ซรสงานวจยเรอง Productivity & Competitiveness

POLICY WATCH

Engage Analyze Inform

2 ปคาแรงขนต า 300 บาท: ส งท คาด..ส งท เกดขนจรง..ส งท ตองทาตอ

สงหาคม 2557

3

บทน า ซรสงานวจยเรอง Productivity & Competitiveness

10 ปทผานมา นโยบายประเทศ มแตโครงการประเภท “ลด-แลก-แจก-แถม” ในทกรฐบาล แตแทบไมมนโยบายทจะชวยเพม

ความสามารถในการแขงขนของประเทศ เมอดจากนโยบายเศรษฐกจหลกในรอบ 10 ป กจะพบวาโครงการสวนใหญเนน “แจก”

ไมวาจะเปนแจกเงนทน แจกปจจยการผลต ลดภาษ/ดอกเบย แจกอปกรณการเรยน ไปจนถงแจกเงนใหใช สวนท “ไมแจก” กไมได

ชวยเพมประสทธภาพการผลต บางนโยบายกลายเปนอปสรรคดวยซา (ดรป 1)

ยงมนโยบายคาจางขนต า 300 บาททจะสงผลกระทบโดยตรงตอความสามารถในการแขงขน ยงท าใหจ าเปนตองปรบปรง

ประสทธภาพแรงงานโดยเรงดวน เพราะถาขนคาจางเพยงอยางเดยวโดยไมสนใจทจะเพมประสทธภาพของแรงงาน กหมายความ

วาตนทนการผลตจะสงขนโดยทยงผลตสนคาไดจานวนเทาเดม ซงจะนาไปสการสญเสยความสามารถในการแขงขนในทสด

รายงานฉบบนจงเปนสวนหนงของซรสงานวจยสถาบนอนาคตไทยศกษาเรองประสทธภาพแรงงานไทย ในรายงานนจะเปนผล

การศกษาสงทเกดขนหลงจากมนโยบายคาจางขนตา 300 บาท และสงทควรจะตองทาตอจากน โดยเฉพาะในประเดนเรอง

ประสทธภาพของแรงงาน สวนในรายงานฉบบตอไปจะเปนการหาคาตอบวาทาไมประเทศไทยจงมประสทธภาพแรงงานตา และ

วธการแกไข

รป 1 นโยบายรฐบาลในรอบ 10 ปทผานมาแทบไมมโครงการเพอเพมประสทธภาพแรงงาน

“หากขนคาแรงขนต าเปน 300 บาท วาจะสงผลกระทบตออตราเงนเฟอเพ มขนจากประมาณการเดมอก 4% เปน 7%”

1

(27 ก.ค. 2554)

ส งท เกดขนจรง: เงนเฟอเพ มขนเฉล ย 0.4% จากกอนการดาเนนนโยบาย เฉล ยอยท 3% และมแนวโนมลดลง

“การขนคาแรงขนต าเปน 300 บาท จะทาใหแรงงานเส ยงตกงาน 1.2ลานคน”2 (29 พ.ค. 2554)

ส งท เกดขนจรง: อตราวางงานอยในระดบต ากวากอนดาเนนนโยบายท 0.8%

“[การขนคาแรงขนต าเปน 300 บาท] สงผลใหอตสาหกรรมกระจกตวอยในเขตเมองใหญ โดยเฉพาะปรมณฑล ในระยะยาว จะเปนการทาลายโครงสรางคาจางปจจบนท เนนใหอตสาหกรรมขยายตวไปในจงหวดท หางไกล เพ อเปนการกระจายรายไดและกนคนใหอยในพนท ”3 (12 ม.ค. 2556)

ส งท เกดขนจรง: ในบรรดา 20 จงหวดท คาจางขนต าเพ มขนสงสด จงหวดท สดสวนการจางงานลดลงมากท สด ลดลง

