1

2

1.ÖNSÖZ ...................................................................................................................................... 3 2.ÇALIŞMA ÖZETİ .......................................................................................................................... 4 2.1. YATIRIM KONUSU ............................................................................................................................. 4 2.2. ÜRETİLECEK ÜRÜN/HİZMET .............................................................................................................. 4

2.3. YATIRIM YERİ .................................................................................................................................... 4 2.4. TESİS KAPASİTESİ .............................................................................................................................. 4

2.5. TOPLAM YATIRIM TUTARI ................................................................................................................ 4 2.6. YATIRIM SÜRESİ ................................................................................................................................ 4

2.7. KAPASİTE KULLANIM ORANI ............................................................................................................. 4 2.8. İSTİHDAM KAPASİTESİ ...................................................................................................................... 4

2.9. YATIRIMIN GERİ DÖNÜŞ SÜRESİ ....................................................................................................... 4

2.10. YATIRIMIN KARLILIĞI ...................................................................................................................... 4 2.11. NET BUGÜNKÜ DEĞER .................................................................................................................... 4

2.12. NACE KODU .................................................................................................................................... 4 3. PAZAR ARAŞTIRMASI VE PAZARLAMA PLANLAMASI .................................................................. 5 3.1. PAZAR VE TALEP ANALİZİ .................................................................................................................. 5 3.1.1. SEKTÖRÜN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ ................................................................................................ 5

3.1.2. PAZARIN BÜYÜKLÜĞÜ VE PROFİLİ ............................................................................................... 11

3.1.3. TALEBİ ETKİLEYEN UNSURLAR ..................................................................................................... 12 3.1.4. REKABET YAPISI VE RAKİPLERİN ÖZELLİKLERİ .............................................................................. 14

3.2. PAZARLAMA PLANI ......................................................................................................................... 17 3.2.1. HEDEF PAZAR VE ÖZELLİKLERİ ..................................................................................................... 17

3.2.2. HEDEF MÜŞTERİ GRUBU VE ÖZELLİKLERİ .................................................................................... 17 3.2.3. HEDEFLENEN SATIŞ DÜZEYİ ......................................................................................................... 18

3.2.4. SATIŞ FİYATLARI ........................................................................................................................... 18

3.2.5. DAĞITIM KANALLARI ................................................................................................................... 18 3.2.6. PAZARLAMA/SATIŞ YÖNTEMLERİ ................................................................................................ 19

3.2.7. KURULUŞ YERİ SEÇİMİ VE ÇEVRESEL ETKİLER .............................................................................. 19 4. HAMMADDE VE DİĞER GİRDİ PLANLAMASI ............................................................................. 20 4.1. HAMMADDE VE DİĞER GİRDİ TEMİN KOŞULLARI .......................................................................... 20 4.2. HAMMADDE VE DİĞER GİRDİ MİKTARLARI .................................................................................... 20

5. İNSAN KAYNAKLARI PLANLAMASI ........................................................................................... 20 5.1. PERSONEL YÖNETİMİ ...................................................................................................................... 20

5.2. ORGANİZASYON ŞEMASI ................................................................................................................ 21

6. ÜRETİM PLANLAMASI ............................................................................................................. 21 6.1. YATIRIM UYGULAMA PLANI VE SÜRESİ .......................................................................................... 21

6.2. KAPASİTE KULLANIM ORANI ........................................................................................................... 22

3

1.ÖNSÖZ ...................................................................................................................................... 3 2.ÇALIŞMA ÖZETİ .......................................................................................................................... 4 2.1. YATIRIM KONUSU ............................................................................................................................. 4 2.2. ÜRETİLECEK ÜRÜN/HİZMET .............................................................................................................. 4

2.3. YATIRIM YERİ .................................................................................................................................... 4 2.4. TESİS KAPASİTESİ .............................................................................................................................. 4

2.5. TOPLAM YATIRIM TUTARI ................................................................................................................ 4 2.6. YATIRIM SÜRESİ ................................................................................................................................ 4

2.7. KAPASİTE KULLANIM ORANI ............................................................................................................. 4 2.8. İSTİHDAM KAPASİTESİ ...................................................................................................................... 4

2.9. YATIRIMIN GERİ DÖNÜŞ SÜRESİ ....................................................................................................... 4

2.10. YATIRIMIN KARLILIĞI ...................................................................................................................... 4 2.11. NET BUGÜNKÜ DEĞER .................................................................................................................... 4

2.12. NACE KODU .................................................................................................................................... 4 3. PAZAR ARAŞTIRMASI VE PAZARLAMA PLANLAMASI .................................................................. 5 3.1. PAZAR VE TALEP ANALİZİ .................................................................................................................. 5 3.1.1. SEKTÖRÜN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ ................................................................................................ 5

3.1.2. PAZARIN BÜYÜKLÜĞÜ VE PROFİLİ ............................................................................................... 11

3.1.3. TALEBİ ETKİLEYEN UNSURLAR ..................................................................................................... 12 3.1.4. REKABET YAPISI VE RAKİPLERİN ÖZELLİKLERİ .............................................................................. 14

3.2. PAZARLAMA PLANI ......................................................................................................................... 17 3.2.1. HEDEF PAZAR VE ÖZELLİKLERİ ..................................................................................................... 17

3.2.2. HEDEF MÜŞTERİ GRUBU VE ÖZELLİKLERİ .................................................................................... 17 3.2.3. HEDEFLENEN SATIŞ DÜZEYİ ......................................................................................................... 18

3.2.4. SATIŞ FİYATLARI ........................................................................................................................... 18

3.2.5. DAĞITIM KANALLARI ................................................................................................................... 18 3.2.6. PAZARLAMA/SATIŞ YÖNTEMLERİ ................................................................................................ 19

3.2.7. KURULUŞ YERİ SEÇİMİ VE ÇEVRESEL ETKİLER .............................................................................. 19 4. HAMMADDE VE DİĞER GİRDİ PLANLAMASI ............................................................................. 20 4.1. HAMMADDE VE DİĞER GİRDİ TEMİN KOŞULLARI .......................................................................... 20 4.2. HAMMADDE VE DİĞER GİRDİ MİKTARLARI .................................................................................... 20

5. İNSAN KAYNAKLARI PLANLAMASI ........................................................................................... 20 5.1. PERSONEL YÖNETİMİ ...................................................................................................................... 20

5.2. ORGANİZASYON ŞEMASI ................................................................................................................ 21

6. ÜRETİM PLANLAMASI ............................................................................................................. 21 6.1. YATIRIM UYGULAMA PLANI VE SÜRESİ .......................................................................................... 21

6.2. KAPASİTE KULLANIM ORANI ........................................................................................................... 22

6.3. ÜRETİM MİKTARI ............................................................................................................................ 22

6.3.1. TAM KAPASİTEDEKİ ÜRETİM DÜZEYİ ........................................................................................... 22

6.3.2. KAPASİTE KULLANIM ORANINA BAĞLI OLARAK 2. YILDAKİ ÜRETİM DÜZEYİ .............................. 22 6.3.3. KAPASİTE KULLANIM ORANINA BAĞLI OLARAK İLK 10 YILDAKİ ÜRETİM DÜZEYİ ........................ 22

6.4. İŞ AKIŞ ŞEMASI ................................................................................................................................ 23 6.5. TEKNOLOJİ ÖZELLİKLERİ .................................................................................................................. 24

6.6. MAKİNE VE EKİPMAN BİLGİLERİ ..................................................................................................... 25 7. FİNANSAL ANALİZLER .............................................................................................................. 27 7.1. SABİT YATIRIM TUTARI ................................................................................................................... 27 7.2. İŞLETME SERMAYESİ ....................................................................................................................... 28

7.3. TOPLAM YATIRIM İHTİYACI ............................................................................................................ 29

7.4. FİNANSAL KAYNAK PLANLAMASI .................................................................................................... 29 7.5. GELİR-GİDER HESABI ....................................................................................................................... 30

7.6. NAKİT AKIM HESABI ........................................................................................................................ 32 7.7. KARLILIK HESABI ............................................................................................................................. 33

7.8. YATIRIMIN GERİ DÖNÜŞ SÜRESİ ..................................................................................................... 34 8. EKONOMİK ANALİZLER............................................................................................................ 34 8.1. NET BUGÜNKÜ DEĞER ANALİZİ ...................................................................................................... 34

8.2. KREDİ GERİ ÖDEMESİ ...................................................................................................................... 35 8.3. AYRINTILI TAHMİNİ GELİR TABLOSU .............................................................................................. 35

8.4. BİLANÇO ......................................................................................................................................... 38 8.5. FİNANSAL ORANLAR VE SONUÇLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ ......................................................... 48

8.5.1. FİZİBİLİTE SONUÇLARI .................................................................................................................. 48 8.5.2. ORAN ANALİZİ SONUÇLARI .......................................................................................................... 50

8.5.2.1. LİKİDİTE ANALİZİ (CARİ ORAN, DÖNEN VARLIKLARIN ETKİNLİĞİ) ............................................. 50

8.5.2.2. FİNANSAL YAPI ANALİZİ ............................................................................................................ 50 8.5.2.3. FAALİYET ANALİZİ ..................................................................................................................... 52

8.5.2.4. KARLILIK ANALİZİ ...................................................................................................................... 53 9. TEŞVİK SİSTEMİNİN TRABZON’A GETİRDİĞİ AVANTAJLAR ......................................................... 54 9.1. YATIRIM YERİ TAHSİSİ .................................................................................................................... 54 9.2 VERGİ İNDİRİMİ................................................................................................................................ 54

9.3. GÜMRÜK VERGİSİ MUAFİYETİ VE KDV İSTİSNASI .......................................................................... 55 9.3.1. GÜMRÜK VERGİ MUAFİYETİ ........................................................................................................ 55

9.3.2. KDV İSTİSNASI .............................................................................................................................. 55

9.4. SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ ..................................................................................... 56 9.5. TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU DESTEKLERİ ............................................. 56

3

1.ÖNSÖZ

Mustafa Suat HACISALİHOĞLU

Küresel kalkınmanın en önemli işlevlerinden biri de, “yerel” dinamiklerin ekonomiye verdiği katkılardır.

Dünyadaki yatırım alanlarının gerçekçi ve verimli olarak değerlendirilmesi hususu bizlerin üzerinde hassasiyetle durduğu konuların başında gelmektedir. Çünkü gelecek hedeflerine ulaşmak adına, bölgemizde yapılacak olan her türlü ekonomik çalışma için bir “stratejik düşünsel plan” ile hareket etmekteyiz. Bu kapsamda hazırlamış olduğumuz 2013-2016 stratejik plan da çalışmalarımızın en somut örneğidir. Bölgemizdeki tüm paydaşlar ile hem istihdamı artırıcı hem de yeni ekonomik alanların kazandırılması için, sürdürülebilir kalkınmamıza yönelik, doğru olarak tespit ettiğimiz, tüm yatırım imkânları ile beraber ulaşmaya çalışmaktayız.

Bu kapsamda, bilindiği gibi, potansiyel başarı derecelerine göre öncelikleri belirlenen ürün ya da proje fikirleri için fizibilite etüdüne başlamadan önce bir ön fizibilite (ön yapılabilirlik) yapmak gerekmektedir. Bunu temel prensip olarak ele alan odamız, yeni yatırım alanları oluşturma adına, yerli ve yabancı yatırımcının öncelikli alanlarının belirlemesi için, uluslararası havalimanı ve kurulacak olan lojistik merkezi ile bölgemizdeki sürdürülebilir kalkınmayı artırmak için belirlenen 10 (on) alanda Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansının destekleri ile birlikte ön fizibilite çalışmalarını tamamlanmıştır. Bununla birlikte son yıllarda bölgemizde oluşan yatırım ikliminden en üst düzeyde yararlanılması için, yatırımcılarımıza, bir “yol haritası” sı hazırlamış bulunmaktayız. Önceliklerinin ve hedeflerinin doğrultusunda yatırımcılarımıza yol gösterecek olan bu ön fizibilite çalışmaları, bölgesel kalkınmamızın da stratejik temellere uygun olarak gelişmesini sağlayacaktır.

Bu değerlendirmelerle beraber, Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası olarak, tamamlamış olduğumuz bu ön fizibilitelerin katkılarıyla gerçekleştirilecek olan bu yatırılmalar, umuyorum ki, ülkemizin ve bölgemizin en önemli ekonomik sorunlarından biri olan istihdamı arttırıcı yönde bir seyir izleyecektir. Bir örnek teşkil eden bu ön fizibilite çalışmalarının yerli ve yabancı yatırımcılar tarafından değerlendirilmesini ve en verimli şekilde faydalı olmasını, bölgemize ve ülkemize ekonomik katkılarının üst düzeyde olmasını beklemekteyiz.

4

3. PAZAR ARAŞTIRMASI VE PAZARLAMA PLANLAMASI

3.1. PAZAR VE TALEP ANALİZİ

3.1.1. SEKTÖRÜN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

Yeryüzünde 36-41 kuzey enlemlerinde ve kendine özgü iklim koşullarında yetişen fındık ağacı, kıyılardan en çok 30km içerde ve yüksekliği 750-1000 metreyi geçmeyen yerlerde ürün verir. Tarihi belgelerde günümüzden 2300 yıl önce Türkiye’nin kuzeyinde Karadeniz kıyılarında fındık üretildiği belirtilmekte ve fındığın son 6 yüzyıldan beri ihraç edildiği bilinmektedir.

Dünyanın fındık üretimine uygun iklimine sahip birkaç ülkesinden biri olan Türkiye’de 550-600bin hektar alan üzerinde üretim yapılan fındık ile dolaylı ve dolaysız olarak 4.000.000 insan ilgilenmektedir. 2010 yılı Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı (United States Department of Agriculture) verilerine göre, dünya fındık alanlarının yaklaşık %70i Türkiye’de olup, fındık üretiminin yaklaşık %69’unu Türkiye tarafından karşılanmaktadır. Bugün itibariyle üretiminde üstün olduğumuz fındık için kısa vadede rakip olabilecek ülke yoktur. Ancak İtalya, İspanya, ABD, Azerbaycan gibi ülkeler üretim alanlarını ve miktarlarını artırma çabasındadır. Ülkemizdeki düşük üretim verimliliğinin, üretimdeki kalitenin artmasının ve fındığın işlenmiş olarak piyasaya sürülmesi Türkiye’nin pazardaki dominant pozisyonunu uzun vadede koruması için vazgeçilmezdir.

Türkiye ihracatının yaklaşık %58ini naturel iç fındık olarak yapmaktadır. Kabuklu fındık kırılarak iç fındık haline getirip taş ayırma makinesinde temizlenip seçme bandına aktarılarak ambalajlanması sonucunda naturel iç fındık elde edilmektedir. Ülkemizde yıllık 1.800.000ton iç kapasiteli 180kırma firması ile yıllık 350.000ton iç kapasiteli 40 işletme tesisi bulunmaktadır. Üretimin her aşamasındaki etkili ve özenli kalite kontrol sistemleri sayesinde alıcıların isteklerinin tam anlamıyla yerine getirilmesine paralel olarak özellikle işlenmiş iç fındık ihracatı her yıl artış göstermektedir. İş bu yatırım planıyla Türkiye fındık üretim ve ihracatında önemli merkezlerden biri olan Trabzon ilinde il merkezi ve çevre ilçelerdeki fındık üreticilerine fındık kırma, temizleme ve ayıklama hizmeti veren modern bir tesis kazandıracak, bölgede ihtiyaç duyulan fındık kırma hizmetine katkı sağlayarak müşteri talebine cevap verebilecektir. İlerleyen yıllarda karlılığını artıran tesis ambalajlama parkurunu oluşturarak üreticiden kabuklu fındık alacak ve kendi markasıyla yurtiçi ve yurt dışı pazara iç fındık sunacaktır.

Dünyada yaygın bir üretim alanına sahip olan fındığın yaklaşık %69’luk dilimi Türkiye’de üretilmekte olup İtalya, İspanya, Azerbaycan, ABD, İran, Çin ve Gürcistan’ta da son yıllarda fındık üretim artışı dikkat çekmektedir.

2.ÇALIŞMA ÖZETİ 2.1. YATIRIM KONUSU

Fındık kırma tesisi yatırımı

2.2. ÜRETİLECEK ÜRÜN/HİZMET Tesise çiftçilerce getirilen işlenmemiş kabuklu fındıkların kırılarak kabuklarından ayrılıp

temizlenmesi

2.3. YATIRIM YERİ Trabzon

2.4. TESİS KAPASİTESİ

Yıllık 20.000 Ton fındık kırımı ve temizlenmesi işlem

2.5. TOPLAM YATIRIM TUTARI 3.703.311TL

2.6. YATIRIM SÜRESİ

Yatırım süresi 12 ay olarak planlamıştır.

2.7. KAPASİTE KULLANIM ORANI Kapasite kullanım oranı yatırımı takip eden ilk yıl %75 olarak belirlenmiştir.

2.8. İSTİHDAM KAPASİTESİ

İstihdam edilecek personel sayısı tesisin faaliyete başladığı ilk yıl 32 kişidir.

2.9. YATIRIMIN GERİ DÖNÜŞ SÜRESİ Yatırımın geri dönüş süresi 4 yıldır.

2.10. YATIRIMIN KARLILIĞI

Yatırımın karlılığı 2. Yıl %.34’tür.

2.11. NET BUGÜNKÜ DEĞER 5 Yıllık net bugünkü değer toplamı: -123.588 TL

10 Yıllık net bugünkü değer toplamı: 1.874.256 TL

2.12. NACE KODU

01.63.02 Sert kabuklu ürünlerin kabuklarının kırılması ve temizlenmesi ile ilgili faaliyetler

5

3. PAZAR ARAŞTIRMASI VE PAZARLAMA PLANLAMASI

3.1. PAZAR VE TALEP ANALİZİ

3.1.1. SEKTÖRÜN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

Yeryüzünde 36-41 kuzey enlemlerinde ve kendine özgü iklim koşullarında yetişen fındık ağacı, kıyılardan en çok 30km içerde ve yüksekliği 750-1000 metreyi geçmeyen yerlerde ürün verir. Tarihi belgelerde günümüzden 2300 yıl önce Türkiye’nin kuzeyinde Karadeniz kıyılarında fındık üretildiği belirtilmekte ve fındığın son 6 yüzyıldan beri ihraç edildiği bilinmektedir.

Dünyanın fındık üretimine uygun iklimine sahip birkaç ülkesinden biri olan Türkiye’de 550-600bin hektar alan üzerinde üretim yapılan fındık ile dolaylı ve dolaysız olarak 4.000.000 insan ilgilenmektedir. 2010 yılı Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı (United States Department of Agriculture) verilerine göre, dünya fındık alanlarının yaklaşık %70i Türkiye’de olup, fındık üretiminin yaklaşık %69’unu Türkiye tarafından karşılanmaktadır. Bugün itibariyle üretiminde üstün olduğumuz fındık için kısa vadede rakip olabilecek ülke yoktur. Ancak İtalya, İspanya, ABD, Azerbaycan gibi ülkeler üretim alanlarını ve miktarlarını artırma çabasındadır. Ülkemizdeki düşük üretim verimliliğinin, üretimdeki kalitenin artmasının ve fındığın işlenmiş olarak piyasaya sürülmesi Türkiye’nin pazardaki dominant pozisyonunu uzun vadede koruması için vazgeçilmezdir.

Türkiye ihracatının yaklaşık %58ini naturel iç fındık olarak yapmaktadır. Kabuklu fındık kırılarak iç fındık haline getirip taş ayırma makinesinde temizlenip seçme bandına aktarılarak ambalajlanması sonucunda naturel iç fındık elde edilmektedir. Ülkemizde yıllık 1.800.000ton iç kapasiteli 180kırma firması ile yıllık 350.000ton iç kapasiteli 40 işletme tesisi bulunmaktadır. Üretimin her aşamasındaki etkili ve özenli kalite kontrol sistemleri sayesinde alıcıların isteklerinin tam anlamıyla yerine getirilmesine paralel olarak özellikle işlenmiş iç fındık ihracatı her yıl artış göstermektedir. İş bu yatırım planıyla Türkiye fındık üretim ve ihracatında önemli merkezlerden biri olan Trabzon ilinde il merkezi ve çevre ilçelerdeki fındık üreticilerine fındık kırma, temizleme ve ayıklama hizmeti veren modern bir tesis kazandıracak, bölgede ihtiyaç duyulan fındık kırma hizmetine katkı sağlayarak müşteri talebine cevap verebilecektir. İlerleyen yıllarda karlılığını artıran tesis ambalajlama parkurunu oluşturarak üreticiden kabuklu fındık alacak ve kendi markasıyla yurtiçi ve yurt dışı pazara iç fındık sunacaktır.

Dünyada yaygın bir üretim alanına sahip olan fındığın yaklaşık %69’luk dilimi Türkiye’de üretilmekte olup İtalya, İspanya, Azerbaycan, ABD, İran, Çin ve Gürcistan’ta da son yıllarda fındık üretim artışı dikkat çekmektedir.

2.ÇALIŞMA ÖZETİ 2.1. YATIRIM KONUSU

Fındık kırma tesisi yatırımı

2.2. ÜRETİLECEK ÜRÜN/HİZMET Tesise çiftçilerce getirilen işlenmemiş kabuklu fındıkların kırılarak kabuklarından ayrılıp

temizlenmesi

2.3. YATIRIM YERİ Trabzon

2.4. TESİS KAPASİTESİ

Yıllık 20.000 Ton fındık kırımı ve temizlenmesi işlem

2.5. TOPLAM YATIRIM TUTARI 3.703.311TL

2.6. YATIRIM SÜRESİ

Yatırım süresi 12 ay olarak planlamıştır.

2.7. KAPASİTE KULLANIM ORANI Kapasite kullanım oranı yatırımı takip eden ilk yıl %75 olarak belirlenmiştir.

2.8. İSTİHDAM KAPASİTESİ

İstihdam edilecek personel sayısı tesisin faaliyete başladığı ilk yıl 32 kişidir.

2.9. YATIRIMIN GERİ DÖNÜŞ SÜRESİ Yatırımın geri dönüş süresi 4 yıldır.

2.10. YATIRIMIN KARLILIĞI

Yatırımın karlılığı 2. Yıl %.34’tür.

2.11. NET BUGÜNKÜ DEĞER 5 Yıllık net bugünkü değer toplamı: -123.588 TL

10 Yıllık net bugünkü değer toplamı: 1.874.256 TL

2.12. NACE KODU

01.63.02 Sert kabuklu ürünlerin kabuklarının kırılması ve temizlenmesi ile ilgili faaliyetler

6

Toplam Kaynak : TÜİK

Türkiye’nin fındık ihracatında, başlıca çikolata imalatçısı firmaların mukim bulunduğu Avrupa Birliği ülkeleri (Almanya, İtalya, Fransa vb.) yaklaşık %75’lik bir payla en önemli ithalatçı konumundadır. Fındık ihracatı ülkeler itibarıyla incelendiğinde, 100’ün üzerinde ülkeye fındık ihracatı gerçekleştirildiği ve özellikle Uzakdoğu ülkeleri ile İskandinav ülkelerinin ülkemiz fındığı için potansiyel arz eden pazarlar olarak dikkat çektiği görülmektedir.

Fındık ihracatımızda AB’nin payı 2001 yılı verilerine göre %81,2 iken bu oran 2013 yılında %69 olarak gerçekleşmiştir. Bunun nedeni ise ihracat yapılan ülke sayısının son yıllarda artmasıdır. İhracattaki son 5 yıl ortalamasına göre ilk sırayı %22 ile Almanya ikinci sırayı ise %21 ile İtalya almaktadır. Diğer önemli pazarları sırasıyla; Fransa, Avusturya, Belçika, İsviçre, Hollanda ve Rusya oluşturmaktadır (KİB).

Türkiye İç Fındık İhracatı Yıllar İhracat Miktarı İhracat Bedeli Birim İhraç Fiyatı (İç/Ton) (Bin $) ($/kg) 2005 209.364 1.928.378 9,21 2006 247.186 1.467.017 5,93 2007 233.138 1.519.478 6,52 2008 228.402 1.407.872 6,16 2009 219.355 1.172.598 5,35 2010 252.305 1.544.786 6,12 2011 243.766 1.759.162 7,22 2012 265.744 1.802.463 6,78 2013 274.657 1.767.277 6,43 2014 88.184 637.443 7,23

Kaynak: KİB , * 30 Nisan 2014 itibariyle

Dünya fındık fiyatlarının belirlenmesinde ülkemizde oluşan fındık fiyatları etkin rol oynamaktadır. Bunun sebebi dünyadaki fındık üretim alanlarının yaklaşık %69’unun Türkiye’de bulunmasıdır. Yoğun olarak Karadeniz bölgesinde yetiştirilen fındık, bugün ülkemizin 33 ilinde üretilmektedir ve fındık tarımı yapılan bölgeler 3 gruba ayrılmaktadır. Bunlar kısaca şu şekildedir; I. Standart Bölge: Artvin, Rize, Trabzon, Giresun ve Ordu illerinin sahil kesiminde dar bir şerit içerisinde uzanmaktadır. Bu bölge aynı zamanda eski fındık üretim bölgesi olarak adlandırılır. Bu bölgede verim daha düşük, üretim dalgalanmaları da diğer bölgelere göre daha fazladır.

Dünya iç fındık ihracatında Türkiye son 10 yıllık ortalamada FAO kayıtlarına göre %74lük paya sahiptir. Türkiye’yi %9 ile İtalya takip etmekte, %4 pay Gürcistan, %4 pay Azerbaycan almaktadır.

Dünya fındık üretim ve ihracatının büyük kısmını elinde bulunduran Türkiye, 2013-2014 fındık ihraç sezonunun 9 aylık döneminde 1 milyar 553 milyon dolar gelir elde etmiştir. Karadeniz Fındık Mamulleri ve İhracatçıları Birliği verilerine göre 1 Eylül 2013-2014 fındık ihraç sezonunun 9 aylık döneminde, standart naturel iç fındığın kentalinin (100 kilogramı) ortalama 743 dolardan işlem görmüştür. 1Eylül- 31 Mayıs tarihleri arasında Türkiye’nin 215 bin 212 ton fındık ihraç ederek, karşılığında 1 milyar 553 milyon 31 bin 469 dolar gelir sağlanmıştır. İhracatın 158bin 653 tonu Avrupa Birliği ülkelerine yapılmış, Avrupa Birliği dışındaki Avrupa ülkelerine 19 bin 815, denizaşırı ülkelere 21 bin 790, diğer ülkelere ise 14bin 954 ton fındık ihracatı gerçekleştirilmiştir.

Türkiye’nin Başlıca Ülkeler İtibarıyla Fındık ve Fındık Mamulleri İhracatı (1000 $) Sıra Ülke Adı 2012 2013 Değişim Pay (2013)

1 Almanya 382.601 403.027 %5,34 %22,7 2 İtalya 325.453 338.528 %4,02 %19,1 3 Fransa 220.901 192.097 %-13 %10,8 4 Avusturya 68.108 70.890 %4,08 %4,00 5 Kanada 75.219 58.399 %-22,4 %3,29 6 Polonya 76.396 57.103 %-25,3 %3,22 7 İsviçre 62.416 56.117 %-10,1 %3,16 8 Hollanda 49.913 51.175 %2,53 %2,88 9 Ukrayna 47.251 51.039 %8,02 %2,88

10 Belçika 60.179 49.845 %-17,2 %2,81 Diğer Ülkeler 385.303 397.875 %3,26 %22,4

Genel 1.795.180 1.773.936 %-1,18 %100

7

Toplam Kaynak : TÜİK

Türkiye’nin fındık ihracatında, başlıca çikolata imalatçısı firmaların mukim bulunduğu Avrupa Birliği ülkeleri (Almanya, İtalya, Fransa vb.) yaklaşık %75’lik bir payla en önemli ithalatçı konumundadır. Fındık ihracatı ülkeler itibarıyla incelendiğinde, 100’ün üzerinde ülkeye fındık ihracatı gerçekleştirildiği ve özellikle Uzakdoğu ülkeleri ile İskandinav ülkelerinin ülkemiz fındığı için potansiyel arz eden pazarlar olarak dikkat çektiği görülmektedir.

Fındık ihracatımızda AB’nin payı 2001 yılı verilerine göre %81,2 iken bu oran 2013 yılında %69 olarak gerçekleşmiştir. Bunun nedeni ise ihracat yapılan ülke sayısının son yıllarda artmasıdır. İhracattaki son 5 yıl ortalamasına göre ilk sırayı %22 ile Almanya ikinci sırayı ise %21 ile İtalya almaktadır. Diğer önemli pazarları sırasıyla; Fransa, Avusturya, Belçika, İsviçre, Hollanda ve Rusya oluşturmaktadır (KİB).

Türkiye İç Fındık İhracatı Yıllar İhracat Miktarı İhracat Bedeli Birim İhraç Fiyatı (İç/Ton) (Bin $) ($/kg) 2005 209.364 1.928.378 9,21 2006 247.186 1.467.017 5,93 2007 233.138 1.519.478 6,52 2008 228.402 1.407.872 6,16 2009 219.355 1.172.598 5,35 2010 252.305 1.544.786 6,12 2011 243.766 1.759.162 7,22 2012 265.744 1.802.463 6,78 2013 274.657 1.767.277 6,43 2014 88.184 637.443 7,23

Kaynak: KİB , * 30 Nisan 2014 itibariyle

Dünya fındık fiyatlarının belirlenmesinde ülkemizde oluşan fındık fiyatları etkin rol oynamaktadır. Bunun sebebi dünyadaki fındık üretim alanlarının yaklaşık %69’unun Türkiye’de bulunmasıdır. Yoğun olarak Karadeniz bölgesinde yetiştirilen fındık, bugün ülkemizin 33 ilinde üretilmektedir ve fındık tarımı yapılan bölgeler 3 gruba ayrılmaktadır. Bunlar kısaca şu şekildedir; I. Standart Bölge: Artvin, Rize, Trabzon, Giresun ve Ordu illerinin sahil kesiminde dar bir şerit içerisinde uzanmaktadır. Bu bölge aynı zamanda eski fındık üretim bölgesi olarak adlandırılır. Bu bölgede verim daha düşük, üretim dalgalanmaları da diğer bölgelere göre daha fazladır.

