2 è d - daesoon.org · < å> 12) â Ä 2 å i Æ ¶ à w À q × 8 ± à w À q × å 8 ±...
TRANSCRIPT
2
ISSN 1739 - 1660
( )
( )
『 』
(( ))
. .
. ( ), ( ) (
) . , ,
, ( ) ( )
, ( ) , ( ) .
. ( ) ( ) , (
) ( ) .
. ( ) ( ) , ( )
, .
. .
(( ))
. .
. ( ) .
. ( ) .
. ( ) .
. .
| |
2
21 ‘ ’
. “ ( )
(『 』p.20)” .
.
『 』 2 .
『 』
.
, ( )
,
.
,
.
Contents4
( ) 7
| |
( ) 17
| |
33
| |
52
| |
80
| |
『 』 95
| |
126
| |
( ) 151
| |
1.
2.
3. 『 』
4.
( )
Ⅰ.
『 』 .
.
. 1)
『 』
.
( )
.
.
『 』
.
8 |
1* | .<82.8.20> -『 』p.25.
2* | ,『 』, , 1984./ ,『 』, , 2002./
,『 』, , 2002 .
3* | (1858~1925). . . 1904
.
4* | . 1904 4 . 7 . 9 .
. ( ) .
5* | ( ) (1903.8.3~8.5)
3 .(『 』, pp.31~34)
Ⅱ. ?2)
1904 8 20 3) ( )
, 1910
(1909 12 4 )
.
, 360
( ) ( ) 4) (1904 12 )
.
3
( ) ,
.
( )
,
(1903 ) ,
.5)
( ) | 9
,
.
( ) ,
,
.
6) .
( ) 7)
( ) ,
.
1904 12 .
,
.
,
. ‘ ( ) ’
,
‘ ’ ,
.
10 |
6* | , , , , .( , 『
』, 6 , 1963)
7* | .
( ) ‘ ’‘ ’
.
Ⅲ. 『 』
(1904 12 ) (1904 12 ~1910
) ,
( )
.
‘ ’ .
.
. 「
」
「
」 .( 1 33 )
.( 2 23 )
( ) | 11
, ‘ ’ ‘ ’ .
( )
( ) ,
‘
’ .
( ) ( )
.
「 」
.( 3 9 )
(1904 )
. 1904
8 20 .
.
.
( )
.
「
.」 ( )
.
「 」
12 |
.
.
.
. 「
」 .( 3 14 )
.
.
「
.
」
.( 3 15 )
. (1894 )
.
‘ ’‘
’
.
. (
( ) | 13
) .
8) .
.
( )
( ) .
「 ( )
.
」
.
.
.( 1 15 )
. ‘ ’
.
( )
,
. ( )
14 |
8* | ,『 』(pp.31~32)
(1904) .
,
.
.
Ⅳ.
,9)
1907 ,
.
.
1904
‘ ’
.
. 『 』
‘ ’
.
,
‘ ( ) ’ .
( ) | 15
9* |
「 」 .
( ) . 「
16 |
. .
」
.
.( 3 18 )
「 」
「 ( ) 」 .
.
( ) . 「 」
「 , 」 .( 4 46 )
.
「 」 .
. ( )· (
)· ( )· ( )· ( ) .( 1 21 )
( )
.
. 「 .
」 .( 2 10 )
.
.
「 」
「 」 .(
2 32 )
「
」 .( 1
19 )
-
1)
2)
3)
4)
5)
-
( )
『 』 “ (
) ( )
( )
( )
( ) .”1)
.
.
‘ ( )’
(220~263) ·
.
‘ ( ) ’
,2) ‘ ( ) ’3) .
,
,
.
,
18 |
1* | 3 29 .
2* | , , 2004.
3* | . ( , , 2004)
( )
《 1》 ( )
.
.
,
,
.
( :181~234) ( ) ( ) 200
( ) ( )
( ) , (
) .
, .
1)
.
3 (223) , ( )
. .
“ ,
, .
( ) | 19
,
.”4)
.
.
.
. ,
.
2) ( )
· ·
( ) ( ) ( )
( ) .
.
.
“ ( ) ,
?
.”
.
20 |
4* | , , 『 』( ), , 2001, p.98.
.
,
.
3) ( )5)
1 ( )
( ) ,
( ) .
.
( ) . ( ) ( )
.
.
. ( )
, 1 .
,
( )
. ‘ ( )’
( ) | 21
5* | 『 』 2 38 . - . 「
.」 「 」
「 」
「 ( ) . ( ) ( )
( ) 」 .
. 『 』
.6)
.
( ) .
“ !”
.
“ ( , ( )
) ( )
22 |
6* | , , 『 』8, , 2003, pp.264~267.
《 2》
?”
.
“ ( , )
.
, .
!”…
.
39 , 6 (228) 5 .
.
.
( ) ,
, ( )
,
. .
,
. 《 》 ,
.
( ) | 23
.7)
,
.
4) ( )
( ) 1
. ( ) ,
,
. ( ) 1
. ( )
( ) , ( )
.
, ( )
. “
?”
“ ( )
”
“ !” .
.
,
( ) .
.
24 |
7* | , , 『 』( ), , 2001, pp.101~102.
,
.
,
.
.
5)
( )
.
.
“ ( )
3 ( )
.
,
.
” . “
.
, ( )
,
. ,
( ) | 25
. ,
.
,
.
.” .8)
5 (227)
…
. ,
,
.…9)
,
『 』10) 「 」11) < >
.
26 |
8* | , pp.92~93.
9* | , , 『 』( ), , 2001, p.99.
10* | , , , 1999.
. 《 ( )》, 《 (
)》 . 4 ( ) ( )·
( ) . 『 』「 ( )」,「 ( )」,「 (
)」 .
< >12)
. .
.
.
. 13) ( ) ( )
.14)
( ) | 27
11* | 『 ( )』 ( ) 『
』 .
. 『 』
“ .”
24 . 『 』
〔 〕 〔 〕 . 16
‘16 〔 〕’ .
6,000 . ( , , , 1999, p.16)
12* | , , , 1999, pp.136~139.
13* | 『 ( )』 . ( )
. ( )
. ( )
( ) . ( ) .
“ ” .
14* | 『 ( )』 . ( ) ( , 528 ~516 )
( ) ( ) ( ) .
.
.
. ( ) ( ) ( )
, 17 ( )
.
.
. .
.
.
. .
( ) ( ) .15)
. ( )
.16)
『 』 2 18
.
.
.17)
28 |
15* | ( ) ( )
.
.
16* | ( ) ( ) .
( ) ( )
.
17* | .
,
.
,
.
, .
,
.
,
.
,
.18)
“ ,
( ) | 29
18* | , , 『 』( ), , p.111.
.
.
( , ) .”(「
」) , ( )19) “
,
. ,
.
? .
( ) .”(『 』
「 」) .20)
‘10 ’
, ‘ ’〔 (
) , 〕
( ) ( )
.(『 ( )』5 「 ( )」, 8 「 ( )」)
.
