11.procesi i kujdesit infermieror

74
Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 1 PROCESI I KUJDESIT INFERMIEROR Eglantina KRAJA

Upload: egla-kraja

Post on 24-Nov-2014

1.365 views

Category:

Documents


54 download

TRANSCRIPT

Page 1: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 1

PROCESI I

KUJDESIT INFERMIEROR

Eglantina KRAJA

Page 2: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 2

Si ta organizoj Procesin e Kujdesit

Infermieror?

Si ta organizoj Procesin e Kujdesit

Infermieror?

Page 3: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 3

Procesi i Kujdesit Infermieror

• Është një procedurë që ndërtohet nga vetë i sëmuri dhe zbatohet nga infermierja dhe ekipi i kujdesit,

• Shikohet si nje proces problem-zgjidhes qe punon sipas nje perkujdesje infermierore te individualizuar,

• Sherben si nje guide per infermieret profesional dhe ka karakterin: E nje strukture qe siguron perkujdesje infermierore per individet,

familjet dhe komunitetet, E rregullt dhe sistematike, Indipendentë, E perkujdesjes specifike per individet, familjet dhe komunitetet, Që ka ne qender klientin duke perdorur fuqite e klientit. I pershtatshëm dhe te perdoret gjate gjithe jetes dhe kudo.

Page 4: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 4

HISTORI

Qëllimi i procesit të kujdesit infermier është të sigurojë kujdesin në ndihmë të pacientit dhe plotësimit të

nevojave të tij për të ruajtur dhe përmirësuar shëndetin dhe kthimin e mirëqënies së tij.

• 1955 Hall përshkroi proçesin infermieror si një proçes i veçantë,

• 1967 Yura dhe Walsh përcaktuan fazat e kujdesjeve infermierore,

• 1970 Blach, Roy, Mundinger, Jauron, Apispinall nxorrën në dritë fazën e përcaktimit të diagnozës infermierore

Page 5: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 5

PËRCAKTIMI1. Qëllimi• Është që të siguroj një strukturë brenda të ciles mund të takohen

nevojat individuale të pacientit, personit, familjes dhe komunitetit.

2. Organizimi• Procesi i kujdesjeve infermierore është organizuar në 5 faza

verifikuese: vlerësimi fillestar, diagnoza infermierore, planifikimi, zbatimi dhe vlerësimi i rezultatit të arritur.

3. Karakteristika• Procesi i kujdesjeve infermierore ka 6 karakteristika: qëllimshëm,

sistematik, dinamik, bashkëveprues, fleksibël dhe teorik.

Page 6: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 6

PJESËMARRJA

PACIENTI• Vlerësimin e të dhënave• Vërteton diagnozat infermierore• Konfirmon ndërhyrjet dhe rezultatet• Merr pjesë në zbatimin e kujdesjeve• Siguron informatën kthyese për

vlerësimin e kujdesjeve

INFERMIERI/JA• Shton kënaqësin për punë

• Rrit ngritjen profesionale

• Pranohet marrëdhënia kuptimplote

infermier/e – pacient

Aplikimi i procesit të kujdesit inkurajon zhvillimin e aftësisë njohëse teknike dhe ndërpersonale.

Page 7: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 7

PROCESI I KUJDESIT INFERMIEROR

VlerësimiDiagnoza

InfermierorePlanifikimi Zbatimi Evaluimi

Page 8: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 8

I – VLERËSIMI FILLESTAR (mbledhja e të dhënave)

• Gjatë mbledhjes së të dhënave infermieri vlerëson situaten në total dhe konsideron faktorët fizikë, psikologjikë, emocional, socialo-kulturor dhe shpirtëror që mund të ndikojne në gjendjen shëndetësore të klientit,

• Infermierja duhet të mbledh gjithë informacionin që ka lidhje me klientin në mënyrë që të zhvillojë një bazë të të dhënave komplete,

• Kjo mbledhje të dhënash bëhet gjatë çdo bashkëveprimi me klientin dhe prej shume burimeve te tjera,

• AktivitetetAktivitetet përfshijnë sigurimin e historisë së sëmundjes, vlerësimin fizik të klientit, literaturën, konsultimin për shëndetin e njerëzve dhe shëndetin profesional.

Page 9: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 9

I – VLERËSIMI FILLESTAR… (mbledhja e të dhënave)

Infermieria gjatë vlerësimit fillestar grumbullohen 4 lloje të dhënash:

1. Të dhënat subjektive përshkruhet paraqitja individuale e situatës së tij/saj,

2. Të dhënat objektive janë të observueshme (vëzhgueshme) dhe të matshme,

3. Të dhënat historike përfshijnë ngjarjet që kanë ndodhur më parë ose që është i pranishëm,

4. Të dhënat aktuale referojnë ngjarje që po ndodhin në të tashmen

Page 10: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 10

I – VLERËSIMI FILLESTAR… (mbledhja e të dhënave)

• Ështe nje vleresim i situates qe na paraqitet me klientin,

• Behet nga bashkeveprimi me klientin dhe nga burime te tjera,

• Klienti konsiderohet si burimi paresor i informacionit,

• Burimet dytesore perfshijne anetaret e familjes, persona te tjere te aferm, profesionist te tjere te shendetit, te dhena te tjera mjekesore te ruajtura ne kartelat mjekesore dhe literatura.

