GÔÏI MÔÛ

I/ ÑAËT VAÁN ÑEÀ :

Trong chöông trình phaân soá cuûa moân toaùn lôùp 5, hoïc sinh ñöôïc hoïc baøi “Quy

ñoàng maãu soá caùc phaân soá”. Baøi hoïc naøy giuùp cho vieäc so saùnh , coäng

tröø phaân soá deã daøng hôn.

Khi luyeän taäp, neáu aùp duïng theo quy taéc trong saùch giaùo khoa thì hoïc sinh seõ

luùng tuùng khi phaûi quy ñoàng nhieàu phaân soá maø keát quaû cuûa chuùng laø

nhöõng phaân soá coù töû soá vaø maãu soá laø nhöõng soá lôùn.

Ví duï :

Tieát 17 : Baøi luyeän taäp ôû saùch giaùo khoa coù baøi taäp sau :

Quy ñoàng maãu soá caùc phaân soá sau :

8

7 , 156

vaø 127

Hay baøi : Quy ñoàng caùc phaân soá sau ñaây sao cho maãu soá chung cuûa noù beù

nhaát

15

7 , 32

vaø 65

ÔÛ trung hoïc cô sôû , hoïc sinh seõ ñöôïc hoïc caùch quy ñoàng maãu soá vôùi maãu

soá chung beù nhaát , nhöng ôû baäc tieåu hoïc laïi khoâng ñeà caäp ñeán caùch quy

ñoàng naøy .

Vaäy laøm caùch naøo ñeå giuùp hoïc sinh coù theå tìm ñöôïc maãu soá chung beù

Trang 1

nhaát khi quy ñoàng maãu soá caùc phaân soá ñoù ?

Trang 2

II/ GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ :

Theo saùch giaùo khoa hieän nay , coù hai tröôøng hôïp ñeå quy ñoàng maãu soá .

1/Tröôøng hôïp toång quaùt :Quy taéc :

Muoán quy ñoàng maãu soá hai phaân soá , ta coù theå laøm nhö sau :

-Laáy töû soá vaø maãu soá cuûa phaân soá thöù nhaát nhaân vôùi maãu soá cuûa

phaân soá thöù hai .

-Laáy töû soá vaø maãu soá cuûa phaân soá thöù hai nhaân vôùi maãu soá cuûa phaân

soá thöù nhaát .

VD :

Quy ñoàng maãu soá hai phaân soá sau :

10

7 vaø 8

3

Ta coù :

10

7= 810

87

××

= 80

56 ; 8

3 = 108

103

××

= 8030

2/Tröôøng hôïp rieâng :

Trong moät soá tröôøng hôïp coù theå quy ñoàng baèng caùch ñôn giaûn hôn : Ñoù laø khi maãu soá cuûa phaân soá naøy chia heát cho maãu soá cuûa phaân soá kia .

VD :

Quy ñoàng maãu soá hai phaân soá 32

vaø 65

, ta coù theå laøm nhö sau :

Vì 6 : 3 = 2 neân 32

= 23

22

××

= 64

Noùi chung , quy taéc quy ñoàng maãu soá deã nhôù , deã thuoäc nhöng thöôøng

daãn ñeán caùc phaân soá coù töû soá vaø maãu soá laø nhöõng soá lôùn .

VD :

Quy ñoàng maãu soá caùc phaân soá sau :

Trang 3

15

7 , 32

vaø 65

15

7 = 6315

637

××××

= 270126

; 32

= 6153

6152

××××

= 270180

; 65

= 3156

3155

××××

= 270225

Vôùi nhöõng baøi nhö ví duï treân, caùc em thöôøng maát nhieàu thôøi gian ñeå tính

toaùn vaø neáu nhö thöïc hieän theâm böôùc tính coäng tröø, caùc em seõ luùng tuùng

raát nhieàu khi ruùt goïn phaân soá ñeå keát quaû baøi tính luoân laø phaân soá toái

giaûn . Do ñoù, toâi ñaõ nghó ra caùch ñeå höôùng daãn caùc em tìm maãu soá chung

beù nhaát theo hai böôùc nhö sau :