Dünya iç fındık ihracatında Türkiye son 10 yıllık ortalamada FAO kayıtlarına göre %74lük paya sahiptir. Türkiye’yi %9 ile İtalya takip etmekte, %4 pay Gürcistan, %4 pay Azerbaycan almaktadır.

Dünya fındık üretim ve ihracatının büyük kısmını elinde bulunduran Türkiye, 2013-2014 fındık ihraç sezonunun 9 aylık döneminde 1 milyar 553 milyon dolar gelir elde etmiştir. Karadeniz Fındık Mamulleri ve İhracatçıları Birliği verilerine göre 1 Eylül 2013-2014 fındık ihraç sezonunun 9 aylık döneminde, standart naturel iç fındığın kentalinin (100 kilogramı) ortalama 743 dolardan işlem görmüştür. 1Eylül- 31 Mayıs tarihleri arasında Türkiye’nin 215 bin 212 ton fındık ihraç ederek, karşılığında 1 milyar 553 milyon 31 bin 469 dolar gelir sağlanmıştır. İhracatın 158bin 653 tonu Avrupa Birliği ülkelerine yapılmış, Avrupa Birliği dışındaki Avrupa ülkelerine 19 bin 815, denizaşırı ülkelere 21 bin 790, diğer ülkelere ise 14bin 954 ton fındık ihracatı gerçekleştirilmiştir.

Türkiye’nin Başlıca Ülkeler İtibarıyla Fındık ve Fındık Mamulleri İhracatı (1000 $) Sıra Ülke Adı 2012 2013 Değişim Pay (2013)

1 Almanya 382.601 403.027 %5,34 %22,7 2 İtalya 325.453 338.528 %4,02 %19,1 3 Fransa 220.901 192.097 %-13 %10,8 4 Avusturya 68.108 70.890 %4,08 %4,00 5 Kanada 75.219 58.399 %-22,4 %3,29 6 Polonya 76.396 57.103 %-25,3 %3,22 7 İsviçre 62.416 56.117 %-10,1 %3,16 8 Hollanda 49.913 51.175 %2,53 %2,88 9 Ukrayna 47.251 51.039 %8,02 %2,88

10 Belçika 60.179 49.845 %-17,2 %2,81 Diğer Ülkeler 385.303 397.875 %3,26 %22,4

Genel 1.795.180 1.773.936 %-1,18 %100

8

Üretim alanında Ordu, Giresun, Trabzon, Samsun, Sakarya ve Düzce son 10 yıllık ortalamalara göre Türkiye fındık üretiminin %90ını gerçekleştirmektedir. %9luk pay ile Trabzon önemli bir yere sahiptir.

TOPLAM FINDIK ALIMI (2013 MAHSULÜ-KG) İL-İLÇE TÜCCAR FİSKOBİRLİK TOPLAM TRABZON(MERKEZ) 6.774.610 1.581 6.776.191 AKÇAABAT 2.640.286 8.141 2.648.427 ARAKLI 6.073.574 10.200 6.083.774 ARSİN 8.257.407 - 8.257.407 BEŞİKDÜZÜ 4.539.305 - 4.539.305 ÇAĞLAYAN 1.329.519 - 1.329.519 ÇARŞIBAŞI 2.114.938 - 2.114.938 DERECİK 591.298 1.701 592.999 MAÇKA 46.730 1.032 47.762 OF 183.485 - 183.485 SÜRMENE 548.600 976 549.576 VAKFIKEBİR 1.296.287 1.209 1.297.496 YOMRA 1.687.858 1.160 1.689.018 TOPLAM 36.083.897 26.000 36.109.897

Trabzon il merkezi ve ilçelerinde 2013 kayıtlı fındık alımlarında 36.109.897 kilogramın dağılımında il merkezine yaklaşık 20km uzaklıkta olan Arsin %23 ile ilk sırada olup il merkezi yaklaşık %19 ile ikinci sıradadır. Trabzon il merkezine yaklaşık 35 km. mesafede olan Araklı ise yaklaşık %17lik üretim payına sahiptir.

II. Standart Bölge: Samsun ilinin Terme ilçesinden başlayarak Kocaeli iline kadar devam eden sahil şeridini kaplar. Bu bölgede denize paralel yüksek dağlar bulunmadığından, fındık iç kısımlara kadar yayılmıştır. Bu bölgede fındık üretiminin geçmişi 40-50 yıla dayanmaktadır.

Dolayısıyla bu bölgedeki bahçeler daha genç ve daha düzenlidir. Bölgedeki fındık bahçesi verimleri I.Standart bölgeye göre daha yüksektir (arazi yapısının daha düz ve toprak derinliğinin daha fazla olması gibi nedenlerle). Verimin yüksek oluşu dikim alanlarının bölgede artmasına neden olmuştur. Çerezlik Bölge: Çerezlik üretim yapan iller ülkemizin çeşitli bölgelerine yayılmıştır. Bu illerimizde yetiştirilen fındıkların dış ticaret yönünden pek fazla değeri yoktur. Üretildikleri il veya çevresindeki iller tarafından taze veya çerezlik olarak tüketilmektedir.

İhracatçı Birlikleri Ağustos 2012 Ağustos 2011

Miktar (Ton)

Miktar (Ton)

Miktar (Ton)

Değer (1000$)

Miktar Değer

Pay %

Değişim %

Pay %

Değişim %

Karadeniz Fındık İhr. Bir.

10.329 10.329 13.783 96.836 69 -25,06 68 -23,40

İstanbul Fındık İhr. Bir.

4.534 4.534 4.044 27.863 30 12,12 31 19,83

Diğer İhr. Bir. 182 182 363 2.530 1 -49,86 1 -59,33 Toplam 15.045 15.045 18.190 127.229 100 -17,29 100 -14,65

Grafik:2 Birliklerin Miktar ve Değer Bazında Aldıkları Paylar (Ağustos 2012)

Türkiye’deki Fındık İhracatçıları Birliklerinin 2011 ve 2012de yapmış oldukları miktar ve değer bazındaki fındık ihracatı verilerine bakıldığında Karadeniz Fındık İhracatçıları Birliğinin %68lik payı ile söz sahibi olduğu görülmektedir.

Karadeniz

69 %

Ġstanbul 30 %

Diğer 1 %

Ağustos Ayı Türkiye Fındık Ġhracatı (MĠKTAR)

Karadeniz

Ġstanbul

Diğer

Karadeniz

68 %

Ġstanbul 31 %

Diğer 1 %

Ağustos Ayı Türkiye Fındık Ġhracatı (DEĞER)

Karadeniz

Ġstanbul

Diğer

9

Üretim alanında Ordu, Giresun, Trabzon, Samsun, Sakarya ve Düzce son 10 yıllık ortalamalara göre Türkiye fındık üretiminin %90ını gerçekleştirmektedir. %9luk pay ile Trabzon önemli bir yere sahiptir.

TOPLAM FINDIK ALIMI (2013 MAHSULÜ-KG) İL-İLÇE TÜCCAR FİSKOBİRLİK TOPLAM TRABZON(MERKEZ) 6.774.610 1.581 6.776.191 AKÇAABAT 2.640.286 8.141 2.648.427 ARAKLI 6.073.574 10.200 6.083.774 ARSİN 8.257.407 - 8.257.407 BEŞİKDÜZÜ 4.539.305 - 4.539.305 ÇAĞLAYAN 1.329.519 - 1.329.519 ÇARŞIBAŞI 2.114.938 - 2.114.938 DERECİK 591.298 1.701 592.999 MAÇKA 46.730 1.032 47.762 OF 183.485 - 183.485 SÜRMENE 548.600 976 549.576 VAKFIKEBİR 1.296.287 1.209 1.297.496 YOMRA 1.687.858 1.160 1.689.018 TOPLAM 36.083.897 26.000 36.109.897

Trabzon il merkezi ve ilçelerinde 2013 kayıtlı fındık alımlarında 36.109.897 kilogramın dağılımında il merkezine yaklaşık 20km uzaklıkta olan Arsin %23 ile ilk sırada olup il merkezi yaklaşık %19 ile ikinci sıradadır. Trabzon il merkezine yaklaşık 35 km. mesafede olan Araklı ise yaklaşık %17lik üretim payına sahiptir.

II. Standart Bölge: Samsun ilinin Terme ilçesinden başlayarak Kocaeli iline kadar devam eden sahil şeridini kaplar. Bu bölgede denize paralel yüksek dağlar bulunmadığından, fındık iç kısımlara kadar yayılmıştır. Bu bölgede fındık üretiminin geçmişi 40-50 yıla dayanmaktadır.

Dolayısıyla bu bölgedeki bahçeler daha genç ve daha düzenlidir. Bölgedeki fındık bahçesi verimleri I.Standart bölgeye göre daha yüksektir (arazi yapısının daha düz ve toprak derinliğinin daha fazla olması gibi nedenlerle). Verimin yüksek oluşu dikim alanlarının bölgede artmasına neden olmuştur. Çerezlik Bölge: Çerezlik üretim yapan iller ülkemizin çeşitli bölgelerine yayılmıştır. Bu illerimizde yetiştirilen fındıkların dış ticaret yönünden pek fazla değeri yoktur. Üretildikleri il veya çevresindeki iller tarafından taze veya çerezlik olarak tüketilmektedir.

İhracatçı Birlikleri Ağustos 2012 Ağustos 2011

Miktar (Ton)

Miktar (Ton)

Miktar (Ton)

Değer (1000$)

Miktar Değer

Pay %

Değişim %

Pay %

Değişim %

Karadeniz Fındık İhr. Bir.

10.329 10.329 13.783 96.836 69 -25,06 68 -23,40

İstanbul Fındık İhr. Bir.

4.534 4.534 4.044 27.863 30 12,12 31 19,83

Diğer İhr. Bir. 182 182 363 2.530 1 -49,86 1 -59,33 Toplam 15.045 15.045 18.190 127.229 100 -17,29 100 -14,65

Grafik:2 Birliklerin Miktar ve Değer Bazında Aldıkları Paylar (Ağustos 2012)

Türkiye’deki Fındık İhracatçıları Birliklerinin 2011 ve 2012de yapmış oldukları miktar ve değer bazındaki fındık ihracatı verilerine bakıldığında Karadeniz Fındık İhracatçıları Birliğinin %68lik payı ile söz sahibi olduğu görülmektedir.

Karadeniz

69 %

Ġstanbul 30 %

Diğer 1 %

Ağustos Ayı Türkiye Fındık Ġhracatı (MĠKTAR)

Karadeniz

Ġstanbul

Diğer

Karadeniz

68 %

Ġstanbul 31 %

Diğer 1 %

Ağustos Ayı Türkiye Fındık Ġhracatı (DEĞER)

Karadeniz

Ġstanbul

Diğer

10

Karadeniz İhracatçı Birlikleri verilerine göre değer ve miktar olarak Türkiye’den en fazla fındık ihraç eden ülkeler Almanya, İtalya ve Fransa’dır. Bu üç ülkeye verilen fındık miktarı Türkiye fındık ihracatının yaklaşık %53ünü oluşturmaktadır. %80 oranında çikolata sanayinde (kırılmış, dilinmiş, öğütülmüş olarak) bisküvi, şekerleme, tatlı, pasta, dondurma yapımında kullanılan ayrıca yağlık olarak kullanılan ve çerez olarak da tüketilen, fındıkta bir Dünya markası halline gelmiş Türk Fındığının yurt içi ve yurt dışında Pazar sıkıntısı bulunmamaktadır. Bu nedenle kırılmış iç fındığa talep oranı ile fındık kırma işlemine ihtiyaç oranı doğru orantılıdır. Bölgedeki fındık çiftçileri küçük ölçekli fındık üretim alanlarına sahiptirler ve fındık kırma platformu kurmak her bir çiftçi için tek başına yapılabilmesi olası bir faaliyet değildir. Bu sebeple bölgedeki fındık üreticileri tarlalarından topladıkları ürünleri fındık kırma tesislerinde kırma ve temizleme işlemine tabi tuttuktan sonra pazara arz etmektedirler. Dolayısıyla fındık kırma ve temizleme işlemini yaptırabilecekleri yakın mesafedeki tesisler fındık üreticisinin ürününü değeri düşmeden pazara arz etmesi için önemli bir ihtiyaçtır. Ülkemizde yıllık 1.800.000 ton iç kapasiteli 180 kırma fabrikası ile yıllık 350.000ton iç kapasiteli 40 işletme tesisi bulunmaktadır. 1970li yıllarda fındık ihracatımızın %90ı kabuklu ve natürel iç fındık olarak gerçekleşirken, fındık işleme sanayisindeki olumlu ve hızlı gelişmeler sonucunda işlenmiş fındık ihracatının toplam ihracatımızdaki payı 2000 yılında %30un üzerine çıkmıştır. Üretimin her aşamasındaki etkili ve özenli kalite kontrol sistemleri sayesinde alıcı firma taleplerinin tam olarak yerine getirilmesiyle özellikle işlenmiş iç fındık ihracatı her yıl artış göstermektedir.

3.1.2. PAZARIN BÜYÜKLÜĞÜ VE PROFİLİ

Fındık, bademden sonra dünyada yetiştiriciliği en yaygın yapılan sert kabuklu meyvedir. Fındık içermiş olduğu yüksek düzeydeki doymamış yağ asitleri nedeniyle oldukça sağlıklı bir gıda maddesidir. Fındığın kültür çeşitleri Türkiye, İtalya, İspanya, ABD, Çin, İran, Yunanistan, Fransa, Azerbaycan, Rusya, Kırgızistan, Portekiz, Beyaz Rusya, Moldova, Tacikistan, Gürcistan, Ukrayna, Tunus, Macaristan, Kıbrıs ve Kamerun’da yetiştirilmektedir. Bununla birlikte, FAO istatistiklerinde üretici olarak henüz yer verilmeyen Arjantin, Avusturya, Avustralya, Estonya, İran, Yeni Zelanda, Romanya, Slovenya, Suriye, Ukrayna, İngiltere ve Yugoslavya gibi ülkelerde de az da olsa fındık üretilmekte ve üretimin arttırılmasına yönelik önemli çalışmalar yapılmaktadır. Son yıllarda Avrupa Birliği, üye ülkelerindeki sert kabuklu meyve üreticilerine yaptıkları destekler ile birçok ülkede üretim artmaya başlamıştır. Diğer taraftan A.B.D. yaptığı çalışmalarla kendi kendine yeterli olmaya gayret göstermektedir. Ayrıca Almanya izlediği politikalarla Arjantin, Azerbaycan, Gürcistan gibi ülkelerde fındık üretimini, sağladığı mali desteklerle teşvik etmekte olup Türkiye’nin piyasadaki üstünlüğünü kırmaya çalışmaktadır.

01/01/2013 - 31/12/2013 DÖNEMİNDE KAYDA ALINAN TÜRKİYE FINDIK İHRACATI ÜLKE 2013

Miktar (Kg) Değer ($) ALMANYA 61,938,690 402,892,222 İTALYA 52,594,696 338,023,736

FRANSA 30,321,244 192,254,930 AVUSTURYA 10,821,715 69,396,149 İSVİÇRE 9,280,459 56,070,950 KANADA 8,991,896 58,044,532 POLONYA 8,948,940 57,287,706 BELÇİKA 8,277,786 49,597,977 HOLLANDA 7,914,147 51,124,154 RUSYA FED. 7,524,172 47,542,590 UKRAYNA 7,385,221 50,687,536 İSPANYA 5,885,270 35,713,687 A.B.D. 5,488,830 36,426,296 INGİLTERE 4,790,133 32,628,535 MISIR 3,913,007 24,716,450 IRAK 3,614,778 22,002,090 AVUSTRALYA 3,170,089 21,243,901 LİBYA 3,068,204 19,582,970 YUNANİSTAN 2,314,296 15,380,143 BREZİLYA 2,144,040 13,785,150 İSVEÇ 2,032,554 13,797,364 ÇİN 1,913,476 13,220,016 İSRAİL 1,660,376 10,303,108 SUUDİ ARABİSTAN 1,405,503 8,431,581 NORVEÇ 1,330,452 8,693,440 SIRBİSTAN 1,210,219 7,506,317 LİTVANYA 1,171,000 7,667,753 BULGARİSTAN 1,140,536 7,384,456 DANİMARKA 909,154 6,032,291 SLOVAKYA 872,095 5,876,676 ÇEK CUM. 865,680 5,878,281

LÜBNAN 825,077 5,348,735 HIRVATİSTAN 813,055 5,548,518 BİR.ARAP EMİR. 778,907 5,125,729 ÜRDÜN 755,654 4,691,783

JAPONYA 755,455 5,259,805 GÜNEY KORE 744,625 5,362,051 GÜNEY AF.CUM. 655,957 4,375,810 FİNLANDİYA 614,500 3,941,686 MAKEDONYA 520,361 3,195,515 DİĞER ÜLKELER 5.180,077 35.233,939

TOPLAM 274,657,461 1,767,276,552

11

Karadeniz İhracatçı Birlikleri verilerine göre değer ve miktar olarak Türkiye’den en fazla fındık ihraç eden ülkeler Almanya, İtalya ve Fransa’dır. Bu üç ülkeye verilen fındık miktarı Türkiye fındık ihracatının yaklaşık %53ünü oluşturmaktadır. %80 oranında çikolata sanayinde (kırılmış, dilinmiş, öğütülmüş olarak) bisküvi, şekerleme, tatlı, pasta, dondurma yapımında kullanılan ayrıca yağlık olarak kullanılan ve çerez olarak da tüketilen, fındıkta bir Dünya markası halline gelmiş Türk Fındığının yurt içi ve yurt dışında Pazar sıkıntısı bulunmamaktadır. Bu nedenle kırılmış iç fındığa talep oranı ile fındık kırma işlemine ihtiyaç oranı doğru orantılıdır. Bölgedeki fındık çiftçileri küçük ölçekli fındık üretim alanlarına sahiptirler ve fındık kırma platformu kurmak her bir çiftçi için tek başına yapılabilmesi olası bir faaliyet değildir. Bu sebeple bölgedeki fındık üreticileri tarlalarından topladıkları ürünleri fındık kırma tesislerinde kırma ve temizleme işlemine tabi tuttuktan sonra pazara arz etmektedirler. Dolayısıyla fındık kırma ve temizleme işlemini yaptırabilecekleri yakın mesafedeki tesisler fındık üreticisinin ürününü değeri düşmeden pazara arz etmesi için önemli bir ihtiyaçtır. Ülkemizde yıllık 1.800.000 ton iç kapasiteli 180 kırma fabrikası ile yıllık 350.000ton iç kapasiteli 40 işletme tesisi bulunmaktadır. 1970li yıllarda fındık ihracatımızın %90ı kabuklu ve natürel iç fındık olarak gerçekleşirken, fındık işleme sanayisindeki olumlu ve hızlı gelişmeler sonucunda işlenmiş fındık ihracatının toplam ihracatımızdaki payı 2000 yılında %30un üzerine çıkmıştır. Üretimin her aşamasındaki etkili ve özenli kalite kontrol sistemleri sayesinde alıcı firma taleplerinin tam olarak yerine getirilmesiyle özellikle işlenmiş iç fındık ihracatı her yıl artış göstermektedir.

3.1.2. PAZARIN BÜYÜKLÜĞÜ VE PROFİLİ

Fındık, bademden sonra dünyada yetiştiriciliği en yaygın yapılan sert kabuklu meyvedir. Fındık içermiş olduğu yüksek düzeydeki doymamış yağ asitleri nedeniyle oldukça sağlıklı bir gıda maddesidir. Fındığın kültür çeşitleri Türkiye, İtalya, İspanya, ABD, Çin, İran, Yunanistan, Fransa, Azerbaycan, Rusya, Kırgızistan, Portekiz, Beyaz Rusya, Moldova, Tacikistan, Gürcistan, Ukrayna, Tunus, Macaristan, Kıbrıs ve Kamerun’da yetiştirilmektedir. Bununla birlikte, FAO istatistiklerinde üretici olarak henüz yer verilmeyen Arjantin, Avusturya, Avustralya, Estonya, İran, Yeni Zelanda, Romanya, Slovenya, Suriye, Ukrayna, İngiltere ve Yugoslavya gibi ülkelerde de az da olsa fındık üretilmekte ve üretimin arttırılmasına yönelik önemli çalışmalar yapılmaktadır. Son yıllarda Avrupa Birliği, üye ülkelerindeki sert kabuklu meyve üreticilerine yaptıkları destekler ile birçok ülkede üretim artmaya başlamıştır. Diğer taraftan A.B.D. yaptığı çalışmalarla kendi kendine yeterli olmaya gayret göstermektedir. Ayrıca Almanya izlediği politikalarla Arjantin, Azerbaycan, Gürcistan gibi ülkelerde fındık üretimini, sağladığı mali desteklerle teşvik etmekte olup Türkiye’nin piyasadaki üstünlüğünü kırmaya çalışmaktadır.

01/01/2013 - 31/12/2013 DÖNEMİNDE KAYDA ALINAN TÜRKİYE FINDIK İHRACATI ÜLKE 2013

Miktar (Kg) Değer ($) ALMANYA 61,938,690 402,892,222 İTALYA 52,594,696 338,023,736

FRANSA 30,321,244 192,254,930 AVUSTURYA 10,821,715 69,396,149 İSVİÇRE 9,280,459 56,070,950 KANADA 8,991,896 58,044,532 POLONYA 8,948,940 57,287,706 BELÇİKA 8,277,786 49,597,977 HOLLANDA 7,914,147 51,124,154 RUSYA FED. 7,524,172 47,542,590 UKRAYNA 7,385,221 50,687,536 İSPANYA 5,885,270 35,713,687 A.B.D. 5,488,830 36,426,296 INGİLTERE 4,790,133 32,628,535 MISIR 3,913,007 24,716,450 IRAK 3,614,778 22,002,090 AVUSTRALYA 3,170,089 21,243,901 LİBYA 3,068,204 19,582,970 YUNANİSTAN 2,314,296 15,380,143 BREZİLYA 2,144,040 13,785,150 İSVEÇ 2,032,554 13,797,364 ÇİN 1,913,476 13,220,016 İSRAİL 1,660,376 10,303,108 SUUDİ ARABİSTAN 1,405,503 8,431,581 NORVEÇ 1,330,452 8,693,440 SIRBİSTAN 1,210,219 7,506,317 LİTVANYA 1,171,000 7,667,753 BULGARİSTAN 1,140,536 7,384,456 DANİMARKA 909,154 6,032,291 SLOVAKYA 872,095 5,876,676 ÇEK CUM. 865,680 5,878,281

LÜBNAN 825,077 5,348,735 HIRVATİSTAN 813,055 5,548,518 BİR.ARAP EMİR. 778,907 5,125,729 ÜRDÜN 755,654 4,691,783

JAPONYA 755,455 5,259,805 GÜNEY KORE 744,625 5,362,051 GÜNEY AF.CUM. 655,957 4,375,810 FİNLANDİYA 614,500 3,941,686 MAKEDONYA 520,361 3,195,515 DİĞER ÜLKELER 5.180,077 35.233,939

TOPLAM 274,657,461 1,767,276,552

12

olduğundan vücutta kan basıncını düzenlemede önemli rol oynar. İçeriğindeki demir kansızlığı, sindirim ve dolaşım sistemi bozukluklarını önlemede yardımcı olur. İç fındığın protein içeriği çeşit, bakım şartları ve ekolojik faktörlere bağlı olarak %10-%18 arasında, sindirilebilirliği ise %73-%83 arasında değişmektedir. Fındığın protein miktarı yumurta ve tahıllardan yüksek, et ve kuru baklagillerin içerdiği miktara hemen hemen eşittir. Fındıkta yağ miktarı bölge, iklim, toprak ve çeşidine bağlı olarak 50-73 g/100 g arasında değişmektedir. Yağların organizmada enerji sağlamalarının yanı sıra vücut ısısının korunması, dış etkenlere karşı korunma ve yağda eriyen vitaminlerin taşınması gibi önemli fonksiyonları vardır. Ayrıca yağların bileşiminde, organizmada çeşitli görev ve yararları olan yağ asitleri bulunmaktadır.

Fındık yağının içeriğindeki yağ asitleri ; Fındık yağındaki yağ asitleri bileşimini %83 oleik asit oluşturmaktadır.Son yıllardaki TÜBİTAK, Yıldız Teknik Üniversitesi, 19 Mayıs Üniversitesi'nde ve Refik Saydam Hıfzısıhha Merkezi'nce yapılan bilimsel araştırmalarda; oleik asidin kanda kolesterolün yükselmesini önlediği, kolesterolü %26,2 oranında düşürdüğü, kan şekerini düzenlediği, kalp-damar hastalıklarına karşı koruyucu etkiye sahip olduğu ve kalp hastalıklarında koruyucu Apoprotein A-1'i %28 arttırdığı ve riskli Apoprotein B'yi %7,5 azalttığı ortaya konmuştur. Ayrıca, fındık yağında %12 oranında linoleik asit vardır. Esansiyel bir yağ asidi olan linoleik asit vücut tarafından yapılamamakta, vücudumuz bu maddeyi dışarıdan yani gıdalarla almaktadır. Organizmanın büyümesi ve sağlıklı gelişmesi için son derece gerekli olan bu asit fındık yağında bol miktarda bulunmaktadır. Dolayısıyla fındık yağı, oleik asit ve linoleik asit gibi iki önemli yağ asidini bileşiminde bulunduran ender besinlerden birisidir.

Fındık, mineral madde açısından oldukça zengin bir kaynaktır. %1-%3,4 arasında kül içermektedir. 100 g iç fındıktaki mineral madde kompozisyonu ve erişkin bir insanın günlük mineral madde ihtiyacı göz önüne alındığında insan beslenmesinde elzem olan demir, magnezyum, bakır, manganez, potasyum, fosfor, çinko ve kalsiyum rahatça karşılanabilir. Fındıkta bulunan E vitamini, doğal antioksidan olduğundan, ürüne dayanıklılık sağlaması yanında beslenme açısından da büyük öneme sahiptir. Fındık yağı alfa-tokoferol bakımından da oldukça zengindir. Alfa-tokoferol insan vücudunda kas dokularının ve üreme sisteminin normal fonksiyonlarını görmeleri için elzemdir. Tokoferoller özellikle katı ve sıvı yağlarda antioksidan etki gösteren, insan sağlığı için yararlı bileşiklerdir. Yağların oksidasyonunu ve hücrenin oksijenli bileşiklerle tahribini önler. İçinde kalp damar rahatsızlıklarının da bulunduğu pek çok hastalığa karşı koruyucu etkiye sahip olan tokoferoller, insan kanında meydana gelen lipit oksidasyonunu azaltarak kalbin çalışmasını rahatlatmaktadır.

TÜBİTAK tarafından ülke çapında 960 okul çocuğu ile yapılan bir tarama çalışmasında çocukların %90'ının B2, %84'ünün B6 vitamini yönünden yetersiz beslendikleri gözlenmiştir. Kan yapımı ve ruhsal sağlık açısından gerekli olan B2 ve B6 vitaminleri fındıkta önemli düzeyde bulunduğundan bu besinin her gün düzenli olarak tüketilmesi ülkemiz çocuklarının beslenme sorununa pratik bir çözüm olarak düşünülebilir. 100 g fındığın içinde 0,46 mg B1 Vitamini, 0,24 mg B6 Vitamini, 0,10 mg B2 Vitamini, 35,5 mg E Vitamini, 1,9 mg Niasin bulunmaktadır. Bu sebeple fındık vazgeçilmez bir besindir.

Dünyada fındık tüketiminin tamamına yakın kısmı (%91) Avrupa ülkeleri tarafından gerçekleştirilmekte ve büyük ölçüde (%80’i) çikolata ve şekerleme sanayinde ham madde olarak kullanılmaktadır.

Dünya Fındık İhracatı (Yıllık bazda-kabuklu/Ton) 2009 2010 2011 2012 2013 Ortalama Türkiye 441.972 504.610 487,532 531.488 549.314 502.983 İtalya 31.157 30.130 28,510 28.320 - 29.529 Azerbaycan 24.334 17.006 25,804 20.500 - 21.911 Gürcistan 28.670 23.216 38,184 27.106 - 29.294 Almanya 7.184 7.646 9,868 5.658 - 7.589 İspanya 6.745 4.323 5,559 4.652 - 5.320 ABD 32.214 13.337 19,967 3.142 - 17.165 Fransa 4.744 5.249 4,607 2.024 - 4.156 Çin 9.461 10.127 7,193 432 - 6.803 Diğerleri 15.582 16.527 55,039 16.584 - 25.933 Toplam 602.063 632.171 682.263 639.906 549.314 621.143

Kaynak: INC ve 2013 Türkiye verileri KİB'den alınmıştır.

Fındık pazara kabuklu veya iç fındık halinde sunulurlar. Türkiye, dış pazarlara nispeten uzak olduğu için, fındık ihracatımız daha çok iç fındık olarak yapılmaktadır. Bunun için satılacak fındıklar kırma değirmenlerinde kabukları kırılıp temizlenerek boylanmaktadır. İhraç edilecek fındıklar TSE standartlarına göre hazırlanmaktadır.

3.1.3. TALEBİ ETKİLEYEN UNSURLAR

Önceki bölümlerde de açıklandığı gibi fındık doğrudan çerezlik olarak tüketilebildiği gibi, çikolata sanayinde (kırılmış, dilinmiş, öğütülmüş olarak) bisküvi, şekerleme, tatlı, pasta, dondurma yapımında hammadde olarak kullanılan ve günlük hayatta ihtiyaç duyulan önemli bir besin maddelerindendir.

