2. Ưu điểm dạy học tích hợp với học...
TRANSCRIPT
TRƯỜNG THPT NGUYỄN TRUNG THIÊN
TỔ GDCD
CHUYÊN ĐỀ DẠY HỌC:
DẠY HỌC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN THEO HƯỚNG TÍCH HỢP
CHỦ ĐỀ:
“Công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc”
GV BÁO CÁO: PHẠM THỊ HẰNG
NĂM HỌC 2018-2019
PHẦN I
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÍ LUẬN VỀ DẠY HỌC TÍCH HỢP
1. Khái niệm dạy học tích hợp liên môn
Dạy học tích hợp liên môn là dạy học những nội dung kiến thức liên quan đến hai hay nhiều môn học. "Tích hợp" là nói đến phương pháp và mục tiêu của hoạt động dạy học còn "liên môn" là đề cập tới nội dung dạy học. Đã dạy học "tích hợp" thì chắc chắn phải dạy kiến thức "liên môn" và ngược lại, để đảm bảo hiệu quả của dạy liên môn thì phải bằng cách và hướng tới mục tiêu tích hợp.
Ở mức độ thấp thì dạy học tích hợp mới chỉ là lồng ghép những nội dung giáo dục có liên quan vào quá trình dạy học một môn học như: lồng ghép giáo dục đạo đức, lối sống; giáo dục pháp luật; giáo dục chủ quyền quốc gia về biên giới, biển, đảo; giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, bảo vệ môi trường, an toàn giao thông...
Mức độ tích hợp cao hơn là phải xử lí các nội dung kiến thức trong mối liên quan với nhau, bảo đảm cho học sinh vận dụng được tổng hợp các kiến thức đó một cách hợp lí để giải quyết các vấn đề trong học tập, trong cuộc sống, đồng thời tránh việc học sinh phải học lại nhiều lần cùng một nội dung kiến thức ở các môn học khác nhau.
Chủ đề tích hợp liên môn là những chủ đề có nội dung kiến thức liên quan đến hai hay nhiều môn học, thể hiện ở sự ứng dụng của chúng trong cùng một hiện tượng, quá trình trong tự nhiên hay xã hội. Ví dụ: Kiến thức Vật lí và Công nghệ trong động cơ, máy phát điện; kiến thức Vật lí và Hóa học trong nguồn điện hóa học; kiến thức Lịch sử và Địa lí trong chủ quyền biển, đảo; kiến thức Ngữ văn và Giáo dục Công dân trong giáo dục đạo đức, lối sống…
Dạy học tích hợp có nghĩa là đưa những nội dung giáo dục có mối liên hệ vào quá trình giảng dạy các môn như: tích hợp giáo dục đạo đức, lối sống; giáo dục pháp luật; giáo dục chủ quyền quốc gia về biên giới, biển, đảo; giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, bảo vệ môi trường, an toàn giao thông… vào các môn học như: địa lí, hóa học, giáo dục công dân, Anh văn, ngữ văn, sinh học….
Dạy học liên môn là phải xác định các nội dung kiến thức có sự tương đồng đến hai hay nhiều môn học để dạy học, tránh việc học sinh phải học đi học lại nhiều lần một nội dung kiến thức ở nhiều môn học không giống nhau. Đối với những kiến thức liên môn nhưng có một môn học chiếm ưu thế thì có thể sắp xếp dạy trong chương trình của môn đó và không dạy lại ở các môn còn lại.
2. Ưu điểm dạy học tích hợp với học sinh
Nội dung mang tính thực tiễn khách quan hơn giúp cho bài học trở nên sinh động, thu hút với các em, không gây nhàm chán mà tạo động lực để các em sáng tạo, tự tư duy theo cách suy nghĩ của bản thân. Những kiến thức được các em vận dụng ngay vào giải quyết những vấn đề thực tiễn, ít học vẹt.
Những nội dung đã tích hợp còn tiết kiệm thời gian học cho các em tìm hiểu những kiến thức khác vì các em không phải học đi học lại một nội dung ở những môn khác nhau nữa. Điều đó không những tạo quá nhiều áp lực, gây tẻ nhạt trong việc học, làm chậm khả năng tư duy của các em, biến bộ não thành những cỗ máy lập trình sẵn nữa mà thay vào đó làm tăng khả năng tự giác, chủ động trong học tập, giúp các em tìm lại niềm hứng thú.
3. Ưu điểm dạy tích hợp liên môn với giáo viên
Giáo viên đã có sự am hiểu những kiến thức liên môn trong quá trình giảng dạy bộ môn của mình nên dễ dàng tổng hợp và rút gọn kiến thức thành những ý chính dễ hình dung và không bị trùng lặp.
