDE CİRO (MİLYAR TL)
TAV Havalimanları Holding 2017 yılı cirosu bir önceki yıla göre %26 artarak 4,69 milyar TL'ye yükselmiştir.
2016
2017 4,69
3,72
%26
FAVÖK (MİLYAR TL)
TAV Havalimanları’nın 2017 yılı FAVÖK’ü bir önceki yıla göre %40 artarak 2,14 milyar TL’ye yükselmiştir.
2016
2017 2,14
1,52
%40
TEMETTÜ DAĞITIMI (MİLYON TL)Finansal Rasyolar 2016 2017Özsermaye Kârlılığı %13 %19
Aktif Kârlılığı %3 %6
Cari Oran 0,88 0,91
Likidite Oranı 0,87 0,90
Dönem Varlıklar/Toplam Varlıklar 0,26 0,28
Kısa Vadeli Yükümlülükler/Toplam Yükümlülükler 0,39 0,43
Toplam Yükümlülükler/Toplam Varlıklar 0,74 0,70
TAV Havalimanları 2017 yılı temettü dağıtımı Genel Kurul onayı sonrasında 406 milyon TL olarak gerçekleştirilecektir.
2016
2017 406
248
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 25
2017 YILINDAKİ YATIRIMLAR ÖDÜLLER VE BAŞARILAR
TAV Havalimanları, işletmesini ve yatırım faaliyetlerini 2016’da hiç azaltmadan devam ettirmiştir. Bu çerçevede yeni İstanbul terminalini tamamlamış ve Tiflis rehabilitasyon projesini de başlatmıştır.
Yatırımlar (Milyon TL) 2016 2017
Maddi Duran Varlık Yatırımları 250 96
Maddi Olmayan Duran Varlık Yatırımları 110 70
Toplam 359 166
• TAV Technologies'in uluslararası iki projesi, bilişim alanına yönelik küresel araştırmalar gerçekleştiren ve tüm dünyada otorite olarak kabul edilen International Data Corporation (IDC) tarafından “En İyi IT Yönetişim Projesi” seçildi.
• TAV Havalimanları kadın istihdamını teşvik etmek ve kadına yönelik ayrımcılığı önlemek için oluşturulan program kriterlerini karşılayarak sertifika almaya hak kazandı. Kadın Girişimciler Derneği’nin (KAGİDER) Dünya Bankası desteğiyle geliştirdiği program iş yaşamında cinsiyet eşitsizliğine dayalı yaklaşımlara son vermeyi amaçlıyor.
• TAV Teknoloji’nin Abu Dabi Midfield Terminali’nde hayata geçirdiği bilişim altyapı projesi iCMG tarafından “Mimari Mükemmellik” ödülünü aldı. Projeyi yöneten TAV Havalimanları Holding’in CIO’su ve TAV Teknoloji Genel Müdürü Binnur Güleryüz Onaran ise “En iyi Global Business CIO” ödülüne layık görüldü.
• TAV’ın inşa ettiği ve işlettiği İzmir Adnan Menderes iç hatlar terminali, ABD Yeşil Binalar Konseyi’nin (USGBC) yayınladığı raporda örnek gösterildi. Adnan Menderes USGBC tarafından verilen Enerji ve Çevre Dostu Tasarımda Liderlik Sertifikası’na (LEED) sahip Türkiye’nin ilk terminal binası olma özelliğini taşıyor.
• TAV İşletme Hizmetleri tarafından işletilen Washington Dulles Havalimanı’ndaki Turkish Airlines Lounge, Associated Builders and Contractors tarafından “Mükemmellik Ödülü”ne layık görüldü.
• TAV Havalimanları tarafından işletilen Ankara Esenboğa ve İzmir Adnan Menderes Havalimanları Airport Carbon Accreditation programı kapsamında Level 3+ gerekliliklerini sağlayarak dünyanın en çevreci havalimanları arasında yer aldı.
• TAV Havalimanları, bağımsız derecelendirme kuruluşlarının değerlendirmesi sonunda 2017-18 döneminde de Borsa İstanbul Sürdürülebilirlik Endeksi’nde yer alacaktır.
• Fortune Türkiye’nin “En Büyük 500 Şirket” araştırmasında TAV Havalimanları’nın dört şirketi yer aldı. ATÜ genel sıralamada 79., TAV İstanbul 114., BTA 289. ve HAVAŞ 381. olarak listeye girdi.
• TAV Havalimanları, aylık ekonomi dergisi Turcomoney tarafından “Türkiye'ye Değer Katanlar” etkinliğinde ödüle layık görüldü.
• Abu Dabi MTB ve Riyad Terminal 5 Projeleri International Data Corporation (IDC) Türkiye 2017 CIO Zirvesi’nde “En İyi BT Yönetişim” 2.'lik ödülüne layık görüldü.
• TAV Havalimanları, yatırımcı ilişkileri alanında dünyanın en önemli organizasyonlarından olan IR Magazine tarafından yapılan 2017 yılı ödül töreninde Türkiye’den ödül alan tek şirket oldu. Yatırımcı ilişkileri alanındaki en saygın yayınlardan biri olan IR Magazine tarafından bu yıl 27. kez düzenlenen ödül töreninde, “en iyi kriz iletişimi” dalında TAV Havalimanları, Avrupa’da ilk sırada yer aldı.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU26
HİZMET ŞİRKETLERİMİZİN 2017 YILI
2017 YILI GELİŞMELERİ
Hizmet şirketlerimiz, sahip oldukları en iyi değerlerle, kendi sınıfları olan gümrüksüz satış işletmeciliği, yemek hizmeti, BT ve eğitim alanlarında küresel platformda büyümeyi amaçlamaktadır.
ATÜATÜ, gümrüksüz satış mağazası işletmeciliğinde dünyanın önde gelen firmaları arasında yer almaktadır.
HAVAŞ Gelişmekte olan yapılardan rekabetçi yapıya geçmekte olan havalimanlarının bulunduğu Doğu Avrupa, Rusya ve BDT, Arap Yarımadası ve Afrika, Havaş’ın takip ettiği bölgelerin başında yer almaktadır.
BTA BTA, yiyecek içecek hizmetlerini havalimanlarının yanı sıra denizyollarında ve yaşam merkezlerinde de sunarak, dünya mutfaklarının farklı lezzetlerini geleneksel Türk konukseverliğiyle birleştirmektedir.
TAV TECHNOLOGIESTAV Technologies'in ana hedefi entegre anahtar teslimi havalimanı sistemleri sağlamak, sadece IT çözümleri sunarak değil, aynı zamanda iş süreçlerini yeniden yapılandırarak verimliliği artırmak ve havalimanı kaynaklarının optimum seviyede kullanımını sağlamaktır.
TAV İŞLETME HİZMETLERİTAV İşletme Hizmetleri, ABD’den Kenya’ya, İsviçre’den Şili’ye kadar dünyanın pek çok ülkesinde faaliyet göstermektedir.
TAV GÜVENLİKTAV Güvenlik, Türkiye’de güvenlik sektöründe ilk 10 şirket arasında yer almaktadır.
STRATEJİK İŞTİRAKLERİMİZ VE İŞTİRAK ORANLARIMIZ
ATÜ%50BTA%100
HAVAŞ%100
TGS %50
TAV TECHNOLOGIES%100
TAV İŞLETME HİZMETLERİ%100
TAV ÖZEL GÜVENLİK%100
HAVAŞ LATVIA %100
HAVAŞ SAUDI %100
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 27
ATÜTürkiye’nin en büyük gümrüksüz satış mağazaları işletmecisi olan ATÜ, dünya çapındaki operasyon noktalarında her geçen yıl milyonlarca yolcuya eşsiz bir alışveriş deneyimi sunmaktadır.
2017’nin Önemli Gelişmeleri: • İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali Geliş
Katında Arrival 4 gümrüksüz satış mağazası Şubat ayı itibarıyla faaliyete başlamıştır.
• İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali Gidiş-Mezzanine katında Mosafer Duty Free mağazası olarak Ağustos ayı içerisinde satış faaliyetine başlamıştır.
• Ankara Esenboğa Havalimanı Dış Hatlar Terminali Gidiş katında yeni Bazaar gümrüksüz satış mağazası inşaat projesi tamamlanmıştır.
• İzmir Adnan Menderes Havalimanı Dış Hatlar Terminali Geliş katında gümrüksüz satış yapan Arrival 2 mağazası genişletme ve renovasyon projesi tamamlanmıştır.
• Milas Bodrum Havalimanı Genel Havacılık Terminali Geliş kısmında gümrüksüz satış mağaza projesi tamamlanmıştır.
• Tiflis Havalimanı’nda faaliyet gösteren şarap mağazasının genişletme projesi, satış faaliyetlerini kesintiye uğratmadan yürütülmüş ve Temmuz sonu itibarıyla tamamlanmıştır.
• Tiflis Havalimanı Genişletme Projesi kapsamında yeni gümrüksüz Bus Gate Duty Free mağaza projesi tamamlanarak Eylül ayında faaliyetlerine başlamıştır.
• Monastır Havalimanı’nda bulunan Main Duty Free mağazasının yenileme projesi tamamlanmış ve mağaza, Nisan ayı içerisinde satış faaliyetine başlamıştır.
• Medine Havalimanı’nda yeni iç hatlar satış mağazasının projesi tamamlanarak, Eylül ayı içerisinde mağaza, faaliyetine başlamıştır.
• Riga Havalimanı’nda yeni Toys & Bestseller mağaza projesi tamamlanarak, Eylül ayı içerisinde faaliyetlerine başlamıştır.
• TÜRKİYE: İstanbul - Atatürk Havalimanı, Ankara - Esenboğa Havalimanı, İzmir - Adnan Menderes Havalimanı, Gazipaşa Alanya Havalimanı ve Milas Bodrum Havalimanı
• LETONYA: Riga Uluslararası Havalimanı• MAKEDONYA: Üsküp Alexander the Great Havalimanı, Ohrid St.
Paul the Apostle Havalimanı• GÜRCİSTAN: Tiflis Uluslararası Havalimanı, Batum Uluslararası
Havalimanı, Kutaisi Uluslararası Havalimanı• TUNUS: Tunus - Kartaca Uluslararası Havalimanı, Monastır
Habib Bourguiba Uluslararası Havalimanı, Enfidha Hammamet Uluslararası Havalimanı, Cerbe - Zarzis Havalimanı, Safakes - Thyna Havalimanı, Tabarka Havalimanı, Tuzer -Nefta Uluslararası Havalimanı
• ABD: Houston George Bush Havalimanı• SUUDİ ARABİSTAN: Medine Havalimanı• UMMAN: Salalah Havalimanı
HEDEF BÖLGELER:Uluslararası rekabet gücüyle dünyanın pek çok bölgesinde yeni ihalelere hazırlanan ATÜ, önümüzdeki dönemde ABD, Orta Doğu ve Afrika’da açılacak ihaleleri yakından takip etmeye devam edecektir.
ATÜ’nün hizmet verdiği noktalar:
HAVALİMANLARI
ATÜ’nün faaliyetleri ile ilgili ayrıntılı bilgi almak için lütfen QR kodu telefonunuza okutunuz ya da www.atu.com.tr’yi ziyaret ediniz.
TÜRKİYEİstanbul
Ankaraİzmir
AlanyaBodrum
GÜRCİSTANTiflis
BatumKutaisi
A.B.DHouston
LETONYARiga
MAKEDONYAÜsküpOhrid
TUNUSKartaca MonastırEnfidhaCerbeSafakesTabarkaTuzer
S. ARABİSTANMedine
UMMANSalalah
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU28
HAVAŞ 2017 yılı, Havaş için, yer hizmetleri alanında görülen gözle görülür toparlanmanın yanı sıra, yolcu taşımacılığı ve antrepo alanlarında da olumlu gelişmelerin yaşandığı bir yıl olmuştur.
Havaş’ın faaliyetleri ile ilgili ayrıntılı bilgi almak için lütfen QR kodu telefonunuza okutunuz ya da www.havas.net’i ziyaret ediniz.
2017’nin Önemli Gelişmeleri:• Türkiye’de Air France/KLM, Ural, Türkmenistan, Belavia,
Corendon Easyjet olmak üzere toplam 20 havayolu ile sözleşmeleri yenilenmiştir.
• Suudi Arabistan’da Royal Jordan, Air Arabia, Onur Air, Sun Express’le sözleşmeleri yenilenmiştir.
• Letonya’da SAS, Air Baltic (de-icing) ve RIX Havalimanı (de-icing) ile sözleşmeleri yenilenmiştir.
• Türk Havayolları’na hizmet verilen havalimanlarındaki yer hizmetleri sözleşmesi yenilenmiştir.
• Letonya, Riga Havalimanı Yer Hizmetleri Lisans ihalesi kazanılmış ve lisans 7 yıl daha uzatılmıştır.
• 33 ay hizmet süresi için açılan Gaziantep Havalimanı - Şehir Merkezi yolcu taşıma ihalesi kazanılmıştır.
• 5 yıl hizmet süresi için açılan Konya Havalimanı - Şehir Merkezi yolcu taşıma ihalesi kazanılmıştır.
• Turquality için kurum içi değerlendirme süreci tamamlanmıştır.
• Türk Hava Yolları ve Pegasus Havayolları ile Ordu - Giresun - Samsun hattı yolcu taşımacılığı anlaşması imzalanmıştır.
• İstanbul Yeni Havalimanında, yer hizmetleri ve kargo hizmetleri sunabilmek amacıyla, antrepo ve yer hizmetleri idari bina alan tahsisi ve kira anlaşması imzalanmıştır.
• Ankara İdari Mahkemesi’nce yürütülen yolcu taşımacılığı yasal sürecinin olumlu sonuçlanmasıyla birlikte 3 Ağustos 2017 itibarıyla Ankara’da yeniden yolcu taşımacılığı hizmeti verilmeye başlanmıştır.
• Muğla İdari Mahkemesi’nce yürütülen yolcu taşımacılığı yasal sürecinin olumlu sonuçlanması ile birlikte Bodrum ve Dalaman otobüs hatlarında gerçekleştirilen yolcu taşıma seferleri %75 oranında artırılmıştır.
• Sabiha Gökçen Havalimanı ve Atatürk Havalimanı arasında Qatar Havayolları için kargo taşıma hizmetlerine başlanmıştır.
HEDEF BÖLGELER:Gelişmekte olan yapılardan rekabetçi yapıya geçmekte olan havalimanlarının bulunduğu Doğu Avrupa, Rusya ve BDT, Arap Yarımadası ve Afrika, Havaş’ın dikkatle izlediği bölgelerin başında gelmektedir.
2017 YILI GELİŞMELERİ
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 29
BTABTA 2017 yılında bir taraftan tüm mekânları yenileyerek, yolcuların kendilerini mutlu hissedeceği ortamlar yaratırken, diğer taraftan üretimde yaptığı yatırımlarla yiyecek-içecek sektörünün lider oyuncularından biri olmaya devam etmektedir.
2017’nin Önemli Gelişmeleri: • Yeni Zagreb Havalimanı Operasyonu Mart ayında
faaliyete başlamıştır.• Yanbu ve Taif Havalimanları’nda yiyecek-içecek
alanları Haziran ayı itibarıyla faaliyete başlamıştır. • Amman Queen Alia Havalimanı, Tunus Kartaca
ve Bahreyn Havalimanı yiyecek-içecek alanlarının işletmesi için görüşmeler başlamıştır.
• Maskat Havalimanı yiyecek-içecek operasyonu işletmesi için OAMC ile sözleşme imzalanmış ve Mart 2018’de açılması planlanmaktadır.
• Küba Havana Havalimanı için ADP, TAV ve BBI konsorsiyumuna danışmanlık hizmeti verilmektedir.
• Ekim 2017’de Tiflis Havalimanı ilave terminali operasyona başlamıştır.
• Cakes & Bakes börek bölümünde manuel üretimden hatlı üretime geçilmiş ve Migros’un 1.700 şubesinde satışa başlanmıştır.
• Cakes & Bakes’te ürün geliştirme çalışmalarının tamamlanması sonucu uzun ömürlü sandviç üretimine başlanmış ve yeni bir ürün kanalı olarak benzin istasyonları, market ve online satış portföylerine eklenmiştir.
• İSTANBUL: Atatürk Havalimanı• ANKARA: Esenboğa Havalimanı• İZMİR: Adnan Menderes Havalimanı• ANTALYA: Gazipaşa Alanya Havalimanı• MUĞLA: Milas Bodrum Havalimanı• GÜRCİSTAN: Batum Havalimanı, Tiflis Havalimanı• TUNUS: Monastır Havalimanı, Enfidha Hammamet Havalimanı,
Kartaca Havalimanı• MAKEDONYA: Üsküp Alexander the Great Havalimanı• SUUDİ ARABİSTAN: Medine Havalimanı, Yanbu Havalimanı, Taif
Havalimanı• LETONYA: Riga Havalimanı• UMMAN: Maskat Havalimanı• HIRVATİSTAN: Zagreb Havalimanı
HEDEF BÖLGELER:Alanında Türkiye’nin en büyüğü olan ve büyümesine aralıksız devam eden BTA, Ortadoğu’nun en önemli oyuncularından biri olma yolunda emin adımlarla ilerlemektedir. Avrupa, Kuzey Afrika ve Orta Doğu’daki yeni fırsatları yakından takip ederken, kara taşımacılığının olduğu noktalarda ve şehir içi noktalarında da fırsatları değerlendirmektedir.
BTA’nın hizmet verdiği noktalar:
HAVALİMANLARI
BTA’nın faaliyetleri ile ilgili ayrıntılı bilgi almak için lütfen QR kodu telefonunuza okutunuz ya da www.bta.com.tr’yi ziyaret ediniz.
TÜRKİYEİstanbul
Ankaraİzmir
Alanya Bodrum
GÜRCİSTANTiflisBatumLETONYA
Riga
MAKEDONYAÜsküp
TUNUSMonastır Enfidha Kartaca
S. ARABİSTANMedineTaifYanbu
UMMANMaskat
DENİZYOLLARIİSTANBUL, BURSA, BALIKESİR, YALOVA, İZMİT
GIDA ÜRETİM TESİSİCAKES & BAKES - İSTANBUL
OTEL İŞLETMECİLİĞİTAV AİRPORT OTEL - İSTANBULTAV AİRPORT OTEL - İZMİR
TEDARİK VE DAĞITIMGIDA 360 - İSTANBUL
ŞEHİR NOKTALARIUNIQ İSTANBUL ALIŞVERİŞ MERKEZİCAPİTOL ALIŞVERİŞ MERKEZİ - TADINDA ANADOLU
HIRVATİSTANZagreb
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU30
TAV TECHNOLOGIESTAV Technologies, havacılık, inşaat, sağlık ve üretim gibi farklı iş alanlarında teknoloji yönetimi sağlayan bir teknoloji şirketidir. TAV Technologies’i diğer BT şirketlerinden ayıran en önemli özellik; kapsamlı havalimanı süreç ve operasyon bilgisi, deneyimli mühendisleri ve ileri teknolojiler kullanan iş uzmanlarıdır. 3 kıtada, 9 ülkede, 36 havalimanında ve 21 şirkette, kendi kaynaklarıyla geliştirdiği 43 ürünle küresel bir aktör durumundadır.
2017’nin Önemli Gelişmeleri: • TAV Grubu dışı müşterilerinden olan Riyad ve Dammam havalimanlarında
başarılı bir şekilde operasyon ve bakım hizmeti sağlanmaktadır.• Riyad KKIA Terminal 5 binası için AOS, BİT ve ULV sistemlerinin 3 yıllık
operasyon ve bakım hizmet ihalesi kazanılmıştır. Kurulumu tamamlanan kontrol merkezi ve yüksek erişebilirlikli SLA'lar ile 7 gün 24 saat operasyonel destek sağlanmaktadır.
• 1 Ocak 2017 itibarıyla Prens Muhammed Bin Abdulaziz Havalimanı’nda (Medine) ULV sistemleri operasyon ve bakım hizmetleri verilmektedir.
• Isparta Şehir Hastanesi (PPP) BT Projesi tamamlanmış; operasyon ve bakım hizmetleri Mart 2017 itibarıyla başlamıştır.
• TAV Teknoloji, ISO 9001: 2015 Kalite Yönetim Sistemi ve 27001: 2013 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi için belgelendirme denetimlerini başarıyla tamamlamıştır.
• TAV Teknoloji, portföyüne TDAS, Yolcu Akış Simülasyonu, Senaryo Yöneticisi, Smart FIDS, Oculus VR, Otopark Yönlendirme Boş-Dolu Sistemi ve Medine Havalimanı Mobil Uygulaması olmak üzere 7 yeni stratejik ürün eklemiştir.
• Enfidha-Hammamet Havalimanı'nda SITA BRS çözümü TAV Teknoloji BRS ürünü ile değiştirilmiştir.
• CUPPS ürünü, IATA Standartları uygunluk testlerini başarıyla geçerek Uyumluluk sertifikasını alarak Windows 10 işletim sistemi üzerinde bu uyumluluğu alan ilk üretici olmuştur. CUPPS platformunun entegrasyon testleri, Frankfurt Havalimanı'nda Lufthansa Systems ile birlikte gerçekleştirilmiştir.
• EMAAR Projesi, Isparta Hastanesi, Tiflis Havalimanı Genişleme, Çanakkale FIDS, Dammam TDAS, Ürdün QAIA Bilişim Teknolojileri Değerlendirmesi gibi 6 büyük ve stratejik proje tamamlanmıştır.
• Eskişehir Şehir Hastanesi ULV sistemleri danışmanlığı yapmak üzere, ULV paketi kapsamında 11 kritik sistemin devreye alınması için danışmanlık hizmetleri anlaşması yapılmıştır.
• Projesi devam eden Abu Dabi Midfield Terminal Binasının 2019 yılında teslim edilmesi planlanmaktadır.
• Riyad KKIA ve Dammam KFIA havalimanlarında video-wall ve Info Kiosk kurulum projeleri gerçekleştirilmiştir.
• TAV Teknoloji FIDS sistemi, İstanbul Atatürk Havalimanı İç Hatlar terminalinde devreye alınmıştır.
• Grup dışı bir şirket projesi olan Panorama Bilişim e-Defter Projesi tamamlanmıştır.
• TAV İşletme Hizmetleri ERP Entegrasyonu projesi kapsamında, diğer uygulamalarla entegrasyon için merkezi bir entegrasyon arayüzü geliştirilmiştir.
• GÜRCİSTAN: Tiflis Uluslararası Havalimanı, Batum Uluslararası Havalimanı• TUNUS: Monastır Havalimanı, Enfidha Hammamet Havalimanı• MAKEDONYA: Üsküp Alexander The Great Havalimanı, Ohrid Havalimanı• KATAR: Doha Havalimanı• BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ: Abu Dabi Havalimanı• SUUDİ ARABİSTAN: Medine Havalimanı, Riyad Havalimanı, Dammam
Havalimanı, Cidde GACA Genel Merkezi• TAYLAND: Phuket Havalimanı/Danışmanlık hizmeti• ENDONEZYA: Jakarta Soekarna-Hatta Uluslararası Havalimanı/
Danışmanlık hizmeti • ÜRDÜN: Queen Alia Uluslararası Havalimanı
HEDEF BÖLGELER:TAV Technologies, gelişmekte olan Orta Doğu Bölgesi’nin yanı sıra dünyanın neresinde olduğuna bakmaksızın oluşabilecek tüm fırsatları takip ediyor ve üzerinde çalışıyor. 2017 yılında yeni havalimanlarına bilişim ürün ve hizmetleri vermek üzere ihalelere katılan TAV Technologies, Avrupa’da Macaristan, Litvanya, İrlanda, İngiltere; Güney Amerika’da Şili; Asya’da Endonezya, Sri Lanka; Orta Doğu’da Abu Dabi, Dubai, Bahreyn, Ürdün; Afrika’da Morityus, Güney Afrika; Amerika’da Michigan, Orlando, Nevada ülkelerinde ihalelere katılarak uluslararası rekabet gücünü gösteriyor.
TAV Technologies'in hizmet verdiği noktalar (Yurt dışı):
TAV Technologies faaliyetleri ile ilgili ayrıntılı bilgi almak için lütfen QR kodu telefonunuza okutunuz ya dawww.tavtechnologies.aero'yu ziyaret ediniz.
HAVALİMANLARI
TAV Technologies'in hizmet verdiği noktalar (Yurt içi):
2017 YILI GELİŞMELERİ
ÜRDÜN Amman
S. ARABİSTANMedineRiyadDammamCidde
ENDONEZYAJakarta
TAYLAND Phuket
TUNUSMonastır
Enfidha
GÜRCİSTANTiflisBatum
KATAR Doha
MAKEDONYAÜsküp Ohrid
İSTANBULAtatürk Havalimanı
KOCAELİ Cengiz Topel Havalimanı
ANKARAEsenboğa Havalimanı
ELAZIĞ Elazığ Havalimanı
VAN Ferit Melen Havalimanı
ERZİNCAN Erzincan Havalimanı
İZMİR Adnan Menderes Havalimanı
ÇANAKKALE ÇanakkaleHavalimanı
MUĞLA Milas - Bodrum Havalimanı
ANTALYA Gazipaşa AlanyaHavalimanı
ADIYAMAN Adıyaman Havalimanı
KAYSERİ Erkilet Havalimanı
GAZİANTEP Oğuzeli Havalimanı BATMAN
Batman Havalimanı
SİİRT Siirt Havalimanı
BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ Abu Dabi
KAHRAMANMARAŞKahramanmaraşHavalimanı
TOKATTokat
Havalimanı
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 31
TAV İŞLETME HİZMETLERİTAV İşletme Hizmetleri, 15 ülkede 25 havalimanına ek olarak, İDO Yenikapı İstasyonu ve TCDD Ankara Garı ile birlikte 57 özel yolcu salonu işletmektedir.
2017’nin Önemli Gelişmeleri: • Umman Maskat Uluslararası Havalimanı’nda özel yolcu salonu işletmesi
ihalesi kazanılmıştır. 3.050 m2 alanda 550 oturma kapasitesi ile yıllık 250 bin yolcuya hizmet vermesi planlanan özel yolcu salonunun 2018 Ocak ayında açılması hedeflenmektedir.
• THY CIP Lounge işletmesi devam eden ABD Washington Dulles Havalimanı'nda yıllık 125 bin, Kenya Nairobi Havalimanında ise yıllık 70 bin yolcuya hizmet verilmektedir.
• Tüm dünyada ücretsiz Wi-Fi kullanımı ve Sabiha Gökçen’de lounge ve hızlı geçiş hizmetlerinden faydalanmakta olan 25 bin TAV Passport kart sahibinin 2018’de, İSPARK ve İstanbul alışveriş merkezlerinde vale kullanımına yönelik görüşmeler devam etmektedir.
• TAV İşletme Hizmetleri’nin özel yolcu salonlarında geçerli olan ve 15 bin üyesi bulunan “Lounge Card”ın 35 ülkede 200 özel yolcu salonunda kullanılabilmesi için anlaşmalar yapılmıştır. Alanında global bir bayrak taşıyıcı olan TAV İşletme Hizmetleri Global Lounge Card’ın 2018’de mobil telefon uygulaması olarak kullanıma açılması planlanmaktadır.
• TAV İşletme Hizmetleri, 2018 Nisan ayında açmayı planladığı Zürih Havalimanı yeni özel yolcu salonunda yıllık 100 bin; Kopenhag Havalimanı yeni özel yolcu salonunda ise yıllık 60 bin yolcu ağırlamayı planlamaktadır.
• Santiago Havalimanında Meet & Assist hizmeti 1 Kasım itibarıyla başlamış; Dulles Havalimanı (Washington D.C) ve JFK Havalimanı (New York) Meet & Assist hizmeti görüşmeleri ise devam etmektedir.
Havalimanı Dışı Ticari Gelişmeler:• İstanbul Deniz Otobüsleri A.Ş.’nin faaliyetinde olan 35 terminalin ticari
alanlarının kiralanması ve reklam alanlarının satışı Mart ayı itibarıyla TAV İşletme Hizmetleri tarafından yürütülmektedir.
• Global Ports Holding Cruise Limanları İşletmelerinin Barselona, Malaga, Lizbon, Valletta, Venedik, Dubrovnik, Kuşadası gibi dünyanın çeşitli yerlerindeki 14 cruise limanında reklam alanlarının satış ve pazarlaması ve ticari alan tahsisinin yürütülmesi ile ilgili anlaşma devam etmektedir.
• TCDD bünyesinde faaliyet gösteren Marmaray istasyonlarında ticari alanların kiralanması hizmetinin TAV İşletme Hizmetleri tarafından yapılması hedeflenmekte ve bu yönde görüşme ve hazırlıklar devam etmektedir.
Havalimanları Dışında Hizmet Verdiğimiz Noktalar:• İDO Yenikapı İstasyonu Lounge İşletmeciliği • TCDD Ankara Garı Lounge İşletmeciliği• İDO’nun 35 iskelesinde ticaret ve reklam danışmanlığı• Global Ports Holding’in 14 cruise limanında reklam ve ticaret danışmanlığı
HEDEF BÖLGELER:Avrupa, Balkanlar, ABD, Güney Amerika, Orta Doğu ve Doğu-Kuzey Afrika coğrafyası TAV İşletme Hizmetleri’nin öncelikli olarak ilgilendiği bölgelerdir. Avrupa’da, özellikle Almanya, İtalya, Fransa, İzlanda, İsviçre; Balkanlar’da Arnavutluk, Makedonya, Sırbistan; ABD’de, Miami, New York, Washington D.C., Atlanta, Dallas; Güney Amerika’da, Şili, Brezilya, Kolombiya, Peru; Afrika’da Senegal, Ruanda, Zambia, Kenya, ve Orta Doğu’da, Umman, Dubai, Katar ülkelerinde projeler takip edilmektedir.
TAV İşletme Hizmetleri’nin faaliyetleri ile ilgili ayrıntılı bilgi almak için lütfen QR kodu telefonunuza okutunuz ya da www.tavisletmehizmetleri.com.tr’yi ziyaret ediniz.
• TÜRKİYE: İstanbul Atatürk Havalimanı, Ankara Esenboğa Havalimanı, İzmir Adnan Menderes Havalimanı, Milas Bodrum Havalimanı
• MAKEDONYA: Ohrid St. Paul the Apostle Havalimanı, Üsküp Alexander the Great Havalimanı
• TUNUS: Monastır Habib Bourguiba Uluslararası Havalimanı, Enfidha Hammamet Uluslararası Havalimanı
• GÜRCİSTAN: Tiflis Uluslararası Havalimanı, Batum Uluslararası Havalimanı• SUUDİ ARABİSTAN: Medine Havalimanı • ALMANYA: Frankfurt Havalimanı, Stuuttgart Havalimanı, Münih
Havalimanı, Leipzig Havalimanı, Tegel Havalimanı • KENYA: Nairobi Havalimanı• LETONYA: Riga Havalimanı• ABD: Washington Havalimanı• UMMAN: Maskat Uluslararası Havalimanı• ŞİLİ: Santiago de Chile Havalimanı • DANİMARKA: Kopenhag Havalimanı• İSVİÇRE: Zürih Havalimanı • HIRVATİSVAN: Zagreb Havalimanı
HAVALİMANLARI
TAV İşletme Hizmetleri'nin faaliyet noktaları:TÜRKİYEİstanbul
Ankaraİzmir
Milas BodrumGÜRCİSTANTiflisBatumLETONYA
Riga
ALMANYAFrankfurtStuttgart
MünihLeipzig
MAKEDONYAOhrid
Üsküp
TUNUSMonastır Enfidha
S. ARABİSTANMedine
KENYANairobi
ABDWashington
UMMANMaskatİSVİÇRE
Zürih
HIRVATİSTANZagreb
DANİMARKAKopenhag
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU32
TAV ÖZEL GÜVENLİK TAV Özel Güvenlik ulusal ve uluslararası mevzuat doğrultusunda, sivil havacılık güvenliği başta olmak üzere, fiziki, elektronik ve kişisel güvenlik konularında müşterilerine beklentilerinin üzerinde kaliteli hizmet sunmayı amaçlamaktadır.
2017 Yılında Portföye Eklenen Yeni Lokasyonlar:• Türk Havayolları (KARGO TERM.X-RAY
OPERASYON)/AHL• Sancak Uçak İçi Servisleri A.Ş./AHL• Suudi Arabistan Havayolları/ESB• Garanti-Koza İnşaat San. ve Tic. A.Ş.• Fulya Sağlık Tesisleri A.Ş./Fulya-Gayrettepe• Florence Nightingale Tıp Merkezi A.Ş./KADIKÖY• Grup Florence Nightingale Hastaneleri • ATÜ Turizm İşletmeciliği A.Ş./AHL• MEF Üniversitesi
HEDEF BÖLGELER:Orta Doğu ve Türkiye’ye sınır bölgeler ile birlikte Kuzey Afrika, TAV Özel Güvenlik Hizmetleri A.Ş.’nin hedef bölgeleri arasındadır.
TAV Özel Güvenlik’in faaliyetleri ile ilgili ayrıntılı bilgi almak için lütfen QR kodu telefonunuza okutunuz ya da www.tavguvenlik.com’u ziyaret ediniz.
2017 YILI GELİŞMELERİ
• İSTANBUL: İstanbul Atatürk Havalimanı • ANKARA: Esenboğa Havalimanı • İZMİR: Adnan Menderes Havalimanı • ANTALYA: Gazipaşa Alanya Havalimanı • MUĞLA: Milas-Bodrum Havalimanı
HAVALİMANLARI
TAV Özel Güvenlik’in hizmet verdiği noktalar:
İSTANBULAtatürk Havalimanı
ANKARAEsenboğa Havalimanı
İZMİR Adnan Menderes Havalimanı
MUĞLA Milas Bodrum Havalimanı
ANTALYA Gazipaşa Alanya Havalimanı
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 33
2017’DE ÖNE ÇIKANLAR
ŞUBAT• TAV Havalimanları Holding Yönetim Kurulu, 1 TL
nominal değerinde beher hisse için brüt 0,6825341 TL (%68,25341) net 0,5801539 TL olmak üzere toplam brüt 247.951.822 TL nakit temettünün, 22 Mart 2017 tarihinde başlanarak dağıtılmasını Genel Kurul'un onayına sunmaya karar vermiştir.
MART• Yanbu Havalimanı'nın TAV Havalimanları Holding ve
eşit paya sahip ortağı Al Rajhi Holding Group ile 30 yıl süreyle işletilmesi konusunda, GACA tarafından resmi açıklama yapılmıştır.
• 2016 yılına ait Olağan Genel Kurul toplantısı 20 Mart 2017 Pazartesi günü saat 14:00’da toplanmıştır.
NİSAN• TAV Havalimanları Holding ve eşit paya sahip ortağı
Al Rajhi Holding Group 30 yıl süreyle Qassim ve Hail Havalimanları’nı işletmek üzere yerel otorite GACA tarafından resmi olarak seçilmiştir.
HAZİRAN• TAV Havalimanları Holding, Pakistan’da bulunan
havalimanlarının işletme ve geliştirme hakkı için, yerel otorite Pakistan Sivil Havacılık Otoritesi (Pakistan Civil Aviation Authority - PCAA) tarafından işletim süresi 15 yıl + 15 yıl (opsiyonel) olarak düzenlenen ihaleye katılarak teklifini sunmuştur.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU34
2017 YILI GELİŞMELERİ > 2017’DE ÖNE ÇIKANLAR
TEMMUZ• TAV Havalimanları Holding A.Ş. (“TAV”) ortaklarından
Akfen Holding A.Ş.’nin TAV’da sahip olduğu %8,119 payın tamamının, mevcut ortaklardan Aéroports de Paris Grubu'nun hisselerinin tamamına sahip olduğu iştiraki Tank ÖWA Alpha GmbH’ye hisse devri gerçekleşmiştir.
• Akfen Holding A.Ş.’nin istifası nedeniyle boşalan Yönetim Kurulu Üyeliği’ne Sayın Philippe Eric Pascal’ın; Bilkent Holding A.Ş.’nin istifası nedeniyle boşalan Yönetim Kurulu Üyeliği’ne Sayın Fernando Echegaray del Pozo’nun; Sayın Augustin Pascal Pierre Louis Marie de Romanet de Beaune’un istifası nedeniyle boşalan Yönetim Kurulu Üyeliği’ne Sayın Franck Mereyde’in yapılacak olan ilk Genel Kurul'un onayına sunulmak üzere seçilmesi oy birliği ile kabul edilmiştir.
AĞUSTOS• Türkiye'de Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Kurumsal
Yönetim İlkeleri'ne uygun olarak derecelendirme yapmak üzere faaliyet izni bulunan derecelendirme kuruluşu SAHA Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri tarafından "Kurumsal Yönetim Derecelendirme Dönemsel Revizyon Raporu" tamamlanmıştır. TAV Havalimanları Holding’in 19 Ağustos 2016 tarihinde açıklamış olduğu 95,38 (10 üzerinden 9,54) olan Kurumsal Yönetim Derecelendirme notu, Şirket’in kurumsal yönetim ilkelerini uygulama alanında yaptığı sürekli iyileştirme çabaları sonrasında, 18 Ağustos 2017 itibarıyla 96,17 (10 üzerinden 9,62) olarak yukarı yönlü revize edilmiştir.
EYLÜL• TAV Havalimanları Holding A.Ş. ("TAV") ortaklarından
Tepe İnşaat Sanayi A.Ş.’nin TAV'da sahip olduğu %3,0 payın ve Sera Yapı Endüstrisi ve Ticaret A.Ş.’nin TAV'da sahip olduğu %0,76 payın, yurt dışında yerleşik kurumsal yatırımcılara satış işleminin 12 Eylül 2017 tarihi itibarıyla tamamlandığı kamuoyuna duyurulmuştur.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 35
KASIM• TAV Havalimanları Holding, Esas Sözleşme’nin 6 ve
15.1 maddelerinin tadili için Sermaye Piyasası Kurulu’na (SPK) başvurmuştur.
EKİM• TAV Havalimanları Holding, %67 olan BTA Havalimanları
Yiyecek ve İçecek Hizmetleri A.Ş.’deki payını %100’e çıkarmak için anlaştığını duyurmuştur.
2017’NİN ARDINDAN
Şirketimizin Yönetim Kurulu, 1 TL nominal değerinde beher hisse için brüt 1,1186141 TL (%111,86141) olmak üzere toplam brüt 406 milyon TL nakit temettü tutarını Genel Kurul'un onayına sunmaya karar vermiştir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU36
2017 YILI GELİŞMELERİ
YATIRIMCI İLİŞKİLERİ VE BİST PERFORMANSI
TAV Yatırımcı İlişkileri, günlük faaliyetlerini doğruluk, adillik, sürat ve pro-aktiflik olmak üzere dört temel ilke üzerinden yürütmektedir.
Yatırımcı İlişkileriTAV Yatırımcı İlişkileri’nin (TAV Yİ) temel görevi, TAV Havalimanları Holding tarafından çıkarılmış sermaye piyasası enstrümanlarının adil değerleri üzerinden işlem görmesini sağlamaktır. Bu hedefi gerçekleştirmek için, TAV Havalimanları hisselerinin seyri hakkında farklı sermaye piyasası aktörlerine kapsamlı ve tam doğru bilgi vermek maksadıyla TAV Yİ bir dizi yatırımcı ilişkileri aracı kullanmaktadır. TAV Yİ aynı zamanda Şirket’in, sermaye piyasalarıyla ilgili yasal düzenlemelerden kaynaklanan yükümlülüklerine tam olarak uymasını sağlamaktadır. TAV Yİ ayrıca Şirket’in en yüksek kurumsal yönetim standartlarını benimsemesini sağlamak maksadıyla, ilgili tüm paydaşlarının koordinasyonunu sağlamaktadır.
TAV Yİ, günlük faaliyetlerini doğruluk, adillik, sürat ve pro-aktiflik olmak üzere dört temel ilke üzerinden yürütmektedir.
DoğrulukTAV Yatırımcı İlişkileri, sermaye piyasaları aktörleriyle paylaşılan tüm bilgilerin iyi araştırılmış, tam doğru ve kapsamlı olması hususuna özen göstermektedir. TAV Yatırımcı İlişkileri için tam doğru ve kapsamlı bilgi akışı, şirket ve sermaye piyasaları aktörleri arasındaki güvenin tesis edilmesi açısından en önemli husustur.
AdillikTAV Yatırımcı İlişkileri, tüm sermaye piyasaları aktörlerinin, yaptıkları işlemlere (alım/satım) ve birbirlerine kıyasla büyüklüklerine bakmaksızın “aynı” bilgiyi almaları için gayret sarf etmektedir. SüratTAV Yatırımcı İlişkileri, sermaye piyasalarında bilginin bir zaman boyutu da olduğunun ve de hızlı bilginin yavaş bilgiye kıyasla üstünlüğünün bilincindedir. Bu bilinçle, TAV Yİ tüm bilgi taleplerine süratle yanıt vermek için gayret göstermektedir.
Pro-AktiflikTAV Yatırımcı İlişkileri, Şirket ve Şirket’in ekonomik ve yasal işleyişi hususlarında bir gözetmen konumunda yatırımcı sorularını, yasal ve kurumsal yönetimle ilgili konuları, sermaye piyasaları aktörleri ve hissedarlar tarafından ileri sürülmeden tespit ederek kapsamlı bir şekilde derhal ele almaktadır.
TAV Yatırımcı İlişkileri, 2017 yılında 12 roadshow ve konferansa katılmış ve yıl boyunca 400’e yakın yatırımcı ve analistle, Holding faaliyetleri ve finansalları ile ilgili görüşmeler gerçekleştirmiştir.
Hisse Performansı“TAVHL” hisse koduyla Borsa İstanbul’da işlem gören Şirket hisseleri, 2017 yılı içinde en düşük 13,01 TL, en yüksek 22,46 TL seviyesini görmüştür. Şirket hisseleri 2017 yılında nominal olarak %69, endeksin ise %14 üstünde getiri sağlamıştır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 37
Kurumsal Yönetim DerecelendirmeTürkiye'de Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Kurumsal Yönetim İlkeleri'ne uygun olarak derecelendirme yapmak üzere faaliyet izni bulunan derecelendirme kuruluşu SAHA Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri tarafından "Kurumsal Yönetim Derecelendirme Dönemsel Revizyon Raporu" tamamlanmıştır. 19 Ağustos 2016 tarihinde 95,38 (10 üzerinden 9,54) olarak açıklanan Kurumsal Yönetim Derecelendirme notu, Şirket’in kurumsal yönetim ilkelerini uygulama alanında yaptığı sürekli iyileştirme çabaları sonrasında, 18 Ağustos 2017 tarihi itibarıyla 96,17 (10 üzerinden 9,62) olarak yukarı yönlü revize edilmiştir. Kurumsal Yönetim Derecelendirme notunun alt başlıklar itibarıyla dağılımı aşağıda verilmektedir.
Alt Kategoriler Ağırlık Alınan NotPay Sahipleri 0,25 95,77 Kamuyu Aydınlatma ve Şeffaflık 0,25 97,34
Menfaat Sahipleri 0,15 98,82 Yönetim Kurulu 0,35 94,48 Toplam 1,00 96,17
TAV Yatırımcı İlişkileri İletişim
Tel: +90 212 463 30 00/2120-2122-2123-2124
Faks: +90 212 465 31 00
Yatırımcı İlişkileri İnternet Sitesi:
http://ir.tav.aero
Twitter: @irTAV
Facebook: /irTAV
Adres:
İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali Yeşilköy/İstanbul
TAV Yatırımcı İlişkileri Mobil Uygulaması
ROADSHOW VE KONFERANS
2017
12
2016
10
2015
11
2014
19
2013
18
2012
20
2011
17
2010
13
2009
7
2008
8
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU38
KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
1. GirişGünümüzde küreselleşme süreçlerinin derinleşmesiyle birlikte ekonomik, çevresel ve toplumsal engeller ve fırsatlar çeşitlenmekte; bu engelleri aşamayan ve fırsatları değerlendiremeyen kurumlar ise rekabet güçlerini kaybedebilmektedir. Ekonomik ve toplumsal değişimler, küresel dengeyi etkileyerek farklı coğrafyalarda hissedilebilmekte; iklim değişikliği ve doğal kaynakların tükenmesi gibi sorunlar farklı paydaşların ortak hareket etmesini gerektirmektedir. Bu koşullar altında rekabeti devam ettirmek isteyen şirketlerin iş yapış modellerini katılımcı, şeffaf, hesap verebilir, insana ve doğaya saygılı bir yönde sürekli geliştirmeleri gerekmektedir.
Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi (United Nations Global Compact-UNGC) ve Kadının Güçlenmesi Prensipleri (Women’s Empowerment Principles-WEPs) imzacıları arasında yer alan TAV Havalimanları, faaliyet gösterdiği tüm ülkelerde paydaşları için en yüksek değeri üretirken çevresel etkileri azaltmayı ve toplumsal fayda yaratmayı hedeflemektedir.
TAV Havalimanları, sürdürülebilir büyüme için belirlediği ilkeleri Şirket’in tüm operasyonlarının odağına yerleştirmiş ve Şirket içinde bu alanda var olan bilgi birikiminin yaygınlaşması, ölçümleme, raporlama, geliştirme çalışmalarının eşgüdümlü olarak sürdürülebilmesi için aşağıdan yukarıya ve disiplinler arası bir örgütlenme oluşturmuştur. Bu bağlamda terminal işletmelerinde oluşturulan sürdürülebilirlik grupları, TAV Havalimanları Holding Sürdürülebilirlik Stratejisi ve Eylem Planı çerçevesinde belirlenen ana performans göstergeleriyle ilgili ölçümleme, değerlendirme ve raporlama yapmak; sürdürülebilirlik performansını geliştirmek üzere proje ve öneri geliştirmek ve ilgili işletmenin genel müdürü ve ilgili genel müdür yardımcısına raporlamakla yükümlüdürler. Sürdürülebilirlik grupları, işletme genel müdürü ve
ilgili genel müdür yardımcısının yönlendirmesiyle işletme bünyesinde enerji yönetimi, atık yönetimi, su yönetimi, insan kaynakları, kurumsal iletişim, mali işler ve diğer ilgili departman temsilcilerinden oluşmaktadır. Öte yandan Holding Sürdürülebilirlik Stratejisi ve Eylem Planı’nı oluşturmak ve geliştirmek; bu çerçevede terminal işletmeleri ve hizmet şirketlerinde oluşturulan sürdürülebilirlik gruplarını koordine etmek ve yönlendirmek; Holding sürdürülebilirlik performansını ölçümlemek, geliştirmek ve raporlamakla görevli olan TAV Havalimanları Sürdürülebilirlik Komitesi ise Holding bünyesindeki ilgili departmanlar ve hizmet şirketlerinin yöneticileri tarafından görevlendirilecek temsilcilerden oluşmaktadır. İşletme sürdürülebilirlik gruplarının başkanları Komite’nin doğal üyesidir.
Sürdürülebilirlik performansını tüm paydaşlarıyla açık, şeffaf, kapsamlı bir şekilde paylaşmakta olan TAV Havalimanları, 2010 yılından bu yana, ekonomik performansının yanı sıra çevresel ve sosyal alanlarda da uluslararası standartlarda raporlama yapmaktadır. Paydaş katılımına büyük önem veren ve faaliyetlerinin her aşamasında katılımcı bir yönetim modelini benimseyen TAV Havalimanları, raporlama konusunda karşılaştırılabilir ve anlamlı bir çerçeve sunmak üzere uluslararası alanda geniş kabul gören Küresel Raporlama Girişimi (Global Reporting Initiative-GRI) standartlarını kullanmaktadır.
2. Ekonomik EtkilerTüm paydaşları için en yüksek faydayı hedefleyen TAV Havalimanları, faaliyet gösterdiği tüm coğrafyalarda kültürel ve toplumsal gelişime de katkıda bulunmaktadır. Havalimanı işletmeleri, yarattıkları istihdam ve gelirle doğrudan ekonomik değer ortaya çıkarmakta; ayrıca turizm başta olmak üzere farklı endüstrilerin gelişmesi gibi dolaylı etkiler de üretmektedirler. Toplumsal açıdan sorumlu yatırımcılığın önemine inanan TAV Havalimanları,
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 39
2014 yılında dâhil olduğu Borsa İstanbul Sürdürülebilirlik Endeksi’nde Kasım 2017 - Ekim 2018 döneminde de yer almaktadır.
3. Çevresel EtkilerHava ulaşımına artan talep ve doğal kaynakların verimli kullanımı arasında doğru bir denge kurabilmek için faaliyet gösterdiği her alanda en iyi çevresel uygulamaları benimsemeyi ve hayata geçirmeyi hedefleyen TAV Havalimanları, uluslararası standartlarda enerji ve çevre yönetimi gerçekleştirerek çevreye olan etkilerini en aza indirmek üzere çaba göstermektedir.
TAV Havalimanları, iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında işletmesini üstlendiği havalimanlarında karbon salımını ölçümlemek, yönetmek, azaltmak ve nötr hale getirmek üzere ACI Europe tarafından hayata geçirilen Havalimanı Karbon Akreditasyonu (Airport Carbon Accreditation) programına aktif olarak katılmaktadır. TAV, sürdürülebilirlik raporlarının yanı sıra Karbon Saydamlık Projesi (Carbon Disclosure Project-CDP) vasıtasıyla iklim değişikliğiyle mücadele performansını şeffaf ve düzenli bir şekilde yatırımcılar ve kamuoyuyla paylaşmaktadır.
Artan yolcu trafiğiyle birlikte atık yönetimi de her geçen gün daha önemli bir hale gelmektedir. Terminal alanlarında biyo-çeşitliliğin korunmasını ve doğal yaşam alanlarındaki kayıpların en aza indirgenmesini hedefleyen TAV Havalimanları, 2014 yılından bu yana CDP Su Programı’na raporlama yapmakta ve atık miktarının azaltılmasını, ortaya çıkan atığınsa yeniden kullanım, geri dönüşüm ve bertaraf süreçlerinde değerlendirilmesini sağlamaktadır. TAV Havalimanları, su kaynaklarının verimli kullanılması amacıyla terminallerinde su yönetimi yapmakta; yolcu başına su tüketimini sürekli olarak
ölçümleyerek raporlamaktadır. Atık suların mümkün olan her durumda arıtılarak tekrar kullanılması; bunun mümkün olmadığı durumlarda ise uygun şekilde bertaraf edilmesi sağlanmaktadır.
4. Sosyal EtkilerTAV Havalimanları, kurumsal sosyal sorumluluk anlayışı doğrultusunda eğitim, spor ve kültür başta olmak üzere farklı alanlardaki pek çok projeye destek olmakta; faaliyet gösterdiği bölgelerde yarattığı sosyal etkinin temel odağı olarak müşteri memnuniyeti ve çalışan mutluluğunu ele almaktadır.
TAV Havalimanları, çalışanlarının mutluluğunu ve bağlılığını sağlamak adına insan kaynakları politikasını uluslararası standartlarda düzenlemektedir. Tercih edilen iş yeri olmak üzere çalışmalarını sürdüren TAV’ın insan kaynakları politikası, iş güvenliği, çalışanların profesyonel ve kişisel gelişimi için kapsamlı olanaklar ve fırsat eşitliğine dayanmaktadır. Çalışanların kişisel gelişimleri için TAV Atölye başlığı altında farklı sanat ve zanaat dallarında eğitimler verilmekte; TAV Cup çerçevesinde çalışanların farklı spor dallarında takım çalışmasını deneyimledikleri turnuvalar ise yıl boyunca sürdürülmektedir.
TAV Havalimanları, müşteri memnuniyetini en üst seviyede tutmak hedefiyle misafirlerine hızlı, konforlu ve güvenli bir seyahat deneyimi sunmak üzere çalışmaktadır. Havacılık alanında güvenliğin önceliğinin ve öneminin farkında olan TAV, uluslararası ve ulusal gereklilikleri ilgili otoritelerle ilişki halinde hayata geçirmektedir. Sosyal sorumluluğunun bilincinde olan TAV, tüm terminallerinin özel ihtiyaçları bulunan yolcular tarafından da tamamen erişilebilir hale getirilmesi için, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından oluşturulan, “Engelsiz Havalimanı Projesi”ni yürütmektedir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU40
KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
RİSK YÖNETİMİ VE İÇ DENETİM
RİSKLER VE YÖNETİM ORGANININ DEĞERLENDİRMESİ a) Risk Yönetimi Politikası’na İlişkin Bilgiler:
Kurumsal Risk Yönetimi Politikası:TAV Havalimanları Kurumsal Risk Yönetimi (KRY) Politikası’nın amacı aşağıda sıralanan ana başlıklar altında özetlenebilen sorumluluk ve görevlerin yerine getirilebilmesine yönelik yöntem ve prensipleri ortaya koymaktır:
• TAV Havalimanları ve Grup şirketlerinin kurumsal hedeflerine varma sürecini etkileyebilecek risk faktörlerinin belirlenmesi,
• Kurumun Üst Yönetim ve hissedarlarının risk iştahı ile uyumlu risklerin alındığından emin olunması,
• Belirsizlik ve tehdit oluşturabilecek risklerin değerlemeye tabi tutulup seviyeleriyle uyumlu, etkin kontrol ve aksiyon planlarının oluşturulması,
• Fırsatların değerlendirilmesi ve bu döngünün sürekliliğinin sağlanması için risk sahipleri ve KRY sorumlularıyla iş birliği içinde çalışılması,
• Karar mekanizmalarının işleyişini kolaylaştırmaya yönelik raporlamaların zamanında hazırlanmasını ve böylece yönetim kararlarının ilgili risklerin farkında olunarak alınmasının sağlanması,
• Farklı birimlerde tespit edilen, farklı etkileri olan, ancak birbirini etkileyebilecek risklerin birimin değil kurumun yüksek çıkarına en uygun olacak şekilde yönetilmesine destek olunması ve böylece kurum genelinde etkinliğin artmasına ve kayıpların azaltılmasına katkıda bulunulması.
b) Riskin Erken Saptanması ve Yönetimi Komitesi’nin Çalışmalarına ve Raporlarına İlişkin Bilgiler
TAV Havalimanları Holding Riskin Erken Saptanması Komitesi, TTK* ve Sermaye Piyasası Kurulu “Kurumsal Yönetim İlkeleri”nde yer alan tebliğ*, hüküm ve prensipler doğrultusunda oluşturulmuş ve faaliyete geçmiştir. Komite’nin kurulma amacı, TAV Havalimanları Holding ve grup şirketlerinin varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşürebilecek finansal, operasyonel, stratejik ve mevzuatsal
her türlü riskin erken teşhisi, yönetilmesi ve indirgenmesi gereken risklere yönelik aksiyon planlarının uygulanması şeklinde çalışmalar yürütmektir. Ayrıca, Kurumsal Risk Yönetimi Sistemi’nin işleyişini gözden geçirmekte ve Şirket aleyhine açılmış önemli davalar, muhtemel risklere karşı ayrılan karşılıklar, kur riski ve olası tehditlere karşı Şirket stratejisinin belirlenmesi gibi hususlarda Şirket yöneticilerinden, hukukçularından ve ilgili birimlerden bilgi alarak değerlendirme yapmaktadır. Komite, yürütülen çalışmaların etkin olabilmesi için düzenli olarak, gerekli olması halinde ise ayrıca toplanmaktadır. Toplantıların gündemine göre ilgili yönetici(ler) Komite tarafından toplantıya davet edilebilmektedir. Riskin Erken Saptanması Komitesi’nin yaptığı tüm çalışmalar ve alınan kararlar yazılı toplantı tutanakları ile kayıt altına alınmakta ve rapor formatında Üst Yönetim ile paylaşılmaktadır.
c) Risk Türleri ve Uygulanan Risk Yönetimi Politikalarına İlişkin Bilgiler
1. Finansal Risklerin Yönetimi
Şirket finansal araçların kullanımına bağlı olarak aşağıdaki risklere maruz kalabilmektedir:• Kredi riski• Likidite riski• Piyasa riski
Kredi RiskiKredi riski, bir müşterinin ya da bir finansal enstrümana taraf olan karşı tarafın sözleşmeye bağlı yükümlülüklerini yerine getirmeme riskidir. Temel olarak Grubun müşteri alacakları ve banka bakiyelerinden doğabilecek finansal zararlar kredi riskini oluşturmaktadır. Grubun başlıca finansal varlıkları nakit ve nakit benzerleri, ticari ve diğer alacaklardır. Nakit ve nakit benzerleri üzerindeki kredi riski sınırlıdır çünkü muhataplar kredibilitesi yüksek olan bankalardır.
* SPK’nın Seri: IV, No:57 sayılı Tebliğ ile değişen Seri: IV, No: 56 sayılı “Kurumsal Yönetim İlkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmasına İlişkin Tebliği”nin 4.5.12. Nolu ilkesi ve Temmuz 2012 de yürürlüğe giren TTK’nın 378. Maddesi)
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 41
Likidite RiskiLikidite riski, Grubun ileri tarihlerdeki nakit ödeme ya da diğer finansal yükümlülüklerini karşılayamaması riskidir. Grubun likidite riski, mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin normal koşullarda ya da kriz durumlarında fonlanabilmesi için çeşitli finansal kuruluşlardan Grubu zarara uğratmayacak ya da itibarını zedelemeyecek şekilde yeterli finansman olanakları temin edilerek yönetilmektedir.
Piyasa riskiPiyasa riski; döviz kurları, faiz oranları ya da menkul kıymetler piyasalarında işlem gören enstrümanların fiyatları gibi para piyasasındaki değişiklikler sonucu Grubun gelirlerinin ya da sahip olduğu finansal varlıkların değerinin değişmesi riskidir. Piyasa riski yönetimi, piyasa riskine maruz kalmayı kabul edilebilir sınırlar dâhilinde kontrol ederken, risk getirisini optimize etmeyi amaçlamaktadır.
2. Stratejik & Operasyonel Risklerin YönetimiTAV Havalimanları Holding bünyesinde işletilen tüm havalimanlarında, operasyonların verimli ve güvenli bir şekilde yürümesini temin etmek amacıyla artan trafik taleplerine paralel sürekli bir iyileştirme ve geliştirme faaliyeti yürütülmektedir. Gelişen ve değişen havacılık faaliyetleri paralelinde Grubun maruz kalabileceği orta, büyük ölçekli sorunlar Risk komitesi ve üst yönetim tarafından sürekli değerlendirilerek, olası risklere karşı uzun vadeli stratejiler zamanında belirlenebilmektedir. Karşılaşılabilecek başlıca operasyonel riskler; beklenmeyen iş kesintileri, hizmet sunum standartlarının kötüleşmesi ve yaşlanan terminal binalarının ihtiyaçları karşılayamaması olarak sıralanabilir. TAV Havalimanları’nın kaliteli hizmet stratejisine paralel, terminallerde yaptığı süreklilik arz eden bakım onarım, yatırım, yenileme ve genişletme projeleriyle hizmet kalite standardının aynı seviyede tutulması sağlanmaktadır. Beklenmeyen olaylara karşı acil durum planlarının sürekli izlenmesi, güncellenmesi ve tatbikatı ile olası iş kesintilerinin önlenmesi ve yolcular üzerindeki etkisinin
minimize edilmesi sağlanmaktadır. Mücbir sebep kaynaklı olası senaryolara karşı ise terminal binalarının altyapıları belli standartlar doğrultusunda geliştirilmiş olup, doğal afet ve iş kesintisinin sebep olacağı kayıplara karşı gerekli sigortalar yapılmıştır. Bu şekilde riskler yok edilemeyecek olsa da, sonuçlarının ve etkilerinin en düşük seviyeye getirilmesi amaçlanmaktadır.
3. Çevresel Risklerin YönetimiTAV Havalimanları, çevreye karşı sorumlu bir duruş benimseyerek, uzun vadeli sürdürülebilir bir gelişim için çevrenin korunmasını ilke edinmiştir. Çevresel sorunları yönetebilmek anlamında pek çok önlem alan ve işleme koyan TAV Havalimanları, yasal zorunluluk ve uygulanabilir gerekliliklerin üzerinde çözümleri hayata geçirmeyi amaçlamaktadır. TAV İstanbul Terminal İşletmeciliği, Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün (SHGM) “Green Airport” (Yeşil Havalimanı) projesi kapsamında, havalimanı işletmeciliği alanında “Yeşil Kuruluş” sertifikasına hak kazanan ilk havalimanı işletmecisi olmuştur. Dünyada havacılık sektöründe prestij kazanmış ve uluslararası bir kuruluş olan Uluslararası Havalimanları Konseyi (ACI) tarafından verilen ‘Birinci Seviye Karbon Akreditasyonu Sertifikası’nı almaya yönelik çalışmalar da başlatan TAV Grubu, hava, su, toprak ve gürültü kirliliğinin doğal yaşama olan etkilerinin azaltılması ve kontrol altına alınabilmesi için sürdürülebilir kalkınma politikaları geliştirip çevreci uygulamaları takip etmektedir.
4. Emniyet, Güvenlik ve Sağlık Risklerinin YönetimiHavalimanının fiziki güvenliğinin ve havacılık emniyetinin sağlanması TAV Havalimanları operasyonlarında vazgeçilmez bir esastır. Grup, bu amaçla güvenlik hizmetlerini kendi bünyesinde bulundurduğu yeterli tecrübe ve üstün hizmet kalitesi sağlayabilen bir özel güvenlik şirketi ile sürdürmektedir. Bahsi geçen güvenlik unsurunun yerine getirilmesi elbette diğer kilit paydaşların (havayolu, otorite, emniyet vb.) ortak çabaları ile mümkün kılınmaktadır. Bu anlayış paralelinde TAV Grubu, Güvenli Yönetim Sistemi (SMS=Safety Management System) uygulamalarını hayata geçirmiş, ayrıca iş
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU42
KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > RİSK YÖNETİMİ VE İÇ DENETİM
sağlığı ve güvenliğine ilişkin yaşanabilecek olayların da minimum seviyede tutulmasını, sürdürülebilirliğin önemli kriterlerinden biri olarak belirlemiştir. Havalimanı güvenliğine dair yaşanabilecek sorunlarla karşılaşılmaya, artan yolcu sayısı ve sivil havacılığın doğasından gelen tehditlerle devam edilmesi kaçınılmaz olacaktır. Ancak gelişmiş güvenlik önlemleri, etkili ekipmanlar ve kurulmuş sistemler sayesinde üst seviye güvenlik hizmeti sağlanması mümkün olabilmektedir. Benzer bir anlayışla, havalimanlarında olabilecek herhangi bir salgın hastalık riskine karşı, paydaşlarla birlikte devreye alınacak kademeli müdahale planları ve hazırlıkları mevcuttur.
5. Bilgi Teknolojileri Risklerinin YönetimiHavalimanlarında sunulan kaliteli ve sorunsuz hizmet için önemli enstrümanlardan biri de, bilgi teknolojisi sistemlerinin etkin ve güvenli olmasıdır. Bu nedenle TAV Grubu genelinde, BT altyapısı ve projelerinin gelişimi, kurum stratejisi ve hedefleri paralelinde düzenli olarak gözden geçirilmektedir. Son yıllarda hızla artan bilişim güvenliğine dair riskler yakından izlenmekte ve proaktif tedbirler alınmaktadır. Bununla birlikte BT sistemlerindeki herhangi bir aksama, havalimanı operasyonlarının iş sürekliliğini olumsuz etkileyebilir. Bu riski indirgeyebilmek için, her türlü koruyucu bakım, iyileştirme, muhafaza ve yedekleme çalışmaları üst seviyede yürütülmekte ve iş sürekliliğini tehdit edebilecek BT kaynaklı sorunlar minimize edilmektedir.
6. Yasa, Düzenleme ve Uyum Risklerinin Yönetimi Havacılık sektörünün, ülkemizde ve dünya genelinde en çok düzenlemeye tabii olan sektörü olduğu bilinen bir gerçektir. Düzenleyici şartlar ile uyumsuzluk, hukuk ya da sözleşme ihlali gibi durumlar istemeyerek oluşsa dahi, bir işletmenin itibarını, iş sürekliliğini olumsuz etkileyebilir ve finansal kayıplar doğurabilir. Yasal riskler tek başına gibi görünse de, çoğu zaman operasyonel, finansal, itibar ya da vergi gibi risklerle bir araya gelebilirler. TAV Havalimanlarının sektördeki mevzuat değişikliklerinin takibine yönelik benimsediği proaktif ve ileriye dönük yaklaşım, bu tarz risklere maruz kalınmasını önleyici bir unsurdur. Alınan kararlar, düzenleyici otoritenin değişiklik öngörüleri ve operasyonel değişikliklerin yasal sorumluluk alanlarındaki etkileri titizlikle değerlendirilmekte ve risk
oluşturabilecek potansiyel alanlar tespit edilerek gerekli aksiyonlar zamanında alınmaktadır.
İç Kontrol Sistemi ve İç Denetim Faaliyetleri Hakkındaki BilgilerTAV Havalimanları Holding İç Denetim Başkanlığı, TAV Havalimanları Holding ve tüm iştiraklerine ilişkin operasyonel, finansal, bilgi sistemleri ile havalimanlarının teknik operasyon süreçlerinin denetimini üstlenmektedir. Birim, yıllık olarak yapılan risk değerlendirmesi neticesinde belirlenen ve Denetim Komitesi tarafından onaylanan yıllık denetim planı çerçevesinde denetimler gerçekleştirmektedir. Denetim sonuçlarını ve devam etmekte olan bulguları özetleyen raporları düzenli olarak Denetim Komitesi ve İcra Kurulu Başkanı (CEO) ile paylaşmaktadır.
İç Denetim Birimi, aynı zamanda, risk yönetimi ve yönetişim süreçlerindeki zafiyetleri, kaynakların boşa harcanmasına ve verimsizliklere neden olan uygulamaları tespit etmekte ve bunları raporlamaktadır. Birim, tüm denetlenen birimler ile çalışarak, tavsiyelerin yerine getirilmesi için destek olmaktadır.
İç Denetim Birimi denetim faaliyetleri kapsamında bağımsız denetim ile temasa geçmekte ve bağımsız denetim ekibi tarafından hazırlanmakta olan raporların incelenmesini de gerçekleştirmektedir.
TAV Havalimanları Holding İç Denetim Başkanlığı, “Uluslararası İç Denetim Standartlarına” uygun olarak denetimlerini gerçekleştirmektedir.
Konsolidasyon SüreciKonsolidasyon sürecine dâhil olan tüm Grup şirketleri, İç Denetim Birimi’nin denetimi kapsamındadır. Böylelikle, İç Denetim Birimi, finansal tablolara etki eden operasyonlara ilişkin iç kontrol sistemini değerlendirmekte; finansal tablolara yansıyan tutarların doğruluğu ve güvenilirliğine ilişkin yönetime makul güvence vermektedir.
Birim aynı doğrultuda; solo ve konsolide finansal tabloların hazırlanması sürecindeki mevcut risklerin etkin ve verimli bir şekilde yönetilmesini ve kullanılan bilgi sistemlerini değerlendirmektedir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 43
KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ UYUM RAPORU
Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne Uyum BeyanıTAV Havalimanları Holding A.Ş. (“Şirket”), Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) “Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkeleri”ne ve bütün yasal düzenlemelere uyum sağlama yönünde azami ölçüde özen göstermekte olup, SPK tarafından yayınlanan Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin eşitlik, şeffaflık, hesap verebilirlik ve sorumluluk kavramlarını benimsemiştir. Şirketimiz pay sahipleri, menfaat sahipleri (çalışanlar, yolcular, tedarikçiler vb.), yönetim kurulu gibi ilgili olan tüm grupların çıkarlarına en iyi hizmeti verebilmek için Şirketimize uygun yapılar ve prensipler sürekli olarak geliştirilmektedir.
SPK tarafından belirlenen “Kurumsal Yönetim İlkeleri”, Şirket tarafından da benimsenmekte ve bu evrensel prensipler uygulanmaktadır.
Türkiye’de SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uygun olarak derecelendirme yapmak üzere faaliyet izni bulunan, uluslararası derecelendirme kuruluşu SAHA Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme tarafından “Kurumsal Yönetim Derecelendirme Dönemsel Revizyon Raporu” tamamlanmıştır.
19 Ağustos 2016 tarihinde 95,38 (10 üzerinden 9,54) olarak açıklanan Kurumsal Yönetim Derecelendirme notu, Şirket’in kurumsal yönetim ilkelerini uygulama alanında yaptığı sürekli iyileştirme çabaları sonrasında, 18 Ağustos 2017 tarihi itibarıyla 96,17 (10 üzerinden 9,62) olarak yukarı yönlü revize edilmiştir.
Alt Kategoriler Ağırlık Alınan Not
Pay Sahipleri 0,25 95,77
Kamuyu Aydınlatma ve Şeffaflık 0,25 97,34
Menfaat Sahipleri 0,15 98,82
Yönetim Kurulu 0,35 94,48
Toplam 1,00 96,17
Kurumsal Yönetim Derecelendirme Raporuna, TAV Yatırımcı İlişkileri’nin internet sitesi www.tavyatirimciiliskileri.com.tr üzerinden ulaşılabilir.
Uygulanmayan Kurumsal Yönetim İlkelerinin Gerekçeleri Şirket’in Kurumsal Yönetim Komitesi, kurumsal yönetim uygulamalarını geliştirmeye yönelik çalışmalarına devam etmektedir. İlkelerin bir kısmında uygulamada yaşanan zorluklar, bazı ilkelere uyum konusunda gerek ülkemizde gerekse uluslararası platformda süregelen tartışmalar, bazı ilkelerin ise Şirket’in mevcut yapısı ile tam olarak örtüşmemesi gibi nedenlerden dolayı ilkelere tam uyum henüz sağlanamamıştır. SPK Kurumsal Yönetim Tebliği uyarınca uygulanması zorunlu tüm ilkelere uyum sağlanmış olup, uygulanması zorunlu olmayan ilkelerden henüz tam olarak uygulanmayan ilkeler aşağıda sıralanmıştır. Söz konusu zorunlu olmayan ilkelere uyum sağlanamaması nedeniyle Şirketimizin maruz kaldığı herhangi bir çıkar çatışması bulunmamaktadır.
• Esas Sözleşme’de bir hüküm bulunmamasına karşın, Genel Kurul toplantıları, Genel Kurul İç Yönergesinde belirtildiği şekilde, menfaat sahipleri ve medya dâhil kamuya açık olarak Şirket merkezinin bulunduğu İstanbul’da yapılmaktadır. Yeni Türk Ticaret Kanunu çerçevesince, 2013, 2014, 2015, 2016 ve 2017 yılında gerçekleştirilen Olağan Genel Kurul Toplantısı elektronik oy kullanımına açık bir şekilde gerçekleştirilmiştir.
• Esas Sözleşme’de ifade edilmemesine karşın, Şirket’in kuruluşundan bu yana Yönetim Kurulu Başkanı ile İcra Kurulu Başkanı aynı kişi değildir. Şirket’te hiç kimse sınırsız karar verme yetkisine sahip değildir.
• Şirketimizin ortaklık yapısı, SPK Kurumsal Yönetim tebliği gereği komite başkanlarının bağımsız üyelerden oluşmasının gerekliliği gibi mevzuattan kaynaklanan zorunluluklara uyum nedeniyle ve ayrıca dört farklı komitenin oluşturulması gerektiğinden, Yönetim Kurulu Üyelerinin bazıları birkaç komitede birden görev almıştır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU44
KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ UYUM RAPORU
• “Kurumsal Yönetim İlkeleri”nin 4.6.5 no.lu maddesi uyarınca Yönetim Kurulu Üyelerine ve üst düzey yöneticilere verilen ücretler ile sağlanan diğer tüm menfaatler yıllık faaliyet raporu vasıtasıyla kamuya açıklanmaktadır. Ancak yapılan açıklama kişi bazında değil Yönetim Kurulu ve üst düzey yönetici ayrımına yer verilecek şekildedir. Şirketimiz bağımsız üyeler dışındaki Yönetim Kurulu üyelerine Olağan Genel Kurul toplantısında alınan karar uyarınca herhangi bir ücret ödememektedir. Ücretlendirme politikası yazılı hale getirilmiş ve Genel Kurul toplantısında ayrı bir madde olarak ortakların bilgisine sunulmuş ve pay sahiplerinin bu konuda görüş bildirmesi sağlanmıştır.
Kurumsal Yönetim Komitesi BaşkanıTayfun Bayazıt
Kurumsal Yönetim Komitesi ÜyeleriFranck MereydeDidar Sevdil YıldırımAli Haydar KurtdarcanFernando EchegarayNursel İlgen
PAY SAHİPLERİ
1.1 Pay Sahipliği Haklarının Kullanımının KolaylaştırılmasıŞirket’in Bilgilendirme politikası uyarınca tüm pay sahipleri, potansiyel yatırımcılar ve analistler arasında bilgi alma ve inceleme hakkının kullanımında eşit davranılarak açıklamaların aynı içerikle herkese aynı zamanda ulaştırılması esastır. Tüm bilgi paylaşımı daha önce kamuya açıklanmış olan içerik kapsamında gerçekleşmektedir. Bilgi paylaşımı çerçevesinde, pay sahipleri ve piyasa oyuncularını ilgilendirecek her türlü bilgi, özel durum açıklamalarıyla Türkçe ve İngilizce olarak eş zamanlı duyurulmakta, söz konusu duyuruların İngilizcesi e-posta adresini ileten kişi/kurumlara elektronik ortamda dağıtılmakta, sosyal medyada paylaşılmakta, yatırımcı ilişkileri uygulamasında (TAV IR App) yayınlanmakta ve geçmişe dönük özel durum açıklamaları Türkçe ve İngilizce olarak internet sitesinde yer almaktadır.
1.1.1. Yatırımcı İlişkileri Bölümü, mevcut ve potansiyel yatırımcılara Şirket hakkında doğru, zamanında ve tutarlı bilgi sunmak, Şirket’in bilinirliğini ve kredibilitesini artırmak, dünyadaki halka açık havalimanı şirketleri arasında konumlanmasını sağlamak, Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin uygulanmasıyla Şirket’in sermaye maliyetini düşürmek ve Yönetim Kurulu ile sermaye piyasası katılımcıları arasındaki çift yönlü iletişimi sağlamak amacıyla faaliyet göstermektedir. Bu hedefe paralel olarak, Şirket, pay sahipleri ve yatırımcılarla iletişime büyük önem vermekte ve aktif bir yatırımcı ilişkileri programı sürdürmektedir. Yatırımcı İlişkileri Bölümü, yürüttüğü çalışmalar hakkında Kurumsal Yönetim Komitesi’ne, Yönetim Kurulu’na ve İcra Kurulu Başkanı’na iletilmek üzere 2017 yılında 6 defa rapor sunmuştur. Ayrıca, Yatırımcı İlişkileri Bölümü sektör ve şirketle ilgili gelişmelerle ilgili aylık bazda rapor hazırlamıştır. 2017 yılı içinde yerli ve yabancı, kurumsal ve bireysel yatırımcılar, pay sahipleri ve analistler ile Şirket faaliyet sonuçları, performansı ve dönem içindeki diğer gelişmeler konusunda 400’den fazla yüz yüze görüşme yapılmıştır. TAV Havalimanları pay sahipleri ve yatırımcıları bilgilendirmeye yönelik olarak yapılan yurt içi ve yurt dışı konferanslara ve diğer toplantılara katılım sağlamaktadır. Bu kapsamda, 2017 yılında yurt dışında ve yurt içinde toplam 12 konferansa iştirak edilmiştir.
TAV Yatırımcı İlişkileri Bölümü
Ad Soyad Unvan Telefon Lisans Belgesi
Lisans Belge No E-Mail
Nursel İlgen, CFA Direktör
212 463 3000 /
2122
Sermaye Piyasası
Faaliyetleri Düzey 3 ve
Kurumsal Yönetim
Derecelendirme Lisansı
200275/ 700367
nursel.ilgen@tav.
aero
Ali Özgü Caneri Koordinatör
212 463 3000 /
2124
Sermaye Piyasası
Faaliyetleri Düzey 3 Lisansı
206272 [email protected]
Besim Meriç Koordinatör
212 463 3000 /
2123
Sermaye Piyasası
Faaliyetleri Düzey 3,
Türev Araçlar ve Kurumsal
Yönetim Derecelendirme
Lisansı
203748/ 301161/ 700341
besim.meric@tav.
aero
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 45
1.1.2. Pay sahipliği haklarının kullanılmasını etkileyebilecek nitelikteki bilgi ve açıklamalar güncel olarak ortaklığımızın internet sitesi olan www.tavyatirimciiliskileri.com adresinde güncel olarak yatırımcıların bilgisine sunulmaktadır.
1.2. Bilgi Alma ve İnceleme HakkıYatırımcı İlişkileri Bölümü’ne yöneltilen sorular, gizli ve ticari sır niteliğindeki bilgiler hariç olmak üzere, ilgili olduğu konunun en yetkili kişisi ile görüşülerek gerek telefon gerekse yazılı olarak ivedilikle cevaplandırılmaktadır.
1.2.1. Şirketimiz özel denetim yapılmasını zorlaştırıcı işlem yapmaktan kaçınmaktadır. Özel Denetçi atanması talebi hakkı Esas Sözleşme’de ayrıca düzenlenmemiş olmasına karşın, Esas Sözleşme’nin 20.1. maddesinde pay sahiplerinin, şüpheli gördükleri hususlarda denetçilerin dikkatini çekmeye ve gerekli açıklamayı istemeye yetkili oldukları hükmü bulunmaktadır. Şirket yönetimi, özel denetim yapılmasını zorlaştırıcı işlem yapmaktan kaçınmaktadır. Dönem içerisinde Özel Denetçi atanmasına ilişkin bir talep olmamıştır. Bunun yanı sıra Şirket faaliyetleri, Genel Kurul’da tespit edilen Bağımsız Denetim Kuruluşu tarafından periyodik olarak denetlenmektedir.
1.3. Genel Kurul1.3.1. Şirketimiz Genel Kurul toplantılarını, mevzuat gereği yapılması gereken bildirim ve açıklamaların yanı sıra, Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin “Genel Kurul” başlığı altında bulunan tüm ilkelerine uygun şekilde düzenlemektedir. Şirketimizin kurumsal internet sitesinde ve KAP’ta, Genel Kurul Toplantı ilanı ile birlikte, ilan ve toplantı günleri hariç olmak üzere Genel Kurul toplantı tarihinden en az üç hafta önce 13/01/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 437’nci maddesi çerçevesinde pay sahiplerinin incelemesine hazır bulundurulacak belgeler ile şirketimizin ilgili mevzuat gereği yapması gereken bildirim ve açıklamaların yanı sıra, 1.3.1 maddesinde belirtilen hususlara dikkati çekecek şekilde yatırımcılara ayrıca duyurulmaktadır.
İnternet sitesinde yayımlanan Genel Kurul Bilgilendirme Dokümanı ile beraber Genel Kurul toplantı duyurularında; toplantı gün ve saati, toplantı yeri, gündem, davetin
Yönetim Kurulu tarafından yapıldığı ve pay sahiplerinin Genel Kurul’a katılım prosedürü açıklanmıştır. Şirket’te nama yazılı pay bulunmadığından, bu tür pay sahiplerinin yapılan Genel Kurul toplantılarına katılabilmesi adına herhangi bir işlem yapılmamıştır.
Bunun yanı sıra Şirket’in ortaklık yapısını yansıtan toplam pay sayısı ve oy hakkı, Şirket sermayesinde imtiyazlı pay bulunuyorsa her bir imtiyazlı pay grubunu temsil eden pay sayısı ve oy hakkı, Şirket’in ve Şirket’in önemli iştirak ve bağlı ortaklıklarının geçmiş hesap döneminde gerçekleşen veya gelecek hesap döneminde planladığı Şirket faaliyetlerini önemli ölçüde etkileyecek yönetim ve faaliyetlerindeki değişiklikler ve bu değişikliklerin gerekçeleri ile değişikliğe taraf olan tüm kuruluşların son iki hesap dönemine ilişkin faaliyet raporları ve yıllık finansal tabloları, Genel Kurul toplantı gündeminde Yönetim Kurulu Üyeleri’nin azli, değiştirilmesi veya seçimi varsa, azil ve değiştirme gerekçeleri, Yönetim Kurulu Üyeliği’ne aday gösterilecek kişiler hakkında bilgi; gündemde yer alan Esas Sözleşme değişikliği ile ilgili Yönetim Kurulu kararı ile birlikte, Esas Sözleşme değişikliklerinin eski ve yeni şekilleri, Yönetim Kurulu üyeliklerine aday gösterilecek kişilerin; özgeçmişleri, son on yıl içerisinde yürüttüğü görevler ve ayrılma nedenleri, Şirket ve Şirket’in ilişkili tarafları ile ilişkisinin niteliği ve önemlilik düzeyi, bağımsızlık niteliğine sahip olup olmadığı ve bu kişilerin Yönetim Kurulu üyesi seçilmesi durumunda, Şirket faaliyetlerini etkileyebilecek benzeri hususlar hakkında bilgi, Genel Kurul toplantı ilanının yapıldığı tarihten sonraki 1 hafta içerisinde kamuya açıklanmıştır. Pay sahiplerinin, Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) ve/veya Şirket’in ilgili olduğu diğer kamu kurum ve kuruluşlarının gündeme madde konulmasına ilişkin talepleri bulunmadığından Genel Kurul gündemine dâhil edilmemiştir.
