14 mei 1976 - university of groningendnpprepo.ub.rug.nl/10539/9/vend_1976_1152.pdf ·...
TRANSCRIPT
14 mei 1976
Het PvdA-VVD-wetsontwerp inzake abortus. Standpunt van de VVD-fractie en opinies van lezers over deze kwestie.
pagina 4t/m 7
Kamerlid Scherpenhuizen over de verstedelijkingsnota van de regering: Centralisten aan de macht.
pagina 8 t/m 10
Onze parlementaire redacteur over het wetsontwerp Vermogensaanwasdeling
pagina 11
Ruim aandacht voor het bejaardenbeleid. Arti"' kei van mej. Kappeyne van de Coppello en interview met Ch. Fokke
pagina 12 t/m 15
Hoofdschotel van het Kamerjournaal vormt deze keer het PvdA-verkiezingsprogram in wording
pagina 16
Eerbetoon aan de grote Spaanse liberaal Salvador de Madariaga, een artikel van A.W. Abspoel
pagina 18
Onze redacteur buitenland schenkt aandacht aan het verdeelde Libanon
pagina 21
De vrouwen in de WO hielden hun jaarlijkse Landdag. met inleidi.ngen van mevrouw Van Someren en de heerWaalkans
Interview met de nieuwe JOVDvoorzitter Remkes (foto) op pagina 27 en een afscheidsartikel van Ben Verwaayen over VVD-jongerenpolitiek op pagina29.
pagina22
In de Eerste Kamer hield ir. Louwes minister Pronk een lijst voor van alle linkse clubjes. die de regering bij het ontwikkelingswerk subsidieert.
Gastschrijver F.A. van Spanje voelde op het congres volksgezondheid de griezels in zijn hart sluipen
pagina 33
pagina31
0 m beroerd van te worden Ruim twee maanden geleden heeft KVPIeider Frans Andriessen in een interview met ons blad gezegd. dat hij in de komende kabinetsperiode samenwerking met de huidige WO niet zit zitten. Hij uitte kritiek op onze partij. die natuurlijk niet zo leuk was om te horen. maar die zeer gematigd was vergeleken met het commentaar dat dezelfde Andriessen nu gegeven heeft op het concept-verkiezingsprogram van de PvdA. Frans vindt dat een program .. om beroerd van te worden". En zijn partijgenoot minister Van Agt heeft laten weten dat er op basis van dat program niet met de PvdA te regeren valt. Duidelijke taal. die de hoop doet toenemen dat een tweede kabinet-Den Uyl er niet inzit. Het is intussen wel de vraag wat er allemaal nog zal veranderen in het concept-program van de PvdA tegen de tijd dat de definitieve tekst moet worden vastgesteld. PvdAminister Duisenberg heeft gewaarschuwd dat zijn partij zich buiten spel zou plaatsen. als men aan dit concept vasthoudt. De socialistische ministers Van der Stoel en Vredeling hebben eveneens ernstige bezwaren. Met andere woorden: er is binnen de PvdA een machtsstrijd aan de gang tussen de radikale achterban en een belangrijk deel van het partijkader en het partijbestuur enerzijds en een aantal verantwoordelijke bewindslieden anderzijds. Dat is al jaren zo. maar de zaak bereikt, naar mate der verkiezingen naderen. een climax. De meningsverschillen binnen de PvdA lijken langzamerhand zó groot te worden. zó essentieel ook en ze worden bovendien zó duidelijk ten toon gespreid, dat de bom wel moet barsten. Wie tracht de zaak objectief te analyseren. moet in ieder geval concluderen dat de PvdA ernstig verdeeld is en niet in staat om enige zin voor de werkelijkheid aan de dag te leggen. Getuige de absurditeit om een wenslijst op tafel te leggen zonder zich ook maar een ogenblik te verdiepen in de vraag hoe het allemaal betaald moet worden. Van zo'n partij kan een behoorlijk bestuur van het land niet verwacht worden.
Verdeeldheid is er niet alleen bij de socialisten. maar ook- en zeker niet minder ernstig - in het confessionele kamp. Nog steeds worden door de voorstanders verwoede pogingen gedaan om het CDA tot stand te
brengen. Misschien lukt het op papier ook nog wel, ondanks de acties tegen één CDAlijst van kaderleden zowel van de ARP als van de CHU . Maar voor iedereen is duidelijk dat een papieren CDA een zó broos geheel zal zijn. dat het geen machtsfactor van betekenis kan vormen. Het zou een sterk verdeelde club zijn. die op straffe van uit elkaar vallen geen duidelijke politieke keus kan maken. VVD-partijvoorzitter Korthals Altes heeft ruim een jaar geleden. toen hij zijn eerste rede als voorzitter hield. gezegd dat de totstandkoming van het CDA van groot belang zou zijn voor de nationale politiek. Dat is nog steeds waar. maar wel op voorwaarde dat zo'n CDA een hecht bouwsel is. Nu zeker lijkt dat men zand in plaats van cement moet gebruiken. lijkt het maar beter om van de bouw af te zien. Partijen die het land moeten besturen dienen in de eerste plaats zèlf te weten wat ze willen - en daarvan is bij het CDA helaas geen sprake. Een verdeelde PvdA, een verdeeld CDA. Wij kunnen ons daarover verheugen. omdat het in de verkiezingsstrijd winst kan opleveren. Maar als je de zaak bekijkt met in de eerste plaats het landsbelang voor ogen. dan is het verontrustend dat er zo'n verdeeldheid heerst in de grote politieke groeperingen van socialisten en confessionelen. Als belangrijke partijen zich niet duidelijk weten te presenteren aan de kiezers. dan is dat het begin van een gevaarlijke politieke chaos. Het enige wat de WO daar tegenover kan stellen is een door de hele partij gedragen concreet en modern liberaal program. dat met het élan van een onverdeelde partij wordt gebracht. Het zal een program moeten zijn, dat de massa. die alle geharrewar beu is en daar net zoals Frans beroerd van wordt, aanspreekt. De voorwaarden om tot zo'n program te komen. zijn zeker aanwezig. De bouwstenen draagt men op tal van deelcongressen reeds aan.
Ph. C. la Chapelle. hoofdredacteur
Hoofdpunten uit het abortuswetsontwerp Op 6 mei hebben de VVD-kamerleden Geurtsen en mevrouw Veder-Smit samen met de PvdA-kamerleden Lamberts en Roethof een gezamenlijk abortuswetsontwerp gepresenteerd. Wie moeite heeft met dit n~et alled~ag~e politieke verbond, doet er goed aan om de fe1ten op z1ch m te laten werken en zijn of haar oordeel dan nog eens te bezien. Dit zijn de hoofdpunten uit het voorstel: . • De beslissing ligt uiteindelijk bij de vrouw, echter na Uitvoerig overleg met haar arts. • Het abortusverbod, zoals dat nu in de strafwet staat en in de praktijk al jaren niet meer wordt nageleefd, wordt geschrapt. Daarvoor in de plaats komt een nieuw strafwetartikel: .. Onder een ander van het leven beroven wordt begrepen het doden van een vrucht die naar redelijke_rwijs ve_rwacht mag worden in staat is buiten het moederlichaam m leven te blijven". Met andere woorden: abortus op levensvatbare vruchten blijft verboden. Met het voortschrijden van dé ontwikkelingen in de medische wetenschap zal derhalve de grens waarboven geen abortus meer mag worden gepleegd steeds strengerkomen te liggen.
Toezicht • Een door de minister benoemde adviescommissie houdt toezicht op de gang van zaken in de ziekenhuizen en de klinieken, vooral op de zorgvulqigheid. • Er komt een anonieme registratie. • Afbreking van zwangerschap mag uitslui_tend d~or bevoegde artsen worden gepleegd in erkende ziekenhUlzen en erkende klinieken. • Abortus kan in het ziekenfondspakket worden opgenomen, winstbejag is verboden. • Artsen die de voorschriften niet nakomen zullen voor het Medisch Tuchtcollege moeten verschijnen. Zij kunnen tot een boete van tienduizend gulden worden veroordeeld, en kunnen hun bevoegdheid zelfs verliezen. • Onbevoegden komen wel direkt voor de strafrechter, waarbij de straffen variëren van 4 1
/ 2 tot vijftien jaar. • Van wezenlijk belang voor de vraag .of een abortu~ m~g worden gepleegd is dat de arts met w1e een vrouw z1ch m verbinding stelt moet nagaan of de vrouw in vrijheid en verantwoordelijkheid (jegens zichzelf en jegens de ongeboren vrucht) tot haar besluit is gekomen. Daarbij wordt tevens gelet op de duur van de zwangersch_ap. Een termijn voor de duur van de zwangerschap wordt m het wetsontwerp niet genoemd. Daarvoor zijn verschillende re?~nen: de duur van een zwangerschap is buitengewoon moelliJk te bewijzen. De bepaling dat abortus op levensvat?are vruc~ten verboden is, moet in de praktijk tot een med1sch en et1sch verantwoorde grens kunnen leiden.
Vergelijking
In NRC-Handelsblad van vrijdag 7 mei heeft een vergelijking gestaan tussen het nieuwe wetsvoorstel en de ingetrokken eigen wetsontwerpen van de PvdA en de VVD. Deze krant heeft vergeleken op tien hoofdpunten. Daaruit blijkt dat op negen punten het nieuwe ontwerp exact is ontleend aan het oorspronkelijk voorstel van mevrouw Veder-Smit en Geurtsen. Alleen de strafbepaling voor de arts is op een onderdeel iets beperkter dan in het oude ont-werp van de VVD-kamerleden. · Opmerkelijk detail: vergeleken met het voorstel van de KVP/ ARP is de straf voor onbevoegden in het nieuwe voorstel van VVD/PvdA veel zwaarder.
•
door onze parlementaire redacteur
Abortus: PvdA en. V De VVD en de PvdA hebben elkaar gevonden op een gezamenlijke wettelijke regeling van de abortuskwestie. Zij moesten elkaar wel vinden omdat het kabinet-Den Uyl voor deze problematiek geen oplossing wilde aandragen, en omdat pogingen van de VVD om samen met de christendemocratische partijen KVP, ARP en CHU een wettelijke regeling te maken door die laatsten zijn afgewezen.
Fractievoorz.itter Hans W1egel heeft dit vi-er weken geleden uitvoerig in dit partijblad toegelicht. Die noodzaak om samen met elkaar in zee te gaan blijkt ook uit de toelichting op het nieuwe wetsvoorstel.
"itat "" .Twee citaten: 1.• .. De kans moest niet denkbeeldig worden geacht dat de voor begin mei aangekondigde plenaire behandeling zou leiden tot de verwerping van alle drie de voorstellen.
De huidige, niemand werkelijk bevredigende impasse, zou dan blijven voortduren. De Kamer zou daarmee blijk gegeven hebben van zijn onmacht voor dit vraagstuk een oplossing te vinden; een onmacht, die veroorzaakt zou zijn door de onwil om te zoeken naar een aanvaardbaar compromis. Het was en is onze gezamenlijke overtuiging dat wij het zover niet mochten laten komen" .
2. ..Na het bekend worden van het bereiken van materiële overeenstemming tussen ons vieren (de indieners Geurtsen en mevrouw VederSmit, en hun PvdA-collega's Lamberts en Roethof) is in een enkel commentaar verwondering te beluisteren ge-
KVP-minister VAN AGT, die het wetsontwerp straks zou moeten bekrachtigen.
weest over dat resultaat, gegeven de politieke tegenstel lingen, die tussen ons bestaan. Het lijkt ons daarom goed er geen misverstand over te laten bestaan, dat wij er geen behoefte aan hebben die tegenstellingen te verbloemen. Zij zijn duidelijk aanwezig en worden door het feit dat wij elkaar op een oplossing van het abortusvraagstuk hebben kunnen vinden, niet opgeheven. Wij meenden slechts dat het bestaan van die tegenstellingen ons er niet van mocht weerhouden om samen te werken aan de oplossing van het vraagstuk van de abortus, toen duidelijk was geworden dat wij het eens konden worden over de wijze waarop dat zou moeten gebeuren. Hadden wij onder die omstandigheden ons standpunt laten bepalen door de bestaande politieke tegenstellingen, dan zouden wij naar ons inzicht hebben verzaakt aan onze democntische verplichtingen" .
:VD moesten elkaar vvel viil.deil.
Oe vier indienera van h!lt initiatief-wetaontwerp. tijdens hun periConferentie op 6 mei. V .l .n.r. Roethof en Lamberts (PvdAI. Veder-Smit en Geurtsen (VVO).
e rde t, 'd
Op de persconferentie waarop de vier indieners het nieuwe wetsontwerp hebben gepresenteerd, hebben zij de verwachting uitgesproken dat dit voorstel in de Tweede Kamer een meerderheid zal halen. Zij verwachten dat de Kamer dit wetsontwerp in augustus of september zal behandelen.
Daarna gaat het naar de Eerste Kamer. Het is bekend dat het in dat deel van het parlement moeilijker zal zijn om een abortuswet aangenomen te krijgen dan in de Tweede Kamer. De indieners zeiden hierover toch hoopvol gestemd te zijn. Pas daarna komt het probleem aan de orde van de ondertekening door ministerVan Agt.
POCKET FISHERMAN
de enige opvouwbare werphengel met ingebouwde molen. Opgevouwen r.lechts: 25 x 10.5 K 8.5 cm, gewicht 380 gram.
PRIJS : f79.50incf. BTW
Hand1g om altijd bij de hand te hebben b.v. voor tellers, kampeerders, vliegtuigvakantiegangers, past in het dashboardkastJe
Zendt miJ onde1 rembours voor f 79.&0. met recht van teruggaaf b1nnen 8 dagen 1 Pocket Fisherman :
Naam
Straal .
Plaats:
EFKA IMPORT· Lorentzstraat 152 · Zandvoort Telefoon 02507-2798 - telex 41606
no. 12
Tot nu toe is die KVP-minist!!r weinig genegen geweest om een !egalisering van abortus te bekrachtigen, hoewel ook hij er mede-verantwoordelijk voor is dat de bestaande strafbepalingen niet worden nageleefd. Van Agt erkent daarmee dat die strafbepalingen verouderd zijn en niet kunnen worden nageleefd.
Direkt na het verschijnen van het nieuwe wetsvoorstel heeft de VVD-fractie in de Tweede Kamer een verklaring uitgegeven. Daarin staat dat .,de beginselen die ten grondslag liggen aan dit wetsontwerp ook het fundament vormden van het eerder door mevrouw Veder en de heer Geurtsen ingediende voorstel " . (Zie hiervoor het hierbij geplaatste artikel over de hoofdlijnen van het voorstel) .
noemt het .. van
wezenlijke betekenis" dat abortus niet is toegestaan op een vrucht die naar redelijkerwijs verwacht mag worden in staat is buiten het moederlichaam · in leven te blijven.
Ook wordt benadrukt dat een arts zijn bevoegdheid kan verliezen als hij misslagen begaat, en in dat geval kan worden berecht als hij de geneeskunst toch blijft uitoefenen.
De verklaring van de VVDfractie besluit met: .. De uitgewerkte tekst van dit voorstel is zodanig dat lichtvaardige en onzorgvuldige zwangerschapsonderbrekingen - een in de huidige praktijk voor ons onaanvaardbare realiteit door het aanvaarden van dit voorstel zullen kunnen worden vermeden".
Zelfoverwinnin
Tot slot: de KVP probeert de VVD nu zwart te maken door het nieuwe voorstel .,normloos" te noemen.
Wij willen hierbij twee dingen aantekenen:
e Wie het wetsvoorstel leest (zie de hoofdpunten) kan onmogelijk volhouden dat dit normloos zou zijn.
e In een democratie is het gebruikelijk dat niet persoonlijke opvattingen tot wet worden gemaakt, maar de opvattingen die door een meerderheid van de samenleving als redelijk worden gevoeld, daarbij rekening houdend met de meningen van de minderheid. Zeker bij een gevoelig vraagstuk als dat van de abortus kost dat !!nige zelfoverwinning. zoals mevrouw VederSmit op de persconferentie het treffend heeft genoemd.
•
(J1H/t a/J~M
Mijn opinie is ••• Gods geboden
Als katholiek lid van de WD zou ik mijn mening willen zeggen over het wetsontwerp en het standpunt van de WD t.o.v. het legaliseren van abortus. Als partij. die de vrijheid van het individu voorstaat, vind ik het afschuwelijk, dat de meest onschuldige en weerloze onder ons, de mens in de moederschoot, het recht wordt ontnomen het levenslicht te aanschouwen. Het is verschrikkelijk, dat een mens vermoord zou kunnen worden, zonder dat dit gestraft wordt. Deze weerlozen zouden beschermd moeten worden. De heer Wiegel heeft enkele weken geleden op een bijeenkomst in Sittard gezegd, dat het 5 jaar geleden niet mogelijk geweest zou zijn, dat zoveel katholieken lid van de VVD waren, en nu is dat wél zo! Velen voelden zich niet meer thuis in de KVP en hebben 'n nieuw politiek tehuis gevonden in de VVD. Laat men ons dan niet het leven in het nieuwe tehuis onmogelijk maken, door het ons voorgehouden gebod: Gij zult niet doden, met voeten te treden. Ik vraag onze afgevaardigden, tijdig te bedenken, dat het negeren van God's geboden niet ongestraft zal blijven. Ongetwijfeld zullen vele katholieke leden van de VVD dezelfde mening zijn toege-daan.
Depressie
J.JASPAR, U lestraten. Zuid-Limb.
Met respect voor hen die te goeder trouw de mogelijkheden voor abortus provocatus willen verruimen vraag ik mij
met beklemming af, of deze ingreep werkelijk de beoogde hulp aan in nood verkerende vrouwen zal kunnen bieden. Afgezien van theorieën inzake beschikkingsrecht over leven en dood meen ik dat mensen zo min mogelijk op hun eigen geweten dienen te worden teruggeworpen en zo min mogelijk psychisch moeten worden belast met de vraag of zij - elke rationalisering en justificatie ten spijt- toch niet onjuist hebben gehandeld. Ben ik van deskundige zijde goed ingelicht, dan zou abortus provocatus kunnen leiden tot de ,zg. ..maligne depressie", éen gemoedstoestand die zelfs met de beste psychiatrische hulp niet meer is te genezen en die vooral op latere leeftijd steeds kwellender vormen zou aannemen. In dit licht gezien zal .,liberalisering" het tegendeel van werkelijke bevrijding zijn. Eerlijk gezegd weet ik niet, hoe men zal moeten handelen ten aanzien van de bij aanranding, overspel of incest geschapen vrucht; toch zal men wellicht ook hier eerder moeten denken aan maatschappelijke opvang en begeleiding - hoe hoog wordt daarvan tegenwoordig niet opgegeven! - dan aan vernietiging. Hoe het ook zij. in geval van twijfel zal men zich het best van een beslissing kunnen onthouden. Persoonlijk hoop ik, dat de ingediende initiatiefwetsontwerpen niet aangenomen zullen worden. Ik zeg dit als VVD-lid met een agnostische achtergrond.
Mr. B. WAANDERS, Den Haag
Grondwet
Inderdaad, mijnheer La Chapelle, het is duidelijk dat een deel van onze bevolking het moeilijk heeft met wat u noemt ..!egalisering" van
abortus en dat de heer Van Riel niet de enige liberaal is, wiens geweten zich verzet tegen de aantasting van het ongeboren leven. Ook al is voor hem de abortus-kwestie wel de politieke halszaak geworden, zoals hij in Accent van 1 5 november 1975 (niet in Vrijheid en Democratie) zo treffend uiteenzet. En zo zijn er meer voorbeelden te noemen, waarbij van ernstige verontrusting kan worden gesproken onder brede lagen van onze bevolking, omdat ons geldend recht niet wordt gehandhaafd en er met het begrip rechtsstaat wel heel gemakkelijk wordt omgesprongen. Zelfs door ministers van justitie!
Ik wil mij nu beperken tot wat u zo duidelijk betitelt als ..!egalisering" van abortus. Dank voor deze duidelijkheid, want die hebben wij ten zeerste nodig. De VVD is namelijk gekomen met een compromis - initiatiefwetsvoorstel dat de kool en de geit wil sparen en over dit compromis is door de heer Geurtsen en mevr. Veder-Smit onderhandeld met de indieners van het PvdA-ontwerp.
Nu deze besprekingen tot het door de initiatiefnemers gewenste resultaat hebben geleid, is er sprake van een nieuw compromis, waarbij beide partijen een deel van de eerst ingenomen standpunten dienen prijs te geven en ik ben bang dat de hand van de heer Wiegel dan niet zonder ernstige brandwonden uit het vuur zal komen. Ik weet natuurlijk heel goed dat wat Wiegel bedoelt met een verantwoorde procedure in abortuskwesties een rekbaar begrip is, maar een verder tegemoetkomen aan de verlangens val) Lamberts-Roethof brengt ons wel heel dicht bij de volkomen vrije abortus!
Ik kan mij indenken dat de politicus Wiegel teleurgesteld is dat het abortusvraagstuk nog altijd niet uit de partijpolitieke sfeer is gehaald en dat hij verder verontwaardigd en bedroefd is. Mij spreekt echter meer aan wat verderop in de laatste kolom van pag. 9 van Vrijheid en Democratie van 16-4-'76 door dezelfde heer Wiegel wordt gezegd n.l. dat men bij de abortusproblematiek niet alleen moet kijken naar wat men zelf wil of wat een meerderheid wil.
Het gaat er om dat een ruime meerderheid van onze samenleving, goed voorgelicht en na rijp beraad met een nieuwe wettelijke regeling niet alleen .,vrede kan hebben", maar deze ook juist acht. In onze grondwet heeft men de grond· slagen van ons staatsbestel vastgelegd en wel zodanig dat wijziging slechts mogelijk is met een versterkte of gekwalificeerde meerderheid van 2/3 van de in tweede lezing uitgebrachte stemmen. In die grondwet heeft men eveneens een aantal grondrechten van de burgers neergelegd, waarvan wijziging dus ook slechts met 2/3 meerderheid kan geschieden.
Een recht op leven wordt in onze grondwet niet met name genoemd, maar we kunnen veilig stellen dat onze hele wetgeving hiervan uitgaat en men het dus niet nodig heeft geoordeeld dit punt op te nemen. De universele vèrklaring van de rechten van de mens noemt in artikel 3 het recht op leven wel en artikel 2 van ons Burgerlijk Wetboek luidt: .,Het kind waarvan een vrouw zwanger is wordt als reeds geboren aangemerkt, zo dikwijls zijn belang dit vordert" . Een fictie, waarbij in de eerste plaats gedacht zal zijn aan vermogensrechtelijke be-
I • • - • --_- - - ~
I .
:a
langen van het kind, maar een recht op leven wordt hier al weer verondersteld.
En zou nu een ontnemen van dit leven met een gewone · meerderheid mogelijk gemaakt kunnen worden, terwijl het briefgeheim en de onschendbaarheid van de woning slechts met 2/ 3 meerderheid kunnen worden gewijzigd? Dit standpunt lijkt mij voor een overtuigd aanhanger van de liberale beginselen moeilijk te verdedigen en gelukkig zijn er aanwijzingen dat onze Eerste Kamer het abortus-akkoord van de VVD en de PvdA niet zal nemen en als vaker in onze parlementaire geschiedenis zal optreden als een bolwerk tegen overijling.
Laat ons toch vooral niet onder de invloed van pressiegroepen bezwijken voor de waan van de dag. Want wat ons door pers, radio en tv wordt voorgehouden is toch al te bar. Zo b.v. het Dt en
Sien programma ván de NOS op zondag 25 april, waarin een overigens heel onschuldig uitziende dame reclame komt maken voor de ,.zaagmethode" , alsof er met een figuurzaag plankjes triplex verzaagd worden, terwijl in werkelijkheid ongeboren kinderen in de moederschoot in stukken gesneden wor.den en daarna in het afvalvat gegooid.
En dat alles omdat er ondanks alle moderne voorlichting door een aantal jongelui, die mekaar vaak nauwelijks kennen, .. gevrejen" wordt, om nogmaals een uitdrukking uit de Ot en Sien-uitzending te gebruiken.
Wie dergelijke toestanden wil gaan )egaliseren" begeeft zich toch wel op een hellend vlak en het wordt hoog tijd dat ook in de VVD de tegenstanders hun geluid eens laten horen en duidelijk uit laten komen dat een liberaal stand-
In het bosrijke Teteringen (N. Br.) werd deze fraaie villa jaren geledén met SURFAKOTE behandeld en ziet er nog voortreffelijk uit. Weer een bewijs dat Surfakote de schriftelijke garantie -10 jaren- waar maakt!
Sinds 1960 werden in ons land vele duizenden huizen, flats. kerken. kantoren en · industriële bouwwerken met Surfakote gespoten. SURFAKOTE MUURCOATING is 20 à 30 maal
punt dichter bij het .. neen, tenzij" van het confessionele ontwerp ligt · dan bij het ,.ja" van Lamberts-Roethof. Het is een droevige zaak dat de VVD wat betreft de bescherming van het ongeboren leven, van oudsher een hoeksteen van onze rechtsorde, de confessionelen alleen laat staan en nu weer uit partijpolitieke overwegingen met de PvdA in zee gaat. In de Volkskrant kon dan ook terecht gesproken worden van onderhandelingen over de te volgen procedure óm dit compromis door de Kamer ,.te loodsen". Bepaalde kringen willen blijkbaar zo snel mogelijk van dit hete hangijzer bevrijd worden, maar ze vergeten dat een dergelijke zaak los van alle partijpolitiek behandeld dient te worden door Kamerleden die weten waar ze over beslissen. En dat is met onze volks-vertegenwoordiging beslist niet het geval! ·
Mr.J. F. ENGELS, Den Haag
Liberaal?
Graag wil ik reageren op de brieven van M. de LangeBurger en mej. G. W. Nieuwenhuizen, in Vrijheid en Democratie van 30 april. Deze twee mensen zeggen dat het tegen de liberale principes is om abortus te laten plegen. Kunnen zij en vele anderen zich niet voorstellen wat er aan de hand is als er een ongewenst kind geboren word? De moeilijkheden als de moeder nog ongetrouwd is, hoe ze door vele anderen bekeken wordt. Ook het kind zal er later last van krijgen als het· weet dat het eigenlijk niet welkom was. Vaak worden de kinderen later verwijten gemaakt. Mijn vraag: is het liberaal als moeder en kind hun hele verdere leven hinder blijven ondervinden als gevolg van een moment van onbedachtzaamheid?
M. den OTTOLANDER, Spijkenisse
dikker dan een gewone verflaag en wordt in één keer aangebracht. Grofkorrelig of fijn, in elke kleur, is weerbestendig, waterafstotend, brandwerend, helpt schimmel- en mosvorming te voorkomen.
Vraag vrijblijvend dokumentatie bij de Surfakote-fabriek, B.V. Schuytvlot, Provincialeweg 113, Montfoort (U.), telefoon 03484- 1587.
.. ua.at- gnrb·· BECK MAKELAARDIJ O.G.
