1915 05 dagboek van doninck

© Gemeentelijk Archief Bornem - 40 -

Uit de dagboeken van Pater Benedictus Van Doninck

MEI 1915

Zaterdag 1 mei 1915 (dag 272)

Wind West. Schoon weer.

De koekoek laat zich horen in de Donk en het kanon in

het zuidwesten. Van deze morgen vroeg ten 5 uur.

De gemeente moet ten gevolge der telefoondraad-

afknipping een dagelijkse wacht stellen van 6 man.

Men dreigt de Donk onder water te zetten.

100 grote mensen en 50 kinderen stonden in de

voormiddag aan de poort voor een aalmoes.

E.H. Pastoor vertelt dat de Prelaat van Averbode deze

maand het H.Vormsel zal toedienen in Antwerpen.

Brief ontvangen van M.Peeters van Leuven, dat haar

neef Karel besloten heeft in augustus zich te komen

aanbieden.

Twee eerwaarde Zusters der Presentatie, verleden

donderdag te voet naar Mechelen, vertelden dat er te

Willebroek geen vlees meer te krijgen was, en van de

profetie van een jongen die 3 maal gedroomd had dat de

oorlog zou gedaan zijn in mei of ten minste de Duitsers

uit België zouden zijn, maar dat hij er niet van getuige

zou wezen. Hij is dood.

Briefwisseling met Holland stop gezet !

De krantenjongen brengt Kölnische Volkzeitung en

N.Rott.Courant zegt dat de Maasbode en het Algemeen

Handelsblad niet over de grenzen mochten.

Leo en Leonardus gaan om 3 ½ de kapel van den Bouw

versieren.

Zondag 2 mei 1915 (dag 273)

Om 12 uur gaat de Prior naar Temse tot 6 ½. Hij vertelt

dat de burgemeester en zijn vrouw te Boom moeten

verschijnen wegens een jonge mandenmaker die over

enige maanden met Theophiel naar Engeland was gaan

werken, en nu ziek is teruggekomen en door de Duitsers

van spionage verdacht wordt.

De patrouillerende burgerwacht moet op de wachtpost

in de abdij komen aftekenen.

De hele dag door kanongedommel hoorbaar in het

westen.

Abt Wilddauer van Fiecht (Tirol) de 21e juli gestorven.

Maandag 3 mei 1915 (dag 274)

Er was geen volk in (de kerk) tenzij de gewone mensen

van Bornem. Onze gebuur H. Moens te Luipegem bij zijn

zuster wonend, was aangeklaagd ’s nachts, aan vreem-

den en tegen hogen prijs verkocht te hebben, en werd

daarom gestraft met ontzegging van zijn aandeel meel of

dons. H. Moens verdedigde zich met te bewijzen dat hij

zijn patatten overdag, aan de koopman van en voor

Bornem, en beneden de gestelde prijs had verkocht,

nadat hij ze 3-maal aan het komiteit had aangeboden en

met toelating van Verbist.

Dinsdag 4 mei 1915 (dag 275)

Klein supplement voor het officie van Sint-Jozef vandaag

aangekomen.

Steenssens bediende van de ijzeren weg aangehouden

wegens smokkelhandel.

Begin van Luipegem met zicht op de voormalige gendarmerie. Links de zandweg naar de Nonnenbos.


Uit de dagboeken van

Pater Benedictus Van Doninck

Theodoor bracht gisteren 22.000 frank mee, te verdelen

onder de families der militianen. En 5.000 frank hulpgeld

van het steuningskomiteit.

Er zijn huishoudens waar men twee dagen per week

zonder brood is, en waar men sedert weken ’s avonds

alleen patatten te eten heeft.

In het dorp is aangeplakt door de Duitsers dat er 500.000

Russen zijn buiten gevecht gesteld. Het volk lacht ermee.

Om 7 uur onweder, gevolgd van een overvloedige en

weldoende regen.