( )
, .21)
( )
30 |
19* | ( ) , ( ) . ( ). ( ), ( :
) . , 『 ( )』 ( )
.
20* | , , 『 』, , 2000, p.140.
21* | 20.
.
‘
’ .
,
, ,
. ( )
.
,
.
, .
( ) ,
( ) ( )
.22)
,
.
( ) | 31
22* | 〈83.5.23〉『 』p.93.
. ( ) (
)
.
32 |
- ( )
-
-
-
- ( )
- -
1* | . ·
, ( )
. , (
) .
2* |『 』p.78.
3* |『 』p.63. , .
.
( ) ( ) .(82.3.29)2)
( ) ,
. ( )
.
.
( )
· · , · , · · ,
.(80.8.18)3)
34 |
1)
- -
4* |『 』p.64.
5* |『 』p.65.
6* |『 』pp.63∼71, pp.84∼85 .
『 』 .
7* | .
8* | .
9* | . ( , 『 』, , 2000)
( ) .(80.8.18)4)
, ( )
.(82.7.21)5)
( ) .
『 』
,
.6)
1. ( )7)
( )8) .
2. .
3. .
4. .
5. ① , ② (
)9) , ③ , ( )
.
6. ( ) .
| 35
, . ·
,
.
,
.
,
,
.
,
.
,
( : 1542∼1607)
『 ( )』10) .
.
36 |
10* | ( )· ( ) .
16 7 . . 4 , 『 (
)』( 132 ) 16 『 』, 2 ( ), .
. 1604 ( 37) , 『 (
)』 ( ) 1647 ( 25)
. 16 2
. ‘ ’『 』‘ ’
. 16 , 1·2 , ( )
· , , , , , , ( )
. 3~5 『 ( )』 1592~96
( )· ( ) . 6~14 『 ( )』 ·
( ) . 10 ·
. 15·16 『 ( )』·『 (
)』 . 『 』 4 ( ) 1595~98
· · ( ) ( )· ( ) .
( )
,
,
,
.
[ ]
.
,
“
.” .11)
!
,
( ) .
. 1952
∼1953 .
| 37
· · · ·
. 『 』 . 『
』
,
.
. · ·
. 『 』·『
』·『 』 , 『 』 ·
. .( CD-ROM, 2003)
11* | , , 『 』, , 1994, p.366.
,
,
.
( ) .
. ,
.
, ,
.
.
-
,
.
( ) ( )
.(82.6.22)12)
( )
.(82.3.29)13)
( ) .(82.3.29)
38 |
12* |『 』p.67.
13* |『 』p.71.
“ ”
.(82.3.29)
.(83.3.29)
.(83.5.23)14)
( ) (
), ( ) ,
,
.15) 『 ( )』16) .
( ) ( ) ( ) ( )
| 39
14* |『 』pp.66∼67.
15* | ( : BC77?~BC6?) ( ) · · . ( ),
( ). 『 ( )』 , ( )· ( )
. ( ) ( ) ( )
, 2 . ( )
( ) . ( ) , (
) . 『 ( )』20 . 『 (
)』 ( )· ( ) 33 . 『 ( )』
( ) 『 ( )』 1
. ( ) 『 ( )』 .
『 ( )』·『 ( )』·『 ( )』·『 (
)』 . ( CD-ROM, 2003)
16* | ( ) ( ) . 〈 ( )〉, 〈 ( )〉 20 ( )
. 『 ( )』 ( ) , .
·
.
, ( ) . (
) .
“ , ( )
?”
“ 3 .”
“ ?”
“ .”
“ ?”
.
“
,
,
.
.”
.
“ ! !
,
. !”17)
3
( ) 3 . 3
( )
.
( ) .
40 |
17* | , , 『 』 , 1997, pp.173∼174.
. ‘
( ) ’ ,
( ) ,
‘ ’
.
( )
‘ ’ ( )
.
( ) ( ) ,
.
-
.
,
.
,
.(83.3.22)18)
( ) ,
.(81.1.2, 82.2.11)19)
| 41
18* | 『 』p.66.
19* | 『 』p.85.
.
( ) .
,
.
,
.
,
.
.
,
, ( )20) .
42 |
20* | (?~BC 233)
. ( ) ( : )
BC 221 .
. .
(BC 475~221) ( ) .
( ) ,
.
.
. BC 221
. BC 234 ,
. .
( )
.
.
.21)
( )
,
. ( : 685∼762)
.
( : 672∼739)
.
.
“ ?” .
“
.
?” .
. “ ? ( )
,
.
,
.”22)
| 43
, ( ) .
. ( CD-ROM, 2003)
21* | , , 『 』, , 2003, p.32.
22* | · , 『 』, , 1997, p.18.
( )
.
·
.
.
,
.
.
( ) ,
.(81.1.2, 82.2.11)23)
.
,
,
.24)
,
44 |
23* | 19.
24* | , ,『 』, , 2003, p.102.
.
.
. ,
.
.25)
( ) ( ) .
, ,
.
( ) ,
( ) .26)
.
( )
.(82.1.2, 82.7.21)27)
| 45
25* | · , 『 』, , 1997, p.287.
26* | , , 『 Ⅱ』, , 1993, p.361.
27* | 『 』p.84.
.
( )
( ) .
,
.
. ,
. ,
‘ ’ .
. ( ) 28)
. ,
.
.
『 ( )』
.29)
( ) .
46 |
28* | ( ) .
.<82.3.29> (『 』p.78)
29* | , , 『 』 , 1997, pp.53∼54.
( ) , ( )
, ( )
, ( )
.
, .
,
.
( ) .
( ) 30)
( ) ,
( ) .
.
( ) ( : 189∼244) 『 ( )』31)
.
| 47
30* | 3 . .
( ) ( ) ( ) .
<83.5.1>
( ) ( ) ( ) .
<83.5.1>
( ) .
<83.5.1> ( 『 』pp.68∼69)
31* | ( ) ( ) . ( )
· · ·
. ( )· ( )· ( )
( ) , . ( )
( ) , ( ) ,
(
) , .
≪ 1≫ ‘ ’
. ,
,
48 |
( ) · , ( ) · ( ) ,
( ) , ( ) · , (
) , ( ) , ( )
, ( ) , ( )
, ( ) . ( )
, ( )
. ( , , 2002)
32* | , ,『 』, , 1999, pp.81∼83.
≪ 1≫ 32)
( )
-
( )
-
( )
-
( )
-
( )
-
( )
-
( )
-
( )
-
( )
.
.
,
.
,
.
,
.
, ,
,
.
,
,
. ( )
, ( ) .
,
.33)
.
, , .
| 49
33* | 32.
, .
, .
, .
,
.
,
.
.
.
( )
-
,
.
“ ( ) ( ) ( )”34) .
50 |
34* | 「 .
. (
) . 」 . ( 2 1 )
,
.
.
.
, .
?
.
.
| 51
Ⅰ.
Ⅱ.
Ⅲ.
Ⅳ.
Ⅴ.
Ⅵ.
Ⅶ.
Ⅷ.