Giáo viên không chỉ đơn thuần là người truyền đạt kiến thức mà còn là người đứng ra tự tổ chức, kiểm tra, đánh giá và định hướng học tập cho học sinh trong và ngoài lớp học với phương pháp này.
Những giáo viên các bộ môn có liên quan sẽ có nhiều điều kiện thuận lợi và chủ động hơn trong sự phối hợp, hỗ trợ nhau trong công tác giảng dạy.
4. Khuyết điểm – khó khăn của dạy học tích hợp
Thoạt đầu, những bước cần chuẩn bị để giảng dạy kiểu mới còn gặp nhiều trục trặc về việc thống nhất giáo án và phương thức dạy. Tuy nhiên, điều đó là có cơ sở để dễ dàng giải quyết vì giáo án và cách dạy được quyết định dựa trên kĩ năng chuyên môn sư phạm và có lộ trình từ Bộ Giáo dục & Đào tạo. Vấn đề bất cập lớn hơn chính là tâm lí giáo viên với sức ép liên môn vừa phải giảng dạy cho các em dễ tiếp thu mà vừa phải giúp các em ứng dụng được vào thực tiễn, không rời xa lí thuyết.
5. Giáo viên cần chuẩn bị gì?
Giáo viên cũng không cần phải trang bị thêm quá nhiều về mặt kiến thức vì cơ bản vẫn là dạy môn học mà mình đang thị phạm. Mặt khác, trong những năm qua giáo viên cũng đã có những khóa luyện tập về các kiến thức mới về phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực phối hợp với công nghệ thông tin, điện tử.
Vấn đề bây giờ là phải vận dụng những kiến thức đó để:
· Xây dựng các nội dung chính để giảng dạy
· Xác định những năng lực có thể nâng cao cho hs trong từng nội dung
· Biên soạn các câu hỏi, bài tập để đánh giá trình độ của học sinh
· Thiết kế tiến trình dạy học thành các hoạt động học của học sinh
· tổ chức dạy học để dự giờ, phân tích, rút kinh nghiệm.
PHẦN II
THỰC HIỆN DẠY HỌC MÔN GDCD THEO HƯỚNG TÍCH HỢP
GIÁO ÁN CHỦ ĐỀ:"Công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc"
2. Mục tiêu dạy học:
Qua học chủ đề, giúp học sinh
a. Về kiến thức:
* Môn: GDCD:Lớp 10 bài 14: Công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc
- Biết được thế nào là lòng yêu nước, nguồn góc lòng yêu nước.
- Hiểu về truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam.
- Thấy được trách nhiệm của công dân, đặc biệt là HS đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.
* Môn: Ngữ Văn lớp 12. Bài: Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm.
- Thấy thêm một cái nhìn mới mẻ về đất nước của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm: Đất nước là sự hội tụ, kết tinh bao công sức và khát vọng của nhân dân. Từ đó, giúp học sinh nhận thức rõ hơn về trách nhiệm của mình đối với đất nước.
- Lòng yêu đất nước phải gắn liền với việc gìn giữ truyền thống văn hóa dân tộc, quý trọng và tự hào lịch sử cha ông đã xây dựng, giữ gìn không gian đất nước.
* Môn Địa Lý lớp 12: bài 2: Vị trí địa lý, phạm vi lãnh thổ
- Biết rõ vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ Việt Nam để có ý thức bảo vệ chủ quyền đất nước.
* Môn Lịch Sử lớp 10 bài 28:Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam thời phong kiến.
- Học sinh nhận thức được lịch sử dựng nước và giữ nước lâu dài, oanh liệt của dân tộc Việt Nam. Dân tộc Việt Nam đã làm nên biết bao sự tích anh hùng để từ đó tạo nên những truyền thống tốt đẹp, trong nổi lên truyền thống yêu nước.
b. Về kỹ năng:
* Kĩ năng chung:
- Xác định, phát hiện và giải quyết vấn đề.
- Thu thập, phân tích, xử lí số liệu.
- Sử dụng công nghệ thông tin: dùng tư liệu số làm bài báo cáo bằng các slide trên Powerpoint, biên tập video clip…
- Thuyết trình, hùng biện về một vấn đề tìm hiểu.
- Kĩ năng sống: giao tiếp, trao đổi, phản biện, trình bày chính kiến.
- Tổ chức các hoạt động: thảo luận trên lớp, khảo sát thực địa.
- Xác lập mối liên hệ giữa kiến thức các môn học với vấn đề cần tìm hiểu và với thực tiễn.
* Kĩ năng các bộ môn:
- Môn GDCD:
Biết cách tham gia các hoạt động xây dựng, bảo về quê hương, đất nước phù hợp với khả năng của bản thân.