Enerji verici ve besleyiciliği tartışılmaz olan fındık vücutta artık madde bırakmadan protein verir ve vücudun normal çalışmasına, zayıf düşmemesine yardımcı olur. Gelişme çağındaki çocuklar için önemli bir enerji kaynağı olmakla beraber hastalığın ardından nekahet dönemlerinde ve ayrıca bütün gün bedeni ve zihni yıpranmalarla karşı karşıya olanlara yardımcıdır. Fındığın kolesterolün düşürülmesinde ve kalp krizi riskini azaltmada yardımcı olduğu, içerdiği yüksek kalsiyumdan ötürü kemikleri ve dişleri güçlendirmede yardımcı olduğu, insana günlük yaşamda enerji verdiği belirtilmektedir. Fındıkta %1-%3 oranında diyet lifi bulunur. Bağırsakta kimyasal bileşiklerin toksik etkilerinin, serum lipit düzeyi ve kan şekerinin düşürülmesinde, kalın bağırsak hastalıklarını, kabızlık ve kalp rahatsızlıklarını önlemede yardımcı olur. Fındıkta sodyum düşük, magnezyum ve potasyum yüksek

13

olduğundan vücutta kan basıncını düzenlemede önemli rol oynar. İçeriğindeki demir kansızlığı, sindirim ve dolaşım sistemi bozukluklarını önlemede yardımcı olur. İç fındığın protein içeriği çeşit, bakım şartları ve ekolojik faktörlere bağlı olarak %10-%18 arasında, sindirilebilirliği ise %73-%83 arasında değişmektedir. Fındığın protein miktarı yumurta ve tahıllardan yüksek, et ve kuru baklagillerin içerdiği miktara hemen hemen eşittir. Fındıkta yağ miktarı bölge, iklim, toprak ve çeşidine bağlı olarak 50-73 g/100 g arasında değişmektedir. Yağların organizmada enerji sağlamalarının yanı sıra vücut ısısının korunması, dış etkenlere karşı korunma ve yağda eriyen vitaminlerin taşınması gibi önemli fonksiyonları vardır. Ayrıca yağların bileşiminde, organizmada çeşitli görev ve yararları olan yağ asitleri bulunmaktadır.

Fındık yağının içeriğindeki yağ asitleri ; Fındık yağındaki yağ asitleri bileşimini %83 oleik asit oluşturmaktadır.Son yıllardaki TÜBİTAK, Yıldız Teknik Üniversitesi, 19 Mayıs Üniversitesi'nde ve Refik Saydam Hıfzısıhha Merkezi'nce yapılan bilimsel araştırmalarda; oleik asidin kanda kolesterolün yükselmesini önlediği, kolesterolü %26,2 oranında düşürdüğü, kan şekerini düzenlediği, kalp-damar hastalıklarına karşı koruyucu etkiye sahip olduğu ve kalp hastalıklarında koruyucu Apoprotein A-1'i %28 arttırdığı ve riskli Apoprotein B'yi %7,5 azalttığı ortaya konmuştur. Ayrıca, fındık yağında %12 oranında linoleik asit vardır. Esansiyel bir yağ asidi olan linoleik asit vücut tarafından yapılamamakta, vücudumuz bu maddeyi dışarıdan yani gıdalarla almaktadır. Organizmanın büyümesi ve sağlıklı gelişmesi için son derece gerekli olan bu asit fındık yağında bol miktarda bulunmaktadır. Dolayısıyla fındık yağı, oleik asit ve linoleik asit gibi iki önemli yağ asidini bileşiminde bulunduran ender besinlerden birisidir.

Fındık, mineral madde açısından oldukça zengin bir kaynaktır. %1-%3,4 arasında kül içermektedir. 100 g iç fındıktaki mineral madde kompozisyonu ve erişkin bir insanın günlük mineral madde ihtiyacı göz önüne alındığında insan beslenmesinde elzem olan demir, magnezyum, bakır, manganez, potasyum, fosfor, çinko ve kalsiyum rahatça karşılanabilir. Fındıkta bulunan E vitamini, doğal antioksidan olduğundan, ürüne dayanıklılık sağlaması yanında beslenme açısından da büyük öneme sahiptir. Fındık yağı alfa-tokoferol bakımından da oldukça zengindir. Alfa-tokoferol insan vücudunda kas dokularının ve üreme sisteminin normal fonksiyonlarını görmeleri için elzemdir. Tokoferoller özellikle katı ve sıvı yağlarda antioksidan etki gösteren, insan sağlığı için yararlı bileşiklerdir. Yağların oksidasyonunu ve hücrenin oksijenli bileşiklerle tahribini önler. İçinde kalp damar rahatsızlıklarının da bulunduğu pek çok hastalığa karşı koruyucu etkiye sahip olan tokoferoller, insan kanında meydana gelen lipit oksidasyonunu azaltarak kalbin çalışmasını rahatlatmaktadır.

TÜBİTAK tarafından ülke çapında 960 okul çocuğu ile yapılan bir tarama çalışmasında çocukların %90'ının B2, %84'ünün B6 vitamini yönünden yetersiz beslendikleri gözlenmiştir. Kan yapımı ve ruhsal sağlık açısından gerekli olan B2 ve B6 vitaminleri fındıkta önemli düzeyde bulunduğundan bu besinin her gün düzenli olarak tüketilmesi ülkemiz çocuklarının beslenme sorununa pratik bir çözüm olarak düşünülebilir. 100 g fındığın içinde 0,46 mg B1 Vitamini, 0,24 mg B6 Vitamini, 0,10 mg B2 Vitamini, 35,5 mg E Vitamini, 1,9 mg Niasin bulunmaktadır. Bu sebeple fındık vazgeçilmez bir besindir.

Dünyada fındık tüketiminin tamamına yakın kısmı (%91) Avrupa ülkeleri tarafından gerçekleştirilmekte ve büyük ölçüde (%80’i) çikolata ve şekerleme sanayinde ham madde olarak kullanılmaktadır.

Dünya Fındık İhracatı (Yıllık bazda-kabuklu/Ton) 2009 2010 2011 2012 2013 Ortalama Türkiye 441.972 504.610 487,532 531.488 549.314 502.983 İtalya 31.157 30.130 28,510 28.320 - 29.529 Azerbaycan 24.334 17.006 25,804 20.500 - 21.911 Gürcistan 28.670 23.216 38,184 27.106 - 29.294 Almanya 7.184 7.646 9,868 5.658 - 7.589 İspanya 6.745 4.323 5,559 4.652 - 5.320 ABD 32.214 13.337 19,967 3.142 - 17.165 Fransa 4.744 5.249 4,607 2.024 - 4.156 Çin 9.461 10.127 7,193 432 - 6.803 Diğerleri 15.582 16.527 55,039 16.584 - 25.933 Toplam 602.063 632.171 682.263 639.906 549.314 621.143

Kaynak: INC ve 2013 Türkiye verileri KİB'den alınmıştır.

Fındık pazara kabuklu veya iç fındık halinde sunulurlar. Türkiye, dış pazarlara nispeten uzak olduğu için, fındık ihracatımız daha çok iç fındık olarak yapılmaktadır. Bunun için satılacak fındıklar kırma değirmenlerinde kabukları kırılıp temizlenerek boylanmaktadır. İhraç edilecek fındıklar TSE standartlarına göre hazırlanmaktadır.

3.1.3. TALEBİ ETKİLEYEN UNSURLAR

Önceki bölümlerde de açıklandığı gibi fındık doğrudan çerezlik olarak tüketilebildiği gibi, çikolata sanayinde (kırılmış, dilinmiş, öğütülmüş olarak) bisküvi, şekerleme, tatlı, pasta, dondurma yapımında hammadde olarak kullanılan ve günlük hayatta ihtiyaç duyulan önemli bir besin maddelerindendir.

Enerji verici ve besleyiciliği tartışılmaz olan fındık vücutta artık madde bırakmadan protein verir ve vücudun normal çalışmasına, zayıf düşmemesine yardımcı olur. Gelişme çağındaki çocuklar için önemli bir enerji kaynağı olmakla beraber hastalığın ardından nekahet dönemlerinde ve ayrıca bütün gün bedeni ve zihni yıpranmalarla karşı karşıya olanlara yardımcıdır. Fındığın kolesterolün düşürülmesinde ve kalp krizi riskini azaltmada yardımcı olduğu, içerdiği yüksek kalsiyumdan ötürü kemikleri ve dişleri güçlendirmede yardımcı olduğu, insana günlük yaşamda enerji verdiği belirtilmektedir. Fındıkta %1-%3 oranında diyet lifi bulunur. Bağırsakta kimyasal bileşiklerin toksik etkilerinin, serum lipit düzeyi ve kan şekerinin düşürülmesinde, kalın bağırsak hastalıklarını, kabızlık ve kalp rahatsızlıklarını önlemede yardımcı olur. Fındıkta sodyum düşük, magnezyum ve potasyum yüksek

14

ABD 42.600 24.500 35.000 32.000 35.000 33.820 İspanya 18.000 20.000 22.000 16.000 19.500 19.100 Diğerleri 20.000 27.000 27.000 25.000 25.000 24.800 Toplam 722.600 823.700 739.000 885.000 813.500 796.760

Kaynak: INC,TÜİK

Son 5 yıllık ortalama veriler dikkate alındığında; ülkemiz üretimi 548 bin ton (%69), diğer ülkelerin üretimi ise 249 bin ton (%31) civarındadır.

Dünyada fındık tüketiminin tamamına yakın kısmı (%91) Avrupa ülkeleri tarafından gerçekleştirilmekte ve büyük ölçüde (%80’i) çikolata ve şekerleme sanayinde ham madde olarak kullanılmaktadır.

Dünya fındık ihracatının son 5 yıllık ortalaması kabuklu fındık karşılığı 621 bin tondur. Bunun %81’ini Türkiye gerçekleştirmektedir (INC). Dünya fındık üretim ve ihracatının çok önemli bir kısmını Türkiye’nin sağlamasından dolayı, iç piyasada uyguladığı politikaların dünya piyasaları ve fiyatlarına etkisi de fazla olmaktadır. Diğer önemli fındık ihracatçısı ülkeler İtalya, Azerbaycan, Gürcistan, ABD ve İspanya’dır. Bununla birlikte üretici olmamalarına rağmen ithal ettiği fındığı iç veya işlenmiş olarak ihraç eden diğer ülkeler Almanya, Fransa, Hollanda, Belçika, İsviçre’dir.

ABD’deki Oregon Fındık Yetiştiricileri (HGO), ABD fındığının en büyük işleyicileri ve pazarlayıcılarıdır. Bu birlik, fındık yetiştiricilerinin oluşturduğu bir kooperatif olup ortalama 30 bin tonluk üretimle dünya fındık arzının %4’ünü gerçekleştirmektedir. ABD yılda ortalama 10.000 ton fındık ithal etmektedir (USDA).

İtalya son beş yıllık ortalamaya göre 103 bin ton fındık üretimiyle dünya fındık arzının %12’sini gerçekleştirmekte olup buna ilave olarak yıllık ortalama 95 bin ton kabuklu fındık ithal etmektedir (INC). İspanya ise son beş yıllık ortalamaya göre 19 bin ton fındık üretimiyle dünya fındık arzının %2,3’ünü gerçekleştirmekte olup buna ilave olarak yıllık ortalama 11 bin ton fındık ithal etmektedir (INC).

Türkiye’nin birim alandan diğer üretici ülkelerden daha düşük verim elde etmesi uluslararası piyasalardaki rekabet gücünü azaltmaktadır. Bununla birlikte Azerbaycan ve Gürcistan’daki üretim artışının önümüzdeki yıllarda ülkemizin fındık ihracatını olumsuz etkileyebileceği söylenebilir. Son yıllarda dış piyasalarda fındık fiyatlarının yüksek olması ve bu ülkelerde üretim maliyetlerinin düşük olması nedeniyle fındık üretimi yaygınlaşmaktadır. Çikolata sanayinde faaliyet gösteren firmalar da ham madde giderlerini azaltmak amacıyla Azerbaycan ve Gürcistan’da fındık yetiştiriciliğini teşvik ederek Türkiye’nin pazardaki etkinliğini azaltmayı hedeflemektedirler. Bir diğer husus da fındığın ikame ürünü olan bademin, dünyada tüketiminin ve çikolata, şekerleme sanayisinde kullanımının artmasıdır. Badem fiyatlarının fındığa göre daha istikrarlı

Fındık içermiş olduğu yüksek düzeydeki yağ asitleri nedeni ile oldukça sağlıklı bir gıda maddesi olmasına rağmen yine bu yağ asitlerinin kolaylıkla bozulmasından dolayı muhafazası da oldukça zor bir gıda maddesidir. Çiğ iç fındıklar kabukları ayrıldıktan sonra hemen işlenmeli ya da uygun koşullarda muhafaza edilmelidir. Depolamanın usulüne uygun olmayan şartlarda yapılması, fındığın bozulmasına, acılaşmasına, ekşimesine, küflenmesine ve mikrotoksin oluşturan arzu edilmeyen küflerin oluşmasına neden olmaktadır. Fındığın hasat sonrası işlenmesinde tehlikeyi kontrol altına alabilmek için bazı yöntem ve koşulların etkin uygulanmasıyla fındık ve ürünlerinde kalite güvence altına alınabilecektir. Fındık doğru hasat yöntemleriyle hasat edildikten sonra kırma sırasında oluşan toz iyi bir havalandırma sistemiyle ortamdan alınmalı, günlük temizliklerle toz birikmesi önlenmelidir. Kabuklu ve iç fındık depolarında, elekler ve elevatörler periyodik olarak temizlenmelidir. Kırma sırasındaki vurgunları azaltmak için fındıklar 10-20 boya ayrılmalıdır. 0.5 mm aralıkla boylama vurgun oranını en aza indirecektir. Yabancı madde, küflü, çürük, vurgunlu, böcek zararlı fındıklar seçilmelidir. Periyodik örnekler alınarak toplam mezofilik aerobik bakteriler, maya, küf, E.coli ve Salmonella, koliform bakteriler, S.aureus, A. flavus ve aflatoksin analizleri yapılmalıdır. İç fındığın depolanmasında sıcaklık 5-10oC arasında ve bağıl nemi % 50-60 arasında olmalıdır. Depolama öncesi nem, serbest yağ asitliği, peroksit analizleri yapılmalı, fındığın dayanma süresi depolanma koşullarına göre tahmin edilerek, önlem alınmalıdır. Nem miktarı % 5’ ten fazla ise depolama süresini uzatabilmek için fındıkları depolamadan önce kurutmak gerekir.

Fındığın tüketici açısından besin değeri bakımından ve üretici açısından maddi değer bakımından değer kaybetmemesi için hasat sonrası kırma ve depolama işlemi hayati önem arz etmektedir.

Gelir artışı, kentleşme ve bireylerin beslenme konusunda daha bilinçli tercihler yapması sonucu fındık ve gerçek fındık içeren ürünlere olan talebi her geçen yıl artırmaktadır.

3.1.4. REKABET YAPISI VE RAKİPLERİN ÖZELLİKLERİ

Daha önceki bölümlerde de açıklandığı gibi Türkiye Dünya fındığının yaklaşık %69’unu üretmekte ve ihracat konusunda %74 ile en büyük söz sahibi olan ülke konumundadır. Dünya fındık üretimi, 1960’lı yıllarda yaklaşık 250 bin ton civarında iken son 5 yıllık süreçte ortalama 797 bin tona çıkmıştır. Dünya fındık üretiminin yaklaşık %69’unu gerçekleştiren Türkiye’yi sırasıyla İtalya ve Azerbaycan takip etmektedir.

Dünya Fındık Üretimi (Kabuklu/Ton) 2009 2010 2011 2012 2013 Ortalama Türkiye 500.000 600.000 430.000 660.000 549.000 547.800 İtalya 85.000 87.200 140.000 84.000 120.000 103.240 Azerbaycan 30.000 25.000 55.000 40.000 35.000 37.000 Gürcistan 27.000 40.000 30.000 28.000 30.000 31.000

15

ABD 42.600 24.500 35.000 32.000 35.000 33.820 İspanya 18.000 20.000 22.000 16.000 19.500 19.100 Diğerleri 20.000 27.000 27.000 25.000 25.000 24.800 Toplam 722.600 823.700 739.000 885.000 813.500 796.760

Kaynak: INC,TÜİK

Son 5 yıllık ortalama veriler dikkate alındığında; ülkemiz üretimi 548 bin ton (%69), diğer ülkelerin üretimi ise 249 bin ton (%31) civarındadır.

Dünyada fındık tüketiminin tamamına yakın kısmı (%91) Avrupa ülkeleri tarafından gerçekleştirilmekte ve büyük ölçüde (%80’i) çikolata ve şekerleme sanayinde ham madde olarak kullanılmaktadır.

Dünya fındık ihracatının son 5 yıllık ortalaması kabuklu fındık karşılığı 621 bin tondur. Bunun %81’ini Türkiye gerçekleştirmektedir (INC). Dünya fındık üretim ve ihracatının çok önemli bir kısmını Türkiye’nin sağlamasından dolayı, iç piyasada uyguladığı politikaların dünya piyasaları ve fiyatlarına etkisi de fazla olmaktadır. Diğer önemli fındık ihracatçısı ülkeler İtalya, Azerbaycan, Gürcistan, ABD ve İspanya’dır. Bununla birlikte üretici olmamalarına rağmen ithal ettiği fındığı iç veya işlenmiş olarak ihraç eden diğer ülkeler Almanya, Fransa, Hollanda, Belçika, İsviçre’dir.

ABD’deki Oregon Fındık Yetiştiricileri (HGO), ABD fındığının en büyük işleyicileri ve pazarlayıcılarıdır. Bu birlik, fındık yetiştiricilerinin oluşturduğu bir kooperatif olup ortalama 30 bin tonluk üretimle dünya fındık arzının %4’ünü gerçekleştirmektedir. ABD yılda ortalama 10.000 ton fındık ithal etmektedir (USDA).

İtalya son beş yıllık ortalamaya göre 103 bin ton fındık üretimiyle dünya fındık arzının %12’sini gerçekleştirmekte olup buna ilave olarak yıllık ortalama 95 bin ton kabuklu fındık ithal etmektedir (INC). İspanya ise son beş yıllık ortalamaya göre 19 bin ton fındık üretimiyle dünya fındık arzının %2,3’ünü gerçekleştirmekte olup buna ilave olarak yıllık ortalama 11 bin ton fındık ithal etmektedir (INC).

Türkiye’nin birim alandan diğer üretici ülkelerden daha düşük verim elde etmesi uluslararası piyasalardaki rekabet gücünü azaltmaktadır. Bununla birlikte Azerbaycan ve Gürcistan’daki üretim artışının önümüzdeki yıllarda ülkemizin fındık ihracatını olumsuz etkileyebileceği söylenebilir. Son yıllarda dış piyasalarda fındık fiyatlarının yüksek olması ve bu ülkelerde üretim maliyetlerinin düşük olması nedeniyle fındık üretimi yaygınlaşmaktadır. Çikolata sanayinde faaliyet gösteren firmalar da ham madde giderlerini azaltmak amacıyla Azerbaycan ve Gürcistan’da fındık yetiştiriciliğini teşvik ederek Türkiye’nin pazardaki etkinliğini azaltmayı hedeflemektedirler. Bir diğer husus da fındığın ikame ürünü olan bademin, dünyada tüketiminin ve çikolata, şekerleme sanayisinde kullanımının artmasıdır. Badem fiyatlarının fındığa göre daha istikrarlı

Fındık içermiş olduğu yüksek düzeydeki yağ asitleri nedeni ile oldukça sağlıklı bir gıda maddesi olmasına rağmen yine bu yağ asitlerinin kolaylıkla bozulmasından dolayı muhafazası da oldukça zor bir gıda maddesidir. Çiğ iç fındıklar kabukları ayrıldıktan sonra hemen işlenmeli ya da uygun koşullarda muhafaza edilmelidir. Depolamanın usulüne uygun olmayan şartlarda yapılması, fındığın bozulmasına, acılaşmasına, ekşimesine, küflenmesine ve mikrotoksin oluşturan arzu edilmeyen küflerin oluşmasına neden olmaktadır. Fındığın hasat sonrası işlenmesinde tehlikeyi kontrol altına alabilmek için bazı yöntem ve koşulların etkin uygulanmasıyla fındık ve ürünlerinde kalite güvence altına alınabilecektir. Fındık doğru hasat yöntemleriyle hasat edildikten sonra kırma sırasında oluşan toz iyi bir havalandırma sistemiyle ortamdan alınmalı, günlük temizliklerle toz birikmesi önlenmelidir. Kabuklu ve iç fındık depolarında, elekler ve elevatörler periyodik olarak temizlenmelidir. Kırma sırasındaki vurgunları azaltmak için fındıklar 10-20 boya ayrılmalıdır. 0.5 mm aralıkla boylama vurgun oranını en aza indirecektir. Yabancı madde, küflü, çürük, vurgunlu, böcek zararlı fındıklar seçilmelidir. Periyodik örnekler alınarak toplam mezofilik aerobik bakteriler, maya, küf, E.coli ve Salmonella, koliform bakteriler, S.aureus, A. flavus ve aflatoksin analizleri yapılmalıdır. İç fındığın depolanmasında sıcaklık 5-10oC arasında ve bağıl nemi % 50-60 arasında olmalıdır. Depolama öncesi nem, serbest yağ asitliği, peroksit analizleri yapılmalı, fındığın dayanma süresi depolanma koşullarına göre tahmin edilerek, önlem alınmalıdır. Nem miktarı % 5’ ten fazla ise depolama süresini uzatabilmek için fındıkları depolamadan önce kurutmak gerekir.

Fındığın tüketici açısından besin değeri bakımından ve üretici açısından maddi değer bakımından değer kaybetmemesi için hasat sonrası kırma ve depolama işlemi hayati önem arz etmektedir.

Gelir artışı, kentleşme ve bireylerin beslenme konusunda daha bilinçli tercihler yapması sonucu fındık ve gerçek fındık içeren ürünlere olan talebi her geçen yıl artırmaktadır.

3.1.4. REKABET YAPISI VE RAKİPLERİN ÖZELLİKLERİ

Daha önceki bölümlerde de açıklandığı gibi Türkiye Dünya fındığının yaklaşık %69’unu üretmekte ve ihracat konusunda %74 ile en büyük söz sahibi olan ülke konumundadır. Dünya fındık üretimi, 1960’lı yıllarda yaklaşık 250 bin ton civarında iken son 5 yıllık süreçte ortalama 797 bin tona çıkmıştır. Dünya fındık üretiminin yaklaşık %69’unu gerçekleştiren Türkiye’yi sırasıyla İtalya ve Azerbaycan takip etmektedir.

Dünya Fındık Üretimi (Kabuklu/Ton) 2009 2010 2011 2012 2013 Ortalama Türkiye 500.000 600.000 430.000 660.000 549.000 547.800 İtalya 85.000 87.200 140.000 84.000 120.000 103.240 Azerbaycan 30.000 25.000 55.000 40.000 35.000 37.000 Gürcistan 27.000 40.000 30.000 28.000 30.000 31.000

16

önemli yer oluşturmaktadır.

Trabzon'da sanayileşme hareketi, Türkiye genelindeki sanayileşme hareketinin oldukça gerisinde kalmıştır. Genel olarak değerlendirildiğinde, Trabzon ekonomisinin uzun yıllardır tarım ve tarıma dayalı bir sanayi profiline sahip olduğu görülmektedir. Ülke genelinde en dar araziye sahip birkaç ilden biri olan Trabzon'da nüfus yoğunluğu da oldukça yüksektir. Arazinin dar ve engebeli oluşu, kurulacak olan sanayi tesislerinin çevreye uyumlu olmasını zorunlu kılmaktadır. Ancak bölgenin tarımsal yapısına uygun küçük ve orta ölçekli imalat sanayi yatırımlarının yapılması ekonomik gelecekte etkili olacaktır. Bunun yanı sıra, Bağımsız Devletler Topluluğu piyasalarına hitap edecek hafif sanayi yatırımları son derece önem arz etmektedir. Genel olarak tarımsal karakterin ağırlıklı olduğu Karadeniz Bölgesi'nde, imalat sanayide tarıma dayalı bir gelişme göstermektedir. Trabzon ili imalat sanayinin en belirgin özelliği de tarımsal ve hayvansal kaynak potansiyeline yönelik olmasıdır. Nitekim, il tarımında önemli bir yer işgal eden fındık ve çay yaprağı üretimi, aynı zamanda imalat sanayinde fındık işleme ve çay işleme tesislerinde girdi olarak kullanılmaktadır. Trabzon ili tarımsal üretiminde ve GSYİH'sı içinde önemli bir yer teşkil eden fındık üretimi, aynı zamanda imalat sanayinde fındık işleme tesislerinde (iç fındık, beyazlatılmış fındık, kavrulmuş, kıyılmış, ezilmiş fındık üretiminde) girdi olarak kullanılmaktadır. İlde yaklaşık 93.407 ton/yıl iç fındık ve iç fındık işleme kapasitesine sahip 12 adet fındık işleme tesisi bulunmakta ve bu tesislerde 784 kişi istihdam edilmektedir.

3.2. PAZARLAMA PLANI 3.2.1. HEDEF PAZAR VE ÖZELLİKLERİ

Trabzon ilinde gerçekleştirilmesi planlanan yıllık 20.000 ton kapasiteli fındık kırma

tesisi yatırımının amacı, AB standartlarında modern yöntemlerle çalışan fındık kırma tesisi kurmaktır. Kurulacak olan bu tesiste AB standartlarını sağlayan fındık kırma işlemi gerçekleştirilmesi planlanmıştır. Yatırımın hedef pazarı Trabzon’daki fındık üreticileridir. Yatırımın orta vadede hedefi fındık kırma esnasında oluşabilecek olumsuz durumları teknolojiye ayak uydurarak önlemek, ihracatta kabul gören ayıpsız, zedelenmemiş iç fındık üretmek; üstün özenle kırma, temizleme, ayıklama ve depolama yöntemleri kullanılarak işlenmesi ile fındıkta kalite göstergesi haline getirilmesi ve kendi fındık kırma ve temizleme ağını kurmak ve Trabzon ve çevre illerdeki fındık üreticileri tarafından bir tercih edilir ve güvenilir bir konuma gelmektir olacaktır. Yatırımın uzun vadede planı ise tesise ambalajlama parkuru kurularak kabuklu fındık alarak yurtiçi ve yurtdışı pazara üstün ve istikrarlı kalitede tesisin alacağı kendi markası altında iç fındık sunmaktır.

3.2.2. HEDEF MÜŞTERİ GRUBU VE ÖZELLİKLERİ

Trabzon ilinde gerçekleştirilecek olan bu yatırımın hedef grubu üretiminde temel hammadde olarak fındık üreticileridir. Trabzon ilinin ve Doğu Karadeniz bölgesinin başlıca geçim kaynağı olan tarım ürünleri çay ve fındıktır. Bölgenin arazi koşullarının dik ve engebeli

olması ve Kaliforniya Pazarlama Kurulunun izlemiş olduğu etkin pazarlama politikasının etkisiyle dünyadaki badem ithalatı, fındığa göre daha hızlı bir şekilde artmaktadır.

Dünya fındık üretiminde 2. büyük ülke olan İtalya’ da 3 büyük üretim bölgesi olduğu bildirilmektedir: Campania, Latium ve Piedmont. Campania’ da ürün arzı çok parçalıdır ve genellikle özel yapılarla yürütülmektedir, sadece birkaçı fındığın satış fiyatından rahatsızlık duyan üretici kooperatifleridir. Latium’ da üç üretici birliği % 75’lik üretimden sorumludur. Bunlar AB’ nin destek önlemlerinden faydalanmaktadırlar ve kaliteyi iyileştirme planı uygulamaktadırlar. Piedmont’ta üretimin üçte ikisi 2 üretici birliği tarafından ticarileştirilmektedir ve arazinin % 45’ i ve 6500 ton fındık Piemonte Fındığı olarak onaylanmaktadır. Ürünün başlıca kullanımı yüksek kaliteli ürünlerin eldesini gerçekleştiren çikolata sektöründedir. Üretilen fındık aynı zamanda kek, koz helvası ve tipik çikolata üretimi yapan yerli el imalatçılarının ihtiyaçlarını da karşılamaktadır.

Dünya fındık üretiminde 3. büyük ülke olan İspanya’ da fındık pazarı bütün bir yıla dağıldığı için fındığın depolama koşulları çok önemlidir. İspanya’ daki çoğu kooperatif ve özel şirkette hasat sonrası fındığın depolanması ve işlenmesi iki aşamada yürütülmektedir: a) kabuklu fındığın alınması ve işlenmesi b) fındığın kabuğunun ayrılması ve pazarlama için fındık içinin işlenmesi. Hasat işleminden sonra fındığın alınması temelde bir temizleme prosesidir (1000kg/sa işleme kapasitesine sahip makinelerin kullanımını içeren). Meyveler sonra çeşide ve kaliteye göre sınıflandırılmaktadır ve başlangıçtaki nem içeriği yaklaşık olarak % 7 düzeylerine getirilmektedir. Sonra kabuklarından ayrılana kadar depolanabilirler. Başlangıçtaki sınıflandırma çeşide göre “negreta” ve “genel” tiplere ayrılarak yapılmaktadır. Daha sonra alınan fındıkların nem içeriği, iç yüzdesi ve büyüklüğü (ve bazen küf ve çürük oranı) değerlendirilmektedir. Olumsuz bir değerlendirme sonucu alan sevkiyatlar genel olarak cezalandırılmaktadır, fakat bunlar genel olarak daha kaliteli ürünlerle birlikte işlendikleri için bütün ürünün kalitesini düşürme eğilimindedirler.

Dünya fındık üretiminde 4. büyük ülke olan ABD’ de yetiştirilen fındığın pazarı kabuklu ve iç fındık arasında hemen hemen eşit miktarda bölünmüş durumdadır. Bununla beraber, pazarda eğilim fındık içine doğru kaymaktadır. Kabuklu fındık pazarında fındığın uygun büyüklükte ve en az % 50 randımanlı olması, kabuğunda çatlak ve fark edilebilir bir mekanik zararın olmaması, kabuğun temiz ve parlak renkte olması, rengin çeşide özgü karakteristiğinde olması gibi kalite özelliklerine bakılmaktadır. Ayrıca fındık kabuğunun düz yüzeyli olması ve zuruf parçalarından ari olması önem taşımaktadır. Fındık içlerinde ise Pazar şekilsiz ve gelişmemiş fındık içlerini istememektedir. Fındık içleri kabuk veya yabancı maddeden; kötü koku, kötü tat ve küften ari olmalıdır. Fındık içlerinin su içeriğinin % 6’ yı, kabuklu fındıkların ise % 10-12’ yi geçmesi istenmemektedir. Boyut kalitenin belirlenmesinde önemli bir kriterdir ve uluslar arası pazarda Ekstra ve 1. Sınıf değerlerinin spesifikasyonu için minimum büyüklükler kullanılmaktadır. Kabuklu fındık pazarında özellikle daha iri ve yuvarlak çeşitler tercih edilirken, iç fındık pazarının tercihi ise hem yuvarlak hem de dikdörtgen çeşitler yönündedir, büyüklüğü ise fındığın son kullanımı belirlemektedir.

