1587 numarali rodoscuk (tekfurdaĞi) Şer’İyye …

T.C.

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

1587 NUMARALI RODOSCUK (TEKFURDAĞI)

ŞER’İYYE SİCİLİNİN TRANSKRİPSİYONU

VE DEĞERLENDİRİLMESİ

YÜKSEK LİSANS TEZİ

Ayşe ÖZKAN

Enstitü Anabilim Dalı : Tarih

Enstitü Bilim Dalı : Osmanlı Müesseseleri ve Medeniyeti Tarihi

Tez Danışmanı: Prof. Dr. Ümit EKİN

Haziran – 2019

i

İÇİNDEKİLER

KISALTMALAR ........................................................................................................... iii

TABLO LİSTESİ ........................................................................................................... iv

ÖZET ................................................................................................................................ v

SUMMARY .................................................................................................................... vi

GİRİŞ ............................................................................................................................... 2

BÖLÜM 1: RODOSCUK TARİHİ VE OSMANLI MAHKEMESİ .......................... 2

1.1. Rodoscuk .................................................................................................................... 2

1.2. Osmanlı Mahkemesi................................................................................................... 2

1.3. Mahkeme Görevlileri ................................................................................................. 3

1.3.1. Kadı .................................................................................................................. 3

1.3.2. Naib .................................................................................................................. 4

1.3.3. Muhzır .............................................................................................................. 4

1.3.4. Subaşı ............................................................................................................... 4

BÖLÜM 2: ŞERİYYE SİCİLLERİ .............................................................................. 5

2.1. Şeriyye Sicillerinin Tarifi ve Önemi .......................................................................... 5

2.2. Şeriyye Sicillerininde Yer Alan Belge Çeşitleri ........................................................ 6

2.2.1. Hüccet .............................................................................................................. 6

2.2.2. İlam .................................................................................................................. 6

2.2.3. Ferman ............................................................................................................. 6

2.2.4. Berat ................................................................................................................. 6

2.2.4. Buyurdu ............................................................................................................ 7

2.2.4. Terekeler .......................................................................................................... 7

2.2.4. Tezkere ............................................................................................................. 7

BÖLÜM 3: 1587 NUMARALI RODOSCUK ŞERİYYE SİCİLİNİN

DEĞERLENDİRİLMESİ .............................................................................................. 8

3.1. Sicilde Geçen Yerleşim Yerleri ................................................................................. 8

3.2. Sicilde Geçen Mahkeme Görevlileri ........................................................................ 10

3.3. Sicilde Geçen Adli Kayıtlar ..................................................................................... 11

ii

3.4. Sicilde Geçen İdari Kayıtlar ..................................................................................... 13

BÖLÜM 4: 1587 NUMARALI RODOSCUK ŞERİYYE SİCİLİNİN

TRANSKRİPSİYONU .................................................................................................. 19

SONUÇ ......................................................................................................................... 355

KAYNAKÇA ............................................................................................................... 356

ÖZGEÇMİŞ ................................................................................................................. 358

iii

KISALTMALAR

a.g.e. : Adı geçen eser

a.g.m. : Adı geçen makale

Bkz. : Bakınız

C. : Cilt

D.İ.A. : Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi

ed. : Editör

s. : Sayfa

iv

TABLO LİSTESİ

Tablo 1: Yıllara Göre Belge Adeti ................................................................................... 8

Tablo 2: Sicilde Geçen Mahalle İsimleri ...................................................................... 10

Tablo 3: Sicilde Geçen Köy İsimleri ............................................................................. 11

Tablo 4: Sicilde Geçen Mahkeme Görevlileri ............................................................... 12

Tablo 5: Sicilde Geçen Ev Satışları ............................................................................... 13

Tablo 6: Sicilde Geçen Arsa, Bağ-Bahçe Satışları ......................................................... 14

Tablo 7: Sicilde Geçen Köle Kayıtları ........................................................................... 17

Tablo 8: Sicilde Geçen Arapça Tereke Kayıtları ........................................................... 18

Tablo 9: Sicilde Geçen Fermanların Hüküm Numaraları .............................................. 18

Tablo 10: Sicilde Geçen Beratların Hüküm Numaraları ................................................ 18

v

Sakarya Üniversitesi

Sosyal Bilimler Enstitüsü Tez Özeti

Yüksek Lisans Doktora

Tezin Başlığı: 1587 Numaralı Rodoscuk (Tekfurdağı) Şer’iyye Sicilinin Transkripsiyonu ve

Değerlendirilmesi

Tez Yazarı: Ayşe ÖZKAN Danışman: Prof. Dr. Ümit EKİN

Kabul Tarihi: 11.06.2019 Sayfa Sayısı: iv (ön kısım)+ 357 (tez)

Anabilim Dalı: Tarih Bilim Dalı: Osmanlı Müesseseleri ve Medeniyeti Tarihi

Osmanlı sosyal ve ekonomik tarihinin en önemli vesikalarından birisi hiç şüphesiz

Şer’iyye sicilleridir. Şer’iyye sicilleri Osmanlı devlet teşkilatını, idari yapısını,

anlayabilmemiz için ayrı bir öneme sahiptir. Transkripsiyonunu yapmış olduğumuz

1587 Numaralı Rodoscuk Şer’iyye Sicili hicri 1050 (1640) yılını kapsamaktadır.

Bu çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Osmanlı mahkemesi ve

mahkeme görevlileri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde Şer’iyye Sicillerinin

önemi ve sicillerde yer alan belge çeşitleri hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü

bölümde 1587 Numaralı Rodoscuk (Tekfurdağı) Şer’iyye Sicilinin değerlendirilmesi

yapılmıştır. Dördüncü ve son bölümde ise 1587 Numaralı Rodoscuk (Tekirdağ)

Şer’iyye Sicilinin transkripsiyonu yapılmıştır. Defter 75 sayfa / 150 varaktan

oluşmaktadır. Şer’iyye Sicilinde okunamayan yerler (…) şüpheli okunanlar (?) işareti

ile gösterilmiştir.

Osmanlı devletinde liman kenti olarak önemli bir konuma sahip olan Rodoscuk’a ait

belgeler şehir tarihçiliği ve sosyal hayata dair bilgiler vermektedir. Defterde yer alan

belge çeşitlerine baktığımızda çoğu hüccetlerden oluşup, berat, vakfiye, tereke türü

belgelerde yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler: Rodoscuk, Şer’iyye Sicili, Tekfurdağı, Osmanlı

vi

Sakarya University

Institute of Social Sciences Abstract of Thesis

Master Degree Ph.D.

Title of Thesis: Number of 1587 Rodoscuk (Tekfurdağı) Religious Court Record

Transcribtion And Analtical

Author: Ayşe ÖZKAN Supervisor: Prof. Dr. Ümit EKİN

Date: 11.06.2019 Number of Pages: iv (pretext)+ 357 (mainbody)

Department: History Subfield: History of Ottoman institutions and civilization

One of the most valuable source of the Ottoman social and economic history is clearly

court registers. Court Registers are also important for better understanding of the

Ottoman legal system and its bureaucracy body. Latinized source of this work is 1587

numbered Court Registers (Şer’iyye Sicilleri) and composes year of 1640 (Hijri

1050).

This study divided to four chapters. The first chapter gives brief knowledge on Court

Registers and court officers. In the second chapter importance of Court registers have

been debated and sorts of documents have been introduced. The third chapter has been

paid for evoluation of 1587 numbered Rodoscuk (Tekfurdağı) Court Registers. And in

the fourth and last chapter 1587 numbered Court Registers has been Latinized. These

registers composed by 75 pages and 150 leafs. During the transcription unreadable

words signed by (…) and words which are read with doubts signed by (?).

Court Registers of Rodoscuk as a port city of the Ottoman Empire includes data on the

city and its social life. Document sorts of the registers are mostly composed by

huccets, berats, vakfiyes and terekes

Keywords: Rodoscuk ,The Court Records, Tekfurdağı, Ottoman

1

GİRİŞ

Çalışmanın Konusu

1587 numaralı Rodoscuk Şeriyye Sicilinin transkripsiyon edilerek günümüz Türkçesine

aktarılması. Bu sicilin içerisindeki mahkeme kayıtlarının değerlendirilmesi ve verilerin

aktarılması.

Çalışmanın Amacı

1587 numaralı Şer’iyye sicilinin seçilmesindeki amaçların başında sicilin transkribe

edilerek anlaşılmasını kolaylaştırmaktır. Bilindiği üzere Osmanlı devletinde kullanılan

ancak günümüzde varlığını devem ettirmeyen bu yazı çeşidi ile kaleme alının bu

belgelerin yazıya dökülmesi ve anlaşılması büyük bir problem olarak karşımızda

durmaktadır. Bütün bu aşamaları kat ettikten sonra sicilde şehrin Osmanlı devleri

içerisinde ki yeri gelenek görenekleri toplum yapısı Müslüman, gayrimüslim ahalinin

durumu daha iyi anlaşılabilmektedir. Yazma halinde tek nüshası bulunan defterin

transkribe edilmesi bu alanda araştırma yapan tarihçilerin işlerini kolaylaştıracaktır.

Çalışmanın Önemi

Osmanlı tarihi açısından birinci derecede öneme sahip olan belge türlerinden biri de

şer’iyye sicilleridir. Bu siciller mahkemelerde tutulan kayıtları içermektedir. Siciller

belge çeşitliliği açısından oldukça zengindir. Bunlar miras, boşanma, köle azadı, vasi

tayini, vakıflarla ilgili belgeler, narh defterleri, tereke defterleri gibi pek çok konu

hakkında belgeleri kapsamaktadır. Bu kayıtlarda Osmanlı tarihinin sosyal, idari ve

ekonomik yönünü daha iyi anlamamızı sağlamaktadır.

Çalışmanın Yöntemi

Çalışmanın daha kolay anlaşılması amacıyla çalışmamızı dört bölüme ayırdık. İlk

bölümde Osmanlı mahkemesi, mahkeme görevlileri ve işleyişi hakkında bilgi verildi.

İkinci bölümde Şer’iyye sicilleri hakkkında bilgi verilip sicilde geçen belge türleri

açıklandı. Üçüncü bölümde 1587 numaralı sicilin değerlendirilmesi yapılıp dördüncü

bölümde defterin transkripsiyonu verildi.

2

BÖLÜM 1: RODOSCUK TARİHİ VE OSMANLI MAHKEMESİ

1.1. Rodoscuk

Marmara denizinin kuzey sahili boyunca kurulmuş olan şehrin antikçağlarda bilinen ilk

ismi Bisanthe’dir. Roma ve Bizans döneminde Resisthon Venedik idaresinde Rodosto

olarak anılmıştır. Osmanlının resmi kayıtlarında ilk ismi Tekfurdağı olarak geçen şehir

Osmanlıların fethiyle Rodoscuk adıyla anılmaya başlandı.1

Antik dönemlerden beri önemli bir ticaret kenti olan Tekirdağ Osmanlıların bölgeyi

fethi ile aynı özelliğini korumaya devam etmiştir. İstanbul’daki askeri sınıfın iaşe temini

Tekirdağ limanının önemini daha da arttırmıştır.2

1.2. Osmanlı Mahkemesi

Mahkeme yargılama işlerinin yapılması için resmi makamlarca kurulmuş yeri ifade

eder. İslam’ın ilk yıllarından itibaren mahkemeler tek hâkim olmak kaydıyla varlığını

sürdürmüşlerdir. Bizzat Hz. Muhammed yargılamayı kendisi yapmıştır. Dört halife

devrinde de bu yargılama usulüne devem edildi.3 Osmanlı devletinde yargılama Hanefi

fıkhı göz önüne alınarak yapılmaktaydı.4

Osmanlı mahkemesi daha önceki ve çağdaşı olan devletlerden daha gelişmiş bir yapı arz

eder. Mahkemeler için özel bir bina bulunmamaktadır. Yargılamayı kadı bizzat kendi

evinde yapardı. Osmanlı mahkemesinde bugün anlayacağımız şekilde avukatlık kurumu

mevcut değildi.5

Klasik devirde çok uzun yıllar iyi işleyen adli teşkilat Osmanlı devletinin zayıflamasına

paralel olarak bozulmuştur. Cumhuriyetten sonra hukuk sisteminde laikleşmeye

gidilmiş, Şer’iyye mahkemeleri kaldırılarak yerini Nizamiye mahkemelerine

bırakmıştır.6

1 Hacer Ateş, “Tekirdağ”, DİA, C. XL, İstanbul 2011, s. 359. 2 Hacer Ateş, “Kuzey Marmara’da Bir Liman Kentinde Ticaret: XVI. Yüzyılda Tekirdağ-Rodoscuk

Limanı”, Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, C III. Sayı 6, 2013, s.21-22. 3 Fahrettin Atar, “Mahkeme”, DİA, C. XXVII, İstanbul 2003, s.338-341. 4 İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Devletinin İlmiye Teşkilâtı, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1965, s.83. 5 M. Akif Aydın, “Osmanlı Devleti’nde Mahkeme”, DİA, C. XXVII, İstanbul 2003, s. 341-344. 6 Ekrem Buğra Ekinci, “Osmanlı Devleti’nde Mahkemeler ve Kadılık Müessesesi Literarürü”, Türkiye

Araştırmaları Literatür Dergisi 5, C.III, İstanbul 2005, s.418.

3

1.3. Mahkeme Görevlileri

1.3.1. Kadı

Arapça’da “kazâ” kökünden gelen kadı insanlar arasında meydana gelen sorunları dini

hükümlere uyarak çözüme kavuşturmak için devlet tarafından görevlendirilen kişiyi

ifade eder. Kadılar toplum içinden en vasıflı kimseler arasından seçilmekteydi. İyi

derecede hukuk bilgisine ve bunun yanında dini bilgiye sahiptiler.7 İlk zamanlardan

itibaren kadılar davalarına mescitlerde ya da kadılar kendi evlerinde bakıyorlardı.

Davalar için belli bir gün veya saat söz konusu değildi. Kadılar dava olduğu takdirde

günün her saati ve haftanın her günü yargılama yaparlardı.8 Osmanlı devletinde kazâ

çevrelerinin tespiti o bölgenin getireceği tahmin edilen gelir üzerinden yapılmaktaydı.

Kadıların da tayin edildiği coğrafi yerlerin sınırları yetkili makamlarca

belirlenmekteydi.9

Kadılar sadece kendi sorumlu oldukları yargı çevresinde ki davalara bakabilirlerken

Divanı Hümayun ise ülkenin tümünden gelen davalara bakabilmekteydi. Kadıların

belirli özelliklere sahip olmaları beklenirdi. Kadılardan beklenilen özellikleri şu şekilde

sıralamak mümkündür; iyi bir dini bilgiye sahip olmak, bunun yanında örfi kuralları

bilmesi, anlayış sahibi olması, hukuk kurallarını ve yargılama usulünü iyi bilmesi

gerekmektedir. Kadılar padişahların beratı ile göreve başlarlardı. Kadıların görevden

azli ve yer değiştirmesi Anadolu ve Rumeli Kazaskerleri tarafından yapılıp “ruzname”

denilen defterlere kaydedilirdi. Kadılar atandıkları yerlerde daha önce en az üç yıl görev

yapmış olurlardı. Sonraları görev süreleri kısalmış, 20 ay ardından 18 aya

düşürülmüştür. Kadıların görevde olmadığı zamanlarda ilmi faaliyet içinde olduklarını

ve maaş almadıklarını kaynaklardan öğrenmekteyiz. Kadıların bütün ömrü boyunca

atanıp kadı olarak kalmak yerine kısa sürelerle farklı yerlere tayin edilmeleri devletin

adalet sistemini sağlam tutma çabasını göstermektedir. Kaza yerlerinde sürekli

kalmamaları halkla yakınlaşmayı engellediği gibi bundan doğacak sorunların önüne

geçmek için uygulanan iyi bir kuraldır.10 Kadılar devlet görevlisi olmasının yanında

halkın ihtiyaçlarını mülki idareye bildiren aracı olmakla, devlet ve halk arasındaki

7 Fahrettin Atar, “Kadı”, DİA, C. XXIV, İstanbul 2001, s. 66-69. 8 Ekrem Buğra Ekinci, a.g.m., s. 428. 9Mustafa Şentop, “Tanzimat’tan Önceki Dönemde Osmanlı Mahkemelerinin Görev ve Yetkisi”, Türk

Hukuk Tarihi Araştırmaları, Sayı 1, (Bahar), İstanbul 2006, s.87-105. 10 Abdullah Demir, Medeni Yargılama Hukuku Osmanlı Mahkemesi, Yitik Hazine Yayınları, İzmir 2010,

s. 33-34.

4

ilişkiyi sağlarlardı. Kadılar beledi işlerden de sorumlu mülki amir konumundaydılar.

Kısacası kadılar Osmanlı devletinde hem idareci hem hâkim hem de müfettiş olarak en

yüksek rütbeli memur vasfında idiler.11

1.3.2. Naib

Kadı tarafından tayin edilen mahkeme işlerinde kadının yardımcı olan mahkeme

görevlisidir. Çoğunlukla yargı çevresi geniş olan kadılar kendilerine yardımcı olması

için padişahın izni ile kazalarına bağlı nahiyelere naib tayin etmişlerdir. Naibin

görevleri her bakımdan kadı tarafından belirlenmektedir. Naibler yargılama yetkisine

sahip olan ve olmayan şeklinde iki kısma ayrılabilir. Naibler sadece kendilerine bağlı

kaza bölgesinde yetkilidirler. Bunun dışında muhakeme yetkisine sahip değildirler.12

1.3.3. Muhzır

Muhzır, Mahkemelerde davalı ve davacıyı mahkeme huzuruna çağırması ile görevli

kişidir. Kadı tarafından bir celp kâğıdı hazırlanır muhzır da ilgili kişiyi mahkemeye

çağırırdı. Bunun yanında dava sırasında mahkemenin asayişini temine memurdur.

Muhzır mahkemenin bulunduğu yerin ahalisinden daha önce devlet işlerinde bulunmuş

kişilerden seçilirdi. Büyük kadılıklarda birden fazla muhzır tayin edilirdi. Böylece

aralarından biri de muhzırbaşı seçilirdi.13

1.3.4. Subaşı

Eski Türk devletlerinde de bulunan bir unvan olan subaşılık Osmanlılarda değişikliğe

uğramıştır. Osmanlı devletinde subaşı bir şehrin muhafazasından sorumlu olan kişidir.

Subaşının görevleri arasında kadının verdiği emirleri yerine getirmek suçlu takibi kadı

tarafından suçu kabul edilmiş kişileri cezalandırmak ve hapsetmek subaşının görevleri

arasındadır. 14

11 İlber Ortaylı, “Osmanlı Devleti’nde Kadı”, DİA, C. XXIV, İstanbul 2001, s. 69-73. 12 Demir,a.g.e., s. 34. 13 Recep Ahıskalı, “Muhzır”, DİA, C.XXXI, İstanbul 2006, s. 85-86. 14 Demir, a.g.e., s. 52-53.

5

BÖLÜM 2: ŞER’İYYE SİCİLLERİ

2.1. Şer’iyye Sicilinin Tarifi Ve Önemi

Kadı sicilleri, mahkeme kayıtları ve en yaygın kullanımı ile Şer’iyye sicilleri denilen bu

defterler kadı veya kadı yardımcıları tarafından tutulmaktadır. Kadı sicillerinde çeşitli

belge türleri bulunmaktadır. Osmanlı tarihinin anlaşılmasının yanında yerel tarih ve

şehir tarihçiliği için önemli kaynaklardır. Şer’iyye sicillerinin en eski tarihli örneğine

Bursa’da rastlanmıştır.

Şer’iyye sicilleri içerisinde çeşitli kayıt türleri vardır. Bunların bir kısmı merkezden

gönderilen belge suretleri diğer kısmı ise bizzat mahkemedeki işlem sonucu oluşan

kayıtlardır.15 Osmanlı devrinde sicillerinin içerisindeki farklı belge türlerinin nasıl

kaleme alınacağını gösteren sakk mecmuaları denen rehber kitaplar mevcuttur. Bunlar

tecrübeli kadılar tarafından yazılmış örnek niteliği taşımaktadır.16

Sicil defterleri genellikle dar ve uzun formda olup ortalama 100 sayfa civarındadır. XV.

ve XVI. yüzyıl Şer’iyye sicillerinde kayıtların birçoğu Arapça kaleme alınmıştır. Ancak

kayıtlar XVI. yüzyıldan itibaren Osmanlı Türkçesi ile tutulmaya başlanmıştır. Her iki

dildeki hukuk terminolojisi aynıdır. Dava kayıtlarının öncelikle müsvedde kâğıdına

yazılması daha sonra sicil defterine geçirilmesinden kaynaklı kronolojiye dikkat

edilmemektedir.17

Sicil de tutulan kayıtlar çok çeşitlidir. Bunları iki başlık altında toplayabiliriz. İlki adli

kayıtları ihtiva eden: ilam, hüccet, terekelerdir. İkincisi idari kayıtları içeren ferman,

berat, buyruldu ve diğer hüküm çeşitleridir.18

Sicillerin merkez ve taşra teşkilatı arasında ki ilişkiler açısından önemi büyüktür.19

Şer’iyye sicilleri tarih alanı dışında sosyoloji ve iktisat tarihi araştırmalarda da kaynak

olarak kullanılabilir.20

15 Yunus Uğur, “Şer’iyye Sicilleri”, DİA, C. XXXIX, İstanbul 2010, s. 8-9. 16 Ümit Ekin, “Sakk Mecmualarının Tarih Araştırmalarında Kaynak Olarak Kullanılması Üzerine Bir

Deneme”, Bilig Bahar, Sayı 53, 2010, s. 115. 17 Uğur, a.g.m., s.9. 18 Ahmet Akgüzdüz, “İslam Hukukunun Osmanlı Devletinde Tatbiki: Şer’iye Mahkemeleri ve Şer’iye

Sicilleri”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, Sayı 14, 2009, s. 23. 19 Fethi Gedikli, “Osmanlı Hukuk Tarihi Kaynağı Olarak Şer’iyye Sicilleri”, Türkiye Araştırmaları

Literatür Dergisi 5, C. III, İstanbul 2005, s 190.

6

2.2. Şer’iyye Sicillerinde Yer Alan Belge Çeşitleri

2.2.1. Hüccet

Osmanlı mahkemelerinde düzenlenen ve Şer’iyye sicillerine kaydedilen bir diğer

hukuki belge hüccetlerdir. Osmanlı hukuk terminolojisinde kadının huzurunda

taraflardan birinin beyanını diğerinin bu beyanı tasdikini içeren ve bir hüküm ihtiva

etmeyen hususlar için düzenlenmiş belgelere verilen isimdir. Hüccet çeşitleri arasında

köle azadı, nikâh, boşanma, nafaka, miras, alım-satım mukaveleleri bulunmaktadır.21

2.2.2. İlam

İlam hâkimin bir davada dini kurallara uyarak verdiği kararın hâkimin imzasının ve

mührünü taşıyan belgedir. İlam belgesini diğer Şer’iyye kayıtlarından ayıran en önemli

özelliği hâkimin hükmünün olmasıdır. Kadı mahkemelerde yargılamayı tamamladıktan

sonra verdiği kararı ve gerekçelerini de içeren bir ilam tanzim ederek davalı ve davacıya

birer suretini verir ve bir suretini de Şer’iyye siciline kaydettirir.22

2.2.3. Ferman

Divanı Hümayunda görüşülen konulara ilişkin alınan kararların yazıldığı üzerinde tuğra

olan padişah emirlerinin genel adıdır. Divanı Hümayuna gelen konulardan lüzumlu

görülenler padişaha arz edilir ve padişahın kendi hattı ile yazdığı emir doğrultusunda

kaleme alınırdı.23

2.2.4. Berat

Osmanlı diplomatiğinde bir memuriyete tayin bir şeyin kullanılma hakkı ya da bir

şeyden muaf olduğunu gösteren ve padişahın tuğrasını taşıyan belgelere verilen

isimdir.24 Beratlarda verilen hizmetin adı, geliri, vazifenin yeri belirtilir ve berat alanın

derecesi kaydedilirdi.25

20 Yunus Uğur, “Mahkeme Kayıtları (Şer’iye Sicilleri): Literatür Değerlendirmesi ve Bibliyografya”,

Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 1, C. I, İstanbul 2003, s. 310. 21 Mustafa Oğuz-Ahmet Akgündüz , “Hüccet”, DİA, C. XVIII, İstanbul 1998, s. 446-450. 22 Ahmet Akgündüz, “İ’lam”, DİA, C. XXII, İstanbul 2000, s. 72-73 23 Mübahat S. Kütükoğlu, “Ferman”, DİA, C. 12, İstanbul 1995, s. 400. 24 Mübahat S. Kütükoğlu, “Berat”, DİA, C. V, İstanbul 1992, s. 472. 25 Hasan Moğol, Şer’iyye Sicilleri Sözlüğü, Mehter Yayınları, Ankara 1997, s. 23.

7

2.2.5. Buyruldu

Osmanlı diplomatiğinde sadrazam, vezir, defterdar, kazasker, beylerbeyi gibi yüksek

rütbeli memurların kendilerinden aşağı mevkide bulunan memurlara gönderdiği emirler

için kullanılan bir tabirdir. Yazıldıkları yer bakımından taşra ve merkez olmak üzere

ikiye ayrılmaları mümkündür. 26

2.2.6. Terekeler

Osmanlı hukuk sisteminde ölen kişilerin geride bıraktıkları eşya ve mallar için

kullanılan tabir. Tereke kelimesinin yerine “muhallefat” tabiri de kullanılmıştır.

Önceleri kadılar tarafından yapılan miras taksimi görevi sonraları yerini kassamlara

bırakmıştır. 27

2.2.7. Tezkere

Osmanlı diplomatiğinde üstten alta veya aynı seviyedeki makamlar arası yazılan resmi

belgelere tezkere denir.28

26 Mübahat S. Kütükoğlu, “Buyruldu”, DİA, C. VI, İstanbul 1992, s. 472. 27 Tahsin Özcan, “Muhallefat”, DİA, C. XXX, İstanbul 2005, s. 406-407. 28 Akgündüz, a.g.m., s.46.

8

BÖLÜM 3: 1587 NUMARALI RODOSCUK ŞER’İYYE SİCİLİNİN

DEĞERLENDİRİLMESİ

1587 numaralı Şer’iyye sicili İsam kütüphanesinden temin edilmiştir. Defter 75 sayfa

150 varaktan oluşmaktadır. Defter hicri 1050 yılını kapsamaktadır. Defterin içerisinde

1049 ve 1051 yıllarına ait belgelerde mevcuttur. Defterdeki kayıtlar belli bir kronolojik

sıraya göre tutulmamıştır. Sicilin ilk 50 sayfası mahallinde tutulan belgeleri

içermektedir. Geri kalan son 25 sayfa ise merkezden ve diğer makamlardan gönderilen

belge türlerini ferman ve beratları içermektedir. Sicil içerisinde 434 adet belge

mevcuttur. Aşagıdaki tabloda sicil içerisinde geçen belgelerin aylara ve yıllara göre

dağılımı gösterilmiştir.

Tablo 1

Yıllara Göre Belge Adeti

Aylar 1049 1050 1051

Muharrem 9 17

Safer 6 5

Rebî’u’l-evvel 34

Rabî’u’l-âhir 8

Cemâziye'l-evvel 49

Cemâziye'l-âhir 66

Recep 50

Şaban 38

Ramazan 37

Şevval 1 32 1

Zilkade 41

Zilhicce 40

Görüldüğü üzere 434 adet belgenin büyük çoğunluğu 1050 yılına aittir. 1049 yılına ait

bir belge mevcuttur. 1015 yılına ait toplam 23 belge vardır. 1050 yılı toplam belge âdeti

410 tanedir. Bu verilere bakarak Rodoscuk mahkemesinin işlem yoğunluğunun 1050

yılı 66 adet belge ile Cemâziye'l-âhir ayında olduğu görülmektedir. Bunu 50 adet belge

ile Recep ayı takip etmektedir. En az belge âdeti ise Safer ayındadır. Buda Rodoscuk

mahkemesinin 1050 yılı için en az çalıştığı ayın Safer ayı olduğunu göstermektedir.

9

Sicil kırık talik yazı sitili ile kaleme alınmıştır. Yer yer yazı sitili değişiklik

göstermektedir. Yazı sitilinin farklılık arzetmesi sicilin farklı kâtipler tarafından

tutulduğunu göstermektedir. Defterde okunamayan yerler (…) ile gösterilmiştir.

3.1. Sicilde Geçen Yerleşim Yerleri

Osmanlı da şehir “Cuma kılınır ve pazarı durur” yer olarak tanımlanmıştır. Osmanlı

kanununa göre han, hamam ve kervansaray inşa edilmişse orası kasabadır.29 Osmanlı

mahallelerinin en önemli özelliği temel yönetim birimi olmasıdır. Vergi yükümlüsü

ahali tahrir defterlerine oturduğu mahalle ismine göre kaydedilirdi. Osmanlı da XIX.

yüzyılın ilk yarısına kadar mahallenin sorumlu kişisi imam gayri müslim mahallelerinde

ise papaz veya haham olmuştur. Anadolu da eskiden beri çeşitli etnik köken ve dinlere

mensup insanlar kendi mahallelerinde oturmaktaydılar.30 Sicilimizde de bu bilgiyi

doğrular nitelikte bilgiler mevcuttur. Sicilde 34 mahalle ismi geçmektedir. Bunların 8

tanesi gayri müslim mahallesi diğerleri ise Müslüman mahalleleridir. Sicilde 38 adet de

köy ismi zikredilmektedir.

29 Özer Ergenç, “Osmanlı Şehirlerindeki Yönetim Kurumlarının Niteliği Üzerinde Bazı Düşünceler”, VII.

Türk Tarih Kongresi, C. II, Ankara 1981, s. 1265. 30 Mustafa Sabri Küçükaşçı, “Mahalle”, DİA, C. XXVII, İstanbul 2003, s. 323-324.

10

Tablo 2

Sicilde Geçen Mahalle İsimleri

Abdünnebizâde Hüseyin Çavuş

Behram Reis Hüseyin Çavuş kebîr

Bevvab Mehmet Bey İbrahim Bey

Câmi’-i Bayezid İskender Çavuş

Cami’-i Vasat Kara Katib

Cami’-i Atîk Leb-i Derya Hüseyin Çavuş

Canpaşazâde Papa Aliksara

Cennet Hâtun Papa İstirâti

Dizdarzâde Papa Kostantin

Dudu Hâtun Papa Manol

El-hâc Ali Papa Peşri

El-hâc Hürmüz Papa Varsama

El-hâc İsa Papa Yani

El-hâc Musa Piskopos

El-Hâc Mehmed Raziye Hâtun

Hoca Bayezid Yunus Bey

Hoca Veli Yusuf Bey

11

Tablo 3

Sicilde Geçen Köy İsimleri

Ahmedekli Kayı

Banados Kolauzlu

Biryakub Kumbağı

Büyük Benarlı Küçük Kara Evli

Büyük Kara Evli Küçük Kara Muradlu

Büyük Karaca Muradlu Küçük Pınarlu

Büyük Kılıçlı Kantaş

Çanakçı Nusretli

Dereköyü Oruç Beyli

Gazioğlu Osmanlı

Gündüzlü Papa Yani

Güvençli Sarılar

Hacı Köyü Sekbanlı

Işıklar Sırtköyü

Kale Şekerçeşmesi

Kara Bezirganlı Tatarlı

Karaevli Yağcı

Karahisarlı Yenice

Karayahşi Yeniköy

3.2. Sicilde Geçen Mahkeme Görevlileri

Osmanlı devletinde mahkemenin birinci derecede önemli unsuru kadıdır. Kadılar

mahkemeye gelen davaları sonuca kavuşturmalarının yanında günümüzün noterlik

işlerinide sonuca kavuşturmuşlardır. Zamanla nüfusunda çoğalması ile kadılara

yardımcılar atanmıştır. Bunların en önemlileri arasında muhzırlar gelmektedir.31

Sicilimizde kadının ismi zikredilmemektedir. Sicilde geçen mahkeme görevlileri

31M. Akif Aydın, a.g.m., s. 344.

12

arasında en çok Ramazan bin Sefer ismine rastlanmıştır. Diğer görevliler aşağıda ki

tabloda listelenmiştir.

Tablo 4

Sicilde Geçen Mahkeme Görevlileri

Sicilde Geçen Mahkeme

Görevlileri Görevleri Sicilde Geçme Sıklığı

Ramazan bin Sefer Muhzır 68

Mustafa bin Ali Muhzır 6

Mehmed Çelebi Muhzırbaşı 5

Ahmed bin Abdi Muhzır 3

Mevlana İbrahim Naib 3

İlyas Ağa bin Ahmed Subaşı 2

Davud Bey bin Mehmed Subaşı 1

Osman Bey Bin Ahmed Beytü’l-mal emini 5

Mehmed Çavuş Gümrük Emini 5

İsmail Çelebi bin

Mehmed Gümrük Emini 3

Yusuf Efendi Gümrük Kâtibi 2

3.3. Sicilde Geçen Adli Kayıtlar

Sicilin çoğunluğu hüccetlerden oluşmaktadır. Hüccet belgelerinde ise en fazla olarak

alım satım davaları görülmektedir. Aşağıdaki iki tabloda ev ve arsa bağ-bahçe satışları

gösterilmektedir. Satışları incelediğimizde Müslüman ahali ile gayri müslim ahali

arasında ev ya da arsa alım satımı yapıldığını görmekteyiz. Satılan evlerin fiyatları evin

iki katlı ya da tek katlı olmasına köyde ya da kasabada olmasına evin diğer unsurlarının

( kiler, sundurma, su kuyusu ) çokluğuna göre değişmektedir.

13

Tablo 5

Sicilde Geçen Ev Satışları

Hüküm no Bulunduğu Mahalle ve

Köy Fiyat (akça) Tek katlı- İki katlı

Evin Diğer

Unsurları

2-B-1 El-hâc İsa Mahallesi 30.000

3-A-5

Dudu Hatun Mahallesi 32.5000 Tek katlı Avlu-

4-A-4

4-B-1 Osmanlı 2500 Tek katlı Avlu-Kiler

5-A-2

Behram Reis Mahallesi 8000 İki katlı Avlu

5-A-3

Papa İstirati Mahallesi 26000 İki katlı+ şaraphane Su Kuyusu

7-B-3

El-hâc İsa Mahallesi 43.000 İki katlı Kiler

9-B-1 Canpaşazâde Mahallesi 32.000 İki katlı Avlu

11-A-3 Yunus Bey Mahallesi 14.000 İki katlı

11-A-4 Raziye Hatun Mahallesi 4800 Sundurma

12-B-3 Hüseyin Çavuş Mahallesi 95.000 İki katlı Fırın-Ahır

12-B-4 El-hâc İsa Mahallesi 25.000 İki katlı

13-A-1 Banados 5000 İki katlı Avlu-

13-B-4 Büyük Kılıçlı 4000 Tek katlı Avlu- Ahır

14-A-4 Yağcı 5000

14-B-5 El-hâc İsa Mahallesi 21.000 İki katlı

16-A-4 Yusuf Bey Mahallesi 3000 Tek katlı

17-A-3 Sekbanlı 5000 Tek katlı Kiler

19-A-3 Raziye Hatun Mahallesi 9300 Tek katlı Fırın

23-A-2 Hoca Veli Mahallesi 13000 İki katlı

25-B-5 Behram Reis Mahallesi 30.000 İki katlı Su kuyusu-

Sundurma

29-B-3 Behram Reis Mahallesi 5000 Tek katlı Sundurma

34-B-2 Canpaşazâde Mahallesi 24.900 Tek katlı

35-A-2 Yeniköy 1000 Tek katlı Avlu

35-B-3 Kumbağı 2000 Tek katlı

Avlu-

Sundurma-

Ahır

45-B-3 Yusuf Bey Mahallesi 13.000 İki katlı Avlu- Fırın

48-A-3 İskender Çavuş Mahallesi 15.000 İki katlı Fırın

48-B-2 Abdünnebizâde Mahallesi 3500 Tek katlı Ahır

49-A-1

Kumbağı 6000 Tek katlı Avlu

14

Tablo 6

Sicilde Geçen Arsa, Bağ-Bahçe Satışları

Hüküm Bulunduğu

Yer Satılan Mal Fiyatı (akça) Satan Alan

2-B-2 Yeni Karluk

mevzi

Dört dönüm

bir kıt’a bağ 4000 Musa bin Hâlil

Hüseyin

bin

Süleymân

3-A-2 Kapaklı Pınar

mevzi

İki dönüm bir

kıt’a bağ 2550

Ramazan bin

Abdullah

Nikola

veledi

Pinin

3-A-3 Çorma köyü Mahzen ve

hadika 11000

Davud Beşe

ibn İbrahim

Yorgi

veledi

Nikola

3-B-2 Karluk İki dönüm bir

kıt’a bağ 3000

İbrahim bin

Mehmed

Ali Beşe

ibn

Mehmed

4-A-1 Şekerçeşmesi

Köyü

İki dönüm bir

kıt’a bağ 3500

Mehmed

Çelebi bin

Ömer

Ömer bin

Hüseyin

5-B-3 Karluk İki dönüm bir

kıta bağ 4100

Ali bin el-hâc

Ömer

Mehmed

bin Enbiya

5-B-5

6-A-1 Okmeydanı

Dört dönüm

bir kıta bağ 4200

Aleksi veledi

Sistiyani

Mustafa

bin Ali

6-A-5 Namazgah

Yedi dönüm

bir kıta bağ

6500 Ahmed Çelebi

bin Mehmed

Karagöz

veledi

Nordin

7-A-2 Tanlu deresi

mevzi

Dört dönüm

bir kıta bağ 6300

Ramazan bin

Mahmûd

Mustafa

bin

Ramazan

9-A-1 Nusretli yolu Bir dönüm bağ 3000 Yakob veledi

David

Karabet

veledi

Eranas

9-B-3 Derzi Habib

toprağı

İki dönüm bir

kıta bağ 4600

Ebubekir Hoca

bin Mustafa

Hızır Bey

bin İvaz

11-A-5 Kaldırım başı

mevzi

İki dönüm bir

kıta bağ 2500

Maden bin el-

hâc Ali

Urhan

papas

veledi

Yagob

12-B-1 Dizdarzade

Deresi

İki dönüm bir

kıta bağ 2800 İsmail Hüseyin

Yorgi

veledi

Minhu

12-B-2 Dizdar Deresi İki dönüm bir

kıta bağımı 2800

İbrahim bin

Ebubekir

İsmail bin

Hüseyin

13-B-5 Işıklar Köyü Değirmen (7

hisselik kısım) 6100 Ömer bin Bali

Dede Bali

bin Rıdvan

14-B-6 Kayı Veli

mevzi

Üç dönüm bir

kıta bağ 3800

Hüma binti

Hasan

Habib bin

Mehmed

18-A-3 Banados

İki buçuk

dönüm bir kıta

bağ

1300 Andrye veledi

Todori

Yorgi

veledi Yani

19-A-2 Okmeydanı

Bir buçuk

dönüm bir kıta

bağ

2700 Hüseyin bin

Sefer

Mehmed

bin Hamza

19-B-4 Yalı Bir dönüm bir

kıta bağ 1500

Yorgi veledi

Aleksi

Serkesyan

veledi

Mahzador

15

22-B-4 Şekerçeşmesi İki dönüm bir

kıta bağ 3000

Ümmühan

Hatun

Murad bin

el-hâc

Kaya

23-B-1 Büyük

Karaevli

Menzil-anbar-

ahır 9000

Abdülbaki bin

Ahmed

Hızır Bey

bin İvaz

23-B-3 Nusretli Yolu

Bir buçuk

dönüm bir kıta

bağ

7000 Nikola veledi

Petro

Piraşkova

veledi

Dimitri

26-A-1 Kapaklı Pınar Üç dönüm bir

kıta bağ 3000 Ali bin İsrail

Haçuk

veledi

Serkes

26-B-3 Kapaklı Pınar

Dört dönüm

bir kıta mülk

bağ

3200 Mustafa bin

Durhan

Haçuk

veledi

Serkes

27-A-3 Karaca

Muradlı yolu

Üç dönüm bir

kıta bağ 3000

İsmail bin

Behar

Mehmed

bin Hasan

30-B-1 Namazgah İki dönüm bir

kıta bağ 2000

Angekos

veledi Yani

Açman

veledi

Anyük

30-B-2 Atar Deresi Bir dönüm bir

kıta bağ 2800 Ali bin Üveys

Anderyaz

veledi

Boğdasır

32-B-5

Çayırda Çamcı

değirmeni

mevzi

Üç dönüm bir

kıta bağ 8000

Yani veledi

İstamu

Hayim

veledi

Bardan

32-B-6 Okmeydanı

Dört dönüm

mikdarın bir

kıta bağını

4200 Aleksandıri

binti Endarnos

Sefer bin

Hüseyin

33-B-2 Kapaklı Pınar İki dönüm bir

kıta mülkü bağ 2500

Toros veledi

Küçük

Yagob

veledi

Şahrot

34-B-1 Dizdar deresi İki dönüm bir

kıta bağ 4800

Zador veledi

Hani

Musa bin

Mehmed

34-B-5 İneci bağı Üç dönüm bir

kıta mülk bağ 2000

Erkerim veledi

Etnaş

Nardik

veledi Dari

35-B-2 Banados İki dönüm bir

kıta bağ 1500

Fatıma binti

Hüseyin

Hasan bin

Abdullah

36-B-1 Bevvab Bey

Tûlen yirmi

dört zirâ’ ve

arzen otuz dört

buçuk zirâ’

arsa-i hâliye

7000 Hatice binti

Arslan

Hüseyin

Beşe bin

Kaya

36-B-2 Cami Atik

Tûlen otuz

zirâ’ ve arzen

otuz dört zirâ’

arsa-i hâliye

6300 Ahmed Beşe

bin el-hâc Ali

Müsli Beşe

bin

Mustafa

16

36-B-3 Cami Atik

Tûlen otuz

zirâ’ ve arzen

otuz dört zirâ’

arsa-i hâliyemi

7000 Müsli Beşe bin

Mustafa

Mahmûd

Beşe bin

Şaban

36-B-4 Dizdar Deresi

İki buçuk

dönüm bir kıta

bağ

2600 Veli bin Vefa

Varitros

veledi

Şagob

37-B-1 Mengen mevzi Üç dönüm bir

kıta bağ 5000

Ulaca veledi

Angelus

Segini

veledi Gini

39-B-2 Kaya yolu

Üç buçuk

dönüm bir kıta

bağ

10000 El-hâc Hasan

bin Abdi

Hasan Ağa

ibn

Mehmed

39-B-4 Şekerçeşmesi Bir kıta bağ 1027 Haçuk veledi

Nikol

Ali bin

İsmail

41-A-1 Kara Kavak

mevzi

İki buçuk

dönüm bir kıta

bağ

3000 Hindî binti

Ahmed

Mehmed

bin

Himmet

41-A-2 Karluk Üç dönüm bir

kıta mülk bağ 4500

Hızır Beşe ibn

Hüseyin

Aişe binti

Emir dede

41-B-2 Azaboğlu

çayırı

Bir buçuk

dönüm bir kıta

bağ

4000 Mehmed bin

Aşur

Toros

veledi

Terkis

44-A-2 Işıklar

Bir buçuk

dönüm bir kıta

bağ

3500 Dimitri veledi

Kosta

İstamat

veledi

Yorgi

44-A-3 Işıklar

Bir buçuk

dönüm bir kıta

mülkü bağ

4600 Urham veledi

Yani

Benayut

veledi

Dimo

50-A-1 Yunus Bey Arsa 3100 Yusuf bin

Abdullah

Hüseyin

bin İbrahim

Transkripsiyonunu yaptığımız sicilde kölelerle ilgili 16 adet kayıta rastlanmıştır.

Bunların 14 tanesi köle azadı ile ilgili kayıtlardır. Kalan iki kayıttan biri hibe diğeri ise

köle satışı ile ilgilidir. Kölelerden 10 tanesi rus kökenli 2 tanesi gürcü diğerleri Macar,

Hırvat, Leh ve Çerkesdir. Kölelerden 5 tanesi erkek geri kalanı kadındır.

17

Tablo 7

Sicilde Geçen Köle Kayıtları

Hüküm no: Mahalle- Köy Sahibi Köle Hakkında

15-A-1 Hoca Veli Kâtib Ahmed

Çelebi bin Hasan

Mülayim binti

Abdullah Rus- Azad etme

15-A-2 Câmi’-i Vasat Rabia hâtun ibneti

Hâlil

Canfedâ ibneti


15-A-3 Câmi’-i Vasat Rabia hâtun ibneti

Hâlil

Seher binti


15-A-4 Câmi‘-i Vasat Rabia hâtun ibneti

Halîl

Yâsemîn binti


22-A-3 Cennet Hâtun Hatice ibneti

İbrahim Ağa

Siyavuş binti

Abdullah

Çerkez- Azad

etme

22-A-4 Cennet Hâtun Hatice ibneti

İbrahim Ağa

Handan binti

Abdullah Gürcü- Hibe

28-A-1 Dizdarzâde

Mehmed Çavuş

bin Süleymân

Çavuş

Belkıs binti


32-B-2 El-Hâc İsa Mustafa Beşe ibn

Abdülhalil

Yusuf bin



Abdülhalil

… ibneti

Abdullah Leh- Azad etme


Abdülhalil

Zemane bint-i

Abdullah

Macar- Azad

etme

35-A-4 El-Hâc Hamza Sefer bin Şa‘bân Yusuf bin

Abdullah Rus- Satış

36-A-2 El-Hâc Hürmüz Osman Beşe ibn

Abdullah

Yasemin binti


37-A-1 Kara Kâtib Hüseyin Ağa ibn

İbrahim

Dilaver bin

Abdullah

Hırvat- Azad

etme

38-A-3 İbrahim Bey el-Hâc Bayram

bin Mehmed

Fatıma binti


38-B-2 İbrahim Bey el-Hâc Bayram

bin Mehmed

Hasan bin

Abdullah

Gürcü- Azad

etme

49-A-4 El-Hâc Hürmüz Kara Şa‘bân bin

el-Hâc Bali

İstifani veled-i

Sakfel Rus- Azad etme

Sicilimizde arapça tutulan kayıtlara da rastlanmıştır. Bunlar 34 tanedir. Bunların 23

tanesi tereke kaydıdır. Aşağıdaki tabloda liste halinde tereke kayıtlarının hüküm

numaraları verilmiştr.

18

Tablo 8

Sicilde Geçen Arapça Tereke Kayıtları

5-A-1 22-B-1 34-A-2

7-A-1 26-A-2 42-A-1

7-B-1 26-B-2 47-B-4

10-A-1 28-A-2

15-B-3 30-A-2

3.4. Sicilde Geçen İdari Kayıtlar

Kadı sicillerinde idari kayıtlar “suret” olarak da adlandırılmaktadır. Bizim

transkripsiyonunu yağtığımız defterde 50. sayfadan sonraki kısım suret belgelerini

içermektedir. Bunlar aşağıda hüküm numaraları ile birlikte sıralanmıştır.

Tablo 9

Sicilde Geçen Fermanların Hüküm Numaraları

51-A-1 59-B-1 65-B-1 71-B-2

52-A-1 60-A-1 65-B-2 72-A-1

53-A-1 60-B-1 66-A-1 72-A-2

53-A-2 61-A-1 66-B-2 72-B-1

56-A-1 61-B-1 68-A-1 73-A-2

56-B-1 62-B-2 68-A-2 73-B-1

56-B-2 64-A-1 68-B-2 74-A-1

57-A-1 64-A-2 69-A-1

57-B-2 64-B-1 69-B-1

59-A-1 64-B-2 70-B-1

Tablo 10

Sicilde Geçen Beratların Hüküm Numaraları

52-B-1 58-B-1 68-B-3

55-A-1 60-B-2 71-A-1

55-B-1 61-B-2 71-B-1

55-B-4 68-B-1 73-B-2

19

BÖLÜM 4: 1587 NUMARALI RODOSCUK ŞER’İYYE SİCİLİNİN

TRANSKRİPSİYONU

1-A

Sefar veled-i Uğurlu Silviya veled-i Sekrador

Yaronevat veled-i Kazal Serkiz veled-i Alaca

Bahaş Zurya veled-i Tonoroski'den

… Papa Bene veled-i Pereşkoh an mahalle-i Lakbos ve Papa Yani veled-i Kostantino

Yorgi an karye-i Samedli tâbi‘-i İnecik ve Ağlada veled-i Aprasa ani'l-karye Kurşun

Batas Papa Hariso veled-i Papa Zenderen ve Ahisata meclisü'ş-şer‘ bi't-taleb men lehü'l-

hakki't-taleb hurrire fî 16 şehr-i Ramazân sene 50

Şuhûdüˈl-hâl: David …, Mehmed bin Sâid Muhzır, Mustafa bin Hüsam, Hasan bin Ali

ve gayrühüm.

Yunus Bey mahallesinde sâkin Ahmed bin Abdi mahkemeye Muhzır ta‘yîn

olunmuşdur. Fî 14 mine'l-Muharrem lisene ihdâ ve hamsîn ve elf

Mahkeme ücreti

Mukaddemâ sirkatde tutulan … Kerim bin Siyavuş'da olan bir çift beledî yasdık ve …

olan bir çift beledî boğça yine mezbûr Siyavuş'a teslîm olundu. Fi 8 Şa‘bân sinn 51

Ahmed Çelebi bin Kasım, Vahid Bey …, Sinan bin Abbas, Mehmed bin Himmet.

Sinan Beşe bin Yusuf an mahalle-i Hüseyin Çavuş leb-i deryâ an-hâli vakf-ı Mustafa

Ağa ve Mehmed Ağa ibney Musa Bey … İbrahim Beşe bin Halil

Ücret-i bâğ 600

Ücret

4000 dört bin cedîd akçedir.

Medyûn-ı mezbûr mütevellî-i mesfûr mahzarında ıkrâr idüp Kalis Yolu'nin orta yolunda

vāki‘ bir tarafı Hoca Veli Damâdı Ahmed Çelebi ve bir tarafı Kassâb Ahmed ve bir

tarafı Fatma hâtûn bâğları ile ve tarîk-i âmm ile mahdûd olan üç dönüm bir kıt‘a mülk

20

bâğımı meblağ-ı mezkûra mütevellî huzûrunda bitarîki'l-istiğlâm bey‘ idüp senesi

tamâmına degin altı yüz akçeye istîcâr eyledim didikde gıbbe't-tasdīk ketb olundu

Şuhûdüˈl-hâl: Hasan Efendi bin el-Hâc Kemal Efendi, El-Hâc Emrullah …, Ali bin

Abdulbâkî an-muhâsıb-i Abdullahzâde, Ahmed Çelebi ibn-i el-Hâc Şa‘bân, Ahmed

Odabaşı bin Sefer, Musli bin Mustafa Bey, Müezzin Memiş bin Hüseyin, Muhzır

Hasan.

1-B

Esleme fî meclisi'ş-şer‘ Nikola Yani kâle Eşhedü enlâ ilâhe illallâh ve eşhedü enne

Muhammeden abdühû ve resûlühû ve harece ani'd-dîni'l-bâtıl ve teberreet minhü ve

dahale fi'd-dînili'l-hak sümme müsemmâ biismi Mustafa bin Abdullah hurrire fî 1 min

Cemâziye'l-Ulâ sene 50

Esleme fî meclisü'ş-şer‘ Sefar veled-i Marat bienne kâle enlâ ilâhe illallâh ve eşhedü

enne Muhammeden abdühû ve resûlühû ve harece ani'd-dîni'l-bâtıl ve teberreet minhü

ve dahale fi'd-dînili'l-hakk sümme semmâ biismi Ahmed bin Abdullah cerâ zâlik ve

hurrire fî 24 min Cemâziye'l-âhire sene 50

Şuhûdüˈl-hâl: Yazucu Hüseyin Beşe, Bayram Beşe İbrahim Abdullah, Süleyman Halil

el-kâtib, Rakımü'l-hurûf Hasan Efendi, Hüddâm-ı mahkeme.

Eslem fî meclisi'ş-şer‘ Tayob veled-i Dimitri bienne kâle enlâ ilâhe illallâh ve eşhedü


ve dahale fi'd-dînili'l-hakk hurrîre fî 13 Şa‘bân sen 50 bisiimi Mustafa bin Abdullah

Mahmud Bey ibn-i Abdullah, Hüseyin Ağa, El-Hâc Emrullah.

Esleme el-arzü'l-med‘û Mardıros veled-i Agop el-emrid bienne kâle enlâ ilâhe illallâh

ve eşhedü enne Muhammeden abdühû ve resûlühû ve haracte fi'd-dîni'l-bâtıl ve

teberreet an el-edyâni'l-bâtıla … dîn'il-islâm ve kâle dîne'l-islâma a‘lâ ve enfa‘a ve

dînü'l-küfr akbah hurrire fî 25 min Şa‘bân sinn 50

Muhzır Hasan Efendi, Derviş Mehmed.

Esleme fî meclisi'ş-şer‘ el-Ermeni el-med‘û bienne kâle enlâ ilâhe illallâh ve eşhedü


21

ve dahale fi'd-dînili'l-hakk cerâ zâlike ve hurrire fî 11 Zilka‘deti'ş-şerîfe sene 50 ve

semmâ biismi Mustafa

Şuhûdüˈl-hâl: Es-Seyyid Mehmed Çelebi, Mehmed Çavuş Emîn-i Gümrük, Ali Dede,

Mehmed Çavuş ibn-i Hızırı el-İstanbulî, Koca Odabaşı ve gayrühüm

Esleme fî meclisi'-şer‘ ez-zımmî ismühû Akor veled-i Lui Yani bienne kâle enlâ ilâhe

illallâh ve eşhedü enne Muhammeden abdühû ve resûlühû ve harece ani'd-dîni'l-bâtıl ve

teberreet minhü ve dahale fi'd-dînili'l-hakk cerâ zâlike ve hurrire fî 3 min Zilhicce sene

50 sümme semmâ biismi Mehmed bin Abdullah

Muhzır, Ali Çelebi ibn-i İbrahim, İbrahim Çelebi hatîb, Yüzbışı Ahmed bin Abdullah ve

gayrühüm.

Esleme Yanı veled-i Çakır es-sabî el-âkıl biahsene dîni'l-islâm ve kabahe'l-küfr bienne

kâle enlâ ilâhe illallâh ve eşhedü enne Muhammeden abdühû ve resûlühû ve harece

ani'd-dîni'l-bâtıl ve teberreet ani'l-edyâni'l-bâtıl … dîni'l-islâm sümme semmâ biismi

Ahmed bin Abdullah cerâ zâlike ve hurrire fî 9 Safer sene 50

Şuhûdüˈl-hâl: Mehmed Efendi bin Davud el-hatîb, Ahmed Ağa …, Ali Bey ibn-i … ve

gayrühüm.

Sadık bin Ahmed Temreni nâm karyeden olup Medîne-i Rodoscuk'da … olmağın

Mihail nâm Ermeni'ye hizmeti beş ay tamâmına dek …

Bir fes

1

Aba

1

… Gömlek

1

Mâî kuşak

1

… Ve bir gömlek

1

Ve yanında bir

at

La‘netullâhi alâ men tecâs bi'l-ihrâci'l-varak min evrâk hâzihi'-divân ev harefe

hurûfehû biirâdeti izâh‘a hukûkullâhi ev hukûku'l-insân

Adedi-i evrâk

74 yetmiş dört varakdır

Vakfiyye-i Kâtib Rüstem Paşa Ahmed Efendi limenzilih fî varak 31

22

Sülüs … mehr-i müeccel

23

Ya Fettah Ya Rezzak

İzzetlü Hekimbaşı Muhammed Efendi Hazretleri zamanı şeriflerinde Bosnevi

İbrahim Efendi niyabetinde vaki olan hucec ve sukuku …fi evaili şehri rebi’il-ahir

lisene hamsin ve elf

2-A-1

Budur ki medîne-i Rodoscuk İskender Çavuş mahallesinde sâkin Hüseyin bin Şa‘bân

nâm kimesne makâm-ı kazâ-i lâzimi’r-rızâda râfiat’ül-kitâb zevcesi Şehriye binti

Mürsel nâm hâtun mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp hibe-i âtiyye sudûruna

degin silk-i mülkümde muntazam olup mahalle-i mahkiyyede vâki‘ bir tarafı yine kendi

mülkü ve bir tarafı arab oğlu Mustafa mülkü ve bir tarafı Mustafa Çelebi bin Osman

bahçesi ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd ve bir bâb fevkânî ve bir bâb tahtânî beyti

ve bir sofayı müştemil olan menzilimi mezbûre Şehriye’ye ba’de’t-tahliyyeti’ş-şer’iyye

hîbe-i sahîha-i şer’iyye ile hibe ve teslîm ve merkûme şehri dahi meclis-i hibe de ittihâb

ve kabz ve tesellüm eyledi min ba’d menzil-i sabıkı’z zikr mesfûre Şehriye'nin mülk-i

mevhûbudur dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb setb olundu hurrire fî

yevmi’s-sabî min şehr-i Rebî‘i’l-âhir lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz

ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: İbrahim Çelebi bin, Ebubekir sofu bin Maden, Hızır bin Derviş, Veli bin

Mahmûd, Mehmed bin Mustafa, Mehmed bin Abdi.

2-A-2

Medîne-i Rodoscuk’da vâki‘ merhum El-Hâc Tomaş vakfının mütevellîsi olan menzilci

Hasan Çelebi bin el-Hâc Mehmed mahfel’i şer’de râfi’u’l-kitâb Ahmed Çelebi ibn

Mehmed mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrir-i kelâm edüp bundan akdem altun ikişer yüz

akçeye râyic iken mezbûr Ahmed Çelebi vakf-ı mersûmdan yedi bin nakdi ve ve râyic

akçe istikrâz ve kabz eyleyüp ilâ hâze'l-ân zimmetinde kalmış idi hâlâ altun ikişer yüz

ellişer akçeye râyic olmağla altundan kıymeti olmak üzere meblâğ-ı mezbûr bâlâda

mezkûr olan hesap üzere sekiz bin yedi yüz elli akçeyı hasebi’t-tevliye mezbûr Ahmed

Çelebi’den bi’t-tamâm alup kabz eyledim min ba’d zimmetinde bir akçe ve bir habbe

23

bâkî kalmadı dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî

yevmi’r-rabi‘ min şehr-i Rebî‘ü'l-âhir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi bin Rıdvan Bey Serdar, Hüseyin bin Ahmed mutasarrıf senevi,

Mustafa Bey bin Abdullah karye’i ortada, Musa Çelebi bin Ali, Ahmed Çelebi bin Ali

Bey.

2-A-3

Medîne-i Rodoscuk’da Cami’-i Vasat mahallesinde sâkin iken bundan akdem vefât

eden el-Hâc Mehmed verâseti zevce-i metrûkesi İsmihan binti Ali Bali nâm hâtun ve

sulbî oğulları el-Hâc Mustafa ve Ahmed Çelebi’ye ve sulbîye kebîre kızları Saliha ve

Amine’ye münhasıra idüğü şer’ân mütehakkık olduktan sonra mezbûr el-Hâc Mustafa

ve mezbûretan Saliha ve Amine’ye makâm-ı kazâda râfi’u’l-kitâb mezbûr Ahmed

Çelebi mahzarında her biri ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müteveffâ-yı mezbûr

muhallefâtı bundan akdem beynimizde bi’l-farîzati’ş-şer’iyye taksîm olundukda

muhallefât-ı müteveffâ-yı mezbûrdan olup mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı Beyzâde

Sinan Ağa ve bir tarafı yine mezbûr el-Hâc Mustafa ve bir tarafı Hüseyin ağalar

Mehmed mülkleri ve bir tarafı beze Seydi oğlu mülkü ve ba‘zı tarîk-ihâs ile mahdûd iki

bâb tahtânî beyti ve bir sofayı ve fırın bi’r-i mâ’ müştemil olan menzil-i sâbiku’z-zikr

Ahmed Çelebi’nin hisse-i şer’iyyesine ifraz ve tayin olunmağla menzil-i mezbûr vech-i

meşrûh üzere merkûm Ahmed Çelebi’nin mülki mevrusudur bizim kat’a alâka ve

medhâlimiz yoktur dediklerinde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb ketb olundu

hurrire fî yevmi’l-hâmis min şehr-i Rebî‘ü'l-âhir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Ahmed Çelebi bin Şa‘bân, Hâlil Çelebi bin İbrahim, Şeyhi Mehmed

Çelebi, Bostancı Hasan bin Budak, Bostancı Koca Kadir ve gayrühüm.

2-B-1

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallâtından el-Hâc İsa mahallesinde sâkin Mustafa

Çelebi bin Hüseyin nâm kimesne makâm-ı kazâ-i lâzımı’r-rızâda râfi’u’l-kitâb

Koçakzâde demekle meşhûr Hasan Çelebi bin Mehmed nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı

tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup mahalle-i mezbûrede vâki‘

bir tarafı mahalle-i mezkûre mescid-i şerîf ve iki tarafı müşterî-i mûmâ ileyh Hasan

Çelebi mülkü ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb fevkânî ve bir bâb tahtânî

24

beyti müştemil olan menzilimi müşârun-ileyh Hasan Çelebi’ye otuz bin nakd-i râyicü’l-

vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mübâya‘a-i

mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu yed-i

tâlibe vaz’ ve def’ olundu tahrîren fî yevmi’l-hâdî aşere min şehr-i Rebî‘ü'l-âhir lisene

hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Çavuş bin Süleymân Çavuş, Uzun Ahmet Çelebi Nazeninzâde,

Mustafa Çelebi bin Mehmed, El-Hâc Mustafa bin Abdülkadir, El-Hâc Mehmed bin

Abdullah.

2-B-2

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallâtından el-Hâc Mehmed mahallesinde sâkin Musa

bin Hâlil nâm kimesne mahfel-i şer’de râfi’u’l-kitâb Hüseyin bin Süleymân nâm

kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup

medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Yeni Karluk kurbunda vâki‘ bir tarafı Hüseyin bin

Kassâb Kadri nâm kimesne ve bir tarafı Sarı nâm Ermeni bâğları ile ve iki tarafı tarîk-i

âmm ile mahdûd olan tahmînen dört dönüm bir kıt’a bâğımı mezbûr Hüseyin’e dört bin

nakd-i râyicü’l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i

mübâya‘a-ı mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt

olundu tahrîren fî yevmi’s-sâmin min şehr-i Rebî‘ü'l-âhir lisene hamsîn ve elf min

hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Çelebi bin Kâsım Bey odabaşı, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc

Mahmûd, Sabuncu Ali Beşe, İbrahim dayı bin Yusuf, Kurt Bali bin el-Hâc Yahşi, Habib

bin Mehmed, Mehmed Efendi bin Ademzâde.

2-B-3

Budur ki medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Sırt köyü demekle ma’rûf karyede sâkin

çoban taifesinden Mihâil veled-i Yorgi nâm zımmî mahfel-işer’de râfi’u hâze’l-kıt‘ab

Nikola veled-i Yani ve İsyotku veled-i Polo nâm zımmîler mahzarlarında ıkrâr-ı tâm ve

takrîr-i kelâm edüp târihi kitâbdan sekiz gün mukaddem işbu hâzır-ı bi’l meclis olan

gâyibân-ı ani’l-meclis nâm çobanlar ile karye-imezbûrede vâki‘ mandramı basup ben

yabanda iken altmış üç re’s koyunlarımı fuzûli alup götürmüşler idi hâlâ mezbûre

tevâbi’inde Fahrioğlu demekle ma’rûf karyede vâki‘ mezbûr Rizu ile karındaş ve şerîki

25

olan Hasan Beşe nâm kimesnenin koyunları sürüsünde bulup mezbûrdan Nikola ve

İsyotku ve Rizu zikr olunan sürünün çobanları oldukları cihetle sâbiku’z-zikr koyunları

mezbûrlardan da’vâ ve taleb eylediğimde anlar dahi ben zikr olunan koyunları her bir

re’sini yüz seksen yedişer akçeye olmak üzere cem’an (boşluk) bin akçe nisbeten iştirâk

eyledik deyü benim mülküm idiğün inkâr ve ben dahi muvâcehelerinde mülküm idüğini

vech-i şer’î üzere isbât ve ba’de’t-tahlîfi’l-mer’î zikr olunan koyunlar bana teslim

olunmak üzere mezbûretan zımmîlere kıbel-i şer’den tenbîh olunmağla anlar dahi

sâbiku’z-zikr altmış üç re’s koyunları bana teslîm ve ben dahi yedlerinden bi’t-tamâm

alup kabz eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu

tahrîren fî yevmi’l-işrîn min şehr-i Rebî‘i’l-evvel lisene hamsîn ve elf min hicreti men-

lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Umdetü’l-müderrisîn Ali Efendi bin İbrahim Efendi, Fahrü’l-müderrisîn

Hasan Efendi bin Cemaleddin, Mehmed Halife bin Hâlil, Mustafa bin Ali, Derviş

Mehmed Mevlevi, Mehmed Çelebi bin Abdi, Mihal veled-i Nikola, Yenaki veled-i

Ustudadi, ve gayrühüm.

2-B-4

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından leb-i Derya Hüseyin Çavuş mahallesinde sâkin

Süleymân Beşe ibn İbrahim Bey nâm kimesne mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb Hâlil Hoca

bin Mustafa Bey mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde

münselik olup medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Şeker Çeşmesi demekle ma’rûf

mevzi’de vâki‘ bir tarafı Mehmed Ağa ibn Yahya Çavuş ve bir tarafı taşçı Mustafa Bey

ve bir tarafı debbâğ Cafer Beşe ve bir tarafı İbrahim Dede bâğları ile mahdûd olan

tahmînen üç dönüm bir kıt’a bâğımı mezbûr Hâlil Hoca’ya yedi bin iki yüz nakd-i

râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i

mübâya‘a-ı mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î bâyi’-i mezbûrun bâbası

mezbûr İbrahim Bey mahfel-i mezbûrda bi't-taleb ıkrâr edüp zikr olunan bâğ bundan

akdem benim mülküm iken bayi’-i mezbûr oğlum mezbûr Süleymân’a velîme-i hitân

hîbe-i sahîha-i şer’iyye ile hibe ve teslîm ol dahi ittihâb ve tesellüm ve akdi mârü’l-

beyâna degin mülki mevhûbu olmağla kendi zabt ve tasarrufunda idi benim zikr olunan

bâğda kata’ medhâl ve alâkam yokdur dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-

taleb ketb olundu hurrire fî’l- yevmi’s-sâbi’ min şehr-i Rebî‘ü'l-âhir lisene hamsîn ve elf

26

Şuhûdü’l-hâl: Mustafa Çelebi bin Mehmed Kalafatzade, Keyvan bin Abdullah el- attar,

El-Hâc Mehmed bin Hüseyin, İbrahim Çelebi bin Hâlil, Hâlil Çelebi bin Ali, Mahmûd

Çelebi bin Ahmed ve gayrühüm mine’l-hâzirîn.

2-B-5

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallâtından lebi derya Hüseyin Çavuş Mahallesinde

sâkin Süleymân Beşe bin İbrahim Bey nâm kimesne mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb Hâlil

Hoca bin Mustafa Bey nâm kimesne mahzarında (belge burada yarım kalmış)

3-A-1

Medîne-i Rodoscuk’da vâki‘ merhume Cemile hâtun vakf edüp gallesini İskender

Çavuş mahallesinin mescidi imâmına şart eyledüği nukudun mütevellîsi olan Ali bin

Ramazan nâm kimesne mahfeli'ş-şer‘de mahalle-i mezbûrede bundan akdem sâkin iken

fevt olan Maden’in zevce-i metrukesi ve sulbîye sağîre kızı Hatice’nin kıbel-i şer’den

mansûb vasîsi olup muhallefâtına vâzi‘atü’l-yed olan râfi‘atü’l-kitâb Saliha binti Ferruh

nâm hâtun mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müteveffâ-yı mezbûr

Maden’in zimmetinde mâl-ı vakf-ı mezbûrdan bin râyicü'l-vakt fıdda akçe alup kable’l-

edâ fevt olmağla meblağ-ı mezbûru bundan akdem merkûme Saliha muvâcehesinde

şuhûd-ı udûl ile isbât ve meblağ-ı mezbûru küllen ve bazen hâl-i hayâtında mezbûr

Maden’den ahz ve kabz eylemediğime yemîn-i billah eylediğimden sonra bana edâsı

için kıbel-i şer’den mezbûreye tenbih olunmuş idi el-hâletü hâzihî meblağ-ı mezbûr bin

akçeyı mezbûre Saliha yedinden tevlîyyet-i mahkiyyem hasebi ile tamamen alup kabz

eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb ketb olundu hurrire fî 16

min Rebî‘ü'l-âhir lisene 1050

Şuhûdü’l-hâl: Hâlil ibn İbrahim Efendi el-müderris, Hüseyin Ağa el-müteferrika,

Mehmed Çelebi bin Ahmed el-imam, Mehmed Halife bin Hâlil, Mehmed bin Abdi ve

gayrühüm.

3-A-2

Budur ki Rodoscuk'da Hoca Bayezid mahallesinde sâkin Ramazan bin Abdullah nâm

kimesne mahfel-i şer’i-şerîf-i lâzimü’t-tekrîmde Nikola veled-i Pinin mahzarında ıkrâr-ı

tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülk-i mahzımda münselik olup medîne-i mezbûre

sınırı dâhilinde Kapaklı Pınar nâm mevzî’de vâki‘ bir tarafı Haçıman nâm Ermeni bâğı

27

ve bir tarafı yine mezbûr Haçıman tarlası ve bir tarafı bakkâl Yani bâğı ve bir tarafı

tarîk-i âmm ile mahdûd olan iki dönüm bir kıt’a bâğımı mezbûr Nikola’ya iki bin beş

yüz elli nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve

teslîm-i mebî‘a-i mahdûd eyledim min ba’d bâğ-ı sâbıkü’z-zikr merkûm Nikola’nın

mülki müşterâsıdır dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu

hurrire fî’l yevmi’s-sâdis aşer min şehr-i Rebî‘ü'l-âhir lisene hamsîn ve elf min hicreti

men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Fahrü’l-müderrisîn Ali Efendi bin İbrahim Efendi, Kâtibü’l-hurûf Hasan

Efendi ibn Kemaleddin, Mahmûd Efendi bin Nasuh Efendi, El-Hâc Emrullah bin El-

Hâc Mahmûd, Mehmed bin Abdi serbölük.

3-A-3

Budur ki medîne-i Rodoscuk’da Cami-i Vasat mahallesinde sâkin Davud Beşe ibn

İbrahim nâm kimesne mahfel-işer’iyye-i muhammediyyede râfi’u’l-kitâb Yorgi veled-i

Nikola nâm zımmî mahzarında ıkrâr-ı tâm ve bast-ı merâm edüp silk-i mülkümde

muntazam olup Gelibolu kazâsına tâbi’ Çorma nâm karyede vâki‘ bir tarafı Yagoblu

nâm zımmî ve bir tarafı Benafko nâm zımmî ve bir tarafı Petro veled-i Petro nâm zımmî

mülkleri ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd kerbiçden mebnî bir bâb mahzenimi ve

mahzen-i mezbûra muttasıl olan hadîkamı mezbûr Yorgi’ye on bir bin nakd-i râyicü'l-

vakt fıdda akçeye bey’-i bât-ı sahih-i şer’i ile bey’ eyleyüp ol dahi iştirâ eyledikden

sonra meblâğ-ı mezbûr on bir bin akçesını yedinden tamâmen alup kabz eyleyüp

mübâya‘a-i mezbûru mahallinde kabz-ı taslîd eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ

vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî’l yevmi’s-sâmin aşer min şehr-i Rebî‘ü'l-âhir

lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Çavuş bin Süleymân Çavuş, Davud Bey bin Mehmed Zâbit-i

şehr, Ahmed Çelebi bin Bâzârî, İbrahim Çelebi ve Hâlil Çelebi ibneyn el-Hâc Reyhan,

Mahmûd Beşe bin Abdullah odabaşı.

3-A-4

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Dudu Hâtun mahallesinde sâkine iken bundan akdem

vefât eden Aişe binti Kurt Hâlil nâm hâtunun verâseti zevci Ali Bali ibn Veli’ye ve sadri

kebîr oğlu Mehmed’e ve sadriye kebîre kızı Fatıma münhasıra idüği şer’an mütehakkık

28

olduktan sonra mezbûran Ali ve Mehmed mahfel-i şer’de râfiatü’l-kitâb mezbûre

Fatıma tarafından husus-ı atil beyâna vekîl olup nehc-işer’i üzere isbât-ı vekâlet eden

zevci Mehmed bin Husver mahzarında her biri ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp

mezbûre müteveffatı mezbûrenin muhallefâtı beynimizde bi'l-müvâcehti'ş-şer‘iyye

taksîm olup her birimizin hissesi ifraz ve ta’yîn olunmak lâzım olmağla muhallafâtı

müteveffa-yı mezbûredan olup mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı kara Şa‘bân mülkü

ve bir tarafı Habietan nâm Ermeni mülkü ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb

tahtânî beyti ve havluyu müştemil olan menzil müvekkile-i mezbûre Fatıma’nın hisse-i

şer’isine ifraz ve tayin olunup mezbûre Fatıma dahi kabûl ve kabz eyledği ecilden

menzil-i mezbûr vech-i meşrûh üzere merkûmenin mülkü mevrûsudur benim kat’a alâka

ve medhâlim yoktur dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu

tahrîren fî’l yevmi’r-râbi’ min şehr-i Rebî‘ü'l-evvel lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Râkimü’l-hurûf Ali Efendi ibn İbrahim Efendi el-müderris, Mahmûd

Çelebi bin Ahmed mütevelli, Ahmed Çelebi bin el-Hâc Serbazarî, Ramazan bin Sefer,

Hasan bin Ali, Mustafa bin Ali.

3-A-5

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Dudu hâtun mahallesinde sâkine Fatıma binti Ali

Bali nâm hâtun tarafından ıkrâr-ı atiz zikre vekîl olup mersûmeyi ma’rifet-i şer’iyye ile

ârifân olan Ömer Beşe ibn Abdullah ve Mehmed Beşe ibn Abdüssamed nâm kimesneler

şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden zevci Mehmed Çelebi bin Hüsrev nâm kimesne

mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb verâseti zikr olunan Vartan nâm Ermeni mahzarında bi’l-

vekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkile-i mezbûre Fatıma mahalle-i

mezbûrede vāki‘ bir tarafı kara Şa‘bân mülkü ve bir tarafı Hubat nâm Ermeni mülkü ve

iki tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olup bir bâb tahtânî beyti ve havluyu müştemil olan

menzil-i mevrusunu mezbûr Vartan’a otuz iki bin beş yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda

akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mübâya‘a-ı mahdûd eyledim

dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî’l yevmi’l-hâmis vel

işrin min şehr-i Rebî‘ü'l-âhir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Mahmûd Çelebi bin Ahmed, Ahmed Çelebi bin el-Hâc Mehmed Bazarlı,

Mehmet Bazari Mehmet bin Ebubekir an karye-i kılavuzlu, Hasan bin Ali, Halîl bin

Şa‘bân, Mustafa bin Ali ve Şahidanı vekâle.

29

3-B-1 Arapça

Farraza ve kaddere el-hâkimü'l-mevkı‘i'l-a‘lâhu rizāe rabbühû ve mevlâhu linafakati's-

sağîreti'l-med‘ûvve Hadîce binti Ma‘den el-müteveffâ ebûhâ el-merkūm min kabl

sâkinen bimahalle-i Abdünnebî min mahallâti Medîneti Rodoscuk ve likisvetihâ

lihavâicihâ ez-zarûriyye külli yevmin … selâsete derâhim fızziyye râyicün fi'l-vakt min

mâliha'l-müstakille ileyhâ min ebihâ el-mezbûr litalebi ümmühâ ve vasīhâ el-merdetü'l-

med‘ûh hâmilü hâze'l-kitâb Saliha binti Ferah ve ezzene lehâ bisarfi'l-meblağ el-

merkūmü'l-mefrûz ileyhâ bi'l-istidânetü vakt ez-zarûre ve bi'r-rücû‘ ileyhâ lede'z-zafer

karzen ve takdîren sahîheyni şer‘iyyîn iznen sarîhan mer‘iyyen cerâ zâlik ve hurrire fi'l-

yevmi's-sâmin aşar emin şehri Rebî‘i'l-âhir lisene hamsîn ve elf.

Şuhûdüˈl-hâl: Hasan Efendi ibn-i Kemâleddîn El-Müderris, İbrahim Efendi ibn

Mahmud Efendi El-Hatīb, Yayha Efendi ibn İsa eş-Şeyh Ali, Ahmed Çelebi ibn el-Hâc

mazbûtü'l-esâmî Serbazârî, Mehmed bin Abdi ve gayrühüm mine'l-hāzırîn.

3-B-2

Medîne-i Rodoscukda el-Hâc Mehmed mahallesinde sâkin İbrahim bin Mehmed nâm

kimesne mahfel-i şer’-i muhammediyyede râfi’u’l-kitâb Ali Beşe ibn Mehmed nâm

kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülk-i mahzımda münselik

olup medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Karluk nâm mevzî’de vâki‘ bir tarafı es-Seyyid

Mehmed Çelebi ibn es seyyid Ahmed ve bir tarafı arabacı Ali Hoca ve bir tarafı uzun

Ali ve bir tarafı sarı Ermeni bâğları ile mahdûd olan iki dönüm bir kıt’a bâğımı mezbûr

Ali Beşe’ye üç bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i

ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a-i mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a

bi’t-taleb sebt olundu fî’l yevmi’s-sâmin aşer min şehr-i Rebî‘ü'l-âhir lisene 1050

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Çavuş ibn Süleymân Çavuş, Hâlil Hoca ibn el-Hâc Mehmed,

Davud Bey bin Mehmed Zâbit-i şehr, İbrahim Beşe ibn Abdullah, Hüseyin bin

Süleymân, Murtaza beşe kantari kaba Halîl.

3-B-3

Budur ki medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Güvençli nâm karyede sâkine Saime binti

Receb nâm hâtun tarafından ıkrâr-ı âti’z-zikre vekîl olup mezbûreyi ma’rifet-i şer’iyye

ile ârifân olan Hüseyin bin Süleymân ve Behar bin Abdullah nâm kimesneler

30

şehâdetleri ile vekâleti sâbite olan liebeveyn karındaşı Ali nâm kimesne mahfel-ikazâda

râfi’u’l-kitâb zevc-i sabık-ı Mahmûd bin Abdullah nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm

ve takrîr-i kelâm edüp müvekkile-i mersûme Saime mezbûr Mahmûd’un bu ana degin

taht-ı nihâhında olup hâlâ beylerinde şikâk vâki‘ olmağla mezkûreyi talâk-ı selâse ile

tâtlik eylemegin zimmetinde mevcud olan iki bin râyicü'l-vakt akçe mehr-i müeccelini

ve üç yüz akçe nafaka ve iddetini mezbûr yedinden tamâmen ahz ve kabz eyledi

dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî’l yevmi’l-

hâmis aşer min şehr-i Rebî‘ü'l-âhir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Bey bin Receb Bey, Davud Bey ibn Mehmed, İbrahim Bey bin

Ahmed, Süleymân Bey bin Hâlil, Ramazan bin Sefer, Hâlil bin Şa‘bân ve gayrühüm.

3-B-4

Mahmiyye-i Gelibolu muzâfâtından Şehirköyü nâhiyesine tâbi’ Konuz nâm karye

sâkinlerinden Polimnu veled-i Dimitri ve Yorgaki veled-i Duka nâm zımmîler mahfel-

işer’de medîne-i Rodoscuk’da sâkin solak Mehmed Çelebi bin Ali Bey mahzarında

üzerina da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp mezbûr Mehmed Çelebi’nin bundan akdem nahiye-

i mezbûre tevâbi’inden Milan nâm karyede sâkin gâib-i ani’l meclis Petro nâm

zımminin karındaşı olup hâzır-ı bi’l meclis olan Yusuf Çelebi ile beyinlerinde cins ve

vasfı ma’lûm bârgîre müte‘allık hususları olmağla mûmâ ileyh Yusuf Çelebi âhar

diyârda iken mersûm Mehmed Çelebi mezbûr Petro’ya karındaşının merkûm Yusuf

Çelebi zimmetinde bârgîr bahasından bin beş yüz akçe hakkım vardır deyü bi gayri

vech-i şer‘î habs edüp meblağı mezbûru merkûm Petro’dan taleb eylemekle biz dahi

merkûmun nefsine kefil olup habseten mezbûru tahlif eylediğimiz ecilden siz kefil-i

bil'l-mâl eyledünüz deyü bizi habs edüp meblağı mezbûrun bin beş yüz akçeyi bizden

fuzûlen alup kabz eyledi suâl olunup meblağı mezbûr alıverilmek matlubumuzdur

dediklerinde gıbbe’s-suâl mezbûr Mehmed Çelebi cevâbında filhakika müşârun ileyh

Yusuf Çelebi zimmetinde bârgîr bahasından bin iki yüz akçe hakkım olmağla yine

karye-i mezbûre sükkanından olup gâib-i ani’l-meclis olan Hasan Beşe nâm kimesne

yedinden zikr olunan hakkım için bi-vechi şer’î ancak bin iki yüz seksen akçe alup kabz

eyledim müdde‘iyyan-ı mezbûran Polimnu ve Yorgaki’den bir akçe ve bir habbe

almadım dedikde gıbbel istintak mezbûrlar cevâbında fil hakika mezbûr Hasan Beşe

meblağı mezbûru bizim içün ‘add idüp mezbûr Mehmed Çelebi’ye teslîm eyledi

meblağı mezbûr bizim kendi mülkümüz idi dediklerinde gıbbel inkâr ve'l-istişhâd

31

müdde‘iyân-ı mezbûrân ıtyân-ı beyyineden izhâr-ı acz ile redd mezbûr Mehmed

Çelebi'yi istihlâf eylediklerinde her biri mahallinde tekevvün eylemegin … eylediğinden

akçeden ziyâed bir akçe ve bir habbe … yimîn-i billâhi'l-aliyyü'l-a‘lâ eylemegin

meblağ- ı mezkûru … eylemesi için mezbûr Mehmed Çelebi'ye tenbîh birle mâ hüve'l-

vāki‘ bi't-ttaleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-salis vel işrin min şehr-i Rebî‘ü'l-âhir


Şuhûdü’l-hâl: Zahrü’l-müderrisîn Ali Çelebi bin İbrahim Efendi müderris, Râkimu’l-

hurûf Hasan Efendi bin Kemaleddin müderris, Hüsayin Ağa bin Ahmed müteferrika,

Davud Bey bin Mehmed, Mehmed Halife bin Hâlil, Süleymân Bey bin Hâlil, Mehmed

Çelebi bin Abdi serbölük, Ramazan Çelebi bin Sefer ve gayrühüm

4-A-1

Budur ki medîne-i Rodoscuk Dizdarzâde mahallesinde sâkin Mehmed Çelebi bin Ömer

nâm kimesne mahfel-i kazâda râfi’u’l-kitâb Ömer bin Hüseyin nâm kimesne

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup medîne-i

mezbûre sınırı dâhilinde Şekerçeşmesi karyede vâki‘ bir tarafı HâlilAğa bin el-Hâc

Mehmed ve bir tarafı Mehmed Ağa bin Hüseyin ve bir tarafı odabaşı Mehmed Çelebi

bin Kâsım Bey bâğları ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan tahmînen iki dönüm bir

kıt’a bâğımı mezbûr Ömer’e üç bin beş yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bey‘ edüp

kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mübâya‘a-ı mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-

tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî yevmi’s-salis vel işrin min

şehr-i Rebî‘ü'l-âhir lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Hâlil Ağa bin el-Hâc Mehmed müteferrika, Odabaşı Mehmed Çelebi bin

Kâsım Bey, Ahmed Çelebi bin Murâd cündi, Piruz kethüda bin Abdullah, Doğancı el-

Hâc Hasan Bey Emrullah.

4-A-2

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Cami’-i Vasat mahallesinde sâkin râfi’u’l-kitâb

fahrü’l-akrân Sefer Ağa ibn Bali nâm kimesne ile Ali bin Hâlil nâm kimesne mahfel-i

şer’i takrîr-i kelâm ve bast-ı merâmedüp merhûm ve mağfurun leh Sultan Süleymân

Han tâbe serâhunun mahmiye-i İstanbul’da vâki‘ cami’-i şerîf ve imâret-i âmirelerin

evkafından olup yine medîne-i mezbûre tevâbi’inden Gündüzlü nâm karye sınırı

32

dâhilinde vaki olup bir tarafı Çiyar deresi ve bir tarafı hamal Hâlil Çelebi ibn ( boşluk )

tarlası ve bir tarafı sığır yolu ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan tahmînen kırk

keyl tohum ihâta ider bir kıt‘a çayıra mutasarrıflar olan Ömer ve Kurt Ali ve Bektaş

ibnâ-i Osman Beşe nâm kimesneler zikr olunan çayırın hakkı tasarrufunu bundan akdem

medîne-i mezbûrede sâhibü’l-arz olan fahrü’l-âyan Hüseyin Ağa ibn Ahmed nâm

kimesnenin ma’rifet-i ile ikimize ber-vech-i iştirâk dört bin akçeye tafvîz edüp bedel-i

tafvîz olan meblağı-ı mezbûru bizden tamamen alup kabz eylemişler idi ba‘dehû

mezbûr Bektaş hîn-i tavzîzde hasta idim hıssemi tafvîz itmedim deyü nizâ‘ eylemekle

tafvîz-i mezbûru tezvîz içün dört bin sekzi yüz akçe dahi alup tafvîz-i mezbûru tezvîz

eylemekle husûs-ı mezbûru müş‘ir yedimizde sâhibü'l-arz olan mûmâ ileyh Hüseyin

Ağa'nın temessükü dahi vardır zikr olunup mûcebince liecli'l-istihkâm taraf-ı şer‘den

dahi yedime hüccet virilmek matlûbumuzdur deyü mûmâ ileyhin hattı mûcebince

temessük ve bin elel şehr-i Rebî‘ü'l-evveli evâili ile muvrarrah ma‘mûlün bih tezkere

ibrâz eyleyüp icrâ olundukda fiˈl-hakīka zikr olunan tezkere zābit-i mûmâ ileyhin hatt

ve hatemi ve mazmûnu vech- imeşrûh üzere olan takrîrlerini nâtık olmağın cânib-i

şer‘den dahi işbu vesîka alâ mâ hüv fiˈl-hakīka sebt olundu fî evâil-i şehr-i Rebî‘ü'l-

evvel sene 1050

Şuhûdü’l-hâl: Murâd Beşe bin Abdullah, Hasan Beşe bin Abdulah, Abdülhalil bin

Sefer, Şa‘bân bin Veli.

4-A-3

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Kale nâm karyede sâkin iken bundan akdem fevt olan

Süleymân Dizdar nâm kimesnenin verâseti sulbî kebîr oğlu Ali’ye ve sulbîyye kebîre

kızı Selime’ye münhasıra idüğü şer’an mütehakkık olduktan sonra mezbûr Ali makâm-ı

kazâ-i lâzımu’r-rızâda râfi’u’l-kitâb Hüseyin bin Abdülkadir nâm kimesne mahzarında

ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müteveffâ-yı mezbûre Süleymân Dizdar’ın

muhallefâtından olup medîne-i mezbûrede el-Hâc Mehmed mahallesinde vâki‘ bir tarafı

Hâlil bin ( boşluk ) ve bir tarafı bazen Hüseyin ibn el-Hâc Hasan ve bazen Kenan bin

Abdullah ve bazen Fahri bin Bali ve bir tarafı Hüseyin bin Mahmud nâm kimesneler

mülkleri ile ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb tahtânî beyti ve havlu müştemil

menzilden benim hisseme isabet eden üç sehimden iki sehmi mezbûr Hüseyin’e bin üç

yüz otuz iki nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen ve teslîm-i

mebî‘a’ eyledi dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mezbûre Selime tarafından hissesi

33

lâhikü't-tibyân vekîl olup mezbûreye ma’rifet-i şer’iyyeile ârifân olan Mehmed bin

Hamza ve Mehmed bin Hüseyin nâm kimesneler şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden

zevc-i mezbûr Hüseyin bin Mahmûd mahfil-i mezbûrda mersûm Hüseyin mahzarında

ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkile-i mezbûre takrîri üzere kendi hissesine

isabet eden üç sehimden bir sehmini mezbûr Hasan’a üç bin altı yüz altmış altı akçeye

bâten bey’ edüp kabz-ı semen ve teslîm-i mübâya‘a eyledim dediklerinde gıbbe’t-

tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’r-rabi vel işrin min şehr-i

Rebî‘ü'l-âhir lisene 1050

Şuhûdü’l-hâl: Fahrü’l-müderrisîn Hüseyin Efendi ibn Kemaleddin, Umdetü’l-ayân Hâlil

Ağa ibn el-Hâc Mehmed müteferrika, El-Hâc İbrahim Efendi hatib, Osman Halife ibn

Mehmed, Ali bin Abdullah mütevelli, El-Hâc Emrullah ibn el-Hâc Mahmûd, Peykârî

Sofi ibn-i Musa, İslam bin Peykârî, El-Hâc Mehmed bin Sahib ve gayrühüm

4-A-4

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Osmanlı nâm karyede sâkin Safiye binti Mehmed nâm

hâtun mahfel-i şer’de râfi’u’l-kitâb sadrî oğlu olan Ali bin Oruç nâm kimesne

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp karye-i mezbûrda vâki‘ bir tarafı oğlum

Hızır ve bir tarafı diğer oğlum Davud mülkü ile ve iki tarafı mezbûr Ali bahçesi ve

havlusu mahdûd olup bir bâb çatma tahtânî beyti ve havlusu ve kileri müştemil olan

mülk menzilimi bi-cümlei’t-tevâbi’ oğlum mezbûr Ali’ye iki bin beş yüz nakd-i

râyicü'l-vakt fıdda akçeye bey’-i bât-ı sahih-i şer’i ile bey edüp kabz-ı semen-i ma’dûd

ve teslîm-i mebî‘a-i

4-B-1 (devam)

Mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî

yevmi’s-sani aşer min şehr-i Rebî‘ü'l-âhir lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz

ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Şeyh Efendi ibn Hasan hatib, El-Hâc Emrullah ibn El-Hâc Mahmûd, Ali

bin Ahmed kürkçü an-mahalle-i Abdullahzade, Aşur bin Veli an-mahalle-i mezbûre,

Hüseyin bin el-Hâc Mehmed, Musli bin ……. ve gayrühüm

4-B-2

34

Medîne-i Rodoscuk mahallatında Dudu Hatûn mahallesinde sâkin iken bundan akdem

vefât eden Aişe binti Kurt nâm hâtunun verâseti zevce-i metrûkesi Bali bin Veli nâm

kimesneye ve sadrî kebîr oğlu Mehmed’e ve sadriye kebîre kızı Fatıma’ya münhasıra

idüğü şer’an mütehakkık olduktan sonra mezbûre Fatıma tarafından husus-ı lâhiku’l-

beyân vekîl olup mezbûreye mârifet-i şer’iye ile ârifân olan Ömer Beşe bin Abdullah ve

Mehmed Beşe bin Abdüssamed nâm kimesneler şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden

zevc-i Mehmed bin Mir nâm kimesne vekâleti mezbûr Ali asaleti mahfel-işer’de

râfi’u’l-kitâb mezbûr Mehmed mahzarında her biri ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp

müteveffâ-yı mezbûrenin muhallefâtı zikr olunan veresesi beynlerinde bi’l-farizati'ş-

şer’iyye taksîm olunup her birinin hissesi ıkrâr ve tayin olunmak lâzım olmağla

muhallefâtı müteveffatı mezbûreden olup mahalle-imezbûrede vâki‘ bir tarafı Rabia

binti Kurt Hâlil odaları ve bir tarafı biruzcu Merad nâm Ermeni mülkü ve bir tarafı

tarîk-i âmm ile ve bir tarafı tarîk-i hâs ile mahdûd olan kerpiçden mebnî dört bâb tahtânî

odaları ile yine mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı Abdünnebi Çelebi mülkü ve bir

tarafı Himmet bin ( boşluk ) mülkü ve iki tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan bir bâb

çatma anbarı ve müştemil bir mikdar havluyu mezbûr Mehmed’in hisse-i şer’isine tayin

ikraz olunup mezbûrdahi kabz ve kabûl eylediği ecilden mârü'z-zikr odalar ve anbar ve

havlu merkûm Mehmed’in mülkü mevrusudur dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a

bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’r-rabi min şehr-i Rebî‘ü'l-âhir lisene hamsîn ve

elf

Şuhûdü’l-hâl: Zahrü’l-müderrisîn Ali Çelebi ibn İbrahim Efendi, Mahmûd Çelebi ibn

Ahmed mütevelli, Ahmed Çelebi ibn el-Hâc Mehmed serbazari, Ramazan bin Sefer,

Mustafa ve Hasan ve gayrühüm.

4-B-3

Medîne-i Rodoscuk Behram Reis mahallesinde sâkin râfi’u’l-kitâb Ali Beşe bin el-Hâc

Yusuf nâm kimesne mahfel-i şer’de takrîr-i kelam ve bast-ı merâm edüp bundan akdem

merhûm ve Sultân Mehmed Hân tâbe serâhu evkafı arazisinde olup medîne-i mezbûre

Abdi Hoca mahallesinde vâki‘ bir tarafı mekâbir-i müslimîn ve bir tarafı Mehmed Ağa

ve iki tarafı Aişe Hâtun mülkleri ile mahdûd olan tahmînen bir keyl tohum ihâta ider bir

kıt‘a tarlayı mutasarrıf olan Yakub ibn-i Molla Veled-i fevt olup mârü'l-hudûd tarla

tapuya müstahak olmağla vakf-ı mezbûrun zâbiti olan fahrü’l-ayân İlyas Ağa nâm

kimesne sâlifü’z-zikr tarlanın hakkı tasarrufu bana beş bin akçe mukata‘asına tafvîz ve

35

teslîm ben dahi tafavvuz ve teslîm eyleyüp ben dahi tafavvuz-ı mezbûru mezbûr İlyas

Ağa’ya teslîm eyleyüp yedime ma‘mûlün bih temessük dahi virmişdir nazar olunup

mûcebince liecli't-temessük kıbel-i şer‘den yedime hüccet virilmek matlûbumdur deyü

zabıt-ı mûmâ ileyhin hattı mûcebince temessük ve bin elli Şerh-i Rebî‘ü'l-âhirinin

evâhiri ile muvarrah temessük ibrâz eyleyüp nazar olundukda fiˈl-hakīka zikr olunan

temessük mazmûnu takrîr-i meşrûha muvâfık bulunmağla kıbel-i şer‘den dahi işbu

hurûf ketb olunup yedine def‘ olundu fî evâsıt-ı şehr-i Rebî‘i’l-âhir lisene 1050

Şuhûdü’l-hâl: El-Hâc Emrullah ibn el-Hâc Mahmûd, Mehmed Çelebi bin Ahmed

serbazari, Mehmed Çelebi bin Mehmed İdinciklizâde, Süryani oğlu Mustafa Çelebi,

Ahmed Çelebi bin Mustafa, Süleyman bin Ahmed, Kurt Bali bin el-Hâc Ahmed ve

gayrühüm.

4-B-4

Medîne-i Rodoscuk’dan ve tevâbi’inden bi’l-fi‘il beytülmâl-i âmme ve hâssa emîni olan

fahrü’l-akran Osman Bey ibn Ahmed’in vekîl-i sabitü'l-vekâlesi olan Ömer bin

Abdüssamed nâm kimesne mahfel-i şer’ide râfi’u’l-kitâb yine medîne-i mezbûre

mumcu tâifesinden olan Vatnas veled-i Hristo ve Penayut veled-i Albanur nâm

zımmiler mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp mezbûrdan Rizu ve Vatnas ve

Penayut’un şerîkleri olup bundan akdem mürd olan Paruş veled-i Polu nâm zımminin

zâhirde vârisi ma‘rûfu olmamağla muhallefâtı beytülmâla âid olmağın hâlik mezbûrun

zikr olunan şer’ikleri yedinden mâl-ı şirket mezbûreden üç bin akçesi zuhur eylemekle

meblağı mezbûrun üç yüz akçesini bana masraf gösterüp bâkî iki bin yedi yüz akçe

zimmetlerinde kalmıştı el-hâletü hâzihî meblağı mezbûr iki bin yedi yüz akçesi

mezbûrûn zımmilerin yedlerinden bihasebi’l-vekâle bi’t-tamâm beytülmâl için alup

kabz eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî

yevmi’s-samin vel işrin min şehr-i Rebî‘ü'l-âhir lisene 50

Şuhûdü’l-hâl: Zahrü’l-müderrisîn Ali Çelebi ibn İbrahim Efendi, Hasan Efendi ibn el-

Hâc Kemaleddin müderris, Mehmed Halife bin Hâlil, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc

Mahmûd, Mustafa bin Şa‘bân.

36

4-B-5

Medîne-i Rodoscuk’da kefere mahallâtından Papa Manol mahallesinde sâkin Semerci

Luka veled-i Somanos mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb el-Hâc Rıza nâm kimesne tarafından

tasdîki atiz zikre vekîl olup nehc-i işer’i üzere isbât-ı vekâlet eden sulbî oğlu Mehmed

nâm emred mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam

olup medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Ok Meydanı kurbunda vâki‘ bir tarafı Manaklı?

Hüseyin Beşe ibn Abdullah ve bir tarafı hancı Ahmed Derbendî ve bir tarafı hancı

İsmail bâğları ile ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan … bâğımı müvekkili mezbûr

Murâd'a iki bin altı yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-

i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a-i mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a

bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’s-salis min Cemâziye'l-evvel lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl:…….., ………., Mustafa bin Ali muhzır, Mustafa bin Hüsam min

Hüddâmi'l-Mahkeme,…., Müderriszâde Ali Çelebi, Murâd Kethüdâ.

5-A-1 Arapça

Muhallefât-ı

El-merhûm Hadîce bint Ahmed Ağa mâtet sâkine bimahalle el-Hâc ‘Îsâ min mahallâti

Medînetü Rodoscuk ve tereke zevcen med‘uvven Ali Beşe ibn el-Hâc Yusuf ve eben

med‘uvveten Âişe bint el-Hâc Abdi ve ibnen sağîren med‘uvven Mehmed bin Ali Beşe

el-merkūm ve'l-verâseter munhasıraten fîhim vaka‘a'l-kısme ve't-tahrîr fi'l-yevmi't-tâsi‘

aşere min şehri Rebî‘i'l-âhir lisene hamsîn ve elf.

Altun murassa‘

kuşak

Aded 1

Kıymet 1000

Serâser yorgan

Aded 1

Kıymet 3250

Munakkaş

çârşeb

1

Kıymet 1000

Munakkaş

boğça

1

Kıymet 610

Gömlek cedîd

1

Kıymet 170

Al tâbî kaftan

Aded 1

Kıymet 575

Çetme yasdık

Aded 1

Kıymet 1030

… sanduk

Aded 7

Kıymet 900

Munakkaş

makreme

Aded 2

Kıymet 300

Def‘a

munakkaş

makreme

Aded 2

Kıymet 300

Sırmalı Alaca şükufe Def‘a gömlek … kaftan Serâser ...

37

makreme

Aded 1

Kıyye 400

Aded 1

Kıymet 121

cedîd

Aded 1

Kıyye 204

Aded 1

Kıymet 350

Aded 1

Kıymet 1100

Kırmızı kilim

Aded 1

Kıymet 305

Kaliçe …

Aded 1

Kıymet 1000

Bîce bâ-dülbent

makreme

Aded 1

Kıymet 315

… kutu

Aded 1

Kıymet 91

Âbdest

makremesi

3

Kıymet 400

Makreme cedîd

Aded 2

Kıymet 350

Def‘a makreme

Aded 2

Kıymet 210

Alaca çârşeb

Aded 1

Kıymet 150

Munakkaş

boğça

1

Kıymet 310

Munakkaş yüz

yasdık

2

Kıymet 385

Kırmızı atlas

kaftan bâ-sîm

düğme …

9

Kıymet 3005

Serâser urkıyye

Aded 2

Kıymet 160

Çetme yasdık

Aded 1

Kıymet 810

Serâser yorgan

1

Kıymet 1500

Kırmızı kilim

Kıymet 370

Tefte kenâr

gömlek

1

Kıymet 400

Def‘a gömlek

cedîd

1

Kıymet 162

Yeşil … zirâ‘

2

Kıymet 389

Sîm kutu bâ-

âyine

1

Kıymet 3000

Legen bâ-ibrīk

1

Kıymet 375

Sırmalı

makreme

1

Kıyye 425

Munakkaş

uçkur

6

Kıymet 320

Peştemâl ipek

1

Kıymet 305

Yeşil ferâce

Aded 1

Kıymet 950

Serâser minder

1

Kıymet 501

Alaca kilim

müsta‘mel

1

Kıymet 350

Bir denk altun

Miskâl 50

Kıymet

12500

Fânûs gömlegi

Aded 1

Kıymet 171

Don cedîd

Aded 1

Kıymet 80

Yüz yasdık

Aded 1

Kıymet 187

Serâser don bâ-

sîm düğme

1

Kıymet 1000

Serâser yorgan

Aded 1

Kıymet 610

Altun saçbağı

1

Kıymet 915

Munakkaş kutu

1

Kıymet 70

Munakkaş don

Aded 1

Kıymet 315

Gömlek bâ-don Def‘a gömlek Yeşil çuka … Torunu sîm Kaliçe seccâde

38

1

Kıymet 395

cedîd

1

Kıymet 174

1

Kıymet 401

kuşak

1

Kıymet 360

Aded 1

Kıymet 560

Çetme yasdık

Çift 1

Kıymet 500

Serâser döşek

1

Kıymet 610

Altun küpe

Çift 1

Kıymet 605

Şam‘dân

Aded 2

Kıymet 162

Gömlek cedîd

1

Kıymet 157

Kımızı keçe

donluk

1

Kıymet 891

Yeşil atlas

kaftan

Aded 1

Kıymet 1260

Çetme yasdık

Çift 1

Kıymet 800

Serâser döşek

1

Kıymet 800

Kırmızı kilim

müsta‘mel

1

Kıymet 150

Munakkaş yer

sofrası

1

Kıymet 75

Berîd

makremesi

Aded 1

Kıymet 266

Munakkaş sofra

1

Kıymet 371

Def‘a makreme

Aded 1

Kıymet 240

Serâser don

Aded 1

Kıymet 310

Def‘a serâser

minder

1

Kıymet 600

Alaca yasdık

Aded 1

Kıymet 700

Def‘a serâser

minder

1

Kıymet 605

Yan keçesi

Aded 1

Kıymet 245

Sahan

Aded 5

Kıymet 730

Tencere sağîr

ve kebîr2

Kıymet 400

Def‘a makreme

munakkaş

Aded 2

Kıymet 250

Def‘a saçbağı

Aded 1

Kıyye 795

Sırmalı

makreme

1

Kıymet 205

Def‘a makreme

munakkaş

2

Kıymet 240

Munakkaş don

1

Kıymet 305

An bahâi çadır

Meblağ

7550

Babası

muhallefâtından

mezbûreye

müntakile olan

hısse ber-

mûceb-i defter-i

kassâm

15050

Mehr-i

müeccel

8000

Yekûn 95964

39

Minhâ el-ihrâcât

Resm-i

kısmet

2388

Kassâmiye

890

Kâtibiye

400

Huddâmiye

ve ihzariye

400

Ücred-i

defter

150

Dellâliye

1000

Yekûn 5228

Sahhüˈl-bâkî littaksîm beyneˈl-verese 90736

Hısse-i zevc

22684

Hısse-i ümm

15122

Hısse-i ibn

52930

5-A-2

Budur ki medîne-i Rodoscuk muhallefâtından Behram Reis mahallesi sâkinlerinden

Hatice binti Abdürrahim nâm hâtun tarafından bey-i âti’z-zikri ıkrâra vekîl olup

mezbûreye mârifet-i şer’iye ile ârifân olan Mehmet Bey bin Abdullah ve Süleymân Bey

bin Abdülmennan nâm kimesneler şehâdetleri ile vekâleti sâbite olan zevc-i el-Hâc

Mehmet bin Abdülhalil nâm kimesne mahfel-i şer’ide râfi’u’l-kitâb Kaya Çelebi bin

Mehmet nâm kimesne mahzarında bi’lvekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp

mütevekkile-i mezbûre Hatice silk-i mülkünde muntazam olup mahalle-i mezbûrede

vâki‘ iki tarafı mezbûre Kaya Çelebi mülkü ve bir tarafı tarîk-i hâs ve bir tarafı tarîk-i

âmm ile mahdûd iki bâb tahtânî ve iki bâb fevkânî beyti ve havluyu müştemil olan

menzilini bi-cümlei’t-tevâbi’ mezbûre Kaya Çelebi’ye sekiz bin nakd-i râyicü'l-vakt

fıdda akçeye bâten bey edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mübâya‘a-ı mahdûd

eyledi dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb ketb olundu tahrîren fî

yevmi’l hâmis min şehr-i Cemâziye'l-evvel lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-

izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Fahrü’l-akran Mehmed Çavuş bin Süleymân Çavuş, Umdetü’l-ayân

Hasan Bey bin Gazanfer ez-zaim, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmûd, Yusuf bin

Abdullah, Ali Beşe bin Abdullah er-râcil ve gayrühüm.

40

5-A-3

Medîne-i Rodoscuk kefere mahallâtından Papa İstirâti mahallesinde sâkine Tehvarine

binti Veryoni nâm zımmiye makâm-ı kazâda râfi’u’l-kitâb Tanaş veled-i Kumnu nâm

zımmî mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup

yine mahalle-i merkûmede vaki bir tarafı Boye oğlu Akrir nâm zımmî ve bir tarafı

Angeline binti Veryoni nâm zımmiye ve bir tarafı Keryazi oğlu Yani nâm zımmî

mülkleri ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd ve bir bâb fevkânî ve bir bâb tahtânî beyti

bi’r-i mâ’ ve şarabhâneyi müştemil olan menzilimi bi-cümlei’t-tevâbi’ve’l-levâhık

mezbûr Tanaş’a yirmi altı bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı

semen-i ma’dûd ve teslîm-i mübâya‘a-ı mahdûd eyledim ba’de’l-yevm menzil-i

sabik’üz-zikr merkûm Tanaş’ın mülkü müşterâsıdır dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ

vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fi selh Rebî‘i'l-ahûr lisene 50

Şuhûdü’l-hâl: El-Hâc İbrahim Bey bin Mahmûd Efendi, El-Hâc Emrullah bin Mahmûd,

Ali Beşe Fişekcizade, Derviş Beşe bin Yakub, Ahmed Çelebi bin Mehmed, Süleymân

Bey bin Abdullah ve gayrühümül kefere.

5-B-1

Mahmiyye-i Gelibolu muzaafatından Şehirköyü nahiyesine tâbi’ Konur nâm karyede

sâkin Polhinu veled-i Dimitri ve Yorgaki veled-i Doka nâm zımmiler mahzarı şer’de

râfi’u’l-kitâb Solak Mehmet Çelebi mahzarında her biri ıkrâr-ı tâm ve ta’bîr-i ani’l

merâm edüp mezbûr Mehmet Çelebi bundan akdem nâhiye-i mezbûreye tâbi’ Milden

nâm karyede sâkin gâyib-i ani’l-meclis Petro nâm zımminin karındaşı olup hâzır-ı bi’l-

meclis olan Yusuf Çelebi ile beyinlerinden cins ve vasfı ma’lûm bârgîre müte‘allık

husûsları olmağla mezbûr Yusuf Çelebi âhar diyardan mersûm Mehmed Çelebi merkûm

Petro’ya karındaşın mezkûr Yusuf Çelebi zimmetinde bârgîr behasından bin beş yüz

akçe hakkım vardır deyü bigayr-i vechi şer’i habs edüp meblağ-ı mezbûremi mersûm

Petro’dan taleb eylemekle biz dahi merkûmun nefsine kefil olup ıtlâk ve tahallüs

eylediğimiz ecilden siz kefîl-i bi'l-mâl olunuz deyü kezâlik bizi habs idüp meblağ-ı

mezkûru bizden fuzûlen alup kabz eyledi deyü da’vâ ve taleb eylediğimizden ol dahi

cevâbında fiˈl-hakīka mezbûr Yusuf Çelebi zimmetinde bârgîr behasından bin iki yüz

akçe hakkım olmağla yine karye-imezbûre sükkanından olup gâibi-i anil meclis olan

Hasan Beşe nâm kimesne yedinden zikr olunan hakkım için ancak bin iki yüz seksen

41

akçe alup kabz eyledim deyü sizden bir akçe almadım deyü inkâr eylemekle biz dahi fil

vâki‘ mezbûr Hasan Beşe meblağı mezbûru bizim için gadr edüp mezbûr Mehmed

Çelebi’ye teslîm eyledi meblağ-ı mezkûr bizim kendi mülkümüz olmadığı mersûm

Mehmed Çelebi’ye istihlaf eylediğimden ol dahi yemînden nükûl eylemegin ve meblağı

mezbûr bin iki yüz seksen akçeden ziyâde bir akçe kabz eyledüğüne bit't-taleb yemîn

billâhi’l-aliyyi’l-alâ eylemegin meblağı mârü'z-zikri bize redd eylemesi için mersûm

Mehmed Çelebi’ye tenbîh olunmuşdur hâlâ meblağı mezbûr bin iki yüz seksen akçesi

mezbûr Mehmed Çelebi yedinden bi’t-tamâm alup kabz eyledik dediklerinde gıbbe’t-

tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s salis vel-işrin min

şehr-i Rebî‘ü'l-âhir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Zahrü’l-müderrisîn Ali Çelebi bin İbrahim Efendi, Râkimu’l-hurûf Hasan

Efendi ibn Kemaleddin müderris, Hüseyin Ağa bin Ahmed müteferrika, Davud Bey bin

Mehmed zabit şehr, Süleymân Bey bin Hâlil, Ramazan bin Sefer, Mehmed Halife bin

Hâlil el-kâtib, Mehmed Çelebi bin Abdi serbölük ve gayrühüm.

5-B-2

Budur ki medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Karaevli demekle ma’rûf karyede sâkin

Ferhad Bey bin Abdullah nâm kimesne mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb abd-i ma‘tuku olan

İvaz bin Abdullah nâm kimesne tarafından hibe-i âtîyi tasdîke vekîl olan nehc-işer’i

mu‘teber üzere isbât-ı vekâlet eden Hasan Çelebi bin Ali nâm kimesne mahzarında

ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp hibe-i câî sudûruna degin silk-i mülkümde münselik

olup yine karye-i mezkûrede vâki‘ etrafı erba‘ası tarîk-i âmm ile mahdûd sekiz germeli

bir ahûrumu hademesiyle ana muttasıl bir bâb odayı ve harman yeri ba’de’t-tahliyyetiş-

şer’iyye müvekkil mezbûr İvaz’a hibe ve teslîm eyledim ol dahi meclis-i hibede ittihâb

ve tesellüm eyledi dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu

hurrire fi gurretül Cemâziye'l-evvel lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-

şeref

Şuhûdü’l-hal: Küçük Hüseyin bin Kaya, Abbas Çelebi bin Ahmed, Osman bin Ahmed,

Mehmed Çelebi bin Ferhad Bey, Ömer bin Bali, Derviş bin Ömer, ----------------bin

Mehmed ve gayrühüm.

42

5-B-3

Budur ki medîne-i Rodoscuk’da Bevvab Mehmet Bey mahallesinde sâkin Ali bin el-

Hâc Ömer nâm kimesne mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb Mehmed bin Enbiya nâm kimesne


mezbûre sınırı dâhilinde Karluk nâm mevzî’de vâki‘ bir tarafı yine kendi bâğım ve bir

tarafı Hasan Beşe bin Abdullah ve bir tarafı Ali Çelebi bin Rıdvan Bey ve bir tarafı el-

Hâc Veli bâğları ile mahdûd olan tahmînen iki dönüm bir kıt‘a bâğımı mezbûr

Mehmed’e dört bin yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey edüp kabz-ı semen-i

ma’dûd ve teslîm-i mübâya‘a-i mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ

vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’t-tasi vel-işrin min şehr-i Rebî‘ü'l-âhir

lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Hüseyin Beşe bin Abdullah, El-Hâc İbrahim bin Hasan Bali, Mehmed

Çelebi bin Hüseyin, Abdülkerim Hoca, Ahmed bin El-Hâc Mehmed, El-Hâc Emrullah

bin el-Hâc Mahmûd ve gayrühüm.

5-B-4

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallatında el-Hâc Hürmüz mahallesinde sâkine Alime

binti Ali Dede nâm hâtun tarafından hibe-i âti’z-zikrimi ıkrâra vekîl olan mezbûreye

ma‘rifet-i şer’iye ile ârifân olan Şa‘bân Halife bin Abdülkerim ve Hüseyin Beşe bin

Abdürrahim nâm kimesneler şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden İbrahim bin

Abdülmennan nâm kimesne mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb Raziye binti Süleymân nâm

hâtun mahzarında bi’lvekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp mütevekkile-i mezbûre

silk-i mülkümde muntazam olup mahalle-i mezbûrede vâki‘ etrafı erba‘ası yine

mütevekkile-i mezbûre mülkü ile mahdûd bir bâb tahtânî beyti sakfı müştemil olduğu

yer ile ba’de’t-tahliyyeti’ş-şer’iyye hibe-isahîh-işer’i ile hibe ve temlîk ve teslîm ol dahi

ittihâb ve kabz ve temlîk ve tesellüm eyledi min ba’d menzil-imârü’z-zikr merkûme

Raziye'nin mülkü mevhûbudur dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt

olundu fî yevmi’s-salis min Cemâziye'l-evvel lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Fahrü’l-akran Mehmed Çavuş bin Süleymân Çavuş, Umdetü’l-ayân

Hasan Bey bin Gazanfer ez-zaim, Mehmed Çelebi hafızzâde, Veli Çelebi bin Ali, El-

Hâc Süleymân bin Abdullah ve gayrühüm.

43

5-B-5

Budur ki medîne-i Rodoscuk’da kefere mahallatında Papa Manol mahallesinde sâkin

Aleksi veled-i Sistiyani nâm zımmî mahfel-i şer’-i refî‘ü'ş-şânda râfi’u’l-kitâb Mustafa

bin Ali mahzarında ıkrâr-ı tâm ve ta‘bîr-i ani'l-merâm edüp silk-i mülkümde muntazam

olup medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Okmeydanı kurbunda vâki‘ bir tarafı demirci

Ömer Bey ve bir tarafı Mahmûd Çelebi Nasuh ve bir tarafı

6-A-1 (devam)

Es-Seyyid Aişe ibneti es-Seyyid Ahmed Efendi bâğları ile ve bir tarafı damadım

Dimitraki bâğı ile mahdûd tahmînen dört dönüm bir kıt‘a mülkü bâğımı mezbûr

Mustafa’ya dört bin iki yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı

semen-i ma’dûd ve teslîm-i mübâya‘a-i mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î

mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’s-samin min Cemâziye'l-evvel lisene hamsîn

ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Çavuş bin Süleymân Çavuş, Ademzâde Mehmed Efendi imam,

Davud Bey bin Mehmed, Süleymân bin Nasuh Berber, Ahmed Çelebi bin el-Hâc

Mehmed, Sarı Veli.

6-A-2

Mahmiyye-i İstanbul sükkanından bâisü’l-kitâb Cafer Beşe bin Abdullah nâm râcil

mahfel-i şer’de medîne-i Rodoscuk’dan ve tevâbi’inden yeniçeri serdarı olup taifei

mezbûreden ve oğlundan bilâ vâris fevt olanların muhallefâtını ahz be kabz ve

mahalline isale ve kabz ve'l-isâl mütevakkıf olan umûrun mecmû‘una vekil ve me’mûr

olmağla medîne-i mezbûrede bundan akdem bilâ vâris fevt olan zikr câî Kuloğlu

Mustafa’nın muhallefâtına vâzi’u’l-yed eden Hüseyin Beşe ibn Abdullah nâm kimesne

mahzarında üzerine yine da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp müteveffâ-yı mezbûr Mustafa

Halil-hayâtında benim hizmetkârım olup benim mâlım ile turuncîlik? edüp içinde yedi

bin akçeden gayrı akçesi ve hakkı yoğiken mezbûr Hüseyin Beşe senin şerîkin idi deyü

medîne-i mezbûrede vâki‘ icâer-i müeccel ile tahtı tasarrufumdan olan mahzen içinden

mevcud dört yüz keyl buğdayın ikâme-i beyyine ve istimâ’-ı şuhûda yüz keyli

beytülmâla â‘iddir deyü vaz‘-ı yed eyleyüp bana teslîmden imtinâ‘ ider suâl olunup

alıvirilmek matlûbumdur dedikde gıbbe’s-suâl mezbûr Hüseyin Beşe cevâbında

44

filhakika mezbûr Mustafa merkûm Cafer Beşe’nin zikr olunan buğday ve sâir kâr u

kesbde şerîki olup nısfı mezbûr Cafer Beşe’nin ve nısfı âharı mersûm Mustafa’nındır

deyü da’vâ ve def‘ ile mukabele eylemegin mezbûr Hüseyin Beşe’den sıdk-ı makâline

mübeyyine beyyine taleb olundukda ıtyân-ı beyyineden izhâr- ı acz ile mezbûr Cafer

Beşe’ye istihlâf eylemegin ol dahi zikr olunan buğdaydan ve sâir kâra u kesbde mezbûr

Mustafa şer’iki olmadığını yemin billahi tealel ala eylediğinden mada mezbûr Mustafa

dahi mevtinde vechi meşrûh üzere ben Cefer Beşe’nin hizmetkârı olup mezbûrun malı

ile turuncîlik? ederdim içinden yedi bin akçeden gayrı hakkım yoktur ve şer’iki dahi

degilim deyü vasîyet eyledüğün el-Hâc Ahmed bin Abdullah ve Receb Beşe ibn

Durmuş nâm kimesneler gıbbet taleb şehâdet eylemegin mâ vaka’a bi’t-taleb ketb

olundu hurrire fî yevmi’s-sani min Cemâziye'l-evvel lisene 50

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi ibn Rıdvan, El-Hâc İbrahim Çelebi bin Mahmûd Efendi,

Davud Bey bin Mehmed zabit şehr, İbrahim Çelebi bin Mehmed ve gayrühüm.

6-A-3


Ferhad Bey bin Abdullah nâm kimesne mahfel-işer’i kavimde râfi’u’l-kitâb abd-i

mu‘takı olan Kenan bin Abdullah nâm kimesne tarafından hibe-i âtîsini tasdîte vekîl

olup nehc-işer’i üzere isbât-ı vekâlet eden Hasan Çelebi bin Ali nâm kimesne

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp hibe-i âti'z-zikr sudûruna degin silk-i

mülkümde muntazam olup karye-i mezbûrede vâki‘ üç tarafı kendi mülküm ve bir tarafı

tarîk-i âmm ile mahdûd yedi germesi iki ocaklı bir ahûrumu ba’de’t-tahliyyetiş-şer’iyye

müvekkil-i mezbûr Kenan’a hibe ve teslîm ve ol dahi meclis-i hibe de ittihâb ve

tesellüm eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire

fî gurre Cemâziye'l-evvel lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Küçük Hüseyin bin Kaya, Abbas Çelebi bin Ahmed, Osman bin Ahmed,

Mehmed Çelebi bin Ferhad Bey, Ömer bin Bali, Derviş bin Ömer, Husrev bin Mehmed.

6-A-4

Budur ki medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Karaevli demekle ma’rûf nâm karyede sâkin

Ferhad Bey bin Abdullah nâm kimesne mahfel-i kazā-yı lâzimi’r-rızada râfi’atül-kitâb

sulbîye kızı Saliha nâm hâtun tarafından hibe-i âtîyi tasdîke vekîl olup nehc-i şer’i

45

mu’teber üzere isbât-ı vekâlet eden zevc-i Mustafa Çelebi bin Kâsım nâm kimesne

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp hibe-i câi'z-zikr sudûruna degin silk-i

mülkümde muntazam olup yine karye-i mezbûrede vâki‘ üç tarafı kendi mülküm ve bir

tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan biri tahminen kırk müd ve bir tarafı dahi altı müd

buğday alur birbirine mukabil iki tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd yedi germesi bir

samanlığımı ba’de’t-tahliyyeti’ş-şer’iyye müvekkile-i mezbûre Saliha’ya hibe ve teslîm

ve ol dahi meclis-i hibe de ittihâb ve tesellüm eyledi dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ

vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî gurre Cemâziye'l-evvel lisene hamsîn ve elf


Mehmed Çelebi bin Ferhad Bey, Ömer bin Bali, Derviş bin Ömer, Hasan Halife bin,

Husrev bin Mehmed ve gayrühüm.

6-A-5

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallâtından İbrahim Bey mahallesinde sâkin Ahmed

Çelebi bin Mehmed nâm kimesne makâm-ı kazâda râfi’u’l-kitâb Kirkor veled-i Nordin

nâm Ermeni mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam

olup medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde nâmazgâh kurbunda vâki‘ bir tarafı Durmuş nâm

kimesne ve bir tarafı Mustafa Çelebi bin ( boşluk ) nâm kimesne ve bir tarafı Furûğî

Efendi bâğları ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd yedi dönüm bir kıt‘a bâğımı mezbûr

Karagöz’e altı bin beş yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı


mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî yevmi’l hâmis min Cemâziye'l-evvel lisene

hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Ahmed Çelebi bin Osman Bey, Behar bin Abdulah, Musa Çelebi bin

Efendi, Ahmed bin Abdullah, Mahmûd Çelebi bin Osman, Mehmed Çelebi bin Hızır,

Mehmed.

6-B-1


Ferhad Bey bin Abdullah nâm kimesne makâm-ı kazâda râfi’atü’l-kitâb sulbîye kızı

Havva nâm hâtun tarafından hibe-i âtîy tasdiki vekîl olup nehc-i şer’i mu’teber üzere

isbât-ı vekâlet eden zevc-i Hasan Çelebi bin Ali nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve

46

bast-ı merâm edüp hibe-i câi'z-zikr sudûruna degin silk-i mülkümde muntazam olup

yine karye-i mezbûrede vâki‘ tarafı erba‘ası kendi mülküm ile mahdûd olan dokuz

germesi bir ahûru sundurmasıyla ba‘de't-tahliye mütevekkile-i mezbûre Havva’ya hibe

ve teslîm ve ol dahi meclis-i hibe de ittihâb ve kabz ve tesellüm eyledi dedikde gıbbe’t-

tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî gurre Cemâziye'l-evvel lisene



Mehmed Çelebi bin Ferhad Bey, Ömer bin Bali, Derviş bin Ömer, Hasan Halife imam

karye, Husrev bin Mehmed.

6-B-2

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallâtından El-Hâc Hürmüz mahallesinde sâkine Alime

hâtun ibneti Ali Dede tarafından tefvîz-i âti'z-zikri ıkrâra vekîl olup mezbûreyi ma’rifet-

i şer’iyye ile ârifân olan Şa‘bân Halife bin Abdülkerim ve Hüseyin Beşe bin

Abdürrahim nâm kimesneler şehâdetleri ile vekâleti sâbite olan İbrahim Bey bin

Abdullah nâm kimesne mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb Mardorus veled-i Karagöz nâm

Ermeni mahzarında bi’l-vekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkile-i mezbûre

Alime tefvîz-i âtî sudûruna degin taht-ı tasarrufunda olup mahali mezbûrede vâki‘ iki

tarafı Osman Beşe mülkü ve bir tarafı Sefer Şah ve bir tarafı Aşret nâm ermeniler

mülkleri ile mahdûd olan iki evlik mikdarı tarlasının hakkı tasarrufunu mezbûr …

ma’rifet-i sâhibü'l-arz ile sekiz bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçe mukâbelesinde tefviz

ve teslîm ol dahi tefviz ve tesellüm eyledikden sonra bedel-i tefvîz olan meblağı mezbûr

sekiz bin akçeyi mezbûr Mardorus yedinden bi’t-tamâm ahz ve kabz eyledi dedikde

gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî yevmi’r-râbi min

Cemâziye'l-evvel lisene 50

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Çavuş bin Süleymân Çavuş, Hasan Bey bin Gazenfer ez-zaim,

Mehmed Çelebi hafızzâde, Veli Çelebi bin Ali, El-Hâc Süleymân bin Abdullah ve

gayrühüm.

6-B-3

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallâtından el-Hâc Hürmüz mahallesinde sâkine Alime

hâtun ibneti Ali Dede tarafından tefvîz-i âti'z-zikre ıkrâra vekîl olup mezbûreyi

47

ma‘rifeti'ş-şer’iyye ile ârifân olan Şa‘bân Halife bin Abdülkerim ve Hüseyin Beşe bin

Abdürrahim nâm kimesneler şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden İbrahim Bey bin

Abdülmennan nâm kimesne mahfel-i şer’de râfi’u’l- kitâb Usret veled-i Bihdâor nâm

Ermeni mahzarında bi’l-vekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkile-i mezbûre

Alime tefvîz-i âtî sudûruna degin taht-ı tasarrufunda olup mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir

tarafı kendi mülkü ve bir tarafı Mardorus nâm Ermeni mülkü ve bir tarafı Osman Beşe

nâm kimesne mülkü ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan tahmînen iki evlik

tarlasının hakk-ı tasarrufunu mezbûr Usret’e ma’rifet-i sâhibü'l-arz ile sekiz bin nakd-i

râyicü'l-vakt akçe mukâbelesinde tefvîz ve teslîm ol dahi vech-i meşrûh üzere tefevvüz

ve tesellüm eyledikden sonra bedel-i tefvîz olan meblağ-ı mezbûr sekiz bin akçey

mezbûr Usret yedinden bi’t-tamâm ahz ve kabz eyledi dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î

mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî yevmi’r-rabi min Cemâziye'l-evvel lisene


Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Çavuş bin Süleymân Çavuş, Hasan Bey bin Gazanfer ez-zaim,

Mehmed Çelebi hafızzâde, Veli Çelebi bin Ali, El-Hâc Süleymân bin Abdullah ve

gayrühüm.

6-B-4

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallâtından Dizdarzâde mahallesinde sâkin fahrü'l-

akrân Mehmed Çavuş bin Süleymân Çavuş mahfel-i kazā-i lâzımü'r-rızâda râfi‘atü'l-

kıt‘ab Süleymân ve Hüseyin ve İbrahim ibnâ Cihan nâm kimesneler mahzarlarında

ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup yine medîne-i

mezbûre tevâbi’inden Kayıköyü demekle ma’rûf karyede vâki‘ bir tarafı Mehmed bin

Torbalı arpalığı ve bir tarafı Hacı bin Bali arpalığı ve iki tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd

bir bâb fevkânî beyti ve altında iki çatma odayı ve ana muttasıl bir çatma ahûru ve bi’r-i

mâ ve bir mikdar cenîneyi ve iki dönüm bir kıt‘a bâğı müştemil çiftelik tabir olunur

menzilimi mezbûrdan Süleymân ve Hüseyin ve İbrahim iştirâk-ı sevî üzere yirmi üç bin

nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i

mübâya‘a-i mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt

olundu tahrîren fî yevmi’l hâmis min Cemâziye'l-evvel lisene hamsîn ve elf

48

Şuhûdü’l-hâl: İlyas Ağa zabit şehr, Hasan bin Gazanfer Bey ez-zaim, Mehmed Çelebi

bin İlyas Ağa, El-Hâc İbrahim bin Mahmûd Efendi hatib, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc

Mahmûd ve gayrühüm.

6-B-5

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallâtından el-Hâc Hürmüz mahallesinde vâki‘ yine

mezbûr el-Hâc Hürmüz’ün vakfından olup bir tarafı Kaya Süleymân ve bir tarafı

bostancı Mehmed ve bir tarafı Mehmed Çelebi bin Musa nâm kimesneler mülkleri ile ve

bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olup bir bâb tahtânî beyti ve bir bâb fevkânî beyti

müştemil olan menzil-i mevkūf bundan akdem fevt olan Murâd bin Gülâbî nâm

kimesnenin icate mu‘accele ve müecceli ile tahtı tasarrufunda alup fevt olduğunda

menzil-i mezbûrun tasarrufu müteveffâ-yı mezbûrun evlâdı Hasan ve İsmail ve İbrahim

ve Muharrem ve Derviş ve İsmihan ve Havva ve Aişe’ye ale’s-seviye intikâl eylediği

şer‘an mütehakkık olduktan sonra mezbûran Derviş ve İbrahim mahfel-işer’de râfi’u’l-

kitâb mezbûr Muharrem mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp menzil-i

mezbûrda olan sekiz sehimden vechi meşrûh üzere hakk-ı tasarrufu bize intikâl birer

sehminin hakkı tasarrufunu mütevellî-i vakfı mezbûr ma’rifet-i ile mezbûr Muharrem’e

bin yüzer nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçe mukâbelesinde ferâğ eyleyüp her birimiz

bedel-i tefvîz olan meblağ-ı mezbûrun yüzer akçesi cem‘an iki bin iki yüz akçesi

mezbûr Muharrem yedinden bi’t-tamâm ahz ve kabz eyledik min ba’dmenzil-i

mezbûreden bize tasarrufu intikâl eden birer sehmimiz mezbûr Muharrem’in

tasarrufundadır dediklerinde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu

tahrîren fî yevmi’t-tasi min Rebî‘ü'l-âhir lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz

ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Çelebi bin Mahmûd Efendi, Receb Halife bin imam, El- hâc

İbrahim Efendi bin Mahmûd Efendi hatib, Yusuf Efendi Kâtib-i Gümrük, Ali bin

Nasuh, Süleymân bin Ali, Mehmed Halife bin Halit ve gayrühüm.

7-A-1 Arapça

Muhallefât-ı

El-merhûm el-Hâc Mehmed bin Ali mâte sâkinen bimahallei Dizdârzâde min mahallâti

Medîne-i Rodoscuk ve tereke zevceten med‘uvveten Esme bint Husrev ve ibneyni

49

kebîreyn med‘uvveyn Mustafa ve Hüseyin ve ibnen sağîren med‘uvven Ali ve binten

kebîreten med‘uvveten Aişe ve'l-verâseten munhasıraten fîhim vaka‘a'l-kısme fî selh

Rebî‘i'l-âhir lisene hamsîn ve elf.

