12p0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · mutanaqisah di bank...

50
12P0001

Upload: others

Post on 18-Nov-2020

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

12P0001

Page 2: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan
Page 3: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

12P0001

Page 4: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

12P0001

Page 5: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan
Page 6: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan
Page 7: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan
Page 8: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan
Page 9: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

Abstract

DIMINISHING PARTNERSHIP (MUSHARAKAH MUTANAQISAH) AND ITS APPLICATION IN BANK

MUAMALAT INDONESIA, BANK SYARIAH MANDIRI AND BANK ISLAM BRUNEI DARUSSALAM

This research aims to discuss the formula of diminishing partnership (al-

al- ah) and the importance of its use as a tool in Islamic financing. In

pursuance of this purpose, the first part of this thesis is devoted to theoretical study of

diminishing partnership in Islamic jurisprudence to highlight the required restrictions

and regulations to make shariah compliant, as well as to respond to the objections

raised against it. The second part presents the application of the diminishing

partnership in Bank Muamalat Indonesia (BMI), Bank Syariah Mandiri (BSM) and

Bank Islam Brunei Darussalam (BIBD). The study concluded that: diminishing

partnership is considered as shariah compliant as long as the application adheres to the

requirement set by scholars; diminishing partnership is new formula and made up of

several contracts and agreements. The study also concluded that the implementation

of diminishing partnership by the above mentioned Islamic banks is not exactly

according to Islamic principles.

Page 10: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

Abstrak

DI BANK MUAMALAT INDONESIA, BANK SYARIAH MANDIRI

DAN BANK ISLAM BRUNEI DARUSSALAM

Kajian ini bertujuan untuk mengenal pasti konsep dan pelaksanaan Musharakah

Mutanaqisah sebagai salah satu instrumen penting dalam pembiayaan Islam. Untuk

mencapai matlamat tersebut; bahagian pertama kajian ini dikhususkan untuk mengkaji

konsep-konsep Musharakah Mutanaqisah dalam perspektif hukum Islam dan

menganalisa beberapa isu-isu yang berbangkit yang berhubungkait dengan produk

tersebut dengan didasarkan kepada pendapat yang rajih/benar dari para ulama fiqh.

Adapun bahagian kedua dari kajian ini dikhususkan untuk menganalisa amalan

produk ini di Bank Muamalat Indonesia, Bank Syariah Mandiri dan Bank Islam

Brunei Darussalam. Melalui kajian ini dapat disimpulkan bahawa produk Musharakah

uqud mustajiddah (akad-akad baharu) dan uqud

murakkabah (akad-akad yang tersusun) yang diharuskan dalam sistem kewangan

Islam selama ianya mengambil kira peraturan umum shirkah dan bersesuaian dengan

hukum-hukum syara'. Walaubagaimanapun, dalam perlaksanaannya di Bank-bank

Islam, kajian ini mendapati sebahagian perkara yang tidak bersuaian dan bercanggah

dengan teori-teori umum kewangan Islam dan hukum syara'.

Page 11: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan
Page 12: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan
Page 13: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan
Page 14: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan
Page 15: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan
Page 16: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan
Page 17: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan
Page 18: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan
Page 19: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan
Page 20: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan
Page 21: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Page 22: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Page 23: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

(Bank Muamalat Indonesia)(Bank Syariah

Mandiri)(Bank Islam

Brunei Darussalam)

(Bank

Muamalat Indonesia)

(Bank Syariah Mandiri)

(Bank Islam Brunei Darussalam)

Page 24: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Investasi Pembangunan Pelabuhan

ah):

Gusniarti. (2007). Pembiayaan Musyarakah Mutanqisah pada Investasi Pembangunan Pelabuhan. Tesis. Depok: Fakultas Hukum Program Master Kenotariatan Universitas

Indonesia.

Page 25: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Mohammad Soffean bin Haji Junaidi. (2003). Musharakah Mutanaqisah (Diminshing Musharakah): A Floating Rate Option for Islamic Banking in Brunei Darussalam, Tesis.

Malaysia: International Islamic University Malaysia.

