2009 10-09
TRANSCRIPT
ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÒªÐÈÉÍ ÄÓÓËÀË Äàðõàí ìàíàé òóñãààð óëñ
Äàÿàð Ìîíãîëûí àðèóí ãîëîìò
Äàëàé èõ äýýäñèéí ãýãýýí ¿éëñ
Äàíäàà ýíõæèæ, ¿¿ðä ìºíõºæíº
Õàìàã äýëõèéí øóäàðãà óëñòàé
Õàìòðàí íýãäñýí ýâýý áýõæ¿¿ëæ
Õàòàí çîðèã á¿õèé ë ÷àäëààðàà
Õàéðòàé Ìîíãîë îðíîî ìàíäóóëüÿ
ªíäºð òºðèéí ìèíü ñ¿ëä èâýýæ
ªðãºí ò¿ìíèé çàÿà ò¿øèæ
¯íäýñ ÿçãóóð, õýë ñî¸ëîî
¯ðèéí ¿ðäýý ºâëºí áàäðààÿ
Ýðýëõýã Ìîíãîëûí çîëòîé àðäóóä
Ýðõ ÷ºëºº æàðãàëûã ýäëýâ
Æàðãàëûí ò¿ëõ¿¿ð, õºãæëèéí òóëãóóð
Æàâõëàíò ìàíàé îðîí ìàíäòóãàé
ÝÕÈÉÍ ¯ÉËÄÝÃ×
Ìîíãîë õýë óðàí çîõèîëûí áàãø Á.Îðõîíòóÿà
ХИЧЭЭЛИЙН ЗОРИЛГО:
Мэдлэг: Үйлдэгч гэж юу вэ?
òүүний ангилал
Чадвар: Эх дээр ажиллаж
үйлдэгчдийг тодорхойлох
Хэрэглээ: Өгөгдсөн эхийг
дуурайлган эх зохион,
үйлдэгчдийг олох
БАГААР ХАМТАРЧ ҮГИЙН
СҮЛЖЭЭ БӨГЛӨӨРЭЙ.
ШИНЭ МЭДЛЭГ ОЛЖ АВАХ ҮЕ
Үйлдэгч гэж юу вэ?
Юмс түүний хөдөлгөөн нь үйл явдлыг
бүтээнэ. Үйл явдлыг бүтээж буй амьтай
амьгүй юмс буюу жинхэнэ нэр нь үйл үгтэй
холбогдож өөрийн эрхээр хөдлөх өөрийн
эрхгүй хөдлөх, өөр юмыг тусган хөдөлгөх
үйлдэгч болно. Үйл ба хэрэг явдлыг
бүтээгч амьтай амьгүй юмыг үйлдэгч гэнэ.
ҮЙЛДЭГЧДИЙГ 2 АНГИЛНА.
1. БОДИТ ҮЙЛДЭГЧ 2. ХИЙСВЭР ҮЙЛДЭГЧ
Бодит үйлдэгчид
-Эрхин үйлдэгч
-Өртөн үйлдэгч
-Хүлээн үйлдэгч
-Илгээн үйлдэгч
Хийсвэр үйлдэгч
-Сөрөн үйлдэгч
-Эдлэн үйлдэгч
-Хэрэглэн үйлдэгч
-Бүтээн үйлдэгч
Үйлийн идэвхтэй санаачлан үйлдэгчийг эрхийн үйлдэгч гэнэ.
Үйлэнд өртөж буй юмыг өртөн үйлдэгч гэнэ.
Үйлийн үр дүнг хүлээн авагч биеийг хүлээн үйлдэгч гэнэ.
Үйл ямар байдалтай байгааг биеэр эдлэгчийг эдлэн үйлдэгч гэнэ.
Үйлийг хийхэд хэрэглэгдэж буй зүйлийг хэрэглэн үйлдэгч гэнэ.
Үйлийн үр дүнд үүсэн буй болсон зүйлийг бүтээн үйлдэгч гэнэ. \
Үйлийн үр дүнд аливаа зүйлийг сөрөн зогсогчийг сөрөн үйлдэгч гэнэ.
Тухайн үйлийг илгээн үйлдэж буй үйлдэгчийг илгээн үйлдэгч гэнэ.
ШИНЭ МЭДЛЭГЭЭ БАТАТГАХ/ЭХ ДЭЭР
АЖИЛЛАХ/
Эмээ нь ач хүүдээ дандаа үлгэр
уншиж өгдөг. Хүүд маш
сонирхолтой байдаг бөгөөд тэр
үлгэрээр ухаан сууж амьдралын
аливаа бэрхшээлийг туулах
бэлтгэлтэй болно.
ЭХЭЭ ҮЙЛДЭГЧДЭЭР АНГИЛАН
БИЧИЦГЭЭЕ
Үйлийн идэвхтэй санаачлан үйлдэгчийг эрхийн үйлдэгч гэнэ./ эмээ/
Үйлэнд өртөж буй юмыг өртөн үйлдэгч гэнэ./ үлгэр/ эхний
Үйлийн үр дүнг хүлээн авагч биеийг хүлээн үйлдэгч гэнэ./ ач хүү/
Үйл ямар байдалтай байгааг биеэр эдлэгчийг эдлэн үйлдэгч гэнэ. / хүү/
Үйлийг хийхэд хэрэглэгдэж буй зүйлийг хэрэглэн үйлдэгч гэнэ. /Үлгэр/
Үйлийн үр дүнд үүсэн буй болсон зүйлийг бүтээн үйлдэгч гэнэ. /ухаан/
Үйлийн үр дүнд аливаа зүйлийг сөрөн зогсогчийг сөрөн үйлдэгч гэнэ. /Амьдралын бэрхшээл/
Тухайн үйлийг илгээн үйлдэж буй үйлдэгчийг илгээн үйлдэгч гэнэ./ зохиогч/
БАГААР ХАМТАРЧ БҮТЭЭЦГЭЭЕ
Даалгавар / дуурайлган бичих /
1. Дээрх эхийг дуурайлган эх зохион
найруулан бичээрэй.
2. Эхэд гарчиг өгч гол санааг гаргаарай
3. Эхийн үйлдэгчдийг олж бүлэглэн
бичээрэй
4. Эхээс цөм өгүүлбэрийг олж монгол бичигт
буулгаарай.
ГЭРИЙН ДААЛГАВАР
Эхийн үйлдэгчдийг сурагчийн номны 31-37
хуудас хүртэл судалж мэдлэгээ
бататгаарай.
АНХААРАЛ ТАВЬСАНД
БАЯРЛАЛАА
Á.ÎÐÕÎÍÒÓßÀ