Ⅸ.
Ⅹ.
. Ⅸ
Ⅰ.
( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( ) (
) , ( ) ( ) ( ) , ( )
( ) ( ) , ( ) ( )
( ) .1)
『 』 ( )2)
. ( )
,
.3) ( )
,
( ) .4)
,5)
.
.
, .
| 53
1* | 1 65 .
2* | ( , , 2003)
3* | 3 23 .
4* | 13 .
5* | 2 26 < ( )> .
6)
( ) ( )
.7)
(1130~1200) ( :
1127~1279)
( )· ( ),
( )· ( )· (
)· ( )· ( )·
( )· ( ) ,
( ) . ( ) ( ) ,
.
4
1500 .
.
· . ( )
. .
54 |
《 1》 ( )
6* | . ( ) ·
. ( ), ( ), ( )
. ‘ ’ ,
. ‘ ’ , 『
』 ‘ ’ , ‘ ’ .
‘ ’ , ‘ ’
. ( , 『 』, , 2001. pp.17~18)
7* | < , · , 『 』> < ,
, 『 ?』>, < , 『 』>
. , .
, ( )
( )[ ( )] ( )
. ( ) , ( )
( ) .
( , Neo-Confucianism)
.
Ⅱ.
1130 9 15 .
.
『 』 4 .
( : 1097∼1144)8) “ ,
.” , “
?” .
5 ,
| 55
8* | 1097 2 . ( ) ( ) .
. 22
. 9
.
10
. 1138
. 47
. 『 』12 , 『 』10 .
『 』 『 (
)』 . 8 『 ( )』 “
.” .
, ( )
.
10 『 ( )』 ( ) .
“『 』 ‘ ( )
.( )’9) .
‘ ’ , .”
.
11 .
, ( )
.
, . 3
( ) .
14 47
. .
( ), ( ), ( )
. .
.
(1086~1162),
56 |
9* |『 』「 ( )」.
(1091~1149), (1101~1147)
. ( )
.
.
,
. ( ), ,
, , , ,
.
.
16, 7 ,
.
16, 7 .
.
,
.
.
『 』, 『 』
, 『 』
| 57
.
.( , )
,
.
18 ( )
, .
.
. .
19 (1148 ), [ ( )]
. ‘ 5 ( ) 90 ’
330 278 .
,
. ( )
.
.
( )
.
( )
. ( :
58 |
1050~1103) 『 ( )』
.
. 16 ( ,
) 17
. 『 』
.
.
.
.
.
.
( )
. ,
. ‘ ( : ) ( : )
’ .
70 ( ) , 20
.
| 59
Ⅲ.
( ) 3 ( 9 )
. ( )
, 2 24 (1153 )
.
.
,
.
.
,
,
250 ·
.
( ) .
‘ ( : )’ 30
. , , , , ,
,
.
‘ ’
3, 4 .
『 』「 」 (
60 |
) .
. “ ( :
,
) .
?”
. “ ! .
( ) ,
? ( ) ,
( ) ?
( ) .”10)
“ ( ) . ( )
” , ‘
?’ .
‘ ( : ( ) -
)’‘ ( : ( ) -
) . .
( ) (
:
, )
( ) ( ), ( ), (
| 61
10* | 『 』「 」 19, , “ , , , . ?”
, , “ ! ! , ? ? , . ,
? , !”
) . ‘ ( ) ( )’ , ( )
( )
. ( )
( ) ( ) . ‘ ( )’
, .
( ) ( ) .
‘ ( : )
( : ) , ( ) ( ) ’ ,
. 『 』 ( ) ,
.
4
1 1157 (28 ) 10 .
Ⅳ.
24 ( ,
1093~1163, )11) .
62 |
11* | ( ) .
( : 1073∼1135)
.
( ) ( )
, ( )
.
,
.
29
, 31
.
61
. ( ) ,
,
( )
.
( ) ‘ ( )’
. ‘ ’ [ ]
· [ ]
| 63
.
, 2, 30
. ( : ) .
『 』·『 』·『 』·『 』 .
40 .
. “ ( ), ( )” .
1163 10 15 , 71 . .
, ( ) ( )
. ( )
( ) [ ( )]
.
( )
65 (1194 )
( : ) .
( : · · · · ·
) .
Ⅴ.
34 (1163 )
, .
( )
( : 1133~1180)12) .
64 |
12* | ( ) . ( )· ( ), ( ). ( )
( ) ( ) ( ) .
( ) ( : ) .
( , )· ( , ) ( ) 3 ( ) .
2 ( ) ( ) ( ) ( : )
, ( ) ( :
) .
, ( ) . 『
( )』 .( , , 2002)
( , )
20 .
54 ,
74 . ( )
( )13) ( )
.
, ( )
.
( : ) , (
: ) ( )
( ) . ( )
.
( ) (
) , ( : )
( : ) , ( )
.
( )
. ‘ ( )’ ‘ ( )’
.
. .
( )
. ( : )
| 65
13* | ( ), ( ) ( ) ,
( ) .
.
.
( ) .
( )
. ( )
( ) .
→ , →
. .
( :
) . ( ) ( ) ( )
( ) .
.
.
( )
.
.
( ) ( :
) ( ) ( ) ‘ ( )
’ ( ) .
.
66 |
. 42 ( ) (
: 1137~1181) .
. 1, 2 ( )
( ) .
,
. , ( : 1139
∼1192)14)
. ,
,
.
Ⅵ.
20 , 15) . 3
| 67
14* | ( ) . ( ), ( )· ( ). [ ] [
] . ( ) ( ) ( )
. ( ) , ( )
( ) , ( )
, ( ) .( , , 2002)
15* | ( ) . ( ) . , ( ),
( ). . ,
,
.
. ( )
,
( ) .
46 ·
. ‘ ’
.
3, 4 .
.
, ( )
68 |
, 『 』
. ( )· ( )· , ( )· ( )
. 1163 ( ) , ( )
· · . 1175
( ) ( ) .
( ) ,
( ) ( ) .
( ) , ( ) ( ) . ‘ ( )’
‘ ( )’ . ‘ ( )’
‘ ( )’ ‘ ( )’ , ‘ ( )’
‘ ( )’ ( ) .
, . 『 ( , 32 )』, 『
( , 25 )』, 『 ( , 40 )』 ,
( ) 『 ( )』 .( CD ROM, 2004)
, ( , )
. ( )
( : )
( : )
, . “
?”
, ( ) .16)
[
( )] .
‘
,
’ . ‘
( )
’ .
.
.
.
. .
| 69
16* | 『 』“
( )
? ”
.
,
( ) .
.
,
.
Ⅶ.
(28 ) 50
20 ,
.
. 17) .
40 , 47
, 40
70 |
17* | ,
, ( ) .
10 .
34 『 』 , 39 『 』
, 『 』·『 』 (40 , 50 ),
『 』(41 , 59 ), 『 』
(41 ), 『 』(43 ), 『 』(43 ), 『
』(44 ), 『 』(44 ), 『 』(45 ), 『 』·『
』(45 , ), 『 』·『 』(45
), 『 』(46 ), 『 』(48 , 58 ), 『 』·
『 』(48 , ) .