Ta quay laïi ví duï treân :

Quy ñoàng maãu soá caùc phaân soá : 157

; 32

vaø 65

Caùch thöïc hieän :

Böôùc 1 : Choïn maãu soá lôùn nhaát laø 15 , laàn löôït gaáp leân 2, 3, 4,

...................................................laàn cho ñeán khi ñöôïc moät

soá chia heát cho caùc maãu soá coøn laïi 3 vaø 6

15 x 2 = 30

30 chia heát cho 3 vaø 6

Vaäy choïn maãu soá chung laø 30

Böôùc 2 : Thöïc hieän tìm caùc phaân soá baèng nhau vôùi maãu soá chung laø 30

157

= 215

27

××

= 3014

; 32

= 103

102

××

= 3020

; 65

= 56

55

××

= 3025

Vaäy laø ta ñaõ quy ñoàng maãu soá caùc phaân soá treân vôùi maãu soá chung beù nhaát

laø 30 .

Caùc ví duï khaùc :

Quy ñoàng maãu soá caùc phaân soá sau :

4

3 , 65

vaø 87

Trang 4

Böôùc 1 : Choïn maãu soá lôùn laø 8 ñem gaáp leân 2, 3,4 laàn

8 x 2 = 16 (a1oaïi vì 16 chia heát cho 4 nhöng khoâng chia heát cho 6 )

8 x 3 = 24 ( choïn vì 24 vöøa chia heát cho 4 laïi vöøa chia heát cho 6 )

Böôùc 2 : Tìm caùc phaân soá baèng nhau vôùi maãu soá chung laø 24

4

3 = 64

63

××

= 2418

; 65

= 46

45

××

= 2420

; 87

= 38

37

××

= 2421

VD :

Quy ñoàng maãu soá caùc phaân soá sau

7

3 ; 12

5 vaø 21

4

Böôùc 1 :

21x 2 = 42 ( loaïi vì 42 chia heát cho 7 nhöng khoâng chia heát cho 12 )

21 x 3 = 63 ( loaïi vì 63 chia heát cho 7 nhöng khoâng chia heát cho 12 )

21 x 4 = 84 ( choïn vì 84 vöøa chia heát cho 7 vöøa chia heát cho 12 ) Böôùc 2 :

73

= 127

123

××

= 8436

; 125

= 712

75

××

= 8435

; 214

= 421

44

××

= 8416

Vì vaäy , muoán quy ñoàng maãu soá caùc phaân soá ñöôïc ñuùng vaø nhanh , hoïc

sinh phaûi naém vöõng caùc böôùc khi quy ñoàng maãu soá , phaûi bieát vaän duïng

caùc trình töï ñaëc bieät ñeå nhanh choùng tìm ra maãu soá chung . Nhöng khi naøo

hoïc sinh seõ aùp duïng ñöôïc quy taéc , khi naøo seõ gaáp maãu soá lôùn leân nhieàu

laàn ? Ñoù cuõng laø ñieàu quan troïng khoâng keùm .

Hoïc sinh phaûi bieát nhaän daïng caùc phaân soá caàn quy ñoàng .

1.Vôùi caùc phaân soá maø maãu soá cuûa chuùng khoâng cuøng chia heát cho moät

soá naøo caû thì aùp duïng theo quy taéc cuûa saùch giaùo khoa.

VD :

Quy ñoàng maãu soá caùc phaân soá sau :

Trang 5

5

3 vaø 7

2 hoaëc 9

5 vaø 11

4

( 5 vaø 7 khoâng cuøng chia heát cho soá naøo caû , 9 vaø 11 cuõng khoâng cuøng

chia heát cho soá naøo )

2. Vôùi caùc phaân soá maø maãu soá naøy chia heát cho maãu soá kia thì caùc em

laáy maãu soá lôùn laøm maãu soá chung .

