111 (3168) 2014-10-02

18
86' (85 585 ĭ³£« Ĥ£¤©L ª£¬¢© HPDLO LQIR#DVWDQDDNVKDP\N] :::$67$1$$.6+$0<.= Ě 111 ÂÆÊÒÆμ 2 ĭÁÈÁÎ ÇÜÌ ÑæòðôâìéëáìüĬ ĬïĨáíåüĬòáĀòé äáèæó çüìĨü Ĭáèáîîáî âáòóáð ùüĨáåü +14°..+12° +6°.. +4° Çæì âáĨüóü íæî çüìåáíåüĨü ïĦóġòóĄë íò Ëġî ùüĨôü òáĨáó íéîôó Ëġî âáóôü òáĨáó íéîôó Ëġî ĪèáĬóüĨü òáĨáó íéîôó ÂĪì ëġîäĄ æĦ çïĨáñĨü óæíðæñáóôñá n& çüì ÆĦ óĤíæîäĄ óæíðæñáóôñá n& çüì ɅNJLJ ǂǁǎƲLjǀƲ ǎɛnjȽǗlj əDž 2 РОЛДIН YЛКЕН-КIШIСI БОЛМАЙДЫ Бұған дейін хабарлағанындай, Парламент Сенатына депу- таттар сайлау Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың Жарлығына сәйкес «Қазақстан Республикасындағы сайлау тура- лы» конституциялық заңының 69-бабы мен Конституцияның 44-бабының 2-тармақшасына сәйкес, 2014 жылдың 1 қазанына белгіленген болатын. ãĖĠħıėěĠĤĘ ĢĤġ ĜĞģĖĚı ĚĖĩıħĨı ʶ˟˾˟ ʺಉ˵˟˭˧˳ˬ ˘˵ˮ˞˘೦ ʽ೪˶˾ˬ˘˲ ˳˘˲˘Ͳ ˥ˮ˞˘ ˘ˣ˘೪˳˵˘ˮ ˀ˟˳˱˶˙ˬˤ˪˘˳ ʿ˘˲ˬ˘˭˟ˮ˵˧ ˁ˟Ͳ ˮ˘˵ˮ˘ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳ˮ˘ˮ ˢ˘೮˘ ˞˟˱˶˵˘˵˵ ˳˘˥Ͳ ˬ˘˶ ˵˵˧ ʽ೦˘ˮ ˟ˬ˯˲˞˘ˬ೪ ˭ഉ˳ˬˤ˺˘˵˵೮ ˙˘˲ˬ೪ ˞˟˱˶˵˘˵˵˘Ͳ ˲ ೪˘˵˳˵ ʃǠȂǧ ƼǑLjǁǎNJƾ ǜǦǮǡǬ ÎĻÇÁÈ IJ¼½³ÇÁÎ³É ¼É×IJÎ¼Ï ¼ÛIJμÇÀ× ʶ˟˾˟ ʤ˳˵˘ˮ˘˞˘ ˘ˣ˘೪˳˵˘ˮˮ೮ ˵˲೦ˮ ˥Ͳ೪˲ˬ˳ ˢˤˮ˘೪ ˙˘ˮ˪˧ ;˃ʮʥͿ ˢ˟ˬ˧˳˧ ˙˯˥ˮ˾˘ ˱ഉ˵˟˲ ˳˘Ͳ ˵˱ ˘ˬ˶˾ˬ˘˲˞೮ ˵ˬ˟˭ ೪˘˙˧ˬ˟˵˧ˮ ˙˘೦˘ˬ˘˶ ˘೪˵˘ˬ˞ ˯ˬˢ˟˵˧˭˞˧ ˵˲೦ˮ ˥ Ͳ ϮϬϮϬ ˙˘೦˞˘˲ˬ˘˭˘˳ˮ ˢˣ˟˛˟ ˘˳˲˶ ˘˳ˮ˞˘ ˃ʮʥ ˢ˟ˬ˧˳˧ ˙˯˥ˮ˾˘ ˁ˟˥˹˶ˬˬˤˮ ˢഉˮ˟ ʥ˟˥˳˟Ͳ ˪˯˚˘ ˪˾˟ˬ˟˲˧ˮ˧೮ ೪ˤˬ˳ˮ˞˘ ˪˱ ˱ഉ˵˟˲ˬ˧ ˵˲೦ˮ ˥ ˳˘ˬˮ˱ ˙˧˵˵˧ Бағдарламаға қатысушылар 12 қыркүйектен 1 қазанға дейін сатып алушылар пулы мен тұрғын үйді жалға алушылардың төлем қабілеттілігіне қайта бағалау жүргізу үшін банкке құжаттарын өткізуге тиіс болатын. Астана қаласы әкімдігі баспасөз қызметінің хабарлауынша, банк төлем қабілеттілігін растаған бағдарлама қатысушыларының тізімін аптасына бір рет Астана қаласының Тұрғын үй басқармасына жолдап отырады. Аталған ведом- ство сатып алу-сату келісімін жасап, оны Аста- на қаласының Әділет департаментінде тіркеу үшін төлем қабілеттілігін растаған бағдарлама қатысушыларын шақырады. Келісімдер Әділет департаментінде тіркелген соң несиелеу про- цедурасынан өткізу үшін банкке жіберіледі. Еске сала кетейік, 2014 жылы Астанада «Қолжетімді тұрғын үй - 2020» бағдарламасы аясында Брусиловский, Иманов және Жұбанов көшелерінің қиылысында 272 пәтерлік тұрғын үй кешенінің құрылысы қолға алынған. Оны 2015 жылы аяқтау жоспарланған. Соны- мен қатар, «Қолжетімді тұрғын үй - 2020» бағдарламасын жүзеге асыру аясында салынған мына тұрғын үйлерді биыл тапсыру көзделіп отыр: Сауран және №24 көшелердің қиылысындағы көп пәтерлі тұрғын үй кешені, Сейфуллин және Бейсекова көшелерінің қиылысындағы көп пәтерлі тұрғын үй кешені, Жұмабаев даңғылы мен Қордай көшелерінің арасында Айнакөл көшесінде орналасқан көп пәтерлі тұрғын үй кешені (1-лот), Жұмабаев даңғылы мен Қордай көшелерінің арасында Айнакөл көшесінде орналасқан көп пәтерлі тұрғын үй кешені (2-лот), Жұмабаев даңғылы мен Қордай көшелерінің арасында Айнакөл көшесінде орналасқан көп пәтерлі тұрғын үй кешені (3-лот). 16 ǵʽȂǷdzǧǴǴǧǴ ² ǵǴ Ǹ˅Ƿǧʽ ʽ˅DzǧʽʽǧʹȂǸ ʤ˳˵˘ˮ˘ ೪˘ˬ˘˳ˮ˞˘ ϮϬϭϰͲϮϬϭϱ ˢˬ˞˘˲˞˘೦ ˢˬ˵˶ ˭˘˶˳˭ ˟˲˵˟೮ ˙˘˳˵˘ˬ˘˞ 14

Upload: -

Post on 04-Apr-2016

245 views

Category:

Documents


7 download

DESCRIPTION

АСТАНА АҚШАМЫ №111 (3168) 2 қазан

TRANSCRIPT

Page 1: 111 (3168) 2014-10-02

111 2

+14°..+12°+6°.. +4°

2

РОЛДIН YЛКЕН-КIШIСI

БОЛМАЙДЫ

Бұған дейін хабарлағанындай, Парламент Сенатына депу-т а т т а р с а й л а у Қ а з а қ с т а н Республикасының Президенті

Н ұ р с ұ л т а н Н а з а р б а е в т ы ң Жарлығына сәйкес «Қазақстан Республикасындағы сайлау тура-лы» конституциялық заңының

69-бабы мен Конституцияның 44-бабының 2-тармақшасына сәйкес, 2014 жылдың 1 қазанына белгіленген болатын.

Бағдарламаға қатысушылар 12 қыркүйектен 1 қазанға дейін сатып алушылар пулы мен тұрғын үйді жалға алушылардың төлем қабілеттілігіне қайта бағалау жүргізу үшін банкке құжаттарын өткізуге тиіс болатын.

Астана қаласы әкімдігі баспасөз қызметінің хабарлауынша, банк төлем қабілеттілігін растаған бағдарлама қатысушыларының тізімін аптасына бір рет Астана қаласының Тұрғын үй басқармасына жолдап отырады. Аталған ведом-ство сатып алу-сату келісімін жасап, оны Аста-на қаласының Әділет департаментінде тіркеу үшін төлем қабілеттілігін растаған бағдарлама қатысушыларын шақырады. Келісімдер Әділет департаментінде тіркелген соң несиелеу про-цедурасынан өткізу үшін банкке жіберіледі.

Еске сала кетейік, 2014 жылы Астанада «Қолжетімді тұрғын үй - 2020» бағдарламасы аясында Брусиловский, Иманов және Жұбанов көшелерінің қиылысында 272 пәтерлік тұрғын үй кешенінің құрылысы қолға алынған. Оны 2015 жылы аяқтау жоспарланған. Соны-мен қатар, «Қолжетімді тұрғын үй - 2020» бағдарламасын жүзеге асыру аясында салынған мына тұрғын үйлерді биыл тапсыру көзделіп отыр: Сауран және №24 көшелердің қиылысындағы көп пәтерлі тұрғын үй кешені, Сейфуллин және Бейсекова көшелерінің қиылысындағы көп пәтерлі тұрғын үй кешені, Жұмабаев даңғылы мен Қордай көшелерінің арасында Айнакөл көшесінде орналасқан көп пәтерлі тұрғын үй кешені (1-лот), Жұмабаев даңғылы мен Қордай көшелерінің арасында Айнакөл көшесінде орналасқан көп пәтерлі тұрғын үй кешені (2-лот), Жұмабаев даңғылы мен Қордай көшелерінің арасында Айнакөл көшесінде орналасқан көп пәтерлі тұрғын үй кешені (3-лот).

16 14

Page 2: 111 (3168) 2014-10-02

2www.astana-akshamy.kz

E-mail: [email protected]

«Ұлттық медиа тобы» холдингі директорлар кеңесінің төрайымы қызметіне көркем гимнастикадан олимпиада чемпионы, бұрынғы РФ Мемлекеттік Думасының депутаты Алина Кабаева сайланды.

. Америкалық «Forbes» журналы осымен 21-рет «Microsoft» корпорациясының негізін қалаушы 58 жастағы Билл Гейтсті «елдегі ең бай миллиар-дер» деп танып отыр. 2014 жылдың 29 қыркүйегіндегі мәліметтерге сәйкес, Гейтстің байлығы 81,2 млрд долларға тең.

Британияның Тивертон ауылында тұратын Сильвертон әулетінде 1913 жылдан бері қыз бала туып көрмепті. Биылғы қыркүйекте 43 жастағы Джереми Сильвертон мен 36 жастағы Даниелла Эндрюз отбасында жүз жыл күткен қыз бала жарық дүниеге келді.

Цзилинь провинциясының орман шаруашылығы басқармасының шешімімен Чанбайшань тауларында Цзэнфэнлин қорығы құрылды. Мұнда осы жерден табылған 2735 жылдық шілік ерекше қорғалуға алынатын болды.

Итибере де Андраде есімді Рио-де-Жанейро тұрғыны үйінің артында өсетін өсімдіктерден түрлі музыкалық аспаптар жасады. Ол «Мақсатым – нарыққа шығу емес, табиғаттың берген байлығын дәріптеу» дейді.

«АЛЖИР» мемориалдық кешенінде «Халық жүрегіндегі тұлғалар» тақырыбында бейнепано-рамалық көрме ашылды.

Тәуелсіздік сарайында «Үздік жыл мұғалімі» байқауының жеңімпазы марапатталады.

«Конгресс-холда» Мұғалімдер күніне арналған мерекелік шара өтеді. Басталуы: 16.00

Елордада биылғы тоғыз айда 17300 сәби дүниеге келді.

Шыны керек, айырықша таңбалы «крутой» нөмірлер бізде бұған дейін де жоғары бағаланып келді. Сондықтан, олар шенділердің сейфтерінде сақталып, тамыр-таныстықпен немесе жоғарыдан түскен қоңыраулар бойынша берілетін еді. Кей жағдайларда «бармақ басты, көз қыстымен» белгілі бір бағаға сатылатын да. Алайда, одан түскен қаржы жекелеген адамдардың қалтасында кететін. Қазір мемлекет сыбайлас жемқорлыққа қарсы бітіспес күрес ашып, осындай көлеңкелі жайлардың алдын алу мақсатында арнаулы заң қабылдап отыр.

Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі әкімшілік комитетінің бөлім бастығы Қанат Сәдуақасовтың айту-ынша, мұндай тәжірибе Тәжікстан мен Грузияда кеңінен қолданылып жүрген көрінеді. Біздің мамандар мұны өмірге енгізбес бұрын грузиндердің осы тұрғыдағы әдіс-тәсілдерін жете зерттеген екен. Мәселен, «жылына «2000» немесе «5000» ғана «мәртебелі нөмір» берілуі керек» деп шектеу

қою солардан алынған. Сонымен, қазіргі салық кодексіне сәйкес 100, 111, 200, 222, 300, 333, 400, 444, 500, 555, 600, 666, 700, 800, 888, 900, 999 таңбалы нөмірлер – 253724 теңгеге, ал, 001, 002, 003, 004, 005, 006, 007, 008, 009, 777 санды нөмірлер – 422256 теңгеге сатылады.

– Мұндағы мақсат жең ұшынан жалғасуды болдырмау және жүргізушілердің тең құқылығын қамтамасыз ету. Ендігі жерде ақшасы бар адам қандай таңбалы нөмір аламын десе де, өз еркі. Өтініш білдірсе болды, сатып ала береді. Әрі одан түскен қаржы да бюджетке түсіп, адамдардың әл-ауқатын жақсартуға жұмсалады, - дейді Қанат Сушыұлы.

Жақсы СӘТҰЛЫ

(Басы 1-бетте)

Қалалық сайлау комиссиясының төрағасы Марат Әубәкіровтің айту-ынша, бастапқыда Астана қаласынан Сенат депутаттығына кандидат ретінде төрт адам тіркелгенімен, сайлауалды науқаны кезінде Серік Қанафиннен өз кандидатурасын алып тастау жөнінде өтініш келіп түскен. Осылайша, Сенат депутат-тарын сайлау жөніндегі арнаулы бюллетеньге Астана қаласынан үш кандидат – Серік Жақсыбеков, Александр Смородин, Бейсембек Қаратаев тіркелді.

– Сенат депутаттарын таңдау жа-нама сайлау құқы негізінде жасырын дауыс беру арқылы жүзеге асады. Жанама сайлау құқы – Парламент Сенаты депутаттарының сайлауында дауыс беруге тек қана таңдаушылар, яғни, мәслихаттар депутаттары ғана қатысады дегенді білдіреді.

Елордадағы дауыс беру ісіне 25 таң-даушы қатысып, барлық дауысты есептегеннен кейін қалалық мәслихат депутаттарының басым бөлігі өз дауыстарын Серік Жақсыбековке бергені белгілі болды. Осылайша, С.Жақсыбеков жалпы дауыстардың 23-ін жинаса, А.Смородинге екі таңдаушы ғана дауыс берген. Ал, Б.Қаратаевқа дауыс бергендер жоқ,- деді қалалық сайлау комиссиясының төрағасы.

Қалалық мәслихаттың депутаты Зейнолла Шибкенов сайлауға ал-ғашқылардың бірі болып келді.

– Бүгін мен өз таңдауымды жа-садым. Меніңше, Парламенттің жоғарғы палатасында біздің қаланы өте жақсы білетін, осы жерде туып-өскен, осы қаланың өркендеуіне үлес қосқан азамат отыруы керек деп есептеймін. Сондықтан, өз дауысым-ды елорда тұрғындарына, тұтастай алғанда, қазақстандықтарға қолұшын

бере алатын азаматқа бердім, - деді депутат.

Халықаралық бақылаушылар Се-нат депутаттарын сайлауға жоғары баға берді. Бұл ретте Әзербайжан Орталық сайлау комиссиясы төр-ағасының орынбасары Натик Мамедов: «Біз бүгін Астанадағы сайлау үдерісін байқап, ашық әрі демократиялық жолмен өткеніне куә болдық. Сенат депутаттығына сайлау Қазақстан халқы үшін үлкен маңызға ие. Себебі, бүгін сайланған депутаттар ел мүддесі үшін қызмет ететін болады» деді.

Басқа бақылаушылар да сайлау өткізуде Қазақстаннан үлгі алатын тұстар барын атап өтті. Жалпы, қалалық сайлау комиссиясының төрағасы сайлау барысында еш-қандай ескерту түспегенін және заң бұзу көріністерінің болмағанын жеткізді.

Гүлбаршын ӨКЕШҚЫЗЫ

Page 3: 111 (3168) 2014-10-02

3www.astana-akshamy.kz

Бетт

і дай

ынд

аған

: Таң

атар

ТӨ

ЛЕУҒ

АЛИ

ЕВ. Д

ерек

көзд

ері:

www.

asta

na.k

z, ww

w.in

form

.kz,

baq.

kz

«Нұр Отан» партиясы Астана қалалық филиалы төрағасының бірінші орынбасары, Астана қаласы мәслихатының депутаты Сапар Ахметовтің қатысуымен өткен мерекелік шара барысында аудан әкімі Б.Сағын құттықтау сөз сөйледі.

– «Қарты бардың – қазынасы бар». Саялы бәйтерек, данагөй тұл ға қарттарымыздың өмірі мен еңбек жолдары өсіп келе жатқан өскелең ұрпаққа үлгі-өнеге болса, біздің міндетіміз үлкен алдында жас қарызы, ата алдында бала қарызы – әдеп пен сый екенін ешқашан естен шығармай, қарттарға құрмет көрсету, - дей келе, аудан басшысы барлық егде жандарды мерекемен құттықтады.

Осындай игілікті шаралар қа-

тарында Алматы ауданының «Се-руен», «Porta Fortuna» қонақ үй кешені, «Сұңқар, «Зейд», «Ақ бұлақ», «Данияр», «Тойбастар» мейрамханаларында көргендері мен көңілдеріне түйгендері мол, көкірегі қазына 900-ден аса ҰОС ардагерлері мен тыл еңбеккерлеріне және еңбек ардагерлеріне мерекелік дастарқан жайылып, мерекелік сый-сияпаттар тарту етілгенін атап өтуге тиіспіз.

Со н ы м е н қ атар, « А с та на Тазалық» ЖШС, «Астана Көгал-дандыру құрылысы» АҚ», «Аста-на Су арнасы» МҚКК, «Астана Өнім» АҚ, «Астана Тазарту» ЖШС ұжымдары ұзақ жыл қызмет атқарған, бүгінде құрметті демалы-ста жүрген ардагерлерін шақырып, сый-құрметке бөледі.

Мәресіне жеткен акция жөнінде баяндаған қалалық білім басқармасы басшысының орынбасары Қасымхан Сенғазыевтың айтуынша, «Мектепке жол» акциясы аясында «Бірінші сыныпқа бірінші рет», сауда орында-рында мектепке қажетті заттарды қабылдауға арналған контейнерлер орнатқан «Қайырымды қолдар» және «Баланы мектепке дайындаймыз» атты үлкен-кіші ша-ралар ұйымдастырылды. Сонымен қатар, 16-23 тамыз күндері өткен мектеп жәрмеңкелерінде оқушы формалары мен кеңсе тауарлары 50 пайызға дейінгі төмендетілген бағамен сатылды.

