12 sürdürülebilir İş modeli Örneği

32
ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES- BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES- BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES- BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği Geleceğe Umutlu Bakmamızı Sağlayacak

Upload: trinhnhi

Post on 14-Feb-2017

243 views

Category:

Documents


10 download

TRANSCRIPT

Page 1: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU EFES - ARÇELİK - COCA-COLA İÇECEK - ESAN - MERCEDES-BENZ - PHILIPS - ŞEKERBANK - SEM PLASTİK - SUNAR GRUP - TOFAŞ - TSKB - YAŞAR HOLDİNG - ANADOLU

12 Sürdürülebilir İş Modeli ÖrneğiGeleceğe Umutlu Bakmamızı Sağlayacak

Page 2: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği
Page 3: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

1ARALIK 2015

*Projeler alfabetik olarak sıralanmıştır.

FİNALE KALAN VE ÖDÜL ALAN BAŞARILI SÜRDÜRÜLEBİLİR İŞ MODELLERİ

Giriş: İş Dünyasında Sürdürülebilir Dönüşüm İçin“Sürdürülebilir İş Ödülleri 2015”

3.2.1 Başla! Coca-Cola İçecekSosyal Etki Yönetimi Kategorisi / Finalist

7 Adımda Proaktif Enerji ve Karbon Yönetimi – TOFAŞKarbon ve Enerji Yönetimi Kategorisi / Ödül Sahibi

Aile Çiftçiliği Bankacılığı: Tweet Köy Projesi – ŞekerbankSürdürülebilirlik İletişimi / Ödül Sahibi

Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya (AEEE) Geri Dönüşüm Tesisleri – ArçelikAtık Yönetimi Kategorisi / Ödül Sahibi

Çanakkale Şehitlik Anıtı-Barışı Aydınlatmak – Philips TürkiyeSürdürülebilirlik İletişimi / Finalist

Doğuya Ayçiçeği Doğuyor – Sunar Grup-Elita GıdaÇeşitlilik ve Dahil Etme Kategorisi / Ödül Sahibi

Gelecek Turizmde – Anadolu Efesİşbirliği Kategorisi / Ödül Sahibi

Karbon-Nötr Projesi – TSKBKarbon ve Enerji Yönetimi Kategorisi / Finalist

Otobüs Fabrikasında Atık Yönetimi – Mercedes-BenzAtık Yönetimi Kategorisi / Finalist

Sera Gazı Azaltım Projesi – Yaşar HoldingKarbon ve Enerji Yönetimi / Finalist

Sıfır Karbon Salımlı Sürdürülebilir Maden Stok Sahası – EsanKarbon ve Enerji Yönetimi Kategorisi / Finalist

Yakıt Tasarruflu Uçak İçi Servis Tabağı-JEFER – Sem PlastikKarbon ve Enerji Yönetimi Kategorisi / KOBİ / Ödül Sahibi

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

22

24

26

Page 4: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

2 ARALIK 2015

Sürdürülebilirlik Akademisi tarafından bu yıl ikinci kez verilen “Sürdürülebilir İş Ödülleri”, bildiğiniz gibi, önemli etkiler yaratmış kurumların sosyal, ekonomik ve çevresel konulardaki projelerini öne çıkarmayı ve başarılı projeleri geniş kitlelerle paylaşarak bu projelerin rol model olmasını sağlamayı hedefleyen öncü bir çalışma. Sürdürülebilir iş dönüşümünü teşvik etmek amacıyla, işbirliğinden atık yönetimine, tedarik zinciri yönetiminden çeşitlilik ve dahil etmeye kadar sekiz ana kategoride başvuru kabul eden Ödüller tüm

sektörlere de açık. Dönüşümün yalnızca büyük ölçekli firmalar ile değil, küçük ölçekli sosyal girişimlerin de katkılarıyla gerçekleşeceğine inanan Akademi, bu doğrultuda, KOBİ’leri de alt kategori olarak değerlendirme sürecine dahil ediyor.

Kimler Başvurabilir?Sürdürülebilir İş Ödülleri’ne başvuru yapan kuruluşlar Türkiye’de sürdürülebilir gelecek hedefi ile yeni ekonominin örnek lider kuruluşları arasında yer alıyor ve Türkiye’de diğer kuruluşlara model teşkil

İş Dünyasında Sürdürülebilir Dönüşüm İçin“Sürdürülebilir İş Ödülleri 2015”

Sürdürülebilirlik Akademisi’nin düzenlediği ve 2014 yılında ilki verilen “Sürdürülebilir İş Ödülleri”, yılın başarılı sürdürülebilir iş modellerini ödüllendirerek iş dünyasına örnek oluşturmayı

hedefleyen öncü bir çalışma. 2015 yılında yeniden düzenlenen yarışmanın sonuçları, 8-9 Ekim tarihlerindeki Yeşil İş: Sürdürülebilir İş Zirvesi’nde açıklandı. Bu yıl finale kalan ve ödül alan

projelerden 12 sürdürülebilir iş modelini sayfalarına taşıyan bu özel ek, sürdürülebilir dönüşüme giden yolda iyi örnekleri göstererek atılan adımların hızlanmasına katkı sağlamayı amaçlıyor.

Page 5: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

3ARALIK 2015

edecek projelerini kamuoyuyla paylaşıyor. Aynı zamanda, Türkiye’de sürdürülebilir iş modellerinin gelişmesine ve değişimin ivme kazanmasına katkıda bulunuyor.Sürdürülebilir İş Ödülleri’ne merkezi ve/veya işletme yeri Türkiye sınırları içerisinde bulunan tüzel kişiliğe sahip KOBİ’ler (1-250 çalışan) ve büyük ölçekli (250’den fazla çalışan) işletmeler başvurabiliyor.Sürdürülebilir İş Ödülleri yalnızca özel sektör başvurularına açık. Bu nedenle kamu kurumları, sivil toplum örgütleri (dernek, vakıf vb.) ve akademik kurumlar ödül başvurusunda bulunamıyor. Ancak bu kurumların özel sektör işbirliği ile gerçekleştirdikleri projeler, proje paydaşı şirketin başvurusu ile dolaylı olarak ödül kapsamına alınıyor. Uygulamaya geçmemiş, tamamen proje aşamasında olan başvurular değerlendirmeye alınmazken birden fazla kategoriye başvuru yapılabiliyor. Sürdürülebilir İş Ödülleri 2015’te, Tedarik Zinciri Yönetimi, Karbon ve Enerji Yönetimi, Su Yönetimi, Atık Yönetimi, Çeşitlilik ve Dahil Etme, İşbirliği, Sosyal Etki ve Sürdürülebilirlik İletişimi olmak üzere sekiz ödül kategorisinde 5’i KOBİ olmak üzere toplam 40 proje finale kalmaya hak kazandı. 3’ KOBİ olmak üzere toplam 11 şirketin sürdürülebilir iş modelleri ise ödüle layık görüldü.Sürdürülebilir bir dönüşümün iyi

örnekleri görünür kılmakla hızlanacağına olan inançla hazırladığımız bu özel ek, Sürdürülebilir İş Ödülleri 2015’te farklı kategorilerde finale kalan ve ödül alan projelerden 12 “Sürdürülebilir İş Modeli”ni sayfalarına taşıyor. Projelerin kapsamı ve uygulaması, iş süreçleri ile entegrasyonu, proje sonuçları ve süreçte karşılaşılan zorluklarla ilgili ayrıntılı bilgileri bulabileceğiniz sayfalarımızın sürdürülebilirlik konusunda yeni ilhamlar vermesi dileklerimizle…

Ayrıntılı bilgi için: http://surdurulebilirisodulleri.com

n Atila Uras - UNDPn Prof. Dr. Ali Ergur Galatasaray Üniversitesi

n Prof. Dr. Barbaros Gönençgil İstanbul Üniversitesi

n Gökmen Argun - UNDPn Prof. Dr. Güler Aras Yıldız Teknik Üniversitesin Prof. Dr. Melsa AraratSabancı Üniversitesin Murat Sungur Bursa Sürdürülebilirlik Akademisin Murat Yeşildere Egon Zehnder, Istanbul

n Prof. Dr. Nilgün CılızBoğaziçi Üniversitesin Prof. Dr. Pınar Mengüç Özyeğin Üniversitesin Sevinç OnaySürdürülebilirlik Akademisin Prof. Dr. Sondan DurukanoğluSabancı Üniversitesin Dr. Tamer Atabarut Boğaziçi Üniversitesin Prof. Dr. Volkan Ediger Kadir Has Üniversitesin Dr. Yılmaz ArgüdenGlobal Compact

Jüri Üyeleri

Page 6: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

4 ARALIK 2015

SOSYAL ETKİ YÖNETİMİ

Gençler Harekete GeçiyorCoca-Cola İçecek’in 2013 yılında başlattığı 3.2.1 Başla! Sosyal Sorumluluk Programı, gençlerin

fiziksel aktiviteye katılımını artırmak amacıyla hayata geçirildi. 2014-2015 eğitim-öğretim yılında İstanbul, Mersin, Bursa, Sakarya/Sapanca, Van, Ordu, Hatay ve Erzincan illerinden

toplam 72 ortaokul ve lisede uygulanan programla 18 farklı branşta 80 bin saatin üzerinde aktivite gerçekleştirildi. Programın bu eğitim-öğretim döneminde, 10 ile yayılması ve 100 bine

yakın gencin harekete geçirilmesi hedefleniyor.

Gençlerin aktif yaşam konusunda farkındalıklarının artırılması; gençlerde yaşam boyu spor yapma alışkanlığının ve kültürünün geliştirilmesi amacıyla Coca-Cola İçecek tarafından 2013 yılında hayata geçirilen 3.2.1 Başla! Sosyal Sorumluluk Programı, 2014-2015 eğitim-öğretim yılının sonunda yaklaşık 50 bin genci daha aktif ve daha sağlıklı bir yaşam için harekete geçirdi.Program, beden eğitimi öğretmenlerini, gençlerin okul saatleri içinde ve dışında fiziksel aktivitelere katılımlarını teşvik edecek ve katılım zamanlarını artıracak fikirlerini projelendirmeleri konusunda cesaretlendirmeye yönelik olarak tasarlandı. Beden eğitimi öğretmenleri, gençleri fiziksel aktiviteye yönlendirecek proje fikirleri ve okullarının ihtiyaçları doğrultusunda programa gönüllü olarak başvuruda bulundu. Beden eğitimi öğretmenlerinin liderliğinde geliştirilen ve hayata geçirilen projeler desteklenerek okullarda dış mekan oyun alanları ve iç mekan aktivite alanları oluşturuldu, okullara spor ekipmanları sağlandı. Sadece 2014-2015 eğitim yılında okullara 85 adet iç ve dış mekan aktivite alanı kazandırıldı, 2.809 adet spor malzemesi ve 58 adet spor ekipmanı bağışlandı.

Basketboldan Bocce’ye, İstanbul’dan Irak’a Hayata geçirilen projeler doğrultusunda gençler; atletizm, jimnastik, masa tenisi, basketbol, voleybol, dans, step, korfbol, bocce, okçuluk, hentbol, badminton gibi birçok farklı aktiviteye aktif olarak katılmaya başladı. Sadece 2014-2015 eğitim-öğretim yılında 18 farklı branşta 80 bin saatin üzerinde aktivite gerçekleştirildi. Program, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında İstanbul, Mersin, Bursa, Sakarya/Sapanca, Van, Ordu, Hatay ve Erzincan illerinden toplamda 72 ortaokul ve lisede uygulandı. 2014 yılında Mersin’de desteklenen 22 proje okulundan yaklaşık 1000 gencin katılımıyla Mersin Üniversitesi tesislerinde “Fiziksel Aktivite Şenliği” düzenlendi. Şenlik kapsamında gençler akranlarıyla bir araya geldi ve bir tam gün boyunca 12 farklı oyun istasyonunda aktivitelere ve oyunlara katıldı, yıl boyunca uygulamış oldukları projeleri doğrultusunda gösteri maçları ve dans performansları sergiledi. Şenlik boyunca “hareket mutluluktur” diyen gençler, her gün en az 60 dakika hareket etmenin önemine dikkat çekti. Bölgesel bir Türk şirketi olan ve operasyonlarını Türkiye dahil 10 ülkede sürdüren Coca-Cola İçecek (CCİ), 3.2.1

3.2.1 Başla! – Coca-Cola İçecek

Sosyal Etki Yönetimi Kategorisi / Finalist

Page 7: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

5ARALIK 2015

sonucunda, gençlerin %92’sinin proje faaliyetlerine düzenli olarak katıldığı, %80’inin ise 3.2.1 Başla! sayesinde daha çok hareket etmeye başladığı sonucuna varıldı. Araştırma bulguları, 3.2.1 Başla! Programı’ndan faydalanan gençlerin %98’inin fiziksel ve sosyal gelişimine katkıda bulunulduğunu gösterdi.Programın 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Türkiye’de 10 ile yaygınlaşması, 100’ün üzerinde okula destek verilerek projenin yaygınlaştırılması ve toplamda 100 bine yakın gencin harekete geçirilmesi hedefleniyor.