Mbledhja e te dhenave varet, nga:• situata klinike, • koha ne dispozicion,• gjendjes se klientit,• qellimit te mbledhjes se tyre.

Page 11: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 11

I – VLERËSIMI FILLESTAR… (mbledhja e të dhënave)

Faza e vlerësimit influencohet nga:

• Bindjet (besimet) – e infermierisë përfshinë filozofinë e kujdesjeve të shëndetit të personit si një individ dhe si një konsumator i shëndetit,

• Njohuritë – infermieria duhet të ketë njohuri nga disiplina të ndryshme, si: anatomia, fiziologjia, kimia, ushqyeshmëria, mikrobiologjia, psikologjia, sociologjia, infermieristika, MBP, vendimarrja,

• Shkathtësitë (teknike dhe ndërpersonale) – infermirët duhet të jenë në gjendje të analizojnë të dhënat, të dallojnë lidhjet kryesore midis të dhënave dhe mbi këtë bazë të arrijnë konkluzione të dobishme.

Page 12: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 12

I – VLERËSIMI FILLESTAR… (mbledhja e të dhënave)

LLOJET OSE TIPET E MBLEDHJES TE TE DHENAVE:

Mbledhja fillestare • Identifikimi i statusit funsional,

• Mbledhja e te dhenave qe kane te bejne me problemin aktual ose te mundshem (merret si pike referimi per krahasime te mevonshme),

Mbledhja e fokusuar• Mbledhje specifike e te dhenave (eshte nje proces i vazhdueshem),

Page 13: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 13

I – VLERËSIMI FILLESTAR… (mbledhja e të dhënave)

LLOJET OSE TIPET E MBLEDHJES TE TE DHENAVE:

Rimbledhja e te dhenave ne intervale kohore• Krahasimi i gjendjes aktuale te klientit me ate te meparshmen,• Intervali kohor mund te jete dite, muaj ose dhe vite ne varesi te

problemit,

Mbledhja urgjente• Identifikimi i situatave vdekjeprurese,• Behet ne cfaredolloj momenti te nje krize fiziologjike, psikologjike

ose emocionale.

Page 14: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 14

I – VLERËSIMI FILLESTAR… (mbledhja e të dhënave)

Burimet primare• Personi (klienti)

Burimet sekondare• Familja e klientit ose persona të tjerë

• Individët në mjedisin rrethues

• Pjesëtarë të tjerë të ekipit shëndetësor

• Kartela shëndetësore

Burimet e grumbullimit të të dhënave

Mbledhja e të dhënaveA. Biseda (intervistimi)

B. Observimi

C. Ekzaminimi fizik

D. Intuita

Page 15: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 15

I – VLERËSIMI FILLESTAR… (mbledhja e të dhënave)

A – Biseda (intervistimi)

• Dialogu

• Aftësitë komunikuese dhe bashkëveprimi

• Qëndrimi profesional

• Ndërveprimi ballë për ballë

• Intimiteti ose ruajtja e fshehtësisë

• Teknikat verbale dhe jo-verbale

Page 16: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 16

I – VLERËSIMI FILLESTAR… (mbledhja e të dhënave)

B – Observimi

• Përdorimi i të gjitha shqisave

• Grumbullimi i të dhënave rreth klientit, përsonave të tjerë të rëndësishëm, ambientit dhe ndërveprimeve, nëpërmjet këtyre tri metodave

• Komunikimi verbal dhe jo-verbal

Page 17: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 17

I – VLERËSIMI FILLESTAR… (mbledhja e të dhënave)

C – Ekzaminimi fizik

Teknikat e ndryshme të ekzaminimit • Inspeksioni• Palpacioni• Perkusioni• Auskultimi

Format e ndryshme të ekzaminimit • Vlerësimi total i çdo pjese përbërëse të trupit të njeriut

– Ekzaminimi i sistemit kardiovaskular, neurologjik, gjenetik, të frymëmarrjes, muskulor, gastro-intestinal, etj.,

• Vlerësimi i funksioneve të organizmit – Ekzaminimi i funksioneve të tilla, si: ushqyerja, gjumi dhe pushimi, etj.,

• Vlerësimi i reagimit të njeriut

Page 18: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 18

I – VLERËSIMI FILLESTAR… (mbledhja e të dhënave)

PËRGATITJA E TË SËMURIT PËR HOSPITALIZIM DHE EKZAMINIME

• Roli i infermieres është tepër i rëndësishëm, në radhë të parë informon dhe përgatitur të sëmurin për ndërhyrje si dhe ka karakter lehtësues, mbështetës dhe mbikqyrës për pacientin,

• Pas njohjes paraprake me pacientin, infermierja shikon kartelën infermierore nëse mjeku ka përcaktuar analiza laboratorike dhe teste diagnostikuese për të sëmurin,

• Marrjen e analizave si dhe testet diagnostikuese, infermierja i planifikon dhe organizon në përkujdesjet e saj ditore në mënyrë të tillë që disa proçedura të grupohen dhe të kryhen në të njëjtën kohë pa e lodhur pacientin.