0.5%

1 กรมการคาภายใน อางใน http://www.bangkokbiznews.com/home/detail/business/business/20110727/401884/พาณชยชขนคาแรง300บาทดนเงนเฟอพง7.html 2 ศนยวจยธรกจบณฑตย อางใน http://www.bangkokbiznews.com/mobile/xhtml/news/detail/00/471327/ 3 สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย อางใน http://www.bangkokbiznews.com/home/detail/business/center-business/20130112/485423/ทดอารไอวเคราะห

ผลด-ผลเสยขนคาแรง300.html

5

การปรบขนคาจางขนตาเปน 300 บาทเทากนทวประเทศนบเปนหนงในการขนคาจางขนตาทมากทสดอนดบตนๆ ของโลก รองจากอนโดนเซย และเวเนซเอลา เพราะปรบเพมขนกวา 70% ในระยะเวลาเพยง 2 ป เฉลยปละ 31% เปนสาเหตใหไดรบเสยงวพากษวจารณอยางมากตงแตยงไมไดเรมบงคบใช โดยมการคาดการณวาคาจางขนตาจะสงผลตอเศรษฐกจใน 9 เรอง ไดแก คาจางจะสงขนมาก ราคาสนคาจะแพงขนมาก จะมคนตกงานเพมขน ลกจางจะถกตดสวสดการอนๆ สถานประกอบการจะยายออกจากจงหวดทคาจางขนตาเพมขนมากไปอยใกลกบตลาดหรอระบบขนสงมากขน จะมสถานประกอบการปดกจการเพมขน โดยรฐบาลกคาดวาแรงงานระดบลางจะไดรบประโยชนจากการขนคาแรงขนตา รวมถงคาดวาความสามารถในการแขงขนทคาดวาจะลดลง ปจจบนน ไดผานมา 2 ปแลว นบตงแตมการใชนโยบายน สงทเกดขนเปนอยางไร เหมอนหรอตางจากทคนคาดไวหรอไม

สงทคาด: คาจางจะสงขนมาก สงทเกดขนจรง: คาจางเฉลยตอวนของแรงงานภาคเอกชนเฉลยสงขนเกอบ 40%

คาจางเฉลยตอวนของแรงงานภาคเอกชนเพมขน 130 บาท จาก 328 บาทตอวนในป 2553 เปน 456 บาทตอวนในป 2556 หรอเพมขนเกอบ 40% จากกอนทจะมนโยบายน ซงถาดจาก รป 2 จะพบวาคาจางเรมปรบตวเพมขนตงแตป 2554 หลงจากทมการใชนโยบายนในการหาเสยง และไดรบการเลอกตง กอนทจะมการประกาศใชนโยบายนอยางเปนทางการในปตอมาดวยซา คาจางโดยเฉลยเพมขนถงปละ 12% ระหวางป 2554-2556 เพมขนในอตราทสงกวาชวงกอนหนานถง 4 เทา โดยในชวงป 2546-2553 คาจางเพมเฉลยเพยงปละ 3% เทานน

1

1 ขอมลทใชเปนหลกในงานวจยนมาจากการสารวจภาวะการทางานของประชากร (LFS) 2546-2556 2เพอตรวจสอบวาผลของนโยบายนนนเรมตงแตกอนทจะประกาศใชอยางเปนทางการสงผลใหคาจางปรบตวสงขนตงแตชวงครงหล งของป 2554 จรงหรอไม จงทาการทดสอบการเปลยนแปลงเชงโครงสราง (Structural Change) ของคาจางกอนและหลงไตรมาส 3 ของป 2553 และพบวามความแตกตางจากแนวโนมระยะยาวอยางมนยสาคญ โดยทควบคมปจจยอนๆแลว (เงนเฟอ, จดพ, คาจางขนตา, วกฤตเศรษฐกจในป 2552)

2 ปคาแรงขนต า 300 บาท: ส งท คาด...ส งท เกดขนจรง

สงทคาด: ราคาสนคาจะสงขนมาก สงทเกดขนจรง: ตวเลขเงนเฟอทางการทรงตวอยทประมาณ 3% ตอป

จากทกรมการคาภายในเคยคาดการณวาการขนคาแรงขนตาเปน 300 บาทจะสงผลใหเงนเฟอเพมเปน 7% แตจาก