Mali tablo ve raporlar, Genel Kurul gündem maddeleri; Genel Kurul Toplantısı’na yapılan davetin ilan tarihinden itibaren pay sahiplerinin en rahat biçimde ulaşabilecekleri yerlerde ve internet sitesinde incelemeye açık tutulmuştur.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU46
KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ UYUM RAPORU
Şirket’in 2016 yılı faaliyetlerine ilişkin Olağan Genel Kurul Toplantısı, 20 Mart 2017 Pazartesi günü saat 14.00’de, Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali, A Kapısı - VIP yanı TAV Yönetim Merkezi, Yeşilköy, İstanbul, adresinde bulunan TAV Akademi (A) Salonu’nda gerçekleşmiştir. Olağan Genel Kurula ilişkin toplantı gün ve saatini, toplantı yerini, gündem maddelerini, pay sahiplerinin Olağan Genel Kurul’a katılım prosedürü, vekâletname örneği ve düzenleme usulü hakkında gerekli bilgiyi içeren ilan 24 Şubat 2017 tarihli ve 9271 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nin 102 ve 103 sayfasında ve 25 Şubat 2017 tarihli Dünya gazetesinde yayımlanmıştır. Toplantı tarihi itibarıyla Şirket sermayesini temsil eden 363.281.250 adet hissenin yaklaşık %78’ine karşılık gelen 282.351.500,5 adet hisse Olağan Genel Kurul’da temsil edilmiştir. Genel Kurul toplantısına ilişkin ilanlar, mevzuat ile öngörülen usullerin yanı sıra, mümkün olan en fazla sayıda pay sahibine ulaşmayı sağlayacak biçimde Şirket merkezinde ve internet sitesinde (www.tavyatirimciiliskileri.com) 21 gün önceden yayımlanmıştır.
1.3.2. Genel Kurul gündemi hazırlanırken, her teklifin ayrı bir başlık altında verilmiş olmasına dikkat edilmekte ve gündem başlıkları açık ve farklı yorumlara yol açmayacak şekilde ifade edilmektedir. Gündemde “diğer”, “çeşitli” gibi ibarelerin yer almamasına özen gösterilmekte ve Genel Kurul toplantısından önce verilecek bilgiler, ilgili oldukları gündem maddelerine atıf yapılarak verilmektedir.
1.3.3. Genel Kurul toplantısı, pay sahiplerinin katılımını artırmak amacıyla pay sahipleri arasında eşitsizliğe yol açmayacak ve pay sahiplerinin mümkün olan en az maliyetle katılımını sağlayacak şekilde gerçekleştirilmekte olup ve bu amaçla Esas Sözleşme’de yer almak kaydıyla, toplantı pay sahiplerinin sayısal olarak çoğunlukta bulunduğu yerde, Şirket merkezinin bulunduğu İstanbul’da yapılmaktadır.
1.3.4. Toplantı başkanı Türk Ticaret Kanunu, Kanun ve ilgili mevzuat uyarınca Genel Kurul’un yürütülmesi hakkında önceden hazırlıklar yaparak ve gerekli bilgiyi edinmektedir.
1.3.5. Genel Kurul toplantısında, gündemde yer alan konular tarafsız ve ayrıntılı bir şekilde, açık ve anlaşılabilir bir yöntemle aktarılarak pay sahiplerine eşit şartlar altında düşüncelerini açıklama ve soru sorma imkânı verilmektedir. Sorulan sorunun gündemle ilgili olmaması veya hemen cevap verilemeyecek kadar kapsamlı olması halinde, sorulan soru en geç 15 gün içerisinde Yatırımcı İlişkileri Bölümü tarafından yazılı olarak cevaplanmaktadır. Genel Kurul toplantısı sırasında sorulan tüm sorular ile bu sorulara verilen cevaplar, en geç Genel Kurul tarihinden sonraki 30 gün içerisinde internet sitemizde kamuya duyurulur. 2017 yılında 2016 yılına ilişkin yapılan Genel Kurul Toplantısında gündemle ilgili olmayan ve cevaplanamayan soru bulunmamaktadır. Olağan Genel Kurul toplantısı esnasında ortaklar, dinleyiciler ve toplantıya katılanlar tarafından sorulan sorulara İcra Kurulu Başkanı, Yönetim Kurulu üyeleri ve üst kademe yöneticileri tarafından gerekli açıklamalarda bulunulmaktadır.
1.3.6. Yönetim kontrolünü elinde bulunduran pay sahiplerinin, Yönetim Kurulu üyelerinin, idari sorumluluğu bulunan yöneticilerin ve bunların eş ve ikinci dereceye kadar kan ve sıhrî hısımlarının, ortaklık veya bağlı ortaklıkları ile çıkar çatışmasına neden olabilecek önemli bir işlem yapması ve/veya ortaklığın veya bağlı ortaklıklarının işletme konusuna giren ticari iş türünden bir işlemi kendi veya başkası hesabına yapması ya da aynı tür ticari işlerle uğraşan bir başka ortaklığa sorumluluğu sınırsız ortak sıfatıyla girmesi durumunda; söz konusu işlemler, genel kurulda konuya ilişkin ayrıntılı bilgi verilmek üzere ayrı bir gündem maddesi olarak Genel Kurul gündemine alınır ve Genel Kurul tutanağına işlenmektedir.
1.3.7. (1.3.6.) numaralı ilkede belirtilenler dışında imtiyazlı bir şekilde ortaklık bilgilerine ulaşma imkânı olan kimseler, kendileri adına ortaklığın faaliyet konusu kapsamında yaptıkları işlemler hakkında genel kurulda bilgi verilmesini teminen gündeme eklenmek üzere Yönetim Kurulu bilgilendirilmektedir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 47
1.3.8. Gündemde özellik arz eden konularla ilgili yönetim kurulu üyeleri, ilgili diğer kişiler, finansal tabloların hazırlanmasında sorumluluğu bulunan yetkililer ve denetçilerin gerekli bilgilendirmeleri yapabilmek ve soruları cevaplandırmak üzere Genel Kurul toplantısında hazır bulunmaları sağlanmaktadır.
1.3.9. Kurumsal Yönetim İlkeleri 1.3.9 maddesi kapsamında sıralanan hususlara ilişkin esaslara uyulmaktadır.
1.3.10. Şirketimizin bağış ve yardımlara ilişkin politikası Genel Kurul tarafından onaylanmıştır. Genel Kurul tarafından onaylanan politika doğrultusunda dönem içinde yapılan tüm bağış ve yardımların tutarı ve yararlanıcıları ile politika değişiklikleri hakkında Genel Kurul toplantısında ayrı bir gündem maddesi ile ortaklara bilgi verilmektedir. 2016 yılında Şirketimiz 299 bin TL bağışta bulunmuş olup, 2017 yılına ilişkin yapılacak bağışlar için üst limit 500 bin TL olarak belirlenmiştir.
1.3.11. Esas Sözleşme’de bir hüküm bulunmamasına karşın, Genel Kurul toplantıları, Genel Kurul İç Yönergesinde belirtildiği şekilde kamuya açık olarak yapılmaktadır. Yeni Türk Ticaret Kanunu çerçevesince, 2013, 2014, 2015, 2016 ve 2017 yılında gerçekleştirilen Olağan Genel Kurul elektronik oy kullanımına açık bir şekilde gerçekleştirilmiştir.
1.4. Oy Hakkı1.4.1. Şirket’te oy hakkının kullanılmasını zorlaştırıcı uygulamalardan kaçınılmakta ve her pay sahibine, oy hakkının en kolay ve uygun biçimde kullanma fırsatı sağlanmaktadır.
1.4.2. Şirket’te her payın bir oy hakkı bulunmaktadır. Şirket Esas Sözleşmesi’ne göre oy hakkında imtiyaz mevcut değildir. Dolayısıyla, Şirket’te imtiyazlı pay ve grup ayrımı bulunmamaktadır. Şirket’te oy hakkının iktisap tarihinden itibaren belirli bir süre sonra kullanılmasını öngörecek biçimde bir düzenleme bulunmamaktadır. Şirket Esas Sözleşmesi’nde pay sahibi olmayan kişinin temsilci olarak vekâleten oy kullanmasını engelleyen hüküm bulunmamaktadır.
1.4.3. Şirket sermayesinde karşılıklı iştirak ilişkisi yoktur.
1.5. Azınlık Hakları1.5.1. Şirket’te azınlık haklarının kullanılması, Türk Ticaret Kanunu’na, Sermaye Piyasası Kanunu’na, ilgili mevzuata ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun tebliğ ve kararlarına tabi olup, bu konuda azami özen gösterilmektedir.
1.5.2. Şirket Esas Sözleşmesi’nde azınlık haklarının, ödenmiş sermayenin en az %5’ini temsil eden pay sahipleri tarafından kullanılacağına dair hüküm bulunmaktadır.
1.6. Kâr Payı Hakkı1.6.1. Şirket Genel Kurulu tarafından kabul edilen kâr dağıtım politikası, faaliyet raporunda ve yatırımcı ilişkileri sitesinde yer almaktadır. Şirket’in kârına katılım hususunda herhangi bir imtiyaz bulunmamaktadır. Şirket, Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası Mevzuatı, Sermaye Piyasası Kurulu Düzenleme ve Kararları, Vergi Yasaları, ilgili diğer yasal mevzuat hükümleri ile Şirket’in Esas Sözleşmesi’ni dikkate alarak kâr dağıtımı kararlarını belirlemektedir.
1.6.2. Kâr dağıtım politikası, pay sahiplerinin ortaklığın gelecek dönemlerde elde edeceği kârın dağıtım usul ve esaslarını öngörebilmesine imkân verecek açıklıkta asgari bilgileri içermektedir.
1.6.3. Yönetim Kurulu’nun Genel Kurul’a kârın dağıtılmamasını teklif etmesi halinde, bunun nedenleri ile dağıtılmayan kârın kullanım şekline ilişkin bilgiye kâr dağıtımına ilişkin gündem maddesinde yer verilmektedir.
1.6.4. Kâr dağıtım politikasında pay sahiplerinin menfaatleri ile ortaklık menfaati arasında dengeli bir politika izlenmektedir. 20 Mart 2017 tarihli Olağan Genel Kurul Toplantısı Gündemi’nin altıncı maddesi uyarınca, Şirket’in 2016 hesap yılı sonu itibarıyla yasal kayıtlarında oluşan Şirket’in 01 Ocak 2016- 31 Aralık 2016 tarihleri arasında icra ettiği faaliyetleri neticesinde;
1. Şirketimizin 01 Ocak 2016/31 Aralık 2016 tarihleri arasında icra ettiği faaliyetleri neticesinde Sermaye Piyasası Kurulu'nun Seri:II, No:14.1 sayılı "Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği" hükümleri uyarınca hazırlanmış olan bağımsız denetimden geçmiş konsolide mali tablolara göre oluşan kârının
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU48
KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ UYUM RAPORU
424.341.000 TL, Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde hesaplanan ticari kârının ise 1.096.529.296 TL olduğuna, 2. Konsolide mali tablolara göre oluşan vergi sonrası kârdan 424.341.000 TL'lik kârın Sermaye Piyasası Kurulu'nun Kar Payı Tebliği (II-19.1) uyarınca kâr dağıtımına esas olduğuna, 3. Türk Ticaret Kanunu’nun 519’uncu maddesi çerçevesinde, ödenmiş sermayenin %20’sini buluncaya kadar birinci tertip yasal yedek akçe ayrılması zorunludur. Buna göre; 0 TL’nin 2016 yılı için birinci tertip yasal yedek akçe olarak ayrılmasına, 4. Konsolide mali tablolara göre 424.639.903 TL’nin birinci temettü matrahı olarak belirlenmesine, 5. Sermaye Piyasası Kurulunun Kâr Payı Tebliği (II-19.1)’ne uygun olarak 247.951.822 TL’nin nakit birinci temettü olarak dağıtılmasınaa. Toplam nakit olarak dağıtılacak 247.951.822 TL’nin
tamamının dönem net kârından dağıtılmasına, b. Bu itibarla hissedarlarımıza 1 TL nominal değerinde
beher hisse için brüt 0,6825 TL (%68,25) olmak üzere toplam brüt 247.951.822 TL nakit temettü ödenmesinin yapılacak ilk Genel Kurul’da ortakların onayına sunulmasına,
6. Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Türk Ticaret Kanunu uyarınca, dağıtılacak olan kârın düşülmesinden sonra kalan tutarın olağanüstü yedek olarak ayrılmasına ilişkin karar Genel Kurul’un onayına sunularak onaylanmış, faaliyet raporunda yer almış ve Şirket’in internet sitesinde yayımlanmıştır.
1.7. Payların DevriŞirket Esas Sözleşmesi’nde pay sahiplerinin paylarını serbestçe devretmesini zorlaştırıcı herhangi bir hüküm mevcut değildir. Şirketimiz Genel Kurul’unca onaylanmış olan Hisse Geri Alım Programı bulunmasına karşın, 2017 yılında program dâhilinde herhangi bir işlem yapılmamıştır. Hisse geri alım programına Şirket’in internet sitesinden ulaşılabilir.
2. KAMUYU AYDINLATMA VE ŞEFFAFLIK
2.1. Kurumsal İnternet SitesiŞirket tarafından kamuya açıklanmış olan bilgilere internet üzerinden erişim imkânı bulunmaktadır. Şirket’in antetli kâğıdında internet sitesinin adresi açık bir biçimde yer almakta olup, bu bilgilere www.tavyatirimciiliskileri.com adresli internet sitesinden ulaşılabilmektedir. Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkeleri’nde sayılan bilgilerden Şirket hakkında uygulanabilir nitelikte olanların tamamı Şirket’in internet sitesinde yayınlanmakta ve güncellenmektedir.
İnternet sitesinde uygulanan yeni özellikler ile birlikte yatırımcılar, TAV Yatırımcı İlişkileri Bölümü’ne istediği her konuda sorularını iletebildiği gibi, Şirket’in Yönetim Kuruluna da mesaj göndererek, Şirket yönetimi ile aktif bir iletişim bağı kurabilmektedir. Kullanıcılar, mail dağıtım listemize dâhil olarak, Şirket’le ilgili rapor ve bilgilere düzenli olarak sahip olabildiği gibi, kurumsal yatırımcılar toplantı taleplerini site içerisinde ilgili bölüm üzerinden iletebilmektedir. Bunun yanı sıra Şirket’le ilgili rapor çıkaran analistler, internet sitesi üzerinden, raporlarını ve Şirket’le ilgili önemli finansal ve operasyonel tahminler ile gelecek yıllara ilişkin makroekonomik beklentilerini kendilerine özel olarak verilen şifre ve kullanıcı kodu ile girmek suretiyle siteye ekleyebilmektedir.
2.1.1. İnternet sitemizde, Kurumsal Yönetim İlkeleri madde 2.1.1.’de yer alan tüm bilgilere yer verilmektedir.
2.1.2. TAV Havalimanları Holding ortaklık yapısı; dolaylı ve karşılıklı iştirak ilişkilerinden arındırılmak sureti ile %5’ten yüksek paya sahip olan gerçek kişi pay sahiplerinin isimleri, pay miktarı ve oranları ile hangi imtiyaza sahip oldukları gösterilecek şekilde asgari 6 ayda bir güncellenecek şekilde açıklanmaktadır.
2.1.3. Sermaye piyasası mevzuatı uyarınca kamuya açıklanması gereken, özel durum ve dipnotlar hariç finansal tablo bildirimleri Türkçe ve İngilizce eş anlı olarak
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 49
de KAP’ta açıklanır. İngilizce açıklamalar, açıklamadan yararlanacak kişilerin karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde doğru, tam, dolaysız, anlaşılabilir, yeterli ve açıklamanın Türkçesi ile tutarlı olacak şekilde özet olarak hazırlanmaktadır.
2.1.4. İnternet sitemizde yer alan bilgiler, uluslararası yatırımcıların da yararlanması açısından Türkçe ile tamamen aynı içerikte olacak şekilde ayrıca İngilizce olarak da hazırlanmaktadır.
2.2. Faaliyet Raporu2.2.1 Şirket Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu’nu, kamuoyunun Şirket’in faaliyetleri hakkında tam ve doğru bilgiye ulaşmasını sağlayacak şekilde hazırlamaktadır.
2.2.2. Mevzuatta ve Kurumsal Yönetim İlkelerinin diğer bölümlerinde belirtilen hususlara ek olarak yıllık faaliyet raporlarında;a) Yönetim Kurulu üyeleri ve yöneticilerin Şirket dışında yürüttükleri görevler hakkında bilgiye ve Yönetim Kurulu üyelerinin bağımsızlığına ilişkin beyanlarına,b) Yönetim Kurulu bünyesinde oluşturulan komitelerin üyeleri, toplanma sıklığı, yürütülen faaliyetleri de içerecek şekilde çalışma esaslarına ve komitelerin etkinliğine ilişkin Yönetim Kurulu’nun değerlendirmesine,c) Yönetim Kurulu’nun yıl içerisindeki toplantı sayısına ve Yönetim Kurulu üyelerinin söz konusu toplantılara katılım durumuna,ç) Şirket faaliyetlerini önemli derecede etkileyebilecek mevzuat değişiklikleri hakkında bilgiye,d) Şirket aleyhine açılan önemli davalar ve olası sonuçları hakkında bilgiye,e) Şirket’in yatırım danışmanlığı ve derecelendirme gibi konularda hizmet aldığı kurumlarla arasındaki çıkar çatışmaları ve bu çıkar çatışmalarını önlemek için şirketçe alınan tedbirler hakkında bilgiye,f) Sermayeye doğrudan katılım oranının %5’i aştığı karşılıklı iştiraklere ilişkin bilgiye,g) Çalışanların sosyal hakları, mesleki eğitimi ile diğer toplumsal ve çevresel sonuç doğuran şirket faaliyetlerine ilişkin kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetleri hakkında bilgiye yer verilmektedir.
3. MENFAAT SAHİPLERİ
3.1. Menfaat Sahiplerine ilişkin Şirket Politikası3.1.1. Şirket’in Kurumsal Yönetim uygulamaları ve etik kuralları, menfaat sahiplerinin mevzuat ve karşılıklı sözleşmelerle düzenlenen haklarını garanti altına almaktadır. Menfaat sahipleri Şirket’in mevcut mevzuat ve etik kurallar gereğince oluşturduğu Bilgilendirme Politikası çerçevesinde sürekli olarak bilgilendirilmektedir. Ayrıca, basın bültenleri, faaliyet raporu, internet sitesi ve şeffaflığa dayalı bilgilendirme politikası kapsamındaki uygulamaları ile tüm menfaat sahiplerinin bilgilendirilmesi hedeflenmektedir. Şirket çalışanları için kurum içi bilgi paylaşım alanı olan intranet aktif bir biçimde kullanılmakta ve 2016 yılında TAV Technologies tarafından tasarlanıp geliştirilerek yayına alınan sosyal intranet portalı "TAV FACE" sayesinde kurum içi iletişim ve bilgi paylaşımı en üst seviyeye çıkarılmıştır. Şirket çalışanlarının işlerini yaparken, Şirket’in çıkarlarını kendileri, aileleri ve yakınlarının çıkarlarından üstün tutarak yükümlülüklerini yerine getirmeleri beklenir. Çalışanlar kendileri ya da yakınlarına çıkar sağlama anlamına gelebilecek her türlü girişimden kaçınırlar. Öngörülebilen olası çıkar çatışması durumları ve Şirket yönetimi tarafından tanımlanan durumlar çalışanlarla paylaşmakta ve Şirket yönetimi gerekli önlemleri almaktadır.
3.1.2. Menfaat sahiplerinin mevzuat ve sözleşmelerle korunan haklarının ihlali halinde etkili ve süratli bir tazmin imkânı sağlanmaktadır. Şirket, yaptığı tüm sözleşmelerde tazminata ilişkin olarak gerekli açıklamaların açıkça yer almasına özen göstermekte ve menfaat sahipleri tarafından iletilen her türlü talep ve geri bildirimi dikkate almaktadır. Şirket bünyesinde yayınlanmış “tazminat politikası” internet sitemizde yer almaktadır. İşin kapsamına ya da özelliğine istinaden gerekli istisna durumlar çalışanlarla yapılmış olan iş sözleşmesinde çalışanlarla paylaşılmaktadır.
3.1.3. Şirketimiz pay sahipleri ve yatırımcılara Sermaye Piyasası Mevzuatı, SPK Düzenlemeleri ve Kararları doğrultusunda ve belirlenen yöntemler vasıtasıyla bilgilendirme yapılmaktadır. Şirketimiz yönetimi paydaşlarımız tarafından oluşturulan çeşitli sivil toplum kuruluşlarına katılma konusunda desteklenmekte ve menfaat sahipleri haklarının korunmasına gerekli özen gösterilmektedir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU50
KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ UYUM RAPORU
3.1.4. Menfaat sahipleri Şirket’in mevzuata aykırı ve etik açıdan uygun olmayan işlemleri hakkında Kurumsal Yönetim Komitesi veya Denetimden Sorumlu Komite üyeleri ya da Şirket Bilgilendirme Politikası çerçevesinde bilgi vermeye yetkili kişiler ile e-posta yoluyla iletişime geçebilmektedirler.
3.1.5. Menfaat sahipleri arasında çıkar çatışmaları ortaya çıkması veya bir menfaat sahibinin birden fazla çıkar grubuna dâhil olması durumunda; sahip olunan hakların korunması açısından mümkün olduğunca dengeli bir politika izlenmekte ve her bir hakkın birbirinden bağımsız olarak korunması hedeflenmektedir.
3.2. Menfaat Sahiplerinin Şirket Yönetimine Katılımın Desteklenmesi:3.2.1. Şirketimiz Menfaat sahiplerinin yönetime katılımını teşvik etmek ve desteklemek amacıyla bir yönerge çıkarmıştır. Bu yönerge, TAV Havalimanları Holding A.Ş. ve bağlı şirketlerinde Şirket hedef ve stratejileri doğrultusunda menfaat sahiplerinin Şirket yönetimine katılımını, girişimciliği ve yaratıcılığı teşvik edici uygulamaların Şirket tarafından desteklenmesi ve bu konuda yapılan çalışmaların dayandığı kuralların belirlenmesi amacı ile hazırlanmıştır.
Yönetim Kurulu’nda yer alan bağımsız üyeler Şirket’in ve pay sahiplerinin yanı sıra tüm menfaat sahiplerinin de yönetimde temsil edilmesini mümkün kılmaktadır. Bunun yanı sıra Türk Hava Yolları ve Devlet Hava Meydanları İşletmesi ile birlikte oluşturduğumuz Ortak Karar Alma mekanizması, faaliyetlerimizde etkinliğin artırılmasına yönelik çalışmalardır.
3.2.2. Şirket, çalışanlar, tedarikçiler, çeşitli sivil toplum kuruluşları ve diğer bütün menfaat sahiplerinin görüş, önerilerini ve müşteri memnuniyeti anketlerini dikkate almaktadır. İşletmekte olduğumuz tüm terminal ve Şirket merkezlerimizde tüm çalışanlarımızın ve menfaat sahiplerinin görüş ve önerilerini almak üzere dilek/öneri/ şikâyet bölümleri ve yolcuların şikâyet ve taleplerini etkin şekilde karşılayabilmek amacıyla Türkiye’de işlettiği
havalimanlarının çağrı merkezleri için ortak bir telefon numarasını devreye sokmuştur. 444 9 TAV (828) numaralı telefondan hizmet vermeye başlayan TAV Çağrı Merkezi 7 gün 24 saat aralıksız hizmet vermektedir.
3.3. İnsan Kaynakları Politikası3.3.1. İşe alım politikaları oluşturulurken ve kariyer planlamaları yapılırken, eşit koşullardaki kişilere eşit fırsat sağlanması ilkesi benimsenir. Yönetici görev değişikliklerinin Şirket yönetiminde aksaklığa sebep olabileceği öngörülen durumlarda yeni görevlendirilecek yöneticilerin belirlenmesi hususunda halefiyet planlaması hazırlanır.• Personel alımına ilişkin ölçütler yazılı olarak belirlenir ve bu ölçütlere uyulur.• Çalışanlara sağlanan tüm haklarda adil davranılır, çalışanların bilgi, beceri ve görgülerini artırmalarına yönelik eğitim programları gerçekleştirilir ve eğitim politikaları oluşturulur.• Çalışanlara yönelik Şirket’in finansal durumu, ücret, kariyer, eğitim, sağlık gibi konularda bilgilendirme toplantıları yapılarak görüş alışverişinde bulunulur.• İnsan kaynakları politikasında belirtilmiş olan çalışanlarla ilgili kararlarda sendikalardan görüş alınması ve toplu iş sözleşmesi konuları TAV Grubu şirketleri genelinde sendikal yapılanma söz konusu olmadığından uygulanabilir değildir. Ancak Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda belirtilen örgütlenme özgürlüğü ile ilgili anayasa hükümleri sabit olup; ayrıca Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) üyesi olarak Örgütlenme Özgürlüğü ve Kongre Örgütlenme Hakkının Korunması Sözleşmesi (sözleşme 87) ve Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı Sözleşmesi (sözleşme 98) uyarınca ileride söz konusu olabilecek örgütlenmeler ilgili hükümler ve ilgili taahhütler uyarınca yürütülecek olup çalışanlarımızın özgür iradesine her platformda saygı duyulmaktadır.• Şirket çalışanlarının görev tanımları ve dağılımı ile performans ve ödüllendirme kriterleri çalışanlara duyurulur. Çalışanlara verilen ücret ve diğer menfaatlerin belirlenmesinde verimliliğe dikkat edilir. Şirket, çalışanlarına yönelik olarak hisse senedi edindirme planları oluşturabilir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 51
• Çalışanlar arasında ırk, din, dil ve cinsiyet ayrımı yapılmaması ve çalışanların Şirket içi fiziksel, ruhsal ve duygusal kötü muamelelere karşı korunması için önlemler alınır. Şirket bünyesinde tüm iştirakler dâhil olarak, 31.12.2017 itibarıyla toplam çalışan sayısı 16.836 kişidir. Çalışanlardan ayrımcılık konusunda herhangi bir şikâyet gelmemiştir.
3.3.2. Personel alımına ilişkin ölçütler yazılı olarak belirlenmekte ve Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkeleri Tebliği’nin 3.3.3., 3.3.4, 3.3.5., 3.3.6, 3.3.7., 3.3.8., 3.3.9. maddelerinde sayılan ölçütlere uyulmaktadır.
3.4. Müşteriler ve Tedarikçilerle İlişkiler3.4.1. Şirket, mal ve hizmetlerinin pazarlamasında ve satışında müşteri memnuniyetini sağlayıcı her türlü tedbiri almaktadır.3.4.2. Müşterinin satın aldığı mal ve hizmete ilişkin talepleri süratle karşılanmakta ve gecikmeler hakkında süre bitimi beklenmeksizin müşteriler bilgilendirilmektedir.3.4.3. Mal ve hizmetlerde kalite standartlarına uyulur ve standardın korunmasına özen gösterilir. Bu amaçla kaliteye ilişkin belirli bir garanti sağlanır.3.4.4. Ticari sır kapsamında, müşteri ve tedarikçiler ile ilgili bilgilerin gizliliğine özen gösterilmektedir.
3.5. Etik Kurallar ve Sosyal Sorumluluk3.5.1 Şirket’in sosyal sorumluluk faaliyetleri internet sitesi vasıtasıyla kamuya açıklanan etik kuralları çerçevesinde yürütülmektedir. Şirket, faaliyetlerinde sosyal sorumluluklarına karşı duyarlı davranmaya azami derecede riayet etmekte ve çevreye, tüketicilere, kamu sağlığına ilişkin düzenlemeler ile etik kurallara uymakta ve iştiraklerini bu doğrultuda yönlendirmekte ve destek olmaktadır. Terminal işleticisi iştirakler, yürürlükteki çevre mevzuatının yanı sıra ICAO, ECAC, Eurocontrol, IATA gibi uluslararası havacılık organizasyonlarının direktif ve yönergelerine, Dünya Bankası’nın Equator İlkeleri’ne uygun olarak faaliyet göstermektedir.
3.5.2. Şirket ve iştiraklerinin faaliyetleri gereği yasal olarak Çevre Kanunu ve ilgili mevzuatı kapsamında çevresel etki değerlendirme raporu düzenlenmesi gerekmemektedir. Buna rağmen, Şirket’in ilgili iştirakleri tarafından gerek terminallerin yapım aşamasında gerekse, işletme aşamasında çevre raporları ve çevresel yönetim planları hazırlanmıştır. Çevresel yönetim planlarına güncellenmek suretiyle uyulmaktadır. TAV Havalimanları, sürdürülebilirlik ilkelerine bağlılığının ve bu çerçevede oluşturduğu iş modelinin bir göstergesi olarak Mart 2015 tarihinde Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi’ne (UN Global Compact) imza atmıştır.
2017 yılında oluşturulan yeni yapılandırma kapsamında; İç Denetim Departmanı birim yöneticisi “Şirket’in Mevzuata Uyumu”ndan sorumlu Yönetici olarak görev yapmaktadır.
Şirket iştiraklerinin ayrıca iştigal konuları ile ilgili uluslararası kalite kontrol planları mevcut olup kalite kontrol denetimleri uluslararası standartlara uygun olarak gerçekleştirilmektedir. Şirket “Sürdürülebilirlik Raporu”na www.tavyatirimciiliskileri.com adresinden ulaşılabilmektedir.
4. YÖNETİM KURULU
4.1. Yönetim Kurulu’nun İşlevi4.1.1. Şirket Yönetim Kurulu, alacağı stratejik kararlarla, Şirket’in risk, büyüme ve getiri dengesini en uygun düzeyde tutarak akılcı ve tedbirli risk yönetimi anlayışıyla Şirket’in öncelikle uzun vadeli çıkarlarını gözeterek, Şirket’i idare ve temsil etmektedir.
4.1.2. Yönetim Kurulumuz; Şirket’in stratejik hedeflerini tanımlamakta, Şirket’in ihtiyaç duyacağı işgücü ile finansal kaynaklarını belirlemekte ve yönetimin performansını denetlemektedir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU52
KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ UYUM RAPORU
4.2. Yönetim Kurulu’nun Faaliyet Esasları4.2.1. Yönetim Kurulumuz, faaliyetlerini şeffaf, hesap verebilir, adil ve sorumlu bir şekilde yürütmektedir.
4.2.2. Yönetim Kurulumuzun üyeleri arasında görev dağılımı ve Yönetim Kurulu üyelerinin görev ve yetkileri faaliyet raporunda açıklanmaktadır.
4.2.3. Yönetim Kurulumuz; ilgili Yönetim Kurulu komitelerinin görüşünü de dikkate alarak, başta pay sahipleri olmak üzere şirketin menfaat sahiplerini etkileyebilecek olan risklerin etkilerini en aza indirebilecek risk yönetim ve bilgi sistemleri ve süreçlerini de içerecek şekilde iç kontrol sistemlerini oluşturmaktadır.
4.2.4. Yönetim Kurulu, yılda en az bir kez risk yönetimi ve iç kontrol sistemlerinin etkinliğini gözden geçirmekte ve İç denetim sisteminin işleyişi ve etkinliği hakkında faaliyet raporunda bilgi vermektedir.
4.2.5. Yönetim Kurulu Başkanı ile İcra Başkanı/Genel Müdürün yetkilerinin net bir biçimde ayrıştırılması ve bu ayrımın yazılı olarak Esas Sözleşme’de ifade edilmesi esastır. Şirket’te hiç kimse tek başına sınırsız karar verme yetkisi ile donatılmamıştır.
4.2.6. Esas Sözleşme’de ifade edilmemesine karşın, Şirket’in kuruluşundan bu yana Yönetim Kurulu Başkanı ile İcra Kurulu Başkanı aynı kişi değildir.
4.2.7. Yönetim Kurulu, Şirket ile pay sahipleri arasında etkin iletişimin sağlanmasında, yaşanabilecek anlaşmazlıkların giderilmesinde ve çözüme ulaştırılmasında öncü rol oynamakta olup, bu amaca yönelik olarak Kurumsal Yönetim Komitesi ve Yatırımcı İlişkileri Bölümü ile yakın iş birliği içerisinde hareket etmektedir.
4.2.8. Yönetim Kurulu üyelerinin görevleri esnasındaki kusurları ile Şirket’te sebep olacakları zarara karşılık olarak 30 milyon ABD doları teminatlı sorumluluk sigortası yapılmış olup, teminat miktarı sermayemizin %25’ini aşan bir bedel seviyesindedir.
4.3. Yönetim Kurulu’nun Yapısı4.3.1. Yönetim Kurulu üyelerimizin sayısı, her durumda beş üyeden az olmamak koşulu ile Yönetim Kurulu üyelerinin verimli ve yapıcı çalışmalar yapmalarına, hızlı ve rasyonel kararlar almalarına ve komitelerin oluşumuna ve çalışmalarını etkin bir şekilde organize etmelerine imkân sağlayacak şekilde belirlenmektedir.
4.3.2. Yönetim Kurulu üyelerimizin çoğunluğu icrada görevli olmayan üyelerden oluşmaktadır.
4.3.3. İcrada görevli olmayan Yönetim Kurulu üyeleri içerisinde, görevlerini hiçbir etki altında kalmaksızın yapabilme niteliğine sahip bağımsız üyeler bulunmaktadır.
4.3.4. Yönetim Kurulu’nun oluşumu ve seçimi Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uygun olarak gerçekleştirilmekte olup buna ilişkin esaslar Şirket’in Esas Sözleşmesi’nde yer almaktadır. Şirket Esas Sözleşmesi ile tespit edildiği şekilde söz konusu üyelerin üçte biri SPK’nın Kurumsal Yönetim İlkeleri’nde tanımlanan anlamda Bağımsız Yönetim Kurulu üyelerinden oluşur.
Şirket Esas Sözleşmesi’ne uygun olarak belirlenen Yönetim Kurulu üyelerinin adları ve soyadları aşağıda yer almakta olup, SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uygun olarak Yönetim Kurulu üyelerinin çoğunluğu icrada görevli olmayan üyelerden oluşmaktadır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 53
Yönetim Kurulu Üyeleri* Görevi Görev Süresi
Edward Arkwright Yönetim Kurulu Başkanı
2015-2017 yılları arasında
Antonin Beurrier Yönetim Kurulu Başkan Vekili
2015-2017 yılları arasında
Tepe İnşaat Sanayi A.Ş. (Temsilci: Ali Haydar Kurtdarcan)
Yönetim Kurulu Başkan Vekili
2015-2017 yılları arasında
Sera Yapı Endüstrisi ve Ticaret A.Ş. (Temsilcisi: Mustafa Sani Şener)
Yönetim Kurulu Üyesi
2015-2017 yılları arasında
Franck Mereyde Yönetim Kurulu Üyesi 2017 yılı
Philippe Pascal Yönetim Kurulu Üyesi 2017 yılı
Fernando Echegaray Yönetim Kurulu Üyesi 2017 yılı
Tayfun Bayazıt Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi
2015-2017 yılları arasında
Necmi Bozantı Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi
2015-2017 yılları arasında
Jerome Calvet Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi
2015-2017 yılları arasında
Sevdil Yıldırım Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi
2015-2017 yılları arasında
* TAV Havalimanları Holding A.Ş. ("TAV") ortaklarından Akfen Holding A.Ş.‘nin TAV'da sahip olduğu %8,119 payının tamamının, mevcut ortaklarımızdan Aéroports de Paris Grubu'nun hisselerinin tamamına sahip olduğu iştiraki Tank ÖWA Alpha GmbH'ye hisse devrinin 7 Temmuz 2017 tarihi itibarıyla tamamlandığı duyurulmuştur.
Söz konusu hisse devrine istinaden Yönetim Kurulumuzun aldığı karar doğrultusunda; Yönetim Kurulu Üyelerimizden Akfen Holding A.Ş.'nin istifası nedeniyle boşalan Yönetim Kurulu Üyeliğine Sayın Philippe Eric Pascal'ın, Bilkent Holding A.Ş.'nin istifası nedeniyle boşalan Yönetim Kurulu Üyeliğine Sayın Fernando Echegaray del Pozo'nun, Sayın Augustin Pascal Pierre Louis Marie de Romanet de Beaune'un istifası nedeniyle boşalan Yönetim Kurulu Üyeliğine Sayın Franck Mereyde'in yapılacak olan ilk Genel Kurul'un onayına sunulmak üzere seçilmesi oy birliği ile kabul edilmiştir.
Aday Gösterme Komitesi, yönetim ve pay sahipleri de dâhil olmak üzere bağımsız üyelik için aday tekliflerini, adayın bağımsızlık ölçütlerini taşıyıp taşımaması hususunu dikkate alarak değerlendirir ve buna ilişkin değerlendirmesini bir rapora bağlayarak Yönetim Kurulu onayına sunmaktadır.
4.3.5. Bağımsız Yönetim Kurulu üyelerinin görev süresi SPK Kurumsal Yönetim İlkelerine uygun olarak üç yıl olarak belirlenmiştir.
4.3.6. Bağımsız Yönetim Kurulu Üyelerimiz 4.3.6. maddesinde belirtilen Bağımsızlık kriterlerine sahiptir.
4.3.7. Yönetim Kurulu, Aday Gösterme Komitesi’nin raporu çerçevesinde bağımsız üye aday listesini hazırlayarak Genel Kurul toplantısından önce SPK’nın belirlemiş olduğu süre içerisinde göndermekle yükümlüdür.
4.3.8. Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeleri’nin Aday Gösterme Komitesi’ne bağımsızlık beyanı vermeleri ve bağımsızlıklarının ortadan kalkması halinde Yönetim Kurulu’nu durumdan derhal haberdar etmeleri şarttır.
2017 yılı Faaliyet Raporumuzda Bağımsız Yönetim Kurulu Üyelerimizin Bağımsızlık Beyanları yer almaktadır.
Bu durumda bağımsızlığını kaybeden Yönetim Kurulu üyesi ilke olarak istifa eder. Asgari bağımsız Yönetim Kurulu üye sayısının yeniden sağlanmasını teminen, Aday Gösterme Komitesi yapılacak ilk Genel Kurul toplantısına kadar görev yapmak üzere boşalan üyeliklere bağımsız üye seçimi için değerlendirme yapar ve değerlendirme sonucunu yazılı olarak Yönetim Kurulu’na bildirir.
4.3.9. Kurumsal Yönetim Komitesi’nin yaptığı öneri üzerine, Yönetim Kurulu Üyeleri’nin %25’inin kadın üyelerden oluşmasını sağlamak üzere “Kadın Yönetim Kurulu Üyesi Politikası” oluşturulmuştur. Söz konusu politika ışığında; bilgi, deneyim ve yetkinlik açısından aynı özelliklere sahip adaylar içerisinden Yönetim Kurulu Üyesi seçimi yapılırken, kadın üye seçimi gözetilecektir. 2017 yılı itibarıyla 1 olan kadın üye sayısının 2022 yılı sonuna kadar kademeli olarak 3’e çıkarılması hedeflenmiştir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU54
KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ UYUM RAPORU
4.3.10. Denetimden sorumlu komite üyelerimizi denetim/muhasebe ve finans konusunda 5 yıllık tecrübeye sahiptir. Yönetim Kurulu üyelerimizin özgeçmişleri hem 2017 yılı faaliyet raporunda hem de Şirketimizin internet sitesinde yer almaktadır.
4.4. Yönetim Kurulu Toplantılarının Şekli4.4.1. Yönetim kurulu, en az 2 ayda bir toplanmaktadır. 2017 yılında toplam 6 (altı) Yönetim Kurulu Toplantısı gerçekleşmiştir. Yönetim Kurulu Üyelerinin ortalama toplantı katılım oranı %84’tür. Yönetim Kurulu Başkanı, diğer Yönetim Kurulu üyeleri ve İcra Başkanı/Genel Müdür ile görüşerek Yönetim Kurulu toplantılarının gündemini belirler. Üyeler her toplantıya katılmaya ve toplantılarda görüş bildirmeye özen gösterir. Elektronik ortamda Yönetim Kurulu toplantısı yapılmasına imkân sağlanmaktadır.
4.4.2. Yönetim Kurulu Başkanı, Yönetim Kurulu toplantısı gündeminde yer alan konular ile ilgili bilgi ve belgelerin, eşit bilgi akışı sağlanması amacıyla, toplantıdan yeterli zaman önce Yönetim Kurulu üyelerinin incelemesine sunulmasından sorumludur.
4.4.3. Toplantıya katılamayan ancak görüşlerini yazılı olarak yönetim kuruluna bildiren üyenin görüşleri diğer üyelerin bilgisine sunulmaktadır.
4.4.4. Yönetim Kurulu’nda her üyenin bir oy hakkı bulunmaktadır.
4.4.5. Yönetim Kurulu toplantılarının ne şekilde yapılacağı Şirket içi düzenlemeler ile yazılı hale getirilmiştir.
4.4.6. Yönetim Kurulu toplantılarında gündemde yer alan konular açıkça ve her yönü ile tartışılmaktadır. Yönetim Kurulu Başkanı, Yönetim Kurulu toplantılarına icracı olmayan üyelerin etkin katılımını sağlama yönünde en iyi gayreti gösterir. Yönetim Kurulu kararlarına ilişkin karar yeter sayısı Yönetim Kurulu üye tam sayısının çoğunluğudur. Esas Sözleşmemizin 17.3. ve 19. madde hükümleri saklıdır. Yönetim Kurulu üyesi, toplantılarda muhalif kaldığı konulara ilişkin makul ve ayrıntılı karşı oy gerekçesini karar zaptına geçirir.
4.4.7. Yönetim Kurulu üyesi Şirket işleri için yeterli zaman ayırır. Yönetim Kurulu üyesinin başka bir şirkette yönetici ya da Yönetim Kurulu üyesi olması veya başka bir şirkete danışmanlık hizmeti vermesi halinde, söz konusu durumun çıkar çatışmasına yol açmamakta ve üyenin şirketteki görevini aksatmamaktadır. Bu nedenle, Yönetim Kurulu üyelerinin Şirket dışında başka görev veya görevler alması belli kurallara bağlanmamış veya sınırlandırılmamıştır. Yönetim Kurulu üyesinin Şirket dışında aldığı görevler ve gerekçesi, grup içi ve grup dışı ayrımı yapılmak suretiyle seçiminin görüşüldüğü Genel Kurul toplantısında seçime ilişkin gündem maddesi ile birlikte pay sahiplerinin bilgisine sunulmaktadır.
4.5. Yönetim Kurulu Bünyesinde Oluşturulan KomitelerŞirket’in Yönetim Kurulu, Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin Belirlenmesine ve Uygulanmasına İlişkin Tebliği’nde yer alan hükümler çerçevesinde mevcut komitelerin yapısı ve faaliyetlerini gözden geçirerek; aşağıdaki şekilde oluşturulmasına karar vermiştir.
Denetimden Sorumlu KomiteBaşkanNecmi Rıza BozantıÜyeTayfun Bayazıt
Kurumsal Yönetim KomitesiBaşkanTayfun BayazıtÜyelerD. Sevdil YıldırımFranck MereydeFernando EchegarayAli Haydar KurtdarcanNursel İlgen
Aday Gösterme KomitesiBaşkanDidar Sevdil YıldırımÜyelerTayfun BayazıtEdward ArkwrightAntonin Beurrier
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 55
Risk Komitesi
Başkan
Jerome Paul Jacques Marie Calvet
Üyeler
Necmi Rıza Bozantı
Antonin Beurrier
Ali Haydar Kurtdarcan
Philippe Pascal
*1. Şirketimizin Aday Gösterme Komitesi üyeleri Sn. Hamdi Akın, Sn. Ali Haydar Kurtdarcan ve Sn. Augustin Pascal Pierre Louis Marie de Romanet de Beaune'un Şirketimizin Aday Gösterme Komitesi üyeliklerinden istifalarının kabul edilmesine ve Aday Gösterme Komitesi üyeliğine Sn. Edward Rodolphe Paul Arkwright'ın seçilmesine; 2. Şirketimizin Kurumsal Yönetim Komitesi üyeleri Sn. Augustin Pascal Pierre Louis Marie de Romanet de Beaune, Sn. Pelin Akın Özalp ve Sn. Julien Pierre Coffinier'in Şirketimizin Kurumsal Yönetim Komitesi üyeliklerinden istifalarının kabul edilmesine ve Kurumsal Yönetim Komitesi üyeliklerine Sn. Fernando Echegaray del Pozo ve Sn. Franck Mereyde'in seçilmesine; 3. Şirketimizin Riskin Erken Saptanması Komitesi üyeleri Sn. Julien Pierre Coffinier ve Sn. Selim Akın'ın Şirketimizin Riskin Erken Saptanması Komitesi üyeliklerinden istifalarının kabul edilmesine ve Riskin Erken Saptanması Komitesi üyeliğine, Sn. Philippe Eric Pascal'ın seçilmesine; 4. Şirketimizin Aday Gösterme Komitesi, Kurumsal Yönetim Komitesi ve Riskin Erken Saptanması Komitesinde yukarıda belirtilen üye değişiklikleri ve yeni üye seçimleri dışında kalan tüm komite üyelerinin aynı şekilde devam etmesine oy birliği ile karar verilmiştir.
4.5.2. Komitelerin görev alanları, çalışma esasları Yönetim Kurulu tarafından belirlenmiş ve kamuya açıklanmıştır.
4.5.3. Komitelerin başkanları bağımsız Yönetim Kurulu üyelerinden seçilmiş olup Denetim Kurulu Üyelerinin tamamı bağımsız Yönetim Kurulu üyelerinden oluşmaktadır.
4.5.4. İcra Kurulu Başkanı komitelerde yer almamaktadır.
4.5.5. Şirket’in ortaklık yapısı ve dört farklı komitenin oluşturulması nedeniyle Yönetim Kurulu üyelerinin bazıları birkaç komitede birden görev almıştır.
4.5.6. Komitelerin görevlerini yerine getirmeleri için gereken her türlü kaynak ve destek yönetim kurulu tarafından sağlanmakta ve Komiteler, gerekli gördükleri kişiyi toplantılarına davet edebilmekte ve görüşlerini almaktadır.
4.5.7. Komiteler, faaliyetleriyle ilgili olarak ihtiyaç gördükleri konularda bağımsız uzman görüşlerinden yararlanmaktadır. Şu ana kadar Şirketimiz nezdinde herhangi bir hizmet alınmamış olmakla birlikte; komitelerin ihtiyaç duydukları danışmanlık hizmetlerinin bedeli şirket tarafından karşılanacaktır. Hizmet alınan kişi/kuruluş hakkında bilgi ile bu kişi/kuruluşun Şirket ile herhangi bir ilişkisinin olup olmadığı hususundaki bilgiye faaliyet raporunda yer verilecektir.
4.5.8. Komiteler yaptıkları tüm çalışmaları yazılı hale getirir ve kaydını tutar. Komiteler, çalışmaların etkinliği için gerekli görülen ve çalışma ilkelerinde açıklanan sıklıkta toplanır ve çalışmaları hakkındaki bilgiyi ve toplantı sonuçlarını içeren raporları yönetim kuruluna sunar.
4.5.9. Şirketimiz nezdinde oluşturulan Denetim Komitesi Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkeleri Tebliği’nin 4.5.9 maddesinde bahsedilen sorumlukları yerine getirmekte olup, en az üç ayda bir olmak üzere yılda en az dört kere toplanmış ve toplantı sonuçları tutanağa bağlanarak alınan kararları Yönetim Kurulu’na sunmuştur. Denetimden Sorumlu Komite’nin faaliyetleri ve toplantı sonuçları hakkında yıllık faaliyet raporunda açıklama yapılmaktadır. Denetimden Sorumlu Komite’nin hesap dönemi içinde Yönetim Kurulu’na kaç kez yazılı bildirimde bulunduğu da yıllık faaliyet raporunda belirtilmektedir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU56
KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ UYUM RAPORU
4.5.10. Kurumsal Yönetim KomitesiKurumsal Yönetim Komitesi, Şirket’te Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin uygulanıp uygulanmadığını, uygulanmıyor ise bu durumun gerekçesini ve bu prensiplere tam olarak uymama dolayısıyla meydana gelen çıkar çatışmalarını tespit ederek, Yönetim Kurulu’na kurumsal yönetim uygulamalarını iyileştirici tavsiyelerde bulunur ve yatırımcı ilişkileri bölümünün çalışmalarını gözetir. Kurumsal Yönetim Komitesi, 2017 yılı içerisinde 6 kez toplanmıştır.
4.5.11. Aday Gösterme KomitesiAday Gösterme Komitesi;a) Yönetim Kurulu ve idari sorumluluğu bulunan yöneticilik pozisyonları için uygun adayların saptanması, değerlendirilmesi ve eğitilmesi konularında şeffaf bir sistemin oluşturulması ve bu hususta politika ve stratejiler belirlenmesi konularında çalışmalar yapmak,b) Yönetim Kurulu’nun yapısı ve verimliliği hakkında düzenli değerlendirmeler yapmak ve bu konularda yapılabilecek değişikliklere ilişkin tavsiyelerini Yönetim Kurulu’na sunmak ile sorumludur. Aday Gösterme Komitesi 2017 yılında 2 kez toplanmıştır.
4.5.12. Riskin Erken Saptanması KomitesiŞirketimiz tarafından kurulan Riskin Erken Saptanması Komitesi; Şirket’in varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşürebilecek risklerin erken teşhisi, tespit edilen risklerle ilgili gerekli önlemlerin alınması ve riskin yönetilmesi amacıyla çalışmalar yapmakla sorumlu olup, risk yönetim sistemlerini en az yılda bir kez gözden geçirmektedir. Riskin Erken Saptanması Komitesi, Yönetim Kurulu’na her iki ayda bir raporlama yapacak şekilde toplanmıştır.
4.5.13. Ücret KomitesiŞirketimiz tarafından ayrı bir Ücret Komitesi kurulmamış olup, aşağıda sıralanan görevler Kurumsal Yönetim Komitesi tarafından yürütülmektedir.a) Yönetim Kurulu üyelerinin ve idari sorumluluğu bulunan yöneticilerin ücretlendirilmesinde kullanılacak ilke, kriter ve uygulamaları Şirket’in uzun vadeli hedeflerini dikkate alarak belirler ve bunların gözetimini yapar,b) Ücretlendirmede kullanılan kriterlere ulaşma derecesi dikkate alınarak, Yönetim Kurulu üyelerine ve idari sorumluluğu bulunan yöneticilere verilecek ücretlere ilişkin önerilerini yönetim kuruluna sunar.
Şirket’in Stratejik HedefleriŞirket’in vizyonu ve stratejik hedefleri; asgari 2 (iki) ayda bir yapılan Yönetim Kurulu toplantılarında üyeler tarafından düzenli olarak gözetilir değerlendirilir ve gerektiğinde revize edilerek yeniden belirlenir. Yönetim Kurulu gerektiğinde stratejik hedeflerin oluşturulması ve izlenmesi görevinin üst düzey bir yönetici ve/veya bir departman tarafından takip edilmesine karar verebilir.
4.6. Yönetim Kurulu Üyelerine ve Üst Düzey Yöneticilere Sağlanan Mali Haklar4.6.1. Yönetim Kurulu, Şirket’in belirlenen ve kamuya açıklanan operasyonel ve finansal performans hedeflerine ulaşmasından sorumludur. Şirket’in kamuya açıklanan operasyonel ve finansal performans hedeflerine ulaşıp ulaşamadığına ilişkin değerlendirme ve ulaşılamaması halinde bu durumun gerekçeleri yıllık faaliyet raporunda açıklanmaktadır. Yönetim Kurulu, hem kurul hem üye hem de idari sorumluluğu bulunan yöneticiler bazında özeleştirisini ve performans değerlendirmesini yapar. Yönetim Kurulu üyeleri ve idari sorumluluğu bulunan yöneticiler bu değerlendirmeler dikkate alınarak ödüllendirmekte veya azletmektedir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 57
Yönetim Kurulu ve komitelerin Performans değerlendirmesi, Şirketimizde öz değerlendirme metoduyla 2014 yılından bu yana Aday Gösterme Komitesi tarafından yapılmaktadır. Performans Değerlendirmesi Strateji, Şirket’in Ticari Faaliyetleri, Üst Yönetimle olan İlişkiler, Risk Yönetimi ve Kontrolü ve Yönetim Kurulu Performansı başlıklarından oluşmaktadır.
Performans değerlendirmesi ile ilgili detaylı bilgilendirme, Yönetim Kurulu Üyeleri ile yılın son Yönetim Kurulu toplantısında paylaşılarak, Aday Gösterme Komitesi’nin 2017 yılına ilişkin getirdiği iyileştirme önerileri değerlendirilerek tartışmaya açılmıştır.
Aday Gösterme Komitesi 2017 yılı içerisinde yeni dönem Yönetim Kurulu Yapısı ve Bağımsız Üyelerin yetkinliklerini belirlemek amacıyla bir çalışma gerçekleşmiştir. Bu çalışmanın sonuçlarına göre yeni Bağımsız Yönetim Kurulu Üye adayları ile görüşmeler yapılmış ve Bağımsız Üye Aday listesi Yönetim Kurulu’na sunulmuştır.
4.6.2. Yönetim Kurulu üyelerinin ve idari sorumluluğu bulunan yöneticilerin ücretlendirilme esasları yazılı hale getirilmiş olup, Genel Kurul toplantısı gündeminde ayrı bir madde olarak pay sahiplerinin bilgisine sunularak ortaklara bu konuda görüş bildirme imkânı tanınmaktadır. Bu amaçla hazırlanan ücret politikası Şirket’in kurumsal internet sitesinde yer almaktadır.
4.6.3. Bağımsız Yönetim Kurulu üyelerinin ücretlendirmesinde kâr payı, pay opsiyonları veya şirketin performansına dayalı ödeme planları kullanılmamakta olup, SPK’nın Kurumsal Yönetim İlkeleri çerçevesinde bağımsız üye olarak görev yapan Bağımsız Yönetim Kurulu üyelerine, üyelik zaman yatırımı ve gereklerini yerine getirebilmeleri için, yıllık 65.000 ABD doları ücret ödenmektedir.
4.6.4. Şirket, herhangi bir Yönetim Kurulu üyesine veya idari sorumluluğu bulunan yöneticisine borç vermemiş ve kredi kullandırmamıştır.
4.6.5. Yönetim Kurulu üyelerine ve idari sorumluluğu bulunan yöneticilere verilen ücretler ile sağlanan diğer tüm menfaatler, yıllık faaliyet raporu vasıtasıyla kamuya açıklanmaktadır. Açıklamamız kişi bazında olmayıp, Yönetim Kurulu ve üst düzey yöneticileri kapsamaktadır.
Yönetim organı üyeleri ile üst düzey yöneticilere sağlanan mali haklar (Bin TL)
2016 2017
Kısa vadeli faydalar (ücret ve primler) 55.887 69.487
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU58
KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
KOMİTE ÇALIŞMA ESASLARI
YÖNETİM KURULU’NUN KOMİTELERE İLİŞKİN DEĞERLENDİRMESİ
Komiteler, gündeminde kendilerini ilgilendiren konularda bir karar içeren her bir Yönetim Kurulu Toplantısı öncesinde bir araya gelecektir. Komiteler, herhangi bir aciliyet ya da önemli bir mani haricinde Yönetim Kurulu Toplantısı’ndan en az bir gün önce toplanmaktadır. Her komitenin başkanı ya da başkanın müsait olmaması halinde bu amaçla atanmış olan bir komite üyesi, komite toplantısını müteakip düzenlenen Yönetim Kurulu Toplantısı’nda komitenin çalışma ve işlemlerinin bir özetini içeren bir raporlama yapmaktadır.
Denetimden Sorumlu Komite her türlü iç ve bağımsız denetimin yeterli ve şeffaf bir şekilde yapılması için gerekli tüm tedbirlerin alınması yanında iç kontrol sisteminin etkin olarak uygulanmasından da sorumlu olan “Denetim Komitesi”, en az üç ayda bir olmak üzere yılda en az dört kere toplanmış ve toplantı sonuçları tutanağa bağlanarak alınan kararları Yönetim Kurulu’na sunmuştur.
Denetimden Sorumlu KomiteDenetimden Sorumlu Komite, Şirket’in kurumsal ve konsolide hesaplarının doğruluk ve gerçekliğini değerlendirme konusunda Yönetim Kurulu’na yardım etmektedir. Ayrıca, Yönetim Kurulunu elde edilen bilginin güvenilirliği ve kalitesiyle ilgili aydınlatmaktadır. Yönetim Kurulu yetkisi altında görevlerini yerine getiren Denetimden Sorumlu Komite, bizzat karar verme yetkisine sahip değildir. i. Hesaplar:
• Hesapları oluşturmak için kullanılan muhasebe metotlarının geçerliliğini ve devamını incelemiş; bu amaçla konsolidasyonun kapsam ve metotlarına özel ilgi göstermiş;
• Grup üzerinde önemli bir etkisi olan istisnai faaliyetlerin ya da etkinliklerin hesaplara uygun uyarlamasının yapılmasını sağlamış;
• Yönetim Kurulu’na sunulmadan önce, altı aylık ve yıllık hesaplar oluşturulurken kurumsal ve konsolide hesaplarla birlikte hesaplara ilişkin notları ve yönetim raporlarını incelemiş;
• Ana iştiraklerin ve bağlı şirketlerin mali durumunu yılda bir kez değerlendirmiştir.
ii. Kontrol, İç Denetim, Bağımsız Denetim Şirketi:
• Güvenilirliği sağlamak üzere bilgi toplama ve kontrolü için gereken tüm zaruri dâhili prosedürlerin uygulandığını kontrol etmiş;
• İç kontrol sistemlerini değerlendirmek, denetim departmanının programı ve işinin sonuçlarını ve tavsiyelerini, ayrıca bunlarla ilgili uygulama ve sonuçları incelemiş;
• İç kontrol sistemlerinin etkinliğini takip etmiş;• Yönetim Kurulu’na ihaleye sistematik olarak davet edilecek
bağımsız denetim şirketinin seçimi konusunda tavsiye ve ücretlendirmesi konusunda görüş vermiştir. Burada, Yönetim Kurulu, bağımsız denetim şirketinin teklifini ve seçimini denetleyerek (her zaman ilgili mevzuatın uyulması gereken hükümlerine tabi olarak), bağımsız denetim şirketi için en iyi teklifin –ilgili mevzuat uyarınca onay gereken durumlarda- Genel Kurul’un onayına sunulmasını sağlamış;
• Bağımsız denetim şirketinin yaptığı işin kalitesini ve bağımsızlığını işlerin yıllık tetkikini de içerecek şekilde belirlenmiş olan bilanço tasdiki ile birlikte – doğrulamış;
• Bağımsız denetim şirketinin iş programını, alınan sonuç ve tavsiyeleri incelemiş;
• Şirket’in muhasebe ve iç kontrol sistemi ile bağımsız denetimiyle ilgili olarak şirkete ulaşan şikâyetlerin incelenmesi, sonuca bağlanması, Şirket çalışanlarının, Şirket’in muhasebe ve bağımsız denetim konularındaki bildirimlerinin gizlilik ilkesi çerçevesinde değerlendirilmesi konularında uygulanacak yöntem ve kriterleri belirlemiş;
• Denetimden Sorumlu Komite, kamuya açıklanacak yıllık ve ara dönem finansal tabloların şirketin izlediği muhasebe ilkeleri ile gerçeğe uygunluğuna ve doğruluğuna ilişkin değerlendirmelerini, Şirket’in sorumlu yöneticileri ve bağımsız denetçilerinin görüşlerini alarak kendi değerlendirmeleriyle birlikte Yönetim Kurulu’na yazılı olarak bildirmiştir.
iii. Mali Politika:
• Şirket ve Grup bütçesini incelemiş;• Şirket ve Grubun finansal, muhasebe ve genel
vergilendirmesi politikasını ve bunun uygulanışını; özellikle komitenin Şirket ve Grubun borç yönetimiyle ilgili politikasını (hedefler, risk kapsamı, kullanılan mali araçlar, vb.) incelemiş;
• Öngörüler de dâhil olmak üzere firma çatısı altında toplanan bilgiyi incelemiştir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 59
Denetimden Sorumlu Komite, Yönetim Kurulu’nun tevdi ettiği diğer hususlar ya da ilgili mevzuatın uyulması gereken hükümlerine tabi olan ele alınmasına gerek gördüğü diğer hususlarla da ilgilenebilmektedir.
Kurumsal Yönetim KomitesiKurumsal Yönetim Komitesi, 2017 yılı içerisinde; altı kez toplanmıştır.
• Kurumsal yönetim prensiplerinin uygulanıp uygulanmadığını tespit etmiş;
• Uymama durumunda arkada yatan nedenleri ve bundan kaynaklanan çıkar çatışmalarını tespit etmiş;
• Kurumsal Yönetimin uygulanmasını iyileştirmek üzere Yönetim Kuruluna tavsiyelerde bulunmuş;
• Yatırımcı İlişkileri Bölümü’nün çalışmalarını gözetmiş; • Şirket üst yönetiminin genel ücretlendirmesi ve
uygun olduğu yerlerde ikramiyeler ya da farklı türdeki ücretlendirmelerin kapsamı ve bunlara ilişkin değişiklikler hususlarında, ilgili Türk ticaret kanunu ve kurumsal yönetim İlkelerine göre önerilerde bulunmuş;
• Yönetim Kurulu üyelerinin ve Şirket üst yönetiminin performans değerlendirmesi ve kariyer planlamasıyla ilgili yaklaşım, ilke ve uygulamaları belirlemek ve gözlemlemiş;
• Yürütülen diğer faaliyetlerin yanı sıra, Şirket üst yönetiminin ücretlendirmesinin sabit ve değişken ögeleri ile bu ücretlendirmenin belirlenmesine yönelik kuralları tavsiye etmek, bu kuralların uygulanmasını gözetmek ve kuralların Şirket performansının yıllık değerlendirmesiyle tutarlı olmasını sağlamış,
• Yönetim Kuruluna, uygun olduğu hallerde, Genel Kurul toplantısında onaya sunulmak üzere Yönetim Kurulu Üyelerinin ücretlerinin genel toplam tutarı için, söz konusu Yönetim Kurulu Üyesi ücretlerinin tahsisine yönelik kuralları Üyelerin Yönetim Kurulu Toplantılarına ve komitelerine bireysel katılımının yanı sıra kendilerine verilen görevleri de dikkate alarak teklifte bulunmuş. Kurumsal Yönetim Komitesi, Yönetim Kurulu’na, Üyelerin görevlerini yaparken katlandıkları masrafların geri ödemesine dair izlenecek bir politika da önermiş,
• Yönetim Kurulu Üyelerinin ücretlendirilmesiyle ilgili olarak hissedarlara verilen ve halka açıklanan bilgileri onaylamış,
• Yönetim Kurulu, yöneticiler ve diğer çalışanlar arasında Şirket’in ticari sırlarının yanlış kullanımını ve çıkar çatışmalarını engellemek amacıyla düzenlenmiş kurum içi yönetmelik ve politikalara uyum gösterilmesini gözetmiştir.
Aday Gösterme KomitesiAday Gösterme Komitesi Kasım ve Aralık ayında olmak üzere iki kez toplanmıştır.
• Yönetim Kurulu ve idari sorumluluğu bulunan yöneticilik pozisyonları için uygun adayları belirlemiş,
• Yönetim Kurulu’na ve idari sorumluluğu bulunan yöneticilik pozisyonları için uygun adayların belirlenmesi amacıyla şeffaf bir sistem oluşturmak için çalışmalar yapmış,
• Yönetim Kurulu adayların ve idari sorumluluğu bulunan yöneticilik pozisyonları için değerlendirmiş ve eğitmiş,
• Yönetim Kurulu adaylarının ve idari sorumluluğu bulunan yöneticilik pozisyonları için belirlenmesi ile ilgili politika ve stratejiler belirlemiş,
• Yönetim Kurulu’ndaki bağımsız üyelik için adayın, Komite’ye aday gösterildiği an itibarıyla ilgili yönetmelik ve Şirket’in Ana Sözleşmesi uyarınca gerekli kriterler çerçevesinde, bağımsız olduğunu belirten yazılı bir beyanda bulunmasını sağlamış,
• Yönetim Kurulu’nun yapısı ve verimliliği hakkında düzenli değerlendirmeler yapmak ve önerilerini olası değişikliklere göre Yönetim Kurulu'na iletmiş,
• Yönetim Kurulu’nun bağımsız üyelerinin seçimiyle ilgili olarak, yönetim ve hissedarları da kapsayan bağımsız üyelik adaylarının bağımsızlık kriterine uyup uymadığını değerlendirmek ve değerlendirmeyi Yönetim Kurulu’nun onayına sunmuş,
• Genel Kurul toplantısının duyurusuyla birlikte bağımsız adayların nihai listesinin kamuoyuna duyurulmasını sağlamıştır.
Riskin Erken Saptanması KomitesiRiskin Erken Saptanması Komitesi, Yönetim Kurulu’na her iki ayda bir rapor vererek, Şirket'e ait risk durumunu değerlendirmiştir.
• TAV Havalimanları Holding ve Grup şirketlerinin varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşürebilecek her türlü riskin erken teşhisi, yönetilmesi ve tespit edilen risklerle ilgili gerekli önlemlerin uygulanması için çalışmalar yapılmasını sağlamış,
• Kurumsal Risk Yönetimi (KRY) fonksiyonunun işleyişini gözden geçirmek ve geliştirilmesi için önerilerde bulunmuş,
• Şirket’in kârlılığını ve operasyonlarının etkinliğini artırabilecek fırsatların belirlenmesi, tespit edilen fırsatlarla ilgili gerekli çalışmaların yapılmasını sağlamak ve bunları Yönetim Kurulu ile zamanında paylaşmak; önemli yatırım ve satış/devir kararlarını değerlendirmek, olası risk ve fırsatların gözetilerek Şirket stratejisinin doğru belirlenmesi konusunda Yönetim Kurulu’na destek olmuş,
• İlgili yasal mevzuat doğrultusunda Komite’nin sorumlu olacağı diğer görevlerin yerine getirilmesi olup, risk yönetim sistemlerini en az yılda bir kez gözden geçirmiştir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU60
KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
OLAĞAN GENEL KURULLAR
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş.2017 GENEL KURUL GÜNDEMİ
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG ANONİM ŞİRKETİ'nin 26 Mart 2018 Pazartesi günü saat 11:00’de yapılacak olan 2017 yılına Ait Olağan Genel Kurul Toplantısı’na ait Gündem:
1. Açılış ve Toplantı Başkanlığı’nın oluşturulması,2. Şirket’in 2017 yılına ait Yönetim Kurulu Faaliyet
Raporu’nun okunması, müzakeresi ve onaylanması, 3. 2017 yılı hesap dönemine ilişkin Bağımsız
Denetim Rapor Özeti’nin okunması, müzakeresi ve onaylanması,
4. 2017 yılı hesap dönemine ilişkin Finansal Tabloların okunması, müzakeresi ve onaylanması,
5. Yönetim Kurulu Üyeleri’nin Şirket’in 2017 yılı faaliyetlerinden dolayı ayrı ayrı ibra edilmeleri,
6. Yönetim Kurulu’nun 2017 yılı kârının dağıtılması ve kâr dağıtım tarihi konusundaki önerisinin kabulü, değiştirilerek kabulü veya reddi,
7. Yönetim Kurulu Üyeleri’nin ücretleri ile huzur hakkı, ikramiye ve prim gibi hakların belirlenmesi,
8. Türk Ticaret Kanunu'nun 363. maddesine göre Yönetim Kurulu üyeliklerinde yapılan değişikliklerin Genel Kurul'un onayına sunulması,
9. Görev süreleri sona eren Yönetim Kurulu Üyeleri yerine; Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeleri de dahil olmak üzere Yönetim Kurulu Üyeleri’nin seçiminin yapılması ve görev sürelerinin belirlenmesi,
10. Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri gereğince Yönetim Kurulu tarafından önerilen Bağımsız Denetim Kuruluşu seçiminin onaylanması,
11. Sermaye Piyasası Kurulu’nca izin verilen kayıtlı sermaye tavanının geçerlilik süresi dolacağından süre uzatımı için Genel Kurul’dan yetki alınmasının ve ayrıca Sermaye Piyasası Kurulu ile T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’ndan gerekli izinleri alınmış olan, Sermaye Piyasası Mevzuatı gereğince, kayıtlı sermaye sisteminde süre uzatımı nedeniyle Esas Sözleşme’nin 6. maddesinin tadil edilmesinin ve Yönetim Kurulu Toplantı sıklığını yeniden düzenlemek amacıyla Esas Sözleşme’nin 15.1. maddesinin tadil edilmesinin Genel Kurul’un onayına sunulması,
12. Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri gereğince Ücretlendirme Politikası’nın Genel Kurul’un bilgisine ve görüşüne sunulması,
13. Şirket’in 2017 yılı içinde yaptığı bağış ve yardımlar hakkında Genel Kurul’a bilgi verilmesi ve 2018 yılında yapılacak bağışlar için üst sınır belirlenmesi,
14. Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim Tebliği (II-17.1) üçüncü bölümde düzenlenen İlişkili Taraf İşlemleri kapsamında “İlişkili Taraflarla” yapılan işlemler hakkında Genel Kurul’a bilgi verilmesi,
15. Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim Tebliği (II-17.1) dördüncü bölümde düzenlenen, verilen rehin, teminat ve ipotekler hususunda Genel Kurul’a bilgi verilmesi,
16. Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri'ne Türk Ticaret Kanunu'nun 395 ve 396’ncı maddelerinde yazılı işlemlerin ifası hususunda gerekli izinlerin verilmesi,
17. Dilek ve temenniler,18. Kapanış.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 61
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG ANONİM ŞİRKETİ’NİN 2016 YILINA İLİŞKİN OLAĞAN GENEL KURUL TOPLANTI TUTANAĞI
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG ANONİM ŞİRKETİ’nin 2016 yılına ilişkin Olağan Genel Kurul Toplantısı 20 Mart 2017 tarihinde saat 14.00’de Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali – A Kapısı VIP Yanı Yeşilköy İstanbul adresindeki Şirket Yönetim Merkezinde yer alan TAV Akademi (A) Toplantı Salonunda, T.C. İstanbul Valiliği Ticaret İl Müdürlüğü’nün 17.03.2017 tarih ve 23484072 sayılı yazısıyla görevlendirilen Bakanlık Temsilcileri Sayın Feyyaz BAL ve Sayın Nevin OKTAY gözetiminde yapılmıştır.
Toplantıya ait davet kanun ve ana sözleşmede öngörüldüğü gibi ve gündemi de ihtiva edecek şekilde, Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nin 24 Şubat 2017 tarih ve 9271 sayılı nüshasının 102. ve 103. Sayfalarında, Dünya Gazetesinde, Şirketin internet sitesinde ve EGKS’de ilan edilmek suretiyle süresi içinde yapılmıştır.
Hazır Bulunanlar Listesinin tetkikinden, şirketin toplam 363.281.250 TL sermayesine tekabül eden 363.281.250 adet hisseden 282.351.500,5 TL sermayeye karşılık 282.351.500,5 adet hissenin toplantıda temsil edildiğinin ve böylece gerek kanun ve gerekse esas sözleşmede öngörülen asgari toplantı nisabının mevcut olduğu anlaşılmıştır. Şirket Yönetim Kurulu Murahhas Üyesi Sayın Mustafa Sani ŞENER’in, Yönetim Kurulu Üyesi Didar Sevdil YILDIRIM ve Bağımsız Denetim Kuruluşu adına Sayın Seda Akkuş TECER’in toplantıda hazır bulunduğu tespit edilmiş olup, toplantı Yönetim Kurulu Murahhas Üyesi Sayın Mustafa Sani ŞENER tarafından fiziki ve elektronik ortamda aynı anda açılarak gündemin görüşülmesine geçildi.
1. Gündemin birinci maddesi uyarınca, Toplantı Başkanlığına Sayın Mehmet ERDOĞAN’ın, Oy Toplama Memurluğuna Sayın Besim MERİÇ’in ve yazmanlığa Sayın Nihat Kamil AKKAYA’nın seçilmelerine ve Genel Kurul Tutanaklarının imzalanması için Toplantı Başkanlığına yetki verilmesine ve oylamanın fiziki ve elektronik ortamda yapılması oylandı, katılanların oybirliği ile kabul edildi.
2. Gündemin ikinci maddesi uyarınca, Şirketin 2016 yılına ait Yönetim Kurulu Faaliyet Raporunun okunmuş sayılmasına ilişkin önerge oya sunuldu, müzakere edildi ve 33.664 red oyuna karşılık 282.317.836,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi. 2016 yılına ait Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu 33.664 red oyuna karşılık 282.317.836,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile onaylandı.
3. Gündemin üçüncü maddesi uyarınca, Şirketin 2016 yılına ait Bağımsız Denetim Kuruluşu tarafından verilen Bağımsız Denetim Raporunun okunmuş sayılmasına ilişkin önerge oya sunuldu, müzakere edildi ve 33.664 red oyuna karşılık 282.317.836,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi. Bağımsız Denetim Rapor Özeti okundu, görüşüldü ve 2016 yılına ait Bağımsız Denetim Raporu 33.664 red oyuna karşılık 282.317.836,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile onaylandı.
4. Gündemin dördüncü maddesi uyarınca, Şirketin 2016 yılı hesap dönemine ilişkin Finansal Tablolarının okunmuş sayılmasına ilişkin önerge oya sunuldu, müzakere edildi ve 33.664 red oyuna karşılık 282.317.836,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi. Şirketin 2016 yılı hesap dönemine ilişkin Finansal Tabloları 33.664 red oyuna karşılık 282.317.836,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi.
5. Gündemin beşinci maddesi uyarınca, 2016 yılı içerisinde görev yapan Yönetim Kurulu Üyelerinin 2016 yılı faaliyetlerinden dolayı ibra edilmeleri oya sunuldu ve 61.049 red oyuna karşılık 282.290.451,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi.
Yönetim Kurulu Üyeleri kendi ibralarında oy kullanmamışlardır.
6. Gündemin altıncı maddesi uyarınca,
1. Şirketimizin 01 Ocak 2016 / 31 Aralık 2016 tarihleri arasında icra ettiği faaliyetleri neticesinde Sermaye Piyasası Kurulu'nun Seri:II, No:14.1 sayılı "Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği" hükümleri uyarınca hazırlanmış olan bağımsız denetimden geçmiş konsolide mali tablolara göre oluşan karının 424.341.000 TL, Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde hesaplanan ticari karının ise 1.096.529.296 TL olduğuna,
2. Konsolide mali tablolara göre oluşan vergi sonrası kardan 424.341.000 TL'lik karın Sermaye Piyasası Kurulu'nun Kar Payı Tebliği (II-19.1) uyarınca kar dağıtımına esas olduğuna,
3. Türk Ticaret Kanunu’nun 519’ıncı maddesi çerçevesinde, ödenmiş sermayenin %20’sini buluncaya kadar birinci tertip yasal yedek akçe ayrılması zorunludur. Ödenmiş sermayenin %20’sine ulaşıldığı için 2016 yılı için birinci tertip yasal yedek akçe ayrılmamasına,
4. Konsolide mali tablolara göre 424.639.903 TL’nin birinci temettü matrahı olarak belirlenmesine,
5. Sermaye Piyasası Kurulunun Kar Payı Tebliği (II-19.1)’ne uygun olarak 247.951.822 TL’nin nakit birinci temettü olarak dağıtılmasına
a. Toplam nakit olarak dağıtılacak 247.951.822 TL’nin tamamının dönem net karından dağıtılmasına,
b. Bu itibarla hissedarlarımıza 1 TL nominal değerinde beher hisse için brüt 0,6825 TL (%68,25) olmak üzere toplam brüt 247.951.822 TL nakit temettü ödenmesine
6. Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Türk Ticaret Kanunu uyarınca, dağıtılacak olan karın düşülmesinden sonra kalan tutarın olağanüstü yedek olarak ayrılmasına,
27.385 red oyuna karşılık 282.324.115,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi.
7. Yukarıda açıklanan çerçevede, kar dağıtımına 22 Mart 2017 tarihi itibarıyla başlanılması oya sunuldu ve 27.385 red oyuna karşılık 282.324.115,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi.
7. Gündemin yedinci maddesi uyarınca, Yönetim Kurulu üyelerinin ücretleri ile huzur hakkı, ikramiye ve prim gibi hakları görüşüldü. Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim İlkeleri çerçevesinde bağımsız üye olarak görev yapan Bağımsız Yönetim Kurulu Üyelerinin her birisine yıllık net 65.000 ABD DOLARI huzur hakkı ödenmesine, diğer Yönetim Kurulu üyelerine ücret veya huzur hakkı ödenmemesine 43.400.195,5 red oyuna karşılık 238.951.305 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi.
8. Gündemin sekizinci maddesi uyarınca, istifa eden Yönetim Kurulu Üyesinin yerine atanan yeni Yönetim Kurulu Üyesinin kalan sürelerini tamamlayıncaya kadar görev yapması görüşüldü. TTK’nın 363. maddesi uyarınca, istifa eden Yönetim Kurulu Üyesi Patrick Raymond Marie JEANTET’in yerine, Şirketimizin 26.07.2016 tarihli 2016/16 nolu Yönetim Kurulu Kararı ile seçilen Fransız uyruklu, 1670585751 vergi kimlik numaralı Antonin Gaetan Pacome Benoit Florent BEURRIER’in atanmasının onaylanmasına ve istifa eden Yönetim Kurulu Üyesinin yerine atanan yeni Yönetim Kurulu Üyesinin istifa eden Yönetim Kurulu Üyesinin kalan görev süresini tamamlayıncaya kadar görev yapmasına 7.094.481 red oyuna karşılık 275.257.019,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi.
9. Gündemin dokuzuncu maddesi uyarınca, Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri gereğince Şirketimizin 2017 yılı hesap dönemindeki finansal raporlarının denetlenmesi ile bu kanunlardaki ilgili düzenlemeler kapsamındaki diğer faaliyetleri yürütmek üzere, 1 yıl süre ile Bağımsız Denetim Kuruluşu olarak İstanbul Sicil Müdürlüğünde 479920 ticaret sicil no ile kayıtlı Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi' nin seçilmesi 6.334.377 red oyuna karşılık 276.017.123,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile onaylandı.
10. Gündemin onuncu maddesi uyarınca, Ücretlendirme Politikası’nın okunmuş sayılmasına ilişkin önerge oya sunuldu, 29.383.426 red oyuna karşılık 252.968.074,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi. Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri gereğince Şirket'in “Ücretlendirme Politikası” hakkında Genel Kurula bilgi verildi.
11. Gündemin on birinci maddesi uyarınca, Şirketimiz 2016 yılı içinde 298.903 TL bağış ve yardımda bulunmuş olup bu hususta Genel Kurul’a bilgi verilmiştir. 2017 yılına ilişkin olarak yapılacak bağışlar için üst limit 500.000 TL olarak belirlenmesi 44.626 red oyuna karşılık 282.306.874,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi.
12. Gündemin on ikinci maddesi uyarınca, Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim Tebliği (II-17.1) üçüncü bölümde düzenlenen İlişkili Taraf İşlemleri kapsamında “İlişkili Taraflarla” yapılan işlemler hakkında Genel Kurul’a bilgi verildi.
13. Gündemin on üçüncü maddesi uyarınca, Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim Tebliği (II-17.1) dördüncü bölümde düzenlenen, verilen rehin, teminat ve ipotekler hususunda Genel Kurul’a bilgi verildi.
14. Gündemin on dördüncü maddesi uyarınca, Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerine Türk Ticaret Kanunu’nun 395 ve 396. maddelerinde yazılı muamelelerin ifası hususunda yetki verilmesine 23.060.979 red oyuna karşılık 259.290.521,5 kabul oyu ile oyçokluğu ile kabul edildi.
15. Gündemin on beşinci maddesi uyarınca, dilekler bölümüne geçildi. Dilekler ve temenniler dinlendi.
16. Böylece toplantıya son verilerek işbu dört nüshadan ibaret toplantı tutanağı, Toplantı Başkanlığı ile Bakanlık Temsilcileri tarafından Hazır Bulunanlar Listesi ile birlikte tanzim ve imza edildi.