Mushaf-ı Şerîf

1

Kıymet 300

Bir bâb tahtânî

beyt

Kıymet 12000

Alaca sâde …

1

Kıymet 200

Mâî … köhne

ferâce

1

Kıymet 250

Köhne dülbend

Aded 1

Kıymet 200

Köhne çakşır

1

Kıymet 150

Yanbolu kebe

köhne

1

Iy 150

… siyâh

1

Kıyye 200

Londra …

1

Kıyye 300

Kapaklı gügüm

1

Kıymet 300

Kilîd

Aded 7

Kıymet 100

Kantar

Aded 1

Kıymet 1000

Hırdavat-ı beyt

Kıymet 250

Köhne don ve

gömlek

4

Kıymet 300

Bakır

avadanlığı

Vukiyye 48

Kıymet 3840

Sermâye der-

dükkân

Meblağ

80000

Yekûn 99640 yalnız doksan dokuz bin altı yüz kırk akçedir

Minhâ el-masarıf

Mehr-i

müeccel-i

zevce

500

Resm-i

kısmet

3500

Kassâmiye

1000

Kâtibiye

200

Huddâmiye

…

200

Ücret-i

…

150

Harc-ı

defter

150

Sahhüˈl-bâkî littaksîm beyneˈl-verese 94940 yalnız doksan dört bin dokuz yüz kırk

akçedir

50

Hısse-i

zevce

11867

Hısse-i ibn

23734

Hısse-i ibn

23734

Hısse-i ibn

23734

Hısse-i bint

11867

Gayr-ı kabil

li't-taksîm

4

7-A-2

Fi'l-asl medîne-i Rodoscuk Behram Reis mahallesi sâkinlerinden olup hâlâ mahmiyye-i

Kostantiniyye'de Kargancı el-Hâc Ali mahallesinde sâkin Ramazan bin Mahmûd nâm

kimesne makâm-ı kazā-i lâzımü'r-rızâda râfi‘ü'l-kitâb Mustafa bin Ramazan nâm

kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde münselik olup

medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Tunlu deresi nâm mevzî’de vâki‘ bir tarafı Hamza

Hoca bin Nasuh bir tarafı Mahmûd Beşe bin Şa‘bân ve bir tarafı Mehmed Çelebi bin el-

Hâc Mehmed ve bir tarafı Numan Çelebi bin Süleymân Efendi nâm kimesneler bâğları

ile mahdûd olan dört dönüm bir kıt‘a bâğımı mezbûr Mustafa’ya altı bin üç yüz nakd-i

râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mübâya‘a-i

mahdûd eyledim min ba’d bâğ-ı sâlifü’z-zikr merkûm Mustafa’nın mülki müşterâsıdır

keyfe ma yeşâ ve haysümâ yehtâr mutasarrıf olsun dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ

vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî yevmi’t-tasi min Cemâziye'l-ula lisene hamsîn

ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Hamza Efendi ibn Nasuh imam, Ali bin Receb, İbrahim an karye-i

Nusretli, Ahmed bin Osman, Mehmed Çelebi bin el-Hâc Mehmed, Hoca oğlu Behram,

Hasan bin Ali ve gayrühüm.

7-A-3 Arapça

Hâla‘at fî meclisi'ş-şer‘i'ş-şerîf ve mahfeli'd-dîni'l-münif el-masūn ani't-tağyîr ve't-tahrîf

en-nasrâniyye el-med‘uvve Safar bint Yani es-sâkine bimahalleti Papa Manol min

mahallâti'l-kefere el-vâkı‘a bimedîneti Rodoscuk ma‘a zevcihâ hâmilü hâze'l-kitâb

Kosta veled-i Kiryazi ve hüve hâli‘un ma‘ahâ alâ mehrihâ el-müecceli'l-ma‘kūd ve

aleyhi tekellefehâ ve hüve meblağün kudretün … el-kadirühüm fızzî râyicü'l-vakt

muhâla‘a sahîhi şer‘iyye sümme ibrâün min külli minhâ ve merre'l-âhir min

cemî‘i'de‘âvî ve'l-eymân el-müte‘allıka bihukūki'r-ravhiyye ibrâü ‘âmmen ve katı‘an

li'r-râyic ve râfık li'l-husûme cerâ zâlik ve hurrire fi'l-yevmi'l-hâdî aşer min Cemâziye'l-

ûlâ lisene hamsîn ve elf.

51

Şuhûdüˈl-hâl: Müderris Ali Çelebi El-Müderris, Hasan Efendi ibn Kemâleddin El-

Müderris, Ahmed Çelebi ibn Mehmed, İbrahim Çelebi ibn min karye-i Göklü, Mehmed

bin Abdi…

7-A-4

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Abdünnebizâde mahallesinde sâkin Âgâh bin

Zülfikar nâm kimesne mahfel-işer’de râfi‘ü'l-kitâb … Mustafa nâm kimesne mahzarında

ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı yine kendi

mülküm ve bir tarafı Mehmed mülkü ve bir tarafı Mehmed mülkü ve bir tarafı tarîk-i

âmm ile mahdûd olup bir bâb tahtânîsi ve havluyu müştemil olan mülki menzilimi bi-

cümlei’t-tevâbi’ mezbûr … üç bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey edüp

kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mübâya‘a-i mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-

tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb olundu fî yevmi’s-sâni aşer min Cemâziye'l-evvel


Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi bin İbrahim müderris, Hasan Efendi ibn Kemaleddin müderris,

Süleymân bin Nasuh berber, Abdülkerim Halife ibn Mehmed Musa, Rüstem bin Fevzi

ve gayrühüm.

7-A-5 Arapça

Farraza ve kaddere el-hâkimü'l-mevkı‘i'l-a‘lâhu rizae rabbühü ve mevlâhu linafakati's-

sağîre el-med‘uv Muhammed bin Ali Beşe ve likisvetin ve lisâir havîci'z-zarûriyye külli

yevmin yumzî ve yuharrimî târîhiyye yezîle semâniyete derâhimi fızza râyic fi'l-vakt

min mâlihi'l-müntakilleti ileyhi bi'l-irsi'ş-şer‘î min ümmihî Hadîce bint Ahmed Ağa el-

müteveffâ min kabl sâkin bimahhaleti el-Hâc ‘İsâ min mahallâti bimedîneti Rodoscuk

bitalebi ümm ve hiye'l-mer’etü'l-med‘uvveti Aişe bint Abdî likevnihî fî terbiyetihâ ve

ezzene lehâ bisarfi'l-meblaği'l-mezbûr ileyhi ve bi'l-istidâneti vaktü'z-zarûreti ve bi'r-

rücû‘i aleyhi lede'z-zafer farazan ve takdîren sahîheyni şer‘iyyen ve iznen sarîhan

mer‘iyyeten cerâ zâlik ve hurrire fi'l-yevmi't-tâsi‘ min Cemâziye'l-ûlâ lisene hamsîn ve

elf min hicretin men lehü'l-‘izzi ve'ş-şeref

Şuhûdüˈl-hâl: Kurd Çelebi ibn-i Abdi, Mustafa Çelebi ibn-i Ahmed Ağa, Solak

Mehmed Bey ibn-i Ali Bey, İbrahim Çelebi ibn-i Muhammed, El-Hâc Emrullah ibn-i

el-Hâc Mahmud ve gayrühüm mine'l-hazırîn.

52

7-A-6

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden küçük Pınarlu nâm karye sükkânından iken bundan

akdem fevt olan Sefer Şah bin Cihanşah nâm kimesnenin verâseti zevce-i metrûkesi …

ibneti Memi nâm hâtuna ve liebeveyn er karındaşı Musli nâm kimesneye münhasıra

idüğü şer’an mütehakkık olduktan sonra mezbûre … semeni hissei şer’iyye ile mehr-i

müeccelini muhallefâtı müteveffâ-yı mezbûrdan bi’l cümle ahz ve kabz eylediği tahkik

olduktan sonra mezbûr Musli mahfel-işer’de râfi‘ü'l-kitâb Mehmed bin Türabî nâm

kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp mezbûr Sefer Şah hâl-i kemâl-i

sıhhatinde târîh-i kitâbdan altı buçuk sene mukaddem silk-i mülk-i mahzından

muntazam olup karye-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı Sefer bin Abdullah mülkü ve bir

tarafı bazen karye-i mezbûre mescidi ve bazen karye-i mezbûre imâmına meşrût olan

arsayı haliye ve bir tarafı Ruşen oğlu Mustafa mülkü ve bir tarafı mer‘a ile mahdûd olan

bir bâb çatma beyti ve mahtutası ve ahûru ve anbarı müştemil olan menzilimi ba’de’t-

tahliyyeti’ş-şer’iyye mezbûr Mehmed’e benim huzûrumda hibe-i sahîh-işer’i ile hibe ve

temlîk ve teslîm ol dahi hibede ittihâb ve kabz ve temlîk ve tesellüm eylemeğle menzil-i

mezbûr târîh-i merkûmdan berü mesfûr Mehmed’in mülk-i mevhûbu olduğundan

mâ‘adâ mezbûr Sefer Şah merkûm Mehmed zımmetinde ciheti deyn-i şer’îden bakır

râyicü'-vakt akçe hakkı olmağla mezbûr bin akçeye dahi mezbûr yedinden bi’t-tamâm

ahz ve kabz eyledim min ba’d menzil-i mezbûr ve meblağ-ı mesfûra müte‘allık merkûm

Mehmed ile da’vâ ve nizâ‘ım yoktur dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb

sebt olundu

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Çelebi Cebecioğlu tâbi‘-i emîn-i gümrük, Ramazân Hamdi,

Receb bin Türâbî, Hüseyin bin …

7-B-1 Arapça

Muhallefât-ı

El-merhûm Abdi bin Müstecâb mâte sâkinen bikaryeti Büyük Pınarlı min tevâbi‘i

bimedîneti Rodoscuk ve tereke zevceten med‘uvveten Enbiyâ bint Ali ve ibnen kebîren

med‘uvven İbrahim ve ibnen sağîren med‘uvven Müstecâb ve binten kebîreten

med‘uvveten Aişe ve'l-verâseten muhhasıraten fîhim vaka‘a'l-kısmeti ve't-tahrir fi'l-

yevmi's-sâlis min Cemâziye'l-ûlâ lisene hamsîn ve elf.

53

Menzil iki

girme

1

Kıymet 3000

Anbâr bi'l-kilâr

1

Kıymet 3000

Kerpiçden

mebnî âhûr

1

Kıymet 3000

Beş girmeli

samanlık

Kıymet 500

Bâğ

Dönüm 1

Kıymet 500

Saman

Çit 1

Kıymet 2500

Pekmez tâbesi

kebîr

Kıymet 300

Tâbe sağîr

2

Kıymet 200

Bakraç ve sâir

1

Kıymet 100

Bakır tas

Aded 1

Kıymet 50

Çuval

4

Kıymet 200

Alaca kilim

2

Kıymet 500

Köhne kebe

1

Kıymet 60

Köhne kuzu

kürkü

1

Kıymet 30

Köhne sarık

Aded 1

Kıymet 30

Araba

Aded 2

Kıymet 600

Büyük saban

âlâtıyla

Kıymet 300

Saban sağîr

Aded 3

Kıymet 150

Hırdavat-ı beyt

Kıymet 400

Buğday

Müd 11

Kıymet 13000

… Alef

Müd 7

Kıymet 1500

Arpa

Müd 4

Kıymet 2000

Kapluca cedîd

5

Kıymet 1500

Su sığırı öküzü

Çift 1

Kıymet 4000

Su sığırı inegi

1

Kıymet 1200

Kara sığır

öküzü

6

Kıymet 500

Kara sığır inegi

3

Kıymet 1000

Dügen

Aded 2

Kıymet 300

Yekûn 47750 yalnız kırk yedi bini yedi yüz elli

Minhâ el-masarıfât

Mehr-i

müeccel-i

zevce

4000

Resm-i

kısmet

1200

Kassâmiye

500

Kâtibiye

350

Hüddâmiye

ve ihzâriye

350

Ücret-i

kaydiye

150

Harc-ı

defter

150

Yekûn 6500 yalnız altı bin beş yüz akçedir

Sahhüˈl-bâkî littaksîm beyneˈl-verese 41250 kırk bir bin iki yüz elli akçedir

54

Hısse-i zevce

5156

Hısse-i ibn

14436

Hısse-i ibn

14436

Hısse-i bint

7218

7-B-2

Medîne-i Rodoscuk el-Hâc Hürmüz mahallesinde sâkin Asiye binti Musa nâm hâtun

mahfel-i şer’de râfi‘ü'l-kitâb zevci matallakı olan Maden bin Mahmûd nâm kimesne

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp mezbûr Maden sulbî oğlu olup bundan

mütevellîd olan işbu hazır bi’l meclis Musa nâm sağîrin sinni yedi seneye baliğ olmağla

bende hakk-ı hısânesi sâkıt oldu deyü da’vâ ve ben inkâr ve ol dahi müdde‘âsını

muvâcehemede şuhûd-ı udûl ile isbât-ı eylemekle hakk-ı hısâne benden sâkıt olmağın

sağîr-i mezbûr bâbası mezbûr Maden’e teslîm eylemek üzere kıbe’l-i şer’den bana

tenbîh ve mezbûra teslîm olunmağın lâkin ben ba‘de'l-yevm bilâ taleb'n-nafaka sağîr-i

mezbûru infaka râziye olmağla mezbûr Maden dahi sağîr-i mezbûru hüsn-i rıza ile yine

bana teslîm ve ben dahi tesellüm ve kabûl eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ

vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî 22 min Muharremi'l-harâm lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Çavuş bin Süleymân Çavuş, Şa‘bân bin Abdi, Ahmed bin

Osman, Mehmed Çelebi bin Abdi, Mehmed bin Murâd, Mehmed bin Ahmed ve

gayrühüm.

7-B-3

Budur ki medîne-i Rodoscuk’da İbrahim Bey mahallesinde sâkin Mehmed Çelebi ve

Mustafa Çelebi bin Hızır Bey nâm kimesneler mahfel-işer’de râfi‘ü'l-kitâb Ahmed bin

Abdullah nâm kimesne mahzarında her biri ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp iştirâk-ı

sevî üzere silk-i mülkümden münselik olup yine medîne-i mezbûrede el-Hâc İsa

mahallesinde vâki‘ iki tarafı Hüseyin Çelebi bin Yahya Bey mülkleri ve iki tarafı tarîk-i

âmm ile mahdûd iki bâb fevkânî ve iki bâb tahtânî beyti ve bir kileri müştemil olan

menzilimizi bicümleti’t-tevâbi’ ve’l-levâhık mezbûr Ahmed’e kırk üç bin nakd-i

râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i

mübâya‘a-i mahdûd eyledik ba‘de'l-yevm menzil-i sâlifü’z-zikr mersûm Ahmed’in

mülkü müşterâsıdır dediklerinde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu

hurrire fî yevmi’s-sâbi’ aşer min Cemâziye'l-evvel lisene hamsîn ve elf min hicreti men


55

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Bey bin Behram kethüdari, Süleymân Bey bin Hâlil, Ahmed

Çelebi bin Mehmed, Musa Çelebi bin Ali, Mustafa Çelebi bin Hasan Bey, Es-Seyyid

Mehmed Çelebi bin es-Seyyid Murâd, Mehmed Çelebi bin Mehmed Bey, Ahmed

Çelebi bin İbadi, Hasan bin Ali, Mustafa bin Ali ve gayrühüm.

7-B-4

Budur ki medîne-i Rodoscuk’da kefere mahallâtından Papa Manol mahallesinde sâkine

Uyarine binti Luka nâm zımmiye makâm-ı kazâda râfü’u’l-kitâb Todori veled-i Dimitri

nâm zımmî mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülk-i mahzımda

münselik olup yine medîne-i mezbûre mahallâtından Piskopos mahallesinde vâki‘ bir

tarafı pabuşçu Dimitri ve bir tarafı Duka kileri ve bir tarafı Varsama pabuşçu nâm

zımmiler mülkleri ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan menzil yerimi mezbûr

Todori’ye sekiz yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i


vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’l-hâdî ve’l-ışrîn min Cemâziye'l-evvel


Şuhûdü’l-hâl: Kolak İbrahim Çelebi mütevellî evkafı müteferrika, Süleymân Bey bin

Hâlil, Papa Bâbos bakkâl Nikol, Doma veled-i Kilari bakkâl, Harsamlo Bakkâl Yani,

Toma oğlu Yorgi ve gayrühüm.

8-A-1

Budur ki medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Gazioğlu nâm karyede sâkin râfi’ul-kitâb

Hüseyin bin Mehmed nâm kimesne mahfel-işer’de medîne-i mezbûrede el-Hâc Hürmüz

mahallesinde sâkin iken bundan akdem fevt olup verâseti zevce-i metrûkesi Aişe binti

Hamza’ya ve sulbîye sağîre kızları Hatice ve Emine’ye münhasıra idüğü şer’an

mütehakkık ve sabit olan Yusuf bin Abdülhak zevcesi olup sagiretân-ı mezbûr Sakine

tesviye-i umûru içün kıbel-i şer’den mansûb ve vasîsi olmağla menzil atiz’zikre vaz’-ı

yed eyleyen mezbûre Aişe mahzarında üzerine da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp mezbûr

Yusuf bundan akdem sahhatında silk-i mülkümde muntazam olup karye’i mezbûreden

vaki iki tarafı Abdi bin Uhud nâm kimesne mülkü ve arabalığı ve bir tarafı mer‘a ve bir

tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd iki bâb tahtânî beyti ve mahtutası müştemil olan menzilini

bana on bin beş yüz râyicü'l-vakt fıdda bâten bey eyleyüp ben dahi vechi meşrûh üzere

iştirâk eyledikden sonra semeni olan meblağ-ı mezbûrun on bin üçyüz akçesi mezbûr

56

Yusuf yine hâl-i sıhhatinde teslîm ve ol dahi kabz eyleyüp bâkî ikiyüz akçesini eda

etmek sadedinde iken fevt olmağla menzil-i mezbûr vech-i meşrûh üzere benim müşterâ

mülküm iken mezbûre Aişe menzil-i mezkûru bigayr-ı vech-i şer‘î zabt eder suâl olunup

yed-i âdiyesi kasr olunmak matlûbumdur dedikte gıbbe’s-suâl mezbûre Aişe cevâbında

menzil-i mezbûr hayâtında merkûm Yusuf’un mülkü olup ba’de vefât zikr olunan

vereseye ırs-ı şer’i ile intikâl eylemişdir mezbûr Yusuf hâl-i hayâtında menzil-i merkûm

vech-i meşrûh üzere mersûm Hüseyin zikr olunan semen mukâbelesinden bey eyleyüp

semen-i merkûmeden meblağ-ı mersûmu kabz eylediğin ma‘lumum değildir demekle

müdde‘iye-i mezbûreden davasına mutabaka beyyine taleb olundukta udûl-i

müslimînden Ahmed bin Mehmed ve Şa‘bân bin Hasan ve İsa bin Sinan nâm

kimesneler meclis-i şer’i liecli’ş-şehâde hazırlar olup isrü’l-istişhâd fi’l-hakîka bundan

akdem mezbûr Yusuf hâl-i kemal-i sıhhatinde bizim huzûrumuzdan menzil-i mezbûru

merkûm Hüseyin’e meblağ-ı mezbûr on bin beşyüz akçeye bâten bey eyleyüp ol dahi

vechi meşrûh üzere iştirâ eyledikden sonra semen-i mezbûreden bin beş yüz akçenin on

bin üç yüz akçesini merkûm Yusuf teslîm ve ol dahi kabz eyleyüp bâkî iki yüz akçesini

dahi edâ etmek sadedinde iken mezbûr Yusuf fevt oldu biz bu husûsa şâhidleriz şahadet

dahi ederüz deyü her biri edâ-i şihdâet-i şer’i eylediklerinde gıbbe't-ta‘dîl şehâdetleri

makbûl olduktan sonra meblağ-ı bâkî iki yüz akçeyi vasî-i mezbûra teslîm etmek üzere

merkûm Hüseyin’e ve menzil-i mezbûru merkûm Hüseyin’e teslîm etmek üzere vasî-i

merkûme tenbîh birle mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’t tâsi‘ min

Cemâziye'l-ûlâ lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Mustafa bin Hüseyin, Habari Veli bin Şa‘bân, Mehmed bin Bayezid,

Hasan bin Ali, Ramazan bin Sefer ve gayrühüm

8-A-2

Akarre ve i‘tarefe fî meclisi'ş-şer‘i'ş-şerîf ve mahfili'd-dîni'l-münîf el-masûn ani't-tağyîr

ve't-tahrîf ez-zımmî el-med‘uv Yorgi veled-i Atnas es-sâkin bimahalle Papa Istarati

bimedîneti Rodoscuk biennehû kad bâ‘e min hâmili hâze'l-kitâb er-recül el-med‘uv

Derviş Çelebi ibn-i Ya‘kûb el-vasîyyü'l-mansûb lissağîr el-med‘uv Ahmed bin Mehmed

Ağa ve hüve işterâ minhü bimâli's-sağîr el-mezbûr li'l-isti‘mâl ennehû mâ hüvel lehû ve

mülkehû beyne ve tahtu tasarrufehû ilâ hasri sudûri hâze'l-akd minhâ ve zâlike cemî‘ü'l-

kerem el-vāki‘ bi'l-mevzi‘i'l-ma‘rûf bicâyi'l-mahdûd bikerim … Karagöz ve taraf ve

bikerim et-tâbi‘ el-mezbûr min tarafin ve bikerimi Yorgi Hekimoğlu min tarafin bi't-

57

tarîki'l-‘âmm min tarafin ve hüve meblağ karrerehû ve nisâbehû işrûne elf dirhim hattâ

râyicü mine'l-vakt bey‘an şirâen sahîhîne şer‘î ale'l-îcâb ve'l-kabûl ve teslîm ve tesellüm

mine't-tarafeyn sümme … ilâ senetin kâmileten bâhireten mu‘ayyineten kadderehâ ve

nisâbehâ … selâsete âlâf dirhem … ve istîcâren sahîheyni şer‘iyyeyn ıkrâren … cerâ

zâlike ve hurrire ve hurrire fi'l-yevmi's-sâbih ve'l-ışrîn min şehri Rebî‘ü'l-âhir sene 1050

Şuhudul hal: El-Hâc Mehmed bin Abddülhalil an karye-i behram reis, Ahmed bin

Mustafa karye mezbûre, Hüseyin bin Abdullahan mahalle-i el-Hâc, Ali Çelebi

Fişekcizade, Mehmed bin Abdulkadir, El-Hâc … Mehmed, Gedik Mustafa Çelebi ibn-i

…, Mehmed bin Mustafa Çelebi ve gayrühüm

8-A-3

Medîne-i Rodoscuk mahallatında Hoca Beyazıt mahallesinde sâkine Kerime binti Aliye

nâm hâtun mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb zevc-i olan Mehmed bin Abdullah nâm kimesne

mahzarında ıkrâr-ıtâm ve takrîr-i kelâm edüp zevcim mezbûr Mehmed ile beynimizde

hüsn-i zinde-gânım olmamağla zimmetinde mütekarrir olan iki bin akçeyi mehr-i

müeccelimden ve nafaka iddetimden feragat etmek üzere ve mehr-i müeccelimden bir

ferace ve bir beledî döşek ve bir beledî yorgan ve bir beledî yasdık mezbûr Mehmed’e

ben teslîm etmek üzere ve mezbûr Mehmed ile benden tevellüd edüp hâlâ birinci yaşına

bali olan Hüseyin nâm sağîrin târîh-i kitâbdan beşinci sene tamamına degin rayicül

kıt‘aptan bila talebü'n-nafaka kesilmek üzere mezbûre ile muhâla‘a-i sahîh-işer’i ile

muhâla‘a eyledik min ba‘d mezbûre ile zevciyyete müte‘allık da’vâ nizâ‘ım kalmadı

dedikde mezbûr Mehmed dahi merkûme Kerime'yi vechi meşrûh üzere olan cemî‘

ıkrârından tasdik ve muhala‘a-i merkûmeyi kabûl ve tahkîk eylemegin mâ vaka’a bi’t-

taleb sebt olundu hurrire fî 30 min Cemâziye'l-evvel lisene 50

Şuhûdü’l-hâl: Hasan Efendi ibn el-Hâc Kemaleddin müderris, Zahrü’l-müderrisîn Ali

Çelebi müderriszâde, Süleymân bin Hâlil Kâtib, Davud Bey zabit şehr, Mehmed Halife

bin Hâlil, Ali bin Mahmûd ve gayrühüm

8-B-1

Mahmiye-i kostantiniyyede Kuzguncu el-Hâc Ali mahallesinde sâkin Maden bin

Mahmûd nâm kimesne mahfel-işer’de işbu râfi’u’l- kitâb medîne-i Rodoscuk’da sâkin

Mehmed bin Mustafa nâm kimesne mahzarında üzerine da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp

58

târîh-i kitâbdan beş sene mukaddem silk-i mülkümde muntazam olup medîne-i

mezbûrede el-Hâc Hürmüz mahallesinde vâki‘ Osman Beşe ve bir tarafı Mustafa Çelebi

nâm kimesneler ve bir tarafı Garal nâm Ermeni mülkleri ile ve bir tarafı tarîk-i âmm ile

mahdûd olan buyût-ı müte‘addideyi müştemil menzilimi ve yine medîne-i mezbûre

sınırı dâhilinde Kayıveli nâm mevzî’de vâki‘ bir tarafı Turhan Beşe tarlası ve bir tarafı

Şekerzâde el-Hâc Mehmed tarlası bir tarafı hammâl Mehmed tarlası ve bir tarafı tarîk-i

âmm ile mahdûd olan yedi dönüm mikdarı bir kıt‘a bâğımı safk-ı vahide ile mezbûr

Mehmed Çelebi kırk altı bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey‘ edüp kabz ve

teslîm ol dahi vechi muharrer üzere iştirâ ve kabz ve tesellüm eyledikten sonra semeni

mezbûrdan kırk bin mârü'n-na‘t akçeyi yedinden ahz ve kabz eyleyüp bâkî altı bin akçe

zimmetinden olmuştur suâl olunpu alıvirilmek matlûbumdur dedikde gıbbe’s-suâl ve

akibu’l-inkâr mezbûr Mehmed cevâbında zikr olunan sâlifü’z-zikr menzil ve bâğ safk-ı

vahide ile târîh-i mezbûrda ancak kırk bin mezbûr mârü'n-na‘t akçeyi iştirâ edüp kabz-ı

semen ve kabz-ı mebî‘ eyledim deyü ziyâdeten mezbûre inkâr etmekle müddei

mezbûrdan davasına mutabık beyyine taleb olundukda ityân-ı burhândan ızhâr-ı acz ve

istihlâf eylemeyin gıbbet tehlifiş şer’i ol dahi mesbûkü'z-zikr menzil ve bâğı safk-ı

vahide ile semeni mezbûr kırk bin akçeden ziyadeye iştirâ eylemediğiniz yemin

billahi'l-aliyyi'l-azîm eylemekle mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî yevmi’l tasi

işrun min Cemâziye'l-evvel lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Fahrü’l-kuzât Hâlil Efendi ibn Ahmed, Siyavuş Bey bin Abdullah,

Süleymân Bey bin Turgut, Ramazan bin Sefer.

8-B-2

Budur ki medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Banados demekle ma’rûf nâm karyede sâkin

Belkıs binti Abdullah nâm hâtun tarafından bey‘-i âti'z-zikri ıkrâra vekîl olup mezbûreyi

ma’rifet-i şer’i ile ârifân olan Mahmûd Çelebi bin Yusuf ve Emir bin Nurullah nâm

kimesneler şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden Receb Halife bin Şa‘bân nâm kimesne

mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb Uğurlu bin Abdullah nâm kimesne mahzarında bi’lvekâle

üzerine da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp müvekkile-i mezbûre Belkıs silk-i mülkünden

muntazam olup yine medîne-i merkûme tevâbi’inden Kadıköyü demekle ma’rûf nâm

karyede vâki‘ bir tarafı Hâlil bin Mehmed ve bir tarafı Musli Çelebi bin Derviş Bey

mülkleri ve bir tarafı tarîk-ihâs ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan bir bâb çatma

beyti ve sundurması ve mahtutayı müştemil mülki menziline bi-cemi’t-tevâbi’ ve’l-

59

levâhık mezbûr Uğurlu'ya üç bin beş yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ ve

ıkbâz edüp ol dahi kabz-ı semeni ma’dûd veteslîm-i mübâya‘a-i mahdûd eyledi dedikde

gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-sâmin ve’l-

ışrîn min Cemâziye'l-evvel lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: İbrahim Çelebi bin, Musli Çelebi bin, Süleymân Çelebi bin Turgut,

Hamamcı ibrahim Çelebi, Mehmed Çelebi bin Ahmed, Mehmed Çelebi bin Abdi.

8-B-3

Medîne-i Rodoscukta vāki‘ iskelede Gümrük Emîni ve deryâdan zuhûr iden

Beytülmâl-i âmme ve hâssayı bi'l-emâne zabta me’mûr olan Mehmed Çavuş bin

Abdüssamed nâm kimesne mahfel-işer’de takrîr-i kelâm edüp târîh-i kitâbdan bir gün

mukaddem medîne-i mezbûre sükkânından Ömer bin Musa nâm kimesne medîne-i

mezbûre sınurunda vāki‘ Nasuh Bey çeşmesi kurbunda sâhil-i bahre karîb yerde altı

kürek çekdirmeden kayık durup içinde … olmağla zâhirde sâhibi olmadığı ihbâr

edilmegin ben dahi âdem götürüp zikr olunan kayığı getürdüp yedine virüp gümrük

iskelesine rabt itdirdim kıbel-i şer‘den üzerine varılup kişi ve vāki‘ü'l-hâl tahrîr olunmak

matlûbumdur didikde cânib-i şer‘-i şerîfden Mevlânâ Hasan Efendi ibn-i Kemâleddin

irsal olunup ol dahi zeyl-i kitâbda esâmîsi mestûre olan müslimîn ile iskele-i mezbûrde

zikr olunan kayığın üzerine varup içinde vāki‘ dâne kürek ve bir direk ve bir alaca

yelken ve bir çanak ve bir çömlek olduğu ve zikr olunan küreklerin uclarında ve kayığın

ba‘zı yerlerinde kan eseri olduğu keşf ve müşâhede idilmekle mevlânâ-yı mezbûr vāki‘-

i hâli mahallinde tahrîr ve badehû gelüp meclis-i şer‘de alâ vukû‘ihî inhâ itmegin mâ

vaka‘a biˈt-taleb ketb olundu. fi'l-yevmi't-tâsi‘ ve'l-ışrîn min Cemâziye'l-evvel lisene

hamsîn ve elf

Şuhûdüˈl-hâl: Ali Çelebi ibn-i Rıdvan Bey, Yusuf Çelebi kâtib-i gümrük, İsmail ibn-i

Ahmed, İbrahim bin Süleyman, Süleyman ibn-i Abdullah, Mehmed el-bostânî El-

Muhzır, Ramazan bin Sefer ve gayrühüm.

9-A-1

Budur ki medîne-i Rodoscuk’da Câmi’-i Atîk mahallesinde sâkin Yakob veled-i David

nâm Ermeni makâm-ı kazâ-i lâzımü’r-rızâda râfi’u’l-kitâb Karabet veled-i Eranas nâm

Ermeni mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silki mülkümde muntazam olup

60

medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Nusretli yolundan vâki‘ bir tarafı Tanas veled-i (

boşluk ) nâm Ermeni ve bir tarafı Hifaf oğlu İstefani ve bir tarafı Papa Uçan ve bir tarafı

Birdoş veled-i Bâbos nâm Ermeniler bâğları ile mahdûd olan bir dönüm bâğımı mezbûr

Karabet’e üç bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i

ma‘dûd ve teslîm-i mebî‘-i mahdûd eylerim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a

bi’t-taleb ketb olundu tahrîren fi yevmi’t-tâsi’ ve’l-ışrîn min Cemâziye'l-ahir lisene

1050

Şuhudul hal: Zahrü’l-müderrisîn Ali Çelebi şeyh müderriszâde, Râkimu’l-hurûf Hasan

Efendi bin el-Hâc Kemaleddin, Abdülkerim Hoca imam Nusretli, Mehmed Halife bin

Hâlil, Yorgi ve Avlah veled-ieyn-i…, Papa Yahvar Perzuman veled-i Yakos.

9-A-2

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Dudu hâtun mahallesinde sâkin iken bundan akdem

vefât eden Aişe binti Kurd Hâlil nâm hâtunun verâseti zevci Ali Bali bin Veli nâm

kimesne ve sadrî oğlu Mehmed’e ve sadriye kızı Fatıma’ya münhasıra idüğü şer’an

mütehakkık olduktan sonra mezbûre Fatıma tarafından husûs-ı âti'z-zikre vekîl olup

mezbûreye ma’rifet-i şer’iyye ârifân olan Ömer Beşe bin Abdullah ve Mehmed Beşe bin

Abdüssamed nâm kimesneler şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden zevci Mehmed bin

Hasan’a nâm kimesne ile oğlu merkûm Mehmed mahfel-i şer’de râfi’u'l- kitâb mezbûr

Ali Bali mahzarında her biri ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müteveffat-ı mezbûrenin

muhallefâtı zikr olunan veresesi beynlerinde bi’l-farîzati’ş-şer’iyye taksîm olunup her

birinin hissesi ikraz ve nakil olunmak lâzım olmağla muhallefat-ı müteveffâ-yı

mezbûreden olup mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı Hamza bin Mustafa mülkü ve bir

tarafı Rabia hâtun ibneti Kurt Çelebi mülkü ve bir tarafı Ümmühan binti Asib nâm

hâtun mülkü ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd ve bir bâb fevkânî ve tahtânîden bir

bâb ahûr ve bir bâb tahtânî kileri müştemil olan menzil-i mezbûr Ali Bâliğnin rub‘

hısse-i şer’îsine nakil ve ikraz olunup mezbûr Ali Bali dahi kabûl ve kabz eyledüğü

ecilden menzil-i mezbûr vech-i muharrer üzere merkûmun mülkü mevrusudur dedikde

gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olunur hurrire fî yevmi’r-râbi’ min şehr-

i Rebî‘ü'l-evvel lisene hamsîn ve elf

61

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi bin İbrahim Efendi müderris, Mahmûd Çelebi Ahmed

mütevelli, Ahmed Çelebi bin el-Hâc Mehmed serbazari hâlâ, Ramazan bin Sefer, Hasan

bin Ali, Mustafa bin Ali.

9-A-3

Medîne-i Rodoscuk’da kefere mahallâtından Papa Peşri mahallesinde sâkin Harşakina

bint-i Şanadino nâm zımmiye makâm-ı kazâda râfi’u’l- kitâb Velisar veled-i Niko

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp hibe-i âtî sudûruna degin silki mülkümde

muntazam olup medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Çam nâm mevzî’de Değirmen

kurbunda vâki‘ bir tarafı Semerci Yani ve bir tarafı Abacı Dimo ve bir tarafı Bezirci

Karagör bâğları ve bir tarafı yine mezbûr Velisar bâğı ile mahdûd olan üç buçuk dönüm

bir kıt‘a bâğımı ve bir ‘ırak kazganımı lülesiyle ve bir bakır sinimi ve bir gümüş kadehi

mezbûr Velisar'a hibe-i sahîh-işer’i ile hibe ve teslîm ve ol dahi meclis-i hibede ittihâb

ve kabz ve tesellüm eyledi ba‘de'l-yevm zikr olunan bâğ ve eşyâ-i mezbûre merkûm

Velsar'ın mülk-i mevhûbudur dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt

olundu hurrire fî yevmi’t-tasi vel işrün min Cemâiye'l-evvel lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Zahrü’l-müderrisîn Ali Çelebi ibn İbrahim Efendi, Râkimu’l-hurûf Hasan

Efendi ibn el-Hâc Kemaleddin, Kulak İbrahim Çelebi mütevellî-i evkāf-ı mefsûre, Ali

Beşe fişekcizâde, Bâba Hasan muhzır, Papa Lahvar veled-i Angelos, Kanride veled-i

Lecal.

9-A-4

Budur ki medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Büyük Benarlı karye sükkanından iken

bundan akdem fevt olan Piruz Beşe bin Abdullah nâm kimesnenin verâsetizevce-i

metrûkesi Kamer binti … nâm hâtun ve mezbûr Piruz’u i’tâk iden Kurd Bey’in sulbî

oğlu İsmail nâm kimesneye münhasıra idügü şer’an mütehakkık olduktan sonra mezbûr

İsmail mahfel-işer’de râfi’u’l- kitâb mezbûre Kamer mahzarında üzerine da’vâ ve takrîr-

i kelâm edüp mezbûr Piruz Beşe fevt oldukda ben âhar diyarda olmağla mezbûre Kamer

muhallefâtında otuz keyl buğday ve bir gügüm ve bir tâbe ve bir re’s su sığırı inek ve iki

kara sığır öküzlerini ve dört çuvalını zabt edüp eşyayı mezkûreden râbi‘-i mezbûreye ve

bâkî selâse-i irbâ‘ını ‘asûbet-i sebebiye cihetinden bana â‘id iken mezbûre Kamer hissei

şer’iyyemi bana teslimden imtina‘ eder suâl ve ihkâk-ı murâdımdır dedikde gıbbe’s-suâl

mezbûre Kamer cevâbında zikr olunan otuz keyl buğdaya vaz‘-ı yed eylemedim ve

62

eşyayı mezbûrenin sâiresi benim mülkü mahzımdır mezbûr Piruz Beşe’nin mülkü

değildir dedikde müddei mezbûrdan davasına mutâbık beyyine taleb olundukta ityân-ı

burhândan ızhâr-ı acz ve istihlâf etmegin gıbbe't-tahlîf mezbûre Kamer dahi zikr olunan

otuz keyl buğdayı vaz‘-ı yed eylemediğini sâbıku'z-zikr gügüm ve tâbe ve su sığırı ve

inek ve dört kapu ve iki re’s kara sığır öküzü kendi mülk-i mahzım olup mezbûr Piruz

Beşe’nin mülkü olmaduğuna yemîn-i billâhi'l-aliyyi'l-azim itmegin müdde‘î mezbûr

da‘vâ-yı mersûmeden men‘ birle mâ vaka’a bi’t-taleb ketb olunur tahrîren fî yevmi’s-

sâlis ve’l-ışrîn fi Cemâziye'l-evvel lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-

şeref

Şuhûdü’l-hâl: Zahrü’l-müderrisîn Ali Çelebi bin İbrahim Efendi, Fahrü’l-hitab el-Hâc

İbrahim Efendi bin Mahmûd Efendi, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmûd, Murâd Beşe

bin Bâyezîd ve gayrühüm.

9-B-1

Budur ki medîne-i Rodoscuk’da Dizdarzâde mahallesinde sâkin Ahmed Çelebi bin

Müslihiddin Efendi nâm kimesne makâm-ı kazâda râfi’u’l-kitâb Mahmûd Beşe bin

Şa‘bân nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülk-i

mahzımda münselik olan yine medîne-i mezbûre mahallâtından Canpaşazâde

mahallesinde vâki‘ bir tarafı yine merkûm Mehmed Beşe ve bir tarafı Fatıma Hoca nâm

hâtun ve bir tarafı Mehmed Ağa bin Yahya Bey mülkleri ve bir tarafı tarîk-i âmm ile

mahdûd olan iki bâb fevkânî ve iki bâb tahtânî beyti ve dâhiliyeyi ve havluyu müştemil

olan menzilimi mezbûr Mahmûd Beşe’ye otuz iki bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye

bâten bey edüp kabzı semen-i ma‘dûd ve teslîm-i mebî‘-i mahdûd eyledim dedikde

gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’l-hâmis min

cemaziyel evvel lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Hasan Çelebi bin Mehmed tahûr bakucakzâde, El-Hâc Veli bin Ebubekir,

El-Hâc Osman bin Abdullah, Ali Çelebi bin Nasuh, Mehmed Çelebi bin Mahmûd

Efendi, Umur bin Abdullah, Ali bin Çelebi el-Hâc Mehmed, El-Hâc Emrullah bin el-

Hâc Mahmûd, Mehmed Dede, Ramazan bin Sefer ve gayrühüm.

63

9-B-2

Budur ki medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Büyük Benarlı nâm karyede sâkin râfi’u’l-

kitâb Derviş bin Müstecab nâm kimesne medîne-i mezbûreye tâbi’ olan kurâda vâki‘

evkāf-ı müteferrikanın berât-ı pâdişâhî ile mütevellîsi olan İbrahim Çelebi ibn Mehmed

nâm kimesne mahzarında üzerine da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp bundan akdem karye-i

mezbûrede merhum Karali Bey’in binâ eyledüği câmi’-i şerîfi tamam eyledüği vakitde

imâm ve hatîb ve müezzin ve şem‘ine sekiz bin akçe vakf edüp meblağ-ı mezbûra beni

habsî mütevellî nasb ve tayin edüp ben dahi tevliyet-i merkûmeyi habsî kabûl ve

hizmet-i lâzımesini edâya ta‘ahhüd eylemişken hâlâ mezbûr İbrahim Çelebi meblağ-ı

mezbûr evkāf-ı müteferrikaya da dâhildir deyü tevliyet-i merkûmenin hizmeti

lâzımesine edâya bana mâni‘ olur suâl olunup kasr-ı yed ile mezbûra tenbîh olunmak

matlûbubdur dedikde gıbbe’s-suâl mersûm İbrahim Çelebi cevâbında vâkıf-ı merkûm

Karali Bey tevliyet-i mezkûreyi mersûm Derviş’e şart ve ta‘yîn eylediği ma‘lûmum

değildir dimeğin mezkûr Derviş’den makâline mübeyyine beyyine taleb olundukda

udûl-i müslimîmden Davud Halife bin İbrahim ve Salih bin Süleymân nâm kimesneler

liecli'ş-şehâde meclis-i şer’de hâzırlar olup fiˈl-hakīka mezbûr Karali Bey bundan

akdem sâlifü’z-zikr câmi’-i şer’ifi bina edüp tamâm eyledügü vakitde vechi meşrûh

üzere imâm ve hatîb ve müezzin ve şem‘ine sekiz bin akçe vakf edüp meblağ-ı mezbûra

mersûm Derviş'i bizim huzûrumuzda habsî mütevellî nasb ve ta‘yîn eyleyüp merkûm

Derviş dahi tevliyet-i mezkûreyi habsî kabûl ve hizmet-i lâzımesini edâya müte‘ahhid

oldu biz bu husûsa şâhidleriz şehâdet dahi ederiz deyü her biri edâ-yı şihdâet-i şer’iye

eylediklerinde ba‘de ri‘âyet-i şerâitü'l-kabûl şehâdetleri mukbûl olduktan sonra mâ

vaka‘a biˈt-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’t-tâsi’ min Cemâziye'l-evvel 1050

Şuhûdü’l-hâl: Zahrü’l-müderrisîn Ali Çelebi bin İbrahim Efendi müderris, Râkimu’l-

hurûf Hasan Efendi ibn el-Hâc Kemaleddin, İbrahim Çelebi Mehmed Efendi hatib,

Mehmed Çelebi hafızzâde, Çolak Mehmed Çelebi ve gayrühüm.

9-B-3

Budur ki medîne-i Rodoscuk'da Güvençli demekle ma’rûf karyede sâkin Ebubekir Hoca

bin Mustafa nâm kimesne mahzar-ı şer’de râfi’u’l-kitâb Hızır Bey bin İvaz nâm


medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Derzi Habib toprağından vâki‘ bir tarafı Ali Beşe bin

64

Abdullah ve bir tarafı Odabaşı Yusuf Beşe ve bir tarafı Koca Hâlil ve bir tarafı yine

mezbûr Hızır Bey bâğları ile mahdûd olan iki dönüm bir kıt‘a bâğıma mersûm Hızır

Bey’e dört bin altı yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey edüp kabz-ı semen-i


vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’t tasi min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn

ve elf

Şuhûdü’l-hâl: İlyas Ağa zabıt şehr, İbrahim Çelebi bin Mahmûd Efendi hatib, Mahmûd

Bey bin Abdullah cündi, Mehmed Bey bin Abdullah, Serdar Hüseyin el-hac muhzır

Beşe tahmami, Ahmet Çelebi bin Osman.

9-B-4

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallâtından Kara Kâtib mahallesinde sâkin Perihan

binti Abdullah nâm hâtun tarafından eşya-ıâti’l-beyânı da’vâ ve taleb ve ahz ve kabz ve

kendiye îsâl ve kabz ve isâle mütevakkıf olduğu umûrun mecmû‘una vekîl olup

mezbûreyi ma’rifet-i şer’iyye ile ârifân olan Mehmed bin Resul ve Ali bin Hüseyin nâm

kimesneler şehâdetleri ile hasm-i şer‘î câhid mahzarında isbât-ı vekâlet eden zevci

Mahmûd Çelebi bin Ahmed nâm kimesne mahfel-işer’de râfi‘atü’l- kitâb Hüma Hâtun

ibneti Hasan nâm hâtun mahzarında üzerine bi’l’vekâle da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp

bundan akdem merkûme Hüma Hâtun merkûme Reyhânî mülk-i mahzı iken i‘tâken

bana tecvîz eyledügü hînde dâhil-i havza-i emlâki olan eşyâsından iki bin akçe kıymetlü

bir saç bâğı ve iki bin akçe kıymetlü bir küpe ve bir beledî döşek ve bir minder ve bir

kaliçe ve bir demir sini ve bir maşrapa ve iki sahan ve bir tencere ve bir ağaç kutu ve bir

şamdan ve bir çorba tası müvekkile-i mezbûreye cihâzlık nâmıyla hibe ve temlîk ve

teslîm eyleyüp ol dahi meclis-i hibe de ittihâb ve kabz ve teslîm eylemişken yine

yedinden nez‘ ve ahz ve kabz eylemiştir suâl olunup vekaletim hasebiyle bana

alıvirilmek matlûbumdur dedikde gıbbe’s-suâl mezbûre cevâbında mersûm Mahmûd

Çelebi bundan akdem mütevekkile-i mezbûreyi tezevvüc eylediği hînde eşya-ı

mezbûreyi ben merkûme Reyhân'a âriyen def‘ eylediğim ecilden ba’dehû yine ahz ve

kabz eyledim hibe ve temlîk eylemedim demegin isrü’l-istişhâd vekîl-i mezbûr ityân-ı

burhânden ızhâr-ı acz ve istihlâf itmekle gıbbe't-tahlîfi'ş-şer‘î ol dahi eşyâ-i mezbûryi

müvekkilim merkūmeye hîn-i tezvîc-i mezbûrda âiryeten virüp hibe ve temlîk

eyledügüne yemîn-i billâhi'l-aliyyi'l-azîm itmegin mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu

tahriren fî yevmi’s-sâdis min şehr-i Cemâziye'l-evvel lisene hamsîn ve elf

65

Şuhûdü’l-hâl: Fahrü’l-müderrisîn Hasan Efendi ibn Kemaleddin, El-Hâc İbrahim Efendi

bin Mahmud Efendi hatib, Hasan Bey bin Gazanfer ez-zaim, Ramazan bin Sefer ve

gayrühüm.

10-A-1 Arapça

Muhallefât-ı

El-merhûm Derviş Beşe ibn-i Ya‘kūb mâte sâkinen bimahallei el-Hâc ‘Îsâ min

mahallâti bimedîneti Rodoscuk ve tereke zevceten med‘uvveten Aişe bint İbrahim ve

binten med‘uvveten Fatıma ve ibnü'l-ah el-med‘uv el-Hâc Hasan bin el-Hâc Şükrî ve'l-

verâsetün manhasıratün fîhim vaka‘a et-tahrîr ve'l-kısme fi'l-yevmi's-sâlis min

Cemâziye'l-âhire lisene hamsîn ve elf.

Fevkânî ve

tahtânî menzil

40000

Bâğ

Dönüm 2

Kıymet 4000

Meblağu

mürsel ilâ …

40000

Atlas kayyime

Kıymet 1200

Köhne kemhâ

kaftan

Kıymet 200

Londra ferâce

post …

Kıymet 1800

Köhne yeşil

çuka ferâce

Kıymet 500

Münevveş çuka

ferâce

2

Kıymet 3000

Kırmızı çuka

ferâce

Kıymet 600

… çakşır

1

Kıymet 100

Köhne …

Kıymet 800

Kahverengi

ferâce post …

Kıymet 1000

Alaca sâde

Kıymet 300

Bayağı ‘anterî

Kıymet 60

Beyaz Velence

3

Kıymet 400

Dülbend

müsta‘mel

2

Kıymet 500

Köhne kavuk

1

Kıymet 100

Çetme yorgan

1

Kıymet 350

Yemenî yorgan

1

Kıymet 250

Köhne keçe

1

Kıymet 200

Kırmızı ihrâm

1

Kıymet 150

Kırmızı velence

Kıymet 250

Köhne kilim

sihâh

1

Kıymet 100

Köhne kebe

4

Kıymet 400

Kalîçe köhne

2

Kıymet 400

Gömlek bâ-don

2

Kıymet 300

… bâ-mīh

1

Guruş 500

Tencre kebîr

2

Kıymet 300

Sahan

3

Kıymet 400

Kazgan vasat

1

Kıymet 300

66

Bârgîr

Re’s 2

Kıymet 3000

Sepet

1

Kıymet 100

Tûr kuşak

1

Kıymet 100

Bukağı

2

Kıymet 30

Na‘l bâ-mīh

geyüm

620

Kıymet 8000

Def‘a mīh

Aded 40

Kıymet 1260

Demir …

Fî 580

361

Kıymet 209380

Yekûn 320330

Minhâ el-masarıf

Techîz ve

tekfîn ber-

mûceb-i

vasiyyet

5000

Mehr-i

müeccel

4000

Resm-i

kısmet

8000

Kassâmiye

3700

Kâtibiye

1500

Hüddâmiye

1000

İhzâriye

300

Üceret-i

kaydiye

500

Yekûn 24000 yalnız yirmi dört bindir

Sahhüˈl-bâkî littaksîm beyneˈl-verese 296330 iki yüz doksan altı bin üç yüz otuz

akçedir

Hıssetü'z-zevce

37041

Hıssetü'l-bintü'l-mesfûre

148160

… el-ahu'l-mezbûr

111165

10-A-2

Budur ki medîne-i Rodoscuk’da Câmi’-i Atîk mahallesinde sâkin Mehmed Çavuş bin

Durmuş nâm kimesne makâm-ı kazâda râfi’u’l-kitâb Sekar veled-i Gicon nâm Ermeni

67

mahzarında ıkrâr-ıtâm ve takrîr-i kelâm edüp medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde

Kaldırımbaşı demekle ma’rûf mevzî’de vâki‘bir tarafı Papa Urham ve bir tarafı yazıcı

oğlu Dimitri ve bir tarafı Makil veled-i Toma nâm zımmîler bâğları ve bir tarafı tarîk-i

âmm ile mahdûd olup bundan akdem gâib-i ani’l-meclis olan kayın anâm Rabia binti

Ali nâm hâtundan beynimizde ma’lûm benim mülk bâğıma bedel olduğum altı dönüm

kelemiyeyi mezbûre dört bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ idüp kabz-ı

semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘-i mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ

vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-sânî ve’l-ışrîn min Saferü’l-hayr lisene

hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Hâlil Ağa bin el-Hâc Mehmed, Mahmûd bey bin Abdullah cündi, El-Hâc

Mehmed bin Abdullah, Sadullah bin Şa‘bân, Râkimu’l-hurûf Hasan Efendi bin el-Hâc

Kemaleddin, Mehmed bin Abdi serbölük ve gayrühüm.

10-A-3

Medîne-i Rodoscuk’da Yunus Bey mahallesinde sâkin iken bundan akdem vefât eden

Hasan bin Süleymân nâm kimesnenin verâseti zevce-i metrukesi Şerife binti Abdullah

nâm hâtun ve sulbîye-i kebîre kızı Hüma’ya münhasıra idüğü şer’an mütehakkık

olduktan sonra mezbûre Hüma makâm-ı kazâda râfi’atü’l-kitâb Mansure Şerife

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp muhallefâtı müteveffay-ı mezbûrdan olup

mahalle-i mezbûrda vâki‘ bir tarafı yine kendi mülkü ve bir tarafı Hasan bin İsa Beşe ve

bir tarafı Hüma hâtun binti Mehmed Çelebi mülkleri ile ve bir tarafı tarîk-i hâs ile

mahdûd bir bâb tahtânî odayı mezbûr Hasan’ın zimmetine sâbit ve mütehakkık olan

olan altı yüz akçe mehr-i müeccel ile muhallefâtından semeni hissesine isâbet eden bin

beş yüz akçe ve semerde ma‘lûm … bahâsından zimmetinde olan yedi yüz akçe hakkı

mukâbelesinde mezbûre Müşerrefe'ye virülüp ol dahi kabûl ve kabz eyledi ba‘de'l-yevm

zikr olunan oda vech-i meşrûh üzere mezbûrenin mülk-i sarîhîdir didikde gıbbe't-

tasdīki'ş-şer‘î mâ vaka‘a biˈt-taleb sebt olundu fî yevmi’s-sânî min Cemâziye'l-ahir

lisene 1050

Şuhudul hal: Umdetü'l-müderrisîni'l-kirâm Ali Efendi el-müderris … hâlâ, Fahrü'l-kuzât

Mehmed Efendi ibn-i el-Hâc Hüseyin Ahi Bâba, Hâlil Efendi bin Ahmed el-Kādī, El-

Hâc İbrahim ibn Mehmed, Derviş Mehmed bin Mustafa, El-Hâc Emrullah ibn el-Hâc


68

10-B-1

Budur ki medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Banados demeklema’rûf nâm karye

sükkanından iken bundan akdem hâlik olan İsbiliyuni veled-i Yut nâm zımmînin

verâseti sulbî oğlu Yorgi ve Ulaca nâm zımmîler ile sulbiye kebîre kızı Zafire nâm

nasrâniyyeye münhasıra idüğü şer’an mütehakkık olduktan sonra mezbûre Zafire’ye

mahfel-işer’de merkûmat Yorgi ve Avadya mahzarında bitav‘iha's-sâf ıkrâr ve i‘tirâf

idüp hâlik mezbûrun muhallefâtı rehn-i mevfûzdan ârî deyn-i vâfire zimmetinden hakkı

olmadığı mütekarrer olup mezbûrî mevâki‘-i şer‘iyyeden ârî tüccârda şer’i tarik-i ile

muhallefâtı müteveffâ-yı mezbûreden bana intikâl eden hisse-i şer’iyemden yine

muhallefat-ı hâlik mezbûreden eski bâğlar ortası demekle ma’rûf mevzide vâki’ bir

tarafı Anastos veled-i Kostantin ve bir tarafı Kosta veled-i Yanit ve bir tarafı Münasine

binti ( boşluk ) nâm nasrâniyye ve bir tarafı Kiryaki veled-i İstadrinuz bâğları ile

mahdûd olan iki buçuk dönüm bâğ dörtyüz akçe kıymetlü bir fuçu üzerine inşâ-i akd-i

sulh eylediklerinde ben dahi sulh-i mezbûru kabûl ve bedel-i sulh deyü zikr olunan bâğ

ile bir fuçuyu kabz ve teslîm eylediğim ecilden min ba’d muhallefât-ı mezbûre

müte‘allik mezbûrlar Yorgi ve Ulaca ile da’vâ ve nizâ’ım kalmadı dedikde gıbbe’t-

tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî selh Cemâziye'l-evvel lisene


Şuhûdü’l-hâl: İlyas Ağa zabit şehr, Ali Çelebi müderriszade, Hasan Efendi

müderriszade, Mehmed Bey bin Behram kethüdari, Papa Lahvar veled-i Angeli, Filos

veled-i Yorgi Panayoti, Yorgi veled-i Kostatin, Lafrazi veled-i Yorgi.

10-B-2

Budur ki medîne-i Rodoscuk Raziye hâtun mahallesinde sâkine Hânî binti Mehmed

nâm hâtun makâm-ı kazâda râfi’u’l- kitâb Tevhid bin Ali nâm kimesne mahzarında

ıkrâr-ıtâm ve takrîr-i kelâm edüp İnecik kazâsına tâbi’ Urumcu Ali demeklema’rûf nâm

karyede vāki‘ bir tarafı yine kendi mülküm ve bir tarafı Ahmed Beşe mülkü ve bir

tarafı yine merkūm Tevhid tarlası ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd iki germesi bir

bâb tahtânî beyti ve dört germesi bir ahûru ve altı müd buğday alır anbarı ve cenîneyi

müştemil mülk-i menzilimi semeni misli ile bey’ ve semenini bana îsâle işbu hâzır-ı

bi’l-meclis olan zevcim Rüstem bin Halil nâm kimesne’ye bundan akdem tevkîl

eylediğim ecilden ol dahi vekâleti hasebi ile menzil-i mezbûru merkûmTevhid'e dört bin

69

iki yüz râyicü'l-vakt akçeye bâten bey’ edüp meblağ-ı mersûmdan üç bin dokun yüz elli

akçeyi merkûm Tevhid'in yedinden kabz ve bana îsâl eyleyüp meblağ-ı bâkî iki yüz elli

akçe zimmetinden kallmışdı hâlâ meblağ-ı bâkî iki yüz elli akçeyi dahi mezbûr

Tevhid'in yedinden bi’t-tamâm ahz ve kabz eyledim min ba’d menzil-i sâbiku’z-zikr

merkûmTevhid'in mülk-i müşterasıdır dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-

taleb sebt olundu tahrîrenfî yevmi’t-tâsî min Cemâziye'l-ahir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Umdetü’l-müderrisîn Hasan Efendi bin Kemaleddin, Hüseyin Bey bin

Ahmed Emin-i Mukāta‘a-i Sarıca, Bayram Çelebi bin Yusuf tâbi‘-i mezbûr,

Abdülkerim Hoca bin Mehmed Nusretli, Tevhid bin Abdullah karye-i Papa.

10-B-3

Kasaba-i …'da sâkin râfi’u’l- kitâb Salih bin Mehmed Ağa nâm kimesne mahfel-i şer’de

medîne-i Rodoscuk tevâbi’inde vâki’ Beytülmâl-i amme ve hâssa emîni olan Osman

Bey bin Ahmed nâm kimesne tarafından husûs-i âti’z-zikre vekîl olup nehc-işer’i üzere

isbât-ı vekâlet eden Ahmed bin Abdüssamed nâm kimesne mahzarında üzerine da’vâ ve

takrîr-i kelâm edüp Medîne-i mezbûre mahallâtından Hoca Veli mahallesinde sakin iken

fevt olan Tarin bint-i Tahsek nâm hatun bundan akdem fevt olan bâbam mezbûr

Mehmed Ağa’nın hâl-i hayâtında ümmü'l-veled-i olup … bitarîki'l-istidlâl mu‘tekâsı

olmağla metrûkâtı asûbet-i sebebiye cihetinden bana intiâl itimşken mezbûr Ahmed

müteveffâ-yı mesfûrenin zâhirde vârisi olmamak zu‘muyle cânib-i … âid deyü

muhallefâtına biˈl-vekâle vaz‘-ı yed eylemişdir suâl olunmak murâdımdır didide

gıbbe's-suâl mezbûr Ahmed muhallefât-ı mezbûreye vekâlet-i muhkiyesi ile vaz‘-ı yed

eyledigini ıkrâr ve mezbûr Salih müteveffât-ı mezbûrenin vech-i muharrer üzere hasren

vârisi olan Ahmed ibn-i el-Hâc Şa‘bân ve Muharrem bin Ali nâm kimesnele liecli'ş-

şehâde meclis-i şer‘a hazırân olup istişhâd olunmağla mezbûre … müdde‘î mezbûr

Salih'in bâbası olup bundan akdem fevt olan mezbûr Mehmed Ağa'nın hâl-i hayâtında

… olup ba‘de vefâtihî bitarîki'l-istîlâd ma‘tûkası olmağla mezbûr Salih asûbet-i

sebebiye cihetinden mezbûre … Salihe munhasırdır mersûmeden gayrî var mı var idiyse

ma‘lûmum degildir deyü her biri … şer‘iyye eylemekleriyle ba‘de's-suâl … mâ vaka‘a

biˈt-taleb sebt olundu. Fi'l-yevmi's-sâlis aşer min Cemâziye'l-âhir sene 50

Şuhûdüˈl-hâl: Hüseyin Ağa ibn-i Ahmed …, El-Hâc Ali Ağa ibn-i Hüseyin …, Küçük

Hüseyin …, Hızır bin Hüseyin ….

70

10-B-4

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallâtından Câmi’-i Vasat mahallesinde sâkine Aişe

binti Hızır Bey nâm hâtun tarafından husûs-iâti’z-zikri ıkrâra vekîl edüp mezbûreyi

ma’rifet-i şer’iyye ile ârifân olan Mehmed Halife bin el-Hâc Sefer ve Mustafa Çelebi

bin el-Hâc Mehmed nâm kimesneler şehâdetleri ile vekâleti sâbit olan Yusuf Çelebi bin

Mehmed nâm kimesne mahfel-işer’debâisü’l-kitâb fahrü’l-ayân Sefer Ağa bin Bali nâm

mahzarında bil-vekale ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkile-i mezbûre Aişe

hâtun silk-i mülkümde muntazam olup medîne-i mezbûrede araba pazarında vâki‘ bir

tarafı bâzergân ve bir tarafı yine mütevekkile-i mezbûrenin vakfı olan odalar ve bir

tarafı müşârun ileyh Sefer ağanın sulbî oğlu Abdüllatif nâm sağîrin dükkânları ve bir

tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb nalbant dükkânını mûmâ ileyh Sefer ağanın sulbi

sağîr oğlu Abdürrahman ba’de’t-tahliyyeti’ş-şer’iyye hibe ve temlîk ve bâbası müşârun

ileyh Sefer Ağa'y teslîm eyleyüp ol dahi sağîr-i mezbûr için velâyeten ittihab ve temlîk

ve tesellüm ve kabûl eyledi dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt

olundu hurrire fî yevmi’l-âşer min Cemâziye'l-evvel lisene hamsîn ve elf min hicreti


Şuhûdü’l-hâl: İbrahim Çelebi bin Mehmed mütevelli, Aydıncıklızade Mehmed Çelebi

bin el-Hâc Mehmed, El-Hâc Mehmed bin Mustafa, Veli bin Şa‘bân bakkâl, Hüseyin

Çelebi bin Maden, Hüseyin Çavuş, İbrahim Bey bin Ahmed ve gayrühüm.

11-A-1

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallatında Câmi’-i Vasat mahallesinde sâkine Aişe binti

Hızır Bey nâm hâtun tarafından ıkrâr-ı âti’z-zikre vekil olup mezbûreyi ma’rifet-i

şer’iyye ile ârifân olan Mehmed Halife bin el-Hâc Sefer ve Mustafa Çelebi bin el-Hâc

Mehmed nâm kimesneler şehâdetleri ile vekâletisâbite olan Yusuf Çelebi bin Mehmed

nâm kimesne mahfel-işer’de bâisü’l-kitâb fahrü’l-ayân Sefer Ağa bin Bali nâm kimesne

mahzarında bi’lvekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkile-i mezbûre Aişe silk-

i mülkümde muntazam olup medîne-i mezbûrede araba pazarında vâki‘ bir tarafı

beyzade Ahmed Ağa’nın nalbant dükkânı ve bir tarafı yağcızade Hâlil Çelebi bahçesi ve

bir tarafı mûmâ ileyh Sefer Ağa’nın sulbî oğlu Abdürrahman nâm sağîrin mülkü

mevhûbu olan nalbant dükkânı ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan bezirhâneden

dört sehmden mezbûrenin mülkü olan iki buçuk sehmini müşârun ileyh Sefer Ağa’nın

71

sulbî sağîr oğlu Abdurrahman mûmâ ileyh Sefer Ağa’ya yetmiş beş bin râyic-i fi'l-vakt

fıdda akçeye bâten bey’ eyledim kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm eylemegin ol dahi

velâyeten istirtad ve kabz ve teslîm eyledikten sonra semeni mezbûr yetmiş beş bin

akçeden sağîr mezbûrenin zimmetine ibraz eylerim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ

vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî yevmi’l hâdî aşer min Cemâziye'l-evvel lisene


Şuhûdü’l-hâl: Rıza bin zade Mustafa Çelebi, Es-Seyyid Abdülkerim Halife bin Şa‘bân

imam, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmud, İbrahim Çelebi bin Mehmed mütevelli,

Aydınaklızade Mehmed Çelebi, El-Hâc Mehmed bin Mustafa, Veli bin Şa‘bân bakkâl,

Hüseyin bin Maden

11-A-2

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallatında câmi’-i Vasat mahallesinde sâkine Aişe binti

Hızır Bey nâm hâtûn tarafından husûs-i âti’z-zikri ıkrâra vekîl olup mezbûreye ma’rifet-

i şer’iyye ile ârifân olan Mehmed Halife bin el-Hâc Sefer ve Mustafa Çelebi bin el-Hâc

Mehmed nâm kimesneler şehâdetleri ile vekâletisâbite olan Yusuf Çelebi bin Mehmed

nâm kimesne mahfel-işer’de bâ‘isü’l-kitâb fahrü’l ayân Sefer Ağa bin Bali nâm kimesne

mahzarında bi’lvekâle ıkrâr-ıtâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkile-i mezbûre Aişe'ye

mûmâ ileyh Sefer Ağa bundan akdem tezevvüc eyledüği hînde mezbûre Aişe silk-i

mülkümde muntazam olup yine medîne-i mezbûrede araba pazarı kurbunda vaki bir

tarafı hekîm Yahya Çelebi bin Abdullah nâm kimesnenin bahçesi ve bir tarafı kürekçi

oğlu Aleksandr nâm zımmî dükkânları ve bir tarafı tarîk-i amm ve bir tarafı hâs ile

mahdûd olan sakf-ı ahz-ı tahtında olan bir bâb bakkâl ve bir bâb keresteci dükkânlarımı

mûmâ ileyh Sefer Ağaba’de’t-tahliyyeti’ş-şer’iyye hibe ve temlîki ve bi’l-vekâle teslîm

ol dahi hîn-i mezbûrda ittihâb ve temellük ve tesellüm eylemekle ilâ hâze’l-ân mûmâ

ileyh Sefer Ağa’nın mülkü mevhûbudur müvekkile-i mezbûrenin kat‘an medhâl ve

alâkaları yokdur dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahriren

fî yevmi’l-âşir min Cemâziye'l-evvel lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz

ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Mustafa Çelebi bin Rıdvan müsteid, Es-Seyyid Abdülkerim Halife bin es

seyyid Şa‘bân imam, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmud, İbrahim Halife bin

72

Mehmed imam, Aydınaklızade Mehmed Çelebi ben el-Hâc Mehmed, El-Hâc bin

Mehmed Mustafa, Hüseyin Halife bin Maden.

11-A-3

Budur ki medîne-i Rodoscuk'da Hoca Bayezid mahallesinde sâkine Neslihan binti

Hanefi nâm hâtun mahfel-i şer’i kavimde râfi’u’l- kitâb Hâlil bin Mehmed nâm kimesne


mezbûre mahallâtından Yunus Bey mahallesinde vâki‘ bir tarafı eskici Veli ve bir tarafı

Ümmühân hâtûn ve bir tarafı Yusuf Beşe bin Abdullah mülkleri ve bir tarafı vâdî ile

mahdûd olan bir bâb fevkânî ve bir bâb tahtânî beyti ve bir bâb tahtânî odası ve

cenînesini müştemil olan mülkü menzilimi mezbûr Halîl’e on dört bin nakd-i râyicü'l-

vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mübâya‘a-i

mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu

tahrîren fî yevmi’s-sâlis min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elfmin hicreti men lehü'l-

izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: El-Hâc Ali Bey bin Hüseyin, Hâlil Efendi bin Ahmed Kâsım, Râkimu’l-

hurûf Hasan müderris, Hasan Beşe bin Osman, İlyas Derviş, Mehmed bin Abdi ve

gayrühüm.

11-A-4

Budur ki medîne-i Rodoscuk'da Raziye hâtun mahallesinde sâkin Maden bin el-Hâc Ali

nâm kimesne makâm-ı kazâ-i lâzımu’r-rızâda râfi’atü’l-kitâb Sultan binti Osman nâm

hâtun mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup

mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı kara Mehmed bin İbrahim mülkü ve iki tarafı

Fatıma binti Hüseyin nâm hâtun arsa-i hâliyesi ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir

bâb tahtânî beyti ve sundurmayı ve mahlûtayı müştemil olan menzilimi mezbûre

Sultan’a dört bin sekiz yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ iderim kabz-ı


mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî yevmi’s-sâmin aşer min Cemâziye'l-âhir


73

Şuhûdü’l-hâl: Es-Seyyid Mehmed Çelebi bin es-Seyyid Ahmed, Hasan Beşe bin

Abdullah serdar, Mustafa bin Mehmed, Durmuş bin Hasan, Mehmed bin el-Hâc

Ahmed, Mustafa bin Ali ve gayrühüm.

11-A-5

Budur ki Rodoscuk mahallâtından Raziye Hâtun mahallesinde sâkin Maden bin el-Hâc

Ali nâm kimesne mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb Urhan Papas veled-i Yagob nâm Ermeni


mezbûre sınırı dâhilinde kaldırım başı demekle ma’rûf mevzî’de vâki‘ bir tarafı Kurt

nâm Ermeni bâğı ve iki tarafı Merad kethüda veled-i Toros nâm Latin ve bir tarafı yine

merkûm Urhan bâğı ile mahdûd olan tahmînen iki dönüm bir kıt‘a bâğımı mezbûr

Urhan’a iki bin beş yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’-i bât-ı sahîh-i şer’i

ile bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mübâya‘a-i mahdûd eyledim dedikde

gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî yevmi’ hâmis aşer

min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Râkimu’l-hurûf Ali Çelebi bin İbrahim Efendi müderris, Fahrü’l-

müderrisîn Yahya Efendi bin nefsü’ş-şeyh Ali, Es-Seyyid Mustafa bin Ahmed Efendi,

Mustafa Çelebi bin Abdülkerim, Hasan bin Ali, Mustafa bin Ali, Mehmed Çelebi bin

Abdi ve gayrühüm.

11-B-1

Fî’l-asl vilâyet-i Anadolu’da Ünye kazâsınatâbi’ Çökelik nâm karye sükkanından olan

hâlâ medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Karaevli nâm karyede sâkin Mustafa Halife bin

Mehmed nâm kimesne mahfel-işer’de medîne-i mezbûrede ve tevabiinde vâki‘ olan

Beytülmâl-i âmme ve hâssa emîni olan Osman Bey bin Ahmed tarafından husûs-i âti’z-

zikre vekîl olup nehc-i şer’i üzere isbât-ı vekâlet eden Ahmed bin Abdullah mahzarında

üzerine da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp fî’l-asl yine zikr olunan Çökelik karyesinde olup

hâlâ medîne-i Rodoscuk mahallâtından Raziye Hâtun mahallesinde sâkin iken fevt olan

Maden bin Ali nâm kimesnenin ba‘dehû liebeveyn ‘ammî oğlu olup zîrâ benim bâbamın

ismi Mehmed ve merkûm Maden’in bâbası ismi Ali’dir ve bâbalarının ismi Nurullah ve

validelerini ismi Mevcude hatundur merkûmat Ali ve Mehmed mezbûre Mevude ile

Nurullah’dan tevellüd eylemişleridir ve maskat-i re’sleri karye-i mezbûre Çökelikdir

merkûm Maden’in vech-i muharrer üzere verâseti bana ve zevce-i metrûkesi Selamet

74

binti Abdullah nâm hâtun mahzarında olan muhallefâtının rub‘u mezbûre Selamet’e ve

selâse-i irbâ‘ı bana intikâl eylemişken merkûm Ahmed mezbûr Maden’in muhallefâtının

selase-i irbâ‘ına bî-vech vâz’-ı yed eylemiştir suâl ve ihkâk-ı hak murâdımdır dedikde

gıbbe’s-sual vekîl-i mezbûr Ahmed müteveffâyı merkûm Maden’in muhallefâtının

selâse-i irbâ‘na vâz’-ı yed eylediğini ıkrâr ve müdde’î-i mezbûr müteveffâyı mesfûrun

vech-i muharrer üzere vârisi idüğini inkâr eylemekle müdde’î-i mezbûrdan da’vâsına

mutâbık beyyine taleb olundukda yine karye-i mezbûre Çökelik sükkanından Receb bin

Himmet nâm kimesne liecli’ş-şehâde mahfel-i şer’i hâzırân olup isrü'l-istişhâd fi’l-

hakîkâ müdde’î-i merkûm Mustafa Halife müteveffâ-yı mezbûr Maden’in liebeveyn

‘ammî oğludur bizler mersûm Mustafa Halife’nin bâbası ismi Mehmed’dir ve mezbûr

Maden’in bâbası ismi Ali’dir ve bâbalarının ismi Nurullah ve validelerinin ismi

Mevcude Hâtûn'dur merkûmân Ali ve Mehmed mezbûre Mevcude ile merkûm

Nurullah’dan tevellüd eylemişler maskat-ı re’sleri karye-i mezbûre Çökelikdir merkûm

Maden’in vech-i muharrer üzere verâseti merkûm Mustafa Halife ile mersûme

Selamet’e münhasıradır mezbûrâtdan gayrî vârisi olduğu ma‘lumum değildir ben bu

hususa şahidim şihdâet dahi ederim deyü edâ-i şihdâeti şer‘iyye eyledikden sonra

gıbbe’t-ta’dîl ve’l-kabûl yine fî’l-asl sâbiku’z-zikr Çökelik karyesinde olan hala

Medîne-i mezbûrede İskender Çavuş mahallesinde sakin olan ziyâde marîz ve alîl

olmağla meclisi-i şer’i hâzırı müte‘azzir olan Hüseyin Hoca bin Mehmed nâm kimesne

kesanından yine mahalle-i mezbûrede sakin Hasan Hoca bin Mustafa ve el-hac Mehmed

bin Resul nâm kimesneler meclis-i şer’iliecli’ş-şehâde hâzırlar olup isrü'l-istişhâd fi’l-

hakîka biz şihdâet ederiz merkûm Hüseyin Hoca’nın şihdâeti üzerine ki müdde’î-i

mersûm Mustafa Halife müteveffâ-yı mezbûr Maden’in liebeveyn ‘ammî oğludur bizler

mersûm Mustafa Halife’nin bâbası ismi Mehmed’dir ve mezbûr Maden’in bâbası ismi

Ali’dir ve bâbalarının ismi Nurullah ve validelerinin ismi Mevcude hatun markumât Ali

ve Mehmed mezbûre Mevcude ile merkûm Nurullah’dan tevellüd eylemişlerdir maskat-

ı rüesâları karye-i mezbûre Çökelikdir merkûm Maden’in vech-i muharrer üzere verâseti

mersûm Mustafa Halife ile mezbûre Selamet’e münhasıradır mezbûrâttan gayrı vârisi

var idüğü malumum değildir dedi dediklerinde gıbbe’t-ta’dîl ve’l-kabûl mâ vaka’a bi’t-

taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-sâbi’ aşer min şehr-i Rebî‘ü'l-âhir lisene hamsîn ve

elfmin hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

75

Şuhûdü’l-hâl: Zahrü’l-müderrisîn Ali Çelebi bin İbrahim Efendi, Râkimu’l-hurûf Hasan

Efendi bin el-Hâc Kemaleddin, Davud Halife bin İbrahim İmam, El-Hâc İbrahim İmam,

Davud Bey bin Mehmed zâbit-i şehr ve gayrühüm.

11-B-2

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Câmi’-i Vasat mahallesinde sâkin Aişe binti Hızır

Bey nâm hâtun tarafında ıkrâr-ı âti’z-zikre vekîl olup mezbûre ma’rifet-i şer’iyye ile

ârifân olan Mehmed Halife bin el-Hâc Sefer ve Mustafa Çelebi bin el-Hâc Mehmed

nâm kimesne şehâdetleri ile vekâleti sabite olan Yusuf Çelebi ibn Mehmed nâm

kimesne mahfel-işer’de bâisü’l-kitâb fahür'l-a‘yân Sefer Ağa ibn Bali nâm kimesne

mahzarında bi’lvekâle ıkrâr-ıtâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkile mezbûre Aişe silk-i

mülkümde muntazam olup medîne-i mezbûrede araba pazarında vâki‘ bir tarafı mûmâ

ileyh Sefer ağanın sulbî oğlu Abdurrahman nâm sağîrin mülk-i mevhûbu olan nalbant

dükkânı ve bir tarafı keresteci İsmail Çelebi dükkânı ve bir tarafı yine müvekkil-i

mezbûrenin arsa-i hâliyesi ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan sakf-ı vâhid

tahtından bir bâb keresteci ve bir bâb bezirci dükkânlarını mûmâ ileyh Sefer Ağa’nın

dîger sulbî sağîr oğlu Abdüllatif’e ba’de’t-tahliyyetiş-şer’iyye hibe ve temlîk ve bâbası

müşarun ileyh Sefer Ağa’ya teslîm eyleyüp ol dahi sağîr-i mezbûr içün velayeti

hasebiyle ittihâb temellük ve kabz ve teslîm eyledi dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ

vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’l-hâdî aşer min Cemâziye'l-âhir lisene

hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Rıdvan zade Mustafa Çelebi, Es-Seyyid Abdülkerim Halife bin Şa‘bân

imam, El-Hâc Emrullah el-Hâc Mahmûd, İbrahim Çelebi ibn Mehmed mütevelli,

İbrikçizade Mehmed Çelebi, El-Hâc Mehmed bin Mustafa, Veli bin Şa‘bân bakkâl,

Hüseyin Çelebi bin Maden ve gayrühüm.

11-B-3

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından İbrahim Bey mahallesinde sâkine Mariya binti Sadko

nâm Ermeni mahfel-i şer’de râfi’u’l-kitâb zevci Mardus veled-i Efrad nâm Ermeni

mahzarında üzerine da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp tatlîk-i âtîye degin ben mezbûr

Mardus’un taht-ı nikâhında olup târîh-ikitâbdan üç gün mukaddem mezbûr Mardus beni

talâk-ı bâyin ile tatlîk eylemişken menzilime dâhil olup ke'l-evvel benim ile zevciyyet

mu‘âmelesi eylemek murâd ider sual ve ihkâkı matlûbumdur dedikde gıbbe’s-sual ve

76

a’kîbü’l-inkâr ve isrü'l-istişhad ve udûl-i müslimîmden mahalle-i mezbûrede imam

Mehmed Halife ibn Hüseyin ve Ramazan bin Lütfi nâm kimesneler liecli'ş-şehâde

meclis-i şer‘a hazırlar olup fi’l-hakîka mersûm Mardus’un târîh-i kitâbdan üç gün

mukaddem Mariya’yı talâk-ı bâyin ile tatlîk eyledim deyü bizim huzûrumuzda ıkrâr

eyledi biz bu husûsa şâhidleriz şehâdet dahi ederiz deyü her biri şehâdet-i şer’iyye

eylediklerinde gıbbe’t-ta’dîl ve’l-kabûl mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî

yevmi’l-aşer min şehr-i Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Efendi el-Kādī, Halil Efendi ibn-i Abdulbâkî Çelebi, Muhzır

Mehmed Ağa, Hüseyin Bey bin Davud Beşe, Ahmed Çelebi bin … ve gayrühüm.

12-A-1

Hilâl-i mesturede mestur olan husûsu mahallinde keşf ve tahrîr olunmak iltimâs

olunmağla cânib-i şer’i kavîmden Mevlana Ali Çelebi bin İbrahim Efendi irsâl olunup

ol dahi zeyl-i kitâbda esâmîsi mestûre olan müslimîn ile medîne-i Rodoscuk

mahallatından Kara Kâtib mahallesinde sâkin olan râfi’u’l- kitâb Mehmed Beşe bin

İbrahim nâm emred vâlidesi Meryem bin Ataullah nâm hâtunun bi-tarîk-i ırs-i şer’i

intikâl edüp mahalle-i mezbûrede vakı‘a olan menzilin üzerine varup akd-ı meclis-işer’i

şerîf eylediğinde mezbûr Mehmed Beşe meclis-i mezbûrede câr-ı mulâsıkı olan Osman

Beşe ibn Abdullah nâm kimesne mahzarında üzerine da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp

bundan akdem validem mezbûre Meryem fevt oldukda ben sağîr olup âhar diyarda

olmağla menzil-i mezbûrun havalisinin cânib-i temessüki mezbûr Osman Beşe’nin

behçesine muttasıl olmağın zikr olunan havalinin tûlen on üç zirâ’ ve arzen üç zirâ’yeri

tekallüben kebîr bahçesine zamm u ilhâk edüp içine eşcâr-ı müsmire gars eylemiştir suâl

ve ihkâk murâdımdır dedikte gıbbe’s-suâl mezbûr Osman Beşe cevâbında zikr olunan

yer mârü’z-zikr bahçenin hududunda dahildir mezbûr Mehmed Beşe’nin salifülbeyan

menzil-i mezbûretyenin civârında idüği malumum değildir dimegin mezbûr Mehmed

Beşe’nin müddia’sının celbine beyyine taleb olundukda mahalle-i mezbûre sükkanından

olup udûl-i müslimîmden olan Mehmed bin Hasan ve el-Hâc Yusuf bin Abdullah ve

keresteci Mustafa bin Musa ve Durmuş bin Bayram ve İskender bin Bâğışlandı ve

Mustafa Çelebi bin Mehmed ve Andülkerim bin Mustafa nâm kimesneler liecli’ş-

şehâde mahfel-i mezbûr hazırlar olup isrü'l-istişhâd fi’l-hakîka zikr olunan tûlen on üç

zira ve arzen üç zira mezbûr Mehmed Beşe’nin mülkü mevrusu olan menzil-i mezbûrun

kadimi havalisinden olup mezbûr Mehmed sağîr ve âhar diyarda iken mezbûr Osman

77

Beşe tekallüben kendi bahçesine zamm u ilhâk edüp içine eşcâr gars eyledi biz bu

hususa şahidleriz şihdâet dahi ederiz deyü her biri edâ-yı şihdâeti şer‘iyye

eylediklerinde ba‘de't-ta‘dîl vel kabûl Mevlânâ-yı mezbûr vâki‘ı hâli mahallinde tahrîr

ve ba‘dehû gelüb meclis-i şer’i ala vukû‘ihî inhâ ve takrîr etmeğin mâ vaka’a bi’t-taleb

sebt olundu tahrîren fî yevmi’t-tâsi’min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Urluca Mehmed bin Abdullah, Ahmed Beşe bin Abdullah, Ramazan bin

Sefer, Cabbar Mustafa Beşe ve gayrühüm.

12-A-2

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallatından Cennet Hâtun mahallesinde sâkine Rabia

binti Süleymân nâm hâtun mahfel-işer’de râfi’u’l- kitâb Ali Bey bin Hamza? nâm


mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı yine Ali Bey bin Hüseyin mülkü ve bir tarafı Yusuf

Çelebi mülkü ve bir tarafı Turzâde Ahmed Çelebi mülkü ve bir tarafı tarîk-i âmm ile

mahdûd olan bir bâb tahtânî odayı ve muhavvatayı müştemil olan menzilimi mezbûr Ali

Bey’e sekiz bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i


vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahriren fî yevmi’l hâdî aşer min Cemâziye'l-âhir lisene

hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Fahrü’l-kuzât Mehmed Efendi bin el-Hâc Hüseyin âhar bâba, Fahrü’l-

kuzât Hâlil Efendi bin Ahmed, Mahkû Mehmed Ağa bin Hasan cündî, Ahmed Çelebi

bin Murâd Bey, Davud Bey bin Mehmed, Hüseyin Ağa bin Ahmed müteferrika, El-Hâc

Ali Ağa bin Hüseyin cündî ve gayrühüm.

12-A-3

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallatından Kara Kâtib mahallesinde sâkin bundan

akdem fevt olan Perviz bin Abdullah nâm kimesnenin zevce-i metrûkesi olan

Ümmühani binti Ali’den gayrı zâhirde vârisi olmamağla muhallefâtının rub’ı mezbûre

Ümmühani’ye ve selase-i irbâ‘ı cânib-i Beytülmâle âid olduğu şer’an sâbit olmağın

medîne-i mezbûrede vakı‘a olan Beytülmâl-i âmme ve hâssa emîni olan Osman Bey bin

Ahmed nâm kimesnenin tarafında husûs-iâti’z-zikre vekîl olup nehc-i şer’i üzere isbât-ı

vekâlet eden Ahmed bin Abdüssamed nâm kimesne mahfel-işer’de râfi’atü’l-kitâb

78

mezbûre Ümmühani mahzarında ıkrâr-ıtâm ve takrîr-i kelâm edüp muhallefâtı

müteveffa-yı mezbûre sûk-i sultanîden bey‘-i min mezîd eyledikten sonra mecmu’

semeni bin yedi yüz akçeye bâliğ olup meblağ-ı mezbûrun yedi yüz akçesini müteveffâ-

yı mezbûrun techîz ve tekfînine sarf olunup ancak bin akçe kalmıştır merkûme

Ümmühani kendi mezbûr Perviz zimmetinden mütekarrer iken iki bin akçe mehr-i

müecceli olduğu ma‘lumum olmağla meblağı merkûm bin akçe dahi mehr-i müeccel

için mezbûr Ümmühan’a def olup cânibi mîrîye âid bir akçe kalmadı dedikde gıbbe’t-

tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî yevmi’l hâmis ve’l-ışrînmin

şehr-i Rebî‘ü'l-âhir lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Çavuş bin Süleymân Çavuş, Mehmed Çelebi bin Abdi

Mütevellî, Ömer bin Abdullah, Mehmed Çelebi bin Abdi, Ramazan bin Sefer ve

gayrühüm.

12-A-4

Budur ki medîne-i Rodoscuk’da sâkin iken bundan akdem civâr-ı rahmet-i gaffâra

irtihâl eden eş-Şeyh Ahmed Efendi’nin verâseti zevce-i metrûkesi Rabia binti Süleymân

Bey nâm hâtun ve sulbiye kebîre kızı Fatıma’ya münhasıra idüği şer’an mütehakkık

olduktan sonra mezbûre Fatıma tarafından menzil-i âti’z-zikrde olan hisse-i şer’iyyesini

bey’a ve kabz semeni ve mezbûreye isâline vekil olup mersûmeyi ma’rifet-i şer’iyye ile

ârifân olan Kurt Çelebi bin Ali ve Yahya Çelebi bin Mehmed nâm kimesneler

şehâdetleri ile hasm-ı şer‘î câhid mahzarında bundan akdem isbât-ı vekâlet eden zevci

Ahmed Bey bin Yakub nâm kimesne mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb Ali Bey bin Hürrem

mahzarında bi’lvekâle ıkrâr-ıtâm ve takrîr-i kelâm edüp medîne-i mezbûrede Cennet

hâtun mahallesinde vâki’ iki tarafı Ali Bey bin Hüseyin mülkü ve bir tarafı Yusuf Bey

mülkü ve bir tarafı Turzâde Ahmed Çelebi mülkü ile mahdûd olan iki bâb tahtânî beyti

müştemil olan menzili hâl-i sıhhatinde mürde-i mezbûr Ahmed Efendi’nin mülkü olup

ba’de vafâtihî semen-i mezbûre Rabia’ya ve seb‘a-i esmânı farzen mersûme Fatıma’ya

ırs-i şer’i ile intikâl eyledüği ecilden ben dahi vekâlet-i mahkiyyem hasebi ile

müvekkile-i mezbûre Fatıma’ya menzil-i mezbûrede vech-i muharrer üzere isabet eden

sebai eesmanını mezbûr Ali Bey yirmi bir bin nakd-i râyici’l akçeyebâten bey’ edüp

vekabz-ı semen ve teslîm-i mübâya‘a-i malum eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î

mezbûre Rabia dahi mahfel-i şer’ide mezbûr Ali Bey mahzarında ıkrâr edüp ben dahi

menzil-i mezbûreden benim sümün hisseme isabet eden hisse-i şer’ide merkûm Ali Bey

79

üç bin mezbûru’n-na‘t akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen ve teslîm-i mebî‘a eyledim

dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahriren fî yevmi’l-âşer

min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: El-Hâc Ali Ağa bin Hüseyin cündi, Mahmûd Bey bin Abdullah, İbrahim

Bey bin Müslihiddin, Mezli Hasan Çelebi bin el-Hâc Mehmed, Ahmed Çelebi bin

Mehmed Bey, Es-Seyyid Hasan Çelebi bin Kurt Halil, Hüdaverdi bin Kudret, El-Hâc

Emrullah bin el-Hâc Mahmûd, El-Hâc Fazlullah bin Ahmed ve gayrühüm.

12-B-1

Budur ki medîne-i Rodoscuk'da Behram Reis mahallesinde sâkin İsmail Hüseyin nâm

kimesne mahzarında şer’i lâzimi’t-tevkîrde râfi’u’l-kitâb Yorgi veled-i Minhu nâm


medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Dizdarzâde deresi kurbunda vâki’ bir tarafı Ahmed

Çelebi bin Ali Dede ve bir tarafı yine mezbûr Yorgi bâğları ve iki tarafı tarîk-i amm ile

mahdûd olan iki dönüm bir kıt‘a bâğımı mezbûr Yorgi’ye iki bin sekiz yüz nakd-i

râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘-i


tahrîren fî yevmi’s-sâmin aşer min Cemâziye'l-âhir sene 50

Şuhûdü’l-hâl: Râkimu’l-hurûf Hasan Efendi müderris, Mehmed Çavuş bin Cafer ez-

zaim, Yahya Çelebi bin nefsü’ş-şeyh Ali, Selil Mehmed Reis bin Hamza, Mustafa

Çelebi bin Mehmed, Mehmed bin Abdi.

12-B-2

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallatından Câmi’-i Atîk mahallesinde sâkin İbrahim

bin Ebubekir nâm kimesne makâm-ı kazâda râfü’u’l- kitâb İsmail bin Hüseyin nâm


medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Dizdârderesi kurbunda vâki‘ bir tarafı Ahmed Çelebi

bin Ali Dede ve bir tarafı Yorgi veled-i Mithu nâm zımmî bâğları ile ve iki tarafı tarîk-i

amm ile mahdûd olan iki dönüm bir kıt‘a bâğımı mezbûr İsmail’e iki bin sekiz yüz

nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i

mebî‘-i mahdûd eyledim min ba’d bâğ-ı sâlifü’z-zikr mezkûr İsmail’in mülki

80

müşterâsıdır dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî

yevmi’s-sâmin aşer min şehr-i Cemâziye'l-âhir târih-i mezbûr

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Çavuş bin Cafer ez-zaim, Yahya Çelebi bin nefsü’ş-şeyh Ali

müderris, Selil Mehmed Çelebi bin Hamza reis, Mustafa Çelebi bin Mehmed, Mehmed

Çelebi bin Abdi ve gayrühüm.

12-B-3

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallâtından Hüseyin Çavuş kebîr mahallesinde sâkine

Hatice binti Mehmed Hoca nâm hâtun makâm-ı kazâda râfi’atü’l-kitâb İsmihan binti el-

Hâc Hasan nâm hâtun tarafından bey’-i âti’z-zikri tasdîke vekîl olup nehc-i şer’i üzere

isbât-ı vekâlet eden İbrahim Çelebi bin Hasan nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve

takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir

tarafı yine mezbûr İsmihan mülkü ve üç tarafı tarîk-i amm ile mahdûd olan iki bâb

tahtânî beyti ve bir bâb fevkânî beyti ve altında ahûru ve fırını mahtûtası ve cenîneyi

müştemil olan menzilimi müvekkile-i mezbûre İsmihan’a doksan beş bin nakd-i

râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a-i

mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire

fî yevmi’s-sâbi aşer min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz

ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Hasan Çelebi bin Mehmed eş-şehîr bi-Kokanzâde, Kurt Çelebi bin Abdi,

Mehmed Çelebi bin Kalender, Ali Çelebi bin Yusuf Çelebi, Uzun Ahmed, Hasan Hoca

bin Mustafa ez-zaim, Hüseyin bin el-Hâc Memi.

12-B-4

Budur ki medîne-i Rodoscuk'da el-Hâc İsa mahallesinde sâkin Aişe binti Musa Efendi

makâm-ı kazâ-i lâzimu’r-rızada râfi’u’l-kitâb Sinan Beşe bin Kurt nâm kimesne

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülk-i mahzımda muntazam olup

mahalle-i mezbûrede vâki‘ olup bir tarafı sürekçi Bali mülkü ve bir tarafı el-Hâc

Durmuş’un vakf eyledüği menzil ve bir tarafı Mahmûd Beşe bin Şa‘bân mülkü ve ve bir

tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan iki bâb fevkânî ve tahtani beyti cenîneyi müştemil

olan mülki menzilimi mezbûr Sinan Beşe’ye yirmi beş bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda

akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a-i mahdûd eyledim

81

dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî yevmi’l-hâdî

ve’l-ışrîn min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Bey bin Behram kethüdari, Ali Çelebi tüfekçizade, Hamza Beşe

bin Yahya, Hasan Hoca bin Mustafa imam, Davud Beşe bin Abdullah, Hüseyin Bey bin

Abdullah ve gayrühüm.

12-B-5

Budur ki mahmiyye-i Kostantiniyye'de Kazancı el-Hâc Ali mahallesinde sâkin Maden

bin Mahmûd nâm kimesne mahzarında mahfel-i şer’de râfi’u’l-kitâb zevce-i mutallakası

olan Asiye binti Osman nâm hâtun ile sadri oğlu Mehmed Çelebi bin Mustafa nâm

kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp bundan akdem medîne-i

Rodoscuk'da el-Hâc Hürmüz mahallesinde vâki‘ olan mülk menzilimi merkûm Mehmed

Çelebi’ye semeni ma‘lûmeye bey’ eylediğimden benim mülküm olan eşyâdan bir

yemeni tepsisi ve bir sahan ve bir kâse ve bir köhne ihrâm ve bir el değirmeni ve bir

yalak mermer ve iki aded küb ve bir hoşâb kâsesi ve bir çini tabak ve altı ağaç sini ve

bir kebâb tabesi dört ağaç çanak ve bir şîrehâne menzil-i mezbûrun içinden kalup

kable’l-ihrâc ve’l-ahz mahmiyye-i mahkiyyeye ta’yin eyledüğim ecilden mezbûrattan

eşyayı mezbûreye da’vâ ve taleb eylediğimden onlar dahi eşyayı mezbûreden sâbiku’z-

zikr yemeni tepsisi ve sahanı ve kâseyi ve köhne ihrâmı hoşâb kasesi ve bir çini tabak

ve üç ağaç sini ve yalak mermerini ve iki kübü ve dört ağaç çanağı kalup ile’l-ân

zabitlerinde olduğu ıkrâr ve mezbûr Mehmed zikr olunan şîrehânemdir deyüp ma’da

inkâr beyyine ityân-ı burhândan izhâr-ı acz ve isthlâf eyledüğim ecilden onlar dahi zikr

olunan el değirmenini ve kebâb tabesini ve üç ağaç siniyi vâz’-ı yed eylediklerine

mezbûran Mehmed vâreste-i yemîn-i billâhi’l-aliyyi’l-azîm eylediklerinden sonra zikr

olunan şîrehânenin da’vâsından dahi iki yüz akçeye mezbûr Mehmed benim ile

musâlaha olunup bedel-i sulh olan meblağı mezbûr iki yüz akçeyi mezbûr Mehmed

yedinden bi’t-tamâm ahz ve kabz eyledügüm ecilden ba’de eşya-ı mezbûreye müte‘allik

mezbûran ile da’vâ ve nizâ’ım kalmadı dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-

taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-sâmin ve’l-ışrîn min Cemâziye'l-evvel lisene

hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Râkimu’l-hurûf Hasan Efendi müderris, El-Hâc İbrahim Efendi hatib,

Selil Mehmed reis bin Hamza, Şa‘bân Odabaşı, Ahmed bin Abdullah el-hammamî,

82

Ahmed bin Osman, Mehmed bin Abdi, Ramazan bin Sefer, Mustafa bin Ali ve

gayrühüm.

13-A-1

Budur ki medîne-i Rodoscuk tevabi‘inden Banados nâm karyede sâkin Kosta veled-i

Yani nâm zımmî mahfel-işer’de kendi cânibinden asîl ve kayın anası Orkame binti Yani

nâm nasraniyye tarafından tasdiki âti’z-zikre vekîl olan bâisü’l-kitâb Kiryaki veled-i

Yorgi nâm zımmî mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp karye-i mezbûrede

vakı‘a olan bir tarafı Keyvan bin Abdullah nâm kimesne ve bir tarafı Hıristo’nun ve bir

tarafı Yani nâm zımmîler mülkleri ile ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb

tahtânî ve bir bâb fevkânî beyti ve havluyu ve cenîneyi müştemil olan mülkü menzilimi

bi-cemi’t-tevâbi’ ve’l-levâhık mezbûr Kiryaki ile merkûm Orkame’ye iştirâki’s-sevî

üzere beş bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda osmanî akçeye bâten bey’edib kabz-ı semen-i


vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî yevmi’t-tâsi aşer min Cemâziye'l-âhir lisene


Şuhûdü’l-hâl: Beher Çelebi bin nefsü’ş-şeyh Ali, Kerkeş İbrahim bey bin Abdullah,

Handan Bey bin Abdullah, Keyvan bin Abdullah, Ramazan bin Sefer, Oskolu veled-i …

ve gayrühüm.

13-A-2

Budur ki mahmiyye-i Kostantiniyye'de vâki‘ kırk beşinci cemaate mahsus olan odanın

mühimmatı için mevkūfe olan nukûdun mütevellîsi olan Mehmed Beşe Bey vekîl ve

kâim-makâm olan el-Hâc Fazlullah Beşe bin Mehmed nâm kimesne mahfel-işer’de

medîne-i Rodoscuk’da sâkin iken bundan akdem fevt olan Mehmed Beşe bin Yahya’nın

vâlidesi ve hasran vârisesi olmağla muhallefâtına vâzi’atü’l-yed olan râfi’u’l-kitâb Aişe

binti Musa nâm hâtun mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp mevrûs-ı mezbûr

Mehmed Beşe Bey vakfı mezbûra dört yüz on riyâlî guruş-ı kebîr deyn edüp kable’l-edâ

fevt olmağla bundan akdem merkûme Aişe zikr olunan dört yüz on riyâlî guruş deynini

ıkrâr edüp mucibince muhallefâtından edâsına taraf-ı şer‘den tenbîh ve ilzâm olunmuştu

hâlâ sâlifü’z-zikr dört yüz on riyâlî guruşdan iki yüz altmış riyâlî guruş mezbûre Aişe

yedinden ahz ve kabz edüp bâkî yüz elli riyâlî guruş vilayeti Anadolu’da vakı‘a nefs-i

kasaba-i Güzelhisar'da sâkin İslam Beşe nâm râcilin mezbûr Mehmed Beşe’ye deyni

83

olunup ba’de vefâtihî hasran mezbûreye intikâl idüb yüz elli guruş merkûm İslam

Beşe’den icâb-ı muhayyelü kabûl muhattal … haviye ve resai muhttal aleyhime

mütevakkıf havâle ile havâle eyledi dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb

sebt olundu hurrire fî yevmi’l-ışrîn min şehr-i Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Ağa bin Bayram kethüdari, Hüseyin Beşe bin Abdullah serdar,

Davud Beşe bin Abdullah, Hasan Halife bin Mustafa imam, Mehmed Halife Ademzade

ve gayrühüm.

13-A-3

Budur ki medîne-i Rodoscuk'da Canpaşazâde mahallesinde vāki‘ olup bir tarafı Emir

bin Hasan bir tarafı Davud bin ve bir tarafı Hasan Beşe bin Mustafa mülkleri ve bir

tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan iki bâb fevkânî ve iki bâb tahtânî beyti ve havluyu

müştemil olan menzil bundan akdem Rahime binti Mahmûd nâm hâtunun mülkü olup

ba’de vefâtihâ nısfı zevci Mehmed bin Emirşah nâm kimesneye ve nısfı âharı kız

karındaş İsmihan binti Salih nâm hâtuna ırs-i şer’i ile intikâl eyledügü şer’an

mütehakkık olduktan sonra mezbûr Mehmed Halîfe makâm-ı kazâda râfi’u’l-kitâb

Mehmed Bey bin Yusuf nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ıtâm ve takrîr-i kelâm edüp

zikri sabk iden menzilden bana intikâl eden nısf hissemi mezbûr Mehmed Bey’e üç bin

iki yüz elli nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ kabz-ı semen-i ma’dûd ve

teslîm-i mebî‘-i mahdûd eyledim dedikde mezbûre İsmihan tarafından dahi bey’-i âti'z-

zikri ıkrâra vekîl olup Aynahoca bin İvaz ve Mehmed bin Can Bali nâm kimesneler

şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet iden zevci el-Hâc Ahmed bin el-Hâc Ebubekir nâm

kimesne mahzarı şer’de yine mezbûr Mehmed Bey mahzarında bi’lvekâle ıkrâr-ı tâm ve

takrîr-i kelâm edüp müvekkile-i mezbûre İsmihan dahi menzil-i mârü’z-zikrden

mezbûreye isâbet eden nısf hissesini kezâlik mezbûr Mehmed Bey'e üç bin iki yüz elli

mezbûru'n-na‘t akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘ eyledi

dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî yevmi’s-sâlis

aşer min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Çelebi hafızzâde, Ali Çelebi fişekçizâde, Yahya Çelebi bin

Abdullah, Davud Bey bin Mehmed zâbit-i şehr, Süleymân Bey bin Halil el-kâtib,

Mehmed Çelebi bin Kâsım Bey, Abdullah Beşe bin Hızır.

84

13-A-4

Budur ki medîne-i Rodoscuk kefere mahallâtından Papa Peşri mahallesinde sâkin Dimo

veled-i Toma nâm zımmî mahfel-işer’işer’ifde râfi’u’l- kitâb Hüseyin Beşe bin Kaya

nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve ta’bîr-i ani’l merâm edüp silk-i mülkümde

münselik olup mahalle-i mezbûrede vāki‘ bir tarafı kara sakallı Yani ve bir tarafı

Dimitri mülkleri ile ve iki tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb fevkânî ve bir bâb

tahtânî beyti ve havlusu ve bi’r-i mâ ve cenînesiyi müştemil olan menzilimi bi-cemi’t-

tevâbi’ mezbûr Hüseyin Beşe’ye yirmi sekiz bin râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’

ve takâs ve kabz ve teslîm ol dahi minvâl-i muharrer üzere iştirâ ve kabz ve tesellüm

eyledikden sonra semeni olan meblağı mezbûru yirmi sekiz bin akçesini mezbûr mezbûr

Hüseyin Beşe’ye zimmetimden deyn olan on sekiz bin marü’n-na‘t akçeyi takâs edüp

bâkî on bin akçesi dahi işbu hazır bi’l meclis es-Seyyid Mehmed Çelebi bin es-Seyyid

Ahmed nâm kimesneye zimmetimde deyn olan yirmi bin marü’n-na‘t akçenin on bin

akçesi içün icâb-ı muhayelü ve rıza-i muhattal leh ve kabûl muhammali aliye haviye

havale-i şer’i ile havale eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt

olundu hurrire fî yevmi’s-sâlis min şehr-i Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Çavuş bin Süleymân Çavuş, Es-Seyyid Sinan Çelebi bin es-

Seyyid Ahmed, Hüseyin Beşe bin Abdullah, El-Hâc İbrahim Efendi bin Mahmûd

Efendi hatib, Turcuzâde Ahmed Çelebi bin Murâd, İsmail bin Hüseyin hammat, İbrahim

Çelebi bin Mustafa, Ramazan bin Sefer, Mehmed Çelebi bin Abdi ve gayrühüm.

13-B-1

Budur ki medîne-i Rodoscuk'da Kara Kâtib mahallesinde sâkin iken bundan akdem fevt

olan İbrahim Beşe’nin verâseti zevce-i metrûkesi Meryem binti Abdullah ve sulbî oğlu

Mehmed’e ve sulbiyye kızları Hamime ve Aişe’ye münhasıra idüğü şer’an mütehakkık

olduktan sonra mezbûr Mehmed mahfel-i şer’de bâisü’l-kitâb Alakon veled-i Yadkar

nâm Ermeni mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp medîne-i mezbûre sınırı

dâhilinde Kayı Veli nâm mevzide vâki‘ bir tarafı Şakir zâde el-Hâc Mehmed bâğı ve bir

tarafı Haluş nâm Ermeni tarlası ve bir tarafı Mihal nâm zımmî tarlası ve bir tarafı tarîk-i

âmm ile mahdûd bir kıt‘a bâğ mevrûs-ı mezbûr İbrahim’in hâl-i hayâtında mülkü olup

ba’de vefâtihî otuz iki sehimden dört sehmi mezbûre Meryem’e ve on dört sehmi bana

ve yedi sehmi mezbûre Hamime’ye ve yedi sehmi merkûme Aişe’ye ırs-i şer’i ile intikâl

85

eyledikde ben sağîr iken mezbûretan Aişe ve Hamime zikr olunan bâğın mecmu‘unu

mezbûr Alokon’a semeni ma’lûme bâten bey’ eylemegin ol dahi çubuklarını ihrâc ve

yerini tarla edüp bu ana degin zirâ’at eylemişdi hâlâ ben balîğ olup zikr olunan tarlamı

değirmeni merkûm Alakon’dan da’vâve taleb eylediğimde ol dahi inkâr eylemegin

beynimizde münâza‘at-ı şedîde vāki‘ olmuşidi el-hâletü hazihi beynimizde muslihûn

tavassut edüp tarla ve kürum da’vâsından bizi bin nakdi rayiç akçe üzerine inşâ-i akdi

sulh-i şer’i eylediklerinde ben dahi sulh-i mezbûru kabûl ve bedel-i sulh olan meblağ-ı

mezbûr akçeyi mezbûr Ermeni yedinden bi’t-tamâm ahz ve kabz eyleyüp min ba’d

da’vâ-i mezbûreden mezbûr Ermeninin zimmetinde ibrâ-i âmmı kâtiu’n-nizâ‘ ile ibrâ

eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî

yevmi’s-sâdis aşer min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: El-Hâc İbrahim Çelebi bin Hasan Bali …, Sırçabıyık odabaşı Mustafa

Bey, Gedik İbrahim Beşe bin Abdullah, Hüdaverdi Çelebi bin Kadri, Mehmed Çelebi

bin Hüseyin Çelebi, Mehmed Çelebi bin Tanabaş.

13-B-2 Arapça

Hâla‘at fî meclisi şer‘i'ş-şerîf el-mer’etü'l-med‘ûvve Ümmühânî bint Ahmed es-sâkine

bimahalleti Hoca Veli min mahallâtı Medîneti Rodoscuk ma‘a zevcihâ hâmilü hâze'l-

kitâb Dâvûd bin Osman ve hüve hâle‘a ma‘hâ mehrihe'l-müeccel el-ma‘kūdün aleyh

nikâhahâ ve hüve meblağün kadderehû ve nassâbehû elfe dirhemü fızzî râyicün fi'l-vakt

ve alâ nafakatin ‘indehâ ve müennetü süknâhâ muhâla‘aten sahîhaten şer‘iyyeten

sümme ibrâün külli vâhid minhâ zimmetü'l-âhar ‘an cemî‘i'd-de‘âvî ve'l-eymân el-

müte‘allıka bihukūki'z-zevciyye ibrâün ‘âmmen katı‘an li'n-nizâ‘ ve râfi‘an li'l-husūme

cerâ zâlik ve hurrire fi'l-yevmi's-sâbi‘ aşere min Cemâziye'l-âhire lisene 50

Şuhûdüˈl-hâl: Hüseyin Ağa ibn Ahmed el-Müteferrika, Sefer Çavuş ibn Bali, Yahya

Çelebi ibn Abdullah, Abdünnebî ibn Husrev er-Râcil, El-Hâc Emrullah ibn el-Hâc

Mahmud, Mustafa bin Ali el-Muhzır.

13-B-3

Budur ki medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Yeniköy nâm karye ahalisinden Papaluk

veled-i Dimo ve Minol veled-i Rifa ve Dimo veled-i Mohcer ve Yani veled-i Şimo ve

Hıristo veled-i Vato ve Aleksandır veled-i Vani ve Istırati veled-i Maturani ve Luka

86

veled-i Martin ve Yutra veled-i Turhatu ve Nikol veled-i Yorgi nâm zımmîler mahfel-

işer’de râfi’u’l-kitâb Davud Bey bin İbrahim mahzarında her biri ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i

kelâm edüp merkûm Davud Bey zımmetinde târîh-i kitâbdan üç yüz altmış gün

tamamına degin müeccel-i mev’ud yüz riyâlî kebir guruş vacibü’l-edâ-i deynimiz olup

her birimiz âharın zimmetine terettüb eden hisse-i deyne emr ve kabûlü hâviye kefâlet

ile kefîl olduk dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî

yevmi’-s-sâbi’ aşer min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Hâlil Ağa bin el-Hâc Mehmed müteferrika, Mahmûd Bey bin Abdullah

cündî, Odabaşı Mahmûd Bey bin Abdullah, Sadri el-Hâc Hasan Beşe Sefer er-racil,

Hüdaverdi Çelebi bin Kadri ve gayrühüm.

13-B-4

Budur ki medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Büyük Kılıçlı nâm karyede sâkine Rahime

binti Hızır Bey nâm hâtun mahfel-işer’de râfi’u’l kitâb Abdünnebi bin Turgut nâm


karye-i mezbûre de vâki‘ etraf erba‘ası tarîk-i amm ile mahdûd bir bâb tahtânî çatma

beyti ve havluyu ve ahûru müştemil olan menzil-i mevrûsumu mezbûr Abdünnebi’ye

dört bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve

teslîm-i mebî‘a-yı mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb

sebt olundu hurrire fî yevmi’l-hâdî aşer min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf min


Şuhûdü’l-hâl: Hasan Bey bin Gazanfer ez-zaim, Ali Dede bin Derviş, Hüseyin Beşe bin

Abdullah serdar, Mehmed Bey bin Behram kethüdari, Zülfikar Bey bin Mehmed,

Davud Bey bin Abdullah,

13-B-5

Budur ki kazayı Malkara tevâbi’inden Tatarlı demekle ma’rûf karyede sâkin Ömer bin

Bali nâm kimesne makâm-ı kazâda râfi’u’l-kitâb Dede Bali bin Rıdvan nâm kimesne


Rodoscuk tevâbi’inden Işıklar nâm karye kurbunda vâki’ Dereköyü demekle ma’rûf

nâm karyenin nehri üzerinde zahûre değirmeni demekle meşhur tehdîd ve tevsîfden

müstağni bir göz değirmenin nısfından olan on altı sehimden benim mülki müştirâm

87

olan yedi sehmi mezbûr Dede Bâliğye altı bin yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye

bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a-yı mahdûd eyledim dedikde

gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’l-âşer min

Cemâziyel’l-âhir lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi bin Mustafa fişekçizade, Mehmed Çelebi bin Hafızzade, Âdem

bin Şükrullah, Şa‘bân bin Rıza bin, Resul bin Hâlil, Mehmed bin Abdi, Mustafa bin Ali,

Ramazan bin Sefer, Hasan bin Ali ve gayrühüm mine’l-hazırîn.

14-A-1

Budur ki medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Işıklar demekle ma’rûf karyede sâkin Viranu

veled-i Dimo nâm zımmî makâm-ı kazâ-i lâzımı’r-rızâdarâfi’u’l-kitâb Yenaki veled-i

Andan nâm zımmî mahzarında bi-tav’i saf ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüpmezbûr

Yenaki’ye farzı şer’iden zimmetimde târîh-ikitâbdan dört yüz gün tamamıma degin

mevcûd-ı mev‘ûd altmış yedi riyal guruş kebir behasında yedi riyal guruş ceman yetmiş

beş guruş eder lâzımı’l-edâ ve vacibü’l-kaza deynim vardır … mezbûr tamamından

mezbûr yetmiş beş riyal guruş mezbûr Yenaki’ye edâ ve teslîm ederim dedikde gıbbe’t-

tasdîki’ş-şer’î mâ vâki‘’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’l-ışrîn min Cemâziye'l-

âhir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Musa Çelebi bin Ali Bezaristani, Kolak İbrahim Çelebi bin Mehmed

Mütevellî evkafı müteferrika, Tekyeli Ali Bey, Uzun Ahmed Çelebi, Hâlil Beşe bin

İbrahim Çelebi, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmûd serbazari.

14-A-2

Medîne-i Rodoscuk'da Behram Reis mahallesinde sâkin olup vakf-ı âti’z-zikre mütevellî

olan Süleymân Bey bin Abdullah nâm kimesne mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb Salih bin

Mehmed nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp medîne-i mezbûre

mahallâtından Hoca Veli mahallesinde sâkin iken hâlâ vefât eden Nazlı binti Abdullah

nâm hâtun bundan akdem bin kırk üç senesinde vâki‘ Şevvalin evâhirinde silk-i

mülkümde muntazam olupmahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı Hızır Beşe mülkü ve iki

tarafı yine kendi mülkü ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb tahtânî beyti ve

fevkânî müştemil olan menzil vakfı sahîh-i şer’i ve habs-i sarîh-i mer’î ile vakf ve habs

edüp beni mütevellî nasb ve ta’yîn ve bana menzil-i mezbûru ıkbâz ve teslîm ve ben

88

dahi vakfiyyet üzere zabt ve tasarruf eyledikden sonra madem ki kendi hayâtında

olanmenzil-i mezbûrda kendi sâkine ola ba’de vefâtihâ menzil-i mezbûr benim yedime

semeni misli ile âhara bey’ olunup semeni benim yedime istirbâh ve istiğlâl olunup ribh

ve gallesi medîne-i mezbûrede vāki‘ olup merhum aşçı başı Davud Ağa binâ eyledüği

çeşmelerin ta’mîr ve meremmetine harc ve sarf oluna deyü şart ve ta’yîn eylemişdi hala

menzil-i mezbûr ber-mûceb-i şart vakfa semeni misli ile âhara bey’ olunup vech-i

muharrer meşrût üzere semeni benim yedümle istiğlal olunup gallesi zikr olunan

çeşmeler ta’mîri ve meremmete muhtâc olundukça meremmete sarf olunmak lâzım

olmağla ben dahi bihasebi't-tevliye menzil-i mezbûru merkûm Salihe semen-i misli olan

altı bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’edüp kabz-ı semen ve teslîm-i

mebî‘a eyledim dedikde menzil-i mezbûrun hala semen-i misli meblağı mezbûr altı bin

akçe idügünü ihbâr etmegin gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu

hurrire fî yevmi’s-sâdis aşer min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Es-Seyyid Mehmed Çelebi bin es-Seyyid Ahmed, Musa Çelebi ibn Ali,

Murâd Beşe bin Abdullah, Ali Çelebi ibn Elem Dede, Eş-şeyh İbadi Çelebi Hızır bin,

Ahmed Beşe bin Abdullah, Ramazan bin Sefer.

14-A-3

Budur ki medîne-i Rodoscuk'da Câmi’-i Vasat mahallesinde sâkin Aişe binti Hızır Bey

nâm hâtun tarafından ıkrâr-ı âti’z-zikre vekîl olup mezbûreyi mârifet-i şer’iye ile ârifân

olan Yusuf Çelebi bin Mehmed ve Piruz bin Abdullah nâm kimesneler şehâdetleri ile

isbât-ı vekâlet eden Mehmed Çavuş bin Durmuş nâm kimesne makâm-ı kazâda râfi’u’l-

kitâb Mustafa bin Resul nâm emred mahzarında bi’lvekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm

edüp müvekkile-i mezbûrenin silk-i mülkünde muntazam olup mezbûrede ırgat

pazarında vâki‘ yine bir tarafı müvekkile-i mezbûre Aişe’nin şir ve ayni cariyesi ve bir

tarafı Ahmed bin Mehmed Ağa nâm yetimin zirahanesi ve bir tarafı Hüma hâtun vakf

eyledüği dükkân ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan bir bâb temürci

dükkânınıba’de’t-tahliyyeti’ş-şer’iyye mezbûr Mustafa’ya hîbe-i sahîha-i şer’iyye ile

hibe ve teslîm ol dahi meclis-i hibede ittihâb ve kabz ve tesellüm eyledi dedikde

gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’l-ışrîn min

Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

89

Şuhûdü’l-hâl: Sefer Ağa bin Bali, Fahrü’l-müderrisîn Hüseyin Efendi bin Kemaleddin,

Fahrü’l-müderrisîn Ali Çelebi bin İbrahim Efendi, Mehmed Halife bin Halil, El-Hâc

Mehmed bin Abdullah, Mehmed Çelebi bin Abdi ve gayrühüm.

14-A-4

Budur ki medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Yağcı demekle ma’rûf nâm karyede sâkin

Salih bin Mehmed nâm kimesne mahfel-işer’-i kavîmde râfi’u’l-kitâb Süleymân bin

Bali nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde

muntazam olup karye-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı yine kendi mülküm ve bir tarafı kara

Ali bin Mehmed ve bir tarafı yamuk Mustafa mülkleri ve bir tarafı tarîk-i âmm ile

mahdûd olup iki germesi bir bâb tahtânî beyti mahtûtası müştemil olan menzilimi

mezbûr Süleymân’a beş bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı

semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a-i mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ

vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’l-hâmis ve’l-ışrîn min Cemâziye'l-âhir


Şuhûdü’l-hâl: Yusuf Ağa bin İbrahim ez-zaim, Zülfikar Bey bin pir Mehmed, Ali bin

Mehmed, Mustafa bin Ahmed, Ali bin Budak, Murâd Çelebi bin Hızır ve gayrühüm.

14-A-5

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallâtından Canpaşazâde mahallesinde sâkin Fatıma

binti Mehmed nâm hâtun mahfel-işer’de zevci olan râfi’u’l-kitâb Hasan bin Yusuf nâm

kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp ben bu âna degin mezbûr

Hasan’nın taht-ı nikâhında olup hâlâ beynimizde şikâk-ı vâki‘ olmağla mezbûr Hasan

beni talâk-ı bâyin ile tatlîk etmeğin ben dahi mezbûr Hasan zimmetinde mütekarrir

mehr-i müeccelim olan dört bin akçenin iki bin akçesini mezbûreye hîbe-i sahîha-i

şer’iyye ile hibe edüp bâkî iki bin iki bin akçeyi ve nafaka-i iddet için dahi üç yüz altmış

akçeyi ve benim mülki mahzım olup merkûm Hasan ile sâkin olduğumuz menzilde vaz’

eylediğim eşyadan bir … ve üç alaca kilim ve bir sepet sanduk ve bir ayaklı sandık ve

iki basma yastık ve bir yemeni yorgan ve bir beledî döşek ve bir hamam gömleği ve iki

basma bohça ve bir basma ocak yaşmağı ve bir siyah peştamal ve bir alaca peşkir ve bir

ala paftalı sim kuşak mezbûr Hasan yedinden bi’t-tamâm ahz ve kabz eyleyüp min

ba’dmezbûr ile bâkî mehr-i müeccelimi ve nafaka-i iddetime ve eşyayı mezbûreye

müte‘allık da’vâ ve nizâ’ım yoktur dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb

90

sebt olundu hurrire fî yevmi’l-ışrîn min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf min hicreti


Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Bey bin Kethüdari, Hüseyin bin Serdar, Davud bin Abdullah er-

râcil, Hasan Halife bin Mustafa Efendi Hasan Beşe, Mehmed Efendi bin Mustafa Çavuş

imam, Musa Beşe bin Abdullah, Ali Bey bin Adem cündi, Mehmed Beşe bin Haydar

(silik) ve gayrühüm.

14-B-1

Budur ki medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Banados demekle ma’rûf karyede sâkin İstatu

veled-i nâm zımmî makâm-ı kazâda râfi’u’l-kitâb Şa‘bân bin Abdullah nâm kimesne

mahzarında üzerine da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp bundan akdem mezbûr Şa‘bân

beynimizde ma’lûm mikdâr bir kazgan-ı kebir bin sekiz yüz akçe mukâbelesinde rehin-i

şer’i vaz’ eylemişdi hala murâd eylediğimde zikr olunan kazganı bana teslîmden imtina‘

eder suâl olunup alıvirilmek matlûbumdur dedikde gıbbe’s-suâl merkûm Şa‘bân

cevâbında fiˈl-hakīka ben mezbûr İstatu'dan târih-i kitâbdan yirmi sene mukaddem zikri

sebk eden kuzganı bin sekiz yüz fıdda râyicü'l-vakt akçeye iştirâ eyledim târih-i

mezbûrdan berü benim mülk-i müterâmdır dimegin gıbbe’s-suâl mersûm İstatu’ya dahi

fi’l-hakîka zikr olunan kazganı mezbûr Şa‘bân rehin vaz’ edeli yirmi sene vardır deyü

bitav‘ihî i‘tirâf ve bila özrü şer’i sukûtunu ıkrâr eylemegin da’vây-ı mezbûrdan men’

birle mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevm min Cemâziye'l-âhir lisene

hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Râkimu’l-hurûf Hasan Efendi bin müderris, Hamza Hoca bin Nasuh

imam, Davud Bey bin Mehmed, Ali bin Sefer, Mehmed Halife bin Hâlil, Hâlil Çelebi

kasas ve gayrühüm.

14-B-2

Budur ki medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Kolauzlu demekle ma’rûf nâm karyede

sâkine Ümmühan binti Musa nâm hâtun makâm-ı kazâda râfi’u’l-kitâb Mustafa Çelebi

bin el-Hâc Ramazan nâm kimesne mahzarında üzerine da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp silk-

i mülkümde muntazam olup karye-i mezbûrede vâki‘ etrâf-ı erba’ası kendi mülküm ile

mahdûd olan iki germesi bir bâb tahtânî odayı nakl içün mezbûr Mustafa’ya üç bin beş

yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-

91

i mebî‘a-i mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt

olundu hurrire fî yevmi’l-hâmis ve’l-ışrîn min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Hüseyin Ağa bin Ahmed müteferrika, Mehmed Çelebi Hafızzâde, Davud

Bey bin Mehmed, Süleymân bin Hâlil, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmûd, Şa‘bân

bin Özüm Bali, Musa bin Hızır ve gayrühüm.

14-B-3

Medîne-i Rodoscuk kefere mahallâtından Papa Aliksara? mahallesinde sâkin Yesaskovi

Kazgancı veled-i Yorgi nâm zımmî mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb Menâmub veled-i

Tanas nâm zımmî mahzarında ıkrâr-ı tâm ve ta’bîr-i ani’l merâm edüp silk-i mülkümde

münselik olup medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Nusretli köyü kurbunda vâki‘ bir tarafı

Minol ( silik ) bâğı ve bir tarafı Filiton bâğı ve bir tarafı karamanlı Mandaro veled-i

Mardus bâğı ve bir tarafı vâdî ile mahdûd olan iki dönüm bir kıt‘a bâğım bin sekiz yüz

nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i

mebî‘a-i mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt

olundu fî târîh Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Hallaç Mahmud bin Abdullah, Aşur hallaç, Mustafa bin Ali, Ramazan bin

Sefer ve gayrühüm.

14-B-4

Budur ki medîne-i Rodoscuk'da kefere mahallatından Papa Peşri mahallesinde sâkin

Dimo veled-i Duka nâm zımmî mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb Bayram bin Abdülvehhab

nâm râcil mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam

olupmedîne-i mezbûre sınırı dâhilinde çayır nâm mevzide vâki‘ bir tarafı Minol veled-i

İklade ve bir tarafı Yakomi veled-i Angelaki ve bir tarafı Martuz ve bir tarafı Yorgaki

veled-i Dimitri nâm zımmîler bâğları ile mahdûd olan tahmînen beş dönüm bir kıt‘a

bâğım mezbûr Bayram Beşe’ye yirmi dört bin râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’

ıkbâz ve teslîm ol dahi vech-i muharrer üzere iştirâ ve kabz ve teslellüm eyledikden

sonra semeni olan meblağ-ı mezbûr yirmi dört bin akçeyi zimmetimden mezbûr Bayram

Beşe’ye deynim olan otuz bin mezbûru'n-na‘t akçenin yirmi dört bin akçesini takâs

eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî

92

yevmi’s-sâlis ve’l-ışrîn min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-

izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Es seyyid Mehmed Çelebi bin es seyyid Ahmed Çelebi, Kolcu Hüseyin

bin Kaya, Ali Çelebi bin Mustafa Fişekçizade, Süleymân Bey bin Hâlil, Mehmed Halife

bin Hâlil, Mehmed Çelebi bin Abdi ve gayrühüm.

14-B-5

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallâtından el-Hâc İsa mahallesinde sâkine Asefe binti

Hasan nâm hâtun tarafından bey’-i âti’z-zikri ikrâra vekîl olup mezbûreyi ma’rifet-i

şer’i ile ârifân olan Mehmed Çelebi bin Abdi ve Avni bin Kâsım nâm kimesneler

şehâdetleri ile vekâleti sâbite olan Mehmed Çelebi bin Ahmed nâm kimesne mahfel-

işer’de râfi’u’l-kitâb Hüseyin bin Ahmed nâm kimesne mahzarında bi’lvekâle ıkrâr-ı

tâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkile-i mezbûre silk-i mülkünde muntazam mahalle-i

mezbûreden vâki‘ bir tarafı Fatıma binti Ali Bey mülkü ve bir tarafı müvekkile-i

mezbûrenin bâbası mezbûr Hasan’nın vakf eylediği havlu ve bir tarafı Hüma hâtun

mülkü ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb tahtânî ve bir bâb fevkânî beyti

müştemil olan menzilimi mezbûr Hüseyin’e yirmi bir bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda

akçeye bâten bey’ ideb kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a-i mahdûd eyledi

dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt ve terkîm olundu hurrire fî

yevmi’s-sâlis min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Râkimu’l-hurûf Ali Çelebi, Hasan Efendi bin Cemaleddin, Mehmed

Efendi Adem, Yusuf Çelebi bin Ahmed kasap, Kenan odabaşı bin, Ahmed Çelebi bin

Osman, Mehmed bin Mustafa Çelebi, Behram bin Ahmed.

14-B-6

Budur ki medîne-i Rodoscuk’da Yunus Bey mahallesinde sâkine Hüma binti Hasan nâm

hâtun makâm-ı kazâda râfi’u’l-kitâb Receb bin Mehmed nâm kimesne mahzarında

ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup medîne-i mezbûre

sınırı dâhilinde Kayı Veli nâm mevzide vâki‘ bir tarafı Mehmed bin Durak ve bir tarafı

Canbaşzâde Ahmed Çelebi ve bir tarafı hammal Hızır bâğları ve bir tarafı tarîk-i âmm

ile mahdûd olan üç dönüm bir kıt‘a mülkü bâğımı mezbûr Habib’e üç bin sekiz yüz

nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ ve ıkbâz edüp ol dahi kabz-ı semen-i

93


bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-sâbi’min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Râkimu’l-hurûf Hasan Efendi bin el-Hâc Cemaleddin müderris, İbrahim

Çelebi bin Mahmûd Efendi hatib, Biruz bin Abdullah, Debbâğ Hızır, Debbâğ Cafer,

Mehmed bin Abdi ser bölük ve gayrühüm.

15-A-1

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallâtından Hoca veli mahallesi sâkinlerinden Kâtib

Ahmed Çelebi bin Hasan mahfel-işer’de teberru‘âtı câize ve âmme-i tasarrufâtı nâfize

olduğu halde ıkrâr-ıtâm ve takrîr-i kelâm edüp tedbîr-i âtî sudûruna degin dâhil-i

havza’-i emlâkim olan râfi’atü’l-kitâb orta boylu sarışın gök gözlü açık kaşlı

Rusiyyetü’l-asl Mülayim binti Abdullah nâm cariyemi habseten lillâhi te’âlâ ve taleben

li-merzâti’r-rabbi’l-âlâ … eyledim bi-emrillâhi te’âlâ vefâtımdan kırk gün mukaddem

mezbûre Mülâyim mezheb-i muhtâr üzere külli malımdan mu‘taka olup sâir hürrâr-ı

asliyât gibi hürre olsun dedikde mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’l-

gurre şehr-i Recebü’l-âsım lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Mahmûd Efendi bin Nasuh Efendi hatib, Es-Seyyid Abdülkerim Halife

bin Şa‘bân imam, Maden Çelebi bin Musli, Numan Efendi ibn Süleymân Efendi hatib,

İbrahim Halife bin Mehmed, Hasan Halife bin Hüseyin Çelebi, Mehmed Çelebi bin

Musli, Ali Çelebi bin eş-şeyh Musli, Veli bin Ahmed Müezzin, Mehmed Bey Kurdcu,

El-Hâc Mehmed bin Osman, Eş-şeyh Mehmed Efendi imam mahalli.

15-A-2

Budur ki medîne-i Rodoscuk’da Câmi’-i Vasat mahallesinde sâkine zahrü'l-muhadderât

Rabia hâtun ibneti Hâlil tarafından ıkrâr-ı âti’z-zikre vekîl olup mezbûreye ma’rifet-i

şer’i ile ârifân olan Ali Bey bin Mustafa ve Ahmed bin Abdullah nâm kimesneler

şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden Hıdır oğlu Sinan Ağa bin Ali Bey nâm kimesne

mahfel-işer’debi’l vekâle ıkrâr-ıtâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkile-i mezbûr Rabia

hâtun i’tâk-ı âtî sudûruna degin dâhil-i havza’-i emlâki olan uzun boylu ala gözlü çatık

kaşlı alnından eser-i cerhi olup Rusiyyetü'l-asl mezbûreye ref‘ine mu‘tâd olan bâisetü’l-

kitâb Canfedâ ibneti Abdullah câriye-i memlûkesini habseten lillâhi te’âlâ ve taleben li-

merzâti’r-rabbi’l-âlâ i’tâk-ı sahîh-i şer’i ile i’tâk ve tahrîr eyledi min ba‘d mezbûre

94

Canfedâ harâir-i asliyyâ gibi hurre olup üzerinde mevlâsı içün utekâ üzerinde sâbit olan

hakk olandan gayrı hakı kalmadı dedikde mâ vaka’a bi’t-taleb sebt ve terkim olundu fî

gurreşehr-i Recebü’l-âsım lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Halîl Ağa bin el-Hâc Mehmed Müteferrika, İbrahim Efendi Hatib,

Mahmud Ağa bin Abdullah cündi, Davud Bey bin zâbit-i şehr, Selman bin Halîl,

Mustafa Halife bin Hüseyin.

15-A-3

Budur ki medîne-i Rodoscuk'da Câmi’-i Vasat mahallesinde sâkine zahrü'l-muhadderât

Rabia hâtun ibneti Hâlil tarafından ıkrâr-ıâti’z-zikre vekîl olup mezbûreye ma’rifet-i

şer’i ile ârifân olan Ali Bey bin Mustafa ve Ahmed bin Abdullah nâm kimesneler

şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden Hıdır oğlu Sinan Ağa bin Ali bey nâm kimesne

mahfel-işer’de bi’lvekâle ıkrâr-ıtâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkile-i mezbûrRabia

hâtun i’tâk-ı âtî sudûruna degin dâhil-i havza’-i emlâki olan orta boylu kara gözlü

karakaşlı göğsünde bir beni olup Rustiyyetü’l-asl mezbûreye mu‘âref olan bâisetü’l-

kitâb Seher binti Abdullah nâm câriye-i memlûkesini habseten lillâhi te’âlâ ve taleben

li-merzâti’r-rabbi’l-âlâ i’tâk-ı sahîh-i şer’i ile i’tâk ve tahrîr eyleyüp min ba‘d mezbûre

hürr-i sâir-i aslıyân gibi hürre olup üzerinde mevâlî içün utekâ üzerinde sâbit olan hakk-

ı velâdan gayrı hakkı kalmadı dedikde mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî gurre şehr-i

Recebü’l-mürecceb lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Hâlil Ağa bin el-Hâc Mehmed, İbrahim Çelebi Hatib, Mahmûd Ağa bin

Abdullah cündi, Davud Bey bin zâbit-i şehr, Süleymân bin Halîl, Mustafa Halife bin

Hüseyin.

