(16) dİrenİŞ’ten hÜkÜmet’e; hamas’in hÜkÜmet tecrÜbesİ … · 2015. 2. 14. ·...
TRANSCRIPT
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
124
(16)
DİRENİŞrsquoTEN HUumlKUumlMETrsquoE HAMASrsquoIN HUumlKUumlMET TECRUumlBESİ
Yrd Doccedil Dr M Serkan TAFLIOĞLU
OumlZET
Bu makale Hamas huumlkuumlmeti ve Filistin Youmlnetimi kurumları arasında guumlccedil
muumlcadelesi ve ccedilatışmasının nasıl meydana geldiği incelemektedir 2006 yılındaki
Filistin Yasama seccedilimleri ardından Hamasrsquoın zaferle ccedilıkması Filistin Siyasi
sistemindeki kuvvetler dengesini derinden etkilemiştir Seccedilimlere kadar Filistin
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml ve Filistin Youmlnetimirsquonin tuumlm kuruluşları Fetih tarafından
youmlnetiliyordu Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) Filistinrsquode ve topraklarından
suumlruumllmuumlş tuumlm duumlnyadaki Filistinlilerin temsilcisi bir yapı olarak kurulmuştur Zaman
iccedilerisinde Fetih Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlnuuml eline geccedilirmiş ve diğer hareketleri
dışlamıştır Diğer direniş hareketleri Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlnden bağımsız
hareket etmeye başlamışlardır
Fakat Oslo Barış goumlruumlşmelerinde Fetih youmlnetimindeki Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme
Oumlrguumltuuml tuumlm hareketler adına Oslo Uyum anlaşmalarını imzalamıştır Sonraki suumlreccedilte
Filistin Youmlnetimi Fetih tarafından kurulmuştur Bu Filistin Youmlnetimi Başkanlığı
huumlkuumlmeti guumlvenlik kuvvetleri ve parlamentosu Fetih youmlnetiminde anlamına geliyordu
Hamasrsquoın parlamento ve Huumlkuumlmetrsquote ccediloğunluğu ele geccedilirmesi kırk yıldır Filistin
siyasetinde egemen olan Fetih iccedilin hayati bir tehdit oluşturuyordu Bu durum Filistin
Youmlnetimi politika ve parametrelerinin Hamasrsquoın İslami direniş ilkelerine goumlre yeniden
tanımlanması demekti Bu Fetih ve aynı zamanda İsrail iccedilin kabul edilemez bir
durumdu Uluslararası ve yerel gerilim Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas ve
Hamas huumlkuumlmeti arasında siyasi muumlcadele ve ccedilatışmaya sebep olmuştur Bu
ccedilatışmalar huumlkuumlmet sorumluluk alanları ve Filistin Youmlnetimi kurumları uumlzerindeki
farklı anayasal yorumlara dayanmaktadır
Anahtar Kelimeler Hamas Filistin İsrail Gazze Seccedilim
ABSTRACT
(FROM RESISTANCE TO GOVERNMENT GOVERNMENT
EXPERIENCE OF HAMAS)
This article examines how power struggle and conflict between Hamas
government and Palestinian Authority Apparatuses has arised In the aftermath of the
2006 Palestinian Legislative election electoral victory of Hamas had an deeply impact
on the balance of forces within the Palestinian political system Up to the elections the
establishments of both the Palestinian Liberation Organization (PLO) and the
Palestinian Authority were governed by the Fatah PLO was established as an
representative apparatus all Palestinians who were living in the palestinian and whole
around the world whom expelled from Palestine In time Fatah took possession of
PLO and exclude the other Palestinian fractions Other resistance movements has
began to act independently from PLO
But in the Oslo Peace Negotiations PLO under Fatah control has represented
the Palestinians and signed the Oslo Accords in the name of all movements Following
period Palestinian Authority (PA) was founded by Fatah This meant within the PA
Presidency the government the security forces and the Parliament was under the
Yrd Doccedil Dr Niğde Uumlniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Boumlluumlm Başkanı
staflioglugmailcom staflioglunigdeedutr
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
125
control of Fatah The possession of majority in the parliament and in the government
was the vital threat to the forty years Fatah domination in the Palestinian politics It
means the redefinition of the PA policies and parameters according to the Hamas
islamic resistance principles It was unacceptable change for the Fatah as well as
Israel International and domestic tensions have caused political struggle and conflicts
between PA President Mahmoud Abbas and Hamas government These conflicts
based on the realms of governmental responsibility and different constitutional
interpretations over the Palestinian Authority institutions
Keywords Hamas Palestine Israel Gaza Election
Giriş
Tarihsel suumlreccedil iccedilinde İsrail-Filistin sorununda temel ccedilıkmazlardan biri Filistin
halkının temsil meselesi olmuştur Meşru temsil iccedilin yasal bir yapı oluşturmak işgal
sebebiyle buguumlne kadar muumlmkuumln olmamıştır Filistin halkını temsil iccedilin oluşturulan
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) zaman iccedilerisinden El Fetih hareketinin
hacirckimiyetine girerek Filistinlileri temsilden guumln geccediltikccedile uzaklaşmıştır Buguumln Filistin
nuumlfusunun yarısından fazlası Filistin coğrafyası dışında yaşamaktadır113
Oslo barış
goumlruumlşmeleri ise FKOuml adına sadece El Fetih ve Arafat oumlnderliğinde yuumlruumltuumllmuumlştuumlr
Bunun sonucunda ortaya ccedilıkan siyasi yapı Filistin halkının tamamını temsilden uzak
kalmıştır Arapccedila Farsccedila ve İbranice kaynaklara ulaşabilme imkacircnımız tahlillerimizde
birincil kaynakları kullanmamızı sağlamaktadır Filistin youmlnetimi iccedilin FKOuml kurucu
misakı gibi uumlst ve kapsayıcı normla beraber Filistin Anayasası da bulunmaktadır Bu
zeminde FKOuml kurucu belgelerinde ve Filistin anayasasındaki egemenlik dağılımı ve
ccedilatışmasını da ortaya koymaya ccedilalışacağız Bu ccedilatışma Hamasrsquoın huumlkuumlmet kurması ve
Filistin meclisinde ccediloğunluğu elde etmesi ile daha sarih bir şekilde ortaya ccedilıkmıştır
İncelememiz siyasi kuram ve soumlylemlerden ziyade siyasi ccedilatışmanın hukuki zeminini
iccedilerecektir
Hamasrsquoın Seccedilim Zaferi
Filistinrsquode 2512006 tarihinde yapılan milletvekili seccedilimlerinde 132 sandalyeli
mecliste Hamas 74 El Fetih ise 45 sandalye kazanmıştı114
Esas itibarıyla bu seccedilim
sonucu Amerikan ve İsrail youmlnetimlerirsquonin yanında bazı Arap youmlnetimlerinde de
buumlyuumlk şaşkınlık ve rahatsızlık yaratmıştı İsrail youmlnetimi gibi ve El Fetih de bu
sonucu beklemiyordu Hamas Muumlsluumlman Kardeşler hareketinin Arap duumlnyasındaki
tek silahlı oumlrguumltuuml konumundaydı Bu durum doğal olarak Muumlsluumlman Kardeşler
hareketinin doğduğu yer olan Mısırrsquoda daha buumlyuumlk kaygı yaratmıştı Hamas
youmlnetiminden Ahmet Bahr Hamasrsquoın bu zaferinin Muumlsluumlman Kardeşlerin ve Filistinde
direniş ve cihad seccedileneğinin zaferi olarak ilan ediyordu Mısır Cumhurbaşkanı
Mubarek ise bir İsrail gazetesine verdiği demeccedilte İsrailrsquoin eskiden olduğu gibi barış
goumlruumlşmelerinde Mahmut Abbas ile devam etmelerini tavsiye ediyordu115
Bunun
ardından Hamasrsquoın huumlkuumlmet kurması iccedilin İsrailrsquoi tanıması gerektiğini ve boumlylece
Hamasrsquoın İsrail ile barış goumlruumlşmelerine katılabileceğini belirtiyordu Mahmut Abbas
113
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social and Political History
Westview Press USA 2006 s111 Boumllgede bizzat bulunmamızda gerek kaynaklara doğrudan ulaşmamız ve sahada goumlzlem yapma
imkacircnı sağlamıştır 114
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2009 s 14 115
İbid s 15
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
126
da aynı şekilde kurulacak huumlkuumlmetin Oslo anlaşması ve geccedilmiş huumlkuumlmetin imzaladığı
tuumlm anlaşmaların kabul etmesi gerektiğini accedilıklamıştı116
Bu da esas itibarıyla İsrail
devletinin tanınması ve onunla barış goumlruumlşmeleri iccedilin masaya oturulması anlamına
geliyordu
Hamas seccedilim zaferinin hemen ardından Fetih ile beraber bir huumlkuumlmet
kurabilecekleri youmlnuumlnde mesajlar goumlndermişti Fakat bu ifadeler karşısında Fetihrsquoin
oumlnemli isimleri bu teklife son derece sert cevaplar verdiler Muhammed Dahlan
Fetihrsquoe bağlı silahlı birliklerin toumlreninde ldquoHamasrsquoın oumlnderliğinde bir huumlkuumlmeti
katılmalarının Fetih iccedilin bir utanccedil olduğunu ifade edecektirdquo117
Filistin Youmlnetimi
Başkanı Mahmut Abbas ise seccedilim sonuccedilları accedilıklanmaya başladıktan sonra yeni
huumlkuumlmetin Oslo barış anlaşmaları ccedilerccedilevesinde bir siyasi program uygulamasının
zorunlu olduğunu ifade etmekteydi Seccedilim sonuccedillarının accedilıklanmasının bir guumln
sonrasında Mahmut Abbas tuumlm emniyet kuvvetlerinin başkanlarını toplayarak bundan
sonra sadece kendisine karşı sorumlu olduklarını ve tuumlm raporları kendisine
sunmalarını isteyecekti Daha oumlnce sınırların ve doğal olarak Batı Şeria ve Gazzersquodeki
sınır geccedilişlerinin denetimi huumlkuumlmete ait iken Mahmut Abbas ccedilıkardığı bir kararname
ile sınır guumlvenliğini de kendisine bağlı hale getirecekti Sivil savunmanın da bağlı
olduğu başına Reşit Ebu Şebakrsquoı getirdiği ayrı bir genel muumlduumlrluumlk ihdas edecektir
Arafatrsquoın son doumlneminde Mahmut Abbas Amerikan ve İsrail youmlnetimlerinin de
desteğiyle Filistin youmlnetimi başkanından bazı yetkileri devralmıştı118
Bu suumlreccedilte
Abbas yakın bir zamanda Hamasrsquoın huumlkuumlmet kurmasını hiccedil duumlşuumlnmemişti Şimdi ise
huumlkuumlmetin sahip olduğu bu anayasal yetkileri geri almaya ccedilalışmaktaydı El Fetih
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme (kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquone (FKOuml)119
hacirckim olmasıyla yaklaşık kırk
yıldır Filistin adına hareket ediyordu 1993 Oslo barış suumlrecinden sonra ise Filistin
youmlnetiminin meşru huumlkuumlmeti konumuna gelerek yeni siyasi yapı El Fetih
hacirckimiyetinde kurulmuştu Hamasrsquoın da dacirchil olduğu islami direniş hareketleri Oslo
anlaşmasını tanımadıkları iccedilin bu siyasi yapının dışında kalmışlardı
Hamas huumlkuumlmeti ile El Fetih arasındaki yetki ve egemenlik ccedilatışması seccedilim
sonuccedilları ilan edilir edilmez başlamıştır Bir oumlnceki Meclis 232006 tarihinde seccedilim
sonuccedilları accedilıklanmasının hemen ardından toplanarak birccedilok kritik yasa ccedilıkarılmış ve
oumlnemli mevkilere yeni atamalar yapılmıştır Bu toplantıda Başkanrsquoa bağlı olacak yeni
kurumlar ihdas edilmiş ve huumlkuumlmetin yetkilerinin bazıları Başkanrsquoa devredilmiştir
Hamas youmlnetimi bu duruma şiddetle karşı ccedilıkmış seccedilimlerden sonra eski meclisrsquoin
goumlrev ve yetkilerinin bittiğini ve kanun ccedilıkarma ve atama yapamayacağını ilan
etmiştir Fakat Meclisrsquoin seccedilim sonrası son oturumunu accedilan Ruhi Futuh eski meclisrsquoin
goumlrevinin ve yetkilerinin yeni meclisrsquoin yemin etmesine kadar devam ettiğini
116
Muhsin M Salih et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008 s 13 117
age s13 118
Filistin anayasası 1997 yılında hazırlanmış 2002 Mayıs ayında ise Arafat tarafından onaylanarak
aynı yıl yuumlruumlrluumlğe girmiştir 2003 Mart ayında ise Amerikan youmlnetiminin de baskısı ile Başbakanlık
makamı ihdas edilmiştir Bu anayasanın 39 maddesine goumlre Filistin Youmlnetimi Başkanı aynı zamanda
Silahlı Kuvvetlerrsquoin Başkomutanı olmaktadır Aynı şekilde başkan Filistinrsquoin diğer uumllkeler nezdinde
bulunan temsilcileri atama yetkisine de sahiptir (Md40) Filistin Meclisrsquoin onayladığı kanunları
kendisine ulaştıktan sonra en geccedil 30 guumln iccedilinde onaylamalı ya da meclise goumlndermelidir Eğer Meclis
uumlccedilte iki ccediloğunlukla yasayı tekrar kabul ederse kanun onaylanmış kabul edilir (Md41) 119
ldquoMunazzamatuumlrsquol-Tahriruumlrsquol-FilistinrdquoArapccedila orjinalinden ki Filistinden kasıt İsrailrsquoin işgali altındaki
tuumlm Filistin topraklarını (1967 oumlncesi de dahil) kapsadığı ve kuruluş belgesindeki toprakların
oumlzguumlrleştirilmesi hedefi ccedilerccedilevesinde asli ifadesi kullanılmıştır Ayrıca etimolojik olarak da Arapccedila
kelimesinin Tuumlrkccedile karşılığı kurtuluş kelimesi değil oumlzguumlrluumlkleştirmersquodir Al Mawrid s 285 (ريرحت)
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
127
soumlylemiştir120
El Fetih youmlnetimi Filistin Anayasasının 47 maddesine dayanarak eski
meclisrsquoin goumlrev suumlresinin yeni meclis uumlyelerinin yemin etmesine kadar devam ettiğini
iddia etmiştir Neceh Uumlniversitesi Hukuk Fakultesi Dekanı Ahmed Mubarek Halidi ise
bu son yapılan meclisrsquoin meşru olmadığını velacircyet suumlresi ile Yetki arasında fark
olduğunu ifade etmiştir121
Ona goumlre eski meclisin suumlresi devam etmekle beraber
anayasa değiştirmek veya kanun yapmak gibi bir selacirchiyeti kalmamıştır Bununla
beraber seccedilim ilanından sonra milletvekillerinin birccediloğu yeniden seccedililememiştir
Hamasrsquoın youmlneticilerinden Said Sayyam ise yetkisi biten eski meclisin ccedilıkardığı
kanunları tanımayacaklarını ve bunların ilga edeceklerini accedilıklamıştı Fakat temel
sorun yeni meclisin ccedilıkaracağı kanun ve anayasa değişikliğinin Filistin Youmlnetimi
Başkanı Mahmut Abbas tarafından onaylanması aksi halde kanunların geccedilmesi iccedilin
meclisrsquoin uumlccedilte iki ccediloğunlukla onayı gerekmekteydi Yeni meclisrsquoin siyasi dağılımında
ise bu muumlmkuumln goumlruumlnmuumlyordu
Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın son anda yaptığı oumlnemli
değişikliklerden birisi de Anayasa Mahkemesinin yapısının belirlenmesinde olmuştur
(2312006) Daha oumlnceki yasaya goumlre Anayasa Mahkemesi başkanı ve uumlyelerinin
atanmasında Meclis onayı istenirken yapılan değişiklikle artık sadece Başkanın
ataması yeterli olmaktadır Bu durum Filistin Anayasa Mahkemesini Filistin Youmlnetimi
Başkanı Mahmut Abbasrsquoın bir nevi buumlrokratları haline getirmekteydi Hemen ardından
tuumlm memur ve buumlrokratların idari ve mali soruşturma ve takiplerini yapan bir divanrsquoa
başkan atamıştır Başkanrsquoa bağlı bu divan sayesinde Mahmut Abbas buumlrokrasi
uumlzerinde daha etkin hale gelmekteydi Aynı zamanda bu yapı sayesinde Hamasrsquoın uumlst
duumlzey buumlrokratlara atama yapmasını engellemek ve El Fetihrsquoin buumlrokrasi uumlzerindeki
hacirckimiyeti korunmak isteniyordu Filistin Meclisi Hukuk Uzmanı Assam Abidin ise
bu durumun Anayasanın 38 ve 68 maddeleriyle ccedilatıştığını ifade etmektedir122
Huumlkuumlmetin yuumlruumltme guumlcuumlnden kaynaklanan en hayati ve işlevsel goumlrevler bu
ccedilerccedilevede elinden alınmaktadır Abbas Meclis ccedilalışanlarının bağlı olduğu idari
amirini bile yeni meclise bırakmadan kendisi atamıştı
Bu şartlar altında Hamas uumlyelerinin ccediloğunlukta olduğu yeni meclis 18 Şubat
2006 tarihinde yemin ederek goumlrevine başlamıştı Meclis Başkanı seccedililen Aziz
Duveykrsquoin ilk işi Meclisrsquoin seccedilimlerden sonra yaptığı oturumda aldığı kararları yeni
mecliste tekrar oylamak iccedilin durdurmak olmuştu Bunun iccedilinde son oturumda yapılan
tuumlm uumlst duumlzey atamalar da dacirchildi Fakat El Fetih Meclis grubu başkanı Azzam
Ahmed Meclis başkanının bir oumlnceki meclisrsquoin aldığı kararları dondurmak ya da iptal
etmek gibi bir yetkisi olmadığını ve bunun muumlmkuumln olmadığını iddia ediyordu El
Fetihrsquoe bağlı Meclis ccedilalışanları ise gerekli dosyaları yeni Meclis Başkanı Duveykrsquoe
goumlndermiyor hatta Meclis iccedilerisinde telefon goumlruumlşmeleri bile kesiliyordu123
Duveyk
buna rağmen eski alınan kararların iptali iccedilin Meclis oturumuna accediltı fakat El Fetih
Milletvekilleri bu oturumu kanunsuz ilan ederek katılmadılar Hatta goumlruumlşme
esnasından El Fetihrsquoin kol kuvvetleri Meclis iccedilerisine ateş accediltılar124
Oumlnceki El Fetih
huumlkuumlmeti yine son doumlnemde Hamas huumlkuumlmeti uumlzerinde gerek mali baskı gerek
120
Meryem Aytani ve Muhsin Muhammed Salih Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve Hamas Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008 s 26 121
age s 28 122
age s 34 123
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 36 124
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc
7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf200603Mar07MarTue s1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
128
toplumsal baskı oluşması iccedilin binlerce yeni memur almış bu memurlar ise hemen
seccedilim sonrası maaşlarını alamadıkları iccedilin maliye bakanlığına saldırmışlardı125
Aynı zamanda El Fetih kendi hacirckimiyetinde olan Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme
Oumlrguumltuumlrsquonuuml (FKOuml) ise gerek iccedil gerek dış ilişkilerde huumlkuumlmetin yetkisini azaltmak iccedilin
kullanmaktaydı Zaten El Fetih mensubu Reşat Ebu Reşakrsquoın başına getirildiği
Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml kolluk kuvetlerini youmlnetme bakımından iccedil işleri bakanını işlevsiz
hale getiriyordu Bunun uumlzerine Hamas huumlkuumlmeti sonraki suumlreccedilte İccedil işleri bakanlığına
bağlı ayrı bir kurum ihdas etmek zorunda kalacaktı Doğal olarak Hamas kendi
eğitilmiş direniş unsurlarını bu kolluk kuvveti buumlnyesinde toplamaya başlamıştı126
Bunun uumlzerine Mahmut Abbas bunun kanunlara aykırı olduğunu ilan ederek alınan
kararı ilga ettiğini duyurdu127
Filistin Youmlnetimi Başkanlığına yani El Fetihrsquoe bağlı
Filistin Televizyon ve Radyosundan Hamas huumlkuumlmeti aleyhine yayınlar
yapılmaktaydı Daha oumlnce huumlkuumlmete bağlı bu birimlerde sonradan Filistin Youmlnetimi
Başkanlığına bağlanmıştı Gazzersquode artık iki silahlı kollluk kuvveti bulunmaktaydı ve
bu sebeple sokaklarda ccedilatışmalar başlamıştı Filistin Meclis Başkanı Aziz Duveyk ile
Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas 2006 yılı Mayıs ayında Milli Birlik ve
Yetki ccedilatışmaları gibi konuları konuşmak uumlzere goumlruumlşmeler yaptılar Hamas huumlkuumlmeti
bu suumlreccedilte aynı zamanda yasal guumlcuumlnuuml kullanıp sokaklarda asayişi sağlamak iccedilin kendi
kolluk kuvvetlerinin Gazzersquode goumlrevlendirmişti Fetih soumlzcuumlsuuml ise Hamas huumlkuumlmetine
bağlı kolluk kuvvetlerinin sokaklarda hacirckim olmaya başlamasının ardından İccedil işleri
bakanını bu eylemle ccedilatışmaları koumlruumlklediğini ifade ediyordu128
İsrail youmlnetimi bir
taraftan Hamasrsquoın huumlkuumlmeti sebebiyle Filistinrsquoe iktisadi abluka uygulamakta ve diğer
taraftan İsrail Dış İşleri bakanı Mahmut Abbasrsquoa ya seccedilimlerin yeniden yapılmasını ya
da Hamas huumlkuumlmetinin değişmesi iccedilin halk oylaması yapılmasını tavsiye
etmekteydi129
Mahmut Abbas Hamas huumlkuumlmeti programının Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml
(FKOuml)rsquonuumln esaslarıyla ccedilatışmaması gerektiğini bu ccedilerccedilevede Hamas huumlkuumlmetinin
İsrailrsquoi tanıması gerektiğini ifade etmekteydi130
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml
Filistin halkının iccedilerde ve dışarda tek yasal ve en uumlst temsil siyasi yapısıydı Bu oumlrguumlt
ise uzun zamandan beri El Fetih oumlrguumltuumlnuumln hacirckimiyetinde bu sebeple diğer Filistinli
oumlrguumltler tarafından meşruiyetini kaybettiği duumlşuumlnuumllen bir yapıydı 17 Nisan 2006
tarihinde İsrailrsquode İslami Cihad Hareketinin askeri kanadı Kuduumls Tugaylarının
gerccedilekleştirdiği eylemi Mahmut Abbasrsquoın teroumlr olarak nitelendirmesi diğer direniş
hareketlerinin El Fetih ve Filistin Youmlnetimi Başkanrsquoından daha da uzaklaşmalarına
sebep olmuştur
125
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 13 Şubat 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf200602Feb13FebMon s1 126
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-Veziratuumlrsquol-dacirchiliye teşekkuumll
kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti inkibalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 Nisan 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 s1 127
ldquoAbbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve tayin ahadı zuamarsquoil-
mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeature= s1 128
Velid Avaz ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir şurta bivakfıhardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu s 1 129
Salih Sırarsquouumll- İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 22 130
age s 16
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
129
İsrailli Asker Celad Şalitrsquoin Esir Edilmesi ve Direnişin Devamı
Hamasrsquoın Filistin iccedilerisindeki diğer İslami hareketler tarafından seccedilimlere
girmesi ve huumlkuumlmet kurması şiddetle eleştirilmekteydi Bu durumu dolaylı da olsa
Oslo anlaşmasının tanınması ve direnişin geri plana atılması olarak
değerlendiriyorlardı Hamas ise direniş faaliyetlerinden vazgeccedilmeyeceğini ifade
etmekteydi ve bunun neticesinde 25 Haziran 2006 tarihinde diğer 3 direniş hareketiyle
yapılan ortak bir eylem ile Kerim Ebu Salim geccediliş boumllgesinden İsrail asker Celad
Şalitrsquoi esir alındı131
Hamas ve eyleme katılan diğer direniş hareketleri ilk yaptığı
accedilıklamada askerin serbest bırakılması karşılığı bin Filistinrsquoli esirin serbest
bırakılması saldırı ve ablukaların kaldırılmasını istediler132
Filistin Youmlnetimi Başkanı
Mahmut Abbas seccedilimlerden sonra Filistinli Esirlerden sorumlu bakanlığa bağlı olan
esirlerin durumu ve hapishalerin idaresi goumlrevini El Fetihrsquoin hacirckim olduğu Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) nezaretinde yapılacağını ilan etmişti Hamas bu eylem
ile bu konuda fiili olarak soumlz soumlyleme hakkının kendilerinde olduğunu da ortaya
koymuş oluyordu Hamas youmlnetimi İsrail ile esir goumlruumlşmelerinde tek aracıyı Mısır
olarak kabul ettiklerini ilan etmişti133
Fakat Mısır huumlkuumlmetinin Refah sınır kapısını
accedilmaması ve ablukaya etkin destek vermesi Hamasrsquoın Mısır youmlnetimine bu konudaki
tavrını değiştirecektir Bunun neticesinde 2008 Aralık ayında Gazze saldırılarından
sonra Hamas youmlnetimi esir goumlruumlşmelerinde Almanyarsquoyı arabulucu olarak kabul
etmesiyle Mısırrsquoı geri plana atacaktır
Seccedilimlerden sonra Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın İccedilişleri
bakanlığına bağlı kolluk kuvvetlerini kendi youmlnetimine alması İccedil işleri bakanlığını
fiilen işlevsiz bırakmıştı Huumlkuumlmet bu ccedilerccedilevede sahip olması gereken uumlst duumlzey
buumlrokrat atama ve tayin gibi konularda sıkıntı ccedilekiyordu Mahmut Abbas aynı
zamanda El Fetih milletvekili olan Muhamed Dahlanrsquoı Filisintin Milli Guumlvenlik
Muumlşteşarı olarak tayin etmişti Huumlkuumlmet ise bunun Anayasaya aykırı olduğunu bir
milletvekilinin buumlrokraside goumlrev alamayacağını soumlyluumlyordu134
Bu durum aynı
zamanda kolluk kuvvetlerinin İccedil işleri bakanına karşı sorumlu olmamaları gibi bir
durum ortaya ccedilıkaryordu İccedil işleri bakanı Said Sayyam ise bu durum karşısında 17
Mayıs 2006 guumlnuuml Filistinrsquode asayişi sağlayacak kendisine bağlı guumlvenlik teşkilatı
kurulacağını ilan ediyordu135
Mahmut Abbas ise bunu ilga eden bir karar
yayımlıyordu Fakat Sayyam ise var olan guumlvenlik birimlerinin kendi talimatlarına
uymadığını bu sebeple asayişi sağlamak iccedilin bu birimi kurmaya mecbur kaldıklarını
accedilıklıyordu Sayyam Filistin Anayasasının 69 maddesine goumlre uumllkede guumlvenliğin ve
asayişin sağlanmasından İccedil işleri bakanın sorumlu ve yetkili olduğunu buna bağlı
olarakda kurulan teşkilatın Anayasal hakları olduğunu ifade ediyordu136
Hemen
ardından Filistin Meclis Başkanı da İccedil işleri bakanlığına bağlı bir kurumu ilga
131
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa
Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran 2006
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom (Erişim Tarihi 24 Mart 2010) s 1 132
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-şimaliyetuuml min Kıtrsquoa
Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078 133
Salih Mısır ve Hamas s 22 134
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 58 135
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 18 Mayıs 2006
Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeature= 136
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 65
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
130
etmenin Filistin Youmlnetimi Başkanının yetkisinde olmadığını accedilıklıyordu El Fetih ise
Hamasrsquoın kendine ait bir milis kuvvet kurduğunu huumlkuumlmet ise her Filistinli hareketten
isteyen herkesin bu guumlvenlik birimlerine katılabileceğini soumlyluumlyordu137
Bu yeni
kolluk kuvvetleri asayişi sağlamasındaki temek zorluk Filistin Youmlnetimi Başkanı
Abbas ve El Fetih youmlneticilerinin devamlı olarak bu guumlvenlik kuvvetlernin meşru
olmadığını ilan etmeleri ve diğer Başkanrsquoa bağlı kolluk kuvvetlerinin işbirliği
yapmamasıydı Bu yeni kolluk kuvvetlerine huumlkuumlmet maddi sıkıntıdan dolayı
uniforma ve silah vermekte zorlanıyordu El Fetih bağlı subay ve polisler hiccedil bir
şekilde Huumlkuumlmetin emirlerini yerine getirmiyorlar138
bu durumda gerek sokakta asayiş
sağlanması konusunda gerekse buumlrokraside ccedilatışmaya sebep oluyordu El Fetih uumlyesi
Mahmut Abbasrsquoa bağlı kolluk kuvvetleri ile huumlkuumlmete bağlı guumlvenlik birimleri
arasında silahlı ccedilatışmalar başlamıştı139
El Fetih mensubu Divan başkanı Refik Huumlseyni ise ayrı bir kolluk kuvvetinin
kurulmasının muumlmkuumln olmadığını sadece var olan Genel Muumlduumlrluumlğe bağlı bir birim
kurulabileceğini iddia ediyordu140
Soumlzkonusu durumda ise kolluk kuvvetleri
Huumlkuumlmetin emrinde değil Filistin Youmlnetimi Başkanına bağlı kalacaklardı Aynı
şekilde Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquode olduğu gibi Batı Şeriarsquoda da huumlkuumlmet olarak idari
ve siyasi olarak hacirckimiyet kurmak istiyordu fakat buna izin verilmiyordu Esas
itibarıyla Batı Şeria fiili olarak İsrail işgalinde olması sebebiyle gerccedilekte kimse fiili
olarak Batı Şeriarsquoda hacirckim değildi
Filistin Huumlkuumlmetinde iccedil işlerin de olduğu gibi diplomasi ve dış işleri bakanlığı
da bazı hukuki ccedilıkmazlar iccedilindeydi Filistin halkının en uumlst yasal temsilcisi kabuumll
edilen Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) dolasıyla Başkan Mahmut Abbas ve El
Fetih kendisini Filistinrsquoi uluslararası alanda tek temsilci olarak kabul ediyordu141
Filistin Diplomasi Usul Kanuna goumlre yurt dışında yeni temsilcilikler accedilmak ve
kapamak Dış işleri bakanının goumlrevlendirmesi ve Filistin Youmlnetimi Başkanı onayına
bağlıydı142
Fakat Filistin Kurtuluş Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve dış işleri bakanlığı arasındaki
goumlrev ayrımı sarih değildi Diplomasi Usul kanununa goumlre dış işleri bakanlığı diğer
uumllkeler boumllgesel ve uluslararası oumlrguumltler ile ilişkilerin geliştirilmesi Filistinrsquoin yurt
dışında temsili tuumlm diplomatların idari siyasi ve mali denetimi kanun ccedilerccedilevesinde
atanması tayini ve bakanlar kurulu onayıyla diplomatik pasaport vermek143
ile
yetkliydi Fakat 2006 yılının Temmuz ayında Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut
Abbas Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) başkanı olarak yurt dışındaki tuumlm Filistin
Buumlyuumlkelccedililiklerine ve Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) temsilciliklerine bir
bildiri goumlndererek bundan sonra Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml siyasi sorumlusu
137
Bu yeni kurulan İccedil işleri bakanlığına bağlı kolluk kuvvetine katılım Hamas 2500 Fetih 1100 Halk
Direniş Cephesi 600 Halk Cephesi250 Demokratik Cephe 50 Arap Oumlzguumlrleştirme Cephesi 202
Halk Oumlnderliği Cephesi100 Ahmed Ebu Reyş Birlikleri 90 Vadirsquoa Haddad Grubu 70 Bağımsız
540 138
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 110 139
Velid Avaz ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik Birsquol-meclis Teşri
biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2006
http81144208209090pdf200605May09MayTue s1 140
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El Eyyam 11 Ocak 2006
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070111JanThu s21 141
Aytani ve Salih Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 48 142
Filistin Diplomasi Usul Kanunu Madde 2 Erişim Tarihi 6 Nisan 2010
httpwwwmofagovpsarindexphpp=ministry_4 s2 143
age Sadece Buumlyuumlkelccedililerin atanması Filistin Youmlnetimi Başkanı onayıyla gerccedilekleşiyordu
Diplomasi Usul Kanunu Md7 s4
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
131
Kaddumirsquonin Filistinrsquolilerin uluslararası alanda temsili ile goumlrevlendirildiğini
duyurdu144
El Fetih kendi hacirckimiyetinde olan Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml ile
huumlkuumlmet arasında hiyeyarşiyi ortaya koyarak huumlkuumlmetin yetki bakımından aşağıda
kaldığını ifade ediyordu145
Hacirclbuki 2003 yılında Yaser Arafat doumlneminde Başbakan
olan Mahmut Abbas kendisi bizzat tuumlm yabancı buumlyuumlkelccedililiklere ve uluslararası
kuruluşlara goumlnderdiği tamimde dış ilişkilerde Filistin huumlkuumlmeti dış işleri bakanının
sorumlu olduğunu bildiriyordu146
Milli Birlik Huumlkuumlmetinin Kurulması
El Fetihrsquoin uumlst duumlzey asker ve istihbaratccedilıları Gazzersquode ccedilatışmalarda
oumllduumlruumllmeye başlayınca 16 Ağustos 2006 tarihinde Abbas ve Filistin Huumlkuumlmeti
Başbakanı İsmail Haniye oluşturulacak Milli Uyum anlaşması ccedilerccedilevesinde Milli
Birlik Huumlkuumlmeti kurmak iccedilin goumlruumlşmelere başladı147
Bu goumlruumlşmeler suumlrecinde
ccedilatışmalar şiddetlenmiş Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbas sahip olduğu dış desteği ve
maddi guumlcuuml Filistin Huumlkuumlmeti aleyhine kullanmaya başlamıştır Gazzersquode maaşları
oumldenmeyen memur ve ccedilalışanlar grevlere başlamış bu durum zaten var olan İsrail
ablukasının da etkisiyle Gazzersquode yaşamı daha da zorlaştırmıştır Abbas Uluslararası
alanlarda Hamasrsquoı Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml uumlst otorite olarak kabul etmeye ve
Oslo anlaşmaları ccedilerccedilevesinde İsrailrsquoi tanımaya zorluyordu
Uzun goumlruumlşmeler sonucu El Fetih ve Hamas arasında 2 Şubat 2007 tarihinde
Mekkersquode anlaşma imzalandı Bu anlaşmaya goumlre Filistinrsquoda iccedil ccedilatışmalardan dolayı
kan doumlkuumllmesi durdurulmalı ve işgal karşısında Milli bir duruş sergilenmelidir
Taraflar arasında imzalanacak esaslar ccedilerccedilevesince Milli Birlik Huumlkuumlmeti kurmak iccedilin
acil ccedilalışmalara başlanacaktı Daha oumlnce uumlzerinde anlaşılan Kahire ve Şam uyum
anlaşmaları ccedilerccedilevesinde Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme (FKOuml) yeniden yapılandıracaktır148
Esas itibarıyla bu anlaşmanın ccedilıkmazlarının başında anlaşma maddelerinin muğlacirck
ifadeleri gelmekteydi Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas Mekke Anlaşmasının
iki hedefi olduğunu birincisi iccedil ccedilatışmaları durdurmak ikincisi ise Hamas huumlkuumlmetine
Uluslararası meşruiyet kazandırmak olduğunu ifade ediyordu Bu ise Hamasrsquoın da
iccedilinde olduğu yeni huumlkuumlmetin İsrailrsquoi tanımasıyla olacaktı149
Mahmut Abbas ve El
Fetihrsquoe goumlre kendileri uluslararası meşruiyete sahiptiler fakat Filistinrsquoin resmi seccedililmiş
huumlkuumlmeti bu meşruiyete sahip değildi
17 Mart 2007 tarihinde yeni Milli Birlik huumlkuumlmeti goumlrevine başlamıştı
Tarafsız bir iccedilişleri bakanı atanmış fakat o da Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbasrsquoın
kolluk kuvvetlerinden sorumlu muumlduumlr olarak atadığı Reşid Ebu Reşak ile yetki
ccedilatışması sonucu goumlrevden ayrılmıştı Kendisi istifa mektubunda İccedilişleri bakanı olarak
144
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 50 145
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El Ezmetuumlrsquol-dacirchiliye ala
Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 11 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070711JulWed s5 146
age s 51 147
ldquoAbbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas Tettehuz Kararen bitecil
teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=10123 148
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Mısır ve Hamas s 27 149
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-tevekkuat bihudus
İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom s1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
132
fiili hiccedil bir yetkiye sahip olmadığını belirtmişti150
Bu durum temel sorunlardan biri
olan milli bir ccedilerccedilevede kolluk kuvvetlerinin yeniden yapılanmasını engellemişti Esas
itibarıyla silahlı guumlccedillerin yeniden yapılanması Milli Birlik Huumlkuumlmeti kurulmasındaki
temel hedeflerden biriydi
General Dayton Planı Amerikan İsrail ve Mahmut Abbasrsquoın ortak
Hamasrsquoı Tasfiye Planı
Yaser Arafat 2000 yılındaki Camp David goumlruumlşmelerinden sonra Filistinrsquoe
geri doumlnerek gerekirse tekrar direneşe doumlnebilecekleri accedilıklamıştı Bunun ardından
ikinci intifa hareketi başlamış ve Arafatrsquoın vefatından (Arafatrsquoın Doktoruna goumlre İsrail
ajanları tarafından zehirlenmiş bu sebeple şehadetinden) sonra Mahmut Abbas İsrail
youmlnetimi ile daha yakın iş birliği kurmaya başlamıştı Mahmut Abbasrsquoın Filistin
Youmlnetiminrsquoe başkan seccedililir seccedililmez Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mahmut
Abbasrsquoa daha oumlnce Amerikan huumlkuumlmeti tarafından accedilıklanan Yol Haritası
ccedilerccedilevesinde acil guumlvenlik işbirliği anlaşmaları imzamasını istemişlerdi Bunun
uumlzerine 2005 yılı Mart ayında Bush Şaron ve Mahmut Abbas youmlnetimleri arasında
Filistin Silahlı Kuvvetlerinin eğitimi techizi ve İsrail ve Filistin youmlnetimi arasındaki
emniyet işbirliğinin uyum ve denetimini iccedileren bir guumlvenlik anlaşması
imzalanmıştır151
Hamasrsquoın genel seccedilimleri kazanmasının ilanının ardından Mahmut
Abbas kendisinin Filistin Youmlnetiminin seccedililmiş başkanı olduğunu ve İsrail ile sorunun
goumlruumlşmeler ve barış yoluyla ccediloumlzuumlleceğini duyurmuştur Buradaki mesaj Hamas
huumlkuumlmetine dış işlerinde son soumlzuuml soumlyleme yetkisine sahip olmayacağının accedilıkccedila ilanı
olmuştur Hamas huumlkuumlmeti ise doğal olarak seccedilimler oumlncesi vaad ettiği siyasi reform
ve Filistin halkının işgale karşı uluslararası hukuktan doğan temel direniş hakkı
Filistinli muumlltecilerinin geri goumlnuumlş hakkı gibi temel haklarını savunmak istemesiydi
Aynı şekilde Hamas huumlkuumlmet olsa bile İsrailrsquoin Filistin toprakları uumlzerinde kalan hiccedil
bir parccedilasını hiccedil bir şekilde tanımayacağını savunuyordu152
Amerikan youmlnetimi ise Filistin guumlvenlik işleri ile ilgilenmesi iccedilin Korgeneral
Keith Daytonrsquou goumlrevlendirmişti Bu ccedilerccedilevede Uumlrduumln ve Amerikarsquoda yeni Filistin
Silahlı Kuvvetleri seccedililip eğitilmeye başlamıştı Bu Filistin Silahlı Kuvvetlerinin
Lojistik ve mali desteği Amerikan İngiltere Kanada Uumlrduumln ve Mısır huumlkuumlmetlerince
karşılanmaktaydı153
Bu birlikler boumllgede ldquoDayton Taburlarırdquo olarak bilinmektedir Bu
silahlı birlikler Batı Şeriarsquoda mahkemelerin siyasi tutukluları tahliye kararı vermesine
rağmen bu kararları yerine getirmemekteydi Bu birliklere oumlzel seccedililen Filistinliler
Batı Şeria ve Gazzersquode doğmamış yeni nesilden seccedililmektedir Bundaki temel
amaccedillardan biri bu kişilerin direnişle ya da toplumla doğrudan bir bağının olmaması
istenmektedir Hatta lise mezunu bile olmamaları tercih sebebidir Filistin Youmlnetimi ve
150
Salih Nersquoami ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 24 Nisan 2007 httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
(Erişim Tarihi 25 Mart 2010) 151
Merkezuumlrsquol-Zeytun Lidırasat versquol-İstişarat El Tensikuumlrsquol-Emni beynersquol-Sulta versquol-İhtilal Beyrut
2009 s2 152
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1 s1 153
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and the ldquoNew Palestinian
Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen-posing-as-
revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
s 3
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
133
El Fetihrsquoe bağlı bu ldquoDayton Taburlarırdquo bir nevi direnişi bastırma ve İsrailrsquoi koruma
guumlcuumlne doumlnuumlşmuumlştuumlr Hatta 7000 El Fetih uumlyesi Arafat oumlnderliğinde başlatılan ikinci
intifadaya katıldıkları iccedilin tasfiye edilmişlerdi154
Esas itibarıyla Hamasrsquoın genel
seccedilimlere girmesindeki temel etkenlerin başında bu silahlı kuvvetler gelmektedir
Ccediluumlnki Filistin Youmlnetimi ve El Fetih bu silahlı guumlcuuml Filistin halkı tarafından seccedililen
huumlkuumlmetin meşru kolluk kuvveti olarak nitelendirmekteydi Hamas seccedilimlere girerek
huumlkuumlmette soumlz sahibi olarak Amerikan ve İsrail youmlnetiminin bu silahlı guumlccedil sayesinde
direniş karşıtı etkinliğini kırmak istemekteydi
Haziran 2007 tarihinde Amerikan Kongresi Filistin Youmlnetimi iccedilin guumlvenlik
yardımı olarak 86 milyon dolarlık bir yardım paketini onaylamıştı155
Bu yardım
General Dayton emrinde Filistin Mahmut Abbas Youmlnetimi ve doğal olarak El Fetihrsquoin
silahlandırılması ve eğitimi iccedilin kullanılacaktı İsrail istihbaratının bu yeni Filistinli
asker ve polislerin seccediliminde ve eğitiminde veto hakkı bulunmaktaydı156
Hatta gelen
silahlar İsrail adli tıp kurumu tarafından incelenecek ve eğer kendilerine karşı bir
olayda kullanılırsa bu şekilde tespit edilecekti Silahlar Mısır ve Uumlrduumln uumlzerinden
Filistinrsquoe tırlar ile nakledilirken İsrail Ordusu tarafından korunuyor ve Filistin
Youmlnetimi Başkanı Abbasrsquoa bağlı subaylara teslim edilmesi sağlanıyordu
Bunun uumlzerine Hamasrsquoın huumlkuumlmeti kurmasının ardından Mahmut Abbasrsquoın
emrine Uumlrduumln uumlzerinden tırlar dolusu silahların Batı Şeriarsquoya girişine Korgeneral
Daytonrsquoun isteğiyle İsrail tarafından izin verildi157
Hamas huumlkuumlmeti kurar kurmaz
Amerikan ve İsrail youmlnetimleri huumlkuumlmete İsrailrsquoi tanıması iccedilin baskı ve abluka
uygulamaya başlamışlardı Henuumlz daha Hamas huumlkuumlmeti bile kurulmadan 2006 yılının
Şubat ayında Amerikan ve Filistin youmlnetimleri Hamasrsquoın huumlkuumlmetten uzaklaştırılması
iccedilin goumlruumlşme yaptıkları basına yansımıştı158
İsrail Savunma Bakanlığının bazı uumlst
duumlzey subay ve yetkilileri Abbas Youmlnetimi ile yaptıkları iş birliği neticesinde birccedilok
aranan Hamas mensubunu ele geccedilirdiklerini ve Hamasrsquoa yardım eden Filistinlilerin
sahip oldukları ccediliftliklere fırınlara ve mallara el koyduklarını accedilıklamıştı Aynı
accedilıklamada Filistin Youmlnetimi (Mahmut Abbas ve El Fetih) ile artık ortak duumlşmana
yani Hamasrsquoa sahip olduklarını soumlylemişti159
Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut
Abbasrsquoın uzun suumlre Gazzersquode askeri sorumlusu ve Mahmut Abbasrsquoın Milli Guumlvenlik
Danışmanı olan Muhammed Dahlan Hamasrsquoa karşı duumlşmanlığı ile tanınmaktadır
Hatta Dahlanrsquoa goumlre Hamas ile El Kaide arasında bir fark yoktur160
Bu kişi iccedilin
doumlnemin ABD Başkanı Bush bazı konuşmalarında ldquoBizim Adamımızrdquo ifadesini bile
ccedilekinmeden kullanabilmektedir161
Amerikan basının ele geccedilirdiği bazı gizli belgelere goumlre Amerikan huumlkuumlmeti
Milli Guumlvenlik Danışma Elliot Abramsrsquoı Filistinrsquode bir iccedil savaş ccedilıkmasını tahrik
154
age s4 155
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf s5 156
Byrne s7 157
Basim Kasım et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-
İştişarat Beyrut 2009 s 34 158
Steven Erkanger February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of Hamas Ousterrdquo Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
s1 159
Byrne s5 160
Jonathan Fighel ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx s1 161
April 2008 David Rose ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804 s2
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
134
edecek bir planı uygulamakla goumlrevlendirdiği anlaşılmaktadır162
Nitekim İsrail
Guumlvenlik Bakanı Amir Peretz henuumlz Hamas huumlkuumlmeti kurmadan oumlnce 11 Ocak 2006
tarihinde Mısır ve Uumlrduumlnrsquoden silahlar gelmeye başlayınca ldquohedefin Mahmut Abbas
youmlnetimi ve El Fetihrsquoi Hamasrsquoa karşı olası bir ccedilatışmaya hazırlamakrdquo olduğunu ifade
ediyordu163
Bu plan ccedilerccedilevesinde seccedililmiş Hamas huumlkuumlmetini devirmekle goumlrevli kişi
Muhammed Dahlan goumlruumlnmektedir Fakat bu plan başarılı olamamış Dahlan ve
ldquoGeneral Dayton taburlarırdquo Gazzersquoyi Hamasrsquoın hacirckimiyetine terk etmek zorunda
kalmışlardır Gazzersquonin Hamasrsquoın hacirckimiyetine girmesinin ardından Amerikan
Başkan Yardımcı Dick Cheney Ortadoğu Danışmanı David Wurmser istifa etmişti
Wurmser Bush youmlnetimini Filistinrsquode kirli bir savaş yuumlruumlttuumlğuumlnuuml ve Hamas
huumlkuumlmetine karşı Abbas youmlnetimine destek verdiğini duyurmuştu Gazzersquodeki durumu
ise El Fetihrsquoin darbe yapma girişimin Hamas tarafından engellenmesi olarak
değerlendirdiğini accedilıklamıştı164
İsrail ile Filistin Youmlnetimi ve El Fetih ortaklaşa Hamasrsquoa karşı topyekucircn bir
savaş başlatmıştı İsrailrsquoin Batı Şeriarsquodan sorumlu Generali Yaov Mordechai ldquoBatı
Şeriarsquoda Hamas hareketinin sivil ve toplumsal kurumlarına karşı gerccedilek bir savaş
iccedilinde olduklarını ve İsrail-Filistin (youmlnetimi) arasında bu konuda doğrudan bir
koordinasyon olduğunu belirtmekteydi165
Yediot Ahronoth gazetesinin uumlst duumlzey
analizcilerinden olan Nahum Barnea İsrail Savunma Bakanlığı ve Mahmut Abbas ve
Feyyad youmlnetiminin uumlst duumlzey subay ve istihbaratccedilılarının gizli bir toplantısına
katılmıştı Daha sonraları deşifre edilen bu toplantıda Filistin Youmlnetiminin Batı
Şeriarsquonın Silahlı Kuvvetleri Komutanı Diyab El Alirsquonin ldquoAramızda( İsrail-Filistin
Mahmut Abbas Youmlnetimi) duumlşmanlık yok Ortak bir duumlşmanız var O da Hamasrdquo
demiştir166
Aynı toplantıda Filistin Youmlnetimi Askeri İstihbarat Başkanı Mejid Ferraj
ise ldquoOnlarla (Hamas) diyalog olmayacak Siz onlarla ateşkes yaptınız biz değil
Ayrıca bize goumlnderdiğiniz (istihbarat kastediliyor) her Hamas kurumu ile ilgilendik
Ya onları kapattık ya da youmlnetimini değiştirip paralarına el koydukrdquo dediği iddia
edilmiştir
Hamasrsquoın Gazzersquoye Fiili Olarak Hacirckimiyeti ve Mahmut Abbasrsquoın
Huumlkuumlmeti Feshi
Mayıs ayında Gazzersquode El Fetih ve diğer guumlvenlik birimleri arasında silahlı
ccedilatışmalar tekrar şiddetlendi Bunun uumlzerine 11 Haziran 2007 tarihinde Hamasrsquoa bağlı
kolluk kuvvetleri Gazzersquode El Fetihrsquoe bağlı guumlvenlik birimlerine karşı bir kaccedil guumln
suumlren bir operasyon neticesinde Gazzersquoyi fiili olarak hacirckimiyeti altına aldı Bunun
uumlzerine Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas olağanuumlstuuml hal ilan ederken İsmail
Haniye Huumlkuumlmetini fes ettiğini ve yeni başbakan olarak da Selam Feyyadrsquoı
goumlrevlendiğini accedilıkladı167
Abbas huumlkuumlmeti fesih gerekccedilesinde ise ldquosilahlı isyanrdquo ve
ldquoFilistin Halkının genel maslahatı iccedilinrdquo ifadelerini kullanıyordu Hatta El Fetihrsquoin
iccedillerinde uumlst duumlzey subaylarında bulunduğu 250 asker Gazze olaylarında diğer kolluk
162
age s 3 163
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 238 164
age s4 165
Salih Muhsin Muhammed Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-strateji El Filistin
lisene 2008 Beyrut Luumlbnan 2009 s 52 166
age s 53 167
Velid Avaz ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi niyyeti hareketihi el-
istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
http81144208209090pdf20070616JunSat s1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
135
kuvvetlerine ldquokardeşlerimize silah ccedilekmeyizrdquo diye muumldahale etmediği iccedilin
cezalandırıldığı duyuruldu Haniye huumlkuumlmeti ise kendilerinin Filistin halkının seccedililmiş
resmi huumlkuumlmeti olduklarını Anayasal olarak bunun muumlmkuumln olmadığını iddia
ediyordu Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbas yeni huumlkuumlmeti kurubilmek iccedilin engel
olarak goumlrduumlğuuml Filistin Anayasasının 65 66 67 maddelerini dondurduğunu ilan etti
Filistin Başbakanı İsmail Haniye Mahmut Abbasrsquoın Anayasa maddelerini ilga ya da
dondurmak gibi yetkileri olmadığını bu durumun kanunsuz olduğunu belirtmiştir 26
Haziran 2007 tarihinde yayımladığı bir bildiri ile ise tuumlm silahlı milislerin silahlarının
toplanmasını emrediyordu Bu aynı zamanda Filistinrsquodeki tuumlm silahlı direniş
hareketlerinin silahlarının toplanması anlamına geliyordu Hatta Batı Şeriarsquoda birccedilok
Hamasrsquoa muumlzahir kişiler tutuklanmaya başlamış ve bazıları ise İsrailrsquoe teslim
edilmiştir168
29 Haziran 2007 tarihinde Mahmut Abbas Fransa ziyaretinde Filistinrsquode
başkanlık ve genel seccedilimlerinde yapılması iccedilin Filistinrsquode Uluslararası bir guumlcuumln
yerleştirilmesini istemiştir Bu teklif Amerikan Bush youmlnetimi tarafından ccedilok olumlu
karşılanmıştır Fakat Hamas bu guumlcuumln İsrailrsquoe karşı muumlcadele veren silahlı direniş
hareketlerini bastırmak iccedilin kullanacağı savıyla şiddetle karşı ccedilıkmıştır169
Bu ccedilerccedilevede Gazzersquode seccedililmiş yasal huumlkuumlmet olarak Hamas ldquosilahlı isyanrdquo
nitelendirmesinin soumlz konusu olamayacağını savunuyordu Filistin Anayasasının 115
maddesinin birinci fıkrası Filistin Youmlnetimi Başkanına ldquoMilli Guumlvenlikrsquoin tehlikeye
duumlşmesi bir savaş ya da silahlı isyan durumunda olağanuumlstuuml hal ilan etme yetkisi
vermekte fakat bu suumlre bir ayı geccedilememektedir Filistinrsquoli hukukccediluların tartıştığı temel
sorun ise kendisi Filistin halkının seccedililmiş yasal huumlkuumlmeti olan ve Anayasal olarak
uumllkedeki asayiş ve emniyetten sorumlu ve yuumlruumltme guumlcuumlne sahip huumlkuumlmete karşı nasıl
ldquoisyanrdquo nitelemesi yapılabileceğidir170
Ayrıca Filistin Anayasasının 110 maddesine
goumlre Filistin Youmlnetimi Başkanı tarafından ilan edilen Olağanuumlstuuml Hal huumlkuumlmetinin
Filistin Yasama Meclisinden guumlvenoyu alması gerekmektedir Bu halde Guumlvenoyu
Meclisrsquoten uumlccedilte iki ccediloğunlukla alınmalıdır Filistin Yasama Uumlyesi 45 milletvekili İsrail
tarafından tutuklandığı hesaba katılırsa bu nisabın sağlanması da fiili olarak muumlmkuumln
değildir Bu durum Filistinrsquode buguumln de hala devam eden Anayasal bir ccedilıkmaz
meydana getirmektedir
El Fetih ve karşı goumlruumlş ise Filistin Anayasasının 83 maddesinin 3 ve 5
fıkralarına goumlre eğer huumlkuumlmet uumlyelerinin uumlccedilte biri duumlşuumlruumlluumlr ya da boşalırsa huumlkuumlmet
duumlşmuumlş kabul edilir Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti azlettiğini ilan ettikten sonra
El Fetihrsquoe bağlı ve bağımsız bakanlar bunu kabul edip istifa etmişti Bu ccedilerccedilevede eski
bakanların yarısı istifalarını vererek Abbasrsquoın kararını onaylamış olmaktadır Burada
ise ortaya ccedilıkan sorun bu huumlkuumlmet uumlyeleri değişikliğinin Filistin Meclisinin onaması
olmadan nasıl goumlreve başlıyacağıdır Sonuccedil itibarıyla Parlementer sistemlerin temeli
olan Meclisrsquoin sahip olduğu egemenlik yetkisinin hiccedil bir şart altında ilga etmenin
muumlmkuumln olmadığıdır Nitekim Hamas boumlyle bir yetkinin Parlamenter sistemde hiccedil bir
kurum veya kişiye ait olmadığını ifade etmektedir Buna bağlı olarak Filistin Yasama
Meclisrsquoin hangi şart altında olursa olsun yeni kurulan huumlkuumlmete uumlccedilte iki ccediloğunlukla
guumlvenoyu vermesinin muumlmkuumln olmadığına daha oumlnce belirtmiştik Filistin
Anayasasına goumlre ccedilıkan sonuccedil Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti fesih edebilir fakat
olağanuumlstuuml hal de ilan edilse yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoin onayı olmadan kurulamaz
168
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 160 169
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 111 170
Velid Halil Hammami ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El Kudsrsquouumll Arabi 10
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070710JulTue s19
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
136
Filistin Yasama Meclisi Anayasa Komisyonu Başkanı Ahmed Halidi huumlkuumlmet fesih
edilse bile yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoinden guumlvenoyu alana kadar eski huumlkuumlmetin goumlreve
devam edeceğini bu bağlamda Abbasrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmet kurma durumunun
tamamen Anayasarsquoa aykırı olduğunu ifade etmektedir171
Filistinrsquoin oumlnemli Anayasa
hukukccedilularından Enis Kasım ise yaptığı bir accedilıklama ile Filistin Youmlnetimi Başkanı
Abbasrsquoın Meclis onayı olmadan yeni huumlkuumlmet atamasının soumlz konusu olamayacağını
ifade etmektedir172
Hatta Kasım aynı accedilıklamanın devamında Filistin Anayasasırsquonın
79 maddesi ccedilerccedilevesince değil huumlkuumlmet herhangi bir bakanın bile guumlvenoyu almadan
goumlreve başlayamayacağını belirtmektedir Buna bağlı olarak Filistin Youmlnetimini
Selam Feyyad huumlkuumlmeti mi yoksa Hamasrsquoın yani İsmail Haniye huumlkuumlmeti mi temsil
etmektedir Bu durum Oslo anlaşmaları ccedilerccedilevesinde kurulan Filistin Youmlnetimi
iccedilerisinde hayati bir adem-i meşruiyet sorunu meydana getirmektedir
Bu fiili durum hukuksal bir ccedilıkmaz meydana getirse de her iki huumlkuumlmet de
kendi boumllgesinde Filistin Youmlnetiminin meşru huumlkuumlmeti iddiasıyla hacirckimiyetini buguumlne
kadar suumlrduumlrmektedir Fakat bu durum Mısır huumlkuumlmetinin Gazzersquodeki durumu
tanımadığının ilanıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini ccedilok zor durumda bırakmıştı173
Mısır
huumlkuumlmeti bununla da kalmıyor Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın
meşruiyetini desteklemek iccedilin Arab Birliğini toplantıya davet ediyordu Mısır Meclisi
Dış ilişkiler Komisyonu Başkanı Mustafa Fıkhi yanı başlarında İslami bir emirliğin
kurulmasını kabul edemeyeceklerini duyuruyordu174
Mısır youmlnetimi Muumlsluumlman
Kardeşlerin Filistinrsquode denetimsiz ve bağımsız bir şekilde huumlkuumlmet olmasını kendi
rejimi iccedilin hayati bir tehdit olarak algılamaktaydı Hamas siyasi temsilcisi Halid
Meşal Gazzersquodeki durumun Mısır Ulusal Guumlvenliğini tehdit etmediğini aksine Hamas
huumlkuumlmeti duumlşerse Gazzersquode El Kaide gibi daha aşırı hareketlerin guumlccedilleneceğini
belirtmişti175
Filistin Youmlnetimi Başkanı bu olaylar karşısında 7 Temmuz 2007 tarihinde
yayımladığı bir kararla seccedilimlerin yapılması iccedilin Meclisi toplantıya ccedilağırdı İsmail
Haniye huumlkuumlmeti ise Filistin Başkanının Meclisi toplantıya ccedilağırmak gibi anayasal bir
yetkisi olmadığı savıyla bunu reddetti Bunun uumlzerine Abbas Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme
Oumlrguumltuuml Merkez Youmlnetimini toplayarak Başkanlık ve erken Genel Seccedilimlerin nisbi
temsil esasına dayanarak seccedilim kararı almasını istedi El Fetih bununla Filistin
Yasama Meclisi yerine uumlst otorite olarak kabul edilen Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml
(FKOuml)rsquoyuuml kullanmak istemişti Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın hukuk
muumlşteşarı Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln kanun yapabileceğini zaten Filistin
171
Ali Salih Ramallah ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili hukumetuuml kable
tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart
2010 httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455 172
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo El Şarkrsquouumll Evsat 9
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeature= 173
ldquoTerhib Arabicirc ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam 6182007 Erişim
Tarihi 27 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 174
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml alarsquol-hududuhardquo El
Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeature= 175
Bessam Bedarin ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi bitefrih cemaatuumlrsquol-
usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-ahira biitticahu intikad kadatuuml
fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20070618JunMon
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
137
Yasama Meclisrsquoinin de bu oumlrguumltuumln bir kurumu olduğunu savunuyordu176
Filistin
Youmlnetimi tuumlm imkacircnlarıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini tecrit etmeye ccedilalışıyordu Bu
amaccedilla Filistin Youmlnetiminin pasaportları bile değiştirilmişti Gazzersquodeki tuumlm resmi
dairelerin ccedilalışma ve kararları geccedilersiz sayılmış hatta Gazzersquode 2006-2007 senesinde
verilen orta oumlğretim diplomalari bile geccedilersiz ilan edilmişti177
Aynı şekilde İsmail
Haniye huumlkuumlmetine bağlı tuumlm memurların maaşlarının kesildiği duyurulmuştur Batı
Şeriarsquoda Hamasrsquoın etkin olduğu Zekacirct Komisyonursquonun Başkan uumlyeleri ve Mescid
İmamları değiştirilmiştir Hamasrsquoa yakın olduğu duumlşuumlnuumllen 103 Sivil Toplum Oumlrguumltuuml
Vakıf ve Dernek kapatılmıştır Aynı zamanda Mahmut Abbas ve El Fetih youmlnetimi
Hamasrsquoı Birleşmiş Milletler nezdinde kanun dışı silahlı kuvvet olarak tanıtmaya
ccedilalışmaktaydı İsmail Haniye huumlkuumlmeti ise bu faaliyetleri ldquoVatana İhanetrdquo olarak
nitelendirmekteydi178
Ccediluumlnki bu faaliyetler Filistin halkının bağımsızlığı ve işgal
edilen topraklarının kurtarılması iccedilin muumlcadele eden tuumlm direniş hareketlerinin
kanunsuz sayılması sonucunu doğurmaktaydı
Feyyazrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmeti Gazzersquonin Mısır ile tek ccedilıkış kapısı olan
Refah kapısının Mısır ve İsrailrsquoin isteğiyle kapatılmış onun yerine İsrail tarafında
bulunan Kerim Ebu Salim kapısının kullanılacağını ilan etmiştir Bu durum Hamas
huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyetinden sonra İsrail ablukasının şiddetlenmesine ve
etkisini arttırmasına sebep olmuştur Mısır Dışişleri Bakanı Ahmed Ebursquol Gayd
Ağustos 2008 tarihinde Filistinrsquode bir iccedil savaşrsquoın engellenmesi iccedilin Gazzersquoye bir
ldquoArap Kuvvetirdquonin goumlnderilmesini istemişti Fakat Hamas ise Mısır huumlkuumlmetinin bu
isteğini Gazzersquodeki hacirckimiyetine son verme olarak değerlendirmişti Hamas Huumlkuumlmeti
Başbakanı İsmail Haniye bu guumlcuumln Gazzersquodeki seccedililmiş meşru huumlkuumlmetinin
egemenliğine zarar vereceğini belirterek bu oumlneriye şiddetle karşı ccedilıkmıştı179
Mısır
huumlkuumlmeti ise Filistinrsquode tek yasal temsilcinin Filistin Youmlnetiminin ve aynı zamanda
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml(FKOuml)rsquonuumln başkanı olan Mahmut Abbasrsquoı kabul
ettiklerini ve bu ccedilerccedilevede Filistinrsquoi barış goumlruumlşmelerinde Orsquonun temsil edeceğini ilan
etmişti Filistin Youmlnetimi ise Birleşmiş Milletler nezdinde yaptığı konuşmalarda
Hamas huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyeti ldquokanun dışı milislerinrdquo hacirckimiyeti olarak ifade
ediyordu180
Buradaki temel amaccedil İsrail-Filistin barış goumlruumlşmelerinde hem huumlkuumlmeti
saf dışı bırakmak aynı zamanda Filistin Youmlnetimi ve Orsquonun atadığı olağanuumlstuuml hal
huumlkuumlmetinin meşruiyetini kuvvetlendirmekti
Annapolis Barış Konferansı Kasım 2007
Hamas İsmail Haniye huumlkuumlmetinin fiili olarak Gazzersquoyi hacirckimiyetine
almasından bir ay sonra doumlnemin Amerikan Başkanı George Bush tarafından 16
Temmuz 2007 tarihinde sonbaharda boumllge devlet ve Uluslararası Oumlrguumltlerin
katılımıyla iki devletli bir ccediloumlzuumlm adı altında bir konferans daveti yaptı Esas itibarıyla
doumlnemin Amerikan Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ılımlı olarak tanımladıkları
Arap Youmlnetimlerine boumllgede İranrsquoın artan etkisini azaltma desteğine karşı İsrail-Arap
176
Velid Avaz ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve ihlal meclisi merkezi
bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20071111-05 s5 177
Aytani ve Salih Sırarsquoa Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 100 178
Fethi Sabbah ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya haricuuml alarsquol-kanun
Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat 9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27
Mart 2010 httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895 179
El Eyyam Ramallah 652006 180
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 47
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
138
sorunlarına daha ccedilok eğilecekleri soumlzuumlnuuml vermişti181
Bunun uumlzerine 27 Kasım 2007
tarihinde ise Amerikan Başkanı G Bush tarafından ccedilok sayıda Uluslararası Oumlrguumlt ve
Devletin katılımıyla Annapolis Barış Konferansı accedilıldı Filistin Youmlnetimi Mahmut
Abbas ile İsrail Başbakanı Ehud Olmert 28 Kasım 2007 tarihinde barış goumlruumlşmelerinin
başlaması iccedilin anlaşmaya vardı İsrail youmlnetimi daha oumlnceki geleneğinden
ayrılmayarak goumlruumlşmelere herhangi şart ya da ccedilerccedileve konmasına izin vermedi
Amerikan Youmlnetimi Hamas huumlkuumlmetinin etkisini ve desteğini azaltmak iccedilin bir oumlnce
İsrail ve Filistin Youmlnetimi arasında barış anlaşması imzalanmasını sağlamaya
ccedilalışıyordu Goumlruumlşmeler Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) adına Ahmet Kurey ve
İsrail Dış İşleri Bakanı Livni arasında yuumlruumltuumllmekteydi Belirlenen Yol Haritası
ccedilerccedilevesinin ilk safhası gereği İsrail Youmlnetimi işgal altındaki boumllgelerde yeni yerleşim
boumllgesi inşa etmeyecek Filistin Youmlnetimi ise teroumlrist gruplarla savaşıp onların alt
yapısını yok edecekti Bu ccedilerccedilevede Amerikan ve İsrail Youmlnetimi iccedilin Hamas bir teroumlr
oumlrguumltuuml olarak kabul edilmekteydi182
İsrail huumlkuumlmeti Filistin Youmlnetiminin iccedilinde bulunduğu meşruiyet sorunundan
istifade ederek birccedilok konuda Mahmut Abbasrsquoı zorluyordu Oumlzellikle İsrail Youmlnetimi
yeni yerleşim boumllgelerinden geri adım atmayarak Filistin Youmlnetiminin teroumlr
gruplarıyla yeterince muumlcadele etmediğini iddia ediyordu İsmail Haniye huumlkuumlmeti ve
Filistin Yasama Meclisi ise Annapolis Barış Konferansının ldquogereksizrdquo olduğunu ve
Mahmut Abbasrsquodan goumlruumlşmeleri kesmesini istemişti183
Huumlkuumlmet soumlzcuumlsuuml ise yaptığı
bir başka accedilıklamada bu konferansrsquoın buumlyuumlk bir siyasi utanccedil olduğunu soumlyluumlyordu184
Filistin Youmlnetimi ise buna Batı Şeriarsquoda ccedilok sayıda Hamas yanlısını tutuklayarak
vermişti185
Hamasrsquoın Siyasi Şubesi Başkanvekili Musa Ebu Marzuk ise Annapolis
Konferansrsquoın iki ana hedefi olduğunu belirtiyordu Birincisi Luumlbnan saldırılarından
sonra zayıflayan Olmert huumlkuumlmetine destek olmak ikincisi ise İranrsquoa karşı yapılacak
bir savaş planına zemin hazırlamaktı186
Bunun uumlzerine Hamas huumlkuumlmeti ve
milletvekilleri bir toplantı yaparak 1948 yılında Filistinden goumlccedil edenler topraklarına
doumlnmeden ve Kuduumls dacirchil tuumlm işgal edilmiş Filistin toprakları oumlzguumlrleştirilmeden
Filistin halkının hakkından hiccedil bir taviz vermeyeceklerine dair yemin ettiler187
İslami
Cihad ve Hamas Siyonist Varlığın hiccedil bir şekilde tanınmayacağını ve meşru direniş
haklarından hiccedil bir şekilde vazgeccedilmeyeceklerini iccedileren ortak bir bildiri
yayımladılar188
İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ramazan Abdullah Şellah ise
Annapolis Konferansını Balfour Deklarasyonursquondan daha koumltuuml kabul etmekteydi
181
Carol Migdalovitz CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process The Annapolis
Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf s1 182
age s 2 183
Basım Kasım et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-Mufavadat
Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk Beyrut 2008 s
25 184
age s 25 185
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s157 186
Basim Kasım et al Mesarrsquouumll-Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-
Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk s 26 187
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007 188
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990 (Erişim Tarihi 18 Mart 2010)
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
139
Mısır Dışişleri Bakanı ise tuumlm Filistinli grupların Mahmut Abbasrsquoın atadığı
huumlkuumlmetin arkasında durmalarını istiyordu189
Hemen ardından daha oumlnce Gazzersquode
bulunnan Mısır Buumlyuumlkelccedililiğini ve diplomatlarını Ramallahrsquoa taşıdı 15 Haziran 2007
tarihinde ise İsrail youmlnetimi Gazzersquoye tuumlm giriş ccedilıkışları kapatarak abluka uygulamaya
başladı Gazzersquoye tıbbi malzemeler de dacirchil en temel gereksinimlerin de abluka
sebebiyle girişi engellenmiştir Bunun uumlzerine İsmail Haniye huumlkuumlmeti Arap
Birliğinden Mısır youmlnetimine sınır kapısını accedilması iccedilin baskı yapılmasını istemiştir
Fakat Arap devletleri arasındaki boumlluumlnme ve Mısır iccedilin Gazzersquonin jeopolitik oumlnemi
bilindiği iccedilin Arap devletleri Filistin iccedilerisindeki boumlluumlnmuumlşluumlk durumuna doğrudan
muumldahale etmek istememişlerdi Fakat 23 Mart 2008 tarihinde Yemen huumlkuumlmeti El
Fetih ve Hamasrsquoı 2005 Kahire anlaşması ccedilerccedilevesinde masaya oturmaya davet
etmiştir Bu suumlreccedilte Mısır huumlkuumlmeti ise kendi ev sahipliğinde daha geniş ccedilaplı bir
goumlruumlşme ccedilağrısında bulunmuştur Bunun da etkisiyle Yemen girişiminden bir sonuccedil
elde edilememiştir Hamas ve diğer direniş hareketleri ise Gazze ablukasına karşı
İsrailrsquoe Katyuşa fuumlzeleri ile cevap vermiştir Mısır huumlkuumlmeti ise Gazzersquoden yapılan bu
fuumlze saldırılarının İsrailrsquoin Gazzersquoye saldırı iccedilin fırsat oluşturduğunu duumlşuumlnmektedir
Bu ccedilerccedilevede Mısır huumlkuumlmeti Hamas ile İsrail huumlkuumlmeti arasında ateşkes sağlamak
istemişti İsrail youmlnetimi sağlanacak ateşkes anlaşması ile direnişin siyasi ve askeri
olarak faaliyetlerini durdurmasını istemekteydi Hamas huumlkuumlmeti ve İslami direniş
hareketleri ise karşılıklı olarak tuumlm askeri faaliyetlerin durdurulmasını istemişti
Bunun uumlzerine İsrail ve Hamas huumlkuumlmeti ve direniş hareketleri arasında 19 Haziran
2008 tarihinden başlamak uumlzere 6 aylık Sessizlik190
anlaşması imzalandı Bu
anlaşmaya goumlre karşılıklı olarak her tuumlrluuml saldırıların durdurulması ablukanın
kaldırılması ve tuumlm Gazze giriş-ccedilıkış kapılarının accedilılması olacaktı191
Fakat İsrail
youmlnetimi Gazze giriş-ccedilıkış kapılarını accedilmakta sorun ccedilıkartıyordu Mısır ve Gazze
arasında hayati oumlneme sahip Refah sınır kapısı 180 guumlnluumlk ateşkes suumlrecinde sadece
20 guumln o da kısmi olarak accedilılmış İsrail saldırılarında Gazzersquode 22 şehit verilmişti192
Nitekim bu konuda hazırlanan ccedilok tafsili raporlarda bile bu ateşkes anlaşmasının
şartlarından bahsedilmemektedir193
Esas itibarıyla Hamas huumlkuumlmeti Refah sınır
kapısını Mısır ile Filistin arasında goumlrmekte bu bağlamda sorumluluğunda Mısır
huumlkuumlmetinde olduğunu savunmaktaydı194
Nitekim İsrail ile Hamas arasında ateşkes
anlaşması imzalanmadan Hamas Siyasi Soumlzcuumlsuuml Halid Meşrsquoal Mısırrsquoın teşvik ve
189
ldquoTerhib-i Arabicirc versquod-duveli biteşkili Hukumetrsquouumll-Filistinieyetrsquouumll-Cedidrdquo El Eyyam 18 Haziran
2007 Erişim Tarihi 19 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 190
Burada oumlnemle vurgulanması gereken Hamasrsquoın ateşkes Hudne ile bi nevi silahların susması
Tehdiye anlamına gelen kavramlar arasında ayrım yapmasıdır Hamasrsquoa goumlre ortada resmi olarak bir
Filistin devleti olmadığı iccedilin ve resmen muhatap alınmadıkları iccedilin ateşkes ifadesi yerine anlaşmalarda
Tehdiye ifadesi kullanılmaktadır Fakat bazı yerlerde okuyucu tarafından daha iyi anlaşması iccedilin
ateşkes ifadesini de kullanmayı tercih ettik 191
Muhsin Salih et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar Takrir Malumat 2
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009 s 12 192
age s 12 193
Paul Scham ve Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political Flexibilityrdquo United
States Institute of Peace Special Report
wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf (Erişim Tarihi 5 Nisan 2010) s
3 194
age s 32
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
140
arabulucuğu ile gerccedilekleşecek ateşkes şartlarının uygulanmasında Mısırrsquoın
sorumluluğu olduğu vurgulamıştır195
Mısır huumlkuumlmetinin Refah sınır kapısını accedilmayarak İsrail ablukasına destek
vermesi de İsrail youmlnetimi tarafından yeterli goumlruumllmuumlyordu Hamas huumlkuumlmeti ve
direniş birlikleri Mısır ve Gazze arasındaki tuumlnellerden gerekli lojistik ihtiyaccedillarını
temin etmekteydi Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mısır huumlkuumlmetine Gazze ablukasına
destek vermesi iccedilin baskı yapmışlardı Bu baskılar uumlzerine Mısır youmlnetimi 12 Ağustos
2008 tarihinde Gazzersquonin hayati lojistik ihtiyaccedillarının karşılandığı tuumlnellere karşı
operasyonlar duumlzenlemeye başlamıştır Hamas milisleri bu tuumlneller sayesinde tuumlm
silah ve gereccedillerini temin etmektelerdi Aynı zamanda Gazze halkı İsrail ablukasından
sonra birccedilok hayati ihtiyaccedillarını teminde zorlanmışlar ve bu tuumlneller sayesinde bunlar
temin edilmekteydi Mısırrsquoın bu tuumlnellere karşı ccedilok sert tutumu Gazze halkının Mısır
huumlkuumlmetine karşı kızgınlığının artmasına sebep olmuştur Aynı şekilde Mısır
iccedilerisinde binlerce kişi abluka ve tuumlnellere karşı yapılan ccedilalışmalara karşı yuumlruumlşler
yaptığı iccedilin tutuklanmıştı Hamas huumlkuumlmeti ve direniş birlikleri 18 Aralık 2008
tarihinde İsrailrsquoin ateşkes şartlarını hiccedil bir şekilde yerine getirmediğini bu sebeple
ateşkesin uzatılmayacağını ve bittiğini ilan etmiştir196
Mısır huumlkuumlmeti ise oluşturulacak bir Milli Misak zemininde El Fetih ve Hamas
arasında anlaşma sağlamaya ccedilalışmaktaydı Fakat son tuumlnel saldırıları ardından
Hamas Mısır huumlkuumlmetinin kendisine karşı olduğu ve El Fetih yanlısı bir tutum
izlediğini accedilıktan ilan etmeye başlamıştı Mısır huumlkuumlmeti ise kendilerinin herkese eşit
mesafede olduğunu bildirmiş ve 9 Kasım 2008 tarihinde Kahirersquode tuumlm Filistinli
hareketler ile beraber goumlruumlşuumllmek uumlzere Filistin iccedilin 15 maddelik bir nevi Milli Misak
belgesi hazırlanmıştı Bu anlaşma taslağına goumlre
1- Filistin Milli Menfaati her tuumlr parti ve oumlrguumlt menfaati uumlstuumlnde tutulacak
2- Hiccedil bir şart altında Filistin topraklarının siyasi ve coğrafi buumltuumlnluumlğuumlnuumln
ayrılmasına izin verilmeyecek
3- Diyalog iccedil sorunları bitirmenin tek ccediloumlzuumlm aracı kabul edilecek
4- Filistinli kanı aziz kabul edilip tutuklama ve şiddetrsquoe bir an oumlnce son
verilecek
5- Demokrasi Youmlnetimin meşruiyeti ve devamı iccedilin tek seccedilenek olarak
kabul edilecek
6- İşgal devam ettiği suumlrece Filistin halkının direniş hakkı meşrudur
7- Mart 2005 Kahire Şubat 2007 Mekke anlaşmaları Mahmut Abbasrsquoın
diyalog girişimleri ve Arab Birliğinin Filistinrsquodeki boumlluumlnmeye karşı kararlarına itimat
edilecek
8- Vazifesi Ablukayı kaldırmak Meclis ve Başkanlık seccedilimlerinin
yapılması olacak Milli Huumlkuumlmet kurulacak
9- Hizipleşmeden ziyade Milli esasa dayalı olarak Kolluk Kuvvetleri
yeniden yapılandırılacak
10- Uumlzerinde anlaşılacak bir tarihte ve Milli Maslahat ccedilerccedilevesinde seccedilim
kanunuyla Meclis ve Başkanlık seccedilimleri aynı anda icra edilecek
195
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 27
Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743 196
Zehir Andarus ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen İntiharsquouumll-tehdiye El
yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081212-18 s 1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
141
11- Mart 2005 Kahire anlaşmasında vurgulandığı gibi Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) tuumlm hareketleri kapsayacak şekilde yeniden
yapılandırılarak Filistin Halkının tek meşru temsilcisi olacaktır
12- 29-30 Nisan 2008 tarihinde tuumlm Filistinli hareketlerin uumlzerinde anlaştığı
şekilde ateşkesin korunması sağlanacaktır
13- Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve Filistin Youmlnetimi Başkanının
Barış Goumlruumlşmelerini yuumlruumltmede yetkili olduğu tuumlm Filistinli hareketler tarafından
kabul edilecektir
14- Goumlruumlşmeler başladıktan sonra bu suumlrece zarar verecek faaliyetlerden
vazgeccedililecek
15- Bu anlaşmanın uygulanması iccedilin ortak komisyonlar kurulacak197
Hamas huumlkuumlmeti bu anlaşma metninin bir başlangıccedil kabul ettikleri iccedilin olumlu
karşılamışlardı Fakat Hamas youmlnetiminin temel isteğinin anlaşma uygulanırken Batı
Şeria ve Gazzersquode aynı anda başlanmasını istemekteydi198
Buradaki temel sorun fiili
olarak İsrail işgali altında bulunun Batı Şeriarsquoda bu yeniden yapılanmanın nasıl
gerccedilekleştirileceği idi Buna ek olarak Hamas goumlruumlşmelerin başlamasından bir guumln
oumlnce Batı Şeriarsquodaki Hamas mensubu siyasi tutukluların serbest bırakılmadığından
dolayı goumlruumlşmelere katılmayacağını duyurdu Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquonin abluka
altında olması fakat Batı Şeriarsquoda boumlyle bir sıkıntı olmadığı iccedilin goumlruumlşmeler ile geccedilen
zamanın kendi aleyhine olduğunu bilmekteydi Bu sebeple masaya oturmadan somut
kazanımlar elde etmek istemekteydi Aynı zamanda Hamas youmlnetimi Mısırrsquoın
goumlruumlşmelerde de El Fetih ve Mahmut Abbasrsquodan yana tavır koyduğu iccedilin kendilerinin
uzlaşmaz taraf konumuna duumlştuumlklerini duumlşuumlnuumlyorlardı Buna ek olarak uumlst duumlzey El
Fetih uumlyeleri anlaşmanın imzalanması gerektiğini ccediluumlnki boumlluumlnme sebebiyle İsrail ile
Barış anlaşmasının imzalanamadığını ifade etmekteydi199
27 Aralık 2009 Gazze Saldırısı
İsrail ordusu 27 Aralık 2009 tarihinde Gazzersquoye 22 guumln suumlrecek ve sivil
yerleşim merkezlerinin de hedef alındığı geniş ccedilaplı bir askeri saldırı başlattı Hamas
huumlkuumlmetine bağlı tuumlm resmi bina ve kurumlar saldırıda ağır hasar goumlrmuumlştuuml Saldırı
guumlnuuml bakanlık binalarında ve diğer resmi kurum binalarında memur ve kolluk
goumlrevleri goumlrev yaptığı iccedilin ilk guumln ccedilok kayıp vermişlerdi İsrail Dış İşleri Bakanırsquonı
saldırıdan iki guumln oumlnce 25 Aralık guumlnuuml Kahirersquoyi ziyaret etmiş ve Huumlsni Muumlbarek ile
goumlruumlşmuumlştuuml Bu goumlruumlşmenin bir guumln sonrası 26 Aralık gecesi Mısır huumlkuumlmet yetkilileri
Hamas uumlst duumlzey temsilcilerine saldırı olmayacak teminatı vermişti Nitekim saldırının
hemen ardından Hamasrsquoın soumlzcuumlsuuml Feyzi Burham bu saldırıdan Mısır youmlnetiminin
haberi olduğunu ve buna izin verdiğini accedilıklamıştır Burham Mısır huumlkuumlmeti
yetkililerinin Hamas uumlst duumlzey youmlneticilerini 26 Aralık gecesi arayarak Gazzersquonin
buguumln sakin olacağını soumlylediklerini ifade etmişti200
Esas itibarıyla İsrail iccedilerisinde
197
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El Hayatrsquouumll Cedid 21
Ekim 2008 httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309 (Erişim Tarihi 5 Nisan
2010) s1 198
Huumlseyin Cebir ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat
alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008 199
Zehir Enderus ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-harb versquol-hisar versquol-
kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El Kudsuumlrsquol Arabi 11 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081111-10 s6 200
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s 64
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
142
siyasi tahminler de bile seccedilim suumlrecine girmiş bir geccediliş huumlkuumlmetinin boumlyle oumlnemli bir
saldırı başlatacağı beklenmiyordu201
İsrail youmlnetimi kuumlresel ve boumllgesel hesaplar sonucu bu saldırıyı
gerccedilekleştirmiştir Hatta siyasi guumlccediller bu saldırının Uluslar arası alanda ABD ve
Avrupa Birliği gibi aktoumlrler tarafından teroumlrist kabul edilen Hamasrsquoa karşı yapıldığı
iccedilin anlayışlı olunacağını hesap etmekteydi202
İsrail youmlnetimi iccedilin Gazzersquoye saldırının
temel amacı ise Hamasrsquoın askeri guumlcuumlnuuml yok etmek ve Hamas huumlkuumlmetinin
devrilmesiydi203
Saldırının sonlarına doğru ise amacın Hamasrsquoın tekrar silahlanmasını
oumlnlemek ve Gilad Şalitrsquoin İsrailrsquoe geri getirilmesi haline gelmişti204
Hamasrsquoın elinde
iki yıldır esir tutulan İsrail askeri Gilad Şalitrsquoin uumllkeye geri getirilmesi huumlkuumlmet
ortakları iccedilin seccedilim oumlncesi buumlyuumlk bir başarı olacaktı Fakat saldırı sonrası Hamas
huumlkuumlmeti devrilmemiş ve Gilad Şalitrsquode geri alınamamıştı Hamas siyasi soumlzcuumlsuuml
Halid Meşrsquoal ise El Cezirersquoye yaptığı ilk accedilıklamada ldquokendilerine kimsenin ablukanın
kalkması ve saldırının durdurulmasından başka hiccedilbir talep ile gelmemelerinirdquo
belirtiyordu205
Hamas yaptığı diğer accedilıklamada Mahmut Abbasrsquoın bu saldırıyı
oumlnceden bildiğini hatta Gazzersquodeki bazı El Fetih unsurlarının Hamas merkezleri
hakkında sağladığı bilgileri İsrailrsquoe vermekle itham ediyordu206
Mısır youmlnetimi ise
ablukadan dolayı doğrudan ve saldırı iccedilin ise dolaylı olarak Hamas youmlnetimini
succedilluyordu Saldırı devam ederken bile Mısır Devlet Başkanı Huumlsni Muumlbarek Hamas
hareketini succedillayan accedilıklamalar yapıyordu Hatta Mısır ile Filistin arasında bulunan
Refah sınır kapısının kapalı olmasından Hamasrsquoı sorumlu tutuyordu207
Mısırrsquoda ise
Hamasrsquoın itikadiideolojik accedilıdan bir parccedilası olduğu Muumlsluumlman Kardeşler hareketi
Mısır huumlkuumlmeti de dacirchil olmak uumlzere Arap huumlkuumlmetlerini Filistinrsquode direnişi kırmak
iccedilin İsrail ile işbirliği yaptıklarından dolayı succedilluyordu208
Bu itham Mısır rejimi ve
meşruiyeti iccedilin hayati bir tehdit oluşturmaktadır
Mısır youmlnetimi ise İsrail Gazze arasına Uluslar arası bir guumlccedil konuşlanmasıyla
Hamasrsquoın direniş faaliyetlerini ve İsrailrsquoe karşı askeri saldırılarını engellemeye
ccedilalışıyordu Ccediluumlnki 1967 oumlncesi Mısır hacirckimiyetinde kabul edilen Gazzersquoye İsrailrsquoin
her saldırısı Mısır huumlkuumlmetinin meşruiyetini zayıflatan bir unsur meydana getiriyordu
Hamas youmlnetimi İsrail-Gazze arasına uluslar arası bir guumlcuumln konuşlanmasına ise
bunun İsrailrsquoi korumak ve direnişi engellemek olacağı savıyla şiddetle ret etmişti209
Hamas hiccedilbir şekilde direniş hakkından vazgeccedilmeyeceğini ilan ediyor ve ablukanın
kaldırılması isteğinden vazgeccedilmiyordu İsrail youmlnetimi başlattığı bu saldırıyla Hamas
huumlkuumlmetini deviremediği gibi aynı sene iccedilerisinde yapılacak olan Filistin Youmlnetimi
Başkanlık seccedilimlerinin yapılmasını da fiilen ortadan kaldırmıştır Bu durum Hamas
201
Yehuda Ben Meir ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public Opinionrdquo Strategic
Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv University Volume 11 No4
February 2009 s29 202
Eran Oded ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic Assessment Volume 11
No 4 February 2009 s 14 203
Eiland Giora ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the Campaignrdquo Strategic
Assesment Volume 11 No4 February 2009 s 8 204
age s9 205
Sabri Suumlmeyre ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml Hilaluumlrsquol-advanrdquo
Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat
versquol-istişarat Beyrut 2009 s 81 206
age s 82 207
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s67 208
age s66-67 209
Sabri Suumlmeyre s84
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
143
huumlkuumlmetinin Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın yasal suumlresinin bittiğini bu
ccedilerccedilevede artık meşruiyetinin tartışmalı olduğu ilan etmesiyle sonuccedillanmıştır
SONUCcedil Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme(kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln kuruluşunun temel amacı
Filistinlilerin işgal ve suumlrguumln sebebiyle duumlnyanın her yerindeki Filistinliler de dacirchil
temsil edildiği bir kurum meydana getirmekti Fakat zaman iccedilerisinde Yaser Arafat
oumlnderliğindeki El Fetih hareketi tuumlm Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln yuumlruumltme ve
temsil organlarını ele geccedilirmiştir Bu durum diğer Filistinli direniş hareketlerinin bu
oumlrguumltten ayrılıp bağımsız faaliyet yuumlruumltmelerine sebep olmuştur Buna rağmen 1993
Oslo barış goumlruumlşmelerine kadar Yaser Arafatrsquoın İsrailrsquoe karşı direniş ve muumlcadelenin
parccedilalanmaması iccedilin destek verilmiştir Yaser Arafat 1993 yılında Oslo Uyum
anlaşmalarını tuumlm Filistinliler adına imzalamış ama Filistin direniş hareketlerinin
birccediloğu bu anlaşmaları tanımadığını ilan etmiştir Bu hareketlerin başında Hamas
gelmektedir Bu ccedilerccedilevede Hamas Oslo Barış Goumlruumlşmeleri sonucunda oluşturulan
Filistin Youmlnetimini tanımadığı iccedilin 2006 yılına kadar seccedilimlere katılmamıştır Bu El
Fetih hareketinin Filistin Youmlnetimi Parlamentosunu huumlkuumlmeti ve buna bağlı tuumlm
resmi kurum ve kuruluşlarına hakim olma imkanı sağlamıştır Bu durum aynı zaman
El Fetih oumlrguumltuumlne Batı Şeria ve Gazzersquode resmi olarak polis kuvveti oluşturma ve
silahlanma imkacircnı sağlamıştır Bu durum Hamas gibi silahlı direniş oumlrguumltlerinin
zamanla aleyhine taktiksel bir uumlstuumlnluumlk meydana getirmiştir Aynı zamanda bu durum
El Fetihrsquoin tuumlm Filistin Youmlnetimi kurumlarına hacirckim olması gerek İsrail ve gerek
Uluslar arası tuumlm goumlruumlşmeleri Filistinliler adına yuumlruumltmesi sonucu doğuruyordu
Hamas bu durumu kendi lehine ccedilevirmek iccedilin ani bir kararla Yasama seccedilimlerine
katılma kararı aldı Bu taktik değişiklik El Fetih youmlnetimini seccedilim sonrası buumlyuumlk
sıkıntıya sokacaktı Hamasrsquoın Yasama Konseyinde ccediloğunluğu elde etmesi ise
Huumlkuumlmeti ve El Fetih unsurları tarafından youmlnetilen kurumlarında değişim anlamına
geliyordu Filistin Youmlnetimi başkanı ise kendi yetkisini Filistin Anayasasına da aykırı
olarak genişletmeye başladı Bu durum sonunda Hamas huumlkuumlmete bağlı guumlccedillerle
Filistin Youmlnetimi başkanı Mahmut Abbasrsquoa bağlı guumlccedillerin ccedilatışmasına doumlnduuml Bunun
sonucunda zaten İsrail işgali nedeniyle coğrafi olarak ayrı olan Batı Şeria ve Gazze
otorite olarak da birbirinden ayrılmış oldu
Bu suumlrecin temel sebebi Filistin Oumlzguumlrleştirme (Kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln ve
yuumlruumltme organlarının artık Filistinlileri temsil etmekten uzak olmasıdır El Fetihrsquoin
hacirckim olduğu suumlreccedilte kurulan Filistin Youmlnetimi de artık seccedilimler yapılamamasından
dolayı meşruiyetini kaybetmektedir Filistin Youmlnetimi Başkanlığı ve yasama
meclisinin yasal goumlrev suumlresi dolmuş fakat hukuki ve fiili boumlluumlnmuumlşluumlkten dolayı
seccedilimler yapılamamaktadır Mısır ve Uumlrduumln youmlnetimlerinin yanı sıra Amerikan ve
İsrail youmlnetimleri de Hamasrsquoın Filistin youmlnetiminde bulunmasını kabul etmemektedir
Mahmut Abbas ise Filistin youmlnetimi başkanı olarak değil tuumlm goumlruumlşmelerini Filistini
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml başkanı olarak yuumlruumltmektedir Bu kurucu oumlrguumlt ise hukuki
sorunlar ve işgal sebebiyle seccedilim yapamamaktadır Filistinlileri temsil etmesi iccedilin
kurulan Filistini Oumlzguumlrleştirme (kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln yeniden yapılanmasıyla bu
hukuki ve siyasi ccedilıkmaz ortadan kaldırılabilir Aksi halde Filistinlileri temsil
meşruiyetini kaybetmiş Filistin Youmlnetimirsquonin de barış goumlruumlşmelerini yuumlruumltmesinin
hukuki ve siyasi olarak bir anlamı olmayacaktır
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
144
KAYNAKCcedilA
Abbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas
Tettehuz Kararen bitecil teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi
24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=1012
3
Abbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve
tayin ahadı zuamarsquoil-mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeat
ure=
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and
the ldquoNew Palestinian Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen
-posing-as-revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-
breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
Andarus ZehirEşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen
İntiharsquouumll-tehdiye El yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081212-18
Avaz Velid ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik
Birsquol-meclis Teşri biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart
2006 http81144208209090pdf200605May09MayTue
Avaz Velid ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir
şurta bivakfıhardquo El Kudsrsquouumll Arabi 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu
Avaz Velid Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi
niyyeti hareketihi el-istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070616JunSat
Avaz Velid ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve
ihlal meclisi merkezi bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi
27 Mart 2010 http81144208209090pdf20071111-05
Aytani Meryem Muhammed Salih Muhsin Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve
Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat
Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200603Mar07MarTue
Bedarin Bessam ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi
bitefrih cemaatuumlrsquol-usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-
ahira biitticahu intikad kadatuuml fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007
Erişim Tarihi 27 Mart 2010 http81144208209090pdf20070618JunMon
Ben Meir Yehuda ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public
Opinionrdquo Strategic Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv
University Volume 11 No4 February 2009
Cebir Huumlseyin ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve
tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
145
httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El
Hayatrsquouumll Cedid 21 Ekim 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309
Enderus Zehir ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-
harb versquol-hisar versquol-kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El
Kudsuumlrsquol Arabicirc 11 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081111-10
Erkanger Steven February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of
Hamas Ousterrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social
and Political History Westview Press USA 2006
Fighel Jonathan ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo
Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx
Giora Eiland ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the
Campaignrdquo Strategic Assesment Volume 11 No4 February 2009
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart
2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1
Hammami Velid Halil ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El
Kudsrsquouumll Arabi Erişim Tarihi 26 Mart 2010
10 Temmuz 2007 http81144208209090pdf20070710JulTue
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 Nisan 2006
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El
Eyyam 11 Ocak 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070111JanThu
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabi 13
Şubat 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200602Feb13FebMon
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-
amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran
2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-
şimaliyetuuml min Kıtrsquoa Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24
Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078
Kasım Basim et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-
Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol
firsquod-dımışk Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
146
Kasım Basim et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat versquol-İştişarat Beyrut 2009
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-
tevekkuat bihudus İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart
2010 httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeat
ure=
Oded Eran ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic
Assessment Volume 11 No 4 February 2009
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El
Şarkrsquouumll Evsat 27 Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743
Migdalovitz Carol CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process
The Annapolis Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El
Ezmetuumlrsquol-dahiliye ala Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabi 11 Temmuz 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070711JulWed
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml
alarsquol-hududuhardquo El Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeat
ure=
Nersquoami Salih ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye
liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 24 Nisan 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
Ramallah Ali Salih ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili
hukumetuuml kable tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455
Rose David April 2008 ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804
Sabbah Fethi ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya
haricuuml alarsquol-kanun Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat
9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895
Salih Muhsin et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar
Takrir Malumat 2 Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-
strateji El Filistin lisene 2008 Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-
iştişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-
etrafrsquouumll-maniyetuuml Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
125
control of Fatah The possession of majority in the parliament and in the government
was the vital threat to the forty years Fatah domination in the Palestinian politics It
means the redefinition of the PA policies and parameters according to the Hamas
islamic resistance principles It was unacceptable change for the Fatah as well as
Israel International and domestic tensions have caused political struggle and conflicts
between PA President Mahmoud Abbas and Hamas government These conflicts
based on the realms of governmental responsibility and different constitutional
interpretations over the Palestinian Authority institutions
Keywords Hamas Palestine Israel Gaza Election
Giriş
Tarihsel suumlreccedil iccedilinde İsrail-Filistin sorununda temel ccedilıkmazlardan biri Filistin
halkının temsil meselesi olmuştur Meşru temsil iccedilin yasal bir yapı oluşturmak işgal
sebebiyle buguumlne kadar muumlmkuumln olmamıştır Filistin halkını temsil iccedilin oluşturulan
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) zaman iccedilerisinden El Fetih hareketinin
hacirckimiyetine girerek Filistinlileri temsilden guumln geccediltikccedile uzaklaşmıştır Buguumln Filistin
nuumlfusunun yarısından fazlası Filistin coğrafyası dışında yaşamaktadır113
Oslo barış
goumlruumlşmeleri ise FKOuml adına sadece El Fetih ve Arafat oumlnderliğinde yuumlruumltuumllmuumlştuumlr
Bunun sonucunda ortaya ccedilıkan siyasi yapı Filistin halkının tamamını temsilden uzak
kalmıştır Arapccedila Farsccedila ve İbranice kaynaklara ulaşabilme imkacircnımız tahlillerimizde
birincil kaynakları kullanmamızı sağlamaktadır Filistin youmlnetimi iccedilin FKOuml kurucu
misakı gibi uumlst ve kapsayıcı normla beraber Filistin Anayasası da bulunmaktadır Bu
zeminde FKOuml kurucu belgelerinde ve Filistin anayasasındaki egemenlik dağılımı ve
ccedilatışmasını da ortaya koymaya ccedilalışacağız Bu ccedilatışma Hamasrsquoın huumlkuumlmet kurması ve
Filistin meclisinde ccediloğunluğu elde etmesi ile daha sarih bir şekilde ortaya ccedilıkmıştır
İncelememiz siyasi kuram ve soumlylemlerden ziyade siyasi ccedilatışmanın hukuki zeminini
iccedilerecektir
Hamasrsquoın Seccedilim Zaferi
Filistinrsquode 2512006 tarihinde yapılan milletvekili seccedilimlerinde 132 sandalyeli
mecliste Hamas 74 El Fetih ise 45 sandalye kazanmıştı114
Esas itibarıyla bu seccedilim
sonucu Amerikan ve İsrail youmlnetimlerirsquonin yanında bazı Arap youmlnetimlerinde de
buumlyuumlk şaşkınlık ve rahatsızlık yaratmıştı İsrail youmlnetimi gibi ve El Fetih de bu
sonucu beklemiyordu Hamas Muumlsluumlman Kardeşler hareketinin Arap duumlnyasındaki
tek silahlı oumlrguumltuuml konumundaydı Bu durum doğal olarak Muumlsluumlman Kardeşler
hareketinin doğduğu yer olan Mısırrsquoda daha buumlyuumlk kaygı yaratmıştı Hamas
youmlnetiminden Ahmet Bahr Hamasrsquoın bu zaferinin Muumlsluumlman Kardeşlerin ve Filistinde
direniş ve cihad seccedileneğinin zaferi olarak ilan ediyordu Mısır Cumhurbaşkanı
Mubarek ise bir İsrail gazetesine verdiği demeccedilte İsrailrsquoin eskiden olduğu gibi barış
goumlruumlşmelerinde Mahmut Abbas ile devam etmelerini tavsiye ediyordu115
Bunun
ardından Hamasrsquoın huumlkuumlmet kurması iccedilin İsrailrsquoi tanıması gerektiğini ve boumlylece
Hamasrsquoın İsrail ile barış goumlruumlşmelerine katılabileceğini belirtiyordu Mahmut Abbas
113
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social and Political History
Westview Press USA 2006 s111 Boumllgede bizzat bulunmamızda gerek kaynaklara doğrudan ulaşmamız ve sahada goumlzlem yapma
imkacircnı sağlamıştır 114
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2009 s 14 115
İbid s 15
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
126
da aynı şekilde kurulacak huumlkuumlmetin Oslo anlaşması ve geccedilmiş huumlkuumlmetin imzaladığı
tuumlm anlaşmaların kabul etmesi gerektiğini accedilıklamıştı116
Bu da esas itibarıyla İsrail
devletinin tanınması ve onunla barış goumlruumlşmeleri iccedilin masaya oturulması anlamına
geliyordu
Hamas seccedilim zaferinin hemen ardından Fetih ile beraber bir huumlkuumlmet
kurabilecekleri youmlnuumlnde mesajlar goumlndermişti Fakat bu ifadeler karşısında Fetihrsquoin
oumlnemli isimleri bu teklife son derece sert cevaplar verdiler Muhammed Dahlan
Fetihrsquoe bağlı silahlı birliklerin toumlreninde ldquoHamasrsquoın oumlnderliğinde bir huumlkuumlmeti
katılmalarının Fetih iccedilin bir utanccedil olduğunu ifade edecektirdquo117
Filistin Youmlnetimi
Başkanı Mahmut Abbas ise seccedilim sonuccedilları accedilıklanmaya başladıktan sonra yeni
huumlkuumlmetin Oslo barış anlaşmaları ccedilerccedilevesinde bir siyasi program uygulamasının
zorunlu olduğunu ifade etmekteydi Seccedilim sonuccedillarının accedilıklanmasının bir guumln
sonrasında Mahmut Abbas tuumlm emniyet kuvvetlerinin başkanlarını toplayarak bundan
sonra sadece kendisine karşı sorumlu olduklarını ve tuumlm raporları kendisine
sunmalarını isteyecekti Daha oumlnce sınırların ve doğal olarak Batı Şeria ve Gazzersquodeki
sınır geccedilişlerinin denetimi huumlkuumlmete ait iken Mahmut Abbas ccedilıkardığı bir kararname
ile sınır guumlvenliğini de kendisine bağlı hale getirecekti Sivil savunmanın da bağlı
olduğu başına Reşit Ebu Şebakrsquoı getirdiği ayrı bir genel muumlduumlrluumlk ihdas edecektir
Arafatrsquoın son doumlneminde Mahmut Abbas Amerikan ve İsrail youmlnetimlerinin de
desteğiyle Filistin youmlnetimi başkanından bazı yetkileri devralmıştı118
Bu suumlreccedilte
Abbas yakın bir zamanda Hamasrsquoın huumlkuumlmet kurmasını hiccedil duumlşuumlnmemişti Şimdi ise
huumlkuumlmetin sahip olduğu bu anayasal yetkileri geri almaya ccedilalışmaktaydı El Fetih
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme (kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquone (FKOuml)119
hacirckim olmasıyla yaklaşık kırk
yıldır Filistin adına hareket ediyordu 1993 Oslo barış suumlrecinden sonra ise Filistin
youmlnetiminin meşru huumlkuumlmeti konumuna gelerek yeni siyasi yapı El Fetih
hacirckimiyetinde kurulmuştu Hamasrsquoın da dacirchil olduğu islami direniş hareketleri Oslo
anlaşmasını tanımadıkları iccedilin bu siyasi yapının dışında kalmışlardı
Hamas huumlkuumlmeti ile El Fetih arasındaki yetki ve egemenlik ccedilatışması seccedilim
sonuccedilları ilan edilir edilmez başlamıştır Bir oumlnceki Meclis 232006 tarihinde seccedilim
sonuccedilları accedilıklanmasının hemen ardından toplanarak birccedilok kritik yasa ccedilıkarılmış ve
oumlnemli mevkilere yeni atamalar yapılmıştır Bu toplantıda Başkanrsquoa bağlı olacak yeni
kurumlar ihdas edilmiş ve huumlkuumlmetin yetkilerinin bazıları Başkanrsquoa devredilmiştir
Hamas youmlnetimi bu duruma şiddetle karşı ccedilıkmış seccedilimlerden sonra eski meclisrsquoin
goumlrev ve yetkilerinin bittiğini ve kanun ccedilıkarma ve atama yapamayacağını ilan
etmiştir Fakat Meclisrsquoin seccedilim sonrası son oturumunu accedilan Ruhi Futuh eski meclisrsquoin
goumlrevinin ve yetkilerinin yeni meclisrsquoin yemin etmesine kadar devam ettiğini
116
Muhsin M Salih et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008 s 13 117
age s13 118
Filistin anayasası 1997 yılında hazırlanmış 2002 Mayıs ayında ise Arafat tarafından onaylanarak
aynı yıl yuumlruumlrluumlğe girmiştir 2003 Mart ayında ise Amerikan youmlnetiminin de baskısı ile Başbakanlık
makamı ihdas edilmiştir Bu anayasanın 39 maddesine goumlre Filistin Youmlnetimi Başkanı aynı zamanda
Silahlı Kuvvetlerrsquoin Başkomutanı olmaktadır Aynı şekilde başkan Filistinrsquoin diğer uumllkeler nezdinde
bulunan temsilcileri atama yetkisine de sahiptir (Md40) Filistin Meclisrsquoin onayladığı kanunları
kendisine ulaştıktan sonra en geccedil 30 guumln iccedilinde onaylamalı ya da meclise goumlndermelidir Eğer Meclis
uumlccedilte iki ccediloğunlukla yasayı tekrar kabul ederse kanun onaylanmış kabul edilir (Md41) 119
ldquoMunazzamatuumlrsquol-Tahriruumlrsquol-FilistinrdquoArapccedila orjinalinden ki Filistinden kasıt İsrailrsquoin işgali altındaki
tuumlm Filistin topraklarını (1967 oumlncesi de dahil) kapsadığı ve kuruluş belgesindeki toprakların
oumlzguumlrleştirilmesi hedefi ccedilerccedilevesinde asli ifadesi kullanılmıştır Ayrıca etimolojik olarak da Arapccedila
kelimesinin Tuumlrkccedile karşılığı kurtuluş kelimesi değil oumlzguumlrluumlkleştirmersquodir Al Mawrid s 285 (ريرحت)
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
127
soumlylemiştir120
El Fetih youmlnetimi Filistin Anayasasının 47 maddesine dayanarak eski
meclisrsquoin goumlrev suumlresinin yeni meclis uumlyelerinin yemin etmesine kadar devam ettiğini
iddia etmiştir Neceh Uumlniversitesi Hukuk Fakultesi Dekanı Ahmed Mubarek Halidi ise
bu son yapılan meclisrsquoin meşru olmadığını velacircyet suumlresi ile Yetki arasında fark
olduğunu ifade etmiştir121
Ona goumlre eski meclisin suumlresi devam etmekle beraber
anayasa değiştirmek veya kanun yapmak gibi bir selacirchiyeti kalmamıştır Bununla
beraber seccedilim ilanından sonra milletvekillerinin birccediloğu yeniden seccedililememiştir
Hamasrsquoın youmlneticilerinden Said Sayyam ise yetkisi biten eski meclisin ccedilıkardığı
kanunları tanımayacaklarını ve bunların ilga edeceklerini accedilıklamıştı Fakat temel
sorun yeni meclisin ccedilıkaracağı kanun ve anayasa değişikliğinin Filistin Youmlnetimi
Başkanı Mahmut Abbas tarafından onaylanması aksi halde kanunların geccedilmesi iccedilin
meclisrsquoin uumlccedilte iki ccediloğunlukla onayı gerekmekteydi Yeni meclisrsquoin siyasi dağılımında
ise bu muumlmkuumln goumlruumlnmuumlyordu
Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın son anda yaptığı oumlnemli
değişikliklerden birisi de Anayasa Mahkemesinin yapısının belirlenmesinde olmuştur
(2312006) Daha oumlnceki yasaya goumlre Anayasa Mahkemesi başkanı ve uumlyelerinin
atanmasında Meclis onayı istenirken yapılan değişiklikle artık sadece Başkanın
ataması yeterli olmaktadır Bu durum Filistin Anayasa Mahkemesini Filistin Youmlnetimi
Başkanı Mahmut Abbasrsquoın bir nevi buumlrokratları haline getirmekteydi Hemen ardından
tuumlm memur ve buumlrokratların idari ve mali soruşturma ve takiplerini yapan bir divanrsquoa
başkan atamıştır Başkanrsquoa bağlı bu divan sayesinde Mahmut Abbas buumlrokrasi
uumlzerinde daha etkin hale gelmekteydi Aynı zamanda bu yapı sayesinde Hamasrsquoın uumlst
duumlzey buumlrokratlara atama yapmasını engellemek ve El Fetihrsquoin buumlrokrasi uumlzerindeki
hacirckimiyeti korunmak isteniyordu Filistin Meclisi Hukuk Uzmanı Assam Abidin ise
bu durumun Anayasanın 38 ve 68 maddeleriyle ccedilatıştığını ifade etmektedir122
Huumlkuumlmetin yuumlruumltme guumlcuumlnden kaynaklanan en hayati ve işlevsel goumlrevler bu
ccedilerccedilevede elinden alınmaktadır Abbas Meclis ccedilalışanlarının bağlı olduğu idari
amirini bile yeni meclise bırakmadan kendisi atamıştı
Bu şartlar altında Hamas uumlyelerinin ccediloğunlukta olduğu yeni meclis 18 Şubat
2006 tarihinde yemin ederek goumlrevine başlamıştı Meclis Başkanı seccedililen Aziz
Duveykrsquoin ilk işi Meclisrsquoin seccedilimlerden sonra yaptığı oturumda aldığı kararları yeni
mecliste tekrar oylamak iccedilin durdurmak olmuştu Bunun iccedilinde son oturumda yapılan
tuumlm uumlst duumlzey atamalar da dacirchildi Fakat El Fetih Meclis grubu başkanı Azzam
Ahmed Meclis başkanının bir oumlnceki meclisrsquoin aldığı kararları dondurmak ya da iptal
etmek gibi bir yetkisi olmadığını ve bunun muumlmkuumln olmadığını iddia ediyordu El
Fetihrsquoe bağlı Meclis ccedilalışanları ise gerekli dosyaları yeni Meclis Başkanı Duveykrsquoe
goumlndermiyor hatta Meclis iccedilerisinde telefon goumlruumlşmeleri bile kesiliyordu123
Duveyk
buna rağmen eski alınan kararların iptali iccedilin Meclis oturumuna accediltı fakat El Fetih
Milletvekilleri bu oturumu kanunsuz ilan ederek katılmadılar Hatta goumlruumlşme
esnasından El Fetihrsquoin kol kuvvetleri Meclis iccedilerisine ateş accediltılar124
Oumlnceki El Fetih
huumlkuumlmeti yine son doumlnemde Hamas huumlkuumlmeti uumlzerinde gerek mali baskı gerek
120
Meryem Aytani ve Muhsin Muhammed Salih Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve Hamas Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008 s 26 121
age s 28 122
age s 34 123
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 36 124
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc
7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf200603Mar07MarTue s1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
128
toplumsal baskı oluşması iccedilin binlerce yeni memur almış bu memurlar ise hemen
seccedilim sonrası maaşlarını alamadıkları iccedilin maliye bakanlığına saldırmışlardı125
Aynı zamanda El Fetih kendi hacirckimiyetinde olan Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme
Oumlrguumltuumlrsquonuuml (FKOuml) ise gerek iccedil gerek dış ilişkilerde huumlkuumlmetin yetkisini azaltmak iccedilin
kullanmaktaydı Zaten El Fetih mensubu Reşat Ebu Reşakrsquoın başına getirildiği
Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml kolluk kuvetlerini youmlnetme bakımından iccedil işleri bakanını işlevsiz
hale getiriyordu Bunun uumlzerine Hamas huumlkuumlmeti sonraki suumlreccedilte İccedil işleri bakanlığına
bağlı ayrı bir kurum ihdas etmek zorunda kalacaktı Doğal olarak Hamas kendi
eğitilmiş direniş unsurlarını bu kolluk kuvveti buumlnyesinde toplamaya başlamıştı126
Bunun uumlzerine Mahmut Abbas bunun kanunlara aykırı olduğunu ilan ederek alınan
kararı ilga ettiğini duyurdu127
Filistin Youmlnetimi Başkanlığına yani El Fetihrsquoe bağlı
Filistin Televizyon ve Radyosundan Hamas huumlkuumlmeti aleyhine yayınlar
yapılmaktaydı Daha oumlnce huumlkuumlmete bağlı bu birimlerde sonradan Filistin Youmlnetimi
Başkanlığına bağlanmıştı Gazzersquode artık iki silahlı kollluk kuvveti bulunmaktaydı ve
bu sebeple sokaklarda ccedilatışmalar başlamıştı Filistin Meclis Başkanı Aziz Duveyk ile
Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas 2006 yılı Mayıs ayında Milli Birlik ve
Yetki ccedilatışmaları gibi konuları konuşmak uumlzere goumlruumlşmeler yaptılar Hamas huumlkuumlmeti
bu suumlreccedilte aynı zamanda yasal guumlcuumlnuuml kullanıp sokaklarda asayişi sağlamak iccedilin kendi
kolluk kuvvetlerinin Gazzersquode goumlrevlendirmişti Fetih soumlzcuumlsuuml ise Hamas huumlkuumlmetine
bağlı kolluk kuvvetlerinin sokaklarda hacirckim olmaya başlamasının ardından İccedil işleri
bakanını bu eylemle ccedilatışmaları koumlruumlklediğini ifade ediyordu128
İsrail youmlnetimi bir
taraftan Hamasrsquoın huumlkuumlmeti sebebiyle Filistinrsquoe iktisadi abluka uygulamakta ve diğer
taraftan İsrail Dış İşleri bakanı Mahmut Abbasrsquoa ya seccedilimlerin yeniden yapılmasını ya
da Hamas huumlkuumlmetinin değişmesi iccedilin halk oylaması yapılmasını tavsiye
etmekteydi129
Mahmut Abbas Hamas huumlkuumlmeti programının Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml
(FKOuml)rsquonuumln esaslarıyla ccedilatışmaması gerektiğini bu ccedilerccedilevede Hamas huumlkuumlmetinin
İsrailrsquoi tanıması gerektiğini ifade etmekteydi130
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml
Filistin halkının iccedilerde ve dışarda tek yasal ve en uumlst temsil siyasi yapısıydı Bu oumlrguumlt
ise uzun zamandan beri El Fetih oumlrguumltuumlnuumln hacirckimiyetinde bu sebeple diğer Filistinli
oumlrguumltler tarafından meşruiyetini kaybettiği duumlşuumlnuumllen bir yapıydı 17 Nisan 2006
tarihinde İsrailrsquode İslami Cihad Hareketinin askeri kanadı Kuduumls Tugaylarının
gerccedilekleştirdiği eylemi Mahmut Abbasrsquoın teroumlr olarak nitelendirmesi diğer direniş
hareketlerinin El Fetih ve Filistin Youmlnetimi Başkanrsquoından daha da uzaklaşmalarına
sebep olmuştur
125
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 13 Şubat 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf200602Feb13FebMon s1 126
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-Veziratuumlrsquol-dacirchiliye teşekkuumll
kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti inkibalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 Nisan 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 s1 127
ldquoAbbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve tayin ahadı zuamarsquoil-
mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeature= s1 128
Velid Avaz ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir şurta bivakfıhardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu s 1 129
Salih Sırarsquouumll- İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 22 130
age s 16
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
129
İsrailli Asker Celad Şalitrsquoin Esir Edilmesi ve Direnişin Devamı
Hamasrsquoın Filistin iccedilerisindeki diğer İslami hareketler tarafından seccedilimlere
girmesi ve huumlkuumlmet kurması şiddetle eleştirilmekteydi Bu durumu dolaylı da olsa
Oslo anlaşmasının tanınması ve direnişin geri plana atılması olarak
değerlendiriyorlardı Hamas ise direniş faaliyetlerinden vazgeccedilmeyeceğini ifade
etmekteydi ve bunun neticesinde 25 Haziran 2006 tarihinde diğer 3 direniş hareketiyle
yapılan ortak bir eylem ile Kerim Ebu Salim geccediliş boumllgesinden İsrail asker Celad
Şalitrsquoi esir alındı131
Hamas ve eyleme katılan diğer direniş hareketleri ilk yaptığı
accedilıklamada askerin serbest bırakılması karşılığı bin Filistinrsquoli esirin serbest
bırakılması saldırı ve ablukaların kaldırılmasını istediler132
Filistin Youmlnetimi Başkanı
Mahmut Abbas seccedilimlerden sonra Filistinli Esirlerden sorumlu bakanlığa bağlı olan
esirlerin durumu ve hapishalerin idaresi goumlrevini El Fetihrsquoin hacirckim olduğu Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) nezaretinde yapılacağını ilan etmişti Hamas bu eylem
ile bu konuda fiili olarak soumlz soumlyleme hakkının kendilerinde olduğunu da ortaya
koymuş oluyordu Hamas youmlnetimi İsrail ile esir goumlruumlşmelerinde tek aracıyı Mısır
olarak kabul ettiklerini ilan etmişti133
Fakat Mısır huumlkuumlmetinin Refah sınır kapısını
accedilmaması ve ablukaya etkin destek vermesi Hamasrsquoın Mısır youmlnetimine bu konudaki
tavrını değiştirecektir Bunun neticesinde 2008 Aralık ayında Gazze saldırılarından
sonra Hamas youmlnetimi esir goumlruumlşmelerinde Almanyarsquoyı arabulucu olarak kabul
etmesiyle Mısırrsquoı geri plana atacaktır
Seccedilimlerden sonra Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın İccedilişleri
bakanlığına bağlı kolluk kuvvetlerini kendi youmlnetimine alması İccedil işleri bakanlığını
fiilen işlevsiz bırakmıştı Huumlkuumlmet bu ccedilerccedilevede sahip olması gereken uumlst duumlzey
buumlrokrat atama ve tayin gibi konularda sıkıntı ccedilekiyordu Mahmut Abbas aynı
zamanda El Fetih milletvekili olan Muhamed Dahlanrsquoı Filisintin Milli Guumlvenlik
Muumlşteşarı olarak tayin etmişti Huumlkuumlmet ise bunun Anayasaya aykırı olduğunu bir
milletvekilinin buumlrokraside goumlrev alamayacağını soumlyluumlyordu134
Bu durum aynı
zamanda kolluk kuvvetlerinin İccedil işleri bakanına karşı sorumlu olmamaları gibi bir
durum ortaya ccedilıkaryordu İccedil işleri bakanı Said Sayyam ise bu durum karşısında 17
Mayıs 2006 guumlnuuml Filistinrsquode asayişi sağlayacak kendisine bağlı guumlvenlik teşkilatı
kurulacağını ilan ediyordu135
Mahmut Abbas ise bunu ilga eden bir karar
yayımlıyordu Fakat Sayyam ise var olan guumlvenlik birimlerinin kendi talimatlarına
uymadığını bu sebeple asayişi sağlamak iccedilin bu birimi kurmaya mecbur kaldıklarını
accedilıklıyordu Sayyam Filistin Anayasasının 69 maddesine goumlre uumllkede guumlvenliğin ve
asayişin sağlanmasından İccedil işleri bakanın sorumlu ve yetkili olduğunu buna bağlı
olarakda kurulan teşkilatın Anayasal hakları olduğunu ifade ediyordu136
Hemen
ardından Filistin Meclis Başkanı da İccedil işleri bakanlığına bağlı bir kurumu ilga
131
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa
Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran 2006
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom (Erişim Tarihi 24 Mart 2010) s 1 132
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-şimaliyetuuml min Kıtrsquoa
Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078 133
Salih Mısır ve Hamas s 22 134
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 58 135
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 18 Mayıs 2006
Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeature= 136
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 65
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
130
etmenin Filistin Youmlnetimi Başkanının yetkisinde olmadığını accedilıklıyordu El Fetih ise
Hamasrsquoın kendine ait bir milis kuvvet kurduğunu huumlkuumlmet ise her Filistinli hareketten
isteyen herkesin bu guumlvenlik birimlerine katılabileceğini soumlyluumlyordu137
Bu yeni
kolluk kuvvetleri asayişi sağlamasındaki temek zorluk Filistin Youmlnetimi Başkanı
Abbas ve El Fetih youmlneticilerinin devamlı olarak bu guumlvenlik kuvvetlernin meşru
olmadığını ilan etmeleri ve diğer Başkanrsquoa bağlı kolluk kuvvetlerinin işbirliği
yapmamasıydı Bu yeni kolluk kuvvetlerine huumlkuumlmet maddi sıkıntıdan dolayı
uniforma ve silah vermekte zorlanıyordu El Fetih bağlı subay ve polisler hiccedil bir
şekilde Huumlkuumlmetin emirlerini yerine getirmiyorlar138
bu durumda gerek sokakta asayiş
sağlanması konusunda gerekse buumlrokraside ccedilatışmaya sebep oluyordu El Fetih uumlyesi
Mahmut Abbasrsquoa bağlı kolluk kuvvetleri ile huumlkuumlmete bağlı guumlvenlik birimleri
arasında silahlı ccedilatışmalar başlamıştı139
El Fetih mensubu Divan başkanı Refik Huumlseyni ise ayrı bir kolluk kuvvetinin
kurulmasının muumlmkuumln olmadığını sadece var olan Genel Muumlduumlrluumlğe bağlı bir birim
kurulabileceğini iddia ediyordu140
Soumlzkonusu durumda ise kolluk kuvvetleri
Huumlkuumlmetin emrinde değil Filistin Youmlnetimi Başkanına bağlı kalacaklardı Aynı
şekilde Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquode olduğu gibi Batı Şeriarsquoda da huumlkuumlmet olarak idari
ve siyasi olarak hacirckimiyet kurmak istiyordu fakat buna izin verilmiyordu Esas
itibarıyla Batı Şeria fiili olarak İsrail işgalinde olması sebebiyle gerccedilekte kimse fiili
olarak Batı Şeriarsquoda hacirckim değildi
Filistin Huumlkuumlmetinde iccedil işlerin de olduğu gibi diplomasi ve dış işleri bakanlığı
da bazı hukuki ccedilıkmazlar iccedilindeydi Filistin halkının en uumlst yasal temsilcisi kabuumll
edilen Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) dolasıyla Başkan Mahmut Abbas ve El
Fetih kendisini Filistinrsquoi uluslararası alanda tek temsilci olarak kabul ediyordu141
Filistin Diplomasi Usul Kanuna goumlre yurt dışında yeni temsilcilikler accedilmak ve
kapamak Dış işleri bakanının goumlrevlendirmesi ve Filistin Youmlnetimi Başkanı onayına
bağlıydı142
Fakat Filistin Kurtuluş Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve dış işleri bakanlığı arasındaki
goumlrev ayrımı sarih değildi Diplomasi Usul kanununa goumlre dış işleri bakanlığı diğer
uumllkeler boumllgesel ve uluslararası oumlrguumltler ile ilişkilerin geliştirilmesi Filistinrsquoin yurt
dışında temsili tuumlm diplomatların idari siyasi ve mali denetimi kanun ccedilerccedilevesinde
atanması tayini ve bakanlar kurulu onayıyla diplomatik pasaport vermek143
ile
yetkliydi Fakat 2006 yılının Temmuz ayında Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut
Abbas Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) başkanı olarak yurt dışındaki tuumlm Filistin
Buumlyuumlkelccedililiklerine ve Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) temsilciliklerine bir
bildiri goumlndererek bundan sonra Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml siyasi sorumlusu
137
Bu yeni kurulan İccedil işleri bakanlığına bağlı kolluk kuvvetine katılım Hamas 2500 Fetih 1100 Halk
Direniş Cephesi 600 Halk Cephesi250 Demokratik Cephe 50 Arap Oumlzguumlrleştirme Cephesi 202
Halk Oumlnderliği Cephesi100 Ahmed Ebu Reyş Birlikleri 90 Vadirsquoa Haddad Grubu 70 Bağımsız
540 138
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 110 139
Velid Avaz ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik Birsquol-meclis Teşri
biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2006
http81144208209090pdf200605May09MayTue s1 140
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El Eyyam 11 Ocak 2006
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070111JanThu s21 141
Aytani ve Salih Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 48 142
Filistin Diplomasi Usul Kanunu Madde 2 Erişim Tarihi 6 Nisan 2010
httpwwwmofagovpsarindexphpp=ministry_4 s2 143
age Sadece Buumlyuumlkelccedililerin atanması Filistin Youmlnetimi Başkanı onayıyla gerccedilekleşiyordu
Diplomasi Usul Kanunu Md7 s4
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
131
Kaddumirsquonin Filistinrsquolilerin uluslararası alanda temsili ile goumlrevlendirildiğini
duyurdu144
El Fetih kendi hacirckimiyetinde olan Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml ile
huumlkuumlmet arasında hiyeyarşiyi ortaya koyarak huumlkuumlmetin yetki bakımından aşağıda
kaldığını ifade ediyordu145
Hacirclbuki 2003 yılında Yaser Arafat doumlneminde Başbakan
olan Mahmut Abbas kendisi bizzat tuumlm yabancı buumlyuumlkelccedililiklere ve uluslararası
kuruluşlara goumlnderdiği tamimde dış ilişkilerde Filistin huumlkuumlmeti dış işleri bakanının
sorumlu olduğunu bildiriyordu146
Milli Birlik Huumlkuumlmetinin Kurulması
El Fetihrsquoin uumlst duumlzey asker ve istihbaratccedilıları Gazzersquode ccedilatışmalarda
oumllduumlruumllmeye başlayınca 16 Ağustos 2006 tarihinde Abbas ve Filistin Huumlkuumlmeti
Başbakanı İsmail Haniye oluşturulacak Milli Uyum anlaşması ccedilerccedilevesinde Milli
Birlik Huumlkuumlmeti kurmak iccedilin goumlruumlşmelere başladı147
Bu goumlruumlşmeler suumlrecinde
ccedilatışmalar şiddetlenmiş Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbas sahip olduğu dış desteği ve
maddi guumlcuuml Filistin Huumlkuumlmeti aleyhine kullanmaya başlamıştır Gazzersquode maaşları
oumldenmeyen memur ve ccedilalışanlar grevlere başlamış bu durum zaten var olan İsrail
ablukasının da etkisiyle Gazzersquode yaşamı daha da zorlaştırmıştır Abbas Uluslararası
alanlarda Hamasrsquoı Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml uumlst otorite olarak kabul etmeye ve
Oslo anlaşmaları ccedilerccedilevesinde İsrailrsquoi tanımaya zorluyordu
Uzun goumlruumlşmeler sonucu El Fetih ve Hamas arasında 2 Şubat 2007 tarihinde
Mekkersquode anlaşma imzalandı Bu anlaşmaya goumlre Filistinrsquoda iccedil ccedilatışmalardan dolayı
kan doumlkuumllmesi durdurulmalı ve işgal karşısında Milli bir duruş sergilenmelidir
Taraflar arasında imzalanacak esaslar ccedilerccedilevesince Milli Birlik Huumlkuumlmeti kurmak iccedilin
acil ccedilalışmalara başlanacaktı Daha oumlnce uumlzerinde anlaşılan Kahire ve Şam uyum
anlaşmaları ccedilerccedilevesinde Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme (FKOuml) yeniden yapılandıracaktır148
Esas itibarıyla bu anlaşmanın ccedilıkmazlarının başında anlaşma maddelerinin muğlacirck
ifadeleri gelmekteydi Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas Mekke Anlaşmasının
iki hedefi olduğunu birincisi iccedil ccedilatışmaları durdurmak ikincisi ise Hamas huumlkuumlmetine
Uluslararası meşruiyet kazandırmak olduğunu ifade ediyordu Bu ise Hamasrsquoın da
iccedilinde olduğu yeni huumlkuumlmetin İsrailrsquoi tanımasıyla olacaktı149
Mahmut Abbas ve El
Fetihrsquoe goumlre kendileri uluslararası meşruiyete sahiptiler fakat Filistinrsquoin resmi seccedililmiş
huumlkuumlmeti bu meşruiyete sahip değildi
17 Mart 2007 tarihinde yeni Milli Birlik huumlkuumlmeti goumlrevine başlamıştı
Tarafsız bir iccedilişleri bakanı atanmış fakat o da Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbasrsquoın
kolluk kuvvetlerinden sorumlu muumlduumlr olarak atadığı Reşid Ebu Reşak ile yetki
ccedilatışması sonucu goumlrevden ayrılmıştı Kendisi istifa mektubunda İccedilişleri bakanı olarak
144
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 50 145
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El Ezmetuumlrsquol-dacirchiliye ala
Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 11 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070711JulWed s5 146
age s 51 147
ldquoAbbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas Tettehuz Kararen bitecil
teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=10123 148
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Mısır ve Hamas s 27 149
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-tevekkuat bihudus
İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom s1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
132
fiili hiccedil bir yetkiye sahip olmadığını belirtmişti150
Bu durum temel sorunlardan biri
olan milli bir ccedilerccedilevede kolluk kuvvetlerinin yeniden yapılanmasını engellemişti Esas
itibarıyla silahlı guumlccedillerin yeniden yapılanması Milli Birlik Huumlkuumlmeti kurulmasındaki
temel hedeflerden biriydi
General Dayton Planı Amerikan İsrail ve Mahmut Abbasrsquoın ortak
Hamasrsquoı Tasfiye Planı
Yaser Arafat 2000 yılındaki Camp David goumlruumlşmelerinden sonra Filistinrsquoe
geri doumlnerek gerekirse tekrar direneşe doumlnebilecekleri accedilıklamıştı Bunun ardından
ikinci intifa hareketi başlamış ve Arafatrsquoın vefatından (Arafatrsquoın Doktoruna goumlre İsrail
ajanları tarafından zehirlenmiş bu sebeple şehadetinden) sonra Mahmut Abbas İsrail
youmlnetimi ile daha yakın iş birliği kurmaya başlamıştı Mahmut Abbasrsquoın Filistin
Youmlnetiminrsquoe başkan seccedililir seccedililmez Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mahmut
Abbasrsquoa daha oumlnce Amerikan huumlkuumlmeti tarafından accedilıklanan Yol Haritası
ccedilerccedilevesinde acil guumlvenlik işbirliği anlaşmaları imzamasını istemişlerdi Bunun
uumlzerine 2005 yılı Mart ayında Bush Şaron ve Mahmut Abbas youmlnetimleri arasında
Filistin Silahlı Kuvvetlerinin eğitimi techizi ve İsrail ve Filistin youmlnetimi arasındaki
emniyet işbirliğinin uyum ve denetimini iccedileren bir guumlvenlik anlaşması
imzalanmıştır151
Hamasrsquoın genel seccedilimleri kazanmasının ilanının ardından Mahmut
Abbas kendisinin Filistin Youmlnetiminin seccedililmiş başkanı olduğunu ve İsrail ile sorunun
goumlruumlşmeler ve barış yoluyla ccediloumlzuumlleceğini duyurmuştur Buradaki mesaj Hamas
huumlkuumlmetine dış işlerinde son soumlzuuml soumlyleme yetkisine sahip olmayacağının accedilıkccedila ilanı
olmuştur Hamas huumlkuumlmeti ise doğal olarak seccedilimler oumlncesi vaad ettiği siyasi reform
ve Filistin halkının işgale karşı uluslararası hukuktan doğan temel direniş hakkı
Filistinli muumlltecilerinin geri goumlnuumlş hakkı gibi temel haklarını savunmak istemesiydi
Aynı şekilde Hamas huumlkuumlmet olsa bile İsrailrsquoin Filistin toprakları uumlzerinde kalan hiccedil
bir parccedilasını hiccedil bir şekilde tanımayacağını savunuyordu152
Amerikan youmlnetimi ise Filistin guumlvenlik işleri ile ilgilenmesi iccedilin Korgeneral
Keith Daytonrsquou goumlrevlendirmişti Bu ccedilerccedilevede Uumlrduumln ve Amerikarsquoda yeni Filistin
Silahlı Kuvvetleri seccedililip eğitilmeye başlamıştı Bu Filistin Silahlı Kuvvetlerinin
Lojistik ve mali desteği Amerikan İngiltere Kanada Uumlrduumln ve Mısır huumlkuumlmetlerince
karşılanmaktaydı153
Bu birlikler boumllgede ldquoDayton Taburlarırdquo olarak bilinmektedir Bu
silahlı birlikler Batı Şeriarsquoda mahkemelerin siyasi tutukluları tahliye kararı vermesine
rağmen bu kararları yerine getirmemekteydi Bu birliklere oumlzel seccedililen Filistinliler
Batı Şeria ve Gazzersquode doğmamış yeni nesilden seccedililmektedir Bundaki temel
amaccedillardan biri bu kişilerin direnişle ya da toplumla doğrudan bir bağının olmaması
istenmektedir Hatta lise mezunu bile olmamaları tercih sebebidir Filistin Youmlnetimi ve
150
Salih Nersquoami ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 24 Nisan 2007 httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
(Erişim Tarihi 25 Mart 2010) 151
Merkezuumlrsquol-Zeytun Lidırasat versquol-İstişarat El Tensikuumlrsquol-Emni beynersquol-Sulta versquol-İhtilal Beyrut
2009 s2 152
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1 s1 153
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and the ldquoNew Palestinian
Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen-posing-as-
revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
s 3
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
133
El Fetihrsquoe bağlı bu ldquoDayton Taburlarırdquo bir nevi direnişi bastırma ve İsrailrsquoi koruma
guumlcuumlne doumlnuumlşmuumlştuumlr Hatta 7000 El Fetih uumlyesi Arafat oumlnderliğinde başlatılan ikinci
intifadaya katıldıkları iccedilin tasfiye edilmişlerdi154
Esas itibarıyla Hamasrsquoın genel
seccedilimlere girmesindeki temel etkenlerin başında bu silahlı kuvvetler gelmektedir
Ccediluumlnki Filistin Youmlnetimi ve El Fetih bu silahlı guumlcuuml Filistin halkı tarafından seccedililen
huumlkuumlmetin meşru kolluk kuvveti olarak nitelendirmekteydi Hamas seccedilimlere girerek
huumlkuumlmette soumlz sahibi olarak Amerikan ve İsrail youmlnetiminin bu silahlı guumlccedil sayesinde
direniş karşıtı etkinliğini kırmak istemekteydi
Haziran 2007 tarihinde Amerikan Kongresi Filistin Youmlnetimi iccedilin guumlvenlik
yardımı olarak 86 milyon dolarlık bir yardım paketini onaylamıştı155
Bu yardım
General Dayton emrinde Filistin Mahmut Abbas Youmlnetimi ve doğal olarak El Fetihrsquoin
silahlandırılması ve eğitimi iccedilin kullanılacaktı İsrail istihbaratının bu yeni Filistinli
asker ve polislerin seccediliminde ve eğitiminde veto hakkı bulunmaktaydı156
Hatta gelen
silahlar İsrail adli tıp kurumu tarafından incelenecek ve eğer kendilerine karşı bir
olayda kullanılırsa bu şekilde tespit edilecekti Silahlar Mısır ve Uumlrduumln uumlzerinden
Filistinrsquoe tırlar ile nakledilirken İsrail Ordusu tarafından korunuyor ve Filistin
Youmlnetimi Başkanı Abbasrsquoa bağlı subaylara teslim edilmesi sağlanıyordu
Bunun uumlzerine Hamasrsquoın huumlkuumlmeti kurmasının ardından Mahmut Abbasrsquoın
emrine Uumlrduumln uumlzerinden tırlar dolusu silahların Batı Şeriarsquoya girişine Korgeneral
Daytonrsquoun isteğiyle İsrail tarafından izin verildi157
Hamas huumlkuumlmeti kurar kurmaz
Amerikan ve İsrail youmlnetimleri huumlkuumlmete İsrailrsquoi tanıması iccedilin baskı ve abluka
uygulamaya başlamışlardı Henuumlz daha Hamas huumlkuumlmeti bile kurulmadan 2006 yılının
Şubat ayında Amerikan ve Filistin youmlnetimleri Hamasrsquoın huumlkuumlmetten uzaklaştırılması
iccedilin goumlruumlşme yaptıkları basına yansımıştı158
İsrail Savunma Bakanlığının bazı uumlst
duumlzey subay ve yetkilileri Abbas Youmlnetimi ile yaptıkları iş birliği neticesinde birccedilok
aranan Hamas mensubunu ele geccedilirdiklerini ve Hamasrsquoa yardım eden Filistinlilerin
sahip oldukları ccediliftliklere fırınlara ve mallara el koyduklarını accedilıklamıştı Aynı
accedilıklamada Filistin Youmlnetimi (Mahmut Abbas ve El Fetih) ile artık ortak duumlşmana
yani Hamasrsquoa sahip olduklarını soumlylemişti159
Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut
Abbasrsquoın uzun suumlre Gazzersquode askeri sorumlusu ve Mahmut Abbasrsquoın Milli Guumlvenlik
Danışmanı olan Muhammed Dahlan Hamasrsquoa karşı duumlşmanlığı ile tanınmaktadır
Hatta Dahlanrsquoa goumlre Hamas ile El Kaide arasında bir fark yoktur160
Bu kişi iccedilin
doumlnemin ABD Başkanı Bush bazı konuşmalarında ldquoBizim Adamımızrdquo ifadesini bile
ccedilekinmeden kullanabilmektedir161
Amerikan basının ele geccedilirdiği bazı gizli belgelere goumlre Amerikan huumlkuumlmeti
Milli Guumlvenlik Danışma Elliot Abramsrsquoı Filistinrsquode bir iccedil savaş ccedilıkmasını tahrik
154
age s4 155
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf s5 156
Byrne s7 157
Basim Kasım et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-
İştişarat Beyrut 2009 s 34 158
Steven Erkanger February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of Hamas Ousterrdquo Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
s1 159
Byrne s5 160
Jonathan Fighel ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx s1 161
April 2008 David Rose ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804 s2
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
134
edecek bir planı uygulamakla goumlrevlendirdiği anlaşılmaktadır162
Nitekim İsrail
Guumlvenlik Bakanı Amir Peretz henuumlz Hamas huumlkuumlmeti kurmadan oumlnce 11 Ocak 2006
tarihinde Mısır ve Uumlrduumlnrsquoden silahlar gelmeye başlayınca ldquohedefin Mahmut Abbas
youmlnetimi ve El Fetihrsquoi Hamasrsquoa karşı olası bir ccedilatışmaya hazırlamakrdquo olduğunu ifade
ediyordu163
Bu plan ccedilerccedilevesinde seccedililmiş Hamas huumlkuumlmetini devirmekle goumlrevli kişi
Muhammed Dahlan goumlruumlnmektedir Fakat bu plan başarılı olamamış Dahlan ve
ldquoGeneral Dayton taburlarırdquo Gazzersquoyi Hamasrsquoın hacirckimiyetine terk etmek zorunda