Bemiddeling aan- en verkoop hypotheken- taxaties v. Zuylen v. N ijsveltstraat 11 0 Wassenaàr-01751 - 19205
WONINGEN
ONZE WONINGGIDS
is op aanvraag
verkrijgbaar
~ustig wonen in Heemstede"Bioemendaai-Aerdenhout of omgeving. rato s met tekst van te koop staande huizen zenden wij u op aanvraag.
Makelaarskantoor van Dormolen - Heemstede. Lid NBM. MCC en FOTOBEURS - tel. 023 - 280975 - 288628 (ook in het weekend en in de avonduren).
als hetoverwonen in west-brabantgaat makelaardij i.o.g.lid n.b.m. @ t 1 bergen op zoom 01640-42350 van ·= ps a roosendaai 01650-49054 ·
Geheel vrijstaande landhuizen aan het riviertj~ .. De Giessen" te Giessenburg op het eiland .. De Kloeve".
KIJkwoning geopend zat13rdags van 11 tot 15 uur.
Inlichtingen: NEDERLOF MAKELAARDIJ b.v. Boomgaardstraat 2, Papendrecht- Telefoon 078-50488
J.C.Brouwer bv Makelaardij o.g -
Hypotheken - alle Verzekeringen - Financienngen. Park Arenberg 17- De B11t- Telefoon· 030-760t32
Onroerend goed in Utrecht en omgeving 1
MAKELAARDIJ DE KEIZER Berkstraat 35- Nieuwegein-Vreeswijk
Telefoon 03402-1300/6300 Graag sturen wij u foto's van te koop zijnde huizen.
BEZOEKT ONZE FOTO-EXPO Foto's en beschrijvingen van alle te koop zijnde woningen
in en om Haarlem
Dag. geopend (na afspraak ook 's avonds en 's zaterdags)
Makelaarskantoor
RANDWIJK B.V.-023-24.12.24 Zandvoorterweg 67- Aardenhout
In februari van dit jaar heeft de regering de ,.verstedelijkingsnota" ter discussie aangeboden. Deze nota is het tweede deel van de derde nota over de Ruimtelijke Ordening, welke werd aangekondigd bij de regeringsverklaring van 23 mei 1973. Het eerste deel was de Oriënteringsnota, waarover in augustus 1975 uitgebreid door de Tweede Kamer is gediscussieerd. He~ nu ter discussie staande stuk bevat de beleidsvoornemens van het kabinet over de spreiding van de bevolking over het land en de daarmede verband houdende verstedelijking en mobiliteit.
De nota volgt de procedure van de planologische kernbeslissing en zal dus uitgebreid in den lande besproken worden voordat de Kamer zijn mening erover zal uitspreken. In de afgelopen tijd is in het land een dertigtal bijeenkomsten georganiseerd waarop men de bevolking heeft willen vertellen hoe goed en mooi het wel in ons land zou worden als men bereid was de gedachten van de nota te volgen.
De niet zo overvloedig bezochte bijeenkomsten werden begeleid door middel van de ,.Verstedelijkingskrant". een informatieblad dat náást de algemene beleidslijnen voor de verschillende delen van het land, op de voor dit gebied gedachte oplossingen uitgebreid inging. Of met deze voorlichting over de verstedelijkingsnota de burger en de inspraak een goede dienst bewezen is, is de vraag, gezien de wijze waarop hier en daar de discussie gevoerd werd, danwel de boot afgehouden is. Maar ronduit pijnlijk lijkt mij als bijv. dagbladen in Noord-Holland signaleren dat de krant bol stond van de nonsens.
Beleid
Ik zal eerst trachten kort het beleid van de regering te beschrijven alvorens op een aantal punten kritiek te leveren. De regering wil de verstedelijking vim ons land zoveel mogelijk concentreren in bestaande en nieuw te vormen stedelijke centra. In de nota wordên daartoe Groningen, Zwolle, Breda en Heimond definitief aangewezen als groeisteden. Het beleid zal er op gericht worden de bestaande stedelijke functies te handhaven en te versterken.
Een van de instfumenten hiertoe is het stadsvernieuwingsbeleid. De hieruit voortvloeiende overloop moet zoveel mogelijk worden beperkt en waar nodig plaatsvinden naar de officiële groeikernen. In de groeigemeenten zal ook werkgelegenheid moeten zijn en voor zover die niet aanwezig is danwel zal komen zullen goede openbaar vervoerverbindingen zodanig moeten zijn dat men in korte tijd zijn werkplaats kan bereiken. In dit geheel zijn groeikernen met een aflopende taakstelling in de jaren tachtig: Hoorn. Huizen, Nieuwegein, Capelle a.d. IJssel, Rotterdam-Oost, Zevenhuizen. Groeikernen met een nieuwe of verhoogde taakstelling zijn: Zoetermeer, Pijnacker-Nootdorp, Spijkenisse, Barendrecht/Smitshoek, Alkmaar, Purmerend, Almere, Lelystad, Houten, Duiven/Westervoort.
De centrale open ruimte, evenals andere nog weinig bebouwde gebieden zullen niet bij het verstedelijkingspraces van de grote stadsgewesten worden betrokken, miH uitzondering van het gebied langs de Hofpleinspoorlijn (Nootdorp, Pijnacker. Berkel). Dit gebied wordt gezien als noodzaak voor de uit-
De Centralisten aan de macht
Drs. J F Scherpenhuozen, Tweede Kamerlid van de VVD sonds 1973. gespecialiseerd on ruomtelijke ordening en planologo , onderwerpt on dot artikel de Verstedelijkongsnota van de regering Den U yl aan eon kritische beschouwong. In de hota geeft de ragerong de grote lijnen aan die gevolgd zullen moeten worden om ons land on de toekomst het aanzoen te geven dat welgevallig os aan dot kabinet.
breiding van de Haagse agglomeratie.
Spreid"ng
In tal van opzichten is thans de idee van de bevolkingsspreiding verlaten. Niet alleen ten aanzien van het wonen buiten de steden, maar ook ten aanzien van de spreiding over de landsdelen.
Hoewel de nota nog steeds uitgaat van een versterking van de stad Groningen en het Eemsmondgebied, is toch een van de argumenten uit de tweede nota eraan ontvallen.
Ging men ervan uit dat een verplaatsing van de bevolking mede een goede zaak was om de druk op het Westen te verlichten, thans gaat men
ervan uit dat dit alles ook door een goed stedelijk inrichtingsbeleid in het westen des lands opgevangen kan worden. De aandacht ééns gericht op Leeuwarden en Emmen, schijnt met alle nare konsekwenties voor deze steden, nu voor een groot deel verlaten te zijn. Men noemt ze nog wel, maar een nadelig effect op de mogelijkheden voor deze gemeenten lijkt bepaald niet uitgesloten. De zorgen van de gemeentebesturen zijn dan ook zeer begrijpelijk, want het uit het beleid glijden kan slechts een nadelig effect hebben op dé aantrekkelijkheid voor vestiging van industrieën en diensten. Opvallend is hierbij eveneens dat de aandacht die bijv. Twente als zwaartepunt in de
Tweede Nota kreeg verdwenen is. Het minste wat men dan kan en mag verwachten is dat hiervoor duidelijke argumenten aangevoerd worden. Maar de nota gaat er aan voorbij. Andere doelstellingen zijn : Vermindering van de te verwachten trek uit Noord- en Zuid-Holland en een vrlichting van de te verwachten druk op Noord-Brabant en Gelderland met uitzondering van West-Brabant. De zorg van de overheid voor het heil van de burger is ontroerend. Men maakt zich zorgen over de reistijd van forensen en hun deelname aal) het sociale leven. Men gaat ervan uit dat er reistijden beginnen voor te komen .. die teQ koste gaan van het gezinsreven van de forens en zijn deelname aan
het sociale leven in zijn woonplaats". Men mag het zelf kennelijk niet meer bepalen. Maar de roerende zorg is slechts voor bepaalde groepen weggelegd uit de drift om ongelijkheid en achterstanden terug te dringen. Het is opvallend dat in de nota slechts één keer aandacht geschonken wordt aan bijv. de middengroepen om te constateren dat: .. met name de middengroepen zor9en voor de toeneming van het aantal motorboten op het water".
Vrîjh H
Maar op het water ligt de vrijheid die men kennelijk ten aanzien van het wonen niet
· meer aan zijn burgers wil geven. De nota zegt ,.Een waarde waarop meer dan voorheen nadruk wordt gelegd is die van zelfontplooiing. Steeds meer geldt de norm, dat iedereen de kans moet krijgen om zich overeenkomstig zijn eigen aard, aanleg en voorkeur te ontwikkelen". Dat zijn de woorden, daden zouden zijn om dan ook een keuzevrijheid te geven in de beslissing waar men wil wonen. Dat heeft de Nederlander reeds aangegeven, hij zoekt zijn eigen woonplaats. Maar in het groot-stedelijke denken van de minister is daarvoor geen plaats. De stad is alles, de burger daaraan ondergeschikt. In deze nota wordt aan het beleid de keuze van woonplaats, de vrijheid tot de keuze van de arbeidsplaats enz. ondergeschikt gemaakt. Daarmee zal de hemel op aarde nog niet neerdalen voor die groepen die in de stad zullen blijven wonen. In het maartnummer van .. Provincie en Gemeente" signaleert Ronteltap terecht: De uit het beleid voortvloeiende beperking van de keuzevrijheid van de lagere inkomensgroepen is voor de betrokkenen rampzalig (onder
L
andere gettovorming). De middeninkomens krijgen vervelende hindernissen in de weg gelegd die zij echter na enige inspeeltijd wel zullen weten te omzeilen of te overwinnen" . De verhuisstromen naar Gelderland en Brabant zijn een essentieel gegeven en een illustratie van de wensen naar beter wonen die kennelijk in de Randstad voor velen niet vervulbaar zijn. Een analyse van de inspraak rond het Streekplan Midden-Gelderland toont duidelijk aan dat de bevolking afwijzend staat tegenover sterke concentratie . Men heeft op grond van ervaring en aanschouwing kennelijk weinig vertrouwen en wenst niet samengeperst te worden in grote stedelijke gebieden.
Bouwe plo ie
Maar de nota wil in een beperkt aantal plaatsen tot een bouwexplosie komen. Men wil teveel bouwen op te weinig plaatsen. De ervaringen met Zoetermeer tonen duidelijk aan welke moeilijkheden dan ontstaan met een achterblijvende infrastructuur. Ook dat nu reeds een aanzienlijk aantal ,.overlopers" naar de steden in Noord-Holland, belangstelling toont om eventueel in Almere te gaan wonen is een teken aan de wand.
Een van de belangrijkste gegevens uit de nota, bepalend voor het aantal woningen, dat men zal moeten bouwen is de gemiddelde woningbezetting. De nota komt met een gezinsgrootte, aannemend dat de huidige in de toekomst verder zal dalen, van 2. 7 personen per woning. Het riskante bij het aannemen van deze norm is dat een verschil van bijv. 0,15 inwoner per woning reeds betekent dat in de toekomst 300.000 woningen meer of minder gebouwd moeten worden. De behoefte van bijv. de provincie Zuid-Holland wordt in de nota geschat op 88.000 woningen tot 1 990, de provincie zelf komt op basis van een gemiddelde woningbezetting van
De Centralisten aan de macht
(vervolg van pagina 9)
2,4 personen per woning op schattingen van 11 5.000 tot 1 35.000 woningen. Ook andere publicaties geven aan dat de minister een hoge bezettingsgraad hanteert. Zonder hierbij diep in te gaan op de bebouwingsdichtheden die door de nota gesteld worden op 20 tot 30 woningen per ha., terwijl hogere dichtheidscijfers o.a. door de prov. Zuid-Holland gehanteerd worden (35 à 45 w./ha) blijkt nu reeds duidelijk dat grote verschillen van inzicht bestaan.
Natte vinger
Alleen hierom reeds is het onbegrijpelijk dat de nota niet beter onderbouwd is. Dat niet aangegeven wordt hoe o.a. de gehanteerde gemiddelde woningbezetting tot stand is gekomen. Dat er geen sluitend cijfermatig overzicht wordt gegeven van het huidige en toekomstige grondgebruik. Dit heeft alles veel weg van natte-vingerwerk.
' Als men hierbij betrekt, dat de minister de kernen kan aanwijzen, terwijl de provincies weinig of niets in de melk te brokkelen hebben, dat de nota zelfs plaatsen aanwijst tegen de zin van de provincie in, is het dan niet ten zeerste begrijpelijk dat men te hoop loopt? Met hetzelfde gemak evenwel waarmede zaken aangenomen worden, trekt men andere zaken in het voorbijgaan de nota in.
Terwijl de discussie over de nationale landschapsparken nog bezig is, de Kamer zich nog niet uitgesproken heeft, heeft men in de verstedelijkingsnota uit de losse hand wat potentiële landschapspar:. ken opgenomen. Aan de in de ,.groene nota 's" genoemde proefgebieden gaat men evenwel voorbij. Deze zijn kennelijk niet van belang voor de verstedelijking. Maar of
men op deze wijze bij hen die zich door de parken bedreigd voelen, rust en vertrouwen brengt, betwijfel ik. Andere belangrijke instrumenten, zoals de structuurschetsen over het vervoer en de huisvesting ontbreken. Dit is een ernstig gemis omdat juist deze zaken uitermate belangrijke instrumenten zijn bij het te voeren beleid.
Instrumenten
Om dit centralistisch beleid uit te voeren zal de regering de nodige instrumenten moeten hebben. Onder het hoofdstuk "Het Instrumentarium" worden een aantal maatregelen hiertoe voorgesteld. Hoewel de nota spreekt over .. slechts geringe uitbreiding van het instrumentarium" mag niet uit het oog verloren worden dat met enkele aanpassingen van het bestaande instrumentarium, gekoppeld aan de planologische kernbeslissing en een ruimtelijke greep via de financiën de regering in staat gesteld wordt een strak centralistisch beleid te voeren. De minister wil de slagvaardigheid van het beleid vergroten en stelt dat deze slagvaardigheid in nauwe relatie staat tot een andere eis die aan het instrumentarium gesteld moet worden, namelijk de eis van de rechtszekerheid. De spanning tussen rechtszekerheid en slagvaardigheid manifesteert zich met name in ·het bstemmingsplan. Maar als de minister nu van plan blijkt te zijn dat bestemmingsplan te beïnvloeden door een grotere aanwijzingsbevoegdheid, waarbij de rechten tot verzet hiertegen van de burger verkleind en het recht op beroep bij de Kroon voor bepaalde groepen beperkt lijkt te worden, dan heeft dat weinig weg van handhaving van de rechtsze-
kerheid. Het is eerder een aantasting hiervan. Als de slagvaardigheid van de gemeenten vergroot moet worden door de positie van de gemeenten bij de verwerving van gronden te versterken, dan ware het beter geweest dat de gemeenten in het verleden, met het hun ter beschikking staand instrumentarium, eens getoond hadden dat ze dat konden. Maar het is de regering ernst en men lijkt besloten ten nadele van velen het beleid uit te voeren. De wijze waarop men dat denkt te doen blijkt het beste uit de nota zelf.
Bi stellen
,.Het realiseren van het in deze nota geformuleerde beleid kan inhouden dat aan reeds goedgekeurde -te ruim opgezette - bestemmingsplannen geen uitvoering dient te worden gegeven. Het verdient aanbeveling dat de provinciale besturen op grond van deze nota bij bedoelde gemeenten aandringen om reeds goedgekeurde, doch nog niet (geheel) gerealiseerde plannen (alsmede evt. ontwerp-plannen) bij te stellen" . "Mochten de gemeenten hieraan niet willen meewerken, dan kunnen Gedeputeerde Staten in voorkomend geval een aanwijzing geven om het plan te herzien. Gedeputeerde Staten kunnen hun beleid kracht bijzetten door hun toezicht op de begroting en op de gemeentelijke grondaankopen, ook al zijn deze in overstemming met het goedgekeurde bestemmingsplan. Tot het algemeen belang, op grond waarvan goedkeuring kan worden onthouden, behoort mede het nationaal verstedelijkingsbeleid zoals dat in deze nota gestalte heeft gekregen" . De Partij van de Arbeid - gecomitteerde van de Rijnmondraad CM L Roozemond, heeft op een vergadering in Friesland gezegd dat de Verstedelijkingsnota een groot risico voor Friesland is. Ik ben dat men hem eens, met de uitbreiding: Het is een groot ri~covoorheeiNederland
door onze parlementaire redacteur
De VAD., nu niet! Het kabinet- Den Uyl heeft op 4 mei het wetsontwerp over de Vermogensaanwasdeling gepubliceerd. Dat wil in dit geval zeggen: er verscheen een persbericht van Sociale zaken dat in tien punten de hoofdpunten van het wetsvoorstel vermeldde. Het ontwerp zelf verschijnt pas over enige weken wanneer de Raad van State advies heeft uitgebracht. Een wat zonderlinge gang van zaken. In het commentaar van de VVD-fractie, opgesteld door Joekes, wordt dit ten sterkste afgekeurd ... Volkomen in strijd met de juiste staatsrechtelijke verhoudingen" , aldus het
commentaar van de fractie, die hierover inmiddels vragen heeft gesteld aan de ministerpresident.
Hoo dpunten
De hoofdpunten uit het VADontwerp zijn : - over 197 5 moet tien procent van de overwinst in het VAD-fonds verdwijnen. Over dit jaar wil het kabinet dat percentage stellen op twaalf, en dat loopt in de komende jaren op tot achttien. Het percentage wordt gekoppeld aan de loonkosten in vergelijking tot de produktiestijging. De winstafroming kan daardQor
·kunst rn autirk Unieke zilverkoliekties en gedegen Restauratie
Schoonhavens Silverhuys B.V. Haven 1-5 - SCHOONHOVEN - tel. 01823 - 2651
Fraaie huwelijksgeschenken in zilver Unieke geboortelepels in zilvér met handgravures.
GALERIE ZAGWIJN ROMANTIEK - HAAGSE SCHOOL - BARBIZON
(Verkoop onder garantie) DEN HAAG - SPUl 235 A - TELEFOON 070-46.32.42
twee procent lager uitvallen dan de vastgestelde percentages, maar ook drie procent hoger. - De vakbeweging krijgt een grote greep op het VAD-geld. Eenderde tot een kwart wordt bestemd voor de werknemers in het bedrijf zelf, de rest verdwijnt in een fonds dat door de vakbeweging wordt beheerd. Dat gebeurt in de vorm van aandelen, certificaten van aandelen of schuldbrieven.
- De VAD heeft betrekking op alle naamloze en besloten vennootschappen die in één jaar minstens een kwart miljoen gulden winst maken {vóór aftrek van vennootschapsbelasting). In de formule voor de berekening van het bedrag is rekening gehouden met een vergoeding voor het eigen vermogen dat in de onderneming zit. - De uitvoering van de VADwet komt in handen van de belastingdienst.
Beheer
Volgens het commentaar van Joekes wijkt het VAD-ontwerp op de gepubliceerde hoofdpunten weinig af van hetgeen een jaar geleden al werd opgenomen in de Interimnota Inkomensbeleid. Eén belangrijk verschil is dat het beheer van het fonds nu geheel in handen zal komen van de vakbeweging. De fractie wijst er verder op dat de VVD al sinds jaren voorstander van winstdelingsregelingen is, maar dat die dan in vrijheid door de betrokken partijen moeten worden overeengekomen . .. Zij moeten ten goede komen aan de individuele werknemers, die dan ook zelf door ons mans genoeg geacht worden om hun aanspraken te beheren". In het commentaar wordt kritiek geuit op de koppeling tussen produkticiteit en loonkosten enerzijds en het VADpercentage anderzijds. De vakbeweging heeft al laten weten de loonontwikkeling geheel los te willen maken van het te delen winstpercentage. Mankementen zijn voorts dat het delingspercentage voor de jaren na 1979 in een afzonderlijke wet geregeld moet worden en dat ook
f I I - 't • - ·, • •' - - ~
de pensioenregeling die op het VAD-fonds zal worden gebouwd, niet in deze VADwet wordt uitgewerkt.
Slecht
.. Nu het slecht gaat in onze economie en met name ook de buitenlandse investeringen in Nederland toch al praktisch zijn opgedroogd, vindt de VVD dit duidelijk het minst geschikte moment van de afgelopen dertig jaar om een regeling die kapitaalverschaffers in een slechtere positie brengt dan voorheen, in te voeren. Het kabinet en äe vakbeweging willen de regeling nog steeds invoeren met terugwerkende kracht tot 1 januari 1975. Om twee redenen zal
VVO-KamerlidJOEKES
de VVD zich hiertegen krachtig verzetten. Ten eerste hebben de meeste vennootschappen hun rekeningen en winstbestemmingen voor 1975 nu al definitief afgesloten. De praktische moeilijkheden van een herberekening zouden vrijwel onoverkomelijk zijn. Ten tweede - en dat is het belangrijkste - zou het met alle regelen van behoorlijke wetgeving spotten als een zo ingrijpende en politiek belangrijke maatregel met een terugwerkende kracht van circa twee jaar of meer werd ingevoerd", zo besluit het commentaar van de VVDfractie op plannen van het kabinet-Den Uyl met de vermogensaanwasdeling.
0 -
11
.2 'i Q. Q. 0
(.) 4> 'tJ c: .. > 4> c: > 4> Q. Q. ..
:0.:
<i ·ar ~
4> ~ ~ 0
u.. .i (.)
De zure werkelijkheid van bejaardenbeleid:
Overheid moet inspringen «'aar faiD..ilie faalt
De regering heeft in een nota haar visie gegeven op het in ons land te voeren bejaardenbeleid. Naar aanleiding daarvan heeft de redactie het VVD-Tweede Kamerlid mej. mr. A. Kappeyne van de Coppello uitgenodigd een commentaar op dat voorgenomen bejaardenbeleid voor ons blad te schrijven. Daarnaast had onze redacteur Victor Hafkamp een interview met een man uit de praktijk van het bejaardenwerk, de heer Ch. Fokke. Beide bijdragen treft men op deze pagina's aan.
De Nota Bejaardenbeleid 1 9 7 5 bouwt voort op de eerste bejaardennota die in 1970 verscheen en pas twee jaar later in de Kamer behandeld werd. Hield de vorige nota zich voornamelijk bezig met de meer kwetsbare groepen van bejaarden, de nieuwe nota probeert een ruimer beeld te geven van bejaarden in het algemeen. De nota is lezenswaard ondanks haar omvang en de verbrokkelde stijl omdat verschillende departementen elk een stuk hebben geschreven. Onderling afstemmen van beleid wordt als hoog principe beleden, maar zelden in praktijk gebracht. De coördinatie gaat uit van CAM, als departement waaronder de uitvoerig van de Wet op de Bejaardenoorden · ressorteert. Dat verhindert niet dat Volksgezondheid (wijkverpleging, ver-
pleeghuizen, ziekenhuizen) en Onderwijs (opleiding bejaardenhelpenden, -verzorgenden, etc.) nogal eens langs CAM heenwerken.
Weinig concreets De nota bevat een inventarisatie van allerlei gegevens en verder een algemeen kader voor beleid; nadere uitwerking zal plaats vinden in deelnota's of wetten. Dat betekent dat er, op een enkele uitzondering na, heel wem1g concrete maatregelen in het vooruitzicht worden gesteld. Kosten ze, in 1975 geformuleerd, voor de komende begrotingsjaren geld, dan zal de bezuinigingsoperatie waarmee het kabinet-Den Uyl nu worstelt, ze niet onberoerd laten. En dan is er ook de VVD die de kam nog eens door de miljarden wil halen.
Heel hard gezegd: op het gebied van het bejaardenbeleid valt er niets aantrekkelijks te beloven. In dat licht wordt de behandeling van een Bejaardennota een bijna ontmoedigende zaak. Hoorzittingen worden gehouden, commentaren geschreven, in de kringen van bejaarden verwachtingen gewekt. En er komt weinig of niets uit. Jaren achtereen wordt er in het parlement over de bejaardenproblematiek gezwegen -in de korte spreektijd bij de begroting van CAM is er nauwelijks gelegenheid om iets wezenlijks te zeggen - in het vooruitzicht dat er wel weer een nota zal komen. Als de nota verschijnt, wordt te veel hoop op mogelijke resultaten gevestigd.
Va te commissie Het bejaardenbeleid blijft nog
Nog miljoenen nodigvoor moderne oude dag Er zal in de toekomst - met name in de grote steden- nog voor miljoenen moeten worden geïnvesteerd om de bejaarden een verzorging te garanderen die aan de moderne eisen voldoet. Dat zegt de heer Ch. Fokke, voorzitter van de VVD-gemeenteraadsfractie in 's Graveland (bij Hilversum) en oud-Statenlid in Noord-Holland. Hij is ook bestuurslid van de Stichting ,.Zonnehof", die in de provincies Noord-Holland en Utrecht elf verzorgingstehuizen voor bejaarden ex-
ploiteert met in totaal 650 bedden.
De heer Fokke (64) raakte jaren geleden als financieel deskundige in de raad van zijn gemeente bij dit werk betrokken. ..Toen de stichting Zonnehof een vrij aanzienlijke hypotheek nodig had voor een van de tehuizen in 's Graveland wilde het gemeentebestuur bij wijze van garantie een soort .. financiële waakhond" vanuit de raad in het bestuur opgenomen zien. Dat ben ik toen geworden.
Maar ik mag rustig stellen dat die waakhondpositie snel op de achtergrond is geraakt. Het werk dat voor zo'n functie komt kijken, fascineerde me zó dat ik mij binnen de kortste keren ook voor de dagelijkse gang van zaken in dergelijke tehuizen ben gaan interesseren. Het wel en wee van de verzorgden gaat me erg aan het hart".
Zo'n financiële waakhond beschouwt hij overigens niet als een overbodige luxe.
. . . . . 12 .
te veel op de achtergrond. Eigenlijk zou het jaarlijks aan een grondige discussie, b.v. in een openbare commissievergadering moeten worden onderworpen om te toetsen of er voortgang in zit, en wat er gebeurt. Bij de voorbereiding van de behandeling van de Nota 197 5 genoot ik het
,.In de besturen van verzorgingstehuizen komt het nogal eens voor dat de sociale bewogenheid het wint van het financiële inzicht. Je kunt natuurlijk zeggen : wat maal ik om een miljoenentekort, omdat de bijstandswet toch in 90 van de 100 gevallen de pensionkosten van de verzorgden betaalt, maar zo simpel ligt dat toch niet. De provinciale en gemeentelijke inspecties buigen zich over de prijzen die de mensen moeten betalen en je moet binnen de begroting blijven".
voorrecht te mogen steunen op informatie en inzichten o.m. van een aantal deskundigen die mij volstrekt informeel bijstaan. Ik ben de stelljge mening toegedaan dat de partij er goed aan zou doen voor de problematiek der bejaarden een vaste commissie in het leven te roepen.