Page 26: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Abdul Ghofur Anshori. (2007). Perbankan Syariah di Indonesia. Yogyakarta: Gajah Mada University Press.

Page 27: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Good

Corporate Governanc

rent Islamic Banking Product in

Brunei Darussalam

Muhd Jamil Abas bin Abdul Ali @ James Chiew

Maulana Hasanuddin, Jaih Mubarak. (2012). Perkembangan Akad Musyarakah. Jakarta:

Penerbit Kencana.

Page 28: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Muhd Jamil Abas bin Abdul Ali @ James Chiew. (2010). An Analysis of Current Islamic

BankingProduct in Brunei Darussalam. Brunei: Universiti Brunei Darussalam.

Page 29: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Page 30: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Page 31: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Page 32: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Page 33: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Page 34: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Page 35: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Page 36: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Page 37: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Page 38: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Page 39: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Page 40: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Page 41: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Page 42: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Page 43: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Page 44: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Page 45: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Angelo M Venardos. (2012). Islamic Banking and Finance in South-East Asia.

Singapore: Word Scientifict Publishing

for Offshore Islamic Current Issues in Islamic Banking and

Finance: Resilience and Stability in the Present System. Angelo M

Venardos (Editor). Singapore: Word Scientifict Publishing.

Page 46: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

International Journal of Social Economics. Vol. 28 No. 4, 2001.

Mohammad Soffean bin Haji Junaidi. (2003). Musharakah Mutanaqisah

(Diminshing Musharakah): A Floating Rate Option for Islamic Banking in

Brunei Darussalam. Malaysia: International Islamic University Malaysia.

Muhd Jamil Abas bin Abdul Ali @ James Chiew. (2010). An Analysis of Current

Islamic BankingProduct in Brunei Darussalam. Brunei: Universiti Brunei

Darussalam.

Prevention in Islamic Financial Institution: Practices in Brunei

Malaysian Accounting Review. Malaysia: Universiti

Teknologi MARA. (Vol 9, No 2): 2010.

Abdul Ghofur Anshori. (2009). Hukum Perbankan Syariah. Bandung: Refika

Aditama.

______. (2007). Perbankan Syariah di Indonesia. Yogyakarta: Gajah Mada

University Press.

Akademi Pengajian Brunei Universiti Brunei Darussalam. (2001). Melayu Islam

Beraja. B.S.B.: Jabatan Percetakan Kerajaan Negara Brunei Darussalam.

Azme bin Haji Matali. (2012). Konsep dan Amalan Pembiayaan di Institusi-

institusi Perbankan dan Kewangan Islam Negara Brunei Darussalam.

Kuala Lumpur: Universiti Malaya.

Bank Islam Brunei Darussalam. (2015). Laporan Tahunan 2014. BSB: Bank

Islam Brunei.

______. (2014). Laporan Tahunan 2013. BSB: Bank Islam Brunei

______. (2013). Laporan Tahunan 2012. BSB: Bank Islam Brunei

______. (2012). Laporan Tahunan 2011. BSB: Bank Islam Brunei

______. (2011). Laporan Tahunan 2010. BSB: Bank Islam Brunei

Page 47: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Bank Muamalat Indonesia. (t.t). Akad Pembiayaan Musyarakah Mutanaqisah.

______. (2015). Laporan Tahunan 2014. Jakarta: BMI.

______. (2014). Laporan Tahunan 2013. Jakarta: Bank Muamalat.

______. (2013). Laporan Tahunan 2012. Jakarta: Bank Muamalat.

______. (2012). Laporan Tahunan 2011. Jakarta: Bank Muamalat.

______. (2011). Laporan Tahunan 2010. Jakarta: Bank Muamalat.

Bank Syariah Mandiri (t.t). Panduan Akad Musyarakah Mutanaqisah.