kalmışlardır Gazzersquonin Hamasrsquoın hacirckimiyetine girmesinin ardından Amerikan
Başkan Yardımcı Dick Cheney Ortadoğu Danışmanı David Wurmser istifa etmişti
Wurmser Bush youmlnetimini Filistinrsquode kirli bir savaş yuumlruumlttuumlğuumlnuuml ve Hamas
huumlkuumlmetine karşı Abbas youmlnetimine destek verdiğini duyurmuştu Gazzersquodeki durumu
ise El Fetihrsquoin darbe yapma girişimin Hamas tarafından engellenmesi olarak
değerlendirdiğini accedilıklamıştı164
İsrail ile Filistin Youmlnetimi ve El Fetih ortaklaşa Hamasrsquoa karşı topyekucircn bir
savaş başlatmıştı İsrailrsquoin Batı Şeriarsquodan sorumlu Generali Yaov Mordechai ldquoBatı
Şeriarsquoda Hamas hareketinin sivil ve toplumsal kurumlarına karşı gerccedilek bir savaş
iccedilinde olduklarını ve İsrail-Filistin (youmlnetimi) arasında bu konuda doğrudan bir
koordinasyon olduğunu belirtmekteydi165
Yediot Ahronoth gazetesinin uumlst duumlzey
analizcilerinden olan Nahum Barnea İsrail Savunma Bakanlığı ve Mahmut Abbas ve
Feyyad youmlnetiminin uumlst duumlzey subay ve istihbaratccedilılarının gizli bir toplantısına
katılmıştı Daha sonraları deşifre edilen bu toplantıda Filistin Youmlnetiminin Batı
Şeriarsquonın Silahlı Kuvvetleri Komutanı Diyab El Alirsquonin ldquoAramızda( İsrail-Filistin
Mahmut Abbas Youmlnetimi) duumlşmanlık yok Ortak bir duumlşmanız var O da Hamasrdquo
demiştir166
Aynı toplantıda Filistin Youmlnetimi Askeri İstihbarat Başkanı Mejid Ferraj
ise ldquoOnlarla (Hamas) diyalog olmayacak Siz onlarla ateşkes yaptınız biz değil
Ayrıca bize goumlnderdiğiniz (istihbarat kastediliyor) her Hamas kurumu ile ilgilendik
Ya onları kapattık ya da youmlnetimini değiştirip paralarına el koydukrdquo dediği iddia
edilmiştir
Hamasrsquoın Gazzersquoye Fiili Olarak Hacirckimiyeti ve Mahmut Abbasrsquoın
Huumlkuumlmeti Feshi
Mayıs ayında Gazzersquode El Fetih ve diğer guumlvenlik birimleri arasında silahlı
ccedilatışmalar tekrar şiddetlendi Bunun uumlzerine 11 Haziran 2007 tarihinde Hamasrsquoa bağlı
kolluk kuvvetleri Gazzersquode El Fetihrsquoe bağlı guumlvenlik birimlerine karşı bir kaccedil guumln
suumlren bir operasyon neticesinde Gazzersquoyi fiili olarak hacirckimiyeti altına aldı Bunun
uumlzerine Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas olağanuumlstuuml hal ilan ederken İsmail
Haniye Huumlkuumlmetini fes ettiğini ve yeni başbakan olarak da Selam Feyyadrsquoı
goumlrevlendiğini accedilıkladı167
Abbas huumlkuumlmeti fesih gerekccedilesinde ise ldquosilahlı isyanrdquo ve
ldquoFilistin Halkının genel maslahatı iccedilinrdquo ifadelerini kullanıyordu Hatta El Fetihrsquoin
iccedillerinde uumlst duumlzey subaylarında bulunduğu 250 asker Gazze olaylarında diğer kolluk
162
age s 3 163
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 238 164
age s4 165
Salih Muhsin Muhammed Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-strateji El Filistin
lisene 2008 Beyrut Luumlbnan 2009 s 52 166
age s 53 167
Velid Avaz ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi niyyeti hareketihi el-
istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
http81144208209090pdf20070616JunSat s1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
135
kuvvetlerine ldquokardeşlerimize silah ccedilekmeyizrdquo diye muumldahale etmediği iccedilin
cezalandırıldığı duyuruldu Haniye huumlkuumlmeti ise kendilerinin Filistin halkının seccedililmiş
resmi huumlkuumlmeti olduklarını Anayasal olarak bunun muumlmkuumln olmadığını iddia
ediyordu Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbas yeni huumlkuumlmeti kurubilmek iccedilin engel
olarak goumlrduumlğuuml Filistin Anayasasının 65 66 67 maddelerini dondurduğunu ilan etti
Filistin Başbakanı İsmail Haniye Mahmut Abbasrsquoın Anayasa maddelerini ilga ya da
dondurmak gibi yetkileri olmadığını bu durumun kanunsuz olduğunu belirtmiştir 26
Haziran 2007 tarihinde yayımladığı bir bildiri ile ise tuumlm silahlı milislerin silahlarının
toplanmasını emrediyordu Bu aynı zamanda Filistinrsquodeki tuumlm silahlı direniş
hareketlerinin silahlarının toplanması anlamına geliyordu Hatta Batı Şeriarsquoda birccedilok
Hamasrsquoa muumlzahir kişiler tutuklanmaya başlamış ve bazıları ise İsrailrsquoe teslim
edilmiştir168
29 Haziran 2007 tarihinde Mahmut Abbas Fransa ziyaretinde Filistinrsquode
başkanlık ve genel seccedilimlerinde yapılması iccedilin Filistinrsquode Uluslararası bir guumlcuumln
yerleştirilmesini istemiştir Bu teklif Amerikan Bush youmlnetimi tarafından ccedilok olumlu
karşılanmıştır Fakat Hamas bu guumlcuumln İsrailrsquoe karşı muumlcadele veren silahlı direniş
hareketlerini bastırmak iccedilin kullanacağı savıyla şiddetle karşı ccedilıkmıştır169
Bu ccedilerccedilevede Gazzersquode seccedililmiş yasal huumlkuumlmet olarak Hamas ldquosilahlı isyanrdquo
nitelendirmesinin soumlz konusu olamayacağını savunuyordu Filistin Anayasasının 115
maddesinin birinci fıkrası Filistin Youmlnetimi Başkanına ldquoMilli Guumlvenlikrsquoin tehlikeye
duumlşmesi bir savaş ya da silahlı isyan durumunda olağanuumlstuuml hal ilan etme yetkisi
vermekte fakat bu suumlre bir ayı geccedilememektedir Filistinrsquoli hukukccediluların tartıştığı temel
sorun ise kendisi Filistin halkının seccedililmiş yasal huumlkuumlmeti olan ve Anayasal olarak
uumllkedeki asayiş ve emniyetten sorumlu ve yuumlruumltme guumlcuumlne sahip huumlkuumlmete karşı nasıl
ldquoisyanrdquo nitelemesi yapılabileceğidir170
Ayrıca Filistin Anayasasının 110 maddesine
goumlre Filistin Youmlnetimi Başkanı tarafından ilan edilen Olağanuumlstuuml Hal huumlkuumlmetinin
Filistin Yasama Meclisinden guumlvenoyu alması gerekmektedir Bu halde Guumlvenoyu
Meclisrsquoten uumlccedilte iki ccediloğunlukla alınmalıdır Filistin Yasama Uumlyesi 45 milletvekili İsrail
tarafından tutuklandığı hesaba katılırsa bu nisabın sağlanması da fiili olarak muumlmkuumln
değildir Bu durum Filistinrsquode buguumln de hala devam eden Anayasal bir ccedilıkmaz
meydana getirmektedir
El Fetih ve karşı goumlruumlş ise Filistin Anayasasının 83 maddesinin 3 ve 5
fıkralarına goumlre eğer huumlkuumlmet uumlyelerinin uumlccedilte biri duumlşuumlruumlluumlr ya da boşalırsa huumlkuumlmet
duumlşmuumlş kabul edilir Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti azlettiğini ilan ettikten sonra
El Fetihrsquoe bağlı ve bağımsız bakanlar bunu kabul edip istifa etmişti Bu ccedilerccedilevede eski
bakanların yarısı istifalarını vererek Abbasrsquoın kararını onaylamış olmaktadır Burada
ise ortaya ccedilıkan sorun bu huumlkuumlmet uumlyeleri değişikliğinin Filistin Meclisinin onaması
olmadan nasıl goumlreve başlıyacağıdır Sonuccedil itibarıyla Parlementer sistemlerin temeli
olan Meclisrsquoin sahip olduğu egemenlik yetkisinin hiccedil bir şart altında ilga etmenin
muumlmkuumln olmadığıdır Nitekim Hamas boumlyle bir yetkinin Parlamenter sistemde hiccedil bir
kurum veya kişiye ait olmadığını ifade etmektedir Buna bağlı olarak Filistin Yasama
Meclisrsquoin hangi şart altında olursa olsun yeni kurulan huumlkuumlmete uumlccedilte iki ccediloğunlukla
guumlvenoyu vermesinin muumlmkuumln olmadığına daha oumlnce belirtmiştik Filistin
Anayasasına goumlre ccedilıkan sonuccedil Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti fesih edebilir fakat
olağanuumlstuuml hal de ilan edilse yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoin onayı olmadan kurulamaz
168
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 160 169
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 111 170
Velid Halil Hammami ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El Kudsrsquouumll Arabi 10
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070710JulTue s19
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
136
Filistin Yasama Meclisi Anayasa Komisyonu Başkanı Ahmed Halidi huumlkuumlmet fesih
edilse bile yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoinden guumlvenoyu alana kadar eski huumlkuumlmetin goumlreve
devam edeceğini bu bağlamda Abbasrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmet kurma durumunun
tamamen Anayasarsquoa aykırı olduğunu ifade etmektedir171
Filistinrsquoin oumlnemli Anayasa
hukukccedilularından Enis Kasım ise yaptığı bir accedilıklama ile Filistin Youmlnetimi Başkanı
Abbasrsquoın Meclis onayı olmadan yeni huumlkuumlmet atamasının soumlz konusu olamayacağını
ifade etmektedir172
Hatta Kasım aynı accedilıklamanın devamında Filistin Anayasasırsquonın
79 maddesi ccedilerccedilevesince değil huumlkuumlmet herhangi bir bakanın bile guumlvenoyu almadan
goumlreve başlayamayacağını belirtmektedir Buna bağlı olarak Filistin Youmlnetimini
Selam Feyyad huumlkuumlmeti mi yoksa Hamasrsquoın yani İsmail Haniye huumlkuumlmeti mi temsil
etmektedir Bu durum Oslo anlaşmaları ccedilerccedilevesinde kurulan Filistin Youmlnetimi
iccedilerisinde hayati bir adem-i meşruiyet sorunu meydana getirmektedir
Bu fiili durum hukuksal bir ccedilıkmaz meydana getirse de her iki huumlkuumlmet de
kendi boumllgesinde Filistin Youmlnetiminin meşru huumlkuumlmeti iddiasıyla hacirckimiyetini buguumlne
kadar suumlrduumlrmektedir Fakat bu durum Mısır huumlkuumlmetinin Gazzersquodeki durumu
tanımadığının ilanıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini ccedilok zor durumda bırakmıştı173
Mısır
huumlkuumlmeti bununla da kalmıyor Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın
meşruiyetini desteklemek iccedilin Arab Birliğini toplantıya davet ediyordu Mısır Meclisi
Dış ilişkiler Komisyonu Başkanı Mustafa Fıkhi yanı başlarında İslami bir emirliğin
kurulmasını kabul edemeyeceklerini duyuruyordu174
Mısır youmlnetimi Muumlsluumlman
Kardeşlerin Filistinrsquode denetimsiz ve bağımsız bir şekilde huumlkuumlmet olmasını kendi
rejimi iccedilin hayati bir tehdit olarak algılamaktaydı Hamas siyasi temsilcisi Halid
Meşal Gazzersquodeki durumun Mısır Ulusal Guumlvenliğini tehdit etmediğini aksine Hamas
huumlkuumlmeti duumlşerse Gazzersquode El Kaide gibi daha aşırı hareketlerin guumlccedilleneceğini
belirtmişti175
Filistin Youmlnetimi Başkanı bu olaylar karşısında 7 Temmuz 2007 tarihinde
yayımladığı bir kararla seccedilimlerin yapılması iccedilin Meclisi toplantıya ccedilağırdı İsmail
Haniye huumlkuumlmeti ise Filistin Başkanının Meclisi toplantıya ccedilağırmak gibi anayasal bir
yetkisi olmadığı savıyla bunu reddetti Bunun uumlzerine Abbas Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme
Oumlrguumltuuml Merkez Youmlnetimini toplayarak Başkanlık ve erken Genel Seccedilimlerin nisbi
temsil esasına dayanarak seccedilim kararı almasını istedi El Fetih bununla Filistin
Yasama Meclisi yerine uumlst otorite olarak kabul edilen Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml
(FKOuml)rsquoyuuml kullanmak istemişti Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın hukuk
muumlşteşarı Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln kanun yapabileceğini zaten Filistin
171
Ali Salih Ramallah ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili hukumetuuml kable
tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart
2010 httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455 172
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo El Şarkrsquouumll Evsat 9
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeature= 173
ldquoTerhib Arabicirc ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam 6182007 Erişim
Tarihi 27 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 174
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml alarsquol-hududuhardquo El
Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeature= 175
Bessam Bedarin ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi bitefrih cemaatuumlrsquol-
usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-ahira biitticahu intikad kadatuuml
fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20070618JunMon
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
137
Yasama Meclisrsquoinin de bu oumlrguumltuumln bir kurumu olduğunu savunuyordu176
Filistin
Youmlnetimi tuumlm imkacircnlarıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini tecrit etmeye ccedilalışıyordu Bu
amaccedilla Filistin Youmlnetiminin pasaportları bile değiştirilmişti Gazzersquodeki tuumlm resmi
dairelerin ccedilalışma ve kararları geccedilersiz sayılmış hatta Gazzersquode 2006-2007 senesinde
verilen orta oumlğretim diplomalari bile geccedilersiz ilan edilmişti177
Aynı şekilde İsmail
Haniye huumlkuumlmetine bağlı tuumlm memurların maaşlarının kesildiği duyurulmuştur Batı
Şeriarsquoda Hamasrsquoın etkin olduğu Zekacirct Komisyonursquonun Başkan uumlyeleri ve Mescid
İmamları değiştirilmiştir Hamasrsquoa yakın olduğu duumlşuumlnuumllen 103 Sivil Toplum Oumlrguumltuuml
Vakıf ve Dernek kapatılmıştır Aynı zamanda Mahmut Abbas ve El Fetih youmlnetimi
Hamasrsquoı Birleşmiş Milletler nezdinde kanun dışı silahlı kuvvet olarak tanıtmaya
ccedilalışmaktaydı İsmail Haniye huumlkuumlmeti ise bu faaliyetleri ldquoVatana İhanetrdquo olarak
nitelendirmekteydi178
Ccediluumlnki bu faaliyetler Filistin halkının bağımsızlığı ve işgal
edilen topraklarının kurtarılması iccedilin muumlcadele eden tuumlm direniş hareketlerinin
kanunsuz sayılması sonucunu doğurmaktaydı
Feyyazrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmeti Gazzersquonin Mısır ile tek ccedilıkış kapısı olan
Refah kapısının Mısır ve İsrailrsquoin isteğiyle kapatılmış onun yerine İsrail tarafında
bulunan Kerim Ebu Salim kapısının kullanılacağını ilan etmiştir Bu durum Hamas
huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyetinden sonra İsrail ablukasının şiddetlenmesine ve
etkisini arttırmasına sebep olmuştur Mısır Dışişleri Bakanı Ahmed Ebursquol Gayd
Ağustos 2008 tarihinde Filistinrsquode bir iccedil savaşrsquoın engellenmesi iccedilin Gazzersquoye bir
ldquoArap Kuvvetirdquonin goumlnderilmesini istemişti Fakat Hamas ise Mısır huumlkuumlmetinin bu
isteğini Gazzersquodeki hacirckimiyetine son verme olarak değerlendirmişti Hamas Huumlkuumlmeti
Başbakanı İsmail Haniye bu guumlcuumln Gazzersquodeki seccedililmiş meşru huumlkuumlmetinin
egemenliğine zarar vereceğini belirterek bu oumlneriye şiddetle karşı ccedilıkmıştı179
Mısır
huumlkuumlmeti ise Filistinrsquode tek yasal temsilcinin Filistin Youmlnetiminin ve aynı zamanda
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml(FKOuml)rsquonuumln başkanı olan Mahmut Abbasrsquoı kabul
ettiklerini ve bu ccedilerccedilevede Filistinrsquoi barış goumlruumlşmelerinde Orsquonun temsil edeceğini ilan
etmişti Filistin Youmlnetimi ise Birleşmiş Milletler nezdinde yaptığı konuşmalarda
Hamas huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyeti ldquokanun dışı milislerinrdquo hacirckimiyeti olarak ifade
ediyordu180
Buradaki temel amaccedil İsrail-Filistin barış goumlruumlşmelerinde hem huumlkuumlmeti
saf dışı bırakmak aynı zamanda Filistin Youmlnetimi ve Orsquonun atadığı olağanuumlstuuml hal
huumlkuumlmetinin meşruiyetini kuvvetlendirmekti
Annapolis Barış Konferansı Kasım 2007
Hamas İsmail Haniye huumlkuumlmetinin fiili olarak Gazzersquoyi hacirckimiyetine
almasından bir ay sonra doumlnemin Amerikan Başkanı George Bush tarafından 16
Temmuz 2007 tarihinde sonbaharda boumllge devlet ve Uluslararası Oumlrguumltlerin
katılımıyla iki devletli bir ccediloumlzuumlm adı altında bir konferans daveti yaptı Esas itibarıyla
doumlnemin Amerikan Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ılımlı olarak tanımladıkları
Arap Youmlnetimlerine boumllgede İranrsquoın artan etkisini azaltma desteğine karşı İsrail-Arap
176
Velid Avaz ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve ihlal meclisi merkezi
bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20071111-05 s5 177
Aytani ve Salih Sırarsquoa Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 100 178
Fethi Sabbah ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya haricuuml alarsquol-kanun
Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat 9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27
Mart 2010 httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895 179
El Eyyam Ramallah 652006 180
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 47
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
138
sorunlarına daha ccedilok eğilecekleri soumlzuumlnuuml vermişti181
Bunun uumlzerine 27 Kasım 2007
tarihinde ise Amerikan Başkanı G Bush tarafından ccedilok sayıda Uluslararası Oumlrguumlt ve
Devletin katılımıyla Annapolis Barış Konferansı accedilıldı Filistin Youmlnetimi Mahmut
Abbas ile İsrail Başbakanı Ehud Olmert 28 Kasım 2007 tarihinde barış goumlruumlşmelerinin
başlaması iccedilin anlaşmaya vardı İsrail youmlnetimi daha oumlnceki geleneğinden
ayrılmayarak goumlruumlşmelere herhangi şart ya da ccedilerccedileve konmasına izin vermedi
Amerikan Youmlnetimi Hamas huumlkuumlmetinin etkisini ve desteğini azaltmak iccedilin bir oumlnce
İsrail ve Filistin Youmlnetimi arasında barış anlaşması imzalanmasını sağlamaya
ccedilalışıyordu Goumlruumlşmeler Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) adına Ahmet Kurey ve
İsrail Dış İşleri Bakanı Livni arasında yuumlruumltuumllmekteydi Belirlenen Yol Haritası
ccedilerccedilevesinin ilk safhası gereği İsrail Youmlnetimi işgal altındaki boumllgelerde yeni yerleşim
boumllgesi inşa etmeyecek Filistin Youmlnetimi ise teroumlrist gruplarla savaşıp onların alt
yapısını yok edecekti Bu ccedilerccedilevede Amerikan ve İsrail Youmlnetimi iccedilin Hamas bir teroumlr
oumlrguumltuuml olarak kabul edilmekteydi182
İsrail huumlkuumlmeti Filistin Youmlnetiminin iccedilinde bulunduğu meşruiyet sorunundan
istifade ederek birccedilok konuda Mahmut Abbasrsquoı zorluyordu Oumlzellikle İsrail Youmlnetimi
yeni yerleşim boumllgelerinden geri adım atmayarak Filistin Youmlnetiminin teroumlr
gruplarıyla yeterince muumlcadele etmediğini iddia ediyordu İsmail Haniye huumlkuumlmeti ve
Filistin Yasama Meclisi ise Annapolis Barış Konferansının ldquogereksizrdquo olduğunu ve
Mahmut Abbasrsquodan goumlruumlşmeleri kesmesini istemişti183
Huumlkuumlmet soumlzcuumlsuuml ise yaptığı
bir başka accedilıklamada bu konferansrsquoın buumlyuumlk bir siyasi utanccedil olduğunu soumlyluumlyordu184
Filistin Youmlnetimi ise buna Batı Şeriarsquoda ccedilok sayıda Hamas yanlısını tutuklayarak
vermişti185
Hamasrsquoın Siyasi Şubesi Başkanvekili Musa Ebu Marzuk ise Annapolis
Konferansrsquoın iki ana hedefi olduğunu belirtiyordu Birincisi Luumlbnan saldırılarından
sonra zayıflayan Olmert huumlkuumlmetine destek olmak ikincisi ise İranrsquoa karşı yapılacak
bir savaş planına zemin hazırlamaktı186
Bunun uumlzerine Hamas huumlkuumlmeti ve
milletvekilleri bir toplantı yaparak 1948 yılında Filistinden goumlccedil edenler topraklarına
doumlnmeden ve Kuduumls dacirchil tuumlm işgal edilmiş Filistin toprakları oumlzguumlrleştirilmeden
Filistin halkının hakkından hiccedil bir taviz vermeyeceklerine dair yemin ettiler187
İslami
Cihad ve Hamas Siyonist Varlığın hiccedil bir şekilde tanınmayacağını ve meşru direniş
haklarından hiccedil bir şekilde vazgeccedilmeyeceklerini iccedileren ortak bir bildiri
yayımladılar188
İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ramazan Abdullah Şellah ise
Annapolis Konferansını Balfour Deklarasyonursquondan daha koumltuuml kabul etmekteydi
181
Carol Migdalovitz CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process The Annapolis
Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf s1 182
age s 2 183
Basım Kasım et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-Mufavadat
Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk Beyrut 2008 s
25 184
age s 25 185
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s157 186
Basim Kasım et al Mesarrsquouumll-Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-
Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk s 26 187
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007 188
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990 (Erişim Tarihi 18 Mart 2010)
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
139
Mısır Dışişleri Bakanı ise tuumlm Filistinli grupların Mahmut Abbasrsquoın atadığı
huumlkuumlmetin arkasında durmalarını istiyordu189
Hemen ardından daha oumlnce Gazzersquode
bulunnan Mısır Buumlyuumlkelccedililiğini ve diplomatlarını Ramallahrsquoa taşıdı 15 Haziran 2007
tarihinde ise İsrail youmlnetimi Gazzersquoye tuumlm giriş ccedilıkışları kapatarak abluka uygulamaya
başladı Gazzersquoye tıbbi malzemeler de dacirchil en temel gereksinimlerin de abluka
sebebiyle girişi engellenmiştir Bunun uumlzerine İsmail Haniye huumlkuumlmeti Arap
Birliğinden Mısır youmlnetimine sınır kapısını accedilması iccedilin baskı yapılmasını istemiştir
Fakat Arap devletleri arasındaki boumlluumlnme ve Mısır iccedilin Gazzersquonin jeopolitik oumlnemi
bilindiği iccedilin Arap devletleri Filistin iccedilerisindeki boumlluumlnmuumlşluumlk durumuna doğrudan
muumldahale etmek istememişlerdi Fakat 23 Mart 2008 tarihinde Yemen huumlkuumlmeti El
Fetih ve Hamasrsquoı 2005 Kahire anlaşması ccedilerccedilevesinde masaya oturmaya davet
etmiştir Bu suumlreccedilte Mısır huumlkuumlmeti ise kendi ev sahipliğinde daha geniş ccedilaplı bir
goumlruumlşme ccedilağrısında bulunmuştur Bunun da etkisiyle Yemen girişiminden bir sonuccedil
elde edilememiştir Hamas ve diğer direniş hareketleri ise Gazze ablukasına karşı
İsrailrsquoe Katyuşa fuumlzeleri ile cevap vermiştir Mısır huumlkuumlmeti ise Gazzersquoden yapılan bu
fuumlze saldırılarının İsrailrsquoin Gazzersquoye saldırı iccedilin fırsat oluşturduğunu duumlşuumlnmektedir
Bu ccedilerccedilevede Mısır huumlkuumlmeti Hamas ile İsrail huumlkuumlmeti arasında ateşkes sağlamak
istemişti İsrail youmlnetimi sağlanacak ateşkes anlaşması ile direnişin siyasi ve askeri
olarak faaliyetlerini durdurmasını istemekteydi Hamas huumlkuumlmeti ve İslami direniş
hareketleri ise karşılıklı olarak tuumlm askeri faaliyetlerin durdurulmasını istemişti
Bunun uumlzerine İsrail ve Hamas huumlkuumlmeti ve direniş hareketleri arasında 19 Haziran
2008 tarihinden başlamak uumlzere 6 aylık Sessizlik190
anlaşması imzalandı Bu
anlaşmaya goumlre karşılıklı olarak her tuumlrluuml saldırıların durdurulması ablukanın
kaldırılması ve tuumlm Gazze giriş-ccedilıkış kapılarının accedilılması olacaktı191
Fakat İsrail
youmlnetimi Gazze giriş-ccedilıkış kapılarını accedilmakta sorun ccedilıkartıyordu Mısır ve Gazze
arasında hayati oumlneme sahip Refah sınır kapısı 180 guumlnluumlk ateşkes suumlrecinde sadece
20 guumln o da kısmi olarak accedilılmış İsrail saldırılarında Gazzersquode 22 şehit verilmişti192
Nitekim bu konuda hazırlanan ccedilok tafsili raporlarda bile bu ateşkes anlaşmasının
şartlarından bahsedilmemektedir193
Esas itibarıyla Hamas huumlkuumlmeti Refah sınır
kapısını Mısır ile Filistin arasında goumlrmekte bu bağlamda sorumluluğunda Mısır
huumlkuumlmetinde olduğunu savunmaktaydı194
Nitekim İsrail ile Hamas arasında ateşkes
anlaşması imzalanmadan Hamas Siyasi Soumlzcuumlsuuml Halid Meşrsquoal Mısırrsquoın teşvik ve
189
ldquoTerhib-i Arabicirc versquod-duveli biteşkili Hukumetrsquouumll-Filistinieyetrsquouumll-Cedidrdquo El Eyyam 18 Haziran
2007 Erişim Tarihi 19 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 190
Burada oumlnemle vurgulanması gereken Hamasrsquoın ateşkes Hudne ile bi nevi silahların susması
Tehdiye anlamına gelen kavramlar arasında ayrım yapmasıdır Hamasrsquoa goumlre ortada resmi olarak bir
Filistin devleti olmadığı iccedilin ve resmen muhatap alınmadıkları iccedilin ateşkes ifadesi yerine anlaşmalarda
Tehdiye ifadesi kullanılmaktadır Fakat bazı yerlerde okuyucu tarafından daha iyi anlaşması iccedilin
ateşkes ifadesini de kullanmayı tercih ettik 191
Muhsin Salih et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar Takrir Malumat 2
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009 s 12 192
age s 12 193
Paul Scham ve Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political Flexibilityrdquo United
States Institute of Peace Special Report
wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf (Erişim Tarihi 5 Nisan 2010) s
3 194
age s 32
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
140
arabulucuğu ile gerccedilekleşecek ateşkes şartlarının uygulanmasında Mısırrsquoın
sorumluluğu olduğu vurgulamıştır195
Mısır huumlkuumlmetinin Refah sınır kapısını accedilmayarak İsrail ablukasına destek
vermesi de İsrail youmlnetimi tarafından yeterli goumlruumllmuumlyordu Hamas huumlkuumlmeti ve
direniş birlikleri Mısır ve Gazze arasındaki tuumlnellerden gerekli lojistik ihtiyaccedillarını
temin etmekteydi Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mısır huumlkuumlmetine Gazze ablukasına
destek vermesi iccedilin baskı yapmışlardı Bu baskılar uumlzerine Mısır youmlnetimi 12 Ağustos
2008 tarihinde Gazzersquonin hayati lojistik ihtiyaccedillarının karşılandığı tuumlnellere karşı
operasyonlar duumlzenlemeye başlamıştır Hamas milisleri bu tuumlneller sayesinde tuumlm
silah ve gereccedillerini temin etmektelerdi Aynı zamanda Gazze halkı İsrail ablukasından
sonra birccedilok hayati ihtiyaccedillarını teminde zorlanmışlar ve bu tuumlneller sayesinde bunlar
temin edilmekteydi Mısırrsquoın bu tuumlnellere karşı ccedilok sert tutumu Gazze halkının Mısır
huumlkuumlmetine karşı kızgınlığının artmasına sebep olmuştur Aynı şekilde Mısır
iccedilerisinde binlerce kişi abluka ve tuumlnellere karşı yapılan ccedilalışmalara karşı yuumlruumlşler
yaptığı iccedilin tutuklanmıştı Hamas huumlkuumlmeti ve direniş birlikleri 18 Aralık 2008
tarihinde İsrailrsquoin ateşkes şartlarını hiccedil bir şekilde yerine getirmediğini bu sebeple
ateşkesin uzatılmayacağını ve bittiğini ilan etmiştir196
Mısır huumlkuumlmeti ise oluşturulacak bir Milli Misak zemininde El Fetih ve Hamas
arasında anlaşma sağlamaya ccedilalışmaktaydı Fakat son tuumlnel saldırıları ardından
Hamas Mısır huumlkuumlmetinin kendisine karşı olduğu ve El Fetih yanlısı bir tutum
izlediğini accedilıktan ilan etmeye başlamıştı Mısır huumlkuumlmeti ise kendilerinin herkese eşit
mesafede olduğunu bildirmiş ve 9 Kasım 2008 tarihinde Kahirersquode tuumlm Filistinli
hareketler ile beraber goumlruumlşuumllmek uumlzere Filistin iccedilin 15 maddelik bir nevi Milli Misak
belgesi hazırlanmıştı Bu anlaşma taslağına goumlre
1- Filistin Milli Menfaati her tuumlr parti ve oumlrguumlt menfaati uumlstuumlnde tutulacak
2- Hiccedil bir şart altında Filistin topraklarının siyasi ve coğrafi buumltuumlnluumlğuumlnuumln
ayrılmasına izin verilmeyecek
3- Diyalog iccedil sorunları bitirmenin tek ccediloumlzuumlm aracı kabul edilecek
4- Filistinli kanı aziz kabul edilip tutuklama ve şiddetrsquoe bir an oumlnce son
verilecek
5- Demokrasi Youmlnetimin meşruiyeti ve devamı iccedilin tek seccedilenek olarak
kabul edilecek
6- İşgal devam ettiği suumlrece Filistin halkının direniş hakkı meşrudur
7- Mart 2005 Kahire Şubat 2007 Mekke anlaşmaları Mahmut Abbasrsquoın
diyalog girişimleri ve Arab Birliğinin Filistinrsquodeki boumlluumlnmeye karşı kararlarına itimat
edilecek
8- Vazifesi Ablukayı kaldırmak Meclis ve Başkanlık seccedilimlerinin
yapılması olacak Milli Huumlkuumlmet kurulacak
9- Hizipleşmeden ziyade Milli esasa dayalı olarak Kolluk Kuvvetleri
yeniden yapılandırılacak
10- Uumlzerinde anlaşılacak bir tarihte ve Milli Maslahat ccedilerccedilevesinde seccedilim
kanunuyla Meclis ve Başkanlık seccedilimleri aynı anda icra edilecek
195
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 27
Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743 196
Zehir Andarus ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen İntiharsquouumll-tehdiye El
yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081212-18 s 1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
141
11- Mart 2005 Kahire anlaşmasında vurgulandığı gibi Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) tuumlm hareketleri kapsayacak şekilde yeniden
yapılandırılarak Filistin Halkının tek meşru temsilcisi olacaktır
12- 29-30 Nisan 2008 tarihinde tuumlm Filistinli hareketlerin uumlzerinde anlaştığı
şekilde ateşkesin korunması sağlanacaktır
13- Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve Filistin Youmlnetimi Başkanının
Barış Goumlruumlşmelerini yuumlruumltmede yetkili olduğu tuumlm Filistinli hareketler tarafından
kabul edilecektir
14- Goumlruumlşmeler başladıktan sonra bu suumlrece zarar verecek faaliyetlerden
vazgeccedililecek
15- Bu anlaşmanın uygulanması iccedilin ortak komisyonlar kurulacak197
Hamas huumlkuumlmeti bu anlaşma metninin bir başlangıccedil kabul ettikleri iccedilin olumlu
karşılamışlardı Fakat Hamas youmlnetiminin temel isteğinin anlaşma uygulanırken Batı
Şeria ve Gazzersquode aynı anda başlanmasını istemekteydi198
Buradaki temel sorun fiili
olarak İsrail işgali altında bulunun Batı Şeriarsquoda bu yeniden yapılanmanın nasıl
gerccedilekleştirileceği idi Buna ek olarak Hamas goumlruumlşmelerin başlamasından bir guumln
oumlnce Batı Şeriarsquodaki Hamas mensubu siyasi tutukluların serbest bırakılmadığından
dolayı goumlruumlşmelere katılmayacağını duyurdu Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquonin abluka
altında olması fakat Batı Şeriarsquoda boumlyle bir sıkıntı olmadığı iccedilin goumlruumlşmeler ile geccedilen
zamanın kendi aleyhine olduğunu bilmekteydi Bu sebeple masaya oturmadan somut
kazanımlar elde etmek istemekteydi Aynı zamanda Hamas youmlnetimi Mısırrsquoın
goumlruumlşmelerde de El Fetih ve Mahmut Abbasrsquodan yana tavır koyduğu iccedilin kendilerinin
uzlaşmaz taraf konumuna duumlştuumlklerini duumlşuumlnuumlyorlardı Buna ek olarak uumlst duumlzey El
Fetih uumlyeleri anlaşmanın imzalanması gerektiğini ccediluumlnki boumlluumlnme sebebiyle İsrail ile
Barış anlaşmasının imzalanamadığını ifade etmekteydi199
27 Aralık 2009 Gazze Saldırısı
İsrail ordusu 27 Aralık 2009 tarihinde Gazzersquoye 22 guumln suumlrecek ve sivil
yerleşim merkezlerinin de hedef alındığı geniş ccedilaplı bir askeri saldırı başlattı Hamas
huumlkuumlmetine bağlı tuumlm resmi bina ve kurumlar saldırıda ağır hasar goumlrmuumlştuuml Saldırı
guumlnuuml bakanlık binalarında ve diğer resmi kurum binalarında memur ve kolluk
goumlrevleri goumlrev yaptığı iccedilin ilk guumln ccedilok kayıp vermişlerdi İsrail Dış İşleri Bakanırsquonı
saldırıdan iki guumln oumlnce 25 Aralık guumlnuuml Kahirersquoyi ziyaret etmiş ve Huumlsni Muumlbarek ile
goumlruumlşmuumlştuuml Bu goumlruumlşmenin bir guumln sonrası 26 Aralık gecesi Mısır huumlkuumlmet yetkilileri
Hamas uumlst duumlzey temsilcilerine saldırı olmayacak teminatı vermişti Nitekim saldırının
hemen ardından Hamasrsquoın soumlzcuumlsuuml Feyzi Burham bu saldırıdan Mısır youmlnetiminin
haberi olduğunu ve buna izin verdiğini accedilıklamıştır Burham Mısır huumlkuumlmeti
yetkililerinin Hamas uumlst duumlzey youmlneticilerini 26 Aralık gecesi arayarak Gazzersquonin
buguumln sakin olacağını soumlylediklerini ifade etmişti200
Esas itibarıyla İsrail iccedilerisinde
197
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El Hayatrsquouumll Cedid 21
Ekim 2008 httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309 (Erişim Tarihi 5 Nisan
2010) s1 198
Huumlseyin Cebir ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat
alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008 199
Zehir Enderus ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-harb versquol-hisar versquol-
kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El Kudsuumlrsquol Arabi 11 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081111-10 s6 200
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s 64
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
142
siyasi tahminler de bile seccedilim suumlrecine girmiş bir geccediliş huumlkuumlmetinin boumlyle oumlnemli bir
saldırı başlatacağı beklenmiyordu201
İsrail youmlnetimi kuumlresel ve boumllgesel hesaplar sonucu bu saldırıyı
gerccedilekleştirmiştir Hatta siyasi guumlccediller bu saldırının Uluslar arası alanda ABD ve
Avrupa Birliği gibi aktoumlrler tarafından teroumlrist kabul edilen Hamasrsquoa karşı yapıldığı
iccedilin anlayışlı olunacağını hesap etmekteydi202
İsrail youmlnetimi iccedilin Gazzersquoye saldırının
temel amacı ise Hamasrsquoın askeri guumlcuumlnuuml yok etmek ve Hamas huumlkuumlmetinin
devrilmesiydi203
Saldırının sonlarına doğru ise amacın Hamasrsquoın tekrar silahlanmasını
oumlnlemek ve Gilad Şalitrsquoin İsrailrsquoe geri getirilmesi haline gelmişti204
Hamasrsquoın elinde
iki yıldır esir tutulan İsrail askeri Gilad Şalitrsquoin uumllkeye geri getirilmesi huumlkuumlmet
ortakları iccedilin seccedilim oumlncesi buumlyuumlk bir başarı olacaktı Fakat saldırı sonrası Hamas
huumlkuumlmeti devrilmemiş ve Gilad Şalitrsquode geri alınamamıştı Hamas siyasi soumlzcuumlsuuml
Halid Meşrsquoal ise El Cezirersquoye yaptığı ilk accedilıklamada ldquokendilerine kimsenin ablukanın
kalkması ve saldırının durdurulmasından başka hiccedilbir talep ile gelmemelerinirdquo
belirtiyordu205
Hamas yaptığı diğer accedilıklamada Mahmut Abbasrsquoın bu saldırıyı
oumlnceden bildiğini hatta Gazzersquodeki bazı El Fetih unsurlarının Hamas merkezleri
hakkında sağladığı bilgileri İsrailrsquoe vermekle itham ediyordu206
Mısır youmlnetimi ise
ablukadan dolayı doğrudan ve saldırı iccedilin ise dolaylı olarak Hamas youmlnetimini
succedilluyordu Saldırı devam ederken bile Mısır Devlet Başkanı Huumlsni Muumlbarek Hamas
hareketini succedillayan accedilıklamalar yapıyordu Hatta Mısır ile Filistin arasında bulunan
Refah sınır kapısının kapalı olmasından Hamasrsquoı sorumlu tutuyordu207
Mısırrsquoda ise
Hamasrsquoın itikadiideolojik accedilıdan bir parccedilası olduğu Muumlsluumlman Kardeşler hareketi
Mısır huumlkuumlmeti de dacirchil olmak uumlzere Arap huumlkuumlmetlerini Filistinrsquode direnişi kırmak
iccedilin İsrail ile işbirliği yaptıklarından dolayı succedilluyordu208
Bu itham Mısır rejimi ve
meşruiyeti iccedilin hayati bir tehdit oluşturmaktadır
Mısır youmlnetimi ise İsrail Gazze arasına Uluslar arası bir guumlccedil konuşlanmasıyla
Hamasrsquoın direniş faaliyetlerini ve İsrailrsquoe karşı askeri saldırılarını engellemeye
ccedilalışıyordu Ccediluumlnki 1967 oumlncesi Mısır hacirckimiyetinde kabul edilen Gazzersquoye İsrailrsquoin
her saldırısı Mısır huumlkuumlmetinin meşruiyetini zayıflatan bir unsur meydana getiriyordu
Hamas youmlnetimi İsrail-Gazze arasına uluslar arası bir guumlcuumln konuşlanmasına ise
bunun İsrailrsquoi korumak ve direnişi engellemek olacağı savıyla şiddetle ret etmişti209
Hamas hiccedilbir şekilde direniş hakkından vazgeccedilmeyeceğini ilan ediyor ve ablukanın
kaldırılması isteğinden vazgeccedilmiyordu İsrail youmlnetimi başlattığı bu saldırıyla Hamas
huumlkuumlmetini deviremediği gibi aynı sene iccedilerisinde yapılacak olan Filistin Youmlnetimi
Başkanlık seccedilimlerinin yapılmasını da fiilen ortadan kaldırmıştır Bu durum Hamas
201
Yehuda Ben Meir ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public Opinionrdquo Strategic
Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv University Volume 11 No4
February 2009 s29 202
Eran Oded ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic Assessment Volume 11
No 4 February 2009 s 14 203
Eiland Giora ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the Campaignrdquo Strategic
Assesment Volume 11 No4 February 2009 s 8 204
age s9 205
Sabri Suumlmeyre ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml Hilaluumlrsquol-advanrdquo
Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat
versquol-istişarat Beyrut 2009 s 81 206
age s 82 207
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s67 208
age s66-67 209
Sabri Suumlmeyre s84
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
143
huumlkuumlmetinin Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın yasal suumlresinin bittiğini bu
ccedilerccedilevede artık meşruiyetinin tartışmalı olduğu ilan etmesiyle sonuccedillanmıştır
SONUCcedil Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme(kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln kuruluşunun temel amacı
Filistinlilerin işgal ve suumlrguumln sebebiyle duumlnyanın her yerindeki Filistinliler de dacirchil
temsil edildiği bir kurum meydana getirmekti Fakat zaman iccedilerisinde Yaser Arafat
oumlnderliğindeki El Fetih hareketi tuumlm Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln yuumlruumltme ve
temsil organlarını ele geccedilirmiştir Bu durum diğer Filistinli direniş hareketlerinin bu
oumlrguumltten ayrılıp bağımsız faaliyet yuumlruumltmelerine sebep olmuştur Buna rağmen 1993
Oslo barış goumlruumlşmelerine kadar Yaser Arafatrsquoın İsrailrsquoe karşı direniş ve muumlcadelenin
parccedilalanmaması iccedilin destek verilmiştir Yaser Arafat 1993 yılında Oslo Uyum
anlaşmalarını tuumlm Filistinliler adına imzalamış ama Filistin direniş hareketlerinin
birccediloğu bu anlaşmaları tanımadığını ilan etmiştir Bu hareketlerin başında Hamas
gelmektedir Bu ccedilerccedilevede Hamas Oslo Barış Goumlruumlşmeleri sonucunda oluşturulan
Filistin Youmlnetimini tanımadığı iccedilin 2006 yılına kadar seccedilimlere katılmamıştır Bu El
Fetih hareketinin Filistin Youmlnetimi Parlamentosunu huumlkuumlmeti ve buna bağlı tuumlm
resmi kurum ve kuruluşlarına hakim olma imkanı sağlamıştır Bu durum aynı zaman
El Fetih oumlrguumltuumlne Batı Şeria ve Gazzersquode resmi olarak polis kuvveti oluşturma ve
silahlanma imkacircnı sağlamıştır Bu durum Hamas gibi silahlı direniş oumlrguumltlerinin
zamanla aleyhine taktiksel bir uumlstuumlnluumlk meydana getirmiştir Aynı zamanda bu durum
El Fetihrsquoin tuumlm Filistin Youmlnetimi kurumlarına hacirckim olması gerek İsrail ve gerek
Uluslar arası tuumlm goumlruumlşmeleri Filistinliler adına yuumlruumltmesi sonucu doğuruyordu
Hamas bu durumu kendi lehine ccedilevirmek iccedilin ani bir kararla Yasama seccedilimlerine
katılma kararı aldı Bu taktik değişiklik El Fetih youmlnetimini seccedilim sonrası buumlyuumlk
sıkıntıya sokacaktı Hamasrsquoın Yasama Konseyinde ccediloğunluğu elde etmesi ise
Huumlkuumlmeti ve El Fetih unsurları tarafından youmlnetilen kurumlarında değişim anlamına
geliyordu Filistin Youmlnetimi başkanı ise kendi yetkisini Filistin Anayasasına da aykırı
olarak genişletmeye başladı Bu durum sonunda Hamas huumlkuumlmete bağlı guumlccedillerle
Filistin Youmlnetimi başkanı Mahmut Abbasrsquoa bağlı guumlccedillerin ccedilatışmasına doumlnduuml Bunun
sonucunda zaten İsrail işgali nedeniyle coğrafi olarak ayrı olan Batı Şeria ve Gazze
otorite olarak da birbirinden ayrılmış oldu
Bu suumlrecin temel sebebi Filistin Oumlzguumlrleştirme (Kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln ve
yuumlruumltme organlarının artık Filistinlileri temsil etmekten uzak olmasıdır El Fetihrsquoin
hacirckim olduğu suumlreccedilte kurulan Filistin Youmlnetimi de artık seccedilimler yapılamamasından
dolayı meşruiyetini kaybetmektedir Filistin Youmlnetimi Başkanlığı ve yasama
meclisinin yasal goumlrev suumlresi dolmuş fakat hukuki ve fiili boumlluumlnmuumlşluumlkten dolayı
seccedilimler yapılamamaktadır Mısır ve Uumlrduumln youmlnetimlerinin yanı sıra Amerikan ve
İsrail youmlnetimleri de Hamasrsquoın Filistin youmlnetiminde bulunmasını kabul etmemektedir
Mahmut Abbas ise Filistin youmlnetimi başkanı olarak değil tuumlm goumlruumlşmelerini Filistini
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml başkanı olarak yuumlruumltmektedir Bu kurucu oumlrguumlt ise hukuki
sorunlar ve işgal sebebiyle seccedilim yapamamaktadır Filistinlileri temsil etmesi iccedilin
kurulan Filistini Oumlzguumlrleştirme (kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln yeniden yapılanmasıyla bu
hukuki ve siyasi ccedilıkmaz ortadan kaldırılabilir Aksi halde Filistinlileri temsil
meşruiyetini kaybetmiş Filistin Youmlnetimirsquonin de barış goumlruumlşmelerini yuumlruumltmesinin
hukuki ve siyasi olarak bir anlamı olmayacaktır
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
144
KAYNAKCcedilA
Abbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas
Tettehuz Kararen bitecil teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi
24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=1012
3
Abbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve
tayin ahadı zuamarsquoil-mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeat
ure=
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and
the ldquoNew Palestinian Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen
-posing-as-revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-
breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
Andarus ZehirEşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen
İntiharsquouumll-tehdiye El yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081212-18
Avaz Velid ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik
Birsquol-meclis Teşri biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart
2006 http81144208209090pdf200605May09MayTue
Avaz Velid ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir
şurta bivakfıhardquo El Kudsrsquouumll Arabi 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu
Avaz Velid Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi
niyyeti hareketihi el-istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070616JunSat
Avaz Velid ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve
ihlal meclisi merkezi bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi
27 Mart 2010 http81144208209090pdf20071111-05
Aytani Meryem Muhammed Salih Muhsin Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve
Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat
Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200603Mar07MarTue
Bedarin Bessam ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi
bitefrih cemaatuumlrsquol-usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-
ahira biitticahu intikad kadatuuml fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007
Erişim Tarihi 27 Mart 2010 http81144208209090pdf20070618JunMon
Ben Meir Yehuda ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public
Opinionrdquo Strategic Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv
University Volume 11 No4 February 2009
Cebir Huumlseyin ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve
tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
145
httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El
Hayatrsquouumll Cedid 21 Ekim 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309
Enderus Zehir ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-
harb versquol-hisar versquol-kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El
Kudsuumlrsquol Arabicirc 11 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081111-10
Erkanger Steven February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of
Hamas Ousterrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social
and Political History Westview Press USA 2006
Fighel Jonathan ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo
Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx
Giora Eiland ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the
Campaignrdquo Strategic Assesment Volume 11 No4 February 2009
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart
2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1
Hammami Velid Halil ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El
Kudsrsquouumll Arabi Erişim Tarihi 26 Mart 2010
10 Temmuz 2007 http81144208209090pdf20070710JulTue
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 Nisan 2006
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El
Eyyam 11 Ocak 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070111JanThu
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabi 13
Şubat 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200602Feb13FebMon
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-
amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran
2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-
şimaliyetuuml min Kıtrsquoa Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24
Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078
Kasım Basim et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-
Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol
firsquod-dımışk Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
146
Kasım Basim et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat versquol-İştişarat Beyrut 2009
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-
tevekkuat bihudus İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart
2010 httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeat
ure=
Oded Eran ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic
Assessment Volume 11 No 4 February 2009
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El
Şarkrsquouumll Evsat 27 Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743
Migdalovitz Carol CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process
The Annapolis Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El
Ezmetuumlrsquol-dahiliye ala Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabi 11 Temmuz 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070711JulWed
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml
alarsquol-hududuhardquo El Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeat
ure=
Nersquoami Salih ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye
liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 24 Nisan 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
Ramallah Ali Salih ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili
hukumetuuml kable tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455
Rose David April 2008 ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804
Sabbah Fethi ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya
haricuuml alarsquol-kanun Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat
9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895
Salih Muhsin et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar
Takrir Malumat 2 Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-
strateji El Filistin lisene 2008 Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-
iştişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-
etrafrsquouumll-maniyetuuml Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
126
da aynı şekilde kurulacak huumlkuumlmetin Oslo anlaşması ve geccedilmiş huumlkuumlmetin imzaladığı
tuumlm anlaşmaların kabul etmesi gerektiğini accedilıklamıştı116
Bu da esas itibarıyla İsrail
devletinin tanınması ve onunla barış goumlruumlşmeleri iccedilin masaya oturulması anlamına
geliyordu
Hamas seccedilim zaferinin hemen ardından Fetih ile beraber bir huumlkuumlmet
kurabilecekleri youmlnuumlnde mesajlar goumlndermişti Fakat bu ifadeler karşısında Fetihrsquoin
oumlnemli isimleri bu teklife son derece sert cevaplar verdiler Muhammed Dahlan
Fetihrsquoe bağlı silahlı birliklerin toumlreninde ldquoHamasrsquoın oumlnderliğinde bir huumlkuumlmeti
katılmalarının Fetih iccedilin bir utanccedil olduğunu ifade edecektirdquo117
Filistin Youmlnetimi
Başkanı Mahmut Abbas ise seccedilim sonuccedilları accedilıklanmaya başladıktan sonra yeni
huumlkuumlmetin Oslo barış anlaşmaları ccedilerccedilevesinde bir siyasi program uygulamasının
zorunlu olduğunu ifade etmekteydi Seccedilim sonuccedillarının accedilıklanmasının bir guumln
sonrasında Mahmut Abbas tuumlm emniyet kuvvetlerinin başkanlarını toplayarak bundan
sonra sadece kendisine karşı sorumlu olduklarını ve tuumlm raporları kendisine
sunmalarını isteyecekti Daha oumlnce sınırların ve doğal olarak Batı Şeria ve Gazzersquodeki
sınır geccedilişlerinin denetimi huumlkuumlmete ait iken Mahmut Abbas ccedilıkardığı bir kararname
ile sınır guumlvenliğini de kendisine bağlı hale getirecekti Sivil savunmanın da bağlı
olduğu başına Reşit Ebu Şebakrsquoı getirdiği ayrı bir genel muumlduumlrluumlk ihdas edecektir
Arafatrsquoın son doumlneminde Mahmut Abbas Amerikan ve İsrail youmlnetimlerinin de
desteğiyle Filistin youmlnetimi başkanından bazı yetkileri devralmıştı118
Bu suumlreccedilte
Abbas yakın bir zamanda Hamasrsquoın huumlkuumlmet kurmasını hiccedil duumlşuumlnmemişti Şimdi ise
huumlkuumlmetin sahip olduğu bu anayasal yetkileri geri almaya ccedilalışmaktaydı El Fetih
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme (kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquone (FKOuml)119
hacirckim olmasıyla yaklaşık kırk
yıldır Filistin adına hareket ediyordu 1993 Oslo barış suumlrecinden sonra ise Filistin
youmlnetiminin meşru huumlkuumlmeti konumuna gelerek yeni siyasi yapı El Fetih
hacirckimiyetinde kurulmuştu Hamasrsquoın da dacirchil olduğu islami direniş hareketleri Oslo
anlaşmasını tanımadıkları iccedilin bu siyasi yapının dışında kalmışlardı
Hamas huumlkuumlmeti ile El Fetih arasındaki yetki ve egemenlik ccedilatışması seccedilim
sonuccedilları ilan edilir edilmez başlamıştır Bir oumlnceki Meclis 232006 tarihinde seccedilim
sonuccedilları accedilıklanmasının hemen ardından toplanarak birccedilok kritik yasa ccedilıkarılmış ve
oumlnemli mevkilere yeni atamalar yapılmıştır Bu toplantıda Başkanrsquoa bağlı olacak yeni
kurumlar ihdas edilmiş ve huumlkuumlmetin yetkilerinin bazıları Başkanrsquoa devredilmiştir
Hamas youmlnetimi bu duruma şiddetle karşı ccedilıkmış seccedilimlerden sonra eski meclisrsquoin
goumlrev ve yetkilerinin bittiğini ve kanun ccedilıkarma ve atama yapamayacağını ilan
etmiştir Fakat Meclisrsquoin seccedilim sonrası son oturumunu accedilan Ruhi Futuh eski meclisrsquoin
goumlrevinin ve yetkilerinin yeni meclisrsquoin yemin etmesine kadar devam ettiğini
116
Muhsin M Salih et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008 s 13 117
age s13 118
Filistin anayasası 1997 yılında hazırlanmış 2002 Mayıs ayında ise Arafat tarafından onaylanarak
aynı yıl yuumlruumlrluumlğe girmiştir 2003 Mart ayında ise Amerikan youmlnetiminin de baskısı ile Başbakanlık
makamı ihdas edilmiştir Bu anayasanın 39 maddesine goumlre Filistin Youmlnetimi Başkanı aynı zamanda
Silahlı Kuvvetlerrsquoin Başkomutanı olmaktadır Aynı şekilde başkan Filistinrsquoin diğer uumllkeler nezdinde
bulunan temsilcileri atama yetkisine de sahiptir (Md40) Filistin Meclisrsquoin onayladığı kanunları
kendisine ulaştıktan sonra en geccedil 30 guumln iccedilinde onaylamalı ya da meclise goumlndermelidir Eğer Meclis
uumlccedilte iki ccediloğunlukla yasayı tekrar kabul ederse kanun onaylanmış kabul edilir (Md41) 119
ldquoMunazzamatuumlrsquol-Tahriruumlrsquol-FilistinrdquoArapccedila orjinalinden ki Filistinden kasıt İsrailrsquoin işgali altındaki
tuumlm Filistin topraklarını (1967 oumlncesi de dahil) kapsadığı ve kuruluş belgesindeki toprakların
oumlzguumlrleştirilmesi hedefi ccedilerccedilevesinde asli ifadesi kullanılmıştır Ayrıca etimolojik olarak da Arapccedila
kelimesinin Tuumlrkccedile karşılığı kurtuluş kelimesi değil oumlzguumlrluumlkleştirmersquodir Al Mawrid s 285 (ريرحت)
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
127
soumlylemiştir120
El Fetih youmlnetimi Filistin Anayasasının 47 maddesine dayanarak eski
meclisrsquoin goumlrev suumlresinin yeni meclis uumlyelerinin yemin etmesine kadar devam ettiğini
iddia etmiştir Neceh Uumlniversitesi Hukuk Fakultesi Dekanı Ahmed Mubarek Halidi ise
bu son yapılan meclisrsquoin meşru olmadığını velacircyet suumlresi ile Yetki arasında fark
olduğunu ifade etmiştir121
Ona goumlre eski meclisin suumlresi devam etmekle beraber
anayasa değiştirmek veya kanun yapmak gibi bir selacirchiyeti kalmamıştır Bununla
beraber seccedilim ilanından sonra milletvekillerinin birccediloğu yeniden seccedililememiştir
Hamasrsquoın youmlneticilerinden Said Sayyam ise yetkisi biten eski meclisin ccedilıkardığı
kanunları tanımayacaklarını ve bunların ilga edeceklerini accedilıklamıştı Fakat temel
sorun yeni meclisin ccedilıkaracağı kanun ve anayasa değişikliğinin Filistin Youmlnetimi
Başkanı Mahmut Abbas tarafından onaylanması aksi halde kanunların geccedilmesi iccedilin
meclisrsquoin uumlccedilte iki ccediloğunlukla onayı gerekmekteydi Yeni meclisrsquoin siyasi dağılımında
ise bu muumlmkuumln goumlruumlnmuumlyordu
Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın son anda yaptığı oumlnemli
değişikliklerden birisi de Anayasa Mahkemesinin yapısının belirlenmesinde olmuştur
(2312006) Daha oumlnceki yasaya goumlre Anayasa Mahkemesi başkanı ve uumlyelerinin
atanmasında Meclis onayı istenirken yapılan değişiklikle artık sadece Başkanın
ataması yeterli olmaktadır Bu durum Filistin Anayasa Mahkemesini Filistin Youmlnetimi
Başkanı Mahmut Abbasrsquoın bir nevi buumlrokratları haline getirmekteydi Hemen ardından
tuumlm memur ve buumlrokratların idari ve mali soruşturma ve takiplerini yapan bir divanrsquoa
başkan atamıştır Başkanrsquoa bağlı bu divan sayesinde Mahmut Abbas buumlrokrasi
uumlzerinde daha etkin hale gelmekteydi Aynı zamanda bu yapı sayesinde Hamasrsquoın uumlst
duumlzey buumlrokratlara atama yapmasını engellemek ve El Fetihrsquoin buumlrokrasi uumlzerindeki
hacirckimiyeti korunmak isteniyordu Filistin Meclisi Hukuk Uzmanı Assam Abidin ise
bu durumun Anayasanın 38 ve 68 maddeleriyle ccedilatıştığını ifade etmektedir122
Huumlkuumlmetin yuumlruumltme guumlcuumlnden kaynaklanan en hayati ve işlevsel goumlrevler bu
ccedilerccedilevede elinden alınmaktadır Abbas Meclis ccedilalışanlarının bağlı olduğu idari
amirini bile yeni meclise bırakmadan kendisi atamıştı
Bu şartlar altında Hamas uumlyelerinin ccediloğunlukta olduğu yeni meclis 18 Şubat
2006 tarihinde yemin ederek goumlrevine başlamıştı Meclis Başkanı seccedililen Aziz
Duveykrsquoin ilk işi Meclisrsquoin seccedilimlerden sonra yaptığı oturumda aldığı kararları yeni
mecliste tekrar oylamak iccedilin durdurmak olmuştu Bunun iccedilinde son oturumda yapılan
tuumlm uumlst duumlzey atamalar da dacirchildi Fakat El Fetih Meclis grubu başkanı Azzam
Ahmed Meclis başkanının bir oumlnceki meclisrsquoin aldığı kararları dondurmak ya da iptal
etmek gibi bir yetkisi olmadığını ve bunun muumlmkuumln olmadığını iddia ediyordu El
Fetihrsquoe bağlı Meclis ccedilalışanları ise gerekli dosyaları yeni Meclis Başkanı Duveykrsquoe
goumlndermiyor hatta Meclis iccedilerisinde telefon goumlruumlşmeleri bile kesiliyordu123
Duveyk
buna rağmen eski alınan kararların iptali iccedilin Meclis oturumuna accediltı fakat El Fetih
Milletvekilleri bu oturumu kanunsuz ilan ederek katılmadılar Hatta goumlruumlşme
esnasından El Fetihrsquoin kol kuvvetleri Meclis iccedilerisine ateş accediltılar124
Oumlnceki El Fetih
huumlkuumlmeti yine son doumlnemde Hamas huumlkuumlmeti uumlzerinde gerek mali baskı gerek
120
Meryem Aytani ve Muhsin Muhammed Salih Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve Hamas Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008 s 26 121
age s 28 122
age s 34 123
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 36 124
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc
7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf200603Mar07MarTue s1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
128
toplumsal baskı oluşması iccedilin binlerce yeni memur almış bu memurlar ise hemen
seccedilim sonrası maaşlarını alamadıkları iccedilin maliye bakanlığına saldırmışlardı125
Aynı zamanda El Fetih kendi hacirckimiyetinde olan Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme
Oumlrguumltuumlrsquonuuml (FKOuml) ise gerek iccedil gerek dış ilişkilerde huumlkuumlmetin yetkisini azaltmak iccedilin
kullanmaktaydı Zaten El Fetih mensubu Reşat Ebu Reşakrsquoın başına getirildiği
Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml kolluk kuvetlerini youmlnetme bakımından iccedil işleri bakanını işlevsiz
hale getiriyordu Bunun uumlzerine Hamas huumlkuumlmeti sonraki suumlreccedilte İccedil işleri bakanlığına
bağlı ayrı bir kurum ihdas etmek zorunda kalacaktı Doğal olarak Hamas kendi
eğitilmiş direniş unsurlarını bu kolluk kuvveti buumlnyesinde toplamaya başlamıştı126
Bunun uumlzerine Mahmut Abbas bunun kanunlara aykırı olduğunu ilan ederek alınan
kararı ilga ettiğini duyurdu127
Filistin Youmlnetimi Başkanlığına yani El Fetihrsquoe bağlı
Filistin Televizyon ve Radyosundan Hamas huumlkuumlmeti aleyhine yayınlar
yapılmaktaydı Daha oumlnce huumlkuumlmete bağlı bu birimlerde sonradan Filistin Youmlnetimi
Başkanlığına bağlanmıştı Gazzersquode artık iki silahlı kollluk kuvveti bulunmaktaydı ve
bu sebeple sokaklarda ccedilatışmalar başlamıştı Filistin Meclis Başkanı Aziz Duveyk ile
Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas 2006 yılı Mayıs ayında Milli Birlik ve
Yetki ccedilatışmaları gibi konuları konuşmak uumlzere goumlruumlşmeler yaptılar Hamas huumlkuumlmeti
bu suumlreccedilte aynı zamanda yasal guumlcuumlnuuml kullanıp sokaklarda asayişi sağlamak iccedilin kendi
kolluk kuvvetlerinin Gazzersquode goumlrevlendirmişti Fetih soumlzcuumlsuuml ise Hamas huumlkuumlmetine
bağlı kolluk kuvvetlerinin sokaklarda hacirckim olmaya başlamasının ardından İccedil işleri
bakanını bu eylemle ccedilatışmaları koumlruumlklediğini ifade ediyordu128
İsrail youmlnetimi bir
taraftan Hamasrsquoın huumlkuumlmeti sebebiyle Filistinrsquoe iktisadi abluka uygulamakta ve diğer
taraftan İsrail Dış İşleri bakanı Mahmut Abbasrsquoa ya seccedilimlerin yeniden yapılmasını ya
da Hamas huumlkuumlmetinin değişmesi iccedilin halk oylaması yapılmasını tavsiye
etmekteydi129
Mahmut Abbas Hamas huumlkuumlmeti programının Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml
(FKOuml)rsquonuumln esaslarıyla ccedilatışmaması gerektiğini bu ccedilerccedilevede Hamas huumlkuumlmetinin
İsrailrsquoi tanıması gerektiğini ifade etmekteydi130
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml
Filistin halkının iccedilerde ve dışarda tek yasal ve en uumlst temsil siyasi yapısıydı Bu oumlrguumlt
ise uzun zamandan beri El Fetih oumlrguumltuumlnuumln hacirckimiyetinde bu sebeple diğer Filistinli
oumlrguumltler tarafından meşruiyetini kaybettiği duumlşuumlnuumllen bir yapıydı 17 Nisan 2006
tarihinde İsrailrsquode İslami Cihad Hareketinin askeri kanadı Kuduumls Tugaylarının
gerccedilekleştirdiği eylemi Mahmut Abbasrsquoın teroumlr olarak nitelendirmesi diğer direniş
hareketlerinin El Fetih ve Filistin Youmlnetimi Başkanrsquoından daha da uzaklaşmalarına
sebep olmuştur
125
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 13 Şubat 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf200602Feb13FebMon s1 126
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-Veziratuumlrsquol-dacirchiliye teşekkuumll
kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti inkibalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 Nisan 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 s1 127
ldquoAbbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve tayin ahadı zuamarsquoil-
mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeature= s1 128
Velid Avaz ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir şurta bivakfıhardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu s 1 129
Salih Sırarsquouumll- İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 22 130
age s 16
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
129
İsrailli Asker Celad Şalitrsquoin Esir Edilmesi ve Direnişin Devamı
Hamasrsquoın Filistin iccedilerisindeki diğer İslami hareketler tarafından seccedilimlere
girmesi ve huumlkuumlmet kurması şiddetle eleştirilmekteydi Bu durumu dolaylı da olsa
Oslo anlaşmasının tanınması ve direnişin geri plana atılması olarak
değerlendiriyorlardı Hamas ise direniş faaliyetlerinden vazgeccedilmeyeceğini ifade
etmekteydi ve bunun neticesinde 25 Haziran 2006 tarihinde diğer 3 direniş hareketiyle
yapılan ortak bir eylem ile Kerim Ebu Salim geccediliş boumllgesinden İsrail asker Celad
Şalitrsquoi esir alındı131
Hamas ve eyleme katılan diğer direniş hareketleri ilk yaptığı
accedilıklamada askerin serbest bırakılması karşılığı bin Filistinrsquoli esirin serbest
bırakılması saldırı ve ablukaların kaldırılmasını istediler132
Filistin Youmlnetimi Başkanı
Mahmut Abbas seccedilimlerden sonra Filistinli Esirlerden sorumlu bakanlığa bağlı olan
esirlerin durumu ve hapishalerin idaresi goumlrevini El Fetihrsquoin hacirckim olduğu Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) nezaretinde yapılacağını ilan etmişti Hamas bu eylem
ile bu konuda fiili olarak soumlz soumlyleme hakkının kendilerinde olduğunu da ortaya
koymuş oluyordu Hamas youmlnetimi İsrail ile esir goumlruumlşmelerinde tek aracıyı Mısır
olarak kabul ettiklerini ilan etmişti133
Fakat Mısır huumlkuumlmetinin Refah sınır kapısını
accedilmaması ve ablukaya etkin destek vermesi Hamasrsquoın Mısır youmlnetimine bu konudaki
tavrını değiştirecektir Bunun neticesinde 2008 Aralık ayında Gazze saldırılarından
sonra Hamas youmlnetimi esir goumlruumlşmelerinde Almanyarsquoyı arabulucu olarak kabul
etmesiyle Mısırrsquoı geri plana atacaktır
Seccedilimlerden sonra Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın İccedilişleri
bakanlığına bağlı kolluk kuvvetlerini kendi youmlnetimine alması İccedil işleri bakanlığını
fiilen işlevsiz bırakmıştı Huumlkuumlmet bu ccedilerccedilevede sahip olması gereken uumlst duumlzey
buumlrokrat atama ve tayin gibi konularda sıkıntı ccedilekiyordu Mahmut Abbas aynı
zamanda El Fetih milletvekili olan Muhamed Dahlanrsquoı Filisintin Milli Guumlvenlik
Muumlşteşarı olarak tayin etmişti Huumlkuumlmet ise bunun Anayasaya aykırı olduğunu bir
milletvekilinin buumlrokraside goumlrev alamayacağını soumlyluumlyordu134
Bu durum aynı
zamanda kolluk kuvvetlerinin İccedil işleri bakanına karşı sorumlu olmamaları gibi bir
durum ortaya ccedilıkaryordu İccedil işleri bakanı Said Sayyam ise bu durum karşısında 17
Mayıs 2006 guumlnuuml Filistinrsquode asayişi sağlayacak kendisine bağlı guumlvenlik teşkilatı
kurulacağını ilan ediyordu135
Mahmut Abbas ise bunu ilga eden bir karar
yayımlıyordu Fakat Sayyam ise var olan guumlvenlik birimlerinin kendi talimatlarına
uymadığını bu sebeple asayişi sağlamak iccedilin bu birimi kurmaya mecbur kaldıklarını
accedilıklıyordu Sayyam Filistin Anayasasının 69 maddesine goumlre uumllkede guumlvenliğin ve
asayişin sağlanmasından İccedil işleri bakanın sorumlu ve yetkili olduğunu buna bağlı
olarakda kurulan teşkilatın Anayasal hakları olduğunu ifade ediyordu136
Hemen
ardından Filistin Meclis Başkanı da İccedil işleri bakanlığına bağlı bir kurumu ilga
131
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa
Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran 2006
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom (Erişim Tarihi 24 Mart 2010) s 1 132
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-şimaliyetuuml min Kıtrsquoa
Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078 133
Salih Mısır ve Hamas s 22 134
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 58 135
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 18 Mayıs 2006
Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeature= 136
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 65
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
130
etmenin Filistin Youmlnetimi Başkanının yetkisinde olmadığını accedilıklıyordu El Fetih ise
Hamasrsquoın kendine ait bir milis kuvvet kurduğunu huumlkuumlmet ise her Filistinli hareketten
isteyen herkesin bu guumlvenlik birimlerine katılabileceğini soumlyluumlyordu137
Bu yeni
kolluk kuvvetleri asayişi sağlamasındaki temek zorluk Filistin Youmlnetimi Başkanı
Abbas ve El Fetih youmlneticilerinin devamlı olarak bu guumlvenlik kuvvetlernin meşru
olmadığını ilan etmeleri ve diğer Başkanrsquoa bağlı kolluk kuvvetlerinin işbirliği
yapmamasıydı Bu yeni kolluk kuvvetlerine huumlkuumlmet maddi sıkıntıdan dolayı
uniforma ve silah vermekte zorlanıyordu El Fetih bağlı subay ve polisler hiccedil bir
şekilde Huumlkuumlmetin emirlerini yerine getirmiyorlar138
bu durumda gerek sokakta asayiş
sağlanması konusunda gerekse buumlrokraside ccedilatışmaya sebep oluyordu El Fetih uumlyesi
Mahmut Abbasrsquoa bağlı kolluk kuvvetleri ile huumlkuumlmete bağlı guumlvenlik birimleri
arasında silahlı ccedilatışmalar başlamıştı139
El Fetih mensubu Divan başkanı Refik Huumlseyni ise ayrı bir kolluk kuvvetinin
kurulmasının muumlmkuumln olmadığını sadece var olan Genel Muumlduumlrluumlğe bağlı bir birim
kurulabileceğini iddia ediyordu140
Soumlzkonusu durumda ise kolluk kuvvetleri
Huumlkuumlmetin emrinde değil Filistin Youmlnetimi Başkanına bağlı kalacaklardı Aynı
şekilde Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquode olduğu gibi Batı Şeriarsquoda da huumlkuumlmet olarak idari
ve siyasi olarak hacirckimiyet kurmak istiyordu fakat buna izin verilmiyordu Esas
itibarıyla Batı Şeria fiili olarak İsrail işgalinde olması sebebiyle gerccedilekte kimse fiili
olarak Batı Şeriarsquoda hacirckim değildi
Filistin Huumlkuumlmetinde iccedil işlerin de olduğu gibi diplomasi ve dış işleri bakanlığı
da bazı hukuki ccedilıkmazlar iccedilindeydi Filistin halkının en uumlst yasal temsilcisi kabuumll
edilen Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) dolasıyla Başkan Mahmut Abbas ve El
Fetih kendisini Filistinrsquoi uluslararası alanda tek temsilci olarak kabul ediyordu141
Filistin Diplomasi Usul Kanuna goumlre yurt dışında yeni temsilcilikler accedilmak ve
kapamak Dış işleri bakanının goumlrevlendirmesi ve Filistin Youmlnetimi Başkanı onayına
bağlıydı142
Fakat Filistin Kurtuluş Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve dış işleri bakanlığı arasındaki
goumlrev ayrımı sarih değildi Diplomasi Usul kanununa goumlre dış işleri bakanlığı diğer
uumllkeler boumllgesel ve uluslararası oumlrguumltler ile ilişkilerin geliştirilmesi Filistinrsquoin yurt
dışında temsili tuumlm diplomatların idari siyasi ve mali denetimi kanun ccedilerccedilevesinde
atanması tayini ve bakanlar kurulu onayıyla diplomatik pasaport vermek143
ile
yetkliydi Fakat 2006 yılının Temmuz ayında Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut
Abbas Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) başkanı olarak yurt dışındaki tuumlm Filistin
Buumlyuumlkelccedililiklerine ve Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) temsilciliklerine bir
bildiri goumlndererek bundan sonra Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml siyasi sorumlusu
137
Bu yeni kurulan İccedil işleri bakanlığına bağlı kolluk kuvvetine katılım Hamas 2500 Fetih 1100 Halk
Direniş Cephesi 600 Halk Cephesi250 Demokratik Cephe 50 Arap Oumlzguumlrleştirme Cephesi 202
Halk Oumlnderliği Cephesi100 Ahmed Ebu Reyş Birlikleri 90 Vadirsquoa Haddad Grubu 70 Bağımsız
540 138
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 110 139
Velid Avaz ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik Birsquol-meclis Teşri
biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2006
http81144208209090pdf200605May09MayTue s1 140
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El Eyyam 11 Ocak 2006
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070111JanThu s21 141
Aytani ve Salih Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 48 142
Filistin Diplomasi Usul Kanunu Madde 2 Erişim Tarihi 6 Nisan 2010
httpwwwmofagovpsarindexphpp=ministry_4 s2 143
age Sadece Buumlyuumlkelccedililerin atanması Filistin Youmlnetimi Başkanı onayıyla gerccedilekleşiyordu
Diplomasi Usul Kanunu Md7 s4
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
131
Kaddumirsquonin Filistinrsquolilerin uluslararası alanda temsili ile goumlrevlendirildiğini
duyurdu144
El Fetih kendi hacirckimiyetinde olan Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml ile
huumlkuumlmet arasında hiyeyarşiyi ortaya koyarak huumlkuumlmetin yetki bakımından aşağıda
kaldığını ifade ediyordu145
Hacirclbuki 2003 yılında Yaser Arafat doumlneminde Başbakan
olan Mahmut Abbas kendisi bizzat tuumlm yabancı buumlyuumlkelccedililiklere ve uluslararası
kuruluşlara goumlnderdiği tamimde dış ilişkilerde Filistin huumlkuumlmeti dış işleri bakanının
sorumlu olduğunu bildiriyordu146
Milli Birlik Huumlkuumlmetinin Kurulması
El Fetihrsquoin uumlst duumlzey asker ve istihbaratccedilıları Gazzersquode ccedilatışmalarda
oumllduumlruumllmeye başlayınca 16 Ağustos 2006 tarihinde Abbas ve Filistin Huumlkuumlmeti
Başbakanı İsmail Haniye oluşturulacak Milli Uyum anlaşması ccedilerccedilevesinde Milli
Birlik Huumlkuumlmeti kurmak iccedilin goumlruumlşmelere başladı147
Bu goumlruumlşmeler suumlrecinde
ccedilatışmalar şiddetlenmiş Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbas sahip olduğu dış desteği ve
maddi guumlcuuml Filistin Huumlkuumlmeti aleyhine kullanmaya başlamıştır Gazzersquode maaşları
oumldenmeyen memur ve ccedilalışanlar grevlere başlamış bu durum zaten var olan İsrail
ablukasının da etkisiyle Gazzersquode yaşamı daha da zorlaştırmıştır Abbas Uluslararası
alanlarda Hamasrsquoı Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml uumlst otorite olarak kabul etmeye ve
Oslo anlaşmaları ccedilerccedilevesinde İsrailrsquoi tanımaya zorluyordu
Uzun goumlruumlşmeler sonucu El Fetih ve Hamas arasında 2 Şubat 2007 tarihinde
Mekkersquode anlaşma imzalandı Bu anlaşmaya goumlre Filistinrsquoda iccedil ccedilatışmalardan dolayı
kan doumlkuumllmesi durdurulmalı ve işgal karşısında Milli bir duruş sergilenmelidir
Taraflar arasında imzalanacak esaslar ccedilerccedilevesince Milli Birlik Huumlkuumlmeti kurmak iccedilin
acil ccedilalışmalara başlanacaktı Daha oumlnce uumlzerinde anlaşılan Kahire ve Şam uyum
anlaşmaları ccedilerccedilevesinde Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme (FKOuml) yeniden yapılandıracaktır148
Esas itibarıyla bu anlaşmanın ccedilıkmazlarının başında anlaşma maddelerinin muğlacirck
ifadeleri gelmekteydi Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas Mekke Anlaşmasının
iki hedefi olduğunu birincisi iccedil ccedilatışmaları durdurmak ikincisi ise Hamas huumlkuumlmetine
Uluslararası meşruiyet kazandırmak olduğunu ifade ediyordu Bu ise Hamasrsquoın da
iccedilinde olduğu yeni huumlkuumlmetin İsrailrsquoi tanımasıyla olacaktı149
Mahmut Abbas ve El
Fetihrsquoe goumlre kendileri uluslararası meşruiyete sahiptiler fakat Filistinrsquoin resmi seccedililmiş
huumlkuumlmeti bu meşruiyete sahip değildi
17 Mart 2007 tarihinde yeni Milli Birlik huumlkuumlmeti goumlrevine başlamıştı
Tarafsız bir iccedilişleri bakanı atanmış fakat o da Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbasrsquoın
kolluk kuvvetlerinden sorumlu muumlduumlr olarak atadığı Reşid Ebu Reşak ile yetki
ccedilatışması sonucu goumlrevden ayrılmıştı Kendisi istifa mektubunda İccedilişleri bakanı olarak
144
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 50 145
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El Ezmetuumlrsquol-dacirchiliye ala
Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 11 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070711JulWed s5 146
age s 51 147
ldquoAbbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas Tettehuz Kararen bitecil
teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=10123 148
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Mısır ve Hamas s 27 149
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-tevekkuat bihudus
İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom s1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
132
fiili hiccedil bir yetkiye sahip olmadığını belirtmişti150
Bu durum temel sorunlardan biri
olan milli bir ccedilerccedilevede kolluk kuvvetlerinin yeniden yapılanmasını engellemişti Esas
itibarıyla silahlı guumlccedillerin yeniden yapılanması Milli Birlik Huumlkuumlmeti kurulmasındaki
temel hedeflerden biriydi
General Dayton Planı Amerikan İsrail ve Mahmut Abbasrsquoın ortak
Hamasrsquoı Tasfiye Planı
Yaser Arafat 2000 yılındaki Camp David goumlruumlşmelerinden sonra Filistinrsquoe
geri doumlnerek gerekirse tekrar direneşe doumlnebilecekleri accedilıklamıştı Bunun ardından
ikinci intifa hareketi başlamış ve Arafatrsquoın vefatından (Arafatrsquoın Doktoruna goumlre İsrail
ajanları tarafından zehirlenmiş bu sebeple şehadetinden) sonra Mahmut Abbas İsrail
youmlnetimi ile daha yakın iş birliği kurmaya başlamıştı Mahmut Abbasrsquoın Filistin
Youmlnetiminrsquoe başkan seccedililir seccedililmez Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mahmut
Abbasrsquoa daha oumlnce Amerikan huumlkuumlmeti tarafından accedilıklanan Yol Haritası
ccedilerccedilevesinde acil guumlvenlik işbirliği anlaşmaları imzamasını istemişlerdi Bunun
uumlzerine 2005 yılı Mart ayında Bush Şaron ve Mahmut Abbas youmlnetimleri arasında
Filistin Silahlı Kuvvetlerinin eğitimi techizi ve İsrail ve Filistin youmlnetimi arasındaki
emniyet işbirliğinin uyum ve denetimini iccedileren bir guumlvenlik anlaşması
imzalanmıştır151
Hamasrsquoın genel seccedilimleri kazanmasının ilanının ardından Mahmut
Abbas kendisinin Filistin Youmlnetiminin seccedililmiş başkanı olduğunu ve İsrail ile sorunun
goumlruumlşmeler ve barış yoluyla ccediloumlzuumlleceğini duyurmuştur Buradaki mesaj Hamas
huumlkuumlmetine dış işlerinde son soumlzuuml soumlyleme yetkisine sahip olmayacağının accedilıkccedila ilanı
olmuştur Hamas huumlkuumlmeti ise doğal olarak seccedilimler oumlncesi vaad ettiği siyasi reform
ve Filistin halkının işgale karşı uluslararası hukuktan doğan temel direniş hakkı
Filistinli muumlltecilerinin geri goumlnuumlş hakkı gibi temel haklarını savunmak istemesiydi
Aynı şekilde Hamas huumlkuumlmet olsa bile İsrailrsquoin Filistin toprakları uumlzerinde kalan hiccedil
bir parccedilasını hiccedil bir şekilde tanımayacağını savunuyordu152
Amerikan youmlnetimi ise Filistin guumlvenlik işleri ile ilgilenmesi iccedilin Korgeneral
Keith Daytonrsquou goumlrevlendirmişti Bu ccedilerccedilevede Uumlrduumln ve Amerikarsquoda yeni Filistin
Silahlı Kuvvetleri seccedililip eğitilmeye başlamıştı Bu Filistin Silahlı Kuvvetlerinin
Lojistik ve mali desteği Amerikan İngiltere Kanada Uumlrduumln ve Mısır huumlkuumlmetlerince
karşılanmaktaydı153
Bu birlikler boumllgede ldquoDayton Taburlarırdquo olarak bilinmektedir Bu
silahlı birlikler Batı Şeriarsquoda mahkemelerin siyasi tutukluları tahliye kararı vermesine
rağmen bu kararları yerine getirmemekteydi Bu birliklere oumlzel seccedililen Filistinliler
Batı Şeria ve Gazzersquode doğmamış yeni nesilden seccedililmektedir Bundaki temel
amaccedillardan biri bu kişilerin direnişle ya da toplumla doğrudan bir bağının olmaması
istenmektedir Hatta lise mezunu bile olmamaları tercih sebebidir Filistin Youmlnetimi ve
150
Salih Nersquoami ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 24 Nisan 2007 httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
(Erişim Tarihi 25 Mart 2010) 151
Merkezuumlrsquol-Zeytun Lidırasat versquol-İstişarat El Tensikuumlrsquol-Emni beynersquol-Sulta versquol-İhtilal Beyrut
2009 s2 152
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1 s1 153
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and the ldquoNew Palestinian
Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen-posing-as-
revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
s 3
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
133
El Fetihrsquoe bağlı bu ldquoDayton Taburlarırdquo bir nevi direnişi bastırma ve İsrailrsquoi koruma
guumlcuumlne doumlnuumlşmuumlştuumlr Hatta 7000 El Fetih uumlyesi Arafat oumlnderliğinde başlatılan ikinci
intifadaya katıldıkları iccedilin tasfiye edilmişlerdi154
Esas itibarıyla Hamasrsquoın genel
seccedilimlere girmesindeki temel etkenlerin başında bu silahlı kuvvetler gelmektedir
Ccediluumlnki Filistin Youmlnetimi ve El Fetih bu silahlı guumlcuuml Filistin halkı tarafından seccedililen
huumlkuumlmetin meşru kolluk kuvveti olarak nitelendirmekteydi Hamas seccedilimlere girerek
huumlkuumlmette soumlz sahibi olarak Amerikan ve İsrail youmlnetiminin bu silahlı guumlccedil sayesinde
direniş karşıtı etkinliğini kırmak istemekteydi
Haziran 2007 tarihinde Amerikan Kongresi Filistin Youmlnetimi iccedilin guumlvenlik
yardımı olarak 86 milyon dolarlık bir yardım paketini onaylamıştı155
Bu yardım
General Dayton emrinde Filistin Mahmut Abbas Youmlnetimi ve doğal olarak El Fetihrsquoin
silahlandırılması ve eğitimi iccedilin kullanılacaktı İsrail istihbaratının bu yeni Filistinli
asker ve polislerin seccediliminde ve eğitiminde veto hakkı bulunmaktaydı156
Hatta gelen
silahlar İsrail adli tıp kurumu tarafından incelenecek ve eğer kendilerine karşı bir
olayda kullanılırsa bu şekilde tespit edilecekti Silahlar Mısır ve Uumlrduumln uumlzerinden
Filistinrsquoe tırlar ile nakledilirken İsrail Ordusu tarafından korunuyor ve Filistin
Youmlnetimi Başkanı Abbasrsquoa bağlı subaylara teslim edilmesi sağlanıyordu
Bunun uumlzerine Hamasrsquoın huumlkuumlmeti kurmasının ardından Mahmut Abbasrsquoın
emrine Uumlrduumln uumlzerinden tırlar dolusu silahların Batı Şeriarsquoya girişine Korgeneral
Daytonrsquoun isteğiyle İsrail tarafından izin verildi157
Hamas huumlkuumlmeti kurar kurmaz
Amerikan ve İsrail youmlnetimleri huumlkuumlmete İsrailrsquoi tanıması iccedilin baskı ve abluka
uygulamaya başlamışlardı Henuumlz daha Hamas huumlkuumlmeti bile kurulmadan 2006 yılının
Şubat ayında Amerikan ve Filistin youmlnetimleri Hamasrsquoın huumlkuumlmetten uzaklaştırılması
iccedilin goumlruumlşme yaptıkları basına yansımıştı158
İsrail Savunma Bakanlığının bazı uumlst
duumlzey subay ve yetkilileri Abbas Youmlnetimi ile yaptıkları iş birliği neticesinde birccedilok
aranan Hamas mensubunu ele geccedilirdiklerini ve Hamasrsquoa yardım eden Filistinlilerin
sahip oldukları ccediliftliklere fırınlara ve mallara el koyduklarını accedilıklamıştı Aynı
accedilıklamada Filistin Youmlnetimi (Mahmut Abbas ve El Fetih) ile artık ortak duumlşmana
yani Hamasrsquoa sahip olduklarını soumlylemişti159
Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut
Abbasrsquoın uzun suumlre Gazzersquode askeri sorumlusu ve Mahmut Abbasrsquoın Milli Guumlvenlik
Danışmanı olan Muhammed Dahlan Hamasrsquoa karşı duumlşmanlığı ile tanınmaktadır
Hatta Dahlanrsquoa goumlre Hamas ile El Kaide arasında bir fark yoktur160
Bu kişi iccedilin
doumlnemin ABD Başkanı Bush bazı konuşmalarında ldquoBizim Adamımızrdquo ifadesini bile
ccedilekinmeden kullanabilmektedir161
Amerikan basının ele geccedilirdiği bazı gizli belgelere goumlre Amerikan huumlkuumlmeti
Milli Guumlvenlik Danışma Elliot Abramsrsquoı Filistinrsquode bir iccedil savaş ccedilıkmasını tahrik
154
age s4 155
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf s5 156
Byrne s7 157
Basim Kasım et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-
İştişarat Beyrut 2009 s 34 158
Steven Erkanger February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of Hamas Ousterrdquo Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
s1 159
Byrne s5 160
Jonathan Fighel ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx s1 161
April 2008 David Rose ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804 s2
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
134
edecek bir planı uygulamakla goumlrevlendirdiği anlaşılmaktadır162
Nitekim İsrail
Guumlvenlik Bakanı Amir Peretz henuumlz Hamas huumlkuumlmeti kurmadan oumlnce 11 Ocak 2006
tarihinde Mısır ve Uumlrduumlnrsquoden silahlar gelmeye başlayınca ldquohedefin Mahmut Abbas
youmlnetimi ve El Fetihrsquoi Hamasrsquoa karşı olası bir ccedilatışmaya hazırlamakrdquo olduğunu ifade
ediyordu163
Bu plan ccedilerccedilevesinde seccedililmiş Hamas huumlkuumlmetini devirmekle goumlrevli kişi
Muhammed Dahlan goumlruumlnmektedir Fakat bu plan başarılı olamamış Dahlan ve
ldquoGeneral Dayton taburlarırdquo Gazzersquoyi Hamasrsquoın hacirckimiyetine terk etmek zorunda
kalmışlardır Gazzersquonin Hamasrsquoın hacirckimiyetine girmesinin ardından Amerikan
Başkan Yardımcı Dick Cheney Ortadoğu Danışmanı David Wurmser istifa etmişti
Wurmser Bush youmlnetimini Filistinrsquode kirli bir savaş yuumlruumlttuumlğuumlnuuml ve Hamas
huumlkuumlmetine karşı Abbas youmlnetimine destek verdiğini duyurmuştu Gazzersquodeki durumu
ise El Fetihrsquoin darbe yapma girişimin Hamas tarafından engellenmesi olarak
değerlendirdiğini accedilıklamıştı164
İsrail ile Filistin Youmlnetimi ve El Fetih ortaklaşa Hamasrsquoa karşı topyekucircn bir
savaş başlatmıştı İsrailrsquoin Batı Şeriarsquodan sorumlu Generali Yaov Mordechai ldquoBatı
Şeriarsquoda Hamas hareketinin sivil ve toplumsal kurumlarına karşı gerccedilek bir savaş
iccedilinde olduklarını ve İsrail-Filistin (youmlnetimi) arasında bu konuda doğrudan bir
koordinasyon olduğunu belirtmekteydi165
Yediot Ahronoth gazetesinin uumlst duumlzey
analizcilerinden olan Nahum Barnea İsrail Savunma Bakanlığı ve Mahmut Abbas ve
Feyyad youmlnetiminin uumlst duumlzey subay ve istihbaratccedilılarının gizli bir toplantısına
katılmıştı Daha sonraları deşifre edilen bu toplantıda Filistin Youmlnetiminin Batı
Şeriarsquonın Silahlı Kuvvetleri Komutanı Diyab El Alirsquonin ldquoAramızda( İsrail-Filistin
Mahmut Abbas Youmlnetimi) duumlşmanlık yok Ortak bir duumlşmanız var O da Hamasrdquo
demiştir166
Aynı toplantıda Filistin Youmlnetimi Askeri İstihbarat Başkanı Mejid Ferraj
ise ldquoOnlarla (Hamas) diyalog olmayacak Siz onlarla ateşkes yaptınız biz değil
Ayrıca bize goumlnderdiğiniz (istihbarat kastediliyor) her Hamas kurumu ile ilgilendik
Ya onları kapattık ya da youmlnetimini değiştirip paralarına el koydukrdquo dediği iddia
edilmiştir
Hamasrsquoın Gazzersquoye Fiili Olarak Hacirckimiyeti ve Mahmut Abbasrsquoın
Huumlkuumlmeti Feshi
Mayıs ayında Gazzersquode El Fetih ve diğer guumlvenlik birimleri arasında silahlı
ccedilatışmalar tekrar şiddetlendi Bunun uumlzerine 11 Haziran 2007 tarihinde Hamasrsquoa bağlı
kolluk kuvvetleri Gazzersquode El Fetihrsquoe bağlı guumlvenlik birimlerine karşı bir kaccedil guumln
suumlren bir operasyon neticesinde Gazzersquoyi fiili olarak hacirckimiyeti altına aldı Bunun
uumlzerine Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas olağanuumlstuuml hal ilan ederken İsmail
Haniye Huumlkuumlmetini fes ettiğini ve yeni başbakan olarak da Selam Feyyadrsquoı
goumlrevlendiğini accedilıkladı167
Abbas huumlkuumlmeti fesih gerekccedilesinde ise ldquosilahlı isyanrdquo ve
ldquoFilistin Halkının genel maslahatı iccedilinrdquo ifadelerini kullanıyordu Hatta El Fetihrsquoin
iccedillerinde uumlst duumlzey subaylarında bulunduğu 250 asker Gazze olaylarında diğer kolluk
162
age s 3 163
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 238 164
age s4 165
Salih Muhsin Muhammed Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-strateji El Filistin
lisene 2008 Beyrut Luumlbnan 2009 s 52 166
age s 53 167
Velid Avaz ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi niyyeti hareketihi el-
istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
http81144208209090pdf20070616JunSat s1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
135
kuvvetlerine ldquokardeşlerimize silah ccedilekmeyizrdquo diye muumldahale etmediği iccedilin
cezalandırıldığı duyuruldu Haniye huumlkuumlmeti ise kendilerinin Filistin halkının seccedililmiş
resmi huumlkuumlmeti olduklarını Anayasal olarak bunun muumlmkuumln olmadığını iddia
ediyordu Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbas yeni huumlkuumlmeti kurubilmek iccedilin engel
olarak goumlrduumlğuuml Filistin Anayasasının 65 66 67 maddelerini dondurduğunu ilan etti
Filistin Başbakanı İsmail Haniye Mahmut Abbasrsquoın Anayasa maddelerini ilga ya da
dondurmak gibi yetkileri olmadığını bu durumun kanunsuz olduğunu belirtmiştir 26
Haziran 2007 tarihinde yayımladığı bir bildiri ile ise tuumlm silahlı milislerin silahlarının
toplanmasını emrediyordu Bu aynı zamanda Filistinrsquodeki tuumlm silahlı direniş
hareketlerinin silahlarının toplanması anlamına geliyordu Hatta Batı Şeriarsquoda birccedilok
Hamasrsquoa muumlzahir kişiler tutuklanmaya başlamış ve bazıları ise İsrailrsquoe teslim
edilmiştir168
29 Haziran 2007 tarihinde Mahmut Abbas Fransa ziyaretinde Filistinrsquode
başkanlık ve genel seccedilimlerinde yapılması iccedilin Filistinrsquode Uluslararası bir guumlcuumln
yerleştirilmesini istemiştir Bu teklif Amerikan Bush youmlnetimi tarafından ccedilok olumlu
karşılanmıştır Fakat Hamas bu guumlcuumln İsrailrsquoe karşı muumlcadele veren silahlı direniş
hareketlerini bastırmak iccedilin kullanacağı savıyla şiddetle karşı ccedilıkmıştır169
Bu ccedilerccedilevede Gazzersquode seccedililmiş yasal huumlkuumlmet olarak Hamas ldquosilahlı isyanrdquo
nitelendirmesinin soumlz konusu olamayacağını savunuyordu Filistin Anayasasının 115
maddesinin birinci fıkrası Filistin Youmlnetimi Başkanına ldquoMilli Guumlvenlikrsquoin tehlikeye
duumlşmesi bir savaş ya da silahlı isyan durumunda olağanuumlstuuml hal ilan etme yetkisi
vermekte fakat bu suumlre bir ayı geccedilememektedir Filistinrsquoli hukukccediluların tartıştığı temel
sorun ise kendisi Filistin halkının seccedililmiş yasal huumlkuumlmeti olan ve Anayasal olarak
uumllkedeki asayiş ve emniyetten sorumlu ve yuumlruumltme guumlcuumlne sahip huumlkuumlmete karşı nasıl
ldquoisyanrdquo nitelemesi yapılabileceğidir170
Ayrıca Filistin Anayasasının 110 maddesine
goumlre Filistin Youmlnetimi Başkanı tarafından ilan edilen Olağanuumlstuuml Hal huumlkuumlmetinin
Filistin Yasama Meclisinden guumlvenoyu alması gerekmektedir Bu halde Guumlvenoyu
Meclisrsquoten uumlccedilte iki ccediloğunlukla alınmalıdır Filistin Yasama Uumlyesi 45 milletvekili İsrail
tarafından tutuklandığı hesaba katılırsa bu nisabın sağlanması da fiili olarak muumlmkuumln
değildir Bu durum Filistinrsquode buguumln de hala devam eden Anayasal bir ccedilıkmaz
meydana getirmektedir
El Fetih ve karşı goumlruumlş ise Filistin Anayasasının 83 maddesinin 3 ve 5
fıkralarına goumlre eğer huumlkuumlmet uumlyelerinin uumlccedilte biri duumlşuumlruumlluumlr ya da boşalırsa huumlkuumlmet
duumlşmuumlş kabul edilir Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti azlettiğini ilan ettikten sonra
El Fetihrsquoe bağlı ve bağımsız bakanlar bunu kabul edip istifa etmişti Bu ccedilerccedilevede eski
bakanların yarısı istifalarını vererek Abbasrsquoın kararını onaylamış olmaktadır Burada
ise ortaya ccedilıkan sorun bu huumlkuumlmet uumlyeleri değişikliğinin Filistin Meclisinin onaması
olmadan nasıl goumlreve başlıyacağıdır Sonuccedil itibarıyla Parlementer sistemlerin temeli
olan Meclisrsquoin sahip olduğu egemenlik yetkisinin hiccedil bir şart altında ilga etmenin
muumlmkuumln olmadığıdır Nitekim Hamas boumlyle bir yetkinin Parlamenter sistemde hiccedil bir
kurum veya kişiye ait olmadığını ifade etmektedir Buna bağlı olarak Filistin Yasama
Meclisrsquoin hangi şart altında olursa olsun yeni kurulan huumlkuumlmete uumlccedilte iki ccediloğunlukla
guumlvenoyu vermesinin muumlmkuumln olmadığına daha oumlnce belirtmiştik Filistin
Anayasasına goumlre ccedilıkan sonuccedil Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti fesih edebilir fakat
olağanuumlstuuml hal de ilan edilse yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoin onayı olmadan kurulamaz
168
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 160 169
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 111 170
Velid Halil Hammami ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El Kudsrsquouumll Arabi 10
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070710JulTue s19
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
136
Filistin Yasama Meclisi Anayasa Komisyonu Başkanı Ahmed Halidi huumlkuumlmet fesih
edilse bile yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoinden guumlvenoyu alana kadar eski huumlkuumlmetin goumlreve
devam edeceğini bu bağlamda Abbasrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmet kurma durumunun
tamamen Anayasarsquoa aykırı olduğunu ifade etmektedir171
Filistinrsquoin oumlnemli Anayasa
hukukccedilularından Enis Kasım ise yaptığı bir accedilıklama ile Filistin Youmlnetimi Başkanı
Abbasrsquoın Meclis onayı olmadan yeni huumlkuumlmet atamasının soumlz konusu olamayacağını
ifade etmektedir172
Hatta Kasım aynı accedilıklamanın devamında Filistin Anayasasırsquonın
79 maddesi ccedilerccedilevesince değil huumlkuumlmet herhangi bir bakanın bile guumlvenoyu almadan
goumlreve başlayamayacağını belirtmektedir Buna bağlı olarak Filistin Youmlnetimini
Selam Feyyad huumlkuumlmeti mi yoksa Hamasrsquoın yani İsmail Haniye huumlkuumlmeti mi temsil
etmektedir Bu durum Oslo anlaşmaları ccedilerccedilevesinde kurulan Filistin Youmlnetimi
iccedilerisinde hayati bir adem-i meşruiyet sorunu meydana getirmektedir
Bu fiili durum hukuksal bir ccedilıkmaz meydana getirse de her iki huumlkuumlmet de
kendi boumllgesinde Filistin Youmlnetiminin meşru huumlkuumlmeti iddiasıyla hacirckimiyetini buguumlne
kadar suumlrduumlrmektedir Fakat bu durum Mısır huumlkuumlmetinin Gazzersquodeki durumu
tanımadığının ilanıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini ccedilok zor durumda bırakmıştı173
Mısır
huumlkuumlmeti bununla da kalmıyor Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın
meşruiyetini desteklemek iccedilin Arab Birliğini toplantıya davet ediyordu Mısır Meclisi
Dış ilişkiler Komisyonu Başkanı Mustafa Fıkhi yanı başlarında İslami bir emirliğin
kurulmasını kabul edemeyeceklerini duyuruyordu174
Mısır youmlnetimi Muumlsluumlman
Kardeşlerin Filistinrsquode denetimsiz ve bağımsız bir şekilde huumlkuumlmet olmasını kendi
rejimi iccedilin hayati bir tehdit olarak algılamaktaydı Hamas siyasi temsilcisi Halid
Meşal Gazzersquodeki durumun Mısır Ulusal Guumlvenliğini tehdit etmediğini aksine Hamas
huumlkuumlmeti duumlşerse Gazzersquode El Kaide gibi daha aşırı hareketlerin guumlccedilleneceğini
belirtmişti175
Filistin Youmlnetimi Başkanı bu olaylar karşısında 7 Temmuz 2007 tarihinde
yayımladığı bir kararla seccedilimlerin yapılması iccedilin Meclisi toplantıya ccedilağırdı İsmail
Haniye huumlkuumlmeti ise Filistin Başkanının Meclisi toplantıya ccedilağırmak gibi anayasal bir
yetkisi olmadığı savıyla bunu reddetti Bunun uumlzerine Abbas Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme
Oumlrguumltuuml Merkez Youmlnetimini toplayarak Başkanlık ve erken Genel Seccedilimlerin nisbi
temsil esasına dayanarak seccedilim kararı almasını istedi El Fetih bununla Filistin
Yasama Meclisi yerine uumlst otorite olarak kabul edilen Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml
(FKOuml)rsquoyuuml kullanmak istemişti Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın hukuk
muumlşteşarı Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln kanun yapabileceğini zaten Filistin
171
Ali Salih Ramallah ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili hukumetuuml kable
tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart
2010 httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455 172
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo El Şarkrsquouumll Evsat 9
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeature= 173
ldquoTerhib Arabicirc ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam 6182007 Erişim
Tarihi 27 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 174
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml alarsquol-hududuhardquo El
Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeature= 175
Bessam Bedarin ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi bitefrih cemaatuumlrsquol-
usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-ahira biitticahu intikad kadatuuml
fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20070618JunMon
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
137
Yasama Meclisrsquoinin de bu oumlrguumltuumln bir kurumu olduğunu savunuyordu176
Filistin
Youmlnetimi tuumlm imkacircnlarıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini tecrit etmeye ccedilalışıyordu Bu
amaccedilla Filistin Youmlnetiminin pasaportları bile değiştirilmişti Gazzersquodeki tuumlm resmi
dairelerin ccedilalışma ve kararları geccedilersiz sayılmış hatta Gazzersquode 2006-2007 senesinde
verilen orta oumlğretim diplomalari bile geccedilersiz ilan edilmişti177
Aynı şekilde İsmail
Haniye huumlkuumlmetine bağlı tuumlm memurların maaşlarının kesildiği duyurulmuştur Batı
Şeriarsquoda Hamasrsquoın etkin olduğu Zekacirct Komisyonursquonun Başkan uumlyeleri ve Mescid
İmamları değiştirilmiştir Hamasrsquoa yakın olduğu duumlşuumlnuumllen 103 Sivil Toplum Oumlrguumltuuml
Vakıf ve Dernek kapatılmıştır Aynı zamanda Mahmut Abbas ve El Fetih youmlnetimi
Hamasrsquoı Birleşmiş Milletler nezdinde kanun dışı silahlı kuvvet olarak tanıtmaya
ccedilalışmaktaydı İsmail Haniye huumlkuumlmeti ise bu faaliyetleri ldquoVatana İhanetrdquo olarak
nitelendirmekteydi178
Ccediluumlnki bu faaliyetler Filistin halkının bağımsızlığı ve işgal
edilen topraklarının kurtarılması iccedilin muumlcadele eden tuumlm direniş hareketlerinin
kanunsuz sayılması sonucunu doğurmaktaydı
Feyyazrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmeti Gazzersquonin Mısır ile tek ccedilıkış kapısı olan
Refah kapısının Mısır ve İsrailrsquoin isteğiyle kapatılmış onun yerine İsrail tarafında
bulunan Kerim Ebu Salim kapısının kullanılacağını ilan etmiştir Bu durum Hamas
huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyetinden sonra İsrail ablukasının şiddetlenmesine ve
etkisini arttırmasına sebep olmuştur Mısır Dışişleri Bakanı Ahmed Ebursquol Gayd
Ağustos 2008 tarihinde Filistinrsquode bir iccedil savaşrsquoın engellenmesi iccedilin Gazzersquoye bir
ldquoArap Kuvvetirdquonin goumlnderilmesini istemişti Fakat Hamas ise Mısır huumlkuumlmetinin bu
isteğini Gazzersquodeki hacirckimiyetine son verme olarak değerlendirmişti Hamas Huumlkuumlmeti
Başbakanı İsmail Haniye bu guumlcuumln Gazzersquodeki seccedililmiş meşru huumlkuumlmetinin
egemenliğine zarar vereceğini belirterek bu oumlneriye şiddetle karşı ccedilıkmıştı179
Mısır
huumlkuumlmeti ise Filistinrsquode tek yasal temsilcinin Filistin Youmlnetiminin ve aynı zamanda
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml(FKOuml)rsquonuumln başkanı olan Mahmut Abbasrsquoı kabul
ettiklerini ve bu ccedilerccedilevede Filistinrsquoi barış goumlruumlşmelerinde Orsquonun temsil edeceğini ilan
etmişti Filistin Youmlnetimi ise Birleşmiş Milletler nezdinde yaptığı konuşmalarda
Hamas huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyeti ldquokanun dışı milislerinrdquo hacirckimiyeti olarak ifade
ediyordu180
Buradaki temel amaccedil İsrail-Filistin barış goumlruumlşmelerinde hem huumlkuumlmeti
saf dışı bırakmak aynı zamanda Filistin Youmlnetimi ve Orsquonun atadığı olağanuumlstuuml hal
huumlkuumlmetinin meşruiyetini kuvvetlendirmekti
Annapolis Barış Konferansı Kasım 2007
Hamas İsmail Haniye huumlkuumlmetinin fiili olarak Gazzersquoyi hacirckimiyetine
almasından bir ay sonra doumlnemin Amerikan Başkanı George Bush tarafından 16
Temmuz 2007 tarihinde sonbaharda boumllge devlet ve Uluslararası Oumlrguumltlerin
katılımıyla iki devletli bir ccediloumlzuumlm adı altında bir konferans daveti yaptı Esas itibarıyla
doumlnemin Amerikan Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ılımlı olarak tanımladıkları
Arap Youmlnetimlerine boumllgede İranrsquoın artan etkisini azaltma desteğine karşı İsrail-Arap
176
Velid Avaz ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve ihlal meclisi merkezi
bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20071111-05 s5 177
Aytani ve Salih Sırarsquoa Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 100 178
Fethi Sabbah ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya haricuuml alarsquol-kanun
Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat 9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27
Mart 2010 httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895 179
El Eyyam Ramallah 652006 180
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 47
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
138
sorunlarına daha ccedilok eğilecekleri soumlzuumlnuuml vermişti181
Bunun uumlzerine 27 Kasım 2007
tarihinde ise Amerikan Başkanı G Bush tarafından ccedilok sayıda Uluslararası Oumlrguumlt ve
Devletin katılımıyla Annapolis Barış Konferansı accedilıldı Filistin Youmlnetimi Mahmut
Abbas ile İsrail Başbakanı Ehud Olmert 28 Kasım 2007 tarihinde barış goumlruumlşmelerinin
başlaması iccedilin anlaşmaya vardı İsrail youmlnetimi daha oumlnceki geleneğinden
ayrılmayarak goumlruumlşmelere herhangi şart ya da ccedilerccedileve konmasına izin vermedi
Amerikan Youmlnetimi Hamas huumlkuumlmetinin etkisini ve desteğini azaltmak iccedilin bir oumlnce
İsrail ve Filistin Youmlnetimi arasında barış anlaşması imzalanmasını sağlamaya
ccedilalışıyordu Goumlruumlşmeler Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) adına Ahmet Kurey ve
İsrail Dış İşleri Bakanı Livni arasında yuumlruumltuumllmekteydi Belirlenen Yol Haritası
ccedilerccedilevesinin ilk safhası gereği İsrail Youmlnetimi işgal altındaki boumllgelerde yeni yerleşim
boumllgesi inşa etmeyecek Filistin Youmlnetimi ise teroumlrist gruplarla savaşıp onların alt
yapısını yok edecekti Bu ccedilerccedilevede Amerikan ve İsrail Youmlnetimi iccedilin Hamas bir teroumlr
oumlrguumltuuml olarak kabul edilmekteydi182
İsrail huumlkuumlmeti Filistin Youmlnetiminin iccedilinde bulunduğu meşruiyet sorunundan
istifade ederek birccedilok konuda Mahmut Abbasrsquoı zorluyordu Oumlzellikle İsrail Youmlnetimi
yeni yerleşim boumllgelerinden geri adım atmayarak Filistin Youmlnetiminin teroumlr
gruplarıyla yeterince muumlcadele etmediğini iddia ediyordu İsmail Haniye huumlkuumlmeti ve
Filistin Yasama Meclisi ise Annapolis Barış Konferansının ldquogereksizrdquo olduğunu ve
Mahmut Abbasrsquodan goumlruumlşmeleri kesmesini istemişti183
Huumlkuumlmet soumlzcuumlsuuml ise yaptığı
bir başka accedilıklamada bu konferansrsquoın buumlyuumlk bir siyasi utanccedil olduğunu soumlyluumlyordu184
Filistin Youmlnetimi ise buna Batı Şeriarsquoda ccedilok sayıda Hamas yanlısını tutuklayarak
vermişti185
Hamasrsquoın Siyasi Şubesi Başkanvekili Musa Ebu Marzuk ise Annapolis
Konferansrsquoın iki ana hedefi olduğunu belirtiyordu Birincisi Luumlbnan saldırılarından
sonra zayıflayan Olmert huumlkuumlmetine destek olmak ikincisi ise İranrsquoa karşı yapılacak
bir savaş planına zemin hazırlamaktı186
Bunun uumlzerine Hamas huumlkuumlmeti ve
milletvekilleri bir toplantı yaparak 1948 yılında Filistinden goumlccedil edenler topraklarına
doumlnmeden ve Kuduumls dacirchil tuumlm işgal edilmiş Filistin toprakları oumlzguumlrleştirilmeden
Filistin halkının hakkından hiccedil bir taviz vermeyeceklerine dair yemin ettiler187
İslami
Cihad ve Hamas Siyonist Varlığın hiccedil bir şekilde tanınmayacağını ve meşru direniş
haklarından hiccedil bir şekilde vazgeccedilmeyeceklerini iccedileren ortak bir bildiri
yayımladılar188
İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ramazan Abdullah Şellah ise
Annapolis Konferansını Balfour Deklarasyonursquondan daha koumltuuml kabul etmekteydi
181
Carol Migdalovitz CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process The Annapolis
Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf s1 182
age s 2 183
Basım Kasım et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-Mufavadat
Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk Beyrut 2008 s
25 184
age s 25 185
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s157 186
Basim Kasım et al Mesarrsquouumll-Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-
Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk s 26 187
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007 188
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990 (Erişim Tarihi 18 Mart 2010)
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
139
Mısır Dışişleri Bakanı ise tuumlm Filistinli grupların Mahmut Abbasrsquoın atadığı
huumlkuumlmetin arkasında durmalarını istiyordu189
Hemen ardından daha oumlnce Gazzersquode
bulunnan Mısır Buumlyuumlkelccedililiğini ve diplomatlarını Ramallahrsquoa taşıdı 15 Haziran 2007
tarihinde ise İsrail youmlnetimi Gazzersquoye tuumlm giriş ccedilıkışları kapatarak abluka uygulamaya
başladı Gazzersquoye tıbbi malzemeler de dacirchil en temel gereksinimlerin de abluka
sebebiyle girişi engellenmiştir Bunun uumlzerine İsmail Haniye huumlkuumlmeti Arap
Birliğinden Mısır youmlnetimine sınır kapısını accedilması iccedilin baskı yapılmasını istemiştir
Fakat Arap devletleri arasındaki boumlluumlnme ve Mısır iccedilin Gazzersquonin jeopolitik oumlnemi
bilindiği iccedilin Arap devletleri Filistin iccedilerisindeki boumlluumlnmuumlşluumlk durumuna doğrudan
muumldahale etmek istememişlerdi Fakat 23 Mart 2008 tarihinde Yemen huumlkuumlmeti El
Fetih ve Hamasrsquoı 2005 Kahire anlaşması ccedilerccedilevesinde masaya oturmaya davet
etmiştir Bu suumlreccedilte Mısır huumlkuumlmeti ise kendi ev sahipliğinde daha geniş ccedilaplı bir
goumlruumlşme ccedilağrısında bulunmuştur Bunun da etkisiyle Yemen girişiminden bir sonuccedil
elde edilememiştir Hamas ve diğer direniş hareketleri ise Gazze ablukasına karşı
İsrailrsquoe Katyuşa fuumlzeleri ile cevap vermiştir Mısır huumlkuumlmeti ise Gazzersquoden yapılan bu
fuumlze saldırılarının İsrailrsquoin Gazzersquoye saldırı iccedilin fırsat oluşturduğunu duumlşuumlnmektedir
Bu ccedilerccedilevede Mısır huumlkuumlmeti Hamas ile İsrail huumlkuumlmeti arasında ateşkes sağlamak
istemişti İsrail youmlnetimi sağlanacak ateşkes anlaşması ile direnişin siyasi ve askeri
olarak faaliyetlerini durdurmasını istemekteydi Hamas huumlkuumlmeti ve İslami direniş
hareketleri ise karşılıklı olarak tuumlm askeri faaliyetlerin durdurulmasını istemişti
Bunun uumlzerine İsrail ve Hamas huumlkuumlmeti ve direniş hareketleri arasında 19 Haziran
2008 tarihinden başlamak uumlzere 6 aylık Sessizlik190
anlaşması imzalandı Bu
anlaşmaya goumlre karşılıklı olarak her tuumlrluuml saldırıların durdurulması ablukanın
kaldırılması ve tuumlm Gazze giriş-ccedilıkış kapılarının accedilılması olacaktı191
Fakat İsrail
youmlnetimi Gazze giriş-ccedilıkış kapılarını accedilmakta sorun ccedilıkartıyordu Mısır ve Gazze
arasında hayati oumlneme sahip Refah sınır kapısı 180 guumlnluumlk ateşkes suumlrecinde sadece
20 guumln o da kısmi olarak accedilılmış İsrail saldırılarında Gazzersquode 22 şehit verilmişti192
Nitekim bu konuda hazırlanan ccedilok tafsili raporlarda bile bu ateşkes anlaşmasının
şartlarından bahsedilmemektedir193
Esas itibarıyla Hamas huumlkuumlmeti Refah sınır
kapısını Mısır ile Filistin arasında goumlrmekte bu bağlamda sorumluluğunda Mısır
huumlkuumlmetinde olduğunu savunmaktaydı194
Nitekim İsrail ile Hamas arasında ateşkes
anlaşması imzalanmadan Hamas Siyasi Soumlzcuumlsuuml Halid Meşrsquoal Mısırrsquoın teşvik ve
189
ldquoTerhib-i Arabicirc versquod-duveli biteşkili Hukumetrsquouumll-Filistinieyetrsquouumll-Cedidrdquo El Eyyam 18 Haziran
2007 Erişim Tarihi 19 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 190
Burada oumlnemle vurgulanması gereken Hamasrsquoın ateşkes Hudne ile bi nevi silahların susması
Tehdiye anlamına gelen kavramlar arasında ayrım yapmasıdır Hamasrsquoa goumlre ortada resmi olarak bir
Filistin devleti olmadığı iccedilin ve resmen muhatap alınmadıkları iccedilin ateşkes ifadesi yerine anlaşmalarda
Tehdiye ifadesi kullanılmaktadır Fakat bazı yerlerde okuyucu tarafından daha iyi anlaşması iccedilin
ateşkes ifadesini de kullanmayı tercih ettik 191
Muhsin Salih et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar Takrir Malumat 2
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009 s 12 192
age s 12 193
Paul Scham ve Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political Flexibilityrdquo United
States Institute of Peace Special Report
wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf (Erişim Tarihi 5 Nisan 2010) s
3 194
age s 32
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
140
arabulucuğu ile gerccedilekleşecek ateşkes şartlarının uygulanmasında Mısırrsquoın
sorumluluğu olduğu vurgulamıştır195
Mısır huumlkuumlmetinin Refah sınır kapısını accedilmayarak İsrail ablukasına destek
vermesi de İsrail youmlnetimi tarafından yeterli goumlruumllmuumlyordu Hamas huumlkuumlmeti ve
direniş birlikleri Mısır ve Gazze arasındaki tuumlnellerden gerekli lojistik ihtiyaccedillarını
temin etmekteydi Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mısır huumlkuumlmetine Gazze ablukasına
destek vermesi iccedilin baskı yapmışlardı Bu baskılar uumlzerine Mısır youmlnetimi 12 Ağustos
2008 tarihinde Gazzersquonin hayati lojistik ihtiyaccedillarının karşılandığı tuumlnellere karşı
operasyonlar duumlzenlemeye başlamıştır Hamas milisleri bu tuumlneller sayesinde tuumlm
silah ve gereccedillerini temin etmektelerdi Aynı zamanda Gazze halkı İsrail ablukasından
sonra birccedilok hayati ihtiyaccedillarını teminde zorlanmışlar ve bu tuumlneller sayesinde bunlar
temin edilmekteydi Mısırrsquoın bu tuumlnellere karşı ccedilok sert tutumu Gazze halkının Mısır
huumlkuumlmetine karşı kızgınlığının artmasına sebep olmuştur Aynı şekilde Mısır
iccedilerisinde binlerce kişi abluka ve tuumlnellere karşı yapılan ccedilalışmalara karşı yuumlruumlşler
yaptığı iccedilin tutuklanmıştı Hamas huumlkuumlmeti ve direniş birlikleri 18 Aralık 2008
tarihinde İsrailrsquoin ateşkes şartlarını hiccedil bir şekilde yerine getirmediğini bu sebeple
ateşkesin uzatılmayacağını ve bittiğini ilan etmiştir196
Mısır huumlkuumlmeti ise oluşturulacak bir Milli Misak zemininde El Fetih ve Hamas
arasında anlaşma sağlamaya ccedilalışmaktaydı Fakat son tuumlnel saldırıları ardından
Hamas Mısır huumlkuumlmetinin kendisine karşı olduğu ve El Fetih yanlısı bir tutum
izlediğini accedilıktan ilan etmeye başlamıştı Mısır huumlkuumlmeti ise kendilerinin herkese eşit
mesafede olduğunu bildirmiş ve 9 Kasım 2008 tarihinde Kahirersquode tuumlm Filistinli
hareketler ile beraber goumlruumlşuumllmek uumlzere Filistin iccedilin 15 maddelik bir nevi Milli Misak
belgesi hazırlanmıştı Bu anlaşma taslağına goumlre
1- Filistin Milli Menfaati her tuumlr parti ve oumlrguumlt menfaati uumlstuumlnde tutulacak
2- Hiccedil bir şart altında Filistin topraklarının siyasi ve coğrafi buumltuumlnluumlğuumlnuumln
ayrılmasına izin verilmeyecek
3- Diyalog iccedil sorunları bitirmenin tek ccediloumlzuumlm aracı kabul edilecek
4- Filistinli kanı aziz kabul edilip tutuklama ve şiddetrsquoe bir an oumlnce son
verilecek
5- Demokrasi Youmlnetimin meşruiyeti ve devamı iccedilin tek seccedilenek olarak
kabul edilecek
6- İşgal devam ettiği suumlrece Filistin halkının direniş hakkı meşrudur
7- Mart 2005 Kahire Şubat 2007 Mekke anlaşmaları Mahmut Abbasrsquoın
diyalog girişimleri ve Arab Birliğinin Filistinrsquodeki boumlluumlnmeye karşı kararlarına itimat
edilecek
8- Vazifesi Ablukayı kaldırmak Meclis ve Başkanlık seccedilimlerinin
yapılması olacak Milli Huumlkuumlmet kurulacak
9- Hizipleşmeden ziyade Milli esasa dayalı olarak Kolluk Kuvvetleri
yeniden yapılandırılacak
10- Uumlzerinde anlaşılacak bir tarihte ve Milli Maslahat ccedilerccedilevesinde seccedilim
kanunuyla Meclis ve Başkanlık seccedilimleri aynı anda icra edilecek
195
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 27
Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743 196
Zehir Andarus ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen İntiharsquouumll-tehdiye El
yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081212-18 s 1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
141
11- Mart 2005 Kahire anlaşmasında vurgulandığı gibi Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) tuumlm hareketleri kapsayacak şekilde yeniden
yapılandırılarak Filistin Halkının tek meşru temsilcisi olacaktır
12- 29-30 Nisan 2008 tarihinde tuumlm Filistinli hareketlerin uumlzerinde anlaştığı
şekilde ateşkesin korunması sağlanacaktır
13- Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve Filistin Youmlnetimi Başkanının
Barış Goumlruumlşmelerini yuumlruumltmede yetkili olduğu tuumlm Filistinli hareketler tarafından
kabul edilecektir
14- Goumlruumlşmeler başladıktan sonra bu suumlrece zarar verecek faaliyetlerden
vazgeccedililecek
15- Bu anlaşmanın uygulanması iccedilin ortak komisyonlar kurulacak197
Hamas huumlkuumlmeti bu anlaşma metninin bir başlangıccedil kabul ettikleri iccedilin olumlu
karşılamışlardı Fakat Hamas youmlnetiminin temel isteğinin anlaşma uygulanırken Batı
Şeria ve Gazzersquode aynı anda başlanmasını istemekteydi198
Buradaki temel sorun fiili
olarak İsrail işgali altında bulunun Batı Şeriarsquoda bu yeniden yapılanmanın nasıl
gerccedilekleştirileceği idi Buna ek olarak Hamas goumlruumlşmelerin başlamasından bir guumln
oumlnce Batı Şeriarsquodaki Hamas mensubu siyasi tutukluların serbest bırakılmadığından
dolayı goumlruumlşmelere katılmayacağını duyurdu Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquonin abluka
altında olması fakat Batı Şeriarsquoda boumlyle bir sıkıntı olmadığı iccedilin goumlruumlşmeler ile geccedilen
zamanın kendi aleyhine olduğunu bilmekteydi Bu sebeple masaya oturmadan somut
kazanımlar elde etmek istemekteydi Aynı zamanda Hamas youmlnetimi Mısırrsquoın
goumlruumlşmelerde de El Fetih ve Mahmut Abbasrsquodan yana tavır koyduğu iccedilin kendilerinin
uzlaşmaz taraf konumuna duumlştuumlklerini duumlşuumlnuumlyorlardı Buna ek olarak uumlst duumlzey El
Fetih uumlyeleri anlaşmanın imzalanması gerektiğini ccediluumlnki boumlluumlnme sebebiyle İsrail ile
Barış anlaşmasının imzalanamadığını ifade etmekteydi199
27 Aralık 2009 Gazze Saldırısı
İsrail ordusu 27 Aralık 2009 tarihinde Gazzersquoye 22 guumln suumlrecek ve sivil
yerleşim merkezlerinin de hedef alındığı geniş ccedilaplı bir askeri saldırı başlattı Hamas
huumlkuumlmetine bağlı tuumlm resmi bina ve kurumlar saldırıda ağır hasar goumlrmuumlştuuml Saldırı
guumlnuuml bakanlık binalarında ve diğer resmi kurum binalarında memur ve kolluk
goumlrevleri goumlrev yaptığı iccedilin ilk guumln ccedilok kayıp vermişlerdi İsrail Dış İşleri Bakanırsquonı
saldırıdan iki guumln oumlnce 25 Aralık guumlnuuml Kahirersquoyi ziyaret etmiş ve Huumlsni Muumlbarek ile
goumlruumlşmuumlştuuml Bu goumlruumlşmenin bir guumln sonrası 26 Aralık gecesi Mısır huumlkuumlmet yetkilileri
Hamas uumlst duumlzey temsilcilerine saldırı olmayacak teminatı vermişti Nitekim saldırının
hemen ardından Hamasrsquoın soumlzcuumlsuuml Feyzi Burham bu saldırıdan Mısır youmlnetiminin
haberi olduğunu ve buna izin verdiğini accedilıklamıştır Burham Mısır huumlkuumlmeti
yetkililerinin Hamas uumlst duumlzey youmlneticilerini 26 Aralık gecesi arayarak Gazzersquonin
buguumln sakin olacağını soumlylediklerini ifade etmişti200
Esas itibarıyla İsrail iccedilerisinde
197
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El Hayatrsquouumll Cedid 21
Ekim 2008 httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309 (Erişim Tarihi 5 Nisan
2010) s1 198
Huumlseyin Cebir ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat
alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008 199
Zehir Enderus ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-harb versquol-hisar versquol-
kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El Kudsuumlrsquol Arabi 11 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081111-10 s6 200
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s 64
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
142
siyasi tahminler de bile seccedilim suumlrecine girmiş bir geccediliş huumlkuumlmetinin boumlyle oumlnemli bir
saldırı başlatacağı beklenmiyordu201
İsrail youmlnetimi kuumlresel ve boumllgesel hesaplar sonucu bu saldırıyı
gerccedilekleştirmiştir Hatta siyasi guumlccediller bu saldırının Uluslar arası alanda ABD ve
Avrupa Birliği gibi aktoumlrler tarafından teroumlrist kabul edilen Hamasrsquoa karşı yapıldığı
iccedilin anlayışlı olunacağını hesap etmekteydi202
İsrail youmlnetimi iccedilin Gazzersquoye saldırının
temel amacı ise Hamasrsquoın askeri guumlcuumlnuuml yok etmek ve Hamas huumlkuumlmetinin
devrilmesiydi203
Saldırının sonlarına doğru ise amacın Hamasrsquoın tekrar silahlanmasını
oumlnlemek ve Gilad Şalitrsquoin İsrailrsquoe geri getirilmesi haline gelmişti204
Hamasrsquoın elinde
iki yıldır esir tutulan İsrail askeri Gilad Şalitrsquoin uumllkeye geri getirilmesi huumlkuumlmet
ortakları iccedilin seccedilim oumlncesi buumlyuumlk bir başarı olacaktı Fakat saldırı sonrası Hamas
huumlkuumlmeti devrilmemiş ve Gilad Şalitrsquode geri alınamamıştı Hamas siyasi soumlzcuumlsuuml
Halid Meşrsquoal ise El Cezirersquoye yaptığı ilk accedilıklamada ldquokendilerine kimsenin ablukanın
kalkması ve saldırının durdurulmasından başka hiccedilbir talep ile gelmemelerinirdquo
belirtiyordu205
Hamas yaptığı diğer accedilıklamada Mahmut Abbasrsquoın bu saldırıyı
oumlnceden bildiğini hatta Gazzersquodeki bazı El Fetih unsurlarının Hamas merkezleri
hakkında sağladığı bilgileri İsrailrsquoe vermekle itham ediyordu206
Mısır youmlnetimi ise
ablukadan dolayı doğrudan ve saldırı iccedilin ise dolaylı olarak Hamas youmlnetimini
succedilluyordu Saldırı devam ederken bile Mısır Devlet Başkanı Huumlsni Muumlbarek Hamas
hareketini succedillayan accedilıklamalar yapıyordu Hatta Mısır ile Filistin arasında bulunan
Refah sınır kapısının kapalı olmasından Hamasrsquoı sorumlu tutuyordu207
Mısırrsquoda ise
Hamasrsquoın itikadiideolojik accedilıdan bir parccedilası olduğu Muumlsluumlman Kardeşler hareketi
Mısır huumlkuumlmeti de dacirchil olmak uumlzere Arap huumlkuumlmetlerini Filistinrsquode direnişi kırmak
iccedilin İsrail ile işbirliği yaptıklarından dolayı succedilluyordu208
Bu itham Mısır rejimi ve
meşruiyeti iccedilin hayati bir tehdit oluşturmaktadır
Mısır youmlnetimi ise İsrail Gazze arasına Uluslar arası bir guumlccedil konuşlanmasıyla
Hamasrsquoın direniş faaliyetlerini ve İsrailrsquoe karşı askeri saldırılarını engellemeye
ccedilalışıyordu Ccediluumlnki 1967 oumlncesi Mısır hacirckimiyetinde kabul edilen Gazzersquoye İsrailrsquoin
her saldırısı Mısır huumlkuumlmetinin meşruiyetini zayıflatan bir unsur meydana getiriyordu
Hamas youmlnetimi İsrail-Gazze arasına uluslar arası bir guumlcuumln konuşlanmasına ise
bunun İsrailrsquoi korumak ve direnişi engellemek olacağı savıyla şiddetle ret etmişti209
Hamas hiccedilbir şekilde direniş hakkından vazgeccedilmeyeceğini ilan ediyor ve ablukanın
kaldırılması isteğinden vazgeccedilmiyordu İsrail youmlnetimi başlattığı bu saldırıyla Hamas
huumlkuumlmetini deviremediği gibi aynı sene iccedilerisinde yapılacak olan Filistin Youmlnetimi
Başkanlık seccedilimlerinin yapılmasını da fiilen ortadan kaldırmıştır Bu durum Hamas
201
Yehuda Ben Meir ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public Opinionrdquo Strategic
Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv University Volume 11 No4
February 2009 s29 202
Eran Oded ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic Assessment Volume 11
No 4 February 2009 s 14 203
Eiland Giora ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the Campaignrdquo Strategic
Assesment Volume 11 No4 February 2009 s 8 204
age s9 205
Sabri Suumlmeyre ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml Hilaluumlrsquol-advanrdquo
Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat
versquol-istişarat Beyrut 2009 s 81 206
age s 82 207
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s67 208
age s66-67 209
Sabri Suumlmeyre s84
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
143
huumlkuumlmetinin Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın yasal suumlresinin bittiğini bu
ccedilerccedilevede artık meşruiyetinin tartışmalı olduğu ilan etmesiyle sonuccedillanmıştır
SONUCcedil Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme(kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln kuruluşunun temel amacı
Filistinlilerin işgal ve suumlrguumln sebebiyle duumlnyanın her yerindeki Filistinliler de dacirchil
temsil edildiği bir kurum meydana getirmekti Fakat zaman iccedilerisinde Yaser Arafat
oumlnderliğindeki El Fetih hareketi tuumlm Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln yuumlruumltme ve
temsil organlarını ele geccedilirmiştir Bu durum diğer Filistinli direniş hareketlerinin bu
oumlrguumltten ayrılıp bağımsız faaliyet yuumlruumltmelerine sebep olmuştur Buna rağmen 1993
Oslo barış goumlruumlşmelerine kadar Yaser Arafatrsquoın İsrailrsquoe karşı direniş ve muumlcadelenin
parccedilalanmaması iccedilin destek verilmiştir Yaser Arafat 1993 yılında Oslo Uyum
anlaşmalarını tuumlm Filistinliler adına imzalamış ama Filistin direniş hareketlerinin
birccediloğu bu anlaşmaları tanımadığını ilan etmiştir Bu hareketlerin başında Hamas
gelmektedir Bu ccedilerccedilevede Hamas Oslo Barış Goumlruumlşmeleri sonucunda oluşturulan
Filistin Youmlnetimini tanımadığı iccedilin 2006 yılına kadar seccedilimlere katılmamıştır Bu El
Fetih hareketinin Filistin Youmlnetimi Parlamentosunu huumlkuumlmeti ve buna bağlı tuumlm
resmi kurum ve kuruluşlarına hakim olma imkanı sağlamıştır Bu durum aynı zaman
El Fetih oumlrguumltuumlne Batı Şeria ve Gazzersquode resmi olarak polis kuvveti oluşturma ve
silahlanma imkacircnı sağlamıştır Bu durum Hamas gibi silahlı direniş oumlrguumltlerinin
zamanla aleyhine taktiksel bir uumlstuumlnluumlk meydana getirmiştir Aynı zamanda bu durum
El Fetihrsquoin tuumlm Filistin Youmlnetimi kurumlarına hacirckim olması gerek İsrail ve gerek
Uluslar arası tuumlm goumlruumlşmeleri Filistinliler adına yuumlruumltmesi sonucu doğuruyordu
Hamas bu durumu kendi lehine ccedilevirmek iccedilin ani bir kararla Yasama seccedilimlerine
katılma kararı aldı Bu taktik değişiklik El Fetih youmlnetimini seccedilim sonrası buumlyuumlk
sıkıntıya sokacaktı Hamasrsquoın Yasama Konseyinde ccediloğunluğu elde etmesi ise
Huumlkuumlmeti ve El Fetih unsurları tarafından youmlnetilen kurumlarında değişim anlamına
geliyordu Filistin Youmlnetimi başkanı ise kendi yetkisini Filistin Anayasasına da aykırı
olarak genişletmeye başladı Bu durum sonunda Hamas huumlkuumlmete bağlı guumlccedillerle
Filistin Youmlnetimi başkanı Mahmut Abbasrsquoa bağlı guumlccedillerin ccedilatışmasına doumlnduuml Bunun
sonucunda zaten İsrail işgali nedeniyle coğrafi olarak ayrı olan Batı Şeria ve Gazze
otorite olarak da birbirinden ayrılmış oldu
Bu suumlrecin temel sebebi Filistin Oumlzguumlrleştirme (Kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln ve
yuumlruumltme organlarının artık Filistinlileri temsil etmekten uzak olmasıdır El Fetihrsquoin
hacirckim olduğu suumlreccedilte kurulan Filistin Youmlnetimi de artık seccedilimler yapılamamasından
dolayı meşruiyetini kaybetmektedir Filistin Youmlnetimi Başkanlığı ve yasama
meclisinin yasal goumlrev suumlresi dolmuş fakat hukuki ve fiili boumlluumlnmuumlşluumlkten dolayı
seccedilimler yapılamamaktadır Mısır ve Uumlrduumln youmlnetimlerinin yanı sıra Amerikan ve
İsrail youmlnetimleri de Hamasrsquoın Filistin youmlnetiminde bulunmasını kabul etmemektedir
Mahmut Abbas ise Filistin youmlnetimi başkanı olarak değil tuumlm goumlruumlşmelerini Filistini
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml başkanı olarak yuumlruumltmektedir Bu kurucu oumlrguumlt ise hukuki
sorunlar ve işgal sebebiyle seccedilim yapamamaktadır Filistinlileri temsil etmesi iccedilin
kurulan Filistini Oumlzguumlrleştirme (kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln yeniden yapılanmasıyla bu
hukuki ve siyasi ccedilıkmaz ortadan kaldırılabilir Aksi halde Filistinlileri temsil
meşruiyetini kaybetmiş Filistin Youmlnetimirsquonin de barış goumlruumlşmelerini yuumlruumltmesinin
hukuki ve siyasi olarak bir anlamı olmayacaktır
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
144
KAYNAKCcedilA
Abbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas
Tettehuz Kararen bitecil teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi
24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=1012
3
Abbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve
tayin ahadı zuamarsquoil-mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeat
ure=
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and
the ldquoNew Palestinian Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen
-posing-as-revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-
breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
Andarus ZehirEşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen
İntiharsquouumll-tehdiye El yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081212-18
Avaz Velid ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik
Birsquol-meclis Teşri biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart
2006 http81144208209090pdf200605May09MayTue
Avaz Velid ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir
şurta bivakfıhardquo El Kudsrsquouumll Arabi 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu
Avaz Velid Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi
niyyeti hareketihi el-istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070616JunSat
Avaz Velid ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve
ihlal meclisi merkezi bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi
27 Mart 2010 http81144208209090pdf20071111-05
Aytani Meryem Muhammed Salih Muhsin Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve
Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat
Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200603Mar07MarTue
Bedarin Bessam ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi
bitefrih cemaatuumlrsquol-usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-
ahira biitticahu intikad kadatuuml fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007
Erişim Tarihi 27 Mart 2010 http81144208209090pdf20070618JunMon
Ben Meir Yehuda ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public
Opinionrdquo Strategic Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv
University Volume 11 No4 February 2009
Cebir Huumlseyin ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve
tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
145
httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El
Hayatrsquouumll Cedid 21 Ekim 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309
Enderus Zehir ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-
harb versquol-hisar versquol-kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El
Kudsuumlrsquol Arabicirc 11 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081111-10
Erkanger Steven February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of
Hamas Ousterrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social
and Political History Westview Press USA 2006
Fighel Jonathan ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo
Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx
Giora Eiland ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the
Campaignrdquo Strategic Assesment Volume 11 No4 February 2009
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart
2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1
Hammami Velid Halil ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El
Kudsrsquouumll Arabi Erişim Tarihi 26 Mart 2010
10 Temmuz 2007 http81144208209090pdf20070710JulTue
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 Nisan 2006
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El
Eyyam 11 Ocak 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070111JanThu
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabi 13
Şubat 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200602Feb13FebMon
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-
amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran
2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-
şimaliyetuuml min Kıtrsquoa Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24
Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078
Kasım Basim et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-
Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol
firsquod-dımışk Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
146
Kasım Basim et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat versquol-İştişarat Beyrut 2009
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-