Verwarring
Het woord verzorgingstehuis wekt nogal eens verwarring, stelt Fokke. Ook gewone bejaardentehuizen worden vaak zo betiteld. Maar de verzorgingstehuizen die hij bedoelt, liggen duidelijk in tussen de gewone bejaardencentra of bejaardentehuizen en de regionale verpleegtehuizen, waar mensen op uitsluitend medische indicatie en slechts tijdelijk onderdak krijgen. "De verzorgingstehuizen, zoals wij die be-
De nota wekt ongewild de suggestie dat er een "modale bejaarde" bestaat op wie het beleid moet worden toegesneden. Dat is natuurlijk niet zo. In werkelijkheid gaat het om groepen oudere mensen met een verschillend levenspatroon en uiteenlopende wensen. Wat zij gemeen heb-
heren, zijn op de eerste plaats bedoeld voor bejaarde echtparen, waarvan een van de partners dement of minder valide is. Het verschil tussen deze categorieën tehuizen komt duidelijk tot uiting in de personeelsbezetting. Bij de verpleegtehuizen ligt de verhouding verzorgden-verzorgers één op één. Bij normale bejaardentehuizen is dat veelal één op 3 1/ 2 à vier.
Bij de verzorgingstehuizen, waar ik over spreek één op 2,2. Het aantal personeels-
ben is het ouder worden dat gepaard gaat met het afnemen van lichamelijke en geestelijke vaardigheden en vaak ook met vereenzaming. Kleinere behuizing, het niet meer in een gezinsverband leven met kinderen en kleinkinderen, de afweer van de maatschappij om aandacht te hebben voor processen van menselijke ontluistering als ziek zijn en sterven, kunnen oudere mensen in een isolement dringen - een hoek waar ze opgeborgen worden zodat niemand last van l;len heeft. Er gaan steeds meer stemmen op om alle facetten van het ouder worden sociaal. medisch en psychisch te bestuderen en in samenhang met elkaar te bezien. Zo is een behoefte aan een nieuwe wetenschap, de gerontologie, zich aan het ontwikkelen.
Gelijkwaardigheid Een belangrijk uitgangspunt van de nota dat mijn overtuigde instemming heeft is het principe van de gelijkwaardigheid van de bejaarden aan anderen in de maatschap-pij, gekoppeld aan het streven om de bejaarden zo lang mogelijk zelfstandig te doen zijn ~
leden in zo'n tehuis is meer dan een derde van de verpleegden" .
Moeilijke kwestie Een van de grote problemen, waarmee dergelijke tehuizen kampen is het feit dat van de echtparen die worden opgenomen altijd een van de partners eerder sterft. Daarbij blijft dan altijd een demente of minder valide over of een gezonde. Die laatste zou dan eigenlijk in een gewoon bejaardentehuis moeten worden opgenomen. "Dat is een moeilijke kwestie" stelt Fokke .,omdat zo'n bejaarde zich sterk heeft ingeleefd in de gemeenschap, maar ook vaak door wijkgebondenheid niet bereid is zich te laten verkassen. En dat kun je zo iemand ook niet aandoen.
Het grootste probleem daarbij is dat je van een echtpaar dat
(vervolg van pag. 13)
(zie ons verkiezingsprogram 1971 ). De overheid wordt geacht met voorzieningen in te springen waar familieleden of omwonenden falen. Dat is een zure werkelijkheid. Niettemin is er een verheugende tendens te bespeuren dat vrijwillige hulp op grotere schaal wordt aangeboden. Soms wordt die hulp gecoördineerd via de bejaardendienstencentra en in twee steden wordt geëxperimenteerd met een vrijwilligerscentrale. Om te weten wat er aan de hand is dient zo mogelijk een inventarisatie van al het georganiseerde en ongeorganiseerde vrijwilligerswerk plaats te vinden. Bundeling is goed, maar men moet er wel voor oppassen niet een te strak organisatieschema op te dringen, of van overheidswege het volgen van te perfectionistische cursussen verplicht te stellen. Onder het kabinet-Biesheuvel is de bouw van bejaardenwoningen fors ingezet. Door stagnatie in de bouw is de situatie op dit moment minder gunstig. De Regering poogt de bouw van bejaardenwoningen te stimuleren door een bijzondere jaarlijkse bijdrage te verstrekken in de stich-
(vervolg van pag . 13)
een tweepersoonsappartement bewoont degeen die overblijft zou moeten verhuizen naar de mogelijk niet in het tehuis bestaande éénpersoonsappartementen. Uit financiële overwegingen kun je 9nmogelijk de ene overblijvende mevrouw met een andere vrouw laten samenwonen. En mevrouw A. evenmin met meneer B."
Uit de tijd Veel van de verzorgingstehuizen zijn wat uit de tijd geraakt. Ze zijn vaak gevestigd in oude landhuizen, waar de accommodatie niet meer voldoet aan de moderne eisen: tweepersoonsappartementen , met eigen bad en eigen kitchenette. Bij nieuwbouw wordt met die moderne eisen uitvoerig rekening gehouden.
1A _
tingskosten. Het is jammer dat voor die bijdragen alleen in aanmerking komen nietwinstbeogende rechtspersonen, zodat beleggers, woningbouwverenigingen en particuliere eigenaars buiten spel blijven. Heel typerend voor de nota, wordt aan het eigen
In zo'n nieuw tehuis vinden de ouden van dagen allerlei faciliteiten : ziekenkamers met medische staf, een grote recreatieruimte, kapper, pedicure, fysiotherapeut enz. Ook de voedselvoorziening is de laatste jaren sterk gemoderniseerd. De bewoners van tehuizen kunnen vaak kiezen tussen het restaurantsysteem of het serveren van maaltijden op kamers. Keuzemenu's zijn daarbij sinds lang een aanvaard principe ... In de oudere tehuizen worden die maaltijden vaak no9. op een conventionele manier ter plaatse bereid" , vervolgt Fokke. Bij de nieuwere tehuizen worden de keukens alleen maar gebruikt voor het opwarmen van voorbereide maaltijden, die vanuit een centraal punt worden aangevoerd. Er zijn bepaalde stichtingen die zich met het bereiden van dergelijke uitste-
woningbezit geen aandacht besteed.
Verzorgingstehuizen Ten aanzien van de verzorgingstehuizen worden wel zeer concrete en ingrijpende beleidsmaatregelen genomen.
kende maaltijden bezig houden en die ze op contract leveren. Zoals u ziet komt er nogal het een en ander kijken bij de organisatie van die verzorgingstehuizen", zegt hij. In het algemeen bestaat er een behoorlijk aanbod van gespecialiseerde krachten van directie tot verplegend en huishoudelijk personeel toe.
.. Veel verloopt als het ware gemechaniseerd. Sommige tehuizen zijn net een hotel, waar de bewoners tot in de puntjes worden verzorgd". Hij noemt vakanties, theaterbezoek en voorstellingen in het tehuis zelf. Vaak zijn het miljoenenbedrijven, stelt Fokke. ,.Een tweepersoonskamer met aparte zit-, slaapen badkamer en met in de zitkamer een kitchenette kost al gauw zo'n 3000 gulden per maand, maar dan inclusief de totale en optimale verzorging.
De wijziging van de Wet op de Bejaardenoorden in 1972 voorzag in twee nieuwigheden : 1°. een procedu"re tot planning van de bouw van verzorgingstehuizen door de provinciale overheid ; 2°. het opnemingsbeleid laten begeleiden door speciale opnemingscommissies ter plaatse, die de bevoegdheid hebben tot een negatieve selectie: als de commissie afwijzend adviseert, mag de bejaarde niet in een verzorgingstehuis worden opgenomen.
De provinciale planning is tot nog toe niet van de grond gekomen. De wet geeft in dat geval het Rijk de macht te beslissen over de bouwaanvrage. De algemene maatregel van bestuur die o.m. de richtlijnen voor de opnemingscommissies moet uitwerken, is in een vergevorderd stadium van voorbereiding. Die richtlijnen geven nader aan de graden van hulpbehoevendheid die de bejaarde bereikt moet hebben alvorens in een verzorgingstehuis te mogen worden opgenomen. Daarnaast wordt als vuistregel gesteld dat de jaarlijkse uitbreiding van bejaardenoorden gebonden wordt aan een norm van 7 %. Die norm berust op een enkel onderzoek in Rotterdam en wordt bij gebrek
De bejaarden zijn daar volkomen op zichzelf en kunnen toch van alle gewenste gemeenschappelijke faciliteiten gebruik maken" . Hij wijst op een nieuwe trend: het huisvesten van de bejaarden in aparte huisjes met centraal een dienstencentrum dat allerlei faciliteiten kan leveren. (In zijn gemeente is dat bij voorbeeld in aanbouw).
Fokke benadrukt nogmaals het fascinerende en dankbare, maar ook tijdrovende karakter van het werk van een stichtingsbestuurder van verzorgingstehuizen. Al die stichtingsbestuurders in den lande doen hun werk overigens .. con amore" ... Het is prettig te zien dat er nog altijd mensen te vinden zijn die zich bereid tonen dit soort stichtingen bestuurlijk te runnen", aldus Fokke. •
aan vergelijkingsmateriaal gehanteerd. Ik heb betwist dat de vuistregel van 7 % anders dan een willekeurige zou zijn. Niettemin valt er, zeker in het huidige kader van beperking der overheidsuitgaven, niet aan te ontkomen dat de uitbreiding van plaatsen in de verzorgingstehuizen in de hand wordt gehouden. Dat brengt beknotting mee van de vrij heden van de bejaardenoord-
houder en van de bejaarden zelf, maar ik geloof dat wij die moeten aanvaarden. Wel betwijfel ik of het percentage van 7 juist is, vooral als het rigoureus per regio gaat toegepast worden met name in de streken, waar bejaarden graag willen wonen.
Bovendien is er verschil van opvatting omtrent de demografische ontwikkelingen in de komende tientallen jaren. Als men de vraag naar plaatsen in bejaardenoorden, ook naar min of meer objectieve normen van hulpbehoevendheid, te krap berekent zullen in de toekomst snelle noodmaatregelen getroffen moeten worden en dat zal dan wel uitmonden in de bouw van kazerneachtige complexen waar iedere individualiteit verloren gaat.
Discriminatie
Ook al zal niet van ieder bejaardenoord gezegd kunnen worden dat het optimaal werkt, het is van belang dat ze alle op redelijk niveau (d.w.z. niet beneden de wettelijke eisen die aan een bejaardenoord gesteld worden) blijven functioneren . Dat zal ook hard nodig zijn als nieuwbouw en opnemingsbeleid zullen worden ingekrompen. Gelet op de noodzaak te roeien met de riemen die er zijn, is het onbegrijpelijk dat de nota welbewuste discriminatie toepast ten aanzien van een bepaalde vorm van verzorgingstehuizen, n.l. de zogenaamde persoonsgeleide tehuizen.
Persoonsgeleide tehuizen worden geleid door een persoon in tegenstelling tot tehuizen met een directeur die in dienst staat van een stichting. Aanvankelijk werden de eenmanstehuizen door de Regering afgedaan als .. commerciële instellingen" belust op winst, terwijl in het prijzentoezicht door de provincies precies het maximuminkomen van de bejaardenoordhouder die zelf zijn tehuis leidt, wordt berekend Nu legt de Regering de verwijtbaarheid bij het gebrek aan continuïteit en geeft volmondig toe dat zij
Tuincentrum ESHUIS
• Alle materialen voor uw tuin . Aanleg en onderhoud van: Tuinen - Plantsoenen - Terreinen
ALMELO - Maardijk 15 Telefoon 05490-18743
TUINARCHITECTUUR PRONK en KAPITEIN
voor ontwerp, aanleg en onderhoud van alle soorten tuinen, door geheel naderland
kantoor: g. flinckstr. 143 amsterdam tel. 020 - 718277
wenst dat dergelijke tehuizen verdwijnen. Ik acht dat onrechtvaardig tegenover zovele behartenswaardige individuele initiatieven en ik vind het bovendien hoogst onverstandig. Verpleegtehuizen vallen, ook wat wijze van financiering betreft, onder een ander regiem. Toch lijkt het mij gewenst nu het toekomstige verblijf van bejaarden meer gereguleerd gaat worden, dat er contacten en vormen van samenwerking tussen verpleegtehuizen en verzorgingstehuizen worden gecreëerd, en dat het opnemingsbeleid op den duur ook op verpleegtehuizen gerichtzal zijn. Er wordt van allerlei· zijden aandrang uitgeoefend om de verzorgingstehuizen op dezelfde wijze te financieren als de verpleegtehuizen, n.l. door ze onder de werking van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten te brengen. De VVD voelt daar, hoewel zij er begrip voor heeft uit welke benardheid dergelijke suggesties voortkomen, niet voor om verschillende redenen. In de eerste plaats is de AWBZ bedoeld voor verzekering van ziektekosten en uitbreiding tot de verzorgingstehuizen zou het karakter van de wet volledig uitrekken. In de tweede
plaats wil de VVD streven naar een beperking van de stijging der volksverzekeringen. En in de derde plaats heeft de Regering voorgerekend dat die AWBZ-financiering een half miljard extra kost.
Vqrschui 'ing
Misschien is er in het kader van een .. neutrale financiering" wel ruimte om een verschuiving in de AWBZ aan te brengen. Oudere mensen, van wie vaststaat dat er zich geen verbetering in hun situatie zal voordoen, slijten hun laatste dagen b.v. in een verzorgingstehuis waar aan de bijzondere eisen van hun situatie niet altijd kan worden voldaan, of in een verpleegtehuis waar allerlei vruchteloze activiteiten verricht worden om hen weer te revalideren. Hoe langer hoe meer wordt behoefte gevoeld aan een speciaal soort tehuizen om deze mensen op te vangen, tot nog toe begeleidingstahuizen genaamd. De voorzieningen in een dergelijk tehuis kunnen minder duur zijn dan in een verpleegtehuis en als · men het aan een verpleegtehuis laat .. aanleunen"
(vervolg zie pag. 43)
Aanleg en onderhoud van tuinen
H.H.PUYK TUINARCHITEKTUUR
e Tuinadvlezen • Begroti.ngen • Tekeningen
Korte Molenweg 8 - Telefoon 02153- 15937 - BLARICUM
Tuin en landschapsgroenvoorzieningen
A. JAGER ir. Veldhof 16 AERDENHOUT Tel. 023- 244465
Kamerjournaal
PvdA-program: Volslagen Het nieuwe PvdA-verkiezingsprogram was de afgelopen weken het gesprek van de dag, binnen en buiten het Tweede Kamergebouw.
Even een paar punten uit dat program: drastische bezuinigingen op defensie, het navo-lidmaatschap op de tocht, een wettelijk maximum-inkomen, voor iedere werknemer een gelijk vakantiegeld, rente-aftrek wordt aan een maximum gebonden, de btw op luxe goederen
·(auto's enz.) wordt 27 procent,
siebezuinigingen en de aan- , tasting van het navolidmaatschap. Ook PvdA-minister Vredeling stelde zich op dat ·standpunt. Van PvdA-minister Pronk, die de ontwikkelingshulpdoelstelling (anderhalf procent) te laag noemde. Van KVP-Ieider Andriessen, die dit program ondeugdelijk noemde en het typeerde als .,een regelzucht om beroerd van te worden". Van KVP-minister Van Agt, die zei dat op basis van dit program niet opnieuw met de PvdA geregeerd kan worden. En van minister Duisenberg, die op zijn ministerie liet uitrekenen dat het PvdA-program vier tot zes miljard gul -
De PvdA-minister VAN DER STOEL (links I en VREDELING ; niet eens met defensiebezuinigingen, die in het PvdA-program worden voorgesteld.
zwaardere lasten op het autogebruik, minder koopwoningen bouwen, maxima in de persioenregelingen, ingrijpen in de ambtenarensalarissen, enz., enz.
l~chten
Het program was nog maar nauwelijks verschenen, of het regende klachten. Van PvdAminister Van der Stoel, die zich keerde tegen de defen-
den te duur is, zoals ook het CDA-program volgens zijn rekenmeesters één tot twee miljard gulden te duur is.
Kluiven
Wiegel zei over de kluivenlijst van de socialisten : ,.Het zou onaanvaardbaar zijn wanneer er na de verkiezingen weer een kabinet met de PvdA zou komen. Nederland wordt een onleefbaar land als doorgaat wat de PvdA allemaal wil".
De PvdA is volgens Wiegel duidelijk ongeschikt om ons land te regeren en heeft van de drie jaar die ze nu aan de macht is niks geleerd. Hij hekelde de lafheid van de PvdA om bij haar program niet te vertellen hoe dat allemaal moet worden betaald. Er worden wel reeksen lastenverzwaringen in genoemd, maar een financiële verantwo·ording ontbreekt. Kortom : de PvdA toont met haar nieuwe program dat het elke werkelijkheidszin mist. Klap~ stuk hiervan is dat in het program de bestrijding van de werkloosheid en de toestand van onze economie NI ET centraal is gesteld.
KVP-Ieider ANDRIESSEN: regelzucht om beroerd van te worden
Bezuin"gingen
Op het Catshuis wordt de laatste hand gelegd aan de bezuinigingsoperatie tot 1 980, volgens de één-procentsnorm. Het kabinet heeft het er nogal moeilijk mee, want de werkelijke wil om de overheidsuitgaven te saneren ontbreekt in deze door links gedomineerde ministersclub.
De éèn-procentsoperatie is bij lange na niet voldoende om in
uitvoerbaar onze financiële huishouding wat meer evenwicht te brengen. Over de uitkomsten van het kabinetsberaad berichten wij u uitvoerig in het volgende nummer.
Wel is het voor de gedachtenbepaling aardig om te memoreren wat professor Zijlstra van de Nederlandscha Bank in zijn jaarverslag heeft geschreven. De jaarlijkse stijging van de collectieve uitgaven moet volgens deze expert minder bedragen dan de één procent die dit kabinet voor ogen heeft. Anders komen we voorlopig niet uit het slop, aldus Zijlstra. De uitholling van de bedrijfswinsten moet
Fractievoorzitter WIEGEL: Nederland wordt zo onleefbaar
volgens Zijlstra zo spoedig mogelijk tot staan worden gebracht, anders blijft de investeringsbereidheid onvoldoende en kan de economische opleving slechts kortstondig zijn. Hij waarschuwt dat we niet ziende blind en horende doof moeten zijn, want de vooruitzichten zijn niet bemoedigend.
Helaas hebben we van dit kabinet-Den Uyl tot nu toe vooral ervaren dat het verstandige raad in de wind slaat.
Onderwijs
Er gaat. vrijwel geen week voorbij of er valt iets te verhapstukken met minister Van Kemenade (onderwijs). Nu botste hij in de Tweede Kamer met zijn plannen voor de werkende jongeren. Van Kemenade wilde het onderwijs aan werkende jongeren van zestien tot achttien jaar ontwikkelen in nauwe samenwerking met het beroepsbegeleidend onderwijs. Een meerderheid van de Kamer vond dit op dit moment niet zo'n goede oplossing omdat deze onderwijssoorten nog niet zo erg met elkaar
Bankpresident ZIJLSTRA: uitholling bedrijfsleven tot staan brengen
klikken. Het onderwijs aan werkende jongeren zou daar de dupe van kunnen worden, zodat het beter zou zijn om de mogelijkheid open te houden dat het vormingswerk met het lager beroepsonderwijs zou samenwerken.
Van Kemenade dreigde hierop zijn extra steun aan het vormingsonderwijs in te trekken. De KVP zwakte de motie waar het allemaal om draaide, onder de druk van Van Kemenade af. Mevrouw Smit-
Kroes, die namens de VVDfractie de oorspronkelijke KVP-motie had medè-ondertekend, was het met die afzwakking niet eens en hield vast aan de oorspronkelijke motie.
Van Kemenade won weer, maar met pijn en moeite en na een diepgaand meningsverschil. Het lijkt uitgesloten dat deze minister eindeloos
1 door kan gaan met het al
· maar doordrukken van zijn opvattingen.
Zeevaart
De regering wil de zeescheep-
VVD-Kamerlid SMIT-KROES: niet eens met afzwakking van motie
vaart met allerlei premieregelingen gaan steunen. Daarmee is er weer een sector in onze economie die sterker in de greep van de overheid komt.
De meerderheid van de Kamer had een andere oplossing gewild: steun in de vorm van belastingfaciliteiten. Mi nister Lubbers verzette zich hiertegen en de CDA-partijen lieten hun standpunt daarop varen.
Net als bij het hiervoor ge-
noemde onderwijshoofdstuk bleef mevrouw Smit-Kroes als enige overeind. "Het is geen bittere ernst van dit kabinet om de zeescheepvaart te helpen", zei zij. "Er wordt geen rekening gehouden met de gedachten die leven bij de meerderheid van de Tweede Kamer".
Zomertijd
Door de enorm grote hoeveelheid van belangrijke onder-
, werpen in de afgelopen weken zijn we spijtig genoeg deze keer gedwongen tot een uiterste beknoptheid. Aan een reeks van onderwerpen kun-
VVD-Kamerlid BERKHOUWER: vragen over dreigende chaos zomertijd.
nen we helaas daarom geen aandacht schenken. De vragen van Berkhouwer over de chaos bij de invoering van de zomertijd in een aantal Europese landen, zijn daarvan een voorbeeld. We noemen ook nog het wegslepen van voertuigen, de vervanging van korte vrijheidsstraffen door boetes, en de nieuwe rechtspositie van gedetineerden.
•
gast- urY4tià NOORDWIJK HOEVE RESTAURANT CLEYBURCH
Tel. 01719- 12966 Herenweg 225 Gastronomisch centrum. Restaurant met open cave. Stalzolder met bodega en vóórzolder voor uw receptie en besloten culinair festijn . Keuken geopend van 17-23 uur.
Rustiek Café "IN DE MATEN" Eind Bartje-route (N.O.-Drente bij Ter Apel). Bar en zaal voor 200 pers. Geschikt voor busgezelschappen en vergaderingen. Drentse koffietafel , eenv. maaltijden. Redelijke prijzen in overleg. Telefoon 05995-1574; privé 05280-64586
Internationaal Specialiteiten Restaurant Maître grillarctin des rotisseurs Dame maître de table
L. F. Berloth & M. C. Berloth-Smidt Kneuterdijk 16, 's-Gravenhage Telefoon 070-600522 ; b.g.g. 079-164967
Café-Restaurant "De BEURS-MODERN" Wij bieden U: Vijf zalen met eel) capaciteit van 20 tot 200 personen
(conferenties, recepties, dilllers). 'n plate servlee restaurant (snelle zakenlunches) - 'n Gespecialiseerd restaurant (vis- en grill-gerechten)- 'n Biljartzaal met 6 billarts (even ontspannen) Grote Markt 6. Breda. Veemarktstraat 2- (Tel. 076-13n16-145987)
Oud van naam - Nieuw van karakter
.. KENNISMAKING BRABANT" Kort Weekendtarief
GOLDEN TU LIP HOTEL GRAND HOTEL ., DE COCAGNE" '
Voor reeds f 66,50, van zaterdag vóór het diner, welkomstdrankje in de bar .,Babylon", diner of smorgasbord dansant en 's-zondags, na een goede nachtrust, een uitgebreid brunch-ontbijt. Kinderen tot 12 jaar logeren gratis op de ouderkamer. Vestdijk4 7- Eindhoven - tel. 040-444 7 55
onze fameuze keuken en uitgebreide wijn· kelder staan voor U klaar, óók voor Uw zakenrelatie. tevens zijn sfeervolle vergaderzalen ter beschikking.
ruime parkeergelegenheid.
Eerbetoon. voor Salvador de Ma
Een kort bericht in NRC/ Handelsblad van 3 mei trok mijn aandacht. Aan de nu bijna 90-jarige Spaanse filosoof, historicus en schrijver prof. Salvador de Madariaga was daags tevoren bij diens intrede in de Koninklijke Academie van Taalwetenschappen ~e Madrid een ovatie gebracht. Na een ballingschap van veertig jaren was deze fijnzinnige liberale filosoof, die zich in het Spanje van Franco niet thuis voelde, kort geleden naar zijn vaderland teruggekeerd. In de bijeenkomst in de Madrileense Koninklijke Academie, waar De Madariaga een rede had gehouden over de ,.Schoonheid in de wetenschap" , heeft de minister van Onderwijs, Robles Piquer, hem namens de Koning vervolgens een hoge onderscheiding uitgereikt. Dit bericht herinnerde mij nog eens aan het nu bijna veertien jaar geleden (september '62)
Enige tijd heeft u weinig van ons gehoord, maar dat betekent niet dat er niets gebeurd is. Het bestuur van de LRTO heeft zich de laatste weken ingespannen plaatselijke besturen te vormen om zo de ledenwerving beter te coördineren (zo zijn ondermeer gevormd de afdelingen: Capelle aan de IJssel, het Gooi, Den Helder en omstreken, Haarlem, Venlo en het districtsbestuurvan de Rijnmond). Op dit moment weinig spectaculair maar wel dankbaar werk omdat op deze manier de banden tussen de actieve leden en het bestuur versterkt worden. U weet de LRTO is een open organisatie d.w.z. liberalen, die hun handen uit de mouwen willen steken voor de opbouw van de omroep zijn van
in Den Haag gehouden 15de jaarlijkse Congres van de Liberale Internationale, waar De Madariaga als erevoorzitter van deze organisatie (waarvan hij mede-oprichter en voorzitter was geweest) als meest opvallende figuur aanwezig was. In een openbare vergadering in de tuinzaal van de toenmalige Haagse Oierentuin, welke onder voorzitterschap stond van de Italiaanse liberale politicus Giovanni Malagodi, hield De Madariaga een korte, maar sprankelende redevoering over de grote betekenis en de vele facetten van het liberalisme. Don Salvador De Madariaga voelde zich hier kennelijk best thuis. Bij de ontvangst van het gezelschap op het Haagse Stadhuis door burgemeester Kolfschoten was hij het, die het dankwoord uitsprak. Tijdens een ontvangst door de heer Sidney van den Bergh in Wassenaar kon de kunstlief-
harte welkom. Het bestuur heeft een initiatief genomen. Het is mede aan u het vuur in estafette door het land te dragen.
:J r tVI t ·dir g
Voor de duidelijkheid willen wij hier nog eens benadrukken dat wij het huidige omroepbestel niet ideaal achten, doch het is een natuurlijke ontwikkeling dat wij als denkrichting de ons toehorende plaats in het bestel innemen.