Yarışmacı Değil, Katılımcı AnlayışYapılan ölçümlemeler, program süresince gençlerin beden eğitimi derslerine ve ders dışı aktivitelere ilgi ve motivasyonunun oldukça yüksek olduğunu ortaya koyuyor. Ancak sınav hazırlıkları ve diğer branş derslerinin veliler nezdinde de daha öncelikli olması, öğrencilerin fiziksel aktiviteye katılabilecekleri zamanların azalmasına neden olabiliyor. Bu sebeple, velilerin fiziksel aktivitenin önemi konusunda bilgilendirilmesi ve veli katılımlı etkinliklerin düzenlenmesiyle bu konudaki zorlukların daha hızlı aşılması hedefleniyor.3.2.1 Başla!, beden eğitimi derslerinde ve ders dışı sportif faaliyetlerde yarışmacı ve rekabetçi bir anlayıştan ziyade katılımcı bir yapı oluşturulmasını ve aktivitelere tüm gençlerin dahil edilmesini hedefliyor. Programa dahil olan okullarda geleneksel yarışmacı yaklaşım aşılarak, beden eğitimi öğretmenlerinin liderliğinde katılımcı yeni bir yapı kurulmaya çalışılıyor.

Akademisyenler tarafından programın pilot uygulama dönemi olan 2013-2014 eğitim-öğretim yılında yürütülen saha araştırması sonucunda, gençlerin %92’sinin proje faaliyetlerine düzenli olarak katıldığı, %80’inin ise 3.2.1 Başla! sayesinde daha çok hareket etmeye başladığı sonucuna varıldı.

COCA-COLA İÇECEK

Başla! Sosyal Sorumluluk Programı’nı sadece Türkiye’de değil, Mercy Corps işbirliğinde Pakistan ve Irak’ta, 2015 itibarıyla da Kazakistan’da uyguluyor. Pakistan ve Irak’ta toplamda 46 okula, Kazakistan’da ise 19 okula ulaşıldı.

Çalışanlardan Gönüllü KatılımProgram, Coca-Cola’nın global sağlık taahhütlerini ve faaliyet gösterdiği tüm ülkelerde fiziksel aktivite programlarını destekleyerek toplumların daha aktif olmalarına katkıda bulunma hedefini destekliyor. Program sadece CCİ’nin değil, aynı zamanda Coca-Cola sisteminin sürdürülebilirlik stratejisiyle de entegre bir şekilde sürdürülüyor. 2015 yılında Coca-Cola Avrasya ve Afrika Grubu tarafından düzenlenen Sürdürülebilirlik Ödülleri’nde uluslararası jürinin yaptığı değerlendirme sonucunda CCİ, sürdürülebilirlik alanında gerçekleştirdiği örnek çalışmalar nedeniyle, 84 ülkedeki şişeleyiciler arasında, “En Başarılı Şişeleyici” seçilerek, büyük ödülü kazandı. CCİ ayrıca, aktif yaşam kategorisinde 3.2.1 Başla! Programı ile “Mükemmellik” ödülüne layık görüldü.3.2.1 Başla! Programı, 2015 yılında Türkiye’de çalışanlarının ve bayilerinin de katılımıyla güçlendi. İstanbul’da iki okul, çalışan bağışlarıyla desteklenirken, CCİ çalışanları bu okullarda düzenlenen aktivitelere gönüllü olarak katılım sağladı. Bunun yanı sıra, İstanbul ve Aksaray’dan birer okul CCİ Bayileri tarafından desteklendi ve bu okulların tüm ihtiyacı CCİ bayileri tarafından karşılandı. Bayi çalışanları okulları ziyaret ederek aktivitelere katıldı.

Hedef 10 İl, 100 Bin GençOkullarda uygulanan projelerin gençlerin fiziksel ve sosyal gelişimi üzerindeki etkisini ölçümlemek amacıyla akademisyenler tarafından programın pilot uygulama dönemi olan 2013-2014 eğitim-öğretim yılında yürütülen saha araştırması

Page 8: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

6 ARALIK 2015

KARBON VE ENERJİ YÖNETİMİ

Sağlam Adımlarla Enerji VerimliliğineTOFAŞ, 2011 yılından itibaren Dünya Klasında Üretim (WCM) metodolojisinin bir parçası olarak devreye alınan 7 Adımda Proaktif Enerji ve Karbon Yönetimi ile yeni yatırımlardan

mevcut tesislere, tüm süreçlere entegre edilerek standart ve etkili bir iyileştirme sistematiği oluşturuldu. Yöntem sadece şirketin sınırlarında bırakılmayarak tüm değer zincirini kapsayacak şekilde yaygınlaştırıldı. Basit, yalın ve proaktif yaklaşımıyla model, tüm büyük ve küçük ölçekli

şirketlerde uygulanabilir olma özelliğine de sahip.

TOFAŞ’ta 7 Adımda Proaktif Enerji ve Karbon Yönetimi; 2011 yılından itibaren Dünya Klasında Üretim (WCM) metodolojisinin bir parçası olarak devreye alındı. Bu yönetim sisteminin kullanılmaya başlanmasıyla birlikte, enerji verimliliği ve karbon emisyonu azaltımı faaliyetlerinde öncelikli alanların tespiti, enerji kayıplarının sınıflandırılması ve önceliklendirilmesi esasları dikkate alınmaya başlandı. Bu sistematik yaklaşım, yeni yatırımlardan mevcut tesislere, tüm süreçlere entegre edilerek standart ve etkili bir iyileştirme sistematiği oluşturuldu.ISO 50001 Enerji Yönetim Standardı ile tam uyumlu bir yönetim sistematiği olan 7 Adımda Proaktif Enerji ve Karbon Yönetimi, seragazı emisyonlarının yönetiminde, ISO 14064 Sera Gazları Hesaplama ve Denetim Standardı’nın gerekliliklerini sağlamada da tam performans gösteriyor. TOFAŞ bu kapsamda, seragazı emisyonlarını Scope 1, Scope 2 ve Scope 3 düzeyinde hesaplıyor ve yetkilendirilmiş kuruluşlara doğrulatıyor.

240 Enerji Verimliliği Projesi Hayata Geçti7 Adımda Proaktif Enerji ve Karbon Yönetimi’nin devreye girdikten sonra aktif olarak etkilediği 2012 yılında, enerji

verimliliği faaliyetlerinde %9,3 verimlilik elde edildi. Takip eden 2013 ve 2014 yıllarında sırasıyla %6,5 ve %11,7’lik iyileşmeler sağlandı. Yapılan bu çalışmalar, seragazı emisyonlarına da olumlu şekilde yansıdı ve 2011 yılında 0,508 ton CO2e/oto olan salım değeri, 2014 yılı sonunda 0,476 ton CO2e/oto olarak gerçekleşti. 2014 yılında, ısıl kaçaklara yönelik uygulamalar, atık ısı geri kazanımı, soğutma, gün ışığından azami yararlanılan aydınlatma otomasyonları, basınçlı hava kaçaklarının azaltılmasında lokalizasyon ve otomasyon sistemleri, enerji tüketimi korelasyon ve optimizasyonu, izolasyon malzemelerinin kullanımı konularında 111 yeni enerji verimliliği projesi hayata geçirildi. 2013 yılının son çeyreğinde devreye alınan diğer projelerle birlikte 2014 yılına etki eden toplam enerji verimliliği projesi sayısı 240’a ulaştı.7 Adımda Proaktif Enerji ve Karbon Yönetimi, sadece şirketin sınırlarında bırakılmayarak tüm değer zincirini kapsayacak şekilde yaygınlaştırıldı. Basit, yalın ve proaktif yaklaşımıyla model, tüm büyük ve küçük ölçekli şirketlerde uygulanabilir olma özelliğine sahip. Dünya Klasında Üretim (WCM) metodolojisini temel alan sistemin en önemli özelliklerinden biri, İş Güvenliği, Finans (maliyet ve kayıp analizleri), Sürekli

7 Adımda Proaktif Enerji ve Karbon Yönetimi – TOFAŞ

Karbon ve Enerji Yönetimi Kategorisi / Ödül Sahibi

Page 9: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

7ARALIK 2015

TOFAŞ

İyileştirme Yaklaşımı (ileri problem çözme teknikleri), Otonom ve Profesyonel Bakım, Kalite, Lojistik, Yeni Ürün ve Tesis Yatırım Süreçleri, Çalışan Gelişimi ve Farkındalık Faaliyetleri, Çevre gibi üretim ve yönetimsel süreçlerle entegre edilmiş olması.

Yönetim Metodolojisinin 7 AşamasıYönetim metodolojisi, adım bazlı olarak yapılan analizler ve yönetimsel yaklaşımlardan oluşuyor. Adımlara özetle bakılacak olursa;1. Odaklanılacak Enerji Vektörünün ve Model Alanın Seçimi: Kullanılan tüm enerjiler, kullanım tipine göre sınıflandırılarak ikincil enerji vektörleri tanımlanır. İzleme ve ölçüm sistemleri sayesinde en çok tüketilen enerji vektörü ve tüketildiği yer belirlenerek model alan seçimi yapılır.2. İnceleme: Model alandaki tüm ekipmanlar kapasite, güç, adet ve tip olarak listelenir. Bu listede yer alan en büyük potansiyel enerji tüketimine sahip ekipmanlar öncelikle takip altına alınır.3. Ölçüm-Eğitim-Denetleme: Enerji tüketimlerinin üretime göre sabit ve değişken miktarlarını tespit etmek için ekipman bazlı ölçümler yapılır.4. Analiz: Yapılan ölçümlere istinaden tespit edilen enerji kayıpları, sınıflandırılarak yedi tip ana enerji kaybı altında gruplandırılır.5. Karşı Tedbirlerin Alınması: 4. adımda belirlenen enerji kayıplarını ilgili birimine, ikincil enerji tipine ve kayıp miktarına göre listeleyerek önlem alma ve proje geliştirme fazına başlanır. Geliştirilen projeler uygulamaya dönüştürülerek kayıplar elimine edilir. 6. Standartlaştırma: Karşı tedbirlerle elde edilen başarılı sonuçlar, tekrarlanabilir iş modelleri ya da prosedürlerle standart hale getirilir.7. Yaygınlaştırma: Standartlaştırmadan itibaren elde edilen know-how benzer alanlarda da kullanılmak üzere yaygınlaştırılır. Bu yaygınlaştırma hem periyodik değerlendirme, gözden geçirme

ve denetlemeler aracılığıyla hem de gelecek projelerde proaktif bir yaklaşım sergileyerek, kaybı oluşmadan yok etmek için özel tasarlanmış MP Formlar ile ilgili Teknoloji, Proje ve Ar-Ge departmanlarını bilgilendirme şeklinde gerçekleştirilir.

A Listesine Giren İlk Şirket TOFAŞ, bu çalışmaların pozitif sonuçları olarak 2014 yılında, uluslararası değerlendirme kuruluşu EIRIS’in (Empowering Responsible Investment) Borsa İstanbul bünyesinde yaptığı değerlendirmede BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’ne giren 15 Türk firması arasında yer aldı. Bunun yanında Karbon Saydamlık Projesi (CDP) Performans Liderliği Endeksi’nde A listesine giren ilk Türk şirketi oldu.2015 yılında, CDP kapsamında, “İklim Değişikliği” yanında “Su” programına da yanıt verildi. Ayrıca yapılan kapsamlı çalışmalar sonucu, lojistik faaliyetler kaynaklı emisyonların hesapları yapılarak ISO14064 Scope 3 doğrulaması yapıldı.Sürdürülebilirlik yaklaşımına son derece önemli katkısı bulunan bu yönetim sistemi ve diğer süreçlerin entegrasyonu ile ilki 2014 yılında yayımlanan sürdürülebilirlik raporunun ikincisi de bu yol yayımlandı. 7 Adımda Proaktif Enerji ve Karbon Yönetimi sonucunda elde edilen sonuçlar, bu yılki raporda yer buldu.