Toplantı Başkanı Tutanak Yazmanı Oy Toplama Memuru Mehmet ERDOĞAN Nihat Kamil AKKAYA Besim MERİÇ
Bakanlık Temsilcisi Bakanlık Temsilcisi Feyyaz BAL Nevin OKTAY
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU62
KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
YÖNETİM KURULU
Edward ArkwrightYönetim Kurulu Başkanı
Antonin BeurrierYönetim Kurulu Başkan Vekili
Ali Haydar KurtdarcanYönetim Kurulu Başkan Vekili
Mustafa Sani ŞenerYönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkanı
Franck MereydeYönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkan Yardımcısı
Philippe PascalYönetim Kurulu Üyesi
Fernando EchegarayYönetim Kurulu Üyesi
Tayfun BayazıtYönetim Kurulu Üyesi (Bağımsız)
Necmi BozantıYönetim Kurulu Üyesi (Bağımsız)
Jerome CalvetYönetim Kurulu Üyesi (Bağımsız)
Sevdil YıldırımYönetim Kurulu Üyesi (Bağımsız)
Edward Arkwright Yönetim Kurulu Başkanı
26 Nisan 1974'te doğan Edward Arkwright, Paris'teki IEP'den mezun oldu ve ESSEC Business School'da eğitim gördü. Arkwright’ın ayrıca Modern Tarih Üzerine İleri Araştırmalar alanında yüksek lisans derecesi bulunuyor. 1997'de Senato'ya memur olarak atanan Arkwright, mevzuat departmanında (1997 - 1999) ve Maliye Komitesi’nde (1999 - 2002) bu görevi üstlenen ikinci isim oldu. 2002 - 2007 yılları arasında Bütçe Bakanı ve Maliye Bakanı’nın, bütçe reformunun yürütülmesi, Devlet Reformu ve Kamu Finansmanının Uygulanmasından Sorumlu Danışmanı olarak çeşitli görevlerde bulundu. 2007'de Caisse des Dépôts Group'ta Genel Müdür baş özel sekreteri ve İcra Komitesi Üyesi olarak görev yaptı. Arkwright 2010 yılında Caisse des Dépôts Group'un Strateji Direktörü oldu. 2007 - 2012 yıllarında Caisse des Dépôts Group Şirketleri Yönetim Kurulu’nda, gayrimenkul alanında faaliyet gösteren Icade adlı halka açık şirkette, turizm alanında, ayrıca yerel yönetimlere danışmanlık yapan SCET’in Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yaptı. Aralık 2012’de Aéroports de Paris’e katıldığında, Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO Özel Danışmanı ve de İcra Komitesi Üyesi olarak görev yaptı. 1 Eylül 2013’te Finans, Strateji, Hukuk Departmanı, Hesap Verebilirlik ve Satın Almadan Sorumlu CFO olarak atanan Arkwright, Mayıs 2016'dan bu yana, özellikle geliştirme, mühendislik ve dönüşümden sorumlu CEO vekili olarak görev yapmaktadır. Kendisi ayrıca ADP Group'un bilişim teknolojileri şirketi olan Hub One'ın Yönetim Kurulu Başkanı, TAV Havalimanları Holding Yönetim Kurulu Başkanı ve Royal Schiphol Group Denetim Kurulu Üyesi olarak görev yapmaktadır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 63
Antonin BeurrierYönetim Kurulu Başkan Vekili
1970 yılında doğan Antonin Beurrier, Paris Siyasi Bilimler Akademisi mezunudur. 1997 yılında Ulusal İdare Okulunu (ENA) bitiren Beurrier, daha sonra New York’ta Columbia Business School’da eğitim aldı. Kariyerine Fransa’da Puy-de-Dome Bölgesi Polis Direktörüne bağlı İdari İlişkiler Şefi olarak başlayan Beurrier, daha sonra Fransız Polinezyasında görevine devam etti. Beurrier, 2000 - 2005 yılları arasında MICHELIN Grubuna, merkezi Stokholm’de bulunan Kuzey Avrupa Bölgesinin Başkanı olarak katıldı ve daha sonra Grubun Yatırımcı İlişkileri Direktörü oldu. Beurrier, 2005 yılında Fransız Maliye Bakanlığının İç Denetim Bölümünde göreve atandı. 2007 ve 2011 yılları arasında İsveç Endüstriyel Grubu Sandvik Madencilik ve İnşaat şirketinin yönetim ekibinde yer aldı. Antonin Beurrier, Sandvik Doğu Asya Bölgesi (genel olarak Çin, Japonya ve Kore) Başkanı olmadan önce Şangay ve Singapur’da Grubun gelişmekte olan pazarlarına (Çin, Hindistan ve Rusya) yönelik gelişim stratejisini şekillendirmekle görevlendirildi. 2011 yılında Toronto’daki XSTRATA madencilik ve metalürji grubunun Nikel Bölümü Yürütme Kuruluna katılan Beurrier, daha sonra Grubun New Caledonian iştirakinin başkanı oldu. Antonin Beurrier, 2013 yılında Anamorphose adında kendi yatırım ve danışmanlık firmasını kurdu ve sonraki yıl Brezilyalı maden grubu VALE’nin Vale New Caledonia Başkanı oldu. 2016 yılında, Antonin Beurirer ADP’de İcra Komitesi üyesi oldu.
Ali Haydar KurtdarcanYönetim Kurulu Başkan Vekili
TAV Havalimanları Holding Yönetim Kurulu Üyesi olan Ali Haydar Kurtdarcan, TAV Havalimanları Holding hissedarlarından Tepe İnşaat’ın Yönetim Kurulu Başkanı’dır. 1973 yılında ODTÜ İnşaat Mühendisliği bölümünden mezun olan Kurtdarcan, 1987 yılından itibaren Bilkent Holding Şirketinde çeşitli yöneticilik pozisyonlarında görev almış; 2016 yılında Bilkent Holding CEO görevine atanmıştır. 2011 - 2013 yılları arasında İDO Yönetim Kurulu Başkanlığı yapan Kurtdarcan, halen TAV İnşaat A.Ş., Tepe Güvenlik A.Ş., Sports International A.Ş., Bilintur A.Ş., Meteksan Matbaa A.Ş., Tepe Home A.Ş., Tepe Emlak A.Ş., Tepe Prefabrik A.Ş., Tepe Betopan A.Ş. ve Bilenerji A.Ş.’de Yönetim Kurulu Başkanlığı görevlerini de sürdürmektedir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU64
KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > YÖNETİM KURULU
Mustafa Sani ŞenerYönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkanı
1977 yılında Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Makine Mühendisliği Bölümü’nden mezun olan Şener, 1979 yılında İngiltere’de Sussex Üniversitesi’nde Akışkanlar Mekaniği üzerine yüksek lisans (M.Phil.) yaptı. Türk mühendisliğinin uluslararası düzeyde gelişimine katkılarından dolayı KTÜ Makina Mühendisliği Fakültesi tarafından, mühendislik dalında, TAV’daki görev süresi boyunca Proje ve Risk Yönetimi konusunda başarıları nedeniyle de Amerikan New Hampshire Üniversitesi tarafından işletme dalında onur doktorasına layık görüldü. TAV Havalimanları öncesinde birçok ulusal ve uluslararası projede, proje müdürlüğünden genel müdürlüğe kadar çeşitli görevler üstlendi. Massachusetts Institute of Technology’de (MIT) Kompleks Sistemler Yönetimi üzerine eğitim aldı. 1997 yılında TAV Havalimanları Yönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkanı olarak atandı. Uluslararası Havalimanları Konseyi (Airports Council International/ACI) Dünya Yönetim Kurulu Üyesi de olan Şener, 2012 yılında Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türk-Fransız İş Konseyi Başkanlığı görevine seçildi. Şener, Türkiye ve Fransa arasındaki ikili ilişkilere yaptığı katkılardan dolayı “Legion d’honneur” Şövalye nişanına layık görüldü.
Thomson Extel tarafından yerli ve yabancı finans kuruluşları arasında yapılan oylamada “en iyi CEO” alanında Türkiye’de 2010, 2011, 2014, 2015 ve 2016 yıllarında birinci, Avrupa Ulaştırma sektöründe 2014 yılında üçüncü seçildi.
Franck Mereyde Yönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkan Yardımcısı
6 Nisan 1972’de doğan Franck Mereyde, İnşaat Mühendisliği Bölümünden mezun olduktan sonra Jeofizik ve Uzay teknikleri konusunda yüksek lisans yaptı. Kariyerine Environnement Canada ve Météo France’de başladıktan sonra, 2002 yılında Altyapı Bakanlığı Araştırma ve Karma Ulaşım Bölümünde teknik danışmanlık, daha sonra ise Bütçe, Finans ve Sivil Havacılık bölümleriyle ilgili danışmanlık yaptı. Mereyde, Paris-Charles de Gaulle Havalimanı Operasyonlardan sorumlu Direktör Yardımcısı olarak 2005 yılında ADP’ye katıldı ve sonra Operasyonlardan Sorumlu Direktör oldu. Aynı zamanda ADP’nin kargo bölümünden de sorumlu olarak hizmet verdi. 2007 yılında Paris-Charles de Gaulle Havalimanı Terminal 2A, 2B, 2C ve 2D direktörlüğünü, Ocak 2010’da ise Paris-Charles de Gaulle Havalimanı ile hızlı tren bağlantısının (TGV/RER) sorumluluğunun yanı sıra 2E, 2F ve 2G terminallerinin direktörlüğünü üstlendi. 1 Mart 2011’de Paris-Orly Havalimanı Genel Müdürü olarak atanan Mereyde’nin, Aéroports de Paris Management ve Hub Safe şirketlerinde Yönetim Kurulu Üyelikleri bulunmaktadır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 65
Philippe PascalYönetim Kurulu Üyesi
27 Kasım 1971 yılında doğan Philippe Pascal, Ecole Nationale des Impôts okulundan mezun olduktan sonra Kamu Hukuku alanında master yaptı. Vergi Dairesi Başkanlığı’nda 1998 - 2007 yılları arasında gayrimenkul, tarım ve bireysel vergilendirme alanları başta olmak üzere pek çok pozisyonda görev aldı. 2007 yılında Bütçe ve Kamu Hesap ve Hizmetleri Bakanlığında görev alan Pascal, Nisan 2008’de Finans müfettişi olarak atandı. 2008 - 2013 yılları arasında Maliye Bakanlığı Denetim dairesinde, denetim, değerlendirme ve danışmanlık bölümlerinin başkanlığını yaptı. Şubat 2013’te ADP bünyesine Finansal Operasyonlar ve Hissedarlardan Sorumlu Direktör olarak katılan Pascal, daha sonra Finans ve Strateji Direktörü ve Kasım 2015’te de Finans, Kontrol ve Strateji Direktörü olarak atandı. Mayıs 2016’dan bu yana ise Strateji, Mali ve İdari İşler Direktörlüğü (CFO) görevinde bulunmaktadır. Pascal’ın ADP Grubu bünyesinde yer alan EPIGO, Média Aéroports de Paris, ADP Investissement Nederland B.V, ADP Ingénierie ve Aéroports de Paris Management şirketlerinde; ayrıca Cœur d'Orly Commerces Investissement ve Cœur d'Orly Investissement’da Yönetim Kurulu Üyelikleri bulunmaktadır.
Fernando EchegarayYönetim Kurulu Üyesi
Catalunya Üniversitesi Endüstri Mühendisliği öğrenimi sonrasında Balearic Islands Üniversitesi’nde Bilgisayar Mühendisliği bölümünden mezun olan Fernando Echegaray, İspanya’da doğdu. IESE Business School’dan İşletme Bölümü lisansı aldı. İspanyol Havalimanı işletmecisi AENA’da pek çok farklı pozisyonda görev aldı. Palma de Mallorca Havalimanı’nda 1985-1999 yılları arasında Direktör Yardımcısı olarak görev yaptı. 2000 yılında Meksika’daki Grupo Aeroportuario del Pacifico (GAP) şirketinde Operasyonlardan sorumlu yönetici görevini üstlendi. Tenerife South Havalimanı’nda 2003-2004 yıllarında, 2004-2006 yıllarında ise Kanarya Adaları Havalimanlarında İcra Kurulu Başkanı görevini üstlendi. Echegaray, 2006 - 2012 yılları arasında Barcelona-El Prat Havalimanı’nda da İcra Kurulu Başkanı görevinde bulundu. Echegaray ayrıca 2012 – 2017 yılları arasında Aena şirketinde, 46 Havalimanı’nın Uçuş Ağı Direktörlüğü görevinde bulundu. Echegaray, 1 Temmuz 2017 itibarıyla ADP’nin yurt dışı operasyonlarından sorumlu yöneticisi olarak görev yapmaktadır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU66
KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > YÖNETİM KURULU
Tayfun BayazıtYönetim Kurulu Üyesi (Bağımsız)
Makine Mühendisliği lisans eğitimini 1980 yılında tamamlayan Tayfun Bayazıt, daha sonra Columbia Üniversitesi’nde Finans ve Uluslararası İlişkiler alanlarında yüksek lisans (MBA) yaptı. Bankacılık kariyerine Citibank’ta başlayan Bayazıt, daha sonra 13 yıl Çukurova Grubu bünyesinde önce Yapı Kredi Bankası Genel Müdür Başyardımcılığı ve İcra Kurulu Üyeliği, sonra İnterbank Genel Müdürlüğü daha sonra da Banque de Commerce et de Placement S.A. İsviçre’de CEO olarak üst düzey yöneticilik görevlerinde bulundu. 1999 yılında Doğan Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Dışbank Murahhas Azası olan Bayazıt, 2001 yılında Dışbank İcra Başkanı (CEO) olarak görev yapmaya başladı. 2003 yılında Dışbank Yönetim Kurulu Başkanı olarak görevlendirilen Bayazıt, Temmuz 2005’te Fortis’in Dışbank’ın çoğunluk hisselerini satın alması sonrası Fortis Türkiye CEO’luğu ve Fortis Küresel Yönetim Komitesi Üyeliği’ne getirildi. Bayazıt, 2006 Genel Kurulu sonrası Fortis Türkiye Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini üstlendi. 2007 yılında Yapı Kredi’ye (UniCredit ve Koç Grupları Ortaklığı) Murahhas Üye ve Genel Müdür olarak dönen Bayazıt, 2009 yılında bankanın Yönetim Kurulu Başkanı oldu. 2011 yılında Yapı Kredi’deki görevinden hâlihazırda Başkanlığını yürüttüğü “Bayazıt Yönetim ve Danışmanlık Hizmetleri” şirketini kurmak için ayrılan Bayazıt, çeşitli şirketlerde yönetim kurulu üyeliklerinin yanı sıra TÜSİAD, Eğitim Gönüllüleri Vakfı (TEGV), Kurumsal Yönetim Derneği (TKYD), WRI Türkiye, Darüşşafaka gibi sivil toplum kuruluşlarında da aktif görevler üstlenmektedir.
Necmi BozantıYönetim Kurulu Üyesi (Bağımsız)
1977 yılında Marmara Üniversitesi’nden mezun olan Necmi Bozantı, aynı üniversitede Üretim Yönetimi, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde ise muhasebe finansman yüksek lisansı yaptı. Daha sonra genel iktisat üzerine doktora çalışması gerçekleştiren Bozantı, 1981-84 yılları arasında Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Planlama Müdürlüğü’nde planlamacı olarak çalıştı. Bankacılık kariyerine 1984 yılında İnterbank’ta başlayan Bozantı, 1984-87 arasında İktisat Bankası’nda, 1987-92 yıllarında Türkiye Emlak Bankası’nda Genel Müdür Yardımcısı olarak çalıştı. 1992-1995 yılları arasında Alternatif Bank Genel Müdür Yardımcılığı görevini üstlenen Bozantı, altı yıl Dış Factoring Genel Müdürü olarak çalıştı. 2015 yılı başından itibaren Bilkent Holding Kurumsal Risk Komitesi Başkanı olan Bozantı 2016 yılı başından itibaren Bilkent Holding A.Ş. bünyesinde olan Tepe Home ve BCC Catering A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapmaktadır. 2016 Eylül ayından itibaren İDO Deniz Otobüsleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanlığını yapmakta olan ve Ekip Danışmanlık Şirket’inin kurucusu olan Bozantı, aynı zamanda My Technic, ACT Kargo ve Mapek Dış Ticaret A.Ş. ve Bordrill firmalarında İcra Kurulu Üyesi olarak da görev yapmaktadır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 67
Jerome CalvetYönetim Kurulu Üyesi (Bağımsız)
Jerome Calvet 1978 yılında hukuk diplomasını aldı. 1979 yılında Institut d’Etudes Politiques’den; 1983 yılında ise Ecole Nationale d’Administration’dan diploma aldı. 1983 yılında Paris Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde lisans eğitimini tamamlayan Jerome Calvet, 1983-1997 arasında Fransız Maliye Bakanlığı’nda, 1988-1990 yılları arasında Avrupa Topluluğu Fransa Temsilciliği’nde Finansal Ataşe olarak görev yaptı. Calvet, bu yıllar arasında birçok şirketin Yönetim Kurulu Üyeliği görevini de yürüttü. 1998-2004 yılları arasında Société Générale Bankası’nın Kurumsal Finans (Fransa) Departmanı’nı yöneten Calvet, daha sonra aynı bankanın Avrupa Birleşme ve Devralmalar Departmanı’nın başına geçti. 2004 - 2008 yılları arasında Lehman Brothers Yatırım Bankası’nın Yatırım Bankacılığı (Fransa) Departmanı’nı yöneten Calvet, 2009 yılından bu yana Nomura (Fransa) şirketinde CEO olarak görev yapmaktadır.
Sevdil YıldırımYönetim Kurulu Üyesi (Bağımsız)
Sayın Yıldırım, 2012 başından bu yana önde gelen halka açık şirketlerde (TAV Havalimanları Holding A.Ş., İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş., Denizli Cam A.Ş.) ve halka kapalı şirketlerde Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi olarak hizmet vermektedir. Sayın Yıldırım, söz konusu şirketlerin Denetim, Kurumsal Yönetim, Riskin Erken Teşhisi ve Yönetimi, Aday Gösterme komitelerinde Komite Başkanı ve/veya Komite üyesi olarak görev yapmaktadır. StartupBoothCamp vb. uluslararası girişimci ağlarının yanı sıra, Yönetimde Kadın Derneği çatısı altındaki yöneticilere de mentorluk yapmaktadır. TÜBİTAK 1514 İhalesi’nde seçilmiş fon yöneticisi olarak ödüllendirilen Sayın Yıldırım, Avrupa Yatırım Fonu G43 Girişim Sermayesi İhalesi finalistleri arasında yer almaktadır. Sayın Yıldırım, başta Uzakdoğu ve Körfez Bölgesi ile Türkiye arasında olmak üzere yenilenebilir enerji, tarım ve imalat sanayii alanlarındaki projeleri de takip etmektedir. Halka açık şirketlerin çatı kuruluşu olan KOTEDER'de Yönetim Kurulu Üyesi olan Yıldırım, Yönetim Kurulu Üyeleri Derneği(YÜD)’nin de Kurucu Üyeleri arasındadır. Forum İstanbul’un 2002’den bu yana Danışma Kurulu üyesi olan Yıldırım, uluslararası Women Corporate Directors (WCD)’in de üyesidir. Sayın Yıldırım, Korunmaya Muhtaç Çocukları Vakfı Koruncuk’taki Mütevelli Heyeti üyeliğinin yanı sıra, İyilik İçin Sanat Derneği gibi STK’ların da destekleyicileri arasındadır. Öncesinde; Sayın Yıldırım 1988-1999 yılları arasında Başbakanlık Sermaye Piyasası Kurulu(SPK)’nda, Piyasa Düzenleme ve Gözetim Dairesi, Denetim Dairesi, Araştırma ve Geliştirme Dairesi ile IOSCO ve OECD projelerinde görev yaptı. Yapı Kredi Yatırım’da (1999-2006), Turkish Yatırım’da (2007) ve BGC Partners'da (2008) Genel Müdür Yardımcılığı görevlerinde bulunan Yıldırım, 2009 yılında Kurumsal Finansman ve Sermaye Piyasaları Finans Koordinatörü olarak Yıldız Holding’e katıldı. Türkiye’nin en büyük girişim sermayesi yatırım ortaklığı olan Gözde Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı'nın kuruluşunun yanı sıra, 2012 yılı başına kadar Genel Müdür Yardımcısı ve Yatırım Komitesi Üyesi olarak görev yaptı. Sayın Yıldırım, 2007-2011 döneminde DEİK bünyesindeki Türk Kuveyt İş Konseyi’nde ve Türk Suudi Arabistan İş Konseyi’nde Başkan Yardımcısı, Bahreyn İş Konseyi’nde ve Katar İş Konseyi’nde Yönetim Kurulu Üyesi oldu; Türk Kuveyt İş Çevreleri Derneği(TURKUVID)’nin kurucuları arasında yer aldı. Sermaye Piyasası Kurulu Meslek Personeli Derneği Başkanlığı yapmış olan Sayın Yıldırım, uzun yıllar London Business School Türkiye Kurucu Başkanlığını da üstlendi. Evli ve iki çocuklu olan Yıldırım’ın, SPK’dan İngilizce olarak basılmış (“Establishment and Design of a Financial Futures-Options Market in Turkey”, and “Risk Management Through Futures Markets in Agricultural Sector and Evaluations for Turkey”) iki kitabı bulunmaktadır. Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) İşletme Bölümü’nden 1988'de mezun olan Sevdil Yıldırım, ODTÜ’den Ekonomi (1989-1995) ile London Business School’dan Finans (1995-1996) yüksek lisanslarına sahiptir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU68
KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
ÜST YÖNETİM
Mustafa Sani ŞenerYönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkanı
Franck MereydeYönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkan Yardımcısı
Serkan Kaptanİcra Kurulu Başkan Yardımcısı
Burcu GerişBaşkan Yardımcısı, CFO
Kemal ÜnlüBaşkan Yardımcısı, TAV İstanbul
Murat ÖrnekolBaşkan Yardımcısı, İşletmeler
Hakan ÖkerBaşkan Yardımcısı, İnsan Kaynakları
Mustafa Sani ŞenerYönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkanı
1977 yılında Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Makine Mühendisliği Bölümü’nden mezun olan Şener, 1979 yılında İngiltere’de Sussex Üniversitesi’nde Akışkanlar Mekaniği üzerine yüksek lisans (M.Phil.) yaptı. Türk mühendisliğinin uluslararası düzeyde gelişimine katkılarından dolayı KTÜ Makina Mühendisliği Fakültesi tarafından, mühendislik dalında, TAV’daki görev süresi boyunca Proje ve Risk Yönetimi konusunda başarıları nedeniyle de Amerikan New Hampshire Üniversitesi tarafından işletme dalında onur doktorasına layık görüldü. TAV Havalimanları öncesinde birçok ulusal ve uluslararası projede, proje müdürlüğünden genel müdürlüğe kadar çeşitli görevler üstlendi. Massachusetts Institute of Technology’de (MIT) Kompleks Sistemler Yönetimi üzerine eğitim aldı. 1997 yılında TAV Havalimanları Yönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkanı olarak atandı. Uluslararası Havalimanları Konseyi (Airports Council International/ACI) Dünya Yönetim Kurulu Üyesi de olan Şener, 2012 yılında Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türk-Fransız İş Konseyi Başkanlığı görevine seçildi. Şener, Türkiye ve Fransa arasındaki ikili ilişkilere yaptığı katkılardan dolayı “Legion d’honneur” Şövalye nişanına layık görüldü.
Thomson Extel tarafından yerli ve yabancı finans kuruluşları arasında yapılan oylamada “en iyi CEO” alanında Türkiye’de 2010, 2011, 2014, 2015 ve 2016 yıllarında birinci, Avrupa Ulaştırma sektöründe 2014 yılında üçüncü seçildi.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 69
Franck MereydeYönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkan Yardımcısı
6 Nisan 1972’de doğan Franck Mereyde, İnşaat Mühendisliği Bölümünden mezun olduktan sonra Jeofizik ve Uzay teknikleri konusunda yüksek lisans yaptı. Kariyerine Environnement Canada ve Météo France’de başladıktan sonra, 2002 yılında Altyapı Bakanlığı Araştırma ve Karma ulaşım bölümünde teknik danışmanlık, daha sonra ise Bütçe, Finans ve Sivil Havacılık bölümleriyle ilgili danışmanlık yaptı. Mereyde, Paris-Charles de Gaulle Havalimanı Operasyonlardan sorumlu Direktör Yardımcısı olarak 2005 yılında ADP’ye katıldı ve sonra Operasyonlardan Sorumlu Direktör oldu. Aynı zamanda ADP’nin kargo bölümünden de sorumlu olarak hizmet verdi. 2007 yılında Paris-Charles de Gaulle Havalimanı Terminal 2A, 2B, 2C ve 2D direktörlüğünü; Ocak 2010’da ise Paris-Charles de Gaulle Havalimanı ile hızlı tren bağlantısının (TGV/RER) sorumluluğunun yanı sıra 2E, 2F ve 2G terminallerinin direktörlüğünü üstlendi. 1 Mart 2011 itibarıyla Paris-Orly Havalimanı Genel Müdürü olarak atanan Mereyde’nin, Aéroports de Paris Management ve Hub Safe şirketlerinde Yönetim Kurulu Üyelikleri bulunmaktadır.
Serkan Kaptanİcra Kurulu Başkan Yardımcısı
2003 yılından bu yana TAV Havalimanları Holding İş Geliştirme Direktörü olarak görev yapan Kaptan, 1995 yılında İstanbul Üniversitesi İşletme Bölümü’nden mezun oldu. 2002’de ise Marmara Üniversitesi İşletme Yüksek Lisans Programı’nı tamamladı. 1998 yılında İstanbul Atatürk Havalimanı yap-işlet-devret projesi ile TAV Havalimanları Holding’e katıldı. 1998 - 2001 yılları arasında TAV Havalimanları Holding’in ortağı VIE’ye ait Airport Consulting Vienna Şirket’inde havalimanı işletme danışmanı olarak görev yaptı. TAV Havalimanları’na katılmadan önce, Birgenair Charter Group’ta Dispatcher ve Operasyon Sorumlusu olarak çeşitli görevler üstlendi. Havalimanı ve havayolu işletmeciliği ve kamu-özel-sektör iş birliği ile yapılan altyapı projelerinde 18 yıllık deneyime sahip olan Kaptan, TAV Havalimanları Holding’in İran ve Gürcistan’da ülke operasyonlarının uzun süreli ülke ve ilişki yönetimi sorumluluğunu üstlendi. 2010 yılından bu yana ise Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türk-Leton İş Konseyi Başkanlığı’nı yürütmektedir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU70
KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > ÜST YÖNETİM
Burcu GerişBaşkan Yardımcısı ve CFO
Burcu Geriş, 1999’da Boğaziçi Üniversitesi İşletme Bölümü’nden mezun oldu. London Business School ve Columbia Business School’dan MBA derecesi aldı. Profesyonel iş yaşamına başladığı Garanti Bankası’nda 1999-2005 yılları arasında Hazine ve Proje Finansmanı bölümlerinde çalıştı. TAV Havalimanları Holding bünyesine 2005 yılında katılan Geriş, Şirket’in Proje ve Yapılandırılmış Finansman Bölümü’nün başında yer aldı. 2012 yılında CFO, 2014 yılında Başkan Yardımcısı görevlerini üstlenen Geriş, 2015 yılında Dünya Ekonomik Forumu tarafından Genç Küresel Lider unvanına ve 2013 yılında Women’s Forum tarafından Rising Talent unvanına layık görüldü. Thomson Reuters Extel’in 2015 Avrupa Yatırımcı İlişkileri Anketi’nde Türkiye’nin En İyi CFO’su, 2016’da Türkiye’nin En İyi 2. CFO’su ve Fortune dergisi tarafından Türkiye’nin En Etkin 50 CFO’sundan biri seçildi. TAV Grup şirketlerindeki Yönetim Kurulu Üyeliklerinin yanı sıra Women Corporate Directors (WCD), Professional Women’s Network (PWN), Global Board Ready Women (GBRW), Global İlişkiler Forumu Genç Profesyoneller Programı, BÜMED, CBS ve LBS Mezunlar Dernekleri üyeliği bulunan Geriş, evli ve iki çocuk annesidir.
Kemal ÜnlüBaşkan Yardımcısı, TAV İstanbul
1978 yılında Ankara Esenboğa Havalimanı’nda elektrik teknisyeni olarak işe başladı. Gazi Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümü’nü 1983 yılında bitirdi. 1988 yılında DHMİ Antalya Havalimanı Elektrik Müdürü, 1994 yılında DHMİ Atatürk Havalimanı Başmüdür Yardımcısı, Ağustos 1999 - Mart 2004 tarihleri arasında DHMİ Atatürk Havalimanı Başmüdürü olarak görev yaptı. 2004 yılında Başmüdürlük görevinden emekli olarak TAV Havalimanları’na katıldı ve İran Projesi’nde görev aldı. İran’da yaklaşık 4 aylık çalışmanın ardından İstanbul’a döndü. 2006 yılında TAV İstanbul Genel Müdürlüğü’ne atandı. 05.12.2006 tarihinden bu yana Türkiye Özel Sektör Havacılık İşletmeleri Derneği (TÖSHİD) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığı yapmaktadır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 71
Murat ÖrnekolBaşkan Yardımcısı, (İşletmeler)
1980 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü'nden mezun oldu. TAV Havalimanları'na katılmadan önce, Kutlutaş Holding’de Planlama Mühendisi, BİM Müdürü ve Ticaret Müdürü olarak çalıştı. Bilgi teknolojileri sektöründe faaliyet gösteren Bordata şirketinde Genel Müdür, Beretta Holding'te Genel Müdür, Bayındır Grubu şirketlerinde, Lojistik ve İş Geliştirme Koordinatörlüğü, Sağlık Sektörü Başkanlığı, Telekom Proje Direktörlüğü ve Holding İcra Kurulu Başkan Yardımcılığı görevlerinde bulundu. Örnekol, 2006 yılında TAV Havalimanları bünyesine katıldı ve 2006-2008 yılları arasında TAV Esenboğa Genel Müdürlüğü yaptı. 2008 yılında TAV Havalimanları Holding A.Ş. İşletmeler Direktörlüğü’ne atandı. 2014 yılından bugüne kadar, TAV Havalimanları Holding İşletmelerden Sorumlu Başkan Yardımcısı görevini sürdürmektedir.
Hakan Ökerİnsan Kaynaklarından Sorumlu Başkan Yardımcısı
1986 yılında Hacettepe Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nden mezun olmuştur. 1988 yılında Beksa, Bekaert-Sabancı Çelik Kord A.Ş.’de Personel Uzmanı olarak başlamış, 1988-1998 yılları arasında Beksa’da farklı sorumluluklar üstlendikten sonra, kariyerine Kordsa Türkiye İnsan Kaynakları Direktörü, Lastik, Takviye Malzemeleri ve Otomotiv Grubu Kalite ve Bilgi Sistemleri, Ortak Hizmetler Direktörü ve ardından da Sabancı Holding, Projeler Direktörü olarak devam etmiştir. Ocak 2007’de Kordsa Global’de, Küresel İnsan Kaynakları Sorumluluğunu üstlenmiş, Ocak 2009’da İnsan Kaynakları ve Bilgi Sistemleri’nden Sorumlu Başkan Yardımcılığı görevine atanmıştır. Temmuz 2015’de Kordsa Global’de İnsan Kaynaklarından Sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı görevini yürüten Öker, 4 Ocak 2016’dan bu yana TAV Havalimanları A.Ş.’de İnsan Kaynaklarından Sorumlu Başkan Yardımcısı olarak görev yapmaktadır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU72
KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
YÖNETİM ORGANI ÜYELERİ İLE ÜST DÜZEY YÖNETİCİLERE SAĞLANAN MALİ HAKLAR
Yönetim Kurulu Üyelerinin Yetki SınırlarıYönetim Kurulu Başkanı ve Üyeleri Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili maddeleri ve Şirket Esas Sözleşmemizin 17. ve 18. maddelerinde belirtilen yetki ve görevlere haizdir.
Yönetim Organı Üyeleri İle Üst Düzey Yöneticilere Sağlanan Mali Haklar ve Çeşitli Diğer Giderler
(Milyon TL) 2016 2017
Kısa Vadeli Faydalar (Ücret ve Primler)
56 69
Seyahat ve Konaklama Giderleri 15 25
Temsil Giderleri 5 8
2016 ve 2017 itibarıyla, Grubun direktörlere ve üst düzey yöneticilere borcu bulunmamaktadır.
Yıl İçerisinde Bağış ve Yardımlar ile Sosyal Sorumluluk Projeleri Çerçevesinde Yapılan Harcamalara İlişkin Bilgiler Şirketimiz, 2017 yılı içinde Sosyal Sorumluluk anlayışı çerçevesinde 492.298 TL bağış ve yardımda bulunmuştur. Genel Kurul’ca kabul edilmiş Bağış Politikamız çerçevesinde dönem içinde yapılan bağış ve yardımlar hakkında Genel Kurul’da ayrı bir gündem maddesi ile bilgi verilmektedir.
İlişkili Taraf İşlemleriŞirketimizin 31 Aralık 2017 tarihinde sona eren hesap dönemine ait konsolide Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu’ndaki ilgili dipnotta yer alan “İlişkili Taraflar” hakkında bilgiler kısmında yer aldığı üzere; Şirketimizin %50 paya sahip olduğu ATÜ ile 2017 yılında yapılan ilişkili işlemler sonucunda, gerçekleşen toplam işlem miktarı, 2017 yılına ait konsolide kapsamlı gelir tablosu satış gelirleri toplamımızın %10’unu aşmıştır. 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren uygulanan TFRS 11 Müşterek Anlaşmalar standardının benimsemiş olması ile beraber, gerçekleşen toplam işlem miktarının satış gelirlerine oranı hesaplaması ile ilgili dayanağı değiştirmiştir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 73
Sermaye Piyasası Kurulu ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından uygun görüş verilen Esas Sözleşme Tadil Metni Olağan Genel Kurul’da onaya sunulacaktır.
Eski Şekil
MADDE 6- SERMAYEŞirket 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerine göre kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun 15.10.2008 tarih ve 27/1073 sayılı izni ile bu sisteme geçmiştir.
Şirket’in kayıtlı sermaye tavanı 1.500.000.000.-TL (bir milyar beş yüz milyon Türk Lirası) olup her biri 1.- TL (bir Türk Lirası) itibari değerde 1.500.000.000 (bir milyar beş yüz milyon) paya bölünmüştür.
Sermaye Piyasası Kurulunca verilen kayıtlı sermaye tavanı izni, 2013-2017 yılları (5 yıl) için geçerlidir. 2017 yılı sonunda izin verilen kayıtlı sermaye tavanına ulaşılamamış olsa dahi, 2017 yılından sonra yönetim kurulunun sermaye artırım kararı alabilmesi için; daha önce izin verilen tavan ya da yeni bir tavan tutarı için Sermaye Piyasası Kurulundan izin almak suretiyle genel kuruldan yeni bir süre için yetki alması zorunludur. Söz konusu yetkinin alınmaması durumunda şirket kayıtlı sermaye sisteminden çıkmış sayılır.
Şirket çıkarılmış sermayesi tamamı ödenmiş 363.281.250 - TL. (üçyüz altmış üç milyon ikiyüz seksenbir bin ikiyüz elli Türk Lirası)’dır. Bu sermaye, her biri 1.- TL. (bir Türk Lirası) itibari değerde 363.281.250 (üçyüz altmış üç milyon ikiyüz seksenbir bin ikiyüz elli) adet hamiline yazılı paya bölünmüştür.
Yönetim kurulu, 2013-2017 yılları arasında Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak gerekli gördüğü zamanlarda kayıtlı sermaye tavanına kadar nama veya hamiline yazılı pay ihraç ederek çıkarılmış sermayeyi artırmaya yetkilidir.
Yeni Şekil
MADDE 6- SERMAYEŞirket 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerine göre kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun 15.10.2008 tarih ve 27/1073 sayılı izni ile bu sisteme geçmiştir.
Şirket’in kayıtlı sermaye tavanı 1.500.000.000.-TL (bir milyar beş yüz milyon Türk Lirası) olup her biri 1.- TL (bir Türk Lirası) itibari değerde 1.500.000.000 (bir milyar beş yüz milyon) paya bölünmüştür.
Sermaye Piyasası Kurulunca verilen kayıtlı sermaye tavanı izni, 2017-2021 yılları (5 yıl) için geçerlidir. 2021 yılı sonunda izin verilen kayıtlı sermaye tavanına ulaşılamamış olsa dahi, 2021 yılından sonra yönetim kurulunun sermaye artırım kararı alabilmesi için; daha önce izin verilen tavan ya da yeni bir tavan tutarı için Sermaye Piyasası Kurulundan izin almak suretiyle genel kuruldan yeni bir süre için yetki alması zorunludur. Söz konusu yetkinin alınmaması durumunda şirket Yönetim Kurulu kararıyla sermaye arttırımı yapamaz.
Şirket çıkarılmış sermayesi tamamı ödenmiş 363.281.250.- TL. (üçyüz altmış üç milyon ikiyüz seksenbir bin ikiyüz elli Türk Lirası)’dır. Bu sermaye, her biri 1.- TL. (bir Türk Lirası) itibari değerde 363.281.250 (üçyüz altmış üç milyon ikiyüz seksenbir bin ikiyüz elli) adet hamiline yazılı paya bölünmüştür.
Yönetim kurulu, 2017-2021 yılları arasında Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak gerekli gördüğü zamanlarda kayıtlı sermaye tavanına kadar nama veya hamiline yazılı pay ihraç ederek çıkarılmış sermayeyi artırmaya yetkilidir.
ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİKLERİ
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU74
KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK > ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİKLERİ
Ayrıca Yönetim Kurulu itibari değerinin üzerinde pay çıkarmaya ve pay sahiplerinin yeni pay alma haklarını kısmen veya tamamen sınırlandırmaya yetkilidir. Bu fıkrada tanınan yetki çerçevesinde Yönetim Kurulunca alınan kararlar Sermaye Piyasası Kurulunun belirlediği esaslar çerçevesinde ilan edilir.
Sermayeyi temsil eden paylar kaydileştirme esasları çerçevesinde kayden izlenir.
MADDE 15- YÖNETİM KURULU TOPLANTILARI
15.1. Yönetim Kurulu Şirket işleri ve muameleleri lüzum gösterdikçe toplanır. Ancak Yönetim Kurulu’nun en az her 2 (iki) ayda bir toplanması mecburidir. Yönetim Kurulu Başkanı, Başkan Vekili ve her bir Yönetim Kurulu üyesi diğer bütün Yönetim Kurulu üyelerine en az 10 (on) işgünü öncesinden davette bulunarak Yönetim Kurulunu toplantıya çağırmak ve/veya tartışılmasını istediği konuları söz konusu toplantıların gündemine koymak hakkına sahiptir. Bu şekilde yapılacak toplantı davetleri elektronik posta/faks yoluyla yapılır. Yönetim Kurulu üyeleri bu davet merasiminden yazılı olarak feragat edebilirler.
15.2. Yönetim Kurulu toplantıları, Yönetim Kurulunca aksi kararlaştırılmadığı müddetçe, Şirket merkezinde yapılır.
15.3. Şirketin yönetim kurulu toplantısına katılma hakkına sahip olanlar, bu toplantılara, Türk Ticaret Kanununun 1527 inci maddesi uyarınca elektronik ortamda da katılabilirler. Şirket, Ticaret Şirketlerinde Anonim Şirket Genel Kurulları Dışında Elektronik Ortamda Yapılacak Kurullar Hakkında Tebliğ hükümleri uyarınca, hak sahiplerinin bu toplantılara elektronik ortamda katılmalarına ve oy vermelerine imkân tanıyacak elektronik toplantı sistemini kurabileceği gibi bu amaç için oluşturulmuş sistemlerden de hizmet satın alabilir. Yapılacak toplantılarda şirket esas sözleşmesinin bu hükmü uyarınca kurulmuş olan sistem üzerinden veya destek hizmeti alınacak sistem üzerinden hak sahiplerinin ilgili mevzuatta belirtilen haklarını söz konusu Tebliğ hükümlerinde belirtilen çerçevede kullanabilmesi sağlanır.
Ayrıca Yönetim Kurulu itibari değerinin üzerinde pay çıkarmaya ve pay sahiplerinin yeni pay alma haklarını kısmen veya tamamen sınırlandırmaya yetkilidir. Bu fıkrada tanınan yetki çerçevesinde Yönetim Kurulunca alınan kararlar Sermaye Piyasası Kurulunun belirlediği esaslar çerçevesinde ilan edilir.
Sermayeyi temsil eden paylar kaydileştirme esasları çerçevesinde kayden izlenir. MADDE 15- YÖNETİM KURULU TOPLANTILARI
15.1. Yönetim Kurulu Şirket işleri ve muameleleri lüzum gösterdikçe toplanır. Ancak Yönetim Kurulu’nun yılda en az 6 (altı) kez toplanması mecburidir. Yönetim Kurulu Başkanı, Başkan Vekili ve her bir Yönetim Kurulu üyesi diğer bütün Yönetim Kurulu üyelerine en az 10 (on) işgünü öncesinden davette bulunarak Yönetim Kurulunu toplantıya çağırmak ve/veya tartışılmasını istediği konuları söz konusu toplantıların gündemine koymak hakkına sahiptir. Bu şekilde yapılacak toplantı davetleri elektronik posta/faks yoluyla yapılır. Yönetim Kurulu üyeleri bu davet merasiminden yazılı olarak feragat edebilirler.
15.2. Yönetim Kurulu toplantıları, Yönetim Kurulunca aksi kararlaştırılmadığı müddetçe, Şirket merkezinde yapılır.
15.3. Şirketin yönetim kurulu toplantısına katılma hakkına sahip olanlar, bu toplantılara, Türk Ticaret Kanununun 1527 inci maddesi uyarınca elektronik ortamda da katılabilirler. Şirket, Ticaret Şirketlerinde Anonim Şirket Genel Kurulları Dışında Elektronik Ortamda Yapılacak Kurullar Hakkında Tebliğ hükümleri uyarınca, hak sahiplerinin bu toplantılara elektronik ortamda katılmalarına ve oy vermelerine imkân tanıyacak elektronik toplantı sistemini kurabileceği gibi bu amaç için oluşturulmuş sistemlerden de hizmet satın alabilir. Yapılacak toplantılarda şirket esas sözleşmesinin bu hükmü uyarınca kurulmuş olan sistem üzerinden veya destek hizmeti alınacak sistem üzerinden hak sahiplerinin ilgili mevzuatta belirtilen haklarını söz konusu Tebliğ hükümlerinde belirtilen çerçevede kullanabilmesi sağlanır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 75
Kâr Dağıtım Politikası
Şirketimiz kâr dağıtımına ilişkin kararlarını Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası Mevzuatı, Sermaye Piyasası Kurulu Tebliğleri ve Kararları, Vergi Hukuku, diğer ilgili mevzuat ve Şirketimiz esas sözleşmesi ışığında belirlemektedir.
Buna göre, Sermaye Piyasası mevzuatına göre Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarına (UFRS) uygun olarak düzenlenmiş olan periyodik mali tablolara göre hesaplanmış olan “ilgili döneme ait konsolide net kârın” %50’si, ya nakit olarak ya da ilgili meblağın, şirket sermayesine eklenmesiyle bedelsiz hisse senedi olarak, Şirketimiz Genel Kurulu’nca alınacak bir kararla, dağıtılacaktır.
Şirketin, iştiraklerinin ve bağlı ortaklarının uzun vadede gelişmesi için doğabilecek yatırım ya da kaynak ihtiyacı veya ekonomik şartlardaki olağandışı gelişmeler aksini gerektirmedikçe, yukarıda belirtilen kâr dağıtımı politikasının sürdürülebilirliği Şirketimizin temel amaçlarından biridir.
2017 Yılına İlişkin Kâr Dağıtım Önerisi
Şirketimizin 2017 yılına ait yapılacak olan Olağan Genel Kurul Toplantısında ortaklarımızın onayına sunulmak üzere;
1 TL nominal değerinde beher hisse için brüt 1,1186141 TL (%111,86141) olmak üzere toplam brüt 406.371.533 TL nakit temettü ödenmesinin 28 Mart 2018 tarihi itibariyle başlanılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.
TAV Havalimanları Yönetim Kurulu Türk Ticaret Kanunu’nun 199’uncu Maddesi Kapsamında Hazırlanan 2017 Yılı Bağlı Şirket Raporu
1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 199’uncu maddesi uyarınca, TAV Havalimanları Yönetim Kurulu, faaliyet yılının ilk üç ayı içinde, geçmiş faaliyet yılında Şirket’in hâkim ortağı ve hâkim ortağına bağlı şirketlerle ilişkileri hakkında bir rapor düzenlemek ve bu raporun sonuç kısmına faaliyet raporunda yer vermekle yükümlüdür. TAV Havalimanları’nın ilişkili taraflarla yapmış olduğu işlemler hakkında gerekli açıklamalar ilgili finansal rapor dipnotunda yer almaktadır. TAV Havalimanları Yönetim Kurulu tarafından hazırlanan Rapor’da “TAV Havalimanları’nın hâkim ortakları ve hâkim ortaklarının bağlı ortaklıkları ile 2017 yılı içinde yapmış olduğu tüm işlemlerde, işlemin yapıldığı veya önlemin alındığı veya alınmasından kaçınıldığı anda tarafımızca bilinen hal ve şartlara göre, her bir işlemde uygun bir karşı edim sağlandığı ve Şirket’i zarara uğratabilecek alınan veya alınmasından kaçınılan herhangi bir önlem bulunmadığı ve bu çerçevede denkleştirmeyi gerektirecek herhangi bir işlem veya önlemin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.” denilmektedir.
KÂR DAĞITIM BAĞLI ŞİRKET RAPORU
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU76
KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORUNA İLİŞKİN BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU
TAV Havalimanları Holding A.Ş. Yönetim Kurulu’na,
Yönetim Kurulunun Yıllık Faaliyet Raporunun Bağımsız Denetim Standartları Çerçevesinde Denetimine İlişkin Rapor TAV Havalimanları Holding A.Ş.’nin ve bağlı ortaklıklarının (birlikte “Grup” olarak anılacaktır) 31 Aralık 2017 tarihinde sona eren hesap dönemine ilişkin yıllık faaliyet raporunu, denetlemiş bulunuyoruz.
Yönetim Kurulunun Yıllık Faaliyet Raporuna İlişkin SorumluluğuGrup yönetimi, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 514’üncü maddesi ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) II-14.1 No’lu “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” (“Tebliğ”) hükümleri uyarınca yıllık faaliyet raporunun konsolide finansal tablolarla tutarlı olacak ve gerçeği yansıtacak şekilde hazırlanmasından ve bu nitelikteki bir faaliyet raporunun hazırlanmasını sağlamak için gerekli gördüğü iç kontrolden sorumludur.
Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu Sorumluluğumuz, Grup’un faaliyet raporuna yönelik olarak TTK’nın 397’nci maddesi ve Tebliğ çerçevesinde yaptığımız bağımsız denetime dayanarak, bu faaliyet raporunda yer alan finansal bilgilerin Grup’un 17 Şubat 2017 tarihli bağımsız denetçi raporuna konu olan konsolide finansal tablolarıyla tutarlı olup olmadığı ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığı hakkında görüş vermektir.
Yaptığımız bağımsız denetim, Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan bağımsız denetim standartlarına ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartları’nın bir parçası olan Bağımsız Denetim Standartları’na (“BDS”) uygun olarak yürütülmüştür. Bu standartlar, etik hükümlere uygunluk sağlanmasını ve bağımsız denetimin, faaliyet raporunda yer alan finansal bilgilerin konsolide finansal tablolarla tutarlı olup olmadığına ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığına dair makul güvence elde etmek üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir. Bağımsız denetim, tarihi finansal bilgiler hakkında denetim kanıtı elde etmek amacıyla denetim prosedürlerinin uygulanmasını içerir. Bu prosedürlerin seçimi, bağımsız denetçinin mesleki muhakemesine dayanır. Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz.
Görüş Görüşümüze göre yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu içinde yer alan finansal bilgiler, tüm önemli yönleriyle, denetlenen konsolide finansal tablolarla tutarlıdır ve gerçeği yansıtmaktadır.
Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülükler 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 402’nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca; BDS 570 “İşletmenin Sürekliliği” çerçevesinde, Grup’un öngörülebilir gelecekte faaliyetlerini sürdüremeyeceğine ilişkin önemli bir belirsizliğe rastlanılmamıştır.
Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim ŞirketiA member firm of Ernst & Young Global Limited
Seda Akkuş TECER, SMMMSorumlu Denetçi
28 Şubat 2018İstanbul, Türkiye
BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 77
TAV Havalimanları Holding A.Ş. Yönetim Kurulu’na
TAV Havalimanları Holding A.Ş. tarafından kurulan riskin erken saptanması sistemi ve komitesini denetlemiş bulunuyoruz.
Yönetim Kurulunun Sorumluluğu6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK) 378’inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca yönetim kurulu, Şirketin varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşüren sebeplerin erken teşhisi, bunun için gerekli önlem ve çarelerin uygulanması ile riskin yönetilmesi amacıyla uzman bir komite kurmak, sistemi çalıştırmak ve geliştirmekle yükümlüdür.
Bağımsız Denetim Kuruluşunun SorumluluğuSorumluluğumuz, yaptığımız denetime dayanarak, riskin erken saptanması sistemi ve komitesine ilişkin bir sonuca varmaktır. Yaptığımız denetim, TTK’ya, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan “Riskin Erken Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında Denetçi Raporuna İlişkin Esaslara” ve etik kurallara uygun olarak yürütülmüştür. Bu Esaslar tarafımızca; Şirket’in riskin erken saptanması sistemi ve komitesini kurup kurmadığının belirlenmesini, kurulmuşsa sistem ve komitenin TTK’nın 378’inci maddesi çerçevesinde işleyip işlemediğinin değerlendirilmesini gerektirmektedir. Riskin erken saptanması komitesi tarafından risklere karşı gösterilen çarelerin yerindeliği ve riskler karşısında yönetim tarafından yapılan uygulamalar, denetimimizin kapsamında değildir.
Riskin Erken Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında BilgiŞirket, riskin erken saptanması sistemi ve komitesini kurmuş olup, komite 6 üyeden oluşmaktadır. Komite, 1 Ocak —31 Aralık 2017 döneminde Şirketin varlığını, gelişmesini tehlikeye düşüren sebeplerin erken teşhisi, bunun için gerekli önlemler ile çarelerin uygulanması ve riskin yönetilmesi amacına yönelik olarak hazırladığı raporları Yönetim Kurulu’na sunmuştur.
SonuçYürüttüğümüz denetim sonucunda, TAV Havalimanları Holding AŞ’nin riskin erken saptanması sistemi ve komitesinin, tüm önemli yönleriyle, TTK’nın 378’inci maddesi çerçevesinde yeterli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Riskin erken saptanması komiteleri, TTK’nın 378. maddesi uyarınca yönetim kuruluna her iki ayda bir durum değerlendirmesi yaptığı raporunu sunmak ile yükümlü olup, Şirketin riskin erken saptanması komitesi 2017 yılı içerisinde yönetim kuruluna 6 kez rapor sunmuştur.
Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim ŞirketiA member of firm of Ernst&Young Global Limited
Seda Akkuş TecerSorumlu Denetçi
21 Şubat 2018İstanbul, Türkiye
RİSKİN ERKEN SAPTANMASI SİSTEMİ VE KOMİTESİ HAKKINDA DENETÇİ RAPORU
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU78
SERMAYE PİYASASI KURULU’NUN II-14.1. SAYILI SERMAYE PİYASASINDA FİNANSAL RAPORLAMAYA İLİŞKİN ESASLAR TEBLİĞİ’NİN 9. MADDESİ GEREĞİNCE HAZIRLANAN SORUMLULUK BEYANI
FİNANSAL TABLO VE FAALİYET RAPORLARININ KABULÜNE İLİŞKİN YÖNETİM KURULU’NUN KARAR TARİHİ: 21/02/2018KARAR SAYISI: 5
Şirketimizce hazırlanan ve Bağımsız Denetim Şirketi Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş. tarafından sınırlı denetime tabi tutulan 01.01.2017-31.12.2017 dönemine ait, Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) Seri II-14.1 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” (“Tebliğ”) uyarınca Türkiye Muhasebe Standartları/Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TMS/TFRS) ve SPK tarafından belirlenen formatlarla uyumlu olarak hazırlanan dipnotları ile birlikte Konsolide Finansal Durum Tablosu, Kapsamlı Gelir Tablosu, Nakit Akış Tablosu ve Öz Kaynak Değişim Tablosu ile ara dönem Faaliyet Raporu’nun (“Finansal Raporlar”), SPK düzenlemeleri doğrultusunda;
- Tarafımızca incelendiğini,
- Şirketimizdeki görev ve sorumluluk alanımızda sahip olduğumuz bilgiler çerçevesinde, önemli konularda gerçeğe aykırı bir açıklama ya da açıklamanın yapıldığı tarih itibarıyla yanıltıcı olması sonucunu doğurabilecek herhangi bir eksiklik içermediğini,
- Şirketimizdeki görev ve sorumluluk alanımızda sahip olduğumuz bilgiler çerçevesinde, Tebliğ uyarınca hazırlanmış finansal tabloların konsolidasyon kapsamındakilerle birlikte, işletmenin aktifleri, pasifleri, finansal durumu ve kâr ve zararı ile ilgili gerçeği dürüst bir biçimde yansıttığını ve faaliyet raporunun işin gelişimi ve performansını ve konsolidasyon kapsamındakilerle birlikte, işletmenin finansal durumunu ve karşı karşıya olunan önemli risk ve belirsizliklerle birlikte dürüstçe yansıttığını bilgilerinize sunar, yapılan açıklamadan dolayı sorumlu olduğumuzu beyan ederiz.
Denetim Komitesi Başkanı Denetim Komitesi Üyesi Başkan Yardımcısı ve CFO Necmi Rıza BOZANTI Tayfun BAYAZIT Burcu GERİŞ
SORUMLULUK BEYANI
KURUMSAL YÖNETİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 79
TAV Havalimanları Holding A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanlığı’na,
TAV Havalimanları Holding (Şirket) Yönetim Kurulu’nda, mevzuat, esas sözleşme ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim Tebliği’nde belirlenen kriterler kapsamında “bağımsız üye” olarak görev yapmaya aday olduğumu, bu kapsamda;
a) Şirket, şirketin yönetim kontrolü ya da önemli derecede etki sahibi olduğu ortaklıklar ile şirketin yönetim kontrolünü elinde bulunduran veya şirkette önemli derecede etki sahibi olan ortaklar ve bu ortakların yönetim kontrolüne sahip olduğu tüzel kişiler ile kendim, eşim ve ikinci dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarım arasında; son beş yıl içinde önemli görev ve sorumluluklar üstlenecek yönetici pozisyonunda istihdam ilişkisinin bulunmadığını, sermaye veya oy haklarının veya imtiyazlı payların %5’inden fazlasına birlikte veya tek başına sahip olunmadığını ya da önemli nitelikte ticari ilişki kurulmadığını, b) Son beş yıl içerisinde, başta şirketin denetimi (vergi denetimi, kanuni denetim, iç denetim de dâhil), derecelendirilmesi ve danışmanlığı olmak üzere, yapılan anlaşmalar çerçevesinde şirketin önemli ölçüde hizmet veya ürün satın aldığı veya sattığı şirketlerde, hizmet veya ürün satın alındığı veya satıldığı dönemlerde, ortak (%5 ve üzeri), önemli görev ve sorumluluklar üstlenecek yönetici pozisyonunda çalışmadığımı veya yönetim kurulu üyesi olmadığımı, c) Bağımsız yönetim kurulu üyesi olmam sebebiyle üstleneceğim görevleri gereği gibi yerine getirecek mesleki eğitim, bilgi ve tecrübeye sahip olduğumu, ç) Mevzuata uygun olarak, üniversite öğretim üyeliği hariç, üye olarak seçildikten sonra kamu kurum ve kuruluşlarında tam zamanlı çalışmayacağımı, d) Şirket faaliyetlerine olumlu katkılarda bulunabilecek, şirket ile pay sahipleri arasındaki çıkar çatışmalarında tarafsızlığımı koruyabilecek, menfaat sahiplerinin haklarını dikkate alarak özgürce karar verebilecek güçlü etik standartlara, mesleki itibara ve tecrübeye sahip olduğumu, e) Şirket faaliyetlerinin işleyişini takip edebilecek ve üstlendiğim görevlerin gereklerini tam olarak yerine getirebilecek ölçüde şirket işlerine zaman ayırabileceğimi,f) Şirketin yönetim kurulunda son on yıl içerisinde altı yıldan fazla yönetim kurulu üyeliği yapmadığımı, g) Şirketin veya şirketin yönetim kontrolünü elinde bulunduran ortakların yönetim kontrolüne sahip olduğu şirketlerin üçten fazlasında ve toplamda borsada işlem gören şirketlerin beşten fazlasında bağımsız yönetim kurulu üyesi olarak görev almıyor olduğumu, ğ) Yönetim Kurulu üyesi olarak seçilen tüzel kişi adına tescil ve ilan edilmemiş olduğumu,
Beyan ederim.Saygılarımla,
Jérome Paul Jacques Marie CALVET
TAV Havalimanları Holding A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanlığı’na,
TAV Havalimanları Holding (Şirket) Yönetim Kurulu’nda, mevzuat, esas sözleşme ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun Kurumsal Yönetim Tebliği’nde belirlenen kriterler kapsamında “bağımsız üye” olarak görev yapmaya aday olduğumu, bu kapsamda;
a) Şirket, şirketin yönetim kontrolü ya da önemli derecede etki sahibi olduğu ortaklıklar ile şirketin yönetim kontrolünü elinde bulunduran veya şirkette önemli derecede etki sahibi olan ortaklar ve bu ortakların yönetim kontrolüne sahip olduğu tüzel kişiler ile kendim, eşim ve ikinci dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarım arasında; son beş yıl içinde önemli görev ve sorumluluklar üstlenecek yönetici pozisyonunda istihdam ilişkisinin bulunmadığını, sermaye veya oy haklarının veya imtiyazlı payların %5’inden fazlasına birlikte veya tek başına sahip olunmadığını ya da önemli nitelikte ticari ilişki kurulmadığını, b) Son beş yıl içerisinde, başta şirketin denetimi (vergi denetimi, kanuni denetim, iç denetim de dâhil), derecelendirilmesi ve danışmanlığı olmak üzere, yapılan anlaşmalar çerçevesinde şirketin önemli ölçüde hizmet veya ürün satın aldığı veya sattığı şirketlerde, hizmet veya ürün satın alındığı veya satıldığı dönemlerde, ortak (%5 ve üzeri), önemli görev ve sorumluluklar üstlenecek yönetici pozisyonunda çalışmadığımı veya yönetim kurulu üyesi olmadığımı, c) Bağımsız yönetim kurulu üyesi olmam sebebiyle üstleneceğim görevleri gereği gibi yerine getirecek mesleki eğitim, bilgi ve tecrübeye sahip olduğumu, ç) Mevzuata uygun olarak, üniversite öğretim üyeliği hariç, üye olarak seçildikten sonra kamu kurum ve kuruluşlarında tam zamanlı çalışmayacağımı, d) 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu (G.V.K.)’na göre Türkiye’de yerleşik sayıldığımı, e) Şirket faaliyetlerine olumlu katkılarda bulunabilecek, şirket ile pay sahipleri arasındaki çıkar çatışmalarında tarafsızlığımı koruyabilecek, menfaat sahiplerinin haklarını dikkate alarak özgürce karar verebilecek güçlü etik standartlara, mesleki itibara ve tecrübeye sahip olduğumu, f) Şirket faaliyetlerinin işleyişini takip edebilecek ve üstlendiğim görevlerin gereklerini tam olarak yerine getirebilecek ölçüde şirket işlerine zaman ayırabileceğimi,g) Şirketin yönetim kurulunda son on yıl içerisinde altı yıldan fazla yönetim kurulu üyeliği yapmadığımı, ğ) Şirketin veya şirketin yönetim kontrolünü elinde bulunduran ortakların yönetim kontrolüne sahip olduğu şirketlerin üçten fazlasında ve toplamda borsada işlem gören şirketlerin beşten fazlasında bağımsız yönetim kurulu üyesi olarak görev almıyor olduğumu, h) Yönetim Kurulu üyesi olarak seçilen tüzel kişi adına tescil ve ilan edilmemiş olduğumu,
Beyan ederim.Saygılarımla
D. Sevdil YILDIRIM Necmi Rıza BOZANTI Tayfun BAYAZIT
BAĞIMSIZLIK BEYANIBAĞIMSIZLIK BEYANI
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU80
OPERASYONEL VE FİNANSAL VERİLER
AVRO BAZLI FİNANSAL VERİLER
HEDEFLER VE GERÇEKLEŞMELER*
2017 YILI GERÇEKLEŞMELERİ
Özet Konsolidasyon Tablosu
2016 2017İştirak adı Konsolidasyon % Konsolidasyon %TAV İstanbul Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100
TAV Esenboğa Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100
TAV Ege Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100
TAV Gazipaşa Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100
TAV Makedonya Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100
TAV Letonya Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100
TAV Tunus Tam Konsolidasyon 67 Tam Konsolidasyon 67
TAV Gürcistan (Tiflis) Tam Konsolidasyon 76 Tam Konsolidasyon 76
TAV Batum Tam Konsolidasyon 80 Tam Konsolidasyon 80
TIBAH Development Özkaynak Yöntemi 33 Özkaynak Yöntemi 33
TIBAH Operation Özkaynak Yöntemi 51 Özkaynak Yöntemi 51
Havaş Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100
BTA Tam Konsolidasyon 67 Tam Konsolidasyon 100
TAV İşletme Hizmetleri Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100
TAV Technologies Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100
TAV Güvenlik Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100
HAVAS Europe (NHS) Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100
ATÜ Özkaynak Yöntemi 50 Özkaynak Yöntemi 50
TGS Özkaynak Yöntemi 50 Özkaynak Yöntemi 50
BTA Denizyolları (İDO) Özkaynak Yöntemi 50 Özkaynak Yöntemi 50
TAV Akademi Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100
Havaş Saudi Özkaynak Yöntemi 67 Özkaynak Yöntemi 67
MZLZ Özkaynak Yöntemi 15 Özkaynak Yöntemi 15
TAV Milas-Bodrum Tam Konsolidasyon 100 Tam Konsolidasyon 100
Tunus Duty Free* Oransal Konsolidasyon 30 Oransal
Konsolidasyon 30
* TDF ATÜ tarafından %30 kısmi konsolidasyona tabiidir. ATÜ TDF’de %65 oy hakkına sahiptir.
%1-3 arasında artış beklediğimiz konsolide Ciro rakamı, %3 oranında gerçekleşirken, %6-8 oranında artış beklediğimiz FAVKÖK, %12 artış ile beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Sene başında önemli oranda artış beklediğimiz net kâr rakamı da %37 ile yüksek bir oranda gerçekleşti. İstanbul Atatürk dış hat trafiği beklentimiz %4-6 iken gerçekleşme %7 ile beklentilerin üzerinde oldu. Yine İstanbul Atatürk şehir çıkışlı trafiği, sene başındaki %6-8 beklentimizin üzerinde %9 oranında gerçekleşti. TAV toplam trafiği de %10 oranında büyüyerek, sene başındaki %6-8 beklentimizin üzerinde oldu. Yaklaşık 50 milyon avro yatırım tutarı öngörümüz ise 41 milyon avro ile beklentilerimizin altında gerçekleşti.
* TFRS Yorum 12 için düzeltilmiş finansallara göre
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 81
OPERASYONEL VE FİNANSAL PERFORMANS
2018 YILINA İLİŞKİN BEKLENTİLER*
Satış Gelirleri ve Operasyonel Giderlerin Döviz Cinsinden Kırılımı: (Avro, milyon)
(1) Kombine verileri yansıtmakta olup, eliminasyon öncesi TFRS Yorum 12’ye göre düzeltilmiştir. Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımları da içermektedir (16 milyon avro).(2) İmtiyaz kira giderlerini içermekte olup (165 milyon avro), amortisman dahil değildir (141 milyon avro).
Şirketimizin yolcu ve kur varsayımlarına göre 2018 yılına ilişkin beklentileri aşağıda yer almaktadır: - İstanbul Atatürk Havalimanı dış hatlar yolcu büyümesi
%6-%8 arasında,- İstanbul Atatürk Havalimanı şehir çıkışlı dış hatlar
(Origin and Destination) yolcu büyümesi %9-%11 arasında,
- TAV Havalimanları Holding toplam yolcu büyümesi %10-%12 arasında,
- Ciro artışı %2-%4 arasında,- FAVÖK artışı %5-%7 arasında,- Net Kârda çift haneli büyüme,- Yatırım harcamaları yaklaşık 80 milyon avro seviyesinde
öngörülmektedir.
*İstanbul Atatürk Havalimanı operasyonlarının 2018 yılsonuna kadar devam edeceği varsayımıyla hazırlanmıştır. Bütün finansal beklentiler avro bazında olup, TFRS Yorum 12'ye göre düzeltilerek hesaplanmıştır.
Satış Gelirleri(1)
İmtiyaz Kira Gideri
Faaliyet Giderleri(1) (2)
Borç
DİĞER %4 (54)
USD %96 (158)
EUR %4 (7)
TL %0 (4)
EUR %56 (716)
USD %18 (230)
TL %22 (281)
USD %23 (182)
EUR %10 (75)
DİĞER %10 (79)
TL %57 (452)
1.282
EUR %98 (1.092)
USD %1 (22)
165
788
1.119
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU82
HAVALİMANI ŞİRKETLERİ*
TAV İSTANBUL 2016 201717/16
DeğişimYolcu Sayıları (milyon) 60,4 63,7 %5
Uçuş Sayıları (bin) 448,0 449,4 %0
Ciro (milyon avro) 500,9 506,3 %1
FAVÖK (milyon avro) 245,8 249,6 %2
FAVÖK Marjı (%) 49 49 0
Çalışan Sayısı 2.936 2.993 %2
TAV İZMİR 2016 201717/16
DeğişimYolcu Sayıları (milyon) 12,1 12,8 %6
Uçuş Sayıları (bin) 78,8 82,9 %5
Ciro (milyon avro) 66,5 68,5 %3
FAVÖK (milyon avro) 39,5 44,0 %12
FAVÖK Marjı (%) 59 64 5
Çalışan Sayısı 878 928 %6
TAV TUNUS 2016 201717/16
DeğişimYolcu Sayıları (milyon) 1,6 1,7 %6
Uçuş Sayıları (bin) 12,6 12,0 -%5
Ciro (milyon avro) 24,3 23,0 -%5
FAVÖK (milyon avro) -3,7 -2,5 -%32
FAVÖK Marjı (%) a.d. a.d. a.d.
Çalışan Sayısı 672 778 %16
TAV MAKEDONYA 2016 201717/16
DeğişimYolcu Sayıları (milyon) 1,8 2,0 %13
Uçuş Sayıları (bin) 16,9 18,1 %7
Ciro (milyon avro) 26,6 28,0 %5
FAVÖK (milyon avro) 11,6 11,7 %1
FAVÖK Marjı (%) 44 42 -2
Çalışan Sayısı 675 681 %1
TAV BODRUM 2016 201717/16
DeğişimYolcu Sayıları (İç Hat) (milyon) 3,2 3,5 %9
Uçuş Sayıları (İç Hat) (bin) 22,8 23,3 %2
Ciro (milyon avro) 24,4 24,0 -%2
FAVÖK (milyon avro) 13,2 14,1 %7
FAVÖK Marjı (%) 54 59 5
Çalışan Sayısı 75 78 %4
TAV ESENBOĞA 2016 201717/16
DeğişimYolcu Sayıları (milyon) 13,0 15,8 %21
Uçuş Sayıları (bin) 94,2 106,7 %13
Ciro (milyon avro) 67,5 67,4 %0
FAVÖK (milyon avro) 40,6 44,5 %9
FAVÖK Marjı (%) 60 66 6
Çalışan Sayısı 928 941 %1
TAV GAZİPAŞA 2016 201717/16
DeğişimYolcu Sayıları (bin) 0,7 0,8 %15
Uçuş Sayıları (bin) 5,3 5,7 %6
Ciro (milyon avro) 4,5 4,4 -%1
FAVÖK (milyon avro) 0,9 1,1 %25
FAVÖK Marjı (%) 20 25 5
Çalışan Sayısı 57 62 %9
TAV GÜRCİSTAN 2016 201717/16
DeğişimYolcu Sayıları (milyon) 2,6 3,7 %43
Uçuş Sayıları (bin) 27,8 37,9 %36
Ciro (milyon avro) 62,8 85,5 %36
FAVÖK (milyon avro) 47,1 68,1 %45
FAVÖK Marjı (%) 75 80 5
Çalışan Sayısı 781 876 %12
TIBAH 2016 201717/16
DeğişimYolcu Sayıları (milyon) 6,6 7,8 %19
Uçuş Sayıları (bin) 54,5 58,0 %7
Ciro (milyon avro) 59,8 70,2 %17
FAVÖK (milyon avro) 26,8 15,1 -%43
FAVÖK Marjı (%) 45 22 -23
Çalışan Sayısı 464 531 %14
*Ciro ve FAVÖK verileri; TFRS Yorum 12 standardının etkileri ters çevrilerek düzeltilerek hesaplanmış, inşaat gelirleri ve harcamaları hariç olarak bakılmış ve hesaplamalarda Ankara ve İzmir’de işletilen havalimanlarında elde edilen garanti yolcu gelirleri dâhil edilmiştir.
OPERASYONEL VE FİNANSAL VERİLER
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 83
HİZMET ŞİRKETLERİ* RAKAMLARLA TAV
ATÜ 2016 201717/16
Değişim
Ciro (milyon avro) 336,4 342,1 %2
FAVÖK (milyon avro) 27,4 28,7 %5
FAVÖK Marjı (%) 8 8 0
Çalışan Sayısı 2.706 2.627 %-3
BTA 2016 201717/16
Değişim
Ciro (milyon avro) 170,2 158,4 %-7
FAVÖK (milyon avro) 13,5 13,7 %2
FAVÖK Marjı (%) 8 9 1
Çalışan Sayısı 2.904 3.165 %9
HAVAŞ 2016 201717/16
Değişim
Ciro (milyon avro) 131,6 139,5 %6
FAVÖK (milyon avro) 31,8 49,1 %54
FAVÖK Marjı (%) 24 35 11
Çalışan Sayısı 3.853 4.135 %7
DİĞER 2016 201717/16
Değişim
Ciro (milyon avro) 155,0 160,1 %3
FAVÖK (milyon avro) 18,2 25,9 %42
FAVÖK Marjı (%) 12 16 4
Çalışan Sayısı 1.865 2.199 %18 *TFRS Yorum 12‘nin etkileri ters çevrilerek düzeltilerek hesaplanmış, inşaat gelirleri ve harcamaları hariç olarak bakılmış ve hesaplamalara Ankara ve İzmir’de işletilen havalimanlarında elde edilen garanti yolcu gelirleri dâhil edilmiştir.
2016* 2017
Ciro (milyon avro) 1.104 1.143
FAVÖK (milyon avro) 459 519
Yolcu (milyon) 105 115
Dönem Sonu Çalışan Sayısı 15.624 16.836
*Yeniden düzenlenmiştir.
Ciro +%3Türk lirasındaki zayıflama ve BTA Lojistik’in grup dışına hizmeti durdurmasına rağmen, yolcu sayısındaki artış ve yer hizmetlerindeki güçlü toparlanma nedeniyle büyüme gerçekleşti. Cironun %47’si havacılık, %53’ü ise havacılık dışı gelirlerden kaynaklanıyor.
FAVÖK +%13Nakit operasyonel giderlerdeki azalmanın etkisiyle artış gösterdi.
OPERASYONEL VE FİNANSAL VERİLER
TAV HAVALIMANLARI HOLDING A.Ş.VE BAĞLI ORTAKLIKLARI
31 ARALIK 2017 TARIHINDE SONA ERENHESAP DÖNEMINE AIT KONSOLIDE FINANSAL
TABLOLAR VE BAĞIMSIZ DENETIM RAPORU
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU86
BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU
TAV Havalimanları Holding A.Ş. Genel Kurulu’na
A) Konsolide Finansal Tabloların Bağımsız Denetimi
1) Görüş
TAV Havalimanları Holding A.Ş. (“Şirket”) ile bağlı ortaklıklarının (“Topluluk”) 31 Aralık 2017 tarihli konsolide finansal durum tablosu ile aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait; konsolide kâr veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosu, konsolide özkaynak değişim tablosu ve konsolide nakit akış tablosu ile önemli muhasebe politikalarının özeti de dâhil olmak üzere finansal tablo dipnotlarından oluşan konsolide finansal tablolarını denetlemiş bulunuyoruz.
Görüşümüze göre ilişikteki konsolide finansal tablolar, Topluluğun 31 Aralık 2017 tarihi itibarıyla konsolide finansal durumunu ve aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait konsolide finansal performansını ve konsolide nakit akışlarını, Türkiye Muhasebe Standartlarına (TMS’lere) uygun olarak tüm önemli yönleriyle gerçeğe uygun bir biçimde sunmaktadır.
2) Görüşün Dayanağı
Yaptığımız bağımsız denetim, Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan bağımsız denetim standartlarına ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartlarının bir parçası olan Bağımsız Denetim Standartlarına (BDS’lere) uygun olarak yürütülmüştür. Bu Standartlar kapsamındaki sorumluluklarımız, raporumuzun Bağımsız Denetçinin Konsolide Finansal Tabloların Bağımsız Denetimine İlişkin Sorumlulukları bölümünde ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. KGK tarafından yayımlanan Bağımsız Denetçiler için Etik Kurallar (Etik Kurallar) ile konsolide finansal tabloların bağımsız denetimiyle ilgili mevzuatta yer alan etik hükümlere uygun olarak Topluluktan bağımsız olduğumuzu beyan ederiz. Etik Kurallar ve mevzuat kapsamındaki etiğe ilişkin diğer sorumluluklar da tarafımızca yerine getirilmiştir. Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz.
3) Kilit Denetim Konuları
Kilit denetim konuları, mesleki muhakememize göre cari döneme ait konsolide finansal tabloların bağımsız denetiminde en çok önem arz eden konulardır. Kilit denetim konuları, bir bütün olarak konsolide finansal tabloların bağımsız denetimi çerçevesinde ve konsolide finansal tablolara ilişkin görüşümüzün oluşturulmasında ele alınmış olup, bu konular hakkında ayrı bir görüş bildirmiyoruz.
Kilit denetim konusuKilit denetim konusu için uygulanan denetim prosedürleri
TAV Istanbul Terminal Işletmeciliği A.Ş. (“TAV Istanbul”)’nin faaliyetlerinin sona ermesi
Finansal tablolara ilişkin Not 1’de belirtildiği üzere, Mayıs 2013 tarihinde İstanbul’da üçüncü havalimanının inşaatı için bir ihale yapılmıştır. İhaleyi, bir ortak girişim 2017 yılından başlamak üzere 25 yıl için kazanmıştır. Dolayısıyla, yeni havalimanının faaliyetlerine başlamasıyla, TAV İstanbul’un faaliyetleri kira sözleşme süresinin 3 Ocak 2021 olan resmi bitiş tarihinden önce sona erecektir. TAV İstanbul’un faaliyetlerinin sona ereceği kesin tarihteki belirsizlikten dolayı, Grup, konsolide finansal tablolarında taşınan değeri 754.810 TL olan maddi ve maddi olmayan duran varlıklarının ve peşin ödenen imtiyaz, kira ve geliştirme giderlerinin faydalı ömürlerini değiştirmemiştir (veya bir karşılık ayırmamıştır). Diğer taraftan, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü (“DHMİ”) 22 Ocak 2013 tarihinde gönderdiği bir yazı ile TAV İstanbul'un kira sözleşmesinin erken iptali halinde şirketin uğrayacağı tüm kar kayıplarının DHMİ tarafından tazmin edileceğini teyit etmiştir. Grup, bu yazıya istinaden, erken kapanış nedeni ile, ilgili varlıkların kullanım yolu ile olmasa da, DHMİ tarafından ödenecek tazminat ile karşılanacağı beklemektedir. Bu maddi ve maddi olmayan duran varlıkların, peşin ödenen imtiyaz kira ve geliştirme giderlerinin taşınan değerlerini belirlemede önemli bir husustur.
Denetimimiz esnasında, DHMİ tarafından gönderilen ve TAV İstanbul’un zararlarının tazmin edileceğini belirten yazıyı temin ettik ve inceledik. Ayrıca, TAV İstanbul’un ilgili varlıklarının geri kazanılabilirliğini inceledik.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 87
Kilit denetim konusu Kilit denetim konusu için uygulanan denetim prosedürleri
TAV Tunus’taki Imtiyaz Sözleşmelerinden Doğan Haklar’ın geri kazanılabilirliği Finansal tablolara ilişkin Not 7’de belirtildiği üzere, Tunus’taki terör saldırılarından dolayı TAV Tunus’un faaliyetleri önemli bir şekilde azalmıştır. Grup 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle konsolide finansal tablolarında duran varlıklarının %19’una denk gelen 1.854.047 TL tutarında İmtiyaz Sözleşmelerinden Doğan Haklar taşımaktadır. Grup Yönetimi’nin, TAV Tunus’taki İmtiyaz Sözleşmelerinden Doğan Haklar’ın geri kazanılabilir tutarına ilişkin değerlendirmeleri, Dipnot 2.4’te belirtildiği gibi, önemli tahmin ve varsayımların kullanılmasını gerektirmektedir. Bu varsayımlardaki değişiklikler değer düşüklüğüne yol açacak şekilde geri kazanılabilir değeri etkileyebilir.
Şirketimizdeki uzmanlar ile ve TAV Tunus’un denetimini yürüten denetim ekibinin de çalışmalarını da inceleyerek, yönetimin hazırladığı değerleme çalışmalarında kullanılan yöntem ve varsayımları inceledik. Yönetim tarafından onaylanmış iş planlarını sorguladık. Kullanılan iskonto oranlarının makul olup olmadığını ve değerleme çalışmalarının matematiksel olarak doğruluğunu test ettik. Ayrıca, finansal tablolara ilişkin dipnotlarda yer alan bilgilerin doğruluğunu inceledik.
TAV Tunus’taki kredi yükümlülükleri TAV Tunisie SA (“TAV Tunus”)’un kredileri de çeşitli kredi yükümlülüklerine konu olduğundan kilit denetim konusu olarak belirlenmiştir. Finansal tablolara ilişkin Not 7’de belirtildiği üzere, 2016 ve 2017 yıllarında, TAV Tunus, terör saldırıları sebebi ile faaliyetlerindeki önemli düşüşün etkisiyle finansal yükümlülüklerini ihlal etmiştir. Bu ihlal sebebi ile konsolide finansal tablolarda,TAV Tunus’un uzun vadeli kredi yükümlülükleri, kısa vadeli yükümlülüklere sınıflanmıştır.
Denetimimiz esnasında, TAV Tunus’un denetimini yürüten denetim ekibinin denetlediği finansal yükümlülük hesaplamalarını ve muhasebeleştirmenin TMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu standardına uygunluğunu teyit ettik.
4) Yönetimin ve Üst Yönetimden Sorumlu Olanların Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Sorumlulukları
Topluluk yönetimi; konsolide finansal tabloların TMS’lere uygun olarak hazırlanmasından, gerçeğe uygun bir biçimde sunumundan ve hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlık içermeyecek şekilde hazırlanması için gerekli gördüğü iç kontrolden sorumludur.
Konsolide finansal tabloları hazırlarken yönetim; Topluluğun sürekliliğini devam ettirme kabiliyetinin değerlendirilmesinden, gerektiğinde süreklilikle ilgili hususları açıklamaktan ve Topluluğu tasfiye etme ya da ticari faaliyeti sona erdirme niyeti ya da mecburiyeti bulunmadığı sürece işletmenin sürekliliği esasını kullanmaktan sorumludur.
Üst yönetimden sorumlu olanlar, Topluluğun finansal raporlama sürecinin gözetiminden sorumludur.
5) Bağımsız Denetçinin Konsolide Finansal Tabloların Bağımsız Denetimine İlişkin Sorumlulukları
Bir bağımsız denetimde, biz bağımsız denetçilerin sorumlulukları şunlardır:
Amacımız, bir bütün olarak konsolide finansal tabloların hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlık içerip içermediğine ilişkin makul güvence elde etmek ve görüşümüzü içeren bir bağımsız denetçi raporu düzenlemektir. BDS’lere uygun olarak yürütülen bir bağımsız denetim sonucunda verilen makul güvence; yüksek bir güvence seviyesidir ancak, var olan önemli bir yanlışlığın her zaman tespit edileceğini garanti etmez. Yanlışlıklar hata veya hile kaynaklı olabilir. Yanlışlıkların, tek başına veya toplu olarak, finansal tablo kullanıcılarının bu konsolide tablolara istinaden alacakları ekonomik kararları etkilemesi makul ölçüde bekleniyorsa bu yanlışlıklar önemli olarak kabul edilir.