Biết đấu tranh ,phê phán những hành động đi ngược với lợi ích dân tộc,phá hoại đất nước.
- Môn Địa Lý:
Xác định được vị trí địa lý Việt Nam trên bản đồ Đông Nam Á và thế giới.
- Môn Ngữ Văn:
Biết trình bày ,trao đổi về mạch cảm xúc của bài thơ,sự thể hiện hình tượng đất nước của bài thơ.
- Môn Lịch Sử:
Xác định được truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam là một truyền thống cao quý vừa được hun đúc và phát huy qua hàng nghìn năm lịch sử,vừa thấm đượm sâu sắc vào cuộc sống hàng ngày càng vươn cao của dân tộc.
c. Về thái độ:
Yêu quí, tự hào về quê hương, đất nước, có ý thức học tập, rèn luyện để góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước.
d. Định hướng phát triển năng lực:
- Năng lực chung: Năng lực tự học, sáng tạo; năng lực giải quyết vấn đề; năng lực hợp tác theo nhóm; năng lực giao tiếp, sử dụng ngôn ngữ để thuyết trình; Sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông; Năng lực chọn lọc kiến thức, vận dụng kiến thức của môn học khác nhau (văn học, lịch sử,dịa lý…) có liên quan để giải quyết vấn đề, tình huống của bài học cũng như trong thực tế.
- Năng lực chuyên biệt:Dù dạy theo chủ đề tích hợp kiến thức nhiều môn học theo dạng liên môn, xuyên môn nhưng kiến thức trọng tâm phải đảm bảo là kiến thức môn GDCD. Cho nên năng lực hình thành cho học sinh thông qua chủ đề này cần đạt ngoài các năng lực chung, năng lực vận dụng kiến thức tổng hợp của các môn học thì hình thành năng lực chuyên biệt của môn GDCD là định hướng quan trọng. Các năng lực chuyên biệt môn GDCD cần có được khi thực hiện chủ đề này: Sử dụng tranh ảnh, hợp tác, tự tin khi thể hiện mình, tư duy phê phán
5. Thiết bị dạy học, học liệu:
- Tranh ảnh về các hoạt động xây dựng ,bảo vệ đất nước
- SGK, SGV, một số bảng so sánh và phiếu học tập để củng cố bài học, CKTKN 10
- Sơ đồ tư duy
- Sách giáo khoa các môn học được tích hợp: Ngữ văn 12, Địa lí 12; GDCD: 10,Chuẩn kiến thức kỷ năng 10….
- Máy vi tính, máy ảnh, máy chiếu; Các phần mềm day- học
- Biểu đồ
- Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học của bài: Trình chiếu Powerpoint; Video clip về đất nước
- Một số tư liệu đã chuẩn bị trước ở các trang mạng:
+ w.w.wipikedia Bách khoa toàn thư Việt Nam
+http://www.bachkim.vn
+http://www.google.com.vn
+http://www.youtube.com
+ http://www.gso.gov.vn
III-Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học:
1. Phương pháp:
Kết hợp các phương pháp: Giảng giải, đàm thoại, nêu vấn đề và chứng minh,thảo luận lớp, đóng vai....
2. Hình thức tổ chức:
Đàm thoại kết hợp thảo luận lớp.
IV- Phương tiện dạy học:
Máy chiếu
V. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1. Kiểm tra bài cũ:
Câu 1: Thế nào là hòa nhập? Điều gì sẽ xảy ra đối với người sống không hòa nhập với cộng đồng, xã hội? Vì sao?
Câu 2: Thế nào là hợp tác? Biểu hiện của hợp tác? Ý nghĩa của hợp tác? Nguyên tắc hợp tác? Các loại hợp tác? HS phải hợp tác như thế nào?
2. Giới thiệu bài mới:
Mỗi người đều có Tổ quốc của mình. Việt Nam là Tổ quốc của chúng ta. Là công dân của nước CHXHCN Việt Nam chúng ta phải có trách nhiệm như thế nào đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của mình.
3. Dạy bài mới:
Hoạt động của giáo viên và học sinh
* Khởi động :Cho học sinh nghe bài hát “Quê hương”
GV:Sau khi nghe bài hát tác giả muốn gữi gắm đến chúng ta điều gì?
(Bài hát nhắc cho chúng ta nhớ đến tình yêu quê hương, đất nước thông qua những hình ảnh gần gũi thân quen nhất như chùm khế ngọt,đường đi học, giếng nước, ven song..)
GV giới thiệu bài mới :Mỗi người chúng ta đều có một cội nguồn - quê hương,Tổ quốc. Là công dân của đất nước chúng ta cần có trách nhiệm như thế nào đối với Tổ quốc của mình? Để hiểu rõ hơn vấn đề này ,chúng ta cùng tìm hiểu chủ đề này.