tevekkuat bihudus İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart
2010 httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeat
ure=
Oded Eran ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic
Assessment Volume 11 No 4 February 2009
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El
Şarkrsquouumll Evsat 27 Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743
Migdalovitz Carol CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process
The Annapolis Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El
Ezmetuumlrsquol-dahiliye ala Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabi 11 Temmuz 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070711JulWed
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml
alarsquol-hududuhardquo El Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeat
ure=
Nersquoami Salih ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye
liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 24 Nisan 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
Ramallah Ali Salih ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili
hukumetuuml kable tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455
Rose David April 2008 ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804
Sabbah Fethi ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya
haricuuml alarsquol-kanun Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat
9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895
Salih Muhsin et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar
Takrir Malumat 2 Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-
strateji El Filistin lisene 2008 Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-
iştişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-
etrafrsquouumll-maniyetuuml Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
127
soumlylemiştir120
El Fetih youmlnetimi Filistin Anayasasının 47 maddesine dayanarak eski
meclisrsquoin goumlrev suumlresinin yeni meclis uumlyelerinin yemin etmesine kadar devam ettiğini
iddia etmiştir Neceh Uumlniversitesi Hukuk Fakultesi Dekanı Ahmed Mubarek Halidi ise
bu son yapılan meclisrsquoin meşru olmadığını velacircyet suumlresi ile Yetki arasında fark
olduğunu ifade etmiştir121
Ona goumlre eski meclisin suumlresi devam etmekle beraber
anayasa değiştirmek veya kanun yapmak gibi bir selacirchiyeti kalmamıştır Bununla
beraber seccedilim ilanından sonra milletvekillerinin birccediloğu yeniden seccedililememiştir
Hamasrsquoın youmlneticilerinden Said Sayyam ise yetkisi biten eski meclisin ccedilıkardığı
kanunları tanımayacaklarını ve bunların ilga edeceklerini accedilıklamıştı Fakat temel
sorun yeni meclisin ccedilıkaracağı kanun ve anayasa değişikliğinin Filistin Youmlnetimi
Başkanı Mahmut Abbas tarafından onaylanması aksi halde kanunların geccedilmesi iccedilin
meclisrsquoin uumlccedilte iki ccediloğunlukla onayı gerekmekteydi Yeni meclisrsquoin siyasi dağılımında
ise bu muumlmkuumln goumlruumlnmuumlyordu
Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın son anda yaptığı oumlnemli
değişikliklerden birisi de Anayasa Mahkemesinin yapısının belirlenmesinde olmuştur
(2312006) Daha oumlnceki yasaya goumlre Anayasa Mahkemesi başkanı ve uumlyelerinin
atanmasında Meclis onayı istenirken yapılan değişiklikle artık sadece Başkanın
ataması yeterli olmaktadır Bu durum Filistin Anayasa Mahkemesini Filistin Youmlnetimi
Başkanı Mahmut Abbasrsquoın bir nevi buumlrokratları haline getirmekteydi Hemen ardından
tuumlm memur ve buumlrokratların idari ve mali soruşturma ve takiplerini yapan bir divanrsquoa
başkan atamıştır Başkanrsquoa bağlı bu divan sayesinde Mahmut Abbas buumlrokrasi
uumlzerinde daha etkin hale gelmekteydi Aynı zamanda bu yapı sayesinde Hamasrsquoın uumlst
duumlzey buumlrokratlara atama yapmasını engellemek ve El Fetihrsquoin buumlrokrasi uumlzerindeki
hacirckimiyeti korunmak isteniyordu Filistin Meclisi Hukuk Uzmanı Assam Abidin ise
bu durumun Anayasanın 38 ve 68 maddeleriyle ccedilatıştığını ifade etmektedir122
Huumlkuumlmetin yuumlruumltme guumlcuumlnden kaynaklanan en hayati ve işlevsel goumlrevler bu
ccedilerccedilevede elinden alınmaktadır Abbas Meclis ccedilalışanlarının bağlı olduğu idari
amirini bile yeni meclise bırakmadan kendisi atamıştı
Bu şartlar altında Hamas uumlyelerinin ccediloğunlukta olduğu yeni meclis 18 Şubat
2006 tarihinde yemin ederek goumlrevine başlamıştı Meclis Başkanı seccedililen Aziz
Duveykrsquoin ilk işi Meclisrsquoin seccedilimlerden sonra yaptığı oturumda aldığı kararları yeni
mecliste tekrar oylamak iccedilin durdurmak olmuştu Bunun iccedilinde son oturumda yapılan
tuumlm uumlst duumlzey atamalar da dacirchildi Fakat El Fetih Meclis grubu başkanı Azzam
Ahmed Meclis başkanının bir oumlnceki meclisrsquoin aldığı kararları dondurmak ya da iptal
etmek gibi bir yetkisi olmadığını ve bunun muumlmkuumln olmadığını iddia ediyordu El
Fetihrsquoe bağlı Meclis ccedilalışanları ise gerekli dosyaları yeni Meclis Başkanı Duveykrsquoe
goumlndermiyor hatta Meclis iccedilerisinde telefon goumlruumlşmeleri bile kesiliyordu123
Duveyk
buna rağmen eski alınan kararların iptali iccedilin Meclis oturumuna accediltı fakat El Fetih
Milletvekilleri bu oturumu kanunsuz ilan ederek katılmadılar Hatta goumlruumlşme
esnasından El Fetihrsquoin kol kuvvetleri Meclis iccedilerisine ateş accediltılar124
Oumlnceki El Fetih
huumlkuumlmeti yine son doumlnemde Hamas huumlkuumlmeti uumlzerinde gerek mali baskı gerek
120
Meryem Aytani ve Muhsin Muhammed Salih Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve Hamas Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008 s 26 121
age s 28 122
age s 34 123
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 36 124
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc
7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf200603Mar07MarTue s1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
128
toplumsal baskı oluşması iccedilin binlerce yeni memur almış bu memurlar ise hemen
seccedilim sonrası maaşlarını alamadıkları iccedilin maliye bakanlığına saldırmışlardı125
Aynı zamanda El Fetih kendi hacirckimiyetinde olan Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme
Oumlrguumltuumlrsquonuuml (FKOuml) ise gerek iccedil gerek dış ilişkilerde huumlkuumlmetin yetkisini azaltmak iccedilin
kullanmaktaydı Zaten El Fetih mensubu Reşat Ebu Reşakrsquoın başına getirildiği
Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml kolluk kuvetlerini youmlnetme bakımından iccedil işleri bakanını işlevsiz
hale getiriyordu Bunun uumlzerine Hamas huumlkuumlmeti sonraki suumlreccedilte İccedil işleri bakanlığına
bağlı ayrı bir kurum ihdas etmek zorunda kalacaktı Doğal olarak Hamas kendi
eğitilmiş direniş unsurlarını bu kolluk kuvveti buumlnyesinde toplamaya başlamıştı126
Bunun uumlzerine Mahmut Abbas bunun kanunlara aykırı olduğunu ilan ederek alınan
kararı ilga ettiğini duyurdu127
Filistin Youmlnetimi Başkanlığına yani El Fetihrsquoe bağlı
Filistin Televizyon ve Radyosundan Hamas huumlkuumlmeti aleyhine yayınlar
yapılmaktaydı Daha oumlnce huumlkuumlmete bağlı bu birimlerde sonradan Filistin Youmlnetimi
Başkanlığına bağlanmıştı Gazzersquode artık iki silahlı kollluk kuvveti bulunmaktaydı ve
bu sebeple sokaklarda ccedilatışmalar başlamıştı Filistin Meclis Başkanı Aziz Duveyk ile
Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas 2006 yılı Mayıs ayında Milli Birlik ve
Yetki ccedilatışmaları gibi konuları konuşmak uumlzere goumlruumlşmeler yaptılar Hamas huumlkuumlmeti
bu suumlreccedilte aynı zamanda yasal guumlcuumlnuuml kullanıp sokaklarda asayişi sağlamak iccedilin kendi
kolluk kuvvetlerinin Gazzersquode goumlrevlendirmişti Fetih soumlzcuumlsuuml ise Hamas huumlkuumlmetine
bağlı kolluk kuvvetlerinin sokaklarda hacirckim olmaya başlamasının ardından İccedil işleri
bakanını bu eylemle ccedilatışmaları koumlruumlklediğini ifade ediyordu128
İsrail youmlnetimi bir
taraftan Hamasrsquoın huumlkuumlmeti sebebiyle Filistinrsquoe iktisadi abluka uygulamakta ve diğer
taraftan İsrail Dış İşleri bakanı Mahmut Abbasrsquoa ya seccedilimlerin yeniden yapılmasını ya
da Hamas huumlkuumlmetinin değişmesi iccedilin halk oylaması yapılmasını tavsiye
etmekteydi129
Mahmut Abbas Hamas huumlkuumlmeti programının Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml
(FKOuml)rsquonuumln esaslarıyla ccedilatışmaması gerektiğini bu ccedilerccedilevede Hamas huumlkuumlmetinin
İsrailrsquoi tanıması gerektiğini ifade etmekteydi130
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml
Filistin halkının iccedilerde ve dışarda tek yasal ve en uumlst temsil siyasi yapısıydı Bu oumlrguumlt
ise uzun zamandan beri El Fetih oumlrguumltuumlnuumln hacirckimiyetinde bu sebeple diğer Filistinli
oumlrguumltler tarafından meşruiyetini kaybettiği duumlşuumlnuumllen bir yapıydı 17 Nisan 2006
tarihinde İsrailrsquode İslami Cihad Hareketinin askeri kanadı Kuduumls Tugaylarının
gerccedilekleştirdiği eylemi Mahmut Abbasrsquoın teroumlr olarak nitelendirmesi diğer direniş
hareketlerinin El Fetih ve Filistin Youmlnetimi Başkanrsquoından daha da uzaklaşmalarına
sebep olmuştur
125
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 13 Şubat 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf200602Feb13FebMon s1 126
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-Veziratuumlrsquol-dacirchiliye teşekkuumll
kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti inkibalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 Nisan 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 s1 127
ldquoAbbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve tayin ahadı zuamarsquoil-
mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeature= s1 128
Velid Avaz ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir şurta bivakfıhardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu s 1 129
Salih Sırarsquouumll- İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 22 130
age s 16
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
129
İsrailli Asker Celad Şalitrsquoin Esir Edilmesi ve Direnişin Devamı
Hamasrsquoın Filistin iccedilerisindeki diğer İslami hareketler tarafından seccedilimlere
girmesi ve huumlkuumlmet kurması şiddetle eleştirilmekteydi Bu durumu dolaylı da olsa
Oslo anlaşmasının tanınması ve direnişin geri plana atılması olarak
değerlendiriyorlardı Hamas ise direniş faaliyetlerinden vazgeccedilmeyeceğini ifade
etmekteydi ve bunun neticesinde 25 Haziran 2006 tarihinde diğer 3 direniş hareketiyle
yapılan ortak bir eylem ile Kerim Ebu Salim geccediliş boumllgesinden İsrail asker Celad
Şalitrsquoi esir alındı131
Hamas ve eyleme katılan diğer direniş hareketleri ilk yaptığı
accedilıklamada askerin serbest bırakılması karşılığı bin Filistinrsquoli esirin serbest
bırakılması saldırı ve ablukaların kaldırılmasını istediler132
Filistin Youmlnetimi Başkanı
Mahmut Abbas seccedilimlerden sonra Filistinli Esirlerden sorumlu bakanlığa bağlı olan
esirlerin durumu ve hapishalerin idaresi goumlrevini El Fetihrsquoin hacirckim olduğu Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) nezaretinde yapılacağını ilan etmişti Hamas bu eylem
ile bu konuda fiili olarak soumlz soumlyleme hakkının kendilerinde olduğunu da ortaya
koymuş oluyordu Hamas youmlnetimi İsrail ile esir goumlruumlşmelerinde tek aracıyı Mısır
olarak kabul ettiklerini ilan etmişti133
Fakat Mısır huumlkuumlmetinin Refah sınır kapısını
accedilmaması ve ablukaya etkin destek vermesi Hamasrsquoın Mısır youmlnetimine bu konudaki
tavrını değiştirecektir Bunun neticesinde 2008 Aralık ayında Gazze saldırılarından
sonra Hamas youmlnetimi esir goumlruumlşmelerinde Almanyarsquoyı arabulucu olarak kabul
etmesiyle Mısırrsquoı geri plana atacaktır
Seccedilimlerden sonra Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın İccedilişleri
bakanlığına bağlı kolluk kuvvetlerini kendi youmlnetimine alması İccedil işleri bakanlığını
fiilen işlevsiz bırakmıştı Huumlkuumlmet bu ccedilerccedilevede sahip olması gereken uumlst duumlzey
buumlrokrat atama ve tayin gibi konularda sıkıntı ccedilekiyordu Mahmut Abbas aynı
zamanda El Fetih milletvekili olan Muhamed Dahlanrsquoı Filisintin Milli Guumlvenlik
Muumlşteşarı olarak tayin etmişti Huumlkuumlmet ise bunun Anayasaya aykırı olduğunu bir
milletvekilinin buumlrokraside goumlrev alamayacağını soumlyluumlyordu134
Bu durum aynı
zamanda kolluk kuvvetlerinin İccedil işleri bakanına karşı sorumlu olmamaları gibi bir
durum ortaya ccedilıkaryordu İccedil işleri bakanı Said Sayyam ise bu durum karşısında 17
Mayıs 2006 guumlnuuml Filistinrsquode asayişi sağlayacak kendisine bağlı guumlvenlik teşkilatı
kurulacağını ilan ediyordu135
Mahmut Abbas ise bunu ilga eden bir karar
yayımlıyordu Fakat Sayyam ise var olan guumlvenlik birimlerinin kendi talimatlarına
uymadığını bu sebeple asayişi sağlamak iccedilin bu birimi kurmaya mecbur kaldıklarını
accedilıklıyordu Sayyam Filistin Anayasasının 69 maddesine goumlre uumllkede guumlvenliğin ve
asayişin sağlanmasından İccedil işleri bakanın sorumlu ve yetkili olduğunu buna bağlı
olarakda kurulan teşkilatın Anayasal hakları olduğunu ifade ediyordu136
Hemen
ardından Filistin Meclis Başkanı da İccedil işleri bakanlığına bağlı bir kurumu ilga
131
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa
Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran 2006
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom (Erişim Tarihi 24 Mart 2010) s 1 132
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-şimaliyetuuml min Kıtrsquoa
Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078 133
Salih Mısır ve Hamas s 22 134
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 58 135
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 18 Mayıs 2006
Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeature= 136
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 65
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
130
etmenin Filistin Youmlnetimi Başkanının yetkisinde olmadığını accedilıklıyordu El Fetih ise
Hamasrsquoın kendine ait bir milis kuvvet kurduğunu huumlkuumlmet ise her Filistinli hareketten
isteyen herkesin bu guumlvenlik birimlerine katılabileceğini soumlyluumlyordu137
Bu yeni
kolluk kuvvetleri asayişi sağlamasındaki temek zorluk Filistin Youmlnetimi Başkanı
Abbas ve El Fetih youmlneticilerinin devamlı olarak bu guumlvenlik kuvvetlernin meşru
olmadığını ilan etmeleri ve diğer Başkanrsquoa bağlı kolluk kuvvetlerinin işbirliği
yapmamasıydı Bu yeni kolluk kuvvetlerine huumlkuumlmet maddi sıkıntıdan dolayı
uniforma ve silah vermekte zorlanıyordu El Fetih bağlı subay ve polisler hiccedil bir
şekilde Huumlkuumlmetin emirlerini yerine getirmiyorlar138
bu durumda gerek sokakta asayiş
sağlanması konusunda gerekse buumlrokraside ccedilatışmaya sebep oluyordu El Fetih uumlyesi
Mahmut Abbasrsquoa bağlı kolluk kuvvetleri ile huumlkuumlmete bağlı guumlvenlik birimleri
arasında silahlı ccedilatışmalar başlamıştı139
El Fetih mensubu Divan başkanı Refik Huumlseyni ise ayrı bir kolluk kuvvetinin
kurulmasının muumlmkuumln olmadığını sadece var olan Genel Muumlduumlrluumlğe bağlı bir birim
kurulabileceğini iddia ediyordu140
Soumlzkonusu durumda ise kolluk kuvvetleri
Huumlkuumlmetin emrinde değil Filistin Youmlnetimi Başkanına bağlı kalacaklardı Aynı
şekilde Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquode olduğu gibi Batı Şeriarsquoda da huumlkuumlmet olarak idari
ve siyasi olarak hacirckimiyet kurmak istiyordu fakat buna izin verilmiyordu Esas
itibarıyla Batı Şeria fiili olarak İsrail işgalinde olması sebebiyle gerccedilekte kimse fiili
olarak Batı Şeriarsquoda hacirckim değildi
Filistin Huumlkuumlmetinde iccedil işlerin de olduğu gibi diplomasi ve dış işleri bakanlığı
da bazı hukuki ccedilıkmazlar iccedilindeydi Filistin halkının en uumlst yasal temsilcisi kabuumll
edilen Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) dolasıyla Başkan Mahmut Abbas ve El
Fetih kendisini Filistinrsquoi uluslararası alanda tek temsilci olarak kabul ediyordu141
Filistin Diplomasi Usul Kanuna goumlre yurt dışında yeni temsilcilikler accedilmak ve
kapamak Dış işleri bakanının goumlrevlendirmesi ve Filistin Youmlnetimi Başkanı onayına
bağlıydı142
Fakat Filistin Kurtuluş Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve dış işleri bakanlığı arasındaki
goumlrev ayrımı sarih değildi Diplomasi Usul kanununa goumlre dış işleri bakanlığı diğer
uumllkeler boumllgesel ve uluslararası oumlrguumltler ile ilişkilerin geliştirilmesi Filistinrsquoin yurt
dışında temsili tuumlm diplomatların idari siyasi ve mali denetimi kanun ccedilerccedilevesinde
atanması tayini ve bakanlar kurulu onayıyla diplomatik pasaport vermek143
ile
yetkliydi Fakat 2006 yılının Temmuz ayında Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut
Abbas Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) başkanı olarak yurt dışındaki tuumlm Filistin
Buumlyuumlkelccedililiklerine ve Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) temsilciliklerine bir
bildiri goumlndererek bundan sonra Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml siyasi sorumlusu
137
Bu yeni kurulan İccedil işleri bakanlığına bağlı kolluk kuvvetine katılım Hamas 2500 Fetih 1100 Halk
Direniş Cephesi 600 Halk Cephesi250 Demokratik Cephe 50 Arap Oumlzguumlrleştirme Cephesi 202
Halk Oumlnderliği Cephesi100 Ahmed Ebu Reyş Birlikleri 90 Vadirsquoa Haddad Grubu 70 Bağımsız
540 138
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 110 139
Velid Avaz ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik Birsquol-meclis Teşri
biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2006
http81144208209090pdf200605May09MayTue s1 140
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El Eyyam 11 Ocak 2006
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070111JanThu s21 141
Aytani ve Salih Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 48 142
Filistin Diplomasi Usul Kanunu Madde 2 Erişim Tarihi 6 Nisan 2010
httpwwwmofagovpsarindexphpp=ministry_4 s2 143
age Sadece Buumlyuumlkelccedililerin atanması Filistin Youmlnetimi Başkanı onayıyla gerccedilekleşiyordu
Diplomasi Usul Kanunu Md7 s4
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
131
Kaddumirsquonin Filistinrsquolilerin uluslararası alanda temsili ile goumlrevlendirildiğini
duyurdu144
El Fetih kendi hacirckimiyetinde olan Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml ile
huumlkuumlmet arasında hiyeyarşiyi ortaya koyarak huumlkuumlmetin yetki bakımından aşağıda
kaldığını ifade ediyordu145
Hacirclbuki 2003 yılında Yaser Arafat doumlneminde Başbakan
olan Mahmut Abbas kendisi bizzat tuumlm yabancı buumlyuumlkelccedililiklere ve uluslararası
kuruluşlara goumlnderdiği tamimde dış ilişkilerde Filistin huumlkuumlmeti dış işleri bakanının
sorumlu olduğunu bildiriyordu146
Milli Birlik Huumlkuumlmetinin Kurulması
El Fetihrsquoin uumlst duumlzey asker ve istihbaratccedilıları Gazzersquode ccedilatışmalarda
oumllduumlruumllmeye başlayınca 16 Ağustos 2006 tarihinde Abbas ve Filistin Huumlkuumlmeti
Başbakanı İsmail Haniye oluşturulacak Milli Uyum anlaşması ccedilerccedilevesinde Milli
Birlik Huumlkuumlmeti kurmak iccedilin goumlruumlşmelere başladı147
Bu goumlruumlşmeler suumlrecinde
ccedilatışmalar şiddetlenmiş Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbas sahip olduğu dış desteği ve
maddi guumlcuuml Filistin Huumlkuumlmeti aleyhine kullanmaya başlamıştır Gazzersquode maaşları
oumldenmeyen memur ve ccedilalışanlar grevlere başlamış bu durum zaten var olan İsrail
ablukasının da etkisiyle Gazzersquode yaşamı daha da zorlaştırmıştır Abbas Uluslararası
alanlarda Hamasrsquoı Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml uumlst otorite olarak kabul etmeye ve
Oslo anlaşmaları ccedilerccedilevesinde İsrailrsquoi tanımaya zorluyordu
Uzun goumlruumlşmeler sonucu El Fetih ve Hamas arasında 2 Şubat 2007 tarihinde
Mekkersquode anlaşma imzalandı Bu anlaşmaya goumlre Filistinrsquoda iccedil ccedilatışmalardan dolayı
kan doumlkuumllmesi durdurulmalı ve işgal karşısında Milli bir duruş sergilenmelidir
Taraflar arasında imzalanacak esaslar ccedilerccedilevesince Milli Birlik Huumlkuumlmeti kurmak iccedilin
acil ccedilalışmalara başlanacaktı Daha oumlnce uumlzerinde anlaşılan Kahire ve Şam uyum
anlaşmaları ccedilerccedilevesinde Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme (FKOuml) yeniden yapılandıracaktır148
Esas itibarıyla bu anlaşmanın ccedilıkmazlarının başında anlaşma maddelerinin muğlacirck
ifadeleri gelmekteydi Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas Mekke Anlaşmasının
iki hedefi olduğunu birincisi iccedil ccedilatışmaları durdurmak ikincisi ise Hamas huumlkuumlmetine
Uluslararası meşruiyet kazandırmak olduğunu ifade ediyordu Bu ise Hamasrsquoın da
iccedilinde olduğu yeni huumlkuumlmetin İsrailrsquoi tanımasıyla olacaktı149
Mahmut Abbas ve El
Fetihrsquoe goumlre kendileri uluslararası meşruiyete sahiptiler fakat Filistinrsquoin resmi seccedililmiş
huumlkuumlmeti bu meşruiyete sahip değildi
17 Mart 2007 tarihinde yeni Milli Birlik huumlkuumlmeti goumlrevine başlamıştı
Tarafsız bir iccedilişleri bakanı atanmış fakat o da Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbasrsquoın
kolluk kuvvetlerinden sorumlu muumlduumlr olarak atadığı Reşid Ebu Reşak ile yetki
ccedilatışması sonucu goumlrevden ayrılmıştı Kendisi istifa mektubunda İccedilişleri bakanı olarak
144
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 50 145
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El Ezmetuumlrsquol-dacirchiliye ala
Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 11 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070711JulWed s5 146
age s 51 147
ldquoAbbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas Tettehuz Kararen bitecil
teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=10123 148
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Mısır ve Hamas s 27 149
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-tevekkuat bihudus
İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom s1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
132
fiili hiccedil bir yetkiye sahip olmadığını belirtmişti150
Bu durum temel sorunlardan biri
olan milli bir ccedilerccedilevede kolluk kuvvetlerinin yeniden yapılanmasını engellemişti Esas
itibarıyla silahlı guumlccedillerin yeniden yapılanması Milli Birlik Huumlkuumlmeti kurulmasındaki
temel hedeflerden biriydi
General Dayton Planı Amerikan İsrail ve Mahmut Abbasrsquoın ortak
Hamasrsquoı Tasfiye Planı
Yaser Arafat 2000 yılındaki Camp David goumlruumlşmelerinden sonra Filistinrsquoe
geri doumlnerek gerekirse tekrar direneşe doumlnebilecekleri accedilıklamıştı Bunun ardından
ikinci intifa hareketi başlamış ve Arafatrsquoın vefatından (Arafatrsquoın Doktoruna goumlre İsrail
ajanları tarafından zehirlenmiş bu sebeple şehadetinden) sonra Mahmut Abbas İsrail
youmlnetimi ile daha yakın iş birliği kurmaya başlamıştı Mahmut Abbasrsquoın Filistin
Youmlnetiminrsquoe başkan seccedililir seccedililmez Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mahmut
Abbasrsquoa daha oumlnce Amerikan huumlkuumlmeti tarafından accedilıklanan Yol Haritası
ccedilerccedilevesinde acil guumlvenlik işbirliği anlaşmaları imzamasını istemişlerdi Bunun
uumlzerine 2005 yılı Mart ayında Bush Şaron ve Mahmut Abbas youmlnetimleri arasında
Filistin Silahlı Kuvvetlerinin eğitimi techizi ve İsrail ve Filistin youmlnetimi arasındaki
emniyet işbirliğinin uyum ve denetimini iccedileren bir guumlvenlik anlaşması
imzalanmıştır151
Hamasrsquoın genel seccedilimleri kazanmasının ilanının ardından Mahmut
Abbas kendisinin Filistin Youmlnetiminin seccedililmiş başkanı olduğunu ve İsrail ile sorunun
goumlruumlşmeler ve barış yoluyla ccediloumlzuumlleceğini duyurmuştur Buradaki mesaj Hamas
huumlkuumlmetine dış işlerinde son soumlzuuml soumlyleme yetkisine sahip olmayacağının accedilıkccedila ilanı
olmuştur Hamas huumlkuumlmeti ise doğal olarak seccedilimler oumlncesi vaad ettiği siyasi reform
ve Filistin halkının işgale karşı uluslararası hukuktan doğan temel direniş hakkı
Filistinli muumlltecilerinin geri goumlnuumlş hakkı gibi temel haklarını savunmak istemesiydi
Aynı şekilde Hamas huumlkuumlmet olsa bile İsrailrsquoin Filistin toprakları uumlzerinde kalan hiccedil
bir parccedilasını hiccedil bir şekilde tanımayacağını savunuyordu152
Amerikan youmlnetimi ise Filistin guumlvenlik işleri ile ilgilenmesi iccedilin Korgeneral
Keith Daytonrsquou goumlrevlendirmişti Bu ccedilerccedilevede Uumlrduumln ve Amerikarsquoda yeni Filistin
Silahlı Kuvvetleri seccedililip eğitilmeye başlamıştı Bu Filistin Silahlı Kuvvetlerinin
Lojistik ve mali desteği Amerikan İngiltere Kanada Uumlrduumln ve Mısır huumlkuumlmetlerince
karşılanmaktaydı153
Bu birlikler boumllgede ldquoDayton Taburlarırdquo olarak bilinmektedir Bu
silahlı birlikler Batı Şeriarsquoda mahkemelerin siyasi tutukluları tahliye kararı vermesine
rağmen bu kararları yerine getirmemekteydi Bu birliklere oumlzel seccedililen Filistinliler
Batı Şeria ve Gazzersquode doğmamış yeni nesilden seccedililmektedir Bundaki temel
amaccedillardan biri bu kişilerin direnişle ya da toplumla doğrudan bir bağının olmaması
istenmektedir Hatta lise mezunu bile olmamaları tercih sebebidir Filistin Youmlnetimi ve
150
Salih Nersquoami ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 24 Nisan 2007 httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
(Erişim Tarihi 25 Mart 2010) 151
Merkezuumlrsquol-Zeytun Lidırasat versquol-İstişarat El Tensikuumlrsquol-Emni beynersquol-Sulta versquol-İhtilal Beyrut
2009 s2 152
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1 s1 153
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and the ldquoNew Palestinian
Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen-posing-as-
revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
s 3
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
133
El Fetihrsquoe bağlı bu ldquoDayton Taburlarırdquo bir nevi direnişi bastırma ve İsrailrsquoi koruma
guumlcuumlne doumlnuumlşmuumlştuumlr Hatta 7000 El Fetih uumlyesi Arafat oumlnderliğinde başlatılan ikinci
intifadaya katıldıkları iccedilin tasfiye edilmişlerdi154
Esas itibarıyla Hamasrsquoın genel
seccedilimlere girmesindeki temel etkenlerin başında bu silahlı kuvvetler gelmektedir
Ccediluumlnki Filistin Youmlnetimi ve El Fetih bu silahlı guumlcuuml Filistin halkı tarafından seccedililen
huumlkuumlmetin meşru kolluk kuvveti olarak nitelendirmekteydi Hamas seccedilimlere girerek
huumlkuumlmette soumlz sahibi olarak Amerikan ve İsrail youmlnetiminin bu silahlı guumlccedil sayesinde
direniş karşıtı etkinliğini kırmak istemekteydi
Haziran 2007 tarihinde Amerikan Kongresi Filistin Youmlnetimi iccedilin guumlvenlik
yardımı olarak 86 milyon dolarlık bir yardım paketini onaylamıştı155
Bu yardım
General Dayton emrinde Filistin Mahmut Abbas Youmlnetimi ve doğal olarak El Fetihrsquoin
silahlandırılması ve eğitimi iccedilin kullanılacaktı İsrail istihbaratının bu yeni Filistinli
asker ve polislerin seccediliminde ve eğitiminde veto hakkı bulunmaktaydı156
Hatta gelen
silahlar İsrail adli tıp kurumu tarafından incelenecek ve eğer kendilerine karşı bir
olayda kullanılırsa bu şekilde tespit edilecekti Silahlar Mısır ve Uumlrduumln uumlzerinden
Filistinrsquoe tırlar ile nakledilirken İsrail Ordusu tarafından korunuyor ve Filistin
Youmlnetimi Başkanı Abbasrsquoa bağlı subaylara teslim edilmesi sağlanıyordu
Bunun uumlzerine Hamasrsquoın huumlkuumlmeti kurmasının ardından Mahmut Abbasrsquoın
emrine Uumlrduumln uumlzerinden tırlar dolusu silahların Batı Şeriarsquoya girişine Korgeneral
Daytonrsquoun isteğiyle İsrail tarafından izin verildi157
Hamas huumlkuumlmeti kurar kurmaz
Amerikan ve İsrail youmlnetimleri huumlkuumlmete İsrailrsquoi tanıması iccedilin baskı ve abluka
uygulamaya başlamışlardı Henuumlz daha Hamas huumlkuumlmeti bile kurulmadan 2006 yılının
Şubat ayında Amerikan ve Filistin youmlnetimleri Hamasrsquoın huumlkuumlmetten uzaklaştırılması
iccedilin goumlruumlşme yaptıkları basına yansımıştı158
İsrail Savunma Bakanlığının bazı uumlst
duumlzey subay ve yetkilileri Abbas Youmlnetimi ile yaptıkları iş birliği neticesinde birccedilok
aranan Hamas mensubunu ele geccedilirdiklerini ve Hamasrsquoa yardım eden Filistinlilerin
sahip oldukları ccediliftliklere fırınlara ve mallara el koyduklarını accedilıklamıştı Aynı
accedilıklamada Filistin Youmlnetimi (Mahmut Abbas ve El Fetih) ile artık ortak duumlşmana
yani Hamasrsquoa sahip olduklarını soumlylemişti159
Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut
Abbasrsquoın uzun suumlre Gazzersquode askeri sorumlusu ve Mahmut Abbasrsquoın Milli Guumlvenlik
Danışmanı olan Muhammed Dahlan Hamasrsquoa karşı duumlşmanlığı ile tanınmaktadır
Hatta Dahlanrsquoa goumlre Hamas ile El Kaide arasında bir fark yoktur160
Bu kişi iccedilin
doumlnemin ABD Başkanı Bush bazı konuşmalarında ldquoBizim Adamımızrdquo ifadesini bile
ccedilekinmeden kullanabilmektedir161
Amerikan basının ele geccedilirdiği bazı gizli belgelere goumlre Amerikan huumlkuumlmeti
Milli Guumlvenlik Danışma Elliot Abramsrsquoı Filistinrsquode bir iccedil savaş ccedilıkmasını tahrik
154
age s4 155
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf s5 156
Byrne s7 157
Basim Kasım et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-
İştişarat Beyrut 2009 s 34 158
Steven Erkanger February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of Hamas Ousterrdquo Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
s1 159
Byrne s5 160
Jonathan Fighel ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx s1 161
April 2008 David Rose ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804 s2
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
134
edecek bir planı uygulamakla goumlrevlendirdiği anlaşılmaktadır162
Nitekim İsrail
Guumlvenlik Bakanı Amir Peretz henuumlz Hamas huumlkuumlmeti kurmadan oumlnce 11 Ocak 2006
tarihinde Mısır ve Uumlrduumlnrsquoden silahlar gelmeye başlayınca ldquohedefin Mahmut Abbas
youmlnetimi ve El Fetihrsquoi Hamasrsquoa karşı olası bir ccedilatışmaya hazırlamakrdquo olduğunu ifade
ediyordu163
Bu plan ccedilerccedilevesinde seccedililmiş Hamas huumlkuumlmetini devirmekle goumlrevli kişi
Muhammed Dahlan goumlruumlnmektedir Fakat bu plan başarılı olamamış Dahlan ve
ldquoGeneral Dayton taburlarırdquo Gazzersquoyi Hamasrsquoın hacirckimiyetine terk etmek zorunda
kalmışlardır Gazzersquonin Hamasrsquoın hacirckimiyetine girmesinin ardından Amerikan
Başkan Yardımcı Dick Cheney Ortadoğu Danışmanı David Wurmser istifa etmişti
Wurmser Bush youmlnetimini Filistinrsquode kirli bir savaş yuumlruumlttuumlğuumlnuuml ve Hamas
huumlkuumlmetine karşı Abbas youmlnetimine destek verdiğini duyurmuştu Gazzersquodeki durumu
ise El Fetihrsquoin darbe yapma girişimin Hamas tarafından engellenmesi olarak
değerlendirdiğini accedilıklamıştı164
İsrail ile Filistin Youmlnetimi ve El Fetih ortaklaşa Hamasrsquoa karşı topyekucircn bir
savaş başlatmıştı İsrailrsquoin Batı Şeriarsquodan sorumlu Generali Yaov Mordechai ldquoBatı
Şeriarsquoda Hamas hareketinin sivil ve toplumsal kurumlarına karşı gerccedilek bir savaş
iccedilinde olduklarını ve İsrail-Filistin (youmlnetimi) arasında bu konuda doğrudan bir
koordinasyon olduğunu belirtmekteydi165
Yediot Ahronoth gazetesinin uumlst duumlzey
analizcilerinden olan Nahum Barnea İsrail Savunma Bakanlığı ve Mahmut Abbas ve
Feyyad youmlnetiminin uumlst duumlzey subay ve istihbaratccedilılarının gizli bir toplantısına
katılmıştı Daha sonraları deşifre edilen bu toplantıda Filistin Youmlnetiminin Batı
Şeriarsquonın Silahlı Kuvvetleri Komutanı Diyab El Alirsquonin ldquoAramızda( İsrail-Filistin
Mahmut Abbas Youmlnetimi) duumlşmanlık yok Ortak bir duumlşmanız var O da Hamasrdquo
demiştir166
Aynı toplantıda Filistin Youmlnetimi Askeri İstihbarat Başkanı Mejid Ferraj
ise ldquoOnlarla (Hamas) diyalog olmayacak Siz onlarla ateşkes yaptınız biz değil
Ayrıca bize goumlnderdiğiniz (istihbarat kastediliyor) her Hamas kurumu ile ilgilendik
Ya onları kapattık ya da youmlnetimini değiştirip paralarına el koydukrdquo dediği iddia
edilmiştir
Hamasrsquoın Gazzersquoye Fiili Olarak Hacirckimiyeti ve Mahmut Abbasrsquoın
Huumlkuumlmeti Feshi
Mayıs ayında Gazzersquode El Fetih ve diğer guumlvenlik birimleri arasında silahlı
ccedilatışmalar tekrar şiddetlendi Bunun uumlzerine 11 Haziran 2007 tarihinde Hamasrsquoa bağlı
kolluk kuvvetleri Gazzersquode El Fetihrsquoe bağlı guumlvenlik birimlerine karşı bir kaccedil guumln
suumlren bir operasyon neticesinde Gazzersquoyi fiili olarak hacirckimiyeti altına aldı Bunun
uumlzerine Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas olağanuumlstuuml hal ilan ederken İsmail
Haniye Huumlkuumlmetini fes ettiğini ve yeni başbakan olarak da Selam Feyyadrsquoı
goumlrevlendiğini accedilıkladı167
Abbas huumlkuumlmeti fesih gerekccedilesinde ise ldquosilahlı isyanrdquo ve
ldquoFilistin Halkının genel maslahatı iccedilinrdquo ifadelerini kullanıyordu Hatta El Fetihrsquoin
iccedillerinde uumlst duumlzey subaylarında bulunduğu 250 asker Gazze olaylarında diğer kolluk
162
age s 3 163
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 238 164
age s4 165
Salih Muhsin Muhammed Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-strateji El Filistin
lisene 2008 Beyrut Luumlbnan 2009 s 52 166
age s 53 167
Velid Avaz ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi niyyeti hareketihi el-
istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
http81144208209090pdf20070616JunSat s1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
135
kuvvetlerine ldquokardeşlerimize silah ccedilekmeyizrdquo diye muumldahale etmediği iccedilin
cezalandırıldığı duyuruldu Haniye huumlkuumlmeti ise kendilerinin Filistin halkının seccedililmiş
resmi huumlkuumlmeti olduklarını Anayasal olarak bunun muumlmkuumln olmadığını iddia
ediyordu Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbas yeni huumlkuumlmeti kurubilmek iccedilin engel
olarak goumlrduumlğuuml Filistin Anayasasının 65 66 67 maddelerini dondurduğunu ilan etti
Filistin Başbakanı İsmail Haniye Mahmut Abbasrsquoın Anayasa maddelerini ilga ya da
dondurmak gibi yetkileri olmadığını bu durumun kanunsuz olduğunu belirtmiştir 26
Haziran 2007 tarihinde yayımladığı bir bildiri ile ise tuumlm silahlı milislerin silahlarının
toplanmasını emrediyordu Bu aynı zamanda Filistinrsquodeki tuumlm silahlı direniş
hareketlerinin silahlarının toplanması anlamına geliyordu Hatta Batı Şeriarsquoda birccedilok
Hamasrsquoa muumlzahir kişiler tutuklanmaya başlamış ve bazıları ise İsrailrsquoe teslim
edilmiştir168
29 Haziran 2007 tarihinde Mahmut Abbas Fransa ziyaretinde Filistinrsquode
başkanlık ve genel seccedilimlerinde yapılması iccedilin Filistinrsquode Uluslararası bir guumlcuumln
yerleştirilmesini istemiştir Bu teklif Amerikan Bush youmlnetimi tarafından ccedilok olumlu
karşılanmıştır Fakat Hamas bu guumlcuumln İsrailrsquoe karşı muumlcadele veren silahlı direniş
hareketlerini bastırmak iccedilin kullanacağı savıyla şiddetle karşı ccedilıkmıştır169
Bu ccedilerccedilevede Gazzersquode seccedililmiş yasal huumlkuumlmet olarak Hamas ldquosilahlı isyanrdquo
nitelendirmesinin soumlz konusu olamayacağını savunuyordu Filistin Anayasasının 115
maddesinin birinci fıkrası Filistin Youmlnetimi Başkanına ldquoMilli Guumlvenlikrsquoin tehlikeye
duumlşmesi bir savaş ya da silahlı isyan durumunda olağanuumlstuuml hal ilan etme yetkisi
vermekte fakat bu suumlre bir ayı geccedilememektedir Filistinrsquoli hukukccediluların tartıştığı temel
sorun ise kendisi Filistin halkının seccedililmiş yasal huumlkuumlmeti olan ve Anayasal olarak
uumllkedeki asayiş ve emniyetten sorumlu ve yuumlruumltme guumlcuumlne sahip huumlkuumlmete karşı nasıl
ldquoisyanrdquo nitelemesi yapılabileceğidir170
Ayrıca Filistin Anayasasının 110 maddesine
goumlre Filistin Youmlnetimi Başkanı tarafından ilan edilen Olağanuumlstuuml Hal huumlkuumlmetinin
Filistin Yasama Meclisinden guumlvenoyu alması gerekmektedir Bu halde Guumlvenoyu
Meclisrsquoten uumlccedilte iki ccediloğunlukla alınmalıdır Filistin Yasama Uumlyesi 45 milletvekili İsrail
tarafından tutuklandığı hesaba katılırsa bu nisabın sağlanması da fiili olarak muumlmkuumln
değildir Bu durum Filistinrsquode buguumln de hala devam eden Anayasal bir ccedilıkmaz
meydana getirmektedir
El Fetih ve karşı goumlruumlş ise Filistin Anayasasının 83 maddesinin 3 ve 5
fıkralarına goumlre eğer huumlkuumlmet uumlyelerinin uumlccedilte biri duumlşuumlruumlluumlr ya da boşalırsa huumlkuumlmet
duumlşmuumlş kabul edilir Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti azlettiğini ilan ettikten sonra
El Fetihrsquoe bağlı ve bağımsız bakanlar bunu kabul edip istifa etmişti Bu ccedilerccedilevede eski
bakanların yarısı istifalarını vererek Abbasrsquoın kararını onaylamış olmaktadır Burada
ise ortaya ccedilıkan sorun bu huumlkuumlmet uumlyeleri değişikliğinin Filistin Meclisinin onaması
olmadan nasıl goumlreve başlıyacağıdır Sonuccedil itibarıyla Parlementer sistemlerin temeli
olan Meclisrsquoin sahip olduğu egemenlik yetkisinin hiccedil bir şart altında ilga etmenin
muumlmkuumln olmadığıdır Nitekim Hamas boumlyle bir yetkinin Parlamenter sistemde hiccedil bir
kurum veya kişiye ait olmadığını ifade etmektedir Buna bağlı olarak Filistin Yasama
Meclisrsquoin hangi şart altında olursa olsun yeni kurulan huumlkuumlmete uumlccedilte iki ccediloğunlukla
guumlvenoyu vermesinin muumlmkuumln olmadığına daha oumlnce belirtmiştik Filistin
Anayasasına goumlre ccedilıkan sonuccedil Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti fesih edebilir fakat
olağanuumlstuuml hal de ilan edilse yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoin onayı olmadan kurulamaz
168
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 160 169
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 111 170
Velid Halil Hammami ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El Kudsrsquouumll Arabi 10
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070710JulTue s19
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
136
Filistin Yasama Meclisi Anayasa Komisyonu Başkanı Ahmed Halidi huumlkuumlmet fesih
edilse bile yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoinden guumlvenoyu alana kadar eski huumlkuumlmetin goumlreve
devam edeceğini bu bağlamda Abbasrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmet kurma durumunun
tamamen Anayasarsquoa aykırı olduğunu ifade etmektedir171
Filistinrsquoin oumlnemli Anayasa
hukukccedilularından Enis Kasım ise yaptığı bir accedilıklama ile Filistin Youmlnetimi Başkanı
Abbasrsquoın Meclis onayı olmadan yeni huumlkuumlmet atamasının soumlz konusu olamayacağını
ifade etmektedir172
Hatta Kasım aynı accedilıklamanın devamında Filistin Anayasasırsquonın
79 maddesi ccedilerccedilevesince değil huumlkuumlmet herhangi bir bakanın bile guumlvenoyu almadan
goumlreve başlayamayacağını belirtmektedir Buna bağlı olarak Filistin Youmlnetimini
Selam Feyyad huumlkuumlmeti mi yoksa Hamasrsquoın yani İsmail Haniye huumlkuumlmeti mi temsil
etmektedir Bu durum Oslo anlaşmaları ccedilerccedilevesinde kurulan Filistin Youmlnetimi
iccedilerisinde hayati bir adem-i meşruiyet sorunu meydana getirmektedir
Bu fiili durum hukuksal bir ccedilıkmaz meydana getirse de her iki huumlkuumlmet de
kendi boumllgesinde Filistin Youmlnetiminin meşru huumlkuumlmeti iddiasıyla hacirckimiyetini buguumlne
kadar suumlrduumlrmektedir Fakat bu durum Mısır huumlkuumlmetinin Gazzersquodeki durumu
tanımadığının ilanıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini ccedilok zor durumda bırakmıştı173
Mısır
huumlkuumlmeti bununla da kalmıyor Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın
meşruiyetini desteklemek iccedilin Arab Birliğini toplantıya davet ediyordu Mısır Meclisi
Dış ilişkiler Komisyonu Başkanı Mustafa Fıkhi yanı başlarında İslami bir emirliğin
kurulmasını kabul edemeyeceklerini duyuruyordu174
Mısır youmlnetimi Muumlsluumlman
Kardeşlerin Filistinrsquode denetimsiz ve bağımsız bir şekilde huumlkuumlmet olmasını kendi
rejimi iccedilin hayati bir tehdit olarak algılamaktaydı Hamas siyasi temsilcisi Halid
Meşal Gazzersquodeki durumun Mısır Ulusal Guumlvenliğini tehdit etmediğini aksine Hamas
huumlkuumlmeti duumlşerse Gazzersquode El Kaide gibi daha aşırı hareketlerin guumlccedilleneceğini
belirtmişti175
Filistin Youmlnetimi Başkanı bu olaylar karşısında 7 Temmuz 2007 tarihinde
yayımladığı bir kararla seccedilimlerin yapılması iccedilin Meclisi toplantıya ccedilağırdı İsmail
Haniye huumlkuumlmeti ise Filistin Başkanının Meclisi toplantıya ccedilağırmak gibi anayasal bir
yetkisi olmadığı savıyla bunu reddetti Bunun uumlzerine Abbas Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme
Oumlrguumltuuml Merkez Youmlnetimini toplayarak Başkanlık ve erken Genel Seccedilimlerin nisbi
temsil esasına dayanarak seccedilim kararı almasını istedi El Fetih bununla Filistin
Yasama Meclisi yerine uumlst otorite olarak kabul edilen Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml
(FKOuml)rsquoyuuml kullanmak istemişti Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın hukuk
muumlşteşarı Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln kanun yapabileceğini zaten Filistin
171
Ali Salih Ramallah ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili hukumetuuml kable
tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart
2010 httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455 172
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo El Şarkrsquouumll Evsat 9
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeature= 173
ldquoTerhib Arabicirc ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam 6182007 Erişim
Tarihi 27 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 174
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml alarsquol-hududuhardquo El
Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeature= 175
Bessam Bedarin ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi bitefrih cemaatuumlrsquol-
usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-ahira biitticahu intikad kadatuuml
fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20070618JunMon
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
137
Yasama Meclisrsquoinin de bu oumlrguumltuumln bir kurumu olduğunu savunuyordu176
Filistin
Youmlnetimi tuumlm imkacircnlarıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini tecrit etmeye ccedilalışıyordu Bu
amaccedilla Filistin Youmlnetiminin pasaportları bile değiştirilmişti Gazzersquodeki tuumlm resmi
dairelerin ccedilalışma ve kararları geccedilersiz sayılmış hatta Gazzersquode 2006-2007 senesinde
verilen orta oumlğretim diplomalari bile geccedilersiz ilan edilmişti177
Aynı şekilde İsmail
Haniye huumlkuumlmetine bağlı tuumlm memurların maaşlarının kesildiği duyurulmuştur Batı
Şeriarsquoda Hamasrsquoın etkin olduğu Zekacirct Komisyonursquonun Başkan uumlyeleri ve Mescid
İmamları değiştirilmiştir Hamasrsquoa yakın olduğu duumlşuumlnuumllen 103 Sivil Toplum Oumlrguumltuuml
Vakıf ve Dernek kapatılmıştır Aynı zamanda Mahmut Abbas ve El Fetih youmlnetimi
Hamasrsquoı Birleşmiş Milletler nezdinde kanun dışı silahlı kuvvet olarak tanıtmaya
ccedilalışmaktaydı İsmail Haniye huumlkuumlmeti ise bu faaliyetleri ldquoVatana İhanetrdquo olarak
nitelendirmekteydi178
Ccediluumlnki bu faaliyetler Filistin halkının bağımsızlığı ve işgal
edilen topraklarının kurtarılması iccedilin muumlcadele eden tuumlm direniş hareketlerinin
kanunsuz sayılması sonucunu doğurmaktaydı
Feyyazrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmeti Gazzersquonin Mısır ile tek ccedilıkış kapısı olan
Refah kapısının Mısır ve İsrailrsquoin isteğiyle kapatılmış onun yerine İsrail tarafında
bulunan Kerim Ebu Salim kapısının kullanılacağını ilan etmiştir Bu durum Hamas
huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyetinden sonra İsrail ablukasının şiddetlenmesine ve
etkisini arttırmasına sebep olmuştur Mısır Dışişleri Bakanı Ahmed Ebursquol Gayd
Ağustos 2008 tarihinde Filistinrsquode bir iccedil savaşrsquoın engellenmesi iccedilin Gazzersquoye bir
ldquoArap Kuvvetirdquonin goumlnderilmesini istemişti Fakat Hamas ise Mısır huumlkuumlmetinin bu
isteğini Gazzersquodeki hacirckimiyetine son verme olarak değerlendirmişti Hamas Huumlkuumlmeti
Başbakanı İsmail Haniye bu guumlcuumln Gazzersquodeki seccedililmiş meşru huumlkuumlmetinin
egemenliğine zarar vereceğini belirterek bu oumlneriye şiddetle karşı ccedilıkmıştı179
Mısır
huumlkuumlmeti ise Filistinrsquode tek yasal temsilcinin Filistin Youmlnetiminin ve aynı zamanda
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml(FKOuml)rsquonuumln başkanı olan Mahmut Abbasrsquoı kabul
ettiklerini ve bu ccedilerccedilevede Filistinrsquoi barış goumlruumlşmelerinde Orsquonun temsil edeceğini ilan
etmişti Filistin Youmlnetimi ise Birleşmiş Milletler nezdinde yaptığı konuşmalarda
Hamas huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyeti ldquokanun dışı milislerinrdquo hacirckimiyeti olarak ifade
ediyordu180
Buradaki temel amaccedil İsrail-Filistin barış goumlruumlşmelerinde hem huumlkuumlmeti
saf dışı bırakmak aynı zamanda Filistin Youmlnetimi ve Orsquonun atadığı olağanuumlstuuml hal
huumlkuumlmetinin meşruiyetini kuvvetlendirmekti
Annapolis Barış Konferansı Kasım 2007
Hamas İsmail Haniye huumlkuumlmetinin fiili olarak Gazzersquoyi hacirckimiyetine
almasından bir ay sonra doumlnemin Amerikan Başkanı George Bush tarafından 16
Temmuz 2007 tarihinde sonbaharda boumllge devlet ve Uluslararası Oumlrguumltlerin
katılımıyla iki devletli bir ccediloumlzuumlm adı altında bir konferans daveti yaptı Esas itibarıyla
doumlnemin Amerikan Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ılımlı olarak tanımladıkları
Arap Youmlnetimlerine boumllgede İranrsquoın artan etkisini azaltma desteğine karşı İsrail-Arap
176
Velid Avaz ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve ihlal meclisi merkezi
bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20071111-05 s5 177
Aytani ve Salih Sırarsquoa Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 100 178
Fethi Sabbah ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya haricuuml alarsquol-kanun
Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat 9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27
Mart 2010 httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895 179
El Eyyam Ramallah 652006 180
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 47
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
138
sorunlarına daha ccedilok eğilecekleri soumlzuumlnuuml vermişti181
Bunun uumlzerine 27 Kasım 2007
tarihinde ise Amerikan Başkanı G Bush tarafından ccedilok sayıda Uluslararası Oumlrguumlt ve
Devletin katılımıyla Annapolis Barış Konferansı accedilıldı Filistin Youmlnetimi Mahmut
Abbas ile İsrail Başbakanı Ehud Olmert 28 Kasım 2007 tarihinde barış goumlruumlşmelerinin
başlaması iccedilin anlaşmaya vardı İsrail youmlnetimi daha oumlnceki geleneğinden
ayrılmayarak goumlruumlşmelere herhangi şart ya da ccedilerccedileve konmasına izin vermedi
Amerikan Youmlnetimi Hamas huumlkuumlmetinin etkisini ve desteğini azaltmak iccedilin bir oumlnce
İsrail ve Filistin Youmlnetimi arasında barış anlaşması imzalanmasını sağlamaya
ccedilalışıyordu Goumlruumlşmeler Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) adına Ahmet Kurey ve
İsrail Dış İşleri Bakanı Livni arasında yuumlruumltuumllmekteydi Belirlenen Yol Haritası
ccedilerccedilevesinin ilk safhası gereği İsrail Youmlnetimi işgal altındaki boumllgelerde yeni yerleşim
boumllgesi inşa etmeyecek Filistin Youmlnetimi ise teroumlrist gruplarla savaşıp onların alt
yapısını yok edecekti Bu ccedilerccedilevede Amerikan ve İsrail Youmlnetimi iccedilin Hamas bir teroumlr
oumlrguumltuuml olarak kabul edilmekteydi182
İsrail huumlkuumlmeti Filistin Youmlnetiminin iccedilinde bulunduğu meşruiyet sorunundan
istifade ederek birccedilok konuda Mahmut Abbasrsquoı zorluyordu Oumlzellikle İsrail Youmlnetimi
yeni yerleşim boumllgelerinden geri adım atmayarak Filistin Youmlnetiminin teroumlr
gruplarıyla yeterince muumlcadele etmediğini iddia ediyordu İsmail Haniye huumlkuumlmeti ve
Filistin Yasama Meclisi ise Annapolis Barış Konferansının ldquogereksizrdquo olduğunu ve
Mahmut Abbasrsquodan goumlruumlşmeleri kesmesini istemişti183
Huumlkuumlmet soumlzcuumlsuuml ise yaptığı
bir başka accedilıklamada bu konferansrsquoın buumlyuumlk bir siyasi utanccedil olduğunu soumlyluumlyordu184
Filistin Youmlnetimi ise buna Batı Şeriarsquoda ccedilok sayıda Hamas yanlısını tutuklayarak
vermişti185
Hamasrsquoın Siyasi Şubesi Başkanvekili Musa Ebu Marzuk ise Annapolis
Konferansrsquoın iki ana hedefi olduğunu belirtiyordu Birincisi Luumlbnan saldırılarından
sonra zayıflayan Olmert huumlkuumlmetine destek olmak ikincisi ise İranrsquoa karşı yapılacak
bir savaş planına zemin hazırlamaktı186
Bunun uumlzerine Hamas huumlkuumlmeti ve
milletvekilleri bir toplantı yaparak 1948 yılında Filistinden goumlccedil edenler topraklarına
doumlnmeden ve Kuduumls dacirchil tuumlm işgal edilmiş Filistin toprakları oumlzguumlrleştirilmeden
Filistin halkının hakkından hiccedil bir taviz vermeyeceklerine dair yemin ettiler187
İslami
Cihad ve Hamas Siyonist Varlığın hiccedil bir şekilde tanınmayacağını ve meşru direniş
haklarından hiccedil bir şekilde vazgeccedilmeyeceklerini iccedileren ortak bir bildiri
yayımladılar188
İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ramazan Abdullah Şellah ise
Annapolis Konferansını Balfour Deklarasyonursquondan daha koumltuuml kabul etmekteydi
181
Carol Migdalovitz CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process The Annapolis
Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf s1 182
age s 2 183
Basım Kasım et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-Mufavadat
Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk Beyrut 2008 s
25 184
age s 25 185
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s157 186
Basim Kasım et al Mesarrsquouumll-Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-
Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk s 26 187
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007 188
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990 (Erişim Tarihi 18 Mart 2010)
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
139
Mısır Dışişleri Bakanı ise tuumlm Filistinli grupların Mahmut Abbasrsquoın atadığı
huumlkuumlmetin arkasında durmalarını istiyordu189
Hemen ardından daha oumlnce Gazzersquode
bulunnan Mısır Buumlyuumlkelccedililiğini ve diplomatlarını Ramallahrsquoa taşıdı 15 Haziran 2007
tarihinde ise İsrail youmlnetimi Gazzersquoye tuumlm giriş ccedilıkışları kapatarak abluka uygulamaya
başladı Gazzersquoye tıbbi malzemeler de dacirchil en temel gereksinimlerin de abluka
sebebiyle girişi engellenmiştir Bunun uumlzerine İsmail Haniye huumlkuumlmeti Arap
Birliğinden Mısır youmlnetimine sınır kapısını accedilması iccedilin baskı yapılmasını istemiştir
Fakat Arap devletleri arasındaki boumlluumlnme ve Mısır iccedilin Gazzersquonin jeopolitik oumlnemi
bilindiği iccedilin Arap devletleri Filistin iccedilerisindeki boumlluumlnmuumlşluumlk durumuna doğrudan
muumldahale etmek istememişlerdi Fakat 23 Mart 2008 tarihinde Yemen huumlkuumlmeti El
Fetih ve Hamasrsquoı 2005 Kahire anlaşması ccedilerccedilevesinde masaya oturmaya davet
etmiştir Bu suumlreccedilte Mısır huumlkuumlmeti ise kendi ev sahipliğinde daha geniş ccedilaplı bir
goumlruumlşme ccedilağrısında bulunmuştur Bunun da etkisiyle Yemen girişiminden bir sonuccedil
elde edilememiştir Hamas ve diğer direniş hareketleri ise Gazze ablukasına karşı
İsrailrsquoe Katyuşa fuumlzeleri ile cevap vermiştir Mısır huumlkuumlmeti ise Gazzersquoden yapılan bu
fuumlze saldırılarının İsrailrsquoin Gazzersquoye saldırı iccedilin fırsat oluşturduğunu duumlşuumlnmektedir
Bu ccedilerccedilevede Mısır huumlkuumlmeti Hamas ile İsrail huumlkuumlmeti arasında ateşkes sağlamak
istemişti İsrail youmlnetimi sağlanacak ateşkes anlaşması ile direnişin siyasi ve askeri
olarak faaliyetlerini durdurmasını istemekteydi Hamas huumlkuumlmeti ve İslami direniş
hareketleri ise karşılıklı olarak tuumlm askeri faaliyetlerin durdurulmasını istemişti
Bunun uumlzerine İsrail ve Hamas huumlkuumlmeti ve direniş hareketleri arasında 19 Haziran
2008 tarihinden başlamak uumlzere 6 aylık Sessizlik190
anlaşması imzalandı Bu
anlaşmaya goumlre karşılıklı olarak her tuumlrluuml saldırıların durdurulması ablukanın
kaldırılması ve tuumlm Gazze giriş-ccedilıkış kapılarının accedilılması olacaktı191
Fakat İsrail
youmlnetimi Gazze giriş-ccedilıkış kapılarını accedilmakta sorun ccedilıkartıyordu Mısır ve Gazze
arasında hayati oumlneme sahip Refah sınır kapısı 180 guumlnluumlk ateşkes suumlrecinde sadece
20 guumln o da kısmi olarak accedilılmış İsrail saldırılarında Gazzersquode 22 şehit verilmişti192
Nitekim bu konuda hazırlanan ccedilok tafsili raporlarda bile bu ateşkes anlaşmasının
şartlarından bahsedilmemektedir193
Esas itibarıyla Hamas huumlkuumlmeti Refah sınır
kapısını Mısır ile Filistin arasında goumlrmekte bu bağlamda sorumluluğunda Mısır
huumlkuumlmetinde olduğunu savunmaktaydı194
Nitekim İsrail ile Hamas arasında ateşkes
anlaşması imzalanmadan Hamas Siyasi Soumlzcuumlsuuml Halid Meşrsquoal Mısırrsquoın teşvik ve
189
ldquoTerhib-i Arabicirc versquod-duveli biteşkili Hukumetrsquouumll-Filistinieyetrsquouumll-Cedidrdquo El Eyyam 18 Haziran
2007 Erişim Tarihi 19 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 190
Burada oumlnemle vurgulanması gereken Hamasrsquoın ateşkes Hudne ile bi nevi silahların susması
Tehdiye anlamına gelen kavramlar arasında ayrım yapmasıdır Hamasrsquoa goumlre ortada resmi olarak bir
Filistin devleti olmadığı iccedilin ve resmen muhatap alınmadıkları iccedilin ateşkes ifadesi yerine anlaşmalarda
Tehdiye ifadesi kullanılmaktadır Fakat bazı yerlerde okuyucu tarafından daha iyi anlaşması iccedilin
ateşkes ifadesini de kullanmayı tercih ettik 191
Muhsin Salih et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar Takrir Malumat 2
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009 s 12 192
age s 12 193
Paul Scham ve Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political Flexibilityrdquo United
States Institute of Peace Special Report
wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf (Erişim Tarihi 5 Nisan 2010) s
3 194
age s 32
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
140
arabulucuğu ile gerccedilekleşecek ateşkes şartlarının uygulanmasında Mısırrsquoın
sorumluluğu olduğu vurgulamıştır195
Mısır huumlkuumlmetinin Refah sınır kapısını accedilmayarak İsrail ablukasına destek
vermesi de İsrail youmlnetimi tarafından yeterli goumlruumllmuumlyordu Hamas huumlkuumlmeti ve
direniş birlikleri Mısır ve Gazze arasındaki tuumlnellerden gerekli lojistik ihtiyaccedillarını
temin etmekteydi Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mısır huumlkuumlmetine Gazze ablukasına
destek vermesi iccedilin baskı yapmışlardı Bu baskılar uumlzerine Mısır youmlnetimi 12 Ağustos
2008 tarihinde Gazzersquonin hayati lojistik ihtiyaccedillarının karşılandığı tuumlnellere karşı
operasyonlar duumlzenlemeye başlamıştır Hamas milisleri bu tuumlneller sayesinde tuumlm
silah ve gereccedillerini temin etmektelerdi Aynı zamanda Gazze halkı İsrail ablukasından
sonra birccedilok hayati ihtiyaccedillarını teminde zorlanmışlar ve bu tuumlneller sayesinde bunlar
temin edilmekteydi Mısırrsquoın bu tuumlnellere karşı ccedilok sert tutumu Gazze halkının Mısır
huumlkuumlmetine karşı kızgınlığının artmasına sebep olmuştur Aynı şekilde Mısır
iccedilerisinde binlerce kişi abluka ve tuumlnellere karşı yapılan ccedilalışmalara karşı yuumlruumlşler
yaptığı iccedilin tutuklanmıştı Hamas huumlkuumlmeti ve direniş birlikleri 18 Aralık 2008
tarihinde İsrailrsquoin ateşkes şartlarını hiccedil bir şekilde yerine getirmediğini bu sebeple
ateşkesin uzatılmayacağını ve bittiğini ilan etmiştir196
Mısır huumlkuumlmeti ise oluşturulacak bir Milli Misak zemininde El Fetih ve Hamas
arasında anlaşma sağlamaya ccedilalışmaktaydı Fakat son tuumlnel saldırıları ardından
Hamas Mısır huumlkuumlmetinin kendisine karşı olduğu ve El Fetih yanlısı bir tutum
izlediğini accedilıktan ilan etmeye başlamıştı Mısır huumlkuumlmeti ise kendilerinin herkese eşit
mesafede olduğunu bildirmiş ve 9 Kasım 2008 tarihinde Kahirersquode tuumlm Filistinli
hareketler ile beraber goumlruumlşuumllmek uumlzere Filistin iccedilin 15 maddelik bir nevi Milli Misak
belgesi hazırlanmıştı Bu anlaşma taslağına goumlre
1- Filistin Milli Menfaati her tuumlr parti ve oumlrguumlt menfaati uumlstuumlnde tutulacak
2- Hiccedil bir şart altında Filistin topraklarının siyasi ve coğrafi buumltuumlnluumlğuumlnuumln
ayrılmasına izin verilmeyecek
3- Diyalog iccedil sorunları bitirmenin tek ccediloumlzuumlm aracı kabul edilecek
4- Filistinli kanı aziz kabul edilip tutuklama ve şiddetrsquoe bir an oumlnce son
verilecek
5- Demokrasi Youmlnetimin meşruiyeti ve devamı iccedilin tek seccedilenek olarak
kabul edilecek
6- İşgal devam ettiği suumlrece Filistin halkının direniş hakkı meşrudur
7- Mart 2005 Kahire Şubat 2007 Mekke anlaşmaları Mahmut Abbasrsquoın
diyalog girişimleri ve Arab Birliğinin Filistinrsquodeki boumlluumlnmeye karşı kararlarına itimat
edilecek
8- Vazifesi Ablukayı kaldırmak Meclis ve Başkanlık seccedilimlerinin
yapılması olacak Milli Huumlkuumlmet kurulacak
9- Hizipleşmeden ziyade Milli esasa dayalı olarak Kolluk Kuvvetleri
yeniden yapılandırılacak
10- Uumlzerinde anlaşılacak bir tarihte ve Milli Maslahat ccedilerccedilevesinde seccedilim
kanunuyla Meclis ve Başkanlık seccedilimleri aynı anda icra edilecek
195
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 27
Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743 196
Zehir Andarus ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen İntiharsquouumll-tehdiye El
yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081212-18 s 1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
141
11- Mart 2005 Kahire anlaşmasında vurgulandığı gibi Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) tuumlm hareketleri kapsayacak şekilde yeniden
yapılandırılarak Filistin Halkının tek meşru temsilcisi olacaktır
12- 29-30 Nisan 2008 tarihinde tuumlm Filistinli hareketlerin uumlzerinde anlaştığı
şekilde ateşkesin korunması sağlanacaktır
13- Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve Filistin Youmlnetimi Başkanının
Barış Goumlruumlşmelerini yuumlruumltmede yetkili olduğu tuumlm Filistinli hareketler tarafından
kabul edilecektir
14- Goumlruumlşmeler başladıktan sonra bu suumlrece zarar verecek faaliyetlerden
vazgeccedililecek
15- Bu anlaşmanın uygulanması iccedilin ortak komisyonlar kurulacak197
Hamas huumlkuumlmeti bu anlaşma metninin bir başlangıccedil kabul ettikleri iccedilin olumlu
karşılamışlardı Fakat Hamas youmlnetiminin temel isteğinin anlaşma uygulanırken Batı
Şeria ve Gazzersquode aynı anda başlanmasını istemekteydi198
Buradaki temel sorun fiili
olarak İsrail işgali altında bulunun Batı Şeriarsquoda bu yeniden yapılanmanın nasıl
gerccedilekleştirileceği idi Buna ek olarak Hamas goumlruumlşmelerin başlamasından bir guumln
oumlnce Batı Şeriarsquodaki Hamas mensubu siyasi tutukluların serbest bırakılmadığından
dolayı goumlruumlşmelere katılmayacağını duyurdu Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquonin abluka
altında olması fakat Batı Şeriarsquoda boumlyle bir sıkıntı olmadığı iccedilin goumlruumlşmeler ile geccedilen
zamanın kendi aleyhine olduğunu bilmekteydi Bu sebeple masaya oturmadan somut
kazanımlar elde etmek istemekteydi Aynı zamanda Hamas youmlnetimi Mısırrsquoın
goumlruumlşmelerde de El Fetih ve Mahmut Abbasrsquodan yana tavır koyduğu iccedilin kendilerinin
uzlaşmaz taraf konumuna duumlştuumlklerini duumlşuumlnuumlyorlardı Buna ek olarak uumlst duumlzey El
Fetih uumlyeleri anlaşmanın imzalanması gerektiğini ccediluumlnki boumlluumlnme sebebiyle İsrail ile
Barış anlaşmasının imzalanamadığını ifade etmekteydi199
27 Aralık 2009 Gazze Saldırısı
İsrail ordusu 27 Aralık 2009 tarihinde Gazzersquoye 22 guumln suumlrecek ve sivil
yerleşim merkezlerinin de hedef alındığı geniş ccedilaplı bir askeri saldırı başlattı Hamas
huumlkuumlmetine bağlı tuumlm resmi bina ve kurumlar saldırıda ağır hasar goumlrmuumlştuuml Saldırı
guumlnuuml bakanlık binalarında ve diğer resmi kurum binalarında memur ve kolluk
goumlrevleri goumlrev yaptığı iccedilin ilk guumln ccedilok kayıp vermişlerdi İsrail Dış İşleri Bakanırsquonı
saldırıdan iki guumln oumlnce 25 Aralık guumlnuuml Kahirersquoyi ziyaret etmiş ve Huumlsni Muumlbarek ile
goumlruumlşmuumlştuuml Bu goumlruumlşmenin bir guumln sonrası 26 Aralık gecesi Mısır huumlkuumlmet yetkilileri
Hamas uumlst duumlzey temsilcilerine saldırı olmayacak teminatı vermişti Nitekim saldırının
hemen ardından Hamasrsquoın soumlzcuumlsuuml Feyzi Burham bu saldırıdan Mısır youmlnetiminin
haberi olduğunu ve buna izin verdiğini accedilıklamıştır Burham Mısır huumlkuumlmeti
yetkililerinin Hamas uumlst duumlzey youmlneticilerini 26 Aralık gecesi arayarak Gazzersquonin
buguumln sakin olacağını soumlylediklerini ifade etmişti200
Esas itibarıyla İsrail iccedilerisinde
197
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El Hayatrsquouumll Cedid 21
Ekim 2008 httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309 (Erişim Tarihi 5 Nisan
2010) s1 198
Huumlseyin Cebir ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat
alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008 199
Zehir Enderus ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-harb versquol-hisar versquol-
kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El Kudsuumlrsquol Arabi 11 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081111-10 s6 200
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s 64
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
142
siyasi tahminler de bile seccedilim suumlrecine girmiş bir geccediliş huumlkuumlmetinin boumlyle oumlnemli bir
saldırı başlatacağı beklenmiyordu201
İsrail youmlnetimi kuumlresel ve boumllgesel hesaplar sonucu bu saldırıyı
gerccedilekleştirmiştir Hatta siyasi guumlccediller bu saldırının Uluslar arası alanda ABD ve
Avrupa Birliği gibi aktoumlrler tarafından teroumlrist kabul edilen Hamasrsquoa karşı yapıldığı
iccedilin anlayışlı olunacağını hesap etmekteydi202
İsrail youmlnetimi iccedilin Gazzersquoye saldırının
temel amacı ise Hamasrsquoın askeri guumlcuumlnuuml yok etmek ve Hamas huumlkuumlmetinin
devrilmesiydi203
Saldırının sonlarına doğru ise amacın Hamasrsquoın tekrar silahlanmasını
oumlnlemek ve Gilad Şalitrsquoin İsrailrsquoe geri getirilmesi haline gelmişti204
Hamasrsquoın elinde
iki yıldır esir tutulan İsrail askeri Gilad Şalitrsquoin uumllkeye geri getirilmesi huumlkuumlmet
ortakları iccedilin seccedilim oumlncesi buumlyuumlk bir başarı olacaktı Fakat saldırı sonrası Hamas
huumlkuumlmeti devrilmemiş ve Gilad Şalitrsquode geri alınamamıştı Hamas siyasi soumlzcuumlsuuml
Halid Meşrsquoal ise El Cezirersquoye yaptığı ilk accedilıklamada ldquokendilerine kimsenin ablukanın
kalkması ve saldırının durdurulmasından başka hiccedilbir talep ile gelmemelerinirdquo
belirtiyordu205
Hamas yaptığı diğer accedilıklamada Mahmut Abbasrsquoın bu saldırıyı
oumlnceden bildiğini hatta Gazzersquodeki bazı El Fetih unsurlarının Hamas merkezleri
hakkında sağladığı bilgileri İsrailrsquoe vermekle itham ediyordu206
Mısır youmlnetimi ise
ablukadan dolayı doğrudan ve saldırı iccedilin ise dolaylı olarak Hamas youmlnetimini
succedilluyordu Saldırı devam ederken bile Mısır Devlet Başkanı Huumlsni Muumlbarek Hamas
hareketini succedillayan accedilıklamalar yapıyordu Hatta Mısır ile Filistin arasında bulunan
Refah sınır kapısının kapalı olmasından Hamasrsquoı sorumlu tutuyordu207
Mısırrsquoda ise
Hamasrsquoın itikadiideolojik accedilıdan bir parccedilası olduğu Muumlsluumlman Kardeşler hareketi
Mısır huumlkuumlmeti de dacirchil olmak uumlzere Arap huumlkuumlmetlerini Filistinrsquode direnişi kırmak
iccedilin İsrail ile işbirliği yaptıklarından dolayı succedilluyordu208
Bu itham Mısır rejimi ve
meşruiyeti iccedilin hayati bir tehdit oluşturmaktadır
Mısır youmlnetimi ise İsrail Gazze arasına Uluslar arası bir guumlccedil konuşlanmasıyla
Hamasrsquoın direniş faaliyetlerini ve İsrailrsquoe karşı askeri saldırılarını engellemeye
ccedilalışıyordu Ccediluumlnki 1967 oumlncesi Mısır hacirckimiyetinde kabul edilen Gazzersquoye İsrailrsquoin
her saldırısı Mısır huumlkuumlmetinin meşruiyetini zayıflatan bir unsur meydana getiriyordu
Hamas youmlnetimi İsrail-Gazze arasına uluslar arası bir guumlcuumln konuşlanmasına ise
bunun İsrailrsquoi korumak ve direnişi engellemek olacağı savıyla şiddetle ret etmişti209
Hamas hiccedilbir şekilde direniş hakkından vazgeccedilmeyeceğini ilan ediyor ve ablukanın
kaldırılması isteğinden vazgeccedilmiyordu İsrail youmlnetimi başlattığı bu saldırıyla Hamas
huumlkuumlmetini deviremediği gibi aynı sene iccedilerisinde yapılacak olan Filistin Youmlnetimi
Başkanlık seccedilimlerinin yapılmasını da fiilen ortadan kaldırmıştır Bu durum Hamas
201
Yehuda Ben Meir ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public Opinionrdquo Strategic
Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv University Volume 11 No4
February 2009 s29 202
Eran Oded ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic Assessment Volume 11
No 4 February 2009 s 14 203
Eiland Giora ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the Campaignrdquo Strategic
Assesment Volume 11 No4 February 2009 s 8 204
age s9 205
Sabri Suumlmeyre ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml Hilaluumlrsquol-advanrdquo
Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat
versquol-istişarat Beyrut 2009 s 81 206
age s 82 207
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s67 208
age s66-67 209
Sabri Suumlmeyre s84
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
143
huumlkuumlmetinin Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın yasal suumlresinin bittiğini bu
ccedilerccedilevede artık meşruiyetinin tartışmalı olduğu ilan etmesiyle sonuccedillanmıştır
SONUCcedil Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme(kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln kuruluşunun temel amacı
Filistinlilerin işgal ve suumlrguumln sebebiyle duumlnyanın her yerindeki Filistinliler de dacirchil
temsil edildiği bir kurum meydana getirmekti Fakat zaman iccedilerisinde Yaser Arafat
oumlnderliğindeki El Fetih hareketi tuumlm Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln yuumlruumltme ve
temsil organlarını ele geccedilirmiştir Bu durum diğer Filistinli direniş hareketlerinin bu
oumlrguumltten ayrılıp bağımsız faaliyet yuumlruumltmelerine sebep olmuştur Buna rağmen 1993
Oslo barış goumlruumlşmelerine kadar Yaser Arafatrsquoın İsrailrsquoe karşı direniş ve muumlcadelenin
parccedilalanmaması iccedilin destek verilmiştir Yaser Arafat 1993 yılında Oslo Uyum
anlaşmalarını tuumlm Filistinliler adına imzalamış ama Filistin direniş hareketlerinin
birccediloğu bu anlaşmaları tanımadığını ilan etmiştir Bu hareketlerin başında Hamas
gelmektedir Bu ccedilerccedilevede Hamas Oslo Barış Goumlruumlşmeleri sonucunda oluşturulan
Filistin Youmlnetimini tanımadığı iccedilin 2006 yılına kadar seccedilimlere katılmamıştır Bu El
Fetih hareketinin Filistin Youmlnetimi Parlamentosunu huumlkuumlmeti ve buna bağlı tuumlm
resmi kurum ve kuruluşlarına hakim olma imkanı sağlamıştır Bu durum aynı zaman
El Fetih oumlrguumltuumlne Batı Şeria ve Gazzersquode resmi olarak polis kuvveti oluşturma ve
silahlanma imkacircnı sağlamıştır Bu durum Hamas gibi silahlı direniş oumlrguumltlerinin
zamanla aleyhine taktiksel bir uumlstuumlnluumlk meydana getirmiştir Aynı zamanda bu durum
El Fetihrsquoin tuumlm Filistin Youmlnetimi kurumlarına hacirckim olması gerek İsrail ve gerek
Uluslar arası tuumlm goumlruumlşmeleri Filistinliler adına yuumlruumltmesi sonucu doğuruyordu
Hamas bu durumu kendi lehine ccedilevirmek iccedilin ani bir kararla Yasama seccedilimlerine
katılma kararı aldı Bu taktik değişiklik El Fetih youmlnetimini seccedilim sonrası buumlyuumlk
sıkıntıya sokacaktı Hamasrsquoın Yasama Konseyinde ccediloğunluğu elde etmesi ise
Huumlkuumlmeti ve El Fetih unsurları tarafından youmlnetilen kurumlarında değişim anlamına
geliyordu Filistin Youmlnetimi başkanı ise kendi yetkisini Filistin Anayasasına da aykırı
olarak genişletmeye başladı Bu durum sonunda Hamas huumlkuumlmete bağlı guumlccedillerle
Filistin Youmlnetimi başkanı Mahmut Abbasrsquoa bağlı guumlccedillerin ccedilatışmasına doumlnduuml Bunun
sonucunda zaten İsrail işgali nedeniyle coğrafi olarak ayrı olan Batı Şeria ve Gazze
otorite olarak da birbirinden ayrılmış oldu
Bu suumlrecin temel sebebi Filistin Oumlzguumlrleştirme (Kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln ve
yuumlruumltme organlarının artık Filistinlileri temsil etmekten uzak olmasıdır El Fetihrsquoin
hacirckim olduğu suumlreccedilte kurulan Filistin Youmlnetimi de artık seccedilimler yapılamamasından
dolayı meşruiyetini kaybetmektedir Filistin Youmlnetimi Başkanlığı ve yasama
meclisinin yasal goumlrev suumlresi dolmuş fakat hukuki ve fiili boumlluumlnmuumlşluumlkten dolayı
seccedilimler yapılamamaktadır Mısır ve Uumlrduumln youmlnetimlerinin yanı sıra Amerikan ve
İsrail youmlnetimleri de Hamasrsquoın Filistin youmlnetiminde bulunmasını kabul etmemektedir
Mahmut Abbas ise Filistin youmlnetimi başkanı olarak değil tuumlm goumlruumlşmelerini Filistini
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml başkanı olarak yuumlruumltmektedir Bu kurucu oumlrguumlt ise hukuki
sorunlar ve işgal sebebiyle seccedilim yapamamaktadır Filistinlileri temsil etmesi iccedilin
kurulan Filistini Oumlzguumlrleştirme (kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln yeniden yapılanmasıyla bu
hukuki ve siyasi ccedilıkmaz ortadan kaldırılabilir Aksi halde Filistinlileri temsil
meşruiyetini kaybetmiş Filistin Youmlnetimirsquonin de barış goumlruumlşmelerini yuumlruumltmesinin
hukuki ve siyasi olarak bir anlamı olmayacaktır
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
144
KAYNAKCcedilA
Abbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas
Tettehuz Kararen bitecil teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi
24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=1012
3
Abbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve
tayin ahadı zuamarsquoil-mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeat
ure=
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and
the ldquoNew Palestinian Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen
-posing-as-revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-
breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
Andarus ZehirEşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen
İntiharsquouumll-tehdiye El yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081212-18
Avaz Velid ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik
Birsquol-meclis Teşri biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart
2006 http81144208209090pdf200605May09MayTue
Avaz Velid ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir
şurta bivakfıhardquo El Kudsrsquouumll Arabi 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu
Avaz Velid Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi
niyyeti hareketihi el-istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070616JunSat
Avaz Velid ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve
ihlal meclisi merkezi bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi
27 Mart 2010 http81144208209090pdf20071111-05
Aytani Meryem Muhammed Salih Muhsin Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve
Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat
Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200603Mar07MarTue
Bedarin Bessam ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi
bitefrih cemaatuumlrsquol-usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-
ahira biitticahu intikad kadatuuml fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007
Erişim Tarihi 27 Mart 2010 http81144208209090pdf20070618JunMon
Ben Meir Yehuda ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public
Opinionrdquo Strategic Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv
University Volume 11 No4 February 2009
Cebir Huumlseyin ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve
tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
145
httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El
Hayatrsquouumll Cedid 21 Ekim 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309
Enderus Zehir ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-
harb versquol-hisar versquol-kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El
Kudsuumlrsquol Arabicirc 11 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081111-10
Erkanger Steven February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of
Hamas Ousterrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social
and Political History Westview Press USA 2006
Fighel Jonathan ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo
Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx
Giora Eiland ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the
Campaignrdquo Strategic Assesment Volume 11 No4 February 2009
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart
2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1
Hammami Velid Halil ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El
Kudsrsquouumll Arabi Erişim Tarihi 26 Mart 2010
10 Temmuz 2007 http81144208209090pdf20070710JulTue
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 Nisan 2006
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El
Eyyam 11 Ocak 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070111JanThu
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabi 13
Şubat 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200602Feb13FebMon
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-
amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran
2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-
şimaliyetuuml min Kıtrsquoa Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24
Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078
Kasım Basim et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-
Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol
firsquod-dımışk Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
146
Kasım Basim et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat versquol-İştişarat Beyrut 2009
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-
tevekkuat bihudus İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart
2010 httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeat
ure=
Oded Eran ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic
Assessment Volume 11 No 4 February 2009
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El
Şarkrsquouumll Evsat 27 Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743
Migdalovitz Carol CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process
The Annapolis Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El
Ezmetuumlrsquol-dahiliye ala Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabi 11 Temmuz 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070711JulWed
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml
alarsquol-hududuhardquo El Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeat
ure=
Nersquoami Salih ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye
liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 24 Nisan 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
Ramallah Ali Salih ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili
hukumetuuml kable tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455
Rose David April 2008 ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804
Sabbah Fethi ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya
haricuuml alarsquol-kanun Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat
9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895
Salih Muhsin et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar
Takrir Malumat 2 Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-
strateji El Filistin lisene 2008 Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-
iştişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-
etrafrsquouumll-maniyetuuml Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
128
toplumsal baskı oluşması iccedilin binlerce yeni memur almış bu memurlar ise hemen
seccedilim sonrası maaşlarını alamadıkları iccedilin maliye bakanlığına saldırmışlardı125
Aynı zamanda El Fetih kendi hacirckimiyetinde olan Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme
Oumlrguumltuumlrsquonuuml (FKOuml) ise gerek iccedil gerek dış ilişkilerde huumlkuumlmetin yetkisini azaltmak iccedilin
kullanmaktaydı Zaten El Fetih mensubu Reşat Ebu Reşakrsquoın başına getirildiği
Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml kolluk kuvetlerini youmlnetme bakımından iccedil işleri bakanını işlevsiz
hale getiriyordu Bunun uumlzerine Hamas huumlkuumlmeti sonraki suumlreccedilte İccedil işleri bakanlığına
bağlı ayrı bir kurum ihdas etmek zorunda kalacaktı Doğal olarak Hamas kendi
eğitilmiş direniş unsurlarını bu kolluk kuvveti buumlnyesinde toplamaya başlamıştı126
Bunun uumlzerine Mahmut Abbas bunun kanunlara aykırı olduğunu ilan ederek alınan
kararı ilga ettiğini duyurdu127
Filistin Youmlnetimi Başkanlığına yani El Fetihrsquoe bağlı
Filistin Televizyon ve Radyosundan Hamas huumlkuumlmeti aleyhine yayınlar
yapılmaktaydı Daha oumlnce huumlkuumlmete bağlı bu birimlerde sonradan Filistin Youmlnetimi
Başkanlığına bağlanmıştı Gazzersquode artık iki silahlı kollluk kuvveti bulunmaktaydı ve
bu sebeple sokaklarda ccedilatışmalar başlamıştı Filistin Meclis Başkanı Aziz Duveyk ile
Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas 2006 yılı Mayıs ayında Milli Birlik ve
Yetki ccedilatışmaları gibi konuları konuşmak uumlzere goumlruumlşmeler yaptılar Hamas huumlkuumlmeti
bu suumlreccedilte aynı zamanda yasal guumlcuumlnuuml kullanıp sokaklarda asayişi sağlamak iccedilin kendi
kolluk kuvvetlerinin Gazzersquode goumlrevlendirmişti Fetih soumlzcuumlsuuml ise Hamas huumlkuumlmetine
bağlı kolluk kuvvetlerinin sokaklarda hacirckim olmaya başlamasının ardından İccedil işleri
bakanını bu eylemle ccedilatışmaları koumlruumlklediğini ifade ediyordu128
İsrail youmlnetimi bir
taraftan Hamasrsquoın huumlkuumlmeti sebebiyle Filistinrsquoe iktisadi abluka uygulamakta ve diğer
taraftan İsrail Dış İşleri bakanı Mahmut Abbasrsquoa ya seccedilimlerin yeniden yapılmasını ya
da Hamas huumlkuumlmetinin değişmesi iccedilin halk oylaması yapılmasını tavsiye
etmekteydi129
Mahmut Abbas Hamas huumlkuumlmeti programının Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml
(FKOuml)rsquonuumln esaslarıyla ccedilatışmaması gerektiğini bu ccedilerccedilevede Hamas huumlkuumlmetinin
İsrailrsquoi tanıması gerektiğini ifade etmekteydi130
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml
Filistin halkının iccedilerde ve dışarda tek yasal ve en uumlst temsil siyasi yapısıydı Bu oumlrguumlt
ise uzun zamandan beri El Fetih oumlrguumltuumlnuumln hacirckimiyetinde bu sebeple diğer Filistinli
oumlrguumltler tarafından meşruiyetini kaybettiği duumlşuumlnuumllen bir yapıydı 17 Nisan 2006
tarihinde İsrailrsquode İslami Cihad Hareketinin askeri kanadı Kuduumls Tugaylarının
gerccedilekleştirdiği eylemi Mahmut Abbasrsquoın teroumlr olarak nitelendirmesi diğer direniş
hareketlerinin El Fetih ve Filistin Youmlnetimi Başkanrsquoından daha da uzaklaşmalarına
sebep olmuştur
125
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 13 Şubat 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf200602Feb13FebMon s1 126
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-Veziratuumlrsquol-dacirchiliye teşekkuumll
kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti inkibalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 Nisan 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 s1 127
ldquoAbbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve tayin ahadı zuamarsquoil-
mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeature= s1 128
Velid Avaz ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir şurta bivakfıhardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu s 1 129
Salih Sırarsquouumll- İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 22 130
age s 16
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
129
İsrailli Asker Celad Şalitrsquoin Esir Edilmesi ve Direnişin Devamı
Hamasrsquoın Filistin iccedilerisindeki diğer İslami hareketler tarafından seccedilimlere
girmesi ve huumlkuumlmet kurması şiddetle eleştirilmekteydi Bu durumu dolaylı da olsa
Oslo anlaşmasının tanınması ve direnişin geri plana atılması olarak
değerlendiriyorlardı Hamas ise direniş faaliyetlerinden vazgeccedilmeyeceğini ifade
etmekteydi ve bunun neticesinde 25 Haziran 2006 tarihinde diğer 3 direniş hareketiyle
yapılan ortak bir eylem ile Kerim Ebu Salim geccediliş boumllgesinden İsrail asker Celad
Şalitrsquoi esir alındı131
Hamas ve eyleme katılan diğer direniş hareketleri ilk yaptığı
accedilıklamada askerin serbest bırakılması karşılığı bin Filistinrsquoli esirin serbest
bırakılması saldırı ve ablukaların kaldırılmasını istediler132
Filistin Youmlnetimi Başkanı
Mahmut Abbas seccedilimlerden sonra Filistinli Esirlerden sorumlu bakanlığa bağlı olan
esirlerin durumu ve hapishalerin idaresi goumlrevini El Fetihrsquoin hacirckim olduğu Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) nezaretinde yapılacağını ilan etmişti Hamas bu eylem
ile bu konuda fiili olarak soumlz soumlyleme hakkının kendilerinde olduğunu da ortaya
koymuş oluyordu Hamas youmlnetimi İsrail ile esir goumlruumlşmelerinde tek aracıyı Mısır
olarak kabul ettiklerini ilan etmişti133
Fakat Mısır huumlkuumlmetinin Refah sınır kapısını
accedilmaması ve ablukaya etkin destek vermesi Hamasrsquoın Mısır youmlnetimine bu konudaki
tavrını değiştirecektir Bunun neticesinde 2008 Aralık ayında Gazze saldırılarından
sonra Hamas youmlnetimi esir goumlruumlşmelerinde Almanyarsquoyı arabulucu olarak kabul
etmesiyle Mısırrsquoı geri plana atacaktır
Seccedilimlerden sonra Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın İccedilişleri
bakanlığına bağlı kolluk kuvvetlerini kendi youmlnetimine alması İccedil işleri bakanlığını
fiilen işlevsiz bırakmıştı Huumlkuumlmet bu ccedilerccedilevede sahip olması gereken uumlst duumlzey
buumlrokrat atama ve tayin gibi konularda sıkıntı ccedilekiyordu Mahmut Abbas aynı
zamanda El Fetih milletvekili olan Muhamed Dahlanrsquoı Filisintin Milli Guumlvenlik
Muumlşteşarı olarak tayin etmişti Huumlkuumlmet ise bunun Anayasaya aykırı olduğunu bir
milletvekilinin buumlrokraside goumlrev alamayacağını soumlyluumlyordu134
Bu durum aynı
zamanda kolluk kuvvetlerinin İccedil işleri bakanına karşı sorumlu olmamaları gibi bir
durum ortaya ccedilıkaryordu İccedil işleri bakanı Said Sayyam ise bu durum karşısında 17
Mayıs 2006 guumlnuuml Filistinrsquode asayişi sağlayacak kendisine bağlı guumlvenlik teşkilatı
kurulacağını ilan ediyordu135
Mahmut Abbas ise bunu ilga eden bir karar
yayımlıyordu Fakat Sayyam ise var olan guumlvenlik birimlerinin kendi talimatlarına
uymadığını bu sebeple asayişi sağlamak iccedilin bu birimi kurmaya mecbur kaldıklarını
accedilıklıyordu Sayyam Filistin Anayasasının 69 maddesine goumlre uumllkede guumlvenliğin ve
asayişin sağlanmasından İccedil işleri bakanın sorumlu ve yetkili olduğunu buna bağlı
olarakda kurulan teşkilatın Anayasal hakları olduğunu ifade ediyordu136
Hemen
ardından Filistin Meclis Başkanı da İccedil işleri bakanlığına bağlı bir kurumu ilga
131
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa
Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran 2006
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom (Erişim Tarihi 24 Mart 2010) s 1 132
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-şimaliyetuuml min Kıtrsquoa
Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078 133
Salih Mısır ve Hamas s 22 134
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 58 135
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 18 Mayıs 2006
Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeature= 136
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 65
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
130
etmenin Filistin Youmlnetimi Başkanının yetkisinde olmadığını accedilıklıyordu El Fetih ise
Hamasrsquoın kendine ait bir milis kuvvet kurduğunu huumlkuumlmet ise her Filistinli hareketten
isteyen herkesin bu guumlvenlik birimlerine katılabileceğini soumlyluumlyordu137
Bu yeni
kolluk kuvvetleri asayişi sağlamasındaki temek zorluk Filistin Youmlnetimi Başkanı
Abbas ve El Fetih youmlneticilerinin devamlı olarak bu guumlvenlik kuvvetlernin meşru
olmadığını ilan etmeleri ve diğer Başkanrsquoa bağlı kolluk kuvvetlerinin işbirliği
yapmamasıydı Bu yeni kolluk kuvvetlerine huumlkuumlmet maddi sıkıntıdan dolayı
uniforma ve silah vermekte zorlanıyordu El Fetih bağlı subay ve polisler hiccedil bir
şekilde Huumlkuumlmetin emirlerini yerine getirmiyorlar138
bu durumda gerek sokakta asayiş
sağlanması konusunda gerekse buumlrokraside ccedilatışmaya sebep oluyordu El Fetih uumlyesi
Mahmut Abbasrsquoa bağlı kolluk kuvvetleri ile huumlkuumlmete bağlı guumlvenlik birimleri
arasında silahlı ccedilatışmalar başlamıştı139
El Fetih mensubu Divan başkanı Refik Huumlseyni ise ayrı bir kolluk kuvvetinin
kurulmasının muumlmkuumln olmadığını sadece var olan Genel Muumlduumlrluumlğe bağlı bir birim
kurulabileceğini iddia ediyordu140
Soumlzkonusu durumda ise kolluk kuvvetleri
Huumlkuumlmetin emrinde değil Filistin Youmlnetimi Başkanına bağlı kalacaklardı Aynı
şekilde Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquode olduğu gibi Batı Şeriarsquoda da huumlkuumlmet olarak idari
ve siyasi olarak hacirckimiyet kurmak istiyordu fakat buna izin verilmiyordu Esas
itibarıyla Batı Şeria fiili olarak İsrail işgalinde olması sebebiyle gerccedilekte kimse fiili
olarak Batı Şeriarsquoda hacirckim değildi
Filistin Huumlkuumlmetinde iccedil işlerin de olduğu gibi diplomasi ve dış işleri bakanlığı
da bazı hukuki ccedilıkmazlar iccedilindeydi Filistin halkının en uumlst yasal temsilcisi kabuumll
edilen Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) dolasıyla Başkan Mahmut Abbas ve El
Fetih kendisini Filistinrsquoi uluslararası alanda tek temsilci olarak kabul ediyordu141
Filistin Diplomasi Usul Kanuna goumlre yurt dışında yeni temsilcilikler accedilmak ve
kapamak Dış işleri bakanının goumlrevlendirmesi ve Filistin Youmlnetimi Başkanı onayına
bağlıydı142
Fakat Filistin Kurtuluş Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve dış işleri bakanlığı arasındaki
goumlrev ayrımı sarih değildi Diplomasi Usul kanununa goumlre dış işleri bakanlığı diğer
uumllkeler boumllgesel ve uluslararası oumlrguumltler ile ilişkilerin geliştirilmesi Filistinrsquoin yurt
dışında temsili tuumlm diplomatların idari siyasi ve mali denetimi kanun ccedilerccedilevesinde
atanması tayini ve bakanlar kurulu onayıyla diplomatik pasaport vermek143
ile
yetkliydi Fakat 2006 yılının Temmuz ayında Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut
Abbas Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) başkanı olarak yurt dışındaki tuumlm Filistin
Buumlyuumlkelccedililiklerine ve Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) temsilciliklerine bir
bildiri goumlndererek bundan sonra Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml siyasi sorumlusu
137
Bu yeni kurulan İccedil işleri bakanlığına bağlı kolluk kuvvetine katılım Hamas 2500 Fetih 1100 Halk
Direniş Cephesi 600 Halk Cephesi250 Demokratik Cephe 50 Arap Oumlzguumlrleştirme Cephesi 202
Halk Oumlnderliği Cephesi100 Ahmed Ebu Reyş Birlikleri 90 Vadirsquoa Haddad Grubu 70 Bağımsız
540 138
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 110 139
Velid Avaz ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik Birsquol-meclis Teşri
biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2006
http81144208209090pdf200605May09MayTue s1 140
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El Eyyam 11 Ocak 2006
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070111JanThu s21 141
Aytani ve Salih Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 48 142
Filistin Diplomasi Usul Kanunu Madde 2 Erişim Tarihi 6 Nisan 2010
httpwwwmofagovpsarindexphpp=ministry_4 s2 143
age Sadece Buumlyuumlkelccedililerin atanması Filistin Youmlnetimi Başkanı onayıyla gerccedilekleşiyordu
Diplomasi Usul Kanunu Md7 s4
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
131
Kaddumirsquonin Filistinrsquolilerin uluslararası alanda temsili ile goumlrevlendirildiğini
duyurdu144
El Fetih kendi hacirckimiyetinde olan Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml ile
huumlkuumlmet arasında hiyeyarşiyi ortaya koyarak huumlkuumlmetin yetki bakımından aşağıda
kaldığını ifade ediyordu145
Hacirclbuki 2003 yılında Yaser Arafat doumlneminde Başbakan
olan Mahmut Abbas kendisi bizzat tuumlm yabancı buumlyuumlkelccedililiklere ve uluslararası
kuruluşlara goumlnderdiği tamimde dış ilişkilerde Filistin huumlkuumlmeti dış işleri bakanının
sorumlu olduğunu bildiriyordu146
Milli Birlik Huumlkuumlmetinin Kurulması
El Fetihrsquoin uumlst duumlzey asker ve istihbaratccedilıları Gazzersquode ccedilatışmalarda
oumllduumlruumllmeye başlayınca 16 Ağustos 2006 tarihinde Abbas ve Filistin Huumlkuumlmeti
Başbakanı İsmail Haniye oluşturulacak Milli Uyum anlaşması ccedilerccedilevesinde Milli
Birlik Huumlkuumlmeti kurmak iccedilin goumlruumlşmelere başladı147
Bu goumlruumlşmeler suumlrecinde
ccedilatışmalar şiddetlenmiş Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbas sahip olduğu dış desteği ve
maddi guumlcuuml Filistin Huumlkuumlmeti aleyhine kullanmaya başlamıştır Gazzersquode maaşları
oumldenmeyen memur ve ccedilalışanlar grevlere başlamış bu durum zaten var olan İsrail
ablukasının da etkisiyle Gazzersquode yaşamı daha da zorlaştırmıştır Abbas Uluslararası
alanlarda Hamasrsquoı Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml uumlst otorite olarak kabul etmeye ve
Oslo anlaşmaları ccedilerccedilevesinde İsrailrsquoi tanımaya zorluyordu
Uzun goumlruumlşmeler sonucu El Fetih ve Hamas arasında 2 Şubat 2007 tarihinde
Mekkersquode anlaşma imzalandı Bu anlaşmaya goumlre Filistinrsquoda iccedil ccedilatışmalardan dolayı
kan doumlkuumllmesi durdurulmalı ve işgal karşısında Milli bir duruş sergilenmelidir
Taraflar arasında imzalanacak esaslar ccedilerccedilevesince Milli Birlik Huumlkuumlmeti kurmak iccedilin
acil ccedilalışmalara başlanacaktı Daha oumlnce uumlzerinde anlaşılan Kahire ve Şam uyum
anlaşmaları ccedilerccedilevesinde Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme (FKOuml) yeniden yapılandıracaktır148
Esas itibarıyla bu anlaşmanın ccedilıkmazlarının başında anlaşma maddelerinin muğlacirck
ifadeleri gelmekteydi Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas Mekke Anlaşmasının
iki hedefi olduğunu birincisi iccedil ccedilatışmaları durdurmak ikincisi ise Hamas huumlkuumlmetine
Uluslararası meşruiyet kazandırmak olduğunu ifade ediyordu Bu ise Hamasrsquoın da
iccedilinde olduğu yeni huumlkuumlmetin İsrailrsquoi tanımasıyla olacaktı149
Mahmut Abbas ve El
Fetihrsquoe goumlre kendileri uluslararası meşruiyete sahiptiler fakat Filistinrsquoin resmi seccedililmiş
huumlkuumlmeti bu meşruiyete sahip değildi
17 Mart 2007 tarihinde yeni Milli Birlik huumlkuumlmeti goumlrevine başlamıştı
Tarafsız bir iccedilişleri bakanı atanmış fakat o da Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbasrsquoın
kolluk kuvvetlerinden sorumlu muumlduumlr olarak atadığı Reşid Ebu Reşak ile yetki
ccedilatışması sonucu goumlrevden ayrılmıştı Kendisi istifa mektubunda İccedilişleri bakanı olarak
144
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 50 145
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El Ezmetuumlrsquol-dacirchiliye ala
Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 11 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070711JulWed s5 146
age s 51 147
ldquoAbbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas Tettehuz Kararen bitecil
teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=10123 148
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Mısır ve Hamas s 27 149
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-tevekkuat bihudus
İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom s1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
132
fiili hiccedil bir yetkiye sahip olmadığını belirtmişti150
Bu durum temel sorunlardan biri
olan milli bir ccedilerccedilevede kolluk kuvvetlerinin yeniden yapılanmasını engellemişti Esas
itibarıyla silahlı guumlccedillerin yeniden yapılanması Milli Birlik Huumlkuumlmeti kurulmasındaki
temel hedeflerden biriydi
General Dayton Planı Amerikan İsrail ve Mahmut Abbasrsquoın ortak
Hamasrsquoı Tasfiye Planı
Yaser Arafat 2000 yılındaki Camp David goumlruumlşmelerinden sonra Filistinrsquoe
geri doumlnerek gerekirse tekrar direneşe doumlnebilecekleri accedilıklamıştı Bunun ardından
ikinci intifa hareketi başlamış ve Arafatrsquoın vefatından (Arafatrsquoın Doktoruna goumlre İsrail
ajanları tarafından zehirlenmiş bu sebeple şehadetinden) sonra Mahmut Abbas İsrail
youmlnetimi ile daha yakın iş birliği kurmaya başlamıştı Mahmut Abbasrsquoın Filistin
Youmlnetiminrsquoe başkan seccedililir seccedililmez Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mahmut
Abbasrsquoa daha oumlnce Amerikan huumlkuumlmeti tarafından accedilıklanan Yol Haritası
ccedilerccedilevesinde acil guumlvenlik işbirliği anlaşmaları imzamasını istemişlerdi Bunun
uumlzerine 2005 yılı Mart ayında Bush Şaron ve Mahmut Abbas youmlnetimleri arasında
Filistin Silahlı Kuvvetlerinin eğitimi techizi ve İsrail ve Filistin youmlnetimi arasındaki
emniyet işbirliğinin uyum ve denetimini iccedileren bir guumlvenlik anlaşması
imzalanmıştır151
Hamasrsquoın genel seccedilimleri kazanmasının ilanının ardından Mahmut
Abbas kendisinin Filistin Youmlnetiminin seccedililmiş başkanı olduğunu ve İsrail ile sorunun
goumlruumlşmeler ve barış yoluyla ccediloumlzuumlleceğini duyurmuştur Buradaki mesaj Hamas
huumlkuumlmetine dış işlerinde son soumlzuuml soumlyleme yetkisine sahip olmayacağının accedilıkccedila ilanı
olmuştur Hamas huumlkuumlmeti ise doğal olarak seccedilimler oumlncesi vaad ettiği siyasi reform
ve Filistin halkının işgale karşı uluslararası hukuktan doğan temel direniş hakkı
Filistinli muumlltecilerinin geri goumlnuumlş hakkı gibi temel haklarını savunmak istemesiydi
Aynı şekilde Hamas huumlkuumlmet olsa bile İsrailrsquoin Filistin toprakları uumlzerinde kalan hiccedil
bir parccedilasını hiccedil bir şekilde tanımayacağını savunuyordu152
Amerikan youmlnetimi ise Filistin guumlvenlik işleri ile ilgilenmesi iccedilin Korgeneral
Keith Daytonrsquou goumlrevlendirmişti Bu ccedilerccedilevede Uumlrduumln ve Amerikarsquoda yeni Filistin
Silahlı Kuvvetleri seccedililip eğitilmeye başlamıştı Bu Filistin Silahlı Kuvvetlerinin
Lojistik ve mali desteği Amerikan İngiltere Kanada Uumlrduumln ve Mısır huumlkuumlmetlerince
karşılanmaktaydı153
Bu birlikler boumllgede ldquoDayton Taburlarırdquo olarak bilinmektedir Bu
silahlı birlikler Batı Şeriarsquoda mahkemelerin siyasi tutukluları tahliye kararı vermesine
rağmen bu kararları yerine getirmemekteydi Bu birliklere oumlzel seccedililen Filistinliler
Batı Şeria ve Gazzersquode doğmamış yeni nesilden seccedililmektedir Bundaki temel
amaccedillardan biri bu kişilerin direnişle ya da toplumla doğrudan bir bağının olmaması
istenmektedir Hatta lise mezunu bile olmamaları tercih sebebidir Filistin Youmlnetimi ve
150
Salih Nersquoami ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 24 Nisan 2007 httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
(Erişim Tarihi 25 Mart 2010) 151
Merkezuumlrsquol-Zeytun Lidırasat versquol-İstişarat El Tensikuumlrsquol-Emni beynersquol-Sulta versquol-İhtilal Beyrut
2009 s2 152
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1 s1 153
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and the ldquoNew Palestinian
Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen-posing-as-
revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
s 3
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
133
El Fetihrsquoe bağlı bu ldquoDayton Taburlarırdquo bir nevi direnişi bastırma ve İsrailrsquoi koruma
guumlcuumlne doumlnuumlşmuumlştuumlr Hatta 7000 El Fetih uumlyesi Arafat oumlnderliğinde başlatılan ikinci
intifadaya katıldıkları iccedilin tasfiye edilmişlerdi154
Esas itibarıyla Hamasrsquoın genel
seccedilimlere girmesindeki temel etkenlerin başında bu silahlı kuvvetler gelmektedir
Ccediluumlnki Filistin Youmlnetimi ve El Fetih bu silahlı guumlcuuml Filistin halkı tarafından seccedililen
huumlkuumlmetin meşru kolluk kuvveti olarak nitelendirmekteydi Hamas seccedilimlere girerek
huumlkuumlmette soumlz sahibi olarak Amerikan ve İsrail youmlnetiminin bu silahlı guumlccedil sayesinde
direniş karşıtı etkinliğini kırmak istemekteydi
Haziran 2007 tarihinde Amerikan Kongresi Filistin Youmlnetimi iccedilin guumlvenlik
yardımı olarak 86 milyon dolarlık bir yardım paketini onaylamıştı155
Bu yardım
General Dayton emrinde Filistin Mahmut Abbas Youmlnetimi ve doğal olarak El Fetihrsquoin
silahlandırılması ve eğitimi iccedilin kullanılacaktı İsrail istihbaratının bu yeni Filistinli
asker ve polislerin seccediliminde ve eğitiminde veto hakkı bulunmaktaydı156
Hatta gelen
silahlar İsrail adli tıp kurumu tarafından incelenecek ve eğer kendilerine karşı bir
olayda kullanılırsa bu şekilde tespit edilecekti Silahlar Mısır ve Uumlrduumln uumlzerinden
Filistinrsquoe tırlar ile nakledilirken İsrail Ordusu tarafından korunuyor ve Filistin
Youmlnetimi Başkanı Abbasrsquoa bağlı subaylara teslim edilmesi sağlanıyordu
Bunun uumlzerine Hamasrsquoın huumlkuumlmeti kurmasının ardından Mahmut Abbasrsquoın
emrine Uumlrduumln uumlzerinden tırlar dolusu silahların Batı Şeriarsquoya girişine Korgeneral
Daytonrsquoun isteğiyle İsrail tarafından izin verildi157
Hamas huumlkuumlmeti kurar kurmaz
Amerikan ve İsrail youmlnetimleri huumlkuumlmete İsrailrsquoi tanıması iccedilin baskı ve abluka
uygulamaya başlamışlardı Henuumlz daha Hamas huumlkuumlmeti bile kurulmadan 2006 yılının
Şubat ayında Amerikan ve Filistin youmlnetimleri Hamasrsquoın huumlkuumlmetten uzaklaştırılması
iccedilin goumlruumlşme yaptıkları basına yansımıştı158
İsrail Savunma Bakanlığının bazı uumlst
duumlzey subay ve yetkilileri Abbas Youmlnetimi ile yaptıkları iş birliği neticesinde birccedilok
aranan Hamas mensubunu ele geccedilirdiklerini ve Hamasrsquoa yardım eden Filistinlilerin
sahip oldukları ccediliftliklere fırınlara ve mallara el koyduklarını accedilıklamıştı Aynı
accedilıklamada Filistin Youmlnetimi (Mahmut Abbas ve El Fetih) ile artık ortak duumlşmana
yani Hamasrsquoa sahip olduklarını soumlylemişti159
Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut
Abbasrsquoın uzun suumlre Gazzersquode askeri sorumlusu ve Mahmut Abbasrsquoın Milli Guumlvenlik
Danışmanı olan Muhammed Dahlan Hamasrsquoa karşı duumlşmanlığı ile tanınmaktadır
Hatta Dahlanrsquoa goumlre Hamas ile El Kaide arasında bir fark yoktur160
Bu kişi iccedilin
doumlnemin ABD Başkanı Bush bazı konuşmalarında ldquoBizim Adamımızrdquo ifadesini bile
ccedilekinmeden kullanabilmektedir161
Amerikan basının ele geccedilirdiği bazı gizli belgelere goumlre Amerikan huumlkuumlmeti
Milli Guumlvenlik Danışma Elliot Abramsrsquoı Filistinrsquode bir iccedil savaş ccedilıkmasını tahrik
154
age s4 155
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf s5 156
Byrne s7 157
Basim Kasım et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-
İştişarat Beyrut 2009 s 34 158
Steven Erkanger February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of Hamas Ousterrdquo Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
s1 159
Byrne s5 160
Jonathan Fighel ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx s1 161
April 2008 David Rose ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804 s2
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
134
edecek bir planı uygulamakla goumlrevlendirdiği anlaşılmaktadır162
Nitekim İsrail
Guumlvenlik Bakanı Amir Peretz henuumlz Hamas huumlkuumlmeti kurmadan oumlnce 11 Ocak 2006
tarihinde Mısır ve Uumlrduumlnrsquoden silahlar gelmeye başlayınca ldquohedefin Mahmut Abbas
youmlnetimi ve El Fetihrsquoi Hamasrsquoa karşı olası bir ccedilatışmaya hazırlamakrdquo olduğunu ifade
ediyordu163
Bu plan ccedilerccedilevesinde seccedililmiş Hamas huumlkuumlmetini devirmekle goumlrevli kişi
Muhammed Dahlan goumlruumlnmektedir Fakat bu plan başarılı olamamış Dahlan ve
ldquoGeneral Dayton taburlarırdquo Gazzersquoyi Hamasrsquoın hacirckimiyetine terk etmek zorunda
kalmışlardır Gazzersquonin Hamasrsquoın hacirckimiyetine girmesinin ardından Amerikan
Başkan Yardımcı Dick Cheney Ortadoğu Danışmanı David Wurmser istifa etmişti
Wurmser Bush youmlnetimini Filistinrsquode kirli bir savaş yuumlruumlttuumlğuumlnuuml ve Hamas
huumlkuumlmetine karşı Abbas youmlnetimine destek verdiğini duyurmuştu Gazzersquodeki durumu
ise El Fetihrsquoin darbe yapma girişimin Hamas tarafından engellenmesi olarak
değerlendirdiğini accedilıklamıştı164
İsrail ile Filistin Youmlnetimi ve El Fetih ortaklaşa Hamasrsquoa karşı topyekucircn bir
savaş başlatmıştı İsrailrsquoin Batı Şeriarsquodan sorumlu Generali Yaov Mordechai ldquoBatı
Şeriarsquoda Hamas hareketinin sivil ve toplumsal kurumlarına karşı gerccedilek bir savaş
iccedilinde olduklarını ve İsrail-Filistin (youmlnetimi) arasında bu konuda doğrudan bir
koordinasyon olduğunu belirtmekteydi165
Yediot Ahronoth gazetesinin uumlst duumlzey
analizcilerinden olan Nahum Barnea İsrail Savunma Bakanlığı ve Mahmut Abbas ve
Feyyad youmlnetiminin uumlst duumlzey subay ve istihbaratccedilılarının gizli bir toplantısına
katılmıştı Daha sonraları deşifre edilen bu toplantıda Filistin Youmlnetiminin Batı
Şeriarsquonın Silahlı Kuvvetleri Komutanı Diyab El Alirsquonin ldquoAramızda( İsrail-Filistin
Mahmut Abbas Youmlnetimi) duumlşmanlık yok Ortak bir duumlşmanız var O da Hamasrdquo
demiştir166
Aynı toplantıda Filistin Youmlnetimi Askeri İstihbarat Başkanı Mejid Ferraj
ise ldquoOnlarla (Hamas) diyalog olmayacak Siz onlarla ateşkes yaptınız biz değil
Ayrıca bize goumlnderdiğiniz (istihbarat kastediliyor) her Hamas kurumu ile ilgilendik
Ya onları kapattık ya da youmlnetimini değiştirip paralarına el koydukrdquo dediği iddia
edilmiştir
Hamasrsquoın Gazzersquoye Fiili Olarak Hacirckimiyeti ve Mahmut Abbasrsquoın
Huumlkuumlmeti Feshi
Mayıs ayında Gazzersquode El Fetih ve diğer guumlvenlik birimleri arasında silahlı
ccedilatışmalar tekrar şiddetlendi Bunun uumlzerine 11 Haziran 2007 tarihinde Hamasrsquoa bağlı
kolluk kuvvetleri Gazzersquode El Fetihrsquoe bağlı guumlvenlik birimlerine karşı bir kaccedil guumln
suumlren bir operasyon neticesinde Gazzersquoyi fiili olarak hacirckimiyeti altına aldı Bunun
uumlzerine Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas olağanuumlstuuml hal ilan ederken İsmail
Haniye Huumlkuumlmetini fes ettiğini ve yeni başbakan olarak da Selam Feyyadrsquoı
goumlrevlendiğini accedilıkladı167
Abbas huumlkuumlmeti fesih gerekccedilesinde ise ldquosilahlı isyanrdquo ve
ldquoFilistin Halkının genel maslahatı iccedilinrdquo ifadelerini kullanıyordu Hatta El Fetihrsquoin
iccedillerinde uumlst duumlzey subaylarında bulunduğu 250 asker Gazze olaylarında diğer kolluk
162
age s 3 163
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 238 164
age s4 165
Salih Muhsin Muhammed Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-strateji El Filistin
lisene 2008 Beyrut Luumlbnan 2009 s 52 166
age s 53 167
Velid Avaz ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi niyyeti hareketihi el-
istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
http81144208209090pdf20070616JunSat s1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
135
kuvvetlerine ldquokardeşlerimize silah ccedilekmeyizrdquo diye muumldahale etmediği iccedilin
cezalandırıldığı duyuruldu Haniye huumlkuumlmeti ise kendilerinin Filistin halkının seccedililmiş
resmi huumlkuumlmeti olduklarını Anayasal olarak bunun muumlmkuumln olmadığını iddia
ediyordu Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbas yeni huumlkuumlmeti kurubilmek iccedilin engel
olarak goumlrduumlğuuml Filistin Anayasasının 65 66 67 maddelerini dondurduğunu ilan etti
Filistin Başbakanı İsmail Haniye Mahmut Abbasrsquoın Anayasa maddelerini ilga ya da
dondurmak gibi yetkileri olmadığını bu durumun kanunsuz olduğunu belirtmiştir 26
Haziran 2007 tarihinde yayımladığı bir bildiri ile ise tuumlm silahlı milislerin silahlarının
toplanmasını emrediyordu Bu aynı zamanda Filistinrsquodeki tuumlm silahlı direniş
hareketlerinin silahlarının toplanması anlamına geliyordu Hatta Batı Şeriarsquoda birccedilok
Hamasrsquoa muumlzahir kişiler tutuklanmaya başlamış ve bazıları ise İsrailrsquoe teslim
edilmiştir168
29 Haziran 2007 tarihinde Mahmut Abbas Fransa ziyaretinde Filistinrsquode
başkanlık ve genel seccedilimlerinde yapılması iccedilin Filistinrsquode Uluslararası bir guumlcuumln
yerleştirilmesini istemiştir Bu teklif Amerikan Bush youmlnetimi tarafından ccedilok olumlu
karşılanmıştır Fakat Hamas bu guumlcuumln İsrailrsquoe karşı muumlcadele veren silahlı direniş
hareketlerini bastırmak iccedilin kullanacağı savıyla şiddetle karşı ccedilıkmıştır169
Bu ccedilerccedilevede Gazzersquode seccedililmiş yasal huumlkuumlmet olarak Hamas ldquosilahlı isyanrdquo
nitelendirmesinin soumlz konusu olamayacağını savunuyordu Filistin Anayasasının 115
maddesinin birinci fıkrası Filistin Youmlnetimi Başkanına ldquoMilli Guumlvenlikrsquoin tehlikeye
duumlşmesi bir savaş ya da silahlı isyan durumunda olağanuumlstuuml hal ilan etme yetkisi
vermekte fakat bu suumlre bir ayı geccedilememektedir Filistinrsquoli hukukccediluların tartıştığı temel
sorun ise kendisi Filistin halkının seccedililmiş yasal huumlkuumlmeti olan ve Anayasal olarak
uumllkedeki asayiş ve emniyetten sorumlu ve yuumlruumltme guumlcuumlne sahip huumlkuumlmete karşı nasıl
ldquoisyanrdquo nitelemesi yapılabileceğidir170
Ayrıca Filistin Anayasasının 110 maddesine
goumlre Filistin Youmlnetimi Başkanı tarafından ilan edilen Olağanuumlstuuml Hal huumlkuumlmetinin
Filistin Yasama Meclisinden guumlvenoyu alması gerekmektedir Bu halde Guumlvenoyu
Meclisrsquoten uumlccedilte iki ccediloğunlukla alınmalıdır Filistin Yasama Uumlyesi 45 milletvekili İsrail
tarafından tutuklandığı hesaba katılırsa bu nisabın sağlanması da fiili olarak muumlmkuumln
değildir Bu durum Filistinrsquode buguumln de hala devam eden Anayasal bir ccedilıkmaz
meydana getirmektedir
El Fetih ve karşı goumlruumlş ise Filistin Anayasasının 83 maddesinin 3 ve 5
fıkralarına goumlre eğer huumlkuumlmet uumlyelerinin uumlccedilte biri duumlşuumlruumlluumlr ya da boşalırsa huumlkuumlmet
duumlşmuumlş kabul edilir Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti azlettiğini ilan ettikten sonra
El Fetihrsquoe bağlı ve bağımsız bakanlar bunu kabul edip istifa etmişti Bu ccedilerccedilevede eski
bakanların yarısı istifalarını vererek Abbasrsquoın kararını onaylamış olmaktadır Burada
ise ortaya ccedilıkan sorun bu huumlkuumlmet uumlyeleri değişikliğinin Filistin Meclisinin onaması
olmadan nasıl goumlreve başlıyacağıdır Sonuccedil itibarıyla Parlementer sistemlerin temeli
olan Meclisrsquoin sahip olduğu egemenlik yetkisinin hiccedil bir şart altında ilga etmenin
muumlmkuumln olmadığıdır Nitekim Hamas boumlyle bir yetkinin Parlamenter sistemde hiccedil bir
kurum veya kişiye ait olmadığını ifade etmektedir Buna bağlı olarak Filistin Yasama
Meclisrsquoin hangi şart altında olursa olsun yeni kurulan huumlkuumlmete uumlccedilte iki ccediloğunlukla
guumlvenoyu vermesinin muumlmkuumln olmadığına daha oumlnce belirtmiştik Filistin
Anayasasına goumlre ccedilıkan sonuccedil Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti fesih edebilir fakat
olağanuumlstuuml hal de ilan edilse yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoin onayı olmadan kurulamaz
168
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 160 169
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 111 170
Velid Halil Hammami ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El Kudsrsquouumll Arabi 10
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070710JulTue s19
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
136
Filistin Yasama Meclisi Anayasa Komisyonu Başkanı Ahmed Halidi huumlkuumlmet fesih
edilse bile yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoinden guumlvenoyu alana kadar eski huumlkuumlmetin goumlreve
devam edeceğini bu bağlamda Abbasrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmet kurma durumunun
tamamen Anayasarsquoa aykırı olduğunu ifade etmektedir171
Filistinrsquoin oumlnemli Anayasa
hukukccedilularından Enis Kasım ise yaptığı bir accedilıklama ile Filistin Youmlnetimi Başkanı
Abbasrsquoın Meclis onayı olmadan yeni huumlkuumlmet atamasının soumlz konusu olamayacağını
ifade etmektedir172
Hatta Kasım aynı accedilıklamanın devamında Filistin Anayasasırsquonın
79 maddesi ccedilerccedilevesince değil huumlkuumlmet herhangi bir bakanın bile guumlvenoyu almadan
goumlreve başlayamayacağını belirtmektedir Buna bağlı olarak Filistin Youmlnetimini
Selam Feyyad huumlkuumlmeti mi yoksa Hamasrsquoın yani İsmail Haniye huumlkuumlmeti mi temsil
etmektedir Bu durum Oslo anlaşmaları ccedilerccedilevesinde kurulan Filistin Youmlnetimi
iccedilerisinde hayati bir adem-i meşruiyet sorunu meydana getirmektedir
Bu fiili durum hukuksal bir ccedilıkmaz meydana getirse de her iki huumlkuumlmet de
kendi boumllgesinde Filistin Youmlnetiminin meşru huumlkuumlmeti iddiasıyla hacirckimiyetini buguumlne
kadar suumlrduumlrmektedir Fakat bu durum Mısır huumlkuumlmetinin Gazzersquodeki durumu
tanımadığının ilanıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini ccedilok zor durumda bırakmıştı173
Mısır
huumlkuumlmeti bununla da kalmıyor Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın
meşruiyetini desteklemek iccedilin Arab Birliğini toplantıya davet ediyordu Mısır Meclisi
Dış ilişkiler Komisyonu Başkanı Mustafa Fıkhi yanı başlarında İslami bir emirliğin
kurulmasını kabul edemeyeceklerini duyuruyordu174
Mısır youmlnetimi Muumlsluumlman
Kardeşlerin Filistinrsquode denetimsiz ve bağımsız bir şekilde huumlkuumlmet olmasını kendi
rejimi iccedilin hayati bir tehdit olarak algılamaktaydı Hamas siyasi temsilcisi Halid
Meşal Gazzersquodeki durumun Mısır Ulusal Guumlvenliğini tehdit etmediğini aksine Hamas
huumlkuumlmeti duumlşerse Gazzersquode El Kaide gibi daha aşırı hareketlerin guumlccedilleneceğini
belirtmişti175
Filistin Youmlnetimi Başkanı bu olaylar karşısında 7 Temmuz 2007 tarihinde
yayımladığı bir kararla seccedilimlerin yapılması iccedilin Meclisi toplantıya ccedilağırdı İsmail
Haniye huumlkuumlmeti ise Filistin Başkanının Meclisi toplantıya ccedilağırmak gibi anayasal bir
yetkisi olmadığı savıyla bunu reddetti Bunun uumlzerine Abbas Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme
Oumlrguumltuuml Merkez Youmlnetimini toplayarak Başkanlık ve erken Genel Seccedilimlerin nisbi
temsil esasına dayanarak seccedilim kararı almasını istedi El Fetih bununla Filistin
Yasama Meclisi yerine uumlst otorite olarak kabul edilen Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml
(FKOuml)rsquoyuuml kullanmak istemişti Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın hukuk
muumlşteşarı Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln kanun yapabileceğini zaten Filistin
171
Ali Salih Ramallah ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili hukumetuuml kable
tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart
2010 httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455 172
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo El Şarkrsquouumll Evsat 9
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeature= 173
ldquoTerhib Arabicirc ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam 6182007 Erişim
Tarihi 27 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 174
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml alarsquol-hududuhardquo El
Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeature= 175
Bessam Bedarin ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi bitefrih cemaatuumlrsquol-
usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-ahira biitticahu intikad kadatuuml
fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20070618JunMon
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
137
Yasama Meclisrsquoinin de bu oumlrguumltuumln bir kurumu olduğunu savunuyordu176
Filistin
Youmlnetimi tuumlm imkacircnlarıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini tecrit etmeye ccedilalışıyordu Bu
amaccedilla Filistin Youmlnetiminin pasaportları bile değiştirilmişti Gazzersquodeki tuumlm resmi
dairelerin ccedilalışma ve kararları geccedilersiz sayılmış hatta Gazzersquode 2006-2007 senesinde
verilen orta oumlğretim diplomalari bile geccedilersiz ilan edilmişti177
Aynı şekilde İsmail
Haniye huumlkuumlmetine bağlı tuumlm memurların maaşlarının kesildiği duyurulmuştur Batı
Şeriarsquoda Hamasrsquoın etkin olduğu Zekacirct Komisyonursquonun Başkan uumlyeleri ve Mescid
İmamları değiştirilmiştir Hamasrsquoa yakın olduğu duumlşuumlnuumllen 103 Sivil Toplum Oumlrguumltuuml
Vakıf ve Dernek kapatılmıştır Aynı zamanda Mahmut Abbas ve El Fetih youmlnetimi
Hamasrsquoı Birleşmiş Milletler nezdinde kanun dışı silahlı kuvvet olarak tanıtmaya
ccedilalışmaktaydı İsmail Haniye huumlkuumlmeti ise bu faaliyetleri ldquoVatana İhanetrdquo olarak
nitelendirmekteydi178
Ccediluumlnki bu faaliyetler Filistin halkının bağımsızlığı ve işgal
edilen topraklarının kurtarılması iccedilin muumlcadele eden tuumlm direniş hareketlerinin
kanunsuz sayılması sonucunu doğurmaktaydı
Feyyazrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmeti Gazzersquonin Mısır ile tek ccedilıkış kapısı olan
Refah kapısının Mısır ve İsrailrsquoin isteğiyle kapatılmış onun yerine İsrail tarafında
bulunan Kerim Ebu Salim kapısının kullanılacağını ilan etmiştir Bu durum Hamas
huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyetinden sonra İsrail ablukasının şiddetlenmesine ve
etkisini arttırmasına sebep olmuştur Mısır Dışişleri Bakanı Ahmed Ebursquol Gayd
Ağustos 2008 tarihinde Filistinrsquode bir iccedil savaşrsquoın engellenmesi iccedilin Gazzersquoye bir
ldquoArap Kuvvetirdquonin goumlnderilmesini istemişti Fakat Hamas ise Mısır huumlkuumlmetinin bu
isteğini Gazzersquodeki hacirckimiyetine son verme olarak değerlendirmişti Hamas Huumlkuumlmeti
Başbakanı İsmail Haniye bu guumlcuumln Gazzersquodeki seccedililmiş meşru huumlkuumlmetinin
egemenliğine zarar vereceğini belirterek bu oumlneriye şiddetle karşı ccedilıkmıştı179
Mısır
huumlkuumlmeti ise Filistinrsquode tek yasal temsilcinin Filistin Youmlnetiminin ve aynı zamanda
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml(FKOuml)rsquonuumln başkanı olan Mahmut Abbasrsquoı kabul
ettiklerini ve bu ccedilerccedilevede Filistinrsquoi barış goumlruumlşmelerinde Orsquonun temsil edeceğini ilan
etmişti Filistin Youmlnetimi ise Birleşmiş Milletler nezdinde yaptığı konuşmalarda
Hamas huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyeti ldquokanun dışı milislerinrdquo hacirckimiyeti olarak ifade
ediyordu180
Buradaki temel amaccedil İsrail-Filistin barış goumlruumlşmelerinde hem huumlkuumlmeti
saf dışı bırakmak aynı zamanda Filistin Youmlnetimi ve Orsquonun atadığı olağanuumlstuuml hal
huumlkuumlmetinin meşruiyetini kuvvetlendirmekti
Annapolis Barış Konferansı Kasım 2007
Hamas İsmail Haniye huumlkuumlmetinin fiili olarak Gazzersquoyi hacirckimiyetine
almasından bir ay sonra doumlnemin Amerikan Başkanı George Bush tarafından 16
Temmuz 2007 tarihinde sonbaharda boumllge devlet ve Uluslararası Oumlrguumltlerin
katılımıyla iki devletli bir ccediloumlzuumlm adı altında bir konferans daveti yaptı Esas itibarıyla
doumlnemin Amerikan Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ılımlı olarak tanımladıkları
Arap Youmlnetimlerine boumllgede İranrsquoın artan etkisini azaltma desteğine karşı İsrail-Arap
176
Velid Avaz ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve ihlal meclisi merkezi
bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20071111-05 s5 177
Aytani ve Salih Sırarsquoa Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 100 178
Fethi Sabbah ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya haricuuml alarsquol-kanun
Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat 9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27
Mart 2010 httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895 179
El Eyyam Ramallah 652006 180
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 47
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
138
sorunlarına daha ccedilok eğilecekleri soumlzuumlnuuml vermişti181
Bunun uumlzerine 27 Kasım 2007
tarihinde ise Amerikan Başkanı G Bush tarafından ccedilok sayıda Uluslararası Oumlrguumlt ve
Devletin katılımıyla Annapolis Barış Konferansı accedilıldı Filistin Youmlnetimi Mahmut
Abbas ile İsrail Başbakanı Ehud Olmert 28 Kasım 2007 tarihinde barış goumlruumlşmelerinin
başlaması iccedilin anlaşmaya vardı İsrail youmlnetimi daha oumlnceki geleneğinden
ayrılmayarak goumlruumlşmelere herhangi şart ya da ccedilerccedileve konmasına izin vermedi
Amerikan Youmlnetimi Hamas huumlkuumlmetinin etkisini ve desteğini azaltmak iccedilin bir oumlnce
İsrail ve Filistin Youmlnetimi arasında barış anlaşması imzalanmasını sağlamaya
ccedilalışıyordu Goumlruumlşmeler Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) adına Ahmet Kurey ve
İsrail Dış İşleri Bakanı Livni arasında yuumlruumltuumllmekteydi Belirlenen Yol Haritası
ccedilerccedilevesinin ilk safhası gereği İsrail Youmlnetimi işgal altındaki boumllgelerde yeni yerleşim
boumllgesi inşa etmeyecek Filistin Youmlnetimi ise teroumlrist gruplarla savaşıp onların alt
yapısını yok edecekti Bu ccedilerccedilevede Amerikan ve İsrail Youmlnetimi iccedilin Hamas bir teroumlr
oumlrguumltuuml olarak kabul edilmekteydi182
İsrail huumlkuumlmeti Filistin Youmlnetiminin iccedilinde bulunduğu meşruiyet sorunundan
istifade ederek birccedilok konuda Mahmut Abbasrsquoı zorluyordu Oumlzellikle İsrail Youmlnetimi
yeni yerleşim boumllgelerinden geri adım atmayarak Filistin Youmlnetiminin teroumlr
gruplarıyla yeterince muumlcadele etmediğini iddia ediyordu İsmail Haniye huumlkuumlmeti ve
Filistin Yasama Meclisi ise Annapolis Barış Konferansının ldquogereksizrdquo olduğunu ve
Mahmut Abbasrsquodan goumlruumlşmeleri kesmesini istemişti183
Huumlkuumlmet soumlzcuumlsuuml ise yaptığı
bir başka accedilıklamada bu konferansrsquoın buumlyuumlk bir siyasi utanccedil olduğunu soumlyluumlyordu184
Filistin Youmlnetimi ise buna Batı Şeriarsquoda ccedilok sayıda Hamas yanlısını tutuklayarak
vermişti185
Hamasrsquoın Siyasi Şubesi Başkanvekili Musa Ebu Marzuk ise Annapolis
Konferansrsquoın iki ana hedefi olduğunu belirtiyordu Birincisi Luumlbnan saldırılarından
sonra zayıflayan Olmert huumlkuumlmetine destek olmak ikincisi ise İranrsquoa karşı yapılacak
bir savaş planına zemin hazırlamaktı186
Bunun uumlzerine Hamas huumlkuumlmeti ve
milletvekilleri bir toplantı yaparak 1948 yılında Filistinden goumlccedil edenler topraklarına
doumlnmeden ve Kuduumls dacirchil tuumlm işgal edilmiş Filistin toprakları oumlzguumlrleştirilmeden
Filistin halkının hakkından hiccedil bir taviz vermeyeceklerine dair yemin ettiler187
İslami
Cihad ve Hamas Siyonist Varlığın hiccedil bir şekilde tanınmayacağını ve meşru direniş
haklarından hiccedil bir şekilde vazgeccedilmeyeceklerini iccedileren ortak bir bildiri
yayımladılar188
İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ramazan Abdullah Şellah ise
Annapolis Konferansını Balfour Deklarasyonursquondan daha koumltuuml kabul etmekteydi
181
Carol Migdalovitz CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process The Annapolis
Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf s1 182
age s 2 183
Basım Kasım et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-Mufavadat
Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk Beyrut 2008 s
25 184
age s 25 185
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s157 186
Basim Kasım et al Mesarrsquouumll-Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-
Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk s 26 187
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007 188
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990 (Erişim Tarihi 18 Mart 2010)
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
139
Mısır Dışişleri Bakanı ise tuumlm Filistinli grupların Mahmut Abbasrsquoın atadığı
huumlkuumlmetin arkasında durmalarını istiyordu189
Hemen ardından daha oumlnce Gazzersquode
bulunnan Mısır Buumlyuumlkelccedililiğini ve diplomatlarını Ramallahrsquoa taşıdı 15 Haziran 2007
tarihinde ise İsrail youmlnetimi Gazzersquoye tuumlm giriş ccedilıkışları kapatarak abluka uygulamaya
başladı Gazzersquoye tıbbi malzemeler de dacirchil en temel gereksinimlerin de abluka
sebebiyle girişi engellenmiştir Bunun uumlzerine İsmail Haniye huumlkuumlmeti Arap
Birliğinden Mısır youmlnetimine sınır kapısını accedilması iccedilin baskı yapılmasını istemiştir
Fakat Arap devletleri arasındaki boumlluumlnme ve Mısır iccedilin Gazzersquonin jeopolitik oumlnemi
bilindiği iccedilin Arap devletleri Filistin iccedilerisindeki boumlluumlnmuumlşluumlk durumuna doğrudan
muumldahale etmek istememişlerdi Fakat 23 Mart 2008 tarihinde Yemen huumlkuumlmeti El
Fetih ve Hamasrsquoı 2005 Kahire anlaşması ccedilerccedilevesinde masaya oturmaya davet
etmiştir Bu suumlreccedilte Mısır huumlkuumlmeti ise kendi ev sahipliğinde daha geniş ccedilaplı bir
goumlruumlşme ccedilağrısında bulunmuştur Bunun da etkisiyle Yemen girişiminden bir sonuccedil
elde edilememiştir Hamas ve diğer direniş hareketleri ise Gazze ablukasına karşı
İsrailrsquoe Katyuşa fuumlzeleri ile cevap vermiştir Mısır huumlkuumlmeti ise Gazzersquoden yapılan bu
fuumlze saldırılarının İsrailrsquoin Gazzersquoye saldırı iccedilin fırsat oluşturduğunu duumlşuumlnmektedir
Bu ccedilerccedilevede Mısır huumlkuumlmeti Hamas ile İsrail huumlkuumlmeti arasında ateşkes sağlamak
istemişti İsrail youmlnetimi sağlanacak ateşkes anlaşması ile direnişin siyasi ve askeri
olarak faaliyetlerini durdurmasını istemekteydi Hamas huumlkuumlmeti ve İslami direniş
hareketleri ise karşılıklı olarak tuumlm askeri faaliyetlerin durdurulmasını istemişti
Bunun uumlzerine İsrail ve Hamas huumlkuumlmeti ve direniş hareketleri arasında 19 Haziran
2008 tarihinden başlamak uumlzere 6 aylık Sessizlik190
anlaşması imzalandı Bu
anlaşmaya goumlre karşılıklı olarak her tuumlrluuml saldırıların durdurulması ablukanın
kaldırılması ve tuumlm Gazze giriş-ccedilıkış kapılarının accedilılması olacaktı191
Fakat İsrail
youmlnetimi Gazze giriş-ccedilıkış kapılarını accedilmakta sorun ccedilıkartıyordu Mısır ve Gazze
arasında hayati oumlneme sahip Refah sınır kapısı 180 guumlnluumlk ateşkes suumlrecinde sadece
20 guumln o da kısmi olarak accedilılmış İsrail saldırılarında Gazzersquode 22 şehit verilmişti192
Nitekim bu konuda hazırlanan ccedilok tafsili raporlarda bile bu ateşkes anlaşmasının
şartlarından bahsedilmemektedir193