Türkiye fındık üretiminin yaklaşık %9unu gerçekleştiren Trabzon ilinde 5'i Organize

Sanayi Bölgesi'nde olmak üzere 12 adet fındık kırma ve işleme fabrikası İl'in sanayisinde

17

önemli yer oluşturmaktadır.

Trabzon'da sanayileşme hareketi, Türkiye genelindeki sanayileşme hareketinin oldukça gerisinde kalmıştır. Genel olarak değerlendirildiğinde, Trabzon ekonomisinin uzun yıllardır tarım ve tarıma dayalı bir sanayi profiline sahip olduğu görülmektedir. Ülke genelinde en dar araziye sahip birkaç ilden biri olan Trabzon'da nüfus yoğunluğu da oldukça yüksektir. Arazinin dar ve engebeli oluşu, kurulacak olan sanayi tesislerinin çevreye uyumlu olmasını zorunlu kılmaktadır. Ancak bölgenin tarımsal yapısına uygun küçük ve orta ölçekli imalat sanayi yatırımlarının yapılması ekonomik gelecekte etkili olacaktır. Bunun yanı sıra, Bağımsız Devletler Topluluğu piyasalarına hitap edecek hafif sanayi yatırımları son derece önem arz etmektedir. Genel olarak tarımsal karakterin ağırlıklı olduğu Karadeniz Bölgesi'nde, imalat sanayide tarıma dayalı bir gelişme göstermektedir. Trabzon ili imalat sanayinin en belirgin özelliği de tarımsal ve hayvansal kaynak potansiyeline yönelik olmasıdır. Nitekim, il tarımında önemli bir yer işgal eden fındık ve çay yaprağı üretimi, aynı zamanda imalat sanayinde fındık işleme ve çay işleme tesislerinde girdi olarak kullanılmaktadır. Trabzon ili tarımsal üretiminde ve GSYİH'sı içinde önemli bir yer teşkil eden fındık üretimi, aynı zamanda imalat sanayinde fındık işleme tesislerinde (iç fındık, beyazlatılmış fındık, kavrulmuş, kıyılmış, ezilmiş fındık üretiminde) girdi olarak kullanılmaktadır. İlde yaklaşık 93.407 ton/yıl iç fındık ve iç fındık işleme kapasitesine sahip 12 adet fındık işleme tesisi bulunmakta ve bu tesislerde 784 kişi istihdam edilmektedir.

3.2. PAZARLAMA PLANI 3.2.1. HEDEF PAZAR VE ÖZELLİKLERİ

Trabzon ilinde gerçekleştirilmesi planlanan yıllık 20.000 ton kapasiteli fındık kırma

tesisi yatırımının amacı, AB standartlarında modern yöntemlerle çalışan fındık kırma tesisi kurmaktır. Kurulacak olan bu tesiste AB standartlarını sağlayan fındık kırma işlemi gerçekleştirilmesi planlanmıştır. Yatırımın hedef pazarı Trabzon’daki fındık üreticileridir. Yatırımın orta vadede hedefi fındık kırma esnasında oluşabilecek olumsuz durumları teknolojiye ayak uydurarak önlemek, ihracatta kabul gören ayıpsız, zedelenmemiş iç fındık üretmek; üstün özenle kırma, temizleme, ayıklama ve depolama yöntemleri kullanılarak işlenmesi ile fındıkta kalite göstergesi haline getirilmesi ve kendi fındık kırma ve temizleme ağını kurmak ve Trabzon ve çevre illerdeki fındık üreticileri tarafından bir tercih edilir ve güvenilir bir konuma gelmektir olacaktır. Yatırımın uzun vadede planı ise tesise ambalajlama parkuru kurularak kabuklu fındık alarak yurtiçi ve yurtdışı pazara üstün ve istikrarlı kalitede tesisin alacağı kendi markası altında iç fındık sunmaktır.

3.2.2. HEDEF MÜŞTERİ GRUBU VE ÖZELLİKLERİ

Trabzon ilinde gerçekleştirilecek olan bu yatırımın hedef grubu üretiminde temel hammadde olarak fındık üreticileridir. Trabzon ilinin ve Doğu Karadeniz bölgesinin başlıca geçim kaynağı olan tarım ürünleri çay ve fındıktır. Bölgenin arazi koşullarının dik ve engebeli

olması ve Kaliforniya Pazarlama Kurulunun izlemiş olduğu etkin pazarlama politikasının etkisiyle dünyadaki badem ithalatı, fındığa göre daha hızlı bir şekilde artmaktadır.

Dünya fındık üretiminde 2. büyük ülke olan İtalya’ da 3 büyük üretim bölgesi olduğu bildirilmektedir: Campania, Latium ve Piedmont. Campania’ da ürün arzı çok parçalıdır ve genellikle özel yapılarla yürütülmektedir, sadece birkaçı fındığın satış fiyatından rahatsızlık duyan üretici kooperatifleridir. Latium’ da üç üretici birliği % 75’lik üretimden sorumludur. Bunlar AB’ nin destek önlemlerinden faydalanmaktadırlar ve kaliteyi iyileştirme planı uygulamaktadırlar. Piedmont’ta üretimin üçte ikisi 2 üretici birliği tarafından ticarileştirilmektedir ve arazinin % 45’ i ve 6500 ton fındık Piemonte Fındığı olarak onaylanmaktadır. Ürünün başlıca kullanımı yüksek kaliteli ürünlerin eldesini gerçekleştiren çikolata sektöründedir. Üretilen fındık aynı zamanda kek, koz helvası ve tipik çikolata üretimi yapan yerli el imalatçılarının ihtiyaçlarını da karşılamaktadır.

Dünya fındık üretiminde 3. büyük ülke olan İspanya’ da fındık pazarı bütün bir yıla dağıldığı için fındığın depolama koşulları çok önemlidir. İspanya’ daki çoğu kooperatif ve özel şirkette hasat sonrası fındığın depolanması ve işlenmesi iki aşamada yürütülmektedir: a) kabuklu fındığın alınması ve işlenmesi b) fındığın kabuğunun ayrılması ve pazarlama için fındık içinin işlenmesi. Hasat işleminden sonra fındığın alınması temelde bir temizleme prosesidir (1000kg/sa işleme kapasitesine sahip makinelerin kullanımını içeren). Meyveler sonra çeşide ve kaliteye göre sınıflandırılmaktadır ve başlangıçtaki nem içeriği yaklaşık olarak % 7 düzeylerine getirilmektedir. Sonra kabuklarından ayrılana kadar depolanabilirler. Başlangıçtaki sınıflandırma çeşide göre “negreta” ve “genel” tiplere ayrılarak yapılmaktadır. Daha sonra alınan fındıkların nem içeriği, iç yüzdesi ve büyüklüğü (ve bazen küf ve çürük oranı) değerlendirilmektedir. Olumsuz bir değerlendirme sonucu alan sevkiyatlar genel olarak cezalandırılmaktadır, fakat bunlar genel olarak daha kaliteli ürünlerle birlikte işlendikleri için bütün ürünün kalitesini düşürme eğilimindedirler.

Dünya fındık üretiminde 4. büyük ülke olan ABD’ de yetiştirilen fındığın pazarı kabuklu ve iç fındık arasında hemen hemen eşit miktarda bölünmüş durumdadır. Bununla beraber, pazarda eğilim fındık içine doğru kaymaktadır. Kabuklu fındık pazarında fındığın uygun büyüklükte ve en az % 50 randımanlı olması, kabuğunda çatlak ve fark edilebilir bir mekanik zararın olmaması, kabuğun temiz ve parlak renkte olması, rengin çeşide özgü karakteristiğinde olması gibi kalite özelliklerine bakılmaktadır. Ayrıca fındık kabuğunun düz yüzeyli olması ve zuruf parçalarından ari olması önem taşımaktadır. Fındık içlerinde ise Pazar şekilsiz ve gelişmemiş fındık içlerini istememektedir. Fındık içleri kabuk veya yabancı maddeden; kötü koku, kötü tat ve küften ari olmalıdır. Fındık içlerinin su içeriğinin % 6’ yı, kabuklu fındıkların ise % 10-12’ yi geçmesi istenmemektedir. Boyut kalitenin belirlenmesinde önemli bir kriterdir ve uluslar arası pazarda Ekstra ve 1. Sınıf değerlerinin spesifikasyonu için minimum büyüklükler kullanılmaktadır. Kabuklu fındık pazarında özellikle daha iri ve yuvarlak çeşitler tercih edilirken, iç fındık pazarının tercihi ise hem yuvarlak hem de dikdörtgen çeşitler yönündedir, büyüklüğü ise fındığın son kullanımı belirlemektedir.

Türkiye fındık üretiminin yaklaşık %9unu gerçekleştiren Trabzon ilinde 5'i Organize

Sanayi Bölgesi'nde olmak üzere 12 adet fındık kırma ve işleme fabrikası İl'in sanayisinde

18

3.2.6. PAZARLAMA/SATIŞ YÖNTEMLERİ Fındık üreticileriyle yüz yüze görüşmeler yapılarak bir hasat mevsimini kapsayan anlaşma sağlanması öngörülmüştür.

3.2.7. KURULUŞ YERİ SEÇİMİ VE ÇEVRESEL ETKİLER

Üretimde Gerçekleştirilen Pay Merkeze Uzaklık (Yaklaşık olarak) Arsin %22,86 20km. Trabzon’un doğusu Merkez %18,76 Araklı %16,84 30km Trabzon’un doğusu Beşikdüzü %12,57 50km Trabzon’un batısı Akçaabbat % 7,33 10km Trabzon’un batısı Çarşıbaşı %5,85 35km Trabzon’un batısı Yomra % 4,67 10km Trabzon’un doğusu Çağlayan %3,68 15km Trabzon’un güneyi Vakfıkebir % 3,59 45km Trabzon’un batısı Derecik % 1,64 10km Trabzon’un güneyi Sürmene % 1,52 40km Trabzon’un doğusu Of % 0,50 50km Trabzon’un doğusu Maçka % 0,13 30km Trabzon’un güneyi

Trabzon merkezi fındık ilin fındık üretiminin %18,76 sını gerçekleştirmektedir. Merkezin 20km.doğusunda olan Arsin ilçesi il üretiminin %22,86sını, Arsin’in 10km ilerisinde olan Araklı %16,84ünü ve şehir merkezinin batısında olan Beşikdüzü, Akçaabat ve Çarşıbaşı il üretiminin toplam % 25,75ini gerçekleştirmektedir. Bu bakımdan Trabzon merkezi fındık üretiminin ortasında kalmakta, yoğun olarak fındık üretiminin yapıldığı bölgelere ulaşım açısından avantajlı durumda olması nedeniyle Trabzon’un yatırım yeri için en uygun yer olacaktır. Yeni kurulacak tesisin hammadde kaynaklarına yakın olması firmaya pazarda katkı sağlayacaktır. Ayrıca tesisin sanayi bölgesinde yer alması ve ulaşım imkanlarının rahat olması, tır ve benzeri araçların tesise rahatlıkla ulaşımını sağlayacaktır.

Yatırım yapılan tesiste çevreye herhangi bir olumsuz etki bulunmamaktadır. Tesisin

atıklarını yakacak olarak kullanma imkânı olacaktır. Fındık kabuğu değerli ve yüksek kalorili yakacak olarak kullanılır. Fındık kabuğundan, kontralit yapılır, boya sanayinde yararlanılır, kömürleştirme yolu ile biriket kömürü, aktif kömür ve sinai kömür elde edilir.

olması sebebiyle üreticiler genelde küçük ölçekli alanlarda az miktarda fındık üretmektedirler. Ürün satışını kabuklu olarak yapmak fındığın birim fiyatının düşmesine sebep olmakta ve depolamada olumsuzluklar yaşanmakta ve nakliye maliyeti karlılığı azaltmaktadır. Bu sebeple ürün satışının fındığın kırılıp temizlenmesi, ayıklanıp sınıflandırılması ile iç fındık olarak yapılması üreticinin bir yıl boyunca emek verdiği fındığın değerinden düşük fiyatlara satılmamasında, depolamada ve nakliyede fındığın zarar görmesini önlemede önemli rol oynamaktadır. Bu sebeple bölge üreticileri ürünlerini pazara sürmeden önce fındık kırma fabrikalarına getirerek kırma, temizlenme, ayıklanma ve sınıflandırma işlemlerine tabi tutmaktadırlar.

Trabzon’da kayıtlı ve genelde küçük ölçekli olan 12 fındık kırma tesisi bulunmaktadır. Bunlardan 5 tanesi Trabzon Organize Sanayi Bölgesinde bulunmaktadır. Bölgede üretilen fındık miktarı göz önüne alındığında kapasite ve kalite konusunda bu tesisler yeterli bulunmamaktadır.

3.2.3. HEDEFLENEN SATIŞ DÜZEYİ

Tesiste yılda 20.000 Ton fındık kırma hizmeti vermeyi hedeflemektedir. 20.000 Ton/Yıl kabuklu fındıkta ortalama %4’lük fire (istenmeyen madde çıkmaktadır). 19.200 Ton/Yıl kabuklu fındıktan ortalama %50 randuman ile 9.600 Ton/Yıl iç fındık ve 9.600 Ton/Yıl kabuk çıkmaktadır.

Kapasite Kullanım Oranına Göre ilk 10 yıldaki Üretim Düzeyi(Ton/Yıllık) Ürünler/Yıll

ar 1.Yıl 2.Yıl 3.Yıl 4.Yıl 5.Yıl 6.Yıl 7.Yıl 8.Yıl 9.Yıl 10.Yıl Topla

m Fındık Kırma Yatırım

Dönemi 1500

0 1600

0 1700

0 1800

0 1900

0 2000

0 2000

0 2000

0 2000

0 16500

0

3.2.4. SATIŞ FİYATLARI

Yıllar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Yıllık Satış fiyatı

ton/TL Yatırım dönemi

200

240

240

250

250

250

250

260

260

3.2.5. DAĞITIM KANALLARI

Fındık kırma tesisinde fındık alımı ve satışı öngörülmemiştir. Fındığını işlenmesi için tesise getiren fındık üreticisi fındık kırma ve ayıklama hizmetini alacak ve bu hizmet için miktara göre ücret ödeyecektir. Tesise uzun vadede ambalajlama parkuru da eklenerek fındık alımı, kırımı, temizlenmesi, ayıklanması ve ambalajlanması gerçekleştirilerek fındık kendi markası altında ihraç edilecektir.

19

3.2.6. PAZARLAMA/SATIŞ YÖNTEMLERİ Fındık üreticileriyle yüz yüze görüşmeler yapılarak bir hasat mevsimini kapsayan anlaşma sağlanması öngörülmüştür.

3.2.7. KURULUŞ YERİ SEÇİMİ VE ÇEVRESEL ETKİLER

Üretimde Gerçekleştirilen Pay Merkeze Uzaklık (Yaklaşık olarak) Arsin %22,86 20km. Trabzon’un doğusu Merkez %18,76 Araklı %16,84 30km Trabzon’un doğusu Beşikdüzü %12,57 50km Trabzon’un batısı Akçaabbat % 7,33 10km Trabzon’un batısı Çarşıbaşı %5,85 35km Trabzon’un batısı Yomra % 4,67 10km Trabzon’un doğusu Çağlayan %3,68 15km Trabzon’un güneyi Vakfıkebir % 3,59 45km Trabzon’un batısı Derecik % 1,64 10km Trabzon’un güneyi Sürmene % 1,52 40km Trabzon’un doğusu Of % 0,50 50km Trabzon’un doğusu Maçka % 0,13 30km Trabzon’un güneyi

Trabzon merkezi fındık ilin fındık üretiminin %18,76 sını gerçekleştirmektedir. Merkezin 20km.doğusunda olan Arsin ilçesi il üretiminin %22,86sını, Arsin’in 10km ilerisinde olan Araklı %16,84ünü ve şehir merkezinin batısında olan Beşikdüzü, Akçaabat ve Çarşıbaşı il üretiminin toplam % 25,75ini gerçekleştirmektedir. Bu bakımdan Trabzon merkezi fındık üretiminin ortasında kalmakta, yoğun olarak fındık üretiminin yapıldığı bölgelere ulaşım açısından avantajlı durumda olması nedeniyle Trabzon’un yatırım yeri için en uygun yer olacaktır. Yeni kurulacak tesisin hammadde kaynaklarına yakın olması firmaya pazarda katkı sağlayacaktır. Ayrıca tesisin sanayi bölgesinde yer alması ve ulaşım imkanlarının rahat olması, tır ve benzeri araçların tesise rahatlıkla ulaşımını sağlayacaktır.

Yatırım yapılan tesiste çevreye herhangi bir olumsuz etki bulunmamaktadır. Tesisin

atıklarını yakacak olarak kullanma imkânı olacaktır. Fındık kabuğu değerli ve yüksek kalorili yakacak olarak kullanılır. Fındık kabuğundan, kontralit yapılır, boya sanayinde yararlanılır, kömürleştirme yolu ile biriket kömürü, aktif kömür ve sinai kömür elde edilir.

olması sebebiyle üreticiler genelde küçük ölçekli alanlarda az miktarda fındık üretmektedirler. Ürün satışını kabuklu olarak yapmak fındığın birim fiyatının düşmesine sebep olmakta ve depolamada olumsuzluklar yaşanmakta ve nakliye maliyeti karlılığı azaltmaktadır. Bu sebeple ürün satışının fındığın kırılıp temizlenmesi, ayıklanıp sınıflandırılması ile iç fındık olarak yapılması üreticinin bir yıl boyunca emek verdiği fındığın değerinden düşük fiyatlara satılmamasında, depolamada ve nakliyede fındığın zarar görmesini önlemede önemli rol oynamaktadır. Bu sebeple bölge üreticileri ürünlerini pazara sürmeden önce fındık kırma fabrikalarına getirerek kırma, temizlenme, ayıklanma ve sınıflandırma işlemlerine tabi tutmaktadırlar.

Trabzon’da kayıtlı ve genelde küçük ölçekli olan 12 fındık kırma tesisi bulunmaktadır. Bunlardan 5 tanesi Trabzon Organize Sanayi Bölgesinde bulunmaktadır. Bölgede üretilen fındık miktarı göz önüne alındığında kapasite ve kalite konusunda bu tesisler yeterli bulunmamaktadır.

3.2.3. HEDEFLENEN SATIŞ DÜZEYİ

Tesiste yılda 20.000 Ton fındık kırma hizmeti vermeyi hedeflemektedir. 20.000 Ton/Yıl kabuklu fındıkta ortalama %4’lük fire (istenmeyen madde çıkmaktadır). 19.200 Ton/Yıl kabuklu fındıktan ortalama %50 randuman ile 9.600 Ton/Yıl iç fındık ve 9.600 Ton/Yıl kabuk çıkmaktadır.

Kapasite Kullanım Oranına Göre ilk 10 yıldaki Üretim Düzeyi(Ton/Yıllık) Ürünler/Yıll

ar 1.Yıl 2.Yıl 3.Yıl 4.Yıl 5.Yıl 6.Yıl 7.Yıl 8.Yıl 9.Yıl 10.Yıl Topla

m Fındık Kırma Yatırım

Dönemi 1500

0 1600

0 1700

0 1800

0 1900

0 2000

0 2000

0 2000

0 2000

0 16500

0

3.2.4. SATIŞ FİYATLARI

Yıllar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Yıllık Satış fiyatı

ton/TL Yatırım dönemi

200

240

240

250

250

250

250

260

260

3.2.5. DAĞITIM KANALLARI

Fındık kırma tesisinde fındık alımı ve satışı öngörülmemiştir. Fındığını işlenmesi için tesise getiren fındık üreticisi fındık kırma ve ayıklama hizmetini alacak ve bu hizmet için miktara göre ücret ödeyecektir. Tesise uzun vadede ambalajlama parkuru da eklenerek fındık alımı, kırımı, temizlenmesi, ayıklanması ve ambalajlanması gerçekleştirilerek fındık kendi markası altında ihraç edilecektir.

20

operatörü 2.000 Seçici

eleman 20

1.200 24.000

Pazarlama Elemanı

2 2.000

4.000

Şoför 1 1.500

1.500

Güvenlik Görevlisi

2 1.500

3.000

Toplam 51.500

* Personel maaşları Trabzon ilindeki piyasa koşulları ve yapılacak işin niteliği dikkate alınarak belirlenmiştir.

5.2. ORGANİZASYON ŞEMASI

6. ÜRETİM PLANLAMASI 6.1. YATIRIM UYGULAMA PLANI VE SÜRESİ

Aktiviteler/Aylar

1.Ay

2.Ay

3.Ay

4.Ay

5.Ay

6.Ay

7.Ay

8.Ay

9.Ay

10.A

y

11.A

y

12.A

y

Finansal Kaynakların Temini İşyerinin kiralanması İşletmenin Yasal Kuruluşunun Yapılması

GENEL MÜDÜR

MUHASEBE MÜDÜRÜ

MUHASEBE ELEMANI

GÜVENLİK GÖREVLİSİ

GIDA MÜHENDİSİ

MAKİNE OPERATÖRÜ

PAZARLAMA ELEMANI

ŞOFÖR ÜRÜN SEÇİCİ İŞÇİ

Fındık kabuğu kullanımı oldukça yaygın ve uzun süreli yanma oranları bakımından tercih sebebidir ve diğer yakacaklardan daha ekonomiktir. Bu nedenlerden dolayı yoğun bir şekilde katı yakıt olarak çok tercih edilmektedir. Fındık Kabuğunun kullanım alanlarından bazıları; ekmek fırınları, sanayi tesisleri, besicilik besihaneleri gibi çeşitli sektörlerde tercih edilmektedir.

4. HAMMADDE VE DİĞER GİRDİ PLANLAMASI

4.1. HAMMADDE VE DİĞER GİRDİ TEMİN KOŞULLARI

Orta vadeli yatırım planında fındık alımı ve satımı yapılması planlanmamaktadır. Tesis fındık üreticilerine fındık kırma ve temizleme hizmeti vermek için kurulacaktır. Uzun vadede tesise ambalajlama parkuru da eklenerek fındık alımına başlanması düşünülebilecektir.

4.2. HAMMADDE VE DİĞER GİRDİ MİKTARLARI

Yatırım kapsamında fındık üreticilerine fındık kırma ve temizleme hizmeti verilecektir. Bu sebeple başlangıçta herhangi bir hammadde alımında bulunulmayacaktır.

Uzun vadede tesise ambalajlama parkuru eklendikten sonra fındık alımı gerçekleştirilecektir.

5. İNSAN KAYNAKLARI PLANLAMASI

5.1. PERSONEL YÖNETİMİ

Personel Gideri

Ünvanı Adet Aylık Adet Brüt Maliyeti/TL

Aylık adet Bürüt Maliyeti * Adet

Genel Müdür

1 5.000

5.000

Muhasebe Müdürü

1 3.000

3.000

Muhasebe Elemanı

2 2.000

4.000

Gıda Mühendisi

1 3.000

3.000

Makine 2 4.000

21

operatörü 2.000 Seçici

eleman 20

1.200 24.000

Pazarlama Elemanı

2 2.000

4.000

Şoför 1 1.500

1.500

Güvenlik Görevlisi

2 1.500

3.000

Toplam 51.500

* Personel maaşları Trabzon ilindeki piyasa koşulları ve yapılacak işin niteliği dikkate alınarak belirlenmiştir.

5.2. ORGANİZASYON ŞEMASI

6. ÜRETİM PLANLAMASI 6.1. YATIRIM UYGULAMA PLANI VE SÜRESİ

Aktiviteler/Aylar

1.Ay

2.Ay

3.Ay

4.Ay

5.Ay

6.Ay

7.Ay

8.Ay

9.Ay

10.A

y

11.A

y

12.A

y

Finansal Kaynakların Temini İşyerinin kiralanması İşletmenin Yasal Kuruluşunun Yapılması

GENEL MÜDÜR

MUHASEBE MÜDÜRÜ

MUHASEBE ELEMANI

GÜVENLİK GÖREVLİSİ

GIDA MÜHENDİSİ

MAKİNE OPERATÖRÜ

PAZARLAMA ELEMANI

ŞOFÖR ÜRÜN SEÇİCİ İŞÇİ

Fındık kabuğu kullanımı oldukça yaygın ve uzun süreli yanma oranları bakımından tercih sebebidir ve diğer yakacaklardan daha ekonomiktir. Bu nedenlerden dolayı yoğun bir şekilde katı yakıt olarak çok tercih edilmektedir. Fındık Kabuğunun kullanım alanlarından bazıları; ekmek fırınları, sanayi tesisleri, besicilik besihaneleri gibi çeşitli sektörlerde tercih edilmektedir.

4. HAMMADDE VE DİĞER GİRDİ PLANLAMASI

4.1. HAMMADDE VE DİĞER GİRDİ TEMİN KOŞULLARI

Orta vadeli yatırım planında fındık alımı ve satımı yapılması planlanmamaktadır. Tesis fındık üreticilerine fındık kırma ve temizleme hizmeti vermek için kurulacaktır. Uzun vadede tesise ambalajlama parkuru da eklenerek fındık alımına başlanması düşünülebilecektir.

4.2. HAMMADDE VE DİĞER GİRDİ MİKTARLARI

Yatırım kapsamında fındık üreticilerine fındık kırma ve temizleme hizmeti verilecektir. Bu sebeple başlangıçta herhangi bir hammadde alımında bulunulmayacaktır.

Uzun vadede tesise ambalajlama parkuru eklendikten sonra fındık alımı gerçekleştirilecektir.

5. İNSAN KAYNAKLARI PLANLAMASI

5.1. PERSONEL YÖNETİMİ

Personel Gideri

Ünvanı Adet Aylık Adet Brüt Maliyeti/TL

Aylık adet Bürüt Maliyeti * Adet

Genel Müdür

1 5.000

5.000

Muhasebe Müdürü

1 3.000

3.000

Muhasebe Elemanı

2 2.000

4.000

Gıda Mühendisi

1 3.000

3.000

Makine 2 4.000

22

Fındık Kırma

Yatırım Dönemi

15000

16000

17000

18000

19000

20000

20000

20000

20000

165000

Yatırım konusu fındık kırma tesisi fındık çiftçilerinin ürünlerini işleme hizmeti verme amacıyla kurulacaktır. Fındık üreticileriyle her yıl 1 hasat dönemini kapsayan anlaşmalar yapılacaktır. Fındık hasat zamanı yılda bir defadır ve yıllık 20.000 ton kapasiteli olan tesis tam kapasiteyle çalışacaktır.

6.4. İŞ AKIŞ ŞEMASI

İşleme sadece fındık kırma hizmeti verecektir.

Verilecek hizmete ilişkin üretim bilgileri aşağıda yer almaktadır;

Kabuklu fındık kabul; tesise gelen kabuklu fındık ilk olarak kabuklu fındık kabule gelir. Burada kabuklu fındık giriş bunkerinde fındığın ön temizlemesi yapılır. Ön temizlemesi yapılan fındık ana depoya aktarılmak için kabuklu fındık silosu giriş elevatörüne getirilir. Burada fındık merdivenleri ile ana depoya indirilir ve depolama ihtiyacının tek bir noktadan kesintisiz sağlanabilmesi için fındık ana depo bunkerinde tutulur.

Kabuklu fındık kalibrasyonu; ana depodan tutulan kabuklu fındık, kabuklu fındık aktarım bandına aktarılır. Ana depodan gelen kabuklu fındığın ön temizlemesinin yapılması için taş alıcı makinesine alınır. Ön temizlemesi yapılan kabuklu fındık, taş alıcı makinesinden sonra fındık muavin eleklerine

Etüt projenin yapılması Gerekli İzinlerin Alınması Makine ve Donanım Alımı Makine ve Donanım Montajı Taşıt Alımının Yapılması Fındık üreticileriyle görüşme ve anlaşma yapılması

İdari Örgütlenmenin Yapılması İş Gücünün Sağlanması Stratejik Planın Hazırlanması Ürünlerin tesise getirilmesi

6.2. KAPASİTE KULLANIM ORANI

Kapasite Kullanım Oranı Yıllar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Kapasite Kullanım Oranı %

Yatırım dönemi

75% 80% 85% 90% 95% 100% 100% 100% 100%

6.3. ÜRETİM MİKTARI

6.3.1. TAM KAPASİTEDEKİ ÜRETİM DÜZEYİ

Tam Kapasitedeki Üretim Düzeyi (Ton/Aylık) Ürünler/Ay

lar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Topla

m

Fındık Kırma

1.66

7

1.66

7

1.66

7

1.66

7

1.66

7

1.66

7

1.66

7

1.66

7

1.66

7

1.66

7

1.66

7

1.66

7

20.00

0

6.3.2. KAPASİTE KULLANIM ORANINA BAĞLI OLARAK 2. YILDAKİ ÜRETİM DÜZEYİ

Kapasite Kullanım Oranına Göre 2. Yıldaki Üretim Düzeyi (Ton/Aylık)

Ürünler/Aylar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Toplam

Fındık Kırma 1250

1250

1250

1250

1250

1250

1250

1250

1250

1250

1250

1250

15000

6.3.3. KAPASİTE KULLANIM ORANINA BAĞLI OLARAK İLK 10 YILDAKİ ÜRETİM DÜZEYİ

Ürünler/Yıllar

1.Yıl 2.Yıl 3.Yıl 4.Yıl 5.Yıl 6.Yıl 7.Yıl 8.Yıl 9.Yıl 10.Yıl

Toplam

23

Fındık Kırma

Yatırım Dönemi

15000

16000

17000

18000

19000

20000

20000

20000

20000

165000

Yatırım konusu fındık kırma tesisi fındık çiftçilerinin ürünlerini işleme hizmeti verme amacıyla kurulacaktır. Fındık üreticileriyle her yıl 1 hasat dönemini kapsayan anlaşmalar yapılacaktır. Fındık hasat zamanı yılda bir defadır ve yıllık 20.000 ton kapasiteli olan tesis tam kapasiteyle çalışacaktır.

6.4. İŞ AKIŞ ŞEMASI

İşleme sadece fındık kırma hizmeti verecektir.