Аталмыш акцияға қолдау көрсеткендері үшін «ҚазАэроСервис», «Бәйтерек» ұлттық басқарушы холдингі, «Цесна Банк» акционерлік қоғамы, «ҚазақТүрікМұнай» ЖШС, «Дар», «KZ» қоғамдық қорлары мен «Тұран Астана» университеті марапатталды.

Жиын соңында бірнеше мектептің оқушыларына қыстық киім үлестірілді.

Орынбек ӨТЕМҰРАТ

Жылда елімізде 1 қазан халықаралық Қарттар күні ретінде аталып өтеді.

Бұл – өздерінің қажырлы еңбегімен отанымыздың гүлденуіне, өркендеуіне мол үлесін қосқан аға ұрпақ өкілдеріне деген құрмет, ілтипат күні.

Бүгінгі таңда зейнеткерлікке шыққанына қарамастан егде жандардың көпшілігі халық шаруашылығының әр саласында қызметтерін жалғастырып жатыр, қаламыздың қоғамдық өміріне, ардагерлер ұйымына белсене қатысуда.

Сіздерді осы тамаша мерекемен құттықтай отырып, тек бүгін ғана емес, қашан да ардагерлер еңбек ұжымдарының, қоғамдық ұйымдардың, бизнес құрылымдарының назарынан тыс қалмайды деп сенеміз.

Сіздерге зор денсаулық, отбасыларыңызға амандық тілеймін!

Ізгі тілек білдіруші:А.СЫЗДЫҚОВ,

қалалық ардагерлер кеңесінің төрағасы

Жиналған 20-дан аса қарт әріптес дастарқан басында еңбектен қол үзбеген еңселі шақтары жайында әңгімелесіп, қосыла ән шырқап, арқа-жарқа болып тарқасты. Қалалық «Ардагер» музыкалық хорының жетекшісі Галина Аксе-нова «Біз қарттықтың емес, қарттардың мерекесін тойлап жатырмыз. Мұндай кездесулер – егде тартқан адамдар үшін үлкен қуаныш» дейді. Бұл мекемеде жұмыс істеген алпыс шақты ардагер бар. Бәрі бір жерде табан аудармай 25 жылдан бастап 50 жылға дейін еңбек еткен.

«Мехколонна-56» мекемесінің бұрыннан істеп келе жатқан басшысы Болат Қуанышев зейнеткер болса да, әлі күнге дейін өзі басқарып отыр. Отырысқа келген қарт-тар дың көбі – замандас әріптестері. «Жылына бір келетін ме рекеде осында еңбек етіп, зейнетке шыққан қарттарды жи нап, елеп-ескеріп, құттықтадық. Бұл – біздің міндетіміз. Ден саулығы жарамай келе алмай қалғандары да назардан тыс қалмады. Үйлеріне барып, сыйлықтарын табыстадық» дейді ол.

Қазан айын қайырымдылық айына айнал-дыруды ойластырған аудан әкімдігіндегілер алдымен аудан зейнеткерлері үшін «Бәй-терек» монументі, Тәуелсіздік сарайы, Ұлттық мұражай секілді мәдени ошақтарға тегін экскурсия ұйымдастырды. Одан соң Назарбаев университетінің және «Зерде» ұлттық ақпараттық-коммуникациялық холдингінің қолдауымен ауданның 16 ардагері мен тыл еңбеккерінің, сондай-ақ зейнетақысы төмен зейнеткерлердің үйлеріне мерекелік азық-түлік қапшық-тарын апарып берді. «Халық денсаулығы – ел байлығы» ұстанымымен «Ұлттық медициналық холдингі» АҚ 35 зейнет-керге медициналық тексерістерден тегін өтуге жағдай жасады. Сондай-ақ,

мекеме басшыларының тапсырмасы бойынша арнаулы дәрігерлер бригадасы құрылып, зейнеткерлердің үйлеріне барып медициналық қызмет көрсетуді жоспарлап отыр.

«Мағжан-2006» ЖШС ауданның төрт жалғызілікті, жекеменшік жер үйде тұратын зейнеткеріне қысқы маусымға көмір беру арқылы материалдық көмек көрсетсе, «Астана» халықаралық әуежай» АҚ және «Казаэронавигация» РМК кәсіп орын-дарында қызмет еткен, қазіргі таңда еңбек демалысындағы зейнеткерлер де назардан тыс қалған жоқ.

Аудан әкімдігінің ішкі саясат бөлімі қызметкерлерінің мәлімдеуінше, қарттар мерекесі бір ай бойы аталып өтіледі. Мә-

селен, осы айда 70 зейнеткерге «Албан» мейрамханасында мерекелік түскі ас берілсе, ұлттық спорт түрлері және бұқаралық, сауықтыру-дене шынықтыру клубының қолдауымен аудан зейнеткерлері арасында шахмат, дойбы, тоғызқұмалақ спорт түр-лерінен жарыстар да өткізіледі. Осылайша, қазан айының соңына дейін Денсаулық басқармасының ұйымдастыруымен «Шұбар», «Заречный», «Пригородный», «Тельман» тұрғын алаптарындағы зейнет-керлер тегін флюроографиялық тексерістен өткізіледі. Қарттар күні мерекесіне тұстас келген ұлық мейрам – Құрбан айт күні «Нұр Астана» мешітінің қолдауымен ау-дан зейнеткерлеріне, мүмкіндігі шектеулі жандарға ет таратылады.

Жиында «Интернациональный» бастауыш партия ұйымының төрайымы Майра Қоразова ардагерлердің еңбек жолына, олардың жас ұрпақты отансүйгіштікке, патриоттыққа тәрбиелеудегі рөліне тоқталып өтті.

Бүгінде Интернациональный, Мичурино және Күй-генжар кенттерінде 540 қария тұрып жатса, олардың біреуі – соғыс ардагері, алпыс сегізі – тыл еңбеккерлері. қалғандары – еңбек ардагерлері.

«Астана өнім» директорының орынбасары Қайрат Байдоллаұлының айтуынша, мұндай шара жыл сайын өтеді екен. «Қарттар мұнда көңіл көтеріп, әңгімелерін айтып, сергіп қалады» дейді ол.

Ал, Жамбыл Жабаев атындағы №4 мектеп-гимназия да ардагер ұстаздарға арналған «Достық әуені» атты кеш өтті.

«Жас Отан» жастар қанаты, Астана қаласы әкімдігі мемлекеттік филармониясы мен аталмыш мектеп әкімшілігінің ұйытқы болуымен ұйымдастырылған кеште Қазақ халық аспаптар оркестрі Түркештің «Көңілашар», Дәулеткерейдің «Кероғлы», Дайрабайдың «Дайрабай» күйлерін, Моцарттың «Түрік маршын» орындап, тыңдаушы жұрттың ризашылығына бөленді. Мереке иелерінің құшағы гүлге толды. «Мейрамдарда ұмыт қалған күніміз жоқ. Тіпті, жай күндері де шәкірттеріміз хабарласып, амандығымызды сұрап тұрады» дейді зейнеткер мұғалім Нұрия Болатқызы.

Еркежан СӘТІМБЕК,Мәдина ЖАҚЫП

Page 4: 111 (3168) 2014-10-02

4www.astana-akshamy.kz

E-mail: [email protected]

АРТРОЦИН емдік қасиеттерге ие, ол буынның сырқырап ауыруын және қабынуын басады. Қалыпқа келтіретін тиімділігінің арқасында буыныңыздағы түйткілдерді ұзақ уақыт бойы ұмытасыз. АРТРОЦИН кешеніне капсула, крем және гель кіреді. Оның құрамы тек табиғи заттардан тұрады! Бұны кешенді курс арқылы қабылдаған жөн. Оның нәтижесін көп ұзамай көретін боласыз.

АРТРОЦИН капсуласы жеті табиғи құрауыштан құралған, ол шеміршек және сүйек тіндерін қалыпқа келтіреді. Бұл капсула қабынуға және ісінуге қарсы әрекетке ие, осындай қасиетінің нәтижесінде буынның жағдайы жақсарып, жүрісіңіз жеңілдейді. Капсуланың тағы бір түрі – АРТРОЦИН ФОРТЕ, ол остеопорозды емдеуге арналған. Бұл дерттен кальций мен D3 дәруменінің үйлесімділігі қорғауды қамтамасыз етеді.

Алматы қаласындағы анықтама телефоны: (727) 297-59-59, www.riapanda.ruШұғыл желідегі тегін телефон: 8-800-080-59-59 (жұмыс уақыты: 08.00-23.00)

АРТРОЦИН кремі буындағы ауыруды жойып, түрлі зақым дардан сенімді сақтайды. АРТРОЦИН гелі буынға шұғыл көмек беруге жасалған. Ол ауыруды және қабынуды тез басып, тінді жақсартып, бұлшық етті қыздырады. Осындай қасиетінің нәтижесінде санаулы минуттардың ішінде жағдайыңыз айтарлықтай жақсарады.

Бетт

і дай

ынд

аған

: Әді

лбек

ЖАП

АҚ

,

*

,

*

«Северный» сауда үйінің тұсында салынып жатқан жол қапелімде бітпей қойғандықтан, қазіргі кезде 188-ші көше бойындағы «Назқоңыр» тұрғын үй кешені жанымен аулаға кіру қиындап кетті. Қашан көрсең де кептелген көлік, иелері жол жиегіне бей-берекет тастап кете барады. Сұрайын дегенім, басталғанына біршама уақыт өтсе де, жұмысы тұралап қалған жаңа көпірге дейінгі жол құрылысы қашан аяқталады? Білуімше, қаланың бас жоспарында аталмыш көшенің аты «2-ші Алматы» деп көрсетілген.

Жанат АМАНБАЕВ

Жақында аяғы ауыр туған әпкемді жоспарлы дәрігерлік тексерістен өткізейін деп Республика көшесінің бойындағы №2 қалалық емханаға ілестіріп апарып едім. Өйткені, тұрғылықты мекен-жайымыз бо-йынша осы емханаға қараймыз. Әпкем де осында тіркелген. Алайда, 208-кабинеттегі учаскелік дәрігер (кескін-келбеті азиаттыққа келеді, бірақ неге екенін, өзін Иванова деп

таныстырды) жөнді сөйлеспей, бізді қабылдамайтынын, әуелі әпкем сол жерде тұратын-тұрмайтындығын тексеретінін айтып бет бақтырмады. Сол үшін жұмыстан арнайы сұранып едік, енді әпкем әлгі «тергеуші» дәрігерді сарыла күтіп үйде отыруға мәжбүр. Жүкті әйелді жүгіртіп қоюды қашан қоямыз?

Самал

Мектептен балама бірнеше электрондық

о қ ул ы қ т ы ң т і з і м і н беріп жеберіпті . Оқу

бағдарламасы талап еткеннен кейін, сатып алуға дайынбыз. Бірақ бүкіл қаланы шарлап ойға да, қырға

да бардым, еш жерден таппадым. Былтыр «Ханшатыр» сауда-ойын-сауық орталығында сатқан, басқа жерге көшіп кетіпті. Бәлки, Білім басқармасы жөн сілтеп жіберер?

Жамбыл ӘЛКЕЕВ

Бұл – Тілендиев даңғылы бойындағы 36-шы үйдің балконынан түсірілген су-рет. Мінеки, бір апта болды, тырылдақ трактор ешқандай қауіпсіздік ережесін сақтамастан жер қазу жұмыстарын атқарып жатыр. Шұңқырдың тереңдігі кемінде 3 метр, бірақ нысанның жан-жағы қоршалмаған. Маңайда балабақша бар, балалар жазым бола ма деп қауіптенеміз. Тағы бір байқағаным, майлы топырақты айра-жайра қылып, көшеге балағына батпақ жабысты-рып шығатын ауыр техниканың доңғалағын сумен атқылап шаятын көлік жуу құрылғысы орнатылмаған. Ол аздай, үйіміздің алдына дейін кеспе тастан келістіре төсеген жолды бұзып тастады.

Саят СҰЛТАН

Сауал 29 қыркүйекте түсіп, 1 күнде жауап берілді

Сауал 23 қыркүйекте жолданып, 2 күнде жауап берілді.

Шағым 21 қыркүйекте түсіп, 5 күнде жауап берілді.

Шағым 28 қыркүйекте түсіп, 2 күнде жауап берілді

Page 5: 111 (3168) 2014-10-02

5www.astana-akshamy.kz

Жиынды ашып сөз сөйлеген оқу орнының ректоры Ерлан Сыдықов қарияларымыздың қадіріне жет-пеу, оларды қартайғанда Қарттар үйіне өткізіп жіберу біздің қоғам ға жат екенін алға тартып, өрке ниет көшімен ілесіп келген осы келең-сіздікке ұлт азаматтарының үн қатуын көздегендерін жеткізді. « П р е з и д е н т і м і з Н ұ р с ұ л т а н Назарбаев жастар алдында сөйлеген сөзін де: «Қазақстан – күрделі әлем-нің бір бөлшегі. Сол себепті, көп нәрсе жас қазақстандықтардың еңбек сүйгіштігіне, төзімділігіне, бел сенділігіне, табандылығына және жауапкершілігіне тәуелді болады. Бұлар жастарымыздың ең жақсы

Бүгінгі таңда Сарыарқа ауданында 25 000 зейнеткер тіркелген. Олардың арасында 103-і Ұлы Отан соғысына қатысқан. Жалпы, аудандық арда-герлер кеңесінің жанында 124 бір-лестік бар. Олар егде адамдардың бос уақыттарын тиімді өткізіп, түрлі қоғамдық шараларға қатысуына мұрындық болып келеді. Осылайша, аудандағы көп зейнеткер құрметті демалысқа шықса да, әлі де ел игілігі үшін еңбек етіп, жастарға үлгі-өнеге көрсетуде. Осы жөнінде кеңінен әңгімелей келе, аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы Әбенғаппас Ах-метов атқарылып жатқан жұмыстар туралы баяндады. Оның айтуын-

ша, аудан ардагерлері жыл сайын Астанада өткізілетін сенбіліктерге қатысып, елордамыздың гүлденіп-көркеюіне үлес қосумен бірге, айтулы мерекелерге орай ұйымдастырылатын мазмұнды да қызықты шараларға құрметті қонақ ретінде шақырылады. Сондай-ақ, Елбасының жыл сайынғы Қазақстан халқына арнаған Жол-дауын талқылауға белсене атсалы-сады. Бұл тұрғыда қариялар жайы Президентіміздің дәстүрлі халыққа Жолдауында назардан тыс қалған емес.

Одан әрі Республикалық ардагерлер ұйымы орталық кеңесі төрағасының орынбасары Бекболат Мұқышев залда отырған әріптестеріне қарап: «Сіздерді егде адамдар деуге мүлде аузым бармайды. Өзімді құдды бір комсомолдар ұйымының кезекті оты-рысында отырғандай сезініп тұрмын» деді. Ал, қалалық ардагерлер кеңесінің төрағасы Амангелді Сыздықов зей-

қасиетіне айналады деп сенемін» деген еді.

«Дәстүр – елдіктің алтын арқауы. Бұл – білім жүйесі үшін аса қажет. Биыл Рамазан айындағы ауызашарда Елба-сымыз ата-ананы, қарттарды қадірлеу мәселесін ерекше айтты. Өмірден алынған мысал да келтірді. Шынында, біз үлкендерімізді сыйлау арқылы өзімізді, қоғамымызды ұлықтаймыз. Дәстүр – сол қадірге жетудің құралы, жолы секілді құндылық. Білім саласын осы дәстүрді жүйелі орнықтырудың күретамыры деп білеміз. Жастарымыз үшін білім мен елдік дәстүр – құстың қос қанатындай керек нәрсе.

Қоғамдағы безбүйректік, иман-сыздық, қайырымсыздық – өте қауіпті құбылыс. Ата-анасын тастап кету,

«Ардагерлерді ардақтайық» ак ция-сының маңыздылығына тоқ талды.

Бас қаладағы зейнеткерлер мен ардагерлерге көрсетіліп жатқан көмек-тер мен жеңілдіктер де жетер лік. Осы жөнінде әңгімелеген қалалық Жұмыспен қамту және әлеуметтік бағ дарламалар басқармасы басшы-сы ның міндетін атқарушы Ләззат Әбуова жыл өткен сайын зейнеткерлер қатарының көбейіп келе жатқанын жеткізді. Оның айтуынша, 2007 жылы елорда зейнеткерлерінің саны 37 мың болса, 2012 жылы олардың қатары 52 мыңға жеткен. Ал, бүгінгі таңда Астанада 63 мың зейнеткер бар.

Сөз алғандардың барлығы да ау-дан зейнеткерлерін атаулы күнмен шын жүректен құттықтап, аудан әкімі Е.Бөлекпаевтың атына алғыстарын айтып, ардагерлерге ізгі тілектерін білдірді. Белсенді зейнеткерлер алғыс хаттармен марапатталып, аға буын өкілдерінің құрметіне «Астана-плаза» мейрамханасында дастарқан жайылды.

Гүлбаршын ӨКЕШҚЫЗЫ

«Қарттар үйі» проблемасы – бір күнде ғана бола салған мәселе емес. Оның әлеуметтік астары терең. Дегенмен,

оған көндіге салуға да болмайды» деді Ерлан Бәтташұлы.

Мемлекет және қоғам қайраткері Мырзатай Жолдасбеков: «Ата-ана-сына жақсылық жасай алмаған адам Отанына да, ешкімге де жақсылық жасай алмайды. Ондайлардан қорқып, оларды әшкерелеуіміз керек. Ал жан-жүрегіне жылылық пен мейірім қон-дырған адамдарды құрметтей біл-геніміз жөн. Менің ойымша, қазақтың ке лешегі келіндердің қолында. Ің-кашай жеңгем келін болып, босаға аттаған күннің ертеңіне ағамыз Рысбек соғысқа кетті. Алдымен қара қағаз, артынан із-түзсіз жоғалды деген хабар келді. Бірақ жеңгеміз түскен босағасын кірлеткен жоқ. Пәлен жыл өткенде ағайын-туыс жиналып: «Қарағым, басың жас, азатсың, жолыңды тап» де-генде: «Қайнағалар-ау, ертең Рысбек келсе не деймін?» деп жылаған қайран жеңешем. Сол Іңкашай екі енесін қолынан аттандырып, Рысбегін күтіп, бауырына салған қызының алақанында жүзден асып көз жұмды. Қазақ әйелінің ерінің шаңырағын құлатпаған осындай бейнесін насихаттауға тиіспіз» деді.