Esas itibarıyla Hamas huumlkuumlmeti Refah sınır
kapısını Mısır ile Filistin arasında goumlrmekte bu bağlamda sorumluluğunda Mısır
huumlkuumlmetinde olduğunu savunmaktaydı194
Nitekim İsrail ile Hamas arasında ateşkes
anlaşması imzalanmadan Hamas Siyasi Soumlzcuumlsuuml Halid Meşrsquoal Mısırrsquoın teşvik ve
189
ldquoTerhib-i Arabicirc versquod-duveli biteşkili Hukumetrsquouumll-Filistinieyetrsquouumll-Cedidrdquo El Eyyam 18 Haziran
2007 Erişim Tarihi 19 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 190
Burada oumlnemle vurgulanması gereken Hamasrsquoın ateşkes Hudne ile bi nevi silahların susması
Tehdiye anlamına gelen kavramlar arasında ayrım yapmasıdır Hamasrsquoa goumlre ortada resmi olarak bir
Filistin devleti olmadığı iccedilin ve resmen muhatap alınmadıkları iccedilin ateşkes ifadesi yerine anlaşmalarda
Tehdiye ifadesi kullanılmaktadır Fakat bazı yerlerde okuyucu tarafından daha iyi anlaşması iccedilin
ateşkes ifadesini de kullanmayı tercih ettik 191
Muhsin Salih et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar Takrir Malumat 2
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009 s 12 192
age s 12 193
Paul Scham ve Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political Flexibilityrdquo United
States Institute of Peace Special Report
wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf (Erişim Tarihi 5 Nisan 2010) s
3 194
age s 32
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
140
arabulucuğu ile gerccedilekleşecek ateşkes şartlarının uygulanmasında Mısırrsquoın
sorumluluğu olduğu vurgulamıştır195
Mısır huumlkuumlmetinin Refah sınır kapısını accedilmayarak İsrail ablukasına destek
vermesi de İsrail youmlnetimi tarafından yeterli goumlruumllmuumlyordu Hamas huumlkuumlmeti ve
direniş birlikleri Mısır ve Gazze arasındaki tuumlnellerden gerekli lojistik ihtiyaccedillarını
temin etmekteydi Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mısır huumlkuumlmetine Gazze ablukasına
destek vermesi iccedilin baskı yapmışlardı Bu baskılar uumlzerine Mısır youmlnetimi 12 Ağustos
2008 tarihinde Gazzersquonin hayati lojistik ihtiyaccedillarının karşılandığı tuumlnellere karşı
operasyonlar duumlzenlemeye başlamıştır Hamas milisleri bu tuumlneller sayesinde tuumlm
silah ve gereccedillerini temin etmektelerdi Aynı zamanda Gazze halkı İsrail ablukasından
sonra birccedilok hayati ihtiyaccedillarını teminde zorlanmışlar ve bu tuumlneller sayesinde bunlar
temin edilmekteydi Mısırrsquoın bu tuumlnellere karşı ccedilok sert tutumu Gazze halkının Mısır
huumlkuumlmetine karşı kızgınlığının artmasına sebep olmuştur Aynı şekilde Mısır
iccedilerisinde binlerce kişi abluka ve tuumlnellere karşı yapılan ccedilalışmalara karşı yuumlruumlşler
yaptığı iccedilin tutuklanmıştı Hamas huumlkuumlmeti ve direniş birlikleri 18 Aralık 2008
tarihinde İsrailrsquoin ateşkes şartlarını hiccedil bir şekilde yerine getirmediğini bu sebeple
ateşkesin uzatılmayacağını ve bittiğini ilan etmiştir196
Mısır huumlkuumlmeti ise oluşturulacak bir Milli Misak zemininde El Fetih ve Hamas
arasında anlaşma sağlamaya ccedilalışmaktaydı Fakat son tuumlnel saldırıları ardından
Hamas Mısır huumlkuumlmetinin kendisine karşı olduğu ve El Fetih yanlısı bir tutum
izlediğini accedilıktan ilan etmeye başlamıştı Mısır huumlkuumlmeti ise kendilerinin herkese eşit
mesafede olduğunu bildirmiş ve 9 Kasım 2008 tarihinde Kahirersquode tuumlm Filistinli
hareketler ile beraber goumlruumlşuumllmek uumlzere Filistin iccedilin 15 maddelik bir nevi Milli Misak
belgesi hazırlanmıştı Bu anlaşma taslağına goumlre
1- Filistin Milli Menfaati her tuumlr parti ve oumlrguumlt menfaati uumlstuumlnde tutulacak
2- Hiccedil bir şart altında Filistin topraklarının siyasi ve coğrafi buumltuumlnluumlğuumlnuumln
ayrılmasına izin verilmeyecek
3- Diyalog iccedil sorunları bitirmenin tek ccediloumlzuumlm aracı kabul edilecek
4- Filistinli kanı aziz kabul edilip tutuklama ve şiddetrsquoe bir an oumlnce son
verilecek
5- Demokrasi Youmlnetimin meşruiyeti ve devamı iccedilin tek seccedilenek olarak
kabul edilecek
6- İşgal devam ettiği suumlrece Filistin halkının direniş hakkı meşrudur
7- Mart 2005 Kahire Şubat 2007 Mekke anlaşmaları Mahmut Abbasrsquoın
diyalog girişimleri ve Arab Birliğinin Filistinrsquodeki boumlluumlnmeye karşı kararlarına itimat
edilecek
8- Vazifesi Ablukayı kaldırmak Meclis ve Başkanlık seccedilimlerinin
yapılması olacak Milli Huumlkuumlmet kurulacak
9- Hizipleşmeden ziyade Milli esasa dayalı olarak Kolluk Kuvvetleri
yeniden yapılandırılacak
10- Uumlzerinde anlaşılacak bir tarihte ve Milli Maslahat ccedilerccedilevesinde seccedilim
kanunuyla Meclis ve Başkanlık seccedilimleri aynı anda icra edilecek
195
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 27
Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743 196
Zehir Andarus ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen İntiharsquouumll-tehdiye El
yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081212-18 s 1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
141
11- Mart 2005 Kahire anlaşmasında vurgulandığı gibi Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) tuumlm hareketleri kapsayacak şekilde yeniden
yapılandırılarak Filistin Halkının tek meşru temsilcisi olacaktır
12- 29-30 Nisan 2008 tarihinde tuumlm Filistinli hareketlerin uumlzerinde anlaştığı
şekilde ateşkesin korunması sağlanacaktır
13- Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve Filistin Youmlnetimi Başkanının
Barış Goumlruumlşmelerini yuumlruumltmede yetkili olduğu tuumlm Filistinli hareketler tarafından
kabul edilecektir
14- Goumlruumlşmeler başladıktan sonra bu suumlrece zarar verecek faaliyetlerden
vazgeccedililecek
15- Bu anlaşmanın uygulanması iccedilin ortak komisyonlar kurulacak197
Hamas huumlkuumlmeti bu anlaşma metninin bir başlangıccedil kabul ettikleri iccedilin olumlu
karşılamışlardı Fakat Hamas youmlnetiminin temel isteğinin anlaşma uygulanırken Batı
Şeria ve Gazzersquode aynı anda başlanmasını istemekteydi198
Buradaki temel sorun fiili
olarak İsrail işgali altında bulunun Batı Şeriarsquoda bu yeniden yapılanmanın nasıl
gerccedilekleştirileceği idi Buna ek olarak Hamas goumlruumlşmelerin başlamasından bir guumln
oumlnce Batı Şeriarsquodaki Hamas mensubu siyasi tutukluların serbest bırakılmadığından
dolayı goumlruumlşmelere katılmayacağını duyurdu Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquonin abluka
altında olması fakat Batı Şeriarsquoda boumlyle bir sıkıntı olmadığı iccedilin goumlruumlşmeler ile geccedilen
zamanın kendi aleyhine olduğunu bilmekteydi Bu sebeple masaya oturmadan somut
kazanımlar elde etmek istemekteydi Aynı zamanda Hamas youmlnetimi Mısırrsquoın
goumlruumlşmelerde de El Fetih ve Mahmut Abbasrsquodan yana tavır koyduğu iccedilin kendilerinin
uzlaşmaz taraf konumuna duumlştuumlklerini duumlşuumlnuumlyorlardı Buna ek olarak uumlst duumlzey El
Fetih uumlyeleri anlaşmanın imzalanması gerektiğini ccediluumlnki boumlluumlnme sebebiyle İsrail ile
Barış anlaşmasının imzalanamadığını ifade etmekteydi199
27 Aralık 2009 Gazze Saldırısı
İsrail ordusu 27 Aralık 2009 tarihinde Gazzersquoye 22 guumln suumlrecek ve sivil
yerleşim merkezlerinin de hedef alındığı geniş ccedilaplı bir askeri saldırı başlattı Hamas
huumlkuumlmetine bağlı tuumlm resmi bina ve kurumlar saldırıda ağır hasar goumlrmuumlştuuml Saldırı
guumlnuuml bakanlık binalarında ve diğer resmi kurum binalarında memur ve kolluk
goumlrevleri goumlrev yaptığı iccedilin ilk guumln ccedilok kayıp vermişlerdi İsrail Dış İşleri Bakanırsquonı
saldırıdan iki guumln oumlnce 25 Aralık guumlnuuml Kahirersquoyi ziyaret etmiş ve Huumlsni Muumlbarek ile
goumlruumlşmuumlştuuml Bu goumlruumlşmenin bir guumln sonrası 26 Aralık gecesi Mısır huumlkuumlmet yetkilileri
Hamas uumlst duumlzey temsilcilerine saldırı olmayacak teminatı vermişti Nitekim saldırının
hemen ardından Hamasrsquoın soumlzcuumlsuuml Feyzi Burham bu saldırıdan Mısır youmlnetiminin
haberi olduğunu ve buna izin verdiğini accedilıklamıştır Burham Mısır huumlkuumlmeti
yetkililerinin Hamas uumlst duumlzey youmlneticilerini 26 Aralık gecesi arayarak Gazzersquonin
buguumln sakin olacağını soumlylediklerini ifade etmişti200
Esas itibarıyla İsrail iccedilerisinde
197
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El Hayatrsquouumll Cedid 21
Ekim 2008 httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309 (Erişim Tarihi 5 Nisan
2010) s1 198
Huumlseyin Cebir ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat
alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008 199
Zehir Enderus ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-harb versquol-hisar versquol-
kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El Kudsuumlrsquol Arabi 11 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081111-10 s6 200
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s 64
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
142
siyasi tahminler de bile seccedilim suumlrecine girmiş bir geccediliş huumlkuumlmetinin boumlyle oumlnemli bir
saldırı başlatacağı beklenmiyordu201
İsrail youmlnetimi kuumlresel ve boumllgesel hesaplar sonucu bu saldırıyı
gerccedilekleştirmiştir Hatta siyasi guumlccediller bu saldırının Uluslar arası alanda ABD ve
Avrupa Birliği gibi aktoumlrler tarafından teroumlrist kabul edilen Hamasrsquoa karşı yapıldığı
iccedilin anlayışlı olunacağını hesap etmekteydi202
İsrail youmlnetimi iccedilin Gazzersquoye saldırının
temel amacı ise Hamasrsquoın askeri guumlcuumlnuuml yok etmek ve Hamas huumlkuumlmetinin
devrilmesiydi203
Saldırının sonlarına doğru ise amacın Hamasrsquoın tekrar silahlanmasını
oumlnlemek ve Gilad Şalitrsquoin İsrailrsquoe geri getirilmesi haline gelmişti204
Hamasrsquoın elinde
iki yıldır esir tutulan İsrail askeri Gilad Şalitrsquoin uumllkeye geri getirilmesi huumlkuumlmet
ortakları iccedilin seccedilim oumlncesi buumlyuumlk bir başarı olacaktı Fakat saldırı sonrası Hamas
huumlkuumlmeti devrilmemiş ve Gilad Şalitrsquode geri alınamamıştı Hamas siyasi soumlzcuumlsuuml
Halid Meşrsquoal ise El Cezirersquoye yaptığı ilk accedilıklamada ldquokendilerine kimsenin ablukanın
kalkması ve saldırının durdurulmasından başka hiccedilbir talep ile gelmemelerinirdquo
belirtiyordu205
Hamas yaptığı diğer accedilıklamada Mahmut Abbasrsquoın bu saldırıyı
oumlnceden bildiğini hatta Gazzersquodeki bazı El Fetih unsurlarının Hamas merkezleri
hakkında sağladığı bilgileri İsrailrsquoe vermekle itham ediyordu206
Mısır youmlnetimi ise
ablukadan dolayı doğrudan ve saldırı iccedilin ise dolaylı olarak Hamas youmlnetimini
succedilluyordu Saldırı devam ederken bile Mısır Devlet Başkanı Huumlsni Muumlbarek Hamas
hareketini succedillayan accedilıklamalar yapıyordu Hatta Mısır ile Filistin arasında bulunan
Refah sınır kapısının kapalı olmasından Hamasrsquoı sorumlu tutuyordu207
Mısırrsquoda ise
Hamasrsquoın itikadiideolojik accedilıdan bir parccedilası olduğu Muumlsluumlman Kardeşler hareketi
Mısır huumlkuumlmeti de dacirchil olmak uumlzere Arap huumlkuumlmetlerini Filistinrsquode direnişi kırmak
iccedilin İsrail ile işbirliği yaptıklarından dolayı succedilluyordu208
Bu itham Mısır rejimi ve
meşruiyeti iccedilin hayati bir tehdit oluşturmaktadır
Mısır youmlnetimi ise İsrail Gazze arasına Uluslar arası bir guumlccedil konuşlanmasıyla
Hamasrsquoın direniş faaliyetlerini ve İsrailrsquoe karşı askeri saldırılarını engellemeye
ccedilalışıyordu Ccediluumlnki 1967 oumlncesi Mısır hacirckimiyetinde kabul edilen Gazzersquoye İsrailrsquoin
her saldırısı Mısır huumlkuumlmetinin meşruiyetini zayıflatan bir unsur meydana getiriyordu
Hamas youmlnetimi İsrail-Gazze arasına uluslar arası bir guumlcuumln konuşlanmasına ise
bunun İsrailrsquoi korumak ve direnişi engellemek olacağı savıyla şiddetle ret etmişti209
Hamas hiccedilbir şekilde direniş hakkından vazgeccedilmeyeceğini ilan ediyor ve ablukanın
kaldırılması isteğinden vazgeccedilmiyordu İsrail youmlnetimi başlattığı bu saldırıyla Hamas
huumlkuumlmetini deviremediği gibi aynı sene iccedilerisinde yapılacak olan Filistin Youmlnetimi
Başkanlık seccedilimlerinin yapılmasını da fiilen ortadan kaldırmıştır Bu durum Hamas
201
Yehuda Ben Meir ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public Opinionrdquo Strategic
Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv University Volume 11 No4
February 2009 s29 202
Eran Oded ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic Assessment Volume 11
No 4 February 2009 s 14 203
Eiland Giora ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the Campaignrdquo Strategic
Assesment Volume 11 No4 February 2009 s 8 204
age s9 205
Sabri Suumlmeyre ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml Hilaluumlrsquol-advanrdquo
Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat
versquol-istişarat Beyrut 2009 s 81 206
age s 82 207
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s67 208
age s66-67 209
Sabri Suumlmeyre s84
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
143
huumlkuumlmetinin Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın yasal suumlresinin bittiğini bu
ccedilerccedilevede artık meşruiyetinin tartışmalı olduğu ilan etmesiyle sonuccedillanmıştır
SONUCcedil Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme(kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln kuruluşunun temel amacı
Filistinlilerin işgal ve suumlrguumln sebebiyle duumlnyanın her yerindeki Filistinliler de dacirchil
temsil edildiği bir kurum meydana getirmekti Fakat zaman iccedilerisinde Yaser Arafat
oumlnderliğindeki El Fetih hareketi tuumlm Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln yuumlruumltme ve
temsil organlarını ele geccedilirmiştir Bu durum diğer Filistinli direniş hareketlerinin bu
oumlrguumltten ayrılıp bağımsız faaliyet yuumlruumltmelerine sebep olmuştur Buna rağmen 1993
Oslo barış goumlruumlşmelerine kadar Yaser Arafatrsquoın İsrailrsquoe karşı direniş ve muumlcadelenin
parccedilalanmaması iccedilin destek verilmiştir Yaser Arafat 1993 yılında Oslo Uyum
anlaşmalarını tuumlm Filistinliler adına imzalamış ama Filistin direniş hareketlerinin
birccediloğu bu anlaşmaları tanımadığını ilan etmiştir Bu hareketlerin başında Hamas
gelmektedir Bu ccedilerccedilevede Hamas Oslo Barış Goumlruumlşmeleri sonucunda oluşturulan
Filistin Youmlnetimini tanımadığı iccedilin 2006 yılına kadar seccedilimlere katılmamıştır Bu El
Fetih hareketinin Filistin Youmlnetimi Parlamentosunu huumlkuumlmeti ve buna bağlı tuumlm
resmi kurum ve kuruluşlarına hakim olma imkanı sağlamıştır Bu durum aynı zaman
El Fetih oumlrguumltuumlne Batı Şeria ve Gazzersquode resmi olarak polis kuvveti oluşturma ve
silahlanma imkacircnı sağlamıştır Bu durum Hamas gibi silahlı direniş oumlrguumltlerinin
zamanla aleyhine taktiksel bir uumlstuumlnluumlk meydana getirmiştir Aynı zamanda bu durum
El Fetihrsquoin tuumlm Filistin Youmlnetimi kurumlarına hacirckim olması gerek İsrail ve gerek
Uluslar arası tuumlm goumlruumlşmeleri Filistinliler adına yuumlruumltmesi sonucu doğuruyordu
Hamas bu durumu kendi lehine ccedilevirmek iccedilin ani bir kararla Yasama seccedilimlerine
katılma kararı aldı Bu taktik değişiklik El Fetih youmlnetimini seccedilim sonrası buumlyuumlk
sıkıntıya sokacaktı Hamasrsquoın Yasama Konseyinde ccediloğunluğu elde etmesi ise
Huumlkuumlmeti ve El Fetih unsurları tarafından youmlnetilen kurumlarında değişim anlamına
geliyordu Filistin Youmlnetimi başkanı ise kendi yetkisini Filistin Anayasasına da aykırı
olarak genişletmeye başladı Bu durum sonunda Hamas huumlkuumlmete bağlı guumlccedillerle
Filistin Youmlnetimi başkanı Mahmut Abbasrsquoa bağlı guumlccedillerin ccedilatışmasına doumlnduuml Bunun
sonucunda zaten İsrail işgali nedeniyle coğrafi olarak ayrı olan Batı Şeria ve Gazze
otorite olarak da birbirinden ayrılmış oldu
Bu suumlrecin temel sebebi Filistin Oumlzguumlrleştirme (Kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln ve
yuumlruumltme organlarının artık Filistinlileri temsil etmekten uzak olmasıdır El Fetihrsquoin
hacirckim olduğu suumlreccedilte kurulan Filistin Youmlnetimi de artık seccedilimler yapılamamasından
dolayı meşruiyetini kaybetmektedir Filistin Youmlnetimi Başkanlığı ve yasama
meclisinin yasal goumlrev suumlresi dolmuş fakat hukuki ve fiili boumlluumlnmuumlşluumlkten dolayı
seccedilimler yapılamamaktadır Mısır ve Uumlrduumln youmlnetimlerinin yanı sıra Amerikan ve
İsrail youmlnetimleri de Hamasrsquoın Filistin youmlnetiminde bulunmasını kabul etmemektedir
Mahmut Abbas ise Filistin youmlnetimi başkanı olarak değil tuumlm goumlruumlşmelerini Filistini
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml başkanı olarak yuumlruumltmektedir Bu kurucu oumlrguumlt ise hukuki
sorunlar ve işgal sebebiyle seccedilim yapamamaktadır Filistinlileri temsil etmesi iccedilin
kurulan Filistini Oumlzguumlrleştirme (kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln yeniden yapılanmasıyla bu
hukuki ve siyasi ccedilıkmaz ortadan kaldırılabilir Aksi halde Filistinlileri temsil
meşruiyetini kaybetmiş Filistin Youmlnetimirsquonin de barış goumlruumlşmelerini yuumlruumltmesinin
hukuki ve siyasi olarak bir anlamı olmayacaktır
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
144
KAYNAKCcedilA
Abbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas
Tettehuz Kararen bitecil teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi
24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=1012
3
Abbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve
tayin ahadı zuamarsquoil-mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeat
ure=
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and
the ldquoNew Palestinian Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen
-posing-as-revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-
breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
Andarus ZehirEşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen
İntiharsquouumll-tehdiye El yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081212-18
Avaz Velid ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik
Birsquol-meclis Teşri biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart
2006 http81144208209090pdf200605May09MayTue
Avaz Velid ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir
şurta bivakfıhardquo El Kudsrsquouumll Arabi 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu
Avaz Velid Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi
niyyeti hareketihi el-istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070616JunSat
Avaz Velid ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve
ihlal meclisi merkezi bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi
27 Mart 2010 http81144208209090pdf20071111-05
Aytani Meryem Muhammed Salih Muhsin Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve
Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat
Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200603Mar07MarTue
Bedarin Bessam ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi
bitefrih cemaatuumlrsquol-usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-
ahira biitticahu intikad kadatuuml fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007
Erişim Tarihi 27 Mart 2010 http81144208209090pdf20070618JunMon
Ben Meir Yehuda ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public
Opinionrdquo Strategic Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv
University Volume 11 No4 February 2009
Cebir Huumlseyin ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve
tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
145
httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El
Hayatrsquouumll Cedid 21 Ekim 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309
Enderus Zehir ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-
harb versquol-hisar versquol-kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El
Kudsuumlrsquol Arabicirc 11 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081111-10
Erkanger Steven February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of
Hamas Ousterrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social
and Political History Westview Press USA 2006
Fighel Jonathan ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo
Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx
Giora Eiland ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the
Campaignrdquo Strategic Assesment Volume 11 No4 February 2009
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart
2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1
Hammami Velid Halil ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El
Kudsrsquouumll Arabi Erişim Tarihi 26 Mart 2010
10 Temmuz 2007 http81144208209090pdf20070710JulTue
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 Nisan 2006
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El
Eyyam 11 Ocak 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070111JanThu
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabi 13
Şubat 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200602Feb13FebMon
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-
amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran
2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-
şimaliyetuuml min Kıtrsquoa Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24
Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078
Kasım Basim et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-
Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol
firsquod-dımışk Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
146
Kasım Basim et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat versquol-İştişarat Beyrut 2009
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-
tevekkuat bihudus İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart
2010 httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeat
ure=
Oded Eran ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic
Assessment Volume 11 No 4 February 2009
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El
Şarkrsquouumll Evsat 27 Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743
Migdalovitz Carol CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process
The Annapolis Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El
Ezmetuumlrsquol-dahiliye ala Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabi 11 Temmuz 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070711JulWed
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml
alarsquol-hududuhardquo El Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeat
ure=
Nersquoami Salih ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye
liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 24 Nisan 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
Ramallah Ali Salih ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili
hukumetuuml kable tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455
Rose David April 2008 ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804
Sabbah Fethi ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya
haricuuml alarsquol-kanun Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat
9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895
Salih Muhsin et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar
Takrir Malumat 2 Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-
strateji El Filistin lisene 2008 Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-
iştişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-
etrafrsquouumll-maniyetuuml Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
129
İsrailli Asker Celad Şalitrsquoin Esir Edilmesi ve Direnişin Devamı
Hamasrsquoın Filistin iccedilerisindeki diğer İslami hareketler tarafından seccedilimlere
girmesi ve huumlkuumlmet kurması şiddetle eleştirilmekteydi Bu durumu dolaylı da olsa
Oslo anlaşmasının tanınması ve direnişin geri plana atılması olarak
değerlendiriyorlardı Hamas ise direniş faaliyetlerinden vazgeccedilmeyeceğini ifade
etmekteydi ve bunun neticesinde 25 Haziran 2006 tarihinde diğer 3 direniş hareketiyle
yapılan ortak bir eylem ile Kerim Ebu Salim geccediliş boumllgesinden İsrail asker Celad
Şalitrsquoi esir alındı131
Hamas ve eyleme katılan diğer direniş hareketleri ilk yaptığı
accedilıklamada askerin serbest bırakılması karşılığı bin Filistinrsquoli esirin serbest
bırakılması saldırı ve ablukaların kaldırılmasını istediler132
Filistin Youmlnetimi Başkanı
Mahmut Abbas seccedilimlerden sonra Filistinli Esirlerden sorumlu bakanlığa bağlı olan
esirlerin durumu ve hapishalerin idaresi goumlrevini El Fetihrsquoin hacirckim olduğu Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) nezaretinde yapılacağını ilan etmişti Hamas bu eylem
ile bu konuda fiili olarak soumlz soumlyleme hakkının kendilerinde olduğunu da ortaya
koymuş oluyordu Hamas youmlnetimi İsrail ile esir goumlruumlşmelerinde tek aracıyı Mısır
olarak kabul ettiklerini ilan etmişti133
Fakat Mısır huumlkuumlmetinin Refah sınır kapısını
accedilmaması ve ablukaya etkin destek vermesi Hamasrsquoın Mısır youmlnetimine bu konudaki
tavrını değiştirecektir Bunun neticesinde 2008 Aralık ayında Gazze saldırılarından
sonra Hamas youmlnetimi esir goumlruumlşmelerinde Almanyarsquoyı arabulucu olarak kabul
etmesiyle Mısırrsquoı geri plana atacaktır
Seccedilimlerden sonra Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın İccedilişleri
bakanlığına bağlı kolluk kuvvetlerini kendi youmlnetimine alması İccedil işleri bakanlığını
fiilen işlevsiz bırakmıştı Huumlkuumlmet bu ccedilerccedilevede sahip olması gereken uumlst duumlzey
buumlrokrat atama ve tayin gibi konularda sıkıntı ccedilekiyordu Mahmut Abbas aynı
zamanda El Fetih milletvekili olan Muhamed Dahlanrsquoı Filisintin Milli Guumlvenlik
Muumlşteşarı olarak tayin etmişti Huumlkuumlmet ise bunun Anayasaya aykırı olduğunu bir
milletvekilinin buumlrokraside goumlrev alamayacağını soumlyluumlyordu134
Bu durum aynı
zamanda kolluk kuvvetlerinin İccedil işleri bakanına karşı sorumlu olmamaları gibi bir
durum ortaya ccedilıkaryordu İccedil işleri bakanı Said Sayyam ise bu durum karşısında 17
Mayıs 2006 guumlnuuml Filistinrsquode asayişi sağlayacak kendisine bağlı guumlvenlik teşkilatı
kurulacağını ilan ediyordu135
Mahmut Abbas ise bunu ilga eden bir karar
yayımlıyordu Fakat Sayyam ise var olan guumlvenlik birimlerinin kendi talimatlarına
uymadığını bu sebeple asayişi sağlamak iccedilin bu birimi kurmaya mecbur kaldıklarını
accedilıklıyordu Sayyam Filistin Anayasasının 69 maddesine goumlre uumllkede guumlvenliğin ve
asayişin sağlanmasından İccedil işleri bakanın sorumlu ve yetkili olduğunu buna bağlı
olarakda kurulan teşkilatın Anayasal hakları olduğunu ifade ediyordu136
Hemen
ardından Filistin Meclis Başkanı da İccedil işleri bakanlığına bağlı bir kurumu ilga
131
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa
Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran 2006
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom (Erişim Tarihi 24 Mart 2010) s 1 132
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-şimaliyetuuml min Kıtrsquoa
Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078 133
Salih Mısır ve Hamas s 22 134
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 58 135
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 18 Mayıs 2006
Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeature= 136
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 65
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
130
etmenin Filistin Youmlnetimi Başkanının yetkisinde olmadığını accedilıklıyordu El Fetih ise
Hamasrsquoın kendine ait bir milis kuvvet kurduğunu huumlkuumlmet ise her Filistinli hareketten
isteyen herkesin bu guumlvenlik birimlerine katılabileceğini soumlyluumlyordu137
Bu yeni
kolluk kuvvetleri asayişi sağlamasındaki temek zorluk Filistin Youmlnetimi Başkanı
Abbas ve El Fetih youmlneticilerinin devamlı olarak bu guumlvenlik kuvvetlernin meşru
olmadığını ilan etmeleri ve diğer Başkanrsquoa bağlı kolluk kuvvetlerinin işbirliği
yapmamasıydı Bu yeni kolluk kuvvetlerine huumlkuumlmet maddi sıkıntıdan dolayı
uniforma ve silah vermekte zorlanıyordu El Fetih bağlı subay ve polisler hiccedil bir
şekilde Huumlkuumlmetin emirlerini yerine getirmiyorlar138
bu durumda gerek sokakta asayiş
sağlanması konusunda gerekse buumlrokraside ccedilatışmaya sebep oluyordu El Fetih uumlyesi
Mahmut Abbasrsquoa bağlı kolluk kuvvetleri ile huumlkuumlmete bağlı guumlvenlik birimleri
arasında silahlı ccedilatışmalar başlamıştı139
El Fetih mensubu Divan başkanı Refik Huumlseyni ise ayrı bir kolluk kuvvetinin
kurulmasının muumlmkuumln olmadığını sadece var olan Genel Muumlduumlrluumlğe bağlı bir birim
kurulabileceğini iddia ediyordu140
Soumlzkonusu durumda ise kolluk kuvvetleri
Huumlkuumlmetin emrinde değil Filistin Youmlnetimi Başkanına bağlı kalacaklardı Aynı
şekilde Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquode olduğu gibi Batı Şeriarsquoda da huumlkuumlmet olarak idari
ve siyasi olarak hacirckimiyet kurmak istiyordu fakat buna izin verilmiyordu Esas
itibarıyla Batı Şeria fiili olarak İsrail işgalinde olması sebebiyle gerccedilekte kimse fiili
olarak Batı Şeriarsquoda hacirckim değildi
Filistin Huumlkuumlmetinde iccedil işlerin de olduğu gibi diplomasi ve dış işleri bakanlığı
da bazı hukuki ccedilıkmazlar iccedilindeydi Filistin halkının en uumlst yasal temsilcisi kabuumll
edilen Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) dolasıyla Başkan Mahmut Abbas ve El
Fetih kendisini Filistinrsquoi uluslararası alanda tek temsilci olarak kabul ediyordu141
Filistin Diplomasi Usul Kanuna goumlre yurt dışında yeni temsilcilikler accedilmak ve
kapamak Dış işleri bakanının goumlrevlendirmesi ve Filistin Youmlnetimi Başkanı onayına
bağlıydı142
Fakat Filistin Kurtuluş Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve dış işleri bakanlığı arasındaki
goumlrev ayrımı sarih değildi Diplomasi Usul kanununa goumlre dış işleri bakanlığı diğer
uumllkeler boumllgesel ve uluslararası oumlrguumltler ile ilişkilerin geliştirilmesi Filistinrsquoin yurt
dışında temsili tuumlm diplomatların idari siyasi ve mali denetimi kanun ccedilerccedilevesinde
atanması tayini ve bakanlar kurulu onayıyla diplomatik pasaport vermek143
ile
yetkliydi Fakat 2006 yılının Temmuz ayında Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut
Abbas Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) başkanı olarak yurt dışındaki tuumlm Filistin
Buumlyuumlkelccedililiklerine ve Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) temsilciliklerine bir
bildiri goumlndererek bundan sonra Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml siyasi sorumlusu
137
Bu yeni kurulan İccedil işleri bakanlığına bağlı kolluk kuvvetine katılım Hamas 2500 Fetih 1100 Halk
Direniş Cephesi 600 Halk Cephesi250 Demokratik Cephe 50 Arap Oumlzguumlrleştirme Cephesi 202
Halk Oumlnderliği Cephesi100 Ahmed Ebu Reyş Birlikleri 90 Vadirsquoa Haddad Grubu 70 Bağımsız
540 138
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 110 139
Velid Avaz ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik Birsquol-meclis Teşri
biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2006
http81144208209090pdf200605May09MayTue s1 140
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El Eyyam 11 Ocak 2006
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070111JanThu s21 141
Aytani ve Salih Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 48 142
Filistin Diplomasi Usul Kanunu Madde 2 Erişim Tarihi 6 Nisan 2010
httpwwwmofagovpsarindexphpp=ministry_4 s2 143
age Sadece Buumlyuumlkelccedililerin atanması Filistin Youmlnetimi Başkanı onayıyla gerccedilekleşiyordu
Diplomasi Usul Kanunu Md7 s4
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
131
Kaddumirsquonin Filistinrsquolilerin uluslararası alanda temsili ile goumlrevlendirildiğini
duyurdu144
El Fetih kendi hacirckimiyetinde olan Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml ile
huumlkuumlmet arasında hiyeyarşiyi ortaya koyarak huumlkuumlmetin yetki bakımından aşağıda
kaldığını ifade ediyordu145
Hacirclbuki 2003 yılında Yaser Arafat doumlneminde Başbakan
olan Mahmut Abbas kendisi bizzat tuumlm yabancı buumlyuumlkelccedililiklere ve uluslararası
kuruluşlara goumlnderdiği tamimde dış ilişkilerde Filistin huumlkuumlmeti dış işleri bakanının
sorumlu olduğunu bildiriyordu146
Milli Birlik Huumlkuumlmetinin Kurulması
El Fetihrsquoin uumlst duumlzey asker ve istihbaratccedilıları Gazzersquode ccedilatışmalarda
oumllduumlruumllmeye başlayınca 16 Ağustos 2006 tarihinde Abbas ve Filistin Huumlkuumlmeti
Başbakanı İsmail Haniye oluşturulacak Milli Uyum anlaşması ccedilerccedilevesinde Milli
Birlik Huumlkuumlmeti kurmak iccedilin goumlruumlşmelere başladı147
Bu goumlruumlşmeler suumlrecinde
ccedilatışmalar şiddetlenmiş Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbas sahip olduğu dış desteği ve
maddi guumlcuuml Filistin Huumlkuumlmeti aleyhine kullanmaya başlamıştır Gazzersquode maaşları
oumldenmeyen memur ve ccedilalışanlar grevlere başlamış bu durum zaten var olan İsrail
ablukasının da etkisiyle Gazzersquode yaşamı daha da zorlaştırmıştır Abbas Uluslararası
alanlarda Hamasrsquoı Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml uumlst otorite olarak kabul etmeye ve
Oslo anlaşmaları ccedilerccedilevesinde İsrailrsquoi tanımaya zorluyordu
Uzun goumlruumlşmeler sonucu El Fetih ve Hamas arasında 2 Şubat 2007 tarihinde
Mekkersquode anlaşma imzalandı Bu anlaşmaya goumlre Filistinrsquoda iccedil ccedilatışmalardan dolayı
kan doumlkuumllmesi durdurulmalı ve işgal karşısında Milli bir duruş sergilenmelidir
Taraflar arasında imzalanacak esaslar ccedilerccedilevesince Milli Birlik Huumlkuumlmeti kurmak iccedilin
acil ccedilalışmalara başlanacaktı Daha oumlnce uumlzerinde anlaşılan Kahire ve Şam uyum
anlaşmaları ccedilerccedilevesinde Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme (FKOuml) yeniden yapılandıracaktır148
Esas itibarıyla bu anlaşmanın ccedilıkmazlarının başında anlaşma maddelerinin muğlacirck
ifadeleri gelmekteydi Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas Mekke Anlaşmasının
iki hedefi olduğunu birincisi iccedil ccedilatışmaları durdurmak ikincisi ise Hamas huumlkuumlmetine
Uluslararası meşruiyet kazandırmak olduğunu ifade ediyordu Bu ise Hamasrsquoın da
iccedilinde olduğu yeni huumlkuumlmetin İsrailrsquoi tanımasıyla olacaktı149
Mahmut Abbas ve El
Fetihrsquoe goumlre kendileri uluslararası meşruiyete sahiptiler fakat Filistinrsquoin resmi seccedililmiş
huumlkuumlmeti bu meşruiyete sahip değildi
17 Mart 2007 tarihinde yeni Milli Birlik huumlkuumlmeti goumlrevine başlamıştı
Tarafsız bir iccedilişleri bakanı atanmış fakat o da Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbasrsquoın
kolluk kuvvetlerinden sorumlu muumlduumlr olarak atadığı Reşid Ebu Reşak ile yetki
ccedilatışması sonucu goumlrevden ayrılmıştı Kendisi istifa mektubunda İccedilişleri bakanı olarak
144
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 50 145
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El Ezmetuumlrsquol-dacirchiliye ala
Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 11 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070711JulWed s5 146
age s 51 147
ldquoAbbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas Tettehuz Kararen bitecil
teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=10123 148
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Mısır ve Hamas s 27 149
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-tevekkuat bihudus
İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom s1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
132
fiili hiccedil bir yetkiye sahip olmadığını belirtmişti150
Bu durum temel sorunlardan biri
olan milli bir ccedilerccedilevede kolluk kuvvetlerinin yeniden yapılanmasını engellemişti Esas
itibarıyla silahlı guumlccedillerin yeniden yapılanması Milli Birlik Huumlkuumlmeti kurulmasındaki
temel hedeflerden biriydi
General Dayton Planı Amerikan İsrail ve Mahmut Abbasrsquoın ortak
Hamasrsquoı Tasfiye Planı
Yaser Arafat 2000 yılındaki Camp David goumlruumlşmelerinden sonra Filistinrsquoe
geri doumlnerek gerekirse tekrar direneşe doumlnebilecekleri accedilıklamıştı Bunun ardından
ikinci intifa hareketi başlamış ve Arafatrsquoın vefatından (Arafatrsquoın Doktoruna goumlre İsrail
ajanları tarafından zehirlenmiş bu sebeple şehadetinden) sonra Mahmut Abbas İsrail
youmlnetimi ile daha yakın iş birliği kurmaya başlamıştı Mahmut Abbasrsquoın Filistin
Youmlnetiminrsquoe başkan seccedililir seccedililmez Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mahmut
Abbasrsquoa daha oumlnce Amerikan huumlkuumlmeti tarafından accedilıklanan Yol Haritası
ccedilerccedilevesinde acil guumlvenlik işbirliği anlaşmaları imzamasını istemişlerdi Bunun
uumlzerine 2005 yılı Mart ayında Bush Şaron ve Mahmut Abbas youmlnetimleri arasında
Filistin Silahlı Kuvvetlerinin eğitimi techizi ve İsrail ve Filistin youmlnetimi arasındaki
emniyet işbirliğinin uyum ve denetimini iccedileren bir guumlvenlik anlaşması
imzalanmıştır151
Hamasrsquoın genel seccedilimleri kazanmasının ilanının ardından Mahmut
Abbas kendisinin Filistin Youmlnetiminin seccedililmiş başkanı olduğunu ve İsrail ile sorunun
goumlruumlşmeler ve barış yoluyla ccediloumlzuumlleceğini duyurmuştur Buradaki mesaj Hamas
huumlkuumlmetine dış işlerinde son soumlzuuml soumlyleme yetkisine sahip olmayacağının accedilıkccedila ilanı
olmuştur Hamas huumlkuumlmeti ise doğal olarak seccedilimler oumlncesi vaad ettiği siyasi reform
ve Filistin halkının işgale karşı uluslararası hukuktan doğan temel direniş hakkı
Filistinli muumlltecilerinin geri goumlnuumlş hakkı gibi temel haklarını savunmak istemesiydi
Aynı şekilde Hamas huumlkuumlmet olsa bile İsrailrsquoin Filistin toprakları uumlzerinde kalan hiccedil
bir parccedilasını hiccedil bir şekilde tanımayacağını savunuyordu152
Amerikan youmlnetimi ise Filistin guumlvenlik işleri ile ilgilenmesi iccedilin Korgeneral
Keith Daytonrsquou goumlrevlendirmişti Bu ccedilerccedilevede Uumlrduumln ve Amerikarsquoda yeni Filistin
Silahlı Kuvvetleri seccedililip eğitilmeye başlamıştı Bu Filistin Silahlı Kuvvetlerinin
Lojistik ve mali desteği Amerikan İngiltere Kanada Uumlrduumln ve Mısır huumlkuumlmetlerince
karşılanmaktaydı153
Bu birlikler boumllgede ldquoDayton Taburlarırdquo olarak bilinmektedir Bu
silahlı birlikler Batı Şeriarsquoda mahkemelerin siyasi tutukluları tahliye kararı vermesine
rağmen bu kararları yerine getirmemekteydi Bu birliklere oumlzel seccedililen Filistinliler
Batı Şeria ve Gazzersquode doğmamış yeni nesilden seccedililmektedir Bundaki temel
amaccedillardan biri bu kişilerin direnişle ya da toplumla doğrudan bir bağının olmaması
istenmektedir Hatta lise mezunu bile olmamaları tercih sebebidir Filistin Youmlnetimi ve
150
Salih Nersquoami ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 24 Nisan 2007 httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
(Erişim Tarihi 25 Mart 2010) 151
Merkezuumlrsquol-Zeytun Lidırasat versquol-İstişarat El Tensikuumlrsquol-Emni beynersquol-Sulta versquol-İhtilal Beyrut
2009 s2 152
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1 s1 153
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and the ldquoNew Palestinian
Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen-posing-as-
revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
s 3
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
133
El Fetihrsquoe bağlı bu ldquoDayton Taburlarırdquo bir nevi direnişi bastırma ve İsrailrsquoi koruma
guumlcuumlne doumlnuumlşmuumlştuumlr Hatta 7000 El Fetih uumlyesi Arafat oumlnderliğinde başlatılan ikinci
intifadaya katıldıkları iccedilin tasfiye edilmişlerdi154
Esas itibarıyla Hamasrsquoın genel
seccedilimlere girmesindeki temel etkenlerin başında bu silahlı kuvvetler gelmektedir
Ccediluumlnki Filistin Youmlnetimi ve El Fetih bu silahlı guumlcuuml Filistin halkı tarafından seccedililen
huumlkuumlmetin meşru kolluk kuvveti olarak nitelendirmekteydi Hamas seccedilimlere girerek
huumlkuumlmette soumlz sahibi olarak Amerikan ve İsrail youmlnetiminin bu silahlı guumlccedil sayesinde
direniş karşıtı etkinliğini kırmak istemekteydi
Haziran 2007 tarihinde Amerikan Kongresi Filistin Youmlnetimi iccedilin guumlvenlik
yardımı olarak 86 milyon dolarlık bir yardım paketini onaylamıştı155
Bu yardım
General Dayton emrinde Filistin Mahmut Abbas Youmlnetimi ve doğal olarak El Fetihrsquoin
silahlandırılması ve eğitimi iccedilin kullanılacaktı İsrail istihbaratının bu yeni Filistinli
asker ve polislerin seccediliminde ve eğitiminde veto hakkı bulunmaktaydı156
Hatta gelen
silahlar İsrail adli tıp kurumu tarafından incelenecek ve eğer kendilerine karşı bir
olayda kullanılırsa bu şekilde tespit edilecekti Silahlar Mısır ve Uumlrduumln uumlzerinden
Filistinrsquoe tırlar ile nakledilirken İsrail Ordusu tarafından korunuyor ve Filistin
Youmlnetimi Başkanı Abbasrsquoa bağlı subaylara teslim edilmesi sağlanıyordu
Bunun uumlzerine Hamasrsquoın huumlkuumlmeti kurmasının ardından Mahmut Abbasrsquoın
emrine Uumlrduumln uumlzerinden tırlar dolusu silahların Batı Şeriarsquoya girişine Korgeneral
Daytonrsquoun isteğiyle İsrail tarafından izin verildi157
Hamas huumlkuumlmeti kurar kurmaz
Amerikan ve İsrail youmlnetimleri huumlkuumlmete İsrailrsquoi tanıması iccedilin baskı ve abluka
uygulamaya başlamışlardı Henuumlz daha Hamas huumlkuumlmeti bile kurulmadan 2006 yılının
Şubat ayında Amerikan ve Filistin youmlnetimleri Hamasrsquoın huumlkuumlmetten uzaklaştırılması
iccedilin goumlruumlşme yaptıkları basına yansımıştı158
İsrail Savunma Bakanlığının bazı uumlst
duumlzey subay ve yetkilileri Abbas Youmlnetimi ile yaptıkları iş birliği neticesinde birccedilok
aranan Hamas mensubunu ele geccedilirdiklerini ve Hamasrsquoa yardım eden Filistinlilerin
sahip oldukları ccediliftliklere fırınlara ve mallara el koyduklarını accedilıklamıştı Aynı
accedilıklamada Filistin Youmlnetimi (Mahmut Abbas ve El Fetih) ile artık ortak duumlşmana
yani Hamasrsquoa sahip olduklarını soumlylemişti159
Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut
Abbasrsquoın uzun suumlre Gazzersquode askeri sorumlusu ve Mahmut Abbasrsquoın Milli Guumlvenlik
Danışmanı olan Muhammed Dahlan Hamasrsquoa karşı duumlşmanlığı ile tanınmaktadır
Hatta Dahlanrsquoa goumlre Hamas ile El Kaide arasında bir fark yoktur160
Bu kişi iccedilin
doumlnemin ABD Başkanı Bush bazı konuşmalarında ldquoBizim Adamımızrdquo ifadesini bile
ccedilekinmeden kullanabilmektedir161
Amerikan basının ele geccedilirdiği bazı gizli belgelere goumlre Amerikan huumlkuumlmeti
Milli Guumlvenlik Danışma Elliot Abramsrsquoı Filistinrsquode bir iccedil savaş ccedilıkmasını tahrik
154
age s4 155
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf s5 156
Byrne s7 157
Basim Kasım et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-
İştişarat Beyrut 2009 s 34 158
Steven Erkanger February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of Hamas Ousterrdquo Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
s1 159
Byrne s5 160
Jonathan Fighel ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx s1 161
April 2008 David Rose ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804 s2
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
134
edecek bir planı uygulamakla goumlrevlendirdiği anlaşılmaktadır162
Nitekim İsrail
Guumlvenlik Bakanı Amir Peretz henuumlz Hamas huumlkuumlmeti kurmadan oumlnce 11 Ocak 2006
tarihinde Mısır ve Uumlrduumlnrsquoden silahlar gelmeye başlayınca ldquohedefin Mahmut Abbas
youmlnetimi ve El Fetihrsquoi Hamasrsquoa karşı olası bir ccedilatışmaya hazırlamakrdquo olduğunu ifade
ediyordu163
Bu plan ccedilerccedilevesinde seccedililmiş Hamas huumlkuumlmetini devirmekle goumlrevli kişi
Muhammed Dahlan goumlruumlnmektedir Fakat bu plan başarılı olamamış Dahlan ve
ldquoGeneral Dayton taburlarırdquo Gazzersquoyi Hamasrsquoın hacirckimiyetine terk etmek zorunda
kalmışlardır Gazzersquonin Hamasrsquoın hacirckimiyetine girmesinin ardından Amerikan
Başkan Yardımcı Dick Cheney Ortadoğu Danışmanı David Wurmser istifa etmişti
Wurmser Bush youmlnetimini Filistinrsquode kirli bir savaş yuumlruumlttuumlğuumlnuuml ve Hamas
huumlkuumlmetine karşı Abbas youmlnetimine destek verdiğini duyurmuştu Gazzersquodeki durumu
ise El Fetihrsquoin darbe yapma girişimin Hamas tarafından engellenmesi olarak
değerlendirdiğini accedilıklamıştı164
İsrail ile Filistin Youmlnetimi ve El Fetih ortaklaşa Hamasrsquoa karşı topyekucircn bir
savaş başlatmıştı İsrailrsquoin Batı Şeriarsquodan sorumlu Generali Yaov Mordechai ldquoBatı
Şeriarsquoda Hamas hareketinin sivil ve toplumsal kurumlarına karşı gerccedilek bir savaş
iccedilinde olduklarını ve İsrail-Filistin (youmlnetimi) arasında bu konuda doğrudan bir
koordinasyon olduğunu belirtmekteydi165
Yediot Ahronoth gazetesinin uumlst duumlzey
analizcilerinden olan Nahum Barnea İsrail Savunma Bakanlığı ve Mahmut Abbas ve
Feyyad youmlnetiminin uumlst duumlzey subay ve istihbaratccedilılarının gizli bir toplantısına
katılmıştı Daha sonraları deşifre edilen bu toplantıda Filistin Youmlnetiminin Batı
Şeriarsquonın Silahlı Kuvvetleri Komutanı Diyab El Alirsquonin ldquoAramızda( İsrail-Filistin
Mahmut Abbas Youmlnetimi) duumlşmanlık yok Ortak bir duumlşmanız var O da Hamasrdquo
demiştir166
Aynı toplantıda Filistin Youmlnetimi Askeri İstihbarat Başkanı Mejid Ferraj
ise ldquoOnlarla (Hamas) diyalog olmayacak Siz onlarla ateşkes yaptınız biz değil
Ayrıca bize goumlnderdiğiniz (istihbarat kastediliyor) her Hamas kurumu ile ilgilendik
Ya onları kapattık ya da youmlnetimini değiştirip paralarına el koydukrdquo dediği iddia
edilmiştir
Hamasrsquoın Gazzersquoye Fiili Olarak Hacirckimiyeti ve Mahmut Abbasrsquoın
Huumlkuumlmeti Feshi
Mayıs ayında Gazzersquode El Fetih ve diğer guumlvenlik birimleri arasında silahlı
ccedilatışmalar tekrar şiddetlendi Bunun uumlzerine 11 Haziran 2007 tarihinde Hamasrsquoa bağlı
kolluk kuvvetleri Gazzersquode El Fetihrsquoe bağlı guumlvenlik birimlerine karşı bir kaccedil guumln
suumlren bir operasyon neticesinde Gazzersquoyi fiili olarak hacirckimiyeti altına aldı Bunun
uumlzerine Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas olağanuumlstuuml hal ilan ederken İsmail
Haniye Huumlkuumlmetini fes ettiğini ve yeni başbakan olarak da Selam Feyyadrsquoı
goumlrevlendiğini accedilıkladı167
Abbas huumlkuumlmeti fesih gerekccedilesinde ise ldquosilahlı isyanrdquo ve
ldquoFilistin Halkının genel maslahatı iccedilinrdquo ifadelerini kullanıyordu Hatta El Fetihrsquoin
iccedillerinde uumlst duumlzey subaylarında bulunduğu 250 asker Gazze olaylarında diğer kolluk
162
age s 3 163
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 238 164
age s4 165
Salih Muhsin Muhammed Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-strateji El Filistin
lisene 2008 Beyrut Luumlbnan 2009 s 52 166
age s 53 167
Velid Avaz ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi niyyeti hareketihi el-
istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
http81144208209090pdf20070616JunSat s1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
135
kuvvetlerine ldquokardeşlerimize silah ccedilekmeyizrdquo diye muumldahale etmediği iccedilin
cezalandırıldığı duyuruldu Haniye huumlkuumlmeti ise kendilerinin Filistin halkının seccedililmiş
resmi huumlkuumlmeti olduklarını Anayasal olarak bunun muumlmkuumln olmadığını iddia
ediyordu Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbas yeni huumlkuumlmeti kurubilmek iccedilin engel
olarak goumlrduumlğuuml Filistin Anayasasının 65 66 67 maddelerini dondurduğunu ilan etti
Filistin Başbakanı İsmail Haniye Mahmut Abbasrsquoın Anayasa maddelerini ilga ya da
dondurmak gibi yetkileri olmadığını bu durumun kanunsuz olduğunu belirtmiştir 26
Haziran 2007 tarihinde yayımladığı bir bildiri ile ise tuumlm silahlı milislerin silahlarının
toplanmasını emrediyordu Bu aynı zamanda Filistinrsquodeki tuumlm silahlı direniş
hareketlerinin silahlarının toplanması anlamına geliyordu Hatta Batı Şeriarsquoda birccedilok
Hamasrsquoa muumlzahir kişiler tutuklanmaya başlamış ve bazıları ise İsrailrsquoe teslim
edilmiştir168
29 Haziran 2007 tarihinde Mahmut Abbas Fransa ziyaretinde Filistinrsquode
başkanlık ve genel seccedilimlerinde yapılması iccedilin Filistinrsquode Uluslararası bir guumlcuumln
yerleştirilmesini istemiştir Bu teklif Amerikan Bush youmlnetimi tarafından ccedilok olumlu
karşılanmıştır Fakat Hamas bu guumlcuumln İsrailrsquoe karşı muumlcadele veren silahlı direniş
hareketlerini bastırmak iccedilin kullanacağı savıyla şiddetle karşı ccedilıkmıştır169
Bu ccedilerccedilevede Gazzersquode seccedililmiş yasal huumlkuumlmet olarak Hamas ldquosilahlı isyanrdquo
nitelendirmesinin soumlz konusu olamayacağını savunuyordu Filistin Anayasasının 115
maddesinin birinci fıkrası Filistin Youmlnetimi Başkanına ldquoMilli Guumlvenlikrsquoin tehlikeye
duumlşmesi bir savaş ya da silahlı isyan durumunda olağanuumlstuuml hal ilan etme yetkisi
vermekte fakat bu suumlre bir ayı geccedilememektedir Filistinrsquoli hukukccediluların tartıştığı temel
sorun ise kendisi Filistin halkının seccedililmiş yasal huumlkuumlmeti olan ve Anayasal olarak
uumllkedeki asayiş ve emniyetten sorumlu ve yuumlruumltme guumlcuumlne sahip huumlkuumlmete karşı nasıl
ldquoisyanrdquo nitelemesi yapılabileceğidir170
Ayrıca Filistin Anayasasının 110 maddesine
goumlre Filistin Youmlnetimi Başkanı tarafından ilan edilen Olağanuumlstuuml Hal huumlkuumlmetinin
Filistin Yasama Meclisinden guumlvenoyu alması gerekmektedir Bu halde Guumlvenoyu
Meclisrsquoten uumlccedilte iki ccediloğunlukla alınmalıdır Filistin Yasama Uumlyesi 45 milletvekili İsrail
tarafından tutuklandığı hesaba katılırsa bu nisabın sağlanması da fiili olarak muumlmkuumln
değildir Bu durum Filistinrsquode buguumln de hala devam eden Anayasal bir ccedilıkmaz
meydana getirmektedir
El Fetih ve karşı goumlruumlş ise Filistin Anayasasının 83 maddesinin 3 ve 5
fıkralarına goumlre eğer huumlkuumlmet uumlyelerinin uumlccedilte biri duumlşuumlruumlluumlr ya da boşalırsa huumlkuumlmet
duumlşmuumlş kabul edilir Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti azlettiğini ilan ettikten sonra
El Fetihrsquoe bağlı ve bağımsız bakanlar bunu kabul edip istifa etmişti Bu ccedilerccedilevede eski
bakanların yarısı istifalarını vererek Abbasrsquoın kararını onaylamış olmaktadır Burada
ise ortaya ccedilıkan sorun bu huumlkuumlmet uumlyeleri değişikliğinin Filistin Meclisinin onaması
olmadan nasıl goumlreve başlıyacağıdır Sonuccedil itibarıyla Parlementer sistemlerin temeli
olan Meclisrsquoin sahip olduğu egemenlik yetkisinin hiccedil bir şart altında ilga etmenin
muumlmkuumln olmadığıdır Nitekim Hamas boumlyle bir yetkinin Parlamenter sistemde hiccedil bir
kurum veya kişiye ait olmadığını ifade etmektedir Buna bağlı olarak Filistin Yasama
Meclisrsquoin hangi şart altında olursa olsun yeni kurulan huumlkuumlmete uumlccedilte iki ccediloğunlukla
guumlvenoyu vermesinin muumlmkuumln olmadığına daha oumlnce belirtmiştik Filistin
Anayasasına goumlre ccedilıkan sonuccedil Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti fesih edebilir fakat
olağanuumlstuuml hal de ilan edilse yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoin onayı olmadan kurulamaz
168
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 160 169
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 111 170
Velid Halil Hammami ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El Kudsrsquouumll Arabi 10
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070710JulTue s19
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
136
Filistin Yasama Meclisi Anayasa Komisyonu Başkanı Ahmed Halidi huumlkuumlmet fesih
edilse bile yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoinden guumlvenoyu alana kadar eski huumlkuumlmetin goumlreve
devam edeceğini bu bağlamda Abbasrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmet kurma durumunun
tamamen Anayasarsquoa aykırı olduğunu ifade etmektedir171
Filistinrsquoin oumlnemli Anayasa
hukukccedilularından Enis Kasım ise yaptığı bir accedilıklama ile Filistin Youmlnetimi Başkanı
Abbasrsquoın Meclis onayı olmadan yeni huumlkuumlmet atamasının soumlz konusu olamayacağını
ifade etmektedir172
Hatta Kasım aynı accedilıklamanın devamında Filistin Anayasasırsquonın
79 maddesi ccedilerccedilevesince değil huumlkuumlmet herhangi bir bakanın bile guumlvenoyu almadan
goumlreve başlayamayacağını belirtmektedir Buna bağlı olarak Filistin Youmlnetimini
Selam Feyyad huumlkuumlmeti mi yoksa Hamasrsquoın yani İsmail Haniye huumlkuumlmeti mi temsil
etmektedir Bu durum Oslo anlaşmaları ccedilerccedilevesinde kurulan Filistin Youmlnetimi
iccedilerisinde hayati bir adem-i meşruiyet sorunu meydana getirmektedir
Bu fiili durum hukuksal bir ccedilıkmaz meydana getirse de her iki huumlkuumlmet de
kendi boumllgesinde Filistin Youmlnetiminin meşru huumlkuumlmeti iddiasıyla hacirckimiyetini buguumlne
kadar suumlrduumlrmektedir Fakat bu durum Mısır huumlkuumlmetinin Gazzersquodeki durumu
tanımadığının ilanıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini ccedilok zor durumda bırakmıştı173
Mısır
huumlkuumlmeti bununla da kalmıyor Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın
meşruiyetini desteklemek iccedilin Arab Birliğini toplantıya davet ediyordu Mısır Meclisi
Dış ilişkiler Komisyonu Başkanı Mustafa Fıkhi yanı başlarında İslami bir emirliğin
kurulmasını kabul edemeyeceklerini duyuruyordu174
Mısır youmlnetimi Muumlsluumlman
Kardeşlerin Filistinrsquode denetimsiz ve bağımsız bir şekilde huumlkuumlmet olmasını kendi
rejimi iccedilin hayati bir tehdit olarak algılamaktaydı Hamas siyasi temsilcisi Halid
Meşal Gazzersquodeki durumun Mısır Ulusal Guumlvenliğini tehdit etmediğini aksine Hamas
huumlkuumlmeti duumlşerse Gazzersquode El Kaide gibi daha aşırı hareketlerin guumlccedilleneceğini
belirtmişti175
Filistin Youmlnetimi Başkanı bu olaylar karşısında 7 Temmuz 2007 tarihinde
yayımladığı bir kararla seccedilimlerin yapılması iccedilin Meclisi toplantıya ccedilağırdı İsmail
Haniye huumlkuumlmeti ise Filistin Başkanının Meclisi toplantıya ccedilağırmak gibi anayasal bir
yetkisi olmadığı savıyla bunu reddetti Bunun uumlzerine Abbas Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme
Oumlrguumltuuml Merkez Youmlnetimini toplayarak Başkanlık ve erken Genel Seccedilimlerin nisbi
temsil esasına dayanarak seccedilim kararı almasını istedi El Fetih bununla Filistin
Yasama Meclisi yerine uumlst otorite olarak kabul edilen Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml
(FKOuml)rsquoyuuml kullanmak istemişti Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın hukuk
muumlşteşarı Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln kanun yapabileceğini zaten Filistin
171
Ali Salih Ramallah ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili hukumetuuml kable
tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart
2010 httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455 172
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo El Şarkrsquouumll Evsat 9
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeature= 173
ldquoTerhib Arabicirc ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam 6182007 Erişim
Tarihi 27 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 174
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml alarsquol-hududuhardquo El
Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeature= 175
Bessam Bedarin ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi bitefrih cemaatuumlrsquol-
usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-ahira biitticahu intikad kadatuuml
fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20070618JunMon
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
137
Yasama Meclisrsquoinin de bu oumlrguumltuumln bir kurumu olduğunu savunuyordu176
Filistin
Youmlnetimi tuumlm imkacircnlarıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini tecrit etmeye ccedilalışıyordu Bu
amaccedilla Filistin Youmlnetiminin pasaportları bile değiştirilmişti Gazzersquodeki tuumlm resmi
dairelerin ccedilalışma ve kararları geccedilersiz sayılmış hatta Gazzersquode 2006-2007 senesinde
verilen orta oumlğretim diplomalari bile geccedilersiz ilan edilmişti177
Aynı şekilde İsmail
Haniye huumlkuumlmetine bağlı tuumlm memurların maaşlarının kesildiği duyurulmuştur Batı
Şeriarsquoda Hamasrsquoın etkin olduğu Zekacirct Komisyonursquonun Başkan uumlyeleri ve Mescid
İmamları değiştirilmiştir Hamasrsquoa yakın olduğu duumlşuumlnuumllen 103 Sivil Toplum Oumlrguumltuuml
Vakıf ve Dernek kapatılmıştır Aynı zamanda Mahmut Abbas ve El Fetih youmlnetimi
Hamasrsquoı Birleşmiş Milletler nezdinde kanun dışı silahlı kuvvet olarak tanıtmaya
ccedilalışmaktaydı İsmail Haniye huumlkuumlmeti ise bu faaliyetleri ldquoVatana İhanetrdquo olarak
nitelendirmekteydi178
Ccediluumlnki bu faaliyetler Filistin halkının bağımsızlığı ve işgal
edilen topraklarının kurtarılması iccedilin muumlcadele eden tuumlm direniş hareketlerinin
kanunsuz sayılması sonucunu doğurmaktaydı
Feyyazrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmeti Gazzersquonin Mısır ile tek ccedilıkış kapısı olan
Refah kapısının Mısır ve İsrailrsquoin isteğiyle kapatılmış onun yerine İsrail tarafında
bulunan Kerim Ebu Salim kapısının kullanılacağını ilan etmiştir Bu durum Hamas
huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyetinden sonra İsrail ablukasının şiddetlenmesine ve
etkisini arttırmasına sebep olmuştur Mısır Dışişleri Bakanı Ahmed Ebursquol Gayd
Ağustos 2008 tarihinde Filistinrsquode bir iccedil savaşrsquoın engellenmesi iccedilin Gazzersquoye bir
ldquoArap Kuvvetirdquonin goumlnderilmesini istemişti Fakat Hamas ise Mısır huumlkuumlmetinin bu
isteğini Gazzersquodeki hacirckimiyetine son verme olarak değerlendirmişti Hamas Huumlkuumlmeti
Başbakanı İsmail Haniye bu guumlcuumln Gazzersquodeki seccedililmiş meşru huumlkuumlmetinin
egemenliğine zarar vereceğini belirterek bu oumlneriye şiddetle karşı ccedilıkmıştı179
Mısır
huumlkuumlmeti ise Filistinrsquode tek yasal temsilcinin Filistin Youmlnetiminin ve aynı zamanda
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml(FKOuml)rsquonuumln başkanı olan Mahmut Abbasrsquoı kabul
ettiklerini ve bu ccedilerccedilevede Filistinrsquoi barış goumlruumlşmelerinde Orsquonun temsil edeceğini ilan
etmişti Filistin Youmlnetimi ise Birleşmiş Milletler nezdinde yaptığı konuşmalarda
Hamas huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyeti ldquokanun dışı milislerinrdquo hacirckimiyeti olarak ifade
ediyordu180
Buradaki temel amaccedil İsrail-Filistin barış goumlruumlşmelerinde hem huumlkuumlmeti
saf dışı bırakmak aynı zamanda Filistin Youmlnetimi ve Orsquonun atadığı olağanuumlstuuml hal
huumlkuumlmetinin meşruiyetini kuvvetlendirmekti
Annapolis Barış Konferansı Kasım 2007
Hamas İsmail Haniye huumlkuumlmetinin fiili olarak Gazzersquoyi hacirckimiyetine
almasından bir ay sonra doumlnemin Amerikan Başkanı George Bush tarafından 16
Temmuz 2007 tarihinde sonbaharda boumllge devlet ve Uluslararası Oumlrguumltlerin
katılımıyla iki devletli bir ccediloumlzuumlm adı altında bir konferans daveti yaptı Esas itibarıyla
doumlnemin Amerikan Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ılımlı olarak tanımladıkları
Arap Youmlnetimlerine boumllgede İranrsquoın artan etkisini azaltma desteğine karşı İsrail-Arap
176
Velid Avaz ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve ihlal meclisi merkezi
bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20071111-05 s5 177
Aytani ve Salih Sırarsquoa Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 100 178
Fethi Sabbah ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya haricuuml alarsquol-kanun
Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat 9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27
Mart 2010 httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895 179
El Eyyam Ramallah 652006 180
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 47
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
138
sorunlarına daha ccedilok eğilecekleri soumlzuumlnuuml vermişti181
Bunun uumlzerine 27 Kasım 2007
tarihinde ise Amerikan Başkanı G Bush tarafından ccedilok sayıda Uluslararası Oumlrguumlt ve
Devletin katılımıyla Annapolis Barış Konferansı accedilıldı Filistin Youmlnetimi Mahmut
Abbas ile İsrail Başbakanı Ehud Olmert 28 Kasım 2007 tarihinde barış goumlruumlşmelerinin
başlaması iccedilin anlaşmaya vardı İsrail youmlnetimi daha oumlnceki geleneğinden
ayrılmayarak goumlruumlşmelere herhangi şart ya da ccedilerccedileve konmasına izin vermedi
Amerikan Youmlnetimi Hamas huumlkuumlmetinin etkisini ve desteğini azaltmak iccedilin bir oumlnce
İsrail ve Filistin Youmlnetimi arasında barış anlaşması imzalanmasını sağlamaya
ccedilalışıyordu Goumlruumlşmeler Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) adına Ahmet Kurey ve
İsrail Dış İşleri Bakanı Livni arasında yuumlruumltuumllmekteydi Belirlenen Yol Haritası
ccedilerccedilevesinin ilk safhası gereği İsrail Youmlnetimi işgal altındaki boumllgelerde yeni yerleşim
boumllgesi inşa etmeyecek Filistin Youmlnetimi ise teroumlrist gruplarla savaşıp onların alt
yapısını yok edecekti Bu ccedilerccedilevede Amerikan ve İsrail Youmlnetimi iccedilin Hamas bir teroumlr
oumlrguumltuuml olarak kabul edilmekteydi182
İsrail huumlkuumlmeti Filistin Youmlnetiminin iccedilinde bulunduğu meşruiyet sorunundan
istifade ederek birccedilok konuda Mahmut Abbasrsquoı zorluyordu Oumlzellikle İsrail Youmlnetimi
yeni yerleşim boumllgelerinden geri adım atmayarak Filistin Youmlnetiminin teroumlr
gruplarıyla yeterince muumlcadele etmediğini iddia ediyordu İsmail Haniye huumlkuumlmeti ve
Filistin Yasama Meclisi ise Annapolis Barış Konferansının ldquogereksizrdquo olduğunu ve
Mahmut Abbasrsquodan goumlruumlşmeleri kesmesini istemişti183
Huumlkuumlmet soumlzcuumlsuuml ise yaptığı
bir başka accedilıklamada bu konferansrsquoın buumlyuumlk bir siyasi utanccedil olduğunu soumlyluumlyordu184
Filistin Youmlnetimi ise buna Batı Şeriarsquoda ccedilok sayıda Hamas yanlısını tutuklayarak
vermişti185
Hamasrsquoın Siyasi Şubesi Başkanvekili Musa Ebu Marzuk ise Annapolis
Konferansrsquoın iki ana hedefi olduğunu belirtiyordu Birincisi Luumlbnan saldırılarından
sonra zayıflayan Olmert huumlkuumlmetine destek olmak ikincisi ise İranrsquoa karşı yapılacak
bir savaş planına zemin hazırlamaktı186
Bunun uumlzerine Hamas huumlkuumlmeti ve
milletvekilleri bir toplantı yaparak 1948 yılında Filistinden goumlccedil edenler topraklarına
doumlnmeden ve Kuduumls dacirchil tuumlm işgal edilmiş Filistin toprakları oumlzguumlrleştirilmeden
Filistin halkının hakkından hiccedil bir taviz vermeyeceklerine dair yemin ettiler187
İslami
Cihad ve Hamas Siyonist Varlığın hiccedil bir şekilde tanınmayacağını ve meşru direniş
haklarından hiccedil bir şekilde vazgeccedilmeyeceklerini iccedileren ortak bir bildiri
yayımladılar188
İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ramazan Abdullah Şellah ise
Annapolis Konferansını Balfour Deklarasyonursquondan daha koumltuuml kabul etmekteydi
181
Carol Migdalovitz CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process The Annapolis
Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf s1 182
age s 2 183
Basım Kasım et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-Mufavadat
Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk Beyrut 2008 s
25 184
age s 25 185
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s157 186
Basim Kasım et al Mesarrsquouumll-Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-
Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk s 26 187
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007 188
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990 (Erişim Tarihi 18 Mart 2010)
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
139
Mısır Dışişleri Bakanı ise tuumlm Filistinli grupların Mahmut Abbasrsquoın atadığı
huumlkuumlmetin arkasında durmalarını istiyordu189
Hemen ardından daha oumlnce Gazzersquode
bulunnan Mısır Buumlyuumlkelccedililiğini ve diplomatlarını Ramallahrsquoa taşıdı 15 Haziran 2007
tarihinde ise İsrail youmlnetimi Gazzersquoye tuumlm giriş ccedilıkışları kapatarak abluka uygulamaya
başladı Gazzersquoye tıbbi malzemeler de dacirchil en temel gereksinimlerin de abluka
sebebiyle girişi engellenmiştir Bunun uumlzerine İsmail Haniye huumlkuumlmeti Arap
Birliğinden Mısır youmlnetimine sınır kapısını accedilması iccedilin baskı yapılmasını istemiştir
Fakat Arap devletleri arasındaki boumlluumlnme ve Mısır iccedilin Gazzersquonin jeopolitik oumlnemi
bilindiği iccedilin Arap devletleri Filistin iccedilerisindeki boumlluumlnmuumlşluumlk durumuna doğrudan
muumldahale etmek istememişlerdi Fakat 23 Mart 2008 tarihinde Yemen huumlkuumlmeti El
Fetih ve Hamasrsquoı 2005 Kahire anlaşması ccedilerccedilevesinde masaya oturmaya davet
etmiştir Bu suumlreccedilte Mısır huumlkuumlmeti ise kendi ev sahipliğinde daha geniş ccedilaplı bir
goumlruumlşme ccedilağrısında bulunmuştur Bunun da etkisiyle Yemen girişiminden bir sonuccedil
elde edilememiştir Hamas ve diğer direniş hareketleri ise Gazze ablukasına karşı
İsrailrsquoe Katyuşa fuumlzeleri ile cevap vermiştir Mısır huumlkuumlmeti ise Gazzersquoden yapılan bu
fuumlze saldırılarının İsrailrsquoin Gazzersquoye saldırı iccedilin fırsat oluşturduğunu duumlşuumlnmektedir
Bu ccedilerccedilevede Mısır huumlkuumlmeti Hamas ile İsrail huumlkuumlmeti arasında ateşkes sağlamak
istemişti İsrail youmlnetimi sağlanacak ateşkes anlaşması ile direnişin siyasi ve askeri
olarak faaliyetlerini durdurmasını istemekteydi Hamas huumlkuumlmeti ve İslami direniş
hareketleri ise karşılıklı olarak tuumlm askeri faaliyetlerin durdurulmasını istemişti
Bunun uumlzerine İsrail ve Hamas huumlkuumlmeti ve direniş hareketleri arasında 19 Haziran
2008 tarihinden başlamak uumlzere 6 aylık Sessizlik190
anlaşması imzalandı Bu
anlaşmaya goumlre karşılıklı olarak her tuumlrluuml saldırıların durdurulması ablukanın
kaldırılması ve tuumlm Gazze giriş-ccedilıkış kapılarının accedilılması olacaktı191
Fakat İsrail
youmlnetimi Gazze giriş-ccedilıkış kapılarını accedilmakta sorun ccedilıkartıyordu Mısır ve Gazze
arasında hayati oumlneme sahip Refah sınır kapısı 180 guumlnluumlk ateşkes suumlrecinde sadece
20 guumln o da kısmi olarak accedilılmış İsrail saldırılarında Gazzersquode 22 şehit verilmişti192
Nitekim bu konuda hazırlanan ccedilok tafsili raporlarda bile bu ateşkes anlaşmasının
şartlarından bahsedilmemektedir193
Esas itibarıyla Hamas huumlkuumlmeti Refah sınır
kapısını Mısır ile Filistin arasında goumlrmekte bu bağlamda sorumluluğunda Mısır
huumlkuumlmetinde olduğunu savunmaktaydı194
Nitekim İsrail ile Hamas arasında ateşkes
anlaşması imzalanmadan Hamas Siyasi Soumlzcuumlsuuml Halid Meşrsquoal Mısırrsquoın teşvik ve
189
ldquoTerhib-i Arabicirc versquod-duveli biteşkili Hukumetrsquouumll-Filistinieyetrsquouumll-Cedidrdquo El Eyyam 18 Haziran
2007 Erişim Tarihi 19 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 190
Burada oumlnemle vurgulanması gereken Hamasrsquoın ateşkes Hudne ile bi nevi silahların susması
Tehdiye anlamına gelen kavramlar arasında ayrım yapmasıdır Hamasrsquoa goumlre ortada resmi olarak bir
Filistin devleti olmadığı iccedilin ve resmen muhatap alınmadıkları iccedilin ateşkes ifadesi yerine anlaşmalarda
Tehdiye ifadesi kullanılmaktadır Fakat bazı yerlerde okuyucu tarafından daha iyi anlaşması iccedilin
ateşkes ifadesini de kullanmayı tercih ettik 191
Muhsin Salih et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar Takrir Malumat 2
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009 s 12 192
age s 12 193
Paul Scham ve Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political Flexibilityrdquo United
States Institute of Peace Special Report
wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf (Erişim Tarihi 5 Nisan 2010) s
3 194
age s 32
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
140
arabulucuğu ile gerccedilekleşecek ateşkes şartlarının uygulanmasında Mısırrsquoın
sorumluluğu olduğu vurgulamıştır195
Mısır huumlkuumlmetinin Refah sınır kapısını accedilmayarak İsrail ablukasına destek
vermesi de İsrail youmlnetimi tarafından yeterli goumlruumllmuumlyordu Hamas huumlkuumlmeti ve
direniş birlikleri Mısır ve Gazze arasındaki tuumlnellerden gerekli lojistik ihtiyaccedillarını
temin etmekteydi Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mısır huumlkuumlmetine Gazze ablukasına
destek vermesi iccedilin baskı yapmışlardı Bu baskılar uumlzerine Mısır youmlnetimi 12 Ağustos
2008 tarihinde Gazzersquonin hayati lojistik ihtiyaccedillarının karşılandığı tuumlnellere karşı
operasyonlar duumlzenlemeye başlamıştır Hamas milisleri bu tuumlneller sayesinde tuumlm
silah ve gereccedillerini temin etmektelerdi Aynı zamanda Gazze halkı İsrail ablukasından
sonra birccedilok hayati ihtiyaccedillarını teminde zorlanmışlar ve bu tuumlneller sayesinde bunlar
temin edilmekteydi Mısırrsquoın bu tuumlnellere karşı ccedilok sert tutumu Gazze halkının Mısır
huumlkuumlmetine karşı kızgınlığının artmasına sebep olmuştur Aynı şekilde Mısır
iccedilerisinde binlerce kişi abluka ve tuumlnellere karşı yapılan ccedilalışmalara karşı yuumlruumlşler
yaptığı iccedilin tutuklanmıştı Hamas huumlkuumlmeti ve direniş birlikleri 18 Aralık 2008
tarihinde İsrailrsquoin ateşkes şartlarını hiccedil bir şekilde yerine getirmediğini bu sebeple
ateşkesin uzatılmayacağını ve bittiğini ilan etmiştir196
Mısır huumlkuumlmeti ise oluşturulacak bir Milli Misak zemininde El Fetih ve Hamas
arasında anlaşma sağlamaya ccedilalışmaktaydı Fakat son tuumlnel saldırıları ardından
Hamas Mısır huumlkuumlmetinin kendisine karşı olduğu ve El Fetih yanlısı bir tutum
izlediğini accedilıktan ilan etmeye başlamıştı Mısır huumlkuumlmeti ise kendilerinin herkese eşit
mesafede olduğunu bildirmiş ve 9 Kasım 2008 tarihinde Kahirersquode tuumlm Filistinli
hareketler ile beraber goumlruumlşuumllmek uumlzere Filistin iccedilin 15 maddelik bir nevi Milli Misak
belgesi hazırlanmıştı Bu anlaşma taslağına goumlre
1- Filistin Milli Menfaati her tuumlr parti ve oumlrguumlt menfaati uumlstuumlnde tutulacak
2- Hiccedil bir şart altında Filistin topraklarının siyasi ve coğrafi buumltuumlnluumlğuumlnuumln
ayrılmasına izin verilmeyecek
3- Diyalog iccedil sorunları bitirmenin tek ccediloumlzuumlm aracı kabul edilecek
4- Filistinli kanı aziz kabul edilip tutuklama ve şiddetrsquoe bir an oumlnce son
verilecek
5- Demokrasi Youmlnetimin meşruiyeti ve devamı iccedilin tek seccedilenek olarak
kabul edilecek
6- İşgal devam ettiği suumlrece Filistin halkının direniş hakkı meşrudur
7- Mart 2005 Kahire Şubat 2007 Mekke anlaşmaları Mahmut Abbasrsquoın
diyalog girişimleri ve Arab Birliğinin Filistinrsquodeki boumlluumlnmeye karşı kararlarına itimat
edilecek
8- Vazifesi Ablukayı kaldırmak Meclis ve Başkanlık seccedilimlerinin
yapılması olacak Milli Huumlkuumlmet kurulacak
9- Hizipleşmeden ziyade Milli esasa dayalı olarak Kolluk Kuvvetleri
yeniden yapılandırılacak
10- Uumlzerinde anlaşılacak bir tarihte ve Milli Maslahat ccedilerccedilevesinde seccedilim
kanunuyla Meclis ve Başkanlık seccedilimleri aynı anda icra edilecek
195
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 27
Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743 196
Zehir Andarus ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen İntiharsquouumll-tehdiye El
yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081212-18 s 1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
141
11- Mart 2005 Kahire anlaşmasında vurgulandığı gibi Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) tuumlm hareketleri kapsayacak şekilde yeniden
yapılandırılarak Filistin Halkının tek meşru temsilcisi olacaktır
12- 29-30 Nisan 2008 tarihinde tuumlm Filistinli hareketlerin uumlzerinde anlaştığı
şekilde ateşkesin korunması sağlanacaktır
13- Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve Filistin Youmlnetimi Başkanının
Barış Goumlruumlşmelerini yuumlruumltmede yetkili olduğu tuumlm Filistinli hareketler tarafından
kabul edilecektir
14- Goumlruumlşmeler başladıktan sonra bu suumlrece zarar verecek faaliyetlerden
vazgeccedililecek
15- Bu anlaşmanın uygulanması iccedilin ortak komisyonlar kurulacak197
Hamas huumlkuumlmeti bu anlaşma metninin bir başlangıccedil kabul ettikleri iccedilin olumlu
karşılamışlardı Fakat Hamas youmlnetiminin temel isteğinin anlaşma uygulanırken Batı
Şeria ve Gazzersquode aynı anda başlanmasını istemekteydi198
Buradaki temel sorun fiili
olarak İsrail işgali altında bulunun Batı Şeriarsquoda bu yeniden yapılanmanın nasıl
gerccedilekleştirileceği idi Buna ek olarak Hamas goumlruumlşmelerin başlamasından bir guumln
oumlnce Batı Şeriarsquodaki Hamas mensubu siyasi tutukluların serbest bırakılmadığından
dolayı goumlruumlşmelere katılmayacağını duyurdu Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquonin abluka
altında olması fakat Batı Şeriarsquoda boumlyle bir sıkıntı olmadığı iccedilin goumlruumlşmeler ile geccedilen
zamanın kendi aleyhine olduğunu bilmekteydi Bu sebeple masaya oturmadan somut
kazanımlar elde etmek istemekteydi Aynı zamanda Hamas youmlnetimi Mısırrsquoın
goumlruumlşmelerde de El Fetih ve Mahmut Abbasrsquodan yana tavır koyduğu iccedilin kendilerinin
uzlaşmaz taraf konumuna duumlştuumlklerini duumlşuumlnuumlyorlardı Buna ek olarak uumlst duumlzey El
Fetih uumlyeleri anlaşmanın imzalanması gerektiğini ccediluumlnki boumlluumlnme sebebiyle İsrail ile
Barış anlaşmasının imzalanamadığını ifade etmekteydi199
27 Aralık 2009 Gazze Saldırısı
İsrail ordusu 27 Aralık 2009 tarihinde Gazzersquoye 22 guumln suumlrecek ve sivil
yerleşim merkezlerinin de hedef alındığı geniş ccedilaplı bir askeri saldırı başlattı Hamas
huumlkuumlmetine bağlı tuumlm resmi bina ve kurumlar saldırıda ağır hasar goumlrmuumlştuuml Saldırı
guumlnuuml bakanlık binalarında ve diğer resmi kurum binalarında memur ve kolluk
goumlrevleri goumlrev yaptığı iccedilin ilk guumln ccedilok kayıp vermişlerdi İsrail Dış İşleri Bakanırsquonı
saldırıdan iki guumln oumlnce 25 Aralık guumlnuuml Kahirersquoyi ziyaret etmiş ve Huumlsni Muumlbarek ile
goumlruumlşmuumlştuuml Bu goumlruumlşmenin bir guumln sonrası 26 Aralık gecesi Mısır huumlkuumlmet yetkilileri
Hamas uumlst duumlzey temsilcilerine saldırı olmayacak teminatı vermişti Nitekim saldırının
hemen ardından Hamasrsquoın soumlzcuumlsuuml Feyzi Burham bu saldırıdan Mısır youmlnetiminin
haberi olduğunu ve buna izin verdiğini accedilıklamıştır Burham Mısır huumlkuumlmeti
yetkililerinin Hamas uumlst duumlzey youmlneticilerini 26 Aralık gecesi arayarak Gazzersquonin
buguumln sakin olacağını soumlylediklerini ifade etmişti200
Esas itibarıyla İsrail iccedilerisinde
197
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El Hayatrsquouumll Cedid 21
Ekim 2008 httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309 (Erişim Tarihi 5 Nisan
2010) s1 198
Huumlseyin Cebir ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat
alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008 199
Zehir Enderus ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-harb versquol-hisar versquol-
kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El Kudsuumlrsquol Arabi 11 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081111-10 s6 200
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s 64
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
142
siyasi tahminler de bile seccedilim suumlrecine girmiş bir geccediliş huumlkuumlmetinin boumlyle oumlnemli bir
saldırı başlatacağı beklenmiyordu201
İsrail youmlnetimi kuumlresel ve boumllgesel hesaplar sonucu bu saldırıyı
gerccedilekleştirmiştir Hatta siyasi guumlccediller bu saldırının Uluslar arası alanda ABD ve
Avrupa Birliği gibi aktoumlrler tarafından teroumlrist kabul edilen Hamasrsquoa karşı yapıldığı
iccedilin anlayışlı olunacağını hesap etmekteydi202
İsrail youmlnetimi iccedilin Gazzersquoye saldırının
temel amacı ise Hamasrsquoın askeri guumlcuumlnuuml yok etmek ve Hamas huumlkuumlmetinin
devrilmesiydi203
Saldırının sonlarına doğru ise amacın Hamasrsquoın tekrar silahlanmasını
oumlnlemek ve Gilad Şalitrsquoin İsrailrsquoe geri getirilmesi haline gelmişti204
Hamasrsquoın elinde
iki yıldır esir tutulan İsrail askeri Gilad Şalitrsquoin uumllkeye geri getirilmesi huumlkuumlmet
ortakları iccedilin seccedilim oumlncesi buumlyuumlk bir başarı olacaktı Fakat saldırı sonrası Hamas
huumlkuumlmeti devrilmemiş ve Gilad Şalitrsquode geri alınamamıştı Hamas siyasi soumlzcuumlsuuml
Halid Meşrsquoal ise El Cezirersquoye yaptığı ilk accedilıklamada ldquokendilerine kimsenin ablukanın
kalkması ve saldırının durdurulmasından başka hiccedilbir talep ile gelmemelerinirdquo
belirtiyordu205
Hamas yaptığı diğer accedilıklamada Mahmut Abbasrsquoın bu saldırıyı
oumlnceden bildiğini hatta Gazzersquodeki bazı El Fetih unsurlarının Hamas merkezleri
hakkında sağladığı bilgileri İsrailrsquoe vermekle itham ediyordu206
Mısır youmlnetimi ise
ablukadan dolayı doğrudan ve saldırı iccedilin ise dolaylı olarak Hamas youmlnetimini
succedilluyordu Saldırı devam ederken bile Mısır Devlet Başkanı Huumlsni Muumlbarek Hamas
hareketini succedillayan accedilıklamalar yapıyordu Hatta Mısır ile Filistin arasında bulunan
Refah sınır kapısının kapalı olmasından Hamasrsquoı sorumlu tutuyordu207
Mısırrsquoda ise
Hamasrsquoın itikadiideolojik accedilıdan bir parccedilası olduğu Muumlsluumlman Kardeşler hareketi
Mısır huumlkuumlmeti de dacirchil olmak uumlzere Arap huumlkuumlmetlerini Filistinrsquode direnişi kırmak
iccedilin İsrail ile işbirliği yaptıklarından dolayı succedilluyordu208
Bu itham Mısır rejimi ve
meşruiyeti iccedilin hayati bir tehdit oluşturmaktadır
Mısır youmlnetimi ise İsrail Gazze arasına Uluslar arası bir guumlccedil konuşlanmasıyla
Hamasrsquoın direniş faaliyetlerini ve İsrailrsquoe karşı askeri saldırılarını engellemeye
ccedilalışıyordu Ccediluumlnki 1967 oumlncesi Mısır hacirckimiyetinde kabul edilen Gazzersquoye İsrailrsquoin
her saldırısı Mısır huumlkuumlmetinin meşruiyetini zayıflatan bir unsur meydana getiriyordu
Hamas youmlnetimi İsrail-Gazze arasına uluslar arası bir guumlcuumln konuşlanmasına ise
bunun İsrailrsquoi korumak ve direnişi engellemek olacağı savıyla şiddetle ret etmişti209
Hamas hiccedilbir şekilde direniş hakkından vazgeccedilmeyeceğini ilan ediyor ve ablukanın
kaldırılması isteğinden vazgeccedilmiyordu İsrail youmlnetimi başlattığı bu saldırıyla Hamas
huumlkuumlmetini deviremediği gibi aynı sene iccedilerisinde yapılacak olan Filistin Youmlnetimi
Başkanlık seccedilimlerinin yapılmasını da fiilen ortadan kaldırmıştır Bu durum Hamas
201
Yehuda Ben Meir ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public Opinionrdquo Strategic
Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv University Volume 11 No4
February 2009 s29 202
Eran Oded ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic Assessment Volume 11
No 4 February 2009 s 14 203
Eiland Giora ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the Campaignrdquo Strategic
Assesment Volume 11 No4 February 2009 s 8 204
age s9 205
Sabri Suumlmeyre ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml Hilaluumlrsquol-advanrdquo
Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat
versquol-istişarat Beyrut 2009 s 81 206
age s 82 207
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s67 208
age s66-67 209
Sabri Suumlmeyre s84
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
143
huumlkuumlmetinin Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın yasal suumlresinin bittiğini bu
ccedilerccedilevede artık meşruiyetinin tartışmalı olduğu ilan etmesiyle sonuccedillanmıştır
SONUCcedil Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme(kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln kuruluşunun temel amacı
Filistinlilerin işgal ve suumlrguumln sebebiyle duumlnyanın her yerindeki Filistinliler de dacirchil
temsil edildiği bir kurum meydana getirmekti Fakat zaman iccedilerisinde Yaser Arafat
oumlnderliğindeki El Fetih hareketi tuumlm Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln yuumlruumltme ve
temsil organlarını ele geccedilirmiştir Bu durum diğer Filistinli direniş hareketlerinin bu
oumlrguumltten ayrılıp bağımsız faaliyet yuumlruumltmelerine sebep olmuştur Buna rağmen 1993
Oslo barış goumlruumlşmelerine kadar Yaser Arafatrsquoın İsrailrsquoe karşı direniş ve muumlcadelenin
parccedilalanmaması iccedilin destek verilmiştir Yaser Arafat 1993 yılında Oslo Uyum
anlaşmalarını tuumlm Filistinliler adına imzalamış ama Filistin direniş hareketlerinin
birccediloğu bu anlaşmaları tanımadığını ilan etmiştir Bu hareketlerin başında Hamas
gelmektedir Bu ccedilerccedilevede Hamas Oslo Barış Goumlruumlşmeleri sonucunda oluşturulan
Filistin Youmlnetimini tanımadığı iccedilin 2006 yılına kadar seccedilimlere katılmamıştır Bu El
Fetih hareketinin Filistin Youmlnetimi Parlamentosunu huumlkuumlmeti ve buna bağlı tuumlm
resmi kurum ve kuruluşlarına hakim olma imkanı sağlamıştır Bu durum aynı zaman
El Fetih oumlrguumltuumlne Batı Şeria ve Gazzersquode resmi olarak polis kuvveti oluşturma ve
silahlanma imkacircnı sağlamıştır Bu durum Hamas gibi silahlı direniş oumlrguumltlerinin
zamanla aleyhine taktiksel bir uumlstuumlnluumlk meydana getirmiştir Aynı zamanda bu durum
El Fetihrsquoin tuumlm Filistin Youmlnetimi kurumlarına hacirckim olması gerek İsrail ve gerek
Uluslar arası tuumlm goumlruumlşmeleri Filistinliler adına yuumlruumltmesi sonucu doğuruyordu
Hamas bu durumu kendi lehine ccedilevirmek iccedilin ani bir kararla Yasama seccedilimlerine
katılma kararı aldı Bu taktik değişiklik El Fetih youmlnetimini seccedilim sonrası buumlyuumlk
sıkıntıya sokacaktı Hamasrsquoın Yasama Konseyinde ccediloğunluğu elde etmesi ise
Huumlkuumlmeti ve El Fetih unsurları tarafından youmlnetilen kurumlarında değişim anlamına
geliyordu Filistin Youmlnetimi başkanı ise kendi yetkisini Filistin Anayasasına da aykırı
olarak genişletmeye başladı Bu durum sonunda Hamas huumlkuumlmete bağlı guumlccedillerle
Filistin Youmlnetimi başkanı Mahmut Abbasrsquoa bağlı guumlccedillerin ccedilatışmasına doumlnduuml Bunun
sonucunda zaten İsrail işgali nedeniyle coğrafi olarak ayrı olan Batı Şeria ve Gazze
otorite olarak da birbirinden ayrılmış oldu
Bu suumlrecin temel sebebi Filistin Oumlzguumlrleştirme (Kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln ve
yuumlruumltme organlarının artık Filistinlileri temsil etmekten uzak olmasıdır El Fetihrsquoin
hacirckim olduğu suumlreccedilte kurulan Filistin Youmlnetimi de artık seccedilimler yapılamamasından
dolayı meşruiyetini kaybetmektedir Filistin Youmlnetimi Başkanlığı ve yasama
meclisinin yasal goumlrev suumlresi dolmuş fakat hukuki ve fiili boumlluumlnmuumlşluumlkten dolayı
seccedilimler yapılamamaktadır Mısır ve Uumlrduumln youmlnetimlerinin yanı sıra Amerikan ve
İsrail youmlnetimleri de Hamasrsquoın Filistin youmlnetiminde bulunmasını kabul etmemektedir
Mahmut Abbas ise Filistin youmlnetimi başkanı olarak değil tuumlm goumlruumlşmelerini Filistini
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml başkanı olarak yuumlruumltmektedir Bu kurucu oumlrguumlt ise hukuki
sorunlar ve işgal sebebiyle seccedilim yapamamaktadır Filistinlileri temsil etmesi iccedilin
kurulan Filistini Oumlzguumlrleştirme (kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln yeniden yapılanmasıyla bu
hukuki ve siyasi ccedilıkmaz ortadan kaldırılabilir Aksi halde Filistinlileri temsil
meşruiyetini kaybetmiş Filistin Youmlnetimirsquonin de barış goumlruumlşmelerini yuumlruumltmesinin
hukuki ve siyasi olarak bir anlamı olmayacaktır
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
144
KAYNAKCcedilA
Abbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas
Tettehuz Kararen bitecil teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi
24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=1012
3
Abbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve
tayin ahadı zuamarsquoil-mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeat
ure=
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and
the ldquoNew Palestinian Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen
-posing-as-revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-
breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
Andarus ZehirEşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen
İntiharsquouumll-tehdiye El yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081212-18
Avaz Velid ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik
Birsquol-meclis Teşri biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart
2006 http81144208209090pdf200605May09MayTue
Avaz Velid ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir
şurta bivakfıhardquo El Kudsrsquouumll Arabi 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu
Avaz Velid Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi
niyyeti hareketihi el-istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070616JunSat
Avaz Velid ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve
ihlal meclisi merkezi bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi
27 Mart 2010 http81144208209090pdf20071111-05
Aytani Meryem Muhammed Salih Muhsin Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve
Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat
Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200603Mar07MarTue
Bedarin Bessam ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi
bitefrih cemaatuumlrsquol-usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-
ahira biitticahu intikad kadatuuml fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007
Erişim Tarihi 27 Mart 2010 http81144208209090pdf20070618JunMon
Ben Meir Yehuda ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public
Opinionrdquo Strategic Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv
University Volume 11 No4 February 2009
Cebir Huumlseyin ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve
tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
145
httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El
Hayatrsquouumll Cedid 21 Ekim 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309
Enderus Zehir ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-
harb versquol-hisar versquol-kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El
Kudsuumlrsquol Arabicirc 11 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081111-10
Erkanger Steven February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of
Hamas Ousterrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social
and Political History Westview Press USA 2006
Fighel Jonathan ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo
Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx
Giora Eiland ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the
Campaignrdquo Strategic Assesment Volume 11 No4 February 2009
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart
2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1
Hammami Velid Halil ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El
Kudsrsquouumll Arabi Erişim Tarihi 26 Mart 2010
10 Temmuz 2007 http81144208209090pdf20070710JulTue
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 Nisan 2006
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El
Eyyam 11 Ocak 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070111JanThu
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabi 13
Şubat 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200602Feb13FebMon
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-
amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran
2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-
şimaliyetuuml min Kıtrsquoa Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24
Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078
Kasım Basim et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-
Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol
firsquod-dımışk Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
146
Kasım Basim et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat versquol-İştişarat Beyrut 2009
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-
tevekkuat bihudus İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart
2010 httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeat
ure=
Oded Eran ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic
Assessment Volume 11 No 4 February 2009
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El
Şarkrsquouumll Evsat 27 Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743
Migdalovitz Carol CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process
The Annapolis Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El
Ezmetuumlrsquol-dahiliye ala Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabi 11 Temmuz 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070711JulWed
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml
alarsquol-hududuhardquo El Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeat
ure=
Nersquoami Salih ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye
liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 24 Nisan 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
Ramallah Ali Salih ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili
hukumetuuml kable tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455
Rose David April 2008 ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804
Sabbah Fethi ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya
haricuuml alarsquol-kanun Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat
9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895
Salih Muhsin et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar
Takrir Malumat 2 Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-
strateji El Filistin lisene 2008 Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-
iştişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-
etrafrsquouumll-maniyetuuml Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
130
etmenin Filistin Youmlnetimi Başkanının yetkisinde olmadığını accedilıklıyordu El Fetih ise
Hamasrsquoın kendine ait bir milis kuvvet kurduğunu huumlkuumlmet ise her Filistinli hareketten
isteyen herkesin bu guumlvenlik birimlerine katılabileceğini soumlyluumlyordu137
Bu yeni
kolluk kuvvetleri asayişi sağlamasındaki temek zorluk Filistin Youmlnetimi Başkanı
Abbas ve El Fetih youmlneticilerinin devamlı olarak bu guumlvenlik kuvvetlernin meşru
olmadığını ilan etmeleri ve diğer Başkanrsquoa bağlı kolluk kuvvetlerinin işbirliği
yapmamasıydı Bu yeni kolluk kuvvetlerine huumlkuumlmet maddi sıkıntıdan dolayı
uniforma ve silah vermekte zorlanıyordu El Fetih bağlı subay ve polisler hiccedil bir
şekilde Huumlkuumlmetin emirlerini yerine getirmiyorlar138
bu durumda gerek sokakta asayiş
sağlanması konusunda gerekse buumlrokraside ccedilatışmaya sebep oluyordu El Fetih uumlyesi
Mahmut Abbasrsquoa bağlı kolluk kuvvetleri ile huumlkuumlmete bağlı guumlvenlik birimleri
arasında silahlı ccedilatışmalar başlamıştı139
El Fetih mensubu Divan başkanı Refik Huumlseyni ise ayrı bir kolluk kuvvetinin
kurulmasının muumlmkuumln olmadığını sadece var olan Genel Muumlduumlrluumlğe bağlı bir birim
kurulabileceğini iddia ediyordu140
Soumlzkonusu durumda ise kolluk kuvvetleri
Huumlkuumlmetin emrinde değil Filistin Youmlnetimi Başkanına bağlı kalacaklardı Aynı
şekilde Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquode olduğu gibi Batı Şeriarsquoda da huumlkuumlmet olarak idari
ve siyasi olarak hacirckimiyet kurmak istiyordu fakat buna izin verilmiyordu Esas
itibarıyla Batı Şeria fiili olarak İsrail işgalinde olması sebebiyle gerccedilekte kimse fiili
olarak Batı Şeriarsquoda hacirckim değildi
Filistin Huumlkuumlmetinde iccedil işlerin de olduğu gibi diplomasi ve dış işleri bakanlığı
da bazı hukuki ccedilıkmazlar iccedilindeydi Filistin halkının en uumlst yasal temsilcisi kabuumll
edilen Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) dolasıyla Başkan Mahmut Abbas ve El
Fetih kendisini Filistinrsquoi uluslararası alanda tek temsilci olarak kabul ediyordu141
Filistin Diplomasi Usul Kanuna goumlre yurt dışında yeni temsilcilikler accedilmak ve
kapamak Dış işleri bakanının goumlrevlendirmesi ve Filistin Youmlnetimi Başkanı onayına
bağlıydı142
Fakat Filistin Kurtuluş Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve dış işleri bakanlığı arasındaki
goumlrev ayrımı sarih değildi Diplomasi Usul kanununa goumlre dış işleri bakanlığı diğer
uumllkeler boumllgesel ve uluslararası oumlrguumltler ile ilişkilerin geliştirilmesi Filistinrsquoin yurt
dışında temsili tuumlm diplomatların idari siyasi ve mali denetimi kanun ccedilerccedilevesinde
atanması tayini ve bakanlar kurulu onayıyla diplomatik pasaport vermek143
ile
yetkliydi Fakat 2006 yılının Temmuz ayında Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut
Abbas Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) başkanı olarak yurt dışındaki tuumlm Filistin
Buumlyuumlkelccedililiklerine ve Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) temsilciliklerine bir
bildiri goumlndererek bundan sonra Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml siyasi sorumlusu
137
Bu yeni kurulan İccedil işleri bakanlığına bağlı kolluk kuvvetine katılım Hamas 2500 Fetih 1100 Halk
Direniş Cephesi 600 Halk Cephesi250 Demokratik Cephe 50 Arap Oumlzguumlrleştirme Cephesi 202
Halk Oumlnderliği Cephesi100 Ahmed Ebu Reyş Birlikleri 90 Vadirsquoa Haddad Grubu 70 Bağımsız
540 138
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 110 139
Velid Avaz ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik Birsquol-meclis Teşri
biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2006
http81144208209090pdf200605May09MayTue s1 140
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El Eyyam 11 Ocak 2006
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070111JanThu s21 141
Aytani ve Salih Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 48 142
Filistin Diplomasi Usul Kanunu Madde 2 Erişim Tarihi 6 Nisan 2010
httpwwwmofagovpsarindexphpp=ministry_4 s2 143
age Sadece Buumlyuumlkelccedililerin atanması Filistin Youmlnetimi Başkanı onayıyla gerccedilekleşiyordu
Diplomasi Usul Kanunu Md7 s4
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
131
Kaddumirsquonin Filistinrsquolilerin uluslararası alanda temsili ile goumlrevlendirildiğini
duyurdu144
El Fetih kendi hacirckimiyetinde olan Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml ile
huumlkuumlmet arasında hiyeyarşiyi ortaya koyarak huumlkuumlmetin yetki bakımından aşağıda
kaldığını ifade ediyordu145
Hacirclbuki 2003 yılında Yaser Arafat doumlneminde Başbakan
olan Mahmut Abbas kendisi bizzat tuumlm yabancı buumlyuumlkelccedililiklere ve uluslararası
kuruluşlara goumlnderdiği tamimde dış ilişkilerde Filistin huumlkuumlmeti dış işleri bakanının
sorumlu olduğunu bildiriyordu146
Milli Birlik Huumlkuumlmetinin Kurulması
El Fetihrsquoin uumlst duumlzey asker ve istihbaratccedilıları Gazzersquode ccedilatışmalarda
oumllduumlruumllmeye başlayınca 16 Ağustos 2006 tarihinde Abbas ve Filistin Huumlkuumlmeti
Başbakanı İsmail Haniye oluşturulacak Milli Uyum anlaşması ccedilerccedilevesinde Milli
Birlik Huumlkuumlmeti kurmak iccedilin goumlruumlşmelere başladı147
Bu goumlruumlşmeler suumlrecinde
ccedilatışmalar şiddetlenmiş Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbas sahip olduğu dış desteği ve
maddi guumlcuuml Filistin Huumlkuumlmeti aleyhine kullanmaya başlamıştır Gazzersquode maaşları
oumldenmeyen memur ve ccedilalışanlar grevlere başlamış bu durum zaten var olan İsrail
ablukasının da etkisiyle Gazzersquode yaşamı daha da zorlaştırmıştır Abbas Uluslararası
alanlarda Hamasrsquoı Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml uumlst otorite olarak kabul etmeye ve
Oslo anlaşmaları ccedilerccedilevesinde İsrailrsquoi tanımaya zorluyordu
Uzun goumlruumlşmeler sonucu El Fetih ve Hamas arasında 2 Şubat 2007 tarihinde
Mekkersquode anlaşma imzalandı Bu anlaşmaya goumlre Filistinrsquoda iccedil ccedilatışmalardan dolayı
kan doumlkuumllmesi durdurulmalı ve işgal karşısında Milli bir duruş sergilenmelidir
Taraflar arasında imzalanacak esaslar ccedilerccedilevesince Milli Birlik Huumlkuumlmeti kurmak iccedilin
acil ccedilalışmalara başlanacaktı Daha oumlnce uumlzerinde anlaşılan Kahire ve Şam uyum
anlaşmaları ccedilerccedilevesinde Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme (FKOuml) yeniden yapılandıracaktır148
Esas itibarıyla bu anlaşmanın ccedilıkmazlarının başında anlaşma maddelerinin muğlacirck
ifadeleri gelmekteydi Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas Mekke Anlaşmasının
iki hedefi olduğunu birincisi iccedil ccedilatışmaları durdurmak ikincisi ise Hamas huumlkuumlmetine
Uluslararası meşruiyet kazandırmak olduğunu ifade ediyordu Bu ise Hamasrsquoın da
iccedilinde olduğu yeni huumlkuumlmetin İsrailrsquoi tanımasıyla olacaktı149
Mahmut Abbas ve El
Fetihrsquoe goumlre kendileri uluslararası meşruiyete sahiptiler fakat Filistinrsquoin resmi seccedililmiş
huumlkuumlmeti bu meşruiyete sahip değildi
17 Mart 2007 tarihinde yeni Milli Birlik huumlkuumlmeti goumlrevine başlamıştı
Tarafsız bir iccedilişleri bakanı atanmış fakat o da Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbasrsquoın
kolluk kuvvetlerinden sorumlu muumlduumlr olarak atadığı Reşid Ebu Reşak ile yetki
ccedilatışması sonucu goumlrevden ayrılmıştı Kendisi istifa mektubunda İccedilişleri bakanı olarak
144
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 50 145
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El Ezmetuumlrsquol-dacirchiliye ala
Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 11 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070711JulWed s5 146
age s 51 147
ldquoAbbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas Tettehuz Kararen bitecil
teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=10123 148
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Mısır ve Hamas s 27 149
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-tevekkuat bihudus
İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom s1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
132
fiili hiccedil bir yetkiye sahip olmadığını belirtmişti150
Bu durum temel sorunlardan biri
olan milli bir ccedilerccedilevede kolluk kuvvetlerinin yeniden yapılanmasını engellemişti Esas
itibarıyla silahlı guumlccedillerin yeniden yapılanması Milli Birlik Huumlkuumlmeti kurulmasındaki
temel hedeflerden biriydi
General Dayton Planı Amerikan İsrail ve Mahmut Abbasrsquoın ortak
Hamasrsquoı Tasfiye Planı
Yaser Arafat 2000 yılındaki Camp David goumlruumlşmelerinden sonra Filistinrsquoe
geri doumlnerek gerekirse tekrar direneşe doumlnebilecekleri accedilıklamıştı Bunun ardından
ikinci intifa hareketi başlamış ve Arafatrsquoın vefatından (Arafatrsquoın Doktoruna goumlre İsrail
ajanları tarafından zehirlenmiş bu sebeple şehadetinden) sonra Mahmut Abbas İsrail
youmlnetimi ile daha yakın iş birliği kurmaya başlamıştı Mahmut Abbasrsquoın Filistin
Youmlnetiminrsquoe başkan seccedililir seccedililmez Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mahmut
Abbasrsquoa daha oumlnce Amerikan huumlkuumlmeti tarafından accedilıklanan Yol Haritası
ccedilerccedilevesinde acil guumlvenlik işbirliği anlaşmaları imzamasını istemişlerdi Bunun
uumlzerine 2005 yılı Mart ayında Bush Şaron ve Mahmut Abbas youmlnetimleri arasında
Filistin Silahlı Kuvvetlerinin eğitimi techizi ve İsrail ve Filistin youmlnetimi arasındaki
emniyet işbirliğinin uyum ve denetimini iccedileren bir guumlvenlik anlaşması
imzalanmıştır151
Hamasrsquoın genel seccedilimleri kazanmasının ilanının ardından Mahmut
Abbas kendisinin Filistin Youmlnetiminin seccedililmiş başkanı olduğunu ve İsrail ile sorunun
goumlruumlşmeler ve barış yoluyla ccediloumlzuumlleceğini duyurmuştur Buradaki mesaj Hamas
huumlkuumlmetine dış işlerinde son soumlzuuml soumlyleme yetkisine sahip olmayacağının accedilıkccedila ilanı
olmuştur Hamas huumlkuumlmeti ise doğal olarak seccedilimler oumlncesi vaad ettiği siyasi reform
ve Filistin halkının işgale karşı uluslararası hukuktan doğan temel direniş hakkı
Filistinli muumlltecilerinin geri goumlnuumlş hakkı gibi temel haklarını savunmak istemesiydi
Aynı şekilde Hamas huumlkuumlmet olsa bile İsrailrsquoin Filistin toprakları uumlzerinde kalan hiccedil
bir parccedilasını hiccedil bir şekilde tanımayacağını savunuyordu152
Amerikan youmlnetimi ise Filistin guumlvenlik işleri ile ilgilenmesi iccedilin Korgeneral
Keith Daytonrsquou goumlrevlendirmişti Bu ccedilerccedilevede Uumlrduumln ve Amerikarsquoda yeni Filistin
Silahlı Kuvvetleri seccedililip eğitilmeye başlamıştı Bu Filistin Silahlı Kuvvetlerinin
Lojistik ve mali desteği Amerikan İngiltere Kanada Uumlrduumln ve Mısır huumlkuumlmetlerince
karşılanmaktaydı153
Bu birlikler boumllgede ldquoDayton Taburlarırdquo olarak bilinmektedir Bu
silahlı birlikler Batı Şeriarsquoda mahkemelerin siyasi tutukluları tahliye kararı vermesine
rağmen bu kararları yerine getirmemekteydi Bu birliklere oumlzel seccedililen Filistinliler
Batı Şeria ve Gazzersquode doğmamış yeni nesilden seccedililmektedir Bundaki temel
amaccedillardan biri bu kişilerin direnişle ya da toplumla doğrudan bir bağının olmaması
istenmektedir Hatta lise mezunu bile olmamaları tercih sebebidir Filistin Youmlnetimi ve
150
Salih Nersquoami ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 24 Nisan 2007 httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
(Erişim Tarihi 25 Mart 2010) 151
Merkezuumlrsquol-Zeytun Lidırasat versquol-İstişarat El Tensikuumlrsquol-Emni beynersquol-Sulta versquol-İhtilal Beyrut
2009 s2 152
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1 s1 153
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and the ldquoNew Palestinian
Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen-posing-as-
revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
s 3
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
133
El Fetihrsquoe bağlı bu ldquoDayton Taburlarırdquo bir nevi direnişi bastırma ve İsrailrsquoi koruma
guumlcuumlne doumlnuumlşmuumlştuumlr Hatta 7000 El Fetih uumlyesi Arafat oumlnderliğinde başlatılan ikinci
intifadaya katıldıkları iccedilin tasfiye edilmişlerdi154
Esas itibarıyla Hamasrsquoın genel
seccedilimlere girmesindeki temel etkenlerin başında bu silahlı kuvvetler gelmektedir
Ccediluumlnki Filistin Youmlnetimi ve El Fetih bu silahlı guumlcuuml Filistin halkı tarafından seccedililen
huumlkuumlmetin meşru kolluk kuvveti olarak nitelendirmekteydi Hamas seccedilimlere girerek
huumlkuumlmette soumlz sahibi olarak Amerikan ve İsrail youmlnetiminin bu silahlı guumlccedil sayesinde
direniş karşıtı etkinliğini kırmak istemekteydi
Haziran 2007 tarihinde Amerikan Kongresi Filistin Youmlnetimi iccedilin guumlvenlik
yardımı olarak 86 milyon dolarlık bir yardım paketini onaylamıştı155
Bu yardım
General Dayton emrinde Filistin Mahmut Abbas Youmlnetimi ve doğal olarak El Fetihrsquoin
silahlandırılması ve eğitimi iccedilin kullanılacaktı İsrail istihbaratının bu yeni Filistinli
asker ve polislerin seccediliminde ve eğitiminde veto hakkı bulunmaktaydı156
Hatta gelen
silahlar İsrail adli tıp kurumu tarafından incelenecek ve eğer kendilerine karşı bir
olayda kullanılırsa bu şekilde tespit edilecekti Silahlar Mısır ve Uumlrduumln uumlzerinden
Filistinrsquoe tırlar ile nakledilirken İsrail Ordusu tarafından korunuyor ve Filistin
Youmlnetimi Başkanı Abbasrsquoa bağlı subaylara teslim edilmesi sağlanıyordu
Bunun uumlzerine Hamasrsquoın huumlkuumlmeti kurmasının ardından Mahmut Abbasrsquoın
emrine Uumlrduumln uumlzerinden tırlar dolusu silahların Batı Şeriarsquoya girişine Korgeneral
Daytonrsquoun isteğiyle İsrail tarafından izin verildi157
Hamas huumlkuumlmeti kurar kurmaz
Amerikan ve İsrail youmlnetimleri huumlkuumlmete İsrailrsquoi tanıması iccedilin baskı ve abluka
uygulamaya başlamışlardı Henuumlz daha Hamas huumlkuumlmeti bile kurulmadan 2006 yılının
Şubat ayında Amerikan ve Filistin youmlnetimleri Hamasrsquoın huumlkuumlmetten uzaklaştırılması
iccedilin goumlruumlşme yaptıkları basına yansımıştı158
İsrail Savunma Bakanlığının bazı uumlst
duumlzey subay ve yetkilileri Abbas Youmlnetimi ile yaptıkları iş birliği neticesinde birccedilok
aranan Hamas mensubunu ele geccedilirdiklerini ve Hamasrsquoa yardım eden Filistinlilerin
sahip oldukları ccediliftliklere fırınlara ve mallara el koyduklarını accedilıklamıştı Aynı
accedilıklamada Filistin Youmlnetimi (Mahmut Abbas ve El Fetih) ile artık ortak duumlşmana
yani Hamasrsquoa sahip olduklarını soumlylemişti159
Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut
Abbasrsquoın uzun suumlre Gazzersquode askeri sorumlusu ve Mahmut Abbasrsquoın Milli Guumlvenlik
Danışmanı olan Muhammed Dahlan Hamasrsquoa karşı duumlşmanlığı ile tanınmaktadır
Hatta Dahlanrsquoa goumlre Hamas ile El Kaide arasında bir fark yoktur160
Bu kişi iccedilin
doumlnemin ABD Başkanı Bush bazı konuşmalarında ldquoBizim Adamımızrdquo ifadesini bile
ccedilekinmeden kullanabilmektedir161
Amerikan basının ele geccedilirdiği bazı gizli belgelere goumlre Amerikan huumlkuumlmeti
Milli Guumlvenlik Danışma Elliot Abramsrsquoı Filistinrsquode bir iccedil savaş ccedilıkmasını tahrik
154
age s4 155
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf s5 156
Byrne s7 157
Basim Kasım et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-
İştişarat Beyrut 2009 s 34 158
Steven Erkanger February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of Hamas Ousterrdquo Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
s1 159
Byrne s5 160
Jonathan Fighel ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx s1 161
April 2008 David Rose ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804 s2
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
134
edecek bir planı uygulamakla goumlrevlendirdiği anlaşılmaktadır162
Nitekim İsrail
Guumlvenlik Bakanı Amir Peretz henuumlz Hamas huumlkuumlmeti kurmadan oumlnce 11 Ocak 2006
tarihinde Mısır ve Uumlrduumlnrsquoden silahlar gelmeye başlayınca ldquohedefin Mahmut Abbas
youmlnetimi ve El Fetihrsquoi Hamasrsquoa karşı olası bir ccedilatışmaya hazırlamakrdquo olduğunu ifade
ediyordu163
Bu plan ccedilerccedilevesinde seccedililmiş Hamas huumlkuumlmetini devirmekle goumlrevli kişi
Muhammed Dahlan goumlruumlnmektedir Fakat bu plan başarılı olamamış Dahlan ve
ldquoGeneral Dayton taburlarırdquo Gazzersquoyi Hamasrsquoın hacirckimiyetine terk etmek zorunda
kalmışlardır Gazzersquonin Hamasrsquoın hacirckimiyetine girmesinin ardından Amerikan
Başkan Yardımcı Dick Cheney Ortadoğu Danışmanı David Wurmser istifa etmişti
Wurmser Bush youmlnetimini Filistinrsquode kirli bir savaş yuumlruumlttuumlğuumlnuuml ve Hamas
huumlkuumlmetine karşı Abbas youmlnetimine destek verdiğini duyurmuştu Gazzersquodeki durumu
ise El Fetihrsquoin darbe yapma girişimin Hamas tarafından engellenmesi olarak
değerlendirdiğini accedilıklamıştı164
İsrail ile Filistin Youmlnetimi ve El Fetih ortaklaşa Hamasrsquoa karşı topyekucircn bir
savaş başlatmıştı İsrailrsquoin Batı Şeriarsquodan sorumlu Generali Yaov Mordechai ldquoBatı
Şeriarsquoda Hamas hareketinin sivil ve toplumsal kurumlarına karşı gerccedilek bir savaş
iccedilinde olduklarını ve İsrail-Filistin (youmlnetimi) arasında bu konuda doğrudan bir
koordinasyon olduğunu belirtmekteydi165
Yediot Ahronoth gazetesinin uumlst duumlzey
analizcilerinden olan Nahum Barnea İsrail Savunma Bakanlığı ve Mahmut Abbas ve
Feyyad youmlnetiminin uumlst duumlzey subay ve istihbaratccedilılarının gizli bir toplantısına
katılmıştı Daha sonraları deşifre edilen bu toplantıda Filistin Youmlnetiminin Batı
Şeriarsquonın Silahlı Kuvvetleri Komutanı Diyab El Alirsquonin ldquoAramızda( İsrail-Filistin
Mahmut Abbas Youmlnetimi) duumlşmanlık yok Ortak bir duumlşmanız var O da Hamasrdquo
demiştir166
Aynı toplantıda Filistin Youmlnetimi Askeri İstihbarat Başkanı Mejid Ferraj
ise ldquoOnlarla (Hamas) diyalog olmayacak Siz onlarla ateşkes yaptınız biz değil
Ayrıca bize goumlnderdiğiniz (istihbarat kastediliyor) her Hamas kurumu ile ilgilendik
Ya onları kapattık ya da youmlnetimini değiştirip paralarına el koydukrdquo dediği iddia
edilmiştir
Hamasrsquoın Gazzersquoye Fiili Olarak Hacirckimiyeti ve Mahmut Abbasrsquoın
Huumlkuumlmeti Feshi
Mayıs ayında Gazzersquode El Fetih ve diğer guumlvenlik birimleri arasında silahlı
ccedilatışmalar tekrar şiddetlendi Bunun uumlzerine 11 Haziran 2007 tarihinde Hamasrsquoa bağlı
kolluk kuvvetleri Gazzersquode El Fetihrsquoe bağlı guumlvenlik birimlerine karşı bir kaccedil guumln
suumlren bir operasyon neticesinde Gazzersquoyi fiili olarak hacirckimiyeti altına aldı Bunun
uumlzerine Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas olağanuumlstuuml hal ilan ederken İsmail
Haniye Huumlkuumlmetini fes ettiğini ve yeni başbakan olarak da Selam Feyyadrsquoı
goumlrevlendiğini accedilıkladı167
Abbas huumlkuumlmeti fesih gerekccedilesinde ise ldquosilahlı isyanrdquo ve
ldquoFilistin Halkının genel maslahatı iccedilinrdquo ifadelerini kullanıyordu Hatta El Fetihrsquoin
iccedillerinde uumlst duumlzey subaylarında bulunduğu 250 asker Gazze olaylarında diğer kolluk
162
age s 3 163
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 238 164
age s4 165
Salih Muhsin Muhammed Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-strateji El Filistin
lisene 2008 Beyrut Luumlbnan 2009 s 52 166
age s 53 167
Velid Avaz ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi niyyeti hareketihi el-
istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
http81144208209090pdf20070616JunSat s1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
135
kuvvetlerine ldquokardeşlerimize silah ccedilekmeyizrdquo diye muumldahale etmediği iccedilin
cezalandırıldığı duyuruldu Haniye huumlkuumlmeti ise kendilerinin Filistin halkının seccedililmiş
resmi huumlkuumlmeti olduklarını Anayasal olarak bunun muumlmkuumln olmadığını iddia
ediyordu Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbas yeni huumlkuumlmeti kurubilmek iccedilin engel
olarak goumlrduumlğuuml Filistin Anayasasının 65 66 67 maddelerini dondurduğunu ilan etti
Filistin Başbakanı İsmail Haniye Mahmut Abbasrsquoın Anayasa maddelerini ilga ya da
dondurmak gibi yetkileri olmadığını bu durumun kanunsuz olduğunu belirtmiştir 26
Haziran 2007 tarihinde yayımladığı bir bildiri ile ise tuumlm silahlı milislerin silahlarının
toplanmasını emrediyordu Bu aynı zamanda Filistinrsquodeki tuumlm silahlı direniş
hareketlerinin silahlarının toplanması anlamına geliyordu Hatta Batı Şeriarsquoda birccedilok
Hamasrsquoa muumlzahir kişiler tutuklanmaya başlamış ve bazıları ise İsrailrsquoe teslim
edilmiştir168
29 Haziran 2007 tarihinde Mahmut Abbas Fransa ziyaretinde Filistinrsquode
başkanlık ve genel seccedilimlerinde yapılması iccedilin Filistinrsquode Uluslararası bir guumlcuumln
yerleştirilmesini istemiştir Bu teklif Amerikan Bush youmlnetimi tarafından ccedilok olumlu
karşılanmıştır Fakat Hamas bu guumlcuumln İsrailrsquoe karşı muumlcadele veren silahlı direniş
hareketlerini bastırmak iccedilin kullanacağı savıyla şiddetle karşı ccedilıkmıştır169
Bu ccedilerccedilevede Gazzersquode seccedililmiş yasal huumlkuumlmet olarak Hamas ldquosilahlı isyanrdquo
nitelendirmesinin soumlz konusu olamayacağını savunuyordu Filistin Anayasasının 115
maddesinin birinci fıkrası Filistin Youmlnetimi Başkanına ldquoMilli Guumlvenlikrsquoin tehlikeye
duumlşmesi bir savaş ya da silahlı isyan durumunda olağanuumlstuuml hal ilan etme yetkisi
vermekte fakat bu suumlre bir ayı geccedilememektedir Filistinrsquoli hukukccediluların tartıştığı temel
sorun ise kendisi Filistin halkının seccedililmiş yasal huumlkuumlmeti olan ve Anayasal olarak
uumllkedeki asayiş ve emniyetten sorumlu ve yuumlruumltme guumlcuumlne sahip huumlkuumlmete karşı nasıl
ldquoisyanrdquo nitelemesi yapılabileceğidir170
Ayrıca Filistin Anayasasının 110 maddesine
goumlre Filistin Youmlnetimi Başkanı tarafından ilan edilen Olağanuumlstuuml Hal huumlkuumlmetinin
Filistin Yasama Meclisinden guumlvenoyu alması gerekmektedir Bu halde Guumlvenoyu
Meclisrsquoten uumlccedilte iki ccediloğunlukla alınmalıdır Filistin Yasama Uumlyesi 45 milletvekili İsrail
tarafından tutuklandığı hesaba katılırsa bu nisabın sağlanması da fiili olarak muumlmkuumln
değildir Bu durum Filistinrsquode buguumln de hala devam eden Anayasal bir ccedilıkmaz
meydana getirmektedir
El Fetih ve karşı goumlruumlş ise Filistin Anayasasının 83 maddesinin 3 ve 5
fıkralarına goumlre eğer huumlkuumlmet uumlyelerinin uumlccedilte biri duumlşuumlruumlluumlr ya da boşalırsa huumlkuumlmet
duumlşmuumlş kabul edilir Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti azlettiğini ilan ettikten sonra
El Fetihrsquoe bağlı ve bağımsız bakanlar bunu kabul edip istifa etmişti Bu ccedilerccedilevede eski
bakanların yarısı istifalarını vererek Abbasrsquoın kararını onaylamış olmaktadır Burada
ise ortaya ccedilıkan sorun bu huumlkuumlmet uumlyeleri değişikliğinin Filistin Meclisinin onaması
olmadan nasıl goumlreve başlıyacağıdır Sonuccedil itibarıyla Parlementer sistemlerin temeli
olan Meclisrsquoin sahip olduğu egemenlik yetkisinin hiccedil bir şart altında ilga etmenin
muumlmkuumln olmadığıdır Nitekim Hamas boumlyle bir yetkinin Parlamenter sistemde hiccedil bir
kurum veya kişiye ait olmadığını ifade etmektedir Buna bağlı olarak Filistin Yasama
Meclisrsquoin hangi şart altında olursa olsun yeni kurulan huumlkuumlmete uumlccedilte iki ccediloğunlukla
guumlvenoyu vermesinin muumlmkuumln olmadığına daha oumlnce belirtmiştik Filistin
Anayasasına goumlre ccedilıkan sonuccedil Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti fesih edebilir fakat
olağanuumlstuuml hal de ilan edilse yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoin onayı olmadan kurulamaz
168
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 160 169
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 111 170
Velid Halil Hammami ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El Kudsrsquouumll Arabi 10
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070710JulTue s19
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
136
Filistin Yasama Meclisi Anayasa Komisyonu Başkanı Ahmed Halidi huumlkuumlmet fesih
edilse bile yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoinden guumlvenoyu alana kadar eski huumlkuumlmetin goumlreve
devam edeceğini bu bağlamda Abbasrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmet kurma durumunun
tamamen Anayasarsquoa aykırı olduğunu ifade etmektedir171
Filistinrsquoin oumlnemli Anayasa
hukukccedilularından Enis Kasım ise yaptığı bir accedilıklama ile Filistin Youmlnetimi Başkanı
Abbasrsquoın Meclis onayı olmadan yeni huumlkuumlmet atamasının soumlz konusu olamayacağını
ifade etmektedir172
Hatta Kasım aynı accedilıklamanın devamında Filistin Anayasasırsquonın
79 maddesi ccedilerccedilevesince değil huumlkuumlmet herhangi bir bakanın bile guumlvenoyu almadan
goumlreve başlayamayacağını belirtmektedir Buna bağlı olarak Filistin Youmlnetimini
Selam Feyyad huumlkuumlmeti mi yoksa Hamasrsquoın yani İsmail Haniye huumlkuumlmeti mi temsil
etmektedir Bu durum Oslo anlaşmaları ccedilerccedilevesinde kurulan Filistin Youmlnetimi
iccedilerisinde hayati bir adem-i meşruiyet sorunu meydana getirmektedir
Bu fiili durum hukuksal bir ccedilıkmaz meydana getirse de her iki huumlkuumlmet de
kendi boumllgesinde Filistin Youmlnetiminin meşru huumlkuumlmeti iddiasıyla hacirckimiyetini buguumlne
kadar suumlrduumlrmektedir Fakat bu durum Mısır huumlkuumlmetinin Gazzersquodeki durumu
tanımadığının ilanıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini ccedilok zor durumda bırakmıştı173
Mısır
huumlkuumlmeti bununla da kalmıyor Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın
meşruiyetini desteklemek iccedilin Arab Birliğini toplantıya davet ediyordu Mısır Meclisi
Dış ilişkiler Komisyonu Başkanı Mustafa Fıkhi yanı başlarında İslami bir emirliğin
kurulmasını kabul edemeyeceklerini duyuruyordu174
Mısır youmlnetimi Muumlsluumlman
Kardeşlerin Filistinrsquode denetimsiz ve bağımsız bir şekilde huumlkuumlmet olmasını kendi
rejimi iccedilin hayati bir tehdit olarak algılamaktaydı Hamas siyasi temsilcisi Halid
Meşal Gazzersquodeki durumun Mısır Ulusal Guumlvenliğini tehdit etmediğini aksine Hamas
huumlkuumlmeti duumlşerse Gazzersquode El Kaide gibi daha aşırı hareketlerin guumlccedilleneceğini
belirtmişti175
Filistin Youmlnetimi Başkanı bu olaylar karşısında 7 Temmuz 2007 tarihinde
yayımladığı bir kararla seccedilimlerin yapılması iccedilin Meclisi toplantıya ccedilağırdı İsmail
Haniye huumlkuumlmeti ise Filistin Başkanının Meclisi toplantıya ccedilağırmak gibi anayasal bir
yetkisi olmadığı savıyla bunu reddetti Bunun uumlzerine Abbas Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme
Oumlrguumltuuml Merkez Youmlnetimini toplayarak Başkanlık ve erken Genel Seccedilimlerin nisbi
temsil esasına dayanarak seccedilim kararı almasını istedi El Fetih bununla Filistin
Yasama Meclisi yerine uumlst otorite olarak kabul edilen Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml
(FKOuml)rsquoyuuml kullanmak istemişti Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın hukuk
muumlşteşarı Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln kanun yapabileceğini zaten Filistin
171
Ali Salih Ramallah ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili hukumetuuml kable
tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart
2010 httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455 172
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo El Şarkrsquouumll Evsat 9
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeature= 173
ldquoTerhib Arabicirc ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam 6182007 Erişim
Tarihi 27 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 174
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml alarsquol-hududuhardquo El
Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeature= 175
Bessam Bedarin ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi bitefrih cemaatuumlrsquol-
usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-ahira biitticahu intikad kadatuuml
fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20070618JunMon
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
137
Yasama Meclisrsquoinin de bu oumlrguumltuumln bir kurumu olduğunu savunuyordu176
Filistin
Youmlnetimi tuumlm imkacircnlarıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini tecrit etmeye ccedilalışıyordu Bu
amaccedilla Filistin Youmlnetiminin pasaportları bile değiştirilmişti Gazzersquodeki tuumlm resmi
dairelerin ccedilalışma ve kararları geccedilersiz sayılmış hatta Gazzersquode 2006-2007 senesinde
verilen orta oumlğretim diplomalari bile geccedilersiz ilan edilmişti177
Aynı şekilde İsmail
Haniye huumlkuumlmetine bağlı tuumlm memurların maaşlarının kesildiği duyurulmuştur Batı
Şeriarsquoda Hamasrsquoın etkin olduğu Zekacirct Komisyonursquonun Başkan uumlyeleri ve Mescid
İmamları değiştirilmiştir Hamasrsquoa yakın olduğu duumlşuumlnuumllen 103 Sivil Toplum Oumlrguumltuuml
Vakıf ve Dernek kapatılmıştır Aynı zamanda Mahmut Abbas ve El Fetih youmlnetimi
Hamasrsquoı Birleşmiş Milletler nezdinde kanun dışı silahlı kuvvet olarak tanıtmaya
ccedilalışmaktaydı İsmail Haniye huumlkuumlmeti ise bu faaliyetleri ldquoVatana İhanetrdquo olarak
nitelendirmekteydi178
Ccediluumlnki bu faaliyetler Filistin halkının bağımsızlığı ve işgal
edilen topraklarının kurtarılması iccedilin muumlcadele eden tuumlm direniş hareketlerinin
kanunsuz sayılması sonucunu doğurmaktaydı
Feyyazrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmeti Gazzersquonin Mısır ile tek ccedilıkış kapısı olan
Refah kapısının Mısır ve İsrailrsquoin isteğiyle kapatılmış onun yerine İsrail tarafında
bulunan Kerim Ebu Salim kapısının kullanılacağını ilan etmiştir Bu durum Hamas
huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyetinden sonra İsrail ablukasının şiddetlenmesine ve
etkisini arttırmasına sebep olmuştur Mısır Dışişleri Bakanı Ahmed Ebursquol Gayd
Ağustos 2008 tarihinde Filistinrsquode bir iccedil savaşrsquoın engellenmesi iccedilin Gazzersquoye bir
ldquoArap Kuvvetirdquonin goumlnderilmesini istemişti Fakat Hamas ise Mısır huumlkuumlmetinin bu
isteğini Gazzersquodeki hacirckimiyetine son verme olarak değerlendirmişti Hamas Huumlkuumlmeti
Başbakanı İsmail Haniye bu guumlcuumln Gazzersquodeki seccedililmiş meşru huumlkuumlmetinin
egemenliğine zarar vereceğini belirterek bu oumlneriye şiddetle karşı ccedilıkmıştı179
Mısır
huumlkuumlmeti ise Filistinrsquode tek yasal temsilcinin Filistin Youmlnetiminin ve aynı zamanda
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml(FKOuml)rsquonuumln başkanı olan Mahmut Abbasrsquoı kabul
ettiklerini ve bu ccedilerccedilevede Filistinrsquoi barış goumlruumlşmelerinde Orsquonun temsil edeceğini ilan
etmişti Filistin Youmlnetimi ise Birleşmiş Milletler nezdinde yaptığı konuşmalarda
Hamas huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyeti ldquokanun dışı milislerinrdquo hacirckimiyeti olarak ifade
ediyordu180
Buradaki temel amaccedil İsrail-Filistin barış goumlruumlşmelerinde hem huumlkuumlmeti
saf dışı bırakmak aynı zamanda Filistin Youmlnetimi ve Orsquonun atadığı olağanuumlstuuml hal
huumlkuumlmetinin meşruiyetini kuvvetlendirmekti
Annapolis Barış Konferansı Kasım 2007
Hamas İsmail Haniye huumlkuumlmetinin fiili olarak Gazzersquoyi hacirckimiyetine
almasından bir ay sonra doumlnemin Amerikan Başkanı George Bush tarafından 16
Temmuz 2007 tarihinde sonbaharda boumllge devlet ve Uluslararası Oumlrguumltlerin
katılımıyla iki devletli bir ccediloumlzuumlm adı altında bir konferans daveti yaptı Esas itibarıyla
doumlnemin Amerikan Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ılımlı olarak tanımladıkları
Arap Youmlnetimlerine boumllgede İranrsquoın artan etkisini azaltma desteğine karşı İsrail-Arap
176
Velid Avaz ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve ihlal meclisi merkezi
bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20071111-05 s5 177
Aytani ve Salih Sırarsquoa Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 100 178
Fethi Sabbah ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya haricuuml alarsquol-kanun
Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat 9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27
Mart 2010 httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895 179
El Eyyam Ramallah 652006 180
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 47
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
138
sorunlarına daha ccedilok eğilecekleri soumlzuumlnuuml vermişti181
Bunun uumlzerine 27 Kasım 2007
tarihinde ise Amerikan Başkanı G Bush tarafından ccedilok sayıda Uluslararası Oumlrguumlt ve
Devletin katılımıyla Annapolis Barış Konferansı accedilıldı Filistin Youmlnetimi Mahmut
Abbas ile İsrail Başbakanı Ehud Olmert 28 Kasım 2007 tarihinde barış goumlruumlşmelerinin
başlaması iccedilin anlaşmaya vardı İsrail youmlnetimi daha oumlnceki geleneğinden
ayrılmayarak goumlruumlşmelere herhangi şart ya da ccedilerccedileve konmasına izin vermedi
Amerikan Youmlnetimi Hamas huumlkuumlmetinin etkisini ve desteğini azaltmak iccedilin bir oumlnce
İsrail ve Filistin Youmlnetimi arasında barış anlaşması imzalanmasını sağlamaya
ccedilalışıyordu Goumlruumlşmeler Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) adına Ahmet Kurey ve
İsrail Dış İşleri Bakanı Livni arasında yuumlruumltuumllmekteydi Belirlenen Yol Haritası
ccedilerccedilevesinin ilk safhası gereği İsrail Youmlnetimi işgal altındaki boumllgelerde yeni yerleşim