『 』『 』 46
.
50
50 ,
. 『 』·『
』·『 』·『 』 50 . 50
.
. 50 『 』·『 』(57 ), 『
』(58 ), 『 』(58 , )
.
61 『 』·『 』·『 』·『 』『
( )』18) . 3 『 』6
| 71
18* | 『 』 ( ) ( ) , 『 』 ( ) ( )
. 『 』『 』 『 』
( ) 『 』
.
『 』 『 』
( ) , 『 』
.
‘ ( )’ ( )·
( ) .
( )
『 』 1313 1905
.
Ⅷ.
24 20
, 49
. ,
.
2
,
72 |
. ( ) ( ) (
) ,
.( , 『 』,
, 1994. p.36)
( ) , · , ,
( ) .
( ) ( )
,
. ,
, .
51
2 , 53 .
( : 1136∼1188)
, .
, , ,
. ( )
( )
. ,
.
.
( )
.
Ⅸ.
,
| 73
( : 768~824) ( : 772~844)
.
. , ·
.
, .
( )
( : 989~1052) ( : 1007~1072)
.
. , , , , (
) . ( , : 1017~1073) (
) , ( , : 1011~1077)
, ( , : 1020~1077)
( ) , ( , : 1032~1085)
( ), ( ) ( ) , ( , :
1033~1107) ( ), ( )
. 100
,
.
( : , ) ( )
. ( ) ( )
74 |
( )
( ) .
( ) ( ) ( ) ( )
. ( ) · · ·
.
( ) ( )
.
( ) ‘ ( ) ( )’
. ( )
, ( ) ( ) ( )
.
( )
. (
)
.
Ⅹ. ( ) ( )19)
53
.
64 1194
| 75
19* | .
( ) ,
. ,
.
( : 1152∼1207)
45
.
. ( :
( ) ) ( )
.
.
( ) ( ) ( )
.
. ‘ ( )
( )’ , 2 1202
.
,
.
.
( ) .
.
‘ ’
.
76 |
?
.
,
.
‘ ’ .
( ), , , ( ), .
40 ,
.
.
.
60 .
40 60 『 ( )』
. 66 ( : 768~824)
『 』 , 2 69 『 』
.
1200 3 9 71 .
『 』 , .
.
.
| 77
.
. , ,
,
.
( ) ( )
,
.
·
· · ,
. ,
.
『 』「 」
.
.
, .
.
.
78 |
Ⅸ
( )
,
.
, ,
. ,
·
.
. 800
.
.
| 79
Ⅰ.
Ⅱ.
1)
2) ( ) ( )
Ⅲ.
1)
2)
Ⅳ.
Ⅰ.
( : 1552∼1610) ( ) ( )1)
.
.
『 』1
.
. 2) ,
‘
| 81
1* | 「 ( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( ) , ( )
( ) ( ) , ( ) ( ) ( ) , ( )
( ) ( ) 」 . ( 1 65 )
2* | (Society of Jesus) 1534 ‘ ( )’
1540 . 1541 4 8
, 1556
1,000 4 . ,
( ) ( ) .
( ) .
.
, ( )
.
. 1547
, 100 226 ,
’3) .
.4) ,
( ) 1636
38,200 .
‘ ’
.
( )
.
.
82 |
4,000 .
1954 1960 , 1962 , 1974 ‘ ’
.(EnCyber )
3* | ‘ ’
. ,
. ( )
4* | ( ) ( ) .
‘ ’ . ( )
. 7
, ( : 626∼649) 210
. , , , .
( ) ( ) .
.
( ) ( ) · · ,
. ( , 『 』, ,
1996, pp.7∼20)
‘ ’
.
Ⅱ.
16~17
.
,
.
. ‘ ’
‘ ( ) ( ) ’
.
1)
( : ), .
( )
| 83
.
( )
『 ( )』 . (
) ( ) ( ) ‘
,
’5) .
.
. ,
.
( ) ( ) ,
( ) .6)
, ( )
.
.
. ( )
.
.7)
84 |
5* |『 』 18 : … .
6* | , ,『 』, 1994, pp.235∼238 .
2) ( ) ( )
‘ ’
( ) ( )
.
( )
,
.
( )
( ) ( )
( ) .
『 ( )』·『 ( )』·『 ( )』·『 (
)』·『 ( )』
, 『 』8) .
.9)
( ) ‘ ( )’ . (
| 85
7* | , p.235.
8* | 『 ( )』. 1603 .
, .
.
.
( ) ,
, ( ) ( ), .
.( ,
,「 」 1 , p.59 )
9* | , ,『 』 2 , , 2001, pp.99~103.
) ( )
. ( )
. ,
( ) ? ( ) ( )
‘ ( )’ .
『 ( )』 “ ( :
) ” .
「 ( )」 . “ ( )
. ( )
( ) . ( )
.”
『 ( )』 . “ ( ) ( : )
.” ( ) ( ) .
( ) ,
?
『 ( )』 . “ ( )
( ) .”
『 ( )』「 ( )」 . “
.
.”
86 |
( ) ‘ ( )’
. ( )
, ( )
.
Ⅲ.
… ( )
( ) .
.
」 「
…( 1 9 )
.
,
,
.
‘ ( )’ ‘
’10) , ,
.
| 87
10* | , 『 』6, , 2003, p.415.
1)
17
.
.
,
1610
.
“ .” (1564~1642)
1612~13
.11)
(1571~1630)
‘ 3 ’
, 1619
.
(1642~1727)12 .
‘ ’ ,
‘ ’
88 |
11* | 1610 ( )
. 1612~1613
( ) ,
「 」 .
( ) ,
.(EnCyber )
12* | , , , .
. ,
, ,
.(EnCyber )
. ‘
’ 18
.
1610 ,
( )
.
2)
90 18
( ) ( ) .
, ‘
’
. 13) ,
.
.
| 89
13* | 1789 7 14 1794 7 28 .
( ) .
. , , ,
.
. 1789 8 26 ‘
’ , · , , , , ,
( ) . ‘ ’
.(EnCyber )
.
. 19
. ,
.14)
.
,
.
(Adolf Reichwein) .
2 … ,
. ‘
’
.
,
. 18 .
(1695∼1778)
『 』 .
90 |
14* | , 『 』, , 2000, pp.201∼202.
,
. …
,
.
,
.
,
.
·1662
『 』‘ ’ .
( ) . 『 』 .
·1667 『 』‘ ’ .
( ) .
· . 『 』 .
‘ ’, ‘ ’. 『 』·『 』·『 』 .15)
,
‘ ’‘ ’
.
| 91
15* | , 『 』, , 2000, p.205.
ⅰ)
“
.” .
,
.
‘ ’
. 『 』
.
ⅱ)
1789 1 ‘
,
. ’
.
1696
(Le Comte) . ‘
,
’ .
.
, ( )
.
. 3
92 |
(Tomas Jefferson : 1743∼1826)
.
