111111 petrolheads
TRANSCRIPT
29/11/11
1
DO DO DO DO
van Petrolheads naar Treehuggers? Ervaringen uit SMILE project HAN Automotive
Rob van Beek
DO DO DO DO 11 november 2011
DO DO DO DO
29/11/11
2
DO DO DO DO
DOEL WORKSHOP
• overdragen van mijn ervaringen
• verkrijgen van uw inzicht ter verbetering van de
inbedding van duurzame ontwikkeling :
• in onderwijs (studenten)
• in organisatie (docenten, opleiding)
• met externen (bedrijfsleven, overheid)
DO DO DO DO
INHOUD
• Deel 1 (ca 30 min):
– korte impressie van de inhoud van het
onderwijs
– specifieke aandachtspunten (per opleiding)
– mijn ervaringen
• Deel 2 (ca 30 min):
– workshop: uw ervaringen/tips/suggesties
• Scope: onderwijs, organisatie, externen
29/11/11
3
DO DO DO DO
SMILE?
• Smile; klas 1e jaars studenten HAN Automotive
met speciale aandacht voor duurzame mobiliteit
middels extra VAK en aangepaste opdrachten
• DZO; vak duurzaam ontwerpen voor 3e jaars
HAN Industrieel Product Ontwerpen
DO DO DO DO
Wat weten we van Duurzame Ontwikkeling?
• Wat verstaan we eronder?
• Waarom is het zo ingewikkeld?
• Het duurzame sausje..
• Stadia in ontwikkeling van implementatie
29/11/11
4
DO DO DO DO
recente publicaties/ontwikkelingen
• www.ourcommonfuture.nl update van Brundtland
boek, Duurzaam Denken en Doen (400
vrijwilligers, opencrowdsourcing)
• www.degroenezaak.com groep bedrijven
• www.wikimobi.nl met uitgebreide w2w
voorbeelden
• www.zerauto.nl met kennishuizen door experts
DO DO DO DO
Waarom DO belangrijk?
• Automotive ontwerpers:
– Grote veranderingen in sector, van mechanisch naar
embedded
– Veranderingen van buiten de sector (bv Tesla,
biobrandstoffen)
– Steeds verder doordringende electronica, systemen
(van features naar hybride en full EV)
– Onzekerheid bij de grote merken; welke koers te
kiezen?
– Veranderingen in maatschappij; auto minder status,
veranderingen bestedingspatronen, regelgeving
– Grondstoffen
– Relatie energie met economie en klimaat
29/11/11
5
DO DO DO DO
Waarom DO belangrijk?
• IPO ontwerpers:
– invloed product op consumentengedrag
– kritisch zijn op technologische ontwikkelingen
– Mogelijkheden nieuwe technologien en materialen
– Toegang consumenten tot productietechnieken (3d
printers, vgl. DTP)
– Nieuwe methodes, visie op productontwikkeling (c2c,
TNS, biomimicry, TBE)
– Naast productgericht vooral mensgericht,
samenwerking> uit ivoren toren, open source
DO DO DO DO
Hoe relevantie duidelijk maken?
• Link tussen stof en eigen vakgebied moet
herkenbaar zijn of worden, goed gekozen
voorbeelden (buiten > binnen)
• Externen laten vertellen, gastles
• Aanhaken bij actualiteit, nieuwsberichten,
congressen
• Zelf ervaren, opdracht in les
29/11/11
6
DO DO DO DO
OVEREENKOMSTEN
• Kern van duurzame ontwikkeling
• Visie op duurzame ontwikkeling
• Onderwerpen materiaal en energie
• Lesmethode; afwisselend theorie, opdrachten in
les en gastlessen/excursies
• Stimuleren betrokkenheid student
• Basisboek Duurzame Ontwikkeling, Roorda
DO DO DO DO
Kern van Duurzame ontwikkeling
• Ketenbenadering, systeemdenken is essentieel
• Transities nodig
• Multidisciplinair
• Samenwerken
• Complex
• Streven naar meervoudige waarde ontwikkeling
• Inzet analyse/ontwerp/ontwikkel methoden
29/11/11
7
DO DO DO DO
Materialen/grondstoffen
• Schaarste
• Uitputting
• Recycling vs hergebruik, downcycling, upcycling
• Smile: lightweigth
• IPO; LCA, LiDS, biokunststoffen,
overeenkomsten
DO DO DO DO
Waarom recyclen?