Verilecek hizmete ilişkin üretim bilgileri aşağıda yer almaktadır;

Kabuklu fındık kabul; tesise gelen kabuklu fındık ilk olarak kabuklu fındık kabule gelir. Burada kabuklu fındık giriş bunkerinde fındığın ön temizlemesi yapılır. Ön temizlemesi yapılan fındık ana depoya aktarılmak için kabuklu fındık silosu giriş elevatörüne getirilir. Burada fındık merdivenleri ile ana depoya indirilir ve depolama ihtiyacının tek bir noktadan kesintisiz sağlanabilmesi için fındık ana depo bunkerinde tutulur.

Kabuklu fındık kalibrasyonu; ana depodan tutulan kabuklu fındık, kabuklu fındık aktarım bandına aktarılır. Ana depodan gelen kabuklu fındığın ön temizlemesinin yapılması için taş alıcı makinesine alınır. Ön temizlemesi yapılan kabuklu fındık, taş alıcı makinesinden sonra fındık muavin eleklerine

Etüt projenin yapılması Gerekli İzinlerin Alınması Makine ve Donanım Alımı Makine ve Donanım Montajı Taşıt Alımının Yapılması Fındık üreticileriyle görüşme ve anlaşma yapılması

İdari Örgütlenmenin Yapılması İş Gücünün Sağlanması Stratejik Planın Hazırlanması Ürünlerin tesise getirilmesi

6.2. KAPASİTE KULLANIM ORANI

Kapasite Kullanım Oranı Yıllar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Kapasite Kullanım Oranı %

Yatırım dönemi

75% 80% 85% 90% 95% 100% 100% 100% 100%

6.3. ÜRETİM MİKTARI

6.3.1. TAM KAPASİTEDEKİ ÜRETİM DÜZEYİ

Tam Kapasitedeki Üretim Düzeyi (Ton/Aylık) Ürünler/Ay

lar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Topla

m

Fındık Kırma

1.66

7

1.66

7

1.66

7

1.66

7

1.66

7

1.66

7

1.66

7

1.66

7

1.66

7

1.66

7

1.66

7

1.66

7

20.00

0

6.3.2. KAPASİTE KULLANIM ORANINA BAĞLI OLARAK 2. YILDAKİ ÜRETİM DÜZEYİ

Kapasite Kullanım Oranına Göre 2. Yıldaki Üretim Düzeyi (Ton/Aylık)

Ürünler/Aylar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Toplam

Fındık Kırma 1250

1250

1250

1250

1250

1250

1250

1250

1250

1250

1250

1250

15000

6.3.3. KAPASİTE KULLANIM ORANINA BAĞLI OLARAK İLK 10 YILDAKİ ÜRETİM DÜZEYİ

Ürünler/Yıllar

1.Yıl 2.Yıl 3.Yıl 4.Yıl 5.Yıl 6.Yıl 7.Yıl 8.Yıl 9.Yıl 10.Yıl

Toplam

24

Yatırım kapsamında orta vadede fındık kırma makineleri temin edilecek; Fındık kırma makinesi sistemi alınarak yılda 20.000 ton fındık kırma hizmeti gerçekleştirecektir.

6.6. MAKİNE VE EKİPMAN BİLGİLERİ Makine Adı Birim Miktar Fiyat Toplam

Kabuklu fındık giriş bunkeri ADET 1 1.160,00 TL 1.160,00 TL Kabuklu fındık silosu giriş

elevatörü ADET 1 9.250,00 TL 9.250,00 TL

Fındık merdiveni ADET 3 4.650,00 TL 13.950,00 TL Ana depo bunkeri ADET 3 14.000,00 TL 42.000,00 TL

Kabuklu fındık aktarım konveyörü ADET 1 4.850,00 TL 4.850,00 TL Taş Alıcı ADET 2 21.000,00 TL 42.000,00 TL

Kabuklu fındık muavin besleme elevator

ADET 1 7.150,00 TL 7.150,00 TL

Kabuklu fındık muavin eleği ve fındık aktarım bunkeri

ADET 1 15.600,00 TL 15.600,00 TL

Kabuklu fındık elek gurubu ve elek altı bunkeri

ADET 1 106.200,00 TL 106.200,00 TL

Kabuklu ince fındık seçim ve aktarım bandı

ADET 1 4.850,00 TL 4.850,00 TL

Kabuklu ince fındık aktarım elevatörü ve ambarları,

ADET 1 9.000,00 TL 9.000,00 TL

Kırım hattı platformu ADET 1 40.500,00 TL 40.500,00 TL Kabuklu fındık aktarım konveyörü ADET 2 4.850,00 TL 9.700,00 TL

Fındık kırım taşı besleme elevatörü ADET 2 7.150,00 TL 14.300,00 TL Fındık kırım taşı ADET 2 13.850,00 TL 27.700,00 TL Gagal Kırım Taşı ADET 2 6.950,00 TL 13.900,00 TL

Toz eleği ADET 2 3.700,00 TL 7.400,00 TL Taş çıkış vantilatörü ADET 2 5.550,00 TL 11.100,00 TL

Kabuk elevatörü ADET 1 7.150,00 TL 7.150,00 TL Vibrasyon eleği ve elek takımı ADET 2 5.750,00 TL 11.500,00 TL

Gagal geri dönüşüm elevatörü ADET 2 5.750,00 TL 11.500,00 TL Buruş vantilatörü ADET 2 5.550,00 TL 11.100,00 TL

Buruşuk Elevatörü ADET 1 6.700,00 TL 6.700,00 TL Buruşuk Eleği ADET 1 16.700,00 TL 16.700,00 TL

İç fındık aktarım Elevatörü Z tip ADET 1 14.500,00 TL 14.500,00 TL İç fındık muavin eleği ve iç fındık ADET 1 16.500,00 TL 16.500,00 TL

aktarılır. Fındık muavin eleklerine alınan kabuklu fındık, boyutlarına göre 3 gruba ayrılmak üzere kabuklu fındık eleklerine hiçbir depolama yapılmadan aktarılır. Daha sonra kabuklu fındık, 16 ayrı gruba ayrılmak üzere kabuklu fındık elek grubu ve elek altı bunkerine aktarılır. Kabuklu fındık ince kabuklu fındıkların içerisindeki iç fındıkların kontrolünün yapılması ve seçimi için kabuklu ince fındık seçim ve aktarım bandına alınır. Kabuklu eleme grubundan gelen fındıkların seçim işlemi yapıldıktan sonra kabuklu ince fındık aktarım elevatörüne gelerek ambarlara aktarılır.

Fındık kırım; Ambarlarda bekletilen kabuklu fındığın, kırılma işleminin kesintisiz ve sorunsuz gerçekleşmesi için kırım hattı platformundan geçmesi gerekmektedir. Kırım hattı platformuna alınan kalibre edilmiş kabuklu fındık, kabuklu fındık aktarım konveyörü sayesinde fındık kırım taşı besleme elevatörüne aktarılır. Fındık kırım taşı besleme elevatörüne alınan fındık buradan fındığın kırılması için fındık kırım taşına aktarılır. Ana taştan kırılmadan çıkan kabuklu fındıkları kırmak için gagal kırım taşı kullanılır. Kırılmış fındıkların vantilatöre getirilmeden önce toz eleğinde ön toz temizliği yapılır ve ardından kabuklarından ayrılmak üzere taş çıkış vantilatörüne getirilir. Fındıktan ayrılan kabuklar kabuk taşıma konveyörüne aktarımı yapılır. Vantilatörden gelen fındığın kırılmış veya kırılmamış olanlarının ayrımının yapılması için kırılan fındıklar vibrasyon eleği ve elek takımına gönderilir. Kırımadığı anlaşılan kabuklu fındıklar tekrar kırılmak için gagal geri dönüşüm elevatörü ile gagal taşına geri gönderilir. Vibrasyon eleği ve elek takımından kırılmış olarak çıkan fındıklar arasında kalan buruşuk fındıklar buruş vantilatörü ile belirlenerek ayrıştırılmak üzere buruşuk elevatörüne aktarımı sağlanır. Seçim işleminin kolaylaştırılması içinse buruşuk eleğinde fındıklar boyutlandırılır. Vantilatörlerden çıkan fındığın tek bir hat üzerinde toplanıp iç fındık eleme grubuna aktarımı ise iç fındık aktarım elevatörü Z tip ile sağlanmaktadır.

İç fındık kalibrasyonu; İç fındık kalibrasyonu ise 2 boy/6 metre iç fındıkların iki grubu ayrılarak iç fındık eleme grubuna aktarılmasının sağlanması iç fındık muavin eleği ile olmaktadır ve elekten geçirilen fındık iç fındık aktarım ambarına gönderilir. 4 boy 6 metre iç fındık TSE standartlarına göre kalibrasyonunun yapılması iç fındık eleme grubuna da gerçekleşir.

Fındığın seçim ve depolanması; Taştan gelen 15mm ve ekstra fındıkların daha az elekte yol alması için ayrıca eleme sistemi dizaynına ihtiyaç vardır. Bu durum 15mm ve üzeri eleme grubu ve elek altı ambarı ile sağlanmaktadır. Kırım hattında savrulan buruşuklar temiz buruşuk ambarında depolanır. Ardından iç fındık lazer hattına yada seçim masalarına lazer hattı besleme konveyörü ile gönderilir. Kalibrasyonu yapılmış fındıkların içerisindeki yabancı maddelerin temizlenmesi için iç fındık seçim bandına alınır. Seçilen fındık iç fındık aktarım elevatörü Z tipi ile vagon ambarına aktarılır. Seçilmiş temiz fındık çuvallanmak için vagon ambarında depolanır.

Fındık Çıtlatma; Tesiste ürün çeşitliliğinin sağlanması için fındıklar 250kg kabuklu fındık çıtlatma makinelerine gönderilir. Çıtlatılmış fındık aktarım elevatörü Z tipi ile ambarlara aktarılır. İstek olması halinde kullanılacaktır.

6.5. TEKNOLOJİ ÖZELLİKLERİ

Yatırımın amacı, AB standartlarında modern bir fındık kırma tesisi kurmaktır. Kurulacak olan bu tesiste fındık üretimi konusunda önemli merkezlerden biri olan Trabzon’da kapasite ve kalite bakımından yeterli hizmet vererek bölgedeki talebin karşılanacaktır.

25

Yatırım kapsamında orta vadede fındık kırma makineleri temin edilecek; Fındık kırma makinesi sistemi alınarak yılda 20.000 ton fındık kırma hizmeti gerçekleştirecektir.

6.6. MAKİNE VE EKİPMAN BİLGİLERİ Makine Adı Birim Miktar Fiyat Toplam

Kabuklu fındık giriş bunkeri ADET 1 1.160,00 TL 1.160,00 TL Kabuklu fındık silosu giriş

elevatörü ADET 1 9.250,00 TL 9.250,00 TL

Fındık merdiveni ADET 3 4.650,00 TL 13.950,00 TL Ana depo bunkeri ADET 3 14.000,00 TL 42.000,00 TL

Kabuklu fındık aktarım konveyörü ADET 1 4.850,00 TL 4.850,00 TL Taş Alıcı ADET 2 21.000,00 TL 42.000,00 TL

Kabuklu fındık muavin besleme elevator

ADET 1 7.150,00 TL 7.150,00 TL

Kabuklu fındık muavin eleği ve fındık aktarım bunkeri

ADET 1 15.600,00 TL 15.600,00 TL

Kabuklu fındık elek gurubu ve elek altı bunkeri

ADET 1 106.200,00 TL 106.200,00 TL

Kabuklu ince fındık seçim ve aktarım bandı

ADET 1 4.850,00 TL 4.850,00 TL

Kabuklu ince fındık aktarım elevatörü ve ambarları,

ADET 1 9.000,00 TL 9.000,00 TL

Kırım hattı platformu ADET 1 40.500,00 TL 40.500,00 TL Kabuklu fındık aktarım konveyörü ADET 2 4.850,00 TL 9.700,00 TL

Fındık kırım taşı besleme elevatörü ADET 2 7.150,00 TL 14.300,00 TL Fındık kırım taşı ADET 2 13.850,00 TL 27.700,00 TL Gagal Kırım Taşı ADET 2 6.950,00 TL 13.900,00 TL

Toz eleği ADET 2 3.700,00 TL 7.400,00 TL Taş çıkış vantilatörü ADET 2 5.550,00 TL 11.100,00 TL

Kabuk elevatörü ADET 1 7.150,00 TL 7.150,00 TL Vibrasyon eleği ve elek takımı ADET 2 5.750,00 TL 11.500,00 TL

Gagal geri dönüşüm elevatörü ADET 2 5.750,00 TL 11.500,00 TL Buruş vantilatörü ADET 2 5.550,00 TL 11.100,00 TL

Buruşuk Elevatörü ADET 1 6.700,00 TL 6.700,00 TL Buruşuk Eleği ADET 1 16.700,00 TL 16.700,00 TL

İç fındık aktarım Elevatörü Z tip ADET 1 14.500,00 TL 14.500,00 TL İç fındık muavin eleği ve iç fındık ADET 1 16.500,00 TL 16.500,00 TL

aktarılır. Fındık muavin eleklerine alınan kabuklu fındık, boyutlarına göre 3 gruba ayrılmak üzere kabuklu fındık eleklerine hiçbir depolama yapılmadan aktarılır. Daha sonra kabuklu fındık, 16 ayrı gruba ayrılmak üzere kabuklu fındık elek grubu ve elek altı bunkerine aktarılır. Kabuklu fındık ince kabuklu fındıkların içerisindeki iç fındıkların kontrolünün yapılması ve seçimi için kabuklu ince fındık seçim ve aktarım bandına alınır. Kabuklu eleme grubundan gelen fındıkların seçim işlemi yapıldıktan sonra kabuklu ince fındık aktarım elevatörüne gelerek ambarlara aktarılır.

Fındık kırım; Ambarlarda bekletilen kabuklu fındığın, kırılma işleminin kesintisiz ve sorunsuz gerçekleşmesi için kırım hattı platformundan geçmesi gerekmektedir. Kırım hattı platformuna alınan kalibre edilmiş kabuklu fındık, kabuklu fındık aktarım konveyörü sayesinde fındık kırım taşı besleme elevatörüne aktarılır. Fındık kırım taşı besleme elevatörüne alınan fındık buradan fındığın kırılması için fındık kırım taşına aktarılır. Ana taştan kırılmadan çıkan kabuklu fındıkları kırmak için gagal kırım taşı kullanılır. Kırılmış fındıkların vantilatöre getirilmeden önce toz eleğinde ön toz temizliği yapılır ve ardından kabuklarından ayrılmak üzere taş çıkış vantilatörüne getirilir. Fındıktan ayrılan kabuklar kabuk taşıma konveyörüne aktarımı yapılır. Vantilatörden gelen fındığın kırılmış veya kırılmamış olanlarının ayrımının yapılması için kırılan fındıklar vibrasyon eleği ve elek takımına gönderilir. Kırımadığı anlaşılan kabuklu fındıklar tekrar kırılmak için gagal geri dönüşüm elevatörü ile gagal taşına geri gönderilir. Vibrasyon eleği ve elek takımından kırılmış olarak çıkan fındıklar arasında kalan buruşuk fındıklar buruş vantilatörü ile belirlenerek ayrıştırılmak üzere buruşuk elevatörüne aktarımı sağlanır. Seçim işleminin kolaylaştırılması içinse buruşuk eleğinde fındıklar boyutlandırılır. Vantilatörlerden çıkan fındığın tek bir hat üzerinde toplanıp iç fındık eleme grubuna aktarımı ise iç fındık aktarım elevatörü Z tip ile sağlanmaktadır.

İç fındık kalibrasyonu; İç fındık kalibrasyonu ise 2 boy/6 metre iç fındıkların iki grubu ayrılarak iç fındık eleme grubuna aktarılmasının sağlanması iç fındık muavin eleği ile olmaktadır ve elekten geçirilen fındık iç fındık aktarım ambarına gönderilir. 4 boy 6 metre iç fındık TSE standartlarına göre kalibrasyonunun yapılması iç fındık eleme grubuna da gerçekleşir.

Fındığın seçim ve depolanması; Taştan gelen 15mm ve ekstra fındıkların daha az elekte yol alması için ayrıca eleme sistemi dizaynına ihtiyaç vardır. Bu durum 15mm ve üzeri eleme grubu ve elek altı ambarı ile sağlanmaktadır. Kırım hattında savrulan buruşuklar temiz buruşuk ambarında depolanır. Ardından iç fındık lazer hattına yada seçim masalarına lazer hattı besleme konveyörü ile gönderilir. Kalibrasyonu yapılmış fındıkların içerisindeki yabancı maddelerin temizlenmesi için iç fındık seçim bandına alınır. Seçilen fındık iç fındık aktarım elevatörü Z tipi ile vagon ambarına aktarılır. Seçilmiş temiz fındık çuvallanmak için vagon ambarında depolanır.

Fındık Çıtlatma; Tesiste ürün çeşitliliğinin sağlanması için fındıklar 250kg kabuklu fındık çıtlatma makinelerine gönderilir. Çıtlatılmış fındık aktarım elevatörü Z tipi ile ambarlara aktarılır. İstek olması halinde kullanılacaktır.

6.5. TEKNOLOJİ ÖZELLİKLERİ

Yatırımın amacı, AB standartlarında modern bir fındık kırma tesisi kurmaktır. Kurulacak olan bu tesiste fındık üretimi konusunda önemli merkezlerden biri olan Trabzon’da kapasite ve kalite bakımından yeterli hizmet vererek bölgedeki talebin karşılanacaktır.

26

9. İnce fındık seçilmiş ambarı besleme elevatörü 24. İç fındık aktarım konveyörü 10. İnce fındık seçilmiş ambarı 25. İç fındık seçim bandı besleme elevatörü 11. Taş besleme elevatörü 26. İç fındık seçim konveyörleri 12. Fındık kırım taşları 27. İç fındık vagon ambarı 13. Taş çıkış toz eleği 28. Elektrik panosu 14. Taş çıkış kabuk ayırım vantilatörü 29. Kabuk deposu 15. Sallama elek Fındık kırma sistemleri dikey ve yatay sistemler olarak ikiye ayrılmaktadır. Her iki fındık kırma sisteminin de bazı avantajları olduğu gibi dezavantajları da bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi ilk yatırım maliyetidir. Her iki fındık kırma sisteminde de asıl amaç fındığı en az mekanik işleme tabi tutarak (elevatör, konveyör gibi) maksimum verimi ve ürün kalitesini elde etmektir. Öncelikli hedef fındıkta değer kaybı yaratan vurgun (darbe görmüş fındık) ve kırık fındığı (parçalanmış fındık) en düşük seviyeye indirmektir; günümüz fındık kırma tesislerinde toplam kırık ve vurgun oranı en az %6 iken; hedef %1'in altında kalmaktır. Diğer fındık kırma sistemlerinden farklılıkları; Geniş fındık ayırım vantilatörü sayesinde ürün kendi kabuğundan ve içindeki buruşuğundan ve kırık fındığından mükemmel bir şekilde ayrılarak işçilik maliyetinin azalmasını sağlamakta, ayrıca bu sistem sayesinde kabukluğa giden fındık parçaları engellenerek fabrikanın verimliliği arttırılmaktadır. Yarım kırılmış fındık kırım taşı kullanımı sayesinde sınırlı alanda en yüksek kapasiteyi elde etme olasılığını sunmaktadır. Ek taş sistemi ürünün daha hassas işlenmesinde önemli rol oynamakta ve kapasiteden ödün vermeden daha yüksek kaliteli ürün elde edebilmeyi olanaklı kılmaktadır. Geniş çaplı iç fındık elek sistemi ve tasarımı, denemeler ile onaylanarak işlevselliği kanıtlanmış eleme sistemi ile elek altı veya elek üstü gibi problemler ortadan kaldırılmaktadır. Bağımsız çalışabilme; makinelerdeki motor üniteleri kısımsal olarak çalıştığından fabrikada duraklama söz konusu değildir. Kapasiteye bağlı olarak fabrika tasarımlarında kısımsal olarak kapatma ile fabrikada sürekli çalışma sağlanabilmektedir.

7. FİNANSAL ANALİZLER Yapılan ön fizibilite çalışmasında yatırımın potansiyel yatırımcılar için yapılabilirliği yapılan finansal analizler ile ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Kullanılan tüm rakamlar sektör dinamikleri güncel olarak takip edilerek edinilmiş bilgilerdir.

7.1. SABİT YATIRIM TUTARI Sabit Yatarım Tutarı

Tutar Giderle ilgili Açıklama Etüd Proje Gideri

100.000 Yatırımın mimari projesi, elktrik projesi,statik projesi, makine

yerleşim projesi vb Bina İnşaatı Gideri

800.000 2500 m2 kapalı alan

Buruşuk Eleği ADET 1 16.700,00 TL 16.700,00 TL İç fındık aktarım Elevatörü Z tip ADET 1 14.500,00 TL 14.500,00 TL

İç fındık muavin eleği ve iç fındık aktarım ambarı

ADET 1 16.500,00 TL 16.500,00 TL

İç fındık eleme gurubu ADET 1 92.500,00 TL 92.500,00 TL 15mm ve üzeri eleme gurubu ve

elek altı ambarı ADET 1 13.850,00 TL 13.850,00 TL

Temiz Buruşuk ambarı ADET 1 4.000,00 TL 4.000,00 TL Lazer hattı besleme konveyörü ADET 1 4.850,00 TL 4.850,00 TL

İç fındık seçim bandı ADET 2 11.000,00 TL 22.000,00 TL İç fındık aktarım Elevatörü Z tip ADET 1 7.800,00 TL 7.800,00 TL

Vagon ambarı ADET 2 3.000,00 TL 6.000,00 TL 250 kg Kabuklu fındık çıtlatma

makinesi ADET 4 35.000,00 TL 140.000,00 TL

Çıtlamış fındık aktarım Elevatörü Z tip

ADET 2 5.500,00 TL 11.000,00 TL

Toplam 54 850.260,00TL

*Yatırım kapsamında tedarik edilecek makineler birinci el olup yerli üretim tercih edilmiştir.

Genel yerleşim planı ekipman listesi 1. Kabuklu fındık girişi 16. Geri dönüşüm elevatörü 2. Kabuklu fındık giriş elevatörü 17. Buruşuk vantilatörü 3. Ana kabuklu fındık ambarı 18. Kabuk elevatörü 4. Kabuklu fındık ayırım eleği besleme elevatörü 19. Buruşuk eleği besleme elevatörü 5. Kabuklu fındık ayırım eleği ve fındık aktarım ambarı 20. Buruşuk eleği ve elek altı ambarı 6. Kabuklu fındık eleme gurubu ve elek altı ambarları 21. İç fındık ayırım eleği besleme elevatörü

27

9. İnce fındık seçilmiş ambarı besleme elevatörü 24. İç fındık aktarım konveyörü 10. İnce fındık seçilmiş ambarı 25. İç fındık seçim bandı besleme elevatörü 11. Taş besleme elevatörü 26. İç fındık seçim konveyörleri 12. Fındık kırım taşları 27. İç fındık vagon ambarı 13. Taş çıkış toz eleği 28. Elektrik panosu 14. Taş çıkış kabuk ayırım vantilatörü 29. Kabuk deposu 15. Sallama elek Fındık kırma sistemleri dikey ve yatay sistemler olarak ikiye ayrılmaktadır. Her iki fındık kırma sisteminin de bazı avantajları olduğu gibi dezavantajları da bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi ilk yatırım maliyetidir. Her iki fındık kırma sisteminde de asıl amaç fındığı en az mekanik işleme tabi tutarak (elevatör, konveyör gibi) maksimum verimi ve ürün kalitesini elde etmektir. Öncelikli hedef fındıkta değer kaybı yaratan vurgun (darbe görmüş fındık) ve kırık fındığı (parçalanmış fındık) en düşük seviyeye indirmektir; günümüz fındık kırma tesislerinde toplam kırık ve vurgun oranı en az %6 iken; hedef %1'in altında kalmaktır. Diğer fındık kırma sistemlerinden farklılıkları; Geniş fındık ayırım vantilatörü sayesinde ürün kendi kabuğundan ve içindeki buruşuğundan ve kırık fındığından mükemmel bir şekilde ayrılarak işçilik maliyetinin azalmasını sağlamakta, ayrıca bu sistem sayesinde kabukluğa giden fındık parçaları engellenerek fabrikanın verimliliği arttırılmaktadır. Yarım kırılmış fındık kırım taşı kullanımı sayesinde sınırlı alanda en yüksek kapasiteyi elde etme olasılığını sunmaktadır. Ek taş sistemi ürünün daha hassas işlenmesinde önemli rol oynamakta ve kapasiteden ödün vermeden daha yüksek kaliteli ürün elde edebilmeyi olanaklı kılmaktadır. Geniş çaplı iç fındık elek sistemi ve tasarımı, denemeler ile onaylanarak işlevselliği kanıtlanmış eleme sistemi ile elek altı veya elek üstü gibi problemler ortadan kaldırılmaktadır. Bağımsız çalışabilme; makinelerdeki motor üniteleri kısımsal olarak çalıştığından fabrikada duraklama söz konusu değildir. Kapasiteye bağlı olarak fabrika tasarımlarında kısımsal olarak kapatma ile fabrikada sürekli çalışma sağlanabilmektedir.

7. FİNANSAL ANALİZLER Yapılan ön fizibilite çalışmasında yatırımın potansiyel yatırımcılar için yapılabilirliği yapılan finansal analizler ile ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Kullanılan tüm rakamlar sektör dinamikleri güncel olarak takip edilerek edinilmiş bilgilerdir.

7.1. SABİT YATIRIM TUTARI Sabit Yatarım Tutarı

Tutar Giderle ilgili Açıklama Etüd Proje Gideri

100.000 Yatırımın mimari projesi, elktrik projesi,statik projesi, makine

yerleşim projesi vb Bina İnşaatı Gideri

800.000 2500 m2 kapalı alan

Buruşuk Eleği ADET 1 16.700,00 TL 16.700,00 TL İç fındık aktarım Elevatörü Z tip ADET 1 14.500,00 TL 14.500,00 TL

İç fındık muavin eleği ve iç fındık aktarım ambarı

ADET 1 16.500,00 TL 16.500,00 TL

İç fındık eleme gurubu ADET 1 92.500,00 TL 92.500,00 TL 15mm ve üzeri eleme gurubu ve

elek altı ambarı ADET 1 13.850,00 TL 13.850,00 TL

Temiz Buruşuk ambarı ADET 1 4.000,00 TL 4.000,00 TL Lazer hattı besleme konveyörü ADET 1 4.850,00 TL 4.850,00 TL

İç fındık seçim bandı ADET 2 11.000,00 TL 22.000,00 TL İç fındık aktarım Elevatörü Z tip ADET 1 7.800,00 TL 7.800,00 TL

Vagon ambarı ADET 2 3.000,00 TL 6.000,00 TL 250 kg Kabuklu fındık çıtlatma

makinesi ADET 4 35.000,00 TL 140.000,00 TL

Çıtlamış fındık aktarım Elevatörü Z tip

ADET 2 5.500,00 TL 11.000,00 TL

Toplam 54 850.260,00TL

*Yatırım kapsamında tedarik edilecek makineler birinci el olup yerli üretim tercih edilmiştir.

Genel yerleşim planı ekipman listesi 1. Kabuklu fındık girişi 16. Geri dönüşüm elevatörü 2. Kabuklu fındık giriş elevatörü 17. Buruşuk vantilatörü 3. Ana kabuklu fındık ambarı 18. Kabuk elevatörü 4. Kabuklu fındık ayırım eleği besleme elevatörü 19. Buruşuk eleği besleme elevatörü 5. Kabuklu fındık ayırım eleği ve fındık aktarım ambarı 20. Buruşuk eleği ve elek altı ambarı 6. Kabuklu fındık eleme gurubu ve elek altı ambarları 21. İç fındık ayırım eleği besleme elevatörü

28

Kırtasiye Yatırım dönemi

5000 5500 6050 6655 7320,5 8052,55 8857,805 9743,5855

10717,94405

Sigorta Yatırım dönemi

10000 12000 14400 17280 20736 24883,2 29859,84 35831,808

42998,1696

Nakliye Yatırım dönemi

25000 32500 42250 54925 71402,5 92823,25 120670,225

156871,2925

203932,6803

Bakım Onarım

Yatırım dönemi

5000 6000 7200 8640 10368 12441,6 14929,92 17915,904

21499,0848

Ara Toplam

161539,062

1653139,062

2235696,382

2354744,57

2487774,357

2637172,105

2805818,948

2502811,736

2702309,22

2934013,119

Genel Giderler

%1

1615,39062

16531,39062

22356,96382

23547,4457

24877,74357

26371,72105

28058,18948

25028,11736

27023,0922

29340,13119

Beklenmeyen

Giderler % 10

16153,9062

165313,9062

223569,6382

235474,457

248777,4357

263717,2105

280581,8948

250281,1736

270230,922

293401,3119

Toplam 179308,3588

1834984,359

2481622,984

2613766,472

2761429,536

2927261,036

3114459,033

2778121,027

2999563,234

3256754,562

*Personel gideri aylık olarak brüt 51.500 TL olarak öngörülmüştür Yıllık personel gideri 618.000 TL dir. Yıllık %10 arttırılacaktır.

7.3. TOPLAM YATIRIM İHTİYACI

Toplam Yatırım İhtiyacı Sabit Yatırım

2.031.589

İşletme sermayesi 1.671.722

Toplam Yatırım İhtiyacı

3.703.311

*İşletme sermayesi ihtiyacı yatırım dönemi ve ilk faaliyet dönemi olan 2.yılı kapsamaktadır

7.4. FİNANSAL KAYNAK PLANLAMASI

Finansal Kaynak Planlaması Finansal Kaynak Tutar Açıklama

Özkaynak 1.481.324

Yatırımcının karşılayacağı toplam yatırım tutarının %40 lık bölümü

Banka Kredisi 2.221.987

Uzun vadeli banka kredisi toplam yatırımın %60 lık bölümü

Toplam 3.703.311

* Toplam yatırım ihtiyacının en az % 40 oranının yatırımcının öz sermayesi tarafından karşılanması tavsiye edilmektedir.

Makine Ekipman ve Tefrişatlar

850.260

Makine Ekipman ve tefrişatların KDV hariç tutarlarıdır.