15-A-4

Budur ki medîne-i Rodoscuk'da Câmi‘-i Vasat mahallesinde sâkine zahrü'l-muhadderât

Rabia hâtun ibneti Halîl tarafından ıkrâr-ıâti’z-zikre vekîl olup mezbûreye ma’rifet-i

şer’i ile ârifân olan Ali Bey bin Mustafa Çavuş ve Ahmed bin Abdullah nâm kimesneler

şehâdetleri ile vekâlet-i isbât eden Hıdır oğlu Sinan Ağa bin Ali Bey nâm kimesne

mahfel-işer’de bi’lvekâle ıkrâr-ıtâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkile-i mezbûre Rabia

hâtun i’tâk-ı âtî sudûruna degin dâhil-i havza’-i emlâki olan uzun boylu sarı elâ gözlü

elinde eser-i cerhi olup rûstiyyetü’l-asl mezbûreye … olan bâisetü’l-kitâb Yâsemîn binti

95

Abdullah nâm câriye-i memlûkesini habseten lillâhi te’âlâ ve taleben li-merzâti’r-

rabbi’l-âlâ i’tâk-ı sahîh-i şer’i ile i’tâk ve tahrîr eyledi min ba‘d mezbûre Yâsemîn sâir

harâyir-i asliyân gibi hürre olup üzerinde mevâlî içün utekâ üzerinde sâbit olan hakk-ı

velâdan gayrı hakkı kalmadı dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb ketb

olundu hurrire fî gurre Recebü’l-mürecceb lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-

izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Hâlil Ağa bin el-Hâc Mehmed, İbrahim Çelebi bin Mahmûd Efendi

Hatib, Mahmûd Bey bin Abdullah cündi, Davud bin Mehmed zâbit-i şehr, Süleymân

Bey bin Hâlil, Mustafa Halife bin Hüseyin.

15-A-5

Budur ki medîne-i Rodoscuk'da el-Hâc İsa mahallesinde sâkin iken fevt olan Mustafa

bin Yusuf’un verâseti vâlidesi Sâkine'ye ve liüm er karındaşı Mehmed’e ve liüm kız

karındaş Aişe ve liebeveyn ‘ammî oğulları İsmail ve Yahya ve Müsli ebnai Mustafa’ya

münhasıra idüği şer’an mütehakkık olduktan sonra mezbûreden İsmail ve Yahya ve

Müsli makâm-ı kazâda râfi’atü’l-kitâb mezbûre Şakire mahzarında her biri ıkrâr-ı tâm

ve takrîr-i kelâm edüp müteveffa-yı mezbûr Mustafa’nın muhallefâtı ba’de’l-masârif

ve'd-defter beynimizde bi’l-farîzati’ş-şer’iyye taksîm olundukda muhallefâtı müteveffâ-

yı mezbûreden olup bin yüz akçe kıymetli benefşe bir … ve seksen akçe kıymetli kebe

ve seksen akçe kıymetli bir yorgan ve elli akçe kıymetli bir kırmızı köhne kebe ve iki

yüz akçe kıymetli güğüm ve kırk akçelik bir sahan ve yüz elli akçe kıymetli bir beledî

döşek ancak bitarîki'l-asûbetü'n-nisbiyye bizim hısse-i şer‘iyyemize isâbet eylemegin

biz dahi zikr olunan eşyayı kabûl ve kabz eyleyüp beynimizde taksîm eyledikde min

ba’d muhallefâtı mezbûrede bize âid bir şey kalmadı dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ

vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’l-hâdî ve’l-ışrîn min Cemâziye'l-âhir


Şuhûdü’l-hâl: Es-Seyyid Mehmed Çelebi bin es-Seyyid Murâd, El-Hâc Ali Bey bin

Hüseyin, Mehmed Halife bin Ahmed İmam mahalli, Süleymân Bey bin Halil,

Abdülkerim Hoca İmam Nusretli, Ahmed Beşe bin Abdussamed, Hasan bin Ali muhzır,

Mustafa bin Ali, Ramazan bin Sefer, Hâlil bin ve gayrühüm.

96

15-B-1

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallâtından Hoca Veli mahallesinde sâkine iken bundan

akdem fevt olan Nazenin binti Abdullah nâm hâtun’nun mu‘tekâ oğlu ve asûbe-i

nisbiyye cihetinden hasren verâseti olan Salih Beşe bin Mehmed Ağa nâm kimesne

makâm-ı kazâda zikrî âtî olan bâğa vâzi’u’l-yed iden şer’an sâbit olan râfi’u’l-kitâb

Hızır Dede bin Hüseyin nâm kimesne mahzarında üzerine da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp

medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Köse İlyas Veli kurbunda vâki‘ bir tarafı Ahmed bin

ve bir tarafı Kamer binti Abdullah nâm hâtun bâğları ve iki tarafı tarîk-i âmm ile

mahdûd olan üç dönüm bir kıt‘a bâğ mezbûre Nazenin’in hâl-i hayâtında mülkü olup

ba’deşer’i ile hasren ana intikâl eylemegin merkûm Hızır Dede bâğ-ı mezbûre vâz’-ı

yed edüp zabta mâni olur suâl olup mezbûra kasr-ı yed ile tenbîh olunmak matlûbumdur

dedikde gıbbe’s-suâl merkûm Hızır cevâbında filhakika zikr olunan bâğ müteveffât-ı

mezbûrenin hâl-i hayâtında mülkü idi lakin hâl-i kemâl-i sıhhatinde bâğ mezbûru bana

dört bin râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ eyleyüp ben dahi vech-i meşrûh üzere

iştirâ eyledikden sonra semeni mezbûreden iki yüz akçesini mezbûre Nazenin’e yine

hâl-i sıhhatinde teslîm ve ol dahi kabz ve tesellüm eyleyüp bâkî üç bin sekiz yüz

akçesini idâre etmek sadedinde iken fevt olmağla bâğ-ı mezkûr vech-i meşrûh üzere

benim müşterâ mülkümdür dedikde gıbbe’s-suâl ve’l inkâr müdde‘î-i mezbûrdan

da’vâsına mutâbık beyyine taleb olundukda udûl-i müslimînden İbadi Çelebi bin Emir

Dede ve Yusuf bin Nasuh nâm kimesneler meclis-işer’a hâzırlar olup hâl-i kemâl-i

sıhhatinde isrü'l-istişhâd fi’l-hakîka bundan akdem mezbûre Nazenin hâl-i kemâl

sıhhatinde bizim huzurumuzda bâğı mezbûru merkûm Hızır Dede’ye dört bin akçeye

bâten bey eyleyüp ol dahi vech-i meşrûh üzere iştirâ eyledikten sonra semen-i

mersûmdan iki yüz akçesini mezbûre Nazenin’e teslîm ve ol dahi kabz eyleyüp bâkî üç

bin sekiz yüz akçeyi idâre etmek sadedinde iken fevt oldu biz bu husûsa şâhidleriz

şehâdet dahi ederiz deyü her biri edâ-i şehâdet-i şer’iyye eylediklerinde gıbbe’t-ta’dîl

şehâdetleri makbul olduktan sonra meblağ-ı bâkî üç bin sekiz yüz akçeyi mezbûr Salih

Beşe’ye teslîm etmek üzere merkûm Hızır’a tenbîh birle mâ vaka’a bi’t-taleb sebt

olundu hurrire fî yevmi’s-sâdis aşer min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elfmin hicreti


97

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi bin İbrahim Efendi müderris, Hasan Efendi bin el-Hâc

Cemaleddin, Mehmed Halife bin Hâlil Beşe, Mehmed bin Murâd, Ekşi Mustafa bin ve

gayrühüm.

15-B-2 Arapça


sağîreti el-med‘uvve Hadîce bint Muhammed el-müteveffâ ebûhâ el-mezbûr min kabl

sâkine bikaryeti Nâib fî tevâbi‘i Medîneti Rodoscuk ve likisvetihâ ve sâir havâicihâ ez-

zarûriyye külli yevmin … selâse dirhem fızze râyicü'l-vakt fî malihâ el-müntakil ileyhâ

bi'l-irsi'ş-şer‘î an ebîhâ el-müteveffâ el-mesfûr bitalebi hâletihâ ve hassanehâ ve hiye'l-

mer’etü'l-med‘uvve hâmiletü hâze'l-kitâb Gevher bint Mustafa sâkine bimahalleti Can

Paşazâde min mahallâti'l-medîneti's-sâlife zekerehâ sümme ezzene lehâ bisarfi'l-

meblaği'l-merkūm el-mefrūz min mâlihâ ileyhâ ve bi'l-istidâne vaktü'l-ferd ve bi'r-

rücû‘in aleyhâ lede'z-zafer cerâ zâlik ve hurrire fi'l-yevmi's-sâbi‘ ve'l-ışrîn min

cemâziye'l-âhire lisene hamsîn ve elf.

Şuhûdüˈl-hâl: Rakımu'l-hurûf Ali Kâtibi, Dâvûd Bey ibn-i Muhammed Zabıt-ı Şehr,

Süleyman bin Halil el-Kâtib, Muhammed Halîfe ibn-i Halil, Abdulkerim Halîfe ibn-i

Muhammed ve gayrühüm mine'l-hazırîn.

15-B-3 Arapça

Muhalelfât-ı

El-merhûm Derviş bin Muhammed mâte sâkinen bikaryeti Çeşme min tevâbi‘i Medîneti

Rodoscuk ve tereke zevceten med‘uvveten Hadîce bint Muhammed Hoca ve ibnen

kebîre med‘uvven Ali ve binten kebîreten med‘uvveten Belkıs ve binten sağîreten

med‘uvveten Fatıma ve'l-verâseten munhasıratan fîhim vaka‘a et-tahrîr ve'l-kısme fi'l-

yevmi's-sâlis aşere min Cemâziye'l-âhire lisene hamsîn ve elf min hicretin men lehü'l-

‘izzi ve'ş-şeref

Çatma menzil

Bâb 1

Kıymet 4000

Mezbûre

Belkıs

Kerpiç binâlu

menzil

Bâb 1

Kıymet 2000

Mezbûre

Anbâr

sundurmasıyla

Bâb 2

Kıymet 6000

Mezbûre Ali'nin

Altı kermeli

âhûr

Aded 1

Kıymet 4000

Samanlık

çatma

1

Kıymet 4000

Mezbûr Ali'nin

98

hıssesine ta‘yîn

olunmşdur

Hadîce'ye iki

bin akçe

mukabelesinde

ta‘yîn

olunmuşdur


olunmuşdur


olunmuşdur


Aded 1

Kıymet 3000

Kara sığır

öküzü

Aded 7

Kıymet 7000

Kara sığır inegi

Aded 2

Kıymet 1000

…

Aded 7

Kıymet 7500

Yekûn 46500

Minhâ el-masarıf

Mehr-i

müeccel

2000

… on bindir

lâkin

mezbûre

Hadîce sekiz

bin akçesini

eylemişdir

Resm-i

kısmet

1150

Kassâmiye

350

Kâtibiye

130

Hüddâmiye

100

İhzâriye

60

Yekûn 3690


Hısse-i zevce

5315

Hısse-i ibn

18728

Hısse-i bint

9364

Hısse-i bint

9364

Gayrı kabil li'l-

kısme

99

16-A-1

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Kara Kâtib mahallesinde sâkine Vedduhâ binti Abdi

Bey nâm hâtun tarafından ıkrâr-ı âti’z-zikre vekîl olup mezbûreye ma’rifet-i şer’i ile

ârifân olan el-Hâc Hasan bin Sefer ve Hüseyin Çelebi bin el-Hâc Mehmed nâm

kimesneler şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden zevci Ali Bey bin Hüseyin nâm kimesne

mahfel-işer’de Mahmiyye-i Kostantiniyye'de sâkin iftihârü’l-emâcid ve’l-ekârim

câmi’i'l-mehâmid ve'l-mekârim Behram Ağa bin Hasan tarafından tasdiki âti’z-zikre

vekîl olup nehc-i şer‘î üzere isbât-ı vekâlet eden umdetü’l-ayân Ali Çelebi bin Rıdvan

Bey mahzarında bi’l-vekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkile-i mezbûrenin

bâbası mezbûr Abdi Bey bundan akdem fevt oldukda muhallefâtı hasren vârisleri olan

mezbûre Vedduhâ ile gâib-i ani’l-meclis sulbî oğlu Hüseyin Çelebi beynlerinde bi’l-

farîzati’ş-şer’iyye taksîm olundukda muhallefât-ı mezbûrdan olup yine medîne-i

mezbûre tevâbi’inden Çatma nâm karyede vâki‘ bir tarafı Derviş Çelebi bin Mehmed

mülkü ve bir tarafı mezbûr Hüseyin Çelebi’nin tarlaları ve tarafeyni tarîk-i âmm ile

mahdûd olup çiftger tabir olunur menzil cemi’ müştemilât ve levâhıkı ile mezbûr

Hüseyin Çelebi’nin hisse-i şer’iyyesine tahsis ve tayin olunup ol dahi kabûl ve teslîm

edüp bir müddet müstekillen zabt eyledikten sonra müvekkile-i müşârun ileyh Behram

Ağa’ya semen-i ma‘lûma bâten bey’ ve teslîm eyleyüp ila hâze’l-ân mülki müşterâsıdır

müvekkilem mezbûre Vedduhâ müteveffâ-yı mezbûr Abdi Bey’in muhallefât-ı

sâiresinden hisse-i şer’iyyesini ahz ve istîfâ etmekle mârü’z-zikr çiftlikde kat‘â alâka ve

medhâlim yoktur dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu

tahrîren fî yevmi’s-sâmin ve’l-ışrîn min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf min hicreti


Şuhûdü’l-hâl: El-Hâc Mehmed Bey şekerzâde, Muhzır Mehmed Ağa bin Hasan,

Mehmed Çelebi bin Hüseyin, El-Hâc Fazileddin bin Mehmed, İsmail Bey bin Ahmed,

Mustafa bin Ali ve gayrühüm.

16-A-2

Budur ki medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Çanakçı nâm karyede sâkin iken fevt olan

Pirî nâm kimesne’nin verâseti zevce-i metrûkesi Durane binti Yahya’ya ve sulbî oğlu

Davud ve sulbîyye kızı Amine’ye münhasıra idügü şer’an mütehakkık olduktan sonra

kable’l-kısme mezbûr Davud dahi fevt olup verâseti vâlidesi mezbûre Durane ve kız

100

karındaşı sagire-i mezbûre Amine’ye ve liebeveyn ammi Ahmed'e münhasıra idügü

şer’an mütehakkık olduktan sonra müteveffa-yı evvel olan mezbûr Pirî'nin

muhallefâtından olup karye-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı Ömer bin Hüseyin ve bir tarafı

Süleymân bin Sefer mülkleri ile ve iki tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb dört

germesi taştan mebnî beyti ve sundurmayı müştemil olan menzilin yirmi dört sehimden

üç sehmi zevcesi mezbûre Durane ve yedi sehmi sağîre-i mezbûre Amine’ye ve on dört

sehmi mezbûr Davud’a isâbet olunup mezbûr Davud dahi fevt olup onlar dahi menzil-i

mezbûrda hisse-i şer’iyyesi olan on dört sehmin altı sehmi kılınup iki sehmi vâlidesi

mezbûre Durane ve üç sehmi kız karındaş mezbûre Amine’ye bâkî bir sehmi mezbûr

Ahmed’e isabet eyledikten sonra mezbûr Ahmed dahi kendi tarafından olan ve sağîre-i

mezbûrenin tesviye-i umûru içün kıbel-i şer’den vasî nasb olunmağla vesâyeten ve

mezbûre Durane olan mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb Ali bin Ahmed nâm kimesne

mahzarında her biri ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp menzil-i mezbûrdan vech-i

meşrûh üzere sagire-i merkûmeye isâbet eden biemr-i zarûre nafakası içün bey’

olunmak lâzım olmağla menzil-i mezbûr müzâyede olunup reğabât-ı nas munakatı‘a

olduktan sonra mezbûrAli üzerinde iki bin beş yüz akçeye karar eylemeğle biz dahi

cümle-i menzil-i mezbûr olan vesâyet-i mezbûr Ali’ye meblağı mezbûr iki bin beş yüz


mebî‘a-i mahdûd eyledik dediklerinde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt

olundu tahrîren fî yevmi’s-sânî ve’l-ışrîn min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf min


Şuhûdü’l-hâl: Receb bin küpçü Mehmed, Yunus bin Abdullah, Bayram bin Abdullah,

İsa bin küpçü Mehmed, Hâlil bin Şa‘bân, Ramazan bin Sefer ve gayrühüm.

16-A-3

Budur ki medîne-i Rodoscuk’da Dizdarzâde mahallesinde sâkin es-Seyyid Mehmed

Çelebi bin es-Seyyid Ahmed makâm-ı kazâ-i lâzımı’r-rızâda râfi’u’l-kitâb bakkâl Dimo

veled-i Toma nâm zımmî mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp bundan akdem

mezbûr Dimo’ya medîne-i mezbûre sükûnda vâki‘ olup beynimizde ma’lûmu’l-hudud

olan bir bâb bakkâl dükkânımı senevî altı bin akçe icâre ve yirmi bin akçe sermaye ile

def’ ve teslîm ve ol dahi kabûl ve kabz ve teslîm eyledikten sonra birkaç sene minvâl-i

muharrer üzere zikr olunan dükkânda sâkin olmağla her re’s-i seneden mârü’z-zikr altı

bin akçe icâreyi mezbûrdan ahz ve istifa eylemişdim ve hâlâ mezbûr Dimo’ya zikr

101

olunan dükkândan ihrâc eylediğim ecilden meblağ-ı mezbûr yirmi bin akçe sermayesi

ve zımmetinde altı aylık icârât-ı dükkândan bâkî olan üç bin akçeyi mezbûr Dimo

yedinden tamamen alup kabz eyledim min ba’d zikr olunan sermâyeden ve âhardan

dükkân-ı mezbûrda zımmetinde bir akçe ve bir habbe hakkım kalmadı dedikde gıbbe’t-

tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîrenfî yevmi’r-rabi’ ve’l-ışrîn min

Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Râkimu’l-hurûf Hasan Efendi müderris, Hüseyin Beşe bin Kaya er-râcil,

Ali Beşe bin Mustafa fişekçizade, Süleymân Bey bin Hâlil, Bayram Beşe bin Abdullah,

Mehmed Çelebi bin Abdi.

16-A-4

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallâtından Yusuf Bey mahallesinde sâkin Yunus bin

Mehmed nâm kimesne mahfel-işer’i kavimde râfi’u’l-kitâb Müsli bin Mustafa nâm


mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı yine kendi mülkü ve bir tarafı Korucu Müsli ve bir

tarafı Hüseyin bin İbrahim mülkleri ve bir tarafı el-Hâc Mustafa bahçesiyle mahdûd

olan bir bâb tahtânî odayı müştemil olan menzilimi mezbûr Müsli’ye üç bin nakd-i



tahrîren fî yevmi’r-rabi’ Recebi'l-âsım lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz

ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Mevlânâ Mehmed Çelebi, Ahmed Çelebi bin Mehmed, Boyacı Ahmed

bin Hasan, Mustafa Beşe bin Abdullah, Uncu Hasan bin Abdullah, Dellâl Durmuş,

Mehmed Çelebi bin Abdi ve gayrühüm.

16-B-1

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallâtından Yunus Bey mahallesinde sâkin Abdüsselam

bin Mehmed nâm kimesne mahmiyye-i Edirne’de bundan akdem sâkin iken fevt olan

Mehmed’in sülbiye-i sağîre kızı Zahûre’nin tesviye-i umûru içün kıbel-i şer’den

mansûb vasîsi olan râfi’u’l-kitâb Hasan bin Ebubekir nâm kimesne mahzarında ıkrâr-

ıtâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup mahalle-i mezbûrede vâki‘

bir tarafı nakkaş Mehmed Çelebi ve bir tarafı eskici Veli bin Abdullah mülkleri ve bir

102

tarafı yine kendi mülküm ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan bir bâb tahtânî beyti

müştemil olan menzilimi sağîre-i mezbûre için vasî-i mezbûr Hasan’a üç bin nakd-i

râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ idüb ol dahi sağîre-i mezbûre mâlı ile bihasebi'l-

vesâye sağîre-i merkûme için iştirâ ve kabûl eyledikten sonra semeni olan meblağ-ı

mezbûr üç bin akçeyi vasî-i mezbûr yedinden bi’t-tamâm ahz ve kabz eyledim dedikde

mezbûr Hasan bâyi‘-i merkûmun vech-i muharrer üzere sâdır olan ıkrârını tasdik

eyledikten sonra menâzil ve ‘akârın esmânı misline vukûf ve şu‘ûru olan ehl-i hibreden

menzil-i mezbûrun hâlâ semeni misline mikdâr idügü sûal ve istîcâb olundukda hâlâ

menzil-i mezbûrun kıymeti dört bin akçedir deyü haber verdikden sonra zikr olunan

mübâya‘a sağîre-i mezbûreye nafi’ olmağla caiz olduğu ecilden mâ vaka’a bi’t-taleb

sebt olundu hurrire fî yevmi’s-sâdis ve’l-ışrîn min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf

min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Halife hafızzâde, Yahya Efendi bin Abdullah, Osman Hoca bin

Hüseyin imam, Sefer bin Emin, Serrâc Mehmed bin Ali, Mustafa bin Ahmed, Hâlil bin

Kasım ve gayrühüm.

16-B-2

Budur ki medîne-i Rodoscuk’da el-Hâc İsa mahallesinde sâkin ve mescidinde imâm

olan Mehmed Halife bin Ahmed nâm kimesne yine mahalle-i mezbûreden sâkin

Murtaza bin Ali nâm kimesneyi ba’del mağrib sekerânen meclis-i şer’a ihzâr ve

mahzarında üzerine da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp mezbûr Murtaza mescid-i mezbûrede

salât-ı mağribi edâ itmek üzere iken zevcesi Belkıs binti Abdullah nâm hâtunu darb-ı

şedid edüp firar sadedinde iken mezbûre Belkıs savt-ı â‘lâ ile merkûm Murtaza beni

katl eyledi cemâ‘at-i müslimînden istimdad ve isti‘âne eylemekle ben dahi cema‘at-i

müslimîn ile mezbûre Belkıs'ın menzili önüne vardığımda mekum Murtaza zevceme

cimâ‘ lafzı ile şetm iderek üzerime işbu hazırı bi’l meclis olan şiş tabir olunur âlet-i

câriha ile hücüm edüp urmak sadedinde iken hâzıran bi’l-meclis olan müslimûn beni

mezbûrun yedinden tahlis eylediler suâl ve ihkâk-ı murâdımdır dedikde gıbbe’s-suâl

ve’l-inkâr ve'l-istişhâd mahalle-i mezbûre ahalisinden Ali Çelebi bin eş-Şeyh Mustafa

ve Mustafa Çelebi bin el-Hâc Mehmed ve el-Hâc Mehmed bin Abdullah ve el-Hâc

Mehmed bin İbrahim ve Hasan Beşe bin Abdülkerim ve İvaz bin Kâsım ve el-Hâc

Mahmûd bin Hüseyin ve Yakub Beşe bin Abdullah nâm kimesneler liecli’ş-şehâde

meclis-işer’i hâzırlar olup filhakika bu gece biz mescid-i mezbûrda salât-ı mağribi edâ

103

etmek sadedinde iken merkûm Belkıs beni mezbûr Murtaza öldürdü deyü cemâ’ti

müslimînden istimdâd edüp feryâd eylemekle imâmız mezbûr Mehmed Halife dahi

bunun aslı nedir deyü bizim ile mezbûre Belkıs’ın menzili önüne vardığında merkūm

Murtaza mezbûr Mehmed Halife’nin zevcesine cimâ‘ lafzı ile şetm ederek üzerine işbu

hâzır-ı bi’l-meclis olan şiş tabir tabir olunur âlet-i câriha ile hücum edüp urmak

sadedinde iken biz dahi mezbûr Mehmed Halifeyi mezbûrun elinden tahlîs eyledik biz

bu husûsa şâhidleriz şehâdet dahi ederiz deyü her biri edâ-yı şehâdet-i şer’iyye

eylediklerinde gıbbe’t-ta’dîl ve’l-kabûl mezbûr Murtaza eger bir dahi mezbûre Belkıs’ın

yanına varırsam mezbûre Belkıs benden üç talâk boş olsun dedikde mâ vaka’a bi’t-taleb

sebt olundu tahrîren fî yevmi’t-tâsi’ min Zilka’deti’ş-şerîfe lisene hamsîn ve elf min


Şuhûdü’l-hâl: Zahrü’l-müderrisîn Ali Çelebi bin İbrahim Efendi, Hasan Efendi bin

Kemaleddin, Mehmed Halife bin Halit, Ramazan bin Sefer, Derviş Mehmed, Mehmed

bin Murâd ve gayrühüm.

16-B-3

Budur ki medîne-i Rodoscuk'da el-Hâc İsa mahallesinde sâkine bâisetü’l-kitâb Belkıs

binti Abdullah nâm hâtun mahfel-işer’de takrîr-i kelâm ve bast-ı merâm edüp bundan

akdem zevcem olan Murtaza bin Ali nâm kimesne beni bâyinen talâk-ı selase ile tatlîk

eylemegin bir kaç defa bana kasd-ı zina ile mest gelüb kerhen menzilime vâz oldukda

ben dahi feryâd etmekle firar eylemişidi hâlâ yine sekerânen menzilime gelüb cebren

dâhil olup bana zina eyleyüp menzilimde yatub ihzâr-ı meclis-i şer’i için tarîk-işer’i

şer’ifden âdem irsal olunmak matlûbumdur dedikde tarîk-işer’i aliyyeden Muhzır

Ramazan bin Sefer irsâl olunup ol dahi mahalle-i mezbûrede imâm olan Mehmed Halife

ile mezbûre Belkıs’ın menziline vardığında mezbûr Murtaza sekerânen menzil-i

mezbûrun içinde ve döşekde yatar bulup mezbûru meclis-işer’de ihzar eyleyüp suâl

olundukda mersûm Murtaza filhakika mezbûre Belkıs helalim olmağla menziline dâhil

oldum ve ba’de’l-yevm dahi dâhil olmak mukarrerdir dedikde mâ vaka’a bi’t-taleb sebt

olundu tahrîren fî yevmi’l-ışrîn min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Zahrü’l-müderrisîn Ali Çelebi bin İbrahim Efendi, Hasan Efendi bin el-

Hâc Kemaleddin, Mehmed Halife bin Ahmed imam, Mustafa Çelebi bin el-Hâc

104

Mehmed, Ali Çelebi ibn Kasım, Mahmûd Çelebi bin Hasan, Davud Bey bin Mehmed ve

gayrühüm.

17-A-1

Mahmiyye-i Galata muzâfâtından Kapudağı nahiyesine tâbi’ Bandırma nâm kasaba

sükkânından Receb bin Hüseyin nâm kimesne mahfel-işer’-i ‘adîmü'l-makâl-i lâzımü'l-

imtisâlde râfi’u’l-kitâb Safar veled-i Balu nâm Ermeni mahzarında tav‘-ı sâf ile ıkrâr ve

i’tirâf edüp bundan akdem silk-i mülkümde muntazam olup kasaba-i mezbûrede vâki‘

bir tarafı bazen kız karındaşım Hatice ve bazen diğer kız karındaşım Aişe nâm hâtunlar

mülkleri ve bir tarafı bazen yine mezbûre Hatice ve bazen fuçucu Lakaz nâm zımmî

mülkleri ile ve bir tarafı vâdî ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd iki bâb fevkânî

dükkânı beyti ve üç bâb mahzen ve bir bâb dükkân ve iki dut ağacı ve havlusu ve bi’r-i

mâyı müştemil olan menzil-i ma‘murumu mezbûr Ermeniye bin üç yüz on riyâlî kebîr

guruşa beyi’ bat-ı sahih-işer’i ile bey’ edüp ol dahi muharrer üzere iştirâ ve kabz ve

tesellüm eyleyüp semeni olan meblağı mârü’z-zikr bin üç yüz on riyâlî guruş

zimmetinde kalmıştır el-hâletü hazihi meblağı mezbûr bin üç yüz on riyâlî kebîr guruş

mezbûr Ermeni yedinden bi’t-tamâm ahz ve kabz eyledim min ba’d semeni mezbûrdan

mezbûr Ermeni zımmetinde bir akçe ve bir habbe kalmadı dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-

şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî yevmi’l-hâmis min şehr-i Recebü’l-

mürecceb lisene hamsîn ve elfmin hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Hasan Ağa bin Ahmed, Hüseyin Ağa bin Ömer bin Mehmed müteferrika,

Ömer bin Osman, İbrahim Çelebi bin Hasan Bali, Mehmed Çelebi bin Hüseyin Çelebi,

Mustafa Çelebi bin Abdülkerim, El-Hâc Emrullah, El-Hâc Mehmed Bostânî.

17-A-2

Budur ki Rodoscuk kefere mahallâtından Papa İstirati mahallesinde sâkin Nikola veled-i

Petro nâm zımmî mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb dîger Nikola veled-i Petro nâm zımmî

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve ta’bîr-i ani’l merâm edüp tafvîz-i âtî sudûruna degin taht-ı

tasarrufumda olup medîne-i mezbûre tevâbi’inden Nusretli nâm karye toprağından vâki‘

bir tarafı bazen Mustafa Çelebi tarlası ve bazen Mihol nâm zımmînin zevcesi olan nâm

nasrâniye bâğı ve iki tarafı vâdî ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan tahmîne non

dört keyl tohum ihâta eder bir kıt‘a tarlanın hakkı tasarrufunu ma’rifet-i sâhibü’l-arz ile

mezbûr Nikola’ya on bin fıdda râyicü'l-vakt akçe mukâbelesinde tefvîz ve teslîm ol dahi

105

minvâl-i muharrer üzere tafavvuz ve tesellüm eyleyüp bedel-i tefvîz olan meblağı

mezbûr on bin akçeyi zımmetimde mezbûr Nikola’ya deynim olan on bin mârü'n-na‘at

akçeye takas eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu

tahrîren fî yevmi’s-sâbi’ aşer min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: El-Hâc Hasan bin Sefer er-râcil, Mehmed Çelebi bin Kâsım odabaşı,

İbrahim Çelebi bin Mehmed, Abdülkerim Halife bin Mehmed imam karye-i Nakrine,

Süleymân Bey bin Hâlil Kâtib zâbit-i şehr, Mustafa bin Hamid.

17-A-3

Budur ki medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Sekbanlı demekle ma’rûf karyede sâkin

Süleymân Beşe bin Abdünnebi nâm kimesne makâm-ı kazâ-i lâzımı’r-rızâda Ali bin

İslam nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde

muntazam olup karye-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı Receb bin el-Hâc Ali ve bir tarafı kul

Ali bin mülkleri ve bir tarafı mer‘a ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan iki germesi

bir bâb odayı ve kileri ve muhtûtayı müştemil olan menzilimi mezbûr Ali’ye beş bin



olundu hurrire fî yevmi’l-hâmis min şehr-i Recebi'l-âsım lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Çelebi bin Kâsım odabaşı, Hüseyin Ağa bin Ahmed

müteferrika, Osman hoca bin Hâcı, Abdülkerim hoca imam-ı Nusretli, Musa bin Çelebi

Virdi, Abdülhalil bin …

17-A-4

Medîne-i Rodoscuk'da Câmi‘-i Bayezid mahallesinde sâkin iken bundan akdem fevt

olan Sabiha binti Nasuh nâm sağîrenin verâseti vâlidesi Nazenin binti Abdullah ve

liebeveyn ‘ammi Yusuf bin Abdullah nâm kimesneye münhasıra idügü şer‘an

mütehakkık olduktan sonra mezbûr Yusuf makâm-ı kazâda râfi’atü’l-kitâb mezbûre

Nazenin mahzarında ıkrâr-ı tâm ve bast-ı merâm edüp muhallefât-ı müteveffât-ı

mezbûreden olup mahalle-i muhkiyyede vâki‘ beynimizde beyne'l-ahâlî ve'l-cîrân

ma‘lûmü'l-hudud olan mezbûruna asûbe-i nesebiye cihetinden bana isabet eden hisse-i

şer’iyyemi mezbûre Nazenin’den da’vâ ve taleb eyledikde mersûm Nazenin dahi

cevâbında müteveffât-ı merkûme Sabiha’nın bâbası mezbûr Nasuh merkûm Sabiha’dan

106

mukaddem fevt oldukda zikri sabk iden menzil-i mezbûr Nasuh’un muhallefâtından

olmağla beş bin akçeye takdim olunup benim mezbûr Nasuh zimmetinde sabit ve

mukarrer olan iki bin akçe mehr-i müeccelim ve mezbûrun cümle-i muhalefâtından

bana isâbet eden bin beş yüz akçe semeni hissem mukâbelesinde menzil-i mersûmdan

bana üç bin beş yüz akçelik hisse tayin olunup bâkî bin beş yüz akçesi dahi sağîre-i

mezbûre Sabiha’ya târih-i takvîm-i mezbûrda kıbel-i şer’den yevmi dörder akçe nafaka

takdîr olunmağla meblağ-ı mezbûru mersûmeye infâk eyledim demekle beynimizde

münâza‘a-i kesîre vâki‘ olmuştu el-haletü hazihi beynimize muslihûn tavassut edüp

da‘vâ-yı mezbûreden bizi beş yüz akçe nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçe üzerine inşâ-i akd

sulh eylediğinde ben dahi sulhi mezbûru kabûl ve bedel-i sulh olan meblağ-ı mezbûru

mersûm Nazenin yedinden alup kabûl eyledim min ba’d muhallefât-ı müteveffat-ı

mezbûre müte‘allık mezbûre Nazenin ile da’vâ ve nizâ’ım kalmadı dedikde gıbbe’t-

tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-sâdis ve’l-ışrîn min

Cemâziye'l-âhir sene 50

Şuhûdü’l-hâl: Râkimu’l-hurûf Hasan Efendi müderris, Osman hoca bin Hacı, Davud

Bey bin Mehmed, El-Hâc Emrullah, Mehmed bin Abdi.

17-B-1 Arapça

Hâla‘at fî meclisi'ş-şer‘i'ş-şerîf elh (ilâ âhirihî) el-mer’etü'l-med‘uvve Aişe bint Hamza

es-sâkine bimahalleti Behrâm Reîs min mahallâtı bimedîneti Rodoscuk ma‘a zevcihâ

hâmilü hâze'l-kitâb Halil bin Mehmed ve hüve hâle‘a ma‘ahâ alâ mehrihi'l-müeccel el-

ma‘kûdün aleyh nikâhümâ ve hüve meblağ kadderehû ve nassâbehû elfe dirhem fızzî

râyicü'l-vakt muhâla‘atün sahîhatün şer‘iyye sümme ibrâün külli vâhid minhâ

zimmete'l-âhir ‘an cemî‘ü'd-de‘âvî ve'l-eymân el-müte‘allıka bihukūku'z-zevciyye

ibrâen ‘âmmen mâ ta‘an li'n-nizâ‘ ve râfi‘an li'l-husūme cerâ zâlik ve hurrire fî gurre

şehri Recebi'l-âsım lisene 50

Şuhûdüˈl-hâl: Es-Seyyid Abdulkerim Halîfe el-İmâm, Mustafa bin Ali, Ahmed bin

Mehmed, Ali Çelebi bin Mehmed, Mehmed Çelebi bin Ali ve gayrühüm mine'l-hazırîn.

17-B-2

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Banados demekle ma’rûf karyede sâkine Yasemin

binti Abdullah nâm hâtun mahfel-işer’de rebîbesi olan Rabia binti Abdullah nâm

107

sağîrenin tesviye-i umûru içün kıbe’l-i şer’den mansûb vasîsi olan bâisü’l-kitâb Hüseyin

bin Ali nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde

muntazam olupkarye-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı Mehmed Beşe bin Ahmed ve bir tarafı

Ebubekir Beşe mülkleri ve bir tarafı yine kendi mülküm olan tahtânî oda ve bir tarafı

tarîk-i âmm ile mahdûd olan bir bâb fevkânî beyti ve cenîneyi müştemil menzilimi ve

yine karye-i mezbûre sınırı dâhilinde Setanil Üstü demekle ma’rûf mevzide vâki‘ bir

tarafı Aleksandır nâm zımmî bâğı ve bir tarafı Hisar veled-i Komtur tarlası ve bir tarafı

sağîr Tamaç oğlu Mihol bâğı ve bir tarafı ayıncaklı Mehmed Bey tarlası ile mahdûd bir

dönüm bir kıt‘a bâğımı safka-i vâhiDede sağîre-i mezbûre için vasîyy-i mezbûr

Hüseyin’e dört bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp ol

dahisağîremezbûre malı ile bi-habsi’l-vesaye sağîremerkûm için iştirâ ve kabûl

eyledikden sonra semeni olan meblağı mezbûr dört bin akçeyi vasîyy-i mezbûr

yedinden bi’t-tamâm ahz ve kabz eyledim dedikde mezbûrHüseyin bâliğa-i merkûmenin

vech-i muharrer üzere sâdır olan ıkrârını tasdik eyledikden sonra ‘akâr ve kürûmun

esmânı misline vukûf ve şu‘ûru olan ehl-i hibreden menzil-imezbûr ile bâğı mezkûrun

hâlâ semeni misline mikdâr idüğü sûal ve istihbâr olundukda hâlâ menzil-i mezbûr ile

mezkûr bâğın kıymeti beş bin akçedir deyü haber verdiklerinde zikr olunan mübaya‘a

sağîre-i mezbûreye nâfi‘ olmağla câiz olduğu ecilden mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu

hurrire fî yevmi’l-hâmis min şehr-i Recebü’l-âsım sene 1050

Şuhûdü’l-hâl: Receb Halife bin hatib, Ebubekir Beşe bin Kıyas bin Aşûr, Handan Bey

bin Abdullah, Mahmûd Çelebi Müezzin, Berber el-Hâc Hasan, Ebubekir Halife bin

Osman ve gayrühüm.

17-B-3

Medîne-i Rodoscuk'da İskender Çavuş mahallesinde sâkin Hüseyin bin Mehmed nâm

kimesne tarafından menzili’z-zikri bey’a ve kabz-i semen ve kendiye îsâle vekîl olup

Hasan bin Abdullah ve Mustafa bin Abdullah nâm kimesneler şehâdetleri ile hasmı şer’i

câhid mahzarında isbât-ı vekâlet eden Hasan Halife bin el-Hâc Mustafa Beşe nâm

kimesne makâm-ı kazâda râfi’u’l-kitâb Neslihan binti Hanefi nâm hâtun mahzarında

bi’lvekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkile-i mezbûr Hasan’nın silk-i

mülkünde muntazam olup mahalle-i muhkiyyede vâki‘ bir tarafı Hasan bin Abdullah ve

bir tarafı Mehmed bin Mustafa ve bir tarafı Amine binti mülkleri ile ve bir tarafı tarîk-i

âmm ile mahdûd bir bâb fevkânî bir bâb tahtânîyi müştemil olan menzili vekâlet-i

108

muhkemem hasebi ile mezbûre Neslihan'a dokuz bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye

bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a-i mahdûd eyledim dedikde

tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’s-sâmin şehr-i Recebü'l-âsım

sene 50

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Efendi ibn Nasuh Hatib, Mehmed Halife bin Ahmed imam,

Yahya Efendi ibn Abdullah müderris, Davud Bey bin Mehmed, İvaz bin Kasım,

Muhzırbaşı Mehmed Çelebi ve gayrühüm.

17-B-4 Arapça

Akarre fî meclisi'ş-şer‘i'ş-şerîf ilh (ilâ âhirihî) ez-zımmî el-med‘uv Nikola veled-i Petro

es-sâkin bimahalleti Papa İstirati min mahallâti'l-kefere el-vakı‘a bimedîneti Rodoscuk

bimahzari mine'z-zımmî el-med‘uv Şiroplo veled-i Peraşkoy el-vekîl bi't-tasdīki'l-âtî

zekkerehû min kabli bâ‘isetü'l-kitâb en-nasrâniyye el-med‘uvve Lisari bint-i Petro el-

vasiyyü'l-mansūb ‘an kıbeli'ş-şer‘ litesviyetin umûri's-sağîre el-med‘uvve Esmine bint

Toma es-sâbit vekâleten ‘anhâ bimâ hüve tarīku's-sübût şer‘an bienne aleyhi ve fî

zimmetihî min mâli's-sağîreti'l-merkūmeti mübellağan kadderehû ve nassâbehû

aşerete'l-âlâf dirhemü fızzī râyicü'l-vakt mine'l-karzi'ş-şer‘î deynen lâzımü'l-edâ ileyhâ

ve hakkan vâcibü'l-kaza aleyhi ıkrâren ve i‘tirâfen sahîhayni şer‘iyyîn musaddıkan min

kabl el-vekîl el-merkūm vicâhen ve şifâhen cerâ zâlik ve hurire fi'l-yevmi's-sâdis aşer

min Cemâziye'l-âhire lisene hamsîn ve elf min hicretin men lehü'l-‘izzi ve'ş-şeref

Şuhûdüˈl-hâl: Mehmed Çelebi Odabaşı, El-Hâc Hasan bin Sefer, İbrahim Çelebi ibn

Mehmed el-Mütevellî ‘ala evkafi'l-müteferrika, Dâvîd Bey ibn Mehmed, Süleyman bin

Halil, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmud ve gayrühüm mine'l-hazırîn.

18-A-1 Arapça

Akarra ve i‘tarefün fî meclisi'ş-şer‘i'ş-şerîf ilâ âhirihî ez-zımmî el-med‘ûv Şirdilor

veled-i Eşkoy es-sâkin bimahalleti Piskopos min mahallâti'l-kefere el-vâkı‘a bimedîneti

Rodoscuk bimahzari mine'z-zımmî el-med‘uv Viryoni veled-i David el-vekîl bi't-

tasdīki'l-âtî zekkerehû min kabl en-nasrâniyye el-med‘uvve hâmiletü hâze'l-kitâb Lisari

bint-i Petro ve's-sâbit vekâleten anhâ ‘ale'n-nehci'ş-şer‘î bienne aleyhi ve fî zimmetihî

li'l-müvekkili'l-mezbûre mübelliğan kadderehû ve nassâbehû ‘işrûn elf dirhem fızzî

râyicü fi'l-vakt min'l-karzi'ş-şer‘î deynen lâzımü'l-edâ ileyhâ ve hakkan vâcibü'l-kaza

109

‘aleyhi ıkrâren ve i‘tirâfen sahîhayni şer‘iyyîn musaddıkan min kabl el-vekîlü'l-mezbûr

vicâhen cerâ zâlik ve hurrire fi'l-yevmi's-sâdis aşer min Cemâziye'l-âhire lisene 50

Şuhûdüˈl-hâl: Mehmed Çelebi ibn Kasım, El-Hâc Hasan bin Sefer, İbrahim Çelebi el-

mütevellî, Dâvûd bin Mehmed, Süleyman Çavuş bin el-Hâc Emrullah.

18-A-2

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’indenbil-f’il Beytülmâl-i âmme ve hâssa emîni olan Osman

Bey bin Ahmed’in vekîli sabit-i vekâleti olan Ahmed bin Abdüssamed nâm kimesne

mahfel-işer’i kavimde yine medîne-i mezbûrede habbâz tâifesinden olan râfi’u’l-kitâb

Mehmed bin Abdullah nâm kimesne ve Lika veled-i Kundı nâm zımmî mahzarında

bi’lvekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp mezbûr Mehmed ve merkûm Lika ile

hırfet-i mezbûrede iş ortağı olup olup bundan akdem hâlik olan Yani nâm zımmînin

zâhirde vâris-i ma’rûf olmamağla muhallefâtı Beytülmâle âid olmağın hâlikmezbûrun

zikr olunan şerîkleri yedinden ba‘de'l-hesab şirket-i mezbûreden hâsıl iki bin akçesi

zuhur etmekle meblağı mezbûr iki bin akçeyi hasebü’l-vekâle merkûm Mehmed ile

mezbûr Lika yedlerinden her biri için tamamen alup ahz ve kabz eyledim lakin hîn-i

hesâbda mezbûr Yani’nin hissesine isâbet eden meblağ-ı mezbûr iki bin akçeden ziyade

hakkı zuhur edüp ketm eylediklerinde mezbûr ihlâf olunmak matlûbumdur dediğinde

gıbbe’t-teklîf mezbûr Mehmed dahi vefku'l-mes’ûl yemîn-i billâhi'l-aliyyi'l-â‘lâ

merkūm Lika yemîn-i billâhillezî enzele'l-incîle alâ Îsâ alâ nebiyyinâ aleyhissilelâm

itmegin mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’l-aşer min şehr-i Receb'il-âsım


Şuhûdü’l-hâl: Fahrü’l-akrân İlyas Ağa zâbit-i şehr, El-Hâc İbrahim Hâlil hatib, Yahya

Çelebi bin Abdullah müderris, Davud Bey bin Mehmed, Süleymân Bey bin Hâlil,

Abdülkerim bin Hoca.

18-A-3

Budur ki medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Banados nâm karyede sâkin Andrye veled-i

Todori nâm zımmî mahfel-i şer’de râfi’u’l-kitâbYorgi veled-i Yani nâm zımmî

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup karye-i

mezbûre sınırı dâhilinde vâki‘ bir tarafı Estaşnoz veled-i Karfer bâğı ve bir tarafı

Mahzar Ağa bâğı ve bir tarafı Mihal veled-i Evol bâğı ve bir tarafı tarîk-i âmm ile

110

mahdûd olan iki buçuk dönüm bir kıt‘a bâğımı mezbûr Yorgi’ye bin üç yüz nakd-i



tahrîren fî yevmi’s-sânî aşer min şehr-i Recebi'l-âsım lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: El-Hâc İbrahim Efendi hatib, Hasan Bey bin Gazanfer ez-zaim, Ramazan

bin Sefer, Mustafa bin Ali, İbrahim Çelebi bin Mehmed.

18-A-4

Budur ki medîne-i Rodoscuk'da kefere mahallâtından Papa Yani mahallesinde sâkin

iken bundan akdem hâlik olan Beraskor veled-i Minol’un verâseti zevce-i metrûkesi

Zafera binti Yakusra’ya ve sulbî kebîr oğulları Minol ve Viryoni ve Yani ve Aleksi’ye

ve sulbîye kızı Iğlakıra'ya münhasıra idüği şer’an mütehakkık olduktan sonra mezbûre

Zafera tarafından ıkrâr-ı âti’z-zikre vekîl olan Hâlil bin Şa‘bân ve Mandermenos veled-i

Bacir şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden Beraskor veled-i Dimitri vekâleten merkûmat

Minol ve Yani ve Aleksi ve Iğlakıra her biri mahfel-i şer’de mezbûr Viryoni

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp mürd-i mezbûr Beraskor’un muhallefâtı

bundan akdem zikr olunan verese beyinlerinde bi’l-farîzati’ş-şer’iyye taksîm olundukda

muhallefâtı mezbûreden olup medîne-i mezbûr sınırı dâhilinde Karaca Murâd Yolu

kurbunda vâki‘ bir tarafı el-Hâc Abdi nâm kimesne ve bir tarafı İlyadi veled-i Sutko

nâm zımmî bâğları ile ve iki tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan tahmînen beş dönüm bir

kıt‘a bâğı mezbûr Viryoni’nin hisse-i şer’iyyesine tahsîs ve tayin olunmağla zikr olunan

bâğ vech-i meşrûh üzere mersûm Viryoni’nin mülki mevrûsudur biz her birimiz mürd-i

mezbûrun muhallefâtı sâiresinde hisse-i şer’iyyelerimizi ahz ve kabz eylediğimiz

ecilden sâbiku’l-beyân bâğda kata alâka ve medhâlimiz yoktur dediklerinde gıbbe’t-

tasdîki’ş-şer’î mezbûr Viryoni meclis-i şer’de râfi’u’l-kitâb mezbûr İlya mahzarında

ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp vech-i meşrûh üzere mülk-i mevrusum olan sâlifü’z-

zikr bâğımı mersûm İlya’ya üç bin dokuz yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten

bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a-i mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-

tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî yevmi’l-hâmis min şehr-i

Recebi'l-âsım lisene hamsîn ve elfmin hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

111

Şuhûdü’l-hâl: El-Hâc İbrahim Efendi bin Mahmûd hatib, Hasan Bey bin Gazanfer ez-

zaim, Zülfikar Bey bin Bayri Mehmed, Abdülkadir bin …, Mehmed Ağa bin Behram

Kethüdari, Yusuf Bey bin Zaim, Kurt bin Abdullah.

18-B-1

Budur ki medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden karye-i Kara Bazergânlı'da sâkin iken bundan

akdem fevt olan İbrahim bin Kurt Bali verâseti zevc-i metrûkesi Halime binti Latife’ye

ve sulbî oğulları Mustafa ve Mehmed ve sulbîye kızı Aişe’ye münharısa idüğü şer’an

mütehakkık olduktan sonra mezbûrûndan Mustafa ve Mehmed ve Aişe mahfel-işer’de

bundan akdem hâl-i suğrlarında tesviye-i umûrları içün kıbel-i şer’den mansûb ve

vasîleri olan râfi’u hâze’l kitâb ammileri Müsli bin Kurt Bali nâm kimesne mahzarında

ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp bundan akdem bâbamız mezbûr İbrahim fevt oldukda

biz sağîrler olmağla mürde-i mezbûreden ırs-işer’i ile bize intikâl eden muhallefâtını

mersûm Müsli vesâyeten kabz ve zabt eylemiştir hâlâ biz baliğler olup muhallefâtı

mezbûru mersûm Müsli’den da’vâ ve taleb eylediğimizde ol dahi muhallefât-ı

mezbûreden ancak üç bin beş yüz akçelik eşya kabz eyledim ziyâde kabz eylemedim

dimeğin biz dahi ıkrâr-ı mucibince meblağı mezbûr için yirmi keyl buğday ve on keyl

arpa ve on keyl alef ve on keyl … ve beynimizde ma‘lumu’l-vasf iki kara sığır

ineklerini mezbûr Müsli yedinden alup kabz edüp beynimizde iktisâm eyledik min ba’d

muhallefât-ı mezbûre müte‘allık mersûm Müsli ile da’vâ ve nizâ’ımız kalmadı

dediklerinde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî yevmi’s-

sâdis ve’l-ışîn min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Çelebi hafız …, Semih Halife bin Hasan hatib benarlı, Osman

hoca bin Hüseyin, Abdülkerim Halife imam Nusretli, Mustafa bin Şa‘bân, Ramazan bin


18-B-2

Medîne-i Rodoscuk'da İskender Çavuş mahallesinde vâki‘ olup bir tarafı dellâk Mustafa

bin Mehmed ve bir tarafı Aydın oğlu Dede Bali ve bir tarafı tekneci Mustafa mülkleri

ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan iki bâb fevkânî ve tahtânî beyti ve cenîneyi

müştemil olan menzil bundan akdem Osman bin Ali’nin mülkü olup ba‘de vefâtihî

rub‘u zevce-i metrûkesi Aişe binti Mehmed Halife nâm hâtun ve selâse-i irbâ‘ı anasının

liebeveyn kız karındaş oğulları Yahya ve Mustafa ibn Mehmed nâm kimesnelere ırs-i

112

şer’i ile intikâl eylediği şer’an mütehakkık olduktan sonra mezbûre Aişe tarafından

ıkrâr-ı âti’z-zikre vekîl olup mezbûreye ma’rifet-i şer’iye ile ârifân olan Mehmed Halife

bin Ali ve Bedri bin Yahya nâm kimesneler şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden Mahmûd

bin Mehmed Halife nâm kimesne makâm-ı kazâda râfi’u’l-kitâb Mehmed bin Mustafa

nâm kimesne mahzarında bi’l-vekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkile-i

mezbûre Aişe zikri sebk eden menzilden intikâl eden rub‘ hissesini mezbûr Mehmed’e

dört bin yüz elli nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i

eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mezbûrân Yahya ve Müsli dahi meclis-işer’de

yine mezbûr Mehmed mahzarında her biri ıkrâr ve takrîr-i merâm edüp menzil-i

mârü'z-zikrde zevi'l-erhâm cihetinden ale's-seviye ikimize intikâl eden selâse-i irbâ‘ını

kezâlik mezbûr Mehmed’e on iki bin dört yüz elli marün’n-na‘t akçeye bâten bey’ edüp

kabz-ı semen eyledik dediklerinde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt

olundu hurrire fî yevmi’t-tâsi’ min şehr-i Recebi'l-âsım lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Matrakcızâde Ahmed, Hüseyin Çelebi bin el-Hâc Mehmed, Tolu Ahmed

Hâlil, El-Hâc Abdi bin Hızır, Ahmed Hâlil bin Şa‘bân reis, Ahmed bin Abdi, Mustafa

bin Ali ve gayrühüm.

18-B-3

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Küçük Karaevli nâm karyede sâkin iken bundan

akdem fevt olan Uğurlu nâm kimesnenin verâseti zevce-i metrûkesi Üftade binti

Abdullah ve Nuriye ve sulbî oğlu Musa’ya ve sulbîye kızları Hatice ve Dürdi’ye

münhasıra olduğu şer’an mütehakkık olduktan sonra ba’dehû mezbûre Nuri dahi fevt

olup verâseti sadriye kızı mezbûre Dürdi’ye münhasıra olduğu şer’an mütehakkık

olduktan sonra mezbûretân Üftâde ve Hatice mahfel-i şer’de zikr-i âti olan menzil-i

vâz’-ı yed eylediği şer’an sabit olan râfi’atü’l-kitâb mezbûre Dürdi mahzarında üzerine

hibe ve da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp karye-imezbûrede vâki‘ bir tarafı Yusuf Dede ve

bir tarafı İbrahim Beşe mülkleri ve iki tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd üç germelü bir bâb

çatma beyti ve on müd buğday alır bir çatma anbarı ve biri beş germeli ve biri dahi iki

germeli ve biri bir germeli üç bâb çatma ahûrları müştemil olan menzil-i mezbûr

Uğurlu'nun mülkü olup ba’de vefâtihî otuz iki sehimden semeni olan dört sehmin iki

sehmi bana ve yedi sehmi mezbûre Hatice’ye ırs-i şer’i ile bize intikâl ve isabet

etmişken mezbûre Dürdi hisse-i şer’imizi vermeden imtina‘ eder suâl ve ihkâk

murâdımızdır dedikde gıbbe’s-suâl mezbûre Dürdi cevâbında sâbiku’z-zikr menzil-i

113

mezbûr Uğurlu'nun olmayup vâlidem olan mezbûre Nuriye'ye bâbası Receb nâm

kimesneden hisse-i ırs-i şer’i ile intikâl eyleyüp mezbûre Nuriye dahi fevt olmağla

menzil-i mezbûr hissesi bana intikâl eyledi dedikde gıbbe’s-suâl ve akîbü’l-inkâr ve

isrü'l-istişhâd karye-imezbûre sükkanından Yusuf bin Nasuh ve diğer Yusuf bin Osman

nâm kimesneler liecli’ş-şehâde meclis-i şer’a hâzırlar olup fiˈl-hakīka zikr olunan

menzil-i müştemilatı ile müdde‘iye-i mezbûrenin vâlidesi olan mezbûre Nuriye'ya

bâbası mezbûr Receb’den hisse-i ırs-i şer’i ile bize intikâl eyleyüp mezbûre Nuriye dahi

fevt oldukda menzil-i mezbûre merkûm Dürdi’ye intikâl eylemişdir biz bu husûsa

şâhidleriz şehâdet dahi ederiz deyü her biri edâ-i şehâdet-i şer’iyye eylediklerinde

ba’de’t-ta‘dîl ve'l-kabûl mezbûretân Üftâde ve Hatice müdde‘âlarını

19-A-1 ( 18 devamı )

İsbâta kâdir olmamağın mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’l-ışrîn min

şehr-i Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Ali Hâlil bin İbrahim Efendi, Hasan Efendi bin Kemaleddin müderris,

İsmail Çelebi bin Mehmed tâbi‘-i emîn-i gümrük, Ramazan bin Sefer, El-Hâc Emrullah

ve gayrühüm.

19-A-2

Medîne-i Rodoscuk’da el-Hâc İsa mahallesinde sâkin Hüseyin bin Sefer nâm kimesne

makâm-ı kazâda râfi’u’l-kitâb Mehmed bin Hamza nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm

ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup medîne-i mezbûre sınırı

dâhilinde Okmeydanı kurbunda vâki‘ bir tarafı kasab Ahmed Beşe bin Abdullah ve bir

tarafı eş-Şeyh Mehmed Efendi bin Sefer ve bir tarafı Tekneci Hasan bâğları ve bir tarafı

tarîk-i âmm ile mahdûd olan bir buçuk dönüm bir kıt‘a bâğımı mezbûr Mehmed’e iki

bin yedi yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen ve teslîm-i

mebî‘a eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire

fî yevmi’r-râbi min şehr-i Recebi'l-âsım lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi ibn Mustafa fişekçizade, Kasab Abdünnebi Beşe bin Hızır,

Odabaşı Hasan Beşe er-râcil, Serdar Hüseyin Beşe bin Abdullah, Mehmed Çelebi ibn

Mustafa.

114

19-A-3

Medîne-i Rodoscuk’da Can Paşazâde mahallesinde sâkin Süleymân bin Nazır nâm

kimesne makâm-ı kazâda râfi’u’l-kitâb Aişe binti İsmail nâm hâtun mahzarında ıkrâr-ı

tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup medîne-i mezbûre

mahallatından Raziye hâtun mahallesinde vâki‘ iki tarafı Maden bin el-Hâc Ali ve bir

tarafı Süleymân bin Bayram mülkleri ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan bir bâb

tahtânî beyti ve bir bâb odayı ve bir fırını müştemil menzilimi mezbûre Aişe’ye dokuz

bin üç yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen ve teslîm-i

mebî‘a eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire

fî yevmi’l-hâmis aşer min şehr-i Recebi'l-âsım lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Davud Halife bin İbrahim imam, Odabaşı Mehmed Beşe, Mustafa bin

İbrahim, Ahmed bin Hasib, Mustafa bin Ali, Hasan bin Ali, Mehmed bin Abdullah ve

gayrühüm.

19-A-4

Medîne-i Rodoscuk el-Hâc Musa mahallesinde sâkin Ahmed bin Üveys nâm kimesne

makâm-ı kazâda râfi’atü’l-kitâb Emine binti Ali nâm hâtun tarafından hibeyi âtîyi

tasdîka vekîl olup nehc-işer’i mu‘teber üzere isbât-ı vekâlet eden Ali bin Hâlil nâm

kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp câi'z-zikrin sudûruna degin silk-i

mülkümde muntazam olupmahalle-i mezbûrede vâki‘ iki tarafı yine kendi mülküm ve

bir tarafı İbrahim Çelebi bin Süleyman mülkü ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan

bir bâb tahtânî beyti ve bir kileri ve tûlen sekiz zırâ‘ ve arzen dört zırâ‘ arsa-i hâliyeyi

müştemil olan menzilimi ba’de’t-tahliyyeti’ş-şer’iyye müvekkilim mezbûre Emine'ye

hibe-i sahîha-i şer‘iyye ile hibe ve teslîm ol dahi meclis-i hibede ittihâb ve kabz ve

tesellüm eyledi ba’de’l-yevm mârü'z-zikr müvekkile-i mezbûre Emine'nin mülk-i

mevhûbudur dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî

yevmi’s-sâbi’ min şehr-i Recebi'l-âsım lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Kurt Halil bin Abdullah, Ademzade Mehmed Halife imam, Müsli bin

Mustafa, Mehmed bin İbrahim, El-Hâc Emrullah ibn el-Hâc Mehmed, Serrâc el-Hâc

Mehmed, Ali Dede

115

19-A-5

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Durak Karacamurâdlı nâm karyede sâkine Seniye binti

Hamza nâm hâtun yine karye-i mezbûrede sâkin iken fevt olan Hasan’nın sulbî oğlu

Hüseyin’in tesviye-i umûru içün kıbel-i şer’den mansûb ve vasîsi olan râfi’u’l-kitâb

Ebubekir bin Bende nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i

mülkümde muntazam olup karye-imezbûrede vâki‘ üç tarafı Nasuh bin Abdullah mülkü

ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd beş germesi bir çatma ahûrumu sağîr-i mezbûr için

vasîyy-i mezbûr Ebubekir’e dört bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp

ol dahi sağîr-i mezbûr mâlı ile bihasebi'l-vesâye sağîr-i merkûm için iştirâ ve kabûl

eyledikden sonra semeni olan meblağı mezbûr dört bin akçeyi vasîyy-i mezbûr

yedinden bi’t-tamâm ahz ve kabz eyledim dedikde mezbûr Ebubekir dahi mezbûrun

vech-i muharrer üzere sadır olan ıkrârını tasdîk eyledikten sonra menâzil ve ‘akârın

esmân-ı misline vukûf ve şu‘ûrları olan ehl-i hibreden zikr sebk iden âhar yerin hâlâ

semeni misline mikdâr edügü suâl ve istihbâr olundukdan hâlâ ahûr-ı mezkûrun kıymeti

beş bin akçedir deyü haber verdiginde zikr olunan mübaya‘a sağîr-i mezbûre nâfi‘

olmağla câiz olduğu ecilden mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-sâdis

işrun min şehr-i Recebi'l-âsım lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: İbrahim Çelebi hatib, Davud Beşe bin Abdullah, Kara Ali bin Mehmed,

Davud Bey bin Mehmed zâbit-i şehr, Musa bin Ahmed, Hâlil ibn-i Bâzârî ve gayrühüm.

19-B-1

Fî’l-asl vilâyeti Anadolu’da Merzifon nâm kasabadan olup hâlâ medîne-i Rodoscuk’da

Dizdarzâde mahallesinde tavattun eden Meryem ve Sultan ibneteyn Tevekkül nâm

hâtunlar mahfel-i şer’de medîne-i mezbûrede yeniçeri taifesinin serdârı olup bilâ vâris

fevt olanların muhallefâtını ahz ve kabza ve mahalline îsâle memur olan Hüseyin Beşe

bin Andülmuin nâm kimesne mahzarında üzerine da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp fî’l-asl

zikr olunan kasabada olup hâlâ mahalle-imezbûrede sâkin iken fevt olan Hasan Beşe bin

Tevekkül nâm râcilün biz liebeveyn kız karındaşları olup bâbamız ismi mezbûr

Tevekkül ve anâmızın ismi Altun nâm hâtun olup üçümüz dahi mezbûr Tevekkül ile

mesfûre Altun'dan kasabayı mezbûrede tevellüd eylemekle müteveffâ-yı mezbûrun

verâseti ikimize ve zevce-i metrûkesi olan Gevher binti Nasuh Bey'e münhasıra olup

muhallefâtının rub‘u mezbûre Gevher’e ve selâse-i irbâ‘ı farzan ve redden ikimize

116

intikâl eylemişdi merkûm Hüseyin Bey mersûm Hasan Beşe’nin muhallefâtının selâse-i

irbâ‘ını bivech-i şer’i vâz’-ı yed eylemişdir suâl ve ihkâkı murâdımızdır dediklerinde

gıbbe’s-suâlmezbûr Hüseyin Beşe müteveffâ-yı mezbûr Hasan Beşe’nin muhallefâtının

selâse-i irbâ‘ını vâz’-ı yed eylediğini ikrâr ve müdde‘iyân-ı mezbûretân müteveffâ-yı

mezbûr Hasan Beşe’nin vech-i muharrer üzere liebeveyn kız karındaşları olduklarını

inkâr eylemekle müdde‘iyân-ı mezbûretân Meryem ve Sultan’dan da‘vâlarına mutâbık

beyyine taleb olundukda fî’l-asl yine kasaba-yı mezbûreden olup hâlâmedîne-i mezbûre

sükkanından olan Sefer bin Mehmed ve Mehmed bin Bali nâm kimesneler liecli’ş-

şehâde meclis-i şer’a hâzırlar olup isrü'l-istişhâd fi’l-hakîka müdde‘iyân-ı merkûmetân

Meryem ve Sultan müteveffâ-yı mersûm Hasan Beşe’nin liebeveyn kız karındaşları

olup bâbaları ismi mezbûr Tevekkül ve anaları ismi Altun nâm hâtun olup üçü dahi

mezbûr Tevekkül ile merkûm Altun’dan kasaba-i mezbûre de tevellüd eylemekle

müteveffa-yı mezbûre Hasan Beşe’nin verâseti müdde‘iyân-ı merkûmat ile zevce-i

metrûkesi mezbûre Gevher’e münhasıradır mütevefâ-yı mezbûrun mezbûran Gevher ve

Meryem ve Sultan’dan gayrî vârisi olduğu malumumuz değildir biz bu husûsa şâhidleriz

şehâdet dahi ederiz deyü her biri şihdâet-i şer’i eylediklerinde dedikde gıbbe’t-

tasdîki’Veli-kabûl mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’l-ışrîn min Cemâziye'l-âhir


Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Ağa Emîn-i Gümrük, Süleymân Bey bin Abdullah, Mehmed

Çelebi bin Ahmed, Murâd bin Abdullah, Peykârî bin Sofu bin Musa, Hüseyin Beşe bin

Kaya, Davud Beşe bin Abdullah.

19-B-2

Kasabai İnecik'de sâkin iken bundan akdem fevt olan Fahriye binti Sinan Bey nâm

hâtunun verâseti zevci Mehmed bin Abdullah nâm kimesne ve vâlidesi Mercane binti

Abdullah nâm hâtun ve liebeveyn kız karındaşları Fatıma ve Nesibe’ye münhasıra idüği

şer’an mütehakkık olduktan sonra mezbûre Nesibe mahfel-işer’de muhallefât-ı

müteveffâ-yı mezbûreye vâz’-ı yed eden zevc-i râfi’u’l-kitâb mezbûr Mehmed

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müteveffâ-yı mezbûre Fahriye’nin

muhallefâtı ba‘de'l-ihrâcât beynimizde takvîm ve bi’l-farîzati’ş-şer’iyye taksîm

olundukda muhallefât-ı mezbûreden benim hisse-i şer’iyyem için bin elli râyicü'l-vakt

fıdda akçe isabet eylemeyin ben dahi meblağı- mezbûr bin elli akçeyi muhallefât-ı

müteveffâ-yı mezbûreye vâzi’-ı yed eyledüği ecilden mezbûr Mehmed yedinden bi’t-

117

tamâm ahz ve kabz eyleyüp min ba’d muhallefât-ı müteveffâ-yı mezbûrede bana ait bir

akçe hakkım kalmadı dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb ve'l-ibtiğâ sebt

ve imlâ ve yed-i tâlibe vaz‘ ve i‘tâ olundu tahrîren fî yevmi’s-sâmin aşer min şehri

Recebi'l-âsım lisene hamsîn ve elfmin hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Sefer Ağa bin Bali, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmûd, Davud Bey bin

Mehmed, Sinan bin Yusuf, Ebubekir bin Hâlil, Ali bin Cafer ve gayrühüm.

19-B-3

Budur ki medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Türk Karaca Muratlı nâm karyede sâkin iken

bundan akdem fevt olan Ümran bin İbrahim’in verâseti zevce-i metrûkesi Seniye binti

Hamza nâm hâtun ve sulbî sağîr oğlu Mehmed’e ve sulbîye kızları Gevher ve Mihman

ve Nasibe'ye münhasıra olduğu şer’an mütehakkık olduktan sonra mezbûre Seniye

mahfel-işer’de mezbûr Mehmed’in tesviye-i umûru içün kıbel-i şer’den mansûb ve

vasîsi mezbûran Gevher ve ve Mihman ve Nasibe taraflarından tasdiki âti’z-zikri vekîl

olup nehc-işer’i mu‘teber üzere isbât-ı vekâlet eden bâisü’l-kitâb Musa bin Ahmed nâm

kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müteveffâ-yı mezbûr Ümran’ın

muhallefâtı bundan akdem beynimizde bi’l-farîzati’ş-şer’iyye taksîm olundukda

muhallefât-ı mezbûreden ber-mûceb-i defter-i kassâm benim sümün hisseme ancak beş

bin yedi yüz akçeye vasîyy-i mezbûr Musa ve müvekkile-i mezbûran yedlerinde

muhallefât-ı mezbûra vâz’-ı yed eyledikleri ecilde bi’t-tamâm alup kabz eyledim min

ba’d muhallefât-ı müteveffâ-yı mezbûrede bana ait bir akçe ve bir habbe hakkım

kalmadı dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî

yevmi’s-sâdis aşer min şehri Recebü’l-ferd lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-

izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Sefer Ağa bin Bali, Sinan Beşe bin Yusuf, Davud Bey bin Mehmed,

Süleymân bin Hâlil Kâtib, Davud bin Abdullah, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmûd

ve gayrühüm.

19-B-4

Medîne-i Rodoscuk kefere mahallatında Papa Kostantin mahallesinde sâkin Yorgi

veled-i Aleksi nâm zımmî mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb Serkisyan veled-i Mahzador nâm

Ermeni mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde

118

Yalı kurbunda vâki‘ bir tarafı kendi bâğım ve bir tarafı mezbûr Serkisyan tarlası ve bir

tarafı Hacador nâm Ermeni bâğı ve bir tarafı abacı Dimitri tarlası ile mahdûd olan bir

dönüm bir kıt‘a mülkü bâğımı mezbûr Serkisyan nâm Ermeniye bin beş yüz nakd-i



fî yevmi’t-tâsi’ ve’l-ışrîn min şehr-i Recebi'l-âsım lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Hâlil hoca bin Mustafa Bey, El-Hâc Emrullah bin el hâc Mahmûd,

Süleymân bin Halil, Davud Bey bin Mehmed, El-Hâc Yusuf …,… Veli El-bakkâk ve

gayrühüm.

20-A-1

Medîne-i Rodoscuk’da bi’l fî’l subaşı olan zahrü’l-a‘yân İlyas Ağa bin Ahmed

tarafından husûs-i âti’z-zikrde vekîl ve kâim-makâm olan Süleymân Bey bin Hâlil târih-

i kitâb gecesi ba’de işâ medîne-i Rodoscuk’da Hoca Beyazıt mahallesinde sâkin

Neslihan binti nâm hâtun ile İsmail bin Bahar nâm kimesneye meclis-i şer’a ihzar ve

mahzarında takrîr-i kelâm ve bast-ı merâm edüp mezbûr İsmail bu ana degin birkaç defa

merkûm Neslihan’nın menziline dahil olup merkûmeye zina eder deyü ahâlî-i mahalleyi

ihbar etmekle mezbûru ahz için müre‘at-ı fırsat ider idim hâlâ yine kast-ı zina ile

mezbûrenin menziline dahil olduğu mahalle-i merkûm ahalisi haber vermegin ben dahi

mahalle-i mesfûrda ikâme olan Osman Halife bin Hüseyin vesâir ahâlî ile mezbûre

Neslihan’ın menziline dahil olduğumuzda merkûm İsmail mezbûre Neslihan ile menzil-

imezbûr içinde döşekde yatup mezbûrları ahz sadedinde iken mezbûr İsmail donsuz

döşekden çıkıb menzil-i mezbûrun sakfı üzerine su‘ûd edüp firar ederken mezbûru ahz

eyledik mezbûre Neslihan dahi menzil-imezbûrun dâhilinde firâr sadedinde iken anı

dahi ahz eyledik suâl olunup takrîrleri tahrir olunmak matlûbumdur dedikde gıbbe’s-

mezbûre Neslihan sükût ve merkûm İsmail cevâbında mezbûre Neslihan’nın menzilinde

ücert ile sâkin olan hamâl Ali nâm kimesneden bârgîrini bâğımdan üzüm tahmil için

isti‘âreye geldim mezbûre Neslihan ile hâliyâ ani'l-mevâni‘i menzilinde cem‘ olmadım

deyü inkâr etmegin isrü'l-istihbâr medîne-i mezbûrede Hüseyin Çavuş mahallesinde

sâkin umdetü’l-kuzât Hâlil Efendi bin Ahmed ve câmi’-i Atîk mahallesinde sâkin

Mehmed Bey bin Behram ve Ali Bey bin Abdullah liecli’l-ihbâr meclis-işer’de hazırlar

olup filhakika târih-i kitâb gecesi mahalle-i mezbûrede bir gavgâ ve keşâkeş

mesmû‘umuz olmağla ben dahi mezbûre Neslihan’ın menzili kapusuna varıp hakikat

119

hâl-i muşâhade eylediğimden mezbûr İsmail menzil-i mesfûrun penceresinden sakfı

üzerine su‘ûd edüp firâr iderek ahz eyledikde mezbûre Neslihan dahi menzil-i mezbûrun

içinde firâr sadedinde iken anı dahi ahz eyledi deyü ihbâr eylediklerinden gayrî mezbûr

hammal Ali ve Hasan bin Osman mezbûr İsmail’in merkûm Neslihan ile kadîmden

mu‘amelesi olup menziline gâh u begâh tereddüd eylediği ma‘lumumuzdur dediklerinde

vâkıı hâl gıbbe’t-taleb ve’s-suâl tahrîr olundu fî yevmi’t-tâsi’ ve’l-ışrîn min Cemâziye'l-

ûlâ lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Râkimu’l-hurûf Hasan Efendi müderris, Ali Hâlil bin Kâsım Bey, Ali

Bali bin Yusuf, Mehmed Beşe bin İbrahim, Mustafa Beşe er-râcil, Ramazan bin sefer ve

gayrühüm.

20-A-2

Budur ki Medîne-i Rodoscuk mahallâtından el-Hâc Hürmüz mahallesinde sâkin iken

bundan akdem hâlik olan Papa Eraki veled-i Papa Ortes nâm zımminin verâseti zevce-i

metrûkesi Mercan binti Vartan’a ve sulbî sağîr oğulları Eftadyos ve Tanos ve sulbîyei

sağîre kızı Verdare merkûme Mercan’ın hamline münhasıra idüği şer’an mütehakkık

olduktan sonra mezbûre Mercan kendi tarafından asâleten ve sığârân-ı mersûme ve

hamilinin tesviye-i umûru içün kıbel-i şer’i şer’ifden vasî nasb ve tayin olunduktan

sonra vesâyeti mahfel-işer’de işbu kıt‘ab-ı sedâd-intisâbın sahibesi olan Üher hâtun

ibneti Nasuh Bey nâm hâtun tarafından tasdiki âti’z-zikre vekîl olup nehc-i şer‘î üzere

isbât-ı vekâlet eden el-Hâc İbrahim Efendi ibn Mahmûd Efendi mahzarında ıkrâr-ı tâm

ve takrîr-i kelâm edüp hâlik mezbûrun duyûn-ı kesîre-i müsbitesi olup muhallefâtından

menkûlâtt cinsinden düyûn-ı mezbûreyi ihâta eder eşyası olan muhallefât-ı mezbûreden

olup medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde kayı yolu kurbunda vâki‘ bir tarafı temürcü el-

Hâc Osman ve bir tarafı el-Hâc Süleymân derviş ve bir tarafı kara gözlü Ermeni ve bir

tarafı Mecrador Ermeni bâğları ile mahdûd olan tahmînen dört dönüm bir kıt‘a bâğ bey’

olup semeni ile düyûnu îfâ olunmak iktiza eylemekle zikr olunan bâğ sûk-i sultanide ve

mecma‘-i nas olan yerlerde kirâren arz olunup reğebât-ı nâs bi'l-külliye munkatı‘a

olduktan sonra müvekkile-imezbûre Gevher hâtun üzerinde on üç bin nakd-i râyicü'l-

vakt akçeye karâr edüp ziyâde ile tâlib-i âhar bulunmamağın ben dahi mârü’z-zikr bâğı

müvekkile-i merkûme Gevher hâtuna meblağ-ı mezbûr on üç bin mârü'n-na‘takçeye

asâlet ve vesâyetim hasebi ile bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i

mebî‘a-i mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î zikri sebk eden bâğın hâlâ

120

semeni misli mablâğ-ı mezbûr on üç bin akçe idügü … ihbar eylemegin mâ vaka’a bi’t-

taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-sâbi’ aşer min şehr-i Recebi'l-âsım lisene hamsîn ve

elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Mustafa Çelebi bin Ali, Hüseyin Beşe bin Abdullah serdar, Karakaş

Mehmed bin Bali, Davud Bey bin Abdullah, Sefer bin Mehmed, Ahmed bin Abdullah

ve gayrühüm.

20-A-3

Medîne-i Rodoscuk'ta habbâzlar tâifesinden olan Niko veled-i Giro mahfel-işerde

râfi’u’l-kitâb Dimo veled-i Yani ve Şoroplo veled-i Peraşkoh nâm zımmiler

mahzarlarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp mezbûrân Dimo ve Dimo ve Şoroplo

târih-i kitâbdan bir gün mukaddem nısfü'l-leylde ben ve mezbûrlar sâkin ve ticâret

eyledikleri bakkâl dükkânına yeyüp içmek içün da‘vet idüp ba‘de esnâ-i ekll ve şürde

bana fi‘l-i şenî‘ itmek kasdı ile ellerimi ardıma bâğlayup ve boğazıma ip takdılar deyü

mezbûrândan da‘vâ anlar dahi inkâr itmekle beynimizde nizâ‘ vāki‘ olmuşidi hâlâ

da‘vâ-yı mezkûreden bi'l-külliye fâriğ olup husûs-ı mezbûra müte‘allık nizâ‘dan

zimmetlerini ibrâ eyledim didikde gıbbe't-tasdīki'ş-şer‘î mâ vaka‘a biˈt-taleb sebt

olundu. tahrîren fî yevmi’s-sâdis ve’l-ışrîn min zilhicceti’ş-şerîfe lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Mahmûd Çelebi bin Nasuh, Mehmed Ağa bin Hasan, … el-Hâc Hasan

bin Sefer er-râcil, İsmail Bey bin Ahmed, Ahmed Çelebi bin el-Hâc Hamid.

20-B-1

Budur ki Medîne-i Rodoscuk'da bi’l fî’l subaşı olan zahrü’l-a‘yân İlyas Ağa bin Ahmed

tarafından husûs-i âti’z-zikrde vekîl ve kâim makâm olan Süleymân Bey bin Hâlil târih-

i kitâb gecesi ba‘de'l-işâ medîne-i mezbûrede Hoca Bayezid mahallesinde sâkin

Neslihan

20-B-2

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Büyük Kara Evli nâm karyede sâkin iken bundan

akdem fevt olan Neslihan binti nâm hâtunun verâseti zevci Hızır Bey bin İvaz nâm

kimesneye sadrî kebîr oğlu Abdülbâkî bin Ahmed ve sadriye kebîre kızı Belkıs nâm

hâtuna münhasıra idügü şer’an mütehakkık olduktan sonra mezbûre Belkıs tarafından

bey’âti’z-zikr ıkrâra vekîl olup mezbûreye ma’rifet-i şer’iyye ile ârifân olan Maden

121

Halife bin Mehmed ve Abbas Hâlil bin el-Hâc Ahmed nâm kimesneler şehâdetleri ile

isbât-ı vekâlet eden Osman Hâlil bin el-Hâc Ahmed nâm kimesne râfi’u’l-kitâb mezbûr

Abdülbâkî mahzarında bi’lvekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp muhallefât-ı

müteveffât-ı mezbûreden olup karye-imezbûrede vâki‘ bir tarafı mezbûr Hızır Bey

harmanı ve iki tarafı yine mersûm Hızır Bey’in mülkü ve bir tarafı tarîk-i âmm ile

mahdûd olan bir bâb çatma odadan dahi biri otuz müd buğday alır birbirine mukabil iki

çatma anbardan ve beynlerinde cins ve vasfı ma‘lûm bir çift su sığırı ineklerden iki kara

sığır ineklerden ve üç res ma‘lûmü'l-vasf bârgîrden müvekkile-i mezbûreye isâbet eden

dört sehmin bir sehmi mezbûr Abdülbâkî’ye sekiz bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçe

mukâbelesinde bâten bey’ ve teslîm ol dahi iştirâ ve kabûl eyledikden sonra müvekkile-i

merkûm meblağ-ı mezbûru mersûm Abdülbâkî yedinden tamamen alup kabz eyledi

dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’l-hâmis

ve’l -ışrîn min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Sinan Beşe bin Hızır, Yusuf bin el-Hâc Osman, El-Hâc Emrullah Bazari,

Şa‘bân Beşe bin Abdullah, Mehmed bin Abdi ve gayrühüm.

20-B-3

Budur ki Medîne-i Rodoscuk sınırı dâhilinde Yusufluk demekle ma’rûf mevzide vâki‘

bir tarafı bıçakçı Ahmed bin Abdullah bâğı ve bir tarafı Mahmûd Çelebi bin Hasan

tarlası ve bir tarafı çoban Ali veresesi bâğları ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan

iki dönüm bir kıt‘a bâğ medîne-i mezbûre mahallâtından İskender Çavuş mahallesinde

sâkin iken bundan akdem fevt olan el-Hâc Yusuf bin Abdülhak'ın mülkü olup ba’de

vefâtihî rub‘u zevce-i metrûkesi Saime binti Manendi nâm hâtun ve selâse-i irbâ‘ı

mezbûre Saime’den gayri vâris olmamağla cânibi mîrîye âid olduğu mütehakkık

olduktan sonra mezbûre Saime tarafından zikr olunan bâğdan mezbûreye isâbet eden

hisse-i şer’iyyesini bey‘a vekîl olup mezbûre yi ma’rifet-i şer’iyye ile ârifân olan Hasan

Halife bin Veli ve el-Hâc Veli bin Mustafa nâm kimesneler şehâdetleri ile isbât-ı

vekâlet eden liebeveyn karındaş Musa Çelebi makâm-ı kazâda râfi’u’l-kitâb Mustafa

Derviş nâm kimesne mahzarında bi’lv-ekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp

müvekkile-i mezbûre Saime’ye zikri sebk eden bâğdan bihasebi’l-ırs-i şer’i intikâl eden

rub‘ hissesine hasebü'l-vekâle mezbûr Mustafa’ya sekiz yüz yirmi beş nakd-i râyicü'l-

vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a eyledim

dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î medîne-i mezbûrede ve tevâbi’inde bi’l fî’l Beytülmâl-i

122

âmme ve hâssa emîni olan Osman Bey bin Ahmed’in vekîli sabit-i vekalesi olan Ahmed

bin Abdullah nâm kimesne makâm-ı mezkûrede yine mezbûr Mustafa mahzarında

bi’lvekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp bâğ-ı marü’t-tezkîrede cânibi mîrîye ait

olan selâse-i irbâ‘ı vekâleit hasebi ile kezâlik mezbûr Mustafa’ya iki bin dört yüz yetmiş

beş nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i


olundu tahrîren fî yevmi’s-sâmin min şehr-i Recebi'l-âsım lisene hamsîn ve elfmin


Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi bin İbrahim Efendi müderris, Hasan Halife bin Veli müezzin,

El-Hâc Veli bin Mustafa, Musa Beşe bin Abdullah, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc

Mahmûd, Mehmed Çelebi bin Abdi.

20-B-4

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallâtından Hoca Veli mahallesinde sâkin iken bundan

akdem fevt olan Mehmed bin nâm kimesnenin verâseti zevce-i metrûkesi İsmihan binti

İsmail nâm hâtun ve sulbî sağîr oğulları Ömer ve Mehmed’e münhasıra idüği şer’an

mütehakkık olduktan sonra mezbûre İsmihan asâleten ve sağîrân-ı mezbûrânın tesviye-i

umûru içün kıbel-i şer’den mansûb ve vasîleri olmağla vesâyeten mahfel-işer’de

râfi’u’l-kitâb Bayram Beşe bin Abdullah nâm râcil mahzarında üzerine da’vâ takrîr-i

kelâm edüp medîne-i mezbûrede iskele kurbunda vâki‘ bir tarafı Ahmed Beşe bin

Mahmûd mülkü ve bir tarafı İbrahim Paşa hânı ve iki tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan

mevrûsum müteveffâ-yı mezbûreden sümünü bana ve bâkî seb‘a-i esmânı sağîrân-ı

mezbûrâna izn-i şer’i ile intikâl eyleyen bir bâb habbâzz dükkânını âlâtıyla asâleten ve

vekâleten mezbûr Bayram Beşe'ye târih-i kitâbdan on sene mukaddem yevmî on akçeye

îcâr edüp ol dahi vech-i meşrûh üzere isticâr eyleyüp bir sene zabt cem‘an üç bin altı

yüz akçesi bana edâ ve teslîm eyledikten sonra tahrîb eyledi suâl olunup zikr olunan

dokuz senede zimmetinde müctemi‘ olan icâresi alıvirildikden sonra mârü’z-zikr

dükkânı ta‘mir ve uslûb-ı kadîme i‘âde itdirilmek matlûbumdur dedikde gıbbe’s-suâl

mezbûr Bayram Beşe cevâbında filhakika târihi mezbûrede zikr olunna dükkân

müdde‘î-i mezbûreden vech-i meşrûh üzere yevmî on akçeye isticâr eyleyüp bir sene

zabt ve icâresi ceman üç bin otuz akçeyi mezbûreye teslîm eyledikten sonra dükkân-ı

mezbûru âlâtıyla sâlimen müdde‘iyye-i mezbûreye teslîm eyledim dedikde gıbbe’l-

istintâk ve’l-inkâr mezbûr Bayram Beşe’den müdde‘âsını mübeyyine beyyine taleb

123

olundukda Mehmed Beşe bin Abdüssamed ve Yusuf bin Abdullah nâm kimesneler

liecli’ş-şehâde meclis-i şer’i hâzırlar olup isrü'l-istişhâd şer’i fi’l-hakîka mezbûr Bayram

Beşe târih-i mezbûrede zikr olunan dükkânı müdde‘iye-i mezbûreden vech-i meşrûh

üzere yevmî on bir akçeye isticâr eyleyüp bir sene zabt ve icâresi cem‘an üç bin altı yüz

akçeyi mezbûreye edâ ve teslîm eyledikden sonra dükkân-ı mesfûru yine âlâtı ile

sâlimen mezbûra teslîm eyledi biz bu husûsa şâhidleriz şehâdet dahi idirez deyü her biri

edâ-yı şehâdet-i şer‘iyye eylediklerinde gıbbe't-ta‘dîl ve'l-kabûl mâ vaka‘a biˈt-taleb

sebt olundu. fi'l-yevmi's-sâlis min Şevvâli'l-mükerrem lisene tis‘a ve erba‘în ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Umdetü’l-müderrisîn Behram Ali Çelebi, Yahya Çelebi bin nefsü’ş-şeyh

Ali, Ali Bey bin Abdullah, Ramazan bin Sefer, Hasan bin Ali ve gayrühüm.

21-A-1

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallâtından Hoca Veli mahallesinde sâkin zahr-ı

erbâbü'r-rakam Ahmed Efendi bin Hasan nâm kimesne tarafından vakf-ı âti’t-tafsîli

ıkrâra ve da’vâyı rucû’a vekîl olup Ahmed Çelebi bin Habib ve Hasan Çelebi bin

Hüseyin nâm kimesneler şehâdetleri ile vekâleti sâbit olan Ahmed Çelebi bin

Müslihiddin Efendi mahfel-işer’de müvekkil-i müşârun ileyhin vakf-ı âti’z-zikre

mütevellî nasb ve tayin eylediği Maden Çelebi bin Memi nâm kimesne mahzarında

bi’lvekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüpmüvekkile-imûmâ ileyhin silk-i mülkünde

muntazam olup mahalle-i merbureden vâki‘ bir tarafı Hasan Çelebi mülkü ve bir tarafı

müvekkil müşârun ileyhin liebeveyn karındaş Mehmed Çelebi mülkü ve bir tarafı yine

müvekkil mûmâ ileyhin liebeveyn karındaş oğulları Mehmed ve Mustafa ibn Eyyüb

Çelebi mülkü ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb tahtânî ve bir bâb fevkânî

beyti ve bir kileri ve bir bâb tahtânî beyti müştemil olan menzilini ve zikr olunan

menzilin zokak kapusu kurbunda vâki‘ bir bâb tahtânî odayı muttasıl olan … mâlikâne

bi-cümleti’t-tevâbi’ ve’l-levâhık habseten lillâhi te’âlâ ve taleben li-merzâti’r-rabbi’l-âlâ

vakf-ı sahîh-işer’i-i müebbet habs-i sarîh-i mer‘î-i muhalled ile vakf habs edib şöyle şart

eyledim ki madâmki kendi hilye-i-i hayât ilemutahhal ola menzil-i sâlifü’l-beyânda

kendi sâkin olup mutasarrıf ola biemri’l-hakki’l-müte‘"al civârı rahmet-i kesîrü'n-nevâle

irtihâl eyledikde menzil-i sâlifü’z-zikrde karındaşı oğulları mezbûran Mehmed ve

Mustafa sâkinler olan ba’de vefâtihî mezbûrânnın evlâdı ve evlâd-ı evlâd-ı evlâd-ı

evlâdı neslen ba’de neslin ile’l-inkirâz zükûr ve inâsı âle’t-tesviye sakinler ola ve zikr

olunan zokak kapusu kurbunda olan tahtânî oda ile … Mülâyim binti Abdullah

124

mutasarrıfa ola ba’de vefâtihâ mezbûrenin evlâdı ve evlâd-ı evlâd-ı evlâd-ı evlâdı neslen

ba’de neslin ve fer‘an gıbbe aslin kezâlik zükûr ve inâsı âle’s-seviye sâkinler ve

mutasarrıflar ola ve mezbûre mülâyimin evlâdı munkariza olduktan sonra zikr olunan

tahtânî odanın sâkinesi tevâbi’i ile mezbûran Mehmed ve Mustafa’ya ba’dehüma

mezbûranın evlâdı ve evlâd-ı evlâd-ı evlâd-ı evlâdı batnen ba‘de batnin kezalik zükûr ve

inâsına âle’s-sesviye meşrût ola bi-emri’l-hâlıku’l-feyyâz mezbûran Mustafa ve

Mehmed’in ve merkûme Mülâyim'in evlâdı inkirazından sonra âmme-i menzil-i

mezbûreden mezbûran Mustafa ve Mehmed’in vâlideleri Aişe binti Burak nâm hâtun

mutasarrıf ola ba’de vefâtihâ mezbûrenin evlâdı ve evlâd-ı evlâd-ı evlâd-ı evlâdı neslen

ba’de neslin karnen ba’de karnin ile’l-inkirâz vech-i meşrûh üzere zikr olunan âle’t-

tesviye sâkinler ola ba’de’l-inkirâz mezbûr bi’l cümle hâkim-i vakt ve ahalî-i mahalle-i

merkûme marifetleri ile ecr-i misli ile âhara icâr olup icâresinden hâsıl olan meblağı

mahalle-imezbûre ahalisinin avârız-ı dîvâniyesine harc ve sarf oluna eger âhara icâr

mümkün olmazsa menzil-imezbûre ahâlî-i mahalle-i mezbûre ma’rifetile âhara semen

misli ile bey’ olup semeni mütevellî-i vakfı mezbûr yedi ile her sene onu on bir buçuk

hesâbı üzere habsü mâ cera'l-âdiye istirbâh ve istiğlâl olunup her sene rıbh ve

gallesinden hâsıl olan meblağ kezâlik mahalle-i mezbûrenin avârız-ı dîvâniyesine ve

sarf oluna ve menzil-i mezbûrun tevâbi’inde mezbûr Maden Çelebi'ye meşrûta ola ba’de

vefâtihî tevliyet-i mezbûre re’y-i hâkime tafavuz ola deyü menzil-i mezbûru hâliyâ

gıbbe'ş-şeğâvel ve ‘âren mütevellî-i mezbûr teslîm ol dahi kabz ve tesellüm eyledi

dedikde mütevellî mesfûr dahi vekîl-i merkûmun ıkrâr-ı meşrûhunu bi’l-muvâcehe

tasdīk eyledikten sonra vekîl-i mezbûr mütevellî-i mesfûr mahzarında i‘âde-i kelâm

edüp vakf ‘akâr eğerçi İmâm-ı A‘zam Ebû Hanife katında sahîh lâkin luzûmdan arî

olmağla vakfı mezbûreden rucû' eyleyüp menzil-i mezbûrun müvekkil-i mûmâ ileyhin

mülküne istirdâd ederim dedikde mütevellî-i mezbûr dahi cevâb vermez eğerçi hâl-i

minvâl-i muharrer üzeredir lâkin imameyn-i hümâmeyn katlarında sıhhati lüzûmda

müfârakat etmez husûsen ba’de’t-teslîm ile’l mütevellî sahîh ve lâzımdır deyüp sadr-ı

kitâbî mevki‘ olan hakimi hâsim huzurunda murâfa’ olduklarında hâkim mûmâ ileyh

dahi cânib-i vakfa nazarı evlâ görüp vakf-ı mezbûrun İmâm-ı A‘zam kavli üzere

sihhatine ve imâmeyn-i mûmâ ileyhima kavilleri üzere lüzumuna hükmü şer’i ve kaza-i

mer‘î itmegin min ba’d vakf-ı mezbûr müeyyed ve muhalled oldu. femen beddelehu

ba’de mâ semi’ahu fe-innemâ ismuhu ale-llezîne yubeddilûnehû innaallâhe semî’un

125

alîm cerâ zâlike hurrire fî yevmi’l-sâmin ve’l-ışrîn min şehr-i Recebi'l-âsım lisene


Şuhûdü’l-hâl: Numan Efendi bin Süleymân Efendi, El-Hâc Hüseyin bin Memi, Ahmed

Çelebi bin Şa‘bân, El-Hâc Bali bin Abdullah, Hâlil Halife bin el-Hâc Mehmed imam,

Ömer Beşe bin Osman er-râcil, Ahmed Çelebi bin Şa‘bân, Mehmed Çelebi bin Şa‘bân,

Veli Ahmed hoca, Yusuf bin Abdullah, Hasan bin Hüseyin, Eyüb bin Yusuf, Mustafa

Çelebi bin Ahmed, Ebubekir bin Mustafa ve gayrühüm.

21-A-2

Kasaba-i İnecik'de sâkin iken bundan akdem fevt olan Fahri binti Sinan Bey nâm

hâtunun verâseti zevc-i Mehmed bin Abdullah nâm kimesneye ve vâlidesi Habane binti

Abdullah nâm hâtun ve lieb kız karındaşları Nizame ve Nasibe'ye münhasıra idüği

şer’an mütehakkık olduktan sonra mezbûre mahfel-işer’de muhallefât-ı müteveffâ-yı

mezbûre vâz’-ı yed eden zevci râfi’u’l-kitâb Fahri mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i

kelâm edüp müteveffâ-yı mezbûre Fahri’nin muhallefâtı ba’de’l-icrâ … takvîm ve bi'l-

farîzeti'ş-şer‘iyye taksîn olundukda muhellefât-ı mezbûreden benim hısse-i şer‘iyyeme

ancak bin elli râyicü'l-vakt fıdda akçe isâbet etmeğin ben dahi meblağı mezbûr bin elli

akçeyı muhallefat-ı mezbûreye vâz’-ı yed eyledügü ecilden mezbûr Mehmed yedinden

bit-tamam ahz ve kabz eyleyüp min ba’d muhattefât-ı mezbûreden bana âid bir akçe

hakkım kalmadı dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundufî

yevmi’s-sânî ve’l-ışrînmin şehr-i Recebü’l-âsım lisene 50

Şuhûdü’l-hâl: Sefer Hadi bin Bali, İbrahim Çelebi ….., Davud Bey bin Mehmed,

Süleyman bin Halil, Sinan Beşe ibn Yusuf, Mehmed Çelebi bin Abdullah, Mustafa bin

Ali.

21-B-1

Budur ki mahmiyye-i İstanbul’da Haraccı mahallesinde sâkin râfi’u’l-kitâb Yusuf Beşe

bin Murâd bin Arslan nâm kimesne tarafından da’vâ-iâti’z-zikre vekîl olup Hasan bin

Sami ve Ahmed Beşe bin Sinan nâm kimesneler şehâdetleri ile habs-ı şer‘î câhid

mahzarında ısbât-i vekâlet eden sulbî oğlu Murâd nâm kimesne makâm-ı kazâda

medîne-i Rodoscuk’da yeniçeri serdarı olup … mezbûrenin utekâsının bila vâris fevt

olanların muhallefâtını ahz ve kabza ve mahalline isâle me’mûr olmağla bundan akdem

126

fevt olan Bayezid Beşe bin Hüseyin bin Arslan nâm râcilin mu‘takı olup hâlâ medîne-i

mezbûrede fevt olan Dilaver Abdullah nâm kimesnenin muhallefâtına vâz’-ı yed eden

Hüseyin Beşe bin Abdullah tarafından husûs-i âtîye vekîl-i sâbite’l-vekalesi olan

Mustafa Beşe bin Abdullah nâm kimesne mahzarında bi’l-vekâle üzerine da’vâ ve

takrîr-i kelâm edüp mezbûr Dilaver bâbam müvekkil-i mezbûr Yusuf Beşe’nin

liebeveyn ‘ammî oğlu olup verâseti mezbûreye münhasıra olan müteveffâ-yı mezbûr

Beyazıt Beşe’nin mu‘takı olmağla farz ve asûbet-i nesebiyye cihetinden vâris olmağın

bitarîki asûbetü'n-nesebiye anın dahi verâseti mezbûre münhasıra iken mezbûr Hüseyin

muhallefât-ı mezbûreye vâz’-ı yed eylemişdir suâl ve ihkâk-ı murâdımdır dedikde

gıbbe’s-suâl ve’l-akîbu’l-inkâr isrü'l-istişhâd Hasan Beşe bin Mehmed ve Yusuf Beşe

bin Hasan nâm kimesneler liecli’ş-şehâde meclis-i şer’i hâzırlar olup fi’l-hakîka mezbûr

Dilaver vekîl-i mezbûrun bâbası müvekkil-i mezbûr Yusuf Beşe’nin liebeveyn âmmî

oğlu olup verâseti mezbûra münhasıra olup müteveffâ-yı merkûm Beyazıt Beşe’nin

mu‘takı olmağla asûbet-i nesebiye cihetinden vâris olmağla bi-tarîk-i asûbet-i nesebiye

onun dahi verâseti mezbûre münhasıradır mezbûreden gayrı vâris var idügü ma’lûmum

değildir biz bu husûsaşâhidleriz şehâdet dahi ideriz deyü her biri edâ-i şehâdet-i şer’iyye

eylediklerinde ba’de-t-ta’dîl ve’l-kabûl mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fi gurre şehri

Recebi'l-âsım lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Râkimu’l-hurûf Ali Çelebi bin İbrahim Efendi, Hasan Efendi bin

Kemaleddin, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmûd, Hâlil bin Mehmed mahalle-i

İskender Çavuş, Hâlil bin Şa‘bân ve gayrühüm.

21-B-2 Arapça

Nassabe'l-hâkimü'l-mevki‘ü'l-a‘lâhu el-mütevakki‘ rizae rabbehû ve mevlâhu hâmilü

hâze'l-kitâb ez-zımmî el-med‘uv Lahvar veled-i Mihal vasiyye şer‘iyyen li‘sağîri'l-

med‘uv Lavhar veled-i Dimo el-hâlik ebûhu el-mezbûr min kabl sakînen bimahalleti

Papa Varsama min mahallâti'l-kefere el-vâkı‘a bimedîneti Rodoscuk lizabtin ahvâlehû

hafaza emvâlehü'l-münakkale ileyhi bi'l-irsi'ş-şer‘î min ebîhi'l-hâlik el-mezbûr

liihtiyâcihî ile'l-vasiy ilâ edâne rüşdehû ve hîni bülûğehû ve hüve kable'l-vesâyetihî el-

merkūme ve eltezeme biikameti emrihâ nasaben ve kavlen sahîhati şer‘î cerâ zâlik ve

hurrire fi'l-yevmi'tâsi‘ ve'l-‘ışrîn min şehri Recebi'l-âsım lisene hamsîn ve elf.

127

Şuhûdüˈl-hâl: Rakımü'l-hurûf Hasan Çelebi el-Müderris, İbrahim Bey ibn Abdullah,

Ramazan bin Sefer, Hasan bin Ali, Papa Kostanti Kosta veled-i Todori, Aleksi veled-i

Todori.

21-B-3 Arapça


sağîr el-med‘uv Ömer bin Ebî Bekr ve likesvetihî ve sâir havâyici'z-zarûriyyeti külli

yevmin ve yumzâ fî târîh bezîle selâse derâhim fızzıyye râyicü'l-vakt min mâlihi'l-

müntakil ileyhi bi'l-irsi'ş-şer‘î min muhalelfâti ümmühû Hadîce bint Kasım el-

müteveffât min kabl bimahalleti Raziye Hâtûn bitalebi ümmihî hâmiletü'l-kitâb ‘Âlime

bint Sefer ve hüve el-ân fî hucretihâ ve terbiyetihâ marazan ve takdîren sahîhi şer‘î

sümme ezzene lehâ bisarfi'l-meblağ el-mefrūz ile's-sağîri'l-mesfûr ve bi'l-istidâneti

vaktü'z-zarûre ve bi'r-rücû‘ aleyhi lede'z-zafer irsen sahîhan şer‘iyyen cerâ zâlik ve

hurrire fî selhi şehri Recebi'l-âsım lisene 50

Şuhûdüˈl-hâl: İbrahim Çelebi ibn Mahmud el-Hatīb, Es-Seyyid Mehmed çele ibn es-

Seyyid Ahmed, Halil Ağa ibn el-Hâc Muhammed el-müteferrika, Ahmed Çelebi ibn

Muslihiddin Efendi, Mehmed Çelebi ibn-i Mahmud Efendi.

21-B-4

Fî’l-asl medîne-i Üsküp sükkânından olup hâlâ medîne-i Rodoscuk’da kefere

mahallâtından Piskopos mahalesinde sâkin Mihol veled-i Kostati nâm zımmî meclis-i

şer’de râfi’u’l-kitâb Atodrama veled-i Kiryaki nâm zımmî mahzarında ıkrâr-ı tâm ve

takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup medîne-i Üsküp bâğları dâhilinde

vâki‘ bir tarafı Mihol veled-i Bâkîl ve bir tarafı Yorgi veled-i Mikari ve bir tarafı Todori

veled-i Makri ve bir tarafı Behih Mihal nâm zımmîler bâğları ile mahdûd olan bir buçuk

dönüm ve bir kıt‘a bâğımı mezbûr Andreye’ye bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye

bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd eylediklerinden sonra merkûmu mebî‘i

mezbûru mahallinde kabza taslît eyledi min ba‘d kürûm-ı mârü'z-zikr merkūm

Andreye'nin mülk-i müşterâsıdır dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb

sebt olundu fî selh min şehr-i Recebü’l-âsım lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: El-Hâc İbrahim bin Mustafa, Es-Seyyid Mehmed Halîl bin es-Seyyid

Ahmed, Es-Seyyid Mehmed Çelebi bin es-Seyyid Murâd, Mehmed Çelebi ibn Mahmud

128

Efendi, Hüseyin Çelebi ibn Mehmed, Uzun İbrahim bin Mustafa, El-Hâc Mehmed bin

el-Hâc Osman el-bakkâl, Hristo veled-i, Yorgi veled-i ve gayrühüm.

22-A-1

Medîne-i Rodoscuk’da İskender Çavuş mahallesinde sâkin iken bundan akdem fevt olan

Osman bin Ali’nin verâsetizevce-imetrûkesi Aişe binti Mehmed Halife nâm hâtun ve

anasının liebeveyn kız karındaşaları Müsli ve Yahya ibn Mehmed nâm kimesnelere

munhasıra idügü şer’an mütehakkık olduktan sonra mezbûran Müsli ve Yahya makâm-ı

kazâda muhallefât-ı müteveffâ-yı mezbûru vâzi’u’l-yed olan râfi’atü’l-kitâb mezbûre

Aişe tarafından tasdiki âti’z-zikre vekîl olup nehc-işer’i üzere isbât-ıvekâlet eden

Mahmûd bin Mehmed Halife nâm kimesne mahzarında her biri ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i

kelâm edüp müteveffâ-yı mezbûr Osman’ın muhallefâtı ba’de’l-masârif ve'd-düyûn

beynimizde bi’l farizati’ş-şer’iyye taksîm olundukda muhallefât-ı mezbûreden ikimiz

hisse-i şer’iyyesine ancak dört bin akçe isâbet eylemekle ben dahi meblağı mezbûr dört

bin akçeyı müvekkil mezbûre Aişe yedinden tamamen ahz ve kabz edüp beynimizde

iktisâm eyledik min ba’d muhallefâtı müteveffâ-yı mezbûreden bize âid bir akçe ve bir

habbe bâkî kalmadı dediklerinde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu

hurrire fî yevmi’l-hâmis aşer min şehr-i Recebü’l-âsım lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Râkimu’l-hurûf Hasan Efendi müderris, Şeyh Mehmed Efendi bin Sefer,

Kolak İbrahim Hâlil, Mahmûd bin Abdullah, Mehmed bin Ali ve gayrühüm.

22-A-2

Medîne-i Rodoscuk kefere mahallâtından Papa İstirati mahallesinde sâkin iken bundan

akdem hâlik olan Nikola veled-i Petro nâm zımmînin zevce-i metrûkesi olan Lisari bint-

i Todoraki nâm nasrâniyeden gayrî zâhirde vâris-i ma‘rûf ve ma‘rûfesi olmamağla

muhallefâtının rub‘u zevce-i metrûkesi mezbûre Lisari'ye ve selâse-i irbâ‘ı cânib-i

beytülmâle âid ve râci‘ olmağın medîne mezbûre ve tevâbi‘inde vāki‘ olan beytülmâl-i

âmme ve hâssa emîni olan Osman Bey ibn-i Ahmed tarafında husûs-ı âtî'z-zikre vekîl-i

sâbitü'l-vekâlesi olan Ahmed bin Abüssamed nâm kimesne mezbûre Lisari tarafından

kabz-ı âtî'z-zikre vekîl olup tarîk-i şer‘ üzere isbât-ı vekâlet iden Virboli veled-i David

nâm nasrânî mahfil-i şer‘de râfi‘ü'l-kitâb Karako veled-i Manko nâm zımmî mahzarında

her bir biˈl-vekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm idüp mezbûr Kono hâlik mersûm

menkûle ile hâl-i hayâtında bakkâllık hizmetinde şerîki olup bey‘ ve şirâ eyledikleri

129

bakkâl dükkânında mâl-i şirâden mezbûr Nikola'nın ancak on bin akçe hakkı zuhûr

itmekle meblağ-ı mezbûru vekâlet-i muhkiyem hasebi ile mebur Feretko yedinden bi't-

tamâm ahz u kabz eyledi didiklerinde mukırrân-ı mezbûrândan biˈl-vekâle sādır olan

ıkrârı zımmî-i mezbûr Feretko biˈl-müvâcehe tasdīk itmegin mâ vaka‘a biˈt-taleb sebt

olundu. fi'l-yevmi'r-râbi‘ min şehri Recebi'l-âsım sene hamsîne ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi ibn İbrahim müderris, Hasan Efendi ibn Kemaleddin müderris,

Mehmed Bey bin Hasan, Şa‘bân bin Abdullah, An karye-i …

22-A-3

Budur ki medîne-i Rodoscuk’da Cennet Hâtun mahallesinde sâkine Hatice ibneti

İbrahim Ağa tarafından ıkrâr-ı âti’z-zikre vekîl olup mezbûreyi ma’rifet-i şer’iyye ile

ârifân olan fahrü’l-kuzât Mehmed Efendi ibn el-Hâc Hüseyin ve Abdülbâkî Çelebi bin

Ömer Efendi şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden el-Hâc Hüseyin bin Ali nâm kimesne

makâm-ı kazâda bi’l-vekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkile-i mezbûre

Hatice tedbîr-i âtî sudûruna degin dâhil-i havza’-i emlâkim olan orta boylu açık kaşlı

kara yağız sol gözünde beyaz nişânı olup Çerkeziyyü’l-asl Siyavuş binti Abdullah nâm

cariyemi habseten lillâhi te’âlâ ve taleben li-merzâti’r-rabbi’l-âlâ … mazmûnu üzere …

eyledimbi-emrillâhi te’âlâ vefâtımdan kırk gün mukaddem mezbûre Siyavuş mezheb-i

muhtâr üzere küllî mâlımdan mu‘taka olup sâir harâyir-i asliyât gibi hurre olsun dedikde

mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî yevmi’s-sâbi’ ve’l-ışrîn min şehri Recebi'l-

âsım sene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Eş-şerîf Hasan Çelebi bin kurt Hâlil, Mahmut Çelebi bin Ahmed, İsmail

Bey bin Ahmed, Hâlil Çelebi bin İbrahim, Hasan Çelebi bin el-Hâc Yusuf, El-Hâc

Hasan bin Sefer.

22-A-4

Budur ki medîne-i Rodoscuk’da Cennet Hâtun mahallesinde sâkine Hatice ibneti

İbrahim Ağa tarafından hibe-i âtîyi ıkrâra vekîl olup mezbûreyi ma’rifet-i şer’iyye ile

ârifân olan fahrü’l-kuzât Mehmed Efendi bin el-Hâc Hüseyin ve Abdülbâkî Çelebi bin

Ömer nâm kimesne makâm-ı kazâda bâisü’l-kitâb zevci Ahmed Çelebi bin Mahmûd

mahzarında bi’l vekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkile-i mezbûre Hatice

hibe-i âtî sudûruna degin dâhil-i havza’-i emlâkim olan uzun boylu açık kaşlı kara gözlü

130

Gürcüyyü’l-asl Handan binti Abdullah nâm cariyesini sadriye sağîre kızı Afife binti

mezbûr Ahmed Çelebi’ye hibe-i sahîh-i şer’iyye ile hibe ve mezbûr Ahmed Çelebi’ye

teslîm ve ol dahi meclis-i hibede sağîre-i mezbûre için müvâbeten ittihâb ve kabz eyledi

dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî yevmi’s-sâbi’

ve’l-ışrîn min şehri Recebi'l-âsım lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Eş-şerîf Hasan bin kurt Çelebi, Mehmed Çelebi bin Ahmed, İsmail Bey

bin Ahmed, Hâlil Çelebi bin İbrahim, Hasan Çelebi bin el-Hâc Yusuf, El-Hâc Hasan bin

Sefer er-râcil.

22-B-1 Arapça

Muhallefât-ı

El-merhûm Arslan Çelebi ibn Mustafa mâte sâkinen bimahalleti el-Hâc Hürmüz

bimedîneti Rodoscuk ve tereke zevcetün med‘uvvetün Fatıma bint Ramazân ve ve

binten sağîreten Aişe ve ahan liebin med‘uv İbrahim Çelebi ve verâsetehû munhasıra

fîhim vaka‘a't-tahrîr fi'l-yevmi'r-râbi‘ min şehri Recebi'l-âsım lisene hamsîn ve elf.

Menzil tahtânî

ve havlu

Bâb 3

Kıymet 30000

Hısse-i zevceye

ta‘yîn kılındı

Kürûm

Dönüm 3

Kıymet 4000

Hısse-i İbrahim

Çelebi'ye ta‘yîn

kılındı

Attar

dükkânında

olan eşyânı

ba‘del'-

müzâyede bâliğ

olduğu kıymeti

meblağ

13520

Beyaz velençe

100

Kırmızı

velençe

Kıymet 100

Köhne kavuk

Kıymet 5

Köhne dülbend

2

Kıymet 130

… kuşak

1

Kıymet 10

Şiş

1

Kıymet 40

Alaca sâde …

Kıymet 20

Kırmızı köhne

pâbûç

1

Kıymet 60

… Köhne Bağdâdî

‘anterî

1

Kıymet 100

Köhne …

1

Kıymet 5

Diz çakşırı

köhne

1

Kıymet 10

Köhne sâde

kürk

Siyâh sanduk

1

Tüfenk

1

Kaliçe köhne

1

131

1

Kıymet 50

Kıymet 100 Kıymet 200 Kıymet 200

Yekûn 48990 kırk sekiz bin dokuz yüz doksan

Minhâ el-ihrâcât

Techîz ve

tekfîn

3000

Resm-i kısmet

1000

Kâtibiye

200

Hüddâmiye

200

İhzariye

100

Ücret-i kaydiye

ve harc-ı defter

400

Delâliey ve

berâ-yı tahmîn

90

Mehr-i

müeccel

4000

Deyn-i müsbit

…

8000

Deyn-i müsbit

Luka …

mahalle-i

Behram Reis

3000

… Ücret-i dükkân

700

Yekûn 19840 on dokuz bin sekiz yüz kır

Sahhüˈl-bâkî littaksîm beyneˈl-verese

29150 yirmi dokuz bin yüz ellidir

Hıssetü's-sümün lizevce

3643

Hıssetü'n-nısf li'l-bint

14575

… li'l-ah el-merkūm

10932

22-B-2

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallâtından Cennet Hâtun mahallesinde sâkine Hatice

binti İbrahim Ağa tarafından ıkrâr-ıâti’z-zikre vekîl olup mezbûreyi ma’rifet-i şer’iyye

ile ârifân olan umdetü’l-kuzât Mehmed Efendi ibn Hüseyin ve Abdülbâkî Çelebi bin

Ömer Efendi şehâdetleri ile vekâleti sâbite olan el-Hâc Hüseyin bin Ali mahfel-

işer’debâisü’l-kitâb zevci Ahmed Çelebi bin Mahmûd mahzarında bil-vekâle ıkrâr-ı tâm

ve takrîr-i kelâm edüpmüvekkile-i mezbûre Hatice hibe-i âtî sudûruna degin dâhil-i

132

havza’-i emlâkı olan eşyasından bir cevâhir kuşak ve bir ve bir altun … yüzük ve bir

zümrüd küpe ve bir anberîn sini ve sekiz serâser yasdık ve beş yemeni yorgan ve bir

altunlu çatma yorgan ve dört beledî döşek ve bir altunlu çatma döşek ve on beledî

minder ve on kıt‘a eşyama ve sekiz kıt‘a çatma yastık ve iki divan kalınca sini ve bir

orta keçesini ve iki yan keçesini ve on üç aded sahanlarını sadrîye-i sağîre kızı Afife

binti mezbûr Ahmed Çelebi’ye hibe-isahîha-i şer’iyye ile hibe ve mezbûr Ahmed

Çelebi’ye teslîm ve ol dahimeclis-i hibed esağîre-i mezbûre için velâyeten ittihâb ve

kabz eyledi dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî

yevmi’s-sâbi’ aşer min şehr-i Recebi'l-âsım lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Eş-şerîf Hasan Çelebi bin Kurt Çelebi, Mahmûd Çelebi bin Ahmed,

Mustafa Çelebi bin el-Hâc Hüseyin, Hâlil Çelebi bin İbrahim, Hasan Çelebi bin el-Hâc

Yusuf, El-Hâc Hasan bin Sefer.

22-B-3

Medîne-i Rodoscuk’da Hoca Veli mahallesinde sâkine Mülâyim binti Abdullah nâm

hâtun mahfel-i şer’de refî‘ü'ş-şânda râfi’u’l-kitâb zevci Ali bin Cafer nâm kimesne

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olupmahalle-i

mezbûrede vāki‘ bir tarafı Hasan bin Mehmed mülkü ve iki tarafı kendi mülküm ve bir

tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb tahtânî ve bir bâb fevkânî beyti müştemil olan

menzilimi bi-cümlei’t-tevâbi’ zevcim mezbûr Ali’ye üç bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda

akçeye bey’-i bât-ısahîh-işer’i ile bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a-i

mahdûd eyledim min ba’d menzil-i mezbûr mesfûr Ali’nin mülkü müşterâsıdır dedikde

gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’r-râbi’ min Şa‘bân sene

50

Şuhûdü’l-hâl: İbrahim Halife ibn Mehmed imamü’l-hatîb, Keçeci Mehmed bin Yakub,

Ramazan bin Süleyman, Ramazan bin Yasin, … Hasan bin Mehmed, Maden bin Ali,

Kadri bin Ali, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mehmed ve gayrühüm.

22-B-4

Budur ki medîne-i Rodoscuk muzâfâtından Kayı nâm karyede sâkin Ümmühan nâm

hâtun meclis-i şer’i hatır-ı lâzımı’t-tevkîrde râfi’u’l-kitâb Murâd bin el-Hâc Kaya nâm


133

medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Şeker çeşmesi kurbunda vâki‘ bıyıklı Hüseyin Ali ve

bir tarafı Serrâc Ali bâğı ve bir tarafı hancı İsmail bâğı ve bir tarafı tarîk-i âmm ile

mahdûd ve iki dönüm bir kıt‘a bâğımı mezbûr Murâd’a üç bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda

akçeye bey’-i bât-ısahîh-i şer’i ile bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a-i

mahdûd eyledim ba’de’l-yevm zikr olunan bâğ mezkûrun mülkü müşterâsıdır keyfemâ

yeşâ ve yehtâr mutasarrıf olsun dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt

olundu tahrîren fî yevmi’t-tâsi’ min şehri Şa‘bânü’l-mu‘azzam lisene hamsîn ve elf min


Şuhûdü’l-hâl: Fahrü’l-müderrisîn Hasan Efendi bin Kemaleddin, Fahrü’l-müderrisîn Ali

Çelebi bin İbrahim Efendi, Musa bin Hıdır, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mehmed,

İbrahim Efendi bin Mahmûd, Süleyman Bey bin …

23-A-1

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Yusuf Bey mahallesinde sâkin iken bundan akdem

fevt olan İbrahim bin Bâliğnin verâseti zevce-i metrûkesi Fatıma binti Mustafa’ya ve

sulbî kebîr oğlu Hasan’a ve sulbî sağîr oğulları Ahmed ve Mustafa’ya münhasıra idügü

şer’an mütehakkık olduktan sonra mezbûre Fatıma asâleten ve sağirân-ı mezbûran

Ahmed ve Mustafa’nın tesviye-i umûru içün kıbel-i şer’-i mergûbdan vasî nasb ve tayin

olunan Mustafa Çelebi ibn Veli nâm kimesne vesâyeten mahfel-işer’i kavîmde râfi’u’l-

kitâb mezbûr Hüseyin mahzarında her biri ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müteveffâ-

yı mezbûrun duyûn-ı kesîre-i müsbitesi olup muhallefâtından menkûlât cinsinden

duyûn-ı mezbûreyi ihâta eder eşyâsı olmamağın muhallefât-ı mezbûrdan olup mahalle-i

mezbûrede vâki‘ bir tarafı mezbûr Hüseyin ve bir tarafı Yunus nâm kimesne mülkleri

ile ve iki tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd iki bâb tahtânî ve iki bâb fevkânî beyti müştemil

olan menzili bey’ olunup semeni ile duyûnu îfâ olunmak iktiza eylemekle zikr olunan

menzil-i sûk-i sultânide ve mecma‘-ı nâs olan yerlerde kirâren bey‘a arz olunup reğebât-

ı nâs bi'l-külliye munkatı‘a olduktan sonra mezbûr Hüseyin üzerinde on bin fıdda

râyicü'l-vakt akçe karâr edüp ziyade ile tâleb-i âhar bulunmamağın ben dahi menzil-i

mârü’z-zikri asâlet ve vesâyetimiz hasebi ile mezbûr Hüseyin’e meblağ-ı mezbûr on bin

marü’n-na‘t akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a-i

mahdûd eyledim dediklerinde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î zikri sebk iden menzilin semen-i

misli meblağ-ı merkûm on bin akçe idügünü sikât ihbar eylemegin mâ vaka’a bi’t-taleb

sebt olundu fî yevmi’s-sâbi’ ve’l-ışrîn min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf

134

Şuhûdü’l-hâl: Davud Bey bin Mehmed zâbit-i şehr, Süleymân bin Hâlil Kâtib, El-Hâc

Emrullah bin el-Hâc Mahmûd, Hasan Çelebi bin Rıdvan oduncu, Mehmed Beşe bin

Mustafa, Yusuf bin Abdullah ve gayrühüm.

23-A-2

Budur ki Medîne-i Rodoscuk'da Hoca Veli mahallesinde sâkin Mehmed bin Hasan nâm

kimesne makâm-ı kazâ-i lâzımü’r-rızâda râfi’u’l-kitâb Aişe binti Burak nâm hâtun

tarafından tasdiki âti’z-zikre vekîl olan nehc-işer’-i mu‘teber üzere isbât-ı vekâlet eden

Maden Halife bin Memi nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp

mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı Hasan Çelebi bin Hüseyin ve bir tarafı Mehmed ve

Mustafa ibney Müsli ve bir tarafı Kâtib Ahmed Çelebi ve bir tarafı İbrahim bin Ferhad

mülkleri ile mahdûd bir bâb fevkânî ve bir bâb tahtânî beyti müştemil olan menzilimi

müvekkil-i mezbûre Aişe’ye on üç bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’

edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a-i mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-

tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî yevmi’s-sâlis min şehr-i

Şa‘bânü’l-mu‘azzam lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Hasan Çelebi bin Mehmed koçakzade, Şa‘bân Çelebi bin Süleymân

Efendi hatib, Ahmed Çelebi bin Nasuh, El-Hâc Ali Bey bin Hüseyin, Solak Mehmed

Çelebi, Mahmûd Beşe bin Abdullah.

23-A-3

Budur ki medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Büyük Karaevli nâm karye sükkanından

küpçü Derviş bin Ömer nâm kimesne mahfel-işer’de kendi cânibinden asîl ve zevcesi

Fatıma binti Ali nâm hâtun tarafından tasdîk-i âti’z-zikre vekîl olup nehc-işer’i üzere

vekâleti sâbite olan bâisü’l-kitâb Mehmed bin Hüsrev nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı

tâm ve takrîr-i kelâm edüp akd-i âti sudûruna degin dâhil-i havza’-i emlâkim olup

karye-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı Ferhat Bey oğlu Mehmed Çelebi mülkü ve bir tarafı

Ömer bin Bali mülkü ile ve iki tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd ve iki bâb kerpiçten mebnî

tahtânî beyti ve on germelü kerpiçten mebnî bir bâb samanlığı ve ana muktazî iki bâb

tahtânî odayı ve harman yerini müştemil olan menzilimi bicemi’t-tevâbi’mezbûr

Mehmed ile zevcesi mezbûre Fatıma’ya iştirâki’s-sevî üzere yirmi yedi bin nakd-i

râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ ve ıkbâz ve teslîm onlar dahi vech-i muharrer

üzere iştirâ ve kabz ve teslîm eyledikden sonra tefvîz-i âtî sudûruna degin taht-ı

135

tasarrufumda olup lede'l-ahâlî ve'l-cîrân ma’lûmu’l-hud’ud ve’l-mikdâr olan menzil-i

mezbûre muttasıl tahmînen üç keyl tohum istiâb ider bir kıt‘a arpalığın hakkı tasarrufu

sâhibü’l-arz ile mezbûr Mehmed ve Fatıma’ya iştirâki’s-sevî üzere bin nakd-i râyicü'l-

vakt fıdda akçe mukâbelesinde tefvîz ve teslîm onlar dahi tafavvuz ve tesellüm

eylediklerinden sonra semen-i mezbûr yirmi yedi bin akçe ile bedel-i tevfîz olan bin

akçenin cem‘an yirmi sekiz bin akçesi mezbûrân Mehmed ve Fatıma yedlerinden bi’t-

tamâm ahz ve kabz eyledim min ba’d menzil-i mezbûr iştirâki’s-sevî üzere mezbûranın

mülki müşterâsıdır zikr olunan arpalık taht-ı tasarruflarında dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-

şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî yevmi’t-tâsi’ min Şa‘bânü’l-mu‘azzam


Şuhûdü’l-hâl: Mahmud Bey bin Abdullah, İbrahim Çelebi bin Mahmûd hatib, Mehmed

Ağa bin Behram kethüdari, Mehmed Çelebi bin Abdi, Hüseyin Beşe bin Kaya, Ferhad

Bey Mustafa Çelebi bin Kâsım, Hasan Çelebi bin Ali.

23-B-1

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Büyük Karaevli nâm karyede sâkin Abdülbâkî bin

Ahmed nâm kimesne makâm-ı kazâda râfi’u’l-kitâb Hızır Bey bin İvaz nâm kimesne

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup karye-i

mezbûrede vâki‘ bir tarafı mezbûr Hızır Bey’in harmanı ve iki tarafı yine mezbûr Hızır

Bey’in mülkü ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb iki germeli çatma menzilimi

ve her biri kırk müd buğday alır birbirine mukabil iki çatma anbarımı ve yine anbarlara

muttasıl biri iki germeli biri üç germeli ahûrlarımı bi-cemi’t-tevâbi’ ve’l-levâhık mezbûr

Hızır Bey’e dokuz bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i


bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’l-hâdî aşer min Şa‘bânü’l-mu‘azzam lisene

hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Hüseyin Ağa bin Ahmed müteferrika, Hasan Bey bin Ali, Mehmed Bey

bin Hasan, Mehmed bin Mustafa, Mehmed bin uzun Mehmed Sefer, Aydın bin

Abdullah ve gayrühüm.

23-B-2

136

Eşkinci tâifesinden olan Musa bin Bali ve Zülfikâr bin Mustafa nâm kimesne mahfel-

işer’de râfi’u’l-kitâb Mehmed bin Yusuf nâm kimesne mahzarında her biri ıkrâr-ı tâm

ve takrîr-i kelâm edüp bundan akdem bin kırk sekiz senesinde vâki‘ olan Bâğdad

seferine her bir ocakdan ikişer eşkinci gitmek için emr-i âlî sâdır olmağla biz dahi

yerimize bedel zikr olunan sefere varup hizmeti lâzımesini edâ edüp kânun-ı kadîm

üzere mezbûr Mehmed’i dokuz bin sekiz yüz akçeye bedel tutup meblağı mezbûru bi’t-

tamâm mesfûra teslîm edüp irsal eylemişdik lâkin mezbûr mahalle-i me’mûra varmayup

edâ-i hizmet eylememekle eşkinci bey bizden meblağ-ı mezbûru kendiniz ve bedeliniz

mahalle-i me’mûra gelmedi deyü emr-i şerîf mûcibince tekrâr taleb ve ahz eylemekle

biz dahi mezbûr Mehmed’den taleb eylediğimizden ol dahi hâl-i minvâl-i muharrer

üzere olduğun ıkrâr ettikten sonra mezbûr Mehmed’in meblağ-ı mezbûr için habs

itdirmişdir hâlâ beynimizde muslihûn tavassut edüp meblağ-ı mezbûr da’vâsından bizi

on beş keyl buğday akçe kıymetlü bir re’s bârgîr üzerine inşâ-i akd-i sulh eylediklerinde

biz dahi sulh-i mezbûru kabûl ve bedel-i sulh olan bârgîr ve buğdayı merkûm Mehmed

yedinden ahz ve kabz eyleyüp min ba’d mezbûr Mehmed ile meblağ-ı mezbûra

müte‘allık da’vâmız kalmadı dediklerinde gıbbe’t-tasdîk mâ vaka’a bi’t-taleb sebt

olundu hurrire fî 27 min Saferü’l-hayr lisene 1050

Şuhûdü’l-hâl: Hasan Efendi bin Kemaleddin, Ali Çelebi bin İbrahim Efendi, Davud Bey

bin Mehmed, Süleymân bin Hâlil, Mehmed Halife bin Hâlil.

23-B-3

Medîne-i Rodoscuk’da kefere mahallâtından Papa Varsama mahallesinde sâkin Nikola

veled-i Petro nâm zımmî makâm-ı kazâda râfü’u’l-kitâb Piraşkova veled-i Dimitri nâm


medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Nusretli yolu kurbunda vâki‘ bir tarafı şeyh

Abdülkadir halifesine meşrûta olan vakf bâğ ve bir tarafı bilbilci oğlu Dimitri ve bir

tarafı Kostantin ve bir tarafı papas oğlu Aleksandıra bâğları ile mahdûd olan bir buçuk

dönüm bir kıt‘a bâğımı mezbûr Piraşkova’ya yedi bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye

bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a’ eyledim dedikde gıbbe’t-

tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’l-hâdî aşer min Şa‘bânü’l-

mu‘azzam lisene hamsîn ve elf

137

Şuhûdü’l-hâl: Gümrigî Mustafa Çelebi, Süleymân Bey bin Hâlil, Kilidci el-Hâc

Mehmed, Yusuf bin Abdullah, El-Hâc Fecri İsmail, Hâlil Sefer ve gayrühüm.

24-A-1

Fî’l-asl mahmiyye-i Kostantiniyye'de Tevkî‘i Cafer Çelebi mahallesinde sâkin olup hâlâ

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Hoca Veli mahallesinde tavattun iden Nasuh Beşe

ibn Abdullah nâm râcil mahfel-i kazâda râfü’atü’l-kitâb Banu binti Abdullah nâm hâtun

tarafından tasdiki âti’z-zikre vekîl olup nehc-i şer’i üzere isbât-ı vekâlet eden Ahmed

Çelebi bin Mahmûd mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp bundan akdem

zevcem Belkıs binti Abdullah nâm hâtun ile iştirâki’s-sevî üzere mülküm olup mârü’z-

zikr Tevkî‘i Cafer Çelebi mahallesinde vâki‘ bir tarafı Neslihan ibneti Mustafa nâm

hâtun vakfı ve bir tarafı Mehmed Çelebi bin Ali ve bir tarafı Rahime ibneti Sinan

mülkleri ile ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan arsa-i hâliyemin cümlesini

merkūm Belkıs mecmû‘u kendi mülkü olmak üzere benim iznim yok iken mezbûre

Banu’ya on bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i

ma’dûd ve kabz-ı mebî‘-i mahdûd eylemişdi hâlâ ban dahi kendi hissemde olan

mezbûrenin bey‘ini tecvîz ve nısf semeni mezbûr olan beş bin akçeyi ahz ve kabz

eyledügü makbulüm olmağla min ba’d husûs-ı mezbûre müte‘allık da’vâ ve nizâ’ım

yoktur dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî’s-sâdis aşer

min Şa‘bânü’l-mu‘azzam lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: El-Hâc Müsli bin Abdullah, Hasan Çelebi bin Hüseyin, Receb Halife bin

Mustafa imam, Sefer bin Abdullah, Kuloğlu Hasan bin…, Yanık Mustafa Çelebi bin

Kâsım Bey.

24-A-2

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından el-Hâc İsa mahallesinde sâkin iken bundan akdem

fevt olan Derviş Hâlil bin Yakub’un verâset izevce-i metrûkesi Aişe binti İbrahim ve

Mâhitâb binti Abdullah ve sulbîye kebîre kızı Fatıma’ya liebeveyn er karındaş oğlu el-

Hâc Hasan bin Şükrullah nâm kimesneye mahfel-işer’decmerkûm Aişe ile mersîm

Fatıma tarafından husûs-iâti’z-zikrevekîl olup mezbûretân ıma’rifet-i şer’iyye ile ârifân

olan Hafızzâde Mehmed Çelebi ve Yahya Çelebi bin Abdullah şehâdetleri ile isbât-ı

vekâlet eden mezbûr el-Hâc Hasan mahzarında üzerine da’vâ takrîr-i kelâm edüp

müteveffâ-yı mezbûr Derviş Çelebi’nin zimmetinde deyn-i şer’iden iki yüz elli bin

138

akçesi olup benim dahi mahmiyye-i İstanbul da sâkin Abdülbâkî Çelebi nâm kimesne

zimmetinde deyn-i şer’iden üç yüz otuz bin akçe hakkım olmağla meblağı mezbûr iki

yüz elli bin akçeyi benim merkûm Abdülbâkî Çelebi zimmetinde olan üç yüz otuz bin

akçenin iki yüz elli bin akçesine hâl-i sıhhatinde mezbûr Çelebi’ye merkûm Abdülbâkî

Çelebi’ye havâle-i şer’iyye ile havâle edüp ve bâkî seksen bin akçesi benim içün dahi

ahz u kabz ve bana îsâle ve kabz ve isali mütevekkıf olduğu umûrun mecmû‘una

mezbûr Derviş Çelebi’ye vekîl nasb ve tayin eylediğim ecilden ol dahi varup meblağı

mezbûr muhattal olan iki yüz elli bin akçeyi muhtâlün aleyh olan mezbûr Abdülbâkî

Çelebi’den ahz ve kabz ve meblağı bâkî seksen bin akçeyi vekaletim hasebi ile benim

için ahz ve kabz eyleyüp lakin meblağ-ı mezbûr seksen bin akçeyi bana kable'l-edâ fevt

olmuşdur suâl olunup muhallefâtından alıvirilmek matlûbumdur dedikde gıbbe’s-suâl

ve’l-inkâr müddei mezbûrdan davasına mütabaka beyyine taleb olundukda udûl-i

müslimîmden Mehmed Çelebi bin Hâlil Efendi ve Ali Çelebi bin Mustafa nâm

kimesneler liecli’ş-şehâde meclis-i şer’i hâzırlar olup isrü'l-istişhâd fi’l-hakîka mezbûr

Derviş Çelebi hâl-i kemal-i sihhatinde merkûm Mustafa Çelebi zimmetinde olan deyn-i

şer’iden iki yüz elli bin akçeyi mezbûr Abdülbâkî Çelebi’nin mezbûr Mustafa Çelebi’ye

deynî olan üç yüz otuz bin akçenin iki yüz elli bin akçesine mezbûr Abdülbâkî

Çelebi’ye havâle-i şer’iyye ile havâle edüp ve bâkî seksen bin akçeyi dahi merkûm için

mezbûr Abdülbâkî Çelebi’den ahz ve kabza ve kendüye isale ve kabz ve’l-isal

mütevakkıf olduğu umûrun mecmû‘una beni vekîl ve münâbeten nâib nasb ve tayin

eyledüğü ecilden ben dahi varup meblağ-ı muhattal olan iki yüz elli bin akçeyi

muhtâlün aleyh olan mezbûr Abdülbâkî Çelebi’den ahz ve kabz ve meblağ-ı bâkî seksen

bin akçeyi dahi vekaletim hasebi ile mezbûr Mustafa Çelebi için ahz ve kabz eyledim

deyü bizim huzûrumuzda ıkrâr ve i‘tirâf eyledi biz bu husûsa şâhidleriz şehâdet dahi

ederiz deyü her biri edâ-i şihdâeti şer’iyye eylediklerinden sonra ba’de’t-ta’dîl ve’l-

kabûl mezbûr Mustafa Çelebi meblağı mezbûr seksen bin akçeyi hâl-i hayatında mezbûr

Derviş Çelebi’den küllen ve ba‘zen ahz ve istîfâ eyledügüne ve küllen ve ba‘zen vücûh-

ı şer’iden bir vecihle zimmetine ibraz eylemedüğüne mezbûre bit taleb yemîn-i teklîf

olundukda ol dahi vefkı’l-mes’ûl yemîn bi’l-lahi’l-aliyyi’l-a’lâ etmeğin mâ vaka’a bi’t-

taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-sâmin min şehr-i Recebi'l-âsım lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi bin İbrahim Efendi, Hasan Efendi bin Kemaleddin, Mehmed

Halife bin Hâlil, Hasan bin Ali, Mustafa bin Ali ve gayrühüm.