Dit brengt met zich mee dat zij niet kleurloos zijn. Het brengt ook met zich mee dat de LRTO nooit zal uitgroeien tot een A-omroep of zelfs een super-omroep. Er bestaat dan ook in dit verband een tendens binnen het huidige omroepbestel dat de
• ria ga
hebber genieten van de schil derijen-verzameling van de heer Van den Bergh. En aan het diner in De Wittebrug waren het Oud en De Madariaga, die als tafelburen fungeerden en als verwante zielen en kenners van de politieke historie samen geanimeerde gesprekken voerden. Het feit, dat prof. De Madariaga thans niet alleen in vrijheid naar zijn vaderland heeft kunnen terugkeren, maar ook door de jonge Koning Juan Carlos onderscheiden werd, wettigt enige hoop, dat De Madariaga 's in 1962 nog uitgesproken vrees, dat Franco wel eens de wegbereider voor het communisme zou kunnen blijken te zijn, door tijdige vrije verkiezingen in Spanje, zal worden gelogenstraft. Ook mr. Berkhouwer, oud-voorzitter en thans nog vice-voorzitter van het Europese Parlement, die enige tijd geleden door de Spaanse Koning werd ont-
z.g ... geprofileerde" omroepen zoals de VARA kleiner worden. Het feit dat de LRTO nooit een grote 'omroep. zal worden is echter geen beletsel voor ons streven de liberale invloed op de NOS, de schoolradio, de schooltelevisie, de Open School uit te breiden. Immers de omroep zal de NOS mede besturen en zo méér en gerichter dan AVRO en TROS invloed uitoefenen. Daarnaast is de omroep een visitekaartje voor een heel groot publiek en kan dienen als discussieplatform c.q. dienstencentrum van het liberalisme. Gehoed moet echter worden voor indoctrinatie doch naar mijn mening staat een liberaal beginsel , als de waardering voor de unieke individuele mens, zo'n taakopvatting in
vangen, liet zich trouwens in hoopvolle zin over de goede instelling en plannen van Koning Juan Carlos uit. Het is te hopen, dat vrije verkiezingen inderdaad niet te lang worden uitgesteld en dat ook Spanje dan weer als een volwaardige partner door het
- vrije en democratische Westen kan worden geaccepteerd. Het zou een ramp zijn, wanneer te groot ongeduld, politieke stakingen en revolutionair optreden het communisme aan
de weg. Over veel zaken wordt door ons te genuanceerd gedacht om tot zoiets te vervallen. Maar dit laat onverlet, dat de tegen ons gerichte rode propaganda van het .. hebben, halen en houden" , doorgeprikt kan worden en dat serieus en welover-
de macht zouden brengen. Want ook De Madariaga heeft er nooit enige twijfel aan laten bestaan, dat voor hem en zijn aanhang iedere dictatuur verwerpelijk is, ook en niets minder die van het communisme.
Don Salvador de Madariaga werd in 1 886 in Spanje geboren, was o.a. Spaans gezant in Washington en Parijs en in 1934 minister van Onderwijs in zijn land. Sinds de burger-
wogen, groepen gezocht worden die binnen het huidige bestel niet aan bod komen, zoals b.v. de vissers, de schippers: de marine, de landbouwers, de middenstand e.d. Zo'n beleid vóorkomt ook gevaarlijke act1es als de schippersblokkade.
m••oe1> Inikt <)IJ ~~eil C-st:.tt.t.I~ door M. M. van der Mey, secretaris van de stichting Liberale Radio en Televisie Omroep
Prof. Don Salvador de Madariaga (archieffoto uit 1962) .
oorlog woonde hij als balling in Engeland, waar hij in Oxford Spaanse letteren doceerde. Hij publiceerde een groot aantal literair-historische en historische werken, romans en gedichten. De Madariaga heeft altijd grote belangstelling gehad voor de Europese samenwerking. Als voorzitter van de culturele afdeling van de Europese Beweging was hij de voornaamste stuwkracht tot oprichting van het Europese College te Brugge, in oktober 1950. Ook fungeerde hij als voorzitter van de Spaanse Raad voor de Europese Beweging. In december 1 963 werd hem in Bern de Europaprijs van de Stichting Hans Deutsch uitgereikt, als schrijver en filosoof, die .. het denkbeeld van de culturele en politieke gemeenschap van Europa" het beste tot uitdrukking had gebracht.
A.W. ABSPOEL e
Onze plannen lijken ons dan ook enerzijds een bijdrage tot het terugdraaien van de polarisatie en anderszijds een wezenlijke bijdrage tot het vormen van een sterke liberale stroming binnen dit belangrijke aspect van het maatschappelijk leven. In de derde plaats kan de omroep gezien worden als een positief tegenwicht tegen de betrekkelijke geneugten van de z.g. progressieve denkbeelden. Met de komst van de LRTO zijn de meeste maatschappelijke stromingen in het omroepbestel vertegenwoordigd ; gezien ook bijvoorbeeld de ontkennmg van de AVRO (.,de AVRO en de liberalen", AVRO-bode d.d. 6 december 1975) dat zij geen liberale
(vervolg op pag. 43)
ermogens beheer.
Door de bank genomen een complexe zaak.
En daarom een specifieke taak voor een gespecialiseerde bank, die het beheer van Uw vermogens-
bestanddelen volledig van U kan overnemen.
De gespecialiseerde bank voor: • vermogensbeheer, ook voor onroerend
goed en verzekeringen • bewindvoering • executeur-testamentair • beleggingsvoorllchtlng
w KAS-ASSOCIATIE NV
Spuistraat 172, Amsterdam. Tel. 020- 21 25 21 .
ASSURANTIEKANTOOR A. H. F. ENDEMA voor
AL UW VERZEKERINGEN PERS. LENINGEN snel en discreet HYPOTHEKEN tot 125% v. d. executie-waarde
vraag vrijblijvend ons boekje met alle informaties over hypotheek.
Bel of schrijf als u iets wilt weten.
Bel 023- 317150* of schrijf naar ENDEMA, Wilhelminastraat 31, HAARLEM, Postbus 778. Na 18.00 uur 02520-16801.
Houd kamers en kantoren ROOK- en STOFVRIJ door toepassing van de voortreffelijk funktienerende
NOLTE BONAIR ELEKTROSTATISCHE LUCHTREINIGERS
Als u onderstaande coupon ingevuld aan ons inzendt ontvangt u uitvoerige dokumentatie.
---------------------------------, I Aan DELlATRADE HOLLAND B.V. 1
I Antwoordnr. 65-DO~DRECHT I I I I Tel.l078130855- Telex: 26766 I
I Zend mij prijs en dokumentatie inzake uw I 1 elektrostatische luchtreinigers. I I De afmetingen van de te reinigen ruimte zijn .. x .. , . m. I I Naam:.................... ......................... ....................... ...................... I I Adre"' ................................... ... ....... .. ................................. ... ... ......... I I I
L- ---------------------------- _j
Buitenlampen en lantaarnpalen
meer dan 50
modellen
leveringen rechtstreeks vanaf de fabriek
gemaakt van gietijzer
en roestvrij
staall
vraag gratis en geheel
vrijblijvend toezending piAKO 8 V RHENEN van geïllustr. folder met prijslijst aan: H • ,
Tel. 08376-9012.
EEN BRANDLADDER ONBETAALBAAR ? ? Nee! voor nog geen 10 °/0 van de
kosten van een conventionele brandladder leveren wij U de bekende
AMIGO UITWERPBARE BRANDLADDER. • geschikt voor ieder woonhuis of bedrijf
e zeer eenvoudig te monteren e geen hak-, breek- en metselwerk aan Uw gevel
e onbruikbaar voor inbrekers
Voor nadere documentatie: AMIGO SAFETY NEDERLAND Javastraat 47A - Den Haag - Telefoon 070-463388-656597
Tevens leveren wij alle soorten brandblusapparaten
ADVIESBUREAU BRUSSELERS & CO B.V. Directie: P.M. Brusselers H. Stenvers PENSIOENADVIEZEN
actuariële berekeningen, fiscaal-juridische begeleiding van pensioencontracten, alsmede bijbehorende bedrijfs-economische analyses.
Honorarium op basis van uren en overheadkosten.
Amsterdam - Nz. Voorburgwal 148 - Telefoon 248501
- .._ -- -- ..... \.• . .. -...... . - . ' . -
Aan de strijd in Libanon lijkt geen einde te komen. De beslandsovereenkomsten volgen elkaar sinds ruim een jaar met een gemiddelde van twee per week op, maar het aantal slachtoffers blijft stijgen. De Syriërs, die zelfs van president Ford het groene Jicht hebben gekregen om de rust te herstellen, laten geen middel onbeproefd om een einde te maken aan de reeks gevechten, ook al behaalden de moslims, die in Syrië tot nu toe een bondgenoot zagen, een aantal duidelijke overwinningen op hun christelijke tegenstanders. Syrië wil echter voorkomen dat het tot een deling van het land komt in een christelijk en een islamitisch gedeelte en daar zou een regelrechte overwinning van de " linkse" moslims wel eens op neer kunnen komen. Volgens het weekblad Time vrezen de Syriërs, dat de aldus ontstane maronitische christen-staat zwak zal zijn en voor buitenlandse steun bij Israël zou kunnen aankloppen en zo een basis voor anti-Arabische activiteiten zou kunnen vormen.
Beiroet
Een probleem bij een eventuele verdeling van het land, die door de maronieten heimelijk wordt voorgestaan, is de vraag voor wie Beiroet, de hoofdstad met zijn machtige zakenleven en toeristenindustrie, zou zijn. De bevolking in de hoofdstad is gemengd en omvat meer dan de helft van de totale Libanese bevolking. Voor de rest van het land is een scheiding gemakkelijker voorstelbaar, schrijft de Neue Zürcher Zeitung. De christenen en de Druzen wonen in de bergen; de christenen benoorden de as Beiroet-Damascus, de Druzen ten zuiden daarvan.
De kustvlakte en de .vlakte van Bekaa tussen de beide Libanon-ketens zijn overwegend soennitische gebieden. Het verafgelegen zuiden behoort toe aan de sjiïten. iets van een deling is er in feite al ontstaan, nadat de ~t,ristenen zich hebben moe-
ten terugtrekken uit de hotelwijk in Beiroet. Velen hebben zich ten noorden van de hoofdstad teruggetrokken rond de stad Joeniye en de jachthaven van Kaslik, vanwaaruit honderden christenen voor veel geld naar Cyprus overvaren om daar bij hun maronitische geloofsgenoten een veil iger heenkomen te zoeken. Veel luchtvaartmaatschappijen, die in Beiroet thuishoorden, vindt men nu in Joeniye terug.
Historisch
De verdeeldheid van Libanon is een historisch verschijnsel. Onder het Turkse bewind werden delen van het land vrijwel autonoom bestuurd door de grote feodale families van christelijke, islamitische of D ruzische herkomst. In de 17e eeuw lukte het de Druzenvorst Fahr-ad-Din de overige stamleiders , te onderwerpen. De hegemonie van de Druzen bleef ruim een eeuw lang in stand totdat onenigheid onder de leidende families hen zozeer verzwakte dat de maronietengemeente, die intussen in getal en rijkdom versterkt was, hen de strijd kon aanzeggen. In de bergen namen leden van de Sihab-familie, waarvan één tak zich tot het christendom had bekeerd, de macht over. In 1788 benoemde de pasja van Damascus, Gazzar, die dit deel van het Midden-Oosten voor de Turkse sultan bestuurde, een lid van de Sihab-familie, Basjier 11, tot emir van Libanon.
Na Gazzar's dood in 1804 bestond Basjiers politiek erin de feodale heren van de Druzen uit de weg te ruimen en de maronieten te begunstigen. Dankzij hun zijde-industrie hadden de maronieten zich een vermogen kunnen verwerven en nu begonnen zij relaties met Europa aan te knopen. Aanvankelijk waren die verbindingen alleen van economische aard, maar toen zich later missionarissen in Libanonen vestigden en scholen openden, strekten deze zich ook uit op kultureel en onderwijs-terrein.
D ruzen opstc nde
Hun snellere groei in getal en rijkdom bracht de maronieten in conflict met de Druzen en daaraan kwam geen einde toen het land van Egypte uit dóor lbrahim Pasja werd veroverd, omdat ook hij de maronieten begunstigde. Opstanden van de Druzen waren daarbij een constant verschijnsel vooral toen Basjier 11 door de veel zwakkere Basjier 111 werd opgevolgd, in 1840. De Europese mogendheden Frankrijk en Engeland rr.aakten intussen van de gelegenheid gebruik om de twisten tussen de bevolkingsgroepen aan te wakkeren waarbij de Fransen de zijde van de
maronieten kozen, de Engelsen die van de Druzen. De Turkse heersers trachtten het kwaad te bezweren door het gebied in twee aparte bestuurszönes in te delen, waarbij de maronitische zöne in het noorden door een maronitische gouverneur bestuurd zou moeten worden, het zuiden door een Druus. De bevolking was echter dusdanig vermengd dat ook toen een verdeling al niet zo eenvoudig was. Toen de moslims na de Krimoorlog (1853-1856) zagen hoe afhankelijk Turkije was geworden van zijn westerse (christelijke) bondgenoten sloten zij zich bij de Druzen aan in hun verzet tegen de christelijke minderheid die zij meer en meer als een soort vijfde colonne in het moslimgebied gingen zien, te meer daar deze dikwijls door de buitenlandse
vertegenwoordigers geprivilegeerd werd.
Nationalisme
Onder de christenen ontstond iets als een nieuw zelfbewustzijn dat als een voorloper van het nationalisme in het Midden-Oosten kan worden gezien. Hun kinderen gingen in het buitenland naar school en in allerlei belangrijke handelscentra ontstonden maronitische koloniën. De moslims, meestal handarbeider van beroep, werden intussen steeds armer en weten dit aan de rijke christelijke handelaren en importeurs. Deze tegenstellingen culmineerden in een burgeroorlog waarin de
ll
Druzen, heimelijk gesteund door de Turken, de overhand kregen en vele christenen afgeslacht werden ( 1860). Tenslotte greep Napoleon 111 in en liet Franse troepen in Beiroet aan land zetten. Daarna kwam het tot een akkoord met Turkije waarbij het gebied autonomie werd verleend onder een door Istanboel benoemde christelijke gouverneur. Bij de opdeling van het Turkse rijk na de Eerste Wereldoorlog kwam Libanon onder frans mandaat en ook Parijs liet het land - in 1946 - achter met een staatsregeling die de eenheid op den duur niet kon garanderen, zoals bleek in 1958 toen de Amerikanen te hulp werden geroepen om de orde te herstellen, en in 197 5 toen de burgeroorlog uitbrak die tot op de dag van vandaag voortduurt. e
door mevr. Th. Blom-de Koek van Leeuwen
Vrou"'en -Op 3 mei j.l. kwamen de .,Vrouwen in de VVD" bijeen op de jaarlijkse landdag, ditmaal te 's-Hertogenbosch. Mevrouw Sengers-van Gijn heette, namens de provincie Noord-Brabant, alle aanwezigen van harte welkom in het nieuwe provinciehuis dat in 1972 gereed gekomen was. Mevrouw Dettmeyer-Labberton, de voorzitter van de Stichting .. Organisatie Vrouwen in de VVD" verwelkomde in haar openingswoord speciaal de Tweede Kamerleden mevr. Veder-Smit, mevrouw Smit-Kroes, mevr. GinjaarMaas (die wat later kwam), het Statenlid Van den Heuvel, de voorzitter van de K.C. 'Brabant', de heer Hermsen, en de beide sprekers van deze ochtend mevrouw Van Someren-Downer en de heer Waalkens. Mevr. Dettmeyer sprak haar erkentelijkheid uit jegens de Staten der provincie NoordBrabant wegens hun gastvrijheid en hun bereidheid de mooie Bois-le-Duc zaal ter beschikking te stellen. Na een korte inleiding gaf zij het woord aan de eerste spreker van deze ochtend mevrouw Van Someren-Downer, welke zou spreken over: .. Nederland nu". Het was geen vrolijk verhaal dat mevrouw Van Someren deze morgen kwam vertellen. Het ziet er in Nederland niet mooi uit. Hoe komt het dat het in Nederland slechter gaat dan in de rest van Europa?, vroeg mevrouw Van Someren zich af.
We hebben ons te lang gedragen als verwende kinderen. Het einde van de periode van dekolonisatie in de 60-er jaren betekende het einde van de wereldmacht van Europa. De grote conflicten in Europa - Hongarije, Tsjechoslowakije enz. - hebben we over ons heen laten gaan. We hebben geen duidelijk stand-
- .
punt ingenomen. Europa heeft te lang vooral in geestelijk opzicht gesteund en geleund tegen de Verenigde Staten.
D 'tent
Nu in de post-Vietnam en bijna post-Angola periode is Europa nog te weinig bereid iets te doen. Dit versterkt de isolationistische krachten in de Verenigde Staten. Hier praat men over détente, en dát in een tijd waarin links en rechts de ogen van de burgers opengaan voor de enorme groei van de strijdkrachten in de USSR tot een niet meer defensief te noemen leger. Een opmerking in een Russisch partijblad .. De Kommuniest" als: .,Tengevolge van de economische cns1s in West-Europa en met name in Nederland worden de perspectieven voor een wereldrevolutie gunstiger dan ooit" . . moet toch boekdelen spreken.
Het nieuwe programma .. Voorwaarts" van de PvdA noemde mevrouw Van Someren liever .,Voor-waarts-Bergafwaarts". Weer de collectieve voorzieningen voorop, weer economische groei teniet gedaan en dus geen herstel van de werkloosheid. Als de overheid 1% meer pakt van de nationale koek, dan betekent dit een teruggang van 0.21% in de economische groei, haalde mevr. Van Someren aan uit het Economisch Dagblad.
Zij noemde de socialistische minister van Financiën, de heer Duisenberg, de meest beklagenswaardige man in het kabinet Den Uyl. Deze knappe econoom weet allang dat Keerpunt '72 onuitvoerbaar was en is. Hij diende een tegenprogramma in, maar daar wordt door het partijbestuur nauwelijks aandacht aan geschonken.
. . . .
,, 22
On er •ïs
Hierna ging mevrouw Van Someren in op de problemen rond de Middenschool. De heer Van Kemenade heeft het ons makkelijk gemaakt, zo zei ze, want in de memorie van toelichting op de Contourennota werd gezegd dat het onderwijs een politiek doel is, dat het de maatschappij moet veranderen en dat het moet bijdragen tot fundamentele wijzigingen. Deze
VVD-Kamerlid WAALKENS tijdens zijn inleiding
Geruchten over kandidaatstelling Berichten over de zgn. VVO-top die bepaalde Kamerleden of kandidaten voor het Kamerlidmaatschap niet meer op de kandidatenlijst zou willen plaatsen, kunt u - desgewenst ongelezen- naar de pruliemand verwijzen. Een bericht in enige kranten dat drs. G. M. V. van Aardenne bij de top in ongenade zou zijn gevallen en deswege door die top niet meer op de kandidatenlijst zou worden geplaatst, berust op een dezerzijds niet te achterhalen gerucht. waarvan door de betrokken kranten geen verificatie is gevraagd.
Voor zover de partijtop mocht bestaan uit de fractievoorzitters in de Staten-Generaal en de partijvoorzitter. kunnen deze verklaren over de kandidatuur van de heer Van Aardenne. noch over de kandidatuur van enige andere kandidaat, met elkaar van gedachten te hebben gewisseld.
De werkelijkheid in onze partij is deze: Het hoofdbestuur zal met inbegrip van de beide fractievoorzitters, die met adviserende stem van het hoofdbestuur deel uitmaken, pas in november een gezamenlijk advies uitbrengen over de in te dienen kandidatenlijsten. Tot die tijd is het woord over de te stellen kandidaten uitsluitend aan de partijafdelingen en de kamercentrales. Voordat deze partijorganen hun voorstellen hebben gedaan. zal het hoofdbestuur zich niet uitlaten over de terugkeer van zittende Kamerleden en over nieuwe kandi-daat-Kamerleden. Nadat het advies van het hoofdbestuur in november is opgesteld. beslissen de Verkiezingsraad en de algemene vergadering van de partij over de definitieve kandidatenlijsten op respectievelijk 11 december en 22 januari a.s.
Uiteraard wegen de adviezen van de beide fractievoorzitters. vooral die van de voorzitter van de Tweede-Kamerfractie. zwaar in deze beide vergaderingen. Van een gezamenlijke bevoegdheid van een zogeheten ,.partijtop" - een in onze partij niet bestaand orgaan - is echter in geen enkel stadium van de kandidaatstelling sprake.
F. KORTHALS ALTES, voorzitter VVD.
gin Den Bosch fundamentele wijzigingen gebeuren dan via de Middenschool. Zij waarschuwde voor het fait accompli. De heer Van Kemenade tracht de Middenschool o.a. via de lerarenopleiding, en langs experimentele weg in te voeren, zodat er straks geen weg terug mogelijk meer is. Een van de doeleinden van de Middenschool is het kansarme kind meer kansen te geven. Nu is bekend dat het
deze mensen, nog afgezien van hun recht op persoonlijke ontplooiings-mogelijkheden. Nivellering werkt verarmend! Mevrouw Van Someren besloot haar inleiding met er op te wijzen dat het behalve om herstel van de economie van ons land, vooral gaat om het herstel van de geestelijke kracht van ons volk. Wij hebben knappe technici nodig,
·mensen die hun talen spreken, organisatoren enzovoorts. Dat kan met goed onderwijs en
Mevrouw VAN SOMEREN tijdens haar inleiding op de Vrouwenlanddag
intelligente kind uit sociaal zwakkere milieus meer kans heeft op een kleine school en dus zeker niet op de zo massale Middenschool. In plaats van de kansarme te steunen, probeert de heer Van Kemenade de ongelijkheden weg te werken door de kanshebbers naar beneden te halen. Maar ons land heeft rec_ht op de intelligentie van
dat staat op het spel. Daarom zullen wij ook op de bres staan voor de vrijheid van onderwijs, bij de komende verkiezingen. De komende verkiezingen, zijn niet alleen de belangrijkste, maar vooral de meest hachelijke en riskante sinds de oorlog. Niet allereerst voor de toekomst van de VVD, want die groeit en bloeit, maar de
toekomst van ons land staat I op het spel!
De discussie na de inleiding van mevrouw Van Someren ging voornamelijk over het onderwijs. Op een vraag naar mogelijke alternatieven van de VVD op de Middenschool, kon zij wijzen op het binnenkort te verschijnen boek, geredigeerd door mevr. Ginjaar-Maas met ideeën over alternatieven voor de Middenschool.
Samenwerking De heer Waalkens sprak hierna over Ontwikkelings Samenwerking. OntwikkelingsSamenwerking is een onderwerp waarover in de VVD weinig gepubliçeerd wordt.
Dit lijkt op een ontbreken van belangstelling doch dit is niet juist, aldus de heer
Waalkens. De OntwikkelingsSamenwerking beslaat echter een heel breed terrein, alles hangt met alles samen en men benadert deze ding_en niet graag fragmentarisch. Dit belemmert wel het publiceren. De demonstratieve bewogenheid en de charitatieve benadering van de confessionele en linkse partijen ligt de VVD-er ook niet zo erg. Deze is meer geneigd tot een rationele en economisch gerichte aanpak. De VVD is zich de ellende van de derde wereld zeer wel bewust en is zeker bereid daaraan veel te doen, maar vraagt zich veeleer af niet wat moet ik doen doch wat kán ik doen. Is de hulp die we geven zinnig te besteden.
De positieve instelling blijkt o.a. uit het feit dat de VVD voor de begroting van Minister Pronk stemde. De bezwaren van de VVD golden niet het bedrag maar wel de wijze van besteden van dit bedrag. Bovendien verschijnt er begin juni van de Telders Stichting een rapport over OntwikkelingsSamenwerking.
Discussie Na een lopende lunch werd de zitting voortgezet met discussie. Er werd in drie groepen gediscussieerd over de reeds gepubliceerde vragen. In de verslaggeving achteraf werd o.a. opgemerkt dat bij de normen voor hulpverlening aan landen in de derde wereld ook hoort een budgettaire verantwoordingsplicht voor de verkregen gelden.
Het inschakelen van het bedrijfsleven bij de ontwikkeling van de derde wereld werd positief beoordeeld. Men was van mening dat er tenminste sociale voorwaarden ge-steld moesten worden. I
•
Uw bungalow in · Sauerlana al. vanaf DM39.000,-v;o.n.
Op een afstand van 180 kilometer van de grensovergang bij Arnhem ligt in Sauerland, tussen Dortmund en Kassei, het fraaie bungalowpark "Bürenerland". Hierop staan 48 bungalows, in 6 typen, die in grootte variëren van 35 tot 55 m 2• Deze solide, stenen bungalows, die enige jaren geleden werden gebouwd en in goede staat van onderhoud verkeren, zijn nu te koop. Inklusief(!) meubilair, verwarming (ook op het overdekte terras), elektriciteit, warm en koud stromend water. De prijzen zijn vanaf DM 39.000, inklusief grond (dus geen erfpacht) en vrij op naam.
Wilt u meer informatie? Even een telefoontje naar Jnter-France B.V. en u krijgt alle inlichtingen.
inter-france b.v.~~· Maatschappij voor • • projektontwikkeling Akerdijk 150 Postbus 100
Badhoevedorp, Nederland Telefoon 02.968- 44 33* of 42. 30•
Deelcongres financiën economie en .energie:
Wie "'erkt zo con.sciën.tieu_s aan. program? Bij prachtig zomerweer vergaderde de VVD afgelopen zaterdag in Rotterdam. Het ging over belangrijke onderwerpen: financiën, economie en energie. Onderwerpen Rotterdam - één van de trekpaarden van onze economie -waardig. Een deelcongres dat door afdelingsvoorzitter Verbeek met perfecte Rotterdamse zakelijkheid werd geleid. Na dit congres vragen wij de parlementaire pers: welke partij werkt zo consciëntieus aan zijn program? PvdA en CDA publiceerden hun door enkelingen gemaakte programma's. Ze zijn dan ook slecht gevallen. De stellingen werden ingeleid door v. Aardenne, Koning en Portheine. V. Aardenne zei dit: "Nu moet de basis gelegd worden voor een gezonde economie; ook voor nà 1980, wanneer de aardgaspot gaat teruglopen. Daarvoor is nodig een hoogwaardig productieapparaat". Het kabinet-Den Uyl gaat daaraan voorbij.
0 mbuigingsoperatie V. Aardenne verraste de vergadering met een primeur. Hij presenteerde de grote lijnen van de ombuigingsoperatie, die de VVD-fractie wil. Belangrijke doeleinden daarbij: • terugdringen van de werkloosheid naar het peil van vóór Den Uyl, d.w.z. naar 125.000 in 1980 (i.p.v. 210.000). • de economische groei naar ca. 4% p. j. brengen (i.p.v. 31/2 %). • de inflatie verder omlaag drukken. • het aandeel van de collectieve sector op 55 à 56% van ons nationaal inkomen nouden. • de collectieve uitgaven met ca. 18 miljard (i.p.v. met de 10 miljard van deze regering) ombuigen en dit bedrag "fiftyfifty" over de sociale verzekeringen en overheidsuitgaven
verdelen. • de groei van het overheidspersoneel terugbrengen tot de bevolkingsgroei (d.w.z. 0,75% p.j.). • de aldus vrijkomende financiële ruimte ten goede laten komen aan het bedrijfsleven voor de broodnodige arbeidsplaatsen.