Page 19: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 19

I – VLERËSIMI FILLESTAR… (mbledhja e të dhënave)

PËRGATITJA E TË SËMURIT PËR HOSPITALIZIM DHE EKZAMINIME…

• Ankthi dhe frika janë shpesh shoqërues gjatë një ekzaminimi sidomos kur pacienti e kryhen atë për herë të parë,

• Ajo jep informacione duke iu përshtatur moshës dhe individualitetit të personit.

• Infermierja informon pacientin mbi proçedurën e ekzaminimit si dhe e ndihmon klientin që të tejkalojë dhimbjen dhe lodhjen në rastin e ndërhyrjeve të tilla,

Page 20: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 20

I – VLERËSIMI FILLESTAR… (mbledhja e të dhënave)

PËRGATITJA E TË SËMURIT PËR HOSPITALIZIM DHE EKZAMINIME…

• Pasi ka marrë miratimin e pacientit për ekzaminim ajo përgatit të sëmurin për transferimin e tij nga shërbimi në dhomën e ekzaminimit duke e shoqëruar atë,

• Observimi gjatë një proçedure është detyrë e infermieres që e ndjek pacientin me shumë kujdes për ndonjë ndryshim të mundshëm gjatë ndërhyrjes,

• Nëse ka ndryshime të rëndësishme proçedura ndërpritet dhe lajmërohet mjeku përgjegjës.

Page 21: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 21

I – VLERËSIMI FILLESTAR… (mbledhja e të dhënave)

PËRGATITJA E TË SËMURIT PËR HOSPITALIZIM DHE EKZAMINIME…

Analizat e shpeshta që i kërkohen një pacienti të shtruar janë:• analizat e gjakut,• analizat e urinës,• analizat e feçeve,• analizat e fytit.

• Infermierja përgatit etiketat e analizave (shënon shërbimin, emrin dhe mbiemrin e pacientit, nr e kartelës, llojin e analizës, datën e marrjes),

• Pas marrjes së rezultateve, infermierja i shënon në kartelën infermierore duke përcaktuar datën e marrjes së saj.

Page 22: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 22

I – VLERËSIMI FILLESTAR… (mbledhja e të dhënave)

IDENTIFIKIMI I PROBLEMEVE

• Pas mbledhjes se informacionit, analizohen te dhenat per identifikimin e problemeve specifike te klientit,

• Keto te dhena ndahen ne grupe, interpretohet dhe pastaj vleresohet,

• Ky proces prej 3 hapash (grupimi, interpretimi, vleresimi), teper i rendesishem ne procesin infermieror eshte ciklik,

• Nje informacion i ri i marre mund te ndryshoje me rradhe grupet, interpretimin e tyre dhe ne fund vleresimin.

Page 23: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 23

I – VLERËSIMI FILLESTAR… (mbledhja e të dhënave)

IDENTIFIKIMI I PROBLEMEVE…

1. Grupimi i të dhënave

• Mbasi mblidhen te dhenat ato organizohen,

• Te dhenat e shperndara nuk do te sherbenin në qoftëse do te shikoheshin si te vecanta,

• Ato me ane te grupimit nxjerrin ne dukje nje kuptim,

• Çdo grupim duhet analizuar per te kuptuar rolin qe kryen ne nje problem te vecante.

Page 24: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 24

I – VLERËSIMI FILLESTAR… (mbledhja e të dhënave)

IDENTIFIKIMI I PROBLEMEVE…

2. Interpretimi i grupimeve

• D.m.th. te perpunosh te dhenat e ketyre grupeve,

• Aktiviteti intelektual kerkon qe infermieret te shikojne ikonen e plote dhe te nxjerrin kuptimin e saj nepermjet ketyre grupimeve,

• Eshte zotesia te nxjerrin ne dukje kuptimin dhe implikacionet e reagimit te klientit (te percaktojne diagnozen).

Page 25: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 25

I – VLERËSIMI FILLESTAR… (mbledhja e të dhënave)

IDENTIFIKIMI I PROBLEMEVE…

3. Vlerësimi

• Pas percaktimit te diagnozes, infermierja duhet ta vleresoje ate se bashku me klientin,

• Vleresimi legjimiton diagnozen dhe ndihmon ne zbulimin e kuptimit te saj nga klienti,

• Klienti mund te mohoje egzistencen e nje problemi, mund te mos doje te perballet me te ose mund ta njoh si problem por te perballet me te me vone,

• Prezenca dhe statusi i problemit duhet dokumentuar.

