1 · web viewnastaviće se finansijska pomoć u vidu nadoknada za rad menadžerskih timova u...

REPUBLIKA CRNA GORAREPUBLIKA CRNA GORAVLADA REPUBLIKE CRNE GOREVLADA REPUBLIKE CRNE GORE

EKONOMSKA POLITIKA CRNE GORE EKONOMSKA POLITIKA CRNE GORE ZA 2007. ZA 2007. GODINUGODINU

Podgorica, decembar 2006. godine.Podgorica, decembar 2006. godine.

Ekonomska politika Crne Gore za 2007. godinuEkonomska politika Crne Gore za 2007. godinu

S A D R Ž A JS A D R Ž A J

1. PROJEKCIJA EKONOMSKE POLITIKE ZA 2007. GODINU...........................................3 1.1. Polazne osnove1.1. Polazne osnove....................................................................................................................................................................................................................................33

1.2.1.2. Ciljevi ekonomske politikeCiljevi ekonomske politike............................................................................................................................................................................ 331.3.1.3. Zadaci i očekivani efekti ekonomske politike u 2007. godiniZadaci i očekivani efekti ekonomske politike u 2007. godini....................................................................44

2. MAKROEKONOMSKE POLITIKE2. MAKROEKONOMSKE POLITIKE......................................................................................................................................................................552.1. Finansijski sektor2.1. Finansijski sektor........................................................................................................................................................................................................................................552.2. Fiskalna politika2.2. Fiskalna politika..........................................................................................................................................................................................................................................552.3. Prestrukturiranje, privatizacija i investicije2.3. Prestrukturiranje, privatizacija i investicije................................................................................................................................................882.4. Cijene2.4. Cijene............................................................................................................................................................................................................................................................................992.5. Socijalna politika2.5. Socijalna politika......................................................................................................................................................................................................................................992.6. Zapošljavanje2.6. Zapošljavanje............................................................................................................................................................................................................................................10102.7. Politika zarada i penzija2.7. Politika zarada i penzija..........................................................................................................................................................................................................11112.8.2.8. Razvojna politkaRazvojna politka....................................................................................................................................................................................................................................1111

2.8.1. Regionalni razvoj2.8.1. Regionalni razvoj......................................................................................................................................................................................1212 2.8.2. Razvoj preduzetništva i malih i srednjih preduzeća2.8.2. Razvoj preduzetništva i malih i srednjih preduzeća............................................................................1212 2.8.3. Kadrovska politika2.8.3. Kadrovska politika.................................................................................................................................................................................. 1313 2.8.4. Razvoj informacionog društva2.8.4. Razvoj informacionog društva..............................................................................................................................................1414

2.9. Ekonomski odnosi sa inostranstvom2.9. Ekonomski odnosi sa inostranstvom..............................................................................................................................................................15152.10. Evropske integracije2.10. Evropske integracije....................................................................................................................................................................................................................15152.11.2.11. Zaštita i unapredjenje životne sredineZaštita i unapredjenje životne sredine........................................................................................................................................................16162.12. Uredjenje prostora2.12. Uredjenje prostora..........................................................................................................................................................................................................................17172.13. Statistika2.13. Statistika............................................................................................................................................................................................................................................................1717

3. SEKTORSKE POLITIKE3. SEKTORSKE POLITIKE.............................................................................................................................................................................................. 18183.1. Preradjivačka industrija, energetika i rudarstvo3.1. Preradjivačka industrija, energetika i rudarstvo............................................................................................................................19193.2. Turizam3.2. Turizam....................................................................................................................................................................................................................................................................20203.3. Poljoprivreda, šumarstvo i vodoprivreda3.3. Poljoprivreda, šumarstvo i vodoprivreda..................................................................................................................................................21213.4. Gradjevinarstvo i stambeno-komunalna oblast3.4. Gradjevinarstvo i stambeno-komunalna oblast..............................................................................................................................22223.5. Pomorska privreda i saobraćaj3.5. Pomorska privreda i saobraćaj....................................................................................................................................................................................23233.6. Telekomunikacije i poštanski saobraćaj3.6. Telekomunikacije i poštanski saobraćaj......................................................................................................................................................25253.7. Trgovina3.7. Trgovina..................................................................................................................................................................................................................................................................2626

4. DRUŠTVENE DJELATNOSTI4. DRUŠTVENE DJELATNOSTI.............................................................................................................................................................................. 2626

5. BRUTO DOMAĆI PROIZVOD5. BRUTO DOMAĆI PROIZVOD................................................................................................................................................................................2929

2


1. PROJEKCIJA EKONOMSKE POLITIKE ZA 2007. GODINU1. PROJEKCIJA EKONOMSKE POLITIKE ZA 2007. GODINU

1.1.1.1. Polazne osnovePolazne osnove

Projekcija razvoja za 2007. godinu predstavlja kontinuitet utvrdjenog pravca transformacijeProjekcija razvoja za 2007. godinu predstavlja kontinuitet utvrdjenog pravca transformacije privrede i društva, a zasniva se na: privrede i društva, a zasniva se na:

opredjeljenjima iz Agende ekonomskih reformi za Crnu Goru 2002-2007. godine koja suopredjeljenjima iz Agende ekonomskih reformi za Crnu Goru 2002-2007. godine koja su konzistentna sa rješenjima iz Strategije razvoja i smanjenja siromaštva, Strategijekonzistentna sa rješenjima iz Strategije razvoja i smanjenja siromaštva, Strategije regionalnog razvoja Crne Gore, Nacrta Prostornog plana Crne Gore do 2020. godine,regionalnog razvoja Crne Gore, Nacrta Prostornog plana Crne Gore do 2020. godine, Agende upravnih reformi, Agende reformi u obrazovanju, Strategije razvoja informacionogAgende upravnih reformi, Agende reformi u obrazovanju, Strategije razvoja informacionog društva i strategija razvoja pojedinih oblasti;društva i strategija razvoja pojedinih oblasti;

dostignutom nivou transformacije institucionalnog okvira koja je usmjerena na dostizanjedostignutom nivou transformacije institucionalnog okvira koja je usmjerena na dostizanje većeg stepena ekonomskih sloboda i uspostavljanje stimulativnog ambijenta za razvojvećeg stepena ekonomskih sloboda i uspostavljanje stimulativnog ambijenta za razvoj privatne preduzetničke inicijative i nove investicije;privatne preduzetničke inicijative i nove investicije;

rezultatima privredne aktivnosti u 2006. godini (rast bruto domaćeg proizvoda,rezultatima privredne aktivnosti u 2006. godini (rast bruto domaćeg proizvoda, zaposlenosti, stranih direktnih investicija i smanjenje nezaposlenosti uz održavanje stopezaposlenosti, stranih direktnih investicija i smanjenje nezaposlenosti uz održavanje stope inflacije i budžetskih relacija u okvirima standarda zemalja EU);inflacije i budžetskih relacija u okvirima standarda zemalja EU);

izmjenjenoj vlasničkoj i organizacionoj strukturi privrede sa sve značajnijim uplivomizmjenjenoj vlasničkoj i organizacionoj strukturi privrede sa sve značajnijim uplivom privatnog kapitala i malih i srednjih preduzeća na ukupne privredne tokove;privatnog kapitala i malih i srednjih preduzeća na ukupne privredne tokove;

dostignutom nivou ostvarenih pretpostavki za članstvo u Svjetskoj trgovinskoj organizacijidostignutom nivou ostvarenih pretpostavki za članstvo u Svjetskoj trgovinskoj organizaciji i potpisivanje Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju EU. i potpisivanje Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju EU.

1.2.1.2. Ciljevi ekonomske politikeCiljevi ekonomske politike

Strateški cilj Crne Gore je uključivanje u sistem Evropske unije i evroatlanske integracije. U tomStrateški cilj Crne Gore je uključivanje u sistem Evropske unije i evroatlanske integracije. U tom okviru treba da se obezbijedi: okviru treba da se obezbijedi:

a)a) ubrzaniji održivi privredni rast kroz povećanje ekonomskih sloboda i jačanjeubrzaniji održivi privredni rast kroz povećanje ekonomskih sloboda i jačanje uticaja privatnog sektora;uticaja privatnog sektora;

b)b) vladavina prava, dostizanjem standarda u okviru institutcija sistema koji su kompatibilnivladavina prava, dostizanjem standarda u okviru institutcija sistema koji su kompatibilni sa principima medjunarodnog prava;sa principima medjunarodnog prava;

c)c) rast životnog standarda gradjana sa efikasnim sistemom obrazovanja, socijalne irast životnog standarda gradjana sa efikasnim sistemom obrazovanja, socijalne i zdravstvene zaštite.zdravstvene zaštite.

Potpisivanjem Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju EU ustanovljavaju se konkretne obavezePotpisivanjem Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju EU ustanovljavaju se konkretne obaveze koje u znatnoj mjeri opredjeljuju koncept Ekonomske politike za 2007. godinu. U tom okviru, odkoje u znatnoj mjeri opredjeljuju koncept Ekonomske politike za 2007. godinu. U tom okviru, od posebnog značaja su aktivnosti na realizaciji Akcionog plana za jačanje administrativnih kapacitetaposebnog značaja su aktivnosti na realizaciji Akcionog plana za jačanje administrativnih kapaciteta Crne Gore kao preduslova za suštinsku implementaciju zahtjeva evropskih integracionih procesa iCrne Gore kao preduslova za suštinsku implementaciju zahtjeva evropskih integracionih procesa i same agende obaveza koje proističu iz Sporazuma. same agende obaveza koje proističu iz Sporazuma.

Težište razvoja u 2007. godini je, uz održavanje makro-ekonomske stabilnosti, Težište razvoja u 2007. godini je, uz održavanje makro-ekonomske stabilnosti, na ekonomskomna ekonomskom rastu i razvoju.rastu i razvoju. U skladu s tim, osnovni cilj Ekonomske politike u 2007. godini je U skladu s tim, osnovni cilj Ekonomske politike u 2007. godini je nastavljanjenastavljanje dinamičnog privrednog rasta i jačanje konkurentske sposobnosti privrede.dinamičnog privrednog rasta i jačanje konkurentske sposobnosti privrede. Procjenjuje se Procjenjuje se da će u 2007. godini bruto domaći proizvod dostići nivo od 2.004 mil.€ i, uz rast cijena od okoda će u 2007. godini bruto domaći proizvod dostići nivo od 2.004 mil.€ i, uz rast cijena od oko 3,0%, stopu realnog rasta od 6,0%. 3,0%, stopu realnog rasta od 6,0%.

Projektovani ekonomski rast pretpostavlja implementaciju principa i kriterijuma održivog razvoja iProjektovani ekonomski rast pretpostavlja implementaciju principa i kriterijuma održivog razvoja i posebnog sistema mjera za uravnoteženiji regionalni razvoj. posebnog sistema mjera za uravnoteženiji regionalni razvoj.

Osnovni pravci razvoja koji su usmjereni na dostizanje osnovnog cilja ekonomske politike su:Osnovni pravci razvoja koji su usmjereni na dostizanje osnovnog cilja ekonomske politike su:

dalji razvoj privatne preduzetničke inicijative, što podrazumijeva ubrzanje procesadalji razvoj privatne preduzetničke inicijative, što podrazumijeva ubrzanje procesa unapredjivanja sistemske infrastrukture za progres u dostizanju većih ekonomskihunapredjivanja sistemske infrastrukture za progres u dostizanju većih ekonomskih sloboda, razvoj slobodne konkruencije i otvorenosti sistema;sloboda, razvoj slobodne konkruencije i otvorenosti sistema;

3


značajniji priliv investicija u nove razvojne projekte, prije svega greenfield investicija.značajniji priliv investicija u nove razvojne projekte, prije svega greenfield investicija. Pritom će se osnovne aktivnosti bazirati na rješenjima iz Strategije podsticanja stranihPritom će se osnovne aktivnosti bazirati na rješenjima iz Strategije podsticanja stranih direktnih investicija u Crnu Goru. U tom okviru, očekuje se snažniji multiplikacioni efekatdirektnih investicija u Crnu Goru. U tom okviru, očekuje se snažniji multiplikacioni efekat na aktiviranje domaćih kapaciteta, resursa i stručne kadrovske osnove. na aktiviranje domaćih kapaciteta, resursa i stručne kadrovske osnove.

1.3.1.3. Zadaci i očekivani efekti ekonomske politike u 2007. godiniZadaci i očekivani efekti ekonomske politike u 2007. godini

Osnovni zadaci i efekti ekonomske politike su: Osnovni zadaci i efekti ekonomske politike su:

podrška razvoju biznisa i privatne preduzetničke inicijative kao osnove za ubrzanje trendapodrška razvoju biznisa i privatne preduzetničke inicijative kao osnove za ubrzanje trenda rasta novog zapošljavanja;rasta novog zapošljavanja;

smanjenje optrećenja privrede primjenom stope poreza na dohodak fizičkih lica od 15,0%;smanjenje optrećenja privrede primjenom stope poreza na dohodak fizičkih lica od 15,0%;

smanjenje broja nezaposlenih za oko 5.000 lica;smanjenje broja nezaposlenih za oko 5.000 lica;

smanjivanje biznis barijera, posebno na lokalnom nivou, i dalje smanjenje upliva sivesmanjivanje biznis barijera, posebno na lokalnom nivou, i dalje smanjenje upliva sive ekonomije;ekonomije;

preko 400 mil.€ novih investicija;preko 400 mil.€ novih investicija;

smanjenje siromaštva i porast životnog standarda i kvaliteta života gradjana kroz rast ismanjenje siromaštva i porast životnog standarda i kvaliteta života gradjana kroz rast i razvoj baziran na privatnom sektoru i njegovim kreativnim potencijalima;razvoj baziran na privatnom sektoru i njegovim kreativnim potencijalima;

restrukturiranje preduzeća i okončanje procesa privatizacije u finansijskom sektoru i oblastirestrukturiranje preduzeća i okončanje procesa privatizacije u finansijskom sektoru i oblasti turizma, ubrzanje privatizacije u oblasti saobraćaja i komunalne djelatnosti i nastavljanjeturizma, ubrzanje privatizacije u oblasti saobraćaja i komunalne djelatnosti i nastavljanje privatizacije u energetskom sektoru;privatizacije u energetskom sektoru;

podsticanje izvozne orijentacije u skladu sa Strategijom podsticanja izvoza i Strateškim ipodsticanje izvozne orijentacije u skladu sa Strategijom podsticanja izvoza i Strateškim i operativnim planom podsticanja konkurentnosti i izvoza crnogorske privrede;operativnim planom podsticanja konkurentnosti i izvoza crnogorske privrede;

formiranje, osposobljavanje i razvoj institucija za metrologiju, standardizaciju, akreditaciju,formiranje, osposobljavanje i razvoj institucija za metrologiju, standardizaciju, akreditaciju, sertifikaciju i zaštitu intelektualne svojine;sertifikaciju i zaštitu intelektualne svojine;

unapredjivanje savremenih specijalističkih znanja i vještina kao faktora jačanjaunapredjivanje savremenih specijalističkih znanja i vještina kao faktora jačanja konkurentnosti i integracije kroz obrazovni sistem i posebne programe usavršavanja;konkurentnosti i integracije kroz obrazovni sistem i posebne programe usavršavanja;

donošenje Strategije razvoja energetike Republike Crne Gore do 2025. godine i Akcionogdonošenje Strategije razvoja energetike Republike Crne Gore do 2025. godine i Akcionog plana za njenu implementaciju;plana za njenu implementaciju;

budžetski suficit od 0,54% bruto domaćeg proizvoda;budžetski suficit od 0,54% bruto domaćeg proizvoda;

smanjenje učešća ino-duga u bruto domaćem proizvodu na 27,18%;smanjenje učešća ino-duga u bruto domaćem proizvodu na 27,18%;

smanjenje deficita bilansa robe i usluga;smanjenje deficita bilansa robe i usluga;

smanjenje učešća javne potrošnje u bruto domaćem proizvodu na 42,85% uz programesmanjenje učešća javne potrošnje u bruto domaćem proizvodu na 42,85% uz programe reformi i racionalizacije državne uprave;reformi i racionalizacije državne uprave;

inflacija do nivoa od oko 3,0%.inflacija do nivoa od oko 3,0%.

4


2. MAKROEKONOMSKE POLITIKE2. MAKROEKONOMSKE POLITIKE

2.1. Finansijski sektor2.1. Finansijski sektor

Nastaviće se reforme u finansijskom sektoru, u cilju izgradnje stabilnog finansijskog sistemaNastaviće se reforme u finansijskom sektoru, u cilju izgradnje stabilnog finansijskog sistema zasnovanog na privatnom vlasništvu. Razmotriće se mogućnost objedinjavanja regulatornih tijelazasnovanog na privatnom vlasništvu. Razmotriće se mogućnost objedinjavanja regulatornih tijela iz oblasti finansijskog sistema .iz oblasti finansijskog sistema .

Monetarna politikaMonetarna politika biće u funkciji održavanja postignute makro-ekonomske stabilnosti, daljeg biće u funkciji održavanja postignute makro-ekonomske stabilnosti, daljeg povećanja efikasnosti bankarskog sistema i jačanja finansijske discipline. povećanja efikasnosti bankarskog sistema i jačanja finansijske discipline.

U uslovima ograničenih monetarnih instrumenata, vodiće se politika optimalnog nivoa novčaneU uslovima ograničenih monetarnih instrumenata, vodiće se politika optimalnog nivoa novčane mase i stvarati stimulativan ambijent za povećanje kreditnog potencijala za investicije, naročitomase i stvarati stimulativan ambijent za povećanje kreditnog potencijala za investicije, naročito kroz povećanje dugoročnih izvora sredstava.kroz povećanje dugoročnih izvora sredstava.

Aktivno vodjenje politike obavezne rezerve omogućiće održavanje neophodne likvidnostiAktivno vodjenje politike obavezne rezerve omogućiće održavanje neophodne likvidnosti bankarskog sistemabankarskog sistema, povećanje kreditnog potencijala i, na toj osnovi, jačanje podrške razvojnim, povećanje kreditnog potencijala i, na toj osnovi, jačanje podrške razvojnim programima privrede. programima privrede.

Nastaviće se kontrola bankarskog sistema uz dalje unapredjenje primjene medjunarodnihNastaviće se kontrola bankarskog sistema uz dalje unapredjenje primjene medjunarodnih standarda. Usvojiće se novi Zakon o bankama u cilju poboljšanja upravljanja rizicima ustandarda. Usvojiće se novi Zakon o bankama u cilju poboljšanja upravljanja rizicima u bankarskom sektoru i stvaranja osnove za postepenu tranziciju ka Bazelu II. bankarskom sektoru i stvaranja osnove za postepenu tranziciju ka Bazelu II.

Donijeće se novi Zakon o Centralnoj banci Crne Gore u skladu sa medjunarodnim standardima. Donijeće se novi Zakon o Centralnoj banci Crne Gore u skladu sa medjunarodnim standardima.

U cilju stvaranja efikasnog platnog prometa u zemlji donijeće se Zakon o platnom prometu, dok ćeU cilju stvaranja efikasnog platnog prometa u zemlji donijeće se Zakon o platnom prometu, dok će se pregovorima sa Narodnom bankom Srbije, u skladu sa preporukama Evropske Unije, riješitise pregovorima sa Narodnom bankom Srbije, u skladu sa preporukama Evropske Unije, riješiti pitanje direktnog platnog prometa i smanjenja cijena finansijskih transakcija izmedju dvije države.pitanje direktnog platnog prometa i smanjenja cijena finansijskih transakcija izmedju dvije države.

Intenziviraće se saradnja sa medjunarodnim finansijskim institucijama i unaprijediti primjenaIntenziviraće se saradnja sa medjunarodnim finansijskim institucijama i unaprijediti primjena medjunarodnih standarda i kriterijumima u finansijskom sistemu .medjunarodnih standarda i kriterijumima u finansijskom sistemu .

Sprovedena privatizacija bankarskog sektora uticaće na povećanje konkurencije u ovom sektoru,Sprovedena privatizacija bankarskog sektora uticaće na povećanje konkurencije u ovom sektoru, što će djelovati na sniženje kamatnih stopa, koje su i dalje na visokom nivou. Razvoj i stimulisanješto će djelovati na sniženje kamatnih stopa, koje su i dalje na visokom nivou. Razvoj i stimulisanje privatnog sektora zahtijevaće kreditiranje na duži rok, uz povoljnije kamatne stope. privatnog sektora zahtijevaće kreditiranje na duži rok, uz povoljnije kamatne stope.

Ubrzaće se implementacija Zakona o Ubrzaće se implementacija Zakona o osiguranju osiguranju u cilju kvalitetnijeg institucionalizovanja oveu cilju kvalitetnijeg institucionalizovanja ove oblasti i osnivanja nezavisnog regulatornog tijela koje će se baviti kontrolom rada osiguravajućihoblasti i osnivanja nezavisnog regulatornog tijela koje će se baviti kontrolom rada osiguravajućih društava. društava.

Dalji razvoj i unapredjenje tržišta hartija od vrijednosti bazira se na dostignutom nivou razvojaDalji razvoj i unapredjenje tržišta hartija od vrijednosti bazira se na dostignutom nivou razvoja tržišta kapitalatržišta kapitala i harmonizacije sa međunarodnim standardima. i harmonizacije sa međunarodnim standardima.

Procjenjuje se da će se u 2007.godini održati trend porasta interesovanja za naše tržište kapitala.Procjenjuje se da će se u 2007.godini održati trend porasta interesovanja za naše tržište kapitala. U tom okviru, stvaraće se pretpostavke za dalji razvoj berzanskog poslovanja i veći upliv naU tom okviru, stvaraće se pretpostavke za dalji razvoj berzanskog poslovanja i veći upliv na privredni rast i priliv novih investicija.privredni rast i priliv novih investicija.

Težište aktivnosti biće naTežište aktivnosti biće na::

upotpunjavanju regulatornog okvira, u skladu sa Zakonom o izmjenama i dopunamaupotpunjavanju regulatornog okvira, u skladu sa Zakonom o izmjenama i dopunama Zakona o hartijama od vrijednosti i Zakonom o dobrovoljnim penzionim fondovima;Zakona o hartijama od vrijednosti i Zakonom o dobrovoljnim penzionim fondovima;

širenju tržišta, uz povećanje ponude hartija i instrumenata za trgovanje i internacionalizacijuširenju tržišta, uz povećanje ponude hartija i instrumenata za trgovanje i internacionalizaciju tržišta;tržišta;

jačanju tržišne infrastrukture; jačanju tržišne infrastrukture; sprovodjenju nadzora i kontrole poslovanja učesnika na tržištu kapitala;sprovodjenju nadzora i kontrole poslovanja učesnika na tržištu kapitala; razvijanju prakse regularnog objavljivanja podataka i izvještaja o poslovanju; razvijanju prakse regularnog objavljivanja podataka i izvještaja o poslovanju; nastavaku saradnje sa domaćim i inostranim institucijama. nastavaku saradnje sa domaćim i inostranim institucijama.

2.2. Fiskalna politika2.2. Fiskalna politika

Cilj fiskalne politike u 2007. godiniCilj fiskalne politike u 2007. godini je stvaranje ekonomskog ambijenta atraktivnog za strane je stvaranje ekonomskog ambijenta atraktivnog za strane investitore i privatno preduzetništvo, uz održavanje budžetske ravnoteže i smanjenje poreskihinvestitore i privatno preduzetništvo, uz održavanje budžetske ravnoteže i smanjenje poreskih stopa. stopa.

5


Polazne osnovePolazne osnove u projektovanju budžeta su: u projektovanju budžeta su: ostvareni prihodi u prethodnom periodu;ostvareni prihodi u prethodnom periodu;

procijenjeni rast bruto domaćeg proizvoda;procijenjeni rast bruto domaćeg proizvoda; očekivani rast cijena na malo; očekivani rast cijena na malo; procijenjeni fiskalni uticaj novih propisa koji će se primjenjivati u 2007. godini.procijenjeni fiskalni uticaj novih propisa koji će se primjenjivati u 2007. godini.

Ciljevi budžetske politikeCiljevi budžetske politike usmjereni su na: usmjereni su na:

povećanje prihoda budžeta;povećanje prihoda budžeta; racionalizaciju potrošnje;racionalizaciju potrošnje; povećanje kapitalnih izdataka.povećanje kapitalnih izdataka.