7 Adımda Proaktif Enerji ve Karbon Yönetimi’nin devreye girdikten sonra aktif olarak etkilediği 2012 yılında, enerji verimliliği faaliyetlerinde %9,3 verimlilik elde edildi. Takip eden 2013 ve 2014 yıllarında sırasıyla %6,5 ve %11,7’lik iyileşmeler sağlandı.

Page 10: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

8 ARALIK 2015

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK İLETİŞİMİ

Şekerbank, Tweet’leri Gerçek Sahiplerine UlaştırdıŞekerbank’ın üretimin sürdürülebilirliği için çiftçiler toprağını, köyünü bırakıp gitmesin

diye Kasım 2014’te başlattığı “Aile Çiftçiliği Bankacılığı” projesi, tarımsal üretimin artırılmasına ilişkin farkındalığın yükseltilmesini hedefliyordu. Projenin reklam kampanyası

kapsamında #senbırakıpgitmediye etiketiyle atılan 10 binin üzerindeki paylaşım, Twitter’ı neredeyse hiç kullanmayan çiftçilere ulaştırıldı. Proje için 17 köy “tweet köy”e

dönüştürüldü. Twitter mesajları tabelalara bastırıldı; köylerin en merkezi yerlerine, evlerin ya da çeşmelerin duvarlarına asıldı.

Kuruluş amacı tarımın finansmanı olan Şekerbank, üretimin sürdürülebilirliği için çiftçilerin toprağını, köyünü bırakıp gitmemesi amacıyla Kasım 2014’te “Aile Çiftçiliği Bankacılığı” projesini başlattı. Bankanın sürdürülebilir kalkınma misyonunun bir devamı olarak tarımsal üretimin artırılmasına ilişkin farkındalığın yükseltilmesini hedefleyen proje ile tarımın önemini kentli insanın gündemine taşıyan Şekerbank, projenin reklam kampanyası kapsamında #senbırakıpgitmediye etiketiyle atılan 10 binin üzerindeki paylaşımı, Twitter’ı neredeyse hiç kullanmayan çiftçilere ulaştırdı.

Sosyal Medya ve Açık Hava Bir Arada Büyük ilgi gören ilk reklam kampanyasına verilen desteği çiftçilere göstermek için yapılan ikinci reklam filmi “tweet köy” kapsamında, sosyal medya ve açık hava mecrası birlikte kullanılarak tweet’ler gerçek sahiplerine, yani çiftçilere ulaştırıldı. Twitter mesajları tabelalara bastırıldı; köylerin en merkezi yerlerine, evlerin ya da çeşmelerin duvarlarına asıldı. Böylece, Twitter’ı neredeyse hiç kullanmayan çiftçilerin kendileri için atılan destek mesajlarını görebilmeleri sağlandı. Proje için 17 köy belirlendi. Bu köyler “tweet

köy”e dönüştürüldü. Projenin reklam kampanyası kapsamında gidilen köylerde çiftçilerden alınan yorumlar, yapılan işin önemini bir kez daha ortaya koyarak, tarımın yalnızca çiftçi için değil, herkes için önemli bir konu olduğunun altını çizdi. Sosyal medya kanallarında paylaşılan yeni reklam filmi, Twitter’da 465 binden fazla kez görüntülendi. Facebook’ta 700 binden fazla kişiye ulaşırken, yaklaşık 215 bin kez izlendi. YouTube’da ise 500 bine yakın görüntülenme alarak 200 bin civarında kişi tarafından izlendi.

Yerel Üretim İçin Aile ÇiftçiliğiŞekerbank’ın yaptığı araştırmalar, tarımın ayakta kalabilmesi ve yerel üretimin artması için aile çiftçiliğinin devam etmesinin büyük önem taşıdığını ortaya koyuyor. “Aile Çiftçiliği”, sadece çiftçilerin değil, bizlerin, çocuklarımızın geleceğinin teminatı olarak kentli insanın odağında da yer alıyor. Şekerbank, bu iletişim kampanyasıyla da oluşturulan bilinç sayesinde iş hedeflerine ulaşmada ve tarım bankacılığı konusundaki öncü algısının pekişmesine fayda sağladı. “tweet köy” projesi, kısa sürede elde ettiği başarı ile birçok ödüle de layık görülmüştür. Proje, yaratıcı iletişim alanında

Aile Çiftçiliği Bankacılığı: Tweet Köy Projesi – Şekerbank

Sürdürülebilirlik İletişimi / Ödül Sahibi

Page 11: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

9ARALIK 2015

Sosyal medya kanallarında paylaşılan yeni reklam filmi, Twitter’da 465 binden fazla kez görüntülendi. Facebook’ta 700 binden fazla kişiye ulaşırken, yaklaşık 215 bin kez izlendi. YouTube’da ise 500 bine

yakın görüntülenme alarak 200 bin civarında kişi tarafından izlendi.

ŞEKERBANK

dünyanın en önemli festivali olarak kabul edilen Fransa’daki 62. Cannes Lions Uluslararası Yaratıcılık Festivali’nin “Açık Hava” kategorisinde Bronz Aslan ödülü aldı. 2015 Kristal Elma Türkiye Reklam Ödülleri Yarışması’nda 3 kristal elma ve bir gümüş ödüle layık görülen proje, Golden Drum’ın “Direct” kategorisinde gümüş ödülün, Sürdürülebilirlik Akademisi’nin, alanında örnek olan kurumları ödüllendirmek amacıyla bu yıl ikincisini düzenlediği “Sürdürülebilir İş Ödülleri”nin “Sürdürülebilirlik İletişimi” kategorisinde de ödülün sahibi oldu.

Page 12: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

10 ARALIK 2015

ATIK YÖNETİMİ

Arçelik A.Ş. Sektöründe İlk Geri Dönüşüm TesisleriyleAtık Yönetiminde de Öncü

Arçelik A.Ş. , Eskişehir ve Bolu’da kurduğu Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya (AEEE) geri dönüşüm tesisleriyle Türkiye’de kendi sektöründe bir ilki gerçekleştirerek hem üretici olup

hem de AEEE geri dönüşüm tesisi kuran ilk ve tek şirket oldu. İki tesisin 2014 yılında faaliyete geçmesinden itibaren ilk altı ay içinde piyasadan toplanan 100 bin adet yüksek enerji tüketen

eski ürünlerin geri dönüştürülmesi ile ülkemize 6 rüzgâr türbininin üreteceği enerji kadar tasarruf sağlandı. 2015 yılında da aynı çizgide çalışmaya devam ediliyor.

Tüm iş süreçlerinde “Sürdürülebilir Gelişim” odağı ile hareket eden, kaynakların verimliliği ve sürdürülebilirliği konusuna üst seviyede hassasiyet gösteren, sektöründe Türkiye’nin lideri ve Avrupa’nın 3. büyük beyaz eşya şirketi olan Arçelik A.Ş., “Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu” kapsamında ürünlerinin doğaya geri kazandırılmasını ve birer kaynak olarak değerlendirilmesini teşvik ediyor. Bu amaçla Arçelik A.Ş. 2014 yılında Eskişehir ve Bolu’da uluslararası standartlara uygun kendi geri dönüşüm tesislerini kurarak, Türkiye’de Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya (AEEE) yönetimi uygulamalarının başlatılmasında sektöre liderlik etti ve yönetmeliğin uygulanmasında diğer üreticilere öncü ve örnek oldu. Arçelik A.Ş., bu alanda yürüttüğü çalışmalarla Sürdürülebilirlik Akademisi tarafından Kasım 2015 tarihinde gerçekleştirilen “Sürdürülebilir İş Ödülleri”nde, “Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyalar (AEEE) Yönetiminde Lider Şirket” projesiyle, Atık Yönetimi Kategorisi’nde birinciliğe layık görüldü.

Türkiye’nin En Büyük Yenileme Hareketi Arçelik A.Ş., “Dünyaya Saygılı, Dünyada Saygın” vizyonu ile Eskişehir ve Bolu’da kurduğu AEEE geri dönüşüm tesisleriyle

Türkiye’de kendi sektöründe bir ilki gerçekleştirdi; hem üretici olup hem de AEEE geri dönüşüm tesisi kuran ilk ve tek şirket oldu. Eskişehir’deki tesiste, AEEE Yönetmeliği’ndeki 1. kategoride bulunan buzdolabı, soğutucular ve iklimlendirme cihazları geri dönüştürülüyor. Bu tesis, eski buzdolaplarında bulanan, ozon tabakasına zarar veren ve sera etkisine katkı potansiyeli 15’in üzerinde olan CFC’li (kloroflorokarbon) gazları kapalı sistemle toplayabilen Türkiye’deki ilk geri dönüşüm tesisi olma özelliğini taşıyor. Bolu’daki tesiste ise 2. kategorideki büyük beyaz eşyalar ile 6. kategorideki küçük ev aletlerinin geri dönüşümü gerçekleştiriliyor.Arçelik A.Ş., 2014 yılında AEEE’ lerini toplayarak doğaya ve ülke ekonomisine kazandırılması amacıyla “Doğaya Dönüş Başlasın” sloganıyla Türkiye’nin En Büyük Yenileme Hareketi’ni hayata geçirdi. Bu kampanyanın hazırlıkları esnasında Arçelik A.Ş.’nin birçok farklı departmanı görev aldı. Ürünlerin toplanması ve geri dönüşüm tesislerine gönderilmesi aşamasında sistematik uygulamaları yaygınlaştırmak üzere yetkili servisler ve bayiler ile atık yönetimi konularında görevli personellere eğitimler verildi. Bununla birlikte müşteriler için AEEE Yönetmeliği hakkında bilgilendirici broşürler

Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya (AEEE) Geri Dönüşüm Tesisleri – Arçelik

Atık Yönetimi Kategorisi / Ödül Sahibi

Page 13: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

11ARALIK 2015

ARÇELİK

hazırlandı ve bayilere gönderildi. Tüm süreç akışı, Arçelik A.Ş. tarafından hazırlanan AEEE yazılım sistemi üzerinden takip edilerek kayıt altına alındı. Değiştirme kampanyasında Arçelik ve Beko bayileri ile yetkili servisler tarafından müşterilerden toplanan AEEE’ler geri dönüştürülmek üzere lisanslı tesislere gönderildi. Gerçekleştirilen satış kampanyalarıyla geri dönüşüm teşvik edilirken, sürdürülebilir iş modelleri üretiliyor. Tesislerde geri dönüştürülen AEEE’lerden elde edilen malzemeler, “Kaynak Verimliliği” kavramına uygun olarak ekonomiye kazandırılıyor.

Kaynak Verimliliği ile Ekonomiye Katkısını SürdürüyorArçelik A.Ş. kurduğu çevre mevzuatına uygun ve modern tesislerde, çevre ve insan sağlığına zarar vermeden AEEE’lerin geri dönüşümü gerçekleştirerek, Türkiye’deki geri dönüşüm sektörünün de kalitesinin artırılmasına ve bu alanda istihdam sağlanmasına destek veriyor. 2014 yılında iki tesisin faaliyete geçmesinden itibaren ilk altı ay içinde 100 bin adedin üzerinde ürünün geri dönüşümü tamamlandı. Bu işlemlerle, yüksek enerji tüketen eski ürünlerin şebekeden elektrik tüketmesinin önüne geçilmesi ile toplamda her biri 2,5 Megawatt gücünde 6 rüzgâr santralinin yıllık enerji üretimine eşdeğer tasarruf elde edilerek, ülke ekonomisine katkı sağlanmış oldu. 2015 yılında da aynı çizgide çalışmaya devam ediliyor. Arçelik A.Ş., Eskişehir ve Bolu’daki geri dönüşüm tesisleri ve e-atık yönetim sistemi ile ilgili yaptığı çalışmalar sonucunda, Mart 2015 tarihinde İstanbul Elektrikli ve Elektronik Atık Zirvesi’nde Türkiye’de bir ilk olarak e-atık yönetimi bilinirliğini artırmak için verilen ‘E-atık Kahramanı Ödülü’ne layık görüldü. Şirket Haziran 2015 tarihinde ise, uluslararası yatırımcıların yakından takip ettiği MSCI’ın Global Sürdürülebilirlik Endeks Serilerinde ‘AA’ notu ile yer aldı. Arçelik A.Ş.’ nin bu başarılarında Eskişehir ve Bolu’da bulunan, Türkiye’nin uluslararası standartlara uygun, sektöründeki ilk geri dönüşüm tesislerindeki faaliyetlerinin önemli katkısı bulunuyor.