ตวเลขทางการพบวา อตราเงนเฟอเฉลยอยราว 3% ตอประหวาง ป 2554-2556 เพมขนเลกนอยจากชวงกอนการ

ประกาศใชนโยบาย (ป 2551-2553) ซงอตราเงนเฟอเฉลยอยท 2.6% ตอป ถงแมวาตวเลขอาจจะขดกบความรสกวา

ขาวของมราคาแพงขนจรงๆ แตผลกระทบทมตอราคาสนคากไมไดสงอยางทมการคาดการณ

สงทคาด: คนจะตกงานเพมขนมาก สงทเกดขนจรง: คนวางงานไมไดเพมขนแตลดลงราว 4 หมนคน อตราการวางงานอยในระดบตาท 0.8% เทานน

ณ ไตรมาส 3 ป 2556 จานวนคนวางงานมแนวโนมลดลงเหลอ 3 แสนคน จาก 3.4 แสนคนในชวงเดยวกนของป

2553 อตราการวางงานลดลงดวยซาจากทเฉลยแลวเคยอยท 1.1% ในป 2551-2553 ลดลงเหลอ 0.7% ในชวงป

2554-2556 ซงอยในระดบตามาก สวนจานวนชวโมงทางานเฉลยตอสปดาหลดลงเลกนอยเพยง 1% เทานน สวน

หนงเปนเพราะตลาดแรงงานยงมความตองการแรงงานสง แตกมแรงงานสวนหนงยายไปเปนเกษตรกรเพมขนราว 1

ลานคนหรอคดเปน 2.6% ของกาลงแรงงานในป 2556

สงทคาด: นายจางจะตดสวสดการอนๆ เพอชดเชยตนทนคาจางทเพมขน สงทเกดขนจรง: แรงงานถกตดสวสดการลง 20% แตคดเปนแค 2% ของคาตอบแทนทงหมด

สวสดการทนายจางเคยใหนอกเหนอจากคาจางอยางเสอผา อาหาร หรอทพกถกตดลดลงราว 20% แตสวสดการนน

คดเปนสดสวนเพยง 2% ของคาตอบแทนทงหมดทลกจางไดรบเทานน ในขณะทคาตอบแทนอนๆ อยางคาโอท

โบนส คาทปกเพมขนถง 15% ทาใหโดยรวมแลวคาตอบแทนของแรงงานไมไดแยลง

2

3

4

7

สงทคาด: แรงงานทไดคาจางตากวาคาจางขนตาจะมจานวนมากขน

สงทเกดขนจรง: สดสวนแรงงานทยงไดคาจางนอยกวาคาจางขนตาเพมขนจากเดมเลกนอย ประมาณ 1/3 ของแรงงานภาคเอกชน โดยปกตทจะมนายจางบางสวนทหลกเลยงการจายคาจางขนตาตามทกฎหมายกาหนด อยางในป 2553 มแรงงานใน

ภาคเอกชนอยราว 22% ทไดคาจางตากวาคาจางขนตาในเวลานน เมอคาจางขนตาเพมขนมาก กมความกงวลวาจะ

มนายจางทหลกเลยงการจายคาจางขนตาเพมขนมาก แตปรากฏวาในป 2556 ยงมแรงงานทไดคาจางตากวาคาจาง

ขนตาอย 29% เพมขนจาก 22% ในป 2553 ซงนบวาเพมขนไมมากถาเทยบกบคาจางขนตาทเพมขนกวา 70% แต

กยงมอก 17 จงหวดทคาจางเฉลยทงจงหวดยงตากวา 300 บาท โดยคาจางขนตาของจงหวดเหลานเฉลยแลวปรบ

เพมขนเกอบเทาตว (เฉลย 93%)

สงทคาด: การจางงานในจงหวดทคาจางขนตาเพมขนมากจะลดลง เพราะสถานประกอบการจะยายออก

สงทเกดขนจรง: การจางงานในจงหวดทคาจางขนตาเพมขนมากแทบไมเปลยนแปลง ถานายจางจะตองจายคาจาง 300 บาทเทากนหมดทกทในประเทศไทย กนาจะมแรงจงใจทจะยายสถานประกอบการ