Page 26: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 26

I – VLERËSIMI FILLESTAR… (mbledhja e të dhënave)

IDENTIFIKIMI I PROBLEMEVE…

• Infermierja dhe pacienti gjykojnë së bashku rreth përcaktimit të një problemi,

• Disa probleme janë të dukshme, disa të tjera të fshehta, disa kërkojnë ndërhyrje urgjente, disa të tjera janë të papërballueshme për pacientin,

• Të dy partnerët pacient-infermier përcaktojnë kështu mundësitë, rezervat, aftësitë dhe fuqitë e tyre për të bashkëpunuar,

• Mbështetja e familjes është një rezervë që mund të ndihmojë të sëmurin të kalojë një situatë të vështirë dhe të kapërcejë problemin që e shqetëson.

Page 27: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 27

I – VLERËSIMI FILLESTAR… (mbledhja e të dhënave)

IDENTIFIKIMI I PROBLEMEVE…

Një problem shëndetësor, është një gjendje ose situatë në të cilën, personi kërkon ndihmë për të ruajtur, rifituar një gjendje shëndetësore, ose për të kaluar një vdekje sa më të qetë.

Problemet shëndetësore të pacientit mund të jenë:

• probleme aktuale (të tanishme), • probleme potenciale (që mund të lindin, dhe mund të shfaqen me vonë),

Lidhja shkak-pasojë, është një komponent i rëndësishëm gjatë sintezës së bazës së të dhënave dhe vlerësimeve që infermierja realizon në bashkëpunim me ekipin.

Page 28: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 28

I – VLERËSIMI FILLESTAR… (mbledhja e të dhënave)

DOKUMENTIMI

• Krijon mekanizëm për komunikim mes ekipit,

• Lejon infermierët të zhvillojnë diagnozat e para të kujdesit infermieror, rezultatin dhe ndërhyrjet e kujdesit infermieror,

• Siguron një mekanizëm për vlerësimin individual të personit,

• Regjistrim ligjor i kujdesit që i sigurohet personit,

• Siguron bazat për kërkimet (hulumtime) e kujdesit infermieror,

Page 29: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 29

I – VLERËSIMI FILLESTAR… (mbledhja e të dhënave)

DOKUMENTIMI - Udhëzime të përgjithshme

• Të shkruara objektivisht pa paragjykime apo gjykime vlerash ose opinione personale,

• Përgjithsimet duhet të mënjanohen, të tilla, si i mirë, normal ose i zakonshëm,

• Të gjitha gjetjet duhet të përshkruhen sa më të plota që të jetë e mundur,

• Infermieria duhet të dokumentoj në mënyrë koncize dhe të qarta duke mënjanuar përshkrimet e shumta.

Page 30: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 30

II – DIAGNOZA INFERMIERORE

Qëllimi i diagnozës infermierore është hartimi dhe zhvillimi i një plani kujdesi individual në mënyrë të tillë që pacienti dhe familja e

tij të mund të përshtaten me ndryshimet që rezultojnë nga problemet shëndetësore.

Page 31: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 31

II – DIAGNOZA INFERMIERORE

• Është një funksion kompleks intelektual,

• Konsiston në përpunimin e të dhënave, formulimin e paraqitjes diagnostike të kujdesit infermieror, miratimin dhe dokumentimin,

• Nuk është e njejtë me diagnozën mjekësore,

• Është një paraqitje që identifikon ekzistencën e një gjendje të padëshirueshme të klientit,

• Përcakton rezultatet që do të masin: progresin e parandalimit, minimizimin ose lehtësimin e problemit shëndetësor të personit.

Page 32: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 32

II – DIAGNOZA INFERMIERORE…

• Diagnozimi i kunderpergjigjes se klientit ndaj nje problemi aktual ose te mundshem eshte faza e dyte e procesit infermieror.

• Mbas mbledhjes se informacionit perkates per klientin infermieri duhet te interpretoje dhe te analizoje keto te dhena.

• Rezultati i interpretimit eshte diagnoza infermierore.

• Termi diagnoze infermierore sherben edhe si emertim edhe si pershkrim i probleme funksionale te klientit.

Page 33: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 33

II – DIAGNOZA INFERMIERORE…

• Te analizoje te dhenat e mbledhura

• Te identifikoje forcat e klientit

• Te identifikoje nivelin normal funksional dhe indikatoret e disfunsionit aktual ose potencial.

• Te formuloje diagnozen ne lidhje me te dhenat.

Page 34: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 34

II – DIAGNOZA INFERMIERORE…

Hapat qe ndiqen ne kete faze:

1. Identifikimi

2. Vleresimi

3. Formulimi i diagnozes 

Page 35: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 35

II – DIAGNOZA INFERMIERORE…

Ndryshimi midis diagnozave

• Diagnoza MJEKESORE pershkruan nje semundje ose nje patologji te nje organi ose nje sistemi,

• Diagnozat MJEKESORE mbartin informacion per shenjat dhe simptomat e procesit te semundjes dhe sigurojne menyra komunikimi per nevojat e trajtimit.

• Mjeku fokusohet ne trajtimin e pathologjise.

Page 36: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 36

II – DIAGNOZA INFERMIERORE…

Ndryshimi midis diagnozave…

• Diagnoza INFERMIERORE pershkruan nje rrezik aktual ose nje kunderpergjigje ndaj nje problemi shendetesor qe infermieret jane pergjegjes per ta trajtuar ate si te vecante,

• Diagnozat INFERMIERORE pershkruajne kunderpergjigjen e klientit ndaj procesit te semundjes dhe sigurojne menyra komunikimi per terapite dhe nderhyrjet infermierore.