BDS’lere uygun olarak yürütülen bağımsız denetimin gereği olarak, bağımsız denetim boyunca mesleki muhakememizi kullanmakta ve mesleki şüpheciliğimizi sürdürmekteyiz. Tarafımızca ayrıca:
- Konsolide finansal tablolardaki hata veya hile kaynaklı “önemli yanlışlık” riskleri belirlenmekte ve değerlendirilmekte; bu risklere karşılık veren denetim prosedürleri tasarlanmakta ve uygulanmakta ve görüşümüze dayanak teşkil edecek yeterli ve uygun denetim kanıtı elde edilmektedir. (Hile; muvazaa, sahtekârlık, kasıtlı ihmal, gerçeğe aykırı beyan veya iç kontrol ihlali fiillerini içerebildiğinden, hile kaynaklı önemli bir yanlışlığı tespit edememe riski, hata kaynaklı önemli bir yanlışlığı tespit edememe riskinden yüksektir.)
- Topluluğun iç kontrolünün etkinliğine ilişkin bir görüş bildirmek amacıyla değil ama duruma uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla denetimle ilgili iç kontrol değerlendirilmektedir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU88
- Yönetim tarafından kullanılan muhasebe politikalarının uygunluğu ile yapılan muhasebe tahminlerinin ve ilgili açıklamaların makul olup olmadığı değerlendirilmektedir.
- Elde edilen denetim kanıtlarına dayanarak, Topluluğun sürekliliğini devam ettirme kabiliyetine ilişkin ciddi şüphe oluşturabilecek olay veya şartlarla ilgili önemli bir belirsizliğin mevcut olup olmadığı hakkında ve yönetimin işletmenin sürekliliği esasını kullanmasının uygunluğu hakkında sonuca varılmaktadır. Önemli bir belirsizliğin mevcut olduğu sonucuna varmamız hâlinde, raporumuzda, konsolide finansal tablolardaki ilgili açıklamalara dikkat çekmemiz ya da bu açıklamaların yetersiz olması durumunda olumlu görüş dışında bir görüş vermemiz gerekmektedir. Vardığımız sonuçlar, bağımsız denetçi raporu tarihine kadar elde edilen denetim kanıtlarına dayanmaktadır. Bununla birlikte, gelecekteki olay veya şartlar Topluluğun sürekliliğini sona erdirebilir.
- Konsolide finansal tablolar hakkında görüş vermek amacıyla, topluluk içerisindeki işletmelere veya faaliyet bölümlerine ilişkin finansal bilgiler hakkında yeterli ve uygun denetim kanıtı elde edilmektedir. Topluluk denetiminin yönlendirilmesinden, gözetiminden ve yürütülmesinden sorumluyuz. Verdiğimiz denetim görüşünden de tek başımıza sorumluyuz.
Diğer hususların yanı sıra, denetim sırasında tespit ettiğimiz önemli iç kontrol eksiklikleri dâhil olmak üzere, bağımsız denetimin planlanan kapsamı ve zamanlaması ile önemli denetim bulgularını üst yönetimden sorumlu olanlara bildirmekteyiz.
Bağımsızlığa ilişkin etik hükümlere uygunluk sağladığımızı üst yönetimden sorumlu olanlara bildirmiş bulunmaktayız. Ayrıca bağımsızlık üzerinde etkisi olduğu düşünülebilecek tüm ilişkiler ve diğer hususlar ile varsa, ilgili önlemleri üst yönetimden sorumlu olanlara iletmiş bulunmaktayız.
Üst yönetimden sorumlu olanlara bildirilen konular arasından, cari döneme ait konsolide finansal tabloların bağımsız denetiminde en çok önem arz eden konuları yani kilit denetim konularını belirlemekteyiz. Mevzuatın konunun kamuya açıklanmasına izin vermediği durumlarda veya konuyu kamuya açıklamanın doğuracağı olumsuz sonuçların, kamuya açıklamanın doğuracağı kamu yararını aşacağının makul şekilde beklendiği oldukça istisnai durumlarda, ilgili hususun bağımsız denetçi raporumuzda bildirilmemesine karar verebiliriz.
B) Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülükler
1) 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 398’inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca düzenlenen Riskin Erken Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında Denetçi Raporu 21 Şubat 2018 tarihinde Şirket’in Yönetim Kurulu’na sunulmuştur.
2) TTK’nın 402’nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca Şirketin 1 Ocak – 31 Aralık 2017 hesap döneminde defter tutma düzeninin, finansal tabloların, kanun ile Şirket esas sözleşmesinin finansal raporlamaya ilişkin hükümlerine uygun olmadığına dair önemli bir hususa rastlanmamıştır.
3) TTK’nın 402’nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca Yönetim Kurulu tarafımıza denetim kapsamında istenen açıklamaları yapmış ve talep edilen belgeleri vermiştir.
Bu bağımsız denetimi yürütüp sonuçlandıran sorumlu denetçi Seda Akkuş Tecer’dir.
Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi A member firm of Ernst & Young Global Limited
Seda Akkuş Tecer, SMMMSorumlu Denetçi
21 Şubat 2018İstanbul, Türkiye
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 89
İÇİNDEKİLER SAYFAKONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU 90-91KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR VE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOSU 92-93KONSOLİDE ÖZKAYNAK DEĞİŞİM TABLOSU 94KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOSU 95-96KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR 97-221
NOT 1 ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU 97-106NOT 2 FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR 106-134NOT 3 DİĞER İŞLETMELERDEKİ PAYLAR 135-142NOT 4 BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA 143-148NOT 5 NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 148NOT 6 FINANSAL YATIRIMLAR 149NOT 7 FİNANSAL BORÇLANMALAR 150-161NOT 8 İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI 162-165NOT 9 TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR 166NOT 10 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR KAPSAMINDA BORÇLAR 167NOT 11 DİĞER ALACAK VE BORÇLAR 167-168NOT 12 STOKLAR 168NOT 13 PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER 169-170NOT 14 MADDİ DURAN VARLIKLAR 171-172NOT 15 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 173-178NOT 16 KİRALAMA İŞLEMLERİ 178NOT 17 İMTİYAZLI HİZMET ANLAŞMALARI 179NOT 18 VARLIKLARDA DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ 179NOT 19 DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI 179NOT 20 BORÇLANMA MALİYETLERİ 180NOT 21 KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE BORÇLAR 180NOT 22 TAAHHÜTLER 181-187NOT 23 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR 187-188NOT 24 NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER 189NOT 25 DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 189-190NOT 26 SERMAYE, YEDEKLER VE DİĞER ÖZKAYNAK KALEMLERİ 190-192NOT 27 HASILAT 193NOT 28 SATIŞLARIN MALİYETİ 194NOT 29 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ, PAZARLAMA GİDERLERİ, ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ 194-195NOT 30 ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİRLER VE GİDERLER 195NOT 31 YATIRIM FAALİYETLERİNDEN GELİRLER VE GİDERLER 196NOT 32 ÇEŞİT ESASINA GÖRE SINIFLANDIRILMIŞ GİDERLER 196NOT 33 FİNANSMAN GELİRLERİ VE GİDERLERİ 196NOT 34 DİĞER KAPSAMLI GELİR UNSURLARININ ANALİZİ 196NOT 35 GELİR VERGİLERİ 197-204NOT 36 PAY BAŞINA KAZANÇ 205NOT 37 KUR DEĞİŞİMİNİN ETKİLERİ 205NOT 38 TÜREV ARAÇLAR 205NOT 39 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ 206-216NOT 40 FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDEKİ AÇIKLAMALAR) 217-220NOT 41 RAPORLAMA DÖNEMİNDEN SONRAKİ OLAYLAR 220NOT 42 FİNANSAL TABLOLARIN ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ETKİLEYEN YA DA FİNANSAL TABLOLARIN AÇIK, YORUMLANABİLİR VE ANLAŞILABİLİR OLMASI AÇISINDAN AÇIKLANMASI GEREKEN DİĞER HUSUSLAR 221NOT 43 NAKİT AKIŞ TABLOSUNA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR 221NOT 44 ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSUNA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR 221
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU90
TAV HAVALIMANLARI HOLDING A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Bağımsız Denetimden GeçmişVARLIKLAR Dipnot Referansları 31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Dönen Varlıklar 3.733.491 2.941.922Nakit ve Nakit Benzerleri 5 1.554.308 1.175.435Finansal Yatırımlar
- Kullanımı Kısıtlı Banka Bakiyeleri 6 850.469 607.784Ticari Alacaklar
- İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklar 8 73.635 56.788- İlişkili Olmayan Taraflardan Ticari Alacaklar 9 585.035 482.811
Diğer Alacaklar- İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklar 8 27.234 18.903- İlişkili Olmayan Taraflardan Diğer Alacaklar 11 39.774 13.848
Stoklar 12 44.653 32.583Peşin Ödenmiş Giderler 13 352.165 360.314Diğer Dönen Varlıklar 25 206.218 193.456
Duran Varlıklar 9.823.248 8.563.548Ticari Alacaklar
- İlişkili Olmayan Taraflardan Ticari Alacaklar 9 356.559 334.749Diğer Alacaklar
- İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklar 8 8.033 6.498Türev Araçlar 38 119 -Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımlar 3 398.414 350.108Maddi Duran Varlıklar 14 868.621 854.456Maddi Olmayan Duran VarlıklarPeşin Ödenmiş Giderler 13 61.112 38.230Ertelenmiş Vergi Varlığı 35 156.060 137.233Diğer Duran Varlıklar 25 2.271 1.689
TOPLAM VARLIKLAR 13.556.739 11.505.470
Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 91
TAV HAVALIMANLARI HOLDING A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİ İTİBARİYLE KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Bağımsız Denetimden GeçmişKAYNAKLAR Dipnot Referansları 31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Kısa Vadeli Yükümlülükler 4.120.045 3.339.448Kısa Vadeli Borçlanmalar 7 1.623.549 1.527.428Uzun Vadeli Borçlanmaların Kısa Vadeli Kısımları 7 939.671 578.992Ticari Borçlar
- İlişkili Taraflara Ticari Borçlar 8 1.236 9.078- İlişkili Olmayan Taraflara Ticari Borçlar 9 198.457 200.745
Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlar 10 45.309 40.534Diğer Borçlar
- İlişkili Taraflara Diğer Borçlar 8 1.884 1.607- İlişkili Olmayan Taraflara Diğer Borçlar 11 1.026.198 765.556
Türev Araçlar 38 10.397 -Ertelenmiş Gelirler 13 80.084 50.529Dönem Karı Vergi Yükümlülüğü 35 89.258 85.869Kısa Vadeli Karşılıklar
- Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Kısa Vadeli Karşılıklar 21 27.555 25.191Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler 25 76.447 53.919
Uzun Vadeli Yükümlülükler 5.421.134 5.171.798Uzun Vadeli Borçlanmalar 7 2.488.349 2.501.377Diğer Borçlar
- İlişkili Olmayan Taraflara Diğer Borçlar 11 2.499.788 2.218.896Türev Araçlar 38 163.426 182.484Ertelenmiş Gelirler 13 94.680 134.226Uzun Vadeli Karşılıklar
- Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Uzun Vadeli Karşılıklar 23 104.941 79.256Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü 35 69.950 55.559
ÖZKAYNAKLAR 4.015.560 2.994.224Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar 4.034.498 2.997.978Ödenmiş Sermaye 26 363.281 363.281Ortak Kontrole Tabi Teşebbüs veya İşletmeleri İçeren Birleşmelerin Etkisi 76.811 76.811Paylara İlişkin Primler 90.466 176.965Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler veya Giderler
- Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kayıpları 26 (62.604) (45.558)- Yabancı Para Çevrim Farkları 26 1.779.418 1.066.518
Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler veya Giderler
- Yabancı Para Çevrim Farkları 26 (170.657) (102.158)- Riskten Korunma Kayıpları 26 (71.337) (102.504)- Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Diğer Kapsamlı Gelirlerinden Kar veya Zararda Sınıflandırılacak Paylar (164) 4.458
Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler 26 338.220 335.279Geçmiş Yıllar Karları 972.830 800.545
Net Dönem Karı 718.234 424.341Kontrol Gücü Olmayan Paylar 3-26 (18.938) (3.754)
TOPLAM KAYNAKLAR 13.556.739 11.505.470
Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU92
Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır.
Bağımsız Denetimden GeçmişDipnot Referansları 2017 2016
KAR VEYA ZARAR KISMIHasılat 4-27 4.686.016 3.721.986Satışların Maliyeti (-) 24-28 (2.626.358) (2.065.431)
BRÜT KAR 2.059.658 1.656.555
Genel Yönetim Giderleri (-) 24-29 (650.187) (590.745)Pazarlama Giderleri (-) 24 (11.585) (11.104)Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler 30 298.176 213.974Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler (-) 30 (136.169) (96.420)
ESAS FAALIYET KARI 1.559.893 1.172.260
Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler 31 51.213 30.064 Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Karlarından Paylar 3 67.393 56.986
FINANSMAN GELIRI ÖNCESI FAALIYET KARI 1.678.499 1.259.310
Finansman Giderleri (-) 33 (669.210) (557.259)
VERGI ÖNCESI KAR 1.009.289 702.051
Vergi Gideri (246.616) (302.672)Dönem Vergi Gideri 35 (241.541) (197.339)Ertelenmiş Vergi Gideri 35 (5.075) (105.333)
DÖNEM KARI 762.673 399.379
Dönem Karının DağılımıKontrol Gücü Olmayan Paylar 3 44.439 (24.962)Ana Ortaklık Payları 718.234 424.341Net Dönem Karı 762.673 399.379
Adi ve Seyreltilmiş Pay Başına Kazanç (tam TL) 36 1,98 1,17
TAV HAVALIMANLARI HOLDING A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR VE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOSU(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 93
Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır.
Bağımsız Denetimden GeçmişDipnot Referansları 2017 2016
DIĞER KAPSAMLI GELIR KISMI:
Kar veya Zararda Yeniden SınıflandırılmayacaklarTanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kayıpları (16.722) (17.532)
Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Diğer Kapsamlı Gelirinden Kar veya Zararda Sınıflandırılmayacak Paylar
Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm (Kayıpları) / Kazançları (4.585) (4.102)Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Diğer Kapsamlı Gelirinden Kar/Zararda Sınıflandırılmayacak Diğer Paylar 49.203 30.376
Yabancı Para Çevrim Farkları 624.644 386.813Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Diğer Kapsamlı Gelire İlişkin Vergiler
Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kayıpları, Vergi Etkisi 3.344 3.506Özkaynak Yöntemine Göre Muhasebeleştirilen İştirak ve İş Ortaklıklarının Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Diğer Kapsamlı Gelirlerinden Paylar, Vergi Etkisi 917 820
656.801 399.881Kar veya Zarar Olarak Yeniden SınıflandırılacaklarYabancı Para Çevrim Farkları (73.928) (27.951)Nakit Akış Riskinden Korunmaya İlişkin Diğer Kapsamlı Gider
Nakit Akış Riskinden Korunma (Kayıpları) / Kazançları 47.707 28.578Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Diğer Kapsamlı Gelirinden Kar veya Zararda Sınıflandırılacak Paylar
Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Nakit Akış Riskinden Korunma Kazançları (4.947) 1.820Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Yabancı Para Çevrim Farkları (20.382) (19.237)
Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Diğer Kapsamlı Gelire İlişkin Vergiler
Nakit Akış Riskinden Korunmaya İlişkin Diğer Kapsamlı Gelir, Vergi Etkisi (10.714) 147Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Diğer Kapsamlı Gelirinden Kar veya Zararda Sınıflandırılacak Paylar, Vergi Etkisi 330 (120)
(61.934) (16.763)DIĞER KAPSAMLI GELIR 594.867 383.118
TOPLAM KAPSAMLI GELIR 1.357.540 782.497Toplam Kapsamlı Gelirin DağılımıKontrol Gücü Olmayan Paylar 24.459 (22.542)Ana Ortaklık Payları 1.333.081 805.039Toplam Kapsamlı Gelir 1.357.540 782.497
TAV HAVALIMANLARI HOLDING A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE KAR VEYA ZARAR VE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOSU(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU94
Ekte
ki d
ipno
tlar b
u ko
nsol
ide
finan
sal t
ablo
ların
tam
amla
yıcı
bir p
arça
sıdır.
Kar v
eya
Zara
rda
Yeni
den
Sını
fland
ırılm
ayac
ak
Birik
miş
Diğ
er K
apsa
mlı
Gelir
ler v
e Gi
derle
r
Kar v
eya
Zara
rda
Yeni
den
Sını
fland
ırıla
cak
Birik
miş
Diğ
er K
apsa
mlı
Gelir
ler v
e Gi
derle
rYe
nide
n De
ğerle
me
Ölçü
m K
azan
ç /
(Kay
ıpla
rı)
Yaba
ncı
Para
Çe
vrim
Fa
rkla
rı
Yaba
ncı
Para
Çe
vrim
Fa
rkla
rı
Risk
ten
Koru
nma
Kaza
nç /
(K
ayıp
ları)
Özka
ynak
Yön
tem
iyle
De
ğerle
nen
Yatır
ımla
rın D
iğer
Ka
psam
lı Ge
lirin
den
Kar /
(Z
arar
da) S
ınıfl
andı
rılac
ak P
ayla
rBi
rikm
iş
Karla
r
Öden
miş
Se
rmay
e
Pay
Ihra
ç Pr
imle
ri /
(Isko
ntol
arı)
Orta
k Ko
ntro
le Ta
bi
Teşe
bbüs
veya
Iş
letm
eler
i Iç
eren
Bi
rleşm
eler
in
Etki
si
Tanı
mla
nmış
Fa
yda
Plan
ları
Yeni
den
Ölçü
m
Kaza
nçla
rı /
(Kay
ıpla
rı)
Nak
it Ak
ış
Risk
inde
n Ko
runm
a Ka
zanç
ları
/ (K
ayıp
ları)
Kard
an
Ayrıl
an
Kısı
tlanm
ış
Yede
kler
Geçm
iş
Yılla
r Ka
rları
Net
Dö
nem
Ka
rı
Ana
Orta
klığ
a Ai
t Öz
kayn
akla
r
Kont
rol
Gücü
Ol
may
an
Payl
arÖz
kayn
akla
r
1 Oc
ak 2
016
tarih
i itib
ariy
le36
3.28
122
6.45
576
.811
(28.
924)
702.
997
(60.
978)
(122
.127
)2.
758
271.
161
501.
807
632.
912
2.56
6.15
318
.647
2.58
4.80
0
Tran
sfer
ler
--
--
(77.
504)
- -
-64
.118
646.
298
(632
.912
)-
--
Topl
am K
apsa
mlı G
elir
/ (Gi
der)
-(2
3.83
6)-
(16.
634)
441.
025
(41.
180)
19.6
231.
700
--
424.
341
805.
039
(22.
542)
782.
497
Döne
m K
arı
--
--
--
--
--
424.
341
424.
341
(24.
962)
399.
379
Diğe
r Kap
sam
lı Gel
ir /
(Gid
er)
-(2
3.83
6)-
(16.
634)
441.
025
(41.
180)
19.6
231.
700
--
-38
0.69
82.
420
383.
118
Kar P
ayla
rı -
--
--
--
--
(347
.560
)-
(347
.560
)(2
4.83
7)(3
72.3
97)
Diğe
r Değ
işikl
ikle
r Ned
eni il
e Ar
tış /
(Aza
lış)
-(2
5.65
4)-
- -
--
--
--
(25.
654)
24.9
78(6
76)
31 A
ralık
201
6 ta
rihi i
tibar
iyle
36
3.28
117
6.96
576
.811
(45.
558)
1.06
6.51
8(1
02.1
58)
(102
.504
)4.
458
335.
279
800.
545
424.
341
2.99
7.97
8(3
.754
)2.
994.
224
1 Oc
ak 2
017
tarih
i itib
ariy
le36
3.28
117
6.96
576
.811
(45.
558)
1.06
6.51
8(1
02.1
58)
(102
.504
)4.
458
335.
279
800.
545
424.
341
2.99
7.97
8(3
.754
)2.
994.
224
Tran
sfer
ler
--
--
1.16
3-
--
2.94
142
0.23
7(4
24.3
41)
--
-To
plam
Kap
sam
lı Gel
ir / (
Gide
r)-
(37.
890)
-(1
7.04
6)71
1.73
7(6
8.49
9)31
.167
(4.6
22)
--
718.
234
1.33
3.08
124
.459
1.35
7.54
0Dö
nem
Kar
ı-
--
--
--
--
-71
8.23
471
8.23
444
.439
762.
673
Diğe
r Kap
sam
lı Gel
ir /
(Gid
er)
-(3
7.89
0)-
(17.
046)
711.
737
(68.
499)
31.1
67(4
.622
)-
--
614.
847
(19.
980)
594.
867
Kar P
ayla
rı (N
ot 3
ve
26)
--
--
--
--
-(2
47.9
52)
-(2
47.9
52)
(43.
238)
(291
.190
)Ba
ğlı O
rtak
lıkla
rda
Kont
rol K
aybı
ile S
onuç
lanm
ayan
Pa
y Or
anı D
eğişi
klik
lerin
e Ba
ğlı A
rtış
(Not
2 v
e 3)
-(3
3.44
1)-
--
--
--
--
(33.
441)
(44.
343)
Diğe
r Değ
işikl
ikle
r Ned
eni il
e Ar
tış /
(Aza
lış) (
Not 3
)-
(15.
168)
--
--
--
--
-(1
5.16
8)14
.497
(671
)
31 A
ralık
201
7 ta
rihi i
tibar
iyle
363.
281
90.4
6676
.811
(62.
604)
1.77
9.41
8(1
70.6
57)
(71.
337)
(164
)33
8.22
097
2.83
071
8.23
44.
034.
498
(18.
938)
4.01
5.56
0
TAV
HAV
ALIM
ANLA
RI H
OLDI
NG
A.Ş.
VE
BAĞL
I ORT
AKLI
KLAR
I31
ARA
LIK
2017
TAR
İHİN
DE S
ONA
EREN
HES
AP D
ÖNEM
İNE
AİT
KO
NSOL
İDE
ÖZKA
YNAK
DEĞ
İŞİM
TAB
LOSU
(Tut
arla
r aks
i bel
irtilm
edikç
e bi
n Tü
rk L
irası
(“TL”
) ola
rak b
elirt
ilmiş
tir. T
L dı
şınd
aki p
ara
birim
leri,
aks
i bel
irtilm
edikç
e bi
n ol
arak
bel
irtilm
iştir
.)
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 95
TAV HAVALIMANLARI HOLDING A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT NAKİT AKIŞ TABLOSU(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır.
Bağımsız Denetimden GeçmişDipnot
Referansları1 Ocak –
31 Aralık 20171 Ocak –
31 Aralık 2016IŞLETME FAALIYETLERINDEN NAKIT AKIŞLARI 1.146.460 2.123.525Dönem karı 762.673 399.379Dönem karı mutabakatı ile ilgili düzeltmeler 1.682.974 1.673.172
- Amortisman, itfa payı ve değer düşüklüğü gideri ile ilgili düzeltmeler 14-15 580.847 351.465 - Değer düşüklüğü iptali ile ilgili düzeltmeler (226) (126) - Karşılıklar ile ilgili düzeltmeler
Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar ile ilgili düzeltmeler 21-23 15.834 12.830Diğer karşılıklar ile ilgili düzeltmeler 691.804 513.067
- Faiz gelirleri ve giderleri ile ilgili düzeltmelerFaiz gelirleri ile ilgili düzeltmeler (96.305) (69.447)Faiz giderleri ile ilgili düzeltmeler 387.702 411.118
- Gerçekleşmemiş yabancı para çevrim farkları ile ilgili düzeltmeler (75.905) 208.579- Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların dağıtılmamış karları ile ilgili düzeltmeler 3 (67.393) (56.986)- Vergi gideri ile ilgili düzeltmeler 35 246.616 302.672
Işletme sermayesinde gerçekleşen değişimler (407.221) 731.098- Ticari alacaklardaki azalış ile ilgili düzeltmeler
İlişkili taraflardan ticari alacaklardaki (artış) / azalış (8.081) 48.416İlişkili olmayan taraflardan ticari alacaklardaki azalış / (artış) 98.646 (35.852)
- Faaliyetlerle ilgili diğer alacaklardaki (artış) / azalış ile ilgili düzeltmeler (131.578) 797.295- Stoklardaki (artış) / azalış ile ilgili düzeltmeler (4.626) 7.760 - Ticari borçlardaki artış ile ilgili düzeltmeler
İlişkili taraflara ticari borçlardaki azalış (9.010) (8.636)İlişkili olmayan taraflara ticari borçlardaki (azalış) / artış (40.001) 20.139
- İşletme sermayesinde gerçekleşen diğer azalış ile ilgili düzeltmeler (312.571) (98.024) Faaliyetlerden elde edilen nakit akışları 2.038.426 2.803.649
- Alınan temettüler 71.381 78.693- Ödenen faiz (143.300) (142.198)- Kira ödemeleri 13 (552.097) (434.744)- Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar kapsamında yapılan ödemeler 23 (17.994) (14.161)- Vergi ödemeleri 35 (255.449) (169.905)- Gerçekleşmemiş yabancı para çevrim farkları ile ilgili düzeltmeler 5.493 2.191
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU96
Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır.
Bağımsız Denetimden GeçmişDipnot
Referansları1 Ocak –
31 Aralık 20171 Ocak –
31 Aralık 2016YATIRIM FAALIYETLERINDEN KAYNAKLANAN NAKIT AKIŞLARI (133.996) (301.626)
- İştiraklar ve/veya iş ortaklıkları pay alımı veya sermaye artırımı sebebiyle oluşan nakit çıkışları (44.343) - - Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların satışından kaynaklanan nakit girişleri 15.213 33.957- Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların alımından kaynaklanan nakit çıkışları
Maddi duran varlıkların alımından kaynaklanan nakit çıkışları 14 (95.631) (249.474)Maddi olmayan duran varlık alımından kaynaklanan nakit çıkışları 15 (69.975) (109.648)
- Alınan faizler 55.320 23.539- Gerçekleşmemiş yabancı para çevrim farkları ile ilgili düzeltmeler 5.420 -
FINANSMAN FAALIYETLERINDEN NAKIT AKIŞLARI (893.671) (1.211.892)- Kıdem tazminatı faiz maliyeti 23 9.883 6.711- Borçlanmadan kaynaklanan nakit girişleri 227.693 948.990- Borç ödemelerine ilişkin nakit çıkışları (747.711) (1.717.911)- Finansal kiralama sözleşmelerinden kaynaklanan borç ödemelerine ilişkin nakit çıkışları (18.071) (8.280)- Türev araçlardan nakit çıkışları (49.454) (100.075)- Türev araçlardan nakit girişleri - 44.919- Ödenen temettüler (291.190) (372.397)
- Gerçekleşmemiş yabancı para çevrim farkları ile ilgili düzeltmeler (24.821) (13.849)
YABANCI PARA ÇEVRIM FARKLARININ ETKISINDEN ÖNCE NAKIT VE NAKIT BENZERLERINDEKI NET ARTIŞ 118.793 610.007Yabancı para çevrim farklarının nakit ve nakit benzerleri üzerindeki etkisi 265.580 (112.670)NAKIT VE NAKIT BENZERLERINDEKI NET ARTIŞ 384.373 497.337DÖNEM BAŞI NAKIT VE NAKIT BENZERLERI 5 1.169.935 672.598DÖNEM SONU NAKIT VE NAKIT BENZERLERI 5 1.554.308 1.169.935
TAV HAVALIMANLARI HOLDING A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT NAKİT AKIŞ TABLOSU(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 97
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
1. ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU
TAV Havalimanları Holding A.Ş. (“TAV”, “TAV Holding” veya “Şirket”) Tepe Akfen Vie Yatırım Yapım ve İşletme A.Ş. ismi altında 1997 yılında Türkiye’de kurulmuştur. Şirket’in kuruluş amacı İstanbul Atatürk Havalimanını (Uluslararası Terminal Binası) yeniden inşa etmek ve işletmektir. Şirket’in daha önce TAV Havalimanları İşletme A.Ş. olan ismi 7 Ağustos 2006 tarihi itibariyle TAV Havalimanları Holding A.Ş. olarak değiştirilmiştir. Şirket adresi, İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali 34149 Yeşilköy, İstanbul, Türkiye’dir.
Şirket payları 23 Şubat 2007’den itibaren “TAVHL” adı altında Borsa İstanbul’da işlem görmektedir.
Şirket’in 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle ve aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait konsolide finansal tabloları, Şirket, bağlı ortaklıkları (burada ve bundan sonra birlikte “Grup” olarak, her bir şirket içinse “Grup Şirketi” olarak bahsedilecektir) ve Grup’un iş ortaklıklarındaki paylarını kapsamaktadır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU98
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Bağlı ortaklıkların 31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle detayları aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Bağlı ortaklık ismi Ana faaliyet Faaliyet yeri
Sermaye pay
oranı %
Oy kullanma
hakkı oranı %
Sermaye pay
oranı %
Oy kullanma
hakkı oranı %
TAV İstanbul Terminal İşletmeciliği A.Ş. (“TAV İstanbul”) İstanbul Havalimanı Terminal Hizmetleri Türkiye 100,00 100,00 100,00 100,00
TAV Esenboğa Yatırım Yapım ve İşletme A.Ş. (“TAV Esenboğa”)
Ankara Havalimanı Terminal Hizmetleri Türkiye 100,00 100,00 100,00 100,00
TAV Ege Terminal Yatırım Yapım ve İşletme A.Ş. (“TAV Ege”)
İzmir Havalimanı Terminal Hizmetleri Türkiye 100,00 100,00 100,00 100,00
TAV Milas Bodrum Terminal İşletmeciliği A.Ş. (“TAV Milas Bodrum”)
Bodrum Havalimanları Terminal İşletmeciliği Türkiye 100,00 100,00 100,00 100,00
TAV Tunisie SA (“TAV Tunus”) Havalimanı İşletmecisi Tunus 67,00 67,00 67,00 67,00TAV Urban Georgia LLC (“TAV Tiflis”) Havalimanı İşletmecisi Gürcistan 80,00 80,00 80,00 80,00TAV Batumi Operations LLC (“TAV Batum”) Havalimanı Yönetim
Hizmetleri Gürcistan 76,00 100,00 76,00 100,00Batumi Airport LLC Havalimanı İşletmecisi Gürcistan - 100,00 - 100,00TAV Macedonia Dooel Petrovec(“TAV Makedonya”) Havalimanı İşletmecisi Makedonya 100,00 100,00 100,00 100,00TAV Gazipaşa Alanya Havalimani İşletmeciliği A.Ş. (“TAV Gazipaşa”) Havalimanı İşletmecisi Türkiye 100,00 100,00 100,00 100,00SIA TAV Latvia (“TAV Letonya”) Ticari Alan İşletmecisi Letonya 100,00 100,00 100,00 100,00Havaş Havaalanları Yer Hizmetleri A.Ş. (“HAVAŞ”) Yer Hizmetleri Türkiye 100,00 100,00 100,00 100,00North Latvia SIA (“HAVAŞ Europe”) Yer Hizmetleri Letonya 100,00 100,00 100,00 100,00North Hub Services Finland OY (“HAVAŞ Europe Helsinki”) Yer Hizmetleri Finlandiya 100,00 100,00 100,00 100,00North Hub Services Stockholm Ab (“HAVAŞ Europe Stockholm”) Yer Hizmetleri İsveç - - 100,00 100,00HAVAŞ Germany GmbH (“HAVAŞ Almanya”) Yer Hizmetleri Almanya 100,00 100,00 100,00 100,00Havaalanları Yolcu Taşımacılığı A.Ş.(“HYT İzmir”) Otobüs İşletmeciliği Türkiye 100,00 100,00 100,00 100,00Havaalanları Araç Kiralama veYolcu Taşımacılığı A.Ş. (“HYT Muğla”) Otobüs İşletmeciliği Türkiye 100,00 100,00 100,00 100,00Havaalanları Taşımacılık ve Ticaret A.Ş. (“HYT Samsun”) Otobüs İşletmeciliği Türkiye 100,00 100,00 100,00 100,00BTA Havalimanları Yiyecek ve İçecek Hizmetleri A.Ş. (“BTA”)
Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Türkiye 100,00 100,00 66,66 66,66
BTA Georgia LLC (“BTA Gürcistan”) Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Gürcistan 100,00 100,00 66,66 66,66
BTA Tunisie SARL (“BTA Tunus”) Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Tunus 100,00 100,00 66,66 66,66
BTA Macedonia Dooel Petrovec (“BTA Makedonya”) Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Makedonya 100,00 100,00 66,66 66,66
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 99
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Bağlı ortaklık ismi Ana faaliyet Faaliyet yeri
Sermaye pay
oranı %
Oy kullanma
hakkı oranı %
Sermaye pay
oranı %
Oy kullanma
hakkı oranı %
BTA Unlu Mamülleri Pasta Üretim Turizm Gıda Yiyecek İçecek Hizmetleri San. ve Tic. A.Ş. (“Cakes & Bakes”)
Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Türkiye 100,00 100,00 66,66 66,66
BTA Tedarik Dağıtım ve Ticaret A.Ş. (“BTA Tedarik”) Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Türkiye 100,00 100,00 66,66 66,66
BTA Yiyecek İçecek İşletme Danışmanlık Ticaret A.Ş. (“BTA Danışmanlık”)
Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Türkiye 100,00 100,00 66,66 66,66
SIA Cakes and Bakes Latvia (“BTA Letonya”) Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Letonya 100,00 100,00 66,66 66,66
TAV İşletme Hizmetleri A.Ş.(“TAV İşletme”) Bakım, İşletme ve Özel Salon Hizmeti Türkiye 100,00 100,00 100,00 100,00
TAV Georgia Operation Services LLC (“TAV İşletme Gürcistan”) Özel Salon Hizmeti Gürcistan 99,99 99,99 99,99 99,99TAV Tunisie Operation Services SARL (“TAV İşletme Tunus”) Özel Salon Hizmeti Tunus 99,99 99,99 99,99 99,99TAV Tunisie Operation Services Plus SARL (“TAV İşletme Tunus Plus”) Özel Salon Hizmeti Tunus 99,99 99,99 99,99 99,99TAV Macedonia Operation Services Dooel (“TAV İşletme Makedonya”) Özel Salon Hizmeti Makedonya 99,99 99,99 99,99 99,99TAV Germany Operation Services GmbH (“TAV İşletme Almanya”) Özel Salon Hizmeti Almanya 100,00 100,00 100,00 100,00TAV Latvia Operation Services GmbH (“TAV İşletme Letonya”) Özel Salon Hizmeti Letonya 100,00 100,00 100,00 100,00TAV Africa Operation Services Ltd. (“TAV İşletme Kenya”) Özel Salon Hizmeti Kenya 100,00 100,00 100,00 100,00TAV USA Operation Services Co. (“TAV İşletme Amerika”) Holding Amerika 100,00 100,00 100,00 100,00TAV Washington Operation Services Ltd. (“TAV İşletme Washington”) Özel Salon Hizmeti Amerika 100,00 100,00 100,00 100,00TAV Havacılık A.Ş. (“TAV Havacılık”) Uçak Kiralama
Hizmetleri Türkiye 100,00 100,00 100,00 100,00TAV Bilişim Hizmetleri A.Ş. (“TAV Bilişim”) Yazılım ve Sistem
Hizmetleri Türkiye 100,00 100,00 100,00 100,00TAV Information and Technologies Saudi Ltd. Company (“TAV IT Suudi”)
Yazılım ve Sistem Hizmetleri
Suudi Arabistan 100,00 100,00 100,00 100,00
TAV Özel Güvenlik Hizmetleri A.Ş. (“TAV Güvenlik”) Güvenlik Hizmetleri Türkiye 100,00 100,00 100,00 100,00TAV Akademi Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri A.Ş. (“TAV Akademi”) Eğitim Hizmetleri Türkiye 100,00 100,00 100,00 100,00TAV Aviation Minds Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri A.Ş. (“TAV Aviation Minds”) Eğitim Hizmetleri Türkiye 51,00 51,00 51,00 51,00Aviator Netherlands B.V. (“Aviator Hollanda”) Holding Hollanda 100,00 100,00 100,00 100,00TAV Uluslararası Yatırım A.Ş (“TAV Uluslararası Yatırım”) Havalimanı İşletmecisi Türkiye 100,00 100,00 100,00 100,00
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU100
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Bağlı ortaklık ismi Ana faaliyet Faaliyet yeri
Sermaye pay
oranı %
Oy kullanma
hakkı oranı %
Sermaye pay
oranı %
Oy kullanma
hakkı oranı %
BTA Uluslararası Yiyecek İçecek Hizmetleri Sanayi ve Ticaret A.Ş (“BTA Uluslararası Yiyecek”)
Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Türkiye 100,00 100,00 66,66 66,66
BTA Erus Yiyecek İçecek Hizmetleri İnşaat ve Ticaret A.Ş. (“BTA Erus”)
Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Türkiye 70,00 70,00 46,66 46,66
MZLZ-Ugostiteljstvo D.o.o (“BTA MZLZ”) Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Hırvatistan 100,00 100,00 66,66 66,66
UTB Lokum Şeker Gıda San. ve Tic. A.Ş. (“BTU Lokum”) Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Türkiye 85,00 85,00 33,99 51,00
UTB Gıda Satış ve Paz. A.Ş. (“BTU Gıda”) Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Türkiye 70,00 70,00 26,66 40,00
İş ortaklıklarının 31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle detayı aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Iş ortaklığı ismi Ana faaliyet Faaliyet yeri
Sermaye pay
oranı %
Oy kullanma
hakkı oranı %
Sermaye pay
oranı %
Oy kullanma
hakkı oranı %
ATÜ Turizm İşletmeciliği A.Ş. (“ATÜ”) Gümrüksüz Mağaza Hizmetleri Türkiye 50,00 50,00 50,00 50,00
ATÜ Georgia Operation Services LLC (“ATÜ Gürcistan”) Gümrüksüz Mağaza Hizmetleri Gürcistan 50,00 50,00 50,00 50,00
ATÜ Tunisie SARL (“ATÜ Tunus”) Gümrüksüz Mağaza Hizmetleri Tunus 50,00 50,00 50,00 50,00
ATÜ Macedonia Dooel (“ATÜ Makedonya”) Gümrüksüz Mağaza Hizmetleri Makedonya 50,00 50,00 50,00 50,00
AS Riga Airport Commercial Development (“ATÜ Letonya”)
Gümrüksüz Mağaza Hizmetleri Letonya 50,00 50,00 50,00 50,00
Tunisie Duty Free S.A. (“ATÜ Tunus Duty Free”) Gümrüksüz Mağaza Hizmetleri Tunus 14,98 39,98 14,98 39,98
Saudi ATÜ Trading Limited Co. (“ATÜ Medine”) (*) Gümrüksüz Mağaza Hizmetleri
Suudi Arabistan 50,00 50,00 50,00 50,00
ATÜ Americas LLC (“ATÜ Amerika”) Gümrüksüz Mağaza Hizmetleri Amerika 37,49 37,49 37,49 37,49
ATÜ Mağazacılık İşletmeleri A.Ş (“ATÜ Mağazacılık”) Gümrüksüz Mağaza Hizmetleri Türkiye 50,00 50,00 50,00 50,00
ATÜ Uluslararası Mağaza Yiyecek ve İçecek İşletmeciliği A.Ş (“ATÜ Uluslararası Mağazacılık”)
Gümrüksüz Mağaza Hizmetleri Türkiye 51,15 51,17 51,15 51,17
ATÜ Holdings (“ATÜ Holdings”) Holding Amerika 37,50 37,50 37,50 37,50TAV Gözen Havacılık İşletme ve Ticaret A.Ş. (“TAV Gözen”)
Özel Hangar İşletmeciliği Türkiye 32,40 32,40 32,40 32,40
TGS Yer Hizmetleri A.Ş. (“TGS”) Yer Hizmetleri Türkiye 50,00 50,00 50,00 50,00
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 101
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Iş ortaklığı ismi Ana faaliyet Faaliyet yeri
Sermaye pay
oranı %
Oy kullanma
hakkı oranı %
Sermaye pay
oranı %
Oy kullanma
hakkı oranı %
Saudi HAVAŞ Ground Handling Services Limited (“Suudi HAVAŞ”) (*) Yer Hizmetleri
Suudi Arabistan 66,66 66,66 66,66 66,66
BTA Denizyolları ve Limanları Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Tic. A.Ş. (“BTA Denizyolları”)
Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Türkiye 50,00 50,00 33,33 50,00
Saudi BTA Airports Food And Beverages Serv.Ltd. (“BTA Medine”) (*)
Yiyecek ve İçecek Hizmetleri
Suudi Arabistan 66,66 66,66 55,55 66,66
BS Kahve Yiyecek ve İçecek Hizmetleri A.Ş. (“BS Kahve”)Yiyecek ve İçecek
Hizmetleri Türkiye 60,00 60,00 40,00 40,00Tibah Airports Development Company CJSC (“Tibah Development”) Havalimanı İşletmecisi
Suudi Arabistan 33,33 33,33 33,33 33,33
Tibah Airports Operation Limited (“Tibah Operation”) Havalimanı İşletmecisiSuudi
Arabistan 51,00 33,33 51,00 33,33Primeclass Pasifico JSV. (“TAV İşletme Şili”) Özel Salon Hizmeti Şili 50,00 50,00 - -TAV Operation Services Saudi Arabia LLC (“TAV İşletme Suudi”) Özel Salon Hizmeti
Suudi Arabistan 66,66 66,66 - -
Medinah Airport Hotel Company (“Medine Otel”) Otel İşletmeciliğiSuudi
Arabistan 33,33 33,33 - -
İştiraklerin 31 Aralı"k 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle detayı aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Iştirak ismi Ana faaliyet Faaliyet yeri
Sermaye pay
oranı %
Oy kullanma
hakkı oranı %
Sermaye pay
oranı %
Oy kullanma
hakkı oranı %
ZAIC-A Limited (“ZAIC-A”) (**) Holding İngiltere 15,00 15,00 15,00 15,00Medunarodna Zračna Luka Zagreb d.d. (“MZLZ”) (**) Havalimanı İşletmecisi Hırvatistan 15,00 15,00 15,00 15,00Upraviteli Zračne Luke Zagreb d.o.o (“MZLZ Operation”) (**) Havalimanı İşletmecisi Hırvatistan 15,00 15,00 15,00 15,00AMS Airport Management Services d.o.o (“AMS”) (**) Havalimanı İşletmecisi Hırvatistan 40,00 40,00 40,00 40,00
(*) Yönetim kurulu kararları şirketin üç ortağının ortak kararıyla alınmaktadır, bu nedenle sözkonusu şirketler özkaynak yöntemi ile konsolidasyona dahil edilmektedir.(**) TAV Holding söz konusu iştiraklerde önemli yönetim etkisine sahiptir, bu nedenle bu iştirakler özkaynak yöntemi ile konsolidasyona tabi tutulmaktadır.
Faaliyetlerin tanımı
Grup’un ve iş ortaklıklarının ana faaliyeti terminal ve havalimanı binası inşası, yönetimi ve operasyonları ile ilgilidir. TAV Esenboğa, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü (“DHMİ”) ile; TAV Tiflis, Gürcistan Devlet Hava Meydanları İşletmesi (“JSC”) ile; TAV Batum, Gürcistan Ekonomik Kalkınma Bakanlığı (“GMED”) ile; TAV Tunus, Tunus Devlet Hava Meydanları İşletmesi (“OACA”), Ulaştırma Bakanlığı (“MOT”) ile; TAV Makedonya, Makedonya Ulaştırma Bakanlığı (“MOTC”) ile Yap-İşlet-Devret (“YİD”); Tibah Development ise Suudi Arabistan Devlet Hava Meydanları İşletmesi (“GACA”) ile Yap-Devret-İşlet (“YDİ”) sözleşmeleri yapmışlardır. TAV Ege, TAV Milas Bodrum ve TAV Gazipaşa DHMİ ile, Medunarodna Zracna Luka Zagreb D.D.(“MZLZ”) ise Hırvatistan Cumhuriyeti Denizcilik, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU102
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
(“MMTI”) ile imtiyaz sözleşmesi yapmıştır. Bu sözleşmelere göre Grup, belirlenen sürelerde havalimanı inşası, yeniden yapılması veya yönetimini gerçekleştirmekte ve bunun karşılığında önceden belirlenen süreler için havalimanını işletme hakkını elde etmektedir. Sözleşme dönemleri sonunda, Grup inşa edilmiş olan binanın mülkiyetini ilgili kuruma (DHMİ, JSC, GMED, OACA, MOT, MOTC GACA ve MMTI’ya) devredecektir. Buna ek olarak, Grup müteakip olarak havalimanı operasyonları ile ilgili münferit sözleşmeler de imzalamaktadır.
YİD, YDİ ve İmtiyaz Sözleşmeleri
Grup ve iş ortaklıkları tarafından yönetilen havalimanları aşağıdaki gibidir:
İstanbul Atatürk Uluslararası Havalimanı
1998 yılında TAV ve DHMİ arasında, Atatürk Uluslararası Havalimanı Uluslararası Terminal Binası’nın (“Atatürk Uluslararası Havalimanı Terminali” veya “AUHT”) yeniden inşası, yatırımı ve işletilmesini düzenleyen bir YİD sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşmeye göre TAV, inşaatı Ağustos 2000 tarihi itibariyle tamamlama yükümlülüğü üstlenmiş ve sonrasında Uluslararası Terminal Binası’nı 3 yıl, 8 ay ve 20 gün için işletme hakkını elde etmiştir. TAV, Uluslararası Terminal Binası inşaatını Ocak 2000’de tamamlamış ve inşaatın önemli bir kısmını tamamladıktan sonra 7 ay erken olarak işletmeye başlamıştır. Projenin kalan kısımlarının inşası Ağustos 2000 itibariyle tamamlanmıştır. DHMİ ve T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Ağustos 2000 tarihinde yatırım dönemi gerçekten tamamlandığında onay vermişlerdir.
Haziran 2000’de sözleşmeye ek bir değişiklik yapılmış ve bu değişikliğe göre, TAV 2004 yılı itibariyle Uluslararası Terminal Binasını %30 oranında genişletmeyi taahhüt etmiştir. Bunun karşılığında TAV’a verilen işletim süresi Haziran 2005’e kadar 13 ay 12 gün daha uzatılmıştır (toplamda yaklaşık 66 ay). Sözleşme Haziran 2005’te sona ermiş ve TAV, AUHT ve Atatürk Havalimanı İç Hatlar Terminali (“AİHT”)’ni DHMİ’ye devretmiştir. TAV İstanbul, 3 Haziran 2005 tarihinde AUHT ve AİHT’yi 2021 yılına kadar 15,5 yıl boyunca işletmek üzere DHMİ ile kira sözleşmesi imzalamıştır.
TAV İstanbul ile DHMİ arasında 4 Kasım 2008 tarihinde Atatürk Havalimanı Gelişim Projesi için bir ek sözleşme imzalanmıştır. Söz konusu sözleşme uyarınca, işletme hakkı karşılığında yeni yolcu köprüleri ve çeşitli ticari geliştirmeler yapılmış olup, yatırım tutarı yaklaşık 36.000 Avro’dur.
3 Mayıs 2013 tarihinde İstanbul Yeni Havalimanı’nın inşaatı için bir ihale yapılmıştır. DHMİ tarafından 3996 sayılı kanun ve 2011/1807 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen usul ve esaslar çerçevesince YİD modeli ile yapımı gerçekleştirilecek olan İstanbul Yeni Havalimanı ihale şartnamesi uyarınca yapılan ihalede en iyi teklifin başka bir ortak girişim tarafından verildiği açıklanmıştır. TAV İstanbul ve TAV Holding’e DHMİ tarafından 22 Ocak 2013 tarihinde gönderilen bir yazıda, İstanbul'un Avrupa yakasına yapılacak yeni havalimanının TAV İstanbul'un Kira Sözleşme süresinin bitiminden önce hizmete açılması halinde, çakışma dönemine ilişkin şirketin uğrayacağı tüm kar kayıplarının DHMİ tarafından tazmin edileceği ve tüm kayıpların hesaplanması için bağımsız kuruluşlardan yararlanılabileceği ifade edilmiştir. Şirket İstanbul Atatürk Uluslararası Havalimanı’nın kesin kapanış tarihi konusundaki belirsizliği ve kapanış tarihinin kira sözleşmesinden erken bir tarihte olması durumunda varlıkların defter değerinin geri kazanılabilir olduğunu göz önünde bulundurarak peşin ödenen kira giderleri ve özel maliyetlerin amortisman sürelerini kira sözleşmesinin bitiş tarihi olan 2021 yılına göre hesaplamaktadır.
Ankara Esenboğa Uluslararası Havalimanı
18 Ağustos 2004 tarihinde TAV Esenboğa ve DHMİ arasında, Ankara Esenboğa Uluslararası Havalimanı’nın (“Esenboğa Havalimanı”) İç ve Dış Hatlar Terminalleri’nin yeniden inşası, yatırımı ve Mayıs 2023 tarihine kadar işletilmesini düzenleyen bir YİD sözleşmesi imzalanmıştır. Sözleşmeye göre TAV Esenboğa sözleşme tarihinden itibaren 36 ay içinde
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 103
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
inşaatı tamamlama yükümlülüğünü üstlenmiş ve bundan sonra 15 yıl 8 aylık bir süre için Ankara Esenboğa Uluslararası Havalimanı Terminali’nin işletim hakkını elde etmiştir. TAV Esenboğa terminal, otopark ve köprü hizmetleri vermeye 16 Ekim 2006 tarihinde başlamıştır.
İzmir Adnan Menderes Uluslararası Havalimanı
20 Mayıs 2005 tarihinde TAV İzmir Terminal İşletmeciliği A.Ş. (“TAV İzmir”) ve DHMİ arasında, İzmir Adnan Menderes Uluslararası Havalimanı’nın (“Adnan Menderes Havalimanı”) Dış Hatlar Terminali’nin yeniden inşası, yatırımı ve işletilmesini düzenleyen bir YİD sözleşmesi imzalanmıştır. Sözleşmeye göre TAV İzmir sözleşme tarihinden itibaren 24 ay içinde inşaatı tamamlama yükümlülüğünü üstlenmiş ve bundan sonra 6 yıl, 7 ay ve 29 günlük bir süre için Adnan Menderes Havalimanı’nın işletim hakkını elde etmiştir. 21 Ağustos 2006’da yapılan ilave sözleşmeye göre, yapılan ek çalışmalarından dolayı TAV İzmir’in işletim süresi Ocak 2015’e kadar toplam 11 ay 17 gün daha uzatılmıştır. TAV İzmir yolcu, köprü ve check-in banko hizmetleri vermeye 13 Eylül 2006 tarihinde başlamıştır.
16 Aralık 2011 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere TAV Ege ve DHMİ arasında, Adnan Menderes Havalimanı’nın İç Hatlar Terminali’nin 31 Aralık 2032’ye kadar işletilmesi ve Dış Hatlar Terminali’nin Ocak 2015 itibariyle dolacak olan işletme süresinden itibaren 31 Aralık 2032’ye kadar işletilmesini düzenleyen bir imtiyaz sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşme ile TAV Ege, yeni İç Hatlar Terminali’nin ek binası ile birlikte yapımı ve DHMİ’ye yıllık eşit taksitler halinde toplam 610.000 Avro artı KDV (%18) ödemekle yükümlü olup, imtiyaz sözleşmesine göre bu tutarın 30.500 Avro + KDV tutarındaki kısmı imtiyaz süresinin başlangıcında peşin ödenmiştir.
Mart 2014’te Adnan Menderes Havalimanı yeni iç hatlar terminali açılmıştır. 23 Kasım 2015 tarihinde TAV İzmir şirketi yasal olarak kapatılmış, tüm varlık ve yükümlülükleri TAV Ege’ye devredilmiştir.
Milas Bodrum Uluslararası Havalimanı
Şirket 21 Mart 2014’te DHMİ tarafından açılan Milas Bodrum Havaalanı’nın 31 Aralık 2035’e kadar işletme hakkının verilmesine ilişkin ihaleyi kazanmıştır. Milas Bodrum Havalimanı Mevcut Dış Hatlar Terminali, CIP/Genel Havacılık Terminali ile İç Hatlar Terminali ve Mütemmimlerinin İşletme Hakkının Devrine İlişkin İmtiyaz Sözleşmesi yeni kurulan TAV Milas Bodrum ve DHMİ arasında 11 Temmuz 2014 tarihinde imzalanmıştır. İmtiyaz Sözleşmesinin imzalanmasını müteakiben Milas Bodrum Havalimanı İç Hatlar Terminali ve Mütemmimlerinin işletmesi devralınmıştır, Dış Hatlar Terminalinin işletmesi 22 Ekim 2015’te mevcut kontratın geçerliliğinin bitmesi ile başlamıştır. Toplam imtiyaz tutarı 717.000 Avro + KDV’dir (31 Aralık 2017: 3.237.614 TL + KDV).
Tiflis Uluslararası Havalimanı
TAV Tiflis ile JSC arasında 6 Eylül 2005 tarihinde Tiflis Uluslararası Havalimanı operasyonları (iç ve dış hat terminalleri ile park-apron-taksi yolları) için bir YİD anlaşması imzalanmıştır. Bu anlaşma yeni havalimanı inşasının başlangıç tarihinden itibaren 10 yıl 6 aylık bir süre için geçerli olup, Tiflis Uluslararası Havalimanı’nın tasarımı, mühendisliği, finansmanı, inşaası, denemesi, işletmesi ve bakımı ile ilgili konuları kapsamaktadır. Bu süre TAV Tiflis’in Batum Havalimanı inşaatı için yeni yatırımlar (ek pistler, apronun genişletilmesi, vs) yapmayı taahhüt etmesiyle, Şubat 2027’ye kadar 9,5 yıllık bir dönem için uzatılmıştır. TAV Tiflis yeni yapılan Tiflis Uluslararası Havalimanı terminalinde 8 Şubat 2007 tarihinden itibaren yolcu, hava kontrolü hariç köprü, check-in banko ve park-apron-taksi hizmetleri gibi tüm havalimanı operasyonlarını vermeye başlamıştır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU104
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Batum Uluslararası Havalimanı
9 Ağustos 2007 tarihinde TAV Batum ile Gürcistan Ekonomik Kalkınma Bakanlığı arasında Batumi Airport Ltd’in paylarının yönetim hakkının %100’ünün TAV Batum’a 20 yıllığına devri konusunda anlaşma imzalanmıştır. Bu pay anlaşmasına göre, Batum Uluslararası Havalimanı’nın işletmesini Ağustos 2027’ye kadar TAV Batum gerçekleştirecektir. Batum Havalimanı’nın işletmesi, hava trafik kontrol ve güvenlik hizmetleri dışında, tüm havalimanı faaliyetlerini kapsamaktadır. Hava trafik kontrol ve güvenlik hizmetleri Gürcistan Hükümeti’nin sorumluluğu altındadır.
Tunus Monastır ve Enfidha Uluslararası Havalimanları
TAV Tunus ile OACA arasında 18 Mayıs 2007 tarihinde mevcut Monastır Habib Bourguiba ve Enfidha Havalimanları’nın operasyonu için bir YİD sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşme varolan Monastır Habib Bourguiba Havalimanı’nın (İç, Dış Hatlar Terminalleri ile park-apron-taksi yolları) işletimi ile Enfidha Havalimanı’nın (İç, Dış Hatlar Terminalleri ile park-apron-taksi yolları) tasarımı, mühendisliği, finansmanı, inşaası, denemesi, işletmesi ve bakımı ile ilgili konuları kapsamaktadır. Monastır Habib Bourguiba ve Enfidha Havalimanları’nın işletmeleri sırasıyla, Ocak 2008 ve Aralık 2009’da üstlenilmiştir. Her iki havalimanının işletim süresi Mayıs 2047’de sona erecek olup, işletim süresince hava trafiği kontrolü haricinde yolcu, köprü, check-in banko ve park-apron-taksi hizmetlerini de içeren tüm hizmetler verilmektedir.
Alanya Gazipaşa Havalimanı
Alanya Gazipaşa Havalimanı’nın kiralanmak suretiyle işletim hakkının devir alınması ile ilgili olarak, 4 Ocak 2008 tarihinde, TAV Gazipaşa ile DHMİ arasında imtiyaz sözleşmesi imzalanmıştır. Yıllık 1.500.000 yolcu kapasitesi bulunan Alanya Gazipaşa Havalimanı’nın işletme süresi 25 yıllık olup Mayıs 2034’te sona erecektir. Havalimanı işletim süresince hava tarafı ve kara tarafı, park-apron-taksi hizmetlerini vermektedir. TAV Gazipaşa, yıllık 50 ABD Doları artı KDV ve buna ek olarak net dönem karının %65’ini DHMİ’ye ödeyecektir.
Makedonya Üsküp, Ohrid ve İştip Havalimanları
24 Eylül 2008 tarihinde, yeni kurulan TAV Makedonya ve MOTC arasında İştip’te (Shtip) yeni kargo havalimanının işletme opsiyonu ve yapımı, Üsküp’te bulunan “Alexander the Great” Havalimanı’nın yapımı ve işletilmesi ve Ohrid’de bulunan “St. Paul the Apostle” Havalimanı’nın yenileme ve işletilmesine ilişkin 20 yıllık YİD sözleşmesi imzalanmıştır. Alexander the Great ve St. Paul the Apostle Havalimanları’nın işletmesi, hava trafik kontrol dışında, tüm havalimanı faaliyetlerini kapsayacak olup teknik altyapıyı da kapsayacak şekilde modernizasyon çalışmaları öngörülmektedir. Alexander the Great ve St. Paul the Apostle Havalimanları için imtiyaz sözleşmesi 1 Mart 2010 tarihinde yürürlüğe girmiştir ve imtiyaz sözleşmesinin bitiş tarihi 1 Mart 2030’dur. İştip’te yapılacak olan yeni kargo havalimanı için ise imtiyaz sözleşmesinin yürürlüğe girme tarihi en az 10 yıl sürecek meteorolojik ve teknik ölçümler sonrasında belirlenecektir. Ohrid’de bulunan St. Paul the Apostle Havalimanı’nın modernizasyon çalışmaları ve Üsküp’te bulunan “Alexander the Great” Havalimanı’nın yapımı tamamlanmış olup, sırasıyla Mart 2011 ve Eylül 2011 itibariyle operasyonlarına başlamışlardır.
Medine Uluslararası Havalimanı
Tibah Development ve GACA arasında 29 Ekim 2011 tarihinde Medine Uluslararası Havalimanı’nın işletilmesi ve geliştirilmesi için bir YDİ sözleşmesi imzalanmıştır. Sözleşmeye göre, Tibah Development varolan Medine Uluslararası Havalimanı’nın işletmesini devralmasının yanı sıra, yeni yolcu terminalinin tasarımı, mühendisliği, finansmanı, inşası, test edilmesi, işletilmesi ve bakımı ile gerekli ilave altyapı çalışmalarını da üstlenecektir. TAV Holding, Tibah Development’in %33,33’üne sahiptir. Operasyonlara Haziran 2012 itibariyle başlanmıştır. İmtiyaz süresi Haziran 2037 itibariyle sona erecektir. Medine Uluslararası Havalimanı’nın işletilmesi terminal, otopark, kargo, yer hizmetleri, park-apron-taksi
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 105
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
hizmetleri ve slot tahsisini kapsamaktadır. Tibah Development, Medine Uluslararası Havalimanı’nın işletmesi için, TAV Holding’in %51 payına sahip olduğu Tibah Operation’u taşeron olarak belirlemiştir. Medine Uluslararası Havalimanı’nın yapımı tamamlanmış olup, Nisan 2015 itibariyle operasyonlarına başlamıştır.
Zagreb International Airport
ZAIC – A ve Hırvatistan Cumhuriyeti arasında 11 Nisan 2012 tarihinde Zagreb Havalimanı’na yapılacak olan yeni yolcu terminali ve gerekli altyapı ile ilgili tasarım, inşaat, işletim ve finansman işlerini içeren bir imtiyaz sözleşmesi yapılmıştır. TAV Holding Zagreb Uluslararası Havalimanı’nın imtiyazı için oluşturulan “Konsorsiyum”da %15 pay sahibi olmak için bir niyet mektubu imzalamıştır. Aviator Hollanda kurulmuş ve ZAIC-A’nın %15 hissedarı olmuştur. TAV Holding, Aviator Hollanda’nın %100’üne sahiptir. Devir teslim işlemleri 6 Aralık 2013 tarihinde gerçekleşmiş ve TAV Holding’in %15 payı olan konsorsiyum inşaat ve operasyon işlerini devralmıştır. İmtiyaz süresi Nisan 2042’de sona erecektir.
İşletim Sözleşmeleri
YİD ve YDİ faaliyetleri ile yönetim sözleşmeleri aşağıdakileri içermektedir:
Terminal ve havalimanı hizmetleri – Grup önceki paragraflarda belirtildiği üzere terminal ve havalimanlarının işletim hakkına sahiptir. Bu hak, yolcu, köprü, park-apron-taksi, check-in banko hizmetlerini içermektedir. Havayolu şirketlerine sunulan hizmetler, havalimanını kullanan yolcu sayısı, uçaklar tarafından kullanılan köprüler, kalkış ve iniş şartları ve check-in bankolarına göre ücretlendirilmektedir.
Gümrüksüz mağaza ürünleri – Grup işletmekte olduğu terminallerde gümrüksüz mağaza ürünü satışı yapma hakkına sahiptir. Gümrüksüz mağaza ürünleri hem gelen hem de giden yolculara sunulmaktadır. Satış hakları, satıştan alınan komisyonlar karşılığında Grup’un iş ortaklıkları veya başka şirketlere verilmektedir.
Yiyecek içecek ve havaalanı otel hizmetleri – Grup hem yolcular hem de terminal personeli için tüm yiyecek içecek faaliyetlerini yönetme hakkına sahiptir. Grup belli yiyecek içecek operasyonlarının işletim haklarını, satışlar üzerinden alınacak komisyonlar karşılığında başka şirketlere vermektedir.
Alan tahsis hizmetleri – Kiralayan olarak, Grup, havaalanında bilet satışı için havayolu şirketlerine, bankalara ofis alanları kiralamaktadır.
Yer hizmetleri – Grup belirli havalimanlarında yer hizmetleri faaliyeti sağlama hakkına sahiptir. Havaalanları Yer Hizmetleri Yönetmeliği (“SHY 22”) uyarınca iç ve dış hat uçuşlarına trafik, köprü, uçuş operasyon, kargo olmak üzere tüm yer hizmetlerini vermektedir.
Salon hizmetleri – Grup’un üye yolcularına CIP hizmetleri vermek üzere işlettiği veya kiraladığı salonlar bulunmaktadır.
Otobüs ve otopark hizmetleri – Grup’un otopark ve vale park hizmetleri verme hakkı bulunmaktadır. Otobüs hizmetleri gelirleri havalimanlarından şehir merkezlerine sağlanan ulaşımla ilgilidir.
Yazılım ve sistem hizmetleri – Grup, havacılık sektöründe özellikle uçuş yönetim sistemleri konusunda operasyonel ve finansal verimliliği sağlamak amacıyla yazılım ve sistemler geliştirmekte olup Grup şirketlerinin ve bazı üçüncü tarafların bilgi sistemleri ihtiyaçlarını karşılamaktadır.
Güvenlik hizmetleri – Grup, yurtiçi terminallerinde güvenlik hizmetlerini sağlamaktadır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU106
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Uçak kiralama hizmetleri – Grup, havayolu taksi hizmeti sağlamaktadır.
31 Aralık 2017 tarihi itibariyle Grup’taki toplam çalışan sayısı 16.836 (ortalama 16.796) 31 Aralık 2016’te 15.624 (ortalama 15.791) kişidir.
2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR
2.1 Sunuma Ilişkin Temel Esaslar
a) Finansal Tabloların Hazırlanış Şekli
31 Aralık 2017 tarihi itibariyle konsolide finansal tablo ve dipnotları Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Seri II, 14.1 No’lu “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” (“Tebliğ”) hükümlerine uygun olarak hazırlanmış olup Tebliğin 5. Maddesine istinaden Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Muhasebe Standartları / Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile bunlara ilişkin ek ve yorumları (TMS/TFRS) esas alınmıştır.
31 Aralık 2017 tarihi itibariyle düzenlenmiş konsolide finansal tabloları, 21 Şubat 2018 tarihinde Yönetim Kurulu tarafından onaylanmıştır. Genel Kurul finansal tabloların yayımı sonrası finansal tabloları değiştirme gücüne sahiptir.
b) Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Finansal Tabloların Düzeltilmesi
Grup, SPK’nın 17 Mart 2005 tarihinde aldığı karar doğrultusunda 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Türkiye’deki faaliyetleri için enflasyon muhasebesi uygulamasına son vermiştir.
c) Ölçüm Esasları
Konsolide finansal tablolar, gerçeğe uygun değerleri ile ölçülen türev finansal araçlar haricinde tarihi maliyetler üzerinden hazırlanmıştır.
Gerçeğe uygun değer ölçümünde kullanılan yöntemler ayrıca Not 3 (r)’de belirtilmiştir.
d) Geçerli ve Raporlama Para Birimi
TAV Holding ve Türkiye’de faaliyet gösteren bağlı ortakları muhasebe kayıtlarını ve yasal finansal tablolarını TL olarak, Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul Kanunu’na uygun olarak hazırlamaktadır. Yabancı bağlı ortaklıklar ve iş ortaklıkları muhasebe kayıtlarını faaliyet gösterdikleri ülke kanunları ve uygulamalarına göre hazırlamaktadırlar.
Türkiye’de ve diğer ülkelerde faaliyet gösteren Grup şirketlerinin önemli kısmının geçerli para birimi faaliyet gösterdikleri ülkenin para biriminden farklı olarak, TMS 21 uyarınca Avro olarak belirlenmiştir. Buna bağlı olarak ana ortaklık TAV Holding’in de geçerli para birimi Avro olarak belirlenmiştir
İlişikteki konsolide finansal tablolar, Şirket’in raporlama para birimi olan TL cinsinden sunulmuştur.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 107
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Grup şirketlerinin ve iş ortaklıklarının geçerli para birimleri aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.
Şirket Geçerli Para BirimiTAV Holding AvroTAV İstanbul AvroTAV Esenboğa AvroTAV Ege AvroTAV Milas Bodrum AvroTAV Tunus AvroTAV Tiflis Gürcistan Larisi (“GEL”)TAV Batum GELBatumi Airport LLC GELTAV Makedonya AvroTAV Gazipaşa AvroTAV Letonya AvroHAVAŞ AvroHAVAŞ Europe AvroHAVAŞ Europe Helsinki AvroHAVAŞ Almanya AvroHYT İzmir TLHYT Muğla TLHYT Samsun TLBTA TL
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU108
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Şirket Geçerli Para BirimiBTA Gürcistan GELBTA Tunus Tunus Dinarı (“TND”)BTA Makedonya Makedonya Dinarı (“MKD”)Cakes & Bakes TLBTA Tedarik TLBTA Danışmanlık TLBTA Letonya AvroTAV İşletme TLTAV İşletme Gürcistan GELTAV İşletme Tunus TNDTAV İşletme Tunus Plus TNDTAV İşletme Makedonya MKDTAV İşletme Almanya AvroTAV İşletme Letonya AvroTAV İşletme Kenya Kenya Şilini (“KES”)TAV İşletme Amerika ABD DolarıTAV İşletme Washington ABD DolarıTAV Havacılık ABD DolarıTAV Bilişim ABD DolarıTAV IT Suudi Suudi Arabistan Riyali (“SAR”)TAV Güvenlik TLTAV Akademi TLTAV Aviation Minds ABD DolarıAviator Hollanda AvroTAV Uluslararası Yatırım AvroBTA Uluslararası Yiyecek TLBTA Erus TLBTA MZLZ HRKBTU Lokum TLBTU Gıda TLATÜ AvroATÜ Gürcistan GELATÜ Tunus AvroATÜ Makedonya AvroATÜ Letonya AvroATÜ Tunus Duty Free AvroATÜ Medine SARATÜ Amerika ABD DolarıATÜ Mağazacılık TLATÜ Uluslararası Mağazacılık AvroATÜ Holdings ABD DolarıTAV Gözen ABD DolarıTGS TLSuudi HAVAŞ SARBTA Denizyolları TLBTA Medine SARBS Kahve TLTibah Development SARTibah Operation SARTAV İşletme Şili Şili Pesosu (“CLP”)TAV İşletme Suudi SARZAIC-A EURMZLZ Hırvat Kunası (“HRK”)MZLZ Operation HRKAMS HRKMedine Otel SAR
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 109
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
e) Konsolidasyon Esasları
Bağlı ortaklıklar ve iş ortaklıkları, aşağıdaki yöntemler kullanılarak konsolide edilmiştir:
• TAV İstanbul, TAV Esenboğa, TAV Ege, TAV Milas Bodrum, TAV Makedonya, TAV Gazipaşa, TAV Letonya, HAVAŞ, HAVAŞ Europe, HAVAŞ Europe Helsinki, HAVAŞ Almanya, HYT İzmir, HYT Muğla, HYT Samsun, BTA, BTA Gürcistan, BTA Tunus, BTA Makedonya, Cakes & Bakes, BTA Tedarik, BTA Danışmanlık, BTA Letonya, TAV İşletme, TAV İşletme Almanya, TAV İşletme Letonya, TAV İşletme Kenya, TAV İşletme Amerika, TAV İşletme Washington, TAV Havacılık, TAV Bilişim, TAV IT Suudi, TAV Güvenlik, TAV Akademi, Aviator Hollanda, TAV Uluslararası Yatırım, BTA Uluslarası Yiyecek, BTA Erus ve BTA MZLZ tam konsolidasyona tabi tutulmuştur. Bu şirketlerde kontrol gücü olmayan pay bulunmamaktadır.
• TAV Tunus, TAV Tiflis, TAV Batum, Batumi Airport LLC, TAV İşletme Gürcistan, TAV İşletme Tunus, TAV İşletme Tunus Plus, TAV İşletme Makedonya, TAV Aviation Minds, BTU Lokum ve BTU Gıda tam konsolidasyona tabi tutulmuş olup, ana ortaklık dışı paylar için kontrol gücü olmayan paylar yansıtılmıştır. Batumi Airport LLC’nin sermayesi üzerindeki yönetim hakkı pay yönetim sözleşmesi süresi sonunda JSC’ye transfer edileceğinden dolayı Batumi Airport LLC’nin sermayesinin tamamı özkaynaklar altında kontrol gücü olmayan paylar içerisinde gösterilmiştir.
• ATÜ, ATÜ Gürcistan, ATÜ Tunus, ATÜ Makedonya, ATÜ Letonya, ATÜ Tunus Duty Free, ATÜ Medine, ATÜ Amerika, ATÜ Mağazacılık, ATÜ Uluslararası Mağazacılık, ATÜ Holding, TAV Gözen, TGS, Suudi HAVAŞ, BTA Denizyolları, BTA Medine, BS Kahve, Tibah Development, Tibah Operation, TAV İşletme Şili, TAV İşletme Suudi, ZAIC-A, MZLZ, MZLZ Operation, AMS ve Medine Otel özkaynak yöntemi ile konsolide edilmiştir.
i) İşletme Birleşmeleri
İşletme birleşmeleri, kontrolün Grup’a transfer olduğu tarih olan birleşme tarihinde satın alma metodu kullanılarak muhasebeleştirilir. Kontrol, Grup’un bir işletmenin faaliyetlerinden fayda sağlamak amacıyla söz konusu işletmenin finansal ve faaliyet politikalarını yönetme gücünü ifade eder. Kontrol değerlendirilirken ifa edilebilir potansiyel oy hakları Grup tarafından dikkate alınmaktadır.
Grup satın alma tarihindeki şerefiyeyi aşağıdaki şekilde ölçmektedir:
• Satın alma bedelinin gerçeğe uygun değeri; artı• İşletme birleşmelerinde edinilen işletme üzerindeki kontrol gücü olmayan payların kayıtlı değeri, artı• Eğer işletme birleşmesi birden çok seferde gerçekleştiriliyorsa edinen işletmenin daha önceden elde tuttuğu
edinilen işletmedeki özkaynak payının birleşme tarihindeki gerçeğe uygun değeri; eksi• Tanımlanabilir edinilen varlık ve varsayılan yükümlülüklerin muhasebeleştirilen net değeri (genelde gerçeğe uygun
değeri).
Eğer yapılan değerlemede negatif bir sonuca ulaşılırsa, pazarlık satın alımı doğrudan kar veya zararda muhasebeleştirilir.
Satın alma bedeli var olan ilişkilerin kurulmasıyla ilgili tutarları içermez. Bu tutarlar genelde kar veya zararda muhasebeleştirilir.
İşletme birleşmesiyle bağlantılı olarak Grup’un katlandığı, borçlanma senetleri veya pay senedine dayalı menkul kıymetler ihraçlarıyla ilişkili giderler dışındaki işlem maliyetleri tahakkuk ettiğinde giderleştirilir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU110
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
ii) Bağlı ortaklıklar
Bağlı ortaklıklar, Grup tarafından kontrol edilen işletmelerdir. Grup, bir işletmeyle olan ilişkisinden dolayı değişken getirilere maruz kaldığı veya bu getirilerde hak sahibi olduğu, aynı zamanda bu getirileri işletme üzerindeki gücüyle etkileme imkanına sahip olduğu durumda işletmeyi kontrol etmektedir. Bağlı ortaklıkların finansal tabloları, kontrolün başladığı tarihten sona erdiği tarihe kadar konsolide finansal tablolara dahil edilmiştir.
iii) Kontrol gücü olmayan paylar
Grup, her bir işletme birleşmesinde, edinilen işletmedeki kontrol gücü olmayan payları aşağıdaki yöntemlerden birini kullanarak ölçer:
• Gerçeğe uygun değer üzerinden ya da • Edinilen işletmenin net tanımlanabilir varlıklarındaki payları üzerinde, ki genelde gerçeğe uygun değerinden
değerlendirilir, muhasebeleştirilen tutarlarındaki orantılı payı üzerinden
Grup’un bağlı ortaklıklardaki paylarında kontrol kaybına neden olmayan değişiklikler, ortaklarla yapılan ortaklığa ilişkin işlem olarak muhasebeleştirilir. Kontrol gücü olmayan paylara yapılan düzeltmeler, bağlı ortaklığın net varlık değerinin oransal tutarı üzerinden hesaplanmaktadır. Şerefiye üzerinde bir düzeltme yapılmaz ve kar veya zararda kazanç veya kayıp olarak muhasebeleştirilmez.
2017 yılı itibariyle BTA’nın sermayesinin %33.33%’ünü temsil eden hisseleri 9.500 Avro (44.343 TL) karşılığında satın alınmıştır. Sonuç olarak, TAV Holding’in BTA’daki payı %66,66’dan %100’e çıkmıştır.
iv) Ortak kontrol altındaki işletme paylarından edinimler
Grup’u kontrol eden paydaşın kontrolündeki şirketlerin paylarının transferinden kaynaklanan işletme birleşmeleri sunulan en erken karşılaştırmalı dönemin başında gerçekleşmiş gibi, eğer daha sonra ise, ortak kontrolün sağlandığı tarihte muhasebeleştirilir. Bu amaçla karşılaştırmalı dönemler yeniden düzenlenir. İktisap edilen varlıklar ve borçlar önceden Grup’un kontrolündeki paydaşlarının konsolide finansal tablolarında kaydedilen defter değerinden kaydedilirler. İktisap edilen şirketlerin özsermaye kalemleri sermayenin haricinde Grup’un özkaynaklarında aynı kalemlere eklenir ve ortaya çıkan kar yada zarar özkaynaklarda muhasebeleştirilir.
v) Kontrolün kaybedilmesi
Grup, bağlı ortaklık üzerindeki kontrolünü kaybetmesi durumunda, bağlı ortaklığın varlık ve yükümlülüklerini, kontrol gücü olmayan paylarını ve bağlı ortaklıkla ilgili diğer özkaynak altındaki tutarları kayıtlarından çıkarır. Kontrolün kaybedilmesinden kaynaklanan kazanç ya da kayıplar kar veya zarara kaydedilir. Eğer Grup önceki bağlı ortaklığında pay sahibi olmayı sürdürürse bu paylar kontrolün kaybedildiği gün itibariyle gerçeğe uygun değerleri üzerinden ölçülür. Sonrasında sahip olunmaya devam edilen bu paylar, devam eden kontrol etkisinin seviyesine göre, özkaynak yöntemiyle muhasebeleştirilen yatırım ya da satılmaya hazır finansal varlık olarak muhasebeleştirilir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 111
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
vi) Müşterek anlaşmalar, iştirakler ve bağlı ortaklıklar
Müşterek anlaşmalar
Müşterek anlaşmalar, Grup’un müşterek kontrol sahibi olduğu, anlaşmanın getirilerini önemli ölçüde etkileyecek kararların alınmasında oy birliği ile mutabakatın gerektiği sözleşmelerle kurulmuş anlaşmalardır. Müşterek anlaşmalar aşağıdaki şekilde sınıflanır ve muhasebeleştirilirler:
• Müşterek faaliyet – Grup’un bir anlaşmayla ilgili varlıklar üzerinde haklara ve borçlara ilişkin yükümlülüklere sahip olması durumunda, müştereken elde bulundurulan ya da katlanılan tüm payları dahil olmak üzere müşterek faaliyet ile ilgili her bir varlık, yükümlülük ve işlemini muhasebeleştirir.
• İş ortaklığı – Grup’un sadece anlaşmaların net varlıkları üzerinde hakları olması durumunda, özkaynak yöntemi kullanarak kendisine düşen payı muhasebeleştirir.
İştirakler ve bağlı ortaklıklar
İlişikteki konsolide finansal tablolarda iş ortaklıkları, iştirakler ve bağlı ortaklıkları özkaynak yöntemi ile muhasebeleştirilir. Özkaynak yöntemi önemli etkinin başladığı tarihten sona erdiği tarihe kadar Grup’un özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlarının Grup’un muhasebe politikalarıyla uyumlu olarak düzeltildikten sonraki kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelirlerindeki payını kapsar.
Grup’un özkaynak yöntemine göre değerlenen bir yatırımın zararlarındaki payının Grup’un payını aşması halinde, ilişkili herhangi bir uzun vadeli faydayı da kapsayacak şekilde yatırımın kayıtlı değeri sıfıra indirilir ve bundan sonra oluşan zararların kayıtlara alınması Grup’un bir yükümlülüğü ya da iştirak adına ödeme yapma zorunluluğu bulunmadığı durumlarda durdurulur.
vii) Konsolidasyonda düzeltme işlemleri
Konsolidasyona dahil edilen şirketler arasındaki grup içi işlemler ve bakiyeler konsolidasyon sırasında silinmiştir. İştirakle ana ortaklık ve ana ortaklığın konsolidasyona tabi bağlı ortaklıkları ve müştereken kontrol edilen ortaklıklar arasında gerçekleşen işlemler neticesinde oluşan karlar ve zararlar, ana ortaklığın iştirakteki payı oranında netleştirilmiştir. Gerçekleşmemiş zararlar değer düşüklüğüne dair kanıt olmadığı sürece gerçekleşmemiş kazançlarla aynı şekilde silinirler.
f) Yabancı Para
i) Yabancı para işlemler
Yabancı para işlemler, ilgili Grup şirketlerinin geçerli para birimlerine işlemin gerçekleştiği tarihteki kurdan çevrilmişlerdir. Yabancı para cinsinden olan parasal varlık ve yükümlülükler raporlama tarihindeki kurlardan geçerli para birimine çevrilmişlerdir. Parasal kalemlere ilişkin yabancı para çevrim farkı kazancı veya zararı, dönem başındaki geçerli para birimi cinsinden itfa edilmiş tutarın etkin faiz oranı ve ödemelerin etkisi düzeltilmesiyle dönem sonundaki yabancı para birimi cinsinden itfa edilmiş tutarın dönem sonu kurundan çevrilmiş tutarı ile arasındaki farkı ifade eder.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU112
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Yabancı para cinsinden olan ve gerçeğe uygun değerleriyle ölçülen parasal olmayan varlıklar ve yükümlülükler, gerçeğe uygun değerin tespit edildiği tarihteki kurdan geçerli para birimine çevrilir. Yabancı para cinsinden tarihi maliyetiyle ölçülen parasal olmayan kalemler, işlemin gerçekleştiği tarihteki kurdan çevrilmişlerdir. Yeniden çevrimle oluşan kur farkları, diğer kapsamlı gelirde kayıtlara alınan nakit akış riskinden korunma araçların etkin olan kısmından doğan farklar hariç, kar veya zararda kayıtlara alınır.
ii) Yabancı operasyonlar
Yabancı operasyonların varlık ve yükümlülükleri, satın alımdan kaynaklanan şerefiye ve gerçeğe uygun değer düzeltmeleri dahil olmak üzere, raporlama tarihindeki döviz kuru ile raporlama para birimine çevrilir. Yabancı operasyonların gelir ve giderleri aylık ortalama döviz kuru ile raporlama para birimine çevrilir.