Жиын барысында сөз алған акаде-мик Ғарифолла Есім: «Елдік парасат деген ұғымның негізінде ұрпақтар сабақтастығы жатыр. Елдің бірлігі де-ген сөзді Елбасы былай түсіндіреді: Үш буын өкілдері арасында сабақтастық

болса, елдің бірлігі болады. Ата ұрпақ, әке ұрпақ, немере ұрпақ бірге, түсінікте өмір сүрсе, елдік парасат шығады. Яғни,

ата білетін құндылықтар әкеге өтсе, әке қабылдаған құндылықтар балаға өтсе, осылай құндылықтар трансформа-циясы бір отбасында үйлесім тапса, елдік парасат болады. Бізге ата мен немеренің арасындағы 40-50 жылдық кеңістікті бір-біріне жақындату керек. Құндылықтардың кеңістігі кемімесе, қарияларды қарттар үйіне итеріп апарып тастау деген болмайды» деді. Ол Ата заңымыздың 7-бабының 3-тармағындағы «Кәмелетке толған еңбекке қабілетті балалар еңбекке жарамсыз ата-анасына қамқорлық жасауға міндетті» деген жолдардың күшін арттыру қажеттігін баса айтты.

Ал абыз ақсақал, академик Сейіт Қасқабасов отбасындағы сыйластық, нағашы мен жиен, әке мен бала, ана мен қыз, келін мен ене арақатынастары біздің ұлттық болмысымыздың биік деңгейі екенін айтты. Қазақ дип ло-матиясының ардагері Сайлау Батыр-шаұлы дәстүрін сақтап, мәде ниетін ұлықтап, тілін құрметтеп, дамыған елдердің тәжірибесін үлгі етіп, жо-лын ұстану қажеттігін жеткізсе, про-фессор Болат Көмеков халық дана -лы ғын қарттардың бейнесінен әбден табуға болатынын сөз етті. Про фессор Кенжеғали Мыржықбай Еу разия ұлт-тық университетінде құ рыл ған «Кәу-сар» мәдени-танымдық бір лес тігінде Қарттар күніне орай арда гер лер ді, ақын-жазушыларды, таны мал өнер ше бер лерін шақырып, шығар ма шылық кез десу өткізгендерін әңгі ме леді. Жа-зу шы-ғалым Қойшығара Сал ға рин нің айтуынша, мұндай проблема бодан-дықтың салдарынан тууда. Ал тү зеу үшін алдымен өзімізді түзеу керек.

Алқалы жиын осы күні Қ.Қуаныш-баев атындағы мемлекеттік акаде-миялық Қазақ драма театрында жал-ғасты. Мұнда оқу орнының студенттік «Шаңырақ» театры драматург Жолтай Әлмашұлының «Мұңмен алысқан адам» шығармасын ағылшын тілінде сахналады. Спектакльде кешегі репрессия жылдарында шетелге кет-кен отбасының Отанына деген сағы-ны шынан бөлек, мұңмен алысқан тағ дыры баяндалады.

Асхат РАЙҚҰЛ

нет керлердің егде тартқандарына қарамастан, болашақ үшін, ел үшін аянбай еңбек етіп келе жатқанын, мемлекет те оларды қамқорлыққа алып, бар мүмкіндікті жасап отырғанын айта келе, сол үшін қала басшылығына алғысын жеткізді.

Сарыарқа ауданы ардагерлерінің кеңесі құрылған кезде қазіргі «Нұр

Отан» партиясы Астана қалалық фи-лиалы төрағасының бірінші орынба-сары Сапар Ахметов сол ауданның әкімі болатын. Сондықтан да әу бас тан осындағы барлық істердің басы-қа-сында болған ол кеңес жұмысына жақ-сы қанық екенін айта отырып, он жыл ішінде елордада атқарылған жұ мыс тар мен тәрбиелік іс-шараларға, әсі ресе

Page 6: 111 (3168) 2014-10-02

6www.astana-akshamy.kz

E-mail: [email protected]

Бұл мерекеде мұсылман қауымы жуынып-тазаланып, таза және әдемі, жаңа киімдерін киіп, хош иіс сеуіп, мешітте оқылатын айт намазына жиылады. Айт намазынан соң игі мұсылман қауымы бір-бірін ұлық ме-рекемен құттықтап, ізгі тілектерін ай-тады. Тұрмысы төмен кісілерге көмек ретінде садақасын береді. Бұл күндері көңіл сергітетін ойын-сауыққа тый-ым салынбайды, алайда, шариғат шеңберінен шыққан дарақылыққа жол берілмейтінін қаперде ұстағанымыз абзал. Мінәжатпен басталған мүбәрак мереке барлық сән-салтанатымен имандылық думанына ұласады. Ал елордамыздағы мешіттерде айт на-мазы таңғы сағат 08.00-де оқылады.

Осы орайда айта кеткеніміз жөн болар, мұсылман қауымының мүбәрак екі айт мерекесінің – Ораза айты мен Құрбан айтының өзгеше тұстары бар. Мәселен, ораза айтында таңертең айт намазына құрма секілді жеңіл тағамдардан дәм татып шығу дұрыс болып есептелсе, құрбан айтында нәр татпай шыққан абзалырақ. Мұның себебі, ардақты пайғамбарымыз Мұхаммед (с.а.с.) сол күнгі ораза-сын жаңа сойылған құрбан етімен ашқанды құп санаған. Сонымен қатар, Ораза айтта пітір садақасы берілсе, Құрбан айтта жай садақа беріледі. Арафа – Құрбан айтқа байланыс-ты күн. Өйткені, қажылар сол күні қажылықтың ең басты шарты болып есептелетін «арафат уақфасын» орындау үшін Арафат тауында белгілі бір уақыт тұрады. Арафа күні таңғы намаздан бастап, Құрбан айттың төртінші күнінің асыр намазына дейін әрбір парыз намазынан кейін «ташриқ тәкбірлері» айтылады.

Арафа күні таң намазының па-рызынан кейін басталып, Құрбан айттың төртінші күні екінті уақытына дейінгі болатын әрбір парыз намаздың соңынан мына дұғаны оқу уәжіп бо-лып табылады:

«Аллааһу әкбар, Аллааһу әкбар, ләә иләәһә иллаллааһу уаллааһу әкбар, Аллааһу әкбар уа лиллааһил-хамд».

Биыл Арафа күні 3 қазанға сәйкес келіп отыр. Демек, 3 қазан күні таң намазының парызынан кейін басталған тәкбір тәшриқ, 7 қазан күні екінті намазынан соң тоқтатылады.

Қ ұ р б а н а й т м е р е к е с і н д е мүмкіндігі бар әрбір мұсылман ба-ласы Алла тағаланың ризашылығы үшін құрбандық шалуы тиіс. Тіпті, Алла Елшісі (с.а.с.): «Кімде-кім дүние-мүлкі мол бола тұра құрбан шалмаса, біздің мешітімізге жақындамасын» деп қатаң ескерт-кен. Сондықтан қорада малыңыз, яки, қалтаңызда қаражатыңыз болса, сараңдыққа салынбай, Алла жолын-да малыңызды құрбан етіп, мұқтаж жандарға үлестіріп бергейсіз.

Бұл ғибадат – Құрбан айт намазы-нан кейін айттың үш күнінде орында-лады. Сүйікті пайғамбарымыз (с.а.с.) мерекенің басталуы мен құрбан шалудың уақытына қатысты: «Біздің бұл күнде алғашқы атқаратын ісіміз – намаз оқу, сосын қайтып келіп, құрбандық шалу. Кімде-кім осылай етсе, біздің сүннетімізге ергені. Ал кімде-кім бұдан бұрын құрбандығын шалатын болса, бұл құрбанының отбасына берілген еттен айырмашылығы жоқ. Мұның құрбан болуы мүмкін емес» деген.

Төрт түлік малдан тек қана қой, ешкі, сиыр және түйе ғана құрбандыққа шалынады. Қой мен ешкі бір жасқа, сиыр екі жасқа, түйе бес жасқа толуы керек. Алты айдан асқан тоқтының сыртқы көрінісі қомақты болса, құрбандыққа жарайды. Ал, ешкі міндетті түрде бір жасқа толуы керек. Қой мен ешкі бір кісі атынан құрбан етіледі. Ал, сиыр мен түйені бір адамнан жеті адамға дейін бірігіп құрбан етіп шала алады.

Ең алдымен құрбандық малы сол жағымен құбылаға қаратып жатқызылады. Сосын бауыздайтын кісі «Бисмилләәһи Аллааһу әкбар» деп айтады. Малды иегінің астынан өңешін, кеңірдегін және күре та-мырларын кесе отырып бауыз дайды. Малдың жаны шықпастан басын кесіп алу және терісін алу – мәкруһ амал. Малды бауыздап жатқанда «Бисмилләһ» сөзін әдейі айтпай қойса, ол малдың етін жеуге бол-майды.

Қ ұ р а н д а « Х а ж » с ү р е с і н і ң 28-аятында: «Құрбанның етінен

өздерің жеңдер әрі міскіндер мен кедейлерге жегізіңдер» делінген. Демек, құрбандыққа шалынған малдың етінен өзі және өзгелер де жей алады. Дұрысы, бұл мәселеде п а й ғ а м б а р ы м ы з д ы ң ө с и е т і н басшылыққа алып, құрбан етін үшке бөліп, бір бөлігін мұқтаж жандарға, екінші бөлігін туған-туыстарыңыз не-месе көршілерге, ал қалған бөлігін өз отбасына алып қалған жөн. Сондай-ақ, «барлығын Алла жолында атадым» деп құрбан етін түгелдей тұрмысы төмен жандарға таратып беруге де болады. Ал, құрбан шалушы адам сойылған малдың терісін пайдалана алмайды және қасапшыға ақы ретінде де беруіне болмай-ды. Терісі садақа ретінде берілуі тиіс.

Құрметті жамағат! Биылғы Құрбан айт мерекесінің құрметіне Астана мешіттерінің ұйымдастыруымен «Жетеудің бірі бол да, Раббың үшін Құрбан шал!» қайырымдылық ша-расы өтеді. Құрбандық еттері Астана қаласындағы мұқтаж жандарға та-ратылады. Құрбан шалуға жағдайы жететін барша мұсылман бауыр-ларымызды шараға атсалысуға шақырамыз! Сіздің көмегіңіз өзгеге қуаныш сыйлайтынын ұмытпаңыз!

Ислам діні – тазалықты ту еткен дін. Сондықтан ұлық мереке қарсаңында қаладағы көп қабатты тұрғын үй аулалары мен көше бойларында тазалықты сақтау мақсатында құрбан шалу рәсімін арнаулы орындарда ғана атқаруға шақырамыз.

Жаратқан Иеміз құлшылықта-р ыңызды қабыл етіп, мақсат-мұраттарыңызды асыл еткей!

Қасиетті орындарда қажылық па-рыздарын өтеу үшін жолға шыққан бауырларымызға дін аман елге оралуды жазғай! Алла тағала күллі мұсылман үмметін жарылқап, асыл дініміз исламға күш-қуат бергей! Құрбан айт мерекесі құтты болып, шалған құрбандықтарыңыз қабыл болсын! Әмин!

Наурызбай қажы ТАҒАНҰЛЫ, «Нұр Астана»

орталық мешітінің бас имамы

4.10

5.10

4-6.10

Page 7: 111 (3168) 2014-10-02

7www.astana-akshamy.kzE-mail: [email protected]

Көппәтерлі тұрғын үй кешенін салу үшін қажетті құжаттар тізімі

№ Салушы Нысан атауы және орналасқан

жері

Жобалауға шығарылған қаулы

Тексеру мен іздеу жұмыс-тарын және жобалау жүргізу тура-лы келісімдер жасау

Сәулет-жос-парлау тапсыр-масы (бұдан әрі - СЖТ)

Эскиздік жоба (бұдан әрі-ЭЖ)

Мемле-кеттік са-раптама

Құры-лыс жүр-гізуге беріл-ген қаулы

Үлескер-лердің қаржы-сын тартуға берілген рұқсат

1. «АльБаракат Компани» ЖШС

Орынжайлар мен паркингі бар Кенесары, Асан Кайғы, Тараз, Луи Пастер көшелерінің квадратында орналасқан КТК

орынжайлар мен паркингі бар КТК тексеру мен іздеу жұмыстарын және жобалау жүргізу үшін 14 ай мерзімге шығарылған Астана қаласы әкімдігінің 2014 жылғы 24 шілдедегі № 197-1206 қаулысы

Келісім қол қоюға дайындық үстінде, 22.09.2014ж. салушыға берілді

Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ

2. «АльБаракат Компани» ЖШС

Орынжайлар мен паркингі бар № Е367 және Е431 көшелерінің қиылысында орналасқан КТК (жобалық атауы)

Орынжайлар мен паркингі бар КТК тексеру мен іздеу жұмыстарын және жобалау жүргізу үшін 14 ай мерзімге шығарылған Астана қаласы әкімдігінің 2014 жылғы 24 шілдедегі № 197-1206 қаулысы

Келісім қол қоюға дайындық үстінде, 22.09.2014ж. салушыға берілді

Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ

3. «АльБаракат Компани» ЖШС

«Прага» ТК Интернацио-нальный кенті ауданындаЖоқ

Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ

4. «АльБаракат Компани» ЖШС

«Шарджа» ТК Промыш-ленный кенті ауданындаЖоқ.Қазіргі кезде «Қол жетімді баспана-2020» мемлекеттік бағдарла-масын жүзеге асыру аясында жер учаскесі «Елорда Даму» ЖШС берілді

Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ

Жоқ

5. «AstanaBuilding құрылыс фирма-сы» ЖШС

Орынжайлар мен паркингі бар Ж. Нәжімединов көшесінде орналасқан КТК, Про-мышленный тұрғын алабының оңтүстігінде

Астана қаласының жер учаскелеріне құқық беру жөнін-дегі комиссияның 2014 жылғы 13 та мыздағы № 29 хаттамасымен орынжайлар мен паркингі бар КТК тексеру мен іздеу жұмыстарын және жобалау жүргізу үшін 3 ай мерзімге рұқсат берілді

Комис-сияның осы шешіміне қосымша келісім жаса-лады

Бар ЭЖ әзірленді және келісілді, учаскенің конфигура-циясының өзгеруіне байланысты ЭЖ қайта келісу қажет

Мемле-кеттік сарапта-масы бар, учаскенің конфи-гурация-сы ның өзгеруіне байла-нысты түзетулер енгізу керек

Жоқ Жоқ

6. «Стандарт Евро» ЖШС

«Рух» ТК Көктал ауданыЖоқ

Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ

7. «АССМ01» ЖШС

«Алтын Бұлак» ТКЖоқ

Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ

8. «Астана Риел-ти» ЖШС

«Алматы» ТКЖоқ

Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ

9. «МС-7» ЖШС Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ

10. «Халықаралық инновациялық-инвестициялық компания» ЖШС Тельман ТК

Орынжайлар мен паркингі бар Тельман тұрғын алабында Жайсан және Аңықарай көшелерінің қиылысында орналсқан

Аз қабатты тұрғын үйді жобалауды аяқтау үшін 2013 жылғы 28 желтоқсанда 6 ай мерзімге шығарылған №197-2210 қаулы. 2014 жылғы 10 қыркүйектегі №33 хаттамамен оны ұзар тудан бас тар-тылды

Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ

11. «Алға Тоқболат» ЖШС

Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ

12. «АкмолТепло-Сервис» ЖШС (Столичный-2 ТК)

Орынжайлар мен паркингі бар Сарыарқа және Абай даңғыл-дарының қиылысында орналасқан

Орынжайлар мен паркингі бар КТК тексеру мен іздеу жұмыстарын және жобалау жүргізу үшін 6 ай мерзімге шығарылған Астана қаласы әкімдігінің 2011 жылғы 29 желтоқсандағы № 197-143 қаулысы. 2014 жылғы 11 мау-сымдағы № 20 хатта-мамен қаулы мерзімі 6 айға ұзартылды

Келісім жа-салды

СЖТ берілді

ЭЖ келісілді

Мемле-кеттік сараптама қорытын-дысы бар

Жоқ Жоқ

13. « Төленді» ТҚК (Көктал-2)

Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ

14. «Төленді» ТҚК («Аниса-2»)

Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ Жоқ

АЛАЯҚТЫҒЫ АНЫҚТАЛДЫ

Расы керек, осындай келеңсіз жағдай ларға көбіне адамдар мұқтаждықтан ұрынады. Соның ішінде, алаяқтардың торына жеке баспанаға ие болуға ұмтылған жас отбасылардың жиі түсе-тіндігі де байқалады. Сондықтан, әркім баспана сатып аларда әуелі сақтық танытып, барлығын саралап, содан кейін ғана шешім қабылдағаны жөн. Ең бірінші, баспана сатып алушылар көп қабатты тұрғын үй салушылардың мынадай құжаттары: жер телі-мін таңдау және келісу актісі, жо балауға рұқсат ететін қау-лысы, сәулет-жоспарлау тап-сыр масы, Астана қаласының бас архитекторы бекіткен сызба

жобасы, инженерлік желілері бар жұмыс жобасының мемлекеттік са-рап тамасы және құрылыс жүргізу жөніндегі қау лысы бар-жоқтығын тексеріп алғандары жөн.

Сонымен қатар, құрылысы аяқтал маған нысандардан тұрғын алаңдарын сату үшін құрылысшы мекеменің жоға рыда көрсетілген құжаттардан басқа үлескерлер қаржысын тартуға рұқсаты болуы керек.

Астана қаласы әкімі аппараты бас па сөз қызметінің мәліметінше, апта сайынғы БАҚ саралауы Аста-нада құрылысы аяқталмаған нысан-дарда шаршы метрлерді сататын ком паниялардың бар екендігін көр сетті (тұрғын үйді сату бойын-

ша БАҚ-та компаниялардың жар нама орналастыру жөніндегі рұқ сат қаға зының болуы туралы ақпаратты ресми беттен қараңыз). Бұл «ҚР Тұрғын үй құрылысына

үлестік қатысу туралы» заңына қайшы келеді.

Жоғарыда айтылғандай, заң -сыз әрекеттердің алдын алу мақ-сатында тұрғын үй құры лысына

үлестік қаты су жөніндегі ведом-ствоаралық комис сияның қоры-тын дылары апта сайын БАҚ-та жарияланатын болады.

Сағи ОРАЛ

Page 8: 111 (3168) 2014-10-02

8www.astana-akshamy.kz

E-mail: [email protected]

мір құбылыстарын қаз қалпында шынайы сурет-теу д ің өзі жазу шы ның

сурет керлігіне, табиғи таланты-на, сезім-түйсігіне байланысты. Бердібек Соқпақбаев – туған топы-рағынан, қимас балалық ша ғы нан, жас кезінде бастан кеш кен дері нен табиғи түрде жаратыл ған жазу шы, тума талант. Соқпақбаев жал ған жазуға жоқ, өзі бастан кешіп сезін-ген, жанын ауыртып, жүрегін тебі-рентпеген тақырыпқа қалам тартып көрмеген текті талант иесі.

Кешегі кеңестік идеология қалам қайраткерлерін еркін ойлауға, «ауа жайылуға» жібермей, қақпайлап қай тақырыпқа салмады. Өзінің жаны ауырған, жүрегін сыздатқан жәйттерді жазғызбай, коммунистік партияның өктем қаулы-қарарларына орай бағыт сілтеп, нұсқау беріп, өтірікті шындай, ақсақты тыңдай етіп, «қалыптан шықпай», «тәртіп бұзбай», «өміршең» шығарма жазуға итермелеп отырды ғой.