boumllgesi inşa etmeyecek Filistin Youmlnetimi ise teroumlrist gruplarla savaşıp onların alt
yapısını yok edecekti Bu ccedilerccedilevede Amerikan ve İsrail Youmlnetimi iccedilin Hamas bir teroumlr
oumlrguumltuuml olarak kabul edilmekteydi182
İsrail huumlkuumlmeti Filistin Youmlnetiminin iccedilinde bulunduğu meşruiyet sorunundan
istifade ederek birccedilok konuda Mahmut Abbasrsquoı zorluyordu Oumlzellikle İsrail Youmlnetimi
yeni yerleşim boumllgelerinden geri adım atmayarak Filistin Youmlnetiminin teroumlr
gruplarıyla yeterince muumlcadele etmediğini iddia ediyordu İsmail Haniye huumlkuumlmeti ve
Filistin Yasama Meclisi ise Annapolis Barış Konferansının ldquogereksizrdquo olduğunu ve
Mahmut Abbasrsquodan goumlruumlşmeleri kesmesini istemişti183
Huumlkuumlmet soumlzcuumlsuuml ise yaptığı
bir başka accedilıklamada bu konferansrsquoın buumlyuumlk bir siyasi utanccedil olduğunu soumlyluumlyordu184
Filistin Youmlnetimi ise buna Batı Şeriarsquoda ccedilok sayıda Hamas yanlısını tutuklayarak
vermişti185
Hamasrsquoın Siyasi Şubesi Başkanvekili Musa Ebu Marzuk ise Annapolis
Konferansrsquoın iki ana hedefi olduğunu belirtiyordu Birincisi Luumlbnan saldırılarından
sonra zayıflayan Olmert huumlkuumlmetine destek olmak ikincisi ise İranrsquoa karşı yapılacak
bir savaş planına zemin hazırlamaktı186
Bunun uumlzerine Hamas huumlkuumlmeti ve
milletvekilleri bir toplantı yaparak 1948 yılında Filistinden goumlccedil edenler topraklarına
doumlnmeden ve Kuduumls dacirchil tuumlm işgal edilmiş Filistin toprakları oumlzguumlrleştirilmeden
Filistin halkının hakkından hiccedil bir taviz vermeyeceklerine dair yemin ettiler187
İslami
Cihad ve Hamas Siyonist Varlığın hiccedil bir şekilde tanınmayacağını ve meşru direniş
haklarından hiccedil bir şekilde vazgeccedilmeyeceklerini iccedileren ortak bir bildiri
yayımladılar188
İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ramazan Abdullah Şellah ise
Annapolis Konferansını Balfour Deklarasyonursquondan daha koumltuuml kabul etmekteydi
181
Carol Migdalovitz CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process The Annapolis
Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf s1 182
age s 2 183
Basım Kasım et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-Mufavadat
Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk Beyrut 2008 s
25 184
age s 25 185
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s157 186
Basim Kasım et al Mesarrsquouumll-Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-
Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk s 26 187
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007 188
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990 (Erişim Tarihi 18 Mart 2010)
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
139
Mısır Dışişleri Bakanı ise tuumlm Filistinli grupların Mahmut Abbasrsquoın atadığı
huumlkuumlmetin arkasında durmalarını istiyordu189
Hemen ardından daha oumlnce Gazzersquode
bulunnan Mısır Buumlyuumlkelccedililiğini ve diplomatlarını Ramallahrsquoa taşıdı 15 Haziran 2007
tarihinde ise İsrail youmlnetimi Gazzersquoye tuumlm giriş ccedilıkışları kapatarak abluka uygulamaya
başladı Gazzersquoye tıbbi malzemeler de dacirchil en temel gereksinimlerin de abluka
sebebiyle girişi engellenmiştir Bunun uumlzerine İsmail Haniye huumlkuumlmeti Arap
Birliğinden Mısır youmlnetimine sınır kapısını accedilması iccedilin baskı yapılmasını istemiştir
Fakat Arap devletleri arasındaki boumlluumlnme ve Mısır iccedilin Gazzersquonin jeopolitik oumlnemi
bilindiği iccedilin Arap devletleri Filistin iccedilerisindeki boumlluumlnmuumlşluumlk durumuna doğrudan
muumldahale etmek istememişlerdi Fakat 23 Mart 2008 tarihinde Yemen huumlkuumlmeti El
Fetih ve Hamasrsquoı 2005 Kahire anlaşması ccedilerccedilevesinde masaya oturmaya davet
etmiştir Bu suumlreccedilte Mısır huumlkuumlmeti ise kendi ev sahipliğinde daha geniş ccedilaplı bir
goumlruumlşme ccedilağrısında bulunmuştur Bunun da etkisiyle Yemen girişiminden bir sonuccedil
elde edilememiştir Hamas ve diğer direniş hareketleri ise Gazze ablukasına karşı
İsrailrsquoe Katyuşa fuumlzeleri ile cevap vermiştir Mısır huumlkuumlmeti ise Gazzersquoden yapılan bu
fuumlze saldırılarının İsrailrsquoin Gazzersquoye saldırı iccedilin fırsat oluşturduğunu duumlşuumlnmektedir
Bu ccedilerccedilevede Mısır huumlkuumlmeti Hamas ile İsrail huumlkuumlmeti arasında ateşkes sağlamak
istemişti İsrail youmlnetimi sağlanacak ateşkes anlaşması ile direnişin siyasi ve askeri
olarak faaliyetlerini durdurmasını istemekteydi Hamas huumlkuumlmeti ve İslami direniş
hareketleri ise karşılıklı olarak tuumlm askeri faaliyetlerin durdurulmasını istemişti
Bunun uumlzerine İsrail ve Hamas huumlkuumlmeti ve direniş hareketleri arasında 19 Haziran
2008 tarihinden başlamak uumlzere 6 aylık Sessizlik190
anlaşması imzalandı Bu
anlaşmaya goumlre karşılıklı olarak her tuumlrluuml saldırıların durdurulması ablukanın
kaldırılması ve tuumlm Gazze giriş-ccedilıkış kapılarının accedilılması olacaktı191
Fakat İsrail
youmlnetimi Gazze giriş-ccedilıkış kapılarını accedilmakta sorun ccedilıkartıyordu Mısır ve Gazze
arasında hayati oumlneme sahip Refah sınır kapısı 180 guumlnluumlk ateşkes suumlrecinde sadece
20 guumln o da kısmi olarak accedilılmış İsrail saldırılarında Gazzersquode 22 şehit verilmişti192
Nitekim bu konuda hazırlanan ccedilok tafsili raporlarda bile bu ateşkes anlaşmasının
şartlarından bahsedilmemektedir193
Esas itibarıyla Hamas huumlkuumlmeti Refah sınır
kapısını Mısır ile Filistin arasında goumlrmekte bu bağlamda sorumluluğunda Mısır
huumlkuumlmetinde olduğunu savunmaktaydı194
Nitekim İsrail ile Hamas arasında ateşkes
anlaşması imzalanmadan Hamas Siyasi Soumlzcuumlsuuml Halid Meşrsquoal Mısırrsquoın teşvik ve
189
ldquoTerhib-i Arabicirc versquod-duveli biteşkili Hukumetrsquouumll-Filistinieyetrsquouumll-Cedidrdquo El Eyyam 18 Haziran
2007 Erişim Tarihi 19 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 190
Burada oumlnemle vurgulanması gereken Hamasrsquoın ateşkes Hudne ile bi nevi silahların susması
Tehdiye anlamına gelen kavramlar arasında ayrım yapmasıdır Hamasrsquoa goumlre ortada resmi olarak bir
Filistin devleti olmadığı iccedilin ve resmen muhatap alınmadıkları iccedilin ateşkes ifadesi yerine anlaşmalarda
Tehdiye ifadesi kullanılmaktadır Fakat bazı yerlerde okuyucu tarafından daha iyi anlaşması iccedilin
ateşkes ifadesini de kullanmayı tercih ettik 191
Muhsin Salih et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar Takrir Malumat 2
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009 s 12 192
age s 12 193
Paul Scham ve Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political Flexibilityrdquo United
States Institute of Peace Special Report
wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf (Erişim Tarihi 5 Nisan 2010) s
3 194
age s 32
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
140
arabulucuğu ile gerccedilekleşecek ateşkes şartlarının uygulanmasında Mısırrsquoın
sorumluluğu olduğu vurgulamıştır195
Mısır huumlkuumlmetinin Refah sınır kapısını accedilmayarak İsrail ablukasına destek
vermesi de İsrail youmlnetimi tarafından yeterli goumlruumllmuumlyordu Hamas huumlkuumlmeti ve
direniş birlikleri Mısır ve Gazze arasındaki tuumlnellerden gerekli lojistik ihtiyaccedillarını
temin etmekteydi Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mısır huumlkuumlmetine Gazze ablukasına
destek vermesi iccedilin baskı yapmışlardı Bu baskılar uumlzerine Mısır youmlnetimi 12 Ağustos
2008 tarihinde Gazzersquonin hayati lojistik ihtiyaccedillarının karşılandığı tuumlnellere karşı
operasyonlar duumlzenlemeye başlamıştır Hamas milisleri bu tuumlneller sayesinde tuumlm
silah ve gereccedillerini temin etmektelerdi Aynı zamanda Gazze halkı İsrail ablukasından
sonra birccedilok hayati ihtiyaccedillarını teminde zorlanmışlar ve bu tuumlneller sayesinde bunlar
temin edilmekteydi Mısırrsquoın bu tuumlnellere karşı ccedilok sert tutumu Gazze halkının Mısır
huumlkuumlmetine karşı kızgınlığının artmasına sebep olmuştur Aynı şekilde Mısır
iccedilerisinde binlerce kişi abluka ve tuumlnellere karşı yapılan ccedilalışmalara karşı yuumlruumlşler
yaptığı iccedilin tutuklanmıştı Hamas huumlkuumlmeti ve direniş birlikleri 18 Aralık 2008
tarihinde İsrailrsquoin ateşkes şartlarını hiccedil bir şekilde yerine getirmediğini bu sebeple
ateşkesin uzatılmayacağını ve bittiğini ilan etmiştir196
Mısır huumlkuumlmeti ise oluşturulacak bir Milli Misak zemininde El Fetih ve Hamas
arasında anlaşma sağlamaya ccedilalışmaktaydı Fakat son tuumlnel saldırıları ardından
Hamas Mısır huumlkuumlmetinin kendisine karşı olduğu ve El Fetih yanlısı bir tutum
izlediğini accedilıktan ilan etmeye başlamıştı Mısır huumlkuumlmeti ise kendilerinin herkese eşit
mesafede olduğunu bildirmiş ve 9 Kasım 2008 tarihinde Kahirersquode tuumlm Filistinli
hareketler ile beraber goumlruumlşuumllmek uumlzere Filistin iccedilin 15 maddelik bir nevi Milli Misak
belgesi hazırlanmıştı Bu anlaşma taslağına goumlre
1- Filistin Milli Menfaati her tuumlr parti ve oumlrguumlt menfaati uumlstuumlnde tutulacak
2- Hiccedil bir şart altında Filistin topraklarının siyasi ve coğrafi buumltuumlnluumlğuumlnuumln
ayrılmasına izin verilmeyecek
3- Diyalog iccedil sorunları bitirmenin tek ccediloumlzuumlm aracı kabul edilecek
4- Filistinli kanı aziz kabul edilip tutuklama ve şiddetrsquoe bir an oumlnce son
verilecek
5- Demokrasi Youmlnetimin meşruiyeti ve devamı iccedilin tek seccedilenek olarak
kabul edilecek
6- İşgal devam ettiği suumlrece Filistin halkının direniş hakkı meşrudur
7- Mart 2005 Kahire Şubat 2007 Mekke anlaşmaları Mahmut Abbasrsquoın
diyalog girişimleri ve Arab Birliğinin Filistinrsquodeki boumlluumlnmeye karşı kararlarına itimat
edilecek
8- Vazifesi Ablukayı kaldırmak Meclis ve Başkanlık seccedilimlerinin
yapılması olacak Milli Huumlkuumlmet kurulacak
9- Hizipleşmeden ziyade Milli esasa dayalı olarak Kolluk Kuvvetleri
yeniden yapılandırılacak
10- Uumlzerinde anlaşılacak bir tarihte ve Milli Maslahat ccedilerccedilevesinde seccedilim
kanunuyla Meclis ve Başkanlık seccedilimleri aynı anda icra edilecek
195
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 27
Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743 196
Zehir Andarus ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen İntiharsquouumll-tehdiye El
yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081212-18 s 1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
141
11- Mart 2005 Kahire anlaşmasında vurgulandığı gibi Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) tuumlm hareketleri kapsayacak şekilde yeniden
yapılandırılarak Filistin Halkının tek meşru temsilcisi olacaktır
12- 29-30 Nisan 2008 tarihinde tuumlm Filistinli hareketlerin uumlzerinde anlaştığı
şekilde ateşkesin korunması sağlanacaktır
13- Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve Filistin Youmlnetimi Başkanının
Barış Goumlruumlşmelerini yuumlruumltmede yetkili olduğu tuumlm Filistinli hareketler tarafından
kabul edilecektir
14- Goumlruumlşmeler başladıktan sonra bu suumlrece zarar verecek faaliyetlerden
vazgeccedililecek
15- Bu anlaşmanın uygulanması iccedilin ortak komisyonlar kurulacak197
Hamas huumlkuumlmeti bu anlaşma metninin bir başlangıccedil kabul ettikleri iccedilin olumlu
karşılamışlardı Fakat Hamas youmlnetiminin temel isteğinin anlaşma uygulanırken Batı
Şeria ve Gazzersquode aynı anda başlanmasını istemekteydi198
Buradaki temel sorun fiili
olarak İsrail işgali altında bulunun Batı Şeriarsquoda bu yeniden yapılanmanın nasıl
gerccedilekleştirileceği idi Buna ek olarak Hamas goumlruumlşmelerin başlamasından bir guumln
oumlnce Batı Şeriarsquodaki Hamas mensubu siyasi tutukluların serbest bırakılmadığından
dolayı goumlruumlşmelere katılmayacağını duyurdu Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquonin abluka
altında olması fakat Batı Şeriarsquoda boumlyle bir sıkıntı olmadığı iccedilin goumlruumlşmeler ile geccedilen
zamanın kendi aleyhine olduğunu bilmekteydi Bu sebeple masaya oturmadan somut
kazanımlar elde etmek istemekteydi Aynı zamanda Hamas youmlnetimi Mısırrsquoın
goumlruumlşmelerde de El Fetih ve Mahmut Abbasrsquodan yana tavır koyduğu iccedilin kendilerinin
uzlaşmaz taraf konumuna duumlştuumlklerini duumlşuumlnuumlyorlardı Buna ek olarak uumlst duumlzey El
Fetih uumlyeleri anlaşmanın imzalanması gerektiğini ccediluumlnki boumlluumlnme sebebiyle İsrail ile
Barış anlaşmasının imzalanamadığını ifade etmekteydi199
27 Aralık 2009 Gazze Saldırısı
İsrail ordusu 27 Aralık 2009 tarihinde Gazzersquoye 22 guumln suumlrecek ve sivil
yerleşim merkezlerinin de hedef alındığı geniş ccedilaplı bir askeri saldırı başlattı Hamas
huumlkuumlmetine bağlı tuumlm resmi bina ve kurumlar saldırıda ağır hasar goumlrmuumlştuuml Saldırı
guumlnuuml bakanlık binalarında ve diğer resmi kurum binalarında memur ve kolluk
goumlrevleri goumlrev yaptığı iccedilin ilk guumln ccedilok kayıp vermişlerdi İsrail Dış İşleri Bakanırsquonı
saldırıdan iki guumln oumlnce 25 Aralık guumlnuuml Kahirersquoyi ziyaret etmiş ve Huumlsni Muumlbarek ile
goumlruumlşmuumlştuuml Bu goumlruumlşmenin bir guumln sonrası 26 Aralık gecesi Mısır huumlkuumlmet yetkilileri
Hamas uumlst duumlzey temsilcilerine saldırı olmayacak teminatı vermişti Nitekim saldırının
hemen ardından Hamasrsquoın soumlzcuumlsuuml Feyzi Burham bu saldırıdan Mısır youmlnetiminin
haberi olduğunu ve buna izin verdiğini accedilıklamıştır Burham Mısır huumlkuumlmeti
yetkililerinin Hamas uumlst duumlzey youmlneticilerini 26 Aralık gecesi arayarak Gazzersquonin
buguumln sakin olacağını soumlylediklerini ifade etmişti200
Esas itibarıyla İsrail iccedilerisinde
197
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El Hayatrsquouumll Cedid 21
Ekim 2008 httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309 (Erişim Tarihi 5 Nisan
2010) s1 198
Huumlseyin Cebir ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat
alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008 199
Zehir Enderus ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-harb versquol-hisar versquol-
kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El Kudsuumlrsquol Arabi 11 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081111-10 s6 200
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s 64
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
142
siyasi tahminler de bile seccedilim suumlrecine girmiş bir geccediliş huumlkuumlmetinin boumlyle oumlnemli bir
saldırı başlatacağı beklenmiyordu201
İsrail youmlnetimi kuumlresel ve boumllgesel hesaplar sonucu bu saldırıyı
gerccedilekleştirmiştir Hatta siyasi guumlccediller bu saldırının Uluslar arası alanda ABD ve
Avrupa Birliği gibi aktoumlrler tarafından teroumlrist kabul edilen Hamasrsquoa karşı yapıldığı
iccedilin anlayışlı olunacağını hesap etmekteydi202
İsrail youmlnetimi iccedilin Gazzersquoye saldırının
temel amacı ise Hamasrsquoın askeri guumlcuumlnuuml yok etmek ve Hamas huumlkuumlmetinin
devrilmesiydi203
Saldırının sonlarına doğru ise amacın Hamasrsquoın tekrar silahlanmasını
oumlnlemek ve Gilad Şalitrsquoin İsrailrsquoe geri getirilmesi haline gelmişti204
Hamasrsquoın elinde
iki yıldır esir tutulan İsrail askeri Gilad Şalitrsquoin uumllkeye geri getirilmesi huumlkuumlmet
ortakları iccedilin seccedilim oumlncesi buumlyuumlk bir başarı olacaktı Fakat saldırı sonrası Hamas
huumlkuumlmeti devrilmemiş ve Gilad Şalitrsquode geri alınamamıştı Hamas siyasi soumlzcuumlsuuml
Halid Meşrsquoal ise El Cezirersquoye yaptığı ilk accedilıklamada ldquokendilerine kimsenin ablukanın
kalkması ve saldırının durdurulmasından başka hiccedilbir talep ile gelmemelerinirdquo
belirtiyordu205
Hamas yaptığı diğer accedilıklamada Mahmut Abbasrsquoın bu saldırıyı
oumlnceden bildiğini hatta Gazzersquodeki bazı El Fetih unsurlarının Hamas merkezleri
hakkında sağladığı bilgileri İsrailrsquoe vermekle itham ediyordu206
Mısır youmlnetimi ise
ablukadan dolayı doğrudan ve saldırı iccedilin ise dolaylı olarak Hamas youmlnetimini
succedilluyordu Saldırı devam ederken bile Mısır Devlet Başkanı Huumlsni Muumlbarek Hamas
hareketini succedillayan accedilıklamalar yapıyordu Hatta Mısır ile Filistin arasında bulunan
Refah sınır kapısının kapalı olmasından Hamasrsquoı sorumlu tutuyordu207
Mısırrsquoda ise
Hamasrsquoın itikadiideolojik accedilıdan bir parccedilası olduğu Muumlsluumlman Kardeşler hareketi
Mısır huumlkuumlmeti de dacirchil olmak uumlzere Arap huumlkuumlmetlerini Filistinrsquode direnişi kırmak
iccedilin İsrail ile işbirliği yaptıklarından dolayı succedilluyordu208
Bu itham Mısır rejimi ve
meşruiyeti iccedilin hayati bir tehdit oluşturmaktadır
Mısır youmlnetimi ise İsrail Gazze arasına Uluslar arası bir guumlccedil konuşlanmasıyla
Hamasrsquoın direniş faaliyetlerini ve İsrailrsquoe karşı askeri saldırılarını engellemeye
ccedilalışıyordu Ccediluumlnki 1967 oumlncesi Mısır hacirckimiyetinde kabul edilen Gazzersquoye İsrailrsquoin
her saldırısı Mısır huumlkuumlmetinin meşruiyetini zayıflatan bir unsur meydana getiriyordu
Hamas youmlnetimi İsrail-Gazze arasına uluslar arası bir guumlcuumln konuşlanmasına ise
bunun İsrailrsquoi korumak ve direnişi engellemek olacağı savıyla şiddetle ret etmişti209
Hamas hiccedilbir şekilde direniş hakkından vazgeccedilmeyeceğini ilan ediyor ve ablukanın
kaldırılması isteğinden vazgeccedilmiyordu İsrail youmlnetimi başlattığı bu saldırıyla Hamas
huumlkuumlmetini deviremediği gibi aynı sene iccedilerisinde yapılacak olan Filistin Youmlnetimi
Başkanlık seccedilimlerinin yapılmasını da fiilen ortadan kaldırmıştır Bu durum Hamas
201
Yehuda Ben Meir ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public Opinionrdquo Strategic
Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv University Volume 11 No4
February 2009 s29 202
Eran Oded ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic Assessment Volume 11
No 4 February 2009 s 14 203
Eiland Giora ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the Campaignrdquo Strategic
Assesment Volume 11 No4 February 2009 s 8 204
age s9 205
Sabri Suumlmeyre ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml Hilaluumlrsquol-advanrdquo
Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat
versquol-istişarat Beyrut 2009 s 81 206
age s 82 207
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s67 208
age s66-67 209
Sabri Suumlmeyre s84
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
143
huumlkuumlmetinin Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın yasal suumlresinin bittiğini bu
ccedilerccedilevede artık meşruiyetinin tartışmalı olduğu ilan etmesiyle sonuccedillanmıştır
SONUCcedil Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme(kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln kuruluşunun temel amacı
Filistinlilerin işgal ve suumlrguumln sebebiyle duumlnyanın her yerindeki Filistinliler de dacirchil
temsil edildiği bir kurum meydana getirmekti Fakat zaman iccedilerisinde Yaser Arafat
oumlnderliğindeki El Fetih hareketi tuumlm Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln yuumlruumltme ve
temsil organlarını ele geccedilirmiştir Bu durum diğer Filistinli direniş hareketlerinin bu
oumlrguumltten ayrılıp bağımsız faaliyet yuumlruumltmelerine sebep olmuştur Buna rağmen 1993
Oslo barış goumlruumlşmelerine kadar Yaser Arafatrsquoın İsrailrsquoe karşı direniş ve muumlcadelenin
parccedilalanmaması iccedilin destek verilmiştir Yaser Arafat 1993 yılında Oslo Uyum
anlaşmalarını tuumlm Filistinliler adına imzalamış ama Filistin direniş hareketlerinin
birccediloğu bu anlaşmaları tanımadığını ilan etmiştir Bu hareketlerin başında Hamas
gelmektedir Bu ccedilerccedilevede Hamas Oslo Barış Goumlruumlşmeleri sonucunda oluşturulan
Filistin Youmlnetimini tanımadığı iccedilin 2006 yılına kadar seccedilimlere katılmamıştır Bu El
Fetih hareketinin Filistin Youmlnetimi Parlamentosunu huumlkuumlmeti ve buna bağlı tuumlm
resmi kurum ve kuruluşlarına hakim olma imkanı sağlamıştır Bu durum aynı zaman
El Fetih oumlrguumltuumlne Batı Şeria ve Gazzersquode resmi olarak polis kuvveti oluşturma ve
silahlanma imkacircnı sağlamıştır Bu durum Hamas gibi silahlı direniş oumlrguumltlerinin
zamanla aleyhine taktiksel bir uumlstuumlnluumlk meydana getirmiştir Aynı zamanda bu durum
El Fetihrsquoin tuumlm Filistin Youmlnetimi kurumlarına hacirckim olması gerek İsrail ve gerek
Uluslar arası tuumlm goumlruumlşmeleri Filistinliler adına yuumlruumltmesi sonucu doğuruyordu
Hamas bu durumu kendi lehine ccedilevirmek iccedilin ani bir kararla Yasama seccedilimlerine
katılma kararı aldı Bu taktik değişiklik El Fetih youmlnetimini seccedilim sonrası buumlyuumlk
sıkıntıya sokacaktı Hamasrsquoın Yasama Konseyinde ccediloğunluğu elde etmesi ise
Huumlkuumlmeti ve El Fetih unsurları tarafından youmlnetilen kurumlarında değişim anlamına
geliyordu Filistin Youmlnetimi başkanı ise kendi yetkisini Filistin Anayasasına da aykırı
olarak genişletmeye başladı Bu durum sonunda Hamas huumlkuumlmete bağlı guumlccedillerle
Filistin Youmlnetimi başkanı Mahmut Abbasrsquoa bağlı guumlccedillerin ccedilatışmasına doumlnduuml Bunun
sonucunda zaten İsrail işgali nedeniyle coğrafi olarak ayrı olan Batı Şeria ve Gazze
otorite olarak da birbirinden ayrılmış oldu
Bu suumlrecin temel sebebi Filistin Oumlzguumlrleştirme (Kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln ve
yuumlruumltme organlarının artık Filistinlileri temsil etmekten uzak olmasıdır El Fetihrsquoin
hacirckim olduğu suumlreccedilte kurulan Filistin Youmlnetimi de artık seccedilimler yapılamamasından
dolayı meşruiyetini kaybetmektedir Filistin Youmlnetimi Başkanlığı ve yasama
meclisinin yasal goumlrev suumlresi dolmuş fakat hukuki ve fiili boumlluumlnmuumlşluumlkten dolayı
seccedilimler yapılamamaktadır Mısır ve Uumlrduumln youmlnetimlerinin yanı sıra Amerikan ve
İsrail youmlnetimleri de Hamasrsquoın Filistin youmlnetiminde bulunmasını kabul etmemektedir
Mahmut Abbas ise Filistin youmlnetimi başkanı olarak değil tuumlm goumlruumlşmelerini Filistini
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml başkanı olarak yuumlruumltmektedir Bu kurucu oumlrguumlt ise hukuki
sorunlar ve işgal sebebiyle seccedilim yapamamaktadır Filistinlileri temsil etmesi iccedilin
kurulan Filistini Oumlzguumlrleştirme (kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln yeniden yapılanmasıyla bu
hukuki ve siyasi ccedilıkmaz ortadan kaldırılabilir Aksi halde Filistinlileri temsil
meşruiyetini kaybetmiş Filistin Youmlnetimirsquonin de barış goumlruumlşmelerini yuumlruumltmesinin
hukuki ve siyasi olarak bir anlamı olmayacaktır
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
144
KAYNAKCcedilA
Abbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas
Tettehuz Kararen bitecil teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi
24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=1012
3
Abbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve
tayin ahadı zuamarsquoil-mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeat
ure=
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and
the ldquoNew Palestinian Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen
-posing-as-revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-
breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
Andarus ZehirEşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen
İntiharsquouumll-tehdiye El yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081212-18
Avaz Velid ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik
Birsquol-meclis Teşri biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart
2006 http81144208209090pdf200605May09MayTue
Avaz Velid ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir
şurta bivakfıhardquo El Kudsrsquouumll Arabi 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu
Avaz Velid Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi
niyyeti hareketihi el-istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070616JunSat
Avaz Velid ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve
ihlal meclisi merkezi bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi
27 Mart 2010 http81144208209090pdf20071111-05
Aytani Meryem Muhammed Salih Muhsin Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve
Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat
Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200603Mar07MarTue
Bedarin Bessam ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi
bitefrih cemaatuumlrsquol-usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-
ahira biitticahu intikad kadatuuml fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007
Erişim Tarihi 27 Mart 2010 http81144208209090pdf20070618JunMon
Ben Meir Yehuda ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public
Opinionrdquo Strategic Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv
University Volume 11 No4 February 2009
Cebir Huumlseyin ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve
tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
145
httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El
Hayatrsquouumll Cedid 21 Ekim 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309
Enderus Zehir ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-
harb versquol-hisar versquol-kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El
Kudsuumlrsquol Arabicirc 11 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081111-10
Erkanger Steven February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of
Hamas Ousterrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social
and Political History Westview Press USA 2006
Fighel Jonathan ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo
Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx
Giora Eiland ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the
Campaignrdquo Strategic Assesment Volume 11 No4 February 2009
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart
2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1
Hammami Velid Halil ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El
Kudsrsquouumll Arabi Erişim Tarihi 26 Mart 2010
10 Temmuz 2007 http81144208209090pdf20070710JulTue
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 Nisan 2006
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El
Eyyam 11 Ocak 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070111JanThu
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabi 13
Şubat 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200602Feb13FebMon
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-
amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran
2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-
şimaliyetuuml min Kıtrsquoa Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24
Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078
Kasım Basim et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-
Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol
firsquod-dımışk Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
146
Kasım Basim et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat versquol-İştişarat Beyrut 2009
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-
tevekkuat bihudus İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart
2010 httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeat
ure=
Oded Eran ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic
Assessment Volume 11 No 4 February 2009
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El
Şarkrsquouumll Evsat 27 Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743
Migdalovitz Carol CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process
The Annapolis Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El
Ezmetuumlrsquol-dahiliye ala Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabi 11 Temmuz 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070711JulWed
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml
alarsquol-hududuhardquo El Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeat
ure=
Nersquoami Salih ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye
liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 24 Nisan 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
Ramallah Ali Salih ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili
hukumetuuml kable tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455
Rose David April 2008 ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804
Sabbah Fethi ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya
haricuuml alarsquol-kanun Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat
9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895
Salih Muhsin et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar
Takrir Malumat 2 Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-
strateji El Filistin lisene 2008 Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-
iştişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-
etrafrsquouumll-maniyetuuml Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
131
Kaddumirsquonin Filistinrsquolilerin uluslararası alanda temsili ile goumlrevlendirildiğini
duyurdu144
El Fetih kendi hacirckimiyetinde olan Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml ile
huumlkuumlmet arasında hiyeyarşiyi ortaya koyarak huumlkuumlmetin yetki bakımından aşağıda
kaldığını ifade ediyordu145
Hacirclbuki 2003 yılında Yaser Arafat doumlneminde Başbakan
olan Mahmut Abbas kendisi bizzat tuumlm yabancı buumlyuumlkelccedililiklere ve uluslararası
kuruluşlara goumlnderdiği tamimde dış ilişkilerde Filistin huumlkuumlmeti dış işleri bakanının
sorumlu olduğunu bildiriyordu146
Milli Birlik Huumlkuumlmetinin Kurulması
El Fetihrsquoin uumlst duumlzey asker ve istihbaratccedilıları Gazzersquode ccedilatışmalarda
oumllduumlruumllmeye başlayınca 16 Ağustos 2006 tarihinde Abbas ve Filistin Huumlkuumlmeti
Başbakanı İsmail Haniye oluşturulacak Milli Uyum anlaşması ccedilerccedilevesinde Milli
Birlik Huumlkuumlmeti kurmak iccedilin goumlruumlşmelere başladı147
Bu goumlruumlşmeler suumlrecinde
ccedilatışmalar şiddetlenmiş Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbas sahip olduğu dış desteği ve
maddi guumlcuuml Filistin Huumlkuumlmeti aleyhine kullanmaya başlamıştır Gazzersquode maaşları
oumldenmeyen memur ve ccedilalışanlar grevlere başlamış bu durum zaten var olan İsrail
ablukasının da etkisiyle Gazzersquode yaşamı daha da zorlaştırmıştır Abbas Uluslararası
alanlarda Hamasrsquoı Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml uumlst otorite olarak kabul etmeye ve
Oslo anlaşmaları ccedilerccedilevesinde İsrailrsquoi tanımaya zorluyordu
Uzun goumlruumlşmeler sonucu El Fetih ve Hamas arasında 2 Şubat 2007 tarihinde
Mekkersquode anlaşma imzalandı Bu anlaşmaya goumlre Filistinrsquoda iccedil ccedilatışmalardan dolayı
kan doumlkuumllmesi durdurulmalı ve işgal karşısında Milli bir duruş sergilenmelidir
Taraflar arasında imzalanacak esaslar ccedilerccedilevesince Milli Birlik Huumlkuumlmeti kurmak iccedilin
acil ccedilalışmalara başlanacaktı Daha oumlnce uumlzerinde anlaşılan Kahire ve Şam uyum
anlaşmaları ccedilerccedilevesinde Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme (FKOuml) yeniden yapılandıracaktır148
Esas itibarıyla bu anlaşmanın ccedilıkmazlarının başında anlaşma maddelerinin muğlacirck
ifadeleri gelmekteydi Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas Mekke Anlaşmasının
iki hedefi olduğunu birincisi iccedil ccedilatışmaları durdurmak ikincisi ise Hamas huumlkuumlmetine
Uluslararası meşruiyet kazandırmak olduğunu ifade ediyordu Bu ise Hamasrsquoın da
iccedilinde olduğu yeni huumlkuumlmetin İsrailrsquoi tanımasıyla olacaktı149
Mahmut Abbas ve El
Fetihrsquoe goumlre kendileri uluslararası meşruiyete sahiptiler fakat Filistinrsquoin resmi seccedililmiş
huumlkuumlmeti bu meşruiyete sahip değildi
17 Mart 2007 tarihinde yeni Milli Birlik huumlkuumlmeti goumlrevine başlamıştı
Tarafsız bir iccedilişleri bakanı atanmış fakat o da Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbasrsquoın
kolluk kuvvetlerinden sorumlu muumlduumlr olarak atadığı Reşid Ebu Reşak ile yetki
ccedilatışması sonucu goumlrevden ayrılmıştı Kendisi istifa mektubunda İccedilişleri bakanı olarak
144
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 50 145
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El Ezmetuumlrsquol-dacirchiliye ala
Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 11 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070711JulWed s5 146
age s 51 147
ldquoAbbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas Tettehuz Kararen bitecil
teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=10123 148
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Mısır ve Hamas s 27 149
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-tevekkuat bihudus
İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom s1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
132
fiili hiccedil bir yetkiye sahip olmadığını belirtmişti150
Bu durum temel sorunlardan biri
olan milli bir ccedilerccedilevede kolluk kuvvetlerinin yeniden yapılanmasını engellemişti Esas
itibarıyla silahlı guumlccedillerin yeniden yapılanması Milli Birlik Huumlkuumlmeti kurulmasındaki
temel hedeflerden biriydi
General Dayton Planı Amerikan İsrail ve Mahmut Abbasrsquoın ortak
Hamasrsquoı Tasfiye Planı
Yaser Arafat 2000 yılındaki Camp David goumlruumlşmelerinden sonra Filistinrsquoe
geri doumlnerek gerekirse tekrar direneşe doumlnebilecekleri accedilıklamıştı Bunun ardından
ikinci intifa hareketi başlamış ve Arafatrsquoın vefatından (Arafatrsquoın Doktoruna goumlre İsrail
ajanları tarafından zehirlenmiş bu sebeple şehadetinden) sonra Mahmut Abbas İsrail
youmlnetimi ile daha yakın iş birliği kurmaya başlamıştı Mahmut Abbasrsquoın Filistin
Youmlnetiminrsquoe başkan seccedililir seccedililmez Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mahmut
Abbasrsquoa daha oumlnce Amerikan huumlkuumlmeti tarafından accedilıklanan Yol Haritası
ccedilerccedilevesinde acil guumlvenlik işbirliği anlaşmaları imzamasını istemişlerdi Bunun
uumlzerine 2005 yılı Mart ayında Bush Şaron ve Mahmut Abbas youmlnetimleri arasında
Filistin Silahlı Kuvvetlerinin eğitimi techizi ve İsrail ve Filistin youmlnetimi arasındaki
emniyet işbirliğinin uyum ve denetimini iccedileren bir guumlvenlik anlaşması
imzalanmıştır151
Hamasrsquoın genel seccedilimleri kazanmasının ilanının ardından Mahmut
Abbas kendisinin Filistin Youmlnetiminin seccedililmiş başkanı olduğunu ve İsrail ile sorunun
goumlruumlşmeler ve barış yoluyla ccediloumlzuumlleceğini duyurmuştur Buradaki mesaj Hamas
huumlkuumlmetine dış işlerinde son soumlzuuml soumlyleme yetkisine sahip olmayacağının accedilıkccedila ilanı
olmuştur Hamas huumlkuumlmeti ise doğal olarak seccedilimler oumlncesi vaad ettiği siyasi reform
ve Filistin halkının işgale karşı uluslararası hukuktan doğan temel direniş hakkı
Filistinli muumlltecilerinin geri goumlnuumlş hakkı gibi temel haklarını savunmak istemesiydi
Aynı şekilde Hamas huumlkuumlmet olsa bile İsrailrsquoin Filistin toprakları uumlzerinde kalan hiccedil
bir parccedilasını hiccedil bir şekilde tanımayacağını savunuyordu152
Amerikan youmlnetimi ise Filistin guumlvenlik işleri ile ilgilenmesi iccedilin Korgeneral
Keith Daytonrsquou goumlrevlendirmişti Bu ccedilerccedilevede Uumlrduumln ve Amerikarsquoda yeni Filistin
Silahlı Kuvvetleri seccedililip eğitilmeye başlamıştı Bu Filistin Silahlı Kuvvetlerinin
Lojistik ve mali desteği Amerikan İngiltere Kanada Uumlrduumln ve Mısır huumlkuumlmetlerince
karşılanmaktaydı153
Bu birlikler boumllgede ldquoDayton Taburlarırdquo olarak bilinmektedir Bu
silahlı birlikler Batı Şeriarsquoda mahkemelerin siyasi tutukluları tahliye kararı vermesine
rağmen bu kararları yerine getirmemekteydi Bu birliklere oumlzel seccedililen Filistinliler
Batı Şeria ve Gazzersquode doğmamış yeni nesilden seccedililmektedir Bundaki temel
amaccedillardan biri bu kişilerin direnişle ya da toplumla doğrudan bir bağının olmaması
istenmektedir Hatta lise mezunu bile olmamaları tercih sebebidir Filistin Youmlnetimi ve
150
Salih Nersquoami ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 24 Nisan 2007 httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
(Erişim Tarihi 25 Mart 2010) 151
Merkezuumlrsquol-Zeytun Lidırasat versquol-İstişarat El Tensikuumlrsquol-Emni beynersquol-Sulta versquol-İhtilal Beyrut
2009 s2 152
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1 s1 153
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and the ldquoNew Palestinian
Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen-posing-as-
revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
s 3
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
133
El Fetihrsquoe bağlı bu ldquoDayton Taburlarırdquo bir nevi direnişi bastırma ve İsrailrsquoi koruma
guumlcuumlne doumlnuumlşmuumlştuumlr Hatta 7000 El Fetih uumlyesi Arafat oumlnderliğinde başlatılan ikinci
intifadaya katıldıkları iccedilin tasfiye edilmişlerdi154
Esas itibarıyla Hamasrsquoın genel
seccedilimlere girmesindeki temel etkenlerin başında bu silahlı kuvvetler gelmektedir
Ccediluumlnki Filistin Youmlnetimi ve El Fetih bu silahlı guumlcuuml Filistin halkı tarafından seccedililen
huumlkuumlmetin meşru kolluk kuvveti olarak nitelendirmekteydi Hamas seccedilimlere girerek
huumlkuumlmette soumlz sahibi olarak Amerikan ve İsrail youmlnetiminin bu silahlı guumlccedil sayesinde
direniş karşıtı etkinliğini kırmak istemekteydi
Haziran 2007 tarihinde Amerikan Kongresi Filistin Youmlnetimi iccedilin guumlvenlik
yardımı olarak 86 milyon dolarlık bir yardım paketini onaylamıştı155
Bu yardım
General Dayton emrinde Filistin Mahmut Abbas Youmlnetimi ve doğal olarak El Fetihrsquoin
silahlandırılması ve eğitimi iccedilin kullanılacaktı İsrail istihbaratının bu yeni Filistinli
asker ve polislerin seccediliminde ve eğitiminde veto hakkı bulunmaktaydı156
Hatta gelen
silahlar İsrail adli tıp kurumu tarafından incelenecek ve eğer kendilerine karşı bir
olayda kullanılırsa bu şekilde tespit edilecekti Silahlar Mısır ve Uumlrduumln uumlzerinden
Filistinrsquoe tırlar ile nakledilirken İsrail Ordusu tarafından korunuyor ve Filistin
Youmlnetimi Başkanı Abbasrsquoa bağlı subaylara teslim edilmesi sağlanıyordu
Bunun uumlzerine Hamasrsquoın huumlkuumlmeti kurmasının ardından Mahmut Abbasrsquoın
emrine Uumlrduumln uumlzerinden tırlar dolusu silahların Batı Şeriarsquoya girişine Korgeneral
Daytonrsquoun isteğiyle İsrail tarafından izin verildi157
Hamas huumlkuumlmeti kurar kurmaz
Amerikan ve İsrail youmlnetimleri huumlkuumlmete İsrailrsquoi tanıması iccedilin baskı ve abluka
uygulamaya başlamışlardı Henuumlz daha Hamas huumlkuumlmeti bile kurulmadan 2006 yılının
Şubat ayında Amerikan ve Filistin youmlnetimleri Hamasrsquoın huumlkuumlmetten uzaklaştırılması
iccedilin goumlruumlşme yaptıkları basına yansımıştı158
İsrail Savunma Bakanlığının bazı uumlst
duumlzey subay ve yetkilileri Abbas Youmlnetimi ile yaptıkları iş birliği neticesinde birccedilok
aranan Hamas mensubunu ele geccedilirdiklerini ve Hamasrsquoa yardım eden Filistinlilerin
sahip oldukları ccediliftliklere fırınlara ve mallara el koyduklarını accedilıklamıştı Aynı
accedilıklamada Filistin Youmlnetimi (Mahmut Abbas ve El Fetih) ile artık ortak duumlşmana
yani Hamasrsquoa sahip olduklarını soumlylemişti159
Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut
Abbasrsquoın uzun suumlre Gazzersquode askeri sorumlusu ve Mahmut Abbasrsquoın Milli Guumlvenlik
Danışmanı olan Muhammed Dahlan Hamasrsquoa karşı duumlşmanlığı ile tanınmaktadır
Hatta Dahlanrsquoa goumlre Hamas ile El Kaide arasında bir fark yoktur160
Bu kişi iccedilin
doumlnemin ABD Başkanı Bush bazı konuşmalarında ldquoBizim Adamımızrdquo ifadesini bile
ccedilekinmeden kullanabilmektedir161
Amerikan basının ele geccedilirdiği bazı gizli belgelere goumlre Amerikan huumlkuumlmeti
Milli Guumlvenlik Danışma Elliot Abramsrsquoı Filistinrsquode bir iccedil savaş ccedilıkmasını tahrik
154
age s4 155
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf s5 156
Byrne s7 157
Basim Kasım et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-
İştişarat Beyrut 2009 s 34 158
Steven Erkanger February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of Hamas Ousterrdquo Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
s1 159
Byrne s5 160
Jonathan Fighel ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx s1 161
April 2008 David Rose ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804 s2
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
134
edecek bir planı uygulamakla goumlrevlendirdiği anlaşılmaktadır162
Nitekim İsrail
Guumlvenlik Bakanı Amir Peretz henuumlz Hamas huumlkuumlmeti kurmadan oumlnce 11 Ocak 2006
tarihinde Mısır ve Uumlrduumlnrsquoden silahlar gelmeye başlayınca ldquohedefin Mahmut Abbas
youmlnetimi ve El Fetihrsquoi Hamasrsquoa karşı olası bir ccedilatışmaya hazırlamakrdquo olduğunu ifade
ediyordu163
Bu plan ccedilerccedilevesinde seccedililmiş Hamas huumlkuumlmetini devirmekle goumlrevli kişi
Muhammed Dahlan goumlruumlnmektedir Fakat bu plan başarılı olamamış Dahlan ve
ldquoGeneral Dayton taburlarırdquo Gazzersquoyi Hamasrsquoın hacirckimiyetine terk etmek zorunda
kalmışlardır Gazzersquonin Hamasrsquoın hacirckimiyetine girmesinin ardından Amerikan
Başkan Yardımcı Dick Cheney Ortadoğu Danışmanı David Wurmser istifa etmişti
Wurmser Bush youmlnetimini Filistinrsquode kirli bir savaş yuumlruumlttuumlğuumlnuuml ve Hamas
huumlkuumlmetine karşı Abbas youmlnetimine destek verdiğini duyurmuştu Gazzersquodeki durumu
ise El Fetihrsquoin darbe yapma girişimin Hamas tarafından engellenmesi olarak
değerlendirdiğini accedilıklamıştı164
İsrail ile Filistin Youmlnetimi ve El Fetih ortaklaşa Hamasrsquoa karşı topyekucircn bir
savaş başlatmıştı İsrailrsquoin Batı Şeriarsquodan sorumlu Generali Yaov Mordechai ldquoBatı
Şeriarsquoda Hamas hareketinin sivil ve toplumsal kurumlarına karşı gerccedilek bir savaş
iccedilinde olduklarını ve İsrail-Filistin (youmlnetimi) arasında bu konuda doğrudan bir
koordinasyon olduğunu belirtmekteydi165
Yediot Ahronoth gazetesinin uumlst duumlzey
analizcilerinden olan Nahum Barnea İsrail Savunma Bakanlığı ve Mahmut Abbas ve
Feyyad youmlnetiminin uumlst duumlzey subay ve istihbaratccedilılarının gizli bir toplantısına
katılmıştı Daha sonraları deşifre edilen bu toplantıda Filistin Youmlnetiminin Batı
Şeriarsquonın Silahlı Kuvvetleri Komutanı Diyab El Alirsquonin ldquoAramızda( İsrail-Filistin
Mahmut Abbas Youmlnetimi) duumlşmanlık yok Ortak bir duumlşmanız var O da Hamasrdquo
demiştir166
Aynı toplantıda Filistin Youmlnetimi Askeri İstihbarat Başkanı Mejid Ferraj
ise ldquoOnlarla (Hamas) diyalog olmayacak Siz onlarla ateşkes yaptınız biz değil
Ayrıca bize goumlnderdiğiniz (istihbarat kastediliyor) her Hamas kurumu ile ilgilendik
Ya onları kapattık ya da youmlnetimini değiştirip paralarına el koydukrdquo dediği iddia
edilmiştir
Hamasrsquoın Gazzersquoye Fiili Olarak Hacirckimiyeti ve Mahmut Abbasrsquoın
Huumlkuumlmeti Feshi
Mayıs ayında Gazzersquode El Fetih ve diğer guumlvenlik birimleri arasında silahlı
ccedilatışmalar tekrar şiddetlendi Bunun uumlzerine 11 Haziran 2007 tarihinde Hamasrsquoa bağlı
kolluk kuvvetleri Gazzersquode El Fetihrsquoe bağlı guumlvenlik birimlerine karşı bir kaccedil guumln
suumlren bir operasyon neticesinde Gazzersquoyi fiili olarak hacirckimiyeti altına aldı Bunun
uumlzerine Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas olağanuumlstuuml hal ilan ederken İsmail
Haniye Huumlkuumlmetini fes ettiğini ve yeni başbakan olarak da Selam Feyyadrsquoı
goumlrevlendiğini accedilıkladı167
Abbas huumlkuumlmeti fesih gerekccedilesinde ise ldquosilahlı isyanrdquo ve
ldquoFilistin Halkının genel maslahatı iccedilinrdquo ifadelerini kullanıyordu Hatta El Fetihrsquoin
iccedillerinde uumlst duumlzey subaylarında bulunduğu 250 asker Gazze olaylarında diğer kolluk
162
age s 3 163
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 238 164
age s4 165
Salih Muhsin Muhammed Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-strateji El Filistin
lisene 2008 Beyrut Luumlbnan 2009 s 52 166
age s 53 167
Velid Avaz ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi niyyeti hareketihi el-
istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
http81144208209090pdf20070616JunSat s1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
135
kuvvetlerine ldquokardeşlerimize silah ccedilekmeyizrdquo diye muumldahale etmediği iccedilin
cezalandırıldığı duyuruldu Haniye huumlkuumlmeti ise kendilerinin Filistin halkının seccedililmiş
resmi huumlkuumlmeti olduklarını Anayasal olarak bunun muumlmkuumln olmadığını iddia
ediyordu Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbas yeni huumlkuumlmeti kurubilmek iccedilin engel
olarak goumlrduumlğuuml Filistin Anayasasının 65 66 67 maddelerini dondurduğunu ilan etti
Filistin Başbakanı İsmail Haniye Mahmut Abbasrsquoın Anayasa maddelerini ilga ya da
dondurmak gibi yetkileri olmadığını bu durumun kanunsuz olduğunu belirtmiştir 26
Haziran 2007 tarihinde yayımladığı bir bildiri ile ise tuumlm silahlı milislerin silahlarının
toplanmasını emrediyordu Bu aynı zamanda Filistinrsquodeki tuumlm silahlı direniş
hareketlerinin silahlarının toplanması anlamına geliyordu Hatta Batı Şeriarsquoda birccedilok
Hamasrsquoa muumlzahir kişiler tutuklanmaya başlamış ve bazıları ise İsrailrsquoe teslim
edilmiştir168
29 Haziran 2007 tarihinde Mahmut Abbas Fransa ziyaretinde Filistinrsquode
başkanlık ve genel seccedilimlerinde yapılması iccedilin Filistinrsquode Uluslararası bir guumlcuumln
yerleştirilmesini istemiştir Bu teklif Amerikan Bush youmlnetimi tarafından ccedilok olumlu
karşılanmıştır Fakat Hamas bu guumlcuumln İsrailrsquoe karşı muumlcadele veren silahlı direniş
hareketlerini bastırmak iccedilin kullanacağı savıyla şiddetle karşı ccedilıkmıştır169
Bu ccedilerccedilevede Gazzersquode seccedililmiş yasal huumlkuumlmet olarak Hamas ldquosilahlı isyanrdquo
nitelendirmesinin soumlz konusu olamayacağını savunuyordu Filistin Anayasasının 115
maddesinin birinci fıkrası Filistin Youmlnetimi Başkanına ldquoMilli Guumlvenlikrsquoin tehlikeye
duumlşmesi bir savaş ya da silahlı isyan durumunda olağanuumlstuuml hal ilan etme yetkisi
vermekte fakat bu suumlre bir ayı geccedilememektedir Filistinrsquoli hukukccediluların tartıştığı temel
sorun ise kendisi Filistin halkının seccedililmiş yasal huumlkuumlmeti olan ve Anayasal olarak
uumllkedeki asayiş ve emniyetten sorumlu ve yuumlruumltme guumlcuumlne sahip huumlkuumlmete karşı nasıl
ldquoisyanrdquo nitelemesi yapılabileceğidir170
Ayrıca Filistin Anayasasının 110 maddesine
goumlre Filistin Youmlnetimi Başkanı tarafından ilan edilen Olağanuumlstuuml Hal huumlkuumlmetinin
Filistin Yasama Meclisinden guumlvenoyu alması gerekmektedir Bu halde Guumlvenoyu
Meclisrsquoten uumlccedilte iki ccediloğunlukla alınmalıdır Filistin Yasama Uumlyesi 45 milletvekili İsrail
tarafından tutuklandığı hesaba katılırsa bu nisabın sağlanması da fiili olarak muumlmkuumln
değildir Bu durum Filistinrsquode buguumln de hala devam eden Anayasal bir ccedilıkmaz
meydana getirmektedir
El Fetih ve karşı goumlruumlş ise Filistin Anayasasının 83 maddesinin 3 ve 5
fıkralarına goumlre eğer huumlkuumlmet uumlyelerinin uumlccedilte biri duumlşuumlruumlluumlr ya da boşalırsa huumlkuumlmet
duumlşmuumlş kabul edilir Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti azlettiğini ilan ettikten sonra
El Fetihrsquoe bağlı ve bağımsız bakanlar bunu kabul edip istifa etmişti Bu ccedilerccedilevede eski
bakanların yarısı istifalarını vererek Abbasrsquoın kararını onaylamış olmaktadır Burada
ise ortaya ccedilıkan sorun bu huumlkuumlmet uumlyeleri değişikliğinin Filistin Meclisinin onaması
olmadan nasıl goumlreve başlıyacağıdır Sonuccedil itibarıyla Parlementer sistemlerin temeli
olan Meclisrsquoin sahip olduğu egemenlik yetkisinin hiccedil bir şart altında ilga etmenin
muumlmkuumln olmadığıdır Nitekim Hamas boumlyle bir yetkinin Parlamenter sistemde hiccedil bir
kurum veya kişiye ait olmadığını ifade etmektedir Buna bağlı olarak Filistin Yasama
Meclisrsquoin hangi şart altında olursa olsun yeni kurulan huumlkuumlmete uumlccedilte iki ccediloğunlukla
guumlvenoyu vermesinin muumlmkuumln olmadığına daha oumlnce belirtmiştik Filistin
Anayasasına goumlre ccedilıkan sonuccedil Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti fesih edebilir fakat
olağanuumlstuuml hal de ilan edilse yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoin onayı olmadan kurulamaz
168
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 160 169
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 111 170
Velid Halil Hammami ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El Kudsrsquouumll Arabi 10
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070710JulTue s19
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
136
Filistin Yasama Meclisi Anayasa Komisyonu Başkanı Ahmed Halidi huumlkuumlmet fesih
edilse bile yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoinden guumlvenoyu alana kadar eski huumlkuumlmetin goumlreve
devam edeceğini bu bağlamda Abbasrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmet kurma durumunun
tamamen Anayasarsquoa aykırı olduğunu ifade etmektedir171
Filistinrsquoin oumlnemli Anayasa
hukukccedilularından Enis Kasım ise yaptığı bir accedilıklama ile Filistin Youmlnetimi Başkanı
Abbasrsquoın Meclis onayı olmadan yeni huumlkuumlmet atamasının soumlz konusu olamayacağını
ifade etmektedir172
Hatta Kasım aynı accedilıklamanın devamında Filistin Anayasasırsquonın
79 maddesi ccedilerccedilevesince değil huumlkuumlmet herhangi bir bakanın bile guumlvenoyu almadan
goumlreve başlayamayacağını belirtmektedir Buna bağlı olarak Filistin Youmlnetimini
Selam Feyyad huumlkuumlmeti mi yoksa Hamasrsquoın yani İsmail Haniye huumlkuumlmeti mi temsil
etmektedir Bu durum Oslo anlaşmaları ccedilerccedilevesinde kurulan Filistin Youmlnetimi
iccedilerisinde hayati bir adem-i meşruiyet sorunu meydana getirmektedir
Bu fiili durum hukuksal bir ccedilıkmaz meydana getirse de her iki huumlkuumlmet de
kendi boumllgesinde Filistin Youmlnetiminin meşru huumlkuumlmeti iddiasıyla hacirckimiyetini buguumlne
kadar suumlrduumlrmektedir Fakat bu durum Mısır huumlkuumlmetinin Gazzersquodeki durumu
tanımadığının ilanıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini ccedilok zor durumda bırakmıştı173
Mısır
huumlkuumlmeti bununla da kalmıyor Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın
meşruiyetini desteklemek iccedilin Arab Birliğini toplantıya davet ediyordu Mısır Meclisi
Dış ilişkiler Komisyonu Başkanı Mustafa Fıkhi yanı başlarında İslami bir emirliğin
kurulmasını kabul edemeyeceklerini duyuruyordu174
Mısır youmlnetimi Muumlsluumlman
Kardeşlerin Filistinrsquode denetimsiz ve bağımsız bir şekilde huumlkuumlmet olmasını kendi
rejimi iccedilin hayati bir tehdit olarak algılamaktaydı Hamas siyasi temsilcisi Halid
Meşal Gazzersquodeki durumun Mısır Ulusal Guumlvenliğini tehdit etmediğini aksine Hamas
huumlkuumlmeti duumlşerse Gazzersquode El Kaide gibi daha aşırı hareketlerin guumlccedilleneceğini
belirtmişti175
Filistin Youmlnetimi Başkanı bu olaylar karşısında 7 Temmuz 2007 tarihinde
yayımladığı bir kararla seccedilimlerin yapılması iccedilin Meclisi toplantıya ccedilağırdı İsmail
Haniye huumlkuumlmeti ise Filistin Başkanının Meclisi toplantıya ccedilağırmak gibi anayasal bir
yetkisi olmadığı savıyla bunu reddetti Bunun uumlzerine Abbas Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme
Oumlrguumltuuml Merkez Youmlnetimini toplayarak Başkanlık ve erken Genel Seccedilimlerin nisbi
temsil esasına dayanarak seccedilim kararı almasını istedi El Fetih bununla Filistin
Yasama Meclisi yerine uumlst otorite olarak kabul edilen Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml
(FKOuml)rsquoyuuml kullanmak istemişti Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın hukuk
muumlşteşarı Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln kanun yapabileceğini zaten Filistin
171
Ali Salih Ramallah ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili hukumetuuml kable
tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart
2010 httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455 172
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo El Şarkrsquouumll Evsat 9
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeature= 173
ldquoTerhib Arabicirc ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam 6182007 Erişim
Tarihi 27 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 174
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml alarsquol-hududuhardquo El
Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeature= 175
Bessam Bedarin ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi bitefrih cemaatuumlrsquol-
usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-ahira biitticahu intikad kadatuuml
fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20070618JunMon
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
137
Yasama Meclisrsquoinin de bu oumlrguumltuumln bir kurumu olduğunu savunuyordu176
Filistin
Youmlnetimi tuumlm imkacircnlarıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini tecrit etmeye ccedilalışıyordu Bu
amaccedilla Filistin Youmlnetiminin pasaportları bile değiştirilmişti Gazzersquodeki tuumlm resmi
dairelerin ccedilalışma ve kararları geccedilersiz sayılmış hatta Gazzersquode 2006-2007 senesinde
verilen orta oumlğretim diplomalari bile geccedilersiz ilan edilmişti177
Aynı şekilde İsmail
Haniye huumlkuumlmetine bağlı tuumlm memurların maaşlarının kesildiği duyurulmuştur Batı
Şeriarsquoda Hamasrsquoın etkin olduğu Zekacirct Komisyonursquonun Başkan uumlyeleri ve Mescid
İmamları değiştirilmiştir Hamasrsquoa yakın olduğu duumlşuumlnuumllen 103 Sivil Toplum Oumlrguumltuuml
Vakıf ve Dernek kapatılmıştır Aynı zamanda Mahmut Abbas ve El Fetih youmlnetimi
Hamasrsquoı Birleşmiş Milletler nezdinde kanun dışı silahlı kuvvet olarak tanıtmaya
ccedilalışmaktaydı İsmail Haniye huumlkuumlmeti ise bu faaliyetleri ldquoVatana İhanetrdquo olarak
nitelendirmekteydi178
Ccediluumlnki bu faaliyetler Filistin halkının bağımsızlığı ve işgal
edilen topraklarının kurtarılması iccedilin muumlcadele eden tuumlm direniş hareketlerinin
kanunsuz sayılması sonucunu doğurmaktaydı
Feyyazrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmeti Gazzersquonin Mısır ile tek ccedilıkış kapısı olan
Refah kapısının Mısır ve İsrailrsquoin isteğiyle kapatılmış onun yerine İsrail tarafında
bulunan Kerim Ebu Salim kapısının kullanılacağını ilan etmiştir Bu durum Hamas
huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyetinden sonra İsrail ablukasının şiddetlenmesine ve
etkisini arttırmasına sebep olmuştur Mısır Dışişleri Bakanı Ahmed Ebursquol Gayd
Ağustos 2008 tarihinde Filistinrsquode bir iccedil savaşrsquoın engellenmesi iccedilin Gazzersquoye bir
ldquoArap Kuvvetirdquonin goumlnderilmesini istemişti Fakat Hamas ise Mısır huumlkuumlmetinin bu
isteğini Gazzersquodeki hacirckimiyetine son verme olarak değerlendirmişti Hamas Huumlkuumlmeti
Başbakanı İsmail Haniye bu guumlcuumln Gazzersquodeki seccedililmiş meşru huumlkuumlmetinin
egemenliğine zarar vereceğini belirterek bu oumlneriye şiddetle karşı ccedilıkmıştı179
Mısır
huumlkuumlmeti ise Filistinrsquode tek yasal temsilcinin Filistin Youmlnetiminin ve aynı zamanda
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml(FKOuml)rsquonuumln başkanı olan Mahmut Abbasrsquoı kabul
ettiklerini ve bu ccedilerccedilevede Filistinrsquoi barış goumlruumlşmelerinde Orsquonun temsil edeceğini ilan
etmişti Filistin Youmlnetimi ise Birleşmiş Milletler nezdinde yaptığı konuşmalarda
Hamas huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyeti ldquokanun dışı milislerinrdquo hacirckimiyeti olarak ifade
ediyordu180
Buradaki temel amaccedil İsrail-Filistin barış goumlruumlşmelerinde hem huumlkuumlmeti
saf dışı bırakmak aynı zamanda Filistin Youmlnetimi ve Orsquonun atadığı olağanuumlstuuml hal
huumlkuumlmetinin meşruiyetini kuvvetlendirmekti
Annapolis Barış Konferansı Kasım 2007
Hamas İsmail Haniye huumlkuumlmetinin fiili olarak Gazzersquoyi hacirckimiyetine
almasından bir ay sonra doumlnemin Amerikan Başkanı George Bush tarafından 16
Temmuz 2007 tarihinde sonbaharda boumllge devlet ve Uluslararası Oumlrguumltlerin
katılımıyla iki devletli bir ccediloumlzuumlm adı altında bir konferans daveti yaptı Esas itibarıyla
doumlnemin Amerikan Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ılımlı olarak tanımladıkları
Arap Youmlnetimlerine boumllgede İranrsquoın artan etkisini azaltma desteğine karşı İsrail-Arap
176
Velid Avaz ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve ihlal meclisi merkezi
bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20071111-05 s5 177
Aytani ve Salih Sırarsquoa Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 100 178
Fethi Sabbah ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya haricuuml alarsquol-kanun
Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat 9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27
Mart 2010 httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895 179
El Eyyam Ramallah 652006 180
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 47
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
138
sorunlarına daha ccedilok eğilecekleri soumlzuumlnuuml vermişti181
Bunun uumlzerine 27 Kasım 2007
tarihinde ise Amerikan Başkanı G Bush tarafından ccedilok sayıda Uluslararası Oumlrguumlt ve
Devletin katılımıyla Annapolis Barış Konferansı accedilıldı Filistin Youmlnetimi Mahmut
Abbas ile İsrail Başbakanı Ehud Olmert 28 Kasım 2007 tarihinde barış goumlruumlşmelerinin
başlaması iccedilin anlaşmaya vardı İsrail youmlnetimi daha oumlnceki geleneğinden
ayrılmayarak goumlruumlşmelere herhangi şart ya da ccedilerccedileve konmasına izin vermedi
Amerikan Youmlnetimi Hamas huumlkuumlmetinin etkisini ve desteğini azaltmak iccedilin bir oumlnce
İsrail ve Filistin Youmlnetimi arasında barış anlaşması imzalanmasını sağlamaya
ccedilalışıyordu Goumlruumlşmeler Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) adına Ahmet Kurey ve
İsrail Dış İşleri Bakanı Livni arasında yuumlruumltuumllmekteydi Belirlenen Yol Haritası
ccedilerccedilevesinin ilk safhası gereği İsrail Youmlnetimi işgal altındaki boumllgelerde yeni yerleşim
boumllgesi inşa etmeyecek Filistin Youmlnetimi ise teroumlrist gruplarla savaşıp onların alt
yapısını yok edecekti Bu ccedilerccedilevede Amerikan ve İsrail Youmlnetimi iccedilin Hamas bir teroumlr
oumlrguumltuuml olarak kabul edilmekteydi182
İsrail huumlkuumlmeti Filistin Youmlnetiminin iccedilinde bulunduğu meşruiyet sorunundan
istifade ederek birccedilok konuda Mahmut Abbasrsquoı zorluyordu Oumlzellikle İsrail Youmlnetimi
yeni yerleşim boumllgelerinden geri adım atmayarak Filistin Youmlnetiminin teroumlr
gruplarıyla yeterince muumlcadele etmediğini iddia ediyordu İsmail Haniye huumlkuumlmeti ve
Filistin Yasama Meclisi ise Annapolis Barış Konferansının ldquogereksizrdquo olduğunu ve
Mahmut Abbasrsquodan goumlruumlşmeleri kesmesini istemişti183
Huumlkuumlmet soumlzcuumlsuuml ise yaptığı
bir başka accedilıklamada bu konferansrsquoın buumlyuumlk bir siyasi utanccedil olduğunu soumlyluumlyordu184
Filistin Youmlnetimi ise buna Batı Şeriarsquoda ccedilok sayıda Hamas yanlısını tutuklayarak
vermişti185
Hamasrsquoın Siyasi Şubesi Başkanvekili Musa Ebu Marzuk ise Annapolis
Konferansrsquoın iki ana hedefi olduğunu belirtiyordu Birincisi Luumlbnan saldırılarından
sonra zayıflayan Olmert huumlkuumlmetine destek olmak ikincisi ise İranrsquoa karşı yapılacak
bir savaş planına zemin hazırlamaktı186
Bunun uumlzerine Hamas huumlkuumlmeti ve
milletvekilleri bir toplantı yaparak 1948 yılında Filistinden goumlccedil edenler topraklarına
doumlnmeden ve Kuduumls dacirchil tuumlm işgal edilmiş Filistin toprakları oumlzguumlrleştirilmeden
Filistin halkının hakkından hiccedil bir taviz vermeyeceklerine dair yemin ettiler187
İslami
Cihad ve Hamas Siyonist Varlığın hiccedil bir şekilde tanınmayacağını ve meşru direniş
haklarından hiccedil bir şekilde vazgeccedilmeyeceklerini iccedileren ortak bir bildiri
yayımladılar188
İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ramazan Abdullah Şellah ise
Annapolis Konferansını Balfour Deklarasyonursquondan daha koumltuuml kabul etmekteydi
181
Carol Migdalovitz CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process The Annapolis
Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf s1 182
age s 2 183
Basım Kasım et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-Mufavadat
Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk Beyrut 2008 s
25 184
age s 25 185
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s157 186
Basim Kasım et al Mesarrsquouumll-Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-
Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk s 26 187
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007 188
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990 (Erişim Tarihi 18 Mart 2010)
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
139
Mısır Dışişleri Bakanı ise tuumlm Filistinli grupların Mahmut Abbasrsquoın atadığı
huumlkuumlmetin arkasında durmalarını istiyordu189
Hemen ardından daha oumlnce Gazzersquode
bulunnan Mısır Buumlyuumlkelccedililiğini ve diplomatlarını Ramallahrsquoa taşıdı 15 Haziran 2007
tarihinde ise İsrail youmlnetimi Gazzersquoye tuumlm giriş ccedilıkışları kapatarak abluka uygulamaya
başladı Gazzersquoye tıbbi malzemeler de dacirchil en temel gereksinimlerin de abluka
sebebiyle girişi engellenmiştir Bunun uumlzerine İsmail Haniye huumlkuumlmeti Arap
Birliğinden Mısır youmlnetimine sınır kapısını accedilması iccedilin baskı yapılmasını istemiştir
Fakat Arap devletleri arasındaki boumlluumlnme ve Mısır iccedilin Gazzersquonin jeopolitik oumlnemi
bilindiği iccedilin Arap devletleri Filistin iccedilerisindeki boumlluumlnmuumlşluumlk durumuna doğrudan
muumldahale etmek istememişlerdi Fakat 23 Mart 2008 tarihinde Yemen huumlkuumlmeti El
Fetih ve Hamasrsquoı 2005 Kahire anlaşması ccedilerccedilevesinde masaya oturmaya davet
etmiştir Bu suumlreccedilte Mısır huumlkuumlmeti ise kendi ev sahipliğinde daha geniş ccedilaplı bir
goumlruumlşme ccedilağrısında bulunmuştur Bunun da etkisiyle Yemen girişiminden bir sonuccedil
elde edilememiştir Hamas ve diğer direniş hareketleri ise Gazze ablukasına karşı
İsrailrsquoe Katyuşa fuumlzeleri ile cevap vermiştir Mısır huumlkuumlmeti ise Gazzersquoden yapılan bu
fuumlze saldırılarının İsrailrsquoin Gazzersquoye saldırı iccedilin fırsat oluşturduğunu duumlşuumlnmektedir
Bu ccedilerccedilevede Mısır huumlkuumlmeti Hamas ile İsrail huumlkuumlmeti arasında ateşkes sağlamak
istemişti İsrail youmlnetimi sağlanacak ateşkes anlaşması ile direnişin siyasi ve askeri
olarak faaliyetlerini durdurmasını istemekteydi Hamas huumlkuumlmeti ve İslami direniş
hareketleri ise karşılıklı olarak tuumlm askeri faaliyetlerin durdurulmasını istemişti
Bunun uumlzerine İsrail ve Hamas huumlkuumlmeti ve direniş hareketleri arasında 19 Haziran
2008 tarihinden başlamak uumlzere 6 aylık Sessizlik190
anlaşması imzalandı Bu
anlaşmaya goumlre karşılıklı olarak her tuumlrluuml saldırıların durdurulması ablukanın
kaldırılması ve tuumlm Gazze giriş-ccedilıkış kapılarının accedilılması olacaktı191
Fakat İsrail
youmlnetimi Gazze giriş-ccedilıkış kapılarını accedilmakta sorun ccedilıkartıyordu Mısır ve Gazze
arasında hayati oumlneme sahip Refah sınır kapısı 180 guumlnluumlk ateşkes suumlrecinde sadece
20 guumln o da kısmi olarak accedilılmış İsrail saldırılarında Gazzersquode 22 şehit verilmişti192
Nitekim bu konuda hazırlanan ccedilok tafsili raporlarda bile bu ateşkes anlaşmasının
şartlarından bahsedilmemektedir193
Esas itibarıyla Hamas huumlkuumlmeti Refah sınır
kapısını Mısır ile Filistin arasında goumlrmekte bu bağlamda sorumluluğunda Mısır
huumlkuumlmetinde olduğunu savunmaktaydı194
Nitekim İsrail ile Hamas arasında ateşkes
anlaşması imzalanmadan Hamas Siyasi Soumlzcuumlsuuml Halid Meşrsquoal Mısırrsquoın teşvik ve
189
ldquoTerhib-i Arabicirc versquod-duveli biteşkili Hukumetrsquouumll-Filistinieyetrsquouumll-Cedidrdquo El Eyyam 18 Haziran
2007 Erişim Tarihi 19 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 190
Burada oumlnemle vurgulanması gereken Hamasrsquoın ateşkes Hudne ile bi nevi silahların susması
Tehdiye anlamına gelen kavramlar arasında ayrım yapmasıdır Hamasrsquoa goumlre ortada resmi olarak bir
Filistin devleti olmadığı iccedilin ve resmen muhatap alınmadıkları iccedilin ateşkes ifadesi yerine anlaşmalarda
Tehdiye ifadesi kullanılmaktadır Fakat bazı yerlerde okuyucu tarafından daha iyi anlaşması iccedilin
ateşkes ifadesini de kullanmayı tercih ettik 191
Muhsin Salih et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar Takrir Malumat 2
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009 s 12 192
age s 12 193
Paul Scham ve Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political Flexibilityrdquo United
States Institute of Peace Special Report
wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf (Erişim Tarihi 5 Nisan 2010) s
3 194
age s 32
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
140
arabulucuğu ile gerccedilekleşecek ateşkes şartlarının uygulanmasında Mısırrsquoın
sorumluluğu olduğu vurgulamıştır195
Mısır huumlkuumlmetinin Refah sınır kapısını accedilmayarak İsrail ablukasına destek
vermesi de İsrail youmlnetimi tarafından yeterli goumlruumllmuumlyordu Hamas huumlkuumlmeti ve
direniş birlikleri Mısır ve Gazze arasındaki tuumlnellerden gerekli lojistik ihtiyaccedillarını
temin etmekteydi Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mısır huumlkuumlmetine Gazze ablukasına
destek vermesi iccedilin baskı yapmışlardı Bu baskılar uumlzerine Mısır youmlnetimi 12 Ağustos
2008 tarihinde Gazzersquonin hayati lojistik ihtiyaccedillarının karşılandığı tuumlnellere karşı
operasyonlar duumlzenlemeye başlamıştır Hamas milisleri bu tuumlneller sayesinde tuumlm
silah ve gereccedillerini temin etmektelerdi Aynı zamanda Gazze halkı İsrail ablukasından
sonra birccedilok hayati ihtiyaccedillarını teminde zorlanmışlar ve bu tuumlneller sayesinde bunlar
temin edilmekteydi Mısırrsquoın bu tuumlnellere karşı ccedilok sert tutumu Gazze halkının Mısır
huumlkuumlmetine karşı kızgınlığının artmasına sebep olmuştur Aynı şekilde Mısır
iccedilerisinde binlerce kişi abluka ve tuumlnellere karşı yapılan ccedilalışmalara karşı yuumlruumlşler
yaptığı iccedilin tutuklanmıştı Hamas huumlkuumlmeti ve direniş birlikleri 18 Aralık 2008
tarihinde İsrailrsquoin ateşkes şartlarını hiccedil bir şekilde yerine getirmediğini bu sebeple
ateşkesin uzatılmayacağını ve bittiğini ilan etmiştir196
Mısır huumlkuumlmeti ise oluşturulacak bir Milli Misak zemininde El Fetih ve Hamas
arasında anlaşma sağlamaya ccedilalışmaktaydı Fakat son tuumlnel saldırıları ardından
Hamas Mısır huumlkuumlmetinin kendisine karşı olduğu ve El Fetih yanlısı bir tutum
izlediğini accedilıktan ilan etmeye başlamıştı Mısır huumlkuumlmeti ise kendilerinin herkese eşit
mesafede olduğunu bildirmiş ve 9 Kasım 2008 tarihinde Kahirersquode tuumlm Filistinli
hareketler ile beraber goumlruumlşuumllmek uumlzere Filistin iccedilin 15 maddelik bir nevi Milli Misak
belgesi hazırlanmıştı Bu anlaşma taslağına goumlre
1- Filistin Milli Menfaati her tuumlr parti ve oumlrguumlt menfaati uumlstuumlnde tutulacak
2- Hiccedil bir şart altında Filistin topraklarının siyasi ve coğrafi buumltuumlnluumlğuumlnuumln
ayrılmasına izin verilmeyecek
3- Diyalog iccedil sorunları bitirmenin tek ccediloumlzuumlm aracı kabul edilecek
4- Filistinli kanı aziz kabul edilip tutuklama ve şiddetrsquoe bir an oumlnce son
verilecek
5- Demokrasi Youmlnetimin meşruiyeti ve devamı iccedilin tek seccedilenek olarak
kabul edilecek
6- İşgal devam ettiği suumlrece Filistin halkının direniş hakkı meşrudur
7- Mart 2005 Kahire Şubat 2007 Mekke anlaşmaları Mahmut Abbasrsquoın
diyalog girişimleri ve Arab Birliğinin Filistinrsquodeki boumlluumlnmeye karşı kararlarına itimat
edilecek
8- Vazifesi Ablukayı kaldırmak Meclis ve Başkanlık seccedilimlerinin
yapılması olacak Milli Huumlkuumlmet kurulacak
9- Hizipleşmeden ziyade Milli esasa dayalı olarak Kolluk Kuvvetleri
yeniden yapılandırılacak
10- Uumlzerinde anlaşılacak bir tarihte ve Milli Maslahat ccedilerccedilevesinde seccedilim
kanunuyla Meclis ve Başkanlık seccedilimleri aynı anda icra edilecek
195
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 27
Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743 196
Zehir Andarus ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen İntiharsquouumll-tehdiye El
yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081212-18 s 1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
141
11- Mart 2005 Kahire anlaşmasında vurgulandığı gibi Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) tuumlm hareketleri kapsayacak şekilde yeniden
yapılandırılarak Filistin Halkının tek meşru temsilcisi olacaktır
12- 29-30 Nisan 2008 tarihinde tuumlm Filistinli hareketlerin uumlzerinde anlaştığı
şekilde ateşkesin korunması sağlanacaktır
13- Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve Filistin Youmlnetimi Başkanının
Barış Goumlruumlşmelerini yuumlruumltmede yetkili olduğu tuumlm Filistinli hareketler tarafından
kabul edilecektir
14- Goumlruumlşmeler başladıktan sonra bu suumlrece zarar verecek faaliyetlerden
vazgeccedililecek
15- Bu anlaşmanın uygulanması iccedilin ortak komisyonlar kurulacak197
Hamas huumlkuumlmeti bu anlaşma metninin bir başlangıccedil kabul ettikleri iccedilin olumlu
karşılamışlardı Fakat Hamas youmlnetiminin temel isteğinin anlaşma uygulanırken Batı
Şeria ve Gazzersquode aynı anda başlanmasını istemekteydi198
Buradaki temel sorun fiili
olarak İsrail işgali altında bulunun Batı Şeriarsquoda bu yeniden yapılanmanın nasıl
gerccedilekleştirileceği idi Buna ek olarak Hamas goumlruumlşmelerin başlamasından bir guumln
oumlnce Batı Şeriarsquodaki Hamas mensubu siyasi tutukluların serbest bırakılmadığından
dolayı goumlruumlşmelere katılmayacağını duyurdu Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquonin abluka
altında olması fakat Batı Şeriarsquoda boumlyle bir sıkıntı olmadığı iccedilin goumlruumlşmeler ile geccedilen
zamanın kendi aleyhine olduğunu bilmekteydi Bu sebeple masaya oturmadan somut
kazanımlar elde etmek istemekteydi Aynı zamanda Hamas youmlnetimi Mısırrsquoın
goumlruumlşmelerde de El Fetih ve Mahmut Abbasrsquodan yana tavır koyduğu iccedilin kendilerinin
uzlaşmaz taraf konumuna duumlştuumlklerini duumlşuumlnuumlyorlardı Buna ek olarak uumlst duumlzey El
Fetih uumlyeleri anlaşmanın imzalanması gerektiğini ccediluumlnki boumlluumlnme sebebiyle İsrail ile
Barış anlaşmasının imzalanamadığını ifade etmekteydi199
27 Aralık 2009 Gazze Saldırısı
İsrail ordusu 27 Aralık 2009 tarihinde Gazzersquoye 22 guumln suumlrecek ve sivil
yerleşim merkezlerinin de hedef alındığı geniş ccedilaplı bir askeri saldırı başlattı Hamas
huumlkuumlmetine bağlı tuumlm resmi bina ve kurumlar saldırıda ağır hasar goumlrmuumlştuuml Saldırı
guumlnuuml bakanlık binalarında ve diğer resmi kurum binalarında memur ve kolluk
goumlrevleri goumlrev yaptığı iccedilin ilk guumln ccedilok kayıp vermişlerdi İsrail Dış İşleri Bakanırsquonı
saldırıdan iki guumln oumlnce 25 Aralık guumlnuuml Kahirersquoyi ziyaret etmiş ve Huumlsni Muumlbarek ile
goumlruumlşmuumlştuuml Bu goumlruumlşmenin bir guumln sonrası 26 Aralık gecesi Mısır huumlkuumlmet yetkilileri
Hamas uumlst duumlzey temsilcilerine saldırı olmayacak teminatı vermişti Nitekim saldırının
hemen ardından Hamasrsquoın soumlzcuumlsuuml Feyzi Burham bu saldırıdan Mısır youmlnetiminin
haberi olduğunu ve buna izin verdiğini accedilıklamıştır Burham Mısır huumlkuumlmeti
yetkililerinin Hamas uumlst duumlzey youmlneticilerini 26 Aralık gecesi arayarak Gazzersquonin
buguumln sakin olacağını soumlylediklerini ifade etmişti200
Esas itibarıyla İsrail iccedilerisinde
197
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El Hayatrsquouumll Cedid 21
Ekim 2008 httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309 (Erişim Tarihi 5 Nisan
2010) s1 198
Huumlseyin Cebir ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat
alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008 199
Zehir Enderus ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-harb versquol-hisar versquol-
kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El Kudsuumlrsquol Arabi 11 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081111-10 s6 200
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s 64
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
142
siyasi tahminler de bile seccedilim suumlrecine girmiş bir geccediliş huumlkuumlmetinin boumlyle oumlnemli bir
saldırı başlatacağı beklenmiyordu201
İsrail youmlnetimi kuumlresel ve boumllgesel hesaplar sonucu bu saldırıyı
gerccedilekleştirmiştir Hatta siyasi guumlccediller bu saldırının Uluslar arası alanda ABD ve
Avrupa Birliği gibi aktoumlrler tarafından teroumlrist kabul edilen Hamasrsquoa karşı yapıldığı
iccedilin anlayışlı olunacağını hesap etmekteydi202
İsrail youmlnetimi iccedilin Gazzersquoye saldırının
temel amacı ise Hamasrsquoın askeri guumlcuumlnuuml yok etmek ve Hamas huumlkuumlmetinin
devrilmesiydi203
Saldırının sonlarına doğru ise amacın Hamasrsquoın tekrar silahlanmasını
oumlnlemek ve Gilad Şalitrsquoin İsrailrsquoe geri getirilmesi haline gelmişti204
Hamasrsquoın elinde
iki yıldır esir tutulan İsrail askeri Gilad Şalitrsquoin uumllkeye geri getirilmesi huumlkuumlmet
ortakları iccedilin seccedilim oumlncesi buumlyuumlk bir başarı olacaktı Fakat saldırı sonrası Hamas
huumlkuumlmeti devrilmemiş ve Gilad Şalitrsquode geri alınamamıştı Hamas siyasi soumlzcuumlsuuml
Halid Meşrsquoal ise El Cezirersquoye yaptığı ilk accedilıklamada ldquokendilerine kimsenin ablukanın
kalkması ve saldırının durdurulmasından başka hiccedilbir talep ile gelmemelerinirdquo
belirtiyordu205
Hamas yaptığı diğer accedilıklamada Mahmut Abbasrsquoın bu saldırıyı
oumlnceden bildiğini hatta Gazzersquodeki bazı El Fetih unsurlarının Hamas merkezleri
hakkında sağladığı bilgileri İsrailrsquoe vermekle itham ediyordu206
Mısır youmlnetimi ise
ablukadan dolayı doğrudan ve saldırı iccedilin ise dolaylı olarak Hamas youmlnetimini
succedilluyordu Saldırı devam ederken bile Mısır Devlet Başkanı Huumlsni Muumlbarek Hamas
hareketini succedillayan accedilıklamalar yapıyordu Hatta Mısır ile Filistin arasında bulunan
Refah sınır kapısının kapalı olmasından Hamasrsquoı sorumlu tutuyordu207
Mısırrsquoda ise
Hamasrsquoın itikadiideolojik accedilıdan bir parccedilası olduğu Muumlsluumlman Kardeşler hareketi
Mısır huumlkuumlmeti de dacirchil olmak uumlzere Arap huumlkuumlmetlerini Filistinrsquode direnişi kırmak
iccedilin İsrail ile işbirliği yaptıklarından dolayı succedilluyordu208
Bu itham Mısır rejimi ve
meşruiyeti iccedilin hayati bir tehdit oluşturmaktadır
Mısır youmlnetimi ise İsrail Gazze arasına Uluslar arası bir guumlccedil konuşlanmasıyla
Hamasrsquoın direniş faaliyetlerini ve İsrailrsquoe karşı askeri saldırılarını engellemeye
ccedilalışıyordu Ccediluumlnki 1967 oumlncesi Mısır hacirckimiyetinde kabul edilen Gazzersquoye İsrailrsquoin
her saldırısı Mısır huumlkuumlmetinin meşruiyetini zayıflatan bir unsur meydana getiriyordu
Hamas youmlnetimi İsrail-Gazze arasına uluslar arası bir guumlcuumln konuşlanmasına ise
bunun İsrailrsquoi korumak ve direnişi engellemek olacağı savıyla şiddetle ret etmişti209
Hamas hiccedilbir şekilde direniş hakkından vazgeccedilmeyeceğini ilan ediyor ve ablukanın
kaldırılması isteğinden vazgeccedilmiyordu İsrail youmlnetimi başlattığı bu saldırıyla Hamas
huumlkuumlmetini deviremediği gibi aynı sene iccedilerisinde yapılacak olan Filistin Youmlnetimi
Başkanlık seccedilimlerinin yapılmasını da fiilen ortadan kaldırmıştır Bu durum Hamas
201
Yehuda Ben Meir ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public Opinionrdquo Strategic
Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv University Volume 11 No4
February 2009 s29 202
Eran Oded ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic Assessment Volume 11
No 4 February 2009 s 14 203
Eiland Giora ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the Campaignrdquo Strategic
Assesment Volume 11 No4 February 2009 s 8 204
age s9 205
Sabri Suumlmeyre ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml Hilaluumlrsquol-advanrdquo
Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat
versquol-istişarat Beyrut 2009 s 81 206
age s 82 207
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s67 208
age s66-67 209
Sabri Suumlmeyre s84
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
143
huumlkuumlmetinin Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın yasal suumlresinin bittiğini bu
ccedilerccedilevede artık meşruiyetinin tartışmalı olduğu ilan etmesiyle sonuccedillanmıştır
SONUCcedil Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme(kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln kuruluşunun temel amacı
Filistinlilerin işgal ve suumlrguumln sebebiyle duumlnyanın her yerindeki Filistinliler de dacirchil
temsil edildiği bir kurum meydana getirmekti Fakat zaman iccedilerisinde Yaser Arafat
oumlnderliğindeki El Fetih hareketi tuumlm Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln yuumlruumltme ve
temsil organlarını ele geccedilirmiştir Bu durum diğer Filistinli direniş hareketlerinin bu
oumlrguumltten ayrılıp bağımsız faaliyet yuumlruumltmelerine sebep olmuştur Buna rağmen 1993
Oslo barış goumlruumlşmelerine kadar Yaser Arafatrsquoın İsrailrsquoe karşı direniş ve muumlcadelenin
parccedilalanmaması iccedilin destek verilmiştir Yaser Arafat 1993 yılında Oslo Uyum
anlaşmalarını tuumlm Filistinliler adına imzalamış ama Filistin direniş hareketlerinin
birccediloğu bu anlaşmaları tanımadığını ilan etmiştir Bu hareketlerin başında Hamas
gelmektedir Bu ccedilerccedilevede Hamas Oslo Barış Goumlruumlşmeleri sonucunda oluşturulan
Filistin Youmlnetimini tanımadığı iccedilin 2006 yılına kadar seccedilimlere katılmamıştır Bu El
Fetih hareketinin Filistin Youmlnetimi Parlamentosunu huumlkuumlmeti ve buna bağlı tuumlm
resmi kurum ve kuruluşlarına hakim olma imkanı sağlamıştır Bu durum aynı zaman
El Fetih oumlrguumltuumlne Batı Şeria ve Gazzersquode resmi olarak polis kuvveti oluşturma ve
silahlanma imkacircnı sağlamıştır Bu durum Hamas gibi silahlı direniş oumlrguumltlerinin
zamanla aleyhine taktiksel bir uumlstuumlnluumlk meydana getirmiştir Aynı zamanda bu durum
El Fetihrsquoin tuumlm Filistin Youmlnetimi kurumlarına hacirckim olması gerek İsrail ve gerek
Uluslar arası tuumlm goumlruumlşmeleri Filistinliler adına yuumlruumltmesi sonucu doğuruyordu
Hamas bu durumu kendi lehine ccedilevirmek iccedilin ani bir kararla Yasama seccedilimlerine
katılma kararı aldı Bu taktik değişiklik El Fetih youmlnetimini seccedilim sonrası buumlyuumlk
sıkıntıya sokacaktı Hamasrsquoın Yasama Konseyinde ccediloğunluğu elde etmesi ise
Huumlkuumlmeti ve El Fetih unsurları tarafından youmlnetilen kurumlarında değişim anlamına
geliyordu Filistin Youmlnetimi başkanı ise kendi yetkisini Filistin Anayasasına da aykırı
olarak genişletmeye başladı Bu durum sonunda Hamas huumlkuumlmete bağlı guumlccedillerle
Filistin Youmlnetimi başkanı Mahmut Abbasrsquoa bağlı guumlccedillerin ccedilatışmasına doumlnduuml Bunun
sonucunda zaten İsrail işgali nedeniyle coğrafi olarak ayrı olan Batı Şeria ve Gazze
otorite olarak da birbirinden ayrılmış oldu
Bu suumlrecin temel sebebi Filistin Oumlzguumlrleştirme (Kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln ve
yuumlruumltme organlarının artık Filistinlileri temsil etmekten uzak olmasıdır El Fetihrsquoin
hacirckim olduğu suumlreccedilte kurulan Filistin Youmlnetimi de artık seccedilimler yapılamamasından
dolayı meşruiyetini kaybetmektedir Filistin Youmlnetimi Başkanlığı ve yasama
meclisinin yasal goumlrev suumlresi dolmuş fakat hukuki ve fiili boumlluumlnmuumlşluumlkten dolayı
seccedilimler yapılamamaktadır Mısır ve Uumlrduumln youmlnetimlerinin yanı sıra Amerikan ve
İsrail youmlnetimleri de Hamasrsquoın Filistin youmlnetiminde bulunmasını kabul etmemektedir
Mahmut Abbas ise Filistin youmlnetimi başkanı olarak değil tuumlm goumlruumlşmelerini Filistini
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml başkanı olarak yuumlruumltmektedir Bu kurucu oumlrguumlt ise hukuki
sorunlar ve işgal sebebiyle seccedilim yapamamaktadır Filistinlileri temsil etmesi iccedilin
kurulan Filistini Oumlzguumlrleştirme (kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln yeniden yapılanmasıyla bu
hukuki ve siyasi ccedilıkmaz ortadan kaldırılabilir Aksi halde Filistinlileri temsil
meşruiyetini kaybetmiş Filistin Youmlnetimirsquonin de barış goumlruumlşmelerini yuumlruumltmesinin
hukuki ve siyasi olarak bir anlamı olmayacaktır
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
144
KAYNAKCcedilA
Abbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas
Tettehuz Kararen bitecil teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi
24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=1012
3
Abbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve
tayin ahadı zuamarsquoil-mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeat
ure=
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and
the ldquoNew Palestinian Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen
-posing-as-revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-
breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
Andarus ZehirEşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen
İntiharsquouumll-tehdiye El yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081212-18
Avaz Velid ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik
Birsquol-meclis Teşri biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart
2006 http81144208209090pdf200605May09MayTue
Avaz Velid ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir
şurta bivakfıhardquo El Kudsrsquouumll Arabi 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu
Avaz Velid Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi
niyyeti hareketihi el-istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070616JunSat
Avaz Velid ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve
ihlal meclisi merkezi bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi
27 Mart 2010 http81144208209090pdf20071111-05
Aytani Meryem Muhammed Salih Muhsin Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve
Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat
Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200603Mar07MarTue
Bedarin Bessam ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi
bitefrih cemaatuumlrsquol-usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-
ahira biitticahu intikad kadatuuml fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007
Erişim Tarihi 27 Mart 2010 http81144208209090pdf20070618JunMon
Ben Meir Yehuda ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public
Opinionrdquo Strategic Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv
University Volume 11 No4 February 2009
Cebir Huumlseyin ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve
tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
145
httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El
Hayatrsquouumll Cedid 21 Ekim 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309
Enderus Zehir ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-
harb versquol-hisar versquol-kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El
Kudsuumlrsquol Arabicirc 11 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081111-10
Erkanger Steven February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of
Hamas Ousterrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social
and Political History Westview Press USA 2006
Fighel Jonathan ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo
Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx
Giora Eiland ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the
Campaignrdquo Strategic Assesment Volume 11 No4 February 2009
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart
2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1
Hammami Velid Halil ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El
Kudsrsquouumll Arabi Erişim Tarihi 26 Mart 2010
10 Temmuz 2007 http81144208209090pdf20070710JulTue
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 Nisan 2006
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El
Eyyam 11 Ocak 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070111JanThu
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabi 13
Şubat 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200602Feb13FebMon
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-
amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran
2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-
şimaliyetuuml min Kıtrsquoa Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24
Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078
Kasım Basim et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-
Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol
firsquod-dımışk Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
146
Kasım Basim et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat versquol-İştişarat Beyrut 2009
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-
tevekkuat bihudus İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart
2010 httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeat
ure=
Oded Eran ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic
Assessment Volume 11 No 4 February 2009
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El
Şarkrsquouumll Evsat 27 Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743
Migdalovitz Carol CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process
The Annapolis Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El
Ezmetuumlrsquol-dahiliye ala Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabi 11 Temmuz 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070711JulWed
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml
alarsquol-hududuhardquo El Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeat
ure=
Nersquoami Salih ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye
liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 24 Nisan 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
Ramallah Ali Salih ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili
hukumetuuml kable tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455
Rose David April 2008 ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804
Sabbah Fethi ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya
haricuuml alarsquol-kanun Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat
9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895
Salih Muhsin et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar
Takrir Malumat 2 Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-
strateji El Filistin lisene 2008 Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-
iştişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-
etrafrsquouumll-maniyetuuml Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
132
fiili hiccedil bir yetkiye sahip olmadığını belirtmişti150
Bu durum temel sorunlardan biri
olan milli bir ccedilerccedilevede kolluk kuvvetlerinin yeniden yapılanmasını engellemişti Esas
itibarıyla silahlı guumlccedillerin yeniden yapılanması Milli Birlik Huumlkuumlmeti kurulmasındaki
temel hedeflerden biriydi
General Dayton Planı Amerikan İsrail ve Mahmut Abbasrsquoın ortak
Hamasrsquoı Tasfiye Planı
Yaser Arafat 2000 yılındaki Camp David goumlruumlşmelerinden sonra Filistinrsquoe
geri doumlnerek gerekirse tekrar direneşe doumlnebilecekleri accedilıklamıştı Bunun ardından
ikinci intifa hareketi başlamış ve Arafatrsquoın vefatından (Arafatrsquoın Doktoruna goumlre İsrail
ajanları tarafından zehirlenmiş bu sebeple şehadetinden) sonra Mahmut Abbas İsrail
youmlnetimi ile daha yakın iş birliği kurmaya başlamıştı Mahmut Abbasrsquoın Filistin
Youmlnetiminrsquoe başkan seccedililir seccedililmez Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mahmut
Abbasrsquoa daha oumlnce Amerikan huumlkuumlmeti tarafından accedilıklanan Yol Haritası
ccedilerccedilevesinde acil guumlvenlik işbirliği anlaşmaları imzamasını istemişlerdi Bunun
uumlzerine 2005 yılı Mart ayında Bush Şaron ve Mahmut Abbas youmlnetimleri arasında
Filistin Silahlı Kuvvetlerinin eğitimi techizi ve İsrail ve Filistin youmlnetimi arasındaki
emniyet işbirliğinin uyum ve denetimini iccedileren bir guumlvenlik anlaşması
imzalanmıştır151
Hamasrsquoın genel seccedilimleri kazanmasının ilanının ardından Mahmut
Abbas kendisinin Filistin Youmlnetiminin seccedililmiş başkanı olduğunu ve İsrail ile sorunun
goumlruumlşmeler ve barış yoluyla ccediloumlzuumlleceğini duyurmuştur Buradaki mesaj Hamas
huumlkuumlmetine dış işlerinde son soumlzuuml soumlyleme yetkisine sahip olmayacağının accedilıkccedila ilanı
olmuştur Hamas huumlkuumlmeti ise doğal olarak seccedilimler oumlncesi vaad ettiği siyasi reform
ve Filistin halkının işgale karşı uluslararası hukuktan doğan temel direniş hakkı
Filistinli muumlltecilerinin geri goumlnuumlş hakkı gibi temel haklarını savunmak istemesiydi
Aynı şekilde Hamas huumlkuumlmet olsa bile İsrailrsquoin Filistin toprakları uumlzerinde kalan hiccedil
bir parccedilasını hiccedil bir şekilde tanımayacağını savunuyordu152
Amerikan youmlnetimi ise Filistin guumlvenlik işleri ile ilgilenmesi iccedilin Korgeneral
Keith Daytonrsquou goumlrevlendirmişti Bu ccedilerccedilevede Uumlrduumln ve Amerikarsquoda yeni Filistin
Silahlı Kuvvetleri seccedililip eğitilmeye başlamıştı Bu Filistin Silahlı Kuvvetlerinin
Lojistik ve mali desteği Amerikan İngiltere Kanada Uumlrduumln ve Mısır huumlkuumlmetlerince
karşılanmaktaydı153
Bu birlikler boumllgede ldquoDayton Taburlarırdquo olarak bilinmektedir Bu
silahlı birlikler Batı Şeriarsquoda mahkemelerin siyasi tutukluları tahliye kararı vermesine
rağmen bu kararları yerine getirmemekteydi Bu birliklere oumlzel seccedililen Filistinliler
Batı Şeria ve Gazzersquode doğmamış yeni nesilden seccedililmektedir Bundaki temel
amaccedillardan biri bu kişilerin direnişle ya da toplumla doğrudan bir bağının olmaması
istenmektedir Hatta lise mezunu bile olmamaları tercih sebebidir Filistin Youmlnetimi ve
150
Salih Nersquoami ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 24 Nisan 2007 httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
(Erişim Tarihi 25 Mart 2010) 151
Merkezuumlrsquol-Zeytun Lidırasat versquol-İstişarat El Tensikuumlrsquol-Emni beynersquol-Sulta versquol-İhtilal Beyrut
2009 s2 152
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1 s1 153
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and the ldquoNew Palestinian
Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen-posing-as-
revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
s 3
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
133
El Fetihrsquoe bağlı bu ldquoDayton Taburlarırdquo bir nevi direnişi bastırma ve İsrailrsquoi koruma
guumlcuumlne doumlnuumlşmuumlştuumlr Hatta 7000 El Fetih uumlyesi Arafat oumlnderliğinde başlatılan ikinci
intifadaya katıldıkları iccedilin tasfiye edilmişlerdi154
Esas itibarıyla Hamasrsquoın genel
seccedilimlere girmesindeki temel etkenlerin başında bu silahlı kuvvetler gelmektedir
Ccediluumlnki Filistin Youmlnetimi ve El Fetih bu silahlı guumlcuuml Filistin halkı tarafından seccedililen
huumlkuumlmetin meşru kolluk kuvveti olarak nitelendirmekteydi Hamas seccedilimlere girerek
huumlkuumlmette soumlz sahibi olarak Amerikan ve İsrail youmlnetiminin bu silahlı guumlccedil sayesinde
direniş karşıtı etkinliğini kırmak istemekteydi
Haziran 2007 tarihinde Amerikan Kongresi Filistin Youmlnetimi iccedilin guumlvenlik
yardımı olarak 86 milyon dolarlık bir yardım paketini onaylamıştı155
Bu yardım
General Dayton emrinde Filistin Mahmut Abbas Youmlnetimi ve doğal olarak El Fetihrsquoin
silahlandırılması ve eğitimi iccedilin kullanılacaktı İsrail istihbaratının bu yeni Filistinli
asker ve polislerin seccediliminde ve eğitiminde veto hakkı bulunmaktaydı156
Hatta gelen
silahlar İsrail adli tıp kurumu tarafından incelenecek ve eğer kendilerine karşı bir
olayda kullanılırsa bu şekilde tespit edilecekti Silahlar Mısır ve Uumlrduumln uumlzerinden
Filistinrsquoe tırlar ile nakledilirken İsrail Ordusu tarafından korunuyor ve Filistin
Youmlnetimi Başkanı Abbasrsquoa bağlı subaylara teslim edilmesi sağlanıyordu
Bunun uumlzerine Hamasrsquoın huumlkuumlmeti kurmasının ardından Mahmut Abbasrsquoın
emrine Uumlrduumln uumlzerinden tırlar dolusu silahların Batı Şeriarsquoya girişine Korgeneral
Daytonrsquoun isteğiyle İsrail tarafından izin verildi157
Hamas huumlkuumlmeti kurar kurmaz
Amerikan ve İsrail youmlnetimleri huumlkuumlmete İsrailrsquoi tanıması iccedilin baskı ve abluka
uygulamaya başlamışlardı Henuumlz daha Hamas huumlkuumlmeti bile kurulmadan 2006 yılının
Şubat ayında Amerikan ve Filistin youmlnetimleri Hamasrsquoın huumlkuumlmetten uzaklaştırılması
iccedilin goumlruumlşme yaptıkları basına yansımıştı158
İsrail Savunma Bakanlığının bazı uumlst
duumlzey subay ve yetkilileri Abbas Youmlnetimi ile yaptıkları iş birliği neticesinde birccedilok
aranan Hamas mensubunu ele geccedilirdiklerini ve Hamasrsquoa yardım eden Filistinlilerin
sahip oldukları ccediliftliklere fırınlara ve mallara el koyduklarını accedilıklamıştı Aynı
accedilıklamada Filistin Youmlnetimi (Mahmut Abbas ve El Fetih) ile artık ortak duumlşmana
yani Hamasrsquoa sahip olduklarını soumlylemişti159
Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut
Abbasrsquoın uzun suumlre Gazzersquode askeri sorumlusu ve Mahmut Abbasrsquoın Milli Guumlvenlik
Danışmanı olan Muhammed Dahlan Hamasrsquoa karşı duumlşmanlığı ile tanınmaktadır
Hatta Dahlanrsquoa goumlre Hamas ile El Kaide arasında bir fark yoktur160
Bu kişi iccedilin
doumlnemin ABD Başkanı Bush bazı konuşmalarında ldquoBizim Adamımızrdquo ifadesini bile
ccedilekinmeden kullanabilmektedir161
Amerikan basının ele geccedilirdiği bazı gizli belgelere goumlre Amerikan huumlkuumlmeti
Milli Guumlvenlik Danışma Elliot Abramsrsquoı Filistinrsquode bir iccedil savaş ccedilıkmasını tahrik
154
age s4 155
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf s5 156
Byrne s7 157
Basim Kasım et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-
İştişarat Beyrut 2009 s 34 158
Steven Erkanger February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of Hamas Ousterrdquo Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
s1 159
Byrne s5 160
Jonathan Fighel ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx s1 161
April 2008 David Rose ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804 s2
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
134
edecek bir planı uygulamakla goumlrevlendirdiği anlaşılmaktadır162
Nitekim İsrail
Guumlvenlik Bakanı Amir Peretz henuumlz Hamas huumlkuumlmeti kurmadan oumlnce 11 Ocak 2006
tarihinde Mısır ve Uumlrduumlnrsquoden silahlar gelmeye başlayınca ldquohedefin Mahmut Abbas
youmlnetimi ve El Fetihrsquoi Hamasrsquoa karşı olası bir ccedilatışmaya hazırlamakrdquo olduğunu ifade
ediyordu163
Bu plan ccedilerccedilevesinde seccedililmiş Hamas huumlkuumlmetini devirmekle goumlrevli kişi
Muhammed Dahlan goumlruumlnmektedir Fakat bu plan başarılı olamamış Dahlan ve
ldquoGeneral Dayton taburlarırdquo Gazzersquoyi Hamasrsquoın hacirckimiyetine terk etmek zorunda
kalmışlardır Gazzersquonin Hamasrsquoın hacirckimiyetine girmesinin ardından Amerikan
Başkan Yardımcı Dick Cheney Ortadoğu Danışmanı David Wurmser istifa etmişti
Wurmser Bush youmlnetimini Filistinrsquode kirli bir savaş yuumlruumlttuumlğuumlnuuml ve Hamas
huumlkuumlmetine karşı Abbas youmlnetimine destek verdiğini duyurmuştu Gazzersquodeki durumu
ise El Fetihrsquoin darbe yapma girişimin Hamas tarafından engellenmesi olarak
değerlendirdiğini accedilıklamıştı164
İsrail ile Filistin Youmlnetimi ve El Fetih ortaklaşa Hamasrsquoa karşı topyekucircn bir
savaş başlatmıştı İsrailrsquoin Batı Şeriarsquodan sorumlu Generali Yaov Mordechai ldquoBatı
Şeriarsquoda Hamas hareketinin sivil ve toplumsal kurumlarına karşı gerccedilek bir savaş
iccedilinde olduklarını ve İsrail-Filistin (youmlnetimi) arasında bu konuda doğrudan bir
koordinasyon olduğunu belirtmekteydi165
Yediot Ahronoth gazetesinin uumlst duumlzey
analizcilerinden olan Nahum Barnea İsrail Savunma Bakanlığı ve Mahmut Abbas ve
Feyyad youmlnetiminin uumlst duumlzey subay ve istihbaratccedilılarının gizli bir toplantısına
katılmıştı Daha sonraları deşifre edilen bu toplantıda Filistin Youmlnetiminin Batı
Şeriarsquonın Silahlı Kuvvetleri Komutanı Diyab El Alirsquonin ldquoAramızda( İsrail-Filistin
Mahmut Abbas Youmlnetimi) duumlşmanlık yok Ortak bir duumlşmanız var O da Hamasrdquo
demiştir166
Aynı toplantıda Filistin Youmlnetimi Askeri İstihbarat Başkanı Mejid Ferraj
ise ldquoOnlarla (Hamas) diyalog olmayacak Siz onlarla ateşkes yaptınız biz değil
Ayrıca bize goumlnderdiğiniz (istihbarat kastediliyor) her Hamas kurumu ile ilgilendik
Ya onları kapattık ya da youmlnetimini değiştirip paralarına el koydukrdquo dediği iddia
edilmiştir
Hamasrsquoın Gazzersquoye Fiili Olarak Hacirckimiyeti ve Mahmut Abbasrsquoın
Huumlkuumlmeti Feshi
Mayıs ayında Gazzersquode El Fetih ve diğer guumlvenlik birimleri arasında silahlı
ccedilatışmalar tekrar şiddetlendi Bunun uumlzerine 11 Haziran 2007 tarihinde Hamasrsquoa bağlı
kolluk kuvvetleri Gazzersquode El Fetihrsquoe bağlı guumlvenlik birimlerine karşı bir kaccedil guumln
suumlren bir operasyon neticesinde Gazzersquoyi fiili olarak hacirckimiyeti altına aldı Bunun
uumlzerine Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas olağanuumlstuuml hal ilan ederken İsmail
Haniye Huumlkuumlmetini fes ettiğini ve yeni başbakan olarak da Selam Feyyadrsquoı
goumlrevlendiğini accedilıkladı167
Abbas huumlkuumlmeti fesih gerekccedilesinde ise ldquosilahlı isyanrdquo ve
ldquoFilistin Halkının genel maslahatı iccedilinrdquo ifadelerini kullanıyordu Hatta El Fetihrsquoin
iccedillerinde uumlst duumlzey subaylarında bulunduğu 250 asker Gazze olaylarında diğer kolluk
162
age s 3 163
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 238 164
age s4 165
Salih Muhsin Muhammed Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-strateji El Filistin
lisene 2008 Beyrut Luumlbnan 2009 s 52 166
age s 53 167
Velid Avaz ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi niyyeti hareketihi el-
istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
http81144208209090pdf20070616JunSat s1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
135
kuvvetlerine ldquokardeşlerimize silah ccedilekmeyizrdquo diye muumldahale etmediği iccedilin
cezalandırıldığı duyuruldu Haniye huumlkuumlmeti ise kendilerinin Filistin halkının seccedililmiş
resmi huumlkuumlmeti olduklarını Anayasal olarak bunun muumlmkuumln olmadığını iddia
ediyordu Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbas yeni huumlkuumlmeti kurubilmek iccedilin engel
olarak goumlrduumlğuuml Filistin Anayasasının 65 66 67 maddelerini dondurduğunu ilan etti
Filistin Başbakanı İsmail Haniye Mahmut Abbasrsquoın Anayasa maddelerini ilga ya da
dondurmak gibi yetkileri olmadığını bu durumun kanunsuz olduğunu belirtmiştir 26
Haziran 2007 tarihinde yayımladığı bir bildiri ile ise tuumlm silahlı milislerin silahlarının
toplanmasını emrediyordu Bu aynı zamanda Filistinrsquodeki tuumlm silahlı direniş
hareketlerinin silahlarının toplanması anlamına geliyordu Hatta Batı Şeriarsquoda birccedilok
Hamasrsquoa muumlzahir kişiler tutuklanmaya başlamış ve bazıları ise İsrailrsquoe teslim
edilmiştir168
29 Haziran 2007 tarihinde Mahmut Abbas Fransa ziyaretinde Filistinrsquode
başkanlık ve genel seccedilimlerinde yapılması iccedilin Filistinrsquode Uluslararası bir guumlcuumln
yerleştirilmesini istemiştir Bu teklif Amerikan Bush youmlnetimi tarafından ccedilok olumlu
karşılanmıştır Fakat Hamas bu guumlcuumln İsrailrsquoe karşı muumlcadele veren silahlı direniş
hareketlerini bastırmak iccedilin kullanacağı savıyla şiddetle karşı ccedilıkmıştır169
Bu ccedilerccedilevede Gazzersquode seccedililmiş yasal huumlkuumlmet olarak Hamas ldquosilahlı isyanrdquo
nitelendirmesinin soumlz konusu olamayacağını savunuyordu Filistin Anayasasının 115
maddesinin birinci fıkrası Filistin Youmlnetimi Başkanına ldquoMilli Guumlvenlikrsquoin tehlikeye
duumlşmesi bir savaş ya da silahlı isyan durumunda olağanuumlstuuml hal ilan etme yetkisi
vermekte fakat bu suumlre bir ayı geccedilememektedir Filistinrsquoli hukukccediluların tartıştığı temel
sorun ise kendisi Filistin halkının seccedililmiş yasal huumlkuumlmeti olan ve Anayasal olarak
uumllkedeki asayiş ve emniyetten sorumlu ve yuumlruumltme guumlcuumlne sahip huumlkuumlmete karşı nasıl
ldquoisyanrdquo nitelemesi yapılabileceğidir170
Ayrıca Filistin Anayasasının 110 maddesine
goumlre Filistin Youmlnetimi Başkanı tarafından ilan edilen Olağanuumlstuuml Hal huumlkuumlmetinin
Filistin Yasama Meclisinden guumlvenoyu alması gerekmektedir Bu halde Guumlvenoyu
Meclisrsquoten uumlccedilte iki ccediloğunlukla alınmalıdır Filistin Yasama Uumlyesi 45 milletvekili İsrail
tarafından tutuklandığı hesaba katılırsa bu nisabın sağlanması da fiili olarak muumlmkuumln
değildir Bu durum Filistinrsquode buguumln de hala devam eden Anayasal bir ccedilıkmaz
meydana getirmektedir
El Fetih ve karşı goumlruumlş ise Filistin Anayasasının 83 maddesinin 3 ve 5
fıkralarına goumlre eğer huumlkuumlmet uumlyelerinin uumlccedilte biri duumlşuumlruumlluumlr ya da boşalırsa huumlkuumlmet
duumlşmuumlş kabul edilir Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti azlettiğini ilan ettikten sonra
El Fetihrsquoe bağlı ve bağımsız bakanlar bunu kabul edip istifa etmişti Bu ccedilerccedilevede eski
bakanların yarısı istifalarını vererek Abbasrsquoın kararını onaylamış olmaktadır Burada
ise ortaya ccedilıkan sorun bu huumlkuumlmet uumlyeleri değişikliğinin Filistin Meclisinin onaması
olmadan nasıl goumlreve başlıyacağıdır Sonuccedil itibarıyla Parlementer sistemlerin temeli
olan Meclisrsquoin sahip olduğu egemenlik yetkisinin hiccedil bir şart altında ilga etmenin
muumlmkuumln olmadığıdır Nitekim Hamas boumlyle bir yetkinin Parlamenter sistemde hiccedil bir
kurum veya kişiye ait olmadığını ifade etmektedir Buna bağlı olarak Filistin Yasama
Meclisrsquoin hangi şart altında olursa olsun yeni kurulan huumlkuumlmete uumlccedilte iki ccediloğunlukla
guumlvenoyu vermesinin muumlmkuumln olmadığına daha oumlnce belirtmiştik Filistin
Anayasasına goumlre ccedilıkan sonuccedil Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti fesih edebilir fakat
olağanuumlstuuml hal de ilan edilse yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoin onayı olmadan kurulamaz
168
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 160 169
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 111 170
Velid Halil Hammami ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El Kudsrsquouumll Arabi 10
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070710JulTue s19
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
136
Filistin Yasama Meclisi Anayasa Komisyonu Başkanı Ahmed Halidi huumlkuumlmet fesih
edilse bile yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoinden guumlvenoyu alana kadar eski huumlkuumlmetin goumlreve
devam edeceğini bu bağlamda Abbasrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmet kurma durumunun
tamamen Anayasarsquoa aykırı olduğunu ifade etmektedir171
Filistinrsquoin oumlnemli Anayasa
hukukccedilularından Enis Kasım ise yaptığı bir accedilıklama ile Filistin Youmlnetimi Başkanı
Abbasrsquoın Meclis onayı olmadan yeni huumlkuumlmet atamasının soumlz konusu olamayacağını
ifade etmektedir172
Hatta Kasım aynı accedilıklamanın devamında Filistin Anayasasırsquonın
79 maddesi ccedilerccedilevesince değil huumlkuumlmet herhangi bir bakanın bile guumlvenoyu almadan
goumlreve başlayamayacağını belirtmektedir Buna bağlı olarak Filistin Youmlnetimini
Selam Feyyad huumlkuumlmeti mi yoksa Hamasrsquoın yani İsmail Haniye huumlkuumlmeti mi temsil
etmektedir Bu durum Oslo anlaşmaları ccedilerccedilevesinde kurulan Filistin Youmlnetimi
iccedilerisinde hayati bir adem-i meşruiyet sorunu meydana getirmektedir
Bu fiili durum hukuksal bir ccedilıkmaz meydana getirse de her iki huumlkuumlmet de
kendi boumllgesinde Filistin Youmlnetiminin meşru huumlkuumlmeti iddiasıyla hacirckimiyetini buguumlne
kadar suumlrduumlrmektedir Fakat bu durum Mısır huumlkuumlmetinin Gazzersquodeki durumu
tanımadığının ilanıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini ccedilok zor durumda bırakmıştı173
Mısır
huumlkuumlmeti bununla da kalmıyor Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın
meşruiyetini desteklemek iccedilin Arab Birliğini toplantıya davet ediyordu Mısır Meclisi
Dış ilişkiler Komisyonu Başkanı Mustafa Fıkhi yanı başlarında İslami bir emirliğin
kurulmasını kabul edemeyeceklerini duyuruyordu174
Mısır youmlnetimi Muumlsluumlman
Kardeşlerin Filistinrsquode denetimsiz ve bağımsız bir şekilde huumlkuumlmet olmasını kendi
rejimi iccedilin hayati bir tehdit olarak algılamaktaydı Hamas siyasi temsilcisi Halid
Meşal Gazzersquodeki durumun Mısır Ulusal Guumlvenliğini tehdit etmediğini aksine Hamas
huumlkuumlmeti duumlşerse Gazzersquode El Kaide gibi daha aşırı hareketlerin guumlccedilleneceğini
belirtmişti175
Filistin Youmlnetimi Başkanı bu olaylar karşısında 7 Temmuz 2007 tarihinde
yayımladığı bir kararla seccedilimlerin yapılması iccedilin Meclisi toplantıya ccedilağırdı İsmail
Haniye huumlkuumlmeti ise Filistin Başkanının Meclisi toplantıya ccedilağırmak gibi anayasal bir
yetkisi olmadığı savıyla bunu reddetti Bunun uumlzerine Abbas Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme
Oumlrguumltuuml Merkez Youmlnetimini toplayarak Başkanlık ve erken Genel Seccedilimlerin nisbi
temsil esasına dayanarak seccedilim kararı almasını istedi El Fetih bununla Filistin
Yasama Meclisi yerine uumlst otorite olarak kabul edilen Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml
(FKOuml)rsquoyuuml kullanmak istemişti Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın hukuk
muumlşteşarı Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln kanun yapabileceğini zaten Filistin
171
Ali Salih Ramallah ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili hukumetuuml kable
tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart
2010 httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455 172
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo El Şarkrsquouumll Evsat 9
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeature= 173
ldquoTerhib Arabicirc ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam 6182007 Erişim
Tarihi 27 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 174
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml alarsquol-hududuhardquo El
Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeature= 175
Bessam Bedarin ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi bitefrih cemaatuumlrsquol-
usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-ahira biitticahu intikad kadatuuml
fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20070618JunMon
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
137
Yasama Meclisrsquoinin de bu oumlrguumltuumln bir kurumu olduğunu savunuyordu176
Filistin
Youmlnetimi tuumlm imkacircnlarıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini tecrit etmeye ccedilalışıyordu Bu
amaccedilla Filistin Youmlnetiminin pasaportları bile değiştirilmişti Gazzersquodeki tuumlm resmi
dairelerin ccedilalışma ve kararları geccedilersiz sayılmış hatta Gazzersquode 2006-2007 senesinde
verilen orta oumlğretim diplomalari bile geccedilersiz ilan edilmişti177
Aynı şekilde İsmail
Haniye huumlkuumlmetine bağlı tuumlm memurların maaşlarının kesildiği duyurulmuştur Batı
Şeriarsquoda Hamasrsquoın etkin olduğu Zekacirct Komisyonursquonun Başkan uumlyeleri ve Mescid
İmamları değiştirilmiştir Hamasrsquoa yakın olduğu duumlşuumlnuumllen 103 Sivil Toplum Oumlrguumltuuml
Vakıf ve Dernek kapatılmıştır Aynı zamanda Mahmut Abbas ve El Fetih youmlnetimi
Hamasrsquoı Birleşmiş Milletler nezdinde kanun dışı silahlı kuvvet olarak tanıtmaya
ccedilalışmaktaydı İsmail Haniye huumlkuumlmeti ise bu faaliyetleri ldquoVatana İhanetrdquo olarak
nitelendirmekteydi178
Ccediluumlnki bu faaliyetler Filistin halkının bağımsızlığı ve işgal
edilen topraklarının kurtarılması iccedilin muumlcadele eden tuumlm direniş hareketlerinin
kanunsuz sayılması sonucunu doğurmaktaydı
Feyyazrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmeti Gazzersquonin Mısır ile tek ccedilıkış kapısı olan
Refah kapısının Mısır ve İsrailrsquoin isteğiyle kapatılmış onun yerine İsrail tarafında
bulunan Kerim Ebu Salim kapısının kullanılacağını ilan etmiştir Bu durum Hamas
huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyetinden sonra İsrail ablukasının şiddetlenmesine ve
etkisini arttırmasına sebep olmuştur Mısır Dışişleri Bakanı Ahmed Ebursquol Gayd
Ağustos 2008 tarihinde Filistinrsquode bir iccedil savaşrsquoın engellenmesi iccedilin Gazzersquoye bir
ldquoArap Kuvvetirdquonin goumlnderilmesini istemişti Fakat Hamas ise Mısır huumlkuumlmetinin bu
isteğini Gazzersquodeki hacirckimiyetine son verme olarak değerlendirmişti Hamas Huumlkuumlmeti
Başbakanı İsmail Haniye bu guumlcuumln Gazzersquodeki seccedililmiş meşru huumlkuumlmetinin
egemenliğine zarar vereceğini belirterek bu oumlneriye şiddetle karşı ccedilıkmıştı179
Mısır
huumlkuumlmeti ise Filistinrsquode tek yasal temsilcinin Filistin Youmlnetiminin ve aynı zamanda
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml(FKOuml)rsquonuumln başkanı olan Mahmut Abbasrsquoı kabul
ettiklerini ve bu ccedilerccedilevede Filistinrsquoi barış goumlruumlşmelerinde Orsquonun temsil edeceğini ilan
etmişti Filistin Youmlnetimi ise Birleşmiş Milletler nezdinde yaptığı konuşmalarda
Hamas huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyeti ldquokanun dışı milislerinrdquo hacirckimiyeti olarak ifade
ediyordu180
Buradaki temel amaccedil İsrail-Filistin barış goumlruumlşmelerinde hem huumlkuumlmeti
saf dışı bırakmak aynı zamanda Filistin Youmlnetimi ve Orsquonun atadığı olağanuumlstuuml hal
huumlkuumlmetinin meşruiyetini kuvvetlendirmekti
Annapolis Barış Konferansı Kasım 2007
Hamas İsmail Haniye huumlkuumlmetinin fiili olarak Gazzersquoyi hacirckimiyetine
almasından bir ay sonra doumlnemin Amerikan Başkanı George Bush tarafından 16
Temmuz 2007 tarihinde sonbaharda boumllge devlet ve Uluslararası Oumlrguumltlerin
katılımıyla iki devletli bir ccediloumlzuumlm adı altında bir konferans daveti yaptı Esas itibarıyla
doumlnemin Amerikan Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ılımlı olarak tanımladıkları
Arap Youmlnetimlerine boumllgede İranrsquoın artan etkisini azaltma desteğine karşı İsrail-Arap
176
Velid Avaz ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve ihlal meclisi merkezi
bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20071111-05 s5 177
Aytani ve Salih Sırarsquoa Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 100 178
Fethi Sabbah ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya haricuuml alarsquol-kanun
Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat 9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27
Mart 2010 httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895 179
El Eyyam Ramallah 652006 180
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 47
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
138
sorunlarına daha ccedilok eğilecekleri soumlzuumlnuuml vermişti181
Bunun uumlzerine 27 Kasım 2007
tarihinde ise Amerikan Başkanı G Bush tarafından ccedilok sayıda Uluslararası Oumlrguumlt ve
Devletin katılımıyla Annapolis Barış Konferansı accedilıldı Filistin Youmlnetimi Mahmut
Abbas ile İsrail Başbakanı Ehud Olmert 28 Kasım 2007 tarihinde barış goumlruumlşmelerinin
başlaması iccedilin anlaşmaya vardı İsrail youmlnetimi daha oumlnceki geleneğinden
ayrılmayarak goumlruumlşmelere herhangi şart ya da ccedilerccedileve konmasına izin vermedi
Amerikan Youmlnetimi Hamas huumlkuumlmetinin etkisini ve desteğini azaltmak iccedilin bir oumlnce
İsrail ve Filistin Youmlnetimi arasında barış anlaşması imzalanmasını sağlamaya
ccedilalışıyordu Goumlruumlşmeler Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) adına Ahmet Kurey ve
İsrail Dış İşleri Bakanı Livni arasında yuumlruumltuumllmekteydi Belirlenen Yol Haritası
ccedilerccedilevesinin ilk safhası gereği İsrail Youmlnetimi işgal altındaki boumllgelerde yeni yerleşim
boumllgesi inşa etmeyecek Filistin Youmlnetimi ise teroumlrist gruplarla savaşıp onların alt
yapısını yok edecekti Bu ccedilerccedilevede Amerikan ve İsrail Youmlnetimi iccedilin Hamas bir teroumlr
oumlrguumltuuml olarak kabul edilmekteydi182
İsrail huumlkuumlmeti Filistin Youmlnetiminin iccedilinde bulunduğu meşruiyet sorunundan
istifade ederek birccedilok konuda Mahmut Abbasrsquoı zorluyordu Oumlzellikle İsrail Youmlnetimi
yeni yerleşim boumllgelerinden geri adım atmayarak Filistin Youmlnetiminin teroumlr
gruplarıyla yeterince muumlcadele etmediğini iddia ediyordu İsmail Haniye huumlkuumlmeti ve
Filistin Yasama Meclisi ise Annapolis Barış Konferansının ldquogereksizrdquo olduğunu ve
Mahmut Abbasrsquodan goumlruumlşmeleri kesmesini istemişti183
Huumlkuumlmet soumlzcuumlsuuml ise yaptığı
bir başka accedilıklamada bu konferansrsquoın buumlyuumlk bir siyasi utanccedil olduğunu soumlyluumlyordu184
Filistin Youmlnetimi ise buna Batı Şeriarsquoda ccedilok sayıda Hamas yanlısını tutuklayarak
vermişti185
Hamasrsquoın Siyasi Şubesi Başkanvekili Musa Ebu Marzuk ise Annapolis
Konferansrsquoın iki ana hedefi olduğunu belirtiyordu Birincisi Luumlbnan saldırılarından
sonra zayıflayan Olmert huumlkuumlmetine destek olmak ikincisi ise İranrsquoa karşı yapılacak
bir savaş planına zemin hazırlamaktı186
Bunun uumlzerine Hamas huumlkuumlmeti ve
milletvekilleri bir toplantı yaparak 1948 yılında Filistinden goumlccedil edenler topraklarına
doumlnmeden ve Kuduumls dacirchil tuumlm işgal edilmiş Filistin toprakları oumlzguumlrleştirilmeden
Filistin halkının hakkından hiccedil bir taviz vermeyeceklerine dair yemin ettiler187
İslami
Cihad ve Hamas Siyonist Varlığın hiccedil bir şekilde tanınmayacağını ve meşru direniş
haklarından hiccedil bir şekilde vazgeccedilmeyeceklerini iccedileren ortak bir bildiri
yayımladılar188
İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ramazan Abdullah Şellah ise
Annapolis Konferansını Balfour Deklarasyonursquondan daha koumltuuml kabul etmekteydi
181
Carol Migdalovitz CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process The Annapolis
Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf s1 182
age s 2 183
Basım Kasım et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-Mufavadat
Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk Beyrut 2008 s
25 184
age s 25 185
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s157 186
Basim Kasım et al Mesarrsquouumll-Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-
Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk s 26 187
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007 188
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990 (Erişim Tarihi 18 Mart 2010)
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
139
Mısır Dışişleri Bakanı ise tuumlm Filistinli grupların Mahmut Abbasrsquoın atadığı
huumlkuumlmetin arkasında durmalarını istiyordu189
Hemen ardından daha oumlnce Gazzersquode
bulunnan Mısır Buumlyuumlkelccedililiğini ve diplomatlarını Ramallahrsquoa taşıdı 15 Haziran 2007
tarihinde ise İsrail youmlnetimi Gazzersquoye tuumlm giriş ccedilıkışları kapatarak abluka uygulamaya
başladı Gazzersquoye tıbbi malzemeler de dacirchil en temel gereksinimlerin de abluka
sebebiyle girişi engellenmiştir Bunun uumlzerine İsmail Haniye huumlkuumlmeti Arap
Birliğinden Mısır youmlnetimine sınır kapısını accedilması iccedilin baskı yapılmasını istemiştir
Fakat Arap devletleri arasındaki boumlluumlnme ve Mısır iccedilin Gazzersquonin jeopolitik oumlnemi
bilindiği iccedilin Arap devletleri Filistin iccedilerisindeki boumlluumlnmuumlşluumlk durumuna doğrudan
muumldahale etmek istememişlerdi Fakat 23 Mart 2008 tarihinde Yemen huumlkuumlmeti El
Fetih ve Hamasrsquoı 2005 Kahire anlaşması ccedilerccedilevesinde masaya oturmaya davet
etmiştir Bu suumlreccedilte Mısır huumlkuumlmeti ise kendi ev sahipliğinde daha geniş ccedilaplı bir
goumlruumlşme ccedilağrısında bulunmuştur Bunun da etkisiyle Yemen girişiminden bir sonuccedil
elde edilememiştir Hamas ve diğer direniş hareketleri ise Gazze ablukasına karşı
İsrailrsquoe Katyuşa fuumlzeleri ile cevap vermiştir Mısır huumlkuumlmeti ise Gazzersquoden yapılan bu
fuumlze saldırılarının İsrailrsquoin Gazzersquoye saldırı iccedilin fırsat oluşturduğunu duumlşuumlnmektedir
Bu ccedilerccedilevede Mısır huumlkuumlmeti Hamas ile İsrail huumlkuumlmeti arasında ateşkes sağlamak
istemişti İsrail youmlnetimi sağlanacak ateşkes anlaşması ile direnişin siyasi ve askeri
olarak faaliyetlerini durdurmasını istemekteydi Hamas huumlkuumlmeti ve İslami direniş
hareketleri ise karşılıklı olarak tuumlm askeri faaliyetlerin durdurulmasını istemişti
Bunun uumlzerine İsrail ve Hamas huumlkuumlmeti ve direniş hareketleri arasında 19 Haziran
2008 tarihinden başlamak uumlzere 6 aylık Sessizlik190
anlaşması imzalandı Bu
anlaşmaya goumlre karşılıklı olarak her tuumlrluuml saldırıların durdurulması ablukanın
kaldırılması ve tuumlm Gazze giriş-ccedilıkış kapılarının accedilılması olacaktı191
Fakat İsrail
youmlnetimi Gazze giriş-ccedilıkış kapılarını accedilmakta sorun ccedilıkartıyordu Mısır ve Gazze
arasında hayati oumlneme sahip Refah sınır kapısı 180 guumlnluumlk ateşkes suumlrecinde sadece
20 guumln o da kısmi olarak accedilılmış İsrail saldırılarında Gazzersquode 22 şehit verilmişti192
Nitekim bu konuda hazırlanan ccedilok tafsili raporlarda bile bu ateşkes anlaşmasının
şartlarından bahsedilmemektedir193
Esas itibarıyla Hamas huumlkuumlmeti Refah sınır
kapısını Mısır ile Filistin arasında goumlrmekte bu bağlamda sorumluluğunda Mısır
huumlkuumlmetinde olduğunu savunmaktaydı194
Nitekim İsrail ile Hamas arasında ateşkes
anlaşması imzalanmadan Hamas Siyasi Soumlzcuumlsuuml Halid Meşrsquoal Mısırrsquoın teşvik ve
189
ldquoTerhib-i Arabicirc versquod-duveli biteşkili Hukumetrsquouumll-Filistinieyetrsquouumll-Cedidrdquo El Eyyam 18 Haziran
2007 Erişim Tarihi 19 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 190
Burada oumlnemle vurgulanması gereken Hamasrsquoın ateşkes Hudne ile bi nevi silahların susması
Tehdiye anlamına gelen kavramlar arasında ayrım yapmasıdır Hamasrsquoa goumlre ortada resmi olarak bir
Filistin devleti olmadığı iccedilin ve resmen muhatap alınmadıkları iccedilin ateşkes ifadesi yerine anlaşmalarda
Tehdiye ifadesi kullanılmaktadır Fakat bazı yerlerde okuyucu tarafından daha iyi anlaşması iccedilin
ateşkes ifadesini de kullanmayı tercih ettik 191
Muhsin Salih et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar Takrir Malumat 2
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009 s 12 192
age s 12 193
Paul Scham ve Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political Flexibilityrdquo United
States Institute of Peace Special Report
wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf (Erişim Tarihi 5 Nisan 2010) s
3 194
age s 32
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
140
arabulucuğu ile gerccedilekleşecek ateşkes şartlarının uygulanmasında Mısırrsquoın
sorumluluğu olduğu vurgulamıştır195
Mısır huumlkuumlmetinin Refah sınır kapısını accedilmayarak İsrail ablukasına destek
vermesi de İsrail youmlnetimi tarafından yeterli goumlruumllmuumlyordu Hamas huumlkuumlmeti ve
direniş birlikleri Mısır ve Gazze arasındaki tuumlnellerden gerekli lojistik ihtiyaccedillarını
temin etmekteydi Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mısır huumlkuumlmetine Gazze ablukasına
destek vermesi iccedilin baskı yapmışlardı Bu baskılar uumlzerine Mısır youmlnetimi 12 Ağustos
2008 tarihinde Gazzersquonin hayati lojistik ihtiyaccedillarının karşılandığı tuumlnellere karşı
operasyonlar duumlzenlemeye başlamıştır Hamas milisleri bu tuumlneller sayesinde tuumlm
silah ve gereccedillerini temin etmektelerdi Aynı zamanda Gazze halkı İsrail ablukasından
sonra birccedilok hayati ihtiyaccedillarını teminde zorlanmışlar ve bu tuumlneller sayesinde bunlar
temin edilmekteydi Mısırrsquoın bu tuumlnellere karşı ccedilok sert tutumu Gazze halkının Mısır
huumlkuumlmetine karşı kızgınlığının artmasına sebep olmuştur Aynı şekilde Mısır
iccedilerisinde binlerce kişi abluka ve tuumlnellere karşı yapılan ccedilalışmalara karşı yuumlruumlşler
yaptığı iccedilin tutuklanmıştı Hamas huumlkuumlmeti ve direniş birlikleri 18 Aralık 2008
tarihinde İsrailrsquoin ateşkes şartlarını hiccedil bir şekilde yerine getirmediğini bu sebeple
ateşkesin uzatılmayacağını ve bittiğini ilan etmiştir196
Mısır huumlkuumlmeti ise oluşturulacak bir Milli Misak zemininde El Fetih ve Hamas
arasında anlaşma sağlamaya ccedilalışmaktaydı Fakat son tuumlnel saldırıları ardından
Hamas Mısır huumlkuumlmetinin kendisine karşı olduğu ve El Fetih yanlısı bir tutum
izlediğini accedilıktan ilan etmeye başlamıştı Mısır huumlkuumlmeti ise kendilerinin herkese eşit
mesafede olduğunu bildirmiş ve 9 Kasım 2008 tarihinde Kahirersquode tuumlm Filistinli
hareketler ile beraber goumlruumlşuumllmek uumlzere Filistin iccedilin 15 maddelik bir nevi Milli Misak
belgesi hazırlanmıştı Bu anlaşma taslağına goumlre
1- Filistin Milli Menfaati her tuumlr parti ve oumlrguumlt menfaati uumlstuumlnde tutulacak
2- Hiccedil bir şart altında Filistin topraklarının siyasi ve coğrafi buumltuumlnluumlğuumlnuumln
ayrılmasına izin verilmeyecek
3- Diyalog iccedil sorunları bitirmenin tek ccediloumlzuumlm aracı kabul edilecek
4- Filistinli kanı aziz kabul edilip tutuklama ve şiddetrsquoe bir an oumlnce son
verilecek
5- Demokrasi Youmlnetimin meşruiyeti ve devamı iccedilin tek seccedilenek olarak
kabul edilecek
6- İşgal devam ettiği suumlrece Filistin halkının direniş hakkı meşrudur
7- Mart 2005 Kahire Şubat 2007 Mekke anlaşmaları Mahmut Abbasrsquoın
diyalog girişimleri ve Arab Birliğinin Filistinrsquodeki boumlluumlnmeye karşı kararlarına itimat
edilecek
8- Vazifesi Ablukayı kaldırmak Meclis ve Başkanlık seccedilimlerinin
yapılması olacak Milli Huumlkuumlmet kurulacak
9- Hizipleşmeden ziyade Milli esasa dayalı olarak Kolluk Kuvvetleri
yeniden yapılandırılacak
10- Uumlzerinde anlaşılacak bir tarihte ve Milli Maslahat ccedilerccedilevesinde seccedilim
kanunuyla Meclis ve Başkanlık seccedilimleri aynı anda icra edilecek
195
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 27
Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743 196
Zehir Andarus ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen İntiharsquouumll-tehdiye El
yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081212-18 s 1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
141
11- Mart 2005 Kahire anlaşmasında vurgulandığı gibi Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) tuumlm hareketleri kapsayacak şekilde yeniden
yapılandırılarak Filistin Halkının tek meşru temsilcisi olacaktır
12- 29-30 Nisan 2008 tarihinde tuumlm Filistinli hareketlerin uumlzerinde anlaştığı
şekilde ateşkesin korunması sağlanacaktır
13- Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve Filistin Youmlnetimi Başkanının
Barış Goumlruumlşmelerini yuumlruumltmede yetkili olduğu tuumlm Filistinli hareketler tarafından
kabul edilecektir
14- Goumlruumlşmeler başladıktan sonra bu suumlrece zarar verecek faaliyetlerden
vazgeccedililecek
15- Bu anlaşmanın uygulanması iccedilin ortak komisyonlar kurulacak197
Hamas huumlkuumlmeti bu anlaşma metninin bir başlangıccedil kabul ettikleri iccedilin olumlu
karşılamışlardı Fakat Hamas youmlnetiminin temel isteğinin anlaşma uygulanırken Batı
Şeria ve Gazzersquode aynı anda başlanmasını istemekteydi198
Buradaki temel sorun fiili
olarak İsrail işgali altında bulunun Batı Şeriarsquoda bu yeniden yapılanmanın nasıl
gerccedilekleştirileceği idi Buna ek olarak Hamas goumlruumlşmelerin başlamasından bir guumln
oumlnce Batı Şeriarsquodaki Hamas mensubu siyasi tutukluların serbest bırakılmadığından
dolayı goumlruumlşmelere katılmayacağını duyurdu Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquonin abluka
altında olması fakat Batı Şeriarsquoda boumlyle bir sıkıntı olmadığı iccedilin goumlruumlşmeler ile geccedilen
zamanın kendi aleyhine olduğunu bilmekteydi Bu sebeple masaya oturmadan somut
kazanımlar elde etmek istemekteydi Aynı zamanda Hamas youmlnetimi Mısırrsquoın
goumlruumlşmelerde de El Fetih ve Mahmut Abbasrsquodan yana tavır koyduğu iccedilin kendilerinin
uzlaşmaz taraf konumuna duumlştuumlklerini duumlşuumlnuumlyorlardı Buna ek olarak uumlst duumlzey El
Fetih uumlyeleri anlaşmanın imzalanması gerektiğini ccediluumlnki boumlluumlnme sebebiyle İsrail ile
Barış anlaşmasının imzalanamadığını ifade etmekteydi199
27 Aralık 2009 Gazze Saldırısı
İsrail ordusu 27 Aralık 2009 tarihinde Gazzersquoye 22 guumln suumlrecek ve sivil
yerleşim merkezlerinin de hedef alındığı geniş ccedilaplı bir askeri saldırı başlattı Hamas
huumlkuumlmetine bağlı tuumlm resmi bina ve kurumlar saldırıda ağır hasar goumlrmuumlştuuml Saldırı
guumlnuuml bakanlık binalarında ve diğer resmi kurum binalarında memur ve kolluk
goumlrevleri goumlrev yaptığı iccedilin ilk guumln ccedilok kayıp vermişlerdi İsrail Dış İşleri Bakanırsquonı
saldırıdan iki guumln oumlnce 25 Aralık guumlnuuml Kahirersquoyi ziyaret etmiş ve Huumlsni Muumlbarek ile
goumlruumlşmuumlştuuml Bu goumlruumlşmenin bir guumln sonrası 26 Aralık gecesi Mısır huumlkuumlmet yetkilileri
Hamas uumlst duumlzey temsilcilerine saldırı olmayacak teminatı vermişti Nitekim saldırının
hemen ardından Hamasrsquoın soumlzcuumlsuuml Feyzi Burham bu saldırıdan Mısır youmlnetiminin
haberi olduğunu ve buna izin verdiğini accedilıklamıştır Burham Mısır huumlkuumlmeti
yetkililerinin Hamas uumlst duumlzey youmlneticilerini 26 Aralık gecesi arayarak Gazzersquonin
buguumln sakin olacağını soumlylediklerini ifade etmişti200
Esas itibarıyla İsrail iccedilerisinde
197
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El Hayatrsquouumll Cedid 21
Ekim 2008 httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309 (Erişim Tarihi 5 Nisan
2010) s1 198
Huumlseyin Cebir ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat
alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008 199
Zehir Enderus ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-harb versquol-hisar versquol-
kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El Kudsuumlrsquol Arabi 11 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081111-10 s6 200
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s 64
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
142
siyasi tahminler de bile seccedilim suumlrecine girmiş bir geccediliş huumlkuumlmetinin boumlyle oumlnemli bir
saldırı başlatacağı beklenmiyordu201
İsrail youmlnetimi kuumlresel ve boumllgesel hesaplar sonucu bu saldırıyı
gerccedilekleştirmiştir Hatta siyasi guumlccediller bu saldırının Uluslar arası alanda ABD ve
Avrupa Birliği gibi aktoumlrler tarafından teroumlrist kabul edilen Hamasrsquoa karşı yapıldığı
iccedilin anlayışlı olunacağını hesap etmekteydi202
İsrail youmlnetimi iccedilin Gazzersquoye saldırının
temel amacı ise Hamasrsquoın askeri guumlcuumlnuuml yok etmek ve Hamas huumlkuumlmetinin
devrilmesiydi203
Saldırının sonlarına doğru ise amacın Hamasrsquoın tekrar silahlanmasını
oumlnlemek ve Gilad Şalitrsquoin İsrailrsquoe geri getirilmesi haline gelmişti204
Hamasrsquoın elinde
iki yıldır esir tutulan İsrail askeri Gilad Şalitrsquoin uumllkeye geri getirilmesi huumlkuumlmet
ortakları iccedilin seccedilim oumlncesi buumlyuumlk bir başarı olacaktı Fakat saldırı sonrası Hamas
huumlkuumlmeti devrilmemiş ve Gilad Şalitrsquode geri alınamamıştı Hamas siyasi soumlzcuumlsuuml
Halid Meşrsquoal ise El Cezirersquoye yaptığı ilk accedilıklamada ldquokendilerine kimsenin ablukanın
kalkması ve saldırının durdurulmasından başka hiccedilbir talep ile gelmemelerinirdquo
belirtiyordu205
Hamas yaptığı diğer accedilıklamada Mahmut Abbasrsquoın bu saldırıyı
oumlnceden bildiğini hatta Gazzersquodeki bazı El Fetih unsurlarının Hamas merkezleri
hakkında sağladığı bilgileri İsrailrsquoe vermekle itham ediyordu206
Mısır youmlnetimi ise
ablukadan dolayı doğrudan ve saldırı iccedilin ise dolaylı olarak Hamas youmlnetimini
succedilluyordu Saldırı devam ederken bile Mısır Devlet Başkanı Huumlsni Muumlbarek Hamas
hareketini succedillayan accedilıklamalar yapıyordu Hatta Mısır ile Filistin arasında bulunan
Refah sınır kapısının kapalı olmasından Hamasrsquoı sorumlu tutuyordu207
Mısırrsquoda ise
Hamasrsquoın itikadiideolojik accedilıdan bir parccedilası olduğu Muumlsluumlman Kardeşler hareketi
Mısır huumlkuumlmeti de dacirchil olmak uumlzere Arap huumlkuumlmetlerini Filistinrsquode direnişi kırmak
iccedilin İsrail ile işbirliği yaptıklarından dolayı succedilluyordu208
Bu itham Mısır rejimi ve
meşruiyeti iccedilin hayati bir tehdit oluşturmaktadır
Mısır youmlnetimi ise İsrail Gazze arasına Uluslar arası bir guumlccedil konuşlanmasıyla
Hamasrsquoın direniş faaliyetlerini ve İsrailrsquoe karşı askeri saldırılarını engellemeye
ccedilalışıyordu Ccediluumlnki 1967 oumlncesi Mısır hacirckimiyetinde kabul edilen Gazzersquoye İsrailrsquoin
her saldırısı Mısır huumlkuumlmetinin meşruiyetini zayıflatan bir unsur meydana getiriyordu
Hamas youmlnetimi İsrail-Gazze arasına uluslar arası bir guumlcuumln konuşlanmasına ise
bunun İsrailrsquoi korumak ve direnişi engellemek olacağı savıyla şiddetle ret etmişti209
Hamas hiccedilbir şekilde direniş hakkından vazgeccedilmeyeceğini ilan ediyor ve ablukanın
kaldırılması isteğinden vazgeccedilmiyordu İsrail youmlnetimi başlattığı bu saldırıyla Hamas
huumlkuumlmetini deviremediği gibi aynı sene iccedilerisinde yapılacak olan Filistin Youmlnetimi
Başkanlık seccedilimlerinin yapılmasını da fiilen ortadan kaldırmıştır Bu durum Hamas
201
Yehuda Ben Meir ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public Opinionrdquo Strategic
Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv University Volume 11 No4
February 2009 s29 202
Eran Oded ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic Assessment Volume 11
No 4 February 2009 s 14 203
Eiland Giora ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the Campaignrdquo Strategic
Assesment Volume 11 No4 February 2009 s 8 204
age s9 205
Sabri Suumlmeyre ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml Hilaluumlrsquol-advanrdquo
Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat
versquol-istişarat Beyrut 2009 s 81 206
age s 82 207
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s67 208
age s66-67 209
Sabri Suumlmeyre s84
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
143
huumlkuumlmetinin Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın yasal suumlresinin bittiğini bu
ccedilerccedilevede artık meşruiyetinin tartışmalı olduğu ilan etmesiyle sonuccedillanmıştır
SONUCcedil Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme(kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln kuruluşunun temel amacı
Filistinlilerin işgal ve suumlrguumln sebebiyle duumlnyanın her yerindeki Filistinliler de dacirchil
temsil edildiği bir kurum meydana getirmekti Fakat zaman iccedilerisinde Yaser Arafat
oumlnderliğindeki El Fetih hareketi tuumlm Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln yuumlruumltme ve
temsil organlarını ele geccedilirmiştir Bu durum diğer Filistinli direniş hareketlerinin bu
oumlrguumltten ayrılıp bağımsız faaliyet yuumlruumltmelerine sebep olmuştur Buna rağmen 1993
Oslo barış goumlruumlşmelerine kadar Yaser Arafatrsquoın İsrailrsquoe karşı direniş ve muumlcadelenin
parccedilalanmaması iccedilin destek verilmiştir Yaser Arafat 1993 yılında Oslo Uyum
anlaşmalarını tuumlm Filistinliler adına imzalamış ama Filistin direniş hareketlerinin
birccediloğu bu anlaşmaları tanımadığını ilan etmiştir Bu hareketlerin başında Hamas
gelmektedir Bu ccedilerccedilevede Hamas Oslo Barış Goumlruumlşmeleri sonucunda oluşturulan
Filistin Youmlnetimini tanımadığı iccedilin 2006 yılına kadar seccedilimlere katılmamıştır Bu El
Fetih hareketinin Filistin Youmlnetimi Parlamentosunu huumlkuumlmeti ve buna bağlı tuumlm
resmi kurum ve kuruluşlarına hakim olma imkanı sağlamıştır Bu durum aynı zaman
El Fetih oumlrguumltuumlne Batı Şeria ve Gazzersquode resmi olarak polis kuvveti oluşturma ve
silahlanma imkacircnı sağlamıştır Bu durum Hamas gibi silahlı direniş oumlrguumltlerinin
zamanla aleyhine taktiksel bir uumlstuumlnluumlk meydana getirmiştir Aynı zamanda bu durum
El Fetihrsquoin tuumlm Filistin Youmlnetimi kurumlarına hacirckim olması gerek İsrail ve gerek
Uluslar arası tuumlm goumlruumlşmeleri Filistinliler adına yuumlruumltmesi sonucu doğuruyordu
Hamas bu durumu kendi lehine ccedilevirmek iccedilin ani bir kararla Yasama seccedilimlerine
katılma kararı aldı Bu taktik değişiklik El Fetih youmlnetimini seccedilim sonrası buumlyuumlk
sıkıntıya sokacaktı Hamasrsquoın Yasama Konseyinde ccediloğunluğu elde etmesi ise
Huumlkuumlmeti ve El Fetih unsurları tarafından youmlnetilen kurumlarında değişim anlamına
geliyordu Filistin Youmlnetimi başkanı ise kendi yetkisini Filistin Anayasasına da aykırı
olarak genişletmeye başladı Bu durum sonunda Hamas huumlkuumlmete bağlı guumlccedillerle
Filistin Youmlnetimi başkanı Mahmut Abbasrsquoa bağlı guumlccedillerin ccedilatışmasına doumlnduuml Bunun
sonucunda zaten İsrail işgali nedeniyle coğrafi olarak ayrı olan Batı Şeria ve Gazze
otorite olarak da birbirinden ayrılmış oldu
Bu suumlrecin temel sebebi Filistin Oumlzguumlrleştirme (Kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln ve
yuumlruumltme organlarının artık Filistinlileri temsil etmekten uzak olmasıdır El Fetihrsquoin
hacirckim olduğu suumlreccedilte kurulan Filistin Youmlnetimi de artık seccedilimler yapılamamasından
dolayı meşruiyetini kaybetmektedir Filistin Youmlnetimi Başkanlığı ve yasama
meclisinin yasal goumlrev suumlresi dolmuş fakat hukuki ve fiili boumlluumlnmuumlşluumlkten dolayı
seccedilimler yapılamamaktadır Mısır ve Uumlrduumln youmlnetimlerinin yanı sıra Amerikan ve
İsrail youmlnetimleri de Hamasrsquoın Filistin youmlnetiminde bulunmasını kabul etmemektedir
Mahmut Abbas ise Filistin youmlnetimi başkanı olarak değil tuumlm goumlruumlşmelerini Filistini
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml başkanı olarak yuumlruumltmektedir Bu kurucu oumlrguumlt ise hukuki
sorunlar ve işgal sebebiyle seccedilim yapamamaktadır Filistinlileri temsil etmesi iccedilin
kurulan Filistini Oumlzguumlrleştirme (kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln yeniden yapılanmasıyla bu
hukuki ve siyasi ccedilıkmaz ortadan kaldırılabilir Aksi halde Filistinlileri temsil
meşruiyetini kaybetmiş Filistin Youmlnetimirsquonin de barış goumlruumlşmelerini yuumlruumltmesinin
hukuki ve siyasi olarak bir anlamı olmayacaktır
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
144
KAYNAKCcedilA
Abbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas
Tettehuz Kararen bitecil teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi
24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=1012
3
Abbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve
tayin ahadı zuamarsquoil-mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeat
ure=
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and
the ldquoNew Palestinian Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen
-posing-as-revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-
breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
Andarus ZehirEşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen
İntiharsquouumll-tehdiye El yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081212-18
Avaz Velid ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik
Birsquol-meclis Teşri biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart
2006 http81144208209090pdf200605May09MayTue
Avaz Velid ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir
şurta bivakfıhardquo El Kudsrsquouumll Arabi 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu
Avaz Velid Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi
niyyeti hareketihi el-istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070616JunSat
Avaz Velid ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve
ihlal meclisi merkezi bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi
27 Mart 2010 http81144208209090pdf20071111-05
Aytani Meryem Muhammed Salih Muhsin Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve
Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat
Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200603Mar07MarTue
Bedarin Bessam ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi
bitefrih cemaatuumlrsquol-usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-
ahira biitticahu intikad kadatuuml fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007
Erişim Tarihi 27 Mart 2010 http81144208209090pdf20070618JunMon
Ben Meir Yehuda ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public
Opinionrdquo Strategic Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv
University Volume 11 No4 February 2009
Cebir Huumlseyin ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve
tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
145
httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El
Hayatrsquouumll Cedid 21 Ekim 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309
Enderus Zehir ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-
harb versquol-hisar versquol-kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El
Kudsuumlrsquol Arabicirc 11 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081111-10
Erkanger Steven February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of
Hamas Ousterrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social
and Political History Westview Press USA 2006
Fighel Jonathan ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo
Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx
Giora Eiland ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the
Campaignrdquo Strategic Assesment Volume 11 No4 February 2009
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart
2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1
Hammami Velid Halil ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El
Kudsrsquouumll Arabi Erişim Tarihi 26 Mart 2010
10 Temmuz 2007 http81144208209090pdf20070710JulTue
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 Nisan 2006
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El
Eyyam 11 Ocak 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070111JanThu
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabi 13
Şubat 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200602Feb13FebMon
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-
amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran
2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-
şimaliyetuuml min Kıtrsquoa Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24
Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078
Kasım Basim et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-
Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol
firsquod-dımışk Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
146
Kasım Basim et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat versquol-İştişarat Beyrut 2009
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-
tevekkuat bihudus İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart
2010 httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeat
ure=
Oded Eran ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic
Assessment Volume 11 No 4 February 2009
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El
Şarkrsquouumll Evsat 27 Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743
Migdalovitz Carol CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process
The Annapolis Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El
Ezmetuumlrsquol-dahiliye ala Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabi 11 Temmuz 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070711JulWed
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml
alarsquol-hududuhardquo El Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeat
ure=
Nersquoami Salih ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye
liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 24 Nisan 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
Ramallah Ali Salih ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili
hukumetuuml kable tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455
Rose David April 2008 ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804
Sabbah Fethi ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya
haricuuml alarsquol-kanun Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat
9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895
Salih Muhsin et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar
Takrir Malumat 2 Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-
strateji El Filistin lisene 2008 Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-
iştişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-
etrafrsquouumll-maniyetuuml Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
133
El Fetihrsquoe bağlı bu ldquoDayton Taburlarırdquo bir nevi direnişi bastırma ve İsrailrsquoi koruma
guumlcuumlne doumlnuumlşmuumlştuumlr Hatta 7000 El Fetih uumlyesi Arafat oumlnderliğinde başlatılan ikinci
intifadaya katıldıkları iccedilin tasfiye edilmişlerdi154
Esas itibarıyla Hamasrsquoın genel
seccedilimlere girmesindeki temel etkenlerin başında bu silahlı kuvvetler gelmektedir
Ccediluumlnki Filistin Youmlnetimi ve El Fetih bu silahlı guumlcuuml Filistin halkı tarafından seccedililen
huumlkuumlmetin meşru kolluk kuvveti olarak nitelendirmekteydi Hamas seccedilimlere girerek
huumlkuumlmette soumlz sahibi olarak Amerikan ve İsrail youmlnetiminin bu silahlı guumlccedil sayesinde
direniş karşıtı etkinliğini kırmak istemekteydi
Haziran 2007 tarihinde Amerikan Kongresi Filistin Youmlnetimi iccedilin guumlvenlik
yardımı olarak 86 milyon dolarlık bir yardım paketini onaylamıştı155
Bu yardım
General Dayton emrinde Filistin Mahmut Abbas Youmlnetimi ve doğal olarak El Fetihrsquoin
silahlandırılması ve eğitimi iccedilin kullanılacaktı İsrail istihbaratının bu yeni Filistinli
asker ve polislerin seccediliminde ve eğitiminde veto hakkı bulunmaktaydı156
Hatta gelen
silahlar İsrail adli tıp kurumu tarafından incelenecek ve eğer kendilerine karşı bir
olayda kullanılırsa bu şekilde tespit edilecekti Silahlar Mısır ve Uumlrduumln uumlzerinden
Filistinrsquoe tırlar ile nakledilirken İsrail Ordusu tarafından korunuyor ve Filistin
Youmlnetimi Başkanı Abbasrsquoa bağlı subaylara teslim edilmesi sağlanıyordu
Bunun uumlzerine Hamasrsquoın huumlkuumlmeti kurmasının ardından Mahmut Abbasrsquoın
emrine Uumlrduumln uumlzerinden tırlar dolusu silahların Batı Şeriarsquoya girişine Korgeneral
Daytonrsquoun isteğiyle İsrail tarafından izin verildi157
Hamas huumlkuumlmeti kurar kurmaz
Amerikan ve İsrail youmlnetimleri huumlkuumlmete İsrailrsquoi tanıması iccedilin baskı ve abluka
uygulamaya başlamışlardı Henuumlz daha Hamas huumlkuumlmeti bile kurulmadan 2006 yılının
Şubat ayında Amerikan ve Filistin youmlnetimleri Hamasrsquoın huumlkuumlmetten uzaklaştırılması
iccedilin goumlruumlşme yaptıkları basına yansımıştı158
İsrail Savunma Bakanlığının bazı uumlst
duumlzey subay ve yetkilileri Abbas Youmlnetimi ile yaptıkları iş birliği neticesinde birccedilok
aranan Hamas mensubunu ele geccedilirdiklerini ve Hamasrsquoa yardım eden Filistinlilerin
sahip oldukları ccediliftliklere fırınlara ve mallara el koyduklarını accedilıklamıştı Aynı
accedilıklamada Filistin Youmlnetimi (Mahmut Abbas ve El Fetih) ile artık ortak duumlşmana
yani Hamasrsquoa sahip olduklarını soumlylemişti159
Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut
Abbasrsquoın uzun suumlre Gazzersquode askeri sorumlusu ve Mahmut Abbasrsquoın Milli Guumlvenlik
Danışmanı olan Muhammed Dahlan Hamasrsquoa karşı duumlşmanlığı ile tanınmaktadır
Hatta Dahlanrsquoa goumlre Hamas ile El Kaide arasında bir fark yoktur160
Bu kişi iccedilin
doumlnemin ABD Başkanı Bush bazı konuşmalarında ldquoBizim Adamımızrdquo ifadesini bile
ccedilekinmeden kullanabilmektedir161
Amerikan basının ele geccedilirdiği bazı gizli belgelere goumlre Amerikan huumlkuumlmeti
Milli Guumlvenlik Danışma Elliot Abramsrsquoı Filistinrsquode bir iccedil savaş ccedilıkmasını tahrik
154
age s4 155
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf s5 156
Byrne s7 157
Basim Kasım et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-
İştişarat Beyrut 2009 s 34 158
Steven Erkanger February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of Hamas Ousterrdquo Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
s1 159
Byrne s5 160
Jonathan Fighel ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx s1 161
April 2008 David Rose ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804 s2
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
134
edecek bir planı uygulamakla goumlrevlendirdiği anlaşılmaktadır162
Nitekim İsrail
Guumlvenlik Bakanı Amir Peretz henuumlz Hamas huumlkuumlmeti kurmadan oumlnce 11 Ocak 2006
tarihinde Mısır ve Uumlrduumlnrsquoden silahlar gelmeye başlayınca ldquohedefin Mahmut Abbas
youmlnetimi ve El Fetihrsquoi Hamasrsquoa karşı olası bir ccedilatışmaya hazırlamakrdquo olduğunu ifade
ediyordu163
Bu plan ccedilerccedilevesinde seccedililmiş Hamas huumlkuumlmetini devirmekle goumlrevli kişi
Muhammed Dahlan goumlruumlnmektedir Fakat bu plan başarılı olamamış Dahlan ve
ldquoGeneral Dayton taburlarırdquo Gazzersquoyi Hamasrsquoın hacirckimiyetine terk etmek zorunda
kalmışlardır Gazzersquonin Hamasrsquoın hacirckimiyetine girmesinin ardından Amerikan
Başkan Yardımcı Dick Cheney Ortadoğu Danışmanı David Wurmser istifa etmişti
Wurmser Bush youmlnetimini Filistinrsquode kirli bir savaş yuumlruumlttuumlğuumlnuuml ve Hamas
huumlkuumlmetine karşı Abbas youmlnetimine destek verdiğini duyurmuştu Gazzersquodeki durumu
ise El Fetihrsquoin darbe yapma girişimin Hamas tarafından engellenmesi olarak
değerlendirdiğini accedilıklamıştı164
İsrail ile Filistin Youmlnetimi ve El Fetih ortaklaşa Hamasrsquoa karşı topyekucircn bir
savaş başlatmıştı İsrailrsquoin Batı Şeriarsquodan sorumlu Generali Yaov Mordechai ldquoBatı
Şeriarsquoda Hamas hareketinin sivil ve toplumsal kurumlarına karşı gerccedilek bir savaş
iccedilinde olduklarını ve İsrail-Filistin (youmlnetimi) arasında bu konuda doğrudan bir
koordinasyon olduğunu belirtmekteydi165
Yediot Ahronoth gazetesinin uumlst duumlzey
analizcilerinden olan Nahum Barnea İsrail Savunma Bakanlığı ve Mahmut Abbas ve
Feyyad youmlnetiminin uumlst duumlzey subay ve istihbaratccedilılarının gizli bir toplantısına
katılmıştı Daha sonraları deşifre edilen bu toplantıda Filistin Youmlnetiminin Batı
Şeriarsquonın Silahlı Kuvvetleri Komutanı Diyab El Alirsquonin ldquoAramızda( İsrail-Filistin
Mahmut Abbas Youmlnetimi) duumlşmanlık yok Ortak bir duumlşmanız var O da Hamasrdquo
demiştir166
Aynı toplantıda Filistin Youmlnetimi Askeri İstihbarat Başkanı Mejid Ferraj
ise ldquoOnlarla (Hamas) diyalog olmayacak Siz onlarla ateşkes yaptınız biz değil
Ayrıca bize goumlnderdiğiniz (istihbarat kastediliyor) her Hamas kurumu ile ilgilendik
Ya onları kapattık ya da youmlnetimini değiştirip paralarına el koydukrdquo dediği iddia
edilmiştir
Hamasrsquoın Gazzersquoye Fiili Olarak Hacirckimiyeti ve Mahmut Abbasrsquoın
Huumlkuumlmeti Feshi
Mayıs ayında Gazzersquode El Fetih ve diğer guumlvenlik birimleri arasında silahlı
ccedilatışmalar tekrar şiddetlendi Bunun uumlzerine 11 Haziran 2007 tarihinde Hamasrsquoa bağlı
kolluk kuvvetleri Gazzersquode El Fetihrsquoe bağlı guumlvenlik birimlerine karşı bir kaccedil guumln
suumlren bir operasyon neticesinde Gazzersquoyi fiili olarak hacirckimiyeti altına aldı Bunun
uumlzerine Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas olağanuumlstuuml hal ilan ederken İsmail
Haniye Huumlkuumlmetini fes ettiğini ve yeni başbakan olarak da Selam Feyyadrsquoı
goumlrevlendiğini accedilıkladı167
Abbas huumlkuumlmeti fesih gerekccedilesinde ise ldquosilahlı isyanrdquo ve
ldquoFilistin Halkının genel maslahatı iccedilinrdquo ifadelerini kullanıyordu Hatta El Fetihrsquoin
iccedillerinde uumlst duumlzey subaylarında bulunduğu 250 asker Gazze olaylarında diğer kolluk
162
age s 3 163
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 238 164
age s4 165
Salih Muhsin Muhammed Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-strateji El Filistin
lisene 2008 Beyrut Luumlbnan 2009 s 52 166
age s 53 167
Velid Avaz ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi niyyeti hareketihi el-
istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
http81144208209090pdf20070616JunSat s1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
135
kuvvetlerine ldquokardeşlerimize silah ccedilekmeyizrdquo diye muumldahale etmediği iccedilin
cezalandırıldığı duyuruldu Haniye huumlkuumlmeti ise kendilerinin Filistin halkının seccedililmiş
resmi huumlkuumlmeti olduklarını Anayasal olarak bunun muumlmkuumln olmadığını iddia
ediyordu Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbas yeni huumlkuumlmeti kurubilmek iccedilin engel
olarak goumlrduumlğuuml Filistin Anayasasının 65 66 67 maddelerini dondurduğunu ilan etti
Filistin Başbakanı İsmail Haniye Mahmut Abbasrsquoın Anayasa maddelerini ilga ya da
dondurmak gibi yetkileri olmadığını bu durumun kanunsuz olduğunu belirtmiştir 26
Haziran 2007 tarihinde yayımladığı bir bildiri ile ise tuumlm silahlı milislerin silahlarının
toplanmasını emrediyordu Bu aynı zamanda Filistinrsquodeki tuumlm silahlı direniş
hareketlerinin silahlarının toplanması anlamına geliyordu Hatta Batı Şeriarsquoda birccedilok
Hamasrsquoa muumlzahir kişiler tutuklanmaya başlamış ve bazıları ise İsrailrsquoe teslim
edilmiştir168
29 Haziran 2007 tarihinde Mahmut Abbas Fransa ziyaretinde Filistinrsquode
başkanlık ve genel seccedilimlerinde yapılması iccedilin Filistinrsquode Uluslararası bir guumlcuumln
yerleştirilmesini istemiştir Bu teklif Amerikan Bush youmlnetimi tarafından ccedilok olumlu
karşılanmıştır Fakat Hamas bu guumlcuumln İsrailrsquoe karşı muumlcadele veren silahlı direniş
hareketlerini bastırmak iccedilin kullanacağı savıyla şiddetle karşı ccedilıkmıştır169
Bu ccedilerccedilevede Gazzersquode seccedililmiş yasal huumlkuumlmet olarak Hamas ldquosilahlı isyanrdquo
nitelendirmesinin soumlz konusu olamayacağını savunuyordu Filistin Anayasasının 115
maddesinin birinci fıkrası Filistin Youmlnetimi Başkanına ldquoMilli Guumlvenlikrsquoin tehlikeye
duumlşmesi bir savaş ya da silahlı isyan durumunda olağanuumlstuuml hal ilan etme yetkisi
vermekte fakat bu suumlre bir ayı geccedilememektedir Filistinrsquoli hukukccediluların tartıştığı temel
sorun ise kendisi Filistin halkının seccedililmiş yasal huumlkuumlmeti olan ve Anayasal olarak
uumllkedeki asayiş ve emniyetten sorumlu ve yuumlruumltme guumlcuumlne sahip huumlkuumlmete karşı nasıl
ldquoisyanrdquo nitelemesi yapılabileceğidir170
Ayrıca Filistin Anayasasının 110 maddesine
goumlre Filistin Youmlnetimi Başkanı tarafından ilan edilen Olağanuumlstuuml Hal huumlkuumlmetinin
Filistin Yasama Meclisinden guumlvenoyu alması gerekmektedir Bu halde Guumlvenoyu
Meclisrsquoten uumlccedilte iki ccediloğunlukla alınmalıdır Filistin Yasama Uumlyesi 45 milletvekili İsrail
tarafından tutuklandığı hesaba katılırsa bu nisabın sağlanması da fiili olarak muumlmkuumln
değildir Bu durum Filistinrsquode buguumln de hala devam eden Anayasal bir ccedilıkmaz
meydana getirmektedir
El Fetih ve karşı goumlruumlş ise Filistin Anayasasının 83 maddesinin 3 ve 5
fıkralarına goumlre eğer huumlkuumlmet uumlyelerinin uumlccedilte biri duumlşuumlruumlluumlr ya da boşalırsa huumlkuumlmet
duumlşmuumlş kabul edilir Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti azlettiğini ilan ettikten sonra
El Fetihrsquoe bağlı ve bağımsız bakanlar bunu kabul edip istifa etmişti Bu ccedilerccedilevede eski
bakanların yarısı istifalarını vererek Abbasrsquoın kararını onaylamış olmaktadır Burada
ise ortaya ccedilıkan sorun bu huumlkuumlmet uumlyeleri değişikliğinin Filistin Meclisinin onaması
olmadan nasıl goumlreve başlıyacağıdır Sonuccedil itibarıyla Parlementer sistemlerin temeli
olan Meclisrsquoin sahip olduğu egemenlik yetkisinin hiccedil bir şart altında ilga etmenin
muumlmkuumln olmadığıdır Nitekim Hamas boumlyle bir yetkinin Parlamenter sistemde hiccedil bir
kurum veya kişiye ait olmadığını ifade etmektedir Buna bağlı olarak Filistin Yasama
Meclisrsquoin hangi şart altında olursa olsun yeni kurulan huumlkuumlmete uumlccedilte iki ccediloğunlukla
guumlvenoyu vermesinin muumlmkuumln olmadığına daha oumlnce belirtmiştik Filistin
Anayasasına goumlre ccedilıkan sonuccedil Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti fesih edebilir fakat
olağanuumlstuuml hal de ilan edilse yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoin onayı olmadan kurulamaz
168
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 160 169
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 111 170
Velid Halil Hammami ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El Kudsrsquouumll Arabi 10
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070710JulTue s19
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
136
Filistin Yasama Meclisi Anayasa Komisyonu Başkanı Ahmed Halidi huumlkuumlmet fesih
edilse bile yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoinden guumlvenoyu alana kadar eski huumlkuumlmetin goumlreve
devam edeceğini bu bağlamda Abbasrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmet kurma durumunun
tamamen Anayasarsquoa aykırı olduğunu ifade etmektedir171
Filistinrsquoin oumlnemli Anayasa
hukukccedilularından Enis Kasım ise yaptığı bir accedilıklama ile Filistin Youmlnetimi Başkanı
Abbasrsquoın Meclis onayı olmadan yeni huumlkuumlmet atamasının soumlz konusu olamayacağını
ifade etmektedir172
Hatta Kasım aynı accedilıklamanın devamında Filistin Anayasasırsquonın
79 maddesi ccedilerccedilevesince değil huumlkuumlmet herhangi bir bakanın bile guumlvenoyu almadan
goumlreve başlayamayacağını belirtmektedir Buna bağlı olarak Filistin Youmlnetimini
Selam Feyyad huumlkuumlmeti mi yoksa Hamasrsquoın yani İsmail Haniye huumlkuumlmeti mi temsil
etmektedir Bu durum Oslo anlaşmaları ccedilerccedilevesinde kurulan Filistin Youmlnetimi
iccedilerisinde hayati bir adem-i meşruiyet sorunu meydana getirmektedir
Bu fiili durum hukuksal bir ccedilıkmaz meydana getirse de her iki huumlkuumlmet de
kendi boumllgesinde Filistin Youmlnetiminin meşru huumlkuumlmeti iddiasıyla hacirckimiyetini buguumlne
kadar suumlrduumlrmektedir Fakat bu durum Mısır huumlkuumlmetinin Gazzersquodeki durumu
tanımadığının ilanıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini ccedilok zor durumda bırakmıştı173
Mısır
huumlkuumlmeti bununla da kalmıyor Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın
meşruiyetini desteklemek iccedilin Arab Birliğini toplantıya davet ediyordu Mısır Meclisi
Dış ilişkiler Komisyonu Başkanı Mustafa Fıkhi yanı başlarında İslami bir emirliğin
kurulmasını kabul edemeyeceklerini duyuruyordu174
Mısır youmlnetimi Muumlsluumlman
Kardeşlerin Filistinrsquode denetimsiz ve bağımsız bir şekilde huumlkuumlmet olmasını kendi
rejimi iccedilin hayati bir tehdit olarak algılamaktaydı Hamas siyasi temsilcisi Halid
Meşal Gazzersquodeki durumun Mısır Ulusal Guumlvenliğini tehdit etmediğini aksine Hamas
huumlkuumlmeti duumlşerse Gazzersquode El Kaide gibi daha aşırı hareketlerin guumlccedilleneceğini
belirtmişti175
Filistin Youmlnetimi Başkanı bu olaylar karşısında 7 Temmuz 2007 tarihinde
yayımladığı bir kararla seccedilimlerin yapılması iccedilin Meclisi toplantıya ccedilağırdı İsmail
Haniye huumlkuumlmeti ise Filistin Başkanının Meclisi toplantıya ccedilağırmak gibi anayasal bir
yetkisi olmadığı savıyla bunu reddetti Bunun uumlzerine Abbas Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme
Oumlrguumltuuml Merkez Youmlnetimini toplayarak Başkanlık ve erken Genel Seccedilimlerin nisbi
temsil esasına dayanarak seccedilim kararı almasını istedi El Fetih bununla Filistin
Yasama Meclisi yerine uumlst otorite olarak kabul edilen Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml
(FKOuml)rsquoyuuml kullanmak istemişti Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın hukuk
muumlşteşarı Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln kanun yapabileceğini zaten Filistin
171
Ali Salih Ramallah ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili hukumetuuml kable
tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart
2010 httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455 172
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo El Şarkrsquouumll Evsat 9
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeature= 173
ldquoTerhib Arabicirc ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam 6182007 Erişim
Tarihi 27 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 174
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml alarsquol-hududuhardquo El
Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeature= 175
Bessam Bedarin ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi bitefrih cemaatuumlrsquol-
usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-ahira biitticahu intikad kadatuuml
fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20070618JunMon
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
137
Yasama Meclisrsquoinin de bu oumlrguumltuumln bir kurumu olduğunu savunuyordu176
Filistin
Youmlnetimi tuumlm imkacircnlarıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini tecrit etmeye ccedilalışıyordu Bu
amaccedilla Filistin Youmlnetiminin pasaportları bile değiştirilmişti Gazzersquodeki tuumlm resmi
dairelerin ccedilalışma ve kararları geccedilersiz sayılmış hatta Gazzersquode 2006-2007 senesinde
verilen orta oumlğretim diplomalari bile geccedilersiz ilan edilmişti177
Aynı şekilde İsmail
Haniye huumlkuumlmetine bağlı tuumlm memurların maaşlarının kesildiği duyurulmuştur Batı
Şeriarsquoda Hamasrsquoın etkin olduğu Zekacirct Komisyonursquonun Başkan uumlyeleri ve Mescid
İmamları değiştirilmiştir Hamasrsquoa yakın olduğu duumlşuumlnuumllen 103 Sivil Toplum Oumlrguumltuuml
Vakıf ve Dernek kapatılmıştır Aynı zamanda Mahmut Abbas ve El Fetih youmlnetimi
Hamasrsquoı Birleşmiş Milletler nezdinde kanun dışı silahlı kuvvet olarak tanıtmaya
ccedilalışmaktaydı İsmail Haniye huumlkuumlmeti ise bu faaliyetleri ldquoVatana İhanetrdquo olarak
nitelendirmekteydi178
Ccediluumlnki bu faaliyetler Filistin halkının bağımsızlığı ve işgal
edilen topraklarının kurtarılması iccedilin muumlcadele eden tuumlm direniş hareketlerinin
kanunsuz sayılması sonucunu doğurmaktaydı
Feyyazrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmeti Gazzersquonin Mısır ile tek ccedilıkış kapısı olan
Refah kapısının Mısır ve İsrailrsquoin isteğiyle kapatılmış onun yerine İsrail tarafında
bulunan Kerim Ebu Salim kapısının kullanılacağını ilan etmiştir Bu durum Hamas
huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyetinden sonra İsrail ablukasının şiddetlenmesine ve
etkisini arttırmasına sebep olmuştur Mısır Dışişleri Bakanı Ahmed Ebursquol Gayd
Ağustos 2008 tarihinde Filistinrsquode bir iccedil savaşrsquoın engellenmesi iccedilin Gazzersquoye bir
ldquoArap Kuvvetirdquonin goumlnderilmesini istemişti Fakat Hamas ise Mısır huumlkuumlmetinin bu
isteğini Gazzersquodeki hacirckimiyetine son verme olarak değerlendirmişti Hamas Huumlkuumlmeti
Başbakanı İsmail Haniye bu guumlcuumln Gazzersquodeki seccedililmiş meşru huumlkuumlmetinin
egemenliğine zarar vereceğini belirterek bu oumlneriye şiddetle karşı ccedilıkmıştı179
Mısır
huumlkuumlmeti ise Filistinrsquode tek yasal temsilcinin Filistin Youmlnetiminin ve aynı zamanda
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml(FKOuml)rsquonuumln başkanı olan Mahmut Abbasrsquoı kabul
ettiklerini ve bu ccedilerccedilevede Filistinrsquoi barış goumlruumlşmelerinde Orsquonun temsil edeceğini ilan
etmişti Filistin Youmlnetimi ise Birleşmiş Milletler nezdinde yaptığı konuşmalarda
Hamas huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyeti ldquokanun dışı milislerinrdquo hacirckimiyeti olarak ifade
ediyordu180
Buradaki temel amaccedil İsrail-Filistin barış goumlruumlşmelerinde hem huumlkuumlmeti
saf dışı bırakmak aynı zamanda Filistin Youmlnetimi ve Orsquonun atadığı olağanuumlstuuml hal
huumlkuumlmetinin meşruiyetini kuvvetlendirmekti
Annapolis Barış Konferansı Kasım 2007
Hamas İsmail Haniye huumlkuumlmetinin fiili olarak Gazzersquoyi hacirckimiyetine
almasından bir ay sonra doumlnemin Amerikan Başkanı George Bush tarafından 16
Temmuz 2007 tarihinde sonbaharda boumllge devlet ve Uluslararası Oumlrguumltlerin
katılımıyla iki devletli bir ccediloumlzuumlm adı altında bir konferans daveti yaptı Esas itibarıyla
doumlnemin Amerikan Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ılımlı olarak tanımladıkları
Arap Youmlnetimlerine boumllgede İranrsquoın artan etkisini azaltma desteğine karşı İsrail-Arap
176
Velid Avaz ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve ihlal meclisi merkezi
bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20071111-05 s5 177
Aytani ve Salih Sırarsquoa Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 100 178
Fethi Sabbah ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya haricuuml alarsquol-kanun
Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat 9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27
Mart 2010 httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895 179
El Eyyam Ramallah 652006 180
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 47
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
138
sorunlarına daha ccedilok eğilecekleri soumlzuumlnuuml vermişti181
Bunun uumlzerine 27 Kasım 2007
tarihinde ise Amerikan Başkanı G Bush tarafından ccedilok sayıda Uluslararası Oumlrguumlt ve
Devletin katılımıyla Annapolis Barış Konferansı accedilıldı Filistin Youmlnetimi Mahmut
Abbas ile İsrail Başbakanı Ehud Olmert 28 Kasım 2007 tarihinde barış goumlruumlşmelerinin
başlaması iccedilin anlaşmaya vardı İsrail youmlnetimi daha oumlnceki geleneğinden
ayrılmayarak goumlruumlşmelere herhangi şart ya da ccedilerccedileve konmasına izin vermedi
Amerikan Youmlnetimi Hamas huumlkuumlmetinin etkisini ve desteğini azaltmak iccedilin bir oumlnce
İsrail ve Filistin Youmlnetimi arasında barış anlaşması imzalanmasını sağlamaya
ccedilalışıyordu Goumlruumlşmeler Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) adına Ahmet Kurey ve
İsrail Dış İşleri Bakanı Livni arasında yuumlruumltuumllmekteydi Belirlenen Yol Haritası
ccedilerccedilevesinin ilk safhası gereği İsrail Youmlnetimi işgal altındaki boumllgelerde yeni yerleşim
boumllgesi inşa etmeyecek Filistin Youmlnetimi ise teroumlrist gruplarla savaşıp onların alt
yapısını yok edecekti Bu ccedilerccedilevede Amerikan ve İsrail Youmlnetimi iccedilin Hamas bir teroumlr
oumlrguumltuuml olarak kabul edilmekteydi182
İsrail huumlkuumlmeti Filistin Youmlnetiminin iccedilinde bulunduğu meşruiyet sorunundan
istifade ederek birccedilok konuda Mahmut Abbasrsquoı zorluyordu Oumlzellikle İsrail Youmlnetimi
yeni yerleşim boumllgelerinden geri adım atmayarak Filistin Youmlnetiminin teroumlr
gruplarıyla yeterince muumlcadele etmediğini iddia ediyordu İsmail Haniye huumlkuumlmeti ve
Filistin Yasama Meclisi ise Annapolis Barış Konferansının ldquogereksizrdquo olduğunu ve
Mahmut Abbasrsquodan goumlruumlşmeleri kesmesini istemişti183
Huumlkuumlmet soumlzcuumlsuuml ise yaptığı
bir başka accedilıklamada bu konferansrsquoın buumlyuumlk bir siyasi utanccedil olduğunu soumlyluumlyordu184
Filistin Youmlnetimi ise buna Batı Şeriarsquoda ccedilok sayıda Hamas yanlısını tutuklayarak
vermişti185
Hamasrsquoın Siyasi Şubesi Başkanvekili Musa Ebu Marzuk ise Annapolis
Konferansrsquoın iki ana hedefi olduğunu belirtiyordu Birincisi Luumlbnan saldırılarından
sonra zayıflayan Olmert huumlkuumlmetine destek olmak ikincisi ise İranrsquoa karşı yapılacak
bir savaş planına zemin hazırlamaktı186
Bunun uumlzerine Hamas huumlkuumlmeti ve
milletvekilleri bir toplantı yaparak 1948 yılında Filistinden goumlccedil edenler topraklarına
doumlnmeden ve Kuduumls dacirchil tuumlm işgal edilmiş Filistin toprakları oumlzguumlrleştirilmeden
Filistin halkının hakkından hiccedil bir taviz vermeyeceklerine dair yemin ettiler187
İslami
Cihad ve Hamas Siyonist Varlığın hiccedil bir şekilde tanınmayacağını ve meşru direniş
haklarından hiccedil bir şekilde vazgeccedilmeyeceklerini iccedileren ortak bir bildiri
yayımladılar188
İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ramazan Abdullah Şellah ise
Annapolis Konferansını Balfour Deklarasyonursquondan daha koumltuuml kabul etmekteydi
181
Carol Migdalovitz CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process The Annapolis
Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf s1 182
age s 2 183
Basım Kasım et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-Mufavadat
Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk Beyrut 2008 s
25 184
age s 25 185
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s157 186
Basim Kasım et al Mesarrsquouumll-Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-
Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk s 26 187
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007 188
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990 (Erişim Tarihi 18 Mart 2010)
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
139
Mısır Dışişleri Bakanı ise tuumlm Filistinli grupların Mahmut Abbasrsquoın atadığı
huumlkuumlmetin arkasında durmalarını istiyordu189
Hemen ardından daha oumlnce Gazzersquode
bulunnan Mısır Buumlyuumlkelccedililiğini ve diplomatlarını Ramallahrsquoa taşıdı 15 Haziran 2007
tarihinde ise İsrail youmlnetimi Gazzersquoye tuumlm giriş ccedilıkışları kapatarak abluka uygulamaya
başladı Gazzersquoye tıbbi malzemeler de dacirchil en temel gereksinimlerin de abluka
sebebiyle girişi engellenmiştir Bunun uumlzerine İsmail Haniye huumlkuumlmeti Arap
Birliğinden Mısır youmlnetimine sınır kapısını accedilması iccedilin baskı yapılmasını istemiştir
Fakat Arap devletleri arasındaki boumlluumlnme ve Mısır iccedilin Gazzersquonin jeopolitik oumlnemi
bilindiği iccedilin Arap devletleri Filistin iccedilerisindeki boumlluumlnmuumlşluumlk durumuna doğrudan
muumldahale etmek istememişlerdi Fakat 23 Mart 2008 tarihinde Yemen huumlkuumlmeti El
Fetih ve Hamasrsquoı 2005 Kahire anlaşması ccedilerccedilevesinde masaya oturmaya davet
etmiştir Bu suumlreccedilte Mısır huumlkuumlmeti ise kendi ev sahipliğinde daha geniş ccedilaplı bir
goumlruumlşme ccedilağrısında bulunmuştur Bunun da etkisiyle Yemen girişiminden bir sonuccedil
elde edilememiştir Hamas ve diğer direniş hareketleri ise Gazze ablukasına karşı
İsrailrsquoe Katyuşa fuumlzeleri ile cevap vermiştir Mısır huumlkuumlmeti ise Gazzersquoden yapılan bu
fuumlze saldırılarının İsrailrsquoin Gazzersquoye saldırı iccedilin fırsat oluşturduğunu duumlşuumlnmektedir
Bu ccedilerccedilevede Mısır huumlkuumlmeti Hamas ile İsrail huumlkuumlmeti arasında ateşkes sağlamak
istemişti İsrail youmlnetimi sağlanacak ateşkes anlaşması ile direnişin siyasi ve askeri
olarak faaliyetlerini durdurmasını istemekteydi Hamas huumlkuumlmeti ve İslami direniş
hareketleri ise karşılıklı olarak tuumlm askeri faaliyetlerin durdurulmasını istemişti
Bunun uumlzerine İsrail ve Hamas huumlkuumlmeti ve direniş hareketleri arasında 19 Haziran
2008 tarihinden başlamak uumlzere 6 aylık Sessizlik190
anlaşması imzalandı Bu
anlaşmaya goumlre karşılıklı olarak her tuumlrluuml saldırıların durdurulması ablukanın
kaldırılması ve tuumlm Gazze giriş-ccedilıkış kapılarının accedilılması olacaktı191
Fakat İsrail
youmlnetimi Gazze giriş-ccedilıkış kapılarını accedilmakta sorun ccedilıkartıyordu Mısır ve Gazze
arasında hayati oumlneme sahip Refah sınır kapısı 180 guumlnluumlk ateşkes suumlrecinde sadece
20 guumln o da kısmi olarak accedilılmış İsrail saldırılarında Gazzersquode 22 şehit verilmişti192
Nitekim bu konuda hazırlanan ccedilok tafsili raporlarda bile bu ateşkes anlaşmasının
şartlarından bahsedilmemektedir193
Esas itibarıyla Hamas huumlkuumlmeti Refah sınır
kapısını Mısır ile Filistin arasında goumlrmekte bu bağlamda sorumluluğunda Mısır
huumlkuumlmetinde olduğunu savunmaktaydı194
Nitekim İsrail ile Hamas arasında ateşkes
anlaşması imzalanmadan Hamas Siyasi Soumlzcuumlsuuml Halid Meşrsquoal Mısırrsquoın teşvik ve
189
ldquoTerhib-i Arabicirc versquod-duveli biteşkili Hukumetrsquouumll-Filistinieyetrsquouumll-Cedidrdquo El Eyyam 18 Haziran
2007 Erişim Tarihi 19 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 190
Burada oumlnemle vurgulanması gereken Hamasrsquoın ateşkes Hudne ile bi nevi silahların susması
Tehdiye anlamına gelen kavramlar arasında ayrım yapmasıdır Hamasrsquoa goumlre ortada resmi olarak bir
Filistin devleti olmadığı iccedilin ve resmen muhatap alınmadıkları iccedilin ateşkes ifadesi yerine anlaşmalarda
Tehdiye ifadesi kullanılmaktadır Fakat bazı yerlerde okuyucu tarafından daha iyi anlaşması iccedilin
ateşkes ifadesini de kullanmayı tercih ettik 191
Muhsin Salih et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar Takrir Malumat 2
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009 s 12 192
age s 12 193
Paul Scham ve Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political Flexibilityrdquo United
States Institute of Peace Special Report
wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf (Erişim Tarihi 5 Nisan 2010) s
3 194
age s 32
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
140
arabulucuğu ile gerccedilekleşecek ateşkes şartlarının uygulanmasında Mısırrsquoın
sorumluluğu olduğu vurgulamıştır195
Mısır huumlkuumlmetinin Refah sınır kapısını accedilmayarak İsrail ablukasına destek
vermesi de İsrail youmlnetimi tarafından yeterli goumlruumllmuumlyordu Hamas huumlkuumlmeti ve
direniş birlikleri Mısır ve Gazze arasındaki tuumlnellerden gerekli lojistik ihtiyaccedillarını
temin etmekteydi Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mısır huumlkuumlmetine Gazze ablukasına
destek vermesi iccedilin baskı yapmışlardı Bu baskılar uumlzerine Mısır youmlnetimi 12 Ağustos
2008 tarihinde Gazzersquonin hayati lojistik ihtiyaccedillarının karşılandığı tuumlnellere karşı
operasyonlar duumlzenlemeye başlamıştır Hamas milisleri bu tuumlneller sayesinde tuumlm
silah ve gereccedillerini temin etmektelerdi Aynı zamanda Gazze halkı İsrail ablukasından
sonra birccedilok hayati ihtiyaccedillarını teminde zorlanmışlar ve bu tuumlneller sayesinde bunlar
temin edilmekteydi Mısırrsquoın bu tuumlnellere karşı ccedilok sert tutumu Gazze halkının Mısır
huumlkuumlmetine karşı kızgınlığının artmasına sebep olmuştur Aynı şekilde Mısır
iccedilerisinde binlerce kişi abluka ve tuumlnellere karşı yapılan ccedilalışmalara karşı yuumlruumlşler
yaptığı iccedilin tutuklanmıştı Hamas huumlkuumlmeti ve direniş birlikleri 18 Aralık 2008
tarihinde İsrailrsquoin ateşkes şartlarını hiccedil bir şekilde yerine getirmediğini bu sebeple
ateşkesin uzatılmayacağını ve bittiğini ilan etmiştir196
Mısır huumlkuumlmeti ise oluşturulacak bir Milli Misak zemininde El Fetih ve Hamas
arasında anlaşma sağlamaya ccedilalışmaktaydı Fakat son tuumlnel saldırıları ardından
Hamas Mısır huumlkuumlmetinin kendisine karşı olduğu ve El Fetih yanlısı bir tutum
izlediğini accedilıktan ilan etmeye başlamıştı Mısır huumlkuumlmeti ise kendilerinin herkese eşit
mesafede olduğunu bildirmiş ve 9 Kasım 2008 tarihinde Kahirersquode tuumlm Filistinli
hareketler ile beraber goumlruumlşuumllmek uumlzere Filistin iccedilin 15 maddelik bir nevi Milli Misak
belgesi hazırlanmıştı Bu anlaşma taslağına goumlre
1- Filistin Milli Menfaati her tuumlr parti ve oumlrguumlt menfaati uumlstuumlnde tutulacak
2- Hiccedil bir şart altında Filistin topraklarının siyasi ve coğrafi buumltuumlnluumlğuumlnuumln
ayrılmasına izin verilmeyecek
3- Diyalog iccedil sorunları bitirmenin tek ccediloumlzuumlm aracı kabul edilecek
4- Filistinli kanı aziz kabul edilip tutuklama ve şiddetrsquoe bir an oumlnce son
verilecek
5- Demokrasi Youmlnetimin meşruiyeti ve devamı iccedilin tek seccedilenek olarak
kabul edilecek
6- İşgal devam ettiği suumlrece Filistin halkının direniş hakkı meşrudur
7- Mart 2005 Kahire Şubat 2007 Mekke anlaşmaları Mahmut Abbasrsquoın
diyalog girişimleri ve Arab Birliğinin Filistinrsquodeki boumlluumlnmeye karşı kararlarına itimat
edilecek
8- Vazifesi Ablukayı kaldırmak Meclis ve Başkanlık seccedilimlerinin
yapılması olacak Milli Huumlkuumlmet kurulacak
9- Hizipleşmeden ziyade Milli esasa dayalı olarak Kolluk Kuvvetleri
yeniden yapılandırılacak
10- Uumlzerinde anlaşılacak bir tarihte ve Milli Maslahat ccedilerccedilevesinde seccedilim
kanunuyla Meclis ve Başkanlık seccedilimleri aynı anda icra edilecek
195
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 27
Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743 196
Zehir Andarus ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen İntiharsquouumll-tehdiye El
yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081212-18 s 1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
141
11- Mart 2005 Kahire anlaşmasında vurgulandığı gibi Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) tuumlm hareketleri kapsayacak şekilde yeniden
yapılandırılarak Filistin Halkının tek meşru temsilcisi olacaktır
12- 29-30 Nisan 2008 tarihinde tuumlm Filistinli hareketlerin uumlzerinde anlaştığı
şekilde ateşkesin korunması sağlanacaktır
13- Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve Filistin Youmlnetimi Başkanının
Barış Goumlruumlşmelerini yuumlruumltmede yetkili olduğu tuumlm Filistinli hareketler tarafından
kabul edilecektir
14- Goumlruumlşmeler başladıktan sonra bu suumlrece zarar verecek faaliyetlerden
vazgeccedililecek
15- Bu anlaşmanın uygulanması iccedilin ortak komisyonlar kurulacak197
Hamas huumlkuumlmeti bu anlaşma metninin bir başlangıccedil kabul ettikleri iccedilin olumlu
karşılamışlardı Fakat Hamas youmlnetiminin temel isteğinin anlaşma uygulanırken Batı
Şeria ve Gazzersquode aynı anda başlanmasını istemekteydi198
Buradaki temel sorun fiili
olarak İsrail işgali altında bulunun Batı Şeriarsquoda bu yeniden yapılanmanın nasıl
gerccedilekleştirileceği idi Buna ek olarak Hamas goumlruumlşmelerin başlamasından bir guumln
oumlnce Batı Şeriarsquodaki Hamas mensubu siyasi tutukluların serbest bırakılmadığından
dolayı goumlruumlşmelere katılmayacağını duyurdu Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquonin abluka
altında olması fakat Batı Şeriarsquoda boumlyle bir sıkıntı olmadığı iccedilin goumlruumlşmeler ile geccedilen
zamanın kendi aleyhine olduğunu bilmekteydi Bu sebeple masaya oturmadan somut
kazanımlar elde etmek istemekteydi Aynı zamanda Hamas youmlnetimi Mısırrsquoın
goumlruumlşmelerde de El Fetih ve Mahmut Abbasrsquodan yana tavır koyduğu iccedilin kendilerinin
uzlaşmaz taraf konumuna duumlştuumlklerini duumlşuumlnuumlyorlardı Buna ek olarak uumlst duumlzey El
Fetih uumlyeleri anlaşmanın imzalanması gerektiğini ccediluumlnki boumlluumlnme sebebiyle İsrail ile
Barış anlaşmasının imzalanamadığını ifade etmekteydi199
27 Aralık 2009 Gazze Saldırısı
İsrail ordusu 27 Aralık 2009 tarihinde Gazzersquoye 22 guumln suumlrecek ve sivil
yerleşim merkezlerinin de hedef alındığı geniş ccedilaplı bir askeri saldırı başlattı Hamas
huumlkuumlmetine bağlı tuumlm resmi bina ve kurumlar saldırıda ağır hasar goumlrmuumlştuuml Saldırı
guumlnuuml bakanlık binalarında ve diğer resmi kurum binalarında memur ve kolluk
goumlrevleri goumlrev yaptığı iccedilin ilk guumln ccedilok kayıp vermişlerdi İsrail Dış İşleri Bakanırsquonı
saldırıdan iki guumln oumlnce 25 Aralık guumlnuuml Kahirersquoyi ziyaret etmiş ve Huumlsni Muumlbarek ile
goumlruumlşmuumlştuuml Bu goumlruumlşmenin bir guumln sonrası 26 Aralık gecesi Mısır huumlkuumlmet yetkilileri
Hamas uumlst duumlzey temsilcilerine saldırı olmayacak teminatı vermişti Nitekim saldırının
hemen ardından Hamasrsquoın soumlzcuumlsuuml Feyzi Burham bu saldırıdan Mısır youmlnetiminin
haberi olduğunu ve buna izin verdiğini accedilıklamıştır Burham Mısır huumlkuumlmeti
yetkililerinin Hamas uumlst duumlzey youmlneticilerini 26 Aralık gecesi arayarak Gazzersquonin
buguumln sakin olacağını soumlylediklerini ifade etmişti200
Esas itibarıyla İsrail iccedilerisinde
197
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El Hayatrsquouumll Cedid 21
Ekim 2008 httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309 (Erişim Tarihi 5 Nisan
2010) s1 198
Huumlseyin Cebir ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat
alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008 199
Zehir Enderus ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-harb versquol-hisar versquol-
kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El Kudsuumlrsquol Arabi 11 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081111-10 s6 200
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s 64
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
142
siyasi tahminler de bile seccedilim suumlrecine girmiş bir geccediliş huumlkuumlmetinin boumlyle oumlnemli bir
saldırı başlatacağı beklenmiyordu201
İsrail youmlnetimi kuumlresel ve boumllgesel hesaplar sonucu bu saldırıyı
gerccedilekleştirmiştir Hatta siyasi guumlccediller bu saldırının Uluslar arası alanda ABD ve
Avrupa Birliği gibi aktoumlrler tarafından teroumlrist kabul edilen Hamasrsquoa karşı yapıldığı
iccedilin anlayışlı olunacağını hesap etmekteydi202
İsrail youmlnetimi iccedilin Gazzersquoye saldırının
temel amacı ise Hamasrsquoın askeri guumlcuumlnuuml yok etmek ve Hamas huumlkuumlmetinin
devrilmesiydi203
Saldırının sonlarına doğru ise amacın Hamasrsquoın tekrar silahlanmasını
oumlnlemek ve Gilad Şalitrsquoin İsrailrsquoe geri getirilmesi haline gelmişti204
Hamasrsquoın elinde
iki yıldır esir tutulan İsrail askeri Gilad Şalitrsquoin uumllkeye geri getirilmesi huumlkuumlmet
ortakları iccedilin seccedilim oumlncesi buumlyuumlk bir başarı olacaktı Fakat saldırı sonrası Hamas
huumlkuumlmeti devrilmemiş ve Gilad Şalitrsquode geri alınamamıştı Hamas siyasi soumlzcuumlsuuml
Halid Meşrsquoal ise El Cezirersquoye yaptığı ilk accedilıklamada ldquokendilerine kimsenin ablukanın
kalkması ve saldırının durdurulmasından başka hiccedilbir talep ile gelmemelerinirdquo
belirtiyordu205
Hamas yaptığı diğer accedilıklamada Mahmut Abbasrsquoın bu saldırıyı
oumlnceden bildiğini hatta Gazzersquodeki bazı El Fetih unsurlarının Hamas merkezleri
hakkında sağladığı bilgileri İsrailrsquoe vermekle itham ediyordu206
Mısır youmlnetimi ise
ablukadan dolayı doğrudan ve saldırı iccedilin ise dolaylı olarak Hamas youmlnetimini
succedilluyordu Saldırı devam ederken bile Mısır Devlet Başkanı Huumlsni Muumlbarek Hamas
hareketini succedillayan accedilıklamalar yapıyordu Hatta Mısır ile Filistin arasında bulunan
Refah sınır kapısının kapalı olmasından Hamasrsquoı sorumlu tutuyordu207
Mısırrsquoda ise
Hamasrsquoın itikadiideolojik accedilıdan bir parccedilası olduğu Muumlsluumlman Kardeşler hareketi
Mısır huumlkuumlmeti de dacirchil olmak uumlzere Arap huumlkuumlmetlerini Filistinrsquode direnişi kırmak
iccedilin İsrail ile işbirliği yaptıklarından dolayı succedilluyordu208
Bu itham Mısır rejimi ve
meşruiyeti iccedilin hayati bir tehdit oluşturmaktadır
Mısır youmlnetimi ise İsrail Gazze arasına Uluslar arası bir guumlccedil konuşlanmasıyla
Hamasrsquoın direniş faaliyetlerini ve İsrailrsquoe karşı askeri saldırılarını engellemeye
ccedilalışıyordu Ccediluumlnki 1967 oumlncesi Mısır hacirckimiyetinde kabul edilen Gazzersquoye İsrailrsquoin
her saldırısı Mısır huumlkuumlmetinin meşruiyetini zayıflatan bir unsur meydana getiriyordu
Hamas youmlnetimi İsrail-Gazze arasına uluslar arası bir guumlcuumln konuşlanmasına ise
bunun İsrailrsquoi korumak ve direnişi engellemek olacağı savıyla şiddetle ret etmişti209
Hamas hiccedilbir şekilde direniş hakkından vazgeccedilmeyeceğini ilan ediyor ve ablukanın
kaldırılması isteğinden vazgeccedilmiyordu İsrail youmlnetimi başlattığı bu saldırıyla Hamas
huumlkuumlmetini deviremediği gibi aynı sene iccedilerisinde yapılacak olan Filistin Youmlnetimi
Başkanlık seccedilimlerinin yapılmasını da fiilen ortadan kaldırmıştır Bu durum Hamas
201
Yehuda Ben Meir ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public Opinionrdquo Strategic
Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv University Volume 11 No4
February 2009 s29 202
Eran Oded ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic Assessment Volume 11
No 4 February 2009 s 14 203
Eiland Giora ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the Campaignrdquo Strategic
Assesment Volume 11 No4 February 2009 s 8 204
age s9 205
Sabri Suumlmeyre ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml Hilaluumlrsquol-advanrdquo
Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat
versquol-istişarat Beyrut 2009 s 81 206
age s 82 207
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s67 208
age s66-67 209
Sabri Suumlmeyre s84
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
143
huumlkuumlmetinin Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın yasal suumlresinin bittiğini bu
ccedilerccedilevede artık meşruiyetinin tartışmalı olduğu ilan etmesiyle sonuccedillanmıştır
SONUCcedil Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme(kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln kuruluşunun temel amacı
Filistinlilerin işgal ve suumlrguumln sebebiyle duumlnyanın her yerindeki Filistinliler de dacirchil
temsil edildiği bir kurum meydana getirmekti Fakat zaman iccedilerisinde Yaser Arafat
oumlnderliğindeki El Fetih hareketi tuumlm Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln yuumlruumltme ve
temsil organlarını ele geccedilirmiştir Bu durum diğer Filistinli direniş hareketlerinin bu
oumlrguumltten ayrılıp bağımsız faaliyet yuumlruumltmelerine sebep olmuştur Buna rağmen 1993
Oslo barış goumlruumlşmelerine kadar Yaser Arafatrsquoın İsrailrsquoe karşı direniş ve muumlcadelenin
parccedilalanmaması iccedilin destek verilmiştir Yaser Arafat 1993 yılında Oslo Uyum
anlaşmalarını tuumlm Filistinliler adına imzalamış ama Filistin direniş hareketlerinin
birccediloğu bu anlaşmaları tanımadığını ilan etmiştir Bu hareketlerin başında Hamas
gelmektedir Bu ccedilerccedilevede Hamas Oslo Barış Goumlruumlşmeleri sonucunda oluşturulan
Filistin Youmlnetimini tanımadığı iccedilin 2006 yılına kadar seccedilimlere katılmamıştır Bu El
Fetih hareketinin Filistin Youmlnetimi Parlamentosunu huumlkuumlmeti ve buna bağlı tuumlm
resmi kurum ve kuruluşlarına hakim olma imkanı sağlamıştır Bu durum aynı zaman
El Fetih oumlrguumltuumlne Batı Şeria ve Gazzersquode resmi olarak polis kuvveti oluşturma ve
silahlanma imkacircnı sağlamıştır Bu durum Hamas gibi silahlı direniş oumlrguumltlerinin
zamanla aleyhine taktiksel bir uumlstuumlnluumlk meydana getirmiştir Aynı zamanda bu durum
El Fetihrsquoin tuumlm Filistin Youmlnetimi kurumlarına hacirckim olması gerek İsrail ve gerek
Uluslar arası tuumlm goumlruumlşmeleri Filistinliler adına yuumlruumltmesi sonucu doğuruyordu
Hamas bu durumu kendi lehine ccedilevirmek iccedilin ani bir kararla Yasama seccedilimlerine
katılma kararı aldı Bu taktik değişiklik El Fetih youmlnetimini seccedilim sonrası buumlyuumlk
sıkıntıya sokacaktı Hamasrsquoın Yasama Konseyinde ccediloğunluğu elde etmesi ise
Huumlkuumlmeti ve El Fetih unsurları tarafından youmlnetilen kurumlarında değişim anlamına
geliyordu Filistin Youmlnetimi başkanı ise kendi yetkisini Filistin Anayasasına da aykırı
olarak genişletmeye başladı Bu durum sonunda Hamas huumlkuumlmete bağlı guumlccedillerle
Filistin Youmlnetimi başkanı Mahmut Abbasrsquoa bağlı guumlccedillerin ccedilatışmasına doumlnduuml Bunun
sonucunda zaten İsrail işgali nedeniyle coğrafi olarak ayrı olan Batı Şeria ve Gazze
otorite olarak da birbirinden ayrılmış oldu
Bu suumlrecin temel sebebi Filistin Oumlzguumlrleştirme (Kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln ve
yuumlruumltme organlarının artık Filistinlileri temsil etmekten uzak olmasıdır El Fetihrsquoin
hacirckim olduğu suumlreccedilte kurulan Filistin Youmlnetimi de artık seccedilimler yapılamamasından
dolayı meşruiyetini kaybetmektedir Filistin Youmlnetimi Başkanlığı ve yasama
meclisinin yasal goumlrev suumlresi dolmuş fakat hukuki ve fiili boumlluumlnmuumlşluumlkten dolayı
seccedilimler yapılamamaktadır Mısır ve Uumlrduumln youmlnetimlerinin yanı sıra Amerikan ve
İsrail youmlnetimleri de Hamasrsquoın Filistin youmlnetiminde bulunmasını kabul etmemektedir
Mahmut Abbas ise Filistin youmlnetimi başkanı olarak değil tuumlm goumlruumlşmelerini Filistini
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml başkanı olarak yuumlruumltmektedir Bu kurucu oumlrguumlt ise hukuki
sorunlar ve işgal sebebiyle seccedilim yapamamaktadır Filistinlileri temsil etmesi iccedilin
kurulan Filistini Oumlzguumlrleştirme (kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln yeniden yapılanmasıyla bu
hukuki ve siyasi ccedilıkmaz ortadan kaldırılabilir Aksi halde Filistinlileri temsil
meşruiyetini kaybetmiş Filistin Youmlnetimirsquonin de barış goumlruumlşmelerini yuumlruumltmesinin
hukuki ve siyasi olarak bir anlamı olmayacaktır
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
144
KAYNAKCcedilA
Abbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas
Tettehuz Kararen bitecil teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi
24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=1012
3
Abbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve
tayin ahadı zuamarsquoil-mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeat
ure=
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and
the ldquoNew Palestinian Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen
-posing-as-revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-
breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
Andarus ZehirEşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen
İntiharsquouumll-tehdiye El yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081212-18
Avaz Velid ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik
Birsquol-meclis Teşri biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart
2006 http81144208209090pdf200605May09MayTue
Avaz Velid ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir
şurta bivakfıhardquo El Kudsrsquouumll Arabi 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu
Avaz Velid Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi
niyyeti hareketihi el-istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070616JunSat
Avaz Velid ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve
ihlal meclisi merkezi bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi
27 Mart 2010 http81144208209090pdf20071111-05
Aytani Meryem Muhammed Salih Muhsin Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve
Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat
Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200603Mar07MarTue
Bedarin Bessam ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi
bitefrih cemaatuumlrsquol-usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-
ahira biitticahu intikad kadatuuml fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007
Erişim Tarihi 27 Mart 2010 http81144208209090pdf20070618JunMon
Ben Meir Yehuda ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public
Opinionrdquo Strategic Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv
University Volume 11 No4 February 2009
Cebir Huumlseyin ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve
tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
145
httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El
Hayatrsquouumll Cedid 21 Ekim 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309
Enderus Zehir ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-
harb versquol-hisar versquol-kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El
Kudsuumlrsquol Arabicirc 11 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081111-10
Erkanger Steven February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of
Hamas Ousterrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social
and Political History Westview Press USA 2006
Fighel Jonathan ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo
Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx
Giora Eiland ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the
Campaignrdquo Strategic Assesment Volume 11 No4 February 2009
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart
2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1
Hammami Velid Halil ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El
Kudsrsquouumll Arabi Erişim Tarihi 26 Mart 2010
10 Temmuz 2007 http81144208209090pdf20070710JulTue
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 Nisan 2006
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El
Eyyam 11 Ocak 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070111JanThu
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabi 13
Şubat 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200602Feb13FebMon
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-
amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran
2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-
şimaliyetuuml min Kıtrsquoa Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24
Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078
Kasım Basim et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-
Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol
firsquod-dımışk Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
146
Kasım Basim et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat versquol-İştişarat Beyrut 2009
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-
tevekkuat bihudus İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart
2010 httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeat
ure=
Oded Eran ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic
Assessment Volume 11 No 4 February 2009
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El
Şarkrsquouumll Evsat 27 Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743
Migdalovitz Carol CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process
The Annapolis Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El
Ezmetuumlrsquol-dahiliye ala Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabi 11 Temmuz 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070711JulWed
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml
alarsquol-hududuhardquo El Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeat
ure=
Nersquoami Salih ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye
liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 24 Nisan 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
Ramallah Ali Salih ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili
hukumetuuml kable tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455
Rose David April 2008 ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804
Sabbah Fethi ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya
haricuuml alarsquol-kanun Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat
9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895
Salih Muhsin et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar
Takrir Malumat 2 Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-
strateji El Filistin lisene 2008 Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-
iştişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-
etrafrsquouumll-maniyetuuml Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
134
edecek bir planı uygulamakla goumlrevlendirdiği anlaşılmaktadır162
Nitekim İsrail
Guumlvenlik Bakanı Amir Peretz henuumlz Hamas huumlkuumlmeti kurmadan oumlnce 11 Ocak 2006
tarihinde Mısır ve Uumlrduumlnrsquoden silahlar gelmeye başlayınca ldquohedefin Mahmut Abbas
youmlnetimi ve El Fetihrsquoi Hamasrsquoa karşı olası bir ccedilatışmaya hazırlamakrdquo olduğunu ifade
ediyordu163
Bu plan ccedilerccedilevesinde seccedililmiş Hamas huumlkuumlmetini devirmekle goumlrevli kişi
Muhammed Dahlan goumlruumlnmektedir Fakat bu plan başarılı olamamış Dahlan ve
ldquoGeneral Dayton taburlarırdquo Gazzersquoyi Hamasrsquoın hacirckimiyetine terk etmek zorunda
kalmışlardır Gazzersquonin Hamasrsquoın hacirckimiyetine girmesinin ardından Amerikan
Başkan Yardımcı Dick Cheney Ortadoğu Danışmanı David Wurmser istifa etmişti
Wurmser Bush youmlnetimini Filistinrsquode kirli bir savaş yuumlruumlttuumlğuumlnuuml ve Hamas
huumlkuumlmetine karşı Abbas youmlnetimine destek verdiğini duyurmuştu Gazzersquodeki durumu
ise El Fetihrsquoin darbe yapma girişimin Hamas tarafından engellenmesi olarak
değerlendirdiğini accedilıklamıştı164
İsrail ile Filistin Youmlnetimi ve El Fetih ortaklaşa Hamasrsquoa karşı topyekucircn bir
savaş başlatmıştı İsrailrsquoin Batı Şeriarsquodan sorumlu Generali Yaov Mordechai ldquoBatı
Şeriarsquoda Hamas hareketinin sivil ve toplumsal kurumlarına karşı gerccedilek bir savaş
iccedilinde olduklarını ve İsrail-Filistin (youmlnetimi) arasında bu konuda doğrudan bir
koordinasyon olduğunu belirtmekteydi165
Yediot Ahronoth gazetesinin uumlst duumlzey
analizcilerinden olan Nahum Barnea İsrail Savunma Bakanlığı ve Mahmut Abbas ve
Feyyad youmlnetiminin uumlst duumlzey subay ve istihbaratccedilılarının gizli bir toplantısına
katılmıştı Daha sonraları deşifre edilen bu toplantıda Filistin Youmlnetiminin Batı
Şeriarsquonın Silahlı Kuvvetleri Komutanı Diyab El Alirsquonin ldquoAramızda( İsrail-Filistin
Mahmut Abbas Youmlnetimi) duumlşmanlık yok Ortak bir duumlşmanız var O da Hamasrdquo
demiştir166
Aynı toplantıda Filistin Youmlnetimi Askeri İstihbarat Başkanı Mejid Ferraj
ise ldquoOnlarla (Hamas) diyalog olmayacak Siz onlarla ateşkes yaptınız biz değil
Ayrıca bize goumlnderdiğiniz (istihbarat kastediliyor) her Hamas kurumu ile ilgilendik
Ya onları kapattık ya da youmlnetimini değiştirip paralarına el koydukrdquo dediği iddia
edilmiştir
Hamasrsquoın Gazzersquoye Fiili Olarak Hacirckimiyeti ve Mahmut Abbasrsquoın
Huumlkuumlmeti Feshi
Mayıs ayında Gazzersquode El Fetih ve diğer guumlvenlik birimleri arasında silahlı
ccedilatışmalar tekrar şiddetlendi Bunun uumlzerine 11 Haziran 2007 tarihinde Hamasrsquoa bağlı
kolluk kuvvetleri Gazzersquode El Fetihrsquoe bağlı guumlvenlik birimlerine karşı bir kaccedil guumln
suumlren bir operasyon neticesinde Gazzersquoyi fiili olarak hacirckimiyeti altına aldı Bunun
uumlzerine Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbas olağanuumlstuuml hal ilan ederken İsmail
Haniye Huumlkuumlmetini fes ettiğini ve yeni başbakan olarak da Selam Feyyadrsquoı
goumlrevlendiğini accedilıkladı167
Abbas huumlkuumlmeti fesih gerekccedilesinde ise ldquosilahlı isyanrdquo ve
ldquoFilistin Halkının genel maslahatı iccedilinrdquo ifadelerini kullanıyordu Hatta El Fetihrsquoin
iccedillerinde uumlst duumlzey subaylarında bulunduğu 250 asker Gazze olaylarında diğer kolluk
162
age s 3 163
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 238 164
age s4 165
Salih Muhsin Muhammed Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-strateji El Filistin
lisene 2008 Beyrut Luumlbnan 2009 s 52 166
age s 53 167
Velid Avaz ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi niyyeti hareketihi el-
istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
http81144208209090pdf20070616JunSat s1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
135
kuvvetlerine ldquokardeşlerimize silah ccedilekmeyizrdquo diye muumldahale etmediği iccedilin
cezalandırıldığı duyuruldu Haniye huumlkuumlmeti ise kendilerinin Filistin halkının seccedililmiş
resmi huumlkuumlmeti olduklarını Anayasal olarak bunun muumlmkuumln olmadığını iddia
ediyordu Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbas yeni huumlkuumlmeti kurubilmek iccedilin engel
olarak goumlrduumlğuuml Filistin Anayasasının 65 66 67 maddelerini dondurduğunu ilan etti
Filistin Başbakanı İsmail Haniye Mahmut Abbasrsquoın Anayasa maddelerini ilga ya da
dondurmak gibi yetkileri olmadığını bu durumun kanunsuz olduğunu belirtmiştir 26
Haziran 2007 tarihinde yayımladığı bir bildiri ile ise tuumlm silahlı milislerin silahlarının
toplanmasını emrediyordu Bu aynı zamanda Filistinrsquodeki tuumlm silahlı direniş
hareketlerinin silahlarının toplanması anlamına geliyordu Hatta Batı Şeriarsquoda birccedilok
Hamasrsquoa muumlzahir kişiler tutuklanmaya başlamış ve bazıları ise İsrailrsquoe teslim
edilmiştir168
29 Haziran 2007 tarihinde Mahmut Abbas Fransa ziyaretinde Filistinrsquode
başkanlık ve genel seccedilimlerinde yapılması iccedilin Filistinrsquode Uluslararası bir guumlcuumln
yerleştirilmesini istemiştir Bu teklif Amerikan Bush youmlnetimi tarafından ccedilok olumlu
karşılanmıştır Fakat Hamas bu guumlcuumln İsrailrsquoe karşı muumlcadele veren silahlı direniş
hareketlerini bastırmak iccedilin kullanacağı savıyla şiddetle karşı ccedilıkmıştır169
Bu ccedilerccedilevede Gazzersquode seccedililmiş yasal huumlkuumlmet olarak Hamas ldquosilahlı isyanrdquo
nitelendirmesinin soumlz konusu olamayacağını savunuyordu Filistin Anayasasının 115
maddesinin birinci fıkrası Filistin Youmlnetimi Başkanına ldquoMilli Guumlvenlikrsquoin tehlikeye
duumlşmesi bir savaş ya da silahlı isyan durumunda olağanuumlstuuml hal ilan etme yetkisi
vermekte fakat bu suumlre bir ayı geccedilememektedir Filistinrsquoli hukukccediluların tartıştığı temel
sorun ise kendisi Filistin halkının seccedililmiş yasal huumlkuumlmeti olan ve Anayasal olarak
uumllkedeki asayiş ve emniyetten sorumlu ve yuumlruumltme guumlcuumlne sahip huumlkuumlmete karşı nasıl
ldquoisyanrdquo nitelemesi yapılabileceğidir170
Ayrıca Filistin Anayasasının 110 maddesine
goumlre Filistin Youmlnetimi Başkanı tarafından ilan edilen Olağanuumlstuuml Hal huumlkuumlmetinin
Filistin Yasama Meclisinden guumlvenoyu alması gerekmektedir Bu halde Guumlvenoyu
Meclisrsquoten uumlccedilte iki ccediloğunlukla alınmalıdır Filistin Yasama Uumlyesi 45 milletvekili İsrail
tarafından tutuklandığı hesaba katılırsa bu nisabın sağlanması da fiili olarak muumlmkuumln
değildir Bu durum Filistinrsquode buguumln de hala devam eden Anayasal bir ccedilıkmaz
meydana getirmektedir
El Fetih ve karşı goumlruumlş ise Filistin Anayasasının 83 maddesinin 3 ve 5
fıkralarına goumlre eğer huumlkuumlmet uumlyelerinin uumlccedilte biri duumlşuumlruumlluumlr ya da boşalırsa huumlkuumlmet
duumlşmuumlş kabul edilir Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti azlettiğini ilan ettikten sonra
El Fetihrsquoe bağlı ve bağımsız bakanlar bunu kabul edip istifa etmişti Bu ccedilerccedilevede eski
bakanların yarısı istifalarını vererek Abbasrsquoın kararını onaylamış olmaktadır Burada
ise ortaya ccedilıkan sorun bu huumlkuumlmet uumlyeleri değişikliğinin Filistin Meclisinin onaması
olmadan nasıl goumlreve başlıyacağıdır Sonuccedil itibarıyla Parlementer sistemlerin temeli
olan Meclisrsquoin sahip olduğu egemenlik yetkisinin hiccedil bir şart altında ilga etmenin
muumlmkuumln olmadığıdır Nitekim Hamas boumlyle bir yetkinin Parlamenter sistemde hiccedil bir
kurum veya kişiye ait olmadığını ifade etmektedir Buna bağlı olarak Filistin Yasama
Meclisrsquoin hangi şart altında olursa olsun yeni kurulan huumlkuumlmete uumlccedilte iki ccediloğunlukla
guumlvenoyu vermesinin muumlmkuumln olmadığına daha oumlnce belirtmiştik Filistin
Anayasasına goumlre ccedilıkan sonuccedil Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti fesih edebilir fakat
olağanuumlstuuml hal de ilan edilse yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoin onayı olmadan kurulamaz
168
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 160 169
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 111 170
Velid Halil Hammami ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El Kudsrsquouumll Arabi 10
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070710JulTue s19
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
136
Filistin Yasama Meclisi Anayasa Komisyonu Başkanı Ahmed Halidi huumlkuumlmet fesih
edilse bile yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoinden guumlvenoyu alana kadar eski huumlkuumlmetin goumlreve
devam edeceğini bu bağlamda Abbasrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmet kurma durumunun
tamamen Anayasarsquoa aykırı olduğunu ifade etmektedir171
Filistinrsquoin oumlnemli Anayasa
hukukccedilularından Enis Kasım ise yaptığı bir accedilıklama ile Filistin Youmlnetimi Başkanı
Abbasrsquoın Meclis onayı olmadan yeni huumlkuumlmet atamasının soumlz konusu olamayacağını
ifade etmektedir172
Hatta Kasım aynı accedilıklamanın devamında Filistin Anayasasırsquonın
79 maddesi ccedilerccedilevesince değil huumlkuumlmet herhangi bir bakanın bile guumlvenoyu almadan
goumlreve başlayamayacağını belirtmektedir Buna bağlı olarak Filistin Youmlnetimini
Selam Feyyad huumlkuumlmeti mi yoksa Hamasrsquoın yani İsmail Haniye huumlkuumlmeti mi temsil
etmektedir Bu durum Oslo anlaşmaları ccedilerccedilevesinde kurulan Filistin Youmlnetimi
iccedilerisinde hayati bir adem-i meşruiyet sorunu meydana getirmektedir
Bu fiili durum hukuksal bir ccedilıkmaz meydana getirse de her iki huumlkuumlmet de
kendi boumllgesinde Filistin Youmlnetiminin meşru huumlkuumlmeti iddiasıyla hacirckimiyetini buguumlne
kadar suumlrduumlrmektedir Fakat bu durum Mısır huumlkuumlmetinin Gazzersquodeki durumu
tanımadığının ilanıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini ccedilok zor durumda bırakmıştı173
Mısır
huumlkuumlmeti bununla da kalmıyor Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın
meşruiyetini desteklemek iccedilin Arab Birliğini toplantıya davet ediyordu Mısır Meclisi
Dış ilişkiler Komisyonu Başkanı Mustafa Fıkhi yanı başlarında İslami bir emirliğin
kurulmasını kabul edemeyeceklerini duyuruyordu174
Mısır youmlnetimi Muumlsluumlman
Kardeşlerin Filistinrsquode denetimsiz ve bağımsız bir şekilde huumlkuumlmet olmasını kendi
rejimi iccedilin hayati bir tehdit olarak algılamaktaydı Hamas siyasi temsilcisi Halid
Meşal Gazzersquodeki durumun Mısır Ulusal Guumlvenliğini tehdit etmediğini aksine Hamas
huumlkuumlmeti duumlşerse Gazzersquode El Kaide gibi daha aşırı hareketlerin guumlccedilleneceğini
belirtmişti175
Filistin Youmlnetimi Başkanı bu olaylar karşısında 7 Temmuz 2007 tarihinde
yayımladığı bir kararla seccedilimlerin yapılması iccedilin Meclisi toplantıya ccedilağırdı İsmail
Haniye huumlkuumlmeti ise Filistin Başkanının Meclisi toplantıya ccedilağırmak gibi anayasal bir
yetkisi olmadığı savıyla bunu reddetti Bunun uumlzerine Abbas Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme
Oumlrguumltuuml Merkez Youmlnetimini toplayarak Başkanlık ve erken Genel Seccedilimlerin nisbi
temsil esasına dayanarak seccedilim kararı almasını istedi El Fetih bununla Filistin
Yasama Meclisi yerine uumlst otorite olarak kabul edilen Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml
(FKOuml)rsquoyuuml kullanmak istemişti Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın hukuk
muumlşteşarı Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln kanun yapabileceğini zaten Filistin
171
Ali Salih Ramallah ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili hukumetuuml kable
tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart
2010 httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455 172
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo El Şarkrsquouumll Evsat 9
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeature= 173
ldquoTerhib Arabicirc ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam 6182007 Erişim
Tarihi 27 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 174
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml alarsquol-hududuhardquo El
Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeature= 175
Bessam Bedarin ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi bitefrih cemaatuumlrsquol-
usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-ahira biitticahu intikad kadatuuml
fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20070618JunMon
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
137
Yasama Meclisrsquoinin de bu oumlrguumltuumln bir kurumu olduğunu savunuyordu176
Filistin
Youmlnetimi tuumlm imkacircnlarıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini tecrit etmeye ccedilalışıyordu Bu
amaccedilla Filistin Youmlnetiminin pasaportları bile değiştirilmişti Gazzersquodeki tuumlm resmi
dairelerin ccedilalışma ve kararları geccedilersiz sayılmış hatta Gazzersquode 2006-2007 senesinde
verilen orta oumlğretim diplomalari bile geccedilersiz ilan edilmişti177
Aynı şekilde İsmail
Haniye huumlkuumlmetine bağlı tuumlm memurların maaşlarının kesildiği duyurulmuştur Batı
Şeriarsquoda Hamasrsquoın etkin olduğu Zekacirct Komisyonursquonun Başkan uumlyeleri ve Mescid
İmamları değiştirilmiştir Hamasrsquoa yakın olduğu duumlşuumlnuumllen 103 Sivil Toplum Oumlrguumltuuml
Vakıf ve Dernek kapatılmıştır Aynı zamanda Mahmut Abbas ve El Fetih youmlnetimi
Hamasrsquoı Birleşmiş Milletler nezdinde kanun dışı silahlı kuvvet olarak tanıtmaya
ccedilalışmaktaydı İsmail Haniye huumlkuumlmeti ise bu faaliyetleri ldquoVatana İhanetrdquo olarak
nitelendirmekteydi178
Ccediluumlnki bu faaliyetler Filistin halkının bağımsızlığı ve işgal
edilen topraklarının kurtarılması iccedilin muumlcadele eden tuumlm direniş hareketlerinin
kanunsuz sayılması sonucunu doğurmaktaydı
Feyyazrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmeti Gazzersquonin Mısır ile tek ccedilıkış kapısı olan
Refah kapısının Mısır ve İsrailrsquoin isteğiyle kapatılmış onun yerine İsrail tarafında
bulunan Kerim Ebu Salim kapısının kullanılacağını ilan etmiştir Bu durum Hamas
huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyetinden sonra İsrail ablukasının şiddetlenmesine ve
etkisini arttırmasına sebep olmuştur Mısır Dışişleri Bakanı Ahmed Ebursquol Gayd
Ağustos 2008 tarihinde Filistinrsquode bir iccedil savaşrsquoın engellenmesi iccedilin Gazzersquoye bir
ldquoArap Kuvvetirdquonin goumlnderilmesini istemişti Fakat Hamas ise Mısır huumlkuumlmetinin bu
isteğini Gazzersquodeki hacirckimiyetine son verme olarak değerlendirmişti Hamas Huumlkuumlmeti
Başbakanı İsmail Haniye bu guumlcuumln Gazzersquodeki seccedililmiş meşru huumlkuumlmetinin
egemenliğine zarar vereceğini belirterek bu oumlneriye şiddetle karşı ccedilıkmıştı179
Mısır
huumlkuumlmeti ise Filistinrsquode tek yasal temsilcinin Filistin Youmlnetiminin ve aynı zamanda
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml(FKOuml)rsquonuumln başkanı olan Mahmut Abbasrsquoı kabul
ettiklerini ve bu ccedilerccedilevede Filistinrsquoi barış goumlruumlşmelerinde Orsquonun temsil edeceğini ilan
etmişti Filistin Youmlnetimi ise Birleşmiş Milletler nezdinde yaptığı konuşmalarda
Hamas huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyeti ldquokanun dışı milislerinrdquo hacirckimiyeti olarak ifade
ediyordu180
Buradaki temel amaccedil İsrail-Filistin barış goumlruumlşmelerinde hem huumlkuumlmeti
saf dışı bırakmak aynı zamanda Filistin Youmlnetimi ve Orsquonun atadığı olağanuumlstuuml hal
huumlkuumlmetinin meşruiyetini kuvvetlendirmekti
Annapolis Barış Konferansı Kasım 2007
Hamas İsmail Haniye huumlkuumlmetinin fiili olarak Gazzersquoyi hacirckimiyetine
almasından bir ay sonra doumlnemin Amerikan Başkanı George Bush tarafından 16
Temmuz 2007 tarihinde sonbaharda boumllge devlet ve Uluslararası Oumlrguumltlerin
katılımıyla iki devletli bir ccediloumlzuumlm adı altında bir konferans daveti yaptı Esas itibarıyla
doumlnemin Amerikan Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ılımlı olarak tanımladıkları
Arap Youmlnetimlerine boumllgede İranrsquoın artan etkisini azaltma desteğine karşı İsrail-Arap
176
Velid Avaz ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve ihlal meclisi merkezi
bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20071111-05 s5 177
Aytani ve Salih Sırarsquoa Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 100 178
Fethi Sabbah ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya haricuuml alarsquol-kanun
Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat 9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27
Mart 2010 httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895 179
El Eyyam Ramallah 652006 180
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 47
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
138
sorunlarına daha ccedilok eğilecekleri soumlzuumlnuuml vermişti181
Bunun uumlzerine 27 Kasım 2007
tarihinde ise Amerikan Başkanı G Bush tarafından ccedilok sayıda Uluslararası Oumlrguumlt ve
Devletin katılımıyla Annapolis Barış Konferansı accedilıldı Filistin Youmlnetimi Mahmut
Abbas ile İsrail Başbakanı Ehud Olmert 28 Kasım 2007 tarihinde barış goumlruumlşmelerinin
başlaması iccedilin anlaşmaya vardı İsrail youmlnetimi daha oumlnceki geleneğinden
ayrılmayarak goumlruumlşmelere herhangi şart ya da ccedilerccedileve konmasına izin vermedi
Amerikan Youmlnetimi Hamas huumlkuumlmetinin etkisini ve desteğini azaltmak iccedilin bir oumlnce
İsrail ve Filistin Youmlnetimi arasında barış anlaşması imzalanmasını sağlamaya
ccedilalışıyordu Goumlruumlşmeler Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) adına Ahmet Kurey ve
İsrail Dış İşleri Bakanı Livni arasında yuumlruumltuumllmekteydi Belirlenen Yol Haritası
ccedilerccedilevesinin ilk safhası gereği İsrail Youmlnetimi işgal altındaki boumllgelerde yeni yerleşim
boumllgesi inşa etmeyecek Filistin Youmlnetimi ise teroumlrist gruplarla savaşıp onların alt
yapısını yok edecekti Bu ccedilerccedilevede Amerikan ve İsrail Youmlnetimi iccedilin Hamas bir teroumlr
oumlrguumltuuml olarak kabul edilmekteydi182
İsrail huumlkuumlmeti Filistin Youmlnetiminin iccedilinde bulunduğu meşruiyet sorunundan
istifade ederek birccedilok konuda Mahmut Abbasrsquoı zorluyordu Oumlzellikle İsrail Youmlnetimi
yeni yerleşim boumllgelerinden geri adım atmayarak Filistin Youmlnetiminin teroumlr
gruplarıyla yeterince muumlcadele etmediğini iddia ediyordu İsmail Haniye huumlkuumlmeti ve
Filistin Yasama Meclisi ise Annapolis Barış Konferansının ldquogereksizrdquo olduğunu ve
Mahmut Abbasrsquodan goumlruumlşmeleri kesmesini istemişti183
Huumlkuumlmet soumlzcuumlsuuml ise yaptığı
bir başka accedilıklamada bu konferansrsquoın buumlyuumlk bir siyasi utanccedil olduğunu soumlyluumlyordu184
Filistin Youmlnetimi ise buna Batı Şeriarsquoda ccedilok sayıda Hamas yanlısını tutuklayarak
vermişti185
Hamasrsquoın Siyasi Şubesi Başkanvekili Musa Ebu Marzuk ise Annapolis
Konferansrsquoın iki ana hedefi olduğunu belirtiyordu Birincisi Luumlbnan saldırılarından
sonra zayıflayan Olmert huumlkuumlmetine destek olmak ikincisi ise İranrsquoa karşı yapılacak
bir savaş planına zemin hazırlamaktı186
Bunun uumlzerine Hamas huumlkuumlmeti ve
milletvekilleri bir toplantı yaparak 1948 yılında Filistinden goumlccedil edenler topraklarına
doumlnmeden ve Kuduumls dacirchil tuumlm işgal edilmiş Filistin toprakları oumlzguumlrleştirilmeden
Filistin halkının hakkından hiccedil bir taviz vermeyeceklerine dair yemin ettiler187
İslami
Cihad ve Hamas Siyonist Varlığın hiccedil bir şekilde tanınmayacağını ve meşru direniş
haklarından hiccedil bir şekilde vazgeccedilmeyeceklerini iccedileren ortak bir bildiri
yayımladılar188
İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ramazan Abdullah Şellah ise
Annapolis Konferansını Balfour Deklarasyonursquondan daha koumltuuml kabul etmekteydi
181
Carol Migdalovitz CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process The Annapolis
Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf s1 182
age s 2 183
Basım Kasım et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-Mufavadat
Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk Beyrut 2008 s
25 184
age s 25 185
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s157 186
Basim Kasım et al Mesarrsquouumll-Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-
Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk s 26 187
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007 188
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990 (Erişim Tarihi 18 Mart 2010)
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
139
Mısır Dışişleri Bakanı ise tuumlm Filistinli grupların Mahmut Abbasrsquoın atadığı
huumlkuumlmetin arkasında durmalarını istiyordu189
Hemen ardından daha oumlnce Gazzersquode
bulunnan Mısır Buumlyuumlkelccedililiğini ve diplomatlarını Ramallahrsquoa taşıdı 15 Haziran 2007
tarihinde ise İsrail youmlnetimi Gazzersquoye tuumlm giriş ccedilıkışları kapatarak abluka uygulamaya
başladı Gazzersquoye tıbbi malzemeler de dacirchil en temel gereksinimlerin de abluka
sebebiyle girişi engellenmiştir Bunun uumlzerine İsmail Haniye huumlkuumlmeti Arap
Birliğinden Mısır youmlnetimine sınır kapısını accedilması iccedilin baskı yapılmasını istemiştir
Fakat Arap devletleri arasındaki boumlluumlnme ve Mısır iccedilin Gazzersquonin jeopolitik oumlnemi
bilindiği iccedilin Arap devletleri Filistin iccedilerisindeki boumlluumlnmuumlşluumlk durumuna doğrudan
muumldahale etmek istememişlerdi Fakat 23 Mart 2008 tarihinde Yemen huumlkuumlmeti El
Fetih ve Hamasrsquoı 2005 Kahire anlaşması ccedilerccedilevesinde masaya oturmaya davet
etmiştir Bu suumlreccedilte Mısır huumlkuumlmeti ise kendi ev sahipliğinde daha geniş ccedilaplı bir
goumlruumlşme ccedilağrısında bulunmuştur Bunun da etkisiyle Yemen girişiminden bir sonuccedil
elde edilememiştir Hamas ve diğer direniş hareketleri ise Gazze ablukasına karşı
İsrailrsquoe Katyuşa fuumlzeleri ile cevap vermiştir Mısır huumlkuumlmeti ise Gazzersquoden yapılan bu
fuumlze saldırılarının İsrailrsquoin Gazzersquoye saldırı iccedilin fırsat oluşturduğunu duumlşuumlnmektedir
Bu ccedilerccedilevede Mısır huumlkuumlmeti Hamas ile İsrail huumlkuumlmeti arasında ateşkes sağlamak
istemişti İsrail youmlnetimi sağlanacak ateşkes anlaşması ile direnişin siyasi ve askeri
olarak faaliyetlerini durdurmasını istemekteydi Hamas huumlkuumlmeti ve İslami direniş
hareketleri ise karşılıklı olarak tuumlm askeri faaliyetlerin durdurulmasını istemişti
Bunun uumlzerine İsrail ve Hamas huumlkuumlmeti ve direniş hareketleri arasında 19 Haziran
2008 tarihinden başlamak uumlzere 6 aylık Sessizlik190
anlaşması imzalandı Bu
anlaşmaya goumlre karşılıklı olarak her tuumlrluuml saldırıların durdurulması ablukanın
kaldırılması ve tuumlm Gazze giriş-ccedilıkış kapılarının accedilılması olacaktı191
Fakat İsrail
youmlnetimi Gazze giriş-ccedilıkış kapılarını accedilmakta sorun ccedilıkartıyordu Mısır ve Gazze
arasında hayati oumlneme sahip Refah sınır kapısı 180 guumlnluumlk ateşkes suumlrecinde sadece
20 guumln o da kısmi olarak accedilılmış İsrail saldırılarında Gazzersquode 22 şehit verilmişti192
Nitekim bu konuda hazırlanan ccedilok tafsili raporlarda bile bu ateşkes anlaşmasının
şartlarından bahsedilmemektedir193
Esas itibarıyla Hamas huumlkuumlmeti Refah sınır
kapısını Mısır ile Filistin arasında goumlrmekte bu bağlamda sorumluluğunda Mısır
huumlkuumlmetinde olduğunu savunmaktaydı194
Nitekim İsrail ile Hamas arasında ateşkes
anlaşması imzalanmadan Hamas Siyasi Soumlzcuumlsuuml Halid Meşrsquoal Mısırrsquoın teşvik ve
189
ldquoTerhib-i Arabicirc versquod-duveli biteşkili Hukumetrsquouumll-Filistinieyetrsquouumll-Cedidrdquo El Eyyam 18 Haziran
2007 Erişim Tarihi 19 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 190
Burada oumlnemle vurgulanması gereken Hamasrsquoın ateşkes Hudne ile bi nevi silahların susması
Tehdiye anlamına gelen kavramlar arasında ayrım yapmasıdır Hamasrsquoa goumlre ortada resmi olarak bir
Filistin devleti olmadığı iccedilin ve resmen muhatap alınmadıkları iccedilin ateşkes ifadesi yerine anlaşmalarda
Tehdiye ifadesi kullanılmaktadır Fakat bazı yerlerde okuyucu tarafından daha iyi anlaşması iccedilin
ateşkes ifadesini de kullanmayı tercih ettik 191
Muhsin Salih et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar Takrir Malumat 2
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009 s 12 192
age s 12 193
Paul Scham ve Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political Flexibilityrdquo United
States Institute of Peace Special Report
wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf (Erişim Tarihi 5 Nisan 2010) s
3 194
age s 32
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
140
arabulucuğu ile gerccedilekleşecek ateşkes şartlarının uygulanmasında Mısırrsquoın
sorumluluğu olduğu vurgulamıştır195
Mısır huumlkuumlmetinin Refah sınır kapısını accedilmayarak İsrail ablukasına destek
vermesi de İsrail youmlnetimi tarafından yeterli goumlruumllmuumlyordu Hamas huumlkuumlmeti ve
direniş birlikleri Mısır ve Gazze arasındaki tuumlnellerden gerekli lojistik ihtiyaccedillarını
temin etmekteydi Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mısır huumlkuumlmetine Gazze ablukasına
destek vermesi iccedilin baskı yapmışlardı Bu baskılar uumlzerine Mısır youmlnetimi 12 Ağustos
2008 tarihinde Gazzersquonin hayati lojistik ihtiyaccedillarının karşılandığı tuumlnellere karşı
operasyonlar duumlzenlemeye başlamıştır Hamas milisleri bu tuumlneller sayesinde tuumlm
silah ve gereccedillerini temin etmektelerdi Aynı zamanda Gazze halkı İsrail ablukasından
sonra birccedilok hayati ihtiyaccedillarını teminde zorlanmışlar ve bu tuumlneller sayesinde bunlar
temin edilmekteydi Mısırrsquoın bu tuumlnellere karşı ccedilok sert tutumu Gazze halkının Mısır
huumlkuumlmetine karşı kızgınlığının artmasına sebep olmuştur Aynı şekilde Mısır
iccedilerisinde binlerce kişi abluka ve tuumlnellere karşı yapılan ccedilalışmalara karşı yuumlruumlşler
yaptığı iccedilin tutuklanmıştı Hamas huumlkuumlmeti ve direniş birlikleri 18 Aralık 2008
tarihinde İsrailrsquoin ateşkes şartlarını hiccedil bir şekilde yerine getirmediğini bu sebeple
ateşkesin uzatılmayacağını ve bittiğini ilan etmiştir196
Mısır huumlkuumlmeti ise oluşturulacak bir Milli Misak zemininde El Fetih ve Hamas
arasında anlaşma sağlamaya ccedilalışmaktaydı Fakat son tuumlnel saldırıları ardından
Hamas Mısır huumlkuumlmetinin kendisine karşı olduğu ve El Fetih yanlısı bir tutum
izlediğini accedilıktan ilan etmeye başlamıştı Mısır huumlkuumlmeti ise kendilerinin herkese eşit
mesafede olduğunu bildirmiş ve 9 Kasım 2008 tarihinde Kahirersquode tuumlm Filistinli
hareketler ile beraber goumlruumlşuumllmek uumlzere Filistin iccedilin 15 maddelik bir nevi Milli Misak
belgesi hazırlanmıştı Bu anlaşma taslağına goumlre
1- Filistin Milli Menfaati her tuumlr parti ve oumlrguumlt menfaati uumlstuumlnde tutulacak
2- Hiccedil bir şart altında Filistin topraklarının siyasi ve coğrafi buumltuumlnluumlğuumlnuumln
ayrılmasına izin verilmeyecek
3- Diyalog iccedil sorunları bitirmenin tek ccediloumlzuumlm aracı kabul edilecek
4- Filistinli kanı aziz kabul edilip tutuklama ve şiddetrsquoe bir an oumlnce son
verilecek
5- Demokrasi Youmlnetimin meşruiyeti ve devamı iccedilin tek seccedilenek olarak
kabul edilecek
6- İşgal devam ettiği suumlrece Filistin halkının direniş hakkı meşrudur
7- Mart 2005 Kahire Şubat 2007 Mekke anlaşmaları Mahmut Abbasrsquoın
diyalog girişimleri ve Arab Birliğinin Filistinrsquodeki boumlluumlnmeye karşı kararlarına itimat
edilecek
8- Vazifesi Ablukayı kaldırmak Meclis ve Başkanlık seccedilimlerinin
yapılması olacak Milli Huumlkuumlmet kurulacak
9- Hizipleşmeden ziyade Milli esasa dayalı olarak Kolluk Kuvvetleri
yeniden yapılandırılacak
10- Uumlzerinde anlaşılacak bir tarihte ve Milli Maslahat ccedilerccedilevesinde seccedilim
kanunuyla Meclis ve Başkanlık seccedilimleri aynı anda icra edilecek
195
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 27
Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743 196
Zehir Andarus ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen İntiharsquouumll-tehdiye El
yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081212-18 s 1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
141
11- Mart 2005 Kahire anlaşmasında vurgulandığı gibi Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) tuumlm hareketleri kapsayacak şekilde yeniden
yapılandırılarak Filistin Halkının tek meşru temsilcisi olacaktır
12- 29-30 Nisan 2008 tarihinde tuumlm Filistinli hareketlerin uumlzerinde anlaştığı
şekilde ateşkesin korunması sağlanacaktır
13- Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve Filistin Youmlnetimi Başkanının
Barış Goumlruumlşmelerini yuumlruumltmede yetkili olduğu tuumlm Filistinli hareketler tarafından
kabul edilecektir
14- Goumlruumlşmeler başladıktan sonra bu suumlrece zarar verecek faaliyetlerden
vazgeccedililecek
15- Bu anlaşmanın uygulanması iccedilin ortak komisyonlar kurulacak197
Hamas huumlkuumlmeti bu anlaşma metninin bir başlangıccedil kabul ettikleri iccedilin olumlu
karşılamışlardı Fakat Hamas youmlnetiminin temel isteğinin anlaşma uygulanırken Batı
Şeria ve Gazzersquode aynı anda başlanmasını istemekteydi198
Buradaki temel sorun fiili
olarak İsrail işgali altında bulunun Batı Şeriarsquoda bu yeniden yapılanmanın nasıl
gerccedilekleştirileceği idi Buna ek olarak Hamas goumlruumlşmelerin başlamasından bir guumln
oumlnce Batı Şeriarsquodaki Hamas mensubu siyasi tutukluların serbest bırakılmadığından
dolayı goumlruumlşmelere katılmayacağını duyurdu Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquonin abluka
altında olması fakat Batı Şeriarsquoda boumlyle bir sıkıntı olmadığı iccedilin goumlruumlşmeler ile geccedilen
zamanın kendi aleyhine olduğunu bilmekteydi Bu sebeple masaya oturmadan somut
kazanımlar elde etmek istemekteydi Aynı zamanda Hamas youmlnetimi Mısırrsquoın
goumlruumlşmelerde de El Fetih ve Mahmut Abbasrsquodan yana tavır koyduğu iccedilin kendilerinin
uzlaşmaz taraf konumuna duumlştuumlklerini duumlşuumlnuumlyorlardı Buna ek olarak uumlst duumlzey El
Fetih uumlyeleri anlaşmanın imzalanması gerektiğini ccediluumlnki boumlluumlnme sebebiyle İsrail ile
Barış anlaşmasının imzalanamadığını ifade etmekteydi199
27 Aralık 2009 Gazze Saldırısı
İsrail ordusu 27 Aralık 2009 tarihinde Gazzersquoye 22 guumln suumlrecek ve sivil
yerleşim merkezlerinin de hedef alındığı geniş ccedilaplı bir askeri saldırı başlattı Hamas
huumlkuumlmetine bağlı tuumlm resmi bina ve kurumlar saldırıda ağır hasar goumlrmuumlştuuml Saldırı
guumlnuuml bakanlık binalarında ve diğer resmi kurum binalarında memur ve kolluk
goumlrevleri goumlrev yaptığı iccedilin ilk guumln ccedilok kayıp vermişlerdi İsrail Dış İşleri Bakanırsquonı
saldırıdan iki guumln oumlnce 25 Aralık guumlnuuml Kahirersquoyi ziyaret etmiş ve Huumlsni Muumlbarek ile
goumlruumlşmuumlştuuml Bu goumlruumlşmenin bir guumln sonrası 26 Aralık gecesi Mısır huumlkuumlmet yetkilileri
Hamas uumlst duumlzey temsilcilerine saldırı olmayacak teminatı vermişti Nitekim saldırının
hemen ardından Hamasrsquoın soumlzcuumlsuuml Feyzi Burham bu saldırıdan Mısır youmlnetiminin
haberi olduğunu ve buna izin verdiğini accedilıklamıştır Burham Mısır huumlkuumlmeti
yetkililerinin Hamas uumlst duumlzey youmlneticilerini 26 Aralık gecesi arayarak Gazzersquonin
buguumln sakin olacağını soumlylediklerini ifade etmişti200
Esas itibarıyla İsrail iccedilerisinde
197
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El Hayatrsquouumll Cedid 21
Ekim 2008 httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309 (Erişim Tarihi 5 Nisan
2010) s1 198
Huumlseyin Cebir ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat
alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008 199
Zehir Enderus ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-harb versquol-hisar versquol-
kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El Kudsuumlrsquol Arabi 11 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081111-10 s6 200
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s 64
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
142
siyasi tahminler de bile seccedilim suumlrecine girmiş bir geccediliş huumlkuumlmetinin boumlyle oumlnemli bir
saldırı başlatacağı beklenmiyordu201
İsrail youmlnetimi kuumlresel ve boumllgesel hesaplar sonucu bu saldırıyı
gerccedilekleştirmiştir Hatta siyasi guumlccediller bu saldırının Uluslar arası alanda ABD ve
Avrupa Birliği gibi aktoumlrler tarafından teroumlrist kabul edilen Hamasrsquoa karşı yapıldığı
iccedilin anlayışlı olunacağını hesap etmekteydi202
İsrail youmlnetimi iccedilin Gazzersquoye saldırının
temel amacı ise Hamasrsquoın askeri guumlcuumlnuuml yok etmek ve Hamas huumlkuumlmetinin
devrilmesiydi203
Saldırının sonlarına doğru ise amacın Hamasrsquoın tekrar silahlanmasını
oumlnlemek ve Gilad Şalitrsquoin İsrailrsquoe geri getirilmesi haline gelmişti204
Hamasrsquoın elinde
iki yıldır esir tutulan İsrail askeri Gilad Şalitrsquoin uumllkeye geri getirilmesi huumlkuumlmet
ortakları iccedilin seccedilim oumlncesi buumlyuumlk bir başarı olacaktı Fakat saldırı sonrası Hamas
huumlkuumlmeti devrilmemiş ve Gilad Şalitrsquode geri alınamamıştı Hamas siyasi soumlzcuumlsuuml
Halid Meşrsquoal ise El Cezirersquoye yaptığı ilk accedilıklamada ldquokendilerine kimsenin ablukanın
kalkması ve saldırının durdurulmasından başka hiccedilbir talep ile gelmemelerinirdquo
belirtiyordu205
Hamas yaptığı diğer accedilıklamada Mahmut Abbasrsquoın bu saldırıyı
oumlnceden bildiğini hatta Gazzersquodeki bazı El Fetih unsurlarının Hamas merkezleri
hakkında sağladığı bilgileri İsrailrsquoe vermekle itham ediyordu206
Mısır youmlnetimi ise
ablukadan dolayı doğrudan ve saldırı iccedilin ise dolaylı olarak Hamas youmlnetimini
succedilluyordu Saldırı devam ederken bile Mısır Devlet Başkanı Huumlsni Muumlbarek Hamas
hareketini succedillayan accedilıklamalar yapıyordu Hatta Mısır ile Filistin arasında bulunan
Refah sınır kapısının kapalı olmasından Hamasrsquoı sorumlu tutuyordu207
Mısırrsquoda ise
Hamasrsquoın itikadiideolojik accedilıdan bir parccedilası olduğu Muumlsluumlman Kardeşler hareketi
Mısır huumlkuumlmeti de dacirchil olmak uumlzere Arap huumlkuumlmetlerini Filistinrsquode direnişi kırmak
iccedilin İsrail ile işbirliği yaptıklarından dolayı succedilluyordu208
Bu itham Mısır rejimi ve
meşruiyeti iccedilin hayati bir tehdit oluşturmaktadır
Mısır youmlnetimi ise İsrail Gazze arasına Uluslar arası bir guumlccedil konuşlanmasıyla
Hamasrsquoın direniş faaliyetlerini ve İsrailrsquoe karşı askeri saldırılarını engellemeye
ccedilalışıyordu Ccediluumlnki 1967 oumlncesi Mısır hacirckimiyetinde kabul edilen Gazzersquoye İsrailrsquoin
her saldırısı Mısır huumlkuumlmetinin meşruiyetini zayıflatan bir unsur meydana getiriyordu
Hamas youmlnetimi İsrail-Gazze arasına uluslar arası bir guumlcuumln konuşlanmasına ise
bunun İsrailrsquoi korumak ve direnişi engellemek olacağı savıyla şiddetle ret etmişti209
Hamas hiccedilbir şekilde direniş hakkından vazgeccedilmeyeceğini ilan ediyor ve ablukanın
kaldırılması isteğinden vazgeccedilmiyordu İsrail youmlnetimi başlattığı bu saldırıyla Hamas
huumlkuumlmetini deviremediği gibi aynı sene iccedilerisinde yapılacak olan Filistin Youmlnetimi
Başkanlık seccedilimlerinin yapılmasını da fiilen ortadan kaldırmıştır Bu durum Hamas
201
Yehuda Ben Meir ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public Opinionrdquo Strategic
Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv University Volume 11 No4
February 2009 s29 202
Eran Oded ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic Assessment Volume 11
No 4 February 2009 s 14 203
Eiland Giora ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the Campaignrdquo Strategic
Assesment Volume 11 No4 February 2009 s 8 204
age s9 205
Sabri Suumlmeyre ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml Hilaluumlrsquol-advanrdquo
Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat
versquol-istişarat Beyrut 2009 s 81 206
age s 82 207
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s67 208
age s66-67 209
Sabri Suumlmeyre s84
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
143
huumlkuumlmetinin Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın yasal suumlresinin bittiğini bu
ccedilerccedilevede artık meşruiyetinin tartışmalı olduğu ilan etmesiyle sonuccedillanmıştır
SONUCcedil Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme(kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln kuruluşunun temel amacı
Filistinlilerin işgal ve suumlrguumln sebebiyle duumlnyanın her yerindeki Filistinliler de dacirchil
temsil edildiği bir kurum meydana getirmekti Fakat zaman iccedilerisinde Yaser Arafat
oumlnderliğindeki El Fetih hareketi tuumlm Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln yuumlruumltme ve
temsil organlarını ele geccedilirmiştir Bu durum diğer Filistinli direniş hareketlerinin bu
oumlrguumltten ayrılıp bağımsız faaliyet yuumlruumltmelerine sebep olmuştur Buna rağmen 1993
Oslo barış goumlruumlşmelerine kadar Yaser Arafatrsquoın İsrailrsquoe karşı direniş ve muumlcadelenin
parccedilalanmaması iccedilin destek verilmiştir Yaser Arafat 1993 yılında Oslo Uyum
anlaşmalarını tuumlm Filistinliler adına imzalamış ama Filistin direniş hareketlerinin
birccediloğu bu anlaşmaları tanımadığını ilan etmiştir Bu hareketlerin başında Hamas
gelmektedir Bu ccedilerccedilevede Hamas Oslo Barış Goumlruumlşmeleri sonucunda oluşturulan
Filistin Youmlnetimini tanımadığı iccedilin 2006 yılına kadar seccedilimlere katılmamıştır Bu El
Fetih hareketinin Filistin Youmlnetimi Parlamentosunu huumlkuumlmeti ve buna bağlı tuumlm
resmi kurum ve kuruluşlarına hakim olma imkanı sağlamıştır Bu durum aynı zaman
El Fetih oumlrguumltuumlne Batı Şeria ve Gazzersquode resmi olarak polis kuvveti oluşturma ve
silahlanma imkacircnı sağlamıştır Bu durum Hamas gibi silahlı direniş oumlrguumltlerinin
zamanla aleyhine taktiksel bir uumlstuumlnluumlk meydana getirmiştir Aynı zamanda bu durum
El Fetihrsquoin tuumlm Filistin Youmlnetimi kurumlarına hacirckim olması gerek İsrail ve gerek
Uluslar arası tuumlm goumlruumlşmeleri Filistinliler adına yuumlruumltmesi sonucu doğuruyordu
Hamas bu durumu kendi lehine ccedilevirmek iccedilin ani bir kararla Yasama seccedilimlerine
katılma kararı aldı Bu taktik değişiklik El Fetih youmlnetimini seccedilim sonrası buumlyuumlk
sıkıntıya sokacaktı Hamasrsquoın Yasama Konseyinde ccediloğunluğu elde etmesi ise
Huumlkuumlmeti ve El Fetih unsurları tarafından youmlnetilen kurumlarında değişim anlamına
geliyordu Filistin Youmlnetimi başkanı ise kendi yetkisini Filistin Anayasasına da aykırı
olarak genişletmeye başladı Bu durum sonunda Hamas huumlkuumlmete bağlı guumlccedillerle
Filistin Youmlnetimi başkanı Mahmut Abbasrsquoa bağlı guumlccedillerin ccedilatışmasına doumlnduuml Bunun
sonucunda zaten İsrail işgali nedeniyle coğrafi olarak ayrı olan Batı Şeria ve Gazze
otorite olarak da birbirinden ayrılmış oldu
Bu suumlrecin temel sebebi Filistin Oumlzguumlrleştirme (Kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln ve
yuumlruumltme organlarının artık Filistinlileri temsil etmekten uzak olmasıdır El Fetihrsquoin
hacirckim olduğu suumlreccedilte kurulan Filistin Youmlnetimi de artık seccedilimler yapılamamasından
dolayı meşruiyetini kaybetmektedir Filistin Youmlnetimi Başkanlığı ve yasama
meclisinin yasal goumlrev suumlresi dolmuş fakat hukuki ve fiili boumlluumlnmuumlşluumlkten dolayı
seccedilimler yapılamamaktadır Mısır ve Uumlrduumln youmlnetimlerinin yanı sıra Amerikan ve
İsrail youmlnetimleri de Hamasrsquoın Filistin youmlnetiminde bulunmasını kabul etmemektedir
Mahmut Abbas ise Filistin youmlnetimi başkanı olarak değil tuumlm goumlruumlşmelerini Filistini
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml başkanı olarak yuumlruumltmektedir Bu kurucu oumlrguumlt ise hukuki
sorunlar ve işgal sebebiyle seccedilim yapamamaktadır Filistinlileri temsil etmesi iccedilin
kurulan Filistini Oumlzguumlrleştirme (kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln yeniden yapılanmasıyla bu
hukuki ve siyasi ccedilıkmaz ortadan kaldırılabilir Aksi halde Filistinlileri temsil
meşruiyetini kaybetmiş Filistin Youmlnetimirsquonin de barış goumlruumlşmelerini yuumlruumltmesinin
hukuki ve siyasi olarak bir anlamı olmayacaktır
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
144
KAYNAKCcedilA
Abbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas
Tettehuz Kararen bitecil teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi
24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=1012
3
Abbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve
tayin ahadı zuamarsquoil-mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeat
ure=
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and
the ldquoNew Palestinian Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen
-posing-as-revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-
breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
Andarus ZehirEşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen
İntiharsquouumll-tehdiye El yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081212-18
Avaz Velid ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik
Birsquol-meclis Teşri biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart
2006 http81144208209090pdf200605May09MayTue
Avaz Velid ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir
şurta bivakfıhardquo El Kudsrsquouumll Arabi 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu
Avaz Velid Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi
niyyeti hareketihi el-istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070616JunSat
Avaz Velid ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve
ihlal meclisi merkezi bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi
27 Mart 2010 http81144208209090pdf20071111-05
Aytani Meryem Muhammed Salih Muhsin Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve
Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat
Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200603Mar07MarTue
Bedarin Bessam ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi
bitefrih cemaatuumlrsquol-usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-
ahira biitticahu intikad kadatuuml fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007
Erişim Tarihi 27 Mart 2010 http81144208209090pdf20070618JunMon
Ben Meir Yehuda ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public
Opinionrdquo Strategic Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv
University Volume 11 No4 February 2009
Cebir Huumlseyin ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve
tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
145
httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El
Hayatrsquouumll Cedid 21 Ekim 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309
Enderus Zehir ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-
harb versquol-hisar versquol-kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El
Kudsuumlrsquol Arabicirc 11 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081111-10
Erkanger Steven February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of
Hamas Ousterrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social
and Political History Westview Press USA 2006
Fighel Jonathan ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo
Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx
Giora Eiland ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the
Campaignrdquo Strategic Assesment Volume 11 No4 February 2009
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart
2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1
Hammami Velid Halil ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El
Kudsrsquouumll Arabi Erişim Tarihi 26 Mart 2010
10 Temmuz 2007 http81144208209090pdf20070710JulTue
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 Nisan 2006
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El
Eyyam 11 Ocak 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070111JanThu
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabi 13
Şubat 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200602Feb13FebMon
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-
amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran
2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-
şimaliyetuuml min Kıtrsquoa Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24
Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078
Kasım Basim et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-
Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol
firsquod-dımışk Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
146
Kasım Basim et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat versquol-İştişarat Beyrut 2009
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-
tevekkuat bihudus İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart
2010 httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeat
ure=
Oded Eran ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic
Assessment Volume 11 No 4 February 2009
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El
Şarkrsquouumll Evsat 27 Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743
Migdalovitz Carol CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process
The Annapolis Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El
Ezmetuumlrsquol-dahiliye ala Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabi 11 Temmuz 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070711JulWed
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml
alarsquol-hududuhardquo El Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeat
ure=
Nersquoami Salih ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye
liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 24 Nisan 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
Ramallah Ali Salih ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili
hukumetuuml kable tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455
Rose David April 2008 ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804
Sabbah Fethi ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya
haricuuml alarsquol-kanun Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat
9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895
Salih Muhsin et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar
Takrir Malumat 2 Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-
strateji El Filistin lisene 2008 Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-
iştişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-
etrafrsquouumll-maniyetuuml Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
135
kuvvetlerine ldquokardeşlerimize silah ccedilekmeyizrdquo diye muumldahale etmediği iccedilin
cezalandırıldığı duyuruldu Haniye huumlkuumlmeti ise kendilerinin Filistin halkının seccedililmiş
resmi huumlkuumlmeti olduklarını Anayasal olarak bunun muumlmkuumln olmadığını iddia
ediyordu Filistin Youmlnetimi Başkanı Abbas yeni huumlkuumlmeti kurubilmek iccedilin engel
olarak goumlrduumlğuuml Filistin Anayasasının 65 66 67 maddelerini dondurduğunu ilan etti
Filistin Başbakanı İsmail Haniye Mahmut Abbasrsquoın Anayasa maddelerini ilga ya da
dondurmak gibi yetkileri olmadığını bu durumun kanunsuz olduğunu belirtmiştir 26
Haziran 2007 tarihinde yayımladığı bir bildiri ile ise tuumlm silahlı milislerin silahlarının
toplanmasını emrediyordu Bu aynı zamanda Filistinrsquodeki tuumlm silahlı direniş
hareketlerinin silahlarının toplanması anlamına geliyordu Hatta Batı Şeriarsquoda birccedilok
Hamasrsquoa muumlzahir kişiler tutuklanmaya başlamış ve bazıları ise İsrailrsquoe teslim
edilmiştir168
29 Haziran 2007 tarihinde Mahmut Abbas Fransa ziyaretinde Filistinrsquode
başkanlık ve genel seccedilimlerinde yapılması iccedilin Filistinrsquode Uluslararası bir guumlcuumln
yerleştirilmesini istemiştir Bu teklif Amerikan Bush youmlnetimi tarafından ccedilok olumlu
karşılanmıştır Fakat Hamas bu guumlcuumln İsrailrsquoe karşı muumlcadele veren silahlı direniş
hareketlerini bastırmak iccedilin kullanacağı savıyla şiddetle karşı ccedilıkmıştır169
Bu ccedilerccedilevede Gazzersquode seccedililmiş yasal huumlkuumlmet olarak Hamas ldquosilahlı isyanrdquo
nitelendirmesinin soumlz konusu olamayacağını savunuyordu Filistin Anayasasının 115
maddesinin birinci fıkrası Filistin Youmlnetimi Başkanına ldquoMilli Guumlvenlikrsquoin tehlikeye
duumlşmesi bir savaş ya da silahlı isyan durumunda olağanuumlstuuml hal ilan etme yetkisi
vermekte fakat bu suumlre bir ayı geccedilememektedir Filistinrsquoli hukukccediluların tartıştığı temel
sorun ise kendisi Filistin halkının seccedililmiş yasal huumlkuumlmeti olan ve Anayasal olarak
uumllkedeki asayiş ve emniyetten sorumlu ve yuumlruumltme guumlcuumlne sahip huumlkuumlmete karşı nasıl
ldquoisyanrdquo nitelemesi yapılabileceğidir170
Ayrıca Filistin Anayasasının 110 maddesine
goumlre Filistin Youmlnetimi Başkanı tarafından ilan edilen Olağanuumlstuuml Hal huumlkuumlmetinin
Filistin Yasama Meclisinden guumlvenoyu alması gerekmektedir Bu halde Guumlvenoyu
Meclisrsquoten uumlccedilte iki ccediloğunlukla alınmalıdır Filistin Yasama Uumlyesi 45 milletvekili İsrail
tarafından tutuklandığı hesaba katılırsa bu nisabın sağlanması da fiili olarak muumlmkuumln
değildir Bu durum Filistinrsquode buguumln de hala devam eden Anayasal bir ccedilıkmaz
meydana getirmektedir
El Fetih ve karşı goumlruumlş ise Filistin Anayasasının 83 maddesinin 3 ve 5
fıkralarına goumlre eğer huumlkuumlmet uumlyelerinin uumlccedilte biri duumlşuumlruumlluumlr ya da boşalırsa huumlkuumlmet
duumlşmuumlş kabul edilir Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti azlettiğini ilan ettikten sonra
El Fetihrsquoe bağlı ve bağımsız bakanlar bunu kabul edip istifa etmişti Bu ccedilerccedilevede eski
bakanların yarısı istifalarını vererek Abbasrsquoın kararını onaylamış olmaktadır Burada
ise ortaya ccedilıkan sorun bu huumlkuumlmet uumlyeleri değişikliğinin Filistin Meclisinin onaması
olmadan nasıl goumlreve başlıyacağıdır Sonuccedil itibarıyla Parlementer sistemlerin temeli
olan Meclisrsquoin sahip olduğu egemenlik yetkisinin hiccedil bir şart altında ilga etmenin
muumlmkuumln olmadığıdır Nitekim Hamas boumlyle bir yetkinin Parlamenter sistemde hiccedil bir
kurum veya kişiye ait olmadığını ifade etmektedir Buna bağlı olarak Filistin Yasama
Meclisrsquoin hangi şart altında olursa olsun yeni kurulan huumlkuumlmete uumlccedilte iki ccediloğunlukla
guumlvenoyu vermesinin muumlmkuumln olmadığına daha oumlnce belirtmiştik Filistin
Anayasasına goumlre ccedilıkan sonuccedil Filistin Youmlnetimi Başkanı huumlkuumlmeti fesih edebilir fakat
olağanuumlstuuml hal de ilan edilse yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoin onayı olmadan kurulamaz
168
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 160 169
Aytani ve Salih Sırarsquouumll-Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 111 170
Velid Halil Hammami ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El Kudsrsquouumll Arabi 10
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070710JulTue s19
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
136
Filistin Yasama Meclisi Anayasa Komisyonu Başkanı Ahmed Halidi huumlkuumlmet fesih
edilse bile yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoinden guumlvenoyu alana kadar eski huumlkuumlmetin goumlreve
devam edeceğini bu bağlamda Abbasrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmet kurma durumunun
tamamen Anayasarsquoa aykırı olduğunu ifade etmektedir171
Filistinrsquoin oumlnemli Anayasa
hukukccedilularından Enis Kasım ise yaptığı bir accedilıklama ile Filistin Youmlnetimi Başkanı
Abbasrsquoın Meclis onayı olmadan yeni huumlkuumlmet atamasının soumlz konusu olamayacağını
ifade etmektedir172
Hatta Kasım aynı accedilıklamanın devamında Filistin Anayasasırsquonın
79 maddesi ccedilerccedilevesince değil huumlkuumlmet herhangi bir bakanın bile guumlvenoyu almadan
goumlreve başlayamayacağını belirtmektedir Buna bağlı olarak Filistin Youmlnetimini
Selam Feyyad huumlkuumlmeti mi yoksa Hamasrsquoın yani İsmail Haniye huumlkuumlmeti mi temsil
etmektedir Bu durum Oslo anlaşmaları ccedilerccedilevesinde kurulan Filistin Youmlnetimi
iccedilerisinde hayati bir adem-i meşruiyet sorunu meydana getirmektedir
Bu fiili durum hukuksal bir ccedilıkmaz meydana getirse de her iki huumlkuumlmet de
kendi boumllgesinde Filistin Youmlnetiminin meşru huumlkuumlmeti iddiasıyla hacirckimiyetini buguumlne
kadar suumlrduumlrmektedir Fakat bu durum Mısır huumlkuumlmetinin Gazzersquodeki durumu
tanımadığının ilanıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini ccedilok zor durumda bırakmıştı173
Mısır
huumlkuumlmeti bununla da kalmıyor Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın
meşruiyetini desteklemek iccedilin Arab Birliğini toplantıya davet ediyordu Mısır Meclisi
Dış ilişkiler Komisyonu Başkanı Mustafa Fıkhi yanı başlarında İslami bir emirliğin
kurulmasını kabul edemeyeceklerini duyuruyordu174
Mısır youmlnetimi Muumlsluumlman
Kardeşlerin Filistinrsquode denetimsiz ve bağımsız bir şekilde huumlkuumlmet olmasını kendi
rejimi iccedilin hayati bir tehdit olarak algılamaktaydı Hamas siyasi temsilcisi Halid
Meşal Gazzersquodeki durumun Mısır Ulusal Guumlvenliğini tehdit etmediğini aksine Hamas
huumlkuumlmeti duumlşerse Gazzersquode El Kaide gibi daha aşırı hareketlerin guumlccedilleneceğini
belirtmişti175
Filistin Youmlnetimi Başkanı bu olaylar karşısında 7 Temmuz 2007 tarihinde
yayımladığı bir kararla seccedilimlerin yapılması iccedilin Meclisi toplantıya ccedilağırdı İsmail
Haniye huumlkuumlmeti ise Filistin Başkanının Meclisi toplantıya ccedilağırmak gibi anayasal bir
yetkisi olmadığı savıyla bunu reddetti Bunun uumlzerine Abbas Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme
Oumlrguumltuuml Merkez Youmlnetimini toplayarak Başkanlık ve erken Genel Seccedilimlerin nisbi
temsil esasına dayanarak seccedilim kararı almasını istedi El Fetih bununla Filistin
Yasama Meclisi yerine uumlst otorite olarak kabul edilen Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml
(FKOuml)rsquoyuuml kullanmak istemişti Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın hukuk
muumlşteşarı Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln kanun yapabileceğini zaten Filistin
171
Ali Salih Ramallah ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili hukumetuuml kable
tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart
2010 httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455 172
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo El Şarkrsquouumll Evsat 9
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeature= 173