.
,
1779 ‘ ’
. ‘3 ’16)
.
‘3 ’
. , . ,
3 ,
. ( )· ( )· ( )
. ,
.
.
Ⅳ.
‘ ’ ,
| 93
16* | , 20 ,
, . ,
3 .
.
‘ ’
‘ ’ ‘ ’
.
( )
,
.
( ) ( )
. ( )
.
.
94 |
1.
2.
3.
1)
2) ( )
3)
『 』- 23 -
· ( )
( )1)
. 1904~
1905
,
.
, ‘ ( )
( 23 )’
,
.
.
,
.
(
96 |
『 』
- 23 -
《 1》
1* | , ,『 』 10 , , 1992.
) .
, 2)
.
,
.
「
」 「
」 「
」
.( 1 12 )
( ) ( )
.( 1 13 )
『 』 | 97
2* | , 1905 1 22 ( )
. .
.
.
「
.
( )
( )
( ) .
」 「 .
.
」
.( 2 4 )
「
」
「 ( )
」 .( 23 )
,
, ( )
.
1 9 “…
…”
98 |
( )
.
.
( )
,
( ) ‘ ’
.
,
(
) ( )· ( )
( ) .
.
( ) .
( )
( ) ( )
.
, ( ) ‘ ’
‘ ’ ‘
’
.
.
『 』 | 99
( )3) 10
, .
, , ,
.
.
,
.
1.
( ) 19
. 1900
· ·
.
( ) ,
.
20
( )
100 |
3* | (1923. 8. 7 ~ ) ,『 』 , . 1
.
, , .
3 19
,
.
( ) 18404)
,
.
( ) ( )
. 1894 5)
.
5
‘ ’ .
( ) ( )
. ,
『 』 | 101
4* | (1840~1842). ,
. .
. 1842 8
1844 , .
5* | (1894~1895). .
. ①
② , ③ 2
3 . 3
.
, , , ,6)
.
, ( )7)
. ( ) [ ]
,
( ) ·
( )
.8)
( ) ( )
( )
102 |
6* | ,『 』41 - , pp.3~4.
: / (1876), (1891), (1894),
(1898), (1900) .
: (1888), · / · , /
(1896), (1897) .
: (1895), (1896), /
(1897)
: (1898).
: (1897).
7* | ( ) ( ) .
1853~1877 . · · ( )
, ( )
.
· .
8* | , 3 , 『 』, 2003, pp.369∼379.
,
( )
.
‘ ’
.
. 30
( )
‘ ’ .
( )
.
2.
19
, ( )
. 9)
『 』 | 103
9* | ( ) ,
, (1853~56).
.
( ) .
( ) . 1860 ( )10)
( ) , 1895
( )
.
,
.
( ) ( )
. ‘
’ 1901 , ( )
( )11)
.
( )
.
( ) .
( )
, .
104 |
10* | (1860). 1856 (Arrow) (
)
1860 .
.
.
11* | .
( ) 16 4 12)
,
.
, ( )
( )
.
.
,
.
.
,
.
1861 .
. 1875
,
‘ ( , Russophobia)’ .13)
『 』 | 105
12* | ‘ ’ (1530~84). , .
.
13* | , 『1880 』- (Russophobia)
, , p.34.
, ‘
’‘ ’ ,
(1894~95) , .
10
.
106 |
《 2》
. 1880 2 “
?” “
.”
.14)
10~20
( ) ? ‘ ’
.
.
,
,
.
‘ ’
‘ ’15)
.
‘ ( )’ ‘ ( )’
.
『 』 | 107
14* | 『( ) 』, 1880 8 28 .
15* | , pp.34~44.
3.
10
.
.
.
( ) 1904 2
.
( )
.
.
( ) .
( ) .
.
.
,
(
108 |
) ( )
.
( )
.
( )
.
( ) 200 ,
20 10
.
.
( ) ( )
.
( ) .
( )
( ) .
1)
1904 2 6 .
2 9 2 10
.
, 2 9 0 30
.
『 』 | 109
,
‘ ’ .
,
,
. 3
.
.
.
.
, 1 ‘
’ ( 1 , )
.
1
‘ ’ .
. ,
.
110 |
“ .
. ,
.”
2 8
.
,
.
8 10 .
‘ ’
.
.
. ( )
“ .”
.
.
『 』 | 111
.
( ) ( )
12 .
‘ ’ (
) .
,
.
( ) .
2) ( )
( ) ‘ ’
, ( )
1%
. 1%
,
.
1 ( )
2 ( ) 5 26
.
.
112 |
,
.
. .
『 』 | 113
《 3》
5
.
1
,
.
( )
.
.
8 26 ·
. 23 ,
14
10
.
( )
, ( )
,
.
( )
.
‘
’
.
( 2 ) ( 4 )
114 |
.
“8 31 8 ,
. .” ( )
. 9 1 .
, .
29 .
,
( 1 )
‘
?’ .
. .
.
.
,
6
.
.
.
『 』 | 115
3
, ?
9 2
( ) .
.
,
1%
( )
.
. ( )
,
.
1905 2
.
12
.
.
116 |
.
,
3
. 3
.
( )
1
, .
( 3 )
( ),
1
.
1 ,
.
,
.
( ) 8
3 6 , ( ) ( ) (
) ( )
「 · 」
. ( )
.
『 』 | 117
“
.
.…
.”
( )
( )
. 3 7
.
.
7 8
. ( ) 3 8
.
‘3 7
’ ‘
( )’ .
20 6
,
( ) ‘ ’
. 6 3
.
3 9 ‘ ’
.
118 |
.
,
.
. ‘ ’
,
「 」 .
“ 9 ( 11 ) ,
. ( )
.
. .
( )
. .
. .
. ( )
.
.
( : )
( ) . …
. .”
『 』 | 119
( ) ( )
.
3)
‘
’
. ( )
‘
’ ,
‘ ’
.
5 19
「 」
.
. .
,
.
. …
?
.
120 |
1 8
?
.
1902 1
30 · . ‘
’
.
?
,
.
( )
· .
.
. 1 8
.
『 』 | 121
.
.
.
.
( ) ( ) ,
( )
.
. ‘
’, ‘ ’
.
1904 10
‘ ’
( )
.
.
( )
122 |
.
, ,
.
.
.
, .
21 .
.
“ .” ,
.
1 8 1905 5
27 .
. 1
,
.
‘ ’
,
( )
.
‘ ’
.
( ) ,
『 』 | 123
.
,
.
( ) ( ) 27 2
.
( ) ,
( )
.
, .
4 .
.
.
.
,
.
, 40
.
‘27 ’
.
124 |
(
) , H.W.
‘ ’
.
“
. ,
.
.”
, 8
1905 9 5 .
, ‘ ’
.
,
( )
.
『 』 | 125
I.
II.
1.
1)
2)
2.
1)
2) ( )
3.
4.
Ⅲ.
I.
, 1) .
‘ ! ’
. , E=mC2(
)2) .