Montaj Gideri 30.000

Nakilye ve Montaj giderleri toplamıdır

Demirbaş Gideri 40.000

İdari ofis ve çalışma alanları için gerekli demirbaş içindir.

Kuruluş Gideri 10.000

Şirket kuruluşu ve bağlı bulunan odaların aidat ücretleridir.

Genel Giderler 18.303

Toplam giderlerin %1 olarak öngörülmüştür.

Beklenmeyen Giderler 183.026

Toplam giderlerin %5 olarak öngörülmüştür.

2.031.589

7.2. İŞLETME SERMAYESİ

İşletme sermayesi

İhtiyacı Tablosu(Y

ıllık)

Kuruluş Yılı

2.Yıl 3.yıl 4.Yıl 5.Yıl 6.Yıl 7.Yıl 8.Yıl 9.Yıl 10.Yıl

Kredi geri ödemesi ana para

444397,32

444397,32

444397,32

444397,32

444397,32

Kredi geri ödemesi

faiz

155539,062

155539,062

155539,062

124431,2496

93323,4372

62215,6248

31107,8124

Hammadde ve

yardımcı madde

Yatırım dönemi

750000 800000 850000 900000 950000 1000000 1000000 1000000 1000000

Personel Gideri

Yatırım dönemi

618000 679800 747780 822558 904813,8 995295,18

1094824,698

1204307,168

1324737,885

Pazarlama Satış

Yatırım dönemi

50000 60000 72000 86400 103680 124416 149299,2 179159,04

214990,848

Elektrik 2000 9000 10800 12960 15552 18662,4 22394,88 26873,856

32248,6272

38698,35264

Su 1000 5000 6000 7200 8640 10368 12441,6 14929,92 17915,904

21499,0848

Telefon, İnternet

3000 3000 3300 3630 3993 4392,3 4831,53 5314,683 5846,1513

6430,76643

Yakıt Yatırım dönemi

5000 6000 7200 8640 10368 12441,6 14929,92 17915,904

21499,0848

Mali Müşavirli

k

6000 6600 7260 7986 8784,6 9663,06 10629,366

11692,3026

12861,53286

14147,68615

Hukuk Müşavirli

ği

Yatırım dönemi

6000 6600 7260 7986 8784,6 9663,06 10629,366

11692,3026

12861,53286

Kırtasiye Yatırım dönemi

5000 5500 6050 6655 7320,5 8052,55 8857,805 9743,5855

10717,94405

Sigorta Yatırım dönemi

10000 12000 14400 17280 20736 24883,2 29859,84 35831,808

42998,1696

29

Kırtasiye Yatırım dönemi

5000 5500 6050 6655 7320,5 8052,55 8857,805 9743,5855

10717,94405

Sigorta Yatırım dönemi

10000 12000 14400 17280 20736 24883,2 29859,84 35831,808

42998,1696

Nakliye Yatırım dönemi

25000 32500 42250 54925 71402,5 92823,25 120670,225

156871,2925

203932,6803

Bakım Onarım

Yatırım dönemi

5000 6000 7200 8640 10368 12441,6 14929,92 17915,904

21499,0848

Ara Toplam

161539,062

1653139,062

2235696,382

2354744,57

2487774,357

2637172,105

2805818,948

2502811,736

2702309,22

2934013,119

Genel Giderler

%1

1615,39062

16531,39062

22356,96382

23547,4457

24877,74357

26371,72105

28058,18948

25028,11736

27023,0922

29340,13119

Beklenmeyen

Giderler % 10

16153,9062

165313,9062

223569,6382

235474,457

248777,4357

263717,2105

280581,8948

250281,1736

270230,922

293401,3119

Toplam 179308,3588

1834984,359

2481622,984

2613766,472

2761429,536

2927261,036

3114459,033

2778121,027

2999563,234

3256754,562

*Personel gideri aylık olarak brüt 51.500 TL olarak öngörülmüştür Yıllık personel gideri 618.000 TL dir. Yıllık %10 arttırılacaktır.

7.3. TOPLAM YATIRIM İHTİYACI

Toplam Yatırım İhtiyacı Sabit Yatırım

2.031.589

İşletme sermayesi 1.671.722

Toplam Yatırım İhtiyacı

3.703.311

*İşletme sermayesi ihtiyacı yatırım dönemi ve ilk faaliyet dönemi olan 2.yılı kapsamaktadır

7.4. FİNANSAL KAYNAK PLANLAMASI

Finansal Kaynak Planlaması Finansal Kaynak Tutar Açıklama

Özkaynak 1.481.324

Yatırımcının karşılayacağı toplam yatırım tutarının %40 lık bölümü

Banka Kredisi 2.221.987

Uzun vadeli banka kredisi toplam yatırımın %60 lık bölümü

Toplam 3.703.311

* Toplam yatırım ihtiyacının en az % 40 oranının yatırımcının öz sermayesi tarafından karşılanması tavsiye edilmektedir.

Makine Ekipman ve Tefrişatlar

850.260

Makine Ekipman ve tefrişatların KDV hariç tutarlarıdır.

Montaj Gideri 30.000

Nakilye ve Montaj giderleri toplamıdır

Demirbaş Gideri 40.000

İdari ofis ve çalışma alanları için gerekli demirbaş içindir.

Kuruluş Gideri 10.000

Şirket kuruluşu ve bağlı bulunan odaların aidat ücretleridir.

Genel Giderler 18.303

Toplam giderlerin %1 olarak öngörülmüştür.

Beklenmeyen Giderler 183.026

Toplam giderlerin %5 olarak öngörülmüştür.

2.031.589

7.2. İŞLETME SERMAYESİ

İşletme sermayesi

İhtiyacı Tablosu(Y

ıllık)

Kuruluş Yılı

2.Yıl 3.yıl 4.Yıl 5.Yıl 6.Yıl 7.Yıl 8.Yıl 9.Yıl 10.Yıl

Kredi geri ödemesi ana para

444397,32

444397,32

444397,32

444397,32

444397,32

Kredi geri ödemesi

faiz

155539,062

155539,062

155539,062

124431,2496

93323,4372

62215,6248

31107,8124

Hammadde ve

yardımcı madde

Yatırım dönemi

750000 800000 850000 900000 950000 1000000 1000000 1000000 1000000

Personel Gideri

Yatırım dönemi

618000 679800 747780 822558 904813,8 995295,18

1094824,698

1204307,168

1324737,885

Pazarlama Satış

Yatırım dönemi

50000 60000 72000 86400 103680 124416 149299,2 179159,04

214990,848

Elektrik 2000 9000 10800 12960 15552 18662,4 22394,88 26873,856

32248,6272

38698,35264

Su 1000 5000 6000 7200 8640 10368 12441,6 14929,92 17915,904

21499,0848

Telefon, İnternet

3000 3000 3300 3630 3993 4392,3 4831,53 5314,683 5846,1513

6430,76643

Yakıt Yatırım dönemi

5000 6000 7200 8640 10368 12441,6 14929,92 17915,904

21499,0848

Mali Müşavirli

k

6000 6600 7260 7986 8784,6 9663,06 10629,366

11692,3026

12861,53286

14147,68615

Hukuk Müşavirli

ği

Yatırım dönemi

6000 6600 7260 7986 8784,6 9663,06 10629,366

11692,3026

12861,53286

Kırtasiye Yatırım dönemi

5000 5500 6050 6655 7320,5 8052,55 8857,805 9743,5855

10717,94405

Sigorta Yatırım dönemi

10000 12000 14400 17280 20736 24883,2 29859,84 35831,808

42998,1696

30

Yıllık Satış fiyatı ton/TL

Yatırım dönemi

200 240 240 250 250 250 250 260 260

Satış Gelirleri Toplamı

Yatırım dönemi

3000000

3840000

4080000

4500000

4750000

5000000

5000000

5200000

5200000

Giderler 179308,3588

1834984

2481623

2613766

2761430

2927261

3114459

2778121

2999563

3256755

Gelir Gider Farkı

179308,3588

1165016

1358377

1466234

1738570

1822739

1885541

2221879

2200437

1943245

Gelir Vergisi 0 233003,1

271675,4

293246,7

347714,1

364547,8

377108,2

444375,8

440087,4

388649,1

Net Kar 932012,5

1086702

1172987

1390856

1458191

1508433

1777503

1760349

1554596

* Fındık kırma ücreti ton başına 200 Tl olarak öngörülmüştür ve yıllar içerisinde belirli artışlar olacağı varsayılmıştır.

7.5. GELİR-GİDER HESABI

Gelir Gider Hesabı

Yıllar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kapasite Kullanım Oranı %

Yatırım dönemi

0,75 0,8 0,85 0,9 0,95 1 1 1 1

Yıllık Satış Miktarı/ton

Yatırım dönemi

15000 16000 17000 18000 19000 20000 20000 20000 20000

40%

60%

Finansal Kaynak Planlaması Özkaynak Banka Kredisi

31

Yıllık Satış fiyatı ton/TL

Yatırım dönemi

200 240 240 250 250 250 250 260 260

Satış Gelirleri Toplamı

Yatırım dönemi

3000000

3840000

4080000

4500000

4750000

5000000

5000000

5200000

5200000

Giderler 179308,3588

1834984

2481623

2613766

2761430

2927261

3114459

2778121

2999563

3256755

Gelir Gider Farkı

179308,3588

1165016

1358377

1466234

1738570

1822739

1885541

2221879

2200437

1943245

Gelir Vergisi 0 233003,1

271675,4

293246,7

347714,1

364547,8

377108,2

444375,8

440087,4

388649,1

Net Kar 932012,5

1086702

1172987

1390856

1458191

1508433

1777503

1760349

1554596

* Fındık kırma ücreti ton başına 200 Tl olarak öngörülmüştür ve yıllar içerisinde belirli artışlar olacağı varsayılmıştır.

7.5. GELİR-GİDER HESABI

Gelir Gider Hesabı

Yıllar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kapasite Kullanım Oranı %

Yatırım dönemi

0,75 0,8 0,85 0,9 0,95 1 1 1 1

Yıllık Satış Miktarı/ton

Yatırım dönemi

15000 16000 17000 18000 19000 20000 20000 20000 20000

40%

60%

Finansal Kaynak Planlaması Özkaynak Banka Kredisi

32

7.6.

NAK

İT A

KIM

HES

ABI

Naki

t Akı

m H

esab

ı

Naki

t Giri

şleri

/ Yıll

ar

1 2

3 4

5 6

7 8

9 10

Döne

m B

aşı N

akit

Mev

cudu

0

1492

413,

64

2537

217,

506

3453

939

4496

028

5851

192

7285

351

8766

676

1107

0603

13

2967

01

Kred

i Tut

arı

2221

986,

6

Özk

ayna

k 14

8132

4,4

Tüm

gel

irler

topl

amı

0 30

0000

0 38

4000

0 40

8000

0 45

0000

0 47

5000

0 50

0000

0 50

0000

0 52

0000

0 52

0000

0

Satış

ların

KDV

giri

şleri

54

0000

69

1200

73

4400

81

0000

85

5000

90

0000

90

0000

93

6000

93

6000

Döne

m iç

i nak

it gi

rişle

ri to

plam

ı 37

0331

1 50

3241

3,64

70

6841

7,50

6 82

6833

9 98

0602

8 11

4561

92

1318

5351

14

6666

76

1720

6603

19

4327

01

Naki

t Çık

ışlar

ı /Yı

llar

1 2

3 4

5 6

7 8

9 10

Sabi

t yat

ırım

tuta

rı 20

3158

9

İşlet

me

Serm

ayes

i 23

769,

297

1834

984,

36

2481

622,

984

2613

766

2761

430

2927

261

3114

459

2778

121

2999

563

3256

755

Gide

rlerin

KDV

çıkı

şı

33

0297

,185

44

6692

,137

1 47

0478

49

7057

52

6907

56

0602

,6

5000

61,8

53

9921

,4

5862

15,8

Kred

i fai

z öde

mes

i 15

5539

,06

1555

39,0

62

1555

39,0

62

1244

31

9332

3,4

6221

5,62

31

107,

81

0

Kred

i ana

par

a öd

emes

i

44

4397

,32

4443

97

4443

97

4443

97,3

44

4397

,3

Verg

i öde

mes

i

1743

75,5

3 86

227,

218

1192

38

1586

29

2100

60,1

26

8108

,5

3178

89,4

37

0417

,3

4412

19,2

Döne

m so

nu N

akit

çıkışl

arı t

opla

mı

2210

897,

4 24

9519

6,14

36

1447

8,72

1 37

7231

1 39

5483

6 41

7084

1 44

1867

5 35

9607

2 39

0990

2 42

8419

0

DÖNE

M S

ONU

NAK

İT

MEV

CUDU

14

9241

3,6

2537

217,

51

3453

938,

785

4496

028

5851

192

7285

351

8766

676

1107

0603

13

2967

01

1514

8512

33

7.7.

KAR

LILI

K HE

SABI

Karlı

lık H

esab

ı

Yılla

r 1

2 3

4 5

6 7

8 9

10

Tüm

Gel

irler

Top

lam

ı

3000

000

3840

000

4080

000

4500

000

4750

000

5000

000

5000

000

5200

000

5200

000

Gide

rler T

opla

mı

1793

08,3

588

1834

984,

359

2481

622,

984

2613

766

2761

429,

536

2927

261,

036

3114

459

2778

121,

027

2999

563,

234

3256

754,

562

Amor

tism

anla

r

2031

58,9

20

3158

,9

2031

59

2031

58,9

20

3158

,9

2031

59

2031

58,9

20

3158

,9

2031

58,9

Faiz

Öde

mes

i 15

5539

,062

15

5539

,062

15

5539

,062

12

4431

93

323,

4372

62

215,

6248

31

107,

8

Kred

i Ana

par

a öd

emes

i

44

4397

,32

4443

97

4443

97,3

2 44

4397

,32

4443

97

Verg

i önc

esi K

ar

-33

4847

,420

8 80

6317

,679

2 55

5281

,734

69

4246

99

7690

,806

3 11

1296

7,11

9 12

0687

7 20

1872

0,07

3 19

9727

7,86

6 17

4008

6,53

8

Kuru

mla

r ver

gisi

16

1263

,535

8 11

1056

,346

8 13

8849

19

9538

,161

3 22

2593

,423

8 24

1375

40

3744

,014

7 39

9455

,573

2 34

8017

,307

6

Verg

i son

rası

net k

ar

-33

4847

,420

8 64

5054

,143

3 44

4225

,387

2 55

5397

79

8152

,645

89

0373

,695

1 96

5502

16

1497

6,05

9 15

9782

2,29

3 13

9206

9,23

Amor

tism

anla

r

2031

58,9

20

3158

,9

2031

59

2031

58,9

20

3158

,9

2031

59

2031

58,9

20

3158

,9

2031

58,9

Sabi

t yat

ırım

20

3158

8,6

Topl

am y

atırı

m K

DV

tuta

rı 36

5685

,948

Net N

akit

akım

lar

-23

9727

4,54

8 84

8213

,043

3 64

7384

,287

2 75

8556

10

0131

1,54

5 10

9353

2,59

5 11

6866

0 18

1813

4,95

9 18

0098

1,19

3 15

9522

8,13

Topl

am n

et n

akit

akım

lar

-23

9727

4,54

8 -1

5490

61,5

05

-90

1677

,217

5 -1

4312

1 85

8190

,074

1 19

5172

2,66

9 31

2038

3 49

3851

8,07

6 67

3949

9,26

9 83

3472

7,39

9

7.6.

NAK

İT A

KIM

HES

ABI

Naki

t Akı

m H

esab

ı

Naki

t Giri

şleri

/ Yıll

ar

1 2

3 4

5 6

7 8

9 10

Döne

m B

aşı N

akit

Mev

cudu

0

1492

413,

64

2537

217,

506

3453

939

4496

028

5851

192

7285

351

8766

676

1107

0603

13

2967

01

Kred

i Tut

arı

2221

986,

6

Özk

ayna

k 14

8132

4,4

Tüm

gel

irler

topl

amı

0 30

0000

0 38

4000

0 40

8000

0 45

0000

0 47

5000

0 50

0000

0 50

0000

0 52

0000

0 52

0000

0

Satış

ların

KDV

giri

şleri

54

0000

69

1200

73

4400

81

0000

85

5000

90

0000

90

0000

93

6000

93

6000

Döne

m iç

i nak

it gi

rişle

ri to

plam

ı 37

0331

1 50

3241

3,64

70

6841

7,50

6 82

6833

9 98

0602

8 11

4561

92

1318

5351

14

6666

76

1720

6603

19

4327

01

Naki

t Çık

ışlar

ı /Yı

llar

1 2

3 4

5 6

7 8

9 10

Sabi

t yat

ırım

tuta

rı 20

3158

9

İşlet

me

Serm

ayes

i 23

769,

297

1834

984,

36

2481

622,

984

2613

766

2761

430

2927

261

3114

459

2778

121

2999

563

3256

755

Gide

rlerin

KDV

çıkı

şı

33

0297

,185

44

6692

,137

1 47

0478

49

7057

52

6907

56

0602

,6

5000

61,8

53

9921

,4

5862

15,8

Kred

i fai

z öde

mes

i 15

5539

,06

1555

39,0

62

1555

39,0

62

1244

31

9332

3,4

6221

5,62

31

107,

81

0

Kred

i ana

par

a öd

emes

i

44

4397

,32

4443

97

4443

97

4443

97,3

44

4397

,3

Verg

i öde

mes

i

1743

75,5

3 86

227,

218

1192

38

1586

29

2100

60,1

26

8108

,5

3178

89,4

37

0417

,3

4412

19,2

Döne

m so

nu N

akit

çıkışl

arı t

opla

mı

2210

897,

4 24

9519

6,14

36

1447

8,72

1 37

7231

1 39

5483

6 41

7084

1 44

1867

5 35

9607

2 39

0990

2 42

8419

0

DÖNE

M S

ONU

NAK

İT

MEV

CUDU

14

9241

3,6

2537

217,

51

3453

938,

785

4496

028

5851

192

7285

351

8766

676

1107

0603

13

2967

01

1514

8512

34

7.8.

YAT

IRIM

IN G

ERİ D

ÖNÜŞ

SÜR

ESİ

Ya

tırım

ın g

eri

dönü

ş sü

resi(

ROI)

Yılla

r 1

2 3

4 5

6 7

8 9

10

Net K

ar

64

5054

,14

4442

25,3

9 55

5396

,85

7981

52,6

5 89

0373

,7

9655

01,5

5 16

1497

6,1

1597

822,

3 13

9206

9,2

Amor

tism

an

20

3158

,9

2031

58,9

20

3158

,9

2031

58,9

20

3158

,9

2031

58,9

20

3158

,9

2031

58,9

20

3158

,9

Topl

am

0 84

8213

,04

6473

84,2

9 75

8555

,75

1001

311,

5 10

9353

2,6

1168

660,

4 18

1813

5 18

0098

1,2

1595

228,

1

Net

kar+

Amor

tism

an

Kala

n Tu

tar

Yılla

r

Sabi

t Yat

ırım

Tu

tarı

2031

589

0 20

3158

9 1.

Yıl

84

8213

,04

1183

376

2.Yı

l

6473

84,2

9 53

5991

,67

3.Yı

l

7585

55,7

5 -2

2256

4,08

4.

Yıl

8.

EKO

NOM

İK A

NALİ

ZLER

8.

1. N

ET B

UGÜN

KÜ D

EĞER

ANA

LİZİ

Net B

ugün

kü D

eğer

Ana

lizi

Yılla

r 1

2 3

4 5

6 7

8 9

10

Net N

akit

akım

lar

-239

7274

,5

8482

13,0

433

6473

84,2

872

7585

55,7

465

1001

311,

545

1093

532,

595

1168

660,

448

1818

134,

959

1800

981,

193

1595

228,

13

Topl

am n

et n

akit

akım

ları

-239

7274

,5

-154

9061

,505

-9

0167

7,21

75

-143

121,

471

8581

90,0

741

1951

722,

669

3120

383,

117

4938

518,

076

6739

499,

269

8334

727,

399

indi

rgen

miş

net n

akit

akım

lar

-239

7274

,5

-700

848,

4613

-2

5429

2,93

03

6154

34,2

756

1859

501,

619

3045

255,

264

4289

043,

565

6756

653,

035

8540

480,

462

9929

955,

529

Topl

am N

BD(5

yıll

ık)

-123

588,

74

Topl

am N

BD(1

0 yı

llık)

18

7425

6,2

35

İndi

rgem

e or

anı (

% 1

0)

1 1,

1 1,

21

1,33

1,

46

1,60

6 1,

7666

1,

9432

6 2,

1375

86

2,35

1344

6

8.

2. K

REDİ

GER

İ ÖDE

MES

İ K

redi

Ger

i öd

eme

Tabl

osu

1

Yıl

2.Y

ıl 3.

Yıl

4.yı

l 5.

Yıl

6.Y

ıl 7.

Yıl

Topl

am

Faiz

Öde

mes

i 15

5539

,06

2 15

5539

,06

2 15

5539

,06

2 12

4431

,249

6 93

323,

43 72

6221

5,62 48

31

107,

81 24

7776

95,3

1

Ana

par

a ge

ri

ödem

esi

0 0

4443

97,

32

4443

97,3 2

4443

97,3 2

4443

97,3 2

4443

97,3 2

2221

986,

6

Top

lam

15

5539

,06

2 15

5539

,06

2 59

9936

,38

2 56

8828

,569

6 53

7720

,757

2 50

6612

,944

8 47

5505

,132

4 29

9968

1,91

*Kre

di tu

tarı

yatır

ımın

tuta

rının

% 6

0 lık

kısm

ı ola

n 2.

221.

987

TL o

lara

k he

sapl

anm

ıştır

* Kre

di y

ıllık

faizi

% 7

ola

rak

hesa

plan

mışt

ır *K

redi

nin

ilk 2

yılı

nda

sade

ce fa

iz öd

emes

i yap

ılaca

ktır

*Kre

dini

n to

plam

vad

esi 7

yıl

olac

aktır

*K

alan

5 y

ıl içe

risin

de a

napa

ra v

e fa

iz bi

rlikt

e öd

enec

ektir

. *K

redi

ger

i öde

mes

inin

2. y

ılınd

an so

nra

azal

an b

akiy

eler

yön

tem

i ile

faiz

hesa

plam

ası y

apılm

ıştır

8.

3. A

YRIN

TILI

TAH

MİN

İ GEL

İR T

ABLO

SU

AY

RINT

ILI G

ELİR

TAB

LOSU

1.

Yıl

2.Yı

l 3.

Yıl

4.Yı

l 5.

Yıl

6.Yı

l 7.

Yıl

8.Yı

l 9.

Yıl

10.Y

ıl

Ya

tırım

Dö

nem

i

A-B

RÜT

SATI

ŞLAR

3000

000

3840

000

4080

000

4500

000

4750

000

5000

000

5000

000

5200

000

5200

000

1-Yu

rt İç

i Sat

ışlar

3000

000

3840

000

4080

000

4500

000

4750

000

5000

000

5000

000

5200

000

5200

000

2-Yu

rt D

ışı S

atışl

ar

3-Di

ğer G

elirl

er

B-S

ATIŞ

İNDİ

RİM

LERİ

( -

)

0 0

0 0

0 0

0 0

0

36

1-Sa

tışta

n İa

dele

r ( -

)

2-Sa

tışta

n İsk

onta

lar

( - )

3-Di

ğer İ

ndiri

mle

r ( -

)

C-N

ET S

ATIŞ

LAR

30

0000

0 38

4000

0 40

8000

0 45

0000

0 47

5000

0 50

0000

0 50

0000

0 52

0000

0 52

0000

0

D-S

ATIŞ

LARI

N M

ALİY

ETİ

( - )

13

8700

0 15

0260

0 16

2514

0 17

5539

0 18

9421

2,2

2042

573,

3 21

5155

8,4

2272

387,

6 24

0643

4,4

1-Sa

tılan

Mam

ülle

r Mal

iyet

i ( -

)

1387

000

1502

600

1625

140

1755

390

1894

212,

2 20

4257

3,3

2151

558,

4 22

7238

7,6

2406

434,

4

2-Sa

tılan

Tica

ri M

alla

r Mal

iyet

i ( -

)

3-Sa

tılan

Hizm

et M

aliy

eti

( - )

4-Di

ğer S

atışl

arın

Mal

iyet

i ( -

)

B

RÜT

SATI

Ş KA

RI V

EYA

ZARA

RI

16

1300

0 23

3740

0 24

5486

0 27

4461

0 28

5578

7,8

2957

426,

7 28

4844

1,6

2927

612,

4 27

9356

5,6

E-F

AALİY

ET G

İDER

LERİ

2924

45,3

37

9086

,6

4197

97,9

46

8318

,78

5264

35,8

9 59

6380

,64

6265

62,6

3 72

7175

,63

8503

20,1

6

1-A

raşt

ırma

ve G

elişt

irme

Gide

rleri

( - )

2-P

azar

lam

a, S

atış

ve D

ağıtı

m G

ider

leri

(-)

50

000

6000

0 72

000

8640

0 10

3680

12

4416

14

9299

,2

1791

59,0

4 21

4990

,85

3-G

enel

Yön

etim

Gid

erle

ri (

- )

24

2445

,3

3190

86,6

34

7797

,9

3819

18,7

8 42

2755

,89

4719

64,6

4 47

7263

,43

5480

16,5

9 63

5329

,31

F

AALİ

YET

KARI

VEY

A ZA

RARI

1320

554,

7 19

5831

3,4

2035

062,

1 22

7629

1,2

2329

351,

9 23

6104

6,1

2221

879

2200

436,

8 19

4324

5,4

F-D

İĞER

FAAL

İYET

LERD

EN O

LAĞA

N GE

LİR

VE

KARL

AR

0

0 0

0 0

0 0

0 0

1-İş

tirak

lerd

en T

emet

tü G

elirl

eri

2-B

ağlı

Orta

klık

lard

an T

emet

tü G

elirl

eri

3-F

aiz G

elirl

eri

4-K

omisy

on G

elirl

eri

5-K

onus

u Ka

lmay

an K

arşıl

ıkla

r

6-M

enku

l Kıy

met

Sat

ış Ka

rları

7-K

ambi

yo K

arla

rı

8-R

eesk

ont F

aiz G

elirl

eri

9-E

nfla

syon

Düz

eltm

esi K

arla

rı

10-F

aaliy

etle

rle İl

gili

Diğe

r Ola

ğan

Gelir

ve

Karla

r

G-D

İĞER

FAA

L. O

LAĞA

N Gİ

DER

VE Z

ARAR

LAR(

-)

0 0

0 0

0 0

0 0

0

37

1-K

omisy

on G

ider

leri

( - )

2-K

arşıl

ık G

ider

leri

( - )

3-M

enku

l Kıy

met

Sat

ış Za

rarla

rı (

- )

4-K

ambi

yo Z

arar

ları

( - )

5-R

eesk

ont F

aiz G

ider

leri

( - )

6-D

iğer

ola

ğan

Gide

r ve

Zara

rlar

( - )

H-F

İNAN

SMAN

GİD

ERLE

Rİ (

- )

15

5539

,06

1244

31,2

5 93

323,

437

6221

5,62

5 31

107,

812

0 0

0 0

1-

Kısa

Vad

eli B

orçla

nma

Gide

rleri

( - )

2-

Uzun

Vad

eli B

orçla

nma

Gide

rleri

( - )

15

5539

,06

1555

39,0

6 12

4431

,25

9332

3,43

7 62

215,

625

3110

7,81

2 0

0 0

OLAĞ

AN K

AR V

EYA

ZARA

R

I-O

LAĞA

N DI

ŞI G

ELİR

VE

KARL

AR

1-Ö

ncek

i Dön

em G

elir

ve K

arla

rı

2-D

iğer

Ola

ğand

ışı G

elir

ve K

arla

r

J-O

LAĞA

NDIŞ

I GİD

ER V

E ZA

RARL

AR (

- )

0

0 0

0 0

0 0

0 0

1-

Çalış

may

an K

ısım

Gid

er v

e Za

rarla

rı (

- )

2-

Önce

ki D

önem

Gid

er v

e Za

rarla

rı (

- )

3-

Diğe

r Ola

ğand

ışı G

ider

ve

Zara

rlar

( - )

DÖN

EM K

ARI V

EYA

ZARA

RI

11

6501

5,6

1833

882,

1 19

4173

8,7

2214

075,

6 22

9824

4,1

2361

046,

1 22

2187

9 22

0043

6,8

1943

245,

4

K-D

ÖNEM

KAR

I VER

Gİ V

E Dİ

ĞER

YASA

L YÜK

. KA

RŞ.(-

)

2330

03,1

3 27

1675

,4

2932

46,7

1 34

7714

,09

3645

47,7

9 37

7108

,19

4443

75,7

9 44

0087

,35

3886

49,0

9

DÖN

EM N

ET K

ARI V

EYA

ZARA

RI

93

2012

,51

1562

206,

7 16

4849

2 18

6636

1,5

1933

696,

3 19

8393

7,9

1777

503,

2 17

6034

9,4

1554

596,

4

1-Sa

tışta

n İa

dele

r ( -

)

2-Sa

tışta

n İsk

onta

lar

( - )

3-Di

ğer İ

ndiri

mle

r ( -

)

C-N

ET S

ATIŞ

LAR

30

0000

0 38

4000

0 40

8000

0 45

0000

0 47

5000

0 50

0000

0 50

0000

0 52

0000

0 52

0000

0

D-S

ATIŞ

LARI

N M

ALİY

ETİ

( - )

13

8700

0 15

0260

0 16

2514

0 17

5539

0 18

9421

2,2

2042

573,

3 21

5155

8,4

2272

387,

6 24

0643

4,4

1-Sa

tılan

Mam

ülle

r Mal

iyet

i ( -

)

1387

000

1502

600

1625

140

1755

390

1894

212,

2 20

4257

3,3

2151

558,

4 22

7238

7,6

2406

434,

4

2-Sa

tılan

Tica

ri M

alla

r Mal

iyet

i ( -

)

3-Sa

tılan

Hizm

et M

aliy

eti

( - )

4-Di

ğer S

atışl

arın

Mal

iyet

i ( -

)

B

RÜT

SATI

Ş KA

RI V

EYA

ZARA

RI

16

1300

0 23

3740

0 24

5486

0 27

4461

0 28

5578

7,8

2957

426,

7 28

4844

1,6

2927

612,

4 27

9356

5,6

E-F

AALİY

ET G

İDER

LERİ

2924

45,3

37

9086

,6

4197

97,9

46

8318

,78

5264

35,8

9 59

6380

,64

6265

62,6

3 72

7175

,63

8503

20,1

6

1-A

raşt

ırma

ve G

elişt

irme

Gide

rleri

( - )

2-P

azar

lam

a, S

atış

ve D

ağıtı

m G

ider

leri

(-)

50

000

6000

0 72

000

8640

0 10

3680

12

4416

14

9299

,2

1791

59,0

4 21

4990

,85

3-G

enel

Yön

etim

Gid

erle

ri (

- )

24

2445

,3

3190

86,6

34

7797

,9

3819

18,7

8 42

2755

,89

4719

64,6

4 47

7263

,43

5480

16,5

9 63

5329

,31

F

AALİ

YET

KARI

VEY

A ZA

RARI

1320

554,

7 19

5831

3,4

2035

062,

1 22

7629

1,2

2329

351,

9 23

6104

6,1

2221

879

2200

436,

8 19

4324

5,4

F-D

İĞER

FAAL

İYET

LERD

EN O

LAĞA

N GE

LİR

VE

KARL

AR

0

0 0

0 0

0 0

0 0

1-İş

tirak

lerd

en T

emet

tü G

elirl

eri

2-B

ağlı

Orta

klık

lard

an T

emet

tü G

elirl

eri

3-F

aiz G

elirl

eri

4-K

omisy

on G

elirl

eri

5-K

onus

u Ka

lmay

an K

arşıl

ıkla

r

6-M

enku

l Kıy

met

Sat

ış Ka

rları

7-K

ambi

yo K

arla

rı

8-R

eesk

ont F

aiz G

elirl

eri

9-E

nfla

syon

Düz

eltm

esi K

arla

rı

10-F

aaliy

etle

rle İl

gili

Diğe

r Ola

ğan

Gelir

ve

Karla

r

G-D

İĞER

FAA

L. O

LAĞA

N Gİ

DER

VE Z

ARAR

LAR(

-)

0 0

0 0

0 0

0 0

0

38

8.4.