Een gruwel Dat de belasting en premiedruk hier gemiddeld 10% hoger is dan in de andere EEGlanden, is Koning terecht een gruwel. De mensen wentelen de te hoge collectieve druk af. Afwenteling geeft inflatie. Inflatie bevordert werkloosheid. Maar hoe komen we met z'n allen van dit hellende vlak? "Laat iedere burger zich beter bewust worden wat hij voor de collectieve zaak betaalt. Vervang de automatisch geïnde loonbelasting door een individuele aangifte". En Portheine: "Onze aardgasbel is eindig. Aan de regering de taak om de particuliere bedrijven te stimuleren bij het ontwikkelen van alternatieve energiebronnen, ook kernenergie. Onze naburen plannen zo'n tien kerncentrales. Dat geeft te denken".
Stellingen Hierna splitste de vergadering zich in zeven groepen. De groep .. werkgelegenheid en groei" bevestigde dat herstel van groei nodig is om zoveel mogelijk mensen aan werk te helpen. Eén ding is zeker: volledige en volwaardige werkgelegenheid staat centraal in onze liberale doelstellingen. Werk is nodig voor ons levensonderhoud, voor zelfrespect, voor zelfverwerkelijking. De rol van de particuliere onderneming - een bron van productief werk - dient versterkt te worden. De groep .. overheidssteun" benadrukte het wegnemen
van drempels voor het particulier initiatief. Steun op korte termijn mag niet "discriminerend" zijn. Laat hulp aan het ene noodlijdende bedrijf nooit verworden tot het noodlijdend maken van sterkere broers! Maatstaf voor steun blijft de lange termijn winstgevendheid. Juist met gemeenschapsgeld moet zorgvuldig worden omgesprongen. Door internationale oorzaken zal de groei maar matig zijn, aldus de groep .. handhaving persoonlijke welvaart". Wil er ruimte komen voor de broodnodige particuliere investeringen dan kan de collectieve sector eenvoudig niet sterker groeien dan onze nationale welvaart.
door dr. R. W. de Korte. lid van het dagelijks bestuur van de VVD
Nieuwelan
De groep .. terugdringing overheidsuitgaven" vroeg om een nieuw élan. De VVD moet concreet zijn. Van Aardenne: .. begin juni zal de fractie concreet zijn, vandaag kreeg u al een voorschot". De groep wees terecht op de consequenties van nieuwe wetten. Wat zal de financiële pijn worden voor toekomstige generaties als de provinciale herindeling er komt, als V. Kemenade z'n zin krijgt? Bij elke nieuwe wet hoort een .,middelenwet"! De groep .,inflatiebestrijding" zocht het vooral in bestrijding met monetaire recepten. Zijlstra werd vaak genoemd. Achter de suggestie tot verstandige beheersing van
lonen, inkomens en prijzen als tweede medicijn werd door de plenaire vergadering een vraagteken gezet. Ingrijpen in acute situaties: ja! Voor een langere periode: neen! Bovendien is bevordering van concurrentie gezonder dan ingrijpen in prijzen. De belastingvrije voet in de vennootschapsbelasting vond geen ruim onthaal bij de fiscale experts. De VAD voorstellen van de regering zag deze groep als een nieuwe vorm van extra belastingen. Dit maal dan toevloeiend naar de beherende vakbonden.
Energie
De overheid moet de uitwerking van het energiebeleid waar mogelijk delegeren aan het particuliere bedrijfsleven, aldus de .. energiegroep". Daar zit het organisatietalent en het vernuft om alternatieve energiebronnen te ontwikkelen. Daaraan moet een groter deel van de aardgasopbrengsten besteed worden. Het aardgas gebruiken voor overheidsconsumptie is potverteren ten koste van toekomstige generaties. Dat is weinig progressief. Uit de plenaire discussie kwam voorts: "Vergeet de regionale politiek niet. zodra de nationale economie weer uit het slop is." En: .,Ook arbeidstijdsverkorting en vrijwillige vervroegde pensionering passen in een liberaal werkgelegenheidsbeleid". SEC-voorzitter Talsma tot slot: .. Het is als met het weer. ledereen praat erover, maar niemand doet er wat aan. De VVD heeft bij het terugdringen van de overheidsuitgaven een massa-psychologische taak. Kortzichtig eigenbelang was vandaag geheel afwezig. Een goed voorteken voor ons in september uitkomende conceptverkiezingsprogram !"
•
creatie o recreatie D recreatie o recreatie o recreatie o recreatie o ree a
SKIPPER CLUB CHARTER
verhuurt in Friesla11d, het prachtige watersportgebied, waar vooral in vóóren naseizoen de rust van het water u al uw zorgen doet vergeten, volledig uitgeruste, nieuwe dieselmotorkruisers.
Zo'n vakantie op uw eigen schip (waarvoor u overigens niet behoeft te kunnen varen, dat leren wij u wel!) is uniek en vergeét u nooit meer. Probeer het eens!!
Vraagt onze gratis kleurenfolder aan: Postbus 5, IJlst, tel. 051 55 - 599.
Voor een altijd te1ugkerend plezier voor weekend of vakantie
S.v.p. snel reserveren. Speciale voor- en naseizoen'prijzen. Ideaal gelegen bungalows in magnifiek ruitersportcentrum. Gelegénheid tot caravanning en pension-stalling. Volgeb.van 3/7 t/m 1 717 . . "DE WITTE WIEVEN"b.v.
Wiltsangh 41 , Nunspeet. Tel. 03412 - 2642 b.g.g. 3163.
De nieuwste en geriefelijkste manier om het gehele jaar door, uw gezinsvakantie te besteden in eigen land. Sinds 1960 verhuren wij, als enige reisbureau een steeds groeiend aantal (thans 300)
LUXE PARTICULIERE VAKANTIEBUNGALOWS (Tweede Woningen) in de mooiste en ·nog rustige streken van ons land, 1000- 4000 m2 eigen terr. (kleuren) T.V., C.V. , open haard, aircond., tel. Ideaal voor uw gezinsvakantie. Verh·uur p.w., p.m., lange weekends. Voor- & naseizoen 40-60% huurred. 65 +-ers korting.
I nl. WOR LD TOURS- VOORBURG. Tel . 070-860644 (altijd bereikbaar) .
. (ii) \ '-..~"'--/l
"".S- ------· 6" Ooi·PEA'tt
post Akkrum tel. 05663-392
'bij
Leer goed zeilen
ZEILSCHOOL PEAN Volledig verzorgde weekkursussen. Speciale jeugdweken
VAKANTIEBOERDERIJ 'KLEIN OEVER'
Wij verzorgen voor uw kind een sfeervolle vakantie. Leeftijd 6 t/m 1 0 jaar en 11 t/m 1 5 jaar. Paard- en ponyrijden, sport en spel, eigen zwembad. Komt u ook eens een kijkje nemen, of vraagt inl. bij J. Maat. OudAvereest60, Balkbrug (Ov.)
Tel. 05230- 9204
Voor een onbezorgde zeilvakantie aan het IJssolmeer Nieuwe polyester kajuitzeiljachten Jaguar 22, Jaguar 25 en Jaguar 27 .. Zeer kompleet uitgerust met als thuishaven Lemmer. Voor uitvoerige dokumentatie: Fun Sail Charter B.V. Hertogensingel 89, Oss. Tel . 04120-33271 . Telex 50570.
\
ExclusiefZeilinstituut'De Bird', Heeg -Friesland WEEKCURSUSSEN EN PRIVI':LESSEN met volledig pension, voor jeugd, jongeren, volw. w .o. echtp. Degelijke zeilinstructie (A + B brevet) met vakantie-ontspanning
Inl. en prospectus Egon B. P. Brenninkmeijer, 1 ste Stuurman th. G. H. V., postbus 2 , Heeg, Friesl. Tel. 05154-2412. Lid O.F.Z. (Org. Friesche Zeilscholen) lid Recron.
ziJilen! ZEILSCHOOL 'DE VIER WINDSTREKEN'
OUD-LOOSDRECHT Interne cursus, volledig verzorgd f 296,-. Ook extern. Cursus voor beginners, gevorderden en opleiding A-examen ANWB. Jeugdcursus v.a . 12 jaar.
Inl.: vraagvrijblijvend eenfolderaan of bel 021 58-3370.
Verhuur dieselmotorjachten
Jachtbouw en reparatie Scheepsbetimmeringen
Scheepsdieselmotoren
Jachtwerf DRIES HOF Industrieweg 2-3, lrnsum Frl., 05660-1910.
KINDERVAKANTIEBOERDERIJ PONYKAMP 'TWEEHEK'
Laat oak uw kinderen van 4 t/m 14 jaar genieten in de Zomer- of Herfstvakantie eens een week lang genieten op onze Kinderboerderij. Vele dieren aanwezig. gelegenheidvoor paard- en ponyrijden.
Erkenning veilig tehuis van de Ned. Kampeerraad.
Inl . en folder: tel. 05998 - 4541 H. Oosterveld, Schoenloërstr. 4, Westdorp, gem. Borger (Dr.)
ZEILSCHOOL NEPTUNUS, lOSKENHUIZEN
• Goed en gezellig. • Vraag folder.
Inlichtingen: 05134-603 b.g.g. 08385- 10429.
ZONNIG WALLIS ZWITSERLAND TONNON HOLIDAYS B.V.
chalets I appartementen o.a.: Anzère - Champex - Lac - Haute Nendaz - Les Collans Thyon - Montana
Verbier I Le Cháble e.v.a. Verhuur I Verkoop
Alle informaties: Eiklaan 1, Rijswijk (ZH). Tel. 070 - 908389 - telex 32330+
Nieuwe JOVD-voorzitter Remkes:
VVD is te bail.g voor vle1.1gels
" Officieel studeer ik economie, maar ik ben eigenlijk de hele week bezig met politieke zaken". Johan Remkes, sinds november vorig jaar voorzitter van de JOVD, heeft in weerwil van zijn tamelijk jeugdige leeftijd van vierentwintig jaar .al een behoorlijke hoeveelheid min of meer polit ieke functies bekleed. Remkes, ingeschreven aan de economische faculteit van de Groningse universiteit, is naast JOVDvoorzitter fractie-assistent van zowel de Groningse VVD-
Johan Remkes
raadsfractie als van die in Provinciale Staten. Zijn bedrijvigheid komt voort, zegt hij, uit een grote belangstelling voor het politieke- en bestuurlijke bedrijf. " Een heel interessante bezigheid" . Hoe ziet Remkes de taak van een jongerenorganisatie als deJOVD? " In de eerste plaats heeft een politieke jongerenorganisatie een vormende taak. We moeten proberen duidelijk te maken dat het ook voor jongeren een belangrijke zaak is dat ze meedraaien in de politiek. Verder moeten we de jonge mensen laten zien hoe de liberale uitgangspunten in praktijk worden gebracht". " Een organisatie als de JOVD heeft ook een begeleidende functie. Het is juist dit bestuur dat dit punt wil oppeppen, omdat het in het verleden een
beetje is weggezakt. Oud heeft eens gezegd dat de JOVD het geweten van het liberalisme moet zijn". .. Onze onafhankelijke positie van de VVD speelt daarbij bepaald een rol, maar wij richten ons wel op de VVD. Dat is een duidelijke en principiële keuze: we staan achter deze partij . Dit bestuur heeft dan ook niet de behoefte om zich in eerste instantie met schoppen bezig te houden. Wat wij , willen is een constructieve bijdrage leveren aan de discussie in het liberale veld''.
Niettemin is JOVD- voorzitter Remkes van mening dat er binnen de VVD best wel het een en ander verbeterd zou kunnen worden . .,Ik geloof dat het zeer nuttig is als wij in de toekomst duidelijk maken, vooral voor de jongeren, op welke bakens wij afkoersen. Dat moet geen blauwdruk voor de toekomst zijn, maar wel het aangeven van een richting. Daarover moet worden nagedacht. Er wordt op het ogenblik te weinig nadruk op gelegd. Dat brengt het risico met zich mee dat de partij de nieuwe kiezers weer verliest. Wij moeten in grotere mate de kiezers op de liberale titel bij de VVD houden" . .,Verder vinden wij dat het bestuur een initiërende en stimulerende rol moet gaan spelen naar de achterban. De liberalen moeten zichzelf betrekken bij de informele processen van het openbare leven. Zich bezig gaan houden met bijvoorbeeld wijkwerk en met de jeugd. Er bestaan in deze kringen grote vooroordelen tegen de liberalen, maar die zijn daar dan ook bijna r.~iet aanwezig. Dat is slecht voor het politieke evenwicht'' . Als er binnen de VVD zoiets bestaat als wat vagelijk wordt aangeduid als .,de lijn Vonhoff-Geertsema". wat denkt de JOVD daar dan over?
"Er bestaan in de VVD bepaalde vleugels. Ik geloof dat ze daar van hogerhand een beetje te bang voor zijn; ze moeten er toch mee leren leven. Ik vind het geen ongezonde zaak, als de vleugels maar bereid zijn om zich loyaal bij genomen beslissingen neer te leggen. De ideeën van Vonhoff en Geertsema spreken mij in hoge mate aan. -Maar daarmee distantieëren we ons nog niet van de geluiden van Hans Wiegel " .
Huivert Remkes bij de gedachte dat er mogelijk ooit nog eens zoiets zal ontstaan als een ' liberaal-socialistische samenwerking? .. Bepaald niet. De tijd is er nu niet rijp voor, de politieke verschillen zijn te groot. Maar op langere termijn zou ik het een gezonde zaak vinden als er een ontspanning zou ontstaan tussen beide politieke groepen. En dat zou niet alleen consequenties voor de PvdA moeten hebben, maar ook voor de VVD".
De jeugd heeft de toekomst De JOVD: een naam die u als lid van de WD ongetwijfeld bekend is en die naar wij hopen, ook plezierig in de oren klinkt. Veel liberalen hebben in de onafhankelijke JOVD hun eerste schreden op het politieke pad gezet- we hoeven ze niet met name te noemen, de oud-JOVD'ers die nu in de frontlinies van de WD werkzaam zijn. Uitspraken van VVD-prominenten over de JOVD. die haar kadervormende functie nu al bijna 30 jaar vervult, zijn: Staatsraad drs. H.A. Korthals: .. De JOVD is het geweten van het liberalisme". Partijvoorzitter mr. F. Korthals Altes: .. De JOVD is een van de motoren van de VVD". Fractievoorzitter Hans Wiegel: .. Een vereniging als de JOVD blijft nodig". W1jlen partijleider prof. mr. P. J. Oud: .,De JOVD is de veer in het liberale uurwerk" .
Een kenmerk van een jongerenorganisatie is, dat zij helaas betrekkelijk wein:g eigen middelen heeft, en dus met een chronisch geldgebrek kampt. Als u het met deze uitspraken van liberale voorlieden eens bent en de JOVD een warm hart toedraagt (misschien omdat u zelf lid bent geweest!), dan doen wij als hoofdbestuur van de JOVD een beroep op u om ons te steunen. Maak de JOVD sterk en stort een gift op girorekening 953500, t.n.v. penningmeester JOVD te Groningen!
Tast in uw portemonnee voor de JOVD
'P" • I ' 0
•.._ ~ ~· • 1,. ' • - • ~ • I - I . . . . .' .· . . . -. .
Zagu weleens eenmiljoen flessen wijn bi. ?
!Jeeil·
In de kelders van Wijn Verlinden is u die imponerende aanblik graag gegund. Daar liggen ze, in haast
onafzienbare rijen, omringd door de allerbeste zorgen van de importeur zelf: zowel de hoge Franse
cru's als de plezierige tafelwijnen voor alle dag. De Verlinden Wijngids vermeldt er een 300 tal
soorten van, die rijp zijn voor aflevering. Alleen al om door te bladeren is de Wijngids een
informatief genoegen! Bel of schrijf voor franco toezending.
Postbus 296, 's-Hertogenbosch. Tel. (073) -125051. Telex: 50317. Kelders te "Zuiderbosch" Hintham.
Venneld bij aanvraag of bestelling s.v.p. titel van dit blad.
B.V. Makelaarskantoor "GEMAKO" o.g.
NASSAUPLEIN 33- 's-GRAVENHAGE- TEL. 6019(1,
Aan- en Verkoop Onroerende Goederen.
Beheer.
Alle verzekeringen.
WONEN OP MALLORCA Het is prettig wonen op Mallorca. Wilt u echter onprettige ervaringen vermijden, dan is betrouwbare voorlichtingeeneerste vereiste. U valt immers niet alleen onder een voor u vreemde wetgeving, maar ook onder bijzondere gewoonten, waar u moeilijk op verdacht kunt zijn. Wat mag u aan onroerend goed kopen en wat niet; wanneer bent u eigenaar van een onroerend goed; welke servituten bestaan er? enz. Daarom heeft een makelaar uit het noordelijke gedeelte van Mallorca, Mr. J. Baud, die daar elke meter grond kent, ook in Nedertand een ~(antoor opgericht, waar hij in samenwerking met een Neder-landse jurist, mr. H. N. van Slingerlandt deskundige adviezen verstrekt over het onroerend goed, dat via zijn bemiddeling ,Jidaar te koop wordt aangeboden. Wilt u nadere informatie over deze appartementen, huizen, villa's, terreinen in Formentor, Puerto de Pollensa, Puerto de Alcudia enz., dan kunt u vrijblijvend contact opnemen met het kantoor te Nw. Loosdracht Oude Molenmeent 4. telef. 02158-1890. b.g.g 02963-1294. of met het kantoor op Mallorca lnmobiliaria Bauzá, Calle Juan XXIII. no. 9, Puerto Pollensa, telef 5317 52.
Te koop ofte huur in Ede, Belvédère, Dennenlaan
DRIEKAMER ROYALE SERVICE-FLAT
met balkon, garage en berging, 5de etage met fraai panorama op het zuiden, geen verkeer. rustige ligging in eigen park. voor en achter onbebouwd. dichtbij bossen en station. Frontbreedte voorkamer 9 meter. ruime en kleinere slaapkamer, ligbad met douche, W.C., keuken (electr.), alles luxueus uitgevoerd. vast kleed en luxaflex.
Koopprijs I 145.000,-, huurprijs I 950,- p.m., 3 jaar fixed. servicekosten f 675,- p.m., w.o. warme maaltijd met keuze tussen 2 menu·s.
Te bevr.: Makelaardij A. 8. v.d. Bunt, Breelaan 1, Ede. Telefoon 08380 - 12670.
CADZAND-BAD Z.VI.
Luxe appartementen, 1oomvanzee.
gebouwd in 2 villa·s met elk 3 appartementen, garage of schuur. Zeer luxe en degelijk uitgevoerd en van alle comfort voorzien.
Zeer goede verhuur- en beleggingsmogelijkheden. Prijs : v.a. f 118.500,- tot/ 164.800,-v.o.n.
Inl.: G. Th. J. Vis, mak. o.g. Homdijk 10, Oud-Loosdrecht Telefoon 021 58 - 1661
••• Het politieke besef dat ook de groep van de jongste kiezers een belangrijk onderwerp dient te zijn van een partijpolitieke aanpak is pas sinds kort eén algemeen gegeven. Met de veranderde maatschappelijke opvattingen over leeftijd en mondigheid en vooral geïnspireerd door de stijgende opleidingscurve van de jongeren gerelateerd aan hun steeds luidruchtiger aanwezigheid heeft de politiek zich meer en meer met de jongste kiezers bemoeid.
Dit bemoeien heeft lange tijd niet meer opgeleverd dan welwillend tolereren. Het is nog geen vijf jaar geleden dat het besto'ld dat er afdelingen van de VVD waren, waar zich roerende jonge leden ( !) de pas af werd gesneden met een : ,.jöh, je bent nog nat achter je oren, wat denk je wel , dat je zonder levenservaring je hier een mening over kunt vormen" .
Bewustwar ing In 1972 werd op instigatie van het hoofdbestuur van de VVD de Nieuwe Kiezers Werkgroep opgericht. Een groep jongeren van 18-2 7 jaar kreeg de opdracht ,.het hoofdbestuur gevraagd een ongevraagd van advies te dienen omtrent die zaken, die voor jongeren van belang zijn" .
Nu is niet de functionaliteit in de eerste plaats van zo'n werkgroep van belang, deze is om verschillende redenen gering, maar primair is dat de instelling van zo'n commissie op niveau van alle andere hoofdbestuurlijke commissies een bewustwordingsteken is. Zo formuleerde dr. R. W. de Korte het in de installatierede van de groep: ,.Wij zijn ons bewust van de ondervertegenwoordiging in de groep jongste kiezers (dit was vóór
VVD jongerenpolitiek:
na • ••
mei '72) en daar móèt iets aan gebeuren".
Nu zijn de politieke partijen in hun huidige opzet eigenlijk niet goed ingesteld op snelle mentale aanpassingen. Wat dan ook duidelijk bleek. De partijtop had zich dan wel gerealiseerd dat jongeren een geschikt medium waren, de bestuurlijke achterban reageerde nogal gediverseerd. Want als één ding duidelijk moet zijn : de aanwas in de groep jeugdige kiezers is niet het gevolg van een goed gedoceerde aanpak op plaatselijk of gewestelijk niveau geweest. Is niet het gevolg geweest van een gerichte landelijke campagne met aanspreekbare items voor de groep jongeren. Neen, het is veeleer verklaarbaar uit een algehele .tendens vanuit onze samenleving : het uitbannen van het confessionalisme, het zich losweken
Ben J. M. Verwaayen neemt afscheid als voorzitter van de Nieuwe Kiezers Werkgroep, die de VVD in 1972 heeft ingesteld. Die gelegenheid grijpt hij aan om in dit artikel enige kanttekeningen te plaatsen bij de VVD-politiek ten opzichte van jongeren. Ben Verwaayen zal worden opgevolgd door M. W. Kerremans.
van traditionalisme. Dat deze symptonen zich het duidelijkst manifesteren bij jongeren is voor de hand liggend. Daardoor is binnen de VVD een scheef beeld ontstaan over onze aantrekkelijkheid voor de jongste groep kiezers. Natuurlijk is er een positieve score: de laatste jaren wint het jongerenbeleid bij een steeds groter deel van de partij terrein. Er zijn zeer fundamentele en belangwekkende maatregelen genomen van de kant van het hóofdbestuur, zoals het instellen van een vast percentage jongeren bij kadercursussen.
Geintegr erde aanpak Het rapport dat begin 1975 door de NKW bij het hoofdbestuur is ingediend sprak over een ge'lntegreerde aanpak van het jongerenvraagstuk. Dat is ook gelijk de essentie van het probleem .
.. •· ·-·t#'O .;_ ~.,.., ~---:..o,.~.,-·~.,.,~~·~".'·ot·~~J.._·~?j,._'-rr,..~t ....... ::::.el;.;....., • ~ ', ,... .• • • • ... ,.... . -~- .. ·-
.. • ,.. ' ~ • • ''"' ,'· ' ; ' • • ' I , ' • • •'
Zolang onze politieke aantrekkelijkheid voor de jongste kiezers naar inhoud en uiting niet als een natuurlijk onderdeel van onze politieke belijdenis wordt ingepast, blijven wij vechten tegen beter geoutilleerde partijen. Wanneer wij roepen om een beter antwoord op problemen als onderwijs, drugsbeleid, jeugdwerkloosheid, dienstplicht etc., dan zien wij de voor de hand liggende mogelijkheden om tot resultaat te komen over het hoofd en zien toe hoe andere groeperingen in onze samenleving, vaak nu mmeriek verre bij ons achterblijvend, dankzij een goede organisatie en kennis van de groepsvormingstheorie (zie: Sociale Actie van P. Reckman), hun ideeën (te) ver verwezenlijkt zien.
Jongeren beheersen een aantal fundamentele probleemgebieden in onze samenleving. Zij hebben daardoor de sleutel tot oplossing of ondergang. Zij zijn genoeg heterogeen van samenstelling om deze keuze nog positief te kunnen beïnvloeden; door niet te kiezen voor een ,.leuke" aanpak van de jongeren middels aparte voor hen georganiseerde uitlaatklep-avonden of door het instellen van forums van en voor jongeren. laten wij de realiteit eindelijk beantwoorden en zorgen voor integratie.
laat de politiek de actiegroep vervangen, door flexibel open te staan ten aanzien van veranderde maatschappelijke opvattingen, vasthoudend aan principiële uitgangspunten. Deze integratie zou op verschillende manieren bevorderd kunnen worden. Als, willekeurige, voorbeelden zouden daarvoor genoemd kunnen worden : • Betere aanpak voor het wegwijs maken van nieuwe ~
op een fractie na
leden (dus ook jongeren) binnen de partij. • Instellen van een jongerenpartij-ombudsbureau. • Publiceren van vacatures voor partijcommissies, besturen etc., zowel landelijk als regionaal in Vrijheid en Democratie, zodat de optiek voor nieuwe leden wordt vergroot en de partij een beter gebruik
kan maken van haar potentieel.
• Organiseren van een jongerengerichte Public-Relations in het kader van de totale partij PR .
• Organiseren van "probleem-congressen" ter voorbereiding van belangrijke politieke gebeurtenissen.
AUTOMOBIELBEDRIJF J. v.d. KIEFT Montaubanstraat 1 9c
ZEIST Tel. 03404- 12872
BMW-dealer voor Zeist e.o.
~ BAKKER's AUTOBEDRIJVEN AMERSFOORT
'\6) B.A.B. b.v. Amersfoort - N ijverh.eidsweg-N. 83
Tel.: 033-14047
Dealer voor Den Haag en omstreken
ROSIER DEN HAAG B.V. Binckhorstlaan 255- tel. : 070-857500 DEN HAAG
ASMOCObv Mr. Treublaan 18, Amsterdam, tel. 020-94 72 52 Klaprozenweg 40, Amsterdam, tel. 020-27 22 25
De VVD slaat met haar jongerenbeleid in 1976 geen gek figuur; het begin is er ontegenzeggelijk·.
al zo'n eind op weg zijn , met een positief partijbestuur. een goede jongerenorganisatie (JOVD) en een groot potentieel.
Na vijf jaar lidmaatschap van de Nieuwe KiezersWerkgroep hoop ik echter dat de tijd van voorbereiding voorbij is, dat er nu wezenlijke maatregelen genomen worden. Omdat wij
Wij mogen de kansen niet laten liggen, zelfs niet op een fractie na .. . .
Autobedrijf
H. v. Poelgeesten Zn. B.V. AMSTELVEEN
Stationsstraat 7- 11 -tel. 020 - 410051 DEALER
& BMW AUTOBEDRIJF DUSSELDORP B.V .
~ - Kanaal - Noord 114- Apeldoorn - tel. 055 - 217 416
Showroom Deventerstraat 51 0- Apeldoorn - tel. 055 - 21 7 448
•
Kuijken bv Eindhovenseweg 11-15 Aalst Telefoon 04904-2200/2891
BREEMAN HOOFDDEALER BMW ROTTERDAM
Centrum : Oostzeedijk310 tel.010 - 11 .91.90
Zuid : Batterijstraat 23, tel. 010-8544 73
Louwes in Eerste Kamer
ronk is anti-ures ers Bij de behandeling van de begroting voor Buitenlandse Zaken heeft de VVD-senator Louwes een felle, maar goed gedocumenteerde, aanval op minister Pronk - voor ontwikkelingssamenwerking - gedaan. De heer Louwes verweet deze minister een sterke politieke vooringenomenheid met anti-Westerse accenten.