139

24-B-1

Medîne-i Rodoscuk’da Dizdarzâde mahallesinde sâkin iken bundan akdem fevt olan

Hatice Hâtun ibneti el-Hâc Sinan’ın zevci olan Ahmed Beşe bin Mehmed nâm

kimesneden gayrı zâhirde vârisi olmamağla muhallefâtının nısfı zevci mezbûr Ahmed

Beşe’ye ve nısfı âharı cânib Beytülmâl'e âid ve râci‘ olmağın medîne-i mezbûrede ve

tevâbi’inde vâki‘ olan Beytülmâl-i âmme ve hâssa emîni olan Osman Bey bin Ahmed

tarafından husûs-iâti’z-zikre vekîl olup nehc-işer’i üzere isbât-ı vekâlet eden Ahmed bin

Abdüssamed nâm kimesne mahfel-işer’de muhallefât-ı müteveffât-ı mezbûreye vâz’-ı

yed olan râfi’u’l-kitâb mezbûr Ahmed Beşe mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm

edüp ve müteveffât-ı mezbûre Hatice’nin ba’de't-tebbu‘ zûhur eden muhallefâtı

müzâyede ve takvîm olunduktan sonra mezbûr Ahmed Beşe’nin zimmetinde mutakarrir

olan iki bin akçe mehr-i müeccel ile ceman elli bin akçeyi baliğ olamağın meblağ-ı

mezbûrdan cânib-i Beytülmâl'e yirmi altı bin akçe isabet eylemişdi hâlâ meblağı mezbûr

yirmi altı bin akçeyi bi-hasebi’l-vekale mezbûr Ahmed Beşe yedinden bi’t-tamâm ahz

ve kabz eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî

yevmi’s-sâni aşer min Şa‘bânü’l-mu‘azzam lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: El-Hâc Mehmed bin …, Ali Hâlil bin Nasuh Bey, El-Hâc İbrahim Efendi

bin Mahmûd Efendi, Ali Çelebi bin Mahmûd, Süleymân Bey bin Abdullah muammar,

Veli bin Şa‘bân hatib, Veli Dede el-kayyim, Mahmûd bin Pîrî, Mustafa bin Ali, Hasan

bin Ali.

24-B-2

Budur ki medîne-i Rodoscuk mahallâtından el-Hâc Hürmüz mahallesinde sâkin iken

bundan akdem fevt olan Arslan Çelebi bin Mustafa nâm kimesnenin verâseti zevce-i

metrûkesi Fatıma binti Ramazan nâm hâtun ve sulbîye sağîre kızı Aişe ve lieb er

karındaş İbrahim Çelebi bin nâm kimesneye münhasıra idüği şer’an mütehakkık

olduktan sonra mezbûr İbrahim Çelebi mahfel-işer’de muhallefât-ı müteveffâ-yı

mezbûre vâzi’atü’l-yed olan râfi’atü’l-kitâb mezbûre Fatıma’nın tarafından tasdiki âti’z-

zikre vekîl-i sâbit-i vekâle olup sağîre-i mezbûrenin kıbe’l-i şer’den mansûb vasîsi olan

el-Hâc Mehmed bin el-Hâc Osman nâm kimesne mahzarında ıkrâr ve takrîr-i kelâm

edüp müteveffâ-yı mezbûr Arslan Çelebi’nin muhallefâtı ba’de’l-ahûr beyanımızda bi’l-

farîzati’ş-şer’iyye taksîm olundukda muhallefât-ı mezbûreden asûbet-i nesebiye

140

cihetinden benim hisse-i şer’îme ancak on bin dokuz yüz otuz iki akçe isâbet eylemegin

ben dahi meblağı mezbûr on bin dokuz yüz otuz iki akçeyi muhallefât-ı müteveffâ-yı

mezbûreden muhallefât-ı mezbûreye vâz’-ı yed eylediği ecilden mezbûr Fatıma

yedinden bi’t-tamâm ahz ve kabz eyleyüp min ba’d muhallefât-ı müteveffâ-yı

mezbûrdan bana âid bir akçe ve bir habbe hakkım kalmadı dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-

şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî yevmi’s-sâmin aşer min Şa‘bânü’l-

mu‘azzam lisene 50

Şuhûdü’l-hâl: El-Hâc İbrahim Çelebi bin Mahmûd Efendi hatib, Hüseyin Bey bin

Abdullah serdar, Hâlil bin Mehmed, Mehmed Ağa bin Hüseyin cündi, Haydar Bey bin

Abdullah.

24-B-3

Bi'l-fi‘il Samako nâzırı olan Zülfikar bin Abdullah tersâne-i âmire mühimmatı içün

medîne-i Rodoscuk'da el-Hâc Bali nâm kimesneye zabz ve hıfz içün irsâl eyledügü mîrî

demiri ahz u kabz ve taraf-ı tersâneye îsâle me’mûr olan tersâne-i âmire Çavuşlarından

İbrahim Çavuş nâm kimesne râfi‘ü'l-kıt‘ab mezbûr el-Hâc Bali mahzarında ıkrâr-ı tâm

ve takrîr-i kelâm idüp bundan akdem mezbûr Zülfikar Bey zikr olunan kasaba-i

Samoko'da mezbûr el-Hâc Bali'ye zabt ve hıfz içün Samako Nâzırı ile cem‘an iki yüz

doksan kantâr demiri irsâl idüp ol dahi ahz u kabz ve bu âna degin hıfz eylemişdi hâlâ

ber fermân-ı âlî ile zikr olunan demiri kabz ve tersâne-i âmireye teslîme me’mûr

olduğum ecilder zikr olunan demiri Samako Nâzırı ile der-yed idüp merkūm el-Hâc

Bali'den tamâmen iki yüz doksan altı kantâr demiri ahz u kabz eyledikden sonra iki yüz

kantâr ve dokuz vukiyyesini işbu hâzır-ı biˈl-meclis olan Bergos Adalı Kostantin Reis

sefînesine ve kırk kantâr dokuz vukiyyesini kezâlik hâzır-ı biˈl-meclis Mehmed Reis

sefînesin ve elli beş kantârı yirmi vukuyyesi ile kezâlik hâzır-ı biˈl-meclis Tophâneli

Mustafa Reis sefînesine tahmîl eyledim dedikde hâzır-ı merkūmun vech-i muharrer

üzere cârî olan ıkrârın merkūm el-Hâc Bali tasdīk ve merkūmûn reisler dahi her biri zikr

olunan demirden mikdâr-ı mezkûru sefînelerine tahmîl eylediklerini ıkra ve tahkîk ve

tersâne-i âmireye îsâle müte‘ahhidler olmağın mâ vaka‘a biˈt-taleb sebt olundu. fî gurre

Şa‘bâni'l-Mu‘azzm sene 1050

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Bey bin Behram kethüdâyeri, Mustafa Çelebi bin Yahya,

Kantârî Feyzî bin Mehmed ve gayrühüm.

141

25-A-1

Ekrâd taifesinden Bali bin Hasan nâm kimesne mahalle-işer’işerîfde râfi’u’l-kitâb Kosta

veled-i İstaşuz ve Zegraku veled-i Yaru nâm zımmîler mahzarlarında ıkrâr-ı tâm ve

takrîr-i kelâm edüp bundan akdem gâib-i ani’l-meclis Yani nâm zımmiye beynimizde ve

cinsi ve vasfı ma’lûm bir re’s mülk katırımı nesîeten üç bin akçe bey’ eylediğimde

mezbûran Kosta ve Zağrako meblağ-ı mezbûre emr ve kabûlü hâviye kefâletle kefîl

olup ba’dehû meblağ-ı mezbûrdan merkûm Yani yedinden altı yüz akçe alup bâkî iki

bin dört yüz akçeyi dahi kabz sadetinde iken firâr eylemegin meblağı bâkî ba’de’t-

tahlîfi’ş-şer’i kefîlân-ı mezbûrândan bana hükm olundu el-hâletü hâzihî meblağ-ı bâkî

iki bin dört yüz akçeyi dahi mezbûran Kosta ve Zağrako yedlerinden bi’t-tamâm alup

kabz eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’l-

aşir min Şa‘bânü’l-mu‘azzam lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Hüseyin Ağa bin Ahmed müteferrika, Yahya Efendi bin Abdullah,

Mustafa bin Ali muhzır, Köse Mehmed muhzır ve gayrühüm.

25-A-2

Budur ki medîne-i Rodoscuk’da Bevvâb Mehmed Bey mahallesinde sâkin Hüseyin

Beşe bin Kaya nâm kimesne mahfel-işer’de bundan akdem medîne-i mezbûrede kefere

mahallâtından Papa Peşri mahallesinde sâkin iken hâlik olup verâseti zevce-i metrûkesi

Zafire binti ( boş ) ve sulbîyei kebîre kızı Katerini nâm nasraniyyelere münhasıra idüği

şer’an mütehakkık olan Merikota nâm zımminin sulbîye kebîre kızı mezbûre Katerini

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm ider bundan akdem hâl-i hayâtında mezbûr

Merikota ile şeriki hâzır-ı bi’l-meclis olan Hriso veled-i Kaluyani’ye otuz bin akçe

sermayeya def’ ve teslîm ve beynimizde ma’lûmu’l-hudûd bir bâb mülki bakkâl

dükkânımda ticaret için iskân eyleyüp kable'l-îfa mezbûr Merikota mürd olmağla

meblağı mezbûr merkûm Hriso yedinde kalmışidi hâlâ meblağı mezbûru merkûm

Hriso’dan taleb eylediğimde ol dahi zikr olunan otuz bin akçe sermâye dükkân-ı

mezbûrede mevcud olan emti‘ada olup sâbiku’z-zikr emtiayı alâ mehl bey’ eyleyüp

meblağı mezbûru sana bi’t-tamâm edâ edeyim ba’de’l-yevm meblağ-ı mârü’z-zikr

zimmetimde vâcibü’l-edâ deynimdir demegin ben dahi kabûl eylediğim ecilden mürd-i

mezbûrun kızı olan merkûme Katerini ile meblağı mezbûr otuz bin akçeyi müte‘allık

142

da’vâ ve nizâ’ım yoktur dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu

hurrire fî yevmi’l-âşir min Şa‘bânü’l-mu‘azzam lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Yusuf Beşe bin Hasan …, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mehmed dizdâr,

Mehmed Halife bin Hâlil ve gayrühüm.

25-A-3

Mahmiyye-i İstanbul dabi’l-fi’l Haremeyn-i Muhteremeyn mütevellîsi olan zahirü’l-

emâcid ve’l-ekârim Mustafa Ağa ibn Abdülhalil tarafından husûs-iâti’z-zikre vekîl ve

kâim-makâm olup bâisü’l-kitâb Mehmed Çelebi bin Mahmûd Efendi mahfel-i şer’de

Medîne-i Rodoscuk’da el-Hâc Hürmüz mahallesinde bundan akdem sâkin iken vefât

eden Aynıhümâ nâm hâtun ibneti Seydi'in bâbasının liebeveyn kız karındaşı kızı ve

zevi'l-erhâm cihetinden hasran vârisesi olup menzil-iâti’l-beyânı bi-hasebi’l-verase

vâz’-ı yed eden Fahriye Hâtun ibneti Yusuf tarafından husû-ı âtî'l-beyâna vekîl olup

hasm-ı câhid-i şer’i mahzarında nehc-i mu‘teber-i mer’î üzere isbât-ı vekâlet eden

İbrahim Bey ibn Abdullah nâm kimesne mahzarında üzerine bi’lvekâle da’vâ ve takrîr-i

kelâm edüp mezbûre Ayni hâtun bundan akdem hâl-i kemâl-i sihhatinde âriyeten

tasarrufâtı nâfize olduğu halde silk-i mülkünde muntazam olup mahalle-i mezbûrede

vâki‘ bir tarafı Mustafa Çelebi bin İlyas ve bir tarafı İbrahim Bey bin Abdullah mülkleri

ve bir tarafı tarîk-i hâs ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olup iki bâb fevkânî ve iki

bâb tahtânî beyti ve fırını ve havluyu müştemil olan menzilini habseten lillâhi te’âlâ

vakf-ı sahîh-i şer’i ile vakf ve habs edüp evvelâ süknâsı nefsine ve ba’de vefâtihâ

Zahide binti el-Hâc Süleymân ba’dehâ evlâdına ve evlâd-ı evlâd-ı evlâd-ı evlâd-ı

evlâdına ile’l-inkirâz ba’dehû el-Hâc Süleymân bin Adullah'a ba’de vefâtihî menzil-i

mezbûrun hakk-ı tasarrufu Medîne-i Münevvere fukarâsına intikâl eyleyüp zikr olunan

fukarâya meşrûta olan evkâfa ilhâk oluna deyü şart ve tayin eylemegin hâlâ zikr olunan

meşrûta lehüme's-süknâdan bir fert kalmamağın menzil-i mezbûrun hakk-ı tasarrufu

medîne-i münevvere fukarâsına intikâl eylemekle menzil-i mezbûru ber mûceb-i şart-ı

vakf zikr olunan fukarâya meşrût olan evkaf-ı şer’ifeye bi-hasebi’l-vekâle ilhâk

eylemegi murâd eyledikde müvekkeli mezbûr fahrî mâni‘a olur suâl ve ihkâk

murâdımdır dedikde gıbbe’s-suâl ve’l-inkâr mezbûr Mehmed Çelebi’nin müdde‘âsına

mübeyyin beyyine taleb olundukda udûl-i müslimînden zahûrü’l-hutebâ Mahmûd

Efendi bin Musa ve umdetü’l-eimme Hamza Efendi bin Nasuh liecli’ş-şehâde meclis-i

şer’i hâzırlar olup isrü'l-istişhâd fi’l-hakîka mezbûre Ayni hâtun bundan akdem hâl-i

143

kemâl-i sihhatinde tasarrufatı olduğu halde zikr olunan mülk menzilini bizim

huzurumda habseten lillâhi te’âlâ vakf-ı sahîh-i şer’i ile vakf ve habs edüp

25-B-1 (devam)

Süknâsını evvelâ nefsine ba’de vefâtihâ mezbûre Zahide ve bâ’dehâ evlâdına ve evlâd-ı

evlâd-ı evlâdına ile’l-inkirâz ba’dehû mezbûr el-Hâc Süleymân ba’de vefâtihî menzil-i

mezbûrun hakkı tasarrufu medîne-i mezbûre fukarâsına intikâl eyleyüp zikr olunan

fukarâya meşrûta olan evkāfa ilhâk oluna deyü şart ve tayin eylediği hâlâ zikr olunan

meşrût … kılmağın menzil-imezbûrun hakkı tasarrufu medîne-i münevvere fukarâsına

intikâl eylemekle mezbûr için menzil-imezbûru zikr olunan fukarâya meşrûta olan

evkafda hakk-ı ilhâk vardır biz bu husûsa şâhidleriz şehâdet dahi ederiz deyü her biri

edâ-yı şehâdet-i şer’iyye eylediklerinde gıbbe’t-ta’dîl şehâdetleri makbul olmağın mâ

vaka’a bi’t-taleb ketb ve sebt olundu tahrîren fî yevmi’s-sâni ve’l-ışrîn min şehri

Recebü’l-ferd lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Zehrü’l-müderrrisîn Hasan Efendi bin el-Hâc Kemaleddin, Serbazar

Hasan Beşe bin Abdullah, Mehmed Çelebi bin İbrahim Çelebi, Osman Halife bin

Hüdaverdi, İbrahim bin İsa, Hüseyin bin Hasan.

25-B-2

Budur ki medîne-i Rodoscuk’da Dudu hâtun mahallesinde sâkin Hasan bin Sinan nâm

kimesne makâm-ı kazâ-i lâzımı’r-rızâda râfi’u’l-kitâb Ali bin Abdullah nâm kimesne

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Kayı

Veli kurbunda vâki‘ iki tarafı el-Hâc Yusuf bin Abdullah ve bir tarafı tüccar Mustafa

bin Abdullah bâğları ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olup bundan akdem fevt olan

sulbîye-i kebîre kızım Fatıma’dan intikâl eden muhallefâtından benim hisse-i

şer’iyyeme isabet eden bâğ-ı mezbûr ve semen-i mezbûr Ali'ye bin dokuz yüz nakd-i



fî yevmi’s-sâlis min Şa‘bânü’l-mu‘azzam lisene hamsîn ve elfmin hicreti men lehü'l-izz

ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Fahrü’l-akrân İlyas Ağa bin Ahmed, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc

Mahmud, Es-Seyyid Mehmed Çelebi bin es-Seyyid Ahmed Çelebi, Mehmed Çelebi bin

144

Abdullah, Hüseyin Ağa bin Ahmed müteferrika, Mustafa bin Ali, El-Hâc Mehmed bin

Abdullah, Hamza Hoca bin Nasuh imam ve gayrühüm.

25-B-3 Arapça

Nasabe'l-hâkimü'l-mevkı‘i'l-a‘lâhu el-mütevekkı‘ rızae rabbehû ve mevlâhu en-nasrânî

el-med‘uv hâmilü hâzel'l-kitâb Kelaz veled-i Hacok vasıyyen şer‘iyyen litesviyeti

umûrü's-sığârü'l-med‘uveyn Şahak ve Şahin ve Gülbahar evlâdü Kirkor veled-i el-hâlik

sâkinen bi'l-mahalleti'l-Cedîde el-vakı‘a bimedîneti Rodoscuk lizabti ahvâlihim ve hıfzi

emvâlihm el-müntakille ileyhim bi'l-irsi'ş-şer‘ î min ebîhim el-hâlikü'l-mezbûr ilâ edâne

rüşdehüm … ile'l-vasiyyi ve hüve kabe'l-vasâyeti'l-mezbûreti ve iltezeme biikâmeti

emrihâ nasben ve kabûlen sahîhayni şer‘iyyîn sümme nasabe'l-hâkim el-mûmâ ileyh en-

nasrânî el-med‘uv Hacik veled-i Canik nazıran ale'l-vasiyyi'l-mezbûr ve emere'l-

hâkimü'l-mezbûr bienne lâ tebâşirü fî şey’in min umûri'l-vasâyeti el-ibrâ ve hüve

kable'n-nazareti'l-mesfûre ve iltezeme biikameti merâsimehâ nasben ve kabûlen

sahîhayni şer‘iyyîn cerâ zâlik ve hurrire fi's-sâmin min Şa‘bâni'l-mu‘azzem lisene

hamsîn ve elf.

Şuhûdüˈl-hâl: Ali Çelebi ibn İbrahim Efendi, Hasan Efendi el-Müderris, El-Hâc

Emrullah bin el-Hâc Mahmud, Ramazân bin Sefer, Marat Kethüdâ veled-i Yoros.

25-B-4

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Behram Reis mahallesinde sâkin Nasuh bin Ali nâm

kimesne mahfil-i şer‘-i refî‘ü'ş-şânda ıkrâr-ıtâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde

muntazam olupmahalle-imezbûrda vâki‘ bir tarafı … ve bir tarafı Hüseyin bin

Süleymân ve bir tarafı Kaya Çelebi bin Mehmed mülkleri ile ve bir tarafı tarîk-i âmm

ile mahdûd ve bir bâb tahtânî ve bir bâb fevkânî beyti ve sundurmayı ve bi’r-i mâ-i

haseneyi müştemil olan menzilimin nısf şâyi‘ini sulbîyei sağîre kızım Havva’ya on beş

bin râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ ve velâyeten iştirâ ve kabz ve teslîm

eylediğimden sonra semeni olan meblağ-ı mezbûr on beş bin akçeden bi'l-külliye

zimmetini ibra eyledim min ba’d nısf menzil-i mezbûr merkûm Havva’nın mülkü

müşterâsıdır dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’s-

sâlis işrun min Şa‘bânü’l-mu‘azzam lisene hamsîn ve elf

145

Şuhûdü’l-hâl: Hasan Çelebi bin Mehmed Koçakzâde, Hâlil Hoca bin Mustafa, Ez-Za‘îm

Kâmî bin Mustafa, Ahmed Çelebi bin el-Hâc Müslihiddin Efendi, Ahmed Çelebi bin

Şa‘bân, Mustafa Çelebi bin el-Hâc Hasan, İbrahim Çelebi bin el-Hâc Hasan, Kaya

Çelebi bin Mehmed, Ahmed bin el-Hâc Mehmed, Mehmed Çelebi bin Hüseyin Çelebi,

El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmud ve gayrühüm.

25-B-5

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından el-Hâc Hürmüz mahallesinde sâkin İbrahim Çelebi

bin Hasan mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb Nasuh bin Ali nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı

tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup medîne-i mezbûre

mahallâtından Behram reis mahallesinde vâki‘ bir tarafı … Ahmed ve bir tarafı

Hüseyin bin Süleymân ve bir tarafı Kaya Çelebi bin Mehmed mülkleri ile ve bir tarafı

tarîk-i âmm ile mahdûd ve bir bâb tahtânî ve bir bâb fevkânî beyti ve sundurma bi’r-i

mâ-i haseneyi müştemil olan menzili bicümleti’t-tevâbi’ mezbûr Nasuh'a otuz bin

nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bey’-i bât-ı sahîh-işer’i ile bey’ edüp kabz-ı semen-i


bi’t-taleb sebt olundu fi 13 min Şa‘bânül mu‘azzam 1050

Şuhûdü’l-hâl: Sâbikun

26-A-1

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Raziye Hâtun mahallesinde sâkin Ali bin İsrail nâm

kimesne mahfel-i şer’ide râfi’u’l-kitâb Haçuk veled-i Serkis nâm Ermeni mahzarında


sınırı dâhilinde Kapaklı Pınar kurbunda ve bir tarafı Kerkez Mustafa Çelebi nâm ve bir

tarafı Karamanlı Artin nâm Ermeni ve bir tarafı Soyab Veno nâm zımmî tarlaları ile ve

bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olup tahmînen üç dönüm bir kıt‘a bâğımı mezbûr

Haçuk üç bin yed yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i


bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’s-sâmin ve’l-ışrîn min Şa‘bânü’l-mu‘azzam lisene

hamsîn ve elf

146

Şuhûdü’l-hâl: İbrahim Çelebi bin Mehmed Efendi hatib, Davud Bey bin Mehmed zâbit-

i şeh, Süleymân bin Hâlil Kâtib, Haydar Bey ibn Abdullah, Ahmed bin Abdüssamed,

Mehmed Çelebi bin Abdullah ve gayrühüm.

26-A-2 Arapça

Muhallefât-ı

El-merhûm eş-Şeyh Ali bin Memi mâte sâkinen bimahâlleti İbrahim Bey min mahallâti

Medîneti Rodoscuk ve tereke zevceyni med‘uvveyn Meryem bint İslâm ve Aişe bint

Musli ve ibneyni kebîreyn Mehmed ve Mahmud ve ibnen sağîren med‘uvven Ömer ve

bintâni sağîrâni med‘uvvân Fatıma ve Hadîce ve Ümmühânî ve'l-verâseti munhasıra

fîhim vaka‘a't-tahrîr ve'l-kısme fi'l-yevmi't-tâsi‘ ve'l-ışrîn min şehri Recebi'l-ferd lisene

hamsîn ve elf.

Menzil tahtânî

Bâb 4

Kıymet 1700

Bâğ

Dönüm buçuk

Kıymet 500

‘An bahâ-i inek

Kıymet 1000

Bakraç

1

Kıymet 182

Tâbe sağîr

1

70

Tencere

1

Kıymet 220

Yemenî yorgan

1

Kıymet 300

Döşek

1

Kıymet 220

Döşek kılıfı

1

Kıymet 50

Sanduk

1

Guruş 41

Balta kebîr

3

Kıymet 50

İbrīk

1

Kıymet 100

Legen

1

Kıymet 157

Çuval

1

Kıymet 80

Köhne yorgan

1

Kıymet 171

Makreme

4

Kıymet 46

Kilim

1

Kıymet 232

Kantar

2

Kıymet 91

Kilim

1

Kıymet 210

Kahve ibriği

1

Kıymet 95

Def‘a ibrīk

1

Kıymet 70

Baklava tebsisi

1

Kıymet 150

Tâbe sağîr

Kıymet 90

Kilim

1

Kıymet 135

Beyaz sâde

1

Kıymet 40

Yasdık

Kıymet 31

Gügüm kebîr

Kıymet 225

Bakraç

1

Kıymet 100

Sahan

2

Kıymet 250

Beyaz velençe

1

Kıymet 150

Don

1

Çizme

1

Yasdık

2

Meşrebe

1

Sahan

1

147

Kıymet 35 Kıymet 57 Kıymet 98 Kıymet 181 Kıymet 50

Legen bâ kefkir

Kıymet 1104

Kilim

1

Kıymet 128

Muhayyer

tabak

Kıymet 13

Don gömlek

Kıymet 75

Yasdık

2

Kıymet 26

Kuzu kürkü

1

Kıymet 90

Câm tas

Kıymet 130

Sepet

Kıymet 130

Tâbe vasat

Kıymet 400

Yasdık

2

Kıymet 61

Kazgan vasat

Kıymet 1700

Kapaklı tas

Kıymet 91

Hırdavat

Kıymet 128

Makreme kilim

Kıymet 1320

Çarşeb

1

Kıymet 105

Makreme

Kıymet 47

Parça bez

Kıymet 60

Havlu

makreme

Kıymet 40

Bogas çifte

Kıymet 22

Döşek

1

Kıymet 115

Beyaz don

Kıymet 70

Pekmez tâbesi

1

Kıymet 240

Legen

Kıymet 106

… Kilim

1

Kıymet 73

Köhne kama

1

Kıymet 85

Şâl köhne

Kıymet 20

Kara sanduk

Kıymet 12

Hırdavat demir

Kıymet 30

Yasdık

2

Kıymet 89

… Kuşak bâ-

ihrâm

Kıymet 30

Köhne minder

Kıymet 71

Kebe

1

Kıymet 206

Kazgan vasat

1

Kıymet 1400

Bakraç

Kıymet 70

Kilim

1

Kıymet 170

… Zıbun

1

Kıymet 54

Kebe köhne

1

Kıymet 147

Don

1

Kıymet 32

Kilim

1

Kıymet 215

Tâbe vasat

1

Kıymet 270

Hamâm legeni

1

Kıymet 90

Bakır tas

1

Kıymet 64

Bakraç sağîr

Kıymet 50

Beyaz velençe

Kıymet 39

İhrâm

1

Kıymet 41

Çarşeb

1

Kıymet 70

Kuşak bâ-

makreme

Kıymet 19

… Yasdık kılıfı

Kıymet 72

Havan

1

Legen

Kıymet 130

Sahan

Kıymet 250

148

Kıymet 150

Sarı ihrâm

Kıymet 100

Köhne sof

1

Kıymet 83

Çarşeb

Kıymet 100

Köhne velençe

1

Kıymet 80

Gömelek

2

Kıymet 112

Yasdık

1

Kıymet 30

Tancere

1

Kıymet 80

Tebsi

3

Kıymet 129

Köhne kama

2

Kıymet 93

Gömle

1

Kıymet 50

Kuşak

1

Kıymet 25

Don

2

Kıymet 40

Makreme

Kıymet 25

Abâ yelek

1

Kıymet 54

Kuzu kürkü

1

Kıymet 45

Ağaç sini

Kıymet 140

Şerbet tası

1

Kıymet 66

Tâbe kefkîr

1

Kıymet 91

Kilim

1

Kıymet 191

Köhne perde

Kıymet 11

… Top …

3

Kıymet 274

Şam‘dân

4

Kıymet 70

Velençe

1

Kıymet 66

Minder köhne

1

Guruş 40

Yasdık

1

Kıymet 45

Kaliçe köhne

Kıymet 31

Kilim alaca

Kıymet 114

Hırdavat-ı beyt

Kıymet 211

Sîm tas

Kıymet 300

Yekûn 32085

Minhâ el-masarıf

Techîz ve

tekfîn

1000

Mehr-i

müeccel

Meryem

8000

Deyn-i müsbit

li'Meryem el-

muzbure el-

mukırr bihî fâ

hâlı sıhhatihî

Deyn-i müsbit

Şim Ali Bey

bima‘rifeti vasî

Mustafa Çelebi

ani'l-asl …

670

Deyn-i müsbit

lievveli

zevceti'l-

müteveffâ min

kabl

7700

Resm-i kısmet

500

Kâtibiye

150

Hüddâmiye ve

ihzariye

95

Ücret-i kaydiye

160

Dellâliye

400

149

26-B-1 Arapça devam

Yekûn 14585


Hısse-i zevce

Meryem

1093

Hısse-i zevce

Aişe

1093

Hısse-i ibn

3402

Hısse-i ibn

3402

Hısse-i ibn

3402

Hısse-i bint

1701

Hısse-i bint

1701

Hısse-i bint

1701

Gayri kabil

lilkısme

4

26-B-2 Arapça

Muhallefât-ı

El-merhûm Saltuk bin Bali mâte sâkinen bikaryeti Büyük Kara Ocağı tevâbi‘i Medîneti

Rodoscuk ve tereke zevceten med‘uvveten Emine bint Ali ve ibnen kebîren med‘uvven

Muhammed ve binten kebîreten med‘uvveten Âlim ve'l-verasetün munhasıratün fîhim

vak‘a't-tahrîr fi'l-yevmi'l-hâmis aşer min Saferi'l-hayr lisene hamsîn ve elf.

Menzil tahtânî

çatme ma‘a

kilâr ve

sundurma ve

mahzen

Bâb 1

Kıymet 4000

Samanlık kebîr

ve nısf kerpiç

ve nısf çatma

Bâb 1

Kıymet 8000

Def‘a dam

sağîr kerpiç

Bâb 1

Kıymet 1500

Şa‘ir ekilmiş

Müd 5

Kıymet 1000

Alef ekilmiş

Keyl 30

Kıymet 1200

Şa‘ir ekilmiş

Keyl 30

Kıymet 500

Ekilmiş hınta

Müd 10 fî 100

Kıymet 10000

Büyük saban

demiri ma‘a …

Aded 2

Kıymet 260

Kara saban

demiri ma‘a

âlât

3

Nadas

Müd 2

Kıymet 2000

150

Kıymet 80

Ekilmiş

mercimek

Keyl 3

Kıymet 80


Çift 1

Kıymet 4000

Su sığırı inegi

Re’s 1

Kıymet 1500

Kara sığır

öküzü

Re’s 8

Fî 800

Kıymet 6400

Kara sığır inegi

Re’s 3

Kıymet 1800

Çatma anbâr

ma‘a sundurma

Bâb 2

Kıymet 6000

Mor koçla

Aded 1

Kıymet 700

Çakşır mor

Aded 1

Kıymet 300

Dülbend köhne

1

Kıymet 100

Saçaklı kebe

köhne

1

Kıymet 130

Velençe beyaz

Aded 1

Kıymet 8

Kütük kazması

Aded 1

Kıymet 20

Def‘a kazma

1

Kıymet 20

Balta kebîr

Aded 1

Kıymet 40

Burgu

Aded 2

Kıymet 10

Bel

Aded 1

Kıymet 20

Büyük keser

Aded 1

Kıymet 30

Araba

Aded 2

Kıymet 400

Tancere

Aded 2

Kıymet 160

Kazgan kebîr

1

Kıymet 150

Gügüm kebîr

Aded 1

Kıymet 80

Heybe cedîd

Aded 2

Kıymet 120

Bakraç

Aded 2

Kıymet 130

Harman dügeni

Aded 2

Kıymet 160

Tâbe

Aded 3

Kıymet 150

Çuval

Aded 2

Kıymet 200

Garâr

Aded 2

Kıymet 90

Yekûn 51360

Minhâ el-ihrâcât

Mehr-i

müeccel

2000

Techîz tekfîn

Vasiyyet-i

mu‘ayyene

berâ-yı İhlas-ı

Şerîf

1000

Vasiyyet-i

berâ-yı ta‘mîr-i

çeşme

500

Vasiyyet-i

mu‘ayyene

berâ-yı ta‘mîr-i

pınar

300

Deyn-i müsbit Ücret-i

151

Ali Çelebi ibn

Rıdvan Bey

2000

ırgâdiye

500

Yekûn 6300 yalnız altı bin üç yüzdür

Sahhüˈl-bâkî littaksîm beyneˈl-verese 45560 yalnız kırk beş bin beş yüz akçedir

Hısse-i zevce

5632

Hısse-i ibn

26284

Hısse-i bint

13142

26-B-3

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Câmi’-i Atîk mahallesinde sâkin Mustafa bin Durhan

nâm kimesne mahfel-işer’-i refî‘ü'ş-şânda râfi’u'l-kitâb Haçuk veled-i Serkis nâm

Ermeni mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde

Kapaklı Pınar nâm mevzi’de vâki‘ bir tarafı mezbûr Haçuk ve bir tarafı Hüseyin Dede

nâm kimesne ve bir tarafı İvalce nâm zımmî bâğları ile ve bir tarafı tarîk-i âmm ile

mahdûd olan tahmînen dört dönüm bir kıt‘a mülk bâğımı mezbûr Hoçak’a beş bin iki

yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-

i mebî‘a-i mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt

olundu fî yevmi’r-râbi’ ve’l-ışrîn min Şa‘bânü’l-mu‘azzam lisene 1050

Şuhûdü’l-hâl: Eş-şeyh Mehmed Efendi bin el-Hâc Sefer, Musa Çelebi bin Ali, Serdar

Hüseyin Beşe ibn Abdullah, Ahmed odabaşı ibn Sefer, Davud Beşe ibn Abdullah,

Hüseyin Beşe ibn Kaya, İbrahim Bey bin Abdullah, Mahmûd Bey bin Abdullah

odabaşı.

27-A-1

Budur ki medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Büyük Karaevli nâm karyede sâkin iken

bundan akdem fevt olan Saltık bin Bali'nin verâseti zevce-i metrûkesi Amine binti

Ali’ye ve sulbî oğlu Mehmed’e ve sulbîye kızı Alime’ye münhasıra idüği şer’an

mütehakkık olduktan sonra mezbûr Mehmed asâleten ve merkûme Amine tarafından

husûs-iâti’z-zikre vekîl olup hasm-ı câhid-i şer’î mahzarında nehc-i mu’teber üzere

152

isbât-ı vekâlet eyledikden sonra vekâleten ve merkūme Alime reşide olmamağla

tesviye-i umûru içün kıbel-i şer’den vasî nasb olunduktan sonra vesâyeten mahfel-işer’i

şerîfde bâisü’l-kitâb Ömer bin Bali mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp mûris-

i mezbûr Saltık bundan akdem fevt oldukda ben ve mezbûr Alime sağîrler olmağla

mezbûr Ömer tesviye-i umurumuz içün kıbel-i şer’-i mutahharden vasî nasb olunmağın

bihasebi'l-vesâye müteveffâ-yı mezbûrun muhallefâtından ikimize isabet eden hisse-i

şer’ilerimizi ahz ve kabz eyledikden sonra valide-i mezbûre Amine'nin dahi hissesini

bi’t-taleb zabt ve bu âna degin hıfz eylemişdi ben bâliğ ve reşîd olup emvâl ve eşyâmı

zabt ve rabta kâdir olmağın ve mezbûre Alime dahi bâliğa olup ben rüşd ve sedâd

mertebesine bâliğa olmağın eşyâsını binefsihâ zabt ve hıfz kâbil olmağla tesviye-i

umûru içün kıbel-i şer’den ben vasî nasb olunduğum ecilden defter-i kassâm mucibince

benim hisseme isâbet edüp vasîyy-i mezbûrun kabz eyledügü yirmi altı bin iki yüz

seksen dört akçelik eşyası asâleten kezalik mezbûre Alime'nin hissesine isabet eden on

üç bin yüz kırk iki akçelik eşyasını eşyâsını vesâyeten dahi mezbûr Ömer’in yedinden

ahz ve kabz eylediğimden mâ‘adâ müvekkile-i mezbûre Amine’nin dahi ber-mûceb-i

defter beş bin altı yüz otuz iki akçelik hissei şer’iyyesini vekâleten mezbûr Ömer’in

yedinden ahz ve kabz eyledim min ba’d yedinde bir şeyimiz zimmetinde bir akçe

hakkım kalmamağla mezbûr Ömer ile husûs-i mezbûre müte‘allik da’vâ ve nizâ’ım

kalmadı dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’s-sâbi’

aşer min Saferü’l-hayr lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Hüseyin Beşe bin Kaya er-râcil, Hasan Çelebi bin Ali, Ferhad Bey bin

Abdullah, Mustafa Halife bin Mehmed imâm-ı karye, Mehmed bin Bayram, Siyami

Ahmed Ramazan ve gayrühüm.

27-A-2

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Abdünnebizâde mahallesinde sâkin iken vefât eden

el-Hâc Yusuf bin Abdullah’ın zevce-i metrûkesi Saime binti Mânendî nâm hâtundan

gayrı vârisi olmamağla muhallefâtının rub‘u mezbûre Rabia’ya ve selase-i irbâ‘ı cânib-i

Beytülmâl'e ait olduğu şer’an mütehakkık olduktan sonra mezbûre Saime de medîne-i

merkûmun tevâbi’inde vâki‘ Beytülmâl-i âmme ve hâssa emîni Osman Bey bin

Ahmed’in vekîli şer’isi olan Ahmed bin Abdüssamed mahfel-i şerde râfi’u’l-kitâb Musa

Çelebi bin Manendî zimmetinde on bin fıddarâ yicü'l-vakt akçe hakkı zuhur eylemekle

meblağ-ı mezbûru merkûmdan da’vâ ve taleb eylediğimizden ol dahi meblağ-ı

153

mezbûrdan hâl-i hayâtında mezbûr el-Hâc Yusuf Bey sekiz yüz akçe def’ ve teslîm ve

ba’de vefâtihî techîz ve tekfîne sekiz yüz akçe harc ve sarf eyledim meblağ-ı mezbûrdan

zimmetimde ancak yedi bin dört yüz akçe kalmıştır demeğin hâlâ biz dahi meblağı

mezbûr yedi bin dört yüz akçeyi asalet ve vekaletim hasebi ile mezbûr Musa Çelebi

yedinden tamamen alup kabz eyledim dediklerinden gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a

bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-sânî ve’l-ışrîn min şehr-i Recebü’l-âsım lisene

hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Hasan Efendi ibn Kemaleddin müderris, Ali Efendi ibn İbrahim Efendi

müderris, Hasan Halife bin Veli, El-Hâc Emrullah, El-Hâc Veli bin Mustafa, Musa bin

Abdullah.

27-A-3

Medîne-i Rodoscuk’da İskender Çavuş mahallesinde sâkin İsmail bin Behar nâm

kimesne makâm-ı kazâda râfü’u’l-kitâb el-Hâc Mehmed bin Hasan nâm kimesne


mezbûre sınırı dâhilinde Karaca Murâdlı yolu kurbunda vâki‘ bir tarafı Topal Ali ve bir

tarafı leblebici Hasan ve bir tarafı Ferhad Beşe bâğları ve bir tarafı tarîk-i âmm ile

mahdûd olan üç dönüm bir kıt‘a bâğımı mezbûr el-Hâc Mehmed’e üç bin nakd-i



fî yevmi’s-sâbi’ ve’l-ışrîn min Şa‘bânü’l-mu‘azzam lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Hâlil Ağa bin el-Hâc Mehmed, Mahmûd Efendi bin Nasuh hatib, Serdar

Hasan Beşe, Mehmed Beşe bin Kâsım Bey, Mustafa bin Abdullah ve gayrühüm.

27-A-4

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından el-Hâc Mehmed mahallesinde sâkin şah çoban binti

Mahmûd nâm kimesne mahfel-işer’de hal‘-ı âtiye degin zevci olan râfi’u’l-kitâb

Mustafa bin Mehmed nâm kimesne mahzarında bitav‘iha's-sâf ıkrâr ve i’tiraf edüp

mezbûr Mustafa bundan akdem beni tezevvüc eylemekle bu âna degin tahtı nikâhına

alup lâkin hâlâ beynimizden şikâk vâki‘ olmağın zimmetinden mukarrer mehr-i

müeccelim olan

27-B-1 (devam)

154

Altı yüz akçe ve nafaka-i iddetim üzere yine ve merkûm Mustafa ile benden mütevellîd

olup hâlâ sinni yirmi aya balîğ olan Bayram nâm sağîri târîh-ikitâbdan beş sene-i

şemsiyye dört ay tamamına degin infâk ve iksâ etmek üzere mezbûr Mustafa ile

muhâlaha‘-i sahîha-işer’iyye ile muhâla‘a eyledik min ba’d birbirimiz ile zevziyete

müte‘allık da’vâ venizâ’ımız kalmadı dedikde mersûm Mustafa dahi merkûm

Şahhuban'ı vech-i muharrer üzere cemi’ ıkrârında tasdîk ve muhâla‘a-i mezbûreyi kabûl

ve tahkîk etmegin mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’r-râbi’ ve’l-ışrîn

min Şa‘bânü’l-mu‘azzam lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi bin İbrahim Efendi, Hasan Bey bin Ali, Hüseyin bin

Süleymân, Ali bin Mehmed, Mehmed Halife bin Hâlil, Ömer bin Mustafa.

27-B-2

Medîne-i Rodoscuk muzafaatından Karaevli nâm karyede sâkin Osman bin el-Hâc

Ahmed nâm emred mahfel-işer’de bâisü’l-kitâb Hüseyin Beşe bin Kaya nâm kimesne

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp bâbam mezbûr el-Hâc Ahmed bundan

akdem fevt oldukda ben sağîr olmağla mezbûr Hüseyin Beşe tesviye-i umurum içün

kıbel-i şerî‘ât-i mutahharadan vasî nasb olunup bi-habsi’l-vesâye müteveffâ-yı mezbûr

muhallefâtından defter-i kassam-ı askerî mûcibince benim hisse-i şer’iyyeme isâbet

eden eşyâmı zabt ve hıfz eyledikden sonra kable’l-bâliğ karındaşım Şa‘bân dahi fevt

olmağla onun dahi muhallefâtından bi-habsi’l-ırs-i şer’i bana ait olan hakkımı ba’dehû

fevt olan kız karındaşım Saliha’nın metrûkâtından benim hisseme râci’ olan şeyini

ba‘dehâ vefât iden karındaşım Ahmed terekesinden dahi bana isâbet eden eşyâmı dahi

kabz ve bu ana degin zabt ve hıfz eylemişdi hâlâ ben bâliğ ve reşid olup emval ve

eşyamı zabt ve rabtı kadir olup taleb eylediğim ecilden ba’de’l-hesab zikr olunan

müteveffaların muhallefâtından ve ba’del’i’lam nemâsından benim hisseme isabet eden

cem‘an yüz altmış bin akçelik eşya vasîyy-i mezbûr Hüseyin Beşe yedinde zuhûr

etmekle ben dahi zikr olunan eşyamı vasîyy-i mezbûrun elinde olan mumzî ve mahtûm

defter mûcibince yedinden tamamen alup kabz eyledim min ba’d yedinden şeyim ve

zimmetinden bir akçe hakkım kalmadı dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-

taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’l-hâmis ve’l-ışrîn min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn

ve elf

155

Şuhûdü’l-hâl: Maden Halife bin Memi müezzin, Abbas Beşe bin el-Hâc Ahmed el-

mezbûr, Sinan Beşe bin Hızır, Yusuf bin el-Hâc Osman, El-Hâc Emrullah bin Serdari,

Şa‘bân bin Abdullah, Mehmed bin Abdullah.

27-B-3

Budur ki medîne-i Rodoscuk kefere mahallâtından Papa Peşri mahallesinde sâkin iken

bundan akdem hâlik olan bakkâl Moskoto veled-i Tabancı nâm zımminin verâseti

zevce-imetrûkesi Zafira ibneti Yorgi nâm nasrâniyye ve sulbîyeti kebîre kızı Katerini

nâm nasrâniyyeye münhasıra idüğü şer’an mütehakkık olduktan sonra mersûme kızına

assâleten ve mezbûre Zafira tarafından meblağ-ı âti’z-zikirden semeni hisse-i şer’isine

isabet eden meblağ lâhıkü'l-beyân ahz ve kabz ve kendüye isâle ve minvâl-i câî zikr

üzere ıkrâra vekîl olup tarîk-işer’i üzere isbât-ı vekâlet eyledikden sonra vekaleten

mahfel-işer’de hâlik mezbûrun hırfet-i mezbûrelerden tertîb olan bâisü’l-kitâb Hrisu

veled-i Kaluyani nâm zımmî mahzarında ıkrâr ve takrîr-i kelâm edüp mezbûr Sakoto

hâl-i hayatında mersûm Hrisu ile hırfet-i mezbûreden şeriki olup bihasebü'z-zkir kâr u

kesb eyledikleri bakkâl dükkânı için mezbûr Sakoto'nun on beş bin akçe mülkü

sermayesi olup ba’de'l-helâk semeni mezbûre Zafira’ya esmânı bana âid olmağla

meblağı mezbûreden hâzır-ı bi’l meclis olan zevcem Sofya’nın merkûm Hrisu yedinden

iznim ile bin yedi yüz akçe kabz edüp üç yüz kırk beş akçe dahi emrimiz ile mezbûr

Hrisu mülkü bâğlarımızın dönüm hakkı deyüb ashâbına edâ itdürüp ve bin yüz akçe

dahi zimmetine harc edüp ve bin beş yüz elli akçe resm-i kısmet ve ücret-i kadem ve

kitâbet-i hüccet virilüp ve bâbam hâlik mezbûr hâl-i sıhhatinde bin yedi yüz akçe ihrâc

… harc ve sarf eylemekle meblağı mezbûreden bâkî sekiz bin altı yüz beş akçe kalmışdı

hâlâ sekiz bin altı yüz beş akçeyi dahi mezbûr Hrisu yedinden asâleten ve vekâletim

hasebi ile bi’t-tamâm ahz ve kabz eyledim min ba’d meblağ-ı mezbûrden yedinde bir

akçe ve bir habbe kalmadı dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt

olundu tahrîren fî yevmi’s-sâdis min Şa‘bânü’l-mu‘azzam lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Hüseyin Beşe bin Kaya er-râcil, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmûd,

Yusuf bin Hasan, Ramazan bin Sefer.

28-A-1

Budur ki medîne-i Rodoscuk’da Dizdarzâde mahallesinde sâkin Mehmed Çavuş bin

Süleymân Çavuş tarafından ıkrâr-ı âti’z-zikre vekîl olup Ali Çelebi bin Rıdvan Bey ve

156

Hasan Bey bin Gazanfer şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden fahrü’l-hutabâ İbrahim

Efendi bin Mahmûd Efendi mahfel-işer’de ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkil-i

mûmâ ileyh Mehmed Çavuş i’tâk-ı âti sudûruna degin dâhil-i havza’-i emlâkı olan açık

kaşlı ela gözlü sarışın rûstiyyetü’l-asl mûmâ ileyhimâ rakabe-i mu‘tebere olan bâisü’l-

kitâb Belkıs binti Abdullah nâm câriye-i memlükesini habseten lillâhi te’âlâ ve taleben

li-merzâti’r-rabbi’l-âlâ i’tâk-ı sahîh-işer’i ile i’tâk ve tahrîr eyledi min ba’d mezbûre

Belkıs sâir harâîr-i asliyân gibi hurre olup üzerinde mevâlî içün utekâ üzerinde sâbit

olan hakk-ı velâdan gayrı hakkı kalmadı dedikde mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu

hurrire fî yevmi’s-sâbi’min Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-

izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Uzun Ahmed Çelebi bin Mahmûd er-râcil, El-Hâc İbrahim Çelebi bin

Hasan Bali, … Mehmed Çelebi, Sefer bin Hüseyin el-kaim.

28-A-2 Arapça

Muhallefât-ı

El-merhûme Seyyâre bint Abdullah mâtet sâkeneten bimahalleti Dudu Hâtûn

bi'Rodoscuk ve tereket zevcen med‘uvven Abdullah ve ibn … Mehmed Çavuş ibn

Süleyman Çavuş ve'l-verase munhasıra fihimâ vaka‘at't-tahrîr fi'l-yevmi'l-hâdî ve'l-ışrûn

min Şa‘bâni'l-mu‘azzam sene 50

Menzil fevkânî

bâ-âhûr ve

havlu ve bâğçe

ve furun

Bâb 2

Kıymet 31000

Hısse-i zevceş

el-mezbûr

bitalebi vekîl-i

Mehmed Çavuş

el-mezbûr

Bâğ der-…

yolu

Kıt‘a 1

Dönüm 4

Kıymet 11000

Ta‘yîn-i der-

hısse-i

Mehmed Çavuş

el-mezbûr

bitalebi zevceş

el-mezbûre

Alaca …

1

Kıymet 59

… yasdık

1

Kıymet 57

Yasdık

1

Kıymet 49

Alaca minder

1

Şamî yorgan

1

Don ve çarşeb

ve gömlek

Yemenî

yorgan1

Beledî döşek

yorgan

157

Kıymet 86 Kıymet 370 Kıymet 209 Kıymet 205 1

Kıymet 170

Gömlek

1

Kıymet 123

Yasdık kılıfı

köhne

3

Kıymet 15

Penbe bezi

Top 1 zırâ‘ 9

Kıymet 140

İki köhne sahan

ve bir legen

Kıymet 184

Tancara sağîr

1

Kıymet 90

Bir tas bir tebsi

Kıymet 85

Köhne kebe

1

Kıymet 64

Ala kilim

köhne

1

Kıymet 21

Beyaz çarşeb

1

Kıymet 79

Keten bezi

Top 1 zırâ‘ 9

Kıymet 225

Kaftan köhne

1

Kıymet 196

Köhne kilim

1

Kıymet 32

Bakraç

Kıymet 40

Alaca kilim

1

Kıymet 270

Yasdık

1

Kıymet 60

Beyaz çarşeb

1

Kıymet 60

… bez

Top 1 zırâ‘ 8

Kıymet 130

… ferâce

1

Kıymet 62

Gügüm

1

Kıymet 124

Ferâce

1

Kıymet 215

Kilim

1

Kıymet 190

Alaca çarşeb

1

Kıymet 50

… bez

Top 1 zırâ‘ 5

Kıymet 70

Pekmez tâbesi

Kıymet 475

Küçük tâbe

1

Kıymet 69

Minder

1

Kıymet 35

Köhne kirpâs

1

Kıymet 172

Köhne gölek

1

Kıymet 42

… bez

Top 1 zırâ‘ 5

Kıymet 70

Pekmez tâbesi

1 kıyye 5

Kıymet 475

Küçük tâbe

1

Kıymet 69

Minder 1

Kıymet 171

Beledî yorgan

1

Kıymet 126

Döşek çarşebi

1

Kıymet 41

Keten bezi

Top 1 zırâ‘ 10

Kıymet 182

Alaca kaftan

1

Kıymet 152

Köhne velençe

1

Kıymet 45

Kapasız

tancara

1

Kıymet 102

Köhne kebe 1

Kıymet 34

Basba yasdık

1

Kıymet 70

Çarşeb

1

Kıymet 61

Keten bezi

gömlek

1

Kıymet 120

Keten bezi

Top 1 zırâ‘ 3

Kıymet 44

Şam‘dân

2

Kıymet 49

…

158

Köhne döşek

1

Kıymet 70

Döşek

1

Kıymet 181

Beledî döşek

1

Kıymet 250

Gömlek

1

Kıymet 67

Keten bezi

Top 1 zırâ‘ 8

Kıymet 150

… Kazgan

1

Kıymet 720

… sandık

1

Kıymet 240

Yasdık

1

Kıymet 70

Döşek kılıfı

köhne

1

Kıymet 175

Melez gömlek

1

Kıymet 85

… … kaftan

köhne

1

Kıymet 70

Alaca …

1

Kıymet 89

Bakraç köhne

kebîr

1

Kıymet 150

… Yasdık kılıfı

2

Kıymet 50

Köhne kebe

1

Kıymet 36

Yasdık

2

Kıymet 34

Don köhne

1

Kıymet 69

Köhne hamâm

gömlegi

1

Kıymet 24

Köhne alaca

yasdık kılıfı

3

Kıymet 35

Sarı …

1

Kıymet 40

Sepet sandık

1

Kıymet 56

Bir tâbe ve bir

küçük tancara

Kıymet 107

Sandık siyâh

1

Kıymet 42

Şirehâne

1

Kıymet 400

Buğday

Keyl 10

Kıymet 500

Nikâhü'l-mer’e

el-merhûme

der-zimmet-i

zevceş

Meblağ

1000

Yekûn 53282

Minhâ el-ihrâcât

Resm-i kısmet

1330

Kassâmiye

500

Kâtibiye

200

Ücret-i kaydiye

360

Gulâmiye

150

İhzariye

100

Dellâliye

450

Hammâliye

30

159

Yekûn 3120


Hıssetü'z- zevce

25081

Hısse-i ibnü'l-mu‘tak

25081 yirmi sekiz bin seksen akçedir

28-B-1

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Karaevli nâm karyede el-Hâc Ahmed bin Ömer

bundan akdem vefât eyledikde sulbî oğlu Osman sağîr olmağla Hüseyin Beşe bin Kaya

tesviye-i umûru içün şer‘-i mutahhar cânibden vasî nasb olunup bihabsi’l-vesâye

müteveffâ-yı mezbûrun muhallefâtından mezbûr Osman’ın hisse-i şer’iyyesine isâbet

eden emvâlini ve kable'l-bülûğ karındaşı Şa‘bân dahi fevt olup onun dahi

muhallefâtından dahi bihabsi’l-irs mezbûra âid olan eşyasını ba’de fevt olan kız

karındaşı Saliha’nın ba’deha vefât eden karındaşı Ahmed’in metrukâtından mezbûr

Osman’a isabet eden eşyâsını kabz ve zabt edüp hâlâ mezbûr Osman bâliğ olmağla

ba’de’t-taleb zikr olunan müteveffâların muhallefâtından mezbûr Osman'a isâbet ve

ba’de’l-i’mâl nemâsından hâsıl olup vasîyy-i mezbûr Hüseyin Beşe’nin yedinden ahz ve

kabz eylediği eşyâdır ki zikr olunur hurrire fî yevmi’l-hâmis ve’l-ışrîn min Cemâziye'l-

âhir lisene 50

Beyâz velence

1

Kıymet 150

Yan keçesi 2

Kıymet 500

Orta keçesi 1

Kıymet 500

Çatma yasdık 1

Kıymet 300

Oluklu sahan 5

Kıymet 5000

Beledî yasdık 1

Kıymet 50

Küçük tencere

1

Kıymet 200

Güğüm 1

Kıymet 300

Legen ibrik

Kıymet 200

Baklava tebsisi

1

Kıymet 100

… 1

Kıymet 150

Kara sığır

öküzü 10

Kıymet 10000


7

Kıymet 17000

Bârgîr re’s 7

Kıymet 7000

Kara sığır

tosunu 1

Kıymet 500

Su sığır inegi 2

Kıymet 1700

Kara sığır inegi

5

Kıymet 2500

Nadas müd 5

Kıymet 5000

Gulâm 2 ve

câriye 1

Kıymet

Buğday

müdâhale 40

Kıymet 60000

160

Alef keyl 240

Kıymet 6000

Şa‘ir keyl 300

Kıymet 75000

Bâbasından

intikâl iden bâğ

Kıymet 1400

Bahâ-i bâğ

Kıymet 5000

Bahâ-i tarla

Meblağ 12850

Yekûn 160500

28-B-2

Medîne-i Rodoscuk’da kefere mahallâtından Papa İstirati mahallesinde sâkin iken

maktûlen hâlik olan Miho veled-i Yorgi nâm zımminin verâseti zevce-i metrûkesi Erina

binti Yani nâm zımmiyeye ve sulbî oğlu Yorgi nâm zımmiye münhasıra idüği şer’an

mütehakkık olduktan sonra mezbûr Yorgi kendi tarafına asâleten ve mezbûre Erina

tarafından husûs-i âti’l-beyâna vekîl olup Musa Çelebi bin Ali ve Zülfikar Bey bin

Mehmed şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eyledikden sonra vekâleten makâm-ı kazâda

râfü’u’l-kitâb Todori veled-i Yani ve Angalus veled-i Kosta nâm zımmiler

mahzarlarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp bâbam mezbûr Miho târîh-i kitâb

gecesi medîne-i mezbûreye tâbi’ Banados nâm karyede kayın anam Sivastoz nâm

zımminin menzilinde merkûman Todori ve Angelos ile şürb hamr ederken mezbûr Miho

tebevvül için menzil-i merkûmun tahta bende çıkdıkda mezbûrân Todori ve Angelos

dahi akabince çıkub merkûm Miho tebevvül içün iderek ziyâde mest olmağla tahta

bendden düşüb helâke müşrif değil iken mezbûr Todori’nin merkūma âdet-i kadimesi

olmağın nacak ta‘bir olunur âlet-i cerîha ile mezbûr Miho'nun başına vurub mecrîh edip

ol cerhden hâlik oldu deyü maktûl-ı mezbûrun dem ve diyetini merkûm Todori’den

dahil meclis olmağla merkûm Angelos da’vâ ve taleb eyleyüp anlar dahi merkûmu inkâr

eylemişlerdi hâlâ da’vâ-i mezbûreden bi'l-külliye fâriğ olduğum ecilden mürd-i merkūm

Miho'nun dem ve diyetine müta‘allık merkūmân Todori ve Angelos ile min ba’d da’vâ

venizâ’ım kalmayub husûs-ı mezbûra müte‘allık nizâ’dan asâlet ve vekâlet-i

mezbûrânın zimmetlerini ibrâ-i ‘âmm-ı kâti‘ün-nizâ‘ ile ibrâ eyledim ba‘de'l-yevm

benden biˈl-asâle veyâ vekîlimden biˈl-vekâle husûs-ı merkūma müta‘allik da‘vâ ve

nizâ‘ sādır olursa lede'l-hükkâm mesmû‘a olmasun dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ

vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-sâbi’ aşer min Şa‘bânü’l-mu‘azzam

lisene 50

161

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi müderriszade, İbrahim Çelebi bin Mahmud Efendi hatib, Ali

Çelebi fişekçizade, El-Hâc Ali bin Durmuş, Ramazan bin Sefer, Hriso veled-i Koti,

Tanaş veled-i Toma, Yorgi veled-i Kostantin, Alsoni veled-i Aleki, Marat Kethüdâ

veled-i Loros ve gayrühüm.

29-A-1

Vakfiye-i Aişe Hâtun ibneti Hızır Bey

Bâdî-i tastîr-i hâb-ı anberî nikâb budur ki medîne-i Rodoscuk mahallâtından Câmi‘-i

Vasat mahallesinde sâkine Aişe bin Hızır Bey nâm hâtûn tarafından vakf-ı âtî't-tafsîli

ıkrâra ve da‘vâ-yı rücû‘a vekîl olup mezbûreyi ma‘rifet-i şer‘iyye ile ârifân olan eş-Şeyh

Mehmed Halîfe bin el-Hâc Sefer ve Mustafa Çelebi bin el-Hâc Mehmed nâm

kimesneler şehâdetleriyle sâbit-i vekâlet iden Yusuf Musli bin Mehmed nâm kimesne

mahfil-i şer‘de müvekkile-i mezbûre vakf-ı âtî'l-beyâna liecli't-tescîl mütevellî nasb ve

ta‘yîn eylediği el-Hâc Mehmed bin Mustafa nâm kimesne mahzarında biˈl-vekâle ıkrâr-ı

tâm ve takrîr-i kelâm idüp müvekkile-i merkūme silk-i mülk-i mahzında müntefi‘ olup

mahalle-i mezbûrede vāki‘ bir tarafı … dimekle meşhûr Abide nâm hâtûnun ve bir tarafı

… dimekle meşhûr Musli bin ve bir tarafı dahi sefer Ağa bin Bali mülkleri ile ve

bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd birbirine mukâbil iki bâb tahtânî odaları ve iki bâb

sofayı ve bir sofayı ve hartak ta‘bîr olunur bir fevkânî … ve kileri ve hesene-i bi’r-i mâ

ve menzil-i mârü'z-zikr üzerinde vāki‘ bir … ve bir mikdâr arsa-i hâliye ve zikr olunan

iki bâb tahtânî odaların şimâlinde vāki‘ bir mikdâr bâğçeyi müştemil olan menzlini …

zikr oluna bâğçeye muttasıl ve bir tarafı mûmâ ileyh Sefer Ağa ve bir tarafı el-Hâc

Ömer bin Abdi'nin mülkleri ile ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan üç bâb

dükkânlarımı ve yedimde … Câmi‘-i Atîk mahallesinde vāki‘ bir tarafı İbrahim Çelebi

ibn-i Kasım Bey mülük ve bir tarafı Kocazâde Halil Çelebi bâğçesi ve bir tarafı mûmâ

ileyh Sefer Ağa'nın sulbî oğlu Abdullatif nâm sağîrin mülk-i mevhûbu ve bir tarafı

İsmail mülkü ve bir tarafı … üç bâb tahtânî odayı hasebten lillâhi te‘âlâ ve tâliben

limarzati rabbiha'l-a‘lâ vakf-ı sahîh-i şer‘î ve habs-i sarîh-i mer‘î ile vakf ve habs idüp

şöyle şart eyledim ki … mutasarrıf ola ve lâzım geldikçe … ba‘de vefâtihâ zikr olunan

tahtânî üç bâb otalare zevci mûmâ ileyh Sefer Anadolu'ya hibe eylediği … ale's-seviye

mutasarrıfa olalar ba‘de vefâtihâ mezbûretanın evlâd-ı evlâd-ı evlâdı ve evlâd-ı evlâd-ı

evlâdı neslen ba‘de neslin ve fer‘an an aslin zükûr ve inâsı ale's-seviye mutasarrıf oalar

ba‘de'l-inkirâz iyâzen billâhi'l-feyyâz Câmi‘i- Vasta'da müezzin olanlar ale's-seviye

162

zirkr olunan üç bâb odalar mutasarrıf olup mukâbesinde her gün nevbetinde her biri

a‘kâb-ı salât-ı Cumu‘ada üç İhlâs-i şerîfe tilâvet idüp sevâbını rûh-ı za‘îfeye ihdâ

eyleyeler ve menzil-i mârü'z-zikrde mûmâ ileyh Sefer Ağa sâkin ve zikr olunan

dekâkînin icâresine mutasarrıf olup muhtâc olanlara … eyleye ba‘de vefâtihî menzil-i

mezbûrda mûmâ ileyhin evlâdı ve evlâd-ı evlâdı ve evlâd-ı evlâd-ı evlâdı neslen ba‘de

neslin ve fer‘an an aslin zükûr ve inâsı ale's-seviye sâkin ve mutasarrıf olarar ba‘de'l-

inkîrâz iyâzen billîh'l-feyyâz Câmi‘-i Vasat'da müezzin olanlar ale's-seviye zikr olunan

üç bâb odalarda mutasarrıf olup mukâbelesinde sâkinler olup zikr olunan vekâletleri

icâresine dahi mutasarrıf olalar ba‘de'l-inkirâz sâni‘ü'l-feyyâz menzil-i mezbûrda

Câmi‘-i Vasat'da her kim imâm olursa ol sâkin olup her gün sabâh nâmâzından sonra bir

Yâsîn-i Şerîf ve akşam nâmâzından sonra birer Sûre-i Mülk tilâvet idüp sevâbını

rûhuma ihdâ eyleye ve dekâkîn-i merkûme dahi icâreye viriyüp icâresinde hâsıl olan

meblağ hıfz olunup menzil-i mezbûrumi muhtâc oldukçe meblağ-ı mezbûr ile

meremmet oluna ... bilâ mesâğ-ı şer‘î âhara bey‘ olunmaya ve zikr olunan evkāfın

tevliyeti mûmâ ileyh Sefer Ağa'ya meşrûta olup ba‘de vefâtihû mûmâ ileyhin aslah

evlâdına ve evlâd-ı evlâdına ve evlâd-ı evlâd-ı evlâd-ı evlâdına ile'l-inkirâz meşrûta ola

ba‘de'l-inkirâz hakimü'l-vakt bir sâlih ve mütedeyyin ve mu‘temedün aleyh kimesneye

tevcîy eyleye deyü evkāf-ı mesfûreye mütevellî-i mezbûra teslîm ol dahi tesellüm

eylediginde mütevellî-i mezbûr dahi zikr olunan evkafı tesellüm eyledigini ıkrâk

eyledikden sonra vekîl-i mezbûr mütevellî-i mesfûr mahzarında i‘âde-i kemâm idüp zikr

olan menzil ve dekâkîn ve odaları müvekkil-i mezbûrenin mülküne istirdâd iderim

didikde mütevellî-i mesfûr dahi cevâb virüp egerçi hâl minvâl-i muharrer üzeredir lâkin

imâmeyn-i humâmeyin katlarında sıhhat lüzûmda mufârakat itmez husûsen ba‘de't-

teslîm ile'l-mütevellî vakf sahîh ve lâzımdır deyü sadr-ı kitâbî mevki‘ olan hakîm-i

hâsim huzûrunda mürâfa‘a olunduklarında hâkim-i mûmâ ileyh esbeğullâhi ne‘imehû

aleyh dahi hîn-i nazarı evlâ görüp evkāf-ı mezbûrenin İmâm-ı A‘zam kavli üzere

sıhhatine ve imâmeyn-i mûmâ ileyhimâ kavilleri üzere lüzûmuna hükm-i şer‘î ve kazā-i

mer‘î itmegin min ba‘d vakf-ı mezbûr müeyyed ve muhalled oldu. Femen beddelehû

ba‘de mâ semi‘ahû feinnemâ ismühû alellezîne yübeddilûnehû innellâhe semî‘un alîm.

Ve cerâ zalik hurrire fi'l-yevmi'l-hâdî aşere min Cemâziye'l-evvel sene hamsîne ve elf.

Şuhûdüˈl-hâl: Hüseyin Çavuş bin Mustafa an mahalle-i Hoca Bâyezîd, İbrahim Çelebi

bin Mehmed el-imâm bemahalle-i Hoca Veli, Es-Seyyid Abdulkerim Halîfe bin

Seyfullah el-imâm bemahalle-i Behram Reis, Hüseyin çele bin Cafer el-imâm

163

bemahalle-i El-Hâc Musa, Ali Çelebi bin İbrahim Efendi el-müderris, Rıdvan bin el-

Hâc Mustafa Çelebi el-imâm bemahalle-i Hasekizâde, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc

Mehmed serbazârî, Ali Çelebi bin İbrahim Efendi el-müderris, Mehmed Halîfe bin

Halil, Dîger Mehmed Halîfe bin Murâd, ve şâhidü'l-vekâle ve gayrühüm.

29-B-1

Medîne-i Rodoscuk kefer mahallâtından papa istirati mahallesinde sâkin iken maktûlen

hâlik olan Miho veled-i Yorgi nâm zımmînin verâseti zevce-i metrûkesi Erite bint-i

Yani nâm zımmîyeye ve sulbî oğl Yorgi nâm zımmîye munhasıra idügü şer‘an

mutahakkık oldukdan sonra mezbûr Yorgi kendi tarafından asâleten ve mezbûre Erite

tarafından husûs-i âtî'l-beyâna müvekkili olup Candan Bekir bin Abdullah nâm kimesne

ve Nikos vleed Şahrin nâm Ermeni şehâdetleri ile sâbitü'l-vekâle eyledikden sonra

vekâleten makâm-ı kazāda râfi‘u'l-kitâb Dimitraki veled-i Rite ve Dirnoki veled-i

Askotariki ve Feriko veled-i Asnati ve Dimitri veled-i Laskari nâm zımmîlerin

mahzarlarında ıkrâr-ı tâm ve bast-ı merâm idüp bâbamı mezbûr Miho târîh-i kitâba

gelince medîne-i mezbûreye tâbi‘ Neyados nâm karyede kayın Atam Sivarartoz nâm

zımmînin menzilinde yine mahalle-i mezbûre sükkânından … olan Todori Angelos nâm

zımmîler ile şürb-i hamr iderken mezbûr Miho tebevvül içün menzil-i mezbûrun tahta

bendine çıkdıkda mezbûrân Todori ve Angelos dahi akabince çıkup mezbûr Miho

tebevvül iderken ziyâde hiss olunmağla tahta bendinden düşüp helâke müşrif degil iken

mezbûr … kadîmesi olmağın bıçak ta‘bîr olunur âlet-i cerîha ile merkūm Miho'nun

başına urup mecrûh idüp henûz ol cerâhetden mürd olmuşiken mezbûrûn Dimitraki ve

… mezbûr Miho'yu kendi bârgîrine tahmîl ve karye-i mezbûre sınuru intihâsında vāki‘

sâhil-i bahre nakl ve vaz‘ eyledikleri ecilden mezbûrlardan mûcib-i şer‘îsi da‘vâ ve taleb

eyledigimde … inkâr eylemişler idi hâlâ da‘vâ-yı mezbûreden fâriğ olduğum ecilden

mürd-i merkūm Miho'nun dem ve diyetine müta‘allık merkûmûn Dimitraki ve Feriko ve

Dimitri ile min ba‘d da‘vâ ve nizâ‘ım kalmamışdır husûs-ı mezbûra muta‘allık nizâ'ının

asâleten ve vekâleten mezbûrûnun zimmetleri ibrâ-i âmm-i kati‘ü'n-nizâ‘ ile ibrâ

eyledim ba‘de'l-yevm biˈl-asâle ve biˈl-vekâle husûs-ı merkūma muta‘allık da‘vâ ve

nizâ‘ sâdır olursa lede'l-hükkâmi'l-kir"am mesmû‘a olunmasun didikde gıbbe't-tasdīki'ş-

şer‘î mâ vaka‘a biˈt-taleb sebt olundu. hurrire fi'l-yevmi't-tâsi‘ aşere min Şa‘bâni'l-

mu‘azzam lisene hamsîn ve elf.

164

Şuhûdü’l-hâl: Umdetü’l-müderrisîn Ali Çelebi ibn İbrahim, Ali Bey bin Hurrem,

Mehmed Çelebi ibn el-Hâc Mustafa, Ramazan bin Sefer, Mustafa bin Ali, Panyot veled-

i Sahal, Yani veled-i Sahal an-karye-i …, Marat Kethüdâ veled-i Yoros ve gayrühüm.

29-B-2

Medîne-i Rodoscuk’da el-Hâc Hürmüz mahallesinde sâkine Aişe Hâtun ibneti Musa

Efendi makâm-ı kazâda rafiul kıtâb zahrü’l-hutebâ İbrahim Çelebi bin Mahmûd Efendi


mezbûre sınırı dâhilinde Meselek nâm mevzî’de vâki‘ bir tarafı İbrahim bey bin

Abdullah ve bir tarafı Kara Ebubekir bin el-Hâc Şa‘bân bâğları ve iki tarafı tarîk-i âmm

ile mahdûd olan yedi dönüm bir kıt‘a bâğım mûmâ ileyh İbrahim Çelebi’ye altı bin

râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey‘ edüp ol dahi menzil-i muharrer üzere iştirâ ve

kabz eyledikden sonra semeni olan meblağ-ı mezbûr altı bin akçe ile mahmiye-i Edirne

de sâkin olup gaibü ani’l-meclis olan hoca Hayreddin nâm kimesneye zimmetimde

deynim olup mersûm İbrahim Çelebi emr ve kabûlü hâviye kefâletle kefîl olduğu altı

bin akçeye mezbûr hoca Hayreddin’e kaza eylemeye merkûm İbrahim Çelebi’yi tevkil

eyleyüp ol dahi kabûl ve kazā deyn-i mezbûre müteahhid oldu dedikde gıbbe’t-

tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt oldu hurrire fî yevmi’s-sadis işrun min Şa‘bânül

mu‘azzam lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Efendi bin el-Hâc Hüseyin, Hüseyin Ağa damat koçakzade,

Sefer Çavuş bin Bali, El-Hâc Hasan bin Sefer, İbrahim Bey bin Ahmed, Mehmed bin

Müsli, Mehmed bin Abdi, Ramazan bin Sefer ve gayrühüm.

29-B-3

Medîne-i Rodoscuk'da Behram Reis mahallesinde sâkin Hatice binti Maden nâm hâtun

mahfeli şer’i kavimde râfi‘ü'l-kitâb Aişe binti mezbûr Maden nâm hâtun mahzarında

ıkrâr-ı tâm ve ba’de kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup mahalle-i mezbûrda

vâki‘ bir tarafı Mehmed Beşe bin Abdullah ve bir tarafı Kaya Sefer bin Hâlil mülkleri

ve bir tarafı el-Hâc Yahya odaları ve bir tarafı tarîk-i hâs ile mahdûd bir bâb tahtânî

beyti ve sundurmayı müştemil mütevekkil-i mezbûre Aişe’ye beş bin nakd-i râyicü'l-

vakt fıdda akçeye bâten bey edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a-i mahdûd

eyledim ba‘de'l-yevm menzil-i mezbûr merkûme Aişe’nin mülkü müşterâsıdır dedikde

165

gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’l-tasi vel işrin min

Şa‘bânül mu‘azzam lisene 50

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Efendi bin Ahmed Çelebi hatib, Ali bey bin …, Serdar Hüseyin

Beşe, Davud Beşe ibn Abdullah tâbi‘-i mezbûr, … Beşe ibn Mustafa, İbrahim bin

Mustafa, Sefer bin Halil, Halil bin Şa‘bân muhzır ve gayrühüm.

30-A-1

Medîne-i Rodoscuk’da el-Hâc Musa mahallesinde sâkin Ahmed bin Mustafa nâm

kimesne makâm-ı kazâda râfi‘u'l-kitâb sulbîye kızı Saliha tarafından tasdîki âti'z-zikre

vekîl olup nehc-i şer’-i mu‘teber üzere isbât-ı vekâlet eden Mürteza bin Mehmed nâm

kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp hibe-i âtî sudûruna degin silk-i

mülkümde muntazam olup mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı Dürmane nâm hâtun ve

bir tarafı el-Hâc Müsli bin Abdullah mülkleri ve bir tarafı yine kendi mülküm ve bir

tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan bir bâb fevkânî ve bir bâb tahtânî beyti müştemil

menzilimi müvekkile-i mezbûre Saliha’ya ba’de’t-tahliyyeti’ş-şer’iyye hibe-i sahîh-i

şer’i ile hibe ve teslîm ve ol dahi meclis-i hibede ittihâb ve kabz ve tesellüm eyledim

dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-sani

min Ramazânü'l-mübârek lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi bin İbrahim ahiri müderris, İbrahim Çelebi bin Mahmûd hatib,

Hüseyin Beşe bin Abdullah Serdar, Davud Beşe bin Abdullah, El-Hâc Emrullah bin

Mahmûd serpazari, Mehmed bin Abdi.

30-A-2 Arapça

Muhalelfât-ı

El-merhûm Mustafa bin Hamza Beşe mâte sâkinen bimahalleti Hoca Veli min mahallâti

bimedîneti Rodoscuk ve tereke ibn uhtehû el-med‘uv İsmail bin Mehmed ve bint uhtehû

el-med‘vve Ümmühânî bint Mehmed el-mezbûr ve verâsetehû munhasır fîha vaka‘t-

tahrîr fi'l-yevmi's-sâbi‘ min şehri Ramazâni'l-mübâreke sene 50

166

Menzil tahtânî ve

fevkânî büyûtu ve

havluyu müştemil

60000

Berâ-yı muhâla‘a-i

alduğı nakd akçe

16000

At ve eğer ve kılıç

ve tîrkeş ve hâl-i

hayâtında giydügü

esvâb ve esâs-ı beyt

Kıymet 4000

Yekûn

80000

Minhâ el-masarıf

Techîz ve

tekfîn

3000

Resm-i

kısmet

2000

Kassâmiye

500

Kâtibiye ve

harc-ı defter

250

Huddâmiye

150

İhzâriye

100

Bundan

akdem

mezbûr

Mustafa

birkaç

müddet gaib

olmağla

mezbûru

aramak içün

huddâma iki

def‘a virilen

meblağ

3000

Yekûn

9000


Hıssetü' l-ibni'l-ah

47333

Hıssetü'l-ibni'l-uht

23666

167

30-A-3

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından hoca Bayezid mahallesinde sâkineAlime Saliha binti

Abdullah nâm hâtun mahfel-işer’de râfi’atü’l-kitâb Haydar ibneti Fatıma binti Ali nâm

hâtun tarafından hibe-i âtî'z-zikri ve kabzı ıkrâra vekîl olup nehc-i şer’i üzere isbât-ı

vekâlet eden zevc-i Osman Beşe bin Abdullah nâm kimesne mahzarında tav‘i's-sâf ile

ıkrâr ve i‘tirâf edüp hibe-i âti'z-zikr sudûruna degin dâhil-i havza’-i emlâkim olup

mahalle-i mezbûrda vâki‘ bir tarafı Müsli bin Ali ve bir tarafı Mustafa bin Yusuf ve bir

tarafı Şa‘bân bin Mustafa mülkleri ile ve bir tarafı tarîk-i hâs ile mahdûd iki bâb tahtânî

çatma beyti havluyu ve iki dut ağacı ve üç badem ağacı müştemil olan menzilimi ve

içinde mevcud olup kezalik mülk-i mahzım olan beş beledî döşek ve iki beledî yorgan

ve iki alaca kilim ve iki seccade ve bir hamâm legeni ve bir Frenk sanduku ve iki na‘lî

sanduk ve yeni munakkaş yasdık ve beş tencere ve bir güğüm ve bir berber legeni ve

yedi sahan ve dört hoşâb tası ve üç tebsî ve iki küçük tâbe ve sekiz pâre keten bezimi

müvellile-i mezbûr Fatıma’ya hibe-i sahihai şer’i ile hibe ve temlik ve teslîm ol dahi

ittihab ve kabz ve temlîk eyledi min ba‘d menzil-i mezbûr ile eşyâ-yı mestûre mezbûre

Fatıma’nın mülkü mevhûbudur dedikde merkûm Osman Beşe dahimezbûre Saliha’ya

ıkrâr-ı meşrûhuna bi’lvekâle tasdik ve müvekkile-i merkûm menzil-i mezbûru ve eşyâ-

yı mersûmeye ittihâb ve kabz eylediğine ıkrâr ve ve tahkîk eylemgin mâ vaka’a bi’t-

taleb sebt olundu fî yevmi’l-hâdî işrûn min şehr-i Ramazânü'l-mübârek lisene 50

Şuhûdü’l-hâl: Bekirzâde Ahmed Ağa, Sinan Ağa Bekirzâde, Osman hoca ibn Hacı,

Osman hoca ibn Hüseyin, Davud Bey bin Mehmed zabit şehr, Süleymân bey bin Hâlil

Kâtib, Derviş bin Hasan, Hasan bin Hâlil, El-Hâc Ahmed bin Abdülbâkî, İbrahim ibn

Hasan Bali, Murâd bin Mustafa, Ahmed bin Küçük, Şa‘bân bin Mustafa, Es-Seyyid

Mehmed Çelebi bin es-Seyyid Murâd, … Hasan bin Osman, Ahmed Çelebi bin El-Hâc

Müsli ve gayrühüm.

30-B-1

Medîne-i Rodoscuk’da kefere mahallâtından Papa Manol mahallesinde sâkin Angekos

veled-i Yani nâm zımmî makâm-ı kazâ-i lâzımu’r-rızâda râfi‘u'l-kitâb Açman veled-i

Anyük nâm Ermeni mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde

muntazam olup yine mezbûre sınırı dâhilinde nâmazgâh kurbunda vâki‘ bir tarafı bakkâl

el-Hâc Veli bin Mustafa ve bir tarafı Mehmed Çelebi bin Hâlil ve bir tarafı kasab Kurt

168

ve bir tarafı tarîk-i hâs ile mahdûd olup iki dönüm bir kıt‘a bâğımı mezbûr Açman'a iki

bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i


olundu hurrire fî yevmi’l-hâdi’ aşer min şehr-i Ramazânü'l-mübârek lisene hamsîn ve

elf

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi ibn İbrahim Efendi müderris, Davud Bey bin Mehmed,

Süleymân Bey bin Kâtibî, Pir Mehmed bin Mehmed, Mehmed Halife bin Emirşâh,

Mehmed bin Abdülkerim, Mehmed bin Abdi ve gayrühüm.

30-B-2

Medîne-i Rodoscuk’da Raziye hâtun mahallesinde sâkin Ali bin Üveys nâm kimesne

makâm-ı kazâda râfi‘u'l-kitâb Anderyaz veled-i Boğdasır nâm Ermeni mahzarında ıkrâr-

ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup medîne-i mezbûre sınırı

dâhilinde Atar Deresi nâm mevzî’de vâki‘ bir tarafı debbâğ Mehmed ve bir tarafı

helvacı İsmail ve bir tarafı Necib oğlu Ahmed bâğları ve bir tarafı tarîk-i âmm ile

mahdûd olan bir dönüm bir kıt‘a bâğım mezbûr Andeyaz'a iki bin sekiz yüz nakd-i

râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey edüp kabz-ı semen-i ve teslîm-i mebî‘a eyledim

dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-salis

işrun min Ramazânü’l-mübarek lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Râkimu’l-hurûf Hasan Efendi Müderris, Ahmed bin Cânib Beşe, Bostancı

Ali Beşe, Hallaç Aşur, Etmekçi el-Hâc Müsli, Ramazan bin Sefer.

30-B-3

Erbâb-ı tîmârdan bâisü’l-kitâb Abbas Bey ibn Murâd Bey nâm kimesne mahfel-işer’de

bi’l-fi‘il Çatalca Ustası olup husûs-iâti’z-zikri tecessüs ve tafahhusa emr-i şer’if cihân-

mutâ‘ ile mübaşir ve me’mûr olan kıdvetü'l-emâsil ve'l-akrân Hasan Ağa ibn Abdülhalil

mübâşereti ile ihzâr olunan Şiro veled-i Yorgo nâm zımmî mahzarından üzerine da’vâ

ve takrîr-i kelâm edüp târîh-i kitâbdan on beş gün mukaddem re‘âyâmdan olup işbu

hâzır-ı bi’l meclis olan Doka nâm zımmî vilâyet-i Rumeli'de vāki‘ kazā-i Görice'de

sâkin bâbam mezbûr Murâd Bey'e bir al bârgîr ve üzerine iki kaliçe-i kebîr ve bir sepet

içinde sekiz zırâ‘ … çuka ve bir beyâz atlas ve bir kırmuzu atlas ve iki ibrişim şakmal

ve elli dirhem iplik tahmîl ve irsâl eyleyüp evvel ve âhir medîne-i Rodoscuk'a nüzûl ve

169

kable's-sabîh Rumeli cânibine teveccüh eyleyüp giderken medîne-i mezbûre sınuru

dâhilinde Arahlı çeşmesi dimekle ma‘rûf çeşme kurbunda mezbûr Beşir ve birkaç nefer

civân eşkıyâsı ile yolun basup zikr olunan bârgîrimi eşyâ-i mezbûre ile ahz ve istihlâk

eylemişdir suâl ve ihkâk murâdımdır didikde gıbbbe's-suâl mezbûr Beşir vücûhunda

fiˈl-hakīka ben sekiz neferi câmi‘ civân ile kazā-i mezbûrda vāki‘ Küçükaraca Mezadlu

nâm karye sunurunda vāki‘ sabıkā mukâbeleci olan Mehmed Efendi'nin mandırasında

târîh-i mezbûr gicesi nüzûl ve ol gice anda misâfir olup sabâhdan evvel kalkup medîne-i

mezbûreye gelürken zikr olan çeşme kurbunda mezbûr Doka ile birkaç kimesneye râst

gelüp zikr olunan bârgîri ve esvâbı ahz itmek murâd eylediğimde mezbûr Doka

virmekden imtinâ‘ ve bizim ile muhârebe idüp esnâ-yı muhârebede içlerinden biri beni

harbe ile başıma urup mecrûh eylemekle ben anda bir mikdâr yatup anlar zikr olunan

bârgîri esvâb ile alup gitdiler ba‘de ben mecrûhen varup kazā-i mezbûra tâbi‘ Bados

nâm karyede sâkin Tanaş nâm zımmîde gice ve karye-i mezbûr intihâsında vāki‘ eski

kilise içinde gündüz yatur idim dimegin mezbûrun ıkrâk ve takrîri bi't-taleb sebt olundu.

Fi'l-yevmi'sânî aşer min şehri Ramazâni'l-Mübârek lisene hamsîn ve elf.

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi ibn İbrahim Efendi müderris, Süleymân Bey bin Hâlil, Hasan

Efendi ibn Kemaleddin müderris, El-Hâc Ömer Beşe bin Beşir, Ali Bey bin Hıdır, Hâlil

Bey bin Mahsur, Ramazan bin Sefer.

30-B-4

Hayrabolu kazâsına tâbi’ Karayahşi nâm karyede sâkin Hamza bin Ahmed nâm kimesne

mahfil-i şer‘de bi'l-fi‘il Çatalca Ustası olup kazā-i Rodoscuk'da emr-i celîlü'l-kadr ile

teftîş-i eşkıyâya me’mûr olan zahrü'l-emâcid Hasan Ağa ibn-i Abdulcelil mübâşereti ile

meclis-i kazāya ihzâr olunan Panayod veled-i Dimo ve Ergeri veled-i Mihal ve Yorgo

veled-i Yani nâm zımmîler mahzarlarında üzerlerine da‘vâ ve takrîr-i kelâm idüp

mezbûrûn Panayod ve Ergiri ve Yorgo târîh-i kitâbdan altı gün mukaddem ben ve iki

kimesne dahi üç kıt‘a arabalarımız ile karye-i mezbûreden medîne-i Rodoscuk'a

gelürken ahşama karîb medîne-i mezbûreye tâbi‘ Küçükkaracalar Murâdlu nâm karye

sunurunda vāki‘ Külek Deresi dimekle ma‘rûf mahalle geldigimizde arabanın dingili

kırılmağla ol gice ol mahalde yatmak iktizā itmegin tahmînen beş sâ‘at mürûnda gurûb

eylemeden mezbûrda Pannayot ve Ergeri ve Yorgo bizi katl kasdı ile üzerimize gelüp

beni mecrûh eyledikden mâ‘adâ arabadan iki araba keçesini ve bir beylik yağmurluk ve

bir …

170

31-A-1(devam)

Ve bir seyyâne kapamam ve bir … ve bir heğbe ve içinede iki gömlek ve bir don ve bir

dülbend pâresini ve dahi bir heğbe içinde bir kuşak ve bir yeni pâbûş ve dahi nice

edevâtı ahz idüp götürdüler suâl ve ihkâk murâdımdır didikde gıbbe's-suâl mezbûrdan

Ergeri ve Yorgo ve Panayot cevâblarında fiˈl-hakīka târîh-i mezbûrda vakt-i seferde

hâzır-ı biˈl-meclis olan Şideri nâm zımmî emred ile ve gāib-i ani'l-meclis Kosta ile zikr

olunan iki arabacıların üzerine varup eşyâ-i mezbûreden alup ahyârımız ile işbu meclis-i

şer‘a ihzâr olunan iki araba keçesini ve bir beylik çuka yağmurluğu ve bir … ve bir

beyâz abâ … ve bir heybe içinde Burdur dülbend pâresini ve iki gömlek ve bir don ve

bir … ve iki zulayı ve bir teberi alup mezbûr … karye-i mezbûra Karacamurâdlı'da

vāki‘ Sinan Ağa'nın çifliginde ırgâd olmağın vesâtati ile zikr olunan eşyâyı sâbıkü'z-zikr

çiftilkde ihfâ itmişdik deyü ıkrâr itmeğin mâ vaka‘a gıbbe't-taleb sebt olundu hurrire fi'l-

yevmi's-sâlis aşere min Ramazâni'l-mübârek lisene hamsîn ve elf.

Şuhûdü’l-hâl: Ali Efendi bin İbrahim Efendi müderris, Hasan Efendi bin Kemaleddin

müderris, Mehmed Bey bin Behram kethüdari, Serdar Hüseyin Beşe bin Abdullah,

Davud Beşe bin Abdullah, El-Hâc Ömer Beşe bin Beşir, Ali Bey bin Hıdır, İbrahim

Beşe bin İsmail, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmûd ve gayrühüm.

31-A-2

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Karahisarlı nâm karyede sâkin Mehmed Bey ibn

Mustafa nâm cündî tarafından husûs-iâti’z-zikrıkrâr-ıvekîl olup el-Hâc Ozan Bey ibn

İbrahim ve Mustafa bin Yusuf nâm kimesneler şehâdetleri ile husûs-işer’i hasm-ı mer‘î

câhid mahzarlarında isabeti vekâlet eden Abdülkerim Halife ibn Mehmed nâm kimesne

mehfeli şerde râfi’u’l-kitâb Mustafa Bey ibn Mehmed Bey mezbûr mahzarında

bi’lvekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkil mezbûr Mehmed Bey akd-i atisu

dûruna vekîl silk-i mülkümde muntazam olup karye-i mezbûrede vâki‘ etrafı erbaisi

tarîk-i âmm ile mahdûd ve iki bâb tahtânî beyti ve sofayı ve her biri beş müd buğday

alur iki çatma anbârı v eher bir ikişer müd buğday alur def‘a iki çatma anbârı ve biri

germelü bir bâb samanlığı ve beş germelü bir bâb inek ahûrunu ve üç germelü bir bâb

öküz ahûrunu ve önünde … ve tavuk kümesini ve bir bâb odayı ve ahûru ve kozu ve altı

aded öküz arabasını müştemil olan menzili ve menzil-i mârü'z-zikre muttasıl olup

müvekkil-i mezbûra Ağa ile … olan on dönüm bir kıt‘a bâğı ve menzil-i mezbûr içinde

171

mevcûd olup her birinin cins ve vasfı şeylerin ma‘lûm olan bir çift su sığırı öküzlerimi

ve dokuz re’s kara sığır öküzlerimi ve iki su sığırı ve iki su sığırı tosununu ve yirmi ike

re’s … ta‘bîr olunun dana ve öküzleri safkat-i vâhide mezkûr Mustafa Bey'e altmış

râyicü'l-vakt fıddaya bâten bey‘ ve kabz ve teslîm ol dahi minvâl-i muharrer üzere iştirâ

ve kabz ve tesellüm eyledikden sonra semeni olan meblağ-ı mezbûrun otuz bin akçesini

merkūm Mehmed Bey'in ve mersûm Mustafa Bey zimmetinde reyni olan otuz bin

mârü'n-na‘t akçeye takâs eyleyüp on iki bin akçesını dahi zevcesi Emine nâm hâtûn

zimmetinde deyni olan on iki bin akçeye mezbûre Emine'ye ve on bin akçesını dahi

sulbî kızı Aişe nâm hâtûna deyni olan on bin mârü'n-na‘at akçeye mezbûre Aişe'ye ve

on bin akçesını dahi Server ve Hasan nâm kimesneler ile Nikola ve Karaca nâm

zımmîlere deyni olan ün bin mezbûrü'n-na‘at akçeye havâle-i şer‘iyye ile havâle eyledi

mârü'z-zikr menzil ve bâğ ve hayvânât bi'l-cümle mezbûrun … didikde gıbbe't-tasdīki'ş-

şer‘î mâ vaka‘a biˈt-taleb sebt olundu. fi'l-yevmi's-sâmin min şehri Ramazâni'l-mübârek

sene 50

Şuhûdü’l-hâl: Fahrü’l-kuzât Halil Efendi ibn ….., El-Hâc İbrahim Halife bin Mehmed

imam, Mehmed Ağa bin Behram Kethüdâyeri, Mahmud Bey bin es-Seyyid Mecid,

Mehmed Efendi imam, Süleymân bin Hâlil, Hasan bin Abdullah, Derviş bin Müsli,

Süleyman bin İbrahim, Murâd bin İbrahim, Ali bin Abdi, Emir bin Yakub, Ahmed bin


31-A-3

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Hoca veli mahallesinde sâkin iken bundan akdem

fevt olan Aişe binti kara solak nâm hâtunun verâseti sadri oğlu Mustafa beşeye

münhasıra idüğü şer’an mütehakkık olduktan sonra mezbûr Mustafa Beşe dahi fevt olup

verâseti liebeveyn kız karındaş oğlu İsmail bin Mehmed liebeveyn kız karındaş kızı

Ümmühan binti Mehmed el-mezbûra münhasıra idüğü şer’an mütehakkık olduktan

sonra merkûm İsmail cünûn-ı mutlak ile mecnûn olmağın tesviye-i umûru içün kıbel-i

şer’-i mutahhardan vasî nasb olan merkûme Ümmühan asîl ve vech-i mersûm üzere

vasîyye olduğu hasebi ile tarafından husûs-ı âti'z-zikri ıkrâra vekîl olup mezbûreyi

ma‘rifet-i şer‘iyye ile ârifân ola Mehmed bin Hızır ve dîger Mehmed bin Hüdavirdi

şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet iden zevci Hüseyin bin Yahya nâm kimesne mahfil-i

şer‘de râfi‘atü hâze'l-kitâb gök gözlü açık kaşlı orta boylu sarı benizli sağ omzunda et

beni olup Rusiyyetü'l-asl olan Yasemin bint-i Abdullah mahzarında biˈl-vekâle ıkrâr-ı

172

tâm ve takrîr-i kelâm idüp mezbûre Yasemin bundan akdem müteveffât-ı mezbûre

Aişe'nin mülkü iken hâl-i kemâl-i sıhhatinde zât-ı hurre … mazmûnu üzere mezbûre

Yasemin'i tevsîr-i mukayyed ile tevsîr eyleyüp bir seneden sonra fevt olmağla merkūme

Yasemin kavl-i muhtâr üzere vefâtından kırk gün mukaddem i‘tâknâme virilmek taleb

iderim didikde gıbbe't-tasdīk bi't-taleb sebt olundu. Fî 15 min şehri Ramazâni'l-mübârek

lisene 1050

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Halife ibn Ahmed imam, Mustafa bey ibn Abdullah dâmâd-ı

Sirkeci, El-Hâc Emrullah ibn el-Hâc Mahmûd serbazari ve şâhidü’l-vekâle

31-B-1

Hâla‘tü fî meclisi'ş-şer‘i'ş-şerîf ve mahfili'd-dîni'l-münîf el-masûn ani't-tağyîri ve't-tahrîf

el-meretü'l-mev‘ûde Alime binti Budak es-sâkine bimahalle-i Behram Reis bimedîneti

Rodoscuk ma‘a zevcihâ hâmilü hâze'l-kitâm Yolcu bin Mehmed ve hüve hâli‘un alâ

mihrihâ el-müeccel el-ma‘kûd … ve hüve meblağu kadderehû ve nessâbehû sitte mie

dirhemi fıddî râyicü'l-vakt ve alâ nafakatin iddetehâ ve müennetü süknâha muhâla‘aten

sahîha şer‘iyye sümme ebree küllin minhâ zimmetü'l-âhir an cemî‘i'd-de‘âvî ve'l-eymân

el-müta‘allıka bihukûki'z-zevciyye ibrâen ‘âmmen kâtı‘a'n-nizâ‘ ve râfi‘an li'l-husûme

cerâ zâlike ve hurrire fi'l-yevmi'l-hâmis aşere min şehri Ramazâni'l-mübârek lisene

hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: El-Hâc İbrahim Çelebi hatib, Hüseyin Beşe ibn Abdullah Serdar, Davud

Beşe ibn Abdullah …, Ademzâde Mehmed Efendi ibn Ali, Ramazan bin Sefer.

31-B-2

Husûs-iâti’z-zikr mahalline tahrir olunmak iltimas olunmağın kıbeli şer’i kavîmden

Mevlânâ Ali Çelebi bin İbrahim Efendi irsal olunup ol dahi zeyl-i kıt‘abda esâmîsi

mestûr müslümî n ile varup medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde el-Hâc Ali çeşmesi

kurbunda vâki‘ rafiul kıt‘ab Fatıma hâtun ibneti Mehmed Efendi’nin mülkü olan bâğ

üzerine varup akdi meclis-işer’i müstakim olduğunda mezbûre Fatıma hâtun tarafından

husûs-i lâhiku'l-beyânı da‘vâ ve talebe vekîl olup mezbûreyi ârifân olan İbrahim Bey

ibn Abdurrahim bin Hüseyin nâm kimesneler şehâdetleri ile husûs-işer’i câhid

mahzarında isbât-ı vekâlet eden zevc-i Mehmed Çavuş bin Hamza meclis-i merkûme

müvekkil mezbûrenin zikr olunan bâğını bilâ hakk iştirâk-i sevî üzere bahçeleri olan

173

olan Mehmed ve Mustafa ibney Hızır Beşe nâm kimesneler mahzarlarında bi’lvekâle

ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkil mezbûrenin işbu mülkü bâğının kenarını

vâki‘ ceviz ağacı ile mezbûrûn Mustafa ve Mehmed'in tasarruflarında olan bâğçenin

mâbeyninde vāki‘ olan kırk zırâ‘ ve arzen üç zırâ‘ını kadîmden bâğ-ı mezbûrdan olup

hîn-i lüzûmda zikr olunan bâğa geçen yolu iken mezbûrân Mustafa ve Mehmed tûlu

kadar arzen bir zırâ‘ yerine tecâvüz idüp kendi bâğçelerine ilhâk ve eşcâr-ı müsmire

gars itmişlerdir suâl olunup bu … olunmak matlûbumdur didikde gıbbe's-suâl ve lede'l-

inkâr veki-i mezbûrdan da‘vâlarına mutâbık beyyine taleb olundukda udûl-i müslimînde

olup mahall-i mârü'l-beyânda bâğçelerin olan Veli Çelebi ibn-i Ali ve Hüseyin Dede

ibn-i Ahmed nâm kimesneler liecli'ş-şahâde meclis-i mezbûra hâzırân olup isrü'ş-şehâde

fiˈl-hakīka işbu tûlen kırk ve arzen üç zırâ‘ kadîmden bâğ-ı mezbûrdan olup lâkin hîn-i

lüzûmda zikr olunan bâğ ve bâğçenin araba yolu iken mezbûrân Mustafa ve Mehmed

divârına tecâvüz ve kendi bâğçelerine ilhâk idüp eşcâr-ı müsmire garas eyledi bu husûsa

şâhidleriz şehâdet dahi ideriz deyü her biri edâ-i şehâdet-i şer‘iyye eylediklerinde

gıbbe't-ta‘dîl ve'n-nefsü't-tecâvüz ve ilhâk eyledikleri zikr olunan bir zırâ‘ yerden kasr-ı

yed ile mezbûr^n Mustafa ve Mehmed'e tenbîh olunduğu mevlânâ-yı mûmâ ileyh

mahallinde sebt ve tahrir ve ba‘de meclis-i şer‘a gelüp alâ vukû‘in inhâ ve takrîr

eylemegin mâ vaka‘a biˈt-taleb sebt olundu. Fi'l-yevmi'r-râbi‘ aşer min Ramazâni'l-

mübârek sene 50

Şuhûdü’l-hâl: Ahmed Beşe ibn Yusuf er-râcil, Hüseyin bin Hanif an mahalle-i hoca Ali,

Mustafa bin Ali, İbrahim Çelebi bin.., ve gayrühüm.

31-B-3

Kasabai Çorlu'da sâkin iken bundan akdem fevt olan Mehmed bin Mustafa’nın verâseti

li ebeveyn kız karındaşları Fatıma ve Hatice’ye ve li ebeveyn ‘ammi oğlu Hasan bin

Memi'ye münhasıra idüğü şer’an mütehakkık olduktan sonra merkûmeden Fatıma ve

Hatice ve mezbûr Hasan makâm-ı kazâda bâisü’l-kitâb İsmail bey bin Ahmed nâm

kimesne mahzarında ıkrâr üzerine da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp mersûm mezbûr

Mehmedbundan akdem hâl-i sıhhatinde merkûm İsmail beyden bin iki yüz altı râyicü'l-

vakt fıdda akçe istikraz ve kabz edüp mukâbesinde otuz iki buçuk miskâl hâlisü'l-ayâr

bir çift altun bilezik rehn-i şer‘î vaz‘ eyleyüp kabel'l-fek fevt olup zikr olunan bilezik

irs-i şer‘î ile hasren bize intikâl eylemegin hâlâ fekk-i rehn itmek murâdımdır didikde

gıbbe's-suâl mezbûr İsmail dahi zikr olunan bilezigi meblağ-ı mezbûr mukâbelesinde

174

merkūm Mehmed'den irtihân eyledügünü ıkrâr ve mersûm Mehmed fevt olup verâseti

vech-i meşrûh üzere mezbûretân Fatıma ve Hadice ve merkūm Hasan'a munhasıra

idügünü inkâr itmegin isrü'l-istişhâd Hüseyin bin Ali ve Mustafa bin Halil nâm

kimesneler liecli'ş-şehâde meclis-i şer‘a hazırân olup fiˈl-hakīka mezbûr Mehmed bin

Mustafa kasaba-i merkūmede bundan akdem fevt olup verâseti liebeveyn kız

karındaşları olan müdde‘iyân-ı merkūmetân Fatıma ve Hadice'ye ve liebeveyn ‘ammi

oğlu müdde‘î mezbûr Hasan'a munhasıradır merkūmetân ile mersûmdan gayrî vâris var

idügü ma‘lûmumuz degildir biz bu husûsa şahidleriz şehâdet dahi idirez deyü her biri

edâ-yı şehâdet-i şer‘iyye eylediklerinde gıbbe't-ta‘dîl ve'l-kabûl şehâdetleri makbûle

olmağın mâ vaka‘a biˈt-taleb sebt olundu. hurrire fi'l-yevmi'l-hâdî aşer min Şa‘bâni'l-


Şuhûdü’l-hâl: Derviş Mehmed Katancızâde, Mehmed Çelebi bin Mehmed, Hâlil Çelebi

bin Nasuh, Süleymân Bey bin Hâlil, Ali Bey bin Mustafa, Gedik Mustafa Beşe ve

gayrühüm.

32-A-1

Medîne-i Rodoscuk'da Câmi‘-i Vasat mahallesinde sâkin Aişe binti Hızır bey nâm hâtun

tarafından vakf-ı âtî'z-zkiri ıkâra ve da‘vâ-yı rücû‘a vekîl olup mezbûreyi ma‘rifet-i şer‘

ile ârifân olan Mehmed Halife ibn el-Hâc Sefer ve Mustafa Çelebi bin el-Hâc Mehmed

nâm kimesneler şehâdetleri ile isbât-ıvekâlet eden Yusuf Çelebi bin Mehmed nâm

kimesne mahfel-işer’de müvekkil mezbûr vakf-ı âtî'l-beyâna liecli't-tescîl mütevellî

nasb ve ta‘yîn eyledigi Mehmed Çavuş ibn-i Dursun nâm kimesne mahzarında

bi’lvekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkil mezbûre Aişe atyab mâl ve ahlas

melâlinden otuz bin fıddî râyicü'l-vakt akçe ifrâz ve liecli'l-vakf mümtâz idüp vakf-ı

sahîh-işer’i ve habs-i sarihi meri ile vakf vakf ve habs idüp şöyle şart eyledi ki meblağ-ı

mezbûr mütevellî-i mesfûr yedi ile alâ vechi'l-helâl onu on buçuk hesâbı üzere istirbâh

ve istiğlâl olunup ribh ve galesine mâdâmki hayâtdadır kendi mutasarrıf ola ba‘de

vefâtihâ Câmi‘-i Vasat'da ba‘de salâtü'z-zuhr Kur’ân-ı Azimüşşân'dan üç kimesne birer

cüz’-i şerîf tilâden iden meblağ-ı mezbûrun gallesinden her biri yevmî ikişer akçeye

mutasarrıf ola ve galle-i mezbûrenin fazlasına dahi Sefar Ağa ibn-i Bali mutasarrıf ola

ba‘de vefâtihî mûmâ ileyhin evlâdı evlâd-ı evlâd-ı evlâdı ve evlâd-ı evlâdı neslen ba‘de

neslin ile'l-inkirâz zükûr ve inâs ale's-seviye fazla-i rıbh-ı mârü'l-beyâna mutasarrıf

olaler ba‘de'l-inkirâz fazal-i rıbh-ı sâlifüˈz-zikr mütevellî mezbûr yedi ile onu on bir

175

buçuk hesâbı üzere istirbâh olunup hâkimü'l-vakt ma‘rifeti ile mahallinde bir çeşme

veyâhûd bir kaldırım-ı münâsibe harc ve sarf olunan ve tevliyet-i meblağ-ı mezbûr dahi

mûmâ ileyh Sefer Ağa'ya ba‘de vefâtihî evlâdına evlâd-ı evlâd-ı evlâd-ı evlâd-ı evlâd-ı

evlâdına ile'l-inkirâz meşr ola deyü meblağ-ı mezbûru mütevellî-i mesfûra teslîm ol dahi

kabz ve tesellüm eyledi didikde mütevellî-i mezbûr vekîl-i mezbûru cümle ıkrâr-ı

meşrûhunda biˈl-müvâcehe tasdīk eyledikden sonra vekîl-i mezbûr mütevellî-i mesfûr

mahzarında i‘âde-i kelâm idüp vakf nukūd zımnında münderice olan şurût ve kuyûdun

eimme-i hanefiyye aleyhümüllâhi te‘âlâ … katlarında ‘adem-i sıhhati zâhir olmağın

vakf-ı merkūmdan rücû‘ idüp meblağ-ı mezbûru mütevellî-i mesfûrdan istirdâd

eyledikde mütevellî-i merkūm cevâb-ı bâ-savâba mutasaddî olup egerçi vakf nukūd

eimme-i hanefiyye katlarında câiz ve sahîh degildir lâkin cumhûr-ı mesfûrdan İmâm-ı

Züfer'den İmâm el-Ensârî rivâyeti üzere vakf nukūd ve zımnında münderic olan kuyûd

sahîh ve meşrû‘ olup imâmeyn-i humâmeyn katlarında sıhhat-i lüzûmuna hükm taleb

iderim deyü husûmet ve nizâ‘a ve meblağ-ı mezbûru redd ve teslîmden imtinâ‘ idüp

mevki‘-i a‘lâ-yı kitâb olan hâkim-i hâsim huzûrunda mürâfa‘a olunduklarında hâkim-i

mûmâ ileyh dahi cânib-i vakfa nazarı evlâ gördükde mûmâ ileyh kavilleri üzere

lüzûmuna hükm-i şer‘î idüp vekîl-i mezbûru da‘vâ-yı istirdâddan men‘ itmegin min

ba‘d vakf-ı mezbûr ilâ yevm … ve muhalled oldu. Femen beddelehû ba‘de mâ semi‘ahû

feinnemâ ismühû alellezîne yübeddilûnehû innellâhe semî‘un alîm. Cerâ zâlik ve hurrire

fi'l-yevmi'l-hâdî aşere min Cemâziye'l-evvel sene 50

Şuhûdüˈl-hâl: Ali Çelebi ibn-i İbrahim el-müderris, Ali Çelebi ibn-i İbrahim Bey,

Hüseyin Çavuş ibn-i Mustafa an mahalle-i Hoca Bâyezîd, İbrahim Çelebi ibn-i Mehmed

imâm-ı mahalle-i Hoca Veli, Es-Seyyid Abdulkerim Halîfe bin Şa‘bân imâm-ı mahalle-i

Beharam Reis, Hüseyin Çelebi ibn-i Maden imâm-ı mahalle-i el-Hâc Musa, Rıdvan

Çelebi ibn-i Mustafa Halîfe el-imâm, El-Hâc Emrullah ibn-i el-Hâc Mahmud serbazârî,

Bakkâl Veli bin Şa‘bân ve şâhidü'l-vekâle

32-A-2

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından el-Hâc İsa mahallesinde sâkin iken bundan akdem

fevt olan Derviş Beşe bin Yakub’un verâseti zevce-imetrûkesi Aişe binti İbrahim ile

Mahitab binti Abdullah nâm hâtun ve sulbîye kızı Fatıma hâtuna ve liebeveyn karındaşı

oğlu olan el-Hâc Hasan bin el-Hâc Şeker nâm kimesneye münhasıra idügü tehakkuk-ı

şer’i ile mütehakkık olduktan sonra mezbûre Aişe tarafından zikr âtî demirde olan hisse-

176

i şer’isini ahz ve kabz ve mezbûreye isale vekîl olup tarîk-işer’i üzere isabeti vekâlet

eden Ali Beşe bin Mustafa ve mezbûre Fatıma tarafından dahi cânibi’z-zikre demirde

olan nısf hissesini ahz ve kabz ve merkûme Fatıma’ya isali vekîl olup nehc-işer’i üzere

vekâleti sâbite olan zevci Mustafa Bey bin Mehmed nâm kimesneler vekâleten ve

mezbûr el-Hâc Hasan asâleten mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb Ali Beşe bin Durmuş

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp bundan akdem mevrus-ı merkûm Derviş

Beşe hâl-i kemal-i sıhhatinde merkûm Ali Beşe’ye kasaba-yı Somoka'dan semen-i misli

ile demir iştirâ için

32-B-1(devam)

Yüz bin nakd-i râyici’l-akçe def ve teslîm ol dahi kabz ve tesellüm eyledikden sonra

varup kasaba-i merkûmede meblağ-ı mezbûr yüz bin akçeyi demire sarf eylediğinden

sonra kasaba-imezbûrede iken mezbûr Derviş Beşe merkûm Ali Beşe’ye elli bin akçe

dahi irsâl eyleyüp ba’de’l-vusul anı dahi demiri sarf eyleyüp meblağ-ı mezbûr ile

cem‘an üç yüz altmış kantar demir iştirâ ve kabz eyleyüp arabalara tahmîl ve yedine

mezbûreye irsâl edüp kable’l-vusul mezbûr Derviş Beşe vefât eylemegin zikr olunan

demiri sâbiku’z-zikr vereseye irs-i şer’î ile intikâl eğlemekle sâbiku’l-beyân üç yüz

altmış kantar demiri mezbûr Ali Beşe’den vekâleten ve asâleten ahz ve kabz

eylediğimizden mâ‘adâ mezbûr Ali Beşe ile kasaba-i Tatarbazarcık'dan irsal olunan yüz

kantar demiri dahi asâlet ve vekâletimiz hasebi ile bi’t-tamâm alup kabz eyledik

dediklerinde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-

sâmin aşer min Şa‘bânü’l-mu‘azzam lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Koçakzâde Hasan Çelebi bin Mehmed, Mustafa Çelebi bin Hasan Bey,

Mehmed Çelebi bin Kopudzâde, Es-Seyyid Mehmed Çelebi bin es-Seyyid, El-Hâc

Mehmed bin el-Hâc Müsli, Yahya Çelebi bin Abdullah, Zülfikar Bey ve gayrühüm.

32-B-2

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından el-Hâc İsa mahallesinde sâkin Mustafa Beşe ibn

Abdülhalil nâm kimesne mahfel-işer’de cümle şer’iati caize ve ‘âmme tasarrufâtı nâfiz

olduğu halde ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp … sudûruna degin dâhil-i havza’-i

emlâkim olan râfi’u’l-kitâb uzun boylu sarı benizli gök gözlü açık kaşlı rûsiyyü’l-asl

Yusuf bin Abdullah nâm abd-i memlükemi habseten lillâhi te’âlâ ve taleben li-

merzâti’r-rabbi’l-âlâ … mazmûnu üzere mehl eyledim biemrillâhi te‘âlâ vefâtımdan

177

kırk gün mukaddem mezbûr Yusuf mezheb-i muhtâ üzere küllî mâlımdan mu‘tak olup

sâir ahrâr-ı asliyyîn gibi hür olsun didikde mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’s-

sâdis min şehr-i Ramazânü'l-mübârek lisene 50


Mehmed Halife ibn Ahmed imam mahalli, El-Hâc Mehmed bin Hasan, Nalband Ahmed

Çelebi bin Habib, Sofîzâde Halil Çelebi, Halil hoca ibn Mehmed imam, Mehmed Halife

ibn Osman imam, Mehmed Çavuş bin Abdüssamed Emîn-i Gümrük, Mahmud Çelebi

bin Hasan el-müezzin, Abdülkadir Halife ibn-i Emrullah, Kasım Halil Hoca.

32-B-3

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından el-Hâc İsa mahallesi sâkinlerinden Mustafa Beşe ibn

Abdülhalil nâm râcil mahfel-işer’de ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp i’tâk-ı âtî

sudûruna degin dâhil-i havza’-i emlâkim olup orta boylu kara gözlü açık kaşlı üst dişi

gök kara yağıaz Lehiyyü'l-asl bâ‘isü'l-kitâb … ibneti Abdullah nâm câriye-i

memlükemi habseten lillâhi te’âlâ ve taleben li-merzâti’r-rabbi’l-âlâ itakı sahîh-işer’i ile

i‘tâk ve tahrîr eyledim mezbûre … sâir hürrât-ı asliyyân gibe hürre olup üzerinde mevlâ

içün utekâ üzerirden sâbit olan hakk-ı velâdan gayrî hak ve alâkam kalmadı didikde mâ

vaka‘a biˈt-taleb sebt olundu. fi'l-yevmi'l-mezbûr

32-B-4

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından el-Hâc İsa mahallesinde sâkin Mustafa Beşe ibn

Abdülhalil nâm râcil mahfel-işer’de ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp târîh-i kitâbdan

on sene mukaddem dâhil-i havza’-i emlâkim olan orta boylu sarı benizli açık kaşlı gök

gözlü Macariyyü'l-asl bâisü’l-kitâb Zemane bint-i Abdullah nâm câriyemi habseten

lillâhi te’âlâ ve taleben li-merzâti’r-rabbi’l-âlâ i‘tak-ı sahîh-işer’i ile i‘tâk ve tahrîr

eyledigim ecilden mezbûre Zamane sâir harâyir-i asliyyât gibi hürre olup üzerinde

mevâlî içün utekâ üzerinde sâbit olan hakkk-ı velâdan gayri hakk ve alâkam

kalmamışdır didikde gıbbe't-taleb mâ vaka‘a biˈt-taleb sebt olundu. fi'l-yevmi's-sâdis

aşer mine'ş-şehri mezbûr sene-i mezbûre

32-B-5

Medîne-i Rodoscuk’da kefere mahallâtından Piskopos mahallesinde sâkin Yani veled-i

İstamu nâm zımmî mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb Hayim veled-i Bardan nâm Yahudi

178


mezbûre sınırı dâhilinde Çayırda çamcı değirmeni demekle ma’rûf mevzî’de vâki‘ bir

tarafı Konbâbgini veled-i Gini ve bir tarafı Akerit nâm Ermeni ve bir tarafı Diryoni

veled-i Dadir ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd üç dönüm bir kıt‘a bâğımı mezbû

Hayim’e sekiz bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i


bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-sâmin aşer min şehr-i Ramazânü'l-mübârek


Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi bin İbrahim Efendi, Hasan Çelebi bin Kemaleddin, Serdar

Hasan Beşe Ahmed bin İbadi, Derviş bin Nazır.

32-B-6

Medîne-i Rodoscuk’da kefere mahallâtından Papa Manol mahallesinde sâkine

Aleksandıri binti Endarnos nâm nasrâniye tarafından zikri âti olan bâğı bey‘a vekîl olup

Petro ve Makiro ve Kosta veled-i Manol nâm zımmîler şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet

eden zevci Dimitri veled-i Yani nâm Nasrâni mahfel-işerde râfi’u’l-kitâb Sefer bin

Hüseyin nâm kimesne mahzarında bi’lvekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp

müvekkile-i mezbûrenin silk-i mülkünde muntazam olup medîne-i mezbûre sınırı

dâhilinde Okmeydanı kurbunda vâki‘ bir tarafı Kalka oğlu Dokad ve bir tarafı el-Hâc

Hüseyin ve bir tarafı debbâğ Ömer ve bir tarafı semerci zevcesi bâğları ile mahdûd olan

dört dönüm mikdârı bir kıt‘a bâğını mezbûr Sefer’e dört bin iki yüz nakd-i râyicü'l-vakt

fıdda akçeye vekâleten bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a-i

mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî

yevmi’s-sâdis işrun min şehr-i Ramazânü'l-mübârek lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi müderriszâde, El-Hâc Mustafa ibn el-Hâc Mehmed,

Abdülkerim Halife bin Mehmed, Berber Üstad Ali, Ali Çelebi bin ve gayrühüm.

33-A-1

Medîne-i Rodoscuk’da el-Hâc İsa mahallesinde sâkin iken bundan akdem fevt olan

Derviş Beşe ibn Yakub’un verâseti zevce-i metrukeleri Aişe binti İbrahim ve … bintey

Abdullah nâm hâtunlara ve sulbîye kızı Fatıma nâm hâtuna ve liebeveyn er karındaş

oğlu el-Hâc Hasan ibn Şükrullah nâm kimesneye münhasıra idügü şer’an mütehakkık

179

olduktan sonra mezbûr el-Hâc Hasan makâm-ı kazâda müteveffâ-yı mezbûrun

muhallefâtına vâzi’u’l-yed olup râfi’u’l-kitâb mezbûretan Aişe ve Fatıma tarafından

tasdiki atizzikre vekîl olup nehc-işer’i üzere isbât-ı vekâlet eden Mustafa Bey bin

Mehmed nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müteveffâ-yı

mezbûr Derviş Beşe’nin muhallefâtı ba‘de'l-ihracât ve'd-duyûn kassâm-ı askerî defteri

mucibince üç yüz on sekiz bin sekiz yüz otuz akçeye bâliğ olmağın meblağ-ı mezbûrdan

nısf ve sümünü ihrâc olunduktan sonra bâkī bihesâbi'l-asûbe benim hisse-i şer’iyyeme

yüz on dokuz bin beş yüz altmış iki akçe isâbet etmegin ben dahi merkûmetân Aişe ve

Fatıma yedlerinden meblağ-ı mezbûrdan yüz beş bin akçe alup kabz eyledim dedikde

gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’l-ışrîn min şehr-

i Recebü’l-âsım lisene 1050

Şuhûdü’l-hâl: Es-Seyyid Murâd Çelebi bin Süleymân, Mehmed Halife hafızzade, Veli

Çelebi bin Ali attar, Abdullah Beşe bin Hızır, Hasan Çelebi koçakzâde, Kurt Hâlil bin

Abdi, Mehmed Çelebi bin Hâlil, Odabaşı Hasan Beşe, Mehmed bin Müsli ve gayrühüm.

33-A-2

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Hoca Bayezid mahallesinde sâkine Saliha binti

Abdullah nâm hâtun mahfel-işer’de râfi’atü’l-kitâb sadriye kızı Fatıma binti Ali nâm

hâtun tarafından hibe-i âti'z-zikri tasdîke vekîl olup nehc-işer’i üzere isbât-ı vekâlet

eden zevci Osman Beşe bin Abdullah nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i

kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Dizdar

deresi kurbunda vâki‘ etrâf-ı selasesi mütevellî-i mahkeme Mehmed Çelebi bin Abdi

nâm kimesne bâğları ve bir tarafı kalaycı bâğı ile mahdûd olan iki dönüm bâğımı ve

yine medîne-i merkûme sınırı dâhilinde Yusufluk nâm mevzî’de vâki‘ bir tarafı Derviş

oğlu Mustafa bâğı ve bir tarafı Mahmûd bin Hasan bâğı ve bir tarafı debbâğ Cafer ibn

Mahmûd bâğı ile ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir dönüm bâğımı müvekkile-i

mezbûre Fatıma’ya hîbe-i sahîha-i şer’iyye ile hibe ve teslîm ol dahi meclis-i hibede

ittihâb ve kabz ve tesellüm eyledi min ba’d zikr olunan bâğlar mezbûrenin mülkü

mevhûbudur dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’l-

hâdî aşer min şehr-i Ramazânü'l-mübârek lisene hamsîn ve elf

180

Şuhûdü’l-hâl: Ahmed Ağa beyzâde, Sinan Ağa beyzâde, Osman hoca bin Hâlil, Osman

hoca bin Hacı, Davud Bey bin Mehmed, Süleymân kâtibeş, El-Hâc İbrahim bin Hasan

Bali, Derviş bin Hasan, Hasan bin Hüseyin ve gayrühüm.

33-A-3

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Hoca Veli mahallesinde sâkin iken bundan akdem

fevt olan el-Hâc Süleymân ibn Abdullah nâm kimesnenin verâseti zevce-i metrûkesi

Gülahmer binti Abdullah nâm hâtun ve mezbûr el-Hâc Süleymânı i‘tâk eden … Bey'in

sulbî oğlu Hamza nâm kimesne münhasıra idügü şer’an mütehakkık olduktan sonra

mezbûr Hamza mahfel-işer’de müteveffâ-yı mezbûrun muhallefâtına vâzi’u’l-yed olan

râfi’atü’l-kitâb mezbûreden Gülahmer tarafından husûs-i atiye vekîl olup hissem şer’i

hazır mahzarında vech-i meşrû‘ üzere isbât-ı vekâlet İbrahim Bey ibn Abdürrahim nâm

kimesneye mahzarında üzerine da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp mersûm mezbûr Süleymân

fevt olduğu hînde mezbûre Gülahmer müteveffâ-yı mezbûrun muhallefâtıdan on bin

akçe ve beş pâre top bez ahz ve zabt ve ihfâ edüp benim hissemin teslîminden imtinâ’

eder suâl olunup zikr olunan akçeden ve bezden hissei şer’iyyesine alıvirilmek

matlûbumdur dedikde gıbbe’s-suâl ve’l-inkâr ve ızhar-ı acz-i ani'l-ityân mezbûr Hamza

müvekkile-i merkûme Gülahmer zevci müteveffa-yı mezbûrun muhallefâtından meblağ-

ı mezbûr on sekiz nakd akçe ve beş pâre top bez ahz ve zabt ve ihfâ eyledi deyü tahlîf

eylemek murâd eyleyüp lâkin mezbûre Gülahmer hasta ve marîza olup meclis-i şer’a

huzûru müte‘azzir olmağla mezbûreyi tahlîf etmek için cânib-i şer‘-i kavîmde Mehmed

bin Abdi irsal olunup ol dahi mürd-i mezbûr ile merkûmenin menziline varup Mahmûd

Efendi ibn Musa Efendi ve Rıza Halife ibn Mustafa mahzarlarından bit't-taleb

müvekkile-i merkûmeye yemîn teklîf idildiginden ol dahi müteveffâ-yı mezbûrun

muhallefâtından meblağ-ı mezbûr on bin akçe ve beş pâre top bez ahz ve zabt ve ihfâ

eyledügüne yemîn-i billahi'l-aliyyi'l-azîm eyledikde mezbûr Mehmed mahfil-i şer‘de

haber virüp müdde‘î mezbûr dahi hâlife-i mezbûre Gülahmer idügünü ve vech-i

muharrer üzere yemîn eyludüğü ıkrâr eylemegin mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî

yevmi’l-aşer min şehr-i Ramazânü'l-mübârek lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi İbrahim Efendi Kâtib, Hasan Efendi ibn Kemaleddin, İhsan

bin Sefer, Mustafa bin Ali, Mahmud Efendi ibn Musa, Receb Halife bin Mustafa.

181

33-B-1

Sarınç mukâtasına tâbi’ Rodoscuk kazasında vâki‘ Kılaguzlu nâm karyede zabit … olan

Hüseyin ibn Ahmed tarafından husûs-i âtiye vekîl olup nehc-işer’i mu‘teber üzere

vekâleti sâbite olan Süleymân Bey nâm kimesne mahfel-işer’de bi’lvekâle takrîr-i kelâm

ve bast-ı merâm edüp bundan akdem el-Hâc Hürmüz mahallesinde sâkin Mustafa

Çelebi ibn Ramazan nâm kimesne yediyle ahz olunan uzun boylu açık kaşlı gök gözlü

sarı bıyıklı Lehiyyü'l-asl Yusuf bin Abdullah abdin müddet-i örfiyesi tamâm olup sâhibi

zuhûr edinceye degin yevmî on akçe nafaka takdîri ile zabt ve hıfz için cânib-i şer’-i

şerîfden müvekkil-i mezbûr Hüseyin Bey'e def‘ ve teslîm olmuştu hâlâ müddet-i

örfiyesi tamâm olup ile'l-ân sâhibi zuhûr itmemekle ba‘de'l-yevm furuht olunup semeni

yedimde hıfz olunmazsa nafaka-i mefrûzesi kıymetini isti‘âb ile mevlâsı bi'l-külliye

mutazarrır olmak mukarrer olmağın bey‘ olunursa semeni yedimde hıfz olunmak içün

kıbel-i şer‘den izin taleb iderin didikde sicill-i mahfûza nazar olundukda mazmûnu

vekîl-i merkūmun takrîr-i meşrûhuna muvâfık bulunmağın abd-i mezbûr bey‘ olunup

semeni zâbit-i mezbûrun yedinde hıfz olunmak mevlâsına enfa‘ omağın bey‘e izin birle

mâ vaka‘a biˈt-taleb sebt olundu. Fî 21 min şehri Ramazâni'l-mübârek sene 50

Şuhûdü’l-hâl: Zehrü’l-müderrisîn Ali Çelebi ibn İbrahim Efendi, Hasan Efendi İbn

Kemaleddin, Hüseyin Beşe ibn Abdullah serdar, Davud Beşe tâbi‘eş, El-Hâc Emrullah

ibn el-Hâc Mahmud, Ümmühan bin Sefer, Mehmed bin Abdi.

33-B-2

Medîne-i Rodoscuk'da Mahalle-i Cedîde'de sâkin Karaca Toros veled-i Küçük nâm

Ermeni mahfel-i şer’de râfi’u’l-kitâb Yagob veled-i Şahrot nâm Ermeni mahzarında

ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Kapaklı Pınarı

kurbunda vâki‘ bir tarafı yine mezbûr Yagob ve bir tarafı Sanar ve bir tarafı Kirkort

nâm Ermeni bâğları ile ve bir tarafı Kasari nâm zımmî tarlası ile mahdûd olan tahmînen

iki dönüm bir kıt‘a mülk bâğımı mezbûr Yagob’a iki bin beş yüz nakd-i râyicü'l-vakt

fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a-i mahdûd

eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’s-sânî

ve’l-ışrîn min şehr-i Ramazânü'l-mübârek lisene 50

182

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi ibn İbrahim Efendi müderris, Hasan Efendi ibn Kemaleddin

müderris, Ahmed Beşe bin Abdullah Yâveci, Koğas veled-i, Moryavan veled-i, Ohan

Papas ve gayrühüm.

33-B-3

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Banados nâm karyede sâkin iken bundan akdem hâlik

olan Varyona nâm zımminin verâseti sulbî oğulları Sofyanuz ve Fakraş ve Minol nâm

zımmiler ve sulbîye kızı Lukna nâm zımmîyeye münhasıra idüği şer’an mütehakkık

olduktan sonra mezbûrdan Sofyanuz ve Fakraş ve Minol ve merkûme Lukna makâm-ı

kazâda râfü’u’l-kitâb Riga veled-i Yani nâm zımmî mahzarında her biri ıkrâr-ı tâm ve

takrîr-i kelâm edüp mevrûs-ı mezbûr Varyona’dan ırs-i şer’iyye ile bize intikâl eden

muhallefâtdan olup karye-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı yine mezbûr Riga ve bir tarafı

İstardor nâm zımmiler mülkleri ve bir tarafı Kilya ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd

fevkânî ve tahtânî birer beyti müştemil olan menzil-i mevrûsumuzu mezbûr Riga’ya iki

bin beş yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ ve teslîm ve ol dahi iştirâ ve

kabz ve tesellüm eyledikden sonra semen-i mezbûr iki bin beş yüz akçeyi li'z-zekeri

misle hazzı'l-ünseyeyn beynimizde iktisam eyleyüp her birimiz hisse-i şer’imizi ahz ve

kabz eyledik dediklerinde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire

fî yevmi’s-sadis min şehr-i Ramazânü’l-mübarek lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi müderriszâde, Hasan Efendi müderris, Ahmed Beşe bin

Abdullah er-râcil, Mehmed Sipahioğlu, Papa Milistor Dimitri veled-i Yani ve

gayrühüm.

33-B-4

Medîne-i Rodoscuk kefere mahallâtından Papa İstirati mahallesinde sâkin iken bundan

akdem hâlik olan Françe veled-i Yani’nin verâseti liebeveyn er karındaşı olupda nâm

Nasrâniye ve liebeveyn kız karındaşları Zafikre ve Mayahte ve Harsolata nâm

nasrâniyyâna münhasıra idüğü şer’an mütehakkık olduktan sonra mezbûr Ulure kendi

cânibinden asâleten ve ve mezbûrât Zafikre ve Mayahte ve Harsolata tarafından menzil-

i ât'z-zikrden olan hissei şer’ilerini bey‘e vekîl olup Yakomi veled-i Angelaki ve Tanaş

veled-i Yani şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eyledikden sonra vekâleti mahfel-i şer’de

râfi’u’l-kitâb Enroda veled-i Hiristotola mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp

mûrisim hâlik mezbûrun muhallefâtı şer’i olup medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde

183

Dekrek Pınarı kurbunda vâki‘ bir tarafı Yorgi veled-i bir tarafı Hristotol bâğları ve bir

tarafı papa Manol tarlası ile ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan iki dönüm bâğdan

benim hisseme isabet eden beş sehimden iki sehmi asâleten ve mezbûrâtın hısselerine

isâbet iden bizim sehimleri vakâleten mezbûr Andon'a iki bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda

akçeye bey’-i bât-ı sahîh-işer’i ile bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a-i


yevmi’s-sâdis işrun min şehr-i Ramazânü'l-mübârek lisene 50

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi bin İbrahim müderris, Ali Çelebi bin Mustafa fişekçizade,

Bayram Beşe ihtiyar, Veyis Halil ibn Hızır, Mehmed Çelebi ibn Müsli, Abdullah Çelebi

bin Hızır, Fandari veled-i Aslan.