Budžetom za 2007. godinu planirani su primici i izdaci u ukupnom iznosu od 616,86 mil.€Budžetom za 2007. godinu planirani su primici i izdaci u ukupnom iznosu od 616,86 mil.€ - u mil.€

P R I M I C IP R I M I C I učešće uučešće u BDP-uBDP-u

UkupnoUkupno 616,86616,86 30,7130,711. tekući prihodi 1. tekući prihodi 588,99588,99 29,429,4 1.1. Porezi1.1. Porezi 528,70528,70 26,426,4

Porez na dohodak fizičkih licaPorez na dohodak fizičkih lica 66,1166,11 3,33,3 Porez na dobit pravnih licaPorez na dobit pravnih lica 15,0315,03 0,80,8 Porez na imovinuPorez na imovinu 5,935,93 0,30,3 PDVPDV 297,14297,14 14,814,8 AkcizeAkcize 79,3579,35 3,93,9 Porez na medjunarodnu trgovinuPorez na medjunarodnu trgovinu 60,6660,66 3,03,0 Ostali poreziOstali porezi 4,484,48 0,20,2

1.2. Takse1.2. Takse 20,1320,13 1,01,0 1.3. Naknade1.3. Naknade 18,6418,64 0,90,9 1.4. Ostali prihodi1.4. Ostali prihodi 16,0216,02 0,80,8 1.5. Primici od otplate kredita i prenesena sredstva1.5. Primici od otplate kredita i prenesena sredstva 5,505,50 0,30,32. Prihodi od prodaje imovine2. Prihodi od prodaje imovine 11,411,4 0,60,63. Donacije i transferi3. Donacije i transferi 0,60,6 --

4. Pozajmice i krediti4. Pozajmice i krediti 15,8715,87 0,80,8

I Z D A C II Z D A C Iučešće uučešće u

BDP-uBDP-u

UkupnoUkupno 616,86616,86 30,7130,71TEKUĆI BUDŽETTEKUĆI BUDŽET 582,95582,95 29,129,11. Tekući izdaci1. Tekući izdaci 330,72330,72 16,516,5 1.1. Bruto zarade1.1. Bruto zarade 179,79179,79 8,98,9 1.2. Ostala lična primanja1.2. Ostala lična primanja 20,8220,82 1,01,0 1.3. Rashodi za materijal1.3. Rashodi za materijal 71,7271,72 3,63,6 1.4. Tekuće održavanje1.4. Tekuće održavanje 20,1720,17 1,01,0 1.5. Kamate 1.5. Kamate 19,6819,68 1,01,0 1.6. Renta 1.6. Renta 5,375,37 0,30,3 1.7. Subvencije1.7. Subvencije 8,278,27 0,40,4 1.8. Ostali izdaci1.8. Ostali izdaci 4,94,9 0,20,22. Transferi za socijalnu zaštitu2. Transferi za socijalnu zaštitu 43,4343,43 2,22,2 2.1. Socijalna zaštita2.1. Socijalna zaštita 35,3735,37 1,81,8 2.2. Tehnološki viškovi2.2. Tehnološki viškovi 8,068,06 0,40,43. Transferi institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru3. Transferi institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru 119,90119,90 6,16,1 3.1. Javnim institucijama3.1. Javnim institucijama 25,1625,16 1,31,3 3.2. Nevladinim organizacijama3.2. Nevladinim organizacijama 6,066,06 0,30,3 3.3. Pojedincima3.3. Pojedincima 7,687,68 0,40,4 3.4. Fondu PIO3.4. Fondu PIO 64,3364,33 3,23,2 3.5. Fondu zdravstva3.5. Fondu zdravstva 6,886,88 0,30,3 3.6. Zavodu za zapošljavanje3.6. Zavodu za zapošljavanje 6,576,57 0,30,3 3.7. Lokalnoj samoupravi3.7. Lokalnoj samoupravi 1,981,98 0,10,1 3.8. Javnim preduzećima3.8. Javnim preduzećima 1,241,24 --4. Kapitalni izdaci4. Kapitalni izdaci 36,7236,72 1,81,85. Pozajmice i krediti 5. Pozajmice i krediti 5,55,5 0,30,36. Otplata dugova6. Otplata dugova 40,7140,71 2,02,07. Rezerve7. Rezerve 5,975,97 0,30,3KAPITALNI BUDŽETKAPITALNI BUDŽET 33,9133,91 1,71,7

6

Ekonomska politika Crne Gore za 2007. godinuEkonomska politika Crne Gore za 2007. godinuOd planiranih ukupnih primitaka, Od planiranih ukupnih primitaka, 588,99 mil.€ se odnosi na tekuće prihode (bez prihoda od588,99 mil.€ se odnosi na tekuće prihode (bez prihoda od privatizacije, donacija, pozajmica i kredita) što čini povećanje od 19,6% u odnosu na plan za 2006. privatizacije, donacija, pozajmica i kredita) što čini povećanje od 19,6% u odnosu na plan za 2006.

godinu. Planirano povećanje tekućih prihoda zasnovano je na pozitivnim trendovima naplategodinu. Planirano povećanje tekućih prihoda zasnovano je na pozitivnim trendovima naplate PDV-a, poreza na medjunarodnu trgovinu i ostalih prihoda. PDV-a, poreza na medjunarodnu trgovinu i ostalih prihoda.

Od početka godine biće u primjeni Zakon o izmjenama i dopuna Zakona o porezu na dohodakOd početka godine biće u primjeni Zakon o izmjenama i dopuna Zakona o porezu na dohodak fizičkih lica kojim se uvodi proporcionalna stopa od 15,0%. Neto negativni uticaj primjenefizičkih lica kojim se uvodi proporcionalna stopa od 15,0%. Neto negativni uticaj primjene proporcionalne stope iznosiće 3,8 mil.€. proporcionalne stope iznosiće 3,8 mil.€.

U cilju stvaranja povoljnijeg ekonomskog ambijenta razmotriće se mogućnosti za:U cilju stvaranja povoljnijeg ekonomskog ambijenta razmotriće se mogućnosti za: smanjenje stope doprinosa za zdravstvo, uz obezbjedjenje održivosti sistema zdravstva;smanjenje stope doprinosa za zdravstvo, uz obezbjedjenje održivosti sistema zdravstva; ukidanje prireza na porez, uz obezbjedjenje većih izdvajanja poreza na dohodak fizičkihukidanje prireza na porez, uz obezbjedjenje većih izdvajanja poreza na dohodak fizičkih

lica za opštine;lica za opštine; produžavanje primjene poreskih olakšica za novozaposlene radnike.produžavanje primjene poreskih olakšica za novozaposlene radnike.

Konsolidovani izdaci tekućeg budžetaKonsolidovani izdaci tekućeg budžeta planirani su u iznosu od 578,26 mil.€ i veći su za 18,1% planirani su u iznosu od 578,26 mil.€ i veći su za 18,1% u odnosu na plan za 2006. godinu. Na povećanje izdataka najviše je uticala promjena državnogu odnosu na plan za 2006. godinu. Na povećanje izdataka najviše je uticala promjena državnog statusa, odnosno preuzimanje poslova i obaveza iz nadležnosti Državne zajednice i predvidjenostatusa, odnosno preuzimanje poslova i obaveza iz nadležnosti Državne zajednice i predvidjeno povećanje bruto zarada. Planirani iznos bruto zarada u Budužetu za 2007. godinu iznosipovećanje bruto zarada. Planirani iznos bruto zarada u Budužetu za 2007. godinu iznosi 179,79 mil.€ što znači povećanje od 10,1% u odnosu na plan za 2006. godinu, dok je relativno179,79 mil.€ što znači povećanje od 10,1% u odnosu na plan za 2006. godinu, dok je relativno učešće u BDP-u smanjeno na 8,9%. Na rast bruto zarada uticaće primjena novog Zakona oučešće u BDP-u smanjeno na 8,9%. Na rast bruto zarada uticaće primjena novog Zakona o zaradama funkcionera i poslanika, odluke Vrhovnog suda o uvodjenju prekovremenog rada usljedzaradama funkcionera i poslanika, odluke Vrhovnog suda o uvodjenju prekovremenog rada usljed neažurnosti sudova, potpisivanje granskih kolektivnih ugovora iz oblasti kulture, prosvjete ineažurnosti sudova, potpisivanje granskih kolektivnih ugovora iz oblasti kulture, prosvjete i zdravstvene i socijalne zaštite, kao i povećanje minimalne cijene rada od 4,0%.zdravstvene i socijalne zaštite, kao i povećanje minimalne cijene rada od 4,0%.

Planirani budžetski suficit iznosi 10,73 mil.€ ili 0,54% procijenjenog bruto domaćeg proizvoda.Planirani budžetski suficit iznosi 10,73 mil.€ ili 0,54% procijenjenog bruto domaćeg proizvoda.

Stimulativnom poreskom politikom i kontrolisanim rastom troškova, uz povećanje kapitalnihStimulativnom poreskom politikom i kontrolisanim rastom troškova, uz povećanje kapitalnih izdataka, naglašena je razvojna komponenta budžeta za 2007. godinu. Kapitalni izdaci iz budžetaizdataka, naglašena je razvojna komponenta budžeta za 2007. godinu. Kapitalni izdaci iz budžeta iznose 69,25 mil.€, od čega je iz tekućeg budžeta 36,72 mil.€, a iz kapitalnog budžeta 32,53 mil.€..iznose 69,25 mil.€, od čega je iz tekućeg budžeta 36,72 mil.€, a iz kapitalnog budžeta 32,53 mil.€..

Izdaci iz tekućeg budžeta biće usmjereni na:Izdaci iz tekućeg budžeta biće usmjereni na:

infrastrukturu od opšteg značaja infrastrukturu od opšteg značaja 1,29 mil.€1,29 mil.€ lokalnu infrastrukturulokalnu infrastrukturu 7,02 mil.€7,02 mil.€ gradjevinske objekte gradjevinske objekte 5,71 mil.€5,71 mil.€ nabavku opreme nabavku opreme 8,51 mil.€8,51 mil.€ investiciono održavanje puteva, željeznice i zgrada uinvesticiono održavanje puteva, željeznice i zgrada u

Vlasništvu RepublikeVlasništvu Republike 13,71 mil.€ 13,71 mil.€ zalihe zalihe 0,48 mil.€0,48 mil.€

Izdaci iz kapitalnog budžeta biće usmjereni na: Izdaci iz kapitalnog budžeta biće usmjereni na: izgradnju puta Risan-Grahovo-Žabljakizgradnju puta Risan-Grahovo-Žabljak 7,0 mil.€7,0 mil.€ rekonstrukciju tunela Vrmacrekonstrukciju tunela Vrmac 2,0 mil.€2,0 mil.€ sanaciju puteva, mostova, tunelasanaciju puteva, mostova, tunela 2,0 mil.€2,0 mil.€ izgradnja III trake Kufinizgradnja III trake Kufin 3,0 mil.€3,0 mil.€ sanaciju jalovišta u Mojkovcusanaciju jalovišta u Mojkovcu 1,0 mil.€1,0 mil.€ investiciono presvlačenje asfalta magistralihinvesticiono presvlačenje asfalta magistralih i regionalnih putevai regionalnih puteva 4,0 mil.€4,0 mil.€ završetak Instituta za javno zdravljezavršetak Instituta za javno zdravlje 1,5 mil.€1,5 mil.€ izgradnju nove zgrade Vladeizgradnju nove zgrade Vlade 2,2 mil.€2,2 mil.€ izgradnju zgrade državnih agencijaizgradnju zgrade državnih agencija 2,0 mil.€2,0 mil.€ ostale projekteostale projekte 5,9 mil.€5,9 mil.€

Kroz ugovorene usluge iz budžeta u iznosu od 33,28 mil.€ finansiraće se više projekata kojiKroz ugovorene usluge iz budžeta u iznosu od 33,28 mil.€ finansiraće se više projekata koji doprinose unapredjenju i razvoju pojedinih oblasti. Većina projekata se odnosi na izradu studija,doprinose unapredjenju i razvoju pojedinih oblasti. Većina projekata se odnosi na izradu studija, konsalting usluge, izradu i održavanje softvera, medijske promotivne aktivnosti, usavršavanjekonsalting usluge, izradu i održavanje softvera, medijske promotivne aktivnosti, usavršavanje zaposlenih i sl. zaposlenih i sl.

Kapitalni izdaci fondova u iznosu od 3,56 mil.€ usmjereni su na nabavku opreme: Kapitalni izdaci fondova u iznosu od 3,56 mil.€ usmjereni su na nabavku opreme:

Fond PIOFond PIO 0,10 mil.€0,10 mil.€ Fond zdravstvaFond zdravstva 2,85 mil.€2,85 mil.€ Zavod za zapošljavanje Zavod za zapošljavanje 0,60 mil.€0,60 mil.€

7


Kapitalni izdaci lokalne samouprave u iznosu od 28,5 mil.€ usmjereni su na izgradnju i uredjenjeKapitalni izdaci lokalne samouprave u iznosu od 28,5 mil.€ usmjereni su na izgradnju i uredjenje lokalne infrastrukture.lokalne infrastrukture.

Ukupni kapitalni izdaci na nivou konsolidovane javne potrošnje iznose 101,31 mil.€ što čini 5,05%Ukupni kapitalni izdaci na nivou konsolidovane javne potrošnje iznose 101,31 mil.€ što čini 5,05% procijenjenog bruto domaćeg proizvoda.procijenjenog bruto domaćeg proizvoda.

Procijenjena javna potrošnja u 2007. godini iznosi 897,04 mil.€ i veća je u odnosu na 2006. godinuProcijenjena javna potrošnja u 2007. godini iznosi 897,04 mil.€ i veća je u odnosu na 2006. godinu za 71,74 mil.€, a njeno učešće u BDP-u je smanjeno na 42,85%. za 71,74 mil.€, a njeno učešće u BDP-u je smanjeno na 42,85%.

Javni prihodi procijenjeni su u iznosu od 909,10 mil.€ što znači da se za 2007. godinu predvidjaJavni prihodi procijenjeni su u iznosu od 909,10 mil.€ što znači da se za 2007. godinu predvidja suficit javne potrošnje od 12,06 mil.€ ili 0,60% procijenjenog BDP-a. suficit javne potrošnje od 12,06 mil.€ ili 0,60% procijenjenog BDP-a.

Strategijom upravljanja dugom Crne Gore 2005-2007. godine definisane su osnovne smjernice iStrategijom upravljanja dugom Crne Gore 2005-2007. godine definisane su osnovne smjernice i politika upravljanja dugom Crne Gore.politika upravljanja dugom Crne Gore.

Godišnjim programom zaduživanja Budžeta za 2007. godinu predvidjeno je:Godišnjim programom zaduživanja Budžeta za 2007. godinu predvidjeno je: da se emisija državnih zapisa vrši samo za pokriće sezonske nelikvidnosti;da se emisija državnih zapisa vrši samo za pokriće sezonske nelikvidnosti; da, nakon izvršene otplate cjelokupnog duga prema domaćim bankama, neće biti novogda, nakon izvršene otplate cjelokupnog duga prema domaćim bankama, neće biti novog

zaduživanja po tom osnovu;zaduživanja po tom osnovu; da se iz redovnih prihoda potpuno otplate zaostale obaveze, a da neće biti kumuliranjada se iz redovnih prihoda potpuno otplate zaostale obaveze, a da neće biti kumuliranja

novih;novih; da će se vršiti otkup obveznica stare devizne štednje;da će se vršiti otkup obveznica stare devizne štednje; da će se projektni zajmovi u iznosu od 11,0 mil.€ (kredit Evropske investicione banke)da će se projektni zajmovi u iznosu od 11,0 mil.€ (kredit Evropske investicione banke)

koristiti za rekonstrukciju putne mreže.koristiti za rekonstrukciju putne mreže.

2.3. Prestrukturiranje, privatizacija i investicije2.3. Prestrukturiranje, privatizacija i investicije

Nastaviće se aktivnosti na Nastaviće se aktivnosti na prestrukturiranjuprestrukturiranju preduzeća. Na osnovu analize o realizaciji preduzeća. Na osnovu analize o realizaciji postojećeg programa prestrukturiranja preduzeća, definisaće se nove forme ovog programa. postojećeg programa prestrukturiranja preduzeća, definisaće se nove forme ovog programa.

U skladu sa U skladu sa Planom Planom privatizacijeprivatizacije za 2007. godinu: za 2007. godinu:

završiće se privatizacija u finansijskom sektoru i u oblasti turizma;završiće se privatizacija u finansijskom sektoru i u oblasti turizma; ubrzaće se privatizacija u oblasti saobraćaja i u komunalnoj djelatnosti;ubrzaće se privatizacija u oblasti saobraćaja i u komunalnoj djelatnosti; nastaviće se privatizacija u energetskom sektoru ;nastaviće se privatizacija u energetskom sektoru ; u preradjivačkoj industriji, realizovaće se proces privatizacije preduzeća u oblastiu preradjivačkoj industriji, realizovaće se proces privatizacije preduzeća u oblasti

drvoprerade, proizvodnje prehrambenih proizvoda i pića, duvanske industrije,drvoprerade, proizvodnje prehrambenih proizvoda i pića, duvanske industrije, metaloprerade, tekstilne industrije i industrije kože, namjenske industrije;metaloprerade, tekstilne industrije i industrije kože, namjenske industrije;

ubrzaće se privatizacija u društvenim djelatnostima, naročito u oblasti sporta. ubrzaće se privatizacija u društvenim djelatnostima, naročito u oblasti sporta.

Definisaće se procedura praćenja realizacije ugovora o privatizaciji.Definisaće se procedura praćenja realizacije ugovora o privatizaciji.

InvesticijeInvesticije i investiciona aktivnost uop i investiciona aktivnost uopššte, predstavljaju ključni faktor za dinamiziranjete, predstavljaju ključni faktor za dinamiziranje ekonomskog rasta i razvoja. U cilju privlačenja investicija, posebno stranih, nastaviće se saekonomskog rasta i razvoja. U cilju privlačenja investicija, posebno stranih, nastaviće se sa uklanjanjem administrativnih barijera, dogradjivati investicioni ambijent u Crnoj Gori, kao iuklanjanjem administrativnih barijera, dogradjivati investicioni ambijent u Crnoj Gori, kao i podsticati učešće u investicioniim projektima u regionu. S tim u vezi:podsticati učešće u investicioniim projektima u regionu. S tim u vezi:

u skladu sa Strategijom za podsticanje direktnih stranih investicija u Crnu Goru stvoriće seu skladu sa Strategijom za podsticanje direktnih stranih investicija u Crnu Goru stvoriće se uslovi za veći obim greenfield investicija, kao i za nove oblike investiranja (zajedničkauslovi za veći obim greenfield investicija, kao i za nove oblike investiranja (zajednička ulaganja, BOT i dr.);ulaganja, BOT i dr.);

osnovaosnovaće se Savjet stranih investitora u saradnji sa MIPA i biznis asocijacijama;će se Savjet stranih investitora u saradnji sa MIPA i biznis asocijacijama;

sprovodiće se aktivnosti na harmonizaciji investicione politike na regionalnom nivou;sprovodiće se aktivnosti na harmonizaciji investicione politike na regionalnom nivou;

promovisaće se značaj slobodnih zona i stimulisati osnivanje preduzeća u njima;promovisaće se značaj slobodnih zona i stimulisati osnivanje preduzeća u njima; zakonska regulativa će se prilagoditi potrebi povećanja konkurentnosti privrede i privlačenjazakonska regulativa će se prilagoditi potrebi povećanja konkurentnosti privrede i privlačenja

investitora;investitora;

obezbijediće se potpuna zaštita svojinskih prava i ugovora.obezbijediće se potpuna zaštita svojinskih prava i ugovora.

Zahvaljujući povoljnom investicionom ambijentu i pozitivnom trendu, strane direktne investicije seZahvaljujući povoljnom investicionom ambijentu i pozitivnom trendu, strane direktne investicije se projektuju na preko 400 mil.€. Projekcija polazi od:projektuju na preko 400 mil.€. Projekcija polazi od:

8

Ekonomska politika Crne Gore za 2007. godinuEkonomska politika Crne Gore za 2007. godinu očekivanih rezultata u realizaciji procesa privatizacije, u skladu sa Planom privatizacije zaočekivanih rezultata u realizaciji procesa privatizacije, u skladu sa Planom privatizacije za

2007. godinu;2007. godinu;

realizacije ugovornih obaveza iz procesa privatizacije koje se odnose na dodatnerealizacije ugovornih obaveza iz procesa privatizacije koje se odnose na dodatne investicije;investicije;

očekivanih greenfield investicija, posebno u oblasti turizma i za infrastrukturne projekte;očekivanih greenfield investicija, posebno u oblasti turizma i za infrastrukturne projekte;

obezbijedjenih kreditnih sredstava od medjunarodnih finasnijskih organizacija;obezbijedjenih kreditnih sredstava od medjunarodnih finasnijskih organizacija;

Okvir za podršku procesima investiranja su :Okvir za podršku procesima investiranja su :

planirani iznos sredstava za kapitalne izdatke na nivou konsolidovane javne potrošnje odplanirani iznos sredstava za kapitalne izdatke na nivou konsolidovane javne potrošnje od 101,31 mil.€,101,31 mil.€,

projektni zajmovi u iznosu od 11,0 mil.€ koji se, uglavnom, odnose na rekonstrukciju putneprojektni zajmovi u iznosu od 11,0 mil.€ koji se, uglavnom, odnose na rekonstrukciju putne mreže.mreže.

Osim toga, računa se na porast štednje i kreditne aktivnosti banaka po tom osnovu.Osim toga, računa se na porast štednje i kreditne aktivnosti banaka po tom osnovu.

Nadležne institucije izradiće operativni model za praćenje kretanja investicija i multiplikativnihNadležne institucije izradiće operativni model za praćenje kretanja investicija i multiplikativnih efekata investiranja.efekata investiranja.

2.4. Cijene2.4. CijeneOčekivani rast cijena od oko 3,0% doprinijeće nastavljanju privrednog rasta i održavanju makro-Očekivani rast cijena od oko 3,0% doprinijeće nastavljanju privrednog rasta i održavanju makro-ekonomske stabilnosti.ekonomske stabilnosti.

Ustanoviće se novi metod u praćenju stope inflacije, tako da će se umjesto indeksa cijena naUstanoviće se novi metod u praćenju stope inflacije, tako da će se umjesto indeksa cijena na malo koristiti indeks troškova života. Time će se omogućiti veća uporedivost sa stopom inflacije umalo koristiti indeks troškova života. Time će se omogućiti veća uporedivost sa stopom inflacije u Evropskoj monetarnoj uniji, gdje se koristi harmonizovani indeks potrošačkih cijena, koji predstavljaEvropskoj monetarnoj uniji, gdje se koristi harmonizovani indeks potrošačkih cijena, koji predstavlja jednu vrstu indeksa troškova života. jednu vrstu indeksa troškova života.

Na nivo inflacije uticaće promjene cijena nafte na svjetskom tržištu, odluke regulatornih tijela izNa nivo inflacije uticaće promjene cijena nafte na svjetskom tržištu, odluke regulatornih tijela iz oblasti energetike i telekomunikacija o postepenom povećanju tarifa, u cilju njihovog približavanjaoblasti energetike i telekomunikacija o postepenom povećanju tarifa, u cilju njihovog približavanja tržišnim cijenama, a na iskazanu stopu i metodološke promjene koje su uvedene tokom 2006.tržišnim cijenama, a na iskazanu stopu i metodološke promjene koje su uvedene tokom 2006. godine, a odnose se na reviziju pondera potrošake korpe sa promijenjenim učešćem naftnihgodine, a odnose se na reviziju pondera potrošake korpe sa promijenjenim učešćem naftnih derivata u tom okviru. derivata u tom okviru.

Afirmacija tržišnog ambijenta i jačanje konkurencije, uz implementaciju Zakona o zaštitiAfirmacija tržišnog ambijenta i jačanje konkurencije, uz implementaciju Zakona o zaštiti konkurencije i smanjivanje biznis barijera doprinijeće smanjivanju nelojalne konkurencije i, u cjelini,konkurencije i smanjivanje biznis barijera doprinijeće smanjivanju nelojalne konkurencije i, u cjelini, pozitivno djelovati na kretanje cijena.pozitivno djelovati na kretanje cijena.