1. Lòng yêu nước:
a. Lòng yêu nước là gì?
Hoạt động 1: Học sinh làm việc cá nhân.
Mục tiêu: Học sinh hiểu được thế nào là lòng yêu nước? Lòng yêu nước cần được biểu hiện bằng những tình cảm, thái độ, việc làm cụ thể như thế nào? Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam và các biểu hiện của truyền thống yêu nước.
Cách tiến hành:
- GV: Đặt câu hỏi:(Tích hợp kiến thức văn học.)
1. Em hãy đọc và nhận xét tình cảm của tác giả đối với Tổ quốc được thể hiện qua các đoạn thơ:
“Ôi! Tổ quốc ta yêu như máu thịt
Như mẹ cha ta như vợ như chồng
Ôi! Tổ quốc nếu cần ta chết
Cho mỗi ngôi nhà, ngọn núi,con sông”.
(Sao chiến thắng-Chế Lan Viên)
2. Những hình ảnh ngôi nhà, ngọn núi, con sông gợi cho em suy nghĩ gì?
- HS: Trả lời, trao đổi.
* GV: Nhận xét, kết luận.
- Đoạn thơ trên nói lên lòng yêu nước, tinh thần hy sinh bảo vệ Tổ quốc.
Vậy lòng yêu nước là gi?
Lòng yêu nước là tình yêu quên hương, đất nước và tinh thần sẵn sàng đem hết khả năng của mình phục vụ lợi ích của Tổ quốc.
- GV: Minh họa thơ về tinh thần sẵn sàng hy sinh thân mình phục vụ lợi ích của Tổ quốc:
+“Tiếng em thì thầm ngày đêm vẫn nhắc:
Khi Tổ quốc cần, chúng mình biết hy sinh!
Giữ lấy cầu ao
…
Giữ xanh mái tóc!
Hôm nay trở về một chân anh mất
Nhưng quê hương tất cả vẫn còn...”
(Hoa chanh- Nguyễn Bảo)
+“Gió nói tôi nghe những tiếng thì thào:
Khi Tổ quốc cần họ biết sống xa nhau”
(Cuộc chia ly màu đỏ
- Nguyễn Mỹ)
- GV chiếu bài trong bài thơ :Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm lên máy chiếu cho học sinh đọc:Khi ta lớn lên đất nước đã có rồi
………Đất nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thương thầm.
- Thông qua bài thơ hãy cho biết lòng yêu nước bắt nguồn từ đâu?
- GV: Giảng giải và lấy ví dụ, tình huống minh họa cho từng nội dung về nguồn gốc của lòng yêu nước.
Đất nước trong cái nhìn của tác giả gắn liền với văn hóa lâu đời của dân tộc,tong cuộc trường chinh không nghỉ nghơi chống giặc ngoại xâm, trong cuộc sống lao động vất vả của nhân lao động. Đất nước được hình thành và phát triển theo quá trình sống của mỗi con người, rất bình dị,thân thuộc và gần gũi.
* GV: Nhận xét, kết luận.
I-li-a E-ren-bua đã nói: “Lòng yêu nước ban đầu từ lòng yêu những vật tầm thường nhất: yêu cái cây trồng trước nhà…lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở nên lòng yêu Tổ quốc”.
- Lòng yêu nước bắt nguồn từ:
+ Tình yêu thương những người ruột thịt và những người xung quanh mình.
+ Yêu những thành quả lao động do mình tạo ra.
+ Tình yêu quê hương - nơi mình đã sinh ra, lớn lên, gắn bó với những kỷ niệm của thời thơ ấu.
b. Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam:
Hoạt động 2: Học sinh thảo luận cặp đôi.
Mục tiêu: Tìm hiểu truyền thống yêu nước.
Cách tiến hành:
- GV: Đặt câu hỏi:Bằng các kiến thức lịch sử đã học em hãy trả lời các câu hỏi sau:
1. Lấy VD chứng minh những biểu hiện lòng yêu nước của dân tộc ta?
2. Bản thân em rút ra được bài học gì?
3. Em biết gì về truyền thống yêu nước của dân tộc ta?
- HS: Trả lời, trao đổi.
- Nhận xét, chốt lại.(Tích hợp kiến thức lịch sử)
- Người Việt Nam luôn hiểu rằng: “nước mất, nhà tan”, nên yêu nhà bao nhiêu thì yêu nước càng đậm sâu bấy nhiêu và càng quyết tâm bảo vệ đất nước bằng mọi giá: “Chúng ta thà hy sinh tất cả chứ không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ” (Hồ Chí Minh). Người Việt Nam thời phong kiến, rất coi trọng vua (quân – sư - phụ), nhưng hễ vị vua nào “bán nước”, “rước voi về giày mả tổ” thì nhân dân rất khinh khi coi vị vua ấy như thằng giặc, vị vua bù nhìn, con rối. Ví dụ, thái độ của Nguyễn Ái Quốc đối với vua bù nhìn Khải Định.