ใหไปอยใกลกบตลาดและระบบขนสง แตสงทพบกคอสดสวนการจางงานในแตละจงหวดมการเปลยนแปลงนอยมาก

แมกระทงในบรรดา 20 จงหวดทคาจางขนตาเพมขนมากทสด จงหวดทจางงานลดลงมากทสดนนลดลงไปเพยง 0.5%

สงทคาด: สถานประกอบการทแบกรบตนทนไมไหวจะปดกจการเพมขน สงทเกดขนจรง:สถานประกอบการปดกจการเพมขน 1.4 เทา ในรอบ 3 ป

มนตบคคลปดกจการเพมขนเปนกวา 1.7 หมนรายตอป3 จากเดมทมนตบคคลเคยปดตวราว 7,000 ราย ในป 2553

ถงแมวาสวนหนงจะเปนผลจากนาทวมชวงปลายป 2554 แตกยงคงมสถานประกอบการปดตวเพมขนอยางตอเนองใน

ป 2555-2556 โดยทไมมแนวโนมลดลงเลย กจการทมการปดตวมากทสด คอ บรการนนทนาการ ธรกจกอสราง

อสงหารมทรพย ขายสงวสดกอสราง

5

6

7

3ตวเลขนยงไมไดรวมสถานประกอบการทไมไดจดทะเบยนเปนนตบคคล ซงขอมลสถานประกอบการทงหมดรวบรวมโดยสานกงานสงเสรมวสาหกจ

ขนาดกลางและขนาดยอมมการเปลยนแปลงนยามของสถานประกอบการในป2555 จงไมสามารถนามาเปรยบเทยบระหวางปได

สงทคาด: แรงงานระดบลางจะไดรบประโยชนจากการขนคาแรงขนตามากทสด

สงทเกดขนจรง: แรงงานระดบลางกลบไดคาจางเพมนอยกวากลมอน

ถาเอกชนจาเปนจะตองขนคาจางตามกฎหมายกคงจะเลอกขนคาจางใหกบแรงงานทมประสทธภาพสงกวา หรอถา

ไมมทางเลอกกคงเลอกตดลดตนทนดานสวสดการของแรงงานทมประสทธภาพตากอน และถาหากตองเลกจาง

แรงงานกลมนกจะตองถกกระทบเปนกลมแรกๆ ในขณะทแรงงานภาคเอกชนทงประเทศไดคาจางเฉลยเพมขนเปน

456 บาท/วน หรอเพมขนราว 40% แรงงานระดบลางกลบไดคาจางเพมนอยกวานนโดยเฉพาะแรงงานทไมมทกษะ

เชน เจาหนาทรกษาความปลอดภยไดคาจางเฉลย 335 บาท/วน เพมขนเพยง 24% นอกจากนแรงงานเหลานยง

เปนกลมทถกตดลดสวสดการอนๆ อยาง เชน สวสดการอาหาร บานพก เสอผาถกปรบลดลง 30% และสวนทเปน

คาตอบแทนอนๆ อยางคาโอท คาทป ลดลง 17% ชวโมงทางานตอสปดาหกถกปรบลดลง 2-6 ชม. ทสาคญคาครอง

ชพของแรงงานเหลานยงเพมขนเรวกวาคาครองชพของคนทวไป เหนไดจากเงนเฟอของผทมรายไดนอย4 เพมขน

3.5% ตอปสงกวาเงนเฟอทวไปทอยท 3% ตอป

8

รป 5: แรงงานระดบลางทควรเปนกลมเปาหมายของนโยบายนกลบไดคาจางเพมนอยกวากลมอน

9

สงทคาด: ความสามารถในการแขงขนของผประกอบการไทยลดลง สงทเกดขนจรง: ความสามารถในการแขงขนลดลงจรง จากการทคาจางเพมขนเรวกวาประสทธภาพแรงงานทเพมขน ทาใหความสามารถในการแขงขนตากวาเมอ 10 ปกอน