ldquoTerhib Arabicirc ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam 6182007 Erişim
Tarihi 27 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 174
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml alarsquol-hududuhardquo El
Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeature= 175
Bessam Bedarin ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi bitefrih cemaatuumlrsquol-
usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-ahira biitticahu intikad kadatuuml
fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20070618JunMon
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
137
Yasama Meclisrsquoinin de bu oumlrguumltuumln bir kurumu olduğunu savunuyordu176
Filistin
Youmlnetimi tuumlm imkacircnlarıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini tecrit etmeye ccedilalışıyordu Bu
amaccedilla Filistin Youmlnetiminin pasaportları bile değiştirilmişti Gazzersquodeki tuumlm resmi
dairelerin ccedilalışma ve kararları geccedilersiz sayılmış hatta Gazzersquode 2006-2007 senesinde
verilen orta oumlğretim diplomalari bile geccedilersiz ilan edilmişti177
Aynı şekilde İsmail
Haniye huumlkuumlmetine bağlı tuumlm memurların maaşlarının kesildiği duyurulmuştur Batı
Şeriarsquoda Hamasrsquoın etkin olduğu Zekacirct Komisyonursquonun Başkan uumlyeleri ve Mescid
İmamları değiştirilmiştir Hamasrsquoa yakın olduğu duumlşuumlnuumllen 103 Sivil Toplum Oumlrguumltuuml
Vakıf ve Dernek kapatılmıştır Aynı zamanda Mahmut Abbas ve El Fetih youmlnetimi
Hamasrsquoı Birleşmiş Milletler nezdinde kanun dışı silahlı kuvvet olarak tanıtmaya
ccedilalışmaktaydı İsmail Haniye huumlkuumlmeti ise bu faaliyetleri ldquoVatana İhanetrdquo olarak
nitelendirmekteydi178
Ccediluumlnki bu faaliyetler Filistin halkının bağımsızlığı ve işgal
edilen topraklarının kurtarılması iccedilin muumlcadele eden tuumlm direniş hareketlerinin
kanunsuz sayılması sonucunu doğurmaktaydı
Feyyazrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmeti Gazzersquonin Mısır ile tek ccedilıkış kapısı olan
Refah kapısının Mısır ve İsrailrsquoin isteğiyle kapatılmış onun yerine İsrail tarafında
bulunan Kerim Ebu Salim kapısının kullanılacağını ilan etmiştir Bu durum Hamas
huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyetinden sonra İsrail ablukasının şiddetlenmesine ve
etkisini arttırmasına sebep olmuştur Mısır Dışişleri Bakanı Ahmed Ebursquol Gayd
Ağustos 2008 tarihinde Filistinrsquode bir iccedil savaşrsquoın engellenmesi iccedilin Gazzersquoye bir
ldquoArap Kuvvetirdquonin goumlnderilmesini istemişti Fakat Hamas ise Mısır huumlkuumlmetinin bu
isteğini Gazzersquodeki hacirckimiyetine son verme olarak değerlendirmişti Hamas Huumlkuumlmeti
Başbakanı İsmail Haniye bu guumlcuumln Gazzersquodeki seccedililmiş meşru huumlkuumlmetinin
egemenliğine zarar vereceğini belirterek bu oumlneriye şiddetle karşı ccedilıkmıştı179
Mısır
huumlkuumlmeti ise Filistinrsquode tek yasal temsilcinin Filistin Youmlnetiminin ve aynı zamanda
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml(FKOuml)rsquonuumln başkanı olan Mahmut Abbasrsquoı kabul
ettiklerini ve bu ccedilerccedilevede Filistinrsquoi barış goumlruumlşmelerinde Orsquonun temsil edeceğini ilan
etmişti Filistin Youmlnetimi ise Birleşmiş Milletler nezdinde yaptığı konuşmalarda
Hamas huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyeti ldquokanun dışı milislerinrdquo hacirckimiyeti olarak ifade
ediyordu180
Buradaki temel amaccedil İsrail-Filistin barış goumlruumlşmelerinde hem huumlkuumlmeti
saf dışı bırakmak aynı zamanda Filistin Youmlnetimi ve Orsquonun atadığı olağanuumlstuuml hal
huumlkuumlmetinin meşruiyetini kuvvetlendirmekti
Annapolis Barış Konferansı Kasım 2007
Hamas İsmail Haniye huumlkuumlmetinin fiili olarak Gazzersquoyi hacirckimiyetine
almasından bir ay sonra doumlnemin Amerikan Başkanı George Bush tarafından 16
Temmuz 2007 tarihinde sonbaharda boumllge devlet ve Uluslararası Oumlrguumltlerin
katılımıyla iki devletli bir ccediloumlzuumlm adı altında bir konferans daveti yaptı Esas itibarıyla
doumlnemin Amerikan Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ılımlı olarak tanımladıkları
Arap Youmlnetimlerine boumllgede İranrsquoın artan etkisini azaltma desteğine karşı İsrail-Arap
176
Velid Avaz ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve ihlal meclisi merkezi
bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20071111-05 s5 177
Aytani ve Salih Sırarsquoa Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 100 178
Fethi Sabbah ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya haricuuml alarsquol-kanun
Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat 9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27
Mart 2010 httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895 179
El Eyyam Ramallah 652006 180
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 47
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
138
sorunlarına daha ccedilok eğilecekleri soumlzuumlnuuml vermişti181
Bunun uumlzerine 27 Kasım 2007
tarihinde ise Amerikan Başkanı G Bush tarafından ccedilok sayıda Uluslararası Oumlrguumlt ve
Devletin katılımıyla Annapolis Barış Konferansı accedilıldı Filistin Youmlnetimi Mahmut
Abbas ile İsrail Başbakanı Ehud Olmert 28 Kasım 2007 tarihinde barış goumlruumlşmelerinin
başlaması iccedilin anlaşmaya vardı İsrail youmlnetimi daha oumlnceki geleneğinden
ayrılmayarak goumlruumlşmelere herhangi şart ya da ccedilerccedileve konmasına izin vermedi
Amerikan Youmlnetimi Hamas huumlkuumlmetinin etkisini ve desteğini azaltmak iccedilin bir oumlnce
İsrail ve Filistin Youmlnetimi arasında barış anlaşması imzalanmasını sağlamaya
ccedilalışıyordu Goumlruumlşmeler Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) adına Ahmet Kurey ve
İsrail Dış İşleri Bakanı Livni arasında yuumlruumltuumllmekteydi Belirlenen Yol Haritası
ccedilerccedilevesinin ilk safhası gereği İsrail Youmlnetimi işgal altındaki boumllgelerde yeni yerleşim
boumllgesi inşa etmeyecek Filistin Youmlnetimi ise teroumlrist gruplarla savaşıp onların alt
yapısını yok edecekti Bu ccedilerccedilevede Amerikan ve İsrail Youmlnetimi iccedilin Hamas bir teroumlr
oumlrguumltuuml olarak kabul edilmekteydi182
İsrail huumlkuumlmeti Filistin Youmlnetiminin iccedilinde bulunduğu meşruiyet sorunundan
istifade ederek birccedilok konuda Mahmut Abbasrsquoı zorluyordu Oumlzellikle İsrail Youmlnetimi
yeni yerleşim boumllgelerinden geri adım atmayarak Filistin Youmlnetiminin teroumlr
gruplarıyla yeterince muumlcadele etmediğini iddia ediyordu İsmail Haniye huumlkuumlmeti ve
Filistin Yasama Meclisi ise Annapolis Barış Konferansının ldquogereksizrdquo olduğunu ve
Mahmut Abbasrsquodan goumlruumlşmeleri kesmesini istemişti183
Huumlkuumlmet soumlzcuumlsuuml ise yaptığı
bir başka accedilıklamada bu konferansrsquoın buumlyuumlk bir siyasi utanccedil olduğunu soumlyluumlyordu184
Filistin Youmlnetimi ise buna Batı Şeriarsquoda ccedilok sayıda Hamas yanlısını tutuklayarak
vermişti185
Hamasrsquoın Siyasi Şubesi Başkanvekili Musa Ebu Marzuk ise Annapolis
Konferansrsquoın iki ana hedefi olduğunu belirtiyordu Birincisi Luumlbnan saldırılarından
sonra zayıflayan Olmert huumlkuumlmetine destek olmak ikincisi ise İranrsquoa karşı yapılacak
bir savaş planına zemin hazırlamaktı186
Bunun uumlzerine Hamas huumlkuumlmeti ve
milletvekilleri bir toplantı yaparak 1948 yılında Filistinden goumlccedil edenler topraklarına
doumlnmeden ve Kuduumls dacirchil tuumlm işgal edilmiş Filistin toprakları oumlzguumlrleştirilmeden
Filistin halkının hakkından hiccedil bir taviz vermeyeceklerine dair yemin ettiler187
İslami
Cihad ve Hamas Siyonist Varlığın hiccedil bir şekilde tanınmayacağını ve meşru direniş
haklarından hiccedil bir şekilde vazgeccedilmeyeceklerini iccedileren ortak bir bildiri
yayımladılar188
İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ramazan Abdullah Şellah ise
Annapolis Konferansını Balfour Deklarasyonursquondan daha koumltuuml kabul etmekteydi
181
Carol Migdalovitz CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process The Annapolis
Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf s1 182
age s 2 183
Basım Kasım et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-Mufavadat
Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk Beyrut 2008 s
25 184
age s 25 185
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s157 186
Basim Kasım et al Mesarrsquouumll-Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-
Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk s 26 187
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007 188
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990 (Erişim Tarihi 18 Mart 2010)
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
139
Mısır Dışişleri Bakanı ise tuumlm Filistinli grupların Mahmut Abbasrsquoın atadığı
huumlkuumlmetin arkasında durmalarını istiyordu189
Hemen ardından daha oumlnce Gazzersquode
bulunnan Mısır Buumlyuumlkelccedililiğini ve diplomatlarını Ramallahrsquoa taşıdı 15 Haziran 2007
tarihinde ise İsrail youmlnetimi Gazzersquoye tuumlm giriş ccedilıkışları kapatarak abluka uygulamaya
başladı Gazzersquoye tıbbi malzemeler de dacirchil en temel gereksinimlerin de abluka
sebebiyle girişi engellenmiştir Bunun uumlzerine İsmail Haniye huumlkuumlmeti Arap
Birliğinden Mısır youmlnetimine sınır kapısını accedilması iccedilin baskı yapılmasını istemiştir
Fakat Arap devletleri arasındaki boumlluumlnme ve Mısır iccedilin Gazzersquonin jeopolitik oumlnemi
bilindiği iccedilin Arap devletleri Filistin iccedilerisindeki boumlluumlnmuumlşluumlk durumuna doğrudan
muumldahale etmek istememişlerdi Fakat 23 Mart 2008 tarihinde Yemen huumlkuumlmeti El
Fetih ve Hamasrsquoı 2005 Kahire anlaşması ccedilerccedilevesinde masaya oturmaya davet
etmiştir Bu suumlreccedilte Mısır huumlkuumlmeti ise kendi ev sahipliğinde daha geniş ccedilaplı bir
goumlruumlşme ccedilağrısında bulunmuştur Bunun da etkisiyle Yemen girişiminden bir sonuccedil
elde edilememiştir Hamas ve diğer direniş hareketleri ise Gazze ablukasına karşı
İsrailrsquoe Katyuşa fuumlzeleri ile cevap vermiştir Mısır huumlkuumlmeti ise Gazzersquoden yapılan bu
fuumlze saldırılarının İsrailrsquoin Gazzersquoye saldırı iccedilin fırsat oluşturduğunu duumlşuumlnmektedir
Bu ccedilerccedilevede Mısır huumlkuumlmeti Hamas ile İsrail huumlkuumlmeti arasında ateşkes sağlamak
istemişti İsrail youmlnetimi sağlanacak ateşkes anlaşması ile direnişin siyasi ve askeri
olarak faaliyetlerini durdurmasını istemekteydi Hamas huumlkuumlmeti ve İslami direniş
hareketleri ise karşılıklı olarak tuumlm askeri faaliyetlerin durdurulmasını istemişti
Bunun uumlzerine İsrail ve Hamas huumlkuumlmeti ve direniş hareketleri arasında 19 Haziran
2008 tarihinden başlamak uumlzere 6 aylık Sessizlik190
anlaşması imzalandı Bu
anlaşmaya goumlre karşılıklı olarak her tuumlrluuml saldırıların durdurulması ablukanın
kaldırılması ve tuumlm Gazze giriş-ccedilıkış kapılarının accedilılması olacaktı191
Fakat İsrail
youmlnetimi Gazze giriş-ccedilıkış kapılarını accedilmakta sorun ccedilıkartıyordu Mısır ve Gazze
arasında hayati oumlneme sahip Refah sınır kapısı 180 guumlnluumlk ateşkes suumlrecinde sadece
20 guumln o da kısmi olarak accedilılmış İsrail saldırılarında Gazzersquode 22 şehit verilmişti192
Nitekim bu konuda hazırlanan ccedilok tafsili raporlarda bile bu ateşkes anlaşmasının
şartlarından bahsedilmemektedir193
Esas itibarıyla Hamas huumlkuumlmeti Refah sınır
kapısını Mısır ile Filistin arasında goumlrmekte bu bağlamda sorumluluğunda Mısır
huumlkuumlmetinde olduğunu savunmaktaydı194
Nitekim İsrail ile Hamas arasında ateşkes
anlaşması imzalanmadan Hamas Siyasi Soumlzcuumlsuuml Halid Meşrsquoal Mısırrsquoın teşvik ve
189
ldquoTerhib-i Arabicirc versquod-duveli biteşkili Hukumetrsquouumll-Filistinieyetrsquouumll-Cedidrdquo El Eyyam 18 Haziran
2007 Erişim Tarihi 19 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 190
Burada oumlnemle vurgulanması gereken Hamasrsquoın ateşkes Hudne ile bi nevi silahların susması
Tehdiye anlamına gelen kavramlar arasında ayrım yapmasıdır Hamasrsquoa goumlre ortada resmi olarak bir
Filistin devleti olmadığı iccedilin ve resmen muhatap alınmadıkları iccedilin ateşkes ifadesi yerine anlaşmalarda
Tehdiye ifadesi kullanılmaktadır Fakat bazı yerlerde okuyucu tarafından daha iyi anlaşması iccedilin
ateşkes ifadesini de kullanmayı tercih ettik 191
Muhsin Salih et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar Takrir Malumat 2
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009 s 12 192
age s 12 193
Paul Scham ve Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political Flexibilityrdquo United
States Institute of Peace Special Report
wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf (Erişim Tarihi 5 Nisan 2010) s
3 194
age s 32
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
140
arabulucuğu ile gerccedilekleşecek ateşkes şartlarının uygulanmasında Mısırrsquoın
sorumluluğu olduğu vurgulamıştır195
Mısır huumlkuumlmetinin Refah sınır kapısını accedilmayarak İsrail ablukasına destek
vermesi de İsrail youmlnetimi tarafından yeterli goumlruumllmuumlyordu Hamas huumlkuumlmeti ve
direniş birlikleri Mısır ve Gazze arasındaki tuumlnellerden gerekli lojistik ihtiyaccedillarını
temin etmekteydi Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mısır huumlkuumlmetine Gazze ablukasına
destek vermesi iccedilin baskı yapmışlardı Bu baskılar uumlzerine Mısır youmlnetimi 12 Ağustos
2008 tarihinde Gazzersquonin hayati lojistik ihtiyaccedillarının karşılandığı tuumlnellere karşı
operasyonlar duumlzenlemeye başlamıştır Hamas milisleri bu tuumlneller sayesinde tuumlm
silah ve gereccedillerini temin etmektelerdi Aynı zamanda Gazze halkı İsrail ablukasından
sonra birccedilok hayati ihtiyaccedillarını teminde zorlanmışlar ve bu tuumlneller sayesinde bunlar
temin edilmekteydi Mısırrsquoın bu tuumlnellere karşı ccedilok sert tutumu Gazze halkının Mısır
huumlkuumlmetine karşı kızgınlığının artmasına sebep olmuştur Aynı şekilde Mısır
iccedilerisinde binlerce kişi abluka ve tuumlnellere karşı yapılan ccedilalışmalara karşı yuumlruumlşler
yaptığı iccedilin tutuklanmıştı Hamas huumlkuumlmeti ve direniş birlikleri 18 Aralık 2008
tarihinde İsrailrsquoin ateşkes şartlarını hiccedil bir şekilde yerine getirmediğini bu sebeple
ateşkesin uzatılmayacağını ve bittiğini ilan etmiştir196
Mısır huumlkuumlmeti ise oluşturulacak bir Milli Misak zemininde El Fetih ve Hamas
arasında anlaşma sağlamaya ccedilalışmaktaydı Fakat son tuumlnel saldırıları ardından
Hamas Mısır huumlkuumlmetinin kendisine karşı olduğu ve El Fetih yanlısı bir tutum
izlediğini accedilıktan ilan etmeye başlamıştı Mısır huumlkuumlmeti ise kendilerinin herkese eşit
mesafede olduğunu bildirmiş ve 9 Kasım 2008 tarihinde Kahirersquode tuumlm Filistinli
hareketler ile beraber goumlruumlşuumllmek uumlzere Filistin iccedilin 15 maddelik bir nevi Milli Misak
belgesi hazırlanmıştı Bu anlaşma taslağına goumlre
1- Filistin Milli Menfaati her tuumlr parti ve oumlrguumlt menfaati uumlstuumlnde tutulacak
2- Hiccedil bir şart altında Filistin topraklarının siyasi ve coğrafi buumltuumlnluumlğuumlnuumln
ayrılmasına izin verilmeyecek
3- Diyalog iccedil sorunları bitirmenin tek ccediloumlzuumlm aracı kabul edilecek
4- Filistinli kanı aziz kabul edilip tutuklama ve şiddetrsquoe bir an oumlnce son
verilecek
5- Demokrasi Youmlnetimin meşruiyeti ve devamı iccedilin tek seccedilenek olarak
kabul edilecek
6- İşgal devam ettiği suumlrece Filistin halkının direniş hakkı meşrudur
7- Mart 2005 Kahire Şubat 2007 Mekke anlaşmaları Mahmut Abbasrsquoın
diyalog girişimleri ve Arab Birliğinin Filistinrsquodeki boumlluumlnmeye karşı kararlarına itimat
edilecek
8- Vazifesi Ablukayı kaldırmak Meclis ve Başkanlık seccedilimlerinin
yapılması olacak Milli Huumlkuumlmet kurulacak
9- Hizipleşmeden ziyade Milli esasa dayalı olarak Kolluk Kuvvetleri
yeniden yapılandırılacak
10- Uumlzerinde anlaşılacak bir tarihte ve Milli Maslahat ccedilerccedilevesinde seccedilim
kanunuyla Meclis ve Başkanlık seccedilimleri aynı anda icra edilecek
195
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 27
Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743 196
Zehir Andarus ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen İntiharsquouumll-tehdiye El
yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081212-18 s 1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
141
11- Mart 2005 Kahire anlaşmasında vurgulandığı gibi Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) tuumlm hareketleri kapsayacak şekilde yeniden
yapılandırılarak Filistin Halkının tek meşru temsilcisi olacaktır
12- 29-30 Nisan 2008 tarihinde tuumlm Filistinli hareketlerin uumlzerinde anlaştığı
şekilde ateşkesin korunması sağlanacaktır
13- Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve Filistin Youmlnetimi Başkanının
Barış Goumlruumlşmelerini yuumlruumltmede yetkili olduğu tuumlm Filistinli hareketler tarafından
kabul edilecektir
14- Goumlruumlşmeler başladıktan sonra bu suumlrece zarar verecek faaliyetlerden
vazgeccedililecek
15- Bu anlaşmanın uygulanması iccedilin ortak komisyonlar kurulacak197
Hamas huumlkuumlmeti bu anlaşma metninin bir başlangıccedil kabul ettikleri iccedilin olumlu
karşılamışlardı Fakat Hamas youmlnetiminin temel isteğinin anlaşma uygulanırken Batı
Şeria ve Gazzersquode aynı anda başlanmasını istemekteydi198
Buradaki temel sorun fiili
olarak İsrail işgali altında bulunun Batı Şeriarsquoda bu yeniden yapılanmanın nasıl
gerccedilekleştirileceği idi Buna ek olarak Hamas goumlruumlşmelerin başlamasından bir guumln
oumlnce Batı Şeriarsquodaki Hamas mensubu siyasi tutukluların serbest bırakılmadığından
dolayı goumlruumlşmelere katılmayacağını duyurdu Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquonin abluka
altında olması fakat Batı Şeriarsquoda boumlyle bir sıkıntı olmadığı iccedilin goumlruumlşmeler ile geccedilen
zamanın kendi aleyhine olduğunu bilmekteydi Bu sebeple masaya oturmadan somut
kazanımlar elde etmek istemekteydi Aynı zamanda Hamas youmlnetimi Mısırrsquoın
goumlruumlşmelerde de El Fetih ve Mahmut Abbasrsquodan yana tavır koyduğu iccedilin kendilerinin
uzlaşmaz taraf konumuna duumlştuumlklerini duumlşuumlnuumlyorlardı Buna ek olarak uumlst duumlzey El
Fetih uumlyeleri anlaşmanın imzalanması gerektiğini ccediluumlnki boumlluumlnme sebebiyle İsrail ile
Barış anlaşmasının imzalanamadığını ifade etmekteydi199
27 Aralık 2009 Gazze Saldırısı
İsrail ordusu 27 Aralık 2009 tarihinde Gazzersquoye 22 guumln suumlrecek ve sivil
yerleşim merkezlerinin de hedef alındığı geniş ccedilaplı bir askeri saldırı başlattı Hamas
huumlkuumlmetine bağlı tuumlm resmi bina ve kurumlar saldırıda ağır hasar goumlrmuumlştuuml Saldırı
guumlnuuml bakanlık binalarında ve diğer resmi kurum binalarında memur ve kolluk
goumlrevleri goumlrev yaptığı iccedilin ilk guumln ccedilok kayıp vermişlerdi İsrail Dış İşleri Bakanırsquonı
saldırıdan iki guumln oumlnce 25 Aralık guumlnuuml Kahirersquoyi ziyaret etmiş ve Huumlsni Muumlbarek ile
goumlruumlşmuumlştuuml Bu goumlruumlşmenin bir guumln sonrası 26 Aralık gecesi Mısır huumlkuumlmet yetkilileri
Hamas uumlst duumlzey temsilcilerine saldırı olmayacak teminatı vermişti Nitekim saldırının
hemen ardından Hamasrsquoın soumlzcuumlsuuml Feyzi Burham bu saldırıdan Mısır youmlnetiminin
haberi olduğunu ve buna izin verdiğini accedilıklamıştır Burham Mısır huumlkuumlmeti
yetkililerinin Hamas uumlst duumlzey youmlneticilerini 26 Aralık gecesi arayarak Gazzersquonin
buguumln sakin olacağını soumlylediklerini ifade etmişti200
Esas itibarıyla İsrail iccedilerisinde
197
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El Hayatrsquouumll Cedid 21
Ekim 2008 httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309 (Erişim Tarihi 5 Nisan
2010) s1 198
Huumlseyin Cebir ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat
alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008 199
Zehir Enderus ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-harb versquol-hisar versquol-
kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El Kudsuumlrsquol Arabi 11 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081111-10 s6 200
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s 64
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
142
siyasi tahminler de bile seccedilim suumlrecine girmiş bir geccediliş huumlkuumlmetinin boumlyle oumlnemli bir
saldırı başlatacağı beklenmiyordu201
İsrail youmlnetimi kuumlresel ve boumllgesel hesaplar sonucu bu saldırıyı
gerccedilekleştirmiştir Hatta siyasi guumlccediller bu saldırının Uluslar arası alanda ABD ve
Avrupa Birliği gibi aktoumlrler tarafından teroumlrist kabul edilen Hamasrsquoa karşı yapıldığı
iccedilin anlayışlı olunacağını hesap etmekteydi202
İsrail youmlnetimi iccedilin Gazzersquoye saldırının
temel amacı ise Hamasrsquoın askeri guumlcuumlnuuml yok etmek ve Hamas huumlkuumlmetinin
devrilmesiydi203
Saldırının sonlarına doğru ise amacın Hamasrsquoın tekrar silahlanmasını
oumlnlemek ve Gilad Şalitrsquoin İsrailrsquoe geri getirilmesi haline gelmişti204
Hamasrsquoın elinde
iki yıldır esir tutulan İsrail askeri Gilad Şalitrsquoin uumllkeye geri getirilmesi huumlkuumlmet
ortakları iccedilin seccedilim oumlncesi buumlyuumlk bir başarı olacaktı Fakat saldırı sonrası Hamas
huumlkuumlmeti devrilmemiş ve Gilad Şalitrsquode geri alınamamıştı Hamas siyasi soumlzcuumlsuuml
Halid Meşrsquoal ise El Cezirersquoye yaptığı ilk accedilıklamada ldquokendilerine kimsenin ablukanın
kalkması ve saldırının durdurulmasından başka hiccedilbir talep ile gelmemelerinirdquo
belirtiyordu205
Hamas yaptığı diğer accedilıklamada Mahmut Abbasrsquoın bu saldırıyı
oumlnceden bildiğini hatta Gazzersquodeki bazı El Fetih unsurlarının Hamas merkezleri
hakkında sağladığı bilgileri İsrailrsquoe vermekle itham ediyordu206
Mısır youmlnetimi ise
ablukadan dolayı doğrudan ve saldırı iccedilin ise dolaylı olarak Hamas youmlnetimini
succedilluyordu Saldırı devam ederken bile Mısır Devlet Başkanı Huumlsni Muumlbarek Hamas
hareketini succedillayan accedilıklamalar yapıyordu Hatta Mısır ile Filistin arasında bulunan
Refah sınır kapısının kapalı olmasından Hamasrsquoı sorumlu tutuyordu207
Mısırrsquoda ise
Hamasrsquoın itikadiideolojik accedilıdan bir parccedilası olduğu Muumlsluumlman Kardeşler hareketi
Mısır huumlkuumlmeti de dacirchil olmak uumlzere Arap huumlkuumlmetlerini Filistinrsquode direnişi kırmak
iccedilin İsrail ile işbirliği yaptıklarından dolayı succedilluyordu208
Bu itham Mısır rejimi ve
meşruiyeti iccedilin hayati bir tehdit oluşturmaktadır
Mısır youmlnetimi ise İsrail Gazze arasına Uluslar arası bir guumlccedil konuşlanmasıyla
Hamasrsquoın direniş faaliyetlerini ve İsrailrsquoe karşı askeri saldırılarını engellemeye
ccedilalışıyordu Ccediluumlnki 1967 oumlncesi Mısır hacirckimiyetinde kabul edilen Gazzersquoye İsrailrsquoin
her saldırısı Mısır huumlkuumlmetinin meşruiyetini zayıflatan bir unsur meydana getiriyordu
Hamas youmlnetimi İsrail-Gazze arasına uluslar arası bir guumlcuumln konuşlanmasına ise
bunun İsrailrsquoi korumak ve direnişi engellemek olacağı savıyla şiddetle ret etmişti209
Hamas hiccedilbir şekilde direniş hakkından vazgeccedilmeyeceğini ilan ediyor ve ablukanın
kaldırılması isteğinden vazgeccedilmiyordu İsrail youmlnetimi başlattığı bu saldırıyla Hamas
huumlkuumlmetini deviremediği gibi aynı sene iccedilerisinde yapılacak olan Filistin Youmlnetimi
Başkanlık seccedilimlerinin yapılmasını da fiilen ortadan kaldırmıştır Bu durum Hamas
201
Yehuda Ben Meir ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public Opinionrdquo Strategic
Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv University Volume 11 No4
February 2009 s29 202
Eran Oded ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic Assessment Volume 11
No 4 February 2009 s 14 203
Eiland Giora ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the Campaignrdquo Strategic
Assesment Volume 11 No4 February 2009 s 8 204
age s9 205
Sabri Suumlmeyre ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml Hilaluumlrsquol-advanrdquo
Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat
versquol-istişarat Beyrut 2009 s 81 206
age s 82 207
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s67 208
age s66-67 209
Sabri Suumlmeyre s84
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
143
huumlkuumlmetinin Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın yasal suumlresinin bittiğini bu
ccedilerccedilevede artık meşruiyetinin tartışmalı olduğu ilan etmesiyle sonuccedillanmıştır
SONUCcedil Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme(kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln kuruluşunun temel amacı
Filistinlilerin işgal ve suumlrguumln sebebiyle duumlnyanın her yerindeki Filistinliler de dacirchil
temsil edildiği bir kurum meydana getirmekti Fakat zaman iccedilerisinde Yaser Arafat
oumlnderliğindeki El Fetih hareketi tuumlm Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln yuumlruumltme ve
temsil organlarını ele geccedilirmiştir Bu durum diğer Filistinli direniş hareketlerinin bu
oumlrguumltten ayrılıp bağımsız faaliyet yuumlruumltmelerine sebep olmuştur Buna rağmen 1993
Oslo barış goumlruumlşmelerine kadar Yaser Arafatrsquoın İsrailrsquoe karşı direniş ve muumlcadelenin
parccedilalanmaması iccedilin destek verilmiştir Yaser Arafat 1993 yılında Oslo Uyum
anlaşmalarını tuumlm Filistinliler adına imzalamış ama Filistin direniş hareketlerinin
birccediloğu bu anlaşmaları tanımadığını ilan etmiştir Bu hareketlerin başında Hamas
gelmektedir Bu ccedilerccedilevede Hamas Oslo Barış Goumlruumlşmeleri sonucunda oluşturulan
Filistin Youmlnetimini tanımadığı iccedilin 2006 yılına kadar seccedilimlere katılmamıştır Bu El
Fetih hareketinin Filistin Youmlnetimi Parlamentosunu huumlkuumlmeti ve buna bağlı tuumlm
resmi kurum ve kuruluşlarına hakim olma imkanı sağlamıştır Bu durum aynı zaman
El Fetih oumlrguumltuumlne Batı Şeria ve Gazzersquode resmi olarak polis kuvveti oluşturma ve
silahlanma imkacircnı sağlamıştır Bu durum Hamas gibi silahlı direniş oumlrguumltlerinin
zamanla aleyhine taktiksel bir uumlstuumlnluumlk meydana getirmiştir Aynı zamanda bu durum
El Fetihrsquoin tuumlm Filistin Youmlnetimi kurumlarına hacirckim olması gerek İsrail ve gerek
Uluslar arası tuumlm goumlruumlşmeleri Filistinliler adına yuumlruumltmesi sonucu doğuruyordu
Hamas bu durumu kendi lehine ccedilevirmek iccedilin ani bir kararla Yasama seccedilimlerine
katılma kararı aldı Bu taktik değişiklik El Fetih youmlnetimini seccedilim sonrası buumlyuumlk
sıkıntıya sokacaktı Hamasrsquoın Yasama Konseyinde ccediloğunluğu elde etmesi ise
Huumlkuumlmeti ve El Fetih unsurları tarafından youmlnetilen kurumlarında değişim anlamına
geliyordu Filistin Youmlnetimi başkanı ise kendi yetkisini Filistin Anayasasına da aykırı
olarak genişletmeye başladı Bu durum sonunda Hamas huumlkuumlmete bağlı guumlccedillerle
Filistin Youmlnetimi başkanı Mahmut Abbasrsquoa bağlı guumlccedillerin ccedilatışmasına doumlnduuml Bunun
sonucunda zaten İsrail işgali nedeniyle coğrafi olarak ayrı olan Batı Şeria ve Gazze
otorite olarak da birbirinden ayrılmış oldu
Bu suumlrecin temel sebebi Filistin Oumlzguumlrleştirme (Kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln ve
yuumlruumltme organlarının artık Filistinlileri temsil etmekten uzak olmasıdır El Fetihrsquoin
hacirckim olduğu suumlreccedilte kurulan Filistin Youmlnetimi de artık seccedilimler yapılamamasından
dolayı meşruiyetini kaybetmektedir Filistin Youmlnetimi Başkanlığı ve yasama
meclisinin yasal goumlrev suumlresi dolmuş fakat hukuki ve fiili boumlluumlnmuumlşluumlkten dolayı
seccedilimler yapılamamaktadır Mısır ve Uumlrduumln youmlnetimlerinin yanı sıra Amerikan ve
İsrail youmlnetimleri de Hamasrsquoın Filistin youmlnetiminde bulunmasını kabul etmemektedir
Mahmut Abbas ise Filistin youmlnetimi başkanı olarak değil tuumlm goumlruumlşmelerini Filistini
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml başkanı olarak yuumlruumltmektedir Bu kurucu oumlrguumlt ise hukuki
sorunlar ve işgal sebebiyle seccedilim yapamamaktadır Filistinlileri temsil etmesi iccedilin
kurulan Filistini Oumlzguumlrleştirme (kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln yeniden yapılanmasıyla bu
hukuki ve siyasi ccedilıkmaz ortadan kaldırılabilir Aksi halde Filistinlileri temsil
meşruiyetini kaybetmiş Filistin Youmlnetimirsquonin de barış goumlruumlşmelerini yuumlruumltmesinin
hukuki ve siyasi olarak bir anlamı olmayacaktır
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
144
KAYNAKCcedilA
Abbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas
Tettehuz Kararen bitecil teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi
24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=1012
3
Abbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve
tayin ahadı zuamarsquoil-mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeat
ure=
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and
the ldquoNew Palestinian Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen
-posing-as-revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-
breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
Andarus ZehirEşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen
İntiharsquouumll-tehdiye El yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081212-18
Avaz Velid ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik
Birsquol-meclis Teşri biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart
2006 http81144208209090pdf200605May09MayTue
Avaz Velid ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir
şurta bivakfıhardquo El Kudsrsquouumll Arabi 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu
Avaz Velid Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi
niyyeti hareketihi el-istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070616JunSat
Avaz Velid ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve
ihlal meclisi merkezi bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi
27 Mart 2010 http81144208209090pdf20071111-05
Aytani Meryem Muhammed Salih Muhsin Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve
Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat
Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200603Mar07MarTue
Bedarin Bessam ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi
bitefrih cemaatuumlrsquol-usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-
ahira biitticahu intikad kadatuuml fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007
Erişim Tarihi 27 Mart 2010 http81144208209090pdf20070618JunMon
Ben Meir Yehuda ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public
Opinionrdquo Strategic Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv
University Volume 11 No4 February 2009
Cebir Huumlseyin ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve
tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
145
httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El
Hayatrsquouumll Cedid 21 Ekim 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309
Enderus Zehir ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-
harb versquol-hisar versquol-kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El
Kudsuumlrsquol Arabicirc 11 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081111-10
Erkanger Steven February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of
Hamas Ousterrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social
and Political History Westview Press USA 2006
Fighel Jonathan ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo
Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx
Giora Eiland ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the
Campaignrdquo Strategic Assesment Volume 11 No4 February 2009
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart
2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1
Hammami Velid Halil ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El
Kudsrsquouumll Arabi Erişim Tarihi 26 Mart 2010
10 Temmuz 2007 http81144208209090pdf20070710JulTue
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 Nisan 2006
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El
Eyyam 11 Ocak 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070111JanThu
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabi 13
Şubat 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200602Feb13FebMon
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-
amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran
2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-
şimaliyetuuml min Kıtrsquoa Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24
Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078
Kasım Basim et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-
Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol
firsquod-dımışk Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
146
Kasım Basim et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat versquol-İştişarat Beyrut 2009
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-
tevekkuat bihudus İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart
2010 httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeat
ure=
Oded Eran ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic
Assessment Volume 11 No 4 February 2009
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El
Şarkrsquouumll Evsat 27 Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743
Migdalovitz Carol CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process
The Annapolis Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El
Ezmetuumlrsquol-dahiliye ala Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabi 11 Temmuz 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070711JulWed
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml
alarsquol-hududuhardquo El Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeat
ure=
Nersquoami Salih ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye
liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 24 Nisan 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
Ramallah Ali Salih ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili
hukumetuuml kable tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455
Rose David April 2008 ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804
Sabbah Fethi ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya
haricuuml alarsquol-kanun Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat
9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895
Salih Muhsin et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar
Takrir Malumat 2 Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-
strateji El Filistin lisene 2008 Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-
iştişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-
etrafrsquouumll-maniyetuuml Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
136
Filistin Yasama Meclisi Anayasa Komisyonu Başkanı Ahmed Halidi huumlkuumlmet fesih
edilse bile yeni huumlkuumlmet Meclisrsquoinden guumlvenoyu alana kadar eski huumlkuumlmetin goumlreve
devam edeceğini bu bağlamda Abbasrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmet kurma durumunun
tamamen Anayasarsquoa aykırı olduğunu ifade etmektedir171
Filistinrsquoin oumlnemli Anayasa
hukukccedilularından Enis Kasım ise yaptığı bir accedilıklama ile Filistin Youmlnetimi Başkanı
Abbasrsquoın Meclis onayı olmadan yeni huumlkuumlmet atamasının soumlz konusu olamayacağını
ifade etmektedir172
Hatta Kasım aynı accedilıklamanın devamında Filistin Anayasasırsquonın
79 maddesi ccedilerccedilevesince değil huumlkuumlmet herhangi bir bakanın bile guumlvenoyu almadan
goumlreve başlayamayacağını belirtmektedir Buna bağlı olarak Filistin Youmlnetimini
Selam Feyyad huumlkuumlmeti mi yoksa Hamasrsquoın yani İsmail Haniye huumlkuumlmeti mi temsil
etmektedir Bu durum Oslo anlaşmaları ccedilerccedilevesinde kurulan Filistin Youmlnetimi
iccedilerisinde hayati bir adem-i meşruiyet sorunu meydana getirmektedir
Bu fiili durum hukuksal bir ccedilıkmaz meydana getirse de her iki huumlkuumlmet de
kendi boumllgesinde Filistin Youmlnetiminin meşru huumlkuumlmeti iddiasıyla hacirckimiyetini buguumlne
kadar suumlrduumlrmektedir Fakat bu durum Mısır huumlkuumlmetinin Gazzersquodeki durumu
tanımadığının ilanıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini ccedilok zor durumda bırakmıştı173
Mısır
huumlkuumlmeti bununla da kalmıyor Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın
meşruiyetini desteklemek iccedilin Arab Birliğini toplantıya davet ediyordu Mısır Meclisi
Dış ilişkiler Komisyonu Başkanı Mustafa Fıkhi yanı başlarında İslami bir emirliğin
kurulmasını kabul edemeyeceklerini duyuruyordu174
Mısır youmlnetimi Muumlsluumlman
Kardeşlerin Filistinrsquode denetimsiz ve bağımsız bir şekilde huumlkuumlmet olmasını kendi
rejimi iccedilin hayati bir tehdit olarak algılamaktaydı Hamas siyasi temsilcisi Halid
Meşal Gazzersquodeki durumun Mısır Ulusal Guumlvenliğini tehdit etmediğini aksine Hamas
huumlkuumlmeti duumlşerse Gazzersquode El Kaide gibi daha aşırı hareketlerin guumlccedilleneceğini
belirtmişti175
Filistin Youmlnetimi Başkanı bu olaylar karşısında 7 Temmuz 2007 tarihinde
yayımladığı bir kararla seccedilimlerin yapılması iccedilin Meclisi toplantıya ccedilağırdı İsmail
Haniye huumlkuumlmeti ise Filistin Başkanının Meclisi toplantıya ccedilağırmak gibi anayasal bir
yetkisi olmadığı savıyla bunu reddetti Bunun uumlzerine Abbas Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme
Oumlrguumltuuml Merkez Youmlnetimini toplayarak Başkanlık ve erken Genel Seccedilimlerin nisbi
temsil esasına dayanarak seccedilim kararı almasını istedi El Fetih bununla Filistin
Yasama Meclisi yerine uumlst otorite olarak kabul edilen Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml
(FKOuml)rsquoyuuml kullanmak istemişti Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın hukuk
muumlşteşarı Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln kanun yapabileceğini zaten Filistin
171
Ali Salih Ramallah ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili hukumetuuml kable
tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart
2010 httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455 172
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo El Şarkrsquouumll Evsat 9
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeature= 173
ldquoTerhib Arabicirc ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam 6182007 Erişim
Tarihi 27 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 174
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml alarsquol-hududuhardquo El
Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeature= 175
Bessam Bedarin ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi bitefrih cemaatuumlrsquol-
usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-ahira biitticahu intikad kadatuuml
fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20070618JunMon
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
137
Yasama Meclisrsquoinin de bu oumlrguumltuumln bir kurumu olduğunu savunuyordu176
Filistin
Youmlnetimi tuumlm imkacircnlarıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini tecrit etmeye ccedilalışıyordu Bu
amaccedilla Filistin Youmlnetiminin pasaportları bile değiştirilmişti Gazzersquodeki tuumlm resmi
dairelerin ccedilalışma ve kararları geccedilersiz sayılmış hatta Gazzersquode 2006-2007 senesinde
verilen orta oumlğretim diplomalari bile geccedilersiz ilan edilmişti177
Aynı şekilde İsmail
Haniye huumlkuumlmetine bağlı tuumlm memurların maaşlarının kesildiği duyurulmuştur Batı
Şeriarsquoda Hamasrsquoın etkin olduğu Zekacirct Komisyonursquonun Başkan uumlyeleri ve Mescid
İmamları değiştirilmiştir Hamasrsquoa yakın olduğu duumlşuumlnuumllen 103 Sivil Toplum Oumlrguumltuuml
Vakıf ve Dernek kapatılmıştır Aynı zamanda Mahmut Abbas ve El Fetih youmlnetimi
Hamasrsquoı Birleşmiş Milletler nezdinde kanun dışı silahlı kuvvet olarak tanıtmaya
ccedilalışmaktaydı İsmail Haniye huumlkuumlmeti ise bu faaliyetleri ldquoVatana İhanetrdquo olarak
nitelendirmekteydi178
Ccediluumlnki bu faaliyetler Filistin halkının bağımsızlığı ve işgal
edilen topraklarının kurtarılması iccedilin muumlcadele eden tuumlm direniş hareketlerinin
kanunsuz sayılması sonucunu doğurmaktaydı
Feyyazrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmeti Gazzersquonin Mısır ile tek ccedilıkış kapısı olan
Refah kapısının Mısır ve İsrailrsquoin isteğiyle kapatılmış onun yerine İsrail tarafında
bulunan Kerim Ebu Salim kapısının kullanılacağını ilan etmiştir Bu durum Hamas
huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyetinden sonra İsrail ablukasının şiddetlenmesine ve
etkisini arttırmasına sebep olmuştur Mısır Dışişleri Bakanı Ahmed Ebursquol Gayd
Ağustos 2008 tarihinde Filistinrsquode bir iccedil savaşrsquoın engellenmesi iccedilin Gazzersquoye bir
ldquoArap Kuvvetirdquonin goumlnderilmesini istemişti Fakat Hamas ise Mısır huumlkuumlmetinin bu
isteğini Gazzersquodeki hacirckimiyetine son verme olarak değerlendirmişti Hamas Huumlkuumlmeti
Başbakanı İsmail Haniye bu guumlcuumln Gazzersquodeki seccedililmiş meşru huumlkuumlmetinin
egemenliğine zarar vereceğini belirterek bu oumlneriye şiddetle karşı ccedilıkmıştı179
Mısır
huumlkuumlmeti ise Filistinrsquode tek yasal temsilcinin Filistin Youmlnetiminin ve aynı zamanda
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml(FKOuml)rsquonuumln başkanı olan Mahmut Abbasrsquoı kabul
ettiklerini ve bu ccedilerccedilevede Filistinrsquoi barış goumlruumlşmelerinde Orsquonun temsil edeceğini ilan
etmişti Filistin Youmlnetimi ise Birleşmiş Milletler nezdinde yaptığı konuşmalarda
Hamas huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyeti ldquokanun dışı milislerinrdquo hacirckimiyeti olarak ifade
ediyordu180
Buradaki temel amaccedil İsrail-Filistin barış goumlruumlşmelerinde hem huumlkuumlmeti
saf dışı bırakmak aynı zamanda Filistin Youmlnetimi ve Orsquonun atadığı olağanuumlstuuml hal
huumlkuumlmetinin meşruiyetini kuvvetlendirmekti
Annapolis Barış Konferansı Kasım 2007
Hamas İsmail Haniye huumlkuumlmetinin fiili olarak Gazzersquoyi hacirckimiyetine
almasından bir ay sonra doumlnemin Amerikan Başkanı George Bush tarafından 16
Temmuz 2007 tarihinde sonbaharda boumllge devlet ve Uluslararası Oumlrguumltlerin
katılımıyla iki devletli bir ccediloumlzuumlm adı altında bir konferans daveti yaptı Esas itibarıyla
doumlnemin Amerikan Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ılımlı olarak tanımladıkları
Arap Youmlnetimlerine boumllgede İranrsquoın artan etkisini azaltma desteğine karşı İsrail-Arap
176
Velid Avaz ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve ihlal meclisi merkezi
bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20071111-05 s5 177
Aytani ve Salih Sırarsquoa Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 100 178
Fethi Sabbah ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya haricuuml alarsquol-kanun
Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat 9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27
Mart 2010 httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895 179
El Eyyam Ramallah 652006 180
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 47
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
138
sorunlarına daha ccedilok eğilecekleri soumlzuumlnuuml vermişti181
Bunun uumlzerine 27 Kasım 2007
tarihinde ise Amerikan Başkanı G Bush tarafından ccedilok sayıda Uluslararası Oumlrguumlt ve
Devletin katılımıyla Annapolis Barış Konferansı accedilıldı Filistin Youmlnetimi Mahmut
Abbas ile İsrail Başbakanı Ehud Olmert 28 Kasım 2007 tarihinde barış goumlruumlşmelerinin
başlaması iccedilin anlaşmaya vardı İsrail youmlnetimi daha oumlnceki geleneğinden
ayrılmayarak goumlruumlşmelere herhangi şart ya da ccedilerccedileve konmasına izin vermedi
Amerikan Youmlnetimi Hamas huumlkuumlmetinin etkisini ve desteğini azaltmak iccedilin bir oumlnce
İsrail ve Filistin Youmlnetimi arasında barış anlaşması imzalanmasını sağlamaya
ccedilalışıyordu Goumlruumlşmeler Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) adına Ahmet Kurey ve
İsrail Dış İşleri Bakanı Livni arasında yuumlruumltuumllmekteydi Belirlenen Yol Haritası
ccedilerccedilevesinin ilk safhası gereği İsrail Youmlnetimi işgal altındaki boumllgelerde yeni yerleşim
boumllgesi inşa etmeyecek Filistin Youmlnetimi ise teroumlrist gruplarla savaşıp onların alt
yapısını yok edecekti Bu ccedilerccedilevede Amerikan ve İsrail Youmlnetimi iccedilin Hamas bir teroumlr
oumlrguumltuuml olarak kabul edilmekteydi182
İsrail huumlkuumlmeti Filistin Youmlnetiminin iccedilinde bulunduğu meşruiyet sorunundan
istifade ederek birccedilok konuda Mahmut Abbasrsquoı zorluyordu Oumlzellikle İsrail Youmlnetimi
yeni yerleşim boumllgelerinden geri adım atmayarak Filistin Youmlnetiminin teroumlr
gruplarıyla yeterince muumlcadele etmediğini iddia ediyordu İsmail Haniye huumlkuumlmeti ve
Filistin Yasama Meclisi ise Annapolis Barış Konferansının ldquogereksizrdquo olduğunu ve
Mahmut Abbasrsquodan goumlruumlşmeleri kesmesini istemişti183
Huumlkuumlmet soumlzcuumlsuuml ise yaptığı
bir başka accedilıklamada bu konferansrsquoın buumlyuumlk bir siyasi utanccedil olduğunu soumlyluumlyordu184
Filistin Youmlnetimi ise buna Batı Şeriarsquoda ccedilok sayıda Hamas yanlısını tutuklayarak
vermişti185
Hamasrsquoın Siyasi Şubesi Başkanvekili Musa Ebu Marzuk ise Annapolis
Konferansrsquoın iki ana hedefi olduğunu belirtiyordu Birincisi Luumlbnan saldırılarından
sonra zayıflayan Olmert huumlkuumlmetine destek olmak ikincisi ise İranrsquoa karşı yapılacak
bir savaş planına zemin hazırlamaktı186
Bunun uumlzerine Hamas huumlkuumlmeti ve
milletvekilleri bir toplantı yaparak 1948 yılında Filistinden goumlccedil edenler topraklarına
doumlnmeden ve Kuduumls dacirchil tuumlm işgal edilmiş Filistin toprakları oumlzguumlrleştirilmeden
Filistin halkının hakkından hiccedil bir taviz vermeyeceklerine dair yemin ettiler187
İslami
Cihad ve Hamas Siyonist Varlığın hiccedil bir şekilde tanınmayacağını ve meşru direniş
haklarından hiccedil bir şekilde vazgeccedilmeyeceklerini iccedileren ortak bir bildiri
yayımladılar188
İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ramazan Abdullah Şellah ise
Annapolis Konferansını Balfour Deklarasyonursquondan daha koumltuuml kabul etmekteydi
181
Carol Migdalovitz CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process The Annapolis
Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf s1 182
age s 2 183
Basım Kasım et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-Mufavadat
Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk Beyrut 2008 s
25 184
age s 25 185
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s157 186
Basim Kasım et al Mesarrsquouumll-Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-
Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk s 26 187
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007 188
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990 (Erişim Tarihi 18 Mart 2010)
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
139
Mısır Dışişleri Bakanı ise tuumlm Filistinli grupların Mahmut Abbasrsquoın atadığı
huumlkuumlmetin arkasında durmalarını istiyordu189
Hemen ardından daha oumlnce Gazzersquode
bulunnan Mısır Buumlyuumlkelccedililiğini ve diplomatlarını Ramallahrsquoa taşıdı 15 Haziran 2007
tarihinde ise İsrail youmlnetimi Gazzersquoye tuumlm giriş ccedilıkışları kapatarak abluka uygulamaya
başladı Gazzersquoye tıbbi malzemeler de dacirchil en temel gereksinimlerin de abluka
sebebiyle girişi engellenmiştir Bunun uumlzerine İsmail Haniye huumlkuumlmeti Arap
Birliğinden Mısır youmlnetimine sınır kapısını accedilması iccedilin baskı yapılmasını istemiştir
Fakat Arap devletleri arasındaki boumlluumlnme ve Mısır iccedilin Gazzersquonin jeopolitik oumlnemi
bilindiği iccedilin Arap devletleri Filistin iccedilerisindeki boumlluumlnmuumlşluumlk durumuna doğrudan
muumldahale etmek istememişlerdi Fakat 23 Mart 2008 tarihinde Yemen huumlkuumlmeti El
Fetih ve Hamasrsquoı 2005 Kahire anlaşması ccedilerccedilevesinde masaya oturmaya davet
etmiştir Bu suumlreccedilte Mısır huumlkuumlmeti ise kendi ev sahipliğinde daha geniş ccedilaplı bir
goumlruumlşme ccedilağrısında bulunmuştur Bunun da etkisiyle Yemen girişiminden bir sonuccedil
elde edilememiştir Hamas ve diğer direniş hareketleri ise Gazze ablukasına karşı
İsrailrsquoe Katyuşa fuumlzeleri ile cevap vermiştir Mısır huumlkuumlmeti ise Gazzersquoden yapılan bu
fuumlze saldırılarının İsrailrsquoin Gazzersquoye saldırı iccedilin fırsat oluşturduğunu duumlşuumlnmektedir
Bu ccedilerccedilevede Mısır huumlkuumlmeti Hamas ile İsrail huumlkuumlmeti arasında ateşkes sağlamak
istemişti İsrail youmlnetimi sağlanacak ateşkes anlaşması ile direnişin siyasi ve askeri
olarak faaliyetlerini durdurmasını istemekteydi Hamas huumlkuumlmeti ve İslami direniş
hareketleri ise karşılıklı olarak tuumlm askeri faaliyetlerin durdurulmasını istemişti
Bunun uumlzerine İsrail ve Hamas huumlkuumlmeti ve direniş hareketleri arasında 19 Haziran
2008 tarihinden başlamak uumlzere 6 aylık Sessizlik190
anlaşması imzalandı Bu
anlaşmaya goumlre karşılıklı olarak her tuumlrluuml saldırıların durdurulması ablukanın
kaldırılması ve tuumlm Gazze giriş-ccedilıkış kapılarının accedilılması olacaktı191
Fakat İsrail
youmlnetimi Gazze giriş-ccedilıkış kapılarını accedilmakta sorun ccedilıkartıyordu Mısır ve Gazze
arasında hayati oumlneme sahip Refah sınır kapısı 180 guumlnluumlk ateşkes suumlrecinde sadece
20 guumln o da kısmi olarak accedilılmış İsrail saldırılarında Gazzersquode 22 şehit verilmişti192
Nitekim bu konuda hazırlanan ccedilok tafsili raporlarda bile bu ateşkes anlaşmasının
şartlarından bahsedilmemektedir193
Esas itibarıyla Hamas huumlkuumlmeti Refah sınır
kapısını Mısır ile Filistin arasında goumlrmekte bu bağlamda sorumluluğunda Mısır
huumlkuumlmetinde olduğunu savunmaktaydı194
Nitekim İsrail ile Hamas arasında ateşkes
anlaşması imzalanmadan Hamas Siyasi Soumlzcuumlsuuml Halid Meşrsquoal Mısırrsquoın teşvik ve
189
ldquoTerhib-i Arabicirc versquod-duveli biteşkili Hukumetrsquouumll-Filistinieyetrsquouumll-Cedidrdquo El Eyyam 18 Haziran
2007 Erişim Tarihi 19 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 190
Burada oumlnemle vurgulanması gereken Hamasrsquoın ateşkes Hudne ile bi nevi silahların susması
Tehdiye anlamına gelen kavramlar arasında ayrım yapmasıdır Hamasrsquoa goumlre ortada resmi olarak bir
Filistin devleti olmadığı iccedilin ve resmen muhatap alınmadıkları iccedilin ateşkes ifadesi yerine anlaşmalarda
Tehdiye ifadesi kullanılmaktadır Fakat bazı yerlerde okuyucu tarafından daha iyi anlaşması iccedilin
ateşkes ifadesini de kullanmayı tercih ettik 191
Muhsin Salih et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar Takrir Malumat 2
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009 s 12 192
age s 12 193
Paul Scham ve Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political Flexibilityrdquo United
States Institute of Peace Special Report
wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf (Erişim Tarihi 5 Nisan 2010) s
3 194
age s 32
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
140
arabulucuğu ile gerccedilekleşecek ateşkes şartlarının uygulanmasında Mısırrsquoın
sorumluluğu olduğu vurgulamıştır195
Mısır huumlkuumlmetinin Refah sınır kapısını accedilmayarak İsrail ablukasına destek
vermesi de İsrail youmlnetimi tarafından yeterli goumlruumllmuumlyordu Hamas huumlkuumlmeti ve
direniş birlikleri Mısır ve Gazze arasındaki tuumlnellerden gerekli lojistik ihtiyaccedillarını
temin etmekteydi Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mısır huumlkuumlmetine Gazze ablukasına
destek vermesi iccedilin baskı yapmışlardı Bu baskılar uumlzerine Mısır youmlnetimi 12 Ağustos
2008 tarihinde Gazzersquonin hayati lojistik ihtiyaccedillarının karşılandığı tuumlnellere karşı
operasyonlar duumlzenlemeye başlamıştır Hamas milisleri bu tuumlneller sayesinde tuumlm
silah ve gereccedillerini temin etmektelerdi Aynı zamanda Gazze halkı İsrail ablukasından
sonra birccedilok hayati ihtiyaccedillarını teminde zorlanmışlar ve bu tuumlneller sayesinde bunlar
temin edilmekteydi Mısırrsquoın bu tuumlnellere karşı ccedilok sert tutumu Gazze halkının Mısır
huumlkuumlmetine karşı kızgınlığının artmasına sebep olmuştur Aynı şekilde Mısır
iccedilerisinde binlerce kişi abluka ve tuumlnellere karşı yapılan ccedilalışmalara karşı yuumlruumlşler
yaptığı iccedilin tutuklanmıştı Hamas huumlkuumlmeti ve direniş birlikleri 18 Aralık 2008
tarihinde İsrailrsquoin ateşkes şartlarını hiccedil bir şekilde yerine getirmediğini bu sebeple
ateşkesin uzatılmayacağını ve bittiğini ilan etmiştir196
Mısır huumlkuumlmeti ise oluşturulacak bir Milli Misak zemininde El Fetih ve Hamas
arasında anlaşma sağlamaya ccedilalışmaktaydı Fakat son tuumlnel saldırıları ardından
Hamas Mısır huumlkuumlmetinin kendisine karşı olduğu ve El Fetih yanlısı bir tutum
izlediğini accedilıktan ilan etmeye başlamıştı Mısır huumlkuumlmeti ise kendilerinin herkese eşit
mesafede olduğunu bildirmiş ve 9 Kasım 2008 tarihinde Kahirersquode tuumlm Filistinli
hareketler ile beraber goumlruumlşuumllmek uumlzere Filistin iccedilin 15 maddelik bir nevi Milli Misak
belgesi hazırlanmıştı Bu anlaşma taslağına goumlre
1- Filistin Milli Menfaati her tuumlr parti ve oumlrguumlt menfaati uumlstuumlnde tutulacak
2- Hiccedil bir şart altında Filistin topraklarının siyasi ve coğrafi buumltuumlnluumlğuumlnuumln
ayrılmasına izin verilmeyecek
3- Diyalog iccedil sorunları bitirmenin tek ccediloumlzuumlm aracı kabul edilecek
4- Filistinli kanı aziz kabul edilip tutuklama ve şiddetrsquoe bir an oumlnce son
verilecek
5- Demokrasi Youmlnetimin meşruiyeti ve devamı iccedilin tek seccedilenek olarak
kabul edilecek
6- İşgal devam ettiği suumlrece Filistin halkının direniş hakkı meşrudur
7- Mart 2005 Kahire Şubat 2007 Mekke anlaşmaları Mahmut Abbasrsquoın
diyalog girişimleri ve Arab Birliğinin Filistinrsquodeki boumlluumlnmeye karşı kararlarına itimat
edilecek
8- Vazifesi Ablukayı kaldırmak Meclis ve Başkanlık seccedilimlerinin
yapılması olacak Milli Huumlkuumlmet kurulacak
9- Hizipleşmeden ziyade Milli esasa dayalı olarak Kolluk Kuvvetleri
yeniden yapılandırılacak
10- Uumlzerinde anlaşılacak bir tarihte ve Milli Maslahat ccedilerccedilevesinde seccedilim
kanunuyla Meclis ve Başkanlık seccedilimleri aynı anda icra edilecek
195
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 27
Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743 196
Zehir Andarus ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen İntiharsquouumll-tehdiye El
yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081212-18 s 1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
141
11- Mart 2005 Kahire anlaşmasında vurgulandığı gibi Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) tuumlm hareketleri kapsayacak şekilde yeniden
yapılandırılarak Filistin Halkının tek meşru temsilcisi olacaktır
12- 29-30 Nisan 2008 tarihinde tuumlm Filistinli hareketlerin uumlzerinde anlaştığı
şekilde ateşkesin korunması sağlanacaktır
13- Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve Filistin Youmlnetimi Başkanının
Barış Goumlruumlşmelerini yuumlruumltmede yetkili olduğu tuumlm Filistinli hareketler tarafından
kabul edilecektir
14- Goumlruumlşmeler başladıktan sonra bu suumlrece zarar verecek faaliyetlerden
vazgeccedililecek
15- Bu anlaşmanın uygulanması iccedilin ortak komisyonlar kurulacak197
Hamas huumlkuumlmeti bu anlaşma metninin bir başlangıccedil kabul ettikleri iccedilin olumlu
karşılamışlardı Fakat Hamas youmlnetiminin temel isteğinin anlaşma uygulanırken Batı
Şeria ve Gazzersquode aynı anda başlanmasını istemekteydi198
Buradaki temel sorun fiili
olarak İsrail işgali altında bulunun Batı Şeriarsquoda bu yeniden yapılanmanın nasıl
gerccedilekleştirileceği idi Buna ek olarak Hamas goumlruumlşmelerin başlamasından bir guumln
oumlnce Batı Şeriarsquodaki Hamas mensubu siyasi tutukluların serbest bırakılmadığından
dolayı goumlruumlşmelere katılmayacağını duyurdu Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquonin abluka
altında olması fakat Batı Şeriarsquoda boumlyle bir sıkıntı olmadığı iccedilin goumlruumlşmeler ile geccedilen
zamanın kendi aleyhine olduğunu bilmekteydi Bu sebeple masaya oturmadan somut
kazanımlar elde etmek istemekteydi Aynı zamanda Hamas youmlnetimi Mısırrsquoın
goumlruumlşmelerde de El Fetih ve Mahmut Abbasrsquodan yana tavır koyduğu iccedilin kendilerinin
uzlaşmaz taraf konumuna duumlştuumlklerini duumlşuumlnuumlyorlardı Buna ek olarak uumlst duumlzey El
Fetih uumlyeleri anlaşmanın imzalanması gerektiğini ccediluumlnki boumlluumlnme sebebiyle İsrail ile
Barış anlaşmasının imzalanamadığını ifade etmekteydi199
27 Aralık 2009 Gazze Saldırısı
İsrail ordusu 27 Aralık 2009 tarihinde Gazzersquoye 22 guumln suumlrecek ve sivil
yerleşim merkezlerinin de hedef alındığı geniş ccedilaplı bir askeri saldırı başlattı Hamas
huumlkuumlmetine bağlı tuumlm resmi bina ve kurumlar saldırıda ağır hasar goumlrmuumlştuuml Saldırı
guumlnuuml bakanlık binalarında ve diğer resmi kurum binalarında memur ve kolluk
goumlrevleri goumlrev yaptığı iccedilin ilk guumln ccedilok kayıp vermişlerdi İsrail Dış İşleri Bakanırsquonı
saldırıdan iki guumln oumlnce 25 Aralık guumlnuuml Kahirersquoyi ziyaret etmiş ve Huumlsni Muumlbarek ile
goumlruumlşmuumlştuuml Bu goumlruumlşmenin bir guumln sonrası 26 Aralık gecesi Mısır huumlkuumlmet yetkilileri
Hamas uumlst duumlzey temsilcilerine saldırı olmayacak teminatı vermişti Nitekim saldırının
hemen ardından Hamasrsquoın soumlzcuumlsuuml Feyzi Burham bu saldırıdan Mısır youmlnetiminin
haberi olduğunu ve buna izin verdiğini accedilıklamıştır Burham Mısır huumlkuumlmeti
yetkililerinin Hamas uumlst duumlzey youmlneticilerini 26 Aralık gecesi arayarak Gazzersquonin
buguumln sakin olacağını soumlylediklerini ifade etmişti200
Esas itibarıyla İsrail iccedilerisinde
197
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El Hayatrsquouumll Cedid 21
Ekim 2008 httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309 (Erişim Tarihi 5 Nisan
2010) s1 198
Huumlseyin Cebir ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat
alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008 199
Zehir Enderus ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-harb versquol-hisar versquol-
kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El Kudsuumlrsquol Arabi 11 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081111-10 s6 200
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s 64
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
142
siyasi tahminler de bile seccedilim suumlrecine girmiş bir geccediliş huumlkuumlmetinin boumlyle oumlnemli bir
saldırı başlatacağı beklenmiyordu201
İsrail youmlnetimi kuumlresel ve boumllgesel hesaplar sonucu bu saldırıyı
gerccedilekleştirmiştir Hatta siyasi guumlccediller bu saldırının Uluslar arası alanda ABD ve
Avrupa Birliği gibi aktoumlrler tarafından teroumlrist kabul edilen Hamasrsquoa karşı yapıldığı
iccedilin anlayışlı olunacağını hesap etmekteydi202
İsrail youmlnetimi iccedilin Gazzersquoye saldırının
temel amacı ise Hamasrsquoın askeri guumlcuumlnuuml yok etmek ve Hamas huumlkuumlmetinin
devrilmesiydi203
Saldırının sonlarına doğru ise amacın Hamasrsquoın tekrar silahlanmasını
oumlnlemek ve Gilad Şalitrsquoin İsrailrsquoe geri getirilmesi haline gelmişti204
Hamasrsquoın elinde
iki yıldır esir tutulan İsrail askeri Gilad Şalitrsquoin uumllkeye geri getirilmesi huumlkuumlmet
ortakları iccedilin seccedilim oumlncesi buumlyuumlk bir başarı olacaktı Fakat saldırı sonrası Hamas
huumlkuumlmeti devrilmemiş ve Gilad Şalitrsquode geri alınamamıştı Hamas siyasi soumlzcuumlsuuml
Halid Meşrsquoal ise El Cezirersquoye yaptığı ilk accedilıklamada ldquokendilerine kimsenin ablukanın
kalkması ve saldırının durdurulmasından başka hiccedilbir talep ile gelmemelerinirdquo
belirtiyordu205
Hamas yaptığı diğer accedilıklamada Mahmut Abbasrsquoın bu saldırıyı
oumlnceden bildiğini hatta Gazzersquodeki bazı El Fetih unsurlarının Hamas merkezleri
hakkında sağladığı bilgileri İsrailrsquoe vermekle itham ediyordu206
Mısır youmlnetimi ise
ablukadan dolayı doğrudan ve saldırı iccedilin ise dolaylı olarak Hamas youmlnetimini
succedilluyordu Saldırı devam ederken bile Mısır Devlet Başkanı Huumlsni Muumlbarek Hamas
hareketini succedillayan accedilıklamalar yapıyordu Hatta Mısır ile Filistin arasında bulunan
Refah sınır kapısının kapalı olmasından Hamasrsquoı sorumlu tutuyordu207
Mısırrsquoda ise
Hamasrsquoın itikadiideolojik accedilıdan bir parccedilası olduğu Muumlsluumlman Kardeşler hareketi
Mısır huumlkuumlmeti de dacirchil olmak uumlzere Arap huumlkuumlmetlerini Filistinrsquode direnişi kırmak
iccedilin İsrail ile işbirliği yaptıklarından dolayı succedilluyordu208
Bu itham Mısır rejimi ve
meşruiyeti iccedilin hayati bir tehdit oluşturmaktadır
Mısır youmlnetimi ise İsrail Gazze arasına Uluslar arası bir guumlccedil konuşlanmasıyla
Hamasrsquoın direniş faaliyetlerini ve İsrailrsquoe karşı askeri saldırılarını engellemeye
ccedilalışıyordu Ccediluumlnki 1967 oumlncesi Mısır hacirckimiyetinde kabul edilen Gazzersquoye İsrailrsquoin
her saldırısı Mısır huumlkuumlmetinin meşruiyetini zayıflatan bir unsur meydana getiriyordu
Hamas youmlnetimi İsrail-Gazze arasına uluslar arası bir guumlcuumln konuşlanmasına ise
bunun İsrailrsquoi korumak ve direnişi engellemek olacağı savıyla şiddetle ret etmişti209
Hamas hiccedilbir şekilde direniş hakkından vazgeccedilmeyeceğini ilan ediyor ve ablukanın
kaldırılması isteğinden vazgeccedilmiyordu İsrail youmlnetimi başlattığı bu saldırıyla Hamas
huumlkuumlmetini deviremediği gibi aynı sene iccedilerisinde yapılacak olan Filistin Youmlnetimi
Başkanlık seccedilimlerinin yapılmasını da fiilen ortadan kaldırmıştır Bu durum Hamas
201
Yehuda Ben Meir ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public Opinionrdquo Strategic
Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv University Volume 11 No4
February 2009 s29 202
Eran Oded ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic Assessment Volume 11
No 4 February 2009 s 14 203
Eiland Giora ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the Campaignrdquo Strategic
Assesment Volume 11 No4 February 2009 s 8 204
age s9 205
Sabri Suumlmeyre ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml Hilaluumlrsquol-advanrdquo
Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat
versquol-istişarat Beyrut 2009 s 81 206
age s 82 207
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s67 208
age s66-67 209
Sabri Suumlmeyre s84
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
143
huumlkuumlmetinin Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın yasal suumlresinin bittiğini bu
ccedilerccedilevede artık meşruiyetinin tartışmalı olduğu ilan etmesiyle sonuccedillanmıştır
SONUCcedil Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme(kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln kuruluşunun temel amacı
Filistinlilerin işgal ve suumlrguumln sebebiyle duumlnyanın her yerindeki Filistinliler de dacirchil
temsil edildiği bir kurum meydana getirmekti Fakat zaman iccedilerisinde Yaser Arafat
oumlnderliğindeki El Fetih hareketi tuumlm Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln yuumlruumltme ve
temsil organlarını ele geccedilirmiştir Bu durum diğer Filistinli direniş hareketlerinin bu
oumlrguumltten ayrılıp bağımsız faaliyet yuumlruumltmelerine sebep olmuştur Buna rağmen 1993
Oslo barış goumlruumlşmelerine kadar Yaser Arafatrsquoın İsrailrsquoe karşı direniş ve muumlcadelenin
parccedilalanmaması iccedilin destek verilmiştir Yaser Arafat 1993 yılında Oslo Uyum
anlaşmalarını tuumlm Filistinliler adına imzalamış ama Filistin direniş hareketlerinin
birccediloğu bu anlaşmaları tanımadığını ilan etmiştir Bu hareketlerin başında Hamas
gelmektedir Bu ccedilerccedilevede Hamas Oslo Barış Goumlruumlşmeleri sonucunda oluşturulan
Filistin Youmlnetimini tanımadığı iccedilin 2006 yılına kadar seccedilimlere katılmamıştır Bu El
Fetih hareketinin Filistin Youmlnetimi Parlamentosunu huumlkuumlmeti ve buna bağlı tuumlm
resmi kurum ve kuruluşlarına hakim olma imkanı sağlamıştır Bu durum aynı zaman
El Fetih oumlrguumltuumlne Batı Şeria ve Gazzersquode resmi olarak polis kuvveti oluşturma ve
silahlanma imkacircnı sağlamıştır Bu durum Hamas gibi silahlı direniş oumlrguumltlerinin
zamanla aleyhine taktiksel bir uumlstuumlnluumlk meydana getirmiştir Aynı zamanda bu durum
El Fetihrsquoin tuumlm Filistin Youmlnetimi kurumlarına hacirckim olması gerek İsrail ve gerek
Uluslar arası tuumlm goumlruumlşmeleri Filistinliler adına yuumlruumltmesi sonucu doğuruyordu
Hamas bu durumu kendi lehine ccedilevirmek iccedilin ani bir kararla Yasama seccedilimlerine
katılma kararı aldı Bu taktik değişiklik El Fetih youmlnetimini seccedilim sonrası buumlyuumlk
sıkıntıya sokacaktı Hamasrsquoın Yasama Konseyinde ccediloğunluğu elde etmesi ise
Huumlkuumlmeti ve El Fetih unsurları tarafından youmlnetilen kurumlarında değişim anlamına
geliyordu Filistin Youmlnetimi başkanı ise kendi yetkisini Filistin Anayasasına da aykırı
olarak genişletmeye başladı Bu durum sonunda Hamas huumlkuumlmete bağlı guumlccedillerle
Filistin Youmlnetimi başkanı Mahmut Abbasrsquoa bağlı guumlccedillerin ccedilatışmasına doumlnduuml Bunun
sonucunda zaten İsrail işgali nedeniyle coğrafi olarak ayrı olan Batı Şeria ve Gazze
otorite olarak da birbirinden ayrılmış oldu
Bu suumlrecin temel sebebi Filistin Oumlzguumlrleştirme (Kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln ve
yuumlruumltme organlarının artık Filistinlileri temsil etmekten uzak olmasıdır El Fetihrsquoin
hacirckim olduğu suumlreccedilte kurulan Filistin Youmlnetimi de artık seccedilimler yapılamamasından
dolayı meşruiyetini kaybetmektedir Filistin Youmlnetimi Başkanlığı ve yasama
meclisinin yasal goumlrev suumlresi dolmuş fakat hukuki ve fiili boumlluumlnmuumlşluumlkten dolayı
seccedilimler yapılamamaktadır Mısır ve Uumlrduumln youmlnetimlerinin yanı sıra Amerikan ve
İsrail youmlnetimleri de Hamasrsquoın Filistin youmlnetiminde bulunmasını kabul etmemektedir
Mahmut Abbas ise Filistin youmlnetimi başkanı olarak değil tuumlm goumlruumlşmelerini Filistini
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml başkanı olarak yuumlruumltmektedir Bu kurucu oumlrguumlt ise hukuki
sorunlar ve işgal sebebiyle seccedilim yapamamaktadır Filistinlileri temsil etmesi iccedilin
kurulan Filistini Oumlzguumlrleştirme (kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln yeniden yapılanmasıyla bu
hukuki ve siyasi ccedilıkmaz ortadan kaldırılabilir Aksi halde Filistinlileri temsil
meşruiyetini kaybetmiş Filistin Youmlnetimirsquonin de barış goumlruumlşmelerini yuumlruumltmesinin
hukuki ve siyasi olarak bir anlamı olmayacaktır
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
144
KAYNAKCcedilA
Abbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas
Tettehuz Kararen bitecil teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi
24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=1012
3
Abbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve
tayin ahadı zuamarsquoil-mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeat
ure=
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and
the ldquoNew Palestinian Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen
-posing-as-revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-
breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
Andarus ZehirEşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen
İntiharsquouumll-tehdiye El yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081212-18
Avaz Velid ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik
Birsquol-meclis Teşri biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart
2006 http81144208209090pdf200605May09MayTue
Avaz Velid ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir
şurta bivakfıhardquo El Kudsrsquouumll Arabi 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu
Avaz Velid Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi
niyyeti hareketihi el-istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070616JunSat
Avaz Velid ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve
ihlal meclisi merkezi bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi
27 Mart 2010 http81144208209090pdf20071111-05
Aytani Meryem Muhammed Salih Muhsin Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve
Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat
Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200603Mar07MarTue
Bedarin Bessam ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi
bitefrih cemaatuumlrsquol-usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-
ahira biitticahu intikad kadatuuml fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007
Erişim Tarihi 27 Mart 2010 http81144208209090pdf20070618JunMon
Ben Meir Yehuda ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public
Opinionrdquo Strategic Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv
University Volume 11 No4 February 2009
Cebir Huumlseyin ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve
tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
145
httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El
Hayatrsquouumll Cedid 21 Ekim 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309
Enderus Zehir ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-
harb versquol-hisar versquol-kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El
Kudsuumlrsquol Arabicirc 11 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081111-10
Erkanger Steven February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of
Hamas Ousterrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social
and Political History Westview Press USA 2006
Fighel Jonathan ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo
Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx
Giora Eiland ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the
Campaignrdquo Strategic Assesment Volume 11 No4 February 2009
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart
2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1
Hammami Velid Halil ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El
Kudsrsquouumll Arabi Erişim Tarihi 26 Mart 2010
10 Temmuz 2007 http81144208209090pdf20070710JulTue
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 Nisan 2006
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El
Eyyam 11 Ocak 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070111JanThu
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabi 13
Şubat 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200602Feb13FebMon
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-
amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran
2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-
şimaliyetuuml min Kıtrsquoa Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24
Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078
Kasım Basim et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-
Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol
firsquod-dımışk Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
146
Kasım Basim et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat versquol-İştişarat Beyrut 2009
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-
tevekkuat bihudus İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart
2010 httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeat
ure=
Oded Eran ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic
Assessment Volume 11 No 4 February 2009
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El
Şarkrsquouumll Evsat 27 Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743
Migdalovitz Carol CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process
The Annapolis Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El
Ezmetuumlrsquol-dahiliye ala Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabi 11 Temmuz 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070711JulWed
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml
alarsquol-hududuhardquo El Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeat
ure=
Nersquoami Salih ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye
liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 24 Nisan 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
Ramallah Ali Salih ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili
hukumetuuml kable tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455
Rose David April 2008 ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804
Sabbah Fethi ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya
haricuuml alarsquol-kanun Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat
9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895
Salih Muhsin et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar
Takrir Malumat 2 Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-
strateji El Filistin lisene 2008 Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-
iştişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-
etrafrsquouumll-maniyetuuml Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
137
Yasama Meclisrsquoinin de bu oumlrguumltuumln bir kurumu olduğunu savunuyordu176
Filistin
Youmlnetimi tuumlm imkacircnlarıyla İsmail Haniye huumlkuumlmetini tecrit etmeye ccedilalışıyordu Bu
amaccedilla Filistin Youmlnetiminin pasaportları bile değiştirilmişti Gazzersquodeki tuumlm resmi
dairelerin ccedilalışma ve kararları geccedilersiz sayılmış hatta Gazzersquode 2006-2007 senesinde
verilen orta oumlğretim diplomalari bile geccedilersiz ilan edilmişti177
Aynı şekilde İsmail
Haniye huumlkuumlmetine bağlı tuumlm memurların maaşlarının kesildiği duyurulmuştur Batı
Şeriarsquoda Hamasrsquoın etkin olduğu Zekacirct Komisyonursquonun Başkan uumlyeleri ve Mescid
İmamları değiştirilmiştir Hamasrsquoa yakın olduğu duumlşuumlnuumllen 103 Sivil Toplum Oumlrguumltuuml
Vakıf ve Dernek kapatılmıştır Aynı zamanda Mahmut Abbas ve El Fetih youmlnetimi
Hamasrsquoı Birleşmiş Milletler nezdinde kanun dışı silahlı kuvvet olarak tanıtmaya
ccedilalışmaktaydı İsmail Haniye huumlkuumlmeti ise bu faaliyetleri ldquoVatana İhanetrdquo olarak
nitelendirmekteydi178
Ccediluumlnki bu faaliyetler Filistin halkının bağımsızlığı ve işgal
edilen topraklarının kurtarılması iccedilin muumlcadele eden tuumlm direniş hareketlerinin
kanunsuz sayılması sonucunu doğurmaktaydı
Feyyazrsquoın olağanuumlstuuml hal huumlkuumlmeti Gazzersquonin Mısır ile tek ccedilıkış kapısı olan
Refah kapısının Mısır ve İsrailrsquoin isteğiyle kapatılmış onun yerine İsrail tarafında
bulunan Kerim Ebu Salim kapısının kullanılacağını ilan etmiştir Bu durum Hamas
huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyetinden sonra İsrail ablukasının şiddetlenmesine ve
etkisini arttırmasına sebep olmuştur Mısır Dışişleri Bakanı Ahmed Ebursquol Gayd
Ağustos 2008 tarihinde Filistinrsquode bir iccedil savaşrsquoın engellenmesi iccedilin Gazzersquoye bir
ldquoArap Kuvvetirdquonin goumlnderilmesini istemişti Fakat Hamas ise Mısır huumlkuumlmetinin bu
isteğini Gazzersquodeki hacirckimiyetine son verme olarak değerlendirmişti Hamas Huumlkuumlmeti
Başbakanı İsmail Haniye bu guumlcuumln Gazzersquodeki seccedililmiş meşru huumlkuumlmetinin
egemenliğine zarar vereceğini belirterek bu oumlneriye şiddetle karşı ccedilıkmıştı179
Mısır
huumlkuumlmeti ise Filistinrsquode tek yasal temsilcinin Filistin Youmlnetiminin ve aynı zamanda
Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml(FKOuml)rsquonuumln başkanı olan Mahmut Abbasrsquoı kabul
ettiklerini ve bu ccedilerccedilevede Filistinrsquoi barış goumlruumlşmelerinde Orsquonun temsil edeceğini ilan
etmişti Filistin Youmlnetimi ise Birleşmiş Milletler nezdinde yaptığı konuşmalarda
Hamas huumlkuumlmetinin Gazze hacirckimiyeti ldquokanun dışı milislerinrdquo hacirckimiyeti olarak ifade
ediyordu180
Buradaki temel amaccedil İsrail-Filistin barış goumlruumlşmelerinde hem huumlkuumlmeti
saf dışı bırakmak aynı zamanda Filistin Youmlnetimi ve Orsquonun atadığı olağanuumlstuuml hal
huumlkuumlmetinin meşruiyetini kuvvetlendirmekti
Annapolis Barış Konferansı Kasım 2007
Hamas İsmail Haniye huumlkuumlmetinin fiili olarak Gazzersquoyi hacirckimiyetine
almasından bir ay sonra doumlnemin Amerikan Başkanı George Bush tarafından 16
Temmuz 2007 tarihinde sonbaharda boumllge devlet ve Uluslararası Oumlrguumltlerin
katılımıyla iki devletli bir ccediloumlzuumlm adı altında bir konferans daveti yaptı Esas itibarıyla
doumlnemin Amerikan Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ılımlı olarak tanımladıkları
Arap Youmlnetimlerine boumllgede İranrsquoın artan etkisini azaltma desteğine karşı İsrail-Arap
176
Velid Avaz ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve ihlal meclisi merkezi
bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
http81144208209090pdf20071111-05 s5 177
Aytani ve Salih Sırarsquoa Selahiyat beyne Fetih ve Hamas s 100 178
Fethi Sabbah ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya haricuuml alarsquol-kanun
Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat 9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27
Mart 2010 httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895 179
El Eyyam Ramallah 652006 180
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s 47
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
138
sorunlarına daha ccedilok eğilecekleri soumlzuumlnuuml vermişti181
Bunun uumlzerine 27 Kasım 2007
tarihinde ise Amerikan Başkanı G Bush tarafından ccedilok sayıda Uluslararası Oumlrguumlt ve
Devletin katılımıyla Annapolis Barış Konferansı accedilıldı Filistin Youmlnetimi Mahmut
Abbas ile İsrail Başbakanı Ehud Olmert 28 Kasım 2007 tarihinde barış goumlruumlşmelerinin
başlaması iccedilin anlaşmaya vardı İsrail youmlnetimi daha oumlnceki geleneğinden
ayrılmayarak goumlruumlşmelere herhangi şart ya da ccedilerccedileve konmasına izin vermedi
Amerikan Youmlnetimi Hamas huumlkuumlmetinin etkisini ve desteğini azaltmak iccedilin bir oumlnce
İsrail ve Filistin Youmlnetimi arasında barış anlaşması imzalanmasını sağlamaya
ccedilalışıyordu Goumlruumlşmeler Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) adına Ahmet Kurey ve
İsrail Dış İşleri Bakanı Livni arasında yuumlruumltuumllmekteydi Belirlenen Yol Haritası
ccedilerccedilevesinin ilk safhası gereği İsrail Youmlnetimi işgal altındaki boumllgelerde yeni yerleşim
boumllgesi inşa etmeyecek Filistin Youmlnetimi ise teroumlrist gruplarla savaşıp onların alt
yapısını yok edecekti Bu ccedilerccedilevede Amerikan ve İsrail Youmlnetimi iccedilin Hamas bir teroumlr
oumlrguumltuuml olarak kabul edilmekteydi182
İsrail huumlkuumlmeti Filistin Youmlnetiminin iccedilinde bulunduğu meşruiyet sorunundan
istifade ederek birccedilok konuda Mahmut Abbasrsquoı zorluyordu Oumlzellikle İsrail Youmlnetimi
yeni yerleşim boumllgelerinden geri adım atmayarak Filistin Youmlnetiminin teroumlr
gruplarıyla yeterince muumlcadele etmediğini iddia ediyordu İsmail Haniye huumlkuumlmeti ve
Filistin Yasama Meclisi ise Annapolis Barış Konferansının ldquogereksizrdquo olduğunu ve
Mahmut Abbasrsquodan goumlruumlşmeleri kesmesini istemişti183
Huumlkuumlmet soumlzcuumlsuuml ise yaptığı
bir başka accedilıklamada bu konferansrsquoın buumlyuumlk bir siyasi utanccedil olduğunu soumlyluumlyordu184
Filistin Youmlnetimi ise buna Batı Şeriarsquoda ccedilok sayıda Hamas yanlısını tutuklayarak
vermişti185
Hamasrsquoın Siyasi Şubesi Başkanvekili Musa Ebu Marzuk ise Annapolis
Konferansrsquoın iki ana hedefi olduğunu belirtiyordu Birincisi Luumlbnan saldırılarından
sonra zayıflayan Olmert huumlkuumlmetine destek olmak ikincisi ise İranrsquoa karşı yapılacak
bir savaş planına zemin hazırlamaktı186
Bunun uumlzerine Hamas huumlkuumlmeti ve
milletvekilleri bir toplantı yaparak 1948 yılında Filistinden goumlccedil edenler topraklarına
doumlnmeden ve Kuduumls dacirchil tuumlm işgal edilmiş Filistin toprakları oumlzguumlrleştirilmeden
Filistin halkının hakkından hiccedil bir taviz vermeyeceklerine dair yemin ettiler187
İslami
Cihad ve Hamas Siyonist Varlığın hiccedil bir şekilde tanınmayacağını ve meşru direniş
haklarından hiccedil bir şekilde vazgeccedilmeyeceklerini iccedileren ortak bir bildiri
yayımladılar188
İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ramazan Abdullah Şellah ise
Annapolis Konferansını Balfour Deklarasyonursquondan daha koumltuuml kabul etmekteydi
181
Carol Migdalovitz CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process The Annapolis
Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf s1 182
age s 2 183
Basım Kasım et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-Mufavadat
Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk Beyrut 2008 s
25 184
age s 25 185
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s157 186
Basim Kasım et al Mesarrsquouumll-Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-
Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk s 26 187
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007 188
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990 (Erişim Tarihi 18 Mart 2010)
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
139
Mısır Dışişleri Bakanı ise tuumlm Filistinli grupların Mahmut Abbasrsquoın atadığı
huumlkuumlmetin arkasında durmalarını istiyordu189
Hemen ardından daha oumlnce Gazzersquode
bulunnan Mısır Buumlyuumlkelccedililiğini ve diplomatlarını Ramallahrsquoa taşıdı 15 Haziran 2007
tarihinde ise İsrail youmlnetimi Gazzersquoye tuumlm giriş ccedilıkışları kapatarak abluka uygulamaya
başladı Gazzersquoye tıbbi malzemeler de dacirchil en temel gereksinimlerin de abluka
sebebiyle girişi engellenmiştir Bunun uumlzerine İsmail Haniye huumlkuumlmeti Arap
Birliğinden Mısır youmlnetimine sınır kapısını accedilması iccedilin baskı yapılmasını istemiştir
Fakat Arap devletleri arasındaki boumlluumlnme ve Mısır iccedilin Gazzersquonin jeopolitik oumlnemi
bilindiği iccedilin Arap devletleri Filistin iccedilerisindeki boumlluumlnmuumlşluumlk durumuna doğrudan
muumldahale etmek istememişlerdi Fakat 23 Mart 2008 tarihinde Yemen huumlkuumlmeti El
Fetih ve Hamasrsquoı 2005 Kahire anlaşması ccedilerccedilevesinde masaya oturmaya davet
etmiştir Bu suumlreccedilte Mısır huumlkuumlmeti ise kendi ev sahipliğinde daha geniş ccedilaplı bir
goumlruumlşme ccedilağrısında bulunmuştur Bunun da etkisiyle Yemen girişiminden bir sonuccedil
elde edilememiştir Hamas ve diğer direniş hareketleri ise Gazze ablukasına karşı
İsrailrsquoe Katyuşa fuumlzeleri ile cevap vermiştir Mısır huumlkuumlmeti ise Gazzersquoden yapılan bu
fuumlze saldırılarının İsrailrsquoin Gazzersquoye saldırı iccedilin fırsat oluşturduğunu duumlşuumlnmektedir
Bu ccedilerccedilevede Mısır huumlkuumlmeti Hamas ile İsrail huumlkuumlmeti arasında ateşkes sağlamak
istemişti İsrail youmlnetimi sağlanacak ateşkes anlaşması ile direnişin siyasi ve askeri
olarak faaliyetlerini durdurmasını istemekteydi Hamas huumlkuumlmeti ve İslami direniş
hareketleri ise karşılıklı olarak tuumlm askeri faaliyetlerin durdurulmasını istemişti
Bunun uumlzerine İsrail ve Hamas huumlkuumlmeti ve direniş hareketleri arasında 19 Haziran
2008 tarihinden başlamak uumlzere 6 aylık Sessizlik190
anlaşması imzalandı Bu
anlaşmaya goumlre karşılıklı olarak her tuumlrluuml saldırıların durdurulması ablukanın
kaldırılması ve tuumlm Gazze giriş-ccedilıkış kapılarının accedilılması olacaktı191
Fakat İsrail
youmlnetimi Gazze giriş-ccedilıkış kapılarını accedilmakta sorun ccedilıkartıyordu Mısır ve Gazze
arasında hayati oumlneme sahip Refah sınır kapısı 180 guumlnluumlk ateşkes suumlrecinde sadece
20 guumln o da kısmi olarak accedilılmış İsrail saldırılarında Gazzersquode 22 şehit verilmişti192
Nitekim bu konuda hazırlanan ccedilok tafsili raporlarda bile bu ateşkes anlaşmasının
şartlarından bahsedilmemektedir193
Esas itibarıyla Hamas huumlkuumlmeti Refah sınır
kapısını Mısır ile Filistin arasında goumlrmekte bu bağlamda sorumluluğunda Mısır
huumlkuumlmetinde olduğunu savunmaktaydı194
Nitekim İsrail ile Hamas arasında ateşkes
anlaşması imzalanmadan Hamas Siyasi Soumlzcuumlsuuml Halid Meşrsquoal Mısırrsquoın teşvik ve
189
ldquoTerhib-i Arabicirc versquod-duveli biteşkili Hukumetrsquouumll-Filistinieyetrsquouumll-Cedidrdquo El Eyyam 18 Haziran
2007 Erişim Tarihi 19 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 190
Burada oumlnemle vurgulanması gereken Hamasrsquoın ateşkes Hudne ile bi nevi silahların susması
Tehdiye anlamına gelen kavramlar arasında ayrım yapmasıdır Hamasrsquoa goumlre ortada resmi olarak bir
Filistin devleti olmadığı iccedilin ve resmen muhatap alınmadıkları iccedilin ateşkes ifadesi yerine anlaşmalarda
Tehdiye ifadesi kullanılmaktadır Fakat bazı yerlerde okuyucu tarafından daha iyi anlaşması iccedilin
ateşkes ifadesini de kullanmayı tercih ettik 191
Muhsin Salih et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar Takrir Malumat 2
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009 s 12 192
age s 12 193
Paul Scham ve Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political Flexibilityrdquo United
States Institute of Peace Special Report
wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf (Erişim Tarihi 5 Nisan 2010) s
3 194
age s 32
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
140
arabulucuğu ile gerccedilekleşecek ateşkes şartlarının uygulanmasında Mısırrsquoın
sorumluluğu olduğu vurgulamıştır195
Mısır huumlkuumlmetinin Refah sınır kapısını accedilmayarak İsrail ablukasına destek
vermesi de İsrail youmlnetimi tarafından yeterli goumlruumllmuumlyordu Hamas huumlkuumlmeti ve
direniş birlikleri Mısır ve Gazze arasındaki tuumlnellerden gerekli lojistik ihtiyaccedillarını
temin etmekteydi Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mısır huumlkuumlmetine Gazze ablukasına
destek vermesi iccedilin baskı yapmışlardı Bu baskılar uumlzerine Mısır youmlnetimi 12 Ağustos
2008 tarihinde Gazzersquonin hayati lojistik ihtiyaccedillarının karşılandığı tuumlnellere karşı
operasyonlar duumlzenlemeye başlamıştır Hamas milisleri bu tuumlneller sayesinde tuumlm
silah ve gereccedillerini temin etmektelerdi Aynı zamanda Gazze halkı İsrail ablukasından
sonra birccedilok hayati ihtiyaccedillarını teminde zorlanmışlar ve bu tuumlneller sayesinde bunlar
temin edilmekteydi Mısırrsquoın bu tuumlnellere karşı ccedilok sert tutumu Gazze halkının Mısır
huumlkuumlmetine karşı kızgınlığının artmasına sebep olmuştur Aynı şekilde Mısır
iccedilerisinde binlerce kişi abluka ve tuumlnellere karşı yapılan ccedilalışmalara karşı yuumlruumlşler
yaptığı iccedilin tutuklanmıştı Hamas huumlkuumlmeti ve direniş birlikleri 18 Aralık 2008
tarihinde İsrailrsquoin ateşkes şartlarını hiccedil bir şekilde yerine getirmediğini bu sebeple
ateşkesin uzatılmayacağını ve bittiğini ilan etmiştir196
Mısır huumlkuumlmeti ise oluşturulacak bir Milli Misak zemininde El Fetih ve Hamas
arasında anlaşma sağlamaya ccedilalışmaktaydı Fakat son tuumlnel saldırıları ardından
Hamas Mısır huumlkuumlmetinin kendisine karşı olduğu ve El Fetih yanlısı bir tutum
izlediğini accedilıktan ilan etmeye başlamıştı Mısır huumlkuumlmeti ise kendilerinin herkese eşit
mesafede olduğunu bildirmiş ve 9 Kasım 2008 tarihinde Kahirersquode tuumlm Filistinli
hareketler ile beraber goumlruumlşuumllmek uumlzere Filistin iccedilin 15 maddelik bir nevi Milli Misak
belgesi hazırlanmıştı Bu anlaşma taslağına goumlre
1- Filistin Milli Menfaati her tuumlr parti ve oumlrguumlt menfaati uumlstuumlnde tutulacak
2- Hiccedil bir şart altında Filistin topraklarının siyasi ve coğrafi buumltuumlnluumlğuumlnuumln
ayrılmasına izin verilmeyecek
3- Diyalog iccedil sorunları bitirmenin tek ccediloumlzuumlm aracı kabul edilecek
4- Filistinli kanı aziz kabul edilip tutuklama ve şiddetrsquoe bir an oumlnce son
verilecek
5- Demokrasi Youmlnetimin meşruiyeti ve devamı iccedilin tek seccedilenek olarak
kabul edilecek
6- İşgal devam ettiği suumlrece Filistin halkının direniş hakkı meşrudur
7- Mart 2005 Kahire Şubat 2007 Mekke anlaşmaları Mahmut Abbasrsquoın
diyalog girişimleri ve Arab Birliğinin Filistinrsquodeki boumlluumlnmeye karşı kararlarına itimat
edilecek
8- Vazifesi Ablukayı kaldırmak Meclis ve Başkanlık seccedilimlerinin
yapılması olacak Milli Huumlkuumlmet kurulacak
9- Hizipleşmeden ziyade Milli esasa dayalı olarak Kolluk Kuvvetleri
yeniden yapılandırılacak
10- Uumlzerinde anlaşılacak bir tarihte ve Milli Maslahat ccedilerccedilevesinde seccedilim
kanunuyla Meclis ve Başkanlık seccedilimleri aynı anda icra edilecek
195
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 27
Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743 196
Zehir Andarus ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen İntiharsquouumll-tehdiye El
yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081212-18 s 1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
141
11- Mart 2005 Kahire anlaşmasında vurgulandığı gibi Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) tuumlm hareketleri kapsayacak şekilde yeniden
yapılandırılarak Filistin Halkının tek meşru temsilcisi olacaktır
12- 29-30 Nisan 2008 tarihinde tuumlm Filistinli hareketlerin uumlzerinde anlaştığı
şekilde ateşkesin korunması sağlanacaktır
13- Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve Filistin Youmlnetimi Başkanının
Barış Goumlruumlşmelerini yuumlruumltmede yetkili olduğu tuumlm Filistinli hareketler tarafından
kabul edilecektir
14- Goumlruumlşmeler başladıktan sonra bu suumlrece zarar verecek faaliyetlerden
vazgeccedililecek
15- Bu anlaşmanın uygulanması iccedilin ortak komisyonlar kurulacak197
Hamas huumlkuumlmeti bu anlaşma metninin bir başlangıccedil kabul ettikleri iccedilin olumlu
karşılamışlardı Fakat Hamas youmlnetiminin temel isteğinin anlaşma uygulanırken Batı
Şeria ve Gazzersquode aynı anda başlanmasını istemekteydi198
Buradaki temel sorun fiili
olarak İsrail işgali altında bulunun Batı Şeriarsquoda bu yeniden yapılanmanın nasıl
gerccedilekleştirileceği idi Buna ek olarak Hamas goumlruumlşmelerin başlamasından bir guumln
oumlnce Batı Şeriarsquodaki Hamas mensubu siyasi tutukluların serbest bırakılmadığından
dolayı goumlruumlşmelere katılmayacağını duyurdu Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquonin abluka
altında olması fakat Batı Şeriarsquoda boumlyle bir sıkıntı olmadığı iccedilin goumlruumlşmeler ile geccedilen
zamanın kendi aleyhine olduğunu bilmekteydi Bu sebeple masaya oturmadan somut
kazanımlar elde etmek istemekteydi Aynı zamanda Hamas youmlnetimi Mısırrsquoın
goumlruumlşmelerde de El Fetih ve Mahmut Abbasrsquodan yana tavır koyduğu iccedilin kendilerinin
uzlaşmaz taraf konumuna duumlştuumlklerini duumlşuumlnuumlyorlardı Buna ek olarak uumlst duumlzey El
Fetih uumlyeleri anlaşmanın imzalanması gerektiğini ccediluumlnki boumlluumlnme sebebiyle İsrail ile
Barış anlaşmasının imzalanamadığını ifade etmekteydi199
27 Aralık 2009 Gazze Saldırısı
İsrail ordusu 27 Aralık 2009 tarihinde Gazzersquoye 22 guumln suumlrecek ve sivil
yerleşim merkezlerinin de hedef alındığı geniş ccedilaplı bir askeri saldırı başlattı Hamas
huumlkuumlmetine bağlı tuumlm resmi bina ve kurumlar saldırıda ağır hasar goumlrmuumlştuuml Saldırı
guumlnuuml bakanlık binalarında ve diğer resmi kurum binalarında memur ve kolluk
goumlrevleri goumlrev yaptığı iccedilin ilk guumln ccedilok kayıp vermişlerdi İsrail Dış İşleri Bakanırsquonı
saldırıdan iki guumln oumlnce 25 Aralık guumlnuuml Kahirersquoyi ziyaret etmiş ve Huumlsni Muumlbarek ile
goumlruumlşmuumlştuuml Bu goumlruumlşmenin bir guumln sonrası 26 Aralık gecesi Mısır huumlkuumlmet yetkilileri
Hamas uumlst duumlzey temsilcilerine saldırı olmayacak teminatı vermişti Nitekim saldırının
hemen ardından Hamasrsquoın soumlzcuumlsuuml Feyzi Burham bu saldırıdan Mısır youmlnetiminin
haberi olduğunu ve buna izin verdiğini accedilıklamıştır Burham Mısır huumlkuumlmeti
yetkililerinin Hamas uumlst duumlzey youmlneticilerini 26 Aralık gecesi arayarak Gazzersquonin
buguumln sakin olacağını soumlylediklerini ifade etmişti200
Esas itibarıyla İsrail iccedilerisinde
197
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El Hayatrsquouumll Cedid 21
Ekim 2008 httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309 (Erişim Tarihi 5 Nisan
2010) s1 198
Huumlseyin Cebir ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat
alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008 199
Zehir Enderus ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-harb versquol-hisar versquol-
kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El Kudsuumlrsquol Arabi 11 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081111-10 s6 200
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s 64
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
142
siyasi tahminler de bile seccedilim suumlrecine girmiş bir geccediliş huumlkuumlmetinin boumlyle oumlnemli bir
saldırı başlatacağı beklenmiyordu201
İsrail youmlnetimi kuumlresel ve boumllgesel hesaplar sonucu bu saldırıyı
gerccedilekleştirmiştir Hatta siyasi guumlccediller bu saldırının Uluslar arası alanda ABD ve
Avrupa Birliği gibi aktoumlrler tarafından teroumlrist kabul edilen Hamasrsquoa karşı yapıldığı
iccedilin anlayışlı olunacağını hesap etmekteydi202
İsrail youmlnetimi iccedilin Gazzersquoye saldırının
temel amacı ise Hamasrsquoın askeri guumlcuumlnuuml yok etmek ve Hamas huumlkuumlmetinin
devrilmesiydi203
Saldırının sonlarına doğru ise amacın Hamasrsquoın tekrar silahlanmasını
oumlnlemek ve Gilad Şalitrsquoin İsrailrsquoe geri getirilmesi haline gelmişti204
Hamasrsquoın elinde
iki yıldır esir tutulan İsrail askeri Gilad Şalitrsquoin uumllkeye geri getirilmesi huumlkuumlmet
ortakları iccedilin seccedilim oumlncesi buumlyuumlk bir başarı olacaktı Fakat saldırı sonrası Hamas
huumlkuumlmeti devrilmemiş ve Gilad Şalitrsquode geri alınamamıştı Hamas siyasi soumlzcuumlsuuml
Halid Meşrsquoal ise El Cezirersquoye yaptığı ilk accedilıklamada ldquokendilerine kimsenin ablukanın
kalkması ve saldırının durdurulmasından başka hiccedilbir talep ile gelmemelerinirdquo
belirtiyordu205
Hamas yaptığı diğer accedilıklamada Mahmut Abbasrsquoın bu saldırıyı
oumlnceden bildiğini hatta Gazzersquodeki bazı El Fetih unsurlarının Hamas merkezleri
hakkında sağladığı bilgileri İsrailrsquoe vermekle itham ediyordu206
Mısır youmlnetimi ise
ablukadan dolayı doğrudan ve saldırı iccedilin ise dolaylı olarak Hamas youmlnetimini
succedilluyordu Saldırı devam ederken bile Mısır Devlet Başkanı Huumlsni Muumlbarek Hamas
hareketini succedillayan accedilıklamalar yapıyordu Hatta Mısır ile Filistin arasında bulunan
Refah sınır kapısının kapalı olmasından Hamasrsquoı sorumlu tutuyordu207
Mısırrsquoda ise
Hamasrsquoın itikadiideolojik accedilıdan bir parccedilası olduğu Muumlsluumlman Kardeşler hareketi
Mısır huumlkuumlmeti de dacirchil olmak uumlzere Arap huumlkuumlmetlerini Filistinrsquode direnişi kırmak
iccedilin İsrail ile işbirliği yaptıklarından dolayı succedilluyordu208
Bu itham Mısır rejimi ve
meşruiyeti iccedilin hayati bir tehdit oluşturmaktadır
Mısır youmlnetimi ise İsrail Gazze arasına Uluslar arası bir guumlccedil konuşlanmasıyla
Hamasrsquoın direniş faaliyetlerini ve İsrailrsquoe karşı askeri saldırılarını engellemeye
ccedilalışıyordu Ccediluumlnki 1967 oumlncesi Mısır hacirckimiyetinde kabul edilen Gazzersquoye İsrailrsquoin
her saldırısı Mısır huumlkuumlmetinin meşruiyetini zayıflatan bir unsur meydana getiriyordu
Hamas youmlnetimi İsrail-Gazze arasına uluslar arası bir guumlcuumln konuşlanmasına ise
bunun İsrailrsquoi korumak ve direnişi engellemek olacağı savıyla şiddetle ret etmişti209
Hamas hiccedilbir şekilde direniş hakkından vazgeccedilmeyeceğini ilan ediyor ve ablukanın
kaldırılması isteğinden vazgeccedilmiyordu İsrail youmlnetimi başlattığı bu saldırıyla Hamas
huumlkuumlmetini deviremediği gibi aynı sene iccedilerisinde yapılacak olan Filistin Youmlnetimi
Başkanlık seccedilimlerinin yapılmasını da fiilen ortadan kaldırmıştır Bu durum Hamas
201
Yehuda Ben Meir ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public Opinionrdquo Strategic
Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv University Volume 11 No4
February 2009 s29 202
Eran Oded ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic Assessment Volume 11
No 4 February 2009 s 14 203
Eiland Giora ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the Campaignrdquo Strategic
Assesment Volume 11 No4 February 2009 s 8 204
age s9 205
Sabri Suumlmeyre ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml Hilaluumlrsquol-advanrdquo
Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat
versquol-istişarat Beyrut 2009 s 81 206
age s 82 207
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s67 208
age s66-67 209
Sabri Suumlmeyre s84
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
143
huumlkuumlmetinin Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın yasal suumlresinin bittiğini bu
ccedilerccedilevede artık meşruiyetinin tartışmalı olduğu ilan etmesiyle sonuccedillanmıştır
SONUCcedil Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme(kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln kuruluşunun temel amacı
Filistinlilerin işgal ve suumlrguumln sebebiyle duumlnyanın her yerindeki Filistinliler de dacirchil
temsil edildiği bir kurum meydana getirmekti Fakat zaman iccedilerisinde Yaser Arafat
oumlnderliğindeki El Fetih hareketi tuumlm Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln yuumlruumltme ve
temsil organlarını ele geccedilirmiştir Bu durum diğer Filistinli direniş hareketlerinin bu
oumlrguumltten ayrılıp bağımsız faaliyet yuumlruumltmelerine sebep olmuştur Buna rağmen 1993
Oslo barış goumlruumlşmelerine kadar Yaser Arafatrsquoın İsrailrsquoe karşı direniş ve muumlcadelenin
parccedilalanmaması iccedilin destek verilmiştir Yaser Arafat 1993 yılında Oslo Uyum
anlaşmalarını tuumlm Filistinliler adına imzalamış ama Filistin direniş hareketlerinin
birccediloğu bu anlaşmaları tanımadığını ilan etmiştir Bu hareketlerin başında Hamas
gelmektedir Bu ccedilerccedilevede Hamas Oslo Barış Goumlruumlşmeleri sonucunda oluşturulan
Filistin Youmlnetimini tanımadığı iccedilin 2006 yılına kadar seccedilimlere katılmamıştır Bu El
Fetih hareketinin Filistin Youmlnetimi Parlamentosunu huumlkuumlmeti ve buna bağlı tuumlm
resmi kurum ve kuruluşlarına hakim olma imkanı sağlamıştır Bu durum aynı zaman
El Fetih oumlrguumltuumlne Batı Şeria ve Gazzersquode resmi olarak polis kuvveti oluşturma ve
silahlanma imkacircnı sağlamıştır Bu durum Hamas gibi silahlı direniş oumlrguumltlerinin
zamanla aleyhine taktiksel bir uumlstuumlnluumlk meydana getirmiştir Aynı zamanda bu durum
El Fetihrsquoin tuumlm Filistin Youmlnetimi kurumlarına hacirckim olması gerek İsrail ve gerek
Uluslar arası tuumlm goumlruumlşmeleri Filistinliler adına yuumlruumltmesi sonucu doğuruyordu
Hamas bu durumu kendi lehine ccedilevirmek iccedilin ani bir kararla Yasama seccedilimlerine
katılma kararı aldı Bu taktik değişiklik El Fetih youmlnetimini seccedilim sonrası buumlyuumlk
sıkıntıya sokacaktı Hamasrsquoın Yasama Konseyinde ccediloğunluğu elde etmesi ise
Huumlkuumlmeti ve El Fetih unsurları tarafından youmlnetilen kurumlarında değişim anlamına
geliyordu Filistin Youmlnetimi başkanı ise kendi yetkisini Filistin Anayasasına da aykırı
olarak genişletmeye başladı Bu durum sonunda Hamas huumlkuumlmete bağlı guumlccedillerle
Filistin Youmlnetimi başkanı Mahmut Abbasrsquoa bağlı guumlccedillerin ccedilatışmasına doumlnduuml Bunun
sonucunda zaten İsrail işgali nedeniyle coğrafi olarak ayrı olan Batı Şeria ve Gazze
otorite olarak da birbirinden ayrılmış oldu
Bu suumlrecin temel sebebi Filistin Oumlzguumlrleştirme (Kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln ve
yuumlruumltme organlarının artık Filistinlileri temsil etmekten uzak olmasıdır El Fetihrsquoin
hacirckim olduğu suumlreccedilte kurulan Filistin Youmlnetimi de artık seccedilimler yapılamamasından
dolayı meşruiyetini kaybetmektedir Filistin Youmlnetimi Başkanlığı ve yasama
meclisinin yasal goumlrev suumlresi dolmuş fakat hukuki ve fiili boumlluumlnmuumlşluumlkten dolayı
seccedilimler yapılamamaktadır Mısır ve Uumlrduumln youmlnetimlerinin yanı sıra Amerikan ve
İsrail youmlnetimleri de Hamasrsquoın Filistin youmlnetiminde bulunmasını kabul etmemektedir
Mahmut Abbas ise Filistin youmlnetimi başkanı olarak değil tuumlm goumlruumlşmelerini Filistini
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml başkanı olarak yuumlruumltmektedir Bu kurucu oumlrguumlt ise hukuki
sorunlar ve işgal sebebiyle seccedilim yapamamaktadır Filistinlileri temsil etmesi iccedilin
kurulan Filistini Oumlzguumlrleştirme (kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln yeniden yapılanmasıyla bu
hukuki ve siyasi ccedilıkmaz ortadan kaldırılabilir Aksi halde Filistinlileri temsil
meşruiyetini kaybetmiş Filistin Youmlnetimirsquonin de barış goumlruumlşmelerini yuumlruumltmesinin
hukuki ve siyasi olarak bir anlamı olmayacaktır
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
144
KAYNAKCcedilA
Abbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas
Tettehuz Kararen bitecil teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi
24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=1012
3
Abbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve
tayin ahadı zuamarsquoil-mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeat
ure=
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and
the ldquoNew Palestinian Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen
-posing-as-revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-
breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
Andarus ZehirEşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen
İntiharsquouumll-tehdiye El yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081212-18
Avaz Velid ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik
Birsquol-meclis Teşri biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart
2006 http81144208209090pdf200605May09MayTue
Avaz Velid ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir
şurta bivakfıhardquo El Kudsrsquouumll Arabi 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu
Avaz Velid Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi
niyyeti hareketihi el-istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070616JunSat
Avaz Velid ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve
ihlal meclisi merkezi bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi
27 Mart 2010 http81144208209090pdf20071111-05
Aytani Meryem Muhammed Salih Muhsin Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve
Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat
Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200603Mar07MarTue
Bedarin Bessam ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi
bitefrih cemaatuumlrsquol-usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-
ahira biitticahu intikad kadatuuml fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007
Erişim Tarihi 27 Mart 2010 http81144208209090pdf20070618JunMon
Ben Meir Yehuda ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public
Opinionrdquo Strategic Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv
University Volume 11 No4 February 2009
Cebir Huumlseyin ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve
tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
145
httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El
Hayatrsquouumll Cedid 21 Ekim 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309
Enderus Zehir ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-
harb versquol-hisar versquol-kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El
Kudsuumlrsquol Arabicirc 11 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081111-10
Erkanger Steven February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of
Hamas Ousterrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social
and Political History Westview Press USA 2006
Fighel Jonathan ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo
Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx
Giora Eiland ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the
Campaignrdquo Strategic Assesment Volume 11 No4 February 2009
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart
2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1
Hammami Velid Halil ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El
Kudsrsquouumll Arabi Erişim Tarihi 26 Mart 2010
10 Temmuz 2007 http81144208209090pdf20070710JulTue
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 Nisan 2006
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El
Eyyam 11 Ocak 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070111JanThu
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabi 13
Şubat 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200602Feb13FebMon
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-
amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran
2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-
şimaliyetuuml min Kıtrsquoa Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24
Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078
Kasım Basim et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-
Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol
firsquod-dımışk Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
146
Kasım Basim et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat versquol-İştişarat Beyrut 2009
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-
tevekkuat bihudus İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart
2010 httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeat
ure=
Oded Eran ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic
Assessment Volume 11 No 4 February 2009
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El
Şarkrsquouumll Evsat 27 Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743
Migdalovitz Carol CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process
The Annapolis Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El
Ezmetuumlrsquol-dahiliye ala Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabi 11 Temmuz 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070711JulWed
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml
alarsquol-hududuhardquo El Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeat
ure=
Nersquoami Salih ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye
liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 24 Nisan 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
Ramallah Ali Salih ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili
hukumetuuml kable tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455
Rose David April 2008 ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804
Sabbah Fethi ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya
haricuuml alarsquol-kanun Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat
9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895
Salih Muhsin et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar
Takrir Malumat 2 Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-
strateji El Filistin lisene 2008 Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-
iştişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-
etrafrsquouumll-maniyetuuml Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
138
sorunlarına daha ccedilok eğilecekleri soumlzuumlnuuml vermişti181
Bunun uumlzerine 27 Kasım 2007
tarihinde ise Amerikan Başkanı G Bush tarafından ccedilok sayıda Uluslararası Oumlrguumlt ve
Devletin katılımıyla Annapolis Barış Konferansı accedilıldı Filistin Youmlnetimi Mahmut
Abbas ile İsrail Başbakanı Ehud Olmert 28 Kasım 2007 tarihinde barış goumlruumlşmelerinin
başlaması iccedilin anlaşmaya vardı İsrail youmlnetimi daha oumlnceki geleneğinden
ayrılmayarak goumlruumlşmelere herhangi şart ya da ccedilerccedileve konmasına izin vermedi
Amerikan Youmlnetimi Hamas huumlkuumlmetinin etkisini ve desteğini azaltmak iccedilin bir oumlnce
İsrail ve Filistin Youmlnetimi arasında barış anlaşması imzalanmasını sağlamaya
ccedilalışıyordu Goumlruumlşmeler Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) adına Ahmet Kurey ve
İsrail Dış İşleri Bakanı Livni arasında yuumlruumltuumllmekteydi Belirlenen Yol Haritası
ccedilerccedilevesinin ilk safhası gereği İsrail Youmlnetimi işgal altındaki boumllgelerde yeni yerleşim
boumllgesi inşa etmeyecek Filistin Youmlnetimi ise teroumlrist gruplarla savaşıp onların alt
yapısını yok edecekti Bu ccedilerccedilevede Amerikan ve İsrail Youmlnetimi iccedilin Hamas bir teroumlr
oumlrguumltuuml olarak kabul edilmekteydi182
İsrail huumlkuumlmeti Filistin Youmlnetiminin iccedilinde bulunduğu meşruiyet sorunundan
istifade ederek birccedilok konuda Mahmut Abbasrsquoı zorluyordu Oumlzellikle İsrail Youmlnetimi
yeni yerleşim boumllgelerinden geri adım atmayarak Filistin Youmlnetiminin teroumlr
gruplarıyla yeterince muumlcadele etmediğini iddia ediyordu İsmail Haniye huumlkuumlmeti ve
Filistin Yasama Meclisi ise Annapolis Barış Konferansının ldquogereksizrdquo olduğunu ve
Mahmut Abbasrsquodan goumlruumlşmeleri kesmesini istemişti183
Huumlkuumlmet soumlzcuumlsuuml ise yaptığı
bir başka accedilıklamada bu konferansrsquoın buumlyuumlk bir siyasi utanccedil olduğunu soumlyluumlyordu184
Filistin Youmlnetimi ise buna Batı Şeriarsquoda ccedilok sayıda Hamas yanlısını tutuklayarak
vermişti185
Hamasrsquoın Siyasi Şubesi Başkanvekili Musa Ebu Marzuk ise Annapolis
Konferansrsquoın iki ana hedefi olduğunu belirtiyordu Birincisi Luumlbnan saldırılarından
sonra zayıflayan Olmert huumlkuumlmetine destek olmak ikincisi ise İranrsquoa karşı yapılacak
bir savaş planına zemin hazırlamaktı186
Bunun uumlzerine Hamas huumlkuumlmeti ve
milletvekilleri bir toplantı yaparak 1948 yılında Filistinden goumlccedil edenler topraklarına
doumlnmeden ve Kuduumls dacirchil tuumlm işgal edilmiş Filistin toprakları oumlzguumlrleştirilmeden
Filistin halkının hakkından hiccedil bir taviz vermeyeceklerine dair yemin ettiler187
İslami
Cihad ve Hamas Siyonist Varlığın hiccedil bir şekilde tanınmayacağını ve meşru direniş
haklarından hiccedil bir şekilde vazgeccedilmeyeceklerini iccedileren ortak bir bildiri
yayımladılar188
İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ramazan Abdullah Şellah ise
Annapolis Konferansını Balfour Deklarasyonursquondan daha koumltuuml kabul etmekteydi
181
Carol Migdalovitz CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process The Annapolis
Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf s1 182
age s 2 183
Basım Kasım et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-Mufavadat
Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk Beyrut 2008 s
25 184
age s 25 185
Salih Sırarsquouumll- İradat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-etrafrsquouumll-maniyetuuml s157 186
Basim Kasım et al Mesarrsquouumll-Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-
Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol firsquod-dımışk s 26 187
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007 188
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990 (Erişim Tarihi 18 Mart 2010)
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
139
Mısır Dışişleri Bakanı ise tuumlm Filistinli grupların Mahmut Abbasrsquoın atadığı
huumlkuumlmetin arkasında durmalarını istiyordu189
Hemen ardından daha oumlnce Gazzersquode
bulunnan Mısır Buumlyuumlkelccedililiğini ve diplomatlarını Ramallahrsquoa taşıdı 15 Haziran 2007
tarihinde ise İsrail youmlnetimi Gazzersquoye tuumlm giriş ccedilıkışları kapatarak abluka uygulamaya
başladı Gazzersquoye tıbbi malzemeler de dacirchil en temel gereksinimlerin de abluka
sebebiyle girişi engellenmiştir Bunun uumlzerine İsmail Haniye huumlkuumlmeti Arap
Birliğinden Mısır youmlnetimine sınır kapısını accedilması iccedilin baskı yapılmasını istemiştir
Fakat Arap devletleri arasındaki boumlluumlnme ve Mısır iccedilin Gazzersquonin jeopolitik oumlnemi
bilindiği iccedilin Arap devletleri Filistin iccedilerisindeki boumlluumlnmuumlşluumlk durumuna doğrudan
muumldahale etmek istememişlerdi Fakat 23 Mart 2008 tarihinde Yemen huumlkuumlmeti El
Fetih ve Hamasrsquoı 2005 Kahire anlaşması ccedilerccedilevesinde masaya oturmaya davet
etmiştir Bu suumlreccedilte Mısır huumlkuumlmeti ise kendi ev sahipliğinde daha geniş ccedilaplı bir
goumlruumlşme ccedilağrısında bulunmuştur Bunun da etkisiyle Yemen girişiminden bir sonuccedil
elde edilememiştir Hamas ve diğer direniş hareketleri ise Gazze ablukasına karşı
İsrailrsquoe Katyuşa fuumlzeleri ile cevap vermiştir Mısır huumlkuumlmeti ise Gazzersquoden yapılan bu
fuumlze saldırılarının İsrailrsquoin Gazzersquoye saldırı iccedilin fırsat oluşturduğunu duumlşuumlnmektedir
Bu ccedilerccedilevede Mısır huumlkuumlmeti Hamas ile İsrail huumlkuumlmeti arasında ateşkes sağlamak
istemişti İsrail youmlnetimi sağlanacak ateşkes anlaşması ile direnişin siyasi ve askeri
olarak faaliyetlerini durdurmasını istemekteydi Hamas huumlkuumlmeti ve İslami direniş
hareketleri ise karşılıklı olarak tuumlm askeri faaliyetlerin durdurulmasını istemişti
Bunun uumlzerine İsrail ve Hamas huumlkuumlmeti ve direniş hareketleri arasında 19 Haziran
2008 tarihinden başlamak uumlzere 6 aylık Sessizlik190
anlaşması imzalandı Bu
anlaşmaya goumlre karşılıklı olarak her tuumlrluuml saldırıların durdurulması ablukanın
kaldırılması ve tuumlm Gazze giriş-ccedilıkış kapılarının accedilılması olacaktı191
Fakat İsrail
youmlnetimi Gazze giriş-ccedilıkış kapılarını accedilmakta sorun ccedilıkartıyordu Mısır ve Gazze
arasında hayati oumlneme sahip Refah sınır kapısı 180 guumlnluumlk ateşkes suumlrecinde sadece
20 guumln o da kısmi olarak accedilılmış İsrail saldırılarında Gazzersquode 22 şehit verilmişti192
Nitekim bu konuda hazırlanan ccedilok tafsili raporlarda bile bu ateşkes anlaşmasının
şartlarından bahsedilmemektedir193
Esas itibarıyla Hamas huumlkuumlmeti Refah sınır
kapısını Mısır ile Filistin arasında goumlrmekte bu bağlamda sorumluluğunda Mısır
huumlkuumlmetinde olduğunu savunmaktaydı194
Nitekim İsrail ile Hamas arasında ateşkes
anlaşması imzalanmadan Hamas Siyasi Soumlzcuumlsuuml Halid Meşrsquoal Mısırrsquoın teşvik ve
189
ldquoTerhib-i Arabicirc versquod-duveli biteşkili Hukumetrsquouumll-Filistinieyetrsquouumll-Cedidrdquo El Eyyam 18 Haziran
2007 Erişim Tarihi 19 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 190
Burada oumlnemle vurgulanması gereken Hamasrsquoın ateşkes Hudne ile bi nevi silahların susması
Tehdiye anlamına gelen kavramlar arasında ayrım yapmasıdır Hamasrsquoa goumlre ortada resmi olarak bir
Filistin devleti olmadığı iccedilin ve resmen muhatap alınmadıkları iccedilin ateşkes ifadesi yerine anlaşmalarda
Tehdiye ifadesi kullanılmaktadır Fakat bazı yerlerde okuyucu tarafından daha iyi anlaşması iccedilin
ateşkes ifadesini de kullanmayı tercih ettik 191
Muhsin Salih et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar Takrir Malumat 2
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009 s 12 192
age s 12 193
Paul Scham ve Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political Flexibilityrdquo United
States Institute of Peace Special Report
wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf (Erişim Tarihi 5 Nisan 2010) s
3 194
age s 32
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
140
arabulucuğu ile gerccedilekleşecek ateşkes şartlarının uygulanmasında Mısırrsquoın
sorumluluğu olduğu vurgulamıştır195
Mısır huumlkuumlmetinin Refah sınır kapısını accedilmayarak İsrail ablukasına destek
vermesi de İsrail youmlnetimi tarafından yeterli goumlruumllmuumlyordu Hamas huumlkuumlmeti ve
direniş birlikleri Mısır ve Gazze arasındaki tuumlnellerden gerekli lojistik ihtiyaccedillarını
temin etmekteydi Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mısır huumlkuumlmetine Gazze ablukasına
destek vermesi iccedilin baskı yapmışlardı Bu baskılar uumlzerine Mısır youmlnetimi 12 Ağustos
2008 tarihinde Gazzersquonin hayati lojistik ihtiyaccedillarının karşılandığı tuumlnellere karşı
operasyonlar duumlzenlemeye başlamıştır Hamas milisleri bu tuumlneller sayesinde tuumlm
silah ve gereccedillerini temin etmektelerdi Aynı zamanda Gazze halkı İsrail ablukasından
sonra birccedilok hayati ihtiyaccedillarını teminde zorlanmışlar ve bu tuumlneller sayesinde bunlar
temin edilmekteydi Mısırrsquoın bu tuumlnellere karşı ccedilok sert tutumu Gazze halkının Mısır
huumlkuumlmetine karşı kızgınlığının artmasına sebep olmuştur Aynı şekilde Mısır
iccedilerisinde binlerce kişi abluka ve tuumlnellere karşı yapılan ccedilalışmalara karşı yuumlruumlşler
yaptığı iccedilin tutuklanmıştı Hamas huumlkuumlmeti ve direniş birlikleri 18 Aralık 2008
tarihinde İsrailrsquoin ateşkes şartlarını hiccedil bir şekilde yerine getirmediğini bu sebeple
ateşkesin uzatılmayacağını ve bittiğini ilan etmiştir196
Mısır huumlkuumlmeti ise oluşturulacak bir Milli Misak zemininde El Fetih ve Hamas
arasında anlaşma sağlamaya ccedilalışmaktaydı Fakat son tuumlnel saldırıları ardından
Hamas Mısır huumlkuumlmetinin kendisine karşı olduğu ve El Fetih yanlısı bir tutum
izlediğini accedilıktan ilan etmeye başlamıştı Mısır huumlkuumlmeti ise kendilerinin herkese eşit
mesafede olduğunu bildirmiş ve 9 Kasım 2008 tarihinde Kahirersquode tuumlm Filistinli
hareketler ile beraber goumlruumlşuumllmek uumlzere Filistin iccedilin 15 maddelik bir nevi Milli Misak
belgesi hazırlanmıştı Bu anlaşma taslağına goumlre
1- Filistin Milli Menfaati her tuumlr parti ve oumlrguumlt menfaati uumlstuumlnde tutulacak
2- Hiccedil bir şart altında Filistin topraklarının siyasi ve coğrafi buumltuumlnluumlğuumlnuumln
ayrılmasına izin verilmeyecek
3- Diyalog iccedil sorunları bitirmenin tek ccediloumlzuumlm aracı kabul edilecek
4- Filistinli kanı aziz kabul edilip tutuklama ve şiddetrsquoe bir an oumlnce son
verilecek
5- Demokrasi Youmlnetimin meşruiyeti ve devamı iccedilin tek seccedilenek olarak
kabul edilecek
6- İşgal devam ettiği suumlrece Filistin halkının direniş hakkı meşrudur
7- Mart 2005 Kahire Şubat 2007 Mekke anlaşmaları Mahmut Abbasrsquoın
diyalog girişimleri ve Arab Birliğinin Filistinrsquodeki boumlluumlnmeye karşı kararlarına itimat
edilecek
8- Vazifesi Ablukayı kaldırmak Meclis ve Başkanlık seccedilimlerinin
yapılması olacak Milli Huumlkuumlmet kurulacak
9- Hizipleşmeden ziyade Milli esasa dayalı olarak Kolluk Kuvvetleri
yeniden yapılandırılacak
10- Uumlzerinde anlaşılacak bir tarihte ve Milli Maslahat ccedilerccedilevesinde seccedilim
kanunuyla Meclis ve Başkanlık seccedilimleri aynı anda icra edilecek
195
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 27
Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743 196
Zehir Andarus ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen İntiharsquouumll-tehdiye El
yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081212-18 s 1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
141
11- Mart 2005 Kahire anlaşmasında vurgulandığı gibi Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) tuumlm hareketleri kapsayacak şekilde yeniden
yapılandırılarak Filistin Halkının tek meşru temsilcisi olacaktır
12- 29-30 Nisan 2008 tarihinde tuumlm Filistinli hareketlerin uumlzerinde anlaştığı
şekilde ateşkesin korunması sağlanacaktır
13- Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve Filistin Youmlnetimi Başkanının
Barış Goumlruumlşmelerini yuumlruumltmede yetkili olduğu tuumlm Filistinli hareketler tarafından
kabul edilecektir
14- Goumlruumlşmeler başladıktan sonra bu suumlrece zarar verecek faaliyetlerden
vazgeccedililecek
15- Bu anlaşmanın uygulanması iccedilin ortak komisyonlar kurulacak197
Hamas huumlkuumlmeti bu anlaşma metninin bir başlangıccedil kabul ettikleri iccedilin olumlu
karşılamışlardı Fakat Hamas youmlnetiminin temel isteğinin anlaşma uygulanırken Batı
Şeria ve Gazzersquode aynı anda başlanmasını istemekteydi198
Buradaki temel sorun fiili
olarak İsrail işgali altında bulunun Batı Şeriarsquoda bu yeniden yapılanmanın nasıl
gerccedilekleştirileceği idi Buna ek olarak Hamas goumlruumlşmelerin başlamasından bir guumln
oumlnce Batı Şeriarsquodaki Hamas mensubu siyasi tutukluların serbest bırakılmadığından
dolayı goumlruumlşmelere katılmayacağını duyurdu Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquonin abluka
altında olması fakat Batı Şeriarsquoda boumlyle bir sıkıntı olmadığı iccedilin goumlruumlşmeler ile geccedilen
zamanın kendi aleyhine olduğunu bilmekteydi Bu sebeple masaya oturmadan somut
kazanımlar elde etmek istemekteydi Aynı zamanda Hamas youmlnetimi Mısırrsquoın
goumlruumlşmelerde de El Fetih ve Mahmut Abbasrsquodan yana tavır koyduğu iccedilin kendilerinin
uzlaşmaz taraf konumuna duumlştuumlklerini duumlşuumlnuumlyorlardı Buna ek olarak uumlst duumlzey El
Fetih uumlyeleri anlaşmanın imzalanması gerektiğini ccediluumlnki boumlluumlnme sebebiyle İsrail ile
Barış anlaşmasının imzalanamadığını ifade etmekteydi199
27 Aralık 2009 Gazze Saldırısı
İsrail ordusu 27 Aralık 2009 tarihinde Gazzersquoye 22 guumln suumlrecek ve sivil
yerleşim merkezlerinin de hedef alındığı geniş ccedilaplı bir askeri saldırı başlattı Hamas
huumlkuumlmetine bağlı tuumlm resmi bina ve kurumlar saldırıda ağır hasar goumlrmuumlştuuml Saldırı
guumlnuuml bakanlık binalarında ve diğer resmi kurum binalarında memur ve kolluk
goumlrevleri goumlrev yaptığı iccedilin ilk guumln ccedilok kayıp vermişlerdi İsrail Dış İşleri Bakanırsquonı
saldırıdan iki guumln oumlnce 25 Aralık guumlnuuml Kahirersquoyi ziyaret etmiş ve Huumlsni Muumlbarek ile
goumlruumlşmuumlştuuml Bu goumlruumlşmenin bir guumln sonrası 26 Aralık gecesi Mısır huumlkuumlmet yetkilileri
Hamas uumlst duumlzey temsilcilerine saldırı olmayacak teminatı vermişti Nitekim saldırının
hemen ardından Hamasrsquoın soumlzcuumlsuuml Feyzi Burham bu saldırıdan Mısır youmlnetiminin
haberi olduğunu ve buna izin verdiğini accedilıklamıştır Burham Mısır huumlkuumlmeti
yetkililerinin Hamas uumlst duumlzey youmlneticilerini 26 Aralık gecesi arayarak Gazzersquonin
buguumln sakin olacağını soumlylediklerini ifade etmişti200
Esas itibarıyla İsrail iccedilerisinde
197
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El Hayatrsquouumll Cedid 21
Ekim 2008 httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309 (Erişim Tarihi 5 Nisan
2010) s1 198
Huumlseyin Cebir ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat
alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008 199
Zehir Enderus ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-harb versquol-hisar versquol-
kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El Kudsuumlrsquol Arabi 11 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081111-10 s6 200
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s 64
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
142
siyasi tahminler de bile seccedilim suumlrecine girmiş bir geccediliş huumlkuumlmetinin boumlyle oumlnemli bir
saldırı başlatacağı beklenmiyordu201
İsrail youmlnetimi kuumlresel ve boumllgesel hesaplar sonucu bu saldırıyı
gerccedilekleştirmiştir Hatta siyasi guumlccediller bu saldırının Uluslar arası alanda ABD ve
Avrupa Birliği gibi aktoumlrler tarafından teroumlrist kabul edilen Hamasrsquoa karşı yapıldığı
iccedilin anlayışlı olunacağını hesap etmekteydi202
İsrail youmlnetimi iccedilin Gazzersquoye saldırının
temel amacı ise Hamasrsquoın askeri guumlcuumlnuuml yok etmek ve Hamas huumlkuumlmetinin