34-A-1

Hayrabolu kazâsına tâbi’ Miryakub nâm karyede sâkin bâisü’l-kitâb Mehmed bin Hani

nâm kimesne mahfel-işer’de Civarlı kazâsına tâbi’ Karacaköy demeklema’rûf karyede

sâkin Mehmed bin Süleymân nâm kimesne mahzarında üzerine da’vâ ve takrîr-i kelâm

edüp işbu sol cânibinde baş damgası ve yine sol gözünde beyaz alâmeti olup boynuzları

açık olan bir re’s su sığırı öküzü benim mülküm olup târîh-i kitâbdan üç ay mukaddem

karye-i mezbûre Miryakub mezra‘asından zâyi‘ olmuşdu hâlâ mezbûr Mehmed’in

yedinde buldum suâl olunup alıvirilmek matlûbumdur dedikde gıbbe’s-suâl mezbûr

Mehmed cevâbında ben zikr olunan öküzü Silivri nâhiyesine tâbi’ Çeltik nâm karyede

sâkin Bayram bin Mehmed Çelebi nâm kimesneden iki bin râyicü'l-vakt fıdda akçeye

iştirâ eyledim mezbûr Mehmed’in vech-i meşrûh üzere mülkü olup târîh-i mezbûrda

mülkünden zâyi‘ olduğun ma‘lûmum değildir demeğin müdde‘î-i mezbûrdan da‘vâsına

mutâbık beynine taleb olundukda udûl-i müslimîmden Süleymân Nazır ve Osman bin

İbrahim nâm kimesneler liecli’ş-şehâde meclis-i şer’a hâzırlar olup isrü'l-istişhâd fi’l-

hakîka işbu marü’l-vasf öküz mezbûr Mehmed’in mülkü olup târîh-i mezbûrede karye-i

merkûm mer‘asında mülkünden zâyi‘ oldu biz bu husûsa şâhidleriz şehâdet dahi ederiz

deyü her biri edâ-i şehâdet-i şer’iyye eylediklerinde ba’de ri‘âyet-i şerâiti'l-kabûl

şehâdetleri makbule olduktan sonra müdde‘î-i mezbûr zikr olunan öküzü âhara bey‘

veya hibe veyahut vech-i şer’iden bir vecihle mülkünden ihrâc etmedügün bit't-taleb

yemîn teklîf olundukda ol dahi vefki’l-me’sûl yemîn bi’l-lahi’l-aliyyi’l-azîm etmegin

mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’l-hâdî ve’l-ışrîn min şehr-i Ramazânü'l-

mübârek lisene hamsîn ve elf

184

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi bin İbrahim Efendi müderris, Hasan Efendi bin Kemaleddin

müderris, Davud Bey bin Mehmed …, Süleymân bin Hâlil kâtibeş, El-Hâc Emrullah,

Abdurrahman bin Hasan ve gayrühüm.

34-A-2 Arapça

Muhallefât-ı

El-merhûm Yusuf Bey ibn Evhad mâte sâkinen bimahallet-i Câmi‘-i Vasat min mallati

Medîneti Rodoscuk ve tereke zevcen med‘uvven Aişe bint Şükrüllah ve ibnen kebîren

med‘uvven ve ibneyni sağîreyni med‘uvveyn Mustafa ve Şa‘bân ve binten kebîreten

med‘uvveten Hadîce ve binteyni med‘uvveteyni sağîreteyn Fatıma ve Ümmühânî ve'l-

verâsetü munhasıratün fîhinne vaka‘t-tahrîr ve'l-kısme fi'l-yevmi's-sânî ve'l-ışrîn min

şehri Recebü'l-âsım lisene hamsîn ve elf.

Menzil fevkânî

ve tahtânî

Bâb 1

Kıymet 60000

Kırmızı atlas …

1

Kıymet 550

Beyaz atlas …

1

Kıymet 250

Beyâz kemha

kaftan

1

Kıymet 600

Mâî çuka

ferâce …

1

Kıymet 800

Def‘a mâî

ferâce …

1

400

Paris ferâce …

1

Kıymet 1400

Sâde mâî

ferâce

1

Kıymet 450

Köhne kemhâ

minder

1

Kıymet 150

Münakkaş

yorgan

1

Kıymet 400

Dülbend cedîd

1

Kıymet 360

Müsta‘mel

dülbend

2

Kıymet 400

Kadife kavuk

1

Kıymet 80

Çarşeb

1

Kıymet 50

Sîm kılıç

2

Kıymet 2700

… … tolga

1

Kıymet 400

İbrīk

1

Kıymet 200

Bakır tebsi

1

Kıymet 200

Sîm hançer

Aded 1

Kıymet 500

Sîm bıçak

Aded 1

Kıymet 500

Sîm kuşak1

Kıymet 400

Sîm kolçak

Aded 1

Kıymet 400

Kırmızı çuka

…

1

Kıymet 200

Selanik keçesi

Aded 1

Kıymet 700

… üzengi Sâde … Yanbolu kebesi Kolan kuşak … demir

185

Aded 1

Kıymet 500

Aded 1

Kıymet 40

1

Kıymet 400

1

Kıymet 80

1

Kıymet 40

Londra çakşır

Kıymet 200

… keçesi

1

Kıymet 120

Yemenî yorgan

1

Kıymet 400

… Şarâbhâne

1

Kıymet 400

Tabkur

Aded 1

Kıymet 10

Darı

Müd 1

Kıymet 800

Alef

Müd 1

Kıymet 400

Mebağ nakd

1000

Der-zimmet-i

Hüseyin

dâmâdı

merhûm

Ahmed

Kıymet 1300

Yekûn 77490

Minhâ el-masarıf

Resm-i

kısmet

1930

Kassâmiye

800

Kâtibiye

200

Huddâmiye

200

İhzariye

100

Ücret-i

kaydiye

300

Yekûn 3330


Hısse-i

zece

9270

Hısse-i

ibn

14420

Hısse-i

ibn

14420

Hısse-i

ibn

14420

Hısse-i

bint

7210

Hısse-i

bint

7210

Hısse-i

bint

7210

34-B-1

Medîne-i Rodoscuk Ermeni mahallâtından mahalle-i cedîde sâkin Zador veled-i Hani

nâm Ermen imakâm-ı kazâda Musa bin Mehmed nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm

ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup medîne-i mezbûre sınırı

dâhilinde Dizdar deresinde vâki‘ bir tarafı İlyas Bey ibn Yusuf ve bir tarafı Senar veled-

186

i Yerhan ve bir tarafı Sahbad veled-i Mehnar bâğları ve bir tarafı tarîk-i âmm mahdûd

iki dönüm bir kıt‘a bâğımı mezbûr Musa’ya dört bin sekiz yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda



min Şevvâli'l-mükerrem lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Receb Beşe ibn Yusuf, Ahmed Çelebi ibn Yusuf, Behar bin Abdullah,

Mustafa bin Ahmed, Şahin veled-i ve gayrühüm.

34-B-2

İnecik kazâsına tâbi’ Ahmedkul nâm karyede sâkin Yusuf bin Ferruh hoca nâm kimesne

makâm-ı kazâda râfü’atü’l-kitâb Seniye binti Mustafa Dede nâm hâtun tarafından bey’i

atizzikri tasdîke vekîl olup nehc-iş er’i mu‘teber üzere isbât-ı vekâlet eden Süleymân

bin Hüseyin nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i

mülkümde muntazam olup medîne-i Rodoscuk mahallâtından Canpaşazâde

mahallesinde bir tarafı Perviz Dede veresesi ve bir tarafı Ahmed Çelebi bin Hasib Dede

ve bir tarafı Alime binti Hasib nâm hâtun mülkleri ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd

ve iki bâb tahtânî odayı müştemil olan menzilimi müvekkil-i mezbûre Seniye Hâtûn'a

yirmi dört bin dokuz yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı


vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’t-tâsi’ min Şevvâli'l-mükerrem lisene hamsîn ve

elf

Şuhûdü’l-hâl: Fahrü’l-müderrisîn Ali Çelebi bin İbrahim Efendi, Davud Bey bin

Mehmed, Süleymân Bey bin Hâlil, Davud Beşe bin Abdullah, Ahmed Çelebi bin Ali …

Mahmûd ve gayrühüm.

34-B-3

Medîne-i Rodoscuk’da el-Hâc Mehmed mahallesinde sâkine Hasise binti Abdullah nâm

kıbtiye makâm-ı kazâ-i lâzımı’r-rızâda râfi’atü’l-kitâb Kızlarbeyi binti Yolcu nâm

kıbtiye mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkü mahzında münselik

olup mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı el-Hâc Mehmed bin Receb ve bir tarafı Ali bin

Tur Bey ve bir tarafı Muharrem mülkleri ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd üç bâb

fevkânî ve tahtânî beyti müştemil menzilimi mezbûre Kızlarbeyi'ye altı bin nakd-i

187



fî yevmi’s-sâmin min Şevvâli'l-mükerrem lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-

izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Osman Beşe bin Abdullah, Hasan bin Ebubekir, İsmail bin Şahvirdi,

Kâsım bin Veli, Üstad Osman bin Mehmed, Mehmed Çelebi bin Abdi ve gayrühüm.

34-B-4 Arapça

Selemle hâkimü lilmevki‘i a‘lâhu el-mütevekki‘ rızâe rabbihî ve mevlâhu'l-gafûr el-

med‘uvve Emine binti Mustafa el-hâmilü hâze'l-kitâb ecelü'l-med‘uv Mustafa bin

Şa‘bân es-sâkin bimahalle Dudu Hatin bimedîneti Rodoscuk linesebî ve iltizâmî ve'l-

ibâad ve teslimehâ minhü selîmen ve teslîmen sahîhayni şer‘iyyîn sümme kazâ ve

kaddere fi'l-vakt feezzene lehû bisarfi'l-meblağ el-mezbûr … vaktü'z-zarûre … alâ men

lehû hakkü't-taleb lede'z-zafer karzan ve nakden sahîhî şer‘iyyîn cerâ zâlike ve hurrire

fi'l-yevmi's-sâdis min Şevvâli'l-mükerrem lisene hamsîn ve elf

Şuhûdüˈl-hâl: Mahmud Efendi ibn-i Nasuh Efendi el-hatîb, Mehmed Halîfe ibn-i

Ahmed el-imâm, Davud Beşe ibn-i Abdullah er-ricâl, Mahmud Bey bin Abdullah.

34-B-5

Medîne-i Rodoscuk’da kefere mahallâtından Papa Manol mahallesinde sâkin Erkerim

veled-i Etnaş nâm zımmî mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb Nardik veled-i Dari nâm Ermeni

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve ta’bîr-i ani’l merâm edüp yine mezbûre sınırı dâhilinde İneci

bâğı kurbunda vâki‘ bir tarafı Papa Manol bâğı ve bir tarafı Yusuf nâm kimesne bâğı ve

bir tarafı Yenaki veled-i Papaş bâğı ve bir tarafı bezirci Karamanlı Kikor nâm Ermeni

bâğı ile mahdûd olan tahmînen üç dönüm bir kıt‘a mülk bâğımı mezbûr Nardik'e iki bin

nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i


olundu fî yevmi’s-sâbi’ ve’l-ışrîn min şehr-i Ramazânü'l-mübârek lisene 1050

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi ibn İbrahim müderris, Hasan Efendi ibn Kemaleddin müderris,

El-Hâc İbrahim Efendi hattat, Muhzır başı Mehmed Çelebi, Paposcu Yani veled-i

Nikol, Alekon veled-i Doniz ve gayrühüm.

188

35-A-1

Medîne-i Rodoscuk ve tevâbi’indevâki‘ olan Beytülmâl amme ve hâssa emîni ve zabit

… olan fahrü’l-akrân Osman Bey bin Ahmed’in tarafından husûs-iâti’z-zikre vekîl olup

nehc-işer’i üzere isbât-ı vekâlet eden Ahmed Beşe bin Abdüssamed nâm kimesne

mahfel-işer’debi’lvekâle takrîr-i kelâm ve bast-ı merâm edüp bundan akdem medîne-i

mezbûrede subaşı olan Davud Bey bin Mehmed yedi ile ahz olan orta boylu açık kaşlı

gök gözlü sarışın rûsi’l-asl Yusuf bin Abdullah nâm abd-i … müddet-i örfiyyesi tâmam

olup sabihi zuhur edinceye degin yevmi otuz akçe nafaka takdiri ile zabt ve hıfz içün

cânibi şer’işerîfden vekaletim hasebi ile bana def‘ ve teslîm olmuştu hâlâ müddet-i

örfiyesi tamam olup ilâ hâze’l-ân sahibi zuhur eylememekle ba’de’l-yevm furuht olunup

semeni yedinde hıfz olunmasına nafaka-i mefrûzası … isti‘âb ile mevlâsı bi'lkülliye

mutazarrır olmak mukarrer olmağın bey‘ olunup semeni yedinde hıfz olunmak içün

kıbel-i şer‘den izn taleb ederler dedikde sicill-i muhfûza nazar olundukda mazmunu

vekîl-i mezbûr takrirîne muvâfık bulunmağın abd-i mezbûr bey’ olunup semeni zâbit-i

mezbûru yedinde hıfz olunmak mevlasına enfa’ olmağın bey’e izn birle mâ vaka’a bi’t-

taleb sebt olundu fî yevmi’s-sâbi’ aşer min Şevvâli'l-mükerrem sene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi ibn İbrahim Efendi, Hasan Efendi bin Kemaleddin, Ademzâde

Mehmed Halife imam, Davud Bey zâbit-i şehr, Kâtibeş Süleymân, Ramazan bin Sefer

ve gayrühüm.

35-A-2

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inde Yeniköy nâm karyede sâkin Yani veled-i Şimu nâm

zımmî mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb Harsane veled-i Nikol nâm zımmî mahzarında ıkrâr-

ı tâm ve ta’bîr-i ani’l merâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup karye-i mezbûrede

vâki‘ bir tarafı Avernuz veled-i Yani mülkü ve etrafı selâsesi tarîk-i âmm ile mahdûd bir

bâb tahtânî beyti ve havluyu müştemil olan menzilimi mezbûr Harsane’ye bin nakd-i

râyicü'l-vakt fıdda akçeye beyi bât-ı sahîh-işer’i ile bey’edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve

teslîm-i mebî‘a-i mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb

sebt olundu fî yevmi’s-sâbi’ aşer min şehr-i Ramazânü'l-mübârek lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Râkimu’l-hurûf Ali Çelebi bin İbrahim müderris, Zehrü’l-müderrisîn

Hasan Efendi bin Kemaleddin, Davud Beşe bin Abdullah ez-zaim, Kiryaki veled-i

Dimo, Veled-i Himo, İstirtad veled-i, Usta Senoz veled-i Anke ve gayrühüm.

189

35-A-3

Medîne-i Rodoscuk ve tevâbi’inde vâki‘ olan Beytülmâl-i âmme ve hâssa emîni ve zābit

olan umdetü'l-a‘yân Niğdeli Ahmed nâm tarafından husûs-iâti’z-zikrvekîl olup nehc-

işer’i üzere isbât-ıvekâlet eden Ahmed Beşe ibn Abdullah nâm kimesne mahfel-işer’de

biˈl-vekâle takrîr-i kelâm ve bast-ı merâm edüp bundan akdem medîne-i mezbûrede el-

Hâc Hürmüz mahallesinde sâkin Mustafa Çelebi bin el-Hâc Ramazan nâm kimesnenin

abd memlükü Mehmed bin Abdullah yedinde ahz olunan uzun boylu açık kaşlı gök

gözlü kulakları kesik zengiyyü'l-asl Mehmed bin Abdullah'ın … sâhibi zuhûr edinceye

degin yevmî üç akçe nafaka buğday ile zabt ve hıfz içün cânib-i şer‘-i şerîfden

vekâletim hasebi ile bana def‘ ve teslîm olunmuşidi hâlâ müddet-i örfiyesi tamâm olup

ilâ hâzihi'l-ân sâhibi zuhûr etmemekle ba‘de'l-yevm furuht olunup semeni yedinde hıfz

olunması ve nafaka-i mefrûzesi kıymeti isti‘âb ile mevlâsı bi'l-külliye müte‘ahhid olmak

mukarrer olmağın bey‘ olunup semeni yedinde hıfz olunmak içün kıbel-i şer‘den izin

taleb iderin didekde sicill-i mahfûza nazar olundukda … mezkûrun takrîrine muvâfık

olunmuş … zâbit-i mezkûrun yedinde hıfz olunma mevlâsına enfa‘ olmağın bey‘e izin

birle mâ vaka‘a biˈt-taleb sebt olundu. Fi'l-yevmi's-sâbih aşer min Şevvâli'l-mükerrem

sene 50


… Mehmed Halife ibn Ali, Davud Bey bin Mehmed, Süleyman bin Halil kâtibeş,

Ramazan bin Sefer.

35-A-4

Nefs-i kasaba-i Babadağı'nda el-Hâc Hamza mahallesinde sâkin Sefer bin Şa‘bân nâm

kimesne makâm-ı kazâda râfü’u’l-kitâb Mustafa Bey bin Mehmed Bey nâm kimesne

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp dâhil-i havza’-i emlâkim olup hâzır-ı

meclis olan uzun boylu açık kaşlı gök gözlü sarı bıyıklı sarışın sol elin orta parmağı

meksûr olan rûsü’l-asl Yusuf bin Abdullah nâm abd-i memlûkumu mezbûr Mustafa

Bey’e yedi bin nakd ceyyid ve cedîd akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve

teslîm-i mebî‘a’ eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu

tahrîren fî yevmi’s-sâbi’ min Şevvâli'l-mükerrem lisene hamsîn ve elf

190

Şuhûdü’l-hâl: Hasan Ağa ibn Ahmed, Sefer Çavuş bin Bali, Şa‘bân bin Kılıç, Derviş

bin Musa, Hacı bin Seydi, Abdülkerim hoca ibn Mehmed imam karye-i nusretli,

Ramazan bin Sefer, Ömer ibn-i … ve gayrühüm.

35-B-1

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından el-Hâc İsa mahallesinde sâkin Rabia binti Mustafa

nâm hâtun mahfel-işer’de hal‘-i âtiye degin zevci olan râfi’u’l-kitâb Ömer bin Osman

nâm kimesne mahzarında bitav‘iha's-sâf ıkrâr ve i‘tirâf edüp mezbûr Ömer bundan

akdem beni tezevvüc eylemekle bu âna degin taht-ı nikâhında olup lakin hâlâ

beynimizde şikâk vâki‘ olmağın zımmetinde mütekarrer mehr-i müeccelim olan iki bin

akçe ve nafakayı iddetim üzerine ve merkûm Ömer ile benden mütevellîde olup hâlâ

sinni altı ayı bâliğ olan Neslihan nâm sağîreyi târîh-i kitâbdan altı sene-i şemsiyye ve

altı ay tamamına degin ben infâk ve iksâ etmek üzere mezbûr Ömer ile muhâla‘a-i

sahîh-i şer’i ile muhâla‘a eyledik min ba’d biribirimiz ile zevciyyete müte‘allık da’vâ ve

nizâ’ım kalmadı dedikde mersûm Ömer dahi merkûme Rabia’ya vech-i muharrer üzere

cemi‘ ikrârını tasdik ve muhâla‘a-i mezbûreyi kabûl ve tahkîk etmegin mâ vaka’a bi’t-

taleb ve’l-ibtiğa sebt ve imlâ ve yed-i tâlibe def‘ ve ita olundu tahrîren fî yevmi’s-sâbi’

aşer min Şevvali’l-mükerrem lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi bin İbrahim Efendi, Amelü’l-ayân Hüseyin Ağa bin Ahmed,

Davud Bey bin Mehmed zâbit-i şehr, Süleymân Bey bin Hâlil Kâtib zâbit-i mezbûr,

Ahmed Çelebi bin Mehmed, Keçeci Mehmed bin Yakub mütevellî mahalle-i hoca Veli,

Ali Çelebi bin Kâsım, Muhzır başı Mehmed Çelebi bin Abdi, Ramazan bin Sefer ve

gayrühüm.

35-B-2

Medîne-i Rodoscuk'da Câmi‘-i Atîk mahallesinde sâkine Fatıma binti Hüseyin mahzarı

şer’d erâfi’u’l-kitâb Hasan bin Abdullah nâm mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm

edüp silk-i mülkümde muntazam olup medîne-i mezbûre tevâbi’inden Banados nâm

karye sınırı dâhilinde vâki‘ bir tarafı Hıdır Beşe ibn Abdullah nâm kimesne ve bir tarafı

Bolu oğlu bâğları ve bir tarafı değirmenci kurt tarlası ve bir tarafı tarîk-i âmm ile

mahdûd ve mümtâz olan iki dönüm bir kıt‘a bâğımı mezbûr Hüseyin’e bin beş yüz

nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bey’-i bât-ı sahîh-işer’i ile bey’ edüp kabz-ı semen-i


191

bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî yevmi’s-sâbi’ aşer min Şevvâli'l-mükerrem lisene


Şuhûdü’l-hâl: Hüseyin Ağa bin Ahmed, Davud Beşe bin Abdullah, Ahmed Beşe bin

Ali, Mahmûd Bey bin Abdullah cündi, Hâlil Çelebi bin Nuh, … el-Hâc Mehmed bakkâl

Ali Mustafa.

35-B-3

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Kumbâğı nâm karyede sâkine Mariya binti Faloz nâm

nasrâniyye mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb İstati veled-i Anlaki nâm zımmî mahzarında

ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup karye-i mezbûrede

vâki‘ bir tarafı Duka veled-i Yani ve bir tarafı Manol veled-i Todori ve bir tarafı Nikola

veled-i Zola nâm zımmiler mülkleri ile ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb

tahtânî taştan mebnî ve iki sundurmayı ve ahûru ve havlu ve bir iken? ağacı ta‘bîr

olunur şecere-i müsmireyi havi olan menzilimden zikr olunan taştan mebnî beyti tahtani

ile nısf havlusunu ve iki sundurma ve iken? ağacını mezbûr İstati’ye iki bin nakd-i



yevmi’s-sâdis aşer min Şevvâli'l-mükerrem lisene hamsîn ve elf


Mehmed bin Ahmed … oğlu muhzır, Paçaroğlu minder Musa, Aleko veled-i Tarek,

Arhovi veled-i Sihol, Panayot veled-i Kostantin, İstirati veled-i Nikol, Nikola veled-i

Manol ve gayrühüm.

35-B-4

Medîne-i Rodoscuk’da Raziye Hâtun mahallesinde vâki‘ olup bir tarafı İvaz bin Yahya

ve bir tarafı Hasan bin Mustafa ve bir tarafı Mustafa Halife mülkleri ile ve bir tarafı

tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb tahtânî ve bir bâb fevkânî beyti ve havluyu müştemil

olan menzili bundan akdem mahalle-i mezbûrede sâkin iken fevt olan Ali bin Mustafa

nâm sağîrin mülk-i mevrûsu olup ba’de vefâtihî altı sehimden iki sehmi vâlidesi

Fermâne binti Abdullah nâm hâtun ve bir sehmi liüm er karındaş olan Ahmed bin

Yahya nâm kimesneye ve üç sehmi liebeveyn ‘ammî olan Mehmed bin Birali nâm

kimesneye irsen intikâl eyledügü şer’an mütehakkık olduktan sonra mezbûr Mehmed

192

mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâbmezbûr Ahmed mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm

edüp mârü’z-zikr menzilden vech-i muharrer üzere altı sehimden bitarîki'l-asûbeti'n-

nesebiyye isabet eden üç sehmi mezbûr Ahmed’e bin nakd ceyyid ve cedîd akçeye bey’-

i bât-ı sahîh-işer’i ile bey’ eyleyüp ol dahi iştirâ ve kabûl eyledikden sonra kabz-ı semen

ve teslîm-i mebî‘a eyledim ba’de’l-yevm menzil-i mezbûrede kat‘â medhal ve alâkam

kalmadı dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’s-sâdis

aşer min Şevvâli’l-mükerrrem lisene 1050

Şuhûdü’l-hâl: Hüseyin Bey bin Abdullah serdar, Davud Halife ibn İbrahim imam

mahalli, Hasib bin Mustafa muharrer Hasan, Mehmed Çelebi bin Abdullah, Ali bin

Ahmed, Mehmed Çelebi hafızzade, İvaz bin Yahya, Hüseyin bin Süleyman.

36-A-1

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Kumbâğ nâm karyede sâkin Dufa veled-i Angelaki

nâm zımmî makâm-ı kazâda bâisü’l-kitâb Logarine binti Kosta nâm nasrâniye

mahzarında üzerine da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp mersûmeleri yine bundan akdem

medîne-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı yine mezbûre mülkü ve bir tarafı Yani veled-i ve bir

tarafı Angelos veled-i Kosta mülkleri ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb

tahtaniyi bana üç bin sekiz yüz nakd ve râyic akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ve

teslîm-i mebî‘a’ eylemişken hâlâ tasarrufuma mani olur suâl olunup kasr-ı yed ile

mezbûreye tenbîh olmak murâdımdır dedikde gıbbe’s-suâl mezbûre Lagorine dahi

cevâbında fî’l-vâki‘ mârü’z-zikr beyti minvali muharrer üzere mezbûr Dufa’ya üç bin

sekiz yüz mârü’n-na‘t akçeye bâten bey’ eyledikden sonra kabz-ı semen ve teslîm-i

mebî‘a-i eylemişdi lakin sâlifü’z-zikr havlusu benim menzilimim havlusu ile mahlût

olmağla bey‘den rücû‘ iderim didikde mersûme Lotharinen'nin cevâbı şer‘î olmamağla

kasr-ı yedine men‘ birle mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’l-hâdî aşer min şehr-i

Ramazânü'l-mübârek lisene 1050

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi bin İbrahim Efendi müderris, Hasan Efendi ibn Kemaleddin

müderris, İsmat veled-i Mal, Fakrasi? veled-i Yorgi, İba veled-i Asko, İskori veled-i

Ağlavak, Paskal veled-i Todori.

193

36-A-2

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından el-Hâc Hürmüz mahallesinde sâkin Osman Beşe ibn

Abdullah nâm kimesne tarafından ıkrâr-ı âti’z-zikre vekîl olup Süleymân bin Abdullah

ve Ahmed bin Abdullah nâm kimesneler şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden zahrü’l-

hutebâ Mehmed Efendi ibn Musa mahfel-işer’de bi’l vekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm

edüp müvekkil-i mezbûr Osman Beşe i’tak-ı âtî sudûruna degin dâhil-i havza’-i emlâkı

olup hazâra-i bil'l-meclis olan uzun boylu açık kaşlı gök ala gözlü sarı benizli

rûstiyyetü’l-asl mezbûre Rokna mu‘terife olan bâisetü’l-kitâb Yasemin binti Abdullah

nâm cariye-i memlûkesini habseten lillâhi te’âlâ ve tâliben li-merzâti’r-rabbi’l-âlâ i’takı

sahîh-işer’i ile i’tak ve tahrir eyledi min ba’d mezbûre Yasemin sâir harâir-i asliyyât

gibi hür olup üzerinde mevali için utekâ üzerinden sâbit olan hakk-ı velâdan gayrı hak

kalmadı dedikde gıbbe't-taleb mâ vaka’a sebt olundu fî yevmi’s-sâmin aşer min

Şevvâli'l-mükerrem lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Fahrü’l-i’tâk Mehmed Bey bin Abdullah Halil, Mehmed Efendi ibn

Mahmûd Efendi imam, Hüseyin Beşe ibn Abdullah serdar, Davud Beşe ibn Abdullah

er-râcil, Hüseyin bin Resul, Derviş Çelebi ibn İvaz, Mehmed bin Osman, Ramazan bin


36-A-3

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Çanakçı nâm karyede sâkin iken bundan akdem fevt

olan Sinan nâm kimesnenin verâseti sulbî kebîre kızları Aişe ve Rabia ve Fatıma nâm

hâtunlara münhasıra idüğü şer’an mütehakkık olduktan sonra mezbûretan Rabia ve Aişe

makâm-ı kazâda râfü’u’l-kitâb Hasan Çelebi ibn Mahmûd nâm kimesne mahzarında

ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp muhallefât-ı müteveffâ-yı mezbûreden olup karye-i

mezbûrede vâki‘ bir tarafı Ömer bin Hüseyin ve bir tarafı Ahmed bin Mehmed mülkleri

ve iki tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb fevkânî ve tahtânî beyti ve bir âhûru ve on

müd buğday alur çatma bir anbarı müştemil olan menzilden ve yine muhallefât-ı

mezbûreden olup karye-i mezbûre sınırı dâhilinde Derebâğı demekle ma’rûf

mevzî’devâki‘ iki tarafı Receb bin Mehmed bâğı ve iki tarafı dere ile mahdûd bir dönüm

bâğdan her birimize birer sehmi isabet etmeğin biz dahi her birimiz zikr olunan birer

sehmi mezbûr Hasan Çelebi’ye ikişer bin nakd-i râyicü'l-vakt ceman dört bin akçeye

bâten bey’ edüp ol dahi iştirâ ve kabûl eyledikden sonra kabz-ı semen ve teslîm-i

194

mebî‘a’ eyledik dediklerinde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu

tahrîren fî yevmi’s-sânî min şehr-i Ramazânü'l-mübârek lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Osman hoca ibn Hacı, Davud Bey ibn Mehmed zâbit-i şehr, Süleymân

Bey bin Hâlil kâtib, Ademzâde Mehmed Halife, İbrahim Çelebi ibn Ebubekir, Mehmed

Çelebi bin Nasuh, Receb bin Mehmed, Mehmed bin Receb ve gayrühüm.

36-A-4

Medîne-i Rodoscuk’da Ermeniler mahallesinde sâkin Lamkon veled-i Kelamir nâm

Ermeni makâm-ı kazâda râfü’u’l-kitâb Bağdasar veled-i mezbûr Kelamir nâm Ermeni


mezbûre sınırı dâhilinde orta çayır nâm mevzî’de vâki‘ bir tarafı yine mezbûr Bağdasar

ve bir tarafı Danil Papas ve bir tarafı kuyumcu Sofyanuz? ve bir tarafı Yodri nâm

zımmîler bâğları ile mahdûd bir dönüm bir kıt‘a bâğımı mezbûr Bağdasar'a altı yüz

nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen ve teslîm-i mebî‘a’

eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’l-ışrîn

min şehr-i Ramazânü'l-mübârek lisene 50

Şuhûdü’l-hâl: Tâcir Çelebi Efendi, El-Hâc Hüseyin Receb bâba, Mustafa Beşe bin

Abdullah, Bagos veled-i Batos, Yakob veled-i Benar, Haçuk veled-i Serkiş, Alimno

veled-i Raden ve gayrühüm.

36-B-1

Medîne-i Rodoscuk’da Bevvab Mehmed Bey mahallesinde sâkine Hatice binti Arslan

nâm hâtun makâm-ı kazâda râfü’u’l-kitâb Hüseyin Beşe bin Kaya nâm kimesne

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup mahalle-

i mezbûrede vâki‘ bir tarafı Osman bin ve bir tarafı Müsli bin Abdurrahman ve bir tarafı

Hüseyin Beşe mülkleri ve bir tarafı yine kendi mülküm ile mahdûd olan tûlen yirmi dört

zirâ’ ve arzen otuz dört buçuk zirâ’ arsa-i hâliyemi mezbûr Hüseyin Beşe’ye yedi bin



olundu hurrire fî yevmi’r-râbi’ ve’l-ışrîn min Şevvâli'l-mükerrem lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Halife hafızzâde imam, Ali Halife bin Abdullah el-müezzin,

Sinan Beşe bin Hızır, İslam bin Peykârî Hasan, Receb bin Hüseyin, Mahmûd bin

195

İbrahim, Davud Beşe bin Abdullah, El-Hâc Hüseyin bin Abdullah, Ali bin Yusuf,

Ahmed bin Budak, El-Hâc Emrullah serbazari ve gayrühüm.

36-B-2

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Câmi’-i Atîk mahallesinde sâkin Ahmed Beşe bin el-

Hâc Ali nâm kimesne makâm-ı kazâ-i lâzımı’r-rızâda râfi’u’l-kitâb Müsli Beşe bin

Mustafa nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde

muntazam olup mahalle-imezbûrede vâki‘ bir tarafı yine kendi mülküm ve bir tarafı

Belkıs nâm hâtun mülkü ve bir tarafı ba‘zen Siyavuş Bey bin Abdullah ve ba‘zen Uncak

oğlu Ali Çelebi mülkleri ve bir tarafı Mahmûd Beşe bin Şa‘bân nâm kimesnenin otlak

hânesi ile mahdûd olan tûlen otuz zirâ’ ve arzen otuz dört zirâ’ arsa-i hâliyemi mezbûr

Müsli Beşe’ye altı bin üç yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı


vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’l-ışrîn min şehr-i Şevvâli'l-mükerrem


Şuhûdü’l-hâl: Zehrü’l-ayân Hüseyin Ağa damad koçakzâde, Fahrü’l-akrân Hüseyin Ağa

bin Ahmed, Hâlil Ağa bin el-Hâc Mehmed müteferrika, Mahmûd Bey bin Abdullah

cündi, El-Hâc Hasan bin Abdi, Seydi Yusuf bin Ahmed, Mezid Beşe bin Ömer,

Mehmed Çelebi bin Abdi ser bölük ve gayrühüm.

36-B-3

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından el-Hâc Musa mahallesinde sâkin Müsli Beşe bin

Mustafa nâm kimesne makâm-ı kazâda râfü’u’l-kitâb Mahmûd Beşe bin Şa‘bân nâm


mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı Belkıs nâm hâtun mülkü ve bir tarafı bazen Siyavuş

Bey bin Abdullah ve bazen Uncak oğlu Ali Çelebi mülkleri ve bir tarafı Ahmed Beşe

bin el-Hâc Ali mülkü ve bir tarafı yine mezbûr Mahmûd Beşe otlak hânesi ile mahdûd

olan tûlen otuz zirâ’ ve arzen otuz dört zirâ’ arsa-i hâliyemi mezbûr Mahmûd Beşe’ye

yedi bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen ve teslîm-i

mebî‘a’ eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire

fî yevmi’l-hâdî ve’l-ışrîn min Şevvâli'l-mükerrem lisene hamsîn ve elf min hicreti men


196

Şuhûdü’l-hâl: Mezbûrîn

36-B-4

Medîne-i Rodoscuk’da el-Hâc İsa mahalesinde sâkin Veli bin Vefa nâm kimesne

meclis-i şer’de râfi’u’l-kitâb Varitros veled-i Şagob nâm Ermeni mahzarında ıkrâr-ı tâm

ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkü mahzımda muntazam olup medîne-i mezbûre sınırı

dâhilinde Dizdar deresi nâm mevzî’de vâki‘ bir tarafı Arnabud Hüseyin bin Abdullah ve

bir tarafı el-Hâc Ali bin bâğları ve bir tarafı yine mezbûr Varitros tarlası ve bir tarafı

ba‘zen Mehmed ve Ahmed nâm kimesneler ve ba‘zen Avanes nâm Ermeni tarlaları ile

mahdûd olan iki buçuk dönüm bir kıt‘a bâğımı mezbûr Vâristos’a iki bin altı yüz nakd-i


mahdûd eyledim ba’de’l-yevm sâlifü’z-zikr bâğ mersûm Varitros mülki meşterâsıdır

dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-sâni

ve’l-ışrîn min Şevvâli'l-mükerrem lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Hâlil Çelebi bin İbrahim, Arnabud Ali bin Abdullah, Cebeci Mustafa bin

Abdullah, Hüseyin Beşe bin İlyas, Şa‘bân Beşe bin Abdullah er-râcil, Muhzır Mustafa

bin Ali.

37-A-1

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Kara Kâtib mahallesinde sâkin umdetü’l-ayân

Hüseyin Ağa ibn İbrahim meclis-işer’i kavmi lâzımü’t-tekrîmde ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i

kelâm edüp i’tâk-ı âti sudûruna degin dâhil-i havza’-i emlâkim olup hâzır-ı bi’l meclis

olan orta boylu çatık kaşlı kara gözlü buğday renkli Hırvatüyyü'l-asl bâisü’l-kitâb

Dilaver bin Abdullah nâm abd-i memlûkuümü habsiyallahü te’âlâ ve taleben li-

merzâti’r-rabbi’l-âlâ i’tâk-ı sahîh-işer’i ile i’tâk ve tahrir eyledim min ba’d mezbûr

Dilaver sâir ahrâr-ı asliyyîn gibi hür olup üzerinde mevali içün utekâ üzerinde sabit olan

hakk-ı velâdan gayrı hakkım kalmadı dedikde mâ vaka’a bi’t-taleb ve'l-ibtiğâ sebt ve

ilan olundu fî yevmi’s-sânâ min Zilka‘deti'l-harâm sene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Fahrü’l-müderrisîn Sefer Ağa ibn Bali, Zahrü’l-ayân Hüseyin Ağa

Ahmed mütefekkika, El-Hâc Hasan bin Abdi ebvab-ı sultanî, Umdetü’l-hitab Mahmûd

Efendi ibn Nasuh, Ahmed Çelebi bin Mahmûd Bey Nâzenînzâde, İbrahimzâde Çelebi

Hasan Bali, El-Hâc Hüseyin bin el-Hâc Ali, Adaş Mehmed Çelebi mütevelli.

197

37-A-2

Vilâyeti Anadolu’da Şire kazası tevâbi’inden Hacı köyü demekle ma’rûf karyede sâkin

el-Hâc Mustafa Bey Yusuf nâm kimesne mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb Receb Bey ibn

Abdullah nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve bast-ı merâm edüp bundan akdem

mezbûr Receb Bey zimmetinde beynimide ilm-i şer’i ile ma’lûm câriye behasından on

yedi bin akçe hakkım olmağla bundan akdem on iki bin akçeyi şey’en feşey’en mezbûr

Receb Bey’den ahz ve intifâ eyleyüp zimmetinde beş bin akçe hakkım kalmağın hâlâ

meblağ-ı bâkî beş bin akçeyi mersûm Receb Bey’den da’vâ ve taleb eyledikde ol dahi

meblağ-ı mezbûru on yedi bin akçeyi şey’en feşey’en bi’t-tamâm sana edâ ve teslîm

eyledim deyü sen dahi inkâr ve ol isbâtdan âciz olmağla beni istihlaf edüp ba’de’l-

halefi’ş-şer’i meblağ-ı bâkî beş bin akçeyi bana edâya mezkûr Receb bey’e tenbûh

olunmuşidi hâlâ mezbûr Receb Bey’den iki bin akçe kıymetlü bir demirkır kısrak ile beş

yüz ceyyid ve cedîd akçe ahz ve kabz edüp bâkî iki bin beş yüz akçeyi merkûm Receb

Bey hibe eyleyüp meblağ-ı mezbûr iki bin beş yüz akçeden zimmetini ibrâ eyledim

ba’de’l-yevm meblağ-ı mârü’z-zikr on yedi bin akçeye müte‘allık mezbûr Receb Bey ile

da’vâ venizâ’ım kalmadı dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt

olundu hurrire fî yevmi’t-tâsi’ min Şevvâli'l-mükerrem lisene hamsîn ve elf mine'l-

hicreti'n-nebeviyye

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Bey ibn Behram kethüdari, Yahya Çelebi bin Abdullah, Hasan

Bey bin Menhab, Mahmûd bin Abdullah, Mehmed bin Ali, Konur Mehmed, El-Hâc

Emrullah serbazari ve gayrühüm.

37-A-3

Medîne-i Rodoscuk’da Hoca Veli mahallesinde sâkin iken bundan akdem fevt olan

Ümmühan binti Ali nâm hâtunun verâseti zevci keçeci Mehmed bin Yakub nâm

kimesneye ve sadriye kızları Fatıma ve Hamide nâm hâtunlara münhasıra idügü şer’an

mütehakkık olduktan sonra mezbûr Mehmed makâm-ı kazâda menzil-i âti’z-zikre

vâzi’u’l-yed iden şer’an sâbit olan râfi’u’l-kitâb merkûm Hamide mahzarında üzerine

da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp muhallefât-ı müteveffât-ı mezbûreden olup mahalle-i

mersûmede vâki‘ bir tarafı hoca Veli ve bir tarafı mezbûre Fatıma mülkleri ve bir tarafı

Veli Hâlil Tekyesi ve bir tarafı tarîk-ihâs ile mahdûd olan bir bâb tahtânî odada yirmi

dört sehimden benim hisse-i şer’ime isabet eden altı sehmi rabi’ hisseme bir sehimden

198

imtina‘ eder suâl olunup hisse-i şer’iyyem alıvirilmek matlûbumdur dedikde gıbbe’s-

suâl mezbûre Hamide cevâbında merkûm Ümühan mârü’z-zikr odayı hâl-i kemâl

sahtından târîh-ikitâbdan on bir sene mukaddem ba’de’t-tahliye bana hibe-isahîh-işer’i

ile hibe ve teslîm ve ben dahi meclis-i hibe de ittihâb ve kabz ve tesellüm eyledim

sâlifü’z-zikr oda vechi meşrûh üzere benim mülkü mevhubum olmadı dedikde gıbbe’s-

suâl ve akibül inkârmerkûm Hamide’den sıdk-ı makâline mübeyyin beyyine taleb

olundukda udûl-i müslimîmden Ahmed bin Abdullah ve Süleymân bin Maden ve

Mehmed bin Bali nâm kimesneler meclis-işer’i hazırlar olupisrü'l-istişhâd fi’l-hakîka

mersûm Ümmühan hâl-i kemal sahtında târîh-imerkûmdan sâbiku’z-zikr odayı bizim

hissemizden ba’de’t-tahliyye mersûm Hamide’ye hîbe-i sahîha-i şer’iyye ile hibe ve

teslîm ve ol dahi meclis-i hibe de ittihâb ve kabz ve tesellüm eyledim biz bu husûsa

minvali muharrer üzere şâhidleriz şehâdetdahi ederiz deyü her biri şehâdet-i şer’iyye

eylediklerinde gıbbet ta’dîl ve't-tezkiye şehâdetleri hayyiz-i kabûlde vâki‘ olmağın mâ

vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-sâdis aşer min Şevvâli'l-mükerrem


Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi ibn İbrahim Efendi, Hasan Efendi müderris, Fahrü’l-ayân Hâlil

Ağa mütevelli, Serdar Hüseyin Beşe, Tavancı Mustafa Çelebi, İsmail tâbi‘-i emîn-i

gümrük, Davud Beşe bin Abdullah, Ramazan bin Sefer ve gayrühüm.

37-B-1

Medîne-i Rodoscuk’da kefere mahallâtından Piskopos mahallesinde sâkin Ulaca veled-i

Angelus makâm-ı kazâda râfü’u’l-kitâb Segini veled-i Gini nâm zımmî mahzarında


sınırı dâhilinde Mengen nâm mevzî’devâki‘ bir tarafı HâlilAğa ibn el-Hâc Mehmed

tarlası ve bir tarafı etmekçi el-Hâc Müsli tarlası ve bir tarafı yine mezbûr Gini bâğı ve

bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan üç dönüm bir kıt‘a bâğımı mezbûr Gini’ye beş

bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i


olundu fî yevmi’s-sâmin ve’l-ışrîn min Şevvâli'l-mükerrem lisene 1050

Şuhûdü’l-hâl: Râkimu’l-hurûf Hasan Efendi müderris, Davud Bey zâbit-i şehr,

Süleymân Kâtib, Ali Beşe Fişekçizade, Mehmed bin Abdi serbazari, Papa Akranki Riga

veled-i Yorgi.

199

37-B-2

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Osmanlı nâm karyede sâkin İbrahim bin Muharrem

nâm kimesne mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb Hasan Bey bin Abdullah nâm kimesne

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup karye-

imezbûrede vâki‘ bir tarafı Memduh oğulları ve Murâd ve Ali nâm kimesneler mülkleri

ile ve etrafı selâsesi tarîk-i amm ile mahdûd bir bâb tahtânî çatması ve ahûru müştemil

olan menzilimi bicümlei’t-tevâbi’ mezkûr Hasan Bey’e on bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda

akçeye bey‘-i bât-ı sahîh-işer’i ile bey’ idüp kabz ve teslîm ve ol dahi minvali muharrer

üzere iştirâ ve kabz ve tesellüm eyledikden sonra zikr olunan menzile muttasıl olup

tefvîz-i âtî sudûruna degin tahtı tasarrufunda olan tahmînen on keyl tohum ihâta ider

arpalık ta‘bîr olunan bir kıt‘a tarlamın hakkı tasarrufunu ve yine tefvîz-i âtî sudûruna

degin tahtı tasarrufumun olup karye-imezbûre sınırı dâhilinde Büyük dere demekle

ma’rûf vâdî kurbunda vâki‘ lede'l-ahâlî ve'l-cîrân ma‘lûmü'l-hudûd olan tahmînen bir

müd buğday ihâta ider bir kıt‘a tarlamın hakkı tasarrufu ve benarlı yolu demekle ma’rûf

mevzî’devâki‘ olup inde'l-ahâlî ve'l-cîrân ma‘lûmü'l-hudûd olan tahmînen üç müd

buğday isti‘âb edir bir kıt‘a tarlamın hakkı tasarrufu ve Bâğcı yolu nâm mevzî’de kara

tarak demekle ma’rûf toprakda vâki‘ lede'l-ahâlî ve'l-cîrân ma‘lûmü'l-hudûd olan

tahmînen otuz keyl tohum ihâta ider bir kıt‘a tarlamın hakkı tasarrufu ve çakmaklık

demekle ma’rûf mevzî’devâki‘ olup vâki‘ lede'l-ahâlî ve'l-cîrân ma‘lûmü'l-hudûd iki

müd mikdârı tohum isti‘âb iden tarlamın hakk-ı tasarrufunu sâhibü'l-asılları ma‘rifeti ile

mezbûr Hasan Bey'e altı bin mezbûrü'l-aded akçe mukâbelesinde tefvîz ve teslîm ol

dahi tafavvüz ve tesellüm eyledikden sonra semen-i mezbûr on bin akçe ile bedel-i

tefvîz olan meblağı mezbûr altı bin akçenin cem‘an on altı bin akçesini mezbûr Hasan

Bey’in yedinden bi’t-tamâm ahz ve kabz eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ

vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’s-sâlis ve’l-ışrîn min Şevvâli'l-mükerrem lisene

1050

Şuhûdü’l-hâl: El-Hâc Hasan bin Abdi bevvab, Abdülkerim bin Abdurrahman, Hızır bin

Kurt, Mustafa Beşe ibn Hasan, Mehmed Çelebi bin Abdi, Ramazan muhzır.

37-B-3 Arapça

Akarra ve i‘tarefe fî meclisi'ş-şer‘i'ş-şerîf ve mahfeli'd-dîni'l-münîf ilh (ilâ âhirihî) er-

recul el-med‘uv İbrahim bin Muharrem el-vekîl bi'l-ıkrâri bi'l-hâl‘i ve'l-ibâ el-âtî

200

zikrihimâ min kabl ibnetehü'l-mer’eti el-med‘ûvve Ümmühâni es-sâkine bikaryeti

Osmanlı min tevâbi‘i Medîneti Rodoscuk Medîneti Rodoscuk es-sâbit vekâletühû anhâ

bişehâdeti'r-recüleyn el-med‘uvvey İbrahim bin Mustafa ve Hasan bin Süleyman el-

ârifeyn bihâ bi'l-ma‘rifeti'ş-şer‘iyye es-sâkineyn bi'l-karyeti'l-merkūme bienne'l-

müvekkile el-mersûme kad Hâla‘at ma‘a zevcihû hâmilü haze'l-kitâb Hasan Bey ibn

Abdullah ve hüve hâlı‘un ma‘ahâ alâ mehrihe'l-müeccel el-ma‘kūdün aleyh

nekâhahümâ ve hüve meblağun kadderehu ve nisabehû sittete âlaf dirhemü fızzī ve alâ

nafakati iddetühû ve müennnetü süknâhâ muhâla‘atü sahîhatü şer‘iyyetü sümme ibrâün

küllin minhümâ zimmete'l-âhar ‘an cemî‘i'd-de‘âvî ve'l-eymân el-müte‘allıka

bihukūki'z-zevciyye ibrâen ‘âmmen katı‘an linnizâ‘ ve râfi‘an li'l-husūme ve ıkrâren ve

i‘tirâfen sahîyayni şer‘îyyeyn musasaddikan min kabl Hasan Bey el-mezbûr vicâhen

cerâ zâlik ve hurrire fi'l-yevmi's-sâlis ve'l-ışrîn min Şevvâli'l-mükerrem lisene hamsîn

ve elf.

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi Müderriszâde, Hasan Efendi ibn-i Kemâleddin, Abdulkerin bin

Abdurrahman, El-Hâc Hasan bin Abdi el-Bevvâbü's-Sultânî, Mustafa Beşe ibn-i

Hüseyin, Hasan bin Kurd, Mehmed bin Abdi Serbölük ve gayrühüm mine'l-hazırîn.

38-A-1

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Papa Yani nâm karyede sâkin iken bundan akdem fevt

olan Hüseyin bin Eğlence nâm kimesnenin sulbî sağîr oğlu Abdülkadir’in kıbe’l-i şer’-i

mutahhardan mansûb vasîsi olan Ömer bin Mustafa nâm kimesne makâm-ı kazâda

râfi’u’l-kitâb Fatıma bin Ali nâm sağîrenin cânib-i şer’-i şer’ifde mansûb ve vasîsi olan

Saliha binti Mustafa nâm hâtun mahzarında bi’l-vekale üzerine da’vâ ve takrîr-i kelâm

edüp karye-i mezbûre kurbunda vâki‘ iki tarafı Süleymân Çavuş bâğı ve tarlası ve iki

tarafı Mehmed bin Mustafa nâm kimesnenin bâğı ve tarlası ile mahdûd olan bir buçuk

dönüm bir kıt‘a bâğ müteveffâ-yı mezbûr Hüseyin’in hâl-i hayâtında mülkü olup ba’de

vefât izn-i şer‘î ile sulbî oğlu sağîr-i mezkûr Abdulkadir’e intikâl eylemişken sağîre

mezbûre Fatıma’nın vasîsi olan mezbûre Saliha bâğ-ı mârü’z-zikre bigayr-i vech-i şer‘î

vaz‘-ı yed üzere bi'l-vesâye zabt ve tasarruf eder suâl olunup yed-i âdiyesi kasr olunmak

matlûbumdur dedikde gıbbe’s-suâl mezbûr Saliha cevâbında sagiri mezbûrenin bâbası

merkûm Ali’nin mezkûr Hüseyin zımmetinde hali hayatında iki bin akçe hakkı olmağla

mezbûr Hüseyin sâbıku'z-zikr bâğı mezbûr Ali’ye iki bin akçeye bâten bey’ ve teslîm ve

ol dahi ve hisse-i muharrer üzere iştirâ ve kabz eyledikden sonra semeni olan meblağ-ı

201

mezbûr iki bin akçeyi zimmetinde deyni olan iki bin akçeye takas eyledi dedikde

ba’de’s-suâl vasîyy-i mezbûr Ömer minvâl-i meşrûh üzere takas-ı mezkûru inkâr ve

mersûme Saliha’dan davasına mutâbık beyyine taleb olundukda ricâl-i müslimînden

Hâlil Halife ibn Sefer ve Yusuf bin Abdünnebi nâm kimesnelerliecli’ş-şehâde meclis-i

şer’i hâzırlar olup istişhâd olundukların fi'l-vāki‘ mezbûr Hüseyin’in merkûm Ali’ye

hâl-i hayatlarında iki bin akçe deyni olmağla mezbûr Hüseyin dahi bâğı marü’l-beyanı

mersûm Ali’ye iki bin akçeye bey’ ve teslîm ve semeni olan meblağ-ı mezkûru

zimmetinde mezbûra deyni olan iki bin akçeye takas eyledi biz bu husûsa şâhidleriz

şehâdet dahi ederiz deyü her biri edâ-yı şihdâet-i şer’iyye eylediklerinde gıbbe’t-ta’dîl

ve’l-makbûl mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu tahrîren fî yevmi’l-ışrîn min Şevvâli'l-

mükerrem lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Zehrü’l-kuzat Hâlil Efendi ibn Abdullah, Fahrü’l-müderrisîn Hasan

Efendi ibn Kemaleddin, Davud Bey bin Mehmed zâbit-i şehr, Süleyman Bey ibn Halil,

El-Hâc Hüseyin bin Ali Sefer bâba, İsmail Bey ibn Mehmed tâbi‘-i emin-i gümrük, El-

Hâc Emrullah ibn el-Hâc Mahmûd ve gayrühüm.

38-A-2 Arapça

Vükile fi'l-meclisi'ş-şer‘i'ş-şerîf ilh (ilâ âhirihî) er-recul el-med‘uv İbrahim bin Mustafa

es-sâkin fi'l-asl bikaryeti Kusaç fî tevâbi‘i kazai Karapazar bivilâyeti Anadolu el-

mutavattın el-ân bimahalleti Behram Reîs fî mahallâti Medîneti Rodoscuk bi-vilâyeti

Rumeli hâmilü hâze'l-kitâb Ramazan bin fi'l-bilâd ve enâbe münâsib nefsehû bitalebi

mâlühü'l-müntakil ileyhi mine ebîhi el-müteveffâ el-mezbûr el-kâin fî zimemi'n-nâs bi'l-

kazai'l-mezbûr ve bitalebi el-arâzī el-emîriyye el-müntakil hakku tasarrufuhâ ‘an ebîhi

el-müteveffâ el-mesfûr el-vâkı‘a bihudi'l-kerye el-mezkûre fi'l-mevâzı‘i'l-adîde el-

ma‘lûme hudûdühâ beynehümâ ve lede'l-ahâlî ve'l-cîrân el-bâliğa cümletihâ ilâ sitte aşer

kıt‘a ve bitalebi arsatehü'l-hâliye el-ma‘rûfe bedelün men yerâ el-vâkı‘atü'l-hudûd ve'l-

karyetü'l-mezkûre ve bi'l-ahz ve'l-îsal ileyhi fîmâ yümkinü'l-ahz ve'l-îsal ve bi't-tasarrufi

fi'l-arâzīi'l-mersûme ve bikülli mâ yetevekkafe aleyhi'l-kabz ve'l-îsal ve't-tasarruf fi'l-

muhâsama ve'l-cidâl lede'l-hükkâm zevi'l-efdal ve hüve kable'l-vekâletü'l-mesfûre ve

iltezeme mâ kame resmühû tevkîlen ve kabûlen sahîhayni şer‘iyyîn cerâ zâlik ve hurrire

fi'l-yevmi'l-hâmis min Zilka‘deti'ş-şerîfe lisene hamsîn ve elf.

202

Şuhûdü’l-hâl: Hasan Efendi ibn-i kemâleddin, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmud,

Mehmed bin Abdi Serbölük, Sevindik bin Ahmed, Hicaz bin Himmet.

38-A-3

Medîne-i Rodoscuk’da İbrahim Bey mahallesinde sâkin el-Hâc Bayram bin Mehmed

nâm kimesne tarafından tedbîr-i âti’l-beyânı ıkrâra vekîl olup Mehmed Çelebi bin

Kâsım ve el-Hâc Mehmed bin Abdüddaim şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden el-Hâc

Mehmed bin el-Hâc Osman mahfel-i şer’debi’l-vekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp

müvekkil-i mezbûr el-Hâc Bayram târîh-i kitâbdan üç sene mukaddem dâhil-i havza’-i

emlâkı olan orta boylu açık kaşlı ala gözlü sarı benizli rûstiyyetü’l-asl bâisü’l-kitâb

Fatıma binti Abdullah nâm cariye memlukesini habseten lillâhi te’âlâ ve taleben li-

merzâti’r-rabbi’l-âlâ sâir hürre … mazmûnu üzere tedbîr eyledi bi-emrillâhi te’âlâ

vefâtından kırk gün mukaddem mezbûre Fatıma mezheb-i muhtâr üzere küll-i mâlından

mu‘ataka olup sâir harâir-i asliyyân gibi hürre olundu dedikde mâ vaka’a bi’t-taleb ve’l-

ibtiğâ sebt olundu tahrîren fî yevmi’l-hâdî aşer min Zilka‘deti'ş-şerîfe lisene hamsîn ve

elf

Şuhûdü’l-hâl: Mahmûd Halife bin Hüseyin imam mahalli, El-Hâc İbrahim Efendi hatib,

Hekim Yusuf Çelebi bin Mehmed attar, Hâlil Çelebi bin Mustafa serbazari, El-Hâc

Hasan bin Abdi ebvab-ı sultani, Hasan bin Hanif, Ali Çelebi bin Hızır, Osman bin

Süleymân, Kenan bin Abdullah attar, Süleymân bin Abdullah, Ramazan bin Sefer ve

gayrühüm.

38-B-1

Medîne-i Rodoscuk’da İskender Çavuş mahallesinde vâki‘ bir tarafı Üstâd Behram bin

Abdullah ve bir tarafı kuzguncu Murâd ve bir tarafı Cennet Hâtun mülkleri ve bir tarafı

tarîk-i âmm ile mahdûd üç bâb fevkânî beyti ve altında bir bâb ahûru ve bir pekmez

ocağını ve cenîneyi müştemil olan menzilin üç sehmin bir sehmi Behar bin İlyas mülkü

ve iki sehmi sulbî oğlu İsmail nâm kimesnenin mülkü olduğu şer’an mütehakkık

olduktan sonra mezbûr makâm-ı kazâda râfü’u’l-kitâb Ahmed Dede ibn Mehmed nâm

kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüpmenzil-i mârü’z-zikrde benim

mülküm olan bir sehmim mezbûr Ahmed Dede’ye bin yüz altmış yedi nakd-i râyicü'l-

vakt olan ceyyid ve cedîd akçeye bâten bey’ edüp ol dahi iştirâ eyledikden sonra kabz-ı

semen ve teslîm-i mebî‘a’ eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î merkûm İsmail dahi

203

makâm-ı mezkûrda yine mezbûr Ahmed Dede mahzarında ıkrâr-ı tâm ve bast-ı merâm

edüp menzil-i sâlifü’l-beyânda benim mülküm olan iki sehmim kezâlik merkûm Ahmed

Dede’ye sekiz bin üç yüz otuz dört marü’n-na‘t akçeye bâten bey’ edeüb kabz-ı semen-i


bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’l-hâdî aşer min Zilka‘deti'ş-şerîfe lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: İbrahim Çelebi hatib, Serdar Hüseyin Beşe, Davud Beşe bin Abdullah,

Hasan Beşe bin Abdullah, Ali Dede bin Hasan, Hasan bin el-Hâc Mehmed, Ali Çelebi

ibn Hızır, El-Hâc Ahmed bin Handan, El-Hâc Emrullah serbazari ve gayrühüm.

38-B-2

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından İbrahim Bey mahallesinde sâkin el-Hâc Bayram bin

Mehmed nâm kimesne tarafından tedbiri âti’z-zikr ıkrâra vekîl olup Mehmed Çelebi ibn

Kâsım ve el-Hâc Mehmed bin Abdürrahim şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden el-Hâc

Mehmed bin el-Hâc Osman mahfel-i şer’de bi’lvekâle ıkrâr-ıtâm ve takrîr-i kelâm edüp

müvekkil-i mezbûr el-Hâc Bayram târîh-ikitâbdan üç sene mukaddem dahil-i havza’-i

emlâki olup hazır bi’l meclis olan kasîrü'l-kâme açık kaşlı kara gözlü sarı benizli

Gürcüyyü'l-asl bâisü’l-kitâb Hasan bin Abdullah nâm emred memlûkunu habseten

lillâhi te’âlâ ve taleben li-merzâti’r-rabbi’l-âlâ … mazmûnu üzere tedmîr eyledi

biemrillâhi te’âlâ vefâtdan kırk gün mukaddem mezbûr Hasan mezheb-i muhtâr üzere

küll-i mâlından mu‘tak olup sâir ahrâr-ı asliyyîn gibi hür olsun dedikde mâ vaka’a bi’t-

taleb sebt olundu fî yevmi’l-hâdî aşer min Zilka‘deti'l-harâm lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Mahmûd Halife bin Hasan imam mahalli, Hâlil hoca bin Mustafa, El-Hâc

Hasan bin Abdi bevvabil sultani, El-Hâc Mehmed bin Abdullah el-hammami, El-Hâc

İbrahim Efendi hatib, Hekim Yusuf Çelebi bin Mehmed, Hasan bin Abdullah,

Süleymân bin Abdullah, Osman bin Süleymân, Kenan bin Abdullah ve gayrühüm.

38-B-3

Medîne-i Rodoscuk’da Hoca Beyazıt mahallesinde sâkine Sabiha binti Hasan nâm

hâtun tarafından hibe-i âtiyeyi ikrâra vekîl olup mezbûreye ma’rifet-i şer’iyye ile ârifân

olan Osman hoca bin Hüseyin ve Sun‘î bin Derviş nâm kimesneler şehâdetleri ile isbât-ı

vekâlet eden Ali Dede bin Abdullah nâm kimesne makâm-ı kazâda râfü’atü’l-kitâb

Kamuran binti Abdullah nâm hâtun tarafından tasdiki câi’z-zikre vekîl olup tarîk-işer’i

204

üzere vekâlet isâbite olan zevci Mehmed bin Abdullah nâm kimesne mahzarında

bi’lvekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkil merkûme Sabiha silk-i mülkünde

muntazam olup mahalle-i mezbûrede vâki‘ iki tarafı yine müvekkilem mersûme

Sabiha’nın ve bir tarafı Sun’î bin Derviş mülkleri ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd

tûlen on beş zirâ’ ve arzen on beş zirâ’ arsa-i halîyesini merkûme Kamuran’a hîbe-i

sahîha-i şer’iyye ile hibe ve teslîm ve ol dahimeclis-i hibede ittihâb ve kabz ve tesellüm

eyledi dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’r-râbi’

aşer min Zilka‘deti'ş-şerîfe lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Zehrü’l-müderrisîn Ali Çelebi müderriszâde, İbrahim Çelebi bin Mahmûd

hatib, Hâlil Ağa bin Mehmed müteferrika, Mehmed bin Haydar, Ramazan bin Abdullah,

Mehmed bin Abdi serbölük, Mehmed muhzır ve gayrühüm.

39-A-1 Arapça

Akarra ve i‘terafe fi meclisi'ş-şer‘i'ş-şerîf ve mahfeli'd-dîni'l-münîf el-masûn ani't-tağyîr

ve't-tahrîf er-recul el-med‘uv Seydî Yusuf bin Ahmed es-sâkine bimahalleti El-Câmi‘

El-Vasat min mahallâti Medîneti Rodoscuk bimahzari mine'r-recüli'l-med‘uv Ahmed

bin Sefer el-vekîl bi't-tasdīki'l-âtî beyânehû gayr kable'l-mer’eti'l-med‘uvveti hâmiletü

hâze'l-kitâb Fatıma bin Mahmud Bey el-vasıyyü'l-mansūbeti kıbeli'ş-şer‘i'l-kadîm

litesviyeti umûri's-sağîreyni'l-med‘uvveyn Saltık ve Hadîce veledey Ahmed Beşe el-

müteveffâ min kabl sâkinen bimahalleti'l-mersûme es-sâbit vekâletühû ‘anhâ

bişehâdeti'r-reculeyni'l-med‘uvveyn Ali Çelebi ibn Mustafa ve el-Hâc Mehmed ibn el-

Hâc Musli el-‘ârifeyn bihâ bi'l-ma‘rifeti'ş-şer‘iyye biennehû kad bâ‘a mine'l-

müvekileti'l-mezbûre ve hiye iştereyte minhû bimâli's-sağîreyni'l-mezbûreyn li'l-

istiğlâlin bih mâ hüve ileyhi ve mülkihî ve biyedihî ve tahtü tasarrufihî ilâ hîni sudûr

hâze'l-‘akd minhâ ve zâlike cemî‘il-menâl el-vâkı‘ bi'l-cümleti'l-merkūme el-mücedded

ve yemlike Ahmed Çelebi ibn-i el-Hâc Muhammed ‘ani't-tarafeyn ve yemlike Hüseyin

Çelebi ibn-i Muhammed Bey ‘an tarafin ve bi't-tarīki'l-‘âmm ‘an tarafi'l-müştemil alâ

beyteyni fevkateyn ve saffeyn ve bi’rü mâin bicümleti't-tevâbi‘ semeni mu‘ayyenin

makbûzun kadderehû ve nassâbehû isnâ ‘aşere elf dirhemün ceyyid cedîd râyicü'l-vaki‘

bey‘an ve iştirâen sahîheyni şer‘îyeyn müştemileyn alâ îcâbin ve kabûlin ve teslîmin ve

tesellümin mine't-tarafeyn sümme iste’cerehû minhâ ve hiye ücretühû iyyâh ba‘de't-

tahliyye ve't-takabız min yevmin târîh bezîle ilâ senetin kâmiletin biücretin mu‘ayyene

kadderahâ ve nassâbehâ fî mülki'l-merretin elfe dirhem ve semâniyete dirhem mezbûr

205

nakd îcâren ve istîcâren sahîhayni şer‘iyyeyn ıkrâran sahîhan şer‘iyyen musaddıkan min

kabli'l-vekîl el-merkūm vicâhen cerâ zâlik ve hurrire fi'l-yevmi't-tâsi‘ min Zilka‘deti'l-

harâm lisene hamsîn ve elf.

Şuhûdüˈl-hâl: Zahru'l-Kuzat Halil Efendi ibn-i Ahmed, Fahrü'l-a‘yân Hüseyin Ağa ibn-i

Ahmed el-Müteferrika, Mahmud Bey ibn-i Abdullah odabaşı, Rece Halîfe ibn-i Hüseyin

imâm-ı Karye, Ramazan bin Sefer.

39-A-2

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Hüseyin Çavuş mahallesinde sâkin iken bundan

akdem fevt olan Hasib bin Mehmed nâm kimesnenin verâseti zevc-i metrûkesi Aişe

binti nâm hâtun ve sulbî kebîr oğlu Mustafa’ya ve sulbîye kebîre kızı Fatıma nâm hâtun

münhasıra idüği şer’an mütehakkık olduktan sonra mezbûre Fatıma tarafından da’vâ-yı

âti’z-zikr vekîl olup hasm-ı şer’î câhid mahzarında mezbûreyi ma’rifet-i şer’iyye ile

ârifân olan Hamza bin Küçük ve el-Hâc Mehmed bin Mustafa nâm kimesneler

şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden Davud Beşe ibn Abdullah nâm râcil mahfel-işer’de

râfi’u’l-kitâb mezbûr Mustafa mahzarında bi’lvekâle üzerine da’vâ ve takrîr-i kelâm

edüp mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı el-Hâc Müsli ve bir tarafı Yahya Muharrem

nâm kimesneler mülkleri ile ve bir tarafı tarîk-ihâs ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd

iki bâb tahtânî ve iki bâb fevkânî beyti ve havlumu ve fırını müştemil olan menzil ve

içinde mevcude olan ma’lumu’l-aded evânî-i nuhâsiye ve esâs-ı beyt ve esvâb ve yine

mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı helvacı Ali mülkü ve bir tarafı mahalle-i mezbûre

imâmına meşrût olan vakf menzil ve iki tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan dokuz bâb

tahtânî odalar ve yine medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Kayı yolu nâm mevzî’de vâki‘

üç tarafı el-Hâc Mehmed ve Şa‘bân oğlu nâm kimesneler ve bir tarafı ( boş ) nâm zımmî

bâğları ile mahdûd olan tahmînen üç dönüm bir kıt‘a bâğ ve yine medîne-i mezkûre

sınırı dâhilinde iki gözlü demekle ma’rûf mevzî’de vâki‘ lede'l-ahâlî ve'l-cîrân

ma‘lûmü'l-hudûd tahminen üç buçuk dönüm bir kıt‘a bâğ mezbûr Receb’in hâl-i

hayratında mülkü olup ba’de vefâtihî yirmi dört sehimden yedi sehmi müvekkile-

imezbûre Fatıma’ya ırs-i şer’i ile intikâl eylemişken mezbûr Mustafa cümle emlâkı ve

eşyâ-yı mezbûreyi zabt ve tasarruf eyleyüp alıvirilmek matlûbumdur didikde gıbbe's-

suâl mezbûr Mustafa cevâbında fiˈl-hakīka zikri sebk iden menzil ve evânî ve esâs-ı

beyt ve esvâb ve odalar ve bâğlar bâbam mezbûr Receb’in mülkü olup lakin hâl-i

hayâtında ve ve kemâl-i akl ve sıhhatinde menzili-i mezbûru ve içinde mevcûd

206

ma‘lâmü'l-aded zikr olunan evânî ve esâs-ı beyt ve sâir kalîl ve kesîr besât ve esvâbı ve

odaları ba‘de't-tahliye ve bâğları târîh-ikitâbdan iki sene mukaddem bana hibe ve temlik

ve teslîm eyleyüp ben dahi meclis-i hibe de ittihâb ve her birini kabz-ı mu‘tebirî ile kabz

ve tesellüm eyleyüp târîh-i mezbûrdan berü mülkü mevhubum olmağla zabt ve tasarruf

ederim dedikde gıbbe’s-suâl vekîl-i mezbûr hibe-i mezbûreyi inkâr eylemegin müddei’-î

mezbûr Mustafa’dan müdde‘âsına mübiyyine beyyine taleb olundukda udûl-i

müslimîmden Mahmûd Efendi ibn Nasuh Efendi hatîb ve Osman Halife ibn Hacı

liecli’ş-şehâde meclis-i şer’i hâzırlar olup isrü'l-istişhâd fi’l-hakîka mezbûr Receb hâl-i

hayratında ve kemal-i akl ve sıhhatinde menzil-i mezbûru

39-B-1(devam)

Ve içinde mevcude olan ma’lûmu’l-aded zikr olunan evânî ve esâs-ı beyti ve kalîl ve

kesîr ve besât ve asvâbı ve odaları ba‘de't-tahliye ve bâğları târîh-i mezbûrede sulbî oğlu

merkûm Mustafa’ya bizim huzûrumuzda hibe ve temlîk ve teslîm eyleyüp ol dahi

meclis-i hibede ittihâb ve her birin kabz-ı mu‘teberî ile kabz ve tesellüm eylemekle

târîh-i mezbûreden berü mülkü mevhûbu olmuşdur biz bu husûsa şâhidleriz şehâdet

dahi ederiz deyü her biri edâ-i şehâdet-i şer’iyye eylediklerinde mâ vaka’a bi’t-taleb

sebt olundu fî yevmi’s-sâbi’ min şehr-i Ramazânü'l-mübârek lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Râkimu’l-hurûf Ali Çelebi ibn İbrahim Efendi, Fahrü’l-müderrisîn Hasan

Efendi ibn Kemaleddin, El-Hâc Müsli bin Abdullah er-râcil, Mehmed çavuş bin Cafer,

Mehmed Bey bin Behram kethüda, Mehmed Çelebi bin Abdi, Ramazan bin Sefer ve

gayrühüm.

39-B-2

Medîne-i Rodoscuk’da Kara Kâtib mahallesinde sâkin el-Hâc Hasan bin Abdi makâm-ı

kazâ-i lâzımı’r-rızâda râfi’u’l-kitâb Koçakzâde demekle meşhur Hasan Ağa ibn

Mehmed mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde münselik olup

medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Kayayolu kurbunda vâki‘ bir tarafı Dürri Habib ve bir

tarafı menzil-i Musa bâğları ve bir tarafı Çalık Yani tarlası ve bir tarafı tarîk-i âmm ile

mahdûd üç buçuk dönüm bir kıt‘a bâğımı mersûm Hasan Ağa’ya on bin nakdi ceyyid ve

cedîd akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen ve teslîm-i mebî‘a’ eyledim dedikde

207

gıbbe’t-tasdîki mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-sâlis min Zilka‘deti'ş-

şerîfe lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Hüseyin Ağa ibn Ahmed müteferrika, Mehmed Çavuş emin-i gümrük,

Kurt Hâlil ibn Abdi, Ali Beşe fişekcizade, Mustafa Çelebi ibn el-Hâc Hasan, El-Hâc

İbrahim bin Hasan Bali, Hâlil hoca bin Mustafa, Ahmed Çelebi bin Mustafa Efendi ve

gayrühüm.

39-B-3

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Hüseyin Çavuş Kebîr mahallesinde sâkin Ayni hâtun

ibneti Hasan tarafından ıkrâr-ıâti’z-zikre vekîl olup mezbûreye ma’rifet-i şer’iyye ile

ârifân olan Mustafa Çelebi ibn el-Hâc Mehmed ve diğer Mustafa Çelebi ibn Rıdvan

nâm kimesneler şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden Ahemd Çelebi ibn Mustafa Bey nâm

kimesne mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb umdetü's-salikîn şeyh Müslihiddin Efendi ibn

Murâd mahzarında bi’l-vekâle ıkrâr-ı tâm kelâm edüp ve müvekkilim mezbûre Ani

Hâtûn dâhil-i havza’-i emlâkim olan eşyâmdan altı aded döşek ve yeni minderi ve beş

yorganı ve on iki yastığı ve iki kebîr kurganı ve iki sağîr yorganı ve yedi tencereyi ve

dört bardak tepsisini ve iki hamam leğenini ve beş sağîr tabayı ve iki bakracı ve iki

ibriği ve bir maşrapayı ve bir sofrayı ve sekiz tapsiyi ve iki petmez tabası ve dört küçük

halıyı ve iki sanduğu ve iki güğümü târîh-ikitâbdan on bir sene mukaddem mûmâ ileyh

şeyh Müslihiddin Efendi’ye hibe-i sahîh-işer’i ile hibe ve temlîk ve teslîm ve ol dahi

meclis-i hibede eşya-i mezbûrun bi’l cümle inhâb ve kabz ve tesellüm ve temlîk

eylemekle târîh-i mezbûrdan berü mûmâ ileyh Müslihiddin Efendi’nin mülkü mevhûbu

olmuşdur ve ilâ hâzihi'l-ân zümre-i ricâl ve tâife-i nisvân ile bey‘ ve şirâ ve ahz ve te‘âtî

eyledim kalîl ve kesîr nukûdun cümlesi müşârun ileyh Müslihiddin Efendi’nin mâlıdır

benim kat‘â nükûd-ı mezbûrede alâka ve medhalim olmadığından gayrî mûmâ ileyh

Müslihiddin Efendi’de dahi bir akçe ve bir habbe hakkım yoktur ve hâlâ üzerimdeolan

esvabdab mâ‘adâ ism-i mâl ıtlâk olunur bir şeyim dahi yoktur dedi dedikde gıbbe’t-

tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a kayd-şod fi 22min Şevvâli'l-mükerrem lisene 1050

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi müderriszâde, Hasan Çelebi ibn Kemaleddin, Sefer Ağa ibn

Bali, Mehmed Bey ibn Behram Kethüdari, Hüseyin Halife ibn Maden imam, Kalfatzâde

Mustafa Çelebi, Kalkanzâde Mustafa Çelebi, Râkımü's-sicil Mehmed bin Murâd Ali.

208

39-B-4

Medîne-i Rodoscuk’da Ermeniler mahallesinde sâkin Haçuk veled-i Nikol nâm Ermeni

mahfel-i şer’de râfi’u’l-kitâb Uzun bin İsmail nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve

takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde münselik olup medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde

Şekerçeşmesi kurbunda vâki‘ bir tarafı yine kendi bâğım ve bir tarafı Ketm Veli Dede

ve bir tarafı yine mezbûr Ali bâğları ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd altı yüz yetmiş

iki çubuğu havî bir kıt‘a bâğımı mersûm Ali’ye bin yirmi yedi râyici'l- vakt olan ceyyid

ve cedîd akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a-i mahdûd


aşer min Zilka‘deti'ş-şerîfe lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi bin İbrahim Efendi müderris, Hasan Efendi ibn Kemaleddin,

Veli bin Ali, Abdullah bin Bayram, Mehmed Halife bin Hâlil, Mustafa bin Ali muhzır

ve gayrühüm.

40-A-1

Medîne-i Rodoscuk’da kefere mahallâtından Papa Manol mahallesinde sâkin Arkiri

veled-i Haçoki nâm zımmî mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb Senadinuz veled-i Katasneya

nâm zımmî mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam

olup medîne-i mezbûre tevâbi’inden Banados nâm karyede vâki‘ bir tarafı Niko veled-i

ve bir tarafı Estariri veled-i Toma nâm zımmiler mülkleri ile ve iki tarafı tarîk-i âmm ile

mahdûd bir bâb tahtânî ve bir bâb fevkânî beyti ve havluyu müştemil olan menzilimi

mezbûr Senadinuz sağîr olmağla tesviye-i umûru içün kıbel-i şer’den mansûb ve vasîsi

olan vâlidesi hâzır-ı bi’l-meclis olan Liriki binti Yorgi nâm nasraniyyeyi mezbûr

Senadinuz içün târîh-i ikitâbdan on iki sene mukaddem üç bin nakd-i râyici’l-akçeye

bâten bey’ ve ıkbâz ve teslîm ol dahi minvâl-i muharrer üzere iştirâ ve kabz ve tesellüm

eyledikden sonra semeni olan meblağ-ı mezbûr üç bin akçeye mezbûr Senadinuz’un

malından vasîsi mezkûr Liriki’ye yedinden bi’t-tamâm ahz ve kabz eylediğim ecilden

menzil-i mezbûr târîh-i mersûmdan bir ve mesfûr Senadinuz’un mülkü müşterâsıdır

dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’r-râbi’

aşer min Zilka‘deti'l-harâm lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Zehrü’l-müderrisîni’l-ikrâm Ali Çelebi bin İbrahim Efendi, İbrahim

Efendi ibn Mahmûd Efendi hatib, Mehmed Çelebi bin Hızır, Ahmed Çelebi bin Ali

209

Bey, Ali Çelebi bin Ahmed, Fakraş veled-i Yorgi, Makri veled-i Yani, Yorgi veled-i

Lulur.

40-A-2

Medîne-i Rodoscuk’da Yunus Bey mahallesinde sâkin Allahverdi bin Burak nâm

kimesne mahfel-i şer’de medîne-i mezbûrede Can Paşazâde mahallesinde sâkin iken

bundan akdem fevt olan Arslan Beşe bin Şa‘bân'nın sulbîye-i sağîre kızı Rahime’nin

tesviye-i umûru içün kıbel-i şer’den mansûb vasîsi olan râfi’u’l-kitâb liebeveyn ‘ammi

Mahmûd Beşe nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp vasî mezbûr

Mahmûd Beşe mâl-ı sağîre-i mezbûreden olup her bir kıt‘a sinegi … ve vasfı

beynimizden ilmü şer’i ile ma’lûm olan mecmû’ yirmi beş zira’ ipegi iki kıt‘a atlas

kumaş târîh-i kitâbdan üç yüz altmış gün tamamına degin te’cîl ile beher zirai’ ikişer

yüz ceyyid ve cedîd akçeye olmak üzere ceman beş bin akçeye bana vesâyeti hasebi ile

bey’ ve teslîm ve ben dahi iştirâ ve kabz ve tesellüm eyledikden sonra semen-i mezbûr

beş bin akçe mukâbelesinde silk-i mülkümde muntazam olupmahalle-imezbûreden vâki‘

bir tarafı Mehmed Çelebi bin İlyas Çelebi ve bir tarafı İsmail Çelebi ve bir tarafı el-Hâc

Osman bin Ramazan mülkleri ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb fevkânî ve iki

bâb tahtânî beyti ve fırını ve cenîneyi müştemil olan menzilimi rehn-i şer’i eyleyüp

fâriğan ani'ş-şeğâvil vasî-i mezbûre teslîm ve ol dahibi’l-vesaye irtihân ve kabz ve

tesellüm eyledi dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî

yevmi’r-râbi’ ve’l-ışrîn min Şevvâli'l-mükerrem lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi bin el-Hâc Kâsım, Hâlil hoca bin Abdullah müezzin, Mustafa

bin Süleymân, Ahmed bin Habib, Mehmed bin Ramazan, Ramazan bin Sefer, Mustafa

bin Ali bin Ali Muhzır, Mustafa bin Hasan ve gayrühüm.

40-A-3

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Banados nâm karye sâkinlerinden Aişe binti Mahmûd

nâm hâtun mahfel-i şer’de râfi’u’l-kitâb zevc-i matallakı Hüseyin bin Abdullah nâm

kimesne mahzarında bitav‘i's-sâf ıkrâr ve i‘tirâf edüp ben merkūm Hasan'ın bu âna

degin taht-ı nikâhında olup hâlâ beynimizde şikâk vāki‘ olmağla beni talâk-ı bâyin ile

tatlîk itmegin bundan akdem züyûf akçe zamânında altun iki yüz elli akçeye râyic iken

akd olunan bin akçe mehr-i müeccel altun hesâbı üzere hâlâ zuhûr iden dört yüz seksen

cedîd akçeyi ve mehr-i mu‘accel olan beledî bir döşek ve bir yasdık ve bir yorgan ve bir

210

urkiye ve bir muhayyer ferâceyi dört yüz elli cedîd akçe nafaka-i iddetim mezbûr

Hüseyin yedinden bi't-tamâm ahz u kabz eyledim didikde gıbbe't-tasdīki'ş-şer‘î mâ

vaka‘a biˈt-taleb sebt olundu. fi'l-yevmi's-sâmin aşere min Zilka‘de sene 50

Şuhûdü’l-hâl: Halil Ağa ibn el-Hâc Mehmed müteferrika, Mehmed Bey bin Bayram

kethüdari, İbrahim Çelebi bin Mehmed Efendi hatib, Mehmed Efendi ibn Nasuh Efendi

hatib, Mehmed Çelebi bin Kasım Bey, Ramazan bin Sefer ve gayrühüm.

40-B-1

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Oruç Beyli nâm karye sâkinelerinden Zahide binti

Hâlil nâm hâtun cümle tasaddukâtı câyize ve âmme-i teberru‘âtı nâfize olduğu hâlde

mahfel-i şer‘ de ögey oğlu olan râfi’u’l-kitâb Yakub bin Mürüvvet nâm kimesne

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp mezbûr Yakub silk-i mülkümde

muntazam olan iki beledî döşek ve iki dökme yastık ve bir şamî yorgan ve bir tencere

ve bir bakraç ve bir köhne beylik ferâcemi ıkbâz ve teslîm eyleyüp ol dahi kabz ve

tesellüm eyledikden sonra bi-emrillâhi te’âlâ fevt olduğumda mezbûr Yakub zikr olunan

eşyamı semen-i misli ile bey’ eyleyüp semenini techîz ve tekfînime ve eyyâm-ı

mu‘tâdede it‘âm-ı fukarâya sarf ve harc eylemek içün mezbûru vasîyy-i muhtâr nasb ve

tayin eyledüğümden mâ‘adâ eşya-i mezbûreden gayrı ismi mâl itlâk olunur bir şeyim

yokdur dedikde mezbûr Yakub dahi zikr olunan eşyâmı ve kabz ve tesellüm eyledügün

ıkrâr ve vasîyyet-i mezbûreyi kabûl ve hızmet-i lâzımesine edâya ta‘ahhüd eylemegin

mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’s-sâmin aşer min Zilka‘deti'l-harâm sene


Şuhûdü’l-hâl: Mahmûd Efendi ibn Nasuh Efendi hatib, Serdar Hüseyin Beşe bin

Abdullah, Davud Beşe bin Abdullah er-râcil, Ramazan bin Osman, Himmet bin Maden,

Ramazan Dede bin Ali, Osman bin Şükrullah, Abdünnebi bin Süleymân, Mahmûd bin

Durali ve gayrühüm.

40-B-2

Fî’l-asl vilayeti Anadolu’da kasaba-i Kemah'da Ermeni mahallâtından Haçador

mahallesinde sâkin olup hâlâ medîne-i Rodoscuk’da ermeniler mahallesinde tavattun

iden Ruchan veled-i Meradşe nâm Ermeni mahfel-i şer’de râfi’u’l-kitâb Papa Sihak

veled-i Seryan nâm Ermeni mahzarında ıkrâr-ı tâm ve ta’bîr-i ani’l merâm edüp silk-i

211

mülkü sahîhimde münselik olup kasaba-i mezbûrede zikr olunan Haçador mahallesinde

vâki‘ bir tarafı Murcuk oğlu ve bir tarafı nâm ermeniler mülkleri ile ve bir tarafı vâdî ile

mahdûd olan kerpiçten ve taştan mebnî bir bâb âhûrumu mezbûr Sahak'a sikke-i harbiye

ile meskûk dört kıt‘a tâm altun riyâlî kebîr guruşa bâten bey’ edüp kabzı semen

eyledikden sonra merkûm Sahak'ı mebî‘-i mezbûru mahallinde kabza taslît eyledim

min ba’d sâlifü’z-zikr âhûr mezbûrun mülk-i müşterâsıdır dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-

şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’r-râbi’ ve’l-ışrîn min zilkadeti’l-harâm

lisene 50

Şuhûdü’l-hâl: Hüseyin Beşe ibn Abdullah Serdar, Mehmed Çelebi an karye-i naib, El -

hâc Emrullah ibn el -hâc Mahmûd serbazari, Mahmûd Beşe ibn Şa‘bân er-râcil, Mustafa

Beşe ibn Abdullah an karye-i Seperlop tâbi‘-i Kemah, Ali Beşe ibn Abdullah an karye-i

Soğori tâbi‘-i Kemah ve gayrühüm.

40-B-3

Bi’l-fi’l Çatalca Ustası olup kaza-i Rodoscuk’da ve gayrîde emr-i cihân-mutâ‘ ile teftîşi-

eşkıyâ ve ehl-i fesâda memur olan kıdvetü'l-emâsil ve'l-akrân makbûlü's-sudûr ve'l-

erkâm Hasan Ağa ibn Abdülhalil medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Küçük Kara Muratlı

nâm karyede vâki‘ Sinan Ağa ibn Ali’nin çiftliğinde ırgadı olan Hüseyin bin Mustafa

nâm kimesne meclis-işer’işer’ife ihzâr ve mahzarında takrîr-i kelâm edüp bundan

akdem Hayrabolu kazâsına tâbi’ Karayahşi nâm karyede sâkin Hamza bin Ahmed nâm

kimesne târîh-i kıt‘abdan yetmiş gün mukaddem karye-imezbûreden araba ile medîne-i

Rodoscuk’a gelirken zikr olunan küçük Kara Muratlı sınurunda vāki‘ Külek deresinde

mezbûrun yükün basup eşyasını gâret ve yağma itmekle icrâ olunan beş nefer çoban

tâifesi mezbûrun esvâbını alup karye-i mezbûrede mûmâ ileyhin çiftliğine götürüb hıfz

için merkûm Hasan’a teslîm eyleyüp ol dahi hıfz eylediği ecilden me’vâ-yı nusûs

olunmuşdur suâl olunup zararı tahrîr olunmak matlûbumdur dedikde gıbbe’s-suâl

mezbûr Hüseyin cevâbında fi'l-vāki‘ târîh-i mezbûrede beş nefer çoban taifesi zikr

olunan çiftliğe gelüb iki araba keçesi iki heybe kabz idüp dahi geterüp zikr olunan

çiftilkde vāki‘ ahûrun … olan sundurmaya vaz‘ ve ihfâ eylediler ben dahi ma‘a'l-kerâhe

rızâ virdim didekde mezbûr Hasan'ın takrîri bi't-taleb tahrîr olundu fi'l-yevmi'r-râbi‘

ve'l-ışrîn min Zilka‘deti'l-harâm lisene hamsîn ve elf

212

Şuhûdü’l-hâl: Hüseyin Beşe ibn Abdullah Serdar, Mehmed Çelebi bin an karye-i kadı,

Mahmûd Beşe ibn Şa‘bân, El-Hâc Emrullah ibn el-Hâc Mahmûd, Ali Çelebi …, Ahmed

Çelebi bin Mahmûd ve gayrühüm.

41-A-1

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Hoca Veli mahallesinde sakîne Hindî binti Ahmed

nâm hâtun mahfel-i şer’de râfi’u’l-kitâb zevci olan Mehmedi Himmet nâm kimesne

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp târîh-ikitâbdan iki sene mukaddem silk-i

mülkümde muntazam olup medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Kara Kavak kurbunda

vâki‘ bir tarafı İbadi Çelebi ibn Etber Dede ve bir tarafı haffâf Üveys Çelebi ve bir tarafı

Mustafa Çelebi bin el-Hâc Yahya nâm kimesneler ve bir tarafı İlyadi Yahûdî bâğları ile

mahdûd olan tahmînen iki buçuk dönüm bir kıt‘a mülkü bâğımı mezbûr Mehmed’e üç

bin nakd ve bâğ-ı mezbûrda râyic akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve

teslîm-i mebî‘a-i mahdûd eylediğim ecilden ilâ haze’l-ân mârü’z-zikr bâğ mezbûr

Mehmed’in mülk-i müşterâsıdır dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt

olundu fî yevmi’s-sâlis ve’l-ışrîn min zilkâdetü’l-harâm lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Efendi bin Davud zâde hatib, İbrahim Bey bin Abdulllah er-

râcil, Ali Çelebi bin Mustafa fişekçizade, Ali Yusuf bin Abdullah, Ramazan bin

Abdullah, Ahmed Çelebi bin Müsli, Mehmed bin …, ve gayrühüm.

41-A-2

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Hoca Veli mahallesinde sâkin Hızır Beşe ibn

Hüseyin nâm kimesne mehfel-i şer’de râfi’u’l-kitâb Aişe binti Emir Dede nâm hâtun

tarafından tasdik-i âti’z-zikre vekîl olup nehc-işer’i üzere isbât-ı vekâlet eden liebeveyn

karındaşı Ali Çelebi nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp

medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Karlık kurbunda vâki‘ bir tarafı Ahmed Çelebi bin

Yahya nâm kimesne ve bir tarafı Musa Çelebi zevcesi Kamer nâm hâtune bâğları ile ve

iki tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan tahmînen üç dönüm bir kıt‘a mülk bâğım

mevekkile-i mezbûre Aişe’ye dört bin beş yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda ceyyid ve cedîd


dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’l-hâmis ve’l-

ışrîn min şehr-i Zilka‘deti'l-harâm lisene hamsîn ve elf

213

Şuhûdü’l-hâl: Murâd Beşe ibn Şa‘bân er-râcil, Ahmed bin Yahya, Mustafa bin

Mehmed, Hâlil bin Sinan, Hızır bin Hasan, Hüseyin bin Ali, Hasan bin Abdullah ve

gayrühüm.

41-A-3

Kasaba-i … sâkin olup turnacılarda altmış sekizinci yaya başılardan yeniçeri tâifesinden

Pazarbışı oğlu demeklema’rûf Ahmed bin Mustafa nâm râcil mahfel-işer’de râfi’u’l-

kitâb Receb Beşe bin el-Hâc Yusuf nâm kimesne mahzarında üzerine da’vâ ve takrîr-i

kelâm edüp mezbûr Hasan Beşe’ye târîh-ikitâbdan üç sene mukaddem medîne-i

Rodoscuk’da bir gümüş yüklükle mülk üsküfü i‘âre eyleyüp ol dahi isti‘âre ve tesellüm

eylemişdi hâlâ taleb eyledikde teslimden imtina‘ ider suâl olunup alıvirilmek

matlûbumdur dedikde gıbbe’s-suâl mezbûr Hasan Beşe cevâbında filhakika mezbûr

Ahmed Beşe târîh-i mezbûrdan ve tesellüm eylemişdim ba’dehû târîh-i mezbûrdan bir

sene mukaddem yine mezbûr Ahmed Beşe medîne-i mezbûreye gelüb ben âhar diyarda

olmağla hizmetkârım olup gâib-i âni’l-meclis Mustafa nâm emredden zikr olunan

üsküfü taleb edüp ol dahi varup menzilimden mârü’z-zikr üsküfü alup mezbûr Ahmed

Beşe’nin yedine teslîm ol dahi kabz ve tesellüm eylemişdir dedikde gıbbetü’l-istintak

ve'l-inkâr mezbûr Ahmed Beşe'den sıdk-ı makâline mübeyyin beyyine taleb olundukda

udûl-i müslimîmden Ahmed Beşe bin Ali ve Ali bin Abdullah nâm kimesneler li ecli’ş-

şehâde meclis-i şer’i hâzırlar olup isrü'l-istişhâd fi’l-hakîka mezbûr Ahmed Beşe târîh-i

kitâbdan bir sene mukaddem medîne-i mezbûreye gelüb mezbûr Hasan Beşe âhar

diyarda olmağla hizmetkârı mezbûr Mustafa’dan zikr olunan üsküfü taleb edüp ol dahi

varup mezbûr Hasan Beşe’nin menzilinden mârü’z-zikr üsküfü alup götürüp bizim

huzurumuzdan mezbûr Ahmed Beşe’nin yedine teslîm eyleyüp ol dahi kabz ve tesellüm

eyledi biz bu husûsa şâhidleriz şehâdet dahi ederiz deyü her biri edâ-i şihdâet-i şer’iyye

ettiklerinde gıbbe’t-takdîr ve’l-kabûl mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’l-

hâmis aşer min Şevvâli'l-mükerrem lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-

şeref

Şuhûdü’l-hâl: Hasan Halife bin Hâlil imam, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmûd,

Ramazan bin Sefer, Es-Seyyid Hâlil bin Mehmed, Mustafa bin Abdullah.

214

41-A-4 Arapça

Hâla‘at fî meclisi'ş-şer‘i'ş-şerîf ve mahfeli'd-dîni'l-münîf el-masūn ‘ani't-tağyîri ve't-

tahrîf el-mer’etü'l-med‘ûvve Aişe bint Ali es-sâkine bimahalleti İskender Çavuş

bimedîneti Rodoscuk ma‘a zevcihâ hâmilü hâze'l-kitâb Hasan bin el-Hâc Mahmud ve

hüve hâli‘un ma‘ahâ alâ mehrihe'l-müeccel el-ma‘kūd aleyh nikâhahâ ve hüve

meblağün kadderehû ve nassabehû sitte âlâfe dirhemü fızzī râyicü vakt nafakatü

‘iddetihâ ve müeennetü süknâhâ muhâla‘atan sahîhaten şer‘iyyeten sümme … minhâ

zimmetü'l-âhir ‘an cemî‘i'd-de‘âvî ve'l-eymân el-müte‘allıka bihukūki'z-zevciyye ibrâen

‘ammen katı‘an li'n-nizâ‘ ve râfi‘an li'l-husūme cerâ zâlik ve hurrire fi'l-yevmi'il-hâmis

aşere min Şevvâli'l-mükerrem lisene hamsîn ve elf min hicreti'n-nebeviyyetin aleyhi

efdalü's-salâti ve ekmeli't-tahiyye

Şuhûdüˈl-hâl: Hasan Halîfe ibn Mustafa imâmü'l-Mahalle, Hüseyin Bey ibn-i Abdullah

Serdâr, Mustafa Çelebi ibn Muhammed Karye-i Nâib Köylü, El-Hâc Emrullah ibn el-

Hâc Mahmud Serbâzârî, Ramazan Çelebi ibn-i Sefer, Mustafa bin Ali el-Muhzır,

Mehmed Çelebi ibn Halil, Mehmed Çelebi ibn Abdi ve gayrühüm mine'l-hazırîn.

41-B-1

Medîne-i Rodoscuk’da Ermeniler mahallesinde sâkin iken bundan akdem hâlik olan

Kirkor veled-i Mirvat nâm Ermeni'nin verâseti zevce-i metrûkesi Şahizde binti (boş)

nâm nasrâniyeye ve sulbî oğlu Petros papas nâm Ermeni'ye münhasıra olduğu şer’an

mütehakkık olduktan sonra mezbûr Petros asâleten ve vâlidesi mezbûre Şahizde

tarafından ıkrâr-ı atiye vekîl olup nehc-işer’i üzere isbât-ı vekâlet ettikden sonra vekâleti

mahfel-işer’iden yine mahalle-i mezbûrede sâkin iken bundan esbak hâlik olan Yagob

veled-i Nordin nâm ermeninin verâseti zevce-i metrûkesi Haz? hâtun binti Kerakes nâm

nasrâniyeye ve sulbîye kebîre kızları Acecan ve Duhter nâm nasrâniyelere münhasıra

olduğu şer’an mütehakkık olduktan sonra kendi cânibinden asîl ve mezbûretan Acecan

ve Duhter taraflarından tasdik-i atiye vekîl olan merkûme Haz? hatun mahzarında ıkrâr-

ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp mezbûr Kirkor mevrûs-ı merkûm Begos ile hâl-i

hayâtlarında târîh-ikitâbdan on sene mukaddem medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde

Kurnalı nâm mevzî’de vâki‘ bir tarafı Hâlil Efendi bin Ahmed ve bir tarafı el-Hâc

Mehmed bin Abdülhamid ve bir tarafı Bilbilcizâde Hasan Çelebi bâğları ile ve bir tarafı

Keraz oğlu…….nâm Ermeni bâğları ile mahdûd olan üç dönüm bir kıt‘a bâğ târîh-i

215

mezbûrda mülkü olan medîne-i mezbûre tevâbi’inden Nusretli nâm karyede sâkin Hasan

bin Mehmed nâm kimesneden iştirâki’s-sevî üzere üç bin râyicü'l-vakt fıdda akçeye

iştirâ ve kabz ve tesellüm eylediklerinden sonra zikr olunan bâğı yine hâl-i hayâtlarında

beynlerinde bi-tariki'l-munâsafa taksîm eyleyüp her biri hâl-i hayâtında nısfı hissesini

mülkiyyet üzere zabt ve tasarruf eylemişdi hala ikisi dahi hâlik olmağla her birinin

hissesi ırs-i şer’i ile vech-i meşrûh üzere hasıran vârislerine intikâl eylemişdi lakin târîh-

i mezbûrda hüccet-i bey‘ babam mesfûr Kirkor nâmına ihrâc olmağın bâb-ı da’vâyı sedd

içün mezbûrelerin yedlerine hücceti’ş-şer’iyye def’ olunmak matlûbumdur min ba’d

mezbûreler zabtında olup zikr olunan bâğın nısfından bizim kat‘a alâka ve medhâlimiz

yoktur dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’l-hâmis

ve’l-ışrîn min Zilka‘deti'l-harâm lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Râkimu’l-hurûf Ali Çelebi bin İbrahim Efendi, Mehmed Halife bin Hâlil

reis, Hasan bin Ali, Merad keheda veled-i Tardus, Kirkor Papas veled-i David, Turhati

Papas veled-i Yakob.

41-B-2

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Hüseyin Çavuş Kebîr mahallesi sâkinlerinden

Mehmed bin Aşur nâm kimesne mahfel-işer’de râfi’u’l-kitâb Toros veled-i Terkis nâm

Ermeni mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde münselik olup

medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Azaboğlu çayırı demekle ma’rûf nâm mevzî’de vâki‘

bir tarafı Mavrudi ve bir tarafı Atnaş ve bir tarafı Kostantin ve bir tarafı Minol nâm

zımmiler bâğları ile mahdûd olan bir buçuk dönüm bir kıt‘a bâğımı mezbûr Ermeniye

dört bin nakd-i râyicü'l-vakt ceyyid ve cedîd akçeye bey’-i bât-ı sahîh-işer’i ile bey’

eyledim kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a-i mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-

tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’s-sâbi’ve’l-ışrîn min

Zilka‘deti'l-harâm lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Ebubekir Çelebi Benadoslu, Receb Halife bin Şa‘bân, Abdullah durri

Osman, Kübçü Ali, Mustafa bin Mehmed Çelebi, Davud Beşe bin Abdullah, Mehmed

Çelebi bin el-Hâc Fazlı, Hatib karye-i mezbûre Ahmed bin Merad ve gayrühüm.

216

41-B-3

Husûs-i âti’z-zikr mahallinde keşf ve tahrir olunmak iltimas olunmağın kıbel-i şer’i

kavîmden Mevlana Ali Çelebi bin İbrahim Efendi irsal olunup ol dahi zeyli kitâbdan

mesturü’l-esâmî olan müslimîn ile medîne-i Rodoscuk mahallâtından Raziye Hâtun

mahallesinde sâkin Süleymân bin Abdülehad nâm kimesnenin menziline varup akd-i

meclis-i şer’i şer’if eylediğinde mezbûr Süleymân’ın vâlidesi Aişe binti Burak nâm

hâtun menzil-i mezbûrun içinde sol ayağında kabe dizinde baldırı tabir olunur mevzî’de

tüfek yarası olup ol yaradan fevt olduğunu keşf ve müşahade eyledikden sonra

müteveffât-ı mezbûre Aişe’nin zevci Sefer bin Hüseyin nâm kimesne ve sulbîyei kebîre

kızları Aişe ve Vedduha ve Belkıs benât-ı abdü’l-ihdâ el-mezbûr nâm hâtunlar meclis-i

merkûmdan râfi’u’l-kitâb sulbî kebîr oğlu mersûm Süleymân mahzarında her biri ıkrâr-ı

tâm ve takrîr-i kelâm edüp mezbûr Süleymân târîh-i kitâbdan bir gün mukaddem

ba’de’l-asr müteveffâ-tı merkûme Aişe ile menzil-i mezbûrede oturup mezbûr

Süleymân’nın yedinde barut ile memlû bir tüfek olup bir defa ateş verip işlemeyüp

ba’dehû yine ateş edüp ancak sadedinde iken mezbûre Aişe’yi ben havf iderim deyü

kalkup zikr olunan tüfeğin uç tarafına varup geçerken tüfek ateşleyüp mezbûre Aişe’nin

vech-i meşrûh üzere ayağına urup mecrûh etmekle cerehât-ı mezbûreden fevt etmişdir

lakin hatâ’en urduğu malumumuz olduğundan mâ’dâ mezbûre Aişe dahi ba’del-cerh ve

kable’l-vefât oğlum mezbûr Süleymân beni hatâ’en urmağla cerh-i mezbûre müte‘allık

mersûm Süleymân ile da’vâ ve nizâ’ım yokdur dimegin ba’dehû mezbûr Süleymân ile

maktûle-i mezbûrenin dem u diyet müte‘allık da’vâ ve nizâ’ımız olmadığından gayrî

ahâli mahalle-i mezbûreden dahi bir ferd ile husûs-i mezbûre müte‘allık da’vâ ve

nizâ’ım yoktur dediklerinde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mevlânâ-yı mezbûr vâki‘ hâli

mahallinde tahrir ve ba’de meclis-i şer’i gelüb ala vuku‘ihî inhâ ve takrîr etmegin mâ

vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fi'l-yevmi’s-salis min şehr-i Zilka‘det'il-harâm


Şuhûdü’l-hâl: Mustafa bin Süleymân, Ali Beşe bin Ahmed, Bali bin Ahmed, Veli bin

Şa‘bân, İlyas bin Emir, Ali bin Hüseyin, Ramazan bin Sefer ve gayrühüm.

42-A-1 Arapça

Muhallefât-ı

217

Râbi‘a bint Ömer mâte sâkineten bimahalleti Behrâm Reîs bimedîneti Rodoscuk tereket

zevcen med‘uvven Zülfikar Bey ibn Pîr Mahmud ve ümmen med‘uvveten Fatım Hâtûn

ibneti Abdi ve ahan liebin med‘uvven Muhammed ve'l-verâse munhasıra fîhim vaka‘at-

tahrîr fi'l-yevmi's-sâmin aşere min Şa‘bâni'l-mu‘azzam lisene hamsîn ve elf mih hicretin

men lehü'l-‘izzi ve'ş-şeref.

Yorgan …

köhne

Aded 1

Kıymet 220

Def‘a kumaş

yorgan

Aded 1

Kıymet 900

… ta‘bîr olunur

tâbî yorgan

çarşebiyle

Aded 1

Kıymet 120

Naka kürk

köhne

Aded 1

Kıymet 800

Hammâm

gömlegi …

Aded 1

Kıymet 320

Munakkaş

ferâce köhne

Aded 1

Kıymet 950

Yeşil … ferâce

Aded 1

Kıymet 1400

Köhne …

ferâce …

Aded 1

Kıymet 825

Atlas

munakkaş

kaftan

Aded 1

Kıymet 1500

Mâî tâbî köhne

kaftan

Aded 1

Kıymet 210

Alaca minder

yüzü

3

Kıymet 300

Gömlek köhne

Aded 1

Kıymet 150

Köhne yorgan

Aded 3

Kıymet 450

Köhne kaftan

Aded 1

Kıymet 130

Köhne döşek

çarşebi

Aded 1

Kıymet 55

… don köhne

Aded 1

Kıymet 50

Hindî ipek

işleme yasdık

yüzü

Aded 4

Kıymet 300

Ayaklı sandık

köhne

Aded 2

Kıymet 300

İşleme yorgan

Aded 1

Kıymet 320

Munakkaş

döşek çarşebi

köhne

Kıymet 200

İşleme bez

sofra

Aded 1

Kıymet 120

Munakkaş

boğça

Aded 1

Kıymet 200

Köhne kadife

yasdık

Aded 4

Kıymet 600

Orta keçesi

Aded 1

Kıymet 560

Yan keçesi

Çift 1

Kıymet 550

El legeni

Aded 1

Kıymet 150

Çinî sahan ve

köhne yahni

tebsisi

Aded 4

Kıymet 300

… paşmağı

köhne

Aded 1

Kıymet 100

Meşrebe aded 1

Kıymet 150

Mehr-i müeccel

4000

Yekûn 12080

Şehede Muhammed bin Pîrî ve … ibn Abdi Çelebi ve Hamza Beşe biennehâ …

lüzûmehâ el-mezbûr fî hâli sıhhatühâ

218

Minhâ el-ihrâcât

Resm-i kısmet

300

Kassâmiye

100

Hüddâmiye

100

Ve ihzâriye

30

Ücret-i kaydiye

120

Yekûn 680


Hıssetü'z-zevc

5700

Hıssetü'l-ümm Fatıma

3800

Es-sânî li'l-ahi'l-mezbûr

1900

42-A-2

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından İbrahim Bey mahallesinde sâkin Ahmed Dede bin

Mehmed nâm kimesne mahfel-işer’-i şer’ifde râfi’u’l-kitâb Hızır Beşe ibn Bayram nâm

râcil mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup

medîne-i mezbûre İskender Çavuş mahallesinde vâki‘ bir tarafı usta Behram ve bir tarafı

Murâd bin ( boş ) nâm kimesneler ve bir tarafı Cennet nâm hâtun mülkleri ile ve bir

tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd üç bâb fevkânî ve iki bâb tahtânî beyti ve havluyu ve

bahçe ve pekmez ocağını müştemil olan menzilimi cemî’t-tevâbi’ ve'l-levâhık mezbûr

Hızır Beşe’ye on bin beş yüz ceyyid ve cedîd akçebâten bey’ ve ıkbâz ve teslîm ol dahi

minvîli-i muharrer üzere iştirâ ve kabz ve tesellüm eyledikden sonra semeni mezbûr on

bin beş yüz marü’n-na‘t akçeyi mezbûr Hızır Beşe’nin zimmetimde cihet-i deyn-i

şer’iden hakkı olan on iki bin beş yüz mezbûrü'n-na‘t akçeni on bin beş yüz akçesini

takas eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî

yevmi’s-sâmin min Zilhiccetü’l-harâm lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz

ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Sıdk Halife imam, İsmail bin Behar, Ebubekir bin Hüseyin, Mehmed bin

Ahmed, Hafızzâde Mehmed Çelebi imam, Avzi bin Kâsım, Ahmed bin Mehmed,

Mustafa bin Ali.

219

42-A-3

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Büyük Karaca Murâdlu nâm karyede sâkin iken

bundan akdem fevt olan Hasan bin İbrahim nâm kimesnenin verâseti zevce-i metrûkesi

Emine binti Temen ve sulbîye sağîre kızları Kerime ve Selime’ye münhasıra idüğü

şer’an mütehakkık olduktan sonra sağîr-i mezbûre Selime’nin tesviye-i umûru içün

kıbel-i şer’den mansûb ve vasîsi olan Süleymân bin Bali nâm kimesne mahfel-işer’de

sagiran-ı mezkûr Kerime’nin tesviye-i umûru içün kıbel-i şer’-i mergûbdan mansûb ve

vasîsi olan bâisetü’l-kitâb … mezbûre Amine mahzarında bi’lvekâle ıkrâr-ı tâm ve

takrîr-i kelâm edüp müteveffâ-yı mezbûrun muhallefâtını zikr olunan veresesi

beyinlerinde bi’l-farizati’ş-şer’iyye taksîm olundukda muhallefâtı müteveffâ-yı

mezbûrdan olup karye-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı Hâlil oğlu Habib ve bir tarafı Sinan

Ağa nâm kimesneler mülkleri ile ve bir tarafı vâdî ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd

olup iki germelü bir bâb çatma beyti anbarı ve bir ahûru müştemil olan menzilden zikr

olunan iki germelü çatma beyti sagirân-ı mezbûrânın hisse-i şer’isine ikrâr ve ta‘yîn

olunup vasî mezbûre teslîm ol dahi sagirân-ı mezbûrâna infa’ olmağla kabûl ve tesellüm

eyledi dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’t-tâsi’

ve’l-ışrîn min Zilka‘deti'ş-şerîfe lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-

şeref

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Çelebi bin Ali Bey seferatzade, Muhiddin Efendi an karye-i

ağaç çalı? tabi’ inecik, Hasan bin Mehmed, Mehmed bin Süleymân, Mustafa bin Yakub

ve gayrühüm.

42-B-1

Medîne-i Rodoscuk’da Hoca Veli mahallesinde sâkin râfi’u’l-kitâb Mehmed Çelebi ibn

Hasan nâm kimesne mahfel-işer’de menzil-i âti’z-zikrde vaz‘-ı yed eyledügü şer’an

sabite olan Aişe binti Burak nâm hâtun mahzarında üzerine da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp

bundan akdem târîh-i kitâbdan iki ay mukaddem silk-i mülkümde muntazam olup

mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı Hasan Çelebi bin Hüseyin ve bir tarafı Mehmed ve

Mustafa ibn-i Eyyüb olup Çelebi ve bir tarafı karındaşım Ahmed Çelebi ve bir tarafı

İbrahim bin Ferhad nâm kimesneler mülkleri ile mahdûd ve bir bâb tahtânî ve bir bâb

fevkânî beyti müştemil olan menzilimi mezbûre Aişe’ye bey’bi’l-vekâle on üç bin nakd-

i râyici’l-vakdi’l-akd akçeye bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a-i

220

mahdûd eylemişdim hâlâ meblağı mezbûru merkûme Aişe’ye edâ ve menzil-i merkûme

istirdâdı murâd eyledikde mârü’z-zikr meblağı ahzdan menzil-i sâlifü’l-beyân bana

redd ve teslimden imtina‘ eder suâl ve ihkâk-ı murâdımdır dedikde gıbbe’s-suâl

mezbûre Aişe cevâbında târîh-i mezbûrda menzil-i merkûmu mezbûr Mehmed Çelebi

bana meblağ-ı mezbûr on üç bin akçeye bey’-i bât ile bey’ eyledi deyü bey’ bi’l-vefâyı

inkâr eylemegin müddeî mezbûrdan davasına mutâbık beynine taleb olundukda udûl-i

müslimîmden Maden Çelebi bin Mumi ve Hasan Çelebi bin Hüseyin nâm kimesneler

liecli’ş-şehâde meclis-i şer’i hâzırlar olup isrü'l-istişhâd fi’l-hakîka müddei mezbûr

Mehmed Çelebi menzil-i mezkûru târîh-imezbûrdan bizim huzûruzda merkûme Aişe’ye

meblağ-ı mezbûr on üç bin akçeye bey’-i bi’l-vefâ ile bey’ eyleyüp kabz-ı semen ve

teslîm-i mebî‘a’ eyledi biz bu husûsa şâhidleriz şehâdet dahi ederiz deyü her biri edâ-i

şihdâet-i şer’iyye eylediklerinde ba’de’t-ta’dîl ve'l-kabûl merkûme Aişe müddiâsını

isbâta kâdire olduğu takdirde bey’bi’l vefa beyyinesi ale'l-aslah müreccaha olduğu

kütüb-i fıkhıyyed musarrah olamağı meblağ-ı merkûmu ahz edüp menzil-i mersûme

merkûm Mehmed Çelebi’ye redd ve teslîm etmek içün merkûme Aişe’ye tenbîh birle

mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’l-hâmis aşer min Şa‘bâni’l-mu‘azzam lisene

hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Efendi bin Davud hatib, Oğuz Beşe bin el-Hâc Hâlil, Kayyum

Yusuf bin Abdullah, Veli Halife bin Ahmed hoca, El-Hâc Mehmed bin el-Hâc Osman,

Ahmed Çelebi bin el-Hâc Osman demirci.

42-B-2

Elhamdülillâhi’l-vākıfu alâ külli hâl vessâlatü alâ nebiyyihi ve sahbihi eshâbi’l-fazli

ve’l-efzâl ve ba’de medîne-i Rodoscuk mahallâtından Hoca Veli mahallesinde sâkine

Hayri binti Ahmed nâm hâtun mehfel-i şer’i kadim-i lâzımü't-tekrîmde vakf-ı lâhiku'l-

bayâna liecli’t-tescîl mütevellî nasb ve tâ’yin eyledügü zevci Mehmed bin Himmet nâm

kimesne mahzarında tav‘-i sâf ile ıkrâr ve i‘tirâf edüp vakfı âti’z-zikre degin dâhil-i

havza’-i emlâkim olup mahalle-imezbûrede vâki‘ bir tarafı Veli bin Ahmed hoca ve bir

tarafı Sürücü Kara Yusuf ve bir tarafı Bali kesereli Mehmed bin nâm kimesneler

mülkleri ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb tahtânî beyti dükkânları ve

havluyu ve fırını ve bir-î mâyı müştemil olan menzilimi bi-cümlei’t-tevâbi’ ve’l-levâhık

habseten lillâhi te’âlâ ve taleben li-merzâti’r-rabbi’l-a‘lâ ve vakf-ı sahîh-işer’i ve habs-i

sahîh-i mer‘î ile vakf habs edüp şöyle şart eyledi mâdâm ki hilye-i hayâtla mütehalliye

221

olam menzil-i sâlifü’l-beyânda kendim sâkine olup mutasarrıf olam biemri’l-hakki’l-

müteal civârı rahmet-i kesiretü’n-nevâle irtihâl eyledikde menzil-i sabikü'z-zikrde

zevcem mezbûr Mehmed sâkin ve mutasarruf ola ba’de vefâtihî mezbûrun evlâdı ve

evlâd-ı evlâd-ı evlâd-ı evlâd-ı evlâdı neslen ba’de neslin ve fer‘an gıbbe aslin zükûr ve

inâs ale's-seviye sâkinler ola ba‘de'l-inkırâz menzil-i mezbûru hakîm-i vakt ma’rifeti ve

mütevellî yedi ile semeni misli ile bey’ olunup semeni mütevellî yedi ile onu on bir

buçuk hesabı üzere alâ vechi’l-helâl istirbâh ve istiğlâl olunup her sene ribh ve

gallesiden hâsıl olan hüccâc-ı müslimînden bir sâlih ve mütedeyyin müstekîm kimesne

yedi ile Medîne-i Münevvere sallallû te‘âlâ ala münevverehâ fukarâsına irsâl eyleye

eğer şehrân mümkün olmaz ise mütevellî-i vakf mezbûr kendi her sene varup mahalline

irsal eylemek için Haremeyn-i Muhteremeyen mütevellîsine irsal ve teslîm edüp onlar

irsal eyleyeler ve tevliyyeti vakf mezbûr re’y-i hâkime mufavvaz olup ahâlî-i mahalle

habsî nâzır olalar deyü mütevellî-i mezbûr haliyen ani'ş-şegâvil ve ‘âriyen an emri

muhal mütevellî merkûma teslim ol dahi kabz ve tesellüm eyledi dedikde mütevellî

mesfûr dahi vakfı mezbûreyi ıkrâr-ı meşrûhunda bil-muvâcehe tasdik eyledikden sonra

vākıfa-imezbûre mütevellî- mezbûr mahzarında i‘âde-i kelâm edüp vakf vakf ‘akâr

egerç imam-ı azam ebu Hanife Kûfî katında sahîhdir lâkin lüzûmdan ârî olmağla vakf-ı

mezbûrdan rucû‘ eyleyüp zikr olunan menzili mülküme istirdâd ederim dedikde

mütevellî mesfûr dahi cevâb verüb egerçi hâl minvali muharrer üzeredir lakin imameyn-

i hümâmeyen katlarında sıhhat lüzûmdan müfârekat olduklarında hâkim-i muma ileyh

esbeğallûh ne ne‘imehû aleyh dahi cânib-i vakfa nazarı evlâ görüp vakf-ı mezbûrun

İmâm-ı A‘zam kavli üzere sıhhatine ve imâmeyn-i mûmâ ileyhimâ kavilleri üzere

lüzûmuna hükm-i şer‘î ve kazā-i mer‘î itmegin min ba‘d vakf-ı mezbûr müeyyed ve

muhalled oldu. Femen beddelehû ba‘de mâ semi‘ahû feinnemâ ismühû alellezîne

yübeddilûnehû innellâhe semî‘un alîm. Ve ecre'l-vākıf ale'l-hayyi'l-cevâdi'l-kerîm. Cerâ

zâlik ve hurrire fî yevmi’s-sâlis ve’l-ışrîn min Zilka’deti’ş-şerîfe lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi ibn İbrahim Efendi müderriszade, Mehmed Efendi bin Davud

hatib, İbrahim Bey bin Abdullah er-râcil, Ali Çelebi ibn Mustafa er-râcil, Yusuf bin

Abdullah, Mehmed bin Pîrî, Ramazan bin Abdülkerim, Ahmed bin Fazlı ve gayrühüm.

43-A-1

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Banados nâm karyede sâkin iken bundan akdem fevt

olan Hasan Bey bin Mehmed Çavuş’un verâseti zevce-i metrûkesi Emine binti Hüseyin

222

nâm hâtuna ve sulbî sağîro ğlu Şa‘bân’a münhasıra idüği şer’an mütehakkık olduktan

sonra sağîr-i mezbûr Şa‘bân’nın kıbe’l-i şer’i mutahhardan mansûb vasîsi olan Receb

Halife bin Hüseyin nâm kimesne makâm-ı kazâda râifü’u’l-kitâb Ebubekir Beşe bin

Osman nâm kimesne mahzarında bi’l vesaye üzerine da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp

karye-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı ba‘zen Mahmûd bin Mirza ve ba‘zen Köse Hasan

mülkleri ve üç tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb fevkânî ve tahtında bir bâb ahûru

müştemil olan menzil-i müteveffa mezbûr Hasan Bey'in hâl-i hayâtında mülkü olup

ba’de vefâtihî semen mezbûre Amine’ye ve bâkî … seb‘a esmânı sağîr-i mezbûr Şa‘bân

ırs-i şer’i ile intikâl eylemişken mersûm Ebubekir Beşe menzil mârü’z-zikri fuzûlen

hedm edüp binâsını menziline nakl etmiştir sual ve ihkâk murâdımdır dedikde gıbbe’s-

suâl merkûm Ebubekir Beşe cevâbında zikr olunan menzil binâsını yedinden ref‘ ve

nakli şartı ile sağîr-i ve mezbûrun bâbası mesfûr Hasan Bey hâl-i hayâtında bana iki bin

râyicü'l-vakt akçeye bâten bey’ ve teslîm ve ben dahi vech-i muharrer üzere iştirâ ve

kabz eyledikden sonra semen-i mezbûr iki bin akçeyebi’t-tamâm mezbûr Hasan bana

edâ ve teslîm eyleyüp ol dahi ahz ve kabz eyledi dedikde gıbbe’s-suâl ve akebü’l-inkâr

merkûm Ebubekir Beşe’den sıdk-ı makâline mübeyyin beyyine taleb olundukda udûl-i

müslimîmden Receb Halife bin Şa‘bân ve Mahmûd bin Yusuf nâm kimesneler liecli’ş-

şehâde meclis-i şer’i hâzırlar olup isrü'l-istişhâd fi’l-hakîkamezbûr Hasan Bey hâl-i

hayâtında menzil-imerkûmun binâsını ref’ ve nakl şartı ile bizim huzurumuzda mersûm

Ebubekir Beşe’ye iki bin râyicü'l-vakt akçeye bâten bey’ ve teslîm ol dahi iştirâ ve kabz

eyledikden semen-i mezbûr iki bin akçeye merkûm Hasan Bey'e bi’t-tamâm edâ ve

teslîm eyleyüp ol dahi ahz ve kabz eyledi biz bu husûsa şâhidleriz şehâdet dahi ederiz

deyü her biri edâ-i şihdâeti şer’iyye eylediklerinde gıbbe’t-ta’dîl ve’l-kabûl mâ vaka’a

bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’l-hâmis aşer min zilkadeti’şşerîfe lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Hasan Efendi müderris, İbrahim Çelebi hatib, Kantari Mehmed Halife

imam, El-Hâc İbrahim bin Hasan Bali, Ramazan bin Sefer ve gayrühüm.

43-A-2

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Behram Reis mahallesinde sâkin Kaya Çelebi bin

Mehmed nâm kimesne mahfel-işer’de râfi’atü’l-kitâb sulbîye kızı Gevher nâm bikr-i

bâliğa tarafından hibe-i âti’z-zikr tasdîk ve kabz-ı ıkrâra vekîl olup nehc-işer’i üzere

isbât-ı vekâlet eden Mehmed Çelebi bin Ali nâm kimesne mahzarında tav’i’s-saf ile

ıkrâr ve i‘tirâf edüp hibe-iâti’z-zikr sudûruna degin dâhil-i hâvza-i emlâkim olup

223

mahalle-imezbûreden vâki‘ bir tarafı yine kendi mülküm ve bir tarafı İsmail bin Resul

ve bir tarafı Baba Ahmed nâm kimesneler ve bir tarafı Hasib nâm mülkleri ile mahdûd

iki bâb tahtânî ve iki bâb fevkânî buyutu tûlen sekiz ve arzen beş zirâ’ arsa-i hâliyeyi

müştemil olan menzilimi müvekkil mezbûre Gevher ba’de’t-tahliyyeiş-şer’iyye hibe-i

sahîh-işer’i ile hibe ve temlîk ve teslîm ol dahi meclis-i hibede ittihâb ve kabz ve temlîk

eyledi min ba’d menzil-imerkûm merkûme Gevher’in mülk-i mevhûbudur dedikde

merkûm Mehmed Halife dahi mersûm Kaya Çelebi’ye ıkrâr-ı meşrûhunda bi’lvekâle

tasdik ve müvekkile-i mezbûre menzil-i mesfûru kabz eyledügünü ıkrâr ve tahkîk

eylemegin mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’l-hâmis aşer min Zilhiccetül harâm

lisene 50

Şuhûdü’l-hâl: Fahrü’l-kuzât Mehmed Efendi ibn el-Hâc Hüseyin, Es-Seyyid

Abdülkerim Halife ibn Şa‘bân imam mahalli, El-Hâc Mehmed Bey bin Şükrullah,

Hasan bin Abdullah mütevelli, Ömer bin Ali, İsmail bin Resul ve gayrühüm.

43-A-3

Medîne-i Rodoscuk’da kefere mahallâtından Papa Kostantin mahallesinde sâkin

Sofyanuz veled-i Yorgi nâm zımmî mahfel-i şerde râfi’u’l-kitâb Yorgi veled-i Mihol

nâm zımmî mahzarında ıkrâr-ı tâm ve ta’bîr-i ani’l merâm edüp silk-i mülkümde

münselik olup yine medîne-i mezbûrede Papa Yorgi mahallesinde vâki‘ bir tarafı yine

kendi mülküm ve bir tarafı Todori nâm zımmî mülkü ile ve iki tarafı tarîk-i âmm ile

mahdûd iki bâb tahtânî beyti müştemil olan menzilimi bi-cümlei’t-tevâbi’ mezbûr

Yorgi’ye üç bin nakd-i râyicü'l-vakt ceyyid ve cedîd akçeye bey’-i bât-ı sahîh-işer’i ile


tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’s-sâmin aşer min Zilhiccetü’l-

harâm lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi ibn Mustafa kaşlıcazade, Mehmed Efendi ibn Ali ademzade,

Es-Seyyid Abdülkerim Halife ibn Şa‘bân imam, Mehmed Çelebi ibn Abdi mahsar,

Hüseyin Beşe ibn Abdullah serdar, Hasan bin Ali mahsar, Vanu veled-i Niko, Yorgi

veled-i Todori.

224

43-A-4 Arapça

Hâla‘at fî meclisi'ş-şer‘i'ş-şerîf ve mahfeli'd-dîni'l-münîf el-masûn ‘ani't-tağyîri ve't-

tahrîf el-mer’etü'l-med‘uvve Fatıma bint Musli es-sâkine bimahalleti Cân Paşazâde

bimedîneti Rodoscuk ma‘a zevcehâ hâmilü hâze'l-kitâb Ahmed bin Sırrî ve hüve hâli‘un

ma‘ahâ alâ mehrihe'l-müeccel el-ma‘kûd aleyh nekâhahümû ve hüve meblağun

kadderehû ve nassâbehû erba‘ate mie dirhem fızzī râyicü'l-vakt ve alâ nafakatin

‘iddetühümâ ve müenneti süknâhâ muhâla‘ten sîhâhaten şer‘iyyeten sümme ibrâün

küllün minhâ zimmete'l-âhar limen cemî‘ü'd-de‘âvî ve'l-eymâm el-müte‘allıka

bihukūki'z-zevciyye ibrâen ‘âmmen katı‘an li'n-nizâ‘ ve râfi‘an li'l-husūme cerâ zâlik ve

hurrire fi'l-yevmi't-tâsi‘ ve'l-ışrîn min Zilka‘deti'l-harâm lisene hamsîn ve elf.

Şuhûdü’l-hâl: Halil Ağa ibn-i el-Hâc Mehmed el-Müteferrika, El-Hâc İbrahim ibn-i

Mahmud el-Hatīb, Hâfızzâde Mehmed Çelebi, Hasan Halîfe ibn-i Halil el-imâm,

Mehmed Halîfe ibn-i Ahmed el-imâm, Hüseyin Beşe ibn-i Abdullah Serdâr.

43-B-1

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Câmi’-i Atîk mahallesinde sâkine es-Seyyide

Kerime binti es-Seyyid Bedreddin nâm hâtun mahfel-işer’de bundan akdem medîne-i

mezbûre mahallâtından Hüseyin Çavuş Kebîr mahallesinde sâkin iken civar-ı rahmet-i

rahmâna intikâl eden es-Seyyid Murâd Çelebi ibn es-Seyyid Mahmûd’un sulbî kebîr

oğlu olup müteveffâ-yı mezbûrun diğer sulbî sağîr oğlu Hamza’nın tesviye-i umûru içün

kıbel-i şer’den mansûb ve vasîsi ve diğer sulbî kebîr oğlu es-Seyyid Mahmûd

Çelebi’nin tarafından husûs-i âti’z-zikre vekîl olup nehc-işer’i üzere isbât-ı vekâlet eden

es-Seyyid Mehmed Çelebi mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp medîne-i

mezbûre sınırı dâhilinde Ermenilerin yeni mahallesi kurbunda vâki‘ bir tarafı

Koçakzâde Hasan Ağa nâm kimesne bir tarafı Komcu nâm Ermeni tarlaları ile ve iki

tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan tahmînen sekiz keyl tohum ihâta eder tarla sadri

oğlum olup târîh-i kitâbdan altı sene mukaddem fevt olan es-Seyyid İbrahim Çelebi’nin

hâl-i kemali sahtında taht-ı tasarrufunda olup ba’de vefâtihî müstehakk-ı tapu oldukda

habse’l-kânunu hakk-ı tafavuz benim iken târîh-i mezbûreden sâhibü’l-arz olan …

Mehmed Bey bana teklîf ve arz etmeyüb mezbûr es-Seyyid Murâd Çelebi’ye on iki bin

akçe mukâbelesinde tefviz ve teslîm ol dahi tefevvüz ve tesellüm eyleyüp yedine hatt ve

hatemini müştemil temessük verdikden sonra dört sene tasarruf eyleyüp ba’dehû fevt

225

olmağla hakkı tasarruf bize intikâl eyledi deyü oğulları mezbûran Mehmed Çelebi ve

Mahmûd Çelebi asâleten ve sağîr-i mezbûr içün merkûm Mehmed Çelebi vesâyeten ilâ

haze’l-ân tasarruf ederlerdi hâlâ hakk-ı tapu benimdir deyü meblağ-ı mezbûr on iki bin

akçeyi mezbûrana verüp tarlayı tasarruf murâd eyledikde mezbûran dahi beş altı

seneden berü bilâ özr sükût eyledilar hakk-ı tapusundan sâkıt oldu deyü cevâb

eylemekle beynimizde nizâ‘ ve cidâl vâki‘ olmuşdu el-hâletü hazihî beynimize meslihûn

tasavvud edüp ben de’âva-i mezbûreden fâriğa olmak üzere bizi iki bin nakd-i râyicü'l-

vakt ceyyid ve cedîd akçe üzerine inşâ-i akd-i sulh eylediklerinde ben dahi sulhü

mezbûr kabûl ve bedel-i sulh olan meblağı mezbûr iki bin akçeyi bi’t-tamâm mezbûr es-

Seyyid Mehmed Çelebi yedinden ahz ve kabz edüp da‘vâ-i mezbûreden bi'l-külliye

feragâtt eyledim min ba’d zikr olunan tarlaya müte‘allık mezbûrlar ile da’vâ ve nizâ’ım

kalmadı ba’de’l-yevm benden asâleten yâ vekîlimden bi’l-vekâle husûs-i mezbûre

müte‘allık da’vâ sudûr iderse mesmû‘a olmaya dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ

vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fi 15 min zilkâde sene 50

Şuhûdü’l-hâl: Zehrü’l-müderrisîn Ali Çelebi ibn İbrahim Efendi, Hâlil Ağa bin el-Hâc

Mehmed müteferrika, El-Hâc İbrahim Çelebi hatib, Mehmed Çelebi bin Ahmed imam,

Davud Bey bin Mehmed zâbit-i şehr hâlâ, Süleymân bin Hâlil kâtib, El-Hâc Emrullah

bin el-Hâc Mahmûd ve gayrühüm.

43-B-2

Medîne-i Rodoscuk’da merhum Kamer hâtuna vakfı olup gallesi merhum Sermuhzır

İbrahim Efendi’nin evlâdına meşrûta olan on iki bin ceyyid ve cedîd akçenin şer’-i

mutahhara cânibinden mansûb mütevellîsi olan üstâd Piruz Abdullah nâm kimesne

mahfel-işer’de bundan akdem vakf-ı mezbûrun mütevellîsi iken fevt olan merhum Kâtib

Ahmed Çelebi ibn Hasan’ın liebeveyn karındaşı ve hasren vârisi olup muhallefâtına

vâzi’u’l-yed olan râfi’u’l-kitâb Mehmed Çelebi ibn Hasan mahzarında ıkrâr-ı tâm ve

takrîr-i kelâm edüp merkûm Ahmed Çelebi hâl-i hayâtında vakfı mezbûrun mütevellîsi

olup asl-ı mâl-ı vakf-ı merkûmdan altı bin beş yüz akçeyi müchilen fevt olmağla

mezbûr muhallefâtından şer’an tazmîn ettirmek lâzım olmağın bana edâsı için

muhaddemâ merkûm Mehmed Çelebi’ye tenbîh olunmuşdu hâlâ meblağı mezbûr altı

bin beş yüz ceyyid ve cedîd akçeyi muhallefât-ı müteveffâ-yı mezbûre vâzi’u’l-yed

eylemekle mersûm Mehmed Çelebi yedinden tamamen alup kabz eylediğimden mâ‘adâ

meblağ-ı bâkî beş bin beş yüz akçeyı dahi zimem-i nâsdan bana gösterüp ben dahi kabûl

226

eylediğim ecilden min ba’d meblağ-ı mezbûr on iki bin akçeye müte‘allık mezbûr

Mehmed Çelebi ile da’vâ ve nizâ’ım yoktur dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a

bi’t-taleb sebt olundu fi gurre Zilhicccetü’l-harâm lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Muhyiddin Efendi el-Kādī, Mahmûd Efendi bin Nasuh hatib, El-Hâc

Mehmed bin El-Hâc Osman, Musa bin Hasan, Hüseyin bin Ahmed, Hasan Çelebi ibn

Hüseyin, Ramazan bin Sefer ve gayrühüm.