การทคาจางขนตาเพมเปน 300 บาทในระยะเวลาสนๆ ทาใหคาจางเพมขนแซงประสทธภาพแรงงานทเพมขน เทากบ

วาเราจายคาจางแพงขน แตแรงงานผลตสนคาไดจานวนเทาเดมหรอนอยกวา ซงสะทอนวาความสามารถในการ

แขงขนของเราแยลงเพราะตนทนคาจางทสงขน ประสทธภาพแรงงานไทยนนไมคอยโตอยแลว เพมเฉลยเพยง 2%

ตอป (2546-2556) แตทผานมากยงเพมขนเรวกวาคาจางทแทจรง (คอคาจางหลงปรบผลของเงนเฟอ) ทเพมขน

เฉลย 1% ตอปในชวงป 2546-2553 (ดรป 6)

เพอเหนภาพชดขน จงขอเปรยบเทยบประเทศไทยเปนโรงงานทจางแรงงาน 10 คน ในป 2546 ถาแรงงาน 10 คนน

ผลตสนคาไดคนละ 10 ชน/วน คาจางในป 2546 อยท 261 บาท/วน ดงนนโรงงานจะมตนทนคาจาง 2,610 บาท

ตนทนแรงงานตอชน 26.10 บาท แตในปจจบนแมวาแรงงาน 10 คนนสามารถผลตสนคาไดมากขนจาก 100 ชน เปน

126 ชน เพราะประสทธภาพแรงงานทเพมขน แตคาจางทแทจรง (หลงจากหกผลของเงนเฟอ) กเพมขน 31% เชนกน

เปน 342 บาทตอวน แสดงวาตนทนคาจางตอชนกจะเพม (3420 บาท/126 ชน =) 27.10 บาท ตนทนคาจางตอชน

สงขนราว 4 % แสดงวาเราไดเปรยบในการแขงขนนอยลงกวาเมอ 10 ปกอน

ถาเราตองการรกษาความสามารถในการแขงขนใหอยางนอยไมแยไปกวาเมอ 10 ปทแลว คอประสทธภาพแรงงานอย

ในระดบเดยวกบคาจาง เราจะตองเพมประสทธภาพแรงงานใหไดอยางนอยอก 5 pp. จากป 2546 และนจะเปนความ

ทาทายอยางยงสาหรบประเทศไทย

9

รป 6: คาจางเพมขนเรวกวาประสทธภาพแรงงาน ทาใหความสามารถในการแขงขนแยลง

การปรบขนคาจางขนตาเปนเรองทควรทา เพราะคาจางแรงงานไทยอยในระดบตามานาน และโตแทบไมทนเงน

เฟอ กอนการปรบขนคาจางขนตาเปน 300 บาท อตราการเพมของคาจางหลงจากปรบผลของเงนเฟอตกประมาณ 1

% ตอปเทานน

แตการปรบคาจางขนตาเปน 300 บาท นนมากไปและเรวไป ทาใหเราเสยความสามารถในการแขงขน ท

ผานมาประสทธภาพแรงงานไทยนนกไมคอยโต แตกยงโตเรวกวาคาจางหลงปรบผลของเงนเฟอ แตหลงจากมการ

ปรบคาจางขนตา ประสทธภาพแรงงานเพมขนไมทนกบคาจางทเพมขน (ดรป 6) หมายความวาตนทนเราแพงขน

ความสามารถในการแขงขนแยลง ไมนาแปลกใจทจะมสถานประกอบการปดตวเพมขนเรอยๆ เพราะแขงขนในตลาด

ไมได

อยางนอยทสด ตองเพมประสทธภาพแรงงานใหทนกบคาจาง เพอรกษาความสามารถในการแขงขน

จะตองมมาตรการทจะเพมประสทธภาพแรงงานควบคไปดวย เหนไดจากสงทเกดขนเกยวกบความสามารถในการ