BİL

ANÇO

Prof

orm

a Ay

rıntıl

ı Bi

lanç

o

A K

T İ F

(V

ARLI

KLAR

)

2.Yı

l

3.

Yıl

4.Yı

l

I. DÖ

NEN

VARL

IKLA

R

21

6500

0

25

9800

0

31

1760

0

A.

Ha

zır D

eğer

ler

4650

00

5580

00

6696

00

1.

Kasa

20

0000

24

0000

28

8000

2.

Alın

an Ç

ekle

r 60

000

7200

0

86

400

3.

Bank

alar

25

0000

30

0000

36

0000

4.

Veril

en Ç

ek v

e Öd

eme

Emirl

eri (

-) 45

000

5400

0

64

800

5.

Diğe

r Haz

ır De

ğerle

r

0

0

B.

M

enku

l Kıy

met

ler

0

0

0

1.

Hiss

e Se

netle

ri

2.

Özel

Kes

im T

ahvi

l, Se

net,

Bono

ları

3.

Kam

u Ke

sim T

ahvi

l,Sen

et,

Bono

ları

4.

Diğe

r Men

kul K

ıym

etle

r

5.

Men

kul K

ıym

et D

eğer

Dü

şükl

üğü

Karş

ılığı

(-)

C.

Ti

cari

Alac

akla

r

12

0000

0

14

4000

0

17

2800

0

1.

Alıcı

lar

1000

000

1200

000

1440

000

2.

Alac

akSe

netle

ri 20

0000

24

0000

28

8000

3.

Alac

ak S

enet

leri

Rees

kont

u (-)

4.

Kaza

nılm

amış

Fina

nsal

Ki

rala

ma

Faiz

Gelir

leri

(-)

5.

Veril

en D

epoz

ito v

e Te

min

atla

r

6.

Diğe

r Tica

ri Al

acak

lar

39

7.

Şüph

eli T

icari

Alac

akla

r

8.

Şüph

eli T

icari

Alac

ak

Karş

ılığı

(-)

D.

Di

ğer A

laca

klar

0

0

0

1.

Orta

klar

dan

Alac

akla

r

2.

İştira

kler

den

Alac

akla

r

3.

Bağl

ı Ort

aklık

lard

an

Alac

akla

r

4.

Pers

onel

den

Alac

akla

r

5.

Diğe

r Çeş

itli A

laca

klar

6.

Diğe

r Ala

cak

Sene

tleri

Rees

kont

u (-)

7.

Şüph

eli D

iğer

Ala

cakl

ar

8.

Şüph

eli D

iğer

Ala

cakl

ar

Karş

ılığı

(-)

E.

St

okla

r

50

0000

60

0000

72

0000

1.

İlk M

adde

ve

Mal

zem

e 35

0000

42

0000

50

4000

2.

Yarı

Mam

ulle

r

3.

Mam

ulle

r

0

0

4.

Tica

ri M

alla

r

0

0

5.

Diğe

r Sto

klar

6.

Stok

Değ

er D

üşük

lüğü

Ka

rşılı

ğı (-

)

7.

Veril

en S

ipar

iş Av

ansla

rı 15

0000

18

0000

21

6000

F.

Yı

llara

Yay

gın

İnşa

at

Mal

iyet

leri

0

0

0

1.

Yılla

ra Y

aygı

n İn

şaat

ve

Onar

ım M

aliy

etle

ri

2.

Yılla

ra Y

aygı

n İn

şaat

En

flasy

on D

üzel

tme

Hesa

bı

3.

Taşe

ronl

ara

Veril

en

Avan

slar

G.

Ge

lece

k Ay

lara

Ait

Gide

rler

ve G

elir

Taha

kkuk

ları

0

0

0

8.4.

BİL

ANÇO

Prof

orm

a Ay

rıntıl

ı Bi

lanç

o

A K

T İ F

(V

ARLI

KLAR

)

2.Yı

l

3.

Yıl

4.Yı

l

I. DÖ

NEN

VARL

IKLA

R

21

6500

0

25

9800

0

31

1760

0

A.

Ha

zır D

eğer

ler

4650

00

5580

00

6696

00

1.

Kasa

20

0000

24

0000

28

8000

2.

Alın

an Ç

ekle

r 60

000

7200

0

86

400

3.

Bank

alar

25

0000

30

0000

36

0000

4.

Veril

en Ç

ek v

e Öd

eme

Emirl

eri (

-) 45

000

5400

0

64

800

5.

Diğe

r Haz

ır De

ğerle

r

0

0

B.

M

enku

l Kıy

met

ler

0

0

0

1.

Hiss

e Se

netle

ri

2.

Özel

Kes

im T

ahvi

l, Se

net,

Bono

ları

3.

Kam

u Ke

sim T

ahvi

l,Sen

et,

Bono

ları

4.

Diğe

r Men

kul K

ıym

etle

r

5.

Men

kul K

ıym

et D

eğer

Dü

şükl

üğü

Karş

ılığı

(-)

C.

Ti

cari

Alac

akla

r

12

0000

0

14

4000

0

17

2800

0

1.

Alıcı

lar

1000

000

1200

000

1440

000

2.

Alac

akSe

netle

ri 20

0000

24

0000

28

8000

3.

Alac

ak S

enet

leri

Rees

kont

u (-)

4.

Kaza

nılm

amış

Fina

nsal

Ki

rala

ma

Faiz

Gelir

leri

(-)

5.

Veril

en D

epoz

ito v

e Te

min

atla

r

6.

Diğe

r Tica

ri Al

acak

lar

40

1.

Gele

cek

Ayla

ra A

it Gi

derle

r

2.

Gelir

Tah

akku

klar

ı

H.

Di

ğer D

önen

Var

lıkla

r

0

0

0

1.

Devr

eden

KDV

2.

İndi

rilec

ek K

DV

3.

Diğe

r KDV

4.

Peşin

Öde

nen

Verg

i ve

Fonl

ar

5.

İş Av

ansla

rı

6.

Pers

onel

Ava

nsla

rı

7.

Sayı

m T

esel

lüm

Nok

sanl

arı

8.

Diğe

r Çeş

itli D

önen

Va

rlıkl

ar

9.

Diğe

r Dön

en V

arlık

lar

Karş

ılığı

(-)

II.

DURA

N VA

RLIK

LAR

2114

335,

9

23

6089

7,8

2389

736,

7

A.

Ti

cari

Alac

akla

r

0

0

0

1.

Alıcı

lar

2.

Alac

ak S

enet

leri

3.

Alac

ak S

enet

leri

Rees

kont

u (-)

4.

Kaza

nılm

amış

Fina

nsal

Ki

rala

ma

Faiz

Gelir

leri

(-)

5.

Veril

en D

epoz

ito v

e Te

min

atla

r

6.

Şüph

eli A

laca

klar

Kar

şılığ

ı (- )

B.

Di

ğer A

laca

klar

0

0

0

1.

Orta

klar

dan

Alac

akla

r

2.

İştira

kler

den

Alac

akla

r

3.

Bağl

ı Ort

aklık

lard

an

Alac

akla

r

4.

Pers

onel

den

Alac

akla

r

41

5.

Diğe

r Çeş

itli A

laca

klar

6.

Diğe

r Ala

cak

Sene

tleri

Rees

kont

u (-)

7.

Şüph

eli D

iğer

Ala

cakl

ar

Karş

ılığı

(-)

C.

M

ali D

uran

Var

lıkla

r

0

0

0

1.

Bağl

ı Men

kul K

ıym

etle

r

2.

Bağl

ı Men

kul K

ıym

etle

r De

ğer D

üşük

lüğü

Kar

şılığ

ı (- )

3.

İştira

kler

4.

İştira

kler

e Se

rmay

e Ta

ahhü

tleri

(-)

5.

İştira

kler

Ser

may

e Pa

ylar

ı De

ğer D

üşük

lüğü

Kar

şılığ

ı (- )

6.

Bağl

ı Ort

aklık

lar

7.

Bağl

ı Ort

aklık

Ser

may

e Ta

ahhü

tleri

(-)

8.

Bağl

ı Ort

aklık

lar S

erm

aye

Payl

arı D

eğer

Düş

üklü

ğü

Krş.

(-)

9.

Diğe

r Mal

i Dur

an V

arlık

lar

10.

Diğe

r Mal

i Dur

an V

arlık

lar

Değe

r Düş

üklü

ğü K

rş. (

-)

D.

M

addi

Dur

an V

arlık

lar

1933

418,

9

21

7657

7,8

2379

736,

7

1.

Araz

i ve

Arsa

lar

2.

Yera

ltı v

e Ye

rüst

ü Dü

zenl

eri

3.

Bina

lar

8000

00

8000

00

8000

00

4.

Tesis

, Mak

ina

ve C

ihaz

lar

8902

60

8902

60

8902

60

5.

Taşıt

lar

0

0

6.

Dem

irbaş

lar

4000

0

80

000

8000

0

7.

Diğe

r Mad

di D

uran

Va

rlıkl

ar

8.

Birik

miş

Amor

tism

anla

r (-)

2031

58,9

40

6317

,8

6094

76,7

1.

Gele

cek

Ayla

ra A

it Gi

derle

r

2.

Gelir

Tah

akku

klar

ı

H.

Di

ğer D

önen

Var

lıkla

r

0

0

0

1.

Devr

eden

KDV

2.

İndi

rilec

ek K

DV

3.

Diğe

r KDV

4.

Peşin

Öde

nen

Verg

i ve

Fonl

ar

5.

İş Av

ansla

rı

6.

Pers

onel

Ava

nsla

rı

7.

Sayı

m T

esel

lüm

Nok

sanl

arı

8.

Diğe

r Çeş

itli D

önen

Va

rlıkl

ar

9.

Diğe

r Dön

en V

arlık

lar

Karş

ılığı

(-)

II.

DURA

N VA

RLIK

LAR

2114

335,

9

23

6089

7,8

2389

736,

7

A.

Ti

cari

Alac

akla

r

0

0

0

1.

Alıcı

lar

2.

Alac

ak S

enet

leri

3.

Alac

ak S

enet

leri

Rees

kont

u (-)

4.

Kaza

nılm

amış

Fina

nsal

Ki

rala

ma

Faiz

Gelir

leri

(-)

5.

Veril

en D

epoz

ito v

e Te

min

atla

r

6.

Şüph

eli A

laca

klar

Kar

şılığ

ı (- )

B.

Di

ğer A

laca

klar

0

0

0

1.

Orta

klar

dan

Alac

akla

r

2.

İştira

kler

den

Alac

akla

r

3.

Bağl

ı Ort

aklık

lard

an

Alac

akla

r

4.

Pers

onel

den

Alac

akla

r

42

9.

Yapı

lmak

ta O

lan

Yatır

ımla

r

10.

Veril

en A

vans

lar

E.

M

addi

Olm

ayan

Dur

an

Varlı

klar

10

000

1000

0

10

000

1.

Hakl

ar

2.

Şere

fiyel

er

3.

Kuru

luş v

e Ör

gütle

nme

Gide

rleri

1000

0

10

000

1000

0

4.

Araş

tırm

a ve

Gel

iştirm

e Gi

derle

ri

5.

Özel

Mal

iyet

ler

6.

Diğe

r Mad

di O

lmay

an

Dura

n Va

rlıkl

ar

7.

Birik

miş

Amor

tism

anla

r (-)

8.

Veril

en A

vans

lar

F.

Öz

el T

üken

mey

e Ta

bi

Varlı

klar

0

0

0

1.

Aram

a Gi

derle

ri

2.

Hazır

lık v

e Ge

liştir

me

Gide

rleri

3.

Diğe

r Öze

l Tük

enm

eye

Tabi

Va

rlıkl

ar

4.

Birik

miş

Tüke

nme

Payl

arı (

- )

5.

Veril

en A

vans

lar

G.

Ge

lece

k Yı

llar

Gide

r/Ge

lir

Taha

kkuk

ları

0

0

0

1.

Gele

cek

Yılla

ra A

it Gi

derle

r

2.

Gelir

Tah

akku

klar

ı

H.

Di

ğer D

uran

Var

lıkla

r

17

0917

17

4320

0

1.

Gele

cek

Yılla

rda

İndi

rilec

ek

KDV

2.

Diğe

r KDV

3.

Gele

cek

Yılla

r İht

iyac

ı St

okla

r

43

4.

Elde

n Çı

karıl

acak

Sto

klar

ve

Mad

di D

uran

Var

lıkla

r

5.

Peşin

Öde

nen

Verg

iler v

e Fo

nlar

6.

Diğe

r Çeş

itli D

uran

Var

lıkla

r

7.

Stok

Değ

er D

üşük

lüğü

Ka

rşılı

ğı (-

)

8.

Birik

miş

Amor

tism

anla

r (-)

1709

17

1743

20

AK

TİF

(VAR

LIKL

AR)

TOPL

AMI

4279

335,

9

49

5889

7,8

5507

336,

7

Prof

orm

a ay

rıntıl

ı bi

lanç

o

P A

S İ F

2.Yı

l

3.

Yıl

4.Yı

l

I. KI

SA V

ADEL

İ YA

BANC

I KA

YNAK

LAR

5760

25,0

6

14

5897

7,6

1592

820,

4

A.

M

ali B

orçla

r

26

5539

,06

7319

36,3

8

72

7228

,57

1.

Bank

a Kr

edile

ri 11

0000

13

2000

15

8400

2.

Fina

nsal

Kira

lam

a İşl

emle

rinde

n Bo

rçla

r

3.

Erte

lenm

iş Fi

nans

al

Kira

lam

a Bo

rçla

nma

Mal

iyet

leri

(-)

4.

Uzun

Vad

eli K

redi

lerin

An

a Pa

ra,T

aksit

leri

ve

Faizl

eri

1555

39,1

59

9936

,4

5688

28,6

5.

Tahv

il An

apar

a, B

orç,

Ta

ksit

Faizi

6.

Çıka

rılm

ış Bo

nola

r ve

Sene

tler

7.

Çıka

rılm

ış Di

ğer M

enku

l Kı

ymet

ler

8.

Men

kul K

ıym

etle

r İhr

aç

Fark

ı (-)

9.

Diğe

r Mal

i Bor

çlar

9.

Yapı

lmak

ta O

lan

Yatır

ımla

r

10.

Veril

en A

vans

lar

E.

M

addi

Olm

ayan

Dur

an

Varlı

klar

10

000

1000

0

10

000

1.

Hakl

ar

2.

Şere

fiyel

er

3.

Kuru

luş v

e Ör

gütle

nme

Gide

rleri

1000

0

10

000

1000

0

4.

Araş

tırm

a ve

Gel

iştirm

e Gi

derle

ri

5.

Özel

Mal

iyet

ler

6.

Diğe

r Mad

di O

lmay

an

Dura

n Va

rlıkl

ar

7.

Birik

miş

Amor

tism

anla

r (-)

8.

Veril

en A

vans

lar

F.

Öz

el T

üken

mey

e Ta

bi

Varlı

klar

0

0

0

1.

Aram

a Gi

derle

ri

2.

Hazır

lık v

e Ge

liştir

me

Gide

rleri

3.

Diğe

r Öze

l Tük

enm

eye

Tabi

Va

rlıkl

ar

4.

Birik

miş

Tüke

nme

Payl

arı (

- )

5.

Veril

en A

vans

lar

G.

Ge

lece

k Yı

llar

Gide

r/Ge

lir

Taha

kkuk

ları

0

0

0

1.

Gele

cek

Yılla

ra A

it Gi

derle

r

2.

Gelir

Tah

akku

klar

ı

H.

Di

ğer D

uran

Var

lıkla

r

17

0917

17

4320

0

1.

Gele

cek

Yılla

rda

İndi

rilec

ek

KDV

2.

Diğe

r KDV

3.

Gele

cek

Yılla

r İht

iyac

ı St

okla

r

44

4.

Öden

ecek

Diğ

er

Yükü

mlü

lükl

er

G.

Bo

rç v

e Gi

der

Karş

ılıkl

arı

0

0

0

1.

Döne

m K

arı V

ergi

ve

Diğe

r Yas

al Y

üküm

lülü

k Ka

rşılı

ğı

2.

Döne

m K

arı P

eşin

Öd

enen

Ver

gi v

e Di

ğer

Yük.

(-)

3.

Kıde

m T

azm

inat

ı Kar

şılığ

ı

4.

Diğe

r Bor

ç ve

Gide

r Ka

rşılı

klar

ı

H.

Ge

lece

k Ay

lar

Gelir

/Gid

er

Taha

kkuk

ları

0

0

0

1.

Gele

cek

Ayla

ra A

it Ge

lirle

r

2.

Gide

r Tah

akku

klar

ı

I.

Diğe

r Kısa

Vad

eli

Yaba

ncı K

ayna

klar

0

0

0

1.

Diğe

r KDV

2.

Mer

kez v

e Şu

bele

r Car

i He

sabı

3.

Sayı

m v

e Te

sellü

m

Fazla

ları

4.

Diğe

r Çeş

itli Y

aban

cı Ka

ynak

lar

II.

UZUN

VAD

ELİ

YABA

NCI

KAYN

AKLA

R

2221

986,

6

20

1859

6,3

2433

192

A.

M

ali B

orçla

r

22

2198

6,6

1777

589,

3

13

3319

2

1.

Bank

a Kr

edile

ri 22

2198

7

17

7758

9

13

3319

2

2.

Fina

nsal

Kira

lam

a İşl

emle

rinde

n Bo

rçla

r

3.

Erte

lenm

iş Fi

nans

al

Kira

lam

a Bo

rçla

nma

Mal

iyet

leri

(-)

3.

Çıka

rılm

ış Ta

hvill

er

B.

Ti

cari

Borç

lar

3104

86

7270

41,2

86

5591

,84

1.

Satıc

ılar

2104

86

2525

83,2

30

3099

,8

2.

Borç

Sen

etle

ri 10

0000

12

0000

14

4000

3.

Borç

Sen

etle

ri Re

esko

ntu (-)

4.

Alın

an D

epoz

ito v

e Te

min

atla

r

5.

Diğe

r Tica

ri Bo

rçla

r

3544

58

4184

92

C.

Di

ğer B

orçla

r

0

0

0

1.

Orta

klar

a Bo

rçla

r

2.

İştira

kler

e Bo

rçla

r

3.

Bağl

ı Ort

aklık

lara

Bor

çlar

4.

Pers

onel

e Bo

rçla

r

5.

Diğe

r Çeş

itli B

orçla

r

6.

Diğe

r Bor

ç Sen

etle

ri Re

esko

ntu

(-)

D.

Al

ınan

Ava

nsla

r

0

0

0

1.

Alın

an S

ipar

iş Av

ansla

rı

0

0

2.

Alın

an D

iğer

Ava

nsla

r

E.

Yı

llara

Yay

gın

İnşa

at

Hake

dişle

ri

0

0

0

1.

Yılla

ra Y

aygı

n İn

şaat

ve

Onar

ım H

aked

işler

i

2.

Yılla

ra Y

aygı

n İn

şaat

En

flasy

on D

üzel

tme

Hesa

bı

F.

Öd

enec

ek V

ergi

ve

Diğe

r Yük

ümlü

lükl

er

0

0

0

1.

Öden

ecek

Ver

gi v

e Fo

nlar

2.

Öden

ecek

Sos

yal

Güve

nlik

Kes

intil

eri

3.

Vade

si Ge

çmiş

Erte

lenm

iş ve

ya T

aks.

Verg

i ve

Diğe

r Yük

.

45

4.

Öden

ecek

Diğ

er

Yükü

mlü

lükl

er

G.

Bo

rç v

e Gi

der

Karş

ılıkl

arı

0

0

0

1.

Döne

m K

arı V

ergi

ve

Diğe

r Yas

al Y

üküm

lülü

k Ka

rşılı

ğı

2.

Döne

m K

arı P

eşin

Öd

enen

Ver

gi v

e Di

ğer

Yük.

(-)

3.

Kıde

m T

azm

inat

ı Kar

şılığ

ı

4.

Diğe

r Bor

ç ve

Gide

r Ka

rşılı

klar

ı

H.

Ge

lece

k Ay

lar

Gelir

/Gid

er

Taha

kkuk

ları

0

0

0

1.

Gele

cek

Ayla

ra A

it Ge

lirle

r

2.

Gide

r Tah

akku

klar

ı

I.

Diğe

r Kısa

Vad

eli

Yaba

ncı K

ayna

klar

0

0

0

1.

Diğe

r KDV

2.

Mer

kez v

e Şu

bele

r Car

i He

sabı

3.

Sayı

m v

e Te

sellü

m

Fazla

ları

4.

Diğe

r Çeş

itli Y

aban

cı Ka

ynak

lar

II.

UZUN

VAD

ELİ

YABA

NCI

KAYN

AKLA

R

2221

986,

6

20

1859

6,3

2433

192

A.

M

ali B

orçla

r

22

2198

6,6

1777

589,

3

13

3319

2

1.

Bank

a Kr

edile

ri 22

2198

7

17

7758

9

13

3319

2

2.

Fina

nsal

Kira

lam

a İşl

emle

rinde

n Bo

rçla

r

3.

Erte

lenm

iş Fi

nans

al

Kira

lam

a Bo

rçla

nma

Mal

iyet

leri

(-)

3.

Çıka

rılm

ış Ta

hvill

er

B.

Ti

cari

Borç

lar

3104

86

7270

41,2

86

5591

,84

1.

Satıc

ılar

2104

86

2525

83,2

30

3099

,8

2.

Borç

Sen

etle

ri 10

0000

12

0000

14

4000

3.

Borç

Sen

etle

ri Re

esko

ntu (-)

4.

Alın

an D

epoz

ito v

e Te

min

atla

r

5.

Diğe

r Tica

ri Bo

rçla

r

3544

58

4184

92

C.

Di

ğer B

orçla

r

0

0

0

1.

Orta

klar

a Bo

rçla

r

2.

İştira

kler

e Bo

rçla

r

3.

Bağl

ı Ort

aklık

lara

Bor

çlar

4.

Pers

onel

e Bo

rçla

r

5.

Diğe

r Çeş

itli B

orçla

r

6.

Diğe

r Bor

ç Sen

etle

ri Re

esko

ntu

(-)

D.

Al

ınan

Ava

nsla

r

0

0

0

1.

Alın

an S

ipar

iş Av

ansla

rı

0

0

2.

Alın

an D

iğer

Ava

nsla

r

E.

Yı

llara

Yay

gın

İnşa

at

Hake

dişle

ri

0

0

0

1.

Yılla

ra Y

aygı

n İn

şaat

ve

Onar

ım H

aked

işler

i

2.

Yılla

ra Y

aygı

n İn

şaat

En

flasy

on D

üzel

tme

Hesa

bı

F.

Öd

enec

ek V

ergi

ve

Diğe

r Yük

ümlü

lükl

er

0

0

0

1.

Öden

ecek

Ver

gi v

e Fo

nlar

2.

Öden

ecek

Sos

yal

Güve

nlik

Kes

intil

eri

3.

Vade

si Ge

çmiş

Erte

lenm

iş ve

ya T

aks.

Verg

i ve

Diğe

r Yük

.

46

4.

Çıka

rılm

ış Di

ğer M

enku

l Kı

ymet

ler

5.

Men

kul K

ıym

etle

r İhr

aç

Fark

ı (-)

6.

Diğe

r Mal

i Bor

çlar

B.

Ti

cari

Borç

lar

0

24

1007

11

0000

0

1.

Satıc

ılar

2.

Borç

Sen

etle

ri

3.

Borç

Sen

etle

ri Re

esko

ntu (-)

4.

Alın

an D

epoz

ito v

e Te

min

atla

r

5.

Diğe

r Tica

ri Bo

rçla

r

2410

07

1100

000

C.

Di

ğer B

orçla

r

0

0

0

1.

Orta

klar

a Bo

rçla

r

2.

İştira

kler

e Bo

rçla

r

3.

Bağl

ı Ort

aklık

lara

Bor

çlar

4.

Diğe

r Çeş

itli B

orçla

r

5.

Diğe

r Bor

ç Sen

etle

ri Re

esko

ntu

(-)

6.

Kam

uya

Olan

Ert

elen

miş

veya

Tak

sitle

ndiri

lmiş

Borç

lar

D.

Al

ınan

Ava

nsla

r

0

0

0

1.

Alın

an S

ipar

iş Av

ansla

rı

2.

Alın

an D

iğer

Ava

nsla

r

E.

Bo

rç v

e Gi

der

Karş

ılıkl

arı

0

0

0

1.

Kıde

m T

azm

inat

ı Ka

rşılı

klar

ı

2.

Diğe

r Bor

ç ve

Gide

r Ka

rşılı

klar

ı

F.

Ge

lece

k Yı

llara

Ait

Gelir

ler v

e Gi

der

Taha

kkuk

ları

0

0

0

47

1.

Gele

cek

Yılla

ra A

it Ge

lirle

r

2.

Gide

r Tah

akku

klar

ı

G.

Di

ğer U

zun

Vade

li Ya

banc

ı Kay

nakl

ar

0

0

0

1.

Gele

cek

Yılla

ra E

rtel

enen

ve

ya T

erki

n Ed

ilece

k KD

V

2.

Tesis

e Ka

tılm

a Pa

ylar

ı

3.

Diğe

r Çeş

itli U

zun

Vade

li Ya

banc

ı Kay

nakl

ar

III.

ÖZ

KAYN

AKLA

R

14

8132

4,4

1481

324,

4

14

8132

4,4

A.

Öd

enm

iş Se

rmay

e

14

8132

4,4

1481

324,

4

14

8132

4,4

1.

Serm

aye

1481

324

1481

324

1481

324

2.

Öden

mem

iş Se

rmay

e (-)

3.

Serm

aye

Düze

ltmes

i Ol

umlu

Far

klar

ı

4.

Serm

aye

Düze

ltmes

i Ol

umsu

z Far

klar

ı (-)

B.

Se

rmay

e Ye

dekl

eri

0

0

0

1.

Hiss

e Se

nedi

İhra

ç Pr

imle

ri

2.

Hiss

e Se

nedi

İpta

l Kar

ları

3.

M.D

.V. Y

enid

en

Değe

rlem

e Ar

tışla

rı

4.

İştira

kler

Yen

iden

De

ğerle

me

Artış

ları

5.

Diğe

r Ser

may

e Ye

dekl

eri

C.

Ka

r Yed

ekle

ri

0

0

0

1.

Yasa

l Yed

ekle

r

2.

Stat

ü Ye

dekl

eri

3.

Olağ

anüs

tü Y

edek

ler

4.

Diğe

r Kar

Yed

ekle

ri

5.

Özel

Fon

lar

D.

Ge

çmiş

Yılla

r Kar

ları

0

0

0

4.

Çıka

rılm

ış Di

ğer M

enku

l Kı

ymet

ler

5.

Men

kul K

ıym

etle

r İhr

aç

Fark

ı (-)

6.

Diğe

r Mal

i Bor

çlar

B.

Ti

cari

Borç

lar

0

24

1007

11

0000

0

1.

Satıc

ılar

2.

Borç

Sen

etle

ri

3.

Borç

Sen

etle

ri Re

esko

ntu (-)

4.

Alın

an D

epoz

ito v

e Te

min

atla

r

5.

Diğe

r Tica

ri Bo

rçla

r

2410

07

1100

000

C.

Di

ğer B

orçla

r

0

0

0

1.

Orta

klar

a Bo

rçla

r

2.

İştira

kler

e Bo

rçla

r

3.

Bağl

ı Ort

aklık

lara

Bor

çlar

4.

Diğe

r Çeş

itli B

orçla

r

5.

Diğe

r Bor

ç Sen

etle

ri Re

esko

ntu

(-)

6.

Kam

uya

Olan

Ert

elen

miş

veya

Tak

sitle

ndiri

lmiş

Borç

lar

D.

Al

ınan

Ava

nsla

r

0

0

0

1.

Alın

an S

ipar

iş Av

ansla

rı

2.

Alın

an D

iğer

Ava

nsla

r

E.

Bo

rç v

e Gi

der

Karş

ılıkl

arı

0

0

0

1.

Kıde

m T

azm

inat

ı Ka

rşılı

klar

ı

2.

Diğe

r Bor

ç ve

Gide

r Ka

rşılı

klar

ı

F.