2.5. Socijalna politika2.5. Socijalna politika Cilj Cilj socijalne i dječje socijalne i dječje zazašštitetite je obezbjeđenje zaštite porodice, pojedinca, djece u riziku i lica uje obezbjeđenje zaštite porodice, pojedinca, djece u riziku i lica u stanju socijalne potrebe, odnosno socijalne isključenosti. U ostvarivanju ovih ciljeva posebno sestanju socijalne potrebe, odnosno socijalne isključenosti. U ostvarivanju ovih ciljeva posebno se štite: štite: djeca bez roditeljskog staranja, djeca s posebnim potrebama, djeca u sukobu sa zakonom,djeca bez roditeljskog staranja, djeca s posebnim potrebama, djeca u sukobu sa zakonom, djeca i žene žrtve nasilja, stara lica, invalidna lica, kao i lica koja se nalaze u stanju socijalnedjeca i žene žrtve nasilja, stara lica, invalidna lica, kao i lica koja se nalaze u stanju socijalne potrebe. Zaštita ovih lica ostvaruje se u skladu sa domaćim zakonodavstvom koje je usklađeno sapotrebe. Zaštita ovih lica ostvaruje se u skladu sa domaćim zakonodavstvom koje je usklađeno sa međunarodnim standardima. Programe zaštite mogu realizovati nadležne državne institucije,međunarodnim standardima. Programe zaštite mogu realizovati nadležne državne institucije, lokalne zajednice i organizacije civilnog društva.lokalne zajednice i organizacije civilnog društva. U cilju kreiranja sveobuhvatne zaštite rizičnih kategorija stanovništva uradiće se: U cilju kreiranja sveobuhvatne zaštite rizičnih kategorija stanovništva uradiće se: Strategija zaštite starih lica, Strategija razvoja socijalne i dječje zaštite, Mreža ustanova socijalne i dječje zaštite, Strategija uključivanja osoba s invaliditetom u društvene tokove u Crnoj Gori

Inoviraće seInoviraće se Strategija razvoja i redukcije siromaštva u Crnoj Gori i uskladiti sa ostalim strateškim Strategija razvoja i redukcije siromaštva u Crnoj Gori i uskladiti sa ostalim strateškim dokumentima.dokumentima.

Donijeće se Zakon o povlasticama u unutrašnjem saobraćaju, Zakon o psima vodičima i dr.Donijeće se Zakon o povlasticama u unutrašnjem saobraćaju, Zakon o psima vodičima i dr.

9

Ekonomska politika Crne Gore za 2007. godinuEkonomska politika Crne Gore za 2007. godinuUnapredjivaće se aktivnosti na realizaciji Akcionog plana za Dekadu Roma, Nacionalnog planaUnapredjivaće se aktivnosti na realizaciji Akcionog plana za Dekadu Roma, Nacionalnog plana akcije za djecu, Nacionalnog programa prevencije neprihvatljivog ponašanja mladih u Crnoj Gori iakcije za djecu, Nacionalnog programa prevencije neprihvatljivog ponašanja mladih u Crnoj Gori i dr.dr.

UU skladuskladu sasa objektivnimobjektivnim mogumoguććnostimanostima, , realizovarealizovaććee sese opredjeljenjaopredjeljenja StrategijeStrategije zaza trajnotrajno rjerješšavanjeavanje pitanjapitanja izbjeglicaizbjeglica ii internointerno raseljenihraseljenih licalica uu CrnojCrnoj GoriGori..

Izgradiće se Dom za stare u Bijelom Polju, kao i novi objekat Doma za palijativnu njegu starih licaIzgradiće se Dom za stare u Bijelom Polju, kao i novi objekat Doma za palijativnu njegu starih lica “Grabovac” u Risnu.“Grabovac” u Risnu.

Ministarstvo zdravlja, rada i socijalnog staranja, u saradnji sa Ministarstvom za ekonomski razvoj,Ministarstvo zdravlja, rada i socijalnog staranja, u saradnji sa Ministarstvom za ekonomski razvoj, Elektroprivrednom Crne Gore i Regulatornom agencijom za energetiku, Elektroprivrednom Crne Gore i Regulatornom agencijom za energetiku, u cilju zaštite interesau cilju zaštite interesa potrošača – kupaca u pogledu mogućnosti plaćanja računa za energiju, a u okviru opredjeljenja zapotrošača – kupaca u pogledu mogućnosti plaćanja računa za energiju, a u okviru opredjeljenja za utvrdjivanje tarifne i cjenovne politike energenata na tržišnim osnovama, uradiće Programutvrdjivanje tarifne i cjenovne politike energenata na tržišnim osnovama, uradiće Program subvencioniranja socijalno najugroženijih grupa gradjana sa ciljem zadovoljavanja minimalnihsubvencioniranja socijalno najugroženijih grupa gradjana sa ciljem zadovoljavanja minimalnih potreba u električnoj i toplotnoj energiji.potreba u električnoj i toplotnoj energiji.

Informacioni sistem u Ministarstvu zdravlja, rada i socijalnog staranja će se dograđivati što ćeInformacioni sistem u Ministarstvu zdravlja, rada i socijalnog staranja će se dograđivati što će omogućiti adekvatnije prikupljanje i procesuiranje podataka o socijalno ugroženim grupama,omogućiti adekvatnije prikupljanje i procesuiranje podataka o socijalno ugroženim grupama, preciznije usmjeravanje socijalne pomoći i poboljšanje kvaliteta državnih usluga .preciznije usmjeravanje socijalne pomoći i poboljšanje kvaliteta državnih usluga .

Redovno će se isplaćivatiRedovno će se isplaćivati materijalnomaterijalno obezbjedjenjeobezbjedjenje porodiceporodice, , djedječčjiji dodatakdodatak, , naknadenaknade zaza tudjutudju njegunjegu ii pomopomoć, ć, naknadenaknade popo osnovuosnovu porodiljskogporodiljskog odsustvaodsustva, , materijalnomaterijalno obezbjedjenjeobezbjedjenje boracaboraca ii liliččnene ii porodiporodiččnene invalidnine.invalidnine.

Povećaće se transferi za socijalnu zaštitu. U Budžetu za 2007 godinu, planirani su u iznosu odPovećaće se transferi za socijalnu zaštitu. U Budžetu za 2007 godinu, planirani su u iznosu od 43,43 mil.€, od čega se na prava iz ove oblasti odnosi 35,37 mil.€, a na tehnološke viškove 8,0643,43 mil.€, od čega se na prava iz ove oblasti odnosi 35,37 mil.€, a na tehnološke viškove 8,06 mil.€. Sredstva za tehnološke viškove se opredjeljuju u skladu sa Odlukom o kriterijumima i načinumil.€. Sredstva za tehnološke viškove se opredjeljuju u skladu sa Odlukom o kriterijumima i načinu korišćenja sredstava obezbijeđenih za djelimično finansiranje ostvarivanja prava radnika za čijim jekorišćenja sredstava obezbijeđenih za djelimično finansiranje ostvarivanja prava radnika za čijim je radom prestala potreba usljed tehničkotehnoloških i drugih unapređenja .radom prestala potreba usljed tehničkotehnoloških i drugih unapređenja .

2.6. Zapošljavanje2.6. Zapošljavanje

Realizacijom novih razvojnih projekata i programa, prvenstveno u malim i srednjim preduzećima iRealizacijom novih razvojnih projekata i programa, prvenstveno u malim i srednjim preduzećima i sektorima turizma i poljoprivrede, povećaće se zaposlenost, a smanjiti nezaposlenost.sektorima turizma i poljoprivrede, povećaće se zaposlenost, a smanjiti nezaposlenost.

U cilju rješavanja problema nezaposlenosti, neophodno je donijeti dugoročnu Strategiju koja seU cilju rješavanja problema nezaposlenosti, neophodno je donijeti dugoročnu Strategiju koja se odnosi na tržište rada. Mjere i aktivnosti treba usmjeriti na odnosi na tržište rada. Mjere i aktivnosti treba usmjeriti na smanjivanje strukturne neusklađenostismanjivanje strukturne neusklađenosti na tržištu radana tržištu rada..

Nastaviće se realizacija Programa podsticanja novog zapošljavanaja i Programa zapošljavanjaNastaviće se realizacija Programa podsticanja novog zapošljavanaja i Programa zapošljavanja pripravnika i stimulisanja poslodavaca za zapošljavanje pripravnika na neodredjeno vrijeme, popripravnika i stimulisanja poslodavaca za zapošljavanje pripravnika na neodredjeno vrijeme, po odradjenom pripravničkom stažu.odradjenom pripravničkom stažu.

Smanjivanjem obaveza po osnovu poreza i doprinosa na zarade stimulisaće se zapošljavanjeSmanjivanjem obaveza po osnovu poreza i doprinosa na zarade stimulisaće se zapošljavanje odredjenih kategorija nezaposlenih lica (lica sa invaliditetom, lica koja se nalaze na evidenciji prekoodredjenih kategorija nezaposlenih lica (lica sa invaliditetom, lica koja se nalaze na evidenciji preko pet godina, nezaposlenih lica sa preko 50 godina starosti, tehno-ekonomskih viškova,pet godina, nezaposlenih lica sa preko 50 godina starosti, tehno-ekonomskih viškova, poljoprivrednika, lica koja su angažovana u javnim radovima i lica koja se radno angažuju napoljoprivrednika, lica koja su angažovana u javnim radovima i lica koja se radno angažuju na obavljanju sezonskih poslovaobavljanju sezonskih poslova). ).

Transferi Zavodu za zapoTransferi Zavodu za zapošljavanje u Budžetu za 2007.god. su predviđeni u iznosu od 6,57 mil.€, ašljavanje u Budžetu za 2007.god. su predviđeni u iznosu od 6,57 mil.€, a odnose se na finansiranje zarada i ostalih ličnih primanja pripravnika i naknada nezaposlenimodnose se na finansiranje zarada i ostalih ličnih primanja pripravnika i naknada nezaposlenim licima.licima.

Realizovaće se programi u oblasti pripreme za zapošljavanje (obuka, dokvalifikacija,Realizovaće se programi u oblasti pripreme za zapošljavanje (obuka, dokvalifikacija, prekvalifikacija, specijalizacija), odnosno unaprijediti kvalitet ponude radne snage vodeći računa oprekvalifikacija, specijalizacija), odnosno unaprijediti kvalitet ponude radne snage vodeći računa o smanjivanju regionalnog nesklada na tržištu radne snage. Uradiće se doktrina rada sasmanjivanju regionalnog nesklada na tržištu radne snage. Uradiće se doktrina rada sa nezaposlenim ranjivim grupama.nezaposlenim ranjivim grupama.

Stimulisaće se zapošljavanje tzv. "marginalnih grupa," kroz sufinansiranje u isplati zarada iliStimulisaće se zapošljavanje tzv. "marginalnih grupa," kroz sufinansiranje u isplati zarada ili fiskalnih obaveza na zarade za odredjeni period zapošljavanja tih lica. Donijeće se Zakon ofiskalnih obaveza na zarade za odredjeni period zapošljavanja tih lica. Donijeće se Zakon o osposobljavanju i zapošljavanju lica s invaliditetom.osposobljavanju i zapošljavanju lica s invaliditetom.

10

Ekonomska politika Crne Gore za 2007. godinuEkonomska politika Crne Gore za 2007. godinuZavod za zapošljavanje će, realizacijom novih projekata i programa koji omogućavaju otvaranjeZavod za zapošljavanje će, realizacijom novih projekata i programa koji omogućavaju otvaranje novih radnih mjesta, prvenstveno kroz pruzanje finansijske podrške samozapošljavanju i malomnovih radnih mjesta, prvenstveno kroz pruzanje finansijske podrške samozapošljavanju i malom preduzetništvu, uticati na smanjenje nezaposlenosti. preduzetništvu, uticati na smanjenje nezaposlenosti.

Kroz radno-stručno i tehničko osposobljavanje, uz veću zastupljenost stručno–savjetodavnog iKroz radno-stručno i tehničko osposobljavanje, uz veću zastupljenost stručno–savjetodavnog i edukativnog sadržaja rada, doprinijeće se povećanju mogućnosti zapošljavanja.edukativnog sadržaja rada, doprinijeće se povećanju mogućnosti zapošljavanja.

Radiće se na uspostavljanju veće međuzavisnosti između tržišta rada i upisne politike u oblastiRadiće se na uspostavljanju veće međuzavisnosti između tržišta rada i upisne politike u oblasti obrazovanja.obrazovanja.

Sagledaće se mogućnosti širenja mreže savjetodavaca za rad sa nezaposlenima,organizacija zaSagledaće se mogućnosti širenja mreže savjetodavaca za rad sa nezaposlenima,organizacija za razvoj ljudskih resursa i razvoj mreze koncesionara’posebnih agencija.razvoj ljudskih resursa i razvoj mreze koncesionara’posebnih agencija.

Preduzimaće se mjere za smanjivanje sive ekonomije i rada na Preduzimaće se mjere za smanjivanje sive ekonomije i rada na “crno”.“crno”.

Unaprijediće se sistem obezbjedjivanja podataka i informacija o tržištu rada, u skladu saUnaprijediće se sistem obezbjedjivanja podataka i informacija o tržištu rada, u skladu sa madjunarodnim standardima. madjunarodnim standardima.

Nastaviće se inoviranje radno-pravne i druge regulative koja ima direktan ili indirektan uticaj naNastaviće se inoviranje radno-pravne i druge regulative koja ima direktan ili indirektan uticaj na zapošljavanje. zapošljavanje.

2.7. Politika zarada i penzija2.7. Politika zarada i penzija

Politika zaradaPolitika zarada u javnom sektoru i dalje će se zasnivati na konceptu najniže cijene rada. u javnom sektoru i dalje će se zasnivati na konceptu najniže cijene rada. NajnižaNajniža cijena rada utvrdiće se shodno odgovarajućim zakonskim rješenjima, a povećaće se oko 4% ucijena rada utvrdiće se shodno odgovarajućim zakonskim rješenjima, a povećaće se oko 4% u odnosu na sadašnju. Zarade će rasti sporije od rasta bruto domaćeg proizvoda.odnosu na sadašnju. Zarade će rasti sporije od rasta bruto domaćeg proizvoda.

U 2007. godini će se uvesti jedinstvena stopa poreza na dohodak fizičkih lica koja će iznositiU 2007. godini će se uvesti jedinstvena stopa poreza na dohodak fizičkih lica koja će iznositi 15%,što će usloviti brži rast neto od rasta bruto zarada, odnosno efekat smanjenja poreskih stopa15%,što će usloviti brži rast neto od rasta bruto zarada, odnosno efekat smanjenja poreskih stopa ostvariće se u korist povećanja neto zarada zaposlenih u skladu sa članom 28. Opštegostvariće se u korist povećanja neto zarada zaposlenih u skladu sa članom 28. Opšteg kolektivnog ugovora.kolektivnog ugovora.

ObezbjedjivaObezbjedjivaće seće se redovna isplata prava iz oblasti redovna isplata prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranjapenzijskog i invalidskog osiguranja. .

U cilju efikasnije naplate doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje nastaviće se intezivneU cilju efikasnije naplate doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje nastaviće se intezivne aktivnosti u organima zaduženim za kontrolu i naplatu javnih prihoda. aktivnosti u organima zaduženim za kontrolu i naplatu javnih prihoda.

Penzijska reforma započeta reformom sistema tekućeg finansiranja (I stuba), nastaviće se uPenzijska reforma započeta reformom sistema tekućeg finansiranja (I stuba), nastaviće se u pravcu uvodjenja trostubnog modela penzijskog sistema, tj. uvodjenja II i III stuba penzijskogpravcu uvodjenja trostubnog modela penzijskog sistema, tj. uvodjenja II i III stuba penzijskog osiguranja.osiguranja.

Pripremiće se podzakonska akta i stvoriti neophodni institucionalni kapaciteti za implementacijuPripremiće se podzakonska akta i stvoriti neophodni institucionalni kapaciteti za implementaciju Zakona o dobrovoljnim penzijskim fondovima i sprovesti edukativna kampanja o njima. Zakona o dobrovoljnim penzijskim fondovima i sprovesti edukativna kampanja o njima.

Nastaviće se rad na ažuriranju aktuarskog penzijskog modela sa neophodnim podacima, koji ćeNastaviće se rad na ažuriranju aktuarskog penzijskog modela sa neophodnim podacima, koji će ponuditi više mogućnosti za uvodjenje II stuba i poslužiti za pripremu Zakona o obaveznomponuditi više mogućnosti za uvodjenje II stuba i poslužiti za pripremu Zakona o obaveznom penzijskom osiguranju na bazi individualne kapitalizovane štednje (II stub). penzijskom osiguranju na bazi individualne kapitalizovane štednje (II stub).

Primici Fonda PIOPrimici Fonda PIO u 2007. godini iznosiće 200,71 mil.€, od čega se na izvorne prihode odnosiu 2007. godini iznosiće 200,71 mil.€, od čega se na izvorne prihode odnosi 133,47 mil.€, dok su budžetom za 2007. godinu planirani transferi Fondu PIO u iznosu od133,47 mil.€, dok su budžetom za 2007. godinu planirani transferi Fondu PIO u iznosu od 67,24 mil.€. 67,24 mil.€.

2.8.2.8. Razvojna politkaRazvojna politka

U skladu sa Agendom ekonomskih reformi Crne Gore od 2002. do 2007. godine, težišteU skladu sa Agendom ekonomskih reformi Crne Gore od 2002. do 2007. godine, težište ekonomske politike biće na dinamiziranju rasta i razvoja iekonomske politike biće na dinamiziranju rasta i razvoja i jačanju konkurentske sposobnostijačanju konkurentske sposobnosti privrede. Osnovni pravci aktivnosti su usmjereni na razvoj preduzetništva i rast investicija, uzprivrede. Osnovni pravci aktivnosti su usmjereni na razvoj preduzetništva i rast investicija, uz uvažavanje regionalne komponente razvoja.uvažavanje regionalne komponente razvoja.

Razvojna politika će se realizovati kroz projekte investicionih ulaganja u infrastrukturne objekteRazvojna politika će se realizovati kroz projekte investicionih ulaganja u infrastrukturne objekte (saobraćajna, komunalna i dr. infrastruktura), programe i projekte širenja biznisa, Program(saobraćajna, komunalna i dr. infrastruktura), programe i projekte širenja biznisa, Program privatizacije, razne oblike saradnje sa međunarodnim institucijama i realizacijom ugovora saprivatizacije, razne oblike saradnje sa međunarodnim institucijama i realizacijom ugovora sa strateškim korporacijama iz oblasti u kojima su najveći multiplikacioni efekti na ukupan razvoj.strateškim korporacijama iz oblasti u kojima su najveći multiplikacioni efekti na ukupan razvoj.

11

Ekonomska politika Crne Gore za 2007. godinuEkonomska politika Crne Gore za 2007. godinuImplementacijom Strategije za podsticanje direktnih stranih investicija očekuje se pojačan interesImplementacijom Strategije za podsticanje direktnih stranih investicija očekuje se pojačan interes investitora i porast obima direktnih stranih investicija. Uklanjanjem biznis barijera i unapređenjeminvestitora i porast obima direktnih stranih investicija. Uklanjanjem biznis barijera i unapređenjem zakonske regulative stvaraće se povoljniji uslovi za razvoj preduzetništva čime će se doprinijetizakonske regulative stvaraće se povoljniji uslovi za razvoj preduzetništva čime će se doprinijeti ukupnom razvoju. Donošenjem Zakona o koncesijama, unaprijediće se odnos privatno-javnogukupnom razvoju. Donošenjem Zakona o koncesijama, unaprijediće se odnos privatno-javnog partnerstva, kao i procedure dobijanja i korišćenja koncesija, što će doprinijeti prilivu novihpartnerstva, kao i procedure dobijanja i korišćenja koncesija, što će doprinijeti prilivu novih investicija i zapošljavanju.investicija i zapošljavanju.

Programom Direkcije za javne radove, nastaviće se realizacija započetih i novih infrastrukturnihProgramom Direkcije za javne radove, nastaviće se realizacija započetih i novih infrastrukturnih projekata na republičkom i lokalnom nivou, dok će se veći projekti putne infrastrukture realizovatiprojekata na republičkom i lokalnom nivou, dok će se veći projekti putne infrastrukture realizovati preko Monteputa.preko Monteputa.

Regulisaće se status Fonda za razvoj.Regulisaće se status Fonda za razvoj.

Donijeće se Prostorni plan Republike Crne Gore do 2020. godine kojim će se utvrditi osnoveDonijeće se Prostorni plan Republike Crne Gore do 2020. godine kojim će se utvrditi osnove dugoročne organizacije i uredjenja prostora u skladu sa ukupnim ekonomskim, socijalnim,dugoročne organizacije i uredjenja prostora u skladu sa ukupnim ekonomskim, socijalnim, ekološkim i kulturno-istorijskim razvojem Republike . ekološkim i kulturno-istorijskim razvojem Republike .

Donijeće se Nacionalna strategija održivog razvoja Crne Gore, Strategija razvoja energetike RCGDonijeće se Nacionalna strategija održivog razvoja Crne Gore, Strategija razvoja energetike RCG do 2025. godine, Strategija razvoja malih i srednjih preduzeća za period 2007-2010, Strategijado 2025. godine, Strategija razvoja malih i srednjih preduzeća za period 2007-2010, Strategija razvoja gradjevinarstva, kao i odredjene strategije iz oblasti zaštite životne sredine. razvoja gradjevinarstva, kao i odredjene strategije iz oblasti zaštite životne sredine.

2.8.1. Regionalni razvoj2.8.1. Regionalni razvoj

Smanjivanje disproporcija u nivou razvijenosti regiona, kroz uskladjivanje prostorno-ekonomskeSmanjivanje disproporcija u nivou razvijenosti regiona, kroz uskladjivanje prostorno-ekonomske (regionalne) i makro-ekonomske politike, jedan je od uslova dinamiziranja ukupnog rasta i razvoja. (regionalne) i makro-ekonomske politike, jedan je od uslova dinamiziranja ukupnog rasta i razvoja.

U skladu sa Strategijom regionalnog razvoja, preduzimanjem mjera regionalne politike iU skladu sa Strategijom regionalnog razvoja, preduzimanjem mjera regionalne politike i realizacijom regionalnih razvojnih projekata, stimulisaće se privredna aktivnost, valorizacijarealizacijom regionalnih razvojnih projekata, stimulisaće se privredna aktivnost, valorizacija prirodnih resursa i kadrovskih potencijala i poželjna demografska kretanja, uz poštovanje principaprirodnih resursa i kadrovskih potencijala i poželjna demografska kretanja, uz poštovanje principa održivog razvoja i tržišnog poslovanja.održivog razvoja i tržišnog poslovanja.

U tom smislu:U tom smislu:

prioritet je realizacija projekta putnog pravca Podgorica-Mateševo kojim će se obezbijeditiprioritet je realizacija projekta putnog pravca Podgorica-Mateševo kojim će se obezbijediti

bolja povezanost Sjevernog regiona sa razvijenijim dijelom Republike i njegova potpunijabolja povezanost Sjevernog regiona sa razvijenijim dijelom Republike i njegova potpunija razvojna integracija;razvojna integracija;

u cilju povećanja kvaliteta života na nerazvijenom području, unapredjivaće se saobraćajna,u cilju povećanja kvaliteta života na nerazvijenom području, unapredjivaće se saobraćajna, tehnička i komunalna infrastruktura realizacijom projekata gradnje regionalnih i lokalnihtehnička i komunalna infrastruktura realizacijom projekata gradnje regionalnih i lokalnih puteva, snabdijevanja električnom energijom, vodosnabdijevanja i dr;puteva, snabdijevanja električnom energijom, vodosnabdijevanja i dr;

sektorske razvojne politike biće usklađene sa politikom i mehanizmima podsticanja bržegsektorske razvojne politike biće usklađene sa politikom i mehanizmima podsticanja bržeg razvoja manje razvijenih regiona i seoskih područja;razvoja manje razvijenih regiona i seoskih područja;

obezbjedjivaće se participacija za kamate na kredite za programe preduzetništva i novogobezbjedjivaće se participacija za kamate na kredite za programe preduzetništva i novog zapošljavanja i oslobadjanje od plaćanja poreza za novi biznis i novozaposlene radnike zazapošljavanja i oslobadjanje od plaćanja poreza za novi biznis i novozaposlene radnike za odredjeno vrijeme u nerazvijenim područjima;odredjeno vrijeme u nerazvijenim područjima;

u okviru aktivne politike zapošljavanja, Zavod za zapošljavanje će posebnu pažnju iu okviru aktivne politike zapošljavanja, Zavod za zapošljavanje će posebnu pažnju i sredstva usmjeriti za zapošljavanje u nerazvijenim područjima;sredstva usmjeriti za zapošljavanje u nerazvijenim područjima;

inteziviraće se aktivnosti regionalnih i lokalnih biznis centara;inteziviraće se aktivnosti regionalnih i lokalnih biznis centara;

u skladu sa Strategijom regionalnog razvoja, sagledaće se mogućnost formiranja Fonda zau skladu sa Strategijom regionalnog razvoja, sagledaće se mogućnost formiranja Fonda za regionalni razvoj i donošenja Zakona o regionalnom razvoju RCG;regionalni razvoj i donošenja Zakona o regionalnom razvoju RCG;

formiraće se savjetodavno tijelo koje će pratiti sprovođenje politike regionalnog razvoja iformiraće se savjetodavno tijelo koje će pratiti sprovođenje politike regionalnog razvoja i davati inicijative i rješenja za njeno unapređenje;davati inicijative i rješenja za njeno unapređenje;

u cilju stvaranja uslova za vodjenje aktivne politike regionalnog razvoja definisaće seu cilju stvaranja uslova za vodjenje aktivne politike regionalnog razvoja definisaće se kriterijumi i metodologija za utvrdjivanje stepena razvijenosti opština i regiona.kriterijumi i metodologija za utvrdjivanje stepena razvijenosti opština i regiona.