แขงขนทลดลง (ดหนา 9) รวมถงผลกระทบททาใหสถานประกอบการปดตว (ดหนา 7) และนจะเปนเรองททาทาย

อยางยงสาหรบประเทศไทยทประสทธภาพแรงงานโตเฉลยเพยง 2% ตอปในชวง 10 ปทผานมา และมาตรการของ

รฐบาลกละเลยเรองเพมประสทธภาพแรงงานมาตลอด สาหรบทางออกเรองประสทธภาพแรงงาน และสาเหตของ

ประสทธภาพแรงงานตกตาสามารถตดตามไดในผลการศกษาเลมถดไปของซรสงานวจยสถาบนอนาคตไทยศกษา

เรอง “ประสทธภาพแรงงาน และความสามารถในการแขงขน”

และตองใหความใสใจกบสวสดการแรงงานระดบลาง ลาพงแตการขนคาจางขนตาตามกฎหมาย ไมเพยง

พอทจะชวยยกระดบคณภาพชวตของแรงงานไดอยางยงยน ซงมตวอยางใหเหนจากสงทเกดขนจรง (ดรายละเอยด

หนา 8) วากลมแรงงานระดบลางซงเปนกลมเปาหมายหลกของโครงการนแตกลบไดประโยชนไมเตมเมดเตมหนวย

อกทงยงเปนกลมแรกๆ ทไดรบผลกระทบของนโยบายน แรงงานเหลานไดคาจางเพมขนตากวาคาเฉลยของทง

ประเทศ สวสดการอนๆ กถกตดมากกวา ดงนนจงควรมนโยบายดานสวสดการทจะชวยยกระดบคณภาพชวต

แรงงาน ทสามารถเขาถงกลมเปาหมายทแทจรงไดอยาง เชน การคมครองทางสงคม (Social Protection) ซงสามารถ

ตดตามผลการศกษาไดในงานวจยชนตอไปในซรสงานวจยสถาบนอนาคตไทยศกษาเรอง “จากประชานยม... สการ

คมครองทางสงคม”

2 ปคาแรงขนต า 300 บาท:

ส งท ตองทาตอ

11

ตาราง 1: ผลสรป 2 ปคาแรงขนตา 300 บาท: สงทคาด…สงทเกดขนจรง

ส งท คาด ผลเปนไปตามคาด?

ส งท เกดขนจรง

ตวชวด กอน (2551-2553)

หลง (2554-2556)

คาจางเพมสงขนมาก

อตราการเพมเฉลยของคาจางแรงงานภาคเอกชน (ตอป)

3% 12%

ราคาสนคาสงขนมาก อตราเงนเฟอเฉลย (ตอป) 2.6% 3.0% คนจะตกงานเพมขนมาก อตราการวางงานเฉลย 1.1% 0.7% แรงงานจะถกตดหรอลดสวสดการดานอนๆ

อตราการเพมขนเฉลยของสวสดการอนๆ(ตอป)

7% -7%

แรงงานทไดคาจางตากวาคาจางขนตามจานวนมากขน

สดสวนแรงงานทไดคาจางตากวาคาจางขนตา

22% 30%

สถานประกอบการยายออกจากจงหวดทคาจางขนตาเพมขนมาก

การเปลยนแปลงสดสวนการจางงานใน 20 จงหวดทขนคาจางขนตาสงสด

-0.5%

สถานประกอบการปดกจการเพมขน

อตราการเพมขนของนตบคคลทปดกจการ

2% 33%

แรงงานระดบลางจะไดประโยชนมากทสด

อตราการเพมขนของคาจางกลมแรงงานระดบลาง (2556 v. 2553)

35% (เฉลยทวประเทศ 39%)

ธรกจจะเสยความสามารถในการแขงขน

สวนตางของประสทธภาพแรงงาน และคาจางทแทจรง (ใชป 2546 เปนปฐาน)

+8% (percentage

points)

-5%. (percentage

points)