3) ( ) ,
( )
,
.
| 127
1* | Albert Einstein(1879.3.14 ~1955.4.18 )
. 20 15 · ·
.
, 1921 .
.
· · .
, -
. (
CD-ROM, 2003)
2* | E , m , C E=mC2
, . - ,
( ) · .
3* | ( ): , . ( ) ( ):
.
1905 ( ) .
20 .
( )
.
20
. 『 』
. “
. ”
.4)
,
. 5)
128 |
4* | 1 27 .
5* | (new science) - ,
. , ‘ ’
. , ‘ ’
. 『 ( )』 『 』, 『
』 ,
, ( )
,
( ) .(EnCyber )
.
.
II.
1.
1) 6)
(Isaac Newton) .
,
.
‘ ’
, ‘
’ .
,
.
| 129
6* | - G. ( ), J.
( ) ( 1, 2, 3 )
. ,
( )
.
1687 『Principia( )』7)
.
‘ ( )’
,
,8)
.
9) . 10) 11)
( )
130 |
7* | Principia : 1687 . (Principium) , 『
(Philosophiae Naturalis Principia Mathematica)』 .
( )
. , 3 . 1 2
2 . 3
2 , .
, .
, . 1687 , 1712
, 1726 3 . (EnCyber )
8* | ( ) .
9* | · .
10* | (James Clerk Maxwell 1831.6.13 ~1879.11.5
) . 19
. 1931 100
‘ ’ .
‘ ( )’ .
1887
.
.12)
13)
.
8km
8km
( )
.
.
.
.
2)
.
| 131
. .
20 100 .
, ,
( ) . ( CD-ROM, 2003)
11* | .
.
12* | - .
13* | . 80km
100km 20km .
1. ,
.( )
2. .
.( )
① . .
.
② .
. .
③ .
‘ ’
‘ ’ . ( )
.
④ E = mC2 .
.
,
( ) .
,
.
132 |
1905 , 26
( )14)
(Max Planck)15) ‘
(Annals of Physics)’
.
.
| 133
① .
.
② .
, (Black hole) .
③ (= ) ,
. 3
.
④ ( )
.
14* | . ( )
( ) ,
30 km .
( ) , , , X
.(EnCyber )
15* | Max (Karl Ernst Ludwig) Planck (1858. 4. 23 ~1947. 10. 4 ) :
. 1918 .
, A.
. 20
, ,
· .(EnCyber
)
,
.16)
2.
1) ( )
.
( )
.
,
. ,17)
( ) ( )
.
‘ ’
, ( )
( )
.
( )
. ( ), ‘ ( )’
, ( ), ‘ ( )’
134 |
16* | , ,『 』, , 2002, p.49.
17* | , 『 』, , 1999, p.15.
. ( )
( ) .18)
20
,
.
,
.
( ) ,
.
.
( ) (
) .
. ,
19) ( ) ,
.
,
.
. E=mC2
| 135
18* | , 『 』, , 1995, pp.5∼6.
19* |
.
,
.
[ ] [ ]
, [ ] [ ] .
.
, (
) .
2) ( )
,
.
?
, 20) . ,
‘
’ .
,
, (E=mC2)
. ,
.
?
136 |
20* | .
. 21)
,
. ,
30 km .
,
.
(light) ( )
( ( )) ( )
( )
30 km . ( )
( ) , , X
. , ( )
.
,
(E=mC2) , 22)
.
( )
(
) .23)
| 137
21* | .
22* | . .
.( , 『
』, , 1999, p.19)
23* | 2 55 .
( )
( ) 24) ( )
, .
,
.
( )
.25)
,
, ( ,
) ( )
.
.
3.
( ) .
,
?
,
.
138 |
24* | ,
.(『 』, p.21)
25* | .
. …
…( , 『 』, , 1999,
p.47)
4 (
, , , )
. 1916
.
10 (Gauge Theory) 26)
, , 27)
.
,
.
(
)28) .
. ( )29)
.
| 139
26* | .
27* | .
28* | ( ) ( ) .
29* | . ,
. ( ) , ( )
,
, ,
.
1952 30)
.
.
10 V
( )31) .
. 15m
.
1961 41 ,
.32)
. ,
.
‘ ’ . 1979
,
.
140 |
30* | .
31* | .
32* | , 『 』, , 2003, p.54.
.
.
.
.
.
.
4 km
.
.
.
.
.
,
. 33)
‘ ’ .
| 141
33* | (1885-1958)
.( , , 『
』, , 1997)
.
.
.
.
.
.
.
.
. 2
1943
.
.
.
.
.
442km
142 |
.34)
(
) ,
.
.
,
.
.
. ,
.
4.
( ) .
. 35)
| 143
34* | , 『 』, , 2003, pp.78∼79.
35* | .
.
.
『 』 ( 1-27)
.
.
( ) .
『 』
. ( )
.
.
. 「
. 」
.
.( 1 27 )
( ) ( )
( )
144 |
.
,
.
. ( )
( )
.
,
.
.
.
10~13
, 30~40
.
30~40
.
.
. ( )
2.1×1029J .
4.2
×1019J , 50
.
,
2 4,000 ℃ .
| 145
.36)
. .
37) . ( )
,
,
. 38) ,
.
.
.
146 |
36* | ( ) , 『 』, 2001 8 , pp.74∼77.
37* | .
38* | ( solar time) : . (
) .
1
. . ‘
(correction)’ 16 ,
. ‘ ’
16 , ( )
. 2 .
. 1
,
. 1972
, . ,
0.9 . ( CD-ROM, 2003)
? .
.
.
.
.
.
.
.
( , )
,
.
. .
,
.
( )
30 ( 30 )
1 .
.
.
| 147
,
.
‘ ’‘ ’
.
. 39) (
)
( )
.
‘ ( )
, ’ ,
.
.
,
.
( )
( ) .
.
,
.
148 |
39* | ,
.
, ( ) ,
( ) .
Ⅲ.
,
, ( )
.
,
.
『 』
,
.
.
( ) .
, ,
.
,
.
[ ] ,
.
| 149
‘ ( ), ( )’40)
( ) ( ) , ‘ (
)’41) ,
. ,
( )
. ‘ …
…’42)
.
150 |
40* | 1 66 .
41* |
( 2 42 , )
42* | 81 .
Ⅰ.
Ⅱ.
1.
2.
Ⅲ.
1.
(1)
(2) · ·
(3)
(4)
(5)
2. ( )
Ⅳ.
( ) ( )
“ ( ) .”2)
. ( ) 3)
, ( )
( ) . (
)4) ( ) ( )
( ) .
( ) ‘
’ ,
( )
.
( )
152 |
1* | ( ) ( )
. < ( ) > ,
( )
. 『 』
< ( ) > .
2* | 1 62 .
3* | ( ) : . ( )
( ) .( , 『 』, , 2000)
4* | ( ) ( ) . 『 ( )』
. ( )· ( )· ( )· ( )· ( )·
( ) 60 ( ) ( ) ( ) .
· · ·
. (EnCyber )
Ⅰ. 1)
.