Yabancı para çevrim farkları diğer kapsamlı gelirler içerisinde kayıtlara alınır ve özkaynaklar altında yabancı para çevrim farklarında sunulur. Ancak, eğer yabancı operasyon, tamamına sahip olunmayan bir bağlı ortaklık ise, kontrol gücü olmayan paylara ilişkin kısım oransal olarak kontrol gücü olmayan pay olarak sınıflanır. Eğer bir yabancı operasyonun elden çıkarılması sonucunda kontrol, önemli etki veya müşterek kontrol kaybedilirse, ilgili yabancı operasyona ilişkin olarak yabancı para çevrim farkları hesabındaki birikmiş tutar, elden çıkarma sonucu oluşan kazanç veya kayıpların bir parçası olarak kar veya zarara transfer edilir. Eğer Grup yabancı bir operasyon içeren bir bağlı ortaklığının sadece bir kısmını elden çıkarıp kontrolü koruyorsa, yabancı para çevrim farkları hesabındaki birikmiş tutarın ilgili kısmı kontrol gücü olmayan pay olarak sınıflanır. Eğer Grup yabancı bir operasyon içeren bir iştirakini veya iş ortaklığının sadece bir kısmını elden çıkarıp önemli etkiyi veya müşterek kontrolü koruyorsa, yabancı para çevrim farkları hesabındaki birikmiş tutar oransal olarak kar veya zarara transfer edilir.
Grup şirketleri ve iş ortaklıkları, Avro, TL, ABD Doları, TND, GEL, MKD, SAR, KES, HRK veya CLP’sini geçerli para birimi olarak kullanmaktadırlar, çünkü bu para birimleri ilgili Grup şirketlerinin veya iş ortaklıklarının operasyonlarında önemli ölçüde kullanılmakta veya operasyonları üzerinde önemli etkiye sahip bulunmakta olup, bu şirketlere ilişkin olay ve koşulların ekonomik özünü yansıtmaktadır. Finansal tablolardaki kalemlerin ölçümü için seçilen para birimi hariç bütün para birimleri yabancı para olarak ele alınmaktadır. Dolayısıyla, geçerli para birimiyle ölçülmemiş olan işlemler ve bakiyeler, ilgili geçerli para birimleri cinsinden yeniden ifade edilmiştir. Grup, konsolide finansal tablolar ve dipnotların sunumu amacıyla raporlama para birimi olarak TL’yi kullanmaktadır. Varlık ve yükümlülükler bilanço tarihi itibariyle oluşan kapanış kurları üzerinden dönüştürülmüştür. Dönem içinde finansal tablolara alınan gelir ve giderler de dönemin ortalama döviz kurları kullanılarak TL’ye çevrilmiştir. Ödenmiş sermaye ve kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler yasal mali tablolarda yer alan nominal değerleri ile mali tablolara yansıtılmıştır. Bu çevrimler sonucu ortaya çıkan “yabancı para çevrim farkları” ise özsermaye içerisinde kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler veya giderler altında kaydedilmiştir.
Geçmişte yüksek enflasyonlu kabul edilen bir ekonominin (Türkiye) para birimiyle raporlayan bağlı ortaklıkların finansal tabloları, yüksek enflasyonun sona erdiği tarihe kadar raporlama tarihinde geçerli ölçüm birimi cinsinden yeniden ifade edilmiştir. Yukarıda anılan 17 Mart 2005 tarihli karar neticesinde enflasyon muhasebesi uygulamalarının 31 Aralık 2004 tarihi itibariyle sona erdiği kararlaştırıldığından, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren TL yüksek enflasyonlu olmayan bir ekonomiye ait para birimi olarak değerlendirilmiştir.
Grup’un bağlı ortaklıklarından, geçerli para birimi TL olan BTA, TAV Güvenlik ve TAV İşletme’nin finansal tablolarında Türk Lirası’nın satın alma gücündeki değişimin gösterilmesi amacıyla, 31 Aralık 2004 tarihine kadar 29 No’lu Uluslararası Muhasebe Standardı (TMS 29 (“Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama”)) hükümlerince öngörüldüğü üzere toptan eşya genel fiyat endeksleri kullanılarak enflasyon düzeltmeleri yapılmıştır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 113
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Avro / TL, GEL / TL, TND / TL, ABD Doları / TL, MKD / TL, SAR / TL, HRK/TL, KES/TL, CLP/TL ve Avro / ABD Doları kurlarındaki senelik değişimler raporlama dönemi sonları itibariyle aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Avro / TL 4,5155 3,7099GEL / TL 1,4545 1,3278TND / TL 1,5318 1,5266ABD Doları / TL 3,7719 3,5192MKD / TL 0,0734 0,0603SAR / TL 1,0058 0,9385HRK / TL 0,6028 0,4463KES / TL 0,0367 0,0290CLP / TL 0,0061 0,0053Avro / ABD Doları 1,1971 1,0542
2.2 Muhasebe Politikalarındaki Değişiklikler ve Önceki Dönem Tarihli Finansal Tabloların Yeniden Sınıflanması
Grup, hasılatın konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosundaki sunumunu değerlendirmiş ve bu çerçevede; 31 Aralık 2016 tarihinde sona eren hesap dönemine ait konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosunda, esas faaliyetlerden diğer gelirler altında sunulan 232.380 TL tutarındaki kalemleri, hasılat olarak sınıflamıştır.
Grup, çalışanlara sağlanan faydaların konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosundaki sunumunu değerlendirmiş ve bu çerçevede; 31 Aralık 2016 tarihinde sona eren hesap dönemine ait konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosunda, satışların maliyeti altında sunulan 6.712 TL tutarındaki kalemleri, finansman giderleri olarak sınıflamıştır.
Grup, DHMİ’den garanti edilen yolcu alacakları üzerindeki reeskont faiz gelirlerinin konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosundaki sunumunu değerlendirmiş ve bu çerçevede; 31 Aralık 2016 tarihinde sona eren hesap dönemine ait konsolide kar veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosunda, finansman giderleri altında sunulan 39.383 TL tutarındaki kalemleri, hasılat olarak sınıflamıştır.
2.3 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti
a) Finansal Araçlar
i) Türev olmayan finansal varlıklar
Grup kredi, alacak ve mevduatlarını oluştukları işlem tarihinde kayıtlarına almaktadır. Finansal varlıklar Grup’un ilgili finansal aracın sözleşmeye bağlı koşullarına taraf durumuna geldiği işlem tarihinde kayıtlara alınır.
Grup, finansal varlıklar ilgili sözleşme uyarınca olan nakit akışları ile ilgili hakları sona erdiğinde veya ilgili haklarını bu finansal varlık ile ilgili bütün risk ve getirilerinin sahipliğini transfer ettiği bir alım-satım işlemiyle devrettiğinde ilgili finansal varlığı kayıtlarından çıkarır. Grup tarafından devredilen finansal varlıklardan yaratılan ya da elde tutulan her türlü hak, ayrı bir varlık ya da yükümlülük olarak muhasebeleştirilir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU114
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Grup finansal varlık ve yükümlülüklerini, sadece ve sadece, netleştirme için yasal hakkı olduğunda ve işlemi net bazda gerçekleştirmek ya da varlığın gerçekleşmesi ile yükümlülüğün yerine getirilmesini eş zamanlı yapmak konusunda niyetinin bulunması durumunda netleştirmekte ve net tutarı finansal tablolarında göstermektedir. Grup’un türev olmayan finansal varlıkları, krediler ve alacaklardır.
Krediler ve alacaklar
Krediler ve alacaklar aktif bir piyasada kote edilmemiş, sabit veya değişken ödemeli finansal varlıklardır. Bu tür varlıklar başlangıçta gerçeğe uygun değerlerine direk ilişkilendirilebilen işlem maliyetlerinin eklenmesiyle muhasebeleştirilir. İlk kayıtlara alınmalarını müteakiben krediler ve alacaklar gelecekteki anapara ve faiz nakit akışlarının etkin faiz oranları kullanılarak indirgenmiş değerleri üzerinden değer düşüklükleri indirilerek gösterilmektedir (Not 2.3(h)(i)).
Krediler ve alacaklar, nakit ve nakit benzerleri, ticari alacaklar, kullanımı kısıtlı banka bakiyeleri, ilişkili taraflardan alacaklar ve DHMİ tarafından garanti edilen yolcu geliri alacağından oluşmaktadır (Not 9).
Nakit ve nakit benzerleri
Nakit ve nakit benzerleri gerçeğe uygun değerinde değişim riskinin çok az olduğu nakit mevcudu, vadesiz mevduatlar ve 3 aydan az vadeye sahip vadeli mevduatlardan oluşmaktadır ve Grup tarafından kısa vadeli yükümlülüklerin finansmanı için kullanılır.
Grup’un Proje Hesabı, Rezerv Hesabı ya da Fonlama Hesabının kullanımı kredi sözleşmelerinde belirtilen şartlara bağlıdır. Bu yüzden, bu hesaplar içerisindeki banka bakiyeleri konsolide finansal durum tablosunda Kullanımı Kısıtlı Banka Bakiyeleri kalemi içerisinde gösterilmektedir.
Hizmet imtiyaz sözleşmeleri
Grup, imtiyazı tanıyandan, sunulan hizmetlerin iyileştirilmesi veya inşaat işlemleri için nakit veya herhangi bir diğer finansal varlığı elde etmeye bir sözleşmeye bağlı olarak koşulsuz bir hakkı olduğunda hizmet imtiyaz sözleşmesinden doğan finansal varlıkları muhasebeleştirmektedir. Bu tür finansal varlıklar başlangıçta gerçeğe uygun değerleriyle ölçülmektedir. İlk kayıtlara alınmalarını müteakiben finansal varlıklar indirgenmiş değerleri üzerinden gösterilmektedir.
Eğer Grup inşaat hizmetleri için bir kısmı finansal varlık ve bir kısmı maddi olmayan duran varlık şeklinde olmak üzere ödeme almakta ise, alınan veya alınacak olan her bir varlık başlangıçta gerçeğe uygun değeri üzerinden olmak üzere ayrı ayrı muhasebeleştirilir (Not 2.3 (e)).
ii) Türev olmayan finansal yükümlülükler
Grup bütün finansal yükümlülüklerini Grup’un araç ile ilgili sözleşme uyarınca doğan yükümlülüklere taraf olduğu tarihte muhasebeleştirmektedir.
Grup, finansal yükümlülük ile ilgili sözleşmeye bağlı taahhütleri sona erdiğinde veya iptal edildiğinde ilgili finansal yükümlülüğü kayıtlarından çıkarır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 115
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Grup, türev olmayan finansal yükümlülüklerini başlangıçta gerçeğe uygun değerlerinden direk ilişkilendirilebilen işlem maliyetlerinin çıkarılmasıyla ölçmektedir. İlk kayıtlara alınmalarını müteakiben finansal yükümlülükler etkin faiz oranı kullanılarak indirgenmiş değerleri üzerinden gösterilmektedir.
Grup’un finansal yükümlülükleri; finansal borçlanmalar, banka nezdindeki cari hesaplar, ilişkili taraflara borçlar ve ticari borçlardır.
Talep üzerine geri ödenebilir olan ve Grup’un nakit yönetimin bir parçası olan faizsiz krediler nakit akış tablosunda gösterim amacıyla nakit ve nakit benzerlerine negatif bir kalem olarak eklenmiştir.
iii) Sermaye:
Adi pay senetleri özkaynak olarak sınıflanır.
iv) Türev finansal araçlar (Nakit akış riskinden korunma muhasebesi dahil) Grup, yabancı para ve faiz oranı risklerinden korunmak amacıyla türev finansal araçlar kullanmaktadır.
Riskten korunmanın ilk kayıtlara alınmasında Grup riskten korunma araçları ve riskten korunan araçlar arasındaki ilişkiyi, ilgili riskten korunma işleminin risk yönetimi amaçlarını ve stratejilerini ve riskten korunmanın etkinliğini ölçmede kullanılacak olan yöntemleri resmi olarak belgelemektedir. Grup, riskten korunmanın ilk kayıt tarihinde ve devam eden süreç içerisinde, riskten korunma metodunun ilgili araçların metodun uygulandığı süreçteki beklenen gerçeğe uygun değerlerindeki veya nakit akışlarındaki değişiklikler üzerinde etkinliğini veya her bir metodun gerçekleşen sonuçlarındaki etkinliğinin %80–125 aralığında olup olmadığını ölçer. Tahmini işlemlere ilişkin nakit akış riskinden korunma işlemleri için, finansal riskten korunma işleminin konusunu teşkil eden tahmini işlemin gerçekleşme ihtimalinin yüksek olması ve nakit akışlarındaki değişikliklerin kar veya zararı etkileyebilecek nitelikte olması gerekir.
Türev finansal araçlar ilk olarak gerçeğe uygun değerleriyle kayıtlara alınır ve türevlere atfolunan ilgili işlem maliyetleri oluştukları tarihte kar veya zarar olarak kaydedilir. İlk kayıtlara alınmalarını müteakiben, türevler gerçeğe uygun değerleriyle ölçülür ve oluşan değişimler aşağıdaki şekilde muhasebeleştirilir.
Nakit akış riskinden korunma
Bir türev aracı kayıtlara alınmış bir varlığı, yükümlülüğü veya kar veya zararı etkileyecek gerçekleşme ihtimali yüksek tahmini işlemle ilgili belirli bir riskin nakit akışlarındaki değişikliklerin riskinden korunma aracı olarak tasarlandığında; türev aracının gerçeğe uygun değerindeki değişikliğin etkin kısmı diğer kapsamlı gelir içerisinde muhasebeleştirilir ve özkaynak altında riskten korunma kazanç / kayıplarında gösterilir. Türevin gerçeğe uygun değerindeki etkin olmayan kısım doğrudan kar veya zararda muhasebeleştirilir.
Tahmini işleme yönelik finansal riskten korunma işleminin bir finansal varlık veya finansal borç muhasebeleştirilmesi ile sonuçlanması durumunda, diğer kapsamlı gelir içerisinde muhasebeleştirilmiş bulunan kazanç veya kayıplar, finansal riskten korunmaya konu olan tahmini nakit akışlarının kâr veya zararı etkilediği dönem veya dönemlerde (faiz gelirinin veya giderinin muhasebeleştirildiği dönemler gibi), yeniden sınıflandırma düzeltmesi olarak özkaynaklardan çıkarılarak kâr veya zarar içerisinde yeniden sınıflandırılır.Diğer durumlarda, finansal riskten korunmaya konu olan kalem finansal olmayan varlıksa, özkaynaklar içerisinde birikmiş olan tutar, finansal riskten korunmaya konu kalem kar veya zararı etkilediği dönemle aynı dönemde kar veya zarar içerisinde yeniden sınıflandırılır. Finansal riskten korunma muhasebesi ile ilgili koşulları sağlanaması, finansal riskten korunma aracının vadesinin dolması veya satılması, sona erdirilmesi veya
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU116
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
kullanılması veya işlemden kaldırılması durumunda riskten korunma muhasebesinden ileriye dönük olarak vazgeçilir. Eğer tahmini işlemin gerçekleşmesi artık beklenmiyorsa, özkaynaklar içerisinde muhasebeleştirilmiş bulunan bakiye kar veya zarar içerisinde yeniden sınıflandırılır.
b) Maddi Duran Varlıklar
i) Muhasebeleştirme ve ölçme
Maddi duran varlıklar, maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve kalıcı değer kayıpları düşülmüş olarak gösterilirler.
Maliyet ilgili varlığın edinimiyle direk ilişkili harcamaları ifade etmektedir. Grup tarafından inşa edilen varlıkların maliyeti, malzeme maliyeti, direk işçilik ve o varlığın Grup’un kullanımına hazır hale gelmesiyle direk ilişkili maliyetleri ve gerektiği durumlarda varlıkların restorasyonuna ve yerleştirildiği alanın restorasyonuna ilişkin maliyetleri, aktifleştirilmiş borçlanma maliyetlerini içermektedir. Satın alınan yazılımlar ilgili olduğu cihazın ayrılmaz bir parçası olduğu durumlarda bu cihazın bir parçası olarak aktifleştirilmişlerdir.
Bir tesis, makine veya cihazın farklı ekonomik ömürlere sahip parçaları var ise, ayrı kalemler (temel birleşenler) olarak muhasebeleştirilirler.
Bir maddi varlığın elden çıkartılması veya itfasında ortaya çıkan kazanç ve kayıplar, söz konusu maddi duran varlığın elden çıkartılmasıyla elde edilen tutar ile defter değeri karşılaştırılarak belirlenir ve gelir tablosunda “diğer faaliyetlerden gelir ve karlar / (gider ve zararlar)” hesaplarında muhasebeleştirilir.
ii) Sonraki maliyetler
Sonradan yapılan harcamalar sadece bu harcamalar sonucunda ileride oluşacak ekonomik faydaların Grup’a aktarılacağının mümkün olduğu durumlarda aktifleştirilebilir. Devam eden onarım ve bakım yapıldıkça gider olarak muhasebeleştirilir.
iii) Amortisman
Maddi duran varlıklara ait amortisman hesaplaması varlığın kurulumunun gerçekleştiği ve kullanıma hazır hale geldiği tarihten itibaren başlar ya da işletme içi oluşturulan varlıklar için ise varlığın tamamlandığı ve kullanıma hazır hale geldiği tarihten itibaren başlar.
Amortisman, maddi duran varlık kalemlerinin maliyetlerinden bunların tahmini faydalı ömürleri boyunca doğrusal yöntem ile tahmini kalıntı değerlerinin silinmesiyle hesaplanmaktadır. Amortisman, başka bir varlığın defter değerine dahil edilmediği sürece, genellikle kar veya zarar ile ilişkilendirilir. Kiralanan varlıklar, Grup kiralanan varlığın mülkiyetini kiralama sonunda makul bir kesinlikte üzerine almayacaksa, varlığın kiralama süresi ile faydalı ömürden kısa olanı üzerinden amortismana tabi tutulur. Arazi amortismana tabi değildir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 117
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Grup’un cari ve karşılaştırmalı dönemlerde kullandığı amortisman oranları aşağıdaki gibidir:
Binalar 50 yılTesis, makina ve cihazlar 4-18 yılTaşıtlar 5-18 yılDöşeme ve demirbaşlar 2-18 yılÖzel maliyetler 1-15 yıl
Amortisman oranları, faydalı ömürler ve kalıntı değerler her raporlama dönemi sonunda gözden geçirilir ve gerekli durumlarda yeniden belirlenir.
c) Maddi Olmayan Duran Varlıklar
i) Şerefiye
Bağlı ortaklık edinimlerinden doğan şerefiye, maddi olmayan duran varlıklar içerisinde gösterilir. Şerefiyenin ilk kaydı ile ilgili bilgi için dipnot 2.1(e)(i)’ye bakınız.
Sonraki ölçüm
Şerefiye, maliyet değerinden kalıcı değer kayıpları düşülerek ölçülür. Şerefiye, bağlı olduğu nakit yaratan birimin geçerli para birimde taşınır ve her bilanço tarihinde raporlama tarihindeki döviz kuru ile raporlama para birimine çevrilir.
ii) İşletme birleşmelerinde muhasebeleştirilen maddi olmayan duran varlıklar
Müşteri ilişkileri, HAVAŞ paylarının 2005 ve 2007 yıllarındaki alımları ve HAVAŞ Europe paylarının 2010 ve 2011 yıllarındaki alımları sırasında muhasebeleştirilen maddi olmayan duran varlıklardır. DHMİ lisansı HAVAŞ paylarının 2005 ve 2007 yıllarındaki alımları sırasında muhasebeleştirilen maddi olmayan duran varlıklardır. Bir işletme birleşmesinde ya da iktisabında, iktisap eden şirket iktisap tarihinde iktisap edilen şirketin maddi olmayan duran varlıklarını, maddi olmayan duran varlık tanımına uyması ve gerçeğe uygun değerinin güvenilir bir biçimde ölçülebilmesi durumunda ayrı ayrı muhasebeleştirir.
DHMİ lisansı ve müşteri ilişkilerinin gerçeğe uygun değerleri bağımsız değerleme uzmanlarınca belirlenmiştir.
30 Eylül 2007 tarihine kadar Grup’un %60’ına sahip olduğu HAVAŞ oransal olarak konsolide edilmekteydi. Bundan dolayı konsolide finansal tablolarda HAVAŞ’ın ilk alımından kaynaklanan maddi olmayan duran varlıklar, Grup’un payı olan %60 nispetinde yansıtılmaktaydı. TFRS 3 (“İşletme Birleşmeleri”) ile uyumlu olarak, kalan %40 pay alımı, aşamalı olarak gerçekleşen işletme birleşmesi şeklinde muhasebeleştirilmiştir. DHMİ lisansı ve müşteri ilişkileri, gerçeğe uygun değerlerine göre yeniden değerlendirilmiştir. Daha önceden finansal tablolarda oransal konsolidasyonla yansıtılmakta olan %60’lık paya istinaden oluşan gerçeğe uygun değer değişimi özkaynak altında gösterilen yeniden değerleme rezervlerine kaydedilmiştir. Bu hesaba kaydedilen tutar %40 ek pay alımı öncesinde konsolide finansal tablolarda yansıtılmakta olan maddi olmayan duran varlıklar üzerinde oluşan yeniden değerleme farkını ifade etmektedir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU118
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
iii) İşletme içinde oluşturulan yazılımlar
İşletme içinde oluşturulan yazılımlar TAV Bilişim tarafından geliştirilen havalimanı yazılımlarından oluşmaktadır. İşletme içinde oluşturulan sınırlı ekonomik ömre sahip yazılımlar maliyet değerlerinden, birikmiş itfa payları ile değer düşüklükleri çıkarılarak ölçülürler.
Grup tarafından satın alınan sınırlı faydalı ömre sahip diğer maddi olmayan duran varlıklar maliyet değerlerinden, birikmiş itfa payları ile kalıcı değer düşüklükleri çıkartılarak ölçülürler.
v) Sonradan ortaya çıkan maliyetler
Sonradan ortaya çıkan maliyetler varlığın gelecekteki ekonomik faydasını arttırıcı nitelikte ise aktifleştirilebilirler. Giderler ve içeride yaratılan şerefiye ve markalar da dahil olmak üzere tüm diğer gider kalemleri oluştukça kar veya zararda muhasebeleştirilir.
d) İtfa Payları
Şerefiye dışında kalan maddi olmayan duran varlık kalemleri için itfa payları, kullanıma hazır oldukları günden itibaren ilgili varlıkların tahmini faydalı ömürleri üzerinden doğrusal itfa yöntemi kullanılarak kar veya zarara kaydedilir. Satın alınan yazılımlar 3-5 yıllık ekonomik ömürleri süresince itfa edilirler. HAVAŞ’ın ve HAVAŞ Europe paylarının iktisabı ile ilgili maddi olmayan duran varlıklar, müşteri ilişkileri ve DHMİ lisansıdır. Müşteri ilişkileri 5-10 yıllık, DHMİ lisansı ise işletmeye net nakit girişi sağlaması beklenen süre için öngörülebilir bir sınır olmaması nedeniyle belirsiz ekonomik ömüre sahiptirler. DHMİ lisansının değer düşüklüğü yıllık olarak test edilir.
İtfa yöntemleri, faydalı ömürler ve kalıntı değerler her raporlama dönemi sonunda gözden geçirilir ve gerekli durumlarda yeniden belirlenir.
e) Hizmet İmtiyaz Sözleşmeleri
TFRS Yorum 12 - İmtiyazlı Hizmet Anlaşmaları’na göre bir işletmeci sağladığı inşaat, yenileme hizmeti veya diğer kalemler karşılığında aldığı bedeli maddi olmayan duran varlık veya finansal varlık olarak muhasebeleştirir. i) Maddi olmayan duran varlıklar
Grup, imtiyaz altyapısını kullanma hakkına sahip olması durumunda hizmet imtiyaz sözleşmesinin şartlarından doğan hakları maddi olmayan duran varlık olarak muhasebeleştirir. Hizmet imtiyaz anlaşmasında belirtilmiş inşaatın yapılması ya da hizmetlerin geliştirilmesi olarak değerlendirilen maddi olmayan duran varlıklar ilk defa kayıtlara alınırken gerçeğe uygun değerleri ile muhasebeleştirilirler. İlk kayda alınmalarını takiben bu maddi olmayan duran varlıklar, elde edilme maliyetlerinden itfa payları ve varsa ilgili değer düşüklüğü karşılığı düşüldükten sonra muhasebeleştirilmektedir.
Yapım hizmetlerinin karşılığında kar marjı, alınan veya alınacak olan ücretin gerçeğe uygun değeri, diğer benzer inşaat işleri ile tutarlı bir marj yansıtmak üzere, gerçekleştirilen gerçek maliyetlere eklenen bir marj da içermektedir. TAV Esenboğa, TAV Gazipaşa, TAV Makedonya ve TAV Ege için söz konusu brüt kar oranları %0, TAV Tiflis için %15, TAV Tunus için %5’dir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 119
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
İmtiyazlı hizmet sözleşmelerinden kaynaklanan maddi olmayan duran varlıkların faydalı ömrü, Grup’un ilgili sözleşme uyarınca altyapı kullanımlarına bağlı olarak kamudan bedel talep edebildiği dönemden başlayarak imtiyazın bittiği zamana kadar olan süredir. Maddi olmayan duran varlığın itfa payı İzmir Adnan Menderes Uluslararası Havalimanı ve Milas Bodrum Havalimanı için tahmini yolcu sayıları üzerinden üretim miktarı yöntemi kullanılarak, diğer imtiyazlı hizmet sözleşmelerinden kaynaklanan maddi olmayan duran varlıklar için ise tahmini faydalı ömürleri üzerinden doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak hesaplanır. 30 Haziran 2017’ye kadar, Tiflis Uluslararası Havalimanı, Alanya Gazipaşa Havalimanı, Üsküp Uluslararası Havalimanı ve Medine Uluslararası Havalimanı için doğrusal amortisman yöntemi uygulanmış olup, bu tarihten sonra tahmini yolcu sayıları üzerinden üretim miktarı yöntemi ileriye dönük olarak uygulanmaya başlanmıştır. Bu değişiklikler yapılmasaydı birikmiş amortisman ve itfa payları 1.838.400 TL, cari yıl amortisman ve itfa giderleri ise 256.853 TL olacaktı.
ii) Finansal varlıklar
Grup, DHMİ ile Ankara Esenboğa Havalimanı’nın işletimi için yapılan sözleşmelere bağlı olarak garanti edilen yolcu alacaklarını finansal varlık olarak kayıtlara almaktadır. Bu finansal varlıklar ilk defa kayıtlara alınırken gerçeğe uygun değer üzerinden muhasebeleştirilir ve sonraki dönemlerde itfa edilmiş maliyet değeri ile taşınır.
iii) İşletim sözleşmesinin muhasebeleştirilmesi (TAV İstanbul)
İşletim sözleşmesi ile ilgili maliyetler temel olarak TAV İstanbul’un DHMİ’ye kira ödemelerini ve AUHT’nin iç hatlar terminalinin iyileştirme ve geliştirilmesine yönelik ödemelerini içermektedir. TAV İstanbul, belli kira tutarını peşin olarak ödemiştir ve bu ödemeyi ödeme süresi boyunca peşin ödenmiş kira olarak muhasebeleştirmektedir. TAV İstanbul tarafından gerçekleştirilen iç hatlar terminalini iyileştirme ve geliştirme harcamaları peşin ödenmiş geliştirme harcamaları olarak kaydedilmiş olup, ilgili sözleşme süresi boyunca itfa edilmektedir. Rutin bakım onarıma ilişkin diğer tüm maliyetler oluştukları dönem içinde giderleştirilmektedir.
TAV İstanbul’da hasılatın büyük bölümü üzerinde TAV İstanbulun fiyat kontrolü bulunmaktadır. Bu nedenle TAV İstanbul’un finansal tablolarında bir maddi olmayan duran varlık veya finansal varlık muhasebeleştirilmemiş ve işletme hizmetleri ile ilgili hasılat ve maliyetler TFRS Yorum 12 gereğince TMS 18’e göre muhasebeleştirilmiştir.
f) Kiralama İşlemleri
Kiraya konu olan varlığın sahipliğine ilişkin risk ve getirilerin Grup’a ait olduğu kiralama işlemleri finansal kiralama olarak sınıflandırılmıştır. İlk olarak finansal kiralama yoluyla elde edilen sabit kıymetler ilgili varlığın gerçeğe uygun değeri ile asgari finansal kiralama ödemelerinin bugünkü değerinden düşük olanı üzerinden muhasebeleştirilir. İlk kayıtlara alınmasını takiben ise ilgili varlık için geçerli olan muhasebe politikalarına göre muhasebeleştirilir.
Finansal kira sözleşmesine göre yapılan asgari kira ödemeleri finansman gideri ve kalan yükümlülüğün azalması arasında paylaştırılır. Finans gideri yükümlülüğün geri kalan bakiyesinde sabit dönem faiz oranı üretmek için kira süresince her döneme dağıtılır.
Diğer kiralama işlemleri operasyonel kiralamadır ve kiralanan varlıklar Grup’un konsolide finansal durum tablosunda gösterilmezler.
Operasyonel kiralamada yapılan ödemeler kira süresince doğrusal yöntemle kar veya zararda muhasebeleştirilir.
Şarta bağlı operasyonel kira ödemeleri geri kalan kira süresi boyunca asgari kira ödemelerinin değiştirilmesiyle muhasebeleştirilir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU120
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
g) Stoklar
Stoklar, maliyetin ya da net gerçekleşebilir değerin düşük olanı ile değerlenmektedir. Maliyet ilk giren ilk çıkar (“FIFO”) yöntemine göre hesaplanır. Stoklara dahil edilen maliyeti oluşturan unsurlar direk malzeme ve ilgili durumlarda stokları mevcut durumuna getirmek için katlanılan diğer giderleri kapsamaktadır.
Net gerçekleştirilebilir değer, olağan ticari faaliyet içerisinde oluşan tahmini satış fiyatından tahmini tamamlanma maliyeti ve satışı gerçekleştirmek için gerekli tahmini pazarlama ve satışı gerçekleştirmek için gerekli tahmini satış giderleri toplamının indirilmesiyle elde edilen tutardır.
h) Varlıklarda Değer Düşüklüğü
i) Türev olmayan finansal varlıklar
Gerçeğe uygun değer farkı kar / zarara yansıtılmayan bir finansal varlıktaki değer düşüklüğü her raporlama tarihinde değer düşüklüğü olduğuna kanaat getirilen nesnel kanıtlarla değerlendirilir. Eğer nesnel kanıtlar ilgili finansal varlığın ilerideki nakit akışlarını olumsuz yönde etkilediğine dair bir veya birden fazla olaya işaret ediyorsa, ilgili finansal varlıkta değer düşüklüğü olduğu dikkate alınır.
Finansal varlıkların değer düşüklüğüne neden olan nesnel kanıt, borçlunun temerrüdünü veya yükümlülüğünü yerine getirememesi, Grup’un aksini dikkate alamayacağı koşullara bağlı olarak bir tutarın yeniden yapılandırılmasını, borçlunun veya ihraççının iflas etme ihtimalinin oluşmasını, bu kişilerin ödeme durumlarında negatif durumlar ortaya çıkması veya menkul bir kıymetin aktif pazarının ortadan kalkması durumlarını kapsayabilir.
İtfa edilmiş maliyetleriyle ölçülen finansal varlıklar
Grup kredi ve alacaklardaki değer düşüklüğüne dair kanıtları hem ilgili varlık seviyesinde, hem de toplu olarak dikkate almaktadır. Tüm tek başına önemli olan alacaklar değer düşüklüğü açısından ayrı ayrı değerlendirilmektedir.
İtfa edilmiş maliyetleriyle ölçülen finansal varlıktaki değer düşüklüğü, varlığın kayıtlı değeri ile nakit akışlarından oluşan alacağın orijinal etkin faiz oranı esas alınarak iskonto edilerek bugüne indirgenmiş değeri arasındaki fark olarak hesaplanır. Zararlar kar veya zararda muhasebeleştirilir ve kredi ve alacaklar altında bir karşılık hesabına yansıtılır. Değer düşüklüğü gösteren varlık üzerinden hesaplanan faizler iskonto edilmeye devam edilirler. Raporlama dönemi sonrası gerçekleşen bir durum değer düşüklüğünde azalmaya neden olursa, bu azalış kar veya zararda geri çevrilir.
ii) Finansal olmayan varlıklar
Grup, her bir raporlama tarihinde, stoklar ve ertelenen vergi varlıkları dışında kalan her bir varlığa ilişkin değer kaybı olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, o varlığın geri kazanılabilir tutarı tahmin edilir. Şerefiye ve belirsiz ekonomik ömre sahip ya da henüz kullanıma hazır olmayan maddi olmayan duran varlıklar için geri kazanılabilir tutar her yıl aynı zamanda tahmin edilir. Bir varlığın ya da onun ilgili nakit yaratan biriminin (“NYB”) kayıtlı değeri geri kazanılabilir tutarını aşıyorsa değer düşüklüğü gideri kayıtlara alınır.
Varlığın ya da NYB’nin geri kazanılabilir tutarı net satış fiyatı ile kullanım değerinden yüksek olanıdır. Kullanım değeri, ilerideki nakit akışlarının ilgili NYB ya da varlıktaki belirli riski ve paranın zaman değerini gösteren vergi sonrası iskonto oranı kullanılarak bugünkü değerine indirgenmesi ile değerlendirilir. Değer düşüklüğü testi için, kendi başına test
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 121
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
edilemeyen varlıklar diğer varlıklar ve varlık gruplarından bağımsız olarak sürekli kullanımından dolayı nakit girişi üreten en küçük birimlere (“NYB”) ayrılır. İşletme birleşmesinde ortaya çıkan şerefiye birleşme sinerjisinden yararlanması beklenen nakit üreten birimlere paylaştırılır.
Değer düşüklüğü zararları kar veya zarara kaydedilir. NYB’lerden kaynaklanan ve muhasebeleştirilen değer düşüklüğü karşılığı öncelikle birimlere paylaştırılan şerefiyelerin defter değerlerinden daha sonra birimlerdeki diğer varlıkların (varlık gruplarının) defter değerlerinden oransal esasa göre düşülür.
Şerefiyeye ait bir değer düşüklüğü iptal edilmez. Diğer varlıklarda önceki dönemlerde ayrılan değer düşüklükleri her raporlama döneminde değer düşüklüğünün azalması veya değer düşüklüğünün geçerli olmadığına dair göstergelerin olması durumunda değerlendirilir. Değer düşüklüğü geri kazanılabilir tutarın belirlenmesinde kullanılan tahminlerde değişiklik olması durumunda ters çevrilir. Değer düşüklüğü, eğer ki değer düşüklüğü kayıtlara alınmamış olsaydı, varlığın amortisman ve itfa payı düşüldükten sonraki net kayıtlı değerini aşmayacak bir seviyeye kadar ters çevrilir.
i) Çalışanlara Sağlanan Faydalar / Kıdem Tazminatları
Türkiye’deki mevcut iş kanunu gereğince, Grup, çalışanların emeklilik, askerlik ya da ölüm gibi nedenlerden işten ayrılan 1 yılı doldurmuş çalışanlarına belirli miktarlarda ödeme yapmakla yükümlüdür. Kıdem tazminatı karşılığı 30 gün bazında Grup’un çalışanlarının emekli olması durumunda gelecekteki tahmini muhtemel yükümlülüğünün bugünkü değerini ifade etmektedir. Kıdem tazminatı karşılığı, tüm çalışanlar bu tür bir ödemeye tabi tutulacakmış gibi hesaplanmış olup konsolide finansal tablolarda tahakkuk esası ile yansıtılmıştır. Kıdem tazminatı karşılığı, Hükümet tarafından açıklanan kıdem tazminatı tavanına göre hesaplanmıştır. 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle kıdem tazminatı tavanı tam 4.732 TL tutarındadır (31 Aralık 2016: tam 4.297 TL). Not 23’de açıklandığı üzere, Grup yönetimi kıdem tazminatı karşılığı hesaplamasında bazı tahminler kullanmıştır.
Tüm aktüeryal kazanç ve kayıplar diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilir.
j) Karşılıklar
Geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğün yerine getirilmesinin muhtemel olması ve yükümlülük tutarının güvenilir bir şekilde ölçülebilmesi durumunda konsolide finansal tablolarda karşılık ayrılır. Karşılıklar, raporlama dönemi itibariyle yükümlülüğün yerine getirilmesi için yapılacak harcamanın Grup yönetimi tarafından yapılan en iyi tahminine göre hesaplanır ve etkisinin önemli olduğu durumlarda bugünkü değerine indirmek için iskonto edilir.
k) Hasılat
Asıl faaliyet konusu kapsamında gerçekleştirilen malların satışından elde edilen hasılat, karşılığında alınan tutar ya da alacağın iadeler, satış iskontoları ve ciro primleri düşüldükten sonraki gerçeğe uygun değeri olarak ölçülür. Hasılat, genellikle yapılan bir satış sözleşmesi suretiyle ürünün teslimi veya hizmetin verilmesi, ürünle ilgili risk ve faydaların satın alana transfer olmuş olması, ödenecek bedelin tahsil edilebilir olması, ilgili maliyet ve muhtemel getiri tutarlarının güvenilir şekilde tahmin edilebilmesi, satışa konu mal üzerinde devam eden yönetimsel satıcı lehine bir hak kalmamış olması ve hasılat tutarının güvenilir bir şekilde ölçülebilmesi durumlarında kaydedilir. Bir indirimin sağlanması muhtemel ve tutarı güvenilir bir biçimde ölçülebiliyorsa hasılatın kaydedildiği anda indirim tutarı hasılattan düşülerek kaydedilir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU122
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
İnşaat hasılatı ve inşaat maliyeti: İnşaat hasılatı ve maliyeti raporlama tarihindeki o güne kadar oluşan sözleşmeyle ilgili maliyetlerin tahmin edilen toplam sözleşme maliyetlerine oranıyla ölçülen tamamlanma aşamasına göre muhasebeleştirilir. Sözleşme kapsamındaki değişimler, alacaklar ve teşvik ödemeleri müşteri ile anlaşıldığı ölçüde dahil edilir.
Bir inşaat sözleşmesinin sonucunun güvenilir bir şekilde tahmin edilemediği durumda sözleşme hasılatı oluşan sözleşme maliyetlerinin geri kazanılabilir tutarı kadar muhasebeleştirilir. Sözleşme maliyetleri oluştukları dönemde gider olarak kaydedilirler.
Toplam sözleşme maliyetinin toplam sözleşme hasılatından fazla olması muhtemel ise, beklenen zarar doğrudan doğruya giderleştirilir.
Hizmet imtiyaz sözleşmeleri: Hizmet imtiyaz sözleşmeleri kapsamında verilecek olan inşaat hizmetleri ile ilgili hasılat Grup’un yukarıda anlatılan inşaat hasılatının muhasebeleştirilmesi hakkındaki muhasebe politikalarıyla tutarlı olarak tamamlanma aşamasına göre muhasebeleştirilir. İşletme veya hizmet hasılatı, hizmetlerin Grup tarafından sağlandığı dönemde muhasebeleştirilir. Grup, bir hizmet imtiyaz anlaşmasında birden fazla hizmet sağlıyorsa, sözleşmeden kaynaklanan alacaklar ilgili hizmetlerin gerçeğe uygun değerleri referans alınarak her bir hizmet için ayrı ayrı belirlenir.
Havacılık geliri: Havacılık geliri, ilgili havayolu şirketlerinden elde edilen günlük raporlara göre kaydedilir. Havacılık gelirleri yolculardan elde edilen terminal hizmet gelirinin yanı sıra uçaklar için kullanılan rampalar ile havayolları tarafından yolcu uçuş işlemleri için kullanılan kontuarlardan elde edilen terminal hizmet gelirlerini kapsamaktadır.
Alan tahsisi geliri: Havaalanında ayrılan yerler için yapılan sözleşmelere göre aylık düzenlenen faturalara istinaden kayıtlara alınır.
Yiyecek içecek hizmet geliri: Yiyecek içecek hizmet geliri hizmet verildiğinde kayda alınır. Grup, tahsilatı gerçekleşmiş uzun dönem sözleşmelere ilişkin geliri hizmet verilene kadar ertelemektedir. Bu gelirler, yiyecek içecek şirketlerine iç ve dış hatlarda ürünlerini satmak için verilen satış haklarına ilişkin olduğundan, bu gelirlere ilişkin olarak ertelenmiş maliyet bulunmamaktadır.
Yer hizmetleri geliri: Yer hizmetleri geliri hizmet verildiğinde kayda alınır.
Komisyonlar: Grup’un gümrüksüz mağaza operasyonları ve yiyecek içecek hizmetlerini üçüncü kişilere kiralama hakkı vardır. Bu üçüncü kişiler sözleşmelerine göre ciro üzerinde belirli bir oranda Grup’a komisyon ödemektedirler. Komisyon gelirleri iki üç günlük raporlar dikkate alınarak belirlenip muhasebeleştirilmektedir.
Yazılım ve sistem hizmet geliri: Yazılım ve sistem hizmetleri verildiğinde ve ürün teslim edildiğinde kayda alınır.
Salon hizmetleri geliri: Salon hizmetleri geliri hizmet verildiğinde kayda alınır.
Otobüs ve otopark hizmetleri geliri: Otobüs ve otopark hizmetleri geliri hizmet verildiğinde kayda alınır.
Uçak kiralama hizmetleri geliri: Uçak kiralama hizmetleri geliri hizmet verildiğinde kayda alınır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 123
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
l) Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler ve Yatırım Faaliyetlerinden Giderler
Yatırım faaliyetlerinden gelirler, yatırımlardan elde edilen faiz gelirlerini ve sabit kıymet satışlarından elde edilen gelirleri içerir. Faiz geliri etkin faiz yöntemi kullanılarak tahakkuk esasına göre kar veya zararda muhasebeleştirilir. İştiraklerden elde edilen temettü gelirleri paydaşların temettü alma hakkı doğduğu zaman kayda alınır.
Yatırım faaliyetlerinden giderler, finansal riskten korunma araçlarından kayıpları ve kar veya zararda muhasebeleştirilen türev finansal riskten korunma araçlarının etkin olmayan kısımlarının kayıplarını içerir (Not 3(a)(iv)).
m) Finansman Gelirleri ve Finansman Giderleri
Finansman giderleri, banka kredilerinin faiz giderlerini ve finansal varlıklarla (ticari alacaklar dışındaki) ilgili muhasebeleştirilen değer düşüklüklerini içerir. Bir varlığın iktisabı, inşaatı ya da üretimi ile doğrudan ilişkilendirilemeyen borçlanma maliyetleri etkin faiz oranı kullanılarak kar veya zarar içerisinde muhasebeleştirilmiştir.
Finansal varlık ve yükümlülüklerin (ticari alacaklar ve borçlar dışındaki) üzerindeki kur farkı gelir ve giderleri kur farkı hareketlerinin net pozisyonuna göre finansman gelirleri veya finansman giderleri içerisinde net olarak raporlanır. Ticari alacaklar ve borçların üzerindeki kur farkı gelirleri esas faaliyetlerden diğer gelirler içerisinde, kur farkı giderleri ise esas faaliyetlerden diğer giderler içerisinde raporlanır.
n) Pay Başına Kazanç (“PBK”)
Grup adi pay senetleri için temel PBK bilgisi sunmaktadır. Temel PBK, ana ortaklığın adi pay sahiplerine atfolunan kar ya da zararın dönem içinde tedavülde olan adi paylarının ağırlıklı ortalama sayısına bölümüyle bulunur. Potansiyel seyreltilmiş pay yoktur.
o) Finansal Bilgilerin Bölümlere Göre Raporlanması
Faaliyet bölümü, Grup’un ve iş ortaklıklarının hasılat elde edebildiği ve harcama yapabildiği işletme faaliyetlerinde bulunan, faaliyet sonuçlarının bölüme tahsis edilecek kaynaklara ilişkin kararların alınması ve bölümün performansının değerlendirilmesi amacıyla Grup’un faaliyetlere ilişkin karar almaya yetkili mercii tarafından düzenli olarak gözden geçirildiği ve hakkında ayrı finansal bilgilerin mevcut olduğu bir kısmıdır.
Grup yönetimine raporlanan bölüm sonuçları tutarlı bir şekilde dağıtılabilinen bir bölümle doğrudan ilişkilendirilen kalemleri içerir. Dağıtılamayan kalemler işletme varlıkları (başta işletmenin merkezi olmak üzere), merkez ofis giderleri ve vergi varlık ve yükümlülüklerinden oluşmaktadır.
Bölüm yatırım harcamaları yıl içerisinde maddi duran varlıklar ve şerefiye dışındaki maddi olmayan duran varlıkları satın almak için katlanılan toplam maliyettir.
p) Yeni ve düzeltilmiş standartlar ve yorumlar
31 Aralık 2017 tarihi itibariyle sona eren hesap dönemine ait konsolide finansal tabloların hazırlanmasında esas alınan muhasebe politikaları aşağıda özetlenen 1 Ocak 2017 tarihi itibariyle geçerli yeni ve değiştirilmiş TFRS standartları ve TFRYK yorumları dışında önceki yılda kullanılanlar ile tutarlı olarak uygulanmıştır. Bu standartların ve yorumların Grup’un mali durumu ve performansı üzerindeki etkileri ilgili paragraflarda açıklanmıştır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU124
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
i) 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren geçerli olan yeni standart, değişiklik ve yorumlar
TMS 7 Nakit Akış Tabloları (Değişiklikler)
KGK Aralık 2017’de, TMS 7 Nakit Akış Tabloları standardında değişikliklerini yayınlamıştır. Değişiklikler, Grup’un, finansal tablo kullanıcılarının finansman faaliyetlerinden kaynaklanan yükümlülüklerdeki değişiklikleri değerlendirebilmeleri için gerekli açıklamaları, nakit akışlarından kaynaklanan değişiklikleri ve nakit akışı yaratmayan değişiklikleri içerecek şekilde sunması için TMS 7’ye açıklık getirilmesini amaçlamaktadır. Dipnot açıklamalarındaki iyileştirmeler, şirketlerin finansal borçlarındaki değişiklikler için bilgi sağlamasını gerektirmektedir. Değişiklikler, 1 Ocak 2017 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için uygulanacaktır. Grup’un bu değişiklikleri ilk kez uygulamasında, önceki dönemlere ilişkin karşılaştırmalı bilgi sunulmasına gerek yoktur.
TMS 12 Gelir Vergileri: Gerçekleşmemiş Zararlar için Ertelenmiş Vergi Varlıklarının Muhasebeleştirilmesi (Değişiklikler)
KGK Aralık 2017’de, TMS 12 Gelir Vergileri standardında değişikliklerini yayınlamıştır. Yapılan değişiklikler gerçeğe uygun değeri ile ölçülen borçlanma araçlarına ilişkin ertelenmiş vergi muhasebeleştirilmesi konusunda açıklık getirmektedir. Değişiklikler; gerçekleşmemiş zararlar için ertelenmiş vergi varlıklarının muhasebeleştirilmesi hükümleri konusunda, uygulamadaki mevcut farklılıkları gidermeyi amaçlamaktadır. Değişiklikler, 1 Ocak 2017 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geriye dönük olarak uygulanacaktır. Erken uygulamaya izin verilmektedir. Ancak, değişikliklerin ilk kez uygulandığı dönem, karşılaştırmalı sunulan ilk dönemin açılış özkaynaklarındaki etki, açılış geçmiş yıllar karları/zararları ve diğer özkaynak kalemleri arasında ayrıştırılmadan, açılış geçmiş yıllar karları/zararlarında (ya da uygun olması durumunda bir diğer özkaynak kaleminde) muhasebeleştirilebilecektir. Grup bu muafiyeti uygulaması durumunda, finansal tablo dipnotlarında açıklama yapacaktır. Söz konusu değişikliklerin Grup’un finansal durumu ve performansı üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir.
TFRS Yıllık İyileştirmeler – 2014-2016 Dönemi
KGK Aralık 2017’de, aşağıda belirtilen standartları değiştirerek, TFRS Standartları 2014-2016 dönemine ilişkin Yıllık İyileştirmelerini yayınlamıştır:
- TFRS 12 “Diğer İşletmelerdeki Paylara İlişkin Açıklamalar”: Bu değişiklik, işletmenin, TFRS 5 Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler uyarınca satış amaçlı olarak sınıflandırılan ya da elden çıkarılacak varlık grubuna dahil olup satış amaçlı olarak sınıflandırılan bağlı ortaklık, iştirak veya iş ortaklıklarındaki payları için özet finansal bilgileri açıklaması gerekmediğine açıklık getirmektedir. Değişiklik, 1 Ocak 2017 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için uygulanacaktır.
Söz konusu değişikliklerin Grup’un finansal durumu ve performansı üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir.
ii) Yayınlanan ama yürürlüğe girmemiş ve erken uygulamaya konulmayan standartlar
Konsolide finansal tabloların onaylanma tarihi itibariyle yayımlanmış fakat cari raporlama dönemi için henüz yürürlüğe girmemiş ve Grup tarafından erken uygulanmaya başlanmamış yeni standartlar, yorumlar ve değişiklikler aşağıdaki gibidir. Grup aksi belirtilmedikçe yeni standart ve yorumların yürürlüğe girmesinden sonra konsolide finansal tablolarını ve dipnotlarını etkileyecek gerekli değişiklikleri yapacaktır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 125
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
TFRS 15 - Müşterilerle Yapılan Sözleşmelerden Doğan Hasılat
KGK Eylül 2016’da TFRS 15 Müşterilerle Yapılan Sözleşmelerden Doğan Hasılat standardını yayınlamıştır. Yayınlanan bu standart, UMSK’nın Nisan 2016’da UFRS 15’e açıklık getirmek için yaptığı değişiklikleri de içermektedir. Standarttaki yeni beş aşamalı model, hasılatın muhasebeleştirme ve ölçüm ile ilgili gereklilikleri açıklamaktadır. Standart, müşterilerle yapılan sözleşmelerden doğan hasılata uygulanacak olup bir işletmenin olağan faaliyetleri ile ilgili olmayan bazı finansal olmayan varlıkların (örneğin maddi duran varlık çıkışları) satışının muhasebeleştirilip ölçülmesi için model oluşturmaktadır. TFRS 15’in uygulama tarihi 1 Ocak 2018 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleridir. Erken uygulamaya izin verilmektedir. TFRS 15’e geçiş için iki alternatif uygulama sunulmuştur; tam geriye dönük uygulama veya modifiye edilmiş geriye dönük uygulama. Modifiye edilmiş geriye dönük uygulama tercih edildiğinde önceki dönemler yeniden düzenlenmeyecek ancak mali tablo dipnotlarında karşılaştırmalı rakamsal bilgi verilecektir. Söz konusu standardın Grup’un finansal durumu veya performansı üzerindeki etkileri aşağıda açıklanmıştır:
Değişiklikliğin Grup’un finansal tabloları üzerinde önemli bir etkisi olmayacaktır.
TFRS 9 Finansal Araçlar
KGK, Ocak 2017’de TFRS 9 Finansal Araçlar’ı nihai haliyle yayınlamıştır. TFRS 9 finansal araçlar muhasebeleştirme projesinin üç yönünü: sınıflandırma ve ölçme, değer düşüklüğü ve finansal riskten korunma muhasebesini bir araya getirmektedir. TFRS 9 finansal varlıkların içinde yönetildikleri iş modelini ve nakit akım özelliklerini yansıtan akılcı, tek bir sınıflama ve ölçüm yaklaşımına dayanmaktadır. Bunun üzerine, kredi kayıplarının daha zamanlı muhasebeleştirilebilmesini sağlayacak ileriye yönelik bir ‘beklenen kredi kaybı’ modeli ile değer düşüklüğü muhasebesine tabi olan tüm finansal araçlara uygulanabilen tek bir model kurulmuştur. Buna ek olarak, TFRS 9, banka ve diğer işletmelerin, finansal borçlarını gerçeğe uygun değeri ile ölçme opsiyonunu seçtikleri durumlarda, kendi kredi değerliliklerindeki düşüşe bağlı olarak finansal borcun gerçeğe uygun değerindeki azalmadan dolayı kar veya zarar tablosunda gelir kaydetmeleri sonucunu doğuran “kendi kredi riski” denilen konuyu ele almaktadır. Standart ayrıca, risk yönetimi ekonomisini muhasebe uygulamaları ile daha iyi ilişkilendirebilmek için geliştirilmiş bir finansal riskten korunma modeli içermektedir. TFRS 9, 1 Ocak 2018 veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geçerlidir ve standardın tüm gerekliliklerinin erken uygulamasına izin verilmektedir. Alternatif olarak, işletmeler, standarttaki diğer şartları uygulamadan, sadece “gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılan” olarak belirlenmiş finansal yükümlülüklerin kazanç veya kayıplarının sunulmasına ilişkin hükümleri erken uygulamayı tercih edebilirler. Grup, TFRS 9 için bir etki değerlendirmesi gerçekleştirmiştir. Bu değerlendirme, halihazırda mevcut olan bilgilere dayanmaktadır ve daha detaylı analizlerden ya da ilave desteklenebilir bilgilerden doğan değişikliklere tabi olabilecektir. TFRS 9’un üç başlığına istinaden oluşan etkiler aşağıda açıklanmıştır:
Değişiklikliğin Grup’un finansal tabloları üzerinde önemli bir etkisi olmayacaktır.
Finansal Varlıkların Sınıflandırılması ve Ölçülmesi:
Grup, TFRS 9’un sınıflama ve ölçme gerekliliklerine istinaden finansal durum tablosu (bilanço) veya özkaynaklarında önemli bir etki beklememektedir. Hali hazırda makul değerden ölçülen finansal varlıkların makul değerden ölçülmeye devam edilmesi beklenmektedir. Hali hazırda satılmaya hazır finansal varlık olarak kar veya zararı diğer kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilen borsada işlem gören şirketlerin hisse senetleri gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarara yansıtılan olarak muhasebeleştirilecek olup bu durum oluşan kar zararın dalgalanmasına yol açabilecektir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU126
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Krediler ve alacaklar, kontrata bağlı nakit akışları sağlamak amacıyla elde bulundurulur ve anapara ve faizden oluşan nakit akışlarına yol açar. Grup, bu finansal araçların kontrata bağlı nakit akışı özelliklerini analiz etmiş ve TFRS 9’a göre itfa edilmiş maliyetinden gösterilmesi gerektiğine karar vermiştir. Dolayısıyla, bu finansal araçların sınıflandırılması söz konusu olmayacaktır.
Değer Düşüklüğü:
TFRS 9, Grup’un tüm borçlanma araçları, kredi ve alacaklara ilişkin değer düşüklüğü karşılığını 12 aylık beklenen kredi zararları veya ömür boyu beklenen kredi zararları olarak kayıtlarına almaktadır. Grup, kolaylaştırılmış yöntemi uygulayacak ve ticari alacaklar üzerindeki ömür boyu beklenen zararları muhasebeleştirecektir. Değişiklikliğin Grup’un finansal tabloları üzerinde önemli bir etkisi olmayacaktır.
Korunma Muhasebesi:
Grup, hali hazırda gerekli kritlerleri karşılayan korunma muhasebesine tabi işlemlerinin TRFS 9 çerçevesinde de korunma muhsebesi kapsamında olacağını belirlemiştir. TFRS 9, bir işletmenin efektif olan korunma muhasebesi genel prensiplerinde herhangi bir değişiklik yaratmamakta olup TFRS 9’un korunma muhasebesi gerekliliklerinin Grup’un finansal tabloları üzerinde önemli bir etkisi olmayacağını öngörmektedir.
TFRS 4 Sigorta Sözleşmeleri (Değişiklikler);
KGK Aralık 2017’de, TFRS 4 ‘Sigorta Sözleşmeleri’ standardında değişiklikler yayımlamıştır. TFRS 4’te yapılan değişiklik iki farklı yaklaşım sunmaktadır: ‘örtülü yaklaşım (overlay approach)’ ve ‘erteleyici yaklaşım (deferral approach)’. Değişiklikler, 1 Ocak 2018 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için uygulanacaktır. Erken uygulamaya izin verilmektedir. Standart Grup için geçerli değildir ve Grup’un finansal durumu veya performansı üzerinde etkisi olmayacaktır.
TFRS Yorum 22 Yabancı Para Cinsiden Yapılan İşlemler ve Avans Bedelleri
KGK’nın 19 Aralık 2017’de yayımladığı bu yorum yabancı para cinsinden alınan veya yapılan avans ödemelerini kapsayan işlemlerin muhasebeleştirilmesi konusuna açıklık getirmektedir.
Bu yorum, ilgili varlığın, gider veya gelirin ilk muhasebeleştirilmesinde kullanılacak döviz kurunun belirlenmesi amacı ile işlem tarihini, işletmenin avans alımı veya ödemesinden kaynaklanan parasal olmayan varlık veya parasal olmayan yükümlüklerini ilk muhasebeleştirdiği tarih olarak belirtmektedir. İşletmenin bu Yorumu gelir vergilerine, veya düzenlediği sigorta poliçelerine (reasürans poliçeleri dahil) veya sahip olduğu reasürans poliçelerine uygulamasına gerek yoktur.
Yorum, 1 Ocak 2018 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için uygulanacaktır. Erken uygulamaya izin verilmektedir. Söz konusu değişikliklerin Şirket’in / Grup’un finansal durumu ve performansı üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir.
TFRS 2 Hisse Bazlı Ödeme İşlemlerinin Sınıflandırma ve Ölçümü (Değişiklikler)
KGK Aralık 2017’de, TFRS 2 Hisse Bazlı Ödemeler standardında değişiklikler yayınlamıştır. Değişiklikler, belirli hisse bazlı ödeme işlemlerinin nasıl muhasebeleştirilmesi gerektiği ile ilgili TFRS 2’ye açıklık getirilmesini amaçlamaktadır. Değişiklikler aşağıdaki konuların muhasebeleştirilmesini kapsamaktadır;
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 127
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
a. nakit olarak ödenen hisse bazlı ödemelerin ölçümünde hakediş koşullarının etkileri,b. stopaj vergi yükümlülükleri açısından net mahsup özelliği bulunan hisse bazlı ödeme işlemleri,c. işlemin niteliğini nakit olarak ödenen hisse bazlı işlemden özkaynağa dayalı hisse bazlı işleme dönüştüren hüküm ve koşullardaki değişiklikler.
Değişiklikler, 1 Ocak 2018 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için uygulanacaktır. Erken uygulamaya izin verilmektedir. Değişiklik Grup için geçerli değildir ve Grup’un finansal durumu veya performansı üzerinde etkisi olmayacaktır.
TMS 28 “İştiraklerdeki ve İş Ortaklıklarındaki Yatırımlar”da yapılan değişiklikler (Değişiklikler)
KGK Aralık 2017’de, TMS 28 İştiraklerdeki ve İş Ortaklıklarındaki Yatırımlar standardında değişikliklerini yayınlamıştır. Söz konusu değişiklikler, iştirak veya iş ortaklığındaki net yatırımın bir parçasını oluşturan iştirak veya iş ortaklığındaki uzun vadeli yatırımlar için TFRS 9 Finanslar Araçları uygulayan işletmeler için açıklık getirmektedir.
TFRS 9 Finansal Araçlar, TMS 28 İştiraklerdeki ve İş Ortaklıklarındaki Yatırımlar uyarınca muhasebeleştirilen iştiraklerdeki ve iş ortaklıklarındaki yatırımları kapsamamaktadır. Söz konusu değişiklikle KGK, TFRS 9’un sadece şirketin özkaynak yöntemi kullanarak muhasebeleştirdiği yatırımları kapsam dışında bıraktığına açıklık getirmektedir. İşletme, TFRS 9’u, özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirmediği ve özü itibari ile ilgili iştirak ve iş ortaklıklarındaki net yatırımın bir parçasını oluşturan uzun vadeli yatırımlar dahil olmak üzere iştirak ve iş ortaklıklarındaki diğer yatırımlara uygulayacaktır.
Değişiklik, 1 Ocak 2019 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için uygulanacaktır. Erken uygulamaya izin verilmektedir.
Grup, değişiklik için üst düzey bir etki değerlendirmesi gerçekleştirmiştir. Bu ön değerlendirme, halihazırda mevcut olan bilgilere dayanmaktadır ve daha detaylı analizlerden ya da ilave desteklenebilir bilgilerden doğan değişikliklere tabi olabilecektir. Şirket / Grup, genel olarak bilanço ve özkaynak üzerinde önemli bir etki beklememektedir. Grup, değişikliğin finansal durumu ve performansı üzerine etkilerini değerlendirmektedir.
TMS 40 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller: Yatırım Amaçlı Gayrimenkullerin Transferleri (Değişiklikler)
KGK Aralık 2017’de, TMS 40 “Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller” standardında değişiklik yayınlamıştır. Yapılan değişiklikler, kullanım amacı değişikliğinin, gayrimenkulün ‘yatırım amaçlı gayrimenkul’ tanımına uymasına ya da uygunluğunun sona ermesine ve kullanım amacı değişikliğine ilişkin kanıtların mevcut olmasına bağlı olduğunu belirtmektedir. Değişiklikler, 1 Ocak 2018 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için uygulanacaktır. Erken uygulamaya izin verilmektedir. Değişiklik Grup için geçerli değildir ve Grup’un finansal durumu veya performansı üzerinde etkisi olmayacaktır.
TFRS 10 ve TMS 28: Yatırımcı İşletmenin İştirak veya İş Ortaklığına Yaptığı Varlık Satışları veya Katkıları - Değişiklik
KGK, özkaynak yöntemi ile ilgili devam eden araştırma projesi çıktılarına bağlı olarak değiştirilmek üzere, Aralık 2017’de TFRS 10 ve TMS 28’de yapılan söz konusu değişikliklerin geçerlilik tarihini süresiz olarak ertelemiştir. Ancak, erken uygulamaya halen izin vermektedir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU128
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
TFRS Yıllık İyileştirmeler – 2014-2016 Dönemi
KGK Aralık 2017’de, aşağıda belirtilen standartları değiştirerek, TFRS Standartları 2014-2016 dönemine ilişkin Yıllık İyileştirmelerini yayınlamıştır:
- TFRS 1 “Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarının İlk Uygulaması”: Bu değişiklik, bazı TFRS 7 açıklamalarının, TMS 19 geçiş hükümlerinin ve TFRS 10 Yatırım İşletmeleri’nin kısa dönemli istisnalarını kaldırmıştır. Değişiklik, 1 Ocak 2018 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için uygulanacaktır.
- TMS 28 “İştiraklerdeki ve İş Ortaklıklarındaki Yatırımlar”: Bu değişiklik, iştirakteki veya iş ortaklığındaki yatırım, bir girişim sermayesi kuruluşu veya benzeri işletmeler yoluyla dolaylı olarak ya da bu işletmelerce doğrudan elde tutuluyorsa, işletmenin, iştirakteki ve iş ortaklığındaki yatırımlarını TFRS 9 Finansal Araçlar uyarınca gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılan olarak ölçmeyi seçebilmesinin, her iştirak veya iş ortaklığının ilk muhasebeleştirilmesi sırasında geçerli olduğuna açıklık getirmektedir. Değişiklik, 1 Ocak 2018 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için uygulanacaktır. Erken uygulamaya izin verilmektedir.
Söz konusu değişikliklerin Grup’un finansal durumu ve performansı üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir.
iii) Uluslararası Muhasebe Standartları Kurumu (UMSK) tarafından yayınlanmış fakat KGK tarafından yayınlanmamış yeni ve düzeltilmiş standartlar ve yorumlar
Aşağıda listelenen yeni standartlar, yorumlar ve mevcut UFRS standartlarındaki değişiklikler UMSK tarafından yayınlanmış fakat cari raporlama dönemi için henüz yürürlüğe girmemiştir. Fakat bu yeni standartlar, yorumlar ve değişiklikler henüz KGK tarafından TFRS’ye uyarlanmamıştır/yayınlanmamıştır ve bu sebeple TFRS’nin bir parçasını oluşturmazlar. Grup konsolide finansal tablolarında ve dipnotlarda gerekli değişiklikleri bu standart ve yorumlar TFRS’de yürürlüğe girdikten sonra yapacaktır.
Yıllık İyileştirmeler - 2010–2012 Dönemi
TFRS 13 Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü
Karar Gerekçeleri’nde açıklandığı üzere, üzerlerinde faiz oranı belirtilmeyen kısa vadeli ticari alacak ve borçlar, iskonto etkisinin önemsiz olduğu durumlarda, fatura tutarından gösterilebilecektir. Değişiklikler derhal uygulanacaktır.
Yıllık İyileştirmeler - 2011–2013 Dönemi
UFRS 16 Kiralama İşlemleri
UMSK Ocak 2016’da UFRS 16 “Kiralama İşlemleri” standardını yayınlanmıştır. Yeni standart, faaliyet kiralaması ve finansal kiralama ayrımını ortadan kaldırarak kiracı durumundaki şirketler için birçok kiralamanın tek bir model altında bilançoya alınmasını gerektirmektedir. Kiralayan durumundaki şirketler için muhasebeleştirme büyük ölçüde değişmemiş olup faaliyet kiralaması ile finansal kiralama arasındaki fark devam etmektedir. UFRS 16, UMS 17 ve UMS 17 ile ilgili Yorumların yerine geçecek olup 1 Ocak 2019 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geçerlidir. UFRS 15 “Müşterilerle Yapılan Sözleşmelerden Doğan Hasılat” standardı da uygulandığı sürece UFRS 16 için erken uygulamaya izin verilmektedir. Grup, standardın finansal durumu ve performansı üzerine etkilerini değerlendirmektedir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 129
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
UFRYK 23 Gelir Vergisi Muameleleri Konusundaki Belirsizlikler
Yorum, gelir vergisi muameleleri konusunda belirsizlikler olması durumunda, “UMS 12 Gelir Vergileri”nde yer alan muhasebeleştirme ve ölçüm gereksinimlerinin nasıl uygulanacağına açıklık getirmektedir.
Gelir vergisi muameleleri konusunda belirsizlik olması durumunda, yorum:
(a) işletmenin belirsiz vergi muamelelerini ayrı olarak değerlendirip değerlendirmediğini;(b) işletmenin vergi muamelelerinin vergi otoriteleri tarafından incelenmesi konusunda yapmış olduğu varsayımları;(c) işletmenin vergilendirilebilir karını (vergi zararını), vergi matrahını, kullanılmamış vergi zararlarını, kullanılmamış vergi indirimlerini ve vergi oranlarını nasıl belirlediğini; ve(d) işletmenin bilgi ve koşullardaki değişiklikleri nasıl değerlendirdiğini
ele almaktadır.
Yorum, 1 Ocak 2019 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için uygulanacaktır. Erken uygulamaya izin verilmektedir. İşletme bu yorumu erken uygulaması durumunda, erken uyguladığına dair açıklama yapacaktır. İşletme, ilk uygulamada, bu yorumu UMS 8’e uygun olarak geriye dönük, ya da ilk uygulama tarihinde birikmiş etkiyi geçmiş yıl kar zararının (veya uygunsa, özkaynak kaleminin diğer bir unsurunun) açılış bakiyesine bir düzeltme olarak kaydetmek suretiyle geriye dönük olarak uygulayabilir. Söz konusu değişikliklerin Grup’un finansal durumu ve performansı üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir.
UFRS 17 – Yeni Sigorta Sözleşmeleri Standardı
UMSK, sigorta sözleşmeleri için muhasebeleştirme ve ölçüm, sunum ve açıklamayı kapsayan kapsamlı yeni bir muhasebe standardı olan UFRS 17’yi yayımlamıştır. UFRS 17 hem sigorta sözleşmelerinden doğan yükümlülüklerin güncel bilanço değerleri ile ölçümünü hem de karın hizmetlerin sağlandığı dönem boyunca muhasebeleştirmesini sağlayan bir model getirmektedir UFRS 17, 1 Ocak 2021 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için uygulanacaktır. Erken uygulamaya izin verilmektedir. Standart Grup için geçerli değildir ve Grup’un finansal durumu veya performansı üzerinde etkisi olmayacaktır.
Negatif Tazminli Erken Ödeme Özellikleri (UFRS 9 Değişiklik)
Ekim 2017’de, UMSK, bazı erken ödenebilir finansal varlıkların işletme tarafından itfa edilmiş maliyetinden ölçülebilmeleri için UFRS 9 Finansal Araçlar’da ufak değişiklikler yayınlamıştır. UFRS 9’u uygulayan işletme, erken ödenebilir finansal varlığı, gerçeğe uygun değer değişimi kar veya zarar yansıtılan varlık olarak ölçmektedir. Değişikliklerin uygulanması ile, belirli koşulların sağlanması durumunda, işletmeler negatif tazminli erken ödenebilir finansal varlıkları itfa edilmiş maliyetinden ölçebileceklerdir. Değişiklik, 1 Ocak 2019 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için uygulanacaktır. Erken uygulamaya izin verilmektedir.
Grup, değişiklik için üst düzey bir etki değerlendirmesi gerçekleştirmiştir. Bu ön değerlendirme, halihazırda mevcut olan bilgilere dayanmaktadır ve daha detaylı analizlerden ya da ilave desteklenebilir bilgilerden doğan değişikliklere tabi olabilecektir. Grup, genel olarak bilanço ve özkaynak üzerinde önemli bir etki beklememektedir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU130
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Yıllık İyileştirmeler - 2015–2017 Dönemi
UMSK Aralık 2017’de, “IFRS Yıllık İyileştirmeler, 2015-2017 Dönemi”ni yayınlamıştır.
- UFRS 3 İşletme Birleşmeleri ve UFRS 11 Müşterek Anlaşmalar – UFRS 3’teki değişiklikler bir şirketin müşterek faaliyet olarak muhasebeleştirdiği işletmenin kontrolünü elde etmesi sonucu, ilgili işletmede kontrol öncesi sahip olduğu paylarını yeniden ölçmesi gerektiğine açıklık getirmektedir. UFRS 11’deki değişiklikler bir şirketin müşterek faaliyet olarak muhasebeleştirdiği işletmenin kontrolünü elde etmesi sonucu, ilgili işletmede kontrol öncesi sahip olduğu paylarını yeniden ölçmesine gerek olmadığına açıklık getirmektedir.
- UMS 12 Gelir Vergileri – Değişiklikler, temettülere (kar dağıtımı) ilişkin tüm gelir vergisi etkilerinin, vergilerin nasıl doğduğuna bakılmaksızın kar veya zararda muhasebeleştirilmesi gerektiği konusuna açıklık getirmektedir.
- UMS 23 Borçlanma Maliyetleri – Değişiklikler, ilgili varlık amaçlanan kullanıma veya satışa hazır duruma geldikten sonra ödenmemiş özel borçlanmaların bulunması durumunda, ilgili borcun şirketin genellikle genel borçlanmalarındaki aktifleştirme oranını belirlerken borçlandığı fonların bir parçası durumuna geldiğine açıklık getirmektedir.
Grup, değişiklik için üst düzey bir etki değerlendirmesi gerçekleştirmiştir. Bu ön değerlendirme, halihazırda mevcut olan bilgilere dayanmaktadır ve daha detaylı analizlerden ya da ilave desteklenebilir bilgilerden doğan değişikliklere tabi olabilecektir. Grup, genel olarak bilanço ve özkaynak üzerinde önemli bir etki beklememektedir.
Planda Yapılan Değişiklik, Küçülme veya Yerine Getirme (UMS 19 Değişiklikler)
UMSK Şubat 2018’de muhasebe uygulamalarını uyumlu hale getirmek ve karar verme sürecinde konuya ilişkin daha fazla bilgi sağlamak için UMS 19 Değişiklikler “Planda Yapılan Değişiklik, Küçülme veya Yerine Getirme”’yi yayınlamıştır. Değişiklik; planda yapılan değişiklik, küçülme veya yerine getirme gerçekleştikten sonra yıllık hesap döneminin kalan kısmı için tespit edilen hizmet maliyetinin ve net faiz maliyetinin güncel aktüeryal varsayımları kullanarak hesaplanmasını gerektirmektedir. Değişiklikler, 1 Ocak 2019 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için uygulanacaktır. Erken uygulamaya izin verilmektedir. İşletme bu değişiklikleri erken uygulaması durumunda, erken uyguladığına dair açıklama yapacaktır. Söz konusu değişikliklerin Grup’un finansal durumu ve performansı üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir.
r) Gerçeğe Uygun Değerlerin Belirlenmesi
Gerçeğe uygun değer, piyasa katılımcıları arasında ölçüm tarihinde olağan bir işlemde, bir varlığın satışından elde edilecek veya bir borcun devrinde ödenecek fiyat olarak tanımlanır. Grup’un bazı finansal ve finansal olmayan varlık ve yükümlülüklerinin gerçeğe uygun değerlerinin belirlenmesi hem muhasebe politikası hem de dipnot sunumları açısından gereklidir. Gerçeğe uygun değerlerin hem değerlendirilmesi hem de dipnotlarda sunum amaçlı belirlenmesi aşağıdaki yöntemlerle yapılmaktadır. Gerçeğe uygun değerlerin belirlenmesinde kullanılan varsayımlar ilgili varlık veya yükümlülükler ile ilgili dipnotlarda gerektiğinde sunulmuştur.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 131
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
i) Maddi duran varlıklar
İşletme birleşmeleri sonucu ortaya çıkan maddi duran varlıkların ilk kayda alımdaki gerçeğe uygun değerleri piyasa katılımcıları arasında ölçüm tarihinde olağan bir işlemde bir varlığın satışında elde edilecek veya bir borcun devrinde ödenecek bedeldir. Tesis, ekipman ve demirbaşların gerçeğe uygun değerleri benzer kalemlerin kote edilmiş piyasa fiyatına ve yenileme maliyetine göre belirlenir. Amortismana tabi tutulan yenileme maliyeti fiziksel yıpranmanın yanı sıra işlevsel ve ekonomik eskime için düzeltmeleri de yansıtır.
ii) Maddi olmayan duran varlıklar
Maddi olmayan duran varlıkların gerçeğe uygun değeri söz konusu varlıkların kullanımından ve nihai satışından elde edilmesi beklenen iskonto edilmiş nakit akışlarına göre belirlenir.
Müşteri ilişkileri ve şirket birleşmesinden edinilen DHMİ lisansının gerçeğe uygun değerleri yenileme maliyeti, piyasa ve gelir yaklaşım yöntemlerine göre belirlenmiştir.
Bir maddi olmayan duran varlık olarak havalimanı işletim hakkı başlangıçta, verilen inşaat hizmeti için alınan ya da alınacak olan tutarın gerçeğe uygun değeri olan, varlığı elde etmek için elden çıkarılan tutarın gerçeğe uygun değeri olarak tahmin edilen maliyetten muhasebeleştirilir. Verilen inşaat hizmeti için alınan ya da alınacak olan tutarın gerçeğe uygun değeri oluşan fiili maliyete diğer benzer inşaat işleriyle uyumlu bir kar marjını yansıtmak için eklenen bir brüt kar oranını da içerir. TAV Esenboğa, TAV Gazipaşa, TAV Makedonya, TAV Ege için söz konusu brüt kar oranları %0, TAV Tiflis için %15, TAV Tunus için %5’dir.
iii) Ticari ve diğer alacaklar
Ticari ve diğer alacakların gerçeğe uygun değeri, raporlama dönemi sonunda geçerli olan piyasa faiz oranları ile indirgenen gelecekteki nakit akışlarının bugünkü değeri olarak tahmin edilir. Belirli bir faiz oranı olmayan kısa vadeli alacaklar indirgenme etkisinin önemsiz olması durumunda orjinal fatura tutarından değerlenirler. Bu gerçeğe uygun değerler sadece açıklama amacıyla ya da bir işletme birleşmesiyle edinimlerde belirlenir.
iv) Türevler
Sözleşmedeki vadeli işlem fiyatı ile cari vadeli işlem fiyatı arasındaki fark sözleşmenin kalan vadesine göre riskten arındırılmış faiz oranı (devlet tahvillerine temel alınan) veya opsiyon fiyatlama modeli ile indirgenir.
Vadeli faiz oranı takaslarının gerçeğe uygun değeri aracı kotasyonlarına dayanır. Bu kotasyonlar her sözleşmenin şartlarına ve vadelerine göre değerleme tarihinde benzer bir araçtaki piyasa faiz oranları kullanılarak gelecekteki tahmini nakit akışlar iskonto edilerek gerçeğe uygun olup olmadığı test edilir.
Gerçeğe uygun değer, finansal aracın kredi riskini gösterir ve gerekli durumda Grup şirketi ile karşı tarafın kredi riskininin hesaba alınması düzeltmelerini içerir.
v) Türev olmayan finansal yükümlülükler
Dipnotlarda sunum amacıyla hazırlanan gerçeğe uygun değer bilgisi, gelecekteki anapara ve faiz nakit akışlarının raporlama tarihindeki piyasa faiz oranları ile indirgenmesi ile hesaplanmaktadır. Finansal kiralama işlemleri için piyasa faizi benzer kira anlaşmalarına göre belirlenir. İşletme, bir borcun gerçeğe uygun değerini ölçerken kendi kredi riskinin etkisi ile yükümlülüğün yerine getirilme veya getirilmeme olasılığını etkileyebilecek diğer faktörlerin etkisini dikkate alır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU132
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
s) Kurum Kazancı Üzerinden Hesaplanan Vergiler
Gelir vergisi gideri, cari vergi ve ertelenmiş vergi giderinin toplamından oluşur. Gelir vergisi ve ertelenmiş vergi, işletme birleşmeleri veya doğrudan özkaynaklar veya diğer kapsamlı gelir içinde kaydedilenler dışında kar veya zararda muhasebeleştirilir. i) Dönem vergisi Cari dönem vergi yükümlülüğü ya da varlığı, dönem karı veya zararının vergiye tabi olan kısmı üzerinden hesaplanır. Grup’un cari vergi yükümlülüğü raporlama tarihi itibariyle geçerli olan vergi oranı kullanılarak hesaplanmıştır ve geçmiş yıllardaki vergi yükümlülükleri ile ilgili düzeltme kayıtlarını da içerir.
ii) Ertelenmiş vergi
Ertelenen vergi yükümlülüğü veya varlığı, varlıkların ve yükümlülüklerin finansal tablolarda gösterilen tutarları ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarları arasındaki geçici fark üzerinden geçerli olan vergi oranları dikkate alınarak hesaplanır Aşağıdaki durumlarda meydana gelen geçici farklar için ertelenmiş vergi muhasebeleştirilmez:
• bir işletme birleşmesi olmayan ve ne muhasebe karını ne de vergiye tabi kar veya zararı etkilemeyen bir işlem sonucu oluşan varlık veya yükümlülüklerin ilk kayıtlara alınmasında ortaya çıkan geçici farklar;
• öngörülebilir bir gelecekteki süre içinde tersine dönmesi muhtemel olmayan ve Grup’un geri çevrim zararını kontrol edebildiği bağlı ortaklık ve iş ortaklıklarındaki yatırımlarıyla ilgili geçici farklar; ve
• şerefiyenin ilk muhasebeleştirilmesi sırasında oluşan vergilendirilebilir geçici farklar.
Grup, ertelenmiş vergi borçlarını ve ertelenmiş vergi varlıklarını, varlıklarının defter değerlerini ne şekilde geri kazanacağı ve borçlarını defter değerleri ile ne şekilde ödeyeceği ile ilgili raporlama dönemi sonundaki beklentilerinin vergisel sonuçlarıyla tutarlı bir şekilde hesaplar.
Ertelenmiş vergi, raporlama dönem sonu itibariyle geçici farkların geri çevrildiği zamandaki yürürlükte olan veya yürürlüğe girmesi kesine yakın olan vergi oranı ile ölçülür.
Henüz kullanılmamış geçmiş yıl mali zararları, vergi avantajları ve indirilebilir geçici farklar için ilerideki dönemde bunların mahsup edilmesine yeterli olacak tutarda vergilendirilebilir gelir elde edileceğinin muhtemel olması halinde ertelenmiş vergi varlığı muhasebeleştirilir. Ertelenmiş vergi varlıkları her raporlama döneminde gözden geçirilir ve ilgili vergi avantajının kullanımının muhtemel olmadığı kısımlar için ertelenmiş vergi varlıkları azaltılır.