Page 37: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 37

II – DIAGNOZA INFERMIERORE…

Ndryshimi midis diagnozave…

DIAGNOZA MJEKESORE: Pneumoni,

DIAGNOZA INFERMIERORE: Pastrim jo efektiv i rrugëve të frymëmarrjes për shkak të sekrecioneve trakeobronkiale,

NEVOJAT E KLIENTIT: Oksigjenim, PROCEDURA: Bronkoskopi, TRAJTIMI: Oksigjenoterapi.

Page 38: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 38

II – DIAGNOZA INFERMIERORE…

Është përkufizuar si një formulim që përshkruan:• reagimet aktuale,• reagimet potenciale të klientit ndaj një problemi,• sferat e pasurimit te besimit potencial,

Gjatë analizimit dhe sintetizimit diagnostik të të dhënave infermierja me kompetencat e saj përcakton:

• problemet shëndetësore të pacientit,• ndërton diagnozat infermierore, të cilat do të shërbejnë si

bazë për të hartuar planin e ndërhyrjeve.

Page 39: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 39

II – DIAGNOZA INFERMIERORE…

Ndërtohen duke marrë parasysh:

• Shenjat, • Simptomat objektive dhe subjektive, • Faktorëve riskues,

Diagnozat infermierore perfshin 2 etapa:

• Relaksimin e klientit,• Faktoret kontribues ose shkaku i mundshem i ketij

reaksioni.

Page 40: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 40

II – DIAGNOZA INFERMIERORE…

Ështe e përbërë nga 3 elemente:

1. Problemi i klientit (mund te jete real ose potencial)

2. Etiologjia (kerkimi i nje shkaku te ketij problemi),

3. Shenjat (simptoma te dukshme te observushme).

Page 41: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 41

II – DIAGNOZA INFERMIERORE…

Gabimet diagnostike mund të ndodhin nga:

• Identifikimit jo korrekt të një nevoje,

• Harresa ose mbingarkesa e punës ose kur grupimi i të dhënave është bërë para se të përfundoj vlerësimi,

• Mënyra e formulimit të diagnozës infermierore.

Page 42: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 42

II – DIAGNOZA INFERMIERORE…

Rruga per hartimin e diagnozave infermierore është të:

Nënvizosh te dhenat me te rendesishme,

Hartosh listen me problemet qe i perkasin kujdesit inf.,

Kerkosh shkaqet e problemeve te shfaqura,

Vendos prioritetin e plotesimit te nevojave,

Formuloje nje ose disa diagnoya infermierore

Page 43: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 43

II – DIAGNOZA INFERMIERORE…

Normat e diagnozes infermierore

• Te formohet diagnoze infermierore me terma qe relaksojne pacintin,

• Te sigurohet qe dy elemente te diagnozes te mos thone te njejten gjë,

• Te evitohet vendosja e nje diagnozae qe nuk orienton infermiern ne nderhyrjet e saj,

• Te pershkruhet nje diagnoze e mundshme derisa evidenca e nje reaksioni nuk eshte e qarte ose faktoret kontribues jane te pa njohur.

Page 44: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 44

III – PLANIFIKIMI

Teoria e nevojave

1. Përcaktimi ose vendosja e prioriteteve 2. Vendosja e qëllimeve3. Përzgjedhja e ndërhyrjeve infermierore 4. Dokumentimi i planit të kujdesjeve

Teoria më e njohur, më e vjetër e nevojave njerëzore është e përshkruar nga Abraham MASLOW

Page 45: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 45

III – PLANIFIKIMI…

• Planifikimi i kujdesjeve infermierore paraprin aktivitetet e ndërhyrjeve që i përkasin të sëmurit,

• Përcaktohen prioritetet, shqyrtohen problemet e pacientit gjatë fazës së parë të vlerësimit fillestar duke i rradhitur sipas rëndësisë së tyre, nga problemet më urgjente në ato me më pak përparësi,

• Vendosen qëllimet ndërhyrjet duke përcaktuar objektivat së bashku me pacientin, përzgjidhen dhe dokumentohet plani i kujdesit.

• Infermierja merr në konsideratë hierarkinë e nevojave bazë të qenieve njerëzore sipas piramidës së Maslow e Kalish dhe nevojat themelore sipas Virginia Henderson.