- Ví dụ: Yêu nước sản sinh ra các giá trị đạo đức truyền thống khác như: anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang…Như tấm gương của chị Võ Thị Sáu, Nguyễn Thị Minh Khai,…
- Ví dụ: Từ thế kỷ thứ I đến thế kỷ thứ X và từ 1407 đến 1427 là thời kỳ đất nước ta nằm trong tay các đế chế phong kiến Trung Hoa, cho thấy cuộc đấu tranh giành độc lập của dân tộc ta, chống lại âm mưu đồng hóa của kẻ thù rất gian khổ và lâu dài. Trong lịch sử đấu tranh giành độc lập, đã nhiều lần dân tộc ta phải đối diện với những bọn giặc hùng mạnh: 96 năm kháng chiến chống Pháp, 5 năm chống Nhật, 21 năm chống Mỹ, chứng minh tinh thần đấu tranh kiên cường, bất khuất của dân tộc ta.
- Hãy nêu những biểu hiện của lòng yêu nước của dân tộc Việt Nam ta.
- Nhận xét, chốt lại.
- Biểu hiện: bằng sự gắn bó với con người, cảnh vật nơi mình sinh ra và lớn lên và sự nhớ nhung khi xa cách.
Ví dụ: (Tích hợp kiến thức văn học.)
+ “Anh đi anh nhớ quê nhà
Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương”
(Ca dao; Á Nam - Trần Tuấn Khải)
+ Nhà thơ Bằng Việt khi xa quê vẫn nhớ hình ảnh của người bà và hình ảnh bếp lửa khói hun nhèm mắt.
- Dẫn chứng tấm gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh về tình thương yêu vô hạn đối với đồng bào, giống nòi, dân tộc, nhân loại cùng khổ, đặc biệt là tình thương yêu đối với thiếu niên nhi đồng.
- Là công dân Việt Nam, chúng ta có thể tự hào về những gì của dân tộc ta, của quê hương, đất nước ta?.(Tích hợp kiến thức lịch sử)
- Cho học sinh xem tranh minh họa về một số vị anh hùng hào kiệt của dân tộc (Nguyễn Trung Trực, Trương Định, Thủ khoa Nguyễn Hữu Huân…); một số danh lam thắng cảnh của đất nước (Hồ Lưu Khiêm và Xung Khiêm Tạ - một trong những cảnh đẹp của Khiêm Lăng - Lăng Tự Đức; Huyền Cung- mộ vua Khải Định; Lầu Ngũ Phụng - Đại Nội – Huế…
- Lòng yêu nước của dân tộc ta còn thể hiện ở những điểm nào khác?
- Cho học sinh xem đoạn video minh họa về chiến thắng Điện Biên Phủ.
- Cho học sinh xem tranh minh họa: Máy tuốt hạt đậu phộng tự chế của anh Hồ Văn Ức - một nông dân trồng đậu phộng ở ấp Phú Quí, xã Phú Lộc, huyện Tân Châu, tỉnh An Giang; Tòa nhà hai khối xây trên cát đã được "thần đèn" Nguyễn Cẩm Lũy nhích đi gần 1m - Ảnh: Thế Anh.
* GV: Nhận xét, kết luận.
- Yêu nước là truyền thống dân tộc cao quí và thiêng liêng nhất của dân tộc Việt Nam.
- Là cội nguồn của các giá trị truyền thống khác.
- Lòng yêu nước được hình thành và hun đức từ trong cuộc đấu tranh liên tục, gian khổ và kiên cường chống giặc ngoại xâm và lao động xây dựng đất nước.
* GV: Chiếu một số hình ảnh biểu hiện của lòng yêu nước trong các cuộc đấu tranh gian khổ và trong lao động sáng tạo cho học sinh xem và kết luận kiến thức.
c. Biểu hiện lòng yêu nước:
- Tình cảm gắn bó với quê hương, đất nước.
- Tình yêu thương đối với đồng bào, giống nòi, dân tộc.
- Lòng tự hào dân tộc chính đáng.
- Đoàn kết, kiên cường, bất khuất chống giặc ngoại xâm.
- Cần cù và sáng tạo trong lao động.
* GV: Sau khi tìm hiểu về lòng yêu nước, bản thân em rút ra được bài học gì cho bản thân?