43-B-3

Fî’l-asl Çorlu kazâsınatâbi’ Sarılar nâm karyeden olup hâlâ medîne-i Rodoscuk'da

Yunus Bey mahallesinde sâkin Gevher binti İlyas nâm hâtun mahfel-işer’de bâisü’l-

kitâb Mehmed bin Derviş nâm kimesne mahzarında üzerine da’vâ ve takrîr-i kelâm

edüp bundan akdem zevcim olup gâyib-i âni’l-meclis olan Süleymân bin İbrahim nâm

kimesne târîh-ikitâbdan on beş gün mukaddem gider olduğunda mezbûr Musli'yi beni

i‘tâka vekîl ve münâbeten nâib nasb ve ta’yîn eyleyüp ol dahi vekâlet-i mezbûr

eylemişken beni i‘tâkımdan imtinâ‘ ider suâl ve ihkâk murâdımdır dedikde gıbbe’s-suâl

mezbûr Müsli cevâbında fi’l-hakîka mezbûr Süleymân târîh-i mezbûrede âhar diyara

gider olduğundan müdde‘iye-i mezbûreyi i‘tâkına beni tevkîl eylemişdi lâkin mezbûr

İsmail târîh-i kitâbdan sekiz ay mukaddem Bergos kazası tevâbi’inde Kara Danişmendli

nâm karye sınurunda vāki‘ orman kurbunda ben zevcem mezbûre Gevher’i tatlîk

eyledim deyü alâ … bi'l-istişhâd ıkrâr ve işhad eylemeğle müdde‘iye-i mezbûre

müvekkil Sefer’den mutallaka olmağın i‘tâkdan imtina‘ eder dedikde gıbbe’l-inkâr

müdde‘î mezbûrdan sıdk-ı makâline mübeyyin beyyine taleb olundukda udûl-i

müslimîmden olup medîne-i mezbûre tevabiinden nâm karye sükkanından olan Ahmed

bin Kurt ve Hasan bin Aşur nâm kimesneler liecli’ş-şehâde meclis-i şer’a hâzırlar olup

isrü'l-istişhâd fi’l-hakîka târîh-ikitâbdan sekiz ay mukaddem ikimiz zikr olunan ormana

varup mu‘tâd-ı kadîm üzere öküzlerimizi salıvirdikden sonra karyemize avdet edüp

gelürken marü’z-zikr orman kurbunda mezbûr Süleyman'a rast gelüb niçün gelüp

zevcen mezbûre Gevher ile oturmazsın deyü mezbûre suâl eylediğimizde mezbûr dahi

ben zevcem mezbûre Gevher’i tatlîk eyledim siz dahi şâhid olunuz deyü bizim

huzûrumuzda ıkrâr ve bizi ıkrâr-ı meşrûhuna işhâd eyledi bu husûsa şâhidleriz şehâdet

dahi ederiz deyü her biri edâ-i şihdâet-i şer’iyye eylediklerinde ba’de’t-ta’dîl ve’l-kabûl

mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu

227

44-A-1(devam)

fî yevmi’l-hâmis aşer min şevvâli’l-mükerrem lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Râkimu’l-hurûf Ali Çelebi ibn İbrahim müderris, Yahya Efendi ibn

nefsü’ş-şeyh Ali müderris, Es-Seyyid Hâlil bin Mehmed, Hasan bin Abdi, Mehmed

Çelebi bin Abdi, Ramazan bin Sefer ve gayrühüm.

44-A-2

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Işıklar nâm karye ahalisinden Dimitri veled-i Kosta

nâm zımmî mahfel-i şerde râfi’u’l-kitâb İstamat veled-i Yorgi nâm zımmî mahzarında

ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i ani’l merâm edüp târîh-ikitâbdan iki sene mukaddem silk-i

mülkümde münselik olup karye-imezbûre sınırı dâhilinde vâki‘ bir tarafı yine kendi

bâğım ve bir tarafı Papa Minol bâğı ile ve iki tarafı vâdî ile mahdûd olan tahminen bir

buçuk dönüm bir kıt‘a bâğımı mezbûr İstamat’a üç bin beş yüz nakd ve târîh-i mezbûrda

râyiç akçeye bey’-i bât-ı sahîh-işer’î ile bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i


olundu fî yevmi’t-tâsi’ aşer min Zilhiccetü’l-harâm lisene hamsîn ve elf min hicreti men


Şuhûdü’l-hâl: Abdülkerim Halife bin Mehmed karye-i nusretli, Mustafa bin Derviş

Yancı, Ramazan bin Sefer, Maru veled-i Papa Dimo, Hristo veled-i Kula.

44-A-3

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Işıklar nâm karyede sâkin Urham veled-i Yani nâm

zımmî mahfel-i şerde râfi’u’l-kitâb Panayot veled-i Dimo nâm zımmî mahzarında ıkrâr-ı

tâm ve takrîr-i ani’l merâm edüp karye-i mezbûre sınırı dâhilinde vâki‘ bir tarafı Yani

veled-i kara Minol ve bir tarafı Hristotuluna binti Yani ve bir tarafı Aleksandır veled-i

Dimitri tarlaları ile ve bir tarafı vâdî ile mahdûd olup iki ceviz ve bir gülgeni ve beş

kiraz ağaçlarını hâvî olan bir buçuk dönüm bir kıt‘a mülk bâğımı mezbûr Panayot'a dört

bin altı yüz ceyyid ve cedîd akçeye bey’-i bât-ı sahîh-işer’î ile bey’ edüp kabz-ı semen-i


bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-sâdis min Zilhiccetü’l-harâm lisene hamsîn ve


228

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed bin Abdülkerim imam nusretli, Hafızzâde Mehmed Çelebi

Kâtib, Selil Mehmed Reis bin Hamza, Nikol veled-i Yorgi, Nikol veled-i Dimo, Uraye

veled-i Dimo, Seyar veled-i İsfari, Yani veled-i Todoki, Dimitri veled-i Arnitri, Angelü

veled-i Kota.

44-A-4

Malkara kasabasına tâbi’ Yenice nâm karye sâkinlerinden Mehmed bin Süleymân nâm

kimesne mahfel-işer’de medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Işıklar nâm karye ahalisinden

Urham veled-i Yani ve Yorgu veled-i Muto nâm zımmî mahzarında ıkrâr-ı tâm ve

ta‘bîr-i ani’l merâm edüp târîh-ikitâbdan yirmi sekiz gün mukaddem mezbûran Urham

ve Yorgu nısfu’l-leylde zikr olunan Yenice karyesinde vâki‘ olan menzilimin dâhiline

girüp menzil-i mezbûrun içinde olan tavuk kümesin kapusu açup tavuklarımı sirkat

iderken mezbûrların üzerlerine vurduğumda mezbûrlar bana taş atup sol böyrüme urup

mecrûh eylediler deyü mûcebini mezbûratdan da’vâ ve taleb eyledüğümde anlar dahi

inkâr eylemekle beynimden münâza’t-ı adîde vâkı‘a olmuşdu el-hâletü hâzihî beynimize

muslihûn tavassut idüp ani’l-inkâr bizi de’avî-i mezbûreden üç yüz akçe üzerine inşâ-i

akd-i sulh eylediklerinde ben dahi sulh-i mezbûru kabûl ve bedel-i sulh olan meblağ-ı

merkûm üç yüz akçeyi mezbûrlar Urham ve Yorgu yedlerinden bi’t-tamâm ahz ve kabz

edüp husûs-i mezbûre müte’allik de’âvî ve nizâ’dan zimmetlerini ibrâ-i âmm-ı kâtı’u’n-

nizâ’ ile ibrâ eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî

yevmi’t-tâsi’ min Zilhiccetü’l-harâm lisene 50

Şuhûdü’l-hâl: Abdülkerim Halife bin Mehmed imam karye-i nusretli, Sarı Veli bin

Şa‘bân bakkâl, Mustafa bin Hasan, Hasan bin Süleymân, Ramazan bin Sefer, Mustafa

bin Ali.

44-A-5 Arapça

Hâla‘at fî meclisi'ş-şer‘i'ş-şerîf ve mahfeli'd-dîni'l-münîf el-masûn ‘ani't-tağyîri ve't-

tahrîf el-mer’etü'l-med‘uvve Hâmide bint … sâkineten bimahalleti Hoca Bâyezîd min

mahallati Medîneti Rodoscuk ma‘a zevcehâ hâmilü hâze'l-kitâb el-Hâc Ali bin İbrahim

ve hüve hâli‘un ma‘ahâ alâ mehrihe'l-müeccel el-ma‘kūd aleyh nikâhahâ ve hüve

meblağun kadderehû ve nassabehû elfen dirhem fızzī râyicü fi'l-vakt ve alâ nafakatin

iddetihâ ve müenneti süknâhâ muhâla‘aten sahîhahaten şer‘iyyeten sümme ibrâün külli

vâhidin minhümâ zimmmeti'l-âhar cemî‘i'd-de‘âvî ve'l-eymân el-müte‘allıka bihûkūki'z-

229

zevciyye ibrâen ‘âmmen katı‘an li'n-nizâ‘ ve râfi‘an li'l-husūme cerâ zâlik ve hurrire fi'l-

yevmi'l-hâdî ve'l-ışrîn min Zilhicceti'l-harâm lisene hamsîn ve elf min hicretin men

lehü'l-‘izz ve'ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Zahrü'l-Müderrisîn Ali Çelebi ibn-i İbrahim Efendi, Fahrü'l-Müderrisîn

Hasan Efendi ibn-i Cemaleddin, Yahya Çelebi ibn-i eş-Şeyh Ali, Mehmed Ağa ibn-i

Hasan, Muhammed Bey ibn-i Berhram Kethüdâ Yeri hâlâ, Ramazan Çelebi ibn-i Sefer,

Ali bin Ahmed Kürûmcu ve gayrühüm mine'l-hazırîn.

44-B-1

Medîne-i Rodoscuk’da Hoca Bayezid mahallesinde vâki‘ bir tarafı Nalband Abdülhalil

ve bir tarafı el-Hâc Hasan bin Abdullah ve bir tarafı Dellâk Ahmed mülkleri ve bir tarafı

tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb fevkânî ve bir bâb tahtânî beyti müştemil olan menzilin

beş sehimden iki sehmi Hasan bin Mehmed’in ve iki sehmi liebeveyn karındaş

Hüseyin’in ve bir sehmi liebeveyn kız karındaşları olan Emine nâm hâtun’un mülkü

olduğu şer’an mütehakkık oldıktan sonra mezbûran Hasan ve Hüseyin ve merkûme

Emine mahfel-işer’de hâfizu’l-kıt‘ab Saliha binti İbrahim tarafından iştirâ-i âti’z-zikre

vekîl olup nehc-i mu‘teber meri’ üzere isbât-ı vekâlet eden vâlidesi Aişe binti Sefer

mahzarında her biri ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp mârü’z-zikr menzili bundan

akdem hâlâ te‘âtîsi memnû‘ olan eski akçe ile marü’n-na‘t iki yüz elli akçeye râyiç iken

mezbûre Aişe on dört bin dokuz yüz akçeye bâten bey’ ve teslim eyledi ol dahi

vekâleten iştirâ ve tesellüm eyledikden sonra semen-i mezbûrdan yine eski akçe ile dört

bin sekiz yüz akçemi ahz ve kabz eyleyüp bâkî on bin yüz akçeyi ahz ve istifa

eylemeksizin ceyyid ve cedîd akçe zuhur eylemeğle ba’de’l-hesâb meblağ-ı bâkîsini

yevm-i akidde altundan kıymeti olmak üzere her iki yüz ellisi mukâbelesinde bir altun

ve bir gümüş lâzım olmağla meblağ-ı bâkî cem‘an kırk altun ile … altuna bâliğ olup

zikr olunan altunlar cedîd akçe hesabı üzere cem‘an dört bin sekiz yüz kırk sekiz akçe

eylemegin biz dahi meblağ-ı mezbûr dört bin sekiz yüz kırk sekiz akçeyi rızâlarımız ile

mezbûre Aişe yedinden tamamen ahz ve kabz eyleyüp beynimde iktisâm eyledik

dediklerinde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’l-

hâmis aşer min zilkâdeti’ş-şerîfe lisene hamsîn ve elf

230

Şuhûdü’l-hâl: Zehrü’l-müderrisîn Ali Çelebi bin İbrahim Efendi, Râkimu’l-hurûf Hasan

Efendi müderris, Fahrü’l-akran Mehmed Çavuş emîn-i gümrük, İbrahim Efendi bin

Mahmûd Efendi hatib, Hasan bin Ali, Ramazan bin Sefer.

44-B-2

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Câmi’-i Atîk mahallesinde sâkin Aişe binti Yusuf

nâm hâtun mahfel-işer’de hâfizu’l-kitâb Ebubekir ve Abdülkerim ve Amine evlâd-ı

Sefer taraflarından âti’z-zikre vekîl olup nehc-işer’i üzere isbât-ı vekâlet eden babaları

mezbûr Sefer bin Derviş mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp târîh-ikitâbdan

yedi sene mukaddem silk-i mülkümde muntazam olup mahalle-i mezbûreden vâki‘ bir

tarafı Ümmühan ibneti Kasab Hasan mülkü ve bir tarafı Nalbant İlyas mülkü ve bir

tarafı tarîk-ihâs ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb tahtânî ve bir bâb fevkânî

beyti ve bir kileri ve ahûru ve havluyu müştemil olan menzilimi ba’de’t-tahliyye

müvekkile-i merkûme Amine’ye hâl-i suğrunda hibe-i sahîh-işer’i ile hibe ve temlîk ve

bâbası mezbûr Sefer’e kabz ve teslîm eylemekle târîh-i merkûmdan berü mesfûre

Amine’nin mülkü mevhûb-ı olmuşdur ve yine târîh-i mezbûrdan silk-i mülkü münhasıra

muntazam olup menzil-imezbûre mutasarrıf olan bir bâb tahtânî beyti ve fırını ve

beynimizde ma’lûmu’l-mikdâr havluyu müştemil menzilimi ba’de’t-tahliye mersûm

Ebubekir’e hâl-i suğrunda hibe-i sahîh-işer’i ile hibe temlîk ve bâbası mezbûr Sefer’e

ikbaz ve teslîm ol dahi velâyeten ittihâb ve kabz ve temellük ve tesellüm eylemekle

menzil-i merkûm târîh-i mersûmdan berü mesfûr Bekir’in mülki mevhûbudur ve yine

târîh-i mezbûrda mülki mahzım olan bir Kelâm-ı Şerîf ve Tâli‘-i Mevlûd ismi ile

müsemmâ bir kitâbımı ve bir sîm raht kuşak ve bir mor frengî atlas kaftân ve bir … ve

iki beledî yorgan ve sekiz beledî yastık ve iki alaca kilim ve iki tepsi ve bir bakır sini ve

üç tencere ve bir hamam leğeni ve bir cam tas ve bir bakracımı mezbûr Abdülkerim’e

yine hâl-i suğrunda hibe-i sahîh-işer’i ile hibe ve temlîk ve bâbası mezbûr Sefer ıkbâz

ve teslîm ol dahi velâyeten ittihâb ve kabz ve temellük ve tesellüm eylemekle eşyâ-i

mezbûre târîh-i merkûmdan berü mesfûr Abdülkerim’in mülk-i mevhûbudur zikr olunan

iki menzilde ve eşyâda kat‘â benim medhâl ve alâkam yoktur dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-

şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’s-sâmin aşer min Zilhiccetü’l-harâm


231

Şuhûdü’l-hâl: İbrahim Efendi bin Mahmûd Efendi hatib, Hâlil Çelebi bin Nuh, Hasan

Çelebi bilbilcizade bin Mehmed Çelebi odabaşı, İnbat Reis, Mehmed Çelebi bin Abdi

muhzır, İsmail Çelebi bin İbrahim ve gayrühüm.

44-B-3

Elhamdülillâhi’l-vākıfu alâ külli hâl vessalâtü alâ nebyyihi ve sahbihi eshâbi’l-fazli

ve’l-efzâl ve ba’de medîne-i Rodoscuk mahallâtından Hoca Veli mahallesinde sâkine

Alime binti Abdullah nâm hâtun tarafından vakfı âti’l-beyân ıkrâra ve da‘vâ-yı rücû‘a

vekîl olup mezbûre ma’rifet’i şer’iyye ile ârifân olan Mehmed Efendi ibn el-Hâc Sefer

ve İbrahim Çelebi bin Mehmed şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden İbrahim Bey bin

Abdurrahim nâm kimesne mahfel-işer’de müvekkile-i mezbûre vakf-ı lâhıku’t-tafsîle

liecli’t-tescîl mütevellî nasb ve ta’yîn eylediği Mehmed bin Yakub nâm kimesne

mahzarında bi’l-vekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkile-i mezbûre vakfı

âti’z-zikrin sudûruna degin dâhil-i havza’i emlâkı olup mahalle-i mezbûreden vâki‘ bir

tarafı yine kendi vakf eylediği menzil ve bir tarafı zevc-i Üstâd Kâsım'ın vakf eylediği

menzil ve bir tarafı Ahmed Çelebi ve bir tarafı Hızır bin Hasan nâm kimesneler mülkleri

ile mahdûd bir bâb tahtânî kerpiçten mebnî beyti ve bir mikdâr havluyu ve ahûru

müştemil olan menzilin vakf-ı sahîh-işer’i ve habs-i sarih-i mer‘î ile vakf ve habs edüp

mütevellî şart eyledi ki mâdâmki kendi hilye-i hayâtla mütahille ola menzil sâlifü’l-

beyânda kendi sâkine olup mutasarrıfa olam biemri’l-hakki’l-müteâl civâr-ı rahmet-i

kesiretü’n-vevâle irtihal eyledikde menzil-i sabıku'z-zikide zevci merkûm Kâsım’ın

mu‘takı olan Yusuf bin Abdullah sâkin ve mutasarrıf olup ba’dehû mezbûr Yusuf’un

evlâdı ve evlâd-ı ve evlâd-ı ve evlâd-ı evlâd-ı evlâdı neslen ba‘de neslin ve fer‘an an

aslin ile'l-inkirâz zükûr ve inâsından ale's-seviye sâkinler ola ba’del-inkâraz menzil-i

mezbûrda merkûm Yusuf’un zevcesi Belkıs binti Abdullah sâkine ve mutasarrıf olan ve

ba’de vefâtihâ mezbûre Belkıs’ın evlâdı ve evlâd-ı evlâdı-ı ve evlâd-ı evlâd-ı evlâdı

batnen ba’de batnin ve karnen an karnin ile'l-inikarâz minvâl-i mestûr üzere zükûr ve

inâsı ale's-sevyie sâkinler ve mutasarrıflar ola ba’del-inkâraz menzil-i mezbûr hâkimü’l-

vakt ma’rifeti ve mahalli-i mezbûre ahâlîsinin tekâlif-i örfiyesine meşrûta olan nukudun

mütevellîsi olan kimesne yediyle semen-i misli ile bey’ olup semeni mütevellî-i mezbûr

yediyle on on bir buçuk hesabı üzere istirbâh ve istiğlâl olunup her sene rıbh ve

gallesinden hâsıl olan meblağı mahalle-i mezbûre ahâlîsinin avârız-ı divâniyesine harc

ve sarf oluna deyü menzil-i mezbûru hâliyen ani'ş-şeğâvil ve âriyen mütevellî-i

232

merkûme teslim ol dahi kabz ve tesellüm eyledi dedikde mütevellî-i mesfûr dahi zikr-i

mezbûru ıkrârı meşrûhunda bi’l-muvâcehe tasdik eyledikden sonra zikr-i merkûm

mütevellî-i mersûm mahzarında i‘âde-i kelam edüp vakf-ı ‘akâr eğerçi İmâm-ı A’zam

katında sahîh lâkin lüzumdan ârî olmağla vakf-ı mezbûrdan rucû’ eyleyüp zikr olunan

menzili müvekkile-i mezbûrenin mülküne istirdâd ederim dedikde mütevellî-i mesfûr

dahi cevâb verüb egerçi hâl minvâl-i muharrer üzeredir lâkin imâmeyn katlarında

sıhhati lüzûmda mufarakat etmiz lâkin ba‘de't-teslîm ile'l-mütevellî sahih ve lâzımdır

deyü sadr-i kitâbî mevki‘i olan hâkim-i hâsim huzûrunda mürafa‘a olduklarında hâkim-i

mûmâ ileyh dahi cânib-i vakfa nazarı evlâ görüp vakf-ı mezbûrun İmâm-ı A‘zam kavli

üzere sıhhatine ve imâmeyn-i mûmâ ileyhimâ kavilleri üzere lüzûmuna hükm-i şer‘î ve

kazā-i mer‘î itmegin min ba‘d vakf-ı mezbûr müeyyed ve muhalled oldu. Femen

beddelehû ba‘de mâ semi‘ahû feinnemâ ismühû alellezîne yübeddilûnehû innellâhe

semî‘un alîm. Ve ecre'l-vākıf ale'l-hayyi'l-cevâdi'l-kerîm. Cerâ zâlik ve hurrire fi'l-

yevmi'l-hâmis aşer min Zilhicceti'l-har3am lisene hamsîn ve elf.

Şuhûdü’l-hâl: Eş-şeyh Mehmed Efendi bin el-Hâc Sefer, İbrahim Halife, Musa Halife

bin Ali Çelebi, El-Hâc Bali bin Abdullah, Muma Dede bin İbrahim, Ahmed bin Şa‘bân,

Sefer bin Hasan, Ahmed Çelebi bin el-Hâc Hisan.

45-A-1

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Hoca Veli mahallesinde sâkine Alime binti Abdullah

nâm hâtun tarafından husûs-i âti’z-zikre vekîl olup mezbûreyi ma’rifeti’ş-şer’iyye ile

ârifân olan Mehmed Efendi bin el-Hâc Sefer ve İbrahim Çelebi bin Mehmed nâm

kimesneler şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden İbrahim Bey bin Abdürrahim nâm

kimesne mahfel-işer’de bâisü’l-kitâb Yusuf bin Abdullah nâm kimesne mahzarında bi’l-

vekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkile-i mezbûre Alime'nin silk-i

mülkünde muntazam olup bir kadife (silik) ve bir yeşil kadife yastık ve bir şamî yorgan

ve bir siyah bez üzerini münakkaş yastık ve bir küçük sandık ve bir kaliçe ve bir bez

minder ve bir çetarî Yanbolu kebesi ve ve bir beyaz velence bir çarşaf ve bir beledî

döşek ve iki beledî yorgan ve bir bakır sofra ve bir maşrapa ve dört ayaklı sahan ve bir

salata tepsisi ve iki küçük sini ve iki tencere ve iki hamam seccadesini ve bir hoşab

tasını ve dört çini tabak ve bir şamdan ve bir kapaklı bakraç ve bir büyük güğüm ve bir

çini saka ve bir sepet sandukını mezbûr Yusuf’un sulbî sağîr oğlu Hasan’a hibe ve

temlîk ve bâbası mezbûr Yusuf’a ferâdî ferâdî teslîm eyleyüp ol dahi sağîr-i mezbûr için

233

velâyeten ittihâb ve temellük ve kabz ve tesellüm eyledi dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î

mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’l-hâmis aşer min Zilhiccetü’l-harâm lisene


Şuhûdü’l-hâl: Musa Çelebi bin Ali, El-Hâc Bali bin Abdullah, Ahmed bin Şa‘bân,

Ahmed Çelebi bin el-Hâc Şa‘bân, Mehmed Dede bin İbrahim, Hızır bin Hasan.

45-A-2

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Hoca Veli mahallesinde sâkineAlime binti Abdullah

nâm hâtun tarafından ıkrâr-ı âti’z-zikre vekîl olup mezbûreyi ma’rifet-i şer’iyye ile

ârifân olan Mehmed Efendi bin el-Hâc Sefer ve İbrahim Çelebi bin Mehmed şehâdetleri

ile isbât-ı vekâlet eden İbrahim Bey bin Abdürrahim nâm kimesne mahfel-

işer’debâisü’l-kitâb Belkıs binti Abdullah nâm hâtun tarafından hibe-iâti’z-zikri tasdîk

ve kabz ve ıkrâra vekîl olup nehc-işer’i üzere isbât-ı vekâlet eden zevci Yusuf bin

Abdullah nâm kimesne mahzarında bi’l-vekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp

müvekkile-i mezbûre Alime silk-i mülkünde muntazam olan bir kıt‘a hevâyî tâbî kaftan

ve bir muhayyer ferâce ve bir hamâm kaliçesini ve bir leğeneni ve bir gül kutusunu ve

bir hamam tasını ve iki küb hamam tasını ve bir küçük tepsi ve bir ve bir münakkaş kutu

be bir münakkaş nalını ve bir beledî döşek ve bir siyah bez üzerine işlemeli yorgan ve

bir beledî yorgan ve bir minderi ve iki işlemeli yastığı ve üç küçük tenceresi ve bir el

tabesini ve bir helva tabesini ve bir siyah velenceyi mezbûre Belkıs hibe-isahîh-işer’i ile

hibe ve temlîk ve teslîm ol dahi ittihâb ve kabz ve temlellük eyledi min ba’d eşya-i

mezkûre mezbûre Belkıs’ın mülk-i mevhûbudur dedikde merkûm Yusuf dahi vekîl-i

mersûm İbrahim Bey’in ıkrâr-ı meşrûhunu bi’l-vekâle tasdik ve mezbûre Belkıs eşya-i

mesfûreyi ittihâb ve ferâdî kabz eyledüği ıkrâr ve tahkik eylemegin mâ vaka’a bi’t-taleb

sebt olundu fî yevmi’l-hâmis aşer min Zilhiccetü’l-harâm lisene hamsîn ve elf min


Şuhûdü’l-hâl: Musa Çelebi bin Ali, El-Hâc Bali bin Abdullah, Ahmed bin Şa‘bân, El-

Hâc Veli bin, Mehmed Dede bin İbrahim, Ahmed Çelebi bin Şa‘bân ve gayrühüm.

45-A-3

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Hoca Veli mahallesi sakinelerinden Alime binti

Abdullah nâm hâtun tarafından ıkrâr-ı atiz zikre vekîl olup mezbûreyi ma’rifeti’ş-

234

şer’iyye ile ârifân olan Mehmed Efendi bin el-Hâc Sefer ve İbrahim Çelebi bin Mehmed

nâm kimesneler şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden İbrahim Bey bin Abdürrahim nâm

kimesne mahfel-işerde râfi’u’l-kitâb Yusuf bin Abdülvehhab nâm kimesne mahzarında

bi’l-vekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkile-i mezbûre Alime silk-i

mülkünde münselik olup bir siyah sandık ve bir ayaklı sandık ve bir beledî döşek ve iki

beledî yastık ve bir minder ve bir kırmızı velence ve bir münakkaş yüz yastığı ve bir …

ve bir pekmez tabesini ve iki küçük bakracı ve bir leğen ve bir ibriği ve iki börek tepsisi

ve üç bakır keçe ve bir kebâb tabesini ve bir el tabesini ve bir küçük bakraç ve üç ayaklı

sahan ve dört küçük ayaklı tepsi ve bir şamdan ve iki sini ve bir tas ve bir kebîr saç

ayağı ve iki küçük saç ayağı ve bir demir bezirdânı ve bir şem‘ iskemlesini ve iki ağaç

sini ve bir kevkir sahan ve üç köhne minder ve dört kilim ve dört yastık ve bir mai

velencesi mezbûr Yusuf’a hibe-i sahîh-işer’i ile hibe ve temlîk ve teslîm ol dahi ittihâb

kabz ve temllük ve tesellüm eyledi min ba’d eşya-i mezbûre merkûm Yusuf’un mülkü

mevhûbudur dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî

yevmi’l-hâmis aşer min Zilhiccetü’l-harâm lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-

izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Musa Çelebi bin Ali, El-Hâc Bali bin Abdullah, Ahmed bin Şa‘bân,

Mehmed Dede bin İbrahim, Ahmed Çelebi bin el-Hâc Şa‘bân, Hızır bin Hasan ed-dellâl

ve gayrühüm.

45-B-1

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından el-Hâc Mehmed mahallesinde sâkin iken bundan

akdem fevt olan … ve liebeveyn er karındaş oğulları olan Receb ve Şa‘bân benî

Mehmed'e münhasıra idüği mahz-ı şeri’ ile mütehakkık oldukdan sonra mezbûran

Receb ve Şa‘bân mahfel-işer’de zikr-i âti olan bâğına vazı‘ü'l-yed idügü şer’an sâbit

olan râfi’atü’l-kitâb mezbûre kızlarının mahzarında her biri üzerine da’vâ ve takrîr-i

kelâm edüp medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Kara Karak kurbunda vâki‘ bir tarafı

Davudzâde Mehmed Efendi ve bir tarafı kebebçı Arslan ve bir tarafı Ralsayan nâm

karyeden Yusuf Hoca nâm kimesnler ve bir tarafı topal Valaca nâm Ermeniler bâğları

ile mahdûd olan bâğı müteveffâ-yı mezbûr Hafsa'nın hâl-ihayatında mülki olup ba’de

vefâtihâ nısfı bi’l-farîzati’ş-şer’iyye mezbûre ve bâkīsi bihasebi'l-asûbe bize intikâl

eylemişken mezbûre … zikr olunan bâğın mecmû‘una vaz’ı yed eyleyüp kısmete idhâl

eylemekden imtinâ‘ ider suâl ve ihkâk murâdımdır dediklerinde gıbbe’s-suâl mezbûre

235

… cevâbında filhakika sabiküzzikr bâğ mezbûre hafsanın mülkü idi lâkin mezbûre

Hafsa Halili hayatında târîh-ikitâbdan altı sene mukaddemsâbiku’z-zikr bâğı bin altı yüz

nakd-i râyic fî’l-vakt nukud akçeye bâten bey’edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i

mebî‘a-i mahdûd eylemekle târîh-imezbûrdeyü ve mülki müştiram olmuştur dimegin

gıbbe'l-istintâk ve’l-inkâ rmezbûre ... sıdk-ı makâlini mübeyyin beyyine taleb oldukda

udûl-i müslimîmden olup mahalle-i mahkiyyede sâkinler olup isrü'l-istişhâd ibn

Abdullah nâm kimesnelerliecli’ş-şehâde meclis-i şer’i hâzırlar olupisrü'l-istişhâd fi’l-

hakîkamezbûre Hafsa halikemal sahtında târîh-imezbûrda zikr olunan bâğı mezbûru …

meblağı mezbûr bin sekiz yüz akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-

i mebî‘a-i mahdûd eylemekle târîh-i mezbûrdan … mülki müşterâsıdır biz bu husûsa

şâhidleriz şehâdet dahi ederiz deyü her biri şehâdet-i şer’iyye eylediklerinde gıbbe’t-

ta’dîl ve’l-kabûl mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundufî yevmi’t-tâsi’ve’l-ışrîn min

Zilka’deti’ş-şerîfe lisene 50

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi bin Rahim müderrris, Muhyiddin Efendi el-Kādī an Kazā-i

İnecik, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmûd serbazari, Hüseyin bin Serdar, Süleymân

bin Hâlil ve gayrühüm.

45-B-2

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından İbrahim Bey mahallesinde sâkin olan Hasan Reis bin

Şa‘bân nâm kimesne kendi tarafından asâleten ve zevcesi Seher binti Mustafa nâm

hâtun cânibinden menzil-i âti'z-zikrde olan nısf hissesini bey‘e vekîl olup mezbûreye

ma’rifeti’ş şer’iyye ile ârifân olan Mehmed Çelebi ibn Abdüssamed ve Ahmed bin

Mehmed nâm kimesneler şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet ettikden sonra vekâleti mahfel-i

şerde râfi’u’l-kitâb Piyale bin Abdullah nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i

kelâm edüp akd-i âti sudûruna deginmü vekkile-i mezbûre ile iştirâk-ı sevî üzere dâhil-i

havza’-i emlâkim olup mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı el-Hâc İbrahim ibn el-Hâc

Ali ve bir tarafı Osman bin Şa‘bân ve bir tarafı Mehmed bin Abdullah nâm kimesneler

mülkleri ile ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb tahtânî beyti ve kileri ve

sundurmayı ve havluyu ve bir mikdar bahçeyi müştemil olan menzilimi asâleten ve

vekâlet-i muhkiyyem hasebi ile mezbûr Piyale'ye iki yüz otuz riyali kebîr guruşa bâten


tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’s-sâmin ve’l-ışrîn min

Zilhiccetü’l-harâm lisene hamsîn ve elf

236

Şuhûdü’l-hâl: El-Hâc İbrahim Efendi hatib, Es-Seyyid Mehmed Çelebi bin Ahmed,

Hasan Bey ibn Gazanfer ez-zaim, Mehmed Beşe bin Abdullah, Şa‘bân Beşe bin

Abdullah, İsmail Çelebi bin Mehmed, Serdar Hüseyin Beşe, El-Hâc İbrahim bin Ali,

İbrahim Beşe bin Mehmed, Hüseyin bin İlyas, Uzun İbrahim.

45-B-3

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Yusuf Bey mahallesinde sâkin Hüseyin bin İbrahim

nâm kimesne mahfel-i kazâ-i lâzımı’r-rızâda râfi’u’l-kitâb Ahmed bin Habib ve İbrahim

bin Yusuf nâm kimesneler mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i

mülkümde münselik olup mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı Kireçci Mustafa ve bir

tarafı Coğurcu Müsli mülkleri ile ve iki tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd iki bâb tahtânî ve

iki bâb fevkânî büyûtu ve bir pekmez ocağı ve fırını ve havluyu ve bahçeyi müştemil

olan menzilimi bi-cümlei’t-tevâbi’ mezbûran Ahmed ve İbrahim iştirâki’s-sevî üzere on

üç bin nakd-i râyicü'l-vakt fıdda cedîd akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd

ve teslîm-i mebî‘a-i mahdûd eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-

taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-sâmin min Zilhiccetü’l-harâm lisene hamsîn ve elf

min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Hasan Halife bin Hâlil imam, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmûd

Mahmud serbazari hâlâ, Mehmed Dede bin İbrahim, Zülal Durmuş bin Behram, Kireçci

Mustafa bin Musa, Hasan Çelebi bin Rıdvan, Mahmûd bin Mustafa, Süleymân Bey bin

Abdullah, Dellâl Durmuş bin Bayram … Hüseyin, Mustafa bin Ali ve gayrühüm.

46-A-1

Hayrabolu kazâsına tâbi’ Kantaş nâm karyede sâkin Mehmed Beşe bin Abdüssamed

nâm kimesne tarafından hibe-iâti’z-zikre ikrâr ve ıkbâz ve teslîme vekîl olup şeyhzâde

demekle meşhûr Ali Beşe bin el-Hâc Mustafa ve Ali Çelebi bin Bali nâm kimesneler

şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden İsmail Bey bin Ahmed mahfel-işer’de müvekkil-i

mezbûrun sulbîye-i kebîre kızı olan hâfizetü’l-kıt‘ab Hatice tarafından hibe-i âti’z-zikri

tasdîk ve kabz ve tesellüme vekîl olup nehc-işer’i üzere isbât-ı vekâlet eden şeyhzâde

demekle ma’rûf Ali Beşe bin Mustafa nâm kimesne mahzarında bi’l-vekâle ıkrâr-ı tâm

ve takrîr-i kelâm edüp müvekkil-i mezbûr hibe sudûruna degin dâhil-i havza-i emlâkim

olup medîne-i Rodoscuk mahallâtından Kara Kâtib mahallesinde vâki‘ bir tarafı Aişe

binti Süleymânve bir tarafı İsmihan nâm hâtunlar mülkleri ile ve iki tarafı tarîk-i âmm

237

ile mahdûd ve iki bâb tahtânî ve iki bâb fevkânî buyûtu ve bahçeyi ve havluyu ve fırını

ve bir-î mâi müştemil olan menzilini mezbûre Hatice’ye hibe ve temlîk edüp beni ıkrâra

kabz ve teslîme vekîl ve menâbına nâib nasb ve ta’yîn eylemekle ben dahi menzil-i

mezbûru merkûme Hatice’nin vekîli olan mersûm Ali Beşe’ye bi’l-vekâle ikbâz ve

teslîm edüp ol dahi vekâleti hasebi ile kabz ve tesellüm eyledi min ba’d menzil-i marü’l-

beyân merkûme Hatice’nin mülk-i mevhûbudur dedikde vekîl-i merkûm Ali Beşe

merkûm İsmail Bey ıkrâr-ı meşrûhunda tasdîk ve menzil-i mezbûru bi’l-vekâle kabz ve

tesellüm eyledigin tahkîk eylemegin mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-

sâmin min Zilhiccetü’l-harâm lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: İbrahim Çelebi bin Hasan Bali, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmûd

Serbazari, Abdurrahim Halife bin Mehmed İmam karye-i Nusretli, Şa‘bân bin el-Hâc

Zehur, Mehmed Çelebi bin Ali Çelebi, Ali bin İsmail, Hasan Çelebi bin Mehmed, El-

Hâc Ali bin Mustafa, Yavacı Ahmed, Ramazan bin Sefer ve gayrühüm.

46-A-2

Vilayeti Rumelinde vâki‘ Vastice kazâsına tâbi’ Belni nâm karyede sâkin Milisari

veled-i Nikol nâm zımmî emred mahfel-işer’de medîne-i Rodoscuk’da bakkâl

tâifesinden olan Tanas veled-i Aleksi nâm zımmî mahzarında üzerine da’vâ ve takrîr-i

kelâm edüp fiˈl-asl karye-i mezbûrdan olup bundan akdem medîne-i mezbûr Papa

İstirati mahallesinde müteveccih iken hâlik olan Nikol veled-i Petro ve nâm zımmînin

sulbî oğlu olup verâseti bana ve zevc-i metrûkesi Lisaru binti Todolki nâm zımmiyeye

münhasıra olup muhallefât-ı mezbûre Lisaru’ya ve bana intikâl eylemekle mezbûr

Tanas zimmetinde hâlik-i mezbûrun ciheti deyn-i şer’iden bin akçe hakkı olup meblağ-ı

mezbûrdan benim hisseme ait olan sekiz yüz yetmiş beş akçeyi mezbûr Tanas’tan da’vâ

ve taleb eylediğimden vermekden imtina‘ eder suâl ve ihkâkı murâdımdır dedikde

gıbbe’s-suâl mezbûr Tanas cevâbında filhakika zimmetimden mezbûr Nikola’nın ciheti

deyn-işer’iden bin akçe hakkı vardır lakin müdi’mezbûr Milisari mülki mezbûr

Nikol’un sulbî oğlu olup verâsetim ezbûrun ve zevcesi mezbûre Lisaru’ya münhasıran

idügü ma’lumum değildir dimegin müdde‘î-i mezbûrdan davasına mütabık beyyine

taleb olundukda fiˈl-asl yine kaza-i mezbûre tâbi’ Zacoli? nâm karyeden olup udûl-i

müslimîmden olan Müsli bin İbrahim ve Hızır bin Abdürrahim nâm kimesneler liecli’ş-

şehâde meclis-i şer’i hâzırlar olup isrü'l-istişhâd fi’l-hakîka müdi’ mezbûr Milisari

mezbûr Nikola’nın sulbî oğlu olup verâseti müdi’ mezbûr Milisari ile zevc-

238

imetrûkesimerkûme Lisaru’ya münhasıradır hâlik mezbûrun mezbûran Lisaru ve

Miliasari’den gayrı vâris olduğu ma’lumumuz değildir biz bu husûsa şâhidleriz şehâdet

dahi ederiz deyü mezbûr edâ-i şehâdet-i şer’i eylediklerinde ba’de’t-ta’dîl ve’l-kabûl mâ

vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’l-hâmis ve’l-ışrîn min Zilhiccetü’l-harâm lisene

hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi bin İbrahim Efendi müderris, Hasan Efendi ibn Kemaleddin

müderris, Mehmed Halife bin Hâlil, Ramazan bin Sefer, Mustafa bin Ali, Mustafa bin

Hisam ve gayrühüm.

46-A-3

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Abdünnebizâde mahallesinde sâkin iken bundan

akdem fevt olan el-Hâc Mehmed Halife’nin verâseti zevce-i metrûkesi olan Rabia binti

Ali nâm hâtun ve sulbî kebîr oğulları el-Hâc Mustafa ve Hâlil Halife’ye ve sulbîye

kebîre kızı Naime’ye münhasıra idüği şer’an mütehakkık olduktan sonra mezbûr el-Hâc

Mustafa mahfel-i şer‘de râfi’u’l-kitâb mezbûr Hâlil Halife mahzarında ıkrâr-ı tâm ve

takrîr-i kelâm edüp medîne-i mezbûre sınırı dâhilinde Okmeydanı kurbunda vâki‘ bir

tarafı attar el-Hâc İbrahim ve bir tarafı lusçu Derviş Beşe nâm müteveffânın veresesi ve

bir tarafı Şa‘bân reis oğlu Ahmed Çelebi ve bir tarafı Hüseyin nâm kimesneler bâğları

ile mahdûd olan üç dönüm bâğ bâbamız mezbûr Mehmed Halife’nin hayatında mülki

olup ba’de vefât zikr olunan bâğdan kırk sehimden beş sehmi zevcesi mezbûre Rabia’ya

on dört sehmi bana ve on dört sehmi mezbûr Hâlil Halife’ye ve yedi sehmi mezbûre

Naime’ye intikâl edüp mezbûre Rabia dahi fevt oldukda zikr olunan beş sehmin iki

sehmi bana ve iki sehmi mezbûr Hâlil Halife’ye ve bir sehmi mezbûre Naime’ye intikâl

eylemekle zikr olunan bâğdan vech-i muharrer üzere bana isabet eden on altı sehmimi

mezbûr Hâlil Halife’ye bundan akdem bin beş yüz nakd-i râyicü'l-vakt fıdda akçeye

bâten bey’ edüp kabz-ı semen ve teslîm-i mebî‘a’ eylediğim ecilden bâğ-ı sâlifü’l-

beyânda vech-i meşrûh üzere bana isabet eden on altı sehim mezbûr Hâlil Halife’nin

mülk-i müşterâsı olmuşdur dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt

olundu hurrire fî yevmi’s-sâmin min Zilhiccetü’l-harâm lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Râkimu’l-hurûf Ali Çelebi müderriszâde, Hâlil Ağa bin el-Hâc Mehmed

müteferrika, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmûd serbazari, Ramazan bin Sefer ve

gayrühüm.

239

46-B-1

Mahmiyye-i Kostantiniyye'de Ali Paşa-yı Atîk mahallesinde sâkin fahrü’l-ayân Hüseyin

Ağa bin Ahmed mahfel-işer’de medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Sarı İsmail nâm karye

ahâlîsinden bâisü’l-kitâb Tahûr Bey bin Abdullah ve Ali bin (silik) ve Süleymân bin

Behar ve Ali bin (okunamadı) bin Abdullah ve Ali bin Derviş ve Eyüb bin Ramazan ve

Avni bin Ramazan ve Yusuf bin Memi ve Gazi bin Abdürrahim ve İbrahim Çelebi bin

(okunamadı ) Bey ve Mustafa bin Abdullah ve Süleymân bin Sefer ve Hüseyin bin

Receb ve Hüseyin bin Muharrem ve Karlı bin Musa ve Muharrem bin Hamza ve Musa

bin Bali ve Derviş bin Bayram ve Kara Mustafa bin İbrahim ve Şükrullah bin Hoca ve

Ahmed Dede bin Mehmed ve Habib bin Muharrem ve Mustafa bin Mehmed ve Kara

Habib bin İbrahim nâm kimesneler mahzarlarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp

akd-i âti sudûruna degin (silik) vâki‘ üç tarafı tarîk-i âmm ve bir tarafı arpalık ta‘bîr

olunur tarlam ile mahdûd kerpiçten mebnî bir bâb tahtânî ve tuğladan mebnî bir bâb

fevkânî beyti ve sundurmayı ve otuz müd buğday alur bir çatma anbarı ve fırını ve bir

pekmez ocağını sundurması ile ve üç taraf sundurması on dört germelü kerpiçten mebnî

bir samanlığı duvarı çatma ve bir duvarı kerpiçten mebnî dokuz germelü bir bâb ahûru

ve porta kapusunu dört germelü kerpiçten mebnî defa’ bir bâb ahûru muttasıl oda ve

sundurması pekmez ocağını müştemil olan çiftelik tağbir olunur mülkü menzilimi üç

bâb çatma anbarımdan gayrı cemî‘ tevâbi’i ile zikr olunan yirmi beş kimesneye iştirâkı

sevi üzere otuz altı bin râyicü'l-vakt fıdda cedîd akçeye bey’i bat ile bey’ ve ikbaz ve

teslîm ve onlar dahi minvali muharrer üzere iştirâ ve kabz ve tesellüm eylediklerinde

mülkü yine karye-imezbûre sınırı dâhilinde mevâzi’ adidede vâki‘ beynimizde ve lede'l-

ahâlî ve'l-cirân her biri ma’lumu'l-hudûd sekiz müd buğday ihâta eder altı kıt‘a

tarlalarımın hakkı tasarrufunu ma’rifet-i sahib’ül-arz ile mezbûrun dört bin marü’n-na‘t

akçe mukâbelesinde tefviz ve teslîm onlar dahi tefviz ve tesellüm eylediklerinden sonra

semeni mezbûr otuz altı bin akçe ve bedeli tefviz dört bin akçe cem‘an kırk bin akçeyi

târîh-ikitâbdan yüz seksen gün tamâmına degin te’cîl eyledim dedikde mukırr-ı mezbûru

ıkrâr-ı meşrûhunda zikr olunan yirmi beş kimesne bi'l-muvâcehe tasdik ve meblağ-ı

mezbûr kırk bin akçe ecel-i mezbûr hulûnde mûmâ ileyh Hüseyin Ağa’ya lâzımu’l-edâ

zimmetimdir deyü her biri ıkrâr ve tahkik eylemegin mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu

hurrire fî gurre Muharremi’l-harâm lisene ihdâ hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz

ve’ş-şeref

240

Şuhûdü’l-hâl: Zehrü’l-müderrisîn kiram Ali Çelebi bin İbrahim Efendi, Râkimu’l-hurûf

Hüseyin Efendi müderris, Sefer Çavuş bin Bali, Zülfikar Bey bin bir Mehmed, Hâlil

Çelebi bin Hasan, Serbaş Mehmed Bey bin Ferrruh, Selil Mehmed reis bin Hamza,

Receb Bey bin Abdullah, Derviş Mehmed Mevlevi, Süleymân Bey bin Hâlil ve

gayrühüm.

46-B-2

Fiˈl-asl İnecik kazâsına tâbi’ Otmanlı nâm karye sükkanından olup hâlâ medîne-i

Rodoscuk tevâbi’inden Nusratlu nâm karyede sâkin Hasan bin Ömer nâm

kimesnemakâm-ı kazâ-i lâzımı’r-rızâda râfi’u’l-kitâb Hâlil bin … nâm kimesne

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp akd-i âtî sudûruna degin dâhil-i havza’-i

emlâkim olup karye-i mezbûre Otmanlıda vâki‘ bir tarafı Sinan bin Rıdvan ve bir tarafı

Ahmed bin Abdullah ve bir tarafı Hamza bin Hıdır mülkleri ve bir tarafı tarîk-i âmm ile

mahdûd bir bâb çatma beyti ve yedi müd buğday alur anbarı ve havluyu ve bi’r-î mâi

müştemil menzilimi mezbûr Hüseyin’e beş bin beş yüz nakd-i râyicü'l-vakt cedîd

akçeye bey’-i bât-ı sahîh-işer’i ile bey’ eyleyüp ol dahi iştirâ eyledikden sonra meblağı

mezbûr beş bin beş yüz akçeyi mersûm Hüseyin yedinden tamamen alup kabz eyleyüp

mebi’-i mezbûru mahallinden kabzı tasallut eyledim ba‘de'l-yevm menzil-i mârü’z-zikr

mersûm Hüseyin’in mülkü müşterâsıdır keyfe mâ yeşâ ve yehtâr mutasarrıf olsun

dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-sâmin

ve’l-ışrîn min Zilhiccetü’l-harâm lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi bin İbrahim Efendi müderris, Râkimu’l-hurûf Hasan Efendi

bin Kemaleddin müderris, Hafızzâde Mehmed Halife imam, Helvacı Mehmed bin Ali,

Sinan bin Ali, Arsaman bin Şa‘bân, İslam bin Hıdır, Mustafa bin Ali, Ramazan bin


46-B-3

Medîne-i Rodoscuk’da Dizdarzâde mahallesinde sâkine Belkıs binti Murâd Çavuş nâm

hâtun tarafından hibe-iâti’l-beyân ıkrâra ve ikbaza vekîl olup zâtını ma’rifet-i şer’iyye

ile ârifân olan Abdi Çavuş bin Ali İbrahim Bey bin Ahmed nâm kimesneler şehâdetleri

ile isbât-ı vekâlet eden Ali Çelebi bin el-Hâc Mustafa nâm kimesne makâm-ı kazâda

râfü’u’l-kitâb sadriye kızı Fatıma binti el-Hâc Mehmed Bey nâm hâtun tarafından hibe-i

câi’z-zikri tasdîk ve kabza vekîl olup nehc-i şer’-i mu‘teber üzere isbât-ı vekâlet eden

241

eş-şeyh Mehmed Halife bin el-Hâc Sefer nâm kimesne mahzarında bi’l-vekâle ıkrâr-ı

tâm ve takrîr-i kelâm edüp müvekkil-i mezbûre Belkıs silk-i mülkünde münselik olup

mahalle-i Câmi’-i Atikde vâki‘ bir cânibi Aişe hâtun [bin]ti Murâd Çavuş ve iki cânibi

el-Hâc Himmet bin Ali mülkleri ve bir cânibi tarîk-i amm ile mahdûd olan menzilin

mezbûr el-Hâc Himmet tarafından muhavvata-i hariciyesi bir bâb fevkânî beyti ve

altında ahûru ve muhavvata-i dahiliyesi bir bâb fevkânî ve tahtânî beyti ve bir mikdar

sofayı ve bahçenin ve bir mikdar bahçeyi ve fırını müştemil olan menziline ba’de’t-

tahliyyeti’ş-şer’iyye müvekkil mezbûre Fatıma’ya hibe eyleyüp beni ikbaza tevkîl

eylemegin ben dahi vekâlet-i muhkiyyem hasebi ile menzil-i merkûmu vekîl-i mezbûr

Mehmed Çelebi’ye ikbaz ve teslîm ol dahi bi’l-vekâle kabz ve tesellüm eyledi dedikde

vekîl-i mezbûr Ali Çelebi’nin bi’l-vekâle câri olan kelâmını mersûm Mehmed Halife

tasdīk ve menzil-i sâlifü’l-beyânı vekâleten kabz ve tesellüm eyledügün tahkîk

eylemegin mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’r-râbi’ aşer min

Zilhicceti’ş-şerîfe lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Ali Çelebi bin İbrahim Efendi müderris, Kâtibü’l-hurûf Hasan Efendi bin

Kemeleddin müderris, Muma Dede bin İbrahim, Yusuf bin Abdullah, Ali bin eş-şeyh

Mehmed, Sefer Çavuş bin Bali, Müfettiş Mehmed bin Abri, Hasan Beşe bilbilcizâde ve

gayrühüm.

47-A-1

Cihan hâtun’un vakfiyesidir

Elhamdülillâhi’l-vakıfu alâ külli hâl vessalatü alâ nebiyyihi ve sahbihi eshâbi’l-fazli

ve’l-efzâl ve ba’de medîne-i Rodoscuk mahallâtından el-Hâc Hürmüz mahallesinde

sâkine Cihan hâtun ibneti el-Hâc Receb mahfel-işer’de vakf-ı âti’t-tafsîli liecli’t-tescîl

mütevellî nasb ve ta‘yîn eyledigi Mustafa Çelebi bin Kâsım nâm kimesne mahzarında

ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp vakf-ı hakku’l-beyân sudûruna degin dâhil-i havza’-i

emlâkim olup mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı mezbûr Mustafa Çelebi ve bir tarafı

el-Hâc İbrahim bin Hasan Bali ve bir tarafı Arslan Dede nâm kimesneler mülkleri ile ve

bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb tahtânî ve bir bâb fevkânî beyti ve bir ocaklı

kileri cenbeynisi ve havluyu müştemil olan menzilimi habseten lillâhi te’âlâ ve taleben

li-merzâti’r-rabbi’l-a‘lâ vakf-ı sahîh-işer’i ve habs-i sarîh-i mer’î ile vakf ve habs edüp

şöyle şart eyledim ki mademki hilye-i hayâtla mutahhaliye olam menzil-i mezbûrda

242

kendim sâkine ve mutasarrıfa olam bi-emri’l-hakki’l-müteal civâr-ı rahmet-i kesiretü’n-

nevâle irtihâl eyledikde menzil-i sabıku'z-zikrde mu‘takım olan Hemsaye binti Abdullah

nâm hâtun sâkine ve mutasarrıfa olan ba’dehâ mezbûrenin evlâdı ve evlâd-ı evlâdı-ı ve

evlâd-ı evlâdı neslen ba’de neslin ve fer’an gıbbe aslin ani’l-inkirâz zukûr ve inâs ale’s-

seviye sâkine ola ba’de’l-inkirâz her kim mahalle-i mezbûrede imâm olursa menzil-i

sâbıkuz-zikrde ol sâkin olup mukabele-i süknada her gün ba’de salati’z-zuhur cehren

birer suretü’l-mülk tilâvet edüp sevâbını rûh-ı za‘îfime ihdâ eyleye deyü menzil-i

mezbûru haliyen gıbbe’ş-şevagil ve ariyen emri mutell mütevellî mezbûre teslîm ol dahi

kabz ve tesellüm eyledi dedikde mütevellî mesfûr dahi vakıfe-i mezbûreye ıkrâr-ı

meşrûhunda bi’l-muvâcehe tasdik eyledikden sonra vakf-ı mezbûre mütevellî mesfûr

mahzarında iade-i kelâm edüp vakf ‘akâr eğerçi imâm-ı muhtar olan Ebû Hanife Kufî

cevzî bi’l-hayr ve kufî katında sahihdir lakin lüzumdan a’rî olmağla vakf-ı mezbûrdan

rucu’ eyleyüp zikr olunan menzili mülküme istirdâd iderim dedikde mütevellî-i mesfûr

dahi cevâb verüb eğerce hâl-i minval-i muharrer üzeredir lakin imâmeyn-i hümâmeyn-i

bedreyn katlarında sıhhati lüzumdan mufârakat etmez ba’de’t-teslîm ani’l-mütevellî

sahih ve lâzımdır deyü sadrı kıt‘ab-ı mevkî‘i olan hakim huzurunda murâfa‘a

eylediklerinde hakim-i mûmâileyh dahi cânibi vakfa nazarı evlâ görüp vakf-ı mezbûrun

İmâm-ı A‘zam kavli üzere sıhhatine ve imameyn-i mûmâ ileyhümâ kavilleri üzere

lüzûmuna hükm-i şer’î ve kazâ-i mer‘î eylemegin min ba’de vakfı mezbûr ilâ-yevmi’l-

ba‘s müebbed ve muhalled ola femen beddelehu ba’de mâ semi’ahu fe-innemâ ismuhu

ale-llezîne yubeddilûehu innaallâhe semî’un alîm ve ecrü’l-vakıfe alell hayyi’l-

cevvâdî’l-kerîm cerâ zâlike hurrire fî gurretü’l-Muharremi’l-harâm lisene ihdâ hamsîn

ve elf min hicreti men lehü'l-izz ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Mahmûd Efendi ibn Musa Efendi hatib, Musa Çelebi bin Ali er-râcil,

İbrahim Çelebi bin Hasan Bali, Mustafa bin el-Hâc Resul, Mehmed bin Enbiya, Sinan

Bey bin Mustafa, Hüseyin Halife bin Mahmûd Efendi, Mehmed bin Hüdaverdi, Receb

Halife bin Mustafa imam.

47-A-2

Medîne-i Rodoscuk'da Hoca Bayezid mahallesinde sâkine Naime binti Hamza nâm

hâtun makâm-ı kazâda râfü’u’l-kitâb Sağkı? bin Ebubekir nâm kimesne mahzarında

ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp hibe-i âti's-sudûra degin silk-i mülkümde muntazam

olup mahalle-i mezbûrda vâki‘bir tarafı el-Hâc Ahmed bin ve bir tarafı bazen Şa‘bân

243

bin Mustafa ve bazen Murâd bin Mustafa ve bir tarafı berber Yusuf ibn Abdullah ve bir

tarafı bazen Hüseyin Çavuş ibn Mustafa mülkleri ve bazen tarîk-ihâs ile mahdûd ve bir

bâb fevkânî ve bir bâb tahtânî beyti ve havluyu müştemil olan menzilimin havlusunda

vâki‘ dut ağacı sınırı ile kuyusuna varınca ba’de’t-tahliyyeti’ş-şer’iyye mezbûr

Mustafa’ya hibe-i sahîh-işer’i ile hibe ve teslîm ve ol dahi meclis-i hibede ittihâb ve

kabz ve tesellüm eyledi min ba’d menzil-isâlifü’z-zikr merkûm Mustafa’nın mülkü

mevhûbudur dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’s-

sâdis min Muharremi’l-harâm lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Kurt Hâlil ibn Abdi, Osman hoca ibn Hüseyin imam, Mehmed bin Hıdır,

İbrahim Dede ibn Mehmed müezzin, İbrahim bin Musa, Mustafa bin Yakub, Sani bin

derviş Ömer bin Osman, Hüseyin bin Osman.

47-A-3

Medîne-i Rodoscuk el-Hâc Hürmüz mahallesinde sâkine Cihan ibneti el-Hâc Receb

nâm hâtun makâm-ı kazâ-i lâzımı’r-rızâda râfi’atü’l-kitâb Hemsaye binti Abdulah nâm

hâtun mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp dâhil-i havza’-i emlâkim olan

eşyamdan bir köhne döşek ve bir şamî yorgan ve bir köhne yastık ve bir kilim ve bir

kaliçe ve bir keçe ve iki sahan ve üç tepsi ve bir tencere ve bir şamdan ve bir güğüm ve

bir havan ve bir tarani? ve bir satır ve bir sandık ve bir köhne elek alacası ve bir kutusu

mezbûre Hemsaye’nin sadriye sağîre kızı Safiye binti Behram'a hibe ve temlîk ve

merkûme Hemsaye’ye teslîm ol dahi sağîr-i mezbûre için ittihâb ve temellük ve

tesellüm eyledi dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî

yevmi’l-aşer min Muharremi’l-harâm lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izz

ve’ş-şeref

Şuhûdü’l-hâl: Mahmûd Efendi ibn Musa Efendi, Ali Çelebi bin Rıdvan Bey serdar, El-

Hâc İbrahim bin Hasan Bali, Hüseyin Halife bin Mahmûd, Mehmed bin Enbiya, Ahmed

Halife bin Habib, Ramazan bin Sefer ve gayrühüm.

47-B-1

Medîne-i Rodoscuk’da Bevvab Mehmed Bey mahallesinde sâkin râfi’u’l-kitâb Hüseyin

Beşe bin Kaya nâm râcil mahfel-i şer’de İlyaci veled-i İsak nâm Yahudi mahzarında

üzerine yine da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp bundan akdem mezbûr İlyaci zımmetinde

244

beynimizde ma’lumü'l-mikdâr müşterâ ve makbûz kaşkaval peyniri semeninden yüz

aynî riyâlî guruş hakkım olup hattâ mezbûr İlyaci bana vech-i muharrer üzere peyniri

semen-i meblağ-ı mezbûr yüz aynî riyâlî guruş deyni olduğu alâ rûusi’l-eşhâd ıkrâr ve

işhad dahi eylemişken hâlâ zikr olunan mezbûr riyâlî guruşu mezbûrdan taleb

eylediğimde edâdan imtinâ‘ eder suâl ve ihkâk murâdımdır dedikde gıbbe’s-suâl mezbûr

İlyaci cevâbında ben bundan akdem mezbûr Hüseyin Beşe’den hâlâ teâtisi memnû‘ olan

eski ve züyuf akçe ile an nakt iki yüz elli râyic iken dört yüz akçe peyniri cem‘an on üç

bin akçeye iştirâ ve kabz eyledim hâlâ semen-i mezbûrun yevm-i akidden altundan

kıymeti olmak üzere her iki yüz ellisi mukâbelesinde bir altun mezbûr Hüseyin Beşe’ye

vacibü’l-edâ deynim vardır vech-i muharrer üzere riyâlî guruş ile akd eylemedim deyü

inkâr etmengin müdde‘î-i mezbûr Hüseyin Beşe’den da‘vasına mutâbık beyyine taleb

olundukda udûl-i müslimînden Ahmed bin Burak ve Osman bin Veli Dede nâm

kimesneler liecli’ş-şehâde meclis-i şer’a hâzırlar olup isrü'l-istişhâd fi’l-hakîka mezbûr

İlyaci bundan akdem merkûm Hüseyin Beşe’ye zımmetimde beynimizde ma’lûm

müşterâ ve ve makbûzum olan kaşkaval peyniri semeninden yüz aynî riyâlî guruş

deynim vardır deyü bizim huzurumuzda bi’t-tav’is-saf ıkrâr ve i‘tirâf ve bizi ıkrâr-ı

meşrûhuna işhâd eyledik biz bu husûsaş âhidleriz şehâdet dahi ederiz deyü her biri edâ-i

şehâdet-i şer’iyye eylediklerinde gıbbe’t-tasdîk ve’l-kabûl mâ vaka’a bi’t-taleb sebt

olundu fî yevmi’s-sâdis ve’l-ışrîn min Şevvâli'l-mükerrem lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Râkimu’l-hurûf Ali Çelebi müderriszâde, Zehrü’l-müderrisîn Hasan

Efendi ibn Kemaleddin müderris, Hasan Çelebi koçakzâde, Hâlil bin Şa‘bân ve

gayrühüm.

47-B-2

İnecik kazâsına tâbi’ Nusretfakıye nâm karyede sâkin Mehmed Beşe bin Abdullah nâm

kimesne mahfel-işerde râfi’u’l-kitâb Ebubekir Çelebi bin Osman nâm kimesne

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde münselik olup medîne-i

Rodoscuk tevâbi’inden Banados nâm karyede vâki‘ iki tarafı mezbûr Ebubekir Çelebi

mülkü ve bir tarafı sufi zevcesi demekle ma’rufe Rabia Hâtun mülkü ve bir tarafı tarîk-i

âmm ile mahdûd iki bâb tahtânî ve bir bâb fevkânî taştan mebnî buyûtu ve havluyu

müştemil olan menzilimi târîh-ikitâbdan iki sene mukaddem mezbûr Ebubekir

Çelebi’ye kırk beş kıt‘a zevi guruşa bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i

mebî‘a-i mahdûd eylediğim ecilden târîh-i mezbûreden berü zikr olunan menzil mezbûr

245

Ebubekir Çelebi’nin müşterâsıdır dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb

sebt olundu fî yevmi’l-aşer min Muharremi’l-harâm lisene hamsîn ve elf min hicreti


Şuhûdü’l-hâl: Receb Halife bin Şa‘bân imam karye-i Banados, Ebubekir Halife bin

Mehmed, Süleymân bin Hâlil, Hüseyin Ağa bin İbrahim müteferrika, El-Hâc Hasan bin

Abdi bevvab sultanı, Hüseyin Bey bin Hasan, Uzun Ali bin Mehmed, Mahmûd bin

Yusuf Bey müezzin, Ahmed Beşe bin Abdullah ve gayrühüm.

47-B-3 Arapça

Muhallefât-ı

Merhûme Kazbân bint Himmet mâtet sâkineten bikarye-i Kara Halil min tevâbi‘i

Medîneti Rodoscuk ve tereket zevcen Abdulkadir ve ibneyni sağîreyni med‘uvveyn

Seyfullah ve Şa‘bân ve binteyni kebîreteyni med‘uvveteyn Hadîce ve Fatıma ve benâtı

sağîrâti med‘uvvât Râbi‘a ve Emine ve Aişe ve'l-verâse munhasıratan fîhim vaka‘a't-

tahrîr ve'l-kısme fî evâsıti Zilhicceti'l-harâm lisene hamsîn ve elf.

Mor Londra

ferâce köhne

Kıymet 300

Kırmızı atlas

kaftan

müsta‘mel

1

Kıymet 600

Sernek don

1

Kıymet 300

… yeşil kuşak

1

Kıymet 200

Sîm yüzük

1

Kıymet 20

Sahan

2

Kıymet 160

Tebsi cair

2

Kıymet 80

Tancara

2

Kıymet 200

Kazgan kebîr

1

Kıymet 400

Kazgan vasat

1

Kıymet 200

Kilim

müsta‘Minhâ

el-ihrâcât

2

Kıymet 500

Beledî köhne

döşek

2

Kıymet 200

Yorgan beledî

2

Kıymet 240

Basma minder

1

Kıymet 120

Basma yasdık

2

Kıymet 50

Baş makremesi

3

Kıymet 50

Munakkaş

mehr-i müeccel

gömlek

1

Kıymet 50

Kara sığır inegi

2

Kıymet 1000

Kara sığır

tosunu

2

Kıymet 600

Mehr-i

müecceleş der-

zimmet-i

zevceş el-

mezbûr

800

246

Yekûn 6220 yalnız altı bin iki yüz yirmi akçedir

Minhâ el-ihrâcât

Resm-i kısmet

160

Kassâmiye

60

Kâtibiye

30

Ve huddâmiye

30

Ve ihzariye

30

Yekûn 300 yalnız üç yüzdür

Sahhüˈl-bâkî littaksîm beyneˈl-verese 5920 yalnız beş bin dokuz yüz yirmi akçedir

Hısse-i zevc

1480

Hısse-i ibn

986

Hısse-i ibn

986

Hısse-i bint

493

Hısse-i bint

493

Hısse-i bint

493

Hısse-i bint

493

Hısse-i bint

493

Gayr-i kabil li'l-

kısme

3

47-B-4 Arapça

Muhallefât-ı

El-merhûm Abdulkadir bin Himmet mâte sâkinen bikaryeti Kara Halil min tevâbi‘i

Medîneti Rodoscuk ve tereke ibneyni sağîreyni med‘uvveyn Seyfullah ve Şa‘bân ve

binteyni kebîreteyni med‘uvveteyn Hadîce ve Fatıma ve benâtı sağîrâti med‘uvvât

Râbi‘a ve Emine ve Aişe ve'l-verâse munhasıratan fîhim vaka‘a't-tahrîr ve'l-kısme fî

selhi Zilhicceti'l-harâm lisene hamsîn ve elf.

247

Çetme menzil

1

Kıymet 4000

Anbâr vasat

1

Kıymet 3000

Âhûr

Aded 3

Kıymet 9000


Çift 1

Kıymet 3500

Kara sığır

öküzü

3

Kıymet 3000

Su sığırı inegi

5

Kıymet 5000

Su sığırı inegi

3

Kıymet 1500

Kara sığır

danası

2

Kıymet 300

Buğday

Müd 5

Kıymet 4800

Arpa

Müd 30

Kıymet 1000

Ekilmiş buğday

Keyl 90

Kıymet 3600

Ekilmiş arpa

Keyl 40

Kıymet 640

Ekilmiş …

Keyl 40

Kıymet 600

48-A-1 (devam)Arapça

Ekilmiş alef

Keyl 60

Kıymet 1000

Sahan

Kıymet 80

Köhne araba

2

Kıymet 400

Kara saban

demiri

2

Kıymet 50

Büyük saban

âlâtıyla

1

Kıymet 300

Kesere kebîr

1

Kıymet 40

… Kazma

7

Kıymet 40

Balta

2

Kıymet 40

Beylik …

1

Kıymet 200

Sarık

1

Kıymet 50

Çuval

5

Kıymet 251

Penbe bez

Arşun 20

Kıymet 240

Nakd akçe

1000

Hısse-i

müntakile-i‘an

zevce eş

1481

Yekûn 46181 yalnız kırk altı bin yüz seksin bir akçedir

Minhâ el-ihrâcât

Hısse-i ibn

9618

Hısse-i ibn

9618

Hısse-i bint

4809

Hısse-i bint

4809

Hısse-i bint

4809

Hısse-i bint

4809

Hısse-i bint

4809

248

48-A-2

Medîne-i Rodoscuk Hoca Veli mahallesinde bundan akdem sâkine iken vefât eden

Fatıma binti Hasan’ın verâseti liebeveyn karındaş oğlu es-Seyyid Ali Çelebi’ye

münhasıra olduğu şer’an mütehakkık olduktan sonra mezbûr Ali Çelebi dahi fevt olup

verâseti sülbiye sağîre kızı Amine’ye ve liebeveyn kız karındaşları Aişe ve Fatıma’ya

inhisârından sağîre-i mezbûre Amine’nin tesviye-i umûru içün kıbel-i şer’den mansûb

ve vasîsi olan Davud Beşe bin Yusuf mahfel-işer’demenzil-iâti’z-zikre vâzi’atü’l-yed

edüp şer’an sâbite olan bâisü’l-kitâb mezbûre Fatıma tarafından husûs-i ât’i-tafsil-i vekîl

olup nehc-işer’i üzere isbât-ı vekâlet eden zevc-i Hasan Beşe bin Mehmed nâm kimesne

mahzarında bi’l vesaye üzerine da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp bundan akdem müteveffât-ı

mezbûre Fatıma’nın muhallefâtından olup mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı

Babazâde Mehmed Ağa ve bir tarafı İbadi Çelebi bin Emir Dede mülkleri ve bir tarafı

mezbûre Fatıma’nın vakf eylediği menzil ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb

tahtânî ve bir bâb fevkânî beyti müştemil olan menzilin nısfı bi’l-farîzati’ş-şer’iyye

sağîre-i mezbûre Amine’ye ve nısfı âharının nısfı bi-hasebi’l asûbe müvekkile-i

mezbûre Fatıma’ya intikâl etmişdi mezbûre Fatıma menzil-i mezbûrun mecmû’nu vâz’-ı

yed eyleyüp kısmete idhâlinden imtina‘ eder suâl ve ihkâkı murâdımdır dedikde

gıbbe’s-suâl vekîl-i mezbûr Hasan Beşe cevâbında fiˈl-hakīka menzil-i marü’l-beyân

mezbûre Fatıma binti Hasan’ın mülkü idi lakin hâl-i kemâl sıhhatinde târîh-ikitâbdan

sekiz sene mukaddem mezbûre Fatıma zikr olunan menzili müvekkile-i mezbûre

Fatıma’ya ba’de’t-tahliye-i hibe-i sahîh-işer’i ile hibe ve temlîk ve ikbaz ve teslîm edüp

ol dahi meclis-i hibede ittihâb ve temellük ve kabz ve tesellüm eylemekle târîh-i

mezbûreden berü mülk-i mevhûbu olmuşdur dedikde gıbbe’l-istintâk ve’l-inkâr vekîl-i

mezbûrdan sıdk-ı makâline mübeyyin beyyine taleb olundukda udûl-i müslimîmden

Sefer bin Abdullah ve Ramazan bin Latif nâm kimesneler liecli’ş-şehâde meclis-i şer’i

hâzırlar olup isrü'l-istişhâd fi’l-hakîka mezbûre Fatıma hâl-i kemâl-i sıhhatinde zikr

olunan menzili târîh-i mezbûrda bizim huzurumuzda müvekkile-i mezbûre Fatıma’ya

ba’de’t-tahliye-i hibe-isahîh-işer’i ile hibe ve temlîk ve ıkbâz ve teslîm ol dahi meclis-i

hibede ittihâb ve temellük ve kabz ve tesellüm eyledi biz bu husûsa şâhidleriz şehâdet

dahi ederiz deyü her biri ol şehâdet-i şer’iyye eylediklerinde ba’de’t-ta’dîl ve’l-kabûl

mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’s-sânî ve’l-ışrîn min Zilhicceti’l-harâm


249

Şuhûdü’l-hâl: Fahrü’l-müderrisîn Ali Efendi bin İbrahim Efendi, Zehrü’l-kuzât Hâlil

Efendi bin Ahmed, Umdetü’l-ayân? Hüseyin Ağa bin Ahmed, Es-Seyyid Mehmed

Çelebi bin es-Seyyid Murâd Çelebi, El-Hâc Emrullah bin Mahmûd.

48-A-3

Medîne-i Rodoscuk Hoca Bayezid mahallesi sükkanından arabacı Murâd bin Mustafa

nâm kimesne mahfel-işer’işer’ifde râfi’u’l-kitâb Dede Bali bin Rıdvan nâm kimesne

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp târîh-ikitâbdan iki sene mukaddem silk-i

mülk-i mahzımda münselik olup medîne-i mezbûre mahallâtından İskender Çavuş

mahallesinde vâki‘ bir tarafı Hüseyin Çavuş ve bir tarafı Mustafa ve bir tarafı Hasan

Bey nâm kimesneler mülkleri ile ve bir tarafı tarîk-i hâs ile mahdûd bir bâb tahtânî ve

bir bâb fevkânî beyti ve fırını ve cenîneyi müştemil olan menzilimi mezbûre Dede

Bâli'ye on beş bin nakd-i râyici’ fî’l-vakti’l-akd akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i

ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a-i mahdûd eylediğim ecilden menzil-i marü’l-beyân târîh-

imezbûrdan berü mesfûr Dede Bâliğnin mülki müşterâsıdır dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-

şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’s-sâbî aşer min Muharremi’l-harâm


Şuhûdü’l-hâl: İsmail Bey bin Ahmed cündi, Mustafa Çelebi bin Rıdvan imam mahalle-i

Canpaşazade, Hasan Halife bin Mustafa Halife imam mahalle-i İskender Çavuş, Maden

Çelebi bin Hüseyin mütevelli, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmûd berbazari, Ahmed

Çelebi bin Habib Dede mütevelli, Debbâğ Cafer, Mustafa Çelebi bin Hasan Çelebi

suhtazade, Ahmed Çelebi bin İbadi ve gayrühüm.

48-B-1

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Banados nâm karye ahalisinden iken bundan akdem

fevt olan Hasan’ın nâm müteveffanın sulbî sağîr oğlu Şa‘bân’ın tesviye-i umûru içün

bundan akdem hakimi askeri vasî nasb eylediği Receb Halife bin Mustafa nâm

kimesnenin hâl-i sağîr-i mezbûre hıyâneti ve zararı sâbit ve zâhir olmağla mezbûr Receb

Halife vesâyet-i mezbûreden azl olunduğu yerine vesâyet-i mezbûreye layık ve salih ve

dîndâr ve her vecihle vesâyet-i mezbûrenin uhdesine gelmege kâdir olan râfi’u’l-kitâb

Receb Halife bin Şa‘bân nâm kimesne vasî nasb olup ol dahi vesâyet-i mezbûreyi kabûl

ve hizmet-i lâzımesini edâya te‘ahhud eyledikden sonra târîh-i kıt‘ab gününden

mezbûrun nafaka ve kisvesi ve sâir havâic-i lâzımesi için kıbel-i şer’i mutahhardan vasî

250

mezbûrun talebi ile yevmi üç akçe nafaka farz ve takdir olup meblağ-ı mezbûrun üç

akçesi sağîr-i mezbûrun nafaka ve kisvesi ve sâir havâic-i zaruriyyesi içün harc ve sarf

ve dikkat zaruretden ibtidarına ve vlede'z-zafer rucû‘a izn birle mâ vaka’a bi’t-taleb sebt

olundu hurrire fî yevmi’l-aşer min Muharremi'l-harâm lisene hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Mahmûd Efendi hatib, Mehmed Halife bin Ahmed imam, Ebubekir

Çelebi bin Ömer, Ramazan bin Sefer, Mehmed Çelebi bin Abdi, Mustafa bin Ali.

48-B-2

Medîne-i Rodoscuk’da Abdünnebizâde mahallesinde sâkine Kamer binti Hasan nâm

hâtun meclis-i şer’i-i mutahharada râfi’u’l-kitâb Ahmed bin Hüseyin mahzarında ıkrâr-ı

tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup mahalle-i marü’z-zikrde

vâki‘ bir tarafı el-Hâc Mustafa bin el-Hâc Mehmed ve bir tarafı müşteri-i mezbûr

Ahmed ve bir tarafı Hallâc Aşur mülkleri ile ve tarîk-i amm ile mahdûd olup kerpiçten

mebnî tahtânî bir bâb odayı ve ahûru müştemil olan menzilimi mezbûr Ahmed’e üç bin

beş yüz ceyyid ve cedîd akçeye bâten bey’ edüp ol dahi iştirâ eyledikden sonra semeni

olan meblağı mezbûr üç bin beş yüz akçeyi merkûm Ahmed yedinden bi’t-tamâm alup

kabz eyledim ba’de’l-yevm menzil-i sâlifü’l-beyân mezkûr Ahmed’in mülki

müşterâsıdır dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î fî yevmi’r-râbi’ ve’l-ışrîn min Muharremi’l-

haramü’l-mu‘azzam silk-i sene ihdâ ve hamsin ve elf min hicreti’s-seneviyye

Şuhûdü’l-hâl: El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmûd, Hasan bin Abdullah an mahalle-i

behram reis, Mustafa Bey bin Mehmed, Fişekcizade Ali bin Mustafa, Süleymân bin

Yahya an mahalle-i Behram reis, Eskici Ali bin Süleymân, Mehmed bin Abdi muhzır,

Mustafa bin Ali muhzır.

48-B-3 Arapça

fi'l-meclisi'ş-şer‘i'ş-şerîf ve mahfili'd-dîni'l-münîf el-masûn ‘ani't-tağyîri ve't-tahrîf er-

reculü'l-med‘uv Ahmed Çelebi ibn Mahmud Bey es-sâkin bimahalleti Cennet Hâtûn …

el-vekîl bi'l-hükm el-ibrâü'l-âtî zikrühümâ min kabl ibnetü's-sülbiyyetü'l-med‘uvve

Rahîme … vekâleten ‘âmmeten anhumâ … (satırların başları silik olduğu için

okunmuyor.)

Ali Bey el-müşârün ileyh ve hüve hâli‘ün ma‘ahâ alâ mehrihe'l-müeccel el-ma‘kûd

aleyh binikâhihimâ ve hüve meblağun kadderehû ve nassâbehû işrûne elf dirhem râyic

251

fi'l-vakt ve alâ nafakahû ‘iddetühâ ve müennetü süknâhâ muhâlata‘an sahîhatan

şer‘iyyeten ibrâen külli ‘âmmen katı‘an li'n-nizâ‘ ve râfi‘an li'l-husūme ıkrâraren ve

i‘tirâfen sahîyayni şer‘iyyeyn cerâ zâlik ve hurrire fi'l-yevmi's-sâdis aşer emin

Zilhicceti'l-harâm lisene hamsîn ve elf.

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Efendi el-Kadi, Halil Ağa el-Müteferrika, Abdulbaki Çelebi

ibn-i Ömer, Mustafa Çelebi ibn-i Eyyüb Çavuş, Mehmed Çelebi ibn-i …, Hos Çelebi

ibn-i Nasuh Bey, El-Hâc Emrullah ve gayrühüm mine'l-hazırîn.

48-B-4

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Behram Reis mahallesinde sâkin iken bundan akdem

fevt olan Kara Mehmed’in verâseti zevce-i metrûkesi Havva binti Maden ve ve sulbî

kebîr oğlu Bahri’ye ve sulbîye kebîre kızları Selime ve Saliha münhasıra idüğü şer’an

mütehakkık olduktan sonra mezbûran Havva ve Selime ve Saliha taraflarından ıkrâr-ı

âti’z-zikre vekîl olup zâtlarını ma’rifet-i şer’iyye ile ârifân olan Hüseyin Beşe bin Kaya

ve Sinan Beşe bin Hızır nâm kimesneler şehâdetleri ile isbât-ı vekâlet eden Osman bin

Veli Dede nâm kimesne mahfel-işer’de mezbûr Bahri mahzarında bi’l-vekâle ıkrâr-ı tâm

ve takrîr-i kelâm edüp müvekkilât-ı mezbûran mûris-i mezbûr Mehmed’in muhallefâtı

bundan akdem beynimizden bi’l-farîzati’ş-şer’iyye taksîm olundukda muhallefâtı

mezbûrdan olup mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı Hüseyin Beşe mülkü ve bir tarafı

el-Hâc Mehmed’in vakf hânı ve bir tarafı el-Hâc Süleymân oğlu mülkü ve bir tarafı

tarîk-i âmm ile mahdûd olan menzil yeri mezbûr Bahri’nin hisse-i şer’isi tahsis ve tayin

olunmağla zikr olunan menzil yeri vech-i meşrûh üzere merkûm Bahri’nin mülkü

mevrûsudur biz herbirimiz hisse-i şer’ilerimizi müteveffâ-yı mezbûrun muhallefâtından

ahz ve kabz eyledük dediler dediğinde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’i mezbûr Bahri meclis-i

şerde râfi’u’l-kitâb Ahmed bin Burak nâm kimesne tarafından tasdîk-i âti’z-zikre vekîl

olup nehc-işer’i üzere isbât-ı vekâlet eden Hüseyin Beşe bin Kaya mahzarında ıkrâr-ı

tâm ve takrîr-i kelâm edüp vech-i muharrer üzere mülki mevrusum olan sâlifü’z-zikr

menzil yedinde müvekkil mezbûr Ahmed’e sikke-i cizye ile meşkûk otuz beş kata riyalî

kebîr guruşa bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a-i mahdûd

eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’s-

sâmin aşer min Muharremi’l-harâm lisene hamsîn ve elf

252

Şuhûdü’l-hâl: Ali Beşe bin Ramazan, Süleymân Bey bin Veli, Mahmûd bin Ali, İslam

bin Benari, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmûd serbazari, Uzun Ali bin Hüseyin ve

gayrühüm.

49-A-1

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Kumbâğı nâm karyede sâkin Fakraş veled-i Yorgi nâm

zımmî makâm-ı kazâda râfü’u’l-kitâb Kosta veled-i Vistor nâm zımmî mahzarında

ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup karye-i mezbûrede

vâki‘ bir cânibi Baskal veled-i Todori mülkü ve üç cânibi tarîk-i amm ile mahdûd iki

bâb tahtânî beyti ve havluyu ve bir mikdar bahçeyi müştemil olan menzilimi mezbûr

Kosta’ya altı bin nakd-i râyicü'l-vakt ceyyid ve cedîd akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı

semen-i ma’dûd ve teslîm-i mebî‘a-i mahdûd eyledim ba’de’l-yevm menzil-i sâlifü’z-

zikr mezkûr Kosta’nın mülkü müşterâsıdır dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a

bi’t-taleb sebt olundu fî yevmi’s-sâmin aşer min Muharremi’l-harâm lisene hamsîn ve


Şuhûdü’l-hâl: Hâlil Ağa bin el-Hâc Mehmed müteferrika, Hâlil Çelebi bin İbrahim, Veli

Çelebi bin Ali attar, Fişekcizâde Ali Çelebi, Kesikoğlu Mustafa, Aleki veled-i Zarin.

49-A-2

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından İbrahim Bey mahallesinde sâkin Mehmed bin Yusuf

mahfel-i şer‘de râfi’u’l-kitâb İbrahim Çelebi bin Hasan nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı

tâm ve takrîr-i kelâm edüp târîh-ikitâbdan iki sene mukaddem silk-i mülkümde

münselik olup mahalle-i mezbûrede vâki‘ iki tarafı Poyrazzâre demekle ma’rûf Ömer

Halife ve Mehmed Çelebi mülkleri ve bir tarafı Hatice binti Yusuf nâm hâtun mülkü ve

bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd ve bir duvar ve bir-i mâyı haviye arsa-i hâliyemi

mezbûr İbrahim Çelebi’ye yirmi yedi bin râyici fî’l-vakti’l-akd akçe bâten bey’ ve ıkbâz

ve teslîm ol dahi minvâl-i muharrer üzere iştirâ ve kabz ve tesellüm eyledikden sonra

semeni olan meblağı mezbûrdan târîh-i mezbûrda on sekiz bin beş yüz marü’n-na‘t akçe

mezbûr İbrahim Çelebi yedinden ahz ve kabz edüp bâkî iki bin beş yüz akçe

zımmetinde kalmışdı hâlâ meblağ-ı mezbûr iki bin beş yüz akçe altundan kıymeti olan

üzere her iki yüz elli altısı mukâbelesinde bir altun edâ olunmak lâzım olmağla meblağı

mezbûr hesâb-ı mezkûr üzere cem‘an on altuna bâliğ olmağın zikr olunan on ayni

altunu bi’t-tamâm mezbûr İbrahim Çelebi yedinden ahz ve kabz eyledim min ba’d

253

semeni mezbûrdan zımmetinde bir akçe hakkım kalmadı dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î

mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’l-hâmis ve’l-ışrîn min Muharremi’l-

harâm lisene ihdâ ve hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: El-Hâc Bena bin Abdullah, Salih bin Yusuf, Murâd Bey bin Abdullah,

Ramazan bin Sefer, Ebubekir bin Mustafa, Hasan bin Ali.

49-A-3

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Nusretli nâm karyede sâkine Aişe binti Mustafa nâm

hâtun mahfel-i şerde râfi’u’l-kitâb Ahmed bin Ali nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm

ve takrîr-i kelâm edüp yine medîne-i mezbûre tevâbi’inden Küçük Kara Evli nâm karye

sınırı dâhilinde vâki‘ bir tarafı Mehmed ve bir tarafı hammal Yusuf ve bir tarafı eskici

Ali ve bir tarafı Hâlil Ağa bâğları ile mahdûd olan iki dönüm mikdarı bir kıt‘a mülk

bâğımı mezbûr Ahmed’e bin dört yüz elli nakd-i râyicü'l-vakt cedîd akçeye bâten bey’


tasdîki’ş-şer’î mebî’-i mezbûrenin sadriye kızı Belkıs ibneti Muharrem nâm hâtun

meclis-imezbûrede bi’t-taleb ıkrâr edüp zikr olunan bâğ mezbûrenin zevci olan nâm

müteveffânın muhallefâtından olup mezbûre Aişe’nin mehr-i müecceli mukâbelesinde

ta’yîn olunmağla akdi marü’l-beyâna degin mezbûrenin mülkü olup benim zikr olunan

bâğda kat‘â alâka ve medhâlim yoktur dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-

taleb sebt olundu fî yevmi’s-sâmin ve’l-ışrîn min Muharremi’l-harâm lisene 51

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Çelebi bin ……., Ebubekir Bey bin Mustafa cündî, Süleymân

Bey bin Hâlil, Hâlil bin Ali kıt‘abeci, Tüccar Receb bin, Hasan bin Ali, Veli bin

Mahmûd.

49-A-4

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından el-Hâc Hürmüz mahallesinde sâkin Kara Şa‘bân bin

el-Hâc Bali nâm kimesne mahfel-işer’de ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp i‘tâk-ı âti

sudûruna degin dâhil-i havza-i emlâkim işbu hâzır-ı bi’l-meclis olan uzun boylu açık

kaşlı gök gözlü sarı benizli moskoviyyü’l-asl … râfi’u’l-kitâb İstifani veled-i Sakfel

nâm abd-i memlükemi hasbeten lillâhi te’âlâ ve tâliben li-merzâti’r-rabbi’l-a‘lâ i’tâk-ı

sahîh-i şer’i ile i’tâk ve tahrîr eyledim min ba’d mezbûr İstifani’yi sair ahâr-ı asliyyin

gibi hür olup üzerinde mevâli için uteka üzerine sabit olan hakk-ı velâdan gayrı hak ve

254

alâkam kalmadı dedikde mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’l-hâmis aşer

min Muharremi’l-harâm lisene ihdâ ve hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Fahrü’l-akrân Hâlil Ağa bin el-Hâc Mehmed, Mahmûd Çelebi bin

Mustafa Efendi hatib, Yahya Çelebi bin nefsü’ş-şeyh Ali müderris, El-Hâc Emrullah bin

el-Hâc Mahmûd.

49-A-5

Medîne-i Rodoscuk’da el-Hâc Hürmüz'ün binâ eyledigi zâviyenin ta‘âmiyesi için

merhûme Dudu Hâtun vakf eylediği nukûdun mütevellîsi olan Mahmûd Çelebi bin

Ahmed nâm kimesne mahfel-i şer‘de râfi’u’l-kitâb Mehmed bin Yusuf nâm kimesne

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp bundan akdem vakfı mezbûrdan merkûm

Mehmed zimmetinden iki bin ceyyid ve cedîd alup meblağ-ı mezbûr iki bin marü’n-na‘t

akçe mukâbelesinde mezbûr Mehmed silk-i mülkümde münselik olup medîne-i mezbûre

sınırı dâhilinde küçük İlyas nâm karye yolunda vâki‘ bir tarafı el-Hâc Receb ve bir tarafı

Mustafa bin Abdullah ve bir tarafı Veli Dede nâm kimesneler bâğları ile ve bir tarafı

tarîk-i âmm ile mahdûd olan üç dönüm bir kıt‘a bâğını rehin vaz’ eylemişdi hâlâ

meblağı mezbûr iki bin cedîd akçeyi mezbûr Mehmed yedinden bi’t-tamâm ahz ve kabz

edüp rehin eyledim min ba’d zimmetinden asıl ve ribhden bir akçe ve bir habbe kalmadı

dedikde gıbbe’t-taleb sebt olundu fi selh Muharremi’l-harâm lisene ihdâ ve hamsîn ve


Şuhûdü’l-hâl: Ahmed Çelebi bin Abdülhamid mütevellî Ali vakf Müsli Çavuş, Mahmûd

Efendi ibn Nasuh hatib, Es-Seyyid Mehmed Çelebi bin es-Seyyid Murâd Çelebi,

Hüseyin Beşe bin Abdullah serdar, Ramazan bin Sefer.

49-B-1 Arapça

49-B-2

Medîne-i Rodoscuk’da Kara Kâtib mahallesinde sâkin iken bundan akdem fevt olan

Bevvâb Müsli Çelebi bin Süleymân’nın verâseti zevce-i metrûkesi Aişe binti Mahmûd

Bey'e ve sulbî kebîr oğlu Mustafa’ya ve sulbîye kebîre kızı Fatıma nâm hâtuna

münhasıra idügü şer’an mütehakkık olduktan sonra medîne-i mezbûrede vâki‘ merhûm

Tatarlı Ali Bey vakfına bi’l fî’l mütevellî olan Yahya Çelebi bin Abdülmennan nâm

kimesne mahfel-işer’de mezbûre Fatıma tarafından zikr-i âti olan akçeden vech-i câî

255

üzere edâsı mezbûrenin hakkı lâzım olan meblağı teslîm ve edâya vekîl olup nehc-işer’i

üzere isbât-ı vekâlet eden zevci el-Hâc Osman bin Abdullah ile mersûm Aişe

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp bundan akdem bin otuz beş senesinden

ceyyid ve cedîd akçe râyiç iken mezbûr Müsli Çelebi hâl-i sıhhatinde mâl-ı vakf-ı

mezbûrdan on bin marü’n-na‘t akçe iktiraz ve kabz eyleyüp zimmetinde iken yine hâl-i

hayâtında mezbûr Müsli Çelebi’den meblağı mezbûrdan dört bin beş yüz akçesini

tevliyetim hasebi ile alup kabz edüp meblağı bâkî beş bin beş yüz akçeyi ahz ve istîfa

eylemedin mezbûr fevt olup zimmetinde kalmağın bundan akdem meblağı bâkî-yi

mârü’z-zikr veresesinden da’vâ ve taleb ve isbât edüp talebleri ile halefi şer’i

eyledikden sonra meblağı sâlifü’l-beyân bana eda ve teslîm olunmak için verese-i

mezbûreye kıbe’l-i şer’den tenbîh olmuştu hâlâ deyn-i merkûmun mersûme Aişe

hissesine terettüb eden altı yüz yetmiş beş akçeyi min cihheti’l-asâle mezbûr

Mustafa’nın hissesine isabet eyleyen üç bin iki yüz on yedi akçeye mersûme Aişe

merkûm Mustafa için emr ve kabûlu hâviye kefâletle kefîl olmağın zikr olunan üç bin

iki yüz on yedi akçeyi min cihheti’l-kefale merkûme Aişe’den bi’t-tamâm tevliyetim

hasebiyle alup kabz eyledikden mâ‘adâ müvekkile-i merkûmenin hissesine terrettüb

eden altı yüz sekiz akçeyi dahi vekîl-i merkûm el-Hâc Osman’dan alup kabz eyledim

min ba’d meblağı mezbûr beş bin beş yüz akçeden zimmetlerinden bir akçe ve bir habbe

kalmadı dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî

yevmi’l-sâmin ve’l-ışrîn min Muharremi’l-harâm lisene ihdâ ve hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Efendi ibn el-Hâc Hüseyin Kasab, Ali Çelebi bin İbrahim

Efendi müderris, Eşref Hasan bin Kurd Bey, Hasan bin Ali, Mehmed Halife bin Ahmed

imam, Ramazan bin Sefer.

49-B-3

Medîne-i Rodoscuk'da emr-i şehriyârî ile avârız-ı dîvâniye ile mukâbelesinden menzil

bârgîrleri mühimmatı için tayin olunan mahallâtdan Hoca Veli mahallesi ahalisinden

olup yine mahalle-i mezbûrun tekâlifi için mevkûfe olan nukûdun mütevellîsi olan

Keçeci Mehmed bin Yakub ve Câmi‘-i Atîk mahallesinin imâmı ve hatîbi olan Mahmûd

Efendi bin Nasuh ve el-Hâc İsa mahallesi ahalisinden olup kezâlik mahalle-i

merkûmenin tekâlifi için mevkûfe olan nukûdun mütevellîsi olan İvaz bin Kâsım ve

Câmi’-i Vasat mahallesi ahalisinden olup kezalik mahalle-i mezbûrun tekâlifi için

mevkûfe olan nukûdun mütevellîsi olan Mustafa bin Veli ve Kara Kâtib mahallesi

256

ahalisinden Yusuf bin Abdullah ve Hâlil Çelebi ibn Abdürrahim ve el-Hâc Ali Mustafa

ve Ahmed bin Abdüssamed mahfel-i şerde râfi’u’l-kitâb Hasan Çelebi bin Mehmed

mahzarında her biri ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp sâlifü’z-zikr dört mahalle ahâlîs-ı

avârız dîvâniye mütâlebesinden emri pâdişâhî ile vechi meşrûh üzere medîne-i

mezbûrede vâki‘ olan dört re’s menzil bârgîrleri mühimmatı için tayin olunmağla zikr

olunan bârgîrleri besleyüp ve gelen giden ulakları kondurup hizmet eylemek için

mezbûrları it‘âm ve infâk için bir menzilci tayin olunmak lâzım ve mühim olup merkûm

Hasan Çelebi her vecihle hizmet-i mezbûrun uhdesinden gelmege kâdir olmağın târîh-i

kitâbdan bir sene tamâmına degin merkûm Hasan Çelebi'yi menzilci ta‘yîn ve ihtiyâr

eyleyüp husûs-i mezbûrun mühimmâtına sarf etmek için mezbûr kırk altı bin akçe edâ

ve teslîm eylemeye kavl ve karâr eyleyüp ol dahi minvâl-i muharrer üzere kabûl ve

hizmeti lâzımesini edaya ta‘ahhüd eyledi dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-

taleb sebt olundu fi 3 Muharremü’l-harâm sene 51

Şuhûdü’l-hâl: Zehrü’l-müderrisîn Ali Çelebi ibn İbrahim, Yahya Çelebi ibn

Abdülmenan müderris, El-Hâc Emrullah bin Mehmed serbazari, Süleymân Bey bin

Hâlil, Osman hoca bin Hacı ve gayrühüm.

50-A-1

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Yunus Bey mahallesinde sâkin Yusuf bin Abdullah

nâm kimesne mahfel-i şer‘de râfi’u’l-kitâb Hüseyin bin İbrahim nâm kimesne

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde muntazam olup mahalle-

i mezbûrede vâki‘ bir tarafı Çerkeşli Receb mülkü ve bir tarafı kendi bahçem ve bir

tarafı Attâr Mehmed Çelebi bâğı ile ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan arsamı

mezbûr Hüseyin’e üç bin yüz nakd-i râyicü'l-vakt ceyyid ve cedîd akçeye bâten bey’


tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî yevmi’r-râbi’ aşer min

Muharremi’l-harâm lisene ihdâ ve hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: El-Hâc İbrahim bin Mahmûd hatib, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmûd

serbazari, Hasan bin el-Hâc Mustafa, Cafer Fahri İsmail bin Behar, Mehmed Beşe bin

Ahmed, Maden Çelebi bin Hüseyin, Hasan Çelebi bin el-Hâc Mehmed, Receb bin

Behar ve gayrühüm.

257

50-A-2

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Abdünnebizâde mahallesi sâkinlerinden Veliyüddin

bin Şa‘bân nâm kimesne mahfel-i şer‘de râfi’u’l-kitâb Handan Bey bin Abdullah nâm


mahalle-i mezbûrede vâki‘ bir tarafı helvacı İsmail ve bir tarafı natûr Yakub ve bir tarafı

Durali mülkleri ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb tahtânî beyti ve kileri ve

havluyu ve sundurmayı müştemil olan menzilimi bi-cümlei’t-tevâbi’ mezbûr Handan

Bey’e altı bin râyicü'l-vakt ceyyid ve cedîd akçeye bâten bey’ ve ikbaz ve teslîm ol dahi

minvâl-i muharrer üzere iştirâ ve kabz ve tesellüm eyledikden sonra semeni olan

meblağ-ı mezbûr altı bin akçesi mezbûr Handan Bey zimmetinde deynim olan altı bin

marü’n-na‘t akçeye takas eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb

sebt olundu hurrire fî yevmi’r-râbi’min Saferi’l-hayr lisene ihdâ ve hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Zahrü’l-müderrisîn Ali Çelebi bin İbrahim Efendi, El-Hâc Mehmed bin

Şükrullah er-râcil, Ali Çelebi bin Kâsım, İbrahim Beşe bin Abdullah, Mehmed bin

Abdi.

50-A-3

Medîne-i Rodoscuk mahallâtından Dudu hâtun mahallesinde sâkin râfi’u’l-kitâb İlyas

bin Mehmed nâm kıbtî mahalle-i mezbûrede sâkin Kurt Ali bin Abdullah mahzarında

üzerine da’vâ ve takrîr-i kelâm edüp mezbûr Ali bundan akdem bin kırk dört senesinde

alunub ikişer yüz yirmişer akçeyi rayiç iken her keyli ellişer akçeye olmak üzere ceman

yüz kırk keyl buğday yedi bin akçeye bana bey’ ve teslîm edüp ben dahi vech-i

muharrrer üzere iştirâ ve tesellüm eyledikden sonra üç bin nakd eski akçe dahi bana def’

ve teslîm eyleyüp zimmetimde cihet-i mersûmeden mezbûr Ali’ye on bin akçe deynim

olduğu mütekarrir oldukdan sonra üzerime şer’an rıbhu'l-ümm eylemişken onu on iki

akçe hesâbı üzere her sene murâbaha nâmına nakden ikişer bin akçe ceman dört senede

sekiz bin akçe alup kabz eyledikden mâ‘adâ asıl mal olan on bin akçeden dahi

dördüncü sene tamamında beş bin akçe aldıkdan sonra beş akçesini dahi mahalle-i

mezbûre mescidi imamına mevkûfe olan nukûdun mütevellîsi olmağla zikr olunan

nukûddan olmak üzere sicilli evkafa der-zimmet yazdırdı suâl olunup mezbûrdan

merâbaha-i gayrı şer’iyye nâmına aldığı sekiz bin akçenin her iki yüz yirmisi

mukâbelesinde bir altundan kıymeti olmak üzere yüz yirmi cedîd akçe alıverilmek

258

matlûbumdur dedikde gıbbe’s-suâlmezbûr Ali cevâbında filhakika mezbûr İlyas’ın

ciheti merkûmeden bana on bin akçe deyni olduğu mütekarrir oldukdan sonra beş bin

akçesini minval-i muharrer ve nukudu mezbûreden olmak üzere sicill-i evkâf-ı mezbûra

der-zimmet yazdırdım bâkî beş bin akçesi zimmetinde bâkîdir meblağ-ı bâkîyi ahz ve

kabz eylemediğimden mâ‘adâ ribh nâmına dahi mezbûrdan sekiz bin akçe ve bir akçe

ve bir habbe almadım deyü inkâr eylemegin müdde’î-i mezbûrdan da’vâsını beyyine-i

mübeyyine taleb olundukda udûl-i müslimînden Hasan bin Ebubekir ve İslam bin

Kalender nâm kimesneler liecli’ş-şehâde meclis-i şer’i hâzırlar olup isrü'l-istişhâd fi’l-

hakîkamezbûr İlyas’ın târih-i merkûmda vech-i muharrer üzere buğday ve nukûddan

mezbûr Ali’ye on bin akçe deyni olduğu mütekarrir oldukdan sonra mezbûr Ali onu on

iki akçe hesabı üzere her sene murabaha nâmınâ merkûm İlyas’dan ikişer bin akçe

cem‘an dört senede sekiz bin akçe bizim huzurumuzda alup kabz eyledikden mâ‘adâ

asl-ı mâl olan on bin akçeden dahi dördüncü sene tamamından beş bin akçesi bizim

huzurumuzda alup kabz eyledi biz bu husûsa şâhidleriz şehâdet dahi ederiz deyü

şehâdet-i şer’iyye eylediklerinden gıbbe’t-ta’dîl ve’l-kabûl mâ vaka’a mezbûr İlyas

talebiyle ketb ve sureti kayıtdan def’ ve i’tâ olundu hurrire fî yevmi’s-sâmin ve’l-ışrîn

min Muharremi’l-harâm lisene ihdâ ve hamsîn ve elf

Şuhûdü’l-hâl: Zahrü’l-kuzât Hâlil Efendi bin Ahmed, Hasan Bey bin Gazanfer ez-zaim,

Mahmûd Efendi ibn Nasuh hatib, Hamza Efendi imam, Peruz Bey bin Abdullah, Kara

Hasan bin Halife, Hâlil hoca bin Mustafa Bey, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmûd,

Mustafa Çelebi kesikzâde, Hasan bin Ali muhzır, Ahmed bin Abdi muhzır ve

gayrühüm.

50-A-4

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Ortaca nâm karyede sâkine Kamer binti Abdullah nâm

hâtun mahfel-i şerde râfi’u’l-kitâb zevci Hasan bin Abdülvehhab nâm kimesne

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp silk-i mülkümde münselik olup karye-i

mezbûrede vâki‘ bir Ali Çelebi mülkü ve üç tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd bir bâb çatma

tahtâni beyti ve havluyu müştemil olan menzilimi mezbûr Hasan’a yedi yüz nakd-i

râyicü'l-vakt ceyyid ve cedîd akçeye bâten bey’ edüp kabz-ı semen-i ma’dûd ve teslîm-i


olundu fi 9 min saferü’l-hayr sene 51

259

Şuhûdü’l-hâl: Müderriszâde Ali Çelebi, İbrahim Çelebi bin Mahmûd Efendi, Ahmed

bin Abdullah …, Hüseyin Çelebi bin Murâd Bey …, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc

Mahmud, Hasan bin Ali …

50-B-1

Medîne-i Rodoscuk Hoca Veli mahallesinde sâkin Musa Çelebi bin Ali Bey nâm

kimesne makâm-ı kazâ-i lâzımı’r-rızâda râfi’atü’l-kitâb zevcesi Aişe binti Seydi nâm

hâtun tarafından tasdîk-i câi'z-zikre vekîl olup nehc-işer’-i mu‘teber üzere isbât-ı

vekâlet eden el-Hâc Ebubekir bin Yakub nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-

i kelâm edüp dâhil-i havza’-i emlâkim olan eşyâmdan üç şamî cedîd yorgan ve iki

beledî döşek ve içleri yapağı ile dolu altı Selanik keçesi yasdıklarımı ve iki nefti cedîd

kebe ve bir yan kebesi ve üç beyâz cedîd kara kızıl velenceleri ve bir kırmızı kilim ve

bir bakır sini ve beş ayaklı sahan ve üç tencere ve bir ibrik ve bir leğen ve dört hûrde

tepsi ve bir salata tepsisini ve bir hoşaf tasını ve bir şam‘dân ve bir mikrâs-ı şem‘ ve bir

güğüm-i kebîr ve bir bakrac-ı kebîr ve bir bakrac-ı sağîr ve bir telatini sepet sandukumu

kilidi ile ve bir maşrapamı müvekkil mezbûre Aişe’ye hibe-isahîh-işer’i ile hibe ve

temlîk ve teslîm ol dahi meclis-i hibede ittihâb ve temellük ve tesellüm eyledi min ba’d

eşya-i mezbûre merkûme Aişe’nin mülkü mevhûbudur dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î

mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fî evâhir-i Muharremi’l-harâm lisene ihdâ ve


Şuhûdü’l-hâl: Şeyh İbadi Çelebi bin Emir Dede, Receb Halife bin Mustafa imam, Sinan

Çelebi bin Emir Dede, Mehmed Bey bin Mustafa, Ahmed Çelebi bin Şa‘bân, Mehmed

Çelebi bin Ahmed, Hasan Çelebi bin Hüseyin, Murâd Beşe bin Abdullah, Yusuf Dede

Bin Abdullah, Yusuf bin Nasuh, Hüseyin Çelebi bin Mustafa, Hâlil Çelebi bin Sinan,

Mehmed Beşe bin Abdullah.

50-B-2

Medîne-i Rodoscuk’da sâkin iken bundan akdem fevt olan Mehmed bin Abdullah nâm

kimesnenin sulbîye sağîre kızları Amine ve Fatıma’nın tesviye-i umûru içün kıbel-i

şer’den mansûb ve vasîleri olan fahrü’l-müderrisîn Yahya Çelebi ibn Abdülmennan

mahfel-i şer‘de râfi’u’l-kitâb Yorgi veled-i Yerone nâm zımmî mahzarında ıkrâr-ı tâm

ve takrîr-i kelâm edüp bundan akdem züyûf akçe zamânında altun ikişer yüz kırk

akçeye râyic iken zikr olunan sağîrin malından mezbûr Yorgi’ye on bin nakd marü’n-

260

na‘t akçe ikrâz ve teslîm ol dahi iktiraz ve kabz eyleyüp hâze'l-ân meblağ-ı marü’l-

beyân mezbûr Yorgi’nin zimmetinde kalmışdı hâlâ cedîd akçe zuhûr edüp altun yüz

yirmi akçeye rayîc olmağla meblağ-ı mezbûrun her iki yüz kırk akçesi mukâbelesinde

altun eda ve teslîm olmak lâzım gelmekle meblağ-ı mezbûr on bin mârü'n-na‘takçe

hesab mezkûr üzere kırk bir buçuk altuna menzil olmağın zikr olunan kırk bir buçuk

altuna bi’t-tamâm mezbûr Yorgi yedinden hasebü’l-vesaye alup kabz eyledim min ba’d

meblağ-ı mezbûrdan zimmetinde bir akçe ve bir habbe kalmadı dedikde gıbbe’t-

tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fi 8 min Safer lisene 51

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Ağa bin Yusuf ez-alemdaranı hâssa, Süleymân bin Hâlil Kâtib

voyvoda, Kasab Mahmûd bin Abdülvehhab, Hasan Beşe bin Abdullah, Ahmed Abdi

cündi, Mehmed Çelebi bin Abdi, Ramazan bin Sefer.

50-B-3

Medîne-i Rodoscuk tevâbi’inden Banados nâm karye sükkanından Yorgaci veled-i

Esiryut nâm zımmî mahfel-işerde râfi’u’l-kitâb Polinceri veled-i Nekra nâm zımmî

mahzarında ıkrâr-ı tâm ve ta’bîr-i ani’l merâm edüp târih-i kitâbdan bir sene mukaddem

silk-i mülkümde muntazam olup karye-i mezbûre sınırı dâhilinde vāki‘ bir tarafı

Yorgaci veled-i Eskotat tarlası ve bir tarafı Makri Yani bâğı ve bir tarafı Givan nâm

kimesne bâğı ve bir tarafı tarîk-i âmm ile mahdûd olan altı dönüme kıt‘a bâğ mezbûr

Polihroni sekiz bin râyici fî’l-vakt nakd akçeye bâten bey’ edüp ve ikbâz ve teslîm edüp

ol dahi minvâl-i muharrer üzere iştirâ ve kabz ve tesellüm eyledikden sonra semeni

mezbûrun yedi bin dokuz yüz akçesini mezbûr Polihroni yedinden ahz ve kabz edüp yüz

akçesi zimmetinden kalmıştı el-hâletü hâzihî meblağı bâkî yüz akçe … altun iki yüz

elliye râyic olmağla altundan kıymeti olmak üzere kırk sekiz akçeye mütenezzil

olmağın meblağı mezbûr kırk sekiz akçesi mezbûr yedinden bi’t-tamâm ahz ve kabz

eyledim dedikde gıbbe’t-tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu fi 8 min

saferü’l-hayr lisene 51

Şuhûdü’l-hâl: Hamamcı Halil bin Hasan an karye-i …, Ahmed Çelebi bin Hâlil attar,

Abdülkerim Halife bin Mehmed imam Nusretli, El-Hâc Emrullah bin el-Hâc Mahmûd,

Mehmed bin Ahmed siyahi oğlu.

261

50-B-4

Medîne-i Rodoscuk’da Kara Kâtib mahallesinde sâkine Zahide binti Abdullah nâm

hâtun mahfel-i şerde râfi’atü’l-kitâb mu‘tekâsı Hanife ibneti Abdullah nâm Hâtun

tarafından tasdîk-i câi'z-zikre vekîl olup nehc-işer’i üzere isbât-ı vekâlet el-Hâc Yusuf

bin Abdullah nâm kimesne mahzarında ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp hibe-i âtî

sudûruna degin dâhil-i havza’-i emlâkim olan eşyamdan iki beledî döşek ve bir yemeni

yorgan ve dört yastık kılıfı ve iki minder kılıfı ve iki sahan ve bir leğen ve bir ibrik ve

bir hamam leğeni ve bir bakır sini ve bir kilim ve bir Yanbolu kebesini müvekîle-i

mezbûre Hanife’den hibe-i sahîh-işer’i ile hibe ve feradî feradî ikbâz ve teslîm ol dahi

ittihâb ve kabz ve temellük eyledi dedikde gıbbe’t-tasdîki mâ vaka’a bi’t-taleb sebt

olundu fi 3 min Saferü’l-hayr sene 51

Şuhûdü’l-hâl: Mehmed Bey bin Behram kethüdari, Mehmed Halife bin el-Hâc Osman

imam mahalle-i kara Kâtib, Mustafa Çelebi bin damad Ali Beşe, Hasan Çelebi bin el-

Hâc Yusuf, Ali bin Hâlil.

50-B-5

Medîne-i Rodoscuk’da el-Hâc İsa mahallesinde sâkin iken bundan akdem fevt olan

Derviş Beşe bin Yakub’un verâsetizevce-i metrukeleri Aişe binti İbrahim ve Mehtab

binti Abdullah ve sulbîye kebîre kızı Fatıma’ya ve liebeveyn er karındaş oğlu el-Hâc

Hasan bin Şükrü nâm kimesneye münhasıra olduğu şer’an mütehakkık olduktan sonra

mezbûre Mehtap tarafından husûs-i âti’z-zikre vekîl olup nakli şer’i ile nehc-i mu‘teber

şer’i üzere isbât-ı vekâlet eden Kapucu Ahmed Bey bin Hasan makâm-ı kazâda bâ‘isü’l-

kitâb merkûm Aişe ve Fatıma taraflarından tasdîk-i câi'z-zikre vekîl olup nehc-işer’i

üzere isbât-ı vekâlet eden Ali Beşe bin Mustafa nâm kimesne ile mersûm el-Hâc Hasan

mahzarında bi’lvekâle ıkrâr-ı tâm ve takrîr-i kelâm edüp müteveffâ-yı mezbûr Derviş

Beşe’nin muhallefâtının semeni müvekkil-i mezbûre Mehtab ile merkûm Aişe

beynlerinde tansîf olunmak lâzım olmağla ba’de'd- tasnîf mersûme Mehtab'ın hissesine

yirmi bin akçe isâbet olmağın meblağ-ı mezbûr yirmi bin akçeye ve merkûme Mehtab'ın

mersûm Derviş Beşe zimmetinde mütekarrir mehr-i müecceli olan iki bin akçeye

mezbûretan Aişe ve Fatıma mersûm el-Hâc Hasan mikdâr ve evsâfı beynimizde ma‘lûm

olup muhallefât-ı menkûlü ihfâ eylemegin gıbbet taleb ve akîbü'l-inkâr bunları istihlâf

sadedinde iken fedâ-yı yemîn için dört bin akçe cem‘an yirmi altı bin akçeyi vekâlet-i

262

muhkiyyem hasebiyle yedlerinden bi’t-tamâm alup kabz eyledi min ba’d muhallefât-ı

mezbûreden müvekkile-i mezbûre Mehtab'a âid bir habbe kalmadı dedikde gıbbe’t-

tasdîki’ş-şer’î mâ vaka’a bi’t-taleb sebt olundu hurrire fi 4 min şehri Recebü'l-ferd

lisene 1050

Şuhûdü’l-hâl: İlyas Ağa bin Ahmed cündi, Hasan Ağa bin Mehmed koçakzâde, Hüseyin

Ağa bin İbrahim müteferrika, Kurt Halil bin Abdi, El-Hâc Mehmed bin Müsli, El-Hâc

Hasan bin Abdi, Es-Seyyid Mehmed bin Muslu ve gayrühüm.

51-A-1

Akzâ kuzāti'l-müslimîn evlâ vülâti'l-muvahhidîn ma‘denü'l-hakki ve'l-yakīn vârisü

ulûmü'l-enbiyâi ve'l-mürselînn hüccetü'l-hakki ale'l-halki ecm‘în el-muhtassu bimezîdi

‘inâyeti'l-meliki'l-mu‘în sabıkā kadısı olup Rodoscuk kazāsına mutasarrıf olan

mevlânâ zîde kadrühû südde-i se‘âdetime gelüp arzıhâl sunup kazā-i

mezkûrun bin elli bir senesine mahsûb olmak üzere avârızlardan bedeli her bir

hânelerinde otuzar cenâh tavuk ve onar aded piliç cem‘ ve tahsīli içün emr-i şerîf ve

mühürlü nişânlu mevkūfât defteri ile bana virilüp mûcebince varup cem‘ ve tahsīl

eylemen istendükde kazā-i mezbûrda vāki‘ kadîmî avârız hânesine kayd olunan

re‘âyânın … âhardan ba‘zı kimesneler alup zabt eylemeleri ile makūlelerin avârızları

bedeli lâzım gelen tavuk ve piliçleri taleb idilmekde biz hâricden geldik deyü ta‘allül

iderlerse hayfdır ol vecihle ta‘allül itdirülmeyüp taleb ve itdirilmek bâbında emr-i şerîf

recâ iderim deyü bildirmegin hazîne-i âmiremde mahfûz olan mevkūfât defterlerine

nazar olundukda kazā-i mezbûrun altı yüz otuz bir avârız hâneleri olup bin elli bir

senesine mahsûb olmak üzere her bir hânelerinden otuzar tavuk ve onar piliç cem‘ ve

tahsīli içün emr-i şerîf virildügü mestūr ve mukayyed bulunmağın imdi emir ve defter

mûcebince taleb tahsīl itdirilmek emrim olmuşdur buyurdum ki hükm-i şerîfim vardıkda

bu bâbda sâdır olan emrim üzere amel idüp dahi göresiz ba‘zı kimesneler kadîmî avârız

hânesine bağlu olar vireler tasarruf iderler iken biz hâricden geldik deyü defter

mûcebince üzerlerine edâsı lâzım gelen tavuk ve piliçleri hâne hesâbı üzere virmekde

ta‘allül eyledikleri vāki‘ ise men‘ ve def‘ idüp ol mikdâr kadîmi avârız hânesine bağlu

olar vireler tasarruf eyliyenlerden vârid olan emr-i şerîfim ve memhûr ve nişânlu

mevkūfât defteri sûreti mûcebince üzerlerine edâsı lâzım gelen tavuk ve piliçleri taleb

ve tahsīl itdürüp min ba‘d hilâf-ı emr ve defter bir ferd ta‘allül ve inâd itdirmeyesiz

263

şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrîren fi'l-yevmi'l-hâmis aşer şehri

Muharremi'l-harâm lisene ihdâ ve hamsîn ve elf.

Bemakām-ı Kostantiniyye

El-Mahrûse

51-B-1

Sûret-i defter-i ağnâm-ı celebkeşân maktū‘-ı rüsûm-ı muzāyaka-i vâcib sene-i 1051

Kazā-i Rodoscuk

Nefs-i kasaba-i

mezbûre der-uhde-i

müselmânân

Ağnâm

1300

Yalnız bin üç yüz

koyundur

Mahalle-i … tâbi‘-i

kazā-i mezbûre

Ağnâm

700

Yalnız yedi yüz

koyundur

Karye-i Hayra

Ağnâm

Kıymet

Yalnız ondur

Karye-i Kılğuzlu

Ağnâm

Kıymet

Yalnız ondur

Karye-i …

Ağnâm

Yalnız sekizdir

Karye-i Hayme

Ağnâm

Yalnız ondur

Karye-i Beled-i

Büzürk

Ağnâm

Kıymet

Yalnız otuzdur

Karye-i Büyük Kara

…

Ağnâm

Yalnız yirmidir

Karye-i Kakı

Ağnâm

Yalnız onbeşdir

Karye-i Kadı

Ağnâm

Yalnız yirmi birdir

Karye-i Husunlu

Ağnâm

Yalnız yirmidir

Karye-i Maksudlu

Ağnâm

Yalnız on altıdır

Karye-i Göbekli

Ağnâm

Yalnız yirmidir

Karye-i Müslim

Ağnâm

Yalnız dörtdür

Karye-i Sarı İsmail

Ağnâm

Yalnız yirmidir

Karye-i Osmanlu

Ağnâm

Yalnız yirmidir

Karye-i Karaca

Halil

Ağnâm

Yalnız yirmidir

Karye-i Fakiroğlu

Ağnâm

Yalnız yirmi beşdir

Karye-i Bâzergânlu

Ağnâm

Yalınz yirmi beşdir

Karye-i Uzunca

Ağnâm

Yalnız otuzdur

264

Karye-i

Küçükkaraca

Ağnâm

Yalnız on yedidir

Karye-i Demirci

Ağnâm

Yalnız ondur

Karye-i Hacı

Ağnâm

Yalnız ondur

Karye-i Küçütimar

Ağnâm

Yalnız ondur

Karındaşı Bıyıkali

Ağnâm

Yalnız ondur

Karye-i Sekban

Ağnâm

Yalnız ondur

Karye-i Güncelü

Ağnâm

Yalnız otuzdur

Karye-i

Büyükkılıçlu

Ağnâm

Yalnız otuzdur

Karye-i

Küçükkılıçlu

Ağnâm

Yalnız otuzdur

Karye-i Karahisarlu

Ağnâm

Yalnız yirmidir

Karye-i Badulu

Ağnâm

Yalnız yirmidir

Karye-i Afşarlu

Ağnâm

Yalnız ondur

Karye-i Ohsa

Ağnâm

Yalnız sekizdir

Karye-i Kadı-i

Dîger

Ağnâm

Yalnız yedidir

Karye-i Nâib tâb‘i-i

mezbûr

Ağnâm

Yalnız yirmidir

Karye-i Ağsam

Ağnâm

Yalnız ondur

Karye-i Çanakçı

Ağnâm

Yalnız ondur

Karye-i Oruçbeylü

Ağnâm

Yalnız yirmidir

Karye-i Aşkar

Ağnâm

Yalnız kırkdır

Karye-i Yeniköy

Ağnâm

Yalnız yirmi altıdır

Karye-i Kumbağı

Ağnâm

Yalnız on beşdir

Karye-i Yağcı

Ağnâm

Yalnız yirmidir

Karye-i Küçük

Karaulu

Ağnâm

Yalnız on ikidir

Karye-i Eyü Kıratlu

Ağnâm

Yalnız yirmidir

Karye-i Doğancı

Ağnâm

Yalnız beşdir

Karye-i Yayabaşı

Ağnâm

Yalnız yedidir

Karye-i Gündüzlü

Ağnâm

Yalnız sekizdir

Karye-i Köse …

Ağnâm

Yalnız yirmi

sekizdir

Yekûn …

2904 yalnız iki bin dokuz yüz dört re’s koyun

Tahrîren fi'l-yevmi's-selâse min şehri Zilka‘deti'ş-şerîfe sene 1050

265

52-A-1

Kıdvetü'l-kuzāt ve'l-hükkâm ma‘denü'l-fazli ve'l-ikrâm mevlânâ Rodoscuk Kadısı zîde

fazluhû tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki kıdvetü'l-emâcid ve'l-a‘yân

bi'l-fi‘il Koyun Emîni olan Ali dâme mecdühû tezkire gönderüp kazā-i mezbûrun

ağnâmı muzāyaka olup sene-i mezbûrda cem‘ ve tahsīl olunmak bâbında emr-i şerîfim

recâsına i‘lâm eylemegin imdi mukaddemâ koyun bir mikdâr-ı muzāyaka olmak sebebi

ile iki sene mukaddem cem‘ olunup olduğu ecilden re‘âyâma ta‘addî ve cânib-i mîrîye

gadr olduğu mesmû‘-ı humâyûnum olup ve ancak senede bir kerre cem‘ olmağla min

ba‘d senesi ziyâde geçmeyüp bin elli bir Muharremi târîh bağlanup minvâl-i meşrûh

üzere sene tashîh olmak fermân-ı şerîfim olmağın bin elli bir senesine mahsûb olmak

üzere kazā-i mezbûrda vāki‘ iki bin dokuz yüz dokuz re’s ağnâmın her bir re’sinden

mîrî içün otuz beşer akçe bedel-i ağnâm ve altışan akçe gulâmına ve cem‘ eyleyen

sürücü vech-i ma‘îşet içün dörder akçe ki cümle her bir re’s kıymeti içün kırk altışar

akçe olur hesâb-ı mezbûr üzere cem‘ ve tahsīl itdirilmek emr idüp buyurdum ki hükmi

şerîfimle vardıkda bu bâbda sâdır olan emrim üzere amel idüp dahi taht-ı kazānda

vāki‘ olan mikdâr ağnâmın sene tahsîs olunmağla târîh-i mezbûra mahsûb olmak üzere

her bir re’sinden mîrî içün otuz altışar akçe bedel-i ağnâm ve altışar akçe ilâvesiyle ve

cem‘ eyleyen mezbûr sürücüye dörder akçe ki cümle her bir re’s koyun içün kırk altışar

akçe olur irsâl olunan mehmûr ve nişânlu ve tuğrâlu ağnâm defteri mûcebince mezbûr

sürücü cem‘ ve tahsīl itdürüp bundan ziyâde hizmetkâr akçesi ve kadılar mahkeme harcı

nâmıyla ve sâir cihât ile bir akçe ve bir habbe ziyâde almayalar ve aldırmayasız şöyle

fermân-ı şerifimden ziyâde akçe alunduğu sem‘-i humâyûnuma ilkā oluna ol makūle

fermân-ı şerîfime muhâlif ziyâde akçe alanların ve aldıranların bilâ te’hîr hakkından

gelünür bilmiş olasız ve vech-i meşrûh üzere sene tashîh olunmağla re‘âyâ tāifesi

mukaddemā sene-i mezbûrenin bedel-i ağnâmı … idik biz dahi virmeziz deyü ta‘allül

iderlerse sene tashîh olunup ve senede ancak bir kerre cem‘ olunacağı re‘âyâya

tefehhüm itdürüp sene-i mezbûreye mahsûb olunmak üzere bedel-i ağnâmı cem‘ ve

tahsīl itdiresin ki mezbûr sürücü dahi vakti zamânıyla koyun iştirâ eyleyüp mahallinde

Âsitâne-i Se‘âdetime getürüp matba-ı âmireme ve dergâh-ı mu‘allâm … teslîm eyleyüp

edâ-yı hizmet ve def‘-i muzāyaka eyleye ve re‘âyâ tāifesinden ba‘zıları sâkin oldukları

kasaba ve mahellâtda ve karyelerde tuğrâlu ağnâm defterlerinde üzerlerinde koyun

kaydı var iken mücerred … içün biz eşkinci ve sürücü ve derbendci ve çeltükcü ve

bunun emsâli hizmeti mukābelesinde mu‘âflarız ve yâhûd koyunlarımız defterlerde

266

tasrīh itdirmişüzdür ve yâhûd … vardır elimizde emr ve defterimiz vardır deyüp …

defter ifrâz olunup üzerlerine edâsı lâzım gelen bedel-i ganemlerin mezbûr sürücüye

virmeyüp ta‘allül iderler ise kat‘â ta‘allül itdirmeyüp tuğrâlu ağnâm defterleri

mûcebince ve fermân-ı şerîfim muktezāsınca bedel-i ganemlerin temâmen cem‘ ve

tahsīl itdürüp ve ibrâz eyledikleri sâhte emir ve defterlerin ellerinden alup kîseleyüp ve

mühürleyüp Derse‘âdetime irsâl eyleyesiz ve bi'l-cümle koyun … umûr-ı mühimmenin

ziyâde … olmağla sâyire kıyâs olunmasın ana göre mukayyed olup ‘avk ve te’hîr ve

ihmâl ve defterden nakz ağnâmdan ve bedel-i ağnâm akçelerinde defter mûcebince cem‘

olunup vakt u zamânıyla koyun iştirâ olumağla matbah-ı âmirem ve Yeniçeri

meydânında koyun muzāyaka çekilmekden ve tashîh … ta‘allül ve bahâne eylemekden

ve itdirmekden ve hilâf-ı şer‘ ve kānûn ve muğâyir-i fermân-ı humâyûn ta‘addî ve

tecâvüzde be-gāyet hazer idüp ahsen-i vechle itmâm-ı hizmet ve bezl-i makdûr

eyleyesiz şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Fi'l-yevmi's-sâbi‘ aşer min

Zilhicceti'ş-şerîfe lisene ihdâ ve hamsîn ve elf.

Vasale ileynâ fî 6 min Saferi'l-hayr sene 51

52-B-1

Berât-ı şerîf-i âlîşân tuğrâ-yı garrâ-yı cihânsitân hükmü oldur ki

Perâkende Gelibolu ve Cezîre-i Ağru rüsûmundan ve tevâbi‘inde vāki‘ merhûm ve

mağrûrün leh Sultân Süleyman alehirrahmeti ve'l-gufrânın evkāfı keferesinin bin elli

senesine mahsûb olmak üzere üzerlerine edâsı lâzım gelen ziyâde-i cizyeleri cem‘ ve

tahsīl ve dâhil-i hazîne olmak lâzım ve mühim olmağın emîn ta‘yîn olunup eline

mühürlü ve nişânlu cizye defteri sūreti virilüp irsâl olunmuşdur imdi mûcebince cem‘

ve tahsīl ve dâhil-i hazîne itdirilmek emr idüp buyurdum ki hükm-i şerîfimle mezbûr

kulum zîde kadrühû vardıkda sizler ve kadılar evkāf-ı mezbûra keferesinin avârız

hânesine ve nakl olanların târîh-i mezbûre mehsûb olmak üzere cülûs-ı humâyûn

ziyâdesiyle ve kırkar akçe mîrî gulâmiye ile her bir hânesinden yüz yetmiş beşer akçe ve

ba‘zı hizmet mukābelesinde mu‘âf olanların dahi cülûs-ı humâyûn ziyâdesiyle ve kırkar

akçe mîrî gulamıyla her bir hânisende ikişer yüz akçe ve Orta kazāsına tâbi‘ Men‘î

Deresi keferesinin dahi cülûs-ı humâyûn ziyâdesi ile … akçe-i mîrî gulâmiye ile her bir

hânesinden ikişer yüz altmış beşer ziyâde-i cizye akçeleri ve bundan mâ‘adâ girü her bir

hâneden otuz beşer akçe alunup yirmişer akçesin mübâşir-i mezbûr hîn-i muhâsebede

267

mîrîye teslîm eyleyüp on beşer akçesini kendüye ve … olmak üzere irsâl olunan

mühürlü ve nişânlu defter sûret-i mûcebince cem‘ ve tahsīl itdürüp bundan ziyâde

re‘âyâdan gulâmiye ve mahkeme harcı ve kâtibiye ve sarrâfiye nâmıyla ve gayrî bahâne

ile bir akçe ve bir habbe almaya ve aldırmayasız ve defter-i mezbûrun varise ol

makūleler tahrîr ola harâcların re‘âyâsı ve papasları ve köy kethüdâları mübâşir-i

mezbûr mahkemeye götürdüp defter mûcebince ne mikdâr … olduğun re‘âyâya

bildürüp asl-ı mâla ve deftere noksān gelmemek üzere ma‘rifet-i şer‘le … vāki‘ olan

noksānı re‘âyânın kendü rızāları ile kaçar akçe düşer ise mâbeynlerinde tevzî‘ ve taksîm

olunup her ne ise câmi‘-i cezîr olan mezbûr re‘âyâ kendü elleri ile bî-kusūr teslîm

eyleyeler ammâ cizye cem‘ eyleyen kulum dahi zinhâr ahz u celb ve tam‘-i hâm sebebi

ile ziyâde … göstermekle re‘âyâya ta‘addî ve tecâvüz eylemekden ve bi bahâne ile

ziyâde akçe almakdan ihtirâz eyleye ve siz ki kadılarsız siz dahi bu bahâne ile haracıdan

ve re‘âyâdan bir akçe ve bir habbe almayasız kuzātın harâc husûsu içün akçe aldıklarına

kat‘an rızā-yı humâyûnum yokdur bilmiş olasız ve ba‘zı re‘âyâ dahi a‘yân-ı

memleketden nice kimesnelerin çiftliklerine sığınup cizye cem‘ine me’mûr olanlar

cizyelerin almak içün o makūle re‘âyâyı mahkemeye davet itdiklerinde çiftil sāhibleri

biz bilmeziz re‘âyâyı kande bulursan bul sen deyü cizyedârı bu vecihle ta‘cîz

eylemekden ve cizye mâlının tahsīline mâni‘ olmakdan be-gâyet hazer eyleyüp her

birisi çiftliklerinde ve karyelerinde olan re‘âyâyı mahkemeye gönderüp hîç bir vecihle

ta‘allül ve bahâne eylemeyeler şöyle ki o makūle çiftli sâhiblerinin bu makūle ‘illet ve

bahâneleri ile cizye mâlının cem‘ine mâni‘ ve ‘özr eyledikleri istimâ‘ oluna kat‘an emân

ve zemân virilmeyüp haklarında geline sancakbeyleri ve kadılar ve gayrîler evvelki gibi

kapu açmak ve icâzet virmek nâmıyla ve gayrî tarīk ve bahâne ile harâc husûsunda

kayırmayup re‘âyâdan ve harâccıdan bir akçe almeyelar ve harâccı dahi gulâmiyeden

ziyâde mîrîye ve kendüye ta‘yîn olunup berât-ı şerîfimde tasrîh olunan ma‘îşinden gayrî

kolcu akçesi nâmıyla ve âhar tarīkle ve bahâne ile re‘âyâdan bir akçe almayup ve bu

kulun nâmına karye be karye âdemler gönderüp bana şa‘ir denlü zahîre lâzımdır deyü

ta‘addî eylemeyüp ancak re‘âyâ kendü rızāları ile mübâşir-i mezbûra kifâyet mikdârı

zahîre makūlesi her ne getürür ise ana kanâ‘at eyleyüp tecâvüz eylemeye şöyle ki eger

harâccı ve sancak beyleri ve kadılar ve gayrîler fermân-ı humâyûnuma muhâlif

re‘âyâdan bir akçe ve bir habbe aldıkları mesmû‘-ı humâyûnum ola ecdâd-ı izâmım

enârullûhi te‘âlâ ervâh-ı tayyibeleri içün hiç birinin ‘özr ve cevâbı makbûl-ı

humâyûnum olmayup sâyire mûcib-i ‘ibret olmak içün bilâ te’hîr eşedd ukûbet ile salb

268

ve siyâset olunurlar bilmiş olalar ana göre her birisi nusret üzere olup ta‘addî ve

tecâvüzden kasr-ı yed eyleyüp be-gāyet ihtirâz eyleyeler işbu sene-i mübârekede

re‘âyâya sâyir seneler gibi ta‘addî ve teklîf olmayup her birine merhamet-i humâyûnum

erzânî kılımağla re‘âyâ dahi târîh-i mezbûrda üzerlerine edâsı lâzım gelen cizyelerin

mübâşir-i mezbûr kuluma ber-vech-i ta‘cîl edâ ve teslîm eyleyüp te’hîr itdirmeyeler ve

sen ki cizye-i merkūme cem‘ine me’mûr olan kulumsun cizye mâlını re‘âyâdan defter

mûcebince ve fermân-ı şerîfim üzere mu‘accelen cem‘ ve tahsīl ve getürüp dâhil-i

hazîne eyleyüp kat‘-ı alâka eyleyesin ve hâlâ sikke-i humâyûnum müceddene tashîh

olunup hâlis gümüşden her on dânesi bir dirhem gelür sikke-i humâyûnumla meskûk

cedîd akçe cârî olmak fermânım olmağla kā‘ide-i kadîm üzere mîrî içün alınan altunu

yüz on sekizere ve kâmil guruşu yetmiş sekize ve esedî guruşu altmış sekizden ve akçe

alınup minvâl-i meşrûh üzere cedîd akçe adurup bin ba‘d isti‘mâli memnû‘ olan zolta ve

rub‘ ve para ve eski zuyûf ve kırkık akçe almaya ve ladırmayasız şöyle bileler alâmet-i

şerîfe i‘timâd kılalar. Tahrîren Fi'l-yevmi's-sâlis aşer şehri Zilka‘deti'ş-şerîfe lisene

hamsîn ve elf.