4 7 dollar hulp, het hoogste bedrag ter wereld, dat is 65 keer meer dan de Chinezen en 11 keer meer dan de Russen. Hij toonde zich geschokt door de diskwalificatie door Pronk van de V.S. die duidelijk bleek uit de schriftelijke toelichting bij de begroting. Ir. Louwes besteedde ook uitvoerig aandacht aan de rol
Minister PRONK (ontwikkelingssamenwerking)
Deze forse aanval ondertimmerde hij met letterlijke citaten uit de schriftelijke stukken. Hij verweet de minister niet alleen vooringenomenheid, maar ook een wezenlijk gebrek aan begaanheid met het lot van de inwoners van de arme en zeer arme landen. Hij legde hiermee bloot het in wezen onmenselijke en keiharde dogmatisme van wat zich eens "Nieuw Links" noemde. Echte bewogenheid mist men bij de heer Pronk. Ir. Louwes bewees met cijfers hoeveel meer de door Pronk gesmade .Verenigde Staten aan ontwikkelingssamenwerking uitgeven dan welk ander land ter wereld ook. Een enkel cijfer: de V.S. gaven in 1974 per hoofd van de bevolking
I van het bedrijfsleven bij de ontwikkelingssamenwerking. Ook hierbij gaf hij cijfers: in
' 197 4 stuurden de overheden van de steun verlenende landen elf miljard en het bedrijfsleven netto 16 miljard. Maar bij Pronk kan er geen erkenning van dit harde cijfer over de lippen komen. Hij gaat door het bedrijfsleven verdacht te maken. Over de visie van de minister zei de heer Louwes dat die sterk theoretisch en links socialistisch is, gespeend van practische uitvoerbaarheid. Hij hekelde de bemoeizucht met anderen en noemde in dit verband Indonesië. Hij vroeg waarom juist bij Indonesië de hulp geëvalueerd zal worden, ongetwijfeld vanuit
de rode invalshoek. Helpt men met dit soort acties de politieke gevangenen in dat land en wat betekent het voor de persoonlijke betrekkingen tussen dit historisch met ons verbonden land en Nederland?
Waar wil Pronk heen? Het zijn ·alweer de cijfers die de
VVD-Eerste Kamerlid LOUWES
waarheid spreken. De subsidies aan ultra linkse clubs rijzen de pot uit. Laat men objectief vergelijken:
Anti Apartheidsbeweging verleden jaar 45.000, voor '76 110.000 Angolacomité verleden jaar 44.000, voor '76 96.000. Angolacomité voor filmbestand 40.000, voor '76 70.000. Boycot Outspan gaat van 15.000 naar 59.000. '
Boerengroep Wageningen van 42.000 naar 1 08.000 en volgend jaar 236.000. Wereldwinkels van 330.000 naar 500.000. De stichting onderzoek multinationale ondernemingen gaat
• van 52.000 naar 1 30.000.
~-·.:··~1:::- ·:· .. ·::,.-·,~·.::':'\-:.'_'·~;, .·~' • .··-~ ·~.' • •' ~-~w. •';·I ••:•·-,·~-:··.-· .. ,.,.,.. ·~. ' . - .
' ' . ' . . ~
Voor ' 77 gaat dit bedrag naar 143.000.
Piet Reekman, die bij ons allen bekendheid kreeg voor een film over Puertorico 63.000. "Gelukkig" is de film inmiddels af. Hij hoeft niet meer. Het werk is gedaan. De heer Louwes kwam in totaal op een verhoging van de subsidies tot B,5 mln. Cijfers bewijzen vaak meer dan woorden. Dat is de verdienste van het betoog van Louwes.
Natuurlijk hekelde hij evenals Waalkens de steun aan Cuba. Verschil met de behandeling in de Tweede Kamer: nu was het hele CDA ook tegen de steun aan Cuba. In de Tweede Kamer kreeg Waalkens geen CDA-steun voor zijn motie tegen hulp aan Cuba. Liberalen krijgen uiteindelijk gelijk, het duurt helaas in dit land wel eens enkele maanden.
Debat Europese eenwording
•
De LSVA (liberatè Studenten Vereeniging Amsterdam) organiseert op 2 juni in de Prins Barnhardzaal van hotel Krasnapolsky aan de Dam om 20.00 uur een debat over de Europese eenwording tussen de heren Harry van den Bergh (internationaal secretaris van de PvdA) en Florus Wijsenbeek (secretaris-generaal van de Federatie van de Liberale en Democratische Partijen van de Europese Gemeenschap). De LSVA nodigt een ieder die in het onderwerp of het debat geïnteresseerd is uit de gebeurtenis bij te wonen. Voor documentatie-materiaal : het secretariaat van de LSVA, Roomtuintjes 60, Amsterdam.
Deelcongres over vo Op 24 april j.l. kwam de VVD in Apeldoorn bijeen om zich te gaan bezinnen over één :van de belangrijkste zaken die de mens raakt, namelijk de gezondheid en vooral de zorg daaromtrent. In een daarvoor uitstekend geschikte accommodatie werd het gezelschap om klokke half elf 'door de voorzitter van de KC Overijssel, de heer P. Roscam Abbing welkom geheten. Het was hem een vreugde te kunnen constateren dat onder de ± 1 00 deelnemers er vertegenwoordigers waren uit alle delen van het land. De stellingen werden tijdens het 1 e deel van het congres mondeling toegelicht door mevrouw Veder-Smit, mevrouw Ginjaar-M aas en de heer Dees.
Mevrouw Veder-Smit begon met te zeggen dat het wel aantrekkelijk zou zijn om,
Verslag door P. M Blauw hd van he dngehjk rbe tuur v n de WD, van het deel ongrés over volks gezondheid, dat onze partï op 24 ap 11 te Apeldoorn hieltil
inhakend op de actualiteit, te spreken over b.v. abortus,.prijzen ziekenzorg enz., doch dat ha ars inziens de fundamentele zaken allereerst aan de orde behoorden te komen. In het krachtenveld in de gezondheidszorg kan men spreken over een opwaartse kracht, veroorzaakt door patiënten, medici en andere medewerkers. · Hier tegenover staan tegenkrachten in de maatschappij wanneer het gaat om
het betaalbaar houden van de gezondheidszorg. Reeds nu al wordt meer dan 8% van het nationaal inkomen besteed aan volksgezondheid, terwijl het planbureau een nota heeft gepubliceerd, waarin men stelt, dat als er geen verànderingen en aanpassingen plaatsvinden in 1980 11-12% van het nationaal inkomen bestemd zal zijn voor zaken de volksgezondheid bet~effend.
Drie inleiders op het congres, v.l.n .. r. mevrouwVeder-Smit, mevrouw Ginjaar-Maas en de heer Dees
Inleidster pleitte dan ook voor een standpunt onzerzijds n.l. stabilisatie van krachten waardoor omvang en prijzen meer beheerst worden. Enkele opmerkingeQ_ in dit kader door haar gedaan waren : wordt het geen tijd voor een planbureau; wordt het geen tijd voor verantwoorde eigen bijdrage van de patiënt; wordt het geen tijd voor een duidelijke, globale wet deze zaken betreffende, terwijl als laatste gesteld werd dat onder het huidige kabinet er te weinig aandacht is voor planning en prioriteiten.
Preventie Daarna werd stelling 11, welke de preventieve gezondheidszorg behandelde, nader belicht door mevrouw GinjaarMaas. Zij begon haar inleiding met de mededeling dat er op
I ~·~w- ,.&"l-.._,._. ... .. -"""1!!1,......,"~;'!.•;...;_•-·""'.,....- r""-.-., ""'L~•..:.._.--~.:· •. -.."~-~~··,,:j..,.tf," • .;::*o-;.._..;:v,,~.:.-f.o.o:~·~T"•-•'•-rt -~ .... ~~.' .~.. ,_' • "••,,,,.., •- •"'
' _3_2 . . -- . . . -
sgezondheid dit terrein historische ontwikkelingen zijn, al reeds vanuit de middeleeuwen, doch dat eerst na de tweede wereldoorlog een geweldige uitbreiding heeft plaats gevonden. Eén der belangrijkste facetten van de preventieve gezondheidszorg is de taakafbakening.
Het is volgens inleidster een normale zaak dat de overheid zich bezighoudt met zaken als schoon water, zuivere lucht, besmettelijke ziekten enz. Een gezonde voeding en een gezonde leefwijze zijn echter voor verantwoording van de burger. ·
Op de vraag van de afgevaardigde van de afdeling Haarlem wat we moeten verstaan onder het begrip .. patiënt" (is dat ook iemand die zich niet geheel wel bevindt, of is dat iemand die ziek is) antwoordde mevrouw Ginjaar dat deze zaak wel ter discussie staat, doch dat het voor de eerste jaren nog wel terdege gewenst is dat het traditionele begrip gehandhaafd blijft.
De derde stelling die de rechten van de patiënt aan de orde stelde werd nader toegelicht door de heer De es. Inleider begon te zeggen, dat een nadere formulering van de rechJen en bescherming van de patiënt gewenst zou zijn . Immers de mondige mens wenst zelf een keuze te maken en verantwoording te dragen en dat geldt ook voor de patiënt. De heer Dees constateerde dat in de onlangs verschenen struktuurnota van de staatssecretaris de patiënt niet genoemd wordt. Rechten welke van belang moeten worden geacht zijn o.a.: medezeggenschap bij behandeling en verpleging; recht op informatie ; erkenning persoonlijke levenssfeer; mogelijkheid tot beklag.
Laat ik het u maar meteen zeggen: ik ben met een onbevredigd gevoel huiswaarts gegaan. Misschien had ik, toen ik 's ochtends Orpheus in Apeldoorn binnenstapte te hoge verwachtingen. Mijn interesse was in ieder geval gewekt: hoe zou de VVD de volksgezondheid te lijf gaan. Om half elf werd geopend en al snel volgden hierna de inleidingen. Er werd een strak tijdschema aangekondigd en dat is dan ook gerealiseeerd. De eerste stelling (het krach-
Discussie Na deze inleidingen ging het gezelschap uiteen in zes discussiegroepen, per stelling twee. Het was een uitstekende gedachte van de organisatie om tijdens de lunch de woordvoerders van äe discussiegroepen de gelegenheid te geven om gelijkluidende .opmerkingen te bundelen. Het tweede deel van het congres bestond uit een plenaire behandeling van de zaken die via de verslaggevers van de discussiegroepen naar voren werden gebracht. Mede door de uitstekende leiding van voorzitter Hofman, die di.t deel van het congres voor zijn rekening nam, is het mogelijk geweest om in deze complexe materie gericht en zakelijk te discussiëren. Er
tenveld in de gezondszorg en bezuinigen) werd ingeleid door mevr. mr. Veder-Smit. Het is prettig naar haar te luisteren; ze komt oprecht, lief, vriendelijk over. Als je haar hoort, krijg je het gevoel, dat daar iemand voor en namens jou staat te functionaren. Een epitheton ornans speciaal voor haar. Niet dat de andere inleiders hun best niet deden (Ginjaar-Maas: preventieve gezondheidszorg en Dees: rechten van de patient), maar zij komen op mij meer over als
werden door de discussiegroepen diverse essentiële zaken aan de orde gesteld. Zo vroeg de groep die stelling I behandelde o.m. aandacht voor onderzoek naar: kostenbesparende maatregelen en naar de relatie tussen behandeling en terugkeer in de maatschappij . De groep rond stelling lil vond het instellen van een staatscommissie juist, deze commissie zou zich bezig moeten houden met o.a.: de eigen verantwoordelijkheid van de participanten ; opleiding moderniseren van de dienstverleners, rekening houdend met de menselijke aspecten; informatie geven over en voorbereiding op de behandeling door de medewerkers en betere organisatie om wachttijden te voorkomen.
mensen, die er voor zich zelf zitten. Na de inleidingen, via de koffie, splitste de deelnemersschare zich op in discussiegroepen. Per stelling waren er twee geformeerd. Per groep twintig personen, die in drie kwartier de stelling moesten
becommentariseren en bediscussieren, terwijl het resterende kwartier voor de secretaresse was om de conclusie te verwoorden. Twintig mensen, die elkaar niet kennen, van wie er velen vanuit hun privé-setting details gaan aansnijden. Gelukkig konden degenen die de zaak wat algemener en van boven af wilden aanvatten hun mening meer naar voren schuiven. Men kwam tenauwernood aan de essentie van de stelling toe. Weinig rendement dus. Tijdens de lopende lunch trof ik enkele gelijkgerichte zielen en dat maakte mijn dag weer ==*
Geslaagd In de discussie is het forum er m.i. goed in geslaagd om de aangesneden onderwerpen te bespreken en van op- en aanmerkingen te voorzien.
Met de opmerking van een der congresgangers .,ieder mens moet betalen voor elk genot, ook gezondheid is een genot" kom ik tot de conclusie, dat het een geslaagd congres was, waar de organisatoren met voldoening op terug kunnen zien en waar tevens een nieuwe bouwsteen, die wat uw verslaggever betreft als hoeksteen zou mogen fungeren, werd geformuleerd.
•
goed. Toen de belluidde voor de middagzitting, gingen we er dan ook vol verwachting heen.
t'::ri .. el
De rapportages van twee groepen per stelling waren bij elkaar gevoegd en deze mixture moest in drie minuten gebracht worden. Ik vond daarin mijn groep ( 1-b) nauwelijks terug. De zaal werd geconfronteerd met een negen-hoofdig forum. Mensen, die zo zeker van zich zelf waren, die het allemaal zo goed wisten .te vertellen, dat ik de griezel in m'n hart voelde binnen sluipen Dit was dus de ploeg, die het voor de VVD gaat uitmal<en op volksgezondheidsgebied.
En ik moest denken aan een eerder in mij opgekomen mening, dat de politici de gezondheidszorg gaan benutten om de degens te gaan kruisen. De politici gaan uitmaken, wat er alzo moet gebeuren in de gezondheidszorg. M.i. gaan we daarmee de verkeerde weg op. Men kan zich natuurlijk bedienen van goede deskundigen. Maar wat dan te denken van de stellingen (zie voor de stellingen Vrijheid en Democratie dd. 19 maart).
Ad Stelling I (krachtenveld -bezuinigingen). Alvorens met de hamer een aantal tikken uit te del~n en blindelings achter Hendriks c.s. aan te lopen, dient men zich eerst af te vragen: zijn
creatie o recreatie ., recreatie o recr
ZEILEN LEREN IN FRIESLAND 7 Zeilschool .. CHAR-ELS" geeft kursussen voor beginn. en gevord. in spec. leeftijdsgroepen. Gereduceerde voor- en naseizoen arrangementen. Les o.l.v. gedipl. instructeurs in Valken met 4 kursisten per boot. Vraag kleurenfolder: Buorren 31-V, Hemelum. Tel.05148-559.
JEUGDRUITERKAMPEN gedurende de zomervakantie in de prachtige, bosrijke omgeving. Paarden en ponies beschikbaar. Leeftijd t.e.m. 16 jaar. Deskundige leiding. De kinderen worden ondergebracht in een landhuis.
Manege .,SCHAARSBERGEN" (H. Janzen), Kamperbergerweg 725, Schaarsbergen b./ Arnhem. Tel. 085-420428 of 432405.
BELONING
Een onbezorgde vakantie omdat uw huis dag en nacht bewaakt is I
Studenten-bewaking MEES- BRUGGINK Tel. 071 - 124485 (toest. 002). Referenties bij aanvraag.
I • , o
3_4
de 8% van het nationale inkomen zuiver gezondheidskosten, of valt er een gedeelte welzijnskosten onder? Laten we dan een kostenanalyse maken en er naar streven de beschikbare gelden zo efficiënt mogelijk te besteden. En als we zover zijn, moet men er eens aan gaan denken, dat de systematiek, die door de overheid gehanteerd wordt weleens een grotere kostenveroorzaker kan zijn dan het ontbreken van een eigen bijdrage en niet adequaat kostenbesef van de medewerkers om over een normering van het medisch handelen maar te zwijgen. Overigens, de systematiek, welke de overheid ons voorspiegelt in de structuurnota en de volksverzekering ziektekosten is eerder geldverslindend. Ik mis in de opsomming van " oplossingen": bevordering van een oprecht samenspel van overheid, maatschappelijke instanties (particulier initiatief) en individu. Immers de nadelen van dominantie van overheid of individu kennen we uit de historie. leder der drie heeft een eigen ver-antwoordelijkheid. ·
K1111aliteit Laten we voorts niet vergeten, dat er voor medici een vrije beroepsbeoefening moet blijven bestaan; dat de kwaliteit van de zorg niet omlaag moet maar eerder omhoog. En dan lijkt het mij. dat wettelijke capaciteitsbeheersing wel met inspraak van de beroepsorganisaties gepaard moet gaan, dat verder regionalisatie met budgettering om dezelfde redenen als boven genoemd (politici-gezondheidszorg) grote gevaren in ~ich houdt. Deze sector mag wel
.wat kosten, immers een goede volksgezondheid is prealabel als een volk z'n problemen moet gaan oplossen.
Want soms krijg je de indruk, dat ons volk de weg naar degeneratie al ingeslagen is. Men kan de kleinste problemen niet meer zelf oplossen; men kan z'n lot niet meer dragen. Vanuit het veld komen er signalen, dat de vraag naar medicijnen, naar specialistische behandeling, naar opname toeneemt en de eigen verantwoordelijkheid afneemt.
Ad Stelling 2 (preventieve gezondheidszorg). Hier blijkt, dat men het accent van het cureren naar de preventie wil verleggen, met behoud van het bereikte. Er wordt te veel nadruk gelegd op chemische stoffen als ziektemakend agens. Dit komt wellicht omdat de inleidster chemica is. (Ofschoon vanuit de zaal een andere chemica (Leiden) juist het woord voerde over niet chemische zaken. Jammer genoeg vond haar verhaal niet veel reactie.) Preventie is mooi en de overheid moet aan de collectieve preventie de nodige aandacht besteden, maar ze moet niet worden gepropageerd middels bevolkingsonderzoeken als recentelijk tegen baarmoederhalskanker. De fractieleden sloegen zich achter de tafel op de borst: ,.wij hebben dit onderzoek geëntameerd". In juli 1975 was ik namens de huisartsen bij de staatssecretaris. Toen bleek, dat de politieke drang zo groot was, dat er geen tijd meer was zich af te vragen en na te checken hoe de wetenschappelijke waarde en of het zinnig, efficiënt was. Geld was er niet voor. Nu is er al 71/ 2 millioen op de plank. Waar vandaan ?
Fou
Tussentijdse rapportage leert, dat de sceptici hun mening destijds terecht geuit hebben. Tachtig procent van de "po-
Tijdens de koffiepauze van het congres
sitieve" zijn fout positief, d.w.z. zijn niet ziek. En wat te bedenken van de angst, paniek, die deze vrouwen beving. En voor de economen onder u: wat te denken van de ziekenhuisopnames van 4-1 0 dagen. En de ontreddering in het gezin is ook nog een punt. Reeds nu verschijnen er patiënten op m'n spreekuur, die mij vragen of zij het onderzoek
mogen vergeten. Ik vraag mij af hebben onze politici deskundigen geraadpleegd of wisten zij hetzelf zogoed? De gezondheidsvoorlichting (GVO) komt hier ook niet goed uit de verf. M.i. moet dit meer accent krijgen onder het hoofdstuk preventie. Terwijl men met stelling 1 wil bezuinigen zal stelling 2 juist weer meer geld vragen.
Ad Stelling 3 (rechten van de patiënt). Ik moet zeggen, de inleider had hier een vondst;· een staatscommissie moet de zaak verder uitzoekén. Misschren is het voor sommigen wat moeilijk, als aan de ene kant gepleit wordt voor vrije artsenkeuze, aan de andere kant juist genoegdoening van klachten wordt opgeëist.
De zeggenschap bij behandeling en verpleging lijkt een mooie slogan. Het werd niet zo goed duidelijk wat de inleider bedoelde. Er kleven m.i. vele haken en ogen aan. De mens kiest vrijwillig een arts, die hem gaat behandelen en natuurlijk heeft hij recht op informatie, maar op basis van vertrouwen laat de patiënt de behandeling over aan de deskundige. En hoe moet dit in de psychiatrie? Een chaos in de maatschappij zou een mogelijk gevolg kunnen zijn als zeggenschap bij psychisch gestoorde patiënten een feit werd. Verder miste ik de plichten van de patiënt, of moet ik die weer uit stelling 1 opdiepen: eigen bijdrage, kostenbewustwording en ontwikkeling eigen verantwoordelijkheid? Ik hoop dat ik het hier mis heb.
Nietgerust Om twee minuten over vier werd het congres gesloten. Ik ben heengegaan met de gedachte, dat de zaal nog niet uit de problematiek was. Maar dat de fractieleden de indruk maakten het wel te zijn. Staat nu het onderdeel volksgezondheid van het verkiezingsprogram al vast? Of zal dat door de fractieleden verder afgedaan worden ? Ik ben er niet gerust op. Tot slot wil ik dit nog zeggen: Het congres ging over volksgezondheid. De inleiders spraken echter over gezondheidszorg. De discussie ging over gezondheidszorg. Volksgezondheid is een situatie, die in stand gehouden wordt door een gezondheidszorg en een milieubeleid. Een optimale volksgezondheid mag, wat mij betreft, gerust wat kosten, als we de vinger maar aan de pols houden. Bij onze gedachten dient de patiënt centraal te staan en niet het systeem.
Stellingen deelcong
Stelling 1: Personenvervoer
1. Particulier verkeer (auto, bromfiets, fiets) en openbaar vervoer (trein, tram, bus, metro èn taxi) moeten elkaar overeenkomstig hun positieve mogelijkheden aanvullen. Het is niet : óf- óf, maar èn- èn.
2. Zonder het recht op mobiliteit aan te tasten, moet de groei van de mobiliteitsbehoefte worden beperkt door middel van het ruimtelijke ordeningsbeleid. Aanpassing van verkeersvoorzieningen aan verkeersbehoeften blijft noodzakelijk. Ter bescherming van het milieu dient echter aanpassing van het wegennet zoveel mogelijk plaats te vinden door verbreding van bestaande wegen, door eliminering van knelpunten daarin, door aanleg van rond-
wegen die de verkeersdrukte in bebouwde kommen verminderen.
3. De totstandkoming van parkeergarages in steden en van parkeervoorzieningen ·bij halteplaatsen van het openbaar vervoer dient met doeltreffende subsidieregelingen te worden bevorderd (steun aan partikulier initiatief via bijdragen in aanloopkosten). Overheidsheffingen op het parkeren dienen voor parkeervoorzieningen te worden bestemd.
4. De hoogte van de belastingen en andere heffingen op het verkeer dient verband te houden met de door dit verkeer veroorzaakte directe en indirecte kosten.
5. Het openbaar vervoer moet worden verbeterd. Voor alle vormen van openbaar vervoer dienen door de centrale overheid
normen t.a.v. kostenposten, tarieven en voorzieningenniveau te worden vastgesteld. Ter beperking van de exploitatietekorten van de opénbaar vervoersbedrijven zou de taxi het lijndienstvervoer afhankelijk van tijd en plaats kunnen vervangen.
Stelling 2: Verkeersveiligheid
1. Verkeersveiligheid dient een centrale plaats te hebben in het verkeersbeleid van alle overheidsinstanties. Verkeersplannen dienen te worden getoetst aan een door een centrale verkeersveiligheidsdienst op te stellen pakket van veiligheidsnormen.
2. Voorrang moet worden gegeven aan die maatregelen, die, gelet op de kosten, het hoogste rendement aan , veiligheid beloven. De te treffen maatregelen
moeten in een prioriteitenschema voor meerdere jaren worden vastgesteld.
3. Alle maatregelen dienen zoveel mogelijk in · internationaal kader te worden geplaatst.
4. Het veiligheidsbeleid moet worden begeleid door systematische voorlichting en politiecontrole. Maatregelen blijven zonder het beoogde effect, indien de zin ervan niet wordt begrepen en overtreding bij gebrek aan toezicht straffeloos kan plaatsvinden.
Stelling 3: Goederenvervoer
1. Door zijn unieke geografische ligging ten opzichte van één van de grootste consumptie- en produktiecentra ter wereld, heeft Nederland zich ontwikkeld tot transportland bij uitnemendheid. De dienstverlenende industrie, die dankzij deze draaischijf-functie en goed ondernemerschap is ontstaan, is voor de werkgelegenheid en de Nederlandse economie van uitzonderlijk belang. Het behoort tot de taak van de overheid eraan mede te werken, dat de Nederlandse transportindustrie haar specifieke taak kan blijven vervullen in het veld van de internationale concurrentie.
2. In Nederland geldt in het goederenvervoer de vrije keuze van de verlader; zowèl wanneer het gaat om inschakeling van weg-, rail-, water- of luchtvervoer. àls van beroeps- of eigen vervoer. Een voorwaarde hierbij is echter, dat de concurrentieverhoudingen binnen het vervoer worden rechtgetrokken. 3. De sterke internationale oriëntatie van het Nederlandse vervoer maakt het eens te meer noodzakelijk het Nederlandse verveersbeleid (inclusief de aanpak van zee- en luchthavenproblemen en veiligheidsvraagstukken) zoveel mogelijk af te stemmen op het Europese.
4. De Nederlandse zee- en luchthavens moeten zódanig zijn gestruc~ureerd, dat de goederenstromen - ook bij steeds wijzi-.
~s verkeer en vervoer gende verschijningsvorm van de lading - doelmatig en snel kunnen worden verwerkt. Samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven is daarbij onontbeerlijk. De overheid dient er zorg voor te dragen, dat het infrastructurele aanbod. waarvoor zij verantwoordelijkheid draagt, op langere termijn is afgestemd op de behoefte. Ondercapaciteit zowel als overcapaciteit van de infrastructurele voorzieningen dienen. in dat licht bezien te worden voorkomen .
5. Ten aanzien van een tweede nationale luchthaven betekent dit, dat een beslissing over aanleg pas kan worden genomen. indien de thans in uitvoering zijnde studies aantonen, dat de vergelijking van maatschappelijke lasten en baten duidelijk positief uitvalt.
6. Steunverlening elders in de wereld, alsmede de hoogte van
de Nederlandse kostprijs, hebben de concurrentiekracht van de Nederlandse koopvaardij verzwakt. De overheid dient doeltreffender stimuleringsmaatregelen te nemen om de vlucht uit de Nederlandse vlag om te zetten in een groei , die in overeenstemming is met onze behoeften en belangen.