12


2.8.2. Razvoj preduzetništva i malih i srednjih preduzeća2.8.2. Razvoj preduzetništva i malih i srednjih preduzeća

Nastaviće se politika Nastaviće se politika podrške razvoju preduzetništva i otvaranju novih malih i srednjih preduzećapodrške razvoju preduzetništva i otvaranju novih malih i srednjih preduzeća (MSP), koja treba da postanu vodeća snaga u ekonomskom razvoju.(MSP), koja treba da postanu vodeća snaga u ekonomskom razvoju.

Donošenjem Strategije razvoja malih i srednjih preduzeće za period 2007-2010.godine, stvorićeDonošenjem Strategije razvoja malih i srednjih preduzeće za period 2007-2010.godine, stvoriće se uslovi za povećanje broja malih i srednjih preduzeća koja se baziraju na proizvodnji i ne-se uslovi za povećanje broja malih i srednjih preduzeća koja se baziraju na proizvodnji i ne-trgovačkim uslugama, za povećanje konkurentnosti malih i srednjih preduzeća i povećanjetrgovačkim uslugama, za povećanje konkurentnosti malih i srednjih preduzeća i povećanje njihovog učešća u prihodima od izvoza.njihovog učešća u prihodima od izvoza.

Nastaviće se započete aktivnosti na: Nastaviće se započete aktivnosti na:

stvaranju stabilnog i stimulativnog ambijenta za razvoj preduzetništva i malih i srednjihstvaranju stabilnog i stimulativnog ambijenta za razvoj preduzetništva i malih i srednjih preduzeća:preduzeća:

-- Donijeće se Program »Eliminisanje barijera za razvoj preduzetništva u Crnoj Gori«Donijeće se Program »Eliminisanje barijera za razvoj preduzetništva u Crnoj Gori« i i Akcioni plan za eliminisanje biznis barijeraAkcioni plan za eliminisanje biznis barijera..

institucionalnoj podršci za razvoj malih i srednjih preduzeća :institucionalnoj podršci za razvoj malih i srednjih preduzeća :

-- Unapredjivaće se Unapredjivaće se kapaciteti postojećih regionalnih/lokalnih biznis centara i Euro - kapaciteti postojećih regionalnih/lokalnih biznis centara i Euro - info korespondentnog centra i formirati novi regionalni/lokalni biznis centri;info korespondentnog centra i formirati novi regionalni/lokalni biznis centri;

-- Formiraće se Biznis inkubator, uz tehničku podršku Evropske agencije zaFormiraće se Biznis inkubator, uz tehničku podršku Evropske agencije za rekonstrukciju;rekonstrukciju;

-- Pripremiće se pilot projekat za razvoj klastera u cilju postizanja visokog nivoaPripremiće se pilot projekat za razvoj klastera u cilju postizanja visokog nivoa partnerskih odnosa kroz odgovarajuće oblike promotivnih aktivnosti, afirmisaće separtnerskih odnosa kroz odgovarajuće oblike promotivnih aktivnosti, afirmisaće se prednosti klastera kao i podizati nivo klasterskog znanja i razvijati kulturaprednosti klastera kao i podizati nivo klasterskog znanja i razvijati kultura klasterskog povezivanja.klasterskog povezivanja.

podsticanju izvoza:podsticanju izvoza:

-- Nastaviće se sa realizacijom «Strategije za podsticanje izvoza» i dokumentaNastaviće se sa realizacijom «Strategije za podsticanje izvoza» i dokumenta «Podsticanje konkurentnosti i izvoza - strateški i operativni plan»;«Podsticanje konkurentnosti i izvoza - strateški i operativni plan»;

-- Kroz grant šeme podržaće se 50 preduzeća - korisnika uz prosječan iznos poKroz grant šeme podržaće se 50 preduzeća - korisnika uz prosječan iznos po grantu od 7,500 €. Grant šeme se odnose na podršku preduzećima kroz realizacijugrantu od 7,500 €. Grant šeme se odnose na podršku preduzećima kroz realizaciju konkretnih projekata - novi proizvod, domaći proizvod, zajednički proizvod i finalnikonkretnih projekata - novi proizvod, domaći proizvod, zajednički proizvod i finalni proizvod - kao i na proizvod - kao i na finansijsku podršku za marketing aktivnosti preduzeća.finansijsku podršku za marketing aktivnosti preduzeća.

finansiranju malih i srednjih preduzeća kroz:finansiranju malih i srednjih preduzeća kroz:

-- Program finansijske podrške za profitabilno poslovanje u skladu sa nivoomProgram finansijske podrške za profitabilno poslovanje u skladu sa nivoom razvijenosti i potrebama svake faze razvoja preduzeća;razvijenosti i potrebama svake faze razvoja preduzeća;

-- Novu kreditnu liniju za projekat «Povećanje konkurentske sposobnosti domaćihNovu kreditnu liniju za projekat «Povećanje konkurentske sposobnosti domaćih preduzećapreduzeća»»;;

-- Osnivanje Fonda za osiguranje izvoznih kredita koji podrazumijeva finansijskeOsnivanje Fonda za osiguranje izvoznih kredita koji podrazumijeva finansijske olakšice za pokriće / osiguranje transakcija i omogućava preduzećima pristupolakšice za pokriće / osiguranje transakcija i omogućava preduzećima pristup finansijama pod atraktivnim / konkurentnim uslovima. Fond za osiguranje izvoznihfinansijama pod atraktivnim / konkurentnim uslovima. Fond za osiguranje izvoznih kredita formiraće se u saradnji sa crnogorskim poslovnim bankama na bazi depozitakredita formiraće se u saradnji sa crnogorskim poslovnim bankama na bazi depozita uz jednako učešće. uz jednako učešće.

unapredjenju biznis znanja kroz:unapredjenju biznis znanja kroz:

-- Nastavak programa edukacije, a za početnike u biznisu i za postojeće preduzetnikeNastavak programa edukacije, a za početnike u biznisu i za postojeće preduzetnike organizovaće se posebni ciklus treninga (CEFE progam), zatim trening iz oblastiorganizovaće se posebni ciklus treninga (CEFE progam), zatim trening iz oblasti menadžmenta, marketinga, internacionalizacije i izvoza, a za djecu u osnovnimmenadžmenta, marketinga, internacionalizacije i izvoza, a za djecu u osnovnim školama projekat »Preduzetnički klubovi u osnovnim školama«. školama projekat »Preduzetnički klubovi u osnovnim školama«.

povećanju dostupnosti informacija preduzećimapovećanju dostupnosti informacija preduzećima::

-- Kontinuirano će se poboljšavati kapaciteti servisa namijenjenih preduzetnicima iKontinuirano će se poboljšavati kapaciteti servisa namijenjenih preduzetnicima i MSP-ima koji žele da budu prisutni i dostupni na evropskoj poslovnoj sceniMSP-ima koji žele da budu prisutni i dostupni na evropskoj poslovnoj sceni (poslovna baza crnogorskih MSP-a, EICC klub, Business info). (poslovna baza crnogorskih MSP-a, EICC klub, Business info).

Uradiće se Projekat za zaštitu ambijentalne arhitekture i stvoriti pretpostavke za njegovuUradiće se Projekat za zaštitu ambijentalne arhitekture i stvoriti pretpostavke za njegovu realizaciju.realizaciju.

13


2.8.3. Kadrovska politika2.8.3. Kadrovska politika

Dinamične promjene u vlasničkoj i upravljačkoj strukturi privrede i aktuelni integracioni procesiDinamične promjene u vlasničkoj i upravljačkoj strukturi privrede i aktuelni integracioni procesi nameću potrebu za specijalističkim znanjima i osavremenjavanjem postojećih znanja. S tim u vezi:nameću potrebu za specijalističkim znanjima i osavremenjavanjem postojećih znanja. S tim u vezi:

u skladu sa odrgovarajućim programima jačanja administrativnih kapaciteta, vršiće seu skladu sa odrgovarajućim programima jačanja administrativnih kapaciteta, vršiće se stručno usavršavanje državnih službenika i namještenika;stručno usavršavanje državnih službenika i namještenika;

nastaviće se procesi edukacije menadžerskih struktura u crnogorskim preduzećima;nastaviće se procesi edukacije menadžerskih struktura u crnogorskim preduzećima;

promovisaće se upravljanje preduzećima zaključivanjem menadžerskih ugovora, u ciljupromovisaće se upravljanje preduzećima zaključivanjem menadžerskih ugovora, u cilju unapredjivanja poslovanja;unapredjivanja poslovanja;

nastaviće se finansijska pomoć u vidu nadoknada za rad menadžerskih timova unastaviće se finansijska pomoć u vidu nadoknada za rad menadžerskih timova u preduzećima koja su od posebnog interesa i značaja za pokretanje privredne aktivnosti. preduzećima koja su od posebnog interesa i značaja za pokretanje privredne aktivnosti.

2.8.4. Razvoj informacionog društva2.8.4. Razvoj informacionog društva

Nastaviće se aktivnosti na razvoju informacionog društva, u skladu sa ciljevima i principimaNastaviće se aktivnosti na razvoju informacionog društva, u skladu sa ciljevima i principima sadržanim u Strategiji razvoja informacionog društva.sadržanim u Strategiji razvoja informacionog društva.

U cilju daljeg razvoja telekomunikacione infrastrukture i povećanja stope penetracijeU cilju daljeg razvoja telekomunikacione infrastrukture i povećanja stope penetracije Interneta i smanjenja digitalne podjele:Interneta i smanjenja digitalne podjele:·· implementiraće se Strategija razvoja sektora elektronskih komunikacija, implementiraće se Strategija razvoja sektora elektronskih komunikacija, ·· startovaće se sa implementacijom bežičnog Interneta, posebno u sjevernom dijelustartovaće se sa implementacijom bežičnog Interneta, posebno u sjevernom dijelu

Republike, Republike, ·· pospješivaće se širenje ADSL pristupa, pospješivaće se širenje ADSL pristupa, ·· omogućiće se pristup Internetu većini osnovnih i srednjih škola.omogućiće se pristup Internetu većini osnovnih i srednjih škola.

Dalje jačanje informatičke kadrovske osnove: Dalje jačanje informatičke kadrovske osnove: ·· otvaranjem računarskih učionica i sprovođenjem planirane obuke nastavnog osoblja uotvaranjem računarskih učionica i sprovođenjem planirane obuke nastavnog osoblja u

većini osnovnih i srednjih škola;većini osnovnih i srednjih škola;·· razvijanjem specijalističkih studija na Univerzitetu iz oblasti ICT i dalje podizanje nivoarazvijanjem specijalističkih studija na Univerzitetu iz oblasti ICT i dalje podizanje nivoa

njegove tehničke opremljenosti;njegove tehničke opremljenosti;·· nastavkom obuke predviđene ugovorom sa korporacijom Microsoft;nastavkom obuke predviđene ugovorom sa korporacijom Microsoft;·· formiranjem inkubatora za edukaciju i razvoj projekata iz oblasti informacionih iformiranjem inkubatora za edukaciju i razvoj projekata iz oblasti informacionih i

komunikacionih tehnologija.komunikacionih tehnologija.

Nastaviće se aktivnosti na afirmaciji značaja informacionog društva i samostalnog iNastaviće se aktivnosti na afirmaciji značaja informacionog društva i samostalnog i cjeloživotnog učenja korišćenjem mogućnosti Interneta, kroz rad IT foruma, novinskecjeloživotnog učenja korišćenjem mogućnosti Interneta, kroz rad IT foruma, novinske tekstove, radio i TV programe za obuku građana. Istovremeno će se izvršiti i afirmacijatekstove, radio i TV programe za obuku građana. Istovremeno će se izvršiti i afirmacija domaćih dostignuća iz oblasti ICT.domaćih dostignuća iz oblasti ICT.

U domenu kreiranja povoljnog ambijenta za ubrzani razvoj informacionog društva iU domenu kreiranja povoljnog ambijenta za ubrzani razvoj informacionog društva i definisanja pravila kojima će se podstaći razvoj javnog i privatnog partnerstva, kao idefinisanja pravila kojima će se podstaći razvoj javnog i privatnog partnerstva, kao i dostupnost Interneta, Vlada će u 2007. godini: dostupnost Interneta, Vlada će u 2007. godini:

·· implementirati Metodologiju za razvoj e-Government sistema, Metodologiju zaimplementirati Metodologiju za razvoj e-Government sistema, Metodologiju za napredno upravljanje projektima (prvenstveno iz oblasti ICT) i Metodologiju za mjerenjenapredno upravljanje projektima (prvenstveno iz oblasti ICT) i Metodologiju za mjerenje dostignutog stepena razvoja informacionog društva;dostignutog stepena razvoja informacionog društva;

·· utvrditi standarde za projektovanje i izgradnju lokalnih komunikacionih mreža (LAN);utvrditi standarde za projektovanje i izgradnju lokalnih komunikacionih mreža (LAN);

U cilju podizanja efikasnosti i transparentnosti rada javne uprave i smanjenja troškova iU cilju podizanja efikasnosti i transparentnosti rada javne uprave i smanjenja troškova i vremena gradjana i biznisa u procesu komuniciranja sa javnim sektorom: vremena gradjana i biznisa u procesu komuniciranja sa javnim sektorom: ·· utvrdiće se modeli (standardi) dokumenata koji se koriste u javnoj upravi, donijetiutvrdiće se modeli (standardi) dokumenata koji se koriste u javnoj upravi, donijeti

propisi kojim se reguliše elektronsko podnošenje dokumenata, implementacijapropisi kojim se reguliše elektronsko podnošenje dokumenata, implementacija elektronskog potpisa i elektronskog pečata u javnoj upravi, kao i arhiviranje elektronskihelektronskog potpisa i elektronskog pečata u javnoj upravi, kao i arhiviranje elektronskih dokumenata; dokumenata;

·· uspostaviće se centralni registar stanovništva;uspostaviće se centralni registar stanovništva;·· uvešće se sistem javnih nabavki elektronskim putem;uvešće se sistem javnih nabavki elektronskim putem;·· implementiraće se sistem objedinjene naplate poreza i doprinosa na lična primanja.implementiraće se sistem objedinjene naplate poreza i doprinosa na lična primanja.

14

Ekonomska politika Crne Gore za 2007. godinuEkonomska politika Crne Gore za 2007. godinu Realizovaće se projekat primarne zdravstvene zaštite u Podgorici.Realizovaće se projekat primarne zdravstvene zaštite u Podgorici. Donijeće se propisi kojima se štite lični podaci građana i njihova privatnost na Internetu. Donijeće se propisi kojima se štite lični podaci građana i njihova privatnost na Internetu. Pripremiće se specifični programi koje mogu koristiti hendikepirane osobe (audio sadržajiPripremiće se specifični programi koje mogu koristiti hendikepirane osobe (audio sadržaji

za slijepe itd.).za slijepe itd.).

2.9. Ekonomski odnosi sa inostranstvom2.9. Ekonomski odnosi sa inostranstvom

Shodno osnovnim ciljevima Agende ekonomskih reformi, politika Shodno osnovnim ciljevima Agende ekonomskih reformi, politika ekonomskih odnosa Crne Goreekonomskih odnosa Crne Gore sa inostranstvom biće usmjerena na:sa inostranstvom biće usmjerena na:

implementaciju Zakona o spoljnoj trgovini u oblasti mjera zaštite (kompezatorne carine,implementaciju Zakona o spoljnoj trgovini u oblasti mjera zaštite (kompezatorne carine, antidampinške carine i mjere zaštite od prekomjernog uvoza), radi zaštite domaćeantidampinške carine i mjere zaštite od prekomjernog uvoza), radi zaštite domaće proizvodnje od nelojalne konkurencije iz uvoza, shodno standardima WTO;proizvodnje od nelojalne konkurencije iz uvoza, shodno standardima WTO;

dalji razvoj statistike i analitike spoljnotrgovinske razmjene u Ministarstvu za ekonomskidalji razvoj statistike i analitike spoljnotrgovinske razmjene u Ministarstvu za ekonomski razvoj u saradnji sa Monstatom, Centralnom bankom Crne Gore i Upravom carina Crnerazvoj u saradnji sa Monstatom, Centralnom bankom Crne Gore i Upravom carina Crne Gore;Gore;

implementaciju i praćenje Strategije podsticanja izvoza –u saradnji sa Izvoznom komisijom,implementaciju i praćenje Strategije podsticanja izvoza –u saradnji sa Izvoznom komisijom, koju čine predstavnici crnogorskih izvoznika, asocijacija privrednika i resornih ministarstava,koju čine predstavnici crnogorskih izvoznika, asocijacija privrednika i resornih ministarstava, kao i u saradnji sa domaćim i inostranim ekspertima. U tom kontekstu, nastavakkao i u saradnji sa domaćim i inostranim ekspertima. U tom kontekstu, nastavak kontinuiranog oblika saradnje sa izvoznicima -kontinuiranog oblika saradnje sa izvoznicima - Unaprijeđeni izvozni dijalog, krozUnaprijeđeni izvozni dijalog, kroz organizaciju okruglih stolova na temu implementacije Strategije podsticanja izvoza, kao iorganizaciju okruglih stolova na temu implementacije Strategije podsticanja izvoza, kao i praćenja realizacije podsticajnih mjera i Akcionog plana za podsticanje grupe crnogorskihpraćenja realizacije podsticajnih mjera i Akcionog plana za podsticanje grupe crnogorskih izvoznih proizvoda; izvoznih proizvoda;

implementaciju i praćenje Strategije podsticanja direktnih stranih investicija -implementaciju i praćenje Strategije podsticanja direktnih stranih investicija - saradnja sasaradnja sa Agencijom za promociju stranih investicija (MIPA) na implementaciji Strategije;Agencijom za promociju stranih investicija (MIPA) na implementaciji Strategije;

nastavak pregovora kroz Radnu grupu za pristupanje Crne Gore Svjetskoj trgovinskojnastavak pregovora kroz Radnu grupu za pristupanje Crne Gore Svjetskoj trgovinskoj organizaciji ( WTO) u Ženevi: organizaciji ( WTO) u Ženevi:

-- priprema dokumenta ACC/8priprema dokumenta ACC/8 ( (informacija o tehničkim propisima i standardima)informacija o tehničkim propisima i standardima) neophodnog za proces pristupanja WTO;neophodnog za proces pristupanja WTO;

-- nastavak rada na pripremi dokumenata Ponuda za robe i Ponuda za uslugenastavak rada na pripremi dokumenata Ponuda za robe i Ponuda za usluge (dokumenti neophodni za proces pristupanja);(dokumenti neophodni za proces pristupanja);

-- koordinacija sa institucijama Vlade RCG na usglašavanju propisa sa pravilimakoordinacija sa institucijama Vlade RCG na usglašavanju propisa sa pravilima WTO;WTO;

-- intenzivna priprema za proces bilateralnih i miltilateralnih pregovora sa članicamaintenzivna priprema za proces bilateralnih i miltilateralnih pregovora sa članicama WTO;WTO;

-- koordinacija radom Komisije za pristupanje WTO;koordinacija radom Komisije za pristupanje WTO; praćenje implementacije multilateralnog Sporazuma o slobodnoj trgovini – CEFTA sapraćenje implementacije multilateralnog Sporazuma o slobodnoj trgovini – CEFTA sa

zemljama Jugoistočne evrope - rast regionalne trgovine, koordinacija aktivnosti u okviruzemljama Jugoistočne evrope - rast regionalne trgovine, koordinacija aktivnosti u okviru Pakta Stabilnosti za JIE;Pakta Stabilnosti za JIE;

implementaciju Zakona o slobodnim zonama ;implementaciju Zakona o slobodnim zonama ; razvoj odjeljenja za unapređenje bilateralne ekonomske saradnjerazvoj odjeljenja za unapređenje bilateralne ekonomske saradnje . . Priprema politikePriprema politike

vodjenja bilateralnih ekonomskih odnosa Crne Gore sa inostranstvom.vodjenja bilateralnih ekonomskih odnosa Crne Gore sa inostranstvom.

2.10. Evropske integracije2.10. Evropske integracije

U ovoj oblasti:U ovoj oblasti:

očekuje se potpisivanje Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju sa Evropskom komisijom;očekuje se potpisivanje Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju sa Evropskom komisijom;

očekuje se ratifikacija Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju i stupanje na snaguočekuje se ratifikacija Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju i stupanje na snagu Privremenog sporazuma koji obuhvata njegove trgovinske aspeke;Privremenog sporazuma koji obuhvata njegove trgovinske aspeke;

Vlada će sporovoditi poseban Akcioni plan za jačanje administrativnih kapaciteta zaVlada će sporovoditi poseban Akcioni plan za jačanje administrativnih kapaciteta za implementaciju Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju;implementaciju Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju;

Vlada će donijeti Vlada će donijeti plan implementacije Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju;plan implementacije Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju;

15

Ekonomska politika Crne Gore za 2007. godinuEkonomska politika Crne Gore za 2007. godinu očekuje se očekuje se formiranje zajedičkih radnih tijela sa EU planiranih Sporazumom o stabilizaciji iformiranje zajedičkih radnih tijela sa EU planiranih Sporazumom o stabilizaciji i

pridruživanju;pridruživanju;

Vlada će donijeti novi Akcioni plan za ostvarivanje preporuka iz inoviranog EvropskogVlada će donijeti novi Akcioni plan za ostvarivanje preporuka iz inoviranog Evropskog partnerstva;partnerstva;

razviće se nastavak Programa izgradnje kapaciteta (CDP) radi jačanja administrativnihrazviće se nastavak Programa izgradnje kapaciteta (CDP) radi jačanja administrativnih kapaciteta za dalje reforme;kapaciteta za dalje reforme;

preko koordinativnih struktura u Vladi ministarstava će učestvovati u godišnjempreko koordinativnih struktura u Vladi ministarstava će učestvovati u godišnjem programiranju evropske podrške Crnoj Gori za 2007. godinu u skladu sa Višegodišnjimprogramiranju evropske podrške Crnoj Gori za 2007. godinu u skladu sa Višegodišnjim indikativnim planskim dokumentom;indikativnim planskim dokumentom;

tokom godine će se razviti kapaciteti za učešće Crne Gore u programima prekograničnetokom godine će se razviti kapaciteti za učešće Crne Gore u programima prekogranične saradnje, koje finansira EU; saradnje, koje finansira EU;

nakon organizacionih i tehničkih priprema, otpočeće izrada Nacionalnog plana za usvajanjenakon organizacionih i tehničkih priprema, otpočeće izrada Nacionalnog plana za usvajanje Acquis-a .Acquis-a .