Сол кеңестік дәуірдің өзінде ком партияның нұсқау бағытына пысқырмай, оның қыспағын сезіне тұра, өзінің жүрек соғысын ғана тыңдап, жалғандықтан қашып, тек шындықты жазып өткен жазушының бірі және бірегейі – осы Б.Соқпақбаев. Шындық, шыншылдық дегенiмiз бұл жерде жазушының өзi көрiп, әбден көзiн жеткiзiп, басынан кешiрген жәйттер. Бұл жөнiнде Бекеңнiң өзi де былай әңгiмелейдi: «Бiр сөзбен айт-сам, сол өзiн жазатын жазушы менмiн. Алыстан арбалап материал жинамай-мын, архивтiң шаңын жұтпаймын. Жақыннан, өз басымнан кешкендi, өзiм байқап-түйгендерiмдi, өзiмдi, өз айналамды тербеткен жайттарды дор-балап жинаймын. Солар туралы жа-замын. Бұл тұрғыдан алғанда тағдыр маған көп «көмектестi», қутақыр қалдырмады. Өмiрде, адам басын-да болатын не ғаламат жайттарды, қиын-қыстау оқиғаларды қабырғам қатпаған кезiмнен-ақ менiң үстiме аямай үйiп-төктi».

Бекеңді көбіне «балалар жазу-шысы» дейді жұрт. Онысы орынды да шығар. Бірақ кімге арналса да ол шығарманың жұртты иландыра алатын шынайылығы жетпесе, оның ешкімге керегі де жоқ. Мәселе сурет-керлікте. Әрбір суреткер жұртына айтсам, жеткізсем деген ойын балаға арнай ма, ересектерге арнай ма, бәрібір. Әйтеуір, оқыған адамды бей-жай қалдырмайтын тұшымды ой, үлкен сөз болса, мақсаттың орындалғаны. Б.Соқпақбаев жас пен жасамысқа бірдей ортақ суреткерлік сөзін әлдеқашан айтып берген жа-зушы. Өйткені, Бекең кейіпкерін қолдан жасамаған, өмірдің өзінен ойып алған. Турасын айтсақ, басты кейіпкері өзі. Сараптау-сұрыптауы болғанымен, қоспасы, әсерлеуі, жасан-дылығы жоқ. Адам баласына, пенде біткенге тән ерекшеліктерді балаға тән тума қасиеттерден, ба лаға тән аңғалдықтан, тазалықтан іздейді. Сол байқағандарын боямасыз көрсетіп, жалғаны жоқ жасампаз образдар жа-сайды. Сөйтіп, табиғилықты, жасан-дылықсыз шынайы өмірді насихаттап өткен жазушының өзі де жаратылы-

сынан жинақы, болмысы таза адам. Өтірікке, көпсөзділікке о бастан жаны қас. «Ол өсекті, жауыздықты, арамдықты, жағымпаздықты, екі-жүзділікті жек көрді, - деп еске ала-ды жазушының қызы Самал Бер-дібекқызы, - Адамдардың бойынан ондай қасиеттерді байқап қалса, онымен ат құйрығын кесіп, пышақ кескендей тыйылатын».

Балалар үшін жалаң дидакти ка-дан гөрі нанымды да нақты штрих-детальдың әсері мен пайдасы әл де-қайда зор болмақ. Осы ретте, бұл мәселелер жөнінде тағы да автор-дың өзіне сөз берудің ыңғайы келіп тұрған сияқты. Жазушыға «Ба-лалар өміріне арнап шығарма жазу-дың өзіне тән қыры мен сыры ту-ралы айтып берсеңіз» деген сұрақ қойылғанда, ол: «Мен, мысалы, өз шығармаларымды бірінші жақтан жазам. Бұл өмір құбылыстарын – жақсы мен жамандықты, ақ пен қараны бала көзімен көру, бала түйсігімен түйіндеуден туындайды. Содан кейін баланы зеріктіретін суреттемпаздықтан, тәптіштеп ұсақ-түйек татымсыздықты тасы-та берушіліктен аулақ болам. Бала ойына лайық шығармалар жазуға тырысам» деп жауап берген. Жазу-шы шығармаларының шыншылдығы мен қарапайымдылығының бір сыры осында болса керек.

Б.Соқпақбаевтың балалық шағы елiмiздегi түрлi әлеуметтiк өзге рiс-терге толы дәуiрге дәл, тұспа-тұс келдi. Сол бала кезiндегi көзбен кө-рiп, бастан кешiргендерiнiң, сезiп-сезiнгендерiнiң, түсiнiп-түйсiн ген де-рiнiң негiзiнде «Балалық шаққа сая-хат» повесiн жазды. Автор мұнда ауыл балаларының тыныс-тiршiлiгiн сөз

ете отырып, отызыншы жылдардағы ауыл өмiрiн бүкiл қайшылығымен көрсетiп, үлкен бiр дәуiрдiң тұтас бей-несiн көз алдымызға әкелдi.

Аталған кезеңдегі қазақ ауылының шындығын – ашаршылыққа ұшы ра-ғанын біз енді ғана айта бастасақ, ал Соқпақбаев балаларға оны ерте ректе-ақ айтып қойған. Жазушы шығар-маларының өміршеңдігі де сонда.

Автор адам мiнез-құлқын, портретiн табиғи қалпында берiп отырады. Өз төңiрегiндегi – әке-шешесiнiң, ағасы мен жеңгелерiнiң, нағашыларының, жолдас-достарының, т.б. мiнез-құлқы, болмысы қолмен қойғандай шебер жасалынған.

Сонымен, «Балалық шаққа сая-хат» повесi шынайы, өмiрбаяндық деректерге құрыла отырып, өмiр құбылыстарын табиғи қалпында су-реттеген көркем туынды.

Балалар әдебиеті туралы айта келіп, акедемик-сыншы С.Қирабаев былай дейді: «Балалар кітаптарында әре-кеттің нақтылылығы мен образдың көрнектілігі, лириктік сезімталдық, характерлер мен уақиғаның дина-микалық түрде дамуы, тіл тазалығы мен тартымдылығы қажет. Бала ойы мен ұғымы абстракциядан гөрі нақтылықты сүйеді. Сезіміне әсер ете білу арқылы оны адамды сүюге, гуманистік әрекеттерге тәрбиелеуге болады. Жазушы тілі де бала ұғымына лайық, түсінікті, таза болуға тиіс».

Осы орайда жазушының бала-лар өмірін арқау еткен кез келген шығармасына кішкентай кейіп кер-лердің ой-көзқарас, психологиясын нақты ашып көрсететін, тап басып танытатын қарапайым да сәтті, шы-

мыр да шынайы шрих-детальдарды көптеп кездестірер едік.

«Өзiн жазатын жазушымын» деп жоғарыда өзi айтқандай, автор шығармаларының қай-қайсысында өмiрбаяндық деректерді пайдаланып, басқа туындылармен сабақтастырып отырады. Әсiресе, қазақ балалар әде-биетiнде үлкен құбылысқа айналып, өзiндiк бiр жаңа леп, жаңаша бет ала келген «Менiң атым Қожа» пове сiнiң де алғаш «Өзiм туралы по-весть» аталғанын бүгiнде бiреу бiлсе, бiреу бiлмейдi. Бұл шығарма туралы оқырмандар арасында «Қожа кiм? Өмiрде болған ба?» деген сауал-дар жиi болып тұратын. Ол туралы жазушының өзi былай дейдi. «Егер шынымды айтсам, мiнез-құлық жағынан Қожа өзге емес, менiң өзiме ұқсаңқырайды. Жасымда қой ау-зынан шөп алмас момын едiм деп, сiрә, айта алмасам керек. Ал бiрақ Қожаның басынан кешкенiнiң бәрi де дәл осы күйiнде менiң басымнан кешкен екен деп ұғылмағаны дұрыс. Жазушылық қиял ақсақты тыңдай, өтiрiктi шындай етiп баяндай бiлсе, ол айып емес, Сұлтан, Жанар, Жан-тастар да әлгiндей жиынтық образдар. Бiрақ солардың қай-қайсысы туралы жазғанда да автор өзi жақсы бiлетiн бiреулердi көзiне елестетiп отыруы әбден мүмкiн».

Ал ендi повестегi Қожа қандай бала, қандай кейiпкер?.. Шығарма бойындағы жаңалық неде? Жал-пы, «Менiң атым Қожа» повесi жарық көргенге дейiн қазақ балалар әдебиетiндегi кiшкентай геройлардың бәрi де бiр қолдан шыққандай шетi нен тәрбиелi, тiл алғыш, жүрiс-тұрысы

әдептi, «белсендi» болып келетiн. Ал осы схематизмдi бұзып, тап-таурын болған көне жолмен жүр-мей, өзiнше келген жазушыға да, жа ғымды қылығынан жағымсыз қы лықтары көп Қожаға да жұрт әуелi то сырқай қарады. Жалпы, қандай да бiр жаңалық, құбылыстың бiрден қабылдана, мақұлдана қоюы қиын ғой. «Балаларға бұл кiтап қандай тәрбие бермек», «Балалар тек жақсы, өнегелi кейiпкерлер болуы керек. Ал Қожа бұзық, жүрген жерiне шөп шықпайтын сотқар оқушы» деп алая қарағандар аз болған жоқ. Тiптi, кейбiрi «Мектептегi барлық баланы «хулиган» етiп шығарғыларыңыз кел-се, бұл кiтапты тезiрек басыңыздар» деп те пiкiр айтқан.

Қожа бейнесі – қазақ балалар әдебиетіне қосылған үлкен олжа, ірі табыс. Осы бір қара баланың бейнесі өзіне табындырып, барған сайын биіктеп, Марк Твеннің Том Сойерімен, Аркадий Гайдардың Тимурымен, қазақ ауыз әдебиетінің Тазша баласымен теңеспей-ақ қойсын,

оЗiН ЖАЗЫП, оЗГЕдегенмен солардай бір тосын мінез байқатып, қазақ деген халықтың «ақылды тентегі» Қожаның өзгеше танылып, солардай қызық көрсетіп, елге жағуы елімізді де, әдебиетімізді де биікке көтеріп тастағанын неге мақтанышпен айтпаймыз!

«Қазақ деген халықта да бала бар, оның тентегі де, телпегі де болады, байқап көріңдерші, адамзат! Баланың бәрі бала емес пе!» деген оймен «қазаққа да осындай шығарма керек-ау» деп барып дүниеге келген туынды. Осының өзі Бекеңді сол дүниежүзілік классиктермен теңестірер еді. Сол дүниежүзі таланттарының бірі Син-грид Ульгер (Нобель сыйлығының лауреаты), «балалар әдебиетінсіз бейбітшілік болмайды» депті.

«Менің атым – Қожа» бүгінде бірнеше ұрпақты тәрбиелеуге қызмет етті, әлі де талай ұрпақтың тамырына нәр беретіні сөзсіз.

«Өмірдің өзіндей сұлу, өмірдің өзіндей мінезді, өмірдің өзіндей нақты, қарапайым, өмірдің өзіндей ыстық, ұлттық бояуы қанық, қалыптан қапысыз шыққан бұл т уынды Б.Соқпақбаевтың атын әдебиетке мәңгі қалдырды» (Т.Сыдықов).

Жас өрен характерiнiң орны ғып, қалыптасуын, азаматтық өсу, өрлеу жолын көрсетуге арналған повестiң бiрi – «Жекпе-жек». Бұл – ауыл спорты ның, әсіресе, бокстың дамуына үлкен төңкеріс жасаған, құрыштай шыныққан саңлақтардың дүркіреп шығуына соны серпіліс, күшті серпін берген айтулы көркем дүние. Шы-ғарма кейiпкерi Мұрат Батырбаев спортқа берiлген, боксты жан-тәнiмен сүйетiн жас. Ол iзденгiштiгiнiң, тау-

Page 9: 111 (3168) 2014-10-02

8www.astana-akshamy.kz

E-mail: [email protected]

мір құбылыстарын қаз қалпында шынайы сурет-теу д ің өзі жазу шы ның

сурет керлігіне, табиғи таланты-на, сезім-түйсігіне байланысты. Бердібек Соқпақбаев – туған топы-рағынан, қимас балалық ша ғы нан, жас кезінде бастан кеш кен дері нен табиғи түрде жаратыл ған жазу шы, тума талант. Соқпақбаев жал ған жазуға жоқ, өзі бастан кешіп сезін-ген, жанын ауыртып, жүрегін тебі-рентпеген тақырыпқа қалам тартып көрмеген текті талант иесі.

Кешегі кеңестік идеология қалам қайраткерлерін еркін ойлауға, «ауа жайылуға» жібермей, қақпайлап қай тақырыпқа салмады. Өзінің жаны ауырған, жүрегін сыздатқан жәйттерді жазғызбай, коммунистік партияның өктем қаулы-қарарларына орай бағыт сілтеп, нұсқау беріп, өтірікті шындай, ақсақты тыңдай етіп, «қалыптан шықпай», «тәртіп бұзбай», «өміршең» шығарма жазуға итермелеп отырды ғой.

Сол кеңестік дәуірдің өзінде ком партияның нұсқау бағытына пысқырмай, оның қыспағын сезіне тұра, өзінің жүрек соғысын ғана тыңдап, жалғандықтан қашып, тек шындықты жазып өткен жазушының бірі және бірегейі – осы Б.Соқпақбаев. Шындық, шыншылдық дегенiмiз бұл жерде жазушының өзi көрiп, әбден көзiн жеткiзiп, басынан кешiрген жәйттер. Бұл жөнiнде Бекеңнiң өзi де былай әңгiмелейдi: «Бiр сөзбен айт-сам, сол өзiн жазатын жазушы менмiн. Алыстан арбалап материал жинамай-мын, архивтiң шаңын жұтпаймын. Жақыннан, өз басымнан кешкендi, өзiм байқап-түйгендерiмдi, өзiмдi, өз айналамды тербеткен жайттарды дор-балап жинаймын. Солар туралы жа-замын. Бұл тұрғыдан алғанда тағдыр маған көп «көмектестi», қутақыр қалдырмады. Өмiрде, адам басын-да болатын не ғаламат жайттарды, қиын-қыстау оқиғаларды қабырғам қатпаған кезiмнен-ақ менiң үстiме аямай үйiп-төктi».

Бекеңді көбіне «балалар жазу-шысы» дейді жұрт. Онысы орынды да шығар. Бірақ кімге арналса да ол шығарманың жұртты иландыра алатын шынайылығы жетпесе, оның ешкімге керегі де жоқ. Мәселе сурет-керлікте. Әрбір суреткер жұртына айтсам, жеткізсем деген ойын балаға арнай ма, ересектерге арнай ма, бәрібір. Әйтеуір, оқыған адамды бей-жай қалдырмайтын тұшымды ой, үлкен сөз болса, мақсаттың орындалғаны. Б.Соқпақбаев жас пен жасамысқа бірдей ортақ суреткерлік сөзін әлдеқашан айтып берген жа-зушы. Өйткені, Бекең кейіпкерін қолдан жасамаған, өмірдің өзінен ойып алған. Турасын айтсақ, басты кейіпкері өзі. Сараптау-сұрыптауы болғанымен, қоспасы, әсерлеуі, жасан-дылығы жоқ. Адам баласына, пенде біткенге тән ерекшеліктерді балаға тән тума қасиеттерден, ба лаға тән аңғалдықтан, тазалықтан іздейді. Сол байқағандарын боямасыз көрсетіп, жалғаны жоқ жасампаз образдар жа-сайды. Сөйтіп, табиғилықты, жасан-дылықсыз шынайы өмірді насихаттап өткен жазушының өзі де жаратылы-

сынан жинақы, болмысы таза адам. Өтірікке, көпсөзділікке о бастан жаны қас. «Ол өсекті, жауыздықты, арамдықты, жағымпаздықты, екі-жүзділікті жек көрді, - деп еске ала-ды жазушының қызы Самал Бер-дібекқызы, - Адамдардың бойынан ондай қасиеттерді байқап қалса, онымен ат құйрығын кесіп, пышақ кескендей тыйылатын».

Балалар үшін жалаң дидакти ка-дан гөрі нанымды да нақты штрих-детальдың әсері мен пайдасы әл де-қайда зор болмақ. Осы ретте, бұл мәселелер жөнінде тағы да автор-дың өзіне сөз берудің ыңғайы келіп тұрған сияқты. Жазушыға «Ба-лалар өміріне арнап шығарма жазу-дың өзіне тән қыры мен сыры ту-ралы айтып берсеңіз» деген сұрақ қойылғанда, ол: «Мен, мысалы, өз шығармаларымды бірінші жақтан жазам. Бұл өмір құбылыстарын – жақсы мен жамандықты, ақ пен қараны бала көзімен көру, бала түйсігімен түйіндеуден туындайды. Содан кейін баланы зеріктіретін суреттемпаздықтан, тәптіштеп ұсақ-түйек татымсыздықты тасы-та берушіліктен аулақ болам. Бала ойына лайық шығармалар жазуға тырысам» деп жауап берген. Жазу-шы шығармаларының шыншылдығы мен қарапайымдылығының бір сыры осында болса керек.

Б.Соқпақбаевтың балалық шағы елiмiздегi түрлi әлеуметтiк өзге рiс-терге толы дәуiрге дәл, тұспа-тұс келдi. Сол бала кезiндегi көзбен кө-рiп, бастан кешiргендерiнiң, сезiп-сезiнгендерiнiң, түсiнiп-түйсiн ген де-рiнiң негiзiнде «Балалық шаққа сая-хат» повесiн жазды. Автор мұнда ауыл балаларының тыныс-тiршiлiгiн сөз

ете отырып, отызыншы жылдардағы ауыл өмiрiн бүкiл қайшылығымен көрсетiп, үлкен бiр дәуiрдiң тұтас бей-несiн көз алдымызға әкелдi.

Аталған кезеңдегі қазақ ауылының шындығын – ашаршылыққа ұшы ра-ғанын біз енді ғана айта бастасақ, ал Соқпақбаев балаларға оны ерте ректе-ақ айтып қойған. Жазушы шығар-маларының өміршеңдігі де сонда.

Автор адам мiнез-құлқын, портретiн табиғи қалпында берiп отырады. Өз төңiрегiндегi – әке-шешесiнiң, ағасы мен жеңгелерiнiң, нағашыларының, жолдас-достарының, т.б. мiнез-құлқы, болмысы қолмен қойғандай шебер жасалынған.

Сонымен, «Балалық шаққа сая-хат» повесi шынайы, өмiрбаяндық деректерге құрыла отырып, өмiр құбылыстарын табиғи қалпында су-реттеген көркем туынды.

Балалар әдебиеті туралы айта келіп, акедемик-сыншы С.Қирабаев былай дейді: «Балалар кітаптарында әре-кеттің нақтылылығы мен образдың көрнектілігі, лириктік сезімталдық, характерлер мен уақиғаның дина-микалық түрде дамуы, тіл тазалығы мен тартымдылығы қажет. Бала ойы мен ұғымы абстракциядан гөрі нақтылықты сүйеді. Сезіміне әсер ете білу арқылы оны адамды сүюге, гуманистік әрекеттерге тәрбиелеуге болады. Жазушы тілі де бала ұғымына лайық, түсінікті, таза болуға тиіс».

Осы орайда жазушының бала-лар өмірін арқау еткен кез келген шығармасына кішкентай кейіп кер-лердің ой-көзқарас, психологиясын нақты ашып көрсететін, тап басып танытатын қарапайым да сәтті, шы-

мыр да шынайы шрих-детальдарды көптеп кездестірер едік.