,
.
Ⅱ. ( )
1. ( )
( ) ( )
( )5) ‘ ( )’6)
.7) ( )8) ( ) sam dhi( )
,
‘ ’
.
( ) ( ) | 153
5* | , 12∼13
1989 1017 .
6* | S garamudr Sam dhi S gara Sam dhi .
7* | ( ) : ( ) . ( ,『 』, ,
1993)
8* | ( ) . ① ( ) : ( )
( ) . ② ( ) : ( ) ( ) ( ) . ③
( ) : ( )
( ) . ④ ( ) : ( ) ( )
( ) . ⑤ ( ) : ( ) ( ) ( )
( ) . ( ,『 』, , 1993)
a
a a a a
.9)
, (
)10) ( ), ( )11) (
), ( )12) ( ) ( )
, ( ) ( ) ( )
.13) ( ) ,14)
.15)
,
[ ]
[ ]
,
.16) ( )
.
154 |
9* | · , 『 』, , 2000, p.45.
10* | ( ) ( ) (
) ( ). ( ,『 』, , 1993)
11* | ( ) ( ) . ( )
( )· ( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( ) . ( ,『
』, , 1993)
12* | ( ) , (
) . (『 』, 18)
13* | , (http://my.dreamwiz.com/jimung/songchol_
file/1_folder/file_4.htm)
14* |『 』 18 107 .
15* | 13.
16* | EnCyber .
2. ( )
.
( ) ( )
.
(A) ( )17) ( ) ( )18)
.
, .
.
( )
.
.
.
.
, .
.
( ) ( ) | 155
17* | . ·
.
18* | , 『 』 1, , 1993, pp.45∼47 .
.
,
.
.
“
,
.
, .
.”
. .
.
.
( ) .
.
.
.
.
.
.
.
156 |
.
, .
.
.
. *1927 2
(B) 19)
(1820∼1898)
. 18
,
( )
( ) .
2
( ) (
) ,
5 .
,
2
,
. 7
( ) ( ) | 157
19* | , 『 』, , 1989, pp.78∼87 / , 『 』,
, 2000, pp.299∼323.
( ) ,
6
,
. 26
( ) . 21
1865
1km (
) ,
.
,
.
,
,
.
.
6 8 , (
) ( )
( ) .
. .
(C) ( ) 20)
.
158 |
20* | , 『 』 , , 1988, pp.296∼298. .
.
.
.
.
.
.
.
“
. ”
. .
.
.
.
( ) ( ) | 159
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
‘
’ .
.
.
.
.
160 |
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
( ) ( ) | 161
.
.
.
*1962 6
(D) ( ) ( )
.21)
,
22)
.23)
162 |
21* | 『 』 ( ).
22* | 『 』 ( ).
23* | 『 』 ( ).
( ) ( ) ( ) ( ) .24)
(A), (B), (C) (D) ( )
.
,
( )25)
.
.
Ⅲ. ( )
1. ( )
( )
( ) ( ) | 163
24* | 『 』 ( ).
25* | , ( )· ( )· ( )
. ,
.
(A)
「 」
「 」 .26)
(B)
「
. ( )
164 |
, , (
) , . ( )
, . (
)· ( )· ( ) , 3
.
5 ( ) ( )
. 7 ( :590∼658)
, 3 (
) ( : 290) .
( ) . ,
.
《 ( )》( 32)
. ( : 52)
.
( ) ( )
( ) .
( ) 16 .
( : 56) . (
)· ( )· ( )
. (EnCyber )
26* | 1 62 .
.
( ) . .
. .
. (
)
( ) .
」 .27)
(C) .28)
(D)
, , , .29)
(C) (D) , (B)
( ), (A) .
·
,
.
(B)
.
(B)
( ) ( ) | 165
27* | 2 55 .
28* | 2 42 .
29* | 2 42 .
‘ ’ ‘ ( )’
. ,
≪ 1≫ .
· ·
.
.
, ( ) .
· · ,
‘ ( )’ ‘ ( ) ’
.30)
, · · ,
166 |
30* | ( ) ‘ ’ ( ) ‘ ’
. (B) , ( ) ‘
’ ‘ , ’ . ( )
( )+ ( ) , ( ) , ( ) ( )
‘ ’ . ‘ ’ . (『 』, ,
2000, p.346.)
≪ 1≫
·
. (C)
.
.
36 ,
.
.
.31)
. ( )
. ( )
.
( )
,
. (B)
.
(1) 36 ?
(2) ?
( ) ( ) | 167
31* | 4 27 .
(3) ?
(4) ?
(5) ?
.
(1)
( ) ,32)
36 . ( )
,
. 36 ( )
.
36
.
1 ( ) ( )
, ( ) ( ), (
) 28 ,33) ≪ 1≫ .
36 『 ( )』
, .34)
168 |
32* | ( ) ‘… · · ( ) …
( - )’ ( )
( ) ( )
( ) (『 』, p.6)
33* | , , 『 』, , 2001, pp.22∼23.
, 『 』, , 1999, p.81.
34* | , 『 』, , 1982, pp.51∼52.
( ) ( ) (
) 36 .
( ) , ( ) , ( ) ,
( ) ( ) . ( )· ( )·
( )· ( ) , ( )
( ) ( ) , ( )
( ) ( ) , ( )
… ( ) … 36 .
36 ,
≪ 2≫ .
36 『 ( )』35) ,
( ) ( ), ( ) (
( ) ( ) | 169
( ) 1 ( )( )
( ) 3( )( )( )
( )
( )4
( )( )
( )( )
( )
( )4
( )3
( )18
( )17
( )6
( )5
, , ,
≪ 1≫ 36
35* | ( ). 170 . ( ) 『 ( )』
『 ( )』4,565 ,
), ( ) ( ), ( ) ( )
( ), ( ), ( ),
( ) 36 .36)
170 |
『 』122 . ‘ ’ ,
『 』 3 4 ( ) , ‘ ’ . 『 』
.
( ) ( ) · .
, .(
CD-ROM, 2003)
36* | , 『 』, , 2004, p.571.
≪ 2≫ 36
( )
8( )( )( )( )( )( )( )( )
( )
8( )( )( )( )( )( )( )( )
8( )( )( )( )( )( )( )( )
( )
8( )( )( )( )( )( )( )( )
( )
36 『 ( )』
, ‘ ( ) 36 ( ) 12 , ( )
12 , ( ) 12 ’ .37)
36 36
,
.
(2) · ·
· · ?.
BC 600 ( )38)
( )
. 16
19
. 1897 J.J. ( )39)
20
.
,
( ) ( ) | 171
37* | 34.
38* | , , .
, . .
( , 2002)
39* | ( ) ,
. .
.
( )40) .
(+) (– ) 41)
( )
, ( )
.42)
, ( )
. [
] ,
(+) (– )
.43)
『 』
.
( ) ( ) ( ) . ( )
( ) ( ) . ( ) ( ) ( )
172 |
40* | , 『 』, , 2000.
41* | ,
.
.
42* | , , 2002.