Page 46: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 46

III – PLANIFIKIMI…

Modeli MASLOW

Vetë Aktualizimi

Nevojat për vlerësime respekt

Nevojat e përkatësisë dhe dashurisë

Nevojat për siguri

Nevojat fiziologjike

Page 47: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 47

III – PLANIFIKIMI…

Modifikimi i KALISH për modelin MASLOW

Vetë – Aktualizimi

Respekti – Vetërespekti

Dashuri – Përkatësi – Aftësi

Seksi – Aktiviteti – Zbulimi – E reja në manipulim

Ushqimi – Ajri – Uji – Temperatura – Eleminimi – Pushimi – Menjanimi i dhimbjes

Page 48: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 48

III – PLANIFIKIMI…

Përcaktimi i objektivave apo rezultateve

• Në ç’shkallë janë korigjuar, modifikuar ose parandaluar reagimet e personit në fazën diagnostikuese

• Duhet të jenë të lidhura me reagimet e njeriut dhe duhet të përqendrohen tek klienti ose pacienti

• Duhet të jenë të qarta e koncize dhe të përshkruajnë sjellje të matshme dhe të observueshme

• Duhet të jetë realistikë, i kufizuar në kohë dhe i përcaktuar bashkë me klientin

Page 49: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 49

III – PLANIFIKIMI…

Caktimi i ndërhyrjeve të kujdesit infermieror

• Ndërhyrjet e varura• Ndërhyrjet e ndërvarura• Ndërhyrjet e pavarura

Udhëzime për ndërhyrje infermierore

• Të nënshkruhet dhe të vendoset data• Të përfshijë fjalët precize të veprimit• Të rendis aktivitetet specifike për të arritur rezultatet e dëshiruara• Të përcaktohen se nga: kush, çfarë, ku, kur, si, sa shpesh do të

kryhen aktivitetet e identifikuara

Page 50: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 50

III – PLANIFIKIMI…

Plani i kujdesjeve infermierore është një dokument i drejtuar nga infermierja në një proçes të vazhdueshëm

që përfshin:

• diagnozat infermierore,

• objektivat e kujdesit,

• ndërhyrjet infermierore,

• rezultatet, vlerësimet mbi objektivat pjesërisht, plotësisht, aspak.

Page 51: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 51

III – PLANIFIKIMI…

Plani i kujdesit:

• Krijon një marrëdhënie komunkimi rreth informacionit për pacientin,

• Përmban strategjinë që infermierja dhe ekipi i kujdesit do të përdorin për të përmirësuar problemet e pacientit,

• Është një udhërrëfyes në duart e infermieres që do përshkojë një udhëtim që do të ndjekë punën e pjesëtarëve të ekipit deri në daljen e pacientit nga spitali,

• Ndiqet nga një kontroll i vazhdueshëm dhe mund të pësojë ndryshime pozitive gjatë zbatimit të tij.

Page 52: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 52

III – PLANIFIKIMI…

Aktivitetet e fazes se planifikimit permbajne:

1. Planifikimin e nderhyrjeve infermierore,

2. Dokumentimin e planit.

Page 53: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 53

III – PLANIFIKIMI…

1. Planifikimin e nderhyrjeve infermierore

Nderhyrje infermierore quhet cdo trajtim i bazuar ne gjykimin klinik dhe njohurite shkencore, qe nje

infermier kryen per te permisuar situaten e klientit

• Nderhyrjet infermierore kryhen per te monitoruar gjendjen shendetesore, per te parandaluar, zgjidhur ose kontrolluar nje problem, per te ndihmuar ne kryerjen e aktiviteteve te perditshme ose per te promovuar shendetin optimal dhe pavarsine e klientit.

• Zgjedhja e duhur e nderhyrjeve infermierore per nje klient kerkon njohuri klinike dhe praktike.

Page 54: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 54

III – PLANIFIKIMI…

1. Planifikimin e nderhyrjeve infermierore…

Tipet e nderhyrjeve jane si me poshte:

• Psikomotorike (pozicionimi, aplikimi)

• Psikosociale (mbeshtetje, eksplorim, kurajim)

• Edukues (demostrimi, mesimi, informata kthyese)

• Mirembajtja (kujdesi i lekures, higjena)

• Mbikqyrja (zbulimi i ndryshimeve)

• Inspektimi (stafi mjekesor)

• Social-kulturor (bashkeveprimi me klientin, integrimi i ndryshimeve kulturore ne regjimin e kujdesjeve)

Page 55: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 55

III – PLANIFIKIMI…

2. Dokumentimi i planit

• Nje plan kujdesi dokumenton procesin e zgjidhjes se problemit,

• Aftesia per hartimin e nje plani eshte kthyer ne nje veprim standart qe pritet te kryhet nga cdo infermier,

• Plani duhet te dokumentohet vetem nga infermieri, që te reflektoje perkujdesjet standarte te percaktuara nga institucioni dhe profesioni.

Page 56: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 56

III – PLANIFIKIMI…

2. Dokumentimi i planit…

Dy jane konceptet baze per hartimin e nje plani:

1. Plani perqendrohet tek klienti dhe infermieri,2. Plani eshte nje proces gradual, i cili evidentohet nga faktoret e

meposhtem:• Mbledhja e te dhenave te mjaftueshme per percaktimin e diagnozave te sakta,• Identifikimi i te pakten nje synimi per cdo diagnoze infermierore,• Per cdo synim duhet te identifikohen rezulatet e pritura,• Cdo nderhyrje duhet te hartohet per te arritur synimin e paracaktuar,• Cdo nderhyrje duhet te mbeshtet ne baza shkencore,• Vleresimi duhet te adresoj cdo synim te arritur, pjeserisht te arritur dhe

totalisht te paarritur

Page 57: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 57

IV – ZBATIMI

Infermieri/ja përdor 3 faza:• Përgatitja• Ndërhyrja (përmirëson, ruanë dhe mbronë shëndetin e njeriut)