Arçelik, kurduğu geri dönüşüm tesislerinde, özellikle eski ve yüksek elektrik tüketen CFC’li buzdolaplarının da geri dönüşümü ile sera gazı emisyonlarının azaltımını sağlıyor ve bu yolla ülkemizin iklim değişikliği ile mücadelesine de katkı veriyor.

Page 14: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

12 ARALIK 2015

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK İLETİŞİMİ

Tarihe Işık TutmakPhilips Türkiye’nin Çanakkale Şehitlik Anıtı-Barışı Aydınlatmak projesi, Çanakkale Savaşları’nda

hayatını kaybeden 253 bin Türk askerin anısına yaptırılan ve sadece kentin değil, tüm ülkenin simgesi haline gelen Çanakkale Şehitleri Anıtı’ndaki eserlerin tanıklık ettiği tarihi,

LED aydınlatma sistemleri ile destekleyerek etkili bir algı yaratmayı amaçlıyor. Aydınlatma sonrası gece hem Anıt ve çevresindeki doğal güzellikler güvenlik altına alındı hem de ziyaretçi

sayısında büyük oranda artış oldu.

Çanakkale Şehitlik Anıtı-Barışı Aydınlatmak projesi, 1915 yılında I. Dünya Savaşı sırasında Çanakkale Savaşları’nda hayatını kaybeden 253 bin Türk askerin anısına yaptırılan ve sadece kentin değil, tüm ülkenin simgesi haline gelen Çanakkale Şehitleri Anıtı’ndaki eserlerin tanıklık ettiği tarihi, LED aydınlatma sistemleri ile destekleyerek etkili bir algı yaratmayı amaçlıyor. Hedef, gündüz görülen ihtişamın gece de ortaya çıkarılması, şehitliğin güvenliğinin sağlanması ve bölgenin akşam da rahatça gezilebilmesi. Proje uygulaması tamamlandıktan sonra şehitliğe ve bölgeye olan ilginin hem ulusal hem de global çapta artması için yürütülen iletişim çalışmalarıyla, Çanakkale Savaşları’nın 100. yıldönümünde dünyanın dört bir yanından gelen ziyaretçilere anıtın önemi vurgulandı.

Topyekûn AydınlatmaDört sütun üzerine oturtulan abidenin dört ayağında sekiz rölyef bulunuyor. Denize bakan dört tanesi deniz savaşlarını, karaya bakan dört tanesi de kara savaşlarını anlatırken uzaktan bakıldığında Mehmetçiğin M harfi şeklinde görünen anıtın tavanına, mozaikten Türk bayrağı işlenmiş.

Proje kapsamında, abidenin 40 metre uzunluğundaki dört ayağının her bir yüzü RGB LED ışık kaynaklı Color Reach Powercore LED projektörlerle aydınlatıldı. Ayrıca, anıtın dört bir yönündeki solda kalan ayaklarına Türk bayrağı, sağdaki ayaklarına ise Mustafa Kemal Atatürk’ün resimleri ProFLood Gobo ile yansıtıldı. Dört ayağın üstünü kapatan mozaik Türk bayrağı ise beyaz ışık veren Deco Flood projektörlerle vurgulandı. Tören alanından abideye giden sağlı-sollu yürüyüş yolunun kenarlarında bulunan ağaçlar ise Color Burst Powercore armatürlerle aydınlatıldı. Böylece ağaçlar gece çekici bir hal alırken artık karanlıkta yürüyen yayalara da rehberlik ediyor. Tüm bunların yanında abide ile tören alanı arasında da bir bağ kuruldu. “Yaralı asker ve Mustafa Kemal Çanakkale’de” anıtı, doğal beyaz LED ışık kaynağına sahip Ew Compact Reach Powercore armatürlerle dört bir yönden, 45 metre uzunluğunda Çanakkale Savaşları’nda kahramanlık olaylarını anlatan rölyef ise karşıdan belli aralıklarla Ew Blast Powercore armatürlerle aydınlatıldı. Koyu renge sahip oldukları için akşam saatlerinde neredeyse görünmez olan bu eserler etkili bir şekilde vurgulanarak ortaya çıkarıldı. Şehit Kabirleri arasında yükselen ve kubbeli bir yapıya sahip Türk Bahçesi’nin ortasında

Çanakkale Şehitlik Anıtı-Barışı Aydınlatmak – Philips Türkiye

Sürdürülebilirlik İletişimi / Finalist

Page 15: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

13ARALIK 2015

PHILIPS

bulunan cam miğferin içine geniş açılı RGB Color Blast Powercore yerleştirilerek renk değiştiren ışıklı bir küre haline getirildi. Işıklı miğfer ile şehitlerin ruhlarının sembolize edilmesi amaçlandı.

Medyada Yüksek Görünürlük Tüm bu aydınlatma sistemlerinin montajları tamamlanıp bölge projeye uygun şekilde aydınlatıldıktan sonra iletişim çalışmalarına başlandı. Öncelikle, proje Philips Global Marka Kampanyası’na dahil edilip kampanyanın odak noktası haline getirildi. Sunay Akın ile bir tanıtım filmi çekilip tüm Philips Global ve YouTube kanallarında paylaşıldı. Filmin 162 saniyelik kısa versiyonu da Aralık 2014’te vizyona giren, Russell Crowe, Yılmaz Erdoğan ve Cem Yılmaz’ın başrolde oynadığı, Çanakkale Savaşları’nı anlatan Oscar ödüllü Son Umut (Water Diviner) filmi öncesi gösterime girdi. 2015’te, özellikle 18 Mart döneminde aydınlatılmış Çanakkale Anıtı’nın görselleri Kelebek kapak sayfası, Hürriyet Çanakkale eki, Hürriyet online giriş sayfası, Hürriyet akıllı cihazlar ve android aplikasyonları giriş görüntüleri, önde gazetelerde ve Capital dergisi Çanakkale ekinde yayınlandı. Online olarak Picenta Network ile çalışılarak 100’den fazla önde gelen internet sitesinde bir hafta boyunca Çanakkale isminin çıktığı her yerde aydınlatılmış anıtın görselinin görüntülenmesi sağlandı. 18 Mart tarihinde Ahmet Yeşiltepe’nin hazırladığı ve NTV’de yayınlanan “Çanakkale 7 İnsan 7 Öykü” isimli belgesel sırasında 162 saniyelik film tek reklam olarak yayınlandı.

Ziyaretçi Sayısında Büyük ArtışAydınlatma sonrası gece hem Anıt ve çevresindeki doğal güzellikler güvenlik altına alındı hem de ziyaretçi sayısında büyük oranda artış oldu. Geceleri de güvenli bir şekilde ziyarete açık olan Anıt, 18 Mart Çanakkale Savaşları Anma Törenleri sırasında Türkiye’den ve dünyanın dört bir yanından gelen ziyaretçileri ağırladı ve ulusal-uluslararası TV yayınlarında aydınlığın ve barışın sembolü haline geldi. O dönemde

Geceleri de güvenli bir şekilde ziyarete açık olan Anıt, 18 Mart Çanakkale Savaşları Anma Törenleri sırasında Türkiye’den ve dünyanın dört bir yanından gelen ziyaretçileri ağırladı ve ulusal-uluslararası TV yayınlarında aydınlığın ve barışın sembolü haline geldi.

yapılan iletişim çalışmalarıyla 3,3 milyon kişiye “Aydınlık Çanakkale Anıtı” ile ulaşıldı. YouTube’da yayınlanan Çanakkale’nin aydınlatması hikayesi ve Sunay Akın’ın bunun için yazmış olduğu şiir 2 milyondan fazla kere izlendi. Tüm dünyadaki Philips çalışanlarıyla paylaşılan Global Marka Kampanyası tanıtım filminde anıt ve Türk Bayrağı’na özel yer verildi. Aydınlatma çalışanları için Çanakkale’ye ziyaret düzenlenerek, ışığın etkisinin önemi bir kere daha vurgulandı. İletişim kampanyası sonrası Bingöl’deki bir köy okulunun öğretmeni şirketle temasa geçerek çocukların Çanakkale’yi ziyaret etmek ve tarihimizi burada öğrenmek istediklerini belirtmiş. Tüm bunların yanında Şehitlik Anıtı, Çanakkale Boğazı’ndan geçen gemilere ışığıyla rehberlik ederek deniz feneri görevi de görmeye başlamış.

LED İle Gelen Katma DeğerAnıtı en doğru şekilde aydınlatabilmek, bir yandan sadeliğini bozmamak, bir yandan da önemini ve ihtişamını vurgulamak arasında bir denge kurulmasını gerektirdiğinden armatür montajları yapılırken tarihi ve manevi değeri çok yüksek olan abideye ve eserlere zarar vermemek adına büyük gayret gösterilmiş. Sabaha kadar devam eden çalışmalar sırasında çevrenin çok karanlık olması ve abidenin şehir merkezine olan uzaklığı da çalışma şartlarını zaman zaman zorlaştıran faktörler arasında yer almış.Tüm iletişim çalışmalarında markanın ve ürünlerin ön plana çıkmasından ziyade, yapılan bu aydınlatmanın insanların hayatına ve değerlerine kattığı anlamın vurgulanması için büyük bir titizlikle çalışılmış. LED’ler, uzun ömürleri sayesinde kasti olarak kırılmadıkları takdirde, uzun yıllar anıtın ihtişamını aydınlatarak, o bölgeye değer katmaya devam edecek. Akşamları temin edilecek güvenlik ekibi ile de aydınlatma armatürlerinin, bölgede bulunan tarihi yapıların ve ziyaretçilerin, güvenliği ve sürdürülebilirliği sağlanacak.

Page 16: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

14 ARALIK 2015

ÇEŞİTLİLİK VE DAHİL ETME

360 Derece Sürdürülebilirlik Tarıma dayalı sanayi alanında faaliyet gösteren Sunar Grup’un bitkisel sıvı yağlar, yemeklik ve

endüstriyel margarinler alanlarında üretim ve satış yapan grup şirketlerinden Elita Gıda’nın Doğuya Ayçiçeği Doğuyor projesi, ayçiçek tarımını farklı bölgelerdeki çiftçilere tanıtmayı hedefliyor. Bu sayede, bu illerdeki refah seviyesinin yükseltilmesi, atıl arazilerin tarıma

kazandırılması, Türkiye’nin en büyük ithal kalemlerinden birinin yurt içinde üretilerek dış ticaret açığının kapatılması ve temel gıdaya daha makul fiyatlarda erişim sağlanması amaçlanıyor.