Học xong phần lòng yêu nước chúng ta cần:
- Nâng cao hiểu biết, phát huy truyền thống yêu nước của dân tộc.
- Thể hiện lòng yêu nước của mình trong học tập, lao động và trong cuộc sống.
- Biết tôn trọng truyền thống, tôn trọng giá trị đạo đức cao quý của dân tộc.
* Kết luận tiết 1:
Lòng yêu nước là truyền thống cao quí và tự hào của công dân Việt Nam, chúng ta phải biết giữ gìn và phát huy lòng yêu nước của mình trên mọi lĩnh vực để góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN tươi đẹp mãi mãi.
IV. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:Tiết 2:
1. Kiểm tra bài cũ:
Câu 1: Thế nào là lòng yêu nước? Em nghĩ gì về truyền thống yêu nước của dân tộc ta?
Câu 2: Biểu hiện của lòng yêu nước? Bài học về lòng yêu nước?
2. Giới thiệu bài mới:
Tiết trước chúng ta đã tìm hiểu về lòng yêu nước, hôm nay chúng ta nghiên cứu tiếp phần còn lại của bài là trách nhiệm của công dân.
3. Dạy bài mới:
Hoạt động của giáo viên và học sinh
2. Trách nhiệm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc:
a. Trách nhiệm xây dựng Tổ quốc:
Hoạt động 1: Tổ chức cho HS thảo luận nhóm.
Mục tiêu: học sinh hiểu được xây dựng Tổ quốc vừa là trách nhiệm, vừa là quyền cao quý của công dân, là thể hiện lòng yêu quê hương đất nước; hiểu được thanh niên học sinh cần phải làm gì để thực hiện trách nhiệm xây dựng Tổ quốc. Học sinh liên hệ tình hình thực hiện nghĩa vụ xây dựng Tổ quốc của thanh niên và nhân dân địa phương, tự liên hệ bản thân trong việc thực hiện trách nhiệm này.
Cách tiến hành:
- GV: Đặt vấn đề: HS chúng ta, những công dân trẻ của đất nước chúng ta cần phải làm gì để giữ gìn và phát huy truyền thống yêu nước của dân tộc góp phần xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước?
- GV: Chia lớp thành 3 nhóm, giao câu hỏi:
Nhóm 1: Chúng ta cần phải làm những gì để góp phần xây dựng Tổ quốc?
Suy nghĩ của em về điều đó?
Nhóm 2: Nhiệm vụ đặt ra cho chúng ta hiện nay là gì? Vì sao trong điều kiện thời bình vẫn phải thực hiện cả hai nhiệm vụ?
Nhóm 3: Trách nhiệm của thanh niên, HS chúng ta là gì? Em sẽ làm gì để xứng đáng với công lao của cha ông chúng ta?
- HS: Thảo luận, trình bày, trao đổi và cử đại diện nhóm trưởng lên trình bày sản phẩm của mình.
* GV: Nhận xét, kết luận.
- Cho học sinh xem tranh minh họa về những tấm gương sinh viên vượt khó học tốt, đạt thành tích cao trong các cuộc thi và những tấm gương thanh niên cần cù, sáng tạo trong lao động.
- Theo em, như thế nào được gọi là có mục đích, động cơ học tập đúng đắn.
- Nhận xét, giải thích thêm.
- Dẫn chứng câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh để liên hệ giáo dục tinh thần, thái độ học tập của học sinh: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không. Dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không chính là nhờ một phần lớn vào công học tập của các em”.
- Thanh niên học sinh Việt Nam ngày nay phải thực hiện tốt cuộc vận động: Tuổi trẻ học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; phải tránh xa các tệ nạn xã hội, lối sống lai căng, thực dụng…
- Ví dụ: Thanh niên thực hiện tốt Luật Bảo vệ môi trường năm 2005, Luật giao thông đường bộ (NXB Chính trị quốc gia Hà Nội, 2007)…
- Ví dụ, tham gia các phong trào thanh niên tình nguyện như: thu gom rác thải ở khu phố, vớt lục bình khai thông kênh rạch, cùng bà con địa phương làm đường.
- Ví dụ: Khai thác rừng trái phép, săn bắn thú quý hiếm, sản xuất kinh doanh gây ô nhiễm môi trường, tham nhũng, lãng phí của công…
GV: Nhận xét, kết luận.
Để làm cho đất nước ngày càng giàu mạnh, đưa đất nước tiến lên, thoát khỏi nguy cơ tụt hậu, trở thành nước Việt Nam độc lập, phồn vinh, thanh niên học sinh cần phải:
- Chăm chỉ, sáng tạo trong học tập, lao động, có mục đích, động cơ học tập đúng đắn.