3. Dokumentimi (problemin e njohur, diagnozën qartësuese dhe parashikimeve, KOMPJUTERI)

Përgjegjësia e infermierit/es për burimet e nevojshme për zbatim:• Koha• Personeli • Paisjet

Infermieri/ja duhet të dijë diagnozat infermierore, siq janë:1. Diagnozat reale (përjetimi nga personi në kohën kur është bërë vlerësimi i kujdesit infermieror)2. Diagnozat e mundshme (nuk janë të përjetuara nga personi në kohën e vlerësimit, por që flasin se treguesit janë

të pranishëm dhe problemet mund të shtohen nëse nuk ndërmiren masat e duhura)

Page 58: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 58

IV – ZBATIMI

• I referohet fazes se veprimit ne te cilin sigurohet kujdesi infermieror,

• Qellimi eshte te siguroje kujdes teknik dhe terapeutik per te ndihmuar ne arritjen e niveli optimal shendetesor te nje klienti,

Aftesite qe duhen per kete faze jane :• Aftesite intelektuale per zgjidhjen e problemeve te ndryshme,• Marrjen e vendimeve,• Edukimin,• Aftesite nderpersonale,• Aftesite teknike.

Page 59: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 59

IV – ZBATIMI …

Rimbledhja e te dhenave

• Gjate cdo takimi me klientin, infermieri mbledh te dhena, kontrollon situaten duke patur vemendje te plote per probleme te mundshme,

• Meqenese gjendja e klientit mund te ndryshoje shume shpejt dhe ne menyre dramatike infermieret profesioniste duhet te jene gjithmone ne gatishmeri per te vene re cdo shenje te dallueshme ose te fshehur,

• Perpara se infermierja te filloj kete plan duhet te sigurohet qe nderhyrjet e planifikuara jane akoma te vlefshme.

Page 60: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 60

IV – ZBATIMI …

Vendosja e prioriteteve

• Meqenese gjendja e nje personi ndryshon vazhdimisht edhe prioritet ndryshojne vazhdimisht,

• Keto prioritete jane percaktuar ne baze te informacionit te marre. Gjate percaktimit te ketyre prioriteteve infermerja rradhit nje sere faktoresh,

• Nje problem primar ka nevoje per nje nderhyrje te menjehershme, por kjo nuk do te thote se problemet e tjera do te anashkalohen,

• Prioritete mund te vihen cdo moment, cdo ore, cdo dite, jave, ose ne periudha me te gjata.

Page 61: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 61

V – VLERËSIMI PËRFUNDIMTAR

• Percaktohet si gjykimi i efektivitetit te kujdesit infermieror ne permbushjen e qellimeve te caktuara, vleresim ky qe bazohet ne kunderpergjigjen e klientit,

• Kjo faze perbehet nga nje permbledhje e plote dhe sistematike e nderhyrjeve infermierore dhe nga nje vleresim i arritjeve te klientit,

• Nje vleresim kritik mbi keto arritje behet nga te dy palet, klienti dhe infermierja,

Page 62: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 62

V – VLERËSIMI PËRFUNDIMTAR…

• Megjithese paraqitet si nje faze me vete

vleresimi eshte nje proces qe fillon qe ne fazen e pare dhe zhvillohet ne gjithe fazat ne vazhdim,

• Nepermjet ketij procesi infermieri/ja kontrollon se sa te sakta dhe te pershtatshme kane qene veprimet, nderhyrjet, synimet e caktuara,

• Ai/ajo zbulon ndonje gabim te bere gjate fazave te meparshme

Page 63: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 63

V – VLERËSIMI PËRFUNDIMTAR…

Qellimet kryesore te kesaj faze jane:

• Mbledhja e te dhenave objektive dhe subjektive per gjykimin e kujdesit te dhene,

• Egzaminimi i kunderpergjigjes se klientit ndaj nderhyrjeve te bera,

• Vleresimi i permbushjes se synimeve te caktuara ose zgjidhjes se probleme te identifikuara,

• Vleresimi i bashkepunimit dhe perfshirjes se klientit, anetareve te familjes, infermiereve dhe pjeses tjeter te stafit mjekesor ne marrjen e vendimeve te ndryshme shendetesore,

• Monitorimi i kualitetit te kujdesit infermieror dhe efektin e tij ne gjendjen shendetesore te klientit.

Page 64: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 64

V – VLERËSIMI PËRFUNDIMTAR…

A. Aftesia e njohjes e standarteve e kujdesit infermieror

• Standartet e kujdesit jane formulime te bera nga organizata infermierore, nga borde mjekesore ose nga institucione shendetesore qe pershkruajne pergjegjesite e profesionit te infermieres/it, per te cilat ato japin llogari,

• Te njohesh keto standarte eshte e nevojshme te vleresohet kujdesi infermieror,

• Keto standarte drejtojne praktiken profesionale dhe sherbejne si strukture per vleresimin e ketyre praktikave.