Be-makām-ı Kostantiniyye

El-mahrûse

Vasale ileynâ fî gurre Saferi'l-hayr sene 51

52-B-2

Defter oldur ki Bekir Bey nâm kimesnenin hâtûnu fevt olup oğlu Ömer nâm sağîre

alıvirdügü eşyâ defteridir ki zikr olunur.

Vefât-ı zevceş der sene 1048

Cellâbî 1

Kıymet 200

Takya serâser 1

Kıymet 160

Sernek takya 1

Kıymet 35

Kahve renk Arakcın

1

Kıymet 27

… kapama 1

Kıymet 120

Zıbun 1

Kıymet 27

Çizme siyâh 1

Kıymet 15

Çerkezî 1

Kıymet 15

Felyar(?) 1

Kıymet 12

Kolan kuşak 1

Kıymet 25

‘Anterî 1

Kıymet 12

269

Yekûn 756

Kaynanasına virdügüdür

Şu kayın vâlidesinin hakkı

970

Evi meremât eyledügi

1000

…

1970

0756

______

2726

Cümle … iki bin yedi yüz yirmi altı akçedir.

53-A-1

Akzâ kuzāti'l-müslimîn evlâ vülâti'l-muhaddîn ma‘denü'l-fazli ve'l-yakīn vâris-i

ulûmü'l-enbiyâ ve'l-mürselînm huccetü'l-hakki ale'l-halk… el-muhtassu bimezîdi

inâyeti'l-meliki'l-mu‘în mevlânâ Gelibolu Kadısı zîde fezâilehû ve mefâhirü'l-kuzāt ve'l-

hükkâm me‘âdinü'l-fezâili ve'l-hükkâm merhûm ve mağfûrün leh Sultân Süleyman Hân

tâbe serâhunun evkāfından perâkende-i Gelibolu keferesi sâkin oldukları yerlerin

kadıları zîde fazlühüm tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki kazālarda

vāki‘ evkāf-ı mezbûrenin pârekende-i Gelibolu keferesinin bin elli Ramazânı gurresinde

üzerlerine edâsı lâzım gelen vakf cizyeleri üç bin dokuz yüz hânesinin her bir

hânisinden yetmiş akçe vakf içün ve on beş akçe mîrî içün ve on bir akçe dahi cem‘

idenin sebeb-i ma‘îşeti icün cem‘ ve tahsīl itdirilmek emr idüp buyurdum ki hükm-i

şerîfimle kıdvetü'l-emâsil ve'l-akrân Murtaza nâm kulum ve zîde kadrühû

vardıkda bu bâbda sādır olan emrim üzere amel idüp dahi siz ki kadılarsız evkāf-ı

mezbûrenin perâkende re‘âyâsının ol mikdâr hânelerinin târîh-i mmezbura mahsûb

olmak üzere her bir hânelerinde vakf içün yetmiş akçe cizyedâra on beş akçe mîrî içün

270

ve onar akçe dahi cem‘ eyleyen mübâşirin sebeb-i ma‘îşeti içün cümle her hâneden

doksan beş akçe hesâbı üzere cem‘ ve tahsīl ve ahz u kabz itdürüp min ba‘d hilâf-ı emr

ve defter bir ferde ta‘allül ve nizâ‘ ve ‘inâd ve muhâlefet itdirmeyesiz ve hîn-i cem‘inde

tamâm-ı ihtimâm idüp kesr-i defterden ve naks-ı hazîneden ve fermân-ı şerîfimden

ziyâde akçe istemekle re‘âyâya ta‘addî ve tecâvüzden be-gâyet ihtirâz eyeleysiz şöyle

bilesiz alâmet-i şerife i‘timâd kılasız. Tahrîren fi'l-yevmi's-sâmin aşere şehri

Zilhicceti'ş-şerîfe lisene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-‘izzi ve'ş-şeref.

Bu husūs içün ahâlî-i re‘iyyet Sadr-ı A‘zam savbına arzıhâl eylediklerine mahall-i

derkenâr olundu … Vezîr-i A‘zam hazretleri defterdâr göreler deyü buyruldu virmeğin

ol dahi bu emrin sûreti üzerine mâdâm ki müceddeden emr-i şerîfime min ba‘d dahl

itdirilmeye dimekl emir … Sultân Murâd-ı Evvel tuğrâsıyla emir ba‘de'l-kayd üç

günden sonra tashîh … olmuş cedîden emr-i şerîf feldi bin elli bir senise mahsûb olmak

üzere …

53-A-2

Kıdvetü'l-kuzāt ve'l-hükkâm ma‘denü'l-fazli ve'l-izâm Mevlânâ Rodoscuk Kadısı zîde

fazluhû tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki bi'l-fi‘il Koyun Emîni olan

kıdvetü'l-emâcid ve'l-a‘yân Ali dâme mecdühû … se‘âdetime mühürlü tezkire gönderüp

kazā-i mezbûrun ağnâmı mevsîm olunup bin elli bir senesine mahsûb olmak üzere

re’s koyunlarımın birer re’sinden otuz altışar akçe bedel-i ağnâmları cem‘ ve

tahsīl olunmak içün emr-i şerîfim virmegi recâ itmegin imdi mûcebince cem‘ ve tahsīl

itdirmegi emr idüp buyurdum ki hükm vardıkda bu bâbda sādır olan emrim üzere

amel idüp ve dahi kazā-i mezbûrun bedel-i ağnâm akçelerini târîh-i mezbura mahsûb

olmak üzere irsâl olunan tuğrâlu ve nişânlu ve memhûr ağnâm defteri mûcebiyle

mezbûr sürücüye bi't-temâm cem‘ ve tahsīl itdürüp mezbûr dahi defter fermâniyle

koyun alup mahallinde Âsitâne-i Se‘âdetime getürüp teslîm eyleyüp ve matbah-ı

âmirem ve dergâh-ı mu‘allâm Yeniçerileri Meydânı içün lâzım gelen ete muzāyaka

çekmek ihimâli olmaya ve sen ki kadısın taht-ı kazānızda olan ağnâmın bedelleri sinîn-i

sâbıka minvâli üzere cem‘ ve tahsīl olunmuş ise mezbûr sürücüye dahi ol minvâl üzere

cem‘ ve tahsīl itdiresin ol dahi mühimmât-ı mezbûr içün lâzım gelen koyunu getürüp

teslîm eyleye ve re‘âyâ nerde sâkin olursa ekinci ve görücü ve çeltükcü ve küreci ve

bunun emsâli hizmetlerdeyüz ve yâhûd koyunumuzu defterden ihrâc itdirmişizdir deyü

bir tarīkle sūret-i devter ve sâhte emir ibrâz idüp üzerlerine edâsı lâzım gelen bedel-i

271

ağnâmlarını mezbûr sürücüye virmeyüp ta‘allül ve nizâ‘ iderler ise min ba‘d olunmak

gerek sözlerine amel eylemeyüp ol bâbda olan sâhte temessükâtlarını ve emirlerini

Derse‘âdetime irsâl eyleyesiz ve ba‘zıları dahi mebur sürücü cefâ idüp biz sene-i

sâbıkada virdigimiz üzere bu sene virmeziz deyü hilâf-ı mer ve defter ‘inâd ve

muhâlefet iderlerse mukaddemâ her bir kadılıklarınız re‘âyâma koyunlarını getürüp

teslîm eyledikleri üzere mezbûrlar dahi emir ve defter mûcebince üzerlerine edâsı lâzım

gelen koyunu bi't-temâm kendüleri getürüp teslîm eyleyeler el-hāsıl koyun husûsu emr-i

lâzımdandır ana göre mukayyed olup ‘aslâ ve kat‘â ve te’hîrden ve ihmâl ve

müsâheleden ve ‘adem-i takayyüddün sebebiyle zikr olunan bedel-i ağnâm defter ile

cem‘ olunmağla lâzım gelen ete muzāya çekilmekden hazer idüp emri yerine getüresin

ve re‘âyâ tāifesi bedel-i ağnâmları içün nizâ‘ idüp koyun virmeke râzī olurlarsa

üzerlerine edâsı lâzım gelen re’s koyunu mezbûr sürücü müvâcehesinde kendüleri

getürüp teslîm eylemege müte‘ahhid olduklarını sicil ve hüccet idüp sūretini yazup

mezbûrun eline verisin ki Derse‘âdetime gelüp ol mikdâr koyunu üzerinde ref‘ eyleyüp

ve havâssı mezbûre içün virilen hücceti elinden alup hıfz oluna ammâ hîn-i cem‘de

tamâm-ı ihtimâm idüp hilâf-ı şer‘ ve kānûn ve muğâyir defter ve emr-i humâyûn te‘addî

ve tecâvüzden be-gāyet ihtirâz eyleyesiz şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız.

Tahrîren fî gurre şehr-i Muharremi'l-harâm min şuhûr lisene hamsîne ve elf.


El-mahrûse

Vasale ileynâ fî 3 Muharrem lisene ihdâ ve hamsîn ve elf.

53-B-1

Mâ hüve'l-muharrerü fîh …

İsmail bin Mustafa el-Kādī be-Bergos

Ufiye anhümâ

Kazā-i Bergama'ya tâbi‘ Küçük Bali Hoca nâm karyeden olup ashâb-ı hayrâtdan el-

merhûmân Muhammed Ağa ve Mustafa Ağa ibn-i el-merhûm Musa Bey nâm

kimesnelerin İnanlu nâm karyede vāki‘ olan câmi‘-i şerîfde tilâvet-i Kur’ân-ı Azîm'ş-

şân içün vakf eyledikleri otuz sekiz bin akçeyi istirbâh istinmâya bir müstakīm ve bir

hünerkâr mütevellî ve bir hasbî nāzır nasb olunması lâbüd mühim olmağın yine karye-i

272

mezbûre İnanlu nâm karye sükkânından olup diyânet mevsūf ve istikāmet ile ma‘rûf

olduğundan mâ‘adâ hadd-i zâtında hidemât-ı tevliyet uhdesinden gelüp kimesne olup

her vecihle vakfa evlâ ve enfa‘ olduğu yine karye-i mezbûre İnanlu'dan İbrahim Beşe

ibn-i Halil nâm kimesneyi mütevellî ve merhûmâ-ı mezbûrân Mehmed Ağa ve Mustafa

Ağa'nın li-ebeveyn kız karındaşları Fatıma Hâtûn ibnet-i el-merhûm Musa Bey hasbî

nāzır nasb ve ta‘yîn olunmağın anlar dahi tevliyet ve nezāreti kabûl ve hizmet-i

lâzımesin edâya kemâ yenbeğâ müte‘ahhidler olmağın mâ hüve'l-vâki‘ gibbe't-taleb

ketb ve yedlerine def‘ olundu cerâ zâlik ve hurrire fi'l-yevmi's-sâdis min şehri rebî‘i'l-

âhir li sene hamsîn ve elf.

Şuhûdüˈl-hâl: Umdetü'l-emâcid ve'l-ekârim Hüseyin Ağa ibn-i Mehmed eş-şehîr bıçakçı

ustası, Mefharü'l-eşbâh Kasım Ağa ibn-i … sâkin-i kerye-i İnanlu, Çatalca Kethüdâ

Yeri Mustafa Ağa, Çatalca Serdârı Mehmed Ağa, Pehlüvan Ahmed Bey sâkin-i …

Küçük, Süleyman bin Yusuf an karye-i mezbûre, Mahmud Halife ibn-i İbrahim Balı

Hocalu, İnanlu'dan Hüseyin ibn-i Mehmed, İsmail bin Mustafa el-müezzin, İbrahim bin

Halil, Bölük … Nalband ishak, Ali Hoca ibn-i Resul el-İmâm, Mustafa Beşe el-Muhzır

ve gayrühüm mine'l-hâzırîn.

53-B-2

Mâ fîhi mine'l-hükmi bisıhhati'l-vakf min sülüsü'l-mâl vāki‘ men efkara ibâdillâhi'l-

müte‘âl İsmail el-Kādī ale'llâh Bergos

Bergos kazāzına tâbi‘ İnanlu nâm karyede vāki‘ olan câmi‘-i şerîfin bi'l-fi‘il imâm ve

hatīb ve mütevellîsi olan umdetü's-sulehâ Sadık Efendi ibn-i el-Hâc Sefullah meclis-i

şer‘-i hatîr-i lâzımüˈt-tevkîrde yine kazā-i mezbûra tâbi‘ Büyük Balı Hocalu nâm karye

sükkânından olup bundan esbak vefât iden Mustafa Ağa ibn-i Musa nâm kimesnenin li-

ebeveyn kız karındaşı Fatma Hâtûn ibnet-i el-merhûm Musa nâm hâtûnun tarafından

husūs-i âti'z-zikre vekîl olup vekâleti Çatalca'da bi'l-fi‘il Kethüdâ olan Mustafa Ağa ibn-

i Yusuf Ağa ve Küçük Karışdıran nâm karyeden Pehlüvân Ahmed Bey ibn-i Yusuf ve

büyük Karışdıran nâm karyeden Nalband İshak ibn-i İzzeddin Ve Çatalca'dan Bostancı

Sinan Beşe ibn-i Abdullah ve Hasan bin Abdullah ve Mustafa Beşe el-Muhzır nâm

kimesneler şehâdetleriyle sâbit olan yine mezbûrenin zevci Salih Ağa ibn-i Hasan nâm

kimesne mahzarında şöyle takrîr ve da‘vâ iderler ki müşârün ileyh Mustafa Ağa ziyâde

hasta olup teslîm-i rûh idecek mahalde tasavvurât-ı kavliyyesi câiz ve teberru‘âta nâfiz

273

olduğu hâlde ahsen mâl ve atyab melâlinden on sekiz bin nakd fızza Osmânî akçeyi

ifrâz idüp vakf-ı sahīh-i şer‘î ve habs-i sarîh-i mer‘î kılup şöyle şart eyledi ki meblağ-ı

mezkûr rehn-i kavî ve kefîl-i melî ile onu on bir buçuk akçe hesâbı üzere mu‘âmele

olunub hâsıl olan ribhden hesâb-ı merkūm üzere iki bin yedi yüz akçenin zikr olunan

câmi‘-i şerîfde her kimi imâm ve hatīb olursa her gün ba‘de'l-asr bir Âmene'r-Resûl ve

üç İhlâs-ı Şerîf tilâvet idüp sevâbını ve fazîlini benim rûhuma ihdâ idüp beher sene iki

bin üç yüz kırk akçe vazīfeye mutasarrıf ola deyü mellağ-ı mezkûr on sekiz bin akçeyi

İbrahim Beşe nâm kimesneye teslîm idüp musırran vefât eylemişdir ve sülüs mâl dahi

müsâ‘iddir şer‘le meblağ-ı mezbûr alınup ve bir mütevellî nasb olunup yedine teslîm

olunması matlûbumdur didikde gıbbe's-suâl ve'l-inkâr ve akībü'l-istişhâdi'ş-şer‘î ‘udûl-i

müslimînden İbrahim Beşe ibn Hüseyin ve Halil bin Receb nâm kimesneler liecli'ş-

şehâde hazırân olup filhakīka müşârün ileyh Mustafa Ağa hâlet-i nez‘de meblağ-ı

mezkûru minvâl-i meşrûh üzere vakf olundu deyü müşârün ileyh İbrahim Beşe bizim

huzûrumuzda teslîm eyledi biz bu husūsa şâhidleriz ve şehâdet dahi ideriz deyü edâ-i

şehâdet-i şer‘iyye idüp ba‘de't-ta‘dîl ve't-tezkiye şehâdetleri makbûle olup vakfiye-i

mezbûre vasıyyet olunup ve sülüs mâl dahi müsâ‘id olmağla meblağ-ı mezkûrun

vakfiyyetine hükm birle mâ vaka‘a biˈt-taleb ketb olundu. tahrîren gurre-i şehr-i

Rebî‘ü'l-evvel li sene hamsîn ve elf min hicreti men lehü'l-izzi ve'ş-şeref.

Şuhûdüˈl-hâl: Umdetü'l-emâcid ve'l-ekârim Hasan Ağa Çatalca Ustası hâlâ, Mefharü'l-

eşbâh Kasım Ağa ibn-i Şehriyar İsmail Ağa, Çatalca Kethüdâ Yeri Mustafa Ağa,

Çatalca Serdârı Mehmed Ağa, Serdâr İsmail Çelebi, Pehlüvân Ahmed Ağa, İsmail

Çelebi el-Müezzin, Süleyman bin Yusuf karye-i İnanlu, İshak bin İzzeddin karye-i

Karışdıran'dan, Hüseyin bin Mehmed Karye-i İnanlu'dan, Mehmed Halîfe İbrahim

İbrahim Karye-i Büyük Balı Hocalu, İbrahim bin Halil karye-i İnanlu'dan, Hüseyin bin

Abdullah, Mustafa Beşe ibn-i el-Muhzır ve gayrühüm mine'l-hāzırîn.

54-A-1

Mâ fîhi kemâ tahvîhi men ‘izzü rabbi nemmekahû'l-fakīr ileyhi sübhâneh

İsmail bin Mustafa el-kāzī be-Bergos ufiye anhümâ

Bergos kazāsına tâbi‘ İnanlu nâm karyede vāki‘ olan câmi‘-i şerîfin bi'l-fi‘il imâm ve

hatībi ve mütevellîsi olan mefharü's-sulehâ Sadık Efendi ibn-i el-Hâc Seyfullah meclis-i

şer‘-i hatîr-i lâzımüˈt-tevkîrde yine kazā-i mezbûra tâbi‘ Büyük Balı Hocalu nâm karye

274

sükkânından olup bundan akdem Revan Seferi'nde Tebriz'den iki konak bir yerde

Cevasir nâm karyede vefât el-merhûm Mehmed Ağa ibn-i Musa nâm kimesnenin li-

ebeveyn kız karındaşı Fatma Kadın ibnet-i Musa nâm hâtûn tarafından husūs-ı âti'z-

zikre vekîl olup vekâleti Çatalca'nına bi'l-fi‘il Kethüdâ Yeri olan Mustafa ibni Yusuf

Küçük Karışdıran nâm karyeden Pehlüvân Ahmed Ağa ibn-i Yusuf ve Büyük

Karışdıran karyesinde Nalband İshak ibn-i İzzeddin ve Çatalca'da Nişancı Sinan Beşe

ibn-i Abdullah ve Hasan bin Abdullah ve Muhzır Mustafa Beşe nâm kimesneler

şehâdetleriyle sâbite olan yine mezbûreden Salih Ağa ibn-i Hasan nâm kimesne

mahzarında üzerinde şöyle takrîr ve da‘vâ ider ki müşârün ileyh Mehmed Ağa sefer-i

mezbûra teveccüh eylemeden mukaddem ahsen mâl ve atyeb melâlinde on sekiz bin

nakd-i râyic-i fi'l-vakt fızzî osmânî akçeyi ifrâz ve karye-i mezbûre Büyük Balı Hocalu

nâm kakrye sâkinlerinden Bostancı İbrahim Beşe'ye teslîm idüp şöyle şart eyledi ki

meblağ-ı mezbûr sâl besâl onu on bir buçuk akçe hesâbı üzere mu‘temedün aleyh ve

makbûl olan kimesne uhdelerinde kavî kefîl-i melî ile mu‘âmele-i şer‘iyye kılunup

rıbhından hāsıl olan iki bin yedi yüz akçenin zikr olunan câmi‘-i şerîfde kim imâm ve

hatīb olursa her gün kable salâtü'l-fecr bir Âmene'r-Resûl ve üç İhlās-ı Şerîf tilâvet idüp

sevâbını ve fazîletini benim rûhuma ihdâ idüp senede iki bin üçyüz kırk akçe vazīfeye

mutasarrıf ola ve meblağ-ı mezkûr istirbâh ve istinâmeye bir muttakī ve bir … kimesne

mütevellî olup sefer-i merkūmu tamâm seferleyüp sefer ‘ubûrunda karye-i merkūme

civârında nüzûl idüp ve anda hasta olup refîklerin yanına davet idüp ve minvâl-i meşrûh

üzere meblağ-ı mezbûru mukaddemâ vakf iden ve hâlâ yine vasiyyet idüp mukirren

vefât eylemişdir ve sülüs mâl dahi müsâ‘id ve meblağ-ı mezbûr-ı mezkûr İbrahim Beşe

yedinden alınup ve bir mütevellî nasb olunup anın yedine teslîm olunması matlûbumdur

didikde gıbbe's-suâl vekîl-i müşârün ileyh Salih Ağa cevâbında fiˈl-hakīka müteveffâ-yı

mezbûr Mehmed Ağa Revan Seferi'ne müteveccih olduğu hâlde hâl-i hayâtında minvâl-

i meşrûh üzere meblağ-ı mezkûru vakf idüp ve mûmâ ileyh İbrahim Beşe mahzar-ı

müslimînde teslîm eyledi ve sülüs mâl dahi müsâ‘id lâkin sefer-i mezbûrdan ‘avdetde

karye-i mezbûre civârına gelüp anda hasta olup tekrâr meblağ- ımezburu minvâl-i

muharre üzere vakf olsun deyü vasiyyet idüp musırran vefât eyledüğü ma‘lûmum

degildir deyüp mûmâ ileyh Sadık Efendi'den müdde‘âsına mutābık beyyine taleb

olundukda ‘udûl-ı ricâlden Eyyüb Çelebi ibn-i Mustafa er-râcil ve Hasan Bey ibn-i

Mahmud nâm kimesneler liecli'ş-şehâde hâzırûn olup fiˈl-hakīka müşârün ileyh

Mehmed Ağa sefer-i mezbûrdan ‘avdetde karye-i mezkûre civârında nüzûl idüp anda

275

hasta olup refîklerin cem‘ idüp ve mukaddemâ hâl-i hayâtında müşârün ileyh İbrahim

Beşe ber-tafsīl-i mezkûr üzere virdügü meblağ-ı merkūmu câmi‘-i şerîf-i mezkûra her

kim imâm ve hatīb olursa kable salâtü'l-fecr üç İhlās-ı Şerîf ve bir Âmene'r-Resûl tilâvet

oluna ve vazīfe-i mezbûre virile deyü vasiyyet ve bizi ve dahi nice müslümânları işhâd

idüp ve musırran karye-i mezbûrede vefât eyledi biz bu husūsa bu tarīk üzere şâhidleri

ve şehâdet dahi ideriz deyü edâ-yı şehâdet-i şer‘iyye eylediklekrinde ba‘de't-ta‘dîl ve't-

tezkiye şehâdetleri makbûle oldukdan sonra vasiyyet olup ve sülüs mâlı dahi müsâ‘id

olmağla meblağ- ımezburun vakfiyyetine hükm birle işbu vesîsa-i enîka alâ mâ hüve

tahkīk ketb olundu. Cerâ zâlik ve hurrire fî gurre şehri Rebî‘i'l-âhir lisene hamsîn ve elf.

Şuhûdüˈl-hâl: Umdetü'l-emâcid ve'l-ekârim Hasan Ağa Usta-i Çatalca hâlâ, Mefharü'l-

eşbâh Kasım Ağa ibn-i Serbân İsmail Ağa, Çatalca'da Kethüda Yeri olan Mustafa Ağa,

Çatalca Serdârı Mehmed Ağa, İbrahim Çelebi Serdâr, Ali Hoca ibn-i Resul el-imâm,

Hasan ibn-i Abdullah, Pehlüvân Ahmed Bey ibn-i Yusuf, İsmail ibn-i Mustafa el-

müezzin, İnanlu'dan Süleyman bin Yusuf, Karışdıran'dan İsmail bin İzzeddin,

İnanlu'dan Hasan bin Mehmed, Büyük Balı Hocalı'dan Mahmud Halîfe, İnanlu'dan

İbrahim bin Halil, Mustafa Beşe el-Muhzır, Mefharü'l-cüyûş ve cünûd Hüseyin Çavuş,

Hasan Beşe el-haffâf.

54-B-1

Mefâhirü'l-kuzāt ve'l-hükkâm me‘âdinü'l-fezāil-i ve'l-hükkâm Âsitâne-i Se‘âdetime

metefarrika kābil akçe-i cedîd getürdügü yerlerin kadıları zîde fazlühüm ve kıdvetü'l-

emâsil ve'l-akrân Solkol Alayı Beyisi Şahin zîde kadrühû tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl

olıcak ma‘lûm ola ki sen ki Alay Beyisin hâlâ südde-i se‘âdetimde gider iken her

kasabada müşârün ileyh kābil cedîd akçe tevzî‘ eyledügün riyâl guruşa nice almışdır ve

esedî guruşa ve zolta ve leye rub‘u ve gayrî meskûk gibi ve nicyee almışdır ve züyûf ve

eski akçe aldıkda kāl itdirmiş midir ve yâhûd kāl itmeden … almışdır ve her dirhem kaç

akçeye almışdır ferden ferdâ tecessüs ve tefehhüm eyleyüp ve her birisine müstakil

hüccet alup arzıhâlleri ile Âsitâne-i se‘âdetime gönderin ammâ geraz ve ta‘assub ve ahz

ve celb sebebi ile hilâf garaz ve inhâ itmeden ziyâde ihzâr elemen bâbında ferman-ı

âlîşânım sādır olmuşdur buyurdum ki vusûl buldukda sādır olan fermân-i celîlü'l-

kadrim mûcebince amel idüp dahi sen ki mîralay-ı müşârün ileyhsin uğraduğun

kadılıklarda merkūm kābil akçe tevzî‘ eyledügü mahallerden bir hôş basîret üzere bî-

garaz mütlümânlardan tecessüs ve tefehhüm idüp riyâl ve esedî guremâ ve zolta ve liye

276

rub‘u kaçar akçeye alınmışdır ve züyûf akçe aldıkda kāl itdürdükten sonra mı almışdır

ve gumüşlü dirhemi kaçar akçeye almışdır ferden ferdâ yoklayup ve taharrî ve hüccet

itdürüp hüccetleri ile sıhhat ve vukû‘ü üzere yazıp Âsitâne-i Se‘âdetime arz ve i‘lâm

eyleyesin şöyle ki … bu bâbda kemâl-i dikkat ile ihtimâm idüp ve her mâh hüccetini

başk ayazdurup irsâl eyleyesiz şöyle ki garaz ve ta‘assub sebebi ile ve yâhûd gayrî

tarīkiyle hilâfını arz eyleyesiz bir vecihle … ana göre basīret üzere olasız hakīkāt-ı hâl

her ne ise arz eyleyesiz … fi'l-yevmi's-sâmin fi Muharremi'l-Harâm lisene ihdâ ve

hamsîn ve elf.


El-mahrûse

Vasale ileyna fî 9 Muharremü'l-harâm lisene ihdâ ve hamsine ve elf.

54-B-2

Vakf-ı mezbûrun ta‘tīline sâ‘i olup fukarâya … âyetinin mısdâkına mâ sadak ve lugate

‘âmme … ahakk ve müstahak ola.

54-B-3

… yirmi altı bin eski akçedir bitarīki'l-musālaha beytülmâl tarafına yalnız yirmi altı bin

akçe alınmışdır

Minhâ … muharrerüˈl-esâmî Osman vekîli Ahmed kabz idüp Osman'a teslîm olundu

Harc-i mahkeme beyân-ı

….

4000

Ücret-i …

300

Kâtibiye … ve sarrâfiye

300

Muhallefât-i Nikola veled-i Metro …

Nakd ve gayr-ı muhallefât

13000

Eski akçedir

Minhâ el-bâkī mîralay Osman

277

7500

Hıssetü'z-zevce

3000

Zābıt-ı şehr Davud

Bey defterleri …

deyü nizâ‘ itmeyüp

berâ-yı musālaha

Harc-i mehkeme

Mehmed …

1500

…

Eski akçedir

Muhallefât-ı Dimo Çoban der- Kara Halil

Koyun re’s

Öşür

100

Karye-i merkûme merhûm Sultân Süleyman Vakfı olmak … yedinde olan emr-i şerîf ile

nizâ‘ itmekle bitarīki'l-musālaha mezbûr Hüseyin …

Bâkī 70 re’s koyun

Bey‘ olundu

Beher re’s 100

Yekûn 7000 yedi bin eski akçedir

Mecmû‘ harc-ı mahkeme 1400

55-A-1

Tıbku aslühü'ş-şerîf harrehû el-fakīr ileyhi sübhânehû Musa el-me’mûr biistimâ‘i'l-

ümûri'ş-şer‘iyye el-‘askeriyye ‘ufiye anhu

Nişân-ı şerîf-i âlîşân ve tuğrâ-yı garrâ-yı vâcibi’l-iz‘ân bi’l- ‘avni’l-Meliki’l-

Müste‘ân ilâ yevmi’l-haşri ve’l-mîzân hükmü oldur ki

Mahrûse-i İstanbul'da vāki‘ Sulu Mesken sükkânından Gragor nâm râhib dîvân-ı

humâyûnuma gelüp arz sunup İstanbul ve … Rumeli'de ve Anadolu'da sâkin Ermeni

tâifesinin patrîkligi … üzere re‘âyâdan ve her kangı bir akçe ve bir habbe alınmamak

278

şartlı ve pîşkeş-i kadîmesiyle kendüye tevcîh olunmak bâbında inâyet recâ eyledügü bin

elli zilka‘desinin on ikinci günü arz olundukda ‘âdeten pîşkeş alunup berât-ı şerîfim

virilmek fermânım olmağın sene-i mezbûre zilka‘de yirminci gününden kırk bin akçe ve

mâh-ı merkūmun yirmi ikinci gününde altmış bin akçe ki cem‘an yüz bin akçe olur

dâhil-i hazîne itmek işbu dârende-i fermân-ı humâyûn-ı meserret-makrûn-ı hâkānî …

hakkında mezîd-i inâyet-i husrevânem zuhûra getürmek tāife-i mezbûra bir patrik nasb

ve ta‘yîn idüp bu berât-ı se‘âdet-âyât-ı ve hüccet-i gâyâtı virdim ve buyurdum ki min

ba‘d mezbûr râhib varup ref‘ olunan David Râhib varup yerine Mahmiyye-i İstanbul ve

Galata ve Hâslar ve Üsküdar ve İznikmid ve Kütahya ve Kayseriye ve Konya ve Tokat

ve Sivas ve Ankara ve Merzifon ve Amasya ve Trabzon ve Kefe vilâyetleri Anadolu'dan

Rumeli'ye geçüp Edirne ve Cebel-i Tekfur ve Gelibolu ve Rodoscuk ve Dimetoka ve

sâir vilâyetlerde perâkende ve perîşân olan Ermeni keferesine kadîmden olıgelen ‘âdât

ve îtiyâd üzere patrik olup mâdâmki mîrîye ‘âid ber-vech-i maktū‘ her sene uhdesine

edâsın lâzım gelen yedi yüz dört sikke-i hasene kesimlerin Ramazân-ı Şerîf evâilinde

hazîne-i âmiriye edâ ve teslîm eyleye bundan evvel patrik olanlar ne vechle olıgelmişler

ise mezbûr dahi ol vecihle patrik olup ol bâbda patrikliğine taraf-ı âhardan kimesne dahl

ve ta‘arruz eylemeye ve zikr olunan vilâyetlerde vāki‘ Ermeni keferesine murahhasa

olanlar ve kara başlu papaslar ve sâir Ermeni papasları ve keşişleri ve tāife-i mezbûrenin

… râhib-i mezbûru kendülere patrik bilüp patrikliğine müte‘allıka umûrda mezburu

rahibe mürâca‘at idüp sözünden tecâvüz eylemeyeler ve âyin-i bâtılları muktezāsınca

cümle Ermeni murahhasaları ve papaslarının tebdîl ve ta‘yînleri râhib-i mezbûrun arzı

ile olmağın ‘âdete muhâlif âhardan dahl ve ta‘arruz olunmaya ve patrîkliğe müte‘allık

ve murahhasalardan papas ve keşîşlerden ve karabaşlulardan biri mürd olursa beş binde

… olan mekrûtatını râhib-i mezbûr ve vekîlleri kendü içün ahz ve kabz iüp beş bin ve

beş binden ziyâdesin merkūmân emînleri mîrî içün zabt eyleler ve mürd olan Ermeni

papaslarının kitâbları ve kara kaftânlaır ve gümüş kadehleri ve bârgîr ve katırları

mezbûr içün tarafından vekîllerine kabz itdürüle ve Ermeni keferesinin aralarında nikâh

itdirmeyince âyinlerine muhâlif ‘avret tutanı ve yâhûd bî-vech boşayanı ve iki ‘avret

alanı patrik-i mezbûr görüp lâzım geleni icrâ eyleye ve sâir şer‘î da‘vâları vāki‘ oldukda

vilâyet kadılarına mürâca‘at idüp ahvâlleri şer‘le görülüp icrâ-yı hakk oluna ve vilâyet-i

merkūmûnda vāki‘ kadîmî kilise ve manastırları bilâ emr-i şerîf kimesne ellerinde

olmaya ve izn-i şer‘le lâzım gelen mühimmâtlarına dahl olunmaya ve patrikin arz ve

temessükü olmadan âhara murahhasalık virilmeye ve mürd olan Ermeni râhibleri ve sâir

279

Ermeni keferesi kiliselerine ve patrik-i mezbûra vasiyyet idirlerse makbûl olup Ermeni

şâhidleri ile ame oluna ve ‘azl ve nasba müstahak olan murahhasaları patrik-i mezbûr

azl ve nasb idüp ve yerine mustahak olanları Südde-i Se‘âdetime arz eyledikde mîrî içün

pîşkeş-i kadîmîsi alındıkdan sonra zabtı içün yedlerine berât-ı şerîfim virile ve ve

murahhasa rüsûmundan her kangı vilâyetde hakkı olup tahsīline aczi olsa şer‘le sâbit

oldukdan sonra hâkimü'l-vakt olanlar hükm idüp alıvireler ve Ermeni tāifesi kadîmden

viregeldükleri mîrî rüsûm ve tasadduk akçeleri ve panayırları ve hânkâhları ve

manastırları rüsûmu ber-vech-i mukāta‘a viregeldükleri kimesnelerin defter mûcebince

vire ve patrik-i mezbûru veya vekîlleri mîrî rüsûm cem‘inde ikine ba‘zı muhavvef

yerlerde ahsen vecihle geçmek içün yanlarına kılağuz virilüp ve tebdîl-i câme ve kisve

idüp def‘-i mazarrat içün âlât-ı harb getürdüklerinde dahl ve ta‘arruz ve rencîde

itdirilmeye ve ehl-i ‘örf tāifesi mücerred … sökdük ve oğlanlarımız … veyâ sana karz

akçe virdik deyü … olunmayup ve bindikleri bârgîrleri ve katırların kapum kulları ve

ulaklar almayup ve altı ay bir yerde sâkin oldukda yanlarında olan âdemlerinden yave

haracı taleb olunmaya ve kiliselerinde cemâ‘at başı olanlar patrik ma‘rifetiyle olup

patrikin ma‘rifeti ve arzı olmayınca tebdûh olunmaya ve âyinlerine muhÂif olurlarsa

haklarında şer‘le lâzım gelen icrâ oluna ve âyinlerince tabak tutan ruhbânlar patrik-i

mezbûrun izni olmadan tabak tutmayalar ve bi'l-cümle kiliselerine müte‘allık bâğ ve

bâğçeleri ve çiftlikler ve tarlalar ve panayırlara ve manastırlara ve ayazma ve degirmen

ve sâir kiliseye vakf olanlara bundan evvel ve bunun emsâli patrik olanlar ne vecihle

mutasarrıf olagelmişler ise râhib-i mezbûr dahi ol minvâl üzere zabt ve tasarruf eyleyüp

… dahl ve ta‘arruz eylemeyeler şöyle bileler alâmet-i şerîfe i‘timâd kılalar. Tahrîren fi'l-

yevmi's-sânî ve'l-ışrîn şehri Zilhicceti'ş-şerîfe lisene hamsîn ve elf.


El-Mahrûse

55-B-1

Nişân-ı şerîf-i âlîşân-ı sâmi-mekân ve tuğrâ-yı garrâ-yı cihân-sitân-ı hâkānî hükmü

oldur ki

Medîne-i Rodoscuk'da vāki‘ nâibüˈş-şer‘-i şerîf olan kıdvetü'l-ulemâi'l-muhakkıkīn

Mevlânâ İbrahim zîde fazluhû Südde-i Se‘âdetime mektûb gönderüp Medîne-i mezbûre

evkāfından kasaba-i mezbûrede Dizdârzâde mahallesinde Mahmud Bey'in binâ

280

eyledügü dârü't-ta‘lîmin mukaddemâ mu‘allimi olan a‘mâ olup ta‘lîme iktidârı

olmamağın kendü ihtiyârı ile ref‘ olunup işbu râfi‘-i tevkī‘-i refî‘ü'ş-şân-ı hâkānî Hamza

Halîfe'ye vazīfe-i mu‘ayyenesiyle virilmek recâsına arz itmegin sadak idüp bu berât-ı

se‘âdet-gâyâtı virdim ve buyurdum ki varup ba‘de'l-yevm zikr olunan dârü't-ta‘limîn

mu‘allimi olup hizmet-i lâzımesin bî-kusūr mer‘î kıldıkdan sonra ber-mûceb-i şart-ı

vākıf yevmî üc akçe vazīfe-i mu‘ayyenesine mutasarrıf olup ol bâbda hîç ferd mâni‘ ve

müzâhim olmaye şöyle bileler alâmet-i şerîfe i‘timâd kılalar. Tahrîren fî evâhir-i şehr-i

Zilhicceti'ş-şerîfe lisene hamsîn ve elf.

55-B-2

Şerî‘at-nisâb izzetlü ve fazīletlü Efendi hazretlerinin meclis-i şerîfleri savbına şerâyif-i

tahiyyât-ı sāfiyât ve latâyif-i teslîmât ve âfiyât-ı gevher-nisâr kılındıkdan sonra

muhibbâne inhâ olunan oldur ki hâlâ taht-ı kazā-i adâlet-şi‘ârınızda vāki‘ kıptîyân

tâifesinin üzerine … varaka Mustafa Bey kulları Subaşı nasb ve ta‘yîn olunup irsâl-ı

‘izz ve huzūr kılındı şeref-i dest-i bûseleriyle müşerref oldukda iltāf-ı ‘amiyye ve i‘tāf-ı

cesîmenüzden me’mûl ve mercûdur ki müşârün ileyh bendelerinin üzerinde nazar-ı

şerîfiniz mezbûl ve makrûn buyurulup düşen husūslarında hüsn-i mu‘âvenet-i şerîfleri

bî-derîğ buyurula ve bi'l-cümle tāife-i mezbûre min külli'l-vücûh serbetân olup âhardan

bir ferd min ba‘d ta‘allül ve nizâ‘ itdirmeyüp hüsn-i nazar-ı şerîfleri bî-derîğ buyurula.

Bâkī hemîşe ‘ilm ve fazīletde dâyim bâl.

…

Mehmed Kıptîyân-ı

Rumeli

Hâlâ

55-B-3

İzzetlü fazîletlü Efendi hazretlerinin hâk-i ‘izzetlerine ve de‘âvât-ı sâfiyât-ı muhabbet-

âyât ve gurer-i teslîmât-ı vâfiyât-ı meveddet gāyât ithâf ve ihdâ olundukdan sonra inhâ-i

muhlisāne olunan oldur ki taht-ı adâletinizde vāki‘ berât-ı pâdişâhî ile mutasarrıf

olduğum Karaca Murad ve Alaca Murad nâm karye ve gayrîlerde tîmârımın bin elli

Martı ibtidâsından bir sene tamâmına degin zabt ve tasarrufun ve bâd-ı hevâların ve

tapu-yı zemîn ve mahsūlâtın cüz’î ve küllî ‘âyid olanı ahz u kabz itmek içün hâmil-i

281

varaka-i mevâdd-ı ferîden inhâya der-uhde olunup sipâriş olunmuşdur iltāf-ı mâ lâ

nihâyenüzden recâ olunur ki ol bâbda düşen husūslarında mu‘âvenet-i şerîfiniz recâ

olunur. bâkī hemîşe ömrü devlet der-i seccâed-i şerî‘at bâl

Muhibb-i

Muhlis

…

55-B-4

Medîne-i Malkara'da merhûm Evrenozzâde Mehmed Çavuş'un eczâ-i şerîfe tilâveti içün

vakf eyledigi nükūd-ı mevkūfesinin yevmî on akçe vazīfe ile mütevellîsi olan işbu râfi‘-

i tevkī‘-i refî‘-i humâyûn Ali Halîfe her vecihle müstahak olmağla tevcîh olunup berât-ı

şerîfim virilmek recâsına kadısı mevlânâ Şükrüllah zîde fazluhû arz itmegin sadak idüp

bu berât-ı humâyûnu virdüm ve buyurdum ki ba‘de'l-yevm varup mütevellî olup hizmet-

i lâzımesin mer‘î ve müeddî kıldıkdan sonra ta‘yîn olunan yevmî on akce vazīfesine

mutasarrıf olup vākıfın rûhu ve benim devâm-ı ömr ü devletim içün du‘âya müdâvemet

göstere ol bâbda hîc âhar mâni‘ ve dâfi‘ olmayup dahi ta‘arruz itmeyeler şöyle bileler

alâmet-i şerîfe i‘timâd kılalar. Tahrîren fi'l-yevmi'l-ışrîn şehri Zilka‘deti'ş-şerîfe lisene

hamsîn ve elf.

Be-makām-ı Kostantiniyye el-Mahrûse

56-A-1



Akzâ kuzāti'l-müslimîn evlâ vülâti'l-muhaddîn ma‘denü'l-hakki ve'l-yakīn vârisü'l-

enbiyâi ve'l-mürselînn hüccetü'l-hakki ale'l-halki ecme‘în el-muhtassu bimezîdi

‘inâyeti'l-meliki'l-mu‘în Mevlânâ Rodoscuk Kadısı zîde fezâilühû ve mefâhirü'l-

kuzāt ve'l-hükkâm me‘âdinü'l-fezâili ve'l-kelâm Mevlânâ Hayrabolu Kadısı ve Vize ve

Kırkilise ve Çirmen sancaklarında vāki‘ olan kadılar zîde fazlühüm tevkî‘-i refî‘-i

humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki bi'l-fi‘il Mahmiyye-i İstanbul'da Gümrük Emîni

282

olan kıdvetü'l-emâcid ve'l-a‘yân Ali zîde mecdühû hâlâ Derse‘âdetime mühürlü tezkire

gönderüp Memâlik-i Mahrûse'de vāki‘ yâve kefere tāifesi kadîmî vatanlarını terk ve

çiftlerini bozup etrâf ve eknâfda kâr ve kesb idenlerin her sene yave cizyelekri cem‘ ve

tahsīl oluna deyü hatt-ı humâyûn-ı se‘âdet-makrûn ile fermân olunmup her bir neferden

ikişer yüz akçe ve on yaşından ziyâde olup henûz hadd-i bülûğa irmeyen oğullarından

nısf cizye ki yüzer akçe cem‘ ve tahsīl olunur iken hâlâ yâve keferenin elli bir senesine

mahsûb olmak üzere cizyelerini her bir neferine yüzer akçe dahi zamm olunmak üzere

senede otuz yük akçe ziyâde olunmak fermân olunmağla sana deruhde olunmuşdur imdi

zikr olunan kadılıklarda vāki‘ yâve keferenin her birinden vech-i meşrûh üzere üçer yüz

akçe ve on yaşında ziyâde olup henûz hadd-i bülûğa irmemiş oğlundan nısf cizye ki yüz

ellişeri akçe olur cem‘ ve tahsīl olunmak ferân olunmağla zikr olunan kadılıklarda vāki‘

kasabât ve kurâsında sâkin olup kimesnenin kadîmî defterlü re‘âyâsı olmayup âhar

diyârda kâr u kesb içün gelen eger Rum ve Arnavud ve Bulgar ve Sırp ve Eflak ve

Boğdan ve Laz ve Tırabzon ve sâir yoz arâzîde ve Anadolu Rumundan mâ‘adâ yâve

keferenin eger havāss-ı humâyûn ve vüzerâ-i ‘izâm ve sultânlar ve evkāf ve emlâk

re‘âyâsı ve gayrîden kadîmî vatanlarını terk idüp kâr u kesb idenlerin vech-i meşrûh

üzere yâve cizyeleri ve ispençleri ve zikr oluna sancaklarda ve kasabât ve kurâsında

vāki‘ beytü'l-mâl-i âmme ve hâssa ve yâve beytü'l-mâli ve kaçgun ve mâl-ı gayâib ve

mâl-ı mefkūd ve mukāta‘a-i mezbûre kadîmden zabt ve tasarruf olunan geldügü üzere

cem‘ ve tahsīl itdirilmesi lâzım ve mühim olmağın kıdvetü'l-emâsil ve'l-akrân

sipâhiyândan Abdi nâm kimesneye deruhde idüp vech-i meşrûh üzere cem‘ ve tahsīl

itdirilmek bâbında emr-i şerîf virmegi recâ eylemegin imdi vech-i meşrûh üzere zabt

itdirmek emrim olmuşdur buyurdum ki hükm-i şerîfimle mezbûr kulum zîde kadrühû

vardukda bu bâbda sâdır olan emrim üzere amel idüp dahi zikr olunan kadılıklarda vāki‘

Ermeni ve Anadolu Rumundan gayrî Rumeli'nde kâr u kesb içün gelen Rum ve

Arnavud ve Bulgar ve Sırp ve Eflak ve Boğdan ve Laz ve Trabzonlu ve sâir kefereden

vech-i meşruh üzere her bir neferden üçer yüz akçe ve on yaşından ziyâde olup henûz

hadd-ı bülûğa irmeyen oğullarından nısf cizye ki yüz ellişer akçe olur ve beytülmâlleri

ve zikr olunan sancaklarda ve kazālarda vāki‘ beytülmâl-i âmme ve hâssa ve yave ve

kaçgun ve mâl-i gayâir ve mâl-i mefkūd ve resm-i bennâk ve ispençeleri ve rüsûmât-ı

sâireleri kadîmden zabt ve tasarruf ve cem‘ ve tahsīl olungeldügü üzere cem‘ itdürüp biz

vüzerâ-yı ‘izâm ve evkāf-ı sultânî ve emlâk re‘âyâsıyuz ve pârekendi tâlibinden ve

Atina ve Ezine ve Vize ve Şahinci ve Çakırcıa ve Derbendci ve kassâb ve Çoban ve

283

mumcu ve taşcı ve Sinop ve Ürgüp ve Trabzon ve Haymana ve Üsküdar ve Hāslar ve

vezîr-i ‘azâm ve kapudan paşa re‘âyâsıyuz ve Ada ve Midillü'den geldük vatalarımıza

gideriz düye yâve cizyelerin virmekde bir vecihli ‘inâd ve muhâlefet itdirmeyesiz ve

voyvodolar kurâ zâbitlerine toprağımızda sâkinlerdür deyü ve zü‘emâ ve erbâb-ı tîmâr

ve gayriyân kendülerin kadîmî defterlü re‘âyâsı olmaya yâve kefere bizimdir deyü

mâni‘ olmak isterler ise vechen mine'l-vücûh dahl ve ta‘arruz itdürmeyüp kadîmde cem‘

olunugeldügü yâve cizyelerin ve beytülmâllerini vech-i meşrûh üzere mîrî içün cem‘ ve

tahsīl itdürüp … begâyet hazer eyleyesiz ve altı bülük halkı ve sâir kapum kulları ve

ehl-i örf tāifesi ve a‘yân vilâyetinde bir ferdi bir vecihle müdâhale itdirmeyesiz ve mîrî

içün alınan altunu yüz on sezden ve kâmil guruşu yetmiş sekizden ve esedî guruşu almış

sekizden aldırup ve akçe alınmak lâzım geldikde sikke-i humâyûnum ile meskûk olan

bir dirhem gelüp hâlis cedîd … aldurup zinhârk isti‘mâli memnû‘ olan zolta ve rub‘ ve

para ve eski akçe aldırmayasız şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrîren fi'l-

yevmi's-sânî ve'l-ışrîn şehri Zilka‘deti'ş-şerîfe lisene hamsîn ve elf.

Vasale ileynâ evâhir-i Zilhicceti'l-harâm lisene hamsîn ve elf.


56-B-1



Akzâ kuzāti'l-müslimîn evlâ vülâti'l-muhaddîn ma‘denü'l-hakki ve'l-yakīn vârisü

ulûmi'l-enbiyâi ve'l-mürselîn huccetü'l-hakki ale'l-halki ecma‘în el-muhtassu bimezîdi

inâyeti'l-meliki'l-mu‘in sâbıkā kadısı olup hâliyâ ber-vech-i arpalık Rodoscuk

kazāsına mutasarrıf olan Mevlânâ zîde fezāilühû tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak

ma‘lûm ola ki merhûm ve mağfûrün leh ceddim Sultân Mehmed Hân tâbe serâhû evkāfı

mütevellîsi olan akrânü'l-emâcid ve'l-a‘yân Hüseyin zîde mecdühû südde-i se‘âdetime

arzıhâl idüp Rodoscuk İskelesi'nde bâç-ı sipâh defterde vakfa hâsıl kayd olunup vakfa

‘âid olan gümrük husûsunda bâç-ı sipâh ne makūle gümrük olunduğu beyâna muhtâcdır

deyü mukaddemâ nizâ‘ vāki‘ oldukda bâç-ı sipâh kara gümrügü değilde derse deryâdan

gemi ile gelmeyüp mîrî bedel olunmayup taşrada karadan araba ve at ve âdem arkasıyla

gelen me’külât ve meyve ve sebze ve kavun ve karpuz ve sâir sebzevât ve sığır ve

koyun ve keçi ve bunun emsâlidir ve bal ve yağ ve pazar yerinden bey‘ olunan ve .. ve

284

‘aba ve kebe ve buna benzer nesnelerdir deyü nişâncı kalemiyle vakfın defterine Şerh-i

vildigi bildürülüp tecdîd olunmak bâbında ‘inâyet recâ itmeğih vech-i meşrûh üzere

amel olunmak emr idüp buyurdum ki vusûl buldukda bâbda mukaddemâ

ve hâliyâ sâdır olan emr-i şerîfim mûcebince amel idüp dahi karadan gelüp kasaba-i

mezbûrede bey‘ ve şira olunan emti‘a-i eşyâ her nes ise bâç-ı sipâh defterde vakfa hāsıl

kabîl olmağla ve kazā tarafından ahz u kabz itdürüp hilâf-ı şer‘-i mutahhar ve muğâyir-i

kānûn ve emr ve defter kimesneye iş ve ta‘allül ve ‘inâd itdürmeyüp husūs-ı mezbûr

içün emr-i âhar vamalu eylemeyesiz şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Fî

evâil-i Cemâziye'l-evvel sene 1050


Vasale ileynâ fî 19 Zilhicceti'l-harâm sene 1050

56-B-2

Mefâhirü'l-kuzāt ve'l-hükkâm me‘âdinü'l-fezâili ve'l-kelâm Vize doğancı başlık

defterine tâbi‘ olan kemerlerin kadıları zîde fazlühüm tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl

olıcak ma‘lûm ola ki iftihârü'l-emâcid ve'l-ekârim Çakırcıbaşı zîde mecdühû hâliyâ

Derse‘âdetime mühürlü tezkire gönderüp zikr olunan kadılıklarda vāki‘ defter-i cedîd-i

hâkānîde mukayyed berât-ı âlîşân ile hâssa çakır yuvacılarından ve oğullarından olup

bin elli bir senesine mahsûb olmak üzere Âsitâne-i Se‘âdet'e doğan getürmeyüp

ellerinde mehmûr ve ma‘mûlün bih edâ-yı hizmet tezkireleri olmayanların her birinden

kānûn-ı kadîm üzere her birinden üçer akçe … ve âdet-i ağnâm ve resm-i arûsâne ve

resm-i … ve yave ve kaçgun ve sâir küllî ve cüz’î hukūk ve rüsûm ve bâd-ı hevâlardan

mîrî içün cem‘ ve tahsīl eylemege hâsseten emr-i şerîfim virilmek recâsına i‘lâm

eylemegin imdi kadîmden olıgeldügü üzere cem‘ ve tahsīl itdirmeniz emr idüp

buyurdum ki hükm-i şerîfimle mezbûr doğancıbaşı zîde kadrühû vardıkda bu bâbda

sâdır olan emrim üzere amel idüp dahi zikr olunan kadılıklarda vāki‘ defter-i cedîd-i

hâkānîde mukayyed berât-ı âlîşânım ile hâssa çakır yuvacılarından ve oğullarından olup

târîh-i mezbûra mahsûb olmak üzere Âsitâne-i Se‘âdetime doğan getürmeyüp ellerinden

edâ-yı hizmet eylediklerine mühürlü ve ma‘mûlün bih temessükleri olmayanların

yedinde kānûn-ı kadîm üzer her birinden … yüzer akçe mürde bahâlarında ve âdet-i

ağnâm ve resm-i arûsâne ve resm-i … ve sâir küllî ve cüz’î hukūk ver rüsûmların ve

bâd-ı hevâların mezbûr Doğancıbaşı'ya mîrî içün defteri ile kîseleyüp ve mühürleyüp

mezbûr Doğancıbaşı ve yarar âdemler ile Derse‘âdetime irsâla ve îsāl ve müşârün ileyh

285

Çakırcıbaşı zîde mecdûhuya teslîm itdiresiz ki ol dahi me’mûr olduğu üzere Hāssa

Çakırcıların müstahak oldukları mevâciblerine ve doğanların tam‘-i bahâlarına harc ve

sarf idüp edâ-yı hizmet eyleye ammâ hîn-i tahsīlde tamâm-ı ihtimâm idüp hilâf-ı şer‘ ve

kānûn ve muğâyir-i defter-i mer-i humâyûn ta‘addî ve tecâvüzden ve izā‘a-i emvlâl-i

hāssadan be-gāyet ihtirâz idüp vech-i meşrûh üzere olan emrimi yerine getüresin şöyle

bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Fî 23 şehr-i Zilhicceti'ş-şerîfe sene 1050

Vasale ileynî fî 27 Zilhicce sene 50


57-A-1



Nişân-ı şerîf-i âlîşân ve tuğrâ-yı garrâ-yı cihân-sitân-ı hâkānî hükmü oldur ki

Mahmiyye-i İstanbul'da vāki‘ merhûm ve mağfûrün leh Sultân Mehmed Hân tâbe

serâhunun evkāfı keferesinin bin elli senesine mahsûb olmak üzere üzerlerine edâsı

lazım gelen yâve cizyeleri cem‘ ve tahsīl ve dâhil-i hazîne omak lâzım ve mühim

olmağın zîde kadrühû ta‘yîn olunup eline mehbûr nişânlu defter sūreti

virilüp irsâl olunmuşdur imdi al defter mûcebince cem‘ ve tahsīl ve dâhil-i hâzine

itdirmegi emr idüp buyurdum ki hükm-i şerîfim mezbûr kulum zîde kadrühû vardıkda

siz ki kadılarsız evkāf-ı mezbûre keferesinin avârız hânesinin her hânesinden cülûs-ı

humâyûnum ziyâdesi ile ve kırk akçe mîrî gulâmiyeleriyle yüz yetmiş beşer akçe ve

ba‘zı hizmet mukābelesinde avârızdan mu‘âf olanların dahi ziyâde cülûsları ve kırkar

akçe glâmiyeleriyle her bir hânesinden her bir hânesinden ikeşer yüzer akçe ve Edirne

kazāsına tâbi‘ Fekan(?) nâm karye keferesinin dahi ziyâde cülûsları ve mîrî gulâmiyeleri

ile her bir hânesinden ikişer yüz altmışar akçe cizyeleri ve bundan mâ‘adâ her hânesinde

otuz beşer akçe alınup yirmişer akçesini mübaşir-i mezbûr hîn-i muhâsebede mîrîye

teslîm eyleyüp on beş akçesi kendüye vech-i ma‘îşet olmak üzere irsâl olunan mühürlü

nişânlu defter sûreti mûcebince cem‘ ve tahsīl itdürüp bundan ziyâde re‘âyâdan

gulâmiye ve mahkeme harcı ve kâtibiye ve sarrâfiye nâmıyla ve gayrî bahâne ile bir

akçe ve bir habbe almaye ve aldımayasız defter-i mezbûrun geregince var ise o

makūleler netîcsi olan harâcların re‘âyâsı papasları ve köy kethüdâları ile mübâşir-i

286

mahkeme getürüp defter mûcebince hamriyye olduğunu re‘âyâya bildürüp asl-ı mâla ve

deftere noksān gelmemek üzere ma‘rifet-i şer‘le … vāki‘ olan noksānı re‘âyânın kendü

rızāları ile kaçar akçe düşer ise hamriyyeyi re‘âyâ kendü elleri ile … teslîm eyleyeler

ammâ hamriyye cem‘ eyleyen kulum dahi zinhâr ahz u celb ve tam‘-ı hâm sebebi ile

ziyâde hamriyye göstermekle re‘âyâya ta‘addî ve tecâvüz itmekden ve bu bahâne ile

ziyâde akçe almakdan ihrâz eyleye ve siz ki kadılarsız siz dahi bu bahâne ile re‘âyâdan

bir akçe ve bir habbe almayasız kuzātın harâc husūsunca akçe aldıklarına kat‘â rızā-yı

humâyûnum yokdur bilmiş olasız ve ba‘zı re‘âyâ dahi a‘yân-ı memleketden nice

kimselerin çiftlikleri ve karyelerine varup sığınup hamriyye cem‘ine me’mûr olanlar

cizyelerin almak içün o makūle re‘âyâyı mahkeye davet eylediklerinde sāhibleri bizleriz

re‘âyâyı kande bulursun … deyü cizyedârı bu vecihle ta‘cîz eylemeden ve cizye mâlının

tahsīline mani‘ olmakdan be-gâyet hazer eyleyüp her birisi çiftliklerinde ve karyeleride

ola re‘âyâyı mahkemeye getürp hîç bir vecihle ta‘allül ve bahâne eylemeyeler şöyle ki o

makūle sāhiblerinin bu makūle ‘illet ve bahâneleri ile hazîne mâlının cem‘ine mâni‘ ve

gadr eyledikleri istimâ‘ oluna kat‘an amân virilmeyüp haklarından gelünür sancak

beyleri ve kadılar ve gayrîler evvelki gibi kapu açmek ve icâze virmek nâmı ile ve gayrî

tarīk ve bahâne ile harâc husūsuna karuşmayup re‘âyâdan ve harâccıdan bir akçe

almayalar ve harâccı dahi gulâmiyeden ziyâde mîrîye ve kenüye ta‘yîn olunup berât-ı

şerîfimde tasrîh olunan vech-i ma‘îşetden gayrî kolcu akçesi nâmı ile ve âhar tarīkle ve

bahâne ile re‘âyâdan bir akçe almuyup ve bu kolu nâmına karye-i âhireye âdem

gönderüp bana zahîre lâzımdır deyü ta‘addî eylemeyüp ancak re‘âyâ kendü rızāları ile

mübâşire mezbûra kifâyet mikdârı zahîre makūlesi her ne getürürler ise ana kanâ‘at

eyleyüp tecâvüz eylemeye söyle ki eger harâccı ve eger sancak beyleri ve kadılar ve

gayrîler fermân-ı humâyûnuma muhâlif re‘âyâdan bir akçe ve bir habbe aldıkları

mesmû‘-ı humâyûn ola ecdâd-ı ‘izâmım enârullâhi te‘âlâ berâhinihüm ervâh-ı

tayyibeleri içün hîç birinin özrü ve cevâbı makbûl-ı humâyûnum olmayup sâire mûceb-i

ahd olmak içün bilâ te’hîr ukūbet ile salb ve siyâset olunurlar bilmiş olalar ana göre her

birisi bu sūret üzere olup ta‘addî ve tecâvüzden kasr-ı yed eyleyüp be-gâyet ihtirâz

eyleyeler ve işbu sene-i mübârekede re‘âyâ … ta‘addî ve tekâlif olmayup her birine

hüccet-i humâyûnum erzânî kılınmağla re‘âyâ dahi târîh-i mezbûrda üzerlerine edâsı

lâzım gelen cizyelerin mübâşir-i merkūm ber-vech-i ta‘cîl edâ ve teslîm eyleyüp te’hîr

itdirmeyeler ve sen ki cizyedâr-ı mezbûrsun cizyemâlını re‘âyâdan defter mûcebince ve

kānûn-ı kadîm üzere mu‘accelen tahsīl ve getürüp dâhil-i hazîne eyleyüp kat‘-ı alâka

287

eyleyesiz ve hâlâ sikke-i humâyûnum müceddeden … olunup hâlis gümüşden her on

dânesi bir dirhem gelür sikke-i humâyûnumla meskûk cedîd akçe cârî olmak fermânım

olmağla kā‘ide-i kadîme üzere mîrî içün alınan altunu yüz on sekizden ve kâmil guruşu

yetmiş sekizi ve … altmış sekizere ve akçe alındıkda minvâli meşrûh üzere cedîd akçe

aldurup min ba‘d isti‘mâli memnû‘ olan

57-B-1

Zolta ve rub‘ ve para ve eski zuyûf ve kırık akçe almeye ve aldırmayasız şöyle bileler

alâmet-i şerîfe i‘timâd kılalar. Tahrîren fi'l-yevmi'l-âşir şehri Zilka‘deti'ş-şerîfe lisene

hamsîn ve elf.


Vasele ileynâ fî 14 Zilhicceti'l-harâm

57-B-2



inâyeti'l-meliki'l-mu‘in sâbıkâ kadısı olup hâlâ Rodoscuk Kazāsına mutasarrıf

olan Mevlânâ zîde fezâilehû tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki

kıdvetü'l-emâcid ve'l-a‘yân Matbah-ı Âmirem Emîni İsmail dâme mecdühû hâlâ

Derse‘âdetime mühürlü tezkire gönderüp bundan akdem bin elli bir senesine mahsûb

olmak üzere kazā-i mezbûr re‘âyâsından Matba-ı Âmirem mühimmâtı içün avârızları

mukābelesinde her bir hânelerinden otuzar cenâh tavuk ve onar aded piliçlerin cem‘ ve

tahsīl emr-i şerîfimle nâm kimesne irsâl olunup lâkin ref‘ olunan yerine nâm kimesne

ta‘yîn olunduğunu bildürüp cem‘ ve tahsīl itdirilmek bâbında emer-i şerîfim recâ

eylemgin imdi irsâl olunan memhûr ve nişânlu mevkūfât defteri mûcebince hâne hesâbı

üzere cem‘ ve tahsīl itdirmeni emr idüp buyurdum ki hükm-i şerîfim ile mezbûr zîde

kadrühû vardıkda bu bâbda sādır olan emrim üzere amel idüp dahi kazā-i mezbûr

re‘âyâsından avârızları mukābelesinde târîh-i merkūma mahsûb olmak üzere her

hânelerinde otuzar cenâh tavuk ve onar aded piliçleri irsâl olunan mühürlü ve nişânlu

mevkūfât defteri mûcebince hâne hesâbı üzere mübâşir-i merkūma cem‘ ve tahsīl

itdürüp mukaddemâ emr-i şerîfim ile me’mûr olan kimesneye ve âhardan bir ferde

müdâhale itdirmeyesiz ve zikr olunan tavukları mu‘tâd-ı kadîm üzere kafeslere kodurup

ber-vech Derse‘âdetime irsâl ve Kârhâne-i Âmireme irsâl ve teslîm itdirüp dahi şöyleki

288

mukaddemâ cem‘ine me’mûr olan kimesnenin dahi emr-i şerîf virilmişdir deyü ‘inâd ve

muhâlefet iderlerse alinde olan emr-i şerîfi alup kîseleyüp ve mühürleyüp Âsitâne-i

Se‘âdetime irsâl eyleyesiz şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrîren fî gurre

min şehri Zilhicceti'l-harâm lisene hamsîn ve elf.


Vasale ileynâ fî 6 şehr-i Zilhicceti'l-harâm sene-i mezbûr

… Mehmed Paşa'nı defteri

Bin elli senesine mahsûb olmak üzere zikr olunan re‘âyânın tavukları cem‘ine me’mûr

olan pederim Hasan Bey bu husūsu görüp tahsīl eylemege Yaveci Ahmed'i vekîl idüp ol

dahi vekâleti hasebi ile zikr olunan re‘âyâdan yirmi hâneden altı bin cedîd akçe alup

ba‘dehû mezbûr Hasan Bey'e meclis-i şer‘de teslîm eyledi ol dahi ahz u kabz eyledi

dedi. Fî 21 Saferü'l-hayr sene 51

57-B-3

Üzerlerinden tahrîr geçmekle avârızları dahi sâkin oldukları karyeden vireler deyü

buyuruldu

Devletlü se‘âdetlü Sultânım hazretleri sağ olsun bu kulunuz İnecik kazāsına tâbi‘ karye

sâkinlerinden olup hânesi ziyâde olmak ile karye halkı pârekende ve perîşân olup bu

kulları Tekirdağı'nda sasin olup karye halkı ile cümle harcı her ne ise virüp edâ idirken

tavuk kolu bu fakīri mukaddemâ tavuk virirler re‘âyâsın deyü rencîde eyledikde bu fakīr

Âsitâne-i Se‘âdete gelüp emr-i şerîf alup … tavuk kolu dahi emr-i şerîfi götürüp … irsâl

eylemişdir nazar olunup fermân-i şerîfiniz recâ olunur.

…

Bâzergânlu

Vasale ileynâ fî Zilhicce lisene hamsîn ve elf.

58-A-1

Hurrire bima‘rifeti Ebüssaid el-kāzī be-asker-i Rumeli ufiye anhu

289

Vech-i tahrîr-i hurûf budur ki Mahrûse-i İstanbul'da vāki‘ merhûm ve mağfûrün leh

Sultân Süleyman tābe serâhu hazretlerinin câmi‘-i şerîf ve imâret-i âmiresi evkāfından

pârekende bâğcı ve tevâbi‘i mukāta‘ası sene-i sâbıkada yüz altmış dört bin akçeye olup

mütevellîye âid olan on altı bin akçe câize dahi fermân-ı âlî üzere vakfa zam olunup

senesi yüz seksenbin akçeye olmak üzere hâlâ işbu hâfızu'l-vesîka fahrü'l-emâsil ve'l-

akrân Hüseyin Ağa zîde kadrühûya deruhde olunup vakf-ı şerîfe ber-vech-i mübeyyen

seksen bin akçe virüp işbu bin elli senesinde vāki‘ Mart ibtidâsından … gāyetine

varınca senesi yüz seksen bin akrçeye merum Hüseyin Ağa'ya deruhde olunup sene-i

mezbûre mahsûb olmak üzere meblağ-ı merkūm seksen bin akçe ber-vech-i peşîn

alunup kabz olunup bâkī kalan mâl-ı vakfı kıstu'l-yevm hesâbı üzere … müte‘ahhid

olmağın mukāta‘a-i mezbûrenin sene-i merkūmede vāki‘ olan a‘şâr-ı şer‘ iyye ve

rüsûm-i örfiye ve cürm-i cinâyet ve bâd-ı hevâ ve yave ve kaçkun kul ve câriye … ve

mâl-ı gāib ve mâl-ı mefkūd ve tapu-yı zemîn ve beytülmâl-i âmme ve hāssa ve bi'l-

cümle kadîmden vakf-ı şerîf içün ne vecihle zabt ve tasarruf olunagelmiş ise mezbûr

dahi minvâl-i meşrûh üzere zabz ve tasarruf idüp sene tamâmına degin hâricden

kimesne müdâhale itmemek içün işbu hurûf liecli't-temessük ketb olunup yedine vaz‘

olundu. tahrîren fî evâil-i Zilka‘deti'ş-şerîfe min şuhûr lisene hamsîn ve elf.

…

El-mütevellî

Vasale fî 23 Zilhicce

58-A-2

İzzetlü fazîletlü Efendi hazretlerinin meclis-i şerîflerine dürer-i ed‘iyye-i hâlise ve

gurer-i esniyye-i sâdıka ithâf ve ihdâsından sonra muhlisāne olunan budur ki kazā-i

adâlet se‘âdetlerinizde vāki‘ Sekbânlu ve Kılıçlı ve Sinekli nâm karyeler arâzîlerimizde

olup işb ubin elli senesine vāki‘ bir sene tamâmına degin zabtı ve rabtı ve hāsıl olan

öşür mahsûlâtı ahz u kabz olunmak içün işbu ba‘is-i mektûb Hüseyin Cavid nâm

kimesneye deruhde olunmağın mektûb-ı meveddet tahrûr ve huzūr-ı şerîflerine irsâl

kılımışdır şeref-vusûlünde me’mûldür ki mezkûrun üzerinde hüsn-i nazarîlerünüz derîğ

olunup ve sene-i mezbûrda hāsıl olan kalîl ve kesîr öşür mahsūlâtı ve cürm ve cinâyeti

ve sâir âid ve râci‘ olanları mezkûra ahz u kabz itdürüp âharden bir ferd dahl ve ta‘arruz

itdirmemek bâbında sa‘y-i cemil kılasız bâkī hemîşe ‘izz ü rif‘at der-seccâde-i şerîf bâl

290

…

Hasan

…

58-A-3

Huzūr-ı mevâlî el-mermûn -el-mu‘azzamûn mecâlis-i şerîf-i şeref … ve mehâfil-i

münîf-i ‘izzet … savbına cevâhir-i de‘avât -ı müstecâbe ithâfıyla muhlisāne inhâ olunan

oldur ki taht-ı kazā-yı ma‘delet-‘unvânlarında vāki‘ nâm karyeler ve gayrîden olan

arpalık-ı hāssamızın bin elli Martı ibtidâsından bin elli bir Martı duhûlüne degin hāsıl

olan mahsūlâtımızın ahz u kabza ve tapu-yı zemîn ve re‘âyâmız resm-i bennâki ve bi'l-

cümle bu cânibe âid olan beytülmâl ve yave va kaçgun ve sâir bâd-ı hevânın ahz u kabzı

içün tarafımızdan işbu bâ‘is-i mektûb-ı mevedet Mehmed Çavuş ile mahallesinde

Çelebi nâm kimesneleri tevkîl idüp ol cânibe irsâl ve îsāl kılınmışdır mektûbumuz ile

huzūr-ı izzetlerine varup vusūl bulduklarında lutflarından me’mûldür ki zikr olunan

arpalığı mezbûrân zabt ve tasarruf ve cânib-i meclislerine âid ve râci‘ olan beytülmâl ve

bâd-hevâ ve mahlûl olan yerlerin tapu-yı zemîni ve'l-hāsıl küllî ve cüz’î hukūk ve

rüsûmumuzu ve yave ve kaçgunu mezbûrâna ahz u kabz itdürüp mukaddem ve muahhar

târîhle mektûb ibrâz idenlerin temessüklerine i‘tibâr olunmayup zikr olun arpalığımızın

karyeleri havāss-ı humâyûn karyelerinden olmağla min külli'l-vücûh serbestdir rüsûm-ı

serbestesine mîrmîrân ve mîrlivâlar ve voyvoda ve subaşıları dahl itdirmeyüp kānûn-ı

kadîm üzere mezburlara cem‘ ve tahsīl itdirilmek bâbında iltāf-ı aliyyelerini zuhûra

getürülmek mercûdur hemvâre mesned-i ‘izzetde ber-karâr olalar

İbrahim Ağa

Çakırcıyân-ı Hâssa

58-B-1



İşbu dârende-i fermân-ı humâyûn-ı makrûn-ı hâkānî … mezîd-i ‘inâyet-i şâhânem

zuhûra getürüp kıdvetü'l-akrân Rodoscuk Kadısı Nâibi Mevlânâ İbrahim zîde ilmehû

arzı mûcebince müteveffâ olan Musa ibn-i yusu yerine bin elli Ramazân-ı mübârekinin

291

birinci gününden yevmî beş akçe vazīfe ta‘yîn idüp bu berât-ı humâyûnu virdem ve

buyurdum ki varup vech-i meşrûh üzere ta‘yîn oluna yevmî beş akçe vazīfesin

Rodoscuk Gümrügü Mukāta‘ası mahsūlünde emîn olanlardan alup mutasarrıf ola hîc

ahad mâni‘ ve müzâhim olmaya şöyle bileler alâmet-i şerîfe i‘timâd kılalar. Tahrîren

fi'l-yevmi's-sâdis işrîn şehri Ramazâni'l-mübârek lisene hamsîn ve elf.


Vasale fî 5 min Zilhicce sene 50

… Efendi bin Ali

Nâib-i Mahkeme-i Muhmud Paşa

… sūret-i berât

58-B-2

Rodoscuk Gümrügü Emîni Mehmed Çavuş el-mükerrem

Ba‘de's-selâm i‘lâm olan budur ki hâmilü'l-hurûf Şeyh Mehmed Efendi arzı mûcebince

Musa bin Yusuf merhûm olup yerine berât-ı âlîşân ile mezbûr Şeyh Mehmed Efendi

yevmî beş akçe Rodoscuk Gümrügü size ta‘yîn olunup elindeki berât-ı mûcebince

vusūlünde Ramazân ibtidâsından ulûfesin viresin dahi zimmetini kayd idesin. Tahrîren

fî 18 Ramazân sene 1050

(imza)

58-B-3

İzzetlü fazīletlü Efendi hazretlerinin meclis-i şerîf ve mahfil-i münîfleri savbına envâ‘-ı

i‘zâz ve ikrâm birle cevâhir-i dürer-i de‘avât ithâf ve ihdâ kılındıkdan sonra inhâ-i

muhlisāne olan oldur ki taht-ı kazā-i şerî‘at-şi‘ârınızda vāki‘ berât-ı pâdişâhî le

mutasarrıf olduğumuz re‘iyyetimiz karyelerinden Timurlu nâm karye ve tevâbi‘i

kurâsının zabt u rabtı işbu bin elli senesinede vāki‘ Mart ibtidâsından elli bir Martına

varınca hâmile varaka-i vedâd Kasım Bey nâm kimesneye sipâriş olunup varaka-i

muhabbet-nümâ birle irsâl-ı huzūr-ı şerîfleri kılındı lede'l-vusūl vüfûr-ı lutflarında

me’mûldür ki ze‘âmet-i mezbûreyi sene-i mezkûreden Kasım be muhlislerine zabt ve

vāki‘ olan mahsūllerini cüz’î ve küllî ve cemî‘ a‘şâr-ı şer‘iyye ve rüsûm-ı örfiye ve sâir

bad-ı hevâsıyla kadîmden olıgeldügi üzere ahz u kabz itdürüp tarafımıza âid olup sene-i

mezbûrede vāki‘ olan mahsûlâtına âhardan bir kimesneyi müdâhale itdürmeyüp mûmâ

ileyh Kasım Bey'e muhlisāne zabt itdirülüp ve taraf-ı şerîflerine mürâca‘at itdügü umâra

292

mu‘âvenet ve muzāharet buyurulmak recâ ve temennâ olunur bâkī ömr ü devlet ve ilm-i

fazīlet der-i seccâde-i …

…

Muhibb-i muhlis

Abdülbaki

59-A-1

Tıbku aslühü'l-hatîr harrehû el-fakīr harrehu'l-fakīr Ebû Said el-Kādī be-Asker-i Rumeli

el-Ma‘mûre ufiye anhu



inâyeti'l-meliki'l-mu‘in Mevlânâ Edirne ve Filibe ve Rodoscuk kadıları zîde fazlühüm

ve mefâhirü'l-kuzāt ve'l-hükkâm me‘âdinü'l-fezâili ve'l-kelâm Dimetoka varınca Hasköy

ve Çirmen ve Gümilcine ve Zağra-i Atīk ve Cedid ve Edirne ve Keşan ve İpsala ve

Firecik ve Karasu Yenicesi ve Yanbolu ve Rusi Kasrı ve Bergos ve Çorlu ve sâir

Kızılca ve Çingâne ve Çirmen ve Vize müsellemleri sâkin olan yerlerin kadıları zîde

fazlühüm tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki bi'l-fi‘il Uncubaşı olan

kıdvetü'l-emâsil ve'l-akrân Mehmed Çavuş zîde kadrühûh Derse‘âdetime arz gönderüp

Vilâyet-i Rumeli'nde Kızılca ve Çingâne ve Çirmen ve Vize müsellemleri rüsûm-ı

maktū‘âları akçeleri Saray-ı Cedîd-i Âmirem'de tabh olunan fodula dakīk bahâsına

ocaklık olup her sene vech-i meşrûh üzere mezbûr Mehmed Çavuş'un tarafından tahsīl

olunagelmegin … sâbık Edirne Bey'i kırk dokuz Martı evâilinde zikr olunan Kızılca ve

Çingâne ve Çirmen ve Vize müselemleinin rüsûm-ı maktū‘aları akçeleri cem‘ ve tahsīli

nâm kimesne deruhde idüp Derse‘âdet'de virilen nişânlu ve mühürlü sūret

mûcebince sene-i sâbıkada cem‘ ve tahsīl itdirmegi emr idüp buyurdum ki hükm-i

şerîfimle nâm kulum zîde kadrühû vardıkda bu bâbda sâdır olan emrim

üzere amel idüp dahi Âsitâne-i Se‘âdetimde virilen nişânlu ve memhûr sūret defteri

mûcebince zikr olunan Edirne ve Filibe ve Dimatoka ve Rodoscuk ve Hasköy ve

Çirmen ve Zağra-i Atīk ve Cedir ve Ergene ve Keşan ve İpsala ve Firecik ve Karasu

Yenicesi ve Yanbolu ve Rusi Kasrı ve Berggos ve Çorlu ve sâir nâhiyerde olan Kızılca

ve Çingâne ve Çirmen ve Vize müsellemlerinin kırk dokuz Martı evvelinde üzerlerine

edâsı lazım olan rusûm-ı maktū‘alarına bin iki yüz akçe zam ile müsellemleri ellerinde

293

dakīk-i hāssa bahâsı içün mezbûr kulum cem‘ ve tahsīl itdürdüp bir ferde inâd ve

muhâlefet itdirmeyesiz bi'l-cümle zikr olunan müsellemân tâifesinin rusûm-ı maktū‘ları

akçeleri her sene Uncubaşı olan Mehmed Çavuş'un ocaklığı olmağla tarafından cem‘ ve

tahsīl olunup akçesi dahi rûznâmçe-i humâyûnuma îrâddır tasarruf olunugelmegin …

üzerine lâzım gelen malı mezkûr kulum bin kırk dokuz Martı evveleniden cem‘ ve tahsīl

itdürüp ve hāsıl olan mâlımı vakt ü zemâniyle mezbûr Uncubaşı Mecid Çavuş zîde

kadrühûya irsâl ve îsālde her biriniz mu‘âvenet ve muzâheret üzere edâsını zikr olunan

müsellemân tâifesinin çiftlikleri maktū‘ları akçeleri dakīk-i hāssa bahâsına ocaklık

olmağla bu âna degin Mecid Çavuş'un tarafından tahsīl olunagelmişdir ana göre âhardan

bir ferdi dahl itdürmeyüp mezbûr kulumun elinde olan nişânlu ve mehûr defter

mûcebince tahsīl itdüresin ve hîn-i cem‘de ba‘zı çavuş ve muteferrika ve kadı ve sâir

askerî tâifesi taraflarında ba‘zı çiftlik olup muktū‘ları zirâ‘at itdirenlerden taleb

olundukda virmekden ta‘allül üzere olurlar imiş imdi bu makūle çiftik tasarruf idüp

zirâ‘at üzere olanlar her kim olursa bir ferde cidden inâd ve muhâlefet itdürmeyüp

maktū‘ları bin iki yüz akçe alıviresin eger bundan sonra tekrâr mâlımı alan inâd üzere

olurlar ise isimleri ve iştihârları ve dirlikleri ile yazup Derse‘âdetime arz ve i‘lâm

eyleyesiz ki hilâf-ı emr-i şerîfime mâni‘ eyledikleri ecilden sonra haklarında fermânım

ne vecihle sādır olursa mûcebi ile amel eyleyesiz … tamâm-ı ihtimâm idüp hilâf-ı şer‘

ve kānûn ve muğâyir-i defter ve emr-i humâyûn te‘addî ve tecâvüzü … ictinâb ve ihtirâz

idüp vech-i meşrûh üzere olan emrimi yerine getüresin şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe

i‘timâd kılasız. Tahrîren fi'l-yevmi'l-hâmis ve'l-ışrîn min şehri Saferül'l-hay lisene tıs‘a

ve erba‘îne ve elf.


Vasale ileyne fî 5 Zilhicce

59-B-1



inâyeti'l-meliki'l-mu‘in Mevlânâ Rodoscuk Kadısı zîde fazîlühû tevkî‘-i refî‘-i humâyûn

vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki kıdvetü'l-emâcid ve'l-a‘yân bi'l-fi‘il İstanbul ve Tevâbi‘i

294

Gümrügü Mukāta‘âtı Emîni olan Ali zîde mecdühû hâlâ dîvân-ı humâyûnuma arzıhâl

sunup kazā-i mezbûrda vāki‘ Ermeni pârekendesinin tahsīli fermânım olan cizyesi cem‘

olunur iken ba‘zı Ermeni tāifesinin mülk evi ve bâğçe ve tarlası var iken biz bir amel-

mânde ve nicemiz mecrûh deyü hîleye sülûk idüp virmekden muhâlefet eylediklerinden

mâ‘adâ ba‘zılarının dahi bâliğ olumuş oğulları dahi nısf harâc virürüz deyü her biri

şiddet eyledikleri ecilden mâl-ı mîrîye küllî gadr ve olunası mukerrerdir o makūle mülk

evi ve bâğçe ve tarlası olanlardan ve bâliğ olmuş oğullarından bütün harâc-dâde yaşında

olan oğullarından fermân olunduğu üzere nısf alınup muhâlefet itdirilmemek bâbında

emr-i şerîfim recâ ideriz deyü bildirmegin imdi mukaddemâ virilen berât-ı âlîşânım

mûcebince tahsîl itdirilmegi emr idüp buyurdum ki hükm-i şerîfim vardıkda husûs-ı

mezbûra mukayyed olup göresiz fiˈl-hakīka kazā-i mezburda vāki‘ Ermeni

perâkendesinden ba‘zıları mülk evleri ve bâğ ve bâğçe ve tarlalar tasarruf eyleyüp

uhdelerine edâsı lâzım gelen cizyeleri taleb olundukda mücerred virmemek içün biz pîr

ve amel-mânde ve sakatız deyü virmemekde ta‘allül ve nizâ‘ eylediklerinde mâ‘adâ

bâliğ olmuş oğullarında nısp harâc virürüz deyü ta‘allül ve nizâ‘ eyledikler vāki‘ ise

men‘ ve def‘ idüp o makūleler uhdelerinde olan lâzım gelen cizyelerin ve bâliğ olmuş

oğullarının bütün cizyelerin ve nâ-bâliğ on yaşında olan evlâdlarından nısf cizyelerin

berât-ı şerîfimde ta‘yîn olduğu üzere âhardan emr-i şerîfime ve fermân-ı şerîfime

muğâyir ol vecihle bir ferde ta‘allül ve nizâ‘ itdirmeyesin mâl-ı mîrîye gadr ve

kimesneye hilâf-ı şer‘ ve kānûn zulm ve ta‘addî itdirmeyesiz şöyle bilesiz alâmet-i

şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrîren fi'l-yevmi's-sânî ve'l-ışrîn Zilka‘deti'ş-şerîfe lisene

hamsîn ve elf.


59-B-2

Vech-i tahrîr-i hurâf budur ki merhûm Pîr Mehmed Paşa'nın kasaba-i Silivri'de vāki‘

câmi‘-i şerîfi evkāfından olup Rodoscuk'a vāki‘ Kumbağğı ve ana tâbi‘ perâkende

karyelerin işbu sene hamsîn ve lef târîhinde vāki‘ ber-mûceb-i defter-i hâkānî cânib-i

vakfa âid hukūk-i şer‘iyye ve rüsûm-ı örfiye ve resm-i cürüm ve cinâyet ve bâd-ı hevâ

ve resm-i kovan ve resm-i arûsâne ve sâir mahsūlâtını ve sâir tayyârâtını ve … bundan

akdem ber-vech-i maktū‘ otuz sekiz bin akçeye … Haver Bey ile Ahmed Bey nâm

kimesneler der-uhde idüp yedlerine temessük virmişdim ba‘dehû Receb nâm kimesne

295

gelüp kırk bin akçe ile kabûl itmegin kırk bin züyûf akçe ile mezbûr Receb'e dahi virmiş

idim el-hâletü hâzihî mezbûrân Haver Bey ve Ahmed Bey kırk bin cedîd akçe ile kabûl

itmegin vech-i meşrûh üzere … vakfa enfa‘ olmağın … kāimmakām olduğum hasebi ile

kurâ-yı mezbûrenin … mezkûrede vāki‘ olan mahsūlâtı mezbûrân Haver Bey ile Ahmed

Bey'e ber-vech-i iştirâk girü îfâ idüp zabt olunması içün işbu hurûf yedlerine vaz‘

olundu uslûb-ı sâbık üzere zabt idüp âhardan kimesne mâni‘ olmaya. Tahrîren fî şehri

Zilka‘deti'ş-şerîfe lisene hamsîn ve elf.

El-fakīr Hüseyin

El-kāimmakām

El-mütevellî

60-A-1



inâyeti'l-meliki'l-mu‘in Mevlânâ Rodoscuk Kadısı zîdet fazîlühû tevkî‘-i refî‘-i

humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki kıdvetü'l-emâcid ve'l-a‘yân Matbah-ı Âmirem

Emîni olan İsmail dâme mecdühû hâlâ Derse‘âdetime memhûr tezkire gönderip

Matbah-ı Âmire ocaklıklarından olup avârızları mukābelesinde tavuk ve piliç ta‘yîn

olunan kazā-i-i mezbûre ahâlîsinin bin elli bir senesine mahsûb olmak üzere üzerlerine

edâsı lâzım gelen her bir hânelerinden otuzar cenâh tavuk ve onar cenâh piliçleri cem‘

ve tahsīl olunmak lâzım ve mühim olduğun bildürüp emr-i şerîfim virilmek recâsına

i‘lâm eylemegin imdi irsâl olunan mühürü ve nişânlı mevkūfât defteri mûcebince hâne

hesâbı üzere cem‘ ve tahsīl itdirmek emr idüp buyurdum ki hükm-i şerîfi ile

vardıkda sâdır ola emrim üzere amel idüp mühürlü ve nişânlı mevkūfât defteri

mûcebince otuz cenâh tavuk ve otuz cenâh piliçleri mübâşiri-i mezbûra cem‘ ve tahsīl

itdürüp mu‘tâd-ı kadîm üzere kavî kaveslere kodurup vakt ü zemânıyla südde-i

se‘âdetime irsâl ve îsāl ve kârhâne-i âmireme teslîm itdiresiz ammâ hîn-i cem‘inde

ihtimâm idüp hilâf-ı şer‘ ve kānûn ve muğâyir-i defter ve emr-i humâyûn ta‘addi ve

tecâvüzden ve kesr-i defterden ve naks-ı hâneden be-gāyet ihtirâz idüp vech-i meşrûh

üzere olan emrimi yerine getüresiz şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrîren

fi'l-yevmi's-sâlis şehri Zilka‘deti'ş-şerîfe min şuhûr lisene hamsîn ve elf.

296


… Mehmed Paşa oldu Mart günü vasale ileynâ el-yevmü't-tâsi‘ ve'l-ışrîn min Zilka‘de

sene 1050

60-A-2


Ebülfeth el-Gāzî Sultân Mehmed Hân tābe serâhunun câmi‘-i şerîf evkāfından nefs-i

Rodoscuk mukāta‘ası senede dört yük akçe olup hâlâ fahrü'l-akrân Ahmed Ağa zîde

kadrühû ber-vech-i peşîn doksan bin akçe virüp üslûb-ı sâbık üzere tālib olmağın işbu

bin elli senesinde vāki‘ Mart ibtidâsından sene tamâmına degin vech-i meşrûh üzere

dört yük akçeye deruhde olunup ve sene-i mezbûreye mahsûb olmak üzere meblağ-ı

mezbûr doksan bin akçe vakf-ı mezbûr içün alunup kabz olunmak mukāta‘a-i

mezbûrenin sene-i mezbûrede vāki‘ olan a‘şâr-ı şer‘iyye ve rüsûm-ı örfiye ve cürüm ve

cinâyet ve bâd-ı hevâ ve yave ve kaçgun ve beytülmâl ve kul ve cerâye mürdegânesi ve

tapu-yı zemîn ve bi'l-cümle kadîmden ne vecihle zabt olunagelmiş ise mezbûr dahi

olugeldigi üzere sene âhırına degin zabt ve tasarruf eyleyüp hâricden bir kimesne dahl

ve ta‘arruz itmemek içün işbu hurûf ketb olunup sâyelerine vaz‘-ı yed olundu. tahrîren

evâhir-i Zilka‘de sene 1050

(imza)

60-B-1

Mefâhirü'l-kuzāt ve'l-hükkâm me‘âdinü'l-fezâili ve'l-kelâm sol kolda vāki‘ olan kadılar

zîde fazlühem tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki … odaları olan

Yeniçeri … odalarında bulunmak ve serhadlileri kangı me’mûr olanları serhadlere irsâl

olunmak içün dergâh-ı mu‘allâm Yeniçerileri çavuşlarından kıdvetü'l-emâsil ve'l-akrân

İsmail Çavuş zîde kadrühû ta‘yîn olunmağın Âsitâne-i Se‘âdetimde odaları olan

Yeniçeri serdârları ile ber-vech-i isti‘câl Âsitâne-i Se‘âdetime irsâl eyleyüp ve

serhadlileri dahi me’mûr oldukları serhadlere götürüp itā‘at itmeyenlerin isim ve

şöhretleri ve bölükleri ve sâkin oldukları karyeleri ile yazup defterleri serdârları ile

Âsitâne-i Se‘âdetime gönderesiz ki dirlikleri kat‘ olunup haklarıdan geline ve siz ki

umûmen Vilâyet-i Rumeli'nin sol kolunda vāki‘ olan serdârlarısız fermân üzere odaları

297

Âsitâne-i Se‘âdetimde olan Yeniçeri … kaldurup önlerine düşün … her biri odalarında

mevcûd bulunup serhadliler dahi me’mûr oldukları serhadlere gönderüp itā‘at

itmeyenleri defter idüp esâmîleri ile gönderesiz şöyle ki bu bâbda ihmâl ve tekâsül

idesiz bir vücûhla özürleri makbûl olmayup başları gitmek mukarrerdir … bir zamâna

kıyâs itmekden be-gāyet hazer idüp başlar size gerek ise fermânım üzere itmâm-ı hizmet

eyleyesiz deyü iftihârü'l-ümerâ ve'l-ekâbir bi'l-fi‘il Yeniçerilerim ağası olan Mustafa

Ağa dâme uluvvühû tarafına mühürlü mektûb virilmekle mucebiyle amel olunmak

emrim olmuşdur buyurdum ki vusûl buldukda bu bâbda müşârün ileyh

Yeniçerilerim Ağası tarafından virilen mektûb mûcebince amel idüp min ba‘d

hilâfından … şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrîren fî evâili şehri

Zilka‘deti'ş-şerîfe lisene hamsîn ve elf.


60-B-2

Nişân-ı şerîf-i âlîşân ve tuğrâ-yı garrâ-yı cihân-sitân-ı hâkānî hükmü oldur ki

Kasaba-i Rodoscuk ve tevâbi‘inde vāki‘ Sarnıç(?) ve tevâbi‘ mukāta‘ası senesi iki yük

yirmi altı bin altı yüz altmış altı akçe olmak üzere Uncubaşı'ya ocaklık ta‘yîn olunmağla

bin elli Martı ibtidâsından … senesine degin üsûb-ı sâbık üzere senesi iki yüz yirmi altı

bin altı yüz altmış altı akçeye kesr ve noksân getürmek üzere işbu dârende-i tevkî‘-i

refî‘ş-şânı hâkānî kıdvetü'l-emâsil ve'l-akrân zîde kadrühû hakkında mezîd-i

inâyet-i husrevânem zuhûre getürmekle emîn nasb ve ta‘yîn idüp bu berât-ı se‘âdet-

makrûnu virdim ve buyurdum ki zikr olunan Sarnıç(?) ve tevâbi‘i mukāta‘asına bundan

akdem voyvoda olanlar ne minvâl üzere zabt ve tasarruf idegelmişler ise girü ol minvâl

üsere bin elli Martı ibtidâsında … senesine degin zabt ve tasarruf idüp senede maktū‘

olan iki yük yirmi altı bin altı yüz altmış altı akçeye kesr ve noksān getürmeyüp bin elli

Martı hülûl eyledikde zabtına mübâşeret ile mukāta‘a-ı mezbûrenin re‘âyâsı mûmâ ileyh

zîde kadrühûyu üzerlerine emîn ve zâbit bilüp mukāta‘a-yı mezbûreye müte‘allık olan

umûrda mürâca‘atı kendüye idüp şer‘ ve kānûna muvâfık olan sözünden tecâvüz

etmeyeler ve mukāta‘a-ı mezbûrenin kurâsı min külli'l-vücûh mefrûzü'l-kalem ve

maktū‘ü'l-kadem serbest olup beytülmâl-ı âmme ve hāssa ve mâl-ı mefkûd ve kaçgun ve

cürm ü cinâyet ve bad-ı hevâ ve sâir cüz’î ve küllî hukūk-ı rüsûmlara emîni olan ahz u

298

kabz idüp âharden ümenâ-i âmil … vechen mine'l-vücûh bir ferd dahl ve ta‘arruz

itmeyeler şöyle bileler alâmet-i şerîfe i‘timâd kılalar. Tahrîren fi'l-yevmi's-sâbi‘ ve'l-

ışrîn min Saferü'l-hayr lisene hamsîn ve elf.


Mart günü

Vasale ileynâ fî 29 Zilka‘de sene 1050

Biimzā-i Mehmed Paşa ed-defterî

61-A-1



inâyeti'l-meliki'l-mu‘in Mevlânâ Rodoscuk Kadısı zîde fazāilehû tevkî‘-i refî‘-i

humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki memâlik-i mahrûsemde vāki‘ perâkende Ermeni

maktū‘u cem‘ine me’mûr olan kıdvetü'l-emâcid ve'l-akrân Ali dâme mecdühû dîvân-ı

humâyûnuma mühürlü tezkire gönderüp kazā-i mezbûrede vāki‘ perâkende Ermeni

tāifesinin … re‘âyâsı Anadolu Rumuyuz … gelüp âhar diyâre nakl iden Ermeni tüccârı

ve Vanlı ve Arapgirli ve Bitlisli ve … ve gayrî Ermeni pârekendesinin her sene

üzerlerine edâsı lâzım gelen üçer yüz altmış akçe maktū‘ları hâlâ bin elli bir senesine

mahsûb olmak üzere cem‘ ve tahsīl kıdvetü'l-emâsil ve'l-akrân nâm kimesneye

deruhde olunup vech-i meşrûh üzere cem‘ ve tahsīl olunmıs bâbında emr-i şerîfim

virilmek recâsına i‘lâm eylemegin imdi vech-i meşrûh üzer cem‘ ve tahsīl itdirmek

fermânım olmuşdur buyurdum ki hükm-i şerîfimle mübâşir-i mezbûr zîde kadrühû

vardıkda bu bâbda sâdır olan fermân-ı celîlü'l-kadrim üzere amel idüp dahi pârekendi

Ermeni ve … re‘âyâsı ve Yakub Çelebi ve … ve Anadolu Rumu ve Kayseriyeli ve

Niğde ve Vanlı ve Arapgir ve Bitlisle ve Kefeli ve vilâyet-i … ve sâir vilâyetlerden

ticâret içün gelen ve bir diyârdan âhar diyâra giden Ermeni ve Anadolu Rumu ve …

re‘âyâsı üzerlerine lâzım gelen üçer yüzer altmış akçe maktū‘larını ve … re‘âyâsı

beytülmâlleri ve bâd-ı hevâ ve cürm ü cinâyetleri kadîmden cem‘ ve tahsīl olunageldiği

üzere cem‘ ve tahsīl itdürüp kimesne inâd ve muhâlefet itdirmeyesiz ve a‘yân-ı

vilâyetden olup ba‘zı zî kudrez kimesnelerin evlerinde ve çiftliklerinde ve bâğ ve

299

bâğçelerinde sâkin perâkende Ermeni tāifesinin lazım gelen maktū‘ları virdirmekden

inâd ve muhâlefet iderleri isimler ve şöhretleri ve iştihârları ile yazup südde-i

se‘âdetime arz ve i‘lâm eyelesin ki mâlımın tahsīline mâni‘ olanların sonra halarında

fermânım ne vecihle sādır olur ise mûcebiyle amel eyleyesiz ve mîrî içün alınan altunu

on sekize ve kâmil guruşu yetmiş sekize ve esedî guruşu altmış sekize aldurup ziyâdeye

ve noksāna aldırmayasız ve akçe almak lâzım geldikde hâlâ sikke-i humâyûnum

meskûk onu bir dirhem gelür hâlisü'l-‘ayâr ve tâmü'l-vezn cedîd akçe aldırup zinhâr

zuyûfu ve kırık ve eski akçe ve isti‘mâli memnû‘ olan zolta ve rub‘ ve para aldırmayasız

ve kadîmden cem‘ olunugeldügü üzere cem‘ itdirülüp henûz zamânı hülûl eylememişdir

deyü bir ferde ol vecihle ta‘allül ve nizâ‘itdirmeyesiz ammâ hîn-i cem‘inde tamâm-ı

ihtimâm idüp hilâf-ı şer‘ ve kānûn ve muğâyir-i emr-i humâyûn ta‘addî ve tecâvüzden

be-gāyet ictinâb idüp vech-i meşrûh üzer olan emrimi yerine getürüp şöyle bilesiz

alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrîren fi'l-yevmi'l-hâmis şehri Zilka‘de lisene hamsîn

ve elf.


Vasale ileynâ fî evâil-i Zilka‘de sene 50


61-A-2

İzzetlü fazîletlü Efendi hazretlerinin meclis-i şerîfelerine du‘â ve senâ takdîminden sonr

inhâ-i muhibbâne oldur ki Çirmen Sancağı'nda Rodoscuk nâhiyesinde Nusret Viranı

nâm karye ve gayrîden berât-ı pâdişâhiyle mutasarrıf olduğumuz re‘âyâmız karyelerinin

bin elli Martı ibtidâsından sene tamâmına degin bu cânibe âid ve râci‘ olan a‘şâr-ı

şer‘iyye ve rüsûm-ı örfiyyemizi ahz u kabz ve bu cânibe irsâline tarafımızdan hayyizü'l-

vesîka Hasan Bey kulların nasb ve ta‘yîn idüp hâk-i izzetlerine gönderilmişdir inşâallah

… oldukda … nazar-ı şerîfleri dirîğ buyurmaları recâ olunur bâkī der-seccâde-i …

El-muhlis el-fakīr

Mahmud Ağa

…

300

61-B-1

Akzâ kuzāti'l-müslimîn evlâ vülâti'l-muhaddîn ma‘denü'l-hakki ve'l-yakīn huccetü'l-

hakki ale'l-halki ecma‘în el-muhtassu bimezîdi inâyeti'l-meliki'l-mu‘in sâbıkâ kadısı

olup hâliyâ ber-vech-i arpalık Rodoscuk kazāsına mutasarrıf olan zîde fezāilühû tevkî‘-i

refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki erbâb-ı tîmârdan dârende-i fermân-ı

humâyûn Rıdvan ve Hasan nâm sipâhîler dergâh-ı mu‘allâma arzıhâl idüp taht-ı kazāna

tâbi‘ berât-ı şerîfimle mutasarrıf oldukları tîmârı karyelerinin defter-i cedîd-i hâkānîde

mukayyed ra‘iyyet ve ra‘iyyet oğullarından olan zımmî tâifesinden ba‘zıları kānûn ve

defter mûcebince ispençleri taleb idildikte bî-vech birmeyüp kendüler gadr olduğunu

bildürüp kānûn üzere defter-i cedîdde mukayyed zımmî re‘âyâsından ispençleri

alıvirilmek bâbında emr-i şerîfim recâ eyledikleri ecilden buyurdum ki hükm-i şerîfimle

vardıklarında husūs-ı mezbûr … se‘âdetimden ihrâc olunmuş mühürlü ve sahīh sūret-i

defter-i cedîd-i hâkānîye nazar idüp göresiz ol zımmî re‘âyâsı hâlâ defter-i cedîd-i

hâkānîde mukayyed re‘âyâsı olmağla kānûn ve defteri mûcebince ispençesi taleb

eyledikde virmekde ta‘allül itmeleri ile mahsūs gadr olunduğu vāki‘ ise defter-i cedîd-i

hâkānîde mukayyed ra‘iyyet ve ra‘iyyet oğullarından olan zımmî tâifesinden ispençleri

güzeştesi ile hükm idüp aldırup şer‘ ve kānûn ve defter ve emr-i humâyûnuma muhâlif

kimesne … yazup bildürüp bu husūs içün âhar âdem varmalu eylemeyesiz şöyle bilesiz

alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrîren fî evâil-i şerhi Ramazani'l-mübârek lisene

hamsîn ve elf.


Vasale ileynâ fî 22 min Şevvâl sene 1051

61-B-2

Nişân-ı şerîf-i âlîşân-ı sâmî-mekân-ı hâkānî tuğrâ-i garrâ-i cihân-bânî hükmü

oldur ki

İşbu dârende-i fermân-ı humâyûn-ı şeref-makrûn-ı hâkānî kıdvetü'l-akrân Seyyid Abdi

zîdet siyâdetühû hakkında mezîd-i inâyet-i husrevânem zuhâra getürüp Rodoscuk

Sancağı Gümrügünde … olan berâtı mûcebince mutasarrıf olup lâkin âhardan dahl

olunmaya deyü bin elli Ramazân-ı şerîfinin on ikinci gününden … mûmâ ileyhe …

301

mukarrer idüp bu berât-ı se‘âdet … virdim ve buyurdum ki varup vech-i meşrûh üzere

bundan akdem gümrük-i Rodoscuk Sancağına ne vecihle mutasarrıf olunmuş ise yine ol

minvâl üzere mutasarrıf ola şöyle bileler alâmet-i şerîfe i‘timâd kılalar. Tahrîren fi'l-

yevmi's-sânî min şehri Şevvâli'l-mükerrem lisene hamsîn ve elf.



Vasale ileynâ fî 5 min Zilka‘de sene 1050

62-A-1

Şerî‘at-şi‘âr fazîlet-deyyâr Efendi hazretlerinin meclis-i şerîf-i şeref-kurâları savbına

dürer-i de‘avât-ı sāfiyât ve gurer-i teslîmât-ı vâfiyât ithâf ve ihdâ olundukdan sonra inhâ

ve i‘lâm olunan budur ki hâliyâ taht-ı kazā-i adâlet-medârları olan Tekirdağı ve

Rodoscuk ve İnecik Köyü ve tevâbi‘i ve nevâhîlerinde sâkin ve mütemekkin olan altı

bölük halkı yoldaşları üzerlerini Kethüdâ Yeri ta‘yîn olunmak mu‘tâd-ı kadîm olmağın

sipâhiyândan on altıncı bölükde yevmî otuz beş akçe ulûfeye mutasarrıf olan kıdvertü'l-

emâsil ve'l-akrân Mehmed Akçaköy … zîde kadrühû ocağın kadîmî emekdârlarından

olup müstakîm ve dîndâr ve maslahat-güzâr ve hizmet-i mezbûreye müstahakk-ı sezâvâr

olmağın kazā-i mezbûre üslûb-ı sâbık üzere Zâbit ve Kethüdâ Yeri nasb ve ta‘yîn olunur

mektûb-ı muhabbet-üslûb birle huzūr-ı izzet-müfûrlarına irsâl ve ısdâr olunmuşdur

vüsūlünde me’mûldur ki hizmet-i mezbûrede mu‘tâd-ı kadîm üzere istihdâm itdürüp

taraf-ı âhardan mezbûrun hizmetinde bir ferdi dahl ve ta‘arruz itdirmeyesiz ve ol

cânibde olan altı bölük yoldaşları mezkûru üzerlerine Zâbit ve Kethüdâ Yeri bilüp

sözünden ve re’yinden hâric vaz‘-ı hareket itmeyüp her husūsda mürâca‘at idüp vāki‘

olan da‘vâların ma‘rifet-i mezkûr ile şer‘ile gördürüp icrâ-yı hak itdürüp hilâf-ı şer‘-i

şerîf kimesneyi rencîde itdirmeyesiz ve senki Ketühüdâ Yerisin hizmet-i mezbûrede

sadâkat ve istikāmet üzere mecd ü sa‘î olunup fukarâyı zulmden himâyet ve sıyânet ve

ol cânibde olan yoldaşlar hüsn-i zindegâniyle zabt ve rabt idüp vāki‘ olan da‘vâları

mahkeme-i şer‘-i mutahhar … icrâ-yı şer‘iyye itdürüp hilâf-ı inhâ ile bir ferede hilâf-ı

şer‘ ta‘addî ve tecavüz itdirmeyesiz ve itā‘at-ı şer‘ itmeyenleri ma‘rifet-i şer‘ ile ve ismi

ve resmi ile ve bölükler ile yazup arz ve i‘lâm eyleyesiz ve ba‘zı levendât sipâhî

302

nâmında girüp re‘âyâ ve berâyâya ve ehli sûka zulm ve ta‘addî idüp bigayri hak akçe ve

esbâbların alan eşkıyâyı ele getürüp ashâb-ı hukūkun şer‘ile müteveccih olan hakları

alıvirdikden sonra muhkem haklarında gelesin ki sâirlerine mûceb-i ukūbet olup re‘âyâ

ve berâyâ âsûde-i hâl ile devâm-ı devlet-i pâdişâhî ed‘iyyesine müdâvet üzere olalar

vesselâm. Tahrîren fi evâsıt-ı şehr-i Şevvâli'l-mükerrem lisene hamsîn ve elf.

Kasım Ağa Sipâhîyân-ı Dergâh-ı Âlî, Mustafa Ağa Silehdârân-ı Dergâh-ı Âlî, Mustafa

Ağa Ulûfeciyân-ı Dergâh-ı Âlî, İbrahim Ağa Ulûfeciyân-ı Dergâh-ı Âlî, İvaz Ağa

Araba-i Yemîn-i Dergâh-ı Âlî, Sinan Ağa Araba-i Yesâr-ı Dergâh-ı Âlî.

62-B-1

Tıbku asluhü's-sultânî ketebehû el-fakîr ileyhi sübhânehû Abdurrahim bin Mehmed el-

Kādī be-Medînet-i Kostantiniyye el-Mahmiyye


hakki ale'l-halki ecma‘în vârisü ulûmi'l-enbiyâi ve'l-mürselîn el-muhtassu bimezîdi

inâyeti'l-meliki'l-mu‘in ber-vech-i arpalık Rodoscuk kazāsına mutasarrıf olan Mevlânâ

Mehmed zîde fezâilühû tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki sen ehl-i

‘ilm ve sāhib-i fazīlet olduğundan gayrî ekser a‘mâline tahsīs-ı ulûm-ı tıbbiyeye sarf

idüp her vecihle müstahakk-ı re’fet-i mülûkânem olduğun ecilden bi'l-fi‘il mutasarrıf

olduğun arpalık ile iş bu sene hamsîn ve elf Şevvâlinin gurresinden hatt-ı humâyûn-ı

se‘âdet-makrûnumla hekîmbaşılık hizmetin sana tevcih idüp i‘lâmı içün ta‘yîn

olunmuşdur buyurdum ki bir ân tevaffuk itmeyüp kemâkân arpalığına nâib

gönderüp tasarruf itdürüp ve sen kendün … hizmetinde mecd-i sâ‘î olasın şöyle bilesin

alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasın. Tahrîren fî evâil-i şehr-i Şevvâli'l-mükerrem lisene

hamsîn ve elf.


Şerrefnâ vusûlehû fi'l-yevmi'l-hâdî aşer min Şevvâli'l-mükerrem lisene …

62-B-2



inâyeti'l-meliki'l-mu‘in Mevlânâ Rodoscuk Kadısı tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak

303

ma‘lûm ola ki kazā-i mezbûra tâbi‘ Kara Halil nâm karye sâkinlerinen Yani nâm zımmî

haliye Derse‘âdetime gelüp arzıhâl sunup ben defter-i cedîd-i hâkānîde mukayyed

Behram Kethüdâ dâme mecdühûnun Mora'davak re‘âyâsı re‘âyâsından olup karındaşım

olan Dimo nâm zımmî mürd olup cemle muhallefâtı şer‘le bana âid iken yave emîni

olan doksan bir re’s koyunu hilâf-ı şer‘ alup kab eyleyüp bana küllî gadr eylemişdir

şer‘le hakkım alıvirilmek bâbında emr-i şerîf recâ iderim deyü bildirmegin imdi şer‘le

hakkı alıvirile deyü emr idüp buyurdum ki hükm-i şerîfim vardıkda bu bâbda sādır olan

emrim üzere amel idüp dahi göresin fi'l-vāki‘ mürd-ı mezkûrun karındaşı olup cümle

muhallefâtı şer‘le buna âid iken hâlâ yave emîni hilâf-ı şer‘-i şerîf ol mikdâr koyun

aldığı vāki‘ ise ol bâbda mukezā-yı emr-i şer‘-i kavîmle âmil olup ba‘de's-sübût şer‘le

tevcîh olan hakkını hükm idüp alıviresin hilâf-ı şer‘ ve kānûn kimesneye ta‘allül ve

nizâ‘ itdürmeyüp ihkāk-ı hak idesin şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrîren

fi'l-yevmi's-sâlis şehri Ramazâni'l-mübârek lisene hamsîn ve elf.



Vasale ileynâ fî 3 min Şevvâl sene 50

63-A-1

Tashîh-i sikke emridir.



inâyeti'l-meliki'l-mu‘in Mevlânâ Selanik ve Yenişehir Kadısı zîdet fezâilehû

mefâhirü'l-kuzāt ve'l-hükkâm me‘âdinü'l-fezâili ve'l-kelâm Sol Kolda vāki‘ varınca

yol üzerinde vāki‘ olan kadılar zîde fazluhüm tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak

ma‘lûm ola ki bundan akdem şark seferleri vāki‘ olup Memâlik-i Mahrûsemed olan

hükkâmın ‘adem- takayyüdleri sebebi ile sikke ahvâli muhtel ve müşevveş olmağla

beyne'n-nâs kızıl ve ufak ve kırık akçeler isti‘mâl olunduğu ecilden altun ve guruş

ziyâdeye cârî olup bu sebeb ile cânib-i mîrîye ve bey‘ ve şirâ eyleyen tüccâra küllî gadr

olup her vecihle sikke tashîh olunması mühimmât-ı dîn ü devletimden olduğu ecilden

mahzā ibâdullâha merhameten sikk-i humâyûnum tashîh olunup hâlis gümüşden her on

304

dânesi bir dirhem olmak üzere nâm-ı şerîfimle meskûk cedîd akçe kat‘ itdirilüp fîmâ

ba‘d ceyyid ve cedîd akçe isti‘mâl olunup ve kānûn-ı kadîm üzere altunu yüz yirmişer

ve kâmil guruşu seksen ve esedî guruşu yetmiş akçeye alınup virilüp kat‘an yeni

akçeden gayrî eski ve zuyûf akçe ve zolta ve ak rub‘ isti‘mâl olunmamak ve tüccâr

tâifesi me’külât ve melbûsât ve bi'l-cümle bey‘ ü şirâya müte‘allık olan eşyâ her ne ise

yeni akçe hesâbı üzere satılup ziyâde bahâya satmayalar eskiden olan … yeni hesâbına

tatbîk idüp ana göre yeni akçe hesâbı üzere her şeye narh virülüp ne alanlara gadr ve

satanlara hazer müretteb olmayup iki tarafın ahvâli i‘tidâl üzere bir karâra konulup

cedîd hesâbı üzere bey‘ ü şirâ itdirilmek bâbında fermân-ı âlîşânım sâdır olmağın

dergâh-ı mu‘allâm müteferrikalarından kıdvetü'l-emâcid ve'l-a‘yân Kabil'i zîde kadrühû

mübâşir ta‘yîn ve zikr olunan cedîd akçeden yüz yimi akce teslîm ve irsâl olunmuşdur

buyurdum ki hükm-ı şerîfimle mûmâ ileyh vardıkda bu bâbda sādır olan fermân-ı

celîlü'l-kadrim üzere amel idüp siz ki kadılarsız mûmâ ileyh her kangınızın taht-ı

kazāsına dâhil olursa işbu emr-i şerîfimi sicill-i mahfûza kayd ve beyne'n-nâs kırâat ve

muhkem tenbîh ve nidâ itdiresiz ki min ba‘d eski ve zuyûf ve kırık akçe ve zolta ve ak

rub‘ alınmayup ve virilmeyüp sikke-i humâyûnum ile meskûk olan ceyyid ve cedîd akçe

isti‘mâl eyleyüp ve altun yüz yirmişer ve kâmil guruşu seksen ve esedî guruşu yetmişer

akçeye cârî olup kat‘an altunu ve guruşu bir akçe ziyâdeye almayup ve virmeyeler ve

isti‘mâli memnû‘ olan zolta ve ak rub‘ ve züyûf ve kırık ve eski akçeler her kimler

elinde bulunur ise kendüleri kāl itdürüp hâlis külçe gümüş oldukdan sonra külçe

gümüşleri mübâşir-i mûmâ ileyhe getürüp vezn itdürdükden sonra her yüz dirhemin

içün hâliyâ on bir buçuk guruşu mübâşir-i mûmâ ileyh yedinden alalar şöyle ki ol

makūle isti‘mâli memnû‘ zolta ve ak rub‘ ve züyûf ve kırık ve eski akçeleri olanlar

fermânım üzere külçe idüp mübâşir-i merkūm vireler ve ketm etmeyeler ba‘de't-tenbîh

her kimin elinde bulunur ise kendülerinin siyâseten haklarında gelünüp emvâl ve emlâk

ve esbâb ve erzākları mîrî içün girift olunup ana göre tenbîh ve siz ki kadılarsız dahi bu

husūsda basīret üzere olasız ve tüccâr tâifesinden me’kûlât ve melbûsât ve bi'l-cümle

bey‘ ü şirâya müte‘allık eşyâlardan ise cedîd hesâbı üzere satalar ziyâde bahâya

satmayalar eski akçe zamânında olan narhları yeni akçe hesâbına uydurup ana göre

hesâb-ı cedîd üzere her şeye narh ve bey‘ ve şirâ itdürüp emr-i humâyûnum icrâsında

dakīka fevt eylemeyesin şöyle ki … sebebi ile girü isti‘mâlı memnû‘ olan zolta ve ak

rub‘ ve züyûf ve kırık akçe isti‘mâl oluna ve yâhûd ahz u celb vāki‘ ola ecdâd-ı i‘zâmım

enârullâhi te‘âlâ berâhînihümün ervâh-ı tayyibeleri içün azl ile kurtulmayup her biriniz

305

mu‘âkebet olursuz ve bu husūs hafiyyeten tefahhus olunur ve her birinizin ahvâline ilm-

i humâyûnum lâhık olur ba‘dehû sadâkat ve istikāmetleri zâhir olanlara ri‘âyet ve rızā-

yı humâyûnuma muğâyir hareket idenlerin cezâsı virülür ve sen ki mübâşir-i mûmâ

ileyhsin sen vardukda ihtimâm eyleyüp me’mûr olduğun üzere itmâm-ı hizmet

eyleyesin şöyle ki ahz u celb eyleyüp hilâf-ı şer‘ va kānûn ta‘addî ve tecâvüz itmekle

cinâyetin zâhir olan dirligin kat‘ olunmağla kurtulmayup hakkından gelünür bilmiş

olasın ana göre basīret ve intibâh üzere olup fermânıma muğâyir vaz‘ın sudûrundan

cümleniz ihtirâz üzere olasız bu bâbda … zinhâr geçmeyüp para men‘ oluna ve gümüş

kāl idenler mübâşir yanında kāl ideler … gayrîler … kāl itmeyeler para geçmesün

ihtimâm eyleyeler. Tahrîren fi'l-yevmi's-sâmin aşere min şehri Ramzâni'l-mübârek sene

1050


Vasale ileynâ fî 24 mine'ş-şehri'l-mezbûr sene hamsîne ve elf.

63-B-1

Şerâyi‘-şi‘âr varınca kuzāt efendiler huzūrlarına tahiyyât-ı sāfiyeden inhâ

olunur ki mukaddemâ şark seferleri vāki‘ olmağla sikke ahvâli muhtel ve müşevveş ve

halk mâbeyninde kızı ve kırık ve kara akçeler câri olduğu ecilden altun ve guruş

ziyâdeye geçüp mîrîye ve bey‘ ve şirâ iden tüccâr tâifesinde küllî gadr olpu sikke-i

humâyûnum tashîhi ehem umûrdan olduğu ecilden se‘âdetlü ve şevketlü pâdişâhımız

hazretleri mahzā ibâdullâha merhameten nizām-ı intizām-ı benî âdem içün sikke-i

humâyûnları tashîh ve hālisü'l-‘ayâr gümüşden onu bir dirhem gelür nâm-ı şerîfleriyle

meskûk cedîd akçe gönderüp fîmâ ba‘d cedîd akçe râyic olup ve kānûn-ı kadîm üzere

altun altı yüz yirmişer ve kâmil guruş seksen ve esedî guruş yetmiş akçeye alınup ve

virilüp min ba‘d eski ve zuyûf akçe ve zolta ve ak rub‘ geçmeyüp ve tüccâr tâifesi alup

satdıkları eger me’kûlât ve melbûsât ve gayrîden metâ‘ … ise yeni akçe hesâbı üzere

narh kılınup ile satalar ziyâdeye satmeyalar eskiden olan narhları yeni hesâb idüp cedîd

akçe eserince narh konulup ol minvâl üzere bey‘ ve şirâ itdürilüp ammâ alup ve

satanlara gadr olmayup tarafeynin ahvâli ohşayu tutulup karâr virilmek fermânı

kıdvetü'l-emâcid ve'l-a‘yân Kabil Ağa zîde mecdühû ta‘yîn ve mübâşir gönderilüp hâlâ

cedîden kat‘ olunan akçeden … akçe teslîm ve irsâl kulum kangınızın taht-ı kazāsına

306

dâhil olursa eski ve züyûf ve kırık akçe ve zolta ve ak rub‘ almayup ve virmeyüp cedîd

akçe isti‘mâl itdirdesin ve altun yüz yirmi ve kâmil guruşu seksen ve esedî guruşu

yetmiş akçeye cârî olup ziyâdeye geçmeyüp alup virmeyeler ve zolta ve eski akçe ve ak

rub‘ her kimin elinde mevcûd ise kendüleri kāl itdirüp hâlis külçe gümüşlerin mübâşir-i

mûmâ ileyhe vezn itdürüp virüp her yüz dirhem külçe gümüşün bahâsı içün on buçuk

guruşu mübâşir-i mûmâ ileyh yedinden cedîd akçe alasız bu makūle isti‘mâli memnû‘

olan şeyleri külçe itdürüp satılmayalar ba‘de't-tenbîh her kimin elinde bulunursa

siyâseten haklarında gelünüp emvâl ve erzākların mîrîden furuht olunur ana göre siz ki

kuzāt efendiler ve sen ki mübâşirsin ihtimâm olunması bâbında mâliyeden emr-i şerîf

sādır ve tarafınızda nmektûb virimişdir vusūlünde gerekdir ki vârid olan emr-i şerîf

mûcebince amel ve sicill-i mahfûza kayd itdürüp ve kurâda ve her birinizin taht-ı

kazānızda tenbîh ve nidâ itdürüp egen cedîd akçe râyic olmasında ve altun ve guruşun

fermândan ziyâdeye geçmesine ve narhla cedîd hesâbı üzere konullasına ve bi'l-cümle

emr-i humâyûnun mazmûn-ı münîfiyle amel ve icrâ etdiresin şöyle ki bu bâbda ahz ve

bir dürlü ta‘addî ve hilaf-ı şer‘ ve kānûn tecâvüz ve tam‘-ı hâm sebebi ile rızā-yı

humâyûna muğâyir iş sudûr ide hafiyyeten müstakil âdemler gönderilüp cümlenizin

ahvâli tecessüs olunur sâir zamâna kıyâs ve sikke umûru gayrî maslahat benzemez

umûr-ı lâzımenin ehemindedir azl konulmayup mu‘âteb olmanız zâhirdir ve sen ki

mübâşirsin me’mûr olduğun hidemât-ı humâyûnun itmâm ve tekmîlinde bezl-i makdûr

idüp ihmâl ve ta‘allülden ihtirâz eyleyesin para geçmesun men‘ idesin ve gümüşü

olanlar gümüşlerden mübâşir huzûrunda kāl ideler tenhâlarında kāl itmiyeler. Bâkī

fazīlet ber-devâm bâd.


63-B-2

Vech-i tahrîr-i hurâf budur ki Rodoscuk kazāsına tâbi‘ Yarabsan ve Karaevli ve Kani

nâm karyeleri bin elli Martı ibdidâsından bin elli bir senesine varıca zabt u rabt içün

Serdâr Hasan Çelebi'yi Subaşı nasb idüp gönderilmişdir vardıkda öşrün ve bâd-ı hevâsı

ve yave ve kaçgun ve cüz’î ve küllî kendüye deruhde olunmuşdur vardıkda minvâl-i

meşrûh üzere zabt ve tasarruf idüp âhardan min ba‘d kimesne dahl ve ta‘arruz eylemeye

işbu temessük yidene vaz‘ ve ref‘ olunmuşdur nazar-ı şerîfini üzerinden dirîğ

buyurmayasız. Gurre-i şehr-i Muharrem sene 51 hamsîn ve elf

307

(imza)

63-B-3

Vech-i tahrîr-i hurûf budur ki berât-ı şerîf ile mutasarrıf olduğum tîmârdan Rodoscuk

kazāsına tâbi‘ Nusretlü ve Ortaca Köy ve Kara Bâzergânlı ve İnecik'de vāki‘

mahsūlâtına tarafımızda âid ve râci‘ olmağın bin elli senesi Martı ibtidâsından bin elli

bir senesi Martı ibtidâsına bir sene tamâmına varıca a‘şâr-ı şer‘iyyesin ve rüsûm-ı

örfiyyesin ve resm-i tapu ve tapu-yı zemîn ve bâd-ı hevâ ve cürm ü cinâyet kadîmden

zabt olunageldüğü üzere zabt ve tasarrufun işbu bâ‘is-i tezkire Nevşeni Sinan Beşe'ye

sekiz bin iki yüz akçeye iltizâm ve deruhde idüp yedinen meblağ-ı mezbûru tamâmen

ahz eyleyüp tasarrufuna âharden kimesne mâni‘ olmaya. Tahrîren fî 14 Muharremü'l-

harâm sene 51

64-A-1

Mefâhirü'l-kuzāt ve'l-hükkâm me‘âdinü'l-fezâili ve'l-kelâm Rumeli'nin sol kolunda

vāki‘ olan kadılar zîde fazlühüm ve mefâhirü'l-emâsil ve'l-akrân zikd olunan

kadılıklarda vāki‘ olan altı bölük halkı üzerine Kethüdâ Yeri ve Yeniçerileri Serdârı

zîde kadrühüm tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki dergâh-ı mu‘allâm

müteferrikalarından kıdvetü'l-emâcid ve'l-ekârim Kabil zîde mecdühû südde-i

se‘âdetime arzıhâl idüp zikr olunan mahallere ceyyid ve cedîd akçe ile sikke tashîhine

me’mûr olmağla kuyumcular ahvâline dahi tağayyür olunup gümüş evânîsi ve kāl ve

serme işletdirilmemek içün emr-i şerîfm virilmek recâsına i‘lâm itmegin siz ki kadılar

ve Yeniçeri Serdâdlarısız müşârün ileyh ma‘rifetiyle kasabât ve şehirlede gümüş kāl

itmeyüp ve gümüş evânîsi ve serme işletdirilmemek bâbında fermân-ı âlîşânım sādır

olmuşdur buyurdum ki mûmâ ileyh vusūl buldukda bu bâbda sādır olan emrim üzere

amel idüp dahi taht-ı kazālarda vāki‘ olan kasabât ve şehirlerde muhkem tenbîh ve nidâ

itdiresiz ki min ba‘d kuyumcu tâifesi gümüş evânî işleyüp ve sırmakeşler kâl itmeyüp

anın gibiler ba‘de't-tenbîh eslemeyüp vech-i meşrûh üzere gümüş evânî işlemeyüp ve

sırmakeşler gümüş kāl iderler ise sonra her birinin muhkem haklarından gelinme

mukarrer mulâhaza eyleyeler emmâ bu bahâne ile fukarâdın ahz ve celb sebebi ile bir

akçe ve bir habbe alınmayup bir ferde zulüm ve ta‘addî itdirmeyesiz şöyle bilesiz

alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrine fî evâsıt-ı şehr-i Ramazânü'l-mübârek sene 50

308


Vasale ileynâ fî evâhir şehr-i mezbûr sene 50

64-A-2



inâyeti'l-meliki'l-mu‘in kadılar olup hâlâ ber-vech-i arpalık Rodoscuk kazāsına

mutasarrıf olan Mevlânâ zîde fezāilühû tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak

ma‘lûm ola ki cedd-i emcedim merhûm ve mağfûrün leh Ebülfeth Sultân Mehmed Hân

tâbe serâhunun evkāfı mütevellî olan kıdvetü'l-emâcid ve'l-ekârim Hüseyin zîde

mecdühû südde-i se‘âdetime arzıhâl sunup nefs-i Rodoscuk'da zebh olunan koyun ve

keçi ve kuza ve gayrînin baş ve ayakları kadîmden vakfın ser hânesine virilüp âhar yere

virilegelmiş degil iken hâlâ kassāb tâifesinden ba‘zı kimesneler vāki‘ olan ayak ve başı

âhara virmekle vakfın ser hânesi mu‘attal kalup vakfa gadr olduğunu bildürüp kadîmden

olugeldügü üzere amel olunmak bâbında emr-i şerîfim recâ itmeğin kadîmden olıgeldiği

üzere amel olunmak emrim olmuşdur buyurdum ki vüsûl buldukda emrim üzere

amel idüp dahi husûs-ı mezbûra mukayyed olup göresiz i‘lâm olunduğu üzere ise vakfa

ol vecihle gadr olunduğuna rızâ-şı şerîfim yokdur vech-i meşrûh üzere kazā-i

mezbûrede zebh olunan koyun ve keçi ve kuzu ve gayrînin baş ve ayağın kadîmde

olıgeldügü üzere vakfın ser hâhesine virdürüp âhar yere virmeyüp vakfa bir vecihle gadr

itmeyeler ve itdürmeyüp men‘ ve def‘ eyleyesiz menû‘ olmayup itā‘at-ı emr itmeyeni

isim ve resmiyle vukū‘u üzere yazup arz eyleyüp şer‘-i şerife ve kadîmden olıgelelene

muhâlif kimesneye iş itdürmeyüp tekrâr emrim varmalu eylemeyesiz şöyle bilesiz

alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrinen fî evâsıt-ı şehr-i Cemâziye'l-evvel lisene hamsîn

ve elf.


Vasale ileynâ fî 3

309

64-B-1


huccetü'l-hakki ale'l-halki ecma‘în ulûmi'l-enbiyâi ve'l-mürselîn el-muhtassu bimezîdi


zîde fezāilühû kıdvetü'l-emâcid ve'l-akrân Çatalca Ustası zîde kadrühû

tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki Doka nâm zımmî südde-i se‘âdetime

gelüp şöyle arzıhâl eyledik birkaç yoldaşları ile Rumeli'ne giter iken Rodoscuk

kasabasına vurp ale's-sabâh kalkdıklarında kasabanın kenârında birkaç eşkıyâ üzerlerine

gelüp yoldaşları firâr idüp bizler iki bârgîrde ve bir bârgîrde sipâhînin ve sâir emvâl ve

… gāret olup ziyâde fesâd ve şekāvet üzere olmalarıyla ihkāk-ı hak olunması bâbında

emrim recâ eyledügü ecilden sen ki müşârün ileyh Usta'sın bi'z-zât kendün mahall-i

mezbûra varıp muhkem tecessüs idüp bu makūle fesâdi den şakīleri bieyyi vechin kâne

ele getürüp eyledikleri fesâd üzerlerine sicill ve hüccet olundukdan sonra Âsitâne-i

Se‘âdetime getirmek fermân-ı âlîşânım sādır olmuşdur buyurdum ki hükm-i şerîfimle

vusûl buldukda sādır olan fermân-ı şerîfim mûcebince amel idüp dahi bu makūle fesâd

iden şakīlerin bieyyi vechin kâne ele getürüp gaybet iderlerse buldurup lâzım olanlara

buldurup he vecihle meclis-i şer‘a ihzār itdürüp eyledikleri fesâd üzerlerine sicil ve

hüccet olundukdan sonra ve hüccetleri ile kendüleri bi'z-zât Âsitâne-i Se‘âdetime

getüresin ‘avk ve te’hîrden ve ihmâl ve müsâheleden ziyâde hazer idüp ahz u celb

sebebi ile ehl-i fesâdı humâyetden ve bu bahâne ile kimesneden akçe alınmakdan ihtiyāt

üzere olasın şöyle bilesin alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasın. Tahrîren fî evâil-i şehr-i

Ramazânü'l-mübârek lisene hamsîn ve elf.