Sunar Grup beş farklı şirketiyle altı farklı sektörde faaliyet gösteren, tarımsal sanayiye dayalı, gücünü topraktan alan bir şirketler grubu. Sunar Mısır; nişasta ve nişasta bazlı ürünler, Elita Gıda; Sunar raf grubu markasıyla bitkisel sıvı yağlar ve Sunar Profesyonel markasıyla ev dışı tüketime yönelik B2B margarinler, Sunar Özlem; un ve hayvan yemi, NÇS taze meyve üretimi ve satışı gerçekleştiriyor. Tüm bu ürünlerin yurtdışı pazarlama faaliyetleri de Sunar Pazarlama tarafından yürütülüyor. Sunar’la Doğuya Ayçiçeği Doğuyor projesi 2012 yılında, pilot uygulaması olan Sunar’la Muş’a Ayçiçeği Doğuyor ile başlamış. Ancak projenin ilk fikri, 2011 yılında, cari açığın azaltılmasına yönelik tedbirlerin, özellikle de şirketin ithal kalemlerinden olan yağlı tohum üretiminin artırılmasının ele alındığı bir istişare toplantısında ortaya çıkmış. Toplantının ardından, alınması gereken ilk aksiyonun yağlı tohum üretimine açılabilecek yeni bölgelerin araştırılması olmuş ve Muş ili ve çevresindeki ovaların ayçiçek tarımına uygun olduğu tespit edilmiş. Türkiye’de halen 4-5 milyon hektar atıl arazi mevcut. Bu arazilerin büyük bir kısmı Orta

Anadolu ve Doğu Anadolu’da bulunuyor. Türkiye’de yıllık yaklaşık 2,7 milyon ton yağlı tohum ve türevleri üretimi gerçekleştirilirken 6,2 milyon ton ithalat yapılıyor. Bu ithalatın mali değeri ise 4,3 milyar dolar. Bu illerin ekilebilir arazilerinin %25’ine ayçiçeği ekimi gerçekleştirilmesi durumunda Türkiye ithalatçı konumdan ihracatçı konuma geçebiliyor. Sunar Grup’un “360 derecelik sürdürülebilirlik projesi”nin sürdürülebilir ekonomik kalkınma boyutundaysa, bu illerdeki refah seviyesinin yükseltilmesi; atıl arazilerin tarıma kazandırılması ya da tarım yapılan arazilerde daha verimli ve kârlı ürünler yetiştirilmesi; tarımın sürdürülebilir kılınması; Türkiye’nin cari açığını oluşturan en büyük ithal kalemlerinden birinin yurt içinde üretilerek dış ticaret açığının kapatılması ve temel gıdaya daha makul fiyatlarda erişim sağlanması bulunuyor. Proje ile, şu anda atıl halde bulunan yağlı tohum kırım ve bitkisel yağ üretim tesislerinin yeniden canlandırılmasıyla istihdama da katkıda bulunulacak. Bunun kente göçün azaltılması gibi başka yan faydaları da sözkonusu.Proje kapsamında, yağlı tohum tarımına yabancı olan bu bölgelerde hem bu tarımı

Doğuya Ayçiçeği Doğuyor – Sunar Grup-Elita Gıda

Çeşitlilik ve Dahil Etme Kategorisi / Ödül Sahibi

Page 17: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

15ARALIK 2015

SUNAR GRUP

öğretmek ve teşvik etmek, hem de bu çalışmaları sürdürülebilir tarım ilkeleri ışığında gerçekleştirmek amacıyla tarla başı eğitimleri düzenleniyor. Bunun yanı sıra; bölgedeki tarım ürünü çeşitliliğine yeni bir ürün eklenmesi ve alternatif bir ürün geliştirilmesiyle topraktaki zararlı sayısını azaltma ve toprağın mineral ve inorganik madde zenginliğini korumaya da yardımcı olunuyor.

Pilot Proje Süreciİlk etapta yerel yönetimlerin desteğini almak amacıyla proje otoritelerle paylaşıldı. Projenin planlanan hedeflerinden etkilenen yerel yönetimler her aşamasında projeye destek verdi. Daha sonra çiftçilerle köy sohbetleri gerçekleştirildi, istişare toplantıları yapıldı. Sorunlar, eksiklikler ve yol haritası bu toplantılarda belirlendi. Tohum ve tarım alet ekipmanları tedarikinin sağlanması için bayilik organizasyonu yapılanmasına katkıda bulunuldu. Sözleşmeli tarım yapılacak çiftçiler birebir tespit edilerek örnek ekimler gerçekleştirildi. Her aşamada tarla başı eğitimler verilerek en verimli ve doğaya en zararsız uygulamaların sürece entegre edilmesi sağlandı. Hasat bayramıyla beraber de ürün alımları gerçekleştirildi. Muş’ta projenin başında koyulan hedeflere ikinci yılın sonunda ulaşıldı ve bu yıl da Erzurum ve çevresindeki ovalar proje kapsamına dahil edildi. İlk etap pilot projeyle bölgede ayçiçeği tarımının yapılabilirliği ve kârlılığı hakkında bilinçlendirilen ve sözleşmeli üretim yapan 150 önder kadın ve erkek çiftçi/müstahsil bulunuyor. Bölgede yapılan anketlerin sonuçlarına göre bir ailenin nüfusu yaklaşık olarak 6-8 kişi. Bu sekiz kişiye sağlanan maddi kaynak sayesinde, toplam hedef kitle 1200 kişiye ulaşmış durumda. Ayrıca, şu anda proje kapsamı dışında bulunan ancak dolaylı yoldan bilinçlenen Ağrı ve Van’ın ilçeleri, Bitlis ve Elazığ’da da çiftçiler ayçiçek ekimine başladı. Yani proje tüm Doğu ve Güneydoğu’ya farklı bir tarım ürünü anlayışı getirmiş oldu. Proje başlangıcında Muş ili ve çevresinde

TÜİK verilerin göre sadece Muş ilinde projenin başladığı yıldan geçtiğimiz yıla kadar üretim üç kat artmış, ancak daha da önemlisi iyi ve sürdürülebilir tarım uygulamaları sayesinde verim, dekar başına 110 kilogramdan 230 kilograma kadar yükselmiş.

üç farklı lokasyonda toplam 50 bin dekar arazi üzerine ekim, proje sonrasında ise 7.500 ton hasat yapıldı. Bölgeye toplamda 10 milyon 500 bin lira nakit akışı sağlandı. Bu da yaklaşık müstahsil başına 70 bin liraya denk geliyor. Hasat edilen ürünlerin lojistiği için 375 adet araç çiftçiye ücretsiz olarak sağlandı. Böylece bölge lojistik sektörüne yaklaşık 800 bin liralık katkıda bulunuldu. TÜİK verilerin göre sadece Muş ilinde projenin başladığı yıldan geçtiğimiz yıla kadar üretim üç kat artmış, ancak daha da önemlisi iyi ve sürdürülebilir tarım uygulamaları sayesinde verim, dekar başına 110 kilogramdan 230 kilograma kadar yükselmiş. Şirketin yürüttüğü araştırmalar sonucunda diğer yağ sanayicilerinin de projeyi yakından takip ettiği ve Doğu Anadolu’daki atıl arazilerin kullanıma açılması için harekete geçildiği fark edilmiş durumda. Bunun yanı sıra bölgedeki yerel tarım makineleri ve aletleri üreticileri, ayçiçeği tarımına uygun ekipmanları ürün portföylerine ekledi. Sürdürülebilirlik çalışmalarını entegre bir şekilde yürütülen Sunar Grup’ta her departmandan gönüllü çalışanların oluşturduğu bir Sürdürülebilirlik ekibi bulunuyor. Geçen yıl beş yıllık bir sürdürülebilir kalkınma planı hazırlayan ekibin odağında bu yıl temiz enerji, yeşil ofis, mevsimlik tarım işçileri ve sürdürülebilir hammadde tedariki yer alıyor.

Page 18: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

16 ARALIK 2015

İŞBİRLİĞİ

Yerel Kalkınmanın Kaynağı: Sürdürülebilir Turizm

T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve Anadolu Efes işbirliğiyle 2007 yılında başlatılan Gelecek Turizmde projesi Türkiye’de bulunan alternatif turizm

kaynaklarını korumayı, geliştirmeyi ve yerel kalkınmaya katkı sağlamayı amaçlıyor. Proje kapsamında sürdürülebilir turizm fikirlerine fon desteğinin yanı sıra eğitim, planlama,

teknik destek, iletişim ve danışmanlık gibi uygulama destekleri de veriyor. Bugüne kadar altı projeyi destekleyen Gelecek Turizmde yolculuğuna Adana-Saimbeyli, Isparta-Keçiborlu ve

Balıkesir-Edremit’te devam ediyor.

Gelecek Turizmde, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve Anadolu Efes işbirliğiyle 2007 yılında başlatıldı. 2007-2012 yılları arasında Doğu Anadolu Turizm Geliştirme Projesi (DATUR) kapsamında Erzurum’un Uzundere İlçesi’nde 20’den fazla ev pansiyonu ve üç sivil toplum örgütü kuruldu. Aynı yıllarda 27 ilde turizm eğitimleri verildi, yerel derneklerin kurulmasına öncülük edildi. Uzundere İlçesi, Ekim 2013’te Bakanlar Kurulu kararıyla Turizm Merkezi ilan edildi. Beş yıl boyunca kazanılan bu “bölgesel” deneyim ile proje, 2012 yılında “ulusal” çapa taşındı. Gelecek Turizmde adı altında kamu, özel sektör, üniversiteler ve sivil toplumu bir araya getirerek turizme bir katkı sağlamak hedefiyle tüm Türkiye’yi kapsadı. Gelecek Turizmde, Türkiye’de bulunan alternatif turizm kaynaklarını koruma, geliştirme ve yerel kalkınmaya katkı sağlama hedefiyle sürdürülebilir turizm fikirlerine fon desteğinin yanı sıra eğitim, planlama, teknik destek, iletişim ve danışmanlık gibi uygulama destekleri de veriyor.

Türkiye’nin Turizm Potansiyeli için ModelÇalışma kapsamında bugüne kadar altı proje desteklendi, 2015 yılının destek verilecek projeleri ise Ekim ayında belirlendi. Anadolu Efes, sürdürülebilirlik stratejisinin bir uzantısı olarak; toplumsal gelişim konusunda iyileşme, gelişme ve kalkınmaya önem vererek; sekiz yıldır turizmi, 35 yıldır tarımı, 39 yıldır sporu, 23 yıldır tiyatroyu, 28 yıldır da sinemayı destekliyor. Kurum, bütün iş süreçlerine entegre ettiği sürdürülebilirlik anlayışının her alanda devamlılığını sağlıyor, kurumsal değerlerle harmanlayarak bir çatı altında topluyor. Türkiye genelinde yoğun ilgi gören Gelecek Turizmde Projesi de, Türkiye’nin sürdürülebilir turizm potansiyelini göstermek için somut etki ve model yaratılması, gelişimine yönelik kaynakların harekete geçirilmesi amacıyla yürütülen faaliyetlerin başında yer alıyor.

Rakamlarla Sosyal EtkiGelecek Turizmde’nin üç yıllık net çıktıları ele alındığında, yerel bölgelerde elde edilen sosyal etki, somut olarak gözlemlenebiliyor:

Gelecek Turizmde – T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı – UNDP – Anadolu Efes

İşbirliği Kategorisi / Ödül Sahibi

Page 19: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

17ARALIK 2015

ANADOLU EFES

Bursa’da yürütülen %100 Misia Projesi’nde 44 kadın eğitim aldı, yaklaşık 25 kadının istihdamı sağlandı. Dokuz kadının eğitimci olmak üzere yetiştirildiği Seferihisar Geleneksel Mutfağı’nda eğitim gören kadınlar, ilçedeki kadınlara da eğitim vermeye ve eğitimler sayesinde hazırladıkları ürünleri satmaya başladı. Mardin Projesi’nde toplam 43 kadın eğitim aldı ve 22 yataklı iki pansiyonda 16 kadının istihdamı sağlandı. Malatya’nın Mirası Aslantepe Projesi’nde 220 kişi eğitim aldı. Göbeklitepe’de Taş İşçiliği Projesi’nde altısı kadın 20 kişi taş işçisi olarak yetişiyor.Gelecek Turizmde projesinin yeni dönem yolculuğu Adana Saimbeyli’de kelebek gözlemi yaparak ve ekoturizme dikkat çekerek, Isparta Keçiborlu’da lavanta ile kırsal turizme katkı sağlayarak, Balıkesir Edremit’te ise yöreye özgü yemekler ile gastronomi turizmini geliştirerek devam ediyor. 10 İlde Kapasite Geliştirme Seminerleri Üç yıl süresince alınan başvuruların çoğundaki projelerin fikir olarak kalması ve sahip oldukları uygulama zorlukları nedeniyle, 2015 yılından itibaren Kapasite Geliştirme Seminerleri düzenlenmeye başladı. Eskişehir, Çanakkale, Adana, Muğla, Trabzon, Edirne, Konya, Diyarbakır, Van ve Kars olmak üzere toplam 10 ilde gerçekleştirilen Kapasite Geliştirme Seminerleri’nde Gelecek Turizmde 2015 başvuru dönemi öncesinde potansiyel başvuru sahiplerine proje tanıtılarak sürdürülebilir turizm konusunda detaylı bilgilendirme yapıldı ve interaktif bir proje geliştirme atölyesi düzenlendi. Seminerlere kamu, sivil toplum kuruluşları, özel sektör ve üniversitelerden toplam 505 temsilci katıldı.

Gelecek Turizmde projesinin yeni dönem yolculuğu Adana Saimbeyli’de kelebek gözlemi yaparak ve ekoturizme dikkat çekerek, Isparta Keçiborlu’da lavanta ile kırsal turizme katkı sağlayarak, Balıkesir

Edremit’te ise yöreye özgü yemekler ile gastronomi turizmini geliştirerek devam ediyor.