«Өзiн жазатын жазушымын» деп жоғарыда өзi айтқандай, автор шығармаларының қай-қайсысында өмiрбаяндық деректерді пайдаланып, басқа туындылармен сабақтастырып отырады. Әсiресе, қазақ балалар әде-биетiнде үлкен құбылысқа айналып, өзiндiк бiр жаңа леп, жаңаша бет ала келген «Менiң атым Қожа» пове сiнiң де алғаш «Өзiм туралы по-весть» аталғанын бүгiнде бiреу бiлсе, бiреу бiлмейдi. Бұл шығарма туралы оқырмандар арасында «Қожа кiм? Өмiрде болған ба?» деген сауал-дар жиi болып тұратын. Ол туралы жазушының өзi былай дейдi. «Егер шынымды айтсам, мiнез-құлық жағынан Қожа өзге емес, менiң өзiме ұқсаңқырайды. Жасымда қой ау-зынан шөп алмас момын едiм деп, сiрә, айта алмасам керек. Ал бiрақ Қожаның басынан кешкенiнiң бәрi де дәл осы күйiнде менiң басымнан кешкен екен деп ұғылмағаны дұрыс. Жазушылық қиял ақсақты тыңдай, өтiрiктi шындай етiп баяндай бiлсе, ол айып емес, Сұлтан, Жанар, Жан-тастар да әлгiндей жиынтық образдар. Бiрақ солардың қай-қайсысы туралы жазғанда да автор өзi жақсы бiлетiн бiреулердi көзiне елестетiп отыруы әбден мүмкiн».

Ал ендi повестегi Қожа қандай бала, қандай кейiпкер?.. Шығарма бойындағы жаңалық неде? Жал-пы, «Менiң атым Қожа» повесi жарық көргенге дейiн қазақ балалар әдебиетiндегi кiшкентай геройлардың бәрi де бiр қолдан шыққандай шетi нен тәрбиелi, тiл алғыш, жүрiс-тұрысы

әдептi, «белсендi» болып келетiн. Ал осы схематизмдi бұзып, тап-таурын болған көне жолмен жүр-мей, өзiнше келген жазушыға да, жа ғымды қылығынан жағымсыз қы лықтары көп Қожаға да жұрт әуелi то сырқай қарады. Жалпы, қандай да бiр жаңалық, құбылыстың бiрден қабылдана, мақұлдана қоюы қиын ғой. «Балаларға бұл кiтап қандай тәрбие бермек», «Балалар тек жақсы, өнегелi кейiпкерлер болуы керек. Ал Қожа бұзық, жүрген жерiне шөп шықпайтын сотқар оқушы» деп алая қарағандар аз болған жоқ. Тiптi, кейбiрi «Мектептегi барлық баланы «хулиган» етiп шығарғыларыңыз кел-се, бұл кiтапты тезiрек басыңыздар» деп те пiкiр айтқан.

Қожа бейнесі – қазақ балалар әдебиетіне қосылған үлкен олжа, ірі табыс. Осы бір қара баланың бейнесі өзіне табындырып, барған сайын биіктеп, Марк Твеннің Том Сойерімен, Аркадий Гайдардың Тимурымен, қазақ ауыз әдебиетінің Тазша баласымен теңеспей-ақ қойсын,

оЗiН ЖАЗЫП, оЗГЕдегенмен солардай бір тосын мінез байқатып, қазақ деген халықтың «ақылды тентегі» Қожаның өзгеше танылып, солардай қызық көрсетіп, елге жағуы елімізді де, әдебиетімізді де биікке көтеріп тастағанын неге мақтанышпен айтпаймыз!

«Қазақ деген халықта да бала бар, оның тентегі де, телпегі де болады, байқап көріңдерші, адамзат! Баланың бәрі бала емес пе!» деген оймен «қазаққа да осындай шығарма керек-ау» деп барып дүниеге келген туынды. Осының өзі Бекеңді сол дүниежүзілік классиктермен теңестірер еді. Сол дүниежүзі таланттарының бірі Син-грид Ульгер (Нобель сыйлығының лауреаты), «балалар әдебиетінсіз бейбітшілік болмайды» депті.

«Менің атым – Қожа» бүгінде бірнеше ұрпақты тәрбиелеуге қызмет етті, әлі де талай ұрпақтың тамырына нәр беретіні сөзсіз.

«Өмірдің өзіндей сұлу, өмірдің өзіндей мінезді, өмірдің өзіндей нақты, қарапайым, өмірдің өзіндей ыстық, ұлттық бояуы қанық, қалыптан қапысыз шыққан бұл т уынды Б.Соқпақбаевтың атын әдебиетке мәңгі қалдырды» (Т.Сыдықов).

Жас өрен характерiнiң орны ғып, қалыптасуын, азаматтық өсу, өрлеу жолын көрсетуге арналған повестiң бiрi – «Жекпе-жек». Бұл – ауыл спорты ның, әсіресе, бокстың дамуына үлкен төңкеріс жасаған, құрыштай шыныққан саңлақтардың дүркіреп шығуына соны серпіліс, күшті серпін берген айтулы көркем дүние. Шы-ғарма кейiпкерi Мұрат Батырбаев спортқа берiлген, боксты жан-тәнiмен сүйетiн жас. Ол iзденгiштiгiнiң, тау-

Page 10: 111 (3168) 2014-10-02

9www.astana-akshamy.kzE-mail: [email protected]

ЕНi ОЙЛАНДЫРгАН жігіт. Мақсатыма жетемiн деп жүрiп, көп сүрiнедi. Өмiр жолы бұралаң қиын жол екен, кiтаптан жаттап алған қағидалар кейде кәдеге аспай өлi жүк болып, далада қалып қоятынын бiртiн-бiртiн түсiнедi. «Осындағы Еркiн өзiңiз емессiз бе?» деп сұрайды түсiнгiш оқырманым. «Тоқсан процентi өзiм» деп жауап берем».

Мiнеки, повестерiндегiдей негiзгi кейiпкер автордың өзi немесе оның өмiр тәжiрибесiне негiзделiп жасалған бейнелер болатыны сияқты мұнда да орталық қаhарман автордың өзi екен. Осылай бәрi өзi бастан ке шiр-ген, өзi көзiмен көрген уақиғалар болғандықтан, жазушының әңгiме, повестерiндегi өзiндiк ерекшелiгi, өмiр шындығын айқын да нақты көр-сетуге қабiлеттiлiгi бұл романында да бiрден бой көрсетедi.

«Өлгендер қайтып келмейдi» романында Екінші дүниежүзілік соғыстың алды-артындағы, соғыс кезiндегi алыстағы қазақ ауылының шындығы бар қыр-сырымен жан-жақты суреттеледi.

Кiтап үш бөлiмнен, яғни, үш дәп терден тұрады. Әр дәптер өз iшiнен шағын-шағын көрiнiстерге бөлiнген. Бұдан жалпы Б.Соқпақбаев творчествосына тән жинақылық, ықшамдылық сипаттарын айқын аңғаруға болады.

Аталмыш роман – боямасыз ашық та айқын шындыққа, психологиялық анализге бай шығармалардың бiрi.

Жалпы, Б.Соқпақбаев қарапайым тiлмен қарапайым баяндап отырып-ақ характер ашып тастайтын суреткер. Оның кез келген шығармасынан өзiне тән стильдiк өрнек байқалып

тұрады. Жазушы стилi – нағыз «тiлге жеңiл, жүрекке жылы» тиетiн стиль. Өйткенi, оның сөз қолданысы, тiл өрнектерiнен жасанды, жаттан-ды тiркестердi кездестiрмеймiз. Ол сөздi сырлап, сылап жатпайды. Бәрiн қарапайым, табиғи қолданады. Сонымен-ақ ащы шындықты жерiне жеткiзе айтып бередi, типтiк құбылыс пен шынайы уақиғаны суреткерлiкпен сезiне отырып, көркем образға айнал-дырады.

Жоғарыда айтқандай, жас кезінде шешесі өліп, жетімдікпен көп тау-қымет тартып өскен Бердібек Соқ пақбаев – сол өзі өмір кешкен қоғамның әділетсіздігін, бар ауырт-палық, қиындығын шынайы көрсетем деп тағдырдың көп қиянатын көріп өткен жазушы.

Атақты «Менің атым – Қожа» повесінің қандай қиындықпен жарық көргенін айтып өттік кой. Тіпті, ел өміріндегі кезеңдік оқиғалардың шынайы суретін салған «Өлгендер қайтып келмейді» романының жа-рыққа шығуы да оңай болған жоқ. Шындықты шырылдатып, жеріне жеткізе айтқан тұстарын «Мұндайды айтуға болмайды, бұл жағдайлар со-веттік шындыққа қайшы, жат» деп, шығарманың үштен бір бөлігі аяусыз туралды.

Осындай қиянаттардан, жалпы тоқырау жылдары өмірімізді жайлаған келеңсіздіктерден жаны ауырып, қажыған жазушы бір уақ өзімен-өзі болып, томаға тұйық, бәрінен түңіліп жүріп алды. Шаршады, қажыды. Қисынсыз қиянат титықтатты.

Даңғазалық пен жасанды дабы-раны жаны қаламайтын Бекеңнің

көзі тірісінде 50, 60 жылдық мерей-тойлары да аталмады. Бұл ол кісінің өзінен де болған сияқты. «Алматыны менің 60 жылдығыма байланысты дүрліктірмей-ақ қойыңдар. Оның бәрі басы артық дүние. Даңғазалықтың не қажеті бар. Маған оқырман сүйіс-пеншілігінен қымбат та құрметті ешнәрсенің керегі жоқ» дегендей өтініш білдіріпті. Оны былай қойыңыз «Экран алдында отырып, өзің жайлы берілген сұрақтарға жауап бергеннен не шығады. Тап-таза жасандылық қой» деп теледидарға түсуге ша-қыр ған кісілерге де бармаған. Бе кең нің бұл пікірі Әуезовтің: « ... Әде биет үшін реклама керек емес. Бұл реклама өзімшілдік, күншілдікті туғы зады. Ал жеке адамды реклама-лау – талантсыздықтың белгісі, ол – пендешілік» деген сөзімен үндесіп жатса керек.

Бекең үлкен отырыстарға да бара бермейтін. Табиғатынан көпсөзділікті, бөспелікті, жағымпаздық пен даңға-залықты жек көргендіктен, әлгіндей жиын-тойда сондайлардың көсілетіні көңіліне тікендей қадалатын еді.

1974 жылы «Өлгендер қайтып келмейді» романы Қазақстан Рес-публикасының Мемлекеттік сый-лығына ұсынылды. Конкурсқа қатар түскен туындыларынан оқ бойы озық тұрғанымен, жеме-жемге кел-генде, сол кездегі бармақ басты, көз қыстымен тағы да шет қақпай қала берді. Ал шығарма шын мәнінде Мемлекеттік сыйлыққа лайық еді.

Бұл да жазушыға оңай соққы болған жоқ. Қажыған қаламгердің одан ары тауы шағылып, күйзелгенін көзіміз көрді.

Бердібек Соқпақбаев қайтыс болардан аз уақыт бұрын бір топ қарт қаламгер «Халық жазушысы» деген атаққа ұсынылды. Олардың ішінде Бекең де бар болатын. Кейін сол атақ алғандардың қатарында Б. Соқпақбаев тағы да жоқ болып шықты.

Қалай болғанда да, сәті түспеді, жолы болмады деп әртүрлі себеп-тер айтылғанмен, шынайы ықылас, қамқор жүрек жетпей қалғандай көңілде бір түйткіл тұрады да қояды.

Сөйтіп, балалар әдебиетінің классигі атанған жазушы ешбір сыйлық алмастан, атақ иеленбестен өмірден өтті.

Қазақ елінің, қазақ рухының тәуелсіздігі үшін өмір бойы ба-сын бәйгеге тігіп, тәуекел ет-кен қаламгердің ойлайтыны: «Қазақ қашан ел болады?! Қашан басқаның қатарына қосылады? Өзімізді-өзіміз сыйлауды, бағалауды қашан үйренеміз?!» деген сияқты мұңға толы арман еді.

Бүгінде Бекеңнің бұл арманы орын-далды. Осы орайда жазушының соңында қалған, ешбір кітабына енбеген «Ергежейлі еліне саяхат» аталған шағын ертегі-повесіне тоқтала кетсек: Шындық пен әділет салтанат құрған «Ергежейлілер елінде» өмір-тіршілік мүлде басқа еді. Халық сайлаған президенттің ойлайтыны тек қана ел-жұрттың қамы. Парақорлық пен ұрлық-қарлық аты-мен жойылған. Елде халық ешнәрсеге мұқтаж емес. Балалар мен қарттарға жасалған қамқорлықта шек жоқ. Тіпті, ергежейлілер елінде әскер мен қару-жарақ та болмайды екен. Барлық мемлекеттермен тең құқылы қарым-қатынас жасап, өзінің салт-дәстүрін қатаң сақтайтын бейбітшілік сүйгіш ел болатын.

Көріп отырғанымыздай, біздің тәуелсіз қазақ елі қазіргі таңда дәл осы бағытта дамып келеді. Бұл заманды, жан-жақты өркендеген елді көргенде Бекең, әрине, марқаяр еді.

Еліміз егемендік алып, өз шаңы-рағын биік көтерді. Қазақ әдебиеті де еркіндіктен, азаттықтан нәр алып, жаңаша үрдіспен дамып келеді. Бір кезде кеңестік қаулы-қарармен өмірге келген «өміршең» шығармалар за-ман көшіне ілесе алмай, өз-өзінен ұмытыла бастады. Ал Б.Соқпақбаев шығармаларына деген халықтың сүйіспеншілігі күн санап артып келе жатқандай.

Тәуелсіз қазақ елі барда Бердібек Соқпақбаев та бар, әсте ұмытылмақ емес. Өйткені, ол – туған халқының тағдырын жырлап, оның жүрегіне әлдеқашан жол тапқан жазушы. Он-дай қаламгердің өзіне лайық сый-құрметтен кенде қалмайтыны да, мы-нау шындықты бүкпей, бүркемелемей айта алатын заманда оның шынайы шығармаларының бағы жанып, жар-қырай түсетіні де әбден ақиқат.

дай талабының арқасында талай шай-қастарда жеңiмпаз атанып, 16 жасында Парижде өткен студент бокс шылардың халықаралық бiрiншiлiгiнде әлем чемпи-оны деген атаққа ие болады.

Бүгiнде бокстан атағы әлемге жайылған қазақ жастарының өнерiн тамашалаған кезде осы Мұрат Батырбаев еске түсiп, жазушы көрегендiгiне тәнтi боласың.

Жазушының көбiрек тер төгiп, көп iзденiп жазған күрделi де көлемдi туын-дысы – «Өлгендер қайтып келмейдi» романы.

Әуелi осы романның аты жөнiнде: оқушылар хаттарында немесе кезде-сулерде – сiз романыңызды неге бұлай атадыңыз? Өлгендер қайтып келедi деп бiреу сiзбен дауласты ма? Бұл кiтапта ешкiм өлмейдi ғой, ендеше неге олай аталған деген сияқты сұрақтар жазушыға жиi қойылады екен. Бұл жөнiнде автор былай дейдi: «Өлетiн тек адам ба? Iске аспаған арман, қол жетпеген мақсат, бiр нәрседен түңiлiп, талақ ету, үзiлген үмiт... Осының бәрi өлген емей немене? Шығарманың бас геройы Еркiн – жас

Тұрлыбек МӘМЕСЕЙІТ, халықаралық «Алаш»

сыйлығының лауреаты

Page 11: 111 (3168) 2014-10-02

9www.astana-akshamy.kzE-mail: [email protected]

ЕНi ОЙЛАНДЫРгАН жігіт. Мақсатыма жетемiн деп жүрiп, көп сүрiнедi. Өмiр жолы бұралаң қиын жол екен, кiтаптан жаттап алған қағидалар кейде кәдеге аспай өлi жүк болып, далада қалып қоятынын бiртiн-бiртiн түсiнедi. «Осындағы Еркiн өзiңiз емессiз бе?» деп сұрайды түсiнгiш оқырманым. «Тоқсан процентi өзiм» деп жауап берем».

Мiнеки, повестерiндегiдей негiзгi кейiпкер автордың өзi немесе оның өмiр тәжiрибесiне негiзделiп жасалған бейнелер болатыны сияқты мұнда да орталық қаhарман автордың өзi екен. Осылай бәрi өзi бастан ке шiр-ген, өзi көзiмен көрген уақиғалар болғандықтан, жазушының әңгiме, повестерiндегi өзiндiк ерекшелiгi, өмiр шындығын айқын да нақты көр-сетуге қабiлеттiлiгi бұл романында да бiрден бой көрсетедi.

«Өлгендер қайтып келмейдi» романында Екінші дүниежүзілік соғыстың алды-артындағы, соғыс кезiндегi алыстағы қазақ ауылының шындығы бар қыр-сырымен жан-жақты суреттеледi.

Кiтап үш бөлiмнен, яғни, үш дәп терден тұрады. Әр дәптер өз iшiнен шағын-шағын көрiнiстерге бөлiнген. Бұдан жалпы Б.Соқпақбаев творчествосына тән жинақылық, ықшамдылық сипаттарын айқын аңғаруға болады.

Аталмыш роман – боямасыз ашық та айқын шындыққа, психологиялық анализге бай шығармалардың бiрi.

Жалпы, Б.Соқпақбаев қарапайым тiлмен қарапайым баяндап отырып-ақ характер ашып тастайтын суреткер. Оның кез келген шығармасынан өзiне тән стильдiк өрнек байқалып

тұрады. Жазушы стилi – нағыз «тiлге жеңiл, жүрекке жылы» тиетiн стиль. Өйткенi, оның сөз қолданысы, тiл өрнектерiнен жасанды, жаттан-ды тiркестердi кездестiрмеймiз. Ол сөздi сырлап, сылап жатпайды. Бәрiн қарапайым, табиғи қолданады. Сонымен-ақ ащы шындықты жерiне жеткiзе айтып бередi, типтiк құбылыс пен шынайы уақиғаны суреткерлiкпен сезiне отырып, көркем образға айнал-дырады.

Жоғарыда айтқандай, жас кезінде шешесі өліп, жетімдікпен көп тау-қымет тартып өскен Бердібек Соқ пақбаев – сол өзі өмір кешкен қоғамның әділетсіздігін, бар ауырт-палық, қиындығын шынайы көрсетем деп тағдырдың көп қиянатын көріп өткен жазушы.

Атақты «Менің атым – Қожа» повесінің қандай қиындықпен жарық көргенін айтып өттік кой. Тіпті, ел өміріндегі кезеңдік оқиғалардың шынайы суретін салған «Өлгендер қайтып келмейді» романының жа-рыққа шығуы да оңай болған жоқ. Шындықты шырылдатып, жеріне жеткізе айтқан тұстарын «Мұндайды айтуға болмайды, бұл жағдайлар со-веттік шындыққа қайшы, жат» деп, шығарманың үштен бір бөлігі аяусыз туралды.