7. Overeenkomstig het EEGstreven dient ordening in het beroepsgoederenvervoer over de weg in sterkere mate te worden nagestreefd door aanpassing van de eisen voor toelating tot de markt. Zulke eisen (vooral betrekking hebbend op vakbekwaamheid en kredietwaardigheid) moeten kunnen variëren naar bedrijfsomvang en soort vervoer. Naarmate langs die weg het ondernemerschap beter wordt afgestemd op daaraan te stellen eisen, kan terzake van prijsvorming en capaciteitsbeheer-
Het deelcongres verkeer en vervoer ter voorbereiding van het partijprogramma zal worden gehouden op zaterdag-12 juni 1976 in het Opleidingscentrum Bondsspaarbanken. Postweg 9 (grote weg tussen Doorn en Leersum) te Doorn. De organisatie is in handen van de Kamercentrale Utrecht.
Het Opleidingscentrum is per bus bereikbaar vanaf het station Driebergen (lijn 50 busbedrijf Centraal Nederland. lijn 50 vertrekt ook vanuit Utrecht en Arnhem).
De stellingen voor het congres zijn op deze pagina's afgedrukt.
Het dagprogramma luidt als volgt:
10.30 uur Opening voorzitter Kamercentrale Utrecht 10.45 uur Toelichting op de stellingen 11.30 uur Discussie in groepen 12.45 uur Lunch 14.00 uur Afronding discussiegroepen 14.30 uur Rapportering discussiegroepen 15.00 uur Pauze 15.15 uur Samenvatting rapportering + conclusies 16.00 uur Afsluiting voorzitter Kamercentrale Utrecht.
De kosten voor deelneming bedragen I 22.50 per persoon. Hierbij zijn koffie. thee en lunch inbegrepen. Deelnemers worden verzocht zich door middel van de hierbij afgedrukte bon voor 1 juni 1976 op te geven bij: Secretariaat Kamercentrale Utrecht VVD. Sophialaan 54, Baarn en tegelijkertijd de deelnemerskosten ad I 22.50 over te maken naar rekening nummer 55.87.31.805 ten name van penningmeester Kamercentrale Utrecht WD bij de ABN in ZEIST.
sing méér worden overgelaten aan de eigen verantwoordelijkheid van de bedrijfsgenoten.
8. Voor een gelijktrekking van concurrentievoorwaarden moeten bij de Europese spoorwegmaatschappijen de exploitatierekeningen van personen- en goederenvervoer worden gescheiden en openbaar gemaakt; moeten voorts de aan het goederenvervoer toe te rekenen kosten van de (spoor)weg worden vastgesteld en gepubliceerd; moet tenslotte aan dit vervoer de eis worden gesteld, dat het aantoonbaar zijn kosten dekt. 9. Om het arbeidsveld van de internationaal opererende Nederlandse binnenvaart. die grotendeels voor buitenlandse opdrachtgevers vaart, te behouden. is handhaving van de vrijheid van prijsvorming een gebiedende eis. Teneinde te voorkomen. dat een vrije prijsvorming bij de inter-
I
nationale binnenvaart een ruïneus karakter krijgt, dienen doeltreffende maatregelen ter beheersing van de transportcapaciteit te worden genomen:
a. maatregelen. die ten doel hebben een tijdelijk overschot aan capaciteit uit de markt te nemen (vrijwillige stillegging);
b. maatregelen die ten doel hebben structurele overcapaciteit weg te werken. respectievelijk te vermijden (sloopregeling, maatregelen voor toelating tot de markt en voortdurende observatie van de marktsituatie).
Nadat met deze maatregelen een redelijk evenwicht in de markt tot stand is gebracht, zou ook in het binnenlands vervoer te water vrijheid van prijsvorming moeten worden ingevoerd en zou het toerbeurtsysteem moeten vervallen. •
JaiJikkom! Ondergetekende:
Naam
Adres
Woonplaats
zal het deelcongres Verkeer en Vervoer op 12 juni 1976 te Doorn bijwonen en heeft de deelnemerskosten ad I 22.50 overgemaakt op rekening nummer 55.87.31.805 ten name van Penningmeester Kamercentrale Utrecht VVD bij de ABN in Zeist.
Voor de samenstelling van de discussiegroepen gaat zijn/haar belangstelling uit naar de onderwerp,en:
0 Personenvervoer
0 Goederenvervoer
0 Verkeersveiligheid (s.v.p. het gewenste aankruisen)
(Handtekening)
. .-.... i.'-.-.= . ........ ·,~"'-11. ~r--: ~~. ~~~- ·~-, ... ··,.· ''f~-~· ~, .;r .,._.:_, ... _... ... •• \..: ."'. • • , , ....
. - . ~ \ - . . ./ . ' - .. I •, 1 • o , • • •
De minister kan on De huidige minister van onderwijs en wetenschappen, de socialist Van Kemenade, heeft in de drie jaar dat hij op het rood fluweel zit een enorme produktiviteit aan de dag gelegd. Van de nota's door ministers uit het kabinet-Den Uyl geproduceerd, blijken er talrijke afkomstig te zijn van zijn ministerie. Overigens niet
door Nelie Smit-Kroes, lid van de VVD fractie in de Tweede Kamer
alleen voor wat betreft de aantallen, maar vooral voor wat betreft de vergaande konsekwenties van zijn gedachten neergelegd in die nota's, valt deze bewindsman op. Het boekwerk dat tot nu toe het meest de aandacht 'heeft getrokken en de meeste stof heeft doen opwaaien is de in een toepasselijk rood jasje gestoken Contourennota. Een soort "rood"druk voor het Nederlandse onderwijs rond
de komende eeuwwisseling. In dit geschrift wordt het toekomstige beleid door de minister van onderwijs en wetenschappen, . met een conscientieuse opvatting van zijn politieke taak, uitgewerkt. Onze kinderen en kleinkinderen zullen de gevolgen aan den lijve ondervinden. De door de minister voorgestelde aanpak zal grote gevolgen hebben. En niet alleen politieke! Redenen te over voor nog meer Nederlanders om zich bezig te houden met de gedachten van minister Van Kemenade.
Ook, beter gezegd juist ook, liberalen zullen zich moeten buigen over de onderwijsdenkbeelden uit deze nota.
Er is een aantal leesbare samenvattingen in de handel van de officiële nota. De pocketuitgave van de Contourennota van het ministerie van onderwijs en wetenschappen, alsmede de in de A + 0 reeks verschenen uitgave "Op weg naar het onderwijs in 2000", geven een duidelijk inzicht in de uitgezette koers. Beslist teksten, waar men doorheen kan komen. Leesbaar ook voor diegenen die niet zelf werkzaam zijn in het onderwijs, maar wel belangstelling ervoor hebben. Kortom mensen die - nu zo'n gigantische operatie in het Nederlandse onderwijs boven ons hoofd hangt - zeggen: "daar wil ik dan in ieder geval meervan weten". Mijn suggestie zou zijn: lees eerst de pocket of de brochure "Op weg naar het onderwijs in 2000", en ga dan met eeh aantal mensen om tafel zitten. Om de discussie aan te moedigen in de afdelingen van onze partij en tegemoet te komen aan de vele vragen die zowel de eerste als de tweede kamer fractieleden van de VVD krijgen, hierbij een aantal vragen.
Discussievragen ove
1. Wat vindt u van de uitgangspunten van de contourennota? Wat vindt u het belang van de Contourennota en in hoeverre beïnvloedt deze uw functioneren als ouder. als onderwijsgevende, als bestuurder?
2. In de Contourennota wordt van een ruimere doelstelling van het onderwijs uitgegaan dan in het verleden (aanvankelijk- bijvoorbeeld via leerplicht - bescherming van de zwaksten; later behoefte aan vakmanschap; nog later ook persoonlijke ontplooiing). Vindt u die constatering juist. herkent u dat ook bij de leerlingen/uw kinderen? Vindt u dat het element persoonlijke ontplooiing voldoende of nog onvoldoende ruimte in ons onderwijs krijgt? Heeft dit extra/speciale consequenties voor onderwijs op confessionele grondslag?
3. In de Contourennota wordt er van uitgegaan dat de voorgestelde structuur voor ons onderwijs bijdraagt aan het scheppen van meer gelijke kansen voor iedereen. Daarop is o.a. de invoering van de middenschool gericht. Nu wordt er in het huidige lager onderwijs gewerkt met zg. niveau-groepen. Vindt u dat het systeem van niveau-groepen wel of niet in strijd is met ideeën die ten grondslag liggen aan bijv. de middenschoolgedachte 7 Vindt u wel of niet dat daardoor zelfs in de basisschool al sprake is van enige selectie? · In hoeverre merken ouders aan hun kinderen of zij in bepaalde niveaugroepen zitten? Als dat zo is, is die ervaring dan positief of negatief?
4. De Contourennota gaat uit van het streven naar een bepaalde inrichting van de maatschappij en tekent als 't ware daarvoor de gewenste onderwijsstructuur (contouren). Er zijn mensen die in deze zin daarop kritiek hebben, dat zij menen dat onvoldoende met het opvoedingsgedrag van het kind wordt rekening gehouden. Zo iemand is prof. dr. J. M.F. Jaspars. In de NRC van 17-10-1975 stelde hij : "Recent onderzoek van opvoedingsgedrag laat echter zien dat de omgeving die bepalend is voor de ontwikkeling van een kind in belangrijke mate door het kind zelf wordt opgeroepen" . En ook dit: .. Het scheppen van gelijke kansen in de opvoeding en onderwijs houdt dan ook niet in, zoals men de laatste tijd steeds meer beseft, dat men ook gelijke kansen op ontplooiingsmogelijkheden realiseert". Als prof. Jaspars gelijk heeft, wat blijft er dan van het beleid in de Contourennota over? Of waarom vindt u eventueel dat hij geen gelijk heeft?
5. Van de huidige minister van Onderwijs wordt wel gesteld dat hij een gevaar is voor de onderwijsvrijheid en dat hij onderwijs voorstaat dat als 't ware kan worden gebruikt om veranderingen in de maatschappij te bewerkstelligen. Vindt u dat ook, of ziet u dat gevaar niet? Sommigen zeggen dat juist in het confessionele onderwijs wordt geïndoctrineerd. Heeft dat soms ook kernen van waarheid?
6. Bij een discussie over de Contourennota in Leiden kortgelegen was het volgende discussiepunt geformuleerd: "In hoeverre worden de ervaringen en de deskundigheid van de mensen uit het onderwijsveld gehanteerd bij de belaidsvernieuwingen die in de Contourennota worden voorgesteld?" .. Ja" , zei ministerVan Kemenade, "dat gebeurt".
og Illeer vertelle
e contourennota
Hij onderbouwde dit als volgt. De Contourennota is geen verhaal van ambtenaren, maar deze is gegroeid vanuit het veld. Daarnaast is men in de praktijk ook bezig met allerlei vernieuwingen, waarvan inspeceurs kennis nemen.
Vraag aan u: Vindt u dat er in het nationale onderwijsbeleid voldoende met de vrouw en man in het veld rekening wordt gehouden? Als u dat niet vindt, heeft u dan suggesties voor verbetering? De minister zei ook, dat naar zijn mening veel nieuwe ontwikkelingen plaatsvinden zonder dat collega's in de (naaste) buurt er (voldoende) van weten. Heeft hij daar gelijk in en als dat zo is, is daar in uw woonplaats dan wat aan te doen?
Bij deze vragen moet u niet alleen denken aan het onderwijsproces alleen. U zou ook in uw overwegingen kunnen betrekken de ouderparticipatie en de rol ván het bestuur.
7. De minister pleit voor een leerplicht tot het 18e jaar. Tegen die opvatting bestaat ook veel verzet. , Hoe reageert u hierop vanuit uw eigen ervaring, hetzij met kinderen in die leeftijdscategorie, hetzij vanuit andere ervaringen?
B. U kent de plannen t.a.v. de middenschool. Wat vindt u ervan? U zou daarbij de volgende punten kunnen overwegen: Bent u het wel of niet eens met de uitgangspunten van de minister zoals: uitstel van schoolkeuze, de leerlingen langer bijeenhouden, uit~ sluitend één schooltype etc. De Contourennota laat nog in het midden of de middenschool 4 jaar of 3 jaar moet zijn. Heeft u daarover een mening? Vindt u dat wel of niet beroepsvoorbereidende elementen in de middenschool mogen of moeten voorkomen? Sommigen zeggen dat ook in de middenschool onvermijdelijk selectie zal voorkomen, omdat aangesloten moet worden op de bovenschooL Bent u het daarmee eens of oneens? Soms wordt gepleit voor de zg. smalle middenschool (LBO + MAVO). Wat vindt u van die gedachte?
9. De overgang van basisschool naar vervolg-onderwijs levert voor veel leerlingen nog al eens een probleem op. Sommigen menen dat daar wat aan te doen is door het laatste jaar van het basisonderwijs meer te laten aansluiten op het vervolg-onderwijs. Dat zou bijv. kunnen gebeuren door de leerlingen dan al te confronteren met meer dan één docent. Andere aspecten zijn ook dankbaar. Voelt u iets voor dergelijke gedachten en als u dat doet, ziet u dan andere practische mogelijkheden voor de realisering hiervan? Hoe denkt u überhaupt over de aansluitingsproblematiek? Moet het opvolgende onderwijs aansluiten op het voorgaande of juist andersom? De aansluitingsproblematiek geldt niet alleen voor de basisschool en het vervolgonderwijs, maar bijvoorbeeld ook voor kleuterschool en lagere school. Wat deze categorieën betreft zou u bij deze vraag ook uw mening kunnen geven over de wenselijkheid/mogelijkheid al in de kleuterschoolperiode te doen aan voorbereidend lezen. Moet het daarbij dan ook al gaan om het leerdoel "lezen" of mag het alleen nog maar een voorbereidende oriëntatie zijn?
10. Wat vindt u van de plannen m.b.t. de bovenschool? U zou hierbij de volgende aspecten kunnen betrekken: • de drie stromen ( 1 theoretische, 2 beroepsgerichte) • de zes maatschappelijke sectoren
• de duur van de verschillende stromen • de vrij forse selectie die in de bovenscholen zal voorkomen. Het ligt in de bedoeling in het najaar met toegespitste vragen over de middenschoolproblematiek in het blad te komen. Die vragen zullen dan in samenwerking door Eerste en Tweede Kamerleden mevr. Van Someren en mevr. Ginjaar worden geformuleerd.
Onder het motto .. voorkomen is beter dan genezen" ook in onderwijspolitiek, hoop ik dat nog meer liberalen zich in het onderwijs gaan verdiepen. Want één ding heeft Minister van Kemenade goed gezien: onderwijs is de sleutel voor de toekomst. Ik wens u veel succes in de discussie.
• I
Litteratuur
CONTOURENNOTA (ook in pocketuitgave), te verkrijgen bij de Staatsuitgeverij. afd. verkoop. Chr. Plantijnstraat, Den Haag (tel. 070 - 834508). HANDELINGEN EERSTE KAMER (13-14 april 1976. begroting onderwijs- mevrouw Van Someren-Downer). OP WEG NAAR HET ONDERWIJS IN 2000. uitgave in de A + 0 reeks (15 aug . 1975). postbus 37, Lelystad. LEREN LANGS LANGE LIJNEN. onder redactie van J. G. M. van Spaandoek. uitgave van Samson te Alphen a.d. Rijn. Voor de zomervakantie verschijnt bovendien in de bekende reeks blauwe boekjes van de VVD een uitgave over het voortgezet onderwijs. onder redactievan mevrouw Ginjaar-Maas.
Vereniging van Staten- en Raadsleden Het bestuur van de Vereniging van Staten- en Raadsleden kwam op 28 april te Amersfoort bijeen. Hoofdpunten van de agenda vormden een bespreking van het in november te houden jaarcongres alsmede de financiën van de Ver-eniging. Het bestuur heeft besloten het congres aan de ruimtelijke ordening te wijden; de commissie ruimtelijke ordening van de partij heeft reeds toegezegd medewerking te zullen verlenen. Voorts ziet het bestuur. gezien de financiële situatie, zich gedwongen op de jaarvergadering met een voorstel tot verhoging van de contributie te komen. Tenslotte beraadde het bestuur zich over de organisatie van het bureau Provincie- en Gemeentepolitiek en over het secretariaat. De toenemende werkzaamheden maken het noodzakelijk op enigerlei wijze in een uitbreiding van betaalde mankracht te voorzien.
~ -- --- " . • .. ~ ,• -.... . - .~ ~~: .. :--.~;~ .. ~- ~~1~:""-..,.--.--.-----. ... ,p;~" ~~-....... >Jo .. -
. ". . _- - . \ . '. \._, ,-\ \ .. . .-.:;- .-- -
. ..;._;g.g·_- ' • • ;=---< •
Kinderbijslag
Met aandacht heb ik het betoog van de heer Faasse uit Ede gelezen (Vrijh. en Dem. 16 april). Daaruit maak ik op dat de veelgeprezen sociale rechtvaardigheid hem geen lor kan schelen. Ik ben sterk voor de eigen verantwoordelijkheid t.o.v. het aantal kinderen dat men op de wereld wenst te zetten doch waarom moet de één wel tot de gezegende ontvangers van kinderbijslag behoren en de ander niet? Eén mijner kennissen, directeur, hoog salaris, 5 kinderen die allen studeren en waarvan een paar op kamers wonen, ontvangt voor 12 kinderen bijslag en betaalt ca. f 3800,- AOW premie, zijnde het maximum voor een werknemer.
De zelfstandige met kinderen krijgt niets. Heeft hij het geluk om plm. 35 mille te verdienen en dat is echt geen directeurssalaris te noemen, dan mag hij ook nog f 5400,AOW premie voldoen. De heer F. realiseert zich niet dat bovengeschetste onreçhtvaardige verschillen via de belastingen, dus mede uit zijn zak, worden betaald. Hij schijnt zijn offers heel normaal te vinden, erger nog, hij beschouwt KB voor zelfstandigen als onzin.
Wat de activiteiten van de politieke partijen in de loop der jaren betreft: hierin moet ik de heer F. gelijk geven. Behoudens een enkeling geloven de zetelbezetters in de Tweede Kamer het wel: ze zitten immers zelf op rozen? Slechts de laatste tijd, nu faillissementen dagelijkse kost zijn geworden (mede omdat de lakse en actieloze middenstand geen vuist kan maken tegen het oprukkende groot-
winkel/cash-dumpbedrijf) nu worden sommige politici
wakker en heeft men de z.g. AAW in elkaar gedraaid. Over een half jaar zullen althans de allerzwaksten onder ons een karige minimumuitkering krijgen. Na inwerkingtreden van de nieuwe wet moet men echter, om er aanspraak op te maken, eerst keurig netjes 52 weken ziek zijn (lees zonder inkomsten). Over discriminatie gesproken, ik dacht dat dit in onze. socialistische heilstaat niet bestond! Politieke partijen geloven slechts in getallen, daarom moet de heer Faasse en zeer velen met hem, eindelijk begrijpen dat alleen een hechte, actieve organisatie kan leiden tot het hebben van een stem waarnaar men luistert.
Onderwijs
H.BOS, H.l.Ambacht
Nu het onderwijs in het algemeen misbruikt dreigt te gaan worden voor indektrinatie van de jeugd met zogenaamd progressieve denkbeelden en nu "openbare school " steeds meer schijnt te betekenen "socialistische school'' lijkt het tijd te worden ruimte te gaan scheppen voor een liberaal onderwijssysteem. Voor een warm voorstander van het openbaar onderwijs, zoals ik steeds ben geweest, is dit een radikale ommezwaai. Ik meen echter op-
Mijn opinit: recht, dat er thans een initiatief moet worden genomen om een werkelijk liberaal onderwijssysteem te gaan kreëeren naast het christelijke en het zogenaamd openbare, maar in werkelijkheid socialistische onderwijs. Het liberale onderwijs zou gekenmerkt moeten worden door eerbied voor feiten, eerbied voor opvattingen, eerbied voor kennis en ervaring. Het liberale onderwijs zou sterk de nadruk moeten leggen op kwaliteit : een uitstekende timmerman is gelukkiger en meer waard dan een slechte advokaat, op prestatie , op kennis, op kreativiteit, op kunde. Ik zal het waarderen, indien allen" die belangstelling hebben voor de vorming van een vereniging voor liberaal onderwijs zich met mij in verbinding willen stellen.
J. P. C. TEN HOVE. Weidedreef 126,
Langbroek
Oostersehelde
Sinds het verschijnen van het artikel "Afsluiting Oesterschelde, doel of middel" is de strijd tussen "afsluiters" en .,openhouders" onverminderd voortgezet. Vooral het verschijnen van het rapport over de studie, die door het gerenarmeerde ingenieursbureau Dwars. Heederik en
Verhey b.v. over de Oosterschelde is gemaakt, heeft alom grote- en verdiende- belangstelling gekregen. Persoonlijk heb ik, o.a. op ons partijcongres veel bijval voor mijn artikel gekregen, ook van een aantal onbekenden. Het is duidelijk dat velen in de VVD tegen afsluiting zijn. Het starre standpunt, dat de Tweede Kamerfractie over dit onderwerp nog steeds inneemt, wordt niet algemeen ondersteund. In de na 5 maart verschenen nummers van .. Vrijheid en Democratie is een aantal kritische reacties op mijn artikel verschenen.
Wat betre.ft de min of meer persoonlijke aanval over het feit dat voorstanders van openhouden vooral buiten Zeeland wonen, kan ik slechts antwoorden, dat ik mij. als bewoner van het eiland IJsselmonde, slechts beschermd door één waterkering, niet bedreigd voel , hoewel ik beneden de zeespiegel woon, en dat ik geen actie voor afsluiting vandeN ie uwe Waterweg zal gaanvoeren. Als het om economische belangen gaat, blijkt dijkverhoging een .. wa terdichte" oplossing. Natuurlijk heeft dijkverhoging een aantal nadelige gevolgen voor het landschap, dat valt niet te ontkennen. Deze schade zal echter na verloop van tijd steeds minder voelbaar worden, terwijl de schade door afsluiting onherroepelijk
In dezerubriek publiceren wij brieven ven lezers. De redactie behoudtzich daarbij het rechtvoorredactionele wijzigingen aan te brengen of stukken te bekorten, uiteraard zonder de kern van het betoog aan te tasten. Wij streven ernaarzoveel mogelijk lezers aan hetwoord te laten. Dit betekent dat korte helder geformuleerde brieven (maximaal300woorden en vooral duidelijk geschreven of getypt II het meest kans maken vlot en integraal te worden opgenomen. Publikatie betekent niet datwij instemmen met het betoog. Beroept.a.v.geweigerde of bekorte artikelen is mogelijk bij de Redactieraad. p/a Koninginnegrecht 57. Den Haag.
• s ...
enonherstelbaar zal zijn. Of de zeer grote meerderheid van de Zeeuwen nu nog steeds voor afsluiting is, is evenmin aantoonbaar als het tegendeel. Dat drs. A. Lockefeer, voorzitter van de Zeeuwse Vereniging voor Visserijbelangen op 1 mei in Arnemuiden het afsluiten van de Oostersehelde de "Blunder van de Eeuw" heeft genoemd, is echter een feit. Ik wil het iets anders zeggen. De afsluiting van de Oostersehelde is een stuk kapitaalvernietiging zonder weerga. Er zal grote schade worden toegebracht aan de NoordzeevisseriL niet alleen aan oesteren mosselteelt. De heer Van Leeuwen heeft volkomen gelijk, als hij in Vrijh. en Dem. van 2 apr. stelt, dat het bijzonder milieu in de Oostersehelde o.m. te danken is aan menselijk ingrijpen. Zijn veronderstelling dat in de toekomst de eventuele verhoogde dijken niet goed onderhouden zouden worden, lijkt mij elke grond te missen; wanneer hij gelijk heeft, geldt dat evenzeer voor de afsluitdam, die immers oo~ onderhouden dient te worden.
Afsluiting leidt tot zekerheid op korte termijn, dat zal niemand ontkennen. Dijkverhoging kan, op iets langere termijn, ongeveer 5 jaar later, tot dezelfde zekerheid leiden, zo luidt één van de conclusies uit het rapport van DHV. Ik moet helaas toegeven, dat de door mij op 5 maart genoemde schatting over de duur van de dijkverhoging te optimistisch was. Bekijken we echter de gevolgen op langere termijn, enige tientallen jaren, dan valt te verwachten, dat afsluiting in feite de gevaarlijkste oplossing is. In een artikel in Trouw van 24 april wordt een door de Belgische ingenieur Stael verrichte studie vermeld, die tot de zelfde con-
clusie komt als ik in mijn artikel van 5 maart. In de jaren na afsluiting van de Oostersehelde zullen de nu bestaande ondE~rwaterdelta's worden afgebroken, zodat de getijdestromingen dichter bij de kust komen, wat op den duur tot ernstige aantasting van de koppen van de eilanden zal leiden. De veiligheid op korte termijn zal de Zeeuwen dan duur te staan komen. De aanval van de zee komt dan niet via de Oosterschelde, maar regelrecht uit het westen. Voorstanders van afsluiting op Walcheren en Schouwen zullen op langere termijn dus de ene gevaarlijke situatie voor de ander verwisselen. Oplossingen hiervoor zijn reeds door ir. Stael aangedragen, grote dammen, die vanuit de koppen van de eilanden enige kilometers in zee uitsteken, of een dam in zee evenwijzig aan de kust tussen Walcheren en Goeree.
Wie de miljarden daarvoor moet opbrengen .... ? Volgens ir. Stael heeft ook Rijkswaterstaat al plannen in die richting.
Het is op deze plaats niet nodig alle argumenten uit mijn artikel van 5 maart te herhalen, evenmin om het rapport van DHV uitgebreid te citeren. Wanneer echter een onafhankelijk ingenieursbureau, dat een goede naam te verliezen heeft, tot de conclusie komt dat openhouden van de Oosterschelde, technisch en organisatorisch tot de mogelijkheden behoort en in 1985 tot de zelfde veiligheid zal leiden als afsluiting zoals in de Deltawet is vastgesteld, dan kan geen kamerlid daar omheen. Vernietiging van één van de beste beschermers van onze kust, de sterke getijdestroming van de Oosterschelde, is onverantwoord.
De toekomst van Zeeland staat op het spel.
DRS. H.H. POORTMAN, IJsselmonde
Volksgazon he1d
Het congres over de volksgezondheid is achter de rug. Er zijn veel dure woorden en fraaie volzinnen aan gewijd. De volksverzekering is even genoemd, er schijnt nog aan gestudeerd te worden. Wij zullen het dus voorlopig nog met ziekenfonds en particuliere patiënten moeten doen, zeer grote ramp. Dç oude koe van eigen bijdrage van ziekenfondsleden is uit de sloot gehaald, eehter niet om begraven te worden. Nog steeds is de beklagenswaardige figuur van de huisarts, die bij ieder consult en ieder bezoek om klinkende munt of een bonnetje moet vragen (een onwaardige situatie voor een medicus) niet tot ons hoofdbestuur doorgedrongen, zeer tel) nadele van de "image" van de WD. Verwacht men er bezuiniging van? Mogelijk wanneer de huisartsen dan met minder honorarium genoegen zullen nemen, maar 't zou naïef zijn zulks te geloven. Wat een wonder met zo'n dreigend denigrerend perspectief. Maar mogelijk zal het gezonde verstand zegevieren.