______. (2015). Laporan Tahunan 2014. Jakarta: Bank Syariah Mandiri.

______. (2014). Laporan Tahunan 2013. Jakarta: Bank Syariah Mandiri.

______. (2013). Laporan Tahunan 2012. Jakarta: Bank Syariah Mandiri.

______. (2012). Laporan Tahunan 2011. Jakarta: Bank Syariah Mandiri.

______. (2011). Lporan Tahunan 2010. Jakarta: Bank Syariah Mandiri.

Cecep Maskanul Hakim. (2011). Belajar Mudah Ekonomi Islam. Tangerang:

Shuhuf Media Insani.

-Majelis Ulama Indonesia.

Nasional No: 08/DSN-MUI/IV/2000 tentang Pembiayaan Musyarakah.

______. -MUI/III/2006 tentang

Akad Mudharabah Musytarakah.

______. Fat -MUI/XI/2008 tentang

Musyarakah Mutanaqisah.

______. -MUI/X/2013 tentang

Pedoman Implementasi Musyarakah Mutanaqisah dalam Produk

Pembiayaan.

Gemala Dewi. (2007). Aspek-aspek Hukum dalam Perbankan dan Perasuransian

Syariah di Indonesia. Cet 4. Jakarta: Kencana.

Gusniarti. (2007). Pembiayaan Musyarakah Mutanqisah pada Investasi

Pembangunan Pelabuhan. Tesis. Depok: Universitas Indonesia.

(2015). Pelaksanaa Musyarakah

Page 48: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik

Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan Malaysia.

Islam di Negara Brunei Darussalam: Perkembangan dan Cabaran-

Seminar Hari Kebangsaan. B.S.B: Kementerian Kebudayaan

Belia dan Sukan.

Maulana Hasanuddin, Jaih Mubarak. (2012). Perkembangan Akad Musyarakah.

Jakarta: Penerbit Kencana.

Otoritas Jasa Keuangan. (2015). Statistik Perbankan Syariah. Jakarta: OJK.

Rachmadi Usman. (2012). Aspek Hukum Perbankan Syariah di Indonesia.

Jakarta: Sinar Grafika.

Rachmadi Usman. (2012).Aspek Hukum Perbankan Syariah di Indonesia. Jakarta:

Sinar Grafika.

Republik Indonesia. Undang-Undang Republik Indonesia Nomor 7 Tahun 1992

Tentang Perbankan. LN No. 32 Tahun 1992.

______. Peraturan Pemerintah Republik Indonesia Nomor 72 Tahun 1992

Tentang Bank Berdasarkan Prinsip Bagi Hasil, LN No. 119 Tahun 1992.

______. Undang-Undang Republik Indonesia Nomor 10 Tahun 1998 Tentang

Perubahan Atas Undang-Undang Nomor 7Tahun 1992 Tentang

Perbankan. LN No. 182 Tahun 1998.

______. Undang-Undang Republik Indonesia Nomor 21 Tahun 2008 Tentang

Perbankan Syariah . LN No. 94 Tahun 2008.

Resolusi Lembaga Penyeliaan Kewangan Syariah Bilangan 08/2012 Mengenai

Resolusi Lembaga Penyeliaan Kewangan Syariah Bilangan 09/2010 Mengenai

Bank Islam

Sahruddin. (2006). Pelaksanaan Pembiayaan Proyek Dengan Prinsip

Musyarakah pada Perbankan Syariah di Nusa Tenggara Barat.

Page 49: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

Semarang: Universitas Diponegoro.

Sutan Remy S. (2007). Perbankan Islam Dan Kedudukannya Dalam Tata Hukum

Perbankan Indonesia. Cet.3. Jakarta: Pustaka Utama Grafiti.

Wan Ahmad. (1989). Sejarah Islam di Indonesia. Malaysia: Al-Rahmaniah.

Page 50: 12P0001e-ilami.unissa.edu.bn:8080/jspui/bitstream/123456789/2995/1/163... · Mutanaqisah di Bank Islam Brunei Darussalam Menurut Perspektik Islam. Malaysia: Universiti Kebangsaan

--

www.bibd.com.bn

www.syariahmandiri.co.id

www.bankmuamalat.co.id

www.ambd.gov.bn

www.fiqhacademy.org.sa

.go.idwww.ojk

www.dsnmui.or.id