2.11.2.11. Zaštita i unapredjenje životne sredineZaštita i unapredjenje životne sredine

Cilj politike u ovoj oblasti je stvaranje uslova za uspostavljanje integralne zaštite i unapredjivanjaCilj politike u ovoj oblasti je stvaranje uslova za uspostavljanje integralne zaštite i unapredjivanja životne sredine kroz cjelovito upravljanje životnom sredinom i postepeno uskladjivanježivotne sredine kroz cjelovito upravljanje životnom sredinom i postepeno uskladjivanje ekonomskih i drugih sektorskih politika sa politikom zaštite životne sredine, uz puno poštovanjeekonomskih i drugih sektorskih politika sa politikom zaštite životne sredine, uz puno poštovanje principa održivog razvoja. Ostvarivanju jasno definisanih ciljeva doprinijeće poboljšanje postojećegprincipa održivog razvoja. Ostvarivanju jasno definisanih ciljeva doprinijeće poboljšanje postojećeg stanja, dosledno sprovodjenje procjene uticaja investicionih zahvata na životnu sredinu,stanja, dosledno sprovodjenje procjene uticaja investicionih zahvata na životnu sredinu, pooštravanje inspekcijskog nadzora u svim segmentima životne sredine i pravovremenopooštravanje inspekcijskog nadzora u svim segmentima životne sredine i pravovremeno sprovodjenje naloženih mjera, permanentno praćenje stanja kvaliteta životne sredine isprovodjenje naloženih mjera, permanentno praćenje stanja kvaliteta životne sredine i intenziviranje medjunarodne saradnje. Saglasno tome: intenziviranje medjunarodne saradnje. Saglasno tome:

izvršiće se izmjene i dopune Zakona o životnoj sredini u skladu sa tekućom reformomizvršiće se izmjene i dopune Zakona o životnoj sredini u skladu sa tekućom reformom zakonodavstva u oblasti životne sredine i nastaviti sa stvaranjem zakonodavnog okvirazakonodavstva u oblasti životne sredine i nastaviti sa stvaranjem zakonodavnog okvira koji je usaglašen sa propisima Evropske Unije i zahtjevima medjunarodnih konvencija kao ikoji je usaglašen sa propisima Evropske Unije i zahtjevima medjunarodnih konvencija kao i medjusobno usaglašavanje propisa na nacionalnom nivou;medjusobno usaglašavanje propisa na nacionalnom nivou;

radiće se na razvoju administrativnih kapaciteta za harmonizaciju zakonodavstva u oblastiradiće se na razvoju administrativnih kapaciteta za harmonizaciju zakonodavstva u oblasti životne sredine;životne sredine;

uz pomoć medjunarodnih organizacija nastaviće se obuka i usavršavanje kadrova zauz pomoć medjunarodnih organizacija nastaviće se obuka i usavršavanje kadrova za primjenu novih zakona (EIA, SEA i IPPC- čija primjena će biti u 2008. godini) kao iprimjenu novih zakona (EIA, SEA i IPPC- čija primjena će biti u 2008. godini) kao i obezbjediti obuka za zakone koji su u proceduri usvajanja i čija je izrada u toku;obezbjediti obuka za zakone koji su u proceduri usvajanja i čija je izrada u toku;

usvojiće se Zakon o eko fondu i osnovati Eko fond sredine koji će upravljati svim prihodimausvojiće se Zakon o eko fondu i osnovati Eko fond sredine koji će upravljati svim prihodima od ekonomskih instrumenata zaštite životne sredine (eko-takse) i finansirati/kofinansiratiod ekonomskih instrumenata zaštite životne sredine (eko-takse) i finansirati/kofinansirati prioritetne projekte životne sredine;prioritetne projekte životne sredine;

formiraće se Agencija za životnu sredinu i stvoriti uslovi za efikasno djelovanje oveformiraće se Agencija za životnu sredinu i stvoriti uslovi za efikasno djelovanje ove institucije kroz nastavak ovog projekta u toku 2007-8 godine;institucije kroz nastavak ovog projekta u toku 2007-8 godine;

donijeće se Program monitoringa životne sredine Crne Gore za 2007. godinu i Izvještaj odonijeće se Program monitoringa životne sredine Crne Gore za 2007. godinu i Izvještaj o stanju životne sredine za 2006. godinu;stanju životne sredine za 2006. godinu;

stvoriće se uslovi za okončanje I faze realizacije Projekta sanacije i rekultivacije jalovištastvoriće se uslovi za okončanje I faze realizacije Projekta sanacije i rekultivacije jalovišta Rudnika olova i cinka Mojkovac u Mojkovcu;Rudnika olova i cinka Mojkovac u Mojkovcu;

kod projekta »Integralno upravljanje eko sistemom Skadarskog jezera« u 2007. godinikod projekta »Integralno upravljanje eko sistemom Skadarskog jezera« u 2007. godini pristupiće se izvodjenju konkretnih projekata za održivo i trajno očuvanje resursapristupiće se izvodjenju konkretnih projekata za održivo i trajno očuvanje resursa Skadarskog jezera; Skadarskog jezera;

donošenje Nacionalne strategije održivog razvoja Crne Gore, u kojoj je sadržan i Akcionidonošenje Nacionalne strategije održivog razvoja Crne Gore, u kojoj je sadržan i Akcioni plan, na transdisciplinarnim osnovama će dati vizije i smjernice održivog razvoja Crneplan, na transdisciplinarnim osnovama će dati vizije i smjernice održivog razvoja Crne Gore;Gore;

završiće se i usvojiti Nacionalna strategija integralnog upravljanja obalnim područjem Crnezavršiće se i usvojiti Nacionalna strategija integralnog upravljanja obalnim područjem Crne Gore;Gore;

16

Ekonomska politika Crne Gore za 2007. godinuEkonomska politika Crne Gore za 2007. godinu nastaviće se sa izradom Zakona o ratifikaciji Barselonske konvencije;nastaviće se sa izradom Zakona o ratifikaciji Barselonske konvencije;

nastaviće se implementacija druge faze Projekta »Uspostavljanje Geografskonastaviće se implementacija druge faze Projekta »Uspostavljanje Geografsko informacionog sistema za životnu sredinu«;informacionog sistema za životnu sredinu«;

uradiće se Zakon o ratifikaciji konvencije o borbi protiv dezertifikacije zemljišta u skladu sauradiće se Zakon o ratifikaciji konvencije o borbi protiv dezertifikacije zemljišta u skladu sa obavezama Crne Gore pri implementaciji ove konvencije;obavezama Crne Gore pri implementaciji ove konvencije;

usvojiće se Zakon o ratifikaciji Kjoto protokola uz Okvirnu UN konvenciju o klimatskimusvojiće se Zakon o ratifikaciji Kjoto protokola uz Okvirnu UN konvenciju o klimatskim promjenama i otpočeće njegova implementacija;promjenama i otpočeće njegova implementacija;

otpočeće izrada Prve nacionalne komunikacije o klimatskim promjenama (uključujućiotpočeće izrada Prve nacionalne komunikacije o klimatskim promjenama (uključujući nastavak inventara gasova sa efektom staklene bašte); nastavak inventara gasova sa efektom staklene bašte);

nastaviće se implementacija programa postepenog izbacivanja iz upotrebe supstanci kojenastaviće se implementacija programa postepenog izbacivanja iz upotrebe supstanci koje oštećuju ozonski omotač u skladu sa ratifikovanim Montrealskim protokolom;oštećuju ozonski omotač u skladu sa ratifikovanim Montrealskim protokolom;

otpočeće se sa izradom Nacionalne strategije biodiverziteta sa Akcionim planom;otpočeće se sa izradom Nacionalne strategije biodiverziteta sa Akcionim planom;

nastaviće se realizacija projekata u okviru Pakta staiblnosti – Radni sto II - regionalninastaviće se realizacija projekata u okviru Pakta staiblnosti – Radni sto II - regionalni program obnove životne sredine (REReP);program obnove životne sredine (REReP);

izradiće se Strategija za procjenu kapaciteta za sprovodjenje konvencija iz oblasti životneizradiće se Strategija za procjenu kapaciteta za sprovodjenje konvencija iz oblasti životne sredine sa Akcionim planom;sredine sa Akcionim planom;

izradiće se plan za implemntaciju Štokholmske konvencije o smanjenju dugotrajnihizradiće se plan za implemntaciju Štokholmske konvencije o smanjenju dugotrajnih organskih zagadjivača;organskih zagadjivača;

uspostaviće se Emerald mreža u Crnoj Gori;uspostaviće se Emerald mreža u Crnoj Gori;

uradiće se Strategija za uskladjivanje zakonodavstva iz oblasti životne sredine sauradiće se Strategija za uskladjivanje zakonodavstva iz oblasti životne sredine sa standardima EU;standardima EU;

usvojiće se Zakon o proglašenju Prokletija nacionalnim parkom; usvojiće se Zakon o proglašenju Prokletija nacionalnim parkom;

realizovaće se Projekat realizovaće se Projekat monitoringa napretka u sektoru životne sredine u Crnoj Gori, kojimmonitoringa napretka u sektoru životne sredine u Crnoj Gori, kojim je obuhvaćena analiza stepena usaglašenosti nacionalnog zakonodavstva sa 70 EUje obuhvaćena analiza stepena usaglašenosti nacionalnog zakonodavstva sa 70 EU direktiva iz oblasti životne sredine.direktiva iz oblasti životne sredine.

2.12. Uredjenje prostora2.12. Uredjenje prostoraDonijeće se Prostorni plan Republike Crne Gore do 2020. godine, kojim će se utvrditi osnoveDonijeće se Prostorni plan Republike Crne Gore do 2020. godine, kojim će se utvrditi osnove dugoročne organizacije i uređenja prostora, kao i mjere prostornog razvoja u skladu sa ukupnimdugoročne organizacije i uređenja prostora, kao i mjere prostornog razvoja u skladu sa ukupnim ekonomskim, socijalnim, ekološkim i kulturno – istorijskim razvojem Republike.ekonomskim, socijalnim, ekološkim i kulturno – istorijskim razvojem Republike.

Prostorni planovi jedinica lokalne samouprave uskladiće se sa Prostornim planom Republike, uProstorni planovi jedinica lokalne samouprave uskladiće se sa Prostornim planom Republike, u cilju zaokruživanja sistema planiranja i obezbjedjivanja komplementarnosti funkcija prostornogcilju zaokruživanja sistema planiranja i obezbjedjivanja komplementarnosti funkcija prostornog planiranja na svim nivoima. planiranja na svim nivoima.

U skladu sa Zakonom o planiranju i uredjenju prostora, faze realizacije Prostornog planaU skladu sa Zakonom o planiranju i uredjenju prostora, faze realizacije Prostornog plana utvrdjivaće se petogodišnjim programima planiranja i uredjenja prostora. Prvi petogodišnji programutvrdjivaće se petogodišnjim programima planiranja i uredjenja prostora. Prvi petogodišnji program biće usmjeren na: poboljšanje saobraćajne mreže, poboljšanje stanja životne sredine,biće usmjeren na: poboljšanje saobraćajne mreže, poboljšanje stanja životne sredine, uspostavljanje i / ili poboljšanje centralnih funkcija po gradovima i naseljima i razvoj sistemauspostavljanje i / ili poboljšanje centralnih funkcija po gradovima i naseljima i razvoj sistema energetike. Predstoje i aktivnosti na uspostavljanju geografskih informacionih sistema za posloveenergetike. Predstoje i aktivnosti na uspostavljanju geografskih informacionih sistema za poslove evidentiranja i planiranja prostornih činjenica i praćenja prostornog razvoja.evidentiranja i planiranja prostornih činjenica i praćenja prostornog razvoja.

Prostorni plan će se realizovati preko sektorskih strategija i razvojnih programa po oblastima,Prostorni plan će se realizovati preko sektorskih strategija i razvojnih programa po oblastima, opštinskih planova i programa, kao i projekata i programa opštinskog i medjuopštinskog razvoja poopštinskih planova i programa, kao i projekata i programa opštinskog i medjuopštinskog razvoja po razvojnim zonama. razvojnim zonama.

Sagledaće se potreba formiranja regulatornog tijela za koordinaciju i realizaciju Prostornog planaSagledaće se potreba formiranja regulatornog tijela za koordinaciju i realizaciju Prostornog plana Republike. Republike.

2.13. Statistika2.13. Statistika

U skladu sa Zakonom o statistici i statističkom sistemu Crne Gore nastaviće se aktivnosti naU skladu sa Zakonom o statistici i statističkom sistemu Crne Gore nastaviće se aktivnosti na unapredjivanju i uspostavljanju modernog koncepta statističkog sistema uskladjenog saunapredjivanju i uspostavljanju modernog koncepta statističkog sistema uskladjenog sa

17

Ekonomska politika Crne Gore za 2007. godinuEkonomska politika Crne Gore za 2007. godinumedjunarodnim standardima koji omogućava poredjenja osnovnih makroekonomskih agregata samedjunarodnim standardima koji omogućava poredjenja osnovnih makroekonomskih agregata sa zemljama razvijene tržišne privrede i donošenje validnih odluka u sferi projektovanja i realizacijezemljama razvijene tržišne privrede i donošenje validnih odluka u sferi projektovanja i realizacije makroekonomske politike. Aktualizovaće se odredjena metodološka rješenja i poboljšati dinamikamakroekonomske politike. Aktualizovaće se odredjena metodološka rješenja i poboljšati dinamika obrade i kvalitet diseminacije podataka.obrade i kvalitet diseminacije podataka. U skladu sa tim:U skladu sa tim:

Statistički savjet Crne Gore će pratiti i usmjeravati proces transformacije statističkogStatistički savjet Crne Gore će pratiti i usmjeravati proces transformacije statističkog sistema;sistema;

Realizovaće se Program statističkih istraživanja za 2007. godinu;Realizovaće se Program statističkih istraživanja za 2007. godinu;

Uradiće se obračun bruto domaćeg proizboda za 2005. i 2006. godinu po SNA metodi;Uradiće se obračun bruto domaćeg proizboda za 2005. i 2006. godinu po SNA metodi;

Unaprijediće se forme medjunarodne saradnje sa statističkim institucijama zemalja saUnaprijediće se forme medjunarodne saradnje sa statističkim institucijama zemalja sa razvijenim statističkim sistemima. razvijenim statističkim sistemima.

18


3. SEKTORSKE POLITIKE3. SEKTORSKE POLITIKE

3.1. Preradjivačka industrija, energetika i rudarstvo3.1. Preradjivačka industrija, energetika i rudarstvo

U U preradjivačkoj industriji,preradjivačkoj industriji, ubrzaće se proces restrukturiranja preduzeća, kako bi se stvorile ubrzaće se proces restrukturiranja preduzeća, kako bi se stvorile atraktivnije kompanije i završio proces njihove privatizacije. U preduzećima koja nemajuatraktivnije kompanije i završio proces njihove privatizacije. U preduzećima koja nemaju perspektivu, ubrzaće se postupak stečaja. perspektivu, ubrzaće se postupak stečaja.

U skladu sa Energetskom politikom Republike Crne Gore, nastaviće se reforma U skladu sa Energetskom politikom Republike Crne Gore, nastaviće se reforma energetskogenergetskog sektorasektora, u cilju stvaranja uslova za sigurno i pouzdano snabdijevanje energijom, uz poštovanje, u cilju stvaranja uslova za sigurno i pouzdano snabdijevanje energijom, uz poštovanje principa održivog razvoja i tržišnog poslovanja. S tim u vezi: principa održivog razvoja i tržišnog poslovanja. S tim u vezi:

donijeće se Strategija razvoja energetike Republike Crne Gore do 2025. godine i Akcionidonijeće se Strategija razvoja energetike Republike Crne Gore do 2025. godine i Akcioni plan za njenu implementaciju;plan za njenu implementaciju;

Nastaviće se implementacija Strategije energetske efikasnosti.Nastaviće se implementacija Strategije energetske efikasnosti.

-- formiraće se energetska informaciona baza za javni sektor i nastaviti aktivnosti na formiraće se energetska informaciona baza za javni sektor i nastaviti aktivnosti na njenom proširivanju; njenom proširivanju;

-- radiće se na poboljšanju legislative i regulative u oblasti energetske efikasnosti;radiće se na poboljšanju legislative i regulative u oblasti energetske efikasnosti;-- radiće se na osposobljavanju Jedinice za energetsku efikasnost i formiranju opšte radiće se na osposobljavanju Jedinice za energetsku efikasnost i formiranju opšte

informacione EE baze.; informacione EE baze.; -- za javni i stambeni sektor, nastaviće se aktivnosti na povećanju energetske za javni i stambeni sektor, nastaviće se aktivnosti na povećanju energetske

efikasnosti i raditi na analiziranju i utvrdjivanju potreba grijanja i rashlađivanja; efikasnosti i raditi na analiziranju i utvrdjivanju potreba grijanja i rashlađivanja; -- radiće se na pregledu uredjaja i opreme za grijanje i rashladjivanje koja je radiće se na pregledu uredjaja i opreme za grijanje i rashladjivanje koja je

raspoloživa na našem tržištu;raspoloživa na našem tržištu;-- organizovanjem javnih prezentacija i kampanja, promovisaće se potreba i značaj organizovanjem javnih prezentacija i kampanja, promovisaće se potreba i značaj

efikasnog korišćenja energije;efikasnog korišćenja energije;

nastaviće se istraživanja potencijala i mogućnosti korišćenja obnovljivih izvora energijenastaviće se istraživanja potencijala i mogućnosti korišćenja obnovljivih izvora energije (vjetar, sunce, biomasa, hidropotencijal malih vodotoka), kao i implementacija Strategije(vjetar, sunce, biomasa, hidropotencijal malih vodotoka), kao i implementacija Strategije razvoja malih hidroelektrana u Crnoj Gori. U skladu sa utvrdjenim propisima, realizovaćerazvoja malih hidroelektrana u Crnoj Gori. U skladu sa utvrdjenim propisima, realizovaće se nekoliko pilot projekata za izgradnju malih HE;se nekoliko pilot projekata za izgradnju malih HE;

stvaraće se uslovi za implementaciju Kjoto protokola. Radiće se na uspostavljanju sistemastvaraće se uslovi za implementaciju Kjoto protokola. Radiće se na uspostavljanju sistema za Zelene sertifikate za obnovljivu energiju i implementaciji Mehanizma Čistog Razvojaza Zelene sertifikate za obnovljivu energiju i implementaciji Mehanizma Čistog Razvoja (CDM) Kjoto protokola;(CDM) Kjoto protokola;

u skladu sa Sporazumom o formiranju Energetske zajednice Jugoistočne Evrope, radiće seu skladu sa Sporazumom o formiranju Energetske zajednice Jugoistočne Evrope, radiće se na na implementaciji direktiva Evropske zajednice u vezi funkcionisanja internog tržišta električne energije i prirodnog gasa, zaštite životne sredine i obnovljivih energetskih resursa.

nastaviće se restrukturiranje Elektroprivrede Crne Gore AD Nikšić;nastaviće se restrukturiranje Elektroprivrede Crne Gore AD Nikšić;

donijeće se Strategija razvoja i Strategija privatizacije Elektroprivrede Crne Gore ADdonijeće se Strategija razvoja i Strategija privatizacije Elektroprivrede Crne Gore AD Nikšić;Nikšić;

nastaviće se proces privatizacije u energetskom sektoru;nastaviće se proces privatizacije u energetskom sektoru;

u cilju stvaranja uslova za vodjenje aktivne energetske politike, uspostaviće se iu cilju stvaranja uslova za vodjenje aktivne energetske politike, uspostaviće se i implementirati sistem za praćenje podataka o proizvodnji i korišćenju energije, saglasnoimplementirati sistem za praćenje podataka o proizvodnji i korišćenju energije, saglasno EUROSTAT sistemu nacionalnih energetskih podataka;EUROSTAT sistemu nacionalnih energetskih podataka;

promovisaće se uključenje Crne Gore u regionalnu gasnu mrežu i raditi na pripremipromovisaće se uključenje Crne Gore u regionalnu gasnu mrežu i raditi na pripremi odgovarajuće zakonske regulative u toj oblasti;odgovarajuće zakonske regulative u toj oblasti;

U oblasti U oblasti geologije i rudarstvageologije i rudarstva::

Obezbijediće se uslovi za valorizaciju mineralnih sirovina donošenjem odluka oObezbijediće se uslovi za valorizaciju mineralnih sirovina donošenjem odluka o dodjeljivanju koncesionih prava i potpisivanjem koncesionih ugovora, raspisivanjemdodjeljivanju koncesionih prava i potpisivanjem koncesionih ugovora, raspisivanjem tendera i sprovodjenjem daljih procedura, kao i izradom koncesionih elaborata;tendera i sprovodjenjem daljih procedura, kao i izradom koncesionih elaborata;

19


Na novi način urediće se oblast planiranja korišćenja rudnog bogatstva. S tim u vezi,Na novi način urediće se oblast planiranja korišćenja rudnog bogatstva. S tim u vezi, donijeće se novi Zakon o rudarstvu kojim će se utvrditi obaveza Vlade da donese Državnidonijeće se novi Zakon o rudarstvu kojim će se utvrditi obaveza Vlade da donese Državni plan eksploatacije mineralnih sirovina, kao i odgovarajuće propise o sanaciji posljedicaplan eksploatacije mineralnih sirovina, kao i odgovarajuće propise o sanaciji posljedica rudarskih radova (rekultivacija);rudarskih radova (rekultivacija);

Donijeće se Zakon o nafti i gasu kojim će se regulisati prospekcija, istraživanje iDonijeće se Zakon o nafti i gasu kojim će se regulisati prospekcija, istraživanje i eksploatacija nafte i gasa;eksploatacija nafte i gasa;

Donijeće se Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o geološkim istraživanjima.Donijeće se Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o geološkim istraživanjima.

3.2. Turizam3.2. Turizam

Master planom, odnosno Strategijom razvoja turizma do 2020. godine, Agendom ekonomskihMaster planom, odnosno Strategijom razvoja turizma do 2020. godine, Agendom ekonomskih reformi u Crnoj Gori od 2002-2007. god. i Programom rada Ministarstva turizma utvrdjeno jereformi u Crnoj Gori od 2002-2007. god. i Programom rada Ministarstva turizma utvrdjeno je strateško opredjeljenje Crne Gore da razvija visokokvalitetni turizam.strateško opredjeljenje Crne Gore da razvija visokokvalitetni turizam.

Osnovni cilj razvoja turizma u 2007. godini je održiv i raznolik turistički proizvod koji omogućavaOsnovni cilj razvoja turizma u 2007. godini je održiv i raznolik turistički proizvod koji omogućava rast broja turista, potrošnje po danu i po gostu i otvaranje novih radnih mjesta u regionima tokomrast broja turista, potrošnje po danu i po gostu i otvaranje novih radnih mjesta u regionima tokom sezone. sezone. Planira se : Planira se :

Prihod od turizma od oko 350 mil. € , što je za oko 17% više u odnosu naPrihod od turizma od oko 350 mil. € , što je za oko 17% više u odnosu na procijenjeni u 2006. godini (za 2006. procijenjeno je 300 mil.€); procijenjeni u 2006. godini (za 2006. procijenjeno je 300 mil.€);

Povećanje broja zaposlenih u turizmu na oko 15.000 (povećanje od oko 7%).Povećanje broja zaposlenih u turizmu na oko 15.000 (povećanje od oko 7%).

Osnovne aktivnosti će biti usmjerene na:Osnovne aktivnosti će biti usmjerene na:

Stvaranje uslova za razvoj i promocija komplementarnih vidova turizma sa ciljemStvaranje uslova za razvoj i promocija komplementarnih vidova turizma sa ciljem produženja sezone i pune iskorišćenosti kapaciteta od 150 dana, na godišnjemproduženja sezone i pune iskorišćenosti kapaciteta od 150 dana, na godišnjem nivou, sa akcentom na kulturni, vjerski, nautički, seoski, planinski, eko turizam,nivou, sa akcentom na kulturni, vjerski, nautički, seoski, planinski, eko turizam, kongresni (MICE), aktivni i ekstremni sportovi i dr. vidove turizma;kongresni (MICE), aktivni i ekstremni sportovi i dr. vidove turizma;

povećanje broja ostvarenih noćenja za 10% u odnosu na 2006. godinu, odnosnopovećanje broja ostvarenih noćenja za 10% u odnosu na 2006. godinu, odnosno ostvarenje oko 6,6 mil. noćenja;ostvarenje oko 6,6 mil. noćenja;

povećanje broja turista za 10%, odnosno na 1,1 mil. turista;povećanje broja turista za 10%, odnosno na 1,1 mil. turista; povećanje broja noćenja inostranih gostiju za 25%, odnosno ostvarenje oko 3,0 mil.povećanje broja noćenja inostranih gostiju za 25%, odnosno ostvarenje oko 3,0 mil.

noćenja;noćenja; povećanje broja inostranih turista za 25% odnosno posjeta oko 500 hilj. turista;povećanje broja inostranih turista za 25% odnosno posjeta oko 500 hilj. turista; struktura turista - inostrani 46% : region: 40% : domaći 14%;struktura turista - inostrani 46% : region: 40% : domaći 14%; povećanje smještajnih kapaciteta nivoa kvaliteta sa 4**** i 5**** za 5 %.povećanje smještajnih kapaciteta nivoa kvaliteta sa 4**** i 5**** za 5 %.

Ministarstvo turizma će, u saradnji sa ostalim nadležnim institucijama, nastaviti aktivnosti naMinistarstvo turizma će, u saradnji sa ostalim nadležnim institucijama, nastaviti aktivnosti na stvaranju preduslova za razvoj turizma. Ove aktivnosti se, prije svega, odnose na realizacijustvaranju preduslova za razvoj turizma. Ove aktivnosti se, prije svega, odnose na realizaciju infrastrukturnih projekata (vodosnabdijevanje i tretman otpadnih voda, snabdijevanje električnominfrastrukturnih projekata (vodosnabdijevanje i tretman otpadnih voda, snabdijevanje električnom energijom, unapređenje saobraćjne infrastrukture i opštih uslova saobraćaja, izgradnju boljeenergijom, unapređenje saobraćjne infrastrukture i opštih uslova saobraćaja, izgradnju bolje infrastrukture i efikasniji rad na graničnim prelazima), problemi i rokovi za njihovo prevazilaženje doinfrastrukture i efikasniji rad na graničnim prelazima), problemi i rokovi za njihovo prevazilaženje do početka ljetnje sezone 2007. godine. početka ljetnje sezone 2007. godine.

Nastaviće se kampanja “Neka bude čisto” koja se realizuje u formi javnog rada, u saradnji saNastaviće se kampanja “Neka bude čisto” koja se realizuje u formi javnog rada, u saradnji sa Zavodom za zapošljavanje, primorskim opštinama i opštinom Cetinje.Zavodom za zapošljavanje, primorskim opštinama i opštinom Cetinje.