Woensdag 5 mei 1915 (dag 276)

Om 5 uur trok ons garnizoen naar Branst, om 6 ½

gevolgd door een heel vreemde compagnie, die aan de

Schelde schietoefeningen gingen doen.

Om 1 ½ onweder en regen tot 6 ½ .

De vroedvrouw uit het "Spieke” aan de stenen molen in

de gebuurte gereed om met een kind ten doop te gaan,

werd door den bliksem lam en zwart geslagen maar niet

dood.

De Prior, die om 12 uren naar Puurs-Eikevliet was

gegaan, kwam om 6 uur thuis en had ook zijn part van de

bui.

De gemeenteburgerwacht heeft thans 3 of 4 patrouil-

lerende nachtwachten van 5 man met een knuppel

gewapend, die 24 uur diensttijd hebben met rustpozen

van 3 uur. De dienstdoende officier (koster Cammaert,

Victor Daelemans, Phil.Pooter, Jan Van Fraeyenhoven,

enz.) moet al die tijd present blijven in het statiegebouw.

Deze morgen werden bloembakken op het balkon

geplaatst.

Nachtegalen, merels, koningskes, kwikstaarten en

mussen. ’t zingt allemaal,uitgenomen de mens,die zingt

niet meer.

Donderdag 6 mei 1915 (dag 277)

Om 10 uur bezoek van madame de Gravin, die een paar

bloemtuilen gaat neerleggen op het kerkhof en er een

tijdje blijft bidden.

Om 11 uur brengt Frans de Champetter een Duits stuk

ter vertaling : nl. dat wegens de telegraafdraadbeschadi-

ging 1e de gemeente gestraft wordt met een burger-

wacht te stellen die dag en nacht patrouilledienst zal

verrichten en 2e dat er over de geldboete deswezen in-

gelopen nog moet beslist worden.

Het rood aanplaksel waarin de Duitsers gisteren hun

victorie uitkraaiden en spraken van 500.000 Russen

gevangen, was vandaag niet meer te zien. De gazetten

spreken van 20.000.

Het gerucht liep vandaag dat onze koning was gevangen

genomen.

Vrijdag 7 mei 1915 (dag 278)

Deze middag aan tafel was er "Keep”, soort zeevis met

een snuit als een snep, vorm van een paling met azuur

blauwe graten, smaakt als makkereel.

In het dorp uitdeling van klederen aan behoeftigen.

Om 5 uur bezoek van madame gravin Jacqueline. Ze

maakt zich gereed om over de grenzen te geraken en bij

hare man aan het front te komen. De abdis Tillière erg

mishandeld door de Duitsers zijn nog in leven, hun

broeder doodgeschoten.

Om 6 ½ proef der portretten van 30 april.


Cammaert brengt ’t nieuws rond dat de Fransen te

Verdun zijn doorgebroken: 80.000 Fransen, 140.000

Duitsers gedood ! Italië zou de oorlog aan Oostenrijk

hebben verklaard.

De burgemeester is vandaag voor de 2e maal naar Boom

geroepen, nu met de jongen zelf, die uit Engeland is

overgekomen.

Juffrouw Muys komt een bewerkt donszakje voor

Amerika laten bewonderen.

De Stabartz is deze morgen een platycerium alcicorne

komen halen.

De makkadamweg naar onze weide in de Donk is

vandaag voltooid.

De kasseiweg aan ’t Wit Peerd door de Belgische genie

opgebroken, is hersteld.

Een Duits onderofficier komt aan broeder Fons vijf

zakken patattenschellen presenteren in ruiling voor

enige patatten voor ’t garnizoen der abdij.

Geborduurd meelzakje, waarmee Augusta De Smet een prijs

won. (bron : www.europeana1914-1918.eu)





Gisteren namiddag is de zoon van de onderwijzer van

Lippelo, in Holland verblijvend, de complementen komen

brengen van Edmundus die in Tilburg veel werk heeft

met de Belgische vluchtelingen, waaronder kennissen

van Lippelo.