Осындай қиянаттардан, жалпы тоқырау жылдары өмірімізді жайлаған келеңсіздіктерден жаны ауырып, қажыған жазушы бір уақ өзімен-өзі болып, томаға тұйық, бәрінен түңіліп жүріп алды. Шаршады, қажыды. Қисынсыз қиянат титықтатты.

Даңғазалық пен жасанды дабы-раны жаны қаламайтын Бекеңнің

көзі тірісінде 50, 60 жылдық мерей-тойлары да аталмады. Бұл ол кісінің өзінен де болған сияқты. «Алматыны менің 60 жылдығыма байланысты дүрліктірмей-ақ қойыңдар. Оның бәрі басы артық дүние. Даңғазалықтың не қажеті бар. Маған оқырман сүйіс-пеншілігінен қымбат та құрметті ешнәрсенің керегі жоқ» дегендей өтініш білдіріпті. Оны былай қойыңыз «Экран алдында отырып, өзің жайлы берілген сұрақтарға жауап бергеннен не шығады. Тап-таза жасандылық қой» деп теледидарға түсуге ша-қыр ған кісілерге де бармаған. Бе кең нің бұл пікірі Әуезовтің: « ... Әде биет үшін реклама керек емес. Бұл реклама өзімшілдік, күншілдікті туғы зады. Ал жеке адамды реклама-лау – талантсыздықтың белгісі, ол – пендешілік» деген сөзімен үндесіп жатса керек.

Бекең үлкен отырыстарға да бара бермейтін. Табиғатынан көпсөзділікті, бөспелікті, жағымпаздық пен даңға-залықты жек көргендіктен, әлгіндей жиын-тойда сондайлардың көсілетіні көңіліне тікендей қадалатын еді.

1974 жылы «Өлгендер қайтып келмейді» романы Қазақстан Рес-публикасының Мемлекеттік сый-лығына ұсынылды. Конкурсқа қатар түскен туындыларынан оқ бойы озық тұрғанымен, жеме-жемге кел-генде, сол кездегі бармақ басты, көз қыстымен тағы да шет қақпай қала берді. Ал шығарма шын мәнінде Мемлекеттік сыйлыққа лайық еді.

Бұл да жазушыға оңай соққы болған жоқ. Қажыған қаламгердің одан ары тауы шағылып, күйзелгенін көзіміз көрді.

Бердібек Соқпақбаев қайтыс болардан аз уақыт бұрын бір топ қарт қаламгер «Халық жазушысы» деген атаққа ұсынылды. Олардың ішінде Бекең де бар болатын. Кейін сол атақ алғандардың қатарында Б. Соқпақбаев тағы да жоқ болып шықты.

Қалай болғанда да, сәті түспеді, жолы болмады деп әртүрлі себеп-тер айтылғанмен, шынайы ықылас, қамқор жүрек жетпей қалғандай көңілде бір түйткіл тұрады да қояды.

Сөйтіп, балалар әдебиетінің классигі атанған жазушы ешбір сыйлық алмастан, атақ иеленбестен өмірден өтті.

Қазақ елінің, қазақ рухының тәуелсіздігі үшін өмір бойы ба-сын бәйгеге тігіп, тәуекел ет-кен қаламгердің ойлайтыны: «Қазақ қашан ел болады?! Қашан басқаның қатарына қосылады? Өзімізді-өзіміз сыйлауды, бағалауды қашан үйренеміз?!» деген сияқты мұңға толы арман еді.

Бүгінде Бекеңнің бұл арманы орын-далды. Осы орайда жазушының соңында қалған, ешбір кітабына енбеген «Ергежейлі еліне саяхат» аталған шағын ертегі-повесіне тоқтала кетсек: Шындық пен әділет салтанат құрған «Ергежейлілер елінде» өмір-тіршілік мүлде басқа еді. Халық сайлаған президенттің ойлайтыны тек қана ел-жұрттың қамы. Парақорлық пен ұрлық-қарлық аты-мен жойылған. Елде халық ешнәрсеге мұқтаж емес. Балалар мен қарттарға жасалған қамқорлықта шек жоқ. Тіпті, ергежейлілер елінде әскер мен қару-жарақ та болмайды екен. Барлық мемлекеттермен тең құқылы қарым-қатынас жасап, өзінің салт-дәстүрін қатаң сақтайтын бейбітшілік сүйгіш ел болатын.

Көріп отырғанымыздай, біздің тәуелсіз қазақ елі қазіргі таңда дәл осы бағытта дамып келеді. Бұл заманды, жан-жақты өркендеген елді көргенде Бекең, әрине, марқаяр еді.

Еліміз егемендік алып, өз шаңы-рағын биік көтерді. Қазақ әдебиеті де еркіндіктен, азаттықтан нәр алып, жаңаша үрдіспен дамып келеді. Бір кезде кеңестік қаулы-қарармен өмірге келген «өміршең» шығармалар за-ман көшіне ілесе алмай, өз-өзінен ұмытыла бастады. Ал Б.Соқпақбаев шығармаларына деген халықтың сүйіспеншілігі күн санап артып келе жатқандай.

Тәуелсіз қазақ елі барда Бердібек Соқпақбаев та бар, әсте ұмытылмақ емес. Өйткені, ол – туған халқының тағдырын жырлап, оның жүрегіне әлдеқашан жол тапқан жазушы. Он-дай қаламгердің өзіне лайық сый-құрметтен кенде қалмайтыны да, мы-нау шындықты бүкпей, бүркемелемей айта алатын заманда оның шынайы шығармаларының бағы жанып, жар-қырай түсетіні де әбден ақиқат.

дай талабының арқасында талай шай-қастарда жеңiмпаз атанып, 16 жасында Парижде өткен студент бокс шылардың халықаралық бiрiншiлiгiнде әлем чемпи-оны деген атаққа ие болады.

Бүгiнде бокстан атағы әлемге жайылған қазақ жастарының өнерiн тамашалаған кезде осы Мұрат Батырбаев еске түсiп, жазушы көрегендiгiне тәнтi боласың.

Жазушының көбiрек тер төгiп, көп iзденiп жазған күрделi де көлемдi туын-дысы – «Өлгендер қайтып келмейдi» романы.

Әуелi осы романның аты жөнiнде: оқушылар хаттарында немесе кезде-сулерде – сiз романыңызды неге бұлай атадыңыз? Өлгендер қайтып келедi деп бiреу сiзбен дауласты ма? Бұл кiтапта ешкiм өлмейдi ғой, ендеше неге олай аталған деген сияқты сұрақтар жазушыға жиi қойылады екен. Бұл жөнiнде автор былай дейдi: «Өлетiн тек адам ба? Iске аспаған арман, қол жетпеген мақсат, бiр нәрседен түңiлiп, талақ ету, үзiлген үмiт... Осының бәрi өлген емей немене? Шығарманың бас геройы Еркiн – жас

Тұрлыбек МӘМЕСЕЙІТ, халықаралық «Алаш»

сыйлығының лауреаты

Page 12: 111 (3168) 2014-10-02

10www.astana-akshamy.kz

E-mail: [email protected]

Ағымдағы жылдың 1 қыркүйегінде шарт-тардың барлық түрлері бойынша БЖЗҚ салымшыларының (алушыларының) жеке зейнетақы шоттарының (ЖЗШ) саны 10 031 668 бірлікті (алдыңғы ай-мен салыстырғанда 34 510-ға өскен), зейнетақы жинақтарының сомасы – 4 319,77 млрд. теңгені (65,49 млрд. теңгеге өскен) құрады. Жылдың басынан бергі таза инвестициялық табыс – 188,14 млрд. теңгеден асып түсті (15,38 млрд. теңгеге өскен) құрады. Зейнетақы төлемдерінің сомасы – 52,18 млрд. теңге (6,31млрд. теңгеге өскен).

Өңірлік желі 2014 жылғы 1 қыркүйектегі жағдай

бойынша БЖЗҚ-ның өңірлік желісі 239 қызмет көрсету офистерінде көрініс тапқан. Қордың өңірлік желісіне әрбір облыс орталығында, республикалық ма-ңызға ие қалаларда (Алматы және Аста-на), сондай-ақ облыс қарамағындағы ірі қалаларда (Жезқазған, Семей) бір-бірден

барлығы 18 филиал кіреді. Филиалдар жанынан 24 бөлімше және 197 Қызмет көрсету орталығы ашылды. Тамыз айын-да Алматы облысының Кербұлақ ауда-нында (Сарыөзек кенті) қызмет көрсету орталығы ашылды. Сондай-ақ, күздің аяғына дейін Қарағанды облысының Ұлытау ауданында (Ұлытау кенті) қызмет көрсету орталығын ашу жоспарланып отыр.

Барлық филиалдар мен көптеген қызмет көрсету орталықтары таңғы сағат 8-ден бастап кешкі сағат 19-ға дейін үзіліссіз және сенбі күндері таңғы сағат 9-дан күндізгі сағат 13-ке дейін жұмыс істейді. Қалғандары жұмыс күндері сағат 9-дан сағат 18-ге дейін ашық.

Міндетті кәсіптік зейнетақы

жарналары туралы Міндетті кәсіптік зейнетақы жарна-

лары (МКЗЖ) бойынша шартқа отыру жөніндегі жұмыстар жалғасуда. Ағымдағы жылдың 1 қыркүйегіндегі жағдай бо-йынша салымшылардың осы санаты үшін 319 530 ЖЗШ ашылған (+11,2 мың). Жылдың басынан бергі МКЗЖ бойынша зейнетақы жинақтарының сомасы 15 млрд. теңгеден асып түсті.

Анықтама үшін: «Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы

қоры» АҚ қолданыстағы зейнетақылық заңнамаға сәйкес, міндетті, міндетті кәсіптік және ерікті зейнетақы жарнала-рын тартумен айналысады; зейнетақы жинақтарын төлеуді және зейнетақы активтері мен инвестициялық портфельді есептеуді жүзеге асырады. Бірыңғай жи-нақтаушы зейнетақы қоры зейнетақымен қамсыздандыру туралы барлық шарттар бойынша құқық мирасқоры болып табы-лады және бұған дейін жеке жинақтаушы зейнетақы қорларына бөлініп кеткен барлық зейнетақы активтерін жинақтайды.

Зейнетақы активтерін сенімгерлік бас-қаруды Қазақстан Республикасының Ұлт-тық Банкі жүзеге асырады. Зейнетақы ак тив терін инвестициялық басқару инвес-ти циялық декларацияға сай іске асырылады. Со нымен қатар, инвестициялық шешімдер БЖЗҚ-ның зейнетақы активтерін басқару жөніндегі кеңесінің (консультативтік – кеңесші орган) ұсыныстарына, соның ішінде бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерін орналастыру үшін рұқсат етілген қаржы құралдарының тіз-бесіне сәйкес қабылданады. Кеңестің дербес құрамын мемлекет басшысы бекіткен.

БАҚ үшін байланыс көздері:

Кеше күзгі әскерге шақыру науқанының басталуына орай Астана қаласы Қорғаныс істері жөніндегі департаменттің әскерге шақыру пунктіне барғанымызда білген басты жаңалығымыз осы бол-ды. Бізге департамент бастығының орынбасары – келісімшарт бойын-ша әскери қызметшілерді жинау және шақыру басқармасының бастығы, подполковник Ғани Артықов, осы мекеменің бөлім бастығы Руслан Бекенбаев және ұжым психологы Бота Қорабаева биылғы науқанның ерекшеліктері жайында айтып берді.

«Әскерге шақыру науқанын жүргізу барысында сапаға ерек-ше көңіл аудара бастадық. Яғни, б е л г і л і б і р м а м а н д ы ғ ы б а р , әскери қызметті атқаруға дайын азаматтарды сарбаздар сапы-на тартуға тырысудамыз. Олар-ды алған білімдеріне сай әскери бөлімдерге жібереміз» деген Руслан Бекенбаев жастардың алдымен денсаулық жағдайы мен моральдық-психологиялық орнықтылығы жіті назарға алына-тынын жеткізді.

О н ы ң а й т у ы н ш а , ә с к е р и

қ ұ р ы л ы м д а р ө з с а п ы н а қ а б ы л д а н а т ы н ж а у ы н г е р -л е р г е ж о ғ а р ы т а л а п қ о я д ы . Мәселен, науқанның алғашқы к ү н і д е с а н т т ы қ - ш а б у ы л д а у бригадасының өкілдері әскерге шақыру пунктіне келіп, оның басшыларын өзінің талаптарымен таныстырып өтіпті. «Соған сай келетін жастарды ұсындық» дейді Руслан Бекенбаев.

Талаптарға тоқтала кетсек, Мемлекеттік күзет қызметіне бойы 180 сантиметр және одан

месе жоғары білім алғандарға және шетел тілдерін меңгергендерге, спорттық жетістіктері барларға беріледі. Олар тек Астана мен Ал-маты қалаларында әскери борыш-ты өтейді. Мемлекет басшысының ж ә н е ш е т е л б а с ш ы л а р ы н ы ң қатысуымен өтетін қоғамдық-саяси шараларға қатыса алады. Десанттық-шабуылдау бригада-сына алынатындарға қойылатын талаптардың кейбірі осыған ұқсас, тек бойлары 170 сантиметрден төмен болмауы тиіс.

көрсеткіші республика бойын-ша алдыңғы қатарлардың біріне шыққанын айтуға тиіспіз. Күзгі әскерге шақыруды да осындай жоғары деңгейде өткізу жос-парлануда. Қазақстан Қарулы Күштерінің құрылғанына биыл 22 жыл толды. Біз бір орында тұрмай, даму үстіндеміз. Қарулы күштер қару-жарақ пен әскери техниканың ж а ң а ү л г і л е р і м е н т о л ы ғ ы п , соның арқасында жауынгерлік даярлығымыздың дәрежесі артты» дейді Ғани Артықов.

« А қ с ұ ң қ а р » ә м б е б а п п с и х о л о г и я л ы қ - д и а г н о с т и к а к е ш е н і е н г і з і л г е н н е н к е й і н жұмысымыз біраз жеңілдеді . Бұрын әскерге шақырушылар психологиялық тест өткенде барлығын қолмен толтыратын. Қазір көмекке техника келіп, тест өту үдерісі оңайлады. Жастар

жоғары азаматтар алынып, әскери борышты өтеп болғаннан кейін сол жерде келісімшарт бойынша әрі қарай да қызмет атқара алады. Басымдық арнаулы техникалық не-

«Астана қаласы Қорғаныс істері жөніндегі департаменті көктемгі әскерге шақыру науқанының жос парын 100 пайыз орындады. Өткен науқанда біздің ұжымның

компьютерлік бағдарламадағы 86 сұраққа жауап берсе, болды. Әрине, біз техникаға ғана сенбей, ауызша да әңгімелесеміз. Содан кейін барып әскерге жарамдылығы немесе жарамсыздығы жөнінде шешім шығарамыз, – дейді психо-лог Бота Қорабаева.

О н ы ң с ө з і н т ы ң д а ғ а н әріптесіміз Самат екеуміздің де қызығушылығымыз оянып, жаңа бағдарлама бойынша тестілеуден ө т т і к . Т е с т п с и х и к а л ы қ жағдайымыздың орнықты екенін анықтап берді. Техника алдамай-тын болса, әскерге шақырылушы жігіттердің жараулығын дәл а н ы қ т а й т ы н б ұ л б а ғ д а р л а м а әскерде орын алып жататын келеңсіз жағдайлардың да алдын алатынына сенгендей болдық.

Аманғали ҚАЛЖАНОВ

Page 13: 111 (3168) 2014-10-02

11www.astana-akshamy.kzE-mail: [email protected]

||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

1-12 19-30 22-24 25-28KАЗАН KАЗАН KАЗАН KАЗАН

Page 14: 111 (3168) 2014-10-02

12www.astana-akshamy.kz

E-mail: [email protected]

(Жалғасы. Басы газетіміздің №109 (3166) санында)

9045 27.02.2012

9046 27.02.2012

9047 27.02.2012

9048 27.02.2012

9049 27.02.2012

9050 27.02.2012

9051 27.02.2012

9052 27.02.2012

9053 27.02.2012

9054 27.02.2012

9055 27.02.2012

9056 27.02.2012

9057 27.02.2012

9058 27.02.2012

9059 27.02.2012

9060 27.02.2012

9061 27.02.2012

9062 27.02.2012

9063 27.02.2012

9064 27.02.2012

9065 27.02.2012

9066 27.02.2012

9067 27.02.2012

9068 27.02.2012

9069 27.02.2012

9070 27.02.2012

9071 27.02.2012

9072 27.02.2012

9073 27.02.2012

9074 27.02.2012

9075 27.02.2012

9076 27.02.2012

9077 27.02.2012

9078 27.02.2012

9079 27.02.2012

9080 28.02.2012

9081 28.02.2012

9082 28.02.2012

9083 28.02.2012

9084 28.02.2012

9085 28.02.2012

9086 28.02.2012

9087 28.02.2012

9088 28.02.2012

9089 28.02.2012

9090 28.02.2012

9091 28.02.2012

9092 28.02.2012

9093 28.02.2012

9094 28.02.2012

9095 28.02.2012

9096 28.02.2012

9097 28.02.2012

9098 28.02.2012

9099 28.02.2012

9100 28.02.2012

9101 28.02.2012

9102 29.02.2012

9103 29.02.2012

9104 29.02.2012

9105 29.02.2012

9106 29.02.2012

9107 29.02.2012

9108 29.02.2012

9109 29.02.2012

9110 29.02.2012

9111 29.02.2012

9112 29.02.2012

9113 29.02.2012

9114 29.02.2012

9115 29.02.2012

9116 29.02.2012

9117 29.02.2012

9118 29.02.2012

9119 29.02.2012

9120 29.02.2012

9121 29.02.2012

9122 29.02.2012

9123 29.02.2012

9124 29.02.2012

9125 29.02.2012

9126 29.02.2012

9127 29.02.2012

9128 29.02.2012

9129 29.02.2012

9130 29.02.2012

9131 29.02.2012

9132 29.02.2012

9133 29.02.2012

9134 29.02.2012

9135 29.02.2012

9136 29.02.2012

9137 29.02.2012

9138 29.02.2012

9139 29.02.2012

9140 29.02.2012

9141 29.02.2012

9142 29.02.2012

9143 29.02.2012

9144 29.02.2012

9145 01.03.2012

9146 01.03.2012

9147 01.03.2012

9148 01.03.2012

9149 01.03.2012

9150 01.03.2012

9151 01.03.2012

9152 01.03.2012

9153 01.03.2012

9154 01.03.2012

9155 01.03.2012

9156 01.03.2012

9157 01.03.2012

9158 01.03.2012

9159 01.03.2012

9160 01.03.2012

9161 01.03.2012

9162 01.03.2012

9163 01.03.2012

9164 01.03.2012

9165 01.03.2012

9166 01.03.2012

9167 01.03.2012

9168 01.03.2012

9169 01.03.2012

9170 01.03.2012

9171 01.03.2012

9172 01.03.2012

9173 01.03.2012

9174 01.03.2012

9175 01.03.2012

9176 02.03.2012

9177 02.03.2012

9178 02.03.2012

9179 02.03.2012

9180 02.03.2012

9181 02.03.2012

9182 02.03.2012

9183 02.03.2012

9184 02.03.2012

9185 02.03.2012

9186 02.03.2012

9187 02.03.2012

9188 02.03.2012

9189 02.03.2012

9190 02.03.2012

9191 02.03.2012

9192 02.03.2012

9193 02.03.2012

9194 02.03.2012

9195 02.03.2012

9196 02.03.2012

9197 02.03.2012

9198 02.03.2012

9199 02.03.2012

9200 02.03.2012

9201 02.03.2012

9202 02.03.2012

9203 02.03.2012

9204 05.03.2012

9205 05.03.2012

9206 05.03.2012

9207 05.03.2012

9208 05.03.2012

9209 05.03.2012

9210 05.03.2012

9211 05.03.2012

9212 05.03.2012

9213 05.03.2012

9214 05.03.2012

9215 05.03.2012

9216 05.03.2012

9217 05.03.2012

9218 05.03.2012

9219 05.03.2012

9220 05.03.2012

9221 05.03.2012

9222 05.03.2012

9223 05.03.2012

9224 05.03.2012

9225 05.03.2012

9226 05.03.2012

9227 05.03.2012

9228 05.03.2012

9229 05.03.2012

9230 05.03.2012

9231 05.03.2012

9232 05.03.2012

9233 05.03.2012

9234 05.03.2012

9235 05.03.2012

9236 06.03.2012

9237 06.03.2012

9238 06.03.2012

9239 06.03.2012

9240 06.03.2012

9241 06.03.2012

9242 06.03.2012

9243 06.03.2012

9244 06.03.2012

9245 06.03.2012

9246 06.03.2012

9247 06.03.2012

9248 06.03.2012

9249 06.03.2012

9250 06.03.2012

9251 06.03.2012

9252 06.03.2012

9253 06.03.2012

9254 06.03.2012

9255 06.03.2012

9256 06.03.2012

9257 06.03.2012

9258 06.03.2012

9259 07.03.2012

9260 07.03.2012

9261 07.03.2012

9262 07.03.2012

9263 07.03.2012

9264 07.03.2012

9265 07.03.2012

9266 07.03.2012

9267 07.03.2012

9268 07.03.2012

9269 07.03.2012

9270 07.03.2012

9271 07.03.2012

9272 07.03.2012

9273 07.03.2012

9274 07.03.2012

9275 07.03.2012

9276 07.03.2012

9277 07.03.2012

9278 07.03.2012

9279 07.03.2012

9280 07.03.2012

9281 07.03.2012

9282 11.03.2012

9283 11.03.2012

9284 11.03.2012

9285 11.03.2012

9286 11.03.2012

9287 11.03.2012

9288 11.03.2012

9289 11.03.2012

9290 11.03.2012

9291 11.03.2012

9292 11.03.2012

9293 11.03.2012

9294 11.03.2012

9295 11.03.2012

Page 15: 111 (3168) 2014-10-02

13www.astana-akshamy.kzE-mail: [email protected]