- Tích cực rèn luyện đạo đức, tác phong, sống trong sáng, lành mạnh, đấu tranh với các hiện tượng tiêu cực trong xã hội như: lối sống thực dụng, xa rời các giá trị văn hóa, đạo đức truyền thống, đấu tranh với các hành vi đi ngược lại lợi ích dân tộc, quốc gia …
- Quan tâm đến đời sống chính trị, xã hội của địa phương, đất nước. Thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
- Tích cực tham gia góp phần xây dựng quê hương.
* GV Cho học sinh xem các tranh ảnh: quân ta siết chặt vòng vây quanh Sài Gòn, giải phóng Buôn Ma Thuộc và cho biết tại những thời điểm ấy, quân dân ta đang thực hiện trách nhiệm gì đối với Tổ quốc?
( Đó chính là trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc) vậy chúng ta cần bảo vệ Tổ quốc như thế nào?
b. Trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc:
* Hoạt động 3: Thảo luận lớp.
Tìm hiểu trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc của công dân.
- Mục tiêu: học sinh hiểu được bảo vệ Tổ quốc vừa là trách nhiệm, vừa là quyền cao quý của công dân, là thể hiện lòng yêu quê hương đất nước; hiểu được thanh niên học sinh cần phải làm gì để thực hiện trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc. Học sinh liên hệ tình hình thực hiện nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc của thanh niên và nhân dân địa phương, tự liên hệ bản thân trong việc thực hiện trách nhiệm này.
- Cách tiến hành: sử dụng phương pháp hỏi – đáp, thảo luận lớp, giải quyết vấn đề.
- Theo em, trong điều kiện thời hòa bình hiện nay, có cần phải thực hiện đồng thời cả hai nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hay không? Hay chỉ cần thực hiện một nhiệm vụ là xây dựng Tổ quốc? Vì sao?
- Thông tin cho học sinh nắm sơ lược về chiến lược, âm mưu diễn biến hòa bình của các thế lực thù địch, cần phải cảnh giác với âm mưu, thủ đoạn của chủ nghĩa đế quốc, nhất là đế quốc Mỹ. Có thể cho học sinh xem video minh họa về vụ bạo loạn chính trị ở Tây Nguyên ngày 2 - 2 - 2001 và 11 - 4 - 2004 dưới sự “giật dây”, xúi giục của đế quốc Mỹ. Thông tin về nguy cơ chiến tranh và chiến tranh hạt nhân vẫn còn tiềm ẩn, cần phải đề phòng.
- Là những công dân trẻ tuổi của đất nước, chúng ta cần phải làm gì để góp phần bảo vệ Tổ quốc?
* GV: Nhận xét, chốt lại.
- Thanh niên học sinh phải tích cực rèn luyện thân thể theo gương của Bác Hồ vĩ đại (cho học sinh xem hình ảnh của Bác Hồ đang tập thể dục để động viên các em).
- Cho học sinh xem tranh minh họa về việc thanh niên hăng hái lên đường nhập ngũ bảo vệ Tổ quốc để giáo dục ý thức nghĩa vụ cho các em sau này.
- Ví dụ: Tham gia vào tổ nhân dân (thanh niên) tự quản, thanh niên dân phòng ở địa phương, xóm ấp, khu phố.
- Cho học sinh xem cảnh quân đội nhân dân Việt Nam tuần tra bảo vệ biên giới.
- Ví dụ: Vận động thanh niên thực hiện tốt Luật Nghĩa vụ quân sự (Đã được sửa đổi, bổ sung năm 2005), cảnh giác, góp phần trấn áp các tội phạm; cảnh giác và góp phần làm thất bại âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch trong và ngoài nước.
- Trung thành với Tổ quốc, với chế độ xã hội chủ nghĩa. Cảnh giác với âm mưu của kẻ thù, phê phán, đấu tranh với mọi thủ đoạn phá rối an ninh, chính trị.
- Tích cực học tập, rèn luyện sức khỏe, giữ gìn vệ sinh môi trường, bảo vệ sức khỏe.
- Tham gia đăng ký nghĩa vụ quân sự, sẵn sàng lên đường bảo vệ Tổ quốc. Vận động bạn bè, người thân cùng thực hiện Luật nghĩa vụ quân sự.
- Tích cực tham gia hoạt động an ninh ở địa phương.
(Tích hợp kiến thức địa lý)
* GV: Treo bản đồ thế giới lên bảng và hướng dẫn học sinh xác định phạm vi lãnh thổ Việt Nam .
- Gọi 2 em lên xác định vùng đất, vùng biển, vùng trời của nước ta.
- Gv hỏi: Việc xác định lảnh thổ Việt Nam có ý nghĩa gì đối với chúng ta?