Gisterenavond stemming in de gemeenteraad voor een

nieuwe gemeenteontvanger (7 stemmen)

1e stemming: Jos van Roie 3 stemmen - Alfons de

Maeyer 3 stemmen - Phil Pooter 1 stem

2e stemming: Jos van Roie 4 stemmen - Alfons de

Maeyer 3 stemmen.

Jos van Roie is dus gekozen. Tractement, vroeger 1.000

frank, is met 700 frank verhoogd. Theodoor heeft niet

mogen meestemmen.

In het Pensionaat schoolgeld met 3 frank per 3 maanden

verhoogd.


Om 8 uur voormiddag was een zeppelin zichtbaar, maar

niet hoorbaar. Richting Gent–Kortrijk

In de voormiddag hebben wij archief uit de koolkelder

naar bovengehaald. Wij hebben te lang gewacht. Vele

registers en kartons zijn erg vochtig en beschimmeld. De

bibliotheek in de kelder schijnt in betere voorwaarden

zich te bevinden (?)

Aan den doel worden de overblijfselen der afgekapte

haag uit de grond gehaald om de weg gelijk te maken.

Na het avondeten komt de oeconomus met het nieuws

dat er 15 flessen miswijn gestolen zijn uit de kelder,

waarvan de deur zo versleten was, dat ze in duigen viel.

Als het kalf verzopen is… Duitsers worden verdacht,

maar ook niet Duitsers !


Tussen 5 en 5u30 waren er omtrent Gent in de

lucht vliegers te zien. Volgens sommigen 20. Die

van Weert zagen er wel 2.000 ! Men hoorde

ontploffingen.

Wij hebben de hele dag gewerkt om het archief

te drogen.

Het sas aan de Schelde is door de Duitsers met

balken afgesloten en alle doorvoer belet. Ook

de andere sluizen in hun handen.

Leo ging naar den bouw voor de bedeling van

meel, dat er verkocht werd aan 0,55 frank de

kilo.

Franck van Antwerpen met nog een heer, en

burgemeester Cammaert brachten een bezoek

in den bouw en beloofden een Amerikaanse

vlag !

Het kommiteit vergaderde deze avond :

beraadslaging over de werkloosheid.


Om 8u30 bezoek van Dr. Milkau, Geh.Reg.Kath.Ditrect.

der K.UniversitätsBibliothek in Breslau. Hij zegde door

het keizerlijk gouvernement te zijn gezonden om

onderzoek in te stellen of de bibliotheken en archieven,

die zich in de nabijheid van de vestingwerken bevinden,

voor een eventueel bombardement beveiligd zijn.

Zoniet, daartoe de nodige maatregelen te nemen. De

man was vol lof over onze bibliotheek en de genomen

voorzorgen. Hij raadde echter aan de boeken niet langer

in de kelder te laten; dat er voor een bombardement wel

niet meer te vrezen zou zijn, en dat nog de bibliotheek

zou gesignaleerd worden of de bezetting zou weggaan !

Hij vertrok om 10 uur met de auto waarin zijn secretaris,

een soldaat en de chauffeur sedert 8u30 hadden kunnen

wachten. Ze reden langs den makkadam naar Dender-

monde waar ik hem het klooster der Benedictijnen ter

bezichtiging had aanbevolen.

Om 10u15 komt meneer pastoor van Bornem naar een

sermoen zoeken voor de eerste mis van Joz.Smet op 2e

Sinksendag.

Om 4 uur was het kanongebulder in het zuidwesten

weer goed hoorbaar.

Om 5 uur is de Prior van Temse thuis gekomen. Bij bevel

van de Duitse overheid is in het dorp aangeplakt dat

iedereen op straf van boete verplicht is buitenshuis zijn

identiteitsbewijs op zich te dragen.


Vijf minuten voor 9 uur passeert over de abdijtoren van

noordwest naar zuidoost een zeppelin getekend "L.5”.