9296 11.03.2012

9297 11.03.2012

9298 11.03.2012

9299 11.03.2012

9300 11.03.2012

9301 11.03.2012

9302 12.03.2012

9303 12.03.2012

9304 12.03.2012

9305 12.03.2012

9306 12.03.2012

9307 12.03.2012

9308 12.03.2012

9309 12.03.2012

9310 12.03.2012

9311 12.03.2012

9312 12.03.2012

9313 12.03.2012

9314 13.03.2012

9315 13.03.2012

9316 13.03.2012

9317 13.03.2012

9318 13.03.2012

9319 13.03.2012

9320 13.03.2012

9321 13.03.2012

9322 13.03.2012

9323 13.03.2012

9324 13.03.2012

9325 13.03.2012

9326 13.03.2012

9327 13.03.2012

9328 14.03.2012

9329 14.03.2012

9330 14.03.2012

9331 14.03.2012

9332 14.03.2012

9333 14.03.2012

9334 14.03.2012

9335 14.03.2012

9336 14.03.2012

9337 14.03.2012

9338 14.03.2012

9339 14.03.2012

9340 14.03.2012

9341 14.03.2012

9342 14.03.2012

9343 14.03.2012

9344 14.03.2012

9345 14.03.2012

9346 14.03.2012

9347 14.03.2012

9348 14.03.2012

9349 14.03.2012

9350 15.03.2012

9351 15.03.2012

9352 15.03.2012

9353 15.03.2012

9354 15.03.2012

9355 15.03.2012

9356 15.03.2012

9357 15.03.2012

9358 15.03.2012

9359 15.03.2012

9360 15.03.2012

9361 15.03.2012

9362 15.03.2012

9363 15.03.2012

9364 15.03.2012

9365 15.03.2012

9366 15.03.2012

9367 15.03.2012

9368 15.03.2012

9369 15.03.2012

9370 15.03.2012

9371 15.03.2012

9372 15.03.2012

9373 15.03.2012

9374 15.03.2012

9375 15.03.2012

9376 15.03.2012

9377 15.03.2012

9378 15.03.2012

9379 15.03.2012

9380 16.03.2012

9381 16.03.2012

9382 16.03.2012

9383 16.03.2012

9384 16.03.2012

9385 16.03.2012

9386 16.03.2012

9387 16.03.2012

9388 16.03.2012

9389 16.03.2012

9390 16.03.2012

9391 16.03.2012

9392 16.03.2012

9393 16.03.2012

9394 16.03.2012

9395 16.03.2012

9396 16.03.2012

9397 16.03.2012

9398 16.03.2012

9399 16.03.2012

9400 16.03.2012

9401 16.03.2012

9402 16.03.2012

9403 16.03.2012

9404 16.03.2012

9405 16.03.2012

9406 16.03.2012

9407 16.03.2012

9408 16.03.2012

9409 16.03.2012

9410 16.03.2012

9411 16.03.2012

9412 16.03.2012

9413 19.03.2012

9414 19.03.2012

9415 19.03.2012

9416 19.03.2012

9417 19.03.2012

9418 19.03.2012

9419 19.03.2012

9420 19.03.2012

9421 19.03.2012

9422 20.03.2012

9423 20.03.2012

9424 20.03.2012

9425 20.03.2012

9426 20.03.2012

9427 20.03.2012

9428 20.03.2012

9429 20.03.2012

9430 20.03.2012

9431 20.03.2012

9432 20.03.2012

9433 20.03.2012

9434 20.03.2012

9435 20.03.2012

9436 20.03.2012

9437 20.03.2012

9438 20.03.2012

9439 20.03.2012

9440 20.03.2012

9441 20.03.2012

9442 20.03.2012

9443 20.03.2012

9444 20.03.2012

9445 20.03.2012

9446 20.03.2012

9447 20.03.2012

9448 20.03.2012

9449 20.03.2012

9450 20.03.2012

9451 20.03.2012

9452 20.03.2012

9453 20.03.2012

9454 20.03.2012

9455 20.03.2012

9456 20.03.2012

9457 20.03.2012

9458 20.03.2012

9459 20.03.2012

9460 20.03.2012

9461 20.03.2012

9462 20.03.2012

9463 20.03.2012

9464 20.03.2012

9465 20.03.2012

9466 20.03.2012

9467 20.03.2012

9468 20.03.2012

9469 20.03.2012

9470 20.03.2012

9471 20.03.2012

9472 26.03.2012

9473 26.03.2012

9474 26.03.2012

9475 26.03.2012

9476 26.03.2012

9477 26.03.2012

9478 26.03.2012

9479 26.03.2012

9480 26.03.2012

9481 26.03.2012

9482 26.03.2012

9483 26.03.2012

9484 26.03.2012

9485 26.03.2012

9486 26.03.2012

9487 26.03.2012

9488 26.03.2012

9489 26.03.2012

9490 26.03.2012

9491 26.03.2012

9492 26.03.2012

9493 26.03.2012

9494 26.03.2012

9495 26.03.2012

9496 26.03.2012

9497 26.03.2012

9498 26.03.2012

9499 26.03.2012

9500 26.03.2012

9501 26.03.2012

9502 26.03.2012

9503 27.03.2012

9504 27.03.2012

9505 27.03.2012

9506 27.03.2012

9507 27.03.2012

9508 27.03.2012

9509 27.03.2012

9510 27.03.2012

9511 27.03.2012

9512 27.03.2012

9513 27.03.2012

9514 27.03.2012

9515 27.03.2012

9516 27.03.2012

9517 27.03.2012

9518 27.03.2012

9519 28.03.2012

9520 28.03.2012

9521 28.03.2012

9522 28.03.2012

9523 28.03.2012

9524 28.03.20129525 28.03.2012

9526 28.03.2012

9527 28.03.2012

9528 28.03.2012

9529 28.03.2012

9530 28.03.2012

9531 28.03.2012

9532 28.03.2012

9533 28.03.2012

9534 28.03.2012

9535 28.03.2012

9536 28.03.2012

9537 28.03.2012

9538 29.03.2012

9539 29.03.2012

9540 29.03.2012

9541 29.03.2012

9542 29.03.2012

9543 29.03.2012

9544 29.03.2012

9545 29.03.2012

9546 29.03.2012

9547 29.03.2012

9548 29.03.2012

9549 29.03.2012

9550 29.03.2012

Page 16: 111 (3168) 2014-10-02

14www.astana-akshamy.kz

E-mail: [email protected]

9551 29.03.2012

9552 29.03.2012

9553 29.03.2012

9554 29.03.2012

9555 29.03.2012

9556 29.03.2012

9557 29.03.2012

9558 29.03.2012

9559 29.03.2012

9560 29.03.2012

9561 29.03.2012

9562 29.03.2012

9563 29.03.2012

9564 29.03.2012

9565 29.03.2012

9566 29.03.2012

9567 29.03.2012

9568 29.03.2012

9569 29.03.2012

9570 30.03.2012

9571 30.03.2012

9572 30.03.2012

9573 30.03.2012

9574 30.03.2012

9575 30.03.2012

9576 30.03.2012

9577 30.03.2012

9578 30.03.2012

9579 30.03.2012

9580 30.03.2012

9581 30.03.2012

9582 30.03.2012

9583 30.03.2012

9584 30.03.2012

9585 30.03.2012

9586 30.03.2012

9587 30.03.2012

9588 30.03.2012

9589 30.03.2012

9590 30.03.2012

9591 30.03.2012

9592 30.03.2012

9593 30.03.2012

9594 30.03.2012

9595 30.03.2012

9596 30.03.2012

9597 30.03.2012

9598 30.03.2012

9599 02.04.2012

9600 02.04.2012

9601 02.04.2012

9602 02.04.2012

9603 02.04.2012

9604 02.04.2012

9605 02.04.2012

9606 02.04.2012

9607 02.04.2012

9608 02.04.2012

9609 02.04.2012

9610 02.04.2012

9611 02.04.2012

9612 02.04.2012

9613 02.04.2012

9614 02.04.2012

9615 02.04.2012

9616 02.04.2012

9617 02.04.2012

9618 02.04.2012

9619 02.04.2012

9620 02.04.2012

«Қазақстан Республикасындағы сайлау тура-лы» Қазақстан Республикасы Конституциялық Заңы 19-бабының 6-тармағын басшылыққа ала отырып, Астана қаласының мәслихаты ШЕШТІ:

1. Астана қаласы мәслихатының 2014 жылғы 24 сәуірдегі № 238/33-V «Астана қаласының қалалық сайлау комиссиясының мүшелерін сай-лау туралы» шешіміне келесі өзгеріс енгізілсін:

Қошметова Айнұр Тілеукабылқызы Астана

қаласының қалалық сайлау комиссиясы мүшесінің міндеттерінен босатылсын.

2. Осы шешім қабылдаған күнінен бастап күшіне енеді.

Астана қаласы мәслихаты сессиясының төрағасы М. Оралов Астана қаласы мәслихатының хатшысы С. Есілов

Астана қаласының мәслихаты ШЕШТІ: Қалалық мәслихаттың кезекті сессиясының

қарауына мынадай мәселелер енгізілсін: 1. Астана қаласының 2015-2017 жылдарға

арналған бюджеті туралы Баяндамашы: Ж.Ғ. Нұр пейісов - Экономика

және қаржы басқармасының басшысы2. Қалалық мәслихаттың заңдылық, құ қық

тәртібі және қоғаммен жұмыс жасау мәселелері

жөніндегі тұрақты комис сиясының есебі.Баяндамашы: Н.И. Мещеряков - тұрақты

комиссиясының төрағасы

Астана қаласы мәслихатысессиясының төрағасы М. Оралов

Астана қаласы мәслихатының хатшысы С. Есілов

Астана қаласының мәслихаты ШЕШТІ:Қалалық мәслихаттың кезекті сессиясының төрағасы болып 10 сайлау округінен депутат Зейнолла Рахымұлы Шибкенов сайлансын.

Астана қаласы мәслихаты сессиясының төрағасы М. ОраловАстана қаласы мәслихатының хатшысы С. Есілов

23.09.2014

23.09.2014

23.09.2014

Жеке тұлғалардың мүлік және жер салығы салық салу объектісінің орналасқан жері бойын ша ағымдағы жылдың 1 қазанынан кешіктірілмейді, яғни 2014 жылға 01.10.2014 жылға дейін төленуі тиіс.

Егер салық сомасы уақытында төленбеген жағдайда Салық кодексінің 610-бабы 3-тар мағына сәйкес салық мiндеттемесiн орындаудың мерзiмi өткен әрбiр күн үшiн Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi белгiлеген қайта қаржыландыру ресми став касының 2,5 еселенген мөлшерiнде өсiмақы есептеледi.

Нақтырақ ақпарат пен қарызы бар салық төлеушілер тізімі www.astananalog.kz сайтында жарияланды. Салық органымен есептелген салық

сомасы туралы хабарламаны www.astananalog.kz >>>> «Распечатка уведомлений по налогам на имущество и землю физических лиц» сілтемесінен шығарып алуға болады.

Сондай-ақ, жеке тұлғалардың көлік құралына салынатын салық 2014 жылға 31 желтоқсаннан кешіктірілмей төленуі тиіс.

www.salyk.gov.kz сайтында көлік құралдары үшін өздігімен салық сомасын есептеуге болады. Сілтемесі: www.salyk.gov.kz >>>> Интерактивные сервисы >>>> Расчет налога на транспорт.

Белгіленген уақытында салық сомасы тө лен беген жағдайда www.salyk.gov.kz >>>> Интерактивные сервисы >>>> Расчет пени сілтемесі арқылы өсімақыны есептеп шығаруға болады.

Астана қаласы бойынша Қылмыстық-атқару жүйесі департаменті, 010000, Астана қаласы Шынтас тұйық көшесі 14 «а», анықтама телефондары, факс (8-7172) 27-33-92, іші істер органдарының бос лауазымына байқау жариялайды:

Астана қаласы Алматы аудандық қылмыстық-атқару инспекциясының аға инспекторы – 1 бірлік, C-SVR-7 санаты бойынша.

Функционалдық міндеттері:Бас бостандығынан айырусыз сотталғандарға бақылау жүргізуді

ұйымдастырадыБайқауға қатысушыларға қойылатын талаптар:Білімі – Құқық (заңтану, халықаралық құқық, құқыққорғау

қызметі) саласындағы жоғары білім. отыз бес жасқа дейінгі,  бойы 170 см (ерлер үшін) кем емес, 160 см (әйелдер үшін) кем емес

        Орта басшы құрамның лауазымдық жалақылары 

Санаты Еңбек сіңірген жылдарына байланысты

min max

С-SVО-9 51250 69188

Департамент уголовно-исполнительной системы по городу Астана, 010000 г.Астана переулок Шынтас 14 «а», телефоны для справок (факс): 8 (7172) 27-33-92, объявляет конкурс на занятие вакантных должностей органов внутренних дел Республики Казахстан:

старшего инспектора уголовно-исполнительной инспекции Алматинского района города Астана – 1 единица, по категории C-SVR-7.

Функциональные обязанности:Осуществляет контроль за лицами осужденных без лишения свобо-

ды. Требования к участникам конкурса:Образование - Высшее в сфере право (юриспруденция, международ-

ное право, правоохранительная деятельность), возраст до тридцати пяти лет,  рост не ниже 170 см (для мужчин), не ниже 160 см (для женщин).

Должностные оклады должностей среднего начальствующего со-става:

Категория В зависимости от выслуги лет

min max

С-SVО-9 51250 69188

2014 жылдың 1 қазанынан бастап 2015 жылға республикалық, Ресей және жергілікті газет-журналдарға жазылу басталды. Соны-мен қатар, Дүниежүзілік пошта күні мерекесі қарсаңында Астана почтамты 2014 жылдың 9 қазанында «Баспасөзге жазылу» күнін өткізеді.

Осы кәсіби мереке аясында сіздер өздеріңіздің сүйікті газет-журналдарыңызға жазыла аласыздар, сонымен қатар, филателия

«Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару тура-лы» Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы Заңына, сондай-ақ Астана қаласы мәслихатының 2014 жылғы 27 маусымдағы № 249/36-V шешімімен бекітілген Астана қаласында жылыту мау-сымына дайындық және оны өткізу қағидасына сәйкес, Астана қаласының әкімдігі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Астана қаласында 2014-2015 жылдардағы жылыту маусымы 2014 жылғы 3 қазаннан басталсын.

2. «Астана қаласының Энергетика басқармасы» мемлекеттік мекемесі Қазақстан Республикасының заңнамасымен белгіленген тәртіпте осы қаулыдан туындайтын қажетті шараларды қабылдасын.

3. «Астана қаласының Ішкі саясат басқармасы» мемлекеттік мекемесі осы қаулыны қабылдаған сәттен

бастап үш жұмыс күні ішінде оны бұқаралық ақпарат құралдарында жариялауды қамтамасыз етсін.

4. Осы қаулының орындалуын бақылау Астана қаласы әкімінің орынбасары В.Л. Крыловқа жүктелсін.

Әкім И. Тасмағамбетов

Әкімнің орынбасары В. Крылов

Мемлекеттік-құқықтықбөлімінің басшысы Д. Досқұлов

«Астана қаласының Энергетика басқармасы» мемлекеттік мекемесініңбасшысы І. Алдажаров

01.10.2014

өнімдерін сатып алуға және жергілікті газет-журналдардың редакторларымен кездесуге болады.

Сіздерді төмендегі мекенжай бойынша күтеміз:

Астана қаласы, Әуезов көшесі, 13 Астана почтамтыБасталуы: сағат 09.00-деТелефондар: 58-02-96, ішкі 4117

Page 17: 111 (3168) 2014-10-02

15www.astana-akshamy.kzE-mail: [email protected]

15100Ò

ÄÈÐÅÊÒÎÐ-ÁÀÑ ÐÅÄÀÊÒÎÐ

ÀÑ ÄÈÇÀÉÍÅÐ

Ò

15100Ò

ÄÈÐÅÊÒÎÐ-ÁÀÑ ÐÅÄÀÊÒÎÐ

«Алматы» ауданы бойынша инспекция бөлімінің бас маманы (D-О-4 санаты). Лауазымдық жалақысы атқарған жылдарына байланысты 64 063-ден бастап 86 485 теңгеге дейін.