A. WESTENBERG, Markelo (huisarts in ruste)
liberale omroep
Met wat de heer J. van der Lek in een van de vorige nummers schreef ben ik het volkomen eens. Steeds meer proberen de linkse, radicale heren te infiltreren in de bestaande omroepen. Hoewel ieder redelijk denkend mens misselijk zou moeten worden van radioprogramma's als .. Boemerang", "De Rooie Haan" enzovoort, zijn er nog ontzettend veel mensen die alles wat de VARA, IKON of KRO zeggen voor zoete koek slikken.
Bovendien hoeft de LRTO helemaal niet aan partij politiek te doen zoals bovengenoemende omroepen. Het gaat immers om feiten, die spreken · voor zichzelf en het Nederlandse volk heeft recht op neutrale voorlichting. Op dit moment wordt het immers aan alle kanten geïndoctrineerd en probeert men aan alle kanten de VVD op de meest gemene wijze de grond in te boren. · Daarom heeft de heerVan der Lek gelijk wanneer hij stelt dat het heel nuttig zou zijn het gironummer en adres van de LRiO te plaatsen. Ik ben er van overtuigd dat alsnog veel nederlandars het lidmaatschap zullen aanvragen.
MEVR. A. MAZAN, Heiloo
(zie pag. 19 -Redactie)
• radio
en tv Radio-uitzendingen van de VVD: vrijdag 14 april en vrijdag 28 mei van 18.19-18.29 uur, over de zender Hilversum I (298 m.).
-
VVD van A tot Z
AALBURG -Op 22 maart werd het definitieve bestuur van de nieuwe afdeling Aalburg geformeerd. Voorzitter werd J. J. Schouten, secretaris mevr. 0. van Bergeijk-Eigenbrood (De Vlijt 2, Wijk en Aalburg) en penningmeester J. van Bergeijk.
APELDOORN -Op 31 mei spreekt mevr. drs. N. J. Ginjaar-Maas (lid Tw. K.) voor de afdeling Apeldoorn over onderwijs. Aanvang 20.00 uur, Hotel Bloemink.
ARNHEM - Op 1B mei is er een openbare alg. vergadering van de kamercentrale Gelderland, gewijd aan het contact met de Statenfractie. Op deze vergadering zullen 3 inleidingen worden gehouden door mevr. L. nessens-Gorzeman, J. de Bondten R. D. de Lang over resp ... Cultuurbeleid van de provincie", ,.Welzijnsbeleid in Gelderland"" en ,.Dr.. Geld. ontwikkelingsmaatschappij en de economische problematiek". Café-rest. ,.Rotonde"', Velperplein, Arnhem. Aanvang 20.00 uur. Wegens vakantie van de secretaris organisatie, de heer R. P. Mees, zal het secretariaat van de kamercentrale Gelderland van 6 mei t/m 31 mei gesloten zijn. Mevrouw M. J. A. Kombrink-Boot, Elzenoord 6, Vaassen. Tel.: 05788 - 2750 zal in die periode het .secretariaat waarnemen.
Op 14 juni spreekt tijdens het WOcafé van de afdeling Arnhem mr. J. G. Rietkerk (lid. Tw. K.). Aanvang vang 17.00 uur, hotel Haarhuis.
BAFLO - Secretaris van de afdeling 8 aflo is geworden: C. J. van der Tweel, Tjarda van Starkenborghweg 16, Tinallinga (gem. Baflo).
BORGER - De naam van de afdeling Borger-Nieuw Buioen is veranderd in afdeling gem. Borger.
BUNNIK -Op 24 mei spreekt mevr. mr. E. Veder-Srnit (lid Tw. K.) voor de afdeling Bunnik over ,.Gezondheidszorg"'. Foyer van de Churchill-hal. aanvang 20.30 uur.
BUSSUM -Op 20 mei belegt de afdeling Bussum een openbare bijeenkomst, waarop de WO-raadsfractie de gemeentepolitiek zal behandelen en vragen zal beantwoorden. Aanvang 20.15 uur in de Gooischa Boer.
CASTRICUM-LIMMEN - Secretaris van de afdeling Castricum-Limmen is geworden: drs. J. A. Bekkering, Henri Dunanisingel 40, Castricum. Tei.:02518-51823.
DOKKUM -Op 19 mei spreekt mr. dr. C. Berkhouwer (lid Tw. K.) voor de statencentrale Dokkum. Hotel Pop-
ma, Veenwouden. Aanvang 20.00 uur.
DRIEBERGEN-RIJSENBURG- Op 1 7 mei spreekt mr. A. Geurtsen (lid Tw. K.) voor de afdeling DriebergenRijsenburg. IV A, Buntlaan 2, Driebergen. Aanvang 20.00 uur.
GASSELTE - Secretaris van de afdeling Gasselte is geworden: B. Hogen Esch, Gasselterboerveenschemond 8. post Stadskanaal.
GROESBEEK- Het secretariaat van de afdeling Groesbeek wordt tijdelijk waargenomen door de vice-voorzitter van de afdeling. de heer L. P. L. Pascal, Moses en Aäronlaan 1 3, H. Landstichting.
Spreekbeurten Wiegel
Hans Wiegel. voorzitter van de VVD-fractie in de Tweede Kamer spreekt: • Op 24 mei ter gelegenheid van de ,verkiezingen voor de adviesraad van het openbaar lichaam zuidelijke IJsseJmeerpolders in De Meerkoet te Lelystad. aanvang 20.00 uur.
• Op 31 mei voor de kamercentrale Utrecht, in een grote tent op een terrein gelegen aan de Groene Zoóm te Leusden. Aanvang 20.00 uur.
•
HAARLEM-VELSEN- Op 18 mei is er een discussie-avond van de statencentrale Haarlem-Velsen. Spreker: H. H. Jacobse (fractie-voorzitter in de gemeenteraad in Amsterdam) . Onderwerp: Liberalisme en socialisme. Hotel Lion d"Or, Kruisweg 36, Haarlem. Aanvang 20.15 uur.
HAARLEMMERMEER- Op 14 mei spreekt drs. Th. H. Joekas (lid Tw. K.) over inkomenspolitiek. Cultureel Centrum de Olm, Olmerlaan 141, Zwanenburg. Aanvang 20.00 uur.
HENGELO (Gld.)- Secretaris van de afdeling Hengelo (Gld.) is geworden: E. W. Harmsen. Kramersdijk 1, Hengelo(Gid).
HELMOND e.o. - Op 20 mei is er een bijeenkomst voor leden van de afdeling Helmond. Op deze bijeen-
komst zal mr. H. P. Talsma (ondervoorzitter van de WO) een causerie houden over het onderwerp: Liberale Filosofie, vertaald in deze tijd. Hotel West-End te Helmond, Steenweg 1. aanvang 20.00 uur.
IJSSELSTEIN -De secretaris van de afdeling IJsselstein, mevr. C. Stassevan Os. is verhuisd naar J. van Ruysdaellaan 18, IJsselstein (U). Tel.: 03408- 5065.
KRIMPEN A/D IJSSEL- Op 18 mei houdt drs. Th. H. Joekes (lid Tw. K.) een spreekbeurt voor de afdeling Krimpen a/d IJssel in De Kelder van het Gemeentehuis. Aanvang 20.30 uur.
LEIDEN -Op 14 mei is er voor de afdeling Leiden een debat met G. W. Keja (lid Tw. K.) over jeugdwerkloosheid. Hotel Nieuw Minerva, Vrouwensteeg, aanvang 20.00 uur.
NUNSPEET - Op 31 mei spreekt voor de afdeling Nunspeet. de heer G. W Keja (lid Tw. K.).
NUTH • Voorlopig secretaris van de afdeling Nuth is geworden: mevr. mr. A. Habers- de Bruijn, Hellebroek 54, Nuth. Tei.:04447-2187.
OLDEHOVE - Secretaris van de afdeling Oldehove is geworden: mevr. G. S. Groenendai-Frankes, Englum straat 19, Oldehove.
OUO-BEJJERLAND- Secretaris van de afdeling Oud-Be1jerland is gewor· den: mevr. E. J. C. Littooy-Bryan, Van Speykstraat 49, Oud-8eijerland.
OUDER-AMSTEL - Op 17 mei spreekt mevr. drs. N Smit-Kroes (lid Tw K.l in een openbare bijeen· komst voor de afdeling Ouder-Amstel over .. Onderwijsperikelen van het huidige kabinet". Dienstencentrum. Vondelstraat 3, Ouderkerk a/ct Am· stel. Aanvang 20.1 5 uur.
PIJNACKER - Op 24 mei spreekt drs. Th. H. Joekas (lid Tw. K.) voor de afdeling Pijnacker over actuele politiek. Gebouw de Rank, aanvang 20.00uur.
RIDDERKERK- Op 10 juni houdt mevr. mr. E. Veder-Smit (lid Tw. K.) een inleiding tijdens het politiek café van de afdeling Ridderkerk. Café-rest. ,.De Postiljon". Slikkerveer. Aanvang "20.00 uur.
ROERSTREEK - Op 28 mei is er voor de afdeling Roerstreek een debat tussen mr. F. Korthals Altes (partij-
Berichten voor de rubriek De WD van A tot Z dienen niet gezonden te worden aan de redactie van Vrijheid en Democratie, maar uitsluitend aan het Algemeen Secretariaat van de VVD, Koninginnagracht 57 te Den Haag.
Het Algemeen Secretariaat bepaalt welke berichten in ons landelijke blad opgenomen zullen worden. In het algemeen zal het Secretariaat zich daarbij beperken tot aankondiging van openbare bijeenkomsten. waarvan aangenomen mag worden dat zij een wat meer dan strikt plaatselijk belang hebben. Wat bestuursmutaties etc. betreft zal in de landelijke berichtgeving ook een beperking moeten gelden: het Secretariaat neemt het Handboek van de WO als leidraad.
De rubriek die in ons volgende blad verschijnt wordt door het Algemeen Secretariaat afgesloten op dinsdag 1 8 mei. Kopy moet dus uiterlijk op 18 mei in het bezit van het Algemeen Secretariaat zijn.
rzitter van de VVD), mevr. I. van Heuvel (partij-voorzitter van de
dA) en W. Vergeer (partij-voorer van de KVP). Discussie-leider is R. Haverschmidt. Aanvang 20.00 . Gemeenschapshuis, Melick.
kestein (WO) over Landbouwpolitiek en wat daarmee samenhangt. Aanvang 20.00 uur, cafè "t Molentje, Molenweg 3, Silvolde.
NMOND - De districtcentrale nmond organiseert op 20 mei een enkomst in de Sociëteitszaal van
t Groothandelsgebouw te Rotter-. Inleiding door mevr. mr. E. Ve
·Smit (lid Tw. K.) over .. Het Milieueid in Rijnmond"'. Aanvang 20.00
EN - Er wordt een introduotiend gehouden in Boekel, op 31 i. Spreker op deze avond is de
er G. v. d. Vlies over het onderrp: .. Waarom wo··. Aanvang . 15 uur, gebouw .. De Beurs te kei.
- Op 1 7 mei discussiëren r de afdeling Wisch de heren
J. Voortman (PvdA) en mr. F. Bol·
WORMER-In het nummer van 16 april is de naam van de secretaris van de afdeling Warmer foutief vermeld. Dit moet zijn: mevr. H. M. Schallig-Meulenbroek.
ZOETERWOUDE - Secretaris van de afdeling Zoeterwoude is geworden: mr. W. Bosman. Loethe 3, Zoeterwoude. Tei.:01715 -2432.
ZUTPHEN -Op 17 mei spreekt L. M. de Beer (lid Tw. K.) voor de afdeling Zutphen. Onderwerp: .. Liberalisme in de praktische politiek"". Aanvang 20.00 uur, hotel 's-Gravenhof te Zutphen.
•
blijft men van een goede medische controle verzekerd. Onder de werking van de AWBZ brengen van deze · nieuwe soort tehuizen behoeft geen stijging van de uitgaven met zich mee te brengen, omdat vele verpleegtehuizen dienovereenkomstig zullen worden ontlast.
Inkomenspositie
In de nota wordt ook een hoofdstuk gewijd aan de inkomenspositie van bejaarden. Dat onderwerp is nauw verweven met het inkomensbeleid in het algemeen. Een werkelijke gedachtenwisseling moet wachten tot de Regering een standpunt heeft bepaald over het al dan niet ontkoppelen van minimumloon, normering van de bijstand en de AOW. Intussen kan ik niet voorbijgaan aan de klacht van vele bejaarden in verzorgingstehui-
zen dat zij eerst hun vaak met grote inspanning bijeengespaarde vermogen moeten opsouperen alvorens voor bijstand in aanmerking te komen, terwijl bejaarden in verpleegtehuizen dat niet behoeven te doen. Zoals ik reeds hierboven uiteenzette is financiering van de verzorgingstehuizen via de AWBZ geen reële mogelijkheid. Ik heb bij de Regering bepleit te zoeken naar een systeem, waarmee het opsouperen van het eigen vermogen over een grotere periode wordt gespreid en vanaf een eerder tijdstip geleidelijk opklimmende bijstand wordt verleend. Mij is gezegd dat er naar wordt gekeken. Verwezenlijking kan psychologisch een troost zijn, materiële verbetering zit er voorlopig niet in. Wij gaan een schrale tijd tegemoet.
Annelien Kappeyne
• ~- -_ ·~, ~ : ... ;... ,· • ';:• ~ .,·-:-.';-: ~-::, • .-.. , ~- ;r.':~ -~~.' • ~ '
' ... 4' 0 • \ ,
1
1• ' : -I [ • ·~ ~ , ..1" • ' • ,_. '"'
.'···· vervolg vari ~ pag. • 19 ·. · ··, ·. ·- ·-· •• · - · .: - Jo \ - , :~ o 0 - : o 0 ;.--... .. : 0 0 I ...... ; 0 ": L o .. o ,· - .: o 0 0 ;1
omroep is en wil zijn en gezien onze principiële opstelling kan de LRTO niet afgedaan worden met .. alweer een omroep" .
De VVD en de LRTO
Het lijkt ons goed bepaalde misverstanden te corrigeren. De liberale o"mroep heeft altijd gesteld dat zij onafhankelijk van een bepaalde politieke partij (de VVD) moet blijven, zij het dat de omroep steun in en rond de VVD probeert te vinden. Een strikt partijpolitieke omroep wijzen wij af (zie b.v. Hengelo's Dagblad, d.d. 6 jan . 1976). Als dit voor sommige partijleden anders is overgekomen dan betreuren wij dat. Het is dan ook om deze reden dat wij ons volkomen in de
aangenomen motie op het jongste partijcongres konden vinden; de motie stelde dat: de VVD positief staat jegens allen die de liberale gedachten willen uitdragen. In dat opzicht wenst zij de LRTO veel succes. Maar de VVD wenst uitdrukkelijk te verklaren dat de liberale omroep geen partijgebonden organisatie kan of mag zijn. In het licht'van deze motie moet u dit artikeltje dan ook zien. Het hoofdbestuur van de VVD c.q. de redactie van Vrijheid en Democratie draagt dan ook geen verantwoordelijkheid voor dit artikel. De LRTO is onafhankelijk en is in deze een beetje vergelijkbaar met de JOVD. Indien u wilt reageren kunt u dat doen op ons adres: LRTO, postbus 788, Hilversum. •
Is beleggen in diamant nog zinvol,
ja of nee?
Zes onafhankelijke financiële adviseurs geven hun mening.
De cijfers van De Beersen van de grote diamantbeurzen over de hele we~eld tonen aan, dat er een konstante vraag is naar diamanten van beleggingskwaliteit. Beleggers hebben dus duidelijk vertrouwen in diamant Wat is de basis van dat vertrouwen?
Met emotionele argumenten- pro of contra- willen we voorzichtig zijn. We kunnen alleen konstatereQ dat diamant een schaarse grondstof is, ·waarvan de winningskasten steeds hoger worden. En dat De Beers de prijzen van ruwe diamant in de laatste kwart eeuw éénentwin tig keer heeft verhoogd, doch nimmer verlaagd.
Dat desondanks op de -vrije- markt van geslepen diamanten zich soms sterke prijsschommelingen voordoen, hoeft dè echte belegger geen zorgen te baren. Wij vinden diamant uitsluitend verantwoord voor belegging op lange termijn (tenminste vijf jaar), zodat men zeker kan zijn dat een eventuele verkoop
Selectieve Beleggingsanalyses Partnership van Economen
Drs. R. M. Westerhof & Partners Moerbeilaan 84
Hilversum Tel. 020-79 9615,010-12 25 70
Kooijman Financiële Diensten Hoge Rijndijk 264
Leiden Tel. 071 -13 40 52
Assurantiekantoor Barsboom BV Dorpstraat 4
Oisterwijk Tel. 04242 - 40 38
kan geschieden in een gunstige markt en via de juiste kanalen.
Evenmin hoeft de aankoop een onzekere zaak te zijn. Wij beschikken over bronnen waarvan de betrouwbaarheid zo volledig vast staat, dat Lloyds of London bereid is tegen een zeer geringe premie elk risiko van een onjuiste kwaliteitsbeschrijving te verzekeren.
Diamant heeft bewezen bestand te zijn tegen inflatie. Het is niet gebonden aan valuta, gemakkelijk transportabel en overal verhandelbaar. Op die gronden blijft diamant, naar onze mening, de belegging die de koopkracht van kapitaal in onzekere tijden kan beschermen. Een aspekt dat in elk zorgvuldig beleggingsplan aandacht hoort te krijgen.
Elk van ons is ga-arne bereid u in een vrijblijvend gesprek nader over deze materie te informeren.
Bureau G. Bosman Tafelbergdreef 30 Utrecht Tel. 030-6128 08
Bureau Beijer BeleggingsAdviseurs Heemstede Dreef287 Heemstede Tel. 023-28 95 50
Mr. G. de KerfC.V. Assurantiebedrijf Noordstraat 6 Axel Tel. 01155-184711750
De nieuwstefotozet-apparatuur, een up-to-date ingerichte repro-qfdeling, . een met de modernste persen uitgeruste vellendrukkerij, een razendsnelle offsetrotatie-drukkerij en eenformidabele qfwerk- en verzendqfdeling zorgen voor een eigentijdse productie met een maximum aan kwaliteit en een minimum aan levertijd.
Moderne apparatuur en traditioneel vakmanschap: dat kan bij elke drukwerkproductie een slok op een bon-el schelen!
Dat alles tegen aantrekkelijke prijzen.
offset I offset-rotatie I boekdruk I ten brink meppel b.v.
industrieweg 12 meppel postbus 64 telefoon 05220 • 54646*
U WILT GELD LENEN?
opnieuw verlaagde tarieven I Venlo, Koninginnesingel 70, tel. on-19n5. Hoensbroek (Heerlen), Akerstraat 210a, tel. 045-218218. \7enray, Oude Oostrumseweg 6, tel. 04700-5870
netto bedrag in handen
2.000 3.000 4.000 5.000 7.000 8.000
10.000 15.000 18.000 20.000 25.000 :m.ooo
~ _e_u_Ro __ v_o_o_R ____________ ___
V PRAKTIJKFINANCIERING
PENSIOENVOORZIENINGEN
Staalmeesterslaan 81 Telefoon 020-183024 Amsterdam
Kometenstraat 13 Telefoon 050-713710
Groningen
24 mnd
96 144 192 238 330 375 469 703 843 937
1176 1412
---------------~-------------1111 1111
Drs. J. A. UDING & PARTNERS Onafhankelijke financiële Adviseurs en Vastgoed Consultants
tot 140 °/o hypotheek en vestigingskrediet (totaal) . Normale rente. Gé'ér'l afsluitprovisie. · ALLE VERZEKERINGEN. Pers. LENINGEN-AUTOFINANCIERING-Zeer snelle afwerkingf Adv. en Bemiddel. onr. goed huizen te koop gevraagd en aangeboden In Nederland. Snelle afwerki ng. Aankoopkeuringen en taxatie. Concurrerende offerte's (vrijblijvend). Gratis deskundig advies.
Van Maertlanll.an 7, Amersfoort - telefoon 033 • 17647
KIES UW HUIS I BEMIN UW KEU%E in de zuidoosthoek van Drenthe
Heeft U belangstelling? Wij sturen· U gaarne een overzicht van onze aanbiedingen.
G. H. Beekenkamp, makelaar-taxateur o.g. Parallelweg 9 - Emmen - Telefoon 05910-16016
Lid Makelaars Computer Centrum - NBM
36 mnd
72 101 135 168 232 264 328 493 592 658 830 996
48 60 Deze aantrekkelijke tarieven zün inkl. kwijt-schelding bij overlijden tot f 25.000,- bruto
mnd mnd verstrek~ krediet.yerder géén kosten. Woning-verbeterongskred~eten nu ook zonder eigen huis, looptijden 72, 84 en 96 maanden. Vraag vrijblü~.end onze folder. Vervroegde aflossing mogeliJk . Overname bestaande leningen, mits
110 93 zonder achterstand, meestal geen bezwaar. 130 115 Wij bemiddelen voor 5 financieringsmaat-182 153 schappijen met verschillende acceptatiemoge-
208 175 lijk heden.
260 218 Tarief 2e hypotheek. Jooptijd 120 of 388 325 466 391 180 maanden:
518 435 15.000 is 120 x 224,47 of 180 x 194,75
658 556 20.000 is 120 x 294,66 of 180 x 259.66 790 667 25.000 is 120 x 364,86 of 180 x 324.58
30.000 is 120 x 436.06 of 180 x 389.49
LEMAIRE EN BEUMER BV
ALLEEN GOEDE PERZISCHE T APljTEN
LEIDSESTRAAT 28 AMSTERDAM - TEL. 020-232735
INKOOP - VERKOOP - TAXATIE - REPARATIE
bescherm uw huis; druk uw onderhoudskosten
met
PALLADOX'RJ muurcoating;
12 heldere fris-blijvende kleuren , waaronder spierwit e vuilafstotend en kleurechteverfraait en beschermlegeen onderhoud e voor elk bouwwerk e op elke ondergrond e 10 jaar garantie DOCUMENTATIE : zend deze advertentie in een openongefrankeerde enveloppe. voorzien van uw naam en adres aan · Bouw-Chemie Zijlstra ~ .V ..
Machtiging 68. Doorn Tel. 03430- 26 9B.vd
abee parket, is houteerliik parket. Kies een vloer die alle andere (Net· En allemaal ZIJll ze praktlsch vnJ leeft: een puur ambachteliJke Abee van onderhood. parketvloer. Vraag de folder aan.
Abee heeft talloze typen waar· Daann leest u ook alles (Net de van u er vele zelf kunt leggen. unieke vemwsgaranbe van Abee.
abee pprket, onvenNoestbaardoorde iaren heen.
EerliJk ISeerf~k: als u binnen twee jaar na aankoop verfluiSt ZIJn de leg· ol verlegkosten voor onze rel<e11Jng
Van aoetzelaerlaan 90. Den Haag, Teleloon 070 55 55 64 FiJialen en toonkamers: Amsterdam. Com Scruytstradt 7. Rotl('(dam, Pannel<oekstra.JI 29.>. Ulrecht. Korte Jansstraat 1 7
,
Onderlinge Ziektekostenverzekering Maatschappij
,,Het Noorden" w.a. KANTOOR: HOORNSEDIEP WZ 131 -GRONINGEN
POSTADRES: POSTBUS 8020 - GRONINGEN
TELEFOON: 050- 260410 (4 LIJNEN)- b.g.g. 050-772766
Inderdaad, een zeer unieke en aantrekkelijke vorm van Ziektekostenverzekering (uiteraard voor onverplicht verzekerden) met een dekking op basis van 100 procent van:
* Huisartsenhulp en Apothekerskosten
* Specialistische hulp, waaronder begrepen kaakchirurgische ingrepen
* Bevalling en kraamzorg volgens de algemene richtlijnen en tarieven van de K.L.O.Z.
* Ziekenhuisverpleging (inclusief alle bijkomende kosten) laagste 3e klasse of klasse 28
* Sanatoriumverpleging
* Verpleging in Psychiatrische Inrichtingen, Revalidatie-inrichtingen en In-richtingen voor Epileptici
* Ziekenvervoer per taxi of ambulance
* Ni\'lrdialyse thuis en polikliniek in Ziekenhuis
* Uitwendige geneeswijzen, zoals massage, heilgymnastiek, hoogtezonbehandeling, bestralingen enz.
* Fysische therapeutische hulp
* ProtheS\'ln ter vervanging van ledematen (naar normen en tarieven Vereniging Orthobanda)
* Spraaklessen n.a.v. operaties aan keel en stembanden
ONZE JARENLANGE SPECIALISATIE IS UW GARANTIE.
KIES HET NOORDEN VOOR EEN VEILIGE ZEKERHEID.
Leeftijdsgrens bij toetreding 55 jaar.
Verzekeringsgebied : Nederland en Europa.
Groepsverzekeringen, op Collectieve Basis mogelijk.
Aantrekkelijke en redelijke premies. Berekening naar omslag (winstoogmerk uitgesloten). Omslag voor kinderen Vm 21 jaar: i van de omslag voor volwassenen. Omslag voor studerende kinderen van 22 tot 27 jaar: 5 van de omslag voor volwassenen. Geen omslag vanaf
' het 4e kind beneden de 22 jaar. Toeslag voor verzeke· ring met 2e kl. ziekenhuisverpleging 25 Ofo.
Het Noorden opent voor U haar grenzen. U kunt onge· frankeerd volledige inlichtingen aanvragen als U adresseert: Antwoordmachtiging 1039 - Groningen. Schrijf s.v.p. onder ref.: Vrijheid en Democratie
Schrijf!
Informeer!
en
Overtuig U!
-- -- - ... : :· 4-~~7·:: ..
I I '~ "".l• ·-- • ...
., :
Geef ze eenduurtje Natuurlijk heeft u ze ook in uw kennissenkring. De mensen die al een tijd van plan zijn lid te worden van de WD, maar die er nog niet toe zijn gekomen zich even te melden. Of de menaen die aarzelen en aan een klein duwtje genoeg hebben. Geef ze dat duwtje! De WD heeft ook hun steun nodig I Het is voor u een kleine moeite om de namen en adressen op te geven van mensen die misschien wel lid van de WD willen worden. En we maken het u nog gemakkelijker: vul de strook hieronder in en zend die naar algemeen secretariaat WD. Koninginnegracht 57. Den Haag. Daar zorgt men voor de rest.
De volgende mensen willen misschien wellid worden van de VVD.
Stuur ze daarom eens wat propaganda-materiaal:
naam: ................................................................................................................................ .
adres: .................................................. .............................................................................. .
naam: ................................................................................................................................ .
adres: ................................................................................................................................ .
naam: ................................................................................................................................ .
adres: ................................................................................................................................ .
naam: .... .. ......................................................................................................................... ..
adres: ................................................................................................................................ .
Deze strook zenden aan:Aigemeen secretariaat VVD, Koninginnegracht 57, Den Haag.