Ödenecek cari vergi tutarları, peşin ödenen vergi tutarlarıyla, kurumlar vergisi ile ilişkili olduğundan netleştirilmektedir. Ertelenmiş vergi alacağı ve yükümlülüğü de her bir şirket için netleştirilmektedir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 133
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Türkiye’deki vergi düzenlemeleri bir ana şirket ile bağlı ortaklıklarının konsolide vergi beyannamesi vermesine izin vermemektedir. Dolayısıyla, ekteki konsolide finansal tablolarda yansıtıldığı üzere vergi karşılıkları ayrı ayrı şirket bazında hesaplanmıştır.
iii) Vergi riski
Dönem vergi gideri ile ertelenmiş vergi gideri tutarları belirlenirken, Grup belirsiz vergi pozisyonlarını ve ödenmesi gerekecek ek vergi ve faizler olup olmadığını dikkate almaktadır. Grup, vergi kanunu ve geçmiş tecrübelerine dayanarak yaptığı değerlendirmede vergi incelemesinden geçmemiş dönemler için vergi karşılıklarının yeterli olduğuna inanmaktadır. Bu değerlendirme gelecek ile ilgili birçok mesleki kanaat içeren tahmin ve varsayımlara dayanmaktadır. Grup’un vergi yükümlülüğünün yeterliliği ile ilgili değerlendirmesini değiştirecek yeni bilgiler ortaya çıkması durumunda vergi yükümlülüğündeki bu değişim, bu durumun belirlendiği döneme ait vergi giderini etkileyecektir.
2.4 Önemli Muhasebe Değerlendirme, Tahmin ve Varsayımları
Konsolide finansal tabloların TMS’ye uygun olarak hazırlanması, yönetimin, politikaların uygulanması ve raporlanan varlık, yükümlülük, gelir ve gider tutarlarını etkileyen kararlar, tahminler ve varsayımlar yapmasını gerektirmektedir. Gerçekleşen sonuçlar bu tahminlerden farklılık gösterebilir.
Tahminler ve tahminlerin temelini teşkil eden varsayımlar sürekli olarak gözden geçirilmektedir. Muhasebe tahminlerindeki güncellemeler, güncellemenin yapıldığı dönemde ve bu güncellemelerden etkilenen müteakip dönemlerde kayıtlara alınır.
Konsolide finansal tablolarda kayıtlara alınan tutarlar üzerinde en çok etkisi olan muhasebe politikalarına uygulanan önemli kararlara ilişkin bilgiler aşağıda belirtilen dipnotlarda açıklanmıştır:
Not 3 (e) – TFRS Yorum 12 “Hizmet İmtiyaz Anlaşmaları” kapsamında yapılan inşaat maliyetlerine kar marjı uygulanması
Konsolide finansal tablolarda kayıtlara alınan tutarlar üzerinde önemli etkisi olan tahminlere ilişkin bilgiler aşağıda belirtilen dipnotlarda açıklanmıştır:
Not 14 ve 15 – Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların ekonomik ömürleri
Not 15 – İndirgenmiş nakit akımı projeksiyonlarında kullanılan önemli varsayımlar
Not 23 – Kıdem tazminatı karşılığı hesaplanması
Not 35 – Vergi zararlarının ve yatırım indirimlerinin kullanımı
Not 39 ve 40 – Finansal araçların değerlemesi
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU134
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Ayrı bir NYB olarak TAV Tunus’un özkaynaklarının gerçeğe uygun değerlerinin değerlemesi, Şirket yönetimi tarafından yapılmıştır.
TAV Tunus’un özkaynaklarının gerçeğe uygun değerinin tespiti için gelir yaklaşımı kullanılmıştır. TAV Tunus’un değerlemesinde yönetim tarafından hazırlanan imtiyaz süresinin sonuna kadar zamanı içeren (Mayıs 2047) iş planlı kullanılmıştır. İş planındaki büyüme, yolcu ve uçuş projeksiyonlarındaki büyüme ve havaalanlarındaki ticari alanlara olan talep artışından kaynaklanmaktadır. Ayrıca banka kredilerinin İyiniyet Anlaşması süresinin sonu olan 2019 yılının ikinci yarısında yeniden yapılanacağı öngörülmüştür. 2018 ve 2047 yılları arasındaki projeksiyonda yer alan indirgenmiş nakit akımlarını hesaplamak için kullanılan iskonto oranı, Şirketin vergi sonrası Ağırlıklı Ortalama Sermaye Maliyeti (AOSM) olan %9,6’dır. TAV Tunus’un ömrü imtiyaz süresi ile kısıtlı olduğu için, değerlemede bir nihai büyüme oranı kullanılmamıştır.
NYB için gerçekleştirilen değer düşüklüğü testi sonucunda, TAV Tunus için 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle değer düşüklüğü tespit edilmemiştir.
Ayrı bir NYB olarak TAV Milas Bodrum’un özkaynaklarının gerçeğe uygun değerlerinin değerlemesi, Şirket yönetimi tarafından yapılmıştır.
TAV Milas Bodrum’un özkaynaklarının gerçeğe uygun değerinin tespiti için gelir yaklaşımı kullanılmıştır. TAV Milas Bodrum değerlemesinde yönetim tarafından hazırlanan imtiyaz süresinin sonuna kadar zamanı içeren (Aralık 2035) iş planlı kullanılmıştır. İş planındaki büyüme, Yolcu ve uçuş projeksiyonlarındaki büyüme ve havaalanlarındaki ticari alanlara olan talep artışından kaynaklanmaktadır. 2018 ve 2035 yılları arasındaki projeksiyonda yer alan indirgenmiş nakit akımlarını hesaplamak için kullanılan iskonto oranı, Şirketin vergi sonrası AOSM olan %9,0’dır. TAV Milas Bodrum’un ömrü imtiyaz süresi ile kısıtlı olduğu için, değerlemede bir nihai büyüme oranı kullanılmamıştır.
NYB için gerçekleştirilen değer düşüklüğü testi sonucunda, TAV Milas Bodrum için 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle 102.898 TL değer düşüklüğü tespit edilmiştir (Not 15).
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 135
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
3. DİĞER İŞLETMELERDEKİ PAYLAR
a) Bağlı ortaklıklar - Kontrol gücü olmayan paylar:
Grup’un grup içi eliminasyonlar öncesi önemli kontrol gücü olmayan paylara sahip bağlı ortaklıklarının bilgileri aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.
31 Aralık 2017
TAV Tunus TAV Tiflis BTADiğer önemsiz
bağlı ortaklıklar Toplam
Kontrol gücü olmayan pay yüzdesi 33,00% 20,00% -Duran varlıklar 1.866.681 321.477 -Dönen varlıklar 99.314 73.661 -Uzun vadeli yükümlülükler 23.472 - -Kısa vadeli yükümlülükler 2.532.676 17.700 -Net varlıklar (590.153) 377.438 -Kontrol gücü olmayan payların kayıtlı değeri (194.750) 75.488 - 11.802 (107.460)Kontrol gücü olmayan paylardaki değişim 88.522 - - - 88.522
(106.228) 75.488 - 11.802 (18.938)
2017
TAV Tunus TAV Tiflis BTADiğer önemsiz
bağlı ortaklıklar Toplam
Gelirler 94.563 381.610 651.959(Zarar) / kar (114.319) 227.218 29.486Toplam kapsamlı gelir (96.647) 180.038 17.015Kontrol gücü olmayan paylara dağıtılan (zarar) / kar (37.725) 45.444 9.828 26.892 44.439
2017 yılı itibariyle BTA’nın sermayesinin %33,33’ünü temsil eden hisseleri 9.500 Avro (44.343 TL) karşılığında satın alınmıştır. Sonuç olarak, TAV Holding’in BTA’daki payı %66,66’dan %100’e çıkmıştır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU136
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
31 Aralık 2016
TAV Tunus TAV Tiflis BTA
Diğer önemsiz bağlı
ortaklıklar Toplam
Kontrol gücü olmayan pay yüzdesi 33,00% 20,00% 33,33%
Duran varlıklar 1.588.785 251.413 88.611Dönen varlıklar 96.231 76.817 115.530Uzun vadeli yükümlülükler 20.367 - 49.527Kısa vadeli yükümlülükler 2.062.393 18.791 129.112Net varlıklar (397.744) 309.439 25.502Kontrol gücü olmayan payların kayıtlı değeri (131.256) 61.888 8.500 (2.549) (63.417)Kontrol gücü olmayan paylardaki değişim 59.663 - - - 59.663
(71.593) 61.888 8.500 (2.549) (3.754)
2016
TAV Tunus TAV Tiflis BTA
Diğer önemsiz bağlı
ortaklıklar Toplam
Gelirler 76.779 288.460 482.773(Zarar) / kar (194.072) 105.755 20.456Toplam kapsamlı gelir (166.528) 91.668 14.388Kontrol gücü olmayan paylara dağıtılan (zarar) / kar (64.044) 21.151 6.818 11.113 (24.962)
2017 yılında Şirket kontrol gücü olmayan pay sahiplerine 43.238 TL tutarında temettü dağıtmıştır (2016: 24.837 TL).
b) Müşterek anlaşmalar ve iştiraklerdeki paylar:
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle Grup’un özkaynak yöntemiyle değerlenen iş ortaklıkları ve iştiraklerdeki yatırımlarının finansal durum tablosundaki kayıtlı değerleri aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
TGS 227.450 185.109ATÜ 182.092 126.393ZAIC-A 44.238 32.354Tibah Operation 7.416 3.569BTA Denizyolları 370 3.120Tibah Development (63.032) (3.113)Diğer (119) 2.677
398.414 350.108
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 137
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde kapsamlı gelir tablosundaki Grup’un özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlarının karlarındaki / (zararlarındaki) Grup’un payları aşağıdaki gibidir:
2017 2016
ATÜ 84.508 56.491TGS 38.521 14.835Tibah Operation 3.468 2.914BTA Denizyolları (2.400) 1.138ZAIC-A (3.803) 1.185Tibah Development (51.264) (16.778)Diğer (1.637) (2.799)
67.393 56.986
Grup’un iş ortaklıklarında sahip olduğu önemli paylar aşağıdaki gibidir:
TGS
%50 pay ile %50 oy verme hakkına sahip olunan bir iş ortaklığı olan TGS, Türkiye’de kurulmuştur. TGS’nin finansal bilgileri aşağıdaki tablolarda özetlenmiştir. Aşağıdaki tablolarda aynı zamanda özet finansal bilgilerden Grup’un özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımı olan TGS’deki payının kayıtlı değerine mutabakatı yapılmaktadır:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Duran varlıklar 426.286 420.907Dönen varlıklar (31 Aralık 2017 tarihi itibariyle 105.198 TL tutarında nakit ve nakit benzerleri dahil olmak üzere (31 Aralık 2016: 24.394 TL)) 249.463 143.699Uzun vadeli yükümlülükler 58.566 75.062Kısa vadeli yükümlülükler (31 Aralık 2017 tarihi itibariyle 143.096 TL tutarında ticari borçlar, diğer borçlar ve borç karşılıkları dahil olmak üzere (31 Aralık 2016: 117.533 TL)) 162.283 119.329Net varlıklar 454.900 370.215Grup’un net varlıklardaki payı 227.450 185.108Finansal durum tablosundaki kayıtlı değer 227.450 185.108
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU138
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
2017 2016
Gelirler 1.043.249 859.453Amortisman ve itfa payı giderleri 45.658 40.971Faiz gideri 5.264 7.045Vergi gideri 23.761 11.558Dönem net karı 77.037 29.670Diğer kapsamlı gelir (51.189) (37.727)Toplam kapsamlı gelir 25.848 (8.057)Grup’un dönem net karındaki payı 38.521 14.835Grup tarafından alınan nakit temmettü 10.412 24.347
ATÜ
%50,00 pay ile eşit oy verme hakkına sahip olunan bir iş ortaklığı olan ATÜ, Türkiye’de kurulmuştur. ATÜ’nün finansal bilgileri aşağıdaki tablolarda özetlenmiştir. Aşağıdaki tablolarda aynı zamanda özet finansal bilgilerden Grup’un özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımı olan ATÜ’deki payının kayıtlı değerine mutabakatı yapılmaktadır:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Duran varlıklar 283.059 273.282Dönen varlıklar (31 Aralık 2017 tarihi itibariyle 175.734 TL tutarında nakit ve nakit benzerleri dahil olmak üzere (31 Aralık 2016: 79.566 TL)) 664.537 468.212Uzun vadeli yükümlülükler 104.195 122.375Kısa vadeli yükümlülükler (31 Aralık 2017 tarihi itibariyle 344.587 TL tutarında ticari borçlar, diğer borçlar ve borç karşılıkları dahil olmak üzere (31 Aralık 2016: 262.731 TL)) 479.216 366.334Net varlıklar 364.185 252.785Grup’un net varlıklardaki payı 182.093 126.393Finansal durum tablosundaki kayıtlı değer 182.093 126.393
2017 2016
Gelirler 2.814.049 2.170.002Amortisman ve itfa payı giderleri 37.446 28.182Faiz gideri - 734Vergi gideri 60.524 47.426Dönem net karı 169.015 112.981Diğer kapsamlı gelir 436 (6.702)Toplam kapsamlı gelir 169.451 106.279Grup’un dönem net karındaki payı 84.508 56.491Grup tarafından alınan nakit temettü 60.969 47.099
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 139
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
ZAIC-A %15 pay ile %15 oy verme hakkına sahip olunan bir iştirak olan ZAIC-A, İngiltere’de kurulmuştur. ZAIC-A’nın MZLZ ve MZLZ Operations iştiraklerini içeren konsolide finansal bilgileri aşağıdaki tablolarda özetlenmiştir. Aşağıdaki tablolarda aynı zamanda özet finansal bilgilerden Grup’un özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımı olan ZAIC-A’nın payının kayıtlı değerine mutabakatı yapılmaktadır:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Duran varlıklar 1.816.012 431.283Dönen varlıklar (31 Aralık 2017 tarihi itibariyle 103.987 TL tutarında nakit ve nakit benzerleri dahil olmak üzere (31 Aralık 2016: 37.225 TL)) 103.987 37.225Uzun vadeli yükümlülükler 1.573.494 103.020Kısa vadeli yükümlülükler (31 Aralık 2017 tarihi itibariyle ticari borçlar, diğer borçlar ve borç karşılıkları bulunmamaktadır. (31 Aralık 2016: Yoktur.)) 51.575 149.806Net varlıklar 294.930 215.682Grup’un net varlıklardaki payı 44.240 32.354Finansal durum tablosundaki kayıtlı değer 44.240 32.354
2017 2016
Gelirler 285.085 192.857Giderler (310.450) (184.968)Dönem net (zararı) / karı (25.365) 7.889Diğer kapsamlı gelir - -Toplam kapsamlı gelir (25.365) 7.889Grup’un dönem net (zararındaki) / karındaki payı (3.803) 1.185
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU140
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Tibah Operation
%51 pay ile %33,33 oy verme hakkına sahip olunan bir iş ortaklığı olan Tibah Operation, Suudi Arabistan’da kurulmuştur. Tibah Operation’un finansal bilgileri aşağıdaki tablolarda özetlenmiştir. Aşağıdaki tablolarda aynı zamanda özet finansal bilgilerden Grup’un özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımı olan Tibah Operation’daki payının kayıtlı değerine mutabakatı yapılmaktadır:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Duran varlıklar 68 -Dönen varlıklar (31 Aralık 2017 tarihi itibariyle 34.625 TL tutarında nakit ve nakit benzerleri dahil olmak üzere (31 Aralık 2016: 6.707 TL)) 57.261 38.579Uzun vadeli yükümlülükler 7.667 4.808Kısa vadeli yükümlülükler (31 Aralık 2017 tarihi itibariyle 27.170 TL tutarında ticari borçlar, diğer borçlar ve borç karşılıkları dahil olmak üzere (31 Aralık 2016: 23.398 TL)) 35.126 26.771Net varlıklar 14.536 7.000Grup’un net varlıklardaki payı 7.413 3.569Finansal durum tablosundaki kayıtlı değer 7.413 3.569
2017 2016
Gelirler 212.035 182.254Vergi gideri 1.733 1.131Dönem net karı 6.799 5.714Diğer kapsamlı gelir (1.313) 167Toplam kapsamlı gelir 5.486 5.881Grup’un dönem net karındaki payı 3.468 2.914Grup tarafından alınan nakit temettü - 2.855
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 141
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
BTA Denizyolları
BTA’nın %50,00 pay ile %50,00 oy verme hakkına sahip olduğu bir iş ortaklığı olan BTA Denizyolları, Türkiye’de kurulmuştur. BTA Denizyolları’nın finansal bilgileri aşağıdaki tablolarda özetlenmiştir. Aşağıdaki tablolarda aynı zamanda özet finansal bilgilerden Grup’un özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımı olan BTA Denizyolları’ndaki payının kayıtlı değerine mutabakatı yapılmaktadır:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Duran varlıklar 10.070 12.591Dönen varlıklar (31 Aralık 2017 tarihi itibariyle 993 TL tutarında nakit ve nakit benzerleri dahil olmak üzere (31 Aralık 2016: 3.454 TL)) 2.709 8.930Uzun vadeli yükümlülükler 4.041 4.140Kısa vadeli yükümlülükler (31 Aralık 2017 tarihi itibariyle 2.411 TL tutarında ticari borçlar, diğer borçlar ve borç karşılıkları dahil olmak üzere (31 Aralık 2016: 2.389 TL)) 7.997 11.141Net varlıklar 741 6.240Grup’un net varlıklardaki payı 371 3.120Finansal durum tablosundaki kayıtlı değer 371 3.120
2017 2016
Gelirler 52.000 66.857Amortisman ve itfa payı giderleri 3.046 3.434Faiz gideri 226 53Vergi gideri (29) 581Dönem net (zararı) / karı (4.803) 2.280Diğer kapsamlı gelir (2.132) (1.382)Toplam kapsamlı gelir (6.935) 898Grup’un dönem net (zararındaki) / karındaki payı (2.400) 1.138Grup tarafından alınan nakit temettü - 2.387
Tibah Development
%33,33 pay ile %33,33 oy verme hakkına sahip olunan bir iş ortaklığı olan Tibah Development, Suudi Arabistan’da kurulmuştur. Tibah Development’in finansal bilgileri aşağıdaki tablolarda özetlenmiştir. Aşağıdaki tablolarda aynı zamanda özet finansal bilgilerden Grup’un özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımı olan Tibah Development’deki payının kayıtlı değerine mutabakatı yapılmaktadır:
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU142
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Duran varlıklar 3.885.330 3.769.611Dönen varlıklar (31 Aralık 2017 tarihi itibariyle 95 TL tutarında nakit ve nakit benzerleri dahil olmak üzere (31 Aralık 2016: 96 TL)) 309.149 225.744Uzun vadeli yükümlülükler 2.285.313 3.621.794Kısa vadeli yükümlülükler (31 Aralık 2017 tarihi itibariyle 322.185 TL tutarında ticari borçlar, diğer borçlar ve borç karşılıkları dahil olmak üzere (31 Aralık 2016: 149.030 TL)) 2.098.267 382.895Net varlıklar (189.101) (9.334)Grup’un net varlıklardaki payı (63.034) (3.113)Finansal durum tablosundaki kayıtlı değer (63.034) (3.113)
2017 2016
Gelirler 854.144 576.196Amortisman ve itfa payı giderleri 156.264 164.222Faiz gideri 145.168 122.026Vergi gideri 807 1.756Dönem net zararı (153.786) (50.330)Diğer kapsamlı gelir (8.199) 5.170Toplam kapsamlı gelir (161.985) (45.160)Grup’un dönem net zararındaki payı (51.262) (16.777)
Diğer
Grup’un tek başına önemsiz olarak değerlendirilen bazı iş ortaklıklarında payları mevcuttur. Aşağıdaki tabloda özkaynak yöntemiyle değerlenen tüm tek başına önemsiz iş ortaklıklarının finansal bilgileri toplam olarak özetlenmiştir.
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
İş ortaklıklarındaki payların kayıtlı değeri (119) 2.677
2017 2016
Grup’un payı:Net dönem zararı (1.637) (2.799)Diğer kapsamlı gelir (4.359) (1.248)Toplam kapsamlı gelir (5.997) (4.047)Grup tarafından alınan nakit temmettü - 2.005
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 143
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
4. BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA
Faaliyet Bölümleri :
Yönetim amaçlı olarak Grup ve iş ortaklıkları faaliyet konularına göre dört ayrı bölümde organize olmuştur. Bu faaliyet konuları Terminal Operasyonları, Yiyecek ve İçecek Operasyonları, Gümrüksüz Mağaza Operasyonları, Yer Hizmetleri ve Otobüs İşletmeciliği Operasyonları olarak ayrılmıştır. Bu bölümler Grup’un birincil bölüm bilgileri raporlamasının bazını oluşturmaktadır. Her birinin ana faaliyeti aşağıdaki gibidir:
• Terminal Operasyonları: Terminal, Otopark ve Genel Havacılık Terminali İşletmeciliği hizmetlerinin verilmesi. Bu bölüme dahil edilen grup şirketleri, TAV İstanbul, TAV Esenboğa, TAV Ege, TAV Milas Bodrum, TAV Tunus, TAV Tiflis, TAV Batum, Batumi Airport LLC, TAV Makedonya, TAV Gazipaşa, TAV Uluslararası Yatırım, Tibah Development, Tibah Operation, MZLZ, MZLZ Operation ve AMS. TAV Tiflis, TAV Batum, TAV Tunus, TAV Makedonya, TAV Gazipaşa ve MZLZ’nin yer hizmetleri operasyonu ve park-apron-taksi yolları operasyonu taşerona verilmediği için burada gösterilmiştir.
• Yiyecek ve Içecek Operasyonları: Yolcular ve terminal personeli için tüm yiyecek ve içecek faaliyetlerinin sürdürülmesi. Bu hizmetleri BTA, BTA Gürcistan, BTA Tunus, BTA Makedonya, Cakes & Bakes, BTA Tedarik, BTA Danışmanlık, BTA Letonya, BTA Denizyolları, BTU Lokum, BTU Gıda, BTA Medine, BS Kahve, BTA Uluslararası Yiyecek, BTA Erus ve BTA MZLZ vermektedir.
• Gümrüksüz Mağaza Operasyonları: Uluslararası geliş ve gidiş yolcularına gümrüksüz mağaza ürünlerinin satışı. Grup, gümrüksüz mağaza hizmetlerini ATÜ, ATÜ Gürcistan, ATÜ Tunus, ATÜ Makedonya, ATÜ Letonya, ATÜ Tunus Duty Free, ATÜ Medine, ATÜ Mağazacılık, ATÜ Uluslararası Mağazacılık ve ATÜ Amerika aracılığıyla vermektedir.
• Yer Hizmetleri ve Otobüs Işletmeciliği Operasyonları: SHY 22 uyarınca iç ve dış hat uçuşlarına trafik, ramp, uçuş operasyon, kargo ve diğer tüm yer hizmetlerinin verilmesi. Grup, yer hizmetlerini HAVAŞ, HAVAŞ Europe, HAVAŞ Europe Helsinki, HAVAŞ Almanya, TAV Gözen, TGS ve Suudi HAVAŞ aracılığıyla vermektedir. HAVAŞ, HYT İzmir, HYT Muğla ve HYT Samsun otobüs işletmeciliği yapmaktadır.
• Diğer Operasyonlar: Özel salon hizmetleri, bilgi-işlem, eğitim, uçak kiralama ve güvenlik hizmetlerinin verilmesi. Bu bölüme dahil edilen grup şirketleri TAV Holding, TAV Letonya, TAV İşletme, TAV İşletme Gürcistan, TAV İşletme Tunus, TAV İşletme Tunus Plus, TAV İşletme Makedonya, TAV İşletme Almanya, TAV İşletme Letonya, TAV İşletme Kenya, TAV İşletme Amerika, TAV İşletme Washington, TAV İşletme Suudi, TAV İşletme Şili, TAV Havacılık, TAV Bilişim, TAV IT Suudi, TAV Güvenlik, TAV Akademi, TAV Aviation Minds, Aviator Hollanda ZAIC-A, ATÜ Holding ve Medine Otel’dir.
Raporlanan bölümlere ait sonuçlar hazırlanırken müşterek yönetime tabi ortaklıklar oransal konsolidasyon yöntemine göre konsolidasyona dahil edilmiştir.
Raporlanan herbir bölüme ait sonuçlarla ilgili bilgiler aşağıda sunulmuştur. Performans, Grup yönetimi tarafından incelenen iç yönetim raporlarında da olduğu gibi bölüm faaliyet karı baz alınarak ölçülür. Grup yönetimi böyle bir bilginin bu sektörlerde faaliyet gösteren diğer kuruluşlara göre belli bölümlerin sonuçlarının değerlendirilmesinde en geçerli bilgi olduğuna inandığı için, bölüm faaliyet karı performansı ölçmek için kullanılmaktadır. Bölümler arası fiyatlandırma piyasa koşullarına uygun olarak belirlenmektedir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU144
Faal
iyet
böl
ümle
ri
31 A
ralık
Tarih
inde
Son
a Er
en D
önem
Term
inal
Op
eras
yonl
arı
Yiye
cek
ve Iç
ecek
Op
eras
yonl
arı
Güm
rüks
üz M
ağaz
a Op
eras
yonl
arı
Yer H
izm
etle
ri ve
Ot
obüs
Işle
tmec
iliği
Op
eras
yonl
arı
Diğe
r Ope
rasy
onla
rTo
plam
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
Bölü
m d
ışı g
elirl
er2.
960.
090
2.31
1.92
659
6.30
352
9.79
31.
415.
063
1.09
2.08
01.
107.
667
875.
807
394.
082
307.
093
6.47
3.20
55.
116.
699
Bölü
mle
r ara
sı ge
lirle
r75
2.29
258
0.42
496
.069
81.7
49-
--
-21
0.28
410
2.54
01.
058.
645
764.
713
Faiz
gelir
leri
35.1
5419
.067
967
774
4.44
9(6
74)
3.57
62.
856
44.4
7238
.622
88.6
1860
.645
Faiz
gide
rleri
(305
.243
)(3
29.2
58)
(5.2
68)
(4.0
75)
-(3
67)
(7.3
87)
(9.0
74)
(10.
076)
(23.
443)
(327
.974
)(3
66.2
17)
Amor
tism
an v
e itf
a pa
yı g
ider
leri
(457
.593
)(3
47.5
81)
(23.
950)
(18.
904)
(19.
217)
(14.
481)
(52.
416)
(47.
790)
(20.
514)
(13.
854)
(573
.690
)(4
42.6
10)
Rapo
rlana
bilir
bö
lüm
faal
iyet
kar
ı 1.
354.
245
1.11
0.29
638
.690
27.2
7317
.607
23.6
8614
7.25
089
.293
93.3
5914
.124
1.65
1.15
11.
264.
672
Mad
di v
e m
addi
ol
may
an d
uran
va
rlık
alım
ları
98.8
3534
7.32
531
.523
21.5
7714
.648
10.8
9243
.782
20.9
0216
.409
47.8
3520
5.19
744
8.53
1
TA
V H
AVAL
IMAN
LARI
HOL
DIN
G A.
Ş. V
E BA
ĞLI O
RTAK
LIKL
ARI
31 A
RALI
K 20
17 T
ARİH
İNDE
SON
A ER
EN H
ESAP
DÖN
EMİN
E Aİ
T KO
NSOL
İDE
FİN
ANSA
L TA
BLOL
ARA
İLİŞ
KİN
AÇIK
LAYI
CI D
İPNO
TLAR
(Tut
arla
r aks
i bel
irtilm
edikç
e bi
n Tü
rk L
irası
(“TL”
) ola
rak b
elirt
ilmiş
tir. T
L dı
şınd
aki p
ara
birim
leri,
aks
i bel
irtilm
edikç
e bi
n ol
arak
bel
irtilm
iştir
.)
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 145
Term
inal
Op
eras
yonl
arı
Yiye
cek
ve Iç
ecek
Op
eras
yonl
arı
Güm
rüks
üz M
ağaz
a Op
eras
yonl
arı
Yer H
izm
etle
ri ve
Ot
obüs
Işle
tmec
iliği
Op
eras
yonl
arı
Diğe
r Ope
rasy
onla
rTo
plam
31 A
ralık
20
1731
Ara
lık
2016
31 A
ralık
20
1731
Ara
lık
2016
31 A
ralık
20
1731
Ara
lık
2016
31 A
ralık
20
1731
Ara
lık
2016
31 A
ralık
20
1731
Ara
lık
2016
31 A
ralık
20
1731
Ara
lık
2016
Bölü
m v
arlık
ları
12.2
68.3
8310
.802
.839
237.
863
192.
911
338.
965
274.
677
795.
775
621.
248
1.66
3.32
11.
210.
2411
5.30
4.30
713.
101.
916
Bölü
m
yükü
mlü
lükl
eri
10.1
94.5
688.
994.
612
180.
358
149.
769
278.
891
234.
551
368.
389
365.
734
349.
373
407.
4321
1.37
1.57
910.
152.
098
TAV
HAV
ALIM
ANLA
RI H
OLDI
NG
A.Ş.
VE
BAĞL
I ORT
AKLI
KLAR
I31
ARA
LIK
2017
TAR
İHİN
DE S
ONA
EREN
HES
AP D
ÖNEM
İNE
AİT
KONS
OLİD
E Fİ
NAN
SAL
TABL
OLAR
A İL
İŞKİ
N AÇ
IKLA
YICI
DİP
NOTL
AR(T
utar
lar a
ksi b
elirt
ilmed
ikçe
bin
Türk
Lira
sı (“T
L”) o
lara
k bel
irtilm
iştir
. TL
dışı
ndak
i par
a bi
rimle
ri, a
ksi b
elirt
ilmed
ikçe
bin
olar
ak b
elirt
ilmiş
tir.)
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU146
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Raporlanabilir bölüm gelir, faaliyet karı, varlık ve yükümlülük ve önemli tutardaki diğer kalemlere ilişkin mutabakatlar:
Gelirler 2017 2016
Bölüm gelirleri 6.927.484 5.471.779Diğer gelirler 604.366 409.633Bölümler arası eliminasyonlar (1.058.645) (764.713)
6.473.205 5.116.699İş ortaklıkları için özkaynak yöntemi kullanımının etkisi (1.787.189) (1.394.713)Konsolide gelir 4.686.016 3.721.986
Faaliyet karı 2017 2016
Bölüm faaliyet karı 1.558.817 1.245.285Diğer faaliyet karı 92.334 19.387Bölümler arası eliminasyonlar (9.598) (12.589)
1.641.553 1.252.083İş ortaklıkları için özkaynak yöntemi kullanımının etkisi (81.660) (79.823)Konsolide faaliyet karı 1.559.893 1.172.260Yatırım faaliyetlerinden gelirler 51.213 30.064Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların karlarındaki paylar 67.393 56.986Konsolide finansman gideri öncesi faaliyet karı 1.678.499 1.259.310Finansal giderler (669.210) (557.259)Konsolide vergi öncesi kar 1.009.289 702.051
Varlıklar 31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Bölüm varlıkları 13.640.986 11.891.675Diğer varlıklar 1.663.321 1.210.241
15.304.307 13.101.916İş ortaklıkları için özkaynak yöntemi kullanımının etkisi (1.747.566) (1.596.446)Toplam varlıklar 13.556.741 11.505.470
Yükümlülükler 31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Bölüm yükümlülükleri 11.022.206 9.744.666Diğer yükümlülükler 349.373 407.432
11.371.579 10.152.098İş ortaklıkları için özkaynak yöntemi kullanımının etkisi (1.830.400) (1.640.852)Toplam yükümlülükler 9.541.179 8.511.246
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 147
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Faiz gelirleri 2017 2016
Bölüm faiz gelirleri 44.146 22.023Diğer faiz gelirleri 44.472 38.622Bölümler arası eliminasyonlar (32.142) (30.850)
56.476 29.795İş ortaklıkları için özkaynak yöntemi kullanımının etkisi (5.263) 269Toplam faiz gelirleri 51.213 30.064
Faiz giderleri 2017 2016
Bölüm faiz giderleri (317.898) (342.774)Diğer faiz giderleri (10.076) (23.443)Bölümler arası eliminasyonlar 31.297 29.647
(296.677) (336.570)İş ortaklıkları için özkaynak yöntemi kullanımının etkisi 52.776 45.837Toplam faiz giderleri (243.901) (290.733)
Coğrafi Bilgiler Grup ve iş ortaklıkları ağırlıklı olarak Türkiye, Gürcistan, Makedonya, Tunus ve Suudi Arabistan olmak üzere beş farklı ülkede operasyonlarını sürdürmektedir.
Coğrafi bölümlere göre raporlamada bölüm gelirleri elde edildikleri coğrafi konumlarına göre, bölüm varlıkları ise varlıkların coğrafi konumlarına göre sunulmaktadır.
2017 2016
Türkiye 4.061.743 3.249.364Gürcistan 402.185 297.710Makedonya 107.207 83.534Tunus 84.709 72.962Diğer 30.172 18.416Konsolide gelir 4.686.016 3.721.986
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU148
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Türkiye 7.360.866 6.483.317Tunus 1.866.681 1.588.787Gürcistan 326.046 255.315Makedonya 266.776 234.414Diğer 2.879 1.715Konsolide duran varlıklar 9.823.248 8.563.548
5. NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle, nakit ve nakit benzerlerinin detayı aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Nakit mevcudu 4.340 2.984Bankadaki nakit - Vadesiz mevduatlar 283.980 181.170 - Vadeli mevduatlar 1.257.862 981.121Diğer hazır varlıklar 8.126 10.160Nakit ve nakit benzerleri 1.554.308 1.175.435Faizsiz spot krediler (Not 7) - (5.500)Nakit akım tablosundaki nakit ve nakit benzerleri 1.554.308 1.169.935
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle Grup’a ait vadeli mevduatların, vade tarihlerinin ve faiz oranlarının detayları aşağıdaki gibidir:
Para birimi Vade Faiz oranı % 31 Aralık 2017
ABD Doları Ocak 2018 0,60 – 4,40 941.445Avro Ocak 2018 0,01 – 2,20 254.592TL Ocak 2018 3,50 – 15,35 61.825
1.257.862
Para birimi Vade Faiz oranı % 31 Aralık 2016
ABD Doları Ocak 2017 0,25 – 3,35 560.090Avro Ocak 2017 0,01 – 1,90 379.568TL Ocak 2017 3,49 – 10,70 41.463
981.121
Grup’un finansal varlıkları ve yükümlülükleri için kur, faiz oranı riskleri ve duyarlılık analizleri Not 39’ta açıklanmıştır.
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle nakit ve nakit benzerleri bakiyeleri üzerinde herhangi bir blokaj veya kısıtlama bulunmamaktadır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 149
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
6. FİNANSAL YATIRIMLAR
Kullanımı kısıtlı banka bakiyeleri
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle kullanımı kısıtlı banka bakiyeleri aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Proje, rezerv ve fon hesapları (*) 850.469 607.784850.469 607.784
(*) TAV İstanbul, TAV Holding, TAV Esenboğa, TAV Tunus, TAV Makedonya, TAV Ege ve TAV Milas Bodrum gibi bazı bağlı ortaklıklar (birlikte kredi alanlar) proje hesaplarını fonlamak amacıyla bankalarla ve devlet kurumlarıyla yaptıkları anlaşmalara istinaden “Proje Hesabı”, “Rezerv Hesabı” ya da “Proje Hesaplarını fonlamak için Fon Hesapları” adı altında banka hesapları açmışlardır. Proje hesapları operasyonel giderler, kredi geri ödemeleri veya havaalanı yetkili idarelerine yapılması gereken kira ödemeleri, vergi ödemeleri gibi daha önceden belirlenen amaçlar için kullanılmalıdır.
Para birimi Faiz oranı % 31 Aralık 2017
Avro 0,25 – 2,00 814.348TL 13,75 – 14,20 25.183ABD Doları 0,25 – 4,00 9.591Diğer 1.347
850.469
Para birimi Faiz oranı % 31 Aralık 2016
Avro 0,25 – 3,50 582.421TL 9,55 – 10,75 23.094ABD Doları 0,01 – 2,30 2.070Diğer 199
607.784
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU150
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
7. FİNANSAL BORÇLANMALAR
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle, Grup’un itfa edilmiş maliyetten duran finansal borçlanmalarının detayı aşağıdaki gibidir. Grup’un bu finansal borçlanmalardan maruz kaldığı faiz oranı, yabancı para ve likidite riskleri ile ilgili daha fazla bilgi için Not 39’a bakınız.
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Kısa vadeli borçlanmalarKısa vadeli teminatsız banka kredileri - 94.561Kısa vadeli teminatlı banka kredileri (*) 1.623.549 1.427.367
1.623.549 1.521.928Faizsiz spot krediler - 5.500
1.623.549 1.527.428
Uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımlarıUzun vadeli teminatsız banka kredilerinin kısa vadeli kısımları 49.683 28.686Uzun vadeli teminatlı banka kredilerinin kısa vadeli kısımları (*) 881.777 541.154Uzun vadeli finansal kiralama işlemlerinden borçların kısa vadeli kısımları (Not 16) 8.211 9.152 939.671 578.992
Uzun vadeli borçlanmalarUzun vadeli teminatsız banka kredileri 117.715 39.848Uzun vadeli teminatlı banka kredileri (*) 2.322.764 2.411.088Uzun vadeli finansal kiralama işlemlerinden borçlar (Not 16) 47.870 50.441 2.488.349 2.501.377
(*) Teminatlı banka kredileri, çoğunlukla rehinler ile teminat altına alınmış proje finansman kredilerinden oluşmaktadır.
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle, Grup’un toplam banka kredileri ve finansal kiralama işlemlerinden borçları aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Banka kredileri 4.995.488 4.548.204Finansal kiralama işlemlerinden borçlar 56.081 59.593
5.051.569 4.607.797
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 151
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
31 Aralık 2017 tarihi itibariyle Grup’un banka kredileri aşağıdaki gibidir:
ProjelerKısa vadeli
yükümlülüklerUzun vadeli
yükümlülükler Toplam
TAV Tunus (*) 1.621.535 - 1.621.535TAV Ege 62.014 980.603 1.042.617TAV Milas Bodrum 49.243 611.538 660.781TAV İstanbul 621.216 - 621.216TAV Esenboğa 71.598 193.456 265.054TAV Makedonya 34.373 208.711 243.084TAV Gazipaşa 6.632 216.768 223.400HAVAŞ 38.710 111.687 150.397Diğer 49.688 117.716 167.404
2.555.009 2.440.479 4.995.488
(*) TAV Tunus, İmtiyaz Anlaşmasının şartları dahilinde İmtiyaz genelinde ekonomik dengeyi yeniden kurabilmek amacıyla Tunuslu yetkililer ve kredi verenler ile müzakere sürecine girmiştir. Bu süreç sırasında, 18 Mart 2015 ve 26 Haziran 2015 tarihlerinde Tunus büyük terör saldırılarına maruz kalmış ve bu durumun olumsuz etkileri turizm ve yolcu trafiğine yansımış, dolayısıyla TAV Tunus’un gelirleri olumsuz bir şekilde etkilenmiştir. 2015 yılında yolcu trafiği %58 azalmış, 2014 yılında 3,3 milyon olan yolcu sayısı 1,4 milyona düşmüş, 2017 yılında ise 1,7 milyona yükselmiştir. Bu yeni olumsuz koşullar altında, TAV Tunus, Tunuslu yetkililer ve kredi verenler ile imtiyaz ve finansal anlaşmalarını yeniden yapılandırmak ve anlaşmaya varmak üzere müzakerelerine devam etmektedir. Müzakerelerde ileri aşamalara gelinmiş, taraflar Eylül 2019 dönemine kadar kapsayacak şekilde imtiyaz bedeli ve kredi borcunun ödenmeyeceğini düzenleyecek bir İyiniyet Anlaşması üzerinde anlaşmak üzeredir. Bu anlaşmadaki amaç bu dönem sona erip yolcu trafiğinde istikrar sağlandığında ve Şirket’in nakit akım projeksiyonları ile ilgili daha öngörülebilir veriler sağlandığında uzun vadeli bir yeniden yapılanma sağlamaktır.
Yeniden yapılandırma sürecinden dolayı TAV Tunus, 30 Haziran 2015 tarihi itibariyle borç yükümlülüklerini ihlal etmiş ve TAV Tunus’un uzun vadeli kredi yükümlülükleri, kısa vadeli yükümlülüklere sınıflanmıştır. 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle kısa vadeli yükümlülüklere sınıflanan tutar 1.621.535 TL’dir. Buna ek olarak 88.522 TL (31 Aralık 2016: 59.663 TL) tutarındaki kontrol gücü olmayan paylar, kısa vadeli ilişkili olmayan taraflara diğer borçlar altında 142.410 TL (31 Aralık 2016: 115.030 TL) tutarındaki gerçeğe uygun değeri ile muhasebeleştirilmiştir. TAV Tunus kredi verenlerden, teminat altına alınan haklarının korunması amacıyla Kredi Geri Çağırma bildirimi almış ve bu bildirim ile beraber kredi geri çağırma işlemini, yeniden yapılandırma hedefiyle sürdürülen müzakerelerin devam etmesine istinaden erteleyen ve daha ileri bir tarihe kadar ertelenmesi üzerinde çalışılan bir Niyet Mektubu TAV Tunus’a iletilmiştir. Tunuslu yetkililer İyiniyet Anlaşması’nın imzalanma tarihinin ertelenmesi durumunda 28 Şubat 2018’e kadar süresi olan Niyet Mektubu için bu anlaşmanın imzalanma takvimine göre ek süre verebilecektir. Ayrıca TAV Tunus, vadeli faiz oranı takası yapılan bankalardan erken fesih bildirimi almıştır. Bu bildirim sonucunda 288.021 TL türev araçlar ilişkili olmayan taraflara kısa vadeli borçlar olarak gösterilmiştir (31 Aralık 2016: 235.757 TL). Şirkete, hukuk danışmanları tarafından, sözleşmenin finans dökümanlarında belirtilen şartlardan dolayı vadeli faiz oranı takası yapan bankaların ödemelerinin yapılmasını tek başına talep edemeyecekleri belirtilmiş ve tüm kredi verenler arasında koordineli çözüm için İyiniyet Anlaşması’na da uygun olarak müzakereler devam etmektedir.
Şirket Yönetimi, İyiniyet Anlaşması’nın yakın bir tarihte imzalanacağını öngörmektedir. Bu anlaşmanın imzalanmaması ve zamanında ortak bir karara varılamaması durumunda TAV Tunus önemli yasal ve finansal sonuçlara maruz kalabilir. Bu sonuçlar Şirket’in yasal haklarını kullanarak İmtiyaz Anlaşması’nı tekrar ekonomik dengeye getirmek amacıyla uluslararası tahkime başvurmasını ve bunun başarısız olması durumunda ise İmtiyaz Anlaşması’nın sona ermesini içerir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU152
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
31 Aralık 2016 tarihi itibariyle Grup’un banka kredileri aşağıdaki gibidir:
ProjelerKısa vadeli
yükümlülüklerUzun vadeli
yükümlülükler Toplam
TAV Tunus 1.307.436 - 1.307.436TAV Ege 63.432 810.234 873.666TAV İstanbul 286.265 502.370 788.635TAV Milas Bodrum 41.022 518.945 559.967TAV Esenboğa 52.680 214.961 267.641TAV Makedonya 24.441 190.276 214.717HAVAŞ 72.354 115.595 187.949TAV Gazipaşa 115.327 58.708 174.035Diğer 134.311 39.847 174.158
2.097.268 2.450.936 4.548.204
Kredi sözleşmelerinin orijinal vadelerine göre kredi geri ödemeleri, 31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Talep edildiğinde veya bir yıl içinde ödenecekler 2.555.009 2.097.268İkinci yılda ödenecekler 425.738 817.759Üçüncü yılda ödenecekler 423.641 252.943Dördüncü yılda ödenecekler 251.205 188.321Beşinci yılda ödenecekler 189.763 170.805Beş yıldan sonra ödenecekler 1.150.132 1.021.108
4.995.488 4.548.204
Finansal borçlanmaların büyük bir kısmı değişken faiz oranlı krediler olduğundan Grup’u faiz oranı riskine maruz bırakmaktadır. 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle değişken faiz oranlı Avro kredilerin faiz oranları Euribor + %1,54 - %5,50, ABD Doları kredilerin faiz oranı %2,90’dır. (31 Aralık 2016: değişken faiz oranlı Avro kredilerin faiz oranları Euribor + %1,54 - %5,50) arasında değişmektedir.
Not 40’da belirtildiği gibi, TAV Esenboğa, TAV Ege, TAV Makedonya, TAV İşletme ve TAV Milas Bodrum’un değişken faiz oranlı kredilerinin faiz ödemelerinin, sırasıyla %100’ü, %100’ü, %100’ü, %100’ü ve %90’ı vadeli faiz oranı takası aracılığı ile sabitlenmiştir.
Grup, TAV Esenboğa, TAV Makedonya, TAV Tunus ve TAV Ege şirketlerine ait YİD ve YDİ projelerinin inşaatının ve TAV Milas Bodrum’un DHMİ’ye yapılacak olan peşin kira giderinin ödemesinin finansmanını sağlamak üzere proje finansman kredileri almıştır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 153
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Proje finansman kredileri ile ilgili detayların özetleri aşağıdaki gibidir:
TAV Tunus
TAV Tunus’un 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir:
Para birimi Vade Nominal faiz oranı% Nominal değeri Defter değeri
Teminatlı banka kredisi Avro 2028 Euribor + %2,28 708.125 732.299Teminatlı banka kredisi Avro 2022 Euribor + %1,90 423.316 438.748Teminatlı banka kredisi Avro 2028 Euribor + %1,54 293.362 297.363Teminatlı banka kredisi Avro 2028 Euribor + %4,75 141.906 153.125
1.566.709 1.621.535
TAV Tunus’un 31 Aralık 2016 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir:
Para birimi Vade Nominal faiz oranı% Nominal değeri Defter değeri
Teminatlı banka kredisi Avro 2028 Euribor + %2,28 581.790 590.783Teminatlı banka kredisi Avro 2022 Euribor + %1,90 347.793 352.474Teminatlı banka kredisi Avro 2028 Euribor + %1,54 241.024 243.103Teminatlı banka kredisi Avro 2028 Euribor + %4,75 116.589 121.076
1.287.196 1.307.436
Kredi sözleşmelerinin koşullarına göre kredi geri ödemeleri, 31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Talep edildiğinde veya bir yıl içinde ödenecekler 1.621.535 1.307.4361.621.535 1.307.436
TAV Ege
TAV Ege’nin 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir:
Para birimi Vade Nominal faiz oranı% Nominal değeri Defter değeri
Teminatlı banka kredisi Avro2027 –
2028 Euribor + %5,50 1.081.639 1.042.6171.081.639 1.042.617
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU154
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
TAV Ege’nin 31 Aralık 2016 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir:
Para birimi Vade Nominal faiz oranı% Nominal değeri Defter değeri
Teminatlı banka kredisi Avro2027 –
2028 Euribor + %5,50 908.621 873.666908.621 873.666
Kredi sözleşmelerinin koşullarına göre kredi geri ödemeleri, 31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Talep edildiğinde veya bir yıl içinde ödenecekler 62.014 63.432 İkinci yılda ödenecekler 62.649 48.940 Üçüncü yılda ödenecekler 75.854 50.298 Dördüncü yılda ödenecekler 94.411 61.122 Beşinci yılda ödenecekler 102.882 74.720 Beş yıldan sonra ödenecekler 644.807 575.154
1.042.617 873.666
TAV Milas Bodrum
TAV Milas Bodrum’un 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir:
Para birimi Vade Nominal faiz oranı% Nominal değeri Defter değeri
Teminatlı banka kredisi Avro 2031 Euribor + %4,50 660.618 660.781660.618 660.781
TAV Milas Bodrum’un 31 Aralık 2016 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir:
Para birimi Vade Nominal faiz oranı% Nominal değeri Defter değeri
Teminatlı banka kredisi Avro 2031 Euribor + %4,50 571.325 559.967571.325 559.967
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 155
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Kredi sözleşmelerinin koşullarına göre kredi geri ödemeleri, 31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Talep edildiğinde veya bir yıl içinde ödenecekler 49.243 41.022İkinci yılda ödenecekler 52.390 38.673Üçüncü yılda ödenecekler 49.021 41.145Dördüncü yılda ödenecekler 51.527 38.499Beşinci yılda ödenecekler 47.924 40.467Beşinci yıldan sonra ödenecekler 410.676 360.161
660.781 559.967
TAV İstanbul
TAV İstanbul’un 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir:
Para birimi Vade Nominal faiz oranı% Nominal değeri Defter değeri
Teminatlı banka kredisi Avro 2018 %1,40 - %1,60 620.881 621.216620.881 621.216
TAV İstanbul’un 31 Aralık 2016 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir:
Para birimi Vade Nominal faiz oranı% Nominal değeri Defter değeri
Teminatlı banka kredisi Avro 2018 %1,40 - %1,60 788.354 788.635788.354 788.635
Kredi sözleşmelerinin orjinal koşullarına göre kredi geri ödemeleri, 31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Talep edildiğinde veya bir yıl içinde ödenecekler 621.216 286.265 İkinci yılda ödenecekler - 502.370
621.216 788.635
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU156
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
TAV Esenboğa
TAV Esenboğa’nın 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir:
Para birimi Vade Nominal faiz oranı% Nominal değeri Defter değeri
Teminatlı banka kredisi Avro 2021 Euribor + %2,35 269.107 265.054269.107 265.054
TAV Esenboğa’nın 31 Aralık 2016 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir:
Para birimi Vade Nominal faiz oranı% Nominal değeri Defter değeri
Teminatlı banka kredisi Avro 2021 Euribor + %2,35 271.923 267.641271.923 267.641
Kredi sözleşmesinin orjinal koşullarına göre kredi geri ödemeleri, 31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Talep edildiğinde veya bir yıl içinde ödenecekler 71.598 52.680İkinci yılda ödenecekler 78.348 59.108Üçüncü yılda ödenecekler 77.953 61.976Dördüncü yılda ödenecekler 37.155 62.870Beşinci yılda ödenecekler - 31.007
265.054 267.641
TAV Makedonya
TAV Makedonya’nın 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir:
Para birimi Vade Nominal faiz oranı% Nominal değeri Defter değeri
Teminatlı banka kredisi Avro 2025 Euribor + %4,95 262.021 243.084262.021 243.084
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 157
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
TAV Makedonya’nın 31 Aralık 2016 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir:
Para birimi Vade Nominal faiz oranı% Nominal değeri Defter değeri
Teminatlı banka kredisi Avro 2025 Euribor + %4,95 226.708 214.717226.708 214.717
Kredi sözleşmelerinin koşullarına göre kredi geri ödemeleri, 31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Talep edildiğinde veya bir yıl içinde ödenecekler 34.373 24.441İkinci yılda ödenecekler 34.221 27.232Üçüncü yılda ödenecekler 15.161 26.909Dördüncü yılda ödenecekler 33.889 25.755Beşinci yılda ödenecekler 30.791 24.586Beş yıldan sonra ödenecekler 94.649 85.794
243.084 214.717
TAV Gazipaşa
TAV Gazipaşa’nın 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir:
Para birimi Vade Nominal faiz oranı% Nominal değeri Defter değeri
Teminatlı banka kredisi Avro2018 -
2020 %3,90 - %4,60 219.002 223.400219.002 223.400
TAV Gazipaşa’nın 31 Aralık 2016 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir:
Para birimi Vade Nominal faiz oranı% Nominal değeri Defter değeri
Teminatlı banka kredisi Avro 2017-2019 %2,65 - %5,00 172.509 174.035172.509 174.035
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU158
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Kredi sözleşmelerinin koşullarına göre kredi geri ödemeleri, 31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Talep edildiğinde veya bir yıl içinde ödenecekler 6.632 115.327İkinci yılda ödenecekler 93.940 38.089Üçüncü yılda ödenecekler 122.828 20.619
223.400 174.035
HAVAŞ
HAVAŞ’ın 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir:
Para birimi Vade Nominal faiz oranı% Nominal değeri Defter değeri
Teminatlı banka kredisi Avro 2018-2021 %2,75 - %3,50 151.269 150.397151.269 150.397
HAVAŞ’ın 31 Aralık 2016 tarihi itibariyle banka kredileri aşağıdaki gibidir:
Para birimi Vade Nominal faiz oranı% Nominal değeri Defter değeri
Teminatlı banka kredisi Avro 2017-2019 %2,30 - %3,75 175.426 176.613Teminatlı banka kredisi Avro 2017 Euribor + %3,90 11.130 11.336
186.556 187.949
Kredi sözleşmesinin kredi geri ödemeleri, 31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Talep edildiğinde veya bir yıl içinde ödenecekler 38.710 72.354 İkinci yılda ödenecekler 36.031 72.631 Üçüncü yılda ödenecekler 50.117 42.864 Dördüncü yılda ödenecekler 25.508 75 Beşinci yılda ödenecekler 31 25
150.397 187.949
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 159
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Rehinler:
TAV İstanbul, TAV Ege ve TAV Esenboğa’nın proje kredilerine ilişkin rehinler:
a) Paylar üzerindeki rehinler: TAV Esenboğa, TAV Milas Bodrum ve TAV Ege’nin sırasıyla 241.650 TL, 464.405 TL ve 442.859 TL nominal tutarındaki tüm payları yürürlükteki kredi sözleşmelerine göre bankalar lehine rehinlidir (31 Aralık 2016: TAV Esenboğa, TAV Milas Bodrum ve TAV Ege için sırasıyla 241.650 TL, 139.641 TL ve 241.039 TL). Temerrüt durumunda, borç anlaşmaları kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmesi amacıyla kredi veren bankaların kredi kullanan ilgili şirketlerin paylarını kontrol etme hakları vardır. Temerrüt halinde, kredi veren bankalar söz konusu şirketlerin paylarını Türk İcra ve İflas Kanunu’nun uygun hükümleri uyarınca ya halka arz yoluyla ya da belirlenmiş olan adaylara ihale yoluyla satılmasını talep edebilir. Bu rehinler vade sonunda veya banka borçları tamamiyle ödendikten sonra kaldırılacaktır.
b) Alacaklar üzerindeki rehinler: Temerrüt durumunda, borç anlaşmaları kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmesi amacıyla kredi veren bankaların kredi kullanan ilgili şirketlerin alacaklarını kontrol etme yetkisi vardır ve söz konusu durumda kredi veren bankalar söz konusu şirket tarafından alınan ödemeleri durdurma ve sözleşme şartlarına bağlı olan belirlenmiş alacaklar ile ilgili hakları kullanma yetkisine sahiptir. Sözleşme şartlarına bağlı olan belirlenmiş alacaklarla ilgili tüm ödemeler bankalara (bu alacaklarla ilişkin olan tüm ödemeler tahsil etme ve bu alacaklarla ilişkin olan bütün hakları kullanma yetkisine sahip olan) yapılmalıdır.
TAV İstanbul, TAV Esenboğa, TAV Milas Bodrum ve TAV Ege’nin alacakları üzerinde sırasıyla 189.109 TL, 119.810 TL, 6.719 TL, 23.711 TL ve rehin bulunmaktadır (31 Aralık 2016: TAV İstanbul, TAV Esenboğa, TAV Milas Bodrum ve TAV Ege’nin alacakları üzerinde sırasıyla 124.330 TL, 122.647 TL, 6.533 TL ve 21.312 TL).
c) Banka hesapları üzerindeki rehinler: Temerrüt durumunda, borç anlaşmaları kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmesi amacıyla kredi veren bankaların kredi kullanan ilgili şirketlerin banka hesaplarını kontrol etme yetkisi vardır. TAV Istanbul’un belirli banka hesapları üzerinde rehin vardır. Bu durumda söz konusu şirketlerin borçlar hesabında duran tutarın tamamını ya da bir kısmını, bu hesaplardan kaynaklanan ya da tahakkuk eden faiz, gelir veya diğer gelirler ile mahsup etme hakkına sahiptir.
TAV İstanbul, TAV Esenboğa, TAV Milas Bodrum, TAV Ege ve TAV Holding’in banka hesapları üzerinde sırasıyla 226.218 TL, 181.672 TL, 137.127 TL, 204.101 TL ve 45.155 TL rehin bulunmaktadır (31 Aralık 2016: TAV İstanbul, TAV Esenboğa, TAV Milas Bodrum ve TAV Ege’nin banka hesapları üzerindeki rehin sırasıyla 186.148 TL, 90.303 TL, 99.621 TL ve 139.938 TL’dir).
TAV İstanbul, toplam kaldıraç oranı 2:1 seviyesini geçmemek koşuluyla ek borçlanma hakkına sahiptir.
TAV İstanbul ve TAV Esenboğa kredi verenin izni ile ek olarak aşağıdaki haklara sahiptir:
• Kredi verenin onayı ile ikincil borçlanma,• Herhangi bir varlık alım ya da kiralaması durumunda 500 ABD Doları kadar borçlanma, • Vergi ve sosyal güvenlik yükümlülüklerini ödemek için 3.000 ABD Doları’na kadar borçlanma.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU160
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
TAV Ege kredi verenin izni ile ek olarak aşağıdaki haklara sahiptir:
• Kredi verenin onayı ile ikincil borçlanma,• Herhangi bir varlık alım ya da kiralaması durumunda 2.000 Avro kadar borçlanma, • Vergi, gümrük, kamu hizmeti ve diğer resmi mercilere olan yükümlülükleri için 500 Avro teminat ya da 3.000
Avro’ya kadar banka teminat mektubu sağlamak.
TAV Milas Bodrum kredi verenin izni ile ek olarak aşağıdaki haklara sahiptir:
• Kredi verenin onayı ile ikincil borçlanma,• Genel kurumsal amaçlı ve işletme sermayesi için 3.000 Avro’ya kadar borçlanma,• Vergi, gümrük, kamu hizmeti ve diğer resmi mercilere olan yükümlülükleri için tek seferde 700 Avro teminat ya da
toplamda 5.000 Avro’ya kadar banka teminat mektubu sağlama,• Kurumsal kredi kartları, çalışan kredi hatları ve doğrudan borçlanma sistemi düzenlemeleri için 200 Avro’ya kadar
borçlanma.
TAV Makedonya’nın proje kredilerine ilişkin rehinler:
TAV Makedonya kredi verenlere pay rehni vermiştir. Buna ek olarak, kredi verenlerin TAV Makedonya’nın tüm alacaklarını, ticari sözleşmeleri ve sigorta poliçeleri uyarınca olan ödenecek tutarlarını alma hakkı vardır.
TAV Makedonya’nın alacakları üzerinde 10.259 TL rehin bulunmaktadır (31 Aralık 2016: 9.457 TL).
TAV Tunus’un proje kredilerine ilişkin rehinler:
Benzer olarak, TAV Tunus kredi verenlere pay rehni, hesap rehni ve imtiyaz sözleşmesinden doğan hakların rehnini vermiştir. TAV Tunus’un 245.000 TND nominal tutarındaki tüm payları yürürlükteki kredi sözleşmelerine göre bankalar lehine rehinlidir. Bu rehinler vade sonunda veya banka borçları tamamiyle ödendikten sonra kaldırılacaktır. TAV Tunus’un aşağıdaki durumlarda ek borçlanma yapmaya hakkı vardır:
• Bir yıldan az vadeli toplam tutarı 3.000 Avro’yu (1 Ocak 2020’ye kadar) ve 5.000 Avro’yu (1 Ocak 2020’den sonra) geçmemesi,
• Ekipmanın finansal veya sermaye kiralaması durumunda kiralanan ekipmanın toplam sermaye değerinin 5.000 Avro’yu geçmemesi,
• TAV Tunus’un “Sermaye - Borç Derecelendirme Anlaşması” sınırları dahilinde yer almayan herhangi bir yükümlülük üstlenmemesi, taahhüde girmemesi,
• Kreditörlere aracı olan kurumun daha önce verilen yazılı talebe istinaden TAV Tunus’a izin verildiği yönünde yazılı olarak bilgilendirmesi.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 161
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
TAV Esenboğa, TAV Tunus, TAV Tiflis, TAV Makedonya, TAV Ege ve TAV Milas Bodrum için kar dağıtmama testleri, herhangi bir dağıtımın yapılmasından önce aşağıdaki şartların karşılanmasını gerektirmektedir:
• Temerrüt durumunun olmaması,• Dağıtımın temerrüt olayına neden olmaması,• Tüm ihtiyat hesaplarının gerekli bakiyeye sahip olması (TAV Tiflis hariç),• Tüm gerekli borç ödemeleri ve zorunlu peşin ödemelerin yapılmış olması,• Borç servis karşılama oranı TAV Esenboğa için 1,25, TAV Tunus için 1,20, TAV Makedonya için 1,20, TAV Ege için
1,30 ve TAV Milas Bodrum için 1,25’in altında olmaması,• İlk anapara ödemesinin yapılmış olması,• Tüm finansman giderlerinin ödenmiş olması.
Finansal oran taahhütleri :
Belirli finansman sözleşmeleri, finansal oranların karşılanamaması durumunda erken ödeme koşulu içerirler. TAV İstanbul, TAV Esenboğa, TAV Milas Bodrum, TAV Ege ve TAV Makedonya’nın finansman sözleşmelerinde finansal oran taahhütleri bulunmaktadır.
31 Aralık 2017 tarihi itibarıyla tüm şirketler sözleşmelerindeki finansal oran taahhütlerini karşılamışlardır.
Finansman faaliyetlerinden kaynaklanan yükümlülüklerin mutabakatı
Grup’un finansman faaliyetlerinden kaynaklanan yükümlülüklerine ilişkin nakit ve nakit olmayan değişimler aşağıdaki tabloda verilmiştir. Finansman faaliyetlerinden kaynaklanan yükümlülükler, Grup’un konsolide nakit akış tablosunda, finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışlarına sınıflanan veya sınıflanacak olan nakit akışlarıdır.
Nakit değişimler Nakit olmayan değişimler
31 Aralık 2015
Anapara & faiz
ödemeleri
Borçlanmadan kaynaklanan
nakit girişleri
Yeni finansal
kiralamalar
Faiz tahakkukları &
çevrim farkı 31 Aralık 2016
Banka kredileri 4.606.190 (1.960.184) 948.990 - 947.708 4.542.704Finansal kiralamalar 58.823 (6.318) - 377 6.711 59.593Finansal yükümlülükler 4.665.013 (1.966.502) 948.990 377 954.419 4.602.297
Nakit değişimler Nakit olmayan değişimler
31 Aralık 2016
Anapara & faiz
ödemeleri
Borçlanmadan kaynaklanan
nakit girişleri
Yeni finansal
kiralamalar
Faiz tahakkukları &
çevrim farkı 31 Aralık 2017
Banka kredileri 4.542.704 (940.467) 227.693 - 1.165.558 4.995.488Finansal kiralamalar 59.593 (13.191) - 2.523 7.156 56.081Finansal yükümlülükler 4.602.297 (953.658) 227.693 2.523 1.172.714 5.051.569
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU162
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
8. İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle ilişkili taraflardan kısa vadeli alacaklar ve borçlar aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Ticari alacaklar 73.635 56.788Ticari olmayan alacaklar 27.234 18.903
100.869 75.691
Ticari olmayan alacaklar, uzun vadeli 8.033 6.4988.033 6.498
Ticari borçlar 1.236 9.078Ticari olmayan borçlar 1.884 1.607
3.120 10.685
Grup’un ana ortağı ve Grup’u nihai olarak kontrol eden taraf Aéroports de Paris Grubu’dur. Bu notta belirtilmeyen ve Şirket ve bağlı ortaklıkları arasında gerçekleşen diğer tüm işlemler konsolidasyon sırasında eliminasyon işlemine tabi tutulmuştur. Grup ile diğer ilişkili taraflar arasındaki işlemlerin detayları aşağıda açıklanmıştır. 31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle ilişkili taraflardan kısa vadeli ticari alacaklar aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016Ilişkili taraflardan ticari alacaklar ATÜ (1) (*) 33.324 25.576TAV İnşaat (2) (**) 10.331 6.741BTA Medine (1) 8.426 6.767Tibah Operation (1) 5.902 1.892BTA Denizyolları (1) 3.156 8.447TGS (1) 587 764Diğer ilişkili şirketler 11.909 6.601
73.635 56.788
(*) ATÜ’den olan alacaklar gümrüksüz mağaza imtiyaz geliri alacaklarından oluşmaktadır.(**) TAV İnşaat’tan alınan inşaat hizmeti ile ilgili verilen avanstır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 163
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle ilişkili taraflardan kısa vadeli ticari olmayan alacaklar aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016Ilişkili taraflardan ticari olmayan alacaklar Tibah Development (1) 10.824 5.792TAV İnşaat (2) 8.001 10.959Diğer ilişkili şirketler 8.409 2.152
27.234 18.903
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle ilişkili taraflardan uzun vadeli ticari olmayan alacaklar aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016Ilişkili taraflardan uzun vadeli ticari olmayan alacaklarSuudi HAVAŞ (1) 8.033 6.498
8.033 6.498
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle ilişkili taraflara kısa vadeli ticari borçlar aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016İlişkili taraflara ticari borçlar ATÜ (1) 1.120 694IBS Brokerlik ve Sigorta Hizmetleri A.Ş. (“IBS Sigorta”) (*) - 8.013Diğer ilişkili şirketler 116 371
1.236 9.078
(*) IBS Sigorta, Grup’a sigorta aracılık hizmetleri vermektedir. Akfen Holding A.Ş.‘nin TAV’da sahip olduğu yüzde 8,119 payının tamamının, Şirket’in mevcut ortaklarından Aéroports de Paris Grubu'nun hisselerinin tamamına sahip olduğu iştiraki Tank ÖWA Alpha GmbH’ye hisse devri sebebiyle IBS Sigorta ilişkili şirketler arasından çıkarılmıştır.(1) İş ortaklığı(2) Hissedarın iş ortaklığı
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle ilişkili taraflara kısa vadeli ticari olmayan borçlar aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016İlişkili taraflara ticari olmayan borçlarTepe İnşaat (1) 1.866 1.536ATÜ (2) 18 26Diğer ilişkili şirketler - 45
1.884 1.607
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU164
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle ilişkili taraflardan ertelenmiş gelirler aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016İlişkili taraflardan kısa vadeli ertelenmiş gelirlerATÜ (2) (*) 21.209 17.926Diğer ilişkili şirketler - 7
21.209 17.933
(*) ATÜ’nün peşin ödediği imtiyaz kira gelirleridir.
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016İlişkili taraflardan uzun vadeli ertelenmiş gelirlerATÜ (2) (*) 113.894 108.188
113.894 108.188
(*) ATÜ’nün peşin ödediği imtiyaz kira gelirleridir.
2017 2016İlişkili taraflara verilen hizmetlerATÜ (2) (*) 1.069.895 852.835Diğer ilişkili şirketler 67.749 61.718
1.137.644 914.553
(*) ATÜ’ye verilen hizmetler, gümrüksüz mağaza imtiyaz gelirinden oluşmaktadır.(1) Hissedar(2) İş ortaklığı
2017 2016İlişkili taraflardan alınan hizmetlerTAV İnşaat (1) 15.731 -IBS Sigorta (*) (**) 13.253 28.429Akfen Elektrik Enerjisi Toptan Satış A.Ş.(“Akfen Elektrik”) (**) 13.245 17.609ATÜ (2) 2.667 417Tepe Servis ve Yönetim Hizmetleri A.Ş. (1) 1.803 1.168TGS (2) 951 647Tibah Operation (2) 823 861Diğer ilişkili şirketler 5.454 1.083
53.927 50.214
(*) IBS Sigorta, Grup’a sigorta aracılık hizmetleri vermektedir.(**) Akfen Holding A.Ş.‘nin TAV’da sahip olduğu %8,12 payının tamamının, Şirket’in mevcut ortaklarından Aéroports de Paris Grubu'nun hisselerinin tamamına sahip olduğu iştiraki Tank ÖWA Alpha GmbH’ye hisse devri sebebiyle IBS Sigorta ve Akfen Elektrik ilişkili şirketler arasından çıkarılmışlardır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 165
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
2017 2016İlişkili taraflardan alınan inşaat hizmetleriTAV İnşaat (1) (*) 77.976 227.812
77.976 227.812
(*) 31 Aralık 2017 itibariyle, inşaat hasılat ve maliyeti inşaat hasılat ve maliyeti Tiflis Uluslararası Havalimanı inşaat işleri ile ilgilidir.
2017 2016İlişkili taraflardan elde edilen / ilişkili taraflara ilişkin faiz gelirleri / (giderleri) (net)Suudi HAVAŞ (2) 634 751BTA Medine (2) 218 404TAV İnşaat (1) - (30)Diğer ilişkili taraflar 22 308
874 1.433
Grup tarafından kullanılan ortalama yıllık faiz oranı %3,73’tir (31 Aralık 2016: %3,55). Grup, TL ile ifade edilen ilişkili taraflara olan borç ve ilişkili taraflardan alacak hesaplarını ay sonlarında T.C. Merkez Bankası tarafından açıklanan ABD doları kurunu kullanarak ABD Doları’na çevirmekte ve daha sonra ABD Doları bakiyeleri üzerinden faiz uygulamaktadır.
(1) Hissedarın iş ortaklığı(2) İş ortaklığı
Üst düzey yönetici personele sağlanan faydalar:
Yıl içinde üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar aşağıdaki gibidir:
2017 2016
Kısa vadeli faydalar (ücret ve primler) 69.487 55.88769.487 55.887
31 Aralık 2017 ve 2016 itibariyle, Grup’un direktörlere ve üst düzey yöneticilere borcu bulunmamaktadır.
Temettü
2017 yılında Şirket ortaklara 2016 yılı dağıtılabilir konsolide dönem karından 247.952 TL tutarında temettü dağıtmıştır. Hisse başına düşen temettü tutarı 0,68 tam TL’dir (31.12.2016: 347.560 TL, 0,96 tam TL).
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU166
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
9. TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR
Kısa vadeli ilişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle Grup’un kısa vadeli diğer ticari alacakları aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Ticari alacaklar (*) 469.638 387.456DHMİ’den garanti edilen yolcu alacakları (**) 91.623 71.692Şüpheli ticari alacaklar 60.130 55.191Şüpheli ticari alacak karşılığı (-) (60.130) (55.191)Alacak senetleri 23.411 22.565Diğer alacaklar 363 1.098
585.035 482.811(*) Ticari alacaklar üzerindeki rehinler Not 22 ve Not 7’de açıklanmıştır.(**) DHMİ’den garanti edilen yolcu alacakları, DHMİ ile Ankara Esenboğa Havalimanı’nın işletimi için yapılan sözleşmeye bağlı olarak TFRS Yorum 12 uygulamasından kaynaklanmaktadır.
Şüpheli alacak karşılığı geçmişteki tahsil edilememe tecrübesine dayanılarak belirlenmiştir.
Uzun vadeli ilişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle Grup’un uzun vadeli diğer ticari alacakları aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
DHMİ’den garanti edilen yolcu alacakları (*) 356.559 334.749356.559 334.749
(*) DHMİ’den garanti edilen yolcu alacakları, DHMİ ile Ankara Esenboğa Havalimanı’nın işletimi için yapılan sözleşmeye bağlı olarak TFRS Yorum 12 uygulamasından kaynaklanmaktadır.
Kısa vadeli ilişkili olmayan taraflardan ticari borçlar
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle Grup’un diğer ticari borçları aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Ticari borçlar 197.572 199.550Diğer ticari borçlar 885 1.195
198.457 200.745
Ticari borçlar başlıca, ticari alımlardan ve devam eden harcamalardan kaynaklanan ödenmemiş tutarları kapsamaktadır. Grup’un ticari borçlarına ilişkin kur ve likidite riski Not 39’ta açıklanmıştır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 167
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
10. ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR KAPSAMINDA BORÇLAR
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Personele borçlar 12.001 15.514Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri 33.308 25.020
45.309 40.534
11. DİĞER ALACAK VE BORÇLAR
Kısa vadeli ilişkili olmayan taraflardan diğer alacaklar
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle kısa vadeli diğer alacaklar aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Diğer alacaklar (*) 39.774 13.84839.774 13.848
(*) Verilen depozito ve teminatlar ve diğer alacaklardan oluşmaktadır.
Kısa vadeli ilişkili olmayan taraflara diğer borçlar
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle kısa vadeli diğer borçlar aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
İmtiyaz kira borcu (*) 527.256 355.670Alınan avanslar 28.891 29.558Ödenecek vergi ve fonlar 24.467 16.166Alınan depozito ve teminatlar 10.756 7.198Diğer borçlar (**) 434.828 356.964
1.026.198 765.556
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU168
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Uzun vadeli ilişkili olmayan taraflara diğer borçlar
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle uzun vadeli diğer borçlar aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016İmtiyaz kira borcu (*) 2.496.467 2.215.977Diğer borçlar 3.321 2.919
2.499.788 2.218.896
Grup’un kısa vadeli diğer borçlarına ilişkin kur ve likidite riski Not 39’ta açıklanmıştır.
(*) TAV Tunus, Monastır ve Enfidha Havalimanları’nın yıllık satışları üzerinden %11’i ile %26’sı arasında artarak değişen oranda imtiyaz kira ödemeleri olan 40 yıllık imtiyaz süresine sahiptir.
TAV Makedonya’ya ait imtiyaz kira bedeli, her iki havalimanını kullanan yolcu sayısı 1 milyona ulaşıncaya kadar yıllık brüt cironun %15’i olup, yolcu sayısı 1 milyonu aştığı zaman, bu oran yolcu sayısına bağlı olarak %4 ile %2 arasında değişmektedir.
TAV Milas Bodrum ve DHMİ arasında 11 Temmuz 2014 tarihinde Milas Bodrum Havalimanı mevcut dış hatlar terminali, CIP / Genel Havacılık Terminali ile iç hatlar terminali ve mütemmimlerinin işletme haklarının kiralanmak suretiyle işletilme hakkı verilmesine ilişkin sözleşme imzalanmıştır. Bu sözleşme dış hatlar terminali için işletme hakkını, 22 Ekim 2015 tarihinden itibaren 31 Aralık 2035 yılına kadar, iç hatlar terminali için ise Temmuz 2014’den başlamak üzere 31 Aralık 2035 tarihine kadar işletmesini kapsamaktadır. Bu kapsamda, 31 Aralık 2017 itibariyle iç hatlar terminalinin işletmesine ilişkin 1.518.752 TL imtiyaz kira borcu finansal tablolara yansıtılmıştır (31 Aralık 2016: 1.286.754 TL). Bakanlar kurulu tarafından alınan karara göre TAV Milas Bodrum’un 2016 yılına ilişkin TL 129.505 tutarındaki imtiyaz ödemesi Haziran 2018 tarihine ertelenmiştir.
TAV Ege 16 Aralık 2011 tarihli kira sözleşmesine istinaden, İzmir Adnan Menderes Havalimanı dış hatlar terminalini 10 Ocak 2015’te kiralamaya ve işletmeye başlamıştır. Bu kapsamda, 31 Aralık 2017 itibariyle iç ve dış hatlar terminallerinin işletmesine ilişkin 1.361.599 TL imtiyaz kira borcu finansal tablolara yansıtılmıştır (31 Aralık 2016 itibariyle iç hatlar terminalinin işletilmesine ilişkin 1.034.903 TL).
(**) Dipnot 7’ye bakınız.
12. STOKLAR
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle stoklar aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016Yedek parçalar ve diğer stoklar 27.220 20.731Yiyecek içecek stokları17.433 11.852
44.653 32.583
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 169
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
13. PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER
Kısa vadeli peşin ödenmiş giderler 31 Aralık 2017 31 Aralık 2016Peşin ödenen imtiyaz ve kira giderleri 323.566 342.425Diğer peşin ödenmiş giderler 28.599 17.889
352.165 360.314
Peşin ödenen imtiyaz ve kira giderleri
Grup’un peşin ödenen imtiyaz ve kira giderlerinin analizi 31 Aralık 2017 ve 31 Aralık 2016 tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 Imtiyaz ve kira Peşin ödenen
geliştirme giderleri Toplam 1 Ocak 2017 açılış bakiyesi 330.973 45.806 376.779Yabancı para çevrim etkisi 63.625 8.717 72.342İmtiyaz ve kira ödemeleri 552.097 - 552.097Cari dönem kira gideri - TAV İstanbul (637.030) (12.670) (649.700)31 Aralık 2017 kapanış bakiyesi 309.665 41.853 351.518Kısa dönem peşin ödenen imtiyaz ve kira gideri 309.665 13.901 323.566Uzun dönem peşin ödenen imtiyaz ve kira gideri - 27.952 27.952
31 Aralık 2016 Imtiyaz ve kira Peşin ödenen
geliştirme giderleri Toplam 1 Ocak 2016 açılış bakiyesi 321.415 49.042 370.457Yabancı para çevrim etkisi 49.396 7.066 56.462İmtiyaz ve kira ödemeleri 434.744 - 434.744Cari dönem kira gideri - TAV İstanbul (474.582) (10.302) (484.884)31 Aralık 2016 kapanış bakiyesi 330.973 45.806 376.779Kısa dönem peşin ödenen imtiyaz ve kira gideri 330.973 11.452 342.425Uzun dönem peşin ödenen imtiyaz ve kira gideri - 34.354 34.354
Kira:
Kira sözleşmesi ile ilgili toplam kira tutarı 2.543.000 ABD Doları (31 Aralık 2017: 9.591.942 TL) artı KDV’dir. TAV İstanbul, kira sözleşmesine göre, toplam tutarın %23’ünü peşin olarak ödemiştir. İlk kira yılından sonra, her kira yılının ilk 5 işgünü içinde toplam kira tutarının %5,5’i kadar ödeme gerçekleştirilecektir. Aşağıda, kira sözleşmesine göre KDV hariç ödeme planı yer almaktadır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU170
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Tarih ABD Doları TL2018 139.865 527.5572019 139.865 527.5572020 139.865 527.557
419.595 1.582.671
Peşin ödenen geliştirme harcamaları:
Peşin ödenen geliştirme harcamaları, kira sözleşmesi hükümlerine göre TAV İstanbul tarafından gerçekleştirilmesi gereken iç ve dış hat terminalleri EDS Güvenlik Sistemleri’nin tesisatı ve iç hatlar terminalinin dış tarafında yapılan çeşitli yeniden düzenlemelere ilişkin maliyetleri içermektedir.
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle, peşin ödenmiş giderler ve ertelenmiş gelirler aşağıdaki gibidir:
Kısa vadeli diğer peşin ödenmiş giderler 31 Aralık 2017 31 Aralık 2016Peşin ödenen sigorta giderleri 12.707 7.057Diğer 15.892 10.832
28.599 17.889
Uzun vadeli peşin ödenmiş giderler
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016Peşin ödenen imtiyaz ve kira giderleri 27.952 34.354Diğer peşin ödenmiş giderler 33.160 3.876
61.112 38.230
Uzun vadeli diğer peşin ödenmiş giderler 31 Aralık 2017 31 Aralık 2016Verilen avanslar 26.337 574Peşin ödenen sigorta giderleri 1.028 920Diğer 5.795 2.382
33.160 3.876
Kısa vadeli ertelenmiş gelirler 31 Aralık 2017 31 Aralık 2016Ertelenmiş gelirler (*) 80.084 50.529
80.084 50.529
Uzun vadeli ertelenmiş gelirler 31 Aralık 2017 31 Aralık 2016Ertelenmiş gelirler (*) 94.680 134.226
94.680 134.226
(*) 31 Aralık 2017 itibariyle, ertelenmiş gelirlerin 135.103 TL tutarındaki kısmı ATÜ’nün peşin ödediği imtiyaz kira gelirleri ile ilgilidir (31 Aralık 2016: 126.114 TL) (Not 8).
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 171
14. M
ADDİ
DUR
AN V
ARLI
KLAR
Araz
i ve
arsa
lar
Bin
alar
Tesi
s, m
akin
e ve
ciha
zlar
Taşı
tlar
Döşe
me
ve
dem
irbaş
lar
Özel
m
aliy
etle
rYa
pılm
akta
ol
an y
atırı
mla
rTo
plam
M
aliy
et d
eğer
i1
Ocak
201
6 aç
ılış
baki
yesi
600
772
251.
474
98.9
6313
5.17
562
5.92
315
3.64
61.
266.
553
Yaba
ncı p
ara
çevr
im e
tkisi
5941
44.7
5417
.894
16.7
3312
3.58
43.
968
207.
033
Alım
lar (*)
-78
12.7
8010
.971
28.7
6417
.538
179.
453
249.
584
Çıkı
şlar
--
(5.3
48)
(17.
434)
(4.3
92)
(10.
026)
(11.
073)
(48.
273)
Tran
sfer
ler (**
)-
-31
249
.313
821
246.
353
(299
.388
)(2
.589
)31
Ara
lık 2
016
kapa
nış
baki
yesi
659
891
303.
972
159.
707
177.
101
1.00
3.37
226
.606
1.67
2.30
8
1 Oc
ak 2
017
açılı
ş ba
kiye
si65
989
130
3.97
215
9.70
717
7.10
11.
003.
372
26.6
061.
672.
308
Yaba
ncı p
ara
çevr
im e
tkisi
6315
362
.958
26.5
0121
.129
201.
378
1.14
531
3.32
7Al
ımla
r (*)-
-23
.436
27.5
5620
.126
16.1
9511
.392
98.7
05Çı
kışl
ar-
-(1
.468
)(1
5.15
1)(1
.245
)(3
47)
(5.4
98)
(23.