Fot

oğra

f: E

mre

Yun

usoğ

lu

Page 20: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

18 ARALIK 2015

KARBON VE ENERJİ YÖNETİMİ

Sıfır Karbon Prensipleriyle BankacılıkTSKB’nin Karbon-Nötr Projesi hem bankanın operasyonel hizmetlerinden oluşan elektrik, su, doğalgaz kullanımı, kağıt tüketimi ve CO2 emisyonu gibi iç çevresel

etkilerin ölçümü ve yönetimini, hem de Türkiye’nin düşük karbonlu ekonomiye geçişinin desteklenmesini hedefliyor. Portföyünün %52’si sürdürülebilir yatırımlardan oluşan

bankanın bu alanda sağladığı finansman desteğiyle, iş dünyasının CO2 salımında yıllık 7,2 milyon ton azaltım sağlandı.

TSKB, kurulduğu 1950 yılından bu yana Türkiye ekonomisinin sürdürülebilir büyümesini destekleyen yatırımlara finansman ve danışmanlık desteği sağlıyor. Karbon-Nötr Bankacılık projesinin temeli de, 2005 yılında kurulan Sürdürülebilirlik Yönetim Sistemi’ne dayanıyor. Bu sistemle, faaliyetlerinden kaynaklanan çevresel etkilerini ölçmeye başlayan banka, bunları azaltacak stratejiler geliştirdi ve yürütülen çalışmalarla 2006 yılının sonunda, ISO14001 Çevre Yönetim Sistemi Belgesi alan ilk finans kuruluşu oldu. İlerleyen yıllarda da karbon ayak izini düzenli bir şekilde ölçmeye, azaltıcı aksiyonlar almaya devam edildi. 2008 yılından itibaren karbon ayak izini yenilenebilir enerji üretimi yapan firmalardan satın alınan Gold Standard karbon kredileri ile silmeye başlayan banka, bu uygulama ile Türkiye’nin ilk karbon-nötr bankası oldu. TSKB, 2012 yılında sera gazı emisyonlarının kontrol ve onayına işaret eden ISO14064-1 Sertifikası’nı alarak bu alandaki taahhüdünü bir üst seviyeye taşıdı. Ayrıca CDP Türkiye’nin (Karbon Saydamlık Projesi) paydaşları arasında yer alarak bu platforma düzenli olarak raporlama yapmaya devam etti.

Sürdürülebilirlik Tüm İş Süreçlerine EntegreKarbon-Nötr Bankacılık projesinin temelini tüm iş süreçlerine entegre edilen sürdürülebilirlik yaklaşımı oluşturuyor. Bu yaklaşımın ana başlıkları ise şöyle: Tüm kredilendirme faaliyetlerinden kaynaklanan çevresel ve sosyal risklerin sistematik olarak değerlendirilmesi ve yönetilmesi; TSKB’nin operasyonel hizmetlerinden oluşan elektrik, su, doğalgaz kullanımı, kağıt tüketimi ve CO2 emisyonu gibi iç çevresel etkilerin ölçümü ve yönetimi; yenilenebilir enerji, enerji ve kaynak verimliliği ile çevre yatırımlarının finansmanı yoluyla Türkiye’nin düşük karbonlu ekonomiye geçişinin desteklenmesi; tüm paydaşların sürdürülebilirlik konularında sürekli bilgilendirilmesi, farkındalık seviyelerinin artırılması ve katılımlarının sağlanması; Global Reporting Initiative (GRI) standartlarında periyodik olarak sürdürülebilirlik raporu hazırlanması; ISO14064 kapsamında bankanın karbon ayak izinin periyodik olarak hesaplanması ve karbon ayak izinin sıfırlanarak, sıfır karbon prensipleri ile bankacılık faaliyetlerinin sürdürülmesi.

Karbon-Nötr Projesi – TSKB

Karbon ve Enerji Yönetimi Kategorisi / Finalist

Page 21: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

19ARALIK 2015

nedenle, içinde akreditasyon ayağı olmayan bir danışmanlık hizmeti alarak tarafsız bir gözün karbon envanterini kontrol etmesini sağlamış. Alınan karbon kredisinin TSKB adına nasıl rezerve ettirilebileceği konusunda da bazı zorluklar ortaya çıkmış. Bunun üzerine karbon ayak izinin silinmesi, karbon kredisiyle doğrulanması ve konunun bir sertifikayla taçlandırılması için Hollanda bazlı bir STK’dan destek alınmış. TSKB, karbon konusunun gönüllülük esasından çıkarak iş dünyasının ajandasına daha güçlü şekilde girmesinin, Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınması için oldukça önemli bir gelişme olacağı inancını taşıyor.

Banka içinde uygulanmaya başlanan Karbon-Nötr Bankacılık projesiyle 2008-2014 yıllarında; CO2 emisyonu %40, elektrik tüketimi %25, doğalgaz tüketimi %32, kağıt tüketimi %27, su tüketimi %32 oranında azaltıldı.

TSKB

Sosyal Sorumlulukta Karbon YönetimiTSKB, desteklediği www.cevreciyiz.com ve www.tskbenerjiverimliligi.com portalları aracılığıyla iş dünyasında sürdürülebilirlik uygulamaları hakkında farkındalığın artırılmasına çalışıyor. Üniversite öğrencilerine yönelik sürdürülebilirlik alanında ilk okuryazarlık programı olan “Sürdürülebilirlik Atölyeleri”yle de geleceğin karar vericileri nezdinde sürdürülebilirlik konusunda bilinç artırmayı ve farklı perspektiflerden tartışmalar yapılmasını hedefliyor. Sıfır karbon konusundaki farkındalığı artırmak amacıyla son iki yıldır tüm paydaşlarının bir yıllık bireysel karbon ayak izini siliyor. İKSV tarafından düzenlenen İstanbul Müzik Festivali kapsamında sponsor olunan konserlerde, konukların ve sanatçıların ulaşımlarından kaynaklanan karbon salımlarını sıfırlıyor, böylece sürdürülebilirliği sanat alanına da taşımayı hedefliyor.

Karbon-Nötr ile Enerji, Su ve Kağıt TasarrufuPortföyünün %52’si sürdürülebilir yatırımlardan oluşan bankanın bu alanda sağladığı finansman desteğiyle iş dünyasının CO2 salımında yıllık 7,2 milyon ton azaltım sağlandı. Banka içinde uygulanmaya başlanan Karbon-Nötr Bankacılık projesiyle 2008-2014 yıllarında; CO2 emisyonu %40, elektrik tüketimi %25, doğalgaz tüketimi %32, kağıt tüketimi %27, su tüketimi %32 oranında azaltıldı. Banka, ilk kez karbon ayak izini sıfırlamak ve bunu bir standart dahilinde (ISO 14064) gerçekleştirmek istediği sırada Türkiye’de bu alandaki farkındalığın çok yüksek olmadığını, danışmanlık ve denetim konularında da boşluk olduğunu fark etmiş. Bu

Page 22: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

20 ARALIK 2015

ATIK YÖNETİMİ

Dönüşümden Hem Ekonomik Hem Kültürel FaydaMercedes-Benz Türk A.Ş. İstanbul tesislerinde 2010 yılında hayata geçirilen Otobüs Fabrikası

Atık Yönetim Projesi ile atık yönetimi süreçleri yeniden yapılandırdı. Metal, ahşap, karton, naylon, tekstil atıkları ve tehlikeli atıkların da geri kazanıldığı proje sayesinde, 2014 yılı

sonunda finansal artıların yanı sıra, yüksek teknolojik ve ergonomik seviyede bir atık yönetim sistemi, düzenli atık azaltımı, %83 oranında atık geri kazanımı ile firma kültüründe önemli bir

değişim sağlandı.

Daimler Holding bünyesinde, 4000 araç/yıllık kapasitesi ile en büyük otobüs fabrikası olan Mercedes-Benz Türk A.Ş. İstanbul tesisleri, 2010 yılında hayata geçirdiği Atık Yönetimi projesiyle atık yönetim süreçlerini yeniden yapılandırdı. Bu kapsamda 1 milyon euroluk yatırım ile son teknolojik donanımlar temin edildi, süreçler yeniden tanımlandı, atık yönetimi için yeni bir organizasyon oluşturuldu ve atık yönetimi bir yönetim kademesi olarak şirket organizasyonu içinde yer aldı. 2014 sonunda projenin sonuçlarına göre finansal artıların yanı sıra, yüksek teknolojik ve ergonomik seviyede bir atık yönetim sistemi, düzenli atık azaltımı, %83 oranında atık geri kazanımı, firma kültüründe değişim ile sürdürülebilirlik ilkelerine tam uyum sağlandı.

Süreç Nasıl İşledi?Atık Analizi: Fabrikada oluşan atıklar, kaynaklandıkları noktalar ve miktarlar bazında izlendi. Geri kazanılabilir atıkların büyük oranı metal, ahşap, karton ve naylondu. Bunların yanı sıra tekstil atıklarının da ayrı toplanarak geri kazanımlarının sağlanabileceği tespit edildi.

Desentralizasyon: Yeni konsept çerçevesinde metal, tekstil, karton ve ahşap atıklarının merkezi atık mahalli yerine, oluştukları noktada biriktirilerek, nihai bertaraf için direkt bu noktalardan alınmaları planlandı. Bu yaklaşım atığın fabrika içinde taşınması gerekliliğini ortadan kaldırarak merkezi atık mahallinde yer kazanılmasını sağladı. Optimizasyona açık diğer süreçler ise atık lojistiği ve depolaması olarak belirlendi.Konteyner sistemi: Atıkların ayrı ayrı toplanması için geliştirilen konteynerler çekici ile kolaylıkla çekilebilir ve boyutları sayesinde imalat hollerine kolaylıkla yerleştirilebilir özellikteydi. Konteynerler, pres konteynerlere entegre devirme ekipmanları tarafından kaldırılıp elleçlemeye gerek kalmadan preslere boşaltılabildi. Atık sahası: Merkezi atık sahasında atıkların, konteynerlerden elleçlemeye gerek kalmadan boşaltımı ve geçirimsiz, hava koşullarından etkilenmeyecek şekilde düzenli depolanması için temin edilen pres konteynerler tesis edildi. Kontamine atıkların depolandıkları pres konteyner tam sızdırmazlık sağlayarak bu atıkların yasal

Otobüs Fabrikasında Atık Yönetimi – Mercedes-Benz

Atık Yönetimi Kategorisi / Finalist

Page 23: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

21ARALIK 2015

MERCEDES-BENZ

mevzuat çerçevesinde depolanmasını mümkün kıldı.Süreç ve organizasyon: Sürecin hayata geçirilmesi aşamasında sekiz kişilik bir ekip kuruldu. Ekolojik kazanımlar: Yeni atık yönetim konsepti ve atık toplama konteynerleri sayesinde atıkların geri dönüşüm oranı yükseldi. Toplam atık miktarı ise projenin hayata geçirildiği yıldan 2014 sonuna kadar eğitim, teknik yatırımlar, tanımlanmış süreçler ve yeni organizasyonu içeren bütünsel bir yaklaşım sayesinde sürekli olarak azalarak araç başına 3,25 tondan 2,69 tona düştü. Toplam araç başına oluşan tehlikeli atık miktarı ise beş yıl içinde 0,40 tondan 0,38 tona indi. İlk yıl düzenli ve etkin atık ayrımı neticesinde 0,43t/araç’a yükselen tehlikeli atık miktarı, sistemin başarı ile yürütülmesi sonucunda sistematik olarak takip eden ilk sene %5, ikinci sene %4 ve üçüncü sene %3 azalarak 0,38 t/araç’a düştü. Tehlikeli atıklar %99,9 oranında geri kazanılırken tehlikesiz atıklar da benzer şekilde düzenli olarak 2,85 t/araç’tan 2,21 t/araca indi. Geri kazanılan tehlikesiz atık oranı araç başına %75’ten %80’e yükseldi. Pres konteynerler tüm atıklar için rüzgar ve diğer hava koşullarından etkilenmeyecek bir depolama ve taşıma olanağı sağlıyor. Bu sayede hem atıkların yol açacağı çevre kirliliği ortadan kalkıyor hem de değerli maddeler için yüksek bir geri kazanım oranı sağlanmış oluyor. Desentral atık mahalleri sayesinde taşıma yollarının kısalmasıyla sağlanan CO2 emisyonu

tasarrufu ise 57 t/yıl oldu.