- HS thảo luận và phát biểu.
- GV diễn giải: Việt Nam là một nước có vị trí chiến lược, là cửa ngõ xâm nhập vào các nước Đông Dương, có nhiều vấn đề chung cần giải quyết do tranh chấp biển đông nên việc xác định vùng trời ,vùng biển và vùng đất giúp chúng ta thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của đất nước.
- GV: Kết luận toàn bài:
Mục tiêu tổng quát chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm từ 2001 – 2010 là: “Đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, nâng cao rõ rệt đời sống vật chất và văn hóa tinh thần của nhân nhân. Tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại”.
Để làm được điều đó, thế hệ trẻ chúng ta cần phải phát huy được truyền thống yêu nước, tiếp bước cha ông xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày càng giàu đẹp.
4. Luyện tập củng cố (10 phút)
* Hình thức đóng vai tình huống sau:
Nếu sau này em trúng tuyển nghĩa vụ quân sự, có giấy gọi nhập ngũ. Nhưng cha mẹ của em không muốn cho em đi bộ đội nên bàn nhau tìm cách xin cho em ở lại. Nếu biết được ý định của cha mẹ, em có tán thành với ý định ấy hay không? Vì sao? Nếu không tán thành thì em sẽ thuyết phục cha mẹ như thế nào để cha mẹ đồng ý cho em đi bộ đội?
- HS: Vận dụng những kiến thức đã học và khả năng nhận thức của bản thân để trả lời, giải quyết tình huống trên.
- GV: Hướng dẫn học sinh dựa vào những kiến thức sau để giải quyết tình huống giả định trên.
+ Bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa là nghĩa vụ thiêng liêng và quyền cao quý của công dân
+ Công dân có bổn phận làm nghĩa vụ quân sự và tham gia xây dựng quốc phòng toàn dân
+Nghĩa vụ quân sự là nghĩa vụ vẻ vang của công dân phục vụ trong Quân đội nhân dân Việt Nam
- GV: Công dân nam giới đủ 18 tuổi được gọi nhập ngũ; độ tuổi gọi nhập ngũ trong thời bình từ đủ 18 tuổi đến hết bao nhiêu tuổi?
a. Hai mươi lăm tuổi
b. Hai mươi bảy tuổi
c. Hai mươi tám tuổi
d. Ba mươi tuổi
- HS: Chọn phương án a.
5. Hướng dẫn học sinh học bài, làm việc ở nhà (1 phút)
Các em về nhà thực hiện một số công việc sau:
- Học bài.
- Làm bài tập 1, 3, 4 (SGK tr. 102).
- Về nhà chuẩn bị các tài liệu (số liệu của thế giới, Việt Nam, địa phương) phục vụ cho bài 15 về dân số, tự nhiên môi trường, những dịch bệnh hiểm nghèo và các tranh ảnh minh họa cho nội dung bài học./.
3
Cần cù và sáng tạo trong lao động.
2 họcsinhHồVănAnhKim (lớp9/1) vàNguyễnHoàngPhi Long (lớp8/1), TrườngTHCS ĐiềnHòa, huyệnPhongĐiền, tỉnhThừaThiên–Huế, đãchếtạothànhcôngmộtthiếtbịlọcnướcbiểnthànhnướcngọtTrầnQuốcGiaCát(họcsinvựcY dượccủaGiảithưởngNhântàiĐấtViệt2014. (“ChếtạohệthốngchủnggiốngvirusvắcxinRota vàsảnxuấtvắcxinRota vin-M1 tạiVN h lớp10 chuyênsinhTrườngTHPT chuyênLêQuýĐôn) sẽlàmộttrongbốnthísinhđạidiệnTP ĐàNẵngthamdựcuộcthiSángtạokhoahọckỹthuậtdànhchohọcsinhtrunghọctoàn
Cần cù và sáng tạo trong lao động.
2 học sinh Hồ Văn Anh Kim (lớp 9/1) và Nguyễn Hoàng Phi Long (lớp 8/1), Trường THCS Điền Hòa, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên – Huế, đã chế tạo thành công một thiết bị lọc nước biển thành nước ngọt
Trần Quốc Gia Cát (học sin vực Y dược của Giải thưởng Nhân tài Đất Việt 2014. ( “Chế tạo hệ thống chủng giống virus vắc xin Rota và sản xuất vắc xin Rota vin-M1 tại VN h lớp 10 chuyên sinh Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn) sẽ là một trong bốn thí sinh đại diện TP Đà Nẵng tham dự cuộc thi Sáng tạo khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học toàn quốc tại TP Cần Thơ với đề tài diệt ruồi muỗi bằng sinh học (cây gọng vó