Page 65: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 65

V – VLERËSIMI PËRFUNDIMTAR…

B. Aftesia e njohjes se kunderpergjigjes normale te klientit

• Njohurite e infermierit ne shume subjekte si fiziologji, patologji, biokimi, psikologji, sociologji dhe farmakologji luajne nje rol te rendesishem kur vleresohet kunderpergjigja e klientit.

Page 66: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 66

V – VLERËSIMI PËRFUNDIMTAR…

C. Aftesia e njohjes se koncepteve dhe teorive baze

• Konceptet dhe teorite baze sigurojne informacionin qe ndihmon ne vleresimin e planit infermieror.

• Nëse kunderpergjigja e nje klienti perputhet me synimin e formuluar ne baze te kocepteve dhe teorive atehere synimet e procesit infermieror jane arritur.

Page 67: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 67

V – VLERËSIMI PËRFUNDIMTAR…

D. Aftesia e monitorimit te efektivitetit te nderhyrjeve infermierore, nevojiten aftesi teknike dhe intelektuale si:

• Teknika intervistuese• Teknika identifikimi fizike dhe funksionale (inspektimi,

palpimi, degjimi) • Njohuri mbi aparaturat,• Teknika interpretimi te te dhenave laboratorike.

Page 68: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 68

V – VLERËSIMI PËRFUNDIMTAR…

E. Qenia vazhdimisht ne dijeni per zbulimet klinike

Infermieria perdor vazhdimisht zbulimet e reja per të:

• Permisuar metodat infermierore,

• Vendosur standarte te reja per perballimin e nje problemi,

• Permisimin e nderhyrjeve dhe praktikave infermierore.

Page 69: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 69

V – VLERËSIMI PËRFUNDIMTAR…

LLOJET E VLERESIMIT

Vleresimi struktural• Fokusohet ne atributet e ambientit ne te cilin jepet sherbimi

infermieror (aparaturat, stafi menaxherial, raporti inf./klient, etj)

Vleresimi i procesit• Fokusohet ne performancen e infermierit/es,

Page 70: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 70

V – VLERËSIMI PËRFUNDIMTAR…

LLOJET E VLERESIMIT…

Vleresimi i rezultateve

• Fokusohet ne klienti dhe kunderpergjigja e tij ndaj procesit infermieror,

• Grumbullohen të dhënat rreth gjendjes shëndetësore të pacientit,

• Krahasohen të dhënat me rezultatet,

• Vlerësohet ecuria, përmirësimi i gjendjes shëndetësore të pacientit,

• Arritja e rezultateve,

• Rishikimi i planit të kujdesit.

Page 71: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 71

V – VLERËSIMI PËRFUNDIMTAR…

Procesi i vlerësimit përfshin 4 etapa:

1. Grumbullimi i të dhënave rreth gjendjes shëndetësore të pacientit2. Krahasimi i të dhënave të grumbulluara me rezultatet3. Kryerja e një gjykimi rreth progresit të pacientit4. Arritja e rezultateve dhe rishikimi i planit të kujdesit

Grumbullimi i të dhënave

• Biseda me pacientin• Observimi• Ekzaminimi fizik• Rishikimi i dokumenteve

Page 72: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 72

V – VLERËSIMI PËRFUNDIMTAR…

Rezultati i arritur

Përmban 2 pjesë:1. Diagnozat infermierore janë zgjidhur2. Diagnozat infermierore nuk janë zgjidhur

Kur rezultati nuk është arritur atëherë përfshihen 6 pjesë, si:1. Reagimi i njeriut nuk është i përshtashëm2. Reagimi i njeriut është i përshtatshëm3. Rezultati nuk është i përshtatshëm4. Rezultati është i përshtatshëm5. Faktori i lidhur nuk është i përshtatshëm6. Faktori i lidhur është i përshtatshëm

Page 73: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 73

Referencat

• Ascroft B., Joensuu M., Kitinoja H., Kurki R., Latvasalo L., Pallaveshi L., Ranta-Ylitalo M. 1999. Individi, Mjedisi, Shëndeti dhe Kujdesjet Infermierore (faqe. 54-72)

• Basha.E, Pula.A, Tomja. A, Bazat e Infermieristikës së Përgjithshme, 2001, Tiranë

• Henderson.V përkthyer nga Basha. E, Parimet themelore të kujdesjeve infermierore, 1997

• Kadesha. K, Menaxhimi i burimeve njerëzore, Vlerësimi, Formimi i vazhdueshëm, 2004

• Laurousse, Mémo, Encyclopédie en 1 volume, Belgique, 2001

• Tushe.M, Formimi profesional, Nga deputues në ekspert, 2005, Tiranë

• http://images.google.com/images?hl=en&q=nursing+proces• www.csub.edu/nursing/csub_model.shtml • www.rhstemphousing.com

Page 74: 11.Procesi i kujdesit infermieror

Egla KRAJA Procesi i kujdesit infermieror 74

JU FALEMINDERIT