709)
Tran
sfer
ler (**
)-
--
-56
518
.288
(20.
555)
(1.7
02)
31 A
ralık
201
7 ka
panı
ş ba
kiye
si72
21.
044
388.
898
198.
613
217.
676
1.23
8.88
613
.090
2.05
8.92
9(*)
201
7 yı
lında
mad
di d
uran
var
lıkla
r üze
rinde
akt
ifleş
tirilm
iş bo
rçla
nma
mal
iyet
i bul
unm
amak
tadı
r (31
Ara
lık 2
016:
Yok
tur).
31
Aral
ık 2
017
itiba
riyle
, 3.0
74 T
L tu
tarın
daki
mad
di d
uran
var
lık a
lımı f
inan
sal k
irala
ma
yolu
ile
gerç
ekle
şmişt
ir (3
1 Ar
alık
201
6 : 1
10 T
L).
(**) K
alan
1.7
02 T
L tu
tarın
daki
tran
sfer
bak
iyes
i mad
di o
lmay
an d
uran
var
lıkla
ra tr
ansf
er o
lmuş
tur (
31 A
ralık
201
6: 2
.589
TL
tuta
rında
ki tr
ansf
er b
akiy
esi m
addi
olm
ayan
dur
an v
arlık
lara
tran
sfer
olm
uştu
r).
TAV
HAV
ALIM
ANLA
RI H
OLDI
NG
A.Ş.
VE
BAĞL
I ORT
AKLI
KLAR
I31
ARA
LIK
2017
TAR
İHİN
DE S
ONA
EREN
HES
AP D
ÖNEM
İNE
AİT
KONS
OLİD
E Fİ
NAN
SAL
TABL
OLAR
A İL
İŞKİ
N AÇ
IKLA
YICI
DİP
NOTL
AR(T
utar
lar a
ksi b
elirt
ilmed
ikçe
bin
Türk
Lira
sı (“T
L”) o
lara
k bel
irtilm
iştir
. TL
dışı
ndak
i par
a bi
rimle
ri, a
ksi b
elirt
ilmed
ikçe
bin
olar
ak b
elirt
ilmiş
tir.)
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU172
TAV
HAV
ALİM
ANLA
RI H
OLDİ
NG
A.Ş.
VE
BAĞL
I ORT
AKLI
KLAR
I31
ARA
LIK
2017
TAR
İHİN
DE S
ONA
EREN
HES
AP D
ÖNEM
İNE
AİT
KONS
OLİD
E Fİ
NAN
SAL
TABL
OLAR
A İL
İŞKİ
N AÇ
IKLA
YICI
DİP
NOTL
AR(T
utar
lar a
ksi b
elirt
ilmed
ikçe
bin
Türk
Lira
sı (“T
L”) o
lara
k bel
irtilm
iştir
. TL
dışı
ndak
i par
a bi
rimle
ri, a
ksi b
elirt
ilmed
ikçe
bin
olar
ak b
elirt
ilmiş
tir.)
Araz
i ve
arsa
lar
Bina
lar
Tesi
s, m
akin
e ve
ciha
zlar
Taşı
tlar
Döşe
me
ve
dem
irbaş
lar
Özel
m
aliy
etle
rYa
pılm
akta
ol
an y
atırı
mla
rTo
plam
Bi
rikm
iş a
mor
tism
an1
Ocak
201
6 aç
ılış
baki
yesi
-54
517
5.47
745
.278
79.1
4729
9.08
6-
599.
533
Yaba
ncı p
ara
çevr
im e
tkisi
-79
27.4
506.
197
8.38
854
.823
-96
.937
Döne
m a
mor
tism
anı
- 4
910
.108
6.50
920
.911
98.1
21-
135.
698
Çıkı
şlar
--
(3.4
41)
(7.4
47)
(1.8
15)
(1.6
13)
-(1
4.31
6)31
Ara
lık 2
016
kapa
nış
baki
yesi
-67
320
9.59
450
.537
106.
631
450.
417
-81
7.85
2
1 Oc
ak 2
017
açılı
ş ba
kiye
si-
673
209.
594
50.5
3710
6.63
145
0.41
7-
817.
852
Yaba
ncı p
ara
çevr
im e
tkisi
-78
47.5
9014
.378
6.43
910
2.22
2-
170.
707
Döne
m a
mor
tism
anı
-68
13.6
6913
.441
20.7
7716
2.29
8-
210.
253
Çıkı
şlar
--
(801
)(6
.639
)(8
91)
(173
)-
(8.5
04)
31 A
ralık
201
7 ka
panı
ş ba
kiye
si-
819
270.
052
71.7
1713
2.95
671
4.76
4-
1.19
0.30
831
Ara
lık 2
016
itiba
riyle
net
def
ter
değe
ri65
921
894
.378
109.
170
70.4
7055
2.95
526
.606
854.
456
31 A
ralık
201
7 iti
bariy
le n
et d
efte
r de
ğeri
722
225
118.
846
126.
896
84.7
2052
4.12
213
.090
868.
621
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 173
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
15. MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
Şerefiye
Maliyet değeri1 Ocak 2016 açılış bakiyesi 431.615Yabancı para çevrim etkisi 72.30331 Aralık 2016 itibariyle 503.9181 Ocak 2017 açılış bakiyesi 503.918Yabancı para çevrim etkisi 109.426Cari yıl girişleri 99231 Aralık 2017 itibariyle 614.336Net defter değeri31 Aralık 2016 itibariyle 503.91831 Aralık 2017 itibariyle 614.336
31 Aralık 2017 ve 31 Aralık 2016 itibariyle şerefiyenin ilişkilendirildiği nakit yaratan birimler HAVAŞ, HAVAŞ Europe ve TAV Tiflis’tir.
Her bir NYB’ye dağıtılan toplam şerefiye tutarının defter değerleri aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016HAVAŞ 594.082 488.093TAV Tiflis 17.421 14.313HAVAŞ Europe 1.842 1.512Diğer 991 -
614.336 503.918
İki ayrı NYB olarak HAVAŞ, ve TAV Tiflis’in özkaynaklarının gerçeğe uygun değerlerinin değerlemesi, bağımsız bir değerleme şirketi tarafından yapılmıştır. HAVAŞ ve TAV Tiflis’in özkaynaklarının gerçeğe uygun değerinin tespiti için gelir ve piyasa yaklaşımları kullanılmıştır. Analiz, çoğunlukla gelir yaklaşımı (indirgenmiş nakit akış yöntemi) kullanılarak yapılırken, HAVAŞ ve TAV Tiflis’in Benzer İşlem ve Şirket Yöntemleri’nden kaynaklanan değerine daha düşük ağırlık uygulanmıştır.
Şirketlerin değerlemesinde yönetim tarafından hazırlanan HAVAŞ için 25 yıllık ve TAV Tiflis için 13 yıllık iş planları kullanılmıştır. HAVAŞ ve TAV Tiflis’in iş planlarındaki büyüme, şirketlerin faaliyet gösterdiği sektördeki fırsatlardan ve yeni müşteri kazanımlarından kaynaklanmaktadır.
NYB’ler için gerçekleştirilen değer düşüklüğü testi sonucunda, HAVAŞ, TAV Tiflis ve HAVAŞ Europe için 31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle değer düşüklüğü tespit edilmemiştir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU174
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Iskontolanmış nakit akış projeksiyonlarında kullanılan önemli varsayımlar
Geri kazanılabilir tutarların hesaplanmasında kullanılan önemli varsayımlar iskonto oranları ve nihai büyüme oranlarıdır. Bu varsayımlar aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017Vergi öncesi iskonto oranı Nihai büyüme oranı
HAVAŞ %13,3 %2,0TAV Tiflis %19,0 -HAVAŞ Europe %16,2 %2,5
31 Aralık 2016Vergi öncesi iskonto oranı Nihai büyüme oranı
HAVAŞ %15,6 %2,0TAV Tiflis %18,7 -HAVAŞ Europe %16,7 %2,5
İskonto oranı
İndirgenmiş nakit akışlarında kullanılan iskonto oranları şirketlerin sermayelerinin ağırlıklı ortalama maliyetidir.
HAVAŞ için nihai büyüme oranı %2,0, HAVAŞ Europe için %2,5 olarak belirlenmiştir. TAV Tiflis’in sınırlı bir ömrü olduğundan dolayı, nihai büyüme oranı değerlemede kullanılmamıştır.
Piyasa Yaklaşımı
Benzer İşlem Yöntemi, söz konusu şirketin sektöründe gerçekleşen gerçek işlemlere dayanarak değerleme katlarını kullanır. Bu türetilmiş çarpanlar daha sonra gerçeğe uygun piyasa değerinin bir göstergesine ulaşmak için söz konusu şirketin uygun işletme verilerine uygulanır. Benzer Şirket Yöntemi ise, söz konusu şirketi halka açık şirketler ile karşılaştırmaya odaklanır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 175
TAV
HAV
ALİM
ANLA
RI H
OLDİ
NG
A.Ş.
VE
BAĞL
I ORT
AKLI
KLAR
I31
ARA
LIK
2017
TAR
İHİN
DE S
ONA
EREN
HES
AP D
ÖNEM
İNE
AİT
KONS
OLİD
E Fİ
NAN
SAL
TABL
OLAR
A İL
İŞKİ
N AÇ
IKLA
YICI
DİP
NOTL
AR(T
utar
lar a
ksi b
elirt
ilmed
ikçe
bin
Türk
Lira
sı (“T
L”) o
lara
k bel
irtilm
iştir
. TL
dışı
ndak
i par
a bi
rimle
ri, a
ksi b
elirt
ilmed
ikçe
bin
olar
ak b
elirt
ilmiş
tir.)
Imtiy
az S
özle
şmel
erin
den
Doğa
n Ha
klar
Izm
ir Ad
nan
Men
dere
s Ul
usla
rara
sı
Hava
liman
ı
Tifli
s Ul
usla
rara
sı
Hava
liman
ı
Enfid
ha
Ulus
lara
rası
Ha
valim
anı
Alan
ya
Gazi
paşa
Ha
valim
anı
Üskü
p Ul
usla
rara
sı
Hava
liman
ıMila
s Bo
drum
Ha
valim
anı
Topl
amM
aliy
et d
eğer
i1
Ocak
201
6 aç
ılış
baki
yesi
2.45
8.36
524
7.03
31.
649.
790
145.
219
275.
613
1.55
8.49
76.
334.
517
Yaba
ncı p
ara
çevr
im e
tkisi
411.
816
33.7
8727
6.36
924
.326
46.1
7026
1.07
41.
053.
542
Alım
lar (*)
-98
.533
--
--
98.5
3331
Ara
lık 2
016
kapa
nış
baki
yesi
2.87
0.18
137
9.35
31.
926.
159
169.
545
321.
783
1.81
9.57
17.
486.
592
1 Oc
ak 2
017
açılı
ş ba
kiye
si2.
870.
181
379.
353
1.92
6.15
916
9.54
532
1.78
31.
819.
571
7.48
6.59
2Ya
banc
ı par
a çe
vrim
etk
isi62
3.25
642
.436
418.
265
36.8
1669
.875
395.
117
1.58
5.76
5Al
ımla
r (*)-
64.1
37-
--
-64
.137
31 A
ralık
201
7 ka
panı
ş ba
kiye
si3.
493.
437
485.
926
2.34
4.42
420
6.36
139
1.65
82.
214.
688
9.13
6.49
4(*)
201
7’da
hav
alim
anı iş
letim
hak
kı ü
zerin
de a
ktifl
eştir
ilen
borç
lanm
a m
aliy
eti b
ulun
mam
akta
dır (
2016
: Bul
unm
amak
tadı
r).
31 A
ralık
201
7 iti
bariy
le h
aval
iman
ı işle
tim h
akkı
alım
ları,
Tifl
is Ul
usla
rara
sı Ha
valim
anı p
ist v
e te
rmin
al in
şaat
ı ile
ilgilid
ir (3
1 Ar
alık
201
6 iti
bariy
le h
aval
iman
ı işle
tim
hakk
ı alım
ları,
Tifl
is Ul
usla
rara
sı Ha
valim
anı p
ist v
e te
rmin
al in
şaat
ı ile
ilgilid
ir).
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU176
TAV
HAV
ALİM
ANLA
RI H
OLDİ
NG
A.Ş.
VE
BAĞL
I ORT
AKLI
KLAR
I31
ARA
LIK
2017
TAR
İHİN
DE S
ONA
EREN
HES
AP D
ÖNEM
İNE
AİT
KONS
OLİD
E Fİ
NAN
SAL
TABL
OLAR
A İL
İŞKİ
N AÇ
IKLA
YICI
DİP
NOTL
AR(T
utar
lar a
ksi b
elirt
ilmed
ikçe
bin
Türk
Lira
sı (“T
L”) o
lara
k bel
irtilm
iştir
. TL
dışı
ndak
i par
a bi
rimle
ri, a
ksi b
elirt
ilmed
ikçe
bin
olar
ak b
elirt
ilmiş
tir.)
Izm
ir Ad
nan
Men
dere
s Ul
usla
rara
sı
Hava
liman
ı
Tifl
is
Ulus
lara
rası
Ha
valim
anı
Enfid
haUl
usla
rara
sı
Hava
liman
ı
Alan
ya
Gazi
paşa
Ha
valim
anı
Üskü
p Ul
usla
rara
sı
Hava
liman
ıMila
s Bo
drum
Ha
valim
anı
Topl
amItf
a pa
ylar
ı
1
Ocak
201
6 aç
ılış
baki
yesi
376.
559
115.
416
256.
947
17.4
9264
.679
16.0
1584
7.10
8Ya
banc
ı par
a çe
vrim
etk
isi72
.012
11.1
8148
.207
3.74
812
.585
6.81
915
4.55
2Dö
nem
itfa
pay
ı79
.986
14.2
5546
.286
7.33
115
.665
37.0
9720
0.62
031
Ara
lık 2
016
kapa
nış
baki
yesi
528.
557
140.
852
351.
440
28.5
7192
.929
59.9
311.
202.
280
1 Oc
ak 2
017
açılı
ş ba
kiye
si52
8.55
714
0.85
235
1.44
028
.571
92.9
2959
.931
1.20
2.28
0Ya
banc
ı par
a çe
vrim
etk
isi12
4.29
113
.674
81.8
566.
864
21.8
8027
.451
276.
016
Döne
m it
fa p
ayı
97.9
5825
.727
57.0
816.
791
17.4
6945
.848
250.
874
Değe
r düş
üklü
ğü-
--
--
102.
898
102.
898
31 A
ralık
201
7 ka
panı
ş ba
kiye
si75
0.80
618
0.25
349
0.37
742
.226
132.
278
236.
128
1.83
2.06
8De
fter d
eğer
leri
31 A
ralık
201
6 iti
bariy
le d
efte
r değ
eri
2.34
1.62
423
8.50
11.
574.
719
140.
974
228.
854
1.75
9.64
06.
284.
312
31 A
ralık
201
7 iti
bariy
le d
efte
r değ
eri
2.74
2.63
130
5.67
31.
854.
047
164.
135
259.
380
1.97
8.56
07.
304.
426
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 177
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar
Satın alınan yazılımlar ve marka bedeli
Işletme içinde oluşturulan
yazılımlarMüşteri ilişkileri DHMI lisansı Toplam
Maliyet1 Ocak 2016 açılış bakiyesi 56.165 13.184 81.505 16.918 167.772Yabancı para çevrim etkisi 8.970 2.208 13.653 2.834 27.665Alımlar 11.115 - - - 11.115Transferler (*) 2.589 - - - 2.58931 Aralık 2016 kapanış bakiyesi 78.839 15.392 95.158 19.752 209.141
1 Ocak 2017 açılış bakiyesi 78.839 15.392 95.158 19.752 209.141Yabancı para çevrim etkisi 16.260 3.342 20.881 4.289 44.772Alımlar 3.600 - 2.238 - 5.838Çıkışlar (8) - - - (8)Transferler (*) 1.702 - - - 1.70231 Aralık 2017 kapanış bakiyesi 100.393 18.734 118.277 24.041 261.445
(*) 1.702 TL (31 Aralık 2016: 2.589 TL) tutarındaki transfer yapılmakta olan yatırımlardan transfer olmuştur.
Satın alınan yazılımlar ve marka bedeli
Işletme içinde oluşturulan
yazılımlarMüşteri ilişkileri DHMI lisansı Toplam
Itfa payları1 Ocak 2016 açılış bakiyesi 41.276 7.744 68.884 - 117.904Yabancı para çevrim etkisi 9.848 1.427 12.460 - 23.735Dönem itfa payı 5.769 1.175 8.203 - 15.14731 Aralık 2016 kapanış bakiyesi 56.893 10.346 89.547 - 156.786
1 Ocak 2017 açılış bakiyesi 56.893 10.346 89.547 - 156.786Yabancı para çevrim etkisi 12.040 2.453 20.047 - 34.540Dönem itfa payı 8.165 2.139 6.518 - 16.82231 Aralık 2017 kapanış bakiyesi 77.098 14.938 116.112 - 208.148
Net defter değeri 31 Aralık 2016 itibariyle defter değeri 21.946 5.046 5.611 19.752 52.35531 Aralık 2017 itibariyle defter değeri 23.295 3.796 2.165 24.041 53.297
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU178
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Net nakit girişi yaratması beklenen döneme dair öngörülebilir bir sınır olmamasından dolayı HAVAŞ paylarının 2005 ve 2007 yıllarındaki alımları ile ortaya çıkan DHMİ lisansları belirsiz faydalı ömürle muhasebeleştirilmiştir. HAVAŞ alımı ile ilgili DHMİ lisansları aşağıdaki nedenlerden dolayı belirsiz faydalı ömürlü olarak addedilmiştir;
• söz konusu lisanslar olmadan şirketler işletilemez,• yer hizmeti vermek için faaliyet öncesi yüksek tutarda masraflar, işgücü ve teçhizat alımları yapılması gerektirdiğinden
lisansın alınması güçtür,• lisansın devamlılığı başlangıçtaki lisans ücretine göre düşük tutarda yıllık ödemeler gerektirmektedir.
Değer düşüklüğü testi için DHMİ lisanslarının gerçeğe uygun değerinin belirlenmesinde yenileme maliyeti yöntemi kullanılmıştır. Değer düşüklüğü testi sonucunda herhangi bir değer düşüklüğü muhasebeleştirilmemiştir.
16. KİRALAMA İŞLEMLERİ
Finansal kiralama yükümlülükleri
Grup, bazı demirbaş ve cihazlarını finansal kiralama vasıtasıyla elde etmiştir. 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle kalan ortalama kiralama dönemi 10 yıldır. 31 Aralık 2017 tarihinde sona eren hesap dönemi için geçerli olan ortalama borçlanma oranı %9,56’dir (31 Aralık 2016: %9,24). Faiz oranlarının sabit olması, Grup’u gerçeğe uygun değer faiz oranı riskine maruz bırakmıştır. Tüm kiralamalar sabit ödeme doğrultusunda olup, şarta bağlı kira ödemeleri ile ilgili bir düzenleme yapılmamıştır.
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
Gelecekte yapılacak minimum
finansal kiralama
ödemeleri Faiz
Yapılacak minimum
finansal kiralama
ödemelerinin raporlama
dönemi itibariyle
defter değeri
Gelecekte yapılacak minimum
finansal kiralama
ödemeleri Faiz
Yapılacak minimum
finansal kiralama
ödemelerinin raporlama
dönemi itibariyle
defter değeri1 yıldan önce 11.578 3.367 8.211 1 yıldan önce 12.734 3.582 9.1521 - 5 yıl 34.263 8.688 25.575 1 - 5 yıl 32.950 9.437 23.5135 yıldan fazla 24.494 2.199 22.295 5 yıldan fazla 30.455 3.527 26.928
70.335 14.254 56.081 76.139 16.546 59.593
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 179
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
17. İMTİYAZLI HİZMET ANLAŞMALARI
DHMİ ile TAV Esenboğa için YİD anlaşması imzalanmıştır. Bu YİD anlaşmasına göre, DHMİ ile Ankara Esenboğa Havalimanı’nın işletimi için yapılan sözleşmelere bağlı olarak garanti edilen yolcu alacakları bulunmaktadır. YİD sözleşmesi TAV Esenboğa için Mayıs 2023’e kadar olan dönemi kapsamaktadır.
TAV Tiflis ile JSC arasında 6 Eylül 2005 tarihinde havalimanları operasyonları (iç ve dış hat terminalleri ile park-apron-taksi yolları) için YİD anlaşması imzalanmıştır. Anlaşma Şubat 2027 yılına kadar olan dönemi kapsamaktadır.
TAV Tunus ile OACA arasında 18 Mayıs 2007 tarihinde bir YİD sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşme varolan Monastır Habib Bourguiba Havalimanı’nın ve yeni Enfidha Havalimanı’nın (iç ve dış hatlar terminalleri ile park-apron-taksi yolları) işletmesini kapsamaktadır. Anlaşma süresi Mayıs 2047’de sona erecektir.
TAV Gazipaşa ile DHMİ arasında 4 Ocak 2008 tarihinde bir imtiyaz sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşme, Alanya Gazipaşa Havalimanı’nın (hava tarafı, kara tarafı, park-apron-taksi yolları) işletmesini kapsamaktadır. Anlaşma süresi Mayıs 2034’te sona erecektir.
TAV Makedonya ile Makedonya Ulaştırma Bakanlığı arasında 24 Eylül 2008 tarihinde bir YİD sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşme İştip’te yeni kargo havalimanının işletme opsiyonu ve yapımı, Üsküp’te bulunan “Alexander the Great” Havalimanı’nın yapımı ve işletilmesi ve Ohrid’de bulunan “St. Paul the Apostle” Havalimanı’nın yenileme ve işletmesini kapsamaktadır. Anlaşma süresi Mart 2030’da sona erecektir.
TAV Ege ile DHMİ arasında 16 Aralık 2011 tarihinde bir imtiyaz sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşme İzmir Adnan Menderes Havalimanı iç hatlar terminalinin inşası ve işletmesi ile dış hatlar terminalinin Ocak 2015’te devralınmasını kapsamaktadır. Anlaşma süresi Aralık 2032’de sona erecektir.
TAV Milas Bodrum ve DHMİ arasında 11 Temmuz 2014 tarihinde Milas Bodrum Havalimanı mevcut dış hatlar terminali, CIP / Genel HavacılıkTerminali ile iç hatlar terminali ve mütemmimlerinin işletme haklarının kiralanmak suretiyle işletilme hakkı verilmesine ilişkin sözleşme imzalanmıştır. Bu sözleşme dış hatlar terminali için işletme hakkını, 22 Ekim 2015 tarihinden itibaren 31 Aralık 2035 yılına kadar (yaklaşık 20 yıl 2 ay), iç hatlar terminali için ise Temmuz 2015’den başlamak üzere 31 Aralık 2035 tarihine kadar işletmesini kapsamaktadır.
18. VARLIKLARDA DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ
Grup, 31 Aralık 2017 tarihinde maddi olmayan duran varlıklar ve şerefiye için değer düşüklüğü testi yapmıştır. Gerçekleştirilen değer düşüklüğü testi sonucunda 31 Aralık 2017 itibariyle şerefiye için değer düşüklüğü olmamakla birlikte, imtiyaz sözleşmelerinden doğan haklardan 102.898 TL değer düşüklüğü karşılığı ayrılmıştır (Not 15).
19. DEVLET TEŞVİK ve YARDIMLARI
31 Aralık 2017 ve 2016 itibariyle TAV Esenboğa ve TAV Ege’nin yatırım teşviği bulunmaktadır (Not 35).
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU180
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
20. BORÇLANMA MALİYETLERİ
2017 yılında maddi duran varlıklar üzerinde aktifleştirilmiş borçlanma maliyeti bulunmamaktadır (31 Aralık 2016: Yoktur).
2017 yılında havalimanı işletim hakkı üzerinde aktifleştirilmiş borçlanma maliyeti bulunmamaktadır (2016: Bulunmamaktadır). Aktifleştirmeye uygun borçlanma maliyetlerinin tespit edilmesinde kullanılan aktifleştirme oranı %100’dür (Not 15).
21. KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE BORÇLAR
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle kısa vadeli karşılıklar aşağıdaki gibidir:
Kısa vadeli karşılıklar
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016Kullanılmamış izin karşılığı 27.555 25.191
27.555 25.191
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle kullanılmamış izin karşılıklarının hareketleri aşağıdaki gibidir:
2017 20161 Ocak açılış bakiyesi 25.191 22.774Cari dönemde ayrılan karşılık 1.648 1.798Yabancı para çevrim farkları 716 61931 Aralık itibariyle 27.555 25.191
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 181
TAV
HAV
ALİM
ANLA
RI H
OLDİ
NG
A.Ş.
VE
BAĞL
I ORT
AKLI
KLAR
I31
ARA
LIK
2017
TAR
İHİN
DE S
ONA
EREN
HES
AP D
ÖNEM
İNE
AİT
KONS
OLİD
E Fİ
NAN
SAL
TABL
OLAR
A İL
İŞKİ
N AÇ
IKLA
YICI
DİP
NOTL
AR(T
utar
lar a
ksi b
elirt
ilmed
ikçe
bin
Türk
Lira
sı (“T
L”) o
lara
k bel
irtilm
iştir
. TL
dışı
ndak
i par
a bi
rimle
ri, a
ksi b
elirt
ilmed
ikçe
bin
olar
ak b
elirt
ilmiş
tir.)
22. T
AAHH
ÜTLE
R
Taah
hütle
r ve
yükü
mlü
lükl
er
31 A
ralık
201
7 ve
201
6 ta
rihle
ri iti
bariy
le G
rup’
un te
min
at /
rehi
n / i
pote
k po
zisyo
nuna
ilişk
in ta
blol
arı a
şağı
daki
gib
idir:
31 A
ralık
201
731
Ara
lık 2
016
TL K
arşı
lığı
TLAB
D Do
ları
Avro
AED
MKD
TND
TL K
arşı
lığı
TLAB
D Do
ları
Avro
AED
MKD
CAD
A. K
endi
tüze
l kişi
liği a
dına
ver
miş
oldu
ğu
TRİ’le
r in
topl
am tu
tarı
869.
370
372
173.
483
47.5
33-
--
762.
399
1916
2.75
651
.109
--
-Te
min
at86
9.37
037
217
3.48
347
.533
--
-76
2.39
919
162.
756
51.1
09-
--
Rehi
n-
--
--
--
--
--
--
-İp
otek
--
--
--
--
--
--
--
B. Ta
m ko
nsol
idas
yon
kaps
amın
a da
hil
edile
n or
takl
ıkla
r leh
ine
verm
iş ol
duğu
TR
İ’lerin
topl
am tu
tarı
1.30
8.68
237
.647
174.
158
127.
747
5043
.650
22.2
161.
266.
041
31.6
8721
0.91
013
1.85
150
44.0
5010
0Te
min
at1.
308.
682
37.6
4717
4.15
812
7.74
750
43.6
5022
.216
1.26
6.04
131
.687
210.
910
131.
851
5044
.050
100
Rehi
n-
--
--
--
--
--
--
-İp
otek
--
--
--
--
--
--
--
C. O
lağa
n tic
ari f
aaliy
etle
rinin
yür
ütül
mes
i am
acıy
la d
iğer
3. k
işile
rin b
orcu
nu te
min
am
acıy
la v
erm
iş ol
duğu
TRİ
’lerin
topl
am
tuta
rı-
--
--
--
--
--
--
-Te
min
at-
--
--
--
--
--
--
-Re
hin
--
--
--
--
--
--
--
İpot
ek-
--
--
--
--
--
--
-D.
Diğ
er v
erile
n TR
İ’lerin
topl
am tu
tarı
--
--
--
--
--
--
--
i. Ana
ort
ak le
hine
ver
miş
oldu
ğu T
Rİ’le
rin
topl
am tu
tarı
--
--
--
--
--
--
--
Tem
inat
--
--
--
--
--
--
--
Rehi
n-
--
--
--
--
--
--
-İp
otek
--
--
--
--
--
--
--
ii. B
ve
C m
adde
leri
kaps
amın
a gi
rmey
en
diğe
r gru
p şir
ketle
ri le
hine
ver
miş
oldu
ğu
TRİ’le
rin to
plam
tuta
rı-
--
--
--
--
--
--
-Te
min
at-
--
--
--
--
--
--
-Re
hin
--
--
--
--
--
--
--
İpot
ek-
--
--
--
--
--
--
-iii.
C m
adde
si ka
psam
ına
girm
eyen
3. k
işile
r le
hine
ver
miş
oldu
ğu T
Rİ’le
rin to
plam
tuta
rı-
--
--
--
--
--
--
-Te
min
at-
--
--
--
--
--
--
-Re
hin
--
--
--
--
--
--
--
İpot
ek-
--
--
--
--
--
--
-To
plam
TRI
2.17
8.05
238
.019
347.
641
175.
280
5043
.650
22.2
162.
028.
440
31.7
0637
3.66
618
2.96
050
44.0
5010
0
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU182
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Grup’un vermiş olduğu diğer TRİ’lerin Grup’un özkaynaklarına oranı 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle %0’dır (31 Aralık 2016: %0).
Grup’un DHMİ ile yapılan kira sözleşmesi şartları uyarınca kira bedelinin %6’sı olan 152.580 ABD Doları tutarında teminat mektubu vermekle yükümlüdür. Toplam yükümlülük Grup tarafından sağlanmıştır.
Grup’un, GACA ile Suudi Arabistan’da yapılan YDİ sözleşmesi nedeniyle National Commercial Bank’a 162.756 ABD Doları (613.898 TL) (31 Aralık 2016: 162.756 ABD Doları (572.769 TL)), GACA’ya 16.983 ABD Doları (64.057 TL) (31 Aralık 2016: 26.665 ABD Doları (93.841 TL)) tutarında teminat mektubu vermesi gerekmektedir. Toplam yükümlülük Grup tarafından sağlanmıştır.
Grup’un, OACA ile Tunus’ta yapılan YİD sözleşmesi nedeniyle Tunus Ulaştırma Bakanlığı’na 15.077 Avro (68.080 TL) (31 Aralık 2016: 15.412 Avro (57.178 TL)), OACA’ya 8.042 Avro (36.312 TL) (31 Aralık 2016: 8.042 Avro (29.833 TL)) tutarında teminat mektubu vermesi gerekmektedir. Toplam yükümlülük Grup tarafından sağlanmıştır.
TAV Ege, DHMİ ile yapılan imtiyaz sözleşmesine göre sözleşme süresi boyunca toplam 610.000 Avro + KDV ödemekle yükümlüdür. Toplam tutarın %5’i iki taksit halinde ödenmiştir. Kalan tutar eşit taksitler halinde her yılın ilk iş günü kira süresi boyunca ödenecektir. Kira sözleşmesi şartları uyarınca Grup’un DHMİ’ye 116.300 TL teminat mektubu vermesi gerekmektedir. Toplam yükümlülük Grup tarafından sağlanmıştır.
TAV Milas Bodrum, DHMİ ile yapılan imtiyaz sözleşmesine göre sözleşme süresi boyunca toplam 717.000 Avro + KDV ödemekle yükümlüdür. Toplam tutarın %20’si ödenmiştir. Kalan tutar eşit taksitler halinde her yıl Ekim ayının son iş günü kira süresi boyunca ödenecektir. Kira sözleşmesi şartları uyarınca Grup’un DHMİ’ye 136.700 TL teminat mektubu vermesi gerekmektedir. Toplam yükümlülük Grup tarafından sağlanmıştır.
Üçüncü şahıslara verilen teminat mektuplarının önemli bir kısmını gümrüklere, bankalara ve bazı müşterilere verilen teminatlar oluşturmaktadır.
Kontrata bağlı yükümlülükler
TAV İstanbul
TAV İstanbul, DHMİ ile yapılan Kira Sözleşmesi şartlarına tabidir. Sözleşme ile belirlenen kural ve talimatlara uyulmaması TAV İstanbul’un faaliyetlerinin durdurulmasına yol açabilir.
TAV İstanbul sözleşme süresinin sonunda kira sözleşmesinin konusu tesisi DHMİ’ye devir tarihinden itibaren bir yıl süre ile bu tesise temin ettiği teçhizat, sistem ve ekipmanın bakım ve onarımından sorumlu olacaktır. Gerekli bakım onarımın yapılmaması halinde bu bakım ve onarım DHMİ tarafından yaptırılacak ve bedeli TAV İstanbul’a fatura edilecektir.
Sözleşmenin öngördüğü karşılıklara uygun olarak, TAV İstanbul’un sözleşmeden doğan yükümlülükleri sözleşme konusu tesislerin 3 Temmuz 2005 tarihinden başlamak üzere onbeş buçuk yıllığına kiralanmasını; kira (faaliyet) süresi boyunca uluslararası norm ve standartlara uygun olarak tesislerin faaliyetinin yürütülmesini; tesislerin periyodik tamir ve bakımlarının yapılması ve kira sözleşmesi sonunda söz konusu tesislerin destek sistemleri, cihazlar, döşeme ve demirbaşlar ile birlikte kullanılabilir ve uygun bir şekilde DHMİ’ye devrolunmasını içerir.
TAV İstanbul DHMİ’ye yaptığı kira ödemelerini geciktirmesi veya eksik yapması durumunda, kira bedelinin %10’u tutarında bir ceza ödemekle yükümlüdür. TAV İstanbul, bu ödemeyi 5 gün içinde yapmakla yükümlüdür. Aksi halde kira sözleşmesi iptal edilebilir. TAV İstanbul, sözleşmenin iptali durumunda yaptığı kira ödemelerini talep etme hakkına sahip değildir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 183
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
TAV Esenboğa
TAV Esenboğa DHMİ ile yapılan YİD Sözleşmesi şartlarına tabidir. Sözleşme ile belirlenen kural ve talimatlara uyulmaması TAV Esenboğa’nın faaliyetlerinin durdurulmasına yol açabilir.
YİD Sözleşmesi’ne göre:
• TAV Esenboğa’nın sermayesi sabit yatırım tutarının %20’sinden az olamaz.• TAV Esenboğa’nın DHMİ’nin talebi sonucu ilk yatırım tutarının %20’sine kadar ek işler yapma zorunluluğu
bulunmaktadır.
TAV Esenboğa’nın geçici kabulu 2007 yılı içerisinde DHMİ tarafından yapılmış olup, kesin kabul 5 Haziran 2008 tarihinde gerçekleşmiştir.
TAV Esenboğa sözleşme süresinin sonunda kira sözleşmesinin konusu tesisi DHMİ’ye devir tarihinden itibaren bir yıl süre ile bu tesise temin ettiği teçhizat, sistem ve ekipmanın bakım ve onarımından sorumlu olacaktır. Gerekli bakım ve onarımın TAV Esenboğa tarafından yapılmaması durumunda gerekli bakım ve onarımı DHMİ yapacak ve bedeli TAV Esenboğa’ya fatura edecektir.
TAV Esenboğa tarafından kullanılan bütün cihazlar iyi durumda ve garanti kapsamında olmalı, uluslararası ve Türk Standartları’na uygun olmalıdır.
Kira sözleşmesi süresi içinde kullanılamayacak duruma gelen ve amortisman oranı Vergi Usul Kanunu’nda düzenlenen şekilde amortismana tabi sabit kıymetlerin değiştirilmesi ihtiyacı doğarsa kiracı bunları yenilemekle yükümlüdür.
Sözleşmede belirtilen bütün sabit kıymetler bedelsiz olarak DHMİ’ye devrolunacaktır. Devrolunan sabit kıymetler kullanılabilir ve zarar görmemiş durumda olmalıdır. TAV Esenboğa, yatırıma dahil olan bütün sabit kıymetlerin bakım ve onarımından sorumludur.
HAVAŞ
DHMİ ile imzalanan ve A grubu çalışma ruhsatının ayrılmaz bir parçası olan genel yer hizmetleri anlaşması gereği; HAVAŞ personeli tarafından DHMİ’ye yada üçüncü kişilere verilen zararlardan sorumlu bulunmaktadır. Bu kapsamda, HAVAŞ bu zararları 50.000 ABD Doları tutarlarındaki sigorta poliçeleri ile sigorta ettirmiştir. HAVAŞ aynı zamanda personele verilecek eğitimlerden ve makine ve teçhizatların bakımı da dahil olmak üzere personeli tarafından verilen hizmetin kalitesinden sorumludur. HAVAŞ, DHMİ’ye 1.000 ABD Doları değerinde teminat mektubu vermekle yükümlüdür. Personelin vermiş olduğu zarardan ya da bu sözleşmeye aykırı davranıştan dolayı alınan ceza yer hizmetleri firmasından talep edilir. Cezalar DHMİ tarafından belirlenen ödeme tarihleri itibariyle ödenmezse garanti mektubunun nakde dönüştürülmesi yoluna gidilecektir. Bu durumda HAVAŞ, 15 gün içinde garantideki para miktarlarını orjinal tutar olan 1.000 ABD Doları’na tamamlamalıdır.
DHMİ ile otopark alanları, arazi, bina ve İstanbul Atatürk, İzmir, Dalaman, Milas Bodrum, Antalya, Adana, Trabzon, Ankara, Kayseri, Nevşehir, Gaziantep, Şanlıurfa, Batman, Adıyaman, Elazığ, Muş, Sivas, Samsun, Malatya, Hatay, Konya, Çorlu, Sinop, Amasya ve Ağrı havaalanlarındaki ofisler hakkında imzalanan kira anlaşması gereği tahsis alanının kullanılmasını sona ermesi halinde kiracı tarafından yaptırılan taşınmazlar DHMİ’ye ücretsiz terk edilecektir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU184
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
TAV Tiflis
TAV Tiflis, YİD anlaşması şartlarına tabidir. Bu anlaşmada belirlenen kural ve talimatlara uyulmaması TAV Tiflis’in faaliyetlerinin durdurulmasına yol açabilir. YİD anlaşmasına göre TAV Tiflis aşağıdakileri yerine getirmekle yükümlüdür:
• Tüm güvenlik standartlarıyla uyumlu olmak ve havaalanının ve diğer ek teçhizatın Uluslararası Tiflis Havaalanı’na ilişkin tüm teknik ve işletme gereklilikleriyle ve Gürcistan çevre standartlarıyla uygunlukta yapıldığının ve yolcuların, işçilerin ve halkın sağlığını tehlikeye atmayacak bir şekilde inşa edildiğinin temin edilmesi;
• Yeni terminal inşaatlarının International Air Transport Association, International Civil Aviation Organization ya da European Civil Aviation Conference ve onaylanan projeye göre yapılması;
• TAV Tiflis’in kendisinin ve taşeron firmalarının ilgili sigorta politikalarına bağlı kalarak finansal açıdan güçlü ve uluslararası itibara sahip olan sigorta şirketleriyle çalışması güvencesinin verilmesi;
• Mevcut iletişim ağında TAV Tiflis’in neden olduğu mekanik bir hasardan dolayı veya bu ağın uygunsuz bir şekilde kullanımı ya da faaliyeti sonucu şirketin neden olduğu mekanik bir hasardan dolayı ortaya çıkabilecek kazaların/hataların düzeltilmesi.
Kesin Kabul Protokolü Mayıs 2011’de tamamlanmıştır.
Vergi kanunları ve riskleri
Özellikle Gürcistan ticaret ve vergi kanunları değişken yorumlara ve düzenlemelere yol açabilmektedir. Üstelik, yönetimin vergi kanunları üzerine yaptığı yorumlar, vergi yetkililerinin yorumlarına göre değişiklik gösterebildiği için, vergi yetkilileri yapılan işlemlere itiraz edebilmektedir ve sonuç olarak TAV Tiflis ek vergi, ceza ve faize tabi tutulabilir. Vergi dönemleri 5 yıl boyunca vergi yetkilileri tarafından incelemeye açık kalmaktadır. Yönetim, ilgili yasaların yorumlarının uygun olduğuna ve TAV Tiflis’in karı, para birimi ve gümrük pozisyonlarının sürdürülebileceğine inanmaktadır.
TAV Batum
TAV Batum Yönetim Anlaşması (“Anlaşma”) ve Ekleri uyarınca mutabakata varılan şart ve esaslar altında faaliyet göstermekle yükümlüdür.
TAV Batum’un, Anlaşma ve Ekleri çerçevesindeki esasa ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda, Batum Uluslararası Havalimanı’nın ve Havalimanı’ndan sağlanan işletme haklarının yönetimini durdurmak zorunda kalabilir.
Bu Anlaşma uyarınca, TAV Batum aşağıdakileri yerine getirmek durumundadır:
• Gürcistan Kanunları’nın ve ilgili tüm yönetmelik hüküm ve gereklerine riayet etmek; • Batumi Airport LLC’den sağlanan temettülerin, Gürcistan’dan çıkarılmasına ve aktarılmasına engel olmak; • Yönetim Şirketi’nin Anlaşma çerçevesindeki yükümlülüklerini yerine getirmesine ya da Batumi Airport LLC’nin
gelirlerinin elde edilmesine ve/veya Batumi Airport Ltd’den temettülerin Yönetim Şirketi tarafından elde edilmesine önemli olumsuz etkisi olan izinlerin şart ve esaslarına riayet etmek;
• Hizmetlere ilişkin olarak Havalimanı’nın ticari menfaatlerini ve itibarını korumak, yüceltmek, geliştirmek ve genişletmek (gerçeğe uygun gayret gösterilecektir);
• Havalimanı’nın bakım ve işletmesini, benzer uluslararası havalimanlarında geçerli olan uluslararası standartlar ile, bir uluslararası havalimanı işletmesi için geçerli olabilecek sair yerel standartlar uyarınca gerçekleştirmek;
• Standart ve kabul görmüş işletme standartları uyarınca, Havalimanı’nın işletmesi için yeterli sayıda personel istihdam etmek ve eğitmek;
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 185
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
• Tüm duran varlıklara yönelik olarak, düzenli, periyodik ve acil durum bakım ve onarım çalışmaları gerçekleştirmek; Havalimanı sınırları içinde yer alan ek binalar ve aksesuarlar için de aynı bakım ve onarım çalışmalarını yerine getirmek; ve
• İşletme süresi boyunca Anlaşma kapsamında belirtilen sigortaları temin etmek ve sürdürmek.
Kesin Kabul Protokolü Mart 2012’de tamamlanmıştır.
TAV Tunus
TAV Tunus, Enfidha Havalimanı inşaat ve işletmesi ile, Monastır Havalimanı işletmesine ilişkin İmtiyaz Anlaşması şart ve esaslarına tabidir. TAV Tunus’un, bu İmtiyaz Anlaşmalarının hükümlerine ve bunların ekleri olan Şart ve Şartnamelere riayet edememesi durumunda, bu havalimanlarının işletmesini durdurmaya mecbur bırakılabilir.
Enfidha İmtiyaz Anlaşması çerçevesinde, TAV Tunus aşağıdakileri yapmakla mükelleftir:
• Maliyeti ve riskleri ile yükümlülüğü kendisine ait olmak üzere, tasarım, yapım, bakım, onarım, yenileme, işletme ve iyileştirme çalışmaları, Enfidha Havalimanının işletmesi için kendisine verilen arazi, altyapılar, binalar, tesisler, ekipmanlar, ağlar ve hizmetler;
• Anlaşma Şart ve Şartnamelerince aksi öngörülmediği sürece, Havalimanı inşaatının tamamlanması ve en geç 1 Ekim 2009 tarihinde işletmeye başlanması (Bu tarih daha sonra yetkili makamlarca 1 Aralık 2009’a uzatılmıştır.) Havalimanı’nın işletmesi 2009’da belirtilen tarihte üstlenilmiştir.
• Projenin %30’una kadar olan kısmının, özkaynak ile finansmanı.
Monastır İmtiyaz Anlaşması, maliyeti ve riskleri ile yükümlülüğü kendisine ait olmak üzere, tasarım, yapım, bakım, onarım, yenileme, işletme ve iyileştirme çalışmaları, Monastır Havalimanı’nın işletmesi için kendisine verilen araziyi, altyapıları, binaları, tesisleri, ekipmanları, ağları ve hizmetleri kapsamaktadır.
Her iki İmtiyaz Anlaşması uyarınca TAV Tunus aşağıdakileri yapmakla mükelleftir:
• Havalimanlarındaki faaliyetlerin pazarlanması ve tanıtılması ve bunlarla ilgili kamu hizmetlerinin yerine getirilmesi;• Anlaşmalar uyarınca verilmesi gereken banka teminatlarının verilmesi ve devamlılığının sağlanması;• Yetkili Makamlara (Tunus Devleti ve OACA) Alan ve İşletme Haklarının ödenmesi;• Anlaşmaların ekindeki Şart ve Esaslarda yer alan Şirket paydaşlarınca pay mülkiyetlerine ilişkin Ek 2 hükümlerine
özellikle riayet edilmesi; • İmtiyaz Anlaşması uyarınca, hakların herhangi bir üçüncü şahsa devri öncesinde veya Havalimanlarının işletmesi
esnasında herhangi bir taşeron anlaşmasının sonuçlandırılması öncesinde Yetkili Makamların onayının alınması; • Anlaşmalar çerçevesindeki yükümlülükler ile, bilhassa emniyet, güvenlik, teknik, işletme ve çevre ile ilgili olanlar dahil,
ancak bunlarla sınırlı kalmamak üzere, tüm geçerli Tunus Kanunları ile uluslararası kurallara riayet edilmesi; • Anlaşmalarda öngörüldüğü üzere, sigorta ile ilgili yükümlülüklerin yerine getirilmesi.
TAV Tunus’un (i) ödeme aczi içinde olduğu ilan edilirse veya hakkında adli tasfiye süreci başlatılırsa ya da (ii) Havalimanlarından birine yönelik işletme faaliyetlerini durdurmak zorunda kalırsa, söz konusu havalimanlarının işletmesini durdurmakla yükümlü olabilir.
Genel yer hizmetleri sözleşmesi dahilinde şirket personelinin üçüncü kişilere verdiği tüm zarardan yükümlü tutulmuştur. TAV Tunus yukarıda bahsedilen olası zararlardan 500.000 ABD Doları tutarındaki üçüncü şahıslarla yapılan bir sigorta poliçesiyle tüm operasyonlar için korunmaktadır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU186
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
İmtiyaz Anlaşması’nın sona ermesinden yedi yıl önce, Yetkili Makamlar TAV Tunus ile uzlaşarak ve gerektiğinde uzmanların yardımıyla bir tamir, bakım ve yenileme programı oluşturacak, imtiyazın son beş yılı içerisinde taşınabilir ve taşınmaz ihale mallarını Yetkili Makamlar’a iyi çalışır durumda devretmek için yapılacak ilgili çalışmaların detaylı fiyatlandırması ve devirden önce yapılacak işlerin programı oluşturulacaktır. Bu kapsamda TAV Tunus imtiyaz mallarının İmtiyaz Anlaşması’nın gerektirdiği şekilde çalışır durumda olması için her yıl bakım ve onarım prosedürleri gerçekleştirmektedir.
TAV Gazipaşa
TAV Gazipaşa, DHMİ ile, Alanya Gazipaşa Havalimanı için yapılan İmtiyaz Anlaşmasının şart ve esaslarına tabidir.
Eğer TAV Gazipaşa anlaşmayı ihlal eder ve DHMİ tarafından verilen süre içinde ihlali telafi etmez ise, DHMİ Anlaşmayı feshedebilir.
TAV Gazipaşa paydaşlarının pay devirleri de, DHMİ’nin onayına tabidir.
Anlaşma, TAV Gazipaşa’nın Ulaştırma Bakanlığı’ndan işletme izni alma tarihinden itibaren yirmibeş yıl süre ile yapılmıştır. TAV Gazipaşa'nın akdi yükümlülükleri arasında, tesislerin Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü ve DHMİ nezaretinde uluslararası norm ve standartlara uygun olarak işletilmesi; işletme için gerekli tüm sistem ve ekipmanların temin, bakım ve düzenli bakım ve onarımı ile, Anlaşmanın sona ermesi üzerine, tesislerin, sistem, ekipman, mobilya ve demirbaşların uygun ve DHMİ tarafından kullanılabilir bir halde, her türlü borç ve yükümlülükten ari olarak DHMİ’ye devri yer almaktadır (sistem, ekipman, mobilya ve demirbaşların kullanım ömürleri sona ermiş ise, bunlar, DHMİ’ye devredilmeden önce yenilenmelidir). Anlaşmanın sona ermesini müteakip, TAV Gazipaşa tesislerdeki sistem ve ekipmanın bakım ve onarımından bir yıl süre ile sorumlu olacaktır. Gerekli bakım ve onarımların yapılmaması durumunda, DHMİ, bu bakım ve onarımları yaptıracak ve masrafları TAV Gazipaşa’ya ait olacaktır.
Anlaşma süresi içinde, ilave tesis veya sistemlerin inşaatı için herhangi bir kamulaştırma gerekirse, TAV Gazipaşa kamulaştırmanın tazmin edilmesinden sorumlu olacak ve DHMİ’den herhangi bir tazminat ve/veya ilave kira süresi talep etmeyecek olup, söz konusu arazinin sahibi DHMİ olacaktır.
TAV Gazipaşa’nın kira ödemesinin geciktirilmesi durumunda ve/veya kira DHMİ’ye tam olarak ödenmemiş ise TAV Gazipaşa kalan bakiyenin %10’unu aylık ceza olarak ödemek durumundadır.
Kira tutarı dışında, havaalanının kurulu tesislerinin (alt-üst yapı) kullanım tutarı olarak, kira döneminin başlamasını müteakiben, DHMİ’ye her kira yılının son bir ayı içinde 50 ABD Doları yıllık olarak sabit tesis kullanım tutarı ödeyecektir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 187
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
TAV Makedonya
TAV Makedonya, Makedonya Ulaştırma Bakanlığı ile yapılan İmtiyaz Anlaşmasının şart ve esaslarına tabidir.
Eğer TAV Makedonya anlaşmayı ihlal eder ve Makedonya Ulaştırma Bakanlığı tarafından verilen süre içinde ihlali telafi etmez ise, Makedonya Ulaştırma Bakanlığı Anlaşmayı feshedebilir.
TAV Makedonya tarafından kullanılan bütün cihazlar İmtiyaz Anlaşması Standartları’na uygun olmalıdır.
Sözleşmede belirtilen bütün sabit kıymetler bedelsiz olarak Makedonya Ulaştırma Bakanlığı’na devrolunacaktır. Devrolunan sabit kıymetler kullanılabilir ve zarar görmemiş durumda olmalıdır. TAV Makedonya, yatırıma dahil olan bütün sabit kıymetlerin yatırım süresi boyunca bakım ve onarımından sorumludur.
TAV Ege
TAV Ege tarafından kullanılan bütün cihazlar sözleşme süresi boyunca iyi durumda olmalıdır. TAV Ege, Vergi Usul Kanunu uyarınca ekonomik ömrünü tamamlamış sabit kıymetleri bir yıl içerisinde yenilemekle yükümlüdür.
Sözleşme süresi sonunda, imtiyaz sözleşmesi kapsamındaki tüm sabit kıymetler karşılıksız olarak DHMİ’ye devredilecektir. Devredilen tüm cihazların çalışabilir durumda ve hasar görmemiş olması gerekmektedir. TAV Ege, sözleşme süresi boyunca tüm sabit kıymetlerin bakım ve onarımından sorumludur.
TAV Milas Bodrum
TAV Milas Bodrum tarafından kullanılan bütün cihazlar sözleşme süresi boyunca iyi durumda olmalıdır. TAV Milas Bodrum, ekonomik ömrünü tamamlamış ya da hasar görmüş sabit kıymetleri aynısı ya da daha iyisyle değiştirmekle yükümlüdür.
Sözleşme süresi sonunda, imtiyaz sözleşmesi kapsamındaki tüm sabit kıymetler karşılıksız olarak DHMİ’ye devredilecektir. Devredilen tüm cihazların çalışabilir durumda ve hasar görmemiş olması gerekmektedir. TAV Milas Bodrum, sözleşme süresi boyunca tüm sabit kıymetlerin bakım ve onarımından sorumludur.
23. ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR
Kıdem tazminatı karşılığı
Türkiye’de mevcut kanunlar çerçevesinde, Şirket ve Türkiye’deki bağlı ortaklık ve müştereken kontrol edilen ortaklıklarda bir yıllık hizmet süresini dolduran ve herhangi bir geçerli nedene bağlı olmaksızın işine son verilen, askerlik hizmeti için göreve çağrılan, vefat eden, erkekler için 25, kadınlar için 20 yıllık hizmet süresini dolduran ve emeklilik yaşına gelmiş (kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş) personele kıdem tazminatı ödemesi yapılmak zorundadır. Mevzuatın 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle değişmesinden dolayı emekliliğe bağlı hizmet süresi ile ilgili belirli geçiş yükümlülükleri vardır.
Bu ödemeler 31 Aralık 2017 itibariyle 30 günlük maaşın üzerinden en fazla tam 4.732 TL’ye göre (31 Aralık 2016: tam 4.297 TL) çalışılan yıl başına emeklilik ya da fesih günündeki orana göre hesaplanır. Kıdem tazminatı karşılığı cari bazda hesaplanır ve konsolide finansal tablolara yansıtılır. Karşılık Grup’un çalışanlarının emekliliklerinden kaynaklanan gelecekteki muhtemel yükümlülüğünün bugünkü değeri tahmin edilerek hesaplanır. Hesaplama Hükümet tarafından açıklanan kıdem tazminatı tavanına göre hesaplanır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU188
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Kıdem tazminatı yükümlülüğü, Grup’un çalışanlarının emekli olmasından doğan gelecekteki olası yükümlülüğün bugünkü değerinin tahminine göre hesaplanır. TFRS, Grup’un yükümlülüklerini tanımlanmış fayda planları kapsamında aktüeryal değerleme yöntemleri kullanılarak hesaplanmasını öngörür. Buna uygun olarak, toplam yükümlülüklerin hesaplanmasında kullanılan aktüeryal varsayımlar aşağıda belirtilmiştir. Temel varsayım, her hizmet yılı için olan azami yükümlülüğün enflasyona paralel olarak artmasıdır. Dolayısıyla, uygulanan iskonto oranı, gelecek enflasyon etkilerinin düzeltilmesinden sonraki beklenen reel faiz oranını ifade eder. Sonuçta, 31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle ilişikteki konsolide finansal tablolarda yükümlülükler, çalışanların emekliliğinden kaynaklanan geleceğe ait olası yükümlülüğün bugünkü değeri tahmin edilerek hesaplanır. 31 Aralık 2017 tarihindeki karşılık yıllık %6,00 enflasyon oranı ve %11,00 faiz oranı varsayımına göre, yaklaşık %4,72 iskonto oranı ile hesaplanmıştır (31 Aralık 2016: yıllık %5,00 enflasyon oranı ve %10,45 faiz oranı varsayımına göre, yaklaşık %5,19 iskonto oranı). Kıdem tazminatına ilişkin hakların imtiyaz anlaşması sonunda ödeneceği planlanmıştır. Buna bağlı olarak gelecekte ödenecek yükümlülüklerin bugünkü değerinin hesaplanmasında imtiyaz anlaşma süreleri dikkate alınmıştır.
2017 20161 Ocak açılış bakiyesi 79.256 56.090Faiz maliyeti 9.883 6.711Hizmet maliyeti 14.186 11.032Ödenen kıdem tazminatları (17.994) (14.161)Yabancı para çevrim etkisi 2.888 2.052Aktüeryal fark 16.722 17.53231 Aralık itibariyle 104.941 79.256
Emeklilik planları
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle emeklilik planları bulunmamaktadır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 189
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
24. NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde, niteliklerine göre giderler aşağıdaki gibidir:
2017 2016Personel giderleri (1.002.753) (853.467)Kira gideri (Not 28) (677.641) (507.957)Amortisman, itfa payı ve değer düşüklüğü giderleri (580.847) (351.465)Satılan hizmet maliyeti (amortisman hariç) (294.808) (227.943)Yiyecek ve içecek maliyeti (170.434) (176.405)İnşaat maaliyeti (70.320) (105.191)İndirilemeyecek KDV (66.212) (57.288)Aydınlatma, yakıt ve su giderleri (60.895) (57.792)Bakım giderleri (58.191) (50.900)Danışmanlık giderleri (52.671) (52.105)Temizlik gideri (50.815) (45.554)Sigorta gideri (40.254) (38.288)Seyahat ve konaklama giderleri (24.889) (14.578)Kira gideri (20.431) (17.986)Karşılık giderleri (14.163) (5.110)Operasyonel kira giderleri (12.545) (6.995)Güvenlik gideri (11.677) (7.376)Reklam ve pazarlama giderleri (11.585) (11.104)Vergiler (11.508) (9.038)İletişim ve kırtasiye giderleri (11.364) (10.573)Diğer faaliyet giderleri (44.127) (60.165)
(3.288.130) (2.667.280)
25. DİĞER VARLIK ve YÜKÜMLÜLÜKLER
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle, diğer varlık ve yükümlülükler aşağıdaki gibidir:
Diğer dönen varlıklar 31 Aralık 2017 31 Aralık 2016Devreden ve indirilecek KDV 82.143 59.579Satıcılara verilen avanslar 56.355 51.919Gelir tahakkukları 48.197 65.051Peşin ödenen vergi ve fonlar 14.907 12.527Verilen iş avansları 834 756Diğer 3.782 3.624
206.218 193.456
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU190
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Diğer duran varlıklar 31 Aralık 2017 31 Aralık 2016Diğer 2.271 1.689
2.271 1.689
Diğer kısa vadeli yükümlülükler 31 Aralık 2017 31 Aralık 2016Gider tahakkukları 76.447 53.919
76.447 53.919
26. SERMAYE, YEDEKLER VE DİĞER ÖZKAYNAK KALEMLERİ
Ödenmiş sermaye
TAV Holding’in 31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle sermaye yapısı aşağıdaki gibidir:
Ortaklar (%) 31 Aralık 2017 (%) 31 Aralık 2016Tank ÖWA alpha GmbH (*) 46,12 167.542 38,00 138.047Tepe İnşaat Sanayi A.Ş. (“Tepe İnşaat”) 5,06 18.375 8,06 29.274Sera Yapı Endüstrisi ve Tic. Ltd. Şti. (“Sera Yapı”) 1,29 4.682 2,05 7.442Akfen Holding A.Ş. (“Akfen Holding”) - - 8,12 29.495Halka açık olmayan diğer paylar 3,20 11.625 3,20 11.625Halka açık olan diğer paylar 44,33 161.057 40,57 147.398Nominal sermaye 100,00 363.281 100,00 363.281
(*) Şirket’e ait payların %38’i 16 Mayıs 2012 tarihinde imzalanan anlaşma ile Aéroports de Paris’nin paylarının tamamına sahip olduğu iştiraki Tank ÖWA alpha GmbH tarafından satın alınmıştır. TAV Havalimanları Holding A.Ş. (“TAV”) ortaklarından Akfen Holding A.Ş.‘nin TAV’da sahip olduğu yüzde 8,12 payının tamamının, Şirket’in mevcut ortaklarından Aéroports de Paris Grubu'nun hisselerinin tamamına sahip olduğu iştiraki Tank ÖWA Alpha GmbH’ye hisse devrinin 7 Temmuz 2017 tarihi itibarıyla tamamlandığı duyurulmuştur.
31 Aralık 2017 tarihi itibariyle, Şirket’in 363.281 TL olan sermayesi 363.281.250 adet nominal paydan oluşmaktadır (31 Aralık 2016: 363.281 TL olan sermayesi 363.281.250 adet nominal paydan oluşmaktadır).
Ortak yönetim altındaki işletmeler:
Ortak yönetim altındaki işletmelerden satın alınan paylar defter değerleri üzerinden muhasebeleştirilir. Ödenen tutar ile elde edilen net varlığın defter değeri arasındaki fark özkaynaklara kaydedilir.
Paylara ilişkin primler:
Pay senedi ihraç primi ve kontrol değişmeden yapılan bağlı ortaklık pay satışından kaynaklanan kar veya zararlar ile kontrol değişmeden yapılan kontrol gücü olmayan pay alımlarından kaynaklanan kar veya zararlardan oluşmaktadır.
Her bir payın nominal değeri ile satış fiyatı arasındaki fark özkaynaklarda pay senedi ihraç primi olarak kaydedilir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 191
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Değer artış yedeği:
Kar veya zarar ile ilişkilendirilmeyerek diğer kapsamlı gelir olarak muhasebeleştirilen duran varlıklar değer artışları yedeğinden oluşmaktadır.
Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kayıpları:
TMS 19 (2011) standardının benimsenmesi sonucunda diğer kapsamlı gelir olarak muhasebeleştirilen aktüeryal kazanç ve kayıplardan oluşmaktadır.
Finansal riskten korunma yedeği:
Finansal riskten korunma yedeği, henüz gerçekleşmemiş olan finansal riskten korunmaya konu işlem ile ilgili olan nakit akış korunma aracının makul değerindeki birikmiş net değişimin etkin olan kısmının vergi sonrası kısmından oluşmaktadır.
Yabancı para çevrim farkları:
Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler ve giderlerde bulunan yabancı para çevrim farkları:
Konsolide finansal tabloların, ana ortağın geçerli para birimi olan Avro’dan, sunum para birimi olan TL’ye çevriminden kaynaklanan kur farklarından oluşmaktadır.
Kar veya zararda yeniden sınıflandırılacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler ve giderlerde buşunan yabancı para çevrim farkları:
Geçerli para birimi Avro’dan farklı olan bağlı ortaklık, iş ortaklığı veya iştiraklerin finansal tablolarının, ana ortağın geçerli para birimi olan Avro’ya çevriminden kaynaklanan kur farklarından oluşmaktadır.
Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler:
Yasal yedekler:
Türk Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedek akçeler, birinci ve ikinci tertip yasal yedek akçelerden oluşmaktadır. Birinci tertip yasal yedek akçeler, Şirket sermayesinin yüzde 20’sine ulaşıncaya kadar yasal dönem karının yüzde 5’i oranında ayrılmaktadır. İkinci tertip yasal yedek akçeler, SPK düzenlemelerine göre kar dağıtımı yapıldığı durumlarda Şirket sermayesinin yüzde 5’ini aşan tüm nakit kar payı dağıtımlarının 1/10’u oranında, yasal kayıtlara göre kar dağıtımı yapıldığı durumlarda ise Şirket sermayesinin yüzde 5’ini aşan tüm nakit kar payı dağıtımlarının 1/11’i oranında ayrılmaktadır. Birinci ve ikinci yasal yedek akçeler, toplam sermayenin yüzde 50’sini aşmadığı sürece dağıtılamazlar; ancak ihtiyari yedek akçelerin tükenmesi halinde zararların karşılanmasında kullanılabilirler. 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle , Grup’un yasal yedekler toplamı 338.220 TL’dir (31 Aralık 2016: 335.279 TL).
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU192
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Temettü:
Halka açık şirketler, kar payı dağıtımlarını SPK’nın 1 Şubat 2014 tarihinden itibaren yürürlüğe giren II-19.1 no’lu Kâr Payı Tebliği’ne göre yaparlar.
Ortaklıklar, kârlarını genel kurulları tarafından belirlenecek kâr dağıtım politikaları çerçevesinde ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak genel kurul kararıyla dağıtır. Söz konusu tebliğ kapsamında, %50 kar dağıtım oranı tespit edilmiştir. Şirketler esas sözleşmelerinde veya kar dağıtım politikalarında belirlenen şekilde kar payı öderler. Ayrıca, kar paylarının eşit veya farklı tutarlı taksitler halinde ödenebilecektir ve ara dönem finansal tablolarda yer alan kâr üzerinden nakden kâr payı avansı dağıtılabilecektir.
2017 yılında Şirket ortaklara 2016 yılı dağıtılabilir konsolide dönem karından 247.952 TL tutarında temettü dağıtmıştır. Hisse başına düşen temettü tutarı 0,68 tam TL’dir.
Şirket yönetim kurulu 21 Şubat 2018 tarihinde yaptığı toplantı sonucu 2018/x nolu karar ile 2017 yılı konsolide dönem karından 406.372 TL tutarın nakit olarak dağıtılması yönünde karar almıştır. Hisse başına düşen temettü tutarı 1,12 tam TL olacaktır. Bu karar Genel Kurul’un onayına sunulacaktır.
Kontrol gücü olmayan paylar:
Bağlı ortaklıklardan net varlıklarından ana ortaklığın doğrudan ve/veya dolaylı kontrolü dışında kalan paylara isabet eden kısımları konsolide finansal durum tablosunda özkaynaklar altında “Kontrol gücü olmayan paylar” kalemi içinde sınıflandırılmıştır. 31 Aralık 2017 ve 2016 tarihleri itibariyle finansal durum tablosunda “Kontrol gücü olmayan paylar” kalemi içinde sınıflandırılan tutarlar sırasıyla 18.938 TL ve 3.754 TL yükümlülüktür.
Yine bağlı ortaklıkların net dönem karlarından veya zararlarından ana ortaklığın doğrudan ve/veya dolaylı kontrolü dışında kalan paylara isabet eden kısımlar, konsolide kapsamlı gelir tablosunda “Kontrol gücü olmayan paylar” kalemi içinde sınıflandırılmıştır. 31 Aralık 2017 ve 2016 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde toplam kapsamlı gelirden kontrol gücü olmayan paylara ait zarar ve kar “Kontrol gücü olmayan paylar” kalemi içinde sırasıyla 24.459 TL kar ve 22.542 TL zarardır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 193
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
27. HASILAT
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde, hasılat aşağıdaki gibidir:
2017 2016Inşaat hasılatlarıİnşaat hasılatı (*) 70.320 105.191
70.320 105.191Havacılık ve operasyon gelirleriHavacılık geliri 1.510.499 1.109.494İmtiyaz ücretleri - gümrüksüz mağaza 1.010.683 806.005Yer hizmetleri geliri 618.368 463.677Yiyecek içecek hizmet geliri 406.946 311.685Alan tahsis gelirleri 193.491 154.455Yazılım satış gelirleri 151.842 142.493Otopark gelirleri 120.600 106.451Salon hizmet gelirleri 88.353 57.373Kira gelirleri 77.833 62.503Otobüs hizmet gelirleri 57.139 46.095Reklam gelirleri 53.286 67.856Operasyonel finansman gelirleri 45.092 39.383Prime class gelirleri 32.556 20.606Hotel rezervasyon gelirleri 27.450 22.237Gider katılım payı gelirleri (**) 23.397 18.845Diğer gelirler 198.161 187.637
4.615.696 3.616.7954.686.016 3.721.986
(*) 31 Aralık 2017 tarihinde sona eren hesap döneminde, inşaat hasılatı Tiflis Uluslararası Havalimanı pist ve terminal inşaatı ile ilgilidir (31 Aralık 2016: Tiflis Uluslararası Havalimanı pist ve terminal inşaatı ile ilgilidir).(**) Genel giderlere katılım payı gelirleri, Grup tarafından ödenen elektrik, su tedarikleri, ısınma ve doğal gaz giderlerinin, alt kiracılara, kiralanan alanın metrekare ölçümüne göre fatura edilmesi sonucu oluşan net gelirlerden oluşmaktadır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU194
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
28. SATIŞLARIN MALİYETİ
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde, satışların maliyeti aşağıdaki gibidir:
2017 2016Inşaat harcamaları ve maliyetleriİnşaat maliyeti (*) (70.320) (105.191)
(70.320) (105.191)Satışların maliyetiPersonel giderleri (841.862) (702.929)İmtiyaz ve kira gideri (677.641) (507.957)Amortisman, itfa payı ve değer düşüklüğü gideri (571.293) (345.006)Satılan hizmet maliyeti (amortisman hariç) (294.808) (227.943)Yiyecek ve içecek maliyeti (170.434) (176.405)
(2.556.038) (1.960.240)(2.626.358) (2.065.431)
(*) 31 Aralık 2017 tarihinde sona eren hesap döneminde, inşaat hasılatı Tiflis Uluslararası Havalimanı pist ve terminal inşaatı ile ilgilidir (31 Aralık 2016: Tiflis Uluslararası Havalimanı pist ve terminal inşaatı ile ilgilidir). 31 Aralık 2017 ve 2016 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde, imtiyaz ve kira giderleri aşağıdaki gibidir:
2017 2016İmtiyaz ve kira giderleriTAV İstanbul (*) (649.700) (484.884)TAV Tunus (**) (23.714) (19.229)TAV Makedonya (**) (4.227) (3.844)
(677.641) (507.957)
Kira gideri TAV İstanbul, imtiyaz gideri TAV Tunus ve TAV Makedonya ile ilgilidir.
(*) Dipnot 13’e bakınız.(**) Dipnot 11’e bakınız.
29. GENEL YÖNETİM GİDERLERİ, PAZARLAMA GİDERLERİ, ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde, genel yönetim giderleri aşağıdaki gibidir:
2017 2016Genel yönetim giderleriPersonel giderleri (160.891) (150.538)Amortisman ve itfa payı gideri (9.554) (6.459)Diğer faaliyet giderleri (479.742) (433.748)
(650.187) (590.745)
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 195
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde, diğer faaliyet giderleri aşağıdaki gibidir:
2017 2016Diğer faaliyet giderleriİndirilemeyecek KDV (66.212) (57.288)Aydınlatma, yakıt ve su giderleri (60.895) (57.792)Bakım giderleri (58.191) (50.900)Danışmanlık giderleri (52.671) (52.105)Temizlik gideri (50.815) (45.554)Sigorta gideri (40.254) (38.288)Seyahat ve konaklama giderleri (24.889) (14.578)Kira gideri (20.431) (17.986)Karşılık giderleri (14.163) (5.110)Operasyonel kira giderleri (12.545) (6.995)Güvenlik gideri (11.677) (7.376)Vergiler (11.508) (9.038)İletişim ve kırtasiye giderleri (11.364) (10.573)Diğer faaliyet giderleri (44.127) (60.165)
(479.742) (433.748) 30. ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİRLER VE GİDERLER
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde, Grup’un esas faaliyetlerden diğer gelirleri aşağıdaki gibidir:
2017 2016Ticari alacak ve borçlara ilişkin kur farkı gelirleri 296.148 213.528Diğer gelirler 2.028 446
298.176 213.974
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde, Grup’un esas faaliyetlerden diğer giderleri aşağıdaki gibidir:
2017 2016Ticari alacak ve borçlara ilişkin kur farkı giderleri (136.169) (96.420)
(136.169) (96.420)
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU196
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
31. YATIRIM FAALİYETLERİNDEN GELİRLER VE GİDERLER
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde, yatırım faaliyetlerinden gelirler aşağıdaki gibidir:
2017 2016Mevduat ve ilişkili şirketler faiz geliri 51.213 30.064
51.213 30.064
32. ÇEŞİT ESASINA GÖRE SINIFLANDIRILMIŞ GİDERLER
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerine ilişkin giderler fonksiyon bazında olarak gösterilmiş olup detayları Not 24, 28 ve 29’da yer almaktadır. 33. FİNANSMAN GELİRLERİ VE GİDERLERİ
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde kar / zararda muhasebeleştirilen, finansman giderleri aşağıdaki gibidir:
2017 2016Kur farkı gideri, net (246.006) (96.561)Banka kredisi ve ilişkili şirketler kredi faiz gideri (243.901) (290.733)Reeskont faiz gideri, net (*) (143.801) (120.259)Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin faiz gideri (9.883) (6.712)Komisyon giderleri (5.184) (3.735)Diğer finansman giderleri, net (**) (20.435) (39.259)
(669.210) (557.259)
(*) TFRS Yorum 12 uygulamasının etkisiyle oluşan 143.801 TL tutarındaki reeskont faiz gideri DHMİ’ ye olan imtiyaz kira borcu ile ilgilidir (31 Aralık 2016: 120.259 TL).(**) Diğer finansman giderlerinin büyük bir kısmı proje finansmanı için danışman firmalardan alınan hizmet giderlerinden ve banka masraflarından oluşmaktadır.
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde, diğer kapsamlı gelir içerisinde muhasebeleştirilen finansal gelirler aşağıdaki gibidir:
2017 2016Nakit akış riskinden korunma kazançları 47.707 28.578Nakit akış riskinden korunma kayıplarına ilişkin vergi (geliri) / gideri (10.714) 147
36.993 28.725
34. DİĞER KAPSAMLI GELİR UNSURLARININ ANALİZİ
31 Aralık 2017 tarihinde sona eren hesap döneminde Şirket’in kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak diğer kapsamlı geliri 656.801 TL tutarında gelir (31 Aralık 2016: 399.881 TL tutarında gelir), kar veya zarar olarak yeniden sınıflandırılacak diğer kapsamli geliri ise 61.934 TL tutarında gider (31 Aralık 2016: 16.763 TL tutarında gider) olarak gerçekleşmiştir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 197
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
35.GELİR VERGİLERİ
Grup ertelenen vergi yükümlülüğü veya varlığını, varlıkların ve yükümlülüklerin finansal tablolarda gösterilen defter değerleri ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarları arasındaki geçici farklılıkların dikkate alarak hesaplanmaktadır. Söz konusu farklılıklar genellikle bazı gelir ve gider kalemlerinin vergiye esas tutarları ile TFRS’ye göre hazırlanan finansal tablolarda farklı dönemlerde yer almasından kaynaklanmakta olup aşağıda açıklanmaktadır.
1 Ocak 2018 tarihinden itibaren 3 yıl için geçerli vergi oranı %22 olarak değiştiği için, 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle ertelenmiş vergi hesaplamasında, 3 yıl içinde (2018, 2019 ve 2020 yılları içinde) gerçekleşmesi / kapanması beklenen geçici farklar için %22 vergi oranı kullanılmıştır. Ancak, 2020 yılından sonrası için geçerli kurumlar vergisi oranı %20 olduğu için, 2020 sonrası gerçekleşmesi / kapanması beklenen geçerli farklar için %20 vergi oranı kullanılmıştır.
Ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülüklerinin hesaplanmasında kullanılan vergi oranı Türkiye’deki bağlı şirketler için %20 (31 Aralık 2016: %20), Tunus’taki bağlı ortaklıklar için %25 (31 Aralık 2016: %25), Makedonya’daki bağlı ortaklıklar için %10’dur (31 Aralık 2016: %10). Muhasebeleştirilen ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülükleri:
Ertelenmiş Vergi Varlıkları
Ertelenmiş Vergi Yükümlülükleri
Net Ertelenmiş Vergi Varlıkları
2017 2016 2017 2016 2017 2016Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ile havalimanı işletim hakkına ilişkin amortisman, itfa ve aktifleştirme farkları 2.547 966 (107.966) (82.721) (105.419) (81.755)Ticari ve diğer alacaklar ve borçlar 2.199 312 (208) (204) 1.991 108Türev finansal enstrümanlar 35.438 36.497 (18) (7.756) 35.420 28.741Finansal borçlanmalar 72 25 (8.728) (7.944) (8.656) (7.919)Kıdem tazminatı karşılığı 21.146 15.374 - - 21.146 15.374Karşılıklar 4.335 4.145 - - 4.335 4.145Devreden geçmiş yıl zararları 768 903 - - 768 903Yatırım indirimi 134.724 116.677 - - 134.724 116.677Diğer 2.886 5.551 (1.085) (151) 1.801 5.400Vergi varlıkları / (yükümlülükleri) 204.115 180.450 (118.005) (98.776) 86.110 81.674Netleştirme (48.055) (43.217) 48.055 43.217 - -Net ertelenen vergi varlıkları / (yükümlülükleri) 156.060 137.233 (69.950) (55.559) 86.110 81.674
31 Aralık 2017 tarihi itibariyle, Grup’un gelecekte elde edeceği karlara karşı mahsup edebileceği 1.163.556 TL tutarında kullanılmamış vergi zararı vardır (31 Aralık 2016: 810.235 TL). Türkiye’de uygulanan vergi mevzuatına göre vergi zararları ileriye yönelik olarak 5 yıl süreyle taşınabilmektedir. Grup, takip eden yıllarda beklenen yolcu sayısı artışı ve operasyonel performans iyileşmesine bağlı olarak gelecekte yeterli vergilendirilebilir karın bulunmasının muhtemel olduğunu değerlendirdiği 3.833 TL tutarındaki vergi zararları ile ilgili 768 TL ertelenmiş vergi varlığını 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle kayıtlara almıştır. Ertelenmiş vergi varlığı muhasebeleştirilmeyen devreden geçmiş yıl zararları aşağıdaki tarihler itibariyle kullanılabilir olma niteliğini kaybedecektir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU198
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
31 Aralık 2017 31 Aralık 20162017 yılında sona erecek - 16.8842018 yılında sona erecek 71.883 120.3712019 yılında ve sonraki yıllarda sona erecek 1.091.673 672.980
1.163.556 810.235
Muhasebeleştirilmeyen ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülükleri:
31 Aralık 2017 ve 2016 itibariyle devreden geçmiş yıl zararları ile ilgili muhasebeleştirilmeyen ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016Muhasebeleştirilmeyen ertelenmiş vergi varlıkları 237.759 195.341
237.759 195.341
31 Aralık 2017 itibariyle bağlı ortaklıklar ve iş ortaklıklarındaki yatırımlar ile ilgili 407.095 TL (31 Aralık 2016: 264.230 TL) tutarındaki ertelenmiş vergi yükümlülüğü, öngörülebilen gelecekteki bir süre içinde ilgili geçici farkın gerçekleşmesi muhtemel olmadığından kaydedilmemiştir.
Net ertelenmiş vergi varlıklarının hareketi aşağıda verilmiştir:
2017 20161 Ocak açılış bakiyesi 81.674 167.041Cari dönem ertelenmiş vergi gideri (5.075) (105.333)Kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilen kısım (7.370) 3.653Yabancı para çevrim etkisi 16.881 16.31331 Aralık itibariyle 86.110 81.674
2017 2016Vergi gideri:Kurumlar vergisi gideri (241.260) (197.138)Geçmiş dönemlere ait düzeltmeler (281) (201)
(241.541) (197.339)Ertelenmiş vergi geliri:Geçici farklardan kaynaklanan ertelenmiş vergi gideri 1.868 (28.797)Yatırım indirimlerindeki değişim (6.643) (6.505)Geçmiş yıl zararlarından hesaplanan ertelenmiş vergideki değişim (300) (70.031)
(5.075) (105.333)Toplam vergi gideri (246.616) (302.672)
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 199
TAV
HAV
ALİM
ANLA
RI H
OLDİ
NG
A.Ş.
VE
BAĞL
I ORT
AKLI
KLAR
I31
ARA
LIK
2017
TAR
İHİN
DE S
ONA
EREN
HES
AP D
ÖNEM
İNE
AİT
KONS
OLİD
E Fİ
NAN
SAL
TABL
OLAR
A İL
İŞKİ
N AÇ
IKLA
YICI
DİP
NOTL
AR(T
utar
lar a
ksi b
elirt
ilmed
ikçe
bin
Türk
Lira
sı (“T
L”) o
lara
k bel
irtilm
iştir
. TL
dışı
ndak
i par
a bi
rimle
ri, a
ksi b
elirt
ilmed
ikçe
bin
olar
ak b
elirt
ilmiş
tir.)
1 Oc
ak 2
017
Itiba
riyle
Cari
döne
m
erte
lenm
iş v
ergi
gi
deri
Yaba
ncı p
ara
çevr
im e
tkis
i
Kaps
amlı
gelir
ta
blos
unda
m
uhas
ebel
eştir
ilen
kısı
m31
Ara
lık 2
017
Itiba
riyle
Mad
di v
e m
addi
olm
ayan
dur
an v
arlık
lar i
le
hava
liman
ı işle
tim h
akkı
na ili
şkin
am
ortis
man
ve
aktif
leşt
irme
fark
ları
(81.
755)
(5.7
04)
(17.
960)
-(1
05.4
19)
Tica
ri ve
diğ
er a
laca
klar
ve
borç
lar
108
1.69
618
7-
1.99
1Tü
rev
finan
sal e
nstr
üman
lar
28.7
4111
.113
6.28
0(1
0.71
4)35
.420
Fina
nsal
bor
çlanm
alar
(7.9
19)
893
(1.6
30)
-(8
.656
)Kı
dem
tazm
inat
ı kar
şılığ
ı15
.374
(1.1
20)
3.54
83.
344
21.1
46Ka
rşılık
lar
4.14
5(6
46)
836
-4.
335
Devr
eden
geç
miş
yıl z
arar
ları
903
(300
)16
5-
768
Yatır
ım in
dirim
i11
6.67
7(6
.643
)24
.690
-13
4.72
4Di
ğer
5.40
0(4
.364
)76
5-
1.80
1Ve
rgi v
arlık
ları
/ (y
üküm
lülü
kler
i)81
.674
(5.0
75)
16.8
81(7
.370
)86
.110
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU200
TAV
HAV
ALİM
ANLA
RI H
OLDİ
NG
A.Ş.