Twee mannen aan de voorsteven zichtbaar, wuifden. Te

oordelen naar de grootte 137 meter lengte, moet hij wel

4 à 500 meter hoog geweest zijn. ’t gevaarte scheen ons

tegen onze toren te willen botsen, maakt veel gedruis en

een ontzagwekkende indruk. Men zegt dat er te Hamme

Familiefoto : Augusta De Smet in het midden, tussen haar ouders Theophiel

De Smet (50 jaar koetsier en meester-tuinier in de abdij) en Melania De

Wachter (kokkin op domein Dulft bij de familie Van Baren)

Bron : www.europeana1914-1918.eu)




een loods is voor luchtballons en wij er dus nog meer te

zien zullen krijgen.

Kanongebulder in het zuidwesten de hele dag hoorbaar.

De Prior ontving voor meneer Van Strijdonk twee

brieven van Hoogwaardige Heer Prelaat, 1 en 3 mei

getekend, uit Oudenbosch. Uit 1 verneem ik dat neef

Arthur een zoon heeft gekregen te Grinneken, en uit 2

dat de Prelaat nog niet hersteld is van zijn val.

Onder de recreatie deze middag hebben wij in de

versierde zaal den 84e verjaardag gevierd van onze

Senoir Nivardus, in ’t bijzijn van heel de communiteit,

ook de broeders. De Prior richtte een hartelijk woordeke

tot de feesteling. Twee chronicas prijkten op een boeket

frisse bloemen en in choro werd de Vlaamse Leeuw

gezongen naar eigen gemaakte tekst.

Leo Flandricus vincet istos Germaniae poreos.d.i.

De fiere Vlaamse Leeuw overwinnaar

van dat Duitse zwijnenvolk.

Als senoir verjaren

Is ’t feestdag in de abdij

De Pruissen die barbaren

Wij schuppen hen op zij

Zij zullen hem niet temmen

Ons flinken ouden Jan

Zoolang hij de orgelstemmen

Der kerk bezielen kan

De Moffen dik gevreten

Aan zuurkool en aan spek

Die worden dra gesmeten

In hunnen eigen drek

In Vlaandren aan den Yzer

Daar vindt de mof zijn graf

Zijn pooten houdt de keizer

van ons cigaren af

Ons Leeuwke scherpt zijn tanden

Tot schrik van ’t Duitsche zwijn

Dat moet eerlang met schande

Verzuipen in den Rijn

Geen voet zal het nog zetten

op onzen Vlaamsche grond

zijn wetten en portretten

zijn goed voor ’s keizers k. . .


De zusters van het gasthuis laten ons een flink stuk

brengen van de koe die ze gisteren hebben geslacht.

Deze voormiddag komt de Stabartz ons garnizoen in-

specteren.

Gisteren maakten ze veel muziek in ’t huis van juffrouw

Brijs. Men zegt dat ze moeten vertrekken. Ze vissen de

hele dag in onze vijver.

De vrome kwam voor 5 centiem bloem vragen en gaf 20

cent voor de kapel.

René de Wagenmaker, om vergoeding te krijgen voor

zijn door de Belgische genie weggehaalde bomen, komt

onder ons werkvolk twee getuigen vragen.

Madame Muyshondt gaat maandag proberen om naar

Oudenbosch te geraken voor de eerste communie van

haar zoontje. Zij laat zulks weten.


Deze nacht hier en daar patatten bevrozen.

125 mensen aan de deur om onderstand.

Het kapelleke van Luipegem over 8 dagen bestolen. De

hulpcommissaris komt zeggen dat volgens Fieke van

Jollekes de gestolen kruiskens en paternosters van O.L.

Vrouw met diamanten bezet waren en zeer kostelijk! Ik

schatte ze van glas en klatergoud. Ook kaarsen werden

gestolen en de offerblok gelicht.

Af en toe kanongedonder in het zuidwesten.

Werklieden herstellen de kanten aan den kabalvijver en

kruien grond om de putten van de boomgaard aan te

vullen.

Men zegt dat de werklozen de naaste week gemeente-

werk zullen krijgen onder toezicht van Poodts en Joz.