11

12

13

14

15

16

17

18

19

ศรกญญา ตนสกล

มประสบการณในการทางานวจยกบหลายสถาบน เชน สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (TDRI) สมาคมตลาดตราสารหนไทย (ThaiBMA) จบการศกษาระดบปรญญาตรและปรญญาโทสาขาเศรษฐศาสตรจากมหาวทยาลยธรรมศาสตร และระดบปรญญาโท สาขา Economics, Markets, and Organization จาก Toulouse School of Economics

เศรษฐพฒ สทธวาทนฤพฒ

เคยรวมงานกบบรษท McKinsey & Co. ทนวยอรก ธนาคารโลก และกระทรวงการคลง นอกจากนยงเคยเปนผบรหารระดบสงของเครอธนาคารไทยพาณชย กอนทจะมาดารงตาแหนง Managing Partner บรษท ด แอทไวเซอร จากด และประธานกรรมการบรหารสถาบนอนาคตไทยศกษาในปจจบน จบการศกษาระดบปรญญาตร (เกยรตนยมสงสด) จาก Swarthmore College ปรญญาโทและปรญญาเอกดานเศรษฐศาสตรจาก Yale University

สถาบนอนาคตไทยศกษา เปนองคกรทจดตงขนภายใตมลนธทไมแสวงหาก าไร กอตงโดยความตงใจของกลมนกธรกจ นกวชาการและผน าความคดจากหลายสาขาทมความหวงใยอนาคตของประเทศไทย เพอด าเนนการศกษาวจยและน าเสนอขอคดเหนเกยวกบนโยบายการพฒนาประเทศทมนยส าคญตอภาคธรกจสงคมโดยรวม โดยมวตถประสงคหลกเพอสงเสรมและสนบสนนใหเกดการหารอและแลกเปลยนความคดเหนในเชงสรางสรรคจากภาคสวนตางๆ ของสงคม บนพนฐานของขอมลและการวเคราะหทเกยวของกบเรองนนๆ อนจะเปนประโยชนตอการก าหนดยทธศาสตรการพฒนาประเทศใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมทเปลยนแปลง รวมทงเกอหนนการเจรญเตบโตของประเทศทม นคงและยงยน ตลอดจนเพอสรางเครอขายนกคดทงในระดบบคคล องคกร และสาธารณะ ซงจะเปนการถายทอดองคความรไปสแนวปฏบตทเปนรปธรรม

โทร. 02 264 5481-3 โทรสาร 02 264 5480 อเมล network@thailandff.org www.thailandfuturefoundation.org

เกยวกบสถาบนอนาคตไทยศกษา

ขอมลทปรากฎอยในรายงานฉบบนเปนการเกบรวบรวมจากแหลงขอมลขาวสารทเชอไดวานาเชอถอ อยางไรกด สถาบนอนาคตไทยศกษา (“สถาบนฯ”) ไมวาจะเปนองคกร ผบรหาร หรอพนกงานไมขอรบรองและรบประกนความถกตองของขอมลหรอขอความใดๆ ในรายงานฉบบน รวมทงล าดบเวลา ความเปนปจจบน ความสมบรณ และความเหมาะสมเพอวตถประสงคของรายงานฉบบน ไมวาจะเปนขอมลจากบคคลทสามหรอขอมลอนใด หากเกดความสญเสยหรอเสยหายแกผใชบรการหรอบคคลอน ไมวาจากการประมาทเลนเลอ หรอการละเวนทงหมดหรอบางสวนในการจดหา รวบรวม ตความ ตดตอ หรอเขยนรายงานน ไมวาในลกษณะใดๆ กตาม สถาบนฯ จะไมรบผดชอบแตอยางใดทงสน ความเหนใดๆ ทปรากฎในรายงานฉบบนถอวาเปนความคดเหนและมมมองสวนบคคล โดยการตดสนใจจะอยภายใตสมมตฐานซงอาจจะเปลยนแปลงได ทงน สถาบนฯ ขอสงวนสทธทจะเปลยนแปลงขอมลทอยในรายงานฉบบนไดโดยไมตองแจงใหทราบลวงหนาแตอยางใด

คณะผจดท า