Ge

lece

k Yı

llara

Ait

Gelir

ler v

e Gi

der

Taha

kkuk

ları

0

0

0

48

E.

Ge

çmiş

Yılla

r Za

rarla

rı (-)

0

0

0

F.

Dö

nem

Net

Kar

ı (Z

arar

ı)

9320

12,5

10

8670

2

11

7298

7

PA

SİF

(KAY

NAKL

AR)

TOPL

AMI

4279

336,

1

49

5889

8,3

5507

336,

8

8.

5. F

İNAN

SAL O

RANL

AR V

E SO

NUÇL

ARIN

DEĞ

ERLE

NDİR

İLM

ESİ

8.5.

1. F

İZİB

İLİT

E SO

NUÇL

ARI

Yatır

ımın

kar

lılığ

ı

Yılla

r 1

2 3

4 5

6 7

8 9

10

Net K

ar

Yatır

ım

Döne

mi

6866

97,9

64

9129

39,9

6 10

2171

6,24

9 11

4653

5,2

1218

390,

964

1426

456,

1 13

6424

1,96

3 16

8491

9,4

2033

592,

4

Bekl

enen

Kar

lılık

or

anı

BK

O=P

/I

Net k

ar/İ

lk y

atırı

m

tuta

rı

İlk Y

atırı

m tu

tarı

20

3158

9

Yılla

r 1

2 3

Ya

tırım

dö

nem

i 0,

3380

1027

9 0,

4493

724

BK

O=(

P+F)

I Be

klen

en K

arlıl

ık o

ranı

= (N

et k

ar+F

azi

Gide

ri)/ İ

lk y

atırı

m T

utar

ı

Yılla

r 1

2 3

Faiz

Gide

ri

1

52.4

46

15

2.44

6

1

21.9

57

49

BKO

=

41%

51

%

Bekl

enen

kar

lılık

ora

nı =

BKO

=P/Q

Net

ka

r/Ku

llanı

lan

özse

rmay

e

Kulla

nıla

n öz

serm

aye=

1.

481.

324

Yı

llar

1 2

3

46

%

62%

E.

Ge

çmiş

Yılla

r Za

rarla

rı (-)

0

0

0

F.

Dö

nem

Net

Kar

ı (Z

arar

ı)

9320

12,5

10

8670

2

11

7298

7

PA

SİF

(KAY

NAKL

AR)

TOPL

AMI

4279

336,

1

49

5889

8,3

5507

336,

8

8.

5. F

İNAN

SAL O

RANL

AR V

E SO

NUÇL

ARIN

DEĞ

ERLE

NDİR

İLM

ESİ

8.5.

1. F

İZİB

İLİT

E SO

NUÇL

ARI

Yatır

ımın

kar

lılığ

ı

Yılla

r 1

2 3

4 5

6 7

8 9

10

Net K

ar

Yatır

ım

Döne

mi

6866

97,9

64

9129

39,9

6 10

2171

6,24

9 11

4653

5,2

1218

390,

964

1426

456,

1 13

6424

1,96

3 16

8491

9,4

2033

592,

4

Bekl

enen

Kar

lılık

or

anı

BK

O=P

/I

Net k

ar/İ

lk y

atırı

m

tuta

rı

İlk Y

atırı

m tu

tarı

20

3158

9

Yılla

r 1

2 3

Ya

tırım

dö

nem

i 0,

3380

1027

9 0,

4493

724

BK

O=(

P+F)

I Be

klen

en K

arlıl

ık o

ranı

= (N

et k

ar+F

azi

Gide

ri)/ İ

lk y

atırı

m T

utar

ı

Yılla

r 1

2 3

Faiz

Gide

ri

1

52.4

46

15

2.44

6

1

21.9

57

50

3.Özkaynakların yabancı kaynaklara oranı

0,53 0,43 Özkaynak/(Kısa vadeli yabancı kaynak+ Uzun Vadeli Yabancı kaynak)

4.Kısa Vadeli Kaynakların Pasifler toplamına oranı

0,13 0,29 Kısa Vadeli yabancı kaynak/Pasifler toplamı

5.Maddi Duran Varlıkların özkaynaklara oranı

1,31 1,47 Maddi duran varlıklar/Özkaynaklar

6.Maddi Duran Varlıkların Uzun Vadeli yabancı

kaynaklara Oranı

0,87 1,08 Maddi duran varlıklar/Uzun Vadeli yabancı kaynaklar

7.Duran Varlıkların Yabancı kaynaklara Oranı

0,69 0,63 Duran Varlıklar/(Kısa vadeli yabancı kaynak+Uzun vadeli yabancı kaynak)

8.Duran Varkların devamlı sermaye içindeki oranı

0,52 0,62 Duran varlıklar/Uzun vadeli yabancı kaynak+ Özkaynak)

9.Kısa Vadeli yabancı kaynakların toplam yabancı

kaynaklar içindeki oranı

0,21 0,42 Kısa Vadeli yabancı kaynak/(Kısa vadeli yanackaynak+Uzun Vadeli yabancı

kaynak)

10.Maddi Duran varlıkların Aktif toplamına oranı

0,49 0,44 Maddi duran varlıklar/Toplam Aktifler

8.5.2. ORAN ANALİZİ SONUÇLARI

8.5.2.1. LİKİDİTE ANALİZİ (CARİ ORAN, DÖNEN VARLIKLARIN ETKİNLİĞİ)

Likidite analizi

1.Cari Oran 2.Yıl 3.Yıl Formül Açıklaması 3,76 1,78 Dönen Varlıklar/Kısa Vadeli Yabancı Kaynak İdeal oran

2 dir 2.Dönen Varlıkların

Aktif Varlıklara Oranı

0,51 0,52 Dönen Varlıklar/Aktif Toplamı

8.5.2.2. FİNANSAL YAPI ANALİZİ

Finansal Yapı Analizi

2.Yıl 3.Yıl Formül Açıklaması

1.Kaldıraç Oranı 0,65 0,70 (Kısa vadeli Yabancı kaynak+ Uzun Vadeli yabancı kaynak)/Aktif varlıklar Toplamı

2.Özkaynakların Aktif varlıklara oranı

0,35 0,30 Özkaynaklar/Aktif Toplamı

- 0,50 1,00 1,50 2,00 2,50 3,00 3,50 4,00 4,50

2.Yıl 3.Yıl

Likidite Analizi

2.Dönen Varlıkların AktifVarlıklara Oranı

51

3.Özkaynakların yabancı kaynaklara oranı

0,53 0,43 Özkaynak/(Kısa vadeli yabancı kaynak+ Uzun Vadeli Yabancı kaynak)

4.Kısa Vadeli Kaynakların Pasifler toplamına oranı

0,13 0,29 Kısa Vadeli yabancı kaynak/Pasifler toplamı

5.Maddi Duran Varlıkların özkaynaklara oranı

1,31 1,47 Maddi duran varlıklar/Özkaynaklar

6.Maddi Duran Varlıkların Uzun Vadeli yabancı

kaynaklara Oranı

0,87 1,08 Maddi duran varlıklar/Uzun Vadeli yabancı kaynaklar

7.Duran Varlıkların Yabancı kaynaklara Oranı

0,69 0,63 Duran Varlıklar/(Kısa vadeli yabancı kaynak+Uzun vadeli yabancı kaynak)

8.Duran Varkların devamlı sermaye içindeki oranı

0,52 0,62 Duran varlıklar/Uzun vadeli yabancı kaynak+ Özkaynak)

9.Kısa Vadeli yabancı kaynakların toplam yabancı

kaynaklar içindeki oranı

0,21 0,42 Kısa Vadeli yabancı kaynak/(Kısa vadeli yanackaynak+Uzun Vadeli yabancı

kaynak)

10.Maddi Duran varlıkların Aktif toplamına oranı

0,49 0,44 Maddi duran varlıklar/Toplam Aktifler

8.5.2. ORAN ANALİZİ SONUÇLARI

8.5.2.1. LİKİDİTE ANALİZİ (CARİ ORAN, DÖNEN VARLIKLARIN ETKİNLİĞİ)

Likidite analizi

1.Cari Oran 2.Yıl 3.Yıl Formül Açıklaması 3,76 1,78 Dönen Varlıklar/Kısa Vadeli Yabancı Kaynak İdeal oran

2 dir 2.Dönen Varlıkların

Aktif Varlıklara Oranı

0,51 0,52 Dönen Varlıklar/Aktif Toplamı

8.5.2.2. FİNANSAL YAPI ANALİZİ

Finansal Yapı Analizi

2.Yıl 3.Yıl Formül Açıklaması

1.Kaldıraç Oranı 0,65 0,70 (Kısa vadeli Yabancı kaynak+ Uzun Vadeli yabancı kaynak)/Aktif varlıklar Toplamı

2.Özkaynakların Aktif varlıklara oranı

0,35 0,30 Özkaynaklar/Aktif Toplamı

- 0,50 1,00 1,50 2,00 2,50 3,00 3,50 4,00 4,50

2.Yıl 3.Yıl

Likidite Analizi

2.Dönen Varlıkların AktifVarlıklara Oranı

52

8.Faaliyet giderlerinin satışlara oranı

0,10 0,10 Faaliyet giderleri/net satışlar

9.Faiz giderlerinin satışlara oranı

0,05 0,03 Finansman gideri/net satışlar

8.5.2.4. KARLILIK ANALİZİ

Karlılık analizi 2.Yıl 3.Yıl Formül açıklaması

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

3,00

3,50

4,00

2.Yıl 3.Yıl

Faaliyet Analizi

1.Çalışma sermayesidevir hızı

2.Net Çalışmasermayesi devir hızı

3.Maddi duranvarlıklar devir hızı

4.Özkaynak devir hızı

5.Aktif devir hızı

6.Ekonomikrantabilite

7.Maliyetlerinsatışlara oranı

8.5.2.3. FAALİYET ANALİZİ

Faaliyet Analizi 2.Yıl 3.Yıl Formül açıklaması

1.Çalışma sermayesi devir hızı

1,39 1,48 Net satışlar/Dönen varlıklar

2.Net Çalışma sermayesi devir hızı

1,89 3,37 Net Satışlar/(Dönen varlıklar-kısa vadeli yabancı kaynak)

3.Maddi duran varlıklar devir hızı

1,55 1,76 Net Satışlar/maddi duran varlıklar

4.Özkaynak devir hızı 2,03 2,59 Net satışlar/özkaynak 5.Aktif devir hızı 0,70 0,77 Net Satışlar/Toplam aktifler

6.Ekonomik rantabilite

0,31 0,39 (Vergi öncesi kar+Finansman gideri)/Pasif toplamı

7.Maliyetlerin satışlara oranı

0,46 0,39 Satışların maliyeti/net satışlar

-

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

1,40

1,60

2.Yıl 3.Yıl

1.Kaldıraç Oranı

2.Özkaynakların Aktifvarlıklara oranı

3.Özkaynakların yabancıkaynaklara oranı

4.Kısa Vadeli KaynaklarınPasifler toplamına oranı

5.Maddi Duran Varlıklarınözkaynaklara oranı

6.Maddi Duran VarlıklarınUzun Vadeli yabancıkaynaklara Oranı

7.Duran Varlıkların Yabancıkaynaklara Oranı

8.Duran Varkların devamlısermaye içindeki oranı

53

8.Faaliyet giderlerinin satışlara oranı

0,10 0,10 Faaliyet giderleri/net satışlar

9.Faiz giderlerinin satışlara oranı

0,05 0,03 Finansman gideri/net satışlar

8.5.2.4. KARLILIK ANALİZİ

Karlılık analizi 2.Yıl 3.Yıl Formül açıklaması

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

3,00

3,50

4,00

2.Yıl 3.Yıl

Faaliyet Analizi

1.Çalışma sermayesidevir hızı

2.Net Çalışmasermayesi devir hızı

3.Maddi duranvarlıklar devir hızı

4.Özkaynak devir hızı

5.Aktif devir hızı

6.Ekonomikrantabilite

7.Maliyetlerinsatışlara oranı

8.5.2.3. FAALİYET ANALİZİ

Faaliyet Analizi 2.Yıl 3.Yıl Formül açıklaması

1.Çalışma sermayesi devir hızı

1,39 1,48 Net satışlar/Dönen varlıklar

2.Net Çalışma sermayesi devir hızı

1,89 3,37 Net Satışlar/(Dönen varlıklar-kısa vadeli yabancı kaynak)

3.Maddi duran varlıklar devir hızı

1,55 1,76 Net Satışlar/maddi duran varlıklar

4.Özkaynak devir hızı 2,03 2,59 Net satışlar/özkaynak 5.Aktif devir hızı 0,70 0,77 Net Satışlar/Toplam aktifler

6.Ekonomik rantabilite

0,31 0,39 (Vergi öncesi kar+Finansman gideri)/Pasif toplamı

7.Maliyetlerin satışlara oranı

0,46 0,39 Satışların maliyeti/net satışlar

-

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

1,40

1,60

2.Yıl 3.Yıl

1.Kaldıraç Oranı

2.Özkaynakların Aktifvarlıklara oranı

3.Özkaynakların yabancıkaynaklara oranı

4.Kısa Vadeli KaynaklarınPasifler toplamına oranı

5.Maddi Duran Varlıklarınözkaynaklara oranı

6.Maddi Duran VarlıklarınUzun Vadeli yabancıkaynaklara Oranı

7.Duran Varlıkların Yabancıkaynaklara Oranı

8.Duran Varkların devamlısermaye içindeki oranı

54

Vergi indirimi kapsamında “Kurumlar / Gelir Vergisi indirimi” desteği münhasıran teşvik belgesine konu yatırımdan elde edilecek kazançlara uygulanmakla birlikte yatırım yapan firmalar için, yatırıma katkı tutarının belirli bir kısmı yatırım döneminde tüm faaliyetlerinden elde ettiği kazançlar üzerinden uygulanabilecektir.

Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında Trabzon’da gerçekleştirilecek yatırımlarda, 5520 sayılı Kanunun 32/A maddesi çerçevesinde gelir veya kurumlar vergisi, öngörülen yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli olarak uygulanır. İndirim oranı ve yatırıma katkı oranı ile ilgili bilgiler aşağıdaki tabloda sunulmuştur:

KURUMLAR/GELİR VERGİSİ İNDİRİMİ Yatırıma Katkı Oranı(%) Vergi İndirim Oranı (%) Uygulanacak Yatırıma Katkı Oranı (%)

25 60 Yatırım Dönemi İşletme Dönemi 20 80

KURUMLAR/GELİR VERGİSİ İNDİRİMİ Yatırıma Katkı Oranı(%) Vergi İndirim Oranı (%) Uygulanacak Yatırıma Katkı Oranı (%)

30 70 Yatırım Dönemi İşletme Dönemi 30 70

Yukarıdaki oranlar yatırımın başlama tarihine göre farklılaşabilmektedir. Aşağıda, yatırıma başlama tarihine göre farklı oranların yer aldığı tablo yer almaktadır.

YATIRIMA KATKI ORANI 31.12.2013 tarihine kadar başlayan yatırımlar 01.01.2014 tarihinden sonra başlayacak yatırımlar

25 20

Vergi indirimi oranlarında da yatırıma başlama tarihine bağlı olarak farklılıklar ortaya çıkmaktadır. 01.01.2014 tarihine kadar başlayan yatırımlar bu tarihten sonra başlayan yatırımlara nazaran %10 oranında fazladan bir vergi indirimi avantajına sahip olacaklardır. Aşağıdaki tabloda yatırımın başlama tarihine göre vergi indirim oranları yer almaktadır.

VERGİ İNDİRİM ORANI 31.12.2013 tarihine kadar başlayan yatırımlar 01.01.2014 tarihinden sonra başlayacak yatırımlar

60 50 Yatırımların 01.01.2014 tarihinden sonra başlaması durumunda dahi yatırımın Organize Sanayi Bölgesinde

(OSB) olması halinde bir alt bölgenin oranlarına tabi tutulurlar.

9.3. GÜMRÜK VERGİSİ MUAFİYETİ VE KDV İSTİSNASI 9.3.1. GÜMRÜK VERGİ MUAFİYETİ

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için gümrük vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır. Teşvik belgesi kapsamında yurt dışından temin edilen yatırım malı makine ve teçhizat ithali gümrük vergisinden muaftır.

9.3.2. KDV İSTİSNASI

1.Karlılık oranı 0,31 0,41 Net kar/net satışlar

2.Vergi öncesi karın sermayeye oranı

0,79 1,24 Vergi öncesi kar/Özkaynaklar

3.Net karın toplam varlıklara oranı 0,22 0,32 Net kar/aktif varlıklar toplamı

9. TEŞVİK SİSTEMİNİN TRABZON’A GETİRDİĞİ AVANTAJLAR

9.1. YATIRIM YERİ TAHSİSİ

Trabzon’da yatırım yapacak olan müteşebbislere, Maliye Bakanlığı tarafından yatırım yeri tahsis edilebilmektedir. Yatırımcılara, mülkiyeti; Hazineye, Özel Bütçeli İdarelere, İl Özel İdarelerine, Belediyelere ait taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerinde tahsisi yapılabilir. Tahsis işlemi, teşvik belgesi düzenlenmiş bölgesel desteklerden yararlanacak yatırımlar için, 29.6.2001 tarihli ve 4706 sayılı Kanunun ek 3 üncü maddesi çerçevesinde Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslara göre yapılır

9.2 VERGİ İNDİRİMİ

Vergi İndirimi; gelir veya kurumlar vergisinin indirimli olarak uygulanmasıdır. Bu indirim yatırım için öngörülen katkı tutarına ulaşıncaya kadar yapılacaktır. Yatırıma katkı oranı olarak ifade edilen bu katkı tutarı bölgesel olarak farklılıklar göstermekte olup, bahsi gelince izah edilecektir.

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

1,40

1 2

Karlılık Analizi

1.Karlılık oranı

2.Vergi öncesi karınsermayeye oranı

3.Net karın toplamvarlıklara oranı

55

Vergi indirimi kapsamında “Kurumlar / Gelir Vergisi indirimi” desteği münhasıran teşvik belgesine konu yatırımdan elde edilecek kazançlara uygulanmakla birlikte yatırım yapan firmalar için, yatırıma katkı tutarının belirli bir kısmı yatırım döneminde tüm faaliyetlerinden elde ettiği kazançlar üzerinden uygulanabilecektir.

Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında Trabzon’da gerçekleştirilecek yatırımlarda, 5520 sayılı Kanunun 32/A maddesi çerçevesinde gelir veya kurumlar vergisi, öngörülen yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli olarak uygulanır. İndirim oranı ve yatırıma katkı oranı ile ilgili bilgiler aşağıdaki tabloda sunulmuştur:

KURUMLAR/GELİR VERGİSİ İNDİRİMİ Yatırıma Katkı Oranı(%) Vergi İndirim Oranı (%) Uygulanacak Yatırıma Katkı Oranı (%)

25 60 Yatırım Dönemi İşletme Dönemi 20 80

KURUMLAR/GELİR VERGİSİ İNDİRİMİ Yatırıma Katkı Oranı(%) Vergi İndirim Oranı (%) Uygulanacak Yatırıma Katkı Oranı (%)

30 70 Yatırım Dönemi İşletme Dönemi 30 70

Yukarıdaki oranlar yatırımın başlama tarihine göre farklılaşabilmektedir. Aşağıda, yatırıma başlama tarihine göre farklı oranların yer aldığı tablo yer almaktadır.

YATIRIMA KATKI ORANI 31.12.2013 tarihine kadar başlayan yatırımlar 01.01.2014 tarihinden sonra başlayacak yatırımlar

25 20

Vergi indirimi oranlarında da yatırıma başlama tarihine bağlı olarak farklılıklar ortaya çıkmaktadır. 01.01.2014 tarihine kadar başlayan yatırımlar bu tarihten sonra başlayan yatırımlara nazaran %10 oranında fazladan bir vergi indirimi avantajına sahip olacaklardır. Aşağıdaki tabloda yatırımın başlama tarihine göre vergi indirim oranları yer almaktadır.

VERGİ İNDİRİM ORANI 31.12.2013 tarihine kadar başlayan yatırımlar 01.01.2014 tarihinden sonra başlayacak yatırımlar

60 50 Yatırımların 01.01.2014 tarihinden sonra başlaması durumunda dahi yatırımın Organize Sanayi Bölgesinde

(OSB) olması halinde bir alt bölgenin oranlarına tabi tutulurlar.

9.3. GÜMRÜK VERGİSİ MUAFİYETİ VE KDV İSTİSNASI 9.3.1. GÜMRÜK VERGİ MUAFİYETİ

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için gümrük vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır. Teşvik belgesi kapsamında yurt dışından temin edilen yatırım malı makine ve teçhizat ithali gümrük vergisinden muaftır.

9.3.2. KDV İSTİSNASI

1.Karlılık oranı 0,31 0,41 Net kar/net satışlar

2.Vergi öncesi karın sermayeye oranı

0,79 1,24 Vergi öncesi kar/Özkaynaklar

3.Net karın toplam varlıklara oranı 0,22 0,32 Net kar/aktif varlıklar toplamı

9. TEŞVİK SİSTEMİNİN TRABZON’A GETİRDİĞİ AVANTAJLAR

9.1. YATIRIM YERİ TAHSİSİ

Trabzon’da yatırım yapacak olan müteşebbislere, Maliye Bakanlığı tarafından yatırım yeri tahsis edilebilmektedir. Yatırımcılara, mülkiyeti; Hazineye, Özel Bütçeli İdarelere, İl Özel İdarelerine, Belediyelere ait taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerinde tahsisi yapılabilir. Tahsis işlemi, teşvik belgesi düzenlenmiş bölgesel desteklerden yararlanacak yatırımlar için, 29.6.2001 tarihli ve 4706 sayılı Kanunun ek 3 üncü maddesi çerçevesinde Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslara göre yapılır

9.2 VERGİ İNDİRİMİ

Vergi İndirimi; gelir veya kurumlar vergisinin indirimli olarak uygulanmasıdır. Bu indirim yatırım için öngörülen katkı tutarına ulaşıncaya kadar yapılacaktır. Yatırıma katkı oranı olarak ifade edilen bu katkı tutarı bölgesel olarak farklılıklar göstermekte olup, bahsi gelince izah edilecektir.

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

1,40

1 2

Karlılık Analizi

1.Karlılık oranı

2.Vergi öncesi karınsermayeye oranı

3.Net karın toplamvarlıklara oranı

56

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yurt içinden ve yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için katma değer vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır. Yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere, belge kapsamındaki makine ve teçhizat teslimleri katma değer vergisinden istisna edilmiştir.

9.4. SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin Bakanlıkça karşılanmasıdır. Ancak bu tutar, asgari ücrete tekabül eden kısmı hiçbir surette aşamaz. Bu destekten faydalanabilmek için teşvik belgesinin tamamlama vizesinin yapılması gerekir.

Bölgesel Teşvik Uygulamaları kapsamında Trabzon’da desteklenecek yatırımla sağlanacak istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı Ekonomi Bakanlığı’nca karşılanır. Bu destek unsuru, tamamlama vizesi yapılmış teşvik belgesinde kayıtlı istihdamı aşmamak kaydıyla uygulanır.

Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen yatırımlarda söz konusu destek aşağıda belirtilen sürelerde uygulanır.

SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ 31.12.2013 tarihine kadar 01.01.2014 tarihi itibariyle Destek Tavanı(Sabit Yatırıma Oranı-%)

5 yıl 3 yıl 20

SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ 31.12.2013 tarihine kadar 01.01.2014 tarihi itibariyle Destek Tavanı(Sabit Yatırıma Oranı-%)

5 yıl 3 yıl 20

Vergi indirimi uygulamasında olduğu gibi bu destek uygulamasında da yatırımın Organize Sanayi Bölgesinde (OSB) yapılması durumunda bir alt bölgenin destek oran ve sürelerinden faydalanma hakkı olacaktır.

OSB’LERDE YAPILAN YATIRIMLARDA SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ 31.12.2013 tarihine kadar 01.01.2014 tarihi itibariyle Destek Tavanı(Sabit Yatırıma Oranı-%)

6 yıl 5 yıl 25

9.5. TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU DESTEKLERİ

Avrupa Birliği (AB) aday ve potansiyel aday ülkelere destek amacıyla 1085/2006 sayılı Konsey Tüzüğü çerçevesinde Katılım Öncesi Yardım Aracı’nı (Instrument for Pre-Accession Assistance- IPA) oluşturmuştur. IPA desteği beş bileşeni içermekte olup, Türkiye IPA tüzüğünün EK 1’inde yer alan aday ülke statüsünde bütün bileşenlerden yararlanabilmektedir. IPA’nın beşinci bileşeni Kırsal Kalkınma (IPA Rural Development- IPARD) Avrupa Birliği’nin Ortak Tarım Politikası, Kırsal Kalkınma Politikası ve ilgili politikalarının uygulanması ve yönetimi için uyum hazırlıklarını ve bu kapsamda politika geliştirilmesini desteklemektedir. IPARD programı kapsamında Trabzon’un da aralarında bulunduğu 42 ilde gerçekleştirilecek % 50 hibe desteği sunulmaktadır. Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumundan yatırım için sağlanabilecek destek miktarı aşağıda gösterilmiştir.

57

DEST

EK-1

DE

STEK

-2

Tedb

ir Ad

ı KI

RSAL

EKO

NOM

İK F

AALİ

YETL

ERİN

ÇEŞ

İTLE

NDİR

İLM

ESİ V

E GE

LİŞT

İRİL

MES

İNE

YÖNE

LİK

YATI

RIM

LAR

Tedb

ir Ad

ı TA

RIM

VE

BALI

KÇIL

IK Ü

RÜNL

ERİN

İN İŞ

LENM

ESİ V

E PA

ZARL

ANM

ASIN

IN Y

ENİD

EN Y

APIL

ANDI

RILM

ASI V

E TO

PLUL

UK

STAN

DART

LARI

NA U

LAŞT

IRIL

MAS

INA

YÖNE

LİK

YATI

RIM

LAR

Alt T

edbi

r Ad

ı 30

2-2

YER

EL Ü

RÜNL

ER V

E M

İKRO

İŞLE

TMEL

ERİN

GE

LİŞT

İRİL

MES

İ Al

t Ted

bir

Adı

103-

3 M

EYVE

VE

SEBZ

ELER

İN İŞ

LENM

ESİ V

E PA

ZARL

ANM

ASI

Ön

Şart

50

kişi

den

az y

ıllık

çalış

an is

tihda

m e

den

ve y

ıllık

net

satış

ha

sılat

ı(ciro

) ya

da m

ali b

ilanç

osu

8 m

ilyon

TL’

yi a

şmay

an

küçü

k öl

çekl

i işle

tmel

erin

ger

çekl

eştir

eceğ

i fın

dık

işlem

e te

sisi y

atırı

mla

rı de

stek

lenm

ekte

dir.

Ön

Şart

25

0 ki

şiden

az y

ıllık

çalış

an is

tihda

m e

den

ve y

ıllık

net

satış

hâ

sılat

ı (cir

o) v

eya

mal

i bila

nços

u 40

mily

on T

L’yi a

şmay

an

işlet

mel

erin

fınd

ık iş

lem

e te

sisi y

atırı

mla

rı de

stek

lenm

ekte

dir.

Dest

ek

Ora

nı

50,0

0%

Dest

ek

Ora

nı

50,0

0%

Azam

i Hib

e Tu

tarı

200.

000

Euro

Az

ami H

ibe

Tuta

rı 62

5.00

0 Eu

ro

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yurt içinden ve yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için katma değer vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır. Yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere, belge kapsamındaki makine ve teçhizat teslimleri katma değer vergisinden istisna edilmiştir.

9.4. SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin Bakanlıkça karşılanmasıdır. Ancak bu tutar, asgari ücrete tekabül eden kısmı hiçbir surette aşamaz. Bu destekten faydalanabilmek için teşvik belgesinin tamamlama vizesinin yapılması gerekir.

Bölgesel Teşvik Uygulamaları kapsamında Trabzon’da desteklenecek yatırımla sağlanacak istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı Ekonomi Bakanlığı’nca karşılanır. Bu destek unsuru, tamamlama vizesi yapılmış teşvik belgesinde kayıtlı istihdamı aşmamak kaydıyla uygulanır.

Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen yatırımlarda söz konusu destek aşağıda belirtilen sürelerde uygulanır.

SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ 31.12.2013 tarihine kadar 01.01.2014 tarihi itibariyle Destek Tavanı(Sabit Yatırıma Oranı-%)

5 yıl 3 yıl 20

SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ 31.12.2013 tarihine kadar 01.01.2014 tarihi itibariyle Destek Tavanı(Sabit Yatırıma Oranı-%)

5 yıl 3 yıl 20

Vergi indirimi uygulamasında olduğu gibi bu destek uygulamasında da yatırımın Organize Sanayi Bölgesinde (OSB) yapılması durumunda bir alt bölgenin destek oran ve sürelerinden faydalanma hakkı olacaktır.

OSB’LERDE YAPILAN YATIRIMLARDA SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ 31.12.2013 tarihine kadar 01.01.2014 tarihi itibariyle Destek Tavanı(Sabit Yatırıma Oranı-%)

6 yıl 5 yıl 25

9.5. TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU DESTEKLERİ

Avrupa Birliği (AB) aday ve potansiyel aday ülkelere destek amacıyla 1085/2006 sayılı Konsey Tüzüğü çerçevesinde Katılım Öncesi Yardım Aracı’nı (Instrument for Pre-Accession Assistance- IPA) oluşturmuştur. IPA desteği beş bileşeni içermekte olup, Türkiye IPA tüzüğünün EK 1’inde yer alan aday ülke statüsünde bütün bileşenlerden yararlanabilmektedir. IPA’nın beşinci bileşeni Kırsal Kalkınma (IPA Rural Development- IPARD) Avrupa Birliği’nin Ortak Tarım Politikası, Kırsal Kalkınma Politikası ve ilgili politikalarının uygulanması ve yönetimi için uyum hazırlıklarını ve bu kapsamda politika geliştirilmesini desteklemektedir. IPARD programı kapsamında Trabzon’un da aralarında bulunduğu 42 ilde gerçekleştirilecek % 50 hibe desteği sunulmaktadır. Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumundan yatırım için sağlanabilecek destek miktarı aşağıda gösterilmiştir.

58