Van Roie.


Kanon de hele dag hoorbaar, ook verleden nacht.

In het dorp is aangeplakt dat de jongelingen zich moeten

gereed houden om op aanvraag zich te vertonen, maar

niet moeten vrezen bij het Duitse leger te worden

ingelijfd.

Om 3 uur komt dhr.Willems van Wilrijk om een gedicht

voor zijn neef die zijn eerste mis zal doen op 2e

Sinksendag en die vertelt dat in Aalst alle reisduiven

moeten afgemaakt worden.

Jefke Smet zend een uitnodiging voor zijne eerste mis.

De slachters klagen dat ze met grote moeite slachtvee

kunnen vinden. Sommigen hadden zelfs verleden week

niets te slachten gehad. En de brouwers klagen al even

zeer dat ze geen graan hebben. Hun maïsbier is effenaf

slecht.


De Prior gaat of vaart naar Antwerpen en komt om 6 uur

van Hoboken over Schelle te voet terug.

Vlees in de stad 60 centiemen opgeslagen. Geen nikkel

geld meer in de stad.

Te Tielrode dreven de Duitsers 1.000 hoornbeesten in de

weide.

Bij Craenhals in het dorp hangt het donspakje door

juffrouw Muys versierd met stikwerk te pronken.




Charel van Laar gaat naar Temse om cement. In de

beirput van ’t ziekenhuis is een lek en de inhoud ervan is

in de kelder uitgelopen. Er moet een halve steen

bijgemetseld worden.

Het kanon is voor- en namiddag hoorbaar geweest.

Een lummel van Branst wist op het gemeentehuis niet te

zeggen hoe oud hij was. "In ’t begin van mei”, wist hij

van horen zeggen.


Het gemeentehuis krijgt een dak van asphalt.

De gemeente heeft verleden zaterdag 200 frank boete

moeten betalen voor het afsnijden der telegraafdraden

aan de statie, dat volgens men beweert door de Duitsers

zelf is gedaan.

Er werd deze morgen tussen Branst en Sint-Amands een

zeppelin in ’t zwart gezien. Komt er nu nog een in ’t

rood,dan gaan de Duitsers lopen !

Andreas schrijft uit Leeuwarden aan Theodoor De

Maeyer via Buts Antwerpen, om toezending van zijn

Spaanse grammaire en dictionnaire. Hij heeft correspon-

dentie met Spaanse nonnen en veel Litterarische

bezigheden! Zoveel dat moeder de abdij nog geen

woordeke van hem te lezen kreeg sedert augustus 1914 !

E.H.Verbuts is naar Turnhout gaan peter zijn.

De Flikker komt ons vanwege de Duitse overheid mee-

delen dat in de Kloosterstraat de steenhopen tot op 50

centimeter moeten worden platgelegd, doch alleen die

bij de pindraadversperring liggen.


Om 9 ½ met een boodschap naar het kasteel, waar juist

125 Duitsers waren komen zien en al zingende aftrok-

ken. De boswachter heeft zijn handen vol met de

tientallen Duitsers en burgers die zitten te hengelen in

de vijver van ’t kasteel.

Er wordt in ’t dorp verteld dat O.L.Vrouw aan den IJzer is

verschenen en dat de oorlog volgens Hare belofte deze

maand zal gedaan zijn !

Soo van Jollekes zat voor een pan met hesp te klagen

over deze armen tijd, en dat er niets meer te krijgen is,

en zonder pas men niet meer buiten mag komen.

In ’t kappeleke van de Boskant woont er een levende

weduwenaar.

Hij en zij komen beiden om soep vragen.

Vandaag is geen kanon te horen geweest.

Smeeklied voor de vrede

Aan Jezus en Maria

Zoet Jezukind, toen Gij ons werd geboren

Was ’t heelal blij en juichte zee en land

Uw komst verbleidde men als ochtendgloren

Gij bracht den vrede, Uw hart als Liefdespand

Thans durven wij vertrouw’lijk tot U nadren

En bidden U : aan ’t lieve land der vadren

Breng dra den vrede en zoete vrijheid weer.