• Grondstofvoorraden zijn eindig
intro – kringloop - eigenschappen
Bron grafiek: Newscientist, Armin Reller (Univ Augsburg), Tom Graedel (Yale University)
29/11/11
8
DO DO DO DO
Hergebruik
‘Het hergebruiken van een product al dan niet
voor een ander doel’
DO DO DO DO
Energie
• Relatie met economie en CO2
• Transitie van fossiele naar
hernieuwbare/duurzame bronnen
• Smile: w2w, aandrijflijnen
• IPO: Trias Energetica
29/11/11
9
DO DO DO DO Bron: http://energietransitiemodel.nl/
DO DO DO DO
bron: www.zeekracht.nl
29/11/11
10
DO DO DO DO
W2W analyses
DO DO DO DO
Gastlessen/excursies
• M.n. SMILE
• Hoe gaat de ‘buitenwereld’ met duurzame
ontwikkeling om
• Welke verschillen in inzicht over dezelfde
onderwerpen; aanzet tot kritisch nadenken en
besef complexiteit
• Vb: discussie over biobrandstoffen, impact van
batterijen
29/11/11
11
DO DO DO DO
DO DO DO DO
Boek Duurzame Ontwikkeling
• Weeffouten:
• Eenrichtingsverkeer
• Positieve terugkoppeling
• Ongelijke verdeling
• Roofbouw
• Onbalans PPP
29/11/11
12
DO DO DO DO
Eenrichtingsverkeer
• Uitputting grondstoffen/voedingssstoffen
• Cradle to grave
• broeikaseffect
DO DO DO DO
Ecologische voetafdruk
• Mate van beslag op de beschikbare bronnen:
– Hernieuwbare,
– Niet hernieuwbare,
uitgedrukt in ha. (fair share: ca 2 ha/pp)
• maar ook een indicator als alternatief voor BNP
29/11/11
13
DO DO DO DO
Transitie; oplossing voor weeffouten
• drastische veranderingen
• overschakeling op ander systeem
• is niet zeldzaam!
• vb. jaren ’60, binnen 10 jaar > wat?
• vb. jaren ’90-’00, binnen 5 jaar > wat?
• nodig: transities in landbouw en voedsel systeem
• en welke nog meer?
DO DO DO DO
Transities
• Jan Rotmans
• Urgenda, www.urgenda.nl
• http://transitiontowns.nl/
• Downloaden: Transitie agenda voor Nederland
via: www.drift.eur.nl
• www.senternovem.nl/energietransitie/index.asp
• Energietransitiemodel: zelf energiemix bepalen
29/11/11
14
DO DO DO DO
MIJN ERVARINGEN
DO DO DO DO
Ervaringen
• met studenten
• binnen onderwijsorganisatie
• met externen/bedrijfsleven
29/11/11
15
DO DO DO DO
Ervaringen met studenten
• Pluspunten:
– vanuit zichzelf betrokken
– geven feedback, sturen berichten door
– proberen bedrijven mee te nemen
• Minpunten:
– ‘het zal wel meevallen’, kleine beetjes helpen
ook, we zoeken het zelf wel uit
– zoveel onderwerpen, bijhouden is lastig,
sommige studenten zijn echt goed op de
hoogte
DO DO DO DO
Ontwikkeling studenten
• Kritische, onderzoekende houding
• Inzicht in eigen professionele inbreng
• Inzicht in eigen verantwoordelijkheid en rol en
van de groep
• Mondiale voetafdruk
• Docu Trendspotting Milaan
• ‘Arabische lente’, Occupy beweging
29/11/11
16
DO DO DO DO
Verschillen
• Opleiding specifieke onderwerpen
• Verschil in nivo; SMILE 1e jaars, IPO 3de jaars
• Verschil in motivatie; SMILE kiest, IPO krijgt
• Toonzetting en volgorde van onderwerpen is
belangrijk; Optimisten, pessimisten, realisten
DO DO DO DO
Ervaringen binnen organisatie
• Pluspunten:
– Veel betrokkenheid docenten
– Op vele plekken zijn al jaren ontwikkelingen
aan de gang
– Management neemt het nu ook serieus
• Minpunten:
– Neiging alleen op eigen vakgebied, eigen
organisatie te betrekken
– Onbekendheid wie wat doet
29/11/11
17
DO DO DO DO
Ervaringen met externen/bedrijfsleven
• Pluspunten:
– Enthousiasme bij bedrijven en studenten
– Ambitieuze projecten mogelijk (HTAS, CMMN,
HPBO)
– Meerwaarde samenwerken zichtbaar
• Minpunten:
– onderwijs tijdspad vs bedrijfsleven
– What’s in it for me? Effectieve samenwerking
– Moeilijk lagere-jaars projecten te vinden
DO DO DO DO
Burt-one
29/11/11
18
DO DO DO DO
DO DO DO DO
UW ERVARINGEN
29/11/11
19
DO DO DO DO
Ervaringen/tips/suggesties
• Groep A: studenten
– Hoe krijg je van een ik gericht een wij gerichte
groep, hoe sociale media te mobiliseren mbt
DO?
• Groep B: docenten/organisatie
– Hoe tot een snelle inbedding in curriculum te
komen?
• Groep C: externen/bedrijfsleven/overheden
– Welke organisatievorm maakt mogelijk echt
samen te werken?