Postaviće se turistička signalizacija i u gradskim jezgrima preostale tri primorske opštine (HercegPostaviće se turistička signalizacija i u gradskim jezgrima preostale tri primorske opštine (Herceg Novi, Ulcinj i Kotor), kao i u gradskim jezgrima opština Cetinje, Kolašin, Žabljak, Plav i Rožaje. Novi, Ulcinj i Kotor), kao i u gradskim jezgrima opština Cetinje, Kolašin, Žabljak, Plav i Rožaje. U saradnji sa JP za upravljanje Morskim dobrom i primorskim opštinama, održaće se kontinuitetU saradnji sa JP za upravljanje Morskim dobrom i primorskim opštinama, održaće se kontinuitet aktivnosti na podizanju nivoa kvaliteta plaža. aktivnosti na podizanju nivoa kvaliteta plaža.

U cilju suzbijanja problema sive ekonomije u turističkoj privredi, u saradnji sa Poreskom upravom iU cilju suzbijanja problema sive ekonomije u turističkoj privredi, u saradnji sa Poreskom upravom i opštinama, nastaviće se kampanja “Registrujte smještaj”.opštinama, nastaviće se kampanja “Registrujte smještaj”.

Takođe, u cilju povećanja nivoa kvaliteta smještajnih kapaciteta i komplementarne ponude,Takođe, u cilju povećanja nivoa kvaliteta smještajnih kapaciteta i komplementarne ponude, intenziviraće se aktivnosti na privatizaciji turističko-ugostiteljskih objekata, nastaviti aktivnosti naintenziviraće se aktivnosti na privatizaciji turističko-ugostiteljskih objekata, nastaviti aktivnosti na kategorizaciji i podsticanju razvoja malih i srednjih preduzeća u turizmu, kao i stvaranju povoljnogkategorizaciji i podsticanju razvoja malih i srednjih preduzeća u turizmu, kao i stvaranju povoljnog

20

Ekonomska politika Crne Gore za 2007. godinuEkonomska politika Crne Gore za 2007. godinuambijenta za ulaganja u turizam. U 2007. godini očekuje se okončanje procesa privatizacijeambijenta za ulaganja u turizam. U 2007. godini očekuje se okončanje procesa privatizacije hotelsko turističke privrede.hotelsko turističke privrede.

Stvaraće se uslovi za bolju valorizaciju potencijala za razvoj planinskog turizma i bolje korišćenjeStvaraće se uslovi za bolju valorizaciju potencijala za razvoj planinskog turizma i bolje korišćenje kapaciteta. Studijom “Program razvoja planinskog turizma” postavljene su smjernice razvoja ovogkapaciteta. Studijom “Program razvoja planinskog turizma” postavljene su smjernice razvoja ovog vida turizma. vida turizma.

Ministarstvo turizma će, u okviru realizacije programa Interreg III, u saradnji sa ostalimMinistarstvo turizma će, u okviru realizacije programa Interreg III, u saradnji sa ostalim institucijama i inostranim ekspertima, preduzeti aktivnosti na realizaciji projekta DOSTWELL čiji jeinstitucijama i inostranim ekspertima, preduzeti aktivnosti na realizaciji projekta DOSTWELL čiji je cilj stvaranje uslova za održivi razvoj wellnes turizma u planinskom dijelu Crne Gore i PASDRA,cilj stvaranje uslova za održivi razvoj wellnes turizma u planinskom dijelu Crne Gore i PASDRA, kao podrška razvoju - ekonomskom, infrastrukturnom i poljoprivrednom području Durmitora i rijekekao podrška razvoju - ekonomskom, infrastrukturnom i poljoprivrednom području Durmitora i rijeke Tare i njegovo transregionalno, istorijsko i kulturno povezivanje. U skladu sa potpisanimTare i njegovo transregionalno, istorijsko i kulturno povezivanje. U skladu sa potpisanim protokolom o saradnji Vlade Crne Gore i Vlade Austrije, nastaviće se realizacija druge fazeprotokolom o saradnji Vlade Crne Gore i Vlade Austrije, nastaviće se realizacija druge faze projekta, čiji je cilj održivi turistički razvoj Bjelasice, Lovćena i Komova, a koja će trajati tri godine.projekta, čiji je cilj održivi turistički razvoj Bjelasice, Lovćena i Komova, a koja će trajati tri godine. Takođe, u saradnji sa međunarodnim partnerima, realizovaće se projekti kojima će se obezbijeditiTakođe, u saradnji sa međunarodnim partnerima, realizovaće se projekti kojima će se obezbijediti kvalitetna valorizacija prirodnih potencijala planina Hajle, Projkletija i drugih.kvalitetna valorizacija prirodnih potencijala planina Hajle, Projkletija i drugih.

Vlasnici hotelsko-turističkih preduzeća unapredjivaće kapacitete i usluge, u skladu sa evropskimVlasnici hotelsko-turističkih preduzeća unapredjivaće kapacitete i usluge, u skladu sa evropskim standardima, uvažavajući preporuke i standarde date u studiji „Razvoj wellness turizma u Crnojstandardima, uvažavajući preporuke i standarde date u studiji „Razvoj wellness turizma u Crnoj Gori“ i Priručniku za „wellness“ kapacitete hotela. Gori“ i Priručniku za „wellness“ kapacitete hotela. Planira se izrada dokumenta strateškogPlanira se izrada dokumenta strateškog određenja razvoja golf terena.određenja razvoja golf terena.

Realizovaće se tenderi za izgradnju hotelsko-turističkih kompleksa na Adi Bojani, Valdanosu i jošRealizovaće se tenderi za izgradnju hotelsko-turističkih kompleksa na Adi Bojani, Valdanosu i još nekoliko lokacija za greenfield investicije, što je rezultat promocije potencijala Crne Gore inekoliko lokacija za greenfield investicije, što je rezultat promocije potencijala Crne Gore i mogućnosti investiranja na području Boke Kotorske i Velike Plaže.mogućnosti investiranja na području Boke Kotorske i Velike Plaže.

U cilju povećanja konkurentnosti kadrova u turizmu, do kraja 2006. godine biće završena studijaU cilju povećanja konkurentnosti kadrova u turizmu, do kraja 2006. godine biće završena studija “Strategija razvoja ljudskih resursa u turizmu i ugostiteljstvu Crne Gore”, a tokom 2007. godine“Strategija razvoja ljudskih resursa u turizmu i ugostiteljstvu Crne Gore”, a tokom 2007. godine preduzeće se konkretne aktivnosti na njenoj implementaciji.preduzeće se konkretne aktivnosti na njenoj implementaciji.

U saradnji sa Turističkom organizacijom Crne Gore, nastaviće se započete aktivnosti na kreiranjuU saradnji sa Turističkom organizacijom Crne Gore, nastaviće se započete aktivnosti na kreiranju brenda “Montenegro” i tržišnom pozicioniranju crnogorskog turističkog proizvoda putem CNN-a.brenda “Montenegro” i tržišnom pozicioniranju crnogorskog turističkog proizvoda putem CNN-a. Planira se nastavak ovih aktivnosti i putem drugih globalnih mreža (EURO NEWS, EURO SPORT iPlanira se nastavak ovih aktivnosti i putem drugih globalnih mreža (EURO NEWS, EURO SPORT i dr.), kao i dalje poboljšanje prezentiranja našeg turističkog proizvoda posredstvom internet mreže.dr.), kao i dalje poboljšanje prezentiranja našeg turističkog proizvoda posredstvom internet mreže.

Nastaviće se promotivne aktivnosti čiji je cilj stvaranje prepoznatljivog imidža crnogorskogNastaviće se promotivne aktivnosti čiji je cilj stvaranje prepoznatljivog imidža crnogorskog turističkog proizvoda - “Godina dobre hrane – Dobro vam učinjelo”, “Dočekajmo goste sturističkog proizvoda - “Godina dobre hrane – Dobro vam učinjelo”, “Dočekajmo goste s osmjehom”, “I zimi medju prijateljima”, “Vrela zima u brdima”, “Ljeto medju prijateljima”, “Odabirosmjehom”, “I zimi medju prijateljima”, “Vrela zima u brdima”, “Ljeto medju prijateljima”, “Odabir crnogorskog suvenira” i “Otkrijte, doživite, uživajte“.crnogorskog suvenira” i “Otkrijte, doživite, uživajte“.

Ustanovljenom godišnjom nagradom u turizmu,Ustanovljenom godišnjom nagradom u turizmu, doprinijeće se porastu kvaliteta, konkurentnosti i doprinijeće se porastu kvaliteta, konkurentnosti i unapređenju imidža crnogorske turističke ponude. unapređenju imidža crnogorske turističke ponude.

Turizam je jedna od najbrže rastućih privrednih grana koja doprinosi ubrzanom ekonomskomTurizam je jedna od najbrže rastućih privrednih grana koja doprinosi ubrzanom ekonomskom razvoju. Crna Gora je profilisana kao turistička zemlja u kojoj se ostvaruje visok trend rastarazvoju. Crna Gora je profilisana kao turistička zemlja u kojoj se ostvaruje visok trend rasta prihoda i broja turista. Ova grana ostvaruje najviši izvoz i upošljava veliki broj radnika. prihoda i broja turista. Ova grana ostvaruje najviši izvoz i upošljava veliki broj radnika.

U 2007. godini jačanju posebna pažnja će se posvetiti jačanju kadrovskog potencijala, uvodjenjuU 2007. godini jačanju posebna pažnja će se posvetiti jačanju kadrovskog potencijala, uvodjenju najsavremenije informacione tehnologije na svim nivoima, otvaranju novih radnih mjesta,najsavremenije informacione tehnologije na svim nivoima, otvaranju novih radnih mjesta, unapredjenju saobraćajne mreže i realizaciji projekata vodosnabdijevanja, tretmana otpadnih vodaunapredjenju saobraćajne mreže i realizaciji projekata vodosnabdijevanja, tretmana otpadnih voda i čvrstog otpada.i čvrstog otpada.

3.3. Poljoprivreda, šumarstvo i vodoprivreda3.3. Poljoprivreda, šumarstvo i vodoprivreda

Agrarna politikaAgrarna politika, koja je u prethodnom periodu dala dobre rezultate, nastaviće se i u 2007., koja je u prethodnom periodu dala dobre rezultate, nastaviće se i u 2007. godini. Programi, aktivnosti i projekti opredijeljeni su novom Strategijom razvoja poljoprivrede igodini. Programi, aktivnosti i projekti opredijeljeni su novom Strategijom razvoja poljoprivrede i ruralnog razvoja, kao i nastavkom medjunarodnih integracionih procesaruralnog razvoja, kao i nastavkom medjunarodnih integracionih procesa, , a realizovaće se: a realizovaće se:

reformom agrarne politikereformom agrarne politike prvenstveno kroz definisanje podsticajne politike Agrobudžeta prvenstveno kroz definisanje podsticajne politike Agrobudžeta za 2007. godinu i daljim uskladjivanjem podsticajnih mjera sa principima Zajedničkeza 2007. godinu i daljim uskladjivanjem podsticajnih mjera sa principima Zajedničke poljoprivredne politike (CAP) EU;poljoprivredne politike (CAP) EU;

intenziviranjem harmonizacije zakonodavstva (široka lepeza normi i propisa iz ove oblasti –intenziviranjem harmonizacije zakonodavstva (široka lepeza normi i propisa iz ove oblasti – Zakon o poljoprivredi i ruralnom razvoju, Zakon o poljoprivrednom zemljištu, Zakon oZakon o poljoprivredi i ruralnom razvoju, Zakon o poljoprivrednom zemljištu, Zakon o

21

Ekonomska politika Crne Gore za 2007. godinuEkonomska politika Crne Gore za 2007. godinustočarstvu, Zakon o stočnoj hrani, zakoni iz fitosanitarnog sektora, bezbijednosti hrane,stočarstvu, Zakon o stočnoj hrani, zakoni iz fitosanitarnog sektora, bezbijednosti hrane, uredjivanja tržišta vina, alkoholnih pića i sl.;uredjivanja tržišta vina, alkoholnih pića i sl.;

reformom institucija kroz reorganizovanje postojećih i formiranje novih institucija. Ispitaćereformom institucija kroz reorganizovanje postojećih i formiranje novih institucija. Ispitaće se mogućnost formiranja institucije čije bi aktivnosti bitno poboljšale uslove proizvodnje nase mogućnost formiranja institucije čije bi aktivnosti bitno poboljšale uslove proizvodnje na izrazito ruralnom području, posebno kreditiranje, marketing i informatiku, što bi, polazeći odizrazito ruralnom području, posebno kreditiranje, marketing i informatiku, što bi, polazeći od multifunkcionalnosti primarne poljoprivrede blagotvorno djelovalo na razvoj ruralnogmultifunkcionalnosti primarne poljoprivrede blagotvorno djelovalo na razvoj ruralnog područja, prehrambenu industriju i turizam, regionalni razvoj, kao i rješavanje dijela socijalihpodručja, prehrambenu industriju i turizam, regionalni razvoj, kao i rješavanje dijela socijalih i demografskih problema i očuvanje tradicionalnih vrijednosti.i demografskih problema i očuvanje tradicionalnih vrijednosti.

implementacijom koncepta održivog razvoja poljoprivrede, što će voditi jačanju politikeimplementacijom koncepta održivog razvoja poljoprivrede, što će voditi jačanju politike ruralnog razvoja i značajnom povećanju budžetske podrške za te namjene;ruralnog razvoja i značajnom povećanju budžetske podrške za te namjene;

obezbjedjivanjem povoljne kreditne podrške, dostupne svim poljoprivrednimobezbjedjivanjem povoljne kreditne podrške, dostupne svim poljoprivrednim proizvodjačima, kako bi se omogućio transfer novih znanja i tehnologija i uvodjenjeproizvodjačima, kako bi se omogućio transfer novih znanja i tehnologija i uvodjenje medjunarodnih standarda;medjunarodnih standarda;

daljom podrškom razvoja organske poljoprivrede i promocijom crnogorskog organskogdaljom podrškom razvoja organske poljoprivrede i promocijom crnogorskog organskog proizvoda, kao i proizvoda sa geografskim porijeklom;proizvoda, kao i proizvoda sa geografskim porijeklom;

podrškom modernizaciji i izgradnji preradjivačkih kapaciteta kao i rješavanju problemapodrškom modernizaciji i izgradnji preradjivačkih kapaciteta kao i rješavanju problema plasmana tržnih viškovaplasmana tržnih viškova poljoprivrednih proizvoda;poljoprivrednih proizvoda;

primjenom instrumenata zaštite od nelojalne konkurencije u skladu sa Zakonom o spoljnojprimjenom instrumenata zaštite od nelojalne konkurencije u skladu sa Zakonom o spoljnoj trgovini.trgovini.

Ubrzaće se implementacija Strategije Ubrzaće se implementacija Strategije ribarstvaribarstva. Svi propisi iz te oblasti uskladiće se sa važećim. Svi propisi iz te oblasti uskladiće se sa važećim standardima EU, a posebno oni koji se odnose na higijenu ribljih proizvoda i njihov uticaj nastandardima EU, a posebno oni koji se odnose na higijenu ribljih proizvoda i njihov uticaj na zdravlje. Donijeće se Zakon o slatkovodnom ribarstvu i izmjene i dopune Zakona o morskomzdravlje. Donijeće se Zakon o slatkovodnom ribarstvu i izmjene i dopune Zakona o morskom ribarstvuribarstvu

U oblasti U oblasti šumarstva šumarstva u 2007. godiniu 2007. godini osnovni zadatak biće dalje unapređenje postojećeg stanja svihosnovni zadatak biće dalje unapređenje postojećeg stanja svih tipova šuma, tako da zaštitne, ekološke, socijalne i ekonomske funkcije šuma budu izbalansirane,tipova šuma, tako da zaštitne, ekološke, socijalne i ekonomske funkcije šuma budu izbalansirane, a trajnost i održivost obezbijeđena. Nastaviće se aktivnosti naa trajnost i održivost obezbijeđena. Nastaviće se aktivnosti na racionalizaciji racionalizaciji gazdovanja šumama gazdovanja šumama ii na na institucionalnominstitucionalnom razvojurazvoju š šumarskogumarskog sektorasektora, što će se realizovati kroz projekte koji su započeti, što će se realizovati kroz projekte koji su započeti samostalno ili u saradnji sa međunarodnim donatorskim agencijama, a obezbijedićesamostalno ili u saradnji sa međunarodnim donatorskim agencijama, a obezbijediće implementaciju FSC standarda gazdovanja šumama, uvođenje GIS sistema, izradu Nacionalnihimplementaciju FSC standarda gazdovanja šumama, uvođenje GIS sistema, izradu Nacionalnih programa gazdovanja šumama, sprovođenje Nacionalne inventure šuma i uvođenje poboljšaneprograma gazdovanja šumama, sprovođenje Nacionalne inventure šuma i uvođenje poboljšane metodologije planiranja u šumarstvu, kadrovsko osposobljavanje itd.. Konačnom realizacijom tihmetodologije planiranja u šumarstvu, kadrovsko osposobljavanje itd.. Konačnom realizacijom tih projekata, kao i izradom dokumenta «Nacionalna šumarska politika», zajedno sa harmonizacijomprojekata, kao i izradom dokumenta «Nacionalna šumarska politika», zajedno sa harmonizacijom propisa iz oblasti šumarstva i daljim usklađivanjem sa obavezujućim direktivama EU ipropisa iz oblasti šumarstva i daljim usklađivanjem sa obavezujućim direktivama EU i međunarodnim konvencijama zaokružiće se nacionalni okvir za upravljanje šumama.međunarodnim konvencijama zaokružiće se nacionalni okvir za upravljanje šumama.

Obim sječe kretaće se u granicama dozvoljenog sječivog etata. Daće se koncesije za korišćenjeObim sječe kretaće se u granicama dozvoljenog sječivog etata. Daće se koncesije za korišćenje državnih šuma za sječu u iznosu od oko 400.000 mdržavnih šuma za sječu u iznosu od oko 400.000 m33 bruto drvne mase. bruto drvne mase.

U 2007. godini nastaviće se privatizacija preduzeća šumarstva i drvne industrije, shodno ProgramuU 2007. godini nastaviće se privatizacija preduzeća šumarstva i drvne industrije, shodno Programu sanacije i revitalizacije šumarstva i drvne industrije, dalje unapređenje rasadničarske proizvodnje isanacije i revitalizacije šumarstva i drvne industrije, dalje unapređenje rasadničarske proizvodnje i osnivanje Centra za sjemensku proizvodnju, poboljšanje sistema zaštite šuma i smanjenje obimaosnivanje Centra za sjemensku proizvodnju, poboljšanje sistema zaštite šuma i smanjenje obima bespravnih sječa. bespravnih sječa.

U oblasti U oblasti vodoprivredevodoprivrede donijeće se Program upotrebe sredstava za finansiranje objekata donijeće se Program upotrebe sredstava za finansiranje objekata vodosnabdijevanja na seoskom području, čime će se završiti započeti, kao i početi izgradnja novihvodosnabdijevanja na seoskom području, čime će se završiti započeti, kao i početi izgradnja novih objekata. Isto tako, donijeće se Program upotrebe sredstava za upravljanje vodama, zaštitu voda iobjekata. Isto tako, donijeće se Program upotrebe sredstava za upravljanje vodama, zaštitu voda i zaštitu od voda u 2007. godini. zaštitu od voda u 2007. godini.

Usvojiće se Zakon o vodama u skladu sa direktivama EU. Posebna pažnja će se posvetiti zaštitiUsvojiće se Zakon o vodama u skladu sa direktivama EU. Posebna pažnja će se posvetiti zaštiti izvorišta za vodosnabdijevanje i u tom cilju izraditi projektna dokumentacija, kao i sprječavatiizvorišta za vodosnabdijevanje i u tom cilju izraditi projektna dokumentacija, kao i sprječavati devastacija šuma u zonama tih izvorišta.devastacija šuma u zonama tih izvorišta.

Nastaviće se aktivnosti u vezi korišćenja vode za piće u komercijalne svrhe, kroz davanje novihNastaviće se aktivnosti u vezi korišćenja vode za piće u komercijalne svrhe, kroz davanje novih koncesija po BOT aranžmanu za flaširanje vode.koncesija po BOT aranžmanu za flaširanje vode.

22

Ekonomska politika Crne Gore za 2007. godinuEkonomska politika Crne Gore za 2007. godinu3.4. Gradjevinarstvo i stambeno-komunalna oblast3.4. Gradjevinarstvo i stambeno-komunalna oblast

Očekivani porast investicione aktivnosti je osnovna pretpostavka za veću uposlenost gradjevinskihOčekivani porast investicione aktivnosti je osnovna pretpostavka za veću uposlenost gradjevinskih kapaciteta i snažnije uključivanje domaće kapaciteta i snažnije uključivanje domaće gradjevinske operativegradjevinske operative. .

Uradiće se Strategija razvoja gradjevinarstva u Crnoj Gori, kojom će se definisati aktivnosti i mjereUradiće se Strategija razvoja gradjevinarstva u Crnoj Gori, kojom će se definisati aktivnosti i mjere za jačanje konkurentske sposobnosti gradjevinske operative na tržištu i povećanja uticaja oveza jačanje konkurentske sposobnosti gradjevinske operative na tržištu i povećanja uticaja ove djelatnosti na ekonomski razvoj zemlje. djelatnosti na ekonomski razvoj zemlje.

Usvajanjem novog Zakona o izgradnji objekata regulisaće se osnovna pitanja u gradjevinarstvu:Usvajanjem novog Zakona o izgradnji objekata regulisaće se osnovna pitanja u gradjevinarstvu: obezbjedivanje uslova za efikasnije investiranje; eliminisanje nestručnosti u svim fazama uobezbjedivanje uslova za efikasnije investiranje; eliminisanje nestručnosti u svim fazama u izgradnji objekata; uvodjenje veće kontrole i stepena odgovornosti za sve učesnike u postupkuizgradnji objekata; uvodjenje veće kontrole i stepena odgovornosti za sve učesnike u postupku izgradnje objekata; obezbjedjivanje jednostavnijih procedura u donošenju upravnih akata;izgradnje objekata; obezbjedjivanje jednostavnijih procedura u donošenju upravnih akata; stvaranje uslova za dosljednu primjenu zakona i tehničkih propisa u oblasti gradjevinastva i dr.stvaranje uslova za dosljednu primjenu zakona i tehničkih propisa u oblasti gradjevinastva i dr. Ovim zakonom predvidjeće se i rješenja za ukidanje biznis barijera u postupku izgradnje objekata,Ovim zakonom predvidjeće se i rješenja za ukidanje biznis barijera u postupku izgradnje objekata, kao i obezbijediti uslovi za sprečavanje bespravne izgradnje objekata i devastacije prostora.kao i obezbijediti uslovi za sprečavanje bespravne izgradnje objekata i devastacije prostora.

Donijeće se novi Zakon o gradjevinskom zemljištu kojim će se utvrditi pitanja koja se odnose naDonijeće se novi Zakon o gradjevinskom zemljištu kojim će se utvrditi pitanja koja se odnose na uslove i način utvrdjivanja i korišćenja gradjevinskog zemljišta, prenos prava na gradjevinskomuslove i način utvrdjivanja i korišćenja gradjevinskog zemljišta, prenos prava na gradjevinskom zemljištu, zakup i druga pitanja od značaja za gradjevinsko zemljište, a koja će biti uskladjena sazemljištu, zakup i druga pitanja od značaja za gradjevinsko zemljište, a koja će biti uskladjena sa novim Zakonom o svojinskim odnosima i Zakonom o državnoj imovini.novim Zakonom o svojinskim odnosima i Zakonom o državnoj imovini.

U U oblasti stanovanjaoblasti stanovanja nastaviće se realizacija projekata u skladu sa “Akcionim planom politike nastaviće se realizacija projekata u skladu sa “Akcionim planom politike stanovanja”. Preduzeće se mjere za potpunu implementaciju Zakona o etažnoj svojini. Nastavićestanovanja”. Preduzeće se mjere za potpunu implementaciju Zakona o etažnoj svojini. Nastaviće se i završiti aktivnosti na realizaciji obaveza preuzetih iz Bečke deklaracije, koje se odnose nase i završiti aktivnosti na realizaciji obaveza preuzetih iz Bečke deklaracije, koje se odnose na leagalizaciju nelegalnih objekata, uz poštovanje utvrdjenih kriterijuma i ljudskih prava. leagalizaciju nelegalnih objekata, uz poštovanje utvrdjenih kriterijuma i ljudskih prava.

U U komunalnoj oblastikomunalnoj oblasti ubrzaće se aktivnosti na privatizaciji komunalnih preduzeća, u cilju ubrzaće se aktivnosti na privatizaciji komunalnih preduzeća, u cilju osposobljavanja istih za realizaciju projekata u skladu sa savremenim standardima. osposobljavanja istih za realizaciju projekata u skladu sa savremenim standardima.