Aan vorstenpaar en aan zijn jonge telgen

Bewaar, o Heer, den glorierijken troon

Schenk moed en kracht aan ’t dapper heir der Belgen

Breng allen weer tot vadererf en woon

Dan zal geluk op aller wezen stralen

De vrijheid zon der dagen van weleer

Als onze Vorst met Vlamingen en Walen

Hier wederkeert belaan met roem en eer.

O Heil’ge Maagd, Gods onbevlekte Moeder

Steun ’t vroom gebed en stelp het droef getraan

Dat ach ! zoo veel man en zoon en broeder

Door kind en moederharten wordt gedaan !

Vraag uwen Zoon, dat Hij ons leger leidde

Na harden strijd ter volle zegepraal :

Dan zal ons land aan ’t Heilig Hart zich wijden

Zijn grond, zijn Vorst, zijn vrijheid altemaal.

De Maeyer , Bornhem

Het Landhuis in aanbouw, met

een voorlopige dakbedekking

van asfalt.




Aan Sint Jozef.

Op uwe hulp, Sint Jozef, met vertrouwen,

Houdt ’t Vaderland het hoopvol oog gericht.

Patroon zijt Gij van Belgies schoone gouwen

Waar thans het volk in rouw en droefheid ligt,

En waar tot puin vergruisd zijn huizen, kerken

Door de oorlogsramp, die sloeg op België neer.

Opdat dit volk voor ’t daaglijksch brood mag werken

Sint Jozef, help ! breng ons die vrijheid weer.

Van Godlijk Kind waart Gij de voedstervader;

Voedt ook ons kroost, verwarm den kouden haard.

Wij smeeken U, wij Belgen altegader

Staal onze moed, maak ons der helden waard :

Der helden die, van Luik tot aan den Eyzer,

Den vadergrond besproeien met hun bloed.

Van onzen Vorst, dien Belg van staal en ijzer

Van ons Vorstin bescherm en kroost en goed

Want heil’ge Jozef, Gij weet dat we U beminnen :

Het vorstenhuis gelijk de werkmanswoon.

Verheug weldra hier alle huisgezinnen

Breng vaders weer tot hut en koningstroon.

Mocht Gij voor goed die oorlogswoede dempen,

Dan dreunde ons lied door polder, berg en hei

Van Vlaandren, Walenland en Kempen,

Als Belgenland ons Vaderland is vrij.


Om 12 uur gaan Prior, Benedictus, Leo en Leonardus het

kasteel van Hingene afzien. Hertog d’Ursel is aan het

front en liet sedert augustus niet meer van zich horen.

Het porseleinwerk is geborgen; meubels en schilderijen

staan en hangen op hun plaats.

Onder de familieportretten zijn er d’Arembergs, en

daaraan is het te danken dat de Duitsers het kasteel tot

hiertoe hebben gerust gelaten.

In de "Nieuwen Wereld” werden verleden zondag drie

mensen van Charleroi aangehouden en gisteren enige

Duitsers die er te baldadig te werk gingen.


In het gasthuis is gisteren een 21-jarige jongen van

Mariekerke met typhus binnengebracht. Een tweede van

dezelfde plaats komt vandaag.

Morgen in de school controol door de Duitsers van de

jongens der lichting 1896–1897. Verboden te roken of in

de herbergen te gaan.

Werklozen hebben zich in Bornem (1.300 boven de 16-

jaar) aangegeven.

Nivardus verliet het officie om 5 ½ en verscheen niet op

’t avondmaal.

Theodoor ontving bericht van zijn zoon Willem dat hij

zich laatst in de gevechten aan den IJzer als mitrailleur

heeft onderscheiden.


In onze muziekzaal is de Duitse schoenmaker sedert 8

dagen fel bezig met schoenen te lappen.

Van 8 tot 10 uur trok ons garnizoen op ter inspectie.