Vasale ileynâ fî 10 Ramazânü'l-Mübârek

64-B-2

Mefâhirü'l-kuzāt ve'l-hükkâm me‘âdinü'l-fezâili ve'l-kelâm me‘âdinü'l-fazli ve'l-kelâm

sol kolda vāki‘ olan kadılar zîde fazlühüm tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm

ola ki hâliyâ sikke-i humâyûnun tashîh olunup nâme-i şerîfle meskûk olan cedîd

akçeden gayrî eski ve kırık ve züyûf akçe isti‘mâla olunmak fermânım olmağla zikr

olunan cedîd akçeden yük akçe kîseleyüp ve mühürleyüp kıdvetü'l-emâcid ve'l-

310

a‘yân zîde mecdûhuya teslîm ve irsâl olunmuşdur imdi zikr olunan cedîd akçeden

gayri eski ve züyûf ve kırık akçe isti‘mâl olunmayup ve müşârün ileyhe taht-ı

tasarrufunda vāki‘ kasabât ve kurâ ve sâir yerlerde kalp akçe ile ahz olunan … ahz

itmek istedükde gümüş arayacılar ve havāss-ı humâyûn ve … hāsları ve Sultân

paşmaklıkları ve serbest ze‘âmeti sāhibler ve Subaşıları ve evkāf zâbitleri bizim

toprağımızda ahz olumuşdur ve yâhud ze‘âmetimizdir deyü virmekde ta‘allül eylemek

isterler ise kat‘an ta‘allül itdirülmeyüp o makūle … ele girdükde mahalliende müşârün

ileyh ma‘rifetiye şer‘le görüp sâbit oldukdan sonra hüccet-i şer‘iyyeleriyle ve ellerinde

bulunan alâmetleri ile Âsitâne-i Se‘âdetime göndermeniz bâbında fermân-ı âlîşânım

sādır olmuşdur buyurdum ki hükm-i şerîfimle vardukda bu bâbda satır olan emrim üzere

amel idüp dahi her kangınızın kazāsında kasabât ve kurâda ve sâir yerlerde kalp akçe ile

… ahz olunur ise me’mûr olduğun üzere müşârün ileyh zîde mecdühû ma‘rifetiyle

mahalilnde şer‘le görüp kılâp oldukarı sâbit ve zāhir oldukdan sonra hüccet eyleyüp

yazılan hücceti ve ellerinde bulunan alâmetleri ile südd-i se‘âdetime gönderesiz min

ba‘d gümüş arayıcılarına ve havāss-ı humâyûn dizdârları ve sultānlar voyvodalarına ve

serbest ze‘âmet Subaşılarına ve evkāf zâbitleine kat‘an bizim toprağımızda vāki‘

olmuşdur ve yâhûd bizim re‘âyâmızdır deyü bir vecihle ta‘allül ve bahâne itdirmeyesiz

fi'l-cümle bu husūs müstakil müşârün ileyhe sipâriş olunmuşdur kat‘an taraf-ı âharden

bir ferdi dahl ve ta‘arruz itdirmeyesiz fermân-ı şerîfe muhâlif vaz‘ın irtikâbından be-

gāyet ihtirâz eyleyesiz şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrîren fi'l-yevmi't-

tâsi‘ aşer şehri Ramazâni'l-mübarek lisene hamsîn ve elf.


65-B-1



inâyeti'l-meliki'l-mu‘in sâbıkā kadısı olup hâlâ ber-vech-i arpalık

Rodoscuk kazāsına mutasarrıf olan Mevlânâ zîde kadrühû ve'l-emâsil ve'l-

akrûn kazā-i mezburda Yeniçeri Serdârı zîde kadrühû tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl

olıcak ma‘lûm ola ki kazā-i mezbûrda vāki‘ Can Paşa Mescidi mahallesinin ahâlîsin

südde-i se‘âdetime arzıhâl sunup mescid-i mezbûrun imâmı olan Ömer nâm kimesne

Yeniçeri olmağla kendü hâlinde olmayup bunları hilâf-ı şer‘-i şerîf rencîde itmekle

311

mezbûrun imâmetden ref‘ olunması bâbında bundan akdem hakkında emr-i şerîfim

vârid olmuşken itā‘at-ı emr-i şerîfim itmeyüp girü mahalle-i mezbûra gelüp cebren

imâmet idüp ol vecihle bunlar … olmaya varmamağla mescid-i şerîf ve mu‘allimhânesi

harâba müşrif olup ziyâde gadr ve ta‘addî olduğın bildürüp hükm-i humâyûnum recâ

eyledikleri ecilden sen ki mutasarrıf mûmâ ileyhsin mahall-i merkūm ahâlîsi ile …

itdirilmemek emrim olmuşdur buyurdum ki fermân-ı şerîfim vusūl buldukda bu

bâbda sādır olan emrim üzere amel idüp dahi mûmâ ileyhi imâmetden sürüp min ba‘d

imâmet itdürmeyüp zikr olunan mescid-i şerîfe merkūmun yerine bir mütedeyyin

kimesne imâm nasb idüp arz eyleyesin memnû‘ olmaz ise irim ve resmi ile vukū‘u

üzere yazup Âsitâne-i Se‘âdetime bildiresin ki itā‘at-ı emr-i şerîfim itmedigi içün

sonradan hakkında emr-i şerîfim bu vecihle sādır olursa mûcebiyle amel oluna şöyle

bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrîren fî evâhir-i şehr-i Cemâziye'l-ûlâ lisene

hamsîn ve elf.


Bir mescid-i şerîfde imâm olan Zeyd'in sû-i hâli olup ahâlî-i mahalle iftidâsından

istikrâh idüp hâkime i‘lâm itdiklerinde hâkim Zeyd'i azl idüp yerine mütedeyyin

kimesneyi imâm nasb itmege kādir olur mu beyân buyurulup musâb oluna

El-cevâb olur. Allah te‘âlâ a‘lem

Ketebehû Yahya el-Fakîr

Ufiye anhu

65-B-2



inâyeti'l-meliki'l-mu‘in sâbıkā kadısı olup hâlâ ber-vech-i arapalık Rodoscuk

kazāsına mutasarrıf olan Mevlânâ zîde fezāilühû tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak

ma‘lûm ola ki kazā-i mezbûrdan dârende-i emr-i humâyûn Yani nâm zımmî südde-i

se‘âdetime arzıhâl idüp bundan akdem yine kazā-i mezbûr sâkinlerinden Dino nâm

zımmî bunun mülklerine ateşe urup ihrāk idüp ziyâde zulüm ve ta‘addî ve fesâd

eyledigin ve bu bâbda da‘vâsına muvâfık Şeyhülislâm'dna müte‘addid fetvâları

312

olduğunu bildürüp mûcebince şer‘le görülüp ihkāk-ı hak olunmak bâbında emr-i şerîfim

recâ eylemegin mahallinde şer‘le görülüp icrâ-yı hak olunmaz ise Âsitâne-i Se‘âdetimde

görülmek lâzım olmuşdur buyurdum ki hükm-i şerîfimle vardukda ihzār-ı husemâ kılup

gaybet iderler ise şer‘le buldurup lâzım olanları buldurup getürüp mukaddemâ bir def‘a

şer‘le görüp fasl olunup on beş yıl mürûr etmiş degil ise temâm-ı hak ve adl üzere teftîş

ve tafahhus ve fetvâlarına nazar idüp göresin arz olunduğu üzere olup fetvâları ba‘de't-

sübût şer‘le olan hakkını hükm idüp alıvirüp şer‘-i şerîfe ve fetvâ-yı münîfe ve emr-i

humâyûnuma muhâlif kimesneye iş itdirmeyesin şöyle ki mahallinde şer‘le görüp icrâ-

yı hak olunup eger olmaz ise Âsitâne-i Se‘âdetime havâle eyleyesin ki dîvân-ı

humâyûnumda şer‘le görülüp ihkā-ı hak oluna ve bu bâbda dergâh-ı mu‘allâm

çavuşlarından kıdvetü'l-emâsil ve'l-akrân Ali Çavuş zîde kadrühû mübâşir ola ammâ

hadd-i şer‘den tecâvüz eylemeye şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrîren fî

evhârqi şehr-i Şa‘bânü'l-mu‘azzam lisene hamsîn ve elf.


Vasale ileynâ fî 7 min Ramazâni'l-mübarek sene 50

66-A-1



inâyeti'l-meliki'l-mu‘in Mevlânâ Rodoscuk Kadısı zîde fezâilühû tevkî‘-i refî‘-i

humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki kıdvetü'l-emâsil ve'l-akrîn kazā-i mezbûrda

Beytülmâl Emîni olan Osman zîde kadrühû hâlâ Derse‘âdetime gelüp arzıhâl sunup hâlâ

kazā-i mezbûrda nâm hâtûn vefât idüp vâris-i ma‘rûf ve ma‘rûfesi olmayup cümle

muhallefâtı bihasebi'ş-şer‘ ve'l-kānûn mîrîye âid ve râci‘ olmuşiken hâlâ kazā-i mezbûr

Yeniçeri Serdârı olan kimesne kâh vefât eyleyen hâtûn Yeniçeri hâtûnudur ve kâh

Yeniçeri kızıdır ben kabz iderim deyü ta‘allül ve nizâ‘ ider hayfdır men‘ ve def‘ olunup

mîrî içün ahz u kabz itdürülmek emr-i şerîfim recâsına i‘lâm eyledi imde vâris-i ma‘rûfu

yoğise mîrî içün ahz u kabz itdirilmek emr idüp buyurdum ki hükm-i şerîfimler

vardıkda bu bâbda sādır olan emrim üzere amel idüp dahi husūs-ı mezbûra

mukayyed olup göresin fiˈl-hakīka müteveffiye-i merkūmenin vâris-i ma‘rûfu ve

ma‘rûfesi olmayup cümle muhallefâtı mîrîye âid ve râci‘ iken kazā-i mezbûrda Yeniçeri

313

Serdârı olan kimesne müteveffiye-i mezbûrenin kâh Yeniçeri hâtûnlarınandır ve kâh

kızıdır ben ahz u kabz iderim deyü müdâhale ider ise men‘ ve def‘ idüp emîn-i mezbûr

şart-ı iltizâmı mûcebince ahz u kabz itdürüp min ba‘d emr-i şerîfime muhâlif Yeniçeri

Serdârı Beytülmâl Emini'ne ve âhardan bir ferde ta‘allül ve nizâ‘ ve inâd ve muhâlefet

itdirmeyesiz şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız.



Vasale ileynâ fî 11 min Şa‘bâni'l-mu‘azzam sene 1050

66-A-2

Bi'l-fi‘il Rodoscuk kazāsında Yeniçeri Serdârı olan nâm yoldaş i‘lâm olunun

budur ki ol cânibde Beytülmâl Emîni Osman Bey arzıhâl idüp kazā-i mezbûrda

sâkinelerinden nâm hâtûn fevt olup Yeniçeri hâtûnu ve Yeniçeri kızıdır deyü

müdâhale eyledigin tazallüm olmağla min ba‘d hilâf-ı şer‘ ve kānûn dahl olunmamak

bâbında vârid olan emr-i âlî mucebince mektûb taharrî olunp sana gönderilmişdir

vusūlünde gerekdir ki min ba‘d husūs-ı mezbûru dahl eylemeyesin beytülmâlinden ne

alâkan vardır imdi vârid olan emr-i âlîye ve şer‘-i şerîfe muhâlefet vaz‘ eylemeyüp fi'l-

cümle hilâf-ı şer‘ ve kānûn hareket eylemeyüp mûceb-i mektûb ile âmil olasız.

…

Yeniçeriyân-ı dergâh-ı âlî

Vasale ileynâ fî 11 min Şa‘bân sene 1050

66-A-3

Bâ‘is-i tahrîr-i hurûf budur ki Vize sancağında Çorlu ve Tekfurdağı kazālarında

tîmârımız karyelerinden Koşar nâm-ı dîger Kılıç Yurdu nâm karye tîmârından olmak

işbu bin elli Martı evâilinden sene tamâmına degin hâmilü't-temessük Rodoscuk

sâkinlerinden Zülfikar Bey nâm kimesne ber-vech-i maktū‘ otuz bin akçeye virüp … iki

yüz guruş … akçe hesâbı üzere on iki bin akçe ider ber-vech-i peşîn alunup zimmetinde

olan dört bin akçe bâkī kalmışdır inşâallahu te‘âlâ … varıncaya dek a‘şâr-ı şer‘i ve

314

rüsûm-ı örfiye ve tapu-yı zemîn ve kışlak ve sâiri bâd-ı hevâ kadîmden olıgeldüğü üzere

zabt olunmak içün işbu hurûf temessük olmak içün yedine vaz‘ ve ref‘ olundu ki vakt-i

hâcetde ibrâz idüp … tahrîren fî gurre-i Zilka‘deti'ş-şerîfe lisene hamsîn ve elf.

(imza)

Vasele ileynâ fî gurre-i Zilhicce sene 50

66-A-4

Vech-i hurûf budur ki merkūm Pîr Mehmed Paşa'nın kasaba-i Silivri'de olan imâreti

evkāfından olup Rodoscuk kazāsında vāki‘ Kumbaşı ve tevâbi‘i perâkendesinin işbu bin

elle senesi târîhinde vāki‘ Mart ibtidâsından bir sene tamâmına degin cânib-i vakfa âid

hukūk-ı şer‘iyye ve rüsûm-ı örfiye ve bilcü defter-i hâkānî mûcebince … mahsūlâtını

bundan akdem kāimmakām-ı mütevellî olan Hüseyin Efendi işbu bâ‘isü'l-hurûf Receb

nâm kimesneye vech-i maktū‘ kırk bin akçye deruhde idüp meblağ-ı mezbûrdan imâret-

i mezbûr içün buğday alup zabt içün yedine temessük virmiş isen ba‘dehû ol senenin

mahsûlâtı kırk bin akçeye Ahmed ve Mehmed ve câbî-i vakf olan Haver Bey nâm

kimesneler dahi virüp ma‘a hâzâ sene-i mezbûr Martının ibtidâsından kāimmakāmlı

hizmeti bu fakīre tefvīz olunmağla fakīr kurâ-yı mezbûrenin mahsûlâtını vech-i ma‘hûd

üzere merkūm Receb Bey'e deruhde idüp ve yedine temessük virmiş iken mezbûr

Ahmed Bey ve Mehmed Bey ta‘arruz itmegin hâlâ mezbûr Receb be yevm-i Martdan

sonra sene-i cedîd içün vakfa teslîm eyledügü dört yüz yetmiş yedi keyl sahîh buğdayın

keyli elli gikeşer akçeden yirmi dört bin sekiz yüz dört akçeden sonra bâkī kalan on beş

bin yüz doksan altı akçeyi dahi nakden cânib-i vakfa edâ idüp bu fakīre teslîm eyledikde

ben dahi vakf içün olup kabz idüp mezbûr Receb Bey sene-i mezbûre mahsûlâtının

cem‘-i maktū‘u olan kırk bin akçeyi bi't-tamâm vakfa edâ ve teslîm eyleyüp zimmetinde

bir habbe bâkī kalmayup ve mezbûr Receb Bey … olmağın işbu hurûf … temessük ketb

olunup câbî-i merkūm Haver Bey ile mezbûr Receb Bey yedine vaz‘ oludu olıgeldügü

üzere zabt idüp mezbûrân Mehmed Bey ve Ahmed Bey va âhar ta‘arruz eylemeye. Fî

evâsıt-ı şehrü'l-Muharremü'l-harâm sene 1051

Vasale ileynâ fî selhi'l-muharremi'l-harâm sene 51

315

66-B-1

Mes’ele beyânında Eimme-i Hanefiyye'den cevâb ne vecihledir

Bir karye sınurunda vāki‘ vakf mezra‘anın gallesi ol karyede imâm olanlara meşrūt

olmağla yüz seneden mütecâviz ol mezra‘anın öşür ve resmini imâm olanlar ahz ve zabt

idegeldikleri meşhûr ve mütevâtir iken kurbunda âhar vākıf karye zâbiti olan Amr ol

arâzī benim zabt eyledügüm vakfın toprağıdır deyü da‘vâ ve ikāmet-i beyyine eyleye

da‘vâsı mesmû‘a ve beyyinesi makbûle olur mu?

Beyân buyurulp müsâb olular

Elcevâb olmaz.

Ketebehû Yahya el-Fakīr

Ufiye anhu

66-B-2

Akzâ kuzāti'l-müslimîn evlâ vülâti'l-muhaddîn ma‘denü'l-hakki ve'l-yakīn mürselîn

huccetü'l-hakki ale'l-halki ecma‘în vârisü ulûmi'l-enbiyâi ve'l- el-muhtassu bimezîdi

inâyeti'l-meliki'l-mu‘in sâbıkā kadısı olan hâlâ ber-vech-i arpalık

Rodoscuk kazāsına mutasarrıf olup Mevlânâ zîde fezāilühû tevkî‘-i refî‘-i

humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki dârende-i fermân-ı humâyûn Osman nâm kimesne

dergâh-ı mu‘allâma arzıhâl idüp kazā-i mezbûra tâbi‘ Naib Köyü nâm karyede vākı‘a

ma‘lûmü'l-hudûd bir mikdâr yerin tasarrufu defter-i cedîd-i hâkānîde mescid-i mezbûrda

imâm olanlara vekf ve şart olmağla bu dahi mescid-i mezbûrda berât-ı şerîfimle imâm

olup zabt ve tasarrufunda iken vakfından Kumbağı nâm kerye Subaşısı olan

Receb nâm kimesne ol yerler benim subaşılar olduğum mezbûr karyenini toprağındadır

öşür ve resmin ben alurum deyü bî-vech dahi rencîde itmekde olduğu ve bu bâbda

Şeyhülislâm'dan da‘vâsına muvâfık fetvâ-yı şerîfesi olduğunu bildürüp mûcebince amel

olunup men‘ ve def‘ olunmak bâbında emr-i şerîfim recâ itmegin buyurdum ki hükm-i

şerîfimle vardukda hak üzere tefehhüm ve bu bâbda sādır olan fetvâsına nazar idüp

göresin öşrü nizâ‘ olunan yerler ol dahl eylemeyen mezbûr karyenin kadîmî amel

olunugelmiş mümtâz ve mu‘ayyen hudûdu dâhilinde olan yerlerden olmayup fi'l-vāki‘

mescid-i mezbûrda imâm olalara vakf ve şart ise bu dahi mescid-i mezbûrda bi'l-fi‘il

berât-ı şerîfimle imâm olup şart-ı vākıf ve defter-i cedîd-i hâkānî mûcebince mutasarrıf

iken ol vcehile dahl ve nizâ‘ iderlerse câiz degildir men‘ ve def‘ idüp vech-i meşrûh

316

üzere olan yerleri buna zabt ve tasarruf itdürüp şer‘-i şekrife ve şurūt-ı vakfa ve fetvâ-yı

münîfe ve defter-i cedîd-i hâkānîye ve emr-i humâyûnuma muhâif kimesneye iş

itdirmeyesiz kaziyyede medhali olmayanları dahl itdürmeyüp inâd üzere olanları yazup

husūs-ı mezbûr içün bir dahi emrim varmayu eylemeysiz şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe

i‘timâd kılasız. Tahrîren fî evâhir-i şehr-i Cemâziye'l-evvel lisene hamsîn ve elf.


66-B-3

Bihuzūri'l-me‘âlî el-mükerrem Paşa

… varup gelince yol üzerinde ve yalılarda ve cezîrelerde vāki‘ olan kuzāt efendiler zîde

fezāilühüm ilâ yevmin yeb‘asûne tahiyyât-ı sāfiyât ve teslîmât-ı âfiyât ihdâsından sonra

i‘lâm olunan oldur ki Yeniçeri ve Acemî Oğlanı ve Topçu ve Cebeci zümresinden

olanların metrûkâtların zabt ve kabz idüp bu cânibe getürmek içün gedikli yoldaşlardan

Ahmed nâm mumcu ve âdemlerimizden İbrahim Bey nasb ve ta‘yîn olunmağın mektûb-

ı vedâd tahrîr ve irsâl kılındı lede'l-vusūl me’mûldur ki olıgelen âdet-i kadîm üzere ve

kānûn üzere tâife-i mezbûreden fevt olanların metrûkâtların mezbûr zabt ve sūk-i

sultânîde furûht kılınıp nükūdu müfredât defteriyle mezbûra teslîm idesiz ve Yeniçeri

serdârlarının makbūzātı olan beytülmâlleri taleb ve tahsīl itdiresiz ve serhadlerde

me’mûr olan Yeniçeriyânı bir ân alıkomayesiz serhadlere gönderesiz bâkī hemân ulûm

ve fezāil … dâim bâl. Hurrire fî şehri Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf.

Mustafa Ağa

Yeniçeriyân-ı Dergâh-ı Ali

İşbu sene-i mezbûre Şa‘bânının sekizinci gününde serhadlere me’mûr olan tâife-i

mezbûr me’mûr oldukları yerlere gönderilmek içün mûmâ ileyh Yeniçeri Ağa'sı

tarafından mektûb vârid olundu.

67-A-1

Bin elli Şa‘bânı gurresinde sene-i mezbûrede idlâl-i akçe içün herkes eşyâsını hıfz idüp

… olmağla bitarīki'l … vech-i muharre üzere narh virildi der-nevbet-i … İbrahim

Efendi der-zamân-ı Mehmed Efendi

317

… lahm Revgan-ı sâde

Kıyye

36

Revgan-ı zeyt

Kıyye 1

Fîât 23

… Pirinç

Keyl 1

Fîât 78

Asel

Kıyye 1

Fîât 20

Badem

Kıyye 1

Fîât 1

… Lop inciri

Kıyye 1

Fîât 8

İğde

Kıyye 1

Fîât 9

Kara üzem

Kıyye 1

Fîât 7

Sarıca incir

Kıyye 1

Fîât 6

Beglüce üzümü

Kıyye 1

Fîât 6

… Siyâh …

üzümü

Kıyye 1

Fîât 8

Kûfiye

Kıyye 1

Fîât 1

Fındık

Kıyye 1

Fîât 9

Harnup

Kıyye 1

Fîât 4

Kıbrıs

Sabun

Kıyye 1

Fîât 23

Hannâ

Kıyye 1

Fîât 8

Pestil

Kıyye 1

Fîât 8

Erik kurusu

Kıyye 1

Fîât 8

Zerdalü kurusu

Kıyye 1

Fîât 10

Amrud kakı

Kıyye 1

Fîât 6

Nohud

Kıyye 1

Fîât 5

Mercimek

Kıyye 1

Fîât 2

… Böyrülce

Kıyye 1

Fîât 4

Bakla

Kıyye 1

Fîât 5

Badırma

Kıyye 1

Fîât 10

Tarhana

Kıyye 1

Fîât 5

Bulgur

dövülmüş

Kıyye 1

Fîât 4

Islak buğday

Kıyye 1

Fîât 5

Nişeste

Kıyye 1

Fîât 6

Edincik soğanı

Kıyye 1

Fîât 6

Beyāz tuz

Dirhem 300

Fiat 1

Şab tuz

Kıyye 1

Fîât 1

Eflak tuzu

Kıyye 1

Fîât 4

… keten

Kıyye 1

Fîât 1

…

Katrân

Kıyye 1

Fîât 5

Kuzu …

Kıyye 1

Fîât

Tâze …

Kıyye 1

Fîât 4

Fıstık

Kıyye 1

Fîât 16

Tuzlu yağ

Kıyye 1

Fîât 32

Şa‘riye

Kıyye 1

Fîât 12

Şalgam

Kıyye 1

Fîât 1

Turp

Kıyye 1

Fîât 1

Soğan

Kıyye 1

Fîât 1

Sarımsak

…

318

Ceviz

…

… Bursa kestânesi

Kıyye 1

Fîât 8

… …

Hurma-i Mısr

Kıyye 1

Fîât

Zeytûn-ı Taşoz

Kıyye 1

Fîât 5

Zeytûn-ı

Edincik

Kıyye 1

Fîât 4

… Hardal

Kıyye 1

Fîât 36

Nurşî üzüm

Kıyye 1

Fîât 3

Yağ mumu

Kıyye 1

Fîât 34

Helvâ asel

Kıyye 1

Fîât

Helvâ pekmez

Kıyye 1

Fîât 20

Leblebi

Kıyye 1

Fîât 8

… Datlı böregi

…

Fîât 1

Limon suyu

Kıyye 1

Fîât 12

Ekşi …

…

Fîât

Sirke

Kıyye 1

Fîât 3

Lahane turşusu

Kıyye 1

Fîât 2

Lahane

Kıyye 1

Fîât 1

Kolnoz balığı

…

Alagöz balığı

Kıyye 1

Fîât 13

…

Yumurta

…

… … Zeytûn ezmesi

Kıyye 1

Fîât 6

Âvenger

üzümü

Kıyye 1

Fîât 3

… Onluk

dirhem 300

Fîât 1

Odun

Kıyye 1

Fîât 1

Saman

Kıyye 3

Fîât 1

Muşmula

Kıyye 1

Fîât 4

Kebâb-ı …

Dirhem 400

Fîât 4

Börek

Dirhem

Fîât

Kâhî

Dirhem 6

Fîât 1

Yağlı çörek

Fîât 1

Ciger kebâbı

Şiş 3

Fîât 3

Kâk

Dirhem 35

Fîât 1

Kebâb yağı

Kıyye 1

Fîât 34

Don yağı

Kıyye 20

Şem‘-i asel

Dirhem

Tâze sarımsak

Sığır lahmı

Kıyye 1

Fîât 5

… Kara keten

Kıyye 1

Fîât 22

… …

Eflak seferî tas … Demir Çelik Kurşun

319

Kıyye 1

Fîât 16

Kıyye 1

Fîât 11

Kıyye Kıyye

Fişne kurusu

Kıyye 1

Fîât

Tulum peyniri

Kıyye 1

Fîât 12

Çıra

Dirhem 300

Fîât 1

…

67-A-2

Cedîd akçe zuhûrundan sonra sebzevât ve me’kûlâta cedîd akçe ile virilen narhdır. Fî 19

Zilka‘de lisene hamsîn ve elf.

fi'l-yevmi'harīk

Turfanda

ısfanah

Dirhem 300

Kıyye 1

Bir akçe

Fi'l-yevmi'l-

harîk

Turfanda soğan

Dirhem 300

Kıyye 1

Bir akçe

Marul

Dirhem 300

Kıymet 1

Ba‘dehu

ısfanah

Kıyye 1

Kıymet 1

Torba boğazı

Kıyye 1

Kıymet 2

Çömlek boğazı

Kıyye 1

Kıymet 1

Fî 2 min

Muharrem sene

51

Tâze sarımsak

Kıyye 2

Dirhem 300

Kıymet 1

Fî 13

Muharrem sene

51

Hâsıl turfanda

Kıyye 6

Kıymet 1

Mine'l-mezbûr

Cendele

peyniri

turfanda

Kıyye 1

Kıymet 8

Fî 21

Muharrem

Ba‘dehû tâze

soğan

Dirhem 300

Kıymet 1

… marul

Dirhem 300

Kıymet 1

Fî 4 min

Saferü'l-hayr

sene 51

Kuzu eti beher

kıymet 10

Fî mezbûr

Kara üzüm …

Kıymet 4

Fî mezbûr

Zeyt yağı

Kıyye 1

Kıymet 30

Fî 8 min Safer

sene 51

Turfanda bakla

Kıyye 1

Kıyye 3

Fî 21 min safer

…

Fî 17 min Safer

Turfanda

pancar

Kıyye 4

Fî 26 min

mezbûr

Ba‘dehû

Kıyye 4

Fî 28 el-

mezbûr

Ba‘dehû tâze

sarımsak

mine'l-mezbûr

ba‘dehû bakla

kıyye 1

kıymet 1

320

Kıymet 1 Dirhem 300

Kıymet 1

Fî 12 min şehri

Rebî‘ü'l-evvel

Turfanda hıyar

3

Kıymet 1

Fî 14 min şehri

Rebî‘i'l-evvel

Vişne turfanda

Kıyye 1

Kıymet 6

Kabak turfanda

Kıyye 1

Kıymet 3

Fî 19 mine'l-

mezbûr

Elma pesdil

Kıyye 1

Kıymet 5

Mine'l-mezbûr

Can erigi

Kıyye 1

Kıymet 1

fi'lmezbur

Kara vişne

Kıyye 1

Kıymet 3

Mine'l-mezbûr

Sebze yerli …

Kıyye 4

Kıymet 1

Fî 13 mine'l-

mezbûr

Turp turfanda

Kıyye 1

Kıymet 1

Fîât 23 mine'l-

mezbûr

Zerdalü

turfanda

çevrenin

Kıyye 1

Kıymet 3

Fî 23 mine'l-

mezbûr

Sarımsak baş

tarafında

Aded 30

Kıymet 1

Kazdağı …

amrud baş

tarafında

Kıyye 1

Kıymet 3

Tâze elma yerli

Kıyye 1

Kıymet 1

Fî 24 mine'l-

mezbûr …

kabak

Dirhem 300

Kıymet 1

Mine'l-mebur

Tâze nohud

kabuğu ile

Kıyye 12

Kıymet 1

Mine'l-mezbûr

Hıyar

Kıyye 5

Kıymet 1

… Kuzu otluk

Kıyye 12

Kıyye 1

… Fî 3 mine'l-

mezbûr

… Zerdalü

Kıyye 1

Kıymet 3

Fî 24

Taze kabak

Kıyye 1

Kıymet 1

… Fî 14 mine'l-

mezbûr

Yerli amrud

Fî 5 mine'l-

mezbûr

Sarımsak

Kıyye 1

Kıymet 3

67-B-1

Fî 10 Rebî‘ü'l-

âhir sene 51

Tâze fındık

kabuğu il

… Karpuz

turfanda

Hıyâr

Aded 15

321

Kavun turfanda

Kıyye 1

Kıymet 3

turfanda

Kıyye 1

Kıymet 3

Kıyye 3

Kıymet 1

Kıyye 1

Zerdalü

Dirhem 300

Kıymet1

Fî 30 mine'l-

mezbûr

Badılcan

turfanda

Aded 15

Kıymet 1

Lapseki

karpuzu

turfanda

Kıyye 12

Kıymet 1

Kavun Lapseki

turfanda

Kıyye 1

Kıymet 1

Bozdoğan

armudu

Kıyye 1

Kıyye 3

Tâze üzüm

turfanda

Kıyye 1

Kıymet 5

Tâze lahana

turfanda

Dirhem 300

Kıyye 1

Soğan

Kıyye 1

Kıymet

Fî selh şehri

Rebî‘i'l-âhir

Keyl 16

Leblebi

Kıyye 5

Nohud bu sene

… olunan

Fî 16

Cemâziye'l-ûlâ

Taze karpuz

Kıyye 12

Kıymet 1

Sirke …

Kıymet 50

Bezir yağı

Kıyye 10

Şeftalü

turfanda

Kıyye 1

Kıymet 3

Çiçek inciri

Kıyye 1

Kıymet 2

Fî 26 mine'l-

mezbûr

Tâze ayva

Kıyye 1

Kıymet 2

Muşmula

Kıyye 1

Kıymet 2

Fî gurre

Cemâziye'l-âhir

Karpuz

Kıyye 3

Kıymet 1

Kavun

Kıyye 3

Kıymet 1

Hardal

Kıyye 1

Kıyye 8

Fî 13 min

Cemâziye'l-âhir

Ceviz

Keyl 1

Kıyye 45

Şeftalü

Kıyye 1

Kıymet 2

Nohud

bu sene

kemyâb

olmağla

keyl

64

Dirhem 150

Kıymet 1

Fî 13 mine'l-

âhire

…

Kıyye 1

Kıymet 1

Bir kıyyesi bir

akçe

Fî 23 mine'l-

âhire

Ekşi enâr

Taze ayva

Kıyye 1

Kıymet1

Karadeniz

kestanesi

Kıyye 32

Tâze enâr

Edincik

Kıyye 1

…

322

Kıyye 1

Kıyye 2

Kıymet 32

Fî 17 min

Saferü'l-ferd

sene 51

… Fî 14 min

Şa‘bân sene 51

Basdırma sığır

Kıyye 6

Bursa kestanesi

Kıyye 6

Narh-ı kuru

fındık …

Beher vukiyye

6

Şalgam

Vukıyye 12

Kıymet 1

Elma-i Sinop

Kıyye 1

Kıymet 3

Lakarda …

Kıyye 10

… üzümü

Kıyye 4

Kuru enar

Pınarbaşı

Kıyye 1

Kıymet 5

…

4

Fî 21 min

şevvâl sene 51

67-B-2

Sebeb-i tahrîr-i huruf budur ki mahrûse-i İstanbul'da vāki‘ merhûm ve mağfûrün leh

Ebülfeth Gāzî Sultân Mehmed Hân tâbe serâhu hazretlerinin câmi‘-i şerîf ve imâret-i

âmireleri evkāfından Vilâyet-i Rumeli'de vāki‘ Banados Virakça nâm mukāta‘aları bin

elli senesi mahsûlâtı içün sene-i sâbık üzere senesi yetmiş bin akçeye işbu bâ‘is-i

mektûb Handan Bey nâm kimesne talib ve râgıb olmağın işbu sene bin elli martı

ibtidâsından bin elli bir martı ibtidâsına varınca vāki‘ olan a‘şâr-i şer‘iyye ve rüsûm-ı

örfiye ve cürm ü cinâyet ve bâd-ı hevâ ve yave ve kaçgun ve beytülmâl-i âmme ve hāssa

ve resm-i tapu-yı zemîn ve mâl-ı gıyâbî ve mâl-ı mevkūd min külli'l-vücûh mâ

tekaddümden berü evkāf-ı süelâtīn serbest olup zikr olunun mahsûlâtı egere vakf

re‘âyâsı olsun eger gayrî re‘âyâ olsun mâdâm ki vakf-ı mezbûrun toprağında sâkinlerdir

vakf-ı mezbûr içün ahz u kabz olunup cizye ve ispençeden mâ‘adâ mahsûlâtı vech-i

muharrer üzere mezkûr Handan Bey'e bir sene tamâmına degin yetmiş bin akçeye

tevliyetin hasebi ile deruhde olunup ol dahi minvâl-i meşrûh üzere kabûl idüp o şart

üzere ki ibtidâ-i Martdan meblağ- ı mezbûr yetmiş bin akçeyi kıstu'l-yevm hesabınca

cânib-i vakf-ı şerîfe mâh bemâh virüp edâ ve teslîm eyleye bir sene tamâmına degin

mezkûrun zabt ve tasarrufuna bir ferd mâni‘ olmaya deyü işbu mektûb tahrîr olunup

yedine vaz‘ olundu. tahrîren fî 13 min şehr-i Şevvâlü'l-harâm lisene hamsîn ve elf.

323

Hüseyin

El-mütevellî

68-A-1

Kıdvetü'l-kuzāti ve'l-hükkâm ma‘denü'l-fazli ve'l-kelâm Mevlânâ İniceki Kadısı zîde

fazlühû tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki iftihârü'l-emâcid ve'l-ekârim

bi'l-fi‘il Matbah-ı Âmirem Emîni Salih zîde mecdühû hâlâ südde-i se‘âdetime mühürlü

tezkire gönderüp kazā-i mezbûr ahâlî avârızı ve sâir tekâlifleri mukābelesinde her sene

Matbah-ı Âmireye otuz cenâh tavuk ve on aded piliç virmege müte‘ahhidler olup işbu

bin elli senesine mahsûb olmak üzere tavuk ve piliçleri cem‘ ve tahsīl ve Kârhâne-i

Âmireye teslîm itdirilmek bâbında emr-i şerîfim recâsına i‘lâm eylemigin imd vech-i

meşrûh üzere cem‘ ve tahsīl itdirilmek emr idüp buyurdum ki hükm-i şerîfimle

vardıkda bu bâbda sādır olan emrim üzere amel idüp dahi bir ân ve bir sâ‘at

te’hîr ve terâhî itmeyüp kazā-i mezbûr re‘âyâsından târîh-i merkuma mahsûb olmak

üzere avârız ve sâir tekâlîfleri mukābelesinde her bir hânelerinden otuzar cenâh tavuk ve

on aded piliç irsal olunan nişânlu ve mühlü mevkūfât defteri mûcebince mübâşir-i

merkūma vakt ü zemâniyle cem‘ ve tahsīl itdürüp kadîmde olıgeldügü üzere kavî

kafesler kodurup ber-vech-i ta‘cîl Derse‘âdetime irsâl ve îsâl ve Kâkrhâne-i Âmireme

teslîm itdiresiz ve'l-hâsıl tavuk ve piliç Matbah-ı Âmiremin ehem umrûr-ı

lâzımesindendir ana göre mukayyed olup ‘avk ve te’hîrden ihmâl ve müsâheleden be-

gāyet ihtirâz idüp vech-i meşrûh üzere olan emrim yerine getürüsiz şöyle bilesiz alâmet-

i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrîren fi'l-yevmi'r-râbi‘ aşer şehri Cemâziye'l-âhir sene 50


Vasale ileynâ fî 24 min şehri Receb sene 50

Kazā-i

İnecicik tevâbi‘-i Gelibolu defter-i hazîne-i mevkūfât

Karye-i

Sögütlü

Hâne

20

324

(imza)

68-A-2



inâyeti'l-meliki'l-mu‘in Mevlânâ Rodoscuk Kadısı zîde fazlühû tevkî‘-i refî‘-i humâyûn

vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki kazā-i mezbûr sâkinlerinden Süleyman ve Timur ve Umran

nâm kimesneler hâlâ Derse‘âdetime gelüp arzıhâl sunup bir mukaddmâ İnecik kazāsına

tâbi‘ Sögütlü nâm karyede sâkin olup kesr-i tekâlîfden ahâlîsi perâkende ve perişân

olmağla biz dahi kat‘-ı alâka idüp kakup Rodoscuk kasabasında sâkin olup her sene

vāki‘ olan avârız ve sâir tekâlîfmizi emr ve tefter mûcebince kazā-i mezbûr ahâlîsi ile

ma‘an virüp kusūrumuz yoğiken hâlâ mukaddemâ sâkin olduğumuz karye-i mezbûrdra

avârız alınmak îcâb ider evlerimiz ve yerlerimiz yoğiken hâlâ avârız cem‘ine me’mûr

olanlar bizde avârız ve sâir tekâlîf-i örfiye taleb idüp rencîde ve remîde iderler deyü

bildürüp men‘i bâbında emr-i şerîfim recâ eyledikeri ecilde imd hilâf-ı şer‘-i şerîf

rencîde olunmayalar deyü emr idüp buyurdum ki hükm-ı şerîfim vardıkda gelen avârız

ve sâir tekâlîf-i örfiyeleri kasaba-i mezbûr ahâlîsi ile ma‘an edâ idüp mukaddemâ sıkin

oldukları karye-i mezbûre avârız alınmak îcâb ider ev ve yerleri yoğide nhala avârız

cem‘ine me’mûr olanlar mukaddemâ karye-i mezbûrede sâkin evler idiniz deyü avârız

ve sâir tekâlîf-i örfiye taleb idüp rencîde ve remîde eyledikleri vāki‘ ise ve karye-i

mezbûrede tasarruflarında avârız îcâb ider evleri ve yerleri yoğise men‘ ve def‘ idüp

min ba‘d hilâf-ı şer‘ ve kānûn ve muğâyir- i defte ve emr-i humâyûn ol vecihle rencîde

ve remîde itdürmeyüp husūs-ı mezbûr içün tekrâr şikâyel olmalu eylemeyesiz şöyle

bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrine fi'l-yevmi's-sâbi‘ aşere min Şa‘bâni'l-


Vasale ileynâ 2 3 Şa‘bânü'l-mu‘azzam sene 50

68-B-1



Rodoscuk Nâibi Mevlânâ İbrahim Efendi zîde fazlühû südde-i se‘âdetime mektûb

gönderüp Rodoscuk'da vaki bakkāl tâifesinden ve sâir ahâlî-i vilâyet meclis-i şer‘-i

325

şerîfe varup medîne-i mezbûrede bundan akdem Pazarbaşı olan işbu rârif‘-i tevkî‘ü'ş-

şânî hâkānî Hacı Emrullah içün hizmetinde mecd ü sâ‘î olup ‘azli îcâb ider husūs

yoğiken Rüstem Paşa Câmi‘i'nde müezzin olan Ahmed Halîfe nâm kimesne zikr olunan

Pazarbaşılığı arzıhâl ile bir tarīk ile olup berât itdirmekle sen ki … hizmetin ta‘tîline

bâ‘is olduğundan gayrî dükkânı dahi olmayup … olduğun bildürüp merkūm Ahmed ref‘

olunup hizmet-i mezbûre girü mezbûr Hacı Emrullah'a tevcîh olunmak recâsına arz

itmegin tevcîh olunup bu berât-ı humâyûnu virdüm ve buyurdum ki mezbûr Hacı

Emrullah girü üslûb-ı sâbık üzere medîne-i mezbûrede Pazarbaşı olup hizmet-i

lâzımesini müeddî kıldıkdan sonra ol bâbda mezbûr Ahmed ve hâricden hîç ahad mâni‘

ve dâfi‘ ve müzâhim olmaya ve dahl ve ta‘arruz gelmeye şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe

i‘timâd kılasız. Tahrîren fî evâil-i şehr-i Recübü'l-ferd lisene hamsîn ve elf.


68-B-2



inâyeti'l-meliki'l-mu‘in Mevlânâ Rodoscuk Kadısı zîde fezāilühû tevkî‘-i refî‘-i

humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki südde-i se‘âdetime mektûb gönderüp mahmiye-i

mezbûred vāki‘ Can Paşa nâm mescidin imâm ve mu‘allimhânesinin mu‘allimi olan

Ömer Halîfe mahalle halkını darb ve şetm itmekle mukaddemâ emr-i şerîfim virilüp ref‘

olunup yerine kıdvetü's-sulehâi'l-kirâm Mustafa Halîfe imâm nasb ve ta‘yîn olunmuşdur

mahalle-i mezbûra imâmetine meşrût olan evi virmeyüp hayf ve gadr eyledügün

bildürüp emr-i şerîfim recâsına arz eyledügün ecilden mahalle-i merkûme imâmına

meşrût olan evin şer‘le eşyâsı kadurulup şer‘le tahliye itdürüp mezbûr Mustafa Halîfe'ye

meşrût olmak mûcebince zabt ve tasarruf itdiresin min ba‘d şer‘-i şerîf ve şart-ı vākıf

kimesneye ahz itdirmeyesiz şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrîren fî

evâhir-i şehr-i Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf.


326

68-B-3



Rodoscuk Nâibi İbrahim südde-i se‘âdetime mektûb gönderüp mahmiye-i Rodoscuk'da

vāki‘ müteveffâ Can Paşa Mescid-i Şerîfi'nde imâm ve mu‘allim olan Ömer Halîfe

Yeniçeri olmağal kendü hâlinde olmayup dahi cemâ‘âti hilâf-ı şer‘-i şerîf rencîde

itmekle mezbûru imâmemden ref‘ idüp zikr olunan mescid-i şerîfe merkūmun yerine

muktedir kimesne imâm ve mu‘allim nasb ve ta‘yîn idüp arz eyleyesin deyü mahalle-i

mezbûre ahâlî inhâsı ile emr-i şerîf vârid olmağla mezbûr Ömer Halîfe ref‘ olunup

yerine … her vecihle mahal ve müstahak ve mümtâz … olan Nasrullah oğlu tevkî‘-i

refî‘ü'ş-şan-ı hâkānî Mustafa Halîfe'ye tevcîh olunup berât-ı şerîfim virilmek recasına

arz itmegin mezbûru ref‘ … yerine vazīfe-i mu‘ayyenesi ile imâm ve mu‘allim nasb ve

ta‘yîn idiüp bu berât-ı humâyûn-ı izzet-makrûnumu virdim ve buyurdum ki vazīfe-i

mu‘ayyenesi her ne ise mescid-i mezbûrun evkāfı mahsūlünden olup … şöyle bilesiz

alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrîren fi'l-yevmi'l-hâmis şehr-i Recebü'l-mürecceb

lisene hamsîn ve elf.


69-A-1



inâyeti'l-meliki'l-mu‘in Bursa ve Gelibolu ve Rodoscuk kadıları zîdet fezâililühüm ve

mefâhirü'l-kuzāt ve'l-hükkâm me‘âdinü'l-fezâili ve'l-kelâm Kocaeli Sancağında vāki‘

olan kadılar zîde fazlühüm tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki Mustafa

ve Mehmed nem kimesne sâbıkā Derse‘âdetime gelüp bi'l-fi‘il Mahmiye-i İstanbul ve

Galata ve Rodoscuk ve Gelibolu kazālarında vāki‘ gümrük ve tevâbi‘i mukāta‘asını ber-

vech-i iltizâm Emîn olan kıdvetü'l-emâcid ve'l-akrân Ali zîde mecdühû … virüp zikr

olunan kadılıklarda ve Hāslar kazāsına tâbi‘ Küçük çekmece'den Tekfurdağ'a varınca

Galata kazāsına tâbi‘ Kapudağı ve tevâbi‘i ve Üsküdar kazāsına tâbi‘ Karamürsel ve

Kocaeli kazāsında sâkin ve mütemekkin olan kefere ve Yahûd ve Karamanlı ve Ermeni

ve Efrenc tâifesinin istihdâm eyledikleri kul ve câriyelerinin … emâneti hasebiyle

maktû‘iyyet çzere bana deruhde idüp ve elime temessük virüp mûcebince bir kırk dokuz

327

senesine mahsûb olmak üzere işbu elli senesinde vāki‘ rüsûm-ı mezbûru cem‘ ve tahsīl

bâbında emr-i şerîf recâsına i‘lâm eylemgin vech-i meşruh üzere cem‘ ve tahsīl

itdirilmek emr idüp dahi zikr olunan kefere ve Yahûd ve Ermeni ve Karamanlı ve

Efrenc ve said kefere tâifesinin hizmetlerinde olan sağîr ve kebîr kul ve câriyeleri

bulunur ise her esîr içün senede mîrîye yüz seksen akçe kesimleri içün kimseye ta‘allül

ve nizâ‘ itirmeyesiz sen ki havâle-i mezbûresin tâife-i mezbûrenin hahamlarına ve

papaslarına ve kethüdâlarına muhkem tenbîh ve te’kîd eyleyesin ki on küne değin

getürüp ismine havâle defterine kayd ve yüz seksener akçe resm-i mîrîsin edâ

eylediklerine mahtûm tezrkere alup şöyle ki tezkereleri olmaya o makūlelerin ikişer

resmi alunup ba‘zı Yahûd kefereden rüsûm-ı mîrî taleb olundukda biz doğancı ve

menzilici ve celeb ve kassāb ve derbendci ve suyolcu ve barutcu ve azâtlu re‘âyâyuz

deyü bir tarîk ile ellerine emr olup hazîne-i âmiremde mahfûz olan defterlerden ihrâc

olunmuş mühürlü ve nişânlu sahîh ve cedir sūret defterleri ve ma‘mûlün bih

temessükleri olmaya bir vecihle olan sözlerine amel eylemeyüp anlar gibilerin dahi

rusûm-ı mîrîyeleri kalîl ve kesîr taleb ve tahsīl olunup rüsûm-ı mezbûrenin taleb ve

tahsīlinde müfettişler ve muhassıllar ve hâssa harc emînleri ve sâir ümenâ ve ummâl ve

mültezimîn ve nāzır ve havâleler dahl ve ta‘arruz etmeyeler ve itdirmeyesiz ve bi'l-

cümle tāife-i mezbûrenin cemâ‘atbaşıların ve hahamların ve mahalle kethüdâların ve

papasların getürüp her kimin ellerinde kebîr ve sağîr kaç kul ve câriyeleri bulunur ise

senede her nefer içün sekiz akçe resm-i mîrîyi ba‘de't-tenbîh üç güne degin taleb ve

tahsīl ve emîn-i mezbûra kabz ve zabt itdiresiz ve bi'l-cümle o makûle esirler her kanda

ise üç güne degin haber virmeyeler ki şer‘e te’dîb olunup ve sen ki havâle-i mezbûrsun

resm-i mezbûrdan kimesne zimmetlerinde bir açe ve bir habbe bâkī komuyasız deyü

mukaddemâ emr-i şerîf virüp hâlâ cülûs-ı humâyûn-ı se‘âdet-makrûnum vāki‘ olmağla

ol emr-i şerîfi Derse‘âdetime gönderüp tecdid recâ eyledügü ecilden buyurdum ki

hükm-i şerîfimle havâle-i mezbûr vardukda mukaddemâ ma‘mûl ve mestûr olan üzere

virilen emr-i şerîf mûcebince amel idüp dahi bâlâda olan şurût ve kuyûdu rem-i üsârâ

mahsūlünü havâle-i mezbûra cem‘ ve tahsīl ve kabz ve defter itdürüp husūs-ı mezbûr

içün âhardan bir ferdi inâd ve muhâlefet itdirmeyesiz ammâ bu bâbda ziyâde ihtimâm

idüp hilâf-ı şer‘ ve kānûn tecâvüz itdirmeyesiz şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd

kılasız. Tahrîren fi'l-yevmi's-sânî min şehri Rebî‘i'l-evvel lisene hamsîn ve elf.


328

69-A-2

İzzetlü ve fazīletlü efendiler hazretlerinin mübârek meclis-i âlî-i perverlerine ve şerâyi‘-

i şi‘âr ve hakāyık-nisâr Kocaeli sancağında vāki‘ olan kuzāt efendiler zîde fezâilühüm

dürer-i de‘avât-ı sāfiyât-ı muhâlasat-ı efzûn ve gurer-i tahiyyât-ı vâfiyât-ı musâdak-ı

makrûn ithâf ve îsârından sonra muhlisâne inhâ olunan budur ki taht-ı kazā-i siyâdet-

şi‘ârlarında sâkin ve mütemekkin olan kefere ve Yahûd ve sâir küffâr istihdâm

eyledikleri kul ve câriyelerinin kesm-i üsârâ emâneti bâ‘is varaka-i mevveddet-nümâ

kıdvetü'l-emâsil ve'l-akrân Mustafa ve Mehmed zîde kadrühâya deruhde olunup cem‘ ve

tahsīl içün ol câniblere müteveccih ve revâne olmağın hakkında işbu mektûb-ı

muhabbet-üslûb tahrîr ve irsâl-i fezāil-i mevfûr kılınmışdır inşâallahu te‘âlâ her birinizin

taht-ı kazā-i izzet-şi‘ârlarına varup yedinde olan berât-ı humâyûn mûcebince cizye-i

mezkûru cem‘ ve tahsīl itmek mübâşeret eyledikde iltāf-ı ferâdanlarından mercûdur ki

mûmâ ileyhimin üzerlerine hüsn-ı enzâr-ı âtifet-âsârlarını dirîğ buyurmayup cizye-i

mezkûrun cem‘ ve tahsīli umûrunda mürâca‘at eyledikleri husūslarında mu‘âvenet-i

cemîleniz ve her vecihle himâyet-i vesāyanız mebzûl buyurmak me’mûl olunur ve'l-

hāsıl mezkûr muhlislerine mensûb olmağı hakkında vücîh-ı … bi'l-cümle niyet-i

muhlislerine âid ve râci‘ idügünden mâ‘adâ ziyâde memnûn olmamız mukarrerdir. Bâkī

hemîşe … şerî‘at dâim bâd

Muhsin-i muhlis İbrahim Kethüdâ

Bostâniyân-ı Hāssa hâliyâ

Vasale fî 3 min Cemâzeye'l-âhire sene 50

69-B-1



inâyeti'l-meliki'l-mu‘in Mevlânâ Rodoscuk Kadısı zîde fazlühû ve kıdvetü'l-kuzzā ve'l-

hükkâm ma‘denü'l-fazlı ve'l-hükkâm Mevlânâ Malakara Kadısı zîde fazlühüm ve

kıdvetü'l-ulemâi'l-muhakkıkîn umdetü'l-fuzelâi'l-müdekkikîn Malkara Müftîsi zîde

fazlühû tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki dîvân-ı humâyûnum

kâtiblerinden … Kâtib Ali zîde kadrühû hâlâ Derse‘âdetime gelüp arzıhâl sunup

Malakara nâhiyesinde … çiftiklerinde dört kıt‘a harmanlu çiftlikleri bundan akdem Hacı

329

Bali Çavuş tasarrufunda senede on yedi bin yedi yüz akçeye olup mezbûr fevt olmağla

mahlûlünden iki bin üç yüz akçe ziyâde senesi yirmi bin akçe olmak üzere üzerime kayd

itdürüp elime mehmûr nişânlu defter sûreti ve emr-i şerîf virülüp zabtına vârid ve …

dergâh-ı âlî Kethüdâlarından Mehmed nâm kimesne mukaddemâ Uncubaşı olan

Mehmed Çavuş … deyü tezkire ibrâz itmekle bana âid olan mahsūlâtıma dahl idüp

kâğıdı … virilen emr-i şerîf mûcebince amel olunup min ba‘d … sabıkâ Uncubaşı olan

Mehmed Çavuş'dan almadım deyü ibrâz eyledügü tezkiresine amel olumamak bâbıda

emr-i şerîfim recâ eylemegin hâzine-i âmiremde mahfûz olan defteterlerine nazar

olundukda zikr olunan … çiftlikler Hacı Bali Çavuş mahlûlünden iki bin üç yüz akçe

zîyade elli senesi yirmi bin akçeye mezbûr … kayd olunup üzerinde olduğu … mezbûr

Yeniçeri Mehmed'i dahl itdirmemek emr idüp buyurdum ki hükm-i şerîfim vardıkda bu

bâbda sādır olan emrim üzere amel idüp dahi zikr olunan dört kıt‘a harmanlu çiftlikleri

mezbûr Kâtib Ali'nin mukaddemâ eline virilen mühürlü ve nişânlu defter sûreti

mûcebince zabt ve tasarruf … itdürüp min ba‘d mezbûr Yeniçeri Mehmed'i Uncubaşı

merkūm Mehmed Çavuş'dan aldım deyü ve âhardan bir ferdi dahl ve ta‘arruz

itdirmeyesiz mezbûr Ali'nin … târîhine âid olan mahsūlâtının senesi dahi … şer‘le

mûcebince ... hükm idüp alıviresiz emr-i şerîfime muhâlif ve defter sūretine muğâyir

kimesneye müdâhale itdimeyüp husūs-ı mezbûr içün emr-i âhar irsâline muhtâc

eylemeyesin şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrine fi'l-yevmi's-sâdis şer‘-i

Cemâziye'l-âhir lisene hamsîn ve elf.



Vasale ileynâ fî 29 Cemâziye'l-âhire sene 50

69-B-2

Fazīletlü ve rif‘atlü hazretlerinin meclis-i şerîf-i izzet-i … savbına de‘âvât-ı sāfiyât-i

teslîmât-ı vâfiyât ithâfından sonra i‘lâm-ı muhibb-i muhlis-i bî-rayb budur ki Rodoscuk

kazāsında ve tevâbi‘inde sâkin olan Kıptiyân Tâifesi'nin bihasebi'ş-şer‘ vāki‘ olup

görülmesi bâbında fahrü'l-müderrisî Mevlânâ Bali Efendi dâ‘îlerini tarafımızdan vekîl

nasb ve ta‘yîn itmişüzdür şeref-vusūlünde mercûdur ki mezkûr dâ‘îlerinden hüsn-i

330

nazarınun dirîğ olunmayup ve tâife-i mezbûr yed-i vâhidden serbestlik üzere zabt

olunup voyvodalar ve subaşılar ve sâir ehl-i örf tâifesinden min ba‘d bir ferd müdâhil

olmayup vech-i meşrûh üzere Kıptiyân Tāifesi'nin bihesbü'ş-şer‘ düşen husūsların vekîl-

i mezbûr ma‘rifetiye görülüp vekîl-i sâbıkı ve âhardan bir ferdi dahl ve ta‘arruz

itdirmeyesiz ve'l-hāsıl sa‘y-i cemîlin ve hüsn-ı nazarınız dirîğ olunmaya bâkī hemîşe

mesned-i izzet dâim bâd

El-fakīr

İbrahim …

Kıptiyân-ı Rumeli

Vasale ileynâ fî 21 min Şa‘bân sene 1050

70-A-1

Mefâhirü'l-kuzāt ve'l-hükkâm me‘âdinü'l-fezâili ve'l-kelâm Vize ve Bergos ve

Hayrabolu ve Malkara kadıları zîde fazlühüm tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak

ma‘lûm ola ki İstanbul'da vāki‘ merhûm Mustafa Paşa-yı Atīk Evkāfı Mütevellîsi olan

dârende-i fermân-ı vâcibü'l-a‘yân Mehmed zîde mecdühû südde-i se‘âdetime arzıhâl

idüp evkāf-ı mezbûrede Paşa ve Sofular ve Pınarbşı ve Karaca Kılağuzlu ve Kırık Ali

nâm keryelerin defterde mukayyed ra‘iyyeti ve ra‘iyyeti oğullarından ba‘zıları kadîmi

karyelerinden kalkup varup taht-ı kazānızda vāki‘ kasabât ve kurâda sâkin olmaları ile

vakfın mahsūlünü gadr eylediklerin bildürüp vakfın vech-i meşrûh üzere perâkende olan

re‘âyâsını kānûn üzere kaldırup kadîmî karyelerine gönderilüp iskân itdirmek bâbında

tamâm-ı takayyüd ve dergâh-ı mu‘allâmdan ihrâc olunmak mühürlü sahîh sūret-i defter-

i cedîd-i hâkānîye nazar idüp göresin ol perâkende olan re‘âyâ vakfın defterde

mukayyed ra‘iyyeti ve ra‘iyyeti oğullarından ise vefk-ı zamân olunmaz oturdukları

yerlerin âhara ra‘iyyet kayd olunmuş degiller ise vakfın olunmakla perâkende olan

re‘âyâsı kānûn üzere kaldırup kadîmî karyelerine gönderüp iskân itdürüp şer‘ ve kānûn

ve defter ve emr-i humâyûna muhâlif kimesneye ta‘üllül ve nizâ‘ itdirmeyesiz

eslemeyüp itā‘at-i emr itmeyeni ve kaziyeden medhali olmayup müdâhale idenleri ism

ve resmiyle vukû‘u üzere yazup arz eyleyesiz ve bi'l-cümle vakfın mahsûlâtına gadr

olunmamak ihtimâli olmayup tekrâr emrim varmalu eylemeyesiz şöyle bilesiz alâmet-i

şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrîren fî evâil-i şehr-i Rebî‘ü'l-âhir lisene hamsîn ve elf.

331


70-A-2

A‘lemü ulemâi'l-metebahhirîn akze'l-fezâili'l-metebahhirîn yenba‘ü'l-fazl ve'l-yakīn

keşşâfü'l-müşkilâti'd-dîniyye hellâlü'l-mufazzilîn el-muhtassu bimezîd-i inâyeti'l-

meliki'l-mu‘în sâbıkâ Rumeli Kazaskeri olup hâlâ ber-vech-i arpalık Gelibolu kazāsına

mutasarrıf olan Ebu Said Mevlânâ Mehmed edâmellâhu te‘âlâ fezâilehû ve mefâhirü'l-

kuzāt ve'l-hükkâm me‘âdinü'l-fezâili ve'l-kelâm Mevlânâ merhûm ve mağfûrün leh

Sultân Süleyman Hân tâbe serâhunun evkāfı keferesi sâkin oldtukları yerlerin kadıları

zîde fazlühüm tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki zikr olunan

kadılıklarda vāki‘ evkāf-ı mezbûre karyeleri keferesinin bin kırk dokuz senesine mahsûb

olmak üzere üzerlerine edâsı lâzım gelen ziyâred-i cizyeleri cem‘ine me’mûr olan

kıdvetü'l-emâsil ve'l-akrân Derviş nâm kulum zîde kadrühû elinde olan berât-ı şerîfim

ve tuğrâlu defter mûcebince Donama-yı Humâyûnum kemilerinin tende kirbâsı içün

varup cem‘ ve tahsīl eylemek istedikde re‘âyâ tâifesi virmekde muhâlefet eylediklerini

bildürüp elinde olan tuğrâlu defter mûcebince sene-i sâbık mûcebince cem‘ ve tahsīl

itdirmek bâbınd emr-i şerîfim virilme recâsına ahvâlini i‘lâm itmegin sene-i sâbıkada

cem‘ olunduğu üzere cem‘ ve tahsīl itdirilme fermânım olmuşdur buyurdum ki hükm-ı

şerîfimile mezbûr kulum zîde kadrühû vardıkda bu bâbda sādır olan fermân-ı se‘âdetim

mûcebince amel eyleyüp dahi taht-ı kazānuzda vāki‘ evkāf-ı mezbûre keferesinin târîh-i

merkūma mahsûb olmak ezere uhdelerinde edâsı lâzım gelen ziyâde-i cizyelerini

mühimmât-ı mezbûre içün mezbûr kuluma elinde olan emr-i şerîfim ve tuğrâlu defter

mûcebince sene-i sâbıkadan cem‘ ve tahsīl olınageldiği minvâl üzere cem‘ ve tahsīl

itdürüp emr-i şerîfime muhâlif bir ferde ta‘allül ve nizâ‘ ve muhâlefet itdirmeyesiz el-

hāsıl kirbâs ve Donanma-yı Humâyûnum gemilerinin ehemm-i lâzımesindendir ana

göre mukayyed olup ‘aslâ ve kat‘â ve te’hîrine bâ‘is itdirmekden ictinâb eyleyesiz bu

bâbda ziyâde ihtimâm eyleyüp hilâf-ı şer‘ ve kānûn ve muğâyir-i defter ve emr-i

humâyûn re‘âyâya te‘addî ve tecâvüzden ve sene-i sâbıka defterine kesr ve noksān

müretteb olunmakdan be-gāyet ihtirâz eyleyesiz şöyle bilesiz ba‘de'n-nazar bu hükm-i

humâyûnumu mezkûrun elinde ibkā eyleyüp alâmet-i şerîfime i‘tamâd kılasız. Tahrîren

fi'l-yevmi'l-âşir şehri Ramazâni'l-mübârek lisene hamsîn ve elf.


332

Vasale ileynâ fî gurre-i Recebü'l-mürecceb

70-A-3

Vech-i tahrîr-i hurûf budur ki berat-ı şerîf ile mutasarrıf oluğum icmâllü ze‘âmetimiz

kurâlarından Rodoscuk kazāsına tâbi‘ Büyük Kılıçlu ve Küçük Kılıçlu ve İnecik

kazāsına tâbi‘ Derecik nâm karye ve Kızanlık kazāsına tâbi‘ Oğlan Hatır nâm karyelerin

bin elli senesi Martı ibtidâsından bin elli bir senesi Martı ibtidâsına varınca Büyük

Kılıçlu ve Küçük Kılıçlu nâm karyelerin tapu-yı zemînlerinden mâ‘adâ a‘şâr-ı

şer‘iyyesin ve rüsûm-ı örfiyyesin ve cürm-i cinâyet ve bâd-ı hevâsın işbu bâ‘is-i

temessük Rodoscuk sâkinlerinden Ali Bey'e eli iki bin akçeyen deruhde idüp zikr

olunan meblağ-ı mezbûru yedinden tamâmen ahz itmekle işbu temessük ketb olunup

mezkûrun bir sene tamâmına degin tasarrufuna ahadden kimesne dahl ve ta‘arruz

eylemeye. Tahrîren fî 12 Muharremü'l-harâm sene 1051

El-fakîr

Mehmed ez-Za‘îm

70-B-1




zîde fezāilehû tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki erbâb-ı

tîmârdan dârende-i fermân Musa nâm sipâhî südde-i se‘âdetime arzıhâh sunup berât-ı

şerîfimle mutasarrıf olduğu tîmârı karyelerinden Yağcı nâm karyesinin toprağında

Mehmed nâm sipâhî ile ba‘zı Yeniçeri ve kul oğlu ve sâir askerî tâifesi zirâ‘at ve hirâset

idüp hāsıl eyledikleri terekelerkinin öşr ile sâlâriyelerin sekizde bir taleb eyledikde

mezbûrlar mücerred virmemek içün biz sipâhî ve yeniçeri ve kul oğlu ve sâir askerî

tâifesindenleriz onda bir viririz deyü ta‘allül ve nizâ‘ ve inâd itmeleriyle mahsūlüne

külli noksān müterettib olduğun bildürüp imdi öşr ile sâlâriye … zamândır öşr alınan

yerde sâlâriye dahi alunur buyurdum ki hükm-i şerîfimle vardukda husūs-ı mezbûra

tamâm-ı hak ve adl üzere mukayyed olup göresiz arz olunduğu üzere bunun karyesi

toprağında zirâ‘at iden eger mezbûrladır ve eger gayrîden her kim olurlarsa olsunlar

hâsıl eyledikleri terekelerinin öşr ile sâlâriyelerin sekizde bir hükm idüp buna alıvirüp

biz askerî tâifesiyüz deyü ta‘allül ve inâd itdirmeyesiz ve arz eylediği mezbûrlar bunun

333

karyesi toprağında hāsıl eyledikleri terekelerinin öşrün harman idüp ba‘dehû bu

virdigim hāsıla değil iken ta‘şîr itmeden kaldurup der-anbâr itmekle sonradan buna

cüz’î nesne virmekle mahsūlüne küllî gadri derler imiş anı dahi göresiz arz olunduğu

üzere ise mezbûrlara muhkem tenbîh ve te’kîd eyleyesin ki bunun karyesi toprağında

hāsıl eyledikleri terekelerinin öşrünü harman yerinden bu ve yâhud vekîli ta‘şîr itmeden

der-anbâr eylemeyeler ve itdirmeyesiz ammâ buna dahi tenbîh eyleyesin ki ta‘şîr

zamânında kendüsü ve yâhûd vekîli hāzır ve mecûd bulunup kimesneye gadr olunmaya

bin ba‘d şer‘-i şerîf ve kānûn ve emr-i humâyûnuma muhâlif kimesneye iş itdirmeyesiz

ve kaziyeden müdâhil olmayanları dahi ta‘arruz itdürmeyüp eslemeyüp inâd üzere

olanları isim ve resimleri ile yazup bildürüp bu husūs içün tekrâr şikâyet olunup emr-i

şerîfim varmalu eylemeyesiz şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrîren fî

evâil-i şehr-i Zilhicceti'ş-şerîfe lisene tis‘a ve erba‘îne ve elf.


Vasale ileynâ fî selh-i Cemâziye'l-ûlâ lisene hamsîn ve elf.

70-B-2


Sultân Süleyman Hân tâbe serâhu hazretlerinin câmi‘-i şerîfleri ve imâret-i âmireleri

evkāfında Gelibolu ve tevâbi‘i perâkende kefer re‘âyâsının işbu bin (kırk) dokuz

Ramazân-ı şerîfinin gurresinden bin elli Şa‘bânü'l-mu‘azzamı gâyetine varınca

üzerlerine edâsı lâzım gelen üç bin dokuz yüz altmış bir hâne asl-ı vakf cizyelerinin

cem‘ ve tahsīli kıdvetü'l-emâsil ve'l-akrân Mehmed Ağa zîde kadrühûya deruhde olunup

ve cizye-i mezbûre mâlından yüz elli bin akçe ber-vech-i peşîn alunup kabz olunup

inşâallahu te‘âlâ vakti hülûl eyledikde zikr olunan vakf re‘âyâsının cizyeleri mezbûr

kadîmden olıgeldügü ezere cem‘ ve tahsīl idüp hâricden kimesne dahl ve ta‘arruz

itemmek içün işbu hurûf … temessük ketb olunup yedine vaz‘ olundu. tahrîren fî avâsıt-

ı şehr-i Şa‘bânü'l-mu‘azzam lsine tıs‘a ve erba‘în ve elf.

(imza)

Vasale ileynâ fi'l-yevmi's-sânî aşer min şehri Ramazân sene 1050

334

71-A-1

Nişân-ı şerîf-i âlîşân-ı sâmî-mekân-ı sultânî ve tuğrâ-yı garrâ-yı cihân-sitân-ı

hâkânî nüffize bi’l-‘avni’r-rabbânî ve hükmü oldur ki

Vilâyet-i nefs-i Edirne vilâyetine tâbi‘ zımmî re‘âyânın bin elle Ramazân-ı şerîfinin

gurresinden bin elli bir Şa‘bânü'l-mu‘azzamı gāyetine gelinceye degin üzerlerine edâsı

lâzım gelen karyeleri cem‘ ve tahsīl olunmak lâzım ve mühim olmağın emîn ta‘yîn

olunduğu eline tuğrâlu defter virülüp irsâl olunmuşdur imdi zâmânı hulûl eyledikde

cem‘ ve tahsīl itdirilmegi emr idüp buyurdum ki hükm-i şerîfimle mezbûr kulum zîde

kadrühû vardukda siz ki kadılarsız vilâyet-i mezbûreye tab zımmî re‘âyânın târîh-i

merkūme mahsûb olmak üzere uhdelerine edâsı lâzım gelen cizyelekrin bu bâbda virilen

tuğrâlu defter mûcebince bin dört yüz hânesinden cizyeleri içün ikeşer yüz yirmişer

akçe ve üç yüz elli dokuz hânesinde cizyeleri içün ikişer yüzer akçe ve altıyüz yirmi altı

hânesinden cizyeleri içün ikişer yüz ellişer akçe ve iki bin üç yüz elli beş hânesinden …

bedel-i hamr ve gayr-i ez-tefâvüt … içün üçer yüz seksen bir akçe hesâbı üzere cem‘ ve

tahsīl itdiresiz ve mahmiyye-i mezbûrede vāki‘ olan Yahûd tâifesinden bedel-i hamrları

içün yetmiş bin akçe başka maktū‘ harâc akçesi ile ma‘an cem‘ ve tahsīl ve kabz ve

defter itdürüp cidden bir frede ve bir vecihle inâd ve muhâlefet itdirmeyesiz ve mîrî içün

alınan altunu ve kâmil guruşu kānûn-ı kadîm ve hazîne-i âmireme alınduğu üzere ikişer

yüz akçe noksāna aldırup ziyâdeye ve noksâna aldırmayasız ve akçe alınmak lâzım

geldikde hâlis ve muhlis akçe aldırıp zinhâr zuyûf ve kırık akçe aldırmayasız ve elbette

altun guruş alunur deyü re‘âyâyı ol vecihle rencîde ve ta‘cîz itdirmeyesiz ve cizye

cem‘ine mutasarrıf ve Çavuş ve zü‘amâ ve erbâb-ıtim ve dergâh-ı mu‘allâm Yeniçerileri

ve altı bölük halkı ve sâir askerî tâifesinden ve a‘yân-ı vilâyetden ba‘zı zî kudret

kimesneler karışup mâni‘ olurlar ise min ba‘d ol makūleleri cizye umûruna müdâhale

itdürmeyüp men‘ ve def‘ eylelesiz memnû‘ olmayanları isimleri ve iştihâdları ile yazıp

arz ve i‘lâm eyleyesiz ammâ hîn-i tahsīlde tamâm-ı ihtimâm idüp hilâf-ı şer‘ ve kānûn

ve muğâyir-i defter emr-i humâyûn ta‘addî ve tecâvüz ve defterde noksān-ı cizyeden be-

gāyet ihtirâz eyleyesiz ve mezbûr kulum bin kırk dokuz Cemâziye'l-evvelinin on

dördüncü gününden gayr-i ez-tefâvüt beş yüz doksan bir bin altı yüz akçe ve yine bir

def‘a dahi sene-i mezbûre Şa‘bânının on birinci günüden gayr-i ez-tefâvüt beş yüz on

dört bin altı yüz doksan ike akçe ki cem‘an on bir yük altı bin iki yüz doksan iki akçe

olur ber-vech-i peşîn Âsitâne-i Se‘âdetim hazînesine edâ ve teslîm eylemişdir şöyle

335

bileler alâmet-i şerîfe i‘timâd kılalar. Tahrîren fi'l-yevmi's-sânî ve'l-ışrîn min şehri

Şa‘bâni'l-mu‘azzam lisene tıs‘a ve erba‘î ve elf.


Vasale ileynâ min şehri … sene 1050

71-A-2

İzzetlü fazîletlü Efendi hazretlerinin huzûr-ı âlîlerine hezerân du‘â ve senâ îsârından

sonra inhâ-i muhlisleri budur ki vilâyet-i nefs-i Edirne defterine tâbi‘ zımmî re‘âyânın

cizyeleri cem‘ine berât-ı âlîşân ile bu bendeleri me’mûr olup ve lâkin bu sene bu kulları

üzedinde hizmet-pâl-ı şâhir-i reyyân olup ve mâl-ı mîrî tahsīlinde hâlâ Âsitâne-i Se‘âdet

tarafında ikdâm-ı küllî olmağla taht-ı kazā-i adâlet-şi‘ârlarında vāki‘ zımmî re‘âyânın

bin elle senesine mahsûb olmak üzere cizylekrin ahz u kabza tarafımızdan işbu bâ‘isü'l-

varaka-i du‘â-bezm izzetlü karındaşımiz fahrü'l-akrân …zâde Mehmed Çavuş

muhibbîleri vekîl nasb ve ta‘yîn olunup irsâl olundu ‘inde şerefü'l-vusūl iltāf-ı mâlâ

nihâyeleriden me’mûldür ki müşârün ileyh muhibbilerine cizye-i merkūmeyi cem‘ ve

tahsīl itdirmeleri bâbında sa‘y-i cemâlleri bî-dirîğ buyurula bâkī hemişe ömr ü devlet ve

ilm-i fazīlet der … şerî‘at dâim bâl.

Mine'l-muhibbü'l-muhlis Dervîş

Câmi‘-i Cizye hâlâ

Kazā-i

Rodoscuk

Karye-i Kumbağı

Hâne 25

… yâfte 5

Karye-i Ayvalu nâm-i dîger Yeniköy tâbi‘-

i M(ezbûr)

Hâne 60

Keşan Kadısı imzâsıyla gelen defter sūretidir

El-vāki‘ tahrîren fî evâsıt-ı şehr-i Rebî‘ü'l-evvel sene 1049

336

71-B-1

Nişân-ı şerîf-i âlîşân-ı sâmî-mekân-ı sultânî ve tuğrâ-yı garrâ-yı cihân-sitân-ı

hâkânî nüffize bi’l-‘avni’r-rabbânî ve hükmü oldur ki

Cennet-mekân ve Firdevs-âşiyân merhûm ve mağfûrün leh Sultân Süleyman Hân tâbe

serâhunun perâkende Gelibolu ve Cezîre-i İmroz ve Samadirek'da vāki‘ evkāfı

keferesinin bin kırk dokuz senesine mahsûb olmak üzere uhdelerine edâsı lâzım gelen

ziyâde-i cizyelerin cem‘ ve tahsīl ve dâhil-i hazîne olunmak lâzım ve mühim olmağın

Emîn ta‘yîn olunup eline tuğrâlu defter virilüp irsâl olunmuşdur imdi zamânı

geldikde cem‘ ve tahsīl itdirmegi emr idüp buyurdum ki hükm-i şerîfimle mezbûr

kulum zîde kadrühû vardukda siz ki kadılarsız taht-ı kazānuzda vāki‘ evkāf-ı mezbûre

keferesinin târîh-i mezkûrda üzerlerine edâsı lâzım gelen ziyade-i cizyelerinin hâne-i

avârıza dâhil olanlardan yüz otuzar akçe ve mu‘âf olanlarda yüz altmış akçe hesâbı

üzere Vakfiye Deresi nâm karyeden ikişer yüz yirmişer akçe hesâbı üzere cem‘ ve tahsīl

ve kabz ve defter itdürüp min ba‘d bir ferde ol vecihle inâd ve muhâlefet itdirmeyesiz

ve mîrî içün alınan altun ve kâmil guruşa kānûn-ı kadîm ve hazîne-i âmireme alunduğu

üzere ikişer akçe noksān aldurup ziyâde ve noksān aldırmayasız ve akçe alınmak lâzım

geldikde hâlis akçe aldurup zihân züyûf ve kırık akçe aldırmayasız ve elbetet altun ve

guruş alunur deyü evkāf-ı mezbûre re‘âyâlarını ol vecihle rencîde itdirmeyesiz ve cizye

cem‘ine mutasarrıf ve çevâşir ve zü‘amâ ve erbâb-ı tîmâr ve dergâh-ı mu‘allâm

Yeniçereleri ve altı bölük halkı ve sâir askerî tâifesinden ve a‘yân-ı vilâyetden ba‘zı zî

kadr kimesneler karışup mâni‘ olurlar ise min ba‘d ol makūleleri cizye umûruna

müdâhele itdürmeyüp men‘ ve def‘ eyleyesiz men‘le memnû‘olmayanlaır isimleri ve

iştihâdları ve dirlikleri le yazup Derse‘âdetime arz eyleyesiz ammâ hîn-i tahsīlde

tamâm-ı ihtimâm idüp hilâf-ı şer‘ ve kānûn ve muğâyir-i defter emr-i humâyûn ta‘addî

ve tecâvüzden ve kesr-i defterden ve naks-ı cizyeden be-gāyet ihtiraz eyleyesiz ve

mezbûr kulum zîde kadrühû bin kırk dokuz Cemâziye'l-evvelinin onuncu gününde

Âsitâne-i Se‘âdetim hazînesine beş yüz kırk iki bin üç yüz akçeyi teslîm eylemişdir

şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrîren fi'l-yevmi'l-ışrîn min şehri

Şa‘bâni'l-Mu‘azzam sene tıs‘a ve erbe‘îne ve elf


337

71-B-2


huccetü'l-hakki ale'l-halki ecma‘în ulûmi'l-enbiyâi ve'l-mürselîn el-muhtassu bimezîdi

inâyeti'l-meliki'l-mu‘in sâbıkā Hekîmbaşı olup ber-vech-i arpalık Rodoscuk kazāsına

mutasarrıf olun Mevlânâ zîde fezâilühû tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola

ki bi'l-fi‘il Gümrük Emîni olan Ali zîde mecdühû südet-i se‘âdetime arzıhâl sunup

Matbah-ı Âmirem mühimmâtı içün gelecek mîrî koyunlaın zahîresi içan küllî arpa

tedârik olunma lâzım olmağın Rodoscuk İskelesi'nden otuz bin keyl arpa kendü

akçesiyle iştirâ olması içün … gönderdükde ol cânibde olan madrabaz ve arpacılar

ziyâde arpa der-mahzen eylediklerinden gayrî mîrî koyun dahi arpa almağa mâni‘

olduğun bildürüp imdi akçesiyle zikr olunan mikdârı arpa alup madrabaz ve âharda

kimesne mâni‘ olmamak bâbında fermân-ı âlîşânım sādır olmuşdur buyurdum ki

vusūl buldukda sādır olan emrim üzere amel idüp dahi zikr olunan koyun

zahîresi içün müşârün ileyh Ali tarafından iştirâ olunmak otuz keyl arpa akçesiyle narh-ı

cârî üzere iştirâ itdürüp âharda bir ferd mâni‘ olmaya memnû olmayup müdâhale

idenleri ismi ve resimleri ile yazup arz eyleyesin ki itā‘at-ı emr-i şer‘ etmedikleri içün

sonrada haklarında emr-i şerîfim ne vecihle sādır olursa mûcebiyle amel oluna şöyle

bilesin alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasın.


72-A-1



inâyeti'l-meliki'l-mu‘in Mevlânâ Edirne ve Rodoscuk ve Selanik ve Yenişehir ve

Sofya ve Filibe kadıları zîde fezāilühüm ve mefâhirü'l-kuzāt ve'l-hükkâm me‘âdinü'l-

fazli ve'l-ihtirâm Dimetoka ve Hayrabolu ve İnöz ve İnecik ve Aydos ve Karinabad ve

Ahyolu ve sâir vilâyet-i Rumeli'nde vāki‘ perâkende Ermeni keferesinin sâkin olduğu

yerlerin kadıları zîde fazlühüm tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki

Ermeni keferesi patriki olan mukaddemâ Derse‘âdetime arzıhâl gönderüp bi'l-fi‘il

patrikligime mute‘allık vilâyet-i Anadolu'da geçüp zikr olunan kadılıklarda sâkin

Ermeni murahhasa ve papas ve keşîşlerin ve sâir Ermeni keferesinin isimlerinden kendi

üzerlerine lâzım gelen mîrî rüsûm ve tasadduk akçeleri ve panayırları ve nikâhları ve

338

pîşkeşleri resmin ve sâir küllî ve cüz’î bana âid rüûs-ı patriklik rüsûmu kadîmden

olıgeldiği âdet ve kānûn üzere mektûbum mûcebince kendü cânibimden cem‘ ve tahsīl

eylemek içü Adans ve Mığırdıç nâm zımmîler vekîl ta‘yîn olunup görmeleri bâbında

emr-i şerîf recâ iderim deyü i‘lâm eylemegin vech-i meşrûh üzere amel olunmak emr

idüp bu bâbında sādır olan fermân-ı se‘âdetim mûcebince amel idüp dahi emîn-i

mezbûrun patrikliğine müte‘allık taht-ı hükûmetinizde sâkin Ermeni murahhasa ve

papas ve keşîşleri ve sâir zımmîlerin zimmetlerinde âred ve kānûn üzere ve patrik-ı

mezbûr tarafından yedlerine virilen mektûb ve defter mûcebince mezbûrûn ve gelen bi't-

tamâm taleb ve tahsīl ve patrik içün ahz u kabz itdürüp min ba‘d rüsûm-ı mezbûrdan

kimesne zimmetinde bir akçe ve bir habbe bâkī kodurmayup ve taraf-ı âhardan bir ferde

dahl ve ta‘arruz ve ta‘allül ve nizâ‘ ve inâd ve muhâlefet itdirmeyesiz ve mezbûrûn

vekiller mîrî rüsûm cem‘inde iken ba‘zı kimesneler vârid-ı sâbıka mebnî … veyâ sana

karz akçe virem deyü bî-vech hilaf-ı şer‘-i şerîf rencîde eylediklerinde … ba‘zı

muhavvef olan yerlerde ahsen-i vech ile geçmeleri içün libâsların tağayyür idüp …

getürdüklerin ba‘zı mîrlivâ ve voyvodaları ve … ve zu‘emâ ve erbâb-ı tîmâr ve sipâh ve

yeniçeri ve sâir ehl-i örf tâifesi mücerred celb-i mâl içün siz libâslarınızı tağayyür

eylemişsiz … görünürsüz deye kadîmden olıgelmişe muhalif dahl ve rencîde idüp mîrî

rüsûmât tahsīline mâni‘ olurlar imiş vāki‘ ise men‘ ve def‘ idüp min ba‘d mezbûrân

vekîlleri zikr olunan murahhasalar içün tâife-i merkūmeden ve kapum kullarından ber

ferde ol vecihle dahl ve rencîde itdürmeyüp mîrî rüsûmu akçesi ile gelürler lâkin ba‘zı

derbendlerde ve menâzil ve merâhilde yanlarına kılağuz bulup … merkūmân

vekîllerden gayrî kimesne müdâhale itdirmeyesiz ve mîrî rüsûm cem‘ iderken muhâlif

… rencîde itdirmeyesiz ve bi'l-cümle kadîmde olıgeldiği üzere amel idüh husūs-ı

mezbûr içün tekrâr kapuma gelmelü eylemeyesiz deyü bin kırk dokuz Şa‘bânının

sekizinci günü târîhi ile muvarrah emr-i şerîf virilüp hâlâ cülûs-ı humâyûn-ı se‘âdet-

makrûnum vāki‘ olmağla hâlâ ol hükmü südde-i se‘âdetime getürüp tecdîd olunmasını

recâ eylemegin buyurdum ki bu bâbda mukaddemâ mazmûnu … üzere virilen emr-i

şerîf mûcebince amel idüp cidden hilâfına rızā göstermeyesiz şöyle bilesiz … bu hükm-i

humâyûnumuz mezbûrların yedlerinde ibkā idüp alâmet-i şerîfe i‘timâd kılısız. Tahrîren

fi'l-yevmi's-sânî min şehri Zilhicceti'l-harâm lise tıs‘a ve erba‘îne ve elf.


339


Vasale ileynâ fî 15 min Cemâziye'l-ûlâ sene 1050

72-A-2

Kıdvetü'l-kuzāt ve'l-hükkâm me‘âdinü'l-fazli ve'l-kelâm Mevlânâ Rodoscuk Kadısı zîde

fazlühû tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki Yusuf nâm kimesne südde-i

se‘âdetime arzıhâl idüp bundan akdem Nomek nâmında bir hizmetkârı bir hizmetkârı

otuz kırk bin akçelik esbâbın alup firâr idüp hâlâ hizmetkâr-ı mezbûru nefs-i

Tekfurdağı'nda etmekci nâm kimesnenin yanında bulup lâkin ol cânibde görülmek

mümkün olmadığın bildürüp Âsitâne-i Se‘âdetime ihzār olunmak bâbında emr-i şerîfim

recâ itmeğih mahallinde şer‘le icrâ-yı hak olunmaz ise Âsitâne-i Se‘âdetime göderilmek

emrim olmuşdur buyurdum ki düstûr-ı mükerrem müşîr-i müfahham nizāmü'l-âlem

Vezîr-i A‘zam âdemlerinde kıdvetü'l-emâsil ve'l-akrûn Ali zîde kadrühû vusūl buldukda

ihzār-ı husamâ kılup mukaddemâ bir def‘a şer‘le görüp fasl olmayup on beş yıl mürûr

itmiş degil ise tamâm ve hak ve adl üzere teftîş ve tafahhus idüp göresiz arz olunduğu

üzere ise ol bâbda muktezā-yı şer‘-i kavîm üzere amel idüp şer‘le müteveccih ola hakkı

her ne ise teveccüh idenlerde ba‘de's-sübût hümk idüp alıvirüp min ba‘d şer‘-i şerîf ve

emr-i humâyûnuma muhâlif kimesneye inâd ve muhalefet itdirmeyesiz ve şöyle ki ol

cânibde görülmez ise Âsitâne-i Se‘âdetime gönderesin ki ma‘an gelüp dîvân-ı

humâyûnumda şer‘le görülüp icrâ-yı hak oluna şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd

kılasız. Tahrîren fî evâsıt-ı şehr-i cemâziye'l-ûlâ sene 50


Vasale ileynâ fî 17 min şehri mezbûr lisenetü'l-mefsûre

72-B-1



inâyeti'l-meliki'l-mu‘in Mevlânâ Rodoscuk Kadısı zîde fezāilehû ve mefâhirü'l-kuzāt

ve'l-hükkâm me‘âdinü'l-fezâil ve'l-kelâm Vize ve Kırkkilise sancaklarında vāki‘ ona

kadılar ve Ereğli ve Hayrabolu Cisr-i Ergene kadıları zîde fazlühüm tevkî‘-i refî‘-i

humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki zikr olunan Vize ve Kırkkilise sancaklarında vāki‘

340

yave ve kaçgun ve beytülmâl-i âmme ve hāssa ve zikr olunan kadılıklarda vāki‘ yave

keferenin ikişer yüz akçe yave cizyeleri cem‘ine me’mûr olan kıdvetü'l-emâsil ve'l-

akrân Osman zîde kadrühû hâlâ Dîvân-ı âdalet-unvânıma gelüp arzıhâl sunup me’mûr

oludğum bin elli senesine mahsûb olma üzere yave ve Rum ve Arnavud ve Bulgar ve

Sırf ve bi'l-cümle Rumeli'nde kâr u kesb içün gelen keferden cizyelerin taleb

eyledügümde mecerred virmemek içün ba‘zıları biz evkāf-ı selâtîn ve havāss-ı humâyûn

ve vüzerâ ve sultânlar re‘âyâsıyuz deyü ta‘allül ve nizâ‘ eylemeleri ile mâl-ı mîrîye küllî

gadr terettüb eyledügün bildürüp mukaddemâ vech-i meşrûh üzere elime virilen berât-ı

âlîşân mûcebince cem‘ ve tahsīl itdirilüp cidden ol vecihle bir ferde inâd ve muhalefet

itdirmemek bâbında emr-i şerîfim virilmek recâ eyledügü ecilden hizâne-i âmiremde

mehfûz olan baş mukāta‘a defterlerine nazar olundukda hizânew-i mezbûre ve zikr

olunan kadılıklarda vāki‘ yave Rum ve Arnavud ve Bulgar ve Sırf ve gayrîlerin havāss-ı

humâyûn ve sultânlar ve vüzerâ ve evkāf-ı selâtîn ve erbâb-ı tîmâr re‘âyâsında olup

tuğrâlı cizye defterlerinde ve evkāfın dahi tuğrâlu defterinde isimleri mecûd olmağın kâr

u kesb içün gelen re‘âyânın ale's-seviyye cizyeleri alına deyü mukaddemâ hatt-ı

humâyûn-ı se‘âdet-makrûn sādır olduğu mestūr ve mukayyed bulunmağın imdi o

makūle re‘âyânın târîh-i mezbûra mahsûb olmak üzere ikişer yüz akçe yave cizyelerin

mezbûr kulum zîde kadrühû cem‘ ve tahsīl itdirmek emr idüp buyurdum ki hükm-i

şerifimle mezbûr kulum zîde kadrühû vardukd bu bâbda sādır olan emrim üzere amel

idüp dahi zikr olunan kadılıklarda sâkin ve ticâret içün gelen Rum ve Arnavud ve

Bulgar ve Sırf ve sâir yave keferenin târîh-i mezbûra mahsûb olmak üzere yave

cizyelerin mezbûr kulumun mukaddemâ vech-i meşrûh üzere eline virilen berât-ı âlîşân

mûcebince mîrî içün cem‘ ve tahsīl itdürüp asıl hazine defterinde ve tuğrâlu evkāf

defterlerinde isimleri mevcûd olmayanlardan mukaddemâ sādır ola hatt-ı humâyûn-ı

se‘âdet-makrûn mûcebince ale's-seviyye cizyelerin oldırup biz cizyelerimiz yerlü re‘âyâ

ile ma‘an virürüz deyü cevâba sâlik olurlar ise cidden ol vecihle olan sözlerine amel

eylemeyüp yave cizyelerin fermân-ı âlîşânım üzere mîrî içün aldurasız ammâ bu bâbda

ziyâde ihtimâm idüp evkāf-ı selâtîn ve vüzerâ sultânların tuğrâlu deftered isimleri

mestūr re‘âyâsına müdâhale olumkadan dahi cizye viren re‘âyâya dahi dalh ve ta‘arruz

olunmakdan ta‘addî ve tecavüzden ve izâ‘a-i emvâl-i hāssadan be-gāyet ihtirâz

eyleyesiz şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrîren fi'l-yevmi's-sâmin şehri

Rebî‘i'l-âhir lisene hamsîn ve elf.

341


72-B-2

İzzetlü ve fazīletlü Efendi hazretlerinin huzūrlarına dürer-i de‘avât-ı sâfiyât olundukdan

sonra hâliyâ taht-ı kazānuzda Tekirdağı Gümrügünde yasakçı olan yoldaş ref‘ olunup

yerine üslûb-ı sâbık üzere dergâh-ı âlî Yeniçerilerinden

Gümrük yasakcılığı gurre-i Şa‘bân otuz birinci bölükde Yayabaşılardan İsa Beşe'ye

virilüp ol dahi altmış sekizinci Turanacılar Yayabaşılarından olan İbrahim Beşe'ye ferâğ

eyledi

Rodoscuk mahalesi yasakcılığı gurre- Şa‘bândan atmış sekiz cemâ‘atinin yoldaşları

Mehmed ve Hızır ve Mustafa'ya virildügü kayd ve tescîl olundu.

73-A-1

Sebeb-i tahrîr-i hurûf budur ki cennet-mekân Firdevs-âşiyân merhûm ve mağfûrün leh

Ebülfeth Gāzî Sultân Mehmed Hân tâbe serâhu hazretlerinin Mahimiyye-i İstanbul'da

vāki‘ câmi‘-i şerîfi ve imâret-i âmireleri evkāfından Vilâyet-i Rumeli'nde vāki‘ kazā-i

Bergos ve Silivri ve Çorlu ve Ereğli ve Vize ve Kırkkilise ve Havass-ı Mahmud Paşa ve

sâir kazālarda cânib-i vakfa mahsûl kayd olunan re‘âyâsının elli senesi içün üzerlerine

edâsı lâzım gelen cizye ve ispençelerinin cem‘ ve tahsīline işbu bâ‘isü'l-kitâb Musli Bey

tālib ve râğıb olup ve vakf-ı şerîfe yüz bin akçe peşîn virmegin elinde olan tuğrâlu

defter ve emr-i âlîşân mûcebince dört bin altı yüz yetmiş dört hâne cizyelerin ve

ispençelerini yüz altmış altışar akçeden yedi yük yetmiş beş bin yedi yüz yetmiş dört

akçe olup mezkûr Musli Bey'e vech-i meşrûh üzere cem‘ ve tahsīlini yede yüz yetmiş

dört bin yedi yüz yetmiş dört akçeye tevliyetim hasebiyle deruhde eyledim ol dahi

minvâl-i meşrûh üzere kabûl idüp ol şart üzere ki virdigi yüz bin akçe peşîn sene ahîrine

mahsûb olup bâkī kalan meblağ kıstu'l-yevm hesâbınca cânib-i vakfa virüp edâ ve

teslîm eyleye mâ takaddemde berü cem‘ ve tahsīl olunageldügü üzere mezkûr Musli

Bey dahi ol vecihle cem‘ ve tahsīl idüp âhardan cem‘ine bir fert dahl ve ta‘arruz

eylemeyeler deyü işbu mektûb tahîr olunup vaz‘ olundu. tahrîren fî gurre Cemâziye'l-

ûlâ sene 1047

… el-Mütevellî

342

73-A-2



inâyeti'l-meliki'l-mu‘in Hāslar Kadısı zîde fezâilehû ve mefâhirü'l-kuzzāt ve'l-hükkâm

me‘âdinü'l-fezâili ve'l-kelâm Bergos ve Çorlu ve Ereğli ve Vize ve Kırkkilise ve

Havâss-ı Mahmud Paşa kadıları zîde fazlühüm tevkî‘-i refî‘-i humâyûn vâsıl olıcak

ma‘lûm ola ki cennet-mekân Firdevs-âşiyân merhûm ve mağfûrün leh Ebülfeth Gāzî

Sultân Mehmed Hân tâbe serâhunun Mahrûse-i İstanbul'da câmi‘-i şerîfi ve imâret-i

âmireleri evkāfından zikr olunan kadılırlarda vāki‘ evkāfı re‘âyâsınin bin elli senesine

mahsûb olmak üzere uhdelerine edâsı lâzım gelen cizye ve ispençelerinin cem‘ ve

tahsīli kıdvetü'l-emâsil ve'l-akrân Musli zîde kadrühû deruhde olunup eline virilen

mühürlü ve ma‘mûlün bih mütevellî temessük ve tuğrâlu defter mûcebince cem‘ ve

tahsīl itdirmek bâbında fermân-ı âlîşânım sādır olmuşdur buyurdum ki hükm-i şerîfimle

mezbûr Musli zîde kadrühû vardukda bu bâbda sādır olan emrim üzere amel idüp dahi

zikr olunan kadılıklarda vāki‘ evkāf-ı mezbûre re‘âyâsının târîh-i merkūme mahsûb

olmak üzere uhdelerine lâzım gelen cizye ve ispençelerini mezbûrun eline virilen

memhûr ve ma‘mûmülün bih mütevellî temessükü ve tuğrâlu defter mûcebince vakf

içün cem‘ ve tahsīl ve kabz-ı defter itdürüp min ba‘d bir ferde inâd ve muhalefet

itdirmeyesiz ammâ cem‘ ve tahsīlde ziyâde ve ihtimâm idüp evkāf-ı mezbûre re‘âyâsına

hilaf-ı şer‘ ve kānûn ve muğâyir-i defter ve emr-i humâyûn ta‘addî ve tecâvüz ve kesr-i

defterden ve cizyeden be-gāyet ihtirâz eyleyesiz şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd

kılasız. Tahrîren fi'l-yevmi't-tâsi‘ min şehri Rebî‘i'l-evvel lisene hamsîn ve elf.


73-A-3

Fazīletü Efendi hazretlerinin meclis-i şerîflerine arz-ı ubûdiyyet kılındıkdan sonra taht-ı

hükûmetizde Medîne-i Tekfurdağı ve tevâbi‘inde ba‘zı ashâb-ı hayrât kimi ev ve kimi

nukūd Medîne-i Münevvere fukarâsına vakf idüp ol makūleler vakf-ı şerîfe âid oldukda

tarafımızdan Mehmed Efendi vekîl olmak üzera ta‘yîn eylemişizdir kemâl-i şefkatiniz

olup medîne-i mezbûre fukarâsına âid olan hakların icrâ eylemesine mürüvvet

buyurasız.

343

Bende

Mustafa el-Mütevellî-i

Haremeyn

Vasale ileynâ fî 5 Receb el-mezbûr

73-A-4

Vech-i tahrîr-i hurûf oldur ki hâlâ Tekirdağı'nda vāki‘ etrâf nevâhîlerde Malkara ve

Edirne ve Köprü'de olan Kıptiyân tāifeleri üzerlerine Mehterbaşılık ile vekîl olagelmiş

iken Süleyman nâm kimesen tālib olup senevî bin akçe virmek şartıyla yedine temessük

virüp ba‘dehû Musli oğlu Mehmed nâm çingâne Süleyman bana ferâğet itdi deyü

sehven tezkire virilüp hilâf olduğunu bilüp mezkûr Mehmed'i ref‘ idüp yine Süleyman

ibkā olunup yedine temessük virildi. Gurre-i Şehr-i Zilhicce sene 9

El-fakîr

Müstakim

Ağa-yı Mehterân-ı …

Vasele fî 17 min Recebü'l-ferd sene50

73-B-1

Akzâ kuzzāti'l-müslimîn evlâ vülâti'l-muhaddîn ma‘denü'l-hakki ve'l-yakīn vârisü


inâyeti'l-meliki'l-mu‘in Mevlânâ Rodoscuk Kadısı zîde fazâilehû tevkî‘-i refî‘-i

humâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki kazā-i mezbûr sâkinlerinden Nilola ve Ermen ve

Dimo ve Dalka veled-i Nikola ve Panayod veled-i Bakad veled-i Tatos ve İstemad

veled-i Dimo ve Andarye veled-i Yani nâm zımmîler hâlâ Derse‘âdetime âdem ve

arzıhâl gönderüp biz her sene üzererimize edâsı lâzım gelen cizylelerimizi cem‘ine

me’mûr olana kayd olunduğumuz Gördos kazāsına tâbi‘ Tarhan nem karye keferesiyle

virüp edâ idüp kusūrumuz yoğiken hâlâ Rodoscuk keferesi hilâf-ı defter lâzım gelen

cizyenizi bizimle ma‘an edâ eylen deyü rencîde iderler hayfdır bir def‘a üzerimize edâsı

lâzım gelen cizyemizi kayd olunduğumuz defter keferesiyle virüp edâ eyledigimizden

sonra tekrâr cizye talebi ile rencîde itdirilmemek bâbında emr-i şerîf recâ ideriz deyü

bildirdükleri ecilde hilâf-ı şer‘-i şerîf rencîde olunmayalar deyü emr idüp buyurdum ki

344

hükm-i şerîfim vardukda husūs-ı mezbûra mukayyed olup göresiz fiˈl-hakīka mezbûrlar

her sene üzerlerine edâsı lâzımgelen cizyelerin kayd olundukları defter keferesiyle

ma‘an virüp kusūrları yoğiken Rodoscuk kazāsında cizye defterlerine kayd olunmuş

degiller iken hâlâ kazā-i mezbûr keferesi takrâr cizye talebi ile hilâf-ı şer‘ ve kānûn ve

defter rencîde eyledikleri vāki‘ ise ve fiˈl-hakīka Rodoscuk kazāsınde cizye defterlerine

kayd olunmuş degiller ise men‘ ve def‘ idüp min ba‘d mezbûrları hilâf-ı şer‘ ve kānûn

ve muğâyir-i defter ve emr-i humâyûndan kimesne bî-vech ve bilâ sebeb rencide ve

remîde itdirmeyüp husūs-ı mezbûr içün tekrâr şikâyet olunmalu eylemeyesiz şöyle

bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrîren fi'l-yevmi't-tâsi‘ ve'l-ışrûn min şehri

Rebî‘i'l-evvel lisene hamsîn ve elf.

73-B-2



İşbu dârende-i fermân-ı humâyûn Musli Hoca pîr ve ihtiyâr ve … müstahak olmağla

hakkında mezîd-i inâlet-i pâdişâhânem zuhûra getürüp Rodoscuk Gümrügü Mukāta‘ası

mahsūlünden sūret-i ruûs-ı humâyûnum meclis-i şer‘de bin elle Cemâziye'l-evvelinin

kini gününe … yevmî beş akçe vazīfe ta‘yîn idrüp dîvân-ı humâyûn-ı izzet-makrûnda

virdim ve buyurdum ki vardukda vech-i meşrûh üzere ta‘yîn olunan yevmî beş akçe

vazīfesin Rodoscuk Gümrügü Mukāta‘ası mahsūlünden alup mutasarrıf ola ol bâbında

hîç ahad mâni‘ ve müzâhim olmaya şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız.

Tahrîren fi'l-yevmi's-sâlis şehri Cemâziye'l-ûlâ lisene hamsîn ve elf.


73-B-3

İzzetlü ve fazîletlü Efendi hazretlerinin huzūrlarına de‘avât-ı sāfiyât ve gurer-i teslîmât

ithâf olundukdan sonra hâliyâ taht-ı kazānızda Tekirdağı Gümrügü'nde Yasakçı olan

yoldaş ref‘ olunup yirene üslûb-ı sâbık üzere dergâh-ı âlî Yeniçerilerinden on altıncı

ceme‘atin yüzbaşısı Mehmed Beşe nâm yoldaş Yasakçı ta‘yîn olunup işbu mektûb ile

huzūr-ı izzete irsâl olunmuşdur vüsūlünde me’mûldür ki üzerlerinden nazarınızı dirîğ

eylemeyüp olıgeldigi âdet-i kadîme üzere mezbûr yoltaşı Tekirdağı Gümrügü …

Yasakçı hizmetinde zabz idrürüp âhardan bir ferdi dahl itdirmeyesiz ve lâkin hilâf-ı

345

şer‘-i şerîf ve muğâyir-i kānûn-ı münîf kimseyi rencîde ve remîde itdirilmemesi bâbında

sa‘y idesiz bâkī hemîşe ilm ve fazlda müstedâm bâl. Tahrîren fî gurre şehri Zilka‘de

sene 1050

…

Derhâh-ı Âlî

73-B-4

İzzetlü ve fazīletlü Efendi hazretlerinin huzūrlarına dürer-i de‘avât-ı sāfiyât ithâf

olundukdan sonra hâliyâ taht-ı kazānızda Tekirdağı mahallesinde Yasakçı olan yoldaş

ref‘ olunup yerine üslûb-ı sâbık üzere dergâh-ı âlî Yeniçerilerinden nâm yoldaş

Yasakçı ta‘yîn olunup işbu mektâb-ı meveddet ile huzūr-ı izzetlerine irsal olunmuşdur

vüsūlünde me’mûldur ki üzerined nazarınız dirîğ buyurmayup olıgeldüğü âdet-i kadîm

üzere mezbûr yoldaşı Tekirdağı'nın … Yasakçı hizmetined istihmâm eyleyesiz ve lâkin

hilâf-ı şer‘-i şerîf ve muğâyir-i kānûn hîç kimesneye rencîde ve remîde itdirilmemesi

bâbında sa‘y idesiz bâkī hemîşe ilâ âhir.

…

Dergâh-ı Âlî

74-A-1



inâyeti'l-meliki'l-mu‘in Mevlânâ Rodoscuk Kadısı zîde fezāilehû ve mefâhirü'l-kuzzāt

ve'l-hükkâm me‘âdinü'l-fezâili ve'l-kelâm Vize ve Ahyolu kadıla zîde fazhühüm taraf-ı

râbi‘i tarîk-i âmm ile mahdûd Tersâne-i Âmirem hizmet eyleyen Midye re‘âyâsından

Kostatin ve Yorgi ve dîger Kostatin ve sâirleri süddet-i se‘âdetime arzıhâl idüp bunların

kasabalarını Rus-ı mehûs eşkıyâları mukaddemâ gāret eyledüğü elli ve altımın nefer

re‘âyâ perâkende ve perîşân olup muhâfaza ve hizmetde kimesne bulunmayup ‘usret

çekmeleriyle perâkende olan re‘âyâ kadîmî yerlerine gelmeler içün bundan akdem

birkaç def‘lar emr-i şerîf virilmişken ta‘allül üzere oldukların bildürüp tekrâr emr-i

şerîfim recâ eyledikleri ecilden Midye re‘âyâsı kadîmî yerlerine götürülüp ta‘allül

idenlerin haklarından gelmek emrim olmuşdur buyurdum ki hükm-i şerîfim vusūl

346

buldukda üzerinde mukayyed olup göresiz Midye re‘âyâsı kadîmden Tersâne-i

Âmireme hizmet idüp ve kasaba-i mezbûru huhâfaza iderler iken mukaddemâ

perâkendeler olmalarıyla yine getürülmek içün evâmir-i şerîfe vârid olmuşken haliye

gelmekde ta‘allül iderler ise ol makūle Midye re‘âyâsını kaldırup kadîmî yerlerine

gönderüp iskân itdiresiz ta‘allül iderlerse yazup arz eyleyesin ki itā‘at-ı emr-i şerîf

itmedikleri sebeb ile haklarından gelmek içün emr-i şerîfim gönderildikde icrâ oluna

ammâ bu bahâne ile bir ferdin akçesi alunmayup hilâf-ı şer‘-i şerîf ta‘addî olunmaya

şöyle bilesiz alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasız. Tahrîren fî evâil-i şehr-i Zilka‘deti'ş-şerîfe

lisene tis‘a ve erba‘îne ve elf.


Vasale ileynâ fî 22 min Rebî‘i'l-âhir sene 50

74-A-2

Hazret-i Mevlânâ-yı şerîf-meâb bihakîmi'l-âlimi be-kazā-i Rodoscuk zîde fazlühû

ilâ yevmin tahiyyât-ı sāfiyât ve âfiyât ihdâsından sonra ihâ-i muhabbetâne olunan budur

ki taht-ı kazānuzda Yeniçeri kulu olup metrûkâtı beytülmâle âid olmağın zabt

idüp bu cânibe getürme içün Gedikli Yoldaşlar'dan Osman nâm kulum ta‘yîn olunmağın

mekûb-ı vedâd tahrîr ve irsâl olunup izz-i huzūr kılındı lede'l-vusūl me’mûldür ki

müteveffâ-yı mezbûr metrûkâtını ve ba‘zı yerlerde emânet olan eşyâsını ve mahzende

olan tereke ve metâ‘ını … mezbûra zabt itdürüp ma‘rifet-i şer‘le sūk-ı sultānîde furûht

kılınup müfredât defteriyle mezbûra teslîm idüp bu cânibe irsâl eyleyesiz. Bâkī hemîşe

fazīlet der-seccâde-i şerîf müstedâm bâd

Mustafa Hakkı

Ağa-yı Yeniçeriyân-ı

Derhâh-ı Âlî

74-A-3

İzzetlü ve fazīletlü Efendi hazretlerinin huzūrlarına dürer-i de‘avât ve sāfiyât

olundukdan sonra hâliyâ taht-i kazānızda Tekirdağı'nda Yasakçı olan yoldaşlar ref‘

olunup yerlerine üslûb-ı sâbık üzere ve ve ve nâm yoldaşlar Yasakçı ta‘yîn

347

olunup işbu mektûb-ı meveddet ile huzūra gönderilmişdir vüsūlünde me’mûldür ki

üzerlerinden nazarınızı dirîğ itmeyüp olugeldügü âdet-i kadîm üzere mezbûr yoldaşları

Tekirdağı'nın ve ma‘a … yasakçılık hizmetinde istihdam idüp âharda bir ferdi dahl

itdirmeyesiz ve lâkin hilâf-ı şer‘-i şerîf ve muğâyir-i kānûn-ı münîf kimesneyi rencîde

ve remîde itdirilmemesi bâbında sa‘y idesiz. Bâkī hemîşe ilim ve fazīlet müstedâm bâd.

Fî gurre-i Cemâziye'l-ûlâ sene 50

…

Kethüdâ-yı …

Dergâh-ı Âlî

Vasale ileynâ fî 4 min Cemâziye'l-ûlâ sene 1050

74-B-1

Şerâyi‘-şi‘âr hakâyık-deyyâr Silivri ve Gelibolu ve Hisâr kadıları efendiler hazretleri

gülşen-i şerîf-i izzet-karârlarına kıdvetü'l-emâsil ve'l-akrûn zikr olunan kadılıklarda

Yeniçeri Serdâdları olan yoldaşlar zîde kadrühüm dürer-i de‘avât-ı sāfiyât-ı meveddet-

efzûn ithâf olundukdan sonra muhlisāne inhâ olunan oldur ki Hâssa Bostancılardan

Çavuşbaşı … mektûb-ı meveddet-üslûb birle ol cânibe gönderilmişdir şeref-

vusūlünde iltāf-ı vâfirelerinden mercûdur ki … sürmeyüp firâr iden mezbûrûnu ele

getürüp ahz u kabz … bu cânibe mezkûr Çavuş ile göndermege sa‘y-ı belîğ buyurmanız

recâ olunur ümmîddir ki her kangınuzun kazāsında mevcûd ise bir tarīk ile firâr

itdürmeyüp ahz itdirmege hüsn-i inâyet-i cemîl gösteresiz buyurdum ki mezkûrların ele

getürülmesi nâşı vücûda glene lutf ve mürüvvetiniz ferâmûş olunmayup mahal

düşdükde mukâfât olunması mukarrerdir … buyurup … firâr eylemeyeler bâkī hemîşe

izz ü rif‘at ve ilm ü fazîlet …

…

Vasale ileynâ fî gurre min Cemâziye'l-ûlâ sene 50

74-B-2

Bezzâzistânda oturan kimesnelerden Musa Çelebi ibn-i Ali ve … Kethüdâ ibn-i

Abdullah ve sâirleri bâ‘isü't-tahrîr Ali bin İslâm nâm kimesneyi dellâl nasb eyledigi

348

mezbûrun vech-i meşrûh üzere dellâl olduğu sicill-i mahfûza kayd olup kefîl tahrîr

olunmak … didikde mezbûrun nefsine … ihzārına … İbrahim kefîl oldum didi …

… emrim olmuşdur … Cemâziye'l-âhir sene 50

Şuhûdüˈl-hâl: Sefer Ağa, İbrahim Çelebi ibn-i Mahmud el-Hatīb, El-Hâc Emrullah,

Mehmed Çelebi ibn-i Abdullah ve gayrühüm mine'l-hāzırîn.

Ve yine re’y-i ahâlî bezzâstinân ile bâ‘isü't-tahrîr Halil bin Sefer nâm kimesneyi … nasb

ve ta‘yîn olunup

74-B-3

Taraf-ı saltanat-ı aliyyeden ba‘de'l-yevm İstanbul'a havâle ile buğday sefînelere tahmîl

olunmayup döğme tahmîl oluna deyü fermân-ı âlîşân vârid olmağın imtisâlen liemri âlî

sefîneler ne mikdâr buğday tahmîl olunup irsâl olunduğu beyân olunur

Abdi Beşe'nin

Bâ-sefîne-i

Karamürselli Hasan

Reis

Döğme

Keyl 400

Fî 23 min

Cemâziye'l-ûlâ sene

50

Yunus Beşe'nin

Bâ-sefîne-i Yenaki

Reis Marmaralı

Döğme

Keyl 400

Fî 15 Cemâziye'l-

ûlâ sene 50

Bâ-sefîne-i Ahmed

Reis Silvrili

Döğme

Keyl 1000

Fî 6 min

Cemaziye'l-ûlâ sene

50

Bâ-sefîne-i Halil

Reis

Döğme

Keyl 1000

Fî 24 min

Cemâziye'l-ûlâ sene

50

İbrahim ve Yusuf

ve Mehmed ve

Kara Mehmed ve …

Bâ-sefîne-i Galatalı

Fıranko Reis

Döğme

Keyl 1000

Fî 18 Cemâziye'l-

evvel sene 50

Bâ-sefîne-i Ahmed

Reis Sarı

Döğme

Keyl 1300

Bâ-sefîne-i Kirbarı

Reis Yeniköylü …

Döğme

Keyl 900

Fî 17 min şehrü'l-

mezbûr

Bâ-sefîne-i

Tophaneli Ahmed

Reis

Döğme

Keyl 1000

Fîn 24

Fi'ş-şehri'l-mezbûr

349

…

Bâ-sefîne-i Silivrili

Kel Mustafa Reis

Döğme

Keyl 900

Bâ-sefîne-i Köse

Hasan Reis

Döğme

Keyl 1300

Fî 24 min

Cemâziye'l-evvel

Bâ-sefîne-i Ahmed

Reis

Buğday

Keyl 3700

Fî 6 Cemâziye'l-

âhir

Bâ-sefîne-i Ömer

Reis

Buğday

Keyl 1000

Fî 7 mine'ş-şehri'l-

mezbûr

Bâ-sefîne-i Halil

Reis

Buğday

Keyl 1000

Fi'l-mezbûr

Bâ-sefîne-i Hasan

Reis

Bugday

Keyl 2000

Fi'l-mezbûr


Ahmed Reis

Buğday

Keyl 1000


Mustafa Reis

Buğday

Keyl 240

Fi'l-mezbûr

Bâ-sefîne-i Silvrili

Mehmed Reis

Keyl 1080

Fî 13 mine'ş-şehri'l-

mezbûr

Bâ-sefîne-i Ahmed

Reis

Buğday

Keyl 900

Bâ-sefîne-i

Mehmed Reis …

Keyl 900

Fî 12 min

Cemâziye'l-âhire

sene 50

75-A-1

Bâ-sefîne-i

Kasımpaşalı Ali

Reis …

Buğday

Keyl 950

Fî23 Cemâziye'l-

âhire

Bâ-sefîne-i Halil

Reis …

Buğday

Keyl 1000

Fî 23 Cemâziye'l-

âhir sene 50

Bâ-sefîne-i

Kasımpaşalı

Mehmed Reis …

Keyl 1400

Bâ-sefîne-i Mustafa

Reis

Keyl 630

Fî 24 Cemâziye'l-

âhir

75-A-2

… Müderreszâde Abdüllatif Efendi … Abdülkerin ibn-i Mahmud an karye-i Büyük

Pınarlı … guruş 1100 an bahâ-i kitâb cümlesi

Hurrire fî 27 min Cemâziye'l-evvel sene 50

350

Şuhûdüˈl-hâl: El-Hâc Emrullah Hasan Efendi el-Müderris, Mehmed Bey ibn-i Behram

Kethüdâ Yeri, Muhzır Mehmed Çelebi, Davud ibn-i Mehmed.

75-A-3

Medîne Rodoscuk'da el-Hâc İsa mahallesinde sâkin iken hâlâ Bergos kazāsında … nâm

karyede sâkin olduğu istimâ‘ olunan Aişe nâm hâtûnun bâ‘isü's-sicîl İbrahim Efendi'ye

emâneten def‘ ve teslîm eyledigi bir re’s bârgîre târîh-i kitâbdan dokuzar akçe nafaka

takdîr olundu. Hurrire fî 24 min Cemâziye'l-âhire sene 50

Şuhûdüˈl-hâl: El-Hâc Emrullah, Hasan Efendi el-Müderris, Hızır …, Mûmâ ileyh

İbrahim Efendi …

75-A-4

Çancı Değirmen kurbunda vāki‘ olan kürûmun sāhiblerinden Marat Kethüdâ ve Dimo

ve Lefter ve Dirkoni ve Panrazi ve Kenis nâm zımmîler meclis-i şer‘de her biri takrîr-i

kelâm idüp târîh-i kitâb Rûz-ı Kasımı gününden Rûz-ı Kasım-ı âtîye varınca

bağlarımızın ağnâb ve bakardan hıfz ve hirâset itmek içün bir korucu nasb ve ta‘yîn

olmak lâzı olmağla bâ‘isü's-sicil Musli bin Derviş'i zikr olunan mahalde vāki‘ olan

bâğlarımız hıfz eylemeye koru nasb ve ta‘yîn eyledik didiklerinde gıbbe't-taleb mâ

vaka‘a. Hurrire fî 21 min şehri Receb sene 50

Şuhûdüˈl-hâl: El-Hâc İbrahim Efendi el-Hatīb, … İbrahim Çelebi ibn-i Mustafa, El-Hâc

Emrullah, Ramazan ibn-i Sefer ve gayrühüm.

75-A-5

Dizdâr Deresi semtinde vāki‘ olan kürûmun sāhiblerinden Mahmud Bey ve Receb ve

Hüdüvirdi ve Ayna Hoca ve Hacı Musli ve Mustafa ve Durmiş ve sâirleri mahfel-i

şer‘de her biri takrîr-i kelâm idüp târîh-i kitâb Ruz-ı Kasımı gününüden Ruz-ı Kasım-ı

âtîye varınca bağlarımızı ağnâm ve bakardan hıfz içün bir korucu lâzım olmağla işbu

bâ‘isü's-sicil Ali bin Durbalı'yı zikr olunan mahalde vāki‘ olan bağlarımızı hıfz içün

korucu nasb ve ta‘yîn eyledik didiklerinde gıbbe't-tasdîk. Hurrire fî 24 min şehri Receb

sene 50

351

Şuhûdüˈl-hâl: Rākımü'l-hurûf Hasan Efendi, Derviş Mehmed Mevlevî, El-Hâc Emrullah

ibn-i el-Hâc Mahmud, Hasan el-Muhzır ve gayrühüm.

75-A-6

Dökük Pınarı kurbunda vāki‘ olan kürûm sāhiblerinden Halil Çelebi ve Kassāb Ahmed

Beşe ve Canbâz Ömer Beşe ve Davud Beşe ve Ali Çelebi ve Murad Kethüdâ ve sâirleri

… târîh-i kitâbdan kürûmları sene tamâmınad degin hıfz ve hirâsete bâ‘isü's-sicil olup

… Abdünnebi nâm kimesneye korucu nasb ve ta‘yîn olundu. hurrire fî 2 min Şa‘bân

sene 50

Şuhûdüˈl-hâl: Mehmed sal ibn-i Kasımzâde, Hüseyin Efendi, Mehmed Halîfe ve

gayrühüm.

75-A-7

Ark Meydanı'nda vāki‘ kürûm ashābından Mustafa Bey ibn-i … Recib ve Muzaffer ve

Murad bin Mehmed ve el-Hâc Hüseyin ve Ali Bey ve Debbâğ Cafer ve sâirleri sâbıku'z-

zikr mevzi‘de vāki‘ olan kürûman serrāk ve ağnâm ve îgârdan hıfzı içün … Mehmed

nâm kimesneyi korucu nabs eyledik didiler. Hurrire fî 27 min Ramazan sene 50

Şuhûdüˈl-hâl: Müderris Nasuh, Mustafa bin Hüsam, İbrahim bin Sefer.

75-A-8

… kurbunda Karaca Murad … yanında vāki‘ olan kürûmun ashābından Kara Bali

Mustafa Beşe ve Hasan Beşe ve … Kasım ve Mehmed ibn-i Hacı Musli ve sâirleri

sâbıkü'z-zikr mahalde vāki‘ olan kürûmun hıfzı içün bâ‘isü's-sicil Sunullah ibn-i

İbrahim nâm kimesneyi korucu nasb eyledik didiler. Hurrire fî 20 min Ramazan sene 50

… Hüseyin nâm kimesen min ba‘d korucu yazılmak üzere kayd ve sicil olundu

Şuhûdüˈl-hâl: Müderris el-Hâc Ali çil el-kâtib, Hasan Efendi el-müderris, Muhzırbaşı

Hasan Beşe, Davud Beşe, El-Hâc Emrullah, İbrahim Çelebi Hatīb, Ademzâde

Kasımzâde.

352

75-A-9

… olan Hasan Bey ibni Ali mahfel-i şer‘de takrîr-i kelâm idüp târîh-i kitâbdan dört gün

mukaddem karye-i mezbûre sığırtmacı … ile ahz olunup yedime … ile kıbel-i şer‘den

… teslîm olunmak ve sāhibi zuhûruna degin yedimde hıfz olunmak matlûbumdur

didikde mahfel-i şer‘de zikr olunan bir re’s siyâh öküz … olan … yevm sekiz akçe …

olunup yedine teslîm olundu. Fi 6 min Zilhicce sene 50

El-Hâc İbrahim Hatîb, Ali Bey ibn-i Hasan, Mehmed Halîfe el-İmâm, El-Hâc Emrullah.

75-A-10

Vech-i tahrîr-i hurûf budur ki bin elle bir senesine mahsûb olmak üzere İbrahim …

tüccârdan Mustafa … celbkeşân .. defterde mestūr olanlardan her birinin ağnâm mîrîyi

bî-kusūr edâ eyledikleri ecilden yedlerine tezkire virildi. Fî Safer sene 1050

(imza)

75-B-1

(ne olduğu anlaşılmayan bir takım kayıtlar)

75-B-2

Araboğlu Çayırı kurbunda bâğların sāhiblerinden Yusuf ve Mehmed ve İbrahim bin

Abdurrahman ve el-Hâc Veli bin Mustafa ve … Veli ve Hasan bin Süleyman ve Balı

bin Abdullah ve Mahmud bin Abdullah nâm kimesneler mahfel-i şer‘de takrîr-i kelâm

idüp mahall-i mezbûrda vāki‘ olan kürûmun serrāk ve ağnâm ve îgârdan hıfzı içün târîh-

i tesvîdden senesine bâ‘isü's-sicil Ahmed bin Abdullah nâm kimesneye bekçi nasb ve

ta‘yîn eyledik didiklerinde gıbbe't-tasdīki'ş-şer‘î. Hurrire fî 29 min Zilhicceti'l-harâm

sene 50

Şuhûdüˈl-hâl: Kurd Çelebi ibn-i Abdi, Hasan bin Ali.

75-B-3

(ne olduğu anlaşılmayan bir takım kayıtlar)

353

75-B-4

… ve Doğancı Yolu'nda vāki‘ kürûm ashābından Halil ve Mustafa Çelebi … ve el-Hâc

Yusuf ve sâirleri mahfel-i şer‘de semt-i mezbûrda olan kürûmu zabt ve hıfz olmasını

Zülfikar nâm kimesneyi korucu ve bekçi nasb ve ta‘yîn eyledik didiler. Fî 3 min

Muharremü'l-harâm sene 51

Şuhûdüˈl-hâl: Mehmed Çelebi ibn-i Abdi, Ahmed bin Abdi, Ahmed Çelebi ibn-i

Hüseyin ve gayrühüm

75-B-5

Emr-i celîlü'l-kadr ile Yusuf Çavuş Balya … tarafına ulaklık ile revâne oldu. Fî 25 min

Zilhicce sene 50

Selanik'e giden Mehmed Ağa … on üçüncü gününde Rodoscuk'a vāsıl olup … geri

virildi.

75-B-6

Mukaddemâ Gönçlü karyesinde sâkin Sipâhî oğlu İbrahim nâm kimesne yedi ile ahz

olunup zābıti olan Mehmed Bey İbrahim Receb Bey mübâşereti ile meclis-i şer‘a ihzār

olunan İbrahim bin Mehmed'den nâm kul oğlunun yanında bulunan altmış iki dirhem

Trabzon işi at … hizmet ile kendiye … dimekle sāhibi zuhûr idince degin Serdâr

Hüseyin Bey ma‘rifeti ile bezzâzitânda Ahmed Çelebi'ye … vaz‘ olunmuşdur. Fî 9 min

Zilka‘de 50

Şuhûdüˈl-hâl: Halil Efendi el-Kādî, Ali Çelebi ibn-i İbrahim Müderriszâde, Hasan

Efendi el-Müderris, Hüseyin Ağa el-Müteferrika, Receb Halîfe ibn-i Hüseyin İmâm …

75-B-7

Vech-i tahrîr-i tezkire budur ki Rodoscuk mahallâtından Bevvâb Mehmed Bey mahalle

ahâlîsi bin elli senesine mahsûb olmak üzere üzerlerine edâsı lâzım olan … tavukları

teslîm eylediği ecilden yedlerine işbu tezkire virildi. Tahrîren fî evâsıt-ı Saferü'l-hayr

sene 1051

354

75-B-8

Vech-i tezkire oldur ki nefs-i Rodoscuk'da vāki‘ Bevvâb Mehmed mahallesinden bin

elli bir senesine mahsûb olmak üzere yüz dokuz re’s koyunlardan kırk altışar akçe

bedel-i ağnamların alunup yedlerine temessük virildi. Fi 1 Safer sene 1051

(imza)

355

SONUÇ

Osmanlı tarihinin aydınlatılmasında Şer’iyye Sicilleri zengin bir içeriğe sahiptir. Son

yıllarda bu alanda yapılan araştırmalar hız kazanmıştır. Bu defterlerde sadece hukuki

davalara değil noterlik işlemlerine, belediyecilikle ilgili düzenlemelere, vakıflarla ilgili

kayıtlara ve merkezden gelen bilgilere ulaşmamız mümkündür

İncelediğimiz defter Hicri 1050 yılını kapsamaktadır. Sicil içerisinde ait olduğu döneme

ışık tutacak pek çok belgeyi barındırmaktadır. Bu çalışma ile mahkemeye intikal etmiş

olaylardan yola çıkarak Tekirdağ ve Tekirdağ halkı hakkında bilgi sahibi olunmuştur.

İncelenen defterdeki belgelere baktığımızda Müslüman halk ile gayri Müslim halkın

beraber yaşadığını görmekteyiz. Defterde çoğunluğu alım-satım belgesi olması

hasebiyle o günüm ekonomisi hakkında bilgi sahibi olabiliriz. Miras paylaşımları

sayesinde kullanılan eşyalar, bağ, bahçe, ev gibi menkullerin değerleri öğrenilmiştir.

Yine Sicilde geçen meslek grupları sayesinde sosyal yaşantı hakkında bilgi sahibi

olduk.

Defteri incelediğimizde kadınların sosyal hayatta sanıldığının aksine her alanda yer

edindiklerini görmekteyiz. Kadınların bizzat mahkemede hazır bulunduklarını vakıf

kurarak vakfın yöneticisi olduklarını incelediğimiz belgelerden görmekteyiz.

Elimizde ki bu kaynak Osmanlı tarihi ve özelde Tekirdağ tarihini araştıran tarihçiler için

birinci elden kaynak olarak yol gösterici olacaktır.

356

KAYNAKÇA

Ahıskalı, Recep, “Muhzır”, DİA, C. XXXI, İstanbul 2006, s. 85-86.

Akgündüz, Ahmet, “İ’lam”, DİA, C. XXII, İstanbul 2000, s. 72-73.

Akgüzdüz, Ahmet, “İslam Hukukunun Osmanlı Devletinde Tatbiki: Şer’iye

Mahkemeleri ve Şer’iye Sicilleri”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, Sayı

14, 2009, s. 23.

Atar, Fahrettin, “Mahkeme”, DİA, C. XXVII, İstanbul 2003, s.338-341

Atar, Fahrettin,, “Kadı”, DİA, C. XXIV, İstanbul 2001, s. 66-69.

Ateş, Hacer, “Kuzey Marmara’da Bir Liman Kentinde Ticaret: XVI. Yüzyılda

Tekirdağ-Rodoscuk Limanı”, Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi,

C III. Sayı 6, 2013, s.21-22.

Ateş, Hacer, “Tekirdağ”, DİA, C. XL. İstanbul 2011, s. 359-362.

Aydın, M. Akif, “Osmanlı Devletinde Mahkeme”, DİA, C. XXVII, İstanbul 2003, s.

341-344.

Demir, Abdullah, Medeni Yargılama Hukuku Osmanlı Mahkemesi, Yitik Hazine

Yayınları, İzmir 2010, s. 33-34.

Ekinci, Ekrem Buğra, “Osmanlı Devleti’nde Mahkemeler ve Kadılık Müessesesi

Literarürü”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 5, C.III, İstanbul 2005,

s.418.

Ergenç, Özer, “Osmanlı Şehirlerindeki Yönetim Kurumlarının Niteliği Üzerinde Bazı

Düşünceler”, VII. Türk Tarih Kongresi, C. II, Ankara 1981, s. 1265.

Gedikli, Fethi, “Osmanlı Hukuk Tarihi Kaynağı Olarak Şer’iyye Sicilleri”, Türkiye

Araştırmaları Literatür Dergisi 5, C. III, İstanbul 2005, s 190.

Küçükaşçı, Mustafa Sabri, “Mahalle”, DİA, C. XXVII, İstanbul 2003, s. 323-324.

Kütükoğlu, Mübahat S., “Berat”, DİA, C. V, İstanbul 1992, s. 472.

357

Kütükoğlu, Mübahat S., “Buyruldu”, DİA, C. VI, İstanbul 1992, s. 472.

Kütükoğlu, Mübahat S., “Ferman”, DİA, C. 12, İstanbul 1995, s. 400.

Moğol, Hasan, Şer’iyye Sicilleri Sözlüğü, Mehter Yayınları, Ankara 1997, s. 23.

Oğuz, Mustafa ve Ahmet Akgüzdüz, “Hüccet”, DİA, C. XVIII, İstanbul 1998, s. 446-

450.

Ortaylı, İlber, “Osmanlı Devleti’nde Kadı”, DİA, C. XXIV, İstanbul 2001, s. 69-73.

Özcan, Tahsin, “Muhallefat”, DİA, C. XXX, İstanbul 2005, s. 406-407.

Şentop, Mustafa, “Tanzimat’tan Önceki Dönemde Osmanlı Mahkemelerinin Görev ve

Yetkisi”, Türk Hukuk Tarihi Araştırmaları, Sayı 1, (Bahar), İstanbul 2006,

s.87-105.

Uğur, Yunus, “Mahkeme Kayıtları (Şer’iye Sicilleri): Literatür Değerlendirmesi ve

Bibliyografya”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 1, C. I, İstanbul 2003,

s. 310.

Uğur, Yunus, “Mahkeme Kayıtları (Şer’iyye Sicileri): Literatür Değerlendirmesi ve

Bibliyografya”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 1, C. I, İstanbul 2003,

s. 305-310.

Uğur, Yunus, “Şer’iyye Sicilleri”, DİA, C. XXXIX, İstanbul 2010, s. 8-11.

Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Devletinin İlmiye Teşkilatı, Türk Tarih Kurumu,

Ankara 1965.

358

ÖZGEÇMİŞ

Ayşe Özkan, 1983 yılında İstanbul’da doğdu. İlköğrenimini İstanbul/ Zeytinburnu’nda

Çiftlik İlköğretim Okulu’nda tamamladı. Aynı şehirde, 2000 yılında Zeytinburnu İmam

Hatip Lisesi’nden mezun oldu.

2014 yılında Sakarya Üniversitesi Tarih Bölümünde lisans eğitimini tamamladı. 2014

yılında Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Ana Bilim Dalı, Osmanlı

Müesseseleri ve Medeniyeti Tarihi Bilim Dalı’nda Yüksek Lisans eğitimine başladı.

1587 numarali rodoscuk (tekfurdaĞi) Şer’İyye …

Documents