Nastaviće se adekvatna kontrola i dalje sprovoditi interventne mjere za smanjenje gubitaka uNastaviće se adekvatna kontrola i dalje sprovoditi interventne mjere za smanjenje gubitaka u vodovodnim sistemima i investiciono održavanje gradskih vodovoda kako bi se osigurao kvalitetvodovodnim sistemima i investiciono održavanje gradskih vodovoda kako bi se osigurao kvalitet vode za piće. Nastaviće se realizacija projekata za obezbjedjivanje vode za piće na ruralnimvode za piće. Nastaviće se realizacija projekata za obezbjedjivanje vode za piće na ruralnim područjima.područjima.

Otpočeće realizacija Master plana vodosnabdijevanja opština crnogorskog primorja i opštineOtpočeće realizacija Master plana vodosnabdijevanja opština crnogorskog primorja i opštine Cetinje kojim je predvidjena izgradnja regionalnog sistema vodosnabdijevanja sa izvorištaCetinje kojim je predvidjena izgradnja regionalnog sistema vodosnabdijevanja sa izvorišta Skadarskog jezera. Skadarskog jezera.

Nastaviće se realizacija master planova za otpadne vode. Nastaviće se sa rekonstrukcijom iNastaviće se realizacija master planova za otpadne vode. Nastaviće se sa rekonstrukcijom i izgradnjom prioritetnih kanalizacionih sistema, rehabilitacijom pumpnih stanica, izgradnjomizgradnjom prioritetnih kanalizacionih sistema, rehabilitacijom pumpnih stanica, izgradnjom prioritetnih postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda (Nikšić, Podgorica, Crnogorsko primorje) iprioritetnih postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda (Nikšić, Podgorica, Crnogorsko primorje) i priključenjem velikih proizvodjača otpadnih voda na kanalizacionu mrežu (po izgradnji postorojenjapriključenjem velikih proizvodjača otpadnih voda na kanalizacionu mrežu (po izgradnji postorojenja za prečišćavanje) uz osiguranje adekvatnog pred-tretmana u industriji u skladu sa postojećimza prečišćavanje) uz osiguranje adekvatnog pred-tretmana u industriji u skladu sa postojećim master planovima. master planovima.

U skladu sa Zakonom o upravljanju otpadom i Nacionalnim planom upravljanja otpadom donijećeU skladu sa Zakonom o upravljanju otpadom i Nacionalnim planom upravljanja otpadom donijeće se odgovarajuća podzakonska akta. se odgovarajuća podzakonska akta.

Nastaviće se sa aktivnostima u vezi sa izgradnjom regionalnih sanitarnih deponija.Nastaviće se sa aktivnostima u vezi sa izgradnjom regionalnih sanitarnih deponija.

Opštine Podgorica i Berane će otpočeti sa izgradnjom reciklažnog centra.Opštine Podgorica i Berane će otpočeti sa izgradnjom reciklažnog centra.

Nastaviće se aktivnosti na podizanju svijesti o značaju pravilnog postupanja sa otpadom.Nastaviće se aktivnosti na podizanju svijesti o značaju pravilnog postupanja sa otpadom.

U cilju jačanja institucionalnih kapaciteta u saradnji sa USAID-om, uradiće se Studija izvodljivostiU cilju jačanja institucionalnih kapaciteta u saradnji sa USAID-om, uradiće se Studija izvodljivosti za formiranje rivolving fonda za realizaciju infrastrukturnih komunalnih projekata, kao i početiza formiranje rivolving fonda za realizaciju infrastrukturnih komunalnih projekata, kao i početi aktivnosti na izradi Plana reforme sektora vodosnadbijevanja i upravljanja otpadnim vodama. Uzaktivnosti na izradi Plana reforme sektora vodosnadbijevanja i upravljanja otpadnim vodama. Uz podršku Evropske agencije za rekonstrukciju, formiraće se model jedinice za implementacijupodršku Evropske agencije za rekonstrukciju, formiraće se model jedinice za implementaciju projekata iz ove oblasti. projekata iz ove oblasti.

23

Ekonomska politika Crne Gore za 2007. godinuEkonomska politika Crne Gore za 2007. godinu3.5. Pomorska privreda i saobraćaj3.5. Pomorska privreda i saobraćaj

U oblasti pomorske privrede i saobraćaja osnovna opredjeljenja su:U oblasti pomorske privrede i saobraćaja osnovna opredjeljenja su:

stvaranje uslova za normalno funkcionisanje i povećanje obima saobraćajnih usluga;stvaranje uslova za normalno funkcionisanje i povećanje obima saobraćajnih usluga;

povećanje kvaliteta saobraćajnih usluga;povećanje kvaliteta saobraćajnih usluga;

realizacija programa i projekata na rehabilitaciji i rekonstrukciji postojeće i izgradnji noverealizacija programa i projekata na rehabilitaciji i rekonstrukciji postojeće i izgradnji nove saobraćajne infrastrukture u skladu sa potrebama ekonomskog razvoja;saobraćajne infrastrukture u skladu sa potrebama ekonomskog razvoja;

povećanje sigurnosti i bezbjednosti u saobraćaju;povećanje sigurnosti i bezbjednosti u saobraćaju;

integracija saobraćajnog sistema Crne Gore u Trans-Evropsku transportnu mrežu;integracija saobraćajnog sistema Crne Gore u Trans-Evropsku transportnu mrežu;

zaštita životne sredine u dizajniranju i funkcionisanju saobraćaja.zaštita životne sredine u dizajniranju i funkcionisanju saobraćaja.

Posebna pažnja biće poklonjena koncipiranju saobraćajne politike komplementarne zajedničkojPosebna pažnja biće poklonjena koncipiranju saobraćajne politike komplementarne zajedničkoj saobraćajnoj politici EU, kao i zaokruživanju zakonskog i institucionalnog okvira koji će bitisaobraćajnoj politici EU, kao i zaokruživanju zakonskog i institucionalnog okvira koji će biti usaglašen sa evropskim zahtjevima.usaglašen sa evropskim zahtjevima.

U okviru U okviru putne privredeputne privrede::

prioritet ima izgradnja autoputa Podgorica-Mateševo;prioritet ima izgradnja autoputa Podgorica-Mateševo;

-- donijeće se Odluka o modelu finansiranja projekta;donijeće se Odluka o modelu finansiranja projekta;-- počeće izgradnja dionice Veruša-Mateševo, za koju je uradjen Glavni projekat;počeće izgradnja dionice Veruša-Mateševo, za koju je uradjen Glavni projekat;-- donijeće se Odluka o izboru trase za dionicu puta Podgorica-Veruša i uraditi Glavnidonijeće se Odluka o izboru trase za dionicu puta Podgorica-Veruša i uraditi Glavni

projekat;projekat;

nastaviće se i aktivnosti na realizaciji započetih projekata i stvaranju uslova za početaknastaviće se i aktivnosti na realizaciji započetih projekata i stvaranju uslova za početak realizacije novih:realizacije novih:

-- rekonstrukcija puta Primorje-Podgorica-granica sa Srbijom;rekonstrukcija puta Primorje-Podgorica-granica sa Srbijom;-- rekonstrukcija Jadranske magistrale;rekonstrukcija Jadranske magistrale;-- izgradnja i rekonstrukcija puta Herceg-Novi – Trebinje, odnosno Meljine – Petijevići;izgradnja i rekonstrukcija puta Herceg-Novi – Trebinje, odnosno Meljine – Petijevići;-- izgradnja puta Risan-Žabljak;izgradnja puta Risan-Žabljak;-- rekonstrukcija i rehabilitacija puta Nikšić-granica sa BiH (Šćepan Polje);rekonstrukcija i rehabilitacija puta Nikšić-granica sa BiH (Šćepan Polje);-- mini zaobilaznica oko Podgorice;mini zaobilaznica oko Podgorice;-- izgradnja zaobilaznice oko Bijelog Polja;izgradnja zaobilaznice oko Bijelog Polja;-- izgradnja obilaznice Golubovci.izgradnja obilaznice Golubovci.

Direkcija za saobraćajDirekcija za saobraćaj će pratiti realizaciju petogodišnjeg Ugovora o redovnom održavanjuće pratiti realizaciju petogodišnjeg Ugovora o redovnom održavanju magistralnih i regionalnih puteva u Republici koji je potpisala sa Preduzećem „Crnagoraput“ ADmagistralnih i regionalnih puteva u Republici koji je potpisala sa Preduzećem „Crnagoraput“ AD Podgorica, za koji su Budžetom za 2007. godinu opredijeljena sredstva u iznosu od 9,0 mil.€. Podgorica, za koji su Budžetom za 2007. godinu opredijeljena sredstva u iznosu od 9,0 mil.€.

Iz budžetskih sredstava biće finansirano i investiciono održavanje i rekonstrukcija i modernizacijaIz budžetskih sredstava biće finansirano i investiciono održavanje i rekonstrukcija i modernizacija regionalnih i magistralnih puteva u ukupnom iznosu od 3,2 mil.€.regionalnih i magistralnih puteva u ukupnom iznosu od 3,2 mil.€.

Kapitalnim budžetom za 2007.godinu predviđena su sredstva u iznosu od 7,0 mil.€ za izgradnjuKapitalnim budžetom za 2007.godinu predviđena su sredstva u iznosu od 7,0 mil.€ za izgradnju puta Risan-Žabljak za dionicu Knež Laz – Lipci i Dragalj – Vilusi.puta Risan-Žabljak za dionicu Knež Laz – Lipci i Dragalj – Vilusi.

Iz sredstava kredita Evropske investicione banke u 2007.godini biće finansirani sljedeći projekti:Iz sredstava kredita Evropske investicione banke u 2007.godini biće finansirani sljedeći projekti:

Sanacija tunela „Vrmac“ (2,0 mil.€);Sanacija tunela „Vrmac“ (2,0 mil.€);

Rekonstrukcija Jadranske magistrale – izgradnja III trake za sporu vožnju na lokalitetuRekonstrukcija Jadranske magistrale – izgradnja III trake za sporu vožnju na lokalitetu Kufin (3,0 mil.€);Kufin (3,0 mil.€);

Investiciono presvlačenje asfalta na regionalnim i magistralnim putevima (4,0 mil.€);Investiciono presvlačenje asfalta na regionalnim i magistralnim putevima (4,0 mil.€);

Sanacija tunela, mostova, klizišta, kosina i zidova na magistralnim i regionalnim putevima uSanacija tunela, mostova, klizišta, kosina i zidova na magistralnim i regionalnim putevima u Republici (2,0 mil.€).Republici (2,0 mil.€).

Iz sredstava kredita Evropske banke za obnovu i razvoj u 2007.godini biće finansirani radovi naIz sredstava kredita Evropske banke za obnovu i razvoj u 2007.godini biće finansirani radovi na rekonstrukciji magistralnog puta M-2 na lokalitetu Mioska –Kolašin u iznosu od 6,0 mil.€. rekonstrukciji magistralnog puta M-2 na lokalitetu Mioska –Kolašin u iznosu od 6,0 mil.€.

U okviru U okviru Željeznice Crne GoreŽeljeznice Crne Gore prioritetni projekti su: prioritetni projekti su:

24


rekonstrukcija željezničke pruge Bar-Beograd;rekonstrukcija željezničke pruge Bar-Beograd; rekonstrukcija željezničke pruge Podgorica-Nikšič;rekonstrukcija željezničke pruge Podgorica-Nikšič; izgradnja terminala za kombinovani transport na željezničkim stanicama Bar i Bijelo Polje.izgradnja terminala za kombinovani transport na željezničkim stanicama Bar i Bijelo Polje.

U 2007.godini predviđene su značajne promjene u pogledu kapaciteta, kvaliteta i vrste usluga iU 2007.godini predviđene su značajne promjene u pogledu kapaciteta, kvaliteta i vrste usluga i organizacije putničkog saobraćaja. Uvođenje u eksploataciju novih garnitura kao i mogućnostorganizacije putničkog saobraćaja. Uvođenje u eksploataciju novih garnitura kao i mogućnost ponude višeg nivoa kavaliteta usluga, dovešće do porasta broja putnika za 5%.ponude višeg nivoa kavaliteta usluga, dovešće do porasta broja putnika za 5%.

Posebne aktivnosti biće usmjerene na:Posebne aktivnosti biće usmjerene na:

nastavljanje zacrtane politike svodjenja broja zaposlenih na nivo utvrdjen Pravilnikom o nastavljanje zacrtane politike svodjenja broja zaposlenih na nivo utvrdjen Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji;organizaciji i sistematizaciji;

vršenju analiza i iznalaženju rješenja za nerentabilne jedinice;vršenju analiza i iznalaženju rješenja za nerentabilne jedinice;

sprovodjenje mjera štednje u svim oblastima i na svim nivoima;sprovodjenje mjera štednje u svim oblastima i na svim nivoima;

usaglašavanje investicionih ulaganja sa mogućnostima Željeznice Crne Gore, uz usaglašavanje investicionih ulaganja sa mogućnostima Željeznice Crne Gore, uz istovremeno poštovanje principa ekonomske opravdanosti ulaganja;istovremeno poštovanje principa ekonomske opravdanosti ulaganja;

dosljedno sprovodjenje poslovne politike preduzeća koja će obezbijediti tekućudosljedno sprovodjenje poslovne politike preduzeća koja će obezbijediti tekuću likvidnost;likvidnost;

ubrzanje procesa restrukturiranja Društva i obavljanja pripreme za realizaciju procesa ubrzanje procesa restrukturiranja Društva i obavljanja pripreme za realizaciju procesa privatizacije.privatizacije.

Zakon o prevozu Zakon o prevozu u drumskom saobraćajuu drumskom saobraćaju će se dosljedno primjenjivati, kao i pravilnici koji će se dosljedno primjenjivati, kao i pravilnici koji proističu iz istog. Na osnovu ovog zakona predvidjeno je da se tokom 2007. godine izdaju licenceproističu iz istog. Na osnovu ovog zakona predvidjeno je da se tokom 2007. godine izdaju licence za: prevozne firme, autobuske stanice i teretne stanice. Preduzimaće se posebne mjere kojima ćeza: prevozne firme, autobuske stanice i teretne stanice. Preduzimaće se posebne mjere kojima će se subjektima u drumskom saobraćaju obezbijediti povoljniji uslovi poslovanja, bez kojih se nese subjektima u drumskom saobraćaju obezbijediti povoljniji uslovi poslovanja, bez kojih se ne može zamisliti zadovoljavajući prevoz putnika i roba. Odgovarajuća pažnja biće poklonjena i radumože zamisliti zadovoljavajući prevoz putnika i roba. Odgovarajuća pažnja biće poklonjena i radu Republičke inspekcije drumskog saobraćaja, jer je to jedan od preduslova za uspješno iRepubličke inspekcije drumskog saobraćaja, jer je to jedan od preduslova za uspješno i bezbjedno funkcionisanje drumskog prevoza. bezbjedno funkcionisanje drumskog prevoza.

U okviru U okviru pomorske privredepomorske privrede prednost će se dati sljedećim projektima: prednost će se dati sljedećim projektima:

restrukturiranju Luke Bar i traženju strateškog partnera za zajednička ulaganja; pripremirestrukturiranju Luke Bar i traženju strateškog partnera za zajednička ulaganja; pripremi strategije privatizacije;strategije privatizacije;

revitalizaciji pomorske privrede kroz osnivanje brodskih linija koje bi Luku Bar povezale sarevitalizaciji pomorske privrede kroz osnivanje brodskih linija koje bi Luku Bar povezale sa lukama u Mediteranu;lukama u Mediteranu;

završetaku izgradnje Marine u Baru kroz privatizaciju putem koncesije;završetaku izgradnje Marine u Baru kroz privatizaciju putem koncesije; revitalizaciji luke Virpazar.revitalizaciji luke Virpazar.

Javno preduzeće «Aerodromi Crne Gore»,Javno preduzeće «Aerodromi Crne Gore», osim okončanja radova na projektu Modernizacije osim okončanja radova na projektu Modernizacije aerodroma Podgorica i Tivat, realizovaće sljedeće projekte: aerodroma Podgorica i Tivat, realizovaće sljedeće projekte:

postavljanje svjetlosne signalizacije na aerodromu Tivat za prihvat i otpremu aviona upostavljanje svjetlosne signalizacije na aerodromu Tivat za prihvat i otpremu aviona u nočnim uslovim i uslovima smanjene vidljivosti;nočnim uslovim i uslovima smanjene vidljivosti;

izrada projektne i tenderske dokumentacije za proširenje stajanke, tj. platforme za avioneizrada projektne i tenderske dokumentacije za proširenje stajanke, tj. platforme za avione na aerodromu Tivat;na aerodromu Tivat;

izrada projektne i tenderske dokumentacije za adaptaciju i rekonstrukciju stare terminalneizrada projektne i tenderske dokumentacije za adaptaciju i rekonstrukciju stare terminalne zgrade na aerodromu Podgorica;zgrade na aerodromu Podgorica;

nabavka sistema za kontrolu odlazaka - DCS u novim terminalima, kao i pripremi zanabavka sistema za kontrolu odlazaka - DCS u novim terminalima, kao i pripremi za uvođenje sistema e-ticketinga;uvođenje sistema e-ticketinga;

izrada studije izvodljivosti za aerodrom Berane i heliodrom na Žabljaku u saradnji sa TAMizrada studije izvodljivosti za aerodrom Berane i heliodrom na Žabljaku u saradnji sa TAM programom EU;programom EU;

izrada dokumentacije za primjenu Sistema kvaliteta.izrada dokumentacije za primjenu Sistema kvaliteta.

Formiraće se civilna vazduhoplovna vlast, sa jasnom podjelom nadležnosti.

25

Ekonomska politika Crne Gore za 2007. godinuEkonomska politika Crne Gore za 2007. godinu3.6. Telekomunikacije i poštanski saobraćaj3.6. Telekomunikacije i poštanski saobraćaj

Povećaće se dostupnost i kvalitet Povećaće se dostupnost i kvalitet telekomunikacionog saobraćaja. telekomunikacionog saobraćaja. Na tržišnim principima, uzNa tržišnim principima, uz jačanje konkurencije, stvaraće se uslovi za smanjenje cijena telekomunikacionih usluga. jačanje konkurencije, stvaraće se uslovi za smanjenje cijena telekomunikacionih usluga.

Zakonska regulativa će se usaglasiti sa usvojenim strategijama i novim direktivama EU.Zakonska regulativa će se usaglasiti sa usvojenim strategijama i novim direktivama EU.

U skladu sa Strategijom razvoja sektora elektronskih komunikacija, realizovaće se projekti uU skladu sa Strategijom razvoja sektora elektronskih komunikacija, realizovaće se projekti u oblasti širokopojasnog pristupa kablovske televizije, Interneta i 3G mobilne telfonije. oblasti širokopojasnog pristupa kablovske televizije, Interneta i 3G mobilne telfonije.

Rekonstruisaće se i proširiti telekomunikaciona mreža u ruralnim područjima. Rekonstruisaće se i proširiti telekomunikaciona mreža u ruralnim područjima.

Povećaće se pokrivenost područja Republike signalom mobilne telefonije.Povećaće se pokrivenost područja Republike signalom mobilne telefonije.

U skladu sa razvojnom strategijom U skladu sa razvojnom strategijom poštanskog saobraćaja poštanskog saobraćaja posebna pažnja će biti usmjerena posebna pažnja će biti usmjerena na na potpunije iskorišćavanje raspoloživih potencijala, širinje postojećih usluga i uvodjenje novihpotpunije iskorišćavanje raspoloživih potencijala, širinje postojećih usluga i uvodjenje novih servisa.servisa.

3.7. Trgovina3.7. TrgovinaOsnovni ciljevi politike razvoja trgovine na malo suOsnovni ciljevi politike razvoja trgovine na malo su: : obezbjedjenjeobezbjedjenje snabdjevenostisnabdjevenosti trtržžiišštata,, povepoveććanjeanje kvalitetakvaliteta ponudeponude roberobe popo kolikoliččiniini ii asortimanuasortimanu, , zaokruživanje započetih procesazaokruživanje započetih procesa transformacije, unapredjenje i osavremenjavanje trgovine, suzbijanje sive ekonomije, razvijanjetransformacije, unapredjenje i osavremenjavanje trgovine, suzbijanje sive ekonomije, razvijanje konkurencije, unapredjenje zaštite potrošača i sl. konkurencije, unapredjenje zaštite potrošača i sl.

Za realizaciju ovih ciljeva, neophodno je: Za realizaciju ovih ciljeva, neophodno je:

okončati aktivnosti na privatizaciji preduzeća u oblasti trgovine;okončati aktivnosti na privatizaciji preduzeća u oblasti trgovine;

implementirati zakonska i podzakonska akta kojima će se unaprijediti regulativa u trgovini;implementirati zakonska i podzakonska akta kojima će se unaprijediti regulativa u trgovini;

tehnički osavremeniti uslove za rad inspekcijskih organa, kako bi se povećala njihovatehnički osavremeniti uslove za rad inspekcijskih organa, kako bi se povećala njihova efikasnost u otklanjanju nepravilnosti u oblasti prometa roba i usluga;efikasnost u otklanjanju nepravilnosti u oblasti prometa roba i usluga;

poboljšati uslove za priliv stranog kapita u ovoj oblasti;poboljšati uslove za priliv stranog kapita u ovoj oblasti;

poboljšati uslove kreditiranja zaliha i prodaje robe putem potrošačkih kredita (uticati napoboljšati uslove kreditiranja zaliha i prodaje robe putem potrošačkih kredita (uticati na smanjenje kamatnih stopa);smanjenje kamatnih stopa);

nastaviti aktivnosti na promovisanju uvodjenja sistema kvaliteta ISO 9000 u oblastinastaviti aktivnosti na promovisanju uvodjenja sistema kvaliteta ISO 9000 u oblasti trgovine;trgovine;

pojačati aktivnosti na unapredjenju saradnje sa organima lokalne samouprave ipojačati aktivnosti na unapredjenju saradnje sa organima lokalne samouprave i asocijacijama privrednika iz oblasti trgovine;asocijacijama privrednika iz oblasti trgovine;

uraditi Strategiju razvoja trgovine;uraditi Strategiju razvoja trgovine;

donijeti Zakon o unutrašnjoj trgovini, Zakon o zaštiti potrošača, Zakon o opštoj bezbjednostidonijeti Zakon o unutrašnjoj trgovini, Zakon o zaštiti potrošača, Zakon o opštoj bezbjednosti proizvoda;proizvoda;

26

Ekonomska politika Crne Gore za 2007. godinuEkonomska politika Crne Gore za 2007. godinu4. DRUŠTVENE DJELATNOSTI4. DRUŠTVENE DJELATNOSTI

Razvoj društvenih djelatnosti uskladiće se sa objektivnim mogućnostima. Nastaviće se izgradnja,Razvoj društvenih djelatnosti uskladiće se sa objektivnim mogućnostima. Nastaviće se izgradnja, renoviranje i opremanje pojedinih objekata i sprovodjenje reformi u oblastima društvenihrenoviranje i opremanje pojedinih objekata i sprovodjenje reformi u oblastima društvenih djelatnosti, sopstvenim sredstvima i sredstvima medjunarodne zajednice.djelatnosti, sopstvenim sredstvima i sredstvima medjunarodne zajednice.