devrilmesiydi203
Saldırının sonlarına doğru ise amacın Hamasrsquoın tekrar silahlanmasını
oumlnlemek ve Gilad Şalitrsquoin İsrailrsquoe geri getirilmesi haline gelmişti204
Hamasrsquoın elinde
iki yıldır esir tutulan İsrail askeri Gilad Şalitrsquoin uumllkeye geri getirilmesi huumlkuumlmet
ortakları iccedilin seccedilim oumlncesi buumlyuumlk bir başarı olacaktı Fakat saldırı sonrası Hamas
huumlkuumlmeti devrilmemiş ve Gilad Şalitrsquode geri alınamamıştı Hamas siyasi soumlzcuumlsuuml
Halid Meşrsquoal ise El Cezirersquoye yaptığı ilk accedilıklamada ldquokendilerine kimsenin ablukanın
kalkması ve saldırının durdurulmasından başka hiccedilbir talep ile gelmemelerinirdquo
belirtiyordu205
Hamas yaptığı diğer accedilıklamada Mahmut Abbasrsquoın bu saldırıyı
oumlnceden bildiğini hatta Gazzersquodeki bazı El Fetih unsurlarının Hamas merkezleri
hakkında sağladığı bilgileri İsrailrsquoe vermekle itham ediyordu206
Mısır youmlnetimi ise
ablukadan dolayı doğrudan ve saldırı iccedilin ise dolaylı olarak Hamas youmlnetimini
succedilluyordu Saldırı devam ederken bile Mısır Devlet Başkanı Huumlsni Muumlbarek Hamas
hareketini succedillayan accedilıklamalar yapıyordu Hatta Mısır ile Filistin arasında bulunan
Refah sınır kapısının kapalı olmasından Hamasrsquoı sorumlu tutuyordu207
Mısırrsquoda ise
Hamasrsquoın itikadiideolojik accedilıdan bir parccedilası olduğu Muumlsluumlman Kardeşler hareketi
Mısır huumlkuumlmeti de dacirchil olmak uumlzere Arap huumlkuumlmetlerini Filistinrsquode direnişi kırmak
iccedilin İsrail ile işbirliği yaptıklarından dolayı succedilluyordu208
Bu itham Mısır rejimi ve
meşruiyeti iccedilin hayati bir tehdit oluşturmaktadır
Mısır youmlnetimi ise İsrail Gazze arasına Uluslar arası bir guumlccedil konuşlanmasıyla
Hamasrsquoın direniş faaliyetlerini ve İsrailrsquoe karşı askeri saldırılarını engellemeye
ccedilalışıyordu Ccediluumlnki 1967 oumlncesi Mısır hacirckimiyetinde kabul edilen Gazzersquoye İsrailrsquoin
her saldırısı Mısır huumlkuumlmetinin meşruiyetini zayıflatan bir unsur meydana getiriyordu
Hamas youmlnetimi İsrail-Gazze arasına uluslar arası bir guumlcuumln konuşlanmasına ise
bunun İsrailrsquoi korumak ve direnişi engellemek olacağı savıyla şiddetle ret etmişti209
Hamas hiccedilbir şekilde direniş hakkından vazgeccedilmeyeceğini ilan ediyor ve ablukanın
kaldırılması isteğinden vazgeccedilmiyordu İsrail youmlnetimi başlattığı bu saldırıyla Hamas
huumlkuumlmetini deviremediği gibi aynı sene iccedilerisinde yapılacak olan Filistin Youmlnetimi
Başkanlık seccedilimlerinin yapılmasını da fiilen ortadan kaldırmıştır Bu durum Hamas
201
Yehuda Ben Meir ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public Opinionrdquo Strategic
Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv University Volume 11 No4
February 2009 s29 202
Eran Oded ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic Assessment Volume 11
No 4 February 2009 s 14 203
Eiland Giora ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the Campaignrdquo Strategic
Assesment Volume 11 No4 February 2009 s 8 204
age s9 205
Sabri Suumlmeyre ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml Hilaluumlrsquol-advanrdquo
Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat
versquol-istişarat Beyrut 2009 s 81 206
age s 82 207
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s67 208
age s66-67 209
Sabri Suumlmeyre s84
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
143
huumlkuumlmetinin Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın yasal suumlresinin bittiğini bu
ccedilerccedilevede artık meşruiyetinin tartışmalı olduğu ilan etmesiyle sonuccedillanmıştır
SONUCcedil Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme(kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln kuruluşunun temel amacı
Filistinlilerin işgal ve suumlrguumln sebebiyle duumlnyanın her yerindeki Filistinliler de dacirchil
temsil edildiği bir kurum meydana getirmekti Fakat zaman iccedilerisinde Yaser Arafat
oumlnderliğindeki El Fetih hareketi tuumlm Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln yuumlruumltme ve
temsil organlarını ele geccedilirmiştir Bu durum diğer Filistinli direniş hareketlerinin bu
oumlrguumltten ayrılıp bağımsız faaliyet yuumlruumltmelerine sebep olmuştur Buna rağmen 1993
Oslo barış goumlruumlşmelerine kadar Yaser Arafatrsquoın İsrailrsquoe karşı direniş ve muumlcadelenin
parccedilalanmaması iccedilin destek verilmiştir Yaser Arafat 1993 yılında Oslo Uyum
anlaşmalarını tuumlm Filistinliler adına imzalamış ama Filistin direniş hareketlerinin
birccediloğu bu anlaşmaları tanımadığını ilan etmiştir Bu hareketlerin başında Hamas
gelmektedir Bu ccedilerccedilevede Hamas Oslo Barış Goumlruumlşmeleri sonucunda oluşturulan
Filistin Youmlnetimini tanımadığı iccedilin 2006 yılına kadar seccedilimlere katılmamıştır Bu El
Fetih hareketinin Filistin Youmlnetimi Parlamentosunu huumlkuumlmeti ve buna bağlı tuumlm
resmi kurum ve kuruluşlarına hakim olma imkanı sağlamıştır Bu durum aynı zaman
El Fetih oumlrguumltuumlne Batı Şeria ve Gazzersquode resmi olarak polis kuvveti oluşturma ve
silahlanma imkacircnı sağlamıştır Bu durum Hamas gibi silahlı direniş oumlrguumltlerinin
zamanla aleyhine taktiksel bir uumlstuumlnluumlk meydana getirmiştir Aynı zamanda bu durum
El Fetihrsquoin tuumlm Filistin Youmlnetimi kurumlarına hacirckim olması gerek İsrail ve gerek
Uluslar arası tuumlm goumlruumlşmeleri Filistinliler adına yuumlruumltmesi sonucu doğuruyordu
Hamas bu durumu kendi lehine ccedilevirmek iccedilin ani bir kararla Yasama seccedilimlerine
katılma kararı aldı Bu taktik değişiklik El Fetih youmlnetimini seccedilim sonrası buumlyuumlk
sıkıntıya sokacaktı Hamasrsquoın Yasama Konseyinde ccediloğunluğu elde etmesi ise
Huumlkuumlmeti ve El Fetih unsurları tarafından youmlnetilen kurumlarında değişim anlamına
geliyordu Filistin Youmlnetimi başkanı ise kendi yetkisini Filistin Anayasasına da aykırı
olarak genişletmeye başladı Bu durum sonunda Hamas huumlkuumlmete bağlı guumlccedillerle
Filistin Youmlnetimi başkanı Mahmut Abbasrsquoa bağlı guumlccedillerin ccedilatışmasına doumlnduuml Bunun
sonucunda zaten İsrail işgali nedeniyle coğrafi olarak ayrı olan Batı Şeria ve Gazze
otorite olarak da birbirinden ayrılmış oldu
Bu suumlrecin temel sebebi Filistin Oumlzguumlrleştirme (Kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln ve
yuumlruumltme organlarının artık Filistinlileri temsil etmekten uzak olmasıdır El Fetihrsquoin
hacirckim olduğu suumlreccedilte kurulan Filistin Youmlnetimi de artık seccedilimler yapılamamasından
dolayı meşruiyetini kaybetmektedir Filistin Youmlnetimi Başkanlığı ve yasama
meclisinin yasal goumlrev suumlresi dolmuş fakat hukuki ve fiili boumlluumlnmuumlşluumlkten dolayı
seccedilimler yapılamamaktadır Mısır ve Uumlrduumln youmlnetimlerinin yanı sıra Amerikan ve
İsrail youmlnetimleri de Hamasrsquoın Filistin youmlnetiminde bulunmasını kabul etmemektedir
Mahmut Abbas ise Filistin youmlnetimi başkanı olarak değil tuumlm goumlruumlşmelerini Filistini
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml başkanı olarak yuumlruumltmektedir Bu kurucu oumlrguumlt ise hukuki
sorunlar ve işgal sebebiyle seccedilim yapamamaktadır Filistinlileri temsil etmesi iccedilin
kurulan Filistini Oumlzguumlrleştirme (kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln yeniden yapılanmasıyla bu
hukuki ve siyasi ccedilıkmaz ortadan kaldırılabilir Aksi halde Filistinlileri temsil
meşruiyetini kaybetmiş Filistin Youmlnetimirsquonin de barış goumlruumlşmelerini yuumlruumltmesinin
hukuki ve siyasi olarak bir anlamı olmayacaktır
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
144
KAYNAKCcedilA
Abbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas
Tettehuz Kararen bitecil teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi
24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=1012
3
Abbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve
tayin ahadı zuamarsquoil-mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeat
ure=
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and
the ldquoNew Palestinian Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen
-posing-as-revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-
breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
Andarus ZehirEşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen
İntiharsquouumll-tehdiye El yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081212-18
Avaz Velid ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik
Birsquol-meclis Teşri biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart
2006 http81144208209090pdf200605May09MayTue
Avaz Velid ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir
şurta bivakfıhardquo El Kudsrsquouumll Arabi 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu
Avaz Velid Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi
niyyeti hareketihi el-istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070616JunSat
Avaz Velid ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve
ihlal meclisi merkezi bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi
27 Mart 2010 http81144208209090pdf20071111-05
Aytani Meryem Muhammed Salih Muhsin Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve
Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat
Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200603Mar07MarTue
Bedarin Bessam ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi
bitefrih cemaatuumlrsquol-usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-
ahira biitticahu intikad kadatuuml fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007
Erişim Tarihi 27 Mart 2010 http81144208209090pdf20070618JunMon
Ben Meir Yehuda ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public
Opinionrdquo Strategic Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv
University Volume 11 No4 February 2009
Cebir Huumlseyin ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve
tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
145
httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El
Hayatrsquouumll Cedid 21 Ekim 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309
Enderus Zehir ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-
harb versquol-hisar versquol-kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El
Kudsuumlrsquol Arabicirc 11 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081111-10
Erkanger Steven February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of
Hamas Ousterrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social
and Political History Westview Press USA 2006
Fighel Jonathan ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo
Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx
Giora Eiland ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the
Campaignrdquo Strategic Assesment Volume 11 No4 February 2009
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart
2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1
Hammami Velid Halil ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El
Kudsrsquouumll Arabi Erişim Tarihi 26 Mart 2010
10 Temmuz 2007 http81144208209090pdf20070710JulTue
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 Nisan 2006
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El
Eyyam 11 Ocak 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070111JanThu
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabi 13
Şubat 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200602Feb13FebMon
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-
amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran
2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-
şimaliyetuuml min Kıtrsquoa Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24
Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078
Kasım Basim et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-
Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol
firsquod-dımışk Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
146
Kasım Basim et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat versquol-İştişarat Beyrut 2009
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-
tevekkuat bihudus İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart
2010 httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeat
ure=
Oded Eran ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic
Assessment Volume 11 No 4 February 2009
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El
Şarkrsquouumll Evsat 27 Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743
Migdalovitz Carol CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process
The Annapolis Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El
Ezmetuumlrsquol-dahiliye ala Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabi 11 Temmuz 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070711JulWed
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml
alarsquol-hududuhardquo El Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeat
ure=
Nersquoami Salih ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye
liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 24 Nisan 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
Ramallah Ali Salih ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili
hukumetuuml kable tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455
Rose David April 2008 ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804
Sabbah Fethi ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya
haricuuml alarsquol-kanun Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat
9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895
Salih Muhsin et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar
Takrir Malumat 2 Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-
strateji El Filistin lisene 2008 Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-
iştişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-
etrafrsquouumll-maniyetuuml Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
139
Mısır Dışişleri Bakanı ise tuumlm Filistinli grupların Mahmut Abbasrsquoın atadığı
huumlkuumlmetin arkasında durmalarını istiyordu189
Hemen ardından daha oumlnce Gazzersquode
bulunnan Mısır Buumlyuumlkelccedililiğini ve diplomatlarını Ramallahrsquoa taşıdı 15 Haziran 2007
tarihinde ise İsrail youmlnetimi Gazzersquoye tuumlm giriş ccedilıkışları kapatarak abluka uygulamaya
başladı Gazzersquoye tıbbi malzemeler de dacirchil en temel gereksinimlerin de abluka
sebebiyle girişi engellenmiştir Bunun uumlzerine İsmail Haniye huumlkuumlmeti Arap
Birliğinden Mısır youmlnetimine sınır kapısını accedilması iccedilin baskı yapılmasını istemiştir
Fakat Arap devletleri arasındaki boumlluumlnme ve Mısır iccedilin Gazzersquonin jeopolitik oumlnemi
bilindiği iccedilin Arap devletleri Filistin iccedilerisindeki boumlluumlnmuumlşluumlk durumuna doğrudan
muumldahale etmek istememişlerdi Fakat 23 Mart 2008 tarihinde Yemen huumlkuumlmeti El
Fetih ve Hamasrsquoı 2005 Kahire anlaşması ccedilerccedilevesinde masaya oturmaya davet
etmiştir Bu suumlreccedilte Mısır huumlkuumlmeti ise kendi ev sahipliğinde daha geniş ccedilaplı bir
goumlruumlşme ccedilağrısında bulunmuştur Bunun da etkisiyle Yemen girişiminden bir sonuccedil
elde edilememiştir Hamas ve diğer direniş hareketleri ise Gazze ablukasına karşı
İsrailrsquoe Katyuşa fuumlzeleri ile cevap vermiştir Mısır huumlkuumlmeti ise Gazzersquoden yapılan bu
fuumlze saldırılarının İsrailrsquoin Gazzersquoye saldırı iccedilin fırsat oluşturduğunu duumlşuumlnmektedir
Bu ccedilerccedilevede Mısır huumlkuumlmeti Hamas ile İsrail huumlkuumlmeti arasında ateşkes sağlamak
istemişti İsrail youmlnetimi sağlanacak ateşkes anlaşması ile direnişin siyasi ve askeri
olarak faaliyetlerini durdurmasını istemekteydi Hamas huumlkuumlmeti ve İslami direniş
hareketleri ise karşılıklı olarak tuumlm askeri faaliyetlerin durdurulmasını istemişti
Bunun uumlzerine İsrail ve Hamas huumlkuumlmeti ve direniş hareketleri arasında 19 Haziran
2008 tarihinden başlamak uumlzere 6 aylık Sessizlik190
anlaşması imzalandı Bu
anlaşmaya goumlre karşılıklı olarak her tuumlrluuml saldırıların durdurulması ablukanın
kaldırılması ve tuumlm Gazze giriş-ccedilıkış kapılarının accedilılması olacaktı191
Fakat İsrail
youmlnetimi Gazze giriş-ccedilıkış kapılarını accedilmakta sorun ccedilıkartıyordu Mısır ve Gazze
arasında hayati oumlneme sahip Refah sınır kapısı 180 guumlnluumlk ateşkes suumlrecinde sadece
20 guumln o da kısmi olarak accedilılmış İsrail saldırılarında Gazzersquode 22 şehit verilmişti192
Nitekim bu konuda hazırlanan ccedilok tafsili raporlarda bile bu ateşkes anlaşmasının
şartlarından bahsedilmemektedir193
Esas itibarıyla Hamas huumlkuumlmeti Refah sınır
kapısını Mısır ile Filistin arasında goumlrmekte bu bağlamda sorumluluğunda Mısır
huumlkuumlmetinde olduğunu savunmaktaydı194
Nitekim İsrail ile Hamas arasında ateşkes
anlaşması imzalanmadan Hamas Siyasi Soumlzcuumlsuuml Halid Meşrsquoal Mısırrsquoın teşvik ve
189
ldquoTerhib-i Arabicirc versquod-duveli biteşkili Hukumetrsquouumll-Filistinieyetrsquouumll-Cedidrdquo El Eyyam 18 Haziran
2007 Erişim Tarihi 19 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007 190
Burada oumlnemle vurgulanması gereken Hamasrsquoın ateşkes Hudne ile bi nevi silahların susması
Tehdiye anlamına gelen kavramlar arasında ayrım yapmasıdır Hamasrsquoa goumlre ortada resmi olarak bir
Filistin devleti olmadığı iccedilin ve resmen muhatap alınmadıkları iccedilin ateşkes ifadesi yerine anlaşmalarda
Tehdiye ifadesi kullanılmaktadır Fakat bazı yerlerde okuyucu tarafından daha iyi anlaşması iccedilin
ateşkes ifadesini de kullanmayı tercih ettik 191
Muhsin Salih et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar Takrir Malumat 2
Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009 s 12 192
age s 12 193
Paul Scham ve Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political Flexibilityrdquo United
States Institute of Peace Special Report
wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf (Erişim Tarihi 5 Nisan 2010) s
3 194
age s 32
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
140
arabulucuğu ile gerccedilekleşecek ateşkes şartlarının uygulanmasında Mısırrsquoın
sorumluluğu olduğu vurgulamıştır195
Mısır huumlkuumlmetinin Refah sınır kapısını accedilmayarak İsrail ablukasına destek
vermesi de İsrail youmlnetimi tarafından yeterli goumlruumllmuumlyordu Hamas huumlkuumlmeti ve
direniş birlikleri Mısır ve Gazze arasındaki tuumlnellerden gerekli lojistik ihtiyaccedillarını
temin etmekteydi Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mısır huumlkuumlmetine Gazze ablukasına
destek vermesi iccedilin baskı yapmışlardı Bu baskılar uumlzerine Mısır youmlnetimi 12 Ağustos
2008 tarihinde Gazzersquonin hayati lojistik ihtiyaccedillarının karşılandığı tuumlnellere karşı
operasyonlar duumlzenlemeye başlamıştır Hamas milisleri bu tuumlneller sayesinde tuumlm
silah ve gereccedillerini temin etmektelerdi Aynı zamanda Gazze halkı İsrail ablukasından
sonra birccedilok hayati ihtiyaccedillarını teminde zorlanmışlar ve bu tuumlneller sayesinde bunlar
temin edilmekteydi Mısırrsquoın bu tuumlnellere karşı ccedilok sert tutumu Gazze halkının Mısır
huumlkuumlmetine karşı kızgınlığının artmasına sebep olmuştur Aynı şekilde Mısır
iccedilerisinde binlerce kişi abluka ve tuumlnellere karşı yapılan ccedilalışmalara karşı yuumlruumlşler
yaptığı iccedilin tutuklanmıştı Hamas huumlkuumlmeti ve direniş birlikleri 18 Aralık 2008
tarihinde İsrailrsquoin ateşkes şartlarını hiccedil bir şekilde yerine getirmediğini bu sebeple
ateşkesin uzatılmayacağını ve bittiğini ilan etmiştir196
Mısır huumlkuumlmeti ise oluşturulacak bir Milli Misak zemininde El Fetih ve Hamas
arasında anlaşma sağlamaya ccedilalışmaktaydı Fakat son tuumlnel saldırıları ardından
Hamas Mısır huumlkuumlmetinin kendisine karşı olduğu ve El Fetih yanlısı bir tutum
izlediğini accedilıktan ilan etmeye başlamıştı Mısır huumlkuumlmeti ise kendilerinin herkese eşit
mesafede olduğunu bildirmiş ve 9 Kasım 2008 tarihinde Kahirersquode tuumlm Filistinli
hareketler ile beraber goumlruumlşuumllmek uumlzere Filistin iccedilin 15 maddelik bir nevi Milli Misak
belgesi hazırlanmıştı Bu anlaşma taslağına goumlre
1- Filistin Milli Menfaati her tuumlr parti ve oumlrguumlt menfaati uumlstuumlnde tutulacak
2- Hiccedil bir şart altında Filistin topraklarının siyasi ve coğrafi buumltuumlnluumlğuumlnuumln
ayrılmasına izin verilmeyecek
3- Diyalog iccedil sorunları bitirmenin tek ccediloumlzuumlm aracı kabul edilecek
4- Filistinli kanı aziz kabul edilip tutuklama ve şiddetrsquoe bir an oumlnce son
verilecek
5- Demokrasi Youmlnetimin meşruiyeti ve devamı iccedilin tek seccedilenek olarak
kabul edilecek
6- İşgal devam ettiği suumlrece Filistin halkının direniş hakkı meşrudur
7- Mart 2005 Kahire Şubat 2007 Mekke anlaşmaları Mahmut Abbasrsquoın
diyalog girişimleri ve Arab Birliğinin Filistinrsquodeki boumlluumlnmeye karşı kararlarına itimat
edilecek
8- Vazifesi Ablukayı kaldırmak Meclis ve Başkanlık seccedilimlerinin
yapılması olacak Milli Huumlkuumlmet kurulacak
9- Hizipleşmeden ziyade Milli esasa dayalı olarak Kolluk Kuvvetleri
yeniden yapılandırılacak
10- Uumlzerinde anlaşılacak bir tarihte ve Milli Maslahat ccedilerccedilevesinde seccedilim
kanunuyla Meclis ve Başkanlık seccedilimleri aynı anda icra edilecek
195
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 27
Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743 196
Zehir Andarus ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen İntiharsquouumll-tehdiye El
yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081212-18 s 1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
141
11- Mart 2005 Kahire anlaşmasında vurgulandığı gibi Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) tuumlm hareketleri kapsayacak şekilde yeniden
yapılandırılarak Filistin Halkının tek meşru temsilcisi olacaktır
12- 29-30 Nisan 2008 tarihinde tuumlm Filistinli hareketlerin uumlzerinde anlaştığı
şekilde ateşkesin korunması sağlanacaktır
13- Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve Filistin Youmlnetimi Başkanının
Barış Goumlruumlşmelerini yuumlruumltmede yetkili olduğu tuumlm Filistinli hareketler tarafından
kabul edilecektir
14- Goumlruumlşmeler başladıktan sonra bu suumlrece zarar verecek faaliyetlerden
vazgeccedililecek
15- Bu anlaşmanın uygulanması iccedilin ortak komisyonlar kurulacak197
Hamas huumlkuumlmeti bu anlaşma metninin bir başlangıccedil kabul ettikleri iccedilin olumlu
karşılamışlardı Fakat Hamas youmlnetiminin temel isteğinin anlaşma uygulanırken Batı
Şeria ve Gazzersquode aynı anda başlanmasını istemekteydi198
Buradaki temel sorun fiili
olarak İsrail işgali altında bulunun Batı Şeriarsquoda bu yeniden yapılanmanın nasıl
gerccedilekleştirileceği idi Buna ek olarak Hamas goumlruumlşmelerin başlamasından bir guumln
oumlnce Batı Şeriarsquodaki Hamas mensubu siyasi tutukluların serbest bırakılmadığından
dolayı goumlruumlşmelere katılmayacağını duyurdu Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquonin abluka
altında olması fakat Batı Şeriarsquoda boumlyle bir sıkıntı olmadığı iccedilin goumlruumlşmeler ile geccedilen
zamanın kendi aleyhine olduğunu bilmekteydi Bu sebeple masaya oturmadan somut
kazanımlar elde etmek istemekteydi Aynı zamanda Hamas youmlnetimi Mısırrsquoın
goumlruumlşmelerde de El Fetih ve Mahmut Abbasrsquodan yana tavır koyduğu iccedilin kendilerinin
uzlaşmaz taraf konumuna duumlştuumlklerini duumlşuumlnuumlyorlardı Buna ek olarak uumlst duumlzey El
Fetih uumlyeleri anlaşmanın imzalanması gerektiğini ccediluumlnki boumlluumlnme sebebiyle İsrail ile
Barış anlaşmasının imzalanamadığını ifade etmekteydi199
27 Aralık 2009 Gazze Saldırısı
İsrail ordusu 27 Aralık 2009 tarihinde Gazzersquoye 22 guumln suumlrecek ve sivil
yerleşim merkezlerinin de hedef alındığı geniş ccedilaplı bir askeri saldırı başlattı Hamas
huumlkuumlmetine bağlı tuumlm resmi bina ve kurumlar saldırıda ağır hasar goumlrmuumlştuuml Saldırı
guumlnuuml bakanlık binalarında ve diğer resmi kurum binalarında memur ve kolluk
goumlrevleri goumlrev yaptığı iccedilin ilk guumln ccedilok kayıp vermişlerdi İsrail Dış İşleri Bakanırsquonı
saldırıdan iki guumln oumlnce 25 Aralık guumlnuuml Kahirersquoyi ziyaret etmiş ve Huumlsni Muumlbarek ile
goumlruumlşmuumlştuuml Bu goumlruumlşmenin bir guumln sonrası 26 Aralık gecesi Mısır huumlkuumlmet yetkilileri
Hamas uumlst duumlzey temsilcilerine saldırı olmayacak teminatı vermişti Nitekim saldırının
hemen ardından Hamasrsquoın soumlzcuumlsuuml Feyzi Burham bu saldırıdan Mısır youmlnetiminin
haberi olduğunu ve buna izin verdiğini accedilıklamıştır Burham Mısır huumlkuumlmeti
yetkililerinin Hamas uumlst duumlzey youmlneticilerini 26 Aralık gecesi arayarak Gazzersquonin
buguumln sakin olacağını soumlylediklerini ifade etmişti200
Esas itibarıyla İsrail iccedilerisinde
197
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El Hayatrsquouumll Cedid 21
Ekim 2008 httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309 (Erişim Tarihi 5 Nisan
2010) s1 198
Huumlseyin Cebir ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat
alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008 199
Zehir Enderus ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-harb versquol-hisar versquol-
kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El Kudsuumlrsquol Arabi 11 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081111-10 s6 200
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s 64
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
142
siyasi tahminler de bile seccedilim suumlrecine girmiş bir geccediliş huumlkuumlmetinin boumlyle oumlnemli bir
saldırı başlatacağı beklenmiyordu201
İsrail youmlnetimi kuumlresel ve boumllgesel hesaplar sonucu bu saldırıyı
gerccedilekleştirmiştir Hatta siyasi guumlccediller bu saldırının Uluslar arası alanda ABD ve
Avrupa Birliği gibi aktoumlrler tarafından teroumlrist kabul edilen Hamasrsquoa karşı yapıldığı
iccedilin anlayışlı olunacağını hesap etmekteydi202
İsrail youmlnetimi iccedilin Gazzersquoye saldırının
temel amacı ise Hamasrsquoın askeri guumlcuumlnuuml yok etmek ve Hamas huumlkuumlmetinin
devrilmesiydi203
Saldırının sonlarına doğru ise amacın Hamasrsquoın tekrar silahlanmasını
oumlnlemek ve Gilad Şalitrsquoin İsrailrsquoe geri getirilmesi haline gelmişti204
Hamasrsquoın elinde
iki yıldır esir tutulan İsrail askeri Gilad Şalitrsquoin uumllkeye geri getirilmesi huumlkuumlmet
ortakları iccedilin seccedilim oumlncesi buumlyuumlk bir başarı olacaktı Fakat saldırı sonrası Hamas
huumlkuumlmeti devrilmemiş ve Gilad Şalitrsquode geri alınamamıştı Hamas siyasi soumlzcuumlsuuml
Halid Meşrsquoal ise El Cezirersquoye yaptığı ilk accedilıklamada ldquokendilerine kimsenin ablukanın
kalkması ve saldırının durdurulmasından başka hiccedilbir talep ile gelmemelerinirdquo
belirtiyordu205
Hamas yaptığı diğer accedilıklamada Mahmut Abbasrsquoın bu saldırıyı
oumlnceden bildiğini hatta Gazzersquodeki bazı El Fetih unsurlarının Hamas merkezleri
hakkında sağladığı bilgileri İsrailrsquoe vermekle itham ediyordu206
Mısır youmlnetimi ise
ablukadan dolayı doğrudan ve saldırı iccedilin ise dolaylı olarak Hamas youmlnetimini
succedilluyordu Saldırı devam ederken bile Mısır Devlet Başkanı Huumlsni Muumlbarek Hamas
hareketini succedillayan accedilıklamalar yapıyordu Hatta Mısır ile Filistin arasında bulunan
Refah sınır kapısının kapalı olmasından Hamasrsquoı sorumlu tutuyordu207
Mısırrsquoda ise
Hamasrsquoın itikadiideolojik accedilıdan bir parccedilası olduğu Muumlsluumlman Kardeşler hareketi
Mısır huumlkuumlmeti de dacirchil olmak uumlzere Arap huumlkuumlmetlerini Filistinrsquode direnişi kırmak
iccedilin İsrail ile işbirliği yaptıklarından dolayı succedilluyordu208
Bu itham Mısır rejimi ve
meşruiyeti iccedilin hayati bir tehdit oluşturmaktadır
Mısır youmlnetimi ise İsrail Gazze arasına Uluslar arası bir guumlccedil konuşlanmasıyla
Hamasrsquoın direniş faaliyetlerini ve İsrailrsquoe karşı askeri saldırılarını engellemeye
ccedilalışıyordu Ccediluumlnki 1967 oumlncesi Mısır hacirckimiyetinde kabul edilen Gazzersquoye İsrailrsquoin
her saldırısı Mısır huumlkuumlmetinin meşruiyetini zayıflatan bir unsur meydana getiriyordu
Hamas youmlnetimi İsrail-Gazze arasına uluslar arası bir guumlcuumln konuşlanmasına ise
bunun İsrailrsquoi korumak ve direnişi engellemek olacağı savıyla şiddetle ret etmişti209
Hamas hiccedilbir şekilde direniş hakkından vazgeccedilmeyeceğini ilan ediyor ve ablukanın
kaldırılması isteğinden vazgeccedilmiyordu İsrail youmlnetimi başlattığı bu saldırıyla Hamas
huumlkuumlmetini deviremediği gibi aynı sene iccedilerisinde yapılacak olan Filistin Youmlnetimi
Başkanlık seccedilimlerinin yapılmasını da fiilen ortadan kaldırmıştır Bu durum Hamas
201
Yehuda Ben Meir ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public Opinionrdquo Strategic
Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv University Volume 11 No4
February 2009 s29 202
Eran Oded ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic Assessment Volume 11
No 4 February 2009 s 14 203
Eiland Giora ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the Campaignrdquo Strategic
Assesment Volume 11 No4 February 2009 s 8 204
age s9 205
Sabri Suumlmeyre ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml Hilaluumlrsquol-advanrdquo
Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat
versquol-istişarat Beyrut 2009 s 81 206
age s 82 207
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s67 208
age s66-67 209
Sabri Suumlmeyre s84
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
143
huumlkuumlmetinin Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın yasal suumlresinin bittiğini bu
ccedilerccedilevede artık meşruiyetinin tartışmalı olduğu ilan etmesiyle sonuccedillanmıştır
SONUCcedil Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme(kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln kuruluşunun temel amacı
Filistinlilerin işgal ve suumlrguumln sebebiyle duumlnyanın her yerindeki Filistinliler de dacirchil
temsil edildiği bir kurum meydana getirmekti Fakat zaman iccedilerisinde Yaser Arafat
oumlnderliğindeki El Fetih hareketi tuumlm Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln yuumlruumltme ve
temsil organlarını ele geccedilirmiştir Bu durum diğer Filistinli direniş hareketlerinin bu
oumlrguumltten ayrılıp bağımsız faaliyet yuumlruumltmelerine sebep olmuştur Buna rağmen 1993
Oslo barış goumlruumlşmelerine kadar Yaser Arafatrsquoın İsrailrsquoe karşı direniş ve muumlcadelenin
parccedilalanmaması iccedilin destek verilmiştir Yaser Arafat 1993 yılında Oslo Uyum
anlaşmalarını tuumlm Filistinliler adına imzalamış ama Filistin direniş hareketlerinin
birccediloğu bu anlaşmaları tanımadığını ilan etmiştir Bu hareketlerin başında Hamas
gelmektedir Bu ccedilerccedilevede Hamas Oslo Barış Goumlruumlşmeleri sonucunda oluşturulan
Filistin Youmlnetimini tanımadığı iccedilin 2006 yılına kadar seccedilimlere katılmamıştır Bu El
Fetih hareketinin Filistin Youmlnetimi Parlamentosunu huumlkuumlmeti ve buna bağlı tuumlm
resmi kurum ve kuruluşlarına hakim olma imkanı sağlamıştır Bu durum aynı zaman
El Fetih oumlrguumltuumlne Batı Şeria ve Gazzersquode resmi olarak polis kuvveti oluşturma ve
silahlanma imkacircnı sağlamıştır Bu durum Hamas gibi silahlı direniş oumlrguumltlerinin
zamanla aleyhine taktiksel bir uumlstuumlnluumlk meydana getirmiştir Aynı zamanda bu durum
El Fetihrsquoin tuumlm Filistin Youmlnetimi kurumlarına hacirckim olması gerek İsrail ve gerek
Uluslar arası tuumlm goumlruumlşmeleri Filistinliler adına yuumlruumltmesi sonucu doğuruyordu
Hamas bu durumu kendi lehine ccedilevirmek iccedilin ani bir kararla Yasama seccedilimlerine
katılma kararı aldı Bu taktik değişiklik El Fetih youmlnetimini seccedilim sonrası buumlyuumlk
sıkıntıya sokacaktı Hamasrsquoın Yasama Konseyinde ccediloğunluğu elde etmesi ise
Huumlkuumlmeti ve El Fetih unsurları tarafından youmlnetilen kurumlarında değişim anlamına
geliyordu Filistin Youmlnetimi başkanı ise kendi yetkisini Filistin Anayasasına da aykırı
olarak genişletmeye başladı Bu durum sonunda Hamas huumlkuumlmete bağlı guumlccedillerle
Filistin Youmlnetimi başkanı Mahmut Abbasrsquoa bağlı guumlccedillerin ccedilatışmasına doumlnduuml Bunun
sonucunda zaten İsrail işgali nedeniyle coğrafi olarak ayrı olan Batı Şeria ve Gazze
otorite olarak da birbirinden ayrılmış oldu
Bu suumlrecin temel sebebi Filistin Oumlzguumlrleştirme (Kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln ve
yuumlruumltme organlarının artık Filistinlileri temsil etmekten uzak olmasıdır El Fetihrsquoin
hacirckim olduğu suumlreccedilte kurulan Filistin Youmlnetimi de artık seccedilimler yapılamamasından
dolayı meşruiyetini kaybetmektedir Filistin Youmlnetimi Başkanlığı ve yasama
meclisinin yasal goumlrev suumlresi dolmuş fakat hukuki ve fiili boumlluumlnmuumlşluumlkten dolayı
seccedilimler yapılamamaktadır Mısır ve Uumlrduumln youmlnetimlerinin yanı sıra Amerikan ve
İsrail youmlnetimleri de Hamasrsquoın Filistin youmlnetiminde bulunmasını kabul etmemektedir
Mahmut Abbas ise Filistin youmlnetimi başkanı olarak değil tuumlm goumlruumlşmelerini Filistini
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml başkanı olarak yuumlruumltmektedir Bu kurucu oumlrguumlt ise hukuki
sorunlar ve işgal sebebiyle seccedilim yapamamaktadır Filistinlileri temsil etmesi iccedilin
kurulan Filistini Oumlzguumlrleştirme (kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln yeniden yapılanmasıyla bu
hukuki ve siyasi ccedilıkmaz ortadan kaldırılabilir Aksi halde Filistinlileri temsil
meşruiyetini kaybetmiş Filistin Youmlnetimirsquonin de barış goumlruumlşmelerini yuumlruumltmesinin
hukuki ve siyasi olarak bir anlamı olmayacaktır
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
144
KAYNAKCcedilA
Abbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas
Tettehuz Kararen bitecil teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi
24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=1012
3
Abbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve
tayin ahadı zuamarsquoil-mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeat
ure=
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and
the ldquoNew Palestinian Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen
-posing-as-revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-
breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
Andarus ZehirEşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen
İntiharsquouumll-tehdiye El yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081212-18
Avaz Velid ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik
Birsquol-meclis Teşri biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart
2006 http81144208209090pdf200605May09MayTue
Avaz Velid ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir
şurta bivakfıhardquo El Kudsrsquouumll Arabi 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu
Avaz Velid Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi
niyyeti hareketihi el-istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070616JunSat
Avaz Velid ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve
ihlal meclisi merkezi bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi
27 Mart 2010 http81144208209090pdf20071111-05
Aytani Meryem Muhammed Salih Muhsin Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve
Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat
Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200603Mar07MarTue
Bedarin Bessam ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi
bitefrih cemaatuumlrsquol-usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-
ahira biitticahu intikad kadatuuml fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007
Erişim Tarihi 27 Mart 2010 http81144208209090pdf20070618JunMon
Ben Meir Yehuda ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public
Opinionrdquo Strategic Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv
University Volume 11 No4 February 2009
Cebir Huumlseyin ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve
tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
145
httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El
Hayatrsquouumll Cedid 21 Ekim 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309
Enderus Zehir ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-
harb versquol-hisar versquol-kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El
Kudsuumlrsquol Arabicirc 11 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081111-10
Erkanger Steven February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of
Hamas Ousterrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social
and Political History Westview Press USA 2006
Fighel Jonathan ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo
Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx
Giora Eiland ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the
Campaignrdquo Strategic Assesment Volume 11 No4 February 2009
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart
2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1
Hammami Velid Halil ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El
Kudsrsquouumll Arabi Erişim Tarihi 26 Mart 2010
10 Temmuz 2007 http81144208209090pdf20070710JulTue
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 Nisan 2006
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El
Eyyam 11 Ocak 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070111JanThu
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabi 13
Şubat 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200602Feb13FebMon
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-
amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran
2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-
şimaliyetuuml min Kıtrsquoa Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24
Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078
Kasım Basim et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-
Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol
firsquod-dımışk Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
146
Kasım Basim et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat versquol-İştişarat Beyrut 2009
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-
tevekkuat bihudus İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart
2010 httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeat
ure=
Oded Eran ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic
Assessment Volume 11 No 4 February 2009
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El
Şarkrsquouumll Evsat 27 Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743
Migdalovitz Carol CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process
The Annapolis Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El
Ezmetuumlrsquol-dahiliye ala Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabi 11 Temmuz 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070711JulWed
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml
alarsquol-hududuhardquo El Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeat
ure=
Nersquoami Salih ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye
liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 24 Nisan 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
Ramallah Ali Salih ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili
hukumetuuml kable tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455
Rose David April 2008 ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804
Sabbah Fethi ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya
haricuuml alarsquol-kanun Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat
9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895
Salih Muhsin et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar
Takrir Malumat 2 Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-
strateji El Filistin lisene 2008 Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-
iştişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-
etrafrsquouumll-maniyetuuml Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
140
arabulucuğu ile gerccedilekleşecek ateşkes şartlarının uygulanmasında Mısırrsquoın
sorumluluğu olduğu vurgulamıştır195
Mısır huumlkuumlmetinin Refah sınır kapısını accedilmayarak İsrail ablukasına destek
vermesi de İsrail youmlnetimi tarafından yeterli goumlruumllmuumlyordu Hamas huumlkuumlmeti ve
direniş birlikleri Mısır ve Gazze arasındaki tuumlnellerden gerekli lojistik ihtiyaccedillarını
temin etmekteydi Amerikan ve İsrail youmlnetimleri Mısır huumlkuumlmetine Gazze ablukasına
destek vermesi iccedilin baskı yapmışlardı Bu baskılar uumlzerine Mısır youmlnetimi 12 Ağustos
2008 tarihinde Gazzersquonin hayati lojistik ihtiyaccedillarının karşılandığı tuumlnellere karşı
operasyonlar duumlzenlemeye başlamıştır Hamas milisleri bu tuumlneller sayesinde tuumlm
silah ve gereccedillerini temin etmektelerdi Aynı zamanda Gazze halkı İsrail ablukasından
sonra birccedilok hayati ihtiyaccedillarını teminde zorlanmışlar ve bu tuumlneller sayesinde bunlar
temin edilmekteydi Mısırrsquoın bu tuumlnellere karşı ccedilok sert tutumu Gazze halkının Mısır
huumlkuumlmetine karşı kızgınlığının artmasına sebep olmuştur Aynı şekilde Mısır
iccedilerisinde binlerce kişi abluka ve tuumlnellere karşı yapılan ccedilalışmalara karşı yuumlruumlşler
yaptığı iccedilin tutuklanmıştı Hamas huumlkuumlmeti ve direniş birlikleri 18 Aralık 2008
tarihinde İsrailrsquoin ateşkes şartlarını hiccedil bir şekilde yerine getirmediğini bu sebeple
ateşkesin uzatılmayacağını ve bittiğini ilan etmiştir196
Mısır huumlkuumlmeti ise oluşturulacak bir Milli Misak zemininde El Fetih ve Hamas
arasında anlaşma sağlamaya ccedilalışmaktaydı Fakat son tuumlnel saldırıları ardından
Hamas Mısır huumlkuumlmetinin kendisine karşı olduğu ve El Fetih yanlısı bir tutum
izlediğini accedilıktan ilan etmeye başlamıştı Mısır huumlkuumlmeti ise kendilerinin herkese eşit
mesafede olduğunu bildirmiş ve 9 Kasım 2008 tarihinde Kahirersquode tuumlm Filistinli
hareketler ile beraber goumlruumlşuumllmek uumlzere Filistin iccedilin 15 maddelik bir nevi Milli Misak
belgesi hazırlanmıştı Bu anlaşma taslağına goumlre
1- Filistin Milli Menfaati her tuumlr parti ve oumlrguumlt menfaati uumlstuumlnde tutulacak
2- Hiccedil bir şart altında Filistin topraklarının siyasi ve coğrafi buumltuumlnluumlğuumlnuumln
ayrılmasına izin verilmeyecek
3- Diyalog iccedil sorunları bitirmenin tek ccediloumlzuumlm aracı kabul edilecek
4- Filistinli kanı aziz kabul edilip tutuklama ve şiddetrsquoe bir an oumlnce son
verilecek
5- Demokrasi Youmlnetimin meşruiyeti ve devamı iccedilin tek seccedilenek olarak
kabul edilecek
6- İşgal devam ettiği suumlrece Filistin halkının direniş hakkı meşrudur
7- Mart 2005 Kahire Şubat 2007 Mekke anlaşmaları Mahmut Abbasrsquoın
diyalog girişimleri ve Arab Birliğinin Filistinrsquodeki boumlluumlnmeye karşı kararlarına itimat
edilecek
8- Vazifesi Ablukayı kaldırmak Meclis ve Başkanlık seccedilimlerinin
yapılması olacak Milli Huumlkuumlmet kurulacak
9- Hizipleşmeden ziyade Milli esasa dayalı olarak Kolluk Kuvvetleri
yeniden yapılandırılacak
10- Uumlzerinde anlaşılacak bir tarihte ve Milli Maslahat ccedilerccedilevesinde seccedilim
kanunuyla Meclis ve Başkanlık seccedilimleri aynı anda icra edilecek
195
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 27
Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743 196
Zehir Andarus ve Eşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen İntiharsquouumll-tehdiye El
yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081212-18 s 1
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
141
11- Mart 2005 Kahire anlaşmasında vurgulandığı gibi Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) tuumlm hareketleri kapsayacak şekilde yeniden
yapılandırılarak Filistin Halkının tek meşru temsilcisi olacaktır
12- 29-30 Nisan 2008 tarihinde tuumlm Filistinli hareketlerin uumlzerinde anlaştığı
şekilde ateşkesin korunması sağlanacaktır
13- Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve Filistin Youmlnetimi Başkanının
Barış Goumlruumlşmelerini yuumlruumltmede yetkili olduğu tuumlm Filistinli hareketler tarafından
kabul edilecektir
14- Goumlruumlşmeler başladıktan sonra bu suumlrece zarar verecek faaliyetlerden
vazgeccedililecek
15- Bu anlaşmanın uygulanması iccedilin ortak komisyonlar kurulacak197
Hamas huumlkuumlmeti bu anlaşma metninin bir başlangıccedil kabul ettikleri iccedilin olumlu
karşılamışlardı Fakat Hamas youmlnetiminin temel isteğinin anlaşma uygulanırken Batı
Şeria ve Gazzersquode aynı anda başlanmasını istemekteydi198
Buradaki temel sorun fiili
olarak İsrail işgali altında bulunun Batı Şeriarsquoda bu yeniden yapılanmanın nasıl
gerccedilekleştirileceği idi Buna ek olarak Hamas goumlruumlşmelerin başlamasından bir guumln
oumlnce Batı Şeriarsquodaki Hamas mensubu siyasi tutukluların serbest bırakılmadığından
dolayı goumlruumlşmelere katılmayacağını duyurdu Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquonin abluka
altında olması fakat Batı Şeriarsquoda boumlyle bir sıkıntı olmadığı iccedilin goumlruumlşmeler ile geccedilen
zamanın kendi aleyhine olduğunu bilmekteydi Bu sebeple masaya oturmadan somut
kazanımlar elde etmek istemekteydi Aynı zamanda Hamas youmlnetimi Mısırrsquoın
goumlruumlşmelerde de El Fetih ve Mahmut Abbasrsquodan yana tavır koyduğu iccedilin kendilerinin
uzlaşmaz taraf konumuna duumlştuumlklerini duumlşuumlnuumlyorlardı Buna ek olarak uumlst duumlzey El
Fetih uumlyeleri anlaşmanın imzalanması gerektiğini ccediluumlnki boumlluumlnme sebebiyle İsrail ile
Barış anlaşmasının imzalanamadığını ifade etmekteydi199
27 Aralık 2009 Gazze Saldırısı
İsrail ordusu 27 Aralık 2009 tarihinde Gazzersquoye 22 guumln suumlrecek ve sivil
yerleşim merkezlerinin de hedef alındığı geniş ccedilaplı bir askeri saldırı başlattı Hamas
huumlkuumlmetine bağlı tuumlm resmi bina ve kurumlar saldırıda ağır hasar goumlrmuumlştuuml Saldırı
guumlnuuml bakanlık binalarında ve diğer resmi kurum binalarında memur ve kolluk
goumlrevleri goumlrev yaptığı iccedilin ilk guumln ccedilok kayıp vermişlerdi İsrail Dış İşleri Bakanırsquonı
saldırıdan iki guumln oumlnce 25 Aralık guumlnuuml Kahirersquoyi ziyaret etmiş ve Huumlsni Muumlbarek ile
goumlruumlşmuumlştuuml Bu goumlruumlşmenin bir guumln sonrası 26 Aralık gecesi Mısır huumlkuumlmet yetkilileri
Hamas uumlst duumlzey temsilcilerine saldırı olmayacak teminatı vermişti Nitekim saldırının
hemen ardından Hamasrsquoın soumlzcuumlsuuml Feyzi Burham bu saldırıdan Mısır youmlnetiminin
haberi olduğunu ve buna izin verdiğini accedilıklamıştır Burham Mısır huumlkuumlmeti
yetkililerinin Hamas uumlst duumlzey youmlneticilerini 26 Aralık gecesi arayarak Gazzersquonin
buguumln sakin olacağını soumlylediklerini ifade etmişti200
Esas itibarıyla İsrail iccedilerisinde
197
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El Hayatrsquouumll Cedid 21
Ekim 2008 httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309 (Erişim Tarihi 5 Nisan
2010) s1 198
Huumlseyin Cebir ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat
alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008 199
Zehir Enderus ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-harb versquol-hisar versquol-
kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El Kudsuumlrsquol Arabi 11 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081111-10 s6 200
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s 64
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
142
siyasi tahminler de bile seccedilim suumlrecine girmiş bir geccediliş huumlkuumlmetinin boumlyle oumlnemli bir
saldırı başlatacağı beklenmiyordu201
İsrail youmlnetimi kuumlresel ve boumllgesel hesaplar sonucu bu saldırıyı
gerccedilekleştirmiştir Hatta siyasi guumlccediller bu saldırının Uluslar arası alanda ABD ve
Avrupa Birliği gibi aktoumlrler tarafından teroumlrist kabul edilen Hamasrsquoa karşı yapıldığı
iccedilin anlayışlı olunacağını hesap etmekteydi202
İsrail youmlnetimi iccedilin Gazzersquoye saldırının
temel amacı ise Hamasrsquoın askeri guumlcuumlnuuml yok etmek ve Hamas huumlkuumlmetinin
devrilmesiydi203
Saldırının sonlarına doğru ise amacın Hamasrsquoın tekrar silahlanmasını
oumlnlemek ve Gilad Şalitrsquoin İsrailrsquoe geri getirilmesi haline gelmişti204
Hamasrsquoın elinde
iki yıldır esir tutulan İsrail askeri Gilad Şalitrsquoin uumllkeye geri getirilmesi huumlkuumlmet
ortakları iccedilin seccedilim oumlncesi buumlyuumlk bir başarı olacaktı Fakat saldırı sonrası Hamas
huumlkuumlmeti devrilmemiş ve Gilad Şalitrsquode geri alınamamıştı Hamas siyasi soumlzcuumlsuuml
Halid Meşrsquoal ise El Cezirersquoye yaptığı ilk accedilıklamada ldquokendilerine kimsenin ablukanın
kalkması ve saldırının durdurulmasından başka hiccedilbir talep ile gelmemelerinirdquo
belirtiyordu205
Hamas yaptığı diğer accedilıklamada Mahmut Abbasrsquoın bu saldırıyı
oumlnceden bildiğini hatta Gazzersquodeki bazı El Fetih unsurlarının Hamas merkezleri
hakkında sağladığı bilgileri İsrailrsquoe vermekle itham ediyordu206
Mısır youmlnetimi ise
ablukadan dolayı doğrudan ve saldırı iccedilin ise dolaylı olarak Hamas youmlnetimini
succedilluyordu Saldırı devam ederken bile Mısır Devlet Başkanı Huumlsni Muumlbarek Hamas
hareketini succedillayan accedilıklamalar yapıyordu Hatta Mısır ile Filistin arasında bulunan
Refah sınır kapısının kapalı olmasından Hamasrsquoı sorumlu tutuyordu207
Mısırrsquoda ise
Hamasrsquoın itikadiideolojik accedilıdan bir parccedilası olduğu Muumlsluumlman Kardeşler hareketi
Mısır huumlkuumlmeti de dacirchil olmak uumlzere Arap huumlkuumlmetlerini Filistinrsquode direnişi kırmak
iccedilin İsrail ile işbirliği yaptıklarından dolayı succedilluyordu208
Bu itham Mısır rejimi ve
meşruiyeti iccedilin hayati bir tehdit oluşturmaktadır
Mısır youmlnetimi ise İsrail Gazze arasına Uluslar arası bir guumlccedil konuşlanmasıyla
Hamasrsquoın direniş faaliyetlerini ve İsrailrsquoe karşı askeri saldırılarını engellemeye
ccedilalışıyordu Ccediluumlnki 1967 oumlncesi Mısır hacirckimiyetinde kabul edilen Gazzersquoye İsrailrsquoin
her saldırısı Mısır huumlkuumlmetinin meşruiyetini zayıflatan bir unsur meydana getiriyordu
Hamas youmlnetimi İsrail-Gazze arasına uluslar arası bir guumlcuumln konuşlanmasına ise
bunun İsrailrsquoi korumak ve direnişi engellemek olacağı savıyla şiddetle ret etmişti209
Hamas hiccedilbir şekilde direniş hakkından vazgeccedilmeyeceğini ilan ediyor ve ablukanın
kaldırılması isteğinden vazgeccedilmiyordu İsrail youmlnetimi başlattığı bu saldırıyla Hamas
huumlkuumlmetini deviremediği gibi aynı sene iccedilerisinde yapılacak olan Filistin Youmlnetimi
Başkanlık seccedilimlerinin yapılmasını da fiilen ortadan kaldırmıştır Bu durum Hamas
201
Yehuda Ben Meir ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public Opinionrdquo Strategic
Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv University Volume 11 No4
February 2009 s29 202
Eran Oded ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic Assessment Volume 11
No 4 February 2009 s 14 203
Eiland Giora ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the Campaignrdquo Strategic
Assesment Volume 11 No4 February 2009 s 8 204
age s9 205
Sabri Suumlmeyre ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml Hilaluumlrsquol-advanrdquo
Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat
versquol-istişarat Beyrut 2009 s 81 206
age s 82 207
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s67 208
age s66-67 209
Sabri Suumlmeyre s84
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
143
huumlkuumlmetinin Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın yasal suumlresinin bittiğini bu
ccedilerccedilevede artık meşruiyetinin tartışmalı olduğu ilan etmesiyle sonuccedillanmıştır
SONUCcedil Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme(kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln kuruluşunun temel amacı
Filistinlilerin işgal ve suumlrguumln sebebiyle duumlnyanın her yerindeki Filistinliler de dacirchil
temsil edildiği bir kurum meydana getirmekti Fakat zaman iccedilerisinde Yaser Arafat
oumlnderliğindeki El Fetih hareketi tuumlm Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln yuumlruumltme ve
temsil organlarını ele geccedilirmiştir Bu durum diğer Filistinli direniş hareketlerinin bu
oumlrguumltten ayrılıp bağımsız faaliyet yuumlruumltmelerine sebep olmuştur Buna rağmen 1993
Oslo barış goumlruumlşmelerine kadar Yaser Arafatrsquoın İsrailrsquoe karşı direniş ve muumlcadelenin
parccedilalanmaması iccedilin destek verilmiştir Yaser Arafat 1993 yılında Oslo Uyum
anlaşmalarını tuumlm Filistinliler adına imzalamış ama Filistin direniş hareketlerinin
birccediloğu bu anlaşmaları tanımadığını ilan etmiştir Bu hareketlerin başında Hamas
gelmektedir Bu ccedilerccedilevede Hamas Oslo Barış Goumlruumlşmeleri sonucunda oluşturulan
Filistin Youmlnetimini tanımadığı iccedilin 2006 yılına kadar seccedilimlere katılmamıştır Bu El
Fetih hareketinin Filistin Youmlnetimi Parlamentosunu huumlkuumlmeti ve buna bağlı tuumlm
resmi kurum ve kuruluşlarına hakim olma imkanı sağlamıştır Bu durum aynı zaman
El Fetih oumlrguumltuumlne Batı Şeria ve Gazzersquode resmi olarak polis kuvveti oluşturma ve
silahlanma imkacircnı sağlamıştır Bu durum Hamas gibi silahlı direniş oumlrguumltlerinin
zamanla aleyhine taktiksel bir uumlstuumlnluumlk meydana getirmiştir Aynı zamanda bu durum
El Fetihrsquoin tuumlm Filistin Youmlnetimi kurumlarına hacirckim olması gerek İsrail ve gerek
Uluslar arası tuumlm goumlruumlşmeleri Filistinliler adına yuumlruumltmesi sonucu doğuruyordu
Hamas bu durumu kendi lehine ccedilevirmek iccedilin ani bir kararla Yasama seccedilimlerine
katılma kararı aldı Bu taktik değişiklik El Fetih youmlnetimini seccedilim sonrası buumlyuumlk
sıkıntıya sokacaktı Hamasrsquoın Yasama Konseyinde ccediloğunluğu elde etmesi ise
Huumlkuumlmeti ve El Fetih unsurları tarafından youmlnetilen kurumlarında değişim anlamına
geliyordu Filistin Youmlnetimi başkanı ise kendi yetkisini Filistin Anayasasına da aykırı
olarak genişletmeye başladı Bu durum sonunda Hamas huumlkuumlmete bağlı guumlccedillerle
Filistin Youmlnetimi başkanı Mahmut Abbasrsquoa bağlı guumlccedillerin ccedilatışmasına doumlnduuml Bunun
sonucunda zaten İsrail işgali nedeniyle coğrafi olarak ayrı olan Batı Şeria ve Gazze
otorite olarak da birbirinden ayrılmış oldu
Bu suumlrecin temel sebebi Filistin Oumlzguumlrleştirme (Kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln ve
yuumlruumltme organlarının artık Filistinlileri temsil etmekten uzak olmasıdır El Fetihrsquoin
hacirckim olduğu suumlreccedilte kurulan Filistin Youmlnetimi de artık seccedilimler yapılamamasından
dolayı meşruiyetini kaybetmektedir Filistin Youmlnetimi Başkanlığı ve yasama
meclisinin yasal goumlrev suumlresi dolmuş fakat hukuki ve fiili boumlluumlnmuumlşluumlkten dolayı
seccedilimler yapılamamaktadır Mısır ve Uumlrduumln youmlnetimlerinin yanı sıra Amerikan ve
İsrail youmlnetimleri de Hamasrsquoın Filistin youmlnetiminde bulunmasını kabul etmemektedir
Mahmut Abbas ise Filistin youmlnetimi başkanı olarak değil tuumlm goumlruumlşmelerini Filistini
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml başkanı olarak yuumlruumltmektedir Bu kurucu oumlrguumlt ise hukuki
sorunlar ve işgal sebebiyle seccedilim yapamamaktadır Filistinlileri temsil etmesi iccedilin
kurulan Filistini Oumlzguumlrleştirme (kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln yeniden yapılanmasıyla bu
hukuki ve siyasi ccedilıkmaz ortadan kaldırılabilir Aksi halde Filistinlileri temsil
meşruiyetini kaybetmiş Filistin Youmlnetimirsquonin de barış goumlruumlşmelerini yuumlruumltmesinin
hukuki ve siyasi olarak bir anlamı olmayacaktır
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
144
KAYNAKCcedilA
Abbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas
Tettehuz Kararen bitecil teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi
24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=1012
3
Abbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve
tayin ahadı zuamarsquoil-mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeat
ure=
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and
the ldquoNew Palestinian Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen
-posing-as-revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-
breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
Andarus ZehirEşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen
İntiharsquouumll-tehdiye El yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081212-18
Avaz Velid ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik
Birsquol-meclis Teşri biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart
2006 http81144208209090pdf200605May09MayTue
Avaz Velid ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir
şurta bivakfıhardquo El Kudsrsquouumll Arabi 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu
Avaz Velid Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi
niyyeti hareketihi el-istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070616JunSat
Avaz Velid ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve
ihlal meclisi merkezi bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi
27 Mart 2010 http81144208209090pdf20071111-05
Aytani Meryem Muhammed Salih Muhsin Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve
Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat
Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200603Mar07MarTue
Bedarin Bessam ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi
bitefrih cemaatuumlrsquol-usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-
ahira biitticahu intikad kadatuuml fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007
Erişim Tarihi 27 Mart 2010 http81144208209090pdf20070618JunMon
Ben Meir Yehuda ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public
Opinionrdquo Strategic Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv
University Volume 11 No4 February 2009
Cebir Huumlseyin ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve
tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
145
httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El
Hayatrsquouumll Cedid 21 Ekim 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309
Enderus Zehir ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-
harb versquol-hisar versquol-kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El
Kudsuumlrsquol Arabicirc 11 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081111-10
Erkanger Steven February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of
Hamas Ousterrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social
and Political History Westview Press USA 2006
Fighel Jonathan ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo
Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx
Giora Eiland ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the
Campaignrdquo Strategic Assesment Volume 11 No4 February 2009
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart
2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1
Hammami Velid Halil ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El
Kudsrsquouumll Arabi Erişim Tarihi 26 Mart 2010
10 Temmuz 2007 http81144208209090pdf20070710JulTue
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 Nisan 2006
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El
Eyyam 11 Ocak 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070111JanThu
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabi 13
Şubat 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200602Feb13FebMon
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-
amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran
2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-
şimaliyetuuml min Kıtrsquoa Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24
Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078
Kasım Basim et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-
Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol
firsquod-dımışk Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
146
Kasım Basim et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat versquol-İştişarat Beyrut 2009
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-
tevekkuat bihudus İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart
2010 httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeat
ure=
Oded Eran ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic
Assessment Volume 11 No 4 February 2009
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El
Şarkrsquouumll Evsat 27 Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743
Migdalovitz Carol CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process
The Annapolis Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El
Ezmetuumlrsquol-dahiliye ala Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabi 11 Temmuz 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070711JulWed
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml
alarsquol-hududuhardquo El Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeat
ure=
Nersquoami Salih ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye
liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 24 Nisan 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
Ramallah Ali Salih ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili
hukumetuuml kable tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455
Rose David April 2008 ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804
Sabbah Fethi ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya
haricuuml alarsquol-kanun Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat
9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895
Salih Muhsin et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar
Takrir Malumat 2 Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-
strateji El Filistin lisene 2008 Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-
iştişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-
etrafrsquouumll-maniyetuuml Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
141
11- Mart 2005 Kahire anlaşmasında vurgulandığı gibi Filistinrsquoi
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) tuumlm hareketleri kapsayacak şekilde yeniden
yapılandırılarak Filistin Halkının tek meşru temsilcisi olacaktır
12- 29-30 Nisan 2008 tarihinde tuumlm Filistinli hareketlerin uumlzerinde anlaştığı
şekilde ateşkesin korunması sağlanacaktır
13- Filistin Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml (FKOuml) ve Filistin Youmlnetimi Başkanının
Barış Goumlruumlşmelerini yuumlruumltmede yetkili olduğu tuumlm Filistinli hareketler tarafından
kabul edilecektir
14- Goumlruumlşmeler başladıktan sonra bu suumlrece zarar verecek faaliyetlerden
vazgeccedililecek
15- Bu anlaşmanın uygulanması iccedilin ortak komisyonlar kurulacak197
Hamas huumlkuumlmeti bu anlaşma metninin bir başlangıccedil kabul ettikleri iccedilin olumlu
karşılamışlardı Fakat Hamas youmlnetiminin temel isteğinin anlaşma uygulanırken Batı
Şeria ve Gazzersquode aynı anda başlanmasını istemekteydi198
Buradaki temel sorun fiili
olarak İsrail işgali altında bulunun Batı Şeriarsquoda bu yeniden yapılanmanın nasıl
gerccedilekleştirileceği idi Buna ek olarak Hamas goumlruumlşmelerin başlamasından bir guumln
oumlnce Batı Şeriarsquodaki Hamas mensubu siyasi tutukluların serbest bırakılmadığından
dolayı goumlruumlşmelere katılmayacağını duyurdu Hamas huumlkuumlmeti Gazzersquonin abluka
altında olması fakat Batı Şeriarsquoda boumlyle bir sıkıntı olmadığı iccedilin goumlruumlşmeler ile geccedilen
zamanın kendi aleyhine olduğunu bilmekteydi Bu sebeple masaya oturmadan somut
kazanımlar elde etmek istemekteydi Aynı zamanda Hamas youmlnetimi Mısırrsquoın
goumlruumlşmelerde de El Fetih ve Mahmut Abbasrsquodan yana tavır koyduğu iccedilin kendilerinin
uzlaşmaz taraf konumuna duumlştuumlklerini duumlşuumlnuumlyorlardı Buna ek olarak uumlst duumlzey El
Fetih uumlyeleri anlaşmanın imzalanması gerektiğini ccediluumlnki boumlluumlnme sebebiyle İsrail ile
Barış anlaşmasının imzalanamadığını ifade etmekteydi199
27 Aralık 2009 Gazze Saldırısı
İsrail ordusu 27 Aralık 2009 tarihinde Gazzersquoye 22 guumln suumlrecek ve sivil
yerleşim merkezlerinin de hedef alındığı geniş ccedilaplı bir askeri saldırı başlattı Hamas
huumlkuumlmetine bağlı tuumlm resmi bina ve kurumlar saldırıda ağır hasar goumlrmuumlştuuml Saldırı
guumlnuuml bakanlık binalarında ve diğer resmi kurum binalarında memur ve kolluk
goumlrevleri goumlrev yaptığı iccedilin ilk guumln ccedilok kayıp vermişlerdi İsrail Dış İşleri Bakanırsquonı
saldırıdan iki guumln oumlnce 25 Aralık guumlnuuml Kahirersquoyi ziyaret etmiş ve Huumlsni Muumlbarek ile
goumlruumlşmuumlştuuml Bu goumlruumlşmenin bir guumln sonrası 26 Aralık gecesi Mısır huumlkuumlmet yetkilileri
Hamas uumlst duumlzey temsilcilerine saldırı olmayacak teminatı vermişti Nitekim saldırının
hemen ardından Hamasrsquoın soumlzcuumlsuuml Feyzi Burham bu saldırıdan Mısır youmlnetiminin
haberi olduğunu ve buna izin verdiğini accedilıklamıştır Burham Mısır huumlkuumlmeti
yetkililerinin Hamas uumlst duumlzey youmlneticilerini 26 Aralık gecesi arayarak Gazzersquonin
buguumln sakin olacağını soumlylediklerini ifade etmişti200
Esas itibarıyla İsrail iccedilerisinde
197
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El Hayatrsquouumll Cedid 21
Ekim 2008 httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309 (Erişim Tarihi 5 Nisan
2010) s1 198
Huumlseyin Cebir ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat
alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008 199
Zehir Enderus ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-harb versquol-hisar versquol-
kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El Kudsuumlrsquol Arabi 11 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010 http81144208209090pdf20081111-10 s6 200
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s 64
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
142
siyasi tahminler de bile seccedilim suumlrecine girmiş bir geccediliş huumlkuumlmetinin boumlyle oumlnemli bir
saldırı başlatacağı beklenmiyordu201
İsrail youmlnetimi kuumlresel ve boumllgesel hesaplar sonucu bu saldırıyı
gerccedilekleştirmiştir Hatta siyasi guumlccediller bu saldırının Uluslar arası alanda ABD ve
Avrupa Birliği gibi aktoumlrler tarafından teroumlrist kabul edilen Hamasrsquoa karşı yapıldığı
iccedilin anlayışlı olunacağını hesap etmekteydi202
İsrail youmlnetimi iccedilin Gazzersquoye saldırının
temel amacı ise Hamasrsquoın askeri guumlcuumlnuuml yok etmek ve Hamas huumlkuumlmetinin
devrilmesiydi203
Saldırının sonlarına doğru ise amacın Hamasrsquoın tekrar silahlanmasını
oumlnlemek ve Gilad Şalitrsquoin İsrailrsquoe geri getirilmesi haline gelmişti204
Hamasrsquoın elinde
iki yıldır esir tutulan İsrail askeri Gilad Şalitrsquoin uumllkeye geri getirilmesi huumlkuumlmet
ortakları iccedilin seccedilim oumlncesi buumlyuumlk bir başarı olacaktı Fakat saldırı sonrası Hamas
huumlkuumlmeti devrilmemiş ve Gilad Şalitrsquode geri alınamamıştı Hamas siyasi soumlzcuumlsuuml
Halid Meşrsquoal ise El Cezirersquoye yaptığı ilk accedilıklamada ldquokendilerine kimsenin ablukanın
kalkması ve saldırının durdurulmasından başka hiccedilbir talep ile gelmemelerinirdquo
belirtiyordu205
Hamas yaptığı diğer accedilıklamada Mahmut Abbasrsquoın bu saldırıyı
oumlnceden bildiğini hatta Gazzersquodeki bazı El Fetih unsurlarının Hamas merkezleri
hakkında sağladığı bilgileri İsrailrsquoe vermekle itham ediyordu206
Mısır youmlnetimi ise
ablukadan dolayı doğrudan ve saldırı iccedilin ise dolaylı olarak Hamas youmlnetimini
succedilluyordu Saldırı devam ederken bile Mısır Devlet Başkanı Huumlsni Muumlbarek Hamas
hareketini succedillayan accedilıklamalar yapıyordu Hatta Mısır ile Filistin arasında bulunan
Refah sınır kapısının kapalı olmasından Hamasrsquoı sorumlu tutuyordu207
Mısırrsquoda ise
Hamasrsquoın itikadiideolojik accedilıdan bir parccedilası olduğu Muumlsluumlman Kardeşler hareketi
Mısır huumlkuumlmeti de dacirchil olmak uumlzere Arap huumlkuumlmetlerini Filistinrsquode direnişi kırmak
iccedilin İsrail ile işbirliği yaptıklarından dolayı succedilluyordu208
Bu itham Mısır rejimi ve
meşruiyeti iccedilin hayati bir tehdit oluşturmaktadır
Mısır youmlnetimi ise İsrail Gazze arasına Uluslar arası bir guumlccedil konuşlanmasıyla
Hamasrsquoın direniş faaliyetlerini ve İsrailrsquoe karşı askeri saldırılarını engellemeye
ccedilalışıyordu Ccediluumlnki 1967 oumlncesi Mısır hacirckimiyetinde kabul edilen Gazzersquoye İsrailrsquoin
her saldırısı Mısır huumlkuumlmetinin meşruiyetini zayıflatan bir unsur meydana getiriyordu
Hamas youmlnetimi İsrail-Gazze arasına uluslar arası bir guumlcuumln konuşlanmasına ise
bunun İsrailrsquoi korumak ve direnişi engellemek olacağı savıyla şiddetle ret etmişti209
Hamas hiccedilbir şekilde direniş hakkından vazgeccedilmeyeceğini ilan ediyor ve ablukanın
kaldırılması isteğinden vazgeccedilmiyordu İsrail youmlnetimi başlattığı bu saldırıyla Hamas
huumlkuumlmetini deviremediği gibi aynı sene iccedilerisinde yapılacak olan Filistin Youmlnetimi
Başkanlık seccedilimlerinin yapılmasını da fiilen ortadan kaldırmıştır Bu durum Hamas
201
Yehuda Ben Meir ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public Opinionrdquo Strategic
Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv University Volume 11 No4
February 2009 s29 202
Eran Oded ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic Assessment Volume 11
No 4 February 2009 s 14 203
Eiland Giora ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the Campaignrdquo Strategic
Assesment Volume 11 No4 February 2009 s 8 204
age s9 205
Sabri Suumlmeyre ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml Hilaluumlrsquol-advanrdquo
Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat
versquol-istişarat Beyrut 2009 s 81 206
age s 82 207
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s67 208
age s66-67 209
Sabri Suumlmeyre s84
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
143
huumlkuumlmetinin Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın yasal suumlresinin bittiğini bu
ccedilerccedilevede artık meşruiyetinin tartışmalı olduğu ilan etmesiyle sonuccedillanmıştır
SONUCcedil Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme(kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln kuruluşunun temel amacı
Filistinlilerin işgal ve suumlrguumln sebebiyle duumlnyanın her yerindeki Filistinliler de dacirchil
temsil edildiği bir kurum meydana getirmekti Fakat zaman iccedilerisinde Yaser Arafat
oumlnderliğindeki El Fetih hareketi tuumlm Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln yuumlruumltme ve
temsil organlarını ele geccedilirmiştir Bu durum diğer Filistinli direniş hareketlerinin bu
oumlrguumltten ayrılıp bağımsız faaliyet yuumlruumltmelerine sebep olmuştur Buna rağmen 1993
Oslo barış goumlruumlşmelerine kadar Yaser Arafatrsquoın İsrailrsquoe karşı direniş ve muumlcadelenin
parccedilalanmaması iccedilin destek verilmiştir Yaser Arafat 1993 yılında Oslo Uyum
anlaşmalarını tuumlm Filistinliler adına imzalamış ama Filistin direniş hareketlerinin
birccediloğu bu anlaşmaları tanımadığını ilan etmiştir Bu hareketlerin başında Hamas
gelmektedir Bu ccedilerccedilevede Hamas Oslo Barış Goumlruumlşmeleri sonucunda oluşturulan
Filistin Youmlnetimini tanımadığı iccedilin 2006 yılına kadar seccedilimlere katılmamıştır Bu El
Fetih hareketinin Filistin Youmlnetimi Parlamentosunu huumlkuumlmeti ve buna bağlı tuumlm
resmi kurum ve kuruluşlarına hakim olma imkanı sağlamıştır Bu durum aynı zaman
El Fetih oumlrguumltuumlne Batı Şeria ve Gazzersquode resmi olarak polis kuvveti oluşturma ve
silahlanma imkacircnı sağlamıştır Bu durum Hamas gibi silahlı direniş oumlrguumltlerinin
zamanla aleyhine taktiksel bir uumlstuumlnluumlk meydana getirmiştir Aynı zamanda bu durum
El Fetihrsquoin tuumlm Filistin Youmlnetimi kurumlarına hacirckim olması gerek İsrail ve gerek
Uluslar arası tuumlm goumlruumlşmeleri Filistinliler adına yuumlruumltmesi sonucu doğuruyordu
Hamas bu durumu kendi lehine ccedilevirmek iccedilin ani bir kararla Yasama seccedilimlerine
katılma kararı aldı Bu taktik değişiklik El Fetih youmlnetimini seccedilim sonrası buumlyuumlk
sıkıntıya sokacaktı Hamasrsquoın Yasama Konseyinde ccediloğunluğu elde etmesi ise
Huumlkuumlmeti ve El Fetih unsurları tarafından youmlnetilen kurumlarında değişim anlamına
geliyordu Filistin Youmlnetimi başkanı ise kendi yetkisini Filistin Anayasasına da aykırı
olarak genişletmeye başladı Bu durum sonunda Hamas huumlkuumlmete bağlı guumlccedillerle
Filistin Youmlnetimi başkanı Mahmut Abbasrsquoa bağlı guumlccedillerin ccedilatışmasına doumlnduuml Bunun
sonucunda zaten İsrail işgali nedeniyle coğrafi olarak ayrı olan Batı Şeria ve Gazze
otorite olarak da birbirinden ayrılmış oldu
Bu suumlrecin temel sebebi Filistin Oumlzguumlrleştirme (Kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln ve
yuumlruumltme organlarının artık Filistinlileri temsil etmekten uzak olmasıdır El Fetihrsquoin
hacirckim olduğu suumlreccedilte kurulan Filistin Youmlnetimi de artık seccedilimler yapılamamasından
dolayı meşruiyetini kaybetmektedir Filistin Youmlnetimi Başkanlığı ve yasama
meclisinin yasal goumlrev suumlresi dolmuş fakat hukuki ve fiili boumlluumlnmuumlşluumlkten dolayı
seccedilimler yapılamamaktadır Mısır ve Uumlrduumln youmlnetimlerinin yanı sıra Amerikan ve
İsrail youmlnetimleri de Hamasrsquoın Filistin youmlnetiminde bulunmasını kabul etmemektedir
Mahmut Abbas ise Filistin youmlnetimi başkanı olarak değil tuumlm goumlruumlşmelerini Filistini
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml başkanı olarak yuumlruumltmektedir Bu kurucu oumlrguumlt ise hukuki
sorunlar ve işgal sebebiyle seccedilim yapamamaktadır Filistinlileri temsil etmesi iccedilin
kurulan Filistini Oumlzguumlrleştirme (kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln yeniden yapılanmasıyla bu
hukuki ve siyasi ccedilıkmaz ortadan kaldırılabilir Aksi halde Filistinlileri temsil
meşruiyetini kaybetmiş Filistin Youmlnetimirsquonin de barış goumlruumlşmelerini yuumlruumltmesinin
hukuki ve siyasi olarak bir anlamı olmayacaktır
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
144
KAYNAKCcedilA
Abbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas
Tettehuz Kararen bitecil teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi
24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=1012
3
Abbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve
tayin ahadı zuamarsquoil-mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeat
ure=
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and
the ldquoNew Palestinian Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen
-posing-as-revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-
breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
Andarus ZehirEşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen
İntiharsquouumll-tehdiye El yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081212-18
Avaz Velid ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik
Birsquol-meclis Teşri biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart
2006 http81144208209090pdf200605May09MayTue
Avaz Velid ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir
şurta bivakfıhardquo El Kudsrsquouumll Arabi 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu
Avaz Velid Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi
niyyeti hareketihi el-istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070616JunSat
Avaz Velid ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve
ihlal meclisi merkezi bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi
27 Mart 2010 http81144208209090pdf20071111-05
Aytani Meryem Muhammed Salih Muhsin Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve
Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat
Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200603Mar07MarTue
Bedarin Bessam ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi
bitefrih cemaatuumlrsquol-usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-
ahira biitticahu intikad kadatuuml fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007
Erişim Tarihi 27 Mart 2010 http81144208209090pdf20070618JunMon
Ben Meir Yehuda ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public
Opinionrdquo Strategic Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv
University Volume 11 No4 February 2009
Cebir Huumlseyin ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve
tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
145
httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El
Hayatrsquouumll Cedid 21 Ekim 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309
Enderus Zehir ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-
harb versquol-hisar versquol-kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El
Kudsuumlrsquol Arabicirc 11 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081111-10
Erkanger Steven February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of
Hamas Ousterrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social
and Political History Westview Press USA 2006
Fighel Jonathan ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo
Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx
Giora Eiland ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the
Campaignrdquo Strategic Assesment Volume 11 No4 February 2009
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart
2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1
Hammami Velid Halil ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El
Kudsrsquouumll Arabi Erişim Tarihi 26 Mart 2010
10 Temmuz 2007 http81144208209090pdf20070710JulTue
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 Nisan 2006
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El
Eyyam 11 Ocak 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070111JanThu
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabi 13
Şubat 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200602Feb13FebMon
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-
amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran
2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-
şimaliyetuuml min Kıtrsquoa Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24
Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078
Kasım Basim et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-
Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol
firsquod-dımışk Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
146
Kasım Basim et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat versquol-İştişarat Beyrut 2009
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-
tevekkuat bihudus İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart
2010 httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeat
ure=
Oded Eran ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic
Assessment Volume 11 No 4 February 2009
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El
Şarkrsquouumll Evsat 27 Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743
Migdalovitz Carol CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process
The Annapolis Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El
Ezmetuumlrsquol-dahiliye ala Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabi 11 Temmuz 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070711JulWed
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml
alarsquol-hududuhardquo El Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeat
ure=
Nersquoami Salih ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye
liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 24 Nisan 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
Ramallah Ali Salih ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili
hukumetuuml kable tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455
Rose David April 2008 ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804
Sabbah Fethi ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya
haricuuml alarsquol-kanun Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat
9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895
Salih Muhsin et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar
Takrir Malumat 2 Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-
strateji El Filistin lisene 2008 Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-
iştişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-
etrafrsquouumll-maniyetuuml Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
142
siyasi tahminler de bile seccedilim suumlrecine girmiş bir geccediliş huumlkuumlmetinin boumlyle oumlnemli bir
saldırı başlatacağı beklenmiyordu201
İsrail youmlnetimi kuumlresel ve boumllgesel hesaplar sonucu bu saldırıyı
gerccedilekleştirmiştir Hatta siyasi guumlccediller bu saldırının Uluslar arası alanda ABD ve
Avrupa Birliği gibi aktoumlrler tarafından teroumlrist kabul edilen Hamasrsquoa karşı yapıldığı
iccedilin anlayışlı olunacağını hesap etmekteydi202
İsrail youmlnetimi iccedilin Gazzersquoye saldırının
temel amacı ise Hamasrsquoın askeri guumlcuumlnuuml yok etmek ve Hamas huumlkuumlmetinin
devrilmesiydi203
Saldırının sonlarına doğru ise amacın Hamasrsquoın tekrar silahlanmasını
oumlnlemek ve Gilad Şalitrsquoin İsrailrsquoe geri getirilmesi haline gelmişti204
Hamasrsquoın elinde
iki yıldır esir tutulan İsrail askeri Gilad Şalitrsquoin uumllkeye geri getirilmesi huumlkuumlmet
ortakları iccedilin seccedilim oumlncesi buumlyuumlk bir başarı olacaktı Fakat saldırı sonrası Hamas
huumlkuumlmeti devrilmemiş ve Gilad Şalitrsquode geri alınamamıştı Hamas siyasi soumlzcuumlsuuml
Halid Meşrsquoal ise El Cezirersquoye yaptığı ilk accedilıklamada ldquokendilerine kimsenin ablukanın
kalkması ve saldırının durdurulmasından başka hiccedilbir talep ile gelmemelerinirdquo
belirtiyordu205
Hamas yaptığı diğer accedilıklamada Mahmut Abbasrsquoın bu saldırıyı
oumlnceden bildiğini hatta Gazzersquodeki bazı El Fetih unsurlarının Hamas merkezleri
hakkında sağladığı bilgileri İsrailrsquoe vermekle itham ediyordu206
Mısır youmlnetimi ise
ablukadan dolayı doğrudan ve saldırı iccedilin ise dolaylı olarak Hamas youmlnetimini
succedilluyordu Saldırı devam ederken bile Mısır Devlet Başkanı Huumlsni Muumlbarek Hamas
hareketini succedillayan accedilıklamalar yapıyordu Hatta Mısır ile Filistin arasında bulunan
Refah sınır kapısının kapalı olmasından Hamasrsquoı sorumlu tutuyordu207
Mısırrsquoda ise
Hamasrsquoın itikadiideolojik accedilıdan bir parccedilası olduğu Muumlsluumlman Kardeşler hareketi
Mısır huumlkuumlmeti de dacirchil olmak uumlzere Arap huumlkuumlmetlerini Filistinrsquode direnişi kırmak
iccedilin İsrail ile işbirliği yaptıklarından dolayı succedilluyordu208
Bu itham Mısır rejimi ve
meşruiyeti iccedilin hayati bir tehdit oluşturmaktadır
Mısır youmlnetimi ise İsrail Gazze arasına Uluslar arası bir guumlccedil konuşlanmasıyla
Hamasrsquoın direniş faaliyetlerini ve İsrailrsquoe karşı askeri saldırılarını engellemeye
ccedilalışıyordu Ccediluumlnki 1967 oumlncesi Mısır hacirckimiyetinde kabul edilen Gazzersquoye İsrailrsquoin
her saldırısı Mısır huumlkuumlmetinin meşruiyetini zayıflatan bir unsur meydana getiriyordu
Hamas youmlnetimi İsrail-Gazze arasına uluslar arası bir guumlcuumln konuşlanmasına ise
bunun İsrailrsquoi korumak ve direnişi engellemek olacağı savıyla şiddetle ret etmişti209
Hamas hiccedilbir şekilde direniş hakkından vazgeccedilmeyeceğini ilan ediyor ve ablukanın
kaldırılması isteğinden vazgeccedilmiyordu İsrail youmlnetimi başlattığı bu saldırıyla Hamas
huumlkuumlmetini deviremediği gibi aynı sene iccedilerisinde yapılacak olan Filistin Youmlnetimi
Başkanlık seccedilimlerinin yapılmasını da fiilen ortadan kaldırmıştır Bu durum Hamas
201
Yehuda Ben Meir ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public Opinionrdquo Strategic
Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv University Volume 11 No4
February 2009 s29 202
Eran Oded ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic Assessment Volume 11
No 4 February 2009 s 14 203
Eiland Giora ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the Campaignrdquo Strategic
Assesment Volume 11 No4 February 2009 s 8 204
age s9 205
Sabri Suumlmeyre ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml Hilaluumlrsquol-advanrdquo
Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat
versquol-istişarat Beyrut 2009 s 81 206
age s 82 207
Muhsin Salih et al Mısır ve Hamas s67 208
age s66-67 209
Sabri Suumlmeyre s84
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
143
huumlkuumlmetinin Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın yasal suumlresinin bittiğini bu
ccedilerccedilevede artık meşruiyetinin tartışmalı olduğu ilan etmesiyle sonuccedillanmıştır
SONUCcedil Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme(kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln kuruluşunun temel amacı
Filistinlilerin işgal ve suumlrguumln sebebiyle duumlnyanın her yerindeki Filistinliler de dacirchil
temsil edildiği bir kurum meydana getirmekti Fakat zaman iccedilerisinde Yaser Arafat
oumlnderliğindeki El Fetih hareketi tuumlm Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln yuumlruumltme ve
temsil organlarını ele geccedilirmiştir Bu durum diğer Filistinli direniş hareketlerinin bu
oumlrguumltten ayrılıp bağımsız faaliyet yuumlruumltmelerine sebep olmuştur Buna rağmen 1993
Oslo barış goumlruumlşmelerine kadar Yaser Arafatrsquoın İsrailrsquoe karşı direniş ve muumlcadelenin
parccedilalanmaması iccedilin destek verilmiştir Yaser Arafat 1993 yılında Oslo Uyum
anlaşmalarını tuumlm Filistinliler adına imzalamış ama Filistin direniş hareketlerinin
birccediloğu bu anlaşmaları tanımadığını ilan etmiştir Bu hareketlerin başında Hamas
gelmektedir Bu ccedilerccedilevede Hamas Oslo Barış Goumlruumlşmeleri sonucunda oluşturulan
Filistin Youmlnetimini tanımadığı iccedilin 2006 yılına kadar seccedilimlere katılmamıştır Bu El
Fetih hareketinin Filistin Youmlnetimi Parlamentosunu huumlkuumlmeti ve buna bağlı tuumlm
resmi kurum ve kuruluşlarına hakim olma imkanı sağlamıştır Bu durum aynı zaman
El Fetih oumlrguumltuumlne Batı Şeria ve Gazzersquode resmi olarak polis kuvveti oluşturma ve
silahlanma imkacircnı sağlamıştır Bu durum Hamas gibi silahlı direniş oumlrguumltlerinin
zamanla aleyhine taktiksel bir uumlstuumlnluumlk meydana getirmiştir Aynı zamanda bu durum
El Fetihrsquoin tuumlm Filistin Youmlnetimi kurumlarına hacirckim olması gerek İsrail ve gerek
Uluslar arası tuumlm goumlruumlşmeleri Filistinliler adına yuumlruumltmesi sonucu doğuruyordu
Hamas bu durumu kendi lehine ccedilevirmek iccedilin ani bir kararla Yasama seccedilimlerine
katılma kararı aldı Bu taktik değişiklik El Fetih youmlnetimini seccedilim sonrası buumlyuumlk
sıkıntıya sokacaktı Hamasrsquoın Yasama Konseyinde ccediloğunluğu elde etmesi ise
Huumlkuumlmeti ve El Fetih unsurları tarafından youmlnetilen kurumlarında değişim anlamına
geliyordu Filistin Youmlnetimi başkanı ise kendi yetkisini Filistin Anayasasına da aykırı
olarak genişletmeye başladı Bu durum sonunda Hamas huumlkuumlmete bağlı guumlccedillerle
Filistin Youmlnetimi başkanı Mahmut Abbasrsquoa bağlı guumlccedillerin ccedilatışmasına doumlnduuml Bunun
sonucunda zaten İsrail işgali nedeniyle coğrafi olarak ayrı olan Batı Şeria ve Gazze
otorite olarak da birbirinden ayrılmış oldu
Bu suumlrecin temel sebebi Filistin Oumlzguumlrleştirme (Kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln ve
yuumlruumltme organlarının artık Filistinlileri temsil etmekten uzak olmasıdır El Fetihrsquoin
hacirckim olduğu suumlreccedilte kurulan Filistin Youmlnetimi de artık seccedilimler yapılamamasından
dolayı meşruiyetini kaybetmektedir Filistin Youmlnetimi Başkanlığı ve yasama
meclisinin yasal goumlrev suumlresi dolmuş fakat hukuki ve fiili boumlluumlnmuumlşluumlkten dolayı
seccedilimler yapılamamaktadır Mısır ve Uumlrduumln youmlnetimlerinin yanı sıra Amerikan ve
İsrail youmlnetimleri de Hamasrsquoın Filistin youmlnetiminde bulunmasını kabul etmemektedir
Mahmut Abbas ise Filistin youmlnetimi başkanı olarak değil tuumlm goumlruumlşmelerini Filistini
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml başkanı olarak yuumlruumltmektedir Bu kurucu oumlrguumlt ise hukuki
sorunlar ve işgal sebebiyle seccedilim yapamamaktadır Filistinlileri temsil etmesi iccedilin
kurulan Filistini Oumlzguumlrleştirme (kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln yeniden yapılanmasıyla bu
hukuki ve siyasi ccedilıkmaz ortadan kaldırılabilir Aksi halde Filistinlileri temsil
meşruiyetini kaybetmiş Filistin Youmlnetimirsquonin de barış goumlruumlşmelerini yuumlruumltmesinin
hukuki ve siyasi olarak bir anlamı olmayacaktır
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
144
KAYNAKCcedilA
Abbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas
Tettehuz Kararen bitecil teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi
24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=1012
3
Abbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve
tayin ahadı zuamarsquoil-mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeat
ure=
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and
the ldquoNew Palestinian Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen
-posing-as-revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-
breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
Andarus ZehirEşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen
İntiharsquouumll-tehdiye El yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081212-18
Avaz Velid ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik
Birsquol-meclis Teşri biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart
2006 http81144208209090pdf200605May09MayTue
Avaz Velid ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir
şurta bivakfıhardquo El Kudsrsquouumll Arabi 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu
Avaz Velid Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi
niyyeti hareketihi el-istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070616JunSat
Avaz Velid ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve
ihlal meclisi merkezi bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi
27 Mart 2010 http81144208209090pdf20071111-05
Aytani Meryem Muhammed Salih Muhsin Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve
Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat
Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200603Mar07MarTue
Bedarin Bessam ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi
bitefrih cemaatuumlrsquol-usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-
ahira biitticahu intikad kadatuuml fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007
Erişim Tarihi 27 Mart 2010 http81144208209090pdf20070618JunMon
Ben Meir Yehuda ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public
Opinionrdquo Strategic Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv
University Volume 11 No4 February 2009
Cebir Huumlseyin ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve
tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
145
httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El
Hayatrsquouumll Cedid 21 Ekim 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309
Enderus Zehir ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-
harb versquol-hisar versquol-kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El
Kudsuumlrsquol Arabicirc 11 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081111-10
Erkanger Steven February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of
Hamas Ousterrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social
and Political History Westview Press USA 2006
Fighel Jonathan ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo
Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx
Giora Eiland ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the
Campaignrdquo Strategic Assesment Volume 11 No4 February 2009
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart
2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1
Hammami Velid Halil ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El
Kudsrsquouumll Arabi Erişim Tarihi 26 Mart 2010
10 Temmuz 2007 http81144208209090pdf20070710JulTue
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 Nisan 2006
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El
Eyyam 11 Ocak 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070111JanThu
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabi 13
Şubat 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200602Feb13FebMon
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-
amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran
2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-
şimaliyetuuml min Kıtrsquoa Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24
Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078
Kasım Basim et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-
Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol
firsquod-dımışk Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
146
Kasım Basim et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat versquol-İştişarat Beyrut 2009
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-
tevekkuat bihudus İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart
2010 httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeat
ure=
Oded Eran ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic
Assessment Volume 11 No 4 February 2009
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El
Şarkrsquouumll Evsat 27 Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743
Migdalovitz Carol CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process
The Annapolis Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El
Ezmetuumlrsquol-dahiliye ala Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabi 11 Temmuz 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070711JulWed
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml
alarsquol-hududuhardquo El Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeat
ure=
Nersquoami Salih ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye
liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 24 Nisan 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
Ramallah Ali Salih ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili
hukumetuuml kable tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455
Rose David April 2008 ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804
Sabbah Fethi ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya
haricuuml alarsquol-kanun Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat
9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895
Salih Muhsin et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar
Takrir Malumat 2 Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-
strateji El Filistin lisene 2008 Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-
iştişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-
etrafrsquouumll-maniyetuuml Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
143
huumlkuumlmetinin Filistin Youmlnetimi Başkanı Mahmut Abbasrsquoın yasal suumlresinin bittiğini bu
ccedilerccedilevede artık meşruiyetinin tartışmalı olduğu ilan etmesiyle sonuccedillanmıştır
SONUCcedil Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme(kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln kuruluşunun temel amacı
Filistinlilerin işgal ve suumlrguumln sebebiyle duumlnyanın her yerindeki Filistinliler de dacirchil
temsil edildiği bir kurum meydana getirmekti Fakat zaman iccedilerisinde Yaser Arafat
oumlnderliğindeki El Fetih hareketi tuumlm Filistinrsquoi Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuumlrsquonuumln yuumlruumltme ve
temsil organlarını ele geccedilirmiştir Bu durum diğer Filistinli direniş hareketlerinin bu
oumlrguumltten ayrılıp bağımsız faaliyet yuumlruumltmelerine sebep olmuştur Buna rağmen 1993
Oslo barış goumlruumlşmelerine kadar Yaser Arafatrsquoın İsrailrsquoe karşı direniş ve muumlcadelenin
parccedilalanmaması iccedilin destek verilmiştir Yaser Arafat 1993 yılında Oslo Uyum
anlaşmalarını tuumlm Filistinliler adına imzalamış ama Filistin direniş hareketlerinin
birccediloğu bu anlaşmaları tanımadığını ilan etmiştir Bu hareketlerin başında Hamas
gelmektedir Bu ccedilerccedilevede Hamas Oslo Barış Goumlruumlşmeleri sonucunda oluşturulan
Filistin Youmlnetimini tanımadığı iccedilin 2006 yılına kadar seccedilimlere katılmamıştır Bu El
Fetih hareketinin Filistin Youmlnetimi Parlamentosunu huumlkuumlmeti ve buna bağlı tuumlm
resmi kurum ve kuruluşlarına hakim olma imkanı sağlamıştır Bu durum aynı zaman
El Fetih oumlrguumltuumlne Batı Şeria ve Gazzersquode resmi olarak polis kuvveti oluşturma ve
silahlanma imkacircnı sağlamıştır Bu durum Hamas gibi silahlı direniş oumlrguumltlerinin
zamanla aleyhine taktiksel bir uumlstuumlnluumlk meydana getirmiştir Aynı zamanda bu durum
El Fetihrsquoin tuumlm Filistin Youmlnetimi kurumlarına hacirckim olması gerek İsrail ve gerek
Uluslar arası tuumlm goumlruumlşmeleri Filistinliler adına yuumlruumltmesi sonucu doğuruyordu
Hamas bu durumu kendi lehine ccedilevirmek iccedilin ani bir kararla Yasama seccedilimlerine
katılma kararı aldı Bu taktik değişiklik El Fetih youmlnetimini seccedilim sonrası buumlyuumlk
sıkıntıya sokacaktı Hamasrsquoın Yasama Konseyinde ccediloğunluğu elde etmesi ise
Huumlkuumlmeti ve El Fetih unsurları tarafından youmlnetilen kurumlarında değişim anlamına
geliyordu Filistin Youmlnetimi başkanı ise kendi yetkisini Filistin Anayasasına da aykırı
olarak genişletmeye başladı Bu durum sonunda Hamas huumlkuumlmete bağlı guumlccedillerle
Filistin Youmlnetimi başkanı Mahmut Abbasrsquoa bağlı guumlccedillerin ccedilatışmasına doumlnduuml Bunun
sonucunda zaten İsrail işgali nedeniyle coğrafi olarak ayrı olan Batı Şeria ve Gazze
otorite olarak da birbirinden ayrılmış oldu
Bu suumlrecin temel sebebi Filistin Oumlzguumlrleştirme (Kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln ve
yuumlruumltme organlarının artık Filistinlileri temsil etmekten uzak olmasıdır El Fetihrsquoin
hacirckim olduğu suumlreccedilte kurulan Filistin Youmlnetimi de artık seccedilimler yapılamamasından
dolayı meşruiyetini kaybetmektedir Filistin Youmlnetimi Başkanlığı ve yasama
meclisinin yasal goumlrev suumlresi dolmuş fakat hukuki ve fiili boumlluumlnmuumlşluumlkten dolayı
seccedilimler yapılamamaktadır Mısır ve Uumlrduumln youmlnetimlerinin yanı sıra Amerikan ve
İsrail youmlnetimleri de Hamasrsquoın Filistin youmlnetiminde bulunmasını kabul etmemektedir
Mahmut Abbas ise Filistin youmlnetimi başkanı olarak değil tuumlm goumlruumlşmelerini Filistini
Oumlzguumlrleştirme Oumlrguumltuuml başkanı olarak yuumlruumltmektedir Bu kurucu oumlrguumlt ise hukuki
sorunlar ve işgal sebebiyle seccedilim yapamamaktadır Filistinlileri temsil etmesi iccedilin
kurulan Filistini Oumlzguumlrleştirme (kurtuluş) Oumlrguumltuumlrsquonuumln yeniden yapılanmasıyla bu
hukuki ve siyasi ccedilıkmaz ortadan kaldırılabilir Aksi halde Filistinlileri temsil
meşruiyetini kaybetmiş Filistin Youmlnetimirsquonin de barış goumlruumlşmelerini yuumlruumltmesinin
hukuki ve siyasi olarak bir anlamı olmayacaktır
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
144
KAYNAKCcedilA
Abbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas
Tettehuz Kararen bitecil teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi
24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=1012
3
Abbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve
tayin ahadı zuamarsquoil-mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeat
ure=
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and
the ldquoNew Palestinian Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen
-posing-as-revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-
breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
Andarus ZehirEşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen
İntiharsquouumll-tehdiye El yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081212-18
Avaz Velid ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik
Birsquol-meclis Teşri biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart
2006 http81144208209090pdf200605May09MayTue
Avaz Velid ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir
şurta bivakfıhardquo El Kudsrsquouumll Arabi 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu
Avaz Velid Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi
niyyeti hareketihi el-istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070616JunSat
Avaz Velid ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve
ihlal meclisi merkezi bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi
27 Mart 2010 http81144208209090pdf20071111-05
Aytani Meryem Muhammed Salih Muhsin Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve
Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat
Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200603Mar07MarTue
Bedarin Bessam ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi
bitefrih cemaatuumlrsquol-usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-
ahira biitticahu intikad kadatuuml fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007
Erişim Tarihi 27 Mart 2010 http81144208209090pdf20070618JunMon
Ben Meir Yehuda ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public
Opinionrdquo Strategic Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv
University Volume 11 No4 February 2009
Cebir Huumlseyin ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve
tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
145
httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El
Hayatrsquouumll Cedid 21 Ekim 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309
Enderus Zehir ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-
harb versquol-hisar versquol-kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El
Kudsuumlrsquol Arabicirc 11 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081111-10
Erkanger Steven February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of
Hamas Ousterrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social
and Political History Westview Press USA 2006
Fighel Jonathan ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo
Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx
Giora Eiland ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the
Campaignrdquo Strategic Assesment Volume 11 No4 February 2009
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart
2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1
Hammami Velid Halil ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El
Kudsrsquouumll Arabi Erişim Tarihi 26 Mart 2010
10 Temmuz 2007 http81144208209090pdf20070710JulTue
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 Nisan 2006
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El
Eyyam 11 Ocak 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070111JanThu
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabi 13
Şubat 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200602Feb13FebMon
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-
amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran
2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-
şimaliyetuuml min Kıtrsquoa Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24
Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078
Kasım Basim et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-
Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol
firsquod-dımışk Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
146
Kasım Basim et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat versquol-İştişarat Beyrut 2009
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-
tevekkuat bihudus İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart
2010 httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeat
ure=
Oded Eran ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic
Assessment Volume 11 No 4 February 2009
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El
Şarkrsquouumll Evsat 27 Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743
Migdalovitz Carol CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process
The Annapolis Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El
Ezmetuumlrsquol-dahiliye ala Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabi 11 Temmuz 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070711JulWed
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml
alarsquol-hududuhardquo El Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeat
ure=
Nersquoami Salih ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye
liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 24 Nisan 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
Ramallah Ali Salih ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili
hukumetuuml kable tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455
Rose David April 2008 ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804
Sabbah Fethi ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya
haricuuml alarsquol-kanun Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat
9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895
Salih Muhsin et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar
Takrir Malumat 2 Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-
strateji El Filistin lisene 2008 Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-
iştişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-
etrafrsquouumll-maniyetuuml Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
144
KAYNAKCcedilA
Abbas ve Haniye Yebhasan İmkaniyeti Hukuumlmet-i İtilarsquofiye ve Hamas
Tettehuz Kararen bitecil teşkilihardquo El Şarkrsquouumll Evsat 16 Ağustos 2006 Erişim Tarihi
24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=378224ampissueno=1012
3
Abbas yufeccir Ezme ve yelga kararat-ı Hamas biteşkil-i kuvvetuuml cedide ve
tayin ahadı zuamarsquoil-mukavemerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 22 Nisan 2006
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10007amparticle=359506ampfeat
ure=
Aisling Byrne ldquoBusinessmen Posing as RevolutionariesrsquoGeneral Dayton and
the ldquoNew Palestinian Breedrdquo November 2009 Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpamecorgzaindexphpoption=com_contentampview=articleampid=90businessmen
-posing-as-revolutionaries-general-dayton-and-the-new-palestinian-
breedampcatid=62palestine-israelampItemid=75
Andarus ZehirEşrefrsquouumll-Hur ldquoGazze teştersquoal ve Hamas tersquoalun Resmiyen
İntiharsquouumll-tehdiye El yevm ve Tesribat İsrail an Tahrid Arabicirc Ala İgtiyal Kadetihardquo El
Kudsrsquouumll Arabicirc 19 Aralık 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081212-18
Avaz Velid ldquoEdet limuktil Selasetuuml ve İsabe 11 fi Han Yunis ve İndilarsquoHarik
Birsquol-meclis Teşri biramallahrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 9 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart
2006 http81144208209090pdf200605May09MayTue
Avaz Velid ldquoHamas tenşir kuvvetuuml emniye cecidetuuml ve Abbas yersquoemmir
şurta bivakfıhardquo El Kudsrsquouumll Arabi 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200605May18MayThu
Avaz Velid Eşrefrsquouumll-Hur ldquoHamas teraha ldquozıddı şerriyetuuml ve Meşrsquoal yenfi
niyyeti hareketihi el-istila alarsquol-sultardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 16 Haziran 2007 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 http81144208209090pdf20070616JunSat
Avaz Velid ldquo Enbarsquoi an Kanun kaddem liabu Mazin yanassu ala halli teşrirsquo ve
ihlal meclisi merkezi bedelen minhurdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 5 Kasım 2007 Erişim Tarihi
27 Mart 2010 http81144208209090pdf20071111-05
Aytani Meryem Muhammed Salih Muhsin Sırarsquouumll- Selahiyat beyne Fetih ve
Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
ldquoBarsquod Celese Asıfa Lirsquol-Meclisrsquouumll-teşrirsquoi ilgat kararat meneha Reis Sultat
Evsardquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 7 Mart 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200603Mar07MarTue
Bedarin Bessam ldquoKadetuuml Hamas hazzaru min İnşikakarsquotu Beynehum tentehi
bitefrih cemaatuumlrsquol-usuliye lisalihrsquouumll-kaide versquol-kahire bedellet taktikiha firsquol-lahzatrsquouumll-
ahira biitticahu intikad kadatuuml fethrsquoUumll-meydaniyinrdquo El Kudsrsquouumll Arabicirc 1862007
Erişim Tarihi 27 Mart 2010 http81144208209090pdf20070618JunMon
Ben Meir Yehuda ldquoOperation Cast Lead Political Dimensions and Public
Opinionrdquo Strategic Assesment The Institute For National Security Studies Tel Aviv
University Volume 11 No4 February 2009
Cebir Huumlseyin ldquo Hamas teteşekke fi İmkaniyetuuml Necah Hivaruumlrsquol-kahire ve
tevasul tescilrsquouumll-iltihfazat alarsquol-verakatuumlrsquol-mısrirdquo El Eyyam 2 Kasım 2008 Erişim
Tarihi 5 Nisan 2010
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
145
httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El
Hayatrsquouumll Cedid 21 Ekim 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309
Enderus Zehir ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-
harb versquol-hisar versquol-kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El
Kudsuumlrsquol Arabicirc 11 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081111-10
Erkanger Steven February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of
Hamas Ousterrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social
and Political History Westview Press USA 2006
Fighel Jonathan ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo
Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx
Giora Eiland ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the
Campaignrdquo Strategic Assesment Volume 11 No4 February 2009
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart
2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1
Hammami Velid Halil ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El
Kudsrsquouumll Arabi Erişim Tarihi 26 Mart 2010
10 Temmuz 2007 http81144208209090pdf20070710JulTue
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 Nisan 2006
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El
Eyyam 11 Ocak 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070111JanThu
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabi 13
Şubat 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200602Feb13FebMon
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-
amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran
2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-
şimaliyetuuml min Kıtrsquoa Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24
Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078
Kasım Basim et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-
Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol
firsquod-dımışk Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
146
Kasım Basim et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat versquol-İştişarat Beyrut 2009
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-
tevekkuat bihudus İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart
2010 httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeat
ure=
Oded Eran ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic
Assessment Volume 11 No 4 February 2009
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El
Şarkrsquouumll Evsat 27 Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743
Migdalovitz Carol CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process
The Annapolis Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El
Ezmetuumlrsquol-dahiliye ala Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabi 11 Temmuz 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070711JulWed
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml
alarsquol-hududuhardquo El Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeat
ure=
Nersquoami Salih ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye
liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 24 Nisan 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
Ramallah Ali Salih ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili
hukumetuuml kable tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455
Rose David April 2008 ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804
Sabbah Fethi ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya
haricuuml alarsquol-kanun Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat
9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895
Salih Muhsin et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar
Takrir Malumat 2 Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-
strateji El Filistin lisene 2008 Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-
iştişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-
etrafrsquouumll-maniyetuuml Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
145
httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=97023ampdate=1122008
El Eyyam 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=71580ampdate=11272007
El Hayatrsquouumll Cedid 27 Kasım 2007 Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpwwwalhayat-jcomdetailsphpopt=2ampid=55694ampcid=990
ldquoEl Nassrsquouumll-Kamil Limuumlsveddetuumlrsquol-İttifakrsquouumlllezi ve zatuhu Mısr alarsquol-fesailrdquo El
Hayatrsquouumll Cedid 21 Ekim 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010 httpwwwalhayat-
jcomdetailsphpopt=2ampid=75638ampcid=1309
Enderus Zehir ldquo Ebu Marzuk Ma lem yetemekkenu minrsquoel-husul aleyhi firsquol-
harb versquol-hisar versquol-kıtal versquol-igtiyal iradu en yehsalu aleyhi abrı hıvaruumlrsquol-kahirerdquo El
Kudsuumlrsquol Arabicirc 11 Kasım 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
http81144208209090pdf20081111-10
Erkanger Steven February 14 2006 ldquoUS and Israelis Are Said to Talk of
Hamas Ousterrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwnytimescom20060214internationalmiddleeast14mideasthtml
Farsoun Samih K Aruri Naseer H Palestine And The Palestinians A Social
and Political History Westview Press USA 2006
Fighel Jonathan ldquoIslamization or Secularization of the Palestine Causerdquo
Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwictorgilArticlestabid66Articlsid639currentpage1Defaultaspx
Giora Eiland ldquoOperation Cast Lead Civil-Military Process and Results of the
Campaignrdquo Strategic Assesment Volume 11 No4 February 2009
Hamasrsquoın Seccedilim Programı Giriş Boumlluumlmuuml 1142006 Erişim Tarihi 18 Mart
2010
httpwwwislamonlinenetarabicnews2006-0114article10bshtml1
Hammami Velid Halil ldquoAhadis-i Gazze ve Tenazursquoas-selahiyatrsquos-Desturirdquo El
Kudsrsquouumll Arabi Erişim Tarihi 26 Mart 2010
10 Temmuz 2007 http81144208209090pdf20070710JulTue
Erişim Tarihi 24 Mart 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006 Nisan 2006
ldquoİmma Demmic El Kuuvetuumlrsquol-tenfiziyetuuml Firsquol-echizetuuml imma Halluhardquo El
Eyyam 11 Ocak 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf20070111JanThu
ldquoİrsquotikal Naşit min Hamas birsquot-tuhme katli Zabitirsquot-şurtardquo El Kudsrsquouumll Arabi 13
Şubat 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
http81144208209090pdf200602Feb13FebMon
ldquo İstişhaduuml Şabeyn ve Muktil Cundiyeyn İsrailiyeyn ve İhtitaf Salis firsquol-
amaliyatuuml alrsquoa Mevkirsquoa Askeriya Cenubu Gazzerdquo El Hayatrsquouumll Cedid 26 Haziran
2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoİsrail terfuz tahrir 1000 esir-i Filistini ve tehedduumld biictiyahrsquouumll-mıntıkatuumlrsquol-
şimaliyetuuml min Kıtrsquoa Gazzerdquo El Şarkrsquouumll Evsat 2 Temmuz 2006 Erişim Tarihi 24
Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=371141ampissueno=10078
Kasım Basim et al Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-stratejiye Mesarrsquouumll-
Mufavadat Elfilistineyetrsquouumll-İsrailiye ma beyne Annapolis versquol-Kımmersquol-arabiyetuumlrsquol
firsquod-dımışk Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
146
Kasım Basim et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat versquol-İştişarat Beyrut 2009
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-
tevekkuat bihudus İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart
2010 httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeat
ure=
Oded Eran ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic
Assessment Volume 11 No 4 February 2009
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El
Şarkrsquouumll Evsat 27 Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743
Migdalovitz Carol CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process
The Annapolis Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El
Ezmetuumlrsquol-dahiliye ala Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabi 11 Temmuz 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070711JulWed
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml
alarsquol-hududuhardquo El Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeat
ure=
Nersquoami Salih ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye
liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 24 Nisan 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
Ramallah Ali Salih ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili
hukumetuuml kable tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455
Rose David April 2008 ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804
Sabbah Fethi ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya
haricuuml alarsquol-kanun Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat
9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895
Salih Muhsin et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar
Takrir Malumat 2 Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-
strateji El Filistin lisene 2008 Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-
iştişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-
etrafrsquouumll-maniyetuuml Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
146
Kasım Basim et al Melefrsquouumll-Emni beynersquol-Sulta versquol-İsrail Merkezrsquouumll-
Zeytun Lidırasat versquol-İştişarat Beyrut 2009
Keith Dayton Konuşma Deşifreleri Soref Symposium May 7 2009 Erişim
Tarihi 26 Mart 2010 httpwwwwashingtoninstituteorghtmlpdfDaytonkeynotepdf
ldquoKımmetuumlrsquol- Selasiye teakida El Yevm Vasati Tatiym İlami ve Hafıd Sekafersquol-
tevekkuat bihudus İnfiracrdquo El Hayatuumlrsquol-Cedid 19 Şubat 2007 Erişim Tarihi 25 Mart
2010 httpwwwarab2comffhtmlhttpwwwalhayat-jcom
ldquoKuvveti Veziruumlrsquod-dahiliyetuumlrsquol-filistini tebaşir amaliha fi Gazzerdquo El Şarkrsquouumll
Evsat 18 Mayıs 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10033amparticle=363778ampfeat
ure=
Oded Eran ldquoOperation Cast Lead The Diplomatic Dimensionrdquo Strategic
Assessment Volume 11 No 4 February 2009
ldquoMeşrsquoal Mazelna Nentazır Redan Resmiyen min İsrail bişarsquoınuumlrsquot-tehdiyerdquo El
Şarkrsquouumll Evsat 27 Nisan 2008 Erişim Tarihi 5 Nisan 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=468509ampissueno=10743
Migdalovitz Carol CRS Report for Congress ldquoIsrael-Palestine Peace Process
The Annapolis Conferencerdquo Erişim Tarihi 18 Mart 2010
httpfpcstategovdocumentsorganization98093pdf
ldquoMusa Ebu Marzuk El Hareketuuml terhibuuml birsquoey Mubadaratuuml tesarsquo lirsquoinha El
Ezmetuumlrsquol-dahiliye ala Kaidetuumlrsquol-hivarrdquo El Kudsrsquouumll Arabi 11 Temmuz 2006 Erişim
Tarihi 24 Mart 2010 http81144208209090pdf20070711JulWed
ldquoMustafa El Fıkhi Mısır la yumkin en tetehammel kıyam imaratuumlrsquol-islamiyetuuml
alarsquol-hududuhardquo El Şarkrsquouumll Evsat 4 Aralık 2008 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10964amparticle=497511ampfeat
ure=
Nersquoami Salih ldquoHilaf alarsquol-selahiyat yedfea veziruumlrsquol-dahiliyetuumlrsquol-filistiniye
liistikaletuumlrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 24 Nisan 2007 Erişim Tarihi 25 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=416367ampissueno=10374
Ramallah Ali Salih ldquo Ebu Mazin yukbil İstikale Feyyad ve Yuumlkellifihu teşkili
hukumetuuml kable tehvililrsquouumll-haliyetuuml litasrifrsquouumll-ummalrdquo El Şarkrsquouumll Evsat 14
Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4amparticle=428091ampissueno=10455
Rose David April 2008 ldquoThe Gaza Bombshellrdquo Erişim Tarihi 26 Mart 2010
httpwwwvanityfaircompoliticsfeatures200804gaza200804
Sabbah Fethi ldquoKaddem karar meşru duveliyen yeteberrsquouumll-hareketuuml Milişiya
haricuuml alarsquol-kanun Hamas ve teşri yehmilan bianf alarsquol-mendubuumlrsquol-filistinirdquo El Hayat
9 Kasım 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpinternationaldaralhayatcomarchivearticle150895
Salih Muhsin et al Meabarı Kıtrsquoa Gazze Şeryanı Hayat em Edatuumlrsquol-Hisar
Takrir Malumat 2 Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasaat versquol-istişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Merkezrsquouumll Zeytun Lidarast versquol-İştişarat El Takrirrsquouumll-
strateji El Filistin lisene 2008 Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Mısır ve Hamas Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-
iştişarat Beyrut 2009
Salih M Muhsin et al Sırarsquouumll-İradaat Suluumlkrsquouumll-Emni lifetih ve Hamas versquol-
etrafrsquouumll-maniyetuuml Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat-ı versquol-iştişarat Beyrut 2008
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=
TURAN-SAM YIL 2012 CİLT 4 SAYI 14 İLKBAHAR 2012
TURAN STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ DERGİSİ
wwwturansamorg
147
Scham Paul Osama Abu-Irshaid ldquoHamas Ideological Rigidity and Political
Flexibilityrdquo United States Institute of Peace Special Report Erişim Tarihi 5 Nisan
2010wwwusiporgfilesresourcesSpecial20Report20224_Hamaspdf
Suumlmeyre Sabri ldquoEledauumlrsquol-siyasi lihareketi Hamas ve Fesailuumlrsquol-Mukavemetuuml
Hilaluumlrsquol-advanrdquo Abdulhamid Keyani et al Dırasatuuml firsquol-advan-uumllrsquoisrailiye alrsquoa kıtrsquoa
Gazze Merkezrsquouumll-Zeytun Lidırasat versquol-istişarat Beyrut 2009
ldquoTerhib Arabi ve duveli biteşkil huumlkuumlmetuumlrsquol-filistiniyetuumlrsquol-cedidrdquo El Eyyam
6182007 Erişim Tarihi 2010 httpwwwal-
ayyampsznewssitetemplatearticleaspxdid=58823ampdate=6182007
ldquoTayinrsquouumll Kaidrsquouumll Lecanrsquouumll-mukaveme Şabiye Murakiben Arsquommen lirsquol-
Veziratuumlrsquol-dahiliye teşekkuumll kuvve min ricalrsquouumll-emin versquol-fesail limuvaciheti
inkilbalrsquouumll-emnirdquo El Eyyam 21 21 Nisan 2006 Erişim Tarihi 24 Mart 2010
httpwwwal-ayyampsznewssitedefaultaspxDate=4212006
ldquoVadau Eddesturrsquouumll-filistini La Selahiyat liabbas litayin Hukumetuuml Tevarirdquo
El Şarkrsquouumll Evsat 9 Temmuz 2007 Erişim Tarihi 27 Mart 2010
httpwwwaawsatcomdetailsaspsection=4ampissueno=10450amparticle=427202ampfeat
ure=