VE
BAĞL
I ORT
AKLI
KLAR
I31
ARA
LIK
2017
TAR
İHİN
DE S
ONA
EREN
HES
AP D
ÖNEM
İNE
AİT
KONS
OLİD
E Fİ
NAN
SAL
TABL
OLAR
A İL
İŞKİ
N AÇ
IKLA
YICI
DİP
NOTL
AR(T
utar
lar a
ksi b
elirt
ilmed
ikçe
bin
Türk
Lira
sı (“T
L”) o
lara
k bel
irtilm
iştir
. TL
dışı
ndak
i par
a bi
rimle
ri, a
ksi b
elirt
ilmed
ikçe
bin
olar
ak b
elirt
ilmiş
tir.)
1 Oc
ak 2
016
Itiba
riyle
Cari
döne
m
erte
lenm
iş v
ergi
gi
deri
Yaba
ncı p
ara
çevr
im e
tkis
i
Kaps
amlı
gelir
ta
blos
unda
m
uhas
ebel
eştir
ilen
kısı
m31
Ara
lık 2
016
itiba
riyle
Mad
di v
e m
addi
olm
ayan
dur
an v
arlık
lar i
le
hava
liman
ı işle
tim h
akkı
na ili
şkin
am
ortis
man
ve
aktif
leşt
irme
fark
ları
(46.
817)
(24.
087)
(10.
851)
-(8
1.75
5)Ti
cari
ve d
iğer
ala
cakl
ar v
e bo
rçla
r1.
617
(1.6
02)
93-
108
Türe
v fin
ansa
l ens
trüm
anla
r23
.954
551
4.08
914
728
.741
Fina
nsal
bor
çlanm
alar
(7.3
73)
624
(1.1
70)
-(7
.919
)Kı
dem
tazm
inat
ı kar
şılığ
ı10
.845
(1.0
61)
2.08
43.
506
15.3
74Ka
rşılık
lar
4.15
3(6
34)
626
-4.
145
Devr
eden
geç
miş
yıl z
arar
ları
67.4
46(7
0.03
1)3.
488
-90
3Ya
tırım
indi
rimi
106.
128
(6.5
05)
17.0
54-
116.
677
Diğe
r7.
088
(2.5
88)
900
-5.
400
Verg
i var
lıkla
rı /
(yük
ümlü
lükl
eri)
167.
041
(105
.333
)16
.313
3.65
381
.674
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 201
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerinde raporlanan vergi giderleri aşağıdaki mutabakatta gösterilen şekilde Grup’un vergi öncesi karına yasal vergi oranının uygulanmasıyla hesaplanan tutarlardan farklıdır:
Vergi karşılığının mutabakatı: % 2017 % 2016Dönem karı 762.673 399.379Toplam gelir vergisi gideri 246.616 302.672Vergi öncesi kar 1.009.289 702.051Yasal vergi oranı ile hesaplanan vergi 20 201.858 20 140.410Kanunen kabul edilmeyen giderlerin vergi etkisi - 4.213 1 4.408Parasal olmayan kalemlerin çevrim farkı 6 59.524 3 17.986Önceki dönemlerde muhasebeleştirilmiş yatırım indirimi istisnalarındaki değişimin etkisi 1 6.643 1 6.505Vergiden muaf gelirlerin vergi etkisi (1) (8.880) - (2.070)Önceki dönemlerde muhasebeleştirilmemiş vergi zararlarının kullanımı - - (1) (10.008)Muhasebeleştirilmeyen cari dönem vergi zararı 2 17.893 12 82.867Yurtdışı bağlı ortaklıklardaki vergi oranı farklarının etkisi (1) (14.548) (1) (5.593)Geçmiş dönemlere ilişkin düzeltmeler - 281 - 201Üzerinden ertelenmiş vergi ayrılmayan farklar (1) (6.248) 6 42.810Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar (1) (13.479) (2) (11.397)Diğer düzeltmelerin etkisi - (641) 5 36.553Dönem vergi gideri 24 246.616 43 302.672
Kurumlar vergisi:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016Dönem sonu itibariyle dönem karı vergi yükümlülüğü karşılığı 241.541 197.339Geçmiş yıllara ait düzeltmeler 251 204Önceki dönemlere ait ödenecek vergi 85.869 47.450Cari yıl içerisinde ödenen vergi (255.449) (169.905)Yabancı para çevrim etkisi 17.046 10.781Dönem sonu itibariyle dönem karı vergi yükümlülüğü 89.258 85.869
Grup’un cari dönem faaliyet sonuçlarına ilişkin tahmini vergi yükümlülükleri için ilişikteki konsolide finansal tablolarda gerekli karşılıklar ayrılmıştır.
Vergiye tabi kurum kazancı üzerinden tahakkuk ettirilecek kurumlar vergisi oranı ticari kazancın tespitinde gider yazılan vergi matrahından indirilemeyen giderlerin eklenmesi ve vergiden istisna kazançlar, vergiye tabi olmayan gelirler ve diğer indirimler (varsa geçmiş yıl zararları ve tercih edildiği takdirde kullanılan yatırım indirimleri) düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden hesaplanmaktadır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU202
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Şirketler üçer aylık mali karları üzerinden %20 oranında (2018, 2019 ve 2020 yılı vergilendirme dönemleri için %22) geçici vergi hesaplar ve o dönemi izleyen ikinci ayın 14 üncü gününe kadar beyan edip on yedinci günü akşamına kadar öderler. Yıl içinde ödenen geçici vergi o yıla ait olup izleyen yıl verilecek kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilir. Mahsuba rağmen ödenmiş geçici vergi tutarı kalmış ise bu tutar nakden iade alınabileceği gibi mahsup edilebilir. (31 Aralık 2016: %20). Zararlar, gelecek yıllarda oluşacak vergilendirilebilir kardan düşülmek üzere maksimum 5 yıl taşınabilir. Ancak oluşan zararlar geriye dönük olarak önceki yıllarda oluşan karlardan düşülemez.
Ayrıca, kurumlar vergisine mahsup edilmek üzere yıl içinde ara dönemlerde beyan edilen matrahlar üzerinden %20 oranında (2018, 2019 ve 2019 yılları vergilendirme dönemleri için %22 olacaktır) geçici vergi ödenmektedir.
Gürcistan kanunlarına göre v ergiye tabi kurum kazancı üzerinden kanunen indirilebilir giderler düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden %15 olarak hesaplanmaktadır. 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek olan yeni bir kurumlar vergisi değerlendirmesi yayınlanmıştır. Bu yeni kurala göre, kurumlar vergisi oranında bir değişim gerçekleşmemekle birlikte, kar dağıtımı gerçekleştiğinde, kurumlar vergisi yükümlülüğü ortaya çıkacaktır.
Tunus kanunlarına göre vergiye tabi kurum kazancı, üzerinden kanunen indirilebilir giderler düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden %25 olarak hesaplanmaktadır (31 Aralık 2016: %25)
2015 yılından itibaren (2015 yılı dahil olmak üzere) Makedonya kurumlar vergisi, gelir üzerinden kanunen kabul edilen giderler indirildikten sonra %10 hesaplanır. Geçmiş yıl zararları 3 yıl boyunca taşınabilir.
Letonya kanunlarına göre vergiye tabi kurum kazancı üzerinden kanunen indirilebilir giderler düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden %15 olarak hesaplanmaktadır. Yeni vergi kanununa göre, kurumlar vergisi oranı 1 Ocak 2018’den itibaren %20 olacaktır. Bununla birlikte, kurumlar vergisi yükümlülüğü kar dağıtımı gerçekleştiğinde ortaya çıkacaktır.
Almanya kanunlarına göre vergiye tabi kurum kazancı üzerinden kanunen indirilebilir giderler düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden %15 olarak hesaplanmaktadır.
Kenya kanunlarına göre vergiye tabi kurum kazancı üzerinden kanunen indirilebilir giderler düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden %30 olarak hesaplanmaktadır.
Amerika Birleşik Devletleri kanunlarına göre vergiye tabi kurum kazancı üzerinden kanunen indirilebilir giderler düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden %15-%39 olarak hesaplanmaktadır.
Umman kanunlarına göre vergiye tabi kurum kazancı üzerinden kanunen indirilebilir giderler düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden %15 olarak hesaplanmaktadır.
Suudi Arabistan vergi ve zekat kanunlarına göre, Suudi Arabistan’da mukim şirketin vergi veya zekat mükellefi olacağı ortaklarının milliyetine göre değişmektedir. TAV IT Suudi şirketinin bütün ortakları körfez ülkeleri dışında mukimdir. Bu nedenle, şirketin brüt karından kanunda belirtilen indirilebilecek giderler düşüldükten sonra (dönemin düzeltilmiş net karı) kalan kısım üzerinden %20 kurumlar vergisine tabidir. Suudi Arabistan’da vergi zararları sınırsız bir şekilde taşınabilmektedir. Ancak, ileriki dönemlere taşınan zararlardan hesap dönemindeki vergilendirilebilir kazancın maksimum %25’i indirim konusu yapılabilecektir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 203
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Şili’de 2017 yılında yapılan vergi reformunda vergi mükelleflerinin seçebileceği aşağıda yer alan iki adet vergi sistemi bulunmaktadır (Bazı şartlar yerine getirildiği durumda)
“Atfedilen Gelir/Tam Entegrasyon Vergi Sistemi”: Bu sistemde kurumlar vergisi oranı şirketler için %25’dir. Ayrıca, şirket kar dağıtımı yapsın veya yapmasın her durumda %35 ek bir stopaj vergisi bulunmaktadır. Bu stopaj vergisinden daha önce hesaplanan kurumlar vergisi %100 olarak mahsup edilebilmektedir. Sonuç olarak bu sistemde toplam vergi yükü %35 olmaktadır.
“Kısmi Entegrasyon Vergi Sistemi”: Bu sistemde kurumlar vergisi oranı şirketler için 2017 yılında %25,5 , 2018 yılında %27’dir. Ayrıca, şirket kar dağıtımı yaptığı durumda %35 ek bir stopaj vergisi bulunmaktadır. Bu stopaj vergisinden daha önce hesaplanan kurumlar vergisinin %65’i mahsup edilebilmektedir. Sonuç olarak bu sistemde toplam vergi yükü %44,45 olmaktadır.
Türkiye’de vergi değerlendirmesiyle ilgili kesin ve kati bir mutabakatlaşma prosedürü bulunmamaktadır. Şirketler ilgili yılın hesap kapama dönemini takip eden yılın 1-25 Nisan tarihleri arasında (özel hesap dönemine sahip olanlarda dönem kapanışını izleyen dördüncü ayın 1-25 tarihleri arasında) vergi beyannamelerini hazırlamaktadır. Vergi Dairesi tarafından bu beyannameler ve buna baz olan muhasebe kayıtları 5 yıl içerisinde incelenerek değiştirilebilir. Yatırım indirimi:
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na 8 Nisan 2006 tarih ve 26133 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe giren 5479 sayılı Kanun ile eklenen Geçici 69 uncu maddede, bu madde kapsamında yükümlülerin 31 Aralık 2005 tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre (vergi oranına ilişkin hükümler dahil) hesaplayacakları yatırım indirimi tutarlarını sadece 2006, 2007 ve 2008 yıllarına ait kazançlarından indirebilecekleri öngörülmüş, dolayısıyla da yatırım indirimi uygulaması 1 Ocak 2006 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştı. Bu çerçevede, üç yıllık sürede yatırım indirimi istisnası haklarının bir kısmını veya tamamını kullanamayan yükümlülerin hakları 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle ortadan kalkmıştı. Diğer yandan 5479 sayılı Kanun’un 2 ve 15 inci maddeleri ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 19 uncu maddesi, 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmış ve böylece 1 Ocak 2006 ila 8 Nisan 2006 tarihleri arasında yapılan yatırım harcamaları üzerinden yatırım indirimi istisnasından yararlanılmasına imkan tanınmamıştı.
Ancak, Anayasa Mahkemesi’nin, 15 Ekim 2009 tarihinde yapılan toplantısında aldığı Karar uyarınca, yukarıda bahsi geçen Gelir Vergisi Kanunu’nun yatırım indirimiyle ilgili geçici 69 uncu maddesinde yer alan 2006, 2007 ve 2008 ibareleri ile yine 5479 sayılı Kanun’un ilgili düzenlemenin Kanun’un yayımlandığı tarih olan 8 Nisan 2006’da değil de 1 Ocak 2006’dan itibaren yürürlüğe girmesine olanak tanıyan 15. maddesinin (2) numaralı bendindeki “2” rakamının Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal edilmesine karar verilmiş olup, bahsi geçen tarih öncesi hak kazanılan yatırım indirimlerinin kullanımı ile ilgili süre sınırlaması ve ilgili Kanun’un yayımlandığı süre ile 1 Ocak 2006 tarihleri arasında yapılmış olan yatırım indirimi tutarlarından faydalanılamayacağına ilişkin kısıtlar ortadan kalkmış bulunmaktadır. Anayasa Mahkemesi’nin aldığı Karar uyarınca, yatırım indirimiyle ilgili iptalin, kararın Resmi Gazete’de yayımıyla birlikte yürürlüğe girmesine hükmedilmiş ve ilgili Anayasa Mahkemesi Kararı 8 Ocak 2010 tarih ve 27456 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Buna göre; kazanç yetersizliği nedeniyle 2006 yılına devreden yatırım indirimi tutarları ile 1 Ocak 2006 öncesinde başlayıp iktisadi ve teknik bütünlük kapsamında bu tarih sonrasında da devam eden yatırımlardan doğan yatırım indirimi tutarları sadece 2006, 2007 ve 2008 yıllarında değil sonraki yıllarda da kullanılabilecek olup 1 Ocak 2006 ile 8 Nisan 2006 tarihleri arasında yapılan Gelir Vergisi Kanunu’nun mülga 19 uncu maddesi kapsamındaki yatırım harcamalarının %40’ından yatırım indirimi istisnası olarak yararlanılabilecektir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU204
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
1 Ağustos 2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6009 sayılı “Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 5. maddesi, 5479 sayılı Kanunun 2. maddesinin iptalinden sonra vergi matrahının hesaplanmasında faydalanılabilecek yatırım teşviki tutarını düzenlemekteydi. 6009 sayılı Kanun’a göre, vergi mükellefleri ilgili vergi döneminde vergiye baz gelirlerinin %25’ine kadar olan kısmı için 5479 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesinden önceki dönemlerden kaynaklanan yatırım teşvikinden faydalanabiliyorlardı.
Ancak Anayasa Mahkemesi, yatırım indirimini vergi matrahının %25’i ile sınırlayan 6009 sayılı kanunun 5. Maddesini Anayasaya aykırı olduğu gerekçesi ile 9 Şubat 2012 tarihinde iptal etmiştir. Söz konusu madde iptali 18 Şubat 2012 tarihli ve 28208 sayılı Resmi Gazete ile yayımlanmıştır. Böylece, vergi mükellefleri, 5479 sayılı kanunun yürürlüğe girmeden önceki dönemden gelen yatırım indirimi tutarlarından herhangi bir kısıtlama olmaksızın yararlanabilecektir. Bu değişiklik, 31 Aralık 2011 tarihinde sona eren mali yıl dahil olmak üzere geçerli olmuştur. Buna göre; vergi yükümlüleri yatırım indirimlerinden herhangi bir kısıtlama olmaksızın faydalanabilmektedir.
Anayasa Mahkemesi’nin yukarıda bahsi geçen iptal kararı ile birlikte Grup’un konsolide edilen bağlı ortaklıklarından TAV Esenboğa ve TAV Ege, yatırım indirimi hükümlerine tabi olup kullanamadıkları tutarları herhangi bir süre sınırlaması olmadan vergiye konu ederek kurum kazancından indirebilecek hale gelmiştir. Bu çerçevede, TAV Esenboğa ve TAV Ege’nin kalan imtiyaz süresinin sonuna kadar faydalanabilecekleri yeterli vergilendirilebilir karlarına kadar olan kısmı için geçmiş yıl zararlarını kullandıktan sonra kullanabileceği yatırım indirimi haklarını kurum kazançlarından indirime tabi tutabileceği kısmı göz önünde bulundurularak 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle ilişikteki konsolide finansal tablolarda 134.724 TL ertelenmiş vergi aktifi hesaplanmıştır (31 Aralık 2016: 116.677 TL). Gelir vergisi stopajı:
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. Maddesi uyarınca Türkiye’de yerleşik şirketler, dar mükellef kurumlara, gerçek kişilere ve tam mükellef gerçek kişilere dağıttıkları kar payı üzerinden %15 oranında gelir vergisi stopajı hesaplamaları gerekmektedir. Dağıtılmayıp sermayeye ilave edilen kar payları gelir vergisi stopajına tabi değildir.
Transfer fiyatlandırması düzenlemeleri:
Türkiye’de, transfer fiyatlandırması düzenlemeleri Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı” başlıklı 13. maddesinde belirtilmiştir. Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hakkındaki 18 Kasım 2007 tarihli tebliğ uygulama ile ilgili detayları düzenler.
Vergi mükellefi, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunursa, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılır. Bu gibi transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı kurumlar vergisi için kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınır.
6736 sayılı kanundan faydalanılması:
6736 sayılı kanun 19 Ağustos 2016 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu kanuna göre, KDV iadesi ve/veya nakit iadesi gerçekleşenlerin dışında, kurumlar vergisi ile katma değer vergisine ilişkin matrah arttırımında bulunan mükelleflerin söz konusu yıllarla ilgili (2011-2015) kurumlar vergisi ile katma değer vergisi ile ilgili bir vergi incelemesi ve ilave bir vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.
Bu kanun kapsamında Grup bazında 2011-2015 dönemi için kurumlar vergisi ve katma değer vergisi ile ilgili olarak matrah artırımından faydalanmış ve bu nedenle toplam 2.290 TL tutarında ilave kurumlar vergisi gideri, 1.278 TL tutarında ilave ödenecek KDV oluşmuştur.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 205
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
36. PAY BAŞINA KAZANÇ
31 Aralık 2017 ve 2016 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerine ait adi ve seyreltilmiş pay başına kazanç 718.234 TL ve 424.341 TL tutarlarındaki ana şirket paydaşlarına ait dönem karlarının ilgili dönemler içindeki 363.281.250 (31 Aralık 2016: 363.281.250) ağırlıklı ortalama pay adedine bölünmesiyle hesaplanmıştır. Ana şirketin paydaşlarına ait pay başına kazanç hesaplaması aşağıdaki gibidir:
2017 2016Dönem boyunca mevcut olan payların ortalama sayısı (tam değeri) 363.281.250 363.281.250Ana şirket paydaşlarına ait net dönem karı (TL) 718.234 424.341Faaliyetlerden elde edilen adi ve seyreltilmiş pay başına karı (tam TL) 1,98 1,17
2017 20161 Ocak’taki ihraç edilmiş adi pay senetleri 363.281.250 363.281.250Dönem boyunca mevcut olan payların ortalama sayısı (tam değeri) 363.281.250 363.281.250
37. KUR DEĞİŞİMİNİN ETKİLERİ
31 Aralık 2017 ve 31 Aralık 2016 tarihlerine ilişkin kur değişimi etkilerinin analizi Not 39’ta yer almaktadır.
38. TÜREV ARAÇLAR
31 Aralık 2017 ve 31 Aralık 2016 tarihlerinde Grup’un türev finansal araçları aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017Varlıklar Yükümlülükler Net Tutar
Vadeli faiz oranı takası (*) 119 (163.426) (163.307)İleri vadeli döviz satım işlemi - (10.397) (10.397) 119 (173.823) (173.704)
31 Aralık 2016Varlıklar Yükümlülükler Net Tutar
Vadeli faiz oranı takası (*) - (182.484) (182.484) - (182.484) (182.484)
(*) Vadeli faiz oranı takası için finansal riskten korunma muhasebesi uygulanmaktadır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU206
TAV
HAV
ALİM
ANLA
RI H
OLDİ
NG
A.Ş.
VE
BAĞL
I ORT
AKLI
KLAR
I31
ARA
LIK
2017
TAR
İHİN
DE S
ONA
EREN
HES
AP D
ÖNEM
İNE
AİT
KONS
OLİD
E Fİ
NAN
SAL
TABL
OLAR
A İL
İŞKİ
N AÇ
IKLA
YICI
DİP
NOTL
AR(T
utar
lar a
ksi b
elirt
ilmed
ikçe
bin
Türk
Lira
sı (“T
L”) o
lara
k bel
irtilm
iştir
. TL
dışı
ndak
i par
a bi
rimle
ri, a
ksi b
elirt
ilmed
ikçe
bin
olar
ak b
elirt
ilmiş
tir.)
39. F
İNAN
SAL
ARAÇ
LARD
AN K
AYN
AKLA
NAN
RİS
KLER
İN N
İTEL
İĞİ V
E DÜ
ZEYİ
Kred
i ris
ki
Fina
nsal
var
lıkla
rın k
ayıtl
ı değ
erle
ri. m
aruz
kal
ınan
aza
mi k
redi
risk
ini g
öste
rir. R
apor
lam
a ta
rihi it
ibar
iyle
mar
uz k
alın
an a
zam
i kre
di ri
ski a
şağı
daki
gib
idir:
31 A
ralık
201
7Al
acak
lar
Tica
ri Al
acak
lar
Diğe
r Ala
cakl
ar
Ilişk
ili Ta
raf
Diğe
r Tar
afIli
şkili
Tara
fDi
ğer T
araf
(*)
Bank
alar
daki
M
evdu
at (*
*)Tü
rev
Araç
lar
Diğe
r (***
)
Rapo
rlam
a ta
rihi i
tibar
iyle
mar
uz k
alın
an a
zam
i kre
di ri
ski
(A+B
+C+D
)73
.635
941.
594
35.2
6763
2.40
0.43
711
9-
- Aza
mi r
iskin
tem
inat
.vs ile
güv
ence
altı
na a
lınm
ış kı
smı
-36
6.18
0-
--
--
A. V
ades
i geç
mem
iş ya
da
değe
r düş
üklü
ğüne
uğr
amam
ış fin
ansa
l var
lıkla
rın n
et d
efte
r değ
eri
73.6
3579
9.52
135
.267
632.
400.
437
119
-B.
Vad
esi g
eçm
iş an
cak
değe
r düş
üklü
ğüne
uğr
amam
ış va
rlıkl
arın
net
def
ter d
eğer
i-
142.
073
--
--
-C.
Değ
er d
üşük
lüğü
ne u
ğray
an v
arlık
ların
net
def
ter d
eğer
leri
--
--
--
-- V
ades
i geç
miş
(brü
t def
ter d
eğer
i)-
60.1
30-
--
--
- Değ
er d
üşük
lüğü
(-)
-(6
0.13
0)-
--
--
- Net
değ
erin
tem
inat
, vs
ile g
üven
ce a
ltına
alın
mış
kısm
ı-
4.93
2-
--
--
- Vad
esi g
eçm
emiş
(brü
t def
ter d
eğer
i)-
--
--
--
- Değ
er d
üşük
lüğü
(-)
--
--
--
-- N
et d
eğer
in te
min
at, v
s ile
güv
ence
altı
na a
lınm
ış kı
smı
--
--
--
-D.
Fin
ansa
l dur
um ta
blos
u dı
şı kr
edi r
iski iç
eren
uns
urla
r-
--
--
--
31 A
ralık
201
7Al
acak
lar
Bank
alar
daki
Mev
duat
Türe
v Ar
açla
rDi
ğer
Tica
ri Al
acak
lar
Diğe
r Ala
cakl
arVa
desi
üzer
inde
n 1-
30 g
ün g
eçm
iş50
.688
--
--
Vade
si üz
erin
den
1-3
ay g
eçm
iş38
.121
--
--
Vade
si üz
erin
den
3-12
ay
geçm
iş52
.621
--
--
Vade
si üz
erin
den
1-5
yıl g
eçm
iş64
3-
--
-Va
desin
i 5 y
ıldan
fazla
geç
miş
--
--
-
(*) V
erile
n av
ansl
ar g
ibi f
inan
sal o
lmay
an a
raçla
r diğ
er ta
rafla
rdan
diğ
er a
laca
klar
içer
isine
dah
il edi
lmem
iştir.
(**) B
anka
lard
aki m
evdu
at b
akiy
esin
in 8
50.4
69 T
L’si k
ısıtlı
ban
ka b
akiy
eler
inde
n ol
uşm
akta
dır.
(***) D
HMİ’y
e pe
şin ö
dene
n ki
raya
ilişk
in K
DV p
ayı, d
evre
den
ve in
diril
ecek
KDV
ile p
eşin
öde
nen
verg
iler v
e fo
nlar
gib
i fin
ansa
l olm
ayan
ara
çlar;
diğe
r içe
risin
e da
hil e
dilm
emişt
ir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 207
TAV
HAV
ALİM
ANLA
RI H
OLDİ
NG
A.Ş.
VE
BAĞL
I ORT
AKLI
KLAR
I31
ARA
LIK
2017
TAR
İHİN
DE S
ONA
EREN
HES
AP D
ÖNEM
İNE
AİT
KONS
OLİD
E Fİ
NAN
SAL
TABL
OLAR
A İL
İŞKİ
N AÇ
IKLA
YICI
DİP
NOTL
AR(T
utar
lar a
ksi b
elirt
ilmed
ikçe
bin
Türk
Lira
sı (“T
L”) o
lara
k bel
irtilm
iştir
. TL
dışı
ndak
i par
a bi
rimle
ri, a
ksi b
elirt
ilmed
ikçe
bin
olar
ak b
elirt
ilmiş
tir.)
31 A
ralık
201
6Al
acak
lar
Tica
ri Al
acak
lar
Diğe
r Ala
cakl
ar
Ilişk
ili Ta
raf
Diğe
r Tar
afIli
şkili
Tara
fDi
ğer T
araf
(*)
Bank
alar
daki
M
evdu
at (*
*)Tü
rev
Araç
lar
Diğe
r (***
)
Rapo
rlam
a ta
rihi i
tibar
iyle
mar
uz k
alın
an a
zam
i kre
di ri
ski
(A+B
+C+D
)56
.788
817.
560
25.4
0151
01.
780.
235
--
- Aza
mi r
iskin
tem
inat
.vs ile
güv
ence
altı
na a
lınm
ış kı
smı
-41
5.85
3-
--
--
A. V
ades
i geç
mem
iş ya
da
değe
r düş
üklü
ğüne
uğr
amam
ış fin
ansa
l var
lıkla
rın n
et d
efte
r değ
eri
56.7
8869
3.40
825
.401
510
1.78
0.23
5-
-B.
Vad
esi g
eçm
iş an
cak
değe
r düş
üklü
ğüne
uğr
amam
ış va
rlıkl
arın
net
def
ter d
eğer
i-
124.
152
--
--
-C.
Değ
er d
üşük
lüğü
ne u
ğray
an v
arlık
ların
net
def
ter d
eğer
leri
--
--
--
-- V
ades
i geç
miş
(brü
t def
ter d
eğer
i)-
55.1
91-
--
--
- Değ
er d
üşük
lüğü
(-)
-(5
5.19
1)-
--
--
- Net
değ
erin
tem
inat
, vs
ile g
üven
ce a
ltına
alın
mış
kısm
ı-
9.41
2-
--
--
- Vad
esi g
eçm
emiş
(brü
t def
ter d
eğer
i)-
--
--
--
- Değ
er d
üşük
lüğü
(-)
--
--
--
-- N
et d
eğer
in te
min
at, v
s ile
güv
ence
altı
na a
lınm
ış kı
smı
--
--
--
-D.
Fin
ansa
l dur
um ta
blos
u dı
şı kr
edi r
iski iç
eren
uns
urla
r-
--
--
--
31 A
ralık
201
6Al
acak
lar
Bank
alar
daki
M
evdu
atTü
rev
Araç
lar
Diğe
rTi
cari
Alac
akla
rDi
ğer A
laca
klar
Vade
si üz
erin
den
1-30
gün
geç
miş
43.4
37-
--
-Va
desi
üzer
inde
n 1-
3 ay
geç
miş
32.8
52-
--
-Va
desi
üzer
inde
n 3-
12 a
y ge
çmiş
37.5
36-
--
-Va
desi
üzer
inde
n 1-
5 yı
l geç
miş
10.3
27-
--
-Va
desin
i 5 y
ıldan
fazla
geç
miş
--
--
-
(*) V
erile
n av
ansl
ar g
ibi f
inan
sal o
lmay
an a
raçla
r diğ
er ta
rafla
rdan
diğ
er a
laca
klar
içer
isine
dah
il edi
lmem
iştir.
(**) B
anka
lard
aki m
evdu
at b
akiy
esin
in 6
07.7
84 T
L’si k
ısıtlı
ban
ka b
akiy
eler
inde
n ol
uşm
akta
dır.
(***) D
HMİ’y
e pe
şin ö
dene
n ki
raya
ilişk
in K
DV p
ayı, d
evre
den
ve in
diril
ecek
KDV
ile p
eşin
öde
nen
verg
iler v
e fo
nlar
gib
i fin
ansa
l olm
ayan
ara
çlar;
diğe
r içe
risin
e da
hil e
dilm
emişt
ir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU208
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Değer düşüklüğü
Şüpheli alacak karşılığı hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
2017 2016Dönem başı itibariyle bakiye (55.191) (47.052)Dönem içinde ayrılan karşılık (14.163) (5.110)Konusu kalmayan karşılıklar 1.856 445Çevrim farkı 7.368 (3.474)Dönem sonu itibariyle bakiye (60.130) (55.191)
Grup, ticari alacaklarının tahsil edilebilirliğini dönemsel olarak takip etmekte ve geçmiş yıllardaki tahsilat oranlarını esas alarak tahsili şüpheli alacaklardan doğabilecek muhtemel zararlar için şüpheli alacak karşılığı ayırmaktadır. Şüpheli alacak tutarına karşılık ayrılmasını takiben, şüpheli alacak tutarının tamamının veya bir kısmının tahsil edilmesi durumunda, tahsil edilen tutar ayrılan şüpheli alacak karşılığından düşülerek kar veya zarar ile ilişkilendirilir.
Likidite riski
Grup’un 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle tahmini faiz ödemeleri dahil olmak üzere finansal yükümlülüklerin sözleşmeye göre belirlenmiş vadeleri aşağıdaki gibidir:
Kayıtlı değerSözleşmeli nakit akışı 3 aydan az 3-12 ay 1-5 yıl 5 yıldan fazla
Finansal yükümlülüklerTeminatlı banka kredileri 4.828.090 (5.993.559) (2.103.050) (805.985) (1.338.831) (1.745.693)Teminatsız banka kredileri 167.398 (176.211) (24.303) (25.278) (126.630) -Finansal kiralama işlemlerinden borçlar 56.081 (56.798) (2.745) (6.248) (25.512) (22.293)Ticari borçlar 198.457 (198.457) (198.457) - - -İlişkili taraflara borçlar 3.120 (3.122) (1.306) (1.816) - -Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlar 45.309 (45.309) (45.309) - - -Diğer borçlar (*) 3.486.339 (5.315.900) (72.795) (679.421) (1.159.165) (3.404.519)Diğer kısa vadeli yükümlülükler 76.447 (76.447) (76.447) - - -Vadeli faiz oranı takasıNakit girişi (119) 192 - 192 - -Nakit çıkışı
163.426 (344.808) - (53.322) (165.355) (126.131)İleri vadeli döviz satım işlemleriNakit çıkışı 10.397 (10.397) (10.397) - - -Toplam 9.034.945 (12.220.816) (2.534.809) (1.571.878) (2.815.493) (5.298.636)
(*) Alınan depozito ve alınan avanslar gibi finansal olmayan yükümlülükler, diğer borçlar ve diğer kısa vadeli yükümlülükler içerisine dahil edilmemiştir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 209
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Grup’un 31 Aralık 2016 tarihi itibariyle tahmini faiz ödemeleri dahil olmak üzere finansal yükümlülüklerin, sözleşmeye göre belirlenmiş vadeleri aşağıdaki gibidir:
Kayıtlı değerSözleşmeli nakit akışı 3 aydan az 3-12 ay 1-5 yıl 5 yıldan fazla
Finansal yükümlülükler
Teminatlı banka kredileri 4.379.609 (4.312.512)(1.670.116) (1.670.116) (513.738)
(1.159.783) (1.159.783) (968.875)
Teminatsız banka kredileri 163.095 (169.875) (72.472) (26.358) (71.045) - Faizsiz spot krediler 5.500 (5.500) (5.500) - - - Finansal kiralama işlemlerinden borçlar 59.593 (53.828) (1.310) (4.344) (15.477) (32.697)Ticari borçlar 200.745 (200.745) (200.745) - - - İlişkili taraflara borçlar 10.685 (10.685) (8.695) (1.990) - -Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlar 40.534 (40.534) (40.534) - - - Diğer borçlar (*) 2.947.696 (4.572.388) (59.612) (558.622) (952.051) (3.002.103)Diğer kısa vadeli yükümlülükler 53.919 (53.919) (53.919) - - - Vadeli faiz oranı takasıNakit çıkışı 182.484 (268.182) - (46.172) (137.810) (84.200)Toplam 8.043.860 (9.688.168) (2.112.903) (1.151.224) (2.336.166) (4.087.875)
(*)Alınan depozito ve alınan avanslar gibi finansal olmayan yükümlülükler, diğer borçlar ve diğer kısa vadeli yükümlülükler içerisine dahil edilmemiştir.
Aşağıdaki tablo nakit akım koruması olan türevlerle ilgili nakit akımların gerçekleşmesi beklenen değerlerini göstermektedir:
31 Aralık 2017 Kayıtlı değerTahmini nakit
akışı 3 aydan az 3-12 ay 1-5 yıl 5 yıldan fazlaFaiz oranı takasıVarlık 119 192 - 192 - -Kaynak (163.426) (344.808) - (53.322) (165.355) (126.131)İleri vadeli döviz satım işlemleriKaynak (10.397) (10.397) (10.397) - - -
31 Aralık 2016 Kayıtlı değerTahmini nakit
akışı 3 aydan az 3-12 ay 1-5 yıl 5 yıldan fazlaFaiz oranı takasıKaynak (182.484) (268.182) - (46.172) (137.810) (84.200)
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU210
TAV
HAV
ALİM
ANLA
RI H
OLDİ
NG
A.Ş.
VE
BAĞL
I ORT
AKLI
KLAR
I31
ARA
LIK
2017
TAR
İHİN
DE S
ONA
EREN
HES
AP D
ÖNEM
İNE
AİT
KONS
OLİD
E Fİ
NAN
SAL
TABL
OLAR
A İL
İŞKİ
N AÇ
IKLA
YICI
DİP
NOTL
AR(T
utar
lar a
ksi b
elirt
ilmed
ikçe
bin
Türk
Lira
sı (“T
L”) o
lara
k bel
irtilm
iştir
. TL
dışı
ndak
i par
a bi
rimle
ri, a
ksi b
elirt
ilmed
ikçe
bin
olar
ak b
elirt
ilmiş
tir.)
Yaba
ncı p
ara
riski
Grup
’un
yaba
ncı p
ara
pozis
yonu
aşa
ğıda
ki ta
blod
a be
lirtil
en y
aban
cı pa
ra b
azlı v
arlık
lar v
e bo
rçla
rdan
kay
nakl
anm
akta
dır.
31 A
ralık
201
731
Ara
lık 2
016
Avro
Kar
şılığ
ı AB
D Do
ları
Avro
(*)
TLDi
ğer (*
*)Av
ro K
arşı
lığı
ABD
Dola
rıAv
ro (*
)TL
Diğe
r (**)
1. T
icari
alac
akla
r68
.788
34.2
771.
760
112.
968
60.4
0355
.147
21.3
592.
667
58.6
6760
.860
2a. P
aras
al F
inan
sal V
arlık
lar(K
asa,
Ban
ka h
esap
ları
dahi
l)28
2.81
327
4.53
912
.300
110.
062
75.9
0922
1.25
618
2.64
68.
916
94.4
0450
.589
2b. P
aras
al O
lmay
an F
inan
sal V
arlık
lar
24.3
506.
363
636
81.0
286.
544
34.3
842.
708
610
63.8
7256
.387
3. D
iğer
--
--
--
--
--
4. D
önen
Var
lıkla
r (1+
2+3)
375.
951
315.
179
14.6
9630
4.05
814
2.85
631
0.78
720
6.71
312
.193
216.
943
167.
836
5. T
icari
Alac
akla
r-
--
--
- -
--
-6a
. Par
asal
Fin
ansa
l Var
lıkla
r5.
411
-5.
399
-51
25-
--
946b
. Par
asal
Olm
ayan
Fin
ansa
l Var
lıkla
r12
1-
51-
101
-33
- 7.
Diğ
er-
--
--
--
--
- 8.
Dur
an V
arlık
lar (
5+6+
7)5.
423
15.
399
5151
351
-33
949.
Topl
am V
arlık
lar (
4+8)
381.
374
315.
180
20.0
9530
4.10
914
2.90
731
0.82
220
6.71
412
.193
216.
976
167.
930
10. T
icari
Borç
lar
26.9
274.
997
385
41.0
5559
.947
37.1
016.
853
702
29.0
6781
.854
11. F
inan
sal Y
üküm
lülü
kler
35.1
3926
.685
12.8
37-
5327
.695
19.9
698.
647
- 39
412
a. P
aras
al O
lan
Diğe
r Yük
ümlü
lükl
er35
.506
4.09
41.
130
136.
675
3.00
542
.873
718
2.16
888
.216
60.2
6612
b. P
aras
al O
lmay
an D
iğer
Yük
ümlü
lükl
er42
610
4-
-1.
635
648
100
- 94
11.
111
13. K
ısa
Vade
li Yü
küm
lülü
kler
(10+
11+1
2)97
.998
35.8
8014
.352
177.
730
64.6
4010
8.31
727
.640
11.5
1711
8.22
414
3.62
514
. Tica
ri Bo
rçla
r-
--
--
--
--
-15
. Fin
ansa
l Yük
ümlü
lükl
er-
--
--
--
--
-16
a. P
aras
al O
lan
Diğe
r Yük
ümlü
lükl
er-
--
--
--
--
-16
b. P
aras
al O
lmay
an D
iğer
Yük
ümlü
lükl
er-
--
--
--
--
-17
. Uzu
n Va
deli
Yükü
mlü
lükl
er (1
4+15
+16)
--
--
--
--
--
18. T
opla
m Y
üküm
lülü
kler
(13+
17)
97.9
9835
.880
14.3
5217
7.73
064
.640
108.
317
27.6
4011
.517
118.
224
143.
625
19. F
inan
sal D
urum
Tabl
osu
Dışı
Döv
iz C
insi
nden
Tür
ev A
raçl
arın
N
et V
arlık
/ (Y
üküm
lülü
k) P
ozis
yonu
(19a
-19b
)-
--
--
--
--
-19
a. A
ktif
Kara
kter
li Fi
nans
al D
urum
Tabl
osu
Dışı
Döv
iz C
insi
nden
Tü
rev
Ürün
lerin
Tut
arı (*
**)
--
--
--
--
--
19b.
Pas
if Ka
rakt
erli
Fina
nsal
Dur
um Ta
blos
u Dı
şı D
öviz
Cin
sind
en
Türe
v Ür
ünle
rin T
utar
ı (***
)-
--
--
--
--
-20
. Net
Yab
ancı
Par
a Va
rlık
/ (Y
üküm
lülü
k) P
ozis
yonu
(9-1
8+19
)28
3.37
627
9.30
05.
743
126.
379
78.2
6720
2.50
517
9.07
467
698
.752
24.3
0521
. Par
asal
Kal
emle
r Net
Yab
ancı
Par
a Va
rlık
/ (Y
üküm
lülü
k)
Pozi
syon
u (T
FRS
7.B2
3) (=
1+2a
+5+6
a-10
-11-
12a-
14-1
5-16
a)25
9.44
027
3.04
05.
107
45.3
0073
.358
168.
759
176.
465
6635
.788
(30.
971)
22. D
öviz
Hed
ge'i
için
Kul
lanı
lan
Fina
nsal
Ara
çlar
ın To
plam
Ger
çeğe
Uy
gun
Değe
ri (*
**)
--
--
--
--
--
23. D
öviz
Var
lıkla
rın H
edge
Edi
len
Kısm
ının
Tut
arı (*
**)
--
--
--
--
--
24. D
öviz
Yük
ümlü
lükl
erin
Hed
ge E
dile
n Kı
smın
ın T
utar
ı (***
)-
--
--
--
--
- (*)
Geç
erli p
ara
birim
i Avr
o ol
may
an b
ağlı o
rtak
lıkla
rın v
e m
üşte
reke
n ko
ntro
l edi
len
orta
klık
ların
Avr
o ku
ru ri
ski b
u ko
lond
a su
nulm
uştu
r.(**
) Diğ
er p
ara
birim
lerin
deki
var
lık v
e yü
küm
lülü
kler
TL
karş
ılıkla
rı ol
arak
bel
irtilm
işler
dir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 211
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Grup, dönem içerisinde Avro karşısında diğer para birimleri için aşağıdaki tabloda belirtilen kurları uygulamıştır.
Ortalama Kur Dönem Sonu Kuru31 Aralık 2017 31 Aralık 2016 31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
ABD Doları 0,8855 0,9043 0,8354 0,9486TL 0,2430 0,2996 0,2215 0,2695GEL 0,3531 0,3821 0,3221 0,3579MKD 0,0162 0,0162 0,0163 0,0163TND 0,3672 0,4212 0,3392 0,4115SAR 0,2361 0,2409 0,2228 0,2530HRK 0,1344 0,1332 0,1335 0,1327KES 0,0086 0,0089 0,0081 0,0090CLP 0,0014 0,0013 0,0014 0,0014
Duyarlılık analizi
Grup’un kur riski genel olarak Avro’nun TL ve ABD Doları karşısındaki değer değişikliklerinden oluşmaktadır. Grup, yabancı para karşısındaki kur riskini türev finansal sözleşmeler aracılığı ile dengelemektedir. Mümkün olduğu durumlarda her sözleşmeye ait gideri sözleşmenin para birimi cinsinden yüklenmektedir ve nakit ve nakit benzerlerini de yükümlülükleri ile uyumlu şekilde elde etmektedir.
Kur riskinin ölçülebilmesi için yapılan duyarlılık analizinin temeli kurum genelinde yapılan toplam para birimi açıklamasını yapmaktır. Toplam yabancı para pozisyonu, yabancı para birimi bazlı tüm kısa vadeli ve uzun vadeli satın alım sözleşmeleri ile tüm varlıklar ve yükümlülükleri içermektedir.
Döviz Kuru Duyarlılık Analizi Tablosu31 Aralık 2017
Kar/Zarar Özkaynaklar
Yabancı paranın
değer kazanmasıYabancı paranın
değer kaybetmesiYabancı paranın
değer kazanmasıYabancı paranın
değer kaybetmesiABD Doları'nın Avro Karşısında % 10 değer kazanması/kaybetmesi halinde
1- ABD Doları net varlık/yükümlülüğü 105.349 (105.349) - -2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) (*) - - - -
3- ABD Doları Net Etki (1+2) 105.349 (105.349) - -TL'nin Avro Karşısında % 10 değer kazanması/kaybetmesi halinde
4- TL net varlık/yükümlülüğü 12.638 (12.638) - -5- TL riskinden korunan kısım (-) - - - -
6- TL Net Etki (4+5) 12.638 (12.638) - -Diğer döviz kurlarının Avro Karşısında % 10 değer kazanması/kaybetmesi halinde
7- Diğer döviz net varlık/yükümlülüğü 7.377 (7.377) - -8- Diğer döviz riskinden korunan kısım (-) - - - -
9- Diğer Döviz Varlıkları Net Etki (7+8) 7.377 (7.377) - -TOPLAM (3+6+9) 125.364 (125.364) - -
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU212
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Döviz Kuru Duyarlılık Analizi Tablosu31 Aralık 2016
Kar/Zarar Özkaynaklar
Yabancı paranın
değer kazanmasıYabancı paranın
değer kaybetmesiYabancı paranın
değer kazanmasıYabancı paranın
değer kaybetmesiABD Doları'nın Avro Karşısında % 10 değer kazanması/kaybetmesi halinde
1- ABD Doları net varlık/yükümlülüğü 63.020 (63.020) - -2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) (*) - - - -
3- ABD Doları Net Etki (1+2) 63.020 (63.020) - -TL'nin Avro Karşısında % 10 değer kazanması/kaybetmesi halinde
4- TL net varlık/yükümlülüğü 9.875 (9.875) - -5- TL riskinden korunan kısım (-) - - - -
6- TL Net Etki (4+5) 9.875 (9.875) - -Diğer döviz kurlarının Avro Karşısında %10 değer kazanması/kaybetmesi halinde
7- Diğer döviz net varlık/yükümlülüğü 1.982 (1.982) - -8- Diğer döviz riskinden korunan kısım (-) - - - -
9- Diğer Döviz Varlıkları Net Etki (7+8) 1.982 (1.982) - -TOPLAM (3+6+9) 74.877 (74.877) - -
(*) İlgili takas işlemi ileriye dönük DHMİ ödemelerine ilişkin olması nedeniyle mevcut döviz pozisyonunu etkilememektedir.
Faiz oranı riski
Grup üzerinden önemli derecede yabancı kaynaklardan kullanılan kredi bulunmaktadır. Kullanılan kredilerin çok büyük bir kısmı değişken faiz bazlı olmasına karşın Grup yönetimi ve kredi kullandıran bankalar tarafından kredi faizleri finansal enstrümanlar kullanılarak sabitlenmiştir. TAV Esenboğa, TAV Ege, TAV Makedonya, TAV İşletme ve TAV Milas Bodrum Euribor ve Libor oranlarındaki dalgalanmalara karşı kur riskini azaltmaya yönelik faiz oranlı finansal enstrümanlar kullanmaktadır. Bu kapsamda TAV Esenboğa, TAV Ege, TAV Makedonya, TAV İşletme ve TAV Milas Bodrum’un değişken faiz oranlı kredilerinin sırasıyla %100, %100, %100, %100 ve %90’ı sabitlenmiştir. Bu faiz takas enstrümanlar korunma muhasebesine göre finansal tablolara yansıtılmıştır.
Profil
31 Aralık 2017 ve 31 Aralık 2016 tarihlerindeki faize duyarlı finansal araçlar aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016Sabit oranlı enstrümanlarFinansal varlıklar 2.144.835 1.247.137Finansal yükümlülükler (1.376.937) (1.949.820)
767.898 (702.683)
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 213
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016Değişken oranlı enstrümanlarFinansal yükümlülükler (3.850.334) (2.836.568)
(3.850.334) (2.836.568)
Sabit oranlı enstrümanlar için gerçeğe uygun değer duyarlılık analizi:
Grup’un, gerçeğe uygun değerleri kar veya zarara yansıtılan finansal varlık ve yükümlülük ve gerçeğe uygun değer riskinden korunma amaçlı muhasebeleştirme modeli altında kaydedilen riskten korunma amaçlı türev enstrümanları (vadeli faiz oranı takasları) bulunmamaktadır. Bu nedenle, raporlama dönemi itibariyle faiz oranlarındaki değişim kar veya zararı etkilemeyecektir.
Değişken oranlı enstrümanlar için nakit akış duyarlılık analizi:
Grup’un borçlanma profili esas alındığında, Euribor veya Libor oranındaki 50 baz puanlık artış, türev finansal enstrümanların etkisi göz ardı edildiğinde, Grup’un değişken faiz oranlı borçlarının yıllık faiz giderlerinde yaklaşık 899 TL’lik artışa sebep olurdu. Tutarın 898 TL’si vadeli faiz oranı takası ile korumaya alınmıştır ve bu nedenle kar zarar üzerindeki net risk 1 TL’dir. Euribor veya Libor oranındaki 50 baz puanlık artış / (azalış), Grup’un özkaynakları altında yer alan değer artış fonunda (finansal riskten korunma yedeği) yaklaşık 68.137 TL’lik artışa (71.404 TL’lik azalışa) sebep olurdu.
Faiz Pozisyonu Tablosu Cari Dönem Önceki Dönem
Sabit Faizli Finansal AraçlarFinansal Yükümlülükler (1.376.937) (1.949.820)
Değişken Faizli Finansal AraçlarFinansal Yükümlülükler (3.850.334) (2.836.568) Finansal risk yönetimi
Şirket finansal araçların kullanımına bağlı olarak aşağıdaki risklere maruz kalabilmektedir:
• Kredi riski• Likidite riski• Piyasa riski• Operasyonel risk
Bu dipnot Grup’un yukarıda belirtilen risklere maruz kalma durumu, Grup’un hedefleri, riski ölçmek ve yönetmek için olan politika ve süreçler ve Grup’un sermayeyi yönetimi ile ilgili bilgi sunmaktadır. Daha detaylı niceliksel ya da rakamsal açıklamalar ilgili dipnotlarda sunulmuştur.
Risk yönetim çerçevesi
Yönetim Kurulu, Grup’un risk yönetim çerçevesinin sağlanmasından ve gözetiminden genel olarak sorumludur.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU214
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Grup, Kurumsal Risk Yönetimi fonksiyonunun işleyişinden sorumlu olmak üzere Risk Yönetim Departmanı’nı kurmuş olup Grup içinde tüm çalışanların rol ve sorumluluklarını anlayabileceği disiplinli ve yapıcı bir risk yönetimi ve kontrol ortamı oluşturulmasını hedeflenmektedir.
Bütün direktörler kontrol, yönetişim ve risk yönetimi süreçlerine ana faaliyet konularında karşılaşılabilecek risklerle ilgili olarak sürekli tespit, gözden geçirme ve değerlendirme konularında güvence sağlayabilecek etkin bir risk yönetimi ve iç kontrol sürecinin çalışmasını temin edecek şekilde hareket etmektedir.
İç Denetim, Grup Denetim Komitesi’ne gözetim fonksiyonunu yerine getirmek üzere destek vermektedir. Grup İç Denetim Direktörlüğü’nün misyonu, TAV Holding Yönetim Kurulu’na, bağlı ortaklıklarına ve yönetime gözetim, yönetim ve işletme sorumluluklarında; iç denetim, risk yönetimi ve yönetişim süreçlerindeki zaafiyetleri ve kaynakların boşa harcanmasına ve verimsizliklere neden olan uygulamaları tespit etmek ve bunlara ilişkin öneriler getirerek bağımsız denetimler (raporlar) ve danışmanlık hizmetleri vasıtasıyla yardım sağlamaktır.
İç denetim planlarında, risk değerlendirmeleri ve Denetim Komitesi ile yönetim tarafından dikkat çekilen bulgular dikkate alınmaktadır. Risk değerlendirmeleri, sadece var olan tespit edilmiş riskleri belirlemek yerine dönem içinde ortaya çıkabilecek yeni riskleri de dikkate almak ve değerlendirmek prensibi ile ve sürekli olarak Risk Yönetimi Departmanı tarafından takip ve koordine edilmektedir. Resmi olarak risk değerlendirmeleri yıllık olarak yapılmakta, ancak ihtiyaç duyulduğunda daha sık olarak yapılabilmektedir.
Kredi riski
Kredi riski, bir müşterinin ya da bir finansal enstrümana taraf olan karşı tarafın sözleşmeye bağlı yükümlülüklerini yerine getirmeme riskidir. Temel olarak Grup’un müşteri alacakları ve banka bakiyelerinden doğabilecek finansal zararlar kredi riskini oluşturmaktadır.
Grup’un başlıca finansal varlıkları nakit ve nakit benzerleri, ticari ve diğer alacaklardır.
Nakit ve nakit benzerleri üzerindeki kredi riski sınırlıdır çünkü muhataplar kredibilitesi yüksek olan bankalardır.
Grup’un hizmetlerinin kredi geçmişi uygun müşterilere verilmesini sağlamak için oluşturduğu uygun prosedürleri vardır. Ticari alacakların değer düşüklüğü karşılığı ile net edilmiş tutarı ile toplam nakit ve nakit benzerleri, kredi riskine maruz kalan maksimum tutarları oluşturmaktadır. Grup’un en önemli müşterisi Türk Hava Yolları’dır (THY). Grup bu müşteri ile geçmiş tecrübeye dayanarak önemli bir kredi riski bulunmadığını düşünmektedir. Alacakların tahsilatı ekonomik faktörlerden etkilenebilmesine rağmen, yönetim müşterilerinin saygın ve uluslararası havayolu şirketleri olmasından dolayı şu anda ayrılmış olan karşılıktan daha fazla bir risk olduğunu düşünmemektedir.
Buna ek olarak, Grup’un, kredibilitesi düşük olan bazı müşterilerinden almış olduğu teminat mektupları ve senetleri bulunmaktadır.
Likidite riski
Likidite riski Grup’un ileri tarihlerdeki nakit ödeme ya da diğer finansal yükümlülüklerini karşılayamaması riskidir. Grup’un likidite riski, mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin normal koşullarda ya da kriz durumlarında fonlanabilmesi için çeşitli finansal kuruluşlardan Grup’u zarara uğratmayacak ya da itibarını zedelemeyecek şekilde yeterli finansman olanakları temin edilerek yönetilmektedir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 215
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Grup ürün ve hizmetlerini maliyetlendirmede nakit akış ihtiyaçlarını izlemeye yardımcı olan ve yatırımların nakit dönüşünü etkili kılan faaliyet bazlı maliyetlendirme kullanmaktadır. Grup genellikle doğal afetler gibi makul bir şekilde öngörülemeyen durumların potansiyel etkisi hariç olarak finansal yükümlülüklerin yerine getirilmesini de içeren finansal ve operasyonel giderleri karşılamaya yeterli nakdinin olmasını temin eder.
Piyasa riski
Piyasa riski; döviz kurları, faiz oranları ya da menkul kıymetler piyasalarında işlem gören enstrümanların fiyatları gibi para piyasasındaki değişiklikler sonucu Grup’un gelirlerinin ya da sahip olduğu finansal varlıkların değerinin değişmesi riskidir. Piyasa riski yönetimi, piyasa riskine maruz kalmayı kabul edilebilir sınırlar dahilinde kontrol ederken, risk getirisini optimize etmeyi amaçlamaktadır.
Grup piyasa risklerini yönetmek için türev araçlar alıp satmakta ve aynı zamanda finansal yükümlülük altına girmektedir (Not 7). Bütün bu işlemler kredi veren bankalar ve Grup’un bu operasyonlardan sorumlu yöneticileri tarafından belirlenen kurallara göre icra edilir.
Grup kar veya zarardaki dalgalanmayı yönetmek için riskten korunma muhasebesi uygulamaktadır.
Döviz kuru riski
Grup, yabancı para birimleri üzerinden olan çeşitli gelir ve gider kalemleri ve bunlardan doğan yabancı para borç, alacak ve finansal borçlanmalar sebebiyle döviz kuru riskine maruz kalmaktadır. 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle bu konsolide finansal tabloların ilgili notlarında belirtildiği gibi, Grup şirketlerinin, başlıca Avro olmak üzere, ABD Doları, Gürcistan Larisi, Tunus Dinarı, Makedonya Dinarı, Suudi Arabistan Riyali, Hırvatistan Kunası, Kenya Şilini, Şili Pezosu ve TL olan geçerli para birimlerinden farklı para birimlerinde bakiyeleri vardır. Sözkonusu işlemler başlıca ABD Doları ve TL işlemlerdir. Grup bu döviz kuru riskini yabancı para nakit tutarak ve bazı finansal enstrümanlar kullanarak yönetmektedir.
Faiz oranı riski
Grup, kredilerin faiz oranlarındaki değişikliğe olan hassasiyetinin %50 ve %100 arasında kalan kısmının sabit faizli olmasını sağlayacak bir politika benimsemiştir. Bu durum faiz oranı takası sözleşmeleriyle sağlanır.
Operasyonel risk
Operasyonel risk, Grup’un süreçleri, çalışanları, kullandığı teknoloji ve altyapısı ile ilgili çeşitliliğe sahip sebeplerden ve kredi riski, piyasa riski ve likidite riski haricindeki yasal ve düzenleyici gereklilikler ve tüzel kişilikle ilgili genel kabul görmüş standartlar gibi dış faktörlerden kaynaklanan direk veya dolaylı zarar riskidir. Operasyonel riskler Grup’un bütün faaliyetlerinden doğmaktadır.
Grup’un amacı maliyet etkinliği ile bir yandan finansal zararlardan ve Grup’un itibarına zarar vermekten kaçınarak, diğer yandan girişimcilik ve yaratıcılığı kısıtlayan kontrollerden kaçınarak operasyonel riski yönetmektir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU216
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Operasyonel riskten kaçınmadaki kontrollerin iyileştirilmesi ve uygulanması birincil olarak her bir işletmedeki üst düzey yöneticilerin sorumluluğundadır. Bu sorumluluk aşağıdaki alanlarda operasyonel risklerin yönetimi ile ilgili genel Grup standartlarının iyileştirilmesi ile desteklenir:
• işlemlerin bağımsız yetkilendirilmesi dahil uygun görev ve sorumluluk dağılımı ile ilgili gereklilikler• işlemlerin mutabakatı ve gözetimi ile ilgili gereklilikler• düzenleyici ve diğer yasal gereklilikler ile uyum• kontrollerin ve prosedürlerin dokümantasyonu• karşılaşılan operasyonel risklerin periyodik olarak değerlendirilmesi ve belirlenen risklerden kaçınma amaçlı kontrol ve
prosedürlerin yeterliliği• operasyonel zararların raporlanması ve bunlarla ilgili iyileştirme faaliyetlerinin sunulması ile ilgili gereklilikler• acil durum planlarının oluşturulması• eğitim ve çalışanların işle ilgili gelişimi• etik ve iş hayatı standartları• etkin olduğu yerde sigortayı da içeren risk azaltma çareleri
Grup standartları ile uyum İç Denetim tarafından yürütülen periyodik denetim programı ile denetlenir. İç Denetim’in yaptığı gözden geçirme sonuçları ilgili operasyonel bölümün yönetimine bildirilir ve Denetim Komitesi ve üst düzey yönetimle de paylaşılır. Sermaye yönetimi
Yönetim Kurulu’nun politikası yatırımcı, kredi veren ve piyasa güveni açısından güçlü sermaye yapısı sağlamak ve işletmenin gelecekteki büyümesini desteklemek, ve sermaye maliyetini düşürmek için en uygun sermaye yapısını sağlamaktır.
Sermaye yapısını sağlamak ya da düzenlemek için, Grup yönetimi pay sahiplerine ödenen temettü tutarlarını değiştirebilir, payları pay sahiplerine iade edebilir, yeni paylar çıkarabilir ya da borcu azaltmak için varlık satabilir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 217
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
40. FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDEKİ AÇIKLAMALAR)
Gerçeğe Uygun Değer
Varlıkların ve yükümlülüklerin defter değerleri ve gerçeğe uygun değerleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:
31 Aralık 2017 31 Aralık 2016
NotNet Defter
DeğeriGerçeğe Uygun
DeğerNet Defter
DeğeriGerçeğe Uygun
DeğerFinansal varlıklarNakit ve nakit benzerleri 5 1.554.308 1.554.308 1.175.435 1.175.435Türev araçlar 38 119 119 - -Ticari alacaklar (kısa vadeli) 9 585.035 589.657 482.811 477.349İlişkili taraflardan ticari alacaklar 8 73.635 73.635 56.788 56.788İlişkili taraflardan ticari olmayan alacaklar 8 35.267 35.267 25.401 25.401Kullanımı kısıtlı banka bakiyeleri 6 850.469 850.469 607.784 607.784Diğer dönen varlıklar (*) 63 63 510 510Ticari alacaklar (uzun vadeli) 9 356.559 426.578 334.749 436.383Finansal yükümlülüklerFaizsiz spot krediler - - (5.500) (5.500)Teminatlı banka kredileri 7 (4.828.090) (4.828.331) (4.379.609) (4.381.253)Teminatsız banka kredileri 7 (167.398) (167.398) (163.095) (162.245)Finansal kiralama işlemlerinden borçlar 7 (56.081) (56.081) (59.593) (59.593)Ticari borçlar 9 (198.457) (198.457) (200.745) (200.745)İlişkili taraflara ticari borçlar 8 (1.236) (1.236) (9.078) (9.078)İlişkili taraflara ticari olmayan borçlar 8 (1.884) (1.884) (1.607) (1.607)Türev araçlar 38 (173.823) (173.823) (182.484) (182.484)Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar 10 (45.309) (45.309) (40.534) (40.534)Diğer borçlar (**) (3.486.339) (3.625.967) (2.947.696) (2.636.053)Diğer kısa vadeli yükümlülükler 25 (76.447) (76.447) (53.919) (53.919)Net (5.579.609) (5.644.837) (5.360.382) (4.953.361)Gerçekleşmemiş kazanç 65.228 (407.021)
(*) Verilen avanslar gibi finansal olmayan varlıklar diğer alacaklar ve diğer dönen varlıklar içerisine dahil edilmemiştir. (**) Alınan avanslar gibi finansal olmayan araçlar, diğer borçlar ve diğer kısa vadeli yükümlülükler içerisine dahil edilmemiştir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU218
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Finansal Araçlar
Gerçeğe uygun değer açıklamaları
Şirket, finansal araçların tahmini gerçeğe uygun değerlerini hali hazırda mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme yöntemlerini kullanarak belirlemiştir.
Maliyet bedelleri ile finansal tablolarda yer alan nakit ve nakit benzerlerinin kısa vadeli olmaları nedeniyle gerçeğe uygun değerlerinin taşınan değerlerine yakın olduğu düşünülmektedir.
Gerçeğe uygun değer ölçümünün sınıflandırılması
Aşağıdaki tabloda kayıtlarda gerçeğe uygun değer ile değerlenen finansal araçlar ile gerçeğe uygun değeri açıklanan finansal araçların değerleme yöntemleri verilmiştir. Seviyelere göre değerleme yöntemleri şu şekilde tanımlanmıştır:
Seviye 1: Özdeş varlıklar ya da borçlar için şirketin ölçüm gününde erişebildiği aktif piyasalardaki kayıtlı (düzeltilmemiş) fiyatlar;
Seviye 2: Seviye 1'de yer alan kayıtlı fiyatlar dışında kalan ve varlıklar ya da borçlar açısından doğrudan ya da dolaylı olarak gözlemlenebilir nitelikteki veriler;
Seviye 3: Varlık ya da borçlara ilişkin gözlemlenebilir nitelikte olmayan veriler.
31 Aralık 2017 Seviye 1 Seviye 2 Seviye 3
Ticari alacaklar - 941.594 -Banka kredileri - (4.995.488) -Diğer borçlar - (3.486.339) -Vadeli faiz oranı takası - (163.307) -İleri vadeli döviz satım işlemleri - (10.397) -
31 Aralık 2016 Seviye 1 Seviye 2 Seviye 3
Ticari alacaklar - 817.560 -Banka kredileri - (4.542.704) -Diğer borçlar - (2.947.696) -Vadeli faiz oranı takası - (182.484) -
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 219
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Finansal riskten korunma muhasebesi
Vadeli faiz oranı takası
TAV Esenboğa’nın banka borçlarından doğan faiz yükümlülüklerini, faiz oranındaki değişim riskine karşı korumak amacıyla vadeli faiz oranı takası türev enstrümanları kullanılmaktadır. 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle proje finansman kredisinin %100’ü faiz oranı riskine karşı kredinin ömrü boyunca vadeli faiz oranı takası ile korunmaya alınmıştır (31 Aralık 2016: %100).
TAV Ege’nin banka borçlarından doğan faiz yükümlülüklerini, faiz oranlarındaki değişim riskine karşı korumak amacıyla faiz türev enstrümanları kullanılmaktadır. 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle değişken faiz oranlı kredileri toplamının %100’ü faiz oranı riskine karşı vadeli faiz oranı takası ile korumaya alınmıştır (31 Aralık 2016: %100).
TAV Milas Bodrum’un banka borçlarından doğan faiz yükümlülüklerini, faiz oranlarındaki değişim riskine karşı korumak amacıyla faiz türev enstrümanları kullanılmaktadır. 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle proje finansman kredisinin %90’ı faiz oranı riskine karşı vadeli faiz oranı takası ile korumaya alınmıştır (31 Aralık 2016: %90).
TAV Tunus, vadeli faiz oranı takası yapılan bankalardan erken fesih bildirimi almıştır. Bu bildirim sonucunda 288.021 TL türev araçlar hesabında kısa vadeli yükümlülük olarak gösterilmiştir (31 Aralık 2016: 235.757 TL).
TAV Makedonya banka borçlarından doğan faiz yükümlülüklerini, faiz oranlarındaki değişim riskine karşı korumak amacıyla faiz türev enstrümanları kullanılmaktadır. 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle değişken faiz oranlı kredileri toplamının %100’ü faiz oranı riskine karşı vadeli faiz oranı takası ile korumaya alınmıştır. TAV Makedonya 2016 yılı içerisinde kredi refinansmanından dolayı vadeli faiz oranı takası sözleşmesini feshetmiştir.
TAV İşletme’nin banka borçlarından doğan faiz yükümlülüklerini, faiz oranlarındaki değişim riskine karşı korumak amacıyla faiz türev enstrümanları kullanılmaktadır. 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle değişken faiz oranlı kredileri toplamının %100’ü faiz oranı riskine karşı vadeli faiz oranı takası ile korumaya alınmıştır.
TAV İstanbul 2016 yılı içerisinde kredi refinansmanından dolayı vadeli faiz oranı takası sözleşmesini feshetmiştir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU220
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
Çapraz kur takası
1 Haziran 2016 itibariyle TAV İstanbul çapraz kur takası anlaşmasını iptal etmiştir. Anlaşmanın toplam tutarı 44.919 TL’dir. Ödeme planına göre 31 Aralık 2017 itibariyle vadesi dolan kısıma denk gelen 24.090 TL finansman geliri olarak, kalan kısmı ise riskten korunma kazançları olarak muhasebeleştirilmiştir ve bu kısım ilerleyen dönemlerde ödeme planına göre finansman geliri olarak muhasebeleştirilecektir.
31 Aralık 2017 tarihi itibariyle kullanılan vadeli faiz oranı takası ve çapraz kur takası türevlerinin gerçeğe uygun net değeri 163.307 TL tutarında zarar ifade etmektedir (31 Aralık 2016: 182.484 TL). Belirtilen tutarlar raporlama dönemi sonu itibariyle türev piyasasında benzeri araçlar için belirlenen fiyatlara dayandırılmaktadır. 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle finansal riskten korunma muhasebesi uygulandığı için vadeli faiz oranı takası ve çapraz kur takası türev işlemlerinin gerçeğe uygun değerlerindeki 36.993 TL tutarındaki değişimin etkin kısmı finansal riskten korunma yedeğinde kar olarak özkaynaklar altında muhasebeleştirilmiştir (31 Aralık 2016: 28.725 TL tutarında kar).
Faiz oranı takası ve çapraz kur takası türev işlemlerinin kar ve zarar tablosuna etkileri riskten korunma amacıyla ilişkilendirildikleri varlık veya yükümlülükteki değişimler ve ödemeler kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirildiği dönemle aynı dönemde olmaktadır.
41. RAPORLAMA DÖNEMİNDEN SONRAKİ OLAYLAR
Şirket yönetim kurulu 21 Şubat 2018 tarihinde yaptığı toplantı sonucu 2018/x nolu karar ile 2017 yılı konsolide dönem karından 406.372 TL tutarın nakit olarak dağıtılması yönünde karar almıştır. Hisse başına düşen temettü tutarı 1,12 tam TL olacaktır. Bu karar Genel Kurul’un onayına sunulacaktır.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 221
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI31 ARALIK 2017 TARİHİNDE SONA EREN HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI DİPNOTLAR(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası (“TL”) olarak belirtilmiştir. TL dışındaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmiştir.)
42.FİNANSAL TABLOLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ETKİLEYEN YA DA FİNANSAL TABLOLARIN AÇIK, YORUMLANABİLİR VE ANLAŞILABİLİR OLMASI AÇISINDAN AÇIKLANMASI GEREKEN DİĞER HUSUSLAR
Yoktur.
43. NAKİT AKIŞ TABLOSUNA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR
31 Aralık 2017 tarihinde sona eren hesap döneminde Şirket’in işletme faaliyetlerinden elde edilen nakit akışları 2.038.426 TL (31 Aralık 2016: 2.803.649 TL), yatırım faaliyetlerinde kullanılan net nakit 133.996 TL (31 Aralık 2016: 301.736 TL), finansman faaliyetlerinde kullanılan net nakit 893.671 TL (31 Aralık 2016: 1.211.782 TL) olarak gerçekleşmiştir. Şirket dönem içerisinde ana ortaklık ve kontol gücü olmayan paylara toplam 291.190 TL (31 Aralık 2016: 372.397 TL) tutarında temettü ödemesi yapmış olup bu tutar finansman faaliyetlerinden nakit akışları içerisinde gösterilmiştir.
44. ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSUNA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR
31 Aralık 2017 tarihinde sona eren hesap döneminde Şirket’in ana ortaklığa ait özkaynakları 4.034.498 TL (31 Aralık 2016: 2.997.978 TL) ve kontrol gücü olmayan payları 18.938 TL zarar (31 Aralık 2016: 3.754 TL zarar) olmak üzere toplam özkaynakları 4.015.560 TL’dir (31 Aralık 2016: 2.994.224 TL).
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU222
SÖZLÜK
ACI Airports Council International (Uluslararası Havalimanları Konseyi)
ApronBir havalimanında uçakların parklandırılmaları, akaryakıt ikmalleri, yolcu, yük, posta ve kargonun indirme ve bindirilme işlemleri ve bakımlarının yapılabilmesi için ayrılmış sahalardır.
Arındırılmış SahalarDış hatlara açık havalimanlarında yolcuların giriş ve çıkış yapmadan önce gümrük mevzuatı açısından beyan ve kontrol işleminden sonra alındıkları, aynı zamanda yurt dışından gelerek gümrüğe girmeden aynı ülkenin veya başka bir ülkenin diğer havalimanına giden yolcular için oluşturulmuş sahalardır.
Baggage Handling System (BHS)Check-in gişelerinde teslim alınan bagajları, uçağa yükleniş noktalarına kadar taşıyan konveyor bant sistemi.
Charter TerminaliTarifeli ya da düzenli seferler dışında gerçekleşen uçuşlarla seyahat eden yolcular için ayrılmış terminal binası.
Check-inHavalimanı terminallerinde, havayolu veya yer hizmet kuruluş görevlilerinin, yolcuların bilet, bagaj işlem ve kontrollerini yapmaları anlamındadır.
Check-in KontuarıTerminallerde yolcuların check-in işlemlerinin yapıldığı, donanımlı masalardır.
Check-in SalonlarıTerminallerde check-in kontuarlarının toplu halde bulunduğu bölümlerdir.
CIP YolcusuTicari önemi haiz kişi.
Duty free ShopHavalimanlarında gümrük vergisi alınmadan alış-veriş yapılan mağazalardır.
El Bagaj ArabalarıHavalimanlarında yolcu eşyasını taşımak üzere yararlanılan mekanik portatif taşıyıcılardır.
EUROCONTROL European Organisation for the Safety of Air Navigation (Avrupa Hava Seyrüsefer Güvenlik Teşkilatı)
FAVÖK“Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Kâr” anlamına gelmektedir.
FAVKÖK“Faiz, Amortisman, Vergi ve Kira Öncesi Kâr” anlamına gelmektedir
FIDS (Uçuş Bilgi Gösterim Sistemi)Güncel verileri uçuş bilgi ekranları, monitörler, uçuş kapısı indikatörleri ve bagaj indikatörleri, personel monitörler vasıtasıyla yayınlayan sistemdir.
Garanti Yolcu Gelirleriİlgili otoritelerle imzalanan sözleşme uyarınca, otorite tarafından yıllık olarak hesaplanan yolcu sayısına göre garanti altına alınan yolcu gelirleridir. İmzalanan sözleşmeye ve sözleşmenin kapsadığı döneme göre değişiklik gösterebilir.
Gümrüklü SalonDış hatlara açık havalimanlarında yolcuların giriş ve çıkış yapmadan önce gümrük mevzuatı açısından beyan veya kontrol işlemine tabi tutuldukları izole edilmiş salonlardır.
Gümrük MuhafazaDış hatlar açık havalimanlarında yolcuya ait eşya ya da diğer yük, kargo ve postanın gümrük mevzuatı açısından denetlenmek veya alıkonulmak üzere, ya da yurt dışına gidip-gelecek her türlü mal ve malzemenin alınması veya gönderilmesi aşamasında işlemlerin gümrük mevzuatına uygunluğunu kontrol eden teşkilattır.
HavalimanıKarada veya suda, içerisindeki bina, tesis ve donatımlar dâhil uçakların iniş, kalkış ve yer hareketlerini yapmak, bakım ve diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına, yolcu ve yük alınmasına ve verilmesine ilişkin tesisleri bünyesinde bulundurmak amacıyla düzenlenmiş sahalardır.
HangarHavalimanlarında uçakların bakım ve onarımlarının yapılması veya muhafaza edilmesi amacıyla kullanılan genellikle büyük yapılı binalardır.
Hava Tarafı Bölümü (Uçuş Hattı Tesisleri): Pasaport kontrolden sonraki arındırılmış bölgeleri (bekleme alanları, gümrüksüz satış alanları, uçağa geçiş kapıları) ve havalimanının pist, apron, taksi yollar ve bunlara bitişik sahaları ve belirli durumlarda doğrudan uçuş faaliyeti amacıyla kullanılan bina ve yapıları veya bunların bazı kısımları ve bu bölümlerin hepsine girişin kontrollü olduğu yerlerdir.
Havacılık GelirleriHavalimanlarında yolcu ve uçaklara verilen hizmetlerden elde edilen gelirlerdir.
Havacılık Dışı GelirlerHavalimanlarında yolcu ve uçaklara verilen hizmetlerden elde edilen gelirler dışında, örneğin gümrüksüz satış gibi hizmetlerden elde edilen gelirlerdir.
Havaş (Havalimanları Yer Hizmetleri A.Ş.)Havalimanlarında yer hizmetini yürüten kuruluştur.
Hisse Başına KârBir Şirket’in vergi sonrası toplam kârının, Şirket’in hisse senedi sayısına bölünmesiyle elde edilen göstergedir.
HUBAna merkez
ICAAInternational Civil Airports Association (Uluslararası Sivil Hava Meydanları Birliği)
ICANInternational Commission for Air Navigation (Uluslararası Hava Seyrüsefer Komitesi)
ICAOInternational Civil Aviation Organization (Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı)
İnorganik BüyümeBir şirketin, kendi üretimi dışında başka bir şirketi satın alarak veya yeni yatırım yaparak dolayısıyla da satın aldığı şirketin üretim ve cirosunun eklenmesiyle elde ettiği büyümedir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG 2017 FAALİYET RAPORU 223
İştirakBir ortaklıkla işletme arasında, ortaklığın yönetimine ve ortaklık politikalarının belirlenmesine katılım anlamında devamlı bir bağ yaratan, doğrudan veya dolaylı sermaye ve yönetim ilişkisidir.
Kompozit KaplamaBir pistin beton ve asfalt karışımıyla kaplanmasıdır.
KonveyörTerminallerde yolcu check-in’i esnasında, yolcu beraberinde olmayacak bagajların uçağa yerleştirilmek üzere alınarak gönderilmesi veya uçaktan gelen bagajların alınması amacıyla yolcuların yararlandıkları mekanik taşıyıcı görevini yapan şeritlerdir.
LikiditeBir varlığın hızlı ve kolay bir biçimde nakde çevrilebilme derecesidir.
Organik BüyümeBir şirketin kendi faaliyetleriyle sağladığı büyümedir. Üretim artışı ve bu üretimin satılmasıyla elde edilen ciro artışını ifade eder.
Overflight UçuşBir hava aracının bir ülke hava sahasını, herhangi bir yere inmeksizin kat etmesidir.
PAT Sahaları/Alanları: Pist, apron ve taksiyolu sahaları ile havalimanının hava tarafında araç ve gereçlerin hareket ve park etmesi için düzenlenen diğer sahalardır.
Proje FinansmanUzun dönemli altyapı ve sanayi yatırımlarında ihtiyaç duyulan sermayenin, şirketin bilânçolarına en düşük seviyede etki edecek biçimde ve maksimum oranda karşılanmasıdır. Finansman karşılığında projenin gelirlerinin ya da varlığın teminatı söz konusudur.
Pik Gün, Pik SaatBelirli bir dönem içerisinde (genellikle bir takvim yılı içerisinde) bir havalimanında birim günde veya saatte kaydedilen işlem görmüş en yüksek yolcu, uçak, kargo vs. sayısıdır.
PistBir kara meydanında uçakların iniş ve kalkışları için hazırlanmış, dikdörtgen şeklinde belirlenmiş sahalardır.
“primeclass” Hizmeti Bu hizmet kapsamında yolcu, terminal Gidiş kapısında, taşıma görevlisi eşliğinde karşılanır, X-ray geçişi, check-in ve pasaport işlemleri hostesler asistanlığında yapılır.
RampHavalimanlarında uçakların park ettiği ve uçağa hizmet verilen alandır.
Sivil Hava Taşımacılık Genel olarak havayolu taşımacılığı ile ilgili bütün faaliyetleri kapsayan bir ifade olmasının yanında daha özelde; havalimanları, havayolları ve handling şirketleri tarafından ulusal ve uluslararası kurallar ve güvenlik ilkeleri doğrultusunda gerçekleştirilen hava taşımacılığına ait bütün operasyonel faaliyetlerin de genel adıdır.
SLOTHava trafiğinin yoğun olduğu havalimanlarındaki trafiği, günün her saatine ve haftanın her gününe mümkün olduğu kadar dengeli bir şekilde yayarak, havalimanının optimum kullanılmasını sağlamaktır. Bir diğer ifade ile uçaklara tahsis edilebilen iniş-kalkış saat dilimlerinde meydan imkânlarının kullanım hakkıdır.
TaksiUçağın yerde yaptığı hareket anlamındadır.
TaksirutBir havalimanında uçakların yerde pist ve apron gibi bölümler arasında gidip gelmeleri için düzenlenmiş standart ölçülerdeki yollardır.
Tarifeli SeferKalkış-varış zamanı ve rotası sabit uçuş sekline verilen isimdir.
Tarifesiz Sefer (Charter)Belirli dönemlerde, genellikle de yaz aylarında özel olarak sefere konan, kalkış saati havalimanı trafiği ve yolcu talebine göre belirlenen tarifesiz uçuş türüdür.
TerminalYolcuların uçuş öncesi veya sonrası işlemleri yapılan, bünyesinde hava ulaştırma hizmeti ile ilgili kuruluş ve tesisleri bulunduran binalar grubudur.
Terminal İşletmeciliğiDHMİ tarafından İşletilmekte olan havalimanlarında, DHMİ adına terminali işleten Hava Limanı Başmüdürlüğü/Meydan Müdürlüğünü ve/veya Yap-İşlet-Devret Modeli kapsamında veya diğer bir şekilde, terminal işletmeciliği yapmakta olan kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve özel tüzel kişileri ifade etmektedir.
TOCTerminal Operasyonları Merkezi
Transit YolcuHavalimanına uçakla vardıktan kısa bir süre sonra aynı uçakla veya aynı uçak numarasıyla seyahatine devam eden yolculardır. Bu yolcular havalimanındaki gümrüksüz satış, yiyecek - içecek ve konaklama hizmetlerinden yararlanmazlar.
Transfer YolcuHavalimanına uçakla vardıktan sonra farklı bir uçakla veya farklı uçuş numarası alan aynı uçakla seyahatine devam eden yolculardır. Bu yolcular havalimanındaki gümrüksüz satış, yiyecek - içecek ve konaklama gibi hizmetlerden yararlanabilirler.
Uçak Yükleme Uçağın teknik özelliklerine ve operasyon bilgilerine uygun yüklenmesidir.
Uçuş Limitleri Her uçak tipine göre yükleme amacıyla belirlenmiş limitlerdir.
VIPÇok önemli kişi. Unvanları Başbakanlık tarafından listelenen kamu kuruluşlarının önde gelen yöneticileridir.
VIP SalonuVIP Yolcuları için havalimanlarında ayrılmış mekânlardır.
Yap-İşlet-DevretBir kamu altyapı yatırım veya hizmetinin finansmanının, özel bir şirket tarafından karşılanması, projenin gerçekleştirilmesi, kamu tarafından belirlenen bir süre için işletilmesi ve bu sürenin sonunda söz konusu tesislerin bakımı yapılmış, eksiksiz ve işler durumda ilgili kamu kuruluşuna devredilmesidir.
YolcuHavayoluyla seyahat eden, uçuş personeli ve kabin mürettebatı dışında uçakta bulunan tüm bireylerdir.
TAV HAVALİMANLARI HOLDİNG A.Ş.
Borsa Kodu: TAVHLİstanbul Ticaret Siciline kayıt tarihi: 07.11.1997Ticaret Sicil & MERSIS No: 590256 / 0832-0062-0900-0011Tel: 0212 463 3000 / 2122-2123-2124Faks: 0212 465 3100İnternet: www.tavhavalimanlari.com.tr, www.tavyatirimciiliskileri.com.trAdres: İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali (A Kapısı-VIP Yanı) 34149 Yeşilköy, İstanbul