Ekonomik Tasarruftan Kültür Değişimine Proses optimizasyonu: Projenin hayata geçirilmesinden sonra tüm atık süreçleri yeniden tanımlanarak belgelendi. Oluşturulan yeni ekip, tanımlanmış prosesler ve teknik ekipman sayesinde hem merkezi atık mahallinde hem de fabrika içinde düzen ve temizlik belirgin şekilde arttı.Çalışanların bilinçlendirilmesi: Yönetici kademeden taşeron elemanlarına kadar

tüm çalışanlar atık yönetimi konusunda eğitildi. Böylece çevre bilinci arttı ve süreç tüm çalışanlar tarafından benimsendi. İyileşen çalışma koşulları: Atık toplama konteynerleri ve boşaltım teknolojisi ile atıkların kişilerle ve çevre ile teması tamamen engellendi. Ekonomi: Artan ayrıştırma ve geri dönüşüm oranı sayesinde yıllık 3000 araç üretimi için 420 bin euroluk tasarruf sağlandı. Kültür Değişimi: Atık yönetiminin yalnızca teknolojik yatırımla belli bir noktaya kadar ilerlemesi mümkün olsa da nihai başarı insan faktörünün de sürece entegrasyonu ile gerçekleşti. Yeni bir organizasyon kademesinin teşkil edilmesi, yönetimin desteği, oluşan bilinç ve her çalışanın taahhüttü ile benimsenen atık yönetimi felsefesi ile sistemin sürekliliği güvence altına alındı. Türkiye’de altyapının halen atık yönetimini profesyonel olarak ele almaya hazır olmaması nedeniyle yaşanan sorunların bir kısmı proje kapsamında geri kazanım firmaları ile yapılan sürekli çalışmalar sonucunda aşılsa da ülkemizde atık teknolojilerinin uygulanması, atık lojistiği ve sistematik geri kazanım ile ilgili problem genel olarak devam ediyor.

İlk yıl düzenli ve etkin atık ayrımı neticesinde 0,43t/araç’a yükselen tehlikeli atık miktarı, takip eden ilk sene %5, ikinci sene %4 ve üçüncü sene %3 azalarak 0,38 t/araç’a düştü. Tehlikeli atıklar %99,9 oranında geri kazanılırken tehlikesiz atıklar da 2,85 t/araç’tan 2,21 t/araca indi.

Page 24: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

22 ARALIK 2015

KARBON VE ENERJİ YÖNETİMİ

Sera Gazıyla Topyekûn MücadeleYaşar Holding’in Sera Gazı Azaltım Projesi kapsamında, hayvancılıktan gıdaya, kimyadan

turizm sektörüne Topluluk bünyesinde bulunan 10 şirkette 2020 yılına kadar %15 sera gazı azaltım hedefi belirlendi. Proje sayesinde sera gazı azaltım çalışmalarını tüm iş süreçlerinde

yaygınlaştıran Topluluk, çalışanlarına da eğitim olanaklarıyla farkındalık yaratmada kayda değer katkılar sundu.

Yaşar Holding bünyesinde, iklim değişikliğiyle mücadele ve iklim değişikliğine uyumla ilgili birçok çalışma hayat buluyor. Uygulamaya konan Sera Gazı Azaltım Projesi kapsamında da hayvancılıktan gıdaya kimyadan turizm sektörüne dek Yaşar Topluluğu bünyesinde bulunan 10 şirkette karbon ayak izi ve azaltım çalışmaları yapıldı ve bu alanlarda, yine çalışanlara yönelik eğitimler gerçekleştirildi. Ayrıca emisyon azaltım yol haritası hazırlanarak belirlenen azaltım fırsatlarının değerlendirilmesi sonrasında, hiçbir kanuni zorunluluk olmaksızın Holding seviyesinde azaltım hedefi belirlendi. Standart uygulamaların üzerindeki bu proje, Türkiye’de öncü projelerden birisi olarak kabul ediliyor.

Karbon Azaltımı İçin Zincir Deklare edilen azaltım hedefi doğrultusunda hesaplamalar her yıl düzenli olarak gerçekleştiriliyor. Katılımcı bir anlayışla şirketlerde görevli Karbon Yöneticileri ve Karbon Uzmanları hesaplamalar için gerekli verileri bir araya getiriyor ve bu veriler şirketlerinden sorumlu Karbon Liderleri’ne iletiliyor. Yapılan hesaplamalar, liderler tarafından son olarak kontrol edilerek konsolide edilmek üzere Holding’e aktarılıyor. Diğer yandan iklim değişikliğinden

kaynaklanan risklerin belirlenmesi için tesislerde risk değerlendirmesi ve uyum seçeneklerinin olduğu çalışmalar da sürdürülüyor. Bu doğrultuda farklı lokasyon ve sektörlerde bulunan tesislerin, iklim değişikliği senaryolarından nasıl etkileneceği ve muhtemel riskler değerlendirilerek bu risklerin bertarafına yönelik uyum önlemleri tanımlanıyor. Proje kapsamında üst yönetim ve ilgili çalışanlara yönelik farklı seviyede etkinlikler ve eğitimler düzenleniyor. Holding bünyesindeki bazı şirketlerin temsilcilerinden oluşan “Sürdürülebilir Kalkınma Komitesi”, sektördeki iyi uygulamaları inceleyerek değerlendiriyor. Sürdürülebilir Kalkınma ve Enerji Komiteleri azaltım imkanlarının fizibilitesini yaparak, uygulamaların önceliklendirilmesini sağlıyor.

İş Süreçlerinde Verimlilik ve TasarrufTopluluk bünyesinde yer alan ve farklı sektörlerde faaliyet gösteren 10 şirketi kapsayacak şekilde 2020 yılına kadar sera gazı azaltım hedefi %15 olarak belirlendi ve bu hedef Yaşar 2011 Sürdürülebilirlik Raporu’nda deklare edildi. Yaşar Holding tarafından hazırlanan Sürdürülebilirlik Raporları ve diğer kurumsal raporlarda hedef tekrarlanıyor ve gerçekleşme oranları

Sera Gazı Azaltım Projesi – Yaşar Holding

Karbon ve Enerji Yönetimi / Finalist

Page 25: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

23ARALIK 2015

YAŞAR HOLDİNG

şeffaf bir şekilde açıklanıyor. Ortaya konan hedef, tüm iş süreçlerinde verimlilik ve tasarruf çalışmalarına ivme kazandırdı.Sera gazı azaltımına yönelik olarak Yalın 6 Sigma ve Operasyonel Maliyet İyileştirme projeleri geliştirildi. Çalışanların performans değerlendirme kriterlerine (KPI) ve tedarikçi, ekipman seçimine sera gazı emisyonlarıyla ilgili kriterler dahil edildi. Bunun yanı sıra Holding düzeyinde sera gazı emisyonlarının takibi için yeni bir yazılım çalışması başlatıldı. Söz konusu yazılım, verilerin kolay ve doğru bir şekilde, anlık olarak incelenmesini sağlayacak şekilde tasarlandı. Holding düzeyinde belirlenen hedef doğrultusunda yapılan çalışmalar neticesince 2014 yılı itibarıyla sera gazı emisyon yoğunluğu %10,94 azaltıldı. Belirlenen hedefe ulaşmak ve bunun ötesinde azaltım sağlamak amaçlanıyor. Bu kapsamda tesislerde iyileştirmeye açık alanlar belirleniyor ve gerekli görülen değişiklikler tamamlanıyor.

Çalışmalar Tüm İş Süreçlerinde YaygınlaştırıldıTüm bu çalışmalar, Yaşar Holding’in sürdürülebilirlik yaklaşımının çalışanlar tarafından sahiplenilmesi ve içselleştirilmesi noktasında da önemli kazanımlar sağladı. Çalışanların sürdürülebilirlik ekseninde gerçekleştirilen etkinliklere aktif katılımını teşvik edecek süreçler ve onlardan gelen öneriler, değerlendirilerek hayata geçirildi. Proje boyunca çalışanlara yönelik eğitimlerin farkındalık yaratmada kayda değer katkılar sunduğu görüldü. 2014 yılında çalışanlara yönelik 111 bin 804 saat eğitim gerçekleştirildi; kişi başı eğitim süresi 20 saat oldu. Çalışanların yanı sıra Topluluk’un diğer paydaşları da sürdürülebilirlik yaklaşımının parçası olarak ele alındığından paydaşlara yönelik eğitim ve organizasyonlar da gerçekleştirildi. Proje sayesinde sera gazı azaltım çalışmaları tüm iş süreçlerinde yaygınlaştırıldı. Satın

alma, tedarikçilerin seçimi, çalışanların performans değerlendirmesi gibi konularda emisyonların azaltılmasını bir kriter olarak değerlendiren Topluluk, tedarikçilerinin de bu kriteri kendi iş süreçlerinde dikkate almalarını bekliyor.

Zorluklar Eğitim ve Saha Ziyaretleriyle AşıldıYaşar Holding’in Sera Gazı Azaltım Projesi’ni standart uygulamalardan farklı kılan özelliği projenin nispeten zorluğu. Farklı sektörlerde faaliyet gösteren şirketleri aynı hedef etrafında bir araya getirmenin yanı sıra, gerçekleştirilen yoğun eğitim programında katılımcıları aynı dilde birleştirmek projede karşı karşıya kalınan en büyük zorluklardan biri. Ancak tekrarlanan eğitimler ve gerçekleştirilen saha ziyaretleri, sorunun aşılmasına önemli katkı sağladı.Bir diğer zorluk ise şirket verilerinin konsolide edilmesinde yaşandı. Projenin hedefinin gerçekleşmesi kadar, 10 şirketin verilerinin bir araya getirilerek sürecin ve sonuçlarının şeffaf bir şekilde raporlanması da bir başka önemli zorluk. Ancak gerek sistemin daha iyi bir altyapıya kavuşması, gerekse ekip üyelerinin bu alandaki tecrübeleri, süreç yönetimini kolaylaştırarak söz konusu zorlukların aşılmasına yardımcı oluyor.

Satın alma, tedarikçilerin seçimi,

çalışanların performans değerlendirmesi gibi

konularda emisyonların azaltılmasını

bir kriter olarak değerlendiren Topluluk,

tedarikçilerinin de bu kriteri kendi iş

süreçlerinde dikkate almalarını bekliyor.

Page 26: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

24 ARALIK 2015

KARBON VE ENERJİ YÖNETİMİ

Kazasız, Verimli ve Bol Güneşli!Madencilik sektörünün önde gelen kuruluşlarından Esan, Güllük stok sahasının modernizasyonu

ve mekanizasyonu projesi dahilindeki Güneş Enerji Santralı (GES) kurulumuyla, elektrik enerjisinde dışa bağımlı olmayan, kendi kendine yetebilen ve sıfır karbon salımlı sürdürülebilir

bir stok sahası yarattı. Gerçekleştirilen kapsamlı değişikliklerin entegre hale getirilmesi ve yaratılan faydanın artırılmasıyla benzerlerinden ayrılan proje ile 25 yıllık projeksiyonda

toplamda 9 milyon 400 bin kilogram karbon salımının önleneceği öngörülüyor.

Endüstriyel hammadde, metalik maden ve magnezyumdan oluşan ana ürün grupları ile madencilik sektöründe Türkiye’nin önde gelen kuruluşlarından olan Esan, gerçekleştirdiği 1,5 milyon tondan fazla feldspat ihracatıyla Avrupa’daki lider feldspat ihracatçılarından biri konumunda. İhracat faaliyetlerinin büyük kısmını Muğla ilindeki Güllük Limanı’ndan sağlayan Esan için, limana 2 kilometre mesafede bulunan, yılda ortalama 1,4 milyon ton hammadde elleçleme hacmine ve toplamda 12 bin metrekare kapalı alana sahip Güllük maden stok sahası, ihracatın sorunsuz olarak yürütülebilmesi adına büyük önem arz ediyor.Sürdürülebilir kalkınmaya inanan ve büyük önem veren Esan, işletmelerinde devamlı olarak kaynak, enerji ve su verimliliği, yenilenebilir enerji, iş sağlığı ve güvenliği konularında yoğun çalışmalar gerçekleştiriyor. Tüm bu tecrübelerin sonucu olarak ortaya çıkan Muğla Güllük’teki stok sahasının modernizasyonunu konu alan proje, çevresel etkilere ve olası iş güvenliği sorunlarına bulduğu çözümlerle eşsiz bir

sürdürülebilirlik projesi halini aldı.