VD :

7

5 vaø 14

3 MSC laø 14 (vì 14 chia heát cho 7 )

9

5 vaø 18

11 MSC laø 18 (vì 18 chia heát cho 9 )

3.Vôùi caùc phaân soá maø maãu soá cuûa hai phaân soá cuøng chia heát cho moät

soá naøo ñoù thì seõ choïn maãu soá lôùn nhaát gaáp leân nhieàu laàn

VD :

Quy ñoàng maãu soá caùc phaân soá sau :

a/ 107

vaø 83

MSC laø 40

( vì 40 cuøng chia heát cho 10 vaø 8 )

b/ 187

, 156

vaø 127

MSC laø 180

( vì 180 cuøng chia heát cho 18;15 vaø 12 )

c/ 73

, 125

vaø 214

MSC laø 84

( vì 84 cuøng chia heát cho 7;12 vaø 21 )III/ KEÁT QUAÛ :

Qua tieát 17, baøi luyeän taäp vaø caùc tieát hoïc sau ( Coäng , tröø , so saùnh phaân

soá ) vôùi caùc böôùc thöïc hieän nhö treân . Trong lôùp toâi treân 80% soá hoïc sinh

bieát aùp duïng thuaàn thuïc quy ñoàng maãu soá vôùi caùch choïn maãu soá chung

beù nhaát . Nhôø ñoù , hoïc sinh tính toaùn caùc pheùp tính coäng , tröø vaø so saùnh

phaân soá hoaëc giaûi caùc baøi toaùn vôùi keát quaû laø nhöõng phaân soá toái giaûn

moät caùch nhanh choùng vaø deã daøng , ñôõ toán nhieàu thôøi gian

Trang 6

VI/ HAÏN CHEÁ :

Tuy nhieân vaãn coøn vaøi em do khaû naêng tính toùan , nhaåm , öôùc löôïng coøn

chaäm , chöa bieát caùch nhaän daïng ñeå tìm caùch quy ñoàng cho nhanh maø chæ

ñôn thuaàn aùp duïng theo quy taéc cuûa saùch giaùo khoa .

CUÏ THEÅ SÓ SOÁ VAÄN DUÏNG TOÁT COØN CHAÄM

Ñaàu naêm 40HS 30HS 10HS

Hieän nay 40HS 38HS 2HS

V/ KEÁT LUAÄN :

Toùm laïi , quaù trình daïy hoïc laø moät quaù trình hoïat ñoäng song phöông cuûa

thaày vaø troø nhaèm thöïc hieän caùc nhieäm vuï daïy vaø hoïc .

Quaù trình naøy chæ coù theå ñaït hieäu quaû cao khi caû thaày vaø troø cuøng tích

cöïc, chuû ñoäng, saùng taïo. Trong giaûng daïy moân toaùn , ngoaøi vieäc aùp duïng

caùc qui taéc ñeå giaûi toaùn , neáu giaùo vieân bieát tìm toøi nhanh nhaïy giuùp caùc

em tìm theâm caùc caùch giaûi khaùc ngaén goïn hôn seõ taïo nieàm höùng thuù say

meâ hoïc toaùn vaø ñôõ maát thôøi gian cho caû thaày vaø troø .

Treân ñaây laø moät soá kinh nghieäm nhôû trong coâng taùc giaûng daïy . Toâi mong

ñöôïc hoïc taäp theâm ôû caùc baïn ñoàng nghieäp .

Ngaøy 29 thaùng 3 naêm 2006

Ngöôøi thöïc hieän

NGUYEÃN HOØA HIEÄP

Trang 7

PHOØNG GIAÙO DUÏC - ÑAØO TAÏO TAÂN PHUÙTRÖÔØNG TIEÅU HOÏC TAÂN HÖÔNG

******

SAÙNG KIEÁN KINH NGHIEÄM

CAÙCH TÌM MAÃU SOÁ CHUNG NHOÛ NHAÁT

GIAÙO VIEÂN : NGUYEÃN HOØA HIEÄP LÔÙP : 5/1

NAÊM HOÏC : 2006 – 2007

Trang 8