Негізгі функционалдық мiндеттерi: Көп пәтерлі тұрғын үйлердің тұрғындарымен ТҮКШ жаңғырту бағдарламасына қатысу мәселелері бойынша жиналыстарға қатысу; ТҮКШ жаңғырту бағдарламасының шеңберінде жөндеуге жатқызылатын тұрғын үйлердің тізімін қалыптастыру; тұрғын үйге энергетикалық аудитті өткізуді ұйымдастыру; жөндеу жұмыстарының өткізілу барысына бақылау жүргізу; үй-жай (пәтер) иелерінен ақша қаражаттарының қайтарылуына мониторинг жүргізу; ТҮКШ жаңғырту бағдарламасы бойынша мәліметтерді, ақпаратты, есептерді дайындау; кондоминиум объектісінің ортақ мүлігіне техникалық және визуалдық қарауды ұйымдастыру; кондоминиум объектісінің ортақ мүлкіне күрделі жөндеудің жекелеген түрлерін жүргізудің тізбесін, кезеңділігін, кезектілігін айқындау; кондоминиум объектісін басқару органы ұсынған кондоминиум объектісінің ортақ мүлкіне күрделі жөндеудің жекелеген түрлерін жүргізуге арналған, тұрғын үй көмегінің қатысуымен қаржыландырылатын шығыстардың сметасын келісу; кондоминиумның ортақ мүлкіне күрделі жөндеудің жекелеген түрлері бойынша орындалған жұмыстарды қабылдау жөніндегі комиссияларға қатысу; Кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстау ережелеріне, Қазақстан Республикасы «Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңына сәйкес уақытылы жұмыстарды орындау және оны күтіп-ұстау мен жөндеу, пәтерлер (үй-жайлар) меншік иелерінің ортақ мүлкінің техникалық жағдайына, пәтерлер (үй-жайлар) меншік иелерінің ортақ мүлкін жөндеу және пайдалану, күтіп-ұстау, пайдалану тәртібін сақтауға қызмет көрсетуші ұйымдарына қатысты жоспарлы және жоспардан тыс тексерістерін тіркеп, өткізу. Заңмен белгіленген тәртіпте бұзушылықтарды жіберген субъектілерге нұсқаманы беру; тексерістің нәтижелері бойынша нұсқаманың орындалуына бақылауды жүзеге асыру; қолданыстағы заңнамаға сәйкес тұрғын үйдің қорына бақылау және мониторинг жүргізу; Астана қаласы әкімінің ресми сайты, сонымен қоса Басқарманың сайты бойынша жұмысты жүргізу; кіріс корреспонденциясын қарастыру және тиісті түсініктемелерді орындау, тұрғын үй қатынастарының мәселелері бойынша ақпарат ұсыну; басшылықтың және жоғарғы органдардың тапсырмаларын орындау;

кондоминиум объектісінің және кондоминиум объектісіне іргелес жатқан аумақта үй-жай (пәтер) иелерінің ортақ мүлігін жөндеу және пайдалану, күтіп-ұстау, пайдалану тәртібін сақтауға, көп пәтерлі тұрғын үйдегі үй-жай иелерінің ортақ мүлкін және тұрғын үй қорын маусымдық пайдалануға дайындау бойынша іс-шараларды жүзеге асыруға, тұрғын үйлерде (ғимараттарда) жылу, энергия, газ және су ресурстарына ортақ үйлік есеп құралдарының болуына мемлекеттік бақылауды жүргізу; күрделі жөндеу жұмыстарын немесе қайта құруды өткізген соң ғимаратты және оның инженерлік жүйелерін пайдалануға беру бойынша қабылдау комиссиясының жұмысына қатысуға; қаланың коммуналдық меншігіндегі ғимараттар мен объектілерге жүргізілетін күрделі жөндеу жұмыстарының жобалау-сметалық құжаттамасын бекітуге және қайта бекітуге; тұрғын үйлерді және тұрғын үйге іргелі жатқан аумақты күтіп-ұстауға және санитарлық жағдайын бақылауды жүзеге асыру. Қазақстан Республикасы тұрғын үй қатынастары заңнамасына түсініктемелер беруге қатысты үй-жай (пәтер) иелерінің ортақ жиналысына қатысу.

Үміткерлерге қойылатын негізгі талаптар: Жоғарғы білім: Техникалық ғылымдар және технологиялар саласында (құрылыс, құрылыс материалдарын, бұйымдарын және конструкцияларын өндіру, жылуэнергетика, электроэнергетика, көлік құрылысы мамандығы бойынша), өнер (сәулет), құқық (құқықтану).

Мемлекеттік қызмет өтілі бір жылдан кем емес, немесе осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық бағытына сәйкес облысында екі жылдан кем емес жұмыс өтілі бар жағдайда, жоғарыда аталған білім салалары бойынша ортадан кейінгі білімі барларға рұқсат етіледі.

Конкурсқа қатысу үшін қажетті құжаттар: 1) нысанға сәйкес өтініш; 2) 3х4 үлгідегі суретпен нысанға сәйкес толтырылған сауалнама; 3) білім туралы құжаттардың нотариалдық куәландырылған көшірмелері; 4) еңбек қызметін растайтын құжаттың нотариалдық куәландырылған көшірмесі; 5) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2010 жылғы 23 қарашадағы № 907 бұйрығымен бекітілген (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілердің тізілімінде 2010 жылы 21 желтоқсанда № 6697 болып тіркелген) нысандағы денсаулығы туралы анықтама; 6) Қазақстан Республикасы азаматының жеке куәлігінің көшірмесі; 7) құжаттарды тапсыру сәтінде шекті мәннен төмен емес нәтижемен тестілуден өткені туралы қолданыстағы сертификат

(немесе нотариатты куәландырылған көшірмесі).Егер азамат еңбек қызметін жүзеге асырмаған және конкурс

жарияланған бос лауазым бойынша жұмыс өтілі талап етілмейтін жағдайларда 4) тармақшасында көрсетілген құжатты ұсыну талап етілмейді. Құжаттардың толық емес пакетін ұсыну конкурс комиссиясының оларды қараудан бас тартуы үшін негіз болып табылады. Мемлекеттік қызметшілермен тапсырылатын 3) және 4) көрсетілген құжаттарды олар жұмыс істейтін мемлекеттік органдардың персоналды басқару қызметі (кадр қызметі) куәландыра алады.

Азаматтар біліміне, жұмыс тәжірибесіне, кәсіби шеберлігіне және беделіне қатысты (біліктілігін арттыру, ғылыми дәрежелер мен атақтар берілуі туралы құжаттардың көшірмелері, мінездемелер, ұсынымдар, ғылыми дәрежелер жарияланымдар және өзге де олардың кәсіби қызметін, біліктілігін сипаттайтын мәліметтер) қосымша ақпараттарды бере алады. Азаматтар жоғарыда аталған құжат тігілетін мұқабада орналастырылған құжаттарды қолма-қол тәртіпте немесе пошта арқылы құжаттарды қабылдау мерзімінде бере алады.

Азаматтар жоғарыда аталған құжаттарды хабарламада көрсетілген электрондық пошта мекен-жайына электронды түрде бере алады. Конкурсқа қатысу үшін жоғарыда көрсетілген құжаттарды электрондық пошта арқылы берген азаматтар құжаттардың түпнұсқасын әнгімелесу басталғанға дейін бір жұмыс күн бұрын кешіктірілмей береді. Жоғарыда аталған құжаттардың түпнұсқасы берілмеген жағдайда тұлға әнгімелесуден өтуге жіберілмейді.

Құжаттарды конкурс өткізу туралы хабарландыру БАҚ-та («Астана ақшамы» және «Вечерная Астана» газеттерінде) соңғы жарияланған күнінен бастап 10 жұмыс күннің ішінде «Астана қаласының Тұрғын үй инспекциясы басқармасы» ММ-сі , 010000, Астана қаласы, Желтоқсан көшесі, 43 үй, 201 кабинетте қабылданады.

Әңгімелесуге жіберілген үміткерлер конкурс комиссиясы шешім қабылдаған күннен бастап екі жұмыс күн ішінде әңгімелесу өткізу күні туралы конкурс комиссиясының хатшысымен хабар ландырылады. Хабарландыру қатысушылардың электрондық мекен жайларына және ұялы телефондарына ақпарат жіберу жолымен жүзеге асырылуы мүмкін. Үміткерлермен әнгімелесу «Астана қаласының Тұрғын үй инспекциясы басқармасы» ММ-сі , 010000, Астана қаласы, Желтоқсан көшесі, 43 үй,

201 кабинетте әңгімелесуге шақырған күннен бастап бес жұмыс күннің ішінде өтеді.

Конкурс комиссиясының отырысына байқаушыларды қатыс-тыруға жол беріледі. Байқаушылар ретінде Қазақстан Республикасы Парламентінің және барлық деңгейдегі мәслихат депутаттарының, Қазақстан Республикасы заңнамасында белгіленген тәртіпте аккредиттелген бұқаралық ақпарат құралдарының, басқа мемлекеттік органдардың, қоғамдық бірлестіктердің (үкіметтік емес ұйымдардың), коммерциялық ұйымдардың және саяси партиялардың өкілдері, уәкілетті органның қызметкерлері қатыса алады.

Байқаушы ретінде конкурс комиссиясының отырысына қатысу үшін тұлғалар әнгімелесу басталуына 1 жұмыс күні қалғанға дейін кешіктірмей персоналды басқару қызметіне (кадр қызметіне) тіркеледі. Тіркелу үшін тұлғалар персоналды басқару қызметіне (кадр қызметіне) жеке басын куәландыратын құжаттың көшірмесін, жоғарыда аталған ұйымдарға тиесілілігін растайтын құжаттардың түпнұсқасын немесе көшірмелерін ұсынуы қажет.

«Б» корпусының бос мемлекеттік әкімшілік лауазымына үміт керлер Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері агентігінің Астана, Алматы, Атырау, Ақтөбе, Ақтау, Көкшетау, Қарағанды, Қостанай, Қызылорда, Павлодар, Петропавл, Тараз, Өскемен, Орал; Талдықорған және Шымкент қалаларындағы аймақтық тестілеу орталықтарында белгіленген тәртіппен өтеді.

D-О-4 санаты үшін тестілеу бағдарламасы: мемлекеттік тілді білуге тест (20 тапсырма); логикалық тест (10 тапсырма); Қазақстан Республикасының заңнамасын білуге арналған тестке «Қазақстан Республикасының Конституциясы» (15 сұрақ), «Қазақстан Республикасының Президенті туралы» Қазақстан Республикасының конституциялық заңы (15 сұрақ), Қазақстан Республикасының заңдары: «Мемлекеттік қызмет туралы» (15 сұрақ), «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» (15 сұрақ), «Әкімшілік рәсімдер туралы» (15 сұрақ), «Жеке және заңды тұлғалардың өтiнiштерiн қарау тәртiбi туралы» (15 сұрақ), «Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы» (15 сұрақ), «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» (15 сұрақ) Қазақстан Республикасының заңдарын білуге арналған тест сұрақтары кіреді.

№ Іс-шаралар атауы Уақыты Өткізу орны1 Мүгедектерге жергілікті бюджет қаражаты

есебінен 5 мың теңге мөлшерінде біржолғы ақшалай төлем

10 қазан

2 Мүгедек балалардың сауда ойын-сауық орталықтарының аттракциондар паркіне баруын ұйымдастыру

8 қазан Есіл ауданы аумағында орналасқан сауда ойын-сауық

орталықтары 3 Шахмат, дойбы және тоғызқұмалақтан мүмкіндігі

шектеулі балалар арасында жарыстар 10 қазан Х.С. Омаров атындағы шахмат

клубы4 «Көңілді старт» спорттық іс-шаралар 2 қазан №7 мектеп 5 Астана опера және балет театрында экскурсия 9 қазан Астана опера және балет театры6 «Мир глазами детей!» балалар шығармашылығы

көрмесі;орта және жоғары буын оқушылар үшін спартакиада;түзету және инклюзивті сыныптардың 123 оқушы үшін ойын-сауық нөмірлері: - Клоун, пират пен фея («Art-Fiesta –Astana») шоу аниматорлары;Сабынды көпіршіктер шоуы, папье-маше, театр өнерінен шеберлік дәрісі.(«Action» компаниясы)Концерттік бағдарлама: «Алтын көл» ымдау өлеңі, театрландырылған миниатюра, ансамбльдің өнер көрсетуі, би нөмірлері, ән орындау және т.б.

12 қазан №65 мектеп-гимназиясы

7 Ашық есіктер күні 29 қазан Бақылау және халықты әлеуметтік қорғау департаменті ғимараты

8 Мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған «Күзгі бал»

3 қазан «Астана қаласының мүгедек балалар қоғамы» ҚБ-нің базасы

9 Киім-кешек тарату акциясы 9 қазан «Астана қаласының мүгедек балалар қоғамы» ҚБ-нің

базасында 10 Мерекелік дастарқан 10 қазан «Визави» кафесі11 Мерекелік концерт 17 қазан Астана қаласының «Қазақ

саңыраулар қоғамы» УПП» базасында

12 «От сердца к сердцу» мерекелік іс-шарасы 10 қазан №65 мектеп-гимназиясы 13 Ашық есіктер күні 10 қазан Қаланың медициналық

мекемелері14 Арбадағы мүгедектердің қатысуымен флешмоб 10 қазан «Азия Парк» СО

Кәмелетке толмағандардың мүдделеріне мемлекет тарапынан қашанда айрықша назар аударылып келеді. Бұл орынды нәрсе, себебі, жеткіншектер – еліміздің болашағы. Бірақ өздерінің жастығы, психологиялық және өзге де ерекшеліктеріне қарай олар қоршаған ортаның кейбір жағымсыз ықпалына түсіп жатады. Осыған орай, кәмелетке толмағандардың құқығын қорғау мәселелеріне және осы мәселедегі қоғамның, отбасының, ата-ананың рөліне тоқталып кеткім келеді.

Кәмелетке толмағандардың ересектермен салыстырғанда ерекше құқықтары бар және осы ерекше құқықтар ересектермен салыстырғанда, әр баланың және жалпы балалардың нысаналы және басымдықпен қорғауды қамтамасыз етілуіне мүмкіндік беретін ерекше қорғауда және оны жүзеге асырудағы ерекше механизмдерді мұқтаж етеді. Елімізде балаға оның құқығын қорғауда көмектесу функциясы жүктелген, сондай-ақ, баланың құқығын сақтаудағы әртүрлі аспектілерді бақылау органдар жүйесі, жалпы, баяғыда қалыптасқан. Бірақ, істердің нақты жағдайы мұндай көмек пен бақылаудың жеткіліксіз екендігін мәлімдейді, себебі, баланың құқығын қорғауда комплексті көзқарасы тәжірибеде қамтамасыз етілмеген. Кәмелетке толмағандар ісі жөніндегі комиссияның құзырына жататын кәмелетке толмағандар құқығын қорғау мәселелер шеңбері, балалар құқығының барлық спектрін қамти алмайды, ол тек қадағалаусыз және панасыздардың профилактикасымен және басқа осы секілді сұрақтармен шектеледі, яғни, шындығында комиссиялар нашар балалардың істерімен айналысады.

Қазіргі сот практикасында кәмелетке толмағандардың құқығына қол сұғатын әкімшілік құқық бұзушылықтардың ішінде жиі кездесетіндері: ата-аналардың немесе басқа да заңды өкiлдерiнiң балаларды тәрбиелеу жөніндегі мiндеттердi орындамауы; кәмелетке толмаған адамды мас болу күйiне дейiн жеткізу; есірткі затын қолдану; бөтеннің мүлкін ұсақ-түйектеп ұрлау; кәмелетке толмағандардың түнгi уақытта ойын-сауық мекемелерiнде болуына жол беру; кәмелетке толмағандарға алкогольді ішімдіктерді сату болып табылады.

Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы Кодексінің 114-бабы бойынша 18 жасқа толмағандарға темекі және темекі бұйымдарын сатуға тыйым салынады. Алайда, бұл талаптың бұзылуына жол берушілерді де жиі кездестіруге болады.

Бұл жағдайларда сот тарапынан жеке қаулы қабылданып, білім бөлімінің қамқоршы және қорғаншы органдарының қызметкерлерін, полиция бөлімінің жасөспірімдермен жұмыс

істейтін тобының қызметкерлерін тартып, осындай отбасын тіркеуге алып тәлім-тәрбиелік жұмысты жөнге салуға шара қолданылады. Сонымен қатар, алкогольді ішімдіктерді сатқан дүкен қожайындары сотпен әкімшілік жауапкершілікке тартылып, қосымша жаза ретінде алкогольді ішімдіктерді сату лицензиясынан айыру туралы жаза қолданылады.

Жалпы алып қарасақ, отбасында жеткіншек баланы тәрбиелеу – бұл қарапайым емес маңызды және жауапкершілікті талап ететін үлкен іс. Осы тұста ата-ана олардың жан дүниесін түсініп, дер кезінде бағыт-бағдар көрсетсе, бұл олардың бала тәрбиесіндегі тапқырлығы болып саналар еді. Кәмелетке толмаған жас жеткіншектің бойында болып жатқан кез келген өзгерістерді ескеріп, ата-ана баламен жүргізетін тәлімдік, тәрбиелік істерді жүргізуі қажет. Бұл ата-ана үшін, балалар үшін және қоғам үшін өте тиімді. Отбасындағы берекесіздік, ата-ананың маскүнемдікке салынып, басқа да жағымсыз қылықтарға жол беруі бала тәрбиесіне кері әсер етіп, оның мінез-құлқына теріс әсер етеді.

Елбасымыз «Мерейлі отбасы» Ұлттық байқауының жеңімпаздарын марапаттау рәсімінде «Қоғамда маскүнемдік пен алкоголизм, темекі шегушілік пен нашақорлық, отбасылық борышқа жауапсыз қарым-қатынас, үлкендерге құрмет көрсетпеу сынды жағымсыз құбылыстарға төзбеушілік ахуалын тұрақты қалыптастыру отыру маңызды» деп тоқталып өткендей, ата-аналарға қоғамдағы отбасы институтының бала тәрбиесіндегі рөлінің ерекшелігін сезіндіру, оны насихаттаудың орны ерекше.

Осы әлеуметтік саясатты жүзеге асыру кезінде ата-аналардың балаға дұрыс тәрбие беретіндей жағдай жасап, бала тәрбиелеудегі жауаптылығын арттырып, құқықтық және әлеуметтік тұрғыдан сауаттандырған дұрыс. Тұрмысы төмен отбасыларға әлеуметтік көмек, ана мен баланы қолдау, ең бастысы отбасындағы құқық бұзушылық мінез-құлықты алдын ала анықтауға баса назар аудару керек. Ол үшін балаға қоршаған ортасы, мектеп, оқу орнының алдында негізгі тәрбие беруші ата-ананың бала тәрбиелеудегі, білім беру мен басқа да қажеттіліктерді өтеу міндетін атқаруда жауапкершілік жүктеу, қоғаммен қабылданған нормаларды орындауға үгіттеу, үндеу, тіпті болмаса мәжбүрлеу шараларын қарастырудың маңызы зор.

Бауыржан АХМЕТҚАЛИЕВ, Астана қаласы Мамандандырылған ауданаралық

әкімшілік сотының судьясы

Page 18: 111 (3168) 2014-10-02

16www.astana-akshamy.kz

E-mail: [email protected]

Әзір

леге

н: Е

ркеж

ан С

ӘТІМ

БЕК