Elektrik Enerjisinin Tamamı GES’tenGüllük stok sahasının modernizasyonu ve mekanizasyonu projesi dahilindeki Güneş Enerji Santralı (GES) kurulumuyla, elektrik enerjisinde dışa bağımlı olmayan ve kendi kendine yetebilen, sıfır karbon salımlı sürdürülebilir bir stok sahası yaratıldı. Proje ile stok sahası konumu optimize edilerek iş makinesi ve kamyon çalışma mesafeleri azaltıldı. Kapalı stok sahasına aktarmaların triper bant ile yapılması sayesinde motorin sarfiyatı, elleçleme işlemleri ve stok işletme maliyeti düşürüldü.Sahada GES kurulması, projenin en vurucu noktası olarak ortaya çıkıyor. GES sayesinde mekanizasyonun gerektirdiği elektrik enerjisi tamamen karşılanıyor. Güneş panellerinin kapalı stok sahasının çatısına kurulması sayesinde de güneş panelleri için hiçbir ek alan kullanımı olmadı. Kapalı stok sahası ile tozlaşma en aza indirildi. Saha etrafında oluşturulan kuşaklama kanalları ile yüzeysel sular havuzda biriktirildi, biriken suyun fiziksel çökelmesi ile herhangi bir kimyasal kullanılmadan doğal arıtma sağlandı. Biriken su aynı zamanda kamyon lastiklerinin yıkanması ve sahadaki tozla

Sıfır Karbon Salımlı Sürdürülebilir Maden Stok Sahası – Esan

Karbon ve Enerji Yönetimi Kategorisi / Finalist

Page 27: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

25ARALIK 2015

ESAN

mücadele amacıyla kullanıldı.Tesisteki araç trafiğinin azaltılmasıyla da kaza riski en aza indirildi. Kamyon trafiği ve yükleme-boşaltma işlemlerinin azaltılması sebebiyle 365 gün boyunca kamyon kaynaklı sıfır iş kazası hedefine ulaşıldı. Ayrıca, projenin uygulanması ile elde edilen tecrübe ve olumlu sonuçlar ışığında; Esan Magnezyum Tesisi’nde, tesisin enerji ihtiyacını karşılamak amacıyla 2.350 KW’lık güneş enerjisi santralı kuruldu.

10 Bin Metreküp Su Tasarrufu Karbon, enerji, çevre, iş sağlığı ve iş güvenliği gibi tüm boyutlardaki uygulamalarıyla entegre bir inovasyon projesi olan Güllük stok sahasının modernizasyonu ve mekanizasyonu projesinin en önemli katkılarından biri de karbon salımının azaltılması. Güllük GES’in, 25 yıllık projeksiyonda toplamda 9 milyon 400 bin kilogram karbon salımını önleyeceği ve 16.7 milyon kWh enerji üreteceği öngörülüyor. Ayrıca yeni yerleşim ve kapalı depo triper bant sistemi ile stoklama sayesinde 50 bin

kg/yıl karbon salımı önlendi.Projeyle birlikte sahayı çevreleyen kuşaklama kanalları ve havuz oluşturularak yüzeysel suların havuzda toplanabilmesi sağlandı. Proje hayata geçirilmeden önce tozla mücadele ve araçların yıkanması gibi faaliyetler için taze su kullanılırken, proje sayesinde 10 bin m3/yıl taze su kullanımı önlendi.Kurulduğu tarihte Türkiye’nin en büyük kurulu güce sahip çatıüstü santralı olması sebebiyle kurulum izinlerinin alınması açısından, kurumların uygulamaları bilmemesinden ve mevzuattan kaynaklı sorunlar yaşanmış olsa da proje kapsamında stok sahasında gerçekleştirilen tüm değişiklikler ile kaynakların verimli bir biçimde kullanılması ve çevresel etkilerin en aza indirilmesi sağlandı. Projeyi benzerlerinden ayıran en büyük fark ise; tüm bu kapsamlı değişikliklerin entegre hale getirilmesi ve yaratılan faydanın artırılması.

GES sayesinde mekanizasyonun gerektirdiği elektrik enerjisi tamamen karşılanıyor. Güneş panellerinin kapalı stok sahasının

çatısına kurulması sayesinde hiçbir ek alan kullanımı da gerekmedi.

Page 28: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

26 ARALIK 2015

KARBON VE ENERJİ YÖNETİMİ

Hafif Tabaklar, Az Salımlı Uçuşlar Havayolları jet yakıtı egzoz emisyonu sebebiyle dünyanın en büyük karbon emisyon kaynağı.

Uçak ağırlaştıkça emisyon da artıyor doğal olarak. Sem Plastik’in Yakıt Tasarruflu Uçak İçi Servis Tabağı - JEFER uçaktaki tabakları hafifleterek yakıt tüketimini azaltmayı, böylece karbon

salımını düşürmeyi hedefliyor. JEFER tabakları, muadili olan tabaklardan beş kat daha hafif, fırında pişirmeye uygun ve daha fazla yenilenebilir hammadde içeriyor.

Dünyanın birçok önde gelen havayolu firmasına yemek servisinde kullanılan ürün sağlayan bir firma olan Sem Plastik’in global ölçekte havayolu uçak içi ikram ürünleri sektöründe yaklaşık 30 yıllık bir sektör tecrübesi bulunuyor. Bu nedenle, müşterilerinin ihtiyaçlarını, gelişmeye açık noktaları ve sektörel trendleri çok yakından takip edip, araştırma ve geliştirme yeteneklerini kullanarak yeni ürünler tasarlıyor. Dünya genelinde, havayolu firmaları yakıt tasarrufu sağlamak ve böylece karbon salımını azaltmak için ağırlık azaltma (go light-weight) stratejisi ve buna bağlı programlar yürütüyor. Karbon salımını düşürmeyi en önemli kurumsal hedefleri arasına koyan firmalar, bu hedeflerine ulaşmak için yapılan faaliyetleri ve sonuçlarını paydaşlarına bildiriyor. Bu stratejilere uygun olarak başta uçakların gövdeleri olmak üzere, uygulanabilen her araç-gereç için ağırlık azaltma programları uygulanıyor. Sem Plastik de havayolu firmalarının bu hedeflerine ulaşmalarına katkı sağlayacak, geleneksel ağır porselen yemek tabaklarının yerine kullanılabilecek çok daha hafif, dayanıklı ve şık ürünler

geliştirmek için çalışmalar yürütüyor.

Hafif, Dayanıklı, Şık ve EkolojikHedeflenen ürünün özellikleri şöyle özetlenebilir: Porselen ürünlere göre daha hafif; elektrikli fırınlarda içinde yemek olacak şekilde ısıtılabilen ve fırından çıktığında başka bir kaba yemeğin nakline gerek duyulmadan yolcuya serviste kullanılabilen; kırılmaya ve çizilmeye karşı yüksek dayanımlı, dolayısıyla daha uzun ömürlü; bulaşık makinesinde yıkanabilen; yüzey parlaklığını koruyarak uzun süre tekrar kullanılabilen; yıkama esnasında kullanılan deterjanlara karşı dayanıklı; renk, yüzey parlaklığı ve görünüm açısından şık ve zarif; üretiminde yenilenebilir hammadde kaynaklarının da kullanıldığı bir ürün.Bu hedeflere uygun ürünü geliştirmek için şirket bünyesinde, Ar-Ge, Tasarım ve Pazarlama birimlerinden çalışanların katıldığı bir proje grubu oluşturuldu. Pegasus Havayolları projeye pilot müşteri olarak destek verdi. Amerikan petrokimya devlerinden biri hammadde araştırmaları konusunda projeye dahil oldu. Ar-Ge personeli konu ile ilgili ciddi bir literatür taraması gerçekleştirdi. Dünyadaki benzer uygulamalar araştırılarak ve bu uygulamaların geliştirmeye açık yönleri tespit edildi.

Yakıt Tasarruflu Uçak İçi Servis Tabağı-JEFER – Sem Plastik

Karbon ve Enerji Yönetimi Kategorisi / KOBİ / Ödül Sahibi

Page 29: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

27ARALIK 2015

SEM PLASTİK

Hammadde geliştirmesi konusunda da öncelikle hafif ve fırında kullanıma uygun tabak için hammadde kompozisyonu hazırlandı. Bu süreç başarıya ulaştıktan sonra içeriğinde daha fazla oranda yenilenebilir kaynak olan geliştirilmiş hammadde kompozisyonu ile devam edildi. Son süreçte de çizilmelere karşı dayanıklılık göstermesi için başka doğal kaynaklar kompozisyona eklendi ve ürün son haline

geldi.

Yıllık 4.952 Ton Yakıt TasarrufuÇalışmalar sonucunda başlangıçta belirlenen hedeflere ulaşıldı: Bir adet porselen tabak 512 gram iken kullanıma sokulan ürün 110 gram. Bir adet tabaktaki ağırlık tasarrufu net 402 gram. Şayet uçakta yolcuların %30’una bu şekilde yemek servis edilirse bir uçuştaki ağırlık tasarrufu 30,15 kilogram oluyor. IATA 2012 verilerine göre ortalama 1 kilogram fazladan ağırlık için yıllık ortalama 164,25 kilogram fazla yakıt harcanıyor. Proje sonucunda ortaya çıkan ürün ile ortalama yıllık 4.952 ton yakıt tasarrufu sağlanıyor ve karbon emisyonunun düşürülmesine ciddi katkı sağlanıyor. Geliştirilen ürün kırılmalara karşı son derece dayanıklı. Hem kullanım hem de yemek hazırlama esnasında oluşabilecek kırılmalardan kaynaklanan ürün kayıplarını azaltıyor. Yapılan ölçümlere göre ürünün kullanım ömrü, muadil porselen ürünlerden ortalama 1,8 kat daha uzun. Müşterilerin bu ürünlerden yüzbinlerce kullandığını düşünüldüğünde, geliştirilen ürün, porselen ürünleri ikame ederek ürünlerin üretimi için oluşan emisyonun azaltılmasına da önemli katkı sağlıyor.

%30 Yenilenebilir Kaynak KullanımıGeliştirme projesinin ana hedeflerinden biri de, daha fazla yenilenebilir kaynak kullanımıydı. Projenin sonunda, firmanın hammadde konusundaki paydaşı ile yapılan çalışmalar neticesinde %30 oranında yenilenebilir kaynak kullanılarak oluşturulan bir reçete ile üretim yapıldı. Bu yönüyle proje, sektör için, sürdürülebilirlik

IATA 2012 verilerine göre ortalama 1 kilogram fazladan ağırlık için yıllık ortalama 164,25 kilogram fazla yakıt harcanıyor. Proje sonucunda ortaya çıkan ürün ile ortalama yıllık 4.952 ton yakıt tasarrufu sağlanıyor ve karbon emisyonunun düşürülmesine ciddi katkı sağlanıyor.

anlamında bir ilk olma özelliği taşıyor. Ürün geliştirilirken dikkat edilen bir diğer performans kriteri de yıkama performansıydı. Dünyadaki benzer çalışmalarda, özellikle ağır soslu yemeklerin servisinden sonra tabaklarda izler oluştuğu ve yıkama sürelerinin uzadığı ve yıkama sayısının arttığı veya ürünün tamamen kullanılamaz hale geldiği ile ilgili veriler var. Bu konuda yapılan çalışmalarla ürünün yüzeyinde yemek kalıntılarının ve izlerinin kalması engellenerek ürünlerin yıkama süreleri azaltıldı. Bu sayede, su ve kimyasal kullanımını da düşürüldü. Ayrıca üretim proses sıcaklıkları benzer kompozit malzemelerin üretim proses sıcaklıklarından %10 oranında daha düşük olduğundan elektrik tüketiminde de belirgin bir tasarruf sağlandı. Tüm bu ekolojik hedeflere ulaşırken, havayolu firmalarının müşterilerine sundukları ikramların, pişirme ve servis sıcaklığında herhangi bir değişiklik olmaması, ayrıca sunum kalitesinin de artırılması sağlandı.

Page 30: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

28 ARALIK 2015

Page 31: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği

“Bu basılı üründe, FSC Sertifikalı, sürdürülebilir kaynaklardan elde edilmiş kağıt kullanılmıştır”

Page 32: 12 Sürdürülebilir İş Modeli Örneği