De vrome gaf gisteren 1 mark aan broeder Alfons voor

de kapel!

Na de nonen komen er meer dan 200 mensen om

onderstand aan de poort, buiten de kinderen die elk 1

cent kregen.

De visserij op de Oude Schelde door de burgemeester

verboden.

Op het controol in de school (centrum) voor de lichting

van 1896–1897 kwam Dr. Van den Abbeele te laat.

Daarover hevige woordenwisseling tussen de Duitse

Hauphtmann van Boom en Theodoor, die burgemeester

Cammaert vertegenwoordigde.

Onze voorraad (mensen) patatten is op en we krijgen

"koe”patatten.

Na de middag klein onweder met regen. Kanon weinig

hoorbaar.




Zondag 23 mei 1915 Sinksen (dag 294)

Deze middag hebben wij weder bezit genomen van de

groten refter. Tot hiertoe aten we in de refter der

broeders.

In Bornem veel klachten over de uit de stad terug-

gekeerde dienstmeisjes.

Jozef Cammaert terug in Frankrijk achter de gevechts-

linie. Etienne aan het front. Karl refugée in Engeland.

Theophiel heeft veel werk in Engeland waarheen hij

mandenmakers van Bornem heeft doen komen.


Voor de reftertijd heeft broeder Remigius door een

verkeerd maneuver met een ketel heet water zijn voeten

verbrand.

Om 12 uur brengt meneer pastoor de geleende boeken

terug en zegt dat de kerk vol volk was met de 1e mis van

Joz.Smet. Aan de familietafel namen deel : pastoor met

beide onderpastoors, burgemeester en koster.

Placidus bestelt een ½ stuk miswijn bij Deshayes.

Daartoe is een declaratie nodig om wijn over de Schelde

te krijgen.

Onze oude flessen miswijn schijnen veel verloren te

hebben.

Ons garnizoen is naar Puurs voor de godsdienstoefening

(Prot) in het Ursulinnenklooster te Puurs. Om 8 uren

waren ze nog niet terug.

Om 6 ½ komt madame Muyshondt vertellen dat de

Prelaat zich te Oudenbosch begint te vervelen. Goed zo,

wij niet.


Leo gaat naar de meelbedeling in den Bouw. 7-12 uur en

1-5 uur.

Om 8 ½ wordt onder het balkon in het portaal een der

kolleblokken kassen uitgebroken en een tafeltje met 5

stoelen in de plaats gezet. Daar hopen we door geen

Duitsers gestoord te worden onder de recreatie.

Om 9 ½ kreeg broeder Remigius bij het verbinden zijner

brandwonden een appelflauwte, die gauw voorbij was,

maar hij moest toch naar bed tot de dokter kwam om 4

uur. Maar deze zag er geen erg in.

Vóór de Vespers kwam Jozef Smet een prentje brengen

zijner 1e mis en vertelde dat Zijn Eminentie zelf de

priesterwijding (38) gedaan had in O.L.Vrouw over de

Dijle. De 26e moesten allen weer terug zijn in het

seminarie.

Men vertelt dat gisteren te Temse krapuleuze wijven van

Sint-Niklaas met bezopen Duitse soldaten zo ergernis

gaven in de straten, dat de Duitse overheid de soldaten

deed opsluiten en het verbitterde volk het krapuul van

Sint-Niklaas uit de gemeente heeft geslagen. Zo fel dat er

een wijf is bij dood gebleven.

Te Bornem werd ook gedanst en rumoer gemaakt met

de Duitsers.

Wij hebben vandaag onze laatste Sint-Bernardus-appel

opgegeten.


Het beschadigd archief wordt deels in de bibliotheek,

deels in de kamer aan de trap te drogen gelegd in de

zon.

Om 1 uur speelt de Prior een solo-slim met de kaarten.

Wij lezen in de gazet dat Italië de oorlog verklaard heeft

aan Oostenrijk en ’t spel reeds aan de gang is "in lieben

Land Tirol”.

Vandaag werden de vijgenbomen opgebonden. Veel te

laat.