UU vaspitno-obrazovnoj djelatnosti: vaspitno-obrazovnoj djelatnosti:

U normativnoj djelatnosti, radiće se na izradi Predloga zakona o nacionalnim stručnimU normativnoj djelatnosti, radiće se na izradi Predloga zakona o nacionalnim stručnim kvalifikacijama (ranijem Zakonu o sertifikatnom sistemu), te donošenju preostalihkvalifikacijama (ranijem Zakonu o sertifikatnom sistemu), te donošenju preostalih podzakonskih akata u skladu sa novim propisima;podzakonskih akata u skladu sa novim propisima;

Povećaće se broj osnovnih škola u kojima će se primjenjivati novi obrazovni programi;Povećaće se broj osnovnih škola u kojima će se primjenjivati novi obrazovni programi;

Štampaće se udžbenici u skladu sa novim obrazovnim programima;Štampaće se udžbenici u skladu sa novim obrazovnim programima;

Nastaviće se sa uvodjenjem informacionog sistema u vaspitno-obrazovne ustanove;Nastaviće se sa uvodjenjem informacionog sistema u vaspitno-obrazovne ustanove;

Izvršiće Izvršiće se racionalizacija broja postojećih škola;se racionalizacija broja postojećih škola;

Nastaviće se sa stručnim usavršavanjem direktora ustanova i nastavnog osoblja;Nastaviće se sa stručnim usavršavanjem direktora ustanova i nastavnog osoblja;

Podsticaće se, kao i do sada putem stipendija i kredita, daroviti učenici i studenti;Podsticaće se, kao i do sada putem stipendija i kredita, daroviti učenici i studenti;

Donijeće se Strategija visokog obrazovanja i Strategija naučno-istraživačke djelatnosti;Donijeće se Strategija visokog obrazovanja i Strategija naučno-istraživačke djelatnosti;

Nastaviće se sa implementacijom projekta «Romska obrazovna inicijativa u Crnoj Gori«, saNastaviće se sa implementacijom projekta «Romska obrazovna inicijativa u Crnoj Gori«, sa ciljem uključivanja što većeg broja romske djece u redovno školovanje; ciljem uključivanja što većeg broja romske djece u redovno školovanje;

Dalje će se razvijati medjunarodna saradnja sa ciljem uključivanja u Evropski istraživačkiDalje će se razvijati medjunarodna saradnja sa ciljem uključivanja u Evropski istraživački prostor i Evropsku zonu visokog obrazovanja;prostor i Evropsku zonu visokog obrazovanja;

Pripremaće se sporazumi o medjunarodnoj saradnji u oblasti prosvjete, nauke i tehnologije,Pripremaće se sporazumi o medjunarodnoj saradnji u oblasti prosvjete, nauke i tehnologije, a posebno visokog obrazovanja;a posebno visokog obrazovanja;

Nastaviće se sa implementacijom Strategije i Plana za obrazovanje odraslih;Nastaviće se sa implementacijom Strategije i Plana za obrazovanje odraslih;

Nastaviće se aktivnosti na izgradji novih objekata, rekonstrukciji i dogradnji postojećih iNastaviće se aktivnosti na izgradji novih objekata, rekonstrukciji i dogradnji postojećih i investicionom održavanju ukupne školske infrastrukture.investicionom održavanju ukupne školske infrastrukture.

U oblasti U oblasti kulturekulture::

Otpočeće aktivnosti na izradi Strategije razvoja kulture.Otpočeće aktivnosti na izradi Strategije razvoja kulture.

Nastaviće se aktivnosti na zaštiti kulturne baštine i u tom cilju pripremiće se: Zakon o kulturnimNastaviće se aktivnosti na zaštiti kulturne baštine i u tom cilju pripremiće se: Zakon o kulturnim dobrima, Zakon o muzejima, Zakon o arhivima i Zakon o bibliotekama.dobrima, Zakon o muzejima, Zakon o arhivima i Zakon o bibliotekama.

U saradnji sa UNESCO-om izradiće se Menadžment plan zaštićenog područja Kotora.U saradnji sa UNESCO-om izradiće se Menadžment plan zaštićenog područja Kotora.

Izvršiće se organizaciono, kadrovsko i tehničko osposobljavanje institucija zaštite kultune baštineIzvršiće se organizaciono, kadrovsko i tehničko osposobljavanje institucija zaštite kultune baštine (Republički zavod za zaštitu spomenika kulture na Cetinju, Regionalni zavod za zaštitu spomenika(Republički zavod za zaštitu spomenika kulture na Cetinju, Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture u Kotoru, Centar za arheološka istraživanja u Podgorici).kulture u Kotoru, Centar za arheološka istraživanja u Podgorici).

Izradiće se baza podataka o nepokretnoj i pokretnoj kulturnoj baštini i baza podataka oIzradiće se baza podataka o nepokretnoj i pokretnoj kulturnoj baštini i baza podataka o arheološkim lokalitetima, arheološkim istraživanjima i arheološkom materijalu.arheološkim lokalitetima, arheološkim istraživanjima i arheološkom materijalu.

Izradiće se Program sanacije nelegalno i nestručno izvedenih radova na spomenicima kulture iIzradiće se Program sanacije nelegalno i nestručno izvedenih radova na spomenicima kulture i Arheološka karta Crne Gore.Arheološka karta Crne Gore.

Nastaviće se aktivnosti na implementaciji bibliotečko-informacionog sistema i aktivnsoti naNastaviće se aktivnosti na implementaciji bibliotečko-informacionog sistema i aktivnsoti na rekonstrukciji spomenika kulture (Centralna nardona biblioteka, Zetski dom, Plavi dvorac).rekonstrukciji spomenika kulture (Centralna nardona biblioteka, Zetski dom, Plavi dvorac).

U cilju razvoja kulturno-umjetničkog stvaralaštva podržaće se, putem javnih konkursa realizacijaU cilju razvoja kulturno-umjetničkog stvaralaštva podržaće se, putem javnih konkursa realizacija programa i projekata iz oblasti izdavaštva, likovnih umjetnosti, muzičke, muzičko-scenske iprograma i projekata iz oblasti izdavaštva, likovnih umjetnosti, muzičke, muzičko-scenske i pozorišne djelatnosti, filmskog stvaralaštva i časopisa za kulturu i umjetnost, kao i programa ipozorišne djelatnosti, filmskog stvaralaštva i časopisa za kulturu i umjetnost, kao i programa i projekata koji doprinose ravnomjernijem razvoju kulture na teritoriji Republike.projekata koji doprinose ravnomjernijem razvoju kulture na teritoriji Republike.

Otpočeće aktivnosti na normativnom uređivanju kulturnih djelatnosti i u tom cilju izradiće se noviOtpočeće aktivnosti na normativnom uređivanju kulturnih djelatnosti i u tom cilju izradiće se novi Zakon o kinematografiji. Zakon o kinematografiji.

27

Ekonomska politika Crne Gore za 2007. godinuEkonomska politika Crne Gore za 2007. godinuObezbijediće se prostorni, tehnički, kadrovski i materijalni uslovi za početak rada novih institucijaObezbijediće se prostorni, tehnički, kadrovski i materijalni uslovi za početak rada novih institucija kulture (Muzički centar Crne Gore, Centar Njegoš, Matica crnogorska).kulture (Muzički centar Crne Gore, Centar Njegoš, Matica crnogorska).

Intenziviraće se međunarodna kulturna saradnja kroz aktivnije učešće Ministarstva i institucijaIntenziviraće se međunarodna kulturna saradnja kroz aktivnije učešće Ministarstva i institucija kulture u započetim i novim projektima iz oblasti kulturne i prirodne baštine i kroz prezentacijukulture u započetim i novim projektima iz oblasti kulturne i prirodne baštine i kroz prezentaciju kulturno-umjetničkog stvaralaštva na međunarodnim festivalima, manifestacijama i forumima. kulturno-umjetničkog stvaralaštva na međunarodnim festivalima, manifestacijama i forumima.

U oblasti U oblasti medijamedija::

Nastaviće se aktivnosti na razvoju u unapređivanju medijskog i radio-difuznog sistema kroz:Nastaviće se aktivnosti na razvoju u unapređivanju medijskog i radio-difuznog sistema kroz: implementaciju važećih zakona (Zakon o medijima, Zakon o radio-difuziji, Zakon o javnim radio-implementaciju važećih zakona (Zakon o medijima, Zakon o radio-difuziji, Zakon o javnim radio-difuznim serivisima »Radio Crne Gore« i »Televizija Crne Gore«, Zakon o slobodnom pristupudifuznim serivisima »Radio Crne Gore« i »Televizija Crne Gore«, Zakon o slobodnom pristupu informacijama); donošenje i implementaciju novih zakona (Zakon o medijskoj koncentraciji, Zakoninformacijama); donošenje i implementaciju novih zakona (Zakon o medijskoj koncentraciji, Zakon o ratifikaciji Konvencije o prekograničnoj televiziji); dalju transformaciju RTCG u javni servis,o ratifikaciji Konvencije o prekograničnoj televiziji); dalju transformaciju RTCG u javni servis, svojinsku i upravljačku transformaciju Novinskog, izdavačkog i grafičnog akcionarskog društvasvojinsku i upravljačku transformaciju Novinskog, izdavačkog i grafičnog akcionarskog društva Pobjeda.Pobjeda.

Obezbijediće se proizvodnja i emitovanje programa RTCG od značaja za razvoj nauke,Obezbijediće se proizvodnja i emitovanje programa RTCG od značaja za razvoj nauke, obrazovanja i kulture i informisanje lica oštećenog vida i sluha.obrazovanja i kulture i informisanje lica oštećenog vida i sluha.Obezbijediće se redovan i kvalitetan prenos radio-difuznih signala RTCG na čitavoj teritorijiObezbijediće se redovan i kvalitetan prenos radio-difuznih signala RTCG na čitavoj teritoriji Republike.Republike.

Obezbijediće se izdavanje jednog štampanog medija na albanskom jeziku i jednog štampanogObezbijediće se izdavanje jednog štampanog medija na albanskom jeziku i jednog štampanog medija za lica oštećenog vida.medija za lica oštećenog vida.

Nastaviće se aktivnosti na poboljšanju programskih sadržaja u medijima putem sufinansiranjaNastaviće se aktivnosti na poboljšanju programskih sadržaja u medijima putem sufinansiranja posebnih temetskih programa.posebnih temetskih programa.Nastaviće se aktivnosti na medijskoj prezentaciji međunarodnog projekta »Dekada Roma 2005-Nastaviće se aktivnosti na medijskoj prezentaciji međunarodnog projekta »Dekada Roma 2005-2015«.2015«.

ZdravstvenaZdravstvena politika u 2007. godini biće usmjerena na kreiranje i izgradnju crnogorskog politika u 2007. godini biće usmjerena na kreiranje i izgradnju crnogorskog zdravstvazdravstva kao nezavisnog, održivog i savremenog sistema, koji je optimalan u pogledu pružanja zdravstvenihkao nezavisnog, održivog i savremenog sistema, koji je optimalan u pogledu pružanja zdravstvenih usluga.usluga.

Nastaviće se aktivnosti na izradi legislative u oblasti zdravstva. S tim u vezi:Nastaviće se aktivnosti na izradi legislative u oblasti zdravstva. S tim u vezi:

na osnovu Strategije bezbjedne krvi, nastaviće se aktivnosti na izradi na osnovu Strategije bezbjedne krvi, nastaviće se aktivnosti na izradi Zakona oZakona o transfuziologijitransfuziologiji, i na prilagodjavanju sistema transfuziologije savremenim evropskim, i na prilagodjavanju sistema transfuziologije savremenim evropskim standardima;standardima;

u cilju zaštite zdravlja, eliminacije nelegalnih abortusa I kontrole radjanja donijeće se u cilju zaštite zdravlja, eliminacije nelegalnih abortusa I kontrole radjanja donijeće se ZakonZakon o prekidima trudnoće;o prekidima trudnoće;

u cilju regulisanja načina praćenja promjena u funkcionisanju i upravljanju zdravstvenimu cilju regulisanja načina praćenja promjena u funkcionisanju i upravljanju zdravstvenim sistemom, praćenja stanja zdravlja, komparacije podataka sa drugim zdravstvenimsistemom, praćenja stanja zdravlja, komparacije podataka sa drugim zdravstvenim sistemima i postavljanja osnova za razvoj informacionog sistema donijeće se sistemima i postavljanja osnova za razvoj informacionog sistema donijeće se Zakon oZakon o obaveznim evidencijama u oblasti zdravstva;obaveznim evidencijama u oblasti zdravstva;

Pripremiće se Zakon o zdravstveno-sanitarnoj inspekciji, kojim će se definisati organizacijaPripremiće se Zakon o zdravstveno-sanitarnoj inspekciji, kojim će se definisati organizacija i način rada zdravstveno-sanitarne inspekcijei način rada zdravstveno-sanitarne inspekcije

Stvoriće se uslovi za implementaciju Zakona o zaštiti od buke.Stvoriće se uslovi za implementaciju Zakona o zaštiti od buke.

U cilju obezbjedjenja organizovanog pružanja zdravstvene zaštite u hitnim slučajevima, donijećeU cilju obezbjedjenja organizovanog pružanja zdravstvene zaštite u hitnim slučajevima, donijeće se Strategijase Strategija o hitnoj medicinskoj pomoći. o hitnoj medicinskoj pomoći.

Ubrzaće se Ubrzaće se reforma primarne zdravstvene zaštitereforma primarne zdravstvene zaštite i proširiti sistem na ostale opštine. Intenziviraće i proširiti sistem na ostale opštine. Intenziviraće se napori na realizaciji započetih investicija koje podrazumijevaju izgradnju novih, rekonstrukciju ise napori na realizaciji započetih investicija koje podrazumijevaju izgradnju novih, rekonstrukciju i opremanje postojećih objekata Doma zdravlja Podgorica. opremanje postojećih objekata Doma zdravlja Podgorica.

U cilju podizanja kvaliteta rada i nivoa zdravstvenih usluga u bolnicama radiće se na izradiU cilju podizanja kvaliteta rada i nivoa zdravstvenih usluga u bolnicama radiće se na izradi standarda i normative za sekundarni i tercijarni nivo, izradi osnovnog paketa usluga standarda i normative za sekundarni i tercijarni nivo, izradi osnovnog paketa usluga za sekundarniza sekundarni i tercijarni nivo, te vodiča i protokola, uvođenju DRG sistema plaćanja u bolnicama i Kliničkomi tercijarni nivo, te vodiča i protokola, uvođenju DRG sistema plaćanja u bolnicama i Kliničkom centru, razvoju mreže zdravstvenih ustanova i njihovih kapaciteta, razvoju plana ljudskih resursa icentru, razvoju mreže zdravstvenih ustanova i njihovih kapaciteta, razvoju plana ljudskih resursa i specijalizacija, kao i integraciji javnog i privatnog sektora. Nastaviće se realizacija specijalizacija, kao i integraciji javnog i privatnog sektora. Nastaviće se realizacija ProjektaProjekta

28

Ekonomska politika Crne Gore za 2007. godinuEkonomska politika Crne Gore za 2007. godinu»Opremanje javnih zdravstvenih ustanova u Crnoj Gori«, u sadanji sa Japanskom agencijom za»Opremanje javnih zdravstvenih ustanova u Crnoj Gori«, u sadanji sa Japanskom agencijom za medjunarodnu saradnju (JICA). medjunarodnu saradnju (JICA).

U skladu sa Zakonom o lijekovima i Zakonom o medicinskim sredstvima, formiraće se U skladu sa Zakonom o lijekovima i Zakonom o medicinskim sredstvima, formiraće se Uprava zaUprava za lijekove i medicinska sredstvalijekove i medicinska sredstva..

Intenziviraće se aktivnosti na planu borbe protiv Intenziviraće se aktivnosti na planu borbe protiv HIV/AIDSHIV/AIDS-a kroz realizaciju Strategijom utvrdjenih-a kroz realizaciju Strategijom utvrdjenih aktivnosti i implementaciju projekta Globalnog Fonda. aktivnosti i implementaciju projekta Globalnog Fonda.

Stovoriće se uslovi za programsko školovanje kadrova na najboljim klinikama u svijetu, pogotovoStovoriće se uslovi za programsko školovanje kadrova na najboljim klinikama u svijetu, pogotovo za sofisticirane servise. za sofisticirane servise.

Funkcionalno će se zaokružiti i modernizovati Klinički centar CG i omogućiti optimalnoFunkcionalno će se zaokružiti i modernizovati Klinički centar CG i omogućiti optimalno funkcionisanje svih servisa, kao i započeti implementacija prve faze informacionog sistema. funkcionisanje svih servisa, kao i započeti implementacija prve faze informacionog sistema.

Donijeće se pravilnici o ostvarivanju zdravstvene zaštite, kojima se uredjuje: sastav i načinDonijeće se pravilnici o ostvarivanju zdravstvene zaštite, kojima se uredjuje: sastav i način obrazovanja prvostepene ljekarske komisije, način i postupak upućivanja osiguranih lica radiobrazovanja prvostepene ljekarske komisije, način i postupak upućivanja osiguranih lica radi liječenja u inostranstvo, ostvarivanje prava na medicinsko-tehnička pomagala, ostvarivanje pravaliječenja u inostranstvo, ostvarivanje prava na medicinsko-tehnička pomagala, ostvarivanje prava na privremenu spriječenost za rad i naknadu zarade za vrijeme privremene spriječenosti, načinuna privremenu spriječenost za rad i naknadu zarade za vrijeme privremene spriječenosti, načinu ostvarivanja prava iz obaveznog zdravstvenog osiguranja, kao i indikacijama i načinu korišćenjaostvarivanja prava iz obaveznog zdravstvenog osiguranja, kao i indikacijama i načinu korišćenja medicinske rehabilitacije u zdravstvenim ustanovama koje obavljaju specijalizovanu rehabilitaciju.medicinske rehabilitacije u zdravstvenim ustanovama koje obavljaju specijalizovanu rehabilitaciju.

U skladu sa Nacionalnim planom akcije za djecu unapredjivaće se zaštita zdravlja djece, aU skladu sa Nacionalnim planom akcije za djecu unapredjivaće se zaštita zdravlja djece, a posebno djece sa posebnim potrebama.posebno djece sa posebnim potrebama.

U skladu sa Projektom “Dekade Roma 2005-2015” intenziviraće se aktivnosti na podizanju nivoaU skladu sa Projektom “Dekade Roma 2005-2015” intenziviraće se aktivnosti na podizanju nivoa zdravstvene prosvijećenosti romske propulacije.zdravstvene prosvijećenosti romske propulacije.

U oblasti U oblasti sporta,sporta, polazeći od njegovog značaja za zdravlje nacije, socijalnu integraciju, polazeći od njegovog značaja za zdravlje nacije, socijalnu integraciju, medjunarodni prestiž i afirmaciju, nacionalni ponos, osjećanje pripadnosti, moral i druge vrijednostimedjunarodni prestiž i afirmaciju, nacionalni ponos, osjećanje pripadnosti, moral i druge vrijednosti od opšteg interesa, a u skladu sa Zakonom o sportu i Nacionalnim programom sporta u Crnoj Gori,od opšteg interesa, a u skladu sa Zakonom o sportu i Nacionalnim programom sporta u Crnoj Gori, radiće se na:radiće se na:

unapredjenju sportskog vaspitanja djece i omladine – školski i studenski sport, čime će seunapredjenju sportskog vaspitanja djece i omladine – školski i studenski sport, čime će se podići nivo svijesti o značaju sporta, povećati broj djece i omladine koji se bave sportom,podići nivo svijesti o značaju sporta, povećati broj djece i omladine koji se bave sportom, stvoriti pretpostavke za kvalitetniju sportsku selekciju i posebno preventivno uticati nastvoriti pretpostavke za kvalitetniju sportsku selekciju i posebno preventivno uticati na socio-patološke pojave medju mladima (alkohol, narkomanija, doping, huliganstvo, kriminalsocio-patološke pojave medju mladima (alkohol, narkomanija, doping, huliganstvo, kriminal itd.);itd.);

stvaranju optimalnih uslova za pripreme i nastup perspektivnih i vrhunskih sportista -stvaranju optimalnih uslova za pripreme i nastup perspektivnih i vrhunskih sportista - klupskih i reprezentativnih selekcija, sa ciljem postizanja što boljih rezultata naklupskih i reprezentativnih selekcija, sa ciljem postizanja što boljih rezultata na medjunarodnim takmičenjima, a koji će biti u funkciji promocije države;medjunarodnim takmičenjima, a koji će biti u funkciji promocije države;

podsticanju stručnog, savjetodavnog, razvojnog i istraživačkog rada u sportu, kao ipodsticanju stručnog, savjetodavnog, razvojnog i istraživačkog rada u sportu, kao i uspostavljanju informacionog sistema u sportu;uspostavljanju informacionog sistema u sportu;

podsticanju djelovanja republičkih sportskih saveza i Crnogorskog olimpijskog komiteta;podsticanju djelovanja republičkih sportskih saveza i Crnogorskog olimpijskog komiteta;

saradnji sa medjunarodnim sportskim organizacijama i institucijama;saradnji sa medjunarodnim sportskim organizacijama i institucijama;

nagradjivanju i stipendiranju perspektivnih i vrhunskih sportista sa ciljem sprječavanjanagradjivanju i stipendiranju perspektivnih i vrhunskih sportista sa ciljem sprječavanja odliva mladih sportista van Crne Gore;odliva mladih sportista van Crne Gore;

izmjenama i dopunama Zakona o sportu sa podzakonskim aktima, odnosno na donošenjuizmjenama i dopunama Zakona o sportu sa podzakonskim aktima, odnosno na donošenju propisa kojim će se regulisati dodatni izvori sredstava za finansiranje vrhunskog-propisa kojim će se regulisati dodatni izvori sredstava za finansiranje vrhunskog-reprezentativnog sporta.reprezentativnog sporta.

29

Ekonomska politika Crne Gore za 2007. godinuEkonomska politika Crne Gore za 2007. godinu5. BRUTO DOMAĆI PROIZVOD5. BRUTO DOMAĆI PROIZVOD

Polazeći od ostvarenih dinamičkih kretanja u oblastima proizvodnje i usluga za devet mjeseciPolazeći od ostvarenih dinamičkih kretanja u oblastima proizvodnje i usluga za devet mjeseci 2006. godine, ocjenjuje se da će ostvareni nivo BDP-a u 2006. godini iznositi 1.829,0 mil.€, uz2006. godine, ocjenjuje se da će ostvareni nivo BDP-a u 2006. godini iznositi 1.829,0 mil.€, uz realnu stopu rasta od 6,5%. realnu stopu rasta od 6,5%.

Predvidja se da će bruto domaći proizvod u 2007.godini iznositi 2.004,0 mil.€, što, uz očekivaniPredvidja se da će bruto domaći proizvod u 2007.godini iznositi 2.004,0 mil.€, što, uz očekivani rast cijena na malo od oko 3,0%, obezbjedjuje rast cijena na malo od oko 3,0%, obezbjedjuje realni realni rast po stopi od 6,0%. Projekcija rasta brutorast po stopi od 6,0%. Projekcija rasta bruto domaćeg proizvoda zasniva se na daljoj implementaciji sistemskih rješenja kojima se stvarajudomaćeg proizvoda zasniva se na daljoj implementaciji sistemskih rješenja kojima se stvaraju uslovi za jačanje fleksibilnosti ekonomije, sa jakim privatnim sektorom i ambijentom atraktivnim zauslovi za jačanje fleksibilnosti ekonomije, sa jakim privatnim sektorom i ambijentom atraktivnim za inostrane investicije.inostrane investicije.

Procjena bruto domaćeg proizvodaProcjena bruto domaćeg proizvoda za 2007. godinu bazira se naza 2007. godinu bazira se na: :

strateškim opredjeljenjima definisanim Agendom ekonomskih reformi;strateškim opredjeljenjima definisanim Agendom ekonomskih reformi; uspostavljenom trendu ekonomskog rasta;uspostavljenom trendu ekonomskog rasta; niskoj stopi inflacije;niskoj stopi inflacije; povećanju budžetskih prihoda;povećanju budžetskih prihoda; projektovanom rastu cijena na malo.projektovanom rastu cijena na malo.

U globalnoj raspodjeli i potrošnji bruto domaćeg proizvoda, uspostaviće se odnosi u skladu saU globalnoj raspodjeli i potrošnji bruto domaćeg proizvoda, uspostaviće se odnosi u skladu sa reformskim promjenama i razvojnim opredjeljenjima. To podrazumijeva rast zarada i penzija, ali poreformskim promjenama i razvojnim opredjeljenjima. To podrazumijeva rast zarada i penzija, ali po nižoj stopi od rasta BDP-a, a povećanje onih oblika potrošnje koji imaju investicioni karakter. nižoj stopi od rasta BDP-a, a povećanje onih oblika potrošnje koji imaju investicioni karakter.

KonsolidovanaKonsolidovana javna potrošnja projektuje se na nivo od 897,04 mil.€ , a relativno učešće u BDP- javna potrošnja projektuje se na nivo od 897,04 mil.€ , a relativno učešće u BDP-u (drugi nivo konsolidacije) iznosi 42,85% što predstavlja nastavak trenda smanjenja .u (drugi nivo konsolidacije) iznosi 42,85% što predstavlja nastavak trenda smanjenja .

Konsolidovana javna potrošnja u mil.€Konsolidovana javna potrošnja u mil.€ UčešćeUčešćeu BDP-uu BDP-u

UkupnoUkupno 897,04897,04 %%Zarade i ostala primanjaZarade i ostala primanja 283,81283,81 14,214,2Tekući izdaci i rezerveTekući izdaci i rezerve 503,69503,69 25,1325,13Kapitalni izdaciKapitalni izdaci 101,31101,31 5,055,05Neto pozajmiceNeto pozajmice 6,126,12 0,310,31Otplata garancijaOtplata garancija 2,112,11 0,100,10

Projektovani suficit Projektovani suficit javne potrošnje za 2007. godinu iznosi 12,06 mil.€ ili 0,60% bruto domaćegjavne potrošnje za 2007. godinu iznosi 12,06 mil.€ ili 0,60% bruto domaćeg proizvoda. proizvoda.

30

1 · web viewnastaviće se finansijska pomoć u vidu nadoknada za rad menadžerskih timova u...

Documents