43* | , ,
.
, ( ) ( ) ( ) ( ) (
) ( ) ( ) ( )
( ) …44)
( ) 45) . 46) . 『 』
,
.
< ( ) >
, (
) .
(+) (– )
.
, ‘
’ .
( ) ( ) | 173
44* | 『 』p.7.
45* | 10,000℃ 4
27,000℃ .
, ‘ ’ ( )
20km .
46* | 1752 ‘ ’
. 1 10 , , 100
7000 8 .
40% , 500 .
( )
.
( ) 「 ( )47) 」
.48)
.
,
.49)
. (= ) ·
,
.
174 |
47* | ,
. ( ) ( ) ( )
( ) . ( )
( ) ( ) ( ) ( )
. , ,
, . ( ) ( ) ( )
( ) . ( )
( ) . 1
‘ ’ . ‘
’ .
( ) ( ) .
( ) .
48* | 3 28 .
49* | , , . ( ,『
』, , 2000)
50)
, ( ,atom) . ≪ 2≫
, .51)
(+) (– )
, .
,
.
, (= )
,
.
( ) ( ) | 175
50* | ① . ②= . ( ,『 』, , 2000)
① , . ② . .(『 』, , 2003)
51* | 6 , (up) 2
(down) 1 , (up) 1 (down) 2
.
.
≪ 2≫
+-
- ( )
-
(= )
,
.
, ( ) .
. 18
,
.
,
.
.
Ca+, K+
10-4
,
. , ,
176 |
( )
( )
( )
≪ 3≫ ( )
.
.
.
,
.
‘ ( , electro
physiology)’ ,
.
,
. 1996
6
. ‘ ’
, ‘ ’ .
, .
.
,
.
( ) ( ) | 177
( ) .
( ) 52) .
.
1840
.
10 1 . 2m (
) 200㎞
.53) 99.94% ,
0.06%
.
,
.
.
.
!
,
.
.
. 54)
178 |
52* | , 『 』, , 2000.
53* | 10-10m, 10-15m .
54* | 2 ,
.
.
,
.
,
.55)
.
(3)
< ( ) >
,
.
(ㄱ)
.
(ㄴ) , 56) , 1·6 5·
10 ( ) .
(ㄷ) , 1·
( ) ( ) | 179
55* |
.
56* | ,
1·6 .
,
( )
.
6 5·10 ( )
.
57)
, ( ) [ ]
.
(4)
,
( ,sap)
.
, 100℃ 100℃
.
. ( )
80m , 58)
180 |
57* | 2 55 .
58* | (surface tension)
. ,
.
59) 60) 61)
. , ,
.62)
, .
‘ ’ ,
‘ ( )’
. ( )
,
( ) , ( ) (
) .
( )
. ( ) .
.
( ) ( ) | 181
59* | (capillary phenomenon)
,
. [ ]
,
.
60* | ,
, ,
, .
61* | ,
,
. .
62* | , 『 - 』, , 1989, pp.143∼159.
. ( )
.
spring( )
, ( )
.
.63)
.
. 70%
. 60㎏ 40ℓ
, 1.8ℓ 23 .
⅔ .
· · , 0.8ℓ∼1
ℓ .
, 1㎏
30㎖ . 60㎏ 1.8ℓ
.
2.5ℓ
. 80 73t
.
.
182 |
63* | , 『 』, , 1999, pp.72∼74.
70% , 80%
, 80%∼95%, 95% .
,
.
.64)
.
( )
,
.
.
,
.
, .
( ) ( ) | 183
64* | 26 ,
. 15 ∼17
, 2003
. 10 ∼12
6 ∼7 ,
. 2003 6 3
,
.
. ( 2003 7 , pp.50∼59)
.
.
60
600 65) ,
.
,
. ,
97% , 80% ,
24 70% ,
50% .
,
.
.
. BC 3500
, BC 3200
, BC 3000 , BC 2500
,
. ( ) ( )
.
184 |
65* | ( ) .
,
. .
. (EnCyber )
(5)
.
.
, ,
70%
97% 66) .
. · ·
, .
.
.
( ) ( ) | 185
66* | 2% , 1% , , .
≪ 4≫
,
. H2O 1 2
. ≪ 4≫
105°3′ , (+)
(– ) (+)
(– ) .
(polar molecule) .
,
.67) .
[H] 2 [O]
1 [H2O] . , H2O
H2O (H2O)n
.
.
2
. ≪ 5≫
186 |
67* | .
, .
≪ 5≫
H2O , 1
4
.
,
(O)- (H)-
(O)
. OH , ≪ 6≫
H…O OH…O
. 5%
, 5% ,
.
. O, N, F,
Cl 68) .
(+) (– )
( ) ( ) | 187
≪ 6≫
68* | .
.
.
,
. ( ) ,
.
( ) 1㎏ 30∼35g ,
≪ 3≫ .
≪ 4≫ (+) (– )
. ( )
(+) (–)
.
188 |
(g) (g)
NaCl 23.476 68.08%NaHCO3 0.192 0.55%
MgCl2 4.981 14.44% KBr 0.096 0.27%
Na2SO4 3.917 11.35% H3BO3 0.026 0.075%CaCl2 1.102 3.19% SrCl2 0.024 0.069%
KCl 0.664 1.92% NaF 0.003 0.0087%
(g) (%) (g) (%)
Na+ 10.56 30.11% Cl- 18.98 54.12%K+ 0.38 1.08% Br- 0.65 1.85%
Mg++ 1.27 3.62% SO4-- 2.65 7.55%
Ca++ 0.40 1.14% HCO3- 0.14 0.39%
Sr++ 0.013 0.037% BO3-- 0.026 0.074%
≪ 3≫ 1㎏
≪ 4≫ 3
,
. ,
, ,
69) .
,
.
2. ( ) ( )
, .
,
.
「 . (
) ( ) ( )
」 .
( )
( ) ( )
.70)
( ) ( ) | 189
69* | ( ) ( )
,
.
70* | 2 16 .
( ) ( ) ( ) ( )
. , ( )
( )
.
( )
.
. ( )
. (
)
, ( )
.
( ) ,
.71)
( ) .72)
.
( ) (
) 73) .
190 |
71* | 26.
72* | 27.
73* | ( ) ( ) ( )
( ) ,
. 74)
· , ( )
.
( ) .
. ( ) .75)
,
( )
.
Ⅳ.
( )
, ,
( ) ( ) | 191
( ) ( ) ( ) ( )
. (『 』p.9)
74* | ( 2 32 )
75* | 87 .
‘ ( )’ ( )
. ( )
( )
.
. ( )
,
( ) ( )
.
( ) .
( )
( )
.
192 |
2
| 2004 9 17
| 2004 9 25
|
|
|
|
| 411-2004-00001
| 469-861 656
· | 031)882-3460
| http://www.idaesoon.or.kr
E-mail | [email protected]
ⓒ , 2004
| 197
“ ( ) ( )” ,( )
( ) ( ) .“ ,( )
,( ) ( )”
. (『 』pp.75∼76)