De Duitsers der abdij hebben verleden nacht met netten

en fuiken veel vis gevangen op de Oude Schelde en de

vangst wordt vandaag in de pan gehakt.


Geen kanon te horen

Om 9 ½ bezoek van madame de Gravin, die vertelt dat

Jacq. zich te Brussel in de kliniek oefent in het zieken-

verplegen.

Om 1 uur gaat Leo naar den bouw voor de bedeling der

werklozen. Deze zullen eerdaags door de gemeente aan

het werk gezet worden met grachten en straten te

verbeteren, bos en heigronden te ontginnen, enz. Er

wordt door het steunkomiteit een wekelijkse hulp in

natura verleend aan de huisvader, 3 frank aan de vrouw,

en aan kinderen boven de 16 jaar elk 1,50. Aan kinderen

onder de 16 jaar 0,50 centiemen elk, zodat de

huishoudens met grote kinderen best varen.

Om 1 ½ brengt madame de Gravin een bouquet bloemen

naar ’t kerkhof.


Na de nonen stonden er wel 300 mensen aan de deur

om onderstand. Er werd gezift : alleen de huisvaders en

de weduwen kregen zowat 15 centen per kop. De

anderen kregen niets.

Brief van zijne Eminentie voor de maand mei–juni

vandaag ontvangen

De makkadamweg onder onze beukenbomen aan den

doel is vandaag afgewerkt. De 8 kruiers kunnen gaan

doppen.

Kanongedommel in het westen van 3 tot 6 uur.


Deze nacht hier en daar patatten bevrozen.


Burgemeester Cammaert is naar Holland geraakt voor

affairens.

Om 4 uur les van Meneer Sels in de druivenserre : 25

toehoorders. De besnoeiing, door Jefke van den Dilft

gedaan, werd geprezen.




De buizen waardoor de stammen binnenkomen

afgekeurd. Sels heeft te Duffel al zijn serres verloren

door het bombardement.

Kanongebulder in het zuidwesten vandaag hoorbaar.

Maandag 31 mei 1915 (dag 301)*

In de serre worden de buizen rond de stammen der

druivelaars weggekapt. Ze zaten vol vuil en wortels.

De Prior ontving een kaartje van een krijgsgevangen-

compagnie van Bornem (o.a. Lemmens, uit Soltau). Item

van meneer Van Baren, die nog eens zal proberen over

te geraken. Item Leo en Leonardus ontvingen brieven

van hun familie.

Een brief is een hele gebeurtenis !

Deze avond 6 ¾ zegt men een zeppelin te hebben gezien

zuidwest–noord.

Volgend liedje voor de Vrede werd me gevraagd door de

Zusters der Presentatie en werd de hele meimaand

gezongen.

*Vanaf hier werden de oorlogsdagen verkeerd genummerd

Aan Maria

Aan uwe voeten komen wij Belgen

Knielen, Maria , o machtige maagd

Vijanden zoeken ons land te verdelgen,

’t Volk hebben zij uit de haardstee gejaagd

Refrein :

Over ons België, Maria wil waken,

Schenk aan ons leger triomf na den slag,

Dat hier weer blijde op ons torens en daken

Wappre de driekleur, de Belgische vlag.

Ginds aan de grenzen steeds strijden ons zonen

Bloedigen kamp om der vadren grond.

Moeder Maria, wil goedig U toonen

Breng ze in ons armen hier weder gezond.

Gij, die ook Moeder waard, Moeder der Smarten

Red ons soldaten uit nood en gevaar.

Gij, die de hoop zijt, de vreugd onzer harten,

Alle onze kindren, Maria bewaar.

Het krijgsgevangenkamp van Soltau was het grootste kamp tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het bestond uit een totaal van 70

barakken. Het werd gebouwd tijdens de winter van 1914-15. De eerste gevangenen, zoals Victor Lemmens, moesten in openlucht

slapen.

(Bundesarchiv-fotos)

1